|
VERVOLG
Van de
|
|||||||||||||
|
BESCHRYVINGE
DER
|
|||||||||||||
|
s ô
|
Á D Ô
|
||||||||||||
|
DELFT.
Met een generael Regifter over bey-
de de ftucken voorfien.
|
|||||||||||||
|
tot delft;
|
|||||||||||||
|
Gedrild by ARNOLD BON, op' t Mard - veld
|
|||||||||||||
|
<f * Befchryvtnge
Aen-den Lefer.
IN de Na·reden ban get m$t uptgügeben jïuclfS
oefer 25efcöipbtnge / $tjn beifcftepöeveöenenög geö?attt/ luaeran fiet feifoe feprateïtjc& boo? af/ en gelgcb-410 öp ^cbifte i£ tipt gefeomen/ en fulje/ tegen onfen***?(ten aettfegenontUierp/* algferin't miDDe ban De bierDe^ooft-beröeeUnge pagina *8<s toag af-gefneDen > nu fuUenfcup (Deg bnfoeöt jijn* De ban jjoger-SanDt) Den D^aet ftte? tueDerom aen ten fielten / en Dit eerfb ^oecfe Der generale $&ts fCÖIpbinge Onfet JbtaDt (indien de Heere wil ende vvy
leven faiien*) ten epnDe toe berboïgen*
|
||||||||||||||
|
Tranfitie tot 3W &**« &an ifêftftteben ïjeubenbe al fjet gebencfitoaerbiaïjiïe
de Godts. 't geen tn tien beginne bèe i$efo2matte ban benpnblijclien 45ttot& |
||||||||||||||
|
Jiuyffii*
|
||||||||||||||
|
btenft boo? gebailen / en fpectaUjcïi Doe fuïcc in onfe Rerenen ban
3Mft toe aegaen t0 / fuüentop toeberom weeren tot onfe eerfleboo?* gcftelbe 0202e en berbcelinge/ in'tftojt begrip ban be bcrfinocDte 'tfa^ menjïellinge bcr ^eg boo?naemfte 3|ooft-fïucöm in be ©ooM'eöctt on(e£ ganfcöen toercï$ becmeuv aïtoaec top in 't mtöben ban't fto2t |
||||||||||||||
|
* Siit de
Voor-ridenen etci^ f. lof, |
tnljouó öefe.ö bierben l^aoft-ltucëiS * süttbecblcben/ te toeten öpfce
toÖ0?0en/ de Kloofteren geraymt 5 endetat behoef vande behoeftigen
ende andere goede gebruyeken gemaeckt. 2Snboegei1 bat top bOÖ2Ï)C* |
|||||||||||||
|
nen gefwoocöen Debbenöe banbe gefïic&ten öie onfec boo?- <0uöeren
betbm>fteïbe bebotie en lief De tot <©obt Daböe bettoeent / nu (uilen obergaen tot be funbatien Uè be lief be tot onfen eben-naefïen ϊβφ boo2t-acteelt. ®nber- tjefc allen gaet in o?b?e boo? af 'tψ E E S - Η U Υ S,
Gecombineert met
Het VONDELING S-H UYS, ; Mitfgaders, Het DOL-ofte KRANCKSINNIG-HUYS. wees. en i$et $®CÊ$. $up# ert ©onbeUngsi-ïjupiS te famen tot alimentatie tn
ÏÏÏÏÏS" CDiilWöflw op -boebinaft? υ«ι <©Uöec: loofe. Öinïw»n / ttW«g |
||||||||||||||
|
van Del* r. 4S7
btc tiart ©abec en IBocber berfiojben of ban bcfelföe berïaten 3ötn
<&eeec{te foojt pleegtjbanoub^in'eren baer in particuliere l&upfen bilïceb te tobben ,· boo? be ttoeeöe toastten ^up^ apart aen. be 25joer* IjupjMaen/ naberDanb beranbert in ^tabt^ iCimrnec-toerf; 3ünöe nu bepöe uptgoebeinftcöten en bpfonbere rebenen alljier ttrti©ee^ (jui^ bï> ben anbecenberfamelt/ met bte biftinctte nocötan^ bat be ® ónöeiïngen alle met een ï©itte IBouto aen gaer funcnec 2f rm / ban bereeftte B&eefen/ fijn onberfcDepbcn. 3Mt <$ebouto gelegen aenbe heHteida*i*! ^upt-toe{t-3Pbebanb'<©ube3Mft/ i$ toeï-cer öetocefl öet Sc Bar- .t^ecX,It beren cieofter, ötcc booren pag: 33* öefcitèeben / en öoc-toel ban Impten niet foo aenfienujCH/ nocljtansi ban binnen een feec ampel en (pacieug gefttcöte / in ttoeeberlep appartementen ofte af beplmgen ge* fepareect fteeneboojbeimecötgenJen 'tanber boo?be iBepfgeaöj bepbe bootten 3önöemetfeecgroote a£et-3alen/ «&iaep-nameren/en anöere noötgïje bectrecnen/ alg-mebe bpfonbere uinne-plaetfen/ öe* rjuaem tot recreatie en oeffeninge ban aïlecöanbe i&inberlücne fpee* len. Be betfoigingö ban tiit l§upgl foo toet tot leeringö en mxïjting / ordre vaa olsi tot onbetljoub ban 'iSmenfcfien lebcn të aenmercReljjcft* Boo?= f huy*ho* eerjï ir er een ^crjool -meefter btebe omberen/ foo toel be Mtvfr SSS» geng alss be UnecDtgeng/ leert £efen en ^cippben: ^e Songens* Kindek giootgenoegDgctoo?ben5ijnbe gaen buptenss-Öupji te toeren/ leeren ecu flmbacöt baer toe öaer luit en genegentïjept meeft ficeent. Wt 3iBcpfgeitii blpfcen meecenbee$ bttmeng - Dup£ / leerenbe Mpm/ diepen / ^pelbe-toecchen en alleg toat fjaer mocöte te pa£ ftomen > cenige (teren genoegö 3ünbe boen öet fyupg- toeren / paffen op be föeuc* hm-, anöere nemen bc felepnbec lainberen toaer/ leerenbe alfoo allesf toat tot noötge ^up^-fioubinge btenjïtg të / 3önbe baer toe ooft Wxm* iftaeocrsi öiebefo?ge enopftge ober öaer aenbebolen isr. €>ocn i.ö'ec binnenjS-fiupi een Sleec-maecncr / a$-mebc een ^cDoen-maecher / ötepbec fetnb ban ttoee pacn Üleeberen en ^töocnen bootten; een boo?be«&onbagl)/en'tanbecb0O?ben 3®eccnen-bagö/ alle met een. ©apentj'e ban be ^ëtabt boben aenbe ^agoenen. 3B>e ^ppfingije oiein Ut %\?$ gcfcötet / té gecegulecrt / en eïenen bagöeeft fön gelette [poef: öcgÊ ^onbaegs eneenige toepnigeertraojbmaire bagen/ Dcb* penfc betec altf op be gemeene toeecn-bagen / en itrpgenbanaltemeti? ücraaberingijbannoilnabegelegentöept mebe-bamgt; eenpberfjeeft on ροφέ/ öocö genoegfaem en bol op. <©bcr be JlBaeltpöen mttj al* icntinibe goebe 0202e geöouben/ gaenbe beele particuliere burgeren mvfm te boben/ toanttn pber €et-5ael/ toerb boo? cenbanbe be- guaemjte/ na öet boen ban öet <0ebeb noeb eentge Capittelen upt be mi &tö?ift oberlupbt boo?gelefen/ toerbenbe be üieugt in bier boe^ ga te gelücïi met 45eeftelijci?e en ItcöameUjc&e fpijfe geboeb. We$ ««antiaeg^ / ©ebe-baegsf / en alle anöere ttereft-bagen toerben fp alle «ramen bobben ^cftaol-meefter mw Opfienbcrsf ^erch toaertsi gelept/
|
||||
|
488 Befchryvingc
gelept/ gaenbetpöeïöclnngoebeopetenΦνίύϊItercfte/altoaeraen
be aBefï-spbeonöerïjet <®?geleen berDeben <ö5allerpe/ met trappen
op te gacn/ tot Daer 3tt-plaetg tg btenenbej na fjetepnbtgcn ban fee
boo^mtbbag.s f&eötiatie/ toerbenfp btnneng-f}up£ boo? een banbe
^ebtcanten/ bte't ban fön beurt t.o7 gecateeïtffeert / om alfoo be
l^eefe <0oöt# en be Cimftelücfce beugben bp alle mtbbelen en toegen
"« huvi Daer in te planten. (€ot öaec laren oeïiomen 3ünbe / bequaem om
ontflagen fjaer felben te nonnen oeneren / ontfanoen fp boben foo een eerïiltöe
werden, op-boebmge ηοφ een fatfoenlijcne uptfettingfi ban föïeberen/ Pltnne
enanbere nooötoenbtge beboefugljeben / en btttiptfettengefcfnetallc
blaren eenmael/ omtrent be jBaent ban Sfêep. <®p befetopfe öacr
af-fcfiept oenomen Jjebbenbe / blpben fy aen Ut ï|upg en b'€>berfiei>t
ban bien tuetg fcDulöto alg een natup?iiiCRe bant&baerïjepi en erfjes
tentffe; ebocö in bet Siipss ηοφ baonenbe/ öebben fp geen beftt ban
eentge tpbelöcBeliabe/ maer i$ alïjetDare/ en 't geen öaer bp gebal
foube mogen feomen aen-befïerben/ aen ben lupfe epgen / bolgewï
befe3©etbp3E>eertigencnB?oebfcDappenbefer^tabtgearrefteertDeii
berben Sobember 159*·
|
||||||||
|
De Goede-
ren «Jeu wees kindefenaeu
|
ENde aengaende den Kinderen in den fel ven Huyfe opgevoet,ofte
by den H. Geeft-meefters buyten den Huyfe befteet, fullen alle de |
|||||||
|
bedervende, Goederen der felver Kinderen middelertyden aen beftervende, vervallen
Fhi'}trencie- enc*e fuccederen aen den voorfz Huyfe, dan als die voorfz Kinderen foo
hVyiwonen" verre gekomen fijn dat zy met willen vande Meefters haer af- fcheyc vervaüen ten nemen, endeuyttet Huysfcheydeir, fullen die vry zijn ende fullen vol- ** n°UVH Van Sens ^en nare Goeden, Erven,en befterven aen harer Kinderen ofte naefte t £ veHuis, yrun(jen } fonjer t|at fy al-vooren eenich uyt-koop ter oorfaecken van dien metten Meeftere vanden voorfz Huyfen fullen behouven te doen. *$ht&kiwb' Aldus gerefol veert, by de Veertigen ende Vroedtfchappen defer Stade, foi, Z73» opeen'lij. November Anno xvc» vijf-en'tnegentich.* Bekenten let opper - Betotttt en gefacö ober ticfn ganfefje #eeonomte / ofte
«n ditHuys ï|up<s-ï)oubtttge toert aen fessupt b'aenftenlijcnjïe en treffelü**etiÉi;
hoe veei en <^lltqmn obolen / en toerben gemeenltjcis ©aberss ofte biel wej)*
Sïf'bï» tenban't3Bee0-Dup0 genaemt; bte ïnec oocfe een rupme en befttoe
funéiie. Kamer tot ïjaer getooonlijcfec bp-een nomfte en bergaber-plaeté \W
ben / mttfgaberjS een obertoelft Comtotr baerneben^ met f fere wv
ren bootten/omme bp 25?anb£-noob Dare p?tnttpaci(te<©oeöereiU"
te bonnen berbergen. 3&e Regenten iegentooo?btg m bienfie: al? κ»
bttfebicef / 3Ünbe bolgenbe ; Pieter Roonaer, Mr. Maerten Hoo^en-
hoeck , Franco Hendrickfz» Veiburch, Hugo 'sGravefande, $eertt0fl' J5aeb/ Jacob Br iel, iiïaeb en &t fjepen/ Dr. Niches Croefer. €t1ÖCf Öebben be €5eIb-bajS en alle effectenbanbtt€iobt0-öu^önöeri)ati/
en moeten letten op alle iïeeciiemngen ban ontfang en upt-geef yw· |
||||||||
|
*
|
||||||||
|
van D e ι. # ï. 489
mt ftm mhte iJècBteftrtö banöên &töootm«f&ï / «mefcabet
«n25mnemocöe^/»ecmafiec/^cöoenmaecBecsienUoo?iiSaUcani bete2&ebienben. <©efgeli)<xbjetbenootfebpteffimfoMt *m Ptfn*
ttpale2Sui*gei*3 ©?oumen ge«o?en/ bic men IBoebecg ban 't 3©ee£- ijiipjsnoemt/ beKlebenbealtanSbienbienft/ Sophia van Loodenftey» Huyfvrou van D*. Anthoni Vockeftaert, ©eettiÖÖ-ïïaeb. Sabina Lief-
ting HuyiVrou van Mr· Bartholomeus vander Maft Sïaeb en 3©eeg- imefiec. Emilia deBergh , Huyfvrouw van Dirck Jooften van Loden- fteyn, ïtaebt en €mt }J?efibecenbe ^cDepen» Margareta van Bleyf- wijck, Weduwe van wijlen Mr· Simon van Groenewegen vander Made, getoefen ^ectetarigbefec &tabt» €n ίίφ nemen toeficïjt/ obecEin*
nen / bollen / mttfgabecg be föeuchen <m anbete b?ou&elijtfte Stupsï- faecuen* <©e bao?naemjïe inbomtïentot onbetöout ban bit ftupfgefin Regcntc* fp^uutcn Uao? eecfï uPtbe goeberenbiemen ban outgpleegij te noemen vaöditHuys $. geeft goebeten / baerom be ïiegenten ban bit 5» boo? getooonte J'fjf h?' nocDtenijupbtgenbage/ met benaemban H. Geeft-meefters te boeeft Geeft, mec- toecöen geiMt 3i|et $ oocn benent bat feechec nlepn benebenss b' ©ube fte». Mmhi acn be ^upt-5öbe / tuffcöen be tjupfeningeiegen/ notfi beben* baegljss ben naemboett ban bet H. Geeft Kerckhof 'ttoelcfe nottjobec toepmgij giaten tot een öegcaefpïaetg bienbe boo? be %&thti\ ban bit 0111$ BeesMjupg. €n fjet t$f notabel bat bet ^egel baee be Regenten ban bit iitupgnocïj ten bupbigen bagemebesegelen niet anbecg en té atë Ijet toapm ban ben ή. <®eeft / in be gebaente ban een 3&ttpbe/ eben al eens alö be munte ban b'eenc fooite ban noopere penningen Ut in 't boojfte befeis boecfes pag: 46, ftgup?ltjcu sijn uptgebeelt / enöe toel-eet; geflagentenöeöoefbanbe ^.<0eefi Kernenbefec^tabt/ geujCBtop t'fönec piaetfe nabec erpliteren fulien. <©efe H. Geeft-meefters ban wat: der h„ fcOtjnen ban outjs aengeilelt getoeefi te $tjn/ tot foulagemcnt ban aller; g™-^*: yanbe noottyuftige en beijoeftige menfcljen in 't generaeï; ijebbenbe runge was.
ö'aöminiftratie niet alleen obcc een feetner baft fon£ / beftaenbe upt
teftammtaicc btfpoitttsn en liberale bonatien maer oou ober b'erbecm* giften ofteaelmoeffenbiemb^ffer-feiiïeninbe üercaen baierben ge* Seben / tot bat be menicöte ber menfeben meet en meer nenge wnbe men goet gebonben ijeeft be Himen i\% onbeifcöepbe fooien te berbec* len/ om bp biberfebe ColiegienbeS teüeouamec bebtent te tonnen toecben ·, be bageïijetfe infcoinenbe aelmoetTen nu geappiiceeit toec^ . oenbe tot onbertjoub ban aiiecijanbe bsiaecbe %tmm/ btcban'tCija' ntaet-bupssieben/bipbenbebebaftegoebetenbanbatoubefon^ ban d'opregtin- oen ^ eeetï boort meecbec gebeelte alleen gcajfecteett aen't 3©ee0- β.3; pu;m öup& JBaetbJaet Mt M. <©ee{l-mee(lecsi ban out.ö öacc becgabec- Piaetfe Seüben ge&abt iö mp nopt gebleeciten. €bocij liet té feeefcee fecr fongn, öat b'algemeene gt-oote 3Bk#-§iipfcn boo?be beranbefinge ban be ™XJ.r' ï«ugte nogijfeeu bjepniglj beftent 5öngebjee{t/ toetbenbe öfe arnw tegcn* ge. " wnberjiboo? be meememelte H. Geeft-meefters aiicrbsegenb$b en bruyck*iijck <©qq 3Übwa^
|
|||
|
'4$σ '* Befehryvinge v?
jiib öoo? Μ ganfe ^taiït belïcet / l)p luptien biê baeï teèbetom te
gebJinbantrocnen / 'ttoelfö ban in aïtengebaile niet foo effen en na
öeDooren öeeft nonnen toegaen / foo ten opfigte banijaregenoegfame
fpijg en bjancn / alsS geregeltfiept ban ieben / fultr fiet een fecc loflyene
tnjtelïtnaeisf/ btebefep?actöciieban üp-ecn-toooninge en t'famen op-
boebingeber arme JBeefen ijeeft bebotert/ en /onfesi geboeleng/ typ
toat btenfiigec a$ die Congregatie ber eerfie en oube mtooonfteni oc>
fe£ Cootierg. 2$elangenbe nu berber ö'infionifte ban öe l».<©ee(t-
fcheyt.raec- goeberenbiemeerenbeelss / geujdigefcpttö,/ 'tffl£z&-tHip$ftjn toe-
rendrt eïed"' öeboegt/ binbe icn mfeecneclB?iliUegieban$lei>feclSareiinoenf a>
rcne, nu ten re i5$6> ben 26. lunp/ ter oo?faecne ban ben grooten 25?anöt aen
behoeve van
onfe ^tabt gegeben / Dat be Ifêagttiraet toierbe geautijorifeert te mo-
'twees-huys gen verkopen hondert ofte meer, indien't van noden bevonden wierd f
gea et eert. jyjergen Lands van den H. Geeft om die penningen te doen diftribueren
onder die fchamelepeiTonen, willende timmeren, &c. 3©aei*UPtöan
af te meten tg/ bat t^it fong in bk tpben ai toel boo?fien moet fijn se*
Ecnigcpicu- toeeft banSanberpen. <®aer 3ünnuenban naberuantbp genomen
fe fiTndatien berfcijepbellegaten en miibabige giften/ bp upterfte fcoiiien ban Cob*
en infteiiin- ti?ucötige itienfcïjen / btebit iupg enbeUiupji-genQtenbanbtenge;
f?cnuiicrêï"b negen fijn getoeeU/ atëbperempel: aïoberbeeie Saren Decft'ec een/
die Huys» bjieng naem onbenent ijs / befp?oocnen bat be 3©eesS-Rinberen %*Φ
löcjc op feecneren bagfj/fouben genobigt toerben in't <&\\U oBalWjuté/
ommme albaer be£ namibbagg gaci: ittft te boeten in ^oete-melcn/
en 3©itte-ö?oobt / en boo?t£ üaer tijbt pafferen in b?oli)ciu>pt \ en bit
noemen fp Gaft-huys Kermis. 3©pber# fjeeft feeënere €erüareIRfc*
trone / upt be dpamiïiebanbe Duyften van Voorhout, enbe getroutot
aen W ban be Berenüeynen, geïegateert feetner ftmk Hanbtë met
erp?ejTe begeerte /bat men upt be rebennen ban-bien/ op alie nieutoe
Sgaerg-bagen boo? b'arme 3©eefen/ eenfoiemneie iBaeï-tijbt'öarer
gebagtetttfteioubenaenfïeUert/bjagenbe hit f eetï ben titel ban Moeder
Duyften-mael. Of en anbet/ met namen Huygh Jacobfz vander D uilen,
ïjeeft getoilt / bat boo? be Senten ban feeciier b?ief/ öp ïjetti acn öe^
fen Ifyupfe gefcfione&en/ iaerlör eentgö jp reupt foube bjerben genocijt en aen alle be Slrttooottberss ban bit ï£upgupt-gebeelt/ en befe p?oef/ vergciijckin. boert öe naem ban Oet Freuyt-maei. mik toeïefte pieufe infleilingen §cn van dien. toel eewgfitttg rappo?t fcöpnen te öeböen / en niet gantfen ongeUjc» te 3Ön aen öet öebel 'tgem OBobt beleere ben i^inbecen Slfraei^ mf nopenbe'top-b?engenbec(€öienben/ ^eut. 14· $fr 28. en 29· Ö<F fp beiad toecben be (STïnenben ban pber berbe ^ïaer te berfamelen /100 fal dan komen (fept ben €ert>de Levijt ,dewijle hy geen deel noch Erve
met u en heeft, ende de Vreemdelingh, endedeweefe, ende de We- duwe , die in uwe poorten fijn, ende fullen Eten, ende verfadigt wor- den : op dat u de Heere uwe Godt zegene in allen wereken uwer handen? dat ghydoenfult. <^Π«ΟΙD^t24. Cöpitt^ï ^ί?. ι?. *°'m2J'*%£%; |
||
|
van D e χ.' ft. 401
wanbeerbeCobt aett 3öntooïc& bat fpbe &?«$««&$ 3Mbtë/mftf*
gabeitf be freupten en S&oom-getoatfen/ met al te beun fouiien af- plutnen en na- lefen/ maec bat fp öet otiecige fouben laten voor den Vreemdelingh, voor den Weefe, ende voor de Weduwe, «©ttinugiet* Lafleft van*
en tegen ecnf-bee$ te nonnen toeten begtootljept ban belaften/ toeïc- wees-huy».
öe bit iup$ al te benotligen Beeft/ foo btentgeconftbereew bat/ öotoen een getal i\intuft*cöenbeb?ieenbiecDottbeet/ fooïtëeeg-Hmberenalif ©onöeltngen/ {jet Doi-huys, 't geen figDfelben nergens na en öanbe* b?onen met hit Mtté -Hup?/ oötBalouec toeele Sfareti ts? aecumöt* neert gctoojben / en tot nocl) toe t'Daren lallen té gebleben / alst 5pntte be 3tnneloofe foo toel onmonbigD / w oötS onmacDtigijom öaetfelfce te nonnen generen atëminbei: jarige perfonen. 3©te/en Doebantgöe ban in Oepbe befe<®obtg Dupfen omfanguaer 3ün / enbagelijcï aen- genomen toeröen/ baerban fnnopberfïiiepbe tpbenoocn berfcDepbe @jboratantim en toitte-hewen tip De jBagiftraet gefïatueert / toaer na ficij be iïegenten ijeöben te gelagen; eene ban be oubfte tik notö toel p?incipaltjcn in p^artijeften en obferbantie$/ en toaer öp miiTtln'en Wc combinatie fjeeft begonnen/ binbe ten gebateert ben 2*. jfeep 1616. lupöenbealsJUolgtj Γ S byde Heere vande Weth der Stade-Delft, Collegaliter vergadert, hu^/me?^
Λ gerefolveert ende verklaert, dat alle zinneloofen, innocenten,kranck- wees huy$ fmnige perfonen, Vondelingen, ende Wees.kinderen, die van Vader ?,ccombi- ende Moeder verfto'rvcn fijn, foo Knechts als Μ eysjens, te weten; ^n£out Knechts beneden de feilhien Jaren, ende Μ eysjens beneden de veerthien de'wefen Jaren fullen onderhouden werden, byden Meeiters van'c Wees-huys , mogen fi;n tot laften van'c felve Huys, ende dat alle ouder Weès-kinderen voorfz', ^'"ίί^εΐ mitigaders alle huys-houdende perfonen fullen onderhouden werden, by wefden.™ de Meefters vande Charitaet - Kamer. Item, dat alle Kinderen, die van Vader ofte Moeder verlaten wer- vondelingen
den, ende verftaen worden by den Heeren Burgemeefteren dat onder- tot latte van't houden moeten werden, fullen komen tot laften van het Wees-huys., gebrac't.item [met dien verftande nochtans, dat de Regenten van de Kafner der Cha- Kinderen, maten gehouden fullen fijn, des wegen notificatie aen de Régenten van't wekkers Wees-huys te doen, ende noch drie Maenden na dato van ά§ yoorfznoti- ^."„f-^ft". ncatic de voornoemdeverlatenKinderencOr/derhouden, ommemidde- h uys Icjgen. Jertijt op het wegh-loopen vande Ouders te konnengeinformeerc wer- den. Aldus geamplieert, byde Heeren vande Weth, denio, Novem- |jer *659·] dat van gelijcke fullen komen tot laften van't Wees-huys, e Kinderen van Vader ende Moeder beyde Sieck in*c Gaft-huys leg-
gende, maer een van beyde de Ouders gefont wefende, fullen de Kin- lre" komen tot lallen vande Charitaet-Kamer, Aftum den 21. Mey * Ki/e/„w>.
1016· * Geteyckent: tockf*ltu· J. Gr o EN η out.
<©ao, 2 £mberi
|
||||
|
49z . ν Befchryvmge
anbertufifcïjen bp betfcfjepbe ongetoone bö^baUen / nu en ban ne*
fcDti ontfïaenbe/ tu(Tcï)en&e Regenten ban #eta©ee$f-öup0 ter eenre/ imöebtebanöetCöarttaet-ïiupjS/ ter anuere3pöe/ foecfienöe toebeet SÜWifon beel boenlijcB)öaec Hupfen booi te fïaen/en be ercefïibe iaficu ban öaer fjaljS κ fciinpben/ foo fsf eentge Saren baer na ïjm öepös bit naber reglement tot een beafte boo? gefeïjieben. i.
orA-e op't f"x At aue Kinderen, waer van Vader ofte Moeder Overleden is, ende
van'beftuf- <*e Kinderen daer de Moeders wegh, ofte de Vaders opdeReyfe ven , en ook fijn, 'tfy in Ooft- ofte Weft-Indien> Brafil, ofte Guinea, item , die
verlate Kin- wegh gelopen iijn, ofte in andere Steden Gaft-huyfen Sieck leggen , cmi' ende daer van in drie Maenden geen tydinge is vernomen, waer iy figh onthouden, onderhouden fullen werden by 't Wees- huys > als of Vader
ende Moeder beyde Overleden warea, mits dat de Chariraet - meeilers aen 't felve Wees-huys fullen gehouden wefen van nu voortaen uyt ts keeren ende te betalen alfulcke fubfidie als fy de felve Ouders ofte de voorfz Kinderen ter weecke ofte anders tot onderhout gegeven, olte verftreckt hebben , geduyrende foo lange den abfenten Vader ofte Moe- der hier weder gekomen, oftede Ouders vande voorfz Reyfe hier weder gearriveert fijn, ofte feeckere tydinge bekomen fal wefen vande Doodt van defelve abfente Ouders, ΓΓ.
"Kinderen; Dat alle de Kinderen vande Vaders, dievanden Turcq, ofte Vyandea
wieken Va- gevangen fijn, ende de Moeder Overleden ofte wegh is, metter daet by
vlaaien ge- *c Wees-huys onderhouden fullen werden , geduyrende foo lange als vo-
vangen fijn. ren, mits by den Wees-huyfe genietende vande Charitaet-meeflers van
nu voortaen die fubfidie die fy als voren aeade Ouders, oftede Kinderen
toe onderhout verftreckt hebben.
XII.
Van Baflacr- Dat het onderhout van natuyrlijcke Kinderen, waer van de Moeder ^e«» geftorven is, ende de Vader geen forge voor de onderhoudinge en droe- ge, ofte niet te vinden en ware, komen fal aen 't Wees-huys, ten ware
de Vader by't Charitaet-huys onderhouden wiert, in wel eken gevalle tot Iafte van't felve Charitaet-huys, Vader ende Kinderen onderhouden fullen werden. IV.
Kinder», Wanneer beyde de Ouders fijn befmet met de Pocken, of d'een doot,
Sin" Pok weSh » ofte °P eeu Reyfe, ende d'ander mettet ielve quaet befmet fijn-
iaysleggen» de, foofullen de befmetten, ofte befmette, gecureert ende onderhouden
werden by't Gaft-huys, ende de Kinderen by het Wees-huys, ioolan-
ge tot dat de befmette is genefen, ofte indien Vader ofte Moeder pre-
fent fijnde, niet befmet en ware, fal defelve forge voor't onderhout
vande Kinderen moeten dragen, ofte 'tfelve van't Charitaet-huys ver-
|
||||
|
van Delf τ 49?
foecken, ende fal het Gaft-huys van nu voorraen geduyrende de cure,
ende onderhout vande felve beimetten ofte befmette perfonen, totfub- fidic van't Charitaet - huys , genieten 't gunt de felve perfonen van't Charitaet-huys genoten hebben, indien daer geen Kinderen lijn, maer Kinderen hebbende, ende by het Wees-huys onderhouden weidende, fal het Wees-huys defelve fubfidie genieten. Behoudelijck dat het Broodt, 't wdck d« Gharitaet-meefters aende
vooinoemde perfonen uyt -reycken, tot geldt gereeckent, ende aende voorfz Godts-huyfen met geldt betaelt fal moeten werden. Blyvende de Refolutie by de Weth genomen den xxj. Mey Anno
xvjc/feftien , voor foo veele defelve by defen niet en wert gederogeert in weien en vigeur. Aftum den iiij. September Ah Ν o xvjc. acnt-en- * ηφΜ- twmtigh. * .. # ·«ƒ·.
b Endewajonderteyckent: vtTie'
J. v. GroenewegeN.
Malden befe ïafien/ foo tsS baer-en-Öotom ben fïegentenbefer
Wen nocö op-gelepttot alle »nen Uan ^^noot^ufttöe mem f·**^ Cfjaritaten/ ^ootg-niften om <0obt0-totUe telefceren/jgeen ooctt Weeinhuy«
al geen geringe fomme laerüjcr nomt te imponeren. iBtbbetertnö bekomt. De meentene ber ©onbeïingen en toerlate ïitnberen oofti alaeng roepen* De/ enbebe ilegentenfitïj bug foo lana^ foo meer oecD|röeertüeüm* fcenöe / $ijn op Daer tteratibe Matïjten aen be Ifêagutraet gebaen / foo nu en ban nerfcfiepbe Üeuren en piïJiicatien geemaneert / alle mebe-ujengenbe / bat b'<©uber0 Darei&nberen / onber eentöerjpanöe P?etert' ïjoebamgft bie oocn foube mogen $ün/ bedatenbe / ertmtne* ujeu fullen toerben getlraft/ atë ölücnt öpbit netoemigaenbe- ALfoo by ervarentheydt bevonden werdt, dat verfcheyden Ouders Keure ca
alle fchuldige plicht, mitfgaders natuyrlijeke afFeaie ende liefde tot Mtg haer-luyder Kinderen af-leggende, de felfde verlaten tot lalte van de Kinderen
Godts-huyfen deferStadt, die d3er door gefchapen zijn te fuüen verval- vetiateDdcft
lenin verloop van haer middelen > ten ware daer inne tydelijckwerde verfien. Soo 1 s't, datdeHeerenvandeWethderSt2dtDelit,naer gedane refumptie van haer Achtb: voorgaendc Keuren daer jegens geema- neert, geinterdiceert ende verboden hebben, interdtceren ende verbie- den mits.defen allen Ouders door haer felven ofte anderen haer Kmdt, ofte Κ inderen op eenige plaetfen uyt te fetten ende te verlaten, onder pre- text van uytterfte armoede, zieckte, ofte andere oorfaecken, op peyne van openbaerlijck geEeeffelt ende gebannen, ofte anderfints tot diicretie van den Gerechte geftraft te werden. Van welcke ftraife nochtans ex- empt wefen fullen die haer verlatene Κ inderen binnen den tijdt vantwee |
||||
|
494 Bcfchryvingc
JVlaenden, na dato dat fy de felve verlaten hebben > wederom aen-nemenj
ende de vooriz Godts-huyfen nopende de verteerde koften contentement
doen fullen.
Premie vooi Ende die eenige der voorfz Ouders weet aen te wyfcn, iulcx dat die
denAenlr.'n- daer door mogen werden bekomen, fullen voor yder Perfoon fijn Κ inde
ser' ofte Kinderen verlaten hebbende, met een fomme van vijftigh guldens
vereert, ende haernaem fecreet gehouden werden.
Yeimm on· Ordonneren ende ftaracren vccrïs, uzi een yegelijck die eenige Kin- bekende deren jongh ofte oudt fullen in-nemen, van Ouders ofte andere Perfo- fljendtTtot nen haer-luyderonbekent, fonder dat hen-lieden voor de koften behoor- zijn particu- Ü/cke verfeeckertheyt isgedaen, gehouden fullen lijnde felfde Kinderen liere ]aften tot haer - luyder eygen koften te onderhouden, ibiider dat iy-luydende t ^onderhou- felfde Kinderen tot eenigen tyde tot lafte van de Godts-huyfen defer Stad brengen, ofte oock tot der felver Kinderen onderhoudt eenige iubfidie genieten fullen mogen, Gedaen by de Heeren van de Weth3 den v. Sep- tember xvje. feven-en-feftigh, ende met de groote Kloek van't Stadt. * X&tri e. huysgepubliceertden daer aen-volgende. * **"· z88, In kenniife van my , ende was onderteyekent. H. v. Bl e υ s w υ ck,
Nopende ^«öe bit boo?foo bed tie ff f cfitin0e / IHip&ttgecfttge enojteegban
|
||||||||||
|
eenige
|
W Öet»e0>öupg belangt*, toat nuaciigiïet öe toonöerlöcBeï^tflo^e öie
|
|||||||||
|
veringe der öp fommige ottöe lupöen boo?gegeben hwbt alöier tocl-eer gefcïjtetic
ir5 3Ön/ in 't reguarö ban b arme 3©ee£-Hinberen/ Die op feecner tipt boo?
een groot gebeelte met foo pffelyefie btyubtfypt en quael öefotïjt feu*
ben 3ün getoeefi/ atë of fp banboofe öecfïen öefeten toaren/ftlautercnüe
fip rauzen en banen op a$ natten/en berttcbtenbebeeleilep booinmi*
feijen onboeniiicïifcöpnenbefwpren / fultx ftfiijnt bp mp tocpntoö W*
loof te merttccett; en boe-toel be 3&Mup?altfien meerenbeelg ^aeiibc
liouoen / öatöergeliicne bjeembigtjèbenin be natupj nonnen wfttliv
ben/ enfuicr metbeeleröanbeereinpeicnbenracbtigen/ foo fullen top
tü)tzt ι bermit^ ïiet berepfïe öefeïjept bcfen nengaenbe nopt neöbe fio"'
«en erlangen/ ftetijier up Béntften laten/ en berbolgeng iteber ofeer-
#aen tot be öeftözpbtngebanket dol-ofte KRANCKSINNIG-
HUYS, gelegen aen b'^oft-jpbe ban't JlooK-epnbe/ sünbeepgent*
ïtjtnban oubggenaemt s*. Joris Gaft-huys, tóelihei*£€apeUebuö?af
pag» 294t£ befcö?eben/ bier benebeng ingaenbenomt men aen een
Geie^enthcit P^pn7 ofte ötnne-ptaetg / 3ünbe met een tloeebe poon/ en tarneli)t«
van't Dol- Öoogemuï^-toei'CRafgefïöQten/ betoelcïfegepafTeertsönbe/ bint men
hujs ofte st. ter fltncHer öanbtfjet3©oon-fjupg ber2Sinne-baber en 2Mnne-moeöer/
w vGaanft" mi%* nobi'öe οβδϋ1ϋ -fr»ben onöer ïjaer bebbenbe / tot bienfie ban öe
biien. mtferable 3inneïoofe en mebelpbeng-bjaerbige menfeben/ omme öe
feibe op beöootföche tpben te fppfigen en te laben / en alle beroer nom*
öe fceDoefttoijegb en gemacfi te boem Φοαρ* ftet men rondom bee e
«icpnc
|
||||||||||
|
van Delft. 49?
k- Λ. -r.... Λ..«Λ»*^*'«-— ** ne uptfinnw* o» M**** »nf^-
toaert toerben. ftecDt-upt-gaenbe hoffltmen in be «Balerpe baeröe
alber3b3aerfÏe patiënten / bieobergeüenbol er5 mmft te tJefttercn $ijn/ nebangen leggen; boben ben ingangïj Van We <&aizm P^g& eentgfj fcljjift teftaen/ bod) boo?ben euberbom en b'inmrien beg luctjtsimi onleef baer getoosben» ï^ier öenebeng ter füncnec-jpbe i$ ober eenige faren nocl) een Utpn t|upg aengetimmert / toaer in be ftnmele / mno* tenten / en tik ban minber quoöen aerb 3ijn \taer becölijf en aparte* ment ïjebbcn/ befelo^en oftgeöontren 3Ünbe/ tosrtwn alleen bei nacötss tn ijare25eb-fteben (met beuren en pfere boomeu^oosfien / om ontpbe* ïijch op-jfaen en bifo?b?e te bermpben) opgeflotsn* 4M)ter alle befe vergrotinge booj berïjaelbe gelegentijept/boü? be menteïjte ber fercint«- ?inmgen(bievau'dieft· in bit 31aer 1667. bjjf en-beetng!) in getal 3Ün)tefu\:pnballenbe/ tg obereem'gettjbt öpberguwringe ban ©urgemeefteren/ ten berfoecne ban be Regenten befeg «©obtg-öupg / Öet €Doo? ofte acflwrfte gebeeltr ban &t. ^Joritf Capelle baer aen annergemaeeïit/ 3ijnbe 'tfelf bebcr* beelt in tyk berbiepingen/benebe tg een beguame 5ael boo? be Regenten a!0 bp ttjot entoijleftter geliebentebergaberen/ boo?tgeen©oocnen/ Bacn l)up$i mttfgaberss^pijö namerbanpjobificn ·, betbjebefia* ote afgefonbert3ijnbemet Mepneftoute ^upstëeng ofte Siamertgensr met 25eb-fïeben / toaer in be fcöicnujcftfle / hit bp tj$%t W en ongeuon* ben ober be piaetg en eibers mogen gaen en toanbelen en fomtijtg ooeft toel ter ïtereïten gaen/ bes nacötsf fjaec öefïoote logementen öebben; be öecbe berbiepingïj tot een rupme uleer-folber oberfcfnetenbe, 3^ ^ Spyiinoh alimentatie ban bit iupoV 'tnjelcn geitje» gefept/tot noeïjtoeonber befteci * bopficijt is tfaenbe banbe ïïegenten ban't 3©ee#-iiup0 / op Boope ban t'eemgettijbt baer ban te mogen toetben ontlaft/ toert ben 25inne- baber/ booi feedtere fotume boo? pber perfoonter toeecfc / aen bejieeb. ifêaer bet is Dp beelen isebencnujCB of öet niet booibeeliger fojube3ün/ bat Dit%ip# onber een aparte regecingöfnn epgen ïjupg-Doubinge be* ootitgbe. ^aer3ijninbefe^tabt ηοφ btberfe particuliere ïlupfen / öiemengemeenlöcö Beter-huyfennoemt/ bienenbeboo?hranta-fm* "toen ban mibbelen en bermogen/ toeltïterjs ©oogb en of Wnben ijaec öitjter upt alle omleggenbe ^teben en ^obincien boo? een cibile p?ü# jn goeber bebjaerniffe fiomen aen öetteben. €bocö in confiberatie boo? «efe öeiegentïjei>tfomtöö0 tuel lieöteïöcö fécc fcöaitelijcfig en pernirteu* e bejTepnenfouben nonnen bierben uptgetojocSt / footsS bp be <Sber* ho°X °v^ wpobefer^tabtftpfojmebaneen eeubjigbup?enbe aBetgefïatueert / Dolle en jat niemant/bjie öp fp/btnnen befer ^tab figö generenbe met 3Mle en fewck μφ. «jan*-finnige lupben m fijn particuliere ïjupfinge op te ijouben / £em giffiËi na oefen berbo?beren faï/ eenige biergelöcne ofte anbereperfoonen/ myi^. «mme geconfineert te fjouben/ijaeraen Qtpnfmtmt bjerbenbe /tn ïcntger maniere aentejïaen/ ofte in öare fwpfmge en gefagDte reet»» w«n; ten fp baer ban/ mttfgacerg banbe confiimtie «nbeberberc geleg^nt^
|
|||
|
Befchryvinge
öetegemgeiien banbe perfonenfjaer aenneuaefettwcrtbJecfeE^^ / m
**t !"£? *™X irEMuóoi De toelcne Daer befelbe aenïfcbtnoe fuilen toeuomen/ albo?en sen be opgemilte^beröeptbeöoojlijcueopei ning en abbertentie fuilen öeböcii gebacn / en bat te gelpcït baet op §m %tytbt betlaratoic en goetbfnben befelbe fal toefen toegenomen; aiieg stnffe c» en ptsgepoint banbien op bc boete toau ijonbert gulb.ten opficöteban |
||||||||
|
prccautien
segcii de C on traven* teurs van dien. |
||||||||
|
pbec perfoon in contrarie ban oefen tngefïagen ofte gerecipieert / en
baer-cn-boben nocDfoobanige atbit tak cozrectie/alg naergelegentöept ban faecHefalgeoo?beoittoerbenbacrrttebebecueurtte3ijn. <©otfc$ |
||||||||
|
baer-en-boben / om alle contrabentien be.ö te beter te feonnen ontbec-
tien/ en naec öeDooien boo? te öomen / goetgebonben en berjïaen bat be lupben ftaer met Bet recipteren en onberïjouben ban be boo?f3 perfonen tn fjarc particuliere ïmpfen binnen befer^tabtgenecenbe / fuilen ïjeö* ben te gebogen / bat ijare ftupfen tot toelgebalïen ban 8aer Wtfybi t'allen tijben bp eemge <0ecommitteecben upt ben ïjaceal-onmiefal toerben geötfiteert / fonber batbaer ontrent eenigerftanbe ertufe/ toep- geringe ofte eenige be mmfte erceptten fuilen bermogen gep?etereert * c. β ofte gepleegöt te toecöen. ï^ier ban i$ een publicatie gebaen/ oen
tyrtf.iir*2'1· ^iwntiwc 1662. * JMgfitnuöet
GAST-HUYS ende PEST-HUYS-
2£»p publtjCiie acte 0?btnart'e genoemt ïjCt Oude ende Nieuwe Gaft-
huys , 3tjnbê fjetcerjie gelegen aen b'oberfijbeban be ifcoo?nmerct/ een feer out en bermaect gefticöte/toerbenbe al in be «Ecutoe ttoaelf Donbcrt verfthevde bermelt/ goe-toel nuenbanmeteenbtfferentcnaem/ alji fiptoooj&ew benamingen m be jfunbatie-b?ief ban ijaer ïton ofte Capellebe fCnno 1263» in De rnA vllde boo?gaenbeblaberenpag:a88» geinferecrt/ toertfpgenaemt H. Geeft- -- u' ' Gafthuys, en toebcrom tn feecber €ranfpo?t bp ^cftepenen ban 3OT besegelttnben^larei475.onbermijneoube papieren beruitenbe/ w binbe teil bet felfbe gïjefpecificeert met bc naem ban Sc. Eiifabetten Gafthuys, en altemetg oocn fimpeltjCK het Hofpitaei, bat i$ <fl5a(töuï>s/ m in befe bolgenbe antijcfifcBe btkf ban o^aef 5plo?i£ be ©öf öe/toaet bpöp be iBagijtraet befer ^tabtattto?tfce« jaerltjcr ttoee perfoncn toettelijcn te committeren omme be fo?ge en opficljt te fjeböenbat oe goeberenban Ut Üofpitaelten meefïen oitbacr totecben geentplopeeit/ gelijcit be felfbe b^ief outïjeptöftalbe onberanberein ïwMmwW» (Coneelban^ollanbt in bolgenbe maniere jïaet geinfereert; ïaerlijxGaft. rj· forens Grave van Hollandt groet die Schepenen ende die Raetfinan-
ftërïïekiV- Γ nen van Delft, wy ontbieden u, ende willenc dacghy van jaere te jaerc fcD» kiefettwie wittachtighemannen 3 die tote des Spittales guede fien e tote den huyfe, dat dat goetniet onreedelickvort wert gebracht or ν ^
teert, wair ooekeen mandiedatwederftonde, foo .gebiedenivyo" ^ |
||||||||
|
van De * * *· 49?
Ken. GegeWs^daechsnadatincnftnght MifencprdiaDonu-
nijindenjaereonsHecren M.c«c.l χ xx ιs. ^tnajooftban't Conings-velt, SDttïlCti'SHBllÖC^^J^Jf*
WY Willem Crave, &c>maecken&c. Dat wy vanden twie die Gaft.huys
l mffbhen den pWoft, ende 't gemene, canvente van^o- meefter . nincx-vcltop die een zijdelen Schepenen en ^J^^^Sl^^^ Delft op de ander zijde, om 't berecht van den Ο^^^^ί ™*& *e" onfe Ouders gefticht hebben, ende om vier pont Hollan aers ende u doen. omvijicienHoenredie't Godts-huysvan Com°cx-^^rlJffi^5: bene plagh uy tten Gaft-huyfe voorfz, met onfen gemeenen Raedewx eeng?dlgenyzijn, ende willen datdat G^^^jgSTïïffi gevenden Godts-huyfevanComncx-vclt vier pont H^^SS Hoenrealfttotdeferiijdttoegedaenheeft, voort datdie Sch^« Rsedt van Delft jaerlijcx twie Mannen ietten die dat Gail^W« « d*s €aft-huys goet berechten, endedat die Proóft van Comncx-velt metten twien jaerlijcx eenen Broeder, of een Sufter de floeteien vanden Huyfc bevelen, endat berecht dat daer toebehoort van den Huyft endata*e tendent'sjaers reeckeninge doen in 't Gaft-huys voor den Proeft, en voor die Schepene, endeW die daer toe komen, ^sd«ProeMie reeckeninge leydt tuffchen Bamiffe en Al«*eyhgen Mifls alle jaere en niemant preuve daer in te hebbene hme hebben en teyekenvande habijt is-t Broeder, is'tSufter, en dicfuUenont&cnbyhaw zielende Proóft, en die Raets-man van den Pootte £nde d.etwee üyt.J«gW voorfz na dien dat hem dencket dat des Gaft-hujr joirbaer is, ende die Jal die Proeft kleden , ende corrigeren * W rmfdoen nae «we*. «oder ordenne, ende die kleder fullen wefenva« des Gaft-huyaaectoe dat die Uyt.meyfters voorfz toegeven fullen, ende dien koft d«^cr toebe- hoort fullen die Uy t-meyfe doen alfoogroot, ende alfoo fcleene als hun fclven goet duncken falende dien gelden van 't Gaft-huys jegen, tnde die Proefben fal anders gene, oirbaer noch fohade hebben van fGaftbuj^ goeden dan voorfz is, Inde alle ftucken voorts tot onfen verWaren, en fonder arglift, In oirconde , &c. gegeven w dte Hage:döDg^ State M^eten^agh^^^^
derftontgtextraheerïindeRegifter.Kamer vanHollantf^^^ ren buytlngeteyckencConinck WiUem, beginnende An. ν f Mh
|
||||
|
j^gB , τ Befchryvinge
afq. xiijC· en thien fo: xxx. ende dat ter Ordonnantie van deR,eeckeni&.
gen in den Hage, in date den iif, December An» xvC. Lxviij. By m y was ondercey ckenr
C O E M.
* f · Sn befe ttoee oube acten toerbt bit <0obtg-ï)up0 ban fimpeïjjcfe
ί ^ofpitael en a3afl-ïjupjï genaemt / öo^toelöet ïiï 'teet(le meöefcDönt
öentitelbanöen^ €teejt geboet* tefjefeben al#3ünbe algemeen booi
een pber open ftaenbe en allerïjanbe gaften ontfangenbe / foo toel gefon*
ben om boo? een fio?ten tobt te logeren / atë be ^ieclien om te genefen
gelote berbolgensSBoojenfullen. lïöaec £oe jjet naermaelg benaem
ban &t. €lifaöetïj benomen öeeft/ té boo?mp eonjecturael. ^aec
jtjn berfcljepbe €lifaöetöen getoeefi bie onber *t getal ber Üepligen
_ ,. . 3Ött geenrolleert. ün be j|ifïo?ie ban po?tugael leefïmen ban een üo*
«νΐηS- ningmneEiifabethbetoelcnetoajs een felbfaemboo?beelteneenfpie0el
ïifabcth , aen ban allerïep öarmBettige toereken/ en toel fpecialöCB ten reguaröe ban
wien (bygif- .gtecBen en l&rancaen / baer boocen fp becfcöepbe <0aft-ïjupfen fitec en
feSiïiii' oaecöabtopgerecgt/fpbebeoocbrarmeb?embelingenenuptlanberjs
s' * geben ^ecöecgeenBlebecenal^fptbanboenftabben/enbeeleiuibioöen
5Önbe boo? be mare ban ïjaer groote toelbabignept guamen metnw
nicöte na ïjaer toe* &p uefocöt be Reenen en bïenbefe felf tn petfoon/
jafp toieftf)beboeten berpeïlegrimgmet öaerepgenDanben baer fp
ben δοηίncRltjtiten Septet in b?oegl); beele anbece mèbebogeMljebett
en bebotien ban bie oube tuben meec (ïn'er te lang om te behalen) toer*
ben ban befe ïioningmne totjblufïiglj befcf^eben/ foo bejre bat men
boo?geeft batfi» be^iecBen βο|ϊgenefen enbeefcijepbe toonberen öeöe/
toaerober fpootït na ïjaer boobtig gecanontfee?t enboo? nepligB bet*
Blaert / toerbenbe baer bagïj gebiert ben bierben lulp* éf bit mi fce
felfbeis baer onjS <©aft- £up0 öp fommige na genoemt # / ban of fyt
een anber t$ getoeeft/ foube mp moepeujcB 5ön te öetoüfeii. Hét fp oan
*sitt euang, im get toil öit on# (0afl-öupsi tó ten allen ttjben boo?een Oeifs Be*
&'/il thefda * te ^öteti getoeefï / altoaec alle arme ftecïte en elïenbige perfo^
nen upt Cö?ifïeïpcfte mebelüben / met oe&oo?lijcB confent ber itegenten
Hoedanig- in0enomen / ban allerljanbe gaaien in groote menicfite bagelpti gene*
hevt van het fentoecben/3önbe baer toe be gcootfïe commobitepten begnaemttege'
cebeuw. legentöept/bie men ergensf fou Bonnen beftceren. i|et geöouto bettoont
3icö ban bupten op (Iraet / nebensi be boo?befcg?ebe Capeïle * aen5?^f
pJ'ÏÏ,™* l&th/ mt eenb^eettoolf-bacö en toeberfötjS een fri)eupn£ opgaen&e
'**<t9U gebel / be benflers alle gefcötlbert met betoleuren ban be ^tabt; enbe
i$f ban binnen ban een groot begrip/ fïrecfienbe ban b'eene gracljt/ ge*
situatie en naemtbeöoo?nmarct/ totaenb'anber/ öebenbaeg^be^aftantie
verder geie (€urfma?t geDetett/ 5ünbe boo?fien met berfeïjepbe rupme Ujjwtige
sentheytvan ^aleR/onbertoelcBeeenein3tci)begröpt meer ban fefligïi^ebtïeoen/
maea* aïfemetaebacKetegelt/en^(omteöen>ongebiertgep?efetbee^e3W
|
||
|
van De l f t. 499
Semetfeït/entltfimetcenaaf^totgecöf baniie patiënten ,· beSalbett
mé alle de ücebtjenö op ^oi-toteleit / bte men in tiiben ban noot ge* mptU/ tóanneec De Eegettf of Eee-0looten 3ön fïaegsS getoeeft / m altimet een oberbloet ban geguetfte en becmmcïuemehfiSen ftiecobec gefonben toetben: Söoben be 2öebfieben loopt rontom een cterlijcne galerije baermen langend Deen gaet ombess &omerg bp bang toeöec öefiïamenteBonnen openen,- befe ifcamectjSin quar tieren berbeelt/ «n pber öeeft fijn bpfonbere naem tot onberfcöept. 2&eï)aiben ηοφ btbecfcfie anbere ïJamerS / bol Eeger-plaetfen boo? geb?ecnelüt6e nienfiDen/isi'ecatötecÊenojbinaa^^potöeec/ aljs mebe anatomie ofte&np-HamerenBerbant-Supg/ inbe <©ajt-ï)upg-tieegö upt-ïto* menbe/ baer alle bupte -patiënten/ te toeten gefcneuf be en gennetfte ofte anbere gebjeecbenfiebbenbe/ beCftfrurgie ofte %el-Ronft onbertoo?* pen/ ηοφ gaenbeen ftaenbe 3önbe en bupten't <S5obtg-lmptf bbjbenbe tooonen/ op gefette up?en gebiftteert en berbonben toerben» iCuffeöen be^upftngetnijSeen rupmeenbe luchtige toanbel-plaets/ gepabept en \mt groote Uoomen beplant /tot bermaecn ber gener bte upt 't 3tct«- uebt nomen / in 't mtbben banbit plepn té een berijeben 2&leecïi-belbt/ meteen ftafiet5el afgeftftooten/ toel-cer te gelijcfc gebient öebbenbe boo? een Heren öof / boclj öebenbaegg toerben beEjjcnen nabupten geboett. cCot geneftnge bec nrancnen en allertjanbe Ipbenbe perfo^ Befon»B*e nen/3tjnttoeepoctoreneni&eeCittrurgtjngüernofen /btemet beur* der ten geöouben 3ön Dageltjcic be ©ifitess boo? alle be Hamers? te nomen cn few»»**» · boen / en alle bebencnlijcöe geneeg-mibbelen aen te toenben / om b'ar? me menfcljentot gebwfe öarer gefonbe leben te öelpen* aipders i£ ïner tot nobigö boebfel en laefniffe ban be binne - patiënten ooeft een pjoutoerp / ^acherp / föog-meulen / alss mebe 25outo-öupi$ boo? een fufftfant getal Hoe-beeften/ baer toe erpieg een Söouto bnecötonbet* iJoubentoerbt: (Cotbeftietinglj ban alle ï)et toelcite een iSinne-babec jn Bmne-moebec geüeltfön/ W beljalben benaebt-toaecnerg ^k of« biet bienft-maegben en een Hnegbt onber &aer bebbetv €n boben alle predom tot anöece becfo?gmgen / toert ooch onberöouben een ^tel-beöoeber/ aflinemie om be nrancnen «pt bit tpbeltjcït leben berbnpfenbe / ter ceutoiger iat,d?ki;iDC* gftotHSattgöemegeiepben/öebbe^^^ WP$ al mebe binnen ïjet biftdet ban bet «©aftiuipgi / en toert baer toe Predicatien
ooo? be Regenten op approbatie ban 25urgemeetterett/ o?bmarieber* ;ndeG.ifl- njofen een toel begaeft ^ebtner/ bte gefjouben i$ alle ^onbaeg^/ %u «J^erck oeoaegss / en anbece è?eecb-bagen / be^ mecgen^ ten feben npren / en Snami^aggs ten een npten een l^ebtcatiete boen in be meergemeld ^JPfUeofte ead-öup^-bercK* €n fioe-toel upt be %m ber ^tabiö 1 ïï ιntm Öicc öobeit pag. 4?© gebleecben beeft bat johannesvan- IJL uy» J 3Önbeb'acl)t|tetno2b?e/be<©emeentebanbegrooteföerc= h7irflίκ tenÖeeft/ en tot öet«aafi-bupsftisobergegaen/ foo bebin? m m «at op feecbec tobt / te toeten in ben 3iare 1649. baer toe een mti ζ ^?opo*
|
|||
|
» \
|
||||||||||
|
•p Befchryvinge
glopowttttg aengétiömett /afê bipt ftp Wsiotulenbanöelaerujclfe
|
||||||||||
|
Voor defe
een Propo- nent hier toe beroepen, doch naer- |
l&pnoöugöoenmaelg geööuöetttotEtpöen / toeïefterss een-en-'tfeben*
ttcbfle ^CtDCBeltoanÖefett ttlïjOÖÖ tg t Deputati Synoéi»·hebben een
Proponent geexamineert ende tot Predikant gemaecke, in't Gaft-hirys |
|||||||||
|
tot Delft, fondereenighKerckelijckberoep. De Synodus laet hetom
ftrpreiikerf ret^enen en^e^ forteren ti Maer in toekomende fullen defe en diergelijcke Cafus eerft met de Glaffis daer't voorvalt, ende metde Synodusmoeten gecommuniceeri werden·». 3^an naberöantöebben f£ geeröerimenteerber flannen toeeten te
benomen/ mitg be gagie na'tes-mtpei ban öie Dan ^taötg - $?e* ötnanten / oocn toat berfiogenbe / en tim tot fjaee epgen boojöeel / baant öe $elmoefl*en onberöe Sermoenen getollmeerttoecöenöe/ΗΟί men t'enemaeltot beïjoef ban ïjaer ^upg/ inbienfpbaneen iPanban naem en toeloop öebben/ footëljaer tnnomen öejSte oberbloeötgec/ jÖnöeÖteroocB/ fbotoel alss tnbe groote Rerenen / berfcfjepör afge* fonberbe 3it-ï>laetfen en geftoelten / niet alleen boo? öe Mmfitmtet &taW mitfgaberjS öe föegentenban't^upg/maer allerlepfatfoenlüci fee lupben. &tt <©aft-i)upg ïjeeftljeel acïjter aen öe 25?aDantfe Carf- martt/ noemen anber geöaente ban een felepnbec Capelle/boo? befê ge* btent èebbenöe (gelücfe öenaem noffi ïjebenbaegg meöe b?engt}*otéen Beyaert, e* Β E Υ Α E R Τ, baer allerlep b?eembe arme en behoeftige ïïep#ger$i keféhry ving· )$oo? eenöo^ten tëbt naer tnöout ban feeënere toetten en <©?bo«nantie v*n-diea. 8eöeröergten gealiroenteert toierben; \ίφ accommobatie boo? öe rep* fenbe^belaersienEanöt-loopersÈfcööntnotïi in bolnomen train ge* toeeftte #jn tot ben Hare 1650. toanneerfulctöooabebel öerlfêagi* ftraet in bolgenöe maniere toierö berminbert, De beyaert ΤΛ E Heeren vande Weth der Stad* Delft; doen te weten: Alïbo de
ïn'tGafthuis *~* Regenten van'c Oude Gaft-huys ons te kennen gegeven hebben f
tefluyten, Jat doorden grooten toeloop van Bedelaers ende Vagebonden, diecon*
ftènïpriJtp» "nuelijckindcnBeyert alhier komen logeren, het felfde Gaft-huys daer
den eerfte* door exceffivelijcke werde belaft, verfoeckende mits-dien dat by ons
November, «jaerinne werde verfien. Soo is't, dat wy geordonneert hebben, ende
Ordonneren mits-defen, dat den voorfz Beyert Jaerlijcx gefloten, ende
dien-volgende niemand daerinne geadmitteert fal werden t'federt eerften
April totden-eerften November, ende dat de felfde Beyert daer na· van
den eerften November, tot den eerften April wederom als voor defen
geopentfal worden, tot gerief vande armegaften ende PafTagiers. Ge-
daen den xxviij. November 1650. ende gepubliceert mette groote
* yKffirB. Kloek van het Stadt-huys, den leften Maert daer-aen-volgende. *
/«'♦joi.ser/·
ffêaer asngefïenfiiec meerenbeeljTniet anöers? aï£ eenïw 0^οδζ
en fcgupm ban bolcn auamen bernacïjten / $ öitgeö?npcB naöerpnö fianf^ujcH aMcöaft/möefe ïrtaet^ meen ©?wtoen ftamer getra^ |
||||||||||
|
van Delf τ. $oi
formeert. Φβberberelaiïeabaniït%up$5WIfcatfietfootoelmen* Andere la-
ra&leofïeongeneeflötfie al^geneeföjiue^teciienmoetonberBouben. flen va»die groeft berplic&tBaer Cöirurgüng in Bet ouöe 3©ebutoen-Bup0 ban Godts- huy· Cfjaritaten terCuretefenöen/ mitfgabersi belBebicamentenbaer toenootgB te leberen/ bolgeng refolutie ban ben Sare ιββι. * toe* '»<«a/·*· 38. geng be üermtë öte^ct laerlijcjr ter recreatie ban bearme 3Beefen cn 47· moet Bouben/ téBierboben * gementioneert, üet betoint enb&ïfe* * s«* *««« geringe ban dit oube€>a{t-Bupg/ niitfgabeagoocfeban'tnieutoeofts f eft-ïjupg/ toert mebe feg ïïegentenupt begeg.ualifïceerbeber2$ur* geren (gelijcfi ban 't ©eeg>B»P0 f £ gefept) aenbebolen/ Bebbenbe Baec Comtoiroftebergaberplaet$ in een bertrecn benebeniï be ïiercuge* boutot; 'ttoelcö men boo? begeren oocr ingaet / toel-eer/ na'tfcöönt/ gebient ijeböenbe tot een ^acrifiie befer Capelle ofte ÏJercue. ^>e namen oer f egentooojbige ïiegeerbers 3im t?efe χ Mr. Barthoiomeus Namen der vander Maft, ©eerttg-Slaebt en 3©ees$-meeiier. Mr. Pieter vander Regenten
Burgh. Αdriaen vander Hoef. Jacobjunius. Arent Slachtoe. Mr. Cor- ^Nieuwe nelis vanden Broeck. <©OCB Sjjnb'ét bier 25upten-moeberg / met na* Gift-huyj^ men ; Elifabet van Berenfteyn, Weduwe van Willem Wi jlich, ^cBepen/ roitfgabersf ^tabBouberbanbe ^tab en Itëeperfe ban'$uertogenbo0
Anna vander Maft, Huys-vrouw van Johan Lieftingh. Alidavan Wel,
Huys-vrouw van Direk vander Lee ,©ee«ig-S!aeÖ Ctt 0Ub~&tBepett. Chatarina Paeuw, Weduwe van wylen Mr* Louys Heinfius, getocfett ;§ecretartë ban be 3©eej$-ïiamer. ï|et p?inctpaïe inbornen tKft$ Nieuwe Gaft
<6obtS-BupjS / beliaettn Sanberpen / 3önbe 'tfelf befeer&anbt-rycK. huyt ofte ®tt atë nu ban Bet ®vfot <0afi-BupggenoegB 5önbe / bolgttiet$teu* pe«-w*. toe / ofte toel Bet pest-huys, om alle arme miferable men* fcöenbiemetcontagieufe 3iecuten befmet en belabensün/ tefoulage* . waervO0, ren en [te Bulpe te feomen/ ten epnbe fp in Baer catibigBept en elenbe dd*scft«*> met ban ongemace becgaen / plegenbe boo? befen te toefen binnen be «stabt aenoe ©ertoeeiS - bötfe/ ter plaetfebaerBet Maria Magdalenen Convent * banoubgtoaggetoeeflv toeg-BalbenBetoocbbpfommige *'"*"* «et Magdaieaen Gaft-huys fcböntgenaemt getoeett te3ön/ tot bat inF *'mt öenlacei654. öetongelucfitgDfPlinginban't^rupt-IKagasün/ _ . bepoeoe ^cButterS-^oelengeruineert Bebbenbe/ befeplaetgtoteen v«piST* jpoeïe toterb geapp?op?ieert/ enbe bp 25urgemeefieren met goet bunc* «en banben b^eeben JSaebt befer^Stabt / gerefolbeert/ een Mntin $efi- 8up$ buptfη^tabtss-toallen inbe ope liitöt teboen maecben/ toer* ^ . - benbebaer toeberfeofenfeeeïter flutölanbtjSbeooflenbe^tabt/omi ffiS'f* trent een IBufquet-fcBootbuptenbe Cingel ofte bupten-toegö af gele* JTS gen/ ban bebielcöe men Bet begaet ober een op-Baïenbe25?ugB (met befchryViB£t εεη Boute öerbe afgefïooten) boo? een ïangelaen/ nebenjseengraebt oeujeicfie mer een fieene Beul onber boo? beboo?f5bupten-toegB/ fön semeenfcBapBebbenbemet^tabtsi3©ater-biflen/ficBfiretBttotbtgt «nöet^upsf · tepnbebelaen fiomtmen aeneenttoeebeBecö^aer ïtrr & boo^
|
|||
|
Befchryvingc
|
|||||||||||||||
|
5ü2
|
|||||||||||||||
|
öoo? men oUetbe boo?-plaetg m lupg-toaert m treebt / sönbe tfcee
langwerpige <®eboutoen boo? ben anberen gelegen inbe ö?eete/ te toeeten ban ben bupten-toegfj of &tabt£-toal afte firn/ fjetari&tecjte langer atëöetiboo^fïe toebetsijbtg een goeöt ftucfe upt-fteecfcenoe/ tnboegen Set ficïj be£ te öeerUjcöec op- boet. $*t boo?fie gebeelte bient tot Det 3©oon-lmp0 ban 25tnne babec en iBoebec/ item ïteucfcen / Piobifte-Mberg en anöecg ·, öetacbterfte fnnbe öetp?mcipaeliïe$ge* fepareect tn b?iefeet rupme en lucï}ttge/ foo |Banss-al0©?outoe -3a* len/ poer met ttoee geootei|aect-fieeben boo?ften/ baer tss oocft een iieccö-fjof om be^teUoofe lichamenfooöteraïgnrt Caft-ïjupg ge* ftojben te beaecben. (€ot öefe afgefonbecbe plaetfe/ toerben niet al- leen b'acmepeftettngen/maerbiemetSoobeloopen/ Xeget^teeta en anbere befmettelijciiöeben belaben fijn na toe geboect / om t' boo?t- ftcuppenban bien/ metbeDulpe€>obtg/ foo beel boenlijtïitë boo? u fcomen: <©te begerigï) i$ om teleefen/ nopenbe be befmettinge oer; fBe{tilenne/ p?efetbatiben baec-en-tegen mitfgaberg of men/ en toiebe* Aavtfiem W* mac1Ö ontblugtcn/bte lefe öet (Ccactaet je ban 3W# aen Kabetfeim* |
|||||||||||||||
|
umi»
GedruH tot
Delft 16 %f |
, eemjté Eatjjnftïje ^cïjoolmeetïei: alljtec m be becöe €laff$ / Defc
öenbe't felf be feer net bp een getcocfeen iipttje befte tHufïjeuren bte befe |
||||||||||||||
|
fïoffe Debben bedjanbelt.oEnomte beflupten moet ingiet nocft ijpboc*
gen een b?eembe fttftorte bte mp in't boo? loopen ban feecnet %aeth$f fiengenaemt/ spiegel ber gebencnbjaecbiglie gefcbiebentlTen onfeg Cptg f ij? ontmoet en boo? befe in ong peft-bupg / aen be Beicteerg- böcnnocöfïaenbe/foube jijn gefcöiet/ ben^utöimrbeiljaeïtbefaerïf aïöu$. Anno 1624. Als de peil in Hollandt en andere Landen en Ste-
den in Europa in fwangh gingh > foo is tot Delft gebeurt dat aldaer in't Peft-huys waren feer lichtvaerdige perfoonen, weicke oplicht hadden, overdeziecken, maer die defelveniet getrouwelijck waer namen, jse wanneerfe ineenflaeuwteraeckten, defelve terftont begroeven, gelijck 't gebleecken is aen een feecker Mans-perfoon, die wel thien uyren had- de begraven geweeft, en weder tot hem felven komende y begon luydt te roepen, en met de voeten tegen de Kift te ftooten, met fulcken geweld en gebaer, dat 'teyndelijck van eenige gehoort wierdt, die, met'er haeit het Graf opgroeven j en vonden toen defebegtavene in onmacht, neb- bende de voet-planek vandeKiftgeftooten, doch foo haeft als hy lucht kreegh, gaf hy een groote fchreeuw , ende opiiende fagh hy 't voIcK voor hem flaen, daer hy alles in't lange met fchreyende oogen tegen klaegde, hoe die Vaeren Moervan't Peft-huys met de ziecken handel- den, vyelcke klachten foo veelte weegh brachten, datalledegeenedi 't Peft-huys bedienden afgefet wierden, en andere in haer plaetfe geitel > die beter met deliccken omgingen, $a befe <tfa|t - |)UPfen / bÖlGP ««in Φϊ&
|
|||||||||||||||
|
ieldfameHi
ftorie in 'é oude Peft- huys vooc ge vallei
|
|||||||||||||||
|
'iCHARi-
|
|||||||||||||||
|
van Delf τ.
rC ΗΑΠΤΑΕΤ-HUY S> Gecombineert met de DIACONIE?
Ais mede'tLEPROOS-HUYS. · .·
<H>mbenoo?fp?omn öantoelcfeCöaritaet W te toeten/«wf *g ÜST*"
|
||||||||||||||||
|
alleclep foo?ten ban öeöoefttge en onbecmogenbe mentenen / Dte t noo*
öianonberboutbanlebeng-mibbelen boo? öaer felben te totnnen on* macfitf οδ toaren/' 13P boo? joncnöept/ ofte oubecbom/ stoacnte/ ober* bloet ban ninberen/ geteecnelöcMieben ofte eemgecfianbe ongelucntge toeballen. !€en«guaröebanöeï|upö-acmenttciieiienDaegö^aenöe Cflaritaet-feamec bepenberen/ öabt bit Collegte ban ben M-wjw ontrent öet mibben banbe €eutoe btjftten Sonbert een P?jctncfi bie fonberung toaö en toel toaerbig feo?telöö aen teroeren. m apagtftraet befet &tab <®ctrop benomen ïiebBenbe om een feeefcee getal ban ftopere ©o?tgen0temogenflaen/ombpbe%<©eefl-mee|tecssonberbarme Kop«-eP«- gfngefetenen gebtfïrtöuecrtentiptgerepcfettebjeuben/öeurbeen o?bon* gjgj^ |
||||||||||||||||
|
neerbeop feetfeere boetebaertoeflaenbe/batntemantfoobantgemunt denHuy
|
s-ap·
Delft |
|||||||||||||||
|
foube mogen ontfangen ban alleen S&atnerg / €oman0/ ^npecsf/ men te oe
Scöoenmafcetè/ enanbece Diergelöcfieneecingboenbetotnootfaec^ &»;s JijchtJeï)oefban'iSmcnfclienlebenienbetenepnbebeboo?f5fo?tgen^ ,teo|hmer ntetbecbuptïert/ berb?emten atëgangbaer geltbuptenbe&tabtge* van dien» fyacïjttotecbe/foo toaren alle 3©inc«elterg en ^eringsMupben alfulcöe munt ontfangenbe geöouben / eeng ter toeecne ofte beertten bagen be£ Satucbaegü be boo?f? penningen op der Armen Kamer me boojfs |
||||||||||||||||
|
Βζφΐ$ toeberom te leberen / W ïjaec in be pïaetfe ban btett./■ atwlr
|
Hoe die ge·
|
|||||||||||||||
|
öoet gangbaer geit baec boojen reftitueerben. ®e JPunt ban befe m- -&
©ongengtoagttoeeberlep/ b'eene b?oegïj ^tabtS-toapenopeemp ™»»i««* tijtfefe manier/met bit omfc&ift in ben ram/ Den Armen gek m Delft -y. Opï)et iïcnbe?0(lont Dans tUmofinam largittr fidelibus; bat tg ï d'Ael-
miflen mildelijck uyt-keerende aen de geloovigen. b'-SÜnfcer baer i)itt öoben pag: 489, ban té getoagö gemaeent / boerbe mebe toel ^tabtg-
toapen bocfi fimpelbec en fonber omftïmft / en op be rugFi Dabt fp eett ^upfïten repiefenterenbe ben J|.<0eeft / geltjcn Μφζ boo?jeenert |
||||||||||||||||
|
«Mimen P«gï 4»» en 47« 5yn aTgeueeii; <o?n: ujup wnwwm v* ν v*rj:«5
te Öebbcn of b'acme lupben Daec geit oocfc toel tentmeften oi?&er bat? toet ïjupfoïjefin emplopeerbe en niet onnutüjcn tottjiiiffe. tfefttej SESSE
tetertinben!|arei56i.bert3o^tniijgepnbltceertbateenpgelijcn keft.& - ïjeöbeube feopete <®o?tiW bp be$£. «aeejt-roeeftoS befer &tebeöoen
|
||||||||||||||||
|
Bcfchryvinge
flaen tot actief ban De kernen Die ban ben $. €feefi IwfbeniDsfetoiae
Wnert toeertien Dagen mm foute *«pre*«öe#»^gSS
DaeranDergeltUoo?te ontfangen/ ^TJT^^mVfl^fSt
* ftoi^r· rge?t fijnDe Die niet langer te fuUentocrDensoetaeöaen*ή' ARS*
*·*.«. fChWtDatDitge1i?upc6metfootompleet nocfttoattf&ogoifteifêctfo*
fwiSBt at öuaenoiiDen Heeft. €enige laren Daer nae atë De€>ere*
totDeift, JS W^reenmejutoCoiiegievan Diaconenopgerecöt DteDe»
moefTenonDerDe^eDicatien^ Den aen SteDematen toan De nieutoe <©erefo?roeerDe «aoOt^ mm/
toecDenDeme Μ openen DanDe »utoe üereft »|v?SÖ5ÏS
. 3£^7i!*w eecfl tip pjobifle Daer toe aengetf elt Defe toter Dte te
Sorteer tWCftlDefieltematn/ M* Jan Picterfz. ^^S^fi^rSS/
de Kerckea Dirck Harmanfz. de Haen in Den «IttlKtf enDeFrans Michwjfe.. Came- *lhier' iing. * SBaer alfomen öeDon Dat toccfeïjepDe perfoontn $*$**$£.
* *»< *«■*» fagWlmiflen te treeften on-aengefien f? met t'eenemael W«fm **♦ 4*τ' toacen/ -ttoi ieft meren*» tenDeerDe tot ^rmtnDertnge Der p?o^ ben banton recfiten nootD?ufttgen / foo ^3SSJS£'SS
GeftatueettDataUegoeöeren/DergenerDteb^^^
meerDeS
"ei DeDoetoe Dan De diaconie na 't emtipel tóan DegeneWejg»
l(» €>eeft goeDeren toierDen gefiuXtDt» ptt h*& De berfion..·
binge;
Goedere» Α Lfoomija Hceren de Magiftraten defer Stad bevinden &* f Φ*
|
||||||||
|
ten
|
||||||||
|
der generd?c & foonen, de Aelmiffen die in deKercken ten behouvevanden regtet
vanier Kerc |
||||||||
|
"
|
||||||||
|
Ά££*ί deylt, ontfangen enlegenieten, niet tegen-ftaende, fommige eemglints
iTcrOvêriy- fijn gegoet ende andere midelen van leven hebben, ikeckendet fdve den te moe- tot fchadc ende achterdeel van den oprechten Armen; foo hebben nuj« £ iehTeve Heeren Schout, ende Schepenen by advyfe van Burgemecfteraι oe- SKïS fer Stadt gekeurt, geordonneert^ende getaeert, Keuren, O donne normen, ren, ende ftacueren by defen, dat de goeden van allen den genen Jefow taen eetiige van de voorfz Kerckelijcke AelmiiTen, door handen vanden Diaconen binnen defer Stadt fulien ontfangen ende genieten, denι ie ven Diaconen ten behouven vanden Armen fubjeft fulien vv^en,, ^ara felvenaerdeaflivigheytvande perfoonendie fukke AdmtffeagWJ ende ontfangen iullen hebben, al haer ï^erachteraelaten goed» behouvevanden Armen fulien mogen aenvaerden,, hebben ende beöo den, nièttegen-fbendefycemgeKkide^^ tcrlatende waren en dat in allen Ichijn ende voegen als atJ« W»J£ dic Kieefteren defer Stad aenvaerden ende behouden de goeden der geenc ^ |
||||||||
|
|
||||||||||
|
vm O e t. * *♦ fos
ge Aehniffen v&nden Heyligen Geeft genoten hebben* Aldas gepubli- *#<> 4 j^
EcertOptcn xxv. in Mey ANNO xvc« Lxxxvj.* *«*ƒ;j·* «©ntiectufftöeiHJecfcöepïïePïetcatettlipöc Staten banöenEQnbê
aeëmaneertenbe binnen öefe <§tabt ttetatibetüc& becmeutot fonög teae»j$ ue 35eUeiaecS / ©agaöonbeu/ en anbere onnutte %tum-$m* gevg / m noeïjtang bebinbenöe 't getal ttecfelbec baec öoo? met bec* minbect/ niaec ter conttam ban tobt tot tptacngetoatTenenbers menigöbulbtcfit te 3Ön / niet alleen tot gcoote iaf&n bec iButgecen en Oorrvtong «jntooonberenbefec^tebe/ maecoocö tot gcoote piewbtttebanben en begin van teaecen Hemen bie öe^eintoetrenoaecDoo?oni;etljtmatigpto«riim * <=™« ontcocHen/foo totetttnöenSare i597.öpfe31Bagi|icaetoerec $tabt ™CJwiM omme baectnneteboo?iten/een Kamer van Chamacen üpgercajt/tot naber epftcfjt en betfo?gtnge ban be boo?f3 toaece kernen. 25p b'rnitt* tutte m <©?öonnantte ban befe üamec/ oïe m bmefc totert gemeen ge* maecftt/toiertöetbebelenoftebibbenban ^clmoeffen langgï bc fjupfen «iet foa aiifbiutelücït en t'eenemael berboben / maer onbec feecbere 'Hf*" refamettenijeeinaeuto beteugelt eubebepaelt/ te toeten batnwmant toegelaten
opstoatcfkaffe fulcjebermocijt te boen/ fonbec baer toebeenregente onder Aae
Sebbenfc&iftelöcöe%mbanconfent banbeMecftersvanChamaten, «»*«*- cnbe öjagenbe opcnbaeclücnop föniltncnec boiftDefeS&tabg-toapen/ £^Dt# ofte tepenen/ 't toeltn ben bp be boo?noembe SBeeftcr£ ban Cfjawtaten gelebert toecbe- 3Mtfte $cten mijoubenbe toaten be up?en toanneec fp mocöten om ^elmoeffim gaen / m^t ben tmt boe lange fp baec mebe moeïjten btbben / geöouben 3tjnbe boo? b'erpicatie banbten bp ben Charitaet-meefters bemieutoingebanöefemtetebetföecnen/ ttoem ban toegeftaen of getoepgert toecbe na gelegentöepbt ban perfoonen en # s,et d, faeeften» * <©e goebe 23urgecp totertgereeommanbeert ben nooöt ban „$&& van. |
||||||||||
|
oen^upgacmen/ mitfgabecs? bengenenbie mtonfomu'të ban befebeurenen ©?bonnantten toegelaten toecbe ïjaecl3ïclmiiren te btbben/toelbaet te betoonen enbe milbe ïjantcepcbmge te totllcn boen. 0©});bers toecb' allentitalbe fcljecpe o?t»?e gejtelt tegen Set tnïtomen en υοο?*«amemlöcn betbliif banallebjeembeen J©tljeemfe pecfonen ■/ bte baerfelbe met öacen acbepö ofte Danbt-toeccn niet en toiften t'onoerljou*
oen/ baectoiecb oot'6 een ampel reglementboo? gejf$*ben aert aüe
^eeaec0en»e(lerfenban^mbacbtenbiebtcbtoili?onöcrfcï)ïinban OjacttateeentgeHrme^mDacöt^-Mnberen/footoelbanHptiteemj
|
'amerOMt
e keur tot
onderhout den armen
Ληηο Ι597
lAti, 1.2. Ordre op'r
ondei ho vi- de » van Ar- me Arabagt*· |
|||||||||
|
[e ali binnenbefer^tabt geboren/ aennamen/en befelbe in piaet.ff ^^„5
ban een ^mbacfjtte leeren/ meer geb?upcten tot baec lupg-toercfieu/ bctoaren ban biepne Binbcren / en anbere bare particuliere bienftcn / Jatenbebefelfbe boon^ op-toatfen in alle ono^bentitjehijept en gobt^ looffjeptj ^uioeftiéc tegen in allerftanbe manieren oocntoterbboo? nen/en p^inctpalnchboo: berbobtbat niemant eentge ^cïjamele mw- cacötss-ninberen mocöt« at nflaen ofte u#$m Bmbacïjtettlielltn w* |
||||||||||
|
$$$ Befchryvinge
* Shtdéh- tpfiöBJliW Charitaten,-.*
èm&mr Wé ö&r ober ten meefte nutte en piofijtebanbe&inbergmetbeAe*
jfffht- w figcjs en $®eefïerfen banbe Sfimbactjten contracteerbe / enbe onberan*
beren bebongen Jjare Sfinibacötss-binberen te fjouben in beöooilijtïie
(Cucfit Me onberöanïgöept' enbe ten mmitenalle^onbagen een fee-
btcatïe te boen gooren/ enbe na pet emibigen ban-bten Jen te laten
* ur*. ι* foinöett fttbe gemeene charitaeirSehoie** otnme aibaer nrtleefen
enbe fcjiipben/mitfgaberg alle goebe (€ucljt en «Eerbaeröept onberregt
enbe geo#ht tetoecben/€nbeöoe-tweïD|ïöereKenrtoelerpjejTel!jcK bebolen toag / bat alle bie eenigö fubftbium /ïjuijpe en bpfïanöt ban bit l^upgbanCöaritaten genoten/ öaer moffen ontöouben ban ^?mc«· fièn/3|ïincften/(€upfTen/ofte^peelen/ oocft eenige herbergen ofte (Cabernen te frequenteren > foo toierti bess <iaergbaer aenuocpit *s* generael berbobt gebaen aen alle bte ban eenigerDanben lelmtfleii ofte <©obtsi-Öu^ leef ben^ AclmiiTcn Α Lfomen oock bevindt dat verfcheyde perfonen ontfangende Ael-
otitfangende *» moeffen vande Diaconen der Kercken , vanden Heyligen Qeeft-
°itChVGodi" mee^ers ofte vanden Camer der Charitatendefer Stadt, hen vervorde-
Efy* le°en- ren het ontfangen geldt te verdrincken,vedpeelen, ofte anders onnut-
ée, nie« te lijeken tieur te brengen: Soo word eenyégelijcken alfulcken AelmiiTen
mogen in ontfangende » verboden eenich Herberge, Spèeï-pjaetfen ofte oneerlijc-
«aendrfnken ^e Huyfente Hanteren ofte befoecken> ofte het ontfangen geldt onnut-
telijcken te verdoen, ende dat anders dan tot onderhout van harenKin-
deren ende Huysgefinne te bekere», mede opte peyne ende ftraffe van
xiiij, dagen te water ende te broden geleyt t ende noch daer-en-boven
arbitralijcken geftraft te worden, tot diferetieyan mijnen Heerenvan·
* ί Ketirhtetk., den gerechten. Aldus gepubliceert mette groote Kloek van 't: Stadt-
ƒ 7i, *»r/». huys defer Stadt, opténnaeft-leften December AnnoxYC*xcviij.*
men, geen 3£>en Cïjaritaet-armen toagootaberboben binnen Baren ïtupfe ψ
Hodden te mogen öebben ofte onberöouben/ eenigeröanbe Stonben/* 'ttoeletf mogen hou- 00cit η0φ (jebenbaegg toerfc geobferbeert/ tenepnbe Maer Wb; ofte eenigerfianben fpijs tngeenenbeele aen be ï|onbenfoubenberqtn* , , fien, €enige blaren Dier na / te toeten 161 a. be 2&ebelarpe w m fflïïSS* meutoe «©jbonnantieganfcfKtf gaec toelfcïjerpelücKberboben3D«ös/ den,ennieü. foo toierb om befelfbe©?bonnantiein trepn te b?engen/ enop baton* we middelen bertuffcöen ben regten 2ürmen(baer in men ban <0obg-toegen getjoupe pinventeert jjja^) in rebelnc&Dept motfite toerbe berfo?gt/ onber anbere mtpoej ftanto;anc ie» ft» toe fubftjlerttte en onber (lanb ban bit fyxp beraemt / bat ban boen Armen. boo?taen alleJ|upiS-öotibenbe perfonen / mitfgaberS ooeft aue POT' Ende eerft nenbte tot^aermonbigenbage genomenfullen toefen/ Ögy^yS"' wegensnregt 0fte ©?0ubj/ gfongefd ofte ^ocöter/ als? oocït befaerbe ïPee^ntn^ ïïnkl«rr' ^«n bieten toeber-3ptienban mw enpoeber 39« öe|io?ben/^| |
||
|
van Del f τ. 507
Söel^ntoöóttbergalsmiegerg befee&tabt enbe bjpbeptban-bien/
alssoocft Dtebanbupteninöomen/ enbe binnen befe <§tabt ofte typ* fjept öan-Dien (ïerben ofbegraben toecoen/ fcDuliitöö Tullen fpn ten beïJOUbebanbe Camer van Charicaten alhier/ Öaer befte kleedt, 't fï*
ffeantel / ileupcH / ©lieger ofte houteen j öeBoubelöcb Dat b'€rfge*
namen ban ben eberleben't felbe föleebtfuUen mogen rebimerenmet alfulcfce fomme ban-gelbe/ aisSbe iBeetterg ban befelbe Camee ban Cfjaritateningoebe bifcretie fullen arbttreren en feggen/ mttjSgeen booger fomme te mogen bergen en af bojberen aW öonbert gulben; öocöDeliöeraliteptban gequalfficeerbeenfatfoenlöCBelupben/ öefe fomme merenbeelg paffeert / en ootè beemjbiS feer berre te boben gaet* i*m drie t€en felfDen oage taieebt oocfe bafigejtelt mmenboo?poerenen/ euuen van binnen DeïJercfeen begraben fóerbenbe/ tnplaetg ban berttg ffupbersi fndcKcÏÏ« bie tot notö toe bpöe Diaconie bjaren genoten / boo?taenb?ie gulben begraven foubeuetalen aenbeGamet vanChamaten, nebenjs notfj anbere %x* v>erdende, ticulen meer / biegepubliceert ben 19. September begboo?f5 fiaerjS „ ght «613. enbe alle ηοφ iegentooo?big8 in gebmpcfi geoleben 5#n. *♦ <0een hftkjf. 36«. ttóee ifêaenben na befe föefolutie beguam be &taöt / in'treguarb ban *tboo?berf}aelbe rec&tban't Opperfte kleedt, <©c*ropbanben <&taet >tRcgt va«t enOe öat ommeboo? te bomen enbebjegö te nemen alle oppofïtien/ ban oPPerfte eemgerbanben€rfgenamenbie onbJilligö fouben mogen toerben be* "«J f" bonben *tboo?f5 öejte bleebt in boegen aig-booren te mm bolgen of °^v9ÏïU te reOimeeren/ tóerbenbemitg-bien 't Coïlegiebandarftat# φ& autöorifeert omme boos een «Efeeecftö^fóbe befer mm jegens ben onbjtlligen erfgenamen bp parate eretutte tot bolboeninge ban't boo?f3recötte mogen p?oteberen/ bit<©ctroptoaggeteet&ent enbeje* geit Oen 14. Höbemter be# gïferg boo?f3- &o?t£ baer aen / te mtm , |
||||||||||||||
|
ben 29. lanuarp 1614. toierben be goeberenenöe in-nomen ban't huys epn
|
in-
|
|||||||||||||
|
Leproos-huys aen't ^upsi ban Cöaritaten toe gebcegt/en te geliicn komen van
be Directie en regeeringeban't felfbe Mup$ DenCöaritaet-meeiïeren Jen onder |
||||||||||||||
|
aenbebolen / toerbenbe mits-bien Leproos - meefteren gelaft tuffeïien gjj
|
lantaet-
|
|||||||||||||
|
bit en jBep naeft-nomenbe/ aenbe fBeeftergban Cïiaritatenoberte meciteren
leberen alle ïjaere ^ieben/ ftucnen en papieren/ enDe ben te laten gefteit. bolgen ben intomen ban ben Leproos- huy fe, fuiienbe booMen be Dien* ftenbanbe iep?oo^-mee{ier$icèfferen en b' een epnbe riemen; geUjclt öan De peeren 25urgemeefïeren (Die berfoebt toarenbefei-lefolHtte ter eretutie te leggen) op ben n .fBep baer-aert-bolgenbe ΛLeproos- *}M*m,ru*i meefteren gebben belpiCHt boo?öaer-lupber bienjleöen p^pioosi- *°5Tïr" |«Pfe tot nocb toe gbebacn cnbe bebjefen ». $ïet rtteer afó ttoaelffd, %*£,, aagen na be boo?gaertbe Kefolutte / namentlijcK béh '10 fTOiarp be^felfDen ^aersi i6i4,toerböp be iBagiflcaetberberöefloottn bat .Camcrv^ be Camer van Charitaten enDe De Diaconie, fouben toecöett gecombi- ea'Skcoric
neert en rfamon geboegt en bat alle De 38elmiften bk in be föerilten W gecombi^
be l>tacdnen toerbengecollecteertnabe piebicatien terfïcm in't bp^ n««. ièffz toefen
|
||||||||||||||
|
■■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Befchryvitygc
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fQ$
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
toefen ban em of ttoee i&eeftccg ban Cöadtatcn Beseftent eit fit
een 25eucfe tec Camee ban Cffamaten fouben toetben gefc^aclit* fultr bttCoUegte V>an tiee^i^ötaf aibussbei'imtiMtiigeölcben/ sijnbein befen aenbangïi toet fïecete boel) nu omcebenen maes ttoaelf in ge^ tal/ te toeten ban cicje fese» l&aei: functie en mamets ban beegabering fullen top nvt becbolgft nabec berelaim Söeljalben be boo&enoemoe mibbelen ban onbecöout/ toaec upt Ut Mw& fubftfieert / fp?j$pteti ηοφanbere aptfeecöere gebeeta foo ban fc'€*cpfenenbe$>aei}mt banbe <j§tabt / a$ ecnföeets? oocfe batvt <0eineene Éanöt. Sent een beu?* op be gitfbe ban alle bernofte oncoecenbe goebeten / afê-mebe een öetben-beel banbe meetieö?eucnen en banm op't^tabt-Dup^öetaele toerbenbe / boo?tg al öet oeen ben Sternen int generael toeebt toegeïepc toaec onbee ban ooeft 't feiöomen banbe 25oflen/ foo int Coüeöiebanöt IfutoelötHfe^aeiHen/ al^inbe ïgetuergen /mitfgabe^boo^t öe## ttgen ban be 2$egeaef-plaetfen in öepbe bc groote Uerceen/ en foo boo?t#; maec infonbeeïjept tomen oocttin tonfïberatte be toilligc atfc ten en Eegaten/ bk foo mi en ban bupten tebemtte bant^ppe^g ïileebtaen \m kernen toerben gemaesfct/ toeltnecs «ene ban fonbec* ttttge importantie öooglötn nieriteest aïfjiet δρ geö?acfti te toabetu David Nuyts, een cöck hoopman/ geboren tot ^ftufoe^psn Hmio. 1568. enbe<©beclebmtn ^<©?abenDage ben 24. «geptem&ec1631* geeft bp (€e(tament inbatoben te. ffiuguflfc basröeboren#gemae&t aen benamen ban febentfnen fïemmenbe^teben ban foliant/ befe boïgenbe Segaten ban Capitale aaien/ foo in be Oofi aïsi 3©e(i-3!^ 'öiftöe Compagnie» |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
* Rtfatutiit.
•yatié* Weth) (»1. 8· |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Terdere mïd·
delen en in- komen vtn 't Btiyi van n!«ritaten#
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
#roote
•«frldaedi <ïan David Nuyts, aca iïH Arisen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van- D e g. $ r. fo$
In (ÏOofllnd. I In ie WcS-ïft&
Compagnie. f Compagnie, |
|||||||||
|
1 DA M* f5θβ
monickehdam. xooo
Medenblick. 1500
purmbrent. iooo
Μ Ι Ρ ï> E L Β V R G B, JOOO
Η Α G Α. ΙΟΟΟ
|
|||||||||
|
5CO »' ··
5OO' » -
IOOO - *
|
|||||||||
|
Eünbe t'famen in <0ofi-:3nbifcr)e «fompagme m%mimèl€apU
$acl34Qoo»3uiöcn/ enirt&ca0efl-3irtl)triöeCompao«ien>fö!iIi)C!C aen mm*** öïtoencel Capitael 9000. gulben / atte ntetben ante» seeffmteert op »76-300. gulöttu Centoeiöaeb boo^toaecalkgcöeugaüfletoaecbigïj. b'lelmoeffemerjêï ben j&tabtHEepben eenöawcfeiiaec geboelen obet:foa gcoot een öenefïcie toilïenbe toonen/ ïjebüen 't ^cöiïbetp ban bten pa* icoon/ rspner gebacDtenfö in een Soopereplaet boenfnpben/ enbaes toeeïc af^cSfelmbanöenBccöt/metf^boeainge ban bit 3£of-bfcBt ffjïneteerebaecjonbet. Dit Beeldtwcrt hier vertoont, niècom fijndeftigh weefèn g Uf-dffcN
Oock niet vermits de Man veel Boecken heeft geleefen; f*yaw«»^i
Maer, om een hooger deugt; dat is Sijn milde gunft»
Die by Godt beter is als oock de befte kunfr.
Degunftmetdaetverièlt fy aendea naeften Armen, Oock gantfche Landen door de Leeden ka» verwarmen ? Want vondmen onder al veel lieden Sijns gelijck >
Al die nu fchamel is» die was in haeften Rijck*
^oóDetaemt8«tbatmen&efla«imösr3©ct-öO0ttt«^oi>aiilerDa^
^ warneren mgoebe en iangbuprige geöeMgewfTe öeïjouben/ op bat ;*««**«■» öe menfcöen fitj baet aen fpiegeienbe/ m te mmhtt tot toel-boen SdSSff" niotijtcii toerben opgetoeefct en aengep?tcfieit j De gedachtenifle der »* Kechtveerdigenfal toe zegeningen fijn, fepbbe<®eeii<©ÜbtgbOOJ&a* **
wmottf enbe Cftnfte be ï%mt/ bic belooft Beeft/ bat al ïnatmea
ooet aei; 3ijnc Sirme Hebematen / gereet&tnt faï toeïben atë oft aen genMelföeftfn'ebe/* j^eftoocBgefoiltbatbe gebacïjteniffeberging ·**-»* e# Zc ö«m toelbeben/ tenattentpbe4topf&gamfeBe€|)#enbomfoui «·♦ 2S22®°utot herben*, 't^p banbatment boet βρ ffS?ift*lStf»e ♦a**ww.iw r™icftCttmSen/ Pibliwtotnfmptien/ af-öeeltfetenenuptbjntï&felen ^n.ï*f; «an <Eere/ of anbeie mtbbelen ban aenbecfit/ men& ronbecBoubm- ëLJS Ve ö^atljtemffen bec 3©ei-boeribc«i w allen gebaüe mm: «DuibigB,/ a& toefen baegs* ft iet te £a$të toowaï* to^t s^ |
|||||||||
|
■■■
|
|||
|
Jtd ■' Befchryvinge i
P^actifeer t·■/ toerbenbein fommige €»obtg- ïntpfen naeuïpcie fBemorte
ïaetiiicfe gift geijouben ban ofte boo? toienbe miibabigljeben öaetfijntoegefyaat» jan«b7dor ^nöer attoe toflliöi giften bie tjiec te ©elft aen bit ïtupgsegeben Je Dochten 5Ön / en noc& bagelijcir gefcöottcneji toeröen/të'er een bie om be aer* vanden Co* Dignept ban be faecu öotn niet en btent bet3toegcn, «geecnec €crfcare lonei Mor- ulamme 5ijnbe be #ocötec cfoo mp bencïjt toerb) ban ben Coionel san· !fêo?gan / en befW£ feupg-bjouto/ ©?outoe CïifaBetö banlfêarnu;/ torene tiiuftec o&af-pbDuto öoben * ië öefcffêeben / continueert be
IJlst™ ö*toootitetoart3!aeclp:/uptbeptaetgbaer fpcefibeert/ aenbtt^ups r * ' obei· te fenben / eben foo beel gulben ais fp Saren <$ubt të / 3önbe nu , (a& tcfi Ut fcïfceef) in be 'tfefiicD laren <$ubt. #m nu berber te schiiS- ^e^lgen t'infiomen en onberfïant ban btt€öaritaet-ijup0/ btenen jeflen voor oocn geconftbereért begenêraïe Collecten bie Saerujcn; t'Barenbeïjoiii 't Huys van ue gefcfjieben / met be &tDaél lang«css be Hupfett boo? be gamfcDe hóeTewTe iWö#: ö'<£#eCollecte/ bie gementioneert binbe/i$f gefcijiet op van outs ple- ben 30· Iflobembei; be£ g*éE8 1597- tot fubftbie banbeüieuto op* gen te ge- gerechteüamWbanCitarttaten/ om be nootbjufttgen teberfo?genen ïchiedcn· %m öe '25ei,etócpeÏöf te öotiben *♦ Cn bp be geb'uc&te #?bonnantie / * * j^»rVbatt ben Hace 1613^
Vem£rf' telms 1fo° toel al3S>t boelen felf / abfoluteujcR-beröoben toaij)
" toert in 't ttoaelf be SSrtücfiel gefegt/ bat tot betfcïjepbe tpben na be
5 noobber^intienfouöeberepf^en/boo?becgoepeclupbecbeucemetïie
^cöalefoubërt toecbenönt-öegaen. 3Bepnig bagenna't emaneren ban
befe <a?bonnantteWét öp pmw ?én gefcgietop ben t£ 0$$l 3Ün&e
^onbaclj* ï^oebeeietttoiinnéec anberen fouben mogen ftnflfebolgt
Biet SI ■** mP on&enent t Cbocïj /0et té ïienlücB bat 'tfcöètt etlöcneSaren/
eenmaei men fulcjc m^tü^Wmm§M^M aecgopben ttoeebenfier.tf-Dflg
•siaers en in ïjeeft gebaen/3önbe bantób?tjprC|itjjcBbatScötï)iett©eertig-iïaöen/
wat voegen. j,p g&irömttft^mtmS^Mmi^H $fcï) baer felf toe berleaen/
elcff geaffifleect 3ijnbemet ttoee 3©üCK-meejiecen / bieöaecboo? öet
gantfcFie Wijth ofte auartier / baecin fp tooonacétigfi 30n / gelepöen/
inkomftea fonber een encMnupg ober tejïaen} en jèt ($ aenmercHelpCB W* bfrt
vant-diea, ótttfancj batt öèfe foïetViheleCotïèctc/ettÊiiicJöe ^ar^n iacfiter een contt*
„i'*.'"· mieltjCK isf geaccrefceertëntoegenömen7fóribér opt (ielfef tn tpen ban De
groetende» *ΐφ$&, {ΡΡ^Ι^Φβ^ΜΡ^ f00 Ρ ^ ttU βί tOt ^ tmpO?/
tarttefbmmeiöpgefï#gei*m #e$f baepte bQö?eh toerbt een fiJJ*
tatiébart't ^é^ffii^tf'di^biéim/irn^t Utiftmëimnisé iciac èenpgelöcB wi w *8%«rj*«ibaéYinne^ta^^^ Öebben ie mmW
fiUi9. béègetèniiae'e 'familie rag toe tÈfurnèrenenbeïafien^ Φβ3Ρζ;»'
itabten bïtjben mebe met tn ^ebaeetbèit per Öebotr tè boen / met be w
meeute in alle be prcBen pp :t ^racötïöiite* β 'toe a^ te maencn*
* si* mm ^rt böo?toaet mpettjnffl||[wöljfjMtt neemt be groote Beloften^
ƒ »7« e» 10.4a, 0oörBimatDttgïjboé^^^ ¥ / ^if,,*.! |
|||
|
van D e ι $ f. fit
foubè f|m tngetoanben ban mej&ebogentiiepbt niet ontflupten boo?;fm ™ 3Ï, 34 &
behoeftige eben-menfcöe i €tt nebeng alöerbanbesegemnge bie men H- * c·™*· öaerboo?inbe öepiige ^c&iften bint/ foo leeftmen bat ben ψ& ΐ£™Μ pöeet aantel / ben honing 3lebucabne5ac bermanenbe tot boete/ öefe ïietoeeg-reoenen Öp-b|engf)ti breeckc uwe ionden af door gerechtig··
heyt, ende uwe ongerechtigheden door genade tebewijfenaende ellen- dige j of'er verlenginge van uwe vrede moclite wefen *, Cnbeu €>Uti * "&**Μ 4· baoer J|ieconpmug getupgöt/ bat Dp nopt gelefen Beeft bm pemant een *7 *
quaöe boobtgeflo?ben toag / bte betoercben ban barmBerttgjjepbt ge* Oejfent fjSÖÖe» Non mttmnï \ntmt£\ me Ugijfe malamorujwrwumqui
opera Charitatis exercuit, <©e Situatie Üan bit §Up$ banCBaritateft Gelegentheïs
pleegt) boo? befen te toefen aenb'ouöe ^elft beiupben be $oo?t ban «"^«i*.
<& tHecöten-Cloofter Bier boben pag; ι \7. befe&eben; bocB m$% ΗΓ igupsi albaerteblepnbaUenbe/ fg naberöant getranfpoèteert nietbe^ W*. baer ban baen in be «^cBool-ficaet / altoaer een groot gebeelte ban'% boo?f3»o|ïectotöet geb?upc& ban be bebieninge bertCrmenΜ W€ app?op?ieert / ben tngancft berriect Jünoe metbe beeltenis ban bn Efefoe/ eertütégemaecnt /foompbertcBt fé/ boo? benfeonji-röcfeen ^deeitïjoutoec Henderick de Keyfer * bte be iCombe ban ben Wnw batt * Sit* *·*;* <®?angie/ mitfgaberS 't «gtabtBupggefabètceert en ootb geuout Beeft. ^,,7·Λ,xί,· 25eöaiben Set 2f}ae&öupg /,ber Regenten Warnerd en anbere noobige; - ©ertrecfeen bte men Bier ban binnen btnt/tè na ac&tecen langg ^tabtf- toallen een feer groote ^ael toeber3iit0 met menigte ban 2$ebfieben/en 'toude we- |
||||||||||
|
in *t mibben ban be bloer een groote bierBoecöige ^cïjoojfieen (op bierpilaren (laenbe) boo?fien; aïtoaerbeïe3©ebubje-b?oub3en biebecmitjs
|
van chaj-ita?
ten. |
|||||||||
|
jiaren <©uberbom of 3toacnte be# litBaemg niet langer aw be boft
Konnenbe geraecben/ alöfer bp ben anberen onberBouben bierben / befe Plegen tot meerber boften ban Bet Hups* Bieren baer befteebt te toer* ben/ toaerban bit gebeelte be^upgabuftbeujcbfcBöm be tiaem batt Beftedmg-huys inpjaets ban ®vtot Weduwen-htiys-ofte-Hof beröre* penteDebben/ gelütbfpBieroocb een feer grooten lof ofte (CBupn tot ijaetbermaecb 3#η Bebbenbe te mibben be Bupftnge in gelegen / toaer. u!)ttieboo?f3^ael ïjaer itc9ti$sfcöeppenbe: ^ieri3$eenbitine-©aber fn mmie-ïBoeberom op alless opfitötte nemen ·, alle ttotfi/ gefiöf/ vtmw/ en onbeïjoojujcBöebenboone bomen; ^>efe leefi ïjaer op ge/ stkiitéiijc^ fette tiioen eenige fficBtelpcfie en <©obb?ucfittge gebeoen al$i mebe eent^ %™van öe Capittelen upt be %. ^cö?ifture boo?/ bjept m eentgec maten upt/ ' fatecötfecenbe en boenbe baer bermamngen obec / ter ïierctie getoeeti juttöe repeteert bPöaec be $?e&icattett/ ben ^teefcen afftfteertöp in Jiaer upterfte; fultvWm W* functieberbofentomin.be Μ* &ΦΜ lameincn etbaren moet3ön. ^en ^octo? / Cbirurgijn enbe mebica^ yfntJtt Öier noobigïj / moeten bp Bet 4&aft8up£ bebofh'cöt toerben/ oeinthboben* ijsaengetoefen* Be JSegeringe en abmmifiratie ban * ent**» ou santfcöe ^upsi ban Cöajitate^n Haet(gelöc6 ^ ^ combinatie ijs ge? tn? j^ bïeeefcea)
|
||||||||||
|
jf£ Bcfdiryvinge
öleecSen) acn fes? Ifêeejterg ofte ïlegenten ban CDarftaten m feg $N«»
tonen öalf en ïjaif/ be namen bet- €ïjarttaet-meef&ï#öie f'egentoooj s tinnen Ar btgömbtettfoijn/ 5ljn öefeï Dr, Henricus d'Aque*. Hendrick Holt-
oner «Hedit huyfen. Jan vander Straeten. Mr. Nicolaes van Affendelft. Barene CnSt™0 Snocck· Schaikius van Dongen. &ptben32iaC0nen3Önöitang» Chn- bêüenen? ftiaen van Sweden. pieter de Bos» Niches vander Boon, Willem van Noye. Cornelis de Geus. Johannes T-hicrens, <&φ $fêUft$V$ ban Cbaritaten en Biaconen te famen/ beöiencn en öefo^gen foo toei öe
kernen ban anbcce gefintljeben / a$ Die ^libtnaten Dan be &ercfce 3(jn
fonber onberftljept/ boeïjeien op een bpfonberen en berfcDepben bagf)/
te toeten / be i^up^fitten ofte i|up.ö-ar men begf HBoonfbaegg / en De
Eebematen beg ^>at«rbae$s / p?eftberenbe alfoo öp feeneten eert een
. . lEeeftci* ban Cfjarttaten / en ban toeberom een 3Mafeen* S|aer %mw
35?b3bSr enfeïmibige plicDt $ / goet en pertinent onbecfoecf* te boen ban öer
' tücmett conftitutie/ gefontïjept/ banbttoercu / neerftigöepbi / miööelen
ban onberftoubt/ tofl ban iunberen/ iftemban öaer $aberiant/ laetfïe
tooonftebeenanber-e geiegentie^t; enbeöebinbenbe bat befelbe/ niet
tegenitaettbeöare goeöe beoboiren/ naerfttgïjepbt en fpaecfaeniDepöt/
ban fjaer arbept en mibbelen niet en nonnen leben / be feibe naer aöfce-
wie iy met nam Daren noot / met een toeecHlëefte 3üelmoeffe in rebeljjtnöept te w*
f«iiïdietcn ftbieren* €bocïj bolgeng föefolutfe ban ben Sare «66®* bèrwogen ψ
**·&*· meniam ban beamen leistenen / tenfpöefeibe afboo?en$> bies acï>
* R*fit«tieb: tec-een-bolgenbe blaten binnen befe &teto getooont * / en bat men con*
wie wttb, fm en acte ban abmtflïe ban be peeren ban be a©etf) ofte ban bc iee*
i*ti* verf», t'enSöui'gecmcettecenbefiomenfjebbenbe/ toelc&eueilaetfteaengaeuöe
notfj naberfal toerben gefp?oocfien. &p abbiferen enöefftijmm met
Plnralitept ban Hemmen toatelcn aemiJerfoon o?binariefal toerben
toegelept/ en beffemmen fïeecRenbe / beeft be#?efibercnbc een bettpe
fïem. 3Slboo?enss fp tot tjaer befoignejS teeben/ toert bet boIgenDe <®p
hzU uptgefp^oocnen in Danbe en boo? monbeban ben ^eftbent ·,
«chedt, ge. C% Barmhertige Godt ende Vader ghy die niet alleen beflooten ende
d«n werden- ^' -voorzeyt hebt dat onder ons alti jdt Armen Tullen wefen} tnaer oock ^tf*l-eern«n bevolen den zelvenbyteftaen, naer dien wydaerioe verkooren endege- SSe d« ftek 2i)">fo° wiIt ons metUea'SÏeft der voorfichtigheyt by-wooncn, op Ammticcd, dat wytuflcheh den rechten «nde onrechtcn Armen ónderfcheyt maec- ken. Regeert ons met den geeft der liefde, op iatwy nier alleen deAei- raoeffen met blyraoedigheyt ende getrouwigheydc uyt-deelen > noa oock den ellendigen en bedroefden met u H. woort vertrooften. On - fteeekt de herten der Rijdeen tot mildadigheyt tegens den Artnën, t? eynde alrijdt middelen in voorraedt mogen zijn om die te onderhoüo Beweegt de herten der Airaen tot danckbaerheytj op datfe u alshai Vaderende goedertierenverforgcr liefhebben endevreefen -3 Ende: ^ iüen den menfeheanieje alleen v^n den broode leeft» maer van alle w w |
||
|
van Dei * τ. jij.
iatuyf uwen monde gaet, foo wilt niet alleen uwen genadigen zeegen
over de AelmoeiTenonfer uytdeelinge ftrecken, op dat de Armen door dezelvige in dit leven gevoedt ende onderhouden werden , maer wilt mede haere zielen fpijfenen verzadigen met u H. woort ten eeuwigen leven, door Ghriftum Jefüm uwen Soone ende onfen Salighmaecker, Amen. &P mogen fooiitiBtotl^enfoomemöftniaeïbêröatïewn/ aïsma ge*
legenriiept ban faecïten met ben anberen nonnen goet btnben: €n tot UerltcotwtianfjaecneroignesiueroeilenfpoaecajTatreii. ^egtoer* ™ hacri*. bm jaerlöcrgecommitteert op't öoo?en ber ftiatöten ban Skmenbfe f01£nci* ertraojbtnace fubfibten ofte oocit eentge berïjoogtnge berfoucnen / biet op be üad bte €aiTter£-ftoecn ïjoubett / en ttoee tot ben ontfang ban 't <£>pperiïeftieebt/ «nbe bat ban jjBeefêerg en 3Naconen elcnsf Dalfen öalf. ©aerjjjn oocfi notft anberebpfbnbere€ommt|Ytena$ ober be 25acftecp/ 3nnoop ban l£oo?n/ <€urf/ ober 't ^cöool/ S'tem be föepa* ratte ban 't «aobtg-ïjupg en foo boojtsJ. ^aer 25ebien-uoecn ('t geen fp anberg oocn fcoci ben Slilmanacïj noemen) baer in fp ben uptgtft ban aiie o?binatce fubfibten aenteecnenen/té ban een fonberlmge partijen en mbentte/ en op foo goebe o?b?e en metïtobe/ bat be öebteninge ntetalieen feer ge3totnt en fpoebigö &an gefcjöt eben / maer bat men oocn aenftontg meteenen opflagS nan sten toat een pgeltjcn 't gantfeïje gaer öeeft ge= noten, ©oo?bemoepteenbefo?ge/ bieïjter meerberengrootermoet rlm·.,.. 5ön als in eenigfj anber «©obtg-öupsS ban be &tabt / genieten be «««««, JBeeftersSban €ijaritaten (a$ toerbenbc bte ban be iBagiftrtfetge* exempc v*« Helt) tot een gratuit ben b?pbom ban &tab0-3Hccö&€mn tonfiberattestadl Accyj* ban be groote aengelegenttjept ban be btrettte en goebe conbiute ban btt voorna o» Collcgie ban Cfjaritaten ober b'uniberfele afinnen banbe gantfeïje &tabt/ foo té te meermalen op be iBagiftraet in Deliberatie genomen jifc"we°ers of men niet ttoee Perfonen upt ïjet mibben ban be peeren ©eertigen en ^ «v*£'λ · ^oetfcöappenfonbe committeren / ten epnbe be felbe be ©er gabecin* coiie^e te ge banbe tïeaenten ban be Camer ban Cljacitaten in cjualité/ ai$ foiicn. CommtfTavtfen fouben bp: tooonen enbe albaer infpectte enöc tocficïjt nebben/ bat alleg inbe felbe 4Tamer ten meefien otrber en menage *xeju-#M: toert aengelept en gebtrtgeert; oocn 5ijn in ben %αζά ι66ζ. eentge VnHi wf * Potntenenlrttculenopgeltelt/ toacrttaeraüebemiböeienentnne-no;r' "·«'/·· mm / mitfgatoetë ooeft be lallen ban öet €iiaritaet-i)up£ï taeritjer te* % pojbentetoerben gemameertenbe upt-gehcect *» %t ^egel bat t'n ν,Χ'f' «3- btt Collcgie toert nebJupcKt/té 'tojbinare 3inne-beelbtbanbeCf)2tfle= ujcHeatiefde moêdpigup;» ban een ©?outoe / eenige ftinbcrïieniï bp toijebbenbe/enboo?t0metbitomfcimfttnbenraut: S. came. -S™ *& GARITATIS. S. P. Q,DELFFENSIS,batt'0: Het Zegel van Charïtateu.
GQ Camer der Chari taten van den Raad en*t volk van Delft, ^efialben bc «oo?-genoembe Cöaritaet-meefier^ en ^taconen / w\ noeft bier
(C u 5©uptea-
|
|||
|
?*4 ,T Bcfchiyvinge-
25ü|>itit-rnèetJW/ -iKif ffl&t^e ^Wb$É)d$ !)i#-faecTien ban öit
%ιψ$ i en fortDerlMSe 't tfo^öefdjieben appartement m oube 3©e*
Namen der fcutom 't oogij te laten oaen/ jtjnfce ïtaec tere taetfi iierfeefen / EHfabeth
Buytea- van Santen* Wedü#e van Hans Pntmans. Agatha van Gocree, Weduwe
Moede». van Jacob Piraw j |tt fijn lebcnBaebt en eut-^eBepen. Anna -s Gra»
vefande, Huyfv.rouw van Dirck Loockeman. Belia Holthuyfen,Huys-
vrouw van Arent siachtoe. <£n&eop fcat öe 25ii|)tetvmoeberi0i foo tocï
ar^ öe ïïègettten oft« hupten toaöec^/eï tït Öaer pïteïit/ten r eguartie bön Jtto0ü!f5üitöe3©eötttoen l3i\p$ öegteMec fou^n«togen toeten / toat eeniiöer tafraer te Worgen ft^et/ footë niet lang na topcecDten fcau öten / Ut reglement $aer tiooigefcö^iiew» gwifturr T*) E Heeren van dé Weth der Stadt Delft, hebhen totonderhoudinge
kheade Re- *** van de goede eenigheyt ,ordre ende reglementtuflehen de Regenten
|enten e» ende de Buyten-moeders van 't Huys van Charitatcn, goedt gevonden te
Moeïcis van conc^iei"en ende arrefleren de volgende articulen,
'tHuysvaxi Dat het in-nemen ende uyt-ietten van de Oude luyden in *t geheel fal
Charitaten, ftaen aen de difpoiitie van de Regenten, het ftellen ende continueren van
deBinne-Vader, Brouwer,Backer, Kleermaker, ende Schoenmaker, als
mede't koopen van de Greynen,Slacht.heeften, TarrT, ende drergelijcke,
fal mede ftaen aen de difpofitie van de gemelte Regenten.
Dat mede het aen-nemen ende continueren vaneen Binne-moeder fal
ftaen aen de difpofitie van de Buyte-Moeders met communicatie van de Regenten , doch 't huyreh van de Dienft-maeghden fonder communi- catie. *c Koopen van Boter, Kaas, Linnen 5 Wolle, Beddens, andere Huys-
behoeften ende diergelijcke , fal ftaen aen de difpofitie van de Buyte- Ivloeders. De Buyte-Moeders fullen weeckelrjcx, te weten op yder Saturdagh
ten tijden als de Regenten vergadert zijn, overleveren fpecificstie ende
ftaet van haer uytgeeffvan de voorgaende weeck, onderteeekent by een
van de zelve, wekken uytgeefFhaer by de Regenten ten zelven tijden
■HittK*!>in· ^ wer^en gereftitueert. Aldus gedaen ende gearrefteert by de Heeren
x^Lrbntk. van de Weth voornoemt den vij, July 1653. *
. A. v. D.
Situatie, en
verder be- ^et LEPROOS-Ofte L Α Ζ Α RΙ - SIE CK E N-H UY Sr
iÏÏVSE (alsS3öntie't^ofpttaelöen %3la^ru^toegetoijt}'ttoeïc6/ tftyb
proos-huys. boo? af* i& aengetoefen in bm fieotnne öetf Saer£ 1614- met Μ CDarttaet-fjursf te famen seuoegDt onbec een opftcét en wring / 10 xw»p.w 0eiegenaenbelaeö8fe-baert/ ontrent een fclepneCanon-fc&outmiF ten oe^tatitsf-pooK/ $tjtti)e een antijtffcoutotoaUtöÖSéöouto mttsm 25affecourt ofte booj-plaetg / en öte toeee met een booMitup? ban m terneene tneof) afgefcöepfcen / toecDenfce &00? eemge Doornen miftew |
||
|
van D e ι ι τ. 515
$ntiip?g fïaettöe Mommet*; in ober-oube tijben geffifc&t en opge*
lecljtboojbie met De muez-fisttotwftt mejaetffjepöt öefmetbrnrw maec ïjoe outtjet felföeepgemujeii Μ isonfeecner/ onDertufltfjenbin* De ten 't altrjt Dupoelijcli gementioneert in Set boo?-Deen geinfereeröe . mmw toesensi öe bernieeröering ban &taötj$ b?pï>ept öp ^ertogïj 22 02«? $eiu?eci)tinDen Siare 1389. aenöe^taöt gegeben *· <£nin 'tüaec dom. »479. fcöÜM tjet öoo? ouöeröom al-mus becgaen en geöeraoiieert te 5ijn / ten toace Set öoo? De mlantfe^ojïogenban üoecitf enCabel· JfJ/™ iamm (Die in DefeCeutoe ban beertien IjoiiDert feet öebigö toaren)F * neben$ beele bloten en Cafieelen ten platten £auöe toaggeruineett ,· alttjt Diijcnt Oet upt öe €efpacöt-u^ef ban $me-b?oubje ö'SlööifTe ban «ijnfüurgïjüjegeng öe gronöt Daer tiet boo?fê ouöe ^upss op plagö te {lam / öatljet in't bsoifóSaec niet meer in toefenmaerafgebjoocnen toa0; De bJOO?Öeil ÏUpOen aiÖUlS: Wy Elifabechvan MatteneiTe , by
der genaden Gods Abdiffe van Rijnfburgh , doen kondt allen luydeiij dat wy voor ons endeonfe gemeen Convent in Erfpacht verhuyrt en uyt- gegeven , dier Stede van Delft anderhalf' Mergen Laurs by den hoop fouder maet, metdatRijs-thuyntjedaerin begrepen, gelegen buytender Haeglife-poort van Delft, aen die Qoit-zijde van die < Haeghle-wegh daei- het oude Sieck-huys op plagh teftaen, &c. €bettb$el ÜtttDtmen 4iocöDebenDaeg;Stn't boo?f5%UPif eenouDe $>$ionnantte op paccïte* AmijWcbe
ment qtfffymm en in eenlufï opöangenöe / öp öe «fPagifiraet öef# Sg^T* <&taöt aen b'<8pfjenöer£ öcfe$%rtA$ gegeben in t Ülaee 144* · fuïcc Öetöoenmaelss altijt in φ moet 3ijn gebjeefi. 25pöefe<©ibonnamie toerben be<§ieclienett<ljaec 25oöenbela|tnietalleen Den Meefteis van den sieck-huyfe, ïiutfgaber&bênsiuyceronöerbaniglien geöoo?faem ie toefen/ ban'tfelbe Dat ijenbebolen tatert te Doen ofte laten/ maner maniere of 't gerecljt öen felberuebal ofberüsoDt ,· maeröaerbrier? oen oocö eenige piictjten ban bcbotie boo?-gefci)?eben / te bjetentoan* neec Dienacöt-niacBlupije/ müftenfpalle gefatnötttlüti? önrcfen enöe Γψ Tie- flottnoeöeiijcfe lefen ö?te 3fibe mm I enöe btDöm boo? alle Die Den E;£ ^tecii-Dupfe ijaer goet of Qaec 3telmi$en gegeben ïjeööeu ofte iml) alhier* cebcn fonöen» ^nöe foo Dtcfcluitë alfmen öe «Eafel Decfite eaöc- men gaen eten fauöe / tua# een pgciö th perfaon geïjcuöeRte Itfmi een ψαχπ- nofter en een Sbe Mm* /;£efgali)e::oocu mu öeneten m fp ap#onDen ignDer®afcl/ enDaïinwtj tmu Mööen?bosjaileöengenen Die &m jptccMjupfe.eii öen^ieiteniaaetgeöaen [jeböen. p^$^onöacg£ m aueaiiDcce Dagen alii 5iieniiii.DeCapeliejmilTeDe.bE/ teasiecnpgeiijife WuDen/ al eectïiew cmtfiuor ias/ opfnnpïaetg te toefen enireijet ^crmoen en i3in ijBiffe geöt'ei «pt te to^ein €ot beien Dienti 5eö?ecfe Pfleü0^beban^tó!ï«c^/bermöiI)teiïbe^eÊfe lanen of anbere H>?w(leriS batarDe.ttuee ^attotijte-lieuclJett öcffer ^abt Mi* ί°ί ^cfeecHen/ Die ban geöimbeiv.tosfcn foa liarcpt-tctocfêa βι» of fp öoo£ ^wgermee|ierea (elf bjtevöen gev^ióeeert. (€ot j^e* (€xt 2 iawtie
|
|||
|
<ξΐ6 ·* Bcfch'ryvmgé ·■'
tauttc ban 55?anbt toag b'02b?e bat men tuffen- $t» 25aben-bagö en
? *«Ξc ^00^ ©öften-abont bess abontg alg men beuren gefloten Sjabbe / eert
vandemHuyi Goet\3tcc moft aenleggen en een ftaerg ontfieeenentn be €et-3acï / en be
houdiDgh, baerg berb?anbt3tjnbe toageenpgeltjtbberpltcöt te gaen finnen fonöec
langer bier of Ucöt te öouben. ^oobantgefpijfe algbe ifêoeber fcan
ben^tecli-ijnpfefcnafteenbeniBeefler^genoegöe/ baer mebe moü
een pgeuicn tebicbên toefen/ en eieft 3iecïi menfeï) breegb -bagelijtr bik
pinten 25ferg: bemant/ bier logerenbe/bermoebt tot geenen tijben
binnen be^tabt te gaen / tenfp bp oo?lof enbe eonfentbanbenzeen-
«e "Meiaet- meefterg / enbe ban mollen fp gaen met vliegers (hpüt ben tejrt) op dar
i'eniade stad menfe kennen mocht voorgefondeluyden, want zyiayt den luydengekc
ÏToüeüllêc- ziJn· ^ni3e bit bomt boo? foo be?re ober-eenmetbe i^eïmfture,-
kere tcecke- toant <®obt be %ere nebtnemenbe opbebeöoubentffe ban fijn boicïr/
ren hebben fjegff moe j^gf oberbloebigi) geijanbelt ban be IlSelaetfbept boe Die
hsJ-amnken &^μ/ en enberfebepben mofl toerben; toie baerfo?gc boo? fotibe
jjckonie. * buigen en foo boo?tg. €nöP beeft ootbgetoilt bat belBelaetfcbcn nut
gefebeurbe blceberenfouben gaen/ enöe tipt roepen/ onreyn, omeyn,
Lev. 13.45. ^atfpmebe baer bupten 't ïeger ofte <^tabt alleen en
afgefonbert fouben fjouben $$ 46. op bat fp met bare uefmetUjcfcebupl·
liept anberen niet en fonben befebabtgen. $Bacr ftoetoel inbe $t$m
&tljttft oefen aengaenbe allentbalben beel getoagb toerbtgemaeent/
foo té ύφ 3iec6te tik toel eer foo gemeen tg getoeeft / <©obt lof/ fytimi-
oaegg toepnigö in toefen. Ifêp gebenbt eebter bat'ernocö eenigelanng
be Dupfen liepen bebeïenmet totttebanbenombenöoebt/ alg3Ünbebtt
oat gcbruyk naberöant baer teecben / en b*3ielmoeffen op be ïilep ontfangenbe om
™ Kermis mt gflcc onrepne öanben ben geberg niet te befmetten. 2ünbere bejaer-
iiproes°p ' Dec menfeben toeten te getupgen bat men in bit ong iPeïfg-ïepjoog-
huys. öupg ofte ^offlitael ban ben fg. Easarug iaerlijr op ^atm-^onbaöft
. nocö bermig pleegb te bouben/ bet gantfefte $£upg aïf ban met groente
« » mTS bebieebt3ünbealgbeEoof-ïjutten * / en een pgeltjtb bie toilbefireegil
40I * een pint melen met een toitte-ö?oot te eten ,· na bupg gaenbe guamen
bebermig-gatlen meefl alle met ©alm-taxbenginbe banbt boojfiem
b'^nfïitutie ban bit geb?upcb pleegb oocb tn een gefeö?eben 25o?belien
te lefen te 3Ön in een ban be ïüamerg / berctert met oubtoetfe &φ®ν
röen baer |£ep?oog-bleppen op be lijfien / alg mebe tn be glafen gefiöil*
Aengaende becttoaren» 25elangenbe benbefaemben$afïoo?bie ten tiibe ban ben
SS'iifcSTr öcooten b?anbt befer ^tabt op bit |!3elaetg-bwpg tooonacBtigb toa$i
' en baer ober foo eenb?eemt anttooo?t gaf en oocfe boo?feggingefjabbe
„.Α *mA* öebaen/ tg boo? öcenen pag: 362. gefpjooeften. <©t>5fη ban be bp
wieken tot ftöepben/ bte tciiiieböebonnen na-fpeuren ban bit Sep?oeg-D«pg/ alg
©nthftingh nocb gaenbe onbec b'opfieöt ban be &am ec ban Cbaritaten: en met
vaR de drie |)# gpnbtgeit ban befeftillen top tot be(ïupt bier nocö bp boegen be w
SSSÏÏw- ^ °P öi TOtöen ban be ^tabt / gemaeeftt: tot boo?beel ban be
te. üm boo?name algemeens <aobtg - lupfen befec .^tabt / te toeten:
|
|||
|
van De t f τ. $ιγ
'iWb es-Hvys j Gas τ-Hu υ s en Chamtaet-Huïs;
toant aenjremerciït bebonben toicrDt beeie beBoeftigije |Benfc|jen / fooban 't platte Htanbt Bier ontrent gelegen ofte oocft upt De na= Btiplige^teben en lB?obincten mettectooon iitt na toe ettamen fap ften / alieen upt tnficbt om beel te fjebben en te profiteren ban be goebe afïtftentie/ betoelcneDoo?begetroutoeenioftijcneboo?fo?gebanDe ©becbepDtbefer -^taöt gebaen toert/ tot noobige onöerDouömge m fotilagement vanHuys-armen* Krancken ende arme Wcefen, toelCHg
toebioepingeban bupten/ firecnenbe toas? totenecbatiebanber €>obt#-
Bupfenmiööelenalïjier / enbe tot groot naDeel ban De intooonenbeSiri men / foo i$ al ober beele üaren bp be totjfe en boo?ficBtige$Bagi* iïcaet/ na 't exempel ban b'ouöe aomepnen / De ^tabt enbe ©Jpöepb t ban Dien in Btjcöen berbeelt / en in pber BB0cn ttoee Wijth- meeiteren geftcit/ met fpectale lafï ban ftegtfter te Bouben aller perfoonen in Baer ïiijcii tooonenbe met namen enbe toe-namen / neermgeenijanteringe/ Nïemantva* Daer mtöe fpter geneeren -, enbe pemanDt ban bupten befer <&taDt# huï^Q in «f? iurif Dictie in Bare Wiythm totUenöe nomen tooonen/ niet te aDmttte^ Scekree^'aaf: ren fonber Dat De felfbe al boo^eng acte ban confent baer toe Rebben ber* roet kenr»t inegen ban De ifêagiftraet/ aen toten fpgeBouben 3ün aüefoobam'ge vandop- lupöcn noclj geen acte ban confent berltregen Bebbenbe te renboperen/ftraet· ai-ccr Die in Baer 3©ijCH inettertooon bermogen toe te laten» «Ênbe bp> geö?uciitcüeuren ban ben gare i628,a$ mebe i6$8. en naöerBant becfcijepbe malen gerenobeeet / toert een pgeltjcö toel fcBerpelijcn ber* Geen Huy· uooen aen eentgbe tyeembe $erfoonen binnen '0 3!aer0 ingenomen rc»ofeeiii£]* toefenbe/eemgB%ip0/Warner/ &olberoftcanbereplaetfetim'tge* [°£™J±êm m ofte ten Deele te berouwen/ ten spbarBemeecftfuffifantelDcngei «ÏX™ Dienenfaljijnrtttmt$confentöpbenBup?berberHregen/ omalBier ais opbii,ck te njogen tooonen / öaer toe be <Ö5ecommitteerbeban De l&agtfïraet op v*n adn»rsic* fcecöecbagf) en upjeeensï tertoeecnjtt-öagB ptegenbe te Bouben / Bet mf öe 't mm eenige garen Bp De peeren ban be»$B of toel öp 25ur* gmneefteren bageujc* toert toaer genomen. "Φοο? Defe faliitaire o?D?e imctelijcn onberBouben toerDenbe/ 6an toel belet en af-gefneDen toer* m! t!jnfUtemteen toebloepinge banb?eembe Sflrmen ban bvptm/ mïrï ^terntet booj-gefcomen toerDen De fcBabeïijcfceïeupBepbtett ^"^[Q^SepteentgerfêupiS-armen ban binnen/ Dteopbeb?ocBtett r^a"Deb?teboo?noemDe<©oDtsf-i)upfett3icögrootelöcrfiomen tt tot* maei1ifnal'00ftacr ^lben beriKenfcgen milDabigijeben ontoaerbigö 3Bcn/^rDen<apfienDer0Der^rmen/beo?miDDelbanbea©DCH- biS.!lr£c!Len entoerftntas ten fjoogfiften op t'infoameren jtaet -, toant Bet Hoe Het e«- Sr^SSlP^ ö3t öe giften ban BarmBertigBeöen allemBalben &%e behoef- ELffi?felucfe Sterben genoten alsf fptoel goDtb?iicBttgt>3Ön toege* ?f«™«'che ffiXftiüS? be ^oebtgeerbarentBepbt Beeft geleert bat foo goebe m il$J?S£i Si VS«? ttl>niecöe iöflelltngen banbe öjie meergemelte Φοοί-Βηρ* ^um^ m/ sPWmrotgefnoobe m^fcBm toeröen mtfbjupifet/ öaer octafte |
|||
|
5 tg Befchryvinge
actante ommebaetopte fonbtgen eitteöaecïmpg-gefmteg ténrinteï
te üefozgen/baft ttetlente bat fp bw p?oeben ijeuben Die ïjaec niet en fton*
nen ontgaen. #ntb?eeiitl)et jaecaen lebeng-roibbelenfp genieten t)ulP
enonterjtantban 't Cijantaet-ïjupg. 3©ecbenfp 5tcch men ontfangt
ÏWt in 't <£5afï-ijup0. Sterben fp ïjaec öinbecen toetten in 't ï©ee£.
ÖHpégcootgemaecftt. finboegen ijaet* nieten fcïnjutte manauecen
omeenfojgeiooS en onbenommeit leten te lepten. ^nbien Cicero m
Hoe het Am. fü« Docci«n ban te ftomepiifclje toetten ons nieten abufecrt / foo en
bachts-vokk mocfjt geen ïlomepnüp'Decjïcaten ban 0ome gaen/ fouter teb?ageu
« Rome jn fnn jjant ftct teechen ban fijn ^mOacijt baer öp af leefDe/ op bat een
tSieh P**ct wwiOtc toeten bat Dpleefte ban fijn acöept en niet ban't stoet of
s s' De b?u£ïjten ban anderen ,· €nbefe toet toasf ban een ptet geltjcfeeiücfi
onberijouben. ^ittoasSoocHaieen erpebientom te leupe lebigftepbt
eemger-matentep2ebenieren/ enfipgebolgt) ten Cobtg t)upfen Dess te
ttunbcr te Maffen* €nte jfier niete bermepn wit toijüooptgïj genosoïJ
öefeïfêebente ijeüben be D2te groots en Dagelijtrboo? alle Sngefetenen
open-fïacnte <0obt.iMjupfett Defer ^tabt; ober toetene al$ mebe be
nocöboigente/^pper-itegetttenjijtt te peeren 25urgemteefïeten/ en
aenöaetfiaentetefifienteboen oberöeQueftien en gefcfnllen Die tuf-
fc^en te refpectibe i|«pfen onberlings nu en ban ontfiaen / al$ naber af
te nemen t£ tipt bit bolgenbe€rtractban te. ïSefoiutieβρ be BeertioÖ
asabenoftegroote i^oetfcOapter feta ^tabt ten 4» llariü 1Ó15·
genomen.
lufemec- Τ S ten Iaatften by de Heeien Bui'germeefteren geproponeert, alfoo
HererTopper ^ tuflehen de Meefteren en Regenten vandeGodts-huyfen defer Stadt,
RegeuW tot meermalen voor den fel ven Heeren Burgemeefteren, queftie en gefchil
eodÏs- huy. 00tftaen *s ge weeft, op 't onderhoud van den Armen, nootdruftigen ende
fen defer miferabele perfonen * willende een yder fijn Gods-huys daer van ver-
Sml, flaende fchoonen, en 't zelve fchuyv.en tot laftë van andere Gödts-huyfen : Dat
haerda«WF- mec*e^e-voornoemdeMeefteren£nde Regenten, 'tgoet-vinden endede
temen tuf-" difpofitie van de voornoemdG Heeren Burgermeeiteren, als wefende
fchenderef. nochtans opper-Voogden van allen den Gods-huyfe-n defer Stadt, foo
pe-itivehuy. in dier voorfz, als andere faken derefpeftiveG'ods-huyfenconcerneren-
tfiejdaea & 3 tot meermalen gedifficulteert hebben te achtervolgen; Is omme
«nkeflegten, gevraagtot de Veertigen niet en venfta2n-, datdie voornoemde Meefteren
ende Regenten haer grieven-die zy tegens den anderen ter fake voorfz
hebben, metten alder-eerften fchriftel'ijck aende Heeren Burgermeefte·
ren fülien overleveren, omme de sselve by haer E, geexamineert zijnde,
daer inhe te decideren ende difponeren , fülcx; de felve. tot rufte ende
cenigheydt van de voorfz Göds-huyfen fullen bevinden te behooreni
W-elcke diipofïtie ende decifie, als mede't gunt den fel ven Meefteren
<ndé Regenten by den voornoemden Heeren Bürgermeefteren, in die
squefttè als opper~Voogdeu ial werden geoxdonneert» zy-liiyden geh«u·
|
|||
|
van D e L f τ. $r£
denfuiïen wefen te achter-volgen. Is by den Veertigen 't voor'fz gepro·
poneerde goetgevonden, ende daer inne geconfenteert 5 mies blijvende dealienatie ende tranfpofitie van de goeden derefpe&ive Gods-huyfen^ ^fjSlf'ffi concernerende, ter difpofitie van de voornoemde Veertigen. * Ueeren var* ^ölgcngbelJpftberïïegenten banbe <©obt£-i)Hpf<ai / foo Μ bte wfit
gjaerl'DC* ben eerften &ott&ffg£ na$ieubje-fiaer/ ban fjet &mbtijw$ toeröen af-geiefen ·, uomt nu te boo?en 'tUATER-HÜYS,
Eygendjjck gezeyt
't COLLEGIUM LITE^AJ^IUM Ofte wei
'SEMINARIUM THEQLOGICUM* gelegen 'tepnbe be^tijooï-fïraet atïjter aen ^tabS-toaïlen / m 3tmYymge
a'cïjt tegen ober't booj-befcD?ebe(©ube3©ebuboen-ï)up3i toanCpari* **«'' coii?- tatcn j in öeel oube tpben opgcret&t om eenige Satyufciie ^cDolieren/ e· A«a™· ptcbaageennviööelenennocljtans bangoeöeapprcntie ennaerfïig* „Sf trept toacen te altmenteren / en in be «^tuöie tot ben HercRen-bienft op scholieren; te treeften / b^agenbe be naem ban Fraties, bat iö koeberg / om batvan °**"β·- fpatë geiuoeöers ineeuïnwgefin in alle eenö?a<t>tigf)ept te famen SSL*/ ^ mojten tooonen. ©oo?öeeneniicbüentopgeöoo2tbatbanottb3i ftaec puctjt toag bageltjtr ter Capeii e batikt, flecfjteh be Hiffe en ©efpere met uaer gefangen te bebiemn / en bat geDabittteert gingen met &aps Pen enanbecfeercBiöcu getoaet; en m Men Wbe ïjeöben töp ötc oemcïjte aibaeconbecbe^löojierencnanbece ISeciHlïjcne «©eboutoen * ft* *»<» oefec^tabtoocRHo?telöcRaengeroert;^ nu fulfenbopberberberbol· t*& 3**· hf ιΨη m öerci33pbtnge ban bien/ üeböen bp te Reugen/ 3önbe 2 n. 0Uo^M^i;befaemtgetoeeft/'terfaecHebaertQ>tföngerp20tenbeele 2LJcrWPbe iKannen boo? <0obtb?ucimg9ept en öeleertöcptuptfte* nenoerjectnaert/ onbertoeltRe/beïjaiben alle anbcren/toerben geteït £»r*ds»Mi. ^l5Ïiacnwdcfefde» öeUjcKfuïcröetupgtenter timtmtm»** SïïSÏ* aw J£°* *m ö^ïeerben Petrus opmerus, ^k ^nno 1*95. Bier te Mannen in HfiTt ^berleben i&) in 3Ün EatijnfcD (Cractaet/ genaemt Ηψήα «fe hb« ep> £if7rw Β*ί4ΐ""«"™»-> öaer ïjp fp?eeec6enbe banbe USartelarie ban &voea' S iif ftfiï Gerardus Kcteianus, enaeiigetoeMebbenbebatbteoocR ^oineifbefêups' bjasf opgeboeb/ albusf berbolöe/ cdthuh*c do- £g$*f* , cum ob dh-erfos p'mate eruditioneque claror Alumnos.: turn quodH'a- Baerdwikk
Ui atllimJex!umpom: %pmt O'Joanmm Bardwkium fydolpbtl 1. afientit, Secma!t> Pwrosvixffi COnftans famafit, α duodecim inttnutsadtltfctntibus gr λ- 'andcn .Kfy·
"*wo ^,/4/W; itfjfn^J cen^ri» Jtftoal prdifnnfo UhraUsdif^ gQg*;*· |
|||
|
$10 Befchryvingc
ρ linas Scbolam pubUcam, qu& in proximo e ft, cucuÜati frt^uentant, mtrapark-
tes interen rudimenta putatis , Mufxcam, cantufque Écclefiaftkos addifccntes, * Vide Of. tjtios apud vAgathenfeSi qu<e alimenta illis prcecipue prafiant, Virgintsdum tneti Hiyïor. divinis inferviunt officium potijftmum extreem*, 't 3©ClCU bettaelt 3i)nbe ifiiSr ** albuglupbti DitHuyszijnde feer verniaert (foo om verfcheyde andere feer Godfalige en geieerde Voefterling^n; als om dat Adriacn de VI. van dien naem , Paus van Rome, ende Johannes Baertwijck Secretaris vandenKeyferRudolphde II. in haer Jeughthieroockgeleeft hebben) wert om niet bewoont van twaelf eerbare Jong-gefeUen , de welcke ver- bonden zijndeaenftrenge wetten9 met Kovelsofte Caproenen dena-by- gelegen Scholen, om in eerlij cke tucht onderwefen te werden > frequen- teren, ondertuiïchen binnens huys geinftrueert werdende in de fundamen- ten van godfaligheyt, mitfgaders de Mufijck en.Kerck-gezangen , de wek'kelybydeAgatinen(dacis Nonnen van St> Aechten die haer mee* rendeclsde koft geven) dagelijcxgaenoefFenen onder het plegen van de Getal der heylige dienften. &lAtï fjct Ijkt Upt ebibenteliJCR Cönflcett Dat ÖÉ Fntets v*n <=jeugnt alïji ee eerfl tot €ïjo?alen/ Clerf nen/ en berbolgeng tot beröere
* Mctchi^hm (tact toierben opgeboeb tot ttoaelfin getaU ^ocD 5cöcct fce
föefojmatie banöenpuulijCKen <©otitsi öienfl:/ |)ceft men ï)ter in plactiS
ban H8t£-pJtetfct:en eenige jonge^ebtnanten aengenueeeïu/ tóe na
Nade Refor- 'tboltcecnen ban ïjate ^cbolafttjcne ^ütubie ban ïjicc na ö'öniberfï*
?ïiiee.««ftc tepttotüepben toecben gefonben/ omboog in be^obt^-gcleertijept
bui faicn &e- opgetrochen te toecben/ gelijcn ban bp ö'opcetïjtinge ban 't grootc
^eeft in't gemeens Hanbtg Collegium (CDeologie tot 31 epöen (in b'^i(ïo?ie ban
grootc coi- 2$0? 0|j .t <^m 159Z ocgwl ingelijft) ölijcht / batbe ttoee eerjtcW*
iog.tot Ley. fa^n ban 't boo?J3 Collegte toaren genomineerbe toegeng be ^tflöt
den* <ÏMft/ met namen Arent Andriefz. Pa^ie enbe Adriaen Adriacnfz.
Drogius, bepbe out ontrent 18. blaren enbe 3Mbenaec£ ban geuoo?te ·,
toerbenbetoegengb'anbere.&tebenenHtebettban %>llanbt/ fomrniöc
4». z* een/ anbere oocuttuee öaer ftpgeboegljt *· ffêaec aengefien be boo?- gemelte alimentatiebeo? begonnen ban &t. ^ecöten alljiette<w
xotery op nucefïwröe/ en Set H%up$ in 3tcftfelf0arm sönbe enntetbecmonen?
^ïk-nl0* fc° 0coot m 6CEal ion8e wagen alleen te boeben / foo bjiecbe in ben 3&
ïlnikhuyi. t*e 1610. bp be S&efojgergban bien/ becfocötenbebei-Rcegcn^ctro?
omme ten beftoube ban ïjet boo2f3 Collegte esnEotetp op terecijtc»/
waertiytop boo? toeïcfeuubbel be giaerUjcrfe infeomflen ban bit Μιψ$ (becmtt? »ieuw ««ι j^^ ïti&ctiïle toegenegentftept ban b'^ngefetenen) fula* 3ün gifegent en S -f voirfi becmeerbert / bat boojtaen grootec getal ban ^tubenten / niet alleen coiiegie tot binnen/ maec oocn bupten 't boo?f$ i^upsS ïtonbebjecbengealtmciv icyden wier tccct f ^ Μφ funtiam<nt be boo^fj ^efo2gecs$/ in ben ^μ*}6}*' om W aurtwifatie ban be peeren ^ucgecmeefleren beifocDtcn/ omnje W® Alumni ai- öetb3eeo?btnareBeurfen/ biefpöabbennvtgrcote Staten Coiies^ dminThco. totïepben/ noebbieca böfnieubjeopterecDten/ ommealbatfijj op ie treekcu
itofïen ban §m ϋαρί ηοφ btec a' bijf ^tubenten t'onberDouben e ^
|
|||
|
^.'i
|
|||
|
van D e L ι tl $iï
tot buö?tpïantirtgetoan «EtabesS Mttth ftt&e'H* i&Séótogie teöucnlce?
ren/ oeffcnenen mfïcueren; toeltfc goet en <©oö3altgÖ boo?-nemen/ ijp bc lieren 25iu:gemee(teren (alss öebbenöe b'oppec boogbpe en au* töontept tan alle <8obtg-8upfen en publöcïie Collegten binnen öefe ^tabt) oen ?. September betffelf ben üaetg t£ geaggreeert en geap* pjobeect * in boegen ban beeg tijb af cemge afaren langïj/ eenmees m„££izi Mijtht aental foo ^eïjouecen a$ ^tttbenten tot lafïe ban bit <ö5obtg- ï)up0 totetbenonbetöouben/ ïjoetoel batgeb?upcn allang gtotelijcjc ƒ. 70.*«»/·. té bcnninbect/geconftöereert be noobtoenbtg jept Debenbaegsf fulqc f00 feet nietbei*epftal0bjelboo?befe/ toanneec mbte pttmtttbe tpben ban beftefoimatieeengcootefcöaei^ïjept ban ï^ebifeanten toasf/ en bat ben ©eft feec groot en be Strbepberg noeïj toepmgü toaren/ 3Önbe nu f)eoenbaeg# 'tobecftöot ban't tnöomen ten beele tot betaltngije ban iStabtsi #?ebtcanten en anbere goebe bienfien geaffecteerd $$mt upt= inrcnptierae topfen bantjet fjaer-tal eben boben ben ingangn ban't gebouto fcöünt 3" {$*£* netfeifbeSSnno i565.bermeubJtte$i)ni en nabeboojgemeïtebernjo duydingh." mnaijbanbitlupg toecbebe boo2-<0ebclban'tfelf bein'tHaer 1616. bertïeet met tjet 5tnne-beelb en 3£ebpg ban't Coilegte/ mttfgabcrg een otMclmft/ te bennen gebenbe batDet töcl-cecöeboeelt 3Ünbeïietarme Frater-huys, niaerntiboo? feïjatten bernjclit/ een <©ueecfc-iiof ban <®obt£-geleerbe (Celgen / getoojbenfcoag; toelcfterg bo?pel te betreden aenalleonb?omen becboben toert/ op bat f p bit 03obt^-i)up^boo? ee^ mgerDanbe on3cbeUjcfiiieptmetenfeoment'onttjepligen/ originele tooojöenfullentop Dier lebenbtgïj boo?oogen (tellen. |
|||||
|
PEPx ANGÜSTA AD AUGUSTA.
Prifia domus fratrum quonddm, fedcenfibus aucïa
NmcfaSh Seminarium Theohgicum. Nemo 1ÏÏ1 timen ter at improbus , aut male cafli-s
Profanet intusfacra teffa moribus. UU VIRI IKCIDI CURAVERUNT.
Anno c ι o- idc. xvi, 3£bb ^tr
|
|||||
|
Befchryvingc
|
||||||||||||||||||||||
|
f 12
|
||||||||||||||||||||||
|
tjvticegineh 3Mt öobcrtftaeittic ^tnne-öcelb m be €5?tcjcfcöe letter Υ (oen bit <Coï*
van-t smne- legtefeertocltenpiopoofl^toegecpoe«t) i$ontleentbanbefpieucue |
||||||||||||||||||||||
|
tlevys.
|
en fag nermaerben $M)ilofoopft£ Pythagoras, bit baer mefce te bennen
|
|||||||||||||||||||||
|
totlbe geben öat Detmenfcöeujcïte tenen ttoee tnegen ïjabbe/ geitjeh ooifr
öefe letter ttoee ttreecnen/ toaerban b'eeneterrecfjterspbe/ oebjegtee ögugb nebupbe/ bte in't begin fmal en {tepl maet· uoben on tab en gemacfeelijcft toa& <&p öe t!mciier-5Pbe toag be bjegu ter onbengb/ btein't eerfttoeln?eeb engemacMijcii / maer nonen on fmal en fïcpi omstoterenöe ,· gelijcfi menuptbe boigenbe Eatijnfcne beeifen/ öie Yirgilio toerben toegefcö?eoen/ foobantgenuntlegDlefenftan» Littera Pythagoya difcrim'me- feïïa bicerni
Humana vit<£ fpeciem preferre videtur. Nam via virtmis dextrum pttit ardua cattem, Pifftcilèmque aditum primüm fpeBamïbus offert: Sed requiem preebet fe(fïs in vertice fummo.. Motte oftentat net via lat α: fed ult'tma meta Pïcectpitat captos , volv'itque per ardua faxa, Quifquis enim duros cafus virtutis amore Vicerity itte fibi Uudémque decufque parabit. %At qui defideam^ luxHmqm fequetur 'tnertem , Dum fugit oppofitos incauta mente labores, Turpts, inófjque fimul miferabih tranfigtt avum. ^efeberfett39nm°t Heberbuptö albirê eenigermate nageboïgf.
|
||||||||||||||||||||||
|
Maer boven valrie van den top.
Doch wie>om deugd, op berg en dal? Op fteyle rotfen klimmenfal} Die [Λ verkrygen lof en eer: Maer wie den tragen weg veel meer s Deoverdaed en welluft mint, Die valt, al. eer hy 't ooek verfint, Infchand, in armoe, fpotenfmaet? En leeft in een feer droeve ftaet. |
||||||||||||||||||||||
|
PrTHAGRAS letter enbefluyt,
Wil 's Menfchenleven drueken uyt: Waer van de deugd ten regten gaetj Een fteyle weg, een fmalle ftraet, Een weg die figeerft moeylijk toont Waer boven op de r ufte woont. De breede wegh ter fyden aen, Daer kan men met gemak toe gaen, Daer klimt de pragt en welluft op : |
||||||||||||||||||||||
|
Namen «3«
|
35e Regenten en $ootf)ben ban bit Collegte $ijnbe met eenen <ΒΨ
|
|||||||||||||||||||||
|
Regenten fïenbet*3ef banbegroote tribiale ^cDoïe toerben genieenïtrcft Curareurs,
wand^Huiï, battëberfo?ger£ banbe ^cïjolen genaemt/ en alfoo fp nier in getpt
3ijn/ foo toerden fp tn't Hlatön op 'tonbeïïomepnfe topfe &£α™0Υ~*"ί
getitnlecit / al$ öp be Dobenftaenbe tnferintie nUjcftt/ ofte anoeu*
Schol* Dtlphenfis Collegiiq; ibidem Literarii Curatores , fegcna>00?'
Öign btenbieniïDeniebenbe Aelbrecht yander Graef, ©eertigfi-^8^/
m?&urgemee!te Mr.. Willem Meerman, mt&ttjtpm en fm--
fenap-
|
||||||||||||||||||||||
|
van D elft.
|
||||||
|
$*?
|
||||||
|
ffgajj» Mr. ZachariasBerefteyn van Hofdijck,BeerttgïïaebtettBuri
gemeefter* Br. Theodorus Valienfis, ^eertig-iiïaebten #ttbt-<&cDe5
pen. &aer 3ön oocn ttoee hupten-moebers öte ober be Hnp0-Dou* isinge en alimentatie ban Dit Coilegietoö b?agen / en bef toegen oocfc *&/■«&« aitemeté infpectieöomenbenemen/totbennootb?uftbeberepfcDteo?- derBuytcn- bjeiSgeben aen be 2öinne-moeber j toeeöenbe altl)an0 bie bebiemnge Woedere. toaccgenomen ÖOO? Bartha Camerlingh, Weduwe van Adriaen Adamlz»
Fijck, in 3ijn leben iSaebt en p?efiberenbe Stoepen» €nbe Maih van
Ruyven, Huysvrouw van Maerten Graiwinckel, ©eerttgïV ïlaeb en
<®w-25urgemee|ter* (£ot@:oe5ienberoberbe jonge ^tiibentenbin?
ι» öup$toecö o?binarie berfeoren ben föecto?banbeboo?f5 nabnprt* ^ηηΚΐίί
ge M>üjQk/ öieöan 3Ü» üup^-öouiftnge oocft binnen 't<ü3obtg-öt!pg en dei felfs
Beeft/ jijnbe berplicïjt öefe ^Jongelingen / niet alleen tngoebe fCucBtfuil£tk*
en öifciplineteDouben/ maer Den fooin't repeteren ban Date leffenbie
fp in be ^c Dolen geBoo?t Uebben / al^ oocli in't boen ban ertraoibt*
nairclefTen/tebocerenen onbertopfen/ merbenbe berBalbe Qtqwiifu
iCCrt met ben naem ban Gymnapj Delpbenfis Collegiique ibidem literarij
Modemor, üpt b opftcljt ban \ιφ / toerbenfp (ais tipt 'tboo? berBaeb S^oXc
be ulijtin) na ö'Hcaöemte beifelt/ ten egnbe albaer/i£ •tboenlöcn/Bct de\«piici*. ^?eöicfeampttoaerbtgögemaecfctte toerben/ ommeter beguamer tinsc dei m-itenplaetfe betiierc&e<0obt£ en 30ne Gemeente met leerenleben/ ™ΐ!?'£ m alle manieren bienfi te nonnen boen. €n albug toerben fp bupten Huys. tjaer ïtofien upt een geringen en onbermogene ftaet berBeben tot foo een toaerbigB Impt ban %rber£ en Heeraetg ban be Gemeente m met öen titel ban Gefimcen van chrifti wegen, in be ^. &tMft befeent # . jiaen *. 3©at men niet ai berplicljt fp/ boo? fulcfc een toelbaet/ en mat *c"'*4 2°* b?ebe-liebenbe banc&baerbept men Bier boo?/ bolgeng bermaninge oeö 3üpotlel0 * benoo?be te plegen/ tact icnalle be recbtfmnige men* * sf Ίψ· fitten oo2öeelen. 3©atttaïtoa£pemantnocBfQobegaeftbanberfïanby !w* *£* en uequaemBept' inbienfjet Bem ontfoeecïtt aennootö*tiften lebend- <*». ' mtbbelen/ Bpenöanfonber bnfbanige beBulpenaiTi|tentiejuetboo?t öcraecftcn. Haud faclle emergunt, quorum virtutibus οΐβαί
Res augu/ta DowK* ·'—*.·,
€töter Bet gemeene ffeeecFi - tooo?t fept/ en men bint fjet (<0obt
wtert) niet ban al te beel geberifieert / bat öe genote benefieten bp beeie jnenfcjjen feerlicijt toerben bergeten ; maer ^k ban goeöen aert 5ün [uilen foo groot een gunft ten allen tpben en bp alle boo?batienbe gele^ gentpebun met een fcBnlbige erftenteniffe öeanttuoo^ben / en ficb biel * «iacijten t'eeniger tijbt part of beel te Bebben aen bergeiijcfie opBttftnge
«en oe ^emeentetegen Baer biettige <©berBept/ aljStoaer ban top tec seiegener plaetfe in't boo?gaenbe berBael/ eenige fcöenbige p?euben ©bb2 ÏM
|
||||||
|
524 Befchryvinge
* su* hven Sto tó 3Mft booiöebaUen / jjeuben öp gefyacïjr- * «n ïeefï inhs
1$. ^cïmft afê ifèiriam enbe flacon mncmmmbe tegeng Hofe
-ut 48t. iw. öat fp bepöe baer obec ban <©obt toecben tienfpt / enbe «nam öaec * ir»» i* sH-öoben met iBelaetföept gefïraft. * ^00 toecl tOnlpbeiijcftei· frjH&'et
5tjn / t'nbten b^a^becijepi: fulcr te bectoacïjten tjabbe ban fjaa* epgen
©oeiierlmgen/btefpöabben groot gemaec&t/ 6aer moettoiüeng tttU acfjttgii maecnenbe aen bten af fc&kMijtkm bloecft/ bte be <0eeft töobtgfteeft uptgef&oocnen obecben genen bte 'tQoetmetQuaetbei ïoont/ nanieïijcttöatfjetquaet meeutotgneptban fijn ^upfe niet af- * Pw.i7.13. toücnen fal. * <0nbertufTcfien be topfe #beri)ept inftenbe De stoncfc
ïieptöec menfcfjet» en fjoe böepntgö fïaet op bec feiücr bcfcijeptjentiiept
alteroetg te maecuen tjs/ öebfien tot boo?beei ban jfjaec ^gtabt enöe goebe tngefetenen ban bten/ ecOternocö hit bebongen ,· bat alle bte 00 ^tabtJS 25euife 5tjn gebo?bert en groot gemaecfet / baei boo? GOtfe fouben berfdjuibigt blpben / in ben btenfï ban befe ,§tabt beroepen toerbenöe/ ftcïjbaectoe/ onber een eeritjc&falarig/ te moeten laten binben/ öeööenbetotbienepnbebooifïcDteiüCR geconopeertcenStete ban berbtntemfle / btefp be 2&ucfalen/ ben loop ban jjare^tuöte boltrocnenfjeböenbe/ boen onbeiteecfeenen/ toaer ban een <0eb?ucÉst formulier / ban ϋφ neben#-gaenb« tnljout / onbec mijne l^ajfen Öeöbe gebonben. Aiicvzn fee- f~\ ρ huyden den Ν. Ή. is ter Gamere vande Heeren Burgemeefteren,
UnuSiaacn md* Rcgierders der Stade Delft gekomen, ende verfchenen N.N. de Scadt, die g
ewerene Burfael in het Nederduytfche Collegie vande E d; Groot Mog'.
onderteken* Heeren Staten van HoIIandt ende Weft-Vrieflandt der H. Theologie ?y°3eïï?e " binnen de Scadt Leyden , op de gunftige CoIIarie, ende voorftel refpefti- op scadts ve vande wel-gemelte Heeren Burgemeefteren defer Stadt; tvefendehy Beurfegcftu. Comparant althans in ftate orame N. N. geexamineerttö werden; ende deert heb- heeft, in behoorlijcke erkenteniffe van alle genote gunfte, mitlgaders voordeden, ende koften tot deflelfs onderhout, en voonfettinge van fijne Studiën geimpendeert, onder folemnelenEede, hem geftaeft ende afgenomen, belooft, gelijck hy belooft heeft by deien fich Vallen tyden (des verfocht fijndej onder eqn ordinaris , ende cerlijck ftipendium ten dienfte vandeKercken binnen defeStadt te fullen laten gebruyeken; als mede ten dienfte van de Latijnfche Schooien alhier, i η cas; namentlijck, buyten Kereken-dienft, ofte oock in employ van eenige Schooien iïjnde, daer toe foude mogen werden gerequireert; ende hem mitfdien aen egene Kercken, Schooien, ofte yemants anders dienfte 'teenigen tyde te lul- len verbinden , als onder die referve, ende dat ipeciael voor-beipreck; tot foo verre oock, dat indien oyt eenige bedieninge buytendefe Stade foude mogen bekomen hebben, dat hy defelve, ten dienfte als vooren verfocht wefende, gehoudeufijnial, fondereenigetergiverfatie, tever- laten, onaengefien voor ranglj van Steden, grooteraental van Gemeen- te j |
|||||
|
van D el f r„ 525
te, tra&ement, ofte eenige ander bedenckelijckepretexten meer, ge·'
lijck dan oock mede wel uytdruckelijck, onaengefien hy van een extra- ordinaris Beurfe defer Stadt, van het Frater-huys, ofte eenigerhande an- dere Beurfe alhier, tot een ordinaris Beurfe van hetGemeene Land fou- de mogen wefen overgegaen. A&um ten by wefen , ende overftaen van een vande Regenten van het
Collegie vande Fratres binnen defe Stade, als by deifelfs mede Regenten tendeiën wefendegecommitteert, ten dage 3 ende Jare, als in't hooft : ... van defen j ende ten oirconden defen by Stadts N» N. Mitfgaders den ge»
meiten Regent, alsmede den voornoemden Burfael onderteyekenc. €11 feecnec toat tg'ec billicHer en rebeüjtnei ban bat men be grootfte
Oimft / bte men tet teecelt genieten ïian ernent en beloont / tnöten men niet aen be ïjoogjïe onbannüaerfjept toiï fcïiuibigfoijtt. 't<$nbernnftige ©ee / en öe öornfie bec Steeën felf fullen op Datetopfe taintfefjap öeto* tien / en carefceren ben genen bte öaer bocöen; Den Os kent fijn befitter, ende een Ezel de kribbe fijnes Heeren* feptbe%(€e£t / ftaetOttt ïjeDUen * hu ,
be 3£epbenen ai t'ftaren tpde getupgt bat ftet 3torün niet ontoaeïbigec ' * **
b?aegt atë een onöantfe&aeE IBenfei> lÈaee Oet i$ te üeniagen / en in toeec -totl ban mijn genegentöept/moet Ijet fitec tot fetjanbe toecöen ber* Daelt/öai nocQ ö'ontfangene iMbaben/ nocfi felf öe boben-ftaenbe %ttz alle ö'liumiu ban bit ^w$ niet foo fetacïjttöij fjeeft nonnen obitgeren of men fjeeft geften bat men ficn felbe/ ïjoe-toelbtipten fundament en teöenreeïjt en reben/ daerbsnljeeft gebifpenfeert: 3©e0-öalbe boo? Pt toenomenbe daec in notft berber geeft moeten toecben bootten, ©innen ftetbifirict ban on$f5frater-ïntpgtënoc&be pubhj'cke Biblio- tneec, ofte^Soecberp/ niet alleen tot bienft ban ?l!rme Studenten /en yan ^ p«- aileoubcimogettbeombeele ©oecnen te noopen/ bte 't Dier op gefette Ififf Bl" tpben toegelaten i$ te tomen finbeten/ maec oor» totgerijf ban een oie i5i- PoelöCK een/ nietallerïep 25oecnenDebbende/ om alïtier eent'ge %\x- iMm«. tnetuenfienontbjeecfeenbe/te nonnen op-fïaenen nafien. 3&ttgeb?upïs l$s aljaneenfeèc ouben fternomft en bp alle gecibilifeerdej&atien en ocojcfien ban bc toerelt gepleegt. <§i)nde d'eerfle ïnfieïlinge en ge* «mm/ foobjei berl^epbenenatë berCfmtfenen ban outjtffobanige ^tüiiotijenenaenbe (Cempeienen ïterenen te boegen/ be reben ban oien bp b'eectfetoag om be bierenen der <Ö5eïeerber IBannen b'eere te open ban in «Beefllücne plaetfen te (lellen / enbe ban befe laetfte om bat Va„ ollM - frbeele Boecnen bec 0ut-JM«* / ïeecae^ en allerlep KeccBelöcRe S SgJ^ K'ten &c0^fben* ^ooBebbentop gefienbattnb'oube notulen ge* Kerck, die h!f!?cnotoec StoP-öo»toen en boltrecfeen banbe l^ienbje Keccn (in't verdift"*crt uoo?gaenbe geinfeceect) onbecaen't 92. SErfijcHel * gefp?oocfeenbjert -. .„.., SS.s7/Llbre,ie albaer/ bat fp inben üacen 149^ en $z. becöetect *n| ft Μen naöerftantin be befeftepben ban ^§t. 25acberen Cloofïee / m «»»we se&l?eföeniiat in't felf&e Conbent een ^tbltotöeec gebjeefl 3^ toU 3 toaif;
|
|||
|
Befcliryvinge
|
|||||||||||||
|
$16
|
|||||||||||||
|
toag *: boef) befe en anbecen öie toeï-cec binnen befc M&U mogen 3fjtt
ge^eelï inbenÉate 1530. mecrcrtoce[0'bccb?ariiit/ en bp toerloopen beranöeiinge bampbentoeef)/ enbe tentet geraeent 3ünbc/ foo të in
tien ^iace-1649. aiïjiec een Sieutoeopgecetfjt/ cnbattoelmecftöooj toe-boen en ben goetsen pbec banben feec «Beleerden %er en Mr. simon Groenewegen vander Made, <&eCCetari0 befei'^tabt/ 5tjnbetiï$boen
oocn Ciïcató? ofte #p3ienber ober be^cijolen en't boo?befci)?ebe Col*
legte / toerbenbe baer toe gettmitiert en Beguaem geniaecnt een groore nieutoe 3ael / enbe Die boo?fien en toegeruft met een feïjat ban beei KofteUjcite 25oecnen ban allerljanbe pjofefTten en facultepten/ toelf; feecgciuantiteptfoonueit öan boo2 legaten ban geleerbe lnpben/ en ïicföeböecsS ber &tuöie/ of oocutoelboo? aenöoop accrefceert en toe* neemt; 3ünbc bufbanigeplaetfenalg $Baga3ünen en3©incne$ ban boo?caet/ baer een pber fijn epfcï) en gcröf tipt Deftonien nan / of ,om foo te feggen a$ een pupgbeftingD en tooon-plaetg ber Jfêufen ofte «Sobinncn banbe 3©i)ff)ept/ enbe een iCcefoo? ban aUcrtjanbebJeten; |
|||||||||||||
|
* Hoven ρ*
33a» Doch mi een
nieuwe op - gerecht in'c Trater-huys, en wie Au- theur van dien. |
|||||||||||||
|
Projecl om
de contrefeit felen der ver- maerfle in- boorlingen hier te han- gen. |
|||||||||||||
|
fcfjappen. €en bingïj rejteert nocö in mijn gebarïjten öat ith upt foo
ongemeen een getai ban bermaerbe ^Bannen / a$ upt onfe ^taotfnn boo?t genomen/ be ^cinlberpen of af-beeltfelg ten minfïe öec boo?* naemfle alïnec oponfe^oecR-saeltoenfcijtetefien/ 't geen tröjnff De* buncheng/ onbec correctie/ niet alleen een appiicauel ricraet aenöcfe |
|||||||||||||
|
plaetjS / inaec met eenc ooeft een cemuneratie ban berbienbe eere aeii
D'afgelio|bene foube toeö?engen en obecigö laten» 3©at nu aengaet & ri^cöole/ baec banfullentop intbecboujö onbec be toeceltüjche ®v (iicDten fp^eecnen/ na bat top befe materie ber<©obtg-ï)upfenöefei)eK afgeDanbelt/ onbec toelcfie jjet nu be beurte i$ ban tOÜ DE Μ Α ,Ν Ν Ε :Ν-Η 'ϋ Υ S,
i*jft.ls mede η j
't Ο UDE V R Ο U W Ε Ν - Η U Υ S.
. . <&efe Bepbe Doe -toel becfeïjepbe en ban ben anbecen afgelegene
-«Κ»" ^iïicBten cteene aen be ïMöecg-gragt / 'tanber in be papeftract
fcniaheyt" öacen ingangi) ijebbenbe) (taen not^tang ni^t onber eenberiep m
™ deH«y- gmm, 3M befe ï|upfen feec out fijn (en öp geboïgft met Da«
J%der°u- tntöoonberg na pjopo^tieaitbang groote gemeenfefjap en obec een
μ vwwcDj'Somti öeööen) blijcittgenoegfaem aen b'eenboubtgfjept ban'tgetntij
mee/ 3önbe bapht fonbec eeftigft opficötigïjept / p?oncu ofte cteraw
ban öupten aen tefien/ geöeeUjcn acljtec en tuffeïjenbe^upfening^
ïegen/ fimpelijcö met een ^oo?t opöegemeenejlcaet upt-HomenDe/
öocöelcfimeteeticupmebinneplaetöcontfom metulepne^upfwnj
en öamecfeeng boo?fien / baec bie bejaecbe lupben elcft apact tm
b^pe tntoooningc Dabben en in Daren öoogjlen^ubecbom/ bageiu^
|
|||||||||||||
|
van D el "ï τ. §iy
&en jongden batD bectoacfif en. %&φΜΜΙΐη& té niet nfeutoelijr na 0uj«A>m
De iïefo?matte opgenomen/ maec toan feec ouben ffeïRomesi al boo? van 't Oude meec ban öerirDalf ecutoen / üüjcftenöe upt be funbatie-ö^tef felf/ Mannen- toaec upt te fien té niet alleen b'ouöe o^e.öen regiementen ban ï)et uyi" ®u&e jBannen-fjup^/ maerooenbe patroon aen toten öet toei-eer té De* feifspa- toegeöepitgt/ namentlijtïi St. chriftoffci, rottfgaberg be namen ber tro°»»;' btec eeefte Regenten /en foo Uoo^té > ben t'nfjoubt lupt albu^: WY Schout, Schepenen, ende Raedtder Stede van Delft, doen Autnonfaue
kondt allen luyden, dat wy overmits oirbaer onfen mede-Poor- "«Αβ^". teren die verermpt werden, Vrunden, magen, lichtelijcken moede genten van werden, ende onfe Gafthuyfen gaende niet en ontfangeneer zy bedde- 'toudeMan- vaftzijn, foo hebben wy om rroelt ende hulpe tot hare nootdruft geor- nee~luiys* donneert defen poinften hier na gefchreven : Inden eerften, foo hebben wy gefcickt, bevolen ende gemachticht Pouwels Jan Wol ffr. Jacob Cleymanfz. jan Huge Cleymanfz, fijn Broeder, ende Claes Symon Arentfz.haer Neve, defe Huyfinge hier toe gefticht, in dieeereGodts onfer Liever Vrouwen ende St. ChriftofFels, gelegen aen de Volreftraer» tuffchen Willem Virmans, ende Pouwels voorfz Huyfinge, te regieren met allen haren toebehooren, endedaermedetedoen metten mannen die daer nu in woonen , ofte woonen fullen tot eenigertijt in aldermanieren als hen nut ende oirbaer fal duncken wefen by hare befte wetenfehap, ende wanneer dat eehigh van defen vieren voorfz oflyvigh worde, oft uyt der Stede voer metter woone, of alfulcke faecke toequamen dattet billick waer datmens hem verdroege, foofullen die andere drieeenen eerfamen man weder kiefen by hare conicientie ende die den Gerechte aenbren- gen, Ende dan fal hem 't Gerecht ontbieden, ende beveelen van der Ste-. ..., de wegen te wefen in der felver macht daer die ander in ge weeft heeft, ende des en fal hy hem niet mogen weeren. Het getal on> Item foofullen die bewaerders der Huyfinge voorfz herbergen ende geljmiteert,
ontfangeta in die Huyfinge voorfz, alfoo veel mannen als hem nut dunckt «ret^Scfleïe daer wel te hantieren na den ftaet des Huyfes voorfz , ende geen te ont- vande Regen fangen hy en hebbevijf Jaer Poorter geweeft, ende denckt hem oirbaer te,en boe ge- een Priefter daer toe, Ende wanneer die Méefters der Huyfinge voorfz JJjJijJSJ eenighontfangen willen, dien fullenfyeeift een vierendeel jaers ten min- d,e jn },et uen in den voorfz Huyfinge herbergen om die manieren ende zeden te Huysfullen vernemen , Ende ift dat hy daer en-teynden den Méefters genoechr, inf"e°meB' ende het hem oock genoechtdaer te blyven, foofalhy ontfangen wer- wer ev* aen, ende blyven alfoo lange als hy leeft, het en ware dat hy hem alfoo ββηΑ^0™* onzedelicken regierden dat den Méefters dochte dat hyden Huyfe ende deel jaén " andere mannen onbequaem ware ende daer eens ende ander werfsofver- Wtinitè rë maent ende gewaerfchout we/de, ende des niet laten en vvou.de, dat hem t""b"*J£ we goede knapen feyden die van der Stede, wegen daer toe gefet zijn, p ende Hoe, endeΛω
*<tt voeg«n de ingenomen* wederom uyt den Huyfe cannen gefet werden en voor hoelang.. |
|||
|
$%% Befehryvingc
ende naemaeïs wefen fullen in hare ftede, dien perfoon uy t der Huyfinge
doen, ende alle fijn dinckdat hy daer heeft op der ftrate letten, buyten yemants wederfeggen, ende defen nimmermeer weder daer in te komen-, om tewoonen. Hoe out ofte Voort en falmen niemant hier in ontfangen hy en is out vijftigh Jsren,
anderflnts ofalfoo kranck van lijve, dat hy alle fijnen nootdruft niet winnen en gequal.fi. j
nemen perionen moeten fijn.
Item oft eenigh van dele mannen die hier ontfangen worden , felve
Dat die io uytginge om uyt den huyfe te blijven, achter dien , dat hy een jaer lang den Huyfe daer ingewoont hadde, of dathy om haer onzedigheyt, als voorfz is, komen te uytgefet werde, of wanneer datter eenigh aflyvigh wort, wanneer defer wy^tTgaen" poinfteti eenigh gefchieden, foo fullen fulcke roerende goeden, als fyop ofte gefet te die tijdt inden Huyfe hebben alinge tot des Huys behoef voorfz daet werden,^dit büjven, mede te houden die Huyfinge ftaende , ende die doode mede ter houden ti-n acrc*e te brengen, fonder yemants wederleggen.. alle hare meublegoederen daer inne te laten» Een yoelijck ^tem *°° wat Woonftadt het zy Kamer ofte Bedtftede, eenigh van den
lal genoegen mannen van den Meefters gewiift werde , daer fal hy hem altoos mede moeten ne- laten genougen , ende niemant geen voordeel in den Huyfe te hebben, men met de en(je aj,je ^inck ^y ordonnantie ende goedt-duncken der Meefters des plaetfe inden J =>
Huyic hem Hwys.
aengewcfen.
Geen vyer Item foo en fullen fy geen vier bernen dan tot eender Haertftede > het
ordinaris enfy ^y goetduncken van die Meefters. meertebran- ·> J D
de», danojstene Haertftede, Hetgoet de- Item foo wat Renten den Huyfe ef den mannen voorfz van Godtge·
fen Huyfe geven zijn, of gegeven fullen werden, die falmen altoos gebiuyeken na faUengekgt des geenen wille die de Aelmiiïe geeft, raoeten werden naer des gevet-i welgevallen» Ό* Mannes ïtem wcs <^e Meefters'tot eenigen tijden den mannen voorfz gebie-
fulleode Re- den of verbieden tot den gemeenen oirbaer des Huys, ende gemeenen penten in al- mannen voorfz j des en fullen fy hem niet mogen, ge weeren op h^ gehoorli" Woonftadt te verbeuren, «aeaop de verbeurte van hare Woon-ftadtofplaetlé. Item wanneer die mannen ter Tafel zijn gefeten ende die benediftie
gelefen fal wefen, foo fullen die mannen filentium houden, ende ge^ |
||||
|
van D e ι τ χ. $Ζ&
woeden over Tafel gebruycken van eenige dingen, dan te eyflchen dat De Mannes
{yvannooden hebben,opdieverbeurtenifle vanden Huyfe> alsfydaer J}™1™^11 eens van beftraft zijn. de benedictie geen andere Woorden gebruycken dan om ha«r nootdruft te eyfcheö, en op Watpeyne.
Item alfmen yemandt ontfanght foo falmen hem defe Ordonnantie -»en ««"δ?"
lefen dat fy weten mogen hoefy in den Huyfe leven of wefen fullen. defcnJHÏyfc defe Ordonnantie voor te lefen·
Item foo en falmen defe voorfz Huyfinge met hooren toebehooren niet ?*<** hu.vfc
ter fcoot fecten dan by der gemeender Vroetfchap. fchoot te fet- ten dan met bewilliginge vande gemeene Vroetichap.
Item waer dat fake dat die Meefters des Hoys voorfz of die nae hem
comen fullen by goetdencken des Gerechts eenige goede eerbarelicke poinaeti vinden , ende ordonneren hier na toteenigen tijden om oirbaer ^fJJJJ^ des Huys ende ten ouden armen mannen voorfz , te bate te komen ter van defen ceren Godts onfer liever Vrouwen ende Ste.Ghriftoffels, dat lal altoos Huyfcn aiies ftade ende vaftbly ven, gelijcken of Cy mede metten voorfz poinften in ^ordonne- defen brief gefchreven waren, ende in allen defen poinften voorfz foo en fullen die Meefters niet aenzien maegfehap, noch vrintfehap, mogent- heyt, noch niemants bede, maer altoos hier in te doen naerhaer vijf fin- nen, endeconfeientie, daerdieeereGodtsen.de oorbaerlijekheydt des Huys, ende zaligheyt der gemeenre ouwe Mannen rneèft gelegen -is. Item waer dat faecke dat def© ordonnantie ende ftichtinge by verfwij- By vernl
meniffe,ofineeniger wijs teniete worde, dat oftGodcwil nietgefchien van'defen |
|||||||||||||||||||
|
enful, foo fullen defe Huyfinge met alle hare renten , endetoebehooren Η7Γ<&™
half komen aen't oude Gaft-huys te Delft, ende half aend^n heyligen ^enjbeJj( Geeft · In kenmiTe der waerheyt, ende want wy alle defe voorfz poinéten Ve d'efFect |
SC
en
|
||||||||||||||||||
|
den Huys metden mannen voorfz, diedaertoi eeuwigen tijden inwoo- van defen
nenfullen, vattende gehouden willen hebben, Soo hebben wybycon- JJ,^ fent ende goedt-duneken der gemeene Vroetfchap onfe Stede Zegel aen defen Brief gehangen in 't Jae'rons Heeren duyfent vier honden ende * g<exn*- «en, op Sinte Valentinus-dagh. · „φ ηφΐ: |
|||||||||||||||||||
|
bees^vands
|
|||||||||||||||||||
|
. Omtrent tote cn-berttgij Smw later i$ fcefc natoer të&öHitantfó r«Thgt».
öjec bp oefeomen / meöe oiC02coba?cert en üetefriat W ö?» ©eecttoy- . «aebt ofte ocoote ©joetftDap öifee ^êtatrt. |
|||||||||||||||||||
|
CChout, Burgermeefterea , Schepenen, ende Raden der Stede van
|
|||||||||||||||||||
|
,_ ueirt, doen kondt ende kennehjek allen iiiyuen, waniwy w vuV1-
u)den door ootmoedig» eiïde windelijck vervolgh van jan HuychCley- «unfz. onfe mede-poercer was, dieGodtgeuadighzy, ende oock.aen- |
weWdoinder
aci^t Ou-ic
M-nnen-
Htus* |
||||||||||||||||||
|
γ j» ziende
|
|||||||||||||||||||
|
5 |*> r Befchryvinge v
-ίί; ' ziende fijn góéde wercRënëhdè minne die-hy haddë encJë dëde ter éerefi
vatVGódë ,aëh den huyfëvaii Se.OhÏi{fó^I:bMen Bdit die^e^tbren.
gen,gegunt,geconfenteert,ende gegeven hebben, voor dat dié Meeft«r$ 'ofte Huys4>ëwaerders, des Huyfes voöriz y tot eenigen tijdeneenige oprbaiilijcke pqin&en ordoneerden ten oirbaer ende proffijt den armen man'hen üë5 eet Hüyfés vöoffz, dattfien die van goède-r vvaerdénhöiiden ende detén föüde, Soö ift dat wy al-noch döer begeörte ende vervocgh; ....: i . den bewaerders ende om proffijt ende oerbaer der mannen des Huys voorfz, gegunt, geconfenteert ende gegeven hebbende, alle aliïilcke poin&enals hier;nae bëfchreveniraen, behöudelijck altoes alle voorge- geven poinften die van wierden te houden ende blijven. Alvoren in Eerft foo wie dat men inden voornoemde Huyfe omfangenfal, die fal
■iefen Huyfe eerft betalen alle fchult diëhy fchuldigri is; ende alle fchulden die men ycmamingc- ^dyten weten vande beWaërders daer en 'tèynden maeckt, daer fal dat fulfen éerft' Vöorfz· Hüys of ongëhöüden Wëfente betalen, noch aen alfulcke goede- alle fyn* rën als fy achterlaten niet verhalen mogen, ende foo wat dat fy in den fchiilden be- Hnyie brengen van tilbaër goëden>-daten fullen fy nietverköopen nocfe wdenT°Cten wegh-gëvëh, dan by den genen die 't Huys te regieren ende bewaren. Ende voer de (chuldeh daer naër gemaeekt, fullen des Overledene achter gelaten goederen niet aen-
fpreeekelijck weien. AI wat by yemaht in deië Huyfen gebragtwert mach by défelve niet vsrkoft ofte wegh gegeven werden. Aisyemant Ende wie dat men in den Huyfe ontfangt, dat fal men openbaerlije-
ipdefenhuy- ^en bieden in die Kercken, ende laten weten, waer dat hyyemantyet men^i^het fchuldigh waer, dat die komt binnen een quartier Jaers, ende geve tiat idvige faUn den bewaerders te kennen, foofal dat voorfz Huys after die tijdt van de Kerck s\\c fchulden als hy fchuldigh wefen mocht ongetnoeyt wefen > geliick KIe?" voorfz toet. maeckt werden, ten opfichte van fijne Crediteuren , tot fodanïgen effêcte dat het Huys naer het ver ·
loop van een vierendeel Iaën vvegem de achter gebleve Crediteuren niet aenfpreeckel jjck wefen fal· Van het over Ende heeftyemant eenigh geldt, dat fal hy leggen onder wien dat hy
rno^eriaVjn- w^ byden Meefters ofte bewaerders vanden Huyfe vöorfz , op dat hy genomen tot fijn nootruft daer of nèmèn magh, ende waert datter yet bleve dattetr nootdruft die meefters of bewaerders wifte te vinden, ende tot des vöorfz Huys jjfijjf ge" behoef gekrygen mochten. Nïemantïn Voert en moet niemant yet wegh befpreecken of wegh-geven after
tornen "*" d*en dat ^v inden Huvfe on t fangen is.
mach yetwetwegh befpreecken of weghmaeckeo* ·,. DeHüyfin- Ende alle Huyfingeende Erve die fullen fy den Meefters of bewaer-
K^SSf ders ™nden Huyfe voorfz op-dragen tot des Huys behoef, Vdc "JjjJ/ |
|||
|
van I>^ χ il τ. $jt
ïiaer Doet dat Vooffz Huys te blyven, behoüdelijcken foo wes Huyrj ingenomeae
ofte genut dat daer of komt, dat fulien fy felfs ontfangen, endebefïgen P?eten tei* haer leven langh geduyrende; deHuyX ' op gedragen werden behoudelijck haer leve* langh geduyrende daer van de vruchten.
Ende waer yemant binnen fijn proef-tijdt na uytwyfinge der Stede TenopfiJite
brief, daer en binnen aflyyigh werde, foo foude dat voorfz Huys houden van een die alle fijne goederen, gelijckof hydaer menigh Jaer in geweeft ende ge. ^""ji'j11 woont hadde. Swriêeft! blyven oockalle dcffelrY goederen aeo endeten behoeve vandefen Huyfe.
Voort foo fal men alle die geen die inden voorfz Huyfe ontfaen ende Drie dagen
sengenomen werden koecken drie dagen in die weecke Warmoes, of alleen inde Erweten j Speek ofte Vleysalft daer is, ende geven een ygelijck«n daer ]fcec£ te af na dat men meent dat hy magh, ende wes dan daer over, fchiet, dat fal men des ander daegs hem wederom rechten, -ende niemant en fal men niet na-houden van eeniger fpyfe die daer niet en komt Eeten. Voort fal men hem met der hulpe van Gode verkenen vier Huys-vef. vJJ^™p°,I^
tings, gelijck der ftedebrief dat uytwijft ende begrijpt, ende daer en koockfn te fal niemantdagelijex in die koecken Eeten > hyenisontfangen, tenfy by Eeton.tenfy confent vanden bewaerders voorfz. . 'nd!n Huy.fc ■ · ontfangen ij*
Voort fal men in die koecken vanden Huyle wegen, eenKaers ber-
<nen, endie Kaers fal die Moeder op haerTaeffel fetten, om die fpyfe «f'"^]^ daer by te rechten, ende 't Huys mede te verlichten. kceeke^te barnen, ende nadethant op de Moeders te fetten.
Ende alle die geene dieby Kaerfen Eeten, of daer mede te Bedde gien Die in defen
billen, fulien die felfs koopen. %%5£$£ Eeten, of te Bedde gaen moeten die felf beXofligen»
Ende een ygelijck fal tot acht uyren te Bedde wefen , of op reyfe der- Een veder
waerts, fonder 't voorfz Hüys eeniiïekoiteiivan vyerofte licht te laten moet dis hebben ofte doen «.vonmen «itg uucu, acht ttyrente
BedJe, ofop de'reyfc dcrvvaerti.
Ende waer dat yemant die inden voorfz Huyfen ontfangen is,in eenigh me,iengnioe^
van defe poinften overhorigh waer, dat waer op fijn Woen-ftadttever- renden im-.c- beuren , alledinck fonder argh ofte lift, endewantwy alle defe voorfz hou den defe* 'poinftcn, ende elck byfonder gehouden willen hebben, ende eenen yge- JJïïSjjk lijck oock gebieden te houden, foo hebben wy Schout, Burgemeefte- v.m uyt dec fen, Schepenen, ende Rade der Stede van Delft voorfz? onfènUtede HuyiereOrt |
|||
|
^^"■■■■■Ι^ΡβρΒ
|
|||||||||||
|
$$% : Ikfchry vuige
c;*'<3*txnki Zegel tèii faééke hier aen défen tegénwoordigën brief gèhangéft» 'tSöffi
kaertiqt fat derdaegs na Sti Lijf betten dage in't J-aér ons Hoeren duyfenrvier. hojl·*- etfïURefaU dert dne-ende-veertien» * Hpt Depbe licfc oubtoetfë <JB?bonnantten DlijcSt nu / bat fjet «StiSr
:^wji , |Bannen-oupji^t.€rtoffci tot öacen patroon naö aengenomen /
aen toten ban naetaiUapparentte naec€a»eUe/boo?ijeencnbeEnidt*/
Nopende de to£0etDtjti fat $ijn getoeeft / maec öelangenbe bie ban b'<©u&e ©?oii*
SïJde de toen Φ8**toan ooct! oetoagf) t£ gemaecftt) 10 mp tot nocïi toe niet£ te
HuyitL boöjen gehomen. SnDÊtöegtnbanb'ceiiie^jbonnantteftaenmebÉ
gefnecificeect be biet eectfe iïegenten ban t)et<®ube iBannen-ïuips
fonbecbat ineen ban uepbe eemgWnitggenienttoneevttoerb ban liet
*aube ©?outoen-Dup0/ 'ttoeltn nufTcïjten bpfonbetreRegenten geeft
geiiab / of alg-boen ηοφ nier tri toefen tg getoeefï/ öocïj bte tjebenbaegg
obec *tmw tefeggen Deeft/ i$ ooc«te gclijth ober 'tanbei;gcftelr/
3ijnbe altfjaaö in Die functie befebieu bolgenöe peeren: Mr. Everard
van Lodenfteyn, föaebten <®ub-25tu:gemeefter. Francois van Santen·,
<©tf!Ciec befet «§tabt, Johan Frankeniz Grafvvinckel, iïaebt en<0UÖ- iSucgemeefler» Maerten Engelbertfz. Grafwinckel, Iïaebt en <®MÖ- SSntgemeeiïec/ jegentooo?big(€reforier. «öeftalben beféfnnb'eroocH
bier 25upren-moebet#/ öteobec be fcBaftingÏj ervanbe«%ipji-fflic* uen (tot be boo?-fo?ge ban be©?outoeIöcne ^ere fuecterenbe) t>t Als mede de btfxm f)ebD«n j 3Jjnbe baeU toe beCBOfen ; Anna van Bleyfwijck »
buyten-moe- Huvs_yrouw van picter Roonacrj ς^β. <$tMf banbe Sanoen
ban f£>Ö?tUgaeU Agnes van Afperen., Huys-vrouw van Jan Cornelifx
Werenburch. Cornelia vander Burch, Huys-vrouw van Wiltem van Vliet. Anna van Breen, Huys-vrouw van Davidjanfz vanden Mieröp» Kaebt en <©ub-^tnepen. §n be pjemtflTen ofte ©oo?-reben banöe
Mitfgaders ttoeebe <©?bonanantie toerb genommcert eenen jan Huygh cieymamz. cenige bc- ajg fooojnacm SSetteftCeecbet ban ben Huyfe van St. ChnftofTel, Ofte
die bv Tefta 't<®ute Ifêannen-nupS i befess eremprimi en ban boo? atibecen na ge*
|
|||||||||||
|
inenten en
|
boloDt 3t)nbe/ Deeft ben mftomen bec litpbz lupfen groteUjtr wv
|
||||||||||
|
anderiiats χjjcftf / en becboïgeng be keuenen oocn uieccfeit)cit berfcetert. S&aet
ïSbeSe11Sönberootttbetfcnepbebte Sfleclüttb^oUjcfteiKael-tpbent'iiatecg^ «cficeeit. bacfjtenilTe aenbefe «Bube fJntooonbecsS ban bepbe be fettpfótt Wp feen ÖeiJÖeiï / alsï / ^[uffCOUtD Clara van Sparwoude , Weduwe wylen
Mr, Arent vander Meer, tn3ün leben looge^eeuicaebt ban wft-
ïanbt/ enbe ^ecretarijs befet* ^tabt / geeft Dp Cobiciile ban ben gare 1602. getoiit / bat bp ben ïïent-nteefier ban feawn Roebel ten mm gen bage/ aen en ten beöotibe banbe boojft ^upfen ^aertüiï «Pt W fieert foubetoecben fesi-en-berttgïj gulben- €n Adriaen janfz Groen- Jandt, getoefene ^ecretartsi ban be Wsegfiamet/ WH & «gSÏ tnente ban ben ^are 1628. t'nfgeitjcï begeert bat Saeclücï W^JZ 3fiaten»ebei0e0eben fouöetobben büfttgö öuli1^/tot ^mp ïm |
|||||||||||
|
van p.£-^'t τ. $22
bmtéttp$l^00i!WÏffi4Mi$^%ffibéfklupfen. janPie.
terfz. en Mai-gareta Pietersd: Hogenhöéck, JjeDÖente faittetl öeat)£ie!li
taiimoö galben Saerlüci' / mebeoitmte bmètt te toecben tot een
taolnche iBael-ciibt/ boo? be %ip£-genoten ban bettoee opgemelte %l|iren.25pMariaGeriitFd:vatiderEyck,Huys-vrouweerft van Lieven
van Lóon,enlaetft van Pieter vander Hoefjl'silTietieaeniJepöeiiere^Oilji ïiupfeit eeiügtj Capitael geïegateert/ toaet banbe tenten iÉaeritjcjC
op Daec &tétf-bagfj/ 3Ünbe getoeeftben bijf ben Sianuarp / befp^oots feenjön ten epnbe algboorert. ^efe giftenen funöatten$mtcooffr* lijc&e toeitöen/ booj bte %me/fïot&-oube/afgeffoofbe jannen en ©?outoen·/ bte boo? Defe ben tijbt öarejS lebengbeugtfaem en naerfïe* lijcft berjïeten/ en tn't 3toeet öaresi aenfclnjng boo? gaecïtuptf-gefm beaolïgetoonnenöebbenbe/ nu tn't epnbe ban garen aEbeptöietnottj tufte binnen/ bnptenfoigij en öeöommennge ttpt encnel meboQenr* liept ottbetöoubentoerbenbe. ^en 3egenirte men inbe $t &tMftm nencmim bmöt obet be beiaertgept en Öebaegöen eubècbomiiS groot en nen* "y,1 }J?H: merCHUJtft: Htebtt: i9. $&. 32. flaet ; Voor degraeuwe hayren fült gC
ghy opftaen; ende fult her aengefichte des Ouden vereeren. <£η|$?Οί den. bei'l). ï6. $$i 31. De gryiigheyt iseencierlijcke kroone,fy wort op den vvcgh der gerechtigheye gevonden, 35e 3$?0p.ï)eet ^atfjatta Rl fjn 7 Cappmel be <Spb0iitoer# bejs €empetè te üerufafem eên troo* ·Α '' .
fmncfce belofte Mlenbe boen/ bat <0obt bekere fjaernjc&enjtn jé* genen en bergeiben foube/ boegt onbec anbete beloomnge baer ootfc Üp/DefebOlgenbe,- Daer iullen noch Oude Mannen, ende Oude Vrou-
wen fitten op dé ftratcn van Jeruialem ί ende yder fal fijnen ftock in fijne handt hebben,van wegen de veel heyt der dagen.* «cnbepanIUjSttt fijnen * £**» *t'f eecttc &entfo aen (Cöimotf). tn't begin bes bijf ben Caputelss gete* ! ν;,;;
conimanbeèrt öe&Benbe bat men b'<aube iBannen en ©?outoen niet uaroclBcö bcflcafpm/ maecbermanen foube atë 3©abcrg enbe Ifêoe* m\il '*Pt boo,?tiS aen ïW ÖÉCbe berg Γ Eerc de Weduwen die waerlijeft
weduwen fijn. CeHerittetfgebenbebatmenfDbattigemettftöenganfcir
onoecmogenbeen ban alle menfcöelöcïtefjulpe ontbloot/ fctuilbigï} ijs beubyt *ie? aueüertroofïinge/ ijulp en afitfientie te bmpfm. ^erfjaïben moeten ^s«^ ïïi-0S?öaenbê opgeöaelbe erentpelen ban onfe boo?-#uberen bes* te * Wtftec toetten eeatöt/ enbe nabolgingeban bien/ boo? pieufetoerc* 1, »?p Stomentoetfoeiii <®nberïjetgetaï banbe publöfbe«0obt^- 't Μ E *-S f E ÏTS-HÜYS.
ϋ,^Κ!^ ο'Φιΰ» «Delft op bert ïjoeeft banbeSieutoc-fïraet/ SJSaC f' jSBipSS OetoeeflÖet Convent derH. Geeft Sufteren, bootenen 'cMeyijens-
K« ^TO^ben/ * bocfröoe Det felfbe geconberteert tsS in een £«*
wwi»f)«W.Bup* fat mm be(l ftonnen ften upt fe«nere g^^tra&eecbe JJJ *7f |
|||
|
534 ·'-■ Befchryvinge v
me tooo? öefc öoo? öc^ feim Kent-m«(fep «pffifcjwl&fcf .«ntow
%m alD«c mcöe gebecit j atë jtyMBftte öepnnctpaelfle potnctenbec Keaecmöetoan öien/ nameltjcö aen totenöet m-nemen UanöejBep^ jm$ Itaet/mttfgatietóöetgetal/eitijecDom/ imfcepö^guaUficawn twigym üie mwelyci!3im*
Υ Scheut- , BüTgemeefleren, Raden ende Vrqetichappen der Stad
Delft· Doenkondtendekennelijck,datalfoodejegenwoordige bewaerders van het Heylighe Geeft Sufter *huys, binnen deler Stede, ftasnde op ten houck vande Nieuwe - ftraet, den Vroetichappe defer Stede geproponeert ende aen gedient hebben, dat de Conventua- len van 'tfelve Sufter-huys feer kleyn in getale, ende het merendeel . Oudt, ende impotent, ende'nie.t;gefchapen fijn lange te leven, ende vai SS? dat ten iniien vandenjegenwoordigen tijdt, geenejongehluyden omme cS&i&n den Siecken te dienen (waer toede fundatie prmqpahjck.ijftreckende) oude la- haer in.t felve'Sufter-:huys begeven, dat fydaeromme raedlaem vonaeiij T°SCtA, datmendie voorfz Sufterenfouden laten uyt-aerven, endede Goede- le"iteScn ren vanden felven Convente foude converteren, ende ^ployeren tot «ytitervcn, onderhóut ende leeringe, van fchamele Meyskens, conform de Inltitaue en de Socdc- . ^ecker, Meyskens-huys, binnen der Stede van. Antwerpen, ende ae en tot op. bewaerders ofte toefienders geauihorneert hebben,, omme by advys
«echting van _ Bureemeefteren 't ielve eer-daegs te mogen vorderen, ende in tra π SÏKJ'n. te brengen, ende die voorfz bewaerders, daer op geconcipieert ende Wmpel Bureemeefteren voornoemt overgelevert hebben, feeckere_poincten, van die van Artfcqten , ende Ordonaantien , qmme daer op'ε voorlz Nieuwe Antwerpen. MeYsketls.hPys teerigeren '9 endein train te brengen. Doen te we- ien dat wy alle die felvepoinaen > Articulen , ende; Ordonnantie" , fuicx die hier naer v£rhaek, ende verklaert ftaen ,; met rijpe&M- Authorifatie beratie van Raide dooriïen, geaggre-eert, ende geapprobeert mpd- -j ^«toej a2gre„eereuendeapproberenbydefen. Gevende den voorfz bewaeroei ' :: :, i.'..: vromen macht, authpriteyt , ende Confent , omme opten ieive ^poin&en* Articulen, ende Qrdptmantien.-tyoorfz Meyjikens-huystn .ien^idereprften te vorderen ende in train te brengen* iulcx aismciu volgt- Te weten dat. ,&c> --" . r„nVPrffl0J Aenw.enhct iSVdbkèBuyten-moeders™^f ^^^^f Maerlal
innemen van gen eenige Meyskens int voorfz Meyskens-huys ontrangen. V14 .$ de Meysjens »c feive iiet werek wefen vande Yoorfz bewaerders , enae van ft?"* niemand. " , ΛΛ-·»^ΡΓΛβ ful-
Hoeveeliy atïln welcke Tvleyskens-huyie die voorfz bewaerders voor teem
.^ovifione.- lenontfangenadhtienMeyskens, fondermeer, omme «"·? van |
||||||||||
|
i
|
lijckmogten
ip nemen» |
Ptoeven,toe,eéleMeySkens,datfyopteG^
|
||||||||
|
5en voorfz Huyie, ende Aelmifle vanden goeden Burgeren, ende iny^
&Uen mogen voeden, ende onderhouden,
|
||||||||||
|
van I> e e f τ. 5 0
22'. Ende füllènfy in't ielve: Meyskéns.huysgeen Meyskëns öntfangeii H0e VMW
dan vvefende wëëfenvan Vader ende Moederverftórven,'twelcke noch- verftormi, tans ftaen fal tot difcretie vande bewaerders, die om (onderlinge redenen ■jjJJJJJJ* hen-luyden daer toe moverende ,ooekfouden mogeriontfangen ,die van moeten fija Vader of Moeder alleen verftórven fijn, ende niet vvefende jonger dan dieiegeno- lès laren, noehte ouder dan thien laren , ende Kinderen van Burgers «enwerd«r: defer Stadt > gekomen van Echten of getiiouwden Bedden/ ende anders geene, 1$. Welcke MëysKens niet langer, dan tot haer achtien laren, in'tfelve-aaJJ°* ynsfcj
Meyskens-huys fullen mogen blyven en wooncn, maer fullen wel eer ventotiaftê daer uyr geiec mogen werden , indien die van yemand tot dierifte ba- van't huys. geert worden, ende hare koft daer mede konden winnen, of bequaem. waren haer fel.ven met haer handt - werek te behelpen, om de koft te winnen. v ,. . , ,::y ( 24; Itemden fullen in't'tfelve Meysketis-huys^eenMeyskensöfitfangcn wat fymoe^
werden, ten fy datdaèrinne brengen een Bedde met lijn toebèhooren, ten jnbren- ' ofte een pondsVlaems daer voor, ende gekleet fijn teminften methaer gen t'harco opperft'kleedt, naer de Ordonnantie van 'tfeiveHeyligenCeeft-huys. be«eev·* Alle welcke potn&en, Articulen, endeOrdonnantièn, SchoutBur- Cenfent cs>
gemeefteren, Raidën ende Vroëtfchappen voornoemt , geconfenteert approbatie - ende geapprobeert hebben, confenteren ende approberen by deierr, ^atde|£'aii~ mitfgaders dat die goeden vanden voorfz Heyligen Geeft Sufter- Huys convent der tot dotatie, fundatie, ende ftichtinge vaneen Meyskëns huyfeals voo- «♦ Geeft ren bekeert, ende geémploycert fullen werden, mits dat detegenwoor- Süfteré» gc- dige Sufteren, ofte Convéntualen haer leven langh,uyt de felve goe- weS^tW den onderhouden ende gealimenteert worden, gevende eijdëO&röye- onderhout rende den felven Meyskens-huyfe vöortaen vrydommén, ehdeexërhp· i!D *rmeT tien van allen Accijnfen, contributien, ende andere perfonele laften, JJJfe'vrJ? die deie Stadt van haren Burgeren, ende Inwoonderen heffende, ende éora en tx- ontfangende is, in kenniffe hebben wy 't groote Zegel der Stadt Delft 'emotie van'e hier onder aengehangen, gedaenden xix. Augufti ANNO xvC* ieven- ««we^Wt· ende-'tfeventich. >
^c^etoaecbcrifofte mtmmDanöft45m#$up$liwmtotm* „ pn,.
SÏPBι" ötenfl / 3011 Frans Meerman Janfcöon, 25eiïHmBeife ^atl be jggSJ*
^Ojt-^nïltfcöeCompagniePieter AdriaenfzCroefer,©éectiö-ï5aeil van% M«y*~ «n ©Uh-25Uï9emeφ^ Dr Anthony Vockeftaert, ©emtQij-ÏSaebfc jew-ïruy* iwilB»un° vanWaerthuyfen, &ecrtt!$-Kaeöt. €tlïie25upten-moe? *{|r9 3ϋΠ Maria Dedel, Huys-vrouw van Adriaen Heinfiüs, Sia^ttten Kern der gjWPitt· Hëfter Zeebol, Weduwe wylen Abraharhus Juhius, φ& ^?°- Wnt. Ida Holthuyfen, Huys- vrouw van· Dirck Btfgaerr. mt0"** vmw-toM të Μ &j£ia*ftt fcan etlttf tu&cnttitg* in toefen mr
mm*
|
||||
|
Befchryvingc
|
|||||||||
|
«*
|
|||||||||
|
-Nopnaeiiet waet öaec $ «©strop toan be Hooge <®berBept om a$ter / jj#cft.4tt
geeohdpieet fammtge anfcece &tefcii / oocït een ffltttM -öupss ofte de Twgthuis.
Τ U C Η Τ - Η U Υ S
op te mogen recïjten / metfooamge cücmptfc« enü^pöommenafê
aüeanoece^oötg-öupfengenieten, ^ietobec en 3ijn nu/ aig icfc bit
fcffêeef / nocö geen Regenten/ maec öe plaetg tot Bet gebouto / geoefpt;
. . ,, deert/ om öequaem gemaecfet te toeroen / ts$ ijet Sc Annen Cloofler
* sut.hven nonen öecmeït/ * gelegen aen öe bottel-ficaet / tip öe <0eer-toeQlj.
e- 348* ||et i)oo?f5 €>ctcop öaec tce ötenenOe / tupö aljs noigt:
|
|||||||||
|
DEStaten vanHollandt endeWeft-Vrieflandt doen te weten, alfoo
ons vertoont is by de Burgemeefteren ende Regierdets der Stadt Delft, dat fy vertoonders met goet vinden vandeHeeren Veertigen , ende Vroetfchappeu der felver Stad geraden geworden waren,door eeni- ge gecommitteerden uyt het midden vanden hare tedoenfpreeckenende confereren met de Wel Ed: Heeren Hooge-Heemraden van Delfland, nopende het oprechten van een Werck ofte Tucht-huys, over Delft ende Delflandt binnen de voorfz Stadt, ende het uyt-vinden van nodige middelen daer toe vereyfcht, omme daer door.te voorfien tegens de ex- cellive :ende onverdiaegheiijcken grafferendeitoutigheyt vande Vaga- .bonden ende Bedelaers, foo binnen de voorfz Stadt als ten platte Lande haer onthoudende; dat mede de Wel-gemelte Heere Hooge-Heemra- den> de voorfz faecke 3ent Collegie vande Wel Ed: Heeren Hooft«■ Ingelanden van Delflandt gebracht, ende met hare Wel Ed-, daerover conferentiegehouden hebbende, eyntelijckmet goet vinden vande wel- gemelten t,vyee Collcgien van Delflandt de vertoondeis te rade gewor- den waren aen ons in alls onderdanigheyt te verfoucken, dat het onie goede gelielte fijn mogte, dat in gevolge van het advijs van onfe gedepu- teerdens inde Notulen vanden tweeden Aiigufti des Jaers 1657. geisfe- reert een Werck ofte Tucht.-huys binnen de vooriz Stadt Delft opge- recht, ende de. middelen tot op-bouwinghe ende onderhoudinge van 'cfelve nodighjin conformité van dien uyt gevonden mogten werden, dat dien volgende, d'Officieren van Delft ende Delflandt, endeinfon- derheyt den LanB-Droft belaft foude mogen werden,alle de Bedelaers£n« de Tagabonden,die in de voorfz Stad ende Jurifdi.&ie van dien,mi tfgaders de Dorpen ende quartieren daer onder reforterende gevonden foude mo- gen werden, in het voorfz Huys tCbrengen ", ende te houden omme in-het ftlvige met haer Handt, ende ander werck de kolt te winnen , dat het ons mede gelieven mogte tot dieneynde, ende omme de middelen daer toe nodigh uyt te vinden de verthoouders voor foo veel de Stadt, ende de Heeren Ho.oge-Heemrad.en voor foo veel het platte Landt aengaet, te authönfereiij omme defelve middelen binnen de Stade, ende' Juni- |
|||||||||
|
Oftroy om
een Tugt ofte Werck-huyi te ftellen bin- nen de Stade Delft, ten gemenen mie te en diende lbo van de Stadt als't platte Laad t «fte Heem- raetfcliap van De!rlant,om- nte alle de .Bedelaers en Vagabopden •foo wel van't platte Landt als tan de Stadt in het voorfz Ηtiys cefluyten en met arbeyden haer koft te laten win. neit. |
|||||||||
|
van Del f t. 5*37-
diftie van dien Voor een derde, ende over het platte Landt voor twee
derden te mogen ommeflaen over de huys,houdende Ingefetenen inde voorfz Stade, ende ten platten Landen onder het Hooge Heemraetfchap van Delflandt reforterende, ende dat in conformité van het xiij. Art; van onfen Placcate jegens de Bedelaers, ende Vagebonden, in den Jare 1649. geëmaneert, als mede onfenaerder interpretatien in datis den 7. Martij ende 22» September 1650. op 'tfelvefubjeft gevoIgt,het welck · des te gevoeghelijcker in't vverck foude kunnen werden geftelt, gemerekt daer mede weynigh befwaernis aende reipeétive Ingefetenen foude wer- den gegeven, dewijle de Burgers ende Ingefetenen, foo in de voorfz Stad als ten platte Lande jegenwoordighaenalle de Bedelaers ende Vagabon- den f door hareimportuniteyten) jaerlijck ongclijck meerder gewoon waren te geven als wel hare contributien naer giiiinge foude hejdragen, ende op dat het uyt-wereken van onfe goede er/de ferieufe intentie met dies te meerder efficarie mochtegefchieden, dat het ons gelieve goet te vinden den Land-Droft van Delflandt, inplaetfe van vier Mannen toe tevougenacht Mannen, op fodanigeordre, regiementendebetalinge, als het meer-gemelte advijs was mede brengende, Soo is't dat wy de oifpofiti t' fatcke ende 'tverfouck voorfz over gemerekt hebbende, ende de ver- 0p't verfock» thoonders in het voorfz haer goet voor-nemen, willende encourageren ende genegen wefende defelve ten aenfien van haer-luyder verfoeck te ge- lieven uyt onfe rechte wetenfehap , fouveraine macht ende authoriteyr, onfejOfficierenvan Delftende Delfland nuendeindertijdt wefende,ende ,.. infonderheyt mede den Land-Droft van Delflandt voorfz geordonneert, bevolen, endegeauthoriieert hebben, Ordonneren, bevelen , endeautho- riferen defelve mtts-defen, ten eynde fy-luyden alle de Bedelaers ende Vagabonden die in de voorfz Stadt ende jurifdiftie van dien, mitfgaders mde Dorpen, ende quartieren daer onder reiorterende gevonden fuilen werden, fuilen hebben te brengen in het Tucht-huys by de verthoonders teinaecken, ende defelve aldaer te houden, omme rnèt hare handt ende ander vverck den koft te winnen, anthoriferende de verthoonders tot het H°e vee.j·^ uyc-vinden vande middelen ter voorfz eynde nodich, voor foo veel de p[*tt* ef2^t |
|||||||||||||
|
Landt aengaet, defelve middelen te mogen omflaen, binnen de Stadt lij eken dra
|
|||||||||||||
|
ende Jurifdiftie van dien vooreen derden, ende voor het platte Landt, £7·«?ώ
|
en
en e |
||||||||||||
|
'oor twee derde-parten over de huys-houdende Ingefetenen in de voorfz en waer d
|
|||||||||||||
|
ρadt, ende ten platte Lande onder het Hooge-Heemraetfchap van Delf. te vinden,
landt reforterende, alles in conformité van het xiij. Art: van onfen Plac- cate tegens de Vagabonden ende Bedelaers, ende de nadere interpreta- Den Lande tien van dien voorfz geroert, ordonneren dat tot meerder efficatievan groft v™ m ^andt-Droft van Delflandt, in plaetfe van vier acht Mannen ^SemTc li Cn 7 toe gevougt op foodanige ordere, reglement, ende bèta- in piaets van
"ge als voorgeroerde advijs is mede brengende, te weten tot twaelf vier, ache
Ponden van xl.grooten 'tpont ter maendc voorbehoudens nochtans , Meam,entoe- |
|||||||||||||
|
fPP dat
|
|||||||||||||
|
5 2$ Befchry vlnge
dattenaenfienvande heerlijekheden ende Jinifdiftienby ons, oftedcru
Esiceptieen princen van onfen Lande inder tijdt te leeii ofte apderfints uyt gegeven,
jcfcuvery°?r defeanfe concelfie ende authorifatie niet anders ter executie fal werden
hederTenV- geleyt, dan metConfent ende bewilligingevande Heeren van dien ende
parate lurif- in foodanige forme ende maniere als dienthalven met defelve Heeren
dia^u fai vvefen verdragen, dat mede in krachte van defelve onfe conceffieende
authorifatie. geene capture ofte andere Acte van Jurifdiftie iullen mogen
gepleegt werden in diftricten, dewelcke wy andere Officiers privative
toe vertrouwen ende aen bevolen hebben, ende teneynde de verthoon-
ders defe onfe conceffie ende authorifatie mogen genieten alsnaerbeho*
ren, laftenwy alle ende eenen ygehjeken die'taengaen mach dat fy den
verthoonders van deninhoude van defen doen laten, ende gedogen rufte-
lijck jvredelijck^ejxde volkomelijck genieten endegebruycken5ce0eren-
de alle belëth ter coriuarie., gegeve in den Hage onder onfen grooten
Zegele hier aen doen hangen in'tlaer ons Heeren ende Zalighmaeckers
duyfent fes hondert vier-ende-'tfeftigh , den vij. van de Maent Augufti
ende was onderteyekent Iohan de Wit, ι 664. onder op de plijeque
ftont ter Ordonnantie vande Staten, ende was onderteyekent Η erbt. van
Beaumont, Regiftta. in't Regifter der Octroyen Liber A. fol: ij%,
hebbende onder uyt-hangen het groote Zegel van Hollandt, in roode
waife aen een dubbelde francijne ftaert.
Ander octroy g$ umbe Dp aenteecHenirigli ban mijn1 boo?-<$ubecg bat nocö tm
vmdm lare anbec Settop om een (€ucDt4)upg te mogen erigecen/ al in'tfaet
1614. betöregeni&/ toaecbanben originelen&?ief becufienbetoa£irt
be$?ibiiegieBa$Mabe$o. u bantoatmöoutbefelfbetë/ itfmpnorö
niet gebleet&en; maec Ut laetfï boo?gaenbe fiet op een ^ocietept ofte
gemeenfeïjap tufTcJjen Ut ban be MtaU ent platte ïanbt/ boo? f 00
Tot wat ein- beelatëbitgeconctpteecbe Werck-huys foube aengaen/ enbebatmet
de diiiaetftc ttttctttte en oogmetcB omme Ktpbtt biftricten te fupbecen ban b'ober*
octroy uyt- ïafïtge impoitunitepten beu CcuggelaeoS/ ©agabonben/ ^acDtloperö
c' en aïlerïjanbe gefpupg ban leupe onnutte Eebig-gangerg / tóe onöee
p?etert ban SCelmoeffen teutbben/langerebetgoebetlupben batten/
bicBtoiOS ben tobt en gelegentïjept berplaetfen becfptcbenöe/ fiaere
urommeBlaeutoennomen te flaenin eenjS anberif oocöt/ ίίφaifooupt
be gebaente ban jamerliicBe 25ebelaerg / in fïepenbe Koof- bogetë
becanbecenbei ^IftritB geboefte allertoegen op te bangen en ïjiec tot
meren te btoingen/ toa£ boen fiet beffepn banbe bereenigingD öefee
Yerandenr-ε, <©bedieben/ foobanSBeift als$3Mfïanbt/ fjoe-melïjet feïfbe opfoo*
fadert tueiiebanigijeen bnjfeom fonberlinge rebenen geen boo?tgangf) genomen
ocuoy» geeft/fullenbebe ,§tabt nu op fiaecpnbê een Tucht- huys op boen reet)*
ten/ niet alleen tegen be 2Sebelarpe/maet oocb om beelecDanbe lEtfbfl*
bigerg en SSoogboenbersf (tóe be öefcljepbentöept ber ïïetf)ter0 nm
ierabenbinbenfoo.Daelï aen ben ^öbwelïraffen) ötec een ttjbt langu
op
|
|||
|
van D ex ι x. -5^.9
on te flapten / m ifttiwtlffitm öefceermgete Béngen* ^nfengtoo*
ten 3Mbenaee Hugo de Groot, tnfön 38nnotattenobec Bet $teutoe €eftament (öp öegeïeerfïe iCfjeologanten feet Doogö geefiimeert) ïiomenbetotbe tooo?ben iBattB: 5· $$ 4· tooegt onbec anberen fcaa* Gevodea Öp befe aenmeCCfftnge; Fom non paurtorts α delinqmndoabfierreret ad ρ™^'τ"°^
'opus damnatio quam mors ijpfa: Et fimul, quod pracipue fptBandum ej? huyfcti» Chr'iftianadileBioni, dmretur fpatium agendapenitentia, que nunc tnterdum fupplicij prdcïp'uatione prdcidHur; eert e & Confiantinus cum primumCbri- fïUnam prabavit religionem , in plerifque ddtBorum generibus, fupplicia ca~ pital'ta inhihuh, qux mox reduBa funt $i» τ r μογβ-ΐήξων oihicw, ut n ■ .. docent Hiftorice. * ^at Φ ,· Miflchien foude de verwyftng ten arbeyt ^Ζΐί'.τ'φ niet minder Mifdadigers van haerquaed doenaf-fchricken, als de Doot ai c*f. * v\ fel f-, en 'tgeendenChriftenenvoornamelijck teconfidererenftaet3daer 4·Μι«3· foude te geiijck tijdt gegeven werden van berouw te bewyièn, 't geen nu altemets door de lchieliickheyt der ftrafFe af gefneden iyerdt · en feecker j Conftantinus de groote, foo haeft hy de Chriftelijclie Religie hadde aengenomen, foo heeft hy in verfcheyde foorten van mifdaden de hals ftraflfenverboden, dienaderhant vermits de ftoutheyt der quaetwil- lige Menfchen, weer in gevoert fijn, geiijck d'Hiftorien ons getnygen. %\\ b'onberfoecïitnge öec faecnenban b'oube ïloniepnen btnbèn top 2„ ίΓ
Datfp mebefcoetbe maniere SebBen geöabt ban jBtfbabigerg te ton* werck-piaet- bemneren inbpfonbere Wzub plaetfen en mimth/ aiö ^teen-en <«nder Oude Jfêetael-Kuplen / muTgabcrgifêeulengen anbec stoaren atbm/ maec *°™Γζ? befejtcaf toarenfp gefcooon alleenltjcnben ^labenop te leggen/ bte dcndaeg(C «öellecenbe en toeberfpannigïj toaren / of eenigïj fcMm-ftucö öabben rugthuyfen, ueb'eben/ommet int bboben ban foobanige ujben/ bte fp met gelbt gehoft ftabben/ Saerfelbe geen feïjabe toe te béngen ·, mncr een&teu pogmercHfieeftoufeCïj?t!ie{öciie<©befiicjit Debjogen om opb't'nfïeï* unge banltofe-ïHipfente oenenen/ geinen top upt^c bp getyarDte «ebenen ban onfestöoogïj geieecben mebe-ïBurgec ïjeöben Bonnen afne- inett <enbefeinipfenbicnen niet alleen boo? capttale^eitnqunntcn/ Tot watge- |
|||||
|
Jecbient / maeroocHbteeenigerlepfoo^te ban mtnbec (iraftoaecbige J;U?
fauten ïjebben begaen / bte bm\ alleen bm een feecneren tijbt <gep?o? gerecht en Po?ttoneci*tnabegcootebec nnfbaben) gebangengefjoubentoerben/ *>; in df «aec b^nberenïjaec leben lang gebu^enbe banöaeu toptjept ontbloot fJatZlÏ£ Jw opgefïotc ©ogelen in be^ope moeten blpben fittm. <0nber an^ ρ*ε · beren b?engï)t men ï)iec oocii in bectotibecbe ©jouto - l«pben ban jen btfTolnpt en geabanbonneert leben/ bte boo2pec groote tmfa\p$* um alle feïjaemte tybbm uptgefcimttn afgeiept/enbei-bolgcn^alle SJJÖjtert 3ebigöept uptijaei* ijerteffebbenberb?eben/ moetenbc ïnet* een pot langlj üaec toeüge 5tntten mijten / en booz een gebtoongen gebult .' öebertelfjept ïjace.ö blee.öleerenmo?tift'cet:en. €pnbeltjeft/men^eri oemjt utec ailecöanbe ongeöonbene moetloillige en toebetfpanmae IPP 2. men-
|
|||||
|
£40 BcfchryVingc
menfrfjen bie «EfobtUjefee en toeceltltjcfee Wmm onge!joo?faem $η en
baet menonbec ben Stogerujcuen ommegangï) geen ïanbt mebe u öe3eplentoeet; boo? öc foobanigeijeeftmentjiet raebten öcneesf-mtb^ |
|||||||||
|
* f «e ("
|
Ö2lcn/ toant adijtfe Cicero fept Quosipfanatura, 4wf j«c retinenin ofjicib
|
||||||||
|
Rt/c* e" nonpotefl, ij magnitudinepcena maleficio fubmoveridebent.*<3®Qti$t Die
genen die de nacuyr felftof ook de Wet binnen de palen van fijn piigrniet houden kan , die moeten door de groote der ftraffe van haer quaed-doen afgewent werden. <£n Onbec alle mtbbelen Ctl i$'tt geen beflliaimt/ wSrb/roiw ,10£Ö oemacaujcfeer om be toilbe onflupmigfjept te fïiüen en teöempen
enm-keer te öï$£ öefe inbemie ban be Cucfit-öupfen/ altoaer fp boo? btoanglj tot brengeui 3toacen acbept (fiaec in plaetö ban fïcaffe opgelept) mmtt tijöt foei ïtcöt tot tn-feeec / oprecht becouto en penitentie bonnen toecöen ge* b?acDt; tot fooberrebat fp eengbcetè geujcft toerben aen Midas, of e tn fön onmatige DegeedycuBept en fonbige onberfabelijciiDept/ bec* b?iet öcpgenbe fijn fauten betreurbe/ en naetmaelg foobanigij baec bnn toagafgefc&tcïit/ batijpbooitaenntetbanb'eenboubtgïjeptöeminïic enficB tot eenfame plaetfen en feenntffe fimisfelfg begaf/ na bat Spin befec boege om genabe i)aöt gebeben AdCoelumque mams, & fplendidabrachia tollens
Da veniam Lmae pattr, petcavimus 9 inquit: * ovii. uk Sedmifirercfrecor,fj>eciofiqueeripedamttQ* * ^it(2Tucrjt-Dupjti (Doe-toel niet tot fouïagement ban nootbjuftige/
Transitie tot maer om be mig-b?upi«en ber boo0aerbige menfejEjen te tucfittgen) Je GÓdSu?" 0^^η top nm* Odwoome mebe onbec be pubujefte <0obt0-Dupfen ge; jens.diemen ftefe/bfe al ban out£ boo? alle Sngefetenen befec ^tabtbrt gemeen/ η ot-jes fyn opgerccBt / en obec fultx upt be naem en ban toegett be ^[Bngifïract floemr, lüöertieit gei^seect/tieöalUen toelcfee V»oo?&ercD?eljen fürtö'ev nocö ecnige PARTICULIERE ARM-HUYSJENS,
bic men (ban toegen fommtger piapfiecigïjept om teöetooonen) ge*
meeniijen Hofkens noemt/ bp eenige Cïjaritattbe menfcöentot loge* ment ban arme ïupben upt <0obtb^uc|jtigDeptgefiicöt/ meterpw ïafl cnbeöegeecte/ Doebefelbe gecegeert en aen toien be Collatie ban bien foube (iaën -, geltjcfifp meerenbee$ ïjeböen getoilt bat fulcr onop* ïjoubeip foube beefterben aen b'outfie ban öare befcenbenten/ foo lang Hnde eerii baec pemantmocl)toberigïjfi)n. <©nbec befebinbeic&toelb'ouDfïete .roverfebies $$l\ 'tOverfchies Hofje, anbeC0gefept de vijf Kamerkens, befiaettoe
HofJc« in bijf felepne Hupjefóensi / en eenigö €rf binnen een befïote ^oo?t /
neiegen aenbe |^oo?t-3pbe ban be ^cfnutelaerg-flecgS/ nu be $0agpne- fcract genaemt/ enbe albaet mbeit iare 1570. boen timmeren doo^ |
|||||||||
|
van Delf τ. 541
Covert d' Overfchie, en 3tjt1 l|up£? - b^Ollto Francoife vander Burch,
Mttet$ aengaenbe al£ noclj geen anber befdjept ïjebbe/ aïg upt be bol*
getftc puoujene 5flnfcrtptie/ aibaer boo? be nakomelingen be£ Saer# 1643. gebaen Hellen boben beninganca banbeboo?f5 Poo?t/ tot een eerujen gebencn -teecnen iicr toelbabigïjept Darer boo?-<©uber& Dus. GODEFRIDUS d'OVERSCHIE, op-few*
et DA- ER ANCISC Α vander BÜRCH, Vandien*
CONJUGES, HASCE Μ D JCULAS, <3JJ IN QJJE
CAMERARUM NO MI-NE,- IN USU Μ PAU-
PERUM FUNDAVERUNT vi? DECEM-
BRIS XVc LXX.
HOC MONUMENTUM PRONEPOTES PO Sv ERE
ANNO XVI e. XLIII. Ha ttCfC ^ItpjSBeniS bOlgt 't Hofje van gratie, ('ttoelCH f0O Ueelöi* Befehfyvit,;
fepttëatë 'ti^ofiebangoetgunfïigDeptoftebergunning)jegentooo?*ε*«n'tHof-
bigjj gelegen fepöe $aerbe-marct/ aenbe ,$oo2t-3pbe banbe banber ievans«t«?· 31Ba(ïen-flraet/ fijn oo?fp?ongïj genomen ïjeöbenbe tipt feetïrere fun* batte-b'iefgepaJTeert boo? Mfymnm ban ^^clft / op ben 9. Jfe* üjuacp 1573. fiiio «ommunt bOO? Pieter Pieterfz Saflebout, trt 5tjtt Ie* wieenw«r
ben iïaebt en25urgemeefter bcfer ^tabt/ enbe ttoeeSaren baerna eerftgerad*
boo? b'eerfte-maelop gerecfjtaen be <©eer/ in maniere ban feg iupg* fj' ™eSetot lens/ om> öp fes paer behoeftige #nbe iupben/ 3önbe ifêan en Wijf wate5Bae* fllleen / gratté betooont te toerben; tot bat in ben 3!arc 1660. een groot oeöeelte ban bit gefticöte/ ten be&oube ban't gemeene lanbttf 3Paga- 5t)nban<©o?logi7 op taratie ban't gerecDt befer &tabtaen gelagen We/ bpïst giftere en op3ienberg inber ttjbt/goet gebonben toierbt/ oolgentf benomen <&uwp ban 't^of $?obtnciael/ in bato 19. ft* puacij 1660») 'treflercnbegebeeltemebeteberöopen/enbatin't open* mi aenbe meeft-btebenbe/ rnitjS (omme foo beel bocnlijcn toa£ te polooen b'intentie be# dpnnbatenriS) tipt be penningen ban 'teen en verpiaet% tanoer gep?ocebeert/ op nieuto te boen oprechten / en öoutoen anbereen vmet ee\ Wsf&ensi tot 'tfelföegeteuptu/ gciiJCRfulerin'tfeïfbe giaeroocntf JjSg1"*11 ycfcfjtct/ terpiaetfeboojf5/ baerfp öebenbaeggnufïaen/ alfcoaer be «tflbt net erf te fcï?encn «e&benbe berleent/ befc %ipffew$f ban be srönt af op 3ijn ïjeröout tot feben in getaï/alie totmalöanöeren boo? een uenote <©alerpertotp?eferbatiebanbe achter ^oo^ber-mnp?berfelber Tom tot- gupfmgen/alssoocü tot bienfi/gemacn/toarmteenD?oocï)teban ö'SIn* j«nijckfe «oonberen) upt-ftomenbe op een gemeene tCfmpn/ toaerbaneenpber ?5ïïS!f - jon üpfonber gebeelte fjeeft; 'toberft&ot ban be noop-penntngen en an* 3"η«Ε« «y« yictn-ftomenbelept bierbenoe/foo op't gemeene ^tanbt a$ be ^»tabt/ iwi»g· yU f pp 3 omme Turf·
|
|||
|
Befchryvinge
|
||||||||||
|
54*
|
||||||||||
|
omme uptbs3Irtteceiycn ban bien/te berballen b'onltofïen ban «paratii
bie totöeilupfieg en (Cfjupnfouben mogen nobigö 3Un-> toetbenbe baec upt be£ ïBintecg oocü tocl eenige uptbeelinge ban €ucf gebaen aen be ^omeliüc&enbanbtt $|ofje ban gratie j inbe boo?*gebel ban toeltfte 5Ön ingemetfeltttoee groote^art-fteenen/ eicïi meteen bpfonbere in* fcriptfe/b'eene bzagenbe 't#apenban Pieter pieterfzSasbout, a$ :ïPunbateur boo?gemelt / geeft te feennen b'eerfïe <&ticïjttnge/ in bit oubetöijwpje: outppfchrifc Voor Man en Vf0UW)fljn defe Hofges van gratie
Gemaeckt? tot een eeuwige fondatie.
157 5.
ö'lïnber té bootten met bc 3©apenen ban Maria jacobsd: vander
Builen, Huys-vrouw van Cornelis Abrahamfe Grafwinckel, tjetüefe-
ne ^?outoer in befoie Siecneren/ enbe Sophia vander Wiel} Weduwe
was van Andries van Swieten, aI03tjnbe/ tentpbe-banbeöerbouïmnge befcg ^ofie / ban ©^inben binnen be ^taöt toonenbe / b'outfie en nae|ï fceftaenbeonberb'obertge ban't geflapte be.ö eerften <§ticljter£/ aen toelcne Det betotnt en Wmiz baer ober bp recljt ban fucecffte toag aen* befioiben. 25oben öer feiber 3©apen-teecÖenen fïaet befe ProfopopM* ofte ^elf-fpjaeclu |
||||||||||
|
Nieuw op-
fehrifï, |
Wy ftonden eertijts op de Geer,
|
|||||||||
|
Ses in't getal doch nu een meer,
Op nieuw herboud* en hier gebragt, Door twee de outfte van 't geilagt. ι 6 60.
Ahdcf op- I&ocïj binbmen ban binnen/in be mup? ban be boo?gemelte «fiSaïerpe
pinle d'eeT- «nfïeenmft bitEatpnfc&e op-fifefft t Kenomti Huïus -t^Mficf
«L%Tleë~pnmtim'föfiiitUpidem,Egidius Armandus Carlier,f»660.bat
ί JS/ de grontvefting of te eertte fteen-Iegging van dit hernieuwde geftigte,
is gedaen door Gillis Armandus Carlier3 den achtften dach der fevende
2i!S*ïii* Maent»des jaers 1660. €ot maintien en conferbatie ban öit$ofj*/
ten μ die feP& &'Q#?e I «iet alto bat men boïgeng besS apunbateuitf fpeciaie hier ingda- fcfpifteltjciie begeerte / niemant in be felbe ^upfieii fal laten tóoonen / w» werden ijfettt^ t?« milten lipftf0D 3Ia«n oui?t fön/ fonber batfe Μί&»^ |
||||||||||
|
van D e L r tr f4$
beven ofte pemant anberg (taiefjet ooc& foube mogen toefert) Dpïjaec
(uilen mogen laten intooonetv nocijte oocngeeneröanbej^acijt-gafïen/ Mmï& ofte «^laepfïerg te frouben / om mat oo?faec6e öct oocr foube mogen 3ün / anberg ais in tijben banfiecfete/ groote 3toacfeïjeben of bergelücnenoottoenbrgfieben / en bat ban met nenniffe en fpeciael con= few ban be «©pfienbersf en ©oogïjben fober ttjbt toefenbe/maer i.ö oocft öefloten in toenomenbe memant in te nemen bie reets* eentgö on&er* Doutban ïjet Cöacitaet-Du^ genieten / beeï min Ut öaer met eenige 25eöelarpe öefjelpen / bocïj aUeenlijcn foobanige ïupben bte boo? ttit mibbel nonnen toerben gemeert upt be publücne <6obg-8upfen en fulc* öefelbeboo2foobe?re ban befenlaft mogen Dltjben öebjijt. ©oo?tg Andere«. Sünb'ec noch anbere <©?bonnantten en Hrtinulen tot onberïjoubinge- gicmcnten ban goebeo?b?eonbet beJUupsS-genootenfelf/ t>uöaertoerbenboo?- IZ^Mi geleien al-boojenfpbaer metterwoon toerben geabmttteeert/ om wïj baec na in 't een en 't anber geb?agenbe fïti en geruft in alle gobtfaltg* Depot te leben/ op pene ban betitel öarer intoooninge. Ban al Det bielcne in't b?eebe een pertinent |Bemo?iael ober eenige afaren ïg op- aelïelt boo?be H* Ifaac Grafwinckei Secretaris banbeïfêeeg-ïtamei: befcr ^tabt en outfïe Soon ban een ber ïjebenbaegfiftfie Ctfterfen .Safboutót, boomoemt ietberoeftofiemouberbomiiSbatban Arent Safboutfz. Ho~ vander D uiTen, beftaenbe in acljt ïjupf jenss / gelegen in 3Mrc« %&& gen-ftraetaen be^oo?t-5i)benaacBteren bp^tabtss-toaïle/ altoaec men op een oube fïeen in be mup? gemetfelt/ befe eenboubige fïnfcriptfe leejl/beDelfenbe toelberfcijepöe 3in-röcne bocD feer butgaire öeböfen onoer malnanberen bermcngt. Huyfkcns. van. Arent.Safboutfc. v. Duiïen.^^
voor. den. Armen. die. altoos. fuilen. zijn^ 't komt. al. van · Godt. onderhout. fijn· Ge- bodt. dat. is. van. allen. boecken. het. fiodt. liet. is. al. niet. die. de.werelt* bcfiet- peïft. om. die. doot. die. ntemant. fpaett. %efpke. finem. Spera . melim* 1604*
%t tooojbeïictt toereuVtë nietin fcïjJtft/ maer in ftgup? uptgebeelf/
^tutTcïjenbeonber-aeniiaenbelatönfcfte tooo?ben (bebupbenbe/ Sier °p 't eynde, ick hoop op beter,) tg een boots-Soofbeöen mgeboecmt-- 11 Φνξ£
|
|||
|
544 Befchryvingc
conditienen ^berbefe^upffeengöeeftbcnfunbateur mtet%Mtin't%m i-6-ij;
Toorwaerdcn een Contract gemaecnt metbe peeren 25urgermeefïeren öefer ^taöt/ by den Fun- fjp jjet tocicïie öp Ucfïttaeuöe gefunöeect te tjebben adphsufiuiN$ta®t s!SïrA«- ^upffeenjs met brille batbe felbe ban nu enöe ten eeubjigen Dagen t>p cordedü, ben vccï>teti entten om <*5obt£ totlle enöe puere 2lelmifTen fullen toer* waer uyt des fcm troont / fuïcr isat fijne «erfgenamen / öe felbe tot geemgen tijben wegen? de"" fulien mo.oeu berhoopen / berb?emöen / bsrïmp^en ofte om eenigl) nut diredlie van ofte pMÏJt mogen laten gebjupenen/ op pene öat fp-lttpöen contrarie dit Hofje öoenöe/ geengefagïjofneto!ntaentïeöoi>?f3^upf{ien0meerenful(en voikomeiiik mo$cnRebben/ geujcbijpArentSafboutfz.vanderBuflen, OtJCCflllcj:
u.tc Iiemcn ooch begeert beeft/ moten fijne boo?f3 erfgenamen in'töoenbetoooi
nen ban öe boo?f3 lupfiteng (öaer ban Ijv toil batbe gtfte fal toefen öp
ben outfïe ban fijn geflacfijte / öe jonger man ö'ouber b?oubje pjeféren*
Wanneer*en be/foo toanneer fp tngelijcnengrabefraen) metenuonöen acco?öeten/
de stad moet fjft in fultben gebal/ öe gifteen öifpofttiebanbeboojfsïiupfRentf/ fat
wïvaiieru ftmm am ög ^mm 2$urgeroteeiïeren befer d^taöt in Der tijöt alf Dan
tnefenöe. ©erbiarenöebo?öer bat ï)p fijn erfgenamen bpftjnupterfïe
bjilie foube beïajïen upt fijne gereetfïe nagelate goeberen nocö bier
^upfnensf te fullen moeten maecbenomme ten geltjcben fine enbecon*
him geb?upcnt te bjeröen/atö ban be uoben-geftij?eben acDt^upffienö
i# gefepbt; omme toelcne beg 3p unöateuts goebe meentnge te feron?
beren/ ïjeöben be boo?noembe peeren25urgermee|ïeren benfelfoen
belooft/bat fp be boo?f5 actjtïlupfuensi/ enbe öie Dp notff berber tot
ExemtieTM ^cbe ptefonbatie foube erigeren/ fullen laten genieten bjpöom ban
pondiiJe?" öefeg <&taöt$J ©erponötnge / met bt'en berjïanöe nocijtang / tnbien De
booinoemöe Arent Safboutfz. fijn meentnge in befen foube mogen ber*
anberen en öeboo?f3 ^upf uen# berboopen /berbieemöen ofteberljuF
ren/ bat öp in fulcbentaö1 foube betalen öuubelöe ©erponöinge na vw
«μΫΠ1^ vom ban anbere lupf beug / toetènöe ban geltjcbe toaeröe. iet bier-
uofje beiofje/ mp behent/isfgelegen ontrentb'<®ofï-poo?t aen b'ober-3ijDe
ban 't<©oit-epnbe/buo?eenpoo?t oftefTopintegaen/boerenöebenaim
ban t>t Kiaeuws-hofje,altf eertijt.öge|iicDt3ijnbe öoo^ben Routeer
in be ülaubj -, ^eti^ ban een nette en reguliere conflructie/ boo? aen
bootten met een bequaem tooonïjnpg booj De <Sifter^ ofte.^pfteflf
berg felf / 't toelcb 3tjn iteïjt feftept en ttpt-3iet op een langtoerptgu
bterbanten (Cftupn/ toaec bupten om / in maniere ban-eentotnc&ei*
fjaecu/ 3üu geboutot ttoaelf 2flpartementjegofts$|upfRen$7 biemett
ober een gepabept gang-pabt (met een groene ^egge ban öe boop
(Cbupn af-gefcöepben) uegaet. Sn b'OBofter-Dcecii i.es een ^aeröe-fiai
upt-Komenbe aen ^tabt^bjal/ albaaer bobenben upt-gangD OPtm
blaeubje ^irbupn-fieen geöoub?en tfaer·
D. .W
|
|||
|
van D e ï. e τ. 545
D. w. ν. κ:
Die nuldelijck Zacyen in der Armen Hoven, d«cr.iptl
E. F. V. R.
Sullen rijcklijck Maeycn in den Ougft hier boven.
Anno i<sos.
3©eliRetooo?ben reenemael ober-een aomen met bie ban ben Ifytyl
SUpojicl * / en opbufbanigeSlnWngen ban Arm-hofjes tefttcöten *sie'2 c,r.· feer nettenpiopoofïe appltcabelsön. (CuflTcjjen bebter bobenfïeEet* ί'Λ*iï tecss / (iaet tn 't mtöben een 3&apen<$tg)ttr met een Crupg ban biet «ben-seijjcöe tartten aenb'epnöengeen toepnigtj gcfïo?onneert. (€uf* fcfjenöonöerfteKetters ftaet een©?outoen-ttjapeninfisu^eban een Mupt/ belaöen met een 25anbe até banöe banber burgen/ upt-geno* men/ öe/'e niet gebogen té. <$f nu öet üfaer-tal / onber aen ftaenöe/ öe* bupt ben ttjöt ban ö'eerfte (Kcfitinge / ban of öoenmaeté eenige öerbou* bnnge of berbetertnge té gefcfnet/ té mp berbttrgen gebleben/ alfoo öoo?nooöeloofecaweieuffjept eemgetoarigïjepbt fcfieen gemaecfet te bJeröen/beSpunöatte-bitef ofte befcbepöcn tréenaengaenbe te cornmu* meeren. Jlocï) té'et een anöer Snfïmttte ban eenen Aper vander ViTld*Tr*™' Houve Franszoon, bemelcnebp (Cejtamente tnöato bm 22. Mptft vcnsKo^'* »623. öeeftgetmtt bat fijne getnftitueerbe erfgenamen (foo 't felbe bp · njn lebenniet gebaen toag) acijter föne ^upftngeen be fBouterije ge* naemt 't ^art/ ftaenöe alfner binnen 3£elft ter plaetfe bp fjem beraemt enaengetoefen/ ofte totfulcner plaetfe atéfjpnod) eibers foube mogen Medetot in- aenbjtjfen/ fouöen boen maeeften ttoee ofte b?te ütipf if en# / ofte foo beel woninge van |
|||||||||
|
yemant
|
|||||||||
|
fouben late η moonen eenige fcfjamele Sfupg-gefmnen/ met conbttre bat Sci i>;
euntge naejte ban ben gefïacijte/ tot armoeöe berballcn 3ünöe/enöe baer tot armoede jnne begeeroetnelooonen/ "fullentocröengepjefereert/ gebenöebaer vervaiienG:n. janöe fo?ge enbe 't opficijt / mitfgaöerg be gift e ber 3©oontngen boo? tó" ¥a0'0c" ^jtaenfunetVjoec^ocöter^/Vjoiiienöe ηοφ totiïeparatie en betaling gangh voor BCöeciaeclötjefe ongelben banöe felbe l|upfjetté een jaerü>:rfe Hente v«imden "anbnftigbguïiienoöcieptfoubetoei'ben/ met macfjtöat öe Gifeer*hibbenrie· wt/t geene fp öebinöenober te fcnteten/fullen mogen öifïrtDneren nm neriijcyfe nis ι5ε fcDamcie Sntooonbeuö ofte ®2tenöen fnlcr geb>ecHf}eb&enöe/ Renten tot woatüp't oberujtïen ban fijne 3B>ocnteiW off e een banöe felbe/ an* rePa™«c>*c S* H?n ïl'0lu^en ntiefïe ban fijne befcenöenten /ter naefïer gelegene ppt tooonenöe / tn öcr feiber plaetfe fuüen fucceöeren en be felbe btree- By wefcrf fim" eltjint ïnbbm m Vwfc Ö^ben geïjabt/ enbem fnccefltbelijfft *$£$M? [?J'l^3epemant ban fijn geflacfec tn titöm té«ribi ficbonbenfal Iner- 'coudeW- wn / up geö2ecft ban 'b^lcDe be boo2f5 i^upf ftensi en - iïente moeten n™en viou- wooiberen ten beöoebe ban 't i0itbe pannen en J&oittoen-ïjupö btn* ^n'5"''S te 'Z3 3 ' ' nm cccdirciu
|
|||||||||
|
$46 -γ Befchry vinge ~
tien bsfe ^tabt. "Wt fttttatf e nu ban befe 3|upf Um# / stjnbe b?ie a bier
m getal / i$ altang tn feecfcer poo?t genaemt be Rol kams-poort aen
Eeiiuyt V4n *t ^llctjterom* ^c&Deööemconftberattealle öefergeitjchepieufefun*
de befchry- batten niet anbei*0 uonnen ftrccftcn als? tot beneficie / gemacn en pjofïit
Hofis banbenoötbauftrgeonberbemnifcljen/ en bp gebolge totberlicfiting
ban b'algenieene <ö5obt£-ïjupfen / befe materie toel eentWtntg nmpeï-
bergetracteertafê toel anbergfoube ïjcbbm gebaat/ opbatöierbooi
mtffcfiten eenige anbere mtlöabige Derten op nieutomotïjten toerben
opgetoecfct tot bufbantge toercfcen / toaer boo? fp tnfgeltjer btegoeoeii
naem fullen na-laten/ öatfp ber ï|eruergfaemijept (bte ong tn bc^cpU
*Hèt. ti. *. ^cffêtftenfoofeer toert aen·öeboolen) geenuntsi enSebben beroeren */
HZe«2aiy »taer batfp ber toelbabtgljept enbeber mebebeetfaemöept w\ tnbacr>
der». ttoD getoeefi / om bat aen foobantge offerOanben ber ^ancftbaerïjepöt
<6obt een toel-beïjagen geeft *♦ (Cot oiulafltng ban be <©obtg-ï)upi
H 'ni6* fenbtent epnbelöcuDternocD bp l bat op Deifshaven(fjoe-toelboo?
fttuatte ban be^tabt gefepareert/ nocfjtansf roebe boo? een gebeelte
Befchryvin- ban bten te reecirenen) $ een particuliere 23eur£ ofte *&$$ onber be
ge van fecc- mm ^n Matroos, Matroos, jijnbe gefp?oten upt eenigD berfamelt
•eia\mÏMa. selt / 't toelche feec&ere Eee-barenbeïupbenren tijbebanben^paen*
troos Ma- fcDen^o?logömetben anberen fjeuben tngelept/ om/ tn cagperoant
troos,i;cfun- ^an öaer foctetept ofte 25ent / ban be^upnuercufe of anbere C'aperg
'stifi haven $uam gebangen te toerben/ upt bte geiweeneS&eurg te toerben gere*
' ' . ' btmeert/ baer ober fïellenbeb?te directeurs? ofte Regenten/ bt'eb'ab*
mtntflratte ban bten totert toe-bertroutot t. maer alfoo boo? 't opDoii-
ben ban bten <®o?logD ^efe %mt$ toag aengegroept tot ontrent bc
De vruchren mgm oefent cjulöcti / eitbe niet meer tot Dacr tngefïelbe oogDmcrcït
behouve vin bwte bienen/ foo 30n fp te rabe getoerben b'tnuomfïenban bten boo??
cenigeparti. tscti t'emploperen ten Deftouben ban eenfge arme ^Jngefeteneii ban
cuüere armé gMf$)aben / bte fp bes? tointers? tegen be uoube en b'tnjurien bes»
g«onver- |ucfjt^ \300^ftCnfoo met uptbeeïtnge ban (Surf/ fóïeeren / toolle f tien
als? anbere ·, toaer toe be boo2f5 Regenten tn ben 9are 166zt auto?tffc
Gerequircer- tte ban be peeren 2Öurgermeejieren befer^tabtijebuen berfodjtenöe
fttiÏÏawToe berhregen / mits? bat fp geöoubenjtjn aen 25urgermeefïeren inber tijöt
en onder wat
ban öaer ontfang en abmtntfiratie ban 9faer tot fjaer beöoo?lijf«e
conditie, fieecnetung / betot$ en reïiriua te boen; met berber autijo?tfatie Dat bpbei'fïerfofteongelegentljeptbanb'een ofb\mber / tbiee ofb?te tipt
VeTZTul te gemeens Boopiupben in öaer piaetfe fullen nomineren / omme bp w gemeefiersn
" peeren 25urgermeeiferen eenanber baer upt gecltgeertte bjerben **
f'i. *ï7. giller Ιίφ 25eurfe mebe tot mercfceujCRe ïjulp en bpfiant i$ bienenpe τ nrfI, tn» ban be diaconie op «^tabtsflabe. f€otïjtertoebanberijanbeItï)cüi ïéwerëki.jc: boibe/ allejstüat be teCReujcuege&outoen/ mttfgaberiibe«6ob^- kegeftigten» ijtipfett aettgaet / fullen top boo?tgaen tot be toereltitjtfte gefiiciitcn/ meerenbeelö ionaer sünbe / en wpt be fcerciilöcïten getratwfo^meert/ a!tfbaen^boo?eer{ï ττΤΛΐΓ 't O U-D-k
|
|||
|
van D elft. $47
WÜ DE PR Ι Ν CE Ν -Η O *.
25efïaenbe upt een boo?naem gebeelteban't gcoote Sn Aechten-cioo-
fter bootenen öefc&eben/* 'ttoelcii (gelijCB be ïijc6(ie Kïoofiecen *^»Mi7· fulfï meeflonbertoo?pen3ün) aïbanoutébegetooonteïiabbebeeltijtg ",3"· finten en ©o?|ten te logeren / afê boben oocft té aengetoefcn * ♦ ^tec * si*pt 3m« gabt bien grooten l|eriielbet ban onfe ©abeclanbfe ©?pïw Willem . , van Naffau, Prince van Orange, alg ^tabt-ljOUber en «©OUbeClteilC be' vSwi\L·
feu $?obmcie fijn refibetme-plaetgbecBOfen/ niet alleen om be öeatta; alhier fijn
mefituatie befec <&tabt tn't mibbe banbe p?obincie gelegen/ maec Hofhouding ooclitecootfaecBe banbe gefonbelucfit/ gelijCB 'tfnnec plaetfe tëöebe*vcrk00f- fligt/ * fulcjc bat boen tectübtbeöoogebecgaberingen bet Staten ban* * Siet hoven ben Eanbe alljiec bnerben gcöouben/ enbatbefunbamenten ban be ?· s>· Öecfïeliinge bec föepubbjcBe in befe plaetg fijn gelept» Scb binbe in be Cö?onijCBban^0o?n(naiifteui'tgijDefcï)?eben boo? D. Veiius,)bat ben io. ^flulp beslaeer 1517. be laog-gemelte Staten Bier te '©elft 3ijn bergabect gefcoeeftom o?toe tebecamen/ tegen eenigeEee-coberg upt$2ieflanbt/* foo batfoobattigebergabecingenalbooreng meec* * su· vm malen binnen befe ^tabt fijn geijouben gerjoeeft/ fjoe-toel mpfl niet bin* f *r·"·Hetrn nenbitCloojïer /'ttDelcnnunabedjanb in een lBo?|telijcn i|of beran*p' ' becttoaöi almaec boo^tacn alle bebp-een-ïtomften/ben toelflantber suicx in dit IDcrentgbe $|obincien betveffenbe / o?btnarie geijoubentoiecben/ en oude Hof de aiie Ut groütbabtgebeUberatien/enbappereföefoUmenbanQnfeboo? tii"'ianif"tfu ®abecen( toate fief ijebbecss banbe ©?p[)ept) toterben gefmcen w EJt β;η«ί- öen'tonbecbJaegiUijcH ^littii ban bien<©?oot machtigen lening ban uyt. ^ifpanie/ aig «3?nbe ban itoüanbt / be pibilcgien en Cojmmen banocn Stanbe {bufyv bestooocenïjabbe) getoelbeujcBufurperenbe. Sn t«t gcoote Saebt4jupgbanon£b2p-geb0cioteBabedanot/ mtecb En,de v/ws bien gcooten Bloechmoebigen en 3©pfen ©abec Willem van NaiTau s ^^nl wgl: Jtëem: foo ^cfielmacijtigï) en ^oo^babigf) omgeb?agt / boo? Baitazar Gerarts, eenSionamm ban omtcentfe# a feben-en-tteintig doorwicn» ^nren/ o3eboo?ttgi) ban ©ÜleranS in iBourgonie** <0m mi trom* , ,„ XVIir pibigïjcben banijet fept te bedjaïen (algBomenbebaetinberfctjepi becebenen tot begelegentöeptbanbeplaetiSfpecterenbe) firllen topbe Jpgen tooojben ban owfen boosnaemften Jlebeclanbfen ï$ijtGCp-ff lj?p* bcc ban bien tijöt / Pieter Bor Chriftiaenfzoon, biec tnfeceren : op vcrd„om. den tienden dach Cte toeten ^ttSij ÖC*S3!tlCL*Si 1584.] wachte hy dat den ftandigheden
rnnce, Saliger gedachte, af-quana om tegaen Eeten, ende komende dien-aen- by denfelven Prince, heeh hem een PafTepoort ge-eyfcht, d'welckehy g«nde» was eyiTchende (getiick Me-vrouwe de Princelïe feei' wel merekte) met een bevende ftemme ende verbaeft fijnde, in voegen datdefelfft€ Hoe den Vrouwe mijnen Heere den Prince vraeede, wie dat hy tvas , ende dat Moorder op hy een feer quaet gelaet ofte opfien hadde:· waerop dat den Prince ant- de daet toc" woorde, dat hy rljo af-fcheyt begeerde, d'welck hem ibude gemaeckt laSh* ^53 2 WW-
|
|||
|
$4$ Befchtyvingc
word,eii. Tegen her, eyndevander Maeltijt fachmen hem wandékftom-
trent de Stallingen, dieachter het Huys ftaen, ftreckende naer de Wal* kn van der Stade, ende ftaende aendedorevandefaledaerden Prince .; ,;, «-ι* ig'eten hadde, foohy foude uytkomen, is hy byden Prince gekomen, ende de maniere maeckende van fijn Paflepoott teeyffcheti, heeft hem meteen Sinck-roerdoorfchooten. Den Prince gevoelende dat hygetreft ï>es ïrincen was, en feyde anders niet dan defe woorden, Heere Godt weeft mijn ziele laetftewoar- genadich, ick ben feergequetft,HeereGodt weeft mijn ziele,ende dit arm «cjv volck genadich: DeL· woorden gefproocken hebbende,foobegonft hy te fuylelen, maer Jonckheer Jacobran Malderefijn Stalrneefler heeft hem
vaft gehouden, ende wert ten laetften op de trappen neder gefet, waer dat hy niet meer en fprack, dan foo mijn Vrouwe de Gravinne van Swertzen- borch fijn Sulier, hem in Hoogduy tfch vraegde, oft hy fijn ziele niet en ftelde inde handen Chrifti Jefu,foo ant wooi de hy, Ja, ende heeft noyt meer gefproocken. Korts daer naer wert hy op een Bedde gedragen in de Sale daer hy gegeten hadde» waer dat hy niet lar;ge daer na lijnen Saligen geelt De Moot-te- gaf# Den Moorder focht te ontkomen langs deachtcr-plaetie, ende heeft V"det*eC- in 'c wech-loopen fijn ander Sinck-Roer laten vallen, was aireede deStal- chapperen, lingen gepaifeert, jae verre inde ftrateby de Veften , daer hy over eenigh werdgevan- Stroo paffeerde neder gevallen is, ende nochtans weder opgeftaen, ende Sen c» op de Wallen geklommen, meynende aliooinde Stads-Veften te fpringen vetfaegde.0*" **ie vo1 waters fiJn: Maer nv werc va^ gehoude-n van twee van des Princen Dienaers, by de welcke noch ander gekomen fijn. Hy was in't eerftefeer verbaeftendeverfchrickt; Maer in de Stallingegebrogtfijnde, endelien. de datmen hem bewaren wilde, jaedatmen niet en fprack van hemdoot teflaen, hy maeckte d'onverbaefde, ende foo een vande Dienaers hem feyde, ghy fijt eenen fnooden Schelm, Hy feyde: Ick en ben geenen Schelm , want ick hebbe gedaen 'tgeene dat my den Koning belaft beeft: Wat Coningh feyde de Dienaeri DenConingh van Spaignien mijnen Meefter, antwoorde hy. Maer foo hy doen in't huys gebrocht wort, inkomende door de dore daer hy uy t gekomen was, ende aenfiende defelffte Poorte, ofte dore , och Poorte Poorte feyde hy, ghy hebt my bedrogen, ick fie wel dat ick een doot Man ben, ende wert op ftaende voet gebrocht in't huys vande Conciërge. Als nu die vande Wet daer gekomen waren, heeftmen hem terftont ondervraegt ende geexamineert: Maer hyeyfehtepapier ende inckt, belovende naaien hy een gevangen Man was, dat hy degeheelewaerheyt foude verklaren, d' welcke hy noch- tans niet en dedè, wanthy mengdeveellogenenonder fommige faecken *·-. ·. die waerachtigh waren. * l^öC nu öcfe eec-crt-ÖOötlOOfe |B00?DcrtajC f. Ju™ tot Oetantcruffe ban aliesf té ae&?atfjt/ en mettoatamontacfetUjatf
ïjalfkrflïjept m toonbcrïöcöc fiatmtbtiQfom W föne becöie nöe fnWJ ï)kt bintm SMfttooo? ïn <Stato-&upjf Inftqtkbm I fuifcn *Wtw ner t$jtot ett plwtfttytw&mttmk nab^bccöanbelcn/ atë 3Ww*"*! BikmUM mmMm met D« foffc&pton tornt ïm fait *& 'W0^ |
||||
|
ι
|
||||
|
van De l # t. ^4.9
mttmttffmiütbinnen 'tmf boo?geballenté. üet^miH-ofteJio?t SflLSSf
««(Ρ!Öpbaeggtebooren banbePolbaren banbe3Baeï)t ge* £ΐΧ* feoft fjaöbe) toag gelaben met t#e Eooben bic ïjp gelofi geeft op De bo?lï doorfchoten
banbcn ^oog-gemelte $?itice/* in bier boegen bat fpalle tyk booj £*„ »£
fgn EteDaem fjeen 30η gepafieert / namenden ttoee in be tnup? en een ? S ** m een Doutefeïmt baer nebeng fïaenbe / toaer ban men be putten en w ' Ipteecfienen nocf) bageïncr nanfien. ^etgecucöteban befcbaettoasi awluï nautoiner geöoozt / of ^taötg-^oojten toierben geffooten/ en baer vcnet«ckC- ontjtont een groote murnmratte en Sïumoer boo?be gantfcïie jStabt/n"te nen elc&berbloecfttebefen Delfdjen $Boo?ber- t&eg anberen άάβ toerbtz,jn* oun J^tnce geualfemt en op een cafirum Dohru ofte Söeböe ban €ere DrocFftey6 gelept om ban een pber btetoilbeöeficötigttetoerbeii baer beelebu^ SS 82 ft ben ban tranen/ boo? be geene btegem gttamen öefien/ gefaket ITElyiZ οψ\. i©ant öpupttecmate fecr bemtnbt toag/ foobeeialgopteemgn ^endebemine fóf ïfJ*lm& öeugben/ foo ban 3©üfüept/ üioecnmoebtg* den! cus
E3!L/iS?lWPept/ cnöebtU&töDept/ bieïip in alle fijne baben totben gwn tp« tefï fiecoont ·* (toaer ober öpbp alle beeiianbtgenuptnemen* * «·«* » S?l85eSl!nieiï ί fooöabtöpbaec-en-boben bcgtmttebanöet ge-Λ 42* * neene bolcfe befer ïanbe uptfieecnenbetotficij toeeten te trecnen / Dip* KKüSÏ1* ®*ψβίΐ® / fP?aecnfaem en aenminnigïj te toefen/ feo r - , . HaS?ilTnm al? «neefteii/ewn toeren maeifienbe ban alle man tS^iST' w mimi tegaen / tot net upterfteber rebe toe: 0002 toetene mibbei/ ^« «aturct HBWeniart J; BFcIaius> ÖP be ^paenfeije macfitmeee af* des/tce» fifffWoei,a^ o» Wöoojeenioö Steger. «Boen berïjaelt ben S£k 1mS?«?u5SeSc/ öat0e »eewntoanbe $ioegn/ en beftoottf-gefet* 2"£*? ïmSSw^^P torel *»o«t0-iuamen om gemeen te fótec&en tic ζ?η«vatlrfe l&if Cr^omfm°ö7 «t met een geen gcootf Dept berbaefbe. I|p iïÏÏT "" m ?SlficD b05em öteptoöfe loof ïjept toanneee ïjem 'tffecijte bolcfc °* Sa/li00F ^Utel^eerbe/enmaer ftmpenjcff Willem noembe/ taSiiS? λ? £? cin ί*8^ οίβ öemgroete/ een iieflücR gelact/ toel SmÏÏfiS0^raffemi be^ ^a"e "^ί11» beetoecnen toaö / tnalit af h«XStpmfwröt?e^ob!5 föne groote beieeftfjept berifpte / ffi521m,ttö002t' 09ί&Ρ cen 3BaenWi goet noop öabbe/ bie nem nSSrtSïSS^ öua,m tciioftm· ^cife 0etIbe bjoo?benban biepafliagie "«ι oiUDflecbig geacöt / rn Daec epgen tael ïjm plam trgeben* GmlL· ricat "nac^' f!mmorum co»fi^orum vir ·3 plus bac arte quamuüaacielbe- Cohfimmfe
primtl ih-€nm toÊP»iöOIflöerboegtïjpbaerηοφfip» ,r«ï*erνίη·
*itmi f J.oms Mttia9GuilielmHS pepularitatts novitate animosom-
flate η 'erCon'feriit* Quippe ab aratro aut navigio inculti, adibantnecmaje· ïtdhr Ja[eUlt'°êravem Jpfi aiïtffima caüïditAte gauMat, non feper in- piaruf mmna ah ohvih djeÖrffUe , fed & Guilielmum inttrdum appetiarï- Imam?1" Tr foti^mum mo^° fu<e g*niïsafft8us hnpeüerentur , nullam fa- §S5$ 3- hmmm . j
|
||||
|
$$o Befchryvingc
*Ieh:$4rdt fationem adfligantiumhumanitatemfuam; homtntmltmtm'i, qut falutattom
* €n Nicoiaus Burgundus, in fött «r(ic 2£»oecö banöc j^e?
xiM-r.f* öecianbfc!)e<®02jogen/ totUenbe De epgenfctjappen en beugljben ban mbi j*3. oefen pajnceuefcözpben/ fept in Itoste tooo?ben fönen lof 'tgeenfeema Nadercon- met *tb00?gaenbe Obei-een-feomt· *Auriacus [tnquhlpluribus attibus
firmatievan nobilitatem ]uxta ac pUbem fibi devinxerat; comis, liberaüs, magnificus,
dien. non contemptor , ?ion fuperbus (communenobïlitat'ts vitium) folsrtiffimepopulo
blandus, congrtffu & Jermone familiaris. Totquê bonas artes> prudent'ui}
caüiditatt·, (3" folertjamifcuerat : zitiis, nifi plerifque principumfamiliari'
bus , noncorruperat. Nihil temereloqui, egregie diffimulare itutiffimaquaque
* *!.,eri^.nT&i metuere, Magnd fane virtutes quoties in v'trum bonum inciderint.* lifp
lil'ι p%. fp^a&foomeemgmael'ttepagguammeteenfonbedinge toegenegens
1 ' ïjept banbe ïjerfleliinge ber €>ube ©?pjjept/ baec onfe böo?-©nöenS
süη gene. boo?Dare biooimbabcn/ bcfeEanDcningefoaiöt/ enfoobeeleeutogn
rnfthn?t V* onberljouben öabben / nijï mebe ban be ^pacnfe btoinglanbie niet een
Tan "e vrv- onberltrinlijche (iantbnjligïjipt tegen te fïaen / ber ^teoen f libite
heit en main- gien/ baer Dan mennaer fofljte te beroben/ metallermatut te bcrbe-
tien yan de Djö(m. ^ fcif in fijn apologie öte fjp in ;©niciiliet uptgaen/ boerbeï)?
piiwjcgiep. een {D^jf^g tt1ej J5(C al(e toflre 3£tefijcbbcr0 ban net fêaberianbt fon*
beding beijaegnUjcii in b'ooren nlontft/ befïaenbe in öefe tooojöen;
. Wat is het Volck daer mede geholpen, datfe fchoone Privilegiën hebben,
inreyn perckementgefchrevenineen Koffer leggende>foofcdooi: 'tmid- delentoe-doen van de Staten niet onderhoudenen ter executie geftelt en * Siet λροΙ: werden, op dat men de kracht en werckinge der zelve magh bevinden < *
t: 67. ' 3l>oo? bit en 't boo?-berDaelbe bertoecnten ïip bapper beliefbeber 0&*
gilïraten en burgeren / en bettoon al b' affectie ber gngefetenen in 't
remheyfÏÏs οΦ^Ι» ^aer-en-boben fcöa£ Op inber baebt benmeeft geejcperrmen*
piincef teerben p?mce ban geïjeel CDüfiennjcfe / aengefien ï)p ban jonatf ton?
opgetogen in be ïlamerban benÖepfer föarel be bijfbe/ enberboi-
genjSbeelegcooteConmranbementen en eminente €ï)arge$? ijaïit ψ
feieeöt* ^aerom lm# bebcrfïagentneptmet befen,Éeerlagn oocfi foo
groot/ of 'tganfcneülanbt metbeg finten <©oot 'teenemaelbertooren
jijne be. toa0; bit^löierbï}pal{eiuijalbefeecbefcïjjeptentjehlaeötfeifootftpfl»
icheydcnt- beele ïloomsf-gefinöen / bie geen moet ïjabben bat fp boo?taen foo mi
heytin'tfluk ttMi)tM)tpt# w geboogfaeml)ept£ fouben binben /toantftpeen pm<
Jtie te toasi banfeer goebec nature/ öatenbe alle bt'tterïjept/ en ban ψ
° ' Sleugt af een groot mif Dagen fienbenbe in alle bic to?ebe erecuttenoie
menpiacï) tegebjupcfien/ tccfaecfeebanbeïïeltgie/ geliicn bess'tococn
oociieen groet af-fteer f)eeftgetftoontinaIlebietD?eetDeöen / öfe oen
03?abe banöec IBarcn tegen bewapen en |jBonnicfiengetJ?npfftte/en
ooeft berfeftepbe foobanigeeycejTengcpieegt ftebOenbe fjeeft boen firnr*
¥ suthvm fen/ geïüchinonifboo2gaenbeberï)aeieen!Sbeeï0Ï^gebleec6en*. ^ j
443· iö f η 't Ïi02te be <©enie ofte naturel en epgentipciten aerb banjWfg
^oog-ge-eerben en lof-toaerbigen pince/ bic in bit lof BierteJ?^
|
|||
|
van Delf t
|
|||||||||||||||||
|
f Si
|
|||||||||||||||||
|
(oaer öp boben al toag bemint) foo beerUjcit toterbt bermoo?t/ out
3Ündeeen-en-bijftigD!3Iaren eifmaenbenenfeftienbagen. lioebanigl) ,sï'n0udtii fijne Htjcft-ftatie ofte öptbaert ter begrabinge i# oefcDiet / fuiien top m' elbcrg beter te paffe b?engenv fnnfjeerujCHe cComöe en illufïer€>2af-_ nebouto tssÉ bootenen fompleteltjcö beft&eben *. <£>nber andere p A°9'*™ Sacr-bidjten en ^ncarnatien op be boobt ban ben $ m\w bte men öp feo, ben booigemelten ï£ifta?p-^cï)2über Bor binbt/ té oocb be^ |
|||||||||||||||||
|
Den CLoeCkften prlnCeïn Verftandt
■DÏe ollt Leefde op der aerden,
Is VerMoort te DeLft in HoLLandt, En begraVen naer slln VVaerden.
$a bcfe b?oebige maffatre 3ün aenfïonts en nocD ten füftmbm
be «Staten ban ^olianbt öp ben anberen bergabert/ en Debben op aflejS bc berepfcDte en noobtge o?b?e£ geftelt/oorR tjebuen fp bp Mc enterrn* rept be hlepne^tebenbefer $?obincie footoelalgbegroote befrt)?eben tot bijf-en-tbuntigD in getal / bie alle ïjare <ü5ecommitteerben öer* toaews fonben oinme be öoogDtoicDtige befotgneS bp te tooonen. ïSepmgf) meer atë bijf maenben boo? befe bjoeffjepbt/ te toeten ben negen-enttomttgljfïen fjanuarij toa# be #?inceffeban <$?angte alhier becloHbaneen^OOn/ waerover (fepbt2Ö02) feergroote blijdtfchap
binnen 't Hof en alle de Stade door weide bedreven , men luydeoock die groote Kloeken driemael naden anderen in der nacht, hy werdeden twaelfden Junij ten Doope gebracht ende genaemt Fredrick Henrick. Bneutolijrr. ftabtmen befe bjeugDt genooten/ of menfagö' booz bege*
potae beranbetlijcWjcpbt ber toereltfcöefaecïten/öetfp^eecfetooo?t be* toadijeptrjoerben/ batbaer blpfcDap té in Dup£/ be baoefbeptboo? be oetircltaet. <©β Hr* Jacob vander Does in f0n $OCfifcBe®efcD?Übtn*
ge ban 5ö<6?abenijage/ fp?eec«enbebancnfe^tabt/ allegeertonber:
nnbere Itof-rebenen/oocft bepbe bifè boo2ballen/ foo ban blntoooninge m ouben Wnw m ban be geboomte beg felfg &oon $?m£ 3preb?icft mmh/ üm boo?ïucDtt'aDfïm burger befer ^tabt; " |
|||||||||||||||||
|
Tijdt-diche
op de» Piin- cen Doot. |
|||||||||||||||||
|
De Staten
van Holland convoceren felf de klcyr he Steden ten dagvacrl alhier* Trhs Henrio
korts voorde doot van fijn Heer Vadejt alhier Ge· booren. |
|||||||||||||||||
|
Een Stadt, die Willem in hacr wallen heeft befloten 9
Tot dat dien grooten Vorft verradelijck doorfehoten? pe doot zijn fchult voldee, en 't lieve Vaderlandc Liet als een arme wees in *t midden van den brandt· Ogrouwelickemoort ! ódoodelicke wonden Γ Maer Godt, die aen geen nienfeh of vverelt is gebonden Geeft
|
|||||||||||||||||
|
Lof· vers ter
eeren van de Scadjfoo we- gens de refi- aentie van Prins willem
a!s de Ge- boorte y„n desfelfs Soott alhier, |
|||||||||||||||||
|
55*1 ' Befchryvinge
Geeft weer een Veltheer uyt dat eygen zact en bloet,"
Die voor zijn volck in 't velt geen minder wönd'ren doet. Een Stadt, die door de wieg van Fredrick is verheven« Een Prins, wiens groote naem dat Spanjen noch doet beven.
Dien Schilt van 't Vaderlandt, dien Overften in racdt, Dien Veltheer in beleydt, dien dappere Soldact, ; Een Stadt t die niet alleen haer ftract heeft ficn bedraven Van Naflaus bloedt, macrdaer die Helden zijn begraven t£hïj!d.*'r En ruften in haer graf, foo hecrlijck uytgcbeelt, &c. * laeeh vander
?"'p'4'· €emgen üjbt na be boobt ban ben $tmt bedjupf be be ^taotijoui
berüjcne ïfof-öoubtnge foo langg foo meer na ben l|age/.fultr Dit ifof/
bootten 3imbe met feer groote rupmeEaien/ bte berfcöepöe ü$aren
»oe, en tot ijaöben lebigf) gejïaen / naermaetë tot berfcïjepbe anbere geb^upcfcen
watpebruyc # ucranbert i een geöeelte onberiotbienfte banbe fBagtftraet acïjoti-
«nHofnar &n toerbenbe omme Dare ipaelttjben ban folemmtept 'twop öa«
derhatit ver- ©erfctefmg/ receptie ban tüuftre })erfoiia$en / of anbere gclegetitt>Den
ante iu u plegen. <&efe ^alen toecbert ooft geleent aen be «gpnobale ©etgaöei
ringe bcfec #?obincie/toanneer 't ïjaer tour-beurt ii binnen ύφ MtM
bte groote €onfifto?ie ofte föercMücue bp-een-nomfle te öouöen. 95ö*
ben i& nocij een groot bed tot een Zaep-ï§al benuaem gemaetBt/ na
acïjteren & £iet €öatïtaet-ïjupg en oube a©ebutoen-8up0 met ïiaer
*hvt»t. fit. €Dupnbaeraf-gefneben/ gelijcH boo^ïjeenen SeBiien gefioojt*; 't re*
fterenbe foo booz na be<&traetatë binnen in *t €ioofïer tut berfcDepöe
foo groote ais nlëpne tooonrjupfên geapp^op^ieert 3ünbejgeli)c{i tintou
yerWijfplats ^m jj^n fjaw $o?ftelÜCHe€>enaben Ö^PrineeffenvanPortugselÖaeE
Sefvan111" r-efibentie en itof-ïjouötuge m Deböenbe. fn een ban allen pleegt)
Poedel, ben Cngelfcijen Court-meefter, gelijcu men bem noemt/ 3ün beröiyf re fjebben / tcehnjl be Stapel ban b'€ngetfci)e Saecnenen noxD in öefe
«ètabttoa$» üabit^of fuilen lup laten bolgen
. 'tGEMEENE LAN Τ S-H U Υ S
Van
„- . : D E L V - L Α Ν D Τ. Befchryvinge
ïintsSr IBebe aen be ï©eft-sübe ban b'oube Wuft/ bitlw bp 't *#gjRJE
voor defc cen-Éof wiegen I alteaec be Graef van Hóhéblo flieutenant ban o«i Si/Sf' DoogDgemeiten flince fijn üofDoutunge ijnbbe. ΜIW* **g Hehealo. >
|
||
|
van Del t ■ τ.
|
|||||||||||||||||||||
|
9S3
|
|||||||||||||||||||||
|
Door wie
g«ftlehfe
|
|||||||||||||||||||||
|
tpsSgéiïtiÖt boo?lonc6er jan de Heuyter ^ciioutDan^dft en met
mm Söatito ban Wfïanbt boo? aen b'eentoe 1500» 3ünbe een vmp tig en meer al# gemeen toeren na bten tjjbt/ b£ booi-gêbel feer mafTöf tot öobentoeopgeïjaeït metölaeutoen ffirbupn/ poetoel bte na (tot tmpjobatiebanbeele) tott fj$ gefcfiilbert. IBen 3tet ober-al foo ban öuptett aïjS ban Binnen beele &ö£ ofte ^tmbeUen ftfer enbaec in ïïet toeren te paggeöiacöt/ feïf be ^>toup-{ieen boo? ben ingang banbe ficaet/tg tnfigiipie ban opgeftapelbe 25elïen gefo?meert. 3&e reben gtec ban toert gefegfjt u 3tjn / batbe boo?gemelte Soncner 2$an be iciipter op feecner tijbt een feer rijcu hoopman/ öte eibers een tapttaeï belictijabbe begaen/ onber ftjn protectie genomen en een toijl tang toel ontöaeit Be&benbef epnbelücn t'ftjnen fyupfe fluam te flerben / en ai fö» rijettbom (bie Ijp meefï in «Éeurenburgöfcöe toaren en in fpeci met foo* bantge footfe ban bellen getoomtenïiabbe) tot bancfiöaeröept aen fön $tofpe.$ en öe&oeber maeente; <©e£ üoncner San bte genoote b?ucl> ten tot opuoutomge ban foo een fjeerujcB getimmer teiüenbe emplope* ren / ïjet feifbe ter gebacöteniffe aller megen bug met bellen liet berrie* |
|||||||||||||||||||||
|
Waerom foo
veel Ro*bel- len aen dit gebouw iïja uytgebeclt» |
|||||||||||||||||||||
|
im ^eretnarauable$tifio?ie banben apbaer/ bieopbenberben
IKep in 't Saer 1 §}6. alg be ^tabtberbzanbe foo eremplaren liefbe oen fijn giongen toonbe / bat Dp alle J>£foDber0 bte sebert ban Ms $ogetëoffeïf£ ban ben Djanbt befer ^tabt öebben bermelbt/ baer ban alttjbt#eööen getoagï} gemaeent / i$ effecttbe op een ban be ^φοο?- penen (menfepbtbanöe3$oo?bdt)ci:fie)ban öit^itpjSgefcöiet/ ge* |
De fatneufe
Hiftorie va» den Oy vacr, ten tijeJe van den groote brandt defec Stadt is op dit Huysge- fchiet. |
||||||||||||||||||||
|
l0cii tipt bit bolgenöe Éatrjnfcöe ©er# boen ter tijU boo? ben gtleerben
mty ban M. ^lecöten Comelius Mufius opbatfubjectgemaeent/ ölucfeenbe i$. |
|||||||||||||||||||||
|
Q Vumjam domorum culmim,
Turresfe ttmplorumedttos
Flamm£ vorarentftriduU: Ecce hic time bat prolibm Tenerrimis, moeflibm Trifiis parens Ciconia, %c qttid rnifeüa conferat tefummo opis perimlo Habebat, aèrium tarnen Teiïü in Heuteri arduis mdumfetit, circumvolat, |
|||||||||||||||||||||
|
Omnesque pertentat via* Latijns vers
TS(unc orejumo nuncpede, ex- JJJfi„"^
emijjicharosimpio ■ ^SSr PuUqs volens mcendio , tijtgem«kt»
Donccpüs comttibw
Ïrufir&ta, fpeque perdita Se' Jponte in ignem comicit Cum dukibus naüsfuis, CMalem honefle commori, £>uafn non pia ejfc & vivere, y. *Vide Opmeri
Hifi: Mart. |
|||||||||||||||||||||
|
«Baer 55η noeïj anbere berfen eer gebaeijtentffe ban befe gebenfü- 1 ■ ». m»
waerbige fnecneboo: berfdjepbe geieerbe lupbm in 't (icDt gegeben/ r- '*? Slaan als!
|
|||||||||||||||||||||
|
f54 Bcfchryvinge-
algbatbau Hadnatws Junius't geett Ottl fijn fmpïjtphtttt berfcfiepbr
boecïten i&mtofömml maer Ditboo&aenöe foo gemeen niet stjnbe / en
bobenbienijet $|up5$ felf (OptoeltBefiet gereinette) benoterenbe/ ïjeeft
mp goet gebacJjt ïiiee ter plaetfe in te ujben. ^e faeeft toert tip oe
öelooftoaecbtg|ie^tö?ï»toc^l)anötentiibt/enuptöemonttijan ge-
ϊ*5·α1 yeaB tuP8en öfe 'toêfïen öeböen / albu$ beföaeït- (Certotjl be ^tabt in.
& bianbtftonbt / ben «©pbaecuptïietBelbttoeberomïieecenbé/enfieni
bebat bebiammeomtrentffjn Sejibegontenaecnen/ totgetoifleon*
bergangïj ban fijn jongen/ ïjeeft op alle maniere asforötbefelbige
mibben tipt be biamme toegö te boeren/ bocij tenlaetflen geenöulpe
boo? öaer meer fienbe/ beeft öp met uptgeftrecïite ©leugelen ftcö fel·
ben op öet $eft ter neber getoo?pen/ enbe met fijn ge&eele&icïjaem be
giongen bebetnt / aïss toillenbe getoilügï) nebeng fyn uebe jongen
„ (toelCHerglebenbpnu toan-öoopten) infgelijcr lierben / enbe fijn al*
aJl*Z?rioe tefamenberö?anbt* * ^enepgentiijcBenbacöa$bitgefcï)iebeen
Xsiu 'p*l' toa# niet ben berbenïBep (geltjcft topnureecnenen) maertienbagen
mu. 962. ïater / toant be töbt-reecBeningftnaben Uteutoen-ftijl/ W top nu bol*
gen/fünbetienbagenterugïjgeftelt/ eeeftingeboertig/ boo?faus
©p watdach Grcgorius xiii. inbenSate 1582. fulcröet ejfettibe benberticn&im
den brandD u&ep t$J boo?gebaUen / afê toanneerbefe ®oge$boo?gaeng al jongen
geween 11· fyfömf enfomtütgoocBtoel/ bieaïrebeltjcnnloecKwW'ttoeïcnïjter
Bp geboegt toerbt op bat ntemant eenige ttotjflfel (Me in bOntpbtgöcpt
bart ^apfoen /.. gelöca mp fulcr toel boo?genomen f$. €n bierae*
ujene toonber-toeccfeen/ ais op Ut lieupterg-ljupg jupfi-fó eeoöfer^
beert en nagefien/ njn miffcijien ter felber njbt/ eibers in be&ta&t
r. meer gebeurt/ ijoe-toel Doo? be groote confufie niet toaer genomen
SSdïiï- Öceft nonnen toerben; toant ban alle tijben befe ©ogel toegefci)?ebe«
den vin dcfe toerbt be beugbt ban mebebogenbe barmïjertigïje^t/ befjulpfaem*
vogel. jjept / en een fonberünge tebere affectie ban b'<©uberg tot öaer jongen/
en be jongen toeberom tot be #uber& 3©aer ober Andreas Alcia*
tus s in fijn <§inne- öeelben atbujs getupgt;
xAè'y'io infignïs pktate Ciconia nidor
Inuefles puïïos pignora gr Ata fouet, Taliaque expeBatfihi muntra rrnmta reddï, • Auxilio hoc quetits mater egib'tt anus.
Nu fU fpem foboles failit j fed fejfa parentum Corpora fert humtr'u, prcehAtiS' ort cibos. *
* AUt. fmtt. .
Mi* N''v' Dirck Pieterfz Pers, t}ttft in fijn bertaelbc uptWbtngeb^ tev
ftanw/'Det felfbeinbefer boege ober gefet» Den
|
||
|
van D ex * τ. $$$
©en Oeyvaer draegt tot fijne vrucht»
Veel hulp en trooft en goede fucht;
Het Iongh, wanneer 't is opgevoet,
Sijn Ouders weer veel deugde doet;
Ia alfle zijn beroyt en mat,
Van krachten bloot, van't leven fat,
Soo queecken zy haer Ouders op,
£ η dragens' over bergh en top. * * Si" Λ«"/ί
ö tof pa£,m,
€n öefe faeefcen befjoren ben iBenfcöen tot een optoecning en fcratö*
ttge ïecrmaötciiienm; becDalUenö^i)enonfeboo?-^uiie^/ uptm* Terboth tw freïjte banbien ebelen aertbie tiefe ©ogelaehgeborentg/ met gebult |
|||||||||||||
|
Tan
ί |
|||||||||||||
|
geenOyvaet
batmenbefe bieren eenigliïJirtber of letfelfoube aenboen/ gelöc&m « »og«
b'ouöe^euc-öoecfienbefec^tabtlaltoaecfpmeeca^ eibers getooonichieten* ftjn te nefïelen *) berftïjepbe interbictten en ftraffen te binben fijn tegen ben genen bteeemgijépbaerguam te feïjieten ofte bangen/ 't fP op be ?. κ. be ^upfen ofte in't $elbt. * mt $up$ ban ober eemge ^acen aen. s .„ ., gefeoft fönbe bp f)et 3©el €b: Colieg; ban ^tjcfe - <©?aef en Hooge f9i. *^ %emcaöen ban t©e!flatibt i0 f)et felfbe geappioprieert met ©ία* ftfjaer / Secretarie / en alle beUoefien omme ben eerjten ^onbecbagD Bcrch f to ban eltne ifêaenbt 9aer o?binarté bergabertngen en föecöt-bagen te ïiouben ter faeefte ban be0 <©emeen-lanbt# ^jiCH-en-toatec-recDt/ i«ndt.boy·, en 't geeite baer aen feleeft* 2$oben ben tnganglj boo? aen fïraet / öefc ben f» boen ftellen be Slapenen ban *t ï^ooge %emraetfcDap/ mftfoa* bergber^ebenbanöaerCollegte. Söoben op't Hupssiöeeiuierlöcïi Coupel ofte €oo?tttje/ bantoaer fp ïjaer gantfcöe biftrict bajtt 3Mf* lanbt ftonnenobetften/ op be €op-purtt ofte $pit£ ban bit (toomtfe të een toel gepjopo?ttonecrbe Heer-man gefabjiteert in be plaetss ban een aieee-ijaen / tot een feer accurate 3®ittb-b3ijfer btenenbe / aïlubè- renbe opbej&aemen't#apenbanbe Hr· Dirck Meerman, iïi&bèr/ ïiaeb/ en €>ub-25urgeime|terbefer ^tabt/ aljS mebe^óogö-^eem- raebtban S&elflanbt. b'€erfte tniïellinge ban bit Coliegie Deeft aï 0u.,erJo„ obet beeleïjonbecbeit ban ^arenfmt begin genomen / en 3ön bp be ftit* van 't coiit- ielTibe^tncenbanbenSanbe gep?ibiït'geert getoeeft/ om ten behou- gic vin heem Jfe ende welftandt van de Luyden ende Lande van Del6andt, te mogen Jjjfgg11^
«houwen ,',Kcuretj, ende berichten, al dat den Heem-recht roert, ende dieni «at in alle Steden , ende Dorpen gelegen in Delflaodt, alwaer 't oock ih m qeex.fra des Graven-huy fe, inden Hage 7 en 't Sande. * #BaerHOpetlbebebe-ri |
|||||||||||||
|
van
|
|||||||||||||
|
Hteftngeban%emrabeni0ïjaermben3lHfe 1391« ö«bolgenbef iU k°r**i.
|
|||||||||||||
|
*m becleent. tJlLZ
AHolU de annv
Elbrecht by Godts genaden Palenfgrave op ten Rijn, Hertoge in i66\. Beyeren, Grave van Henegouwen, vanHollandt, vanZeelandt, «nde Heer van Vrieflandt; Doen Cond allen luyden, datwya«ngefien ISaaa ζ heb-
|
|||||||||||||
|
Befchfyvinge
|
||||||||||||
|
555
|
||||||||||||
|
Privilegie
nopende eledtie der Hcemraden. |
||||||||||||
|
hebben groot gebreckrn onfen Heemraetfchip van Delflandt, alsonfe
goedeluyden van Delflandtaengebrocht,- hebben, endeons wel Cond is, ende wy by onfer goeder luyden Rade geordonneert ende gefet hebben : Heeren Philips van Polaenen. Genk van Egmonde , Willem ,van Naeltwijck, Dirrick van Hodempijl, ende Dirck van Cattendijck, onfe Heemraders van Delflandt te weien > alfoe lange als zy leven, ende wat defe voorfz Heemraders koeren, ofwijfenbyhoiren Eede, totons Landts oirbair, Dair en fullen wy, noch niemand*, jegens feggen : ende wairt datter eenigh oflijvigh worde van defe voorfTHiemraden, Soe fouden die Heemraders ander kiefen, ende Eedcn, fonder wedcrfeggen van ons; voortfoo hebben wy gegeven, ende geven mits* defen openen brieve onfe Heemraders voorfz, of die naemaels weien fullen, niet ee verfetten , noch of te doen, alzoe als voorfz is, Ten wair of eenigh van onfen Heemraders voorfz, of die naemaels wefen fullen, alfoe teeder van ouden, of van fieckten wairen , Dat hy dat by fijnen Eede name, dathy ons, noch ons Landts oirbair niet en waire, foe mochten die Heemra- ders eenen anderen kiefen; als voorfz is, ende wairt, datonfeHeem- raders voorfz fcheelden in den kiefen ; dats te yerftaen, wair die meefte in eenigh wairen, dair foude die koere gaen,. ende waert dat zy gelijck wairen, foe fouden wy eenen overman weienenden kiefen voorfz^ ende wy willen, datmen niemant Heemraedt kkfen en fal, noch Eeden, hy en es gegoet tot vijftigh morgen Lants toe, binnen der Heemraetfchip, en- de woonachtigh binnen der fchouwe van Delflandt voorfz , ende foe wiemen kieft, dat hys hem niet weten en naaghiopfulcke boete, alsonfe Heemraders daer of wijfen fullen, voort foe fullen onfe voorfz Heem- raders fchouwen ende Recht doen, die nu zijn, of namaels wefen fullen, mit onfen Bailliu van Delflandt, als hys toe vermaent woirt, Ende wairt, dathy dan niet en quame, ende zijs te doen hadden , foe mogen onfe voorfz genoemde Heemraders eenen Di/ck-grave fettenvan hoorenge- fellen, dair zy mede fchouwen, ende Recht doen., fonder mifdoen jegens ons, opdietijdt, voort zoe fullen onfe voorfz Heemraders fel ve fetten, Clercq, Booden ende Schutters, by ho?re,n Eede, tot ons Lands oirbair, ende anders niemant,ende om dat wy willen tot eeuwigen dagen alledefen voorfz punten wel ende wettelijcken gehouden hebben, van ons,ende van onfe nakomelingen, onfe Heemraders voorfz, of die naemaels wefen ful- len , Soe hebben wy defen Brief open bezegelt mit onfen Zegele. Ces geven in den Hage xx. dagen in Novpmber in 't Jaer ons Heeren Duyfest drie hondert een-ende-tnegentigh, Naer collatie accordeert roet 't Origineel Privilegie ter secretirie
?an Delflandt gWchgaef, endeongequeitberufteBie, hüj- dta am vj, Februari j xtjc» cen-ende- vijftigh, Ende Wa« onderteyekent . CO RN. DE JONGF.
|
||||||||||||
|
Moge» hïtc
afgefct wer- den:. |
||||||||||||
|
Stellen haer
SecrctanV, Boden, &c, |
||||||||||||
|
.......
|
||||
|
van Deljtt. 557
g&et bit pitbiïegfe t.ö ban een bafren gromgeïept öp'tfuöjectban
'iberftiefen bet ïtooge ^ccmraben/3ijnbe 3etect bic tüb een betec gefta* öifteertCoiiegti oetöeeiï als» toelteboo?en/ boo? loeïcöe gunjï f? oocft nfetottöanc&ftaertoiUenö$3Ün/ tot een onfïctffeUjc&e erïtentenifFe bc gehjaonte onberj&ouben/ ban een pgeltjtii b'eerfïcmael met tjaer m maeltüöt öomenbe te boen beröenfen (ut goeber gebacijtenijTe ban ben <Bifm Hertog Aclbrechc) «pt een groten gulben &elch ofte Bop/baec toe fpeeialijCH gemaecut / en oocft be naem boecenbe ban tim %reogï} Hant «Ate boo?nocmt· Sopenbe be betoaeinilYe banbe ^tbtlegten en Cfjarte* "«?*!£ ren ban be üf eemcaben ban IMfïanbt tiereen uptfpjaecö ni be jfrani nen Delft bc fdjetaieban^ctooö Philips vaiiBourgongien, bp-gcnaemtbe<6oes w**» w«-" öe/mbarobert7»iiBep bejSfSaetg 1453*/ ujaer bp be $o?jï berfiaet ■ bat fulcjc altijöt binnen bc ^tabt^elft moetgefcöieben* €n$iepfer. Bailluï etj Carei v, fjceft (Qnbecanbere§p?ibüegien ben 26.§|unij 1536. acnbe Heemraden ^tabt becleent) gettult dar Bailliuwen en Heemraden van Delflandc ^"Λ^
hare Ree ht-dagen heuden fullen binnen de Stadt Delft tot zijn weder- gianeo Delft leggen roe. %i\\ b'anberenam foo t# opben 22. Sobemb* 1645» bp bc houd»,
peeren 25utgermeeileren befer ^tabtgöetgebonbenenbeöcrefolbeert bannen boo?taentnbe ©crpatïjtmgen banbesf ^tabtg-mibbelen bc Vrydom va» peeren ^gc&graef en^ooge%emcabenban ^eiiïanbtcn ïiaecge* et*di-acci,v, toolgïj/ b?pfoubcftellen ban^tabtg-aectjfen/ ober 'tgeene binnenïjn lf* Gemene- gemeeuc Hlanbtg-ltupg ban Wflanbt / flaenbc binnen öefe^tabt/fai ÜSïS* toetben getonfumeect / bp ï\z gcmelte peeren ban 3Mfïanbt en öarett gcbolge *. mt boo? beeg ttjbt geuoegö 3Önbe öelangenbe 't Coilegie #, u*»m*& ban ^ijffegi-aef cn%cenicaben ban ^eifïanbt/ mitfgabenSbesffelfjS gemeen Eanbtsf-^up^/fulien top nu boojttecben tot jFS*™* S Τ Α D Τ S DOELEN.
€bocö aleer top befelbebefc!m*ben/ 3al toel nobtgfr?unbatboo?
af fp?eec&en banbe ^cfjuttersSfelbe/ om toieng oo?faec&be ^oelerr 3ijn opgetecfjt. ©anb'oubegeb?uptHmbefet^tf)utteren öeb icubp m'emam beter befeïjept gebonben a$ bp Hadrianus junius, in fö« %a* tijnfc'ne befc&pbmge ban Üolianbt / brc ïjp in't Saet 1575: Öeeft lipt- gegeben/ en ^ΜβΜΐ^ηϊ^^η^ηΐΜ-υεΒβ^ε $eberlanbr* ü£g$z fcOe^tfiorte / toeltfiens bepber b»o?ben elt« op fijn plaetg bp-b?engen komen en fullen·, ben eeeften fpaeecïit in 't Satijn albugi Uüi Qptr*pr*tium e ft ooripronsh fcire ifinguU Holiand'au oppida. frofu'ts vpibiis & pro loei conditione , bo- eersetom·?
vefiiffimorum, quique opibus medheriius infiruBionsfunt 3 cimum cwturias
in certas clajfes difiributas babere, qms rohrA # mruos Jtyipub. d'tctrt l't-
ff«, Sagittarios communi nomine apptüant, fine 'ιΒΗαΙίβί* arcubufque cha-
hbeis fpicuU fundunt 3 fiut acernos arcus ditQuntifiui manuarijs tormmth
ftlopifque plumbeas pilulas fpargunt. Quibus olim pro 'mfigni veflh trat brco-
hr , adit&o wgenty tmbkmate > ψύ veftrtus honof tos α phh csctrmbat.
|
||||
|
55$ Befchi'yvinge
veftitus plarifauê oppidis ohfoleuit, tmbltmatis alituli dutatt IJorum A/bi*
Admodum apud Romanos euocatorum militiam fuijfe honoratiorem anmui- tus conflat i quum fingula civïtates Principi in arrnis prafto aderam, dt- UBu ex his habho. hl β exercitus merctnarïus ducebatur, Triayiorum hctm tune tuebantur. At nunc β vfus pofiulet, ad comprimendam fedithnem, ad aycendam boflilem incurfionem ar mat 't adhibentur, vtlfi wnandus fit Prln- * ƒ«*. Bat, ctpis aduentus , vd noui inauguratio dtcoranda , turn vtrohonoratacuftodi* Ca», xvj.f * aö folermis vicem prafiant. * 't3BelCB 111 Ütftl ÜOtQZÏitZMithm toct^ mihi 23r. £^ Qit [s fe pijne waerdt te weten , dat alle de Steden van HoJlandc, naer haer macht, en gelegentheyt vande plaetfe, eenige Compagnien van de voornaemfte en vermogenfte Burgeren in feeckere Rotten hebben afgedeeld, diemen de macht ende fenuwen van het gemeene beft, wel . mochte noemen, fy heecenfe gemeynlijck Schutters, 't fy datfe de Voet- bogen fpanncn, of de Handt-bogetrecken, ofte met eenige ioorten van oude «unie- BulTen of Schiet-geweer uyt de handt ommegaen. Sy gebruyeten eertijts der'sehufte- twee-veiw,ge Rocken tot een Levreyeofteken-teecken, mitfgadetseen ren, Silver Blafoen, welck Eeien-kleedt haer van't gemeene volck onder- fcheyde. Het Kleedt houd nu in meeft alle de Steden op, het Blafoen
blijft nochergensin'tgebruyck. Het is van outs bekent dat hun op-bod <le jjjf-guar- en ^en^^"J* ieereerlijck is gevveeft, gelijck bydeRomeynen, wanneer de der Gra- alle de Steden met haer uy tgelefenfte voick den Lands^heere in de Wape- *c«» nenby· Ronden. Defebcfloegen de plaetfe der voornaemfte als het Leger te Velde trock. Nu werdenfe in Wapenen gebracht als het de noodt vor-
dertom op-loop teftillen, en Vyandlijcken in-val te keeren, of ingeval de Graef in te halen is, of fijne Inhuldinge re verheerlijcken, dan be- kleeden fy de plaetfe van een eerlijcke en ftatelij'cke Wacht. <ifU tëfltf * vingh feer*1" HJtftnaeUe befcijepben en Ken-teecnenen ban bc boo?gaenbe mitoett
weynigh in fijn befe^cfjittterpen in tiaet begin en eeiltetnfïelimgefeeutoepnig in «etai en om- getale en niet ban ban b'alöec uptgelefenjïe bec burgeren getocefï. SSTb«aoeny' Dr* Dirck Veüus' in®n meer-gemelte Cï)?om)cnban$!oo?nfcWt ncn hebben. Op't 3!iKC 144o. Ütfy toOOJÖen: Dit Jaer begonftmen eerft tot Hoorn,
als oock in d'andere Steden van Hollandt en Weft-Vriefiandt, d'oefTe- ninge vande Kruys-boge, als oock van de Handt-boge byder handt te nemen, uyt welckegefelfchappen (na mijn vermoeden) naderhand onfe tegenwoordige Schutteryen gekomen zijn. $ï3aeC tCH fill ÜetJötJfen öflt Binnen onft Mwbt 3&elft <öie hjel-eec be groetfte en macï)tigfïeté ψ
* sut hnM toeefi ban gamfeïj lollanbt *) al rneenicöte ban fïaren te booren foo t. 6c,ee8<. een gefelfcfjaji ban uptgelefe 25ucgerjS/ iBannenban 3©apencn/ jfteeftgefjabt/ algblijc&t&pfeet&eu <8ube #2bonnantte/ DpbelïW' iïraetbefei* <^tabt t'öacen beöoube gemaeent/ bü ten (omb'antiauti tept/en batfpgeujc&atëaentoüfenbetS & ftinbamenten/ toaec op De naecniaetë gebolgbe <a?bonnantien banbe ^cöiuterpen 3Ön Qtbwn alöiec ben Ëefec roebebeelen faï» |
|||||
|
wy
|
|||||
|
van D e L ft. f $$·
I.
|
||||||||||
|
w:
|
Schout, Schepenen , ende Raetfmannen van Delft, Doen
ondt allen luyden 9 foo den jegenwoordigen , foo den toeko- |
|||||||||
|
menden , Dat wy gegeven hebben , ende geven by confentder „ ,,.
Vroetfchap van Delft, den hondert Schutters van Delft, ekke Schutter Schutter vier pont HoUants 's Jaers payements, Ende dat gek fullen wy reyeken jaerlijx.en by en betalen die Raetfluyden die nu zijn, ofnamaels wefenfullen vander 5PJochtjyi Stede gueden, allelaerte Mey;( Voort wanneer eenige reyfe valt ofte rengenoot?" Ommeganck binnen der Stede , daer| die Schutten toe geboden fullen worden, Soo fal een yegelijck Schut die dan komt ende rcyiet als voorfz, hebben 't geit toe een mengelen Wijns , Ende wanneer die Schutters Heervaert varen van der Stede wegen, Soo fal elc'k Sehut die uytvaert, hebben een paerSchapen-hantfchocn van der Stede voorfz, om menigen trouwen dienft diezyder Stede gedaen hebbenende noch dotn fullen, Ende uy t defer Schutterije en fal niemant mogen komen, ten waer dat waaneer ye» fake,dat hyoflijvigh worde, ©fveroude, ofverarmde, of ontpoortert ^M ont* worde , of hem foo onredelijcken regeerde, dattet die goedeluyden 5„t"cr*' van den Gerechte, ende die Hooftmans metten Coninck met reden uyt> fetten mogen, ende eenen goeden befeheyden man daer weer voor infet- tenmogen. II.
Voort wes redclijcke Ordonnantien ende Keuren die de Hooftmans <\'Ckèomsrt>
metten Koninck by den Schout en by den Gerechte Ordonneren ende tie by haer.i keuren, die fullen duy ren een Jaerlanckj Ende foo wat boeten die Schut- °.P aPP»>b*r ters onder henluydén in heur Schutterije verbeuren, die fullen die Hooft- wethïe- mans met haren Coninck, ende metter Stede-bode inhalen, wanneer fy maeckt.hai* willen j Ende ioo wie den Hooftman, den Goninck, ofte der Stede-bode de kracht ce»J voorfz, quade woorden gave, of in eenige punéten daerom mis-feyde of jj^e^de-· mifdede, dat waer op een boete, van negen ponden, een derdendeel den boete» exe- Hecr, een derdendeel den Gerechte , ende een derdendeel den Schut- cutectdeü, ters, ende voort te beteren by Schepenen , ende die boeten fullen die Hooftmans inhalen als voorfz is, ende zy fullen ontfangen van den Raets- luyden tot elcken Schutter vier pondt 's Jaers als voorfz is. III.
Voort wanneer die Stede eenige Schutters te doen heeft, ende 't Ge- y^^gm^
recht j dat den Hooftman laet weten, Soo fullen fy onder malkander ticfyae-M*-* kavelen, alfoo veel Schutters als hem die goede luyden van den Gerech- giftraet te te weten laten, endezybegeeren : Ende foo wie eens gecavelt heeft, '^SËR. ende hem die reyfe gevallen is, die en fal niet wedercavelcn voor die tijdt ^«YeHngbJ dat zy alle gecavelt hebben, ende elck een reyfe gevallen is, ende ioo en tour bent* jvie zijnCavelverfate, ende binnen merekewaer, hem en lette fonder tfI?oft 8e- lange nootfaken, dat waer ofhy ons liefs geduchtïchs Heere van Hollant rdueden·· ende der Stede voorfz haergebodt eebrake ende ongehoorfamgh waer, tender arghoi lift.. IV. Voort.
|
||||||||||
|
560 Befchryvmge
IV.
Voort fullen die hondert Schutters die nu zijn, of namaels wefen ful.
*cremoftIlfi,n ^en' bereyt wefen der Stede voorfz inalien reyfendie de Stede te doen eygwi ge-1'" magh hebben, met haren bogen, endemet haren eygen harnafch byte weerhebben, ftaen, ende uyt te reyfen. V.
"Wapen- Voort fullen die Hooftmans metten Coninck fchouwen tot ekker icfcouwingh, maent, oft foo dicke als zy willen, ende foo wie zijn bogen ende zijn har- ten minflen nafch dan niet berey t en hadde in goeden raecke, ter Stede behouf, die eeassmaems £^,ucje verbeuren een Pont jegens dengemeynen Schutters, intehalen «Is voorfz is, Ende fcherp fchutfal hem die Stede leveren in allen rey«. fen, daerfy vander Stede wegen varen fullen. VI.
Iiae-r Klcdyc. Voort fullen fy alle jare Pallueren doen maken gelijck, ende die Pape- itemPapc- gay fchieten tuifchen Mey-daghende St, Jacobs-dagh. gayfchictcn, ° Vil. '
Al» dcBanic- Voort waert fake dat die Bannieren van Delft ep die ftraten quamen,
re waeyde„ Soo gebieden Schout, Schepenen, ende Raedt der Stede voorfz, al den Waho!deific voorfz Schutters, dat zy dan by den Gerechte komen, om't Gerechte ce fl«giftra« ' ftercken, ende onrutt te helpen benemen, Ende foo wie dat niet endede, c'aflïftereii* ende binnen derStede vvaer, dat foudemenhem alfoo doen ontgelden, dat hem tot anderen tijdeneen yegclijck hoeden mochte, VIII.
Hetildlenen Voort fullen die goede luyden van den Gerechte metten Coninck ende vÜideSüote met:ten ouden Hooftmans, die nieuwe Hooftmans kiefen, ende ictten alle mans acn wie Jaers vier nieuwe Hooftmans, die der Schutters gemeen goeden ontf3n- ftont, en h»e gen ende bewaren fullen, Ende die Oude Hooftmans, fullen die nieuwe «tekening Hooftmans rekeninge doen vander Schutters goeden voorfz»
ite decn, ° T v =» , Voort waert dat fake dat hier eenigh gefcheel in gefchiede, dat loude
SewdS?" ftaen tot des Gerechts verklaren, In kenniffe der waerheyt foo hebben
arcblccfaen wy defe hantvefte uythangende bezegelt met onfe Stede Zegel ter fake
ieMigiftraet voorfz. Gegeven 'm 't Jaerons Heeren Duyfent drie hondert ieven-en-
tnegentigh op St. Jans-avont nativitatis.
Eenigebe- 6Jrt fj^ m$Z %tt\M &££&gefpettftCÉCtt töilt pfecrί§φ»««β**
'ïïïcHeyr. noot/tonnncerijpterHeymertboa*, mübcfeoufee %m*M"en52
Taerteain't ren fee ^tefeenonfeec fee<Ö5?aben alfeer fcelaftenfee bestoaert/ UecititDi.Q eerdeardkei fee^cöuttecgmeejtaïieop moefïen om terï£e|>?baert te treeften/ eec vermeit. öat mcn ^ gc(,?UpCft fjaböc ban op öen (Stommel-fïagÖ / "Pt tjet w *vidtphuip. meenebolcfi/ tirfjgfïupöen aen te nemen/ 't geen men ïjcntït/ Dow -/"emittr de Tt · l^ertogïj Carel van Bourgongien , Dp-genaemt ÖC ^tOUtC / WtlL
iu,itfiit Lu. gtanïje eerfï ingeboet* te 3im */ öïijbentic baerom fee^cïjui terg om m
tH'ii'·*" £tettn etentoel niet b?r>. 't Heyr ofte %tw tmt fee ΦΦ*» -g |
||||
|
van D e l ι τ. $6$
m$müt ten «©ojïogö tmhm / miert gefo?meert upt be Cbeïen enb*
be ;§teben. 3£e €belen moeiten op ais ©afialen enbe Eeen-man* ■'■*
ttctt / enbe bie maren ugt ftracöt ban l^ultie geöouben met öetjoo?*
iijc&e raapenen ten btenftop te treeften/ enbe na betoaerbebanöaec
Eeen / fener getal ban getoapenbe mannen / foo te paerbe ais te boet
op te Dingen. ^Be Steden enbe ©jpöeben öte fonben öare$oo?terjS
ofte 25ucgecS/ 't geen ban op be i$cöuttecS meeft aen-tjuam / bit
aso?bonneert mtecben öaer öp Öet lep? te boegen, €n öoe loflücft
3tclj b'onfe in beele en becfcljepbe occafien ten bienffe ban öet ©a*
öecianbt gebogen öebben / btnbtmen tn b' oube €ö?onjjc6en ban
^ollanbt memgljbulbigö aengeteeeïtent / maec ban b?eebec Bp an*
feece gelegentöept, <1η Öet feSbe Ictifeel ban be boojgaenbe <®?bon* uyttegh ««
nantietoeebtgefpjooeïten ban ©alleucen/ •tmelcafobanigeEebjepen/ β« refd*At-
't5P baniiiocnen / donetsen anbece habijten ban eecemacen / als Kl?eeBve
toaec ban be tooojben Junü meiben / bat fp tmeebecwigö ofte ban d'antijcxiè
ttoeebeclep coïeucen moffen 3ün ,· gelücu men in b'ouöeCij?onijc&en methode van
leeft bat in bk gcoote ï|ep?-baect ban't^Iaec 1474· onbec meec-ge* Ï&?"der'.
melteH£ertogbCacelban ^ourgongten/boo?Hups in 't 9&ifbom ban .'"*:,
Ceulen / be ^teben ban ftollanbt / albaec fonben haer voick van wape- «JJJJJJJJ:
nen,Poorteixn}enSoudenieren,rnetdiverfchekledingeelckvan fijne Ste- j„'t belegh
deover 't Harnas, en bat bzMupftïg fulcr 3ienbealfpottenbeciepen/<te van Neuyt»;
winter komt, want die Bonte-krayen komen in 't Landt *. <gn bp al- # 0ude rhlt
btenonfeSMbenacen/ bte (bolgensaenteecueningeban Aper Meüfz, MBVe&.r'
boen ter tijbt 3ünbe inbe ïïegeringe banbe 3©etb befer&tebe) ber* v™ ***. taaects trocnen / onbec 't belepbt banbe Capitepnen johan van den £V;.6>:J BouchorftenbeClaes van Bieyfwijck, öarejMlueren öebben geöabt 'J0 (Oelijcn apparent tS) na be Coleucen ban ^tabtS-toapen/ foo en öefc benoie ban $upS met öaer roepen niet t'eenemael ongelijcn geöabt, ö'oube Rcijgs-mapenen ban be jStöutterS plagten 25ogen te toefen/alS wat foortee, öaectoacen Voet-bogen , Kruys-bogen , gCOOte Windaes. bogen, van *a/f"
Handt-bogen, btemenoocn mei Flus-bogen noemt. 3B>ocö naec b'in> ?™vaensou"i
wteban'tBuS-poeber 3ön eecfibe Haecks en Coluvren, biemen pieper.tege- nu Doel-buiTen noemt / en naberÖant be Mufquetten, Roers, enbe bruyeken.
^ftoien in be plaets ban be Bogen ten <©o:logl) in geb^uptn genomen,
paec öetgetoeer baer fp meöe om gingen bjierbenfp becbeelt en nut üpfonbece namen onbecfcöepben. Ban bic ban de Voet-boogs binbt De voet- ttïcnaebjagïjinbibecfcöe Irtiiuilen ban b'aenteecfiening ober ben op- b!r°fcvhalfoï« öouiö banbe Sieuto ^ercns-toojn geöouben/ en öiecóobengetnfe* hi„ tc Deir£ gert: aisboo^eecftin 'tneaenöe^ictihel/batfpin'tSaec Hn.öaec feerbeken». futaecinbielftecctiöebbenopgececöten i§t.So?tStoegetoüt*. €n °P t febentigfle 5Jlcttftel ff aet genoteect bat fp be j'aeclijcrfclje fubfibien/ F'J"* p oe Jlagiilcaet/ öaec/ totoeffentngban be bjapen-öanbeltng/toegei wpt / bon? ttoee ^lacen becgunben tot opboutomg foo banbe boojfj ismeutoeiiecc&ealsbanbeclBinber-^oebecenCiooffec* €nacti-* s'"'t**°7* |
|||
|
Befchryvinge
|
|||||||||||
|
$6Z
|
|||||||||||
|
Μ 90» fepbt I bat fp ïraer boo?-gemelte tlutaer cebeerben aen U &m?
rijCRerjS/en metfjaer <8?namentenna ö'<©utie öerii berïnipf ben.* §tt be8eb?ucRte< #?bonnantiebanbe «^cïjutterpen befer ^taot banoera 5]are 1580· toerbbeöalbebeboo?gaenbe/ oocr bermelt ban Die ba» be Haecx enbe cloveniers *. <©e Haecxen toarcn feer 3tuareen meer a$ bubuelbe flufguetten / Die men in be ^cljiet-gatenbanbe 33M- mup?cn bajïDaecRten/ om betoeer-om-fieuptteb?eecRen/ 3ijnbe |)e- benbaegg boo?'t bermenigbulöigen ban't Canon toat in ongeb?upït geraecRt* 3^e Coluvren (baer ban be &tyumt$ öte baer mebe om* gingen De naem ban Cloveniers boerben) ^tjn oo?fp?oncRelijeB ban een ;f ranö tooojb / bebupbenbefoa bcel alg eens&uflfeofte föoer ι ge- Itjcfi 'tfeifbe inbiebeteecRemngïjtn b'<®ube CifêomjCR ban^ollanbt bicfctoilg gelefen too?b» <©m nu ben ^cijutterg in öe ïjanbelingen ban öare Rapenen ten allen tpöenteoeffenen en öeRenmife ban bien te boen onberïjoiiDen/ toierben be Doelen op-gerecöt bp fommiglje Schutters-hoven, bp anberen oocr bael Schuts Boomgaerds genaemt/ a$ 3ijnbe Ut meerenbeeljï met 25oomen cijeltjcö becmaecRelüiBe ^obenbeplant. Het tooojb Doel frijnt fijn oo?fp?oncR genomen te ftebuenban ïjetpsincipaeïfte fubject en reben tottoelcRergepnoeöefe plaetfen fijn beguaemgemaecRt/ te toeeten niet alleen om öe ^tDnt* tet$ met ïjaer getoeer toel en o?bentlijCR te leeren om-gaen/ maerooft <©oel te fcfneten / bat i£ eenig bing 'tgeen men beoogt en baerirsen na miCRt ofte na ^oelt / net en reeïjt te leeren treffen/ gelijcfemen $tt fcetoerp ofteoogmeren baermenna fcfnetoocR ben naem geeft/ ban Doel-wit, Doel-pen, enfoo boo?t£; €n om ben ^tfmttergtn öefe ^oel-fcöietenbe oeffeningen moet te geben / en bat boo? allen Dlijcften mocDte/ tote bat in befen aïlermeelS toe-genomenfjabbe/ foo totecö 'tPapegaey-ichieten in geboert/ gelijCR baerban oocr in't Mtse m* tÜRelban be boo?gaenbe ober-oube <®?bonnantie gefpjoften toetb ψΦ <0apentoiecben gefïeltop feerïjooge Stengen ofte Halten/ enbteoe felf be allereerft met fijn fcjjerp ofte lootfobanigtoijï te treffen bat ψ ban boben nebertoaertöguam te fïonen/toierb/beljalben be totnlte ban be p^mten en P2pfen baer toe tiaenbe met ben €itel ban Schutters Koning geijttaliftceert / en Ut bütbw ^aren berbolgens? tetel toterö met be naem ban Schutters- κ cyfer berbeerujcRt. ©anouti gefcljici be bit met allerlepfoo?ten ban 2&ogen/ en uptb'emulatieen aenp?t^ feelingbiefp Babben om maiftanbec t'obertreffen/ foofcl)Ö«tuptD t bolgenbe €rtract/ batfpljaer bptijbsielcRombeliöebbengeoeffeni sn geprepareerd SCoudt Scepenenende Raide der Stede van Delf3-mitten Coninck ende
vier Heoftmane vander Scutterye vanden Voet-boge s hebben ge- Ruert ende doen gebieden, dat niemanc en fchiet in die drie lang^'*? * ken inden Doel, dan met grote Windaes bogen op fes ftuy vem ? h3irjβ |
|||||||||||
|
%Sietp. aio.
Andere foor-
ien van Schutter»»
* O rdo mi.
S'hutterye Λ'anno 1580. art. 7. |
|||||||||||
|
"Doelen»
Naems oor- fproack; |
|||||||||||
|
Als mede Van
■"tPapcgaey-
ishjctea^
|
|||||||||||
|
van Dei ï t· '5 dj
Heer en half Sinte Joris Gilde rechtevoerc ofte halen,ende niemanten
moet fchieten in die kleyne Doelen ,Man met Reys-bogen op te felve boeten, ende dit fal mogen bekueren den Doel-bewaerder op zynen Eed, * öêiHtrdl «nde men fal den Doel-waerder hier op Eeden dit an te brengen, * *«« «yf tm «vtroudeOr*
donnantie Un öttartücM (fteiiamm D'ouDe fjoebaniöiiepuit ontwrftgept *&$·'*
ban De boeien Diec tijbe Die Daec tipt na te fpeuren tg) fcDpnt nebenS * De boo?gaenDe ouDe ©?bonnantte oocn af genomen te ïionnentoerDen/ Dat De gantfeïje ^cfiuttecp tot ïjet $apegaep-fcï)ieten totetDt geaö* muteert / 'ttoelcR meöe niet anDetjS en fean berftaen toerben upt Det 15· amjcnel ban De geb?ucfue <a?Donnantie DeS S'aecg 1580, Daec gefegt toecDt ♦ Item alfoo overmids in langen tijdt by den Schutters
voorfz nietopwaertsgefchotenis, foo datfe geenen Schutter-Koningh en hebben, dat daeromme d'eerfte gelegender tijdt, byconfentevandc Heeren vande Weth de voorfz Schutteryen, by gebeurte tuflehen Mey en St. Jacob op-waerts fchieten Tullen elck een Jaer naer d.ander, &c* Ifêaec naDetfjanb net getal Der ^rtjutterengcootelücFtoecmeecDeren*
De enDe Den öoop foo meccneUjCH toe genomen 3ijnDe / tg Dit ftljifr ten om p?i$ alleen boo? b'^fficiecg / met öp-boeginge ban eerngfje boo?name Eief-öebüerS ban Die €retcitte geöouDen getoeefï/ Mt- to CoUegte men öebenDaegsï De Confrery (DaHg geü^oeDerfcöap) noemt/ en boo? foo berce obec-een-nomt met Det geen De boojge* melte Emanuel van Meteren, baec ban fegt met DefebwDen: Jn de e""^"1^ Nederlanden is van ouder herkomen een loflijck gebruyek, dat elcke ren,nopende
Stade, Vryheden ofte groote Dorpen, eenige Gulden ofte Gilden (dat d'oude Neer. zijnBioederfchappen) opgerechtzijngeweeft, diehaerop feeckereda- lmtfè Schut" gen oeffende in Wapenen als Schutters, met de Voet-boge, met den rcrócffeaingc Hand-bogeende Schermers met alle manieren van Wapenen : Ende in onie Vaders tyden zijn oock Buflen-Sehutters op gerecht. Defe dien- «en niet alleene tot befchuttinge en defenfie van haer Stadt, maer ook tot een Garde ende Lijf-bewaringe vanden PrincenendeLands-heeren, daertoefyge-eet en gefwooren waren, in ftede van Hellebaerdiers die hedendaegsde Princengebruycken, defe moeten elck in fijn Stadt den ■Lands-heeren dien dienfte doen , en de wech rydende hem geleyden tot "J ae naefte plaetfe. «£ei1 mepntg lagct berbolgt fJp ηοφ / in tyden van rays werden onder de Steden van defe Gilden pryfen op geftelt van kley- ne waerde (om matigheytte toonen) daer toe fy de Gilden van haerder gebuyrenSteden noden j om met haer die pryfen,met beft te fchieten, oite in andere Wapenen te oeffenen,te gewinnen. Die Stadt, die dat gewon , was gehouden ter gelegender tijdt, die weder op te ftellen, en- *Emv Me IJl igebuyren te «ooden ofte bidden.* <©1$ berre €. ban HÖCte* ttrm'i'boeC\ *h h ΐ m **at uPf ö'outfle EeDen ban onfe 3Mffcf)e Confirerpe foo nu JW· *& «>/> -
*n oau uctJb^ berftaen / foo 3ünfa i" Dei*geUjcKeoccaftpbtcEitoi$upt ^üDö a getocefï
|
|||
|
$&4 ι· Befehryvtegef.· /
.öetoeefïeniWcftepbe malen met p?emieto3eerömgeBeerk laeroefT**
ninge toerb feif bp publtjcfte acten ban bc ifëagifiraet iwt be bp-naem tan fötbbelücft genoemt / alg blijcbt ftp b'O^bonnantie ban be boelen mbato 26.$obember 1589. toelcneuSbooKebenlupbalsSbolgt. ©adeacljt- Α Lfoo die Doden binnen defer Scadt, mitfgaders die Doel-huyfen
|
|||||||||||||||
|
DoeUo.
|
der ^er ^e'ver» vjn ouden tyden tot genen anderen eynde fijn gedefti-
|
||||||||||||||
|
neertals tot die Ridderlijcke exercirien ende oeffeningen der Schutterye,
ende dat daerommedefelve tot gene infolentie ende ongeregeltheyt, ais van Dronckaerts gelagen, tuyffchen ende fpeelen , behooren mif bruyekt te werden, tenderende niet alleen tot oneere vander Stadt ende vander Schutterye, maer oock mede tot feer quaden exemplen, dat in fodanige publijcke plaetfen ende Huyfen alfulcke ongeregeltheyt foude worden getolereert. |
|||||||||||||||
|
&pt befe üïnlepbmge t^ ban af te nemen 't oube aenfïen en b'acïjti
|
|||||||||||||||
|
En regTe-
|
öaerjjept ban bc boelen om toelcner^refpect en reputatie t'onberïjotp
|
||||||||||||||
|
aient daer ben / berbolgfjenjS toierbt gneo?bonneert. €erfielijcö bat boo?tam
uytontftaco· albaer niet anbérS ban aileenil)£& de Ridderlijke exercitie endeoeffe-
ninghe vander Schutterye mocöte geb?upcnt toerben / nancmenDe bte
^bonnantien baer op gemaeïtt en inbe boo?f3 3&öel-ï)upfen fjangeitöe:
verboiwn öber-fulcjr: geinterbiceert toerbenbe alien anberen fpeelen metbi
«Scfjutteciücfte oeffeninge geen gemeenfefjap ïjebbenbe/ boo?nament*
en■■ dobbel itjcït alleriep «Spei met föaerlingen/ üiaerr-fpelet?/ (Cupfftfjerpenen
sadeildToa- ^obbd-fpeïen. Boo?t£toierbberbobenbatalbaergeen^?tncfeaertsS
Raerts - gela- gelagen $tftt l noeïjte anbere tfamen -öomfte ban bjincfien en slincfieti
gen. ; nocDteeenig onbe&oozujcB Regiment foube mogen toerben getollereert.
. t ©aer benebengoocn bat binnen berboo?f5 boelen enbe ^oel-0upf«»
mernant anbere gefet ofte getapt foube mogen toerben alss gegnaufi*
.yoorWie° ceerbe $erfonen / binnen ofte bupten befer j§tabttooonacl)tict)/ ben
E!' &cfmtter0 enbe ^cöutterjS getoeeft sönbe / ofte W albaer euamen
lapt. 6 met een ofte meer ^cDuttersfbernefelfcftapt. ^obenbtenbatmemant
ban toat tonbitie ofte gualitept ftp toag bte ben boo?f3 boelen foube
s»endeaer * toili*n fceauenteren / bermogen foube/ ban ben eerftenlBartp tot bert
verbiyven uptgancu banbe ffêaent <®ctober/ be£ abontg naer be ulocfce tfiten
nochtc. ίjpren / enbe banben eerden $obemb?i£ tot be erpiratie be£ iBaent?
-fefyuarp be£f abonts naer be «loeft acïjt upren te blpbenfitten b?inc*
hm/ maer geljouben 3pn / Dem in alle mobeflie enbe geregeltgept të
b?agen/ oocfi batbeboo^ gefettettpren geflagen jijnbe/niemant w
ben ©oel-FmecDten ofte iemant ban ïiare jpamilie ingelaten / gefet/
ηοφ getapt moeite toerben» €n liit allejS op feeeftere boeten baer toe
geftelt/ 'ttoelcfigepublifeert toierbmetbegroote filorft ban't ^tao*
ïiupiS/ op ben 26. 5^obember besi ^aerg boo?fs. ^efe joelen en
^M-ïji^fm-fjcljmmum Mz bao?-geallegeerb$ βνφΜΜ ^ϊ12"5
i. ... /-■ : . #?baw?
|
|||||||||||||||
|
van D e L ï τ.
^bonnantten ticfer ^abt meet ais een getoeeft te Jürt / geïöcn fp ooft
laetft booi öefe nocD ttoee 3ön artueefi/ in De ^traet oaet ban be naem H , fceijouöcnöe öen Doei-ftraet· öefebJierbenonbeirfcïjepben metöe na* Doden ÏS men ban Oude en Nieuwen Doele, 3ijnöe ban aüe beiiuame gelegene oms alhier ftept nabenepfcfjbjelboozfien/ totöatfp bepöe öooibienbennaecben f? Wier se- ^onöcc-fïacD ban 3Mft/ te toeten bet opgingen ban ^atanbtg bleveB* &rupt JlBaga3ijn tnöen fjare 16^4. nebengeeii memcïjte bananbece partimuei*e !§upfen / tot groot naöeel ban be ^tabt en be goebe Inge* fetenen ban bten / ganfcïjelijcnen ffjn becbeftcueert en ten gronbe toe beröeigt/ in-boegen ηο&ιφϋί getoeeft ban nieutod af aen een anbec ®ocle optereeïjten/ getijen eeu-iangebaecnatot notïe ban be^rabt oocuté gefeïjtet/ acïjterboigengijet 30. artüc^banbemeiibjefclwt* terlijcne ^bonnantte be$s 3laer£ 1655. lupbenbe* Endealfoo de twee Stadts Doelen door denongeluckigen flach van Aengaend®
s'Landts Kruyt-huysopden twaelfden O&ober 1654. gel'prongen, by ceu nieuwe Ra als tot den grond toe geruineertfijn , ende wel nodich wefen fal dat Doeie op te- de Schutteryen van een anderen bequamen Doele vooi fien weiden, foo fullen de Heeren Burgemeefteren tot lafte vande Stadt, buyten koften vande Schutteryen wederom een anderen bequamen, ende aenfienelijc- ken Doele doen op-timmeren, fulex tot exercitie , ende confervatie vande Schutteryen 3 endeStadts eereveieyfchen, ende van node fijn fal· €ot bten epntse i$J ban öp bs31itfjtuare jfllagifïraetbe pïaetg berïto* situatiem
wn in öet mtijt# getoeeföe USarie fBagbalene Cloofïec niet betted,esr· ojec ban baen gelegen / en iaetfl gebzupent stjnbe tot een <©afl-ïmp£ bet f delingen/ a$ nu fgelijft getjoo?tï)eb&en) Duptenbe ^tab betoon* Mert *. mt geftteïjtban tot een nieutoe^cljutterg^cDoleofte <©oe; * « öeappjop^teett 3ijnbe/ toecb beg felf£ gelegentöept bufbanigD be* f- «°«* «ontien / boo? af een gtoote boo?-plaetsS met een cietlijCB mupi-toetcn jwöegemeene fïtaet af gefcöepben/ boben toelcnet^ boo?gang ofte au mede des 3?oo2te menfiet b'afbeelbtngeban Bellona <0obinnebanben€>o?log fclfibej5hry~ witingt met aïletlep tütijgsi-getoeet en 3Bapentupg/ onbetanbeten vXyV »oc& boo?ficn3önbemefbe j§peet enbe fyt ^cfjtltbanPalias, 4Ε»οο- aiiwnnen.. ytebanöe 3©ijff)ept/ te fienneu gebenbe bat be 3©apenen met be rtfs Tpt moeten gecombineett en t'famen geboegt 3tjn/ of bat men "noecftntji baet niet gof t£ ban te bettoatïjtett fjeeft. <in fyet fatimlpfr IJ■oeboutoofte^oel-inipgfelf bettoonenficöbjte feec gtooteEalen "jcüoigenjef aefttee ben anberen / alle/ opeen gtoote rupmte en open wecBe (met «©alerpen en beplante toanbel-plaetfen / o^bentelijcn ge^ ^ngeect > fjaec uptftcfit öebüenbe; be eecfïe/ ban be blautoe fleene S!5/ Qtuiaemtbe blaeutoeEael / in koclcöe men b'aföeelbingen bec «Ptftcecfeeiifie 25ebelfjebbec{i / en oocïteentge geöeeIe€o?pocaelfti)ap? *w ofte ilottm &tïwttet# up een/ na tijt^ toüfe geBl^t / feonflig ge^ 2WÖ 5 Muk
|
|||
|
^66 Befchryvinge
fcPbemttetbemraecB Ban beften,· onbet atibmn i&ec een / 'ttoeïcfe
ijoo? ben bermaerben en Bonfi-rljciten fjBeefïer Michiei Miereveit, toel- eer gebaen / en in boo^gemelte ^lacD ganfcöeliJcB berb?pfelt en iw meenicljte ban ftucBen geflagen 3önbe/boo? be goebe boo?fo?ge bon be Heer jacob Delft ^algnnfi)ttlebenïïaebt.enl|aben-meeiïer befer éêtabt/ en öe£ boo?noemben iBicretocitss <©oti)terS ,^οοη/ feer Bun* ftig toeberaeneengeb?agt enalöieröerfïeltiS/ sönbe jammer bat tot onberijoubïnge ber gefteugntffe engeneucDteöer afBomelingenbena^ mcnbcfer afgebeelbe Eieffjebbers niet baer bp3tjngefielt/ betraome toanbien bpbetfterf foo ïangjs foo meet berloren gaenbe. ^cttoeebe ^ael/ bte men be gefcinlberbe noemt / té feer aenfienlijcB/ 3pöe De IPupren tontfom allertoegen op fijn <3italiaenS in f refco ofte natte 3ftalcBgefcfjtlbertboo?ben bermaerben Leonard Bramer, alles flaeiv be en paflfenbe op be gelegentïjept ban be plaetS· "®z becbe ^ael té be officiers Eael ofte bic ban be Confrerp/ baer b'<WrierS boo?gaeirê oocii Ieben ban sijn / ais 3Pbe bit Collegie epgentujcB tot ïjmt ΰφ ning tn trein gebleben / bier bergaert bes noots ben tftrijg^raet / Dan tocic&erS betoint en gefacft ïjoe berreiSffrecBenbe/ fullentop in ïjet tierbe-beel/ fpjeecBenbe ban be politie ofte maniere ban liegeriuge befer «&tabt^ berjjanbelen. 25enebensbefe ^ael iS een foo beguaem m toel gep?opo?tioneert ^cïjtet-ftuctt als ergens te binben is beer alle Haaenbagen beS naermibbagS eenige leben ban W^ 25?oeSecfcijnn feefciiryvinge g^uben 3ijnopï)aer beurte te Bomen fcöieten met beColleutye ofte S«i■«£ üanb-bufre op feecBere boeten baer toe geftelt ι ^ttfcfiteten en gefcbset maniere van nietoptoaerts gelijcB in boo?gaenbe tpbentoanneer "be belegeringen' fchieten, ^to?men en 5CttacQucn op een anbere toöfe en met anber gïjetoeer ett 3©apen-tupgfj tot'er ben aen gebaen en afgetoeert/ toantb'ouöe fop treffen meefïenbeel plegenbe te beftaen in 2öurcfjtenen €oo?nS/ tjet fciiieten inbe IjoocïjteaiS-boen meerfcöönttepasgeBomenteïjeöüen/ fulcr na be beranberinge ban faBen be manieren en metfiobcn oor ue^ anbert toerbenbe/ men nu öet btameter ofte ujnp-reebt feftieten üctct ten p?opoofïe binb> $|et <©oel-tooit taerb ban geftelt op een beöoo?ujc* fte biftantiebeïjooebte omtrent ban een gemeen manS bo?(l; en een» 'SSaerS/ te toeten ben eeriten^aturbacï) inbe fBaent €>ctoöer UJero t'n plaetS ban't aï-oube gebnipcB ban't #apegaep-fcDieten nu mw <ö5anS gefcöoten/ betoelcBe toerb ball gebeebt aeneenronbe &tw J6 ofte Eepje/ ter groote ban rupm een filbere ^ucaton/ 'tgeen mei toit papier obcrBleet 5tjnbe tegen een 3toarte lap toerbt QW.mL®l] banberre uptïjetfcïjtet-ltucB bequaemlvjcB gefien te bonnen ujcrocn, , , . ύρ ϊ}φ ^oel-fcïjietenbe oefeningen i^ een fojmele ^bomtantie w S-t0DoeTie öe .ïBagidraet felf gemaeebt alinbenfjare ^i7-be|taenbetnceii-cn fchictcp, ttointig articulen en b'ampliatien baer toe öorenbe / nor f) igjnjj^ ter plaetfe ten toon gehangen en punctuelijcB geobferbeert weröeu^ cm boo?Bominge ban alle confttfien m ono?bentelöcbSebenbte on^ |
||||
|
van D e ι. ι τ. 567
Ijtt fcöteten anbetftntg foube mogen toerbengepleegt&p&Ontutött*
pi; 3pnïje tooo? at oocfi tioo?ften tegen 'tpDel en ItcntbeecDigfpjeecnen 't geen üm IBenfcö mtfpjijfiijcn ofteonfcDutterlijciimocDtegeoojöeelt toecöen/ oocö tffec gepjecabeect/ foo beelboenlijcn/ tegen alle boo?* ballen ban ongelucfc en toel booznameljjcfe bat ntemant tot öet fcöteten fal mogen aenleggen boo?-en-al-eec be getooonltjc&efepnen ban'tfflin* to met öe 25el en anbetsS iö geDaen/ tenepnDeben s^tooren J©jjfec bpljet tott ftaenbe (Die oocn fijncontca fepn moet Doen) fitlj bp tiM8 fouö0 nonnen berbergen en oocit ntemant anberg ban curieufe injcnerg onbecDoetsSfouöemogen toerDen gefluetfloftegeDoot/ baectéoocbtof: mcccDec boojficljtigbept een toatec-gcacïjt geDolben / fïrecïïenbe bant eenc epnb tot ïjetanüec Dacr Defctjoten langss pafleren / 3pDe De felf De noeïj Daec-en-ïioben met een l&egge banDe gemeene toanbel-plaetfen afgefonbect/ eebtee bp alDten pecabonturepmantnabegeDaneteeCi hm totecDe gefcöoten / foo t# bp ïkepfecCacel al geojbonneert Dat Den ^tïuittec nocö De fijnen/ noeïj fijne nakomelingen Deg-toegenmet actii&eecKelijcH toefen fullen/ ettbelaetitgemelte<©?bonnamiefepb m Üet ttointigffe Irtinel. En of't gebeurde (dat Godt verhoeden wil) datter een ongeluck ge- Ymant ge-
ichiede , foo datter binnen 't vierkant vande Doelen jemaat gefcho- fchoten wer- ten ofce gequeftmochte werden , ende datter geroepen waerd, of dat gedanefVyn6 een Bus van felfs afgingh of borfle, fal d'felve die fulex gebeurt vry wera den * ende onbefchadigt zijn van alle boeten ofte lallen die den Officier daer Schutter on- vanfoudemegen pretenderen 3 hem van s'Heeren wegen toe tekomen. ^"ude" sc* 3£e geringe mtfö?upcïten/ ban b*ö?b?e in alleg niet eracteujeïi ge-
wferbeect te Ijebben / toerDen ge(iraft en gebetert met De berbeurte opeen ^ef)oe/ Dat tsSDat Den geb^eeemge fal moeten gbeDogen fijn w«!he* Mm upt te laten treeften en te fïellen op De «©oel-pen / tot Dat elcfc ban £„een"r" }«fegenhjoo2btee ï^eul ofte ^©etfcöoo^fcί)tetergD^iemaelDaer na ge- poten fai nebben ten fp ï)p't reDtmeren totl 'telcHengmetbetoaerbe 5*η«η mengele 3toaec 25tet*. 301$ men na De <©an£fci)iet/ Die Dan Fremie vo<* yjuttec-noning toecb/ ontfangttot bereermg een ftlbere bergulöe Jen schutte? peöatiicoftegeDencfe-penntng/ berciertmet^>tabtsi en^oetëtoape* konins« «en/ omfïjnïjalst/ sijnbecoftiimclijcB/ Dat öpDess ifêaenDaeggbaei: Jjn-bolgenbe/ toanneec De ^cftutterlijcfie iBaelttjDttoerD gegouben/ net De felf De ootötec fBaemjbberfcïjijnt ·, npïjeeft oocfc albanou* f κ tpöen tapDom gebab ban ^taögr p?tncipaeltte facfjten/ Dort) ïjoe* mbit genot ban ^tautsf toegeni$ beügunt toeet ten niet/ maectjet: smrineöleecfeenbatnocï)onlange %φ bjpDom fjS becmeecbect/ na* sim wyaont fmtk in De ©erpacljtinglj ban Den üace 1664- toanneec Den om* ?cncii£ad^ jinbecstoiecDtgeDennntieectDatDen ^cDiutec-Bomngbanbelanb- 's uw aujiec naec befmboo^ ^em m njne familie (mt eifeen b?p en n- mm*
|
|||
|
Befchryvinge
tmpt fal sönfcan bt$ &tabt£3©ijn enbe $$kt*att&$/ mmmtttk
ban alle toecöcce ^tabtg 3Hccöfen/ foo/ en in boegen al£ be felbe b?p*
bom bp alle anbereerempteperfonen genoten toerb/ $c. * 311-eer oe
boo?f3 ^cöutterUjcne lÊaelujö aengaet toerbenmet be meefïetïenti
men upt öeganfclje 25?oeöerfc{iap (Die öelöcö öen ti^eben iSacöt banöe
^tabt beectigïi in getale 3i)n)b?ie#bei:-mannengeBoren/ bieöene^
béng ben honing geljouben 3ijn 'tgefieele ^Haet: op alle.ö / rafienbe be
conferbatie / toelfïant / eer en reputatie banbe gemelte Confrerie/ goet
reguarö te nemen / alle be te berballen b?eucnen enbe innenomen be*
Öoo?lijcK regiftceren / enbe innen ofte boen innen / en besf laerg öaec
aen / op ben ttoeeben bacö ban be Jifeaeltijb / aen ben menteen Honing
enbe <®ber -lupben be9oo?ljjc«e reecneninge boen* ^mant ban be
25?oeberfcf}ap aflpbig teerbenbe / en ïjet Collegie m üptbaert toan
ijctSijcK taerbenbeberfoent/ 3Ön getjouben/ opfeecaere boeten öact
toe ft-aenbe / beïjoojlijcn in ben routo te compareren; Sn plaetfe ban
toelcnen afge(ïo?bene / met toeftemminge ban ben üoning enbe <©toec-
lupben/ mitfgaberg be Capitepnen leben ban be Confrerie jjjnöe/
eenanber (tipt be gene Ut ficb baer toe p?efenteren) toerö berfioren.
|
|||||||||||||||||||
|
* Giextra*
hsett uyt de Verpaeht- frelle van Stads aetj fen van den lar* zó£>4* Over-iuyden
tot fijn afit- ftentie, Vytvacrt van
cToverledene gebroeders en vervullin- ge!§van des fclfs plaetfe» |
|||||||||||||||||||
|
Quefiienhoe
af te doen» |
5Itt geballe eentge quefïien ofte gefcötllen onber be boo?f3 23?oeöer*
|
||||||||||||||||||
|
fcnap/fooopijetfCeerenaisfanberetpben/foube mogen feotnem boo? te
ballen/ befelbe moeten afgemaeenttoerbenbp ben tóomngfjenbe bp
#ber-mannen/ Uz baer toefobanige perfonen tot ïjaer mogeu aflw*
meren/ atë bet baergelieft/ ten fcuare befaectteban getoicljte toag/m
iuelclien geballe ben honing alle be Capitepnen/leben ban be Confcerp 3ijnbe/ en beb2ie®ber-lupben baer ober mact) roepen/ aenbetoelche
partpen baer gefcljil aeliouben 3ün te berblpben / be gebane uptfpwccw
t'acöterbolgen / mitfgabecg be gelb-boete bateltjcn te betalen; enbe ott
,. ._. eomt felfë boo? fooberreober-een met 't 19- amjcnel ban be meer-
ïï£32 aemelte&tlmttt$ ®?bonnantiebe0 faerg 1655. 3»aerfijn mm*
houdinge berfcliepbe anbere particuliere HBetten Die bp ben honing enbe €>bec*
van deVet- lupben/mïtfgaber^be Capitepnen en anbere officieren ban be^ept^
|
|||||||||||||||||||
|
Froeder-
|cjwp. |
tecien befer Jbtabt eenftemmeltjcfc geacco?beert enbe bp be anoere
^cfjutteren onber be Confrerie toefenöe / toe geltaen enbe eenbiacnte-
|
||||||||||||||||||
|
Ujcöonberteecïient 3tjn / enbe banbe nieutoe aennomcnbe leben Dage'
bjcjc onberteecnent iuerben/ omme met alle bo?gerl?)cïte liefbe enoe
eentgïjept punctueUjcu acïjterbolgt en na genomen tetoerben / onoa
berbant ban baer perfonen enbe goeberen. ^ulcrbit^ibberltju^
ïegie een ganfcöe politie en fonberlinge üegeringe in ftcB feïiont te w*
K3der be- «en; 3ünbeoocft upt ^etboojgaenbe niet bupfïerltjcft te bmmvwi
fciïyV.nae 't fcïföc foo oub te 30n atë be ^cïjutteri e felbe/ W in ben WwwJjK
α** schutte, fjcftacn tebebbenupt bonbertdoppen/ betoelche naberljanp oan w*
tot tobt aengegroept3ijnbe/ inbe laefï boo?gaenbe €eubje^og»
|
|||||||||||||||||||
|
T
|
|||||||||||||||||||
|
fcï)ijnengeb3eetlte3ijn tenminfïen in tyh Compagmen/ efJ9c»Jr;s
|ebbwgeöoo?t batbie. banöe yoet-boogs, b«Haecx gnbeciovem |
|||||||||||||||||||
|
Stadt,
|
|||||||||||||||||||
|
van D ι t * - ï« f**9
ftth' MóttttaMieber ^cijuttenen befei; ^tabt / btf %m$ 1580.
&mS toecöen gefpettficeect / * ten toare noc| «η to«be toa* Keft / öe fP &an be groote Windaes-bogen oftetoel banbe Reys- gogen £ mimmtnm OUbe €ïtt«t ^ «Jt* Β*Κ$*9
iönemaecnt/* 5ünöe befe ïaetfte appacentelpcfe öe feif be al0 öe Η an d-
boSΉiJw t»e Utöttoöept ter *e»4Him en »n op-torttm
Mm ntonxrtte en baec ban baen ootfe be naanben «<p jrogjn
nöegeben ie tiebben; geüjtö ban tot nafta toaecfcijijnltjcfeïjept m w
&appfericnetïcn«öeSctw>o?(leen ban 3Buceemeetocen»am«: twf*
ijamgö btetbalep out* fcüö^-Oebieet: / onüer be bta ©enbe enba
^cïjHtterpe/ uptgebeelt gebonoen toerb/ geinen ai boo? tjeeit \&mn-
oetoefen*. jflöaa tjet 25u$-6rnpt nufooiangg foomeet mteem ge*
luacöttoetbenöe beeft bet gebwö banbe 25ogenöaec-en-tegen een
Epnöe genomen/en öoe-toei inben meec-gemeite giare 1580. (tm
tijöeaiööen #uben $?tn0 3©tlleru Üoogli IBeraon öteröinnen befe
fttabt fijncefibentie toajs ftoubenbe/ en alle De «tButtecpen fe&aï0t»
robec btec ©enöelen toarèn gefo?teert) bte banbe ©oet-booclj0mepe
een lanen Boet brieib toe gefciucut/ en bat mettertnöt be namfclje
Scftuttttp opHSuföjietteti en &piefien totetöt gefïelt/ foo fcljjjnen
öe Compagnten ttmt Daec ouöe namen ban ijaec boo?gaenbegetoeee
m 3©apen-tupgfi nocfj een tijbtlangö bsïjouben en be ftgupcenban
Wen in öaec banieren / ofte gcoote ©anen geboet* te ïjebben / gelncB
foobamge op't &tab-tmp£ nocö te btnöen jijn. ^ebett bte oube tpben
fön befe &cöuttecte tuel iïewfeet m ipanfcfjap/ maer tot op Jjebea
Rocö macc in btec Compagnten (bolgengbebtec^uactteren banbe
Stabt) becöeeltgebleben/ biagenbepbecbenaembanftetlNmmei:
besi €uattieïgtoaaonbabefelfbefo?teert/ oftetoelnabebertoeban
beiMbt-teecnewS ofte ©enbetë bte tnfgeltjcag in biec beefcfjepbe
tofeucen jon gebiltingueect/ 5ünbe altïjang b*<®ffictereen ban bten
atëbolgt.
|
||||||||||||||
|
do η twnt. dtt
en 22.
* Sitt Ituvf*
|
||||||||||||||
|
Slet Uvib
1*4. |
||||||||||||||
|
Hoe veel
Compagnies tegenwoor- dig , en na· men der Of-( iicictCR vae dien· |
||||||||||||||
|
\€toebc etmrt* ofte <S?ang«
©enbeU Cap. Mr.Jacob Hogenhoeck.
Etettt* Dr. Niclaes Middelhoeck. $#tb. Dirck van Bleyfwijck
Evertfz. |
||||||||||||||
|
%t eeefte «©ttart* ofte ^oene
©enbeU Cap» Adriaen vaader Houf.
^teut. Johan Grafvviackel.
©tnb» Jonckr Willem van Muyl·
wijck» Johan Perfijn.
^ί» \ Gijfbert Cruycli. Joris Mes, |
||||||||||||||
|
f Cornelis van Berenftcin;
é$ZÏQ* < Fran9oisvanHurck. ^TeftartYanHarTelt. Cctc :t«>ert»
|
||||||||||||||
|
Befchryvinge
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
$7®
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
;t3Nt&etëttatt. ofte Wittz
©enbeï. €&p. Mr. Hcnric Duyft v. Voor-
hout. Kküt. Herman Grafwinckeï.
®ei1bt Maerten v3nden Hove.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
't fëierbe <©usct ofte 25iaubjg
32enbel> Cap. Marcelis van G&cft*
Eteut. Μ r. Reyer vander Β urchi J^enb. Arent vander Graef. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
5 Daniel vander Bragge.
Antony Verfchou, £ Gerrit Verfteeg» |
|||||||||||||||||||||||||||
|
C Willem vander HieL
£)ttQ. < Burger Blom, £ Adriaen Groenewegen,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
<^erg.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Webier Ctmpagnien (BeBalben notB eenanber op^tab^-ijs*
ben acn be iBafe) foube be^uamelijcn tot acfttof meerber getal ficti* nen toerben begroot/ maer be toijfeenbooificBtige naagifïraet Beeft tot nocD toe niet geraebfacm gebonben anberen / ban alleen uprgelefcne SSurgerg banbe fatfoenUjcfefte flacBen bie ban bermogen $wi baer toe rabmitteren/ toaer ban baen ooctieen otibt fp2eecfe-tooo?bt fijt* oo?fp?ong Beeft genomen/ bat een <&cButter ban ^elft foo goet #/ al0 een ©?oetfctjap ban anbere een toepniggeringer ^teben/ üh($ ban metbe naem toeten upt te b?ucften / ooc& en matfj bolgeng ïïefo* ïutie ban ben 17. december 1655. niemant tot ©eerticB en ©?oct* fiBap ofte tot be 3©etBgenomineert toerben al# upt be bier ©enöeleit «gcButrerie/ toaer onber ban oocfe alle gegrabueerbe petfonen / tot doctoren ofte Eieentiaten in eenige facultept gep?omobeert 3ijnöe/ conform Bet bijf be 2Crt. ban b'#?bonnantiegeBouben enberoöligeert blpben ficB te laten enrolleren / enbe ben getooonhjeften €eb ter &amee ban !25urgemeefïeren te boen/ ban be ^ouberaine <©bed)ept geï)o« snbe getron/ mttfgaberjS ben 25urgemeefïeren enbe Segeerberi t>tt felber ^tabt/ geBoojfaem enonberbanig te fullen toefen/enbeljelpeit toeeren en Beletten alle oberlafi / getoelt en plunberinge; tot bien epnbe moet pber ïïotB ofte CojporaelfcBap tot p?eferbatie enbeöeBoubenijW ber^tabt/enbe ber iBurgersfen ingefetenen ban bien / boo?'t miiw om bebter-en-ttointig nacïjten eenögoebe toacfjten toefigtöouöen/op feetnere boeten tot lafïe ban b afifenterenbe/ alie£ acjtjt^olgenbe b w bonnantie op't fiucft banbe 3©acBten geemaneert/ baer ban een m^ lijcft ^cfintter na Bet boen ban fijnen em een geb?ucfete Copie toeeïs ter Danben geftelt* €«us '0 Saersf fijn fp getooon %m jKonfrefing banSBapenen enbe Banbeling ban bien te boen/ te toeten opöe »jy mW ofte 3aer-marct / a$ toanneer fp / na Betoo?beel ban onjrartjwj ge/ footoelgeb?efreertteboo?fcf)ijnfeomen até in eenige ^tabt bc f.^ &m$$/ gsPfpöantotöferi«pnDe/ fao maugmael aWCöp»ijgJ |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Sehutterïen
defcr Stadt4
weynigb in getal, en om wat reden* |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Prcêminen·
β/δ van iticn.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
ffar«AEei
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hoc dikwHi
snoeien wa- |
|||||||||||||||||||||||||||
|
tlaer Men-
ffieringh van "Wapen-han- |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Tart D e % % τ. 5^1
gttëe Hooft-mattf trnt toeftaen banbe peeren 25utö<mee(ïecen goet-
Mnben/ berpiicöt3DnïiaeE te laten binben binnen ben3&oeie/ omme fjen-lupben met be 3Bapenen te oejfenen/ acötecbolgeng bit feston- ttoituigtïe %ct* öacec ^öonnanue* Item op dat door exercitie, ende oeffeninge yder Schutter deWape- ExercïtieeÈë
nen te beter foude konnen hanteeren, ende goede ordrehouden,iuiien de £* oeflcnin- Schutters gehouden fijn met haer volle geweer te compareren in den penen" Dos-le, omme hen-luyden aldaer mette Wapenen te exerceren op allulcke »yden, als Capiteynen, ende Hooftmans met confent vande Heeren Bur- gemeelteren goet vinden lullen, op een boete van twintigh ftuyvers te verbeuren by yder Schutter ten proffite van't Roth, ten ware ymant om redenen by de Officieren daer van wierde geeximeert, ende fal op de voo< fz exercitie, om alle difordre voor te komen een Officier prefenc moeten zijn, desfullende Schutters behouden vrydom van Stads Accijs op het exerceren der voorfz Wapenen, alsfyop allevergaderinge, wet- telijck geconYoceertfijnde, vanouds gewoon fijn te genieten. 3|fcr toe i£een feet Deguaem en cupm ^il-perciiofte oeffening- °«T ■**«■
plaetg / iijnbetn ttiier-ftant met een ïjoute balteafgefeöoten/ bebup* I,a,«tte tenfte ommegang tot tyt aenfcjjoulDen beguaem toefenbe; ijaer man* Jueert oocn geen ^il-meetïer om tie aennomenöe nieutoe <§cï)utteren we tianbelinge ban fiaec getojeec t'onbettopfen / 't getoupen ban beit Wog teleeren becttaen /be bjoojben ban Commanbement plompte» «Köte uaceren / en boo2t0aüe£bjat een goet &cïjutter in tpben ban hooö toe "leti IBapen-öanbel nobigie te toeeten/ enbatbooifoo beeC Wet getmipcH bant baig-gebieeng belangenbe/ bOnbertopfingöe wn't 5Pb getoeec (om baec nautofteimg en met p?actijcii mebe te leren 0|ΐΗαεη) ben <èeberm - meeftewf epgen 3tjnbe/ bte öoo2gaen0 alftter; jw toer epjen motyf 3ün nomen bjoonen / fonber hocbtano/geltjCH ben £f ni-meeftcc / toegenö öe ^tabt gegageert te toecben. 3Mt toarett l infleiitngen ban onfe boo2-©aberen tot p2eferbatie enöeijoubenifTe jan &tabt en Itanbt / boo2 taelcnecii b?pftept fjoe beel fp gebaen en ge* «oen hebben / top int becbolg noeft ïjoorenfulien; fioe toel men fret öat °etoerufitng bet öebenbaegfe ^cftutterien/ in öefe gefegenbe tpüm oan ©jebe/ foo lange foo meer na ottentatteban p2oncnenp?aei öe* Em!inilc te öclöcncnen / en niet foo feec tot IBanbafttge berricf)tin(te «n©o?iogafgebeecbtgtte3iin/ atë baerürijgö-ftunbige tuetenfcijap tofn]eeyfins« |
||||||
|
«n finbeujcHe 3©apen-ï)anbelbjelfcftönttebJiUenb2atien. fchr
bs^iiernaeft ben ingang ban ben <ü»oele/iö bet ouer-gebiebegebeelte van
PiU cWeöef* M» i»«e IBagMene €loofiei# * geappjo* ™'j |
||||||
|
C(C( Z é'ANA-
|
||||||
|
$?i Bdchffi^nge
d'ANATO MIE ofte ONTLEED-K Α MER»
Ter oeffeninge van de
C Η I R U R G Υ Ν S. «Snonaengefienbit/ bptoe-toaïom be fee^iiacmfiept banbeplaet£</
aïbug tg geo?ootineert en goet gebonben / foo foube men bonnen alliibo*
ten op begoeöe toepajïtng en geboegl«cï?ï)eptban bten / namelijcii bat
&P be ^cïjole ban ben <2Do?logl) niet QtialptR tooecljt be ^töoie ban
ij'Üirrsenpofie ^eel-fion(ï/ anberg na't <&2kw tooo?bgefepb CfNttrc*
gte/ toant tont tffcr nobiger bp ben <®o?log al£ befe/ boo?betbdcfie
öoo? ontaiiütfte p?actijcKen en alle bebemïtcüjciie mibbelen bagdjjer
oberbloeötg beel toeren toerb berepb. &er toonb-neelerg ofteCf)^
rurgijng oogmeren moet $jjn alle toonben en facucnen boo? Ijet ma*
tmael en b 'applicatie ban upttoenbige remebien te öeelen en genefen/ εη
ai fjet toeren bat Daer booz-uomt (tsS't boenlfjcn) tot een goeö epnoe t«
hengen / om Het toelcïie gelueïuger upt te boeren fp ban noben Rebben
ben raet ban anberen bic in bcfe lionfte afgebaerbigt 5ün/toa&r tm infon*
öerijept beet ban ïjelpen/ niet alleen bet lefen banfobanige luteuretr/
erbaetne iBannen / bte ijaer geboelen en obferbatien fcïjnfteujcf? neb*
Jiicn haer οεη ηββίΐβ«ιι/ maer oöck mfonberï)ept'tgeiioo? ban b'infscuctie booi
knechts de iebenbige fiemmen en ocnlairc öemonflratien ·, upt toelcfte infirtjte
publieke b'#bediept befer «^tabt in ben <f are 1657. betoogen 5ün getoo?öen
AwromiSie eennteutoTheatrum Anatomicum ofte ^cïjouto-burg banbe entleeö*
eiechirórgi- feunltop te reeftten/ met intentie bat alle be €t)irurgijn0 beier £tafc
gicaie aidaer niet fjaer Eeeriingen ofte &neciitg een£ ter toeecn/ 3önöe Wom*
«daenwer- &agftnamibbag ten ttoee uwen albaer fouben compareren' ommeaen
nÏtenfre. t»ïjooi'e» be openbare leffen bie ben Dodor Anatomicus (jegentow
aueqtercB. big Do&or Coinelis 'sGravefande) Iffitl fOO in b'tMatOtnie 0$ ΙΠ ui
p?amjc banbe Cfjirurgie/ fuccefTibeltjch të boenbe; en op bat befe
goebe mepningebeg te beter foube toerbenacöterbolgt i$ 't ftlf^ ^m
Üaren na b'oprecnttnge bp een fpeciale toet ban be ifêagifftaet/ op een
Berchryvïn. feezere boete/ bafï geftelt enbe geo?bonneert. Φ en ganfeben toe-fïel
wlaLiU toan öcfc fWmgetéfraepenaenfienliKR/ 3tjnbe boo?-eerfï eenpc*
ïcfeT g£ $£& mup?-toerch boo? aen flraet met get boo?-gemelte banöen-^ocö
ÖOUW5» bereenigt ban eenparige ftructisreen eben gelijcRniatfgliept na b* jo-
nifcïje o?b?e. 2öoben 't coronement ofte lijjt-toercfe banbe boo?-poo?t3
tg een toeï gspjopo?tiöncerbe f rontefpice met eenia uptgeöjjitoe beeta^
mttu ι Ϊ3ΦΜΜ in't mibb? befe. inferiptie m rjebacöteniff^
|
|||
|
E M*
|
|||
|
van Del * r· £7|
MEM. POS T.
IN USUM CIVIÜM ET HOSP1TUM URBïSQ:
ADEO HüjüS ORNAMENTÜM, THEATRUM ANATOMICUM
PÜBLICO /ERE HEIC EXTR.ÜI
|
||||||||||||
|
Ampliss. Coss*
G er ar dus iVeihouck. Theodorm vander Dujjm. Everardus van Bleyfoijck. Albertus vander Graefi |
ïacobo Oelft <zJ2di[e..
iheodorol F. Vallenfi Frotopoliatro atque Colligij chirurgci Oecmo. |
|||||||||||
|
UUors βία fatetm
$uantnlafint Hom'mum cor^ujcuU. |
||||||||||||
|
ANNO cis. IDC. LTin
|
||||||||||||
|
€e ftemwn gebenbe toelcfee Üeeren 2Burgemeefieren ban ben üare' yy^sr^
1657. bit fConneel ofte ^cöonto-burcïj tot geb2upcfe ban 25urge«f iS' «ibjembeltngen/ rmtfgaberg cteraeb ban be ^tabt ftabbenberfojgt beeWcn boa jocft toieboen ter tijbt jitaD01|aben-meefïer / aï# mebeterfïe^tabgvcn dc V00E* iRewcön en ^eïien ban't €fnrurgp0<0ilbebiasf/ befïuptenbe met F°orte* wnberfje tipt juvenalis* batbe 3£oob alleen befient maeefct be ge* * ïmnd «naijept en pbele mettgljept ban 'sfmenjeijen utfjaem / geltjcfe ban s*t.*,v.ii& jwu tot nabet fnb^ttcfi ban't felf be baer onbec i$ uptgebeelt een Sceie- jon ofte geraemte ban een Ifêenfcfi / üoben 'ttoelcfie mm fietsen uw* m$ met bieugetë/ en befe <02tetfcï)e tooo?ben baer bp ld efi : alata viu & fluxA*
*£l$ L*£ïebm & al# bïeugetë öebbenbe en geffabtgïj toeg;blteben&eV
Kr?1 1 Wtö«bleugelbe up?-glasS bertoomfieft oocti eenjêepfem/ op Wkt **öe fiwwn be tooo2ben ban ben pfainuftmet onepgent* SBStTfS?"*113^tt/ öaec ÖP f&eecftenbe aengaenbe be lio:töept öesf men* mjm wbejitotbejlwptïi^bi'boegt/ wanc hst worc fnellicfc afgefne- CCCC 3 de%
|
||||||||||||
|
^74 Befchryvinge
- vr ö. ,„ den, ende wy vliegen daer henene. $θφ $tt tllétt fy 'tbOOjfj Gt*
" rr'9·' raemte berfcBepbe bloemen / a$ ^onne bloemen / ïïoofen en anbere
alle te bennen gebenbe be berganctielijcfeijept en ongeitaoigljept ban ^menfcljenleben/ gelijtn men leeft üpben%pugen3oïV De Men. fche komt voort als een Bloeme en werd afgefneden: oock vlucht hy als
»/,* 4. s. et η Ichaduwe ende en beftaet niet.* nOCÖbinb men baer benebewbm 25Hrem / en toeberfijtg aen be3pe|tonnen ben Slbeiaer / 3Pöebe ©o*>
nelban^uptter ben «eobtbeg ^onoerg/ algof men baer metre op ö'antncfe ofte nepbenfetotjfe nabbetoillen beöupben batbe l>ooö bert HBenfcn tot een ftraf ober tjare fonöe toass toegefonben -, geiijcfc top Clmileiijchertopfemetben Ipoftelfeggen/ de beibldmge der tonden is * Rmiyne 6, ^ Dood* 25oben aen op't ïjoogtte ftet men w't mtöbe een mepne
9' *h fpitö of piramtbe met befc letteren baer op
Decrescit dum. cr-escit.
bat i$; 't neemt af terwijl het groeyt, toant gelljCK be pirflltrfto JjOJ langer ïjoe btmber toert/ foo gaet tiet oocfc met be nanipjörte toop
Kmenfcïjenlebenbat fioe langer ^W^/SoefinJjateftgJ ban btentoerbtbebonben·, l»«rom!tferoortiecijW^^^^ Steen toerbt gelefen bie öccclijcfee Cementte Uw men mtm boo? ïttti (Cempsl ban SlipoUo ïa& nat tf,- kent u feiven. 3©eberfrjb$ beft (Pitmtftmtm&WMn
2&fCïtenelen ofte S&oobS-noofben met tlaun^^S^^lSS renbe apparentelijcfi opbe toijfeen maniere ber grenen öie narre ©ooton om-ftranfl ter aerben b?acï)ten / toaer ban be Wggjg Bias ben fcepfer reben moetenbe geben / anttooojbe ^SJfmM ban alle W toercltsf moepte en 3toartgï)eben toaren onttonwn en aw obertotnnaerg be Hantoer-firoone baer ban joegen.. i0 du opw bltnbe iepbenen foo berflaen getoeefl ïioe beel te meer Mjoojoeyu j * if". «5- Dp OltjS/ bOO? toten de Dood is verflonden tot overwinning,
't * toelChe wy meer als overwinners zijn * ^aerom fepbe Augultinnsira- f Mm. t. V. g« fec^ De Dood di de Menf hen v efen »^^^5 Ziele ran't lichatm : MaerdewaerachngeDood welckede Wenic niet vrefen , is een aflonderinge der Ziele van Godt, en veekijdt ais£ menfehende Dood vrefen, die de Ziele van't Kchaein Jcneye, 1» vallenfe in d.e Dood, daer de Ziele van Godc gefcheyden word « eenmaelgenoecn jtjnbenopenbebe ξtnne'beelbenbo<??a^ f^^
onSberberbanbmnengaenbefrfjoutoeu/ boe^gJXjRS«ni» be ftartopten upt alle getoefrenen ao?tenbanbe 3©ereiD w^ bleert en opoeftfjirtt/ teelcBerss eentgenorbbctoaerten obegew ?# wma-ouie uptöOutie inatomte.feamer/ eertijbsi getoeefl 3ö"öe aerrw *. ι- / S746 ^ toan b'^ube üewfe in.be plaetfe/ ban out^ genwiw s^· ^ |
|||
|
van D ι L ι τ. $jf
%m men be tóberen placöt te ^oopen / öocjö bcfc plaeté beci tt
Slepn ban begrip 3iJnDe/ té nu naDeröanD öefe nieutoe bergunt/ en
met cene gelijcB até tot een illuftre ^cfjole toegc-epgent/ tot toelc&e
men ingaenbe ftetmen boo?-eer(t op De booz-plaetfe aen b'eene 3pDe R,rchfvv-ni,
$et 2&eeio ban Mercurius, nebbenDeeen^abelinberecljterljanD/en *™ilZ*-
liet J^ooft Dan HlrgujionberDeboet/ 3ijnDe op't pebeftal ttptgeöou* wc Anatomie
tóen tOt Debi)$ HO MO BUIL Α, Dat té/ den menfch is als een ™n,binTi
Water-bel. %m D'anber 3Pbe jïaet Uet 25eelD ban De <02tejre Venus, en ^X„!
fipbeg fdfss J&eDeital iiptgefjoutoen Ρ υ l ν ι s et υ μ β f<, α. Dat \tl Stot en ichaduwe. ïlontfom aen De mupren ijangen 'tï^ooft/ &djouDer-blaberen/ ï©erbel-beenberen en ftibbcnban een3Baibif£ïj; leljter tegen De Dein; ban De boo2-poo?t té gefcïjilöert bet iÖeelD ban Apollo, en op De Dettre ban Den ih-gangij tot D"2inatomie Dat ban fijn &oon iEfculapius, bepDe <Ö5oben ban De jfêeDicmen. 3^aer binnen . Gaier*oft® getceDen 3ünDe in De boo;?-galerie binbmen op D'anbei'e 3pDebanDe mSv^ tour / até meDe Daer recïjt tegen ober op De Dein; ban De grote fóamer au*er# öefcljitDett Defigupren ban c ofmus en Damianu-s, Die onDecDe ïiloomsf- fleftnöen boozl^epUgen en patronen ban De CfnrurgijnsÉtoerbenges llouiien. In Defen ingang ofte «©alerte ftangt onDer anDereten toon €en ^cijuptie uptDe jètraet ©abibg met een gefalwiceerbe ïBan Daer in/.in On getoaetban ïïoöbe-belten / met een DubbelDe Jloep-fpaen m oe fianDen / foo até Die &atit Daer meDe ter ^ee baren om te biffcOen/ Jltjier bereertboo?be ïfeeren ^ebJintfjebberen banbea©eft-<inDiftije Compagnie» Hocö fiebmen aïDaefc een ertrao?binair groot ^cïjilDt W een ^cïjilD-pabbe. Snbe grote Warner'Daer alle pramen en De grote κ«- &oebentoerbengeDaen/téboo?-eerftDetgeftoeltebanbelfêagifïraeté mer»en""- fccfonen gecommitteerttoerDenöeommeDiefolemniteptmet ?jaerp2e* teytcn ^dacf We Dptetnaonen/ alfoo bolgeité tëefolutie ban Den 15. december: }6i'· geenCjcamen macïrgefcnteDenatéten obetfïacn ban ttoee tipt ««Coiiegieban Del|eeren ^cijepenen^^ier ftetmen ftaen in een Bouït *sht ^m». |
|||||||
|
gt &celeton of geraemte ban een ffèan ban €5eerbltet/ Die met fijn £
|
Geraeistcn,
|
||||||
|
ftwito aen tafel fittenbe/ ïjaer met een iBefie (fjangenDe ηοφ aen t
wjanD) beeft boobgeftenen/ bebbenDeDebijfbe Slibbe até een gaffel obfervatie» fjte fo?cn/ en 3pnöe om-öangen met een SnDiaensf nleeb ban geco* «^&««ί«* ^ioe beueren. Baer tegenjS ober té tyt geraemte ban een fameufen W/ pnbiijcftelöcBalöfer ontleeb enopgefetboo?Den iegentooo?Dtge; Jöggemelte ^octo2^8natomicuö/ in december Defe# giaerji 1667. JlJbelcnerjS GUnduia pinealis, gelegen atéin'tmtDDel-piint Der öerfTe^ "«"(en Daerom DpDien bermaerDen ^Dilofoopö Bjnatm des cmu9 Wee fit-piaetfébanDereDelijrne Eiele geDouDen) een Steentje ge* jonoen iö; en iiet i& notabel joe groot een öerDtgÖept en ongeboeligs E mm in Wenfilben <©ief fyteft geft'en/ fufïinerenDe nietiS geDaen tr POenbatbe ^ooD hjaerDig biaif/ en nu gefententieert 3önDe/ geeit ^mmiieapp^^^^^jj^ ^oo? be^oob/feööenDe öatmm Wfou* |
|||||||
|
r$y$ Befchryvinge
U mepnen 8em tefjattgm/maec battet een bog ^troo mw hè 4Daïg few
ïie ölpbenïjangen/en ïjoe fp öem betoaren mocïjten Öp nocStang efcDap*
pa-en foude: dotj) öoe belacijUjcn ïjp in dcfefijne mepninge bejegen t£
öetajï/ blsjfttöpöitfön geraemte/ 'ttoeitaïtonfïtgecatëbeele anderen
feec öequamlijcB in malnander iS gepaft fobantg dat tiet feec ηφίεΐίκft
bp fïucöen «pt en in malfeandet nan gefet toerden. 25encbeng de bmt
Tyg«r« bmbmen aen b'eene fPöe een uptneuiende fföone groten Cpger alïjfcc
beteert doo? de peeren Beton tlje&beren bande ©oft-Sündift ge Com*
pagnie/ defei# metftjn fmpd obec-Bleed en fïaet alsüebenbe; geiijc»
««en. bock, eoefs acn d'ander 3pde eenfeet gtcoten^teen-bocH* €>pdedeureban
fiinnen tjsi gefcijiiDert öet Meelij ban Hippoci ates5geip öe öeuve baei* te*
öen ober/ boo?fien i$ met bet 25eeld ban Gaieous, bepöe d'eeriïe
en oudfïe berraaerde iBedicinen / die ïjaec geleectljept fcimfteiücn Ιβ&
■ TréFiiïcïc ö?n nagelaten. $oo?t$i fïemwn aen de mupren op-fjangen: Ccrfte-
ïchildery en lijcn een boo^naem $uth ^cïjüderp / berbeeldenbe een anatomie ban
wat perfo- ccn menfeijeïtjen ïigiiaem fm Secilöcu geftïjtldert in ben S$re 1617.
ïêrwrtTéi1 Ö002 Mr' Pietei' Mierevelt, ^OOil ban ben bemtaerden Michiel Mie-
Itwtwcrdcft revele, die Fjetfelfde eerii geo?donneert en geteecfeent öeeft; Dienn
fijn na 'tieben gecontrefept defe bolgenöe perfonen alle feer tujmm toeiaeïi)iiertenbe/3iinbebeboo?naemfïe doctoren en Cïjirurgps' öefer iêtabt diettpde/ be doctoren met ïjaet doctorale (Cabbaertöbmioe CDieurgijng onderfcijepden 3Ünöc ©00? aen int midOe fïact ben Dr. Anatomicus Willem vander Meer, be bemonfïratieboenfce ; OÉtl
fijn recïjter-Dand op-toaertg tellende bolgen Dr. jacobusVaiienfis,
Dr. ClemensOverfchie, Dr. Cijfberc vanden Hove, met'Ct 5©CCl«n
in fön öanbt; boigDt Doftor jan vander Wei, aen de lirtctier-pib
ban ben Unacomttug ban onderen op-toaert$s/ Dr. vincent Swy$« met'et Haurier&ladin fnn f)and* Pieter Mierevek, die't (iucö w fiiiübertticeft/ bOlgt Mr. CornellsHavershoeck, Mr. Jacob bcrui-
peroort, mzvtt Kupcn-baHetie- Mr. Willem Tol, met fp flcootcn
ÏBaect. Mm de lincfiec-öand öoben aen Butgemeefter schilperoort, met ben Watt op fijn bo?ft belten ban 't <©ilbe. Bolgt Mr duck vander Wel, Mr. Pieter vander Burgh, Mr. David Dijkman, φπΚίκ-
5ijn op^tadgiaben. (Suffiijenbepbebegeraemten. Mr. Aflueiu*
Moerkercken, Mr. Jakob Poelenburg. ^e tyit tn'tberfCÖïet/ gj»'
' $3ulenbanöm^cï)tlber- ^itbemiaecbjj^cPberpi^in^ni^actE
1619 op't berfoeeïi uptbe naem enbe ban toegen alle ^^eD.;S «n Cöicui'gijnsf binnen befe ^rabtpjatttferenbe/ öpöeifecenüanut a©etö onbec ijaeu €b: acefttiii fpeciale protectie genomen/ .wwjJJ iiotö ailebe «aritepten bpben EiefDÈbije^aenblnatomtebeceett/ en nocD te beceeren bolgensi tefe %w.
O'P't verfoeck vande Medicijns, foo gegageerdedefcf Stadt^fJ*
dcre bioeeo defcrStadr in de Medicine praftiferende, mn**nka |
||
|
ran D e ι. f r*
vanden Chirurgijns, hebben mijn Heeren vande Weth Göïlegialijck tchMtif ëiü
vergadert in heur-luyder Proteftie genomen en nemen by defen een ftuk andere Rari- Schilderye hangende op de Kamer vande Anatomie by'tmeerendeel van- teyten va"^e de Medicijns en Chirurgijns defer Stadt doen fchüderen, begrypende t^oteaUviu een Anatomy waerinnefy-luydennae't leven fijn afgebeeld, verbieden- deMagiftra«j de de vooriz Heeren vande Weth de nakomelingen ofte fucceiTeurs Me- dicijns ofte Hoofcmans van'c Chirurgijns Gilde, devooriz-Sehüdery te mogen veixoopen,vervreroden ofte uyt de voorfz Kamer van· Anatomy traufporterenofte elders te brengen , authoriferen hen-luyden indien de vooriz Schilderye ware verkocht ,vervremt ofte vervoert buyten kenniflTe van mijn Heeren Burgemeefteren inder tijdt regierende, 'tfelve fluck Schildery, waermen 'tfelve buyten de Anatomy-kamer kan vinden ofte bekomen, aen haer te trecken ende te doen hangen ter plaetfe daer'c de voorfz Heeren goet-dunckenial fonder den kopers ofte verkopers daer vooren yet te reftitueeren, van gelijcken nemen de voorfchrevc Heeren in heurprote&ieende befchermingealle'tgunt de voorfz Anato- my-kamer aengaet ende dienftich is, fulcx dat de fucceiTeurs oock niet en fullen mogen verkopen vervreemden ofte wech*fchen€ken ofte van daer vervoeren eenige Sceleta ofte geraemten, Boecken, Inftrumenten ofte yetwes tot proffijt vande vooriz Camer ende Gilde gemaeft,ende gedeftineert ofte by liefhebbers daer toe vereert ofte gefchoncken ofte die noch fullen mogen ten dienfte en profijte van defelve Kamer ge- tnaeckt, vereert ende gefchoncken werden maer fullen gehouden wefeti al 'tfelve lieyer te vermeeren dan te verminderen, ordonnerende dat defe jegenwoordige, mitfgaders den Inventaris die de Remonftranteii ofte requiranten fullen maecken van al 'tgene jegenwoordigh inde voorfs Camer is ende over leveren ter Secretarie alhier, in't Keur boeckby.de ,.' ;| Ordonnantie van d'Anatoraie-kamei; fal werden geregiftreertendedea
iel ven Inventaris met verhooginge van 't gunt, daer mede fat by komen ..e Jaers, benevens de Reeckeninge (by (jen Hoofcmans van^t Chiruiy gi)ns-gildeaenden Deecken van'tfelve Gilde te doen)Tal ■ werden over* gelevert, ende dat defelveverhoogingeoockaltijts alhier ter Secretarie °P ten Inventaris (in't Keur-boeck geregiftréert) fal werden geftelt. Actum den xviij. September xvjc* en negentien»* *6K^rhöte^ enter öit bm(3 &tfrëlbecp ï)mm een aïafe Me toaer in een eeftte*
^t^« S106 öcg^e&2tiy jfeebjöei^e in öaecöanöt ieit^cootc Caicuius ofte Κί,ΐίΓ €ari«7Ï.Öla^/öie em ®?Ö*tó S^naemt Maertje Jooften, Ottt) 71- mocdigheyt
ftpSi'rooonacïjttgi) ailjiêc &tntim<^elftfiaa*felfiS öeeftafaeijaelt/ van een
yeöoenöeïjefe fuijfmptic a^tem *au'dacia vjcit. w>at yrouwi-pw- lLie Woeckmo?digheyt heeft de konft overtroffen. €ηί« Op CCll feSïvLd?
g^jNiwn aen fce fp&e fcan öet fcwnoem&e MM® W feolöenöe suea vwio-
SDööfc Doe
|
||||
|
:
|
||||
|
$7$ Befchryvinge
|
||||
|
DÖe "Maartje Jooften met gevaar
Geprahgt, gedruckt was menig Jase Door fand en fteen (ó fmertlijk wee !:■) Dat fchier de Lijdfter fmagten dee* Verlaten van der Artzen Raad, Daarom by God alleen focht baatt *k Weet feydze Godc die is alleen Een Heer, een hoeder voor die geer& In Siekt' en pijn op hem vertrout; Dus namze moet en haer verftout Ivlet eygen hand dees t grote fteen Te rukken door de Pis-wegh heen. 'tGeleertft* verftandkon niet verftaan Hoc 'r wonder haar kon wel vergaan fr Sy fon.der fteen, pijn , ramp, gevaar Heeft na geleef't ontrent drie Jaar: Doe wierd die zaal'ge door de Dood Gevoert ter ruft in Abrams fchoot, J. Scfoavehat.
t Die teen eenderde groter wa», en weegt nu noeh ontrent twee oneen.
TnHrufflfht. +"■**** «r«, Ras ten be- ^t tetjctt otoer tjan$reen flroote CafTe boo?fren riiet (m toeele 3®s
iSiidl*0 ff«mtemen ten bten(ïebanïtet<©ttöeöecCfrtrHi*oÖ»!ö/ 5Öntiebuptcit
op De beuren öefeïittbert De peeren m&to&Mi en «afttniroönst tea
ipbealöDefeCaflerJoterb gemaecfet/ fcertoaeiiDe op treenefceure met
Gefcairemt toolfeonie pofluwen ttrt nlepn De operatie üm -fjet ertirpereit tei»ii\tm
SEindeke en %m é op D'anberefiet trepanricren ttifjet Dooft. <® nfcer Defe gjjn u*
by.iehnfivm nient-ftag ïiangt meDe een glafe ftaf!etDaecïneenoel?aifeintlJOlD?np
ilco-~ StinDefó/ Dat maerteepnia uprennaDe geüoo?te ïteeft oeleeft/je^
fcenoe een-filepn taaffe-ftaerfte in DeftanDt Dat etoen ontfteften 3tjmw
siptgegaen ttf / Den jegentooo?Dtgen Sinatomicutf Die wlfDe amw
iftamei; teert öeeft/ Dccft'er oocïtDcfeSnfcripwfcWPw*
O C CASUS
Á Â Ö R Ô V Ñ 1 Í ¼ Å Ô 9 Å × F R Á G É t 1 S VITiE FlaMM^IA
D U Ì S Ñ L Å Í Â Å × Ñ Å R É Ô f Hec ã å r é * samen
 ö í é Ç
|
||||
|
van D e ι ï t. 579
Β O Ν I S ,
Qj IN Μ O R Τ Ε RECTIF1CATA In sempiterna s μ e υ l α perduratura
fIRMATVR,
<®at 101 den ondergang hangt af van den opgang en hetvlammekevan
het brofe leven verdwijnt terwijl het fchijnt, nochtans verdwijnt het niet den vromen, maerdoorde Dood gefuyvert zijnde, werd het be- veiligt om teduyren in alle eeuwigheyt, $25obettï|et\J00?geitielteliXSfl- inftnimeSii gtjïtaetg gefloelte ïjangt nocö een gtoote glafenaffemet allerlep %n- An«SS«S*
Ütumenten ten bienfie ban ben ^octo? Unatomicug moet; tybt omme bcontiebinge/enanberepjeparaticnteöoen. a$ebcrfpbg öefe ito M. . . Dangen ^cijtibetten ban b?eembe geboojten binnen tefy <§tab oefcötct/ ten "In w*£ öcnoe recDterfpbe €bJccUngen/bJclcKcc03ltciiamen ban booten aen icbepfekm ' mal&anbet fijn gegroept. SCenbe lincöetfpbeootntCbieeu'ngenuepbe ban toan-fejjapen gebaente / 3Ünbe öet eene fonber Hooft öier ter plact* fe oocftontleeb en opgefnebe in ben <3Iare 1658. gelijcR bttbp febjift «1't ÏÏatijn te feennetl geeft» Gemettt Monfirofi nati D tl f bis Bat. J J J.
Cal. Mart. Anno 1658. quorum alter fine capite hek loei Anatomkt dijft~ &» fuh. $oc& ftaef et bp bit berfie /
2Vj># minus «χ*φ*κ& turpe efl rcfyublic*. Monfirum*
€e Kennen gebenbe/ bat een Xanbtfonbet^ooft/ isiatëeenfcïjanbe*
löcfc iBonftet. ï&oojtsffietmen aUettoegennocöberfcöepbg&cöilbei Jten en afteecbemngben bantoonberujcMieben in be nature/ foo ban %1'mapi^obtten / tjartgg ©?öuto-perfonen / taembe upt-bjaflfcn en «cementen/ meerenbeeig binnen befe &tabtboo?gebanenenbp't<©ili w mm ter gebacïKcnifie af boen öeelben* <®ocfe binbm'er berfcöep* coatitfc*, J Contrefettfelen / foo in ^cftjlberte ais in $?ent ban bermaeröefel$* pofeflbren en doctoren inbe iBebicine/ toelcbergeenige binnen be* it^tabt ïjebben gep2atttfeert. j^otfj fietm'er berfcbepbefeerfcljoone schoen· |W*wn ban uptfteecbenbe groott/ foo ban €lanben/t$erten/alö Ccrvi Hootaea* mirabdes alie op gefafoiceerbe öoofben foo boben be beuren a[£ ^tuoo?aeen te p^oncb ïjangenbe / 5önbe bat bant &ert bereert öooi z.^1 Montanus mpotïjecariu& 25oben aenbefolbetïjangteenfeet 1?„ j^toaert-bigi/ met fijn getant ^toaert ofte &aeg booa nptbe SS Oebaaffen ban een fonberlinge groote, Hpt ^efe iftamet naet JJSJfen eaenbe binbmen tegen be beur ban binnen uptgebeelbt liten reZ ^natOmtCU0 Andreas van Wefel, gefeub Vefalius; ^fieri be ö« τ Jbrie f
S? Öanbtbe i5itiitotöeec ofte 25oecïterp/ üeflacnbein boo2name ?fte Bocck*
rwaileen mbe IBebicine/ $natomieen Cöirurgie/ tot toeio Kimer" "** mm$ bp & §mm fait be 3©etfj geneutt f0 bat een pgeljjcn ^bbb2 fö«
|
|||
|
580 Bcfchry vingc
fön^oef boenbe fi^tt bit «iBti&c isobc» fon tnbomfï-geïb moet l'ctnïen
bijf gulben tot cm OöoecR inöe 25ibUotïjeec / boigen# ïjet 7, 2imjci?ci
V'Tf H?r' *lim b*€Mbonnanttebe$ Siaeug '666. * ^tec boDZ-up pafierenbefeomt
*»«<ƒ. 265. nien in Ci,n mptne ^ei(f|im , ttieirlicrö uptftttjt i£ op een bier-banten
Cimpn / beitóenbe op bebier tjoucBen be 2&cclben ban be bier oetpöeit
tofteKroy7n ^ 3tlcr^'cilin>tiwïööcneen$pramibe/ oefeniCtjupnbte-tectmet
tot." ben bc grootftr / banerbtcr öt'enen om nut eentge rare Höebicinale
ferupöen en boo^tcicn bepianttte toerben/ stjnöe toel grooteüift baer
aengciegenbatbe iBebicijng en <©enec0-mecfïer£ goebe %ibai'ifïen
«ïil$fupaRcnrtcc0 3tjn.
PoteflAtes Herbatum ufumque fcire meaenM-,
tJE'jYütó ut grover ent najeentes peilere mor bos, «et Thea- ^^ op be grooie Hamer tjS f?er Theatrum ofte ^cÖouto-tomteeW
«rum ofte * aitonet* niet ailcen be toeedielijcbe leffen (öaer boo? af ban gcft>?oocïien
schuu-.burg tg; toerbengebagn/ maer oocb beeltnbg be$ ïBMntenei eenfubjettbau
£>reckeef \ot cen menfcijclücb licijaem opettbaerlücb toerbt ontleeb/om aüegcnccö-
•enaudworie enbebeel-meefterg beier ^tabt boo? een ficniucbe bemonfn-atie bnp*
van de lenen belijcbe benntfïe ban 'gmenfeijen itcbaem te öocn fjebben en onDer*
ais .cr.oon. im%m / 0p feai fp onfeplbaer toeten mocöten boe en in toat boegen
5'onckdin^e alle ber felber Xebematen acn ben anberen berfenocijt en bereenigbt
mitfade«0 3un ί oocft toaec ban baen aiie be Bbecen/ 'Hrtertcn/ IfêufcnleiW
dienflïgiieyt ^cnuen / Htgamentett ofte Cariben baer fourxe en begin ïjebben;
ι»dien. {joejjantg fp \mcj,00? j)ct gantfcftc itcbaem berfp?epben j toat netten
en toerebingen batfe boen < toat ïjaer geulen en btenlt té / toner tos
fp ban benauipj gefomwert en gefebapen 3tjn; toaec in bet leben ue*
fïaet/ en boe allejs ban bet bert af bloept ,· boe bingetoanöen «aet
functie boen/ en boe boo? bc Rentten banbe berfencn baer oo3fp?ong
nemenbe / be oeffenfagïj ber btjf finnen / ai$ meöe be b?ptoünge w
. toegmge ban bet Itcbaem en alle ber felber beien uptgeboert toepen;
mitfgabei$ aiie anbere facihm bie boontf tot boifeome nemufle batt
. 'jSmenfcften Itcbaem nobtcb ?ijn te toeten ,· 3Ü"bc befe piaersi baer toe
heefemgheie fm-[ieQuaem gemaccht/ ijebbcnbc in't blcpn 'tfelfbe fatfoen mfit
VSIZ% öcootc oube Romcpnfcïje Theatra ofte «gcftoiito-lmrgen/ n\M}»%
vanïicn. grwcnbe/ Ocijaiben bcroubcplaetfeint nnöbe/ baer b'ontiecbinöP
gefebtet/ bier tranffenofte om-gangen / Ctrbel^-getoijö artiter om
anberen oin-iopenbc en na een üetjoozlijfhe p2opo?t!'c im&en ^°&:L
gaenbc/ in boegen b'een Doben b'anber berbeben 3Ünöe / b'aiitttn^
fcan bc booJiic in bet aenfeijoutoen niet berbinbert toerb; m Οβ^Γ
Denlïe percö ofte ronbt'aiient i$ een ottibjapcnbc (Cafel toaer op «« l'
Èïjaem 'ttoeicömen anatomtfeertgelegt toerb; aen htft «tetjijj*»
öen Inatomicusi bic be ©cmonftcatie boet alleen fijn plaetjf / ten epj«j
Dp onbcröinbcrt aibacc fön tomii ma$boenend ^ef?lfoobarow
|
||
|
Van Delft. jSI
hapert m üsmten Mn atëïnmtöetbertonennoDtct acTjt fftiecCtr*
itóiijeeftfün&pfonöcre infcrijme met becguibe letteren/ topfenöe De verdeling* curieufe aenffucutoerjS Ijaec plaetfen elcti na fijn rang en Qualttept; cclTóor op be Uenebenfle ijiinbe becmttö be na-bp-ljcpt) toel De bequaemfte om d'aenichou·' perfect rchonuenften/ fïaet aen De mijter öanbtingaenbe/ gefci}?eben wc«^ Stiet 7TsXKnt%éi)t <$ prtfeBorum, bat i$ / de Sit-plaets van Stads-Dofto-
reo en Hooitluyden van't Chirurgijns-gilde, baer tegen Ober aen be IttlCiïCC (janbt tnnaenbe Sedes Medicorum, DatlSf / Sit-plaets der Dofto- ren in de Medicme. <èp De ttoeebe Ctrfeel aenbe recïjter ïjanbt ιη* ftÜtïfoZSedes Mlagifiratuum & famciomm, batt$/ Sit-plaets van Magi-
ftraets-perfoontn endiedaer van af komftigzyn, ÏJÏPC tegen Ober aen be ItncftecÖanbttnaaenbt/ Sedts Cbirurgorum , batig Sit plaets der heel - mcefters ofte Chirurgijns. ®p be berbe Cïciiel aenbe recfttetÖanbt jtigaenbe/ Sedes D. D. Conchnatorum & Jurifconfultorum>i)&ti&/ Sit- plaets der Heeren Predicanren en Advocaten, acn beIttlCfteC Ijanbt t'n^ gaenöe Sedes fpeEiatiorum®1 primariorum Chium, bat ί£/ Sit-plaets der aenfienlijcke voornamer Burgeren. <©e bterDe Ommegang!) \& fonbec Dp-fcï)?ift en fuifje boo2 een pgelijnopen. ïBeberfijb£ btt (Cïjeatrimi/ te
toeten boo?enatïjtectéeen *i5nieip/oftebjanDel-plaetg metraritepten fc aWaer»«
boojften» ilnbeboo?-gallcrpftaen boo?-eecfi bier bpfonberc geraem* Zljn*
ten ban IBenfcnen / toetenere eene iö een «cngelfe #iraet ofte ^ee-
fober / toel eer in be boo?gaenbe oube Inatcmp banier pubiijc ont?
ïeebt en opgefec boo? ben eerfïen Stnatomitug Dr. Willem vander sceietonvaa
Me*, boo? gemelt / Die in feecner Imef aen ben bermaecben %creen EnseI*
Johan Neander, nopenbe feuer gueltiebjat effecten ben toocft ban ben EiSinV
(Cabac tn simenfcïjen iicïiaem foube mogen boen / albuS fcïfêöft/ feifde.
p'tfocui ego pttblice anno 1614. menfe decembri Piratamnatione Brhtannum
ψ cujus intefiinu teriui, llew appciïato > inveni appendicem , five procejjum Jix tranfverfospollicef longum, qui latitudine five capac'ttatt ipfum intefiinum i'tperabat, dijlans α fine Jejuni, fiieileiprinciph, quatuor pedum longttu- """> qualcm antea nunejuam videram; pnetcrea futur-A fagittalïs in cranio n°n tpparebat, fedin utroque latere in offibus fyneipitis foramen aderat) per 1uSj>rocejfus durx meningis prodeuntesipfammeningtm fu\Yinebant quemad- *°Ji4»iin aliis per futuras facere fident * <0>atï#$ lek hebbe in 't open- *VideNeémd{ ^er ontleed in*t Jaer 1614. inde maend van December een Zee-rover, TabacoiogUm "inde een Engels-man van geboorte , in welckers derde der dunne dar- '" * p' Ma* J^e den Ileonofte omgebogen genoemt, ick gevonden hebbe een aen- "Sngfel van fes duym lang, 'twelck in wijtte den darm felfs te boven ^lng > af-ilaeiide van den nugteren darm, ofte her begin vanden om ge*. p°»en darm de lengte van vier voeten, hoedanigh ick noyt en haddege- J5n' Oaet-en boven foo en openbaarde haar de pijl-naad niet in het ι keneel, waar daar was een gat aan beyde de zyden van de opper- oohs. beenderen waar door de uytfchietfels van het herde heriTen-vlies nenengaende j^c ^yQ y^s 0phieJden, even gelijk 'm andere dopr de.na- ^öiib i dm
|
|||
|
58 X .Befchryvinge
den plagt te gefchïeden. <&en ttoeebe i$'tt een geraemte umi een
iceietofivsn ^outo / bie gefegt toccb mettjaec^ocDtecsi-man geboeieert tetjehi ϊΓοίΚ^ &en/öaecbengeiMtenbattbct»ecmebeinben felföen ujtef becbol* tien in de genSSalbUg ban fp?eeCltt: Deinde menft Martioi6i5. herumpublkefecui
felfde» mulierem ferme fexagenar tam propt er adultir'tum incejUtofum jïrangulatam,
in qua inven'i , venis portafpbleneticis juxtafplenem duas glandulas adnatas%
unam nucis juglandis magnitudine, alterampaulo minorem tjujdem fubjhnm tice & coloris cumliene: turn quod magis admirandum , inenter'umparttdex- tra dura mming'ts, verfus procejfum falcij'ormen , (qui dextram panem ce· tebrï α finifiradirimit) adnata trant jex ofjicula lata , & comprejja quorum wonnuüa 4, Alia ξ, aut 6, prominentias cufpidum acicularum injiar acutas habebant, qu$ tenuem meningern compunxerant ut apparebat ex ulcufcnlis,& fanie ibidem exifientibus; adeout dubitandum non fitquin{fi muiier qua jem» per dolore capnis laboraverat diutius vixijjet) graviora fymptomata fuptrve* nijjent. Non tarnen verifimile mih't videtur iüa ofjicula è fumo Tabaci nat* ^Ean*> fuiffe · uti & iüaforamina vel obliteratio futura fagittalis in Brit anno ΜοΛ f.Vaj· *®ett£: Daar naar in de maand van Maart 1615. hebbe ik wederom
gefneden een Vrouwe van ontrent ieftigh Jaren om een bloedfchandigh Overfpel geworgt, indewelckeik gevonden hebbeontrent de ]Vlilteaan des Poort-aders Milt-takke tweeklieren aangewaffen,de eeneioo groot als een Okker-note , de andere een weynigkleynder van de ielve fubftan- tie ende couleur als de Milte: Daer-en-boven 't welk meer te verwonde- ren is , waren in't binnenfte gedeelte van het heide heriTen-vlies aan de regter zyde ontrent het feyfems-gehjcke uytfteekfel ('t welk het reghter deel der heriTenen van het linker affcheyt) fes breede beentjens aange- groeyt,waar van iommige 4. andere 5. of 6. uytftekende punten had- den foo fcherp als een naaide, welckehet dunne herUen-vlies hadden ge- prickelt gelijk als bleek uy t de fweertjes, ende den etter die daar ontrent was: Soodatter Riet aan te twijffelen is, of de Vrouwe (die altijtmet pijn in't hooft gequelt was geweeft indien fy langer geleeft hadde) foude nog veel fware toevallen overgekomen fijn geweeft, Nogtans fchijnt hts my nietwaarfchynelykte fyn dat die beent jens uytden rook van den Ta- bak foudenfyn voort gekomen, gelyk ook niet die gaten nogte het ver- Nocïi twee dwynen van de pyl-naad indien~Engels-man. ^öiï) té'eceen 0M$
jwdere sec. ^celetonbanben^lare 1616 atëmebenocïmn ban een |Ban met een
,f *' ïtromme ruoD ofte buit/ gemaeeftt in ben Sare 1619 en bit jtjn oe toierbaerben ouben Sibentarté (in confo?mitebanbe üobett-fïaenDe
actenaenbelBagiftraetobergelebett en tec Secretarie gecegtflrectt ban toecmelt» jiBaecben itteecgenoembenbanberl^eer fo?eecfuww in een anbec ö?ief in be fflöaenb ©ctober beiS laerg 1621. binnen wtm seftfjjebe) ban een 3Nef bit met een fioutoeel of eenig anbec infïrunient in be lupben öaec l^upfen fcrift te gtaben / befe mofi (bolgen.s f»n frt)?P Denzin ben late 1618. geanatomtfeert3ön/ ban toeleuSaeccee» Uan be biet boo&ambetom fiebonbw j&oetowrer m\ ban bef? w*' |
|||
|
van Delft. $3$
aengetoeiim toert bfe fpboo?geben bat onber öe bo?peï0 placïjtboo? te
gcaben/ iic&üenbe Dem/ al£ in teecnen ban bien/een ^>pa in be ijanb ge* geben/ Dte toel wc ben €ngelfen töober (om rebenen nip onbenent) toass toe-geepgent/ nebenss een baentjebaer in tïont Memento Mort ,bat i£: Gedenkt te fterven. 3£e tooo?ben ban banber iBeer/noci) ober be boo?f5 öueiïieaen ben felfben %er fcl)?pbenbe / 3#n befe: Adp^remam ™ζ££%1 turn quejiwiemquod attinet; fc'dicet an D Pawr.ius invemrït nigram cru- feren van
fiam (è fumo Tabacicontraclam^'m cercbro cadavetis afediJfeBtj utiTuTe ieecker huya α O. D. Rjtphelengi» intellexijfe d'tcis , egoplane ignoro : cum boe aff.rmarrj braCC*c5« ^of\m, me jamhic Delf hts apttd Batavos dtverfa cadaverapubl'ice inTheatro fecuijfe, pojleaquam bic ufus [vel potius abufus) Tabaci ufque adeo invaluit ; inter quos (memorabile e jij fur illeveElicularius cujus feStioni Tuetiam anttj Xritnnïum interfuijii j quique inter fumifugas celeberrimus fnerat; qui etiam fofi acceptant mortis fementiam , ipfaque mortis hora, α carnifice &licloribu8 fr* fummo , mi afiimabat , beneficia. Tabaci fijiulam impetraverai: tn Wis ta- mtn meomnes ctnbri partes, procejfus, duStus & ventricuios dil'igenter exa~ minaffe, <y nihil tale invenijfe. t©at t# ï Belangende uwe lactfte vi age, γ^ffj^. te weten of de Heer Paeuw (^ töaö f^Ofeffo? ^natOmtCUiS tOt 3lepf ?. ai j* tcrtj inde herlTenen van een lichaemby hem ontleedt gevonden heeft een fwerte korft uytden rook van den Tabak voort gekomen, gelykghy fegt verftaante hebben vanden Η oog-geleerden Heer Raphelengius, is my geheel onbekent. Alfoo ik dat voor feker kan feggen dat ik alhier tot Delft verfeheyde hghamenin't openbaar hebbe ontleed, na dat alhier hetgebruyk (ofte liever het mifbruyk) van den Tabak foofeer heeft toe genomen; onder welcke gedenkwaardig is dien Dier diefoo behendigh inde lnyden haar Huyfei wiftte graven (by wekkers Anatomie gy over drie Jaren tegenwoordig zyt geweeft} ende die onder de Tabak-rokers fecr befaamt was geweeft; die ook nadat hy de Sententie des doods had- de ontfan-gen , en felfs op de ure des doods van den Scherp-regter ende ^ öief-leyders voor een groote weldaad agte dat hy van haar nogheen PVP Tabak hadde gekregen: nogtans in defe allen , alle de deelender Jet (Tenen, der fel ver uytfteekfels, wegen, en holligheden feer neerftig «oorfogt hebbende, noyt yets diergelijcke hebbe gevonden. Cot Öiet toe anten ouben SMffcijen mnatomtcu0 / toieng b?ieben acfjter Bean*
W lattjnfe befcfjapbinge baaben iCabaeinïjaer gefteel te binben 3iin/ Webben aUeMijcfe 'tgeen ten piopoofte ban onfe ^ceietonsSenbOte jeraatien bte in 't ontleben ber felber iicfjamen alniergebonben 3ön/ °f ec itptgetroc&en / en tot geröf en füecuiatie ban onfe ^eiffeïje pmti* }\m pberbp 'tfpnegïreboegt. Wz berbere raritepten bedaen in notg; Kntge anbece geraemten / en boo?tö alierlep bebencHlëcfceb?eembigöe* Ι,ΙΆ^ «erft int inftomen recötuptfietitten een geraemte ban een AilêeteMm W $mt bpten geboegt boo? Mr. jan de Geus, baer op gefeti^Det ilande rar^ gfaemte ban een fameufen mif babiger / booj be toanbeltng fcDamele hedco, w ■w&fceeriaemtlmrt lemgö ^nsjiaenji ^rügs5-tupg boo?fien. jKen |
|||
|
'£84 Befchryvinge
tointer ootfc tm gemt ban öicïte BifTe-barmett/ffutRett banspumfa
ofgebalfembemenfcOen/getouöe mcnfcöeu Dupben / en btergelijciie» <€egenbemnp?öTOen eengoebequantiteptban aiierïjanöe IZzt ge* toaffen ban bibecfe coleuren / tjebbenüe inbe Cataloge lonöerbOpfiett* öecsS battD'fUnatontte berufleubej pöec baer bpfonbecenaemin't la* tijst. <® oen berfcöepbe b?eembe geo?ocbten upr er ^ee I alle mi Ui öaee bpfonbere namen b?agenöe; onöer&efetgeen banöteneen rib ban een Meermin·, ηοφfiemverberfeïjeptsefcjjoone Tricons-hoorns ban al* ïeclep firucture / coleurenen naeiti; oifoer beien Doop toeröoocbber:* toont een Donder-ftcen, bic gefcgt toejro te 3toeeten toanneer [jet οοη* beet i <f tenteen Salamander Die nteit fept int bup?teïionnenieben; aïgfmebe een Taiowanfen Duyvcl ofte gefcï)uböei$aegöisi. 25obentis beur baec men tnborot fïaet een ertrao2imtatrfcöoone Armadillo ofte écijiU-bercneop'tSJnbtaen.ë Tatou of Tatubeba genaemt/ todtfieri rjelijcue in grooteicïïttergenggcfienbebbe. «©nberbe <£pergöie'ei*tii Pioncn bangen/ bmbtmen feerfeboone Cafuaris Eycrs, cnoocn ban Crocodiiien, slangen j&c. ^jjn't glafe nafje geteeeftent metbe letter |
||||||||||||||||
|
len kaf>
Wet ontydi- ge geboorten |
||||||||||||||||
|
B. fïaen berfcïjepöe Embriones, liiiffcöientfTen ofte ontpöige men*
fcöen-b?ucï)ten/ iunberöengtuffcben be 3. en 4· fltemtu1Ycfjenöe4· |
||||||||||||||||
|
en 5. enoocïteentufTcöcnbe 6, en 7. maenöen/ boo? ^5tab0 CSftur*
gijnjS Mr. Claes Verheul, en Marcus Bres Opgefet/ OUbec aetVtM)è
fiaet bit bers / aen bepötlofopöenbiefuftmetenbe batmentuet ettftan
berooft of ontbloot toerben ban yetg 'tgeenmen alborengnietenïjiw öebabt/ enbe befe ©mberiien 0 Blagen ban beïutfft ontfet fc3ünal-Wï 'tgebjupen ban Men eensf öebben geno ten. |
||||||||||||||||
|
i nuncj dïc habitum tra se trivatiq γονίτ,
Ante expiramus ? quam novimvs atheris vsum. De kaffege- gjnbe gïafc ItafTe geteecbentmet be letter c. fiebje berfd&epbeφ m<
"«kent met ö^.ijjjg^/ met enfonber pQtett/OOCB felf twee Koning Paradys-vo-
pletter C. ls> Schorpioenen, vliegende Herten, Indiaenfe Spwne - koppen,
vliegende Boom-draken, een Chamelioen, oienaalbatfeftenïjneW
ïeur beranbeten / en ber fiöepbe anbere faben meer. «In be baffe öJJJJ
fcent met be letter D. een betting ban upterfïe einben ban tongeren mw be nagelen baer aen ban totlbe menfeben / W fp in teecben ban ®«»™L »be ober f)at*e ©panbenb?agen; ttoee €pgerg-tanbenbernerfei£ oep ïtomngg ^ocïjcerss in Eobanba in25?afilien; ttoeclooznen mm\w* op Set booftbanecn Haes j mitfgabers beeïe anbere ^embig^n meer. ^enbefoiberbobenïjet iCijeatrumïmngen NfirtfiSSSS |
||||||||||||||||
|
|Mdcr·
|
^ee geb?ocïjten/ upttteecbenbe groote Slangen ban aHetDawew
|
|||||||||||||||
|
ten / vliegende Viflchen, Tonynen, Meer-Engels j ^ee Fapegayt '
Soottolveo, Egel - viflchen, Zee V lede^mnyfen, «Π Ottbet gj |
||||||||||||||||
|
van ί D e L * τ.
|
||||||
|
f83?
|
||||||
|
siiiïgende Borch-kat mfönSSom/ beceertboo? ^etoimfjeb&erm ban
ïi'<®o|i-iInb. Compag. en een ongemene grote Caeyman anberjsgefeit jacarafive Crocodülus, bereertöoo?bieban be 3©eft-2ïnb. Compag. Sfien be mupjen boben 't (Cljeatrtim öangen 't Hooft en anbere gebeel* lü. r . ~ ten ban een Clepljant» S'nöeacBtec-galietp/iioo? Set (Cïjeatcum Been aciuer £!%' gaenbe/ alleriep geraemtenban gebierten/oocn een goet getal %ζ& Thc«r«m.· aen en feoo^ng ban b?embe Bogetë en bieren npt b'upterfte getoelten W iBerelög/en infonberöept een jonge Rbenoceros in fyn bolle ge* öaente/ toieng toeer-ga in €uropa nopt isi gefien / nebenö berfcjjepbe anöece racttepten/ber eert booj be peeren 2$etointf)ebberen ban ϋ'<θο|ϊ De faffe* gnö. Compag* ^e Haffen getenerit niet öe letteren E. en F. 3»jn boo?* ψ%Ρ* fier.foobangeraenuenban nlepne bieren/ al$sban berfcijepoe bieren «n bogelen in Uaec bellen en bebecen geb?oogt en opgefet. S'nfomma toaer mm 'toog benen bienb 'tig allertoegen bol banbcfefoo?t ban Penöelenen inboet / upt toelcue men toaerujcn öe toonberen ban <ü5obt 3filmacl)tig (bien alier bolhomenfte toeenmeefter bernatupre) ijanbt* taflelljcö ban befeffen j 3ln-boegen bat men bier met ben geleerben Bedi te recllt fOUDe mogen feggen i Is fapkntia O" virtutis offtcinam vere
'tngnffiis dici poteji-, qui in ariis <ff natura operibus Deum afjiduo contem- $Utur>* Dele kan feeckerlijck gefegt werden dewinckel van wijfheyt * 'Seda Uu en deugt ingetreden te zijn, die in alle wercken van konil endenatuyr natmarer«"»» Gods geduyriglijck aenfchout. €n toacr aan embelijcn ben IBenfcïj
U\\ feioen beter leeren bennen alef in öefe ^cbole ban b'ontleeb-ïmnft / iulr'tuooi-gealiegeerbe oranelban kent u fel ven (boo?'t laetfttoteen Beplfame betmaninge aen s'uptgaenbeaenfcöoutoerss) ban binnen bo* tonOebaoi-pooite ban b'üinatomiete <EMft / tmmersf foo toei alö bo* ton ben ingang oe$S Cempeis ban Bpollo te <©elpöo3/ toe te paffen isf. . 25elialben Uk anatomie $w binnen bcfe &tabt ban alle tpben ro£rJSJJ
^ntgc particuliere Cabmetten met töatitepten getoeeft <3in be 2ESe* ten van par* («tepbmge ber ^eaeclantien boo? Guicciai dini in 't fftang I ontrent »cutf««J· 't begin bantiefe eettoe uptgenomen/bmbe ten in b'aöftitien/ tot be ^taot^elft/ ött bolgenbe/ On y voit encore une ptt'itt chambn ornêe de
flufiturs pieces Antiquts, cke\ un cena'm Λ. L Braffeur, au grand conten-
Umem o* recreaihnd(sfpeElateurs,* ^attÖi Men fiet'er noch een ka- *Ga,ee,T)e>
toertje versiert met verfcheyde Antiquiteyten tot eenen fceckeren A. J. f}n", d'Pal'-.
Brouwer, tot groot vergenoegingh en vermaeck van d'aenfchouvvers. *' " ^* '
poclj leeflmen in bet leben ban tizn bermaerUen fEaetsf-beer peiref.
™x > in't Eatijn befci^eben öoo? Petrus Gaflendus, \3φ bolgïjenbe toOOjben t Delphis iuctmdè exctpws fttit ah Abrahamo Godceo, qutmfortè
offendit calar'i curmtem Graca quadam num'ifmata, quorum aliquot miferat **fifiiS) oblatis prins ad ufaue m'iüe} qu& ex Jtaliaadduxerat. Satagebap nempe Gorlaus complere iüa Paraïipomena antiquorum numifmatum > qu<& fiOmiferatin DaByliotheca; quare O* commifit Peirtfkjo dtfcriptiommbrtm fr*lo fubiishndam \ ut pro fm candon eam txpmdirtt > O* qua opus font* &HZ duurt*'
|
||||||
|
$ΒΘ Befchryvinge
iucent Viturai .· tpfe dtitêm moremhona fide gtfftt, eofvexttque potiffimüm-
nefcio quid fcriptum circa Traianum. Qua loco narrare folcbat nm msmo- ratu non 'mdignam, nempe Qorleum , cüm alias Latina Ihigua non ftu. duifjet, intellexijfe tarnen libjros emneis circa rem nummariam Latinè ccn·* fcriplos; eodem modo, quo Forcatulus omnets circa rem Maihcmaticams tantum valet improbus labor ex defiderio quidpiam nofcendi vchementiflimo *·σφη& de Ρ™ί'&Μ-* '<®*W $ ♦ Te Delft is hy feer aengenaem ontfangen geweeft t,it« ferrtföi V3n Abraham Gorleus, dien hy by geval befig vond met herdoen gra- f e· /\94· veren eenigergriecxfe Medailles, wekkers fommige hy hem van Parys gefon Jeu hadden, nadat hy'erontrent de duyfcnt h;:dde geprelenreert die hy uyt Italië hadde mede gebracht. Want Gorleus was lorgvuldighera yverig om te vervullen dat overgtflagene reftanc van oude Medailles die hyin fijn Boeckgenaenn Schat.kift, belooft hadde, wefhalven hy de befchryvinge, die eer-lange gedruct fou werden, aen Pcirefc beval, ren einde hy die na fijn gewoonlijcke oprtchtigheyt eens foudeoverfien, en daer het nodig wefenmochte, fijn pen te wetckfteilen: 't welck hy hem oock ter goeder trouwe heeft ingewilgt, verbetereudeinfondei heyr, iels en weet niet wat op-fchrift van Traianus. Ten defen propoofte pleegh hy te verhalen een faeck die gedenckweerdig is, te weten dat Gorleus, die anderfintsde Latijnfe tael niet geleerr hadde, echter alle Laciji)fe boecken, betreffende de faecken van Medailles, verliond*. op dei elf- de manier, als Forcatulus oock alle boecken belangende de V^is-konftj konde verftaen. Soo veel veimach een onveimoeyden arbeyt, voorc komende uyt een krachtig verlangen om de vereyfte kennifle ergens van te mogen hebben. <&tt fCfjJljft Gaflendus op't ^aer 1606. forj bat lipt Sïefeenöe boo?gaenbe&pge&;iarf)teerempeicn tebcfïtipten iov batïiier
U ^elft ai ban out£ eenige fcape Cabinerten niet aliedep fooien ban ÏSariteptensijnteften getoeeft. «jgnfjet t£ behent barer ï)ebfmöaegï$ alljtec berfcliepbe ntrieufelteföeübenS/ al£ doctoren in beiDebtctne/ ^arupi'aliiïetienanbcrefpeeuiatibe geefïen ijare Caöïnettcn met alle öebencfeüjciie atricnfiiebeniiebüen/ bte toel meriteren geftentcfcier* ben / en ooeii bagelijq; bp lupben Danfeenntë en toetenfefjap meti&nöeK wbffag* contentementtoerben aebtftteert. aot je" Bt>° mt alleis booj-berljaelb / faftin 3tjnbe ban &tubfe en geleertljepiI iÏnrydTS- fu*t<m'tot conne# W en 't famen-ffljaBeïmg ban bten / ober gaen tor |
||||||||
|
fc.
|
ft lebo. De groot E ofte LATYNSCH E
|
|||||||
|
S C Η O O L E.
3Beïcïte als? een «SueecK-ïjof en€ntertefóbjaerinbefongeSeugt &
Eatiinfciie en <©?iecfcije talen/ mttfgaberg tre begtnfelen ber toetm* feftappen toeebt ingeplant om metter tijbt ten bienfie ban Eanbt en teefte opgetogen en beguaem gemaeeftt te toerben. <©it fr fï|K« Of MèwshJbet. Mmim i$ ban m €wtom m W alt* ö^ÏÏfóS
|
||||||||
|
van Del r t* 5S7
fatten tseifênt / ötiber befen fijn in oube tpöeti 8«c fn uptfttttbmbt ge*
Suecft öc <i3?iecfe bolcneren/ en infonbecijept bic ban Athenen^ bie in Setoenitüept en nienicbte ban ^cöoolen en ^cbolteren bobgn atlett nptfiacfn §n Itfta is be <&tabt ban Ephefen, Tarfis, en meer anberett foaer ober ootn becinacrtöeïneefl j oocft binbmen batb'üütatfanen ïjiee infgdijCHgiiaren pber in nebben getoont / gelijcö men leefï bat Cha- rondas, Urn 3©et · geber ban tCljurien onber anberenfïatueerbe bae olie 2öurger£ boenen ter -Scbooïe moefïen gebouben toerben / en op featb'onbermogenbe (ituonftberatie ban baer armoebe^tner in nieten fouöen mogen toerben berïjinbert/ftelbe lip o?b?e bat be Eeer-rneefïerjS upt begctitepne ^tabg ^cfjac-fcifiefoube toerben kloont. * ï|ier te * tui. ut: ïanbeïjeeftmenoocHaibanoutiSfobanigelofïijcfeeerempÊlenfoolangjS xiu foo meer nagebolgt/ infonberfjept na bat ftetrecijt ban «fooien op te reebten \ 't geen ben <£5;>aben emi)t$ toeqiiam) bp fpetiate bergtm* Wanneer de m'ngen aenbe ^tebcn teobergegeben/ gelijcn ban óp itetbiiegteban stadi*tr«h· <6^ejTBtüembe ©ierbe inbato begl©oonfbaeg$ na^te.CatOari* ί^ΐ^ίΧ nen baclj beg Saer# «542. onöer anbere boo?-recï)ten aen be ^tabt bekomen ^&elftgegebeni$ dieSchoole, enten iiebbe nergenö gebonbenbatecnig heeft. &tm in l|oUanb bate ^cijoole eerber in b^pen epgenöom Ijebben ber* nregen* Boo?tiS boet ftclj op in een ober-oube Mmwi ah/que die csr cou- M> fonbecbacöof batum /bit berbobt* Knechtgens elwaert Seoel te eaen dan in't groot Scoéï* ~ „ . .,
D D · Dat alle jon-
< Voerten moeten geen knapel Kinderen elwaert ter Scolengaen 3dan Sens in ύ*
inder Stede Scole,eode wiefe anders fettede of ontfinge die verbuerde f^m^ften *"'
drie pont, een derde den Heer, een derde der Stede, ende een derdenen gaea.
lec anbrenget, ten wair by guet duncken vander Stede Scoelmeefteren.
®m benen in beuWcf)2Pbmge ban ö'€Utbe &ercn nebben topgeften scbooi-mce-
oatöe^cöaol-meefter?' g'etjouben toaren metfjaer 3Bifctpulen be fe? fers j"**,. «eilgetplentel)clpenCeleÜJCren intjaer fuperpellicienmet een Bonnet oc"h" "
op naer hooft fonderCaproen, etlÖ2bOO2t0mflller tnanterliicftïjéitenbe choor mo. ^aiaerïjept conform ordonnantie be£ £Jaerei 14*o, * «hi in be $0* ne"affi!lerca
r^anb'opboutoingebejS^ieurjöefóercbjS €ooin/ Dier boben me* tSSS" gQfctnfereert/ tybbm top toeberom gefien batbe ^cbolreren in ben teverfchy* -gare 1484, üan ^ Uexxü plicijtcn ten grooten beeie toterben ontfïa- »«n· g«·* 3In be bolgenbe eeultie / bermtt.ö be beroerten enop-ftomenbe * f"'hven ^a.iogen tegen ben honing ban ^pangte/ mttfgaber^ berefoamatte * Sht betre» j^noc reliate/3ijnbegrootcpublijcfie ^cijoolen aUentbalbeberbaHen /.««>.«■ *rt ren ?iieen ^k tö^ te niet öctoeefi tot batbe leeren SBurgemeeire* SchO0férv«! Jen/«ι ^"are ^94. genegen toerbenbebefelbetoeberomte fierflcli vaiienj cn «"•."wWnoubenfllortTanteiitot/ecii nientoen fóetm ftebbenaengei wederópreg- •wwwn^aite p^ibate i:atönfcbe^cöoolen(bi« miöbei^tijttottoe* w v« Cm2 tep
|
|||
|
5SS Befchryvinge '
öerfeggen toaren toe gefïaen) groepen en atgettötïïen / baer toe tcrens
bc beraonbtgen öefe toacefcDoutoinge* Abolitievit» Alfbo de publijcke Schoole binnen defer Stede, ffaende defenOor*
^Ie..n^.rlvate loghj geheel ende al vervallen is geweeft , e^dedat mijn Heeren deBur.
Schooien gemeefters om defelve wederom te doen floreren ende te brengen in hcu-
fcijinen dcfcr ren ouwen ftaec,goet gevonden hebben tot gerijf vande gemeente defer
Stadt» Stede,aen te nemen een nieuwe Re&oir, Soo is't dat mijn Heeren late»
weten alle den geene die gegund is Latijnfche Schoole te mogen houden
dat fy-luyden van des voor Paeflchen naelt-komende, Tullen moeten
af-ftant doen ende daer mede op-houdenendefupercederen. Aldusge-
publiceert opten iv. Febiuary Anno. svc· vier ende 'tnegentigh.
* 3 K*kt*>"K ^° hnjufce oppidi. *
ƒ. üS. . let toag oodtalban ontoec tpben geïmtptMödi/batttiertianöt ber>
«rn!a™«- moffit eemgerïjanbe^fï)ooi te Ijouöen fonber acte ban confent/ cntëei
mg schooi boo?nameiücïi toa£ fultjr noöig cnber ïjet reformeren ban Den €>oög«
acn-tefteifcn &ienjï/ aengefien be latnöcrcn aisrnocïj entoetenbeen onerbaren/ feee
fchrJtSjck ï'cötrföcft tot mtfberfïant en btoaltngen feonnen toerben Qtbmtl)t / öcr*
fjaiben toag fc$ Sarcn ïjter beboreng öp be Staten banben itanbe (tot
fcoo?nomtnge ban beele ongcregeitijeoen/ bre in (iet fjouben ban ^Srijoo*
ienbageïijcrtoierbengepleegt j eenpaccaet geêmancert fceaer bp alïe
jBansS enbe Bjouto-perfonen binnen enbe btipten bc^teben ban 3|ol#
lanbt enbe 3©efï-B?tenanbt getnterbtteert en berboben toterben / Iiert
t'onbertotnben eem'ge ^cljoole te öouben ofte omberen te leeren/ tett
fpbefelbe bp ben jjfêagtfïraterïïiaeMup&er refibemie eerft beöoo?lijtft
onberfocttt enbe geabmïtteert toaren / enbe actebaer af fjaeoen bering
§en; beebtebenbe boo?tg be ffêagtfïraten/ toe te laten ofte gebogen/
at pmant/ban ben geene W fp-tiipben toaren abmt'tterenbe omnie ^cïjöoI te öouben/ eentge 25oecfeen fonben mooen boen leeren be €inif
•Thn.st*. fteitjtfïe Religie contrarierenbe. * MWz fooien ban ^eöooienbnpteit %ΊΖο öe grootepublöcfee^tabtsi-^ctiooletoerben by.Schoolen genaemt/ Maer» i589> enbe 3Örtbtertpbetotberfeöepbemalen aïfitecberboben/ aiiÉbujcïOT befSeut-boecnen befer ^tab. * ïBerbenbe topbersf b'acten ban tonfetu
R ία noiÖ öaodöo; onberijouben. <fêe fttuatteoftegeïegentïjept bergtop te / anberg gefept Triviale ofte aïgemene ^cïjoole febiint ban al-ouöö
situatie vm tr^m setoeefï te3ön terfelfbec piaetfe baer BebenbaegsJ notïjtö/ na* ftLm-jnfehé meltjcii m be i^traetbaec ban be naem b?agenbe be Schooi-ftraec, schooic. Dicfitebp f)et Frater-huys, bootenen onber be <25obts?-ljupfenbeff8?^ • hvtn-f, iJen^/ en ötïjter fjet rijtöe Bloo^ec ban &u ^gatfia gelegen/ ecri
&9- toepntg Dttpten be boo?naemfïe paffagie ban 3©ageti£ en anbec flraet^- getooeiafgefonÏiert/ jijnbemben S'are 1620» boo?ften met eenner*
Iwhz foo?te ban biautoen 2$rbnpn-fïeen na be ^orifcöf o?b?e coo? fcfett itieep-gepiefen peejïo; Henric de Keyfer ftif gemaecBt/ bjejies ....... ~ y&\u*
|
||
|
van Delft. 589
fdfbe onbee fijne toelgep2opo2tioneerbetoerciiett infrgup? ïwft upt
gegeten: boben öen ingang fïaet meta«ïöeletterenbefe SJnfcriptie. GYMNASIUM PUBLICUM JUVENTUTI op-fchrift
PIET Α TE, ARTIBUS ET LINGUIS IMBUEND^ D I C Α Τ U M. ï&Qtt&t openbareoeffen-plaetstoegeëygentteronderwyfingevande
Jeugtjin Godtvrucht, vryekonften,en talen. ï|iereben Onbec OP be juipt - fieen ban be bood) öcg ingangss ftaet een gtoote <©2iecfcöe Υ
3imoe ijct Symboium ofte «giinne-beelb/ foo txieï ber^cfjoolealg #- minariwn Theologicum, oftC Frater-huys , bp toeicftecg DefCÏ)2pbingeÖeH
uptleg banöicn ig ge|ielt ·, * ban binnen tööetgeöwibüierbedt in bijf * *««■ tl
bpfonoere ^cöoolen ofte ClafiTen / bienenbe aisi graben ofte trappen tot 5lt · öetoeltnebetoenemenöe leerlingen upt b'een in b'anöer toerben ge-· VcrJeïinge p?omobeert enboo?t geftuptot/ jijnbepberClafjïg meteenbpfonbere »»« binnen, naem onberfeïjepben / en boo? een bpfonber Eeer-meeftec bebient en 2£°iSjf · geregeert'bie Ijaeronberöortge Wcipulengeöouben3ön teonbecteup* <fcBVv*rden- fen/upt te leggen enberhlaren/alfulcne gronb-regulen en 25oecben/ <*«* ölö be generale 0202c ban't lianbt mebe brengt: tóant be metöoben biemeninbe itatijnfcfte ^cïjoolen befer #2öbintieplacï)tte Douben De methode ban öub0feerbiber0enbitTetent3ünbe/ enelcïiïlecto2fobanige25oeci *a.n ^™- »en boenbe leeren m ïjem goet bacfjt/ftrecfete fultr tot mercbltjcne con* ÏÏSinfchï fafieen beracïjteringe ban be leerlingen bie foo nu enbanupt ö'eene schooien ^tabtinb'anbecter^töoole tnerbenbe gelept/en albaergant£anberehier te-iand· poetnen enmetïjobenban inftructic binbenbe/ genootfaetnt toaeren £["" v«ë telcHen^ te leeren nieubjefunbamenten/om toelcfee bifcommobiteptcn |«bröact«, B002 te bomen nvt fjaer ι6ζς. een generale ^cljool-o?b2e ober alle De&atünfcije^cöoolenbefer^obitttie ^taetg-getopfe goetgebon* Jen en baft gefïeitrê/ na bat ïjare <£bi <S2oot |Bog: boo?be peeren Jturatcursf ban b'8mberfïtept tot Eepben / baer ober fjabben boen hl*S *m ^ect°£β1ιοδ &ffltot üanüc boo2f3 öntberfitept/ itiitfga* W be geöeputeerben ber ^pnoben ban bepbe be guartieren/ als me* ff ^We itectoren upt be meefie^tebenban befe $2otointte baer toe !Peaaiiicf{enDef£ï)2eben/ öie poer fjare confiberatien foo monbelingft öj» IcWteltjch bebben in geb2agt/ feaer tipt bp ben boo2f3 ^enaet een wept gcfo2mèert en 'tfelf be met ïjet Slbbilö ban be boo2f3 peeren J^urateurg benraefttigtjijnbe/ ter bergaberïng banbe ïiooge <©ber* gjJJ?P»belijcb tggearrêffeert. «^ulcr ban m tijuaf niet ban eener* ïïï- wcfien m f«nbaraenten op een eenparige boet in alle bc «gooiere D&oë mi wjec itanbe beeft mogen fcöerben geieert; en alfoo baer toe in ben eer* »*«wei Vd« aneen grooteguantitept cremplaren mofi toeröen geb2iicbt enbe bat iLi£rJL* WWWIttlttiitft/fymtofwfrnbanbenfelfben ^jucfetefoulageren) S5ü3r |
|||
|
^90 Bcfchryvinge
be iBagtftcaten fit pber ^tabtfeecnet tajd ban €pmpia«iiniotïeK
aeii-nemen / om be feibe boo? bte gene / Die tot bien epnbe met be boo2f$
ilBagiUcaten moci}tenatco?beren/ te boen berftopen enbe uptfïnten/
föotoierb Dier te «©elft op Den «o ^anuarp 1627. gepumtceert bat
ban Doen booitaenmemant eenige eremplaren ban be boo?j3 meuteg
geo2Domieerbe HianjnftDe en «©itecfc&e ^cijool-üoeciien binnen be
^tabt enbenbeöJpbe ban bien triodjt bekopen banbefulcRebte met
ïjet roeren ofte bp-teccnen/ De$ gene Die öeboo2f3 €remplarenbanöe
^agiflraet acngenomen Dabben/ onberfctjepben toaren ·, ben ^ctjonb
mcefterS toierb mfgelijcr berboben eenige anberen te abmttteren / alleg
op een 3toare boete 'telhenö en foo memgmael pniant contrarie bit oer?
*siet6k£urh boögebacn tefteböen/moirtjt bcbonbentoerben.* ^eopperjteenpp
fel 3oa' ftberenbe befec leer-meetteren toerb ben Reaor, bat rê ^eftteruec
Regering of belepöer ge.aemt/ al0fjeb&enbebe Directie en'töetoinb ober alle be
v*n de Claften int generael / ίίφ ίβ met eenen Regent ofte ipoberateur nan
schooien. .t€oUcg,ctu,nonge Cljeoiogantcnoftef ratre^/gelijh'tfpnerplaetfe g
h sn· ofte Conrecto: aeniiem bolgenbe/en boo:t0 noctj b?te anberen mm
haer/ alle gegageert toerbenbe boo? 0202c ban be jpagttfract iWSin
#ehooi-^d bar MBulwri "ban be ^cliooueren pber na fijn fatfoen m^wnM
vr>-wiiii; «a met een feer gering ^cipol-gelb/tot een b?ptoiltige bereermg/fta.tbol·
yde7,wd' fiaen/ ^jnbe Den toto? geUouben aen ^taDjS (Crefor ei ooeitjen«
scvalicn- beranttooo?ben alleen» bnf (ïnpbetWDer ^renbeel'0|aerp bo o?
elche ^cljolier be ^cDooIe frcquenterenDe/ te* macD ^SSXSSS
termijn ηοφ geuo?t toerben ben bierben penning me bolgeng totro act?
* ^^"«j" öien-aengaenbeaemaecnt/beBeert moeten toerben tot p?^mien vw
ΎμΦτΤ L <Êer-p2pfen Die na 'teramineren ban be ^cDoUeren/tot twee-mnei
t::tc< *|aeS (te toeten in benaenbang banbe jpaenben *#»™&
p . . mwm) aen be felf be uptgDerepclit toerben Wjm™Mffi£
E,amJna of mtm getueea en toegenomen Deeft- €nbe op bat alleg m w i\<f*
rateurg ban toegen be IBaotttract / btct bequame Pf ι &»""' Sii «
tijw upt be j^agiilraet felf/ gecommittecert / met W*^gKrf!
S3oo?noembe p^mien toerben uptgebeelt aen ben genen »»3
jbebonben toerben / 3i)nbe tot bieb epnbe be O«ommttteerbe peerenm
Ik öciïembe Examina ofte bep?ofbingen ber Claflen m m ww
rjenö in ijet Auditorium ban ben ftecto? bergaberen) f«S ώ*
te letten en bernemen toat pwcflen een pber m ftl«JJg« ^VrW
ten gebaen- W>k gene bic boo? aUeteCIeffen ion'«KSt
. .. „ tot b'öniberfitept toerben gepjomobeert boen beeltijbj tot w^m
ΚίΓΓήι teecnenbanöaer UequaemDept eeiii€»ratte nvt l«^K2£rf
fySiin va„ toeeen<arateur^-ftoeliirtboo2noembe ^"VJP^CTaJ^
£er.pi7fe». banbeniïetto? opgereeftt; naDetboenban b kratten/gei^ ■
m m® plmiï te folemnitept ban 'twpt^n m c^-p?pt| Df|l
|
|||
|
van D fe t ι t. j9i
pnbett bartöenOubiïenCurateucm functie/ aenbe toeleven ben eerfï
opgacnbe tipt pbec <fllafT$ (foo inöen naent Dan fijn pjy^-tfecïienöe mer-gefeLen aitf fijns* felf£ teegen )s>en gebienft-rebim Dan Danrti-feg* öm^tnDeilattjnfetaïeöoet. H>efe €ec-p3pfcn ueftaen aileinuptge* tefe 'Boeciten cierüjcK ingebonben/ ban binnen met eenige lof-tptel# tereerenbanbenp&të trecïierüefci)2cben/ en bp ailebe€urafeur£/ mttfgabefcö Den iSecto? oubeiteecnent/ en buptm op boozfren met be ptliagortfcne lettec/ 3ijnbe ijet 25lafoen ofte ^inne - beelbt ban be ^cïjooien meermneiöbermelt. ^nijeti^naulijcjegeloofiijcRteat ops toetfung en aenp?tcfieltng be rep?ejentatte ban foo foiemneie eere uatt peljen opöegeinoeöerenbaniongeitngenöteban öoebenaevtsijn· Excitat [adfinfus] fludium JaucUtaquc virtus
Crefcit, ^ ir^menjum gloria, cslcar babet, * * ovidMi
/®e boaj-gemelte peeren Curatcutf ofte ^cïjool Befo?gcrg FjebBen '"■*" 2
titeraileen toeftciitbat aüeö 'tgeenbe Sengtmaerooch'tgeenbe Pre- DeCurateua ceptores ofte jiBeefïersifdbe belangt / na beljooren gebirtgeert toerbe / *a.n,dc L?~ jcftftamtöaec toe niet aileen b'opficnte ober befe groote ofte Satijnfe oocki«éc- gcfjoole / maec oocli alle anberen ban De gantfcne ^tabt / gelijrR fp neopfiende» Stierlijft op ben eerden «^onbacn int $ieutoe <f aer afgelcfen toeröen J.ver,a,,e tttet ben titel ban Toefienders over de groote ende andere Schooien j $ςΐ"οο1βΒ3
op alle tneJcfte mebe betfcltepbe goebe <©.nonnantten en reglementen foo
jjpftet boen ban bei ^cftool - meeftersS p^oeben alö anberfint£ tnbe •ta-boecfeen befr «Stabt te btnben3i)ti; até 3tjnbeb'onbertopftnge oanbeSeugt onber een teel geflelbe föegeringeeen faecn ban geen $- ttngeaenjeleaentfjept: baerom bergelijcat Plutarchus, in fnn gulben ί1"""!" ε** poecribanb'opboebingeberiainberen/ïjetbeclïant ftgeen alleen ben JS ïi? nicntfcfj ban alleanbere <§cnepfelen onberfeïjept) bpeenStcfeer/ feg-- voedingen WW-, Eengoede Aerdebvgebreck van bouwinge, werd ontvrucht- telwëK
^eren hoe beter die in haerfelven is, hoefchadelijckeronkruyt die voort d ir^en ' a's ^3er S0ede h-aveninge komt te mancqueren, in't tegen- weel luk ghy bevinden dat een harde, wrede, en fteenachtige aerde, wei Inbouwt zijnde voort fal brengen veel fchoone en goede vrugten. ^iteiltj e Porden wanneer die van jongs af getemt en wel gedreflèert werden , erden bequaem om de menfehen vee'lderley dienft te doen, maer wan- eer men die ongetemt laec op-waiTen,foo worden fy wreed m wild. wwtim» fepö ovidius ban be meufeïjen;
Didk'tfli fideliter art es i
Smollit mores \ necfinit e/Je feros. * *o®t& n. fejfi ^^namentlöcabïetit «ter oocr geler/bat begeugt/ na be Icffe st*Z*Z£-
aaiomea, fo h$ gpotTbm ba»il6 Wgii IM 0?aep«t to^bgi Leert,
|
|||
|
f 9% Befchryvinge
fepb ÖP/ <*en jongen de eerfte beginfelen na dctï eyfch Hfnes wcchs s aï$
*g frevtrt, hyoock oudfal geworden iijnï en lal hy daer van niet afwijcken»* Jguofemel efl imbuta recem, firvaht cdorem
». ^tf· »· <® nerfulc* $ ootït bn bc boo?-gemeïte <®?bonnantie ban be ïtoogft
#betljept gefïatueert / bat men in bc ILatünfc^cöoolen be *©ifctpulen
Sdt!n5ienft ttoee-macl bejstocccfeg be CatecïjefijSiiVtEatön nanbupten fal boen
indeLatynte le^en en baeu ober ooch eramineren; oocii igfjet geD?upc«eUKRoat
schooien, men bageujcic alboieng tot be leffen te treben een fïicijtelnft gebeb tipt?
tt02t / beijelfenbc een aencoeping tot <S3obt om fijne affiflentte cnöe bec*
ïictjtinge beg berltanbS in ben ioopïjarer ^ttubie/ mitfgaöeriS m*
fcetewngeban b'aengebote boof ijept en bevneerbe begeer lijcRbeöcn ban
fce joncljept ·, geliirn beg abontg tot befïupt oocn biergelijcfee geftbief.
«©eiljalben bimcfct mp bit een gobtbjntljttgen regel te 3tjn/ betoelcfte
fepb / Studhfi imprimis fint Pktatis fludiofi, eertoque fciam fine dhini nu·
minis invocationsi nihil fe in fiudijs diligentia fua promoturos. <S>atl#t Laerde Leerlingen voor al leerlingen van Godtvruchtigheyt zijn, en onfeylbaer verfeeckert wefen met al haer naerftigheyt in haer Studie nieis te lullen vorderen > fonder d'aenroepinge van de Godlijckealbeftkrent- heyt, ©oo?tgfmiben fp fonbedinge toelboenin ernittge ïjooctj-acf)*
tinge te nemenbOntoaerbeedijCReiioiieUjcfeö^t ban ben tobt/ fiou* fcenbeinbec baetpberbacïj i'apbec up? boo? ongelucnigl) / op toelcfte fp ntetujeö toe-genomen / ofte in fjaer ^tubie op nieittofonbenmo* gen ïjebben gep?ofpteert / alle leupe lebignept en onnutte tiib-guiftinsö af Êeeriglucn öatenbe/ ten allen tpben inbacljttg toefenbe aen be imty tige raebtgebingen en neplfamebermaningen bienaengaenbe foome* ïiigbiilbiggebaen/ bjifootoeelboojtretïijcïieiBannen/ hk alleen boo? Ijaernaerftigïjeptfeer. glonwfeenonilerfliKiie namen ïjebuennag^ laten. jghtifquis enim daros cafas virtutis amore
Vicerit, Uk fibi Uudemque decufque parabit. At qui defidi&m luxumque fcquetur ineriem » Rfr Turf is mopfque fimul 9 miferabile trmftget avum· SX'sZ* ®an be ^tubien fullen top boojtgaen tot alïerfjanbe f β1ί5*'iSS
€**> ·· roeene I&oop-plaetfen en USarcnt-plepnen/ mitfgaberg al 'Wf^ berg ten btenile ban bc üoopmanfcDappen / en onberï)onö ban^;£ nw» fcijenlcben publijchlijcfe i$ bew?bonme«/ onbec befc eomt mww» Dom w m$ u bmftfym |
|||
|
Van D elf τ. '5$V
De V L E E S C Η - Η Α L L E. ^ ,
»Ieïterjs recöt en in&omen toel-eet mebe aen be «i^aben toeBeBüOtf vitw?i3l?
fjdföenbe/ Den 29. September beg Slaerg 1295. boo? 5pioren$i be bijf be (bte öejsi <8aei-jl baer na boo? ïteec <S5emt ban ©elfen omge* t»2acï)t toiecb) aen onfe j§tabt i$ ober-gegeben/ onbet rcfecbe ntttDtansS ban cenige iBarct-tpben op toelc&e be <£5?aef be becballen en^offpie» ban Dien a$ ηοφ aen ficD öejötf; ben Öjfef lupb afê bolgtt |
|||||
|
Ύ Florens Grave van Hollands Zeeland, Heere van Vriefland,
maken kond, allen den genen die defen Brief fullen lien, of hooren cj(-te VMi lefen,dac wy oniea lieven Poorters van Delft gemeenlijcken, die houden- Gwef flor»; de fijn defen Brief om menigen trouwen dienft, diefy onfenvoir-ouders v,n te Ψ°· endeons dickegedaen hebben, geven dar fymaicken mogen binnen der fe"vie«-n vryheydt van Delft, een Vleis-huis, ende een Broot-huisdaer t'henalrce huys en e» oirbaerlickfte dunckttewefen,endedaerof jaerlicx in te nemen alle de iro«;bey^ renten , die daer of buyten onfen Marckten, want die houden wy aen ons felven, vallen mach of in c omen,ende die rente te keerea» ende te befigen in die gemeene oirbare der Poorteren van Delft, in oirconde van defen Brieve befegelt met onfen fegele , in 't Jaer ons Heeren M.cc.xcv. op Sinte Michiels dage in Vliiftnge. Onder ftont gefchre- ven,gecollationeert jegens'tOriginaeI,daer't zegel,overmidsouderdom- me ,Toetfcheen)of was, ende accordeert, inkennuTevan my, ende was onderteyekent H. de Eynden. ^it$?tbilegtefp2eecBtoocnban eett25?üot-ïiupg toaeruptbujtHt vanoutlook
eat men ban outgalfjiec mebe een ^oot-Dalle moettjebuen geDabt/ een βιολ- Μ^ι als nocf) in Wimthtijtn en anbeceguattieren ge&upcfelijcK tsL hal1·» poen tree een diefje ban'tiiaer 1338. mebe tn ,&tab£#?tbilegie- poecHiflewgi (iwert/ bjaei; bp ber&laew toerb bat be Cameretcen be ï|al* lenüeb^ben fullen ban berfcöepbe on-geiben in ben tm gefpecificeert: W Dat de e*-'
Υ Kerftandt Janfz, ende Jan Grois, Schepenen in Delft, oir- mtreuen. de
eonden dat die vier Gameren die voor die Hallen ftaen of nemen "a"g° £^ fullen der Hallen voiren alleftraet-geld, plaet-geld, ende brugge-geld, t/nva» fira« aatter op verfchynenmach, in'c Jaer ons Heeren duyfent drie hondert en andere agtende dertich, des $foonfdaegs na Sinte Maerti/ns fcudde-korfs daige. ongeiden. κ?®»!* ^wftoffe fp?eect ban gallen fonber te bifïingueren toat foo?t oniëkerne'y *
wn®mn/mM-Ml}mpmcntftlmmi tenmmfleneenbanbefe ™,a" t,u · Sglenbe mm-m getoee(t«5Ön (a$3unbenocDöebenbaegï$ foo JSSS- SS, ï pöe Camereeteri gelegen) fooölijietccötecupteenanberöjtef fta«hw&. wan oen üace 1413 (tn't boïgenbc fepbeSalieiUjalleteinfeieren) yjitf{ baec nu bejegentuoo^bige BleeS-fialiefïaet/aï.tf-boen weeft is een Somöaect-ö^ofte ©anthbaiiSeemnge/ bc&eicöe ·; "- "f;#fffJ''· •""'i- mee |
|||||
|
^94 "Befchryvïnge ~.--~ï
met betoülignigö Dan <0?aef Willtm be fefbe eerfïiivtboojnuembe
ipaec tot een3©olle en Hlinue iBant-ijupsi/ en te gelijfh een Bleess-Daiie beranbert fss ; fulcjc Üter upt af te nemen të/bat ai foo lange boo? ben jare 1413. be ©leesf-fjalie omtrent ÖeCameretten gefiaenïjeeft/ oorfjop toatplaet£t0 onfe&er* ^eben fjaer ïjicc na berleenöe %ttoü) jan van Beyeren, (<©ombanbe<0?abtn$?outoHaco&a)alö boocDtenöe ïrtutoaertbanl|oUanbt be b&Ujept aen be ^tabt bat be ©leeg-üou* bierg öaec ©leefcö mochten bernopen öuptenbe $allè' een pgeltjclf boo? fijn beur of eltoaerts baer Bet Den toet-fiouber£ genoegen inocête. %&att ban t£ ^φ ^ano-befte; Ontflaslüg Τ Ohan by der genaden Goods, Palens Grave opten Rijn, Soen van
vaMevFcej" * Henegouwen, van Hollandt, vanZeelandt, &c, Doen cond allen £ail,e ™^er luyden j dat wyomgemeenen oirbair ende profijt onfer getrouwer Ste- Jiouweriuw de van Delft, aengefiend'trouwe dienften ende gunften die fy ons, ende gelaten wier denonfen gedaen ende bewijft heeft, ende noch van hoir immers mee- hacr vlees nen te hebben, derfelver onfer getrouwer Stede ende ganfer gemeente Haïeiemo- van Delftgegonnen, ende geconfenteert mits-defen brievé, dat zy die genvemtn. Vleys-houwers die voor dele tijd , op't Vleys-huis geiteen hebben, ende den anderen, hier namaels binnen onfer Steede van Delft fullen mo- gen fetten, ende Vleyfch laten houden, ende vercoopen ygelijck voor zijn deure, of anderfints daert hem genuegenfal opten fijnen, fbnderye- mant anders hem des te onderwinnen, in oirconden deien brief befegek mitonfen zegele, Gegeven ter Goudeopten eerftendach in Juniusin't Jaer ons Heeren M. cccc. ende xx. ^nboegen be^tabtaljef-öoenban aUeimpofttien / boo? foo beel fp
aen be <©?abenmoefï contribueren fcööntontfïagen genjeeflte3tjnÉn
bit geöoubi/ ttoelcfe feben gaerteboorenfoo koel tot een ©lee£-Dal alp
» 1- u* ν ^0u"* en &ίηηβ Éanen-öal toas* öerept / boo?taen meeft tot ïjet laetfie
TMdevSew öebfent te ïjebben/ tertjjbt toe be&oubereine «©beroept om be3toa«
balie weer in laden ban öe <®o?Iogentefeonnen fuppo?teren beümpofïenop't w>
gï/oert. fiiaei ijeb&enber3toaert ·, besf toegen goet gebonben tö / om alletontra*
jentten en fïupcuerpen boo2 te Bomen / ober-al ©leessi-öaUen te moe?
ten Seö&en / baer toe alhier be boo?gaenbe oube ©ieei-öfllïe toeberom
ig aengenomen / en metter ttjbt te Klein ballenbe om langer met be w>
fien-öalle gecomoineert te 3ün/ kotert be laefte eibers berplaeft / geüjcB
ι» Gebouw aenfïontg jjooren fullen; en W i$Ut gefttcljte alleenïüö boo? be mm·
vernieuwt §tffo ^tt ggöieüen 'ttoeln ober eenige 3mm ban be gronbt afw
•n hoedanig. nkmt m m^ch 0JJ mmhm iö, b^aenU ίη m langwerpig btec*
dieo, ' Jtant geöouto onber een fcïjalien bacn/ «eouenbe ronrêom öeente mup-
ren met lucïjt-gaten en tcalp-b)erc6 boo?(ïen na ben epfcij / ftaenpc w ren grootegetoeïf be l^elber ,· bebooi-gebel/geöeel ban bJttten «WJJJ rieen/tsi met ttoee$002ten ofte ingangen/ öoben bjeltneraisfmeDeint fo^meeïban be fcontefptce ofte ojwjte W &M$) weww^|p |
|||
|
van Delf τ.
|
||||||||
|
5S?
|
||||||||
|
©ffe-lioppett / Stfjapen / tëammen en bergende Bee 1alg 't töeïc&
ggfïacljt 3önbe&aer binnen toerö toecisoft 5 en geiijcö ban booren foo 3ön oocbbanarDteren ttoee boo?-gangentoeberfüi# meteenige trap* „_"■' ; pen op-gaenbe en refponberenbe retfit tegen ben anberen ober/ al£ oocö wïïe w meoeopbe gaerben ofte rpen ban bevallen ofte 3©tncfieïtf betoelene ^ viecs-iui ojbentUjcögerangeertttoee-en-ttotnttg ingetale?tjn/ toerbenbege*lee"°Pwa« tooonlijcn om be büf jaren berDup?t ofte Herpacht met tooo?toaerbe Sïïi'ïi*- bat be ©leejs-öoutoerss alletoeecïuï bp lotinge geöouben 3Ön om te gaen dei en ban plaetss te beranberen/ ooft felf op be plaetiei öaer te beur ballenbe te fullen ftaen fonber bte aen een anber ober te boen: onber toelcfee pacïjt naerouber getooonte mebe begrepen toerb fjetoberfcfjotbanbefeben* tien Stallen ofte3©inc6el0 ban 't3©olle 3©ant-ïmpg nu gefept^a* fcen-ljaïle Doetoel altanse gefepareert en banben anberen gefc&epben/ ecljtettotnocïitoeonbereenepacötge&ieben/ al03ünbe (gelöcft gefegt 1$) boo? befe gecombtneert / en Sier ter plaetfe ö£ bén anberen anner ge* Keuren we- toeeft* 3©pbet# 3pn ten allen tpben ober be ©leeg-öoutoerp alfiier beel fηί dc **? * öoebe reglementen en <©?bonnantiengetoee(t/ 3önbe al bp een fpeciale „ΓΪΧ Ϊ5 föeure bienaengaenbe ban b'eeutóe 1400. %t. 9* berboben geen Itoepen nocD Wen (bf e men bp ftletn getoicïjt berfiopen totlbe) te mogen fïaen/ &&* ten fp men bte albooreng fjabbe gebjagtaen't^tebe-ijupgert albaer boen oeften ban ben ©inberi/fonber be felf be ban baer te lepben eer bat fpaeteeeuenttoaeen/ 'ttoeleft gebaen 3ünbe binnen bier-en-ttointigö upien mollen gefïacötbjerben /en öet ©el ofte %ipt ban fjet 2&eeftne* béng *t ©leefcïj ter iWaret geb?acötom ban ben ©inberjj op nteuto be* ficötigttetoerben. ïiBaerfiet 17· IfirtücM ban be felfbe Keure b^acfit n'treguarbbanbe©?outo-lupben eengetoelbi0ep?ecS$jept mebe/ uipoenbemfojma: Voert hebben zy gekuertdat voert an geen Vrouwen in die Halle nog Cetn Vf0U-
ouyten die Halle mit eenich Vleyfch ftaen en moet om tevercopen noch luymettieef Wnich Vleyfch breken noch handelen om te vercopen,by xx. ftuy vers te ter vcme te verbeuren, ende voert te beteren by Schepenen, half den Heer ende half ftaw· v <fcr Stede rechtevoert of te halen» ^otöbefe Keur naberïjant toatberfacötstjnbefcMJnt ten naefïen öp
E» E?öccct* ®m nu uptbebeöenbaegfde toetten btitincteljjcR tetoe* «nbjatbagenen uprenbe ©leeö-öalle iegentóoojbtg 'tgeBeeleboo? Bwpenthjecbe/omalle mgefetenen na behoren te gerpben/foo btent IflienBet 2. %n. ban be ©leeg-öoutoettf (0?bonnantie / inbato 15. «eet 1655. fofjoHtortfc: De tijd van't openen tande Halle fal wefendes Maendaeghs, Dijnf- Sf^JÏ,?*
jT^» Woonfdaegs, en Donderdaegs 's morgens ten acht uyren, en na halle door «middach t«n twee uyren, Saterdaegs 'smorgens vandeneerftenNo- 'egehcle jaer ^fffz Ycmber
|
||||||||
|
$g6 Befchryvinsc
geopent e& vember tötdenleftenMaertincluys ten fevenuyren, endevanden eer-
gefloten ften .April tot den leften Oftober incluysten fes uyren, nademiddag ten wcrdg twee uyren, op peine datdenbewaerder vande Sleutel die open doende na de gefielde uyren voor elckquartier uyrs fal verbeuren drie üuyvers,
en fal clen bewaerder vande Sleutel gehouden weien de Halle wederom te fluyten, 's Maendaegs, Dijnfdaegs, Woonfdaegs voor de middagh ten elf uyren , en na de middagh ten vijf uyren, Donderdaegs voorde mid- dagh niet te fluyten, ende favonts foo lang open te laten als daer koop- Juyden fullen fijn, op Saterdaegs te fluyten voor de middag ten twaelf uyren, favonts van den eerften November tot den laetften Maert incluys ten negen uyren, ende van den eerften April tot den lellen Oftober in» cluys ten thien uyren, op. peine van drie gulden 't el eken reyfen tever- •tKiuriu^ beuren. * . ƒ. 4· VeTfi-
(Cot booifeöttimgeban alle frauben f η &e getoitöten op be Wu$-W
WcïS." fe.géft?uptftt toeebenbe moeten be felföe alle ban «opeten/ atëntet per gewicht fooltcDt fconnenbetoecben geftn?opt/ ootft toefen fpfoimjtgboo? ge* <e «oeten tommitteerben ban be ifêagifltaet onboo?ften£ gebtftteett en wws getruyekca, tmmert tcocn be leggen/op't ^taöt-öupif bebJöert koer&entic.. €nbe tut toei öet p?inctpaelff e 3ünbe/'tgeen top öelangenbe be fflttft-.
Dalie öeöBen bp te brengen fuilen obec-gaen tot |
||||||||||
|
De LA Κ E Ν - Η AL L E.
et.de ver. J1^ iim oube HoUanbfcöe €ö?onöcfeen genoegij fiefcent bat onfe
vatrtheyi ^tabt toel-ee* in be <B?appetteofte öerepbenban Hakenen Doben an*
van de Da. berenöeefttiptgefteecfeen/ baecban 'touoe f&eecn-tooozb ban Delft
Skwterift- Luycï obecbloebtgegetupgen3önbe/ 'tgeenöp alle befcfapberg fcfee
fie hiec te «Λΐιοβ (foo ftaefl maec eentge mentte maec&en ban 3Mft) boojgaeirê
peift. tot lof ban ben ouben fforifanten fïaet beftt «^tabt toecb geaïlegeert.
<©e eetfie bjpbommen bte icn trien -aengaenbe öe&öe gebon&en 3ijn W
•hwpw örepen tn't feïfbe P?tbtiegtetoaennbe ^cïjoole * aenöe^tabtoe^
öegeben/ te toeten ban e^aef 3©Mem bebterbe beg Slaerg 13 42·
toaectn een periobemfïueert'tgeen ban oefen tnöouttëi
2k«i™ ? Υ00" Γο° §evcn wy die Laken-mate, die zegelingfr vande Lakenen,
en zegeiingc ende die Wage, foo watnutfehap datdaer afkomen mach, dat zy dat ofte Loyinge houden ende hebben zullen, totter Stede van Delffvoorfz, van dien. ·
|
||||||||||
|
_Wol!e en
XinneLaken |
. €er accommobatt'e banöe 3©oïle/ alg mebe Xmbe Eafcen-neerïrtaj
|
|||||||||
|
xinne Laken 3ön oocn al ban outö ttoee Éallen opgereot bte men op fpnoubbupt?
™ί;7 ?e Wolleen Linde Want-huyfen noemde, bepÖe bwl-ttt gelegen j&cft*
Ecrt«Ef &enbe etgengopijet ifêam-belt enöpbe^tabtbanbe<a?aef mm
ötfwtfct/ totbfttfpin'tlaee 1413. befeïbs ijMm WPftwft&g |
||||||||||
|
van Delft. ƒ97
lomöacrt ïjupg ban eenen pjiifpg be25lootefïaettbeitttie$oo?bt-
toefïen ijoech ban Der iiSarct-beU/ 'ttoeicfee pjiiiöii tooo?f5 feben ^öaer verPiaetfa2 u booten ban öe €tyïef genoft öeijbenbe nu toeberom acn be ^taö bec* §e vaa **** reupiten obecboet tegen öettoeeboo? gcmeiteïldant-ïjupfenöiegefa* mentiucïi met be ©iee^-öaüe in een gebouba toecben begrepen» <©e tyte feteben öter toe fpecteteniie boo? be nicefie menfcöen nauip toaer* big3ijnDe om iefen / feohnen Itcïneujci? gcpafjVert en ooecgcfïagen toer* be» / alleenlijk fal öet nobig 3ün / boo? Ut gene öie aiieiS ten nauïteu* rialjite toilleri onöecfoecnen/ Defelföe uptöet' #?ibilegie25oetö (in 'ttoclcfie Γρ ionfufelijcö bnjtenfjjbbanbenanberenfïacn) Ijiet: opeen acliicc ben anberen te laten bolgen; enöe eetiieiijcï. b'oöb?agöt ban be C?aef aen PöiitöjS be 25loote baegeng be ilupfinge fiaenbe in ben $öD!b-fc>e!ïen-öoec& ban'titect-belt. Willem by der genaden Goeds Palens Grave opten Rijn, Hartoge in Tranfport
Beycren, Grave van Henegouwen,van Holland, van Zeelandt, wnJcn^ir- ende Heere van Vneflandt, doen cond allen luyden , dat wy ver- nopende fe- coft hebben, onfe geminde, Philips HuygeBlotenfz, alle alfulekeHuy- kere Huyfin, iingeende Stalle, mitt allen recht, ende toebehoren, als wyftaende £? epJtd^ Hebben, binnen onfer Stede van Delft, optte Noord-weft-houckvande flCn-hoëckT Marft-velde, die Μ f. Gerrit Apotecarius belegen heeft an die Zuyt-van'e Marit- 2yde, ende Pieter Brenijs an die Ooft-zyde, ftreckende aftcrwerts tot die velt* Delft toe, die nu ter tijd bewoonen die Lombarden tot Delft, omduy- fent gelreiTe gulden, die hy ons voldaen ende wel betaelt heeft, den leften penninck, micteneerften, by handen onfe getrouwe Treforiers Philips van Dorpe, die onsguede reeckeninge ende bewyfinge afdoen fal, ende geloven voor ons, ende onfe,nacomelingen Philips Huygenfz voorfzj «11defijnenacomelingen,dièvóornoerndeHuyfingemitt haren toebeho- ren ende allen rechten, dat wyere an gehad hebben tevryen, ende te gieren, tot euwigendagen, alfmenvry eygen Erven binnen onfen Ste- de van Delft, fchuldich is te wairen, in oirconde defen brief befegék witt onfen Zegele, gegeven inden Hage opten xxv. dach in April in't Jaerons Heeren M.cccc. ende vij. hier of is een doerfteecken Sce- pen-brief door defen brief gefteeeken,. dat Philips voorfz dit Huys der ötedevercoft heeft. ;;/;;;, ' ,., r>nE°iötntl bc öebeflföfno ettir^ toaèr-6?tefboo?^ÖiKp^ beé5fóuteUie^ ComB:nk:/
Η* οβ ttoee 3©ant-ïjupfen boo2-gem eitbiebe&tab ban be<B?aef in ^ ïgi
vmm iieubenbe geïjab ate nn aen $i)tltpg boo?noemf öp fo?me ban en ijnnc u- R??.tie *faberrenpling obec-geeft/ tegen feec&ere ^npfmge öte ^e^aiie ff ptitpsibaec beborenibanbe<©?aeföabbegecoft/om ïjetfelfbe mt m Sr *50/Μβη tot een 3©snt - fwp£/ mitfgabees? te gdijen öocn een m™i< {k u öefoupcfeen / 'ttoeïcB be <©2aef bet&laert met fijn bolno* m wille te seftöieben en beg-toegen boibaen m Μ bergenoegt tftórt» ' -kr *fff 3 ffiliem
|
||||
|
L
|
||||
|
$98 Befchryvinge
c^rmatic \fJ Ψ* ^ d!? S^^Goids Palens Grave: opeen Rijn, Hertege in
vandcGwef »V Beyeren, Gravevan Henegouwen, van Holland, van Zeelandt, Wegens de ende Heere van Vrieflandt, doen cond allen luyden,want onfer ge- veircuylingc trouWen Philps de Bloete by verfoucke, ende begeerte onfen getrouwen
gfftiet^aa * Stede van Delft, der felver onfer Stede verkoft heeft, fijn Huys dat der Delft aen Lombarden-huys te wefen plach binnen onfer Stede voornoemt, otn Philips de haer Want-huys, ende Vleys-halle, of te maken, dat hy invoor-tyden v*ndeSHuy" tegens ons gecogt heeft, daer die felve onfe Stede hun voor weder by fcndie'sGra- onfen wille overgegeven heeft, beydeonfen Huyfen, die op defe tijdt, ven wolice» endetothair toeonfen Wollen, ende Linden Want-huys geweeft heb- byimtt-1*" ken » cndezy^n Pacncen vanons hadden, daer zy ons op defe tijdt of weeft waren, vernougt hebben, foo hebben wy dat geconfirmeert, ende confirme- ren metdefen brieve, ende hebben den felven Philps gegeven, endege- ven tot eenen vryen eygen beyde onle Huyfen voorfz mit fulcken Erve, als zyop-iUenop'tMarft-velt binnen onfer Stede voorfz, ende mit eenre jftrate thien voeten breet, Noortwerts vanden Wollen Want-huys voor- noemt , ftreckende langes tuffchen die twee ftraten, alfoo als dat felve Want-huys nu ter tijd ftaet, endeoirloven, ende confenterén voor ons, Cnde voor onfen nacomelingen, defe voorfchreve Huyfingete verfetten, te gebruyeken, of te vercoopen, ende anders fijnen vryen wille daer me- de te doen, gelijcken mit anders zijnen eygenen gueden, ende foe wie datfe tegens hem mitt cope, of anders wettelick verkrygen fall, dien bekennen wy den rechten eygendomdaerof, ende geloven voor ons, ende onfen nacomelingen, onfen getrouwen Philips voornoemt, ende fijnen nacomelingen in defe voorfz Huyfinge ende Erve te houden ende ftafeken eenen ygelieken tot ecwigen daigen, befegelt mitt onfen Ze- gele, inden Hageopren eerftendach in Aüguflo, in't Jaer ons Hceren M. cccc. xüj. 3Mgtnub'awöodfatiebanbe<0?aef aenöe^tabtberleent om oe
Doo?f5 3©ant-öupfen ban moltetn Hinne Eaecftenen te mogen ber*
plaetfen/ baec 't Dun öeli^ft/ mttss betalenbe een jaeriütte eeutotgt)
öuprenbeCcf-tiagt ban feben-en-büftigö ponöen/ aen ben Kent*
meeelferban $oo?b-$|ollanöt / te toeten &at$öo?i>-l|oïiant>t 't geen
noeïj Öetienijaeöö tec reecnen-namer banöe ^omepnen foo genoemt
b „ , toerb / enbaec 3Mft öe ï^ooft Statie ban të / geljjcö top nvt begin tf
. ΐ'ϊίΤ fe02&oecïi$s * bieoubeenöebenbaegfebetbeelinöenban^oUanDtöeö5
*Βφ '· beuaengetoefen.
ttfeCM WIIIem byderScnadc Gocds PaIensCravcoptenRijn, Herrogein
om de wolie VV Beyeren, Grave van Henegouwen, van Holland, van Zeelandt, enLinneLa. ende Heere vau Vrieflandt, doen cond allen luyden dat wy gegon- B?ogen τβΓ net> ende geconfenteert hebben, gonnen , ende confenterén mirs-delen
piefen, ' bricye t onfer gctïouwer Stede vaa Delft, dat zy die Want-huyie van |
|||
|
van D e ι. f t. 599
Wolle, ende Linde Laeckenen die nu ter tijd binnen onfe Stede voorfz
ftien, verleggen fullen mogen, ende die honden op der Lomberde-huy-
fen of anders-wair binnen onfer Stede voorfz daer hem dat befte genue-
genfal, daer zy onfe Rent-meefter van Noord- Holland die nu is, of na-
maels wefen tal tot eenen eeuwigen erf-pachte, jaerlix tot onfen behou-
ve voor wtreyeken fullen, ende betalen feven-ende-vijftien ponden»
fulcker als wy van onfen renten nemen,te betalen tot twee termijnen,daer
de eerfte termijm of weien fal tot heyligen MiiTen naeft-komende, als
men fchrijft M. c c c c. ende xiiii. alfoo vande eenre helfte, ende die
ander termijn als vander ander helfte tot Mey-dagedaernaeft-volgende,
ende alfoo voort van Jare tot Jare eeuwelijck durende , ende want wy
voor ons, ende voor onfen nakomelingen onfer getrouwer Stede voorfz
dit vaft, ende geftade houden willen, foo hebben wy defen brief doen ι
befegelen mit onfenZegele hier an gehangen, Gegeven inden Hage op
teneerftendachin Auguftoin't JaeronsHeeren M. cccc. ende xiiji. .,'
onderteeekenc T. de Swieten.
<SnBoetoeluptbebelenbingeban't EombaertBupg inb'eerfletyitf *n«y«»y$
gefpecificeert/ 'tfelfbe nieten fcBöntgeftaenteBébben/terplaetfebaec % vb°S* «ubeBW-OaUeflaet/foo bljjfömim nptm ttoee laetfïe bat Bet nopende gro- 3©am-Bup$i en ©leeg-Balie / te famen gecomömeert/ in Set bootf3 «· vcrand<;- Sombaert-öupss toierben berplaetft ·, topberS të Bet notoir bat be fteU ïïiaVSJ bee ontice be jegentoooibige ©leeg-Balie nocB facrlticx: berpacöt toerb * ' metbe naemban Keiienaer van't Wolie Want-huys * meteemgeflali *sitt τ"ί*~ ïen ofte brincftelgbaeri\\ begrepen/ inbetoelcfiealle§oo?terg wfa,f*lfie*# !N?terfen) öun generenbe met be neringe ban Haften/ ftinne of Mz$ te heeftopen / geBouben toarentooo; te boenflaen / of't feïf be te rebime* ten metfeecfterftlepn geibbaer toefïaenbe/ 'tgeen ttocïj raefclötr boo? ben$acBtertoerb gecollecteert/ gelöft oocit boo?Uenleer iCréToriec ban Stabtss-toegen befeben-en-büftigB ponben aen ben föent-meefier banSooib-^ollanbt boojgemelt toerbentoolbaen/ * tiptalBettoeifte * Si"W~ tonfieett/ bat bit Hup£ febert 't^aet 1413. tot een ï©ant-Bnp0 en gT*1** »ees-öalle Beeft gebient/fulcr Bier upt te feefïupten té batBetïfêartt* ' s neit (in toelcfterg $oo?b-toeften-Boecft öet felf be / bolgeng ben eerfiett W/ geeft gefiaen) tot Bier toe moet BebBengefïrecftt en febert b'ie tp* m mercBüjcR beranbert en berftlepnt stjn: ten toare bit geHiciji e ηοφ ίίf SJ0** becplaefl 'tgeen ebentoel nergens blijftt. "®e grafBt neben£ o» ï©ant-Bu»g en ©leeg-Balie fieenlopenbe boert be naemban Vol- 2"s^ragc>na alle apparentiebermtt.S bel aften-bolberg Bier ontrent gfi^ant-ïjupsf beel Beb&en getooont. m be ïïefo?matte ban m χτ PWOlncften <©obg-bienft t$ S*. Chrütöffèts ofte oude Mannen-huys «aJ** v*>.
capei aen be feïf be gracBt fïaenbe/boo? be £ aften-Balie tngerupmt/bie* SSei
}::ll0eKaoftnieteene tot een ^aep-Baüe/toelfierjSneringe bermeerberen^ luii* ^^bepiae^öoo^bepb^e ölepn ballenbebe Saften-öa^opnieubj mm·
|
|||
|
eoo Befchryvinge
«efAivviiioeβ1ϊ3β^ tot"^& totttoMtt i Sönöc baer toe beruofett een ööct gebteïte ban
ïaBdtjegeS. <^tt $eci)ten€apelie/ 'rtüelcnmetbeeleöocnen en feajTen/ toaer op woordige pber hoopman en 33Binifeeüec fjjn bpfonber mereït ïieeft fïaen / feec o?* * β1^η"ηί Oentlöcö en beguaem tg geapp?op?teert; b?agenbe be naem ban Vent- S»riMc· ^al vande Lakenen Dfte VenduLakea-hal· 3jjnbe0$eettalgemene'tuint*
fccl tin groot ban alleröanbe Xanenen. 3Mt gefcötebena upttopfm
banbe^teen/uobenben ingangfïaenbe/ ixvt Saer 1645. ©erfcDepbe
ante bettreeïsen sijnöec / altoaer alle gemascöte Eauenen/ alborens
toecnoftof berfonöen/ ofoocït op befe ©em-ïjal te «oop gep?efenteect
mogen fcoerben bepjoef moeten upttfaen en oo?beel ontfangen of toel
of Qualöcït gemaecfet 3ijn/ enbe na ïjaer baleur ofte beugbeltjcnöept met
feecuet opgeflagen looben 3egei gciupfl toeröen· ^nberbe^tempetë
over-oude fowt mebebe boo^noembe 3ege$ toerbengejïagen/ binbm'er betre
Sf taken ote öe btfe Donbert jaren oub / ja eentge ban foo Boogen ouberbom ais
acnn-e au geenein geïieeï lollanbt $ön* Wz ïofïücfte Beuren en ©jbomramien
feicr, öteopbé^nermgecnHoopmanfcijap tn allen beelen 5üngemaeciit/3ijn
oocnal ban oubetpbenmemgbulbig ·, toerbenbebpberloopbatupben
foo nu en ban na gclegentïjept banfanen geaitereert en geamplKcct.
mm maintien ban alle toelcne ty be iBagifïraet gefteït $w berfcöepbe
Officianten betoeïene alle met €ben berplitfit 5Ö11 nau&eurig te letten
bat alle beüeuren cn<©?bonnantten op'iHucu toanbe Eanen-necinoe
aemaeent/ boïfcomenjcïi ac^terbolgten onfcerö?eHeïi)cït na gnomen
••««cïiBten foerben: mttfgaberss bael fcïjerpelijcfc toe teficn bat een pöeröpfpe
gerecljttgiiept gefjanbftaeft toerbe: a$ baer fijn bier Gouverneurs,
yie en wit toclcfeerg ampt en officie t£ generale opficStteïiebben ban alle faecöcn
y de» plicht ^ geringe enbe ben toelfianb ban bien betreffenbe; befe m met eene
Loyers bte oo?beelen moeten toat foo?t ban loobm-muntofte fiempei
pber Men na fijn beugben ïjeb&en moet ·, gnfgdöOf.3iinfpooc6Tar-
ra-meeiters ober 'tbollen ban be Eaïtenen/ fïaenbe aen Öaeroo?öeei
fjoebeel f€arrabe^?apier^ofteïanen-reberii op be paften- bolber?
, fullen becmogenre berijalen teegens befcfiabe en fauten ötefoojbanoaj
:; ten/ beroepingen anberfintgbpberfupm banbe boo?f3 mww
<n be Eafeenen toerben bebonben ·, 3tjnbe getooon tot af boeninge ban
olie bergelpne boo?baïlen&efaRenb?ie-maelbegtoeeB0ter lallete »cr*
. , β gaberenj te toeten ^onfbaea^/^onberbaeg^/en ^atecbaeg^boo?/
ii£dtéZ mftbm banelf totttoaelfupren» ^pfönoocfegeOuubeninguanw
Terneu». al^ (€aiTa-meefiersi&e bol-aerbe ban be Safeen-bolbersf te bifite«» boo?-en-al-eer befelf be bp be ©ollerg mag toeiben op gebaen/ en baer ober meire öaec oo^beel in goeber confeientie enbe opreeïjter gemoet un te fp?eecfien / enbe bp al bien fp be felf be aerbe foobanig bmbenmi fp W oo?beeien onbequaem te 5ön om be Eaneng na beSoren te Bonj nenfupberen/ bermogen in fulcuengebalte befelbe aerbe te nBwgJJ en be ©olbersj berbicben b'felbe op te boen» Cot alle toelcne runene» fp affonberlijcii toeren fcereeb-pu'gt bat fp tn W uptfp?eecBen ban |
|||
|
van D e ι ï t, 601
gaer ooftêel/Baer f η alle opreclutgbept en getroubrtgSeptfuïlen geb?a*
gen/fonber gunfie/of afgunft en epnbelpca in alles* te boen'tgeen goe* be <ö3oubecneur$?/;ïtoperiS en (Carra-meefïerg eer enbe eebg-öalbe fdjulbig sim en beöorcn te boen. $a öefe bolgen ttoee Provifionaers, bie atëfeconbejS 3ü« ca bp toettelpcfecaöfentie toan b'een of b'anbecbanbe ί„οίΚ· boojnoeinoenöaer plaetsS moeten berbuilen. #och të'ereen Bailiu, ten, bie geïjouben \$ acïjt te nemen op alle flupcuerpen/ frauben en contra* betuien banbeïieuren/ be boeten en keuenen baer toe fïaenbe teber* bolgen en in te boderen, Hocö tiereen Knape, bie meteene Ρ renter iö totbienfï en genjf ban allebiebanber geringe. Wk blaten op ben ... f ttoseben Ifêaenbacö na't meutoe SJaer/ toerben eenige befer bp be verSinf· peeren banbe 3©etfj (bteatë-ban Collegialiter alöier ter ^alle ber* VtU die». fcfjpnen) becanbert/ op boo?gaenbe nominatie bpbeatë-bannocD in öienfi fjjnbe<©fficiamengemaecöt/ en aenbebooz-gcmeïte peeren acfjt bagen te booren ober gelebect/toaeruptb'electie bier ter ^alle geöaen 3ünbe / alle op nteuto booft boo? öoof t be-éebigt tt> erben. 3&aer en-boben toecben bp be peeren 25ucgemee|Ïeren ober *t 3Lafeen-berep* berg/ ban oubg genaenu s*. Adriaens Gilde, bebalben ben Deken «· «»«* (5ijnbeboo?gaen3SenlBagtilraet5Sperfoort) aengefïelt vier Hooft-luy- ^3«?" den, bebjelcne alle gefcbülen en ongemacnen foo tufleïjen IBeefterfl en cade,«r* ünecbtjs alsf ^necötjS onber ben anberen be neringe aengaenbe/ bp E?r,ns«™» toïlltgberbljjf/terneber leggen enbeflec&ten/confo?mb'<®?bonnantteUicn* en @iibe-b?ief baer ban sönbe; bier toe ben eeeften ifeaenbag ban pber f^aenb beg namtbbags1 ten btjfupren baer becgabecinge öoubenbe in tefüfbt ïftamer baec be <©ouberneur$i ban be^alle op baer tijbt ooft bergaberem ^it <©tibeljeeft een loflp geb?u*>cö/toacr in bet beele an* beren obertreft/ namelöcBbatöettneengebupctge onberlinge co?ref* fw" £"*£ Ponbentieig/metbte ban negen anbereboo?naemile^teben ban ganfclj en verg*de- *$0llanbt/ aljS Dordrecht, Haerlem, Leyden, Amfterdam, Gouda , ringetanaiie Rotterdam, Alcmaer, Hoorn, en Enchuyfen ; melCHe tien met ben &£*"£?* anberen/ bolgensfantborifatiebanbcn^taetinbato i7.^ulp 1638. ticn grot*
om be tbieeblaren / bp tour-beurten ban in b'een ban in b'anber <gtab/ stede*. baer gebeputeecben op febete Defiemben trjb bp een fenben* ^ie ^>tab/ bJtm.öbeuttefjettsSombe nagebupren t'ontfangen/ i$ gebjoon ttoee occommttteerben lipt be jBagtftract tot baer affifïcntie te fenben / en ^becgabecinge tfcoee bagen lang ban alle berceerbe boften binnen baer S&tabtte befcoperen/ berepg-noften toerbenbebp pber ,&tabtn't par* muiter bolbaen. <&p ^fz bergaberinge (m belacpjcber bjpfe be synode der Droogfcheerders genaemt tuerb) bierben alle gcabamina tsemenebefl banbereberpe belaugenöe bereffent; be refolutienbien* aengaenbe genomen bserben periinentiöcb genotuleert en na gebane ^Ppo^taenbe principalen/ moeten gemeenfamerftanb bp eltb in fnn aatabt onbecbouben toerben» l^ocb 3pn bupten be 'Haben-ïjalle ober't staei. ««- bectoen ban be Jlabenen gejïelt vier Sraei-meefters w be 3toart-ge*fterf· <0ggg berbj^
|
|||
|
Befchryvinge
|
|||||||||||||||
|
6oz
|
|||||||||||||||
|
toertobc Htaecïienen / na bat bte ai-boorengm blaubje bertee fte&ïrm
gebeurt/ 'tjtoart afnoocnen met aiupn en foo bep?oebcn fcatf> gott 3toart moeten blpben of anberfintg conöeinneren öefelföe op meuto taken ramea gebertbt te toerben. (Cot naber o«ïÖf ban De Bermgïjc ontu^eent ïjet |
|||||||||||||||
|
out» enhe
dcodaegs. |
ootfc niet aeneen goet getal Laken- ramen om beSafeenen opteöjogen/
öi'e ban outg plegenbe tetfaen meenBelbt/acIjter öe f'egenbjoojötrje |
||||||||||||||
|
^oele (altöansf met ^üpfen betimmert) sijnnaberfjiinptbeiplaetit
buptenbe #aterfïoötfe-poo?t tnbe fBaöe Eanben/ hü bc &taot in ben gfare 1650. banbenlactocbbanlrenoCECiientieSeifcijotiiecft öeftocöt/ toaeu ban tot beboojfë Eaecftert-ramettbjerö gebjupcht een |
|||||||||||||||
|
5il TreferUrs
|
|||||||||||||||
|
Camp ban omtrent ttoee Ifèergen Eanb£ / * iiebbenöc tw aen een
nieuto Beguaem3Boon4jupgboo?ben gestoooren Raem. wachter, ote met eene Gilde-knegttö banttet boo?gemelte &t. tiD?taeng <®üDe. Mernaefi benü befcïfêebe EaUen-ltaile $ öe SAEY-HALLE.
©003 befe gemeen (geujengefepbig) met be Eaben-balle inbe €&
zaeyiuiiepeiieban't^uöe DBamten-öupsi (nu $t.%ma$<©ïlbenamer)tot
yacr ν oot öat ^ ceij0C|e merc&lücö toenemenbe / eer ft be Eaiten-ïjaUe en naöet*
ïjanb oocnöe ^aep-öalle toerbe berïjupften groteltjcr banpiaetgber*
Hoeneet de betert. omtrent toat ttjbt befe geringe Bier ter &uM fijn bspn geno* f^yf^menèéefti^bupbeïötHteftettbpfeecfierïiefrepn op fijnoub ©laenrê sSii«rt. in een gefcöiïöert bo?bt /Bangenöe boben be beur ban be Sop-namer / tot toaerfc&öutoing en bérmaning ber gener bk baer tonnen u boen
gebuen/toaeronber tot een bp-boegfelbefen Datum in njtaeö vymw
gebacïjteniflfctfaet;
Binnen de Stadt van Delft gedaenons intrey
Met de Saey-Neringe den 2. dach in Mey. A0· 1596. €nbttïtomtboo?fooberreober een met 'tgeen top rxw-tltMmw
» shthvtn opftcöte fcaji s** Urfeien Cloofter * nebben bp geb^agt/ en ergens in / w* ^taös regifterg Dabben gebonben / namelijcïi bat ©et feïföe Cloojtec mben^are 159^ tenbeöoubeban bk ban be viaemiche Neringen? met een memcDte ban Wepne 3©oon-ïjupf nenff betimmert en ιηζ wj* frïjepöe (iraten öoo?fneben bJterbt / öie genoemt fijn na berpepot ©laemfcDe^teben. mint onfe boo?-^uberiin'topbomen bannen <©o?iogb tegen ^pangie/ gebuprenöe alle bte bloeöige toerböigtno.» om be ïïeïigie / be blutfjtclingen upt ©laenbcren niet beibenoe beitai» lefjerbergen/oebben naberijanb (beïJepublycit toatgerefta&iieert^n be>feif p?emiea op gefieltboo? öte met befe geringe öiertotlDenη j mentooonen/ gelücn fpbanin bit boo?noembe Saer een groot ay tupjigefinnin öinmn8a?i:mwprenö^ö?nomfangen; toanneevo |
|||||||||||||||
|
Tan Dei, f t. COJ
biegrootee» toet öêo^lionttccrbe gencrafc l^eure tof er gemaetnt / fck Keur,hoecU
iJOecï$-getoi10 ίη b^UCH tiptgtttg nut fcefe i€itel j Eerfte Keuren van de van de zaey
Draperye-NeringevandeSaeyenendeGrogreynen, die gereedc weiden Ncr^nsc* binnen der Stadt Delft. Gedruckt by Bruyn Harmenfz Schinckel, in 't jaer 1596. toaer a$ter aen fijnbpgeboegt be afbeelbingen en con*
ttcfeptingen bet ^egetë enbe i€eetftenen met betodcne be^aepen/ Redenen van" 03?ogrepnen c» anbere fluciten / binnen befe^tabt gereebtenöe ge-het uytflu)- maecfet/ gefegdt en geteecitent bierben. jBaer al-eer top berber boo?t* ££ *fche gaen fal öier ter piaetfe fto?tdijCR bienen aengeroert bat Bet af-topfen Viiichtdin- öer boo?-gemdte ©iucijtdingcn (bie foo bccriycftöupten be#oo2ten geMieaiiw- toicröcn gcfïooten al0 bootenen oocfe tèberDaelt* ) niet foofeer tg ^^«y Ueroo?faecöt tot berftïjoning ban bc toateren boo? be boenmaetë Dier £ ïiSc 3Ünöe menigbnlbige 252öutoerpen / geltjcn gemeenlijcR toerbt boo?- hebben ge. oegeben/ toantDettoaifenbanf)aer3©olle (toaer boo?Dettoatertoerb tral·"; getroubleert) allecnlöcfc febert omtrent bjjftig laren eerft Ï0 begon--. JVL «enenutpjattücftgebiagt; maerberittitsÈbe ©lamingen om fceföe; Itgie quamen bïucöten / en bat be ïSegertnge Ijier te ^elft aisS- boen nog meer a$ eibers ïïoomtf-gefint toag / al£ mtbs bat be perfetutie en ge- loofé-bebtoang ηοφ langs* foo meer fjertoaerttf ober cjuam te naberen/ foo toierb b'inlogering banbiemebelpben&toaerbigeMlingen(onber Wtm foo ban befjoogbjepgenbe fïraffeen gramfcöap bes? üomngg ban ^pangte/a$ belafïing ban ben SHrrne enbergeüjibe confiberatien) Jfgefïagen/ oocb bltjcnttjetbateenige blaren tjter na/ begerefomeer* bc ï^ligieboo?geb?oocKen enBetïanbtmtoat beter pofhipiban W rentte geb?agt jijnbe/ onaengeften be ^outoerpen alg-boen ηοφ in mt bolle eragt toaren/ ecïjter be ^aep-l^ertngetsS geintrobuceert; Nieuwe zaey. |
||||||||||||||
|
tot üebo?bertng enonberöoubmgebantoelcftefeberjSbeelgoebenpberξπ genegentDept i£ getoont/jtjnbenu ηοφ obereenige laren tot gertjf
|
febryv;n;e
van dien» |
c-
|
||||||||||||
|
Jjanbe felfbe eenfeer boo?trefiöcfeemeubje'lalle opgeregttnjöetoube
fwncen-ïjof/ te boorenmeerenbeetë in ongeb?upcH leflgenbe / enbe nu tot befeÉaep-öaïletn alle berepfïöCHöeben foo perfect en bolmaetfit/ oatternietsigefettHantoerbenaente manqueren/ jjeb&enbe DeDalbett fMeer bequame Eop-namer (bte fijn ligt fcDept regt tn't $oo?bebaer Pt fdjerpfte ligttjan baennomt) berfcltepbe anbere rupme bergaber- ptaetfen/ entnfonberljeptoocïi een feer groote jBacn-folber ront.öom üerbeelt en afgefcuoten met ïmlYen en bacfeen boo? be ïleberjs en Hoop-- |
||||||||||||||
|
«poen / itcecnenbe tot een ïRagasijn ban ^aencn t'n boo?raeb. %&e
|
Ornament
van desiel's
|
|||||||||||||
|
£2Ö,00M acn fïraetiSEP cierïijii op gep^onent met eenige figuren en af*
Jjelbtngen in fieen/op be^aep Geringe ffaenbe; boo?namrtönftetmen ;n t mibbe be ïoperii befig met een fiutjö ^aep ober ben 23oom te Da-. «n w ben klopper aen 't epnbe 'tloob aen fïaen ,· onber ïjaer boeten op y epnben banDetlijft-toercB leggen pacfien en ftucnen^aepen · boben aenoebie.'tbjapen banbe ^tabt / toaer aen baü $w omgebiocTjte ^epen/ 3bjierig in be ïjoecnenop-geiiricfet en toeberföb?' met $$eteng <iPggg 2 aaren
|
||||||||||||||
|
604 Befchryvinge
garen af-8angcnbe fefiorinen fo?mei*enbe en lm p?inctpaïe Snssrcfe i»
fielt öefïuptenbe: 25obenbc conté ofte Doogb banbemngangï) iijnfe* lïoiinen ban aüecfjanbe mfirumenten en toercfe- tupgr) rot be Eaep -Jit* nngefooftter teri^alleatö bp De öerepöerg bageltjiï: geb?npt&t toa- öenöe. 3Be poim'e en fo?me ban ïiegertnge alhier geb?tipciii:r)ifi Defïaet Col!e*Ie van tnbe bOlgeilbe petfonett : l^amciÜCii twee Superintendenten, jpbe
d"JfeTen11" seeommitteerben upt f)et Collegie ban be peeren ban be 3Beti) / en drie
Gouverneurs Gouverneurs, toclcherè een o?btnan$ oofe een jflftagilrrnetë-pêrfoou ijs/
defci· Hajie, ca ïicfc böftcfamengeaifiilccctmctecnöcc^ecmanfen toanbe^tnb
ïc°rSfenIC iwcaberen alle eerfie liaenbagen ban pbec jiKaenöt bas nnmtbbacjii
mitrSader«' ^it ttD0c upreu / omme tot uptboecmgc fymg aenbeboien amptëbe
«icr feivct boo?geballene btfferenten/bc ^aep-$ermge concernerenbe/af te boen/
Amp t* be ophomenbe stoatigueben t plijcfc boo? te «omen / beletten en toeeft
te nemen / en gefameutlijtit be beboibcetnge mOz liet toenemen ban ote
felfbeSeringeteöenaecjiigen en te uefosgcm 3Be becfiiefütge banöe
?icctrteTijck- Couberncus^ (bie boigeniSb'eerfretnfïeltïngeboö? hm &omngen-Dag
hm omtrent moetgefcöiebcn) i^getooonfcei' feejïelijclnoctegaen/afêtoanueenei:
ίίί'νω d?" ö^tt10^ tüötïtet gantfclje Coilegte ban be $|eecen ban be 0©etij (iü)
^filiveru«m* ter l^alïe laten btnben / enfjet gerjeele Co^u^ban tik banber Jecinge
(te mmn boo? foo beel als? fp jitëeeiïerg ^n) tot tjet boen ban be Ho*
minatte/ baer altf-ban ootïu'egentooojbigjönbe/ ernfïelön bermmien ·,
bat fp onber ïtaren €ebt baet mebefpbefe^tabtalg burgeren ofte
i*oo?tercn berpligt fïaen / nomineren fulien fes? perfonen/ bit fp in ifaee
ioufetentte toeetcn en uennen be nutfïe en bequaemfïe te 5ün / omme fep
fce peeren ban be3©etïjbefec^tabtbaec upt b'elertiebanbeeoube^
twurjs ban be Eaep-geringe te toer ben gebaen ·, bat fp 't felbe boenoe/
alleenU)cftboo?oogenfullenDeb&en bebeiioubentffeen bojberinge ban
be felbe Jlecinge / en Bet felbe niet te laten om lief nocï) om lecbt / om
öunft nocuafgunft/ noc|jemb2inbfcrjap/ notïjom bpanbfcöap/ notïi
najenieiho.om seeneclepfanen: &oo toaerltjfi algfien <©obt moet Deipen. ©efe
deviudicn. nominatie pleeg ban oub£ te gcfcBiebeu alïeenlijiH boo2 perfoonen tn
befenbienftgeloeett jpnbe/ met bpboeginge ban ecwge anberen beo?
be peeren ban be 3®etö baec toe beeftocen upt begequaltftceerfte ofte
notabelfle Stgcfetenen *tfp ber felbee geringe ofte oocn anberen al
toaectbatfpbenenngemettec baetnietenoeffenben nocuenbeben/ en
battn confibecatte/befeal^neutcalenen tnbtfferenten geen cpgen-Daet
ηοίί) boo?beel fjier inïtennenbe beoogen / beö te onparttbigei: moflett
toecben gep^efumeert; öoe-toel biemaicimeöebenbaeg^/ al^gefcpt/
beranbeettjS. ^ebermaninge ban in boegeboo?f50pöen €eb gebaen
Sijnbe/ tceeb cenpgelöcft totbe nominatie enöet oberïeberen ban w
iiillet/ toaec upt bp meecbeeöept ban ftemmen gecolltgeeit toerben fe.»
jiecfonen / upt toeicfee bp be boo^noembe peeren aenflontö ttoec nieutoe
«©oubecneunef toefbengeèltgeert/ enbeeenuptb'oube af gaenbe (niet
langer ban 'tïaefïbooilebe 3o^ in bfenfl aebjeefisönbe) om't ^ïg"«
|
|||
|
van Delft. 60$
gjaernotS teconttmteeren/ npt tejcicU bnc aïjs-öan/ mcbe fcp bcfeiföe
Uwen/een tot <©ntfanger of öent-meefïer toecb aen geftelt/ommeban be penningen uptbe öMeuenberbailen ten Deöoebe banbe geringe/ jaerujrfe reeciiening te boen. f€er felber t|)bt gefcfnet oocö Ö'eiectie ban ν«*ι>&>- be mtnöec officianten / naec boo jgaenbe nominatie W öe «^uperinten- jj»dfaBderc binten al0-banmbimfi3üubegebaen/ met enbe nebengbemeuto ge* SïdïÏÏÏr. fiöten <0oubenieur# bie onber anberen ooc&een daufuie tn ïjaec €ebt luUe. ïieuüen / be feibe Sommatie te boen fonber onrebei ijcöe affectie / giinfê of afgtmfi / enöe booste 'tenemaeï conform tjm teneur ban be boo?-af= gaenbe bernianinge tot be gemeente. &efe minber officianten fnn boo?- eeclibijf Loyers afte Warandeers, bie ïjaer ufl-een-Homfi f)eüuen ten minfien ttoeertiaeï be£ ïnmh$/ 'gJBoonfbaegg m ,&aterbaeg£ '0mec* saey-Mar^ gensf/ omntebe^aepen en haffen/ tecï|aüegeö^agt/boo2bebenbu <Jager,twee ofte IBarct-tijb (bie op befebagcnaifjiergcöouben toecb) eecftbeDoo^ n»«i'*wceks; lijca te 3©aranberen en lopen, ^efe öeöben een getooonte ban oubec Loyers ofte Decfeomfl/ alboorengaen't lopen te gaenpberrepg eenno^t eenbOH* big geDeb upt te fp?eeciien/'tgeenfp alle ban bupten hennen fonbereenig ^oreo* tos bootfcfmft oaec ban te fjouben/ geljjcfe toel in anbere Coilegieö1 gefcljiety ^J™. öefïaenoembefebwbgn: doen eenge- beJ*
ΓΛ Heere, geef ons wijfheyt en verfland op dat wy die over dek goe- v^ deren gelïelt zijn , recht ende eenparig mogen oordelen ; het goe- de pryfen ende het quade ftraifen, tot wei-varen van de Stadt ende Ne- ringh. Amen, K5etjalben Mc byf lopcr.07 tiereen Klopper bte bejegelcfenmer-
Bcnacnfïaet/ iirt3©acanberenoocR fijn ftemöeübcnbe/baecbenebeng ttoee Provi fenaers, geïijfi ban be Hauen-ïialle ijs gefept/ mitfgabetg een verWnicnifre Baliy enbeeen Knape, ftacnbealle metCeben becpligt aen 'tgemeene «"«^««11- ueft ban be Jleringe / onber folemnele belofte ban bebefjoubenifTe enbe ulne öcimcei'becinge ban bten na al ïjaec bermogen te öebojberen. $ocö mbti tot btcnfï ban be &eeber0en üoop-iupben ban «jëtabtö toegeh Andere b*. f Ut enbe becbigt ttoee Packers, een Meter, ttoee Perfers, een Vol- g*^ ;«* "er j een Conroyer ttoee blaeuw Vcrwers , CtOCC fwart Verwers, ttame^ de zaey Ne-
JJJcu een 25iec&-bectoer en een ^pbe-bertoer / betocïcfie alie u$aer# op ™&a!!<r
iöct\inbei'enbanbc<0oi!bernenri£S enb'anbere officianten bet Malle ™eddf.te jnuermaem geftouben 3ü» te compareren op be boo?f3 falie/ enbefjai w«i«ttwi4 jen €eot / ten aenïjoren ban be gemeente / aen be peeren ban be Wstïj de. « «omen beenteutoen / of öpgetaCHe ban bten öaecüebiennigen niet fjöecte mogen oeffenen. Stftbmbe m tnöne notulen getrociien upt ^tat)^ €refon'ers |Baen-boecfe ban ben Sare 1660. bat ben boo?? tec
|
||||
|
•«e 5 weecen b$r boo?f3 ^aepen enbe haffen / te toeten bon poer jïuctr
|
||||
|
6o6 Befchryvinge
* j M« ^aepcettettup^et/ettbebanpöertiucB Μφ a$t penningen/ Mtk
Joï 'tmetln reent ïjp ge3toooren j^eeter geöouöen të alle b?te »enbenp?ecns f en van de sac befioube ban be boo?f3 d^tabt in tjanöen ban ben (SEreforter moer tnb te ven eB Rat V)erantb3002ben / met atteftatie ban ttoee <®cubernettrg ban oe ^aep* SKidf' Bolle ban teeiCBgeringregt/boben fjet trattement ban bepéter en an* paöere me. £mmum öe ^taDt u1 ben gemelten lare noeïj te boben quam aen befcant toanbeb?teöonbertgulöen/ toaer tipt teöcfïuptcniis bat jaer* Uier een groote menigte banftuinen ^aepen alöter ter ^alie pafTcren, rön«iufl0 3©an befe lallen affeïjepbenbe / fullen top boo?t gaen tot be Camerer-
T«nCdcH.i- tenen Lombïert-huys, enöe bat ten opftgte be tywtemto^to
W· Gen enb?iebenbanbe©ieefclj-ljaïle/alsfmebebanbe^af{en-iifllc/
nopenöe öefe ttoee geftteïjten allentïialbe beel getoacD toerb gemaetftt/
bes fullen top be öefc&epben Daerparttctilierlijch raftenbe cwïjcpf$w
fce Dierootö öp boegen»
De CAMEKETTEN en LOMBAERT-HUYS,
Eygentlijck gefeyd
Het HUYS van L E E Ν Ι Ν G E. fcfijfcïS f* toelVt^epen-fctefje ban't ^aer ■«■ï*^*S^ffi
de c3meret. toanbe©iceg-ïjaïiebpgebjagt/ toaer bp be« g5- ben berïtlaert be gallen te ontijen ban a e jtrae^geifc/ f^^ t |
|||||||||||||
|
• Λ'ί# iovtn
|
be i>?tigge-gelö/ * fonber bat ijier uptte DemercHen i|^fatS ι
|
||||||||||||
|
oftegebnipcft befeCamerettcnepgentlücn ^arengebettneert. ^ot«
m meergeiWWNNM!W3«rt ij 4£*w^«™ f^
vierde,bp 'ttoelcfte(bé8aiben be&tïjoole/ ^^^-«««^^ fcftepbe anberefaiicnycioiitbefe-Caweretten oenb^tft wnj·» geben/ b/engt bupbelijcïi liteöe/ batfp toen ter tnbt toteen Eoroiwat bienbetti ^ittébentërj: j. Voort geven wy hen die Gameren dy« nu ter tijdt ftaen v°°: {[
«n de stade men niet hooger timmeren, dan zy nu ter t-ijdt zijn , enac ν c.
en wier toe Cameren vervielen of dat fy verbarnden, foo mógen zyie wcuc\ ƒ
Κ,?***" SXÏHjd, endealfoohoechendelanckalffetevorenwairen. » €f?aef fpjeecfet ïjier ban fijn Üupg toaer tegen «|S
te«toa«ngdegetv tooMMt föubemogi*&^$ffrrt •f»MM09 Wpbingeban'touöe Sjat*- §«P£"?*ec£^S |
|||||||||||||
|
'
|
«» Iie,
|
9 gtfte bmbeicö tn'tP2tbtlegte-boecHtoepntgofrn'Ên^f;//LSbJcltl£
|
|||||||||||
|
öe Camerettengementiomm/ma<rto?lbart tXombaert-huys
|
|||||||||||||
|
van De l f ï, 607
naberSanb tott&pftm toerpïaefi ijs aehjcfc aenjïontg fulïcn gooren.
9&cfe foo genaembe Cameretten gelegen öenebeng bc *Seebi$ï-marct/ett Nader be* fcïjupirêober beboo^ M^-ïjaileliefïaenjegcntoooabtgmberfcöepi <"chr>,yinse be JSoontjupfm bp be ^taötaenparticuitecmbergiupjitoerifenöe/vandIWU alle onber een bacR/ 'ttoeiö ban betre/ fonberlingeban'tjloojb-toette af nomenbe/een aenfienlijit gebouto rep?efenteert.t€e toeberftjbg beran* bert öetbannaemtn Ooöer en v^eefter silver-pand» 25oben aen be miöbel-gebel fiet men nebeng ^tabg toapen ooc& bie ban tf ïcmaer en <©ubetoater/ ate nacD elöecö ijtec ter «^tebe toerbenbe gefien/ tcft gaern ben uptleg ban bien foube ïjeböen gebaen/ ten toare mp Set recfjte be* fcïjept niet toaS in gentene gebleben. 3©at nu giet Lombaert- huys fa*t befciüyring* particulier belangt / baec ban tg een %m ban guijtfcnelbtngS ban $ o. ran f £om~ POttbenöolianb^faecltjcF/ gegeben nvt 3!aer 13 57· bpGraefWiüem "JJ., v5ö devijfde, bie'giSaec$baeraen-toolgenbeinföniBemortegelagen/ iccningc, enten laefïengeöeelBrancnfinntggetoojbenïönbe/gemeennjfibeDui- ie Graef gieten toerb; toelcfeerg $|anbbejïe ig ban befen trant: O Artoge Willem van Beyeren , Grave van Henegouwen van Hol- Quitamii
L ·* land, Zeeland, ende Heere van Vriefland, doen kond alle luyden dat van de Gratf wy om dat overgeven dat ons onfe Stede van Delft overgegeven heeft, we8inij?°ir dat Huys dat wy hem gegeven hebben, ende verkoft datter die Lombaer- jaerüj", °di'e de Huys geheten is hun quyte gelaten nebben, dairvoir dertigh ponden de felfdc had- hollands of te flaen van den ouden pagt, diefy ons jaerlijx geven eeuwe- de op't Lom iickendurende in tegaen van Meyenunaeftkomende, inoircondedefen ofoLeent brief befegelt met onien zegele, gegeven te Dordrecht opten xxiiij. dach banck. " van O&ober in't Jaer M. ccc. Lvij. Mm ïsp aïbienmen ben (ïijl banbe booigaenbe eeutoen (biefctoiijS
wat bupfteu en confup^3ijnbe> niet genouben toajS/ bolgensf btferetie/ mt toe te geben / men mogt mtffdnen bermoeben of fjettjoeft ben && cwtacisntet/ al een Saerboo? De «foacf felf/ fcceft beginnen ttlmtn* ten / toant ben fin befe£ b?ief£ niet in allen beelen ftlaer genoeg upt ge* uiiicBt 3ijnbe / fjeeft ong be regte Renntffe en gereguireerbe omflanbig* jjewn ban Dienaltoatbupftetujcft nagelaten; maer gelijcRmen upt n1*'arf 15* $wboben-fïaenbegiftebane?aef 3©illem bebierbe/ toegeitfbe Sikv7B ^ametetten aen be ^taöt / befcnepbelncït fietbat befelfbe Stnno 1342, Leende in rot een baneftban fteening ofte l£ombaert-bup$rtoieröen gefeupeftt/ ™?ttyJnu 'oooiijcattopbersf upt bebjieboo?gaenbc tieten ban Graef Willem de scll0Uden'Si- h V Sinbei: be B^cbepben ban b'oube ^aüen-ijalle getufereert) bat be wf3Banc&banSecm'ngentn't!$aer 1407. geöoubentot'er t'nfefeec gu^ftaenbeopbenSoo3b-toefien-öoecfiban3t jKarct-bclöt / toclcfe gupst tn»t kif öe ^lacr bp be <02aef berooft 3önbe aen eenen φπίίίρ? be S?te/ '^3!aerbaernabp be felfbe ^)Dti£P^ toeberom aen be ^taö ^^ec-geöaenomtot^t^oïle ^ant-öwpiofteSoBen-DaHe/ mitf^ gabic#·
|
|||
|
6og Beichfyvinge
* si* tnn sabergbe aMeeg-BaÏÏegeappiopneert te toeröen^ Mm mi oa bit
jp.jp/**» ί98. 'Saer 14 * 3 be boo2f5 iöanca ofte Ilombacrt bcrbaren <ιξε / té mp ^εεί boegen gebïeben / fcocD in '3 ^tabg jiBemotiael-boecnen fat men toin*
ftbuSdT" öc" öat op't faet 1554- ösn 19. SobemberfeecHecCoopmanupÉ ragt ofte pemont/ in meening 5Önöe firn bernrcgen €>ctrop / om (Cafel te mo* tuyr van gen 0ouD$tt / te berbolgen / belofte Doet ban böf ponben groten ölaemjS *en 'rjen ε aen öe ^' «^fi-mecfteren tot p?oftjt banben -Hiutixniaerlör te fuilen fretaicngebupjenbe öatöp oftepemant an&erd uptitraclite ban't feibe
* sirtiJif*- <-©ctropfou®afelfjoubenbinnenDefe &tabt.* Stonbert Sarentjter
JSSÏiir na ij$'£ ®«MP nu berljup2t Ü002 ben tijbt ban bjiemael feben ofte een en *» ƒ. «je· ttotntig Sacen/ ingegaen psüno fHp2tl 1655. op fe.ö öupfent guiten contant / en een penfiocn ban tbjee öupfent ö2ie öonbert gulben 'ojaersf
toaer ban \itxi iftentmeeiter bet* bepbe #arocï)i-ï»ercnen ontfaugt 1500
$uiben/ bie ban't-frater-öupg 400· euöte ban't ^agijn-ïjof gcliiche
400. gulben* €nöit igalöetgeenempbanoutsteboo^cDiJntö geïio>
Herkoma ww töegentf ïjet Lombard-huys, toelcners* naentg oo?fp2ong bp beclc
•fan het gofuffcnecrt toerb gebaeit te 3ijn ban be Lombardi, een |2atte gefeten
woord Lom- 0p jjg frontictett ban^taltc/ öetïanbf£öapLombardiegenaemt3ijiice/
ïiftecin«ie- toelfeerjs 5!nfco oonberen tot ben tooecner en onmatig getoin genegen toe*
fenbe/ b'eerlïe^nbenteurg ftltijnengetoeeitte30nbie befemanme m
Λβη, b'al-otiöe tpben gepsacttfeert/ en berbolgensf alommeboo?be3Beei
relt boo?t-geteeït ïjeöDen / niaer be grobe mif balpenen tot uptfupping
Regiem»» ban be gemeente foo lang£ foo meer ontbetut b)erbenbe/3öfl tot fiefnoe*
•mtrcnt de pmg fcan &at alte g^ooten gebrin en beteugeling ban b5onöel)oo2it)cfie
fciieenioge. f,^.^,^/ οίιη t}jöt tot tpDt ^p ö'<®beröept naber reglementen öacc
op geficlt; gclijcn nulaefi ober benig laren aiDierbefebolgenbef u·*
blicatie të gebaen.
verminde- Mijn Meeren de Magiftraten defer Sradt hebben tot verlichtinge van
ïinge van de <je gemeente metten Ïafel-houder van de Banck van Leeninge nieuw den de""pan" contraft gemaeckt, tvvelck ingegaen is den eerften defer Maend April, Jen in bet adverteren by defen de gemeente dat fy van hare panden,die fy inde voor- kiiis vanLee- feyde Banck van Leeninge fuilen komen te brengen, in plaetfe van een mnge alhier. bjanci5? dat fy vantpond vlaems van verftaen-geld ter weeck hebben ge- */ K*»r-he!{ geven, nu voortaen niet meer fuilen geven als een halve ftuyver, wefen- /.iio» de den derden penning minder, gepubliceeitden 15. April 1637·*
3©eicöbecfïaett-gelbttamp berigttgnocD nabec berminbert i$ of
omwstre^ eerlange berminbertfaltoerbeu/ tn boegen be 25ancn ban Mlecmnge tt„L""; altimnsf uptgoebeinfigtenenom polmjciie rebenen inalïe^tebew Sn toe «ia- fee Sanbe/ onber m beljoojitjae bepaltncen/tuet alleen tuerben toe ge a- ten op coH- ten / maec foo lang^ foo meer bp be ^teben felf to't toeren mjte»/ Φ«'5Β·- aeïijcïi men mepnt / na*t erpireren ban be nocD lopenbe Dup? uan oe mm$t/ mist 00CR te fuilen gefcöw&en / en bat tot be^ te «WHgjJi |
||
|
van Del» τ. go^
ïagementen berïfcötntg banbe behoeftige intooonberen tie in tpbeit
ban noaö gebiongensönbe öaec goebecen te berpanocn / met met upt* mecgelenDe tooecnec (gelijcii anberS biebtoilS gefcfjiet) foutim toecben geplaegt / toaec boo? fommige tot fteelen of anbcce ongeoo^Ioof be pm* tijcquen / mochten nomen te becballem €n upt öufDanige infigten tg befe infïeilinge een pnjflöcntoercö/ en felfnietflcpbfg tegen beCftii* (ïciücfie föeiigie; Wel geluckialig is hy (fepb tm ©falmift) die figh verftandelijck draegt tegen den elendigen: de Heere fal hembevryden
ten dagen des quaets. * ©aec in tegenbeeï ïi^x tooecïiec en obec-toinfie · pf*tM 411
alientijalbeboo?beganfcöeI|. j§tD?iftboo?eengcutoelöcl*eenabomii * «3. nable fonöe bjecb uptgeïicetert. 3fn anbece getoefïen ban €ucopa en felf oocn moe nabupcige&paenfcöe $ebeclanben binbmengeftigtenbie fp Montes Pietatis t hut iê/ Bergen van Bermhertigheyt noettten / toeï Leeö-bane-
metbe naem maec niet inoecbaet becfcDelenbe ban onfe liitpfen bankc"hoein
Eeeninge. €en §up$ tot Defen öanbeï fteguaem en fegentooo?big baec 52rfi«7Cm· toe ttocD ötenenbe is gelegen acötec be sfêacct op ben Hangen-böcö / banadjtecen metttoee boo?-gangen ofte pookten aen be 25ucgï)-toal D«rcriPtie MutBomenbe / een ten «©oden en een ten .Supben* 3|ier toecben beleent ™„ lVmS· niet alïeen allecöanbe ftiebecen 3[ p-toaet en §up$ caet/ maec <S5out/ aihiert * &tlbec / Sutaeien en alleclep ïilepnobien /foo toel ban öupten ais ban pinnenbe&tabt/ 5imbeboo? bk gene/ Uk 'tïjaec fcïjamen/ en Baec beDoeftigöept niet en becben openbaren / berfcijepbe ©?outolupben tik atëfBanelaerfïecgbecgoebecutpDeniBeubelengaenbecpanben. €n smn»* w« ten etnöegeen baetfoeftenbe lupbenfig fouben onbectoinben eenigecöan- tegen" parti- peUBeublegoebeceninpanate nemen/ ommebaerbooj&aerfelbente ?ulie.re be* beccöCKen/enbepublücfie^ancöban ïeeningete iimttm / foo t$ iSaSJSi pee noeïj onlangs/ tot toecinge ban bien/gepubïiceect bat be upt-gebec# hn, ban penningen op panben / t>k getooon fjjn in be 2&ancö ban Xxenin* öegebjogt te toecben/egeenöetminftecegt ofte actie fullenBebben op ceobecgenome goebecen in panbe/ fulcï 6et ben epgenaec ban Urn ten aucn tpbc η b?p jtaet be felbe goebecen ais b?p epgen te binbtcecen / enbe «enooubecsbanbientoebec af te bojbecen/ fonbec aen be felbe nogö tenopftcötebanbegenote Capitalen/ beel min be geftipuleecbe inte* «iren ban öien / in eenigec maniecen geöouben te 3ön·, enbe bat baec S! uu ö^öo?f5 upt-geberS ban penningen op conbttie aisbocen/ nocttuecbeuren fullen foobanige fomme ban penningen ais bp 8a ze 1 op ortebooibe gefepöe goebecen/in boegen boo?f5/ fal toefen upt-gege* «n; toelcne boete geappliceect fal toecben b'eene fjelft ten öeDoebe ban mx «enb2engec / altoaert 't oocö bat öP felf be penningen op ofteboo? setgoetgenotenSaobe; betoebec-Delft ten beöoebe ban ben kernen; en öoben bien nocö böf-en*ttointig gulb: boo? pbec öonbect gulb: aen ben jptTtctec ban be §u|ïitie / in fobanigen mepninge bat al Bet geene be S!nïect öuli,en & palTecenbe/ in bien beele telcbenS toebecom booi sonoect gulb: ten bollen fal geceecbent toecben; enbe uptgecepetepen^ |
|||
|
6ι& τ Befchryvinge ·
nmgettitt'tgeBeelgeenftonbert gulb: beb?agenbe/ ecftter beboete ban
*sittiK*ur- btjfen-ttointigï) gulb: boo?ben officier mebe fullen 3ijn toerbeurt. * tot*, f.%79. (©nbecö'oubetnftelunge/ baer top algnocB ban ïjanbelen/ tégeen* fints* banbe jongfïe
|
|||||||
|
De Ρ Ü Β L Υ C Κ E f AEGH.
3$egt agter Bet d§tab-Bup£ gelegen/jpnbe een Begt en ftern gebouto/
en gelijCB ban booren op be iBarcnt / foo oocii ban agteren op't toater/ met ttoee rupme pooien uptuomenbe, noeneer en boo? toten be felf De aen be ^tabt tg gegeben / Bebben top in be befcB?p ainge ban be Eaucn Balie geiten / namelijcït boo? <a?aef 3Mlem be bterbe / in fijn p?tbtle* gieban ben ülare 1342. baerBpnebenS be Eanen-mate enbe bie3e* geinige banbe Safeenen oocn geeft die Wage, met bp-boegtnge bat al be boo?beeïen baer af-fiomenbe ten beBoubeban be ^tabtfouöen toer* ben geemplopeert. * 3£otB febertmen b'Smpofïen op be ïfêagen ge- neralijCB boo? Bet ganfcBeÉanbt Beeft op gefïeit/ gaet toel ttoeemael foo beel meer p?ofijt aen 't gemeene&anbt/alg toel aen be^tab. "®p fe inflellinge ban pubujene 3©aegen i$ alomme tn alle gereguleerbe Sanben boo? be ganfefje 3©erelt al een oub géb?upcn / om be geratte* Bept te Banbfjaben/en een pber fijn beböngen getotgt toe te laten ftomen/ be naem ban ïfêaegB / beriberenbe ban't tooo?b toegen/ felf fpepgen öebupbtngmebeb?engenbe. i|ier moeten alle 3©aren en üoopman* fcöappen bie o?btnari£in't grog bp ponben toerben beruoft/getoogen toerben/ ennabe toaerbebanbtenfoo aen't Slanbt al$f aen be ^tabt eenfeetner tar betalen/ sijnbe baer toe Twee grfWóóren Waeg-mee- fters, toetenbe fjoc beel boo? pber Bonber t ponben na p?opo?tte moet ge* gebentoerben j fulcrBoe meer be^cijalen banbe 3©aegBtoerben be* laben en bejtoaert/ Boe meer be ïaft ban't Blanb en be ^tabt toerb m* ligt. (€ot bientt en gerijf ban alle Ut aen be 3©aegB te boen Bebben w cenige ge3tooren 3Hrbepberji bie men Bier beelttjt0 κ 1 aen-kinders noemt bermitss fp 'tregt ban be üraen (baer mebe be jtoaerfte lafïen tn en upt
be ^cBepen bearbept toerben) in ^up?Bebben/en ben arbept baer dooi* ballenbe/ oocït toaer-nemen / Bebbenbe Baer lupfie nebenö aenoe 3BaegB om alttjb bp be Banb te3tjn; befe Bebben tot Baer mPQmjr penopftëarct-bagenenanberg air er b?ucu toeren m eentge waeg- kiuyers ·, ober alletoeïefte tefamen/ beboo?noembe 3©aegB-»tfee|terss BetopftgtBebben/ fijnbe tegen alle mtë-berftanbenen toan-ojb?e met 3©ettenen<©2bonnantten onberfcB?aegt/ topberg bcrpltgt 3nnbe/ m galanten en't getotgt nlaer/ en ban alles öeBoo?i0cH 25oetJi te pg 3£>e getotcBten moeten oocfi foo nu en ban boo? SiW®ftBfSS82S Ycker tegen be ^iaperg (op ^tab-öupjs betoaerttoerbsnbe) ouerge' fïagen en gepiïtt toerben. . ^AAMrttat1i ^nber be geboutoen m gefiicBtcn ten Be&oube ban be m2Ej^
|
|||||||
|
Befchryving
van de Waeg mie/gaden iioeneer en doot wieaen de Stadt ge- geven. |
|||||||
|
* Slet b$vea
f', 596, Ten welcken
cynde de
Wagen fijn W-geftelt. |
|||||||
|
Officianten
en bedienden in de w*eg , Miitfgadori wat yderi pligt is. |
|||||||
|
Van D e L f τ* en
fcjöappwo^W0t/öoe-toeïntetijaniieouiï|ie/noi9tw toelbe Dm
naemfïeiss 'tOOST-IN.DISCH.HÜYS.
<0emeenïücRgenaemt d'Ooft-indifche-Camer, ajjparctttïücfi ber* „ r, ·
mim in b'eeHle fiegmfelcnbanöegeoctiropcecö^ofl-lriïiiftDcCom* eSÏÏZS? paatitgöeiSfelfji25etotntöeöDerennotööeenöpfonl)ec^up«/macraïs ^t vang" |
||||||||||||||
|
leen ergengeenHamertotDaeröp-een-fiomftöaDDen/en onaengefien ï?0!-.1
|
Indi-
raa |
|||||||||||||
|
De faecn beranbert/ecïjter De gemeene manier ban fpjeec&en / boo? a& £««
tooonte / onberanDert gebleben simbe. ;©it Igup0 gelegen aen't ^upt- ' ejntbe ban ö'^uöe 3Mft / omtrentbe^upt ofte&cDiebamfe-poojt/ icDupttf ober 'jflanbief ammunitie- mmm/i$ gefïigt bolgewa 'tjaer m m De boo?-gebel boben Den ingang ftaenbe 2ünno 16$ τ. 3jjnbe ban een tamelncfi hoogteen niet oncierlücö ban bupten aen te fien / Deööen* oe een öeiïtiameö?eete/ en in De lengte tot aeöter aen &tabtg-toaïfe mecftantuptKomenDei ban binneninberfcBepDe ©ertrecnen / beeï l«t»-öupfen en ^oïDeringen afgeDeelt 3[jnDe. m bergaDer-plaetg/ D«fcif, hoe. ril ^j-Hamer & bewiert met allecfianDe ^ee-naerten bet Önbiaen- ά"»&™ W mm l fteDen / ^abens? en Capen; m De pacft-üupfen en op Devatl binncn· 3tZflm Weröanbe ^pecerpen/ atë $eper/$ote-mufcatert/ SnSSLwP^*®""0861®7 kaneel en bergelijcKeSnbiaenfcö öebw oocftbeetDerlepCatoeneEp-bjaten/^pDeen^pDe-fioifen/^appen/ Sï2Sï?/ ^ïSW Gömefep&celepneny ©erlacute-toercnen/eti ϊΚίΡ^5?*5®* ÜW-CÉWt uptDetanbececpnDeDe$i3©eereltö/Die KS? lKren upt *", ^up5S ató in cm -Mom Daer Setatë met ZffW1?m βί,οβ fcomten toegïj-gaet/enobec-aï/ foo boort LS δ?* al?na aillm Pïaetfen/bertiect en berfonben toert. 3©e* Noch«. SSKf* lcnocö em ^iww"» 3©oon-Dups? mebe aen DeCompagnie «d«e HUy- ES 0^eenDaerommeallebaneencoleurgefco«bert3ünDe/aenDerenvan-bur SSSihSiÏA00* twn «oeg-fioutet/ en aenbe Eupt-5Pbebooten TZ™'de ffi ffi °*ft? °Fwl#e öec &η*5«* en b'aröepber^. ^it alles nog te ££££» Den H25ÏP P,ot ? acö'ÖW opgeregt ban b?ie berbiepingen boben
ren SSKS^iSΓ*βι: MwmlijB op *t toater upt-Bomenbe met 3te ren 2,'^° ^-^"^^ m öe Ooeöeren Daer boo? in en m te boe* e&cïjeepsf €tmmer -toerf/ Schcepjtim.
|
||||||||||||||
|
eettfXiE^^^^^ö^^entDept een conftberaöeï^ee-iKaga3ijn
SSf?^/omal^ «n
Den■ ïï2spi00* b3afgaenbe^cbepen in bebjaert en opgetloten te bjer^
|
geproie-
tcercZec Magazijn aldacr. |
|||||||||||||
|
bouhwitw? ?llcen 9efept3tjnDeboo? foo bcelDe gelegentfjept Der ge *
5iinimLr?nö^e^oraPa0ttieaen5act/^lÖetniet tenemaeï ongertjmt Mp ™$ wcafie oorö gen b?epnig ban fjarett oo?fp?ong f eer|ïe begint HÜÖD 2 felen/
|
||||||||||||||
|
ί
|
||||||||||||||
|
gia Befchryvlnge
feïen/ en op-feomft te meloen/ foo ais 'tfelf be upt WBgttforpen onfeg
ootfjirong ©aberlanbgop't compenöieuiïeöeb bonnen bp eentrecRen. 3£e©es:*
Γ5 dio«o ίβ«*9^ ^eberlanberg/bietotnocö toe ö'fïnbiaenfcöe en anbcre ën*
•nftaen door Öeemfeöe toacett upt ^pangien Sabbeti geftaelt/ boo? feet ftrenge flap
verbieding eaten be.olkoningg boonaen berboben syntöebeSabigatfeen tommer*
van de vaert tie in ^at ^ontnenrijiïi / tof eren genootfaecfet op anbere ntfbbelen te
•ρ spangie, ^j^ ^ om ög fflfa w jjag|. 3g>atierlanti te benomen / en topöerg ooit
naer anbere geb?efïen teberboeren· b'€enig{te toegi) öte baer toe open
(ïonbtoagbiena Snoten lepbeobee^ee/ 3ünbeeentoegf)/ na oma*
tupiujcfte en allee halteen recöten / boo? aüe menfeïjen gemeen geinen
h'rfiSEna$öe^uöt * "®u$öeeftmenm'tlaec 1595· eerit om ïjet ^oojfc*
--fo-*t. boften boo? eenen Deel feo?ter toeg en niet befet noclj bebaren 000? eent^
ge ©looten öer ©panben be öonincnrjjcBen ban Cfitna enöe Catïjap
* Meur, ι», jnftföaber^ be iBolucnfcöe Cpïanbengetragt te naberen ;* toant upt
t.»5.*. *. nol{antlttot ^t ConmcnrücöbanSapan/bp al bienbeiEeeboo? öp
verfchii m föuftanbt en (€artarien nabigabeltofer bebonben ober be 1235. oupt*
kortheyt van |-φδ m^m met en &uben 3Ün / baer in tegen-beel boo? be getooonlijcHe
DaeCtÖOOJbp be Cabo de bona Efperanga f)et 2932. buptfclje tttÜlett
vpont.hfck, tebarenen.* ^ocöbefetoegötotb?tefo?meleiiepfen/l)oebjelmen
*tmfi*i*o. öe hornet en ben foetjïen tobt be£ 3aei# toaergenomen fjaböe / egter/
bermtt.o' be menigte bes* f $ / onboo?ganc6lüc6 bebonben tmerb / fulr
al bie tocöten naerbeel fucMingenenbJonberbaerUjCBetoebaltopn*
d'Qrdiniire belöcö b^ucöteloog en onberrtcöter faecbe afgelopm 3Ön· #nbertuf*
piffagewerd fcjjenfïonbmen nietfïilcenige anbere &oopbaeröp-i$cï)cpeni>ie oock
ook bevaren. ten $0?j0g fcaren toegerufï boo? ben o^binariS beöenben toegi) ïjeen te
fcïjicBen/ omboo^namelijcftterplaetfe baerbe&pam'aertg geen ge*
biet en öabben ben föoop-öanbel te beginnen (met lafï om niemant te
ι weik door befcöabtgen maer met b'^ntooonber^besEanbss b?mbelöBteï)an*
de staten ge- tieïeh / öc gemaetfitcbimbfcöap met onberlinge becbonben/ ten befte
zS fe« e»boo?beelban be©ereenigbe,peberlanben/tebebefïtgen. ©efeupt'
begint toe te tufïingen / öoe-wel in'teeriien met geen groot paofnt gelucbten/toet:'
nemen, ben ecDtec boo? be Staten feec gebo?bevt en boojtgefet/ alle faoeuc m
|
||||||||
|
* Meten in
ƒ· *■ e· |
gunfi aenbiebenbe ben genen bie bectoaectsi abontupcentotlöe/^toaet
boo^ 't gsbettrbe bat Bet getal bec üpt-reberjs bagelöcï aengcoepenne/
|
|||||||
|
b^ofl-SInbtfcBe l^abigatie foo frequent i& getoo?ben bat b'ecnoen
n anbec fnbe baeg begon te sön. 3©antbetoijluptbecfcoepbe ^abenen
hoop te niet alleen ban ^ollanbtmaecoocBban^eelanbteenige^cïieperttie^
\x>am# gingen/bie/fonbecio?cefponbentiemetmalBanber te peoöen/
Sendebegm- öicfetotliï met be felfbetoacen ineenenbefelbeiabeninSnbtenma^
deren η°ϋ«: tabct orttmocteben / foo ontjlonb fjtec upt ben ©oop-Iupbennieta\\>
i\* te zijB. leen öinbemiffe en oneenigïjeben / maec ootfe gcoote fcfiabe en naoeeu
^aer öp quant bat be Stoepen te licöter feonben obertoonrren wei-
ben / becmitjS be ^looten Dare Scagten niet bpbenanberen b?acme«·
©elcuesbjac^^enbpbe^töten^emcael mmnm jpnbe/ ïg
|
||||||||
|
van D e L έ τ. 6fj
hm in 't begin beg laerg 1002. berfdjepbe boojname ftjetw* en w«haiv«.
Lbelaeröfoo upt ?een ais b'anbere f>?obintte m '**&$&& fiend0cpR^ toröagbaert/om befeibe te berb?agen en alle te famen onber een Itctjaem *£*£ v°™ en generale Compagnie te hengen / 't boelen na beel moepten / beraeti ecnigt « m (lagen en bp-een-Komften epnbelijcö met gemeene toef cmmfttóftm jjjjgj*· to flBaert&geconcluöeert/ toser opbe tioog-gemelte^ta en öaer teDWlcrdiE' ^etcop iteböenberleent/ * metuptftupttngeban alleanberenboo?oen»*<»,-< 2* tüöbatui.Sacen/'tnjelfBnaöecOantberlengtiiS/ fuic* öefemeutoe y.6i.·.*. foctetept ofte maetfcüapppc febets* bietöbtbenaem ban generale ge? octropeec&eaDoll'SnöifcöeCompaönteljeeftgeboert. «©nberbecon* oerfeiv« öttienïi^^
3ön/batbtebanBnifïerbam inbeecmtpage/bietot öfenft banjjefe btftiericgc;
Compaanie gebaen toerb/ be Delft moeten bebo?berem bte ban pp*
belöurgeen bietbe-beel;bieban Wt/ Sïotterbam/ Hooien fnt*
Men elcft een feftienfte-beel. €ot elcue bergaber-plaetiS tëoocfiι eert
fectner getal ban s&etointöeboeren berojbent baer t elcfee carnet op
liet berfterben. ^aec-en-boben bat upt öefe fesS Collegieg foonu en ban opper/te
eengemeenefamen-öomflefoubentoetben Μ8^*»£^ 3B*
pecfonen / eïcït uptben prebaer toe te beputeren/ btemennotpebe* Compagt„e ;
eaöerfoöïjbanbefebentienenoemt/ namelncBban^mfterbamactjt/ endeiidf·
bieban iBtbbelftucaïjbiei;/ mft enbe ^S^&SS^JS^RSi S^**
<Ènctjupfentmee/ be febentienbe perfoon of ban»bbelburg/ofban *eD· öÊj^afe/ of ban $oo?b-$lollanbt pervices ,bat$bp tout .beurten; op toelcne bergaberinglje W meetberfjept ban ^mmen gerefolbeert toecb; bentöbtoanneetmenequiperenfal/ mettjoe beel ^ctjepen/op toat piaetfen/ berBopingebanb'ingeuometoaren/ uptbeeltngeaenbe Participanten en anbere principale fauenbeCompagme nvt generael ietreffenoe; entoatbpbefebergaberingegerefolbeerttoerb/ moet op alle be particuliere Collegieg toerben geetf ectueert/ b; uptgaenbe of af* toarenbe benepen moeten bereenigt gaen / fulr bat fetjabe en bate ge* meen i0. ^ttbefïuptbjierbgepubliceert/en allerwegen aenallebitt^ öefetenen bant ©ereenigbe $eberlanbt befeent gemaecut/ een pbec tokt* genobigt omfoo beelgelb/ atë't tjem goet boerjt /wte» tot bcbojbering bes boo?genomen Danbel^.€nboo?toaer befe toerfeon^ beging gefeïjiebe boo? geen boobc ooren: Wam eenige upt ïtef be tot ftet Baberlanbt /nnöeren geb?eben boo? Doop ban tomfte/ öeboen te eéïft ingeley»
* «nnB" WmM ******* A*W»* mm' ft fe
|
|||||
|
Comp.
|
|||||
|
iüÜD 5* GaPi:e
|
|||||
|
614 Befchryvinge
Capitael van dOoft-Indifche Compagnie.
r Amsterdam. 3674915
.· Zeeiasdt. 133388,1 De Kamer van 3 J? E L F T* 4700.00
) r.ottehdam. i77400
! Hoorn. 266868
(.Enchvïsen. 51&775
te famen 6459840
ün bit eei'fïe üaec luer&c beertien ^cDepen ge-erjtupeert m baer on<-
bet een ban 'tCollegie tot 3Mft. <©e ttoeebe Cijutpagte gefcöiebe int
gjaer 1605. beitaenbemdettDten^cöepengrooter. a$optboo?öefe/
*Metmu. onber Bet belepb ban ben $bmirael Matheiiefvan Delft, * bt> felbe
ƒ. H4. i· een ban be25etoitttöe&&er0toag/ namelijcntec Camee föotterbam/op
a-o 1 com- toten men allentöalbe grote Dope öaöbeoeöeel^ebeclanbboo?/en niet
«agnie fecr te bergeefg j toant öefe Beeft öe Compagnie doo? fijne btenftcn (foo boo?
beveiligt en 'tftaenenberftropen ber 1po?tugpfelrmabe omtrentMaiacca, airt
loofd/d». maeeften ban alt'antten en contracten met b'SndtaenfcBe Koningen)
perheyü van gelijCH atë gefrabileerten opbafte 3upïen gegrondt-beft <®ber fulav
den Admiraci (möng bebunefcene otiticc co?rectte) niet ongeboegïöii foube 3ün/ bat tot
iiiniif/ '$ÏÏtoM$ gebacötemffe toegeng fijnen b?omen pber/ fijn origineel
· Contrefettfel calss nocB tot ïftotterbam / onber feecfeece föne na-geinre
teniöenöerufïenbe) in't<So|t-3InbtfcBe-Dup^ ban fjjngeboo?te-^raö
alöier ten toon mocBt ïjangen / met eentg op-fcö?tft t'fjjner eere / en tot
een op-toeefcenb boo2beeld ban b?ome toel-boenberg. 3Nt toatf öan
b'op-Bomft ban onfe bermaerbe <0ofi-SnbifcBe IBaetfcBappp/öie na*
öerBanb foo gefegent té getoo?ben / bat be boo?-gefpectficeecbe tngele^
«n°daervvaf ö« Capitalemifte fjooft-fommen in toaerbe berfcfjepde maelberbuö^
vervolgens belt3ijn/ geltjcneenpgelijcfité üeüent en nptbe bolgende notitie ban
bïnSna?o- ö'wPti'eelingen/bantöiitottüö geftfjiet/ betoöflöcö trtöcöen »
Uytdelingen by de Geo&royeerde Ooft-Indifche Com-
pagnie aen de Participanten ophaer ingeleyde Capita- len, federt den Jare 1605, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1605. In JuHouyrgedcele ten hondert in Geldt.
1606. In Maert, in Geldt,
1607. In Julio, in Geldt.
ï6o8* In April? in Geldt. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van Delft. gi
güld: ft: pen;
Tranfp: 150 - 0-0
ÏÖ09 In Jumo, in Geldt. . 25 - 0-0
1610 InAugufto, in Peper of Geldt. 50 - o - ρ
ïéiZ. Eerftelijck in.....in Geldt. 7 - 10 - o
1612. Ten twede in December, in Noten, 30 - 0-0
1615. InAugufto, in Geldt* 42-10-0
1618. In Februaiio, in Geldt 6% - 10 - o
1620. In April, in Geldt. 37 - 10 - o
1623. Den 15. November, in Nagelen. 25 - 0-0
|
|||||||||||||||||||
|
1615. Den 15. Augufty , in Geldt. 20 - o
|
Q
|
||||||||||||||||||
|
1617. Den 1. Maert, in Geldt, 12 - 10 - o
1629* Den 1. January, inGeldt. 25. o-o
1631. Den 1, January, in Geldt. 17-10-0
1632. Den ji. December, in Geldt. 12 - 10 - o
1633. Den 1. December, in Geldt. 20 - o- β
|
|||||||||||||||||||
|
1634. Den 1. Maert, in Geldt. lo - o
1635. Deni4Mey, enden2o, Augufti intwee
|
|||||||||||||||||||
|
reyfe in Nagelen. 25-0
|
O
|
||||||||||||||||||
|
1636. In twee Reyfe, aen Nagelen. 37-10-0
1637. In twee Reyfe, aen Nagelen, 40 - 0-0
1638. In Capiletten en Geldt. 35- 0-0
1639. Den 1. December, in Nagelen. 15 - 0-0
1640. Den 1. November, in Geldt. 25 - 0-0
1641. Demo. February, in Nagelen. 15 . 0-0
1641. Den 1. November, aen Nagelen. 25 - 0-0
1642, Den 15. December, aen Geldt. 50 - 0-0
3643, Den 1.February, ingefifte Nagelen 15 - 0-0 1644. IntweeReyfen, aen Nagelen en Geldt, 45 - 0-0 1646. IntweeReyfen, aen Geldt. 47-10-0 1648. Den 1. January, in Geldt. 25- 0-0 «649. Den 1. January, in Geldt. 30 - 0-0 io5o. Dito, in Geldt. 20 - β - o Ï651. Dito, inGeldt. 15 - o - o ÏÖ52. Dito, in Geldt. 25 - 0-0 1653· Dito, inGeldt. 12 - 10 - o 1654. Dito , inGeldt. 15 - 0-0
1655. Dito, in Geldt. tz - 10 - o
ïo$6 Den 1.December, in Geldt. 27-10-0 Ï658. Dito, inGeldt: 40 - 0-0 »659. Dito , in Geldt, 12-10-0 <!°' Den '* November. 40-0-0
ï56i. Den 15. November, inGeldt, 25 - 0-0
|
|||||||||||||||||||
|
1232 - 10 - o
|
|||||||||||||||||||
|
Befchryvinge
Tranfp;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
61$
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1663. Den i£. Dito, in Gelde.
1665. Den 15. January, in Geide. Somma is uy tgedeelt ten hondert in alles
Komt'tledert den Jare 1605. tot die lopende Jaer 1667. beydeüicluys , alle de Jaren door den an- deren geflagen, Jaerlijcx ten honderc |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1290
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zo - 16
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3Be ^etoin$ebberenbie't€ollegte ©ter te 3>elft/ febert 'tfttgaen
ban'tSettop tot befen^are 1667, inclupss ©ebben bebient/ 3Pö^ toeeft befe naerbolgenbe perfonen / toelfter 0 ttoaelf eerfte alborenss pm cipale f&a«tcipanten en boo? ©aer particulier albccepts? sasetointjefr berg 3ijnüe/ * eerfi tot fegin getal moften upt-fterben al-eereenop nieuto in §wi plaetg motfjte öomen / b'anberen fuccefYibelBtft öp be peeren 25urgemee<ïeren/ upt een tripele nominatie/ gemaecht öp b'oberige 2$ebrintöe&&eren nebenjs een geltjcn getal ïtooft-partictpan* ten (uptbe naem ban alle be participanten t'elclieng öaec toe öemag- tigt) tot berbutlirtgb ban De bacerenbeplaetfenberboren jönöe/ bol* genss feetnere %m ban <0ecommttteerbe ïtaben in bato ben 16» fjfêaert 1602. Lijfte van Bewinthebberen , der'Geoftroyeerdc Ooft-
Indifche Compagnie tot Delft· |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Welckc Be-
wintbebbe- ren de kamer van Delft Jiebben be- dienden hoe verkoren Werden» * Meters 14· ' ƒ. tl, *· |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
18. Engelbert Paeuw.
,9. Anthonis Hendrickfz vander Gijffen- ZO. Jan vander Chijs. r
Iti.EverardEwoutfzvanBley»-
wijck,
22. Geraldo Welhouck.
23. pieter van Santen.
Z4. Mr. Maerten Paeuw. 25. Dirck vander Dufien, Z6. Mr. Andries vander üoes.
27. Frans Meerman Janlz.
28. Dirck van Lodenfteyn.
29. Jacob Briel.
zo. Mr.AdriaenBoogaert.
31. Maerten Jyleerman.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!♦ Jan Janfz Lodenfteyn;
ft. Arent Jacobfz. Lodenfteyn.
|. Dirck Bruynfz, vander Duiïeu.
4. Gerrit Dirckiz. Meerman,
5. CornelisAdriaenfz.Boogert.
6. Michiel Janfz Safbout,
7. vVlllem Jooftz. Dedel.
8. Dirck Gerritfz Meerman.
9. JohanRaet.
10. Jacob Sanderfz, Balbiaen,
11. Hcindrick Otto.
12. Jafper Moerman.
13. Pieter ClementfzBerckel.
14. Pieter Ifaaccjfz Boffchard.
15. Mr. Cornelis van Berenfteyn.
16. Jooft Jacobfz. van Adrichem.
17. EwoutEvfttz, vanBleyfwijk
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van D e L ι τ. ciy
Sivt^aecié^J^Bpiïe^tatentoan^oUan&ÊnBell^iefïanii/ „ . .
optfc02tfteiiich abbijs?/ &P be gecommttteerbe SSetointfje&beren uptte £™5« refpectibe dameren ban be generale ^eöerian&tfcge geoctrepeerbe ten niinfte <£ofi-5$nbifcf)e Compagnie ter bergaberinge ban be iêebentienen/ v'f ™ twi»- aen De Staten Cteneraelop berfelber iBifltbe gefcïjjeben/ gerefol* ïgi*eaeud beert/ batbantoegenfiaerCb: <©?ootfBogitec<©enerautept toerbe bebo?bert/ ten epnbe öp generale föefolutie ban fjaer ^oogj ffêog; toer* be bafïgefïelt / bat ban boen boo?taenegene perfonen öeneöen be bpf- en-ttointig laren rot 2&etointöeböerenban be gemelte <®oft-ïinbifcfie Compagnie geabmitteert/ ofte ingelaten fullentoerben/ en bat fuifje berbolgeng be boo?fcïi?ebe refpecttbe dameren toerbe aengefc&eben / ömöaecbaernaerpjecifelücS/ enbefonbe?eemgetnfractie toooj't toe* liomenbe te reguleren. * · &*&*, 3©eDalben be «©oft-^nbifciie Compagnie/tg notïj een eeoctropeir* %%ΓΙΊ*.
be ï&efcgnWfcöe Compagnie/ bie mebeaujieröaer öpfonbec|§uj# %%&«& 3ijn öeööenbe / genaemt «s*. WESMNDISCH E-H ü Υ S.
^taenbe aen b'anbere gractjt toel-eer genaemt be Nieuwe Delft me* simtic e»
bc tegen ober't boo?noembe gemene lanbs $Baga5jjn / 'ttoeïcfe op een *°e*»je|** Mf Cplanbt/ tufTcDenöepbebefe^upfenbanb'lnbtfcïje Compag* S3,rch? ■ mentn/ gelegene We^ugffngeboo?befegetoeefr3önbebe25?oui Huy*- roerpe ban be HBetale $ot t^ ober eenige üaren / Dp 25etointöeööeren ocRocftten t'öaren beïjoebe mgerupmt/en na ben epfcfjöeguaem ge* jJjaecBt. ^ocïj befe Compagnie niet foo beflenbtgö tn öaer boo?fpoet m wu Ue ban't^ofien/ i#ban Daren eerden op-gangen tocl-eec >. nanfantenfïaetfeerlaeg gebaelt / gn fcljijnt ïjelaeS altansf ten bal te nepgen/ fulr bit%ipg tegentooo?bigbantoepmg bienfïof imttigfypt f; Cbentoel/gelön top bOpnomtt ban b'©ofl-3{nbifcOeCompaante Dcüuen aengetoefen / foo fullen top b'oo?fp?ong ban befe I oocfc fmttlmh woeien / te meer bermitjï t\efe t'nfonberïjept al Daer geïucii tn'tge* öeei / ïjeeft banen te toeeten aen een onfer mebe-öurgercn / oren groten iiamjcaei Pieter pieterfz Heyn, geboo^tigö ban 3Mfg-l)abeit. Men goal tn ben gare 1607. beel gcfp?oocnen ban be Eee-baert op mep " ff'Jde ént;icn.rn^te<attroperen/ om tegen be^ee-roberpen teboo?(ïen/ Sc;. ^fptqttete öanbtBabenen/ en ben Üoningïjban ^pangt'en af- oaroyce*. W™jonnen boen: maer ben €rebeg ofte ttoaef jarige öeftanbt / Ï'JSÏ »e©ereenigbe^ebcrïanben enbe tfierttf-hertogen SMDertuiï alSllSUa/ ^ ^m® öaer aen gemaecfit / ïjeeft alle Die Deflepnen af n!Sö rm tc niet Ö^maet&t; tot bat in't ^iaec 1621. fjet Beflant tm Se öeiopen spnbe / net felf be boo?toerp ('tgeen nu bu# lang gejïapen Ssi töccow toacner toierb gemaecfit en op't tapijt geb2agt; toen ^ropebereemgmgbeferCompagnpinbalimftnnbtgeflelt/opalle^ Su'i goeb?
|
|||
|
6i& , Befchryvinge
goebeo?b?e öeraemt/ en öpbeStaten €>enerael€5eoetropeert en φ
·„ ;;' . lentDalbepublücïif emaeclit; ipr hp bjterb berboben aen alle $$oop= ft-cSdeWI wfcw öuptenbefe Compagnie/ eenigen Sanbel te mogen b?pben op ümitcn. öe Éujïenbatt Africa, ban ben Tropicus caneri af tOt Cabo de bons
efperanjarenbetngeiieel America ban Öe Straec Magallanes, tot Terra ^°érdCeeIrof NovaJ met be€#anben tufftïjen üepöe gelegen/ a(le$opberfeeuwe
leg"» van ban Stolpen goetv^e bipöebeaenbooicecïjten / öaec geguntentoe* ïewinthcb- gefïaen / berbers in Set geb?ucte#ctrop te leien jünbe. 3« toierben beren op ge- ban bc CollegtejSopgece^itmbefelfbe^tebenbaec bieban b'#ofi- "smedeLer !lnbifcDe Compagnie oocfrbeöaren öabben / met ftpboegmge ban bat fons ofte ban €koeningen/en be öenobeging tot in-legf) ban be Capttalen toierb eerftbeko- §m ijoicöe öp aÊttfTaö ban 25iilettetttjenottftceert/ 'tgeen niet poel inaet mzQcmw jjan Qoet ejfectenopecatte toa# / a!ss befe aenteecfeening meöe brengt, Gapitael van de WeiMndifche Compagnie,
guld: ft: pen:
De Staten Genera el. $rooqoo - o · o Amsterdam. 2846505 -0-0
ZlEtASDT. 1379775 - O - O
®EMASE>tewetenDELrT>enRotterdam. 103920a - 10 - o
Groinikgen, 836975 - ° -° 't Noorbek Quartier vanH o l l α n-d; 505627 - o - α
beliep t'famen 7108084 - 10 - o
©.koffift- ei» <M* Compagnie fcfjeen al mebe in't eerfie toepntg boo?tgangö tt*
ganiche for- Rebben/tot bat boo? 't goebt belepbt banbenboo?gemelten ^bnmaci euyft vande pieterpieterfzHeyn, alöetfuccegèelijCRlpciitjuam/foo metfjetberi te w«cPn?* oberen ban beBahia de todos los fanaos, ïionbiirag-baerberg/atëbiel brafitdoordê boo?namelöcft bie röc&gelabe&ilber-fëloot/geefïtmeert op fe£mu* dappere v«- itoenen bucatentoaerbigïj/ feomenbe ban Nova Hifpania, in en om* *«hty»gen trentbeüaben MatangasjbegCplanböGuba,'ttoelcnalbaer opben 8. ^TradPiitcr September 1628. gefcfjiebe/toaecbanbieb?iegroote©Iaggen / in ψ Heyn van öen ban triumpïje / ηοφ boben fijn iBarmere graf op't CD002 ban be Delf» haven, <®α^ uerc«5im fjangenbe / * en tofltjcnbefcöieben të/ öo&ottferttoei- sg »»Μ eei; getroutoett Hesraerm 45obtStooo?bfiier binnen ^elft Diomfius. Spranckhuyfen. 3l>ie meerber gelieft te toeeten ban alle be gelegemtjept befec Compagnie en fonberltnge ban fjaren ^afiliaenfcDen öanbel/.en ©ecadetitié allebegelucöige etpebitien baer omtrent gebaen boo? onfen ijoogb öe* «n de w. 1. faemben 5Hbmtrael / bieïefebe $eberlanbftfjeltftorienbanöten toM·- vo&gï $&m öe fegeningen eenmael ten öoogfifien top geflegen jiwtw/ $w !taermael#(boo2ba$fiebett enbeb?og ber^anben) in beel onijepie^ temb&t/ biebefe^eii-3nbifcöe Cömpaönieiegenbiooib!0iim m |
|||
|
^an ί) ϊ χ α τ.
|
||||||||
|
si$
|
||||||||
|
«en befoiaetpofïupr Bebben geb?agt/ aïg fp figB tntoenbig mi öebinbf.
%erter&tebeismcB onlange oocn een Groinlakdsche Com. Gneniaa .ïAGNiegetoweftWlaerlSrreenige «gcBepennaoe»oube$oo?bfteeh·coin^ getoefïen om be 3Balbig-bangfl upt fonöen/ ijeb^nde Bare Parfi-Bup* fenop &tabg-Baben aenöe ifêafe / bocB bp geb?ecïtban EiefBebbersi ban be negotie alBier/ tëbefe ffêaetfcBappp oocö berlopen cttte niet gecaec&t. itëen öceft tot gecöf ban be ÜoopmanfcBap boo? heft I al# d'Engeifchc-Court binnen befe^taötnocBtoag/ Bier ootöeen Wis- sel-Banck geBaö/ foo om alle flepserinse enbe öaetfoecnerpen wiirci-baticR in oen coucjS ban begclbm te toeeren/al^ om Bet (iucftUattiign 3©tffel inerte Deifs en oeOetalingeöer 3©ifTel-b?ieben ingoebeo?b?eteBouben; toaer ban ρ^**** een geö?ucfcte #?öonnantte in toefen t£/ban bato m. Sunpbeg 9jaer0 ,cató· 162 r ♦ ï|iec Hofl een pgelöcn öie eenigefpecien ban penningen tot Baren öoop-Banöel ban boen Babben/ ofte oocö eem'ge fperten Söilloenen/ 3Baflen/<0?enaillen/ oftanber^ilber of <0ouöt/aemaecïft en on* cemaeent/ toilben bernopen/ tot een toetlöcne en reöeujcne m§& öe* jjooriijtH geröft toerben. 3Beplaetfe tot berfeöerfng enfemritept ban PtentoaSop't i§taöt-BHp& ^eCommiffariffen enbe bebienben Bier toegefleit/ tearengcBouöen Bun aïbaer te laten binben om een pgelptK te gerpben/ alle toerefce-bagen ban Balf acBten tottBtennpren toi/enbe na öe mibbag nan ttoee tot bier upren,* 3£ocB hit ge&?uptn &(foo mitg *y»k*n *ri 't bertretnen bantr €ngelfcBe-€ourt/ atëberberg om befelf bereben «· me ban be <0?oenlanbfcBe Compagnie itf sefept) tjemtetfgt. ©oo?-Benen omtrent oebefcB?pbinge ban ben ^oele/ 'tfp boo? of JMnfitie tat
acDteröefelföe/ & toerfujmu tuffcBen in te boegen / öeöeftB?pbingen &f5S »an oe gemeenelanbtg iBagaftjnen ban ïirijgö-öeBoeften en allerBan- fijnen vaa Je 3©apen-tupg/ bebjelcfiealbaertermateriebanben^oeleWjitfii Oo*l0£<> woe^cöooleban ben 3©apen-Banbei) mifïcfiien epgentltjcRer foube wwm gepaft: «^ocB'tfelf&e nnboo?-bp 3önbe/ fullen bieBier tuU icöenbefe gefïicBten/ten bienfïenanben föoop-Banöel op geregt/ in* ™n / al$f toerbenöe öen ïi rijg bientoifé om be Commercie en öeBoit* oinge ban bien geboert* €nbe eerfïelöcii ban *t AMMUNITIE-MAGAZY Ν
van
HOLLAND T. tJ^JVMtyt Öenoemt Arcenael. Wapen-huys, Tuyg-huys enfOO .. . . gm t& gelegen bp öe ïïotteröamfcBe en <§cBleöamfcBe-poo?ten/op IZIv'uZ
StS!: *lan oe <©eer/baerBet hjater m be ^cBie Komenbe figBin ψ^φ™ SbiSi?L%^^^^^ opb?acBtent>an&en grortö SSe^T*
faMrtïï?* *φΜΜο®$Μα&$ηφ?Ηρφύη\ηΜ?ΐΰί&ύ& zijn. ^ 1 ^jmmeragie en op-bowbJinge oe^tabtmrbe petton gegolbenen |
||||||||
|
I m
|
||||||||
|
HSHBH1»'."-..!!. ' ■■ ■ ■
|
|||||||||||
|
___
|
|||||||||||
|
ti? Befchryvlnge. -,,
betaeït Beeft/ boïgeng ben accoo?be met De gctommitteerbe ESabeii
ban be Staten ban fêoilanbr op ben 22. ïiaaert 1601. bten-aengaenbe
*3 MtmtriMi rtemaecïtt. * %t t$ na bien tobt al een öeftta geöou'so / ttat ftg ban alle
«ί,Χ,Γ* »enten aenfienlijH op-boet/en blaca in't oog balt ben genen bte een ban
ƒ. 28. vtrfn öepbebeboomoembe^tabi-poojteninBomtlebbenbc ban boren in't
Zupöeem/ en ten #often en 3©efïen toebecföbg D?ie opfïaenbe <6e*
besmet Kantelingen na b'oubebjpfe; engeliicnöetbanböoreeeivfoa
beeft bet aen bepbe 3Pbe ttoee groote ronbe #oo?ten/ om b'Hmmmutte
baer boö? ban alle «anten af en aen te bonnen ^cbcpen ·, b'eenigf$e
veX"fm sbmw ofte toegangbaenbe lanb-3P fcorattipt'tl&ooibenïangöiS de
Sindi^hedco Geer, bante>aereenb?eebefeaeponüer ïangi beboet aenb'€>oft-3p&e
ban 't geboub) met een Kromme elleboogb ofte baintBeï-öaecö boo? om
ioopt tot aen be ^upbt-bjefieïtjcHften-boetb/ bienenbe om Canon en
bergeltjcfee op te leggen ƒ baaer toe ootöii gefïelteen grote bouteUraett
om 'tfelföe upten inbe^cöepen te Bonnen boffen; befe baep të met
gen i&amepe of ^taftetfel banbe gemeens fïraet af gefloten/ 3ünöe
baer bupten aen een Corps de garde, ofteSÉatbt-bupi ^00? \χ$φ
baten bei noobg bier toacöt boubenbe / ül$ mebe een rupm en lucDtig
brèrcö-Dupi boojbe 2ürbepberg/ bte üageltjcjcmet beonöeröouöaige
ban 't getoeer genoeg te boen fjebben/en alöier fep baer toercb opgeffo*
ten en bei mi bbaggg en '0 abontg bseberom upt gelaten bierben; Dit
toercK-Öupss beeft fnn uptfigt opeengcoote plaetiofte plein 'tgeenïjet
IBagasön ban acbteren banbe particuliere lifupfen af-fcbept/om boo?
|
|||||||||||
|
Detfclf» ge·
Icgentheyl van binnen; mitigaders ingrediënten
'<i»n dien. |
b'ongeballen ban b^anbt en anberi bei te beter beb?ijö te 3lin / bienenbe
baer-en-boben al meöe meteene om Canon opteleggen, ö'^ntoenbige
beelen ban bit H§aga3ün 5ün öp tpben ban Bjeöe berbuït en op gep?o$>t
met alleröanbe lupi-raet en Sjmboel ban ben <®o?log£-CSoöt Mars ·,
3önbe beneben gelegen bet grofjïe enroufïetupg/aliboo^-eetfieeiiuptj
|
||||||||||
|
nemenbe groote Quantitept ban pfere üoegeli/ fQo25out-boegel$fal»
encöelbe / afgrijfïtjt»e 25omben en fanaten ban allerbanbe foojten en
calib?e/ in bpfonbere bocben en bacben pber na fijn grote/3bJaecte/maec
en getoiebte berbeeïtenonberfcbepben 3önbe/geUjcb oocb felf öeöinne-
plaeti / in*t mtbbe ban 't|Baga3ön / mebe bartbefe <©onöer-bolf<m t£
berbuit. ^cboppen / ^paben / <6?aben/ bijlen/ loutoelen/ fppen/
23?eubfen/^acB-me{rert/^5?eetii-pfersS ofte ïsïoof-bepteïi/ ©alifabw
^to?m· palen en al teat men boo? be ponieri/ mttfgabetg tot bet ma J
Ben en bjeeciten ban be üMitaire mrcijitecture ofte J^efting-bouto ban
noben Wzzfti oMbwbt bier niet. $oo?t£ fret m'er (beftalben nocgtert
ontelbare metncbte ban anber tupg > öeele opgeöoopte ttapeli ban %sm
, ten/brögi-bJtjfegenaemtbenrobeniaen/bieniet anbeti enitraeptaip
w/«! 21 ΜΜφΙφφ β Altoijanbe grutoeltjcbe becbjoefiinge. IftftgS
mJieu soi- öaronösom befetmetKa|Tenop-gebiatengep?optmetcettonepnm9^
dets *i te* getallBtifauetten/Bierroeri/^napïianen/Carabnti/jpmoiem
wHit w^ fiaitfgfypi ^onbec-buffm/^piefen/Ö^le/öaibemi»aie|ttö^
|
|||||||||||
|
van De l ft.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Ó2t
|
||||||||||||||||||||||||
|
mm-imt& öfte^ing-itocuen met fpiefenbobenaen/ ïfèo?gen-
fïerren/ item 3&egen#/<$a&ei£/ igoutoerg en bergelijc&e ^alg en Eijb-getoeer. 3$ierfietmenïïetglinfïerettbefiael/ getoet en bereit om nocD foo menig menfcö öet leben te beroben. <©aer fietmen be (Crom* meien en Ccompetten om 'tbeerujc&geöupl en genrüt ban bemifera* 61e gequefïen enberfïagenen in ben j^trjjb te berboben. <0ing fietmen i?c cacfeen bol ï^arnaffen enCucaffsn/ bte baer Dangen als$ pfere 3©am* Mfm met fjaer toebeljorige ^to^m-öoeben a$ pfere 23eclienelen/ om 't getoelt ban ben Bpanb te toeberfiaen. Infomma Detfcöüntallent* |
||||||||||||||||||||||||
|
halbete toefen ben ^incbel en $acö-Dup0 ban Vukanus ben 3©apen
^mtt ber <0oÖen» fëeele iftepfigerg en boojname perfonen upt b?em- |
Verwonde-
rigwaerdiga
menjchte. |
|||||||||||||||||||||||
|
öeEanben bit 3ürcenael ïsomenbetebeftcïitigen/ Êeböentenïjoogften
geabmireectbe ontelbare menirïjte bangetoeeren allecDanbe toapen* tupglj bieïjierin boojraebtbetoaerttoerben; enaügrtbatfpmet allé op racfcen foo cterlijcö te p?oncïi sijn öangcnbe / atë men toelin anbere Ïanben getooonig teboen (en 'tgeenalfjier mitjS begrootemenidjte niet toel boenlpcn foube 30ti) nocgtanjs fïaet nilese foo gereet en in foo goebe o?bje bat men bequaeniujcï$ ten fpoebigfte en in aïlev pi 't grootfïe |
||||||||||||||||||||||||
|
Seger foube (tonnen toapenen. 3£e plactg alöt'er te fclepn bailenbe om
al bien grootenïjoop öan 'jS3lanb£ Canon te bergen ïjeeftmen naec meecber rttpmte moeten uptfien/ en baer toe beruooren ben l§of ofte €upn ban öet eertijtg Cianiïen cioofter * tegen ober bejegentooo?bige $aerbe-marct / altoaec foo bjeefïpciieenguamtteptbanöeeleenöalbe lEetale Cactoutoen/langeen &o?te ©elb-itucfcen/^erpenttnen/ipalcos netten/«fèuartier-toa&en/ ©uur-nttuferjS (bie men anbersf na be gelpc- |
Placts yoof
het groi gc-« fchut ofte Artiilery , mitfgaders meiiigte van dien. * Siit foyt»
p. 34«· |
|||||||||||||||||||||||
|
fantë JlBo^iecen nöemt)loutoibfer$s en bergelijcue berbaerlpcu bup?-
ujflöenb <©o?logss-tupg te binben tg/bat ©et niet minbec met bertoonbe* «ng toerb aengefien alsrt boo?gaenbc/fullenbef)ier bp gelegentljeit oo& een Magazijn-huys opgeregt toerben omme alle behoeften tot d'α mi- fery ofte grof gefeïmt nobig baec in np ben anberen betoaett te toerben / |
||||||||||||||||||||||||
|
atë ^ffupten metfjaec toeöortgebooMuagenö/ (€recft-enSamoen-
garelen/ Strengen/ keepen en föetenjS/ Eael-nuffeng met licöten/ -jjoecfien en Zoomen/ ^meer-putfeu metDamer ennrucn/ §Mbec ofteiirupt-lepeté/ Siienfetterg/ 3Siffer$J/ ©ercne-lïaerteu/ Eont* |
Allerliand'e
behoeflcn tot den treil» van d' Artii- lery nodige ' |
|||||||||||||||||||||||
|
nota/tftuut-éöosttg /^tel-fiouten/ en alle berber gereetfefjap boo?
ycanonnierg/ aï$ibaec5ün Söeurg-tonnen/ om3&ruptbp't€anon oaecbig te Beböen / ui tcue ï|oo?ng om be bianbenbe lonten in te berber* Oeit/fooomDunacötnietgefièn / a$ bp bntoeber niet upt gebooft te joeröen/ Eepeigen f€angentot gloepenbe Cogelif/^cöaep^-bacijteii iot reparatie banbe aBtffergf/ l^apre-Bleen om ober 'tMmpt te leggen/ jn foo boo?t0. §ct obergebleben gebeeïte ban be Capeliebefe?SCiooi W t0al obecbeeleSaren geb2upiBt tioo? een Provifi-huys van Sal- iaipw*t- ρ«« en ^toabel / om ^rupt af te maecfienr öebbenbe ten <0of5en een hu5 ** ^igangonberbooj^W-toal / bicD«&pöet/ banouts? foopenaems |
||||||||||||||||||||||||
|
m^H&H£mÊ3lgÊKBKmmmmB^^^^mi^mmiimmmNummm~wwmi**jm^mjmMmuL-im .... ι
|
||||
|
61% Befcbi-yvinge
öe Duyveis-gat, ttptïionicntic op öcgcacDt/om DöitBuiten be §ttibt
met baer-tupg alleg af en aen te öonncn boeren. I^ier btcijte Dp pis* gen be Staten ban Den Sanbe nocï) te ïjeböen een PULVER-ofte-BÜSKRUyT-MAGAzYK
Genaemt
'tSECREET van HOLLANDI B??«fproi »W 5önbe gelegen acD«r-af fmpten 't ooöi» ban be menfcSen / tuf'
gen Kruyt- feïjeu de Geerwegh en ben Doeiftraet, benoo?ben ben toel-eer getoefene
Magazijn, j$teubje 3£oele / fcöuplenbe achter eenig geboomte / fulcr ban be toan<
belaerg tn ben <©ocle felf / nattlijr non beftcDttgt toerben/ en bpbe mee*
Hoe jVeei fe tngefetenen befer ^tabt onbeöent toa& Wit JIBagaaijn booiften
£ w« 3önöc met omtrent tufTcDen be 80. a 90· bupfent ponben mmwW
op iBaenbag ben 12. «Mober i<$$4- öe^ boo?mibbag# ten plf elf
β^Α«,Λ« upwtt ongelucöeujcïi inbelucöt gefp?ongen/ itietfulcfteenafgcpjipcH
«u'tooi ° geb?ups* en getoelt/ bat jet gefpanfel ban ben ïfemelfcbeen te firaetiten
fpringea van en te tJÉPflcu / benganfcöen Süerb&obemteftOeuren/ enbeleifgn w*
d,co* fien op te fperren: tnboegen niet alleen be sêtabt en 't ganfcfieitanot
^an^elftmetalBaet:fcDoone^o?pen/ baer ban fitterbe en teefje/
tnaerbatgefjeel^ottanbtbaberbeboo? 'tpjtijcöö^eim. mmWM
noemerre ae ttiïöcn / be glafen fp2ongen upt/ befimbamenten toterben ftetoceat/
flag gehoort m «^teben / ©lecben/ openen eeButfjten eenige mijlen betre pan
™cr* ottg afgelegen» ^etgelwpttoierbgeijoo?tfelfiotopbeielber/ tam t
• sto Φ»//- €planb Texel, aen be $oo?b-5ee en eenfge ^obintien bupten mw
fth» Donder, landt» * op fulït een öfocijflöcite toyfe openbaerbeen ontbecftteftoij roi
λ*λ mk, 4. Secreet, en 't geen toel-eertïrecte tot berberf onfer ©panben gebpoe nu
tot on.tf epgen onbergang> Wm $iup# 't toelcn motlaaöt tooo?-raet m
ban be bagen onfer ©aberen aen/ mofien nu (ïjelaejS) ijaer WW»
Uernieïen* ö'^nïjeplen en rampen baer boo? entltaen / fun mnv
wermeer naer toaerbeen recDte gefcïjapenDept ban be faecfi te Wf cn?r
ben i toantfoo groot al^'tgelupbftcö tot bertoonberingbanaiieme^
fcöenlietöooren/ in be na bp en bgrre gelegen pïaetfen/ eben foöfljjw
ömweiijc- t$ be fcOabelpCKe toerc&tng getoeeft binnen be jBuprenban WWE bw damp, w jjjeicfiemen na ben gegebenfïagö/ fag op-gaen een foo ipwjiBW» rooeït/bamp/ enflof/ ebenais of albeöelfcDepoelen tei:tog«igg pent öabben om Baer bergiftigenbe abemen ober be ganfctie Wj*w»j upt te fptttoen / en öie baer mebe te bebecben en berbupfteren. iww penbebefe 3©olcbinficDeenmentcötebanpupn/ nalcit / v*w™SL imim alïerBanbe op-bliegenbe materialen / bermengt metnw»J ban iBenfcöen / toetene men naber^ant ge5aept bonb «i^MSÏL i«nav binnen bevallen/ toieenbeerïöcnfpmalielboo^eaengo» |
||||
|
van D e ι., ι τ. 6zj
üm$/ ötefónbeeBcimpütg bes? gemoeten fmelting bes* öerte 'tfelbe
mtm fiottDen&efiCiKtgett. ^oe Bet epgentïöcö téöpgeuomen/1$ tot nocö toe berDo^gen gefcieben / en fal apparent öp geen IBenfcf) opt getoeten toeröen. ^en fe-upt-too^n ujai toegö gelogen met fijn De ήφι«*. funbamenten/ fonbecftucfe/ nocDfioï/nocöfteen/ nocD paelobec te ΕΓτίο" laten/niet anöergaii? een poei bol toatecs? gepepitop 15.316. boeten ^a^ah^: ötep / baet in ttft piuwos- huys geftaen Dab. ö'<®pDiafing ban befe onbecgeirjcfieipcfieilöne nam toegfial toatter bp of omtrent toas/ Miïcrabüe fïaenbe aiïe be lupfen in betfcfïepbe fitaten in een oogenbucö obec eflèaendoos Joop/ öebecnenbe en pietterenbe be mtnftljm/ met aileg toattec in dcfcnfl*s» bja^. 3fn toat een eilenbtgen toeftanb ban faecnen en bepioraöile fïaet b'mtooonbecsf ban ^eïft ftcD toen öebonben / tg eenigfimg af te nemen upt ί}φ bp-gaenbe iBiffibe/ be$ anbercn baegg na 'tongebal/ upt öefe d^taot gefc&ebem Γ\ E elendé en jammer,- die hier gefchiet is, en is met geen penne te Miiïïve dieft-
*■", befchryven, noch met geen gedachten te vaten, of te*bedencken» aengeende Het gehuyl dat hier is, de Vrouw om haer Man, de Man om fijn Vrouw, do°'. deen de Ouders om haer Kinderen, de Kinderen om haer Ouders, de Sufter d'ander^e- ombeer Broeder, de Broeder om fijn Sufter, de eene om fijn Neef, de fchreven». anderom fijn ïsU-maegh, die om fijn Vrienden en bekenden, isfoofeer erbarmelick en betreurlick, dat een hart van fteenenen Diamanten figh foude bewegen, om defe treur- en klaegh-redenen te befchreyen ende te beweenen; Ja den wreedften Barbaer en Turck en foude dit verdrie- tig Schou-toonneel van alle verdrietighedenende droef heyd, fonder iug- tenen hertelicke weedom nietkonnenaenfchouwen;maer foude moeten verbaeftenbuytenfigh felven ftaen, fiende defe verdelging van Huyfen, verpletteringh, verfmooringh en quetfingh van foo veel Menfchen, era aaer onder geheele Schooien van Kinderen, en van jonge Maegdekens» aieophaerwerek, alwaerzyomteleerennaeyen, ende andere eerlicke nand-wereken te oeffenen, by hare Vrouwen faten, ende alfoo onder de Solders met haer Mecftersen Vrouwen cllendigh om den hals gekomen- en verfmoort zijn. Niemant, niemant fegh ick j ja alwaer het den fnood- «enen wreedften van alle menfchen en foude die groote en onuytfpreec- kelicke ellende met droogeoogen en fonder tranen konnen aenfehouwen; ^aer foude moeten bewogen worden, om met neer-geflagenoogen alle. dcle lammeren, alle defe verwoeftingen, alle defe op-gehoopte verdrïe. kw ' en onvervvinn^üc'ie Schade in fijn hert met weedom betreuren fn Deklagen. Somma, ick en ben niet machtigh om ftof te vinden, om- v ? mi«fte gedeelte van alle defe erbarmelicke jammeren te befchryven. oi «y tte drucken, om de fel ve uwe E<$· bekent'te maken, M ,
Nader /peet2-
^tetaïieen fiepbem na öp-geïege DoeLhuyfen, maeretujcBe Don* fSldVdoï"'
^wirowen tn't wnte/ toisft aiie# tm gronbf w &e$ooeft en gebe* de» n3Ch &* |
||||||||
|
fciijes.>
|
||||||||
|
ma
|
||||||||
|
624 Bcfchryvinge
ttiotfeert <®e groote en felepne Doei.ftraten, oocïi ene be nieutoe ge*
timmerbe^upfenaenöe Lakeu-gracht, baerb'oube Kamenplegente ftaen/ mitfgaberii be geBeele bup?t banbe Geer-wegh, a$ mebe De Verwers-dijck toeberfnbg ter neber geflagen en tot pupn-öoopen ge* maecRt. <©e groote en tape25oomen in be boelentoaren merenbeetë i)Pöeöcontafgefïasen/öei€öupneniiaec omtrent omsetoojyen/ Μ iiaulör eenhoorn of geltjcnnigban een 2&oom tebinbentoag/ font* mige toaren foob?eemtgefïagen/ bat alle be tacnensönbetoeggefme* ten / De fïamroen Dan onberen a$ gefclooft niet anbecg atë bo^re en fptt- fe palen baer ban toaren obergebleben. <©2ootel)oopenaerbe/groter ïian 3©ü«-PüPcnen oi>röoofben/ toaren tipt be gronbt / a$in ronöe ïilompen aen een gebacuen/ en tn ben föj&upn ban ben boojfepbe ®qp ïengetoo?pen/ foobatbefelbe (Cljupnen beter gele-ïienen/ eenbertooefi m omgeneertEanbt/ aïss bat fp eentge geïücfcemfle na i€i)upnen of «/ ftnüelf ^ObenfOUbenÖebbent DiefchooneLuft-hovenende vermaeckelijcke
fchiVonj/r. Sp.eel-tuynen (fepb©etri$ be 3©ttt*) welcke waren als een Paradijs
$*gt· '4· om aen te fchouwcnvan de hoogte der Veften, zijn nu in de diepte aes te
fien als een Sodoma ende Gomorra. Waer zijn die fchoone Doelen, in
weleke de Burgers haer oeffende met de Wapenen 3 maer in welcke oock
M«nigt€van veeie Dronckaerts, ochiacy! enfooboo?t& 3^etgetalber^upfenöte
demoikcrfe" tenemaclom getoo^pen toaren / toierb begroot berre ober bettoee Don*
en niet een'm bert/ foo^upfen atë^cüup^en/ bacr men niet banenfictatë eemge
êc ganfche jtucnenban ïjBup?agie / geb?oocïie balcuen/ öoopen fïeenen en pupn ;
uudtt Öeöaiben befe toaren ober be b?te Donbert ïfupfen ban aljaer maften
ώ' en €>lafen ontbloot / boo#0 toterb gefept barer niet een mp$ binnen
be ganfebe i^tabt gebonben toterb / bat niet eentge fcöabe geleben ίβ&
kt-,toeeletoarenoocKbanbinnen aetUjaer ïiupg-raet befcfiaöigt/ al
Bet $o?cefepn aen fiucfeen / met meer anbere btngen / bte boo? ijet gcou*
toclijcft baberen tiptBaer pofïup? toarengeraeeïtt. 25epöe be Parocny
Kercken, bte groote aenfienlöcfee geboutoen / toaren ganfeijntetbip W-
caen / maer öabben foo Barben aenfïoot geleben bat boo?-eer|t tenemaei
ontbiupcBbaer toaren/ gïafeloog / be totnb- pferg ibie feer bieb en
5toaer toaren) gebogen enuptgerucat / be 3Mien aen fïucnen / be mup
t*enopberfcöepbe plaetfen gefeöettrt» 2Cen BetStadt-huys toarenpj
allebe<0lafenuptgeballen. ©ooitg toaren alle beGoods-huyfen [wm
OnberOOCÖ 'tLeprofen-huys bUpteit be <&tabt (laenbe) en andere pu-
blijcke gebouwen, al# mebe groote 25oiger$i-Bupfen/ b'eene ninwer
b'anber meer / b'algemeene fcöabe mebe beeïaebtig. De defti uaie en * /f**?, werekingevandeaflach wasfoo groot (fepbE- battSHttSma*) dat non-
**'*? f'1* dertduyfent grof Canon-fchooten in een belegerde Stadt niet foo veei " oyt hebben konnen doen. ^e^men^elft b?enter ttjbtbp Jerufalem» Carthago en anberebertooelteplaetfenbe?geleeca- ©ooi-altoa$i tin ι
^oo?b-toe|len ban be ^tabt rbaer bejïag fö» m^tea5EH?JS ten) erbermlijCR aen te firn/ temeer a^menbebagttoataïpcnic^1 |
|||
|
•w
|
|||
|
——————
|
||||
|
van 1> κ L t τ. $25
tóibeebfe me gefïw m omgelieerbe Hupfen (baer mm obet gingD) jsm oS^
tetpkmn en berfmoojt lagen, ©erfcfjepb* ongeïucfien en rampen «««e» hor- fijn ban outg befe &tabt weberbaren / maec geen ban allen / fioe 3toaer ^ile d«ftru- nat menfe macïj obertoegen/ Γόη te bergeliic&en bp oefen groote en e?«ieW onuptfp$eecfci)thenfïagBbeiS^ug-firupb& a^antofmenaitenöoog* β«^ΐνΜ *i; (ten in acBt neemt bien grooten bermaerben öianb ban ben gfere 153 6. I*die Je *»* öte binnen toepnigöupren tijbtsJ/ tennaeflenöpbeganfcDe&tabtm 5/£™£ϊ. feöoïen ïepbe / foo té öen felben nocö / ban Dit gebaer t'onberfcjjepben in ttoee manieren 5 namelön/ Boe fcBiehjcö bat berfïinöem bup? fijn boo?t TegenftcHm- gang nam / ecBter tufitBen fijn begin en epnbe eenige tobt bertabe/ SïfeïKh0?* ombeeiegoeberenenbeinfonberBept 'tlebente falberen/ tenanberett andere on- fcïjoonbat'er eenige menfcBen beroitgeïucnt 3m in ben boo?gaenben M«., bjanbt/ öierentoaö ter toerelt geen berfc&oningD; mant befe onge* mene en boo? befe nopt geBoo?be^onber-fïagnamgeBeeïeilup£-gei finnen tocgf» / ja (Iraten met bolcïtë / oubt / iong / fiecn / gefont / mtW arm / mie battermocfit ontrent 3im/ en bat in een oogenblicn en on* öcbentBlöcnenogtBept bejstijbss/ fonberbattereenminuptoberigmas om een fuift tot <©obt te geben / in fulcnen ertreme noobt. 3\\ beleger* bc ^teoen begraben fp Baer in be mallen,· fp beröergen Baer boo?'t Canon enbe fanaten in Belberg / TtU prpifo m\ms meme Schichten die men van te voren fiet,
Befchadigen noch quetfen foo niet. g&aer Bier en mag geen toaetfcBoutoen/ geen berbergen j 't toelcft boo?*
toaec biel beerlncn te Denlagen toa$j baer tn té geen maniere ban boot w befe te geujcHe/ Bet té mei grutoelöcn manneer in een öloeöigen fïröb ban^epMegersibeelmenfcBen ombenBatéöomen/ en infonberBept wanneer in een ^cBeepsf-gebecBteenige inbe üttötf&tngen; maer öaa* té nocD eenige boo?berepbmg/ eenige toaerfcïjoutoing/eeiuge Ren* mf / bat fulclïjS te bertoacDten té ι bat meer té / fp begeben Baer feïben * öpiüigB tot befe perijCReïen; maer Dier en Beeft bitalgêenplaeté/ want niemanb geeft Biet' eenige abbertentie/ boo^meten / ftennté / norö ^ntge gebacBten ban fuieng / en toerben foo fubijt toeg geruent; gee» Met ban menfcBen/ geen onnofdBept too^b berfeftoont/ maerbjoibeji KT alle atë met een bal-ftiicR/ boo^eengeïöcRbonntémeg genomen/ en S?qSu« oermeit. UBen Beeft foo nu en ban geBoo?t ban ongeïucinge berrafiFMi titeyt boi- sm ban bit foo bangereufe 23ug-Rrupb en be berbionbering.tf-toaerbige fcuy» gelijk petten ban bien / maer men fal m geen $|iflor ten btnben Mt ergens ter °,; g* Jen «eeceit foo een meenitftte geitjcftelijcft té loii gegaen al$f öier binnen .Oelft. ^aerom(fepbfeHer^Cf)?pber¥) Hetitaer te bedenckendat * Hiflorifchi
indeinfwelgingh van Korag, Da"than, en Abiram het Aerdrijck geen JjJjfJ *4"e fneer onfteltenis vertoont en heeft, als hier op dde plaets j wantaldaer vantM^*- icheurdej'tis waer» het Aerdrijck van malkanderen : maer hier ftreden ty-huy tot en woelden de Elementen gemeenfamerhandt, het Vyer, de Lucht, het »Φ **.*+· ^rdrijck, met eenen barft door malkander: hetVyer,'twelck fonder ^Rïih lucht
|
||||
|
CIS .. Befdiryvïnge
lucht niet kan leven, en wilde door het Aerdrijck niet gevangen en af-
geflooten blyven van de Lucht, noch het Aerdrijck en konde door lijn fwaerheyd niet wijeken om in foo haeftigen furie plaetfe te geven aen'c Vyer, daerom moeftet al barften, breken, ende op-vliegen watter by of ontrent was, door hetgeweltdathecVyerin fijnnatuur heeft. Gelijck men oock bevind aen de Solfer-bergen,als Ethna, Hecla, Vefuvius, en Eerftevui- diergelijcke j ontrent de welckefomtijdsgeheele Steden en Dorpen om dinge des gekeert en vernielt worden. Süengeften Dan bit toonberltjcfce ÉutpDt fn°Autheui »οΦ nergens* foo feracDtig fön bermogen öeeft getoont / foo fal In bil·
yan dien. licnsöniwr oocn pztim$ toegensbeisfelfö geD2upc«£-öegitt ennto M. ,. tu re meloen / 't toeïcö op Poiydoms virgHms ban £^/«o * en meer au* /';;„'* beren geftelt too?bt op't Siaer 1380. of baer omtrent/ feggcnbc ben invent. ι. u 2Gutï)eur of $inber banbiente toefen een <©uptfcöen iiBonmcfe/ met «. ir. H.Gut- namen ikrthoid Swart. €ntoataenbeïangtbatöeteen|lonmWou5 f.mihi 48 il ^ 50« ö^eefl/ toare Bet foo b?eemt niet / mm yfyn audet Stygms Pluto tent are, ctuod audet
Ejfrenis Monachus, plenaquefrmdis anus· g&at$/ üm öeïfiöenputofelfenberftnietbefiaen'töi^^ww^
laten iBonmcn toeï fou berben uptboeren. dommige ecDter toülenöc batöet25ug-Brupbaleerberfoubegebonbett3ütt trebeneenige blaren acfjtertoaertg; toat baer tegen Polydorus boo? ben gemelten iBonmcft toeet tn tt öjengen/ ftan men op be aengetoefe plaetfe lefen j gelp ook mebe inbe aenteecneningen ban Htnrkus saimhb ober GuidoPmdroU lus* 't&altüt feecnerbatbeiebigDept öeguamerté om beeierïjan&e nmm memo- onberbinbingen te p?actiferen atë toel be gebup?fame ocenpatien / be W rat.u.T.19. big[jepti$ieen<!&tipbetë <©o?-önfTe/fepbDetfp2eefft-tooo?b/ ommpuu vinar diaboii ,m men ftetbatbemenfcèen nietboenbe/ beeltijb^leeren guaetboen; baeromfepb Melanthon oocn ergens/ fp^eeeftenbemeoe ban befeSinbentte/ bat ben 3©erc&-&ae£ isf een iBonm'cn getoeefw maerbe3&upbelben$rtïjitect. ^Baertoerb ooengefuftmeert bat öm jiBonntCH boo? bcfe DrtfcBe inbentie epnbelöcB oocb felf fouöe om-geï^ mert3ün/fuïr menopijem oorfifoube nonnen appïiceren / & Vidimus artifices, arte terire fuL
<®at ben ïtonflenaer btcntottë omnomt boo? fün epgen Bonlï, <®P öefe
. Vers van geiegentïjeptban b'onberbinbinge beg 25u0-Hrupb£/ mitfgabetfW] Vondel op't Qfutpduciic <$onberfIaqïjenberm'eienbe nracïjt banbien/fonberiw ?2m- Öte binnen SWtgefcïjiet/ ïjeeft ben bermaerben Jooft van Vondel, M. be$ïjenir ber lleberbuptfcöe poëten/ een feerferacïjttgenbeftio W gemaecHt/ D?engenbe baer in berfcfiepbe aerbige geïörneniffe tepa?·
Op
|
|||
|
Op het Onweder van 'sLandi
SSEKRÜIT te DELFT. PL^^IMi Ì Oé H Ô I S 1 Ì Á QQ.
Aen den Heer _ lOAK VAN Ì Á E R S E V E E Ni
Ridder van $*t Mfcbith
113 Et was, geleerde Maerseviin,
A** Geenfins («) Salmoneus, die voorheen Zooftout, op't fpoorvan d'AHergrootfte* In E lis met zijn tor ts na bootfte Den donderkloot en blixem-ftrael,
En langs de brugh, uyt klaer metael»
Van hoovaerdye om "t hooft gezwollen s Ë Met kopre raden af quam rollen,
Als een verbolgen Godt, en kracht $
Die hemel, aerde, en Plutoos nacht
Alleen braveeren durf, en plagen, Op zynen donderenden wagen; JNoithad Salmoneus zoo veel harts:
Maer'twasdeDenemercker, (i) Zwarts,
Die, zwart van roock en fmoock en kooien» Natuur doorgronde, en alle holen Van haeren boezem openbrack 3
En polftc wat in't harte ftack,
Hy mengt falpeter, kooi, en zwavel, Datfcheurt denafgronttotden navel Van boven open, buldert, brant,
En flingert aerde, en ingewant,
Kafteelen, floten, fteêu te mortel* Dat ruckt den aerdboom van zijn* wortel, Vermengelt levenden endoön,
En fchijnt den hemel naer fijn kroon Te fteecken, door gewelt te baeren, . Dataldehelfcheflange-hairen, f<0 Deien Salmoneus, willendeden donder en blixemna-apen; maeckte een kopert
P»»g, daer hy met een Metale Wagen langiquam afrollen : doch dugcluyten was niet |
||||||
|
j'ytwercking dattuffchen 't felveen den natuvrlijcken Donder-kloot wfynig ondesicaeyi
^j veircov«ticfrclidcdcvo0r/eydepr4ctSickvan Salmofteus, """" Sifcitfta Pis
|
||||||
|
4z$ IBefehtyVrnge '
Uitfchnckvoor'tOorlogs-elemeiït9
Te bergeftaen, en over endt.
Uw jeugt, in'topgaen vanhaerfterre, O braeve Ridder, ging zoo verre Befpieglen, op Kampanjes-kuft,
Denzwavelbergh, die, noit gebluft,
Maereeuwigh vlammen braeckt en voncken» En (e)Pliniusgebeentnochfchoncken Ons gunde, noch het minile merek s
Om zyne dootbus met een' zerek
Te decken, voor den trouwen y ver En faem van dien Natuur-befchry ver: Nu zaegtge, hierop Hollants gront,
(d ) Vefuvius in zynen mont,
Te Delf, daer, tegens ftijl en orden, Ons kruit, 's lands vyandin geworden, Stade-huis ontziet, noch kerek gewelf,
En delft een burger-graf voor Delf,
In puin, enmenfche-vleefch, en golveo Van gloejende aflche en glas gedolven. Wie wort van bitter fchreyen moe ί
IDc woefte hooft-ftadt huilt u toe,
En gaept en ftinckt, in zoo veel wijeken s Gelijck een kerek-hof, zad van lijeken, Geplet, geknot, gefcheurt, gezengt.
Een Chaos, onder een gemengt.
Een jongfte dagh, vol dootfche fehricken , En d'oogenblick der oogenblicken. Vcrbou een eeuw, en Krezus fchat:
Eenvonck, een bliek verwoeft een Stadt.'
J. v, Vonde L.'
(t) ïliniui dea twedcn dief naemt, een onderfoeckcr der Natuyre, willende a1 te
ïiau onderfoeck doen van den brandenden Bergh Vefuviu», gelegen in Campangien, nae by de StadtNapelt, isvaa't felve op-geworpen vyerverflonden»vergetende zij" wed ervaring te vertellen* ..·... „u -ai frfjDefenfelfden Bergh Vefuviut is ontrent na ι f43». jaren, namelijck int jaer Chrmi
afijl. weder op geborften, uytfpouwende gtoote vyer-tlammen, roock, en«rrp» •nde bedeekende eenige rontom gelegen Dorpen met affchen. By dcfe» bergh wort ü« tegenwoordige opfpringing «an het Magafiju-huy* tot Delft yergelekee* &oo beeï nu Delangt &e öooben en aeöueflett öaec ban en fteeftwfjj
%22RÏ nopt öet feecHer getal te tem oetoeten / rtamft* eemse 0WQ»£2 doodeu Γη eeWoöen/ anöecefontiei:öooft/ anfceeenfooaepIcttettenoefcDenttoa* se-jucftea, tm/ öatöetonmoöeiijcBtoaiSbtetefeennen/ enmêt namen op«JJ netH mp öeböenfe gefien toelcueoS meetoant nwe^AKJS
liep/ ai^of öaewea^entoecmopaefne^öeto«il. awfewnwg |
||||
|
van D e ι. ι τ. δΖ9
cenbanfjaertetH-tupgtoeggerucBt en fonberfjooftfaanbereitup*
fen getoo?pen; B?oubjen op fiet upter|ïe 3toangec 3ön met ïjaec J^ugt te gelycu berfmoo?t — ■—* ^uis fumra fando
Exphcet? *----------------- ."n^ai $aer bat men tien bagen be booben Dabt gefogt en ban onber be pupn ΙΣ·»*'*
geijaelt quamen toet eenige Etjlïen aen ben bacïj ban be DeBenfïe öoo* ben / macr in üet benumU^eren ban b?eembe en geringe lupben / mttf= aabenSoocn be Binberen (bk al een groot getal uptmaecntem toarett fpallemöaibebifcreperenbe. Hoe kermde (fepb f&etrujS be3©ttt) de Vader en Moederloofe Kinderkens? Hoc weende de Mannen om haere
Vrouwen, de Vrouwen om haer Mannen, ende die beyde over hare weer- de Vruchten diefe niet en vonden ! ende noch worden fommige gemift, die miflchien lullen achter blyven tot den daeh der verwoeftinge en her- ftellinge van alle dingen. * i|oebeecltjCll toa$ Ijet Omften be UptfieBen* *<Sondtr-M oe/oföoofben/of armen oföeenen becbooben/ bie ban onber be bal* ?. «i.
fee» enbc fïecnen toietbenuptgegraben/ bemobbert ban bloeten ban &?einbegrup{ï* ^e neerlag bermenfcljengcepngbepfïijck <©enfiec* Henen oube lupben toaren be bebbenbanïjaer nacötrufïetotoaer graf fteben getoo?ben / en fp toaren binnen Delft ïebenbtg onberfiaer epgen bac&uisi gebolbeu. 3©at toaren befïraten ais fóo beie^cïjouto-toon* nelen ban mtferien en fcöJicuelötue ellenben / op toeïtue onfe mebe-bur* 8 eren of boot / of booblijfc getoonbntet ïjetbteeg geuneutt/ bet gebeen* te berbjpfelt / toterben geb?agen tot öaer b?inben / in be <®aft-ï}upfen/ f eH-ÖupjS en anbereplaetfen ί fflk beeft met b?oogeoogen uonnen jenfcöoutoenbe berpletterbe/ bertoonbe/ armelofe/ beeneloofe men* ftïMi toelcuergbeele bermitgalöier ban ïjaerJIupfen ontbloot/naer anbere fteben tot öaec b?inben 3Ön berboert; be Cötcitrgöns6 luer ,r. .,. ooclue toepnig3önbe/ ftonben alle bie menicbtentet cureren / be$ï be Sn ««genten ban benabuprige fteben fjare €Di?urgünggertoaertg ober vermits de pntienomb'onfetefeconberen. Wz gequeflen ter boot toetoiecbenban me«gtenüt mtt b?unben en magen iammeclijtu betreurt» 3&e grootjte beernisS 5£* la.amenaenb'elienbigenbiegefcöepbenbanleben/ ηοφ upt Detleben werden» metrfcfjepben honben / en met erbermltjch Klagen en Kermen be öerten Weöulpfamenbebenberfienenfcrjeuren. €n ïjoe-toel uct getal bec rotfera&tienfoo groot toasf/ foube Bet naer aii^UmecfcööttiÖf Boeit noc& Qtöoter 3ön getoeeft/ ten toarebesle 2Cmb agsi-gefellen en tocrcö-lupbett oöiqenss fjaer jaerïijcfife getooonte gegaen toaren nabe Schredamfche νerke-matckt, en attöeren na be Voorburgfche Kermis, bie baer boo? *JJ ι: lanbt bec lebenbigen toaren ober gebleben/ maer 't fnipg bomen* f »80 ban goeb en bloebberileecöen bonben. üBpberg gelijcbmenin v^oo?gemelten grooten25?anbbe^Saer.ö 1536. toonberen fag ban ^^ebaersfboojDeeneugeallegeert^ foo öeeft men mebeonberoefe*^*»^?^ •^ttöB 3 WBto
|
|||
|
Befchryvingc
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
6J0
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
mum* en al bemtelenbe obecrompelmg / notBtang eenf ge tooittKc*
Wertöc6e toeballen betnomen/ Die bp na atë mtraculen te Bouöen m ; oWtWöebtteene/ banft ï^epf6eneen|^«^WjJJg8 tienoub3ünbe/ allebertoonbermgD toaectitgt$£/ ^toelcömöaerftta* n bec-ftoeltie öeböenbe opeten onbec be pupn-fiopen / ben tnb ban ontrent " toteïr-cn-tiLtttntiöö upren/ lebenbtg té Vioo?tgeu?agt / gebenbe tiptöaec ftt plaetfe/ eenb?tenbelijc«enlagB tot een teecfcen banbancBbaetfwt aenbegcenebie 'tgenolpen Dabben/ 3i)nbe aen 'teene öanöefter»tnaec een toepnig toetfeect/öebbenbe bp fis een appeltje tn t antiec öeöouöen^ <Dp mith Weet feecnec goeb foét ηοφ onlang befe betfen Wt toe* gepaft. E? £n teder wigt was in de kinder-ftoel gezeten
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Een kley
kind won· derli jck ge- fa|veert# * Velflehe
*D»ndtrJlag h tv*
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Veerten thee
op geappli- eecrtt |
|||||||||||||||||||||||||||
|
-* Een etmaal lang, by zulk een zé van vuir en itot
En puin, en aan de handilegs van't verderf gebeten. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Der zuygelingen mond verkondigt's Heeren lot.
Nog veele zijn'er mé gehaalt gered van onder De fmeulende afch, en meefl: bevonden ongewond.
In si-ote zaken toont d'Almagtige zijn wonder, En rukt dien 't Hem behaegt den yuir-poel uit de monü. enbetanberentoerbooengefegt baneen «to^»«J*gJ»J
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Anderen me-
de geluklijk in't leven be- houden. |
betoelcneobecbefeg-en-bemguptenonbe^
in bolle gefontBeptöet lenen beöowöen teffe.»| WfflSSSS. mael btec-en-ttointtaï) upren 5unber nojB eentge WgWSHE^ |
||||||||||||||||||||||||||
|
dommige baer men in't eerffe met Botte ft ^«to JJgffiLS
en.tot0e^cengeö?a«.fcH)fecno^
geUjcnuptbenboobetoebetom lebenbtggetoo?ben; ^?'Xrncederda. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
*I&i«26,7.
|
endemaeckt levendig (fepbbe$?Opljeet*) hy doet perHdl ne?e
|
||||||||||||||||||||||||||
|
lenende hy doet weier opkomen. mm^M^^^g^
genace nacfiten geballen3tjn/ »^»P»°*gSSH^ttlS^
mtoeefibanMeimiifeten^ |
|||||||||||||||||||||||||||
|
öengenen/die daerlagen op Elpen-been» Bedftedeι, _ende w b
waren op hare koetfen, baer be ^Opijeet »1110* nart fggtW· » g öieött perijcïiel ontnomen ^ï«*«^«glto^y,liSei^
totftenoföettoa^nuben iactften bagfj. ^ffi^eS?aefi be rupnenïjebben gelegen/fcorenbe bat gcoutoe ««& en fienbe alleen coocft/bampenflofftaen/ ^J^SSSwMI iiaen/ bat be «Hernemen/ ,ί&««l«^Kί^?«SSS^wrf,
Ijetonberjte bobengefieert toierb I en ttftmtöetU«Siin^
Datmencenenfcöapfoubeitpetengeöenbanauefó «ten befaetnteregfjt «^««^^S^iffHedSSee*061
aengefienbatban ijten bag gefc&eben flaet: D» & dag ae>« fc0# |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Eerfle opi-
tiicn en in- beeldingen der gener die 'tgevaer ont- komen wa- ren , wegetij deiên o«r-< |
|||||||||||||||||||||||||||
|
van Delft, 6$ i
komen als een dief inder nagt, bat i$ 9ae|ielfjCB en OttbOÓ?fienS Op fltl*
m tijbt ais men be mtnfïe gebacDten baer na Deeft. 3©oo?t.0 bat de He-
melen meteen gedmyfchfullen voorby gaen, ende de Elementen bran- den en vergaen.* ^ouben top ons topberS te gemoet boeren alle be*-*'«»'w* pamcularttepten in befen Do?rtbtlen|fïag boo? geballen / toaer fottben Nooeni]e topepnbtgen/ baer 3ön beeie ongeDoo?be en naulijrgeïoomjciie buigen dWreom· gebeurt; fommige op be 3Baïlen fiaenbe 3ö« opgeDeben in be Doogte / ft«idighe- enjijnnocDtn't leben geuïeben/ bocD met gebiffolbeecbe/geraö?aecte |e" inhd%- enberto?onge leben; beelein Dare Hupfen ftttenbe öeftgD met 'ttoercö Uito8CDeurc·* Darec beroepinge / 3ün ter neber getoo?pen en berrttcut / gelücn in be ©onber-jïagen btchtotlS gefcDtet / enbe berfetaen eenanberepnbe ban De hamer ofte bertrecft/ tn'ttoelcftefptoaren; Wy hebben *t met onfe ooren ban b?eembe en berre niet gehoort, onfe Vaders hebben't ons
Wet vertelt het werck dat Godt in onfe dagen gewrogt heeft.* $BaeC *ΤΑ4ΐ>ϋ
top DebbetVt felf gefteninbe bagenonfer jongelwgfcDap / ftttenbe tnbe
öetbe^cDooIe berEatijnfcDe tale/ toanneer boo?-eerft allebegiafen ^· Lanjn- met een onuptfp?eecHltjCHge~b?upS toterben tngejlagen/ en berbolgens «n^ïiuniï fjetbacnbanDet <&cDool-DupSboo?ben ffagD ganfcDopgeligt/enalle geoKeert, te pannen op be firaet neber-gefïo?t ·, toaer onber beeie blucDtenbe &ct)Qlteren naer allen fcDtjn fouben fjeböen gefneubelt/bp al bf en fp niet boo? [jet onber be boet ballen ban be boo?fïe / binnensijnps / toaren ge* Put/ enalfooboo? b'alöeftierenbe Danbt <Ö5obtS genabelijCK gefpaert 0etoeeft / fulr fp nomenbe upt ύφ aerbfcDe ^cDooïe/ een hemels tugt* Mjool boo? oogen Dabben/ intoelcnefp beeie menfcDen met be boobt Belïagen btnbenbe / tpbeltjcn ïecren uonben be grootDept berberuo?* pujebenban ijm $ïmacDttgen<&tDepper ber natupre/ bte ons foo* oamgetoebaltenlaet toeber-baren/ tot eentoaerfcfjoutotnge ban albe welt/ omDaertotin-ueertebertoecnen/ onfenietigDeptmetaltoat jnbetoerelttSterecDt teleerennennen/ en boo?beSfelfS opmercinngD wj(ïljc& en tooojfïcïj tig te leben / ons niet te laten berboeren of mi fïep* yen boo? bingen/ bte in Daer felben niet en fijn/ en nocDtanS Daer met een 'Jyootie glans bertonen/bieinberbaetfootoanfeel3ön ais b'ongefiabtgi pptfelbe/ en ebentoel boo? onfe btoafe gebarsten geacDttoerbenaiS ?.en«raIc nietalc bergen* J^tet lang na befe (ïag gefcDiebeeen Collecte boo? be $0°"re % Waje^tabt/ totfoulagementbanbe befcDabigbebefjoeftigen/tn stade. jneicöe bp beeie tipt CfmftelöcïtemebebogentDeptgrootemtlbabigOett m . , fmmt ι fommige Debben p?euben ban ïtbèratitept gegeben / in ïjtt *°3£?Μ gjeppen enuptbeelen baneentge bupfenb ψannen/ tm öeDoebeban in^t&iw ^sermgelupben/ om Dare baueloofe 'kupfic^ mebe te becnen/ ge* vanPaunen. jytB Petrus de Witt in fön btcfegemelte Delffche Donderdag,* ber* *p*z*mihi S, % tmbk brjf-en-ttointig bupfent jannentjstjt uptbeelen/ en 3 ^^aaerberbOlgenS Dp: Die fulcks doen hebben meer gewonnen,
jw tot een vier-dubbelen prijs verkocht hebben, regtebloed-fuy- » r* en op.eters des Yolcks! die foo handelenj met dobbeiedag-huyren te
|
|||
|
ejz Befchryvinge
te nemen3ende het hare te hoog te verkoopen, om dat nu yder alle ding ge-
bred. heeft, die en fullen niet gefegent werden, <®il$berte D.deWitt, onfengebjefeneEeecaei-ίη «aoötgtewbt; €n men leeft bpaimojs/
gewiffelijck de Heere, Heere, en fal geen dingh doen; ten fy dat hy fijne
- jfmtt 3r' verborgentheyt, aenfijne knechten de Propheten geopenbaert hebbe.* Belangende |Baer een fonoecunge «itsEfiag octJ?uï>ctcntitert felf Den 3lecracc / öaec
♦tvers van η. {jp öoojgaens m't boojnoembe (Ccactaetje met beï)oo?lüCH refpect en
3Ξ DeifftÏÏ l°f üau be ïB^gtfiraet gefp?oocfcen gatitie / toeliet Dat feecfcee berg ban
Ponder iug. Henric Bruno, (öoubenbe onber anbere een (eet aenftootljjcïie en booj
'"' eentoettigeoberfiept sanfcïi onlpöeiöcfie periode) baeracDteraenge'
b^ticïu toeröe/ totöatöet felf öe i)p felotHe-gefïag opentïücft berboüm
|
|||||||||||||||
|
Andere ver.
feu daer cc €«o aea« |
toterb. ©erfcöepbe licföebber^ ban ijaer ®berïjept/metfconnenöe
bulben/ foofmaöettjCBenlafter enonberbienbenöoon/ refuteerbentut
|
||||||||||||||
|
berg en bieten ben #oët en ooch ben uptgeber ban alle toten op't lüf;
be ^?iiCR-pecfen cooenten ban al be berfen W baer upt guamen/
toelc&erg een banbe moberaetlïe öiec bp boegen fal»
|
|||||||||||||||
|
O Ρ Η E Τ
|
|||||||||||||||
|
L Α
|
S Τ E R - R Υ Μ
|
||||||||||||||
|
Geftelt achter den
DELFSCHEN DONDER.SLAGH,
Uytgegcyen by P. de W ι τ τ, Predicant tot Delft.
Luydende aldus:
God tfof u Rjiddhuys oocf^, om dat daar vele kpmen
(ll^fpretk. niet van de Vromen)
Vol Staatfytchty Eygenbdatj,
Vel Haat9 vol Nijd, Bedrog , vol goddtloofe Rjud. Tegen-gift.
'tTTT As ramps genoeg geleden ,
W Toen Holland zag de Parel van haer Steden.
In afch, en ftofen puin , , De kroon ( helaas J) geflagen van haer kruin. Toen Vremdelingen zagen
Het gapen van zoo yzelijck een plagei En yder riep, met my,
Den Hemel fta u in dees jamm'ren by· Noch vind m'er onder Zonne,
Van wreYêlraoet, en bitsfaeit overwoaae ι £fl |
|||||||||||||||
|
van D ε ι * τ. £j^
En oproer ïn den ftaat,
Die klaauwen in zoo diep een wonde Aaat.1 De tonge fchiet met flitzen,
Om 'c Graauw verwoed op d' Overheid te hitzen > En Geestelyken Raad
Keurt lafter, goet op d'Achtb're MagiRraat. Waar heen zal ftaatzucht rekken ?
Hoe kan men met een Schape-vacht bedekken » En Witte Lamm're wol,
Een Tyger-aard , een Wolf verwoed en dol ί Alzoo is't by gekomen,
Om zulker wil (ik. fyruk, niet van de Vrtmen ) Dat God het Kerken-dak
Met Donder-vuur van Boskruit floeg en brak. En zoo is'c by-gekomen,
Om and'rer wil, ( nu fpreek.ik.van de Vromen') Dat zoo een Donder-bos
Op 't Raadhuis vloog mee weynig fchade los. ©berbefefoo?tDatt becfeniuteic toebetom nifftioegen getööM/öpben Murmmatïe
genen bie't al te giftig niet ben üeccïtlöcnen fullen /untioo?tooo?oo?^ des we£en, öcelonberfïanbiglétö geftnt jöri/ geitabigïncgen be ilagificateiue murmureren/ nietanoc^aljSQuaeo-aecofoe^coool-iitnticcjSoietos altijt tegen fiaer »e jïerg met berneecben pbet $w ingenomen t tegen öufbamgenguamopmeuto in 't liegt/ feecfrerberg/ onberbentptel ban Aenipraeck aen de verkeerde yveraers, verftoort op de Tugt-rymen
van het Lafter-dicht, Sec. bat mcbe Wt geett fletÖtC böOSen ^uattt. ©mtwnt beegtjjbt quameneenige gebeputeerbettbanbeCecommu:* condoie«ee
teecbe ïSaben/upt bc neem ban ben dStaet/te tonboïeantieoftebeitlaeg* van Gecom. reben boen in 25itïaemceilerenüamec/ toegeng be feftabe en'tgroot J^™ ** mlitg/ batbe ^tabt boo? bten ongelncïitgen flag ban 'gHanb ïla* «jngeleöenljab; enraetiangbacrnafcuierb&pbe&tatentoanloli subfidse vat» tanbten mt$- JMejlanbteen fvfofMt toe gefïaenban öonbert bupfent«»«*a« öuïben/om üp 25kgemeeiïeren befer^tabt/ pro rato upt gebeelt te *e* u„tI «Jeroen aen be öefeïjabtgbe 2$uraeren bit ftaer lupfen toeberont tuil* oenöetöoutoen/ toeicttcfommena'too?bee!banbebefcöepbenfle/ alg met aï te um gep?0po?ttoneert 3ijnbe na be grootDept ban be gete ftöa* oe/bed te fpaerfeem toterb gefjouben. lcfeöebl)ebefel|itIonebanbienberbaerit)c6e engroutoeïöciieflag conciufc
ntetbenaenHlebenban bien/ toat toötlooycc geöebuceert/ atë sijnbe «nnfprin. ^sefcï)tebeni|iretoaecbigom eeutoig inbe memorie geplant te 3ön/ grnuvdtTUYf f een ban b'uptnemenfïe öie m in $ollenbt boo? gebailen fss; besS fjete y · * ^JJ^tbaosnaemfie/metbebjaecoeptmeefiobec-een-feomenbe/upt «ue «meuren baer ban getoacn mafeenbe / nebeng mijn epgen gefieug* %\\l ntffc
|
|||
|
Bcfchryvinge
|
||||||||||||||
|
614
|
||||||||||||||
|
riiffe en aenteecbemngen öp ben anberen betfanteït / om bug aïïjie»:
mijne mebe-burgeren/ t'Daren getpbc/ raeöe te öeelen» Eaet on$ nu boojtgaen tot be GENEK ALITEITS-MAGAZYNEN,
m toeten ban be Staten «©rnetael / onber b^aenbeVsolcn opficftte m
booMtoge ban ben föaebt ban Staten öcr ©ereenigbe^eöetlanben. 3£efe 3011 in'er bier in getal/ atë boo?eetit een op ben öoecn ban bc Nieu- weftraetjtnöeCapelie banöet(banout# foo genaembe) H. Geeft Suiter huys* naberöanb geconberteeit in een Μζρ{ή$-1)ην&·> W becgunmnge banbeleeL'en^ucöerneelieren/aenbeniïaeötbedeenttotbieDer-f^ gen/mttö be reparatie tot Èacen lafïen nentenbe / en 'tfelf be öel)oo?löcii |
||||||||||||||
|
Befcliryving
van de Gene- raliteits Ma- gazynen,en- de ecrft op den hoeck vande Nieu- we ftraet. » Sist boven f. 33*· Gebruyckt
werJende tot allerhan- de Ammuni- tie van hand- de weer, |
||||||||||||||
|
2Hmmunitie-ilaga3tjn $ genoemt / m meöe 3©apcn -ruitingen en
Curaflen / toaer onber eenige €o?pceletten en $iafïron£ ban ben ouöetj tobt/ metöaerlBo^tonsietUionbafTen/ alle feer 3toaer en teenemael fcöoot-b^p; baertoe eenpartp grooteantöt&fe ^laö-5bJaei*toenDp m ^brttfergnocD geb?upcïiujcR; oor» 3imber eenige feec feftoone tange ^oeï-roerjS/om upt eenige ©efitng ofte belegerbe plaetfe feer betre te itonnen treffen/ item/berfcöepbemobellen banoubemttntmertten m geBiupcnen ber boo?gaenbe tpöen/ geliicli boo?gaen# in allebelBaga* Sünen alfjier gebonben toerb/ en onber anberen tg in W JBagafnn /eec* fiere inbentieban eenfïleeb banb?eembegebaente/ gemaeentban leer en blieft/om onber toater te nonnen gaen/ om ^cïjepen bp nactjt en ontpben ban onberinbegronbtebooren/ öebbenbeöoo^glafeoogenr ioobe fcöoenettom'topbjpben te beletten/en infonberïjept een feer 1«·; ge fnupt aentoelcnergi epnbe een tregter op't toater b?ijft / omww ÖOOnefcDeppem Het tweede Magazijn & aett't Wees-buys, ÖpOU
Kaebt in fkm gebjupent toecbenbe ban be Regenten be£ boo?f| mm
boo? feeënere fomme ban penningen baer booren jaerlijcr te onmn, 3Önbebierberbiepingen6oog/ entenemael in belengte banb oeuw 3Wttotatöter^tab^bjaluptftenbe. liertoerbenbetoaett:nw allerDanbegrobebjaren/ alleen groote menigtepfereen loobe eoe- getë ban allerïjanbe califce / tomben en fanaten met pasw WJ enpjoppen / &?attb-pppen en^upfen / ^cDJoot-nqHer^7^WJg ban berfcïjepbecalfe/ itjnöeeenSoop Coegelsrm Imbe bejToteni « toutuercfi betooelt ,· ^p?ing-tonnen met ^aer toeDepooren / m w ^anb-granetengepacKt/ upttïBo?tierengefcDooten toerben ιjw™ öoofen bol iBurauet-fiogefê om op't Canon tef<^^55fffS«ari- fterg/ψatroon-tafen/ Coegel-bacfeen/nummjtummmm fetflen/ ^oob-Hiiien/Snap-faciien enfóoboo?tf ^SJ*Xe 55tej-b?uggen/ (€eene-b?uggen ban teen oftern^gemaeciit/^|^ |
||||||||||||||
|
Inftrirmeïi*
om onder "t water te |
||||||||||||||
|
Magafijh aen
"swcei-huis. |
||||||||||||||
|
Wat foort
van Oorloos tuyg hier al bewaertwerl |
||||||||||||||
|
van D e L * τ, cf$
Ruggen l ^acö-ii?uggen ·/ (3Tonne~b?uggen en anberé foojten Dan
Ruggen i itemEamaerng/atë^oute/ vmtUi en fecrete San* taerng/ fcpbengemene-man gefept biebe&antaerii/ öeeïe bonnen met^ïicHpooren/ om boort fïicii temarcBeren/biemenanbers H0-fpooren noemt; item ©oet-angelji oftelBtncfc-pferg/ pfere bupfi* lamerg/ groote en ölepne/ pfere 3£anbt-öoomen ofte i*oe-boeten/ füerb-toinben ofte ^ommeöraeöten/ 25errien en 3^aeg-boomert/ ècöippe^ en 25oot#-ïjaecnen / <®uaerl-meuleng/ pfere lanb-meu* lm& l pfere hoepen / fommtge met öetensi/ anbere met öouttf/ tot fïcaffe ban toeberfpanntge &olbaten/en bootfsï al toat men te ©elbe in be Ëeger$ ban noben Oeeft. Hier 5ün ootii eentge bzeentbe mbentien / ban berfcöepbe pfere loopen nebeng en aenben anberen bafi op Süffeupi ten leggenöe/ en alle geltjcKlöcnafgaenbe / item iBufguetten metttoee lont-öanen en anber& ^et derde Magazijn igfeuptenbe^cïjiebamfe ¥*&")* >e ofte ïüetel - poo?t / m be tooo?-$tabt genaemt *c Suyt - eynde aen be i eïïSÏ! ^cïjie/ öettoelcöalbaecöpben JSaebttë boen timmeren in ben Sfare hoeften da« 1611. fcfmp^-getoög/ om alleröanbe rom» goet in te leggen/ a$ »nef ers* alle fooien ban ï^out-bjewn/ 25altften banallcrlep gcoote/ Sparre*werden· fcaicnen/ ïiebetaerg/ üufferjs/ Cap-rabenj$/ Slibben/ «§toalpen/ ^alcn-plancnenen anbere alleriep planeren en ^eelen/ <fi5alerp-bees ïen met fjaec binten/ Sfêameletgomop^aterpentefMlen/itempa= lifabenen d§to?m-palen/Co?be-bjagen0/ $erb-manben/ lo?ben/ matten ban Ruggen en anbere rommeïtrig. <®on aïlerijanbe Saber* toeren/altf 3©ater-meulenj$ban berfcfjepbeinbentien/ föoore-meu* km op toageng fïaenbe/öte men 3©age-meuleng noemt/nopere <®bensï enfooboo?t& ®p be plaetg leggen oocït een goebe quantiteptgrof- Coegetë / en onbecanberen bier ao?te ijletale ©elb-ltucïneji/ fcïjie* νΥ;5ΓΛΐ tenöe fejsponb öatë/ gegoten te 2S?uffel 1630. en boecenbebe naem ;£ Surf ban Henry Comtede Bergh, met sijn bolle bjapenbobenaer,/ 3önbe Hemic van onöecopbe principale plactg 'ttoapen bes* iftonmgg ban «gpangie/den Berfh opparentlijcR boo? Prins Henric, bp b'een of b'anbec occafie ban bevcromt· ^paenfefjen berobert* ï|et vierde Magazijn, ijS fyt Generaliteits Befchryvinge
κruyd-Magazijn, be felbe biegö m gelegen aljS't boo?gaenbe/ boef* vf 'ε· ?cnc:
weleen Canon-fcfjootmijt banbe^tabtaf/totboornoming banalle mSmÏ onoepien en rampen / bie bp ongelucn baer tipt foube nonnen ontfïaen; hoedanig te. tjeööenbe binnen en bnpten grartjten/ met een bijen tuffcöen ϋφζ/ gen «iie on. ffitoalbaecgebout in't^aer 1660. DeHaenbein berfcDepbeafgefon* E3£if occoe f upftngen en getimmerten / enboo?namelp ttoeesbjare «cupt^ ywm/ baer'tförupt in ttetoaert toerb; een $acn-en fóupp-öupss / «aectlftruptberpacHten gebiogenujcrb/ omop en af te boen; €m ^anaet-fiupjs baertnbegepiepareerbe <0?anaten gebereïjttoerben/ 3,ei50?P3Si,c^arbe/ eenboo?bJ#fficieri / en een boo^be^olba* S'J?8* twffcDen bepbe in een p?oef-6amertie om 't üriipt te p?obe= , lw m op te nemen* ^e boo?fepbe tuiee €oo?n^ (ïaen rontjsom in btepe %\U % toa-
|
|||
|
e|6 '. Befchryvmge
toater-öracïjten/ eojrefponberen&e met bal-muggen aen ecn€piarti
benen wffcöen be|Jöe gelegen / baer men met een ^cfjupt af m aen moet baren/ ö'tngansgn5i)neic&iitettlöceouöklök,iJ«iren boo?ften/ ma* tabe boo? fber bier beuren u famen / toeïcöerijteec binnenfie met Op;
fïaenöe/ be IjengelefTen/ tralpen /toinb-pferjs/ grenbeïg/felfbe&la*
ten (boozfoobeel atö boenlöcii i$) tot ^leutelincluw 5im alle ban
&oper/ atö geen bupj uonnenbe geben j fooi fnn ootït bess-toegen ös
öo?pe$banfjöut$ öetnoöigcgcrcetfcöap ai^ 2&aterwimctöetoigte&/
^tffeisi / Gepield/ al ban ftopcr/ en be feamer^ ban gout. ^e iCoojng
Sijnban binnen oociigetoelftomboo? fiiiremenanber ongebal öc^te
fsmtfybmwtw* 9fnbcfeti»e«€oo?nsioan beöalbm'tlpatft-Dupsi
»en 'S! cupm oberbe bier mseïDonbertbupfent ponben 2&u#.6nipt.toerocn
«ndftiruy» eeöercc Sin 9« <a?anaet-öup£ toerbenöebiaert alle gep?epareei*ös
«agtujn* $up?-bjercRen/ ató iBomben / Üoutoiöfer-granaten / itanb-grana;
ten / groote en nlepne ^aob-ftoegeljS / $tjnbe met picatottoen bt'tfi
betoonben / toaer boo?/in Wtbiiegen ban't Canon/ in feanot $ttatt*
|
|||||
|
balt/ b'omfïanbertf ban aüe namen om b'ooren fp?ingen j j§oo38tt*
b'er ooefi <^p?ing-tonnen / jftnbe Conne&ewS Utijt met pientoutö öe*
knoeit / fjoubenbepbertuffcfienbe ^o.en-fo.gep^epareerbe^anb-gra?
mtm/ toelcne alle gelötnlijtn upt iBojtierengefcöootcntöeröen/ fiet
conneöen in't uptbliegen mebe tn öjanbt raetnenöe» <©ocn ftinb'ee
^tincn-potten/ 3iJnbe een foo?tban «fanaten toetene öerfïenöe/ een
ïnleptteenonbetbiaeglöcöefiancöberfpiepeni item ^to?m-Kranpt
fjeuuenDebefoimbanefm ïioupeï/ meoe met eenigeflmcbenoe mate*
rialen öebooclt / om in Belegerbe plaetfen be 25efïo?mcrg af te tuecrem
Êem jpetaröen/ bie men aen be #oo?tenéangt/ ombePoo?ten open
nf aenfïucnen te fïaen/ en meer btergelötne pfflcö en öeifcö C'Oilogs*
cupg ban alleitanöe bebencMijCRe inbentten / omlBenfcfjeu ban't lc-
benteberoben* ^ocöbtnömer een^uanttteïtCarboufen/ metpuloer
en fujêtp gep?epareert/ boo? JMb-fïue&en öte banaeïjeeren gelauen
Uierben/ afó mebe eenige(€onmn met^toabel/ Salpeter /f«»Étt
Ceer/ (CarpentijnenHlött-olp/ en fulefeeltcfjt ontfïesenbe en bange"
»eou,me2e. tmf* ©"W-toercfew*materialen. ^etganfcDegerepigmeteencttf'
je^ntheyt ÏÖch* booj-mupj ban öe gemeene toegD gefepareert / altoaereengcoo-
y*n di» Ma. te fïeene ï$eul ofte Stugge onber boo? loopt/ om un be &tw Jgj
s*zijn, Étc9iei:0 en anber baer-tu^gf) / öet ^u^.ficupt en anbere οΦ0*γ:"
ban binnen tot aen't ©acö-ïjupjs te nonnen loffen ^» Taöen / en met oe
»a~ ,* feif be ^cijepen tot aen be frontteren of in't Hlegec te tranfpo?«rf;
lovende ^P be InriQUi bsttbefe 2S?ugge i^ben ingang bwbeUd»-mwj«JJ
|
|||||
|
van· Delft. 6J7
Iföog. be Mwtm €?eneraet /en eenfge ürupt tonnefiengbaer beneben?*
Hptgeöctffc. lier bobcn bomt een pabeiioenmet een oppcr*f;amettje ban eenfonbeciingB piapfi mg uptfigt/ ban DmnerAberciertinet fnp* toctcö/ eentg gefcBüöer / en bergttit / ben bonbel met feben püienal* fertoegen u w$ gebjatBt swte/ a\g toefenbe net &mne-öeeib banbe Staren <®eneraeï Der feben toereenigbe f&obihtien/ teeïeiwbebjjg · $«&-, Λ (Concordia res parv^ crcfcuat», * bat t£ I Eendracht maeckt macht) bOO? **"· J^w**.
be ^eöoojfïeen oocn öp gebéegt fïaet. »·xr*
tfEotijtec toe ban Bebben top giften be groote menigte ban iBagafö^ ConciuiiC
nenen p?obtfp-tjupfen/ bicfoo binnen ató bupten befe &rabt toerbcn van aiie de betoaect/ fcöönenbeatëof Mars metfijn «^nfiec Bcllona öefe plaetfe Magazijnt» tot Baer pacn-öupfen Dabben upitoernoren ; 3tjnbe be fttuatie ban S £ befe $tabt baer toe ooch vecöt beouaem / als* fecup? binnen 'g Eanbg itidt, gelegen / en bootten met be befte i|aben aen be jfêafe/ om allejs / op en af be Stromen / aller toegcn Been te nonnen boeren* W$th \$ Bet/ als befe üupfen Bare ingetoanben (om foo te feggen) beginnen uptte bmthml en bataile Ut fcB2icMöcneintïtnmenten/ geinbenteert tot ber feojting ban '3S menfcöen ïeben / te boo?fcljijn toerben gebjagt. Φβη toerben be pjeparatien en tooojberepbfelen gemaeötban bie bloe* biseiïacBtingenbermenfcBen. ^©an téBetgelupt ban fêüambocr.ö ca trompetten nietanberjs a$ Arma virumque cano>* tot opBitfing en * r»&. a»; aenlepoing ten fïrjjbe. &an öoo?t men niet anber£ Μ ban <8o?ïogen ■· »· 5- *n gerucbtenban^logen* / Ma UniL· Betta. * CnBettgnootfaeö; 1Μν"Λ%ί' U)C8/ tot befcBermingban Bet $aberlanbt / ten allen tm op fön Boe* vi. «m &.* bete toefen/ en toelboojfien te 5Ön/ ban ^fogg-tupgin boo?raebt/ GmjCfc Lampridius M'tlebenban Alexander Severus, eertöbiS fepbei
Tempore Pacis de Belk cogitandumy* bat 10 ί Ten tyde van Vrede moec *Lm>fTiA*i»
men om den Oorlog dencken. «gnmet befe boo?-genoembe menicBte *%£**"*
banι toapenen foube men groot getoeït öonnen af meeren en tegen ffaen/ a$ oe % $libeftiereniBept fijnen 5egen baer toe berleene / fonber 'ttom gp met al bie macBtnietiS ter meerelt enfouben feonnen berrtcBten y Het Peerd werd bereyd tegen den dag des ftrijds (fegt bett tojjfett ÜO*
ül5a^alomon) maerd'overwinningefiomt ban bendeere. * *Prov#i.w WalbenaHebefe gemeeneïanbi-iiBaga5üneii/foo Beeft be ^tabt c , , ....
"OCBeen Artillery.ofce-grof-Gefchut-huys apart/in beCapclleyan Sc. ΆΆ%
lÜït?öp be ^aegfd&e-poojt/ (iaenbe albaer eentge Beeie en Balbe Car* b
inffin oi3 Öaer Klffupten/ tot ftofie ban be ^tabt gebaen gieten / en 'Wmetbe^felfiiStoapenboo?fien;Boetoelhittoerrö (onberrebe^ jmtte) obertaliig foube Bonnen toerben geooJbeelt / ais?5Önbe geen par* «oatere%tiïü>rp ban nooben / baer be^tapeCbairt gemeen ifi/ toaer |
|||||
|
Scntbe Geefter-poort, geften een iBetael ftmh Canon opbean* w« vm
wöfe toöfe gegoten tot ïltre$t/boo? eenen gen mimi fonber bp^ ÏÏJ^A£- %\U ι "" boe* w«i,
|
|||||
|
6j8 Bcfchryvingc
boeging ban jaet-taï/ bjagcnbebetoapenen ban Delft en Alcmaer,
mitffli benaemban Delft öobenaeii; nogeenanöetbanbefelbei&ec;
ftec toaS'et meöe met ttoee toapenen/ tiilcmaec en 't anbec upt geBou*
Een ander ten/ gegoten tivt Siaec 1548. ®t>tb §Mt ith binnen Schencken-
genaemt de schans geremarflueect/ feecKet3toaei· fluö Canon/toegenbe 5780. pon*
Kuypervan jjctt jjKctaci / 3pnHcUan ca{tf»?c ö?i« tiïecenticel Cartoutoss / cnfcöieten*
s/EE1" be 24. ponten WW/ fecmet en curieus gegoten m't laet 1575.cn
sctans. «a alle omlianbtgSeben / toebeDoorenbe Bet <®ilbe ban be wpers tot
3Mft; toam Bet niet alleen boecenbe tg^tabStoapen/ mitfgaöerg
'tmercu ban't boojnoembe 4Mbe/ maerootïtbenaemban de Kuyper
van Delft, biijcRenlieuptiiituotiotgUerjsioniiec^ta^toapenltacn^
Wie deStadt van Delft wil overvallen
Die wacht hem voor de Kuyper fij η ballen, H. V. T. G. M.
ï£oe en toanncer Bet felfbe baetbecbaren i$s / iSmp berbo?gen/ en
fiaet nabec ronberfoecöen ben genen / ine baei* aen gelegen t& (Cot be publjjtne geboutoen (öaec top bug berce ban Bebben gepn*
belt) DeBoorennocB eenige betgabet-plaetfenban be «MOen/ gemeen* ujiB gefepöt GILDE- KAMERS.
ra* m de ΦπΟβτ be «Mben / fcTjpnt nebeng be ^cButtettf en ber felba €m
Sthonjcl frerte / toeï een ban b'outfïe (Boe toel nu niet meec in toefen) t Gilde
kers vermeit Van de Rethorijckers, baer boo? Beettinbe oube3$otelenbanticnoP'
Jt· ,fn bouto bes $teutoeïiercHg-too?tt * getoacBban gemaecnttoerD/Dat
Xïlo? fï» tn't3!aec 1487. ban be&cButtergbanbe ©oet-booge/becficegen
Bebbenbe 't^utaecban &t- lociSinbe$ieutoeï*erch/ alöaecfim-
beerben een<©ilbebanbenaem üefu& Emanuel van Meteren, tnujn
eerfte ^oecfc ban be$eberlanbftBe forten/ gefp^oocnen ψ®®*
ban be «benen Confrerien ber ^cButteren tot oeffeninee ba waj
penen/ boegtbaerbp/ batgelöCRbefebienbentotbecfeeciieröeptüfln
Getuygenifre-taanbtenbe/felfS^aben/ foo watcn daer oocjk dicrgeh,cke^«-
yia é: van den ofte Broederfchappen , daer inne den geeft ende finnen geoeircni Meteren,ι,ο- werden, in geleertheyt, konftige en manierlijcke wel-fpreeckentney » i«iorikcUi ofte Rethori jcke, dat is foo veel te feggen, als Redenrijcke, waer onder gilden" menakijt vond fulcke, die den Lancfs-heere ende gemcynte met eer. lijeke fpeelen, als Tragedien, Comedien, ofte Esbatcmentcn, JM« .den, Liedekens , ende Refereynen konden den geeft ende finnen ver- heugen ende verquicken. Defe Gilden fijn by de Lands-heeren met vrj" heden en Privilegiën vereert geweeft, onder haer hebbende veel g Wetten ende Ordonnantien, al op deugt, eerbaerheyt ende nuttigng gefondeert. Defe lieten haer gebruyeken in aiieblyde »nKomiten^^ |
||
|
van Delft.
|
|||||||||||
|
6?9
|
|||||||||||
|
Lands-heeren te congratuleren, te vvellekomen, en met alle Triumphe
te verderen» Maer in tyden van Oorlogen, endeordinairlijck, hadden fy haer private oefFenigeop haerCamers.* %$u$ berre van Meteren, »j/,/riB,8; <£n Det i# feecuer bat öefe bergaöeringen ban öe iietljorijCRersf een ƒ. *«· <* «»,
banöe outfte i$ öaer men in öe ,$eöerianöen ban toeet te ffeeecfcen ,· '*' Ηψ f' toant ban alfe geöeugmiïeöer/30ηin berfcbepöeplaetfen ban igolianö 9< x"r/" feecöere ^icïjterg ofte &$met# getoeeft/af «omfitg ban öe ouöe Gafo· Nederiand- mm& Btlgarum Bardi, öie booieenge^upcöfjaööen/ niet alieen öe ftheReth°t öappece berricötingen öarer boo?tref!iiCBe ©elö-oberften en Capitep* jHéT« nen / met gefangen en lijmen te berDeeriücöen / en gian# öp te fetten; «roude eudi maer öe felf öe in tpöen öeg <®02logïj of anöens oberieöen iönöe/ poog* öciUjacebecoemöe^cïöen-öaöen/ met iebenöe beelöen / op fommige tpöen öeies gfaecis/ tebertoonen/ enöe öe nakomelingen tot eengeöacïi- tentiTe / boo? oogen te (leliën* <*MtjcH onsf fulr onöer anöeren/ öoo? Lu- canus 00CK te Bennen gegebentoerö / öaer W fepö ffa quoque quifortes ammas, helloque peremptas
Lmdibus in longum f ν at es, dimittitis <&vum : |
|||||||||||
|
* Lucau; lii'4
|
|||||||||||
|
Plurima fecun\ fudifiis carmina Bardit*
3S>atigfoo beet a$: göp Bardi, öie öeHloecneen öappere breien 1
oieinöen <®o?log gefneubeltjijn/ met u ïof-reöenen en eer-têecftenen totinbeeleeeutoen berfent en öerleben öoet/ göp öaeltmt je öert toel op/ metu öicfjtenen gefangen/nu jebjpenomfïagenm ban't jocfc m fóomepnen. ^efe ^icfjteren Debben ficö felben naöerïjanöt öe v«rcheyd·- Jl'iembanRedenrijckers toege-epgent.&e plaetfeïjaereröp-een-Bom* benamingen Keujtecben Kamers/ enöe ïeöen ban öe bergaöering Kameriifen ofte v.an $·£::, Kamer-fpedders genoemt. ïfare Φίφί-δοηίϊ toas* bootenen öoo^ tftonjeKC"* onen.e in ö'ouöe öuptfclje taeiöefeffêeben/ tot öat mertaf-fïerben ban ^oubj gjacoba in öen face 1436. öe JJeöerfanöen öen 3|upfe ban ^?uïgonieonöecbïo?penh3iecöen/b3aecöou? geöeurttë/ öat/ ber* SJXJS" mitst b'uptbeemfcöe Hof-öouömgeban Phiüpsden eerftebpgenaemt duytie taeS f goede, mitfga&ergföneflafaten/ en ö'uptlantfcöe &teöe-fjouöe* eeriiverb». ten/ öie inöe particuliere ψlobiacien toieröen geflelt / onfe mei in ftert™erd. TO laren/ metbeeï uptDeemfcöetooo?öen becmengt en beröafiert Ζ ilm baE^ ïae|l-b0o?gaenbe bermaecfïe Roeten befe$ Eanöief/ 15ΊΡ0βίι^ tael ban ö'onöuptfcïje tpoo^öen toeöecom gefupbect öeb^ 2* Eet miï* oogmei'CK en booinemen ban ö'eerfle infïeilt'nge öec Hét , 22 Köetoröc&etjS toasf /na 'touö geö^upcli öec Jtomepnen öoo?fp?e^ oogm«Ck Ween ïebenöe #ecfonagien tebertonenaïle'0menfefien öoenenbjan^ van dwe y / om fomrjeifentoat eecltjcn/ en tefcButoenbJatoneecUjïiisf; öaec ««h°«ke«* ^oechtefenbe/ öe notabelfïe boo?0eeiöen ban manbafte ©eïö-obec* wn en nioecfee ^eïöett/ futt men öoo? Set aenïjown en fien rep ?efent eren ban
|
|||||||||||
|
64.0 Beichryviiige
ban ber feiber boojftc&tige bapperïiept e« fcloecïtmoebige lïantbaftig*
Dept/ ö'upmamfte&erfattett/ uptbeöeginfelenfelf/feonnenbe af-ne*
wat haer men/öaecboo? ntctsbeïmoebigegebacinentoferbeberbulu ^pfjaoi
'fpelen van bClt OÖtfc een gefoiipCR bOO? fpelen van Sinnen , bat t& Itt ttOOttfngen/
finneq waren met jtomijtepecfonagten ïjaer concepten ober't b&mf ber Doo?-<©ubei
ren en ooeft njbgenoten al# in ^cïjüberpen upt te ijeeiïjen; 3ijnöe 'tfelf* be een oube getooonte tiie eerfi bp «Êpigtenaren en berbolgengbp bc <a?teciten en fisomepnen mgeöjtipcMg getoeeft laer b?pöept gingf} te met foo berrebat (p een pber / 'tgeen fijn pltcfit betrof/ nn boerttoijsi/ Hebben veel fcait niet Crttft / te Semoet toOeCÖen» ^e Profeflbr Boxhorn,
|
|||||||||||
|
i
glë"gVdacni' 'töpnonien banbe &efo?matieber Bercnen ïieïfe gecontriBucert/ ge-
Ujcït bip booj-Denen 'tfpner plaetfe/beg §B?ofef!"o?g eggen bwben/te
* stet hoven m getijen tjpgcii?acDt.^ ^efeRedenrijckers dabben ootn een manier
r'393' ban €er-p?pfenop teöangen/boo? ben genen / bte opeentgeboo?ge=
ftelbe biepfmnige bjagen be befïe antbJoo?be ofte folutie nonöe getan/
traer toe fp anbere Cameren toaren nobtgenbe* 3£efe ijueftien ofte b?a*
een maften KimorplöR DeantbJoo?t fcoerben tn een fefier getal ban re*
gulen ofte cefrepnen/ met beele anbere toetten/ alle tot recreatie eit
vytfchry- oeffentng ber finnen ·, geïija baer ban onber anberen tn ben Siare 1581 ·
^ingivan de ftgggng fcg Camer van Delft, onber be naem banRapen-blocme, met
RhetÏÏjkers confcnt en öeueben ban be fBagtftraet/ een Caerte tipt gefonben té/aen
met prefen allen Cameren ban isDetorüt&e / binnen ben <®?aeffcïjappe ban Mw taticvan Eer J^/ 0{Jfcg &&Qfi t
ïie aïdex" Wat 't fvvaerft is en't beft 3 binnen 's werelts ronde,
cameren Dat door 's menfehen verftandt oyt is ghevonde?
van Hou. <©m toelcfee gueilte tefolberen / 3tjn alöter gecompareert met örpo^
ter trtunipöetten Cameren ban fötjetqrijcKe/ wptbtberfcöepl^tjeii/ |
|||||||||||
|
-"*·—- Λ*·""σ i"»f λ«""=^ ■~——-a\j ι ■w"·»--·—»»· »■» v-re'·'·' „ i(j *,„ srt Γι,
ι-epnen alle in b?»CH?tjn / en ben opperfïe p?t$ getroeften w«"
mer vanden Hage, get10emtÖ<* Coren-blomke, OtttbatIjaeiïOiuw
toaö/ de Letter-konfte. <©te ban Leyden, onber ben titel «>a«dew«l
Acoieyen, fjabben ben opperde p?ij.ö toegeng be referepnen op oe ww gefielbe Regel/ Want Godt haetden Menfch die booflickleven.3W
laar en baer ^?Pfen op be Stebefeen^ / aïjs mebe alïereer| op öit«j
felf/ opelcïi b?ie berfetjepbe/ enbe laejïelücn een/op bebefle«W^: ν , weAi alles? te lang om Ster te beröalen. fberöabfönBUfoen.ba^iiMw» SS: ne-beeib / mitfgaber^ een ^eböi in figup?-fcö?tft/ «t^Kffiö derfcheyt benamen banbeftguprenaliuberenbe/ a^öperempel/WJ*™L, dfr Ksme. banöe Camer van DeifCj ^^ b0o?-eerfleen aföeelbtng nan m. η |
|||||||||||
|
sen.
|
|||||||||||
|
meï-baertCi)?t(it/ ïjebDenbe onber aen tteei!lettereii\i W. en: o-w
m bof/e ^apentujTcö^nöepbe/ toaermebefp Ö^c^ewtepe» |
|||||||||||
|
Van Del f *. 64 ï
gabÉtt/ Öêffeetttie fttbe&Wben/ Wy Rapen geneticht; tetöeeten Ut
&el|emel-baectboo?f5; <§oo Dabben alieb'anöerenbeBaren/ meb$
nieefi ai fcffêtftupjlücïi enbe 3£ebpfen boo?2Sïoemen/ &?ut£}tot/at getóafïen tn buööel-fm uptöeelbenbe* 3Pe dpactoo? enfóepfecban bc ^elffcDe Camee toag toen ter tijb eenen Pieter Heiieman,bieboo?-af be $alutatte beöe aen ben ïïaeb befet ^tabt/en op't ïaeft een affc Dept bar* bancftteDept aenalie beCameren op Daet^iafoenenen 35ebpfen pa flfenbe. 3Mt geBiuptït të mettec tijbt berbaïien en upt be ^teben ge* mtUt l en nu aUeenltjcö ten platten lanbe onbec be ^ups-lupben / a$ ineen fcDabutoeobergeblebenjDoe-toei banöube lupbenbjelDebbeDoo* °wfe bc- retiaetupöen/uptDaerbuu?-ouber0b^c(iaen teDeööen/batbe %$ύϊ(φ ^de S3f Keoencrjcf{eciei/tnDeeioube.tpben/omDaei: bernufteb0O2iïeiungen en rêhe Rhcto- Êtbat-entDept / foo in arjmuonfïeatë aïle bteDteitjcfee toel-fpjeaentDett/ «jete». foo plegen upt te fcDpnen/ bat fp ban be geieerfie llannen tn aiie groots er&tmge feonben gefioo?ttoecben. <©otf$ btnbe tcïiin een Kefoiutie fip be ^eecen ban be3©etD ten beDoebebanbe diaconie genomen tm u Sul? 1013. onbecanbece^irttcuien; Dat weer opgerecht fal werden de Camer van Rhetorica, die men tot Refolutieva»
drie of viermael 'sjaers fal laten fpelen in'chof, mits datdiegeene die <3e weth.toc de fpelen komen fien, fullen betalen geld ten behoeve van de Charitate tToeevan***" Camer, enmitsdatdefdve Rhetorilinen mede daer van fullen genieten Rhetorijkcrs tot difcrerie, en dat 't gene fy-luyden fullen verthonen en fpelen,eerft by Camer> te» ee Magiftraten, ofte hare gecommitteerden fal worden gevifiteert. ÏTwecoSel tefelbectöbttotecboocH gerefolbeert/ geenanbereComebianten
oan öupten toegelaten of geabmttteertte toeirbem €n be£ üfaecg bact aenbolgenbe/ tetottm 1614. ben 28. ^anuarptoiecb &pbefelfbei§ee* «n öoet gebonben en berflaen; Dat de Rhethorifijnen van't geld dat betaek fal werden van heurefpe- Hoe het «14
le«3 by voorgaende Refolutie daer toe geftelt, fullen genieten eenderde JJJSeeT" part, uyt welck derde - part, fy betalen fullen haren Componift , en partageèrc £ac de andere twee derde-parten getrocken en genoten fullen werden > moft werden by de Kamere van Caritaten ten behouve van den Armen > uyt welck * sutJtefet. twee derde-parten, de Meeirers van de felve Camer, loonen fullen bèta- k*tkj»«*de fΠ '^η bel^oftigen de Habytcn, en ander tuyeh , nodich en dienlh'g tot He*t*nv*n<i< net fpelen *w*/W. 4. _^ ver/b.
^epiaetfebaerfpfpeelbentiSmpDert'cFjr/ getoeef!tz$wlopbe^ael wa« h»v
«tornt be ©ent-Dal banbe Etanenenté/ Dctueicue oocn naöetijanbt ^χ W^tDbtoteen^cDecm-fcöooïDeeftgebtent/enbatfpalbaeconbec en wat )>ei «noecenberfiBepöcrnaienDeliöengei:cp?efenteeLt IjetTreur-fpelvande ry veeltijds Wortbegaen aen Willem by derjratie Gods Prince van Orangien,&c. ipeeldro.
mmm ge-
|
|||
|
642. Befchry vingc
gedicht door G. van Hogendorp , en bat Mèt aïfe appetemfc/ aï$
3ijnbeeett tijïovie aen befe ,&ta&en plr.ctfe epgen; ttljtmg bit \mttk
Geprefu- nabecDanb al mebe te niet gelopen m betbtouenen / laatbe toaw reben
»cude oor. öaer ban fp/të mp onfeedier /miffcDien bat fp betbailen3ijttöetQi:
ν ίverïöo, ^ W tocttclofc ongeöiinbentïjept / al te toulptf en ItcDtbaerbtgboojbe
r lengten anberetebere ooiw bwitiiffclm-fpwthm bei:φ#οίδαη*
ten/in üaer boo?nemen gefïut en ban Ijet iCoonneel berbannen 3ön;toant
tciun fcïpifteujcöenotulen/ banöe ^pnobe ïjkv te 3MftgeDouben
altnbenüare is^.binbebejlotentesön/ bat menficDboo^taen u>
gen öe ïïeöerüc&erg foube behelpen niet be ïiefoïutie ber peeren j&t&
ten genomen ben 10. jiBartp 1594· enbe ben 10. december 1595.51100
*sjnoj*Deift öp be iBagiftraten berfoeeïten fottöe/bat fp getoeert mocljten towr&an*
we. Ληιο. ^lt ^ijnueiimgen / bte gepafTcert3ön/ belangenbe 'toube tëöetortic*
ïter&<Ö5tlbe ban 3Mft ·, laet 0115S nu ften toat top nopenbe s*. Ni-
Berchryvinge cLAEs-GiLDE, (nocD ïjebenbaegg in tu^ftut;fcpecten te booifcftjjnte
danC5-Giide^ öiengen/ 3önbeeenbanbegcootfle<atlben/ 'ttoelc&ficöfeer totjbeir
e» wie daer ii^ccö eiTtcnöccct/ a$ in ftcïj öcgrppenbegeneralpcïi alle bte met getoigt
onder refor- 0f mt j^ ellen betftopen / item al bat tot belfêarfferpebefjoost/ 1ίφΙ*
cerene ^m m(^ Me andere toaren in öaer €>t'lbe-ö?ief gefpecificeert. <©efi
Rebben cenïfruw gelegen aen ben Sangenbijcii/ acDterbefBarcftt/
genaemt be Coomans-Koif, ofte toel Keyfers-Hof (berniitgfp ijaei;
Hoe aeGiïde ^cnen of berfoager en opftenber ïfepfer noemen) 'ttoeicn nn berl)iip?t/
broedersvan &0φ uan out0 alleenlijk tot fjaerbienitfcfjyntge&iupcfcrte3ün / al*
avorits in de toaec alle aüoiit^ bergabertngöentoegancK toag/ boo? alle bte onbec
Cioomam- 't<0übe refojteerben / fiomtenbeban b?anc« gerijft toerben/ enonbec
kou verga- jjaec gelagD / ïjaer toaren onber ben anberen benten en bernopen/ acp*
ύ * t«rbolgen$i feec&ere oube toetten enbe ïïetiren ban ben Saté 152.6.
toelc&eos begin alleen/ raöenbe be manieren in't genecael / top Dm
ïiefDe&beren ban b^ntiguitept Dier mebe beelen fullen*
nnt e™ ie- Item inden eerften als die Gilde-broeders des avonts in't KeyfersHoi
terNofteren vander Maers vergadert fijn3 ende die Κ eyfer, Stede-houder ofte ande-
e?n A]Ver^a" re, die in d<:s Keyfers ftede na ouder coftuyme fittende, lift gebiet 3 foo
"pot d'afge- iat elck fwygen, ende leien een Pater Noiter, ende Ave Maria , voor
rtorwne Gil- die Gilde-brocders, ende Sufters, die uyt den Gilde geftorven fijn } enac
de-br°ec3ér3 voor alle Chriften eeloviee Zielen,
en Safterf. ° ° Defgelijcx Noch een Pater Nofter, ende Ave Maria, voor die Gilde-Broeder?»
oocVtedoen ende Sufters, die als-noch in't Gilde fijn., dat haer Godt neringe ver-
STwï/en lene tot haer-luydcr Ziele Zalighey t.
over de Neringe van delevendigea.
Hoed'om- Item als-dan fal men na den Sonne· ommeganeft vragen den Giïde-
S?lïï-envaï broeders » of ly y« veyl hebben , eerft den jvlercherien beroerende, *t geéiierefl.lïUe^ indien daer yemarit van buyten is, die fal eerft mogen zijn goetvey- |
|||
|
van D e L e x.
|
||||||||||||||||
|
C4j
|
||||||||||||||||
|
len. Ende wort voort verboden dat niemanc met Stoelen ofte Bancken
of anders fil mogen fitten, yemanden fittende inde Kolf, daer by den BëKf* ommevraegh vanden Keyfer of prcfidercnde foude mogen belet worden, verbid "r, endt dat op te boete van fes ftuyvers te verbeuren, byden eenen die eon niemand ra« trariedefengedaenfal hebben. ' &CHC"aiecon"· Stoeien oF te verhinderen of in de weg te wefen . dat daer door in d en omvracg benadeel? ££'*
iet ttoaeïf &e m*töcM D?cngt me&e toat tipj be üöopmanfcnaw aen
ρβ / en Doe lang Μ Mmm Mt- plaetg open öieif/ïuttlm ante fiem betbangenbe/ ïjet gebeö «et boen/en totö'omblagenSS Item men ftl des Keyfers ftede vry houden des avonts tot fes uyren toe, lanSe dcs ,
Si ι?' kI°,CkefeS heeft'f00faJ d'eerftevandenHooftmansIofteby bdXS*1
gebreecke van dien, een ander ouden Hooftman prefentweibode, gaen ^&m Utien in des Keyfers ftede, ende doen lefen ende vragen omme, achter β>°abfciltie volgende d Ordonnantie. Ende niemant en faleeniee Honden te Honf wge;ragen# brengen dandes Hoofs Hond , oP de boetevaneen blanck 'hSt&f fchap ver-
^aectoacenoocn toetten /tegen 'tbroucfanen3toeet:ett/b'eettb'att;hamien*
oeren (eugenen te toectopten / fcamptge tobben toe te f^eecfeen / toe* Andere «. namen te geben/ ei>n anöec fun piaetë te öefïaen/en öergeltjcfce tot booa* &™e»*™ iioimngbanalleötfo?b?eenconfufte. fCegen 'taccesbanpetfonenmm Ά6ϊ>^ηά€- ^imM$m/m Wt reglement apart. ' w |
||||||||||||||||
|
Alfoo men bevind feeckere twift en ongeregeltheyt dagelijx te gebeu-
ren inder Colve, overmits dat men den ingangh van dien gedoogt, veel diverfche perfoonen geenGilde-broederszijnde. Soois*c,datvoortaen memant tot'tgebruyck ofte ingangh vander voorfz Colf toegelaten en »«.werden, dan die volle Gilde-broeders zijn, ende de Kinderen van dien · mus dat een perfoone geen Gilde-broedersfijnde, tot driereyfen toe,' Dinnen een Jaer aldaer mede fal mogen komen met voorgaende verlof vanae Keyfer, Stede-houder, ofte in haer-Iuyderabfentie van den genen «e prelideert, ende anders niet, in foo verre hy oock aldaer gebragt ofte verantwoort word van een Gilde- broeder, welcke Gilde- broeder gehou- oen wort te refponderen voor den voorfeyden perfonen, indien hy yet mi bruyekt jegens d'Ordonnantie van der fel ver Colve, ende dit van elc- GiM°ln? endereyre op te boete van twaelfftuyvers, totprofljte vanden der Γ ι v^1 te verbeurenby die fulex geen Gilde-broeder fijnde, in- |
Trnand geea
Gilde - broe- der fijnde, niet meer als drietnael 'sjaers te mo- gen compa- reren mits de Gilde- broe·» der, den vremdeling inbrengende^- voor hem in teftaen, bv" aldienietwes midjiiede je· gent d'Or- donnantie. |
|||||||||||||||
|
.if.„ Se komc>aIs by den genen die hem daer brengt,te innen met wille-
*e»r ^cht 't haer-luyden koite. b Ven dde °ft get)!Uiden d3t yemant geen Gilde-broeders fijnde, fulx bo-
'tapt eV°fr^z drie reyfen inder Colve quamen, die en falgeen bier ge-
Bich t' "ochoockvan buyten inder Colve moeten innebrengen,
tfloock van andere Gilde-broeders drincken, noch fpijs geven, ende
mmmm % ge-
|
||||||||||||||||
|
Pene tegefi
den genen die contrarie dede. |
||||||||||||||||
|
644- Bcfchryvinge
geadminiftreert worden, op die boeten \an elckereyiê dat contrarie ge-
daen worden van twaelf fiuyvers, totprofijte.vanden Gilde, fooweltc verbeuren by die knape die den dranck verkoopt, ende by den genen diefe aenbrengt,als by den genen die ipijsofte dranck adminiftreert, geinnes te worden met wille-keur-regt tot baer-luyder kollen, behoudens die lieer ende die Stede hier ende 'teynden haer recht, jegens den voorfa ïnobediente perfonen van gewelt ofte anders, dat hy daer meer aen mif- daen mach hebben» op't reenen ban'tgelacö.
x/ytende Ntemant en faloock op gelijcke boeten inder Colve moeten veyleri
verder ordre 0fte koopen eenigeiley goet,naer dat by den knape 't gelach bereeckenr, mV'elach0 endemittenborde,naer oudergewoonte,ommegegaen fal fijn y 't welck * hy beginnen fal terftont na dat die kloeke feven geflagen fal fijn, op te boe- te van twaelf Suy vers als voren, ende die felve teinnenals voren. mt bit WïtwM té een ftituffl atfeDoe men ftcö fcei*Mmv$ wpm*
ïie ö'onfcojf en toan't Uup? gelagen mo|i. ïtem des Een ygelijck fal voor-aen blyven fitten, op fijn plaecs in alle fiilheyt
■winters in't fonder over hoop te loopen, ofte eenige luytruftigheyt te plegen, ten
regard «n't eynde het recht van vier behoorlijck gecollefteert ende van een ygelijck
wyt' ontfangen mach worden tot naer dat den Keyier ofte prefiderende 3e ftok
neder geleyt fal hebben.
€n in't laec 1*46. toicc tiefeteolgcnbe Mmt gemaeeftt/ reaett öie
geeneöiebefcSoncïiett sijnfce &t.$atclaeg-Colbefceauenteertïeu7 e« fuljc 'tgefeïfcöap ttauMeertetu |
|||||||||
|
Scherpe keur
eegen die be- fchoncken zijnde m'e gefelfchap van de Colf qu»men srouklcretw |
Alfoo tot kenniffe van mi/n Heeren van die gerechte defer Stede geko-
men is, dat eenige perfonen komende fijn, 't favonts 'm Niclaes-Colve, onder *t gefelfchap van der felver Colve, die aldaer veel eertijts hooge by drancke lijnde, feer quaiicken, fchempelicken, ende onverlatelijcken fpreeekende > ende hem dragende lijn, ftoorendeends turberende fulex *tgefelfchap, dat fy niet waerdigh en fijn, in goede vreedfamii*e > ende |
||||||||
|
toegelaten vergaderinge te komen, maer genoug verdient niet alleen uyc
den voorfeyden vergaderinge, maer uytter Stede van Delft gebannen te zifn. Soo ift, dat de felve mijn Heeren hier inne willende voorfien, ge- ordonneert , ende gekeurt hebben, tot rufte ende vrede van*t voorfeyde gefelfchappe , dat alle die gene die by denKeyfervandervoorfz Coivc» omraefake wille,den inganck vander felve Colve geinteidiceert word» ©tfteeenigerfirus anders gecorrigeert naer vermogen d'Ordonnaatien da vaafijtade, gehouden fal fijn,de felve imerdi&ieofte coireöie fobed iw» |
|||||||||
|
mmm^mmmmmmim
|
|||||||||||||||||
|
van Delft. 64 f
endehem wachten eenigerfints binnen der felver Colve, binnen den ge-
fetten tijd weder te komen, ofte oock fchempelijcken of onverlatelijcken ofte eenigfints quilijcken daer jegens te fpreecken,op te boeren van elcke pointiês gulden van xl. groot den Heeren, die Stede, ende 'tGilde elcx een derden-deel 5 te innen met een Stede Bode, mit wille-keur-regt, endc daeren 'ceyndeu gecorrigeert te werden tot difcretie van Schepenen, naergelegentheyt vander faken, wel-veriiaende indien yemantdochte hen befwaerttefijn, metter voorfz interdiftie ofte correftie, diefal in- dien gevalle, eerilende alvoren hand-vullinge gedaen hebbende van die yooriVboecen, van Ces pond, 't fel ve mogen verloecken aenden gerechte defer Stede, gereformeert te fijn, mits hangende den tijd van Reforma- tie t'abftinereu vanden inganck vander voorfz Colve, op dobbelde boe- ten ende corre&ie. Actumden xvi/, January xyC fes ende veertien..,· mt ganfdje 45HW Doe groot ïjet tuasf/ pleeg censi '0 laerjS itict itm
antïecctigefainemïijcö eeniBaeitijö mmm/ enöatopbenbacij ban ïjaren Patroon s*· Niciaes,$ijntjeöen6.3&ecem&eE/ fegentoeiöentijö
een proclamatie imetöe getraen in öepöe begroote Steccnen boigen£ |
|||||||||||||||||
|
öcnoncymeicit <£5iïöe-B?tcf Uaaöcn Siare 1506. lupöenöe be kwoen
Defenaengaentie/ alöu$: Item voort fullen alle de Gilde-broeders, ende Sufters eens 'sjders een
Maaltijd tefamen eeten op S« Niclaes - dach, ende dat fal men hen in beydedeKercken laten weten, ende foo wie dan niet en quam eeten, die foiide fijn Maeltijd betalen, gelijckerwijs of hy daer mede gegeten had- |
AlIetTeGilJe
Broeders en Sufters te ik» men een vro* Ijl'cke Mael- tijd eens 'sjaeri op St. Niclaei-di», |
||||||||||||||||
|
de , by tien fchellingen hollands te verbeuren,;
<£nmöebalpemanb/ geen nering boenöe/ ttfyec upt gencgenineff .
iot öt't gefeiftöap / foo ont naec bageltjcnfe Comparitien / alsf jaedtj&fé jm& ny* paeitijö/ tnöit<0ilöcöcgeecöete3ii«/ tiefooiiamgenöaiiiierttotfiaep i<*f<fc ^we- fabelt: oefe perioöe. uï&v/iU knde foo wie van minne Gilde-broeders wefen willen, ende de nennge iijck gereci-
n'ec doen, die fullen met haer Maeltijd ingaenjien^einllenvandeHooit· Piccrt wei* |
|||||||||||||||||
|
mans minnelijck ontfangen worden.
|
den.
|
||||||||||||||||
|
btfeff^-toooibban Coifïeren,fcriiintoocKföttoo?fp?ottg9 ban
foiwi r0cnomcn tc &bhm f toam/tefttten Coifferen/ ïjiec te mm / Eυ 5 flmm #f m in öefelfcöap/ ondee benefitte Öart een giaefje/ wrZ £l-0?tm/ seïötli öe^ocbecjiban de Golf banoiritfgetooon öc ι£ Wa®lt^K»e öeeftobee etlijcfieSacen een cieclijöe föae^öroon bQflirlfu!!e fcewBUereert/ boo?fien 3ijnbe met bét mereii ban ïjaer rui h?u neltc ^u^7 te toettntUtteCcaben Hrup£-toi$ obec fcen anfeg* a^nuptffenmbe.
^wöeiöi&e «aïto/ bat frifjmebefeei: fytM txmtimn/ i$ bat
pmmm % %m
|
|||||||||||||||||
|
Waerfcnija*
Jiicke oor- sprong van'» Delffche fpreekwoori coifferen, Kaers-kroOB van St. Ni- claes Gilde «en de Kerfe vereert^ |
|||||||||||||||||
|
<S4<S Befchryvinge
fcefcliryvinge ban S** L υ c Α s V waer onder begrepen werden (böïgettg 'tfjööft ban
van st.Lucas b'^bölinantte) alle die geene, die haer generen met de Schilder-konft,
Se^SeT hetiymet Pincelenofteanderfints, in Olye ofce Water-verwen ; als
refortcreo» oock Glafe-fchry vers, Glafe-makers, Glas-verkoopers, PlattieLbac-
kers , Tapiffiers, Borduyr-werckers, Plaet-fnyders, Beelde-fnyders,
werckendeinhoutende fteen, ofte andere fubftantie, Schee-maeckers,
Konft-Druckérs', Bouek-yé-rkopers, hoedanig die fouden mogen zijn,
die henalletefamen gehouden zijn te reguleren na de Ordonnantie (bïtn't
«Siet skcurk. <3iiÖC) op de boete'ende peyne tiaetr in OCfiatUCCCt* * ^ebett 3IJI1 l)Ul
r·!: 304* riOCÏJ bp genomen be metltöe 'Delfiche Porceieyh-backers, biel3oo?foö
beelalSÊïjaec meejie ünetötg &tÖilbet:0 $i)nb£/ uptbe natuwbanöe
faecit / bit <©ilbe onbecljong $ijn l en mitg Den jegentooo?bige florifaui
st Lucas 'tiöflaetbanDes$.felfjS#«s0iie/-eenfeecöcootgetal uptmaecfen. Βίε
Gildekamer. <©ilbe öceft öaec ^amcc op be 3Mbet#-gracï)t / in be &t Cfjniïoffetë
ofte <®ube fBamien-ïmpsf-Capeïle/ laefï boo? öefe gebient fjdübenöe * *£ *"** toteett&oHjalbanbe^aepen/ aLebobeniggefept/ *enbertufeöct.t
ben3lat*ei66i.getcanff0?meectinSt. Lucas Gild e-kam er.
Haer «yt- ï|e&benbe een aenfienlijcne boo^-gebel ban biet Ktupg-cofpnen özeeöt/
Sèêefie"oni,er ^ üan toclc]tie eert W°n in toitwn ^en uptod&outoen W
ban aliedjanbe geceetfeïjap bec biec looft-netingen onbet: bit <ëilU '■,■■':"::·.:■. '.-- tefo^tecenbe a$ Ronft-fchilders,, Glafe - makers:, Porceleyu-backers,
$\\ Bouck-verkopers. 23oben be booinoembeHrupg-cofpnen nomen öe
; ijjapenenbanbe^tabt/ m> £uca0-<©übè/ enbe ben iteeu "mum
Dirck Meerman, Ktbbec/ föaebt en ®ü\i 25urgemeefier/ mitfga*
berg Hoog-^eemraeb ban ^elflanbt» ütr t oppecfïe ban be fronten
H . . fptcebertöoontftcö Weelb ban Apeiies, ben berniaecfien ^tpoec
i.eyt van onbecbe^uben. ©antJtnnneiTï00enféettupmeenl«ci)tigé1KanieL7
biuncn»., toelcnecg m»ï>? cbae* menIn't tniiomen tegen aenftet / entite met eerte
V,: öe ^cDoo?|téen in ftcö tegtöpt) ie eenemaei befeïeet i$ met üeftfjilöett
öoecö/cep^rentecenbeeengcoote«ecUjc«e^oo?toft ArcTnumphaei,
ïjoubenbe in't mtbbe baben be ^rtjoojjleen befe lattjnfë %nfttiptit>
bovSlf'5 ρ β L IC I BV S UV $ flCllS Scjkoorflccn
-av; · Λ-.■>■·.";·.-r Ampiisf: Cojf,
D. E-VERHARDI Α LoDENSTEïN,
D. 1 o η α, ν ν ι s Gras vinckel,
D. Martini Paaut.
D, Theodori ν α ν d e r D u s s e n»
|
|||
|
30* «Ml £3£4
|
|||
|
D E L F T. <?47
The odori Meermah
|
|||||||||||||||||||
|
van
!xeos. N'o-bil. D, |
|||||||||||||||||||
|
Eqvitis, 'Ckomarcha Agri Delphici, Collegii
D, Lucjsl Decani, LOCUMHuNC,ARTlUMNOE-ILlSSIM&PiCTURiE.DlCATUM
&RE ^COLLEGII EXTRUI EJ OrNARI C. C; Sax H. A. Collegii Prasides.
Cl O. IOC. LX I.
(Ce fcennen öebenbe/ tote ^uramteefïeren / mitfaahute fötë a^&ow
tortmtehw/ toenöefeCamerr/to 0^^fflffiSetó? tec-femd/ tot epgenfjofïeban'tetïbe /ΛβίίΧβ; onbec be boo?-fo?ge ban de fes* üooft-iupber1 / SerSo n-teïcl/ mnonbj batban't «öejiin Dp 0eboeötr SflSi ^. ae Man-. A. v. Velde» A. v. Sanen. Q. Kieynoven Α Kevfer
fö/ffij?& h^JSf ^0^ €^artement W öefe $1
EPJ^ 5*?/ fa öe ^Φί^^-fionfï met ianeei en Btneeelen tri m ft »«»öeftft<*ec-fpbe bepWfeofteebeS•^Statoia £L φη^%^ boeten jtm te bjetwcfpöeti^c^DMeeny fmelfenïc-
ïjmtöcnbe jpefionnen ban alletfjanbe ktm^mm /WefflS lwfcCU,Lms*" ^PoII° «ö*"öenanberen obec ; m nmtSt*
|
|||||||||||||||||||
|
Bedtiydiö*$
van dien. |
|||||||||||||||||||
|
van het τεε-
dere by- wcrck.' |
|||||||||||||||||||
|
f*mmmopbeijoec&en banbebaiuicebectcapnen/ Zeux f™
Artemifia fcg alletf»/ upt ïtefbeboo? 't Φίώ/Sflhe^SihS boo?noembeni|öoft-man Comeiis dè Manf Sif1 SSdS? km befdfbe Mf riet üoute MM / öeffaenb 1 a&A / S |
Wie <ïë Ka-
mer bc/chil- dert 1 en ver» dcrsvóltoy», eiigemïm- bkert he«f& |
||||||||||||||||||
|
öZSsrt?rf f ^-öonfibaecöp. Φ* b??e ftonfien; genoeaft
^· ^«,*,^^. numraii GEO.pöndeyat, AST. colitaffm■·.';'
ö Mi &firviks artes,uno hoc difiicho- comprchendtmtun
Lingva, Tropus, Ratio, Tiumerus, Tenor, Angulus, Aftra.
Rus, Nemus^Arma, Faber, Vtdnem, Lan&, Rat es.
* wwoaerony. bjeïcir fcöUt geltjcfi aMait aarbfe t gefcfiüberöe
|
|||||||||||||||||||
|
».-,'iÏ
|
|||||||||||||||||||
|
€φ Befchryvingc
fnocren/ boö?bliei*€na^n/ tnöe ïocïjt 3toet)tmta/ öeSöUtren toartit*
Wz <®iafe-maöerJ met üJiilenüe in öeö?eecïse blpbsn 'tljareooH tin ge* titeemnfceiïete conttlüucren / tjcnüen alle tic Benfïec-giafen op epgen lioflc neiebert en in gtfwgt; ö^öc^ ban oocö öe 3po?teïeiut - öaciters* aüebestoeten fjeböenbetacit. ^etiantei'teoltoptstjntic/ öefefcenüan be pagitaet We bolgenö? rösutoe l&ttoiteflfen en Uoo?-recötcn ge* oittineetu • Motsen e» Λ Lfoo de Hooft-luyden van't S*. Lucas-Gildede Heeren vande Weth
jbeweeghre- /J\ ^ 5^ Delft te kennen gegeven ende geremonftreert hebben, dat ÏïXid? ** die van hetfelve Gilde, veele onkoften hebben moeten fupporteren met yooiiegtcn. het oprechten ende toeftellen van der felver nieuwe Gilde-kamer, op de oude Looy-halle alhier, waer door genootfaeckt waren geweeft, niet al- leenlijck eenige middelen van het Gilde te employeren, maeroock tot verval vande koften defvvegen gedaen, tot latte van het voornoemde Gil- de eenige penningen te lichten, omme welcke latten, ten rninfte befvvaer- mffe van de gemene GiLde-broeders, ende ten meeften oirbaer van het Gilde wederom aftelesgen, ende daer van te werden gefubleveert, de voornoemde Hooft-luyden te rade geworden waren, omme eenige poin- ftenceconcipiëren, verfouckendedat.de ielve,byde opgemelte Heeren vande Weth, fouden mogen vaft geftelt, ende gearrefteert werden , Soo js't, datdefelve Heeren het voorfz verfoeckovergemerekt, mitigaders devoorfz poinften geexamineerr ende overwogen hebbende, goet ge- vonden hebben te Keuren ende Ordonneren, iCeuren ende Ordonneren ï,en vYeem- by defen> rfclingh als J j^ yS°"adne Eerftelijck dat alle vreemde Gefellen, die van buyten by eenige Mee-
ditGiiae.ko. fters of te Winckèl-houders, onder het voornoemde Gilde reforterende, jnendewre- ^ Knechts haer in dienft begeven , omme by defelvete wereken, in fe^ótfijn" plaetfevan tien ftuyvers, volgens het fefdeArticul vanden Gi^bneh inkomft ten Van nu voortaen voor inkomft-geldt ten proffyte van t Uücjeiuucu b behouvevan vcntwee pUld; tien fluyvers. tGilde te ° TT
Amplierende ende altereerende het feven ende dertichfte ArtiW)
Alle de rroe- ^at van nu voortaen alle de Proeven lullen moeten gedaen werden op r,ncPk?Lr voorfz nieuw gemaeckte Gilde-kamer, ende falden proevelmg gW geiae'n tè rende hy onder fijn Proef iit,by den Hooft-man,outftin dienft *yndc$. moeten wer- gdiicxopdefelve Kamergeiiooten, ende weder af gelaten werae , vüZ&A* lende den Prcuveling, voor yderdach dathy als voeren onder W*™ 1%!$Ά fai ftaen,gehoudenfijn, tenbehouve van't Gilde te betalen, f«.ftuyvers, ftuyvers aen en(je fal daer - en - boven tot fijn eygen koften aldaer moeten ν jjfe ■'tGildetebc. foodanige materialen ende gereetfehappen als tot het ,d.oenva° ^haCC ïlSX* Proui vannoodeniullenwefen, dochfaltotgcriifv»Aegcen^J J^ rx®ef ftaet. Próuf van't D rayen van PUtieien of Pwccleyn-backen urnenooc ^ |
||||
|
van D e L ï ô,
|
|||||||
|
649
|
|||||||
|
Wiel tot koften van het Gilde geftek werden, alle welcke Proeven ge-
keurt , ende opgenomen fullen werden, by alle de regerende, ende laeft afgegaen Hooft-luyden, mitfgaders twee Proef-meefters, cenopfichte yan welcke vacatien den Proeveling ten behouve van yder van de voorfz Hooft-luyden ende Prouf-meefters fal moeten betalen , voor alle vifita- tien drie ftuyvers, behoudelijck dat indien de ielve viiïtatien meerder als drie in getal fijn, van de overige niet fal betaelt worden. ,iu. ø/:.
Dat mede het geene by Ampliatie van haer Achtb: op den 16* Augufii Glafëitnakcrs
1655. aengaende de Prouve vandeGlaes-makers isgeftatueert oockvan ^n Porceleyt» nu voortaen geobferveert ende onderhouden fal werden ten regarde vande proeven qua- Prouve vandePlatielofte Porceieyn-backers, namentlijck dat,indien lijck uytval- yemantvandefelvepiatiel oftePorceleyn-backers-Prouvequaiijkuyt- *ende> werd gevallen, ende by de Hoort-mans van't Gilde gewraeckt fal wefen, dat JSoïïen ckn foodanigen gehouden fal fijn, een Jaer ende fes weecken daer naer noch een jae* noch voor knecht te wereken, voor, ende al-eerhy fijn Prouf wederom en fes weken fal mogen beginnen. voocKwcbi b ß= * T te wereken·
V»
Allepublijcque Venduen, Auótien, ofte openbare verkoopinge van Aiievenduen
Schilderyen, fionft-boecken ofte andere goederen en waren, onder dit van Sehilde-
Gilde begrepen , fullen van nu voortaen op geen andere plaetfe mogen fyer»^u^jeR
_i j3ri. > * é-· · D ß-.·é > ß Ã é ° van Boeken, genouden werden als op de voornoemde nieuwe Gilde-kamer ? daer toe enalleopeu-
ildaer bequame gelegentheyt verforcht fal werden, om de op te vey- bare verko-
len waren aen de liefhebbers door de Gilde-knecht tevertoonen , mits Plll»!nv:m ast de verveylders onvermindert den Boelhuys-meeikrs-recht, daer voo- wartn'ondM ten aen de Gilde-knecht fullen betalen voor lijn dienft ende opficht, yder dit Gilde be- daghvier-en-twintigh ftuyvers, ende voor het gebruyek vande Camer, grepen.moe- ofteCameren ten behouve van't Gilde twee gulden tien ftuyvers daegs. 25deïkam« loo lange de fel ve goederen aldaer vertoont ofte verveylt fullen werden, gehouden behoudelyck ende met dien verftande nochtans, dat die van het Gilde, werden;mitf· fullen moeten forge dragen voor de waren of re goederen aldaer vertoont, |^* ™^"t ende op geveylt weidende, mitfgaders voor de vermiifinge van dien inne gebmyk van teftaen. de Kamer te
ã betalen ftaet.
Alfoo ondervonden werd dat op het weeckelijck Boelhuys veel Schil- Geen Schn.
deryen van buyten alhier inne gebracht, ende aldaer opentlijck, ende on- deryen van der andere goederen op geveylt ende verkoft werden, tot merckelijckc- buyten alhier praejudicie ende fchade van de Schilders binnen defeStadt woonachtich, JJEJ^J }°*w voortaenniemantiichvervorderen eenige Schilderyen van buyten i,et&vveekiijk inkomende, op het voorfz weeckelijck Boelhuys te verkopen, oite doen boelhuisver-. verkopen, opdeboete van dertien ftuyvers op ydet ftuckSchildery, ten ^lToew» behouve van't Gilde te verbeuren. daer toe V I. ftaendet
£>at, ingevaile van het cwaelfde Artkul van den voornoemden Güde-
Bnntt brief
|
|||||||
|
^„^^____
|
|||||||
|
6so Bcfchryvinge
Voor alle ex- , _,. _.f, ,. . ,.
traordmaire briefalle queftien het felvcGilde concernereride op de ordinans maende-
vcrgadcrin- Hjcke vergaderinge vande Hooft-luyden, is het doenlij'ck.fullen terne-
foecke va"" der geleyt werden, edoch indien ten verfoucke van yemant eenextraor- ymancgeieit dinaris vergaderinge geleyt vvxerde, fullende Hooft-luyden voor hare iïjnde,by den Comparitie, in plaetfe vaneene gulden, volgens het achtiende Articul, gecondem-i yail nu voortaen genieten, eene gulden feftienftuy vers, die betaelt fuJU ïSjft.tcnbe- Jen werden by die geene, dewelcke de voornoemde Hooft-luyden ver- houve van'c ftaen fullen,ongelijck te hebben, ofte daer innefchuldig te zyn. Gilde te be- talen. Bly vende wyders alle de verdere Articulen en Ampliatien vande voor- Ar^CyfencrenpemdeGilde-brief,doordefen nietgealtercertfijnde, inhaer vigeur en van d'ouie waerde. Aldus gedaenendegearreiteertby de Heeren vande Weth,den CilJe-briêi feiden February 1662. endegepubliceerc naerhet luydenvande groote w°Snbiy" kloeke op't Scadt-huys, den elfden daer-aen-volgende. yfiide» Onder ftont, In kenniffe van lïiy, ende was ondeneyekent,
H, van Bleyswyck.
Msendelijo ^tt ftfüc ^ttijtM ban öefe Hmpltatte ofte nfeutoe <©?öonnantte/
ke vergade- maeefet getoacö ban een maenbelijcne becgaöeringö ber ^ooft-lupöen ring van Je ban ^ <0jHjg/ om ane queftien het felve Gilde concernerende , is het
vau°dit Gilde doenlijck,ter neder te leggen. <®tt gefcf)ietalle bier toeecfien Op Itë» hoencer en bag beg namibbag ten b jjf upren; en in geboige Dan öet ttoaelf öe %v
wat haec te tyftfi jjan öen ^^m.f^igf/ $n De Hooft-mannen geöouben atë-öan (£et tcn te compareren op een boete ban bter-en-ttointtgü ftupberg öie awjj?
teert, 3Be befongiesi albaer te berricljten / beftaen niet alleen tn ïienroite
te nemen ban beguejtien öieom eemgerijanbe faecnen/ bit <$tlöew
roerenbe / foube mogen boo?-ballen; maer oocn infonberïiept öe w'
renen^ibonnantienDaecbanbe'tgerecïitsi-toegenaenïjcboïet]ι/ m
allen beeïen te boen onbergouöen/ en geen be mmfieinfractteoftetn'
bmth baer tn te gebogen, 3&e ^ooft-mannen uptfp?aec« fleuiw
waer te ap. g^aen ober be boo?f3 gefcljillen onber öe <©ilbe-b?oeberj$ otitfnwn / en
peueren, parti,en ftCfj öaec jnne ggpabeert btnbenbe / bermogen confo?m w
acBtienbe ^rtücnel/ acten lic0tenban'tgene bpbe boo?f5 wwjj
tn fjaer factfee fê geBefongteert / en bojber oen abb?efTeren en refeim»
aen be peeren 25iirgemeefïeren. 3£e boeten ter faecne ban cotitrirojjjjw
ban ben €Wöe-D?iefbalienbe/mogen be ^ooft-man£ innen metjaw
te erecutie / enöe bermacf) ben oppofant in rekten baer tegen?"»*
* s*t Luca, ontfangentoerben/ boo?-en-al-eerW befelbeboete genampttfeen: i»
0//Λ- w<f öebben / in öanben ban be J§ooft-man$ / bolgeirê acte Baer beneem »
^•,it., r. öato 2. lulp 1612.* ©oo?«fmoeten fppertinent^egjfterjiouo^
houd!» νίη ban alle ünecW en Shmoentf tik ty be |Bee(iersf / onber mt «gJE
aiie Knechts terenbe/ toerben aengenomen / jtjnbe be felföe IBeefterif geuouu
et,jongen, met öe ftllje ^nerfirö oft Songenö te compareren op be o?btnart? 3"
|
||||||||
|
onder dit
Gilde |
bagen / en Daer beöoo?lötö aen te geben/ met #&φ *™ W"(^
|
|||||||
|
van D e χ ι t. e$i
ïatiö^ fï> ö^tt ö^ fcïbeUBeeflerse berbonöcti ölptoet*; ^ hjeïcBctt tobt öccjc^ « Jrf tu
ptreert 3ijnbe / be Ünecötg ofte iongensS geobligeert sim met öaer Wee*
fïerg op nieuto boo? be ftooft-mang te berfcöpnen/enbe 2Hcte te lic Β ten/ Afle va& upt jjet ïïegifïer/ bat fp ïjaer ïBeefterg öeöoo?löcïi ïjeDDen bolbaen/fon*voldoe ηιηε«? ber toetene ticte be ünecötö ofte iongeng boo?f3/bp geen anbere UBe^ (tec mogen toerben aengenomen / op een öoeteban dertig fïupber£ foo toel Dp ben ffêee|ter0 als? fönecDtg ofte üongens eltn te berbeuren pber öacö bat fp contrarie befeiS ijebben gebaen j * totfiet pafferen ban toelc* * ^t. u, <n Meten/ mttfgaber^inteecBenenenanberefaecfien/ oocïteenicöregt'7' ten beöoube ban't «Moe i# geftatueert. Wz Hooft-lupben toaren ban Gctal van oubjSbteiv bocö febert ben 3[are 1648. 3ünfpfe# in getal getoeeft / Hooft-man- nameltjcö ttoee .jécöilberg/ ttoee <ö5lafe-maner£ / enttoee§po?celepn*;«»™ ί« öacfiewf/ bantoelcne/ionfomt ben22. 2ïrtöcMbattbe<i3ilbe-ö?tef/ &"vcr" alle laren be gelft moeten afgaen / te toeten ban pber Ut een / toelcïte δ* afgaenbe (nu ttoee laren gebient Sebbenbe) be naefï-bolgenbe ttoee Slarenbuptenblenflmoeten ölpben/ toerbenbe inöeplaetfeban bten/ &p b'aenblpbenbe een bubbelt getal baniBannen upti)etboo?f3<i3!ibe nenomineert/ enbe aenbeSteerenS&urgemeefterenobergelebert/ bte Saerlrjcrop&t. aiuca.s-bacf}/ sönbeben i8,€>ctober/ b'electieban __. É be meutoe feooft-lupben baer upt boen.* sut^r^u . ©eefcfiepbeanbere €>tlben3jjnberbiemebe ïjare üamergfijebben/ Verfclieyde
ineentgepubltjcBegeboutoen/toelcHeröttoeeboojnamelijcn ai boo^ andere Gude Oenen3önbefcB?eben/al0 b'31inatomie * baer bte ban st. Cofmus en ia™ers pamiaens ofte chirurgijns-gilde öaerbp-een-feom|ïöebben. JBttfga' v i7U ve bersSbe Eanen-Qal * baer Sc Adriaens ofte Lakenbereyders-gilde ber*
fa.melt/ ai$ rfpncrplaetfetëaengetoefen. ^iebanSt. jacobs-giide, *'««·μοι
3önbe be &cïnpperp ofte ï&tfttpperg-gilbe/öebbenBaerbergaber* Piaet^ op &t. ilacobiS ofteKotterbamfcöe-poo?t/ boo? toelcïte men jneteene nabe^tfjeepmanerpen toe gaet. <®s Metfeiaers en Leydec- *£rs Öebben öaer 3B?oef-Dup£ aen be2S?öeröup0-ïaen naefl aen ^tab^ |
|||||||
|
wbe SBoel-ftraet/ naefï ben iieutoen *©oele» ©eele anbere <0ilben μ^*«
gnberbie mpftgeenbafte pïaetfeban bp-een-nomfteïtebben/ enecïM J«ne ï™, gf aunöeeloubetpbenbeKentftaen/al^baert^'tGüdevanSt.Eioys, hebbende. |
|||||||
|
Jaaecottber gerefo?teert 3i)n / alle bte ïjen met ben öamer-flag in HBinei
jaien generen/ en boo?namelöfö alle foo?ten ban Ifer-fmeben / m W-fmeben/ ^loot-fmeben / l|oef-fmeben/ ^toaert-begeriS/ ΜΦ g-maiieris/ en foo boo?tsi / ftem Öoper-fmeben/ 95Iftfe-(ïagerjS/ ^nne-öieterss/ en btergelijcneilinerael-fmeben/ uptgefonbert <®mt ^CTer-fmeben/bieeeneilbeapartöeöbett. ©an Ut ^t. €lopi^ ^upe toerb getoaeft gemaeciit in be meermaelg-gemelte oube aentcec^ gmngentoegettssbenop-öoutobeii^ieubjeiaercK^^oojn/ altoaer · ;ni?6· ^mjcfieltoerb gefegt/ batfpopïjaer f eett-bacB beö laerë * s"< *?;« "^befcöone^iocHgenaemtfïebemptonetierltenïupben^St.jans iv. ' ' l^nnn 2 Gilde,
|
|||||||
|
6$ ζ Befchryvinge /
Gilde, simbebertutppergen ïSört-berlatet^-öübe/tg toel-eee/ tcit
tpbe tic ^outoerpen iuer foo tapper fioreerben / een groot en rtjcii <©tl&e getoecft / öcbbcnöe nocb eenicö 3ianbt in epgenbom ; en bier tia- ben tss bermelt/nopenbefeecHertrefüjcuiïucu Canon /bpïjaergeÏimm *snt?.6&. 0ieten tn b«n Sa« 1575·* $0iDtocleanDere43Ubcn3ijnb'er alban oub£ getoeefi/ Dietnbe befc!j?gbingen ban bepbe begroot e Rerenen/ biet èuhatz toerben gernenttoneert / toeitncrg eenige ban bpfonöere * st*t boven ^müa£tDtetv en feltere fooiten ban Seringen (geliiftöebooigencemöe)
Deken* Van in toefen fijn gcDlctosii -, * ^efe öebben cïcft ïjaer ^i&ensJ/bièatë opper* de Gilden fa berfojgerg en €>pfienberg upt be fBagiftraeti-perfooncn / boo?
feacr «mpt. ^tirgemeettecen toerben gecommitteert/en 't recDt ban De ffêagttïra£E
töaenbebolen/ omb'^onnamieninDacrbolnomen btgettr te boert
obferberen j be jaerüjcrfe SSeecHeningen ban bc afgaenbe ^ooft-ïup-
fl.... benterebtberenenoptenemen/ en op alleg upt benaem ban be^möt
pScke öoebe toeftefce te bebben / en neerjieltjcufo^ge te blagen. 2ünbere geefle-·
Gilden afge- UÏCftpOÏttïJCfec «©UbCtt/ alg bat ban bC Naeme Jefus, »tX. Vrouwen,
fduft· Gilde/tSacrarrients.GildejH.Drievoudigheyts-Güde^'tH.Cruys. ïJtete»'Z7 GiIdc* enbiergeujene/ (toaer onber ijaernetentnft&pben/ Jitëanjs/
* 15 9· ' $?outoen / Süongmang / jonge <©oeï)terg toan alïerbanbe Itaet en tm
bitten) 5ijn met be beranbering ban bc Religie af oefcijaft / en baec in*
coueaies Bomen / mphsufits , geconberteert. <&aer 3i)n oocfe eenige particuliere
van gebuy. ^ocietepten en gcfelfcöappen ban gebupjtenbp be gebupienonbeuoen
m'· anberen upt epgen infirfite en betoegingl) op gereebt / om onberlinge
b?intfcï)ap en goeöe harmonie onber be gebupren rönberijouben. ïlcb^
beube öaer bpfonbere toetten/ toaer boo? fp baer onberlinge Rebben bet*
bonben/enbaertoenaer üepferg/^cbottteh en biergelijcBe/^berijept
banbe25up?t/ om gaec Steuren te boenouberijouben j fpöebbenooft
ïjaer tuaenbeltjcne collecten bp be leben ban öaer %\xm l toctenöe poer
toat öp boo? fun iupg-gefin W Icgg^ moet/ toaer boo? fp nebenö öe
boeten / onber Daer berbaüen / laerlycre jjBaeltpöen en anbere bp een*
iiomfïen ban bJoujcnöeptöouben.
©ootfjenen nebben top bedjanbelt berfcljepbe gallen en feoop-plact*
* 'Bezinnend* (en/ tot genjf ban bc ïioopmanfeijap en lecf-totijt / * enbaer tuffcïjcit
?·s9i· in befc&eben eemge ptibbjcfte geboutoeu/ bie te booren toaren ober* gefïagen; nu fulien top acDter-bolgeiiöon^onttoerpenberbeelingp
berbers* confibererenbe MARCT-PLEYNEN.
SSïtoaer be iaertycufcije / toeecftïijcbfcfjc / en bagcUJcfefcöclBa«tcrt/
Befchryvinge toerDen geïjouben. 3£efe/ in berfcijepöe gctoefïen banbe&tabt gaj' vsndcgroote öl>n3iittbe/ fulien top beginnen metbeGroote Mai-a, bietn't rnwwi' KmSueit Punt/ m 'toert ban be dtabt/ gelegen/ gelijcu mi *mfiareabe«n v,n die!. boebfeUen alle b'anbercn geeft, mx \$ een trcfïiïcftrcguuer bier-wm |
||
|
Van Delft. 6$j
jjicfn/ 3ünbete famen metöc Heren/ 't&mb-ljupg / be HBaegij/ en
eentge particuliere lupfen baer op (lacnöe αϊ0 een <Ê pïanöt ronosi= om tn'ttoatei: gelegen/ en met negen 25?uggen / aen b'omlopenbe ftra* ten en toegen fcafï gcDegt. Ü3n öeel outse tpben / toa£ öi't plein ongepa* __ hm ι geinen algeen©elb/ baerom Bet Debenbaegss/ ηοφ fceeltijötg SdT°5 ï)et Marft-velt, gebeten toerb; cnto?-öeneiU)eDlientopgeöoo?t/öat m'tSJaer 1381, ijet #ou>iöciMÏesebeeïie ban bit a2planDt/Oaec toen se»*eint* ter tijD öe ,$teutoe öeren begon gejïtgt te toerben/ een Öufïttie piaetsS toaov baer een öoute €>aig ffotiö/ 3sjnbe/ altf een Süet-töumi / wnösfe ommettëtetöetoafTen»* Qzt moet toefen bat bit pet'n aenbe<fl5?a* * Si« *·«■ benbanbenEanbctoebeijcirig iSgetoeeft/ enbatbe^tabtboo? 'tge= f·1?6·'"21?» i)?upcö Dan öten/ eentcD recijt aen De <emfimU)m fcijulbigö toa#' ,· H« m«c«. hjantonbetbePatbtlegtenenb^pDommenbP onfe booj-onbecen bei*- Plein aen ds ïtregen/ toinbetcliïeeneban Philips d'eerfte, gefeptbe- goebe/iiptljoelK Graefliikheie ijp lnnar43ó.($ijnDe5teei:|ieü!aecfijnecl|uiötnge) öetHöarct-belb Κ«£Γ aen De ^tabt bergimt b?p te geujupcïien/ onber referbealteenlijtB ban firn tollen op De laer-marcten i p Hillips by der gratiën Gods, Hartoge van Bourgongen , van Lotha- Privilegie hy
x ringen , vanBraband ende van Limburgh , Grave van Vlaenderen, welcke'tfelf- vanArtois, vanBourgongien, Palatijn, van Henegouwen, vm Hol- $eJ£nwdeerti landt, van Zeelandt, ende van Namen, Marc-grave des heyligen Rijks, vergunt, in Heere vanVriefland, van Salims ende van Mechelen, Doen cond allen recompenfe luyden, dat wy overmits veelegueder dienften, wil, die ons onfe goede van vry wi!li- Stede van Delft, ende die gemeenen poirteren, ende inwoonderenonfer fen^GravL Stede voorfchrevengedaen endebewijft hebben , inonfenfaicken,ende pvangen- laften, ende noch of Godt wil voirtan doen lullen, endeoockmede om jju yi5en,?n" feeckerekoftenwiljdiefyopdefe tijd, an onfergevangeniffe binnender oedain!" * ielver onfer Stede, die mitt allen vervallen, ende vergaen was, gedaen * hebben om die weder op te rechten, ende vermaken, desfy niet gehou- den noch fchuldich wairen van doene, der voornoemde onfe Stedes, ende noiren gemeene poirteren gegonnen, ende gegeven hebben, gonnen , ende geven mitt defen onfen brieveallealfulcke recht ende toefeggen, als wy ende onfe Voir-vaderen, Graven ende Gravinnen toe Hollandt gehad nebben tot defen daige toe an dat Marft-velt dat gelegen is binnen onfer voorfchreve Stede, ende ftrecket vande Weft-fttaet vande Marft-vek voorfchreven tot aende Kerckhoue toe, vander Nieuwe Kercke, gelijk als dat binnen den vierkant aldaer gelegen is, Alfoo dat onfe voorfz Stede dit hebben, behouden, endegebruyckenial, totter Stede behouf , als hem nutfte, endeproffitelickfte wefen fal tot eeuwigen daigen, beho.u- ^hek dat wy aldaer, ende over al, in onfe voornoemde Stede Jaer-mar- «enonfevryhede, tollen, ende rechten, die wyjaerlijcx hebben binnen der fel ver onfer Stede, hebben ende behouden fullen , om die van onfer Wegen te doen gebruyeken, in fulcker manieren als wy die gehad ende ge- $nnn 3 bmyeke
|
|||
|
»
^5*4 Befchryvingc
bruyekt hebben tot defendaigetoej ontbieden dacromme ende bevelen
onfen Rent-meefter van Noord-Hollandt3 die nu is of indertijdt wefen fal, dat fy onfer Stede voorfz defer onfer gratiën gunftelick laten genie- ten j ende hen dat Marft - velt gelijck als dat gelegen ende bepadt is, ruftelick ende vredelick laten hebben ende gebruyeken inder manieren voorfz, fonder hem eenigen hinder of letfel daer inne te doen, ende des niet en laten j want ons desgenoucht alfoogedaen te hebben, inoircon- de defen btieve befegelt mit onfen Zegel, hier an gehangen, gegeven op ten leften dach van Junio in't Jaer ons Heeren duyfent vier honden fes ende dartich. 3£e motiben/ettbebjeeg-reberten tot befe VserötinnitiQ:efcï)i>nett/iti>t ben
b?ief/ ten öede gctoeefl te 3Ön / tn bergelbingbanbOnnoflen/ öpöe
|
|||||||||
|
* Slet teven
f* iio. |
iêtabt gebaen/tot reparatie ban 'gratiën berballen gebangen-Dupg/
genaemt ben Ouden fteen, bootenen Dp'toube ^tab-fmpg DefcD?e-
|
||||||||
|
Uen^^ulr be ^tab Dan beeg tijö af/fjet jBarct-belt tn epgenbom ïjeeft
Het Maf et- geijab; en top öeötseu in (jet 81. Sflrtjjcitelber bicn-gemelte oube aen*
hoi "nee" teecneninge ban b'opboubringc be0 Sieutoen €oo?n / gefien / bat ijet
feifbe ilartt-belt in'tlaer 1484- mcrcnltjcHig aengeDoogt-* Hoe*
^trt, su mt j3it i^ïetn nu gepabept en beflraet i$ l i$ mp niet gebleecfeen/ maec
_ , bit $ altijt feetner / bat öet foo in reguiierïjept a$ tn groote toepm'g of
hritS «Sc nkt ftW$ geltjcu öeeft f jijnbe omtrent een »rge ianbg / tuffcDen Det
wytnekcude. ^tab-ijupg en föercn niibben in gelegen/ bte ïjter met fjaer booj-go
bels recöt tegen ben anbeten oberlïaen/ al$ of fp bebupben totlbe/ Dat/
in een toel-gellelbe ïlepubujcR/ be politie en Éercfie in eengebiiprine
reffejrte ftcD b'een in b'anber gelijclt atë fpiegeïenbe / onberlinge beree*
nigt/ en b· atë Mofes en Aaron m een goebe Sarmome moeten 5i)n*
%t HertB-ïjof të boo? ttoee cierujtHe Hupsen/ feonflig gemetfelt/
met lierren enanbere ftgnpren / ban Set jBarct-piein afgefneben/bp
genbe/ tnölaeutoe ^lrbupn-ileene tompartementen / eemge bebpfen
* uyt uct χ. uptbeï|.^c&?ift/opï)et&egcabenber3BoobenpafTenbe.* ^n'tmib*
*3SC\f4' toe ban net ïHartt-plein té een ronbe pren / in toetenere mibbel-punt
£ri<h V7# t.ö een Compas? ban blaeutoe fleen / toaer öoben öet toapen ban oe
39?obincie/ en onber ban be ^tabt/ \xn flraet-tleenen geftgureertsnw
in't Saerban 159*. bocï) meerenbeelS becfleten en bergaen,- macr
tufTcDenbettoee cirtïtefë ronbss-om-lopenbe/ leefl men met groote let*
teren ηοφ feec öefcBepbelücR / befe tooo?ben
ELCK WANDEL IN GODTS WEGHEN
$ermaeng - getoi$ alluberenbe op be toanbel-en-Danbelaer^ pü: be
Mam betreben; 3ünbe be felfbe boo?gaen# met Ipntenentotntöe - Baecnen ban fclacutoe flraet-fleenen tufleïjen be tuitten in / onberfenep' ben / om be rpen en gaerben ban be iBarct-nramen aen te topfen/ujaci- bie flaen uu Doe fjaer rapingen Souben moeten. #P bit ^lein foube^te |
|||||||||
|
van Del f t. 655
tonnen feggeitembanbebe(ïe eeficöcen ban Igollanbt tesijn/ toant Heerlijk «^
tjiccftetmen becegulterjïeiBarct/enboosjte ®oo?n banbeganfcfje %toPdefc pobmcie/ baee-en-boben 'ttierlijniïe Jrtab-öupg (uptgefonbert'ton* mïct- beVgelijCKlijCR gebouto Dan ümfleröam) en aen De ^upt-5Pbe toanbe* ïenöc/ ftet men noclj in't becfcijiet batantöcitfcöe oefïicötc ban be <B\\te $set*ci$-(€oo?n / niet fijn büf fpitfen / foo becce üoben be particuliere i^upfen upt/becDeben/ en geinen a$ lemeUxiaertg ftepgerenbe; al liet toelch men op een en be feïf be plaet£ (ïaenbe / gelüCHlücu ftet. ^iec toecben geDouben niet alleen bebjceciilijcïifcfje/ macroocfi berfcljepbe Handden iaeriijciifcije iBarcten/tueicne/ alboorensso^entltjcnteöerciiipben/ Kwï' booj-af fullen laten gaen ttoee oube 3|anöbeflen tot be felf be fpecteren* r«ei rakende. be / en eecfteujcfieene ban <©?aef Willem de derde, oocHgefeptbegoe* be/ be^iaerg 13o8.mebeö?engenbe bat be penalttept enftcaffeobec 'tbecijten enanberemifbaben optepe laec-maccten/ eben foo groot fal 3ijn atë baec bupten. |
||||||||
|
w-
|
Willem Grave van Henegauwen van Hollandt, van Zeelandt, ^f1*^?*
|
|||||||
|
ende Heere van Vrieflandt, maken kond allen luyden, dat wy wil- π««κ>ρ^ίβί
len om alrehande dienft de velden, ende onfe landt ende onfepoirte nurcten, van Delft in ruften te fetten, ende te houden, dat foo wie dat mifdede of "en &ΐΛί* vecht binnen der Jaer-marck van Delft voorfeyt, dat hy die mifdaet be- ande^tv^eii tere ende boete alfoo groot als of buyten der Marck gedaenhadde, wanc- tet onfer lievere poirten voorfz Handveften noch letteren niet of wteen fteken die fy hebben van onfen voirders ende van ons, dit willen wydac gedure'tonfen goed duncken ende wederfeggen, inoircondedefenbrie- ve befegelr mit onien Zegele , gegeven tot Haerlem op Sinte Mattheus- dach, in't Jaer ons Heeren duyfent driehondert ende achte. IBocïjig'er: een^anbbelte ban lertocïj Aeibrecht, gebuprenbe be
[elf öe (ten tpbe fijng koeberg Willem de vijfdes Rcancftfinmgïiept) öe lanoe ai$ föutoaect regeecbe/ bp toelcnebzieföpafltaet/ en öeBent flenbe ^tabt becftoft tefiebben/'trecöt op bepu&lijcïie bobbel-fiboo* len/ bte op Saec-marcten en anöece tpben toiecben geöanteeit / in boe* Om be ^tabt Uc foube mogen becDupren en becpacfjten of foobamgD oaec mebe Danbeien a$ ïjm nut enbe oirbait buncften foube. madwfte Α Elbrecht by Godts genaden Paltz-grave optenRijn, Hertogein ^afr bJ"enr(
Beyeren, Ruvvaert van Henegouwen , van Hollandt, Zeeland ende overgegeven van Vrieflandt, doen cond allen luyden, dat wy van ons liefs-brosders geen dobbel- Jjeeen Hertoch Willem van Beyeren, Grave van Henegouwen, van £JjjJt5f· Hollandt, ende van onfen als Ruwaert der Landen voorfz , gegeven and"erefpelen "ebben ende geven onfer liever getrouwe Stede van Delft,te gebruycken te handteren j°t haren beften oorbaer, ende te verhuyrcn of hem genougt, binnen danterpiaet- Jaer-maraen , endedaer en buyten, die Dobbel-fchool ,quaeckel-bort, %£**£* Cn«e alle Spel hoe 't genoemt is, dat da er toe behoort? na allen herfco- Vind. men
|
||||||||
|
C$S Befchryvinge
men binnen der Stede van Delft, ende geoorloven hen, of hen goet
dunckt, dat fy van onfent wegen verbieden, dat niemant dat fpel en han- teert noch en fpeele binnen onier Stede van Delft, dan daer't gerecht» dat nu is , ofte namaels wefen fal, nutte en oorbaer dunckt , by te verbeu- ren een boete van drie pont hollands, ende alfoo menich werveals men't dede, alfoo meenigedrie pont te verbeuren, daer af te hebben ons een pont, ende die geene die jegens die Stede huyrt , een pont _, ende wy ont- bieden onfen Rechter die nu is, ofte namaels wefen fal, dat hy van on- fent wege dinge, metten geenen die hier jegens deden, ende wy geloven hem ende haren nakomelingen, voor ons, ende onfen nakomelingen, dit als voorfz is, \ύ\ ende geitade te houden, tot eeuwigen dage, ende hier of hebben fy ons gegeven in ons felfs hand, twee honderc ende vijf tigh matoen, daer wy ie of quijt fcholden, in oorconde defen brieve bezegelt met ons Zegel, gegeven inden Hage, des Maendaegs na S'e Aegten- dagh, in't Jaer ons Heeren duyfent drie hondereende fes ende'tielug. oude Keure ^βι: ^jn η0φ mw oube bcrfictc Beuren en <©?bonnamicn teaeit
oodoofdeln Vicrfcïjcptïe foojtenban tttpfTcïjerpen en bobOel-fpeïen onöer een gene- ongeoorloof- ÏQCÏ ber&OÖ / dat niemant eenig fpel en fal mogen hantieren of plegen,
de (pelen, daer alleenlijck avontuyr in gelegen is, fonderfubtijlheytdes verftands, als Dobbelen, Potreynen, Muquen, Quinque paffen, ende dief gelijcke, ftaende alleen inder avontuyren , maer wel daer 't verftand ende die finnen mede veel toe helpen, als Schaken, Quaerten , Trouven, ende met fchy- ven teverkeeren, Tickracken ende andere gelijckefpeelen,foobeiTeöiC felbe (pelen gefcitfebe Op ben oenen Die Daer felfg goet ïjabben / fonDeu
bat men meteentgeïlBeefcn / ηοφ onber macïjt ban ijaer (0u&ci^ ot tooogbpe ftaenbe / bermoent te fpelen om eentg§ öett> of geif^n / "fj1 alleenltjcRenbp f onfent enbetoiüebanbe ®uber0 enbe©oogben., cnoe foo tote contrarie beferbebe/ ofte ooeft plaetfebaertoeleenüe/ bte νΦ öeurbeelo;b?iepoM/ 3Ünöe ebenVM gefjouben terejtitueren/ 'tgoet batöp tipt fafieboo?f3öetDonnen enbe ontfangen Dabbe/ ende voorts Straffe te- aender Stede te doen vervvereken vijf duyfent fteenen. "^itWMtjvtw-
gen'tbotten. ipt pets af-toon7 toa0 geöouben te refïttueren 't geen Sp alfoo af gc*
toomtcnïjabbe/ berbeurenbe baer-en-boben/ thien ponden ende thien jaren der Stede, ^ttgeertraöeerbeupt een oubeKeure / «opencenc' oorloof Deen ongeoo?Ioofbe fpelen/ öebDe Dier per memorie tufïcnenui gebougt / aengefien Det tupffeïjen en fpelen ban oubs?/ en ten beeie a .e ηοφ / op be faer-marcten toel allermeeli in 3toangïjgaet; w?ij* fïaeton^nu t'onberfoecnen metïjoebeeï en bjeltfee^aer-marctenoeit Nopendeden ^tabt töboo?ften/ tm'tfgabergDaeroo?fp?ongDtoaer uptft[ml\'K oorforongh tceït m ^^mm 3jjn; a$ %m f# to002nameUjcn be Oduiphus-Mwj iianr« ofte ofte iaerlijcufe üermtë/ geltjiftalïe^tebenban ouW,«tf *JJtlJ[
laerhicfe mermtëDoubcn. ï|et begin en ben Deröomfr ban befe / m i« nwj K«mi«. bppmant tmtïjt tonnen bernemen / tot i»at m Betgebiucüte ww* |
|||
|
van D e ι ι τ, 6$?
tjanMichaei Vofmerus, nopendtie Mimvilmlbktm<&ü\szMtïm
ïimWft toeteer boo?geba«en fouöenjön /.* etifiptic befcffêpbinge * &λ:μ» ban De fcïf De üetcne bootenen 3im gemeit/ De originele gtonbflaglj f. m«»n» ban Dien gebonDe öeDöe; te ixteeten tipt Set booigetoenDe mfranel in De petfoon ban Blinde Machtelt, 2üo. 1327. geöeutt/Die upt'£45?aben* ïiage alfjtec tetr Ikercöe De Itebe ©joutoe ban 3.Φ atiam aboreren/tert cpnöe ban ïjaet: lancnbjpitge blinböept fcerfofi te toecben / gelrjcfc boo? gegebenteêcö/ boo?befe Debotie/ gefcöiet te 30»^ ^Ccötec 'ttacröact * si*t t,™» ban toeten mitaM Den ^Cutettt Defe reben #eeft Öp geboegt t uwacuii h *«♦ memoria etUmdum manet. Iket non pure exbibeatur. Siquidem dies fefluspu- verhael dien
Uicusj quemmaioresnofiri-, religiofihomines3fupplkathneannüa,jacrisriuet aengacnde # hymnis celebrarunt , origintm ïftam babetj. Nos autem virtütts eoruro de- ψ* Latiin gmeres, militari Pompa}ludis,epulis, alij[que male fanis delicijs producimus leerden ve<- (5" temeramtts. Quippe motus civiles, miferaque acluSuofa tempora , omnem merus. fiiperiorcm, verioremque memoriam, β non aboleruntj, faltern obfufcarmt-t , quapropteroperg fuit, iuftam feriarttm Delficarum caufam, ex regiflro /acre edis, huc tranfcribere, utNepotes cognofcant prifci pi ergd Numenrevcren- mm j eandemque teneant ac tueantur: deiüa fic lego. Anvus er au 1327. dies vero dominicits, tjuidiem S* Odulpho folennem fequebatur , cum bonus Delfi populuS)unavoceanimoquevoveban, bonori3&veneraüoniMarif^ham eius effigiem, infingulis ünn'ts, atque ifiodie, per oppidum deferre (donec opidum ftubW) cum Cdntu, prece , & quo maximo decet apparatu ob depulfam mulieri cecitdtem. t©att#i DegedachteniflTe van het Mirakel blijft noch m we- >t /elfde is fen, hoe-wel het niet fuyverlijck werd vertoont. Want dien openbaren NederduyM. heylig-dagh, dieonfe gods-dienftige voor-Ouders, met een jaerlijckie devotie, kerek-dienften, en lof-fangen,hebben geviert, heeft daer fijn oorfprong af. Maer wy» ontaert van hare deugden, brengen die door , en venvaerloofen de felfde, met 't optrecken van de Schutteryen, Spelen» braiferyen en andere heylofe welluftigheden. Gemerckt de inlandfche beroerten, d'ellendigeen beklaegiijcke tyden 3 alle de voorgaende ware geheugnifle, indien niet uy tgewift, ten minfte verduyftert hebben, wes- nalven, het de moeyte waerdig is geweeft, de rechte oorfprongh van de Delfiche Kermis uyt het Kerclijck regifter hier over tefchryven , op dat: de nakomelingen kennen mogen, d'eerbiedigheyt van d'oude eeuwe, ontrent het heylige, en de felfdeonderhouden enbefchermen : dien aert- gaende leesickaldus, 'tWas'tjaer 1327, denSondagh dienaeftaende Feeft-dagh van St. Odulph volgde, als de goede Ingefeteuen van Delft eenflemmiglijck uyt ganfeher herten heylige beloften deden, datfy ter eeren en vicringh van L. Vrouwe* dit haer beeltenis, jaerlijcxop dien ielfden dag door deStadtfouden om-dragen (foo lang deStadt ftaenfou- oe) met gefangen., gebeden, en met de grootfte toebereytfelen als na be- horen, en dat terfaecke van de blindheyts-verloiïingedefer Vrouwe. p»Sberreonfengcieet*De Vofmcrus boojgemeït/ Dtefeer; bccftarD m
«e iïoomfcöe Religie/ upt een Uinu Debotie Defe ^ifïorie ban biinbe |
||||
|
Μ
|
||||
|
Bbfehr^virigi
|
||||||||||||||||||||
|
€
|
||||||||||||||||||||
|
*bovtnp.\tf ÏPSfe
|
ïèt0 ittiUt^tètMtlifuiiKïjthUïi geraefcf; feliijtu am
|
|||||||||||||||||||
|
öèrt $$ ÖSMÖffiïSw^ift ^lt iaèpUjcÖfe f ee|ï tóoecöe/ bah ïöegeti
bie gtoöte^lö^m'e ó'fïè ommeiatïg / bp upt'nementïjept, öe nacm ban Deiifck bmmegaiigh, êlrt ftóttti fuotnbé$}lmanacïiett oberai utot/ 3pbeöbciitrt tietmaa'töeptfoö acoot/öat/ bolsenss beepge tooojöctt ftlDe ^Üïlebatt ftóg Bohifacius ix. bob^eeilen geUlfgieect* / niet
allëen.van de BuyrendieBinnen den lande wööndén, als-danfich. hier ter plaetfe lieten yinden, niaér oöck mede groote toeloop en overvloedig- heyt van volckeren',' tfer#aèrts aénkóméndé waren, tiyt verre Landen, Öaectöe|poocfettoee§aren aflaetgofteontjlagmge ban Doere fon-
ben betleenbe. én bt't gefcötéDe/geltjCB top geïjoo?t ïie&ben/ben eerfïert ^Sonbagna & plof ofte öduiph,tofettës bacfjopben 12.3Junp te ftBönt/ ctiöefeïfbeo^ecn iSonbagïiQmeriDe / mofi be p?occfftc öes^ Jtonbaégg baec aeti gêpübèri toëeben/ 'tgeen tn't cegacb ban be loec* Smet t hocï)Jeben$aeg$ ih ipwwh i# geuten/, bat bte attijb De bol* genbe toeecö'na Mt. #iofö-bac0 foeebt öeïjouben/ en atë-ban W ftipümê te booten ban ttoaelf totDalf een upcen / met be gcotemocB bati't &tab-Öupss mgemptjijhbe/ be^atucbaegs' acïjtbagcn baec na/toebecomtoecbuptgelupt. €njöet fcinmtbatbe »rgec=toagtofg ^tfmttecien ïjanoubtf met Baecantjjctoetoeec beft f?ow émmegang ntebeöebbengebolgt (gelncBm biecgeïncne gelegenuw fiebenbaegë t*tfoecpen en op anbece pïaetfen nabemobecne tonje oefcötet) of bat befemonfïecing ban getoeecen toapen-Danoeimg / m öe^felfiS plaetfe opbegaec-maecten & getntcobuceect/ tpantitB oeje actie ban be &évLttmt becfcfiépbe mael én felfg in ^c^#?bonnamte metbe naem ban Ommegang gémemtoneect binbe.* ^PjwMK fiebben/biptgftept enconfent metïjaec goebecen boo? te ftaen mttrn^
|pef/tot(bS r^aeS noeftiiee jaeriijekfe K3es-maraen,mebe meerénbeefê
ου fietacoote liacct-pleingeöoubenbJecbenbe/ toelcneciS eene tnron SIS8banouUecmaect/ be Sc diiiis-mara genaemt/ta1 ijftg öcootec obecbloet op 5©agen0 en ^ctjupten / foo ban becie mmtW
lelege pLtfen / ftfe Wm φΜ ι en bp alleciep foo kmMM w iloop.ïupben. genocöt en becfonben toerb. ^e pW^M mae^-maccBt tó genaemt AHerheyhgen Kaes-inarA, e toto f W bltceectomtcembenuptaangban^ctobec^bocD ψ wettoeuoo τ^ Quent atë be bo$?g3enbf. ^ £&ώ&$6* m mm ©ecfcïjepbeanbece^aec-mactten3Unb^r noc| PfMSt-
beceplaetfen enpïepnengenoubentoecben/ m!0*>?M;f£^m Μ ARCT >m feeefpatieu^ en cupm pepn mm^&SUWm/ mbieï,gcp2opci2tiöiieect7 gelesenm't Soo?bt'toe|iett öanoe s»«^ |
||||||||||||||||||||
|
t/ytftelceiïdê
termaerthei6 Tandc Delf- fche Omme- gang of Ker- mis , wel eer door de Pau* gebenefi- ceert, *$itrp* 1+7. |
||||||||||||||||||||
|
Kygentlijcke
tijd van Delf. iche Kermis. |
||||||||||||||||||||
|
"Ommegarg
van de Schmtcryen, |
||||||||||||||||||||
|
* Sitt Stimt*
ten Ordent |
||||||||||||||||||||
|
Tweejaer-
lijckfch J&aesuiarctcn |
||||||||||||||||||||
|
» Stel r Ktur>
ïaerlijcWche
PaeFdemarcr, %Vaeren hoe-
ïieer gehou- den WUïd. |
||||||||||||||||||||
|
van Dei.» τ. <$£$
met boo? ittfe 8et böó?fcl}?ebe Mmpt- mm&n geffaen UM m fuw
een becbioefling en befïcuctie (fw aen Bepbe öe üa-öp-geiegg boelen / atë particuliere itupfen) öaböengemaécfjt/ 8$pcboben& tyftytf* ben.* <©een ban bepbebeboeien/ lieeimittöetóapwcfiigeifeagai *sf**p· ft* m felf / Ötcc toeec Becöout toecbenbe / geeft öetjöé ifêagtjicaet goet'n 6h' öeöacDt/ befe opening tot eenbeguaem mwa-pltm teappjopiiecen/ 5300? berfcbepbe 3iaec-martten / en teel boo?nameJöCB ban $aerben / toaecbanoe ^taöt boben memode ban meiifcgen/eenbjpeiBacct ïjaaöe geljaa/ betoelcne ban alleoube tpben jaeftijcjr 3önbe geöouben getoeeft/ op öen eif oen en ttoee baec-aeji-bolgenbe bagen ban beffêaene gjimuus/ riabecfianb ingebolge ban ben <&tmpt ban be€b. j0#>ot jiKag.ileecen Staten ban ioUanbenbea®eil-Me|ianb in bato ben 27. Sfunp 1594· * berlept en febect onbecDouben vjmm{fëjmf& * 00™,*/« uenöe / enjtoee baec-aen-boïgenbe bagen ban be g#l£< sÊmti toaec banoocöbe b^pöept iaeclöcy öomi tn te gaen mtbjbernacijt mffCbm *" **»w öenbüfbenenfefbenbacö becfelberifêaenb: ba>alfoo£iefeït)e$®a«t,T feoert eenige töb öectoaectss (onaengefïen be feib.e op fob goeben fapfoen Oude P«er Je yanbetSaerïiomt at0 eenige ©aecbe-macct in gefjeel $tollanbt)feer marce ve.rl°- toajsöomenteberballen/ foo0eböenbei|eerjri ^urgemeefïerenober SMÈ*1 eenige üarentec occaftebanbït öeguame|Barct:p(ein / öaecgebacB- len wècfèr ten laten gaen / om be becbalie #&acct/tot bmzfm ban be jêtötot/mtt °p serccht, aïle mogelöcfee mibbelen tereïeberen en tyeberom in fun oubeifjtarifan* 5Lgbene " ten fiaet te béngen; baec toe eetfïten jÉooibe ban bet geineen tfeec Scooterupmebefloote^tallingeoprecötenbe/ enten^npbeneenige Wn Einbe -boomen plantinbe/ uutfgabetji boo? affictie ban Stiletten β e paerbe-ïtopeci en lieffjebbecen rtobigenbe/ met pjefentatte ban ««föan.be gecijf/Γοο banbe gefepbe fflmmm ban goeöe tóepbinge otctjt onber be ^tabt gelegen j baer-en-boben οοξδ opbangenbeeentge P?emten boo? bengeenenbie bebejleen grootfte <£oppel£ epgen§Baec* «enter |fêarctgeö?aclit enteCoopfoub* öe&Dengepjefenteert/enfoö j?öo?t0; latenbeooHbebjpbomaenaUeföoop-ïupben/Oaeciioopmani . pap gebaen öeböenbe/ aenflontss/ atë't ben gelieft/ metbe#aerbeii TOngeïtoft of gereuplt/ te mogen bertrecben/ mitg betalenbe aeit ^tabtsfiCoüenaecbpo? poer $aert een$f fes? fïupbeos/ fonbermeer. t^ooj1 toelifte accommobatie en aenïocbenbe mtbbelen be ^lffcbe regcnflei-
«ecoe-maect fe^ectbjeoeromfoo tf toegenomen /bat boo? geen ban *"»g* ?»'« mol{?nbtbeböefttetoö£öen. ^uicr bat befeplaet^/baec foomenigb inS<e,or HcöS.00'oete/boortfRJingenban*tboo?f5lBaga3ön^ van 'standt*
^upnÖCBopgecupmt5Ünbe/ en ten Me met^upfen omtingelt/ Mj^j'»,»»
wföecomaenanbecen/ gelegentDeptficecftt/ ombaecHolttetoinnen. SSiSJ ^sbmttaecbe j.Oudaan, infeeiftec^pjaecfe-becbeelbing/ tereecen ïSSS? Jjw onfe ^tabt/ onlange gemaeeïit/ ber^aelt bebbenbe becftfjepöe verandert ^mpenbiebefe^tabtbjel-eersöntoeberbawn/ berbolgtaibusf: |
||||
|
<0OOO Z Moeit
|
||||
|
Befchryvinge
|
|||||||||||||
|
6<5ö
|
|||||||||||||
|
JVfpeft noch een Donderdag (ik fehrik f) al 'sLands geweik».'.'/
i; Doen daav'ren en helaas! doen fidd'ren al den Staat! ! ïyly'trof dien Donderflag, my trofzein mijne Veften;
In Dilft veiftreckre alom een berftende Granaat:
Noch ftaanwe, als d'eed'le Telg der Palm-boomonbefwekeiij Daar 't geen mijn beyaart fcheen-my tot cieraad gedijd >
ïn geeft, een keurlijckheyd van wijken aigefteken , 't Veld, daar mijn handelaar het moedie Kos befchriid.
Φίί ψΜη t^ OOCÖ gmbmmmttOt be ^ΜΚΟΜΦ Vette Beefte-etf-
Vercke-marften bk geïJQUbett tóerben Itl 't fapfoetl batt be ΜΜίρφ/ öegtnnenbe ben eerden 3Bonbeeöa£ï} m l&obember en foo b?ie baer-aett
bolgenbe «©onberbagenbuprenbe/ toeïcïie mengemeenttjcft Toon-da- geri noemt / atwerbenbe ban bc 3M-toeperp imfi!i|cl§iijCK bertoont en te fioöp gëfïeft; ontoelcfietöbtbeiaaeög-Iieerenbanbenlobe in '£4$?eltënftage7 naer oubee getooonte oocft bacantie öouben ;■ toaec upt af te nemen té / ö'öutie beemaertfjept en frequentie ban öefeiCoon* bagen* <©e <^taöt öeeft oocft jaediKï ttoce tredene geoctroprerbe Magere Beefte ettbe Vaer-koe-marcten , toaer banbe eetti geJtOtttretl
toerb benïaetfïen «©onberbag banbeiBaent^ïwi/baerbanbeb?!^
bom/bolgenbe fjet <®ttrop/ §iaerujcr ingaet onbetui. enbe epnöiot metbenlaetfïe berfelber iBaent. ö'Hrtöér 3fer-öoe-matct/ toeröt gefjouben opbenïeften ^onbecbagïi boo? ben 24: ^oberoöer/toel* feet#ö?pbom fngaetben 15. enbe epnbigïjt ben 24. berfelber fBaent; 2ité toanneerbeboo^openSbe^eefïen met groot getal/ tot ^iioref/ een <©o?» in $oo?b-l|ollanb /geïtogt/ alfiier ter marent Bjengen/ eti toeberont tot eleng gerijf in filepne nartpen bergopen, ^oeö befe ttoee 2r5eefte-marctett toerben ge^ouben on be toeecuujene 23ee(te-niarct/ 5ijnbe mebe een feer öcguaem bterïiartrpetnbaerljetSilöolïerbcr SBinbcr-öJoeberen gejtaen öéeft/ en bef toegen ηοφ Mtijt$ öet Broer- huys genaemt toerbenbe/* genoegfaem te mibbe be^tabt gelegen/ besupt-ooiïen be Hieiitoetieren. <©nber be boo2f5 ^aer-ntarcten 5nn be meeff e met fobamge b?pbommen begiftigt/ bat op befelf beniemanö om eenige cibile fcöulben benommert of geari'efïeert mag toeröen vim toannees; men getooon té een öout €n\p$ic aen ^tab0-noo?ten of mv bruggen te fïaen /3ünbeesnoub obecöltjffé! en trabitre alïuberenbemtl' fcDienopbe b?pmaninge Cfj#i, ^aer 3ijn nocb anbere fóo Suyvei- aisf Zaed-jaer-mariten, bte meefl al in be toeeifeïijcnfcöe ^onberbaegfe 3!ï5acct-bagen rbteelcn bpna boo? een giaec-mawtmogen ftrecuen) gefmoïtenjöiv baerom onnobtg berber mentte baerban te maecfieJ;· 3©egengi een ^aebt-maect is* een <©ctrop banben Sare 15&» mm ^ibiiegie-ftaiS/ Eabel^o. 1.3i}nbeboo?fien metailerfjanöc€>ctrot^ ^e weecklijckfche Mard-dagen 3(jn ïjier b?te/ geüjcft ter- occar»? ban um bt'iferent onbec ben burger gerefen in ben lare 1659· wnjz |
|||||||||||||
|
Vier faerli jii*
fche Vette Besile-uiarc· |
|||||||||||||
|
Twee jaer-
lijlifche Ma-
gere Beefte-' burelen. |
|||||||||||||
|
* Sint ievcn
T* 344« Particuliere
vrydom van de jaer-marc- ten, ï.enigc jaer-
lij-xie Mare- ten in de weeklijkfche gefmolteiw |
|||||||||||||
|
weeklijiiiche
Mam- dagen Èöe.yesJ. |
|||||||||||||
|
van Delft. 66 ι
öctööer&pflpeciaïeiiïefoïutieban be peeren banbe 3Betï)i£bertïaeti
ïiat ïüer b^te iBarct-bagen ut toeecii gefjouben toerben / namelijcu Ba* ten ben principalen |Barct-bagö ban Dondetdaegs,oocHbe£ Dijnf- dacgs en begf Saturdaegs,* <^ocij be principale is gepribilegeert en met *-s"'.ReriIf typöom Begiftigt/atë Blijft upt be*$?ibiiegien eneremptien/ boo? w*ti(Ztf Keyfar Karei ter faecïteban den gcootên üaa^öt bcfer ^tadt in'c laec 1536, ben 26. gfunp Binnen buffel berleent/ attaaec onder anbere ar* ttailenmïjdefe inkeerde* Itemdat de Supplianten fullen mogen houden een vrye Weeck-mar& f^J^""
mouder gewoonte, te weetendesDonderdaegs ofte 'sWoonfdaegs3in- Marct-dag dien't Donderdaegs vier-dag is. gepnviie- gcerc.
Op bcfendagD berniogenbolgeitö d'oude beuren de breembelingett
föotoelaïgb'ingefetenen metaUerijanbetoarenboor-fiaen/ mitgïjm V~H! «<. nainïjoutber^bonnatuiebefer^tederegtilereube/ enbe tefïacutec diea* plaetfe daer 'cfelbe Den bander ^teöe toegen geozdonneerttoecb / daec toe becfcfjepde feer toeï gelege en rupme iBaitt-piepnen $tjn gefcBicBt» 35ÜS eerft de Haver-brugge, tot alletlep <0?epnen / feomende upt ijet ., ©eft-lanbt / «Bber-maeg en andere guartieren albaer ter iBatct / die ^ "Te
'0 morgens omtrent beRlocneatiKupren Begint/ en uo?tg na negenen Haver-bmS- epuutgt. ^itiöeenfeertoel-gelegeplaeÊfebantameiijciierupmte aen «vanouds iroude^Mft / recötobec/en int geficDt bande »tManbtfclje ofte Sy 3Baterfïootfe-pöo?t/ baerde öooge©iecfcöaerban^eipanbgef)ou* houden*
toen toecb. ©ecfcljepbe oube lupbenöebBen ηοφ geïjeugniffe / Dat befe
IBacct brie dagen ter toeeentoierdtgefreguenteert 1 infonberöept aen ö'een spbebaec men getooon itf met i$aüec te fïaen» <©it toag ten tpbe be Broutoecpen fao gcooteltjcr floreerden/ toanncerboorname* liicöuocitbe Koren-mara }otoer*touoe^a|t-SupiSbeel te boen ijabbe/ AismeJe <ie be iioren-^cöumenöoenmaefê in groote getale albaer leggenbev pïe* Koomnarc*. oen alle be aöjouibecsS/ ï£ocen-Hoper$/ ÏJocen-mouterg / iBanelacrtf jn allerhande ïiopecgen berfcoperg ban &οο?η / briemael ter toeeeft m fulcfeen menicïfte baer te bergaren/bat fp be geïjeele ftraet ban be 25?eet* peg af/ tot Bp be ©eper-fteeg toe/ met fjaer fccioeï genoegfaem berbufc wn. ^ttëtébecmoedenbatbefe lioopmanfcöapbanüoojn/atm Dlefllvooi meiouoetpbenïjiecteWtïjeeftgeUioept/ toantalinbenfare 1280 feleRM y ^tabt een 5p?ibilegie ïjeeft geimpetreert/ ban <0?aef Fk>reas de vijf- heeft geflc* de> nopenbeben Mudde-penaiug, 'ttoelrtteeniggeld fcDiJnbgetoeeft *<*«♦ ^ijnbantoeaenïjettsoorn/ toant Mudde.,Betenenteenfeïier ϊ3οο?η-' mate. ^efeglfte/alsfbangcootectoaerbe/ tógeacco?beert en toe ge* uaett / foïemneineft in p?efentie ban beel boornnme peeren upt UtoUaito ^ ^eelanb al§f getupgen / gelijcn upt ben B?iefalDier is5 te fiem Υ Florens Grave van Hollandt, groeten, endedoen kondt, allen -
den gsaen, die defen brief fien of lioiren > dat vvyonfen getrouwen €>-000 ι poofrr
|
|||
|
66i Befchryvïngc
poorteren van Delft, deur menigvoudigendienft ende vreenfchap, die
SSfJïn! fy ons dickegedaen hebben, die Mudde-penningh binnen der Poorten te ning .ende Delft gegeven hebben eeuwelick te dueren. Over defe voirgenoemde sttft. voorwairde endegifte foo wairen Heere Symon van Haerlem, Heer Jo. han Parfiin, Heer Claes van Paets, Heer Arnout van Heemskerck, Heer
Claes van Zubburch,ende Wolfer, Heer Heynriks WuTen zoen,ende an- ders veeleonfer Mannen wt Holland ende wt Zeeland, ende om dat wy willen dat defe giitevaft ende ilade blyven, foo hebben wy defen brief doen zegelen mit onfen Zegel, dit gefchiede doen wy lagen voor Vrede- landt, in den Jaer ons Heeren M. c. c. ende lxxx. des Sonncndaegs na Sinte Wouburgen dage» Onderftontgefchreven, gecollationeert jegens den originalen brief, daer 't Zegde, overmits ouderdom, of is, ende accordeert mit den felven, inkenniflèvanmy, endewasonderteyckent, H. de Eynden. . <£l\b}*mittUW/ batl Willem de vierde , JtK0 3^t0^H^ m'
AHJcre s,fte hmm te m*t öe Borry-makelaerdye metten p^S^^Sl $οφ 5pnïjcc becfcïjepöe otioe beuren/ Deroecenöe Mmm-mam/
mm&rtm omtrent/ * uptailjet mmmMte W^JPJg ·ί/Λ, μ bermaertïjept W Boom-matttSbanpm ·, man: ö« »»*"» /iï^banöe^^^^^^ #»* 78 ·<* aüoop-lupoen otrtiQeettren öaer üoo?n m öe ©let-pupten oberte moe
■«SJÏÏS: ten topen aleer fp't ütnnenöe ^?ï3 mo.ötenber6open/öjeftÏeP| ^nrcnvw«r öapijerboenberlopen/enepnMpit 'tenemaeitemetÏoen0aen/to » aoorgcocca. uerloop oocfi totetö berïmefiiioigeemöe boo?name^outoer£ j m.1 Μ*", mül(li)etagmi,e/ cnalfjaergoetopiie «terbamfeöe maat mm fioopen / öeïÖcB oocr feeener mmMatt ïjter upt öe gwW tiieutoe tooon-^taöt tefcpopen- ©otööoe feeröefe«JWJJSS,
Doch de mm®>/noiötan^ijeeftöeHaver-brugg*eeng^tmmmmm Haver^e Mjouöen/sönte^^ ïwnur£e* maermeen aoebenöoenöeölebefl/ -öeujcfc opt igRnffiSSSïffi
Wmn· iotneöene/tmtibecMoeö{tan!berRom^b^cöen/luoo?aUeïjteöaeiom tcentteberritïjtenöeö&en. _„.. _ _ . hi0/mmm
^aerfcefeiiiJarrabQlöttoto^^^ |
||||||||
|
Weeck
Sceik
|
!,cIte fiöbengefept^ /öeöoubentoerb op tepïaetëbaer W^iSSS&
|
|||||||
|
• in't btecöam met öalten öefêt en fraepe tnbe g^WfiSSi/
Calberen / ^cfiapen/ Mdtatf/fR 'tBomtfgg^SrS!*·
3ijnöe Defe ftam foo frequentaï|\*m 1*Κ&
macctin^oiianömagboen. ^ft^Pf^ W«toSSi/ een
a-ouiever- fier geöemolieert toag/ 'tepnöe öe ^«^SSrfflS/eiSSiw^
**-«* ö-oberfpöeban iwoube pfl-öupg/ mi*iW««W / pnw*»» ^
|
||||||||
|
van De l f t„ 66f
ijettoater Reenen/ een open plecfeeiö/ mangeld ofte tyte-ïjmWw
togg/ notöbennemboetenbeban d'oude-Vercke-mara. ©e bo?bei*e iBarcten gefeïjieben te geloei! op berfcijepbeplaetfen/en
fonberlingebanbeeïerljanDe bebencttliieiietoarenopbe Groote Marft, Gtote mv« Die baet in (Centen of öramen toecben ten toon geftclt / alsS Sinben / Bolle-beeclienen/ïlöeben/ ïioufen/poenen/Ifêejfen/ f fertoern/ &oper/€m/ |©anbe-toerc«/ Stoeien/ potten en jannen/ en al 't geen een pgeujen in fnn 3$up#-ï)ouöinge foube mogen omöjenen/ ïjtcc te lang om parttculierlöcli te nomineren j enbatinfoobamgenGuantii tept batöeteen gemeene föecmisf ofte Saer-marctbaneenige anbere $teben fcFnjnt geltjcn te toefen j bf e# ooft beele b?eemben upt be naiiupi rige plaetfen / en fonberïmge oock upt 's^aben-öage uier ter litect ju<Js B«ti^ feemen; toaer toe feer beeï contribueert be fcöoone 25otec / toieng toeer* hu>f# - J ga nergens ter toeerelbt te binben i& ι öie ftier alie iBarct-bagen tn feec ecoote guantitept/ te hoop geö?acïit / beritogt / en allectoegen berboert toecb / 3ijnbe tot gerij f ban be 25outo-lupben aen be ï©ejt-36be ban be boo?f5 groote ilBacct / naejïbe^tabg 3©aegö/ een groot cupm Bo- ter-huys, öptje peeren 2Surgemee|ïerenberöup2t toerbenbeom etltic^ feeDonbertöulben/onberconbitiebatben^upmian/ gebup?enbefön Ji watcos· pup?e boo?'t öeftaen-gelb Dan be 25oter-tonne&en0/ niet meer fal om* h!" ert w»a; fangen ηοφ gemeten / afê ban't ©terenbeel ofte ïJinnetje b^te grooten/ ban't ^Dtenbeeltie een fhipber/ en ban't 2&euptelaertie eenölancn/ ötënaecoubergetoöonte; 3imbemebe/na upttopfen ban't (Creforiecg Jgaen-boecK/ erp^ejTelijcfe geconbttioneert Dat öet iupg-gefin fcesi iiarct-baegs boo?mtbbag / in be Heïber niet fal mogen bieren / appa* «tjeïtom geentoarmte of öangigöept te beroo?faecHen/toaer boo? Je 25oter fmeltacljtig/ en be menfcöen getneommobeert mocfiten toer* oen; toant beiftooplupben en2SoecenalS-ban Sier ter plaetfe metfulft «en mentcöte en geb?ang om be 2$oter 3toermen/ eben ais be 2&pen omtrent be bloemen en oock öaer ïio?ben boen» S^aer 3tjn ooft parttcu* »ece Boter-fiüpfen/ maec niet foo fpatieusrof ban fobamge rupmte atë oit^tabt^-25oter-Bup^ €n öatbefe geringe ban beboter / binnen omheyt van WtoocHfeecoubenbanalfótpbenöer/ afêDaer Stapel ïn'ergefjabt £ Bot«. Beeft/ meriteert geenttoöffel; blijcftenbefulcr tenoberbloet upt'tcow ftaPcl *»»** «act ban ^up? ofte facöt/ 't geen be jëtab al in ben ^lare 1^9· öeeft wa«6t / met ©?outoe l^acötelt 5Hbbiffe ban ïïepnf burcij/toegeng femoïjrecïjt'tgeenljaer competeerbe op be Boter-mate j gelütit top h?5i"öenen Wen 3eïjoö?t / bat fp ooeft eenige 3!urtfbtctte p?etenbeec* jeabecbe<©eer binnen befe^tabt/ 't toeïca öaer boo? HertocDWiilem S^eyeren' ai.ö<©2abebanloUanbt/toterbontfept^ delete ban tsh «coojt nopenbeϊίφ^oter-maet/ lupt albusfi P. 64. \ yj\ Mach'telt by der genaden Godts AbdiiTe van Reynfbnrch, ma.
v «kond, ende kenlicKallen luyden 3 datwy verbuyrthebben by Raide
|
|||
|
664 Befchryvinge
ν Raidedesmeens conventsder poorten van Delft, tot eenen eeuwelickfi
recht*wn Pacht onfe Butter-maet, die wy te Delft hebben mit allen rechten, als d'Abdiffevan wy hadden>om vijf ponden's Jaersatfulx payments, alsdieHeereneemt Keynfburgh van fijnen renten, te betalen ailejair te Sinte Jans-muTete mid-zomer, SS? ™t ende dat men dit geld niet en gave opten voórfproken terrnijne of bannen CenDelft, xiiij. nachten daer na , ende die AbditTe haren Bode daerfende, endeden tenpagt van Raets-mannen vermaende, ende ment hem niet en gave, iooloudehy S'LLTd?a den cerften dach leggen op der Abdiffen koft, ende daer na op der ponten koft ter tijd toe dattet geld betaelt waire, in oirconde des brieft befegelt mit onfenZegel, ende omme diemeere feeckerheden hebben wy oock mede befegelt metten Zegel ons gemeens convents ,in*t Jaer onsHeeren 3V1.CCC. ix. endexx. des Sonnendagesna SintePieter ende Pouwels- dach-Apoftelcn, onder ftont gefchreven, gecollationeert jegens 'tongi- nael, wthangende mit twee groene Zegelen, ende accordeert mit den lei- ven , in kennifTe vanmy,, ende was onderteyekent3 H. de Eynden. de craef, ■ WiUem*devierde,m^ms1342·««wcemctiwpam2SJiï«
ropendede ^ dieBoter-mate. ^acc3önooi6altoanouWlJeeloocl)e«eww»s»
Sc mStflioe wölementeh / foo «gen 't bettoen ban * »««/ ^ffi ?cnr?A-?p ter* op't feften/ ^anö-teeeftenen / »rtnen/ en toegen wm pet
omtrent 'töegtnban treeutoe 1500. onöec ben tjteïban|.upïK / ^
ter/ Safe/ iBelcft/ enöetjiecgeujcne/ tonöetiltDetρφ|ϊβ««nepenoe amjcHel ban oefen in&oiit? 't vaetwerek Noch is geof donneerc dat men binnen defer Stede geendèrhande Boter
van de Delf- voor Delfiche Boter en fal moetenverkoopen, 'tfy by de halve ν S^ ofte kinnetgens, tenfy dat die vaten eerft by den Waegh-meeftWte wogen en andere daer toe geftelt, in de Wage gewogen fullen lijn , enne u ^ met stadts „eteyckent metter Stede Brand, op die boeten van dne pont, uc 'S£ fal men geen half-vaten ofte kinnetgens mogerjS^^wnde te moeten Bi and, dan daer die Boter gemaeckt fal fijn, by den geencn aic ^ j zijn, mitfga. zijn [n den Heemraedfchappe van Delflandt, Rijnlanot, *> ^ derswelcke d d die boeten van drie pont .ende verbeur
Se'?«« -van de Boter, die bevonden fal worden metten Delffchen-Brandt, enü
paiTeren binnen die vooriz limiten niet gemaeckt. ^ mo&tt Word mede geordonneert, dat men geen halve vaten ™™™ nde
Hoeveel het moeten wegende boven die xxij.pont, noch geen kinnetgens b
%^ca boven dieelf pont, opdieboeteVandrie pont, ^^ώ&π mocht, nende denxxv. Marty, 61 men dat teyekenen vanden branae & •fijn te vernieuwen, ^tttïS
|
|||
|
van D e L ι τ. 66 f
Crtttè om be 3WfcBe 2$otec-martt betf te tmtbtt fn eerete fjouben waer <je hrsr
\i nabedjant geneutt/bat be8ptöeemfCÈjeenbupte2doierp2ibattbeen nergen^antiec^macöö^nietÊniiecefeoopboojöeflelttocrben/ a$ ^o^oe· ' opöe^otec-bingge onoerbeHleupfaibaeE/en geenfiwgin b'oibina* wcrdCtt' r# ©otec-ïnipfen binnen befe j^taöt/ op be bectieucte ban bc felbe 25o* tec ten befjoebe ban bc <©obg-ijupfen befec ^tabt / mitfgabctö feecne* vegelb-boetenbaec-en-boben en arbitrale cmtttfa "ïï&efe Boter-brug- Mi> ί ucc ge tsf gekgen^ötacDta-^iabg-ïSaegf} en Stoter ïjw& boo^/jön- ,ren bru"n* oeemtatueföCHetupmcpfaetfe opijet toeiffel ban een groote Stugge/ £'Κ". bon oub$ genaemt mijns Hee^n Briiage, borDbetmit£albaec/Met "aem van aiiecn &'uptï}eemftf)e/ ntaecoocïiaile^tncöen ofte iï&op-boter/gco:* Eotcr-br"g oonneert3ön/becKofttebjerben/öceftrpDaecfelbeiiebec benaeni ban aei,se,10mea Boter.bmghtoege^pgenN Si't mibbeban befe 2d2ugriijs een rnpme - , L biernante tnïjam/ ineteenoberbecnte gaïerpe/ boo? öëje/ al0b'€n* Ee'nf O^iftöe Cours binnen öefe ^tabt refibeerbe/ tot&aec55ein:0bei:fïrefit lieööenbe /en bef toegen norö be naemban Engeliche Beurs beijouben- öe j fcöpnenbebit plein ban Bet na-bp-gelegen Cïoofïer ber & <©eefï anijteren (mi iBepfieg-impso baer tegen aen palenbe/ afgenomen te 3U«; toantmöeel0ub6tpben/befe252ug/ noctjoornbeOöjacötbaei; scdm ««. ottoec booMopenbe/ niet getoeefï ig/gelöcn ineen perfecteplattegronb- E"rhdei! «nette ban be ^>tab/ tyie bagen na hm bermaecben 2&?anö beg Slaerj* „ialckt. 1536. gefcöt'lbert/ enonbei:mpbetu{ienbe/befcöepbeiiJCHöJpt. €n uprt faer-talaenbe3©e|t-3Pbe bonen bcöoogöftaenbe/ fcöümfpin t laei· 1558. gemaecöt te 3ün. 2Seöalben be boo?f5 ^tucöen 25oter / aisf mebe b'öptDeemfcöe €onne-öoeec / biecben op tefe plaet0 oocn Wat J*«*' JJtöoftallet-Danbegebogeite/aljSigoenbecen/üalc&oenen/<©anfen/vcrkoftw<^ <£noen/ ^upben/ €peten/ Stem föonpnen enbiergeinc&eect-bace waren. %aec3ïjn ooeft aenbe ^iipb-oóft-noecfieenigeoberbecBte en °we brallen /bie öpbe ^tabt toerbenbetïwt/ om met S5oter/ pe#/ ^pecö en biecgeijjc&g boo? te (iaën en met ölepn getoigt te ber* «open enbe upt-penninguiaecben/ fonber op eenigbe anberepiaetfett 'neet* 'tfeibigete mogen boen; boo2tjSï)etpicm enanbere obetgcölebe Piiictfm ten öefïe3önbe/ taoo2 be Eanb-ïupbenenbeanberen/ omrne J?«a-Danbetoaren/al0b0O^noemt/tei;&etttete mogen brengen / enbe ge nietbeftucnen m in't gro.ete bekopen» Φίί marl)/ bolgenjs be We/ b:fe toerf ter toeect?gefcljieben/ el$ ^ot^baegjS/ ^onbeti Μ / ^nbe ^aturbaegief; * en onbec be boo?gefpetificeetbe bsaren/ * ^aiiegttiijcfi uptgefonbert be Uaes/ bat men bte op beboo?f5njcetö *«">b' f6* Sctiasm/ titiWb &l$ OP &e ^aec-maccten/ ten getpbebanbe ge^ fc^ ^™" ^•Jjmpben/ootft op 0« gcoote |Barct-picpn/b?p(bat ίί ootfi fdf koP«-saihiec ïïJ'^PW gehJtcDt) macö bechoopen^ met fpectaic exceptie bat be ™* minder gaesï-fioperjEï ban iSotterbamaiöiectei: jBarct öomenbe/ nopt min* ^iTuk'tJS- [yöijfftg ponben teffens* aen een peifoon becnopen fullen/betoijl s enverkopcii
v« leecen ban bc 3©gtö gebleec&cn ii / bat bp beimicenb^^taöt * r^i- *?♦
-Ίρρρ '0Ot'Fi*'l6i^
|
|||
|
68Q τ Befchryvitige
ïïoitectiam in bato lo^ugutït 165 c.tien to^ecmtic ïtiï»l3ett tö bcröoiiÉtv
alöaec mmöet als? ttijfttcö ponöen Baeg teffens/ aen een pecfoon te toec- iiopen / öecïjaroen is$ üerfïaen entre gerefolbeew/öat öe i^ae^-ïioopersg ï'f #Jiiï?2? ban ^ottettiam aïüiec gelöcft recDt fulien genieten.* Wmt al ban ouo$ v ί6ί ' 't wel toegelaten toag/ aen alle teeemöelingen/op ^onfcetDag en anbe* reU?pe iBacct-bagen/ metöaectoarenöiet tet iBartttefeomen/ oocfr ItlftëCoelÖCfetl'OUbCkeueenlupïjen)de Poorters defer Stede, ter plaet-
fe van der vreemdelingen woon-ftede, mede vrye MarcV zijn hebbende s
envangelijcke geoorloft werd te doen, maer tot wat plaetfe de Poorters
*■ Sht etó,^i«r Stede geen vrye Maróten hebben, daer en fuller) de Poorters der fel-
jouren van ver plaetfe alhier geenen vryen Marót-dagh hebben.* 6EötUecï)tube'
*'«tuvf ψ° ringötoanöe uaetfoecntge Monopolie ijSiien 1300?-noperg beiBoöen/
SX 'tgenogelteenanïjeretoacen/niet tooo? tien upren (até wanneer öefe
wat uyrd't ïjBacct te tecStaengaet) te mogen op-nopen/ en fcetoijl&'oube toren
Boteretrvo- ijanlieeeubje 1400. aengaende Vogelen,Ganfen, Hoenren, &c, t)tee
feeS. 00ctl at öetoacÖ &an manen/ foo fal in öegi fclfsf begin (met eene om Daec
ouiie eennonöigöept) ïjw meöe laten innïoepen· iene"on(kfC" Q Coudt Scepenen ende Raide der Stede van Delft t hebben gekuert en»
iioofctemo· ^ de doen gebieden, dat niemant Vogelen en moet verkopen 5zy en heb- jen verko- ben hooft ende voeten, foo wat Vogelen dattet zijn by xij. ftuyvers te p*Bi verbueren. . Voert foe en moet niemant die vanbuyten is eenige Ganfen, Vogelen
mmToww °^ Hoenren op kopen voor dat die kloeke tien flaet, by xij. ftuyvers te
oyren'tgoeï verbueren, ende geen Poorter oflngefeten der Stede van Delf en moet «ïettc mo- eenige Ganfen, Vogelen of Hoenren op eenre halve myle der Stede van Sen °F k°ó ^e^ °P-k°Pcn"» diefe voert verkopen wil of diefe fel ver niet houden en eeÜmlS w^ voer dat die kloeke thien flaet, by xij. ftuyvers re verbueren, ende sia der sudt. voert te verbeteren by Scepenen»ende men fal een ygelick dit vermanen opzynenEedt. V oer talie die gene die dagelicx ter marft komende mit Endvogelens
Qefette prija dat fy die niet duerer geven en moeten dan ftuck driegioot, ende dair ïo§e1i.Endt" voer fel een ygelick den beften Endvogel diehyoptermarftyindnahem mogen nemen fonder verbueren > ende wair dair yemand die zijn Vo- gelen verftack ende niet voer oogen en leyde, die foude verbueren die i.ei- ve boeten voirfz,rechtevoert op te halen, een derde dén Heer->een derde den gefelfehap, ende een derde diet anbrenget, ende dit fal ftaen alfoe wel opten koper als opten verkoper, ende indien ment niet bevinden en mach falment fetten tot fijns felfs Eedt, Waer ,ter. Voert foe en moetniemand die Ganfen of Vogelen ter mar& brengen, ^aetfe de anders ftaen mit hoiren manden dan ander lagerfyde vander ftrate, end To°ei nurft een vloech dickeiende dat an die Ooft-zyde vander nieuwer pelt ™ - ymmdu fchen die choer.ftraet ende die Hude-brugge by m- ftuyvers ende die V o» gelen en.Gsuifenteverbueren, behoudeüclUenvryen Mar&-dagn> |
||
|
ψ&η Delf t.
lierfientottoaer be©ooeï-macct banouDg te toefen 'pleegt/name»
löcnaenö'otjecfpl5etoanöei|i*politu^-uup?t/ DocBmi nietanDers als? opDeboo?befcB?ebe25oter-b?ugge. ^e toebloepngBe enrfamenlo* ptnge Der menfcBen iss Bier/ ter gefetter töti/foo groot / Dat Daer naulijra: öoo?nomen té / en boo^bieBaejtigtepaiTerenBebben / beel eer eenan* Siece ftraet Dienen om te gaen» ^ocö 5imb'er anDere particuliere ffêarcten/ aï?ee d'Appei-mara op Andere by«s
Bet nieutoe Heren-Bof; DeBoom-mard acBter 'touDe<ö5afi-Bup0/al* *>««>«· lesUelangomteberBalen. «©ocnfullentopboo^bp-gaend'oudeKieer- Mwcwn. mardt, langs* 't ©?outo ^utten-lanö/ De CBooMiraet/ en ^ertJjten* ïjupfen/ altoaermenboo?namelücnop^onberDag b'ouDelüleer-ber* ïiopecg en uptb?aegfter 0 fiet boo?(taen met menicBte öan oube nïeeren ban allerBanDe ftoffenen couleuren 5 3ÜnDe al$?-Dan Daer fulcnen feeioel/ öat beter ban berre al£ DicBte bp te ften té. <©nDer De toeecit-maecten/ fouDe ootn nonnen getelt toerDen De &aep-maecten Die Baer bpfonDere fcoeecniöcftfcBe iBaect-Dagen 3tjnBeöbenbe / alg boben té aengetoefen ft *·*****ΐ ^e dagelijckfche Mariten 3ïjn bOO?-eeeft De Zee.vifch-mara , Die Dageüjkfche
na'ttoeerentoinbté/ ennabeeloftoepnig©ifcBgebangentoerb/Dai Maraen, *k
0eiÖcrtoerbboo?fien; jtjnDe feer beguaemltjcn geïegen aenDeï©e(t- *cevt,fcl? SPöebanDe ©leejS-öalle/ gereguleert met ttoee lange rpeuban ober* öeente Stallen en BiftB-bancnen / Die bp De *§tab onDer feeënere boo?» bjaerbenen <®?Donnautien toerDen berBup?t ·, gelpoocïi op bekeen* ö?ugge eenigeonoberbechte ©té-frallen ofteltant-plaetfen5ijn/boo? De fyeembelupDen/ met ^ee-btfcB teefBarctnomenbe/ beginnenDeaen Den eec|ten|talban b'oberbecnte 3W-(tallen/aen De ï©eft-5pDe ban De ®i$f-mactt/ langere De bleugel ban De boo?f5 25?ugge/ 3©efïtoaerté aen / en bp maneguement ban plaeté Den Boecn om langjs 'ttoater/ al* 'toaecfp mogen uernopen d§tocn-bifcB/beefcBenï|arirtg/ Spiering/ pat-btfeö en anberjsf 5 tocrDenDe Defe opetilaetfen berBug?t boo? een ge* tingc fomme/ DocB at meDe onDer feeënere conDitien en reglementen Jlötn De €reforierj$ fBaen-boecnen (ïaen geregtfïreert. (€ot beneficie ton befe Eee-bté-marct té onDer anDeren oocö geojbonneert / Dat alle piftö/ DieDooJOf bupten-omDe^taDt/ oftoelDooaDeCafiangeober wp?oo$S-Bups? paffcert/ om na Den laeg/ SepDen/en anbere plaet* ien te baren / boo?'t minjte alBier Den tienDen JitfcB moeten laten / om tejISarcten. <®e Revier-vifch-marft ,té in De $teutoe-ftraet öier DicFjtebp gele? ^«γ^Η
Om/ altoaer eenige oberDecnte ï&ebier-bifcB-ftallen mebc berBup?t mmc». geeben/ onDertonDitieDattotDe.öï|up?Dcrsi p^offpte falnomen/ Bet taenban De bupte lupDen met iïebier-btftB terlBarct ftomenDe /Daec «anfpbanelcfimogenontfangen/foomenigmaelalsffpftacn/eenfinps ^rfonbermcer j Defe 3ijn getooon niet alleen in/maerinfonbèrBept
^o?be felfbe «Straetlang^De toater-nantbanD'ouDe ^eïft te ftaen / ^oo?Dtbiaert35op; altoaer beouame b?eDe flepger - trappen 3ün ge^ PPPP 2 tnaeent/
|
|||
|
6€$ Befchryvmgc ν ;
maecfct/ om KtfjteïijCH af enaen fjaer jDifcö-fcïmpten u iïmmnlimm,
<©P Dife ttoee ©ig-maccten/iS een getooonte ban ontDec ïjerftomft/Dat-
men öaer cenige geftojttoiccfete ^pcbaer^ laet langere firaet lopen om
öp't grom/ inaetoanöen/ en af-balbanDeWcïjteaien/ 'ttoeicfcfeet
tymxu friipnenDe in D'oogen baneengeleert^ran^beïman/ öien
aengaenDe mentie öeeft gemaetïit in fijn gebJutfete iSelaess ban fijn repfe
'twfH^ iy. ïjieuteEanDcgeDaen/ geUjcïiboo?i3ensni£acngebiefen»* €ngeï|}cn
fjet feeciter i$/ Dat Dit gebogelte banlalieouDetpDen ïjier te ^eift mm
JÖeDöcn senefleltaliSlJjelinanDeceplaetfen/foofcöpnenfp ooeftin tecti
feen ban epgenfcljap tetaagen / Decolcure Dan De ^altaren ofte Ee?
*8(at. jtfi bjepenDefer^tabt/Daerinerbobenban gefpioochentg.*
€rof marct iïerïjt boo? De boo^noemöe %ee-biftö^mar£t en ©feefcWjalte i$ fce
Groen-mara>op De Warmoes-brugge, 1)00? fjet 3©efïetfcije ^ïlberpatlt/
altoaer De fïract in bacfeen berbeeit / en met getal afgeteectont i$ / om *
me met groenten en a©armoeg-fcrupb/ mttfgabcrg$>eecM-ïjarm$j/ 25ucï$ing en^p^otff boo? tefiaen/ toecDenDe Defepiaetfen ö?De $ta& Èerijupjr/ onDec boo?toacrbe Dat men met geen 3©armoe?3/ peen/ ^iupn/ en Diergelücne /falmogen omlopen/ Dan®ptfbaeg#/ Φοη■- &erDaeg$/en&aturbaegg. ©erber03Ütt nebentf De ©leefeli-öalle De itoee eerde Stallen ban De Ipeng-bancKen/fpecialiJCB Daer toe tterïnipjt Dat Daer innemetanbergalg 3©armoeftersj groente macD berooft herben. <©efei«3armocii-bmgge / toerDt bp De 25outo-meitfer£ w DOubenboojeenöonfïig ftucfetoercï$/3t3nbeeen üirW-toelffel Daec menban D?ie Santen/ te toeten ban 'tEupben/ #oo?beW en <©o|ïen on* iier.Doo?baert', en Dit tjes Det Deröe Ifêara-plem opgetoclf De 25?uggen/ giamelüciiDe^aber-b?ugge/ 25oter-D?ugge/cn Di>fe3©armoe£ -bm* ge /·. toaec Doo? beelplaetis enrupmte in een ^taDt getoonnen toerot» ^eben^enaenDefe^uggeannejcl^De Kacck-brugge, Die ban t>uw totbeelerïjanbe/ nu fiiet fclDfametoaren/baass geöefiineert/ en na t frfnjnt/beeltöbg Doo? <®uacn- ofte % ap-falber£ (Die men anöersfabon* tnrterjienopfün eerlöcfefl€>perateurj$ noemt; geottupeertenueuaacn toterb/ toaer tegen DeCnirurgönif inöaer<0iïbe-boecn feeënere saenr& fjeöben/ DieopftjnouD-baeemD^alDu^isiingelielti: wat mcö vaa Ende alfoo die Kaeck-briigge over veel Jaèren gefchickt is,omme ge»
oudtiopde bruyekt cc werden by feecker diverfche perfoonenj te vente brengen- ESrikSef ue.ftoerSeel.ho.ut,Speck,Bruy^viflche,vers Beren-fpeck, ende by piecüt, en drinck-glafen verkóopers, ende gdijcke atienteuroiTers, welcke Brug££ vetbotttgen nu fulcjc dagelicx geoccupeert word, by die Storiers die hem generende werXÖ31" fiJ° mit SaI^en»Peter-olien ? ende ander diverfche auenteurflche kruyen, ' dat men diefejve Brugge niet bequamelijckengebruycken en mach,-o is't dat mijh>Heeren interdiceren dlë voorfz Storkrs ende «eli)€Ke-.pe-
foonen niet meer te moeten daer voort doen, maer worden die ielve >^ lüetbioneo begeren voorite doen 3 geordonneerc te fiaeu op die -^JjS^ |
||
|
van D ε L ι τ. 66g
achter d'Ouwe Κercke voor die Koer-ftraet, aendieloenen vandien,fon-
der ergens anders op te ftraeten te mogen voorc doenendeheur-luyden * <?«»«■*** goeden venten,op die boeten van iij. ponden,die Heer die Scede ende dien Ε,Γ/ΛΙ7. 'tandient elcx eenderdendeel. * v"rfi'. <$nöee be öaselijtftfcDe JiBartten moet ootït $}twtM\t toecbm be ,
Turf-mara, fieginnenbe ban be St Anthonis-brugge ,nu gefept Spie. hJJSJL™!™ geis-brugge, tufffSentoclifteenOeGaft-huys-brugge,'tcpnbebelange brcctiichdie 2&eeb-fïeegïj/ ban oubsf geo?bonneert toaten te leggen/ be fponten/bie»«°"dj ·*: upt be na Dp gelegene (Cucf-münenofte ©eenen/met(€urf tecmawtteodccrdct·* quanten/en Uoo?t0 ban baertotbe fèottetbamfcïje-jpoojt be ^cgcpen/ Innggbe ftegupt 5&?abantenanbeceg?obtticienniebemet(€ucf alïjiec tet iBacct ftomenbe/ en Mi bifïricteti ηοφ te itlepn bailenbe? toa.0 bolgens be föeuce geoojloft be Mois-iaen tot be ponten/ enbe Gaft-huys-iaeftboo? be ^cDenen te geD?üpcnen. 3©aec tipt af te nemen të be oubetojei-foam befec ^tabt fn W tpbên / en be gcoote berminbe* ring febetg ban be Confumptie in ben föurf alijtec / tnfonbetöeit mt«s 't berlooïJ bet: 25?0ubjerpen/bie ban oub£ beel (Cutf geb?upcfiten; 30«= bcöefetCucf-macct nabecDant foomercHUjcKtngentompen/ bat De* DenbaeggalleenUjcfcüanbeboojnoembe Spiegeis-brugge tot be Turf- tonfters-brugge,benaemUan Ponte-marft, enbanbeTurf-tonfters-
brugge, tOt omtcentacijtec 't Oude Gaft-huys, be ttaem ban Brabaur- fche Turf-mara, Defjoübm ïjeeft: 't €ζφ WttiM ban b'oube Ifttm
tum-aengaenbe / lupb ais bolgt: C Chout Schepenen ende Raden der Stede van Delff , hebben by ad- oudeordow-
^ vife van Burgemeefteren geordohneert ende gekeurt, ordonneren en- namie dien de keuren mits defen, dat alle die gene die eenige Turf binnen defer Stede «eagftaüeï·'' tekoope in Ponten brengen, fullen gehouden zijn haer Ponten metten - Turf te leggen achter *c Gaft-huys inde Delft, beginnende van St. An- thonis-brugge, ZuydvvaertstotterBreet-fteghetoe, ende foo verre die felve plaetie, te kleyne bevonden word, fullen die felve Ponten mogen leggen aen Jan Molflaén, maerkleyneTurf-fchuytgensfullen by Dirck pammafz leggen voor Glaes Heynen, en de Türf-icbepen komende van- aer Mafein, lullen gehouden zijn te leggenvandèr Breet-fteghe Zuyd- waerts totter Rorterdamfche-poorte toe, ende foo verte die felve plaetfe tekteynebevonden worde, foo fullen die felve Turf-fchepen mogen leg- gen aen Jan Ouwedircx-laen ofte Gaft-huyfiaen, al een-wiiTelt, wel- verftaende dat foo-wie eerft komt, gehouden lal zijn altoos Npordwtffcrts opteleggen van St; Anthonis brugge ofte vaft achter aen-de Schepen al- : daer leggende, fulcxdatter geen ledige plaetfe tuiïchen wefen en fal,op ' «ie boeten van thien ftuyvcrs, maer alle Wagens die hier binnertmet Turf «omen-om-.te verkoopen, dië fullen ghehóuden zijn te ftaen aen Harmc Cockslaen by drie ftuyvers te verbeuren. SBegenjs ben toe-bloetbnn <3Lutf nl£ mcöe 3:ecf-toci)tigïjcut befcc * ««.*.«»
&tabt/ i$ ootn petton m'tDcgtn κφβ ?5wth$ bp geb?acijk * *· «4.6-1*- |
|||
|
Gjq Bcfchryvingc
HouMMfct. ^eHout-marft,|jferöem«nï0feeef<iftlie-Hout-tuynen,5ün gelegen
bupten ^taösi-mup^enaen DeZupb-tee|t-3pbeban fee «§taö/tu|Ttljen be 3©aterjïootfe en^cïjiebamfe ofteBetel-poo?t / enbealbaeraenbe $5upten-toeglj ofte Ctngcl/ 3ijnbc eenïilepngebielteban be Made Lan- den , eertijbtg bp be ^tabt geuofc ban ben %itocljban Irenberge / mitfgaberjï ban «^pmon 3Hb?taenf5» ban <ö5?oenetoegen/ tot dat in oen Sfare 1615. bp be iiïegeerberss befer ^teöc / een giooter partpe banöc * tut km* felföe Eanben / acljter be boo?f5 ïliout-tupnen leggende / baer toierb &p
f«*i»j. geboft/* toaer af genomenig eenen meutoen 25upten-toegf)/ael)tecöe tooo?f3 llout-tupnen omj fuloc bat iJt'enu met een toööe ^looufte
gracfjt 3ön omgraben / enbe beg natöté tot Daer ber berfeecBering/met poo?tcn afgefloten toerben/ ïtennenbe ebentoel een pgelijcK ten allen tpden bupten* om pafferen fonber be Ijfout-tupnen te raetben» ï^tet ftet imnalleclep^oojtsi-grepnen/ en oocbBuren-fjout/ban Waltltm/ sparren/gefaegbe3£eelen/ planeben/ enanber tjout-toercn/tct Bet boutoen en repareren ban Üupfen berept/ met groote fïapelo1 op malbanberen/tehoopleggen» (Cotna-bup?enïjebben fpde3Lafim* **""**'*·* ramen / boo? befe bp be ©em-üal ban be banenen befc&eben,* rruvt ofte 3&ocDté'er een Fruyt-ofte Appel -mara, btembe<©oft-ujb meöeöa*
Appci-marci geujcr geDouben toerb / ijcb&enbe bupten be principale mam-dagt)/
fjaer plaetss op't groote fifêam-plein / langg be lBup?en ban D^t Ite
toe öercfe-öof; inboegen Dier beele en berfcïjepbe ÏBarcten foo laer*
lÜcKfcBe/ toeecfeluc&fclje atë ootn bagelijCBfcïje gebonben toerden/ alle
met goebe <®?donnantien gereguleert en boo?fien 3ünbe.
oude ben*; 3CcDter Ufe UKarcten / en deg felfé pepnen / fullen top laten buigen
niinge der ggt Wl banb'oubebenamingen ber Straten /Stegen/ ^uggcn/en
«traten, &c, 0(ier{jande plaetfen/ binnen en bupten aen befe iêtabt gelegen / foo al?
icft bte inoube 25ullen en b?ieben/f)ier en baer gebonben ijeöbe / en tn
toeel Kegtfierss / <®uoin'eretun ^lafferss/ foo ban be ^tabt/alo1 ban w
felfg Rerenen en «©obtg-ïmpfen/fjebenbaegsf ηοφ genomineert en w>
Sent ftaen / toelcuerg gelegemïjept bp onberfoecbinge foo upt ö'omftan/
ingleden/ alö bp onbecb?aginge ban b'outfle Jlotariffenenpjatu;
fün$ befer ^tabt / foo nu en ban na gefpeurt öebbe; fullenbe be feïf W
na b'o?b?e ban 't Sfilpïjabet öter achter ben anbmn fcöicöen,
lijft dien A.
aengaenje, st, Agnieten-brugge,, i$ gelegen un <©ofï-epnbe ober begrarijtban
Sfvan-t te Sufters-iaen, bp't€apöt-Dup0toel.eergetoeeft3Önbe/st, Agmetea a«b. Cloofter.^
» Si*, iom» St. Anthonis.brugge, nu/ öemeenUJCïigefept/be Spiegels-brwgg«»
'♦333 öfógelegenboo?belupftngcbanbe^piegel/3önbeb'eer(ieWi05«
* sut iovtn iim be #onte-marct^
. St. Barbeito-brugge, Wytempm &> 1Μ**Μ €&Ρ$&&
|
||
|
van D elft. 671
fflit$-ï)üp& /enbejStoegen benaemtjeranbert50nbe ίη Wees-brugge.
^eBloed-bruggc, t.ööe fïeene 252ugD oberbe gcacDtbanbe m&
ming-tïcaet/ ban oubg bie naem becferegen öebbenbe/ bermittf trim tjloeötgen fïagö / Uz in'tgiaec 1304. op befe 25?ugD feec Debigf) toasf/ tegen be ©ianungen / toaec Dan be <a?acDt oocft be naem beljouben leeft toatt vuming-ftraet, a$in b'öuöe ^oilanbftïje Cö?omjcBen be* fientftaet.* €n bec 25ucger0 ©joutoen altoeenenbeen met fc&epen* ¥o«*tar*; beoogen bit bloebigfpectaBel aenfcDontoenbe/ banöe^ug baec be* w#/'*?'£ nebenibeooftenb'l|upftngebanttmmü) gelegen/fiebben/boo?öaet Gom.'eik iamentabie actiën / am bie be naem ban Schrey- brug &ecoo?faecnt. t.9u BrabancfcheTurf-mara, ijoebiebanoubtjSenöebenbaegèftcD upt*
firecBt / të Dier boben aengetoefen. * *ι*»ϋ êi» Broeihuys-iaen, tg be boo?noembe $t» 3Cnt0oniö-B?ugö ober /na
'tptetn ban't 25?öeEDupj3i ofte toeecKlöCRe i3eefie-mat:ct/ ftet toooitg 'tbolgenbe. Burgwal, fêsenb'ofcetfpbebanbe 2S?oertmpg-laen/ totaen'tfïeene
Deultje/ benebeng be 25?outoerpe ban be Soo Eeeuto aen ben Eangen* öijcK / fïaenbe bepbebefe Straten /foo toelbe boo?gaenbe/ atë befe/ op 5&§tab0 &egifie»#/Bebenbaeg£ ηοφ niet anber#/a$ met bie gefpe* tiftceecbe namen/beftent/ Doe-toei meetenbeeisf abufibeujcK metb« naem ban €ucf-macct toecben genoemt <©efe iaetfie/ ofte $oo?b-3p* be / Beeft oocb be naem ban Hamburch Nieupoort geöab. Burgwal over de verwers-dijcki-, i$in effecte nietanbecg%\$ Wttöm
5pöe ban be Mttowf öijcfe G.
• 'cCampveldiijS gelegen in be Joo?b-toe(ièïöc&ïïe-öoe6 ban be ;§tab/
jeneben aen be SBM/baet: nu eentge Eanen-ramen 3ün gefïelt/fiebBen* f ban oubg geftteent alg een ©ecïjt-bobem / &aer fp ten Camp ofte wpöctoaectë oingen / 5ünbe fttfer oocb ïjitt ter plaetfe geoo?Ioft / mit$ > öeen getoeec geb.jupcnenbe, Capeis-brugge, tsf be232ug/bte boo* migbupbinge/gemeenlijH gefeit
«jecböe Hooch-brugge, toant boo?njb0 ten 3©e|te befe£2$?ng$i op't fm albaec / een gcoote Capel geftaen geeft.* ^önbe be 25?ug / baer * sut tw& ncüensaen/ ober't achterom gelegen/epgentnjCBbeHooch-brug, ató t· **** öiücftt uptbebJïeben fean be ïiupfeniiaer omtrent/ en hp &taW<®P* m-mmb Dier tfber na gefïen. Uaren-ftecg, nu Haer-fteegh.
st. ciaren-vefb u$ be 3M acgtec 't CiooffecUan &u€imi nu fC^'
«l^p. jBagasijn / Btec boben befcB^eben.*' *^iB i«!*r uockman-ftéeg^ apparentitjcBbeKioek-fteeg, en mifTiürentrattoel
Zf Ji^lochman ofteölocn-gteter op ben Doecö gehjoontDebbenbe/ w !cïf0 ï|upfïrige/ nabecBant in een ^joutoecpegeconbecteect 3tjnbe/ ^cbanbam be^aem en mtUm ban behoeft omfangm öeeft/ e«· |
|||
|
07 z Befchryvinge
faïcr bc naem ban iHoth-fleegï) (na be 25?ouA»erpe) aïïccttot»er gebïe*
ben igf, Ghoor^raet, atëjijnbe aeïïter't€ööö?ban b'<UHibe$iercH gelegen/
ïjaetoei tsp mif tyuptb? onöer Den gemeenen man/öoojgaeng Koe-ite becö genoom. Coender-fteegh, i$ bupten be 3BaterfIootfe-poo?i/ be 3Beft-3poe
bant plein / mttfgabers De Etaen baer men na 't 433eibeïoofe-pöö gaet. Crepel-fteeg, ijeeft naberïjatuïjaernaem beranbert inCeitetwoers-
fteeg, mopficntebe fiw-ctüam, ofte€eüeü?oeberg/ BaecCönbmr, gier Dabben/ geiijtii bootenen ig üeft&euem* D.
Den Dam, getijenmenfn iitabjs ïiegtlierg bermelb binb / de Mo-
ïe-ftraet en op den Dam, t0 £en^ioo?ii· toetten öe Uoc^f3 IBeule-firact, Dirck Langen-fteeg, bptoan-geUJUpCBgefept drie langer jes-fteeg.
Dijcxhoorn^si't geiwcïjtde Hoorn,* ten 3©efïenbeiötab gelegen.
Dp-ncker-fteegj befe naem fcDijnt/i)f Müge bergrpping/bertotlTelt U 3t)n m Dron'cke-fteeg.
V.
fijck-Luyten-brugge, übertoeïtne be üacob €5erntfen-firaet met
Se groote ïBarct wefponbeert / ftöijm be naem Dan bc5Pücöitt cnbe hupten (toelcne geflat uten ban oubsf aen een 3ön bcrmaegfcDapt) lier- feregenteöebben/ #etfpbatfpeemget£upfinge aenof boo? befe25?ug fjebben getjab / of Dat fp tot maetnen Dan be felf be beel fjeböen geöaeiv of bat anfeere rebenen tot befe bcnamingeljebben gebient ·, toecbenöe nu al mebe / bp mifgreep / beeltübS vij f -kluy ten. brugge, gieten. Fye Duyften-ftraet, t& getoeeft ergeng aen b'<®uöe ©elft/ na
?t^upbentoe0 H.
Hartfburch Kieupoort» ftet25urgtoal. . #H
Harman Gocx-iaen, bp auufibelücHebeïBOjttng/ onberbe genten
Hl gefept Kokelaen.
d'Hoop.fteeg, UmtOUU3ete3Önbe Hop-fteeg.
ï.
»St. jacobs-brugge, 10 gelegen tuVcfrmBepbe ve^?eeb^gf«/ ««
Paet fefent in ^cöutte^ <8?bonnantie/ atë be loop-plaetf ban t eer pb St. jans-brugge 40 gelegen aen ümtx 3Mft wejejww-fiï
toerbenbe bermelt in be boo?f5 <®?bonnantie / ter occafte ban be oei w itngebeS eerfienauartierg. Jan Foyen-laen, nu Gaft-huys-laen,
|
|||||||||||||
|
β SiitVoytu
f· 344· |
|||||||||||||
|
fhcvtnpt 34
|
|||||||||||||
|
jan
|
Uylen-iaen, 't f elf De 3U5*t bOOjgaenoe- ««JÉÉ& W
Oyfen-ftraet, i^bpbe fteimepeule ober te-teW w^gen
|
||||||||||||
|
Jan
|
|||||||||||||
|
*7>
|
|||||||||||||||||||||||||
|
D E l ï
|
|||||||||||||||||||||||||
|
yan D e i. ï τ;
iuficBéttDe€5aMui>u-lammtieDdo?f3iiKiuie. ^
jan Ouwe Dircks-Iaen, al !Mbe Gaft-huys-laen.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
JanOrtwijns-Iaen^tfelfiJC* ■ _
|
*w»MJ?
|
||||||||||||||||||||||||
|
Jan Mols-laen, ItttÖp beCBOtftttgMoIs-Iaen; QeïnCB öOCBbeHofê*
fteca ban oubiS gettaemt toasS/ jan Mols-fteeg. ^efe lan ïtëol tooon*
ietoel-eecopbe^upb-ooMoecB banbefea&teegtjof &traet/ ragt tenen obec be boo?f$ %mn / en gaf fijn $tup# oocb be naem en't teeciten fcanbelfêol/ öelöcöfulC3cnocö|ieHenbaeo0öecontinuee«toccii» janVaers-fteeg (ïjebüeOOCBtoelgelefen JanBaers-fteeg) fcrjecbmigei»
tiaemt drie Houf-yfersrfteeg. st. joris-buyrt, tjS't $oo?ö-epnbe / be üulcft/en ïïaei: omtrent £t»
ioïtë «Ba(t-öup0 CapeU IC
Kerck-wegh, ijft Ooft-eynde.
Ketei-ftraet, ijs nebene be Jftctcl-poojt benebe ben €>p?el banbe toak
Keurs-flees, moet toefen/ ergens buptenbeï©atettïootfe-poo?t· Kruyers-bruggetje, ίο öenoo?ben be iBacct/' obec be Hupfmge ban ben bonten <&$ gelegen/ mtffcöten be Bier-kruyers boo? fcefen fjtet
wmrero |aec üupfie geïjab ïjebbenbe.
M. ' / '
|
|||||||||||||||||||||||||
|
'11
|
|||||||||||||||||||||||||
|
*itvt»p\ ii\
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Mijns Heeren-brugge, tttt Boter-brugge.* «
Mudder-fteeg, ofte Modder-fteeg, fcïnjnt getoeefite 3jjn tuffcïjeti
$t. SCecöten-Conbent / enbe 3©aterfïoot. N.
Keei-techt-op.en-ftiaet, boassgelegen aenbeBectoecsi-bDcö/ cntsi ijooj o?ö?e banbe$teecen2Sucgem«efïeren/ becanbert m vander Ma- * Trefeftert
ften-ftraet.* Maen-botci^
Nieuwe Delft, ficecte toel-eec/ upt bmmwmmtfmot f**<**·
flmbe Slottecbamfcïje-poo^t / altoaec ficD metbe ®m- ©elft ber^· ♦· · mnrjenbe/ tefamen in be ^cljie loopt/ toecöenöe ban befe $teutoe <*Mftbeelgefp200CBemn b'obec-oubeb?ief ban <©?aef floceng/ bes* laers 1268 .* bocft nergens fcötjnt fpbienaemlangec beöouben te * m *.*« WenatëbaecfpnulaeftbenaembanVoor-Jtet,aengenömenfjeeft. r.to ,4;; Nobei-ftraet, té ban be ^t tCnne-ftcaettot aen be <0eectoeg / fjeb*
öenbe aljHtotf} geert anbere naem / atë $obel-|ïtaet / Doe-toel WM ^e|ien onbec be <©eectoegD begrepen toerb» |
|||||||||||||||||||||||||
|
O.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Qofterfche en Wefteriche Silverpand,ijS toebetföbtf be Cameretten.* *
|
<>Q7.
|
||||||||||||||||||||||||
|
. Overveft, 10 gebwefS een onb &tam-$jupss/ gelegen *g^*ffgff&5fr.
W ofte tóatec-gracïjt bupten be ^cöool-poo?t/ * toeïcto grom ei3? H3mtooo?btgmpactic«liece(€upnentsibecanbect. * $ggq Pieter
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Befchryvinge,
|
|||||||
|
Φ74
|
|||||||
|
Ρ.
|
|||||||
|
PieterWouterzen.fteeg,<rg«WStU(ftBttibeCelfeO?0irjSm5©?ieS0Ufi
tjfccö-jieeö.
Ponte-mat ft ,tf ÖKC ÖCtöen t'famen met fce Brabandfche Turf-marft,
önöerfcD^iicn en -berteeft·
3^e fteegbatVtPaert, mi Dneaker.fteeg.
Quarteïaers-fieeg, UU Vifchrftefigh,.alg tte&ensS a^ttöe 20&Olltoerpt
tomoeï&iftööeleöetu R.
Ruyts.brugge, fta&We naemtefiweeit alggefitueert söntK/wtBt
Sjoo? öeouöeS&outoKtpe toanöe Sliipt/toel-eec aen öe üoom-matcs gaet p2fn(ijpaleHupfinae9eööentie. S.
Schfey-bmgge, fiet 95^-δ|Ηβ0ί·
Schwtelaers-fteeg^liuBagyne-itiaet,
Smadder-fteegV «W Drie Aker-fteeg, fcermtftf &e©30UU«rptoanöe
m Wum op ben' Boerfc toatf gelegen» *Nf* &tract geeft in too?*
aaenöetpöm noeste becfcöepöe atöieee namen geöaöj m Steffea- fteeeh, Voetboog-fteeg, en Öe Steeg van't Paert;
Smede-ftraec, etg^tföenooiöenD'^u^eccJ. /%_tWtrf
Smoor-kool-fteeg, nu Smits-fteeg, &ptit %$toMb$mtW®m»
«enen Claeg ganfc/ &ta&* &mit/-elbaeein eenarootiupg/nu m
fepareew3önöe/tooonlie/ fjeDi«e aïöaee een oUer-grotte Wvmi geDaömet7.a8.^meen. storm- fteeè;, nu mm öancfi;Batti^f^>beifmit#te.l^ft«m
hm a©ena/ |iec op ton goecn tooonento/ i^aiiiu &m ®elff-tanDt to aSters-iacn, toerbUeettöbjS otfcefcto generale mm teejWgg*
ïaenoefonfunöeeit/ Boetoel meteenL^«^»tS^JéS Mftinttel3c& tëonöecfcijepton ^»^^»^gJ5SfiMS«8' enten Wfiento Sufters iaen; toetenen naem£oo?fP?ona «ffjjgi IP SeTtoee mvtom€looj!er0 ofteiSufMupfen aitart»'"* «w»,*, eeteeen/aelö^^^W^fetW^^tooftereiiaenecteifeii^ ·*■**»' Suyvel mar&, natorfiattö Koorn-marft.
suyvei.ftraet, tortroutoe tietfto te m aïsi't tooweww·
T.
Treclter-fieegh, toeeen* *e 25?0uU)erpe ^önöeftgD^/oP^
$oo?o.toeiten4joecttgelegen ïjeBöenöe/antocgwMP*-Hwyter-we b na *t oêflacöt ban to ï|euptetsi/n*t uptgeftoj&en 3«nöe* Tuyaefcr-fteeg, nu Kromüraet-fteeg. „ TTrfelen-ftraef,
|
|||||||
|
van D e L ι τ. 67J
afêleggenbe wM öcötec 'tCöoo? fcaniêt. Scfeïen tftel&ieutoeïierfi;
ijecftoocft öpfommtge be naem öan Trompet-ftraec, tec occafie eett €rompettec/ op Den üoeefc tooonenbe/ 'trompet tipt ötng. Ver wers-fteeg, i$ nn maec een $oo?t/aen be ©ectoerg-büCK tufifcBen
ö'oube ^oel-fltaet / en De fcanbec ifêa|ien-fUaet/ altoaec <§tab£ $ec* toecp i&. voetboog-fteeg, ftet ^mabbec-fïeeg*
Voor-omme aen de Verwers-dijck, i£ niet anbetö fcatt te UOmetl
uptöet Sliet-belb / toebecom aen tie ©ectoerg-bücn/ fcDiJnenbe be
flupm-pot toel-eec ooft een uptgangaenbe ©eetoetg-bDö/booi'tCio* fïecJilattejpagbalene / nu&tab0-<©oele/ geljabteöebben/ in boe* om men oocit acDtec om Beeft uonnen gaen* Voorftraec, toa.g €&φ& i 't geen nu be Koorn-mara gegeten m als?
toanneer beplaetg Die nu be 5©oo?flcaet genoemt toert»/ nocfjbenaem fcan j^teutoe 3Mft fcoecbe/ atë upt üerfcBepbe oube beuren bUjcutJ W.
Wijn-ftraet, i^a(Öiet^tab$s-ï©ae0/ tufTcl)enbe$ieutoe-itrartett
os f eper-fteeg. tëefiecen nog befcB?eben te toetben en tot cieraeb ber ^tab Mwenbe* Stadts POORT-HUYSEN en TOORNS
Aen de W Α L L E N,
ïfeet toeïtïte öe&tabt toerb beflooten / fullenbe Biet mebeong toeren 2*d5/°or,"
(boo?fooUeelbepubltjcfeegeboutoenaengaet)tnfgelöcr bejïupten*3^e* SSouin feöebbenongettoijffeltDaei; begin genomen omtrent ben Üace 1071. begonnen, toanneec Hertoch Govert, gcfeptde Buk-ruggige, 3&elft£ieeftomtoaltitcm „ntydu en tot een BefLoote «gtabtgemaecnt* ilaberöantstjnbefelfbeinben "ShS 9iace 1359. bOO? Hertoch Aelbrec ht van Bey eren, (bie na een beiegÖ gedemoüeeri
ban meer ban ttjientoeecuen epnbeltjcB befe «étabtfip accoo?c Dab in «weder oP
sefiregen j fcolgeng capitulatie 'tenemael gerafeert en geflecBt / fulcr be § &7ί«.» mm atë-boen eenige Sacentoebecom alleen open ©lecHeonbetfo* t*& 49· ten ïjeeft gelegen / ter tijb en totjle be SMbenaren boo? betfcnepbe goe^ oebtenflen en b?ome baben bp ben öootïj-gemelten tfcewütfj. jbobanigB 3ön toecfoent/ batfpinbenüare 1394. toanöen feïfben Vertoeft/m ^abebaniloHanbt/ op nieutoberöcegenöebben/ batfpbe^êtabt met ^oo?ten en $efien mocBten fïupten/ geltjcft inD«bpgeb?acöte Pptlegic tec materie ban öet toaffert en toenemen ütftt j^tabt no* gielÖCRisfültjcBenbe^ ^eber^sönDierfejS looft-poo?ten/-en ttoee * Siet hov:n wrtbecuptgangenaenbe^tabtgetoeefi/ maBenbetefamen acfjt / '*7 pe-hjei nu maecfeben in getale5ün/toaecboo? men ïang^optrecncni cctai van f 25?uggen obec ^tabö-gcaiBten tec^tebebaaett upten inïian gaenj dicn· oaec-^n-boben byf nptbaerten toaec boo2 men met ^cficpen en |
|||
|
6y6 Befcbry vingc
Mïtrgjdc» ^iDnptênaHeïtoCöettfjeettïianbaten/ m boo? wftt (€en$loo?bet*
v*n de uyt- ig de vliet, bte oube gcacöt ban Corbuio, toacc böö?öefe^taii toel* |
|||||||||||
|
Water-vlie-
|
m fjfc 0o?/p?ong nam / en toelcfecrg aengaenöc int begin öefes uoeusl
|
||||||||||
|
teötetdienft ^fifêoqtfwn is* ;* b^fe loopt niet aïjcen na lepbsn/ en alle öetuffcljen
|
|||||||||||
|
vau defc öclege 3£o?pen / atö ilyf totjefe/ Booj&urg / ben ^am / en ©οο^φ*
Stad zijnde. m f mm ^m^t fjjn flrm 00(β l|?t tot jn ögn ^g^ f£gn ^ffen j&
ffi&Z"de GaeSh' anbecsfgefept Sluyfche-vaerc y iticbe^cn olïeLMüffeiban De
too?f? onbe gcacöt 3Ünbe / teaec langs? men ©ïaerbingen / ïBaeflanö/ HBaefïanb-^lupg en 'tganfeije 3B0e|ï-lanbt öeUaect» (€cn Eupöen ïjeeftmen de Schie, tfcecnenöe niet alleen na iiotteröam en ^cBie* fcam / maec infonöcrijept na <^tab.d-laben tot tn be nmtt be iBafe/ toaecboonttenmetaUertjanbebaec-tupg af en aenbe^taötnanfio* twen* r€en<®ofïenriebie be Pijnackerfe-vaert, lange toelcfte ΰζΘΦ Mmbsfytm ban 3Ê>elfïanbt toetben bebaren. ©oo?t$f iss ηΰφ to't $$00?0-OOiten be lange Watering, ofte Noordorpfe-vaert, reCÏ)tObec
"tfoo genaembe ^upbel.s-gat / bienenbe boo? bte ban Hootbo?p en au*
beren baer omtrent gelegen.
<®m nu te teeefcen ban be pootten/ fulfett top ttwt belanot-Be* HMgfciie eft fcijjpbecg toeberom bant Jloo?benöeginnen/ altoaec onjs eer^ont* watennSfe moet ^haeusche-Po ORT, tymnte ban ontijs betfcïjcpöe ' * benamingen gefiab/ afó Noord-Poort t OOiiitoeï Noortdorper-Poort-
» e **.„ Huys,gei0iBtn'tttoeebetCmjcfeelbaiVtboo?-gemeite^tbiiegieban
*.^i 70 ^n£JCÖ2Ceiö?etBt. * ,>nmeen anbecban ^ertocB itarel ban 23ou^
****«»ƒ>♦ 9° gonie/ toecbgelefcn/ bePoorte van Noorde.* t^efe numetbe Wa-
teringse-Pooilt bereenigt3önbe/ plegen ban ouöégefepai
voor defe «e*t en afgefonbert te toefen / atë Dltjcnt öp 'tmeecgemelte^cljtlocrp
^pareert ban be ^tabt m't ïiaei: 1536. gefcjötfbm / mitfgaber£fcecfia*e teecHe*
ZZt"m nin& noc& naberïjant eben boo? be t'famenboeginge befer f oosten ge*
*' baen / alg toanneer fjet 25ol-toeri6 ofte föabeltjn noffi niet baet boo?
gelegentoajS/ maecbatmen uptpbec ^oo?t ïinp-regt tipt ging/ fop
toellangs?beï©atecmgfealjes^aegfe-toegfj/ 3ünbe/ebenïuigtenoe
i)oo?ten / eenfioute «©uaecfeel ofte^eul ban tojrefponbentte om ban
ö'eene toegï) op b'anbec teftonnen Komen j bocö in't opliomen ban oen
JX <©o?loglj tegenö ^pangie/ toanneer^2in$i3©iHemben <&utel fö«
S. δ lof-öoubingebinnen befe&tabt toasffiebbenbe/ en bit boo?f3 Jtow*
fort tot bufmtk ban bzpte befe ^oo?ten gelept toecbenbs /.· toieröen oe
felfbemeteenmafföf getoeifbe25?ug (bt'ebesïnacBiiSonbec met een
pfere Becli-beure gefloten toerb) aenben anberen gelaft/ om bodeene
toegö / te toeten boo? bel|amepe banbel|negfe-poo2t acïjtcc W vfm
i^abelijn om te gaen; op befe i5?ug bte (na upttopfrnge ban «w[.;
tal binnen^ ^tab eben boben be üoocl) fïaenbe) ftWmgemaecfit te 30»
corps de im 3iaer 1 &t. tó een beguame €m0 be <©acbe üfttWmt'm™**
®*«^ boo?be ^olbaten/ foontb-eeneatëb'anber $mtï)am\mzw?™;
Hemt* ^^fwiibamentm bifa· %mtm 3ijn fc«3toaec/ ali mÊÖ^u^
|
|||||||||||
|
van D e t * τ. 677
mupratgrofen'ftercn/ $WC tenrptiebanbcn $rootm fóanbc netten* Verder hoei
'tganfcfje J&o0?b-epnbeoocn onOeftïjabtgt ge&leben/ alssbp 'tboozè danigheyt &cötlberpi£uajcïienbe/ öoe-toeifjetfafoen ban boben febertmerclijn valpoort, beraitöert té j in toelcfte beranbering onber allen tip be lief öeöucrg ban ™" ξ£ΐβ b'-intuauiteptbenlaegt teerb,· bat omtrent ben s3au 1662. niet alleen Va0 dien. Detoapenenöestüonmggban&pangie/ op be^riejSbantbïaeutoe öcU-öss-fïeeneiijfl-bjerctigeiïaenöeöDenbe/maecooBö'aföcelbingeban lïonmgpjiltpgbetïbeebe/ uptfïeeclienbe nonftiggebaen/ nebenssbê 23ourgonfe Crupfenop be (€oo?n#aenbetoaïlen/ geli)cölüïi5i)n upt* OeDacftt/ 'ttoelcn gefcDiet i$/ Betfpboo?onfmnbe/ of toerfeeertoberleg/ op φι i ban ben geenen bte toen-ter φ't opftcöt op '0 <^tab£ gebote tomïjabbe. i$ter banbaen toeft-toaertö omgaenbe/ ontmoet men . .. . eecjt een ban be ttoeenlepne <§tab0-poo?ten ofteboo?gangen /genaemt ïa„ ίΓιηβ* ïieScHooL-PooRT, ijaer naem boerenbeban begrooteoftesctooipo<wi latijnfcöe jScflttófe/ in be naefïe-ftraet gelege / gelijtft men in be tooo?* Seoel boben ben ingang fiet een fraepbeelb/ ben&cöolierbertonenbes 8et taeïffel ban ben boo?gang/ i$ oocn feer curieus geb)?ogt. =^ter bo^ ben is een $oo?t-ïjupS (baer be portier op tooont) met een ronbe ftee* ηε ί€ού?η baec benebensaen/ (bte gelücn mcefi alle b'anbere $oo?t» Supfettöocn) bupten betoal uptfïeeciit/ ftrecnenbeftcöonbertufTcDen öeboo?f3 getoelfbe boozgang banbe 5poo?t/ een fïucft toeegs berber. ÈiinnebjaertS in be 3©at / in boegen bat men langs beöoben-nant ber feloer toanbelenbe/ omïjet poo?t-DupSte mpben/ niet beBoeft banbe ©al af te gaen / maer btoerg boben ober be gemeene boo?gangö ber ioo?t/ ορ-en-langs be booifstoal fijn toegönan berbojberen. <8n* oer ben boo?f5 t£oo?n i$ een Kercner ofte gebangen-öups/ baer/ ten «sfcter ati [Pbe be €p?anntge 3fnQutfttte ofte getoeetenS-btoang alfiter b'ober*dajr»weI;eg |
||||||||||
|
ïianb öabbe en foo grutoeltjcn be meefter fpeelbe/ beel onnofele men* fSJl
|
VOOÏ
|
|||||||||
|
KOen öaerlaeüenabem fjebbcn moeten fcDeppeu/ bte ter faecne ban tfinquifi»?
Jtfïiefe /eninfonberDept om b'Derboperte geconbemneerttoierbenbe£ Smergens &002 ben bageraet ineen facn ge&onben/ ban boben ttm wnin be gragt neber gefiojt/ en alfoo berfmoo?t3pnbe/ op begalg* werf üegrabentebjerbett; onber toelcfte me-bogen.ötoaerbige men* i«Jeii (boigensê mtim banb'oube Utpben) ooc« nabertjam toeleenige Oercfo^meerben sün getoee|t/bie ten platten lanbe onber 'tCrupSFjaer oetfameliiigen babben gebab·, ebocft ban titfè binbe in 'tregte btft^it wo niet als toel berboo?gaenbe / ban toetene be bltjcnen en bttepfm upt J Certiftcatie-boecften ban^fJouteniSttrgemeefieren/ mitfööbersS jmmmeel-boetnenter Secretarie befer ^tabt berufienöe/menfgbuli lln tei)alen3ijii. ©efe #oo?t toaif/ banoub^alleeneen3©ater-poo?t/ Wmen / meteen&thm of ^rOotito ober be gracfjt boer 7 bocD β nu boo?fien metven üequame ©aï-öj«gge/ toaer oba* men jegen* «iaajbtg na menicDte ban Crjnpnen en25ieecfierpen gaet* ©an toaes «wenaenitontg fiet bat ö^erlüc^^ 0eboutn ban be Wat èrslootsche |
||||||||||
|
6j8 Befchryvinge
witei-flootre p ° ° RT>toieng geUjtne m gcoote toepnig of nfet te iïfnbett ïsf. ^en
Töott· fiiver- 25pboegcc op tie befefppbinae bet ^ebeclanben boo? Guiciardini,
ichebsna- noemtfebe Maeflandfche.poort, * a$ itrecfeenbefjatentoegberfcoaerg
mingen vau $mm/ 03φ nwy gpgentiücfeer foube men fconnen feggen bc Weft-
» sL iovtn landfche-Poorc, m tjetibimbe ijaeren uptftcfit obec'tganfrïje 33Βε|ί-
?. ii. lanbt; of tocim't generaelbe Deiflandfche-poort, al0 3i)nöeöeöooge
JSierfcfjaet; ban ^^elfïanöt / gelücft berboïgeng Dooren fuiien j ban
ouögigfptoegefjepligt aen j$t. SJottiS en bierDalbe b^oegfp oocfe öe
waerom st, naemban St. joris-Poort, 3pbeunp-recïjt geleoen oberbe toel-eec
SS beemaerbe &u ^ovtë-üerchinbe »c / altaar 't %uU ban $t-
Sfortë uptnemenbee toöfe toajs opgerekt / 't geen fp jaerUjti; op <§t.
Soc$-bag in $?oce|ïfte plegen te b?agen ban beEiec af tot ïjierbm*
nenbe «&tabt/ enfeoroenbeboojbefe 3poo?tebonbenbefelfbea$-ban
gefloten / tot bat fp tri <©?egtoriaen£ maet-fang gefongen öabbenfeec*
6ere €f)oo?-ltebemt upt ben 24. $falm ,· Heft uwe hoofden op, ghy
Poorten ? ende verheft u, ghy eeuwige deuren ; op dat den Koning der
*sto ψ μ» eeren in ga,enbefoo boojtg.* 'tïlMn geetnbtgt fjjnbe/totecb be $?occfïp
7, & ƒ*?♦ ingelaten / gaenbe aïfoo b'eene 5Pbeban be 3©aterfïoot in / be iaber*
tougjrobetv enfoob'anbec^ijbtoeberom tipt; 3önbe afê-banbegani
fcöe jltabtopbeöeen/ om befefoïemniteptte beficïjtigen s enbe Ijttt
Λ#ΛΑιίΙΒ(Ι ban3i)nbe öefcSepbennocöbecuftenbeonbei: Üercit-mcefteren banoe
poon Γ Stee boo?f5» ^efe $oo?te is? een getoelbig gcoot en bafi gebouto/totenS
ganfeh Ne- geujen tcit in ganfcD Jlebeilanbt niet en nen / fcDpnenbe banouoss bap
deriand*. pft 0p faÏ(üw aengelept te 3ön/ öebbenbe ttoee uptfleecnenbe btcue
oudehoeda- ïïonbeetë ofte tonbe fïeene (Coo?n$f / elcït tn't öpfonbec toel boo? een
niiheyt, ver- jstoccïj nonnenbe fïretnen / gelijCB fp boo?maetë nocö ongelüc& D W*
andcringeen sn öoben &et ^oo?t-ï)ups? uptfleecftenbe 3Ünbe getoeeft/ retDtatëtroee
2?w ^urcBtenïjebbengebient/ öltjcnenbe'tfelfbe al mebeupt b'ouöe ge*
fc{jtibet;beBae«ebanbe^tabt/ito?t0 nabengcootenb?anbbe0jaer3
1536. gebaen* «3« öe <3ofi-gebel befer $oo?te bön binnen be &wv
filt men op een jïeen befe bergulbe ïatijnfcöe letteren.
Μ O Τ ü BELLICO
DEIECTA A0· CIO. 10. L X X I II.
NE C D ü Μ C O Μ Ρ O S Ι Τ Ο
R E S Τ Α U R Α Τ Α.
Α°« C Ϊ3· 13. Χ C Ι Ι Ι·
'tBeïenfoo beelte mwni#/ atë bat dit poort-huys in 't itèf&m
ierneder geworpen zijnde} door beroerten vanden Oorlog 7 ecf ^
|
||
|
|M| ■
|
||||||||||||||||||||||
|
■-*- ^i&jksv-·
|
||||||||||||||||||||||
|
van Del ft. 679
duyrendedefelfde, isherftelc in'tjaer 1*93. gggntté t)tt ftt't bfer&ant
Gp-ge&aelt/ onbec een blaeuto Iepen bacft/baec ö^te cteciücR-en-fioniïtg
gemetfelbe^cDoojfteenen uoben uptfïeeciien j boo? en acijteci.ö een op* naenöe <©ebel / met Canteltngen baec uptgeïjoutoe Eeeiitoen/ <0?tf* ftoenen / en anber gebterte op fitten / Debbenöe toapen-fcljtlöen / baec in gefcïnlbect 30n biergelöcfte toapenen / m ban't ^tab-öupg / mttfga* kt$ be Cameretten i$gefept I * öaet-en-boben oocn be toapenen ban't««?.·,>» *<r ï^cemraetfciiap/ afê mebe ban ben i|ooft^atUu en Opper ^iiefs- & 69fl graef üan 3Mfïanb/ bie alinerfijn reftöentte-plaetg en te geïöft oofc fnn Waer tocjc* iïecfjt-öancii 10 ijoubenbe / m 3öniie 't$of offe öooge ©ierfcDaec ban EES3?1 ©elftanbt/ mbepu&iui&eactenbanalle tpben foogenoemtöpuptne* werd/ mentDept / tenaenften 't Oppee-recöt ban't ^atUuftfjapalbaec toert geyïecöt* #nbennbe €oo?ng (öiemetBarebic&e Duptften een Mfc toeegg imptetoaertg uptlïeecften) 3ijn be gebangen-öupfen/ boo^ be teunelen/ btefKecmebe te recöt moeten toecben gefïelt» ©00^ öet seöjuptö ban befe poo?t moet ben Hent-mec|ïec ban öe ^omepnen ban $!)o?&-BoUanti (te toeten foo alö ï^ollanöt inben aenbangï) öefeg |
||||||||||||||||||||||
|
boeeftö * tsigetitjïingueert)iaerlöBSiaenöe^tat!t betalen/be fomme *
|
Sistpts*
|
|||||||||||||||||||||
|
banbter: Donbect ttoee-en-beerttcï) gulben boigeng ben befegelben con*
tracte ban bato ben 24 fBep 160$. tufTcïjen be peeren iKeefïeren ban te ïïeec&emnge ban I^Qllanbt en Stogemeefieren befer dëtaöt ge? |
||||||||||||||||||||||
|
maecEit. $a bupten t&nocfi eenfteene ï|amepeofte boo?-poo?te/3önöe
oeramentliicHbebecRtboo? een jtoaer 25oItoertit ofte ïfïabeijjn/baet· |
Hameyé
Bolwtrck en pkisi.
|
|||||||||||||||||||||
|
wijt boo? gelegen/ nebeng toelcfierss 3upblijcRfte ïjooft-ünie/ i$ een
we-Öoecïug booj-pletn ban rebelijcaenipmte/ met RlmcRergi ofte ge* oachetïeenen gepabept/feecgecMciiboo? be 1|itp0-lupben met3©a* senten $aerben«pt 't3©e(ï-lanbt Ster ter iBarct of toeltec mttW |
||||||||||||||||||||||
|
oacljfiomenbe/om öefeiföebaec teuonnenplaetfen* ©anöteniofij
Μ 5tipb-toaert0opgaenbe / Somt men op be Zv γτ-ofte Sch ι e da μ - |
Schiedaissfsö
Poort» |
|||||||||||||||||||||
|
sche.Po o ut5anbet#ootiitoelgefeptbeKetel-poort ,η^ο'^ιη*
SJW-öeetlücBfjept ban be Üetel/ aenbte 3pbeban be^tabtgelegen, wten ϊίφ $oo?t t$ öet ©eer/foo toeïbanbeïïotterbamfcjje als? h^an]ohih f cïjtebamfe en lüabenfcDe Stipten j baetom fp beeltijbjS be üotter? ^n die». J«mfcöe-poo?t toecb genoemt ,· [iet fó een oub/ bocö ccöcer; ηοφ ftertB spouto/ boo?ft'enmetttoee up?-topferss / foo toel een ban bupten aljs Wee ban binnen be «^tabt / mttfgabecsi een alocBe-geflfag/ toaec na :f ^Ötppersi ban alle be boo?noembe ©eeu-fcöupten/ Mi moeten re? Ei S11, ^icc toajS in'r ^δίη ban ben €>o?log tegensi ^pangte mebe «\> 25oltoerca gelept/ bocD nabecijant toeber op genomen en btep upt |Qolben 3ünbe / bient jegentooojbig boo? een fiolcfeofte 3©ael boo? be ^ti)epen/btelang8ibe^cDieuptbelBafeD«c aetifeomen. 3^olgtnu ^/^mfe ?ejecljte RoTTERDAMscHE-PooRT, 3ijnbe alleenlüft boo? veSher ff*® ban be &tl)k (gelticft aen beSoo?b-3Pbe bettoeeboo?ga«nbe demheit va9 'm v®uüt ^elft) onöecfcöepben/ enfoogenaemtnabe^tabtiio^ namf^ |
||||||||||||||||||||||
|
68o Befchfyvmgc
teröam/ bermttg men upt öefelbe/ acn öfe jpöebanöc $cp/ te
ianöc öaee na toe cepft ·, anöerg is f? oocö genaemt St. Jacobs - poort,
m 3ünöe toei-eec &u ülacob toegetoöt. Sn ö'ouöe ^taöss-fteucen/
binömenoocöbermelt een witte Vrouwen-poorcj'ttoeicliüpbeele ge?
Douöen toetö beo? öe boo2-befcB?ebe ^cBiebamfiöe-poojt / öocï) ttoüf*
feie / onöec eojrectre/ of niet eecöer öefe i^ottecöamfcïie fal 50» oefcoeefï ƒ
bentutgeen b?oulöcSe$ööpe Konings-veid, toelcfeer^jonnen(aïss
5ünöe Hojbectinen/ of #?cmonltreiten; alle nvt tott geftleet gingen/
aen öefe 3pöe gelegen toag/ t'epnöeöe ^tüeepmaöerpen aïöaer/ ge*
*#**. 348* ujcfefeobenigOefcljzeben.* letge|telbanöefepoo?tisso2öemlnc«m
oeftau. van p,™^/ 5|jnöe biècfcantbangeöaente/ ijebfeenöe een ©oe?-«oo?te/
Me poon., ^nmmuP?.toeccfe m ealecpen uan cojcefponöeime / toeterfoWOe
öooztocljt Deenïoopenöe/ aenöep2incipalef oo?t39nbaftgepegt.^n
't oppevli e ban öe <©ebelbinneng &taö/ bectoontftcï) een ürng0maj#
Dooft/ getoapent meteenCafeuetofte Helmet/ 'tgeen öe beeltemffe
ig ban Duc dvuba, enfoomenfept/ Bern fonöeclmgötoel geleecRen
fieefi. ^ttboo?-tpöenöcbbenopött©oo?t-ïjup0öeilöetorncfeer0ooö
i»el ijaec bcrgaöecplaetg geBaö / nu Öient fp boo? een <©Uöe-fiamec
i'ooftoftst, banöe^cBtpperg/enöteöaeconöecrefojteren. 25eooftenöefepoo?t/
catrijncn jjjg^gen d'oosT-Ροοιιτ,ïjcttbenöctot een $attone1Tegepjf
Vooxtt &t. Catcön/ enöaerommeöe st. Camjne-Poort gegeten/ tonnen**
metrecfjt boo?ö'outfteban allen geBouöen baecöen/ aengemetcm η
ben gcootcn bermaecöenb?anö renemaelinfijn geöeel oraeiqjjpjgtip
obecgebleben /en totnocijtoein'tfelf öe poftupi onbecanöenig wpwn
ftaen/ metöaentoeefpitfeCooW toelcnerssonöecfïegeöeelte/öoo?
rottiiïcjtic ^olöaten gebangen-Supfen pleeg te öienen; fp Beeft ootfi een mw
«π dien, p00?tc ÖÉW|. toneer neecballenöe &cBot-baIcuen in Bingen; ww
boo? öe pjtncipale $oo?t / lept een Booge baterpe ofte ^to?m-»aite*
^e öoo?gantï$ofte binnen-cupmtetu(Tci}enöepöeöe©oopn/J«cra
«iet recöt upt/ maecö?aeptficïjmet een Balf conö-loopenöeWW"
fulcïiec boegen öat men in ö'ecne poo?t tfaenöe / öoo? öenjsnoerwm fien en fean / 't toelce beeltüös in f o?tificatten met too?-öa$t foo g* pjactiieect toecöt / ten epnbe niet öoo? bcm te geinen ffubj Rotnien Keepbort. toecöengefcBoten. me(lee«nunocBeenbanöeBlepw^taD^-poD?^· tetoetenöe Koe-Pookt,mtfTcötenöiénaemfcecSwöenKg"; öe/ in confiöeratieöeEanöeïpenaen öefe3Pöe banöe^tapt/wu acöttg 3Önöe/ niet anöerg atë tot toepen/ om ^STOiKfflS η**»» ©eetetoepöen/ Ueguaemfl3ön^ Φ^ίίβωοΜοΒΜ^βΜΚ • p,t* ioopenöe<gelöcfeöe ^cüool-poo?t) meöeonöetöoojöespal/öotnia gec banberöieptng / enfulcr ö'onaenftenïijc&ile Mallen. ht conciufic €nöebuboo?fo0beel£taög-poo?t0ttüelangt/i^
JS£* bpöanö-befie toegelaten β^^^ίβ^ίΚ^Κ,Η^ rooucn. iefpieetfeettban€oo?njSaenöe3©allen/ WbJl?iS?ffi^5eP· |
||
|
Vaü ï> κ χ t x.
|
|||||||||||||||||||
|
68 f
|
|||||||||||||||||||
|
pCbeefoecS batt Hertoch Philips-de goede, ftt*t$fctt I44&autöri*
fatte berïtregen / om Baec ^tabt met foobanige foitreffen oocS te mo*
gen bootten / gelöcïrtaer ban Bet P?tbtlegte rfpnetirtaetfemebe i$bp geö?agt-* ^efeïfertocB toagnptbenlifupfeban^ourgome/enappa* retueltjcB Beeft men toen/ t'fpneceere/ bie öourgonfeCrupfenaenbe Coo?ng geftelt / öie menboo? BetuptBacöen ban btenin't Saer 1662. nocB tot een gebacBtent fife fac©. <©e oube namen ban befé (Coojng toa* mtbebolgenbej |
|||||||||||||||||||
|
* ίβν*»ί·7δ
|
|||||||||||||||||||
|
Ooftenrijcxe- Toorn.
, Henegoufche-Toorn. Rotterdamfe-Pooit.
Schiedamfe-Poort. Bourgonfen-Toorn.
Hollandfe-Toorn. Zeelandfe-Toorn.
Waterilootfe-Poort.
St. Michiels-Toorn»
St. Jeronimus-Tooru. School-Toorn-
Bagijne-Toorn,
Sc. Hypolitus-Toorn. Helle-Toorn.
Wateringiche-Poort.*
|
|||||||||||||||||||
|
Van de Haeg- poort Ooft-|
waerts om.
Sc. Andries-Toorn, St. Jooften-Toorn. Sc, Stevens-Toorn. Sc, Anna-Toorn. Sc, Clara-Toorti. Sc. Huybregts-Toorn. Sc. Joris-Toorn. Rietveldfe-Toorn
Koepoorrfe-Toorn.
Hopfteegfe-Toorn.
Wincer-ofte Ooft-Toorn,
Ooft-Poort. St, Agnieten-Toorn. Sc Sebaftiaens-Toorn. |
|||||||||||||||||||
|
lijft vin *4fc
Toornsaen Stads.walleSS
ofte aerdc Ycfteu· |
|||||||||||||||||||
|
* Qitxtriü
teert »jt Trefariert Maenbete^ea d'jinno Ï538 en 158a· Aengaend*
de particu- liere gebou- wen. |
|||||||||||||||||||
|
%fe (€oo?ng plegen alle met fcBalten ofte lepe-balen bebecfet te
$ijn; foo toel txle nu ban banen ontbloot / al£ nocB niet ontbloot en 3ön. €nbe bit i$ be nenmffe bte top tot nog toe ban be publpe ofte geme*
neoeooutoen Bebbeniiennen benomen/ en baer top butfberre een lange JÖle ban Bebben geBanbelti toat topbet-js be btfonbere lupfen belangt/ mt ban té tn't eerfle i£ooft-fïucn in't gros aengeroert / ben lof bie foo ψΐ oube als nteutoe SHuteuren befé ^tabt tocfcB?pben / atë of fp in iietlöcliöept / grootftept / en nettigBept ban particuliere getimmerten «ue^sbeiianbfcBe^tebentebobenging^ Wm bpboegecopGinc- ciardin irtfgeltjcï$ baer eenig getoacB ban maecnenbe / fepb onber befe $ het Hüys van de Sasbouts, uyc het water foo treflijck op-gebouwt,
ontrent deRotterdamfche-poort, als mede het Huys van de Heuyters et> veeie andere meer.^efe Éupfen m ben Mutmt fpecificeert/sün boo?
Wbat nocB flaet boo? aenbe 2&?eeb-fïeeg/ netomg en aen Bet toatee «anb^ube^elft/ sënbenu inttoeen gefepareert/eninftcB felbenfoo wtcB en fujfifant ban gebouto / ais men ban particttliece Üupfen fou* "S mogen bmben / toel-^er boen timmeren (na mp toerb bcrlcBt) boo? Rere Pieter
|
|||||||||||||||||||
|
% Stel hoven
f,8> envoortt \Ab. Gcos in yTjnï^ffr/rtiiM Kjiert'botek,
ρ llï.Boxh: Toonneel van Heil. p. 16'* Blatwiv infij* xjiilas en Stede-foefyn. |
|||||||||||||||||||
|
C$% Befchryvinge
Pieter Pieterfz Sasbout, funbateuuban5tl$0fjebart QCatte Öob'en %W
Hwenp. Hi melt/* Üfe tOt fjjn^ebjjg J5aeC fcOO? Öei?efïeïien/ Qpinien der men-
fchen regeren de weerelt, geltjCK OOCH 'tfelf be boben fijn Epitaphium
Sïi be mupjban 't <©vfot Üerckö-Cöoo? / tip ItoR-meefteren-nanmy
i& öefïelt,- üembené fönlup£aen b'anbersp&ebanbe fftaet toajsoe ^oiitoerpebanbeSBereit/ öem webe toeiieöoceiitfc; öetboojnoem^ !|up£toerb nmnbefen^are ι66γ.befeten/ boo? een ban besffimoa* teur$ nafaten/ M* Adnaen van Bleyfwijck, bieb'eeneijeïft felf öe* tooont / en be bieber-ï)elftberfjtip?t. let anbec lup$ öacr ben Iweuc banfpwut i& bat p?acï)tige gebouto ban ïjet jegentooojbige «Gemene *'»*»Μ!* fentó-gupé banSMfïanbt boo? befeöefcljjcben-* ^ocDtsS/baecmen altemetg / onber be Eief DcDöeriS ban ö'iSrcDitecturc ofte 25outofton jt/ banfp?eecfit/ beboo^gebelbanbe^upfingegenaemt het sthaeck, in öe ^ppotitt-bupat / Öte / fjoe-toel bp be mee$e menfflöen (aiis Dietin onaunbtg 3ünbe) toepmg met een naufieurtg oogïj toetb aengefien/oooi een ban be ftunittgfie jjBeefïer-iBetfelaersi befer Stanben / meteen on* yptf&eec&löcfee moepte en arbept/ t'enemael ban gebacfte (leen foo tia*= ïDCfeenftwntftgDigopgeboubJt/ al$ men op ftacït een fatfoen felfsMn geöoutoe fleen niet cucieufecöfte frnneliiCRei· foube ft ennen upttoetcften i öit$tupg1ïomtiegentooo?bigÖ toe be H* Arent siachtoe. <®aer jön- notö berfeïjepbe anöere care ttmmeragien / bte ban öe^outo-meei fter£ gepjefen toerben / atë baer tè be boo?-gebel ber 98>joutoerp bant Ikuwcei, 3ijnbemebefeer curieus gemetfelt/ boo^ttoee^oebetëöie fcoo? bit SUmbacljt cijcft getoojben/ boo? ïjaer felbe befe25?oubwe maecSteu» <©ocft koerb gep?efenbe gebelbanbe s^outaecpe d'Een- hoorn, en anbere meer/ öter te lang om te behalen · toelcnecsieentöe/ i'tipfl foofeonfligniet/ ecöter tcefïBcft in't aenfien/ en magniföcfi m geöottto/ boben anöecen 'tfpmeteenberf)ebentoo?ntje ofanberfttp 30« upt(ieec6enbe/en ban binnen atë ©aïepfen in beu baeb bettftwn. <»« υ ιλ« %t W aenmercKeng-toaerbigö/ bat alDier cttoelcft men ban geen ftï wnncT anbere «Steben feggen aan) febert ben grooten ö?anbt te* faerJ ι «o Deift ieders boo^taen/ bolgensï öetoetten / begefteele^tabtmetljarböatfi W' ι %mk öecfei: öebjeefl / aileenlijck (gelijcfe bebp-boegfelen op emcciarbtn feöi se dei" fiW) toc een ge(lenGken met riet gedeckt zijnde het Huysken, daer op
f den derden Mey des voorgetnelten Jaers, den brandt uytgekomen wasj 'ttoelcfticfe notötansSinbeiS?anb-poo?t (baecbanbensemnocij w*
renbe)öenbe ©lamingö-fïcaet / noptfiebbe gefien nocfj bertwmw- Sbnnen. €nbitfpgenoegban begemeeneenbpfonberegeöoubjen/i^ ons? nw obergaen tot bintöoonber^ en ingebooren felbe* V Υ PD E Ho O FT - S Τ U C K.
Mandelende van der In vvoonderen eygentlijckeh aerd't en
seden> ,hare Neringen, handteringen, en Koopman- |
|||
|
mt^^mmm^m
|
||||
|
van D e t ι τ. 6;gj
fchappen die fy vanaü'oudetydengeoeffenten gedre-
ven hebben,als de Laken-handelingcmitfgadcrs d'ou- de verrnaertheyt en verloop van dien, gelijck oock wel infonderheyt de menigvuldige Brouwerien» (alsaijn- de het voornaemfte) omftandiglijck béfchreven, mee verfchcyde Privilegiën, Handveften, Placcaten, Or- donnantien , Proceduren, en Sententien* daer toe ipe£terende$ Daer na den af-val ende het verloop der Brouwerien, tegens den opkomftderPorceleyn-bac- keryen kortelijck aengeroert, als mede den rijckdom gefprooten uyt voorgaende oude koopmanfchap en voorfpoed defer Stede 5 en wyders eenige confïdera- tien, nopende verfcheyde abuyfen en mis-flagen die üch daer omtrent hebben geopenbaert. D€ ebifitien ofte geöoutoen/ nocö ïBallen en grafötenfonber iniey<nnee
be^urgecg/enmaccftengeenbMftanbbaneeniëtab/maer def« eapJt, b'lntooonbeess alleen sönbejieUnöefjoubenigbanbe felf*tcii- be/ baerintegenbeel be geboutoen/ toallen en tttup?en fon* öcc b'mtooonberg geconfibereert / niet meer ban een tooefïe plaetfe ofte öraf-fïeö* foube 3ün* Φοφ befe ^tabt leeft Dan al-oube tpben meer veci OUde ^anoerenfeeci3oo?ftengeb)ee1tDanfatfoenlijc&elupoen/ Deftige fa* JmomWc milten eh oube boo?namege{ïacDten/ geïrjcö atë nocö ten fjupöigen «e^SiUt- öagc alhier / naer abbenant / meeeber gebonben toerben / aW in eenige &tab befec $?obincie. Wpfullen ban boo2-eerft / nobenben geinenen Jobber ïlollanberg/ eentöc bpfonöereepgenfcDappenaentopfen/bfe f Öaec meer atë in anbere ^tebelingen feDpnen gep?ebomineert te pöben5 baer na fullen topfien mettóat üoopntanfcljappen fp ban outs pt:boo3nameUjcnBebtiengeoeffent/ entoaer boojbe^tabtfucceflt* Söd&öèeftgefïoreert/enepnbeujcFirijenenmacötigWgetooiben. G .... pat 8aec epgentltjcnen aerb belangt/ alle oube i§tf)?pbeeg toeetcn ftigheyt d« ï^gWbPfonbecbeelban Daer religteuëijeptte fpseecnen 3£oeD Deivetl«rcB. je meenicBte ban lierenen/ ïiloojterg / Capeïlen enbe alberDanbe gee* MDcfce gejticöten/ bie fpin boo?Iebeneeutoen metgroote noffen ïjeö* «mboen op-boutoen/ enmetgoebeinnomfrenbooiften/ftennenbanbe 5eneöetuoepttotbe<6obt^bienii/ en ber^ngefetenen mt'lbabigfjept omtrent be felbe / genoegfame en onfeplOare getupgenifle ttrecnen : Jaant in geen &tabt ban lolïanbt tretTelijcfter of notieUjcner Rerenen «ocömeerbec oberbloeb ban gebjöbe jpeefoonen/ opt gebonbenfnn/ Êlrrr 2 alg
|
||||
|
Befchry vitige
öï0 binnen onfe 3l^aliett* "<&m geleerben Comeüus Mufius, ïaetjïr
©Ito? bairt ^t. feötett-Cloofter alötec/ in feezere lattjnfdieiierfen/ feicbop intjet bolgenbellooft-ttncït moeten ίψ hengen/ getupgtoütfi felfjS Ö8ttec nergens hier te lande heerlijcker Tempelen , findelijoker
Huyfen, noch gecivilifeerder en fatfoenelijcker volck, noch meerder Godrs-dienileifdevotie te vinden was. <£\\ ïjOC-iOCl be ïteltgie beran* berbe / foo fcöeen noeïjtangbie oube öobbjucïmgljept in be nafeomeltn*
Oen ober te etl3Cii|/ enöe öeöben tot ηοφ toe 5e rerïomc .alttjb ödjouöen/ bat ben pben'nbe€>obt#-bienftopöaer floreert/ enöeöatterfooaeni |
|||||||||||||||||
|
Hier libe·
raelhcyt en «oedertie- renchey t on> tient dea
Arraen. |
fieneïijcfeen gemeente ig aï£ na p?opo?tie in eenige andere ptaetfen. f η
bier boegen ijebuenfpoocfi aen b'anberenant/ in ©et ttoeeöe öeel Dan be <0obtlrjt«e bengben (beftaenbe in beliefbe tot enfe eben-naeften) geenfmtgingebaeecHen toillen blpben/ inaer uptmuntenbe fo?ge ge* b?agen tot foulagement en bertrooftinge ban aUerïjanbe arme / elfen- |
||||||||||||||||
|
bigeen miferabile perfonen -, <©e <0afi-öupfên/3©ee^-8«P^/ ^«^
IBannen en B^omsen-öupfen/ Strancltftmws-fjüpsf/ Cöadtaet-ïjupsi/ en anbere gefïicDten/ boo? be nootb?ufttge onöec fee menfeuen / baer ban oberbloebige uetopfen 3Ünbe. €n fjet geen onber befe alien te noteren ftaet/ tg niet alleen/ bat ten befjoebe ban öet Mup# ban Cfjarttnte Ct toeïtö meeli upt ff elmoeffen beftaet) tioben be oJbinaire collecte ban ^iaconen in be Rerenen / nocö een iaerlijcnfs Collecte booi bellöap ftraet/ aenallebe lupfënbanbe^tabttoecbgebaen/ Us beele ms ren acijtec een (felf ïn be laftigfte tpben) nocfj aïtyt tyffi$i&w të w * gtmfttgt; maec baer-en-boben toerben beele eerUjciieliBatronenfle* bonben bieberfcfiepbe/ fttl5bingenbe behoeftige Éupg-gefmnen met Soft en «leberen ten Wk onberöouben/ en öaer aïfooban bepubUjcfie <0obt0-impfen aföonben; öteringeljiïïijynbeaenTabichaöftepor- cas, die vol was van goede wereken, ende AelmoeiTen> diefy dede?
tiptbeeïenbe beele rocnen enbe Meberen/ btefpfeifgetnaecutfia&De/
toegïjalbe beele 3©ebutoen ïjaer 3&oot Betreurben/ en baer ober toeen* *u&: 9.3ff. iren·. geujcïs men in be % blaberen leeft.*- <©otB $ijnbser bede btebec*
|
|||||||||||||||||
|
29«
|
|||||||||||||||||
|
fcïjepbe arme ïnpben / uptmebogen t'n't toeren ftellen/ met ^pinnen/
3Beben en anberfintg. €enigeöeDDen een getooonteop feeeïiere en w< fettebageneengtertoeecfi uptbeelinge te boen aen alletljanbe armen/ •tfp metgelb of ftucBen b?oob0 / en foo boo?t& gutiit be ^elbenaec0 allentDalbe uptfteecnenbe in milbabigöeptöoben beele anberen/ pan Daer foube mogen gefegt toerben / st geen ^aulusi ban be iBnceöomers |
|||||||||||||||||
|
ofte Pöiiippenfenfepbey bat fpna bermogen/ ia fommige uoben uer^
mogen toaren getoilliggetoeeft/ tot ben rönbom öarer goetbaoia^n· f |
|||||||||||||||||
|
€nboo?toaer toatftanb'erloftijcner enpjijfiöc^iöegefcipben ttm^
ben aen b'^ïngefetenen ban ^elft / ais befcCDzifteUji&ebeugt ban milbaömïjeptaen [jaren eben menfcTie/ toaer banbe ^angmaecuec ^Mutixo.v, belooft Ijtzft/ beallerminfïeniet ongeloont tefullen laten·* ^Ff^
aemelte Mufms^p^ be^elbmaer^ oocBtoegen^Daer oprecBttgi)^ |
|||||||||||||||||
|
van Β e e r τ. 68f
en fimetitm m fyatmöanbêl en toanbeï; 't luefcfi jacobus Eyckius,
van Antwerpen> lIKOe fcljljtitU tmfmwtm/ bdsr ^P ΪΠ feeCïlCi* bet'# tigheyt.
ter eeren ban Defe Jkabt gemaetfet/ onber aen aiDugf töfingenbc,
^i?r^ dedere olim Graijs faUacia Delphi;
Wanc Bat avis Oelphi rem fine fraude fertint* * /. sjeky
^ * J J J Vrbiumbtlgie
Ünöere ^ueeiiren&eeten oocfcbatt ïjaeu manterujenDept en beleeft* "fl/"r·'·3*
0ept te roemen, ^eecner onfieöent fepber öie iohannes j faèius Pon- ueieefchcir. tanus acïjter fnn J^ijtorifcïjeöefcfj?pbtngeban Sfimfïerbanv rn't ϊίφ cjegebenfieeft/ en ontrent OetSaer 1500. geleeftïjabbe/melbenbeöhe <©e(ft een colonieofte böïcli-planiing Der ^abanbersi t£/ boecöbaer HOCfjbp d'Ingelecenen fi/n boven andere Hollanders beleeft 'endebev3l·*
lich, en aldernaeft gelijck met de manieren der Brabanders, van de wtlc- ke, gelijck gefeydis, haeroorfpronck gekomen is. fBaer tDflt Öelaiigf ïiatDe^eïbenaer^aföomiitgban25?aDantfouöen3ört/ i8 onfener/
tiaöemaei men bp geen anbere j@cö?pberg btergeltjclie getupgemffe bïnö/* 3ünbe bieröalbc oefen 38uteur meer te geloben/ in't geen / * toaer in öp boo? anberen bjerb &ebe|ïtgt / alg baer öp fingulier in toert p« δά« öebonben/ en een pgeljjcn nan oociï met bafïer en beter funbament fp?e- 6m ban buigen bieïjp felfg in fijnen tijbtgefien en beleeft fieeft / Qlg ban öet geen&ïange te boo?en t# gepaffeert. 't <0een ban tot on.ö oogïj* meren infgeitjc^beel creböt moet geben aen ben bermaerben Georgws Braun, omtrent tarïjtigüaren na Dife boo?gaenbe auteur/ fp?eec* kenoe in fijn toereït.3 (Coonneel ban be intooonbers? befer &tm f feptf bat fp fijn verciert met een byfonder ingeboren beleefcheyt j burgerlijc-
ke zedigheyt, ende een goede politie, ofte wel geftabileerde regeringe.*' * Geutgiu?
pu^beelöebDenbefgiêifepberiitefeggengefjab banbe burgerlncne JrfeT^'
jeugben onfer booafaten/ jynbeeenïilaerbefcmj.S /bat fp/ tentpöeban fJ^'Z^L· aefeluteuren/baerin/öoben b'inujoonber^ban b'anbere «^teben/ ïlin uptmuntenöe gebjeefï / en bat fp een pgelpcn b^ienbeïijcfe / goetba* m/ gunftig/ mitfgaberjiben b?eembeiingengebtenfitgöbjaren/onT mt te boderen / en be beDuïpfame Danbt te öiebem ^e 25urgerfcöap WDtecaltöö ooch gepofeerber en mobefterbebonpen/ a$ boel in an* ftaUgheyu «tte pïaetfen. €en oubt rijmpje beijelfenbe in't no?t b'epgenfcïjappen^ ^ntfler boo^name ^tebe»/ fepbonberanberent- Delft is ftatigh
Utrecht prelatigb. jn-mmfïét b^ntooonber.ö boo2be banen Uier beeïferteufer enbefa^'
«öer aï0tnfommi'ge naöupjige^teben/ 'tbjeiciip^jfiijene beugbetr aim/irpaïbienbe^eibenarenbpbeciennietai te bömefïijc ofte ö«P.^ JJfl7 m tefolitairofte mifnmtl loierben gefept; toant aüVbsugt ifê piöbel-maetöejlact. ^pjijn oocn ban oubg niet gutfiacöttg/ macD waecfaem en.fojgbitlbigfj/ om fiaer■mtüxcm en nakomelingen becie s»T&ty*3& mxv & mibbe*
|
|||
|
<S86 Befchryvinge
«. ,.. Wp mt&öeleitnaettelatett* CenanDerepgenfcöap SeöBmfpnocfttoanaU«
'£%£$ tpton geïjaD/ toanfeerfmneujciien repn te toe^fen/foo ober ïjaecUtöacm al$ lupfen/ lup^-caet/ja felf Detfratenboo?ljaertupfen;inalljet toelcue yaer nettigïjept uptOlincnt / toant gelijcn top in Ijet eerfte ïwfc howζ*9 ftucfeIjebuenaengeroert/*DatDe^taDtfeertoater-röcn\$/enbatöe graten in fulcner boegen fnn gelept/ Dat fpDoo? Den regen genoegfaem ïjaecfetoenfcDpnentetoafTcDen/ foo toerbenfp DoojgamS/felf^paer Demeefte ftanöteringelept/ Doo? Dit Der burgers netttgfiept te ftulp fcomenDe mtbDel / foo fupber gefjouDen m in anDereEanDetvwψ* nenfte Der iupfenj Den meergemelten «relt befc&pber Georgms Braun,UerDeftöefe fmDelöCBïjeptbanDeSMbenaersi foo Boogt)/Dat Getuygenir- Jjpfet'eeilCmaelOnbergclÖCfeCiÖCÏlftClt· ([mmadmodum imqwt\m£imm^
ico van dien, ^ domepeg fupeHeailis n'ttore atyte mundïtie ^ommunt eorumfmtentia^ut
varias mundt berluflrarum partes, uni Hoüandi* palma concedhur, itam
mtidïffima Hollandia,primas urn lavdtSyinter omnes ejujdem territortjjtrhs,jolt
mribuunt Delphioj quo mmm pluvia frtquentior, qu'uXias defoedare urbet
ut plurimum folet, eo vtnufiius huius oppidi via & dateaobfitum ntmtrum
eleganter», nitent, cumeaoccafione f ordes omnes ad cAnalesQ' aquas perop-
» Gw&Brm portune tranfmittat.*?&ati0: Gelijckerwijs inde heldere fchoonheyt
Wd. 'en reynigheytjvolgens d'eendracht ige gevoeleneer gener die veeldernan-
de geweiten der Werelt hebben doorfien, Holland alleen d opper te ecre
werd toege-eygent, alfoo werd in dit aldernetfte Hollandt, °"de*al'e
de Steden vandefe contreyendeeerfte plaetfe van defen.lof aen de btaac
Delft gedefereert: Want hoe dat het meer regent, *twclckeldersae
fteden machrig vpyl pleeg te maecken, foo veel te fchoonder D'i"CKCB
de wijeken en iiraten van defe Stade, te weten om haer fracyeJituatic,ve^
. mits het water,by die occafie.alle vuylnisfeer bequamehjk.naei-de wat -
loopenende gr achten voortdrijft. Jan Francais Ie PetK^^BWjWjJf"
tfeftune in tttffioitf / in föne befc&pbinge ban De b?pe *JgJ2S
$?obincien/«emm^
fe tetöen met groote en neerftige onDerfoecninge ïjaDöe J&efïen /vw>
mthte SMffcljenettigljept foo feer / Datïjp *ψΜ^**^Ά
öen0 geen meerDer curfeutfgept gebonbente W^^mm^
^taDt/toaerbanfipfceröalenbeonberanberenfepD; ?e"Xn#ck
die daer nu ftaenfijn foo groot, foo hooge op geheven, en loo Koitei j ^
van binnen, foo in rijeken Huys.raet van Schrijn-werck, Ain,^ f ft Yfer-werck, ende nette vloeren,dattette verwonderen is, enae ' om fien: Soo dat men geen Stadt in geheel Nedetlandt.cn vind , oa Huyfen ftuck voor ftuck beter opgefchickt fijn, foo van buyten ai τ binnen: Noch daer 't heel Jaer door deftraten, foo Wir™luïïLn te flijck zijn, fel fs in den wetten regen, foo datwr met een Kiaaaw Jwlen k:'t Schijnt datter deftraten met vlijt gewalTen zijn. uv niemanteeniee vuyligheyt uyt de Huyfen of in de ftraten,werpen, moet gebracht werdenin feeckere vuylnis-backen oP de kant vant w |
|||
|
PK !U.!«-!»,.'Λ..,. Ι. .......".PIJ
|
|||||||||||||
|
van E) elft. 6g7
dier toe exprelTelijck gemaeckt·, dewelckevol zijnde, geruymt worden
in Schepen ofte Sehuytendaer toe Y€rordiheerc* üttómi mröeaeitK* * Peth fa- lie (Iraten foo fcljoon en fupber toeiben onoetDöuben / foo fïaet re De* fiffü ' ÖeHCKenijóerepnïjetinöeiiuprenfeif^macötieboniien toerben. 25u »«·*«?· beeie t£ öet ongeoo?iooft getuft in be % pïaetfen bet fuperftftf eufeW? *ί*£/Λ»*·' tenen betrappen opteftummen/ ofteineentgebefïote ftamerjite tre* &en / fonber albooren be poenen upt getogen te öebDen. en in aebal* lepemanbbte bioutoeujcfte jtoaeftfiept niet en lufte tegemoet tefto* men / boo?toaer bien onöeieef be foti tot cmmfe 3^outo-boïcft fonber* ïtngefeer miföagenï Saeenigeöaerfinnelücfttjept m fooerreffijf en obertolltg/ batDet/ naerreben öpna booten mtë-berftanbmocftte mmhtmtoer ben / toant Det tf ongelooffelyö öoe beeïftoftelücften töb töet bterbaerfie ban allen)f?inbefepbelefaecfte/ tenbienfïeban fiatc «uptf en Hupii-raeb berauifielijcft confumeren; Het fcDöntoffPöc^ Jen tomen firpben/ om be reputatie banöefinbeli)cfefïe ban ben gan* ffljen SüerbDobem/ toant ingeballen men geïobenmacD/'tgeen befé noeeDeroembe en geloof toaerbige peeren getupgen/ bat3&elftbenet* **β& jff He plaetg tg ban ge&eel Heberïanbt/ ttft foube bertroutoen bat w 't reinJfteP,1»» ooeft ut ban't ganfefie C&iiïenröcft/ enbe confegueweïtjeft mebebanbe wSf öeïjeele Wmlt* ^otöbtt taefïe / meefl op be bmttoujefte ^ere am* |
|||||||||||||
|
m
|
κη tpbetit/lebben getoont / in ben aert te 3ön groote boo?{ïanber0 en van 3iie«,
|
||||||||||||
|
-
|
|||||||||||||
|
OcrcDtebeniiTenonfe^Eanb^noptaenöetopfenDecftont^oociien/enbe „SSt?'
|
|||||||||||||
|
om een lange reecr ban beelerDanbeerempelen/ in b5oube ^onijc? 31·
£ ?00?ορ ίβ öaen/ ^uilcn top alleen aenroeren/ 't geen ten tpbeban van de vry- jjö?nef jand'eeifte ban bienaem / en ,^οοη ban<0mf dPlori^bebiif*hcyt· oe / boo?geballen i$/ namelijrft bat i&eer Wolfert van Börffèien, Heer vander Veere, bejsejaben^bbocaetenoberfle iiaebt / 5ijnbeeenfo^ iiaan/ bte (bolgenö eenparige getupgenifle aller &Mm ban mm mt) met alleen een groote ftlepnacötmge en berfmabenilTe gabbe boor wjioUanbfcöe peeren/^maerooeft be<0?aef beelquaben raeb gaf/ ** ^Λ iïïffiSf^^^SJi? f ίβί)έη ίη ί?ϊ*«ί en^ibitegtm te *ffiS2?·
uuROjten / * imtfgabecjS berfcijepbe nteutotgfjeben Daer ober ben öaisr ** c*t> v. FifSS^^ömitoaecö°ö?ijpöemfooiiatelöcftmaeciite/batBpepnödöcft *™*β'xt*
ü55fö «Ptoetoo?pen/ en boo?m ellenbigö boot gefïagen toierb,- „V^"**
gwiai b epgen toooiben/ upt be latönfci)e€ï}?önöc6ban Johannis a KfJ mitfgabens be Hèöetbuptfe Cijjonijcft / <J0eö?utHtitt'tgiaec ml:?? mebebien grooten onbecfoetöcr bet tolïanbfcDegefcDtebe* S «ii ftrus Scriveriüs> in fijn oub25atabia/ foo beel boenlöcft fu/ SS* / üolöen* «^pfeggenbanboortïaede/ bati^eerï©olfertbanber *fg/ n£?tbiiipenöerenbanberecDten ber «^tcben/ den Hollanders |
|||||||||||||
|
wil--
|
|||||||||||||
|
ν
|
|||||
|
e88 Befchtyviflge
Notafcel ex- willende befwaten met eenre nieuwer munteendc fchattïnghe,fettende
*mpel van " alle ding na fijns felfsbeliefcenende goet duncken,waer door heel Hol- die»; land inonruft was, fulcx gebeurt is, dat, op een tijd, als de Graef in den Hage was, ende met hem Heer Wolfert vander Vere, daer dagelijcks een groot rumoer e»de op-loop der Heeren Edelen van Hollandtgefchiede, leggende onder den anderen, fiet onfe Vyandishier nu tegenwoordigh, hoe lange lullen wy aldus van hemwefen geregeert; ende benauwt? La- ten wy. hem doot flaen, endebefien wat hem fijne aeoflagen ende nieu- wigheden, daerhyonsaldus lange mede heeft gemolefteert ende beiaft, baten ende helpen lullen. Ten laeften hebben fy een vergaderinghe ge- maeckt, ende een vaften tijde beraemt, om van delen verwoede ende felle Man (wiens regeringefy nietvanlinne waren langer te verdragen) en van fijne onbehoorlijcke wereken, wraecke te doen. Heer Wolfert dit vernemende, is des,morgens vroegh voor den d3geraed met den Graef uyt den Hage gereyft na Schiedam , om met eenig vaer-tuyg,.daer leg- gende, over te fchepen na Zeelandt j 'twelck by die van Delft verno- men zijnde, hebben hem met groote macht van volck ende menichte van Booten en Vifch-fchuytenop de Maie achterhaelt, en foo wel de Graef als Heer Wolfert binnen Delft gebracht, en ten ware de Graei daer by hadde geweeft, doe hy gevangen werde, ly fouden hem aenftonts doot gefiagen hebben, foo feer warenfe verbittert en op hem gaende: poch het worde op die tijde, om des Graven wille ,.gelaten. Tot Delft gekomen zijnde, liet men toe, datfy gingenop een groot fteenen Huis, jftaendeop den hoeck van de Choor-ftraet achter d'Oude Kerck, wanen- de daer vry te wefen om niet geflagen te werden. Ende fiet terftont wor- de daer een op-loop en rumoer voor dat Huys, en riepen allegader met juyder ftemmen.; geef ons Heer Wolfert, vander Vere, ofte wy lullen den brandt in't Huys fteecken, en verbarnent metallediedaerinzyn: Door defe dreygementen ontroert zijnde, ende vervaert, hebben die daer *-Mt*Lty binnen op't Huys waren, Heer Wolfert (fonder harnas wefende) van dh ut: xxv. boven neder ter venfter uytgeworpen, ende hy werde terftont doot ge- VL'"'SÜfi' flagen» door-houwen en door-fteken.* 3©at mi Ött fteenett i|UP0 f P SJvTxxf4' oetoeejt/üakban&boortenen/tccwiaftebanb'ouöea^oi^enw*
χι*, o.* fec^taöt/eemse uptlecjö oeöaeiv* 3&e m$tt ^w-tmt öanjwj ?£?#-£! eefiBfetenfffe/l* (boleatftegmipeenfflfeban Melisstoeke,«uBWJ •Mm c*ro: (ten SÜUgUfli 1299.* ^lDUS$iiöan/ Wolfard vanBorffelen, «cc*
ƒ?'■ S9 van der Veer, met alle fijne ntbige amDttte/ en queltenöe biatt-fww
'tfflm$ omljmmwtht;mmüm/fepöben &cö??»tf Jf"1 jw,- ben m oaöen ber peeren ban 3£mfïel/€>?aef Jan, ban iftiijijfl een ©oost en «efiec / en be Hollanders ban öaer btoi wanp w JSV fteöö» ttietefc* mmmw tien auteur ban m Ηαί-τβρν* > ν
Bftfen van §# \)pt>Ml fc* &t8ftt bfltt S^lft ΐ# lOf.tWfCÖ?Öf«
|
|||||
|
van Delf r, s8$
gen Stadt ] die toonde, datz' in Vryheyt Was gefeten %
Doe 's Graven ondervoogd, zich eertijds wou vermeten,· Haer Wet te ziften, en' het volck, met een gedruis* Hem door de Venfter wierp, van*t hoogefteenen Huis.* ff^"pgi ^c hmttefimht m ïjoag-Deroembe iifiorp-ft&pber onfec 3tW*
fantietl PieterCornelifc Hooft, til fijn i€l'euc-fpel ban Geraerdcvaa
Velzen, fcoet/ ge« mtp ban ^mftellanbfcöe $teaegöen/ in't &ieE&
foöJiif / tiefe berfen fingen» Den openbaren Dwinghelandt
Met moedt te bieden wederftandt En op de herflen-pan te treden : Om met het ftorten van zijn bloedt
Den Vadcrlande 'twaerfte goedt De gulde Vryheyt te bereden. Dat is van ouwer herkomft wijt
By d'aldertrefFelijckft* ^ altijd Beloont met Eeren-beelden dancklijck Die Roem is uytgeblafen, met
Oeleertheydts heldere Trompet In Schrift en Dichten onvergancklijck. 3&atiie^elbenacen ijaec lijfenïeben feetbtcfitotfcs boo?'i 3&atiw Menigte ra*
inötfjeOöengeconfacreect/ Beeft ttifgelija: t'n beeïe geïegentfjeben &* ' uieetfeen/ etttoeltnfottber0epttoanneerbeb?pBepteenigftM0&egonte |
|||||
|
junncftelcn of al te naeuto gep?angttoter; trart i# boojnameiijca ijaec Heriandt <$
Monberen pber ten aïlen tpben uptfïe&enbe getoeefi jebotD om be topt* geofFe^ iDoptgöept te mpben / fallen top aïlebOtuiie gefdnebenifVen / irfejS aen* pnenoe/noo?on^ttoeeticbeel ofte ^ïjioiifcö-beifjael/ refeebcren/ m ^m$ tikt aUeenljjcK reflectie nemen op ben eerden aenbang ban öen wiogf) tc#zn$ öe (TaefacDtige onöerb^ucfemge en openbaec getoete j^n ben ^paenfcïjenCom'ng/ toenöetypöcptfooberce al taaier* wonnen / bat fp genoegfaem ff ftecn te fneubelcn ·, toat een pbec öeDDett jPtuet getoont om ö'obergeuleben öeelenbanbten/naec «pterfre bec= jnogen te Befcöetmen / en 't geen alree beibaiien toa£ toeer op tereeïj* «n i (Cot ontfet banbe öefegerbej^tabt %aerlem / tn't Saec 1573 · on* «ct'tüeleptbanben%ec25aronban^aietiöut:cD/ totecben/ tot öa^ rengcootenlof/ geen mcecWuntaire-Ourgcrg als «Mbenaerss ge* #fff Uon*
|
|||||
|
<§£ö Befchtyvinge
Sjonben/ en onfettfïbrp-fcïfêpbetg getupgen bat öoben 50» ban ter
45ouöe/ 30, ban ïSotterbam / 40* ban ben 2S?tel/ 76, b^totiitge öns> gevsS ban ^elft / nebeng Den boo?f3 leece felf / albaer ter piaetfe boot üleben/ fonber teceetnenen beanberebtetupji geen 25urgcrj koaren/ m beele ^outoerg-ftnegtg op öefoïötnge banbe rijene 252outoerj afgefonben/ Dtebantefamenuptbefe^taö alleen een getaluptmaecö* ten ban né.booben boo?öet©aberlanbt/ aentesten fp alle te gdtjci* ïjaerbloet opofferben ben 9* ülulpbeg ^aei^boo?f^ JBaec ban top een pertinente Ujfïe boen ter φ geb?ucnt/nocf) obericDÖetta; &m batbemiferie enellenbeban befetlacijmig/ ben 3Mbenacen geen öe- rtnge fmerte bebe geboelen» d'Oorlog baerc teel droeve faken ·,.
Geluckig zijn fy, die 't niet fmaken. €>ebup?enbe ïjetltrengöbelegB enfjongerg-noob tot Sepbenin'tf aa*
w«t iy tot »574. Debben spoocn öaer upterfïe bebboir Betoefen en niet toepmglj
omfetting afltjtentiegebaen / bjaerinfiaerlieföe totbeb?pïjeptoocftfcer«racf>
van Leydcn tf0ö tg gebleecïten / toen 3Wt alleen / in b'onöoflen tot ontfetttngeno>·
SeD4 sc" öig/ beerticïj ten pnbert contr tbueerbe- (€oen f? baer-etvbobeu bcfïo*
ten eninberbaet üetoonbenlieberbpnaeenünbergoebelöcBeftDa&eie
ujben/ Deel 3&elfïanbt te laten onbergaen/ enntetaenteftentoatnocö
boo? getoag te belbeftonbt/ banbatfpïjaer mebe-HUtmateninlpöen
toJilben laten/ en Bun ban öaer ©aberlanbfcDe b?Pi)ept en |&$ibiUaten/
mttfgaberg ben alber bïerbaerfïen fc^at <&qïx$ k* tooo?bt te laten W
sjoben; toant b'^eeren Staten ban^ollanbt/tefolbeecbentot^eift/
stiet fijn €rcellentie ben $?ince ban <^?angte/ om bit gebedte vm
Üollanbtbaer men 'tmotöteboen/ in Set toater te fetten/ om w w
aiaeutobe^tabtEepben / toaer fiet mogenjCH/ bte£ te beauamej te
bonnen ontfetten / fuloc bat be ^lupfen al 'tfamen fcoierben op-gefet ι
©η ben ^ijcH tuffcDen Sïotterbam en 3Mfg-ljaben onber anöeren \w*
^eboo?-gefïeecöen; baer na net toater getoaffen3ijnee/ fiebben o jn*
gefetenenbefet ^tabt met jjaerCoorn-en andere plat-böomde-ichuv-
een, mitfgaberg be ArckevanDelft, ben ©panbt foo beel afu?eucH
enberömbernifle gebaen afêboenlijeötoag/ ten beften banbe bellet·; ïien;totbat fptenlaetfienmet gemeenfamerfjanb op &en/. <©«W£ selucntg toierbenontfet/ toaeroberaenfiontg binnen befe^aDt"! alle be lierenen een generale banenfegginge tot <25obt gebaen nwjjjj meteen ongemeene confïuentie ban bolrn berbnlt met ^"JjSS: fcjeugt enbterfgbept; entoepnigbagenbaerna/ tocröeniöomn,o w- oebiaeBte bictualie tot Sepben / boo? alle be ^teöen ban Wm*tm oemeene ïjanbrepCBlnge gebaen / boo? be uptgefiongerbe en wkww» Eepenaerg/ al^toanneerfp met toagens* en ΓΦ«Ρ«η alber-eetit m 3Mfe omgingen / en jpeöben albaer (onaengeften be tooojnoemwl leflTtbe jconmbMten) meer alberöanbe fpö^ ?« öelb bergabert / «m |
|||
|
'van D e ι f r. ^rpt
tetttgeanbere &mt / 't toefcn öaec niet atieen fm beelBeeft geöoïpen/
maec Deeft oocït een grootec lief öeen bafïec beröimetttffe tufleöen befe I *w v**> |eöen seroaecfc * opfulcis eenmamec fieööen onfe bjoom-BertigDe *8££2 $oowber0battb'ouDfte tpben af (in toelcneöaer- ηοφ beeibloebi* 44ΛΓ*: get neerlagen om*t gemeene beft jjjn toeberbaren) ficö boo?gaen£ ge* SKiïlïï£*f* ?ae£ Setoimnö*/ f« ötcfetDtïss atë be noot aen be man ^««c|
oms/batf? (geinen oen katern:Cicero *eenretfit bjoom/enbap; v-SU pee pneget Defc&nft) öet gebaec ban löf en leben / ©?outo en üinbe-dienfle van'* 22 s?!5,5atipinöe,WWIt mmt Öabben/minbecöeböengeagt/ SSSS ffiWftM***1 ^«WWöc ^e continuaiie ban tien b?omen bSf 2;K^cïöl0tofli!^lft noeötoegefc&eben/ fcpbenbecmaecbcn W/WW*» *n $oeet / j. Oudaan, tn een profopopxia ofte fp?aafc* taiSf0/ toepniö lai*nioc loflmn w &mt wiïmi
'kHeb federt dierb're bloed van mijne Inborelingcn;
Daer 'sLands verdadiging een dapp'rc byftand eyfcht',
En ik het Spaanfch geweld voor Haerlem dorftbefpringen* Niet dierbaer gewaardeert: of moedeloos gedeyft.
?°Sf öebe bat ψ ebelmoeöige öloebt ban onfe ©oo?-baberen/ban ttjb «μ* e»
m njD/onöeblecKt maclj neber balen in be abecen banonsf öaere af feo^ vermaning JS/en toutop/ gefp?otenuptfootyoomeengetroutoeboo?fa* 5R!i*^ ^/noptbanöareloiïücHebeugöenmogenontaerben. 512^2 Uyt de Vruchten en de Plant» 'ey *
Werd befpetirt den aerd van'u Landt.
<&1%ΨΨΡ bim sebacötig/ öoebup? be ©aberïanbfcöe ©?pïjeft
E5/Ullbanicnten en oronb-fieenen/ in be nalcn / ban onfet \3w? bS"r!i?etfnt,;amrtöemengt/ geleptsim) ongaenOebolentë/om bpSrDo5&enenonö^««^taenbe^o(te«teitobecte laten, tClle toe wJn te 'βΡβη Öet,ö*n / e« «at toten be öetoaringe ban öien toecö fftmSÏÏ?l fiw.WWi altijtbeelgefioone geben/ aenbtergelijcne vaS^^etmamngen/ atëbe foet-bloepenöe foeét/ be $eet jacob kil ri»°seSj ,!.nfunbefc8?pb!nge ban ^ <0?aben-öage opEimv aen wiiollanberjstn't generael/ in befer boegen boet- Is aen de Vryheyt, u door foo veel bloed verkregen,
ünuyt het Vier gehaelt, maer eenigfints gelegen: f ttTt° *'* ^410 /ioé/r. ^<i f «f» vAuxilta l*l/efa&*ri, tmvelliqut vidtret» ferre opent
fylw·. ' ^ttttr"re faluti, f$rtnt>ifgue commimibtts. /nar» fwritmyne [aImo» pefitriorem *tt»mHfii dHtsre ncri Mitavit. ^f ff 2 Gelijck
|
|||
|
$9% Sefchryvinge
Gelijck ick weet dat u die naem raeckt aen het hert».
Siet toe, datghy aen haer verlies niet fchuldig wert. Sy hebben s' u gelijck als in de handt gegeven, Op trou en cedt, om die met ziel, en lijf, en leven , En weldoen voor te ftaen , en foo ghy dat niet doet, wi. **nier q\™ jaej- ορ u de wraeck van haer vergoten bloed.* wnhagc^ ie gnl|fen mm oni-c ^taï!t (gelöfetoetfcöcpbe anberen) een $in-fjp;eu8
of 3E>ebij3 moft toe-epgenen/ telt foute (onbec eecineötgöept) in atow
aeeTdDeviïs toegtnge ban öaee oube bjomtgljept/ pleiten Dapperöept (toete
<TOQrdesud fcergnabolginge ben afitomelmgen ten aiieriioogfïe aenp?öfïöc& tó}
niet fceauamec nocïnoepaPöCïter feennen uptbinben/ atëöefetoep*
nigö tooo?ben
AVITO CANDORE ET F'oiTITVMHf,
©onnenbe fce felf bebienen / a$ een gejïabrg optoecfeenbe W en in^uc^
Senbe regel / ontalontf boen en laten/ na 'tïofïöcfeereitipciöecUoo^' «auberentaare opreeltttgljept/ entïantbafiige Moecumoeöigjöept/ te rekten» 3©? Deööemtu geften ïtoebeele getupgeniffen / ontf ten Defie / öaerban obetig3ön/toaer^ptmenbolïiomeïijcR öan tjemerclien/ toat reputatie bingefeteneubeferiltabt ban al-oube tpben Deoisen gez- ien fal ötec tot uefïupt ηοφ öp boegen / bat fp aitüt fêee goet&illtg $ijn DwiaMfite- Betoonlwn om ïjaec toetttge #ber#ept niet £>eöoo?lijcne eeröiebiaücrt- Ken gewil- alientöaiben tegeljoojfamen/genegen 3ijnbeboïgen0 ben gentenen acrö ïigheyt en iiec^oïïaniiecsSiöte ï;tes:ineetiïïeï:toontrec!rïg jjö Uanalïs anöeie^atien) onderdanig- mm mst fatötfmn jgfieptgelept/ ban boo2eenjïcengö&ebel en rtgou^ reufe erecutie gecegeert te baeröen / toÉtt De btolente remebt'en/bie men bjelinanbece oberïieerbe Eanben/ onber b'eenöooföige regeerinse/ to't toetcB fielt/ fjeböenper te Eanbealttjti ban becueerbe uptfïae & tegeng 't öumenr Uan öefe bolcïteren geoojbeelt getoeefï/ en fee gemeen* te geeft met facDttgDeptalttjbtotöaer plttfjt betmaentr en onberrecijt brillen ?pn/ en öan/13002 befe nopt te DefcltUötgen getoeeft/ban twen* gaenöe tngeö2ee£Hentêöl»iöen» Hier voor. 3©at nu aengaet be öanbtertnge en öanbeïinge ber 25ucea#7 w» memfte meergemelten ICutDeur/ fcuteng ftöitften oen geleetoen Pontanus, tn t SSÏÏZ« Hcfit gegebenHeeft/ en ecïjtertotnocötoeonüenentts$/fepö wMm* |
|||||||
|
Neno^e.
|
boïgï) ban 3tjne toepnia regelen / bjaer mebe ïw be gelegentgeptpanee
|
||||||
|
^tabrin fStten tijbtDefcD?Üft / haere Inwooniieren oeffenen figh rnee-
Üended met Brouwen, en Wolle Laeckenen te maeck'en, WMtVMoc toeekAha». ^iapetpe ofte öet Eaecucn öerepben / bolgen^ 't gemeen fleboeletHoei
dliiie ïjetowbfletsf/ geïtjcöbe^iabttoel-eer baerboojootlt Beroemt we^
tem mmit$ fp ffojjott en ban be fönfte3©olle ocw^cRt/1« ^
|
|||||||
|
Van Delft. 6qj
ftwmnumityttttoztalMmmt tetecben (be naentboemibebanbe
plaet$ baer fp gemaecnt toaren) Quam öet in een feec gemeen en loffe* lijdt fpjeecft-bwb 't is al Delft puyck, * hjant pupiö öeteccBent bp * Sist Je 6y£ onisjleöetlanbergpetgbataetttfgen &onfnggefab?iceeit#/ alleen ««#«*' «ptgclefett faBe* Ongetwijffek (fepb ö'^eec ^OJCftOOJttj van het puca 9*****"*·
der Griecken, 't&clefi onbec anbeceti/ 'tfdbige bcteeclteitt. * €n ött
Delft puyck moet bo^feecnecrMbennaertfijn öctoccit / aengeften *·«.ƒ. *φ meefï alle nucÈuccen/öietiaatïcfe ^tabtpetg aengcrocrtöeDöen/ niet Bi;ickeB van een gemeens obec-eetvfïetittnt'nge bact; oocft ban becnteloen / geUjch vermserthcic in 't fiefcöipben ban be Eaecaen-fjaUe meöe tas gefept* <£n tor meer*««oudcrdont oer öetoij^ dat öefe ilanufatture ban feec oudetpoenljiec ai i$ ge* ίΓΚϊα,β toceft / foo bient oocn gelet/ bat öie ban 3Mft al in b'eettbjc Dertien Donbert/ecmgePiibiiegtett batrde <25?aberr ban ïlollanbt/tot bene* ftcie banöefeüegotiebeifegen öebben/enDcbatbe felfbe grotelpci ban tijö tot tijb Beeft toegenomen/ blijcfet ootö baec upt/bat fp tntSaei 1413. genootfaecnttoacren be Eaecften-ijaile tn een gcooter. ïupmtr te tranfpo2tecen^ 't %$ feec aenmeccfteng toaetbig / 't geen ben €te ... oelfcDen i|t|loi*p-fcD?pbec Speed, op't^aec 1327.beröaelt/banïjmt P „« Comng Eduard de derde, örewcffiiniBSoeberiitDaUmöftöapfönije/ ■ ööojnantentnjcïiboo? toe-boen ban onfen Graef Willem de derde, en joncker jan van Hoüandt, ht$ 4$?aben jonger SSjoeber. (een Dappet doelman/ bie met een groote öenbe Hcberianbfcïte fenecDten / en baes onöec 300. ültööecen / felfss metöeni in Cngeianöt obcvtrocïi) in fön Wh öecfieït/ en opfön Com'nciilijcöen^toeliiebcfitgttoiec/a^ges tioutut fijnoe metonfe ^oïlanofcïje Phiiippa,^ocDtBt banbenboo?* noetttöen <ü5?acf JJMletn ·, ty tóelcïtcoccafte oefen ^c0?pbec¥ genoeg* *sttar. 6tf faem te Bennen geeft/ batbe üeöetrlanberg ban bit Söonbtbeitöanti ^.43. ίφορ niet meet te öetöabDen/ até bat Coning Eduard, booiftjn lang . oecttijf alfjiec tn 't Eanbt/ ïjun afgefien ïtebbenoe degcoote ccM§ue|tett kew SST ote fp öeöen tnetde Eafien-bec-epderpen (b' €ngeife boen ter trjdtnocfj Wanneer, ea oemnenntffe tec toecelt baer banfjeböenbe / rnaec Öiin alleen met ben h fie.den ftanbt-bouto/ ^cöapen-fjoeöen / en 3©ol te bernoopen generenbe; ?/ΓΓοηΓ mtööel gefocpt enbegebonben öeeft/ombeSebet:lanbersibieboo?beei vreemt,en Ia m ïjanötertnge te ontcecöen / en iit felbe m €ngelanb obec te boeren/ Engerd· ttoeïcft tn'tliaet: 1336. fön eecfiebegtufelenöeöOenbe genomen /foo °v*I?tZgtsr w o'CngelfcöeonberrtcopeniJSgetöeelï/ bat be l^ebecianbet^ feöeit die Nermar ote tna / oien tr^ffciöcFten panbel foo langjsf foo meet; bp na ijeeï en al fijn «y* oetft yutjt gebïo^en/ baecfptn tegen-beeï te boomt beaebeeiebjeceltmet °ocku™s~- S-aecöcnen plegen te ftofferen/ alleenlpbe^Bolleupt €ngelanttttrp*loop * ΓΪ°^a^ölÖtftcuptonbeclingeoube contracten/ tn^cöen €ttgelanïr επθ£ipebetlanöt / oocït öp ouöe©^bfiegtenbec ^tebenint gemeen/ E™ .joel tn €ngelanbt al^aen befes^be/ tneïcuercf beeie men onbec bc giiutlegten ban Belft mebe getnfereect btno ·, bet t£ ban licbtelijch af «nemen/bat bcje ftanbelings öaecboo2 &el-eej; tot ^eift oocö nm ■$fff# t»5&*
|
|||
|
694 Befchryvinge
■ wepniö betmmbért {0. 2§l-ï)og-bjel tien toijb-öeWiemDett Ematmet vaa
Meteren»f η fön tiecöe boecfe/ öefeltoc oo^faetn/feecïietinunDatie/obee
■■ontrent Decb'öalf SonDert jaren/in ©laenDeren/fonDeclinge toefcDnjft/
toaer Doo?Bet bo!cKmetgcootemenicBtein oEngelanb (atëöaemaeiïi
gelegen) blucfjtenDe/ Djacïjten alDaer De nonfte Dan Eaecnen-ma&en /
• ?«,«,«» öat/ geiöcnDp fepö/ Daec geöeeï b?eemt enDe nieuto toa&* ©oojtis
ff? fc'{<§ ^ toÖt ÖP liet nocö naDer op De jtrenge ©laccaten en ftcaffe berbolgingen
ei,.*tf«3.» ban jjien / jtl»t ^acc I5Ö9 toaec jj00? öe Plantingen/ met fiaec fa* milten inoberbloeDnaer€ngeïanD blucntenDe/ geijeele «^teDen/ bte
boen berballen toaren / toebecomberbulben / Deel gereebftöap / tot fjet
iüoi-toeren DteniïigD/ mebe boerenbe. 't<B0 toelte geloben öat befe
itoee rebenen De Hanen-reDinge in €ngelanDtgrootelijcje öetiDen tsec*
meerDert/maer Bet geen tien <£ngeïg-manfelf/ banbeeerfïeoo?fp?ona
öpbjengt/ fteeftoocngoeDe gratie/ en të mgeenenDeele te bertoecpen /
toant Defe ^taöt/ Die eertijDg DöOzDe^aperpefloreecbe/cnbiebaec
b^erfie en oube m$$ af geöaD geeft /10 De felf be meerenbeetë al euijt
getoeejt/lange boo* ben ©o?log/ en oocn 't publiceren Dan befe pac*
_ ... caten. UBaer ober eeniglje üarim toecbe alöier ηοφ gïjelianteert De
coüf!Γ SBaccïn en De Stapel Der €ngelfcöe Eaecnenen / De Engdfche Coun
Uenaemt / Die naDecïjant tot üotterDam uectcocnen en nu te 3^o?t i$.
€Docö tertoijlbanouDö De faem Dec^eiffcïje Menen metter ujöt
becDtoeen/ foonamDe étaDt Daer-en-tegen röciiïijcft toe in menicfjte
Eteuweryen toa» ^outoerpen / m oocn banfeerouDe tpDen ïjict al fcöptwn gijc*
en bewiji toeefï te öe&Den / en fulcr geeft te ftennen een ouD ïMbtlegten in't latpn
■wnhoeou- banbenflace 1274. boo^aeffiori^DebijfDeberlceni/enöebclitat
h?« 7i fiS, «iet een btDimusS ofte certificatie ban een Capellaen tot mift/mM'
gewekt. j^eugeabe / Dat men niet meer Gruy t-gei d ontfangen fal ban b'inge*
fetenen ban 3Mft / Dan ban De genen Die üupten tooonen; <&t o?tgume
toooiDen banDe oubefianD-UefielupDeninfojma a$ bolgt:
VicJitmu van Cl \ Niverjisprefentidvifurisvélaudituris,no-s GerbrandusCapdUnus'm ψψ
ecnPrivileg: W/ cupimtu φ notum, quod nos anno Domini M. C C C. viciflmo fixlf mieToruJI- Sabbato pofl duodecimam, qua cmtatur quafi modojittras Mufiriffimt pnncl· geld ontfan- pis Flormtij comitis Hoüdndif non canceüat&s me in aliq: fudparte victat4S>c gen en ial, figiUo fuo fmïlAtAS* deverbo ad verbum vidimus & legimns in H. verba, t o- *TeTene Z™' "ntius ComtS BoU< Wida»° fm de Ό'Ψ Ψ1 l*UiAm Umt.'" ΐ - ftlft'
Delff, dan lutem Mandamus vobis j & volumus qttaenus ab oppidanis nopnsdtLHjt van den gee- non Mdgis recipiatis nee rec[uhatis de grut α (quam α N°bis recipiunt ve ,
|
|||||||||
|
nea die buy-
etA woaen |
|||||||||
|
quirunt) quam vos de tademgruta recipitis ab Mis, qui extra diBum opiaum
|
|||||||||
|
ien# morantur. anno Domini M. C C. Ixx. porto9fertaf*xt*P*fi°aMéS»*
tivitatis btatj Johann'ts. ©m nu te berflaen toat epgmtlijtu Gruyt-geid ψIJta1 JgJ^
fdfDe tot nocD toe nergens naDec onDertoonDen al^ DpDengcieeiu^ |
|||||||||
|
van Delft. cg$
ïfadrianüs junius, banüoojn/betoeïcneeïöerg?in fijn btftïfflWwt ban verkIariliE,
$atabia ofte oub lollanbt / fp^eecfcenbe ban öet mijt bes* <&nw$ ι van het s fepö/ het werd inonfe Moeders taele Gruyt-geldgenoemt, 'tfyofonie Gruyt-geld,;
Voor-oudersdit woordeken van de Vlamingen ontleent hebben, dewel- ke degroenigheyt derftaende wateren, die in de Somerdaerop groeytj indrijft, end'Eendeneenaengenaemvoedfel is,Gruyt noemen, 't wek - keby ons oneygentlijckCroes ofCrooft genoemt werd, alfoo dat Gruyt geld een Tholi'oudezijn, welck gegeven werdt omhetGruyd van hei water wech te nemen endé te reynigen, ten eynde de Brouwers met haer fchep-vaten en emmeren klaer water om den Mout-dranck van te brou- wen, tot het gebruyek der meufchen mogen fcheppen.* <£n bit eit 10 *lun- ^atk*ï foobjeemt niet/aengefien ban oubtö öet uinnelanbfcbe toater/ beel ZmlrfT'
wmtt fiflle (tonb / en bienbolgeng meecbec Croog fubim toa#/ a$ Μ iegentooo?btg / bentiitgbemeerbeiljeptbatt Mupfm boet/ enbe öelijcn altBang ntemant öupten be ^teben of ten platten ïanbe eenige 25?oin»erpen oprechten macD calss tn't berbolgö ηοφ naebec fullen iioorcn) foot^ nu binnen befe^tabtmemantanber0getooonboo?f}et öeDjupcn be£ fcriatet#/al$i be 2S?outoei# alleen/Bet <Ö5?upt-gelb te öeta* lm/ btetoel-eei· (boïgeng begetupgemffe ban ben auteur Uoo?f3) ben Öonbectfïen penningB baeu boocen betalen ïnofien/aenbe Heeren van wat &η**« Waffenaer, als 25ut:cii-gcabett ban Hepben/en Eeen-mannen bec Ctea**e» van Waf- ton ban^ollanbt/ öocB nabeifanb öeeft men ban pbec b?outote ban ÏSJ'ïSÏ cen-en-beertig fïotnr-tïutB lanen / op een feecnecen tauic gefïelt / toaec Graef, «ι· jan be eene Delft laefï toegenomen Deböenbe be Coninglöcne JlBajefteit ™eJef de. < fan ^pangfen / alss <0?abe ban ï^ollanbt/ enbe nu tipt nratfjte ban £™e;f7;^! fcecftew öeleeningeinöetberbe^ooft-ftucö * geinfeceert/bpbe^tab ken. pelft ontfangen en geïjeben ujerb/ betoebec4)elftetoei>eöoo?ti)eDüeni ·"si#f.m f be boo?noembe peeren ban 3©af]fenaet/ig nocb onlange / geltjtn op oeooo?fepbe plaetfe oocït té geboceew/ * bp be «^tabt aengenocDt / en ·* s><*p. io* Jfecb atënubaecboo? mebeingebo?bert/ toataertgaetb'anbereacep* ρ en ongelben op be Jöfewn/ fullen %kt na nocD bolgen. Boo?t£ öeefr f felf be <6?aef fim$ / W Ut boo?gaenbe aen m ban ^eïft gegeben wmt biervaten baentaoocïsbe Mudde-penninckban'tïftoo?naen w® rabt gefeijoncnen / gelöcn ben b2fef baecban Siec boben bp 't bec* m banbe üoo?n-mai*et fê getöont.* €n gemerent ban oubg ben 9Sk*i- *· Jzoiianberss metgeoo?ïoft-toag / metanbere Hoppe ïjaec 25ier teö?otJï «en alömetbien/ toelcöen fp genoebt öabben ban ben <0?abe/ foa mt Willem de vierde, in't^m 1340. aenbe25?outoec!Sban^tift aievanm& ïï?ï «foeoteceegeben/ öat fP Daet^iecfelf^fouben mogen öop^ £«f nier ^n/ofbei|oppefootoelbananbece al!Sban'0<©?aben-toegen temo^ reifstema- Feoopjn/alleenUjtöonbecgeringeconbitie/ batfp/boo? '$m& ΙΓόηΤ/13 2SWW elcfte tfjien baten 25tec/fouben op-ö?engen eenen bollanb? wat co;^_ KrJJöy of tbaaelf bentergr ^ulcr bat be ^tabt boen tetttjbt met tica» 'Sren b?n α0βϊ,β ^iecen el feec getïoreect öeeft / geujcls upt ben b^ief ftoo3enfcDijnlöcli|ilö^. W4* |
|||
|
$g6 Befchfyvinge
Willem Grave van Henegou wen, van Holland, van Zeelatidt, ende
Heere vanVriefland, maecken condallenluyden, want veel cro- «uÏeendc ningen, ende ftoots geweeft heeft, tuiïchen onfen goeden luyden δ * den Brouwers van Delff, op die een fyde, die wel clagden ende croonden
dat onfe Gruyters van Delffalfoe goede Hoppe niet en gaven daerfy haer goet mede bewaren mochten, ende als fy hem fchuldig waren te geven, ende tuifchen onfen Gruyters van Delffop die ander zyde, die wel croon- den ende claegden dat hem de Brouwers niet en brochten alfoe geel gelts als fy fchuldich waren te brengen, na dien dat fy veej[ brouwen, ende om defe croone ende-claginge voorfz, ende wel meer ftoots, daer ai' ko- men mochte te fchuwen tuiïchen ons ende onfer Stede van Delff, foo fijn wy by guetduncken ons gemeens raeds over een gedragen mit onfer -goeder luyden Schepenen ende Raed, ende onfen gemeenen guede Iuy- «den van Delff, dat van defen dage voort elck man binnen der Stede van Delff, die brouwen Hoppen Bier, of namaels brouwen fel, hun felven Hoppe fel, ende daer af toe felmen ons geven, of den geene diere van ons of verlienf.zijn j voor onfe recht vander heelre Hoppe, of voor der geeme recht diere van ons of verlient fijn, van elcken thien vaten die men bin- ,nen Delffbrouwet, alfoo als die cooptxian den Brouwer betaelt twaelf •jpenninck hollands, of fulckpayementalsmen ontfaet van onfen renten, vaten van achte vierders, ende hier by en fullen wy noch niemant van on- fer weegen geven noch leveren eenigerhande Hoppe , ende mits defen cwaelf penningen voorfz te geven van thien vaten als voorfz is, foo lel- len onfe Poorters van Delff voldoen , ende voldoen mogen ons, ende onfen nacomelingen>ende allen den genen die recht maken mogen ander Hoppe tot eeuwigen dagen, ende fellenfe daer mede vry ende quijt hou- den van ons ende onfen nacomelingen, ende van allen den genen die regt hebben moigen van onfen wegen of van hoir felfs wegen totten Hoppe, ■voort wairt dat faecke dat men eenigen Brouwer meer eyiTchede dan hy belyde wilde, dat hy gebrouwen hadde,daer foudehy rechtevoortee- nen eed voor doen, den geenen die yan onfen wegen eyflehede, ende dien oorlove wy dat hy en felve ftaven moige, ende daer mede feilen wy ons gepaeyt houden, ende mit defen over een dregen voorfz, foo fei- len te niet wefen alle brieven ende hand-veften die geweeft hebben voir defe tijd > ende fpreecken of fpreecken mogen, of roei en mogen Jeinictl recht vanden Hoppe, fonder al archlift, in oirconde ende kenniiie dat alle dde poin&eii voorfz wettelijck ende trouwelicke fullen worden ge- houden van ons, ende van onfen nacomelingen, foohebben wy defen brie open befegelt,wthangende mit onfen zegel. Gegeven in den Hage ae Vrydaegs nae derchiendach in't Jaer Μ c c c ende xl. mt CÊtijt ban't iop-geïii/fcöijntïnaliecpnt tm'-WejWHJ lö(
fcoojnoemt gecomömectt te sön/ aeneefïen Öet mwen tOJt out . 0mM§& toert smomuwatë mm anöeren tt ffcn m 1™^W |
||||
|
van D έ ι f τ. e>97
Seleenüiöe ban Bepfec CareL* mn booi i^fc bcrgnmtinslte banbe * #w#«* ,*
i&aef/ m bitöobenfraenöepjtbiiegtebegtepen/ igbooznamemlücïf Ooi (j> rong gefcljiet/bat ben.rtjcHbom bec 2&ucgec# ut toepmgSamnbappcr ™,Je» riJk* fieefttoe genomen/ öetoüïbieban^clft alleen / en memanb anöerg B°Zw"s fiefe b?pïjept toegelaten toa£ / en bat Daec 25iet obec-al begeert toerbe/ van Delic. bermttg ijet boo? bc goetDept^er l|oppe / en om Daer ifcötetun aenge* nameitfmaeciMgelijeïi Opmemsoochberïjaeït} feer ober-een-quam £«^1«'*"' |
||||||||
|
metijet Eonöeng-bteï: ber €ngelfcD<m/ enbe Detiambuccöfcïïe ber Deurche
|
ice
eert
|
|||||||
|
CmtOtffcfjenl* ^oc& ben felföen ^ucteuc geeft ficö onber correctiefo<> bes
j)tccinnu.0-öcepen/oftenmmilenauaiöCHonbecrecötgetoÉeii/bat8p STw alle öefe buigen öiein bit Piibilegie betbat toecben / 03?aef 3®iöem öe μΣ»! *. ttoeüe (bfcootïi fêoomfcö €oningbjasijbecfieecbelöfetuefcïj?üft; toa«t uptöe acre ban't^ibtlegiefelf^/isiitcötelötntesten/ bat öpïjfer in gebtoaelt öeeft ♦ ^e felf öe <i5?aesf 3©«lem öe l^toöe / Beeft ttoce 2Ba«» öaec na ben$oo2tecen ban 3Mf* (om meentgen tcoutoen bienfï biefp Demen fön ©oo?-ouber?$ öaböengebaen) nocö baec-en-boben onbec aitöere bereeringe berleent be ïfêaecïtelaerbpe en €oo?n-mon|tecsf/ Maeckdaet- 't geen Bi» met ober uuöe termen noemt be borry Makeiaerdyentetden d>ccn c<?°- uytietten van Gooren, 't $mealmebeg<moegfaemaientoöfïenbe te ben* XSM neu geeft/bat be Coopmanfcfiap ban €oo?u en <©2anett/.to£n tepttjb al [tiOÊtgeWoeptëeöben/baecnabeiinregettfpin'tSiaec i4n,ban Wil- lem defefde, foo fjeecltjtfien boo?-regt bat geen ^teben banHoüanbt ofi^cetanbt/geeneimpofitten ofte eenigcrDanbe lajlen meerber wog* ten jteiien op eemgfjegoebecen ofteitoopmanfjtfjappenberltoQjteren jan (©elft/ ban fp op Daec epgenünttJoonberg goeberen beurbenenbe letten ί l^et toelcu boo^aer geen geringe emolumenteiunboojbeeleti moet toe geb?agtSebben/ fonbccungeatëlietnaberDanö boo? Ifèari* njtuaenbanaoflenrtjeR/ alggetroutatgetoeefi jijnbe aen onfe €>?a* o n/ p?ouU> usacia ban 25ourgonbie/ en nu nae Baec boot tnöaee Piaet jgefuccebeert 3önbe / nvt Saer χ 487. ter faecfce ban \&%&m& wn mmummWtt enbe geampïieect. sximiliaen ,by der gratie Goids Roomfche Coninck, altijds ver- Confirmatie
meerdere'srijeks.,; ende Philips by der ielver gratie, Eerts,Her- tothetPri- £^vanQ0ftenrijck,HanqgevanBQurgongen,,van Lotharingen van JJJfJJ,™" raband , van Lembourch 3 van Luccenberch, ende van Geldre , Gra- fefde, in άι- en van Vlaenderen, vanThierol, van Arxhois,. van Bourgongen, Pa- to 3 Novene 2Inen'van Henegauwe, van Ho.Ilandt, van Zeelandt, van Namen, en- IVnlllbl I Yan Zutphen, Mare-graven des heyligs.rij.cks, Heeren van Vries- ïiftjngevaa ien ι vanSaans'endevanMecheIen: Allen den geenen die defe pre- deDdffchc nce lefteren fullen fien faluy t: Alfoo van wegen onfen lieven, ende wel BKrcn*
g minden die Burchineefters, Scepenen,Raiden,poirtersende,inwoo- "ae, onfer stecje van ^elff jn Hollandcons verthoent is ge weeft, hoe ζ over den tijdt, van wijlen onfen voerder Hartoge Willem in Beye- ^Tttt ren»
|
||||||||
|
$9$ Befchryvinge >
ren, doenteïtijdtGravevaftHonandt,endeZeehndt, te weetenc fo'e
Jaer duyft vier hondert eudeelve, de voorfz thoenders hebben geweeft endénoch fijn, onder andere dingen geprivilegeert,datniemant vanden voorfchreven Steden, ende plaetfen van Hollandt, ende Zeelandt,moi» gen imponeren, noch op-ftellen op die goeden,Bier.-Coopman-fcepen, üoch andere dingen, hoedanich dat die fijn vanden voorfchreven thoen- ders, hoger laften noch meerder prijs dan op hoire eygen goeden doende, ende ftellende fijns» ende feeckere andere poin&en breder verklaert inden brief van den felven Privilegiën, van den welcken van woirde tewokde. 'tinhouden hier navolgt, endeisfulck, ^tec mttbolgtie Det idiotie* öie&an Hertoch Willem ,info?ma/ Settoeleg JBp om feo?töcpt^M*
Ufykt fulien o&erfïaen / tiotlj t'3jwec tijöt op't <gaer i*"· fo on^ $f* liorifcB-toeriiaelofteoet ttoeetfê-iieel feëncmael laten tttfïueren/ aen* geften UtUtftyèpU attöerê faétnen/ Per nietten g?öpoofïe öfenenW tttficpeöjelff. .güUètitieröaiÏJen metöéfe (pjtncipaiöcft tot onfe reten ftrecïtenöe) aileenUjfetooojtgaetuaïsstooïöt: Ende hóè-wddatachter- Volgende defeh, dévoorfchreve thoenders, die principalijcken gefon-
deert fijn, ©p die Brouwerye, gewoenlick fijn t'allen tyden, te doen voe- ren , vercoopeh ende fly'tën in veel plaetfen ,ende Steden van onfen voor- fchreven lande», van Hollandt , ende Zeelandt, haer luyden Bier,keuyte, ende andere goeden, Tonder daer van in fommige plaetfen belaft te wefe- ne, maer onbelaB fijn gebleven, naef vvtwyTen der voorfz Privilegiën1, defen niet-te-min het is oock gebeurt dateenige vanden voorfz Steden, ende plaetfen van Hollandt ende Zeelandt, omme heur-luyden eygen proffijt, endeoorbaer ende omme te verdry ven, ende te bannen dat Bier vanden vooriz thoenders hebben hem Vervordert hoiger te ftellen,,die Impaften,endeExciJs, vanden voorfz Bier van Delft, danfyop heur- luyden eygen in-brouwen Bier doende fijn, *t welcke niet taraelicken en is te doene, noch die voorfchreve thoenders en behoirden dat niet te la- een gefchiene, maer fy en hebben daer niet, of lettel op geacht in tyden voorleden menende dat hem-luyden, niet alfoo prsejudiciabel foude mo- gen wefen, ende dattet hem-luyden tot geenen achter-deele, noch tot quader confequentie comen foude , niet te min eenige vanden Steede ende plaetfen van Hollandt, ende Zeelandt hebben haer geporret van foelanckfoemeer de voorfchreve Excijfe te hoigen, ende haer-lteder voorfchreve Bier, keute, goeden, ende Coopman-fcepen meer belaiten, ende hoger te ftellene, dan fy op heur-lieder eygen Bier, ende keutebin- nen heursfelfsfteden, ende plaetfen, foodat de voorfchreve onfeftede, ende de neringe van dien, daerby gefeepen ware grotelick te verminde- ren , ten ware datby ons daer op voorfien en worde, ons verfouckende dat gemerckt 't gunt dat voorfchreve is, ende fonderlinck den dienitdie fy hier voortijts ons gedaen hebben ende noch begeren te doene, ende te ëynde dat de voorfchreve onfe Stede niet en vervalle, noch tot geheeia Miyn&eacomme^'tweickfouden mogen gebeuren, mits dat de nerlJ| |
||||
|
Van ï> e t ι V. 4β$5
V2ü derBróüwerye, die de prineipaelile is, vander Voorfchreve Sceede,
geheel ende al ten nieten gaen mochre,ons believenhem-luyden tecon- firmeren de voorfchreve Privilegiën, ende hem daer op verlenen onfe gratie; Soo eift, dat wy defaicken voorfchreve over gemerckt, gene- gen wefen ten beede, ende begeerte van den voorfchreven thoenders ende hier opgehadt'tadvijs, ende goet duncken, van onfen lieven ende ge- trouwen Neve, ende Stadt-houdere van Holland, Zeeland, ende Vries- landt, den Grave van Egmondt, ende vanden luyden van onfer Gamere ?an den Raide in Hollandt, den voorfz thoenders omme defe, ende an- dere redenen wille ons daer toe porrende, hebben geconfirmeerc, geve- ftigt, geratifieert, ende geapprobeert, confirmeren, veftigen, ratifie- ren, ende approberen 't voorfchreve Privilegie hierboven geincorpe- reert, ende even verre alft noot is, hebbeu hem-lieden wt onfer fonder- linger gratie, ende rechter wetenheyt, geconiènteert endegeven, con- fenteren ende geven van nieuws mits-deièn de voorfchreve Privilegiën, omme van nu voortaen, daer van tegebruyekeneendeuferen, over al in onfen voorfchreven landen van Hollandt, ende Zeeiandt naer de foime, ende inhoudende vanden brieven, vanden voorfchreve Privilegie, be- houdelick dat de fel ve thoenders fchuldich, ende gehouden wefen fullea binnen onfer Stede van Delflfop't vreemde Coren, ende andere goede comendealdaeruyten anderen Steden, ende plaetfen van onfen lande van Hollandt ende Zeeiandt niet meerdere, noch hoiger Excyfen fetten, ftellen, of ordonneren, danfyop heur.luyder felfs Bier, Coren, ende andere gueden gewoonlickenendecoitumelicken fijn te ftellen ende or- donneren, behoudelijck oockin anderen faicken ons rechts, ende elcx anders in allen, ontbieden daeromme, ende bevelen onfen voorfchreven Neve, endeStede-houder, van Hollandt, den luyden van onfen voor* fchreye Gamere vanden Raidealdaerjende allen anderen onfen Jufticierenf Officieren, heur-luyder Stede-houders ende elcken van hen, die't aen- gaen fal,dat fy van defenonfer jegenwoordiger gratie, confirmatie, ap- probatie, veftinge, ratificatie, nieuwe Octroye, endeconfente,gelijck endeinder manieren als voorfchreven ftaetdoen, ende laten den voorfz thoenders, endeelck van hen, volkomeliek, ende vredelick gebruye- *en jende genieten, fonder hen daer tegens te geven noch gedogen, ge- geven te fijne, eenich hinder, letfci, of wederftoet ter contrarie, wane °nsalfoe belieft, gegeven in onle Stede van Brugge, den xxx. dach van ■Meye in't Jaer ons Heeren duyft vier hondert feven - ende - tachtich, €ndevandenrijekeons Maximiliaentweefte. endeftont onderopteploye geichreven, by den Coninck, ende B. Ie Feure, mit feeekereiïgnatuyre, «nae noch, collatie is gedaen , Sigiliata de expreffo Mandato regis, ende «och Douuebeke. €nfce alg tte ^taöt/te» tpttëbatt ^CrtOCQ Philps van Bourgondien,
^e(eptdegocde)nunt^all«niM)o?öet^ouUwntian^wrgn/öiealïi^
€tttz toegeit
|
||||
|
i
|
||||||||||||||||||
|
Befchryviög'
|
||||||||||||||||||
|
7&0
|
||||||||||||||||||
|
T>eiven«« toegenboo?öelabenenanbecsoücrbioetiicD Mtmnüm$itfmtm®
ai vandeeer- en bat öfen-tooïgenbebe CtutitnecttÊ itïecc en ni eer floreeube/ foö 3ijn fte die de ö'fïngefetenentoanöefe^taöt/ albanbeeerfïegetoeefïöiec teEanbe/ ëbbeïiit öi«löe^abiöatieeniieBantecinöetót:5eeiieii&inaenge))angen/oeUj&fp
werkgeikit. om biereben ban benboowmbenllertocii toerïtregen öet-#ctïop out fjare ^aten tebergrooten en anberc b2pï}eben meer / a$ b^eber Bljjifet .jijtt be tooo?ben felfsï Dantm fi?tef tnöct berbeiuooft-tfucb geinfereen/ '*-5,wi»vtnmbato ben 3. iulp 145,1. *fult$i$i batbe^tabt^elftmDictee/ / ♦ 77- oberbïoepenbe. ban neeringe enbe teel-baer t / onber be geacbfïe Coop* * s»* ·β*Κ fieben ban gsïjeei 3$eberlanbtgereecuent toerbe.* 3©aec ober be geniet *S2' « 2Cuteur ban't lof-tapijt niet Beeft naer gelaten te feggen ί Een Stad, die ftoftop'fi puyk van drank en wolle kleding ·,
Optydeltyckgemack*. en rijekeScheeps-uy treding. |
||||||||||||||||||
|
Inclinatie
i er Graven van Hollandi voor de ,!Brouweryen «ot pelftj |
€nbeemtfé be €oopmanfcöappen sim/ bestel enbe *tïteBacmbanDcit
éStaet/ en bat ben JkBat-ïuit bet* <®?aben ban iiollanbt geen gering* emolumenten en berballen baer af aen en guam / foo Beeft ten allen tp^ bengebleecïtenbegoebefo^gebiefpboojgaeng gebogen BeDben omoe 23?outoerpen binnen ϊ}φ «^tabt in alle manieren te maintineren/ a$ |
|||||||||||||||||
|
SönbebepiincipaeJfïe ioofMteringe / niet alleen ban befe &tab/nwt
wtU banbe ganfcBep?obtncte/ t'eenemael bejïaenbe in Coopmait* fcBap ban€oo?n en alberöanbe <®?aenen. &en boo^noemöen Iger* tocB Phiips de goede, Beeftbegfaerg te booreneer Bp bebergvootinge |
||||||||||||||||||
|
feroerende
die Watet- meulens in
faveur vande Brouweryen wei-eer bin- nen defeSead gsinaeckt. |
banbe ^abenconfenteecbetottönfecbatte ban Bet toaterboo? öe 2S?ou*
ïaerg binnen befe ^tabt / nocB een ^anbbefle berleent / Deroerenöe ψ fiere 3©ater-meule / ban oubtg bp befe ^tabt/in fabeur ,banbe25?f«* iöerpen / op gerecBt 5önbe/ toeleïterg Copie autenttKO. &P ψι fuuen tn boegen/ bermitsi baer tipt niet alleen te bemerenenté/ fjoebeelftcij ben lertocD benenbe aenbe 2$?outoerpen gelegen te3ön/macr ooenjoe |
|||||||||||||||||
|
Bettoateröierte^elfttoel-eerfcBömgebloept enboo?gefpoelt tefieti*
öen/enbeanbereopwercfeelöcfe^iïwöoojbe liefBebbeo* ber oube^ öacBtemffen meer* Aite-tari ρ Hillipsby der gratiën Goids Hartoge van Bourgongen, van totha-
Oötfoy dien *? Hngen, vanBraband, ende van Limburch, Grave van Vlaenderen, ?<tngaende. yan Anoïé j van Bourgongen, palatijn van Henegouwen·, van Holland, van Zeelandende van Namen, Marc-gravedesheyligen rijcx, Heere van VrieilandÊ vanSalins, endevan Mechelen, onfelieve ende getrou- we , de Heere van Laimon Ridder, onfe Stede-houder ende die ander luj> de van onfen raide, byonsgeftek,endegeordineertin onfenLandeva Hollandt, Zeelandt, ende Vrieftandt, Saluyt, ende minne, wy to>W*n ©ntfangen dieoitmoedigefupplicaticYanonfenJievcn geminden ^"χ* |
||||||||||||||||||
|
van D e t õ ô. yof
meefteren. Scepenen, ende Ra-ide, van onfer Stede van Delff, inhouden-
de hoe dat onfe voorlchreve Steede pnncipalijcke gefimdeert is op die praftijcque, endeneringe van Bier te brouwen, daer of wy nemen ende buerenièeckere-rententer caufevanonfer Domeynen , te weeten'treche dat geheten is Grate-geldofre Hoppe-geld, ende is wairdat in voorle- den tyden die voorfchreve van- Delff plaigen te hebben abondatie endo overvioetheyt van waetere, ende dicket vernieuwet by den vloet, ende loop die aldaer plagen te lydene, ende te lopen, voor die tijd , dat om die wel-vaert vanden platten, ende Nederlanden verfien ende geadvifeert was, dat men maken ende leggenfoude, feeckere kayen, ende dijeken , om dat te wederftaen, in fulcker manieren, dattet water wefende binnen onfer voorfchreve fteede, nutertijdtaldaerftilleblyvet leggen, ende te malen,daeromIichtelijck ftindte, foo dat men van die voorfchreve wate- re, op dattet daer alfoe ftille bly vee leggen, ende daer ia anders niet voor- ficn en worde, geen Bier en foude moigen brouwen , dat tot eenigeri proffijte foude mogen komen, daer mede· die voorfz pra&ijcquen, ende neringe vande Brouwerye gefcepen wair verloren, ende te niette te gaen, 't welck grotelicx wefen foude tot onfer fcaide ende intreft, ende ter eeu- wiger verderfenifle van onfer fteede van: Delff, alfoo die voorfchreve van Delfffeggen. Dewekke-vanDeMFomtefcouwen >endetewederftaende inconvenienten ende hinderniffen die daer in komen mochten, ons ende onfe voorfchreve fteede van Delff hebben doen maecken, ende timmeren een Water-moolen,omdoordefeIve Hooien te trecken, ende te doen werpen, als des van noode es, water wten flooten, veften, ende graften? van onfer voorlchreve fteede die van hoire vryheyt fijn, om te comen in- vallen ende lopen inden water vanden felven onfer fteede, daer men of· plach te brouwen, ende alft van noode is, die te vernieuwen, mdt te-ver- verfchen, die welcke Molen alfoo gemaeckt mit hoiren toebehoiren, fy niet oprechten noch ftellen en fouden dorven, ten wair by onfen weeten, ende willen, ende confente, daerom iy angefien defe faecken voorfchre- ve , ende dat daer by onfe voorfz fteede, noch die fterckhey t van dier geen hinder,nochkranckheythebben, noch lyden, fooiy feggen, ons oet- moedelijck gebeden, ende verfocht hebben-, waerornme wy defe faecke gemerektendeovergefien, begerende de wel-vaert, oirbaer, ende on- derhoudenifle vanonfer voorfchreve fteede van Delffj hebben den voor- lchreve Burgemeefteren, Scepenen, ende Raden van Delff voornoemt· geconfenteert, ende gewillecoirtjconfentere, ende willecoirenhem-luy- den,daer of gevende mit delen brieve,datiy defe voorfchreve Molen, mic> haer toebehooren, defe werven doen rechten, ende ftellen in behoorlic- Kerplaetfen, daer fy beft dient, om daer mede te doene, ende te gebruye- fcen) om die wel-vaert van ons, ende van onfer voorfchreve ftede, gelijk^ endeindermanierenals voorfchreve, ontbiedenu daerom, committeren · ende bevelen, mit defen jegen woordigen brieve, op dat noot is, dat ghy· ^ van onler voorfchreve gratie, o&roye, confente j ende oorlof? in al- cm 3 i©e-
|
||||
|
. 70Ζ Befchryvinge
foe verre dat immer niet en fy in prgejuditie, ende hïnderniffb van ons,
ende van onfer heerlickheyt, noch oock van den gemeenen oorbaer, doet gedoecht,endelaet daer of, dienvoorfchreven van Delff volkomelick, enderuftelickgebruycken, ende genieten, Tonder eenigen ftoot of moy- nifleter contrarie van defen tedoene, in eeniger manieren, wanttet ons alfoo gelieft gedaen te hebben, gegeven in onfe fteede van Bruefel den xii/\ dach 'm Junio, in't Jaerons Heeren duyfentvier hondert ende vijf- tien, , onder onfe zegel van't fecreet, in abfentie vanden groten, aldus geteyckent. G; de Bul. €n om foo toeeï boenïijcfi mag te p?eeafeeten aïïe frautien en be^ocïj
Ut tot naöeel tiantie IfeoöpmanfcDap fouöe mogen gebeuren / geeft öcn felf ben pjtlpg binnen ö?te toeecften Daer na oocfc geoiöonneert enbe ae* fïatueert/ fjoetoeei öatpemanötCautionartó (ofte een anOer tot öo?0) toftlenöe (treeften / in öie töOt gegoeö mo|te 3ön* Rijckdom ρ Hiliips by der gratiën Godts , Hartogevan Botirgongen, van Lo-
mrifenbml tharingen, vanBraband, ende vanLimburch,Gravevan Vlaendercn, nen Delff, Artois van Bourgongen, Palatijn van Henegouwen, van Hollandt, van ledert dety- geelandt, ende van Namen, Marc-grave des heylichrïjcx, Heere van pïïiipVdt Vrieflandt van Salins, ende van Mechelen, doen cond allen !uyden,al- goede, foo die van onfer fteede van Delff, ons getoent ende te kennen gegeven hebben, hoe dat nair ouder coftumen ende gewoenten vander voorichre-
ve fteede, een Poorter aldaer die geguet is tot thien ponden hollants die mach ende is ontfangen yemantanders het fy Manor Wijf , te verborgen te recht te brengen, ende dat overmits dat by gebreecke van guede ande- re voorfchreve borge dick wyle, ende menichwer ven, kleyn oi luttel ver- hael is, mits kleynheyt heuren goeden, foo ift iomwijl gebeurt hier voortijts dat die Heere ende partyeonbewaert bleven fijn van hoirenreg- ten, hetwelckeeenonredelicke faickeis, endeopdatalioe lange blyve ftaende geicepen waer, daer in noch meer frauden, ende boesheyden te gefchien, ende gebeficht te weiden alfoe wel *t onfen fcaide, verlies, ende achterdeel als van partien, Soois't, dat wy die hierin begeren, ende wil- len verfien terbewaerneffe van onfe, endeelcxanders recht dietaengaen mach, ende omme alle booshey t te wederleggen, ende op dat die Heere ende par tye te bet in heuren rechten bewairtT, ende verfeeckert moigen fijn, hebben gefeyt, gewilt ende geordineert ende by defen brieve, daer op gehadt goet advijs ende rijpheyt van Raide feggen, willen ende ordi- neren, voor ons, ende onfen erven, Graven ende Gravinnen van Hol- landt, dat nu voortan niemant wie hyfy, hyfy een Poorter of Poorterfie ©nier voorfchreve fteede van Delff, en fal an dien mogen verborgen in onfer voorfchreve fteede, hetfy ManofWijf, Poorter of vreemde, nog daer toe ontfangen worden, het en fy dat die geene die alfoo fal willen en- de begeeren eenen anderen te verborgen, te rechte te brengen, njeke en- |
||||
|
van D e L κ τ.
|
||||||||
|
70?
|
||||||||
|
degegoet fy tot hondert gulden ryders toe of daer-en-boven elckenrv
der vander wairde van vijftien grooten, onfer vlaemfcher munte, ende anders niet, ontbieden daerora , ende bevelen onfen lieven, ende eetrou wen Schout, Burgemeefteren, Scepenen cndeRaide onfer voorfchrevè fteede van Delff, die nu fijn, ende namaels wefen fuUen, ende alkandere onfen Jufticiers, Officiers> ende onderfaten vvient angaen mach, heureri Stcdc-houdcren ende elcken byfonder, foo wyefcarpelixtkonncn ende moigen, dat fy defe onfe Ordonnantie, ende al 't inhouden van defen on- fen bneve onthouden, ende volkomcn,iondcr daer jegens re doen eaen of laren gefchien, nu noch 'm toekomende tyden> in eeniger wijs, ter con' trary, want ons dat alfoe belieft, ende begeeren dat gedaenfy, in oir- eondendefenonfen brieve, ende onfen zegele daer an gehangen, geee vemn onfer Steede ran Brufele drie dagen in Julio in't Jaerons Hieren M,c c c c. ende L, onderteyekent bymynen Heere, denHartoich De Ia Port E, feStth r2$ vT« m ^^tpm mumjn Set mtw ban ve^e
^ertOCP Carel van Bourgondie, bp genaemt de ftoute, fceg Maertf middelen toi
147|. omme een ^upcBec te mogen maecben op ben Hepbfcnen^bam/ vervei%
mitföato een ^cBot-beuc boo? be (ieene mwmmm ifflm «" %TG' m ©oo?öuccö/ en een anbee boo? be fïeene 25?u8ge obeï beMtSw "«&>· paectjp boegenbe/eenfoimeïe^jtionnamteopöetffMptenenbeottflVire' in'twclk ten ban befe ©erlaten m .Suipg-toeccBtn / ten epnbe be Eanberpen £cflelti öoo? b-operatie ban btenv geen fc&abe en guame te ïpben/en mni ^outoecpen binnen befe&tabeebentoel ban betfcBec toater ais boor oefen moften geaccommobeet* en booten toecben/ gemerfit be <®2acö* ten m bie tpben/foo btep mertoefenbe/be 25?outoec$f/bp taoae ^omec^ «temetmetb?ac&-toatecfcfjpnengegueltgetoeeftte 3ün/ toaectegen ae boo?gemelte 3ü>atet>molenöaec atë-ban toepmcD Wit nonnen L· Κ ^(Pnöcïj meecbecbeDulp-mtbbeïen öebben geconcipieertenbe «emt/toelcite^p?actöCBe/becmiti boo? b'önbeKbtnbtnge bt'eniïe* TO bebonben 3tfnbe / nocö öebenbaegS meerenbeefê in mm toeebe «wöouben/ gelijcn oocït be &cBot-beuren aenbe ïierfianje boo?be SE'SPAlm öoeil ®*mt/WtÜ onlangs* ftjn gerepareerr/ Mlm fi gaen!mmm m m mm *&&#***# m &# |£ Arel by der gratiën Gbids, Hartoge van Bourgongen, van Lotha*
ve va""!?" 'Yan Brabaad»van Limbourch, ende van Lutfenburch, Gra^ van Vlaenderen,van Artoys, vanBourgonge,PalatijnvanHenegou- heJ; "ollandt'Van2eelandt, ende van Namen, Mare-grave des Motivei ter SPr,CXï Hcerevan Vrieflandt, vanSalins, ende van Mechelen, "°°Γβηϊβ-" neJff r enluydcn' aIfoodie vanden Gerechrc van onfer fteede van ™\%ί*£
^rt» onfe lieve, ende getrouwe Stadt-houder Generael, ende Raide o&rov, van
|
||||||||
|
704. Befchryvinge
van Hollandt, eenen feeckeren tijdt geleden geklaegt , ende te kennen ge-
oéven hebben, hoe dat in droge jaer-Cchairen 't water binnen der voorfz fteede van Delfffoo kleyn, laich, ende brack is ,,dat fy in't ftuck van der neringe van der Brouwerye grootegebreeckendaer byJhebben endely- den, wantin fulcke droge tydenal't Bier, dat zy brouwen>brack is, ende qjet verfch,'twelckefy-lieden feydendat gefcepen was, te komen tor, verderielicken fcaide van den gemcenen Poorteren, ende inwonende van der voorfchreve fteede, want die voorfchreve fteede van Delffalleenlick gefondeertis op cieneeringe vander Brouwerye j.ende om daer in te re- ^e"keptVW* nie<^eren' tenminftequetie, foo hadden fygeraemt een Sluyfegefet te
wefenin de Zijdwin by der overtoch, om dat Rijn-wate.r.cel>ringen,deur die.voorfchreveonfe fteede van DelfF, als des noodt wefen foude, ende eerft een Scoudoergemaeckt te wefen, voor die fteenen Brugge tunchen Rj jfwijck ende Voorburch> ende een ander voor die fteenen Brugge, die voor den Siecken buyten Delffleyt, overdieKerftange, welcke Schot- deuren men fchieten ende laten vallen foude inden grond tot airetijd, eer men die Sluys ftaende inde Zuyd- winde op winden fouden, ende ais men die voorichreve Scholdeuren neder foude laten vallen , foo foude mea terftont, diean,dere drie Schot-deuren ftaendeafter Dijxhoren in Lots- wateringh, ende in Monfter-watering op winnen, ende .die open hou- den , alfbo lange als die voorfchreve twee Schot-deuren, te weten onder die Voorburchfe-brugge > ende, onder die Kc^ftanfche-brugge neder gc- .flootenfoude wefen, welcke Sluys ftaende in deZijdwin mentotgeenre tijdt open doen en foude, om 't,water daer in te laten, ten waire dattet water foo laech waere in die vaer t, dattet een voet beneden dat peyl fton- de, gelijck die voorfchreve ramjnge van den voorfchreven van den Ge- rechtevan DelfF dat breder inhouden, ende begrypende was, die felve van DelfF onderdanichlick veribuckende, ende begerende, dat wy hun- luydenconfcnteren, ende toelaten wouden die voorfchreve hoir ramin- ge te mogen ter executie leggen ♦ ende want w-y der voorfchreve onier fteede van DelfF gaernegevordert faegeninfaecken die redenen vermo- gen, foo ift dat wy genegen wefende ter ootmoediger beede vanden voor- fchreve onien Gerechte van DclfT ende eeift, ende alvooren daerop ge- hadt hebbende, .datadvijs van onfen Dijck-Grave ende Wel -gebooren Heemraders van Delflandt, welcke Dijck-Grave, ende Wel-geboore Meemraders, daerop geropen ende verfaemt hebben gehadt, datrnee- fteende ganftedeel van die geërfde ende gelande van Delflandt voorn*. die in die voorfchreve raminge geconfenteert hebben, als die felve DijK- Grav.e, ende Wel-geboorcn Hecmraders den voornoemden onten Stad- houder ende raidegeaifirmeert hebben, in gefchrifte, onder die hand van ïnhout van't hoiren Clerck:den voornoemde onfen fteede van DelfFgegonnen, ende
|
||||||||
|
tïiJroy,mitf- geconfenteert hebben, gonnen ende confenteren mits defen onfen brieve,
|
||||||||
|
™c«t v«T a toc "oiren Koitc Dy icniermge, enae uraonnanucr íauu«' Æ Ã '
öá< ' fen Dijck-Grave, ende Wel-geboorcn Heemraders van Delflandt ge- |
||||||||
|
maeck'?
|
||||||||
|
van D el * τ. 70 £
kaeckt, ende onderhouden wefen fal, een Sluys In die Zijd wind byden Naffie,..
overtocht om dat Rijn-water te bringen, deur die felve onfe fteede van een^Ury/in Delffals des noot wefen fal, een Schot-deure voor die fteenen Brugge, dssijdwitue tuflchenRijfwijckendeVoorburch over die vaert, ende van gelijcken *°t.verver- noch een Schot-deure voor die fteene-brugge leggende voor die Siecken he^fstec^ buyten Delff, over dieΚ erftange, welckeSchot-deuren men ichieten, van Dcifs. ende laten vallen fal in die grond, tot alre tijdt , eer men die Sluys ftaende in die Zijdwind op winnen fal, ende als men defe Schot-deuren neder la- ten fal, foo fal men terflont die drie andere Schot-deuren ftaende after Dijcxhoren, inLoos-wateringe, ende in Moniter-wateringe op-win- nen , ende die open houden, alibo lange als die twee ander Schot-deuren voornoemt, te weten onder die Voorburchfe-brugge, ende onder die Kerftanfche-brugge neder gefchoten fullen wefen, men en fal oock die voorfchreve Sluys ftaende in die Zijdwin tot geenre tijdt op doen, om water daerinte laten, tenfy dattet water foo laeg is in die vaert tuflehen denHage ende DelfF dattet eenen voet beneden dat peyl is,datter ftaec an die fteenen Brugge voorfchreve, djementot Voorburch vaert, ende alsraen dat water ingelaten heeft, in die Sluys,ende foo hooch weder ftaetin die vaert als dat voorfchrcye peyl ftaet, foo fal men die felve Sluys weder toe doen terflont, foodac 'twater boven dat peyl niet komen en ial·, endeaen defe voorfz Sluys fal een Slot gemaeckt wefen, dat men die toeüuyten mach , ende die Slotel van den voorfchreyen flote fal geleverc Wefen, in handen van onfen getrouwen Raed, ende een vanden voorfchre* Ve onfen Wel-gebooren Heemradersvan Delflandt, Gerrit Heerevan AiTendelfF, of eenich vanden anderen Heemradersiïjnenmede-gefellen Jn officie, die dat beft gelegen wefen fal, om te be wairen dat men die voor- fchreve Sluys niet open en doe, dan inder manieren boven verklaert, ende a[i elcke Schot-deur fal van gelijcken een floth gemaeckt weien, daef Jftendiemedefluytenfal, die ftotelenvan welcke iloote gelevert wefeó lullen, denvoorfchreven Hoigea-Heemradeus van Delrlandt, om be- Waerc te wefen dat men die Schot-deuren fchieten noch winden fal, dan " , .· als voorfchreve is, ende dele Ordonnantie fal geduyren tot wederfeggen van ons, of van den felven onfen Stad-houder, ende Raide van Holland, <jlefelve onfe Stede van DelfF, en andere die daerintereft by hebben fou· «enmogen, eerftende alvooren daerop gehoore wefende, welcke Or- onnantie wy deu voorfchreven onfen Steede van DelfF, gegonnen,
Pnde geconfenteert hebben, inden manieren boven verklaert ^indient ^3ndc daer by niet befchadigt en fy, in -welck cas, ende op dat /dat den oor(crireve onfen Stadt-houder Generaelende Raide behoorlicke,ende
^°lkomelicke blijeke , die felve Qrdonnanden vanonwairden wefen,en- ü ^iv^ ^e^e^ouc^en et1 Aii Ontbieden daerom den yoorgenoemdenon-
1? ÜIick-grave, Wel· geboren Heemraden van pelflandt voornoemt,
en anderen onfen Jufticieren, Officieren, gelande, geërfde, endeon-
vriaten vaji Delflandt, ende Rijnlandt voorf?» dat fy der voornoemde
- $>UDÖ ' pnfer
|
||||
|
706 Befchryvinge '
onfer fteede van DeïrT, ditonfe O&roy, endeconfent inder manieren bo-
ven verklaerc doen , ende laten gebruycken ruftelick, ende vredelick» ende haerdaer inne doen alle hulpe,endebyftant, des vermaent wefen- de, want ons dat alfoo belieft, endegedaen willen hebben. Gegeven on- der onfezegelehier onder aengehangen, opten xij, dach van Julio, in't Jaer ons Heeren duyfent vier hondert drieende-'tfeventich. Ende ftont onder op de ploy gefchreven by mijnen Heere den Hartoge
ter relatie vanden Stade-houder Generael van Hollandt, Gerrie Heere tot Aflendelft, Meefter Jan van Halewinfz, Lodewijck vander Eycke, ende Hendrick vander Mye , Raets-luyden in Holland, Zeeland, ende .Vrieflandt, onderteyekent Bouin». €<m tpUc ban Mtpfyt €m\ i& fytyt lof ban loïlanbt uptfp^ecft
gepjommeteurt tuffc&en be é^tabt ^elft / cnbe ïteemraöen ban m\f* ïanÖt/tÏHtfgaberg'b'ffiltto^
siibertfro?temtbe/ betfnebimbe bat # geen berfcD toaterinbe ψΦ
öei·^ on ffimöacijten mogen w-iaetgn/fonöec bat ai-booren be^taöt ^eïffc/öaeeobttöéöoesf sönbe/ fultrftëeft m s^ftaen/ al mïï$ m ooifawiie ban be ^outoecpen boo?fs. |
||||||
|
Ordonnantie Α Lfoo die van Delft by den Hove vanHollandt, hebben doen be-
banden Ho- £\ fchryVen die Heemraden van Delff-landt, ende die Ambochts-be- ïaend?,n<htt waerders van Voorbureh, Rijfwijck, Berekel ,Pijnaecker, Delfgaeu, geenverfch ende Ketel, die al op huyden voorden Hove gecompareert fijngeweeft, water in de aldaer bydie Gedeputeerden V2nde voorfebreve fteede van Delft ver- Aral>"hten nae^ worden, dat die ftede, ende die vander neringe van Bron werye groot machingela- gebreck gehadt hebben» om die groote droochte vandefen Somer var» ten werden verfeh water, ende al was't foe, dat fy door 't Verlaet by den Leydfchen- SlTbewüii- damme, of Delfs-baven, of doorRotterdam verfeh water inne lieten ging van die" komen, nochtans worde hem't felveontftolenby den Landt-luydenvara na Dslft. de voorkhreve Dorpen , die dat inne lieten lopen tot haer eygenproffijt» foodattet felvean de fteede van Delft niet komen en mochte, datoock diefelve Landt-luyden in grooten gebteecken waren haeren Slooten te diepen, fulex dat in3t voor-;aer, die Slooten van den Landen foo hoocii laegen , datfe geen water ontfangen, of behouden en mochten, tegens den Somer,ende drooge weder,begeerende daer innevoorfien te worden, waer op die vo©/rfch.reve Heemraden, ende Ambachts-bewaerders gne· hoort fijngeweeft, ende na dien dat by partyen bekent, ende geconrei- feert worde, dat tl'Ambachts-bewaerders geen water inne laten en niog* ten? danby oonfent van den Heemraden, Foo was, ende is by den Ho- ve van HoMandt geordonneert ge weeft, dat die voorfchrev e Heemra<ien? alsiy van eenighe Dorpen ofte Polders verfocht fullen worden, ommc content te hebben, omme waeter inne te mogen laeten, datfy als -da eerft ende al-voorea ontbieden fulien die Regier to der fte4e van J*»«* |
||||||
|
van D e t ι τ. ψογ
inde van heiii-luyden te verftaen of 'tfelve innelaten» dieftede niethin-
derlick wefen en foude, ende daer nae confent dragen, of anders difpo- neren, na de geftelteniifè, ende exigentie vande tijd ende faecken. Ende nopende 'creynigen, ende fchieten vanden Sloten,'t Hof ordonneert den Officiers die de kenniffe daer van competeert, daerop goede Ordonnan- tie te maecken, 't fy omme die felve te ichieten > ende te diepen alle twee, drie, vier, of vijf Jaeren, naedattetoorbaer,droochwedere, of anders gedifponeert fal wefen tot oirbaer vanden Lande, ende indien die Officiers negligent bevonden worden, fal daer inne metter overhand worden voor- fien, Gedaen inden Haege den xxiij. September AnnoxvC ende veer- tien , by Heeren Gerrit vanAifendelft, eerfte Raet prefiderende, Jan van Duvenvoorde Heere tot Warmont, Abel van Colfter, Ridderen , Meefter Guliaem Segerfz, ende Willem Willemfz, Raets-luyden yaa Hollandt, in kenniiTe van my, J, de J o Ν G e. <§eben faec öaer na/ Φ boo?namentlijcïi ten onfcSte banbe 35?ou*
toetpe tyjfrjne üeprerltjcfee JiBaieflept getotlïe-feeurt enbesettatueert/ bat memaiu eemae &alcfc of «^teen-obenies trermaeïm maecfeen / tot op een Balf mijie nae aenbe jétaot 3Wt/ ixieriimöe mttg-bten feetfce* u Ituso öe (0?oot7 $oo?tec ber boojfefpebe ffeebe/fpecialütir gecon= öemneect een&teen-oben/obec Det3£epioo#-ötip0 öegonnen/toebecom te bemolieren/ ö'SJlcteban <®ttcop lupbalgs bolöt; IT Aerle by der gratiën Goids, Roomfch Keyfer, altijts vermeerder oflroy v**
**■ rijcx, Coninckvan Germanien, vanCaftille,vanLeon,van Grena- gw« Kaïck de, vanAregon, van Nauarre,van Napels, van Gecilie, van Major- ofsteen- ke, van Sardeyne, vanden Eylanden van Eyndien, ende vaften Landen geiimacckei vander Zee, Oceane,&c. Eerts Hartogevan Oiflenrijck,Hartogevan omtrent de Bourgongien, van Lothrie, van Braband, van LemBorch, vanLuxen- Suit· burch, ende van Gelre, Gravevan Vlaenderen, van Artois, van Bour- gongien, Pals-grave,ende van Henegouwe, van Hollandt, van Zee- landc, van Ferette, van Hagenault, van Namen, ende van Zutphen, Prince van Swave, Marc-graye, des heylich rijcx, Heere van Vries- landt, van Salins, vanMe.chelen, vandenStadt,Steeden, ende Lande van Uytrecht, Over-yffeU ende Groningen, ende Dominateur in Afle, endein AfFrïjcke, allen den geenen, die defen onfen brieffulleft fien fa- *uyt, van wegen onfen beminden die Burchmeefteren, eads Regierders onfer fteedevan Delff, is ons verthoent ge weeft, hoe dat die voorfehre- ve fteede leggende is ontrent *t middel van onfen Lande van Holland, al- daer veele perfonen komende nyt onfen Landen van Brabandt, Vlaen- oeren, Duytslandt, endeelders, willendereyfennaer den Haege, Ley- «en, Haerlem, ofte Aemftelredamme, ofte van daer komende,ende reyfende naer Rotterdam , Dordrecht, onfe voorfchreve Landen vat» JBrabandt,ofteVlaenileren?gewoenlijck fijn, die voorfchreve fteede te ©bbU * pafferens
|
||||
|
^oS .ϊ Befchcyvinge r-
pafTeren} ende höe wel mits-dien, niemande fchuldich en waire eenighè
neringe daer ontrent te beginnen, daer deure ,.quaden roocke, endeftank; foude mogen komen inde voorfchreve fteede, wèfende laiieliick den rey. fenden luyden, byfonder gemerckt die voorfchreve fteede liggende issiti Landt feer bequame omme goet fuy vel te maecken, dat oock de Burgers van dien hen veele metter neeringe vander Brouweryc generen, daer goede lucht, fonderlingeuyten Noorden komende, fulcx meeftook ai die Coel-vaten geftelt worden,feer proffytelick is, defe niet jegenfiaen- eenige parfoonen, als Huyge de Groote, Poorter der voorfchreve fteede met fijnen confortenvan meeninge fijnende begonil te hebben te doen, itellen een Steen-oven, over't Leproos-huys der voorfchreve Ileedcywe. fende van den felven fteede, niet boven twee hondert roeden, ende'rfcl- Veoock by der gemeenen weege daer 't volck van daer ontrent geftadelïk paiïerende is, al tot groot verdriet, ende achterdeel vande voorfchreve Supplianten, ioofy pretenderen, mitfgaders vandenreysbarenperfonen, ende landt-luyden daer omtrent woonende, ende meer fal, ten fy dat by óns met behoorlicke remedie daer innevooriien worde, alfooiy fegget?? ons daerommefeer ootmoedelickbiddende,dat ons believehem-luyden, ie O&royeren, datniemantop feeckerepeynen, jegens ons te verbeu- ren, en fal mogen eenige Kalck, ofte Steen-ovens fetten, opeen halve mijle naer onfer voorfchreve fteede van Delff, ende 'tfelfde oock van den gemenen wegen, Ordonnerende by provifie den voorfchreven Huge de Groote, ende fijnen complifen met 't voorfchreve begonfte werck te furceren, tot dat wy naer bredere informatie, ende kennifTe op der voor- fchreve faecke gedifponeert fullen hebben, ende op al doen expediëren onfeopenen brieven, infulcke faecken dienende: Soo is't, dan wy de faecken voorfchreve over gemerckt, gefiert in onfen fccreten Raide ,'tbe- foinge van onfen lieven, endegetrouwen Ridder ende Raedt ordinarisin onfenRaide in Hollandt, Heeren, Gelem Zegers, dewelcke naervol- gendeonfe Ordonnantie ende laft daer op gegeven, onfen lieven ende ge- trouwen , den eerften, ende anderen luyden, van onfen voorfchreven Raide in Hollandt, voor hem ontboden heeft, foo wel den voornoemde Supplianten, als M*· Dirck Pijnfz, Schout onfer voorfchreve ftedevan Delff, voor hem felven, ende uyten name, van Huyge de Groote, gere- quireerde, endeoppofanten, ende hem-luyden an beyden fydenm'r lan- ge gehoort op heuren gefchillen, roerende die faecken voorfchreven, tonder dat hy den voorfchreve partyen daer van heeit konnen accorderen, mits welcken hy tot verfoecke van den felven partyen hem geinformeert heeft, op 't gunt des voorfchreve is, befunder wat fchade, ende pra?ju- ditie, de voorfchreve Supplianten , ende de Poorteren der voorfchreve fieede, met andere reyfende luyden, ende paflantenlydenfouden, indien |
||||||||||||
|
> b
|
||||||||||||
|
die voorfchreve Steen-oven op gemaeckt, ende gebruyckt waere-.
|
||||||||||||
|
(iep oock de voorfchreve informatien, ende munimenten over gelevert,
iby den voorfchreve partyen ? mitfgaders 't ad vijs van den voorfchreve va| |
||||||||||||
|
\
|
||||||||||||
|
van De L f f. yo§
onfenRaide, in Hollandt den voorfchreve Supplianten, genegen we*
fende tot heurer bede, ende begeerte, ende willende verhoeden ende preferyeren onfen onderfaten van quade lucht, ftanck, infe&ie, ende corruptie, die fyfoudenmoetenlyden, in heurenperfoonen, ende vic- tualiën by den voorfchreven Oven, Hebben om defe, ende andere rede- nen ons daer toe porrende gewillekoert, geo&royeert, ende geconfen- teert, willekoren, oftroyeren, ende coniénterenuytfonderlingegratie? by defen onfen brieve, dat van nu voortan, niemant en fal mogen eenige Kalck-ovens, of Steen-ovens fetten, op-maecken, ende gebruycken op een halve mijle naer onfe voorfchreve fteede van Delflf, 't welck wy eera , ygelijck verbieden alfoo te doen, op de peyne dat men deielve Ovens af- breecken fal, fonder hetruluydendaer af te recompenferen, ende op ar- bitrale correctie, bevelende voorts den voorfchreven Oppofanten den voorichreve Steen-oven byhenbegonil vanftonden aenai te breecken3 ofdoenaf-breecken, mitsby den Supplianten hem-luyden betaelende, de koikn die fy gedaen hebben totten conftructie ende maeckinge van den voorfchreve Oven, ende 't gunt dat koftenfal omme den ielven te doen af-breecken ende dcmolieren, ontbieden daeromme ende bevelen den voorfchreve van onfen Raide in Hollandt, Schout van DcliF, ende allen anderen Jufticieren, ende Officieren, wien ditaengaenfal mogen 3 ofte heuren Stede-houderen, ende een ygelijck van hen foo hem toe be-· hooren fal, dat fy den voorfchreve Supplianten, van defe onfer gratie, Q&roy, accord, ende interdiftie , ende van al den inhouden van dien, inder voegen, ende manieren voiren verhaelt doen, Iaeten,ende gedo- gen den voorfchreven Suppliantenruftelick, ende vredelijck geniecen3 ende gebruycken, fonder hem-luyden te doen, noch te laeteu gefchien 9 cenich hinder, letfelofte moyeneife ter contrarie, ineeniger manieren, want ons alfoo gelieft, des t'oirconden ίοο hebben wy onlen Zegel hier andoen hangen; Gegeven in onfe Stadtvan Rins, den derden dach van Augufto, in't Jaer ons Heeren duyfent vijf hondeit ende feven-en-veer- iich,van onfen Keyferrijcke, t'xxviij. ende van onien rijcken van Ca- ftillc, ende andere 't xxxij. Op de ploye ftont gefchteven ,by den Key- fe in fynen Raide, onderteyckenc So ële. , ÖptalïsbcfetoiaiiettliÊlarïïi-tieficnfiïijcöt genöeöfaem öêöocöê
gnesemftëpt öee^uöe <ö5?abm ban ptollanöt/ ontrent öe 3MffcDe Wutoecpen/ toatttïjet^onöeïooffeïöcö toat üoo?öec(en etttoateet* jnsomen f? ^acclijc^ooo^Dc^taisttia-oaeiicroen enoochiiuo?aaeng w oe <©2agffeii)cftijcpi op-ö?ac8ttii;.maec nae oatoe ^oaenfcDe witdc^m wtngnocpöuec öennjcïftomen ot*oote b?pOcipt öec Seöeeiantsen m Zf^L· Wae^öen toaii/ poocfjïicnfij öaec ©tftöicöfen κ tefnoepcn/ itó krwckenie «tcDeitte beötomgen / m Dr? aebaltl) ^onDcröanen meecöcr onöec fute BrouW«ye». iccttc/ enalismfiai^nmDaccae^lttohciioen/om/Daec öptijut en mm ïnen rjjniiont fce$ te nwMwïm upt te pecfcn/öaet ban te pat* ^bbb^ tteipcf
|
|||
|
7 ιό Befcbryvinge
tmperenenmededeeïart)ttgïj te toefen/ dotö de bwttlvtWimWt
de toijfijept ued?ogen/geUjn top bp den upteomfi fullen bernemem gin den eerfien bingmen acn eenige bjeemde pjocedure/ onder defebolgen* Pretext om de p?cfuppOOftei1/dat/alfoo zijne Keyferlijcke Majefteyttot verfcheyde
nieuweOr- reyfe^y menichvuldigeklachtevernomenhadde,datter grooteongere- enlSaccatcn g^heden, gebreecken, en onder anderen oock in iömmige plaetfcn by op de^ou- de rijekfte Brouwers (geltjClimenbOO?gaf) Monopolien, oftefecrectc weryen in te comploteryen in fwangh waren gaende, door welcke middelen eenighe fotKtté weynige tot hen-lieden alleenaenciockenhet raeeftegedeeltevandege- hele nerii)ge,toaec doo? niet alleen fonde fijn gcfcöiet/bat d'anderen daer ban toterden gep?ibeert / maer oocn datter beele 25?outoerpen/ toaren tien Doom in geraeent/ tot foo berre bat defegeconfocieerdeofte t'famen öDefpannen / get 25ier naer fjaec epgen metiben foo dun ende fïegt U* 0onnen te ö?outoen/ al.ó ijaer toinfï-gierigöept felfg Begeerde/ 'tweick alfoohet was ftreckende tot groote verminderinge in het flytenentree-
ken vande Hollandfche Bieren , naer Vlaenderen, Zeeland, Vriefland,
ende andere diverfche zijne Landen, oock tot merckelijcke verachte-
Commifla·. ringe ende nadeel van fijne Domeynenen Gruyten, fooïjee^Öneïiep*
KeXateren ferlDCfie ifBtiiefiept omtrent den Stare 1548· ^nige Conimiffartfïen
rocken van ïjcrtoaertg af gefonden/ wetlafï/ ommegen-lupdetrte laten binden ter de Brouwe ■ piaetfe en tn de Steden / in toelcite de ^otitoerpen altrermeeft floreer* ryengedepu. öim ^m m^t üm))mm$ tucctx genonrineert / defé ^tadt dan Delft j omme a'daer te vernemen, waer uyt 't voorfchreve gebreck ry-
Haerenhft fendewas, ende.hen-lüyden t'informeren in der waerheyt op d'inhou- endeberd. ^εη vancje Oude Keuren ende Ordonnantien op dé Brou weryen, mi tfga- ders hoe dickwils inde weecke elcke Brouwer brouwende was, hoe veele ftock-ftucx elck Brouwer.hadde van elck bTouwfél, ende hoe veel Tar- we, Rogge, endeGerfte, ofte andere Graen hy ftortedeinelckbroufele Biers, en dat de voorichreve CommiiTariiTen al t'famen metten W"- houderen van elcke Stadt communiceren fouden, daer uytflüytende den geenen vande gerechte die felfs Brouwers waren, a&uelijck boende de negotie vande Brouwerye, en boven dien dat defelve CornmiiTariIien binnen de plaetfen voorfchreve, fouden met de overige Magjifraets-per* foonen overleggen ende beraemen eenige goede bequame middelen om- me de voorfchreve ongeregekheyt te weder-ftaen,. en voorts te verhoe- den dat de voorfchreve Monopolien ende verloop van de voorfchreve Brouweryen, en byconfequentie diedepopulatie vander fteeden, daer van eenige meeft gefondeert waren op de Traffijcque vande Brouwerye. «terbolgenbe toeltBetommiflïedeboo2f3 Commiffaciffen vg®w
MtrocBen öebbende / ende Baer-lupder gëbefoigneerde ober geoamw eerft aen den ^tad-öouder ban toegen den üepfer in ^ollanöt / tniP- Sijcr deneerficn ende andere lupdenban fünen ïïade / «wtfgaDer» o£ ban fijne reecBeninge in Hollandt / omme daer op te ijeööen BjW» m Deur- ïupdec adbpfen / detoelcfie dan boo?të am den f&epfer w rggJJ |
||||
|
van Delft. yi%
tmecöen in 5önenüïactsttot Söjufel/ommebaerinbpfönjfêajcitcpt
geöaen te toeiöen / alfoo 't beöoorenfouöe tec gemeenee toel-baett bats jpeEanöenenöeonöecfaten. ^ooïg'töatnaerboo?gaenöebifttatien Dan alle öe boo?fcitèebe fïuciten en aöbpfen / tot af toeennge enöe ber* Binbecnifle banbe boo?fcö?ebe monopotten enöe on beooo?lycne p?actijc* ftett Wben üaebtban Staten/ fecceeten ïïaeö/ enöe bïe banbe finan? tic nptöen naeme ban ben Mtpfct/ ten oberfiaen ban fijn ^ufiec u Comngmne ^ouagtece ban ^ongarien / ban 25oï)cmen / JSegente en* infoiiingo öe <0oubecnante banbe boo2fc!j?ebe fijne Eanöen/mgefMt enöe geo?; SSSSIS! bonneet't ίβ / gelijft a$ een ingutfitie bol ntentoe ongeöoo?öe en flaef- tien. acftttge toetten / öte t'eenemael onmogelijcn toaren t'obebtere en t'on*, betïjOUben / namentltjCfi bOO? eecjt; dat elck Brouwer van die tijdt af {?mcntl7*'
aen, niet meer dan twee-mael ter weeck en foude mogen Brouwen, en wceck foude dat elck brouwt niet langer foude mogen wefen dan een-en-veertig ftock mogen broti. ftucx ten hoochften, dat is een-en-veertig Tonnen, behoudelijck dat in- wen' diea eenige Brouwers hadden groote Ketels, Kuypen en vaten willende Ende hoe brouwen meer dan de voorfchreve een-en-veertig ftock ftucx van elcke lange h«a brouwte Biers, 't felve fouden fy mogen doen tot twee- en-tachtich ftock Pcy1* ftucx van elcke brouwte Biers en niets meer, mits alv.ooren des hebben- de confentende oorlof vanden Schout ofte Officier, en in dat gevalle fouden fy maer eens ter weecke mogen brouwen, en voor een Jaer twee en-vijftichreyfen.&c. €nbitopöe penebanconfifcatte banbe 25te* yatboe*
wn geb?ontoen boben be boo?fcï)2ebe <©?bonnantie/ enöe ban tDien #u*daer teg^ toecsÈ ban elcne flocft-flucic / toel-bertfaenbe bat 't gene/ bat öte booK fcD?ebe$&2oiü#et# min geb?outoen fouöen ïjeöben op eenec toeecne / tan öen-lupben toegelaten toacf / bat fonben fp mogen beröaelen inöe naerbolgenbe toeeeïten/ befjouöeltjcft oocït bat fjet getal boo?fc&ebe br^jr,eL piet geeycebeert en totetbe. Stem / dat men van eene brouwfeleniet en ^vSn
foude mogen brouwen dan eenerley Bier, endat op de pene voorfchreve. eenderley 3©elc& mwöte geïjout ofte €>fficiec/wttfgabet# bte25o?geweetïeriS *«."mo-
«t &cftepenen fouöen ftelle / ofte o?ötnerenm feecnecen pnj$ bp öbbpfe K™ oanbe Vinders ofte Proevers jbiebaettoefoubegeftelttoecben* 3Item eert te wei^. dat t'elcken Maend den Schout ofte Officier en die van dengerechte(daer den by de uyt geflooten de Brouwers die felve neeringe doende) fouden, byadvijs Jjj'"JJJ · yan luyden, hen-luyden des verftaende, ordonneren hoe veel Graens, en Proever». Wat fooite van Graen elck Brouwer foude gehoudenfi/n te ftorten, in- oockby'f «eken brouwfel Biers, en bét op pene reienen repfeteberbeuren ifoo fAe^eft:
wanneer m felbe »utoetg fonben boen ter contrarie) be fomme te werden oan tijfm Carolt gulöen / aenfefjouto nemenbe öpben boo?fc&?ebe ®f* wat qvmf* pee en gcretijte op be inerte/ rpfenöe / goeöt-ftoop/ enöeguaittept Jgtfyj·' oanbe boo?fcij^be mmwin fulcnec totj^ mthm movtoxr/ obenmtsi Gr/en fm wenioepte enbefo?ge/ mocöte eett graeifltjcfee enberebel#c^ett torn* B«ou«er» '^ae en proffijt genieten/ en bat ooc& 'tm& t'fpnen p?pfc toaeebt ft^waió^ n»ïCI)te 5üri» ^tem/ dat fc voorfchreve Masiftraet foudenfetten Vin- ders |
|||
|
7ι% Befchryvinge
. r . ders en Proevers geen Brouwers fijnde,dewelcke OfeHïen, proeven ende
nfse§üp- ν Uiteren fouden of dievooifchreve quantiteyt enqualiteyt van Granea |
||||||||||
|
fee
|
||||||||||
|
fiendersen fuicx ais voorichreve is, oock inder daet geftort mocht weien ,enoetQU
vinden dier öm ^ ^f^^ MnW$ enDe koeberg boen Die p?oebe banton
over t« uu- jj^ft^g ^j^/ alle ongcccgcltïjeöcn/gunflen/eiiïje atceptte Dan
peufoonen uitgefloten sönDe / teaec ban De boojftifeebe J&mtetf enDe
l&oebecg geljouDen fotiDen toefen folemneien <£eD te Doen in pnDen
baflbcnboo2fcf)?eben&c&onten officier/ in öc ïegentooojöf oöctt ban
Jfowlli ben »?gemeefïei:ett en depenen ofte eenige banBen-ueDen. Cnöe
Bede, foa berre De boo^fs bieren motfite fijn al te flecljt ofte onbeugenoe t
moffen Die geconftfaueert too?ben / en Den 2S?outoec boben Dien gecott*
fcemneert toefen/ tnDe boete ban tïjien CatoïtgulDen boo?elcnercrw
öat «p't auaet^iecfouDe geöjoutoenïje&uen/ eninbien befelbe %\v
tm bebonben toiecben min-toaetbig ftjnDe /banfp beöoo?ben/ foo fp
te Defelbe mttm getawt toefen bp Den boo?fcï)?ebe ban ben gewcme
cnbe bertiocfjt boo? De $m öie fp baerop fouDengelieberirtefleUen/öe*
benbienDen ^outoecgeconöemneeit teecDcnDe/ in De öoete doom·
Item , dat indien de voorichreve Vinders bevonden eenige Brouwers die
minGracns geftort mochten hebben in haer Brouwielortedaermgeex- cedeert mogen hebben de quantiteyt van den ftock-ftucx voorichreve, foo moften iy daer af rapport doen, den Schout ende die vander gerechte van der Stede, omme alfuicne obemeberg teboentopfenmDeboo?f5
boete / en nottj Doben Dien anbecftmg arbtti*alüc« gecomgeett te m* Den / foo Deere bebonben toave/ Dac Dteboo?f5 25?outoer$smι tgecne Haertermo- umftjg mtmiWlnnfÖJUpCfct ÏJaDDett. Item datdievoorfz Vinders
«*"* fouden macht hebben (Den toeltfteooii albereptg bolnomen toa$ mm
ben) t'elcken reyfedat hen-luydcn goed en oorbaerhjck dacht te: noren,
ende examineren .by Eede, de Knechten, Maegden, Dienaers ende nuis- gefin vande voorfz Brouwers, om te weten of fy tegen defe Ordonnantie *i λ w,, ofte eenighe poin&en van dien, eenichfints'machte hebbenmis-daen. SxecuS Item dat allede voorfz breucken in gevalle bycontraventie, en naerda ëioften wer- defelve geweien fouden fijn precifelijck geexecuteert moften welen, m« iea' kgenftaendeoppofitie ofteappellatie, ende fondereenich achterdeel van Brouwt dien, berbiebenbeboo2tg toel ernlteïijcïi allen mm-lupöarte:Decet'
•geen nieuwe mcen j nftt boen eïpebieeren fenigepjobifientei; contract· Sf.MJJ vaten te mo- bojöög mfy m^ ia$m m feuüitutcn ban minDer MV°tm™l:„Z K.macc" dat de voorfz Brouwers niet en fouden mogen doen maecken. eenighe
GeenMeu. nieuwe Vaten binnen haer Huyfen, nochteby hareKnegts ottfJ^ .
lens in de ren nochte dac fy binnen haer Huyfen niet en foude m°genj;^ffj,e;'hÊ
SIyM ge Meuiens,uptgenomcnDengeeiienDie futotoiöeiatentofli/^ww
RCcn upt mcW ban ^ibilegie ofte fententie. item dat van die wf**&£ Geen twee- Brouwers de Negotie van Drapperye mochte exerceren , l"j^·
S2SÏS tooowr» öp eenige in öeD?uptftfcDönt getoeed tiï 3ö« ^»'» g «n
loea, 6 loaat Jiicsi eenighe Brouweryen ten platten tanden piocnic ^^w
|
||||||||||
|
van D e t ï τ. jfp
fectrcïcnbefetcrt-öcrtööétttie geobfccbeert te tóerben &eii?iebcnt»an<0c^ «iSuSSS
t rop enbe «©ibonnantie bp 3Üne föepferïijcfce Mwfitpt geconfenteect/ tea platte»■" ' ben ^teben ban ï$ollanbt mbato benleften €>ctobec 153 *· 3£aec-eit- ^11^» öoben tuiecb be $Bagt jtcaet geo?bonneect enbe öelafï / tn gebaïle fp ee* De Mm- ntge meecbeeïSeuren / enbefïatuten öoben 'tgeneöiecboorenaenge; *raet dei*. togen t^ / fouben oojbaetlijcn achten geojbonneect te toerben (fonbec te mo»en nocijtangaengaenbe ixfz op-gemelte <®?bottnaiuten vtt$ tebecanbe* meet en maec, m\ ofte altereren) bat fp baer af een öetoerp mocFjten maeeiien / om niec minde= - ïjet feif be boo? al-eec fp öetconbtgben/ aen 3ijne ïiepfeclijc&e iBatefïeitf en' ofte betYeïfë boo?-genoeittbe^ujïecobertefenben/ omme gebtfiteert enbe geapp?oöeert tetoecben/ tnbien3öneji©ajefteptofte3ürtedéuftec öe€»oubecnanteboo?f3 'tfoo belief be/ enbe öetoonbe erpebtenten be* IjoeffcujcB te toefen: ©oo?tg toerb ben ^tabt-öouber en öet Jgoff De* Befluvi νΛ bolen/ bat fpbefeboo?f5 ©jbonnanttcn ban ttonben aen boenSonbt* öen en upttoerpen in ben Sanben ban lollanb enbe 3©efï-$?fefïanb/ ober-al baer men be boo?f5 Heeringe ban Stöjoutoecpen'erercerenbe toag/ enepnbelücKbeiafienbe/befelbe <©?bonnantten in allen ïjaecen patneten enbe arttculentoel/ enbe fcfjecpeUjcK teboenonbecBouben/ enoeobferberen/bpben ^cBouten/ 2&ailuom?/<©fficter0en gerechten/ Binbertfenbe 2^outoer0/ enbe allen anberen bt'e't aengaenmocDte/ fonber pettoes* baer tegen te boen ofte laten gefcBtebèn ter contrarie· § ?ocebecenbeenbeboenbep?oceberen tegen benobertreberg bpre-eele erecutiebanbepetne öoben becDaelt/ fonberfabeurberb?acD of btffi* muiatie/ gebenbeben&tabt-Boubec/ &etl|of/ ben jfèagiftcaeten/ Binöecg enbe koeberg/ enbe eleït ban öenbolBomenmacïjt/ autöo* tttept en fonbecling uebel/ om ïjetfelbe tn't töercR te {ietlen / en upt te boeten. <®e COnClufte toa0/ want ons alfoo belieft, gedateert tot Brufel
deai8.Janu3ryin't Jaeri549. (©nbecftonbgefCÏfêeben/ bydén'Key- ler en fijn Raiden, enbe geteeCBent f L. de Zoete. Wt gafeertfcöiicHelöcne^onberfïag/tnbeoorenbfenbaeraenge*
egen toajs/ enfonberlinge ötertoelober^elft / baec Bet alber grup? aequeftej Mm baberbe/ biess bolgben nietïangbaer naerbeele fëegueftenen der biou- ootmoebtge fuppltcatten ban55urgemee|ïeren/«^ceepenenbe ïlaben we".dacree «an^elft eneenigeanbere^teben/ pjetenberenbe batm'tonbecBoui* 6 - öenbec boo?f5 #?bonnantten/ tnbe potneten baer gefept \$'t dat eick orouwer niet meer dan t wee-mael ter weecke foude mogen brotiwen,en-
Qe voor elcken reyfe maer 41. ftock-ftucx. Ook dat men yan een brouw- ftl niet en foude mogen trecken noch uytbrengen, meer dan eenderley "ler» Item, dat men feeckere quanticeyt van Graenende ftoffe foude moeten ftorten in elck brouvvfel. Dat oock de voorfehreve Bieren ghe- waerdeert ende gevifiteert fouden moeten worden, ende gefteltop ieec- Keren prijs; alle 'twelck alfoo geobferveert moetende werden, dat als- dan die voorfehreve Stede ende anderen, op die Negotie van de Brou- ^yegeofondeertj t' eenemael iouden moeten vergaea ende verdorven -------- £rrr y^efca |
|||
|
714, .<■ Befchry vinger K. ··
, * * wefen,acntoï>ftnl)c/öóÊiiat/at0m^mae«etterïe|ï^ïuin^nït?oiito=
BftnoaftraB- fo · treeften/ Die bieren foo goet en fuutïantieug niet fouben
' moaen ballen/atë of fp Den langen pepi onDet-lneïDen/ en Daec upt troc*
feen Dibetfcnefoo?timbangieten( Daerbp boegenbe Datbe€rcpfen/
ie «Knipten / enbe anDere rechten / foo toel De mepfetujche liaa jeftept/
atë De bootó ^teöetoebefioorenöe (toner nieöe fp öetaelDen Ijeure m*
min Den bciieenöeanbere lallen)fouöengroteïöcptoenmnDecttoefen/
enDe epnbelöiB De $etinge banöe boo?f5 25?outoerpen ί η anüete %ψ
Den foube toerDen getranfpo?teert / altoaer öcoo?loft mocï)te fun /Julc*
ml en foo goeDe bieren te öjoutoen al^ öen-lupben goetDagte, €m
fa&Aws* ($«$ ï«,ce faccuen op goeDe teDenen toacen gcfonbeect / p?efsmteerDen
fiaer boo?-fïel8laerlücK te Doen bltjcnen / fnbient 5i)ne Piajelïeptgc*
ïtef De ften-ïupDen Daer toe te aDmitteren / enDe tot Dien epnbet mm*
neren eenige feommtfraritTen- <m toeïene faecnef? een tonle tnöë feci-
ootmoeDelöiöenöefeöenaeöeDen/totDat §«erboo?f3#aie|eptopöei!
^euWe u. eerVettDacöDan eetoDec 1550 uitteert |eeft eentge€mmm
f«ÏÏÏ?di nlTen / omme te oberfien enbe biftteren De reeeftemngen banö^teöen
op veto ®Wt enDe SepDen/ uoo?foobeelaliiaengmgDs€):cpfenDanöeDoo?f?
£ίυ* SSm't<émpt-m /'t<®WW ^wrben/enDeioppe/ en
m^^tmWi3«n i^48.en i*49 enbeoocBDereecKemnge
SK auDientïe ban Dien/ neeriieujCB ^^«to^%lnö£S
SdSu ieDiefouDentogengefieuct3ön inDe boo$ «W^JSJ
Eecïiten/ uptfaecfieDatDeboo?f5 ^DonnanttenonDecoouDaitoaige^
: toeeft: mmbatDefelbeCommiffanffen Be"-tu6Den fommterlu |
ölntBenDe inDeactebanbenboojfceerften ^ctoöer/Wö^jw*"»*
K;JcuntmtpctiïettöaecDeWnge $gW**^^ mK&mt/ ootft ïjaere berricfjttnge toel nvt lange wwfmwm™ Beöï>enbe/enbebaerbanrappo?t geDaen /aen Den eecfien en anDeceüan D S latDe enDe reeciteninge in ^ollanDt / i$ Set felföe ™*Μ^
fen optoaertggefonDenaensune boo?f5 jBaiejiept/ Detodcöemtur m / mfömatien/ enDe aDbpfen toeberom öeöBenDeDoÊn Ww» mbs examineren inDen «aiDe ban State/ enDe[f^S^SeS» i«yCrrI&tïn- ci^outoe^banlollanDt/ ^fffl«P5«$SfJBÏt
ge v.n.6 teet;ttegeb?upCBenalfulCBertpepl ifrftme^^^MSKfbS oidonunue &|OUtofel/al0 Ben-lupDen e^WjSïïïffiJffi
tebonben~»tetoefen/fonD^
fttatte/ toaerDeringe/ ofte app?etratte ^^J^^Xmw lupDen betaïenbenaerabbenant banDeba^geta^%?XhoS- tenban€)ccpfen/ <0?ute/ enDe anDere ert»«w^ wSomvenia delijk nochtansdacekkeBrouwernietenfoademogenutenDiu ^a
|
||
|
van D e ι t τ. 715?
|
||||||||||
|
OiiJer conï
|
||||||||||
|
Sjnen Huyfe binnen een Jaer meer dan acht duyfent vijf honderc Rock- άηι
|
e van
|
|||||||||
|
ftucxjin wat manieren dat het foude mogen zijn, het ware op Soudie ia meerder*
andereluyden Huyfen, of opdenaeme vanheuren vrienden, Kinderen, jchattmge té magen, of gebuyren, of te voor Schip-bieren, ofte Azijn-bieren, ofte brengenden anderfints op de verbeurte vande Bieren, die gebrouwen fouden wefen, echter yder boven het voorfz getal; en daer-en-boven fes ftuy vers van elckeTonne Brouwer we». Biers, &c. $erber£ be boo?gaenbe «ü^bonnatuien banben iS.gfanu* ?S. «S
acp Uoo?f5 ηοφίη allen öare pointten ofte articuien / niet geroert ofte bWn betanbert / bipbenbe in ïjeur öracDt enbe toaerbe ί Aldus befloten tot '* i«rs te Bmfei den i7»Maert 1551. jijnbe onberteecöent bp bien bermaerben ™°f "** ^?eftbentVigiius,en DeZoece. €nbeaï-ïjoe-bjelbefettieubje acte ban permifftetoteen uptnemenbe grote berltgttngebanbeeerlïe rigoureufe ^bonnantte toass fïrecfeenbe/ foo fön echter binnen öo?tentübt baec na toeberom eentge (gelvjcnöet fcï)ö«t banbe minffe ofte geringftej Nieuwe ^outoerg ban 3Mft/aen ben ïïepfer fclaclitigo geballen ober fommf* f;»§*« vand« gebanbegrootfte cttöe röcftfle / öaer befcöulötgenbe / datfy fich ver- £^™L vorderde de voorfz toelaetinge ünifterlijek te interpreteren endenaer
haer-luyden beliefte te brouwen op Soudien, in andere luyden Huyfe di- re&elijck tegens deielve afte van permiffie, doende oock die gebrouwen Bieren, en 't getal van dien aenbrengen op den naem vande geene in wiens Huyfen die felfde gebrouwen waeren, foo dat die felve Brouwers het voorfz getal van acht duyfent vijf hondert ftock-ftucx lichtelijck kon- den te boven gaen ende excederen, ende al-hoe-wel fy fchooné groote Brouweryen hadden, daer in fy haer getal gemackelijk konden brouwen» nochtans niet vergenoeght fijnde, pooghden twee ofte drie vericheydc Brouweryen te gebruycken, ende indien daerinne nietgeremedieerc en wierde, in't eyndeeenigeweynise alleene deneeringe hebben en onder hen-luyden behouden fouden, fulcx niet alleen bjrde overtredinge vande .\. voorfz permiffie geintreifeert fouden werden de Supplianten, maer alle de anderen de Brouweryen aengaende; <£n ttiet tegenffaettbe (p De b00?s fc&ebe tramigrefTten en a&upfen te fiennen öabben gegeben/aen fommf*
se ban ben gerecöte / enbe begeert bat men foube pjocebecen tegenjs bie geene bie bjoutoben op Soubie in anbere lupben mmt foo fcDönt «te batbefe mal-contenten naec öaer mottjf geen genoegfaeme fa* tiöfactie benomen öabbe/ ober fulcie fuftmecenbe fjoognobtgöte toe* feu 'tfelf be aenbeïJepferlytöe$Baieiïeptböo?te b?agen/ Bernortber* fcanigblijcö btbbenbe/ bat Det3öne ïfêajeflept gelief be/ baerinne te w,ta*ct <* »oo?ften met beïjoo?l8cöe remebien / Bier op i& gebolgt/ bat ben leep* >* gewn«, fee öpben^obeban^ollanbtop befefaecBe ïjebbenbe boen infame* "™5B'h'* jen/ enbeontfangen ïjebuenbe eentge gefc&iften/ bebat enbe contra- Η„«.εβν» beöat banbe Supplianten enbe ben föegeerberi" befer Steebe / Beeft Je voorfe m fóepferlöcue ipajefleptföne boo?f5 permiffie naeber geinterp?e* 2"fiee**· teert enbeoocö geertenbeert/ berbtebenbe toelenerp^ffelnc&eenpge* 12222 «Jtfe 25joutoec bat fp nietbermoc$ten te exceberen *tboo?f3 getal ban 85oo* €onwn/*tfp binnen öaerenïtupfe ofte gefjupibslupfetv ofte |
||||||||||
|
716 η Befchtyvtegë
op^ouotc/o?i5onnercni!Cboo?i0oat op niemanb^namcbegc&?ouh}e
bieten en't getal banbsen aengeö?acfit fouben moge toeröen/ tien ban ben geenenbte ben feta toeauam/ fonber teuferenbe namen banbe geenenm toiens l^upfenfp geb?outoen fouben mogen nebüen op &aw bien afó uoben / en bit op be peine begrepen moe permiffie pf cc booten gemelt; ombiebenbe öaec omme aïle fóecïjteren/ lulïicieten / enöe <8ffïctet*en/ bpfonberujcöben^töoutban <!Mft/ Defe 5öne tntcrp^e^ tatie/ertenfie ert berbob/ mitfgabcr^ fijne boo?gaenbe <©?öonnant«/ cnbe pecmifTietoeï/cnbeiïdciitelü^en t'obfecberen enbeboen oufeti beren /regtfirerenbe'tfelbe mbenregtftre ban 3önenDoo?f5 iSaiöe/ enbe^tebenbaer't öeïjöefUjn enbe ban nobeb}a#/(|t. €n oefen tong te^Melonbecteicnentben i-Mattt 1552. bp ben $iepfcra$ boren. ^ocD bit en toasnocö al niet genoeg!)/ toantboo? erpertentie toierot bebonlienöatiiefetnteciiiciieinfoniiecDeptfelf^ booibe Uzpm en ge? mifcontettteerbe25?outoerS meer tot naüeelais tot boo2beel (iwcfite/ aengemertïitbe groote2&?outoer$fjaer getal berbultDeubenbeenmet mogenbe gebjupcuenbe %5?ouU)erpen banbe anbcccn (bie te boren ge* toootttearen op ^oubïete bjoutoen) baernuoocn niet een# meet naec om en fagen/ fultr bat be ?5?oubjerpen toanbe boo?f? Mepne %iw mer£ meerenbeet lebicö bleben fïaen / fonber neertngfj ofte proffijt 5 'thxltii alfooïjet reenemael masbiepgenbe naerbolnome rupne/ en abfolute onbergangïj/ fijn befeïbebjeberom op nieuteg SlacDtigf) ge* ballen [ benemtenbe enbe betupgenbe be laefi boo?gaenbe imerbictte toeberom t e toefen feerftfjabeujcft enbe te tenberen/tot bernrinöetm* ge banbe neeringe f n't gemeen / fonberlmge p?e jubitie ban ïjaer $up* plianten/enbe groot atfjterbeel bairt retöt banben<0?ute 3ijne iBa* leftept competerenbe,· toelcne öaere J5eg.ue|te ten laetfïe toebetom isS geacco?beert en öpipner iBajefïeptsS op-gemelte <a?bonnantien bet* felaertgetoeeft/ bat aïlebeSSteren bte ban boen boo?taen geöiotitoeit fouben toerben op ^oubie / niet en fouben toerben gereecnent/ op't ge* talt banbe geene bie 'tfelbe foubeboenb?outoen; neen maeropbenna* me enbe getale ban ben geenen in torens i§ui>febe boo?f5 ^ottbie fou* begef$ien/bltjcnettbeopb'acte/ baerbanjijnbe/ m'tfcanfcD/inbata ben 22. lunp 1558. SEiSbenliepfer nu al lange upt ben Htanbe bertroc&mtoag/ enbe
Öetgebietaen5ön &oon ^öilip^betbjeebe öabbegebefereett/fjeuüett i^urgemee|ieren enbe ïïegeerber^befer^tebe/naer alle befe faborp Éjeïber appoflillenen interp^etatten/ ombemifnoegben/ ten bollen ρ tisifactie tegeben/ en boo?namentl0cK om tep^ecabeten allebtoaiuv ge/ aönfen/ entnconbententenbfeter oo?faecue banbe mentcöbuiotge beranbertnge enbeaïteratten (totbtberfcDetpbeninbeboo^fs^ooni nantien gefcDiet) fouben mogen boo?-ballen/ be pomcten banbe ge- pa|Teerbe<©?bonttanttett/ permtffien/ enbeberillanngen baer op gej Wüt/ty awïoiïett ümt/ enbefelbenaber boenpubliceren/ «nepjg |
|||||||||
|
Ivelcfeeintcr-
'.preeatie voor de aenkla- £er$ ielfs at- der nadee- ïichts wierd 5>e vonden. |
|||||||||
|
Waer door (y
gcnootfaeckt waren hare 5K.«queftete ifcitereren* |
|||||||||
|
Wiet op ten
vierdemael h gedifpo- neert. |
|||||||||
|
Sa\cx de Ma-
gifttaet eyn- cielijck gera- den vond de fubftantie uit salie vbo»- gaendeam- fpliatien ende verklaringen «engaende t brouwen op Soldie by ar- «ïculen te «ellen. |
|||||||||
|
Van Delft.
|
||||||
|
yiy
|
||||||
|
tuemanburttoefcömenbe/ onöer p?ctertban töïiöcantfe / figïj foube
mogen ercipieren of boo? eentcïj onbcrtfanb / obecmttö be boo?fci)?ebe altecatien en becanbecingen / in geen fctjaöe foube Uajlen/ btfponecens öe onberanbecenbecboojfs^oubieaengaenbe/ fulcralg öisttoeeac* ticuieniuccnaecboïgenbe becmelben ί ι, Item,niemand en fal binnen der Stede van Delft mogen brouwen Niemand!
hy fal hebben een eygen ofte gehuyrt Huyfe, ten minften een Jaer langh ^u//felfte geduyrende, endefal 't voorfz Huys fel ver moeten bevvoonen, endeoft mogenbrea- gebeurde datter fufpicie ware van eenige fimulatieofte collufie, daer van wen« Borgemeefteren ofte Wet-houders blijck, hun-luden genoeg zijnde, ful- len ter dier oorfaecke ende deur alfulcke fufpicie, t'allen tyden als't hem gelieft,die Brouwer, Brouwfter a4fofte andere mogen ontbieden ofte wel in't brede op fijnen Eedt vraegen (dien hy gehouden fal wefen te doene) ofte hy niet contrarie die Keure en doet ofte gedaen en heeft. 2, Hebben voorts geftatueertendegekeurt, dat geen Brouwer nog ÊetiBrdi*·
Brouwfter meer brouwen ofte doen brouwen en moet binnen fijnen ey- Wchnn. "n gen ofte gehuyrden Huyfen daer hyinne woont, binnen een geheel Jaer, f^bov/u' beginnende't felve Jaer op Mey-avondnaer mid-nacht, dan acht duy- detjoo. va-. fent vijfhondert vaten, ende indien yemandmeer Bier dan voorfchreve tenBient* is behoefde, fal 't felve mogen doen koopen ofte doen brouwen buyten trouvven * fijn eygen ofte gehuyrden Huyfe op Soudie in een Brouweryedaerhy fel- doch de reft ver geen huyr, part ofte deel aen en heek, ende waert dat eenich Brou- op Soudie. wer ofte Brouwfter binnen fijn eygen ofte gehuyrden Huyfe directelijck ofteindire&elijck meer brouwde ofte dede brouwen, binnen een geheel Jaer dan acht duyfentvijt hondert vaten ftock-ftucx, die foude verbeu- readat Bier, dat boven 't voorfz getal gebrouwen is, en bovendien fes ftuyvers voor elcke Tonne Bier; €n bit alles? fpecialtjcK acïjtecbolgenjrtpaccaet baetmebe fpfóe*
seecbeciSijefec^teöe öaööen toülen öeletten alle toegen ban iontcaben^ tte ote iegeng en in p^iubitie banbe lelie acte ban becïtlannge foube νο<* f>*sn mogen gefcDieben ofte toecben gep?actifeect / baec-en-uoben beculaer* «*«ρ*«*|· öen ηοφ nabec ïjaec meeninge en fjet becftanb banöe tooo?ben bet: fel* ™^4 pee acte/ buyten den huyfe van de Brouwers, te toeten/ bat 'tfelbe
«ttfïaentoagbanïjunepgen ofte geljup?bel|upfen/ enbe bat befelbe
^oubte mocfiten gefcDieben baerfpfeibei geen ljup?e/part ofte beel acnoftcinIjabben/fooanbecg licöteïtjcntebetjiaentoae? -, ^ocDbaec, Re&n && peen eenige umö?age ofte fufpicie te \Άφη l gelöcft atë of eenige pee* v*a mm ι \\\ fcaube banbeboo?fepbe acte /öepmelijcB becfïanb foube mo* pfjeuöengemaecnt/ bie.csfp onbec gefingeecbe Contracten Dabben oecijupatöunepaeniupfen/ofte pact en beel aen eenige l^upfen/ om* ^ebaecinne tebioutoeh/ t'ftaerec contentementenbe begeerte/op ben «aeme ban ben geenen bt'ebaer inne tooonbe*/ alle jegens? b'intentie ban 3one JiBajefïept/ biegetotltïjabbebatbe neeriagc foube toerben bec* 'P?ept / enbe gebeelt onber bë 23urgers? in't gemeen/ en bat bte ftlepne |
||||||
|
718 Befchry vinge
55?öuböec0 metje êniic^ ocnot of£ep?ofTöt hpu hmftMi&k fouten
fjebben / cntie boe-teel be boo?f3 ttoee articulen/ conform be boo?fj lejle acte/ mttfgabecss oocn b'interpretatietoaittsen tteeeben jfêaett 1552. niet alleen f gcïpcfi De toOO?ben Ittpben) in alle redenen waren ge-
fondeert, maer oock nodich om alle abuyfen en defraudatien jegens de w«t opfy νοοιΓζ aae te verhoeden; nochtans*bemiitgbe $fêagi|ïraet bebucïjt
confirmatie teag / bat bp eenige onteüïigen (bie flubeerben bp alle teegen bie bootfs
yerfoeckea, am/ tot feïjabe enbe acötecbeel/ temaecnentllufoir) baer jegens fou=
be mogen toerben geoppofeert / boo? bten enbe onbet Whftï bat ge
tooo?f3 acte fao b?eetnietenfp?ach/ enbatSetmbemacötbanbejjBa*
ötfitaci niet foube fijn / be boo?f5 <©?bonnantie ofte acte te interpre*
ren ofte eenicï)fint0 befelbe te ertenberen / ijoe-toel ïjet felf beinbe boo?*
fcb?ebe acte banben 2. iBartp genoegfaem uptgebnicbt teo?b; berfog?
ten berbalbe bat Bet 3öne jBaf eftept gelief be in confiberatie ban't gene
teoo?f3$ / en tot b?ebecftofeenifTe enbe onberïjoub banbe boo?f3 acte
te approberenbe boojfê tteee articulen en geuten ïjierbobengemfei
't wekk fy reert / enbe Sen-lupben baer ban berïeenen acte in beï)oo?ii)cne fojiw/
vctkrygea. Qti^th alfulcj:i naerboo?gaenbe obettoegtnge/ tenbollen i$gefcötet/
3ijnbe onberteecuent tsrn 17. IBaert 1562. binnen 25?ufeU ïMcfes
Tm»—«. ι ^euce enbe<©?bonnantie al-ï)oe*toeïaltoeberomopmcuto/ ïjoefc^
J£f«fweS pelötnteetbe beïaftenbebebolen/ beg mettegen-jtaenbe bpbe groote
de geobfer. 25?outoerg nopt en uonbenocöte mocötepointtuclöcnacïjterbolGteni
veert, &c onberbouben teerben / enbe teel infonberïjept ten opftcïjte ban ben
taje inöetb?outeen/ 'tteeïtfc bocö allentïialben teterbe gecontramt*
Macr byde neect/fooöebbenbeleecenbanbe^etBbefec^tebe/in't^laei: »564
wnfciT"ü? abbife ban ben oub «ïaeb (ofte gelücfi'erltaet)batt eenige banbe ouoe
verandert en föegeerberg fjenbiegberftaenbe/ goetgebonbenenbe gerefolbeert/ tyt
op nieuws gaec epgen motiben enbe auctïjoritept/ befe laefïe ^bomtantie bp Pp
17ΔΙΤ09 bifie boo?eenlaecteebecom raltereren enbeberanberen / <n fuicfeer
tooege / bat clcfe Routeer binnen fönen ïjupfe / inplaetfe ban acl)t duf
fent böf ^onbectflotb-tlucic binnen 'si ^laer^ / foube mogen mvom
negenbupfent ftotn-fUitit/ gtobe ofte stoare^Sieren / enbe boo?$foo
beelnlepne Bieren/ ^cïjeepg-bieren/ ^aumglj-bieren enbeanoercit
totbtet-en-ttomtigfiupbergtoeinclup£/ atëben s&joutoertfbobcnoe
boo?fj negenbupfent baten meet mU toinfimtum ofte onepnbeujeu /
too?ber# foube toillen trotoen; onaengefien bat in ben eerften m
ban acBt bupfent büf fionbert baten/alle blepne?5ieren/mebe begrepen
tearen / enbe befe augmentatte en bermeecbetinge ban taur en WW'
tk ban biebootfs foo?ten ban Bieren / te beginnen op »P-ab°nDj™
nuö-natfit/ toa^i genomen tot een p?oef omme IBep ,565-oaer--0E»
|
|||||
|
b'eyemptie te mogen refïringeren ofte amplieren/ naemen bebwben
«toetten tot oirbaec banbe neeringe enbe gelegentöept ban ben tuo^ Wenen enbe te behoren; Center begonnen be minber-?5?outeerww |
|||||
|
Van Del ft. yig
iueutoetoeïatingeen licentie aenfionbt toeberfïrebig te toetten/ met «tweickde
fulcftcn öebigïjept baec tegen aensantenbe bat fn be# bp na met nragt kieync βγο«. fcfjeenentetoillentoebec-fiaen/ toaecuptbatbeeïesefcfuHen en onee- y*»w«i«- niaïjeben fön getefen/ tot ten laefïe be faecïi tëin pjoceggetroeften/ JSïeiv« to>^ecnenbeb'aenïilagec$uftereguu:anten/ dat Schout, Burgemee- proc«mo- lieren en Schepenen der voorfz Stadt van Delft als oppofantenende ge- veerra»
requireerden belaft fouden worden die voorfz Keur ende Ordonnantien kofteloos ende fchadeloos af te doene, ofte ten minften te revoceren, met interdi&ie van gelijcken meerder te doen,maer dat iy fouden gedogen dat d'oude Ordonnantie van de Majefteyt heuren voortganck foude hebben3 onderhouden worden, ende forteren heur effeéi, iuaet tegen bte b00?f5 oppofaten gefufitneect ftebDen/ bat boo? goebe rebenen om Det toel-ba?
een ban bec «^tebe ban Wfó/ enbe b'tntooonbecen ban bien met rijp* Öcbc ban caebe/ befelfbe &eure gemaeefct enbe geoibonneert toa$ δρ fo?me ban afTap enbe op p?oebe tot feecneren ttjbt öaec tnne gemen* tioneect/ enbe aïfoobp experientie bebonben toieebt/ bat befelbe feec goeb/ enoo?Daerlöc6toa30f/oocïibeel p?offüt£ in toebomenbe/ benfel* ben &tebe enbe bet gemeenen 25?outoei'0 / te fullen berleenen / contlu* beetben beröalbe / dat die requiranten verklaert fouden werden tot heu-
ren eyfch ende eonelufie niet ontfanekelijck} ende dat die felve 5 van heur verfochte proviiie ontfeyc mochte werden s maeckende eyfch van koften», Wüth p?oce$iboïgcttbefeec&ere<©?bonnantteninben fecreeten föaebe
ober; gefonben 3önbe/ enbe albaec gefienben epfcö/anttooojbe/ ceplicg enbe bupïicgue/ mitfgabei'£ ïjet geöefoigneetbe Bp be CommifTacijTen ban ben J|obe ban ^ollanb/ enbefeetnece informatie öpDen genomen/ en al ijet geene bat pactöpen tec eenet enbe anbece fpbe BeöDen toil* len oberleggen enbe epljiöeten ; foo berïtlaetbe stjne iBajefïept met £öch a',*ei? ïöpe Deliberatie ban mix l en wte bat ^\t boo?f3 reauiranten fonbec :;??; £« tebenen ηοφ oo?faec6e öen- lupben benlaegt öabben / en tmtg-bten niet V*hooft· toaten onfangbaec nocö gefunbeert / abfolbecenbe be gereöitireecbe banbeconcluften tegen gen-lupben genomen/ conbemnecenbe be regut* ramen in be öelft banbe feofte ban befen pjoceffe / b'anbec öelft upr ennfe/compenferenbe/ bentar ban bien gereferbeertbenïtobe: €nbe nwtsti0& wet te min/totllenbenu enboo?bentoe»omenben tobt o?bere fielten/ tafts eenighe JP't fait banbe ^outoecpen binnen bec boo?f5 ^tebe ban ^elft/ te*"<f* we enbe OJbOnneecbe/ datelck Brouwer foude mogen 'sjaers brou- teBtouwltso
Wen j grove ofte fware Bieren negen duyfent ftock-ftucx, en boven dien JIeyiie Bieren, Scheeps-bieren ofte Azijn-bieren, tot vier-en-twintig, «uyvers toe incluys, twee duyfent vijf hondert ftock-flucx. <fèaer&C* JebeniS enfoubenbiebanber Wetïj becfelbcc i^tebe geen beuren ofte
JJtuten meec mogen maecöen/ contraciecenbe eenige ©laccaten ofte E51 oocr je y&onnamie ban 3ijnöec|Ba/eftept/ ban bp ionfent ban ben i^obe Maglftraes. gw i^ollanbt / enbe op alfa?» en p^obtfie alieenlijcB boo? ben tijbt ban ,c«§ maeuben/ omme boojtsi be boo^fs ffe maenben oberiiceecfien 3pnbc/ |
|||
|
7 ίο Bcfchryvinge
öiefelbe beuren/ fiatuien/<®?bonnaMten sünec ffêaiefïept wmtftte
teert te toojöen/ ommegeapp?obeert ofte gercpzobeert te toefen/ foo men boojbtetoel-baert enbe trangtuüuept berfeiber ^tebeenöc %& tooonberen ban tncti bebinben fonbe te öeöooren. Gedaen in den voorfz fecreetcn Raide,gehouden te Brufele,den 2» September 1566. enbe&ajS
Onijeiteeiftetit / Vlierden, w*t met! nyt upt alle toelcfes boo?-berDaelbe cbiöentelijcfe isS gijebleecnen bat be
aiie dere «^outoerpen ban «©elft meerbec moeten gefforeert en te boen geDaöt
KIViTncn Öebben/ alg fijne üepferlücne iïSaiefïept in ben eerflen toeltoag ber*
'befluyteo. «locben&c/ en bat alle öcfe umi tatien en betbmteniffen t'eenemael on*
iiaboigfjiüch en inpzacticabel tuaten / ijoe fcDerpelijn fp immerjs toier*
ben gelafï enbe bebolen / geliicft menfiet bat alle befe no?t op ben anoe*
Hoe weynïg rimboïgenbe ftwngepafcatcn/ feer toepnicö effect Hebben gefo?teert/
onwntie enbe mün$ toetend entëbaer banooch nietgin ufantiegebleben/ alg
is in gcbruyk all eenden Ijet Irticul / interbicerenbe ofte berbiebenbe be 2&ontoerien
gebleven» ten platten Eanbe / toant een pegelöcn 25?outoer bjontot jegentooo?*
fctoD foo beel al$ öp toil / en bat ban alberfjanbe foojten ban s&feren/ na
En hoe vtoat ÜPSeltic&ig ofte onöelticïttöïï tjes in föne geringe/ enniemanbt en
nu gelegen η të eenie mfitatmvg / €>pfienberg / koeberg ofte tinberg/ ober fijne
metdeBrou. tpqm Danbelinge nocöte eenige anbere onbjaegöiijcne lafïen fiibjett.
werycn, j|ct ^g immerjS een ban be onmogeltjïifïe bingen fijn / enbe men fou*
ïjc met geen gebacötentertoeceibt bunnen toncipte«ren eetrigebeguai
me mtbbelen om be (Crafföeguen enbe Coopmanfctjappen foobantg te
fiepalen / bat fp ober al egacl enbe eben-gelijcïi berbeeltfouben fön; een
pegeljjcnig geoo?loftfijn be|tteboen enboo?alle legitime enrecfjtbep
bige mtbbelen fkl) felben booj fpoebiger te maecnen / en fön fomipn foo
«Mtoogmerk beel öet mogelijcii i$ met allen pber boo?t te fetten* €cöter poogoeoe
de spaen- fpaenfe !$onarcï)p / be majcimen banbe oberïjeerbe ïanben in een
;ci«cnm7n0r to?P* repuBlücu f η te boeren / om metter tobt alleg onbec öare abfoiute
EddSfin matsten btoingelanbietefubjugeren -, maet be uptfiomflbanbefaec*
het opfteiien fa geeft gefokt / bat be üegotie niet gebonben ofte gebtoongen mottjte
ν'ΧάιΖΤ 3ön / en bat be manieren banbe «gpaenfcïje / en anbere opper-pof w
SlSïS. oe regeeringe / ïjki te Sanbe geen plaetss en öonbe grijpen, sftfl&ci*
Koch een öanb (Detgene remarguabeltë) ί$ ηοφ tn ïxn Stare 1^73· fe««2
eieuw piao paccaet uptgenomen/ mebe bjengenbe bat alfoo tot fienntffe ban vm
cTniS°ver- iBafefiept genomentóasi / dat door't brouwen van veele diverfche lwa·
lne<ien5e re Bieren in fijne Landen ende Graeffchappe van Hollandt het Cooien seen iwaer- aldaer tot feer grooten en exceiïiven pryfe dagelijcx hoe langer hoe meeï ieoiiXte ryfende ende verdierende was, ende dat door't brouwen vandefelvehva- wefdanvao" re Bieren die Steden, ende Vlecken van Hollandt ganfchelijckvanKoo- 2. guide de ren ontbloot foude mogen werden, 'c welck niet alleen een gr00te d!5.r **·· in defelve zijne Lande ioude cauferen, maer dacr door oock-in deieivc fijne Provincie meerder inconvenienten fouden ryfen en voort-inruy »
endegemerekt mede door't brouwen van defelve Avaere Bieren »££* jj |
||
|
Van D ex* τ. y%f
gcrcceneo van Hollandt groote oorfaecke van dronckenfchap gegeven
wierd » waer door veel dood-flagen en andere diverfche ongeregelthe-
den,fouten, ende verfuymeniffènvillen ende gebeurden, derhalvenfoo
was't dat zijne Majefteyt om hierinne behoorlijck te voorfien ende te
reraedierenj by advife van fijnen lieve ende getrouwen Neve,Riddere van
zijnen Orden van den Gulden vliefe, Stad-houder ende CapiteynGene-
rael over Hollandt ,.Zeelandt, Vrieflandt ende Utrecht, den Princevan
Oraingi&j Grave^van NaiTauwe, ende die van fijnen Raede Provinciael
van Hollandt geordonneert ende geftatueert hadde , dat niemant van
fijne Inwoonderen ende Jngefetenen van Hollandt, wiehy oock foude
mogen fijn, van doen voortaeneenige Bieren foude mogen brouwen toe
hoger prijfedan van twee ponden van veertien grootendk Tonne, nogte 0 k « ' .
ook die fel ve Bieren te mogen verkoopen in eeniger manieren. Dat voorts ge°en har?**
niemand eenich hardt Gooren foude mogen verbrouwen naer.d'exfpi- Coorenmeer
ratievaneen maend nae de publicatie van defen, alles op pene ioodiek- '°«<*emog*ii
maels yemand bevonden foude werden contrarie defen te doen,die felve vcrbrouwea·
verbeuren foude fijn gebrouwen ofte verkofte Bier, en daer-en-boveri straffe da«r
noch defomme van hondert goude realen, Sec. «©enbatumtoasi-jgege- te£«Q·
ven binnen onfer Stede van Delft,den 21, July in't Jaer onfcs Heere
xvc drie-en-'tfeventich*
Onderftontgefchrevenna'toriginael van dit Placcaet, gepubliceert
naer fijn forme ende inhoude, naervoorgaende kloeke geflagh , ende 't volckmeeft vergadert fijndeopden 23. Julyleft-leden, ende geboden eenen yegelijcke te reguleren naer het inhoude vsn't felve Placcaet op de pene daerinne begrepen. Adtum onder mygewoonli/ckehandichrirt ten dage ende Jare als boven by my J. Adrianfz. Doghïs noyfr Jfêaer bic ban Wftfitljïjtet aen niet toillenbe beröinben/ m i$ by a« van
m mmmbpm boojfcDjebc^tabtnoptonbecBouben/ geinen men Df^afiltcri ψΐ wmïïtlwh en notant*r öp be Copie baec banfynbe/ pee memo* iJfii pï?c-e weaengeteecöent binb; toant btcfagfi necgeng anbergopw/ atë eaetfei&bin- wr eenfcörjn-gqeb pntm belupben foöecujcit te boen feben / tmnendeic sai epnbefp onbecbanenbanöaerflaefacöttgefpaecfaemBept/enoberga* ™se£Cta ten / biegte meerbec aen beg Sioningg ^cfiat-fitH foube mogen con* uy\ wat in. wuueren/ fulcneat bieegelijcKetoatenbe p?ocben ban foo machtigen fidl" diB jn ïeboiitabtien^pjjer-DooftbettiSpaenfcfjen $$oning/obecbef*ban SJSjS Ρ*? vm Hlanben / bie nu alfoo langg foo meec toaeen gebtoïeertenbe werd r«jagf}t/ tot battenïaetfien/ onfe boo2-<0uberen bie teeeffelücfie Ηο?γΥΰ*; yanoen ban biefjoogmoebfge fpaenfcBe^atie/naeteenlangbucicenfS
JÜ feoitelijcnen <$o?log&/boo? be|iulpe<0obt$/ foo miraeuleufeujcö «™»«r · w omtoojitelt t ï©ant be oo?faecfte ban't aen-nemen becï©apenen ïoft fijn.
eïm ^pangiett/boo^namentiDCB/minfonbccDeiJtiif getoeeft/ bebe? ZlZÏ:?ï:
rcöecmingöbessEanb^/gemeene b^öeben enboo?-recDten/ mitfga* "tïïtnow-
wc» 't tegenflaen ban't b?eecfien bec pnbilegien/ baaec mebe men niet ïogh tegen
*wa# en fO0öt ban bolfcomen en aöfolute öwfcDappte/ toaecboo? sp^éuk
§ W ben
|
|||
|
j^% Eefchryvinge .:
ben jatoerfcöen en nibigen ^paenfcljen ïftaeb / W fcfiattinge ban bèfê
tDtenben penning op te jlellen / eenen njc&bom (bie ban $eru te boben* gaenbe) ben ^onincn en alle fijne dienaren mebe bactjte ryen te maec* *siet Meur: \m\ * qcIöcö 't fcitie gebleecEüm të bp be Sententie beg ïioningg 3Cnna ν'ΐ Tintj ' *60· öeftfaebe / toaer mebe öp betMaert öabbe / alle bec l^berian* \ 9%Zt berg ^tbilegien/ïöf enöe goeb/berbeurt te 3ön/ De&Oenöe 'tbolcir % je» én>/iangegequeltenöegetergt om eemge b?eembe rebeiiige flmlien aeiue dtr stare,, ^c^en / om tot fijn gefogi boo?*nemen een goebe glang ban mU t& vZafrL7 mogen ïjeb&eiv ι»·* «o twv ^ D^t Eanbtnu aï lange ftttaenbtg bjag beroert en aïientïjaïben in
yn bot foanbenben <©ο?ίοφ toaiigeraeRt/toeriienocötirtSiaer 1578. tu|Tci)en u tob öie ban 3^ 1 cniJe jje ^oog-leemrabenban ^elfïanbt bit bolgenöe Contract geraaecltt/ ommettoeeJBerlatente Men op ben Eepbfcijen 3&am/ alg öebbenbebaerban<0ctropberïu:egen &p 3i)»e Uepferlycfte jBaieliept Kareldevijfde^n't ü$aer i5j6.nabengrooteniB?anbt/ ten ejmbebe Stoepen met €oo?n/ 35ter/ enanbere toaren rgelaöen/ Stóiuamelüc&er fonber quetfen en beberffemffe / baer boo? mocDte paf* feren / 'ttoelcfc anberfintg om be öefcbabtnge banbe ^cDepente ber* mpben met ^cïjuptenen öiepn baer-tupgö ober ben ober-tocDtmofl oeöaeïtenbe tot 3tepben getrangpo?teert toerben/ omme boo^gban fcaecnaer Uloojö^oUanbt/ ^ieftanb/en eibers* te bertieren» Aicoortora* f*\ "pten xvijeftdach in Oftober Anno xvc» acht»ende-'tieventich,fijr3
kt nWmeter" gecompareert voor de Hooge-Heemraden van Delflandt,collegia- ecn Colck liter vergadert wefende,Burgemeefteren der Stad Delft,dewelke verfogi atn. dea hebben dat de voornoemde Hooge-Heemraden wilde believen ende con- xeydichen- fenterenin'tfteeckenvantweeVerlatenmeteen Colck, terplaetfedaer m* den over-tocht,genaemt den Leydfchen-dam ftaende is, overmits dat de Schepen,Bier ende andere waren geladen hebbende, als oock den
reyfende Man tot meerder gerijf vanden Lande , ende fonder queue ,- ende bederffenifle van der Schepen, ende Schuyten, daerdeur foude mo- gen paflTeren, des hebben Burgemeefteren voornoemt geprelenreert te- gens den aenftaenden tijdt de Brugge tot Ouderfehie (die boven de an- derhalf-roede als nu niet wijt is) te doen maecken niet Jocken, ende foo wijt uyt te delven, als die Schie wijt is, fulex dat de water- lounge ter plaetfe daer die felve Brugge leyt, mede omtrent elf roeden wijt weien fal,als die Schie deurgaens aldaer is, ende noch daer-en-boven tot fulcKe tyden als hetLandtvan Delflandtmette wateren belaft foude mogen ujn> ofte die van doen foude mogen hebben, hoir-luyden Sliryfenop Deirs- Haven (die alleenlicken totte VaertendeNavigatiedienenVte °P£"e.^ ende open te houden, foo langeals het oorbaer, ende het Land van De ' landt van de wateren tot diicretie van de Hooge-Heemraden voornoem ontlaft wefen fal, ende noch ter gelegender tijdt als over een Jare, απ ^ vier, ofte vijf onbegrepen, tot nieeroeregerijf vande water-loiinge^.^ |
||||
|
van D e L ë Tf 7t j
Jiïnnenfle Sluyfen op Delfs-haven te vernieuwen ί endete maecken tot
fulcken wyte,als de buytenfte Sluyfe ter Maes-waert gelegen jegenwoor- delick is, gehoort welcke verfouck , ende prefentatie van Burgemeefte- ren voornoemt, ende deur gefien hebbende verfcheyden ouden Aften, endeadvyfenvan onfen voorfaten in officie op't fteecken van de voorfz Verlaten,endeGulcke eertijds wtgegeven, ende bevindende op onfen Eede, dattet Heemraetfchappe ende gemeene Landt van Delflandtdaer deurindewater-Iofingegrotelick gebatec fal fijn , hebben wy Hooge- Heemraden van Delflandt 'tvoorfchreve verfouck van Burgemeefterera van Delft, voor goet aengenomen, gewilligt, endegeconfenteert,be- willigen ende confenteren by defen, dat ter voornoemde plaetfe daer den over-tocht van den Leydfchen-dam tegenwoordelick ftaet, twee Verla- ten met een Culcke gefteecken fullen worden, wefende den felven Culcke niet langer dan twintig roeden', ende niet wyder dan vijf roeden, maer wel minder, mits dat die plaetingen, als oock die deurenvan.de felve Verlaten fijn fullen een halve voethooger dan den houve Zijd-winde te- genwoordelick is, ende dat defelve altijds een halve voet boven den hou- ve Zijd-winde verhoogt fullen worden, indien diein't toekomende ful- len hoger gekeurt worden, ende dat de felve altijds digt,, ende fonder eenich lexFum gehouden worden fal, dat oock mede tot geenen tyden beyde de Verlaten op eenen tijdt teffens, ende die felve ten hoogften niec meer als vier-maels tuifchen dach, ende nacht geopent fullen worden* danby confent vanonie Hooge-Heemraden voornoemt, dat ook mede diefelveCoIckewel geplatet, endegecadet, ende de Verlaten, Culcke* Caden, ende plaet-wercken tot allen tyden, goet ende volmaecktiullen 'wefen, als wy Heemraden , ofte onfen gewairden Cierck, ofte Bodef die wy daer fullen feynden, daer op komen fullen, opte boete van thien ponden, te verbeuren't eicken, als daer inne eenich gebreck, ende faultc bevonden worde, wel-verftaende dat Burgemeefteren voornoemt, vol- gende haer prefentatie gehouden fullen fijn, tegens den aenftaenden tijd in't werek te treden, ende die Brugge tot Ouderfchie op te nemen, de felve uyt te graven, ende inde plaetfe van dien te fteecken een Brugge me* Joicken, lanck ontrent elf roeden, ende de Schie aldaer wijt te ma- *en,fulcx het Canael van dien deurgaensis, ende oock ter gelegender t'jdt ten langften binnen den tijdt van feven Jaren eerft-komende, de bin- nen^e Sluyfen tot Delfs-haven te vernieuwen, ende die te maecken van auulcke wyte als de buytenfte Sluyfen ter Maes-waert leggende jegen-» Woordich is, ende dat Burgemeefteren gehouden fullen wefen t'allen ty. öen als wy Heemraden tot de gemeene Landts Oorbaer bevinden fullea tjelve van noode te fijn , ende hen-Iuyden des deur onfen gewairden Cierck, ofteBoodeverioucken, haren Siuyflen op Delfs-haven te ope- "Cn > omme 't water daer deur te löfen, ende quyt te worden, volgende <*e voorgaende beloften. Al 'twelck Burgemeefteren der Stadt Delft ^oorhen, ende haren nafaten belooft, ende overgegeven hebben, wel f W * «nis
|
|||
|
"Π
|
|||||||||||||
|
^H ' Befchtyvinge
|
|||||||||||||
|
cndegetrouwelick te volbrengen, ende fi|n tot kenniiTe hier van gemaéKe
twee befegelde brieven, diewyOtto vanEgmont, Heere van Kenei*.
burch, Ridder, Jbncker Abraham van Almonde, M» Arent vander
Meer Vranckenfz, ende Pieter Hanneman t als Hooge-Heemraden van
Delflandt, met onfen zegelen, ende Burgemeefteren der Stad Delft met
des voornoemde Stads.zegel befegelt, ende by onfen Glerckofce Secre-
taris van't Heemraetfchappe, ende Burgemeefteren voornoemt by ha"e
Penfionaris gedaen teyckenen hebben, ten daegeende Jaer-eals boven
*SietÏrhU ende was onderteyckent S. Storm, G.Biefe.* Lagerftont gefchieven*
Ug. * hm*· Collatie gedaen jegens d'oiiginale brieven van accoort, onderteyckent
Ϊ2λλ 3«. a!sboven> befegelt metvijf uythangende zegelen, een vangroene, ende
Vier van roo'den waffche9 bevonden t'accorderen by my, A. vander Meer,
|
|||||||||||||
|
V'hiun f 4iot
|
Waim&mmttbtm ttoee Saren öaer met be MtaU$m$t fytft
|
||||||||||||
|
W tetfit enöe öenontfangban öien/geltjcïs booj-oenentsiaenges-oettv*
fBaeralfooöe SSïerenenanöere goeöeren toeBeöoorenöebe?8urget# JjanSMft/ al banouög aïiectoegcn mïüoiianbt tol-ba» tottmteï* Mam/ enöe irat ober fuïcjc öe^cljippens met Deiffehe Bieren tip nag* U ÖOmenöete paffcren Iangers de flroomen voor by Gorichum, ofte
Schoonhoven, nferanberjs getooon toarenaïjsatfeenlp temntewcfi
aotöe mmn albaec mn u roepen/ tn in öefer boeg* b?p / en onue^ IjtnberMjaerrepsr te bodeeen/ mits firt töeöer-feerenaeiu* (eggen/ tnöemöien faeenigïjeonbjpe goeöeren ïmböen in-acïaeDen öen öEofl^ naersaente geben; öotfjbecmtttf geöupienöeben <®o?locïjbeboö?f5 Collenaerg tot Daeröer berfeecüermgïi ftcD öegnatötg banbe ©eeren ef/binnen Set Mupt banbe ^teöen toaren reticerenöe/ poogfjöen serDalben be boo?-bp-barenbe «Scütpperssmet SMffcne 35teren w béng anberen bpnacjtoocö te Döuöea leggen / tottier gi&wwwn opsancfi/ oatfpbe^ciiepen guantenbiftteren/ maer naöemaelfulr metaHeentotnaöeetbanbe&cöippecsf/ maer oocït tot öejsabamagtg banbe ^eibenaecjS/ enfottbecutige ban be 2S?outoer0 toa$f ftretfiente/ Wen öt'e banbe reecöenmgemiolianbt (ta beribefBebanöe»gt> iï^^É ban^eïft upt name ban öare gingeDoosnen) ban niet»· <©t* tcopberleent/ om Bp nacfjt öe TOffcöe bieren fonöeraenJeggen/ ofte eentge berömöetmffe boo? &P öè Cöllen te mogen boerea / nm£ VoM* mm&Wppttf banöe^ier-^cöëpen Bp €eöen berptigt fonöcn ftjttf Tfepn te geben bair frti bjeöerfiomen aen te fulien fpuuhen/ en al#- oan toel getroutoelp te bcranttooo?öen inöicn fp ecnige onbjpe goeöc* ren/ mwJJtemeöe ingeöaööefiöen.^afiebaerijanlHp.ö aiöu^'s ©tïffóïtfcBre- Δ; Lfoo-Burgemeeilerenendè Règserdersder Stedevan<Delft,-uyre*
SJ/wiea *Meine vanljaer-Iityder Burgeren,, endédênBrottwerSfVoerendefae* eoriöKeeck Pe Bieren, ende waeren die IëcRe.op, voor by SchoonhovendedieMz- %oö6htoa. feefecWalcop» νο©ε by Gornichem., die vande reecfceniDge^ in Hejr |
|||||||||||||
|
van Del f t. 725»
landt by requefle verthoont, ende te kennen gegeven hebben, dat van verhincicA
allen oudentyden, die Schippers voerende der voorfehreve Burgeren, ^jrbyde Bieren, ofte andere waren, ende komende by nachte te paiTeren voorby mogen vee*- Schoonhoven ofte Gorniehem,gewoon fijn den Tollenaers aenterou- ren,mits pen3endeoverfulcx te paiTeren ibnder verhinderinghe van.haer-luyder "eclc,eav „ reyfe, mitsin't weder-kerenden Tollenaeraenfpreeckende, ende hen- i^'vveder- Juydsn aengevende indien fyeenigeonyrye goeden haddeninne-geladen, keerenacute dan pogen die jegenwoordighe Tollenaers, den Schipperen by nachte JuHenfpteccs paiferende, ende niet dan vrye goeden toekomende Burgeren der Stadt cn* Delft inne geladen hebbende, te houden leggen tot op ten dach dat fy uyten Steden komende, die Schepen mogen befien, ende dat onder den fchijn , dat de Tollenaers die voor den Oorlogen buyten het befluyt van de voorfehreve Steden plagen te woonen, als nu binnen de Steden hen fijn onthoudende, maer gemerckt 'tfelve nret alleenlicken ftreckt tot- i:> groot ongerief van Schipperen, ende tot verachteringe van haer-Juyder
reyfe, dan veel meer tot fchaden vande Burgeren der voorfehreve Stade Delft, byfonder fóo wanneer fy bederfFelijcke ende vente-goederen, als namentlijcke zijn die Bieren, dieiydevoorfz ftromen op -voeren, ver- fochten daerommc fy remonftranten, datmen gelieven wilde den voorin Tollenaers van Gorniehem, ende Schoonhoven te ordonneren, ende be- laften, datfy den Schipperen, voerende goederen, ofte waeren toeko«> mende Burgeren der Stadt Delft, ende by nachte doen voeren, den vo*' ren verhaelden ftromen op-varende, vry ende onbehindert laten paiTeren»...... «
mits dat den felfden,indien fy eenige onvrye goedereninnegeladen had-
den , in't weder-keren gehouden fullen fijn j den Tollenaers aen tefpreec- ken, ende die behoorlickeTol-rechten te-betalen jende die Schipperen- ( .. die met Burgeren der Stadï>eift$ waerenende goederen $ d'voorfcbreve:
ftromen gewoon fijn op te vaeren, ofte voortan fulcx fullen doen y van'c felvewel, ende getrouweücken te achtervolgen tot vermaninge vande voornoemde vande reeckeningen', ofte de voorfehreve refpe&ivé Tollen naren gehouden fullen wefen den behoorlijcken Eedt- te doene* -Soo is 't * dndï voornoemde vande reeckeningbe overmerekende 't gunt voorfe is:, ende eerft ende alvoorenhier op gehad-hebbende het fchriftelijk ad- vijs van PietervanBeveren>.Collefteurvande voorfehreve Tollenvan Gornichem,geconfeuteertTende geaccordeerd hebben jconfenter.en-jenda accorderen mits deien-r-als datde voorfenreve Sèhipperen mefhaer-luy- der Bier-fchepen van- nu-voortaen fullen by nachte mogen vaeren, ende voeren voorby de voorfzTolle, ende-ooi; de wachte van Schoonhoven^ mits eerft ende alvooren doende aen handen-vande voorfehreve Tbllenaer aen behoorlickenEed, als dat iy-luyden 's nachts m''t-v0©r-.by~vaereis &Ueq doen een teeeken van haer-luyder Spriet te laten lopen ende oor-' lof te roupen,op haer weder-komfte,. inden -Tollen- gjetroü*verijck.iiiIw «n•■■aenbrengen.,. die onvrye goederen , diefy-luyden derwaërts gèbrsgp mogen hebben, ende dat alles by proviiie ends tot kennelijk wederieggera |
||||
|
726 Beichryvinge
vande voornoemde vande reeckeninge, ordonnerende den Colleflcurs
vande Tollen van Gornichem ende Schoonhoven, hem-luydenbiernae te reguleren. Aldus gedaen ten Burele vande Camerc van reeckeninghe inden Hagedefenxxvj.Novembris Anno xvc· feven-ende-'tnegentich Onder ftont geteyckent jegenwoordich C, vander Goes, geregiftreert in't vyfde boeck appt; fok 170. 3©atfrï)attenbefe 25?outoerpen moeten opgefyactjt öeböenenfjoe
beel fp fijn geconfibereert getoecfl / baer bus$ beet alg booren berDaeit / om i£ te boen getoeetf: / Beeft ten allen tpben genoegöfaem gebieecfeen / foo btcntoUg atëbe Jifêagiftraet en ïlegeeringe befer «Stebe fiefjoa«r aen ten fjoogften liet gelegen toefen/ en bittoa£be reben toaerom öat bp be «©berïjeben allentlialben ten öefïe banbe 2$?outoerpen goeiie 0202e toierb beraemt / en oocït altijb fo?ge toerbe gebzage / bat fiaer ΨΜ& Öten toierbengemaintineert / Bare retgtenbebotert/enbatmenfjaer tn alle manieren boo?|tonb foo beel alg be öillitfjept ftonbe Ipöen / te- qü\0 be (Collenaecss / ©acBtersS / ooc« 25ier-fteecfeer$i / en alle anöeren •bie met Baer te boen Babben* ^aertoarenooeïi tot berfcBepöe tpben toeele fcBerpe ®?bonnantten enbepaccaten gee'maneert tegen Bet rup- neren enbe berberben ban Bet lebigB ©aet-toerca / bte bic&toritë toter^ ben gerenobeert enbe bernieutot/ a$ baer toass Bet paccaet ban oen «iaere 1559. 'ttoelcn toel erpjetVeltjcnen boo?namentliji§iter «lacDte banbe 25urgemeefïeren enbe Segeerber0ber<&tabt -©elfttoiecöe ge* publiceert alomme in^laenberen/^ollanbt/^eelanbt/enbeanöere getoefïen/ baer be bclffcBe SéiereninfonberBept toierben bertiert/ en baer Bet banbe Supplianten toierbe berfogt/toant nabemael fp 25?ou* toer0 Öabben bertOOnt d'exceffive fchade endeachterdeel die fy waeren
lydende in haere ledige Bier-tonnen en Vaet-wefjck, foo inden Stede als ten platten Lande> niet tegenftaende,(bit toag ben ÜlBoub ban't te* flUCft) de voorfchreve Brouwers hare Tonnen daer inne fy haer Bieren ,doen vaten endeverkoopenjelck meteen feeckereendebyfonderep. merek ofte teecken waeren merekendej daer by een y gel ijck ten vollen mocn- te weten, waer, ende tot wat Brouwer de felfde Tonne toebehoorde, en dat ten eynde de Tonnen foo wanneer die ledigh mochteiijn, hen-Uryden mochten wederom thuys gebracht werden, Daer van fy oock den bren- gers voor hare forge ende moeyte van't weder-thuys-brengen van dien gewoonlijck waeren tot redelijckheyt te contenteren, ende al-hoe-wel over fulex niemand en behoorde nochte vermochtedie felve Tonnenden Brouwers af-handighte maecken, ofteopeenigerhande maniere te be- fchadigen, foo gebeurde het nochtans, dat die felfde Tonnen by veele roeckeloofeen onbeicheyde Menfchen tegen alle rechtende billicheyt ijnalitieufelijcken wierden verdeftrueert> met inftucken te flaen »iv*rbJa"' ;den ofte tot haer eygen proffijte en behoefte t'employeren, defelfde doo fflidden te fagen, en tot Tobbens te gebruyeken, oock daer van maeckena |
|||||||
|
Hoe feer de
Magiftraet de Brouwe- ryen hebbeu voorgeftaen ffndebeyyert |
|||||||
|
yiaeeatentot
eonfcrvatie van Brou- wers- Ton- |
|||||||
|
van Del ï t« y%y
andere Vaten, als Boter-vaten, Melck-vaten, endeanderediergelijcké,
pogende fommigeoock de boyemen vandefelveTonnen ommetekeeren ea aifoo de mereken vanden Brouwer te verduyfteren, oock die te ver- koopen, &c. Maeckende alfoo by aller vvege van contraventie die Brou- wers haer Tonnen af-handigh, hoe wel fy wel weten dat die hen-luyden niet toe en behooren, ende met die Bieren niet en fijn verkogt, ende daer om die Bieren uyt gedroncken lijnde, die Tonnen wederom behoorden tot den Brouwer tefehieken, of ten minftèn niet te beletten, dat byden fafteur ende toefiender van de Brouwers 'tfelvegedaen mocht werden, endegemerekt 'tfelvefoo langs foo meer daer tegens gedaenen gepleegc werde, overmits de dierte van Tonnen houd ende berninge, mitfgaders de groote petulantie ende dertelheyt van eenige die hen-luyden laeten diinckeu datfy daer mede niet en mogen verbeuren, hoe wel *t ielve ge- noegh imaeckt dieverye, en niet alleene en komt tot groote enorme fcha- de ende verlies vandevoorfchreve Brouwers, maer oock vande geheele gemeente die heur Bieren eenfdeels daer na moeten koopen , wes-hal- ven de voorfz Brouwers fijne Konincklijcke Majefteyt ernftelijk verfogc ende gebeden hebbende, dat het fijn Majefteyt geliefdedaer irine te ver- lieu by fyne brieven van Placcaten ofte andere provifien en mee behoor- lijckeremedien, ffltltlMQtfuïfombZ rJ00?fïae|j ttl OOtmoeÖigeflipplt* catic öp 3öne =fóom'itcfeiö£fee HBa/edept fooöartig ts? öeappjeöenöeeft/iïae
OPÖeflCiCte'paCCattn tn ÖatO den leften January ÏJ0 <$m$ b$0?f5:
öacc-en-tcöeii Beeft öeöifponccct/ toelcit piaccaet op't tarfoecfi entie
gcnftïacöte Uanöe 25?outoerg ooeft nabecBaiiö tot tetfcöepöe tpöm Dp mu €\a ^003 Mo&i mijn peeren öe Staten <ö5eneraelöet: ©ereem'ö* w^eteclanbentögewnoto^ - . wopöen 8, tHuguflt 1643; eeamplt^ctmetccniöenabccclaufclett1
WClteCi tnï)0U& enfuftfiantte toa#/ dat haer £d; Hoog Mog: tot ber;
^orderinge des gemeene wel*vaerts interdiéeren éh'de -verbieden eenen' , i yegelycken, van wat ftatei qualiteyt, ofte conditie defelvefoud en mo-
gen wefen, als mede de Soetelaers ende andere die fich doen ter tyd met tetflyten van Bieren in haere Legersdoorgaeus waren generende, hm: voortaen te vervorderen de vöorichreve Brouwers-Tonnen aen hem te> nouden ende te gebruyeken, 't fy tot fteygeringe ofte ftellagie, die té b^eeken, aenftucken te flaen, ofte te fagen, oite eenige andere Vaten - , °fte Cupen daer van te maecken, ofte de felvë te verbernen, ofte oock» «e boyemen vande voorfchreve Vaten omme te këeren, ofte te verande- rt1» ofte die tot andere Brouwers met Bieren te doen vaeten, ofte met' j5nige andere manieren den Brouwers hare Tonnen af-handigh temaec- n, op de boeten van vier-en-twintigh Caroli gulden t'elcken reyfe te Straffe;■.*..
t'ao Vren' en^e n0Cfl-arbitralijck gecorrigeert te werden, deièlve boeten gen, <],. ovetl |. .Pphceren d'eene helft ten behoeve vanden Officier, die d'executie dóen freders van end ^ ^'a^ere helft tot behouve vanden Aenbrengèr. Verbiedende dit ïjawacfc lnt€rdicerende voorts allen Brouwers cebefigeri ofte met Bieren te vellen»
|
||||
|
^ψ
|
||||
|
728 Befchryvinge ' ·
vollen andere Brouwers-tonnen, ofte tot dien eynde eock andere Brotï=
wers* tonnen te ontfangen, oock mede hare Tonnen of halve-vaten uyt te fctten ofte leenen tot Spoelingh, Wey, oft Boter-vaten, noch tot cenich ander misbruyck in defen Placcatc verboden, op de boete van houdert gelijcke guldens mede boven arbitrale corre&ie. Datfeoock de: Tonnen ende Half-vaten met haer merck. gemerckt lijnde, niet en ful- len mogen verkoopen.of weergeven, of fchencken, direftelijck-of in- dire&elijck,in.wat maniere 't felve foude mogen gefehien, alles op ge. lijcke pene ende boete t*appliceren als vooren,ende op dar de voorfchre- ve misbruycken te beter fouden mogen werden achterbaelt, hebben fy gelaft ende geaufthoriiè.ert alle Officieren vandenvoorfchreve Lande, foo politijckenalsook Militairen, vry.endeonbekommertdoorhaerfelven ofteJiaere Dienaers hen te mogen vervoegen, en te vifiteren alfulcke plaetfen, 't fy inde Legers okedaer buytennaegelegentheyt daerfy ver- moeden hebben dat Tonnen fojiden mogen weien geincorpreert ende af- handigh gemaeckt, bevelende voorts alle Jufticierenende Officieren, en alle andere iniiaer-e dienfte ofte onder haer gehoorfaet»heyt wefende,naer gedane publicatie defes des felfs inhoude ftri&elijck te executeren, ende achtervolgende, procederende ende doende procederen tegens de contra- venteurs ofte overtreders van dienfondergenade, oogluyckinge, ganfte, ^iilïmulatie, of te verdraeh, want fy fulcx ten dienfte vande goede inge- ietenen van defen Staet bevonden hebbenalfoote behooren, &c. ^jnboe* gen bat tie %>&νύηκ& ban oubt^ allentfjalbe fee öanbt totcröt öobett
*t Dooft geBoaben / toaec feoo? fp oocn m ttieerfeerïjept toe-naemcn / m , . b?p öetec pjofpereecben m toel jegentooojbtgii boen / onfeertuffcDen iiidl'iSS- W^™ wet Set tm toe?ö«m=fcanöe 25?outoet#/ en 't gemeen toetöen tenue der ban öet gelb / b'^tcpfen op be i25?otitoccï>ctt ootn bedjoogt enöe fep Brouweryen meerbert. Eange boo? ben €>o?logïj ttQm ben honing ban Htfpamen SïfSSL $&#^btftWte(Am& b'<®2bonnant!e/ opeten $0?outoteban m\~ Accyreovef- !5«-bcmt3ftocft-fïucrof fetf-en-bertig bolle baten/apfee fïellige 0^ joegen, batet/oföteuptöefcBepttoo?ïiert/een3impo(löe(ieïtbaneïfflupprii eneenoojtge/'ttoelcBöpöeStaten tien laeflen mmp *$$ς· bf ?
©aeflcijenfgeliicnei: fiaet) ηοφ toeeb betöoogt metbrjfgcootim/ w
Joopenbe t'famenöertienfïupbetsi encenblantn/en Ditaioecepti? WJJ»
b« bijf gcooten blaemg ban feop enbe <©?upt-geïb/ 'ttoelB fee Momtf
ïjjcnefBajefïeptaliWabe ban $oIIanöt enfee b'üeeren banj©afl£
met/ m ban oufeg be# <0?aben Eeen-man/ pbec m# boo? be Bern*
iompetetenfee/enbemun'tg$eel aenbe^tafet i$ toebeöoocenDe/ai?
* &<* iavtn bobenBlaerberaengetoefenté/ * toaerbpnocötë genomen fee fep gw*
PUx&><*m m bantie ®UCf,0CC^/ Beïoopenöc te famen fëbentïjien (tupber^cn
een blancn/ tnplaetfeban toelcneberfc&epfee Stccpfen nu betaejt w
-yemwiyt ontfangen toecb baneicne €onne25ierg ftocfe-fluci feben penningen
ψ1^- fiollanb^/ fulo:bat een 2S?outoet getareert flaenbeopt bnf«ö®onn π
fie^ou^t / aen be ^tabt geben moet een-en-ttotnttg ^"^gj"
|
||||
|
•
|
||||
|
van D e t f τ. ^i^
genningen/ 'ttoeltli alt'famen mtonbetbenaembahfjet ouöe Gruyc
en Hop-geidt boo?gaet/ nebenjs nocgi ttoaelf ftupbergboo? ^tabtg- pacïjter öanbe 2$ieren / compenferenbe ben €wö^ ban Daer &ageiü<x $»?mcne-bierboo?öaec famtlteofte ^u^-oeftn / liomenbe öan te fa* mentot btet'-en-iiertis (ïupber£ min ttoee penningen/ enbe Dit allesï nocPobenbengrootenSllccitë/ ban ttoee frupber# per©at/mebebp ireti 2&outoer$ te betalen / ten beöoebe banbe gemeene faeeïten ;foo bat Detlicöteujrnaf te nemend/ toateen rjjenbomen teel-baert bat bit acuöe ^tabt moet geboot öeböen / afë fi* in boo?tpben/boben alle an* Deren ban öefe f ontrepe/boo? ixe meenicjjte banbe 2S?outoerpen fïoreer* be» Sn*t Klepn €ö?onüciije ban €butoart ban 3!o?cn / enbe %pnb?iï» oude w*ef ban Hancfiafïre üoningen ban €ngelanbt/ öinbeiCBop't jaer 1477. Jigi'eyt e» &efeh?OQ?ben: Het Brugfche Bier genaemt Keyte, was in defen tijd ge- jer^Tf!T*
fteltop twee Engelfchen, endeDelffche Keyte op vier Engelfchen de E;ercn* Stoop » dat doen eenen feer excellenten dronck Biers was. «firngelÖCÖ Danbefe^tabttoel-eerbermamtoagboo?bebe|re Eaecneneii/ fooi£
fp baer na niet min beroemt getoo?ben boo? be nroUcöte ber goebe %k* ren/ &ieöiergeb?o«toen en allertoegen bpben gebup?-bolcneren feec gep?efen enbegetrocnen toterben/bermitg ïjet toel genooint en ban aen* genamen en gefonben fmaeclt toa£ /geinen ben meer-gemelten junius in fijn Hojte iatijnfcöe beröanbeltnge banbe boo^naemtfe j^teben ban ^oltanbt/ omtrent ober öonbert üaren bpftengefcö?eben/ onber an* beren mebeaerbtg te Hennen geeft/ aïtoaerfjpfiomenbe tot be berbe &tabt/ fp^eeent tnbefec maniere; volgt nu (fcpb £p) Delph niet die Aensgei*- Stadtdewelcke door het Orakel van den Af-godt Appollo,maer die door 'chryYiege
de voornaemfte prijs des gebrouwen drancx van Coorn (daerCeresde maertheyt" Godinne van is) naeft het Engelfche Bier vermaert is, ende foo veel meer der Dclffche vermaert als geene, vermits die om een grootachtinge van een frivole, Bierc». [eugenachtige, en ydeie faecke [te toeten banbe boo?fegginge enbe t'ant?
«J00?b ban tËpOllO] haer vermaertheyt bekomen heeft, maer defe uye
het proffijt en nuttigheyt, ftreckende totvoedfeldesLichaemsen dienft <jes levens, heeft door haer eygen vernuftigheyt defen lof verwonnen> dat by na nergens eenigen dranck begeert werd als die in de Delffche Ke- ulen gebrouwen i« , tot foo verre cTatby na het meeftendeel van Vlaen- deren, mitfgadersZeelandt en het grootfte gedeelte van Hollandr, geen ander vreemt Bier gebruyeken, welcke faecke feer confiderabel voordeel 3Cnde Stadten geen geringe vorderinge aende Commertie toebrenght ·. dewijl dat over-al foo veel duyietit Bier-fteeckers, Tappers, en Her- bergiers, aen defen honorabelenftaet der Brouwers (die aldaer de fenuen fin yyel-ftand zijn van het gemeene beft, en by n* het derden-deel vande otadt uytmaecken) gehouden, verpligtenoock verbondeuzijn.* *©Ujï •jwiy'Satavi We Junius, maer ben iflweur banbe bp-boegfeien op Guicciardin, ,,ι^,,ίβ,,
W naber öomenbe/ getupgt bat ïm 2Sier s\itt alleen toerbe berfonben löuberïinge naer Zedandt en viaenderen, mser oocïi in be. ^uartieren ^355 *au
|
|||
|
7$Φ Befchryvinge
Naderbe,ban Noord-hoUandt, Over-yffel, Vrieflandt en elders, hebbende de
fchry vinge Brouwers over-al haer Faftoors oite Bier-fteeckers, bequaem tot deien van de feive handel, door welcfc middel defe Stadt rijck en machtig boven haere ge. d"oTeen4n- buyren geworden is, wantbynae het derdendeel der Stadt waren Bron- der* weryen, foo dat de Coopmanfchap vanTerwe, Gerft, Mout, Bouck- weyt, Haver, de Hoppe, Hout, en alles dat tot het Brouwen nodig is, ^wdval! k'er door oock bloeyde meer dan in andere Steden, 't welck ook veroor- de Brouwe- faeckt dat het hand.werck der Kuypers, aldaer uy termaten goed is, de- rycnaiaen- wijl fy geftadelijckfoogrooten getal van Tonnen den Brouwers moeten wachten, leveren, aengetien by meenichte der ielver jaerlijcx in den loop üjn bly- vende. De voornoemde konft van't Brouwen en brengt geen geringhe wel-vaertaende Kramers, Backers, Herbergiers en anderen,door de veel- heyt der vreemde Schippers, dewelcke fomtijds genootfaeckt fijn den eenen voor den anderen lange te leggen wachten, naer het Bier, terwyle het al gebrouwen word, die dan met kleyn vaer-tuygh , Vlet-fchuycen, Dam-loopers, en anders het Bier uyt de Stadt over den Leydfchen-dain (fijnde ondérwege geen diepte genoegh) tot Leyden brengen, alwaer het in grooterflaghvan Schepen> alsLichters, Kagen, &c, verlaeden en getraniporteert werd, in voegen veel duy fent menfchen door de Brouwe- ryen gaende gehouden werden, d'arme luydenvinden oock aldaer goet Lil>*ïaclheyt onderftand door de liberaelheyt van derijckeBrouwers, die haer milde- ®nr»Jck^m lijck gedencken* Jaerlijcx doch genoegh overfchietende, foo datfy het sTouwers· overlchot dat fy in haer eygen ftaet en gelegentheyt niet 'm en fchieten, oock gewoon fijn aen fchoone JLandeiyen, Hof-fteden, Boomgaerden, ende Tuynen te hefteden, gebeurende oock fomtijds dat haer die wel aen komen by tranfport van hare Debiteurs, die iy lange geborgt hadden, want fy fulcx niet fonder fundamene aen· en gaen, eerft verfeeckert fijn- de , dat fy niet verliefen konden, foo dat fy dickwils veel fwaere Schuld- boeckenhebben, werdende de rijekfte geacht, diemeeft van foodanige Benig* oude - boeeken verfien is, wetende waer op ftaet te maecken, daer by komende dat de geene die goede Neringehadde, daer door defelve behielt; Want «ontraden het is een couftuyme onder haer, dat haer Schuldenaers foo lange fy op ÏÏSienSn- haer Schuld-boeck ftaen, gehouden fijn haer Bier by haren Crediteur te detdeBrou- halen, ofanderfints ten vollen af te betalen, ende daer-en-boven foudic ynttt>. Brouwer by den wekken fy op nieuw fouden willen Bier halen, voorde achterftallen des eerften Brouwers moeten ftaen,en doordefen middel be- houd een yder. fijne oude Calantenen Neringe, tot groot wei-varen van de ganfche Stadt, dewelcke oock groote forgedraegt voor de goede Or- donnantien en Keuren ten-beften vande Brouweryen gemaeekt, foo ten opfichte van het water in dëfe Stadt, fchoon,klaer, en foet te behouden, om welcker redenen men op groote boeten geen Zeep-fap, of eeniger* hande vuyligheden mach in het water brengen, waer toe Ylod-fchiiyteii fi»n verordonneert, die defelve door de geheele Stadt vergaederen eru wegwoeien, en andere dienftige wetten- (Jtóer te-langhom te verhaelen) |
|||
|
van Del* τ. 7jt
voor de Brouweryen meer ,dewelcke alle by de.goedwillighe Burgers
naerftelijcken fijn onderhouden geweeft, haer wel bekend zijnde} dar foo
wie Neringe heeft defel ve moet waernemen, ende op het water ('twelck
binnen de Stadt anders oogenfchi/nlijek foo goet niet en lijckent) den
Brouwer wel lettenmoet. Hier werden verfcheyden foorten gebrouwen Eeni<ren*-
als Delfts-luybs, Delfts-Engelfch, Delffche Pharao, endeIfraëb de- mende^ou."
welckedoor de kragtvanhet Mout en Hoppe altemets wel de hoofden de Delffche
vande Huys-IuydenophaereMaeltydendoet omkeeren. Voor'tgeme- ^iercn·
ne volck werd oock dun-bier gebrouwen, genoemt Delftfche Keuyte,
het water alleen door den Boftel ofte het draf gelopen fijnde.* 3Ntftjn * Β*ν(!%ί'1**
oelwbenbanbengeleetben Petms Montanus, bieben oberbloetbec KJi?
®elffcDe 25?onbJerpen ötijö toüölooptg betöaelt; macr baec toaeren ·*»* **»**: nog ecnige anbere foo?ten ban2$teren/bte betën 2tuteuty miffdjim boo? lVi1f' ei", · OnflUttöe/ bOO?-Öp-gact/ aïSf Meufelaer, Valle, Kuys, &c. enbe tot be* WJ
beftinge ban 't geene ijp te hennen geeft / fjoe bat befe ^tabt nfetaüeen _o - ..
meefl ïollanbt met €oo?en-b?ant« iaef De / maee oocö öoe tojjo en süb £3v5. fpanöece plaetfen ban. «©elftsMtóecfourneerben/ foo bient ootftgcletD öat tipt Set toooj-gemelteContcacttoan'tgja^ 1578. en uptbelaeft ^^^^ baet-aen-bolgenöe fjanbbefïe/ namentlijc&ban't pafferen tree 2&iec-Biercn* ^cïjepen boo?bp <ö5o?icljem en ^cDoonDoben in't %m 1597. * inf* ¥ _. , ociilcj: oocnbiöcfitiïatfpöoentectöötnocöaleiiie^aljS mtW&lam T m*rZ en ©laenöecen (baec junius parttculierïijcK ban fp?eebt; moeten ge* wen öeb&em Sfitë ίκ Eeger^banbefen ^taet tegen ben üomng ban ^pangte te belbe tcoc&en / plegen be felf be oocfe alttjb ban 3W0- bm ooojften te toerben / onfen becmaecb ^ifïorp-fcïppbec Everard van Reyd, fpjeetfcenbebanben gcooten obecbloeb banf^obtanbetn'tEe* oec boo? Steenwijck, 2ünno 1592· boegt Daec bp/ bat be föuptetö fto9 apöe^oetelaerg ïnbeöofl öeftebenbe/ boo?gaen# Delfs-bier toe be^ «_ jongen,* (Cot ï£aerlemtë öebenbaegDnocbeen oubebecbaliengragt }g ?'miH m men be D ei ft noemt / attoaec men fepb / bat be hoepen met 3£elf* * pe Bieten/ naec Noord.HollandtenVriefiandt gebefitneert/ plegen oeuc te baten/ en otoec fulcic be naem toau ^elft fucf efftbelöcn beBou* Groote en Ί»ίπ tjeeft» Georgh Braun fp?eeCÖt albUjS ί Düphium, elegms ac tnUm tiooge getuy-
tiitum Hoüandif oppidum, omnt pvopemodum orbi notiflimum ex Cerevifia , geniffe dacr ψΑτη abundantitfme e jus IncoUcoduuntacdifirabunt.* <©att£: Delft een T"· Jaeyeenwel bemuyrde Stadt vanHollandt, by nadegeheéle Wereldt udü**™* oor ^eer vermaerd, door haer Bier, *t welck hare Jngefetenen met gro- Jenovervloed brouwen, en over-al verfenden. *t^ff ban ïtCÏJt te Öe* B? 2een Pö^Ö06 fean to^1 öaefl bebencfeenln biat een fioctfanten nae vee!
ffiD^tabtal$f-boenmoet fijn getoeefl/töat confumptie bit alless menfchen,« S^mact6t/ eengeften foo meenicïj bupfenben menfifien aenbe 7« vo!c^ SfiWenïiebBenmoetenbetKrtbcren^ï^baecjönojbmar^inbe Bwuwe"!» WUtoecpenfeif epper-b?outoec3S/|^out-maecöecjS/3peulenaeri{/ »\ te werCk «wpp^/ item/ Bna^pii/ ofte MmtDt$/ bie baec toaec&en bp be v«»«>. E^33 % 3&?outoi-
|
|||
|
73 £ Befchryvinge
S&outo -ïteteïiS / en bte be bieten baeten /berfï ontoen en üptfétten/^^
«οφ banöupten aenfeomenbeSlln^ïjtg-lupben btebagelijcr aenöii toeren te paffe öomen/ alo<iI52oot-toeriB-maecBer0/ üoper-fïagerg/ €tmmer-Iupben / fjfêetfelaerg / 25omgerg 12&ofrel-b?agerg / m sMup* ben/ $ c. ,©οφ fijnöec bie bantoegen öe^tabt geftelt bm*be /atë baiic anniBaecfeelaerg/ $ont-gaerberg/ €oo?n-meeterg/ liool-toegcr^/ gacfien-b^agerg/ (€urf-b?agerg/ Snfïagerg/iirnpmi/ ©letters? / 3licÖtergf/$c. met memcöteban ^oob-imipen baertoe fpecterenbc» 33οφ toaren öupteng Bupg op öaer felben / tot bienft en öeguïp teanöe 25?outoecpen öeeleiBoutmaecfeecë/ bat boo?gaeng eerljjcfie m teel- ge(ïeIbeIupbenmoeflen3ön/ meem'tötetoanKuppersi bte Bet nieutoe ©aet-toercfcmaecHten /jjBeulenaerg/ boo?btegeenebte geen gelegene* fteptömneng öupgenfjabben/ enfcoboon$/gelötKttTenBebenbaeaiS «οφ eengbeelg San ften; nvt 6o?i/ Betrnaecfitefulcfientod-baren bat een ontelbare meeimljte ban ïupberi ïjaec nootb?uft ïiter boo? öeDDen mogen bnnnen. &oo bat men toen ter tribt met recj&t ban onfe &taöt toetfeggen mocöt/ 'tgeenbe ï^eer jacob vandei Does, infütt W?a* benïjageop mm / ηοφ onlange fcö?öft ;> Dit's Delft de derde Stadt, vermaeckelijk gelegen 9
I>ie overvloeyt van volck, van neering, en van zegen, EenStadt daer wel-vaert is, en diehaer leck're Bieren Metgrootemenkhte, door Neerland kan vertieren j |
||||||||
|
Verloof en
af-val vande
Brouweryen |
<&οφ nabemaelter toereïb niet gebuprt'gïj fssv nocöte öltöb m mm
fïanb blöft/ maer bat alle bmgeneenmael aenbanch nemen enöeepn*
|
|||||||
|
bigen/ geboren toerbenenbebergaen/en bageltjcr becmeerberen ofte
berminberen/ geljjcn fuïcr ober ben ganfcDen Sierbbobem tm allen tp*
fcen bJötïucBttg Beeft gebleetnen/ en ηοφ altijt bujeeen fal foo tanofj
öaer menfcöenoberigö 3Ö«/ alfooöeeftbe totfrelbaUïgöeptberfaften/
ftgBoocK toe geb?agen ontrent be ^©elffcBc 25?oubwen; toant nas
batüvt 3!aec 1567. be inlanbfcöetroubelen (tufTcBen ö^no^oo^nen
Hoe lange d& en «^pangtaerben bjarenomfïaen) en batöetbecboerenban&e^ïw
ÏL°"t«rS t»oo?benIangbuprigen ®o?logij foo langs* foo meer toerbe bcrljtnöcit
ie haddL enbebelei/foofiinbe^outoerienmettertijbbcrmmbert ber&teeronen-
scrorcert. ober-al berflropt/ na bat fp ontrent ttoee fionberten btjftrg laren boo?*
fpoebelijfe bloepenbe bat men toeet/öinnen onfe toallen öaer toöonftew»
Öabben geplant/beel ^outoe^booj rijfebom ofte ouberbom bemoste
a eHöooftD2eecnelangerontftenbe/öeböeiiDaer/b'eenenboo?/bennnöcii:n
de'wvc. ίΦ^^η moonen/ Wban^o?b?ecöten|§aer&ttrontïeentiertntettsr
ryen verva· töö een groot gebcelte/en toelaïbermeeft bte ban 2&eba/ ίτοφ nae t w« |
||||||||
|
van D é t f τ. y* $
|
|||||||||||||||||||
|
srr
% aer ϊ6ζς. 3ijn fp meeii tot Hotterbam genomen/ al&aer fp nu itabec* ijanb boo? be gefiaöïsc beranberijjcnïjepr aller menfcljelijciier brngen/ meöe isebecom at typ fcerioopen 3jjn. Snit r bat altDan# aiDtec Dtnnert ©dftfceeleouöe aenfnmiijciie famiu'en/ rneeftaüe upt 23?outoerpen gefp^ooten / nu op Ijmtmnonienbe renten lefcen. ^egtoegeh be meer- ö^melte %ec j. vander Does, aengaenbeonfe^tabtalbui* btfluptt Watdunckt u-Lelêr > Heeft dat volck niet welgebrout?
Dat's hare KaiTen ilen voor Mout gepropt met Gout? ®e 25?outoerji fjjn fjierter plaetfe aitijb meefi in etitntege&eefr m W oude eflmi*
bmanbere ikoop^npöentironfeööö?-^uberjsigeacfjt/ afërfimöemeÊ' wndebnm* ftenbeel banbe befte engegualtftceeriïeitfpöen/' öretotöe iiïegecingije JJg icrt? ban be ^tabt toierben üeriioretn €entge öjepntge ban öie oube fïam * men/ toeltuer.^otecrfcloebigcr taehen ^ugtbaecDer füngetoeefi/ Dair toel artöeren/ $ijn jegentooo^btgïj-be Uooinaemfïe 2$?outoerpen nocD tit eere ïjoubenbe» ©erfcijepbe tlutljcuren ïjenbenfpecHiatie geDab om ban bm aerbt en epgenfcDap ber bieren te fcitëpben / al£ eenen Eo^u . Hejfas, Erycws Puteanus 3 Martinus Schoockjus 3 en nnbere Π1ί£Γ» <&nf&ï
acooten ^elUenaer Hugo de Groot,. ïjeeft onber allen ooch toel-eér tot
lof uan be bieren bit fcolgenbe latönfcö toerg gemaeent/ 'tgeen oti^· toaerbtgigebacDtijeeft/ fjiertec plaetfe te reciteren. BVGONIS GROTU PRO CERVlSlA*
|
|||||||||||||||||||
|
J^Umordulcis aqueéyfedignecoBi,
Quam fucco Ceres imbuit falubri} Χϋ' corpus vegetas, tieeïmpotente temmotamfurias vapore mentem,. m>potufruïtur Batava tellus, " wptunï domus borreumque Mundi, J» 7«ο^«αί popdos nïares ah aïto wli culmine confpïcamr ArBbs , *mtc fitiunt novem Sorores, ^cpermiijide proluuntur unda ,., . Jj* jeo Gr<ecia.Barharo fub bofle εβ, Wc Baccbicyatos amant pueffa , «*'^i»i Vabalifque temperatos |
|||||||||||||||||||
|
Dura mentlsjnersymefumquerus ifty
Si quem Bafia non movent Secundi, Etquos Doufacanit parente majöp C&lo fydereos rotantecurfus 3' Et qua fpicida Bhudio tibrante Nonunum fibi deflinant Lycamben?> Etquosdatnumeros nihil vetuflis· CedensvatHmsBunfimbalia- , \ iAt me (fentio) lavgavumfequattw Vinicopia, frigidiquefontesy Heit Mufafugiunt. Ventte quondam- Diletli latices: nee ejjeérudum r>. Neecontradecetj drium-Boëtam |
|||||||||||||||||||
|
Almts paflibusbaurum liauore*.
|
|||||||||||||||||||
|
pAfiibuibauriunt liquores·.
|
|||||||||||||||||||
|
van den tien:·'
den penning |
|||||||||||||||||||
|
^«*!«wn/tcgen^ s^n op-gefc«fcïiattmge uanbm töfettben inning/ ««y«, ·
2-J33·^ Dm-
|
|||||||||||||||||||
|
7 24 Befchryvinge
boo2 Duc d'Aiba, We bpöieban 3Mft feer hm%m&J#ttmw*
(tam/ tafonDecöepttecfaccftetoante^^utoewj/ öaecMaecöoo^ SaenöoSoecicpen/ toe cfiecss aengaenöe on* nocfj eenberöaei otoeng tamot maat om nu epnöclij* «enigermate te laten bUjcfeen be ober*
Ei mcentclite bec éeïffcöe 25?oirtwrpen/ foo fullen/ ter geöacljte* mSS^XSw m%miwn öacenaemen/ boo?foo MtoPfiebbenöonnenbeiiomert/ enbetw-eerft aileenlycfebergener. *f fèbectben lare 1600. tot ben üare 1640. «ptaeö|ooifeen3P/en* ScfW binnenbefen jiegentooo?bige eeutoe noclj m toefe» ftjn getoeft υ'*· _ Brouweryen federt het Jaer itfoo. tot den Jare 1640.
uytgebroocken.
|
||||||||
|
Inde Kolde;
De Kit. Van de Kolck tot de Rotter-
damfche-poort, langersdeWeft-
fyde.vande Voorftraet, Hypoh- tus-buyrt, Wijn-ftraet, Koorn- marft, en de Geer rneeftalleaen d'Oude Delft uytkomende. De Witte Leeuw.
De Flap-kanne.
DeSchaer;
De Hand-boogh,
DeRuyt. , ,
De Muyl-tromp, Oftf dubbelden
Aneker.
De drie Sterren. Het Laerfgen. Den Beugel, De Pauw. De drie Kloeken. Den dubbelden Beugel. Aen d'Ooft > fyde van defe
felfde paffagie , gieren uytge-
broocken voor eerftaenieVoor- Öraet
De drie Trueelen,
Het Hamertgen. ^
|
||||||||
|
Beginnende van de Schie-
damfche ofte Ketel-poort, lan-
gers de Weft-fyde van d' Oude Delft, tot de Wateringfe-poort toe. De dubbelde PaiFer.
DePapegay,
De Sterre.
De twee Pijlen»
Den Diamant Ring,
Den Witten Hoorn,
Het Gaver-blad.
De Harts-Hoorn,
De groote Kloek,
Het enckelde Trueel.
De Witte Lely.
De Roo Leeuw.
De Kloek met de Kroon.
De drie Haringen*
De Paffer.
De Handt.
De dubbelde Vuylt-hamer,
Van de Haeg· poort weder
aaer de Kolk>fijndc de Ooft-iyde.
De Cop.
;Het dubbelde Κruys,
jpeBaers,
|
||||||||
|
lijftc van
uytgebrooke Brouweryen alleenüick iedert 'tjacr M600* |
||||||||
|
van Del γ τ.
|
||||||||||||||
|
7??
|
||||||||||||||
|
Hetdubbelde Hellebaert,
HetPaert.
De drie Aeckeren»
Het Hoef-yfer.
Het dubbelde Kruys , achter de
Kerck»
Swerten Eenhoorn. En aen de Ooft-fyde van de
Koorn marft,
Den Bril, of het Hert met di
Kroon.
De Trechter. DeKlaeuw. De drie Lelyen; De Pot, metde Kroon* En de MetalePot. |
||||||||||||||
|
In 't Achterom,
De Kroon.
De Schenck-kan. De Ros-kam. Den Ham. Turf. niard.
Het Swaert.
De drie Hameren,
Den Aecker.
Achter de Matei.
Den Ringh.
Achter de Nieuw Kerck.
Hec Heek.
In't Ooft - eynde.
DenDiflei. . |
||||||||||||||
|
$olaennuöe^?óutown bte %r\m ifH^nocööeüöengeftaen/eri
alö-öoen ποφ actueïijeft toaecen bioutoenöe/ toeïcfeerg toetfcBeptwt feöetg meöe utnöetoooeftenfün/ fulcjc alleenUjcti ceftoimetttotnocti toe fijn cominumnöè/ ïjtemeteen ^terrenimaengetoefentoeröen* |
||||||||||||||
|
Hypolitus-buyrt.
Hét Hellebaert.
Aen de Koorn-mard Qoffc
fyde.
*" Het Trueel, met de Kroon»
* Het Swaenshals.
*" Den Eenhoorn. * De Halve Maen, met dé Kroon*·
De drie Halve Maenen. De Griexfche A.
De Koorn - mard "W%ft*
fyde. * De drie Hoef-yfers*
De Werelt. Aen de Burg-wal, over de
Broerhuys-Iaerifc
Hec Heek. Aen
|
||||||||||||||
|
Aende Oude Delft.
* Den Buys ,'nu twee klimmende
Leeuwen.
* De dubbelde Sleutel.
De Simbel, ofte Ros-bel.' £)e Slange, naöecöantl Roskam obeciie^aDec-Djugöe.
Aen de Voor - ftraet Ooft-
fyde.
* Den Ofch ·, mi Poft-hoonv
De twee Bijlen, öftt Pauw. * De Viich. .
* Den Oyevaer;
* De B. nu P.
Weft-fyde.
* De drie Kroonen.
De drie Simbelieiv' |
||||||||||||||
|
y$C Befchryvinge
Aen de Ponte-marct. * De drie Klaveren;
|
|||||||||
|
* De Verkeerde Werelt.
Achter de Nieuw ICerck.
* De Roode Leeuw.
|
|||||||||
|
In't 0©ft-eynde.
* Het Conduyt, Ofte drie Sormea;
|
|||||||||
|
A«aeie $ocB m mp öoo? oubc lupbcn gier en bacc ecaiaDc 2$?outepen
Bwuweryen nengetoefen/ öock anberen Bettöe ten altesnee^ bermelt gebonuett/toeic* ai voor den fee al to00?öen G$m χβ00. fcBpnen uptgeo?aocta te jiin/ als? aen He »roboka #UÖe ^elft / d'HalveMaen, 't Wapen van Hollandt. 'tWapenvan
Spangien. 't Wapea van Portugael. 't Swerte Paerd. 'tSpijcker-boor. De Sleutel, toet^entieocuOJöeeltmïffcïjtmop Den BoecBbanïje^ailiu^
ftecöD setoeeft te $yn / baereen groote Boute Sleutel pleeg upt tepn* nen> De twee Swaerden. De Roos, ongettöÖfelt Opöen ÖoeiK Dan
^wtMangen-tteegB* De gulde Sterre, iijnbe noeïj jegentoöojmgeen
^5ijit-2$?oubJcrpober't &t:3iort£<®att-Bttpg. DeRoofter.appa* rsntopöenfjoecKfcantieÜoïcïi. Het Swaentjer^almebe baer omtrent. Sfi en be üooln-marct/ en op b'^ube 3Mft uptnomenbe 3911 notn ge* toeejlÖefeDOlgenÖe: Den Hamer met de Kroon, 't Dubbelde Κruys.
De Witte Roos. De Keyfers Kroon. Ds Baers. De Vergulde Kop, Het Schik. €naen b'ober3Pbebanbe<0eer/ Het Voskea. m\i\W
bersS öey.ergulde Voet. Ban Bier toeberom $oo?btoaer$ op/omtreni Bet«©ubeeaft-Bup0/ de Spade, «n^fw^nito^iwtte^oon/ is* nocö setoeefi -tWitte ciaver-biadt. (CuffcBen Bet boo?të wwg «rt Sgellebaerb/ 3üngetoceff de Bijl, en be Kandelaer. Μ Dow* ttH bermelt gebonben fonber m felfi plaetfen te toeten/ Het Pjwjg* WelhmvJert DetweeRingen. Het Anckertgen. Den Hafpel. ^Φ^ψ^ΛΖ
Brouweryen a^ter af gelegen teöebben atëtoel beboo?ttoembe; maetuenoe κ ι«
ϊ-·Τ«ί?« "ten een getal upt/ ban berre ober be Bonbect 25?outoerpen · oenw 2i^ alleb'anSWnbieboomrloopbantpben/ n^JSS^S broken. be&ent 3rjn genieten / baer nu ηοφ maer btjftiiien ban obeiigtj w €n albug 3Ön boo?eerfi be oubebermaerbe ^apptetf banbe w j1 Puyckeh, en baer nae be gerenomeerbe^outoeitnbanae ^*1 Biereis bermmbert/enonöergegaen/ nvt op-nomen «anoe ««ww ïorceleyn. ïingcitbe PojCeleen-DaCKerg banöe Delffche Porceleynen,Οίε iii 1«.
foackeryci. ^om foo begeert toerben / bat be $o?celepn-öacnerpen awjuj' jg v
toepm'g t W/boo? ben ?egentoou?btgen <® o?locB/ »β3ρ sa hoe mi ttöinttöö ta getal geftepgert fnn / Beöuenbe poer ^* J^Kcn* w imu Dccttcctnge / een mcenfgte ban mbeptsf-boltn pÜSïSEJRSSw ï)up0 in't toectn/ toant nergens ^iftt^JSffiffiS&f» noeïj fpnber geto?ocfjt toerb / als? in befe ^tabt / »fflfStti(< allerbeflfröpnennatebootfen. ^ieban ^aerleni/j0JfJjgS/fooöai bam/ raaetKenmebetoeleemcö^erbe-toercK/ *J?^ ÏSn/n 23?a* alleen BetOtiflt&e f o?celepn toöbten3öot i»evb gettoföenui ; |
|||||||||
|
van Ό e t f r. y^j
mbimmtem/ a^ancWcfc/ ^pangte/enooiii^itgelanbt/ja h*?2B25
toecb oocft feifjs öp tooien na #oft-ginbiengeboert/ baer Bet aibecfüm porceieyn a?
#eïjectoaert£baiibaen&omk «©engeleerbe yutiusCaferScaUger, en v«derfwen oocö yé; ijk: Ponton»*,* Beööenbanbe$o?ceiepnengefeö?ebcn/ en J™J:eZ?*/> baer ban becgelöcïfingen gemaefet met be nofteluc&e baten bec Muiren/ Pont. Defcrip Ut men Muwhina noemben* ^en Commentateuc tito&PmciroSus, ***»fi. *· u èecftoocBeenaanfiöCapttteHjanöe©o?ceieptten» . ·. fl^Jf^ 2Sp be beringen en ïsoopmanfcöappen beier Stotot/ foube Bier bmckêryen
öqch geboegt honnen toerben/ t)at be 3^ut&erpen ïioits? na be to'nbmge van oud* ooic ban Ut Stonfi / öter al feer ijeböen gefloreert j blijcfeenbe onber anberen {f üelf §c" ooeft Dp bien becmaerbenjSeberbuptfefje SMöel/ geprent tot Delft* UQaeru eitÖe alöaec voleyndt in 't jaer der incarnatie ons Heeren duyfent vier
hondert ieven-en-'tfeventig, den tienden dach der Maent Januarius,3$^ be b'eeciie^ibeï Ut in li&eberbuptfetaelein&ucii té nptgegaen/ eö
ober (uier onber itef-Debberg ban race 25oecnen feer ge-efïtmeert/en öp uptnementfiept genaemt ben Dciflchen Bibei, geiücïi be felfbe nocö Bebenbaegg t'fdmftecbam op't toater/ in een uptöang-bo?t / toegeng fïjn bermaertDept / toerb gerep^efenteert. SCcötec becfcfiepbe oube Boecfeen/ban b'eerfte ebttien ber Ceutoe 1400. bïnbe ife 006 beel bat fp 3Ön gepjent t'Haod werpen binnen die Camer-poorre in't Huis van Delft»
mtffcijien bat aibaer οοδ toeleen <©elffcïje 3&;utftecp foxibe mogen 3ö«
getranfpo?tcect* $®mt$ becmttg ti^fe ^tabt/ mboo?-tpben/geIöcft top getoont
«ebben/boo? bei&oopmanfcöapy Commercie enbe Danbteermgeban* be albermeefie Bier te lanbe Beeft gefïoreect / en bat be£ füf$ Sntooon* becsi Baer p?incipaelfïe rücBbom baec boo? oocn Beböenberfccegen / ttoelcfe (bolgeng getupgenifle Plutarchi) is? beöeBoubentë ban't geme* tiebefi/ féggenbe bat wanneer een Stadt, als een ièecker Lichaem ofte
gemeente uyt verfcheydefamilienofgeiintèn tefamen geftelt,enbyeen . . 4 vergadert zijnde, dan aldereerft de gemeéne faecke machtig is, als het n _. , met een yegelijk Burger in't particulier wel gaet.* «^00 fulfol top tOt fie- ww"" %jtl njpsi-cebenen bat be «^tabt wtlft ban aller geBeugBentfTe berouber &c*>™**
gefcBiebeniflfen af/ onbecbe allerboo?naemfïeenbecmogenfie^teben J™^** »?n©oiïanbtii8 getoeft/ upt b'oube üegtfiec^ engemeene^ccDtben ή&Ζ en peeb^ ö?engen be fcöatttngen biebe25ucgec0 ban <©elft/ en oocö bie vermogent- onnbeanbece^teben al obeceemgeöonbectSaceniotonberDoubbatt fty* de/eftr «e öcmeene faecfee Debben op geb?acÖt / mitsr m ïjtt niet ongeoo?looft ïïïiKÏ 1P uace macöt neben.ö titc ban anbece «^teben te confececen / ten epnbe m-«eou'de be- 1®*$ Pgelijcc oube aenfienlijcftöept en bermogen openbaecïöcn blmhm den deÏ Gr** 2ac»· Sn't 3iaer 1427* al^ ^ollanbt in ttoeen gefcBeurt toaif/ en batvcn' po?b-^ollanbt/ te toeten geiöcntop't in't eerde i^ooft-ffucït * Beb? * si*f bmt* ojnonbecfcfiepben/ mttfgabergïiennemerïanbt en ^eil-©?iefïanbt t* *- Kertoch Phüps van Bourgondie, tot<0?abe toilbenfjebben/ en bat bie «an^upb-^oJlanbt Vromv jacoba boïgben/footoerbe ben llectocö tCaaaa op
|
|||
|
73$ Befchryvinge
Bede «en op fün betfoecit ban pte goebounittge ,&teben / batten bef €>?ai#ïjc*
Hertoüh Ijeptg ^omepnen een öeöe toe getlaen/ ban 3 0000. iioUanöfc \)tM\j\U
»hUiPimg<r. {feit / tot toelcttebeb&be^tabiFWft op-b?acl}t 3500. boel) öie bat*.
w«l1^ I^aeclem (tretoelcffr fetriec tpbe meejï oetomnbucertöebben) 5000.
ile|ibenebetifoïr^et.afsi^elf^|^iö^maer Ulmflecöam tnu jegens
hjoo^ötgöemaciiÉtgiïeteop-^taötjaïlecnlüö 3000: ïiotterbam norlj;
s»ngeltjCB beel mtnbec 1*50»' ^oom 2000. en epnbelöcn be ^taöt ban
<Ênci)upfen ^2ti- i§cf)itben/ pbet ^cïjilbt gereeefient tot een potiot'
fioIlanbjS/ oftebertigiigcooten 'Mïuch/ toeïcöe totale fomme toierbe
«ptgecepCKttotoetatihgeban fesS maenben^oubteban 1500: getoa*
öenbeHlannen/ aldus Cfe^U tieI^Cei: Boxhbörn) waeren doe ter tijd de
xaecken geftelt, dewelckenu foo vermeerdert 2ijn, dat Hollandr mach met goede reden gehouden werden de rijkfte Provincie der Nederlanden,. wannneér door Kóoprhanfchapénde handteringefoomildelijckgevloo- tenis j-dien flag-régen van GouderiSilverindénfchoot vandeHoüand- *t»xb*Thïé$t fche Danae.*- 3©eberotti ttt't laec 1427:8$ben lertorfjenöetebe
H*nt ·«*., boo?rioemt een totftt bob? öabbe op ©laenberen / foo berfocDt ïjp aen*
?. »4* öe mee|je ^teben banl|oUanbt2boc>o, ^cPben/totbolboemtiöeban
ttoee maenben befólbtngebec ^olbaten / btebïnnen l^olianb tn <®mï*
mfoen öleben leggen/ 't toeltfi öem geconfenteett totee/ enbe öaes toe
öetaelbe*
Haehlem 4622 γ
Del ft J305 J
iiEYD e ir 3305 Γ ρ ....
Amsterdam 483 3 f Schilden,
Rot τ e el da μ Ba γ
Enchvysen ιοσ J |
||||
|
Êcnά* Cètt^n-beertigïi farenbaecnatetoeten14*?* ^SffflS
BtSÏ^Ï mep/ b«tf0gt%rt0CÏI Carel van Bourgondie, fop W^WSHS
carei van ^0 / een2&ebeban fijne3£anben ban 240000. Ileubjen / t i*»jjrg
SS öecticöfiupbec0/maecfienbe480000-^cftflben;ηοφ^Λ-S tgeUjcfemenfepbe) op acöt^iacen tebetalen 52000. WSS'SS..
totgtfteenbe I&euföebenban föne^orwflücenen ofte WlgJ ïéboo. nocö tottebaliingebanbe&oiïenflpbe gg^ffi*^ abelen ènbe attberen gebaen/tn't cepfen om befec f^^SiS b 3it S^agenbet'famenbefómmeban $3*800-&cpben/ toa^S^ Holianbt enbe »ft-©?iePnbtittoiten betalen 37*800. JJgJJ^· Pel ben e^abeaenijem/ boo?foobeele^oit enbe ïig^MaSt W) ^teeben en 3&o?pen rrgeen epgemujeft alleen ^öi:*ïï?Stibfi«? tnoftegeben befommeban 39*00. foo cejleecbe notjö ^°|^Η φ ^tebenenbe^o^pen te Betalen be fomme ban H£^2Ü?/SnW «Kit foubeüöeiöetiap bpöien fmsm&W*9P* *m m |
||||
|
van D e XE τ.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ï19
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lm ttote mm$nm aïïe üaren 4 r 03 $. ïjfer toe oaben jaerïm: befe hoi*
gwbe gwte &teben ban$oo#-öollanbtenbeiiennem*tfanbti afê |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
HA ERL E Μ
© ELFT
|
3594 }
3375 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Xeyden 3375 > Schilden.
Amsterdam 2875 ,
Gou de 1770 J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
β&Τ«^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Alcmaeh 800
Rotterdam ι γ$ο
ScHi e dam 350
Hoorn 2000
Medbnjiick 450
Emchuïsem 470
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
f
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schilden,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hJS^UWte / toagtotïafteban aliebe mttmMmmmMüm^
&?ilnl??5cm ^Hlc!C öatfitcniptöenoeafaembjecööcbcfiföt/batbe ■Stabt mft/üPwmmMmkm(\)m oub$ be meefie nebene %m Ι ίΆΨΨϊ^Ψ ψ***") «töe oemeene faecfce öeeftaecontri*
*wtmte Decbe getyacfr/ en bit bolgeng een oubtobecaeMeben ïïe* PmlH^mttfbnmt op ettraojbinaire booibalïenbegelegemöe* |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Délfttefrty-
dc van de hqochfte nood, tct be· Iioudeniï van *t VaderUndt by na de hel f* alleen op ge- bngt» . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sen S^il^iif^ö^É öiebe$?obincie uanüoiianb tot
Siahitef1β*<**90 gulbens conmOuea-be. f mmews toerbt befe |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t'nS^ $<*>erianben/ en
ffiSSS*" Ö°i ö^.op-fettmmen en noeïj meec en meer toenemen / Α
toTu^^Ul»ueco aiaecat'Oötfteμ ηιαί·ίιι·ί<ϊίϊι>^fohonhan<ip |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vïef conS-ί
der * bil e me* dufèn van oudigecotn- mitteert toe groote fch*» Je en achter» deel vande Stade» |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eSH^iSfigSË! $ macötigjïe&teben ban€ucopa g*
iSS!f!??W# mmdagen fönbec bp imfe tta»* fcm^S^^ïw^Wö'w'aWV^ltów'öwötc Metfelen öeD* fee Xr!ecl,t / ba" &ct boo?fpoebiofj abancemcntenbooitanncftbei m^rL·^'^ »«??.? Sta* tnbenf aece 1536. fot&jffi ««wiwwDt/ batnaHbJcUjocfjetbtccenbeel ibeftaenbeinbefïecötfie |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$aaaa 2
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
au.___<·___
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ftupfen)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
740 Befchryvinge
«erftdijk ha $«Pf«0 turban übesbleef / bat- men bp bfe geïégêmli^t be ^tabt
den brandt niet öeeft geitanfpo?teert en jjetboutot aenöe Hf aben onftent be Ktbierg
niet yerhuift be|®a$e/'tgeenöeguamciijcK en fcerintöteiiicBfmb Bonnen öefcijtr*
Sacr de hI ^100! tsn toare ö*{jöocl)-uptÏleec^cntie en Deftige geboutoen banbe obe^
Ten, " gebleben €oo?enj£ (Die öooj bten gefcijooten ïtoop ofte fcercMtjcften be*
oorfaeck feu ^btaDt alte beel toictDen bemtnb) mitfgabetö be fcöoone Wnïïtw
ïSvïTch 0U to^c gtaftenöet feibigeniet en Dabben berbeben en toeberDouben:
tergebievea 3©ant infonbetDept b^acöt ben betfceetbenpbet banbieosfrïJötefcatp*
is, nenbet geefteljjcfefjept foo beef te toeeg / bat men meetbet fagfj op öe
fcïioonegeboutoen al^op een toefeomenbegeluciagtoelbaren banbe ge?
meente; bu$ gabenfp beeetfiegtoiibtïagö ban een onboo^ficïjitöfjsm
Tweede mtf. ongeiucïiigenaetïatigiiept. letttoeebeabupöté boo^gebaUenitrtoe;
weygeren' Sin üa«&e 3!ebetlanbfcbe ttottbelen / al# onfe nabup?ige Xanbtfaetett
vande via- in Biaenbeten en 25?abanbt om be Religie toiüen boo? b'inauifttïe /
mingen in te niitfga&g^ öe towüftm en origettoo^ €ptanme ban ben ïfcttocD
«dïï'rede üan mm/ wet Μ* onbetmöettigöept te bieten teatoaett foo betbolgt/
£ca van dien en ban fjaetgosbemt en leben Öetooft toietben / bat fp geperfl en ge*
btoongen toaten/ tyup$ m lof/ Eanbten ^anb/ en aliess teberlae*
ten/ enöaecmet ^üfwïStabecenopbetolutDt te begeben/ onöec De
protectie ban anbete <©be tlteben / altoaet fp be b?pïiept ban confctenrie
mochten ftebben / om nvt openbaet <©obe te Metten naet spnen ïjepli*
gentoille/ ais? m€ngeïanbt/ ^uptfcDlanbt/mitfgabet^ooitbefeöe''
tonfebeteetbe p?obtncien / betoelcfce beto?eebï)e Pt ban ben fClöaeit mv
rigbjcB tegen flonben / en öaec gemeente boo? öet onbetb?aegujcfe joch
öet^pangiaetben/ metgoeb/bloeb/ engemoeö fotbtenteöetoaren/
en bietljalbe geengetinge toeloop Stegen: ^ocPelBagtfttaetbefes
^tabttoentetttjbtnocDmeetenbeeis&oomg-gefint3iJnbe/ Jjiewt»
• ïiaete pjojten gejïooten/ enbe tefufeetben be ©lutfjtelingenmtene*
^stét m** men/* latenbeïjaetmetgtootemeentcïjtebupten-ompaffeteiVP^
?. i<>3. topfenbe naet anbete nabupjige ^teben/ bte boenmaeiss meet bourt
geb?ecö Sabben. tötot bat be JUeltgte tiecbo?mfc 3önbe/ en be wm*
Naebcrouw neetmgB nunabetSanbboo^betoMituiatie toanben eojlocö meer en
SSfic. n^ weer begmnenbe teteloopen / men aüentijalbe getoaet totet bet ψ
bup?-fleben Uoo?poeb en aentoa^ / bte fp booj *t in-nemen en onttan-
gen bet bjeembelingen öefeomen öabben / ö'ebben fp notD teniaepn
alle bebencnelijcfie mtbbelen aengetoent/ ommebe eenige toeloop aen κ
ïocben/ 'tgeenbe.bpboegfeïenop Guicciardin bupbelijrète Kennenw
tien/altoaet men leed buf bantgetooo?ben: Defe Siadt haer lang ver-
noegende met haer eygen ingebooren ende Burgery noch over eenige j *
ren doenr bydé omleggende Steden de üytgtweecke Vlamingen ,^βηα andere Vreemdelingen leer welckom waeren ende ontfangen wierde i ae fel ven vergunnende dër Poorteren gerechtigheden, Privilegien-en dere vryheden by haer niet ontfangen en fijn gêweeft ! tot dat fy ^\ξ'η ü;ck.vernomen,hebbendehet merckelijckwei-vaeren der felver st |
||
|
van D £ -ν ir τ. 74 κ
door dit ©ntfaiigen der Vreemdelingen » daer benevens byhaer de con-
iumpcie vandeBrouvveryen een weynighflabbackende, ende alfoo ge- waervverdendedat Neeringen geenÈrfis, wefhalvenfy metrype deli- beratie groote en merckelijcke onkoften hebben gedaen aen eenige verla- ten Cloofteren, * om die te approprieren tot bequame Wooningen voor +8ut éoves den Vreemdelingen dievoortaengefint fouden weien aldaer oock in te ?**&· voeren ende te handelen de Weveryen van Zaeyetten en ander Greyn, genietende Stadts vryheden, oock daer benevens andere vereeringe, daer op gemaecktÖrdonnantten, Keuren ende andere nodelijcke dingen tot # p . M . gerief* *&aec-en-uoben macg-mebe boo? een feec nabelicö becfupm oyvJf»ul%
toeröen toegefcö?eben/ öat men naeclm af-jhjeecen besï Stomuge ban G««««wwi, Itfpangienin öet upcecbtenbanö&ColIegten tec wmitmm tnbe Λ°1Γί™^ rgfpemlje^obtntieneniieauartierentian öet Staten gcöteb/ aibaec £*ϊν«5α Öeeft gecefufeert/ petCöUegteaeiibe $fêa3e (Dat nu te ïïottecbam |*giï Camer ter ftöeett) binnen ΰφ riStabt aen te nemen/ tecü$lfpbanoubec fcoo?i-AdiIuraliteii recïjt toarai / en battet öaec boluomen toiec gep?efenteect / maee aen* waï ieiiCIi gefienbefelfbe Camee ter ^&micautept boen tec tijbtnocïi ontbloot i»Mdte«te«r toas ban nobtge penningen / m gcenncoot ccebit en jfiabbe / foofefmto- «öveerfwi- öm fi» bte^ aengaenbebat bWtcwcen banbe^cliepen/ mitfgabecsS 25oot$i.gefeïien/|Batcoren/^olöaten/en ailecöanöecouto ^eebacenti jioich/mogeïi)£&altemet^(geliji«ï)et ftcö itetaenften; geen pompte öetalinge ban Ijace itëaenb-gelbenfeennènbe fitsen/ ben burger beel* ujosfouoentafttg ballen met lange bó?ge/ öancauecotten/ en anbece foconbementen meec/ atö bantebectoacïitettfïaenbe/ ban bien rou* wn ïjoop/ bte elss be Dacen ban be Zee foo ongeftupmig 30 n/en foo liep |f lijcn alg be fantaften t'n-1Dooft fcïiteten/ ftcD niet en ontfien eenige m öaite ofte opcoec onbec een gemeente te becoöïfaecnen / upt biecgeiücSe - ouectoegtngen Deeft men ^(z nu foo p^fptabüe en booibeeltge gele* oemijept mebe lateupalTécen / tot bat ephbeliicii be &taöt ïïottecbam Me boen tec tobt nocö niet beel te becliefen öabbe) bit Collegietot öaec ojootgciuce binnen öaïemupien treeft ontfangen. Hetbiecbeopenbaec Jöupi tot on£nabeel geftceent/ toag baect'n gelegen/bat men onfe m«faghc· weoe 25ucgecen op be iabe nopt geen u'öéctept genoeg öeeft geïfeben V„Hffii « eetoen/ maec aitijbgmeec atë on.iffelben onbec fubjectiëMlènOöu* "S jen / beel min albaec petg toe te ftaen öet geen men ftfec nieten irnlbe wn HJttecen / mx epnbeonbec-en-tuffcöen onfemtcgecg en Sngefete* JKffiÜ? ίΧ?** bc m*$z cebinge tec Ztt beben / niet te beei mocfite bectoaectg X; *"" -j JWtttóttettoebjpbefelfbefoubebeciieien/enbatalF-batt^elf^-oaben ■ \r}}m$ Ö^ce beauatite gelegentöept aen be HSa^e; met tec tijb mocö^ ^gcootectoecbe/. enbeupt^ecèenDobenöacelBoebec-^taötfelbec/ Su ί ^sbecom na ben 25;2anbt foo öeecïöcö aisr eertigöe vïaetfen rn rS? ι l/ nm öefööe / foo pacttcultece al$ puölijcaue geöouttien (om*' ;««aeit met bequame ï©allen en Vmjm toaii boo?|ïen/ uptbefen tnfi&' Η geeft merialtöb^öe^actifecct/ ombe laoopinanfcfiap D^cte be* ^aaaa 'm &oub«m
|
|||
|
742- Befchryvinge
Souben/ ertfiétö\3icïuopennaecöe^abe foobeerböenlijCHtoag ttW
«enige κ™- letten; memanb en.becmocöte albaec te €tmmeren fonöec fpeciaet v»deΧ- tm^m ^n wf* IBagifttaet / notfite eenige $upfente maecnen / oa« jers op de fulche en foo beele a$Det öare SUcötb: fouben gelieben/ baet bjeröe Have, doch oocneen feecnece mate ban fioogte gejtelt/ toaec-en-boben ntemanïi «ïiiëert ocoo?ïoft toa0 / fijn (£immecagieüooget op te tcecnen / en beelbetbmt* b Vh ' be fetbitupten meec / oocfc alss uabecijanb be $abigatte ïMec te £anöe tnberfcöepbeanbeïe&teben foolang^foo meec begon toe te nemen/ en be 25?outoerpen alijiec te becminbecen / foo toilbe men niet toe ftaen iiat toeelöecDanöe (Ccaffucguen/aenbeEee-ïjanbeunge bepenbetenbe / m öte totnogtoe alljiec tec plaetfe fcoacen gepleegt getoeejï / opbe^ Uenmocötegeeïecteecttoecben/ al4)oe-boel be ïteberg en epgenaerg toanbe &cöepen p?efenteecben fKejc felfg mettet tooon te blpben / alicen^ Jijen tot meétbet commobttepibanDaceSabtgatfe fiilcïtnllanteiöcft begeevenbe/ maer men betftonb bat alle Jtoinge enfjanbteringe Die Diesnn Rot- tot nocö toe binnen öct biftrict banbe &tabt öabben geoeffent getoeeft/ lérdtmdeden atë notli b*el öonben blpben / tot bat naberüanb bij? ban Öottetbam/ pote preien- Uecic b?pijebenen fcijoone beloften boo?£ebenbe / beele banonfeüoop* Koopiuydeen Wen ganfcïjeUjcR met öace iup^-geftn onttronen fjebuen/ en epn* van Deift te belöcïi geltjcn ten tpbe ban ïftepfec Uarel in be ^tabt/oocwnu \)Ut op lutereipitïen tre ^aUc fjet gemectte fp?cectt^oo?ti geiileecfeen iss / batbefcoop-Dan* entente loc. ^ n0pt gebtoongen toilbe 3tjn /fulcjc men ten langen lellen (omberöec Dies tenlae- nabeel te p?ecaberen) genootfaKbt fijn getoeefi meerbec b^eptaenöi ften meerder ^abenaers te berleenem 9lth en fean m# bp Me occafle niet ontbou* ie hSSLJS öert/em ö?tefontiei: mp bectiftenoe/nopenbebitfubjectinboo?tpDengei 4» toeaeftwo fcD?eben ban een toös en boo?ficDtig man/bic ïienmlTe ban faec&en liaö* be/bengoebtoilligenlefetbiet nebensi mebe tebeelen eabe te conwnu niceren/ aengefienmen uptbefeif beallebeboo?gaenbeaöupfen en m\P iiaflingenoogenfcïjünlöcft ftan befpeucen / uptgefonbert alleenlijclt ban Set tefuptf be$s mmm\itm& Collegte/ aehgemecent ben m\tymt Danbefe JiBifïibe beboo?beelenbiebe &tabt tfïottecbam baetboo? ge* ttootenöeeft ηοφ niet gefien nocfjte beleeft en öabbe» ïölioudvan '* 's té verwonderen en mo^elijck te beklagen (fc^2eef ben eenen b?tnS
fékeren brief M\\ben anbeten) dat terwijl alle Hollandtfche Steden met een toeloop ontdeckende van Brabanders ende Vlamingen ter faeeke defer trouble grootelijcx ge- jg^s^J-augmenteer^en geprofpereert zijn, alleen onfe Stadt verimaet ofte ver- 4§cn' fuymtheeft,denVreemdelmgenvreemde hand-wereken-teadmitteren, niet tegenftaende alhier foo goede en beter cornmoditeyt was: Temeer waert by aldien de Raden der Stadt niet hadden geperfifteert (tegens h2er cygen Wel vaere) op de voet vande voorgaende Regeerders, omme te on- derhouden ende in fervituyt te maintineren Delfs-haven, niet lettende |
|||||
|
^dattet verfcheyden is yets gedwongen te werden om doen ende yer 1
ralijck.te gunnen, mitsreferverendede hooge Overheytde judicatu.- · °£ Wélck had men gelieven te verfUea foude althans Delfs-haven geoo- |
|||||
|
van D elf τ. 74^
reert hebben boven alle Havenen aen de Maze, en confequentelijk foude
onfe Stadtmachtigh in rijckdommen,,Domeynenendeaufthoriteitheb- ben gewerden, ende genomen men wilde 't fel ve nietgonnen vreemde perfoonen,ten minften behoort men dan de Burgeren fulcx te admitteren» endaer na den vreemden die eerftfeeekere Jaren in Delft als Poorters fou- den hebben gewoont, met des felfs Kinderen alhier geboren. Jn welken gevalle de Stadt Delft niet en foude werden ontrockeu maer geconfer- veert en gebeneficeertj ende gemerckt het een onrecht gevoelen ofte oor- deel is onder veelemenfc hen, dat men confidererendeden welftand va« een Stadt) voornamentlijck reguard wil nemen op de plaetfe, muyren, endeVeften, en niet allermeeftopden Burgers, welcke Burgers alleen, oock fonder muyren ofte Veil, de rechte Stadt zijn, en den welvaert ver·, oorfaecken. Men ioude mogen bybrengen ontelbare exempelen van ou- de Steden die ,by wy fen Rade, hebbengernigreert ende verplaeft tot haer groote welvaert, ja tot republijcqueenprincipaetlchappen, ende om de vvaerheyt tefeggen, wie en merckt niet dat de Stede van Rotterdam, door de Zèe-handêlinge van de Burgers van Delft floreert, meer dan door haer eygcn ingeboornen, Waer uyt goed om verftaen is, dat de treffelijcke Cooplieden binnen Delft blyvendè, met hare familien hare cygen Haven fouden beneficeren en datd'ene plaetfe door d'anderein Ne- ringeen rijckdomme foude op-wafTen ρ Daernu ter contrarie den Bur- geren van Delft haer Vaderlijcke Stadt althans fiet verlaten, om by die Water-fteden haer Brood te mogen winnen, foo dat men ioude mogen 'eggen, dat Delft vruchtbaer is om volek of Mannen voor te brengen maer gebreckig in't onderhouden ofte voeden tot haer eygen welftand, Welck immers moet verftaen werden te komènuyt misverftand en ge- weck van reckelijcke humeuren, immers behoorde men dan te verftaen' *n toe te laten alfoodanigen-handëi als tot Delft niet gelegen is te exerce- ren, als van Zeyl-maecken, koopmanfchap van Mafteny Peck, Teer5 «en van \v*andt, groot Scheep-maeckenj So«£-maecken,Papier-meu- 5n.s» Vul-meulens en diergelijcken j waer dóór pnfe Stade geen praeju- wtie gefchiet, want hoe-welfommigé vandé genomineerde Traffi;cquet3; tot Delft wel mogen werden gepleeght, foo wil dat fel fde aldaer niet Werden gefocht, gemerekt de lieden willen wefen by dé ftroomen, en lullen veel eer 't Waad* ■ Miftèn en Peck, &Cvföecken rot Rotterdam , 5?'en 3ridere plaetfên, dan een mi jle of twee te Iaiidewaerd, &c. mt&ben inïioub öanbeiBtffïbe öièöenoeofaemte «ennegeeft/ waresmp
* unaebaiieUöp ban ouötg ïjabben beröüpfl: nabe l&atoe / onfe «gtab fremi,e w Ζ?3m3* ai®m mrsê titommm«nm&wm mop-m* SiSjL
rï£?"* ^berlanben rjabbesetoeefï; <8ocn bp albien ttJF&e Ma* werdW5 *
Jrp (öaec be ^taö Eepbennocl) toelof batct) üabben ingenomen/ aïn !LconWtie *Woflsi öeen öecmge boo?beele fotibHieDben fieborti ES ww-m boben foo toramteet^eifij-öatjen ban eecffen af/ mem '^poomDabïie genoten / mwW-ümnmMz ft$8n ban mm |
|||
|
^44 Befchryvtnge
tjept iegenhsöuftigbe p?mcipaelfteen boo?naemfïe HabenfoubegeBaÏr
fjcbrjenaenbeiFUbierbeiBaje/ enbatbemibermaerbe üoop-i§taDt
• «, t„„iilottecDam/iiietoel-eecöpWftnieemtompacatieawam·/'* boo?
:, ^eiffdje 25urget0 foo niet fouöc toegenomen en in ÏSoopmanfcïjap*
wen feoben ong geöloept Debben / fulcp bat Dit laefïe en baer öp ηοφ ïjet
Toomiemfte boo2-ber£melbe / aengaenbe öet CoUegt'eter Sflbmtraïtteptvnawlöt*
op - kom/i feectoijfe/ beboo?naemfie en genoegöfaemb'eentgffepp-fiomtl aenbe
Van de stadt ^tnbtföottertramittft berleent/ eiiongin tegenbeeleenirreparaötle
^otterdam. ^^naecg^jjj,jjeeft/ öaa'om toa$öetOO0Beengemeenfeggenban
ben aoUOCaettoaniollattlrt/ Johanvan-Oldenbarneveld, 3ÖHöetebOO*
m/ftlf$ $»enfionari£ ber ^tabt iSotterbam Qcb)eejï/ de preajsheyt
van die van Delft, en de fchaersheyt van die van Schiedam j hebben Rot-
terdam groot gemaeckt. 3B0t|i top en mogen be refolMttcn bp be boo?* fatcn genomen /tioptfoofeerbefcïmlbigen en reenemael mineur bet* ïtiarennaer batte uptïiomfïenba^be faeraen baer opongelucmg firn «gefucteöeeit/ toantpclö$ troeft fepöi - „π. ■ —
Qmfftïs ab eventu, faiïanotanda puteï. * *£ wSvoe. $fêaer cfnWen menbe rebeïötKlieptseen pïaetë en begeertte Wgerm)
genwyde foammmcnοβ^ΙΙκaUeenlöcnοο?ϊ5βίί€Π/ naerbe Ijoebantgfiept«gj Sri!S5n *effrt*mWbrf/ enöe b'omfïanbigüeben bie ïjaer ten tpbenban fijt ίϊπ ^nde«n nemen ban foobantge refotutien baer ontrentfouöen mogen gewenιβ£ oordelen en opcn&aert/ Éi1 ^aer op a$-boen nootfaecKeUjcöe reflectie pooe tm* |
||||||||
|
moeten*
|
n ^η en m0(,ten ^mm genomen* 3IMck öölöenbe inbien men onpar-
|
|||||||
|
tpbig fön gebacöten gelieft te laten gaen/ opöeonbetfc|^e«wew
lm en beranbermgenbie pber-mael nibenS be boo?-ber!jaeioe pw- gentöeben tebebucBtenenbe te b?efenfionbén/ en of ïjet niet w w toare/ geujcïtmenfepbe/ eene Bogelmet geruftöept hwW'KE &»uben aUM&fen-ftt be tocBttefien bltegen/ foo fuïlen WW? wg «aubecen niet foo abfoluteUjö ban nalati göept/ berfupm / «njgw*X fttDtBonnenobertupgen / maer fceeennen moeten /twtsetooHJwj jg foogefcöapenfionb/ bat& meteenige reben fijn ^f^fS^/m iuogen getoeefl tot Set nemen ban alfulcfee ongelucntge / Igw /w ölssnu öe&laegïücBeraeblïagen / toepnigbencnenbe batiup jw w■ feeerben tiptfïagö foube nemen/ en felfs* tot betfabantagteer\tmw tftecnen ban fiaer epgen affeomelingen. <£nbe ecljter onaengeuen <«' befe boo?-berDaetbe rampen en tegenfpoebigïjeben / en ^^,%L·
beremi3Sfïageiv(bJatriioo?menben3|aringalmebepefto^«^ ^efepït) faWtfe Dieren tegen f totbertoonberinge/tP^WJy;^
mm €rtract ffi eenttö boo?bal getogen fpnbe m * ouöe mcöm r€nbjepnig^arenboo?ben25?anbt/ mitfgabe^be wemowe»« ^pteemngcnOpeen turieu0perfoonbaerobérge|ö«öen^°n^ m be0roo«ötb3Oïtbirlöcfee/op-B«mminge en berltepgetin^ |
||||||||
|
Van Delft.
|
||||||||||
|
Η?
|
||||||||||
|
&djattrngert en iontrtbutien fipberioop beg φ$Μ 'tgemeen toerben
W gelbg sefcötet/ toaeruptneben#beb?eembeen toonberlöcneaugi mentatie en bermeerberinge/in befefaeclie boo?gebalïen/ oocn fpecia* iijc» blijcnen fal b'uptfteecöenbe macjjt en bermogen ber 3Mbenaren» Binnen de Stads-muyren van Delft uytgefeyt Delflandt, is op gebragt
sendenRent-meefter des Keyfets inden Hage van den Jare 1507* totten Jare 1524. ^7141 ^.ponden 11. fchellingen Hollands, ende nu word inde 17. Jaren wei op gebragt onder Delft ende Delflandt, te wetea vandenjare 1606, totten Jare ló^.incluys, fijndemede 17. Jaren, alleen van 't Gemael, en de Bieren, de fomme van 1870000. gulden, uytgefondert alle andere Excyfen ende ongelden, gelijck 't Zout, 'twelc- ke mede op brengt 289000. gulden, den Turf, 204000, gulden, als oockmede Beeftiael, Hoorn-geldt, Hout, Zeep, Azijn, xl.penning, Verpondinge, Hooft-geld, ende den 2ooGen* Penning, ende meer an- dere,die hier te langh foude vallen omme te verhalen, welcke twee Ex- cyfen , dat is van Bieren, ende 't gemael, meerder op-brengen als doen allede Excyfen, ongelden, contributien, &c de fomme van 1498587. gulden, fulcxdatde vier Impoften, dat is de Bieren,'tGemael/tZout eede den Turf, met haer vieren bedragende de fomme van 2363000, be- halvenalledeandere-dewelckebygiHingewelqp-brengenmeeralsacht- ttaeliooveel, 'twelckebelooptalIeenvov^©eiit«n Delflandt, behal- ven alle andere Stedenjdefomme^aarS^oiiifóoo. gulden, tot 20, ftuy- vers *tilück, ick foggpsatfriÉ^faittioeii-\aegeapgl hondert en vier duyfcnjtgulden*^ U m ■ €n üpÉiöefe teöenfleHinoe en tomparatie / ban een mUjch getal ba»
febentBienacfjter-een-bolgenbeSaren/ alïeenlücö eene eeutoenabe» snoeren berftfjeenen / San men ooch / tot bebeftinge ban 't geene te bo* ten fê berfiaelt/ nraeöteUjcfi öemercaen be groote bifferemte en beran* yronge in ben rijenbom binnen ïtojten tiiot gefcfjiet / teaer boo?infge* w niet toepnig toerb geconfirmeert 't geen b'ïieer 25or8oo?n fepbe / wn oen gulben flag-regen in ben fcöootbanbe iloUanbfcöe Danae:* wmt öoe-toelbe «§tabt nu aï op 3t)n Doogfteöabbe getoeefï (toamteet Jötïi ban be albermeefte op-bjagt) ecöter nu na foo beel onfieplen nocö turn een groten en bertoonbereng-toaerbtge fcljat opb|agt/inboege men wjt reben foube mogen feggen / bat een Cbelmang röcnboro ban boo^ «Qentpben/nueen35oereri)c6bom/ en een Hlanb-fjeerif bermogen/ «u maer een UoopmaniS macDt $ / bocD aïleenlöcö met ben naem /en jwtmtoaere/ engetroutoen rijcnbom/ öte ten aenfien ban't geejïe* w alleen mbergenoegingebefïaet.* 3©pbec0/ tnbe boleantie ban 0enb2eqeuaaeb ofte ganfcöe jöeertig befer *§tabt (ober eenige gefcïu> ^n/nopenbebebebtemnge ban begfelfgCreforp) aenbeComnginne *an lungacpen/ ^ufïer ban üepfï>r Careï be brjfbe/ imbe begtoe* «en «©oubernante tnbe kanoen ban ïjertoaertss ober/ gebateert ben *· $obember 1551. betupgt ben Uaeb / bat be ^tabt febert ben 3ia* |
||||||||||
|
Hoe ftiacïitJfr
evenwel deie Stadt ïiechile gebleven* Mercklifcke
vermeerde·* ring iedere hondert ja- ren na den anderen, in'fc op-brengen der Pagten , van de"gerae- ne haas middelen, binnen 't di· ftriift van Delft* |
||||||||||
|
• Biet iiitén
|
||||||||||
|
*i.Thn.'a,<f
|
||||||||||
|
7<0 * Bcfchryvinge
Sï w 1$24.tot ben sloten25?anb beggaerg 153e..toe/ inde Beden,
ttn Brand de Subventien, ende laften van 't Landt van Hollandt, in der Verpondinge
hoogfte inde altijd geftaen hadde hooger daneenige andere Steden van Hollandt, ende Ύ"ρ°ηι3j ge d^t fy daer inne jaerlijcx oock meer hadden moeten op-brengen dan eeni- S?diaevan ge Stadt defer Provincie,* <aberfulcr fttfliwetben fp / m alle «beten*
Hotiandc. tie I bat boo?be <öSoubernantebeel eer boben anöeten beljoojben gefas * Oetenth borifeert te toerben / in plaetfe bat fp ban öare blommen ontbloot /
>*π**!»4 enöe met nieutoigöebenfouben toerben geguelt.* Slcti en fal ïjter ter * tbideman'. plaetfeocicltniet |ïtt-3to|jgenss tooo? bp nonnen gaen/ algltrecBenöene*
*°' ben^Jtboo?öaenbetoteenfii-aci)ttöacöumentenobectupgenbebeU3üs vioedis. iy" ïebenbooionfeiêtabt/enbegoebe^jngefetenenbanbten/öatfpnofij noch iTede»- jegentooo?big tenöupbigenbage alle 9larenboo?öet gemeene be|ï in d«g5 aen't &g p^ncipale ©acöten foo beeï op-biengen/ alg b?ieanbere Capitaefo Ewï &«ÖWt/ namentlÖCÖï Dordrecht, Rotterdam, ende Schiedam, 5!a
fp &ebben tot ηοφ toe be gemeene mtbbelen beg £UhUtë fooöanig gefce*
nificeert/ bat men oogenfcöünlijCK toelfoubefeggen/ batfpDaer epgen
seifmeereis ^§tabt baer booMjebben benabeelt· €nbitboo?fo&beelbeo?öinatre
«η hteie mtbbelen ban tonfumptie aengaet / bte men be #atf)ten noemt / 3ijnöe
rrovmei·. in ög e]Cti:ao?btnatïe latten tot onberftanbban be gemeene faecnen/ foor
Doogïfaengejïagen/ bat men 'teen met 'tanberte famen geconfioe*
reert/mtoaeröept nanfeggen/ bat <©elft alleen me«r contribueert altf
ien gefjeele ff>?obintie / narneïp over-yfei, uptalftettoelcbebanebti
bentUjCR blfjcbt/ niet alleen bat ^zU ^tabt ten allen tpben biel boo?ftm
moet fön getoeejï ban beeïe rijctie burgeren/ toaer boo?/ bolgens* 'tfeg*
gen ban W\ Öepfec Juftinianus, 'sLands Schat-kift allermecft werd ver-
*»·».··.§ vuid,* maec bit ban oock boo? een onfeplbaec getupgen (trecben ban
ι, *η f««.f. öe to?omfg|,eïit / opcetötigïjept en getroutotgïjept beu gMbenaren/oat , , fpaltöbgoebe^atcióttenen^oo^llanber^föngebjeefiban^t^atieci tSibe0- lani)t/ cn batb'Sngefetenenbefec^tabtmtnbeïgeneaenfiintotft'au* wijs van haei beren ban '$ Eanbg Impofitien / nocfjte öaer met eenigerïjanbe bup [e aeugtfaem. p?acttjcciuctt enonrechtmatige mibbelen nietfoo feer foetben te benei* iïï""i, pen m toelinanberegtebentoerb gebaen / bortj lieber geven aen den Κ?.6 Keyfer wat des Keyfers is %* gelöcöalleecrlöcbeenfatfoenlijcbelupbc» •£H*nS-.M„*: ban confeientie toegen ontoeberftcebigUjen fci)ulbigö3iJ«* ^30 re:? 22,ai.iiw.· mcertoa$s öetbanbanben ^emeltetoenfcDen/batbeboo^-becljaeioe ■3'7' mtëfïagen (bte met al ftet na-berouto banbe toerelb nu niet te repate* ren fijn) noptentoareboo? geballen en gecommitteert/.ten epnpe m Λ , Coopmanfcïjappen en Veeringen / bte uabertjanb ban tnb tot w/w foSJn en infonberïjettalthans gebup^enbe befe b?oebige en Ww^ffÜSS siirbruyckcn logen feec berbaïlen en berjïapt 3ijn/ binnen ^φ mm w™g™ wy heden, ttteerbec mochten bloepen enbe toenemen, i^tec beneben0fo« WP W™. tSi «bt öaeg^ niet toepnicï) te befcöulbigen / en tjet f* toaerltjfb een MteW fchmdisea" WWwtix/ battóp alleSntooonberenen^urger^/fietbenepcierÊn ftn. enbe toel-öoen aen onfe ^tabt/niet meerber ter öerten laten öaw^
|
|||
|
>
|
|||
|
vafli Del * τ.
|
|||||||||||
|
η?
|
|||||||||||
|
maïuanbét fit gee toeïbaren ontrentbe föwkm enDeCoopmanfciiap*
pen niet pberiger boo?enfiaen/ toant feer beele onDer ong gebonbm toecDen/ Die/ om al te geringen boojbeel atë Dicötmljs gefcfiiet/ beelDer* ïjanöe Dingen upt anDere piaetfengaenöalen/ enootö DicntoiigfnuDec eenig pjofföt/ öaer felbenban alletf Datfp ban nooöen Debben in boo?* raetgaenboojfienbpDebjeembelingen/ toaer Doo?fp De Coopman* flappen en Veeringen banöaerepgen mebe-burgerg feeronbeöoo^ Ipcnnocö meer en meer Mpenontrecöen enDe teniet boen/ toant De foobanige in Defer boege / eben foo beel p?ojfpt ofte toinfïe boa? De 2fln* gefetenen oberfg laten / als? of fp lip ïjaer in Defe ^taDt niet tooonacfj* ttgDtoaren/ en altenten maer alteen Bpgebal Det gelb guamen gun* nen; ifiier «n gulDe ofte ttoeemet ijanD-toercn te fcerDtenen ofte met bernoopen te toinnen / fp berleenen Dat alfoo lief aen b?eembelingen alss aenöaerepgen meDe-burgerg/ fonDer te letten of onDerfcijeptte ma* Ren ban perfoonen/ Daer Det nocBtans luel Degelöcn ban nooDen t& €n men fiet oocfe Dagelöcr Dat De fooDanige met toepnigö DefcöepDent* Öept te toercttgaen/ De routoeenonDeugenDe menfcïjenalfoo ligt Den penningö gumtenDe/ alg b?oome en oprecfjte Cötffieneu/ in Betmin* fte oock niet in confiberatie nemenbe ban tnat boo? Migie ofte lebeit Dat fp sön/ al-öoe-toel De goeDe immerg een grooter preferentie en boo?-recDt fieffooren te DeDDen boben De nuaben / inbien tog geen open* bare lief beloogfiept brillen begaen tegeaö De <0oDb?ucBtigöept ·} &οφ De (Cöeologantenfjebben inDefengenoegfaem fecacDtige argumenten doet wel (fepDDenSllpoflel^) aen eenygelijck, maer aldermeeft aeade
huys.genootendes Geioofs, en niet anbec£ als? boïgeng De leere Der
«ööDfaligöept/ ïjier in begrottb-ooifaecnebanbereeijte €faifflwfit »ef De alleen befiaet/ foo $oocb na De toetöber natupre en Den regel W Durgerïücnen ommegang^ De ttefbetotoms J^aDerlaaDt/ Daer in |[onberifogfj gelegen / DatmenfunmeDe-bucge^gunlïigerisS/ Dan De tyeemben / en fiaer altpD poocDt boben anDercn te maintineren en boo? ieftacn/ en in allen Deele foeeftt tebetracfiten/ fiet toeïbaren ban onfe f mam plaets/ Daer men alleg aen ftfmibig fö en gelpcö ben€>re* mi Cicero, ?5urgemeelïer ban JSomen/ infön eerfïe 25oetö ban De waerlinge plichten treffelöcn fepD/ chm fum liUn, pnpinqui, /W- Wtsifed omnes omnium charitates pairia una compltxa tfl, pro quaquis
bwus dubitet mor tem oppettre, β ei fit profiturus f <&att# ί Onfe Κ inde- ΓΡ"» Bloed-verwantenen familiare vrienden fijn onsfeer lief; maer al de «efde jegens defe alle, begrijpt het Vaderlandt in figh alleen, voor'c ^elcke, watmenfeh dat deagtlaem is Toude konnen twijfFelen de. Door faenvaerden, indien hy hetfelfde da er doöryorderlijck mochte fijn: ^ ^nejQgrjJf/ Qmnihtis qui Patriamconfervarim^ adiuverint, auxerint s cer- Jff 'β in ceclo & dtfinhus loctis, ubi beati ςνο fempiterno fruantur. Tï^at i£: voor alle die geenediehaer Vaderlandt tot behoudeniffe, tot behulp, Vte verbeteringe hebben geftreckt, is een feeckre en vafle plaetfe 'in aen 55ÖDbba Hemel,
|
|||||||||||
|
Befluyt,
* Gala, 6. ïd.
en βη de*t trtigatftde Saldeni We$B dei levens-, cap.xvi.faf. 369·
Hoc fcer mem
aen fijn va- derland vetr boHilcnjV»
|
|||||||||||
|
* Cicere- it
Off'C |
|||||||||||
|
748 ··' Befchryvïngc
Hemel, alwaer fy geluckfalige, d'oneynddijcke eeuwigbeyt mogen;
9id$inpi»m. genteen.* sap, Sesde Hooft-stück.
Zijnde als een Cataloge ofte Regifter,. inhoudende een
aenfienlijck aental van illuftre Perfoonen* ingeboorc Delvenaren, Mannen in allerhande Profeflien en ïa- culteyten van geleertheyt, ofte wel eenige glorieufc Helden·daden, ofte oock eenige vernuftige Konften, nytmuntende en vermaert, Voor af met een korte be< fchryvïngedesonderfcheytstuffchen den Menfchc en andere Dieren, mitfgaders de voortreflijkheyt des ver· ftands χ ende der geleertheyt. _-* _ ®0?^nen ftjttae gefpjoot&en ban beele boo?trefïtjtfie <B?
%%èu4c» % ƒ Boutoen / en nu laefï / nebetrê öer Sntooonoeren epaentlp \f fcen aext en 3eöen/ oocn ban nare fftoopmanfcDappen / mtf ▼ rtngfje / Ifanbteeringe/ 0öcftOommen en bemtogen / al» beegantBhjtfte en mettec töbtberbtopnenöe faecfeen / fao feomton? nu te booten een Cataloge en lange reet ban öoo?lutf)tige en toot-beroem* , be%löen/fooin€5elee«i)ept/l$i;ögg{-iiaiien/al.ö intrede Stoa* ft en i Ipannen ban aenften en ban gcooten naem / tie bjegen^paer ψ fcoojte aen öefe Baere ©aberlöcöe £>taöt geen geringe eece ijeoöen toe $eb?aiBt; toant gelrjcBban ol-oirbe tpöen öe ^teben banöe öeroeml·' Seiien Baerer mgeöoo?nen Bebben geparticipeerd/ fooftantje: £>wot 3Mft fonber eenige contrabictie glorieeren op fulcfi een aenftenp aen- tal ban bermaerbe ingeöoo?nen bat fp baec in beele antieren berre ικ Sövcéfiedea ftoben gaet / en \$ fiet toaer/ 't geen men leefi / bat feben Stenen, uan twiften om <®2tgcBettlan&t onber ben anberen fje&Ben geftreöen/ om b'eere panne tooncrge" «a^ öer geboo?te-pïaet0 m boojtrefïütöiten poeët Homen, eiro pfae„;« toillenbeBetoeren / batJjp tnBaec^tabt gebooren toasV wmw* pomnast üw$km$ te Rennen geben t Sepum urbes certant defiirpe tnfignis Homert* .
Smim^Rhodos, Colophon,SaUmis, dhios.9 Argos,Athene
&oo magff onfe&taöt met groote rebenen ^M^^^aSUSmS!
een uptmuntenben Soop / atë top aenfïone fuW^ l»etSeeclgtRfieen.tDa(cbj0(feaciiben3Bciif« ^?^i|KS^«iS^ mmlti tëHetberftanbt. Φοα? be toereeen begberganft* wow» ^
|
||
|
van Del ft. 74$
ïjep$ alleen leeft men eeutoigö/ Daec in tegenDéel alle anDere Dingen
begDooDjiepae«3ön· ^aetom De tBjinjS Dec Jlpitoep-fc&pbecg Sa- luftius * in Den aenbangföne^oecng te feennen geeft/ Dat alle nacn* * fcDen Die genepgt 3Ön De ceDelofe kreten te obectreffen/naei: bemiogen p;iae: **Ui Beïjcurente tracötenöaecleben metinleupelebigfjeptfïil3topgen£boo?CAtil%- öp te laten gaen / geltjcn Set ©ee / 't toelcft upt öaren aect genegen i$ / alleen ijaec öupcn te geljoo?faemen: jfêaecongïebenöefïaenOe upt ^tel en Etcöaem/ en in De ^telfjet berfïanDt gelegen 5önöe/top De felfDe met De <©oDen/ en Bet anDetmet De heeften gemeen öebben, 0nderfche*· ^ulcjcljetberfianb alleen Set recöte onDerfcöept maecnt tuffcljen Den tuffchen derf ilenfcfJ enDe alle anDece bieren / toantbeïjalbe Defe iflec naulüj; petg/ **fkh «H" alöDen uptfp?aec& en De rechte geftalte/ of fp3ijnbae£ meDe Dcelat^ ™£ere d1*- tigö ban i tJp eieempel / alle Deg menfcfjen actiën entoect&ingen befïaen J frt't geboelen enbetoegen > De heeften (foo toel atëDefBenfcfjen fdfy fieböenooe&geboelen en Detoegen; 3Ö«De infgeUjc* boo?fien ban ^enti* toen/iBufculen/ UDecen en Srtecien/ ban De toelcne't geboelen/ De* toegen/ lebenen boeDfelobec 'tganfcfje licfjaem bloepen enberfp?ept toojDen; öeböenDefcaer toe foo toel ais De USenfcfien/ ootfc feec beele 25eenDecen Die met ligamenten feei: ïionittgö entoonDerüjch aen mal* fcanbec gebonDen/enmetleben aeneengeboegt en beceemgt 3im/ tot oten|tbaneenb?pe en toilltge betoeginge; becfcDeïenbe alfoo ban an* ÖetencuppenDe/ toemelenDe/ en onbolmaecfite bieren. 3|un ont* fyeeclf t oocH geen ^erte/l^ecfenen nocDte&ebec / Die öare fnracDtet* QoojonepnDeujc&beelpafTagtentot alle anbete pavtpen fenDen enb& wptbeelen.' &p 3ün oocn begaeft / met De finnen ban *t<0efitt3t/ <©e* Öoo?/ iteuch/ ^maecfe/ enDe geboelen:©angelycfie té in Daeceeti natup^ltjcfte ensngebow baft/ omBaec felbe tebefcöecmen boo? alle: öpttoenDtgö ongelijcfe 5 ontbetenDe oocn nietiie Bcacöt ban appetijt om« eeten en D?incnen tot öaec boeDfel en onbetfjoub / fonDec öulpe ban ee* ntgij oniiectopsf» l^aec benebensi tot becbuliinge ban 'tgeb?ecR bet natupce/ nameujCK De fterfwjcïiïiept / i$ öaec meDegegeben een b?ugt* aate en boo?t-teelenbegee|itotonbeclioubingebart öare fpecte. ffêett cebtnD οοίκ ingaec/ liefbe^ tyinDfcDap/ tegentooo?Dig6ept DejSge* poebg en anbere genegentDeben / Doo? to elcfie aracöt fp Den genen/ Die BaecgoetDoen/ Dancfebaer 3911/ entoebecliefDebetopfen/ enDenge? »m/DieöaeuongelöcB of leet aen Doen/ met öaet en to?aec6 berbofi oen €pnDeIijn Daert.ö toepmginDen ïi©enfcD te binDen/ 'ttoelcftöp «ai JJ attbeccgeDiecten niet mi&. iBaec Den fSlmacfjtigen ^cDepper Hc0' *?cmel3$enDeDec1fiecDe/ öeeft Den Höenfcö foo lief geöab/ foo f)oogD voottttsmi- gcacöt/ en met foo gcooteeeceen toeecbtgöept beyctert/ Dat öpDem fe7?ni,f* v&m alleanDeceCceatin-enbecöeben öeeft/ enDe tym tot een ^eece-Kifi 'es- jan alle anDece ^iztm/ een bmtut Uan lage en onDerfïe / een onDer^ «and. race banbeöaogeenbobenfïe Dingen/ en epnDeïijcir&em alleene te*' w\$m berlïanbtg Deetoc^tigii gemaeern öeeft -, Daec -en - boben tot SBfrDö'ö·*. mcecDec
|
|||
|
7jo Bcfchryvinge
marbec onbcrftfiept fiem gebenöe Cöclöfe öefept W) ««* hcS« «fiaïte
Snba-ï\vTöcïDonijeilöcïiÖeöentemifimen éobtaenfctjouhjenbe/ Ijem
fm™ri^eppeUouTm öancfien matö ofcer be groote en öeerlncfc toerlten aen öem gcöaen: Tronhque turn fytttent ammaiU utera terram,
Oi Hominifubltme dedit, cdumque tutri * ovu ι. «♦ ##*, & ertiïos ad fydera tollcre vultus* *"*"· ®e&erfenen / förtbe / na 't gemeew geboelen / Det logement Wm>
hiZSnhètkSl/ ben ftoel ber toöf öept/ be totucfeelber memo* fle ωtoiKKnSle/ fieeffcWt Ijoogtfeenbe oppcrjeulaetfe
fieU&ge^upcftt; alles toaunbeganfcS«^«^5^X555
bies ïip be felf be beftgt tot toat btentf ÖP ootfc totl / w^JSSJ ftira
öetaffietSi SSSibanbeeleberfrtter. #a W **ffg*55 o*èrDe offertenfi^^J^iea^^^to^
♦'ƒ< ·.·.* aeïtebesïiemetë.* ««^P*wtete^£fPtodttL^J5nSoïS b'onbernuftióe bieren/ mate f» o^ anto^^»/^%u Wf
ober Bern felben / 't toeleügeen onrebelncje »g S /VatftP |£f JU* neben* be gem A&ap ber »«K?ffiS5«ïw tooo? be toeerbtgïiept / Uecmeecbecinge en toelbaert *SSJ$5E2^ nSeen fön goeb/ maer ootfcfdfΑ Um|tt«ttjg £S befjem alfulcfte begeerte tot be KA« «ftft tipe berbjagen /nocfi geen onretïjt bulben tan. *JWSKj nae De tl aïlentfialbe een geWöcft^tec / Benvfoo na SSSS3SS& e* bierten ge^mtf te gelöcöen/ ^J^^ftSlSSïaflanW/
biegrooterenBoogerbtngenaemwWft«bogw/Da"ïïfte / en »*
ïtjeft Wenaengaen, bieboo? •totoetbencRenöanbc mm η fll banene bingenW een groot bermaecö ««^^^/««^
Boe groot en onepnbtg öet f* / tó een ooö^W|oo^gt^ , «ito begrijpt; bic on£ lept tot een ^^S^mm^O^^ m im maeefct bat top be grootljept en toaerbtgB^t ^m %ceicn/ |
|||
|
van D e L έ f.
|
||||||||||||||||||
|
7$t
|
||||||||||||||||||
|
öeeïen /onberfcïjepben/ enaenmerciieniiomien/ 'tgeenong brengt toe
toalgmgeenberacfiungebanlaege en aerbfcïje bingen/ toeicne tipbe Dooge en Hemelfcöe in't allerminiïe niet te compareren 3ün* (Cen lae* jïe ombe Ijeelefaecft meteentooo?btebe(ïupten/fpi0öetfeif toaerom öe ffêenfcij boojnemeltjcn ban <®obt gefcöapen i$ l namelijn om fijnen ^cïjepperte berüeerüjcnenenfun eben-naefïen na bermogen goet te boem <©te öanijefeöeerltjcfeegabe en bttfeofïeljjcn talent allerbeflgei Devemandï. önipcfttöeüben/totnut en btenfï ban 'tgemeene fceft/ bte beDooren / S^mÏS1" al# licDten en exemplaren aller nabolgtnge toaerbig/ ott^ met tjaer deren, ' " toel berbienbe lof boo?-gefïelt / ;en öaer gebacDtemjTen bp ben nano* meungen in 5egem'ngegeooubenteerDen; op bat Bate luf-toaerbigDe namen nebeng Bare Stcïjamen {nu lange ten «^abegebaeltjbeber* gancfiitjcïiöept geenfint^ gemeen mocBten 3ün / en niet foo btipten ge? οολ v«ié Deugnilfe ineengronbelofe bergetenöeptgeraecnen/ gelüfö (üelaetf) door &ebT& Doojb'eenbouötgeftmpelöept/ onïmnbe enbetfupmbanbeboojgaen* 2ϊ£0ϊ? ϊΐί bo?re en onb?ucfitfiare Éetter-eeutoen/bupten alle ttoöfel Dier te lan* waerdiglijck be/niet ban al tebeelfalfijn gefcbiet/ enfelf fommigeonfer boo?-©a- Juyte» se~ öecenigtoeber-baren/ gelücöbe^oeët JloratiuiStefönentpbealDeeft St"se" oeölaegts Vixere fort es ante Agamemnona
Muitte fed omnes illachrymabtks Vrgentur » tgnotique longa |
||||||||||||||||||
|
Noffe, carent quu vate facro**
|
γΗοτ4ί. Cari
U 4. Odi & |
|||||||||||||||||
|
'tBelcnlontfjeer Matthijs vander Houve, öpeeHanbÉreociafteaclji
ψ 't eerfte beel ban fijn CDartre C&onucft albus in't $eberbuptfclj Wt geltelt; Voor Agamemnon groot
Veel Mannen van faem· En Heken fonder Naem |
||||||||||||||||||
|
Ontraentt ftierven de Doot
|
«Alias oftbtj^
traeat» |
|||||||||||||||||
|
Vergeten in't Graf ftack
Want den Poet ontbrack. . ö'^ettboubtgfjept Ster te HCanbe toag ban oubjï foo groot / bat men Slechte eeE,
ytgiupbenbonb bie lefen of fc0?pben ftonben / alleen öaer toeren voudighcy» ««aec&enbebaneenb^oom/oprecöt/lebentelepben; ta menfepbbatfp ?*!2ïL °oo?onöunbeban lefen noiöfcöipbenfelfiS geen b?ieben ban tranfpozt Sn! grager bafte goeberen plegen te maecnen / maer alle öe Uinberen ban ^mtwt plaetfe ban'tbernoeDte^acïjten/en albaerber&aelben/ bat
|
||||||||||||||||||
|
7 $2 Befchryvingc
fcatfQ0onmgtUicfc£oitbg/iiupfmge/ gronb/ ofteCrbe/toagtjeri
ïiocfjt aen fulcnen een; bertnanenbe batfp bes? gebenrtten / enbein fjaer
öuöe bagen uennifTe en geïjeugniffe bacr banb?agen tottóen ·, enbe ten
cpnbe ï|et feiföe bes* te beter mocöt toerben ont&ouben / öabben een ge*
tooonte/ be iongens* / ten oo?conben ban bten / bp be #oren te grijpen
én te reca-ooren / toaer ban baen jjet tooojb oo?conben fcïujM te btcttoe*
ren: geüjcn oocn öet segelen ban ^roepenen / gefufïineert toerbt / upt
gebjec&ban niet te Hennen fco?pben of onberteecnenen / fijn oo?fp?on&
genomen teöebben. ^uir niet tebertoonberen tsibatban ou>oepi
ntgD bp gefc&tft tg naergelaten / en bp gebolgfj beeïe faecnen or$ toer*
©etomiUe» bojgenfpgeblebem €ot batbe oMeertöepttoeberom aen't feloepen
Geieerthei» geraecht 3jjnbe / beeïe fcïmften en boechen öeeftboo?t geb?atöt / toaer
*" ef%e\ *w «iet toepniöö geöolpe» geeft bs ïofïöcfte tionft ban <©?ucfeerp / bic
SïSeSïï" fiinnen no?te/be gehele 3©erelt nm 25oecnen Beeft berbult/ en pbet
«iremplaer foo bermenigbttlbtgt/ bat onmogeltjcn niet Bonnen ber*
gaen/ fnltrtopnuterecïjt en met grooter reben mogenfeggen/'tgeeu
Virgüiusal bóo?mae$ Ijeeftuptgeroepen/bat be boeteen tnge&up^
(asmöept/be marmere <£er-beelben en aller&iuibe gebencR-teecfeenen/
berre obertreffen ,·
xMarmoraMeonij vimunt monument λ Ubelli
*?%£· €U& Vivkurmgmïo, ccetera mortis èmnt* *HK ^oo?bttmibbelRanbegebat|ftentfrebanbebeugtaHerbe(ïuaem{i
sjieuftigiifj-t toecben onberöouben. 3©at toaren boel} beele ^elbenenberfelber tttp
!S '/ίry' Ifldte baben fonber ^φ ï «Betotffeljjcft ïjaren lof toare ganftïj ψψ
Süekeó» ujc&berbtoenen/ en geïöcöatëmetöarelOcBamenonbecbwcöe to
eraben / toat toaren b'ptnemenfte ber jïanben fonber btftt ©oo^uaec
aïlcfjare öeerlijc&e mebttatien/ toaren bp na tuffcöenöare lippenen
tanben berflo^bem <mt aratewren en porten geeftig* pepten /
frapegebacBten/ en (t'erlüCKe tooo?ben/ toawn met öacre ffgnmen
bergaen/ en Been geblogen* ^aerom fepb bien allerboojtrefiHCHjie
^rateur Cicero: Non vita b$t dicenda efl, /ju* cor\>on &ff>Mtu(on·
timturi illa3 inpam, itavHaefi, qua niget tnmoriaffculorum omnium, f Ciari pr* quam poficritas dit, eptam 'φf α itcrnitas femptrintuetur,* Vit en is geen ie- M«*c*iu vet]j «cwelk uytlichaetn en geeft beöaet, maer dat isfegick,dat is het leve, *c vvelck wallen toeneemt door de geheugnifle van alle eeuwen, tgee de nakomelingen voeden, en de eeuwigheytielfgeduyrigh 3Cnlc^°" } ^it t0ban inbea^ereït be grootfie en bpna b'eentglte berWW'
ban alle btefcaer leben tot conferbatie ban't gemeem beft pDronwij geoffert/ of ben Haberlanbe en öaer mebe-5Burgeren gpebe wenjen ©ebben gebaen/ bat Dare karnen gelijcne al0 met iMfiEKS toedien toerben aengeteeeftent / toaer boo? een epgfÏÏSS3!S* %m meriten ober be ganfr&e mmltmttm ^utotgbuprenoe^ |
||
|
van D e t υ 'f.· y^
epttteïgtBen fóf betnonbigt/ eeïöcö uuohmmtUtmmüttm φ
titï$ fepb / Ex omnibus framijs vhtutis t ampl'tflimum efipramium gloria ;
ψια vit<e brevitatem» pofleritatis memoria confolatur : qua effcitut abfentes aifimus, mortuivivamus; cuius gradibus etiam hommes ïn ccelum vidtntur tfcendere** <©at ί£ * Uyt alle de beloningen van de deugt, is'er geen tref- * U, fro Mti lijckerals d'eere9 die de kortheyt des levens vertrooft, door de geheug* Unt· niffe van de nakomelingen; die maeckt dat wy in ons af-wefen tegen- woordighzijn, en dood zijnde, leven; doorwelckers trappen de men- fchenoock tot in den Hemel fchynen op te klimmen, ^aetOttt fepb b8 meec-gemeïte Horatius, oocb feec Beerlöcn;
Vignum laude vïrum Mufa vetat mort,
CceIo mufa beat* ·Herat.ut;
Et alibi j v% od. t.
lllum aget fennn mttuente fihi # Td: W#II,
Famafuperfies* o*·*·
Wp fullen ban oocn Bier / gelöcn ais? in fptjt ban be npbige fööb / fcie
imbetfrntiiaUeg tnbe bupltere becgetenBept toeg-fïeept/ eenganftBe öenbe ban becmaetbe Wbenacen/ en becgenecbie in'tgetoeft ban 3&elft/ettb5omleggenbelanbftteecHe banbe «gtabtgebocensijn/ upt alle ^oecben/ ban foooubealss nieutoe &cB?pberg bp een Balen/ en naet o?b?c ban jaec-tal Baecer flerf-bagen (boo? foo beel Be&be bonnm na-fpeucen) acïjtec ben anberen laten bolgen. Lijfte van vermaerde Pcrfonagien uyt Delft en Delfland
gciprooten.
O $becbefe6omton0 toeleerft te boo?fcöön Sufter Geertrvyt m* Geef.
y* van oosten , toieng lebenm b'oube ^ollanbfcöe €B?omjcben SJÏL foo toonberlijcn öefcB?eben ftaet/ en bie bp be ïïoomjs-gefinbenboo? een H; μ*£«. Wiflïje jBaget toeebt ge-éect en gebiect/ gelijcö bit alles boo?* oenen t'fpnec plaetfe të bp-geö?acBt.* Mtt bat fufr bp ons fou non* * su* t*vm nenbjeCrjenaengenomcrt/ maecombatfpecBtec (Bet fp ban Boe men m°* «■'<?· «Ju)foobantge becmaectBeptbebomen Beeft/ bat alBier met geen on* pa«tbtgBept/(ia3topgen0 ban toecben boo2-bp-gegaen. ^efe/effeeti* «5 biel niet binnen be ^tabt / bocö onbec Bet ïfeemcaeöfcBap ban JNïattbt /namelöcB tot ©oo?burgfj/geboren 3önbe/ Beeft ecBter al* Jüote^clftgetooont/enalöaecBaecbecmaectOeptontfangen/ geïijn fp oaec oocb epnbelijcb gefloten #/op o?ie koningen· bagBbenfeSben 3ηΝνΜ9Μΐ358ρ Hr:CiaejTaa ^eec c L α ι s van Bleïswïck, be bfecbe in 02b?e onbec SSüSÏia
«eetftéCanortitbenban'tCapittel^tièanccaiiofte Hiooglanbfc&e stpancrai. Ccc cc Hertïr
|
|||||
|
^£4 Bcfchtyvinge '
$*etcfetot£epben/ aï&aetmgefieitró't <Bmt n66.Mmnt mm
njch.λLeji, geniffettUan Johannes Gerhandia Leydrs. * d'Oude HollandfcheChro-
«rl'C'H5ii nijkgedruft 1517.* Item Gouthoven.* DeProfeflor Boxhoorn.* %\$ Div'zL ii meoe jan Orlers, tttfijti SSeftffêpbinge öer &tabt Eep&en / * en anöe~~
*o*Mb:f 117 temeer/ mebanb1n|fcllingettefec€anomfpefp?eectien/ enmeteene
f .Jiïi'IS!?.*e «amen bet Canunmcnenfpecïftceteö ;ïjï* toass gei>oo?t!g ban <©eift/
i^iii» al$f ölöcfet Bp een obec-oub ftegifiergefcomenupt g>u f ancragf&ecfe
Uoo?f3 / maet in alle öe mapen-teeefcenen / en namen öet Canomcnen
bcfess Captttelg fucceflfïbelöcö maren gefïelt/ gebenbeoaer-en-boben
te nennen bat fijn boo?-<®ubet£ / §Ut te 3Mft in Uiegecing toaten ge*
toee(ï / item bat öp mag gep^omobeett bet Canontcalen ofte geeffe*
ïjjenen tetöten 3&octo?/ enbeelgebaenfjabbetotfunbatieban Mtm>
maetbtge Coüegie Dan tien ^epligen Panaatius, mienjs leben öpoocit
nabetl)anbïjeeft&efcD?ebeiuiibeele üaeten onöer be Jfteccn-Doecöen
albaec f$ bebjaettgebjeeli
Mr. ttlrctï Mr; D ï R c κ van D e L ï τ > \ü&$ eett Alumnus ofte $öebffcr*
« nf Dslh ïirtöö ban Ütettocl) Aelbrecht van Beyeren, 43?abe ban üoüanöt / bte
v2ï HerïS Dem tTune feojïe liet <§tubecen / foo bette bat W doBo? Thnh& toiet Aiben. & geP?omobeett/ 'tmelen in bten tüb ïjtet te Eanbefonberlmgetaec toa$ toessBalbenbenl^oog-gemelten $t«rtocïj aïgföngoetgunlItgenMecuf- nas, Jem een j'aetlöcic penfioen tot een p?emte toe lepbe / en om fijne fon* öerltnge gaben en geleertïjeptbaer-en-öoben ηοφ tot JSn^of-ptfDi&ee aen-nam/ atë blütnt bpbefe antöcfefe ötfef. Δ Lbrécht, &c. doen cond allen Iuyden, want wy Mr. Dirck van Delft
** vande Predecaren ordere ter Jacopynen 'tUytrecht, jaerlijx tot veel Scoolen geholpen hebben, alfoo lange dat hy Doftor in Theologia ge- worden is, dat men heet Meefter inder Godheyt, daer ons (onderlinge lieve toe is, want geen ander in onfen Lande en is, als wy vernomen heb- ben, ende om dat wy hem nu niet willen verlaten, na den voorin gratie diehy als ons wail aengeb-racht is > met groten arbeyde ende kofte ver- kregen heeft, foo hebben wy Mr, Dirck voorfz, örn ontfanckelijcken dienft die hy ons gedaen heeft, ende noch of Godt wil alle dagen doe» mach,gegeven ende geven mitdefen brieve xx. oude Schilden 'sjaers, xl. groten vooreen Schilt gerekent, die wy hem bewijft hebben, ende bewyfen jaerlijx te ontfangenuyt onfen Treforyen binnen den vier hey- lig Kars-dagen aldaer die eerfte dagh afwefenfal, binnen devierheyUg Kars-dage naeft-komende, ende ontbieden en bevelen onfen Treloner die nu, is, of namaels wefenfal, dat hy Mr.Dirck voorfz, de vooriz wedden alle Jaren opten tijd voorfz uytreyeke en betalen, ende daer at neme fijn brieve van qukantie om voir ons mede te rekenen,fonder meer gebods of bevelinge van ons daer af te hebben, voirtontfaen wy M^ Bkck vooriz mit defe tegenwoordige brieve voir onfen dienre eDdj^ |
||
|
van D e L r τ» ?$ς
fafliair in onferCapellevoirons teleeren ende Predicken, alftwel god.'
delijck ende eerlijckis, ende bevelen alle onfe huys-gefinde dat fy den fel ven Mr. Dirck daer voir houden ende ftarcken, dit fal geduren tot on- kn wederfeggen. In oirconde &c. gegeven in den Hagè opten xvij. dach, van December Anno 1399· InbeTOtbanbegeïeerbeiifêattttett/bie 3©outerban€foutBobe/, Hus° b««
booifjjn Cö?onöcö Uan ^oilantttfleit / Beeft 6? onberanberenHuco ^ilwïL Boletus, geboren ban 3&elft / i$ gebjeefi eerft $?f oo? ban be ber* * * ntaeröe SCDbpe f€gmont/ baer na ©?ioo? ban be CatBuferen tot Cappelle bp ^btngBeniniemgoutoen/ ontrent bendere 1465. &GIDIVS D e l ρ η υ s, Op pïat buptfcB gefept / Gillis van Agiditi*
Delft, toasi een uptfieetnenb pofeffo? ber I&. (CBeoIogie/ fcegaeft IWiui»
metbeelerBanbe geleertBept/ enfonberlingebloepenbeInbe#oeéfpe/ SpSS^*. met bjtenjs bjinbfcBap en g*mepnfaemBett Hem feer berblpbe bie grote Φ. <£rafmu?s banïlotterbam/* biebanonfen JEgidius getupgtbat ·λ*α.τα*λ Bp ten naefien öp be ganfcBe $. i§cB?*ft op berfen fiabtgefielt.* lp f'· !66> fïoreerbe in't laeftban b'eeutoe 1400. jtjnbe naberfianb ban Bern in α*μΙ< ^iucfeuptgegaen/befe bolgenbeftucfiem p.w*. Epifiola Pauli ad Romanos, ψαπι infcrïpfit Stephano Epifcopo Par'ifimfi.
Inprtjf, Bafil. 1562* fol. cum Jnnotationibus Gilberti Cognati Torao II. operumillius: itemque Parifiis apud\Badium 3 1507» cui adhécret* Defmfiopro CUriPlandria likrtate: cumBrugisptttrtturfubfidmmiRegt
Cafltlia Hifpdnias cogttante, Pfalmos Vlh Panitentialei; ac Litanias verfu rcddidit, fccundumin^*
ahfqut anno & loco editas. ComtmntartHs ejufdcm in Ovid» de Hgmtdio amoris 3 txcufos *β Varif,
»495*4· Joannes DEirHius} mebenafón©aberïjjcöe^Stabtfoo ïtti vit
senaemt / Beeft beele ^aeren &uffragaen-ofte-ï©p-25ifTcBop ban gtu·, wy- Jtcaetstuirg getoeeff / Beeft ook eenige €ractatcn in't Eattjn gefcBie* S?3 "a ben/ öienafón boot in't ücBt gegeben 3ijn/ atë ban be ©aufeUjcöe "rac"Durs· wacBt. item ban be «enteee&enen ber föercne/ 'ttoeïcn öp be Jftoomg* sermbcnBoog geatBtiS/ cnanberemeer: ütPouflatePontificu, Cóloni$ Tyjpis Cholini 1580. 8.
De Notis Ecclefie ibid. 8. _*|eer Franciscus Sonck , &óött ban Dirck Sonck Janfzoon, Hr.· Tnticoh
JWu ban swt/mitfgabergitoog JleemraebbanWfïanb/enbe.^*"** WagdaIenavanBieyfwijkDirckid.hK^
|
||||||||
|
vauX/trechi.
|
||||||||
|
;i89.uja$finfönentöbeen bermaerbt Sfêan/ Beöbenbebeeïe en ber*
wwt / foo $olttüc3e Μ ^ercnlöcBe/ Simpten ismm / m onber an* €tttt ζ beren
|
||||||||
|
75$ Befchryvinge
beten üöcö Coadiutor ,bat i# b'eetffe perfoon na ben ΦπΤφορ ban
KtcecBtgetoeeft/ atëbefelatönicMnfwptie/ op beiijjte ban fijn ^iöiltiecp jtaenbe / te Bennen geeft* FRANCISCUS SONCK, JURIS UTRIUSQUE,
DOCTOK NATUS Ao. 1489. 14.'MARTIJ CONSI- LIARIUS REG.IS GALLIS MONSTR ALI Ao. DE- CIMO. IN FLANDRIA ADVOCATUSAo, DUO- DECIMO, mechliniaï: ao.decimoqjuarto. CONSILIARIUS C./ESARIJE MAJESTATIS PR1N-
CIPIS HOLLANDE& Ao. DECIMOSEXTO. GA-
NONICUS TRAJECTENSIS Ao. DECIMOOC-
TAVO. EPISCOPI OFFICIALIS Ao. VIGE-
SIMOSEPTIMO. ET ARCHIOFFICIALIS
Ao. QJJADRAGESIMO, A^TATIS 51.
/MaettM Tafi Mahtinvs Dorpiüs, antiek gefept/ Maerten Bartet-
-Dorp, vet- meefz. van Dorp, geöooren tot Haelbtoijcn/ anbecïjalf im ban De
insert rro- «tafctaföeleo^«/ **«$^ningeleectijept en naemmettoeimfogtt
χ £,«- becgelijcnen j toa£ eecft $?ofeffo? <n be toel-fteeecöent» ψ ψ^
fopftie/ en baec na oocö in öe ideologie tot £euben / uptfienenoeec^
baren inuennifTe toan allebjpeoonfien enbe bec <©?iecfcl?een3latDrti
fcfie €ale- itpftetf inbefïewfönss lebend/ benlefïen &φ**\*\
toerbenbe ban alle geleeuben infönen tööt feec betreurt en Demaeat /
m ftfnbe ban feec gwote fjoope en bertoaclmngöe/ gelöcïi Eraf mus
ν Erifm uk («iet toien ty oocfi feec famWaec toas) felf ban Dem getupgt** fin
rtx.55. sj Adrianus Barlandus, ïtan nfetgenoeg upttyucöen / fietbecu^ tjatbe
éd nart*»*. 0Oog«^cBolebanïe«ben/boo? 'tompbigtfeEbenbefeglBang/ae*
ïeben ïjeeft. P/«J [ïnquïi\ /w «wo Wwo amifit7$cola Lovantenfis^uam
*^Jr;-3ar!. aut ajlimaripotefi, w/Vè Poè'tarum omnium fabulas tenebat: °[ators4tt®
i» chrcn. Uifloricorum libros omnes cxcufftrat: DUUBieorum argutias cdtbat: Fby-
Oucum-Bra. r^ arCmA pervefijgaveyAtt j„ faerislitteris nihil tam arduttm & difficile >
de po non fubtiliter & accurate difyutariu Quam Latinus & tlegans, fld~
ntque lomanus iüi fermo \ quanta dhinorum eruditio, &c. §9n "Φβ *Ji
tëbeguaben in be <0alerpebeg Cartuferssfcïoofïet: teIteubei/ w>
toaec boo? eecfibtt fieerlijcn £of-berss/ boo? meec gemelte Eraimus gemaecnt/ rfpnecgebacönmiffe te tefen ifr |
||||||||
|
$
|
||||||||
|
tJHARTlNVSubi WW rettquit Ό O RFIVS
Suum orha parfum flet parens Hollattditt, Theologus ordo luget exfiwtfum deern» 7r$cs Camam ctmdtdu mm grttw fan1
|
||||||||
|
van D e L ï ô. ?5fjf
Tantum fatronum lachrymis defiderant;
Lovanienfis omnü oppkrans /cola, Sidm fitum requirit 5 o Mors, inquiens 9 Crudelis, atrox, fieva, int qua ó* invida 9 Itan ante tempus floridam arborem ficans Tot dotibus , tot fpebm orbas omnium Sufpenfa vota f premtfe vocesjmpias 5 2ipnperiit i/k, vivit, ac dof es fuas Hum tuto habit, fubduBus <evo peffimo» Slors nofiraflenda efl, gratuUndum eft DORPIOi ¹ì terra firvat, mentis hoffttium pu 9 Corpufiulum, qttod ad canora bucdn& focem, refundens optima nddet fide.. Obiit anno M, D. XXV. ñ aio. kal. Juni as» ^eMtattMt/ig'o; noes een anfcet Epitaphium, t'fmt mt few
ten geieecöm Ludovicus vives, mge(telt alg fcolQt: Q.UICUNÖUE PROPERAS, VIA TOR*
SIST E
EXIGUAM MORULAM POSCIMUS;
TUANE MA GIS CAUSSA , Á Í NOSTRAa
UBI HAvC COGNOVERIS
CE Í SE Ô O.
MAECTINUM DORPIUM BATAVUM:
MORS SUPERUM MINTSTRA
MORTALIBUS ERiPUIT.
IMMORTALIBUS REDDIDIT. SIC VIXIT, UT TERRA ESSET EOlNDIGNAf SIC MORTUUS EST, UT COELUM VIDERETUR ILLUM TER&IS IN VIDERE; ANIM'AM TULIT DEUSv ËÃñ CA-RNEM MORBUS, OSSA KOBIS AD SOLATIUM RELICTA;
AMICIS TALEM MORTEM PRECAM.VR, lM,r4 INIMICIS TAEEM VJTAM. JNREMTVAM MATVRE NVNCPROPERA VALE *ET VIVE.
|
||||
|
r Sefchryvinge
mtU m betfcïjepbeïatijnfe fcïteiften öeeftöpna gelaten: afê Diahgum Veneris <Sf Cupidinis, Hercuhm anim't anc'tpittm in Juam milU
tiam, invita Virtute, propeilentium. Complementum Aululari* Plautinal, # Prologum in Militem eiufdtm.
Epijiolam de Hoïïandorum moribus, ad Epifi. Qkryfojïomi Neapolitani.
Lovanij, apud Theod, Martinum ^Alofienfem, 4. Orat. De Laudibus %Arifiotelis, adv trjus Laur* Vaüam, habitam anna
D. eb. h. x. ibid. 1514. 4. Orationem de Laudibus omnium dijciplinarum & Acadcmia Lovanitnfis,
Kal. OBobris ch.h. xiij, in Le£HQnumrenovationehabitam1typisejujatm, eod. an. 4. Orationem De AjfufnptioneVifginis Dei~parat Ibid, 4. 1514. cumifot
De tAriflot. laudibus. Orationem De Laudibus D. Paulij De Vttttris facris,&c. babitam in fr4·
leftionum Paulinaruminitio. Bafü. ï£2o. apud Frobenium. Soripfit etiam EpifiolamadEyafmum, de Encomto Mor'ut parum felic'tttr
edito y hortaturque ut eidem ^ipologiam» Sapientia repmat. Bafü, Typis Frobentj, Pargnefin lfocrapis > Argicola Interprete 9 recognovit, Argentina 15zo. 8» Heer looft JODOCVS SASBOLDVS, I. C» fit f&ebetbtlptë Mr. Jooft
Sasboutcan. Sasbout, bp Bbjtanug SuniiuS atjufttoeïijtiio^ftelt/aliBSof&puptDen
c^VaIa ^80kangeboomtetoajs/3ijnbenocötangonfeplbaetteSMftgcöo*
■ -- · ten/ altoaetöp OOCfttoaS gettOMitiet Gatarina vander Meer ,®0(^ttC
!ban Pieter Arent Franckenfz vander .Meer, in Liedewy de Wilt van Bieyfwi jek, toaö een öpfonbec gtoot ftecBtë-geleerbe / en besMDegen
üaeb inbenJ|onetoanl|oUanbtbet&oren/Si!tmo1515- baertta boo? üepfet Carel öe bflf be tot eetfïe Canceiiec ban't Hof ban <©elöerlanö/ |
|||||||||
|
opgeticöt tot 3Cetnöem 1541·* ütPfterfalbaet/ enbetë begtaben
mbe CatBeb?aïeittewB tfinno 1546. ouö3önbe59-3!a«n 8.|Β«η* |
|||||||||
|
oenen 10. bagen/ jjeööettbe bp fijn letten ijem feiben bit bolgenbe graf*
fc8?iftgemaetnt/ 'ttóelcït bp Guicciardin, Boxhoorn, en anbere w ftf)?ptoec$È Dan $eberlanbt / om fönbpfonbecefcaptgfjett/aUentfjaioe tab geallegeett / en top oocfe aïbaet ter pïaetfe fjebben geften / &>atf inöPbe^tabt^elfttooo?fDn?Babetlanbecltem/ in befefo?me: Sifiegradum: quodes, ipfi fut, firtajfis er is er as
Jguodfum, cadaver putridum.
Olim ludocus eram Sasbout', me mtfit ifl auras Delft dar α pars BatavU.
Ter denis patria caujfas decidwtus annis Pars confili haud inglom* , .
|
|||||||||
|
Van Del έ τ. 7ƒ9
"pe'mde & rè&iïm Profes jus, C&fare, Gelris
Oixi, jubente Carolo.
Jguidtituli* quidopes, qmd nunc pudentupodefif tJHors fumma mifcet infimis*
SoÏa manet virtus homini f>ofi fumra,, foUm , Dumvivis, hamama, Vale.
Viyus sisi ScRirsiT. VtxiT Annos
Lix. Mem s. 'viii. Dies x. OS! IT M. CCCCC. XL V I. NO YEMÏ. XI V.
©ecfcBepbe ^cB?pber£ fïellen abufibeltjcii atg of bit <0?af fc&ift/
op een &arcn/boben fón €>?af gelegen/ gefiouben (tonb / maer l)et fiaee opeenöonfttg/ borB outoertoetg uptgeBouoett|teen-toercH/tegen tm mup? in ben €ranss ban Bet CBoo? op geretBt / onber een Klein ^cele* ton of geraemte/ en na mpboo?(ïaet foo lag ith in een Jprontefpice / toeöerfüögmetpilaertjeg poo?tss-toöfe gemaecftt/ befepaffagte tipt bt ^.^Cffêifture/ ι COCint. 15. $♦ 17. Indien Chnftus niet op geweckl
en is, foo is uw Gelove tevergeefs, foozijtgnynochinuweionderi. F. Adamvs Sasboldvs, anbetS? Broeder Adam Sasbout, Broedw
Scoren 31ο: ifi6.&en2i,3£ecembi fijn0aber toag^eerJan Sasbout Adam sa».
Dirckfz na böf-en-ttointigö mael Bet SBurgemeefterfcBap tot Belft ™"»™r' ïjeeftuebient/ 3ünbebe 25?oeberban m geleerben €ancelterboo?f3/ geieerdc-, οίε öp gebolgB <©om / en geen 25?oeber toag ban Ibam / gelütfc fom* mige ber&eerbelijcR Bebben gefïelt; befe be funbamenten ban fijn &tu* wgelegtBeubenbetnföngeboojte&tabt/té baer naboo? Georgms J^acropedius, tot Utrecht onbertoefen in bepoeëfie en bjel-fp^ReM* öept/ enboo?t£Bem begebenbetotbolïtonie nenniffe ban be <®?ieijff pel/ Beeft foobantge piogcefen in befe ^tubien gebaen/ bat Bp ai 000? fijn acBtien laren be€$ecfcBe Was ban Homerus in eben fob oeel latijnfcBe berfen Beeft bertaelt. ^p toa# foo gelucftigB en fiercït °an memorp bat alle betfcoaelf boec&en ban virgiiius,ge«aemt b* •^ncidos, fonber miflenban bupjen rtctteerbe.* 3&aer na totEeuben » Mi J.eptlofopBf / föfjéotógt en ieöieeufe eael geleert Befi&enbe /Beeft ^;**'* »0ü albaer ottber be o?b?ebanbe f raniiffanerll9onni£BenofteiEin= ^'9 ! r^oeberen begeben/ bp binbaelcBen Bpbermitë fjjne groote geneert* Hf ( toel-i&enentBept / grooten pbepen gobbjuitoöept / beröoren h Ηtot §mn lEeeraer én p?ofe(fo^ ValeHus Andreas, getHpgt bare jeilt öat ftp toa$i/ i« fingulh ftngyl^r'ü & eximito, viMintige*, fcelen\q:
flT'V3' fm&imonkclcirus,* Ëeq man in allerhande wetenfchappen uyt- * raitisn3i tekende, volkome vroem > en oprecht, van leven en'van keyligheyt «***^ ?. 4» ver-
|
|||
|
f 6o Befchryvinge
vermaert, toa& tiöö? ©p öp een p&l$th een fontrerïinge ötootatStiitse
en eflime fcoojfün peefoon öenuam* ïfêen fcpï? oocö öat fip isoo? fpn 25oec&en/m fijn Ceile/niet anöerg fcegeer&e a$ een 25?eUter/ïién 2dt0el/ fin fïm epgen öanb-fcöitfwn, Ha bat fip ©iet tiuss negen laixngelecft ftaoöe/ ijsfipöcn i.^eceitte begSaerg 1553· fcooieen ontpötgije öoot/ mitfputoenbantJloeö/ toeg gerucfet/ in't 36fte üacrfüngoui becoom& «tëntietëitttig Capittel-jael tieg Cloojtogfeegraben/ al< toacc menöefe toerfen / uanonfen Comeiius Mifius, tot fp <0?afs fcfmft leeft D. O. M.
ADAMVS nomen, Batavi me á ñ atria DELFit
Progenies S ASBOVT non mbonora fmtt
Trajeclum Latias & Gr&cas tradidtt artes, LovaniumHebraas addidit atque fier as :
J$uas ut proferrem (culpa eft fepelire talentum*» Et Domino ufuras non folvifje fuas)
Commoda vifa mihi Francifci femtta: at ïllam Dum fequor , in mediis curfibus eriphr.
CoisELivj Ì í s é í s Del.ï, á ì ic<*
P-os. Ob 11 ô Áí. S á l õ ô ·é s cIÜ. Éï· ÉÉÉÉ<
JE ô Ë ô. ÷÷÷í é*
^ ÁË „ &m Contrefeitfel ftvt umttim getoaet/gaet op flw*g*f tn*
van^emuyi 0^^ß4ß>ïßÉßßßß/ alles'ydelheyt, m een iatönfcD tor£ &a^
bec; *ttoeebcoünöeCopp)tjeeftöefebermanütgeonDeraen: u· denckt o menfeh datghy ftoffijt, ende inftof fult gby wederom ver-
keert worden, paet ijetiw Dat op fijnaf öeelötns gentaentt?/ m UW * Bis decimum & qmntum Delphorum Confik Patrt
darm, &agnatis Vrefidibas^ <vïm-, x^JJtfi) vatü leges habitumfefequuiw*
AD Á MVS SASBOVT haudficW oU tuliu
G)uak viro ingemum, vis, mens, qua copiafacn
Eloquij & quatuor Ungua di/ertafonis f |
||||
|
taft I> t L ι τ. ^j
"i&»# #M /#£«, filers quos fufpkitorbiS)
Auttom nomen dum canit φ titulos,
£u& ni ftilchra faat manfaram Gloria Famam , Oebuerant vtU\ de brevitate querh
mfmm ban fijne fcB|tften fön na fön boot uptgegeben boo? be Boekeft ΛμΛ
oocfi Heef/ bie om btt goebe toertö (geUjtö m mmm 2&o*ftoo2n »
fe^)merttee«gep?efen/enbanon$i gebatBttetoecben; fp3#aVft ·,' *« duin,t bpfonbec uptgeöomen/ en baecna βαβίΦ^βτα^/ωίΚΐί^? berf$epberepfertaeb^^ 1568.o· 157J. b^banttöoocKeenCrempïaeronbecmnnei&oec*
ïten binbe / tnïjoubenbe ^{e bolgenbe (Cractaten: CmmtnurUin ES Al AU BropUtam, quibus pramifit TraRatum
4c Seripturarum fenfibw* ExplifAtiomswomnts D.PAVLI Epifiolat, & quorunddm dhrm
Wpoflolorum. Homiliarum opus, quas Idrijs in Ucis Levanijlatinas halmtl
Concionts tres fuperiüud Levitici >eriti$ mib'i faniïi, &c, Lov/tnü I«<£* Crationem qutdlibeticatn, deveraChrifliEcclefia. peniqut Qrationcm fumbrtmw obitum Tilmann't Gcldropij, Coiïegij Pe«- toficij in Acadtmid Lovdnienfi Prtfidh. " '' ^>e eecjle en boo?naemfte ban befe fcBiiften / 3önbe bwiegginge»
ga Je P?opöeet €fatas/ mttfgaberj* obecbe 25?tebenbe£ tnpofïetë mwi/ 3t)n fooBeeclöcB/ batonbei; be geleettfte (Cfieologanten/ felf S^0ime?öm/infÊecöwoteDooa-acöttnge 3tjn/ gelöcftatëboo?- pnen fê toetïjaelt. * ^en Sfiutcuc ban be^tfforiebec iBartelaerg ban * Sf« *·**· SÏÏ^effiHW batonfe^aföout uptfönefcBole beel geleecbe en '-40*· <wmaerbe|lannen Heeft boo?t-geö?aifit.* ·*„, **,- ^nt w bteif tijbt/ leef be eenen Ahnóims vander Meer, .__ „.„ .„
J^MÈ$^&^^^tm^z «ojte/enaecttfalemis JSE SSS
S/iicuptt^Paeniin5t^atÖ«bectaelbefeecneceaei:bigcrfameni geic«de.
ïïJ r' Μ™*™ E' Ajfco/b. €n nvt Hatön: mtyfk*, <*e **tó'« %*™»*!w«moremvi4. Lovdnij 1554. 8. m fcan «aoiUÖoUe / in fijit
^^Wb2S^5^^beipiahnétt/bïe in ^ollanbtgeboren 39η/ *s»ta«ti*
TOm befen $&an te noemen Amout Randmeer.*- f. ££σ |
||||||||||
|
ίή»1ίΙί^!©3Ρ^έ ^5obb?ucötigeifêannen«pt^eïft cnMf*
|
Darid Ioris
Aerd»-Kcttec |
|||||||||
|
S hf. l E00t,iïe ou6r«ï»b toecb geUonben) ooch te boo?fcöön geb?agt/
•B^ii^m?5^,ïeenoeiïït tc toe^en/ ten febatïjetgefcfitebe m m af-%ecen fc|2wö m Ra6omeitnge4i, ^efe ίί ©a m jorisz, |
||||||||||
|
/
|
||||||||||
|
Befcbryvlnge
|
|||||||||||
|
J6z
|
|||||||||||
|
tien bermaeeben imk-Mttt f 3Pbe eeteeelt mnMnfti$ <®\&$&Μ*
bee/ banfön tSmijatöt / bantoien#öanb-teccfc «<>c6 fommigeοώ* blöffelen ujn tefien / een ^peelman$-&oon / oneeteecb / en geen talen fiuntitgïjlieöaüienöe^uptfcfie/iiOCÏj/UoigÊn^seiiipöen ban nïie bie ban tjem öebuen gefebjeben/ feer epgen-totjg / en niet te min fcpfanbec loog / een macijtigï) ©einfeeenombemfee in 't iieecBiüCB/ beguaem om na allee menfcöen manieren / en na tijb en gelegentïjept fieft u W> geny niét öaejïig ban finnen / fcöoon Dan lenfcöön/ enöe biel gemaft banUjf en leben/ ingebeirben ensebenmanieriöcö/ in fnn toootfun befet enbe toel-fp?euenöe. ^efe ficö in oen tijot banbe toeberbopeifclje ^toermerpen in $eberïanb / en ben iBuniïerfcïjen teög / onöec öat gefyoebfel beemengt öebfcenbe/ bjiecbeec-langeöoo? eenen Obbe Phi- lips j toteenMTcDop obeebe^oopg-gefinben binnen 3Mft geo?bon* neert. 31a bat meer tl f be fesf-en-ttointig flipotteien/bie ban fcgn ïso* ntng bertoeberbooperentcaren uptgefonben / om fön üïijcb te beru^ ben / enïjaee Xeere met Dun öloeb p?efenteerben te bebefïigen / oetoeei** benopentlöCB/ bat feöertCipulitpben bier J&opDetentoaren op-ge* fiaen/ ttoee bjaecatötige/nameïöcK/ ^janbanEepben/en Davidvan Delft, enebenfoobeelbalfcöen/ te toeten be #augban Zoomen/ en SBartön ïutDer.* typ ïjab oocb/ foo fommige fuflineren/ ban Den M& ningöeenige penningen ontfangen/ om in©?ieflanbt eneföerS bolcft te boen toeeben tot ontfet baa 3$*unfier / baée benl&oningb in Delegert toag. 3£ocb batftötït ten epnheraecBenbe/ jïoegö ÖP anbere toegen in / fcöeebefitft metier tobt banbe ^oopg-gefïnben/bertoecBte/bog feeebeïjenbelöcB/ eenepgen&ecte/ baer öp alleen öet looft enbe btn* berber feibecbantoag/ enbeeïgelbtg bantrocu,· ?ίφ becbojberenöe fijne ongeïfoo&e en nfeuto gembenteerbe Êeere met feer liftiglje en ge* bectobe tooo^ben niet aUeen monbeling/maec felf fcbnftelijn onöec öen menfcöenöiecen baecinte boeren/ noemenbe be feifoe 't3©oo?b bee
©olfeomenbept of Piopfjette/ geloei* Bp ftücr fonbec fcöjoom in't Bocek derVoikomenheyc beebatetfjeeft/ •ttoettBbenbolmaccïitente ïefengegebentoterb/ maertoatbebeebteren öepmeUjtfier in't groote Wonder-boeck, ober-alberfoepbettg. €n nabemael be felbe Eeere ben menfefjen op eenen rupmen en genoegUjcuen toegö lepbet/ en be fom Mwht natupre op een facbt ftuffen Hl baer beneben£ met een f on* berlinge maniere ban fp?eecöen/ al^ of bie upt een öoogenpopmt;* feïjen geed bootf-quam/ oocit meteenetif^oonenuptbjenbigenfcüün berb?omigïjept opgefmuenttoajs/ geeftfelicötingaenbe/ utopQ»; ïipbeele pbeleenberanberïöCKemenfcöen plaetfe gebonben. m P» oocit boben alten bit boo?beel/ bat fiare aenöanger^ toel motöteti «J* beriss fp?eec6en/ en met upterlöcftetooo?benen toereben boo?beueoen figfj aentlellen / en notötans fjeel anbersi in'tberte m^smf-SS. benaa&ebeebooperen/ ^apiflen/ Euteranen/ JSe^t-eelotoie«i7jnni- ien flucRen W KeecBen-bien^: 0emepnfci»ap öonben / na gelegentncpj |
|||||||||||
|
wcta "βίγ-
feliop ovef
tle Doops- «efinden tan ©elft. |
|||||||||||
|
*5«i Herten·
Opreer der Wsderdtp, ƒ*/. IL Verwrft een
ïiieuwc
Se&tt,
|
|||||||||||
|
Oorfaek van
fijaaenhaDg, |
|||||||||||
|
Hn D e ι f k
|
||||||
|
>6f
|
||||||
|
Mttl^ enpïaetfe/ baerfe $η/ öacr boegen/ miti aïïeeïtfütit Saec
geloobe in't Derte öetoarenbe. 5©efe berlepbenbe en öeb?f egUic&e ^ecte ber Davidianers, of/fOO anberen Jjaer noemen/ David Joriften, bOO| wcïd v«fc
bengeootenaenbjag fooïanggfoomeerontbecöttoerbenbe/fooguam voi^t,
iiïbenlaere 1538. inbatoz. 3!amiarpeenpaccaetuptboo?öanfc& ^ollanbt/infioubettbe bat foo toie David jorifz, ofte ifêepnert ban €mbben/ Eeerarenonberbe 3©eberbooperen/logeerben/ fonber &te aenteöMtgea/ lebenbig infjjnepgen beuregeöangen fouben toerben/ toelc&paccaet ben z6. ^ebjuarpbaer-aen-bolgenbebieberom totecb bernieutot* (Cuffcöen öepbe befe puöïicatien toatf Öiec te 3Mft in *ρι*$$μ& Decïjtentë geraent be llBoeber ban onfen David, öt'e geeretuteert teierb f 17«. *«■/· metbenstoaerbe/alleenïüiiter faecnefpDerboopttoai?;enöoc-toeïmen tnl8e *eri"e· öeïjerboopte houteen getooontoagin^aiïienaenbe ^c0ool-poo?t£ €oo?nm'ttoatertefmooren/geüjcnüoben të aengeroert/*footoierb r*»e»Mr?. Ijm 1 ber mitë gcoot leet en öerouto bat fp toonbe / &p fo?me ban gratie nocB bergunt/ bat fp binnen 't Ciooflec ban be €elleb?oebersi ontfiooft/ sj en albaeroocRöegrabenfoube toerben/ al$f biiicftt upt 'tbolgenbe ge* ShechS ertraijeerbe/ upt rCrïmtneel-boucB ter ^eeretarpebeferiStabt Be* «»ομι»οο&. ruftenbe* Op huyden den xxj. February xvc* xxxviij. is Marijt-
gc,]an de Gorters Dochter , Weduwe wylen Joris de Coman, ende Moeder van David Jorifz. geexecuteert metten fwaerde, overmits fy herdoopt was, ende alfoo de felve van dien feer peniteerde9 foo werde de felve exe- cutie gedaen ten Cellebroeders ende aldaer begraven. fötoeeüarenSier na öeeft David een SCpoïogfe/ ofte bernnttooo?* Hyi!eeRe<n
ömg/ tivt licDt laten gaen / be toelcfcenocD oberig té / onber Wt €iteli ap^s* vMchuId David Jorifz. gedaen undegeprefenteertan die Wol-geborene uyC*
vrouw, Vrouw Anna , geborene Gravinne van Oldenburg, &c, Gra- VinnetorEmbden, &c„ in't Jaer 1540. Tegens die verkeerde valfche Articulen, foo hem over al na gefchreven unde gefechtfijn. J25p toeieft gftfgtft öpftcö felbenop eenbeleef beenbemoebigöe to&fe pooeïjt te
*wf cnoonen en fijne SLeere balfeujefe en buööelfinniglöc& te omfeennen. jjf öjo 't moc&t al niet Belpen / toecbenbe eben pberig/ a\$ boo? befen / hll,lm' ^ulc* ÖP nu in ganfcB Jleberlanb en be naeft-geïegene lan* ïï;* n toeöen $ne ^objSlaftcrlöcfte Seere foo grootelycr fiehent ge* 2SÜS 5&nÏle / eni,e nergens meer ftonnenbefeetfiet tooonen /foo téïjp fpnoeincö ontrent ttoceSaren na bat öpnocDfön Wonder, boeck in't Vt>rtr^,m Köeben.öabö*/^m 1544. mctföne öpfonbecfïe©?inbenen^up^ deaei^k!u wnn öepmiütii «aiï5a3elbirttocïien/ aitoaec 9p/onber biranberingïj bmci» ^bbbb ζ ban
|
||||||
|
^^4- .: Befchtyvinge ,, ι
ban naem/ficggeïiet a$ een ffatelijeii €öeïman/ Ut/ öso? b^efe m
©aufelijCBeberbotgmgen/upt fijn^aöerlanöt getoeïien / enöebooiful Jelben öe gefmtljept bet ^uinglianen {Ut te S&afelbobenözeef) atëöe repne leere t'eenemael toegcöaen toag; öe0 töetöïjp tot burger aetu genomen/ öeeö/ na 'tgetwcfiöer Staöt /fijnen€eöt/ enöetëalfoo upteenflecöter en geringer (taet ban <8lafe-tepber ^abiö Sonf5. Sijn hujreb. fcan ^elft / Jonckheer Johan van Brugge, Upt Macnöerett getoOJÖeil/
ïane »i<ucr, met fcootfien en toercfem ficD alfoo geö^aegenöe al^ een fepfcmöet pbe*
raer möe 2&afelfcöe Religie/ gaenöemetöenneertfigter SJercnetUM ten gegoo? 000 goölijrfien 3Boo?ö£ / öe Sacramenten öoojöiien^ met een bpfonöeren ftBön ban aenöacötigiiept geö?upcuenöe» mn Wu> gouöerenbjaSDPonberöanig/öen kernen mtlöaöig / öen ferancfien trooffeujeft/ ben nooöb?nftigen beïjulpfaetm 3Nt beroojfaecfite Dat niemantlicötelöcB pet guaets ban gem nonöe bermoeöen/ maer öat W ban beele gefjouöen toierö / boo? fooöanig enfoo groot ais fjp totlbe fcöpnen tt 3ön» €möêrtuffcïjen fteeft öp öoo? föne cojrcfptmöeittcn/ üeeleffetöteeneenböttöigelteöenbanöoogenen lagen ftaet in $eöer* ïanöt / öieïjp met fijne öupbelfcfie leere ingenomen öaööe / alle la* ren beel gelög af-gefcfiat / enöe fiarerbeele / ban alle ïjaer goet en toel* baren/ ia ban eere en mtööelen ontbloot/ ingroote eïenöeenacmocöe ge&^acDt llpmttioelerttjtboerbeeenoeerluiHerttaet/ooftlupfenen gronöen/ öaer Wfitt na liet noemen. Srjn itupg-Sotiöing bjaif toep- m »?««►. niöB min ban ©o?ftelücö / W lee f öe lecfcer en teelluftigö / öocï) ecïjtcc üeno«i nut o?öentelücii* 3&?iefa»en fielöeöpfönlupg-gefïtt/omgeitaöiaïjt on* |
|||||||||||||||||
|
b
|
iwfTdm.
|
jjeröouöe»/ üoo? ί <£erffeïpt/ öatnfemanööe naemban David jonsz
|
|||||||||||||||
|
(öietnïtollanöt en ©ifefïanöt te feer öenent toag) op firaet &?acD«J
(€en anöeren beröoot Dp te meloen ban toat ftaet of conöttf e / Banötee* ringö of Banö-toercïtöpin'taaaöerlanötgetoeefttoa& BoohI tojers öpSemberöoeööat niemant tot i5a5el/noifj in't €eöt-genootfcljan ban ^toitferlanöttot raen-nemen ban fün Secte aengefocijt meroe · biaerinöpnabolgöi öe natup? ban beffêaertens ofte aBefelnen.e w/ men fepö / öat geen fcöaöe öoen ter plaetfe / öaer fp ïjare tooomngen m berblöf-plaetfen öeböen/ om öe# te bepliger en feecfteröermijaere fcQupl-plaetfen u mogen ölpbentooonen/ atéfp anöere afwegeneue* fcïjaötgt tje&öett.H&aeronöertopïenltet Davidnietria/ fijne 4leere 000? öjfeben/ ^oet&en/ en25oöenin^eöerlanötboo?ttefettenenjuoeötfu |
|||||||||||||||||
|
rebel]
|
,«tster tegeben. ^u^bermomt ontrent elf blaren geruflelijcfiι te^afe\m
|
||||||||||||||||
|
tSS leeftSeliöenöe / i$ 't geDeurt öat fijn epgen Stoager /en \UW lejj«w
öien Bp fön ^ocBter ten ^utoelijcn gegeben öaööe / fijne ïeere in tap feltrocft/engeöeel tegensiöemop-flonb. <Bnthfcö?pbeneemgeöatw tien tpöen pmantupt ^eerlanöbaasJ genomen / öieöcm en inti geu" gefin foo Waer öefcö?eef/ öat öp/ öoo? 'tobertoegen ban 1gebaer b)aerinöp(tac&/ om ontöetHttetoeröen/ tot rtwöfTèïmoeötöUjt^f "* InanfioeJK / en öoo? Uu toanDoope met fön Huptf-teoubJ te famen w |
|||||||||||||||||
|
van D e L ι τ. ?6f
Hl in cm jtoare «rattent e/ tieïiatt m$ toeg-iiam / m Hem fto?ig baer 22? ΐ?^
na beöe balgen: j^amelijcfi op ben 26. fSugufti 1556. <©uf banigö *«&*§► m$ Det epnöe ban Dtcts öecoemöen Üe tterfeïjen patrrarcD ofte €erfï* $aöee David jorifzoon, tsie oen geleerben Ubbo Emmius, noemt trate bergrootfle te toefen / ble opt onber be €ft?ifïenen te btnben ig getoee|ï,· Wen toeber-öaen en roer-bincn ban Hebêrlanbt/ geltjcft pem oocn fom* itugenoemen/bieibolgen.Êf begetupgenffle Thuani*) ftdjboo? <ö5öb* «™«*o,>; Itjcnee/ grooter/ en alfoo onfterflijrn a$ Cfteiiïuj* felf/uab uptgegeben. Uh- ***** r* <©nöee alle Boecnen ban Ipm gefc&eben/ $tjnber ttoee be boojnaemite/ 3' niet alleen ban toegen fjaee grootpept/ maer infonberDeptalö be öpfon* ... öerffeleer-fcfjitften/ baermöp fijne ganfefjeïeere/ geUirRingemep> ηΆΐοσ*' neplaetfen/berbatetïjeeft; u\nmn/ dae Wonder-boeck,enbe 'tBock Boeken dooï yande Volkomenheyt. $|et 3©onbee-ÖöeCR W jjetgrCOtfteenbe toon* htm Sci"chr<%
öeclöcöfte onöec alïe fDne ^occ&cn / ingrootenietgeDeelongelijcö ben vw'
2Siuel / ober 't toelcö 9p berfcöepbe garen Beeft gearbepb enbe fifft be* moept / op bat 't feïbe 5Ün fouöe een bolnome begrijp ber ganfcöer leer/ rtootg boo? alle fijne jongeren om baer in te fttiberen. 3&efe Sèoecfien ooMed yi^ (öaec fommige /noc&beelegjsren nafjjn boot/^emelfcneberbojgenti dicai fjeöenin Debbett gefocfit) 3ï)tt in b'oogen ban anderen foo berbierc en* öHpfiec/ öatfe meer na b?omen atëna rebenen gelüc&en; toant ber* mitjf&pbaerboö^böCöteenberOoopte/ betoereltte beliegen/ en be geleerben foo toei aljS ongeleerben in te nemen/ foo fjeeft &p ban nootg* toegen fommige fïue&en / biegeDeel te plomp toaren en be menfeijen te grof in b'oogen feïjeenen/ met boo?-bac9t feer betotmpelt / enbe met beelfjept bantoijb om3toebenbetooo?benbebecftt/ eenen langen man* teloaec omgehangen/ ïjertoaerttf en bertoaertg met iifiige onnutte reaenen geffobdert/ aenb'eenplaetsffonbergtft upt gefpogen/ en op o'anderetoederom in-gefïocfit/ om aifoo ben ïefer om te boeren/ enbe *m* rma teberölinben.* M# niiepndelyrRbat toonderlöc&e^oetn beerbig ge* *<» * w taïcntoasï/ fjeeftf)Pbat aller-eerii $nno 1542. (eer fipna25afel '2deHenfÏJL wpf öe) enbe baer na toeberom ban meubtf bermeerbert enbe berbetert *"»7 ió Inno 1 ?$α in be ïjollanbfcbe fpiafee met feer ö^rltjcfte letteren/ en in «oper gefnebe figup?UjcKe „ëmne-öeelben/ al0 een fonberlingen fcljat/ in bjucö uptgegeben/en befen tptel baer boo? geltelt: 'tWONDER-BÓECK;
Waer in, dat van der Werlt aen ver-
üoten, geopenbaert is.
Cnae berbolgeniT op b'anber ?pbebeifttoeebenblabii / eenen MclcU
Jfte twmtü-bener gefleit / gefa?meece ban tooo?ben bol geeftelijcö fe* W/ met toelcneöpöoo? D^fr / be ganfeije gcbacDtenijTe ber ^20^ ^bbbb 3 PÖ^
|
|||
|
Befchryvinge
|
||||||||||||
|
766
|
||||||||||||
|
pïjetifcBe en «poftöttfclje fcïmften/ tipt be tiMto btt%tfa$wt tt
bluffcfjen.* $|p öeeft oocfc onfcec öen fijnen Depmelycïi in ö?ucö upt ne* getien een lafïeclöcft en fntaöelöcö fct)?tft / tegen De «©etefomtcerbe Eeere / en fce SeccBen-^ienaien / geujcft 'tfelöe ηοφ te fcüïöen i$/ metbefentpteli Vande ongerechte ende rechte Predikanten, ^ocfigaet
banïjem lipt/ Verklaringe der Scheppeniffe^en u mijn bemindeKinde- ren unde Broeders, lief-hebberen Chrifti alleen, gefehrevenj öaei'Ut OÖCB becftaelt tOetÖ een Twee-fpraeck tuflchen Godes-Geeft, ftemrne cndeLiefde, endeden verloren Menich. ^ltettt een gefpreck tuifchert een God-geleerd, Bybels-geleerd, ende Sophift-geleerd. POCfl tjS'ec een fCractaetie uptgeaaen 2§nno 1542. fceoinnenbe: Een feer goeds ver.
maningeof onder wyfinge voor alle goedwillige Godvrefende herten des
Geloor's, &c. ^Item: Ditisden wegh , denfelvigengaet, &c. $5ocD tm 35oecfcgfeen genaemt Catechefis, dat is, onderwijflijckghefpreck tuflchen Vader ende Soon, &c» Betooojnaemfteieermgenöie gemtoe
oefc&etoen toeröen/ en uptfön 23oecfeett öefe&en öonnen getroc&en toet* ben/30η öefe: Dat de leere des O. en Ν. Teftaments onvolkomen en onnut, dezijne
daer-en-tegen, volmacckt en krachtig ware om de gecnen diefe aennee- nien zalig te maken: Dat hy de waarachtige Chriftus en Mellias ware, de beminde Soon des Vaders, niet uyt den vleefche, maar uytdenheyligen Geeft en den Geeft J. Chrifti geboren. Welcke Geeft Chrifti, als hy na denvleefch was vernietigt, t'eener plaetfe, allen heyligen onbekenttoc noch toe van den Vader behouden waare, en nu David Jorifz. in't ge- heel gegeven, en te zijner ziele ingetogen: dathy 't huys Ifraëls, ende waarachtige Kinderen van Levi, te weeten, die fijne leere aannaamen, en met eenen den waren tabernakel Gods fou herftellen, niet door kruis, tegenlpoed of doodt, gelijk die andre Chriftus, maar met fachtmoedig- iaeyt, metliefde des heyligen Geeftes, en met de genade die hem van den Vader gegeven was* Hy had de magt om zaligh te maken, of te verdoemen, de zonden
te vergeven ofte behouden, dies foudehyde ganfche Werelttenjongh- ilen dage oordeelen. Chriftus Jefus was van den Vader gefonden, en 111 het vleelchgekomen, omdemenfehen, als Kinderen en kleenen, toen nochonbequaamom de volmaakte leeringen te vaten ι met fijne leere en ceremoniën der Sacramenten in tucht te nouden, tot dat David Jonlz. quame, die de volkomene en krachtige leer aan den daghfou brengen*. Hy wasdeminfte, daar Chriftus van feyde, de minfte in het koningrijke der Hemelen is meerder dan Johannes de Dooper. Dat alle fondeudie tegens den Vader en Soon gtfehieden, vergeven wierden, maer niet de fonde die tegens den H. Geeft , dat is, tegens David Iorifr. begaan wier- de. Dat het Huwlijck vry en niemant door't felve aan een Vrouwe ver- bonden ware. Daarom moeft de voorteeling der kinderen den geenenöie door den geeft yan defen Darid wedergeboren waren,gemeen weletl^Ét| |
||||||||||||
|
iiid,p. 17'
Andere Boe-
keu van hem in'e licht gc- |
||||||||||||
|
De Hooft-
poihtcn van
fljue Leere, |
||||||||||||
|
* B. 'Èféuts
kSTivitbitl derReferwatt
|
||||||||||||
|
Van Delft. j$j
Mm getupgBt ΰύίϊι ban fym l bat lw bten <0ee$/ btetebieefïtjcft
tonss/ tebeei te toil3önbe/ tn't Beptmitjcii feerberrei en bjeiiiuitg ïjaö neiceft / en Bies ban öaen Beeft ongettopfeit BetlBeifffïïefpireii-iiicoib (Uoo^Benettöealiegeeit^fünoo^ong genomen* Mijn öootBab föne * Si,t ***** teerlingen teel feeromto/ maec fcpfjen bleef nocB cemgeBoope bat ^405, ÖP binnen bjfe <f arentoeec fott op-ftaen/ enbeban bolD?engenfoube 'tgeen Bp Daecfoo bafï belooft / en toegefeptBabbe. ^ocB ötnitcn bten c- ,.. m l fijn faecfeen pubujen getoeuben 5i)nbe / tuiecö BP op-gegraben en 5'Krif met $n ^oetnenen Comcefettfel upt ia|ï ban be #B5agt|ïraet te 25afeï graven, en impten be ^teen-poo?ie / begetooone mtïjt plaetsf / boo? Ï&ml$ Ban- leveV fiiQ ben tot ff fTcBe berb?anö/ op ben 13. Mep *$59- na bat men aiborens ™°rS föngeboelen tipt gebeente en onge^uente ©oetfeenen tyieben/t'fpnen ijtipfe gebonben / toei naufieurisö Bab onbecfocBt; geltkfc bit alles* om* lianbtgiijcis te lefen t£ in feetaec becBael boo? be ï^ofefforen ban b'önt'i' yfttept φ 25afel be£ felf ben Saerg uptgegeben/ en naberBanb tn't mw 1603. Bier te ^elft nageb?ucnt/ altoaec onbet anbere ftjn ge- oaente tnbe^afelfcBe tael albugtoerb Hptgeb?ucïit: batftp toageen s)"n e·**»· Man van een eerbaer en aenfienlijck wefen, van een fraye geftalte, heb- "efen"1**
bende een geelenBaen, twee graeuwe Oogen, die hem bJincktcn iq't hooft, een ernfthaftige fpraecke, doch met groote fedigheyt vermengt, »jn gelaet en gebeerden des ganichenlichaemSjWarenalfoogeftelt (gelijk
net fich liet aenfien) als of niet dan vromigheyt by hem geweeft ware, iri kledingehielhy fich deftig,doch geheel ftatig; in fomma niemant had- de anders konnen feggen, als dat hy een uytnemend eerlijk Man geweeft ware, diefonder bedrog en met oprechtigheyt omginge, alfoo eygent- l'jck voegdet fich alles te famen, de iaecke die hy voorftelde, de Perfoon le ™en iagh»de reden die men hoorde. Alleen wat in't herte verborge» was fach men niet, &c. mp gebencïtt tn't leben ban ben ©epfet: Mar-
2?ft s "!?' ®Wm te &cE,tmi / m Paffaöte bre Biet: feec toel op flaet; leggenoe: Meteenklaerop-flachvan aenficht,fmeeckende woorden op
e longe, fedige befadigheyt in den perfoon, ende door groote matig- eyt van fpreken j kan een ygelijck heden een ander licht bedriegen en hJw!n' ?n felf morgen mec dat felfde bedrogen zijn.* €n Biet Op paft *M«* Am va ΐδκ ? tö?" m ^ €u^naeUfl IBattB: fepb: Maer wacht u van de ·*· ** van κ- FroPheten 3 dewelcke in Schaeps-klederen tot u komen , maer nehmSrS?'!05 SryPende Wolven.* »bet# Boe-toeïnjnefcB?ifien •«•i^.u*"
tinSSlÏIcrjaem im zMPt») ^«^ mm tettoanb / foo toas? nog^ η 2hfi^?^ ^ f0° Ut& nkt «Pt-öecaept* ©ecfcDepbe 3aren sr}ne Sectc banΜίΚ ΓίΙη Suche ö^ntien / boo?fp?aecfien / en becfcBooninge/ fch vecl; 2iec <aFSe S^rcaeibmöacB oegében / ais onbec anberen tn't Xnefi gevean η^82'Öeb?UC&ttOt^taöen/ de Summa van die ganfche Lecriu- d00t£eduiii
gen- hiJIrHi0?20,?1^0"5 begrepen, tot nut van den onpartidU i5847Ï^r*"beraecfe/eecfcBoantoecbboo2-ge{ïc{t. ftemttrt gaec
ï-een ^gen-benchtiOpBetbooi-ö^UeaeecbebawbepjofelTorett tot
|
|||
|
^6δ Scfchryvinge
tot 55afel. 3n be ^pnobale notulenbinbefcBbat nocB itt^pnobo/$e»
gouDen tot ^Q?b?et|)t/ftano i6o8. tanecbtooo? gefielt/ datmochce ver. hindert weiden het Drucken van de Boecken van Davidlorifz» 'twelck
#s^oJ,^#rtals-doen noch binnen Gouda gefchiede»* €tl ttt $pnobQ Ö^ftOUDClt Hnna 1623. f η ben 23?M/ tetetb gecefolbeert/ dat de Davidloriftea
in onfe Kerckcn niet getrouwt mogen werden na het gewoonlijcke For-
•syntd.Briei muiier^ <©«n meer gemeltenUbboEmmen, fean€>?0emngen/tn fün
ic^*«»,}<. ffjjjiffc tiflenöefc <§iCteCttoelth banfommige onbenenbe wpt öacce
fcijupl-öoccöen bappensi beboetten) fyimU baec ban albug: 't is
voorvvaer bedroeftijck endeoock niet min te beklaegen, dat de Duyvel
ioo krachtig fy, inde herten der ongelovigen menfehen, dat men noch iommigevindet, dieikhoockdesnaemsdefesgrootenbooswichts, als hares hoofts ende hoogfte Leeraers, diefe ter zaligheyt leyden fal > niet enfehameni Ende dat ettelicke» wekker doch 'tminfte getal is, hoe wel fy hen des naems, om der fchanden ende nafeggens wille> voor de werelt, van wegen de onredelïcke daden des Meefters, ende ettelicke oneerlicke poin&cn der leere, oock om tijdlicken gewins wille, fcha- men, ende daeromme iich voor den menfehen uy terlicken van hem arfon- deren : Nochtans inwendigh in'therteindieDuyvelfche leere, ende de Boecken dacr in de leere begrepen is, groot ende {onderlinge vergenoe- gen hebben. Van den wekken men, ja doch niet oordeelen noch gevoe- len en kan, dan datfe fulex doen , niet daerom, datfe 't felve in hare coh- fcientie voor goet achten ofte waerachtig bevinden: Maer ora datfe mer- ken dat hun daer ia een ruymte ende vryheyt werd gegeven} tot haer vlee- fcheli jeke luiten ende genegentheden5endc oock een vryheyt aller dingen, emalfoohare confeientien in flaep te wiegen: &c. <{£neenbJeplUgl8Qcc
tJCCÜDigt notööen felf OCH auteur ; Maer wat kan doch den menfche * Jm.\an dl aengenamer ende foeter wefen, dan dat hem in defe Sefte van defen Leer-
uZe Ιηχ"φ' aer vergunt word, als datfe wel mogen , om hares voordeels ende profijt* des Hooft-ket- wille, de heucke na den wind hangen ,groote Meefters ende Heeren met tirsp.i*.& woorden ende wereken in alles foecken te behagen» ende alfoo tot eere ?* ende rijekdom kommen , en fOÖ bOÖ?t.* «onciuficrw fflp öebbenïjet leben en be leere befeg menfcB toat iancBtopitgeruc^
JS£» öanbeït/ en 8ettooo?naemfte ober-al nptgetcocnen/ mcontfberattebat juK* a* allentöalbe beel getoacö / Sem aengaenbe / toerb gemaecöt/ en ffl m> *»**. se. ceufeiöc&bjetbbefce?ebenmbe^efcB2ptotngeban3lnilïe2ïam/Doo? tn£2& öen geleerben lok ifaac Pontanus, * bies? ms» bacöte ctn't W-nemcnj
ilt-ZZ. batfulcïötec/fipföngebooite-ïHaet^/metgeenmtnbecrebenen epge* f™,,»* e*** fcBap non gefefiiebem tr*verfimnti,
$iï&% mmntmumm*m ®abtbSortf5 ^«/u^M'-ijANC
H«er ïrane vanden β » na η, ban ^elft/ 3tjnbe0aeb^-öeermbent|ob^ani8oi
ïï&ËpUubt enteZeelanfct/ tötiSaebS-öeennöen gcooten fabe teWS*
K&ho fcrtwwn (m Μ albast 1559· W*»* Soo» »«* g^
|
||
|
van D e L f τ, γβ$
Vranckenfc vanden Bergh, &tytpm &$£ ^fa&E/lnnO 1511» e»
gemgebolgenbeSarem
5fnoefentobtleefbe ootB Wairicus Lithobomus,^ watricv«a
peberbupts* gefepb steenhuyfen, meöe ccn ^eïbena^c / 3t)nöc oelöiö s^w- aig geboren om beambten bei: jeugt teöeboiberen/ tytft gefc&eben j^^er* en uptgegebcn /[De Deginfelen ber latfjnfcöe fp?aecïte/en anbere Dingen/ JJr^* bie be öonjï ban öet bjel-fpjeecöen betreffen / tot fonberlinglje nut en boo&eel ban be jonge ^tHbenten.^e €tteï3$ ban fijn ftMftm 3ön befes L'tngUA* Ut'ma crepundia [euprogymnafmata. 1558. 8»
Progymnafmatum altera pars Syntaxeos precepta cóntinens Φ* figuras, ' Buic epiflolam pra>m'ifit, adBonifacium Pifiorium Scbolce Erafmiana Gym- nafiarcbam} prolixam fatis (ff deganttm'} dtgnamUgi α praeeptorifas om- nibus.. ^iecbobentulT^ntieplieiie^asiiioutenin/fteBoti^tnacr^jeban Mr. Acrt
befterf-bagen) gebolgttefjefeöen M^.Ae *t vander G o e s, maec vander go*» öe^?ucR-per3$toatgeabanceect3önbe/falDemöiectu<TcBenttn boe- %f^r" gen* ^efe sijnbe b'ottbfie ^>oon ban Heer Aert vandei: Goes, (bie eec$ 3 enftonactjs befec «^tabt / en baer na ^öbocaet ofte föaeb-penftona* rt3Sban^oiianötb3ierb)b)a^ïiiecte^elft geboren/tertoöl fön ©a* ber baer notïj tooonbe/ naberïjanb të Ds> toegengfön geleertöept en toel-fPjenentDept tot^bbotaetbesf Jparlamentë ofte grooten föaebg ban iiBecöelen bernoren / enbe ij$ 3£nno 1550. albaer <® becleöen / en uegcaben in be groote lierene ban &u ïïomöout / onber een ölaeutoe &arcnmetacöt*iuartteren/ 'tujelcfe/mbietötit/ al toat ongemeend w/fieBöenbeb30bei:ssbiiop-fcB?ift: ν
EPITJPHIFM ARNOLOI α GOES,
ÏVK1S VT^iySQVE CONSVLTISSIMO ET CAV~
SAB^VM ÏN SVPI^EMO SENATV MECHLINEN-
SIVM PATB^ONO DISEH.TISSIMO, *AKHOLDO a.
GOES vil^NOLDI FIL10 VXO R^ £JBEiU&£.
MAJ^ITO PAR^ENTIQ: CHΑ Κ.Ι SSIMO DO*
LENTES POSVER^VNT. OB1IT .ANNO '
SALVTJS R^ESTITFTM M.D.L.VIL
CAU JVNlh VJXlt ANNOS LVL
JOANNES GODSCAUVS IsER Μ ΑΚΓ , ffëtft 6efCÏ)?ebett Iatt Gefd*
towtriumttrra 8αηΒξ. €en üerufalemfefie repg bieöp felf gebaen fchalcl5 Yi«-
sraowj56i. öaeu ChriftianusAdnchomiussenanberenbanfp?eBem ES™"bc·· jon Contrefeitfel i$ noefi te ft en onbec fön nakomelingen / boo? befe fchry v4 «woont öebbenbeögbepara in be^upfinge genaemt ben Yferman. €uu Pb-
|
|||
|
jjG . Befchryvmge
Petrus StupicK, fcancifcaneeiBoanicfc/een$lanbati
|
|||||
|
riffen, ®abec ban De Clartfïen ofte jonnen ban ^inte Cara / boo?-fienm
befc&eben / * toag eengiootet $?eöiuec/en/ foo men fepb/ fouöe infp * ί/*» $»P«tijb omtrent fegbupfent pennoenen alleen in helften 3Mflanot qp f* 34« öacti jjeuOem leeft eentge geefïeïijciie «ftraetaten upt-gegeben; »«»/* Praxin fptritwtlem Oyationis DomintCfe, {jnaagiturdeSócramentisiquQ*
tidianap<enitentia, de VIL Hor'ts > dij/que ad Qrat'tomm fertmmims3 Gwh/ii'i De Geeftelijcke betrachting van bet Gebed des Heeren, i$ banïjeitt
oocfc m jaeeïbuptg uptgegaen en gebjucfet algier te Wft 1557.
HeerAJrUe* ^& Adruen vander Go e s , 25?oebec ban leet Aerc
iïïdiS" Aertzoon vanderGoes,öiec oobengcmclt/ enbemebe lm te ©elft fionaris van geboten/ tectoül ïjaer $abec pnftonadsi öefec ^taot toag 1 Ijptoa.i Hoüand en ^n ot0(>t en berftanbig &ectjt0-geleetbe / en ober: fulp atë JSaeöt m ZJa ^öbocaet ban ^olianbt en a©efl-®?iefïanbt ('t toeïcïi men n« toot' ^enfTtonang noemt) in fön ©abecss plaetfe gefuccebeect 2Cnno 1545· ί ίί.<* α enmbieaualitept^beïlebenin'tlaer i$6o.f)piiabgetrout t iuffrt Uwc Adrian* Anna van Spange Laurensd: \}\tt te 3Wt/ altoaet: f)p ^ntge SacWtt
Go.fmmHxe- ffiftffotonen/ enDe fcöOtt albaec Mr· Chriftiaen vander Goes^ecclJfltt aXanST ^Pöcft/ en&töout bet&tabtSWt/ een üeec bte fonburlinge te
nJLunjn,. minttoa£onbesbe Jöurgetp/ toiensS Contcefeitfel in pjent të/ met Γ/Λ o^r«w J)it om-feB?ift; Chrifiianus Goefius J. V, L. Prator Ch'ttatfc Dtlfbcns:
Lik.od.v. jinmM. £>♦ £**:>ƒ& jEwiii 47. ^efe liet na ttoee&oonen/niet
namen MecfterAdnaen vander Goes,gtootïSecötg-geleer&e/ en bes* toegen niet alleen öp ftjn baberlijcfee &tabt/ maet oocnbanberfcljep* beanöece^teben/fooban^oUanötalsfban^eeïanbt totöaewniiiP bocaet ®tttr\m$ aen-genomen/ mitfgaberjS üpftjn «Ejccellentie Ww IBauritg ban <©?angie/bte/ onaengefïen oefen aoom^-gefintioasί foogcootenbectcoubjentïjeptoïïijemöaOOe/ bat öpfijn wwww- DepmenttTenboo?öem nietberfmrgeninel/ gelöcfttjpootft wa^f/' blnactë en ftefeen meefte* iggetoeefl ban ψ sinss freberö ^SZiZ tn öie functie «©betïebe in *$ï<©?abenïjage $nno i63MnalD7L,r! grabenm be &loo|tec-$tewïi metfönbier quartterett/ wbit op-!cp*m op fön iSaccft. Hl C KZOjflZS Cl Τ NOB1LJS VöMJHUS
lADKl^XUS GOBSIUS I. C*"* FUÏNCI l?l
^Z/^IyiCI ΟΟΝίίΧΙ^^ΙΖ/ί. Β Ρ^^ίν
i)ELPHEN5It7JW Pl^TOKE, ^r°^ET
|
|||||
|
tran Del ι t. $fi
b*ffitt&ee ^Öött ban Ïfêc.€&f(tiaettbö0?f5:tba3& Jonckheer Gerard
ïienoy vander Goes, öenaem ban Renoy fönglfêoebecii jpoeaenge*
nomen öeööenbe; öefe ban fön jonfe&eptaf <®ftitkt mbeiBtlitie ge* Uteefl sünoe/ tenbienfïe ban ben honing ban Ranste/ öeeft epnoe* ïtjcK/in recompenfe ban fön meciten/ een penfioen gekregen op öetCa* peel ban <©ent/ altoaerfipfïecfen ftegtabeniginbeüercïte ban^t: SBaertentot SCcnergemmetbit op-fcö^ftopfön ^arcn/ nebeirê fön Dier Quactteren» D. O. M.
T(obili Stremoque Viro ac T>oio\ Ό. Gerardo Rmoy vander
Goes, qui Delphis apud Batavos Chris ortws Natalibm, Pa*
tm relicta , α primü Pr&ztext& (L/Etatu Annis, Pedeftri mi*
Ma pro Hifpan; Reg; Cathol: nomen dedit in ea£ dm ejr gna«
vitur Je f e geffitac de mum rudè donatus, emeritos inter
& Vetcrannos urbis htdus ar cis Prafidiarim< obijt
Anno Vomim i6z$t£e 8. Augufii.
Mn 3&ebög/ in Ijet föouto-öo?tfïaentie/ toag/ sans uppos,
bat tg i Sonder Ruft, a$ toillentie te nennen geben bat een SJnjgsfman «Itöt/toacBer/bïjntcJj/ en mgeoupcigöe actie Deöoo?öete$ön/ Φ' DCKmeDetoeöerröösf öettoapen een töbt-bicDtop'tboo?f5 3&ebö£ al* iuoecenöe/ foo t'n't Htatön aiss ^paenfetael/gefcfeebenfiaen» Hugo Blotius, SMbenaec/nae'tgetupgenbanbé$?o* Hug0bio-
felTo? Boxhorn, een toeï-fp?euenb <®tatmt ban eeni Itatigft en met "uï Biblio* jeneb?oIöCK becftanb/* té<aberfïegetoee|ïbanbe becmaecbeïïe^ ÏencSweVraa fetItJCBe25iüït0tÖeecban Maximiliaen en Rudolph de twede, gebjCB *Be*hThe***
Umbetius in fön Bibüotheca meoe getupgt. i|p Beeft uptgegeben öefe p* *<**
oolgeniielatönfe<©?atien. Orationem in dmrum Juvenum lAdriani Friftj Tigurini > O1 Laurentg
E'jieri, Patrkij Vtennenfis, homicidaï. Orationem paranetiearn Louanij hdbitam ad juuentutem, m reBc paren-
tts' tiberosfuos Louaniitm, mor'tbus fludijfque informandos mtttant f Oratiunculas De Elephante nuper in bas regiones 'mueBo, & de Horologtjs
L°»*nienfibtts, lAnttterpi*, typis Sïlu'tj , anno 1564. 4· Mr.jAH van bletswyck, f&ieftet/toa$mebeeengeïeect m*.i««*
Pan./ öabgefcïj?eben een5£>oecB?eUan"iieBlepnacfitinge begtpoelöc* 5 SJS?* Jwl rDCBbomS/ OP ben CejCt / De Cgoede] naem is uytgelefener, dan
booten ri/ckdom; de goede gunfte, danfJver, ende dan Gout.* €n **-#»,«.!.
€eeee^ boo?
|
|||
|
Befehryvinge
boo? foo beel tcfe upt be trabitte ban be nakomelingen fWe öonnen te
nemen/ toagfipeenopcecfit/ b?oom en eobb?utitt|ö Wmiwfm* um en mtnlijcii/ (teeftentt twwgaetus teöetraefjten tgeenSp gf felsen Dabbe / beeltijbt.e uptlaggenbe foobamaöe menfcöa» tae nacnt en bacft fceoelen/ en arbepben met een onopBoubelntfeen b?ift / om tot De Doogff e riicfebom te geraei&en / en boo? een feiten tpbt te tjenteieneenigenoberbioeb/ baec toeft memant ban en leeft, Hpfpetu" leerbe geiïabigopeenïjoogergetom / en alleenincB fnn bermaecfe w menöe in fiuiueufe fcefigïjeben/ acute alle anbere toerelbfcljc faec&eft ■τφ»^'«-foo toepniööaljs niet. t Shifdre De rechte roem beftaet in deugt, men vind geen faecken ,
Die yemant, buyten haer, eerwaerdig konnen maecken.
%-T\t ^iirtConti-efeitfeti^noco in toefen/ met fijn 2Soec|je m bepiot/1
0^3.^» mttfgJatie^ ^mm oni.ee aen Dif« wori, bat WI ^"j ö^öpoocébedtöu.öopfnn25oec&enfcö?eef. Sn fpjonMjm jab Dpbeel gcrepfi foo boo? ^pangfen a Wiancferiji / en ojiam toeöeuom Uym I bolgensfijnaenteecfeenina/ ben 27. §ejptem&erw-J£ toa/geüorenöen S.^obemöei: 148?. enbe tf <8becleben£ηι* ** nuiiibeö^aetó κ6«. fulcr bat fün certificatie / bootenen ten pjo- ?*IJ2' trent (gelöcfe'e^aet) 82. ^arenoubtoa£ /t* ofpaffeert / tomufip/
alboorens* bte »en te auimplecen/nocö^beïïeben & g£ öigSebettbanftm<aberlPuenenp^ annoteert / batöetf^ïaergbaeraen op ^t:25artBölomeu0-bactj/:>p ** fulc&gattberen baegS / ben ©erjaec-bagftban ^Mmmm
{jonnen toecben geeele&?eert/ toaerupt banmebeaSJffifü» beertijcfc be föeccfeen gefjabent moeten m^^S^S^K banbfe materie; bieonfen Mr. jan.mfnneT] ^«/^gHKE/ nocö&P boegen een Htcl)teïöc6 gebicijt/ op't feïf be fuDjcct appltcae^/ öetCOCÖen MPt eenvoudige uytdruckfelen van %0^±^fa^Jct
ïe^inrijmgefteltdoordeHeerlacob de Witt, Oud Burgemeelt«r der Stade Dordrecht, Raedt ende Meefterder Rekenznge van de L>omey, nea van Hollandc. Het leven dat wy hier in defe werelt leven r
tWaer in wy vaft door een gelijck de Mieren fwevcn r En loopen gins en weer, om hoogh, om leegh * en foo Verfamelen met angft een hoop van kaf en ftroo ·, Werd by den fotten menfeh (o dommigheyt van linnen. O blindheyt van verftant, vol ydelheyds van binnen.) ifkans voor 't hoogde goetgerekent en geacht,. |
|||||
|
/
|
|||||
|
van De l f t. fff
En toont Γοο dat hy't goet niet kent» veel min betracht*
Dit leven fou wat zijn, 't is waer 9 en defe leden,
Soo wy die t'eenemael tot Godes eer belleden:
Want dat 's alleen het wit waer op Godt heeft gelet,
Weerom hy defe ziel in't lichaem heeft gefet, Om dat oock hier om leegh fijn macht en eeuwig Wefen»
Met danckbaerheyt fou zijn verkondigt en geprefen.
Al ons geluck en goet beftaet in dit gebruyck, En niet, 6 dwafe menfch I in 't vullen van u buyck; Niet in des werelds eer, of vollen van u kiften :
Niet in verwaende macht, waer naer met foo veel liften*1
Met treken en bedrogh, begeerte fonderendt, Soovierigh werd getracht, geloopen en gerendt. Neen, neen, dat is geen goed, dat kan u noyt verfaden r
Het rechte goed alleen beftaet in goede daden^
Gaet oeffent u verftand, gaet betert ugemoet, Gaet reynigt uwe ziel, foeckt foo het befte goet, 3&etoel-geïeerïieM*·Herman Schinckel,gepJOtttölieerf
|©ce(lectn&el)?pe{ionfienofKPPofopDtg/fecrooob?ueDtioBl3an^Mr Heitm, oenl öem genecentie met $&mh-tymKm; toerö ter faecne ban fce <©e- schWei, rcfo?mcecöt Religie meteenonfcectoinltjciie ftanttoaltigBeetgemartfc Gercfor. jff&tt/ inöenüare i$6&'6$tytu£'-2| ulp/ gelöcöt'fünerplaetfetg SE?MaÏ" - uecöaeit / * uptöet^oecïn'egwaemtöen Delffchen Mmeikem'fwet öeöacfitemfie oefc&eben en int tuucfi uptgegeben/ troo? Mr. Dirck. c.. ,„„„ Verburg, trfemeöeüef)aïbenöttboiaeniie^etierbuptfcöee?af-fcf|?tft ! Ï'L %' wtftfym iatünfcöe berfen t'fimec «f e mft gemaecfct» ' ■ " Mr· Herman Schinckels Graf-fchrift,
HIER, LEYD SYN LYF IN D'AERD' VERROTr ; > DE ZIEL ONTKEKCKERT LEEFT BY GOD;
°M DAER TE HEERSCHEN OP DEN THROON»·
STANTVASTIGHEIT DRAEGT NU HAER KROON* Apocalyf. 2, vers iov
Ejïo fidclis ufo \ ad mortem 9 >&' daho iïb't Cöronam vu ie; '■ ™il getrou tot inder Dood, ende gy fulc ontfangen dé kröone des Levenst
€tm l< ■-.·:-'■· Mr»*.
|
|||
|
774 Befchryvinge
Mr. Tacob Mr» I Ac o β vanden E γ ν D e , mft $enftonat$ en Sïaeb befte
i»«denEyu- j§tabt/ toiecb mbenSSare 1562. totlfibbocaet ofte &aebs$enffana*
de, R«ed. ri0 tomi öe Staten Dan $|ollanbt beruocen / en in bte quaittett omtrent
vioHoSt fegSarenbaecna/ namelücn 1*08. tn't leftbanSanuarp/ bpben
Marteiaer <S5?abe ban 25ofiu alg «&tab-l)oubec obec ftollanbt en Eeelanbt / m
voor 's hnds &in ^^ ot, eenm a\j0nö te öaiï genoob en gebangen geöouben / en na^
y yt* berfjant met alleföne é§clj?iften / papieren en ifêummenten/ biemen
t'fpnen Hupfe gljebonben öabbe / na buffel bp ben iartocï} ban MM
aeboert/ altoaec βρ opöe Coutoenbergöfcöe ^oo?te tnfïrtctet geban*
gemfie të gelept / en baec gelaten alss becgeten / fonbec ïjem eemge aen*
fpjaecHGfte epfcöteboen/ tot bat ten langen leftett op bememgbuioige
follicttatten fpnec b?tenben met groote onnojlen en moepten/toegenis ben
3^ocureuc genecael eenepfeö obec-gelebecb toiecb/inöoubenbebeele
en becfcBepbe Smeulen/ mee(ï raecnenbe fön beb?pf/ boo? laft ban
füne peeren en iBeefterg gefeïnet. €>nbec anbecepotneten toiecb ïjem
|
|||||||||||||||||||||
|
■Poindten
t'fyuen lafte feleyt.
|
|||||||||||||||||||||
|
tC laft gelepb/ dat hy op't vertrecken van den Coning, hy toen ter tijdt
(al# gefept i$) noch wetende Penfionaris van Delft, hem gevonden had- |
|||||||||||||||||||||
|
de binnen Gent, inprefentie van fijne Ivlajefteyt,om teverfoecken,dat
de Spangiaerden, geordonneert tot bewaringe van de Frontieren van her- waerts over, in Spangien fouden werden gefonden, ende uyt defe Lan- den vertrecken mochten ·, en dat de Requefte tot dien eyndë op de nacm van de generak Staten geftek, onder fijn papieren was bevonden, en dat fulex foude gefchiet. fijn fonder laft van Burgemeefteren van Delft, fyne |
|||||||||||||||||||||
|
* 5er, V
?49* * |
Meefters, &c* om al ïjettoelcne te becbebigen/ en met eene berbers*
|
||||||||||||||||||||
|
te bebo?becen be ontflaging ban befe gebancnentfTe / eenige gebeputceci
benban be Staten ban üollanbt na 25?abanb totecben gefonben/ toacc onbec becfcöcpbe 2&ucgemeefïeren en ïïegeecbecg bec fesS groote &te* ben/ betoeltae öp Baec ïjebbenbe een boo2naem KecBt^ - aeleccöc / bte naecmaefê $?efibem ban ben ^oogenJftabet$igebJO?ben/omnet tooo?b teboecen/ toiecb befelf bc (mitë ï)p toat te b?pmoebig befenbeer* |
|||||||||||||||||||||
|
'Ü'
|
|||||||||||||||||||||
|
be bc faecit cnbc *t goet cecfjt ban ben gebetineecbe) een ganfrïie bad) m
fiecBtenisJ geïjouben/ en niet loss gelaten / ban onbec eebe ban te $w- gen 'tgeenöemboo?geï)oubenbja5S; toaec obec ftcB be «©ebeputccr; ben/ uptb?efeban alle bpbenKaebt ban trotible / ofte 55loeb-racet gebangen te toecben/ ban baec maecuten/ en onbecricfiter faeac tw$ sterft in de g^cbett. <0nïiertuffcBcn iö Mr. jacob vanden Eynde, naer eenAm sevankemffc en f£g fceecuen fittenss / fooboo?becb?ietenBert-feer/ bte ïjem fonbec fijnfcïjulbaen gebaentoierb / al0 boo? fiecfete en ongematn op oen iz. jBartp besSf aersi 1569.alleen USavteïaec boo?'0%wtf v$$!Sh in be gebancfeemfjetot ^?ufTel/genaemt (Creurenburg/ ψ*1™*?? <©berleben/tnp?efentiebanfi)n^oon joncker jacob vanden tynuc» en nocöttoeegoebe peeren albaec mebe gebangen leggenbe. Wj*™r. getcacteert getoeeft met gcoot rtgeuc en bittetljept / mm fwJwjSSS |
|||||||||||||||||||||
|
Ut in ^ollanbt genoeg üenent bia^ / bleecö feec ölaet boo?
|
alwwwjjjj
|
||||||||||||||||||||
|
van De t * ô, jm*
naftjnboob/ afêhjmineei: DP ttoeeSarenbaee na/ban bug mm\* «r ,
tmtgmmünpfcï)/ typgütfamthm/ en bonntë t'fijnen bSojbeeirdSSÏS; «reeg/ met relaxatie ban alle fijne goeberen/ bie nebeng fijn peefoöri «««** toatren aengefïagen / oelych bit auejarfti be Woeien onfe* Sanbg toe* bectelefen l& Ç E Â. Ì Á Í Í U S d* Ï V Å R S G Ç É 2 , Otl ÖCÏeCCb SOrtQmatt ban Mr. Hennafi
feec groote öoopc / m bc bermaecbe SHtabemie ban Hteuben aemoma* * wSKJ
beert3iinbe/ foowbeb?i»e6onfienoftepnilofopD^al^inbeiiccnt^ ñ^'-åâ- nefeettDept; Beeft frjn leben berïaten inöet een-en-thjimianfïe Maec leerde»*c* fijns? onbecbom^ $n«o 1572» fijn S^oebecöeeftüemtereere en gebaa^ ttniffeWt4Bjaf-fce?ift/ boen oii-cetfiten tot Seuben inbeboowro? fte lieren albaer. J D. O. M.
ET Ñ IIS MAN I BUS
M. HERMANNI FRANCISCI DQVERSCHI1 DELFENSIS
?ETRUS .FRANCISCUS DQVERSCHIE '
FRATRI CHARISSIMO
FRATER MOESTISSIMUS.
POS.
Boctumulo UERMA2Q{1 OOFERSCHlE membm
quiefiunt, guemfratrifiruxitfratm amka manu*.
Velfica cui dedcrat tellm primordia <vit&, Lovamum erudijt moribm & fiudijsy
Et juvenem primo legum infigntvithonore\9 - Vix licet implejfet lufira quatemafimel.
guü)uflo4 igitttr poffèt prohibere querelai f guisfratretn ad ftatris fiere vetet tumulum f
í>÷éôÁ«Í.ð.èÂðôÁ.ïÉïÉï,éðð.Ðß·,
NO N. Ju Í É É. Ïûéõ5Á^Á p.E y s; SjA
P^OPlTtWs^ |
|||
|
2*fë Ükfchryvinge
ιΛιι vef entree mfjiirCutttcêfeitfeien in p?entt)an beimaetbe Wtitöimm
jLerdeky- bittÖeiCB eeneban D** ChriftianusGodefridüs d'Overfchie Delphenfis,
den vand> m bolle pofïup? tot onbec be boetentoeupt/ öefe (nampberitBt ίί)
ftitdegcflagt toasi een groot ^ftcologijn/ feer&etepft in gptöeemfcije gebieden/ fp^eecnenoebeelöerlep talen. SCnno 1557. toa£ ÖP tn $o?tugael göe* niaecnt Wööec ban ö'o^e ban be Avefiens, toeiefte^bïafoen geljjcfi üoniMjeec Tom as de Rouck, in fijn Beöerlanbfcije $erault öefcfeöft/ ban ouöss bja# een root ïftrupg met tmee felepne bonelïieng onöec aen LvTta * fee boet.* *Ma&&e ^n 25?(»ber genacmt Yfbrarrt d'Overfchie, tie
f κ- ?*■ $%ïm l5^4. tot <ierufaïem$ gemaecöt lebber ten % <0?atie. $0$
tè'ecgetoeefi eenen tambert d'Overfchie, een goet föecétg-geleettie / iiecepjï öebbenüe öe gefjeeïe Cïmff en mecelö / en fpjeecnenbe rienöerlep talen / upttopfenöe fijne fjanb-fc&iften/ sfjnDe tot Eeuben in Philo- iophia primus ban b'ümberfiteipt getoeejï* |
||||||||||||
|
Cortselius
MuiïuijOvcr- He van St: Aegtcn clo- fier, Rooms- gefint Mae- selaer. |
CoRNEüus Μ υ s ι υ s, foo genaemt na fijn $etec / eenen
Cornelis Muys; fijn geflaCÖtë-naem töag antiek van Spangen, ge^
ïöcn fgn mapen (inbep?enten bie ban fjem upt gaen / en oocfe eloeitf te
freti sijnbe) mebe Özengt/ öoe-bjel fijn ©abec genaemt jan piecerfc. baneengedngeflaeun conöitie/ boekeen b?oomeen naerftig!) tim* |
|||||||||||
|
bacötfS-mantoajï/ ban ©laerbingen Dier tnettertooon genomen/ al*
toaer |jpboo?t-teelöë öefeberoemöe Comeikis Mufius, groot (Cftëop gant en boo?nacm fBoeêt*/ biein feecnere latijjtf* berfen/ in fijn 2&oe&ie banbe fnelöeptöegtij&g/ befe^tabt Wftboo? fijne geDoojte&taot «röennenbe/ befelfbeeenfonöeclmge lof toefcf)?üft / baec Dpfcpöï tJHatre proba exortum, nee non fidoque bonoque
x^Ar genjtwe fatum9. χ,.
Oetyhtca me except, qua nonurbs alter α term Clartor in Batavw·
Seuficra templa Deo lange augufiiffima Jpectes, Sive domos nitidas,
SeupopuUintegros mores} fanBamque requiras Innacmmquefidem. Prlmum
Hek flew, hek rifi^primum hete, ut difitre vellem $ Blandm uterque parens
Crufiula muit λ dedit» velpomaaut dtdctAÜba» Hek fiudijs impendi operam,
Sedfignem tmpendi, donec, gemtorc fipultof lovantum petitw, &c* ^^
|
||||||||||||
|
Sijnextfaflje
en opkomft» |
||||||||||||
|
*MhJ. in cda
de fugkeitate Temp.ad l^c β
Sanffaragutt' dam Studio- tum At fere~ XrtnatiQmqa |
||||||||||||
|
yan D e χ t t. jj^y
%en öatö üan $n geïwte toecb gejleïb baegg na ^t: ®bulp9 /
*ttoeltBi0ben i^SunpbegüaecS 1500· 3iinbe'tiluM-jaei: ban irie€eutoe ι en öobuti bten bermaert boo? be geöooite ban bien groten $tej>fer Carel be btjfbe. $|et i^up^ toaer trt öp gloren &asf/ pieegö (boigettë begetupgeniffe ban opmcras*) aengebjefenste toerbentufc L??';**' fcDen 8et £g lortë <0a|Mjup0 en be ^aegfcDe-poo?t. Sn fijn 3fe«gt ^/7! be funbamenten ban fijne ^miJie alhier gelegt Deuöenbe onber iohan- nes Nardeous, (bermaerb föecto? bei* ïatünfclje ^cïjole ^f^t: «^tabt / baiiitarberbttjCB beroepen) Deeftbefelfbe naberfjanbin 95?aöanbee ©ianccücö onber begeleerbfïe#?ofefTurenbatt bientübtboltrocnen ; en nu eentgen tobt ïjet p?ieiterfcï)ap in ienegouföen bebientDeöbenbe/ in gebeurt/bat ïohannes Coimannus, <©berfte ban &ti* ^gatjjen * ^«^«»«. Cioofter (bjiengfcïtflberp ηοφ iegentooo?bfg op öet «^tabt-ïjupg in t> n* fcc a^eeg-isamer té ïjangenbe) alDfer nomenbe roberïpben / tjpm be# felfjS plaetfe toierb beroepen / en bat boo?namentUjcn om fijn uptfïeec* öenöe beugben / foo ban <©obb?ucïjttgïjept en eerbaer leben / trefljjïten föjlban p?eeefeen/ enbeguame metöobeban Cöoo?-fangen te ftngeit en anbere gualttepten meer: ^p aenbaerbe bit %mpt ben ia. iBaert 1538. op toelcuen bacö Bp iaeriöcr getooon toasf fpn familiare b?inben eitgoebe öenenben met een b^olütne flael-tijbt treflücn t'omöaelen: 9®ant öoe beboot en öepiigö ban leben bat ïjp toasS / ecDter öeminbe W κύ&βΙ&ψ feer be eerüjcne b?oïücïu>Pt en bermaecö ober be mael-töbt / tnfonber* Tan ^η h,eu- BeptmetlupbenbantoetenfcDap engeleertfiept/ 5ënbefelf feec gDe* ™ïl'&L· neuglijcRenbebaUigtnfönbp-bjefen/ tjoe-toclDpin'tpuölöceenfoni te. öetiinge acötbaerljept rep^efenwerbe / stjnbe ban een beftig§ poftup? / emftaftigïj en tfatig bjefen/upt 't boelen noeïjtang bleecn een minlpcte ftöigöept/ fupbeceb?oom8erttgöept/ en boo2 een pgelijcn aengena* mefpiaecnfaemöept; gelycnbe meer-gemelte Opmerus, bit alles* te Bennen geeft met ^3φ b300?benX Convivebatur enim perlibentercum probis
cltrifqueviris} prafertimdoftis, quorum eruduïs coüo/juijs 3 nut acute face- ttve diftisi mirum in tnodum ddeiïabatur 3 ipfeintereafermonibusdiBerijfyue fris obkSlans convi vantes, Ncque aMcuifms erat,eo prafente)Cuiufquam vitam traducere, vel mores carpere, vel denique quicquam ώ boneflate d'ienum ejfu- twe: Sed tantum meri fales, Attkique lepores 3 &prifce bilaritatis confabu* wionesin menfaperfonabant. Qu'in & in publkum prodiens, comtter acblan* «f obviosfalmare, cumfumma interim cumgravitate togatus incederct. Erau pippeflatuya eecelfa3 corpore quadratoac integroy vuhuque ad feveritatem *}tt compoflto, ex quo amahilis tarnen morum elucsbat candor, grataque cun- «'* Affubilitas. Jurajfes Paüadem (& quid vetat au tem de P»èta 'tam illufiri V(l bic more loqui poefico ƒ ) cum Gr at ijs Mitfifque in Ulo ornandoetiam ferio yrtajfe.* JDoo?t0toagDPfottberop-fp2aecK banbüteriwenoonfelf °f»ïhi**-
«Poenpjhifeban^^angie aengenaem. ^efe .Haan fijntCinpt/oniip'7 * ^entbebiif.ctt-bei'tigS'aren/metgrcotenloföebtentïieüBenbe/ iss süh deeriijie ^pnöelp op ben io/#ecemfcbe.öSacr0 r$7Z> boo^ ben Grave vander eya^ 5fffff Marck,
|
|||
|
yjZ Befchryvmge
Marck, Heere vanLumey,' feerfetJflrtöêliJcïimfóffcn&eltf etttttetüeele
oncD?ifMücn aengebane tormenten gematTacceett in't 7*fte· gjaec
• skt imefön«r<©ui)ecöüm^/g#feboo?iicfei0r)«ci)aeit.* 9ft toooft tan toefen
p 444* /'*» tcefltjcnen/ en öp een pgeljjcn toel beminoen SBan/ totecb mettoeel
j!^'* «Eec-toerfen feec fwftlacgt en betreurt/ foo toel ban €ieref0?meertieR a$
la.H-m^xis uoomsi-eefintïenfelf/luuaecupt fclaerlücïi blijcfet/isatbeöeuatinDem
uptmuntenoe moetfön getoeeft. 3£e0 fuilen top Stee öe ^ijcMilacÊtm
ban ttoee boo?naemfb jpoeeten en geïecröfie lupöen bier tpöe / enocscfe
groote tegen-fïteberg ber föoomfcDe Religie ctote ïjem notbtang giroo*
ten lof en fontoerlmgbeel eer toefcï)?pben) Sier ftp boegen; jünbe 'teerfïe
ben Den berroaertoen Ha&ianus junius, ban ^oo?n»
Fervmdöor I» Cornelittm%Mufmm Delphenfemvirum doSiiffimw
lilS!"" inMgna morte fublatttm* Epicedium· Virtutü omnis feminiarum jaces
Fceda peremftus {hei* nefas feclï) nece ; Speculum modeflu, facerdotum ordinï Sordis maltgm & fraudis expers abdiuf Fontes perennes Urgitatis pauperum Turb& reclufifiL Vfque nee tu<e indigos Vacuofque opts dijceder e 0 te paffu* es* tMtifas amafii liberates, h qmbus Infamiliam tfaduBm olim {Jttufii, libi occupafli nomen indelebile, Tibi labisexors vit α clarum ad pofieros Tranfmifit exemplum bonis, probrum malfc: Irigemina peBm Gr at ia, ingenij fibras Cam&na% tinxeratque mentem Chartiai) Amorque reffi, ζ? fanffa confiientia. Sed fati incxtruabilem vim quis fugit.? Prafaga mens dextram futun nefciam Jguam fape ml fat o abfque juffitfiriberef Imoluit tl/a te beatum »fi tua Τξοη extulijfes tune pedem extra mank* £>uum perdueHis pMce inflrutfum rapt |
||
|
van Del t „τ, 77$
tacerumque fiede barbaris traBat modhf
Jnnoxiumque ejr criminis purum necat $ WJ fieda torti vulnere innotefierem; Laqueoque fanftum U&or implkat capuU Valete leges, commeatus pubïici9 AuBwitas ubi interibit, perditi Scurrt libido uti ohtinet kgum vicem* Vos hberi α contagione carnea » Sdutte manes lucidi axü iHcol<&z O ter beati, qui labores ïrritos CMortalium ridetis, ac Tjrannidem DeJ^uitis 9 & trophdA ducitis truces. CUriffimi vir't manihus rmefiui cantbét.
Had. Jun. Bom, 't&tfoet OEeC-UeriS \$ fcatt Petreius Tiara, fcemtaett fl&tiritijtt Stt
3wi in ©nefïantit; en lupö m toolgt:
Ρ ROH dolor* & 6 Diuumfldem ac mortdium
O cdites 9drfi quid in. terris pium SanBumque Juperefi: ofacinorum vmdices Vbi nunc quiefcit veflra, vis Erynnies ? Vbifant fat-es, quos mi/er Orefies pertulit % Vltor pat er na 'juflus indigm necis ? Sanujne Jum ? an fkvus mthi mentem dolor Expectorat ? nil lampade inferna eft opus» "Deus ipfe% "Deus h&c fuo tempore uldfcitur Animi flagrantem confcy fubdens facem: zjEquare quam fax nuüa Tifiphonisqueat, Sed quifue jujftt, quifque pxtrauit fcelus Crudele, trux, immane ^plufquam barbarum t £ha)uffitbunc natum effe oportet tigride j $m perpetrauit, hukfuit mater lupa. Aufofuc fmces effe9flc elidere f ffff a ΫΜ
|
||||
|
^Sq Befchryvinge
T'alii virifune, at que tortacanabu
iRamnelinguam obfiruere?qu&nil impum Auditu, nil unquamprophanum effunderet r SedfanBa^ cafia^ refertapietate omnia, llUue benigm & mmwi claufa manus ifloue ^&Bodebuerunt\claudierf £>uis vidit unquam Mufiiocclufam domum Mediocribm, maximifue, aut infimis ? Cui nocuit unquAm Mufim ? Cui Mufius Occafiont) mjmaret, defuiti Cogmmcn iffum, in ScythammpecJora Gereretis yabfimere docuifetmanm Α capite Mufis facro & horumprajidi. Tantum fotejjtis religionem dkere, guam Patris, avique hereditate acceperaf, Defenfimab illo, liane omn ium ceruicibus Viffentientum Sfctrta laqueique imminent. An tUe chrtHum cum Patre & cum Sfirilu Vobifium eodem non repnehat loco f An fitga metufque debuit Cornelio Capttalü efe? ^uis verofic punijt l Vt non monennt tanta vtrtutum bona, 2{on retudit atas. %S(on mifertem eïlfrangere Güttur fenile. Adeone cunffa humanitas Ab homimbus difcejjit at£ omnis pudor. At tuanima Mufiexemtanunoergaflula Ferfruens Ulo-, quemfitiuiftp, tuo Chrifio ymwa%Camificfs ac laqueos fepra 2(os multa patimur ^ metuimufque omnioi Ηλο ip/a, quxju^mmihi diflat dolor Bellangere inter arma, non vacuüm metu *β· Cotmlio Mfifio Petrtw Tiara ÏWJ&w Totta>
|
|||
|
Van Delf τ.
|
|||||||||||||||
|
78ι
|
|||||||||||||||
|
Infef alid'mottumenia refiat & CarmenCbronographieim}utwmqueMit-
fij Symbolum Continent, cum Jttvenis, Ν O Ν SI Ν E F ΑΎO , loco fymboli ufusfuijfet, ingravefcenteautem £tate Ulam jententiam in , Ν ON Si ME CHR^ISTO» immmaverit. MVilVf efi fato, beV, fVnOVs non sint fato :
ffl In Cbrlfio MC VlXU , nVnC VlYb non sint Cbrlflo,
EpUhaphiumipfe fibi vhens feripferat, e quo ®''j'mmedefiiamagnofcas;
QjJ O © COÊN'ELIUS Μ ü S I ü S
HOC IN SePITECRO CtUDIIUR, Kemo Inde gore Lacrumet,
V ι ν u s Resur&ei Denuo.
|
|||||||||||||||
|
Tijd-diiiii
alluderende op fij η de vijs |
|||||||||||||||
|
Si)n GmB
fchntt voor hem fel f ge^ ichreven. |
|||||||||||||||
|
Séripfit vero Mufius CArmïnt fam'tltnri > ac faventibus Μΐίβ* ,
Jnfiitutiomm Famina Cbrifiiana, ex uit. Proverb. capite.
Qdas ö" Pfalmosdiquot. PiBavii. typisMameffior. 1536. 4.
|
Boeken dooi
hem geicbrff» ven» |
||||||||||||||
|
De Temporum Fugaatate > Dcque facrorum Poëmdtum JmmortaliUttj
JVtd. 1536. 4. Jmagtnem Patientid > iw/tf elegtaco,
Tumulorum Defid, ErAfmil'tbettum. Lovdnif, i^é, 4. apud Bjfcium;
EnComiumSoUmdtnisrytbm'tcè. Antver.typ'tsPlantihi, 1566. 4.
Hymnum de S. Cornelio, S. %Agatha &ct
Denique Monachum, & S'ilvuUm Precationum i(eglarum, qués ferunt*
Gnilielmum IU Hollandia Comitem & f(pmt Jmp. recitare fulitum, cum Mufii Precibus bonorarijs, α morte ejufdem evulgavit Lucas ah Opmeer^ Del- pbius J. V. D. Lugd, Batav. i$2zt 16* apud Joan. StYrtium. ©utfcgepïje^emenaaenijanöemupt/ uttöécantrereti een fn'i öiein
sefne&eii/öao? fcenbermaecöen PhüippusGaiieus,nar9nComi*fétt* lreM*n vat*
felboo? HeemskerckjttoecfarenUeo^fiju&oolïöeïïaen/ 'ttoelch i$ jceinu!CPeö» in cecompenfir aen üm boosfj «©alleug Ueceetöe / met bit toetje bast öp / te fcennen gebmöe / tsat fip toen in bol&ome Qtfontljm n«8 toci te Pass 5Dttte / feDemicS Saten oir& toa.& Vitxfeptewdecies CORNELJVS anno
UHFSIVS , integro corpora tal is erami %ntim3imtm swVettetfclwte <n womtfomstt/ bja&* &j*
m*m SÖnD'af-ötfltimgenöati ftjn mattpetfatte twtvwttmw |
|||||||||||||||
|
782 ïkfchryvinge
sijn leven in Uatt &«« / fOO iWt latïjtt dl0 t>Upt& Corneliüs Ρ lempius, ban Sïttlfï^
ïadjiis Rijm fcam fjeeftfjet letoen m flecben öef«$ Jfêansss in ïatönjs rjjm bcfc&eUen/
door c. 'tmüth mijnss toetenss / nopt in ^?ucft 3önöe 0tjetoee|ï / tog» \jm ijta ronp. ^ief.^ööetm ten Deffc meDe öeelm fullem C. PLE Μ Ρ II
|
|||||||
|
SI «t ƒ j UB or s quisfim f eire>
Pojfum paucis expedire j Necefi opusfufius:
Ex tutore Delfi natus Sum Corneliüs vocatus Cognomento Mufius, Vattr er at Flardinganus,
Pauper, /oZ/err} O* humanus >
Nee tor pens inertia;
Ohtigit m'ihi natalis Menfis prorfus afifaalis Lux decima tertia. Ipfe Qutntus nafcehatur
Anno , 5«i fM?« vertebatur >
€arolus Gandenfibus.
Tandem dixi, Delfumvalej
Juvenis non vivammalè Cum bonis Petrenfibus, Stagiritam turn traBavt >
Et memoria mandavi
Scita Naturalia ι
Gracam l'wgudm cum "Ldtina
Ex Caflrenfi difciplind Sum naBus, & dia. Mox Gandavum veniebam ,
Pcedagogus btc fiebam , ,
Patribufque placui;
Diin Lutetiam profeBust
Et PlBavium proveBus Mentem doBus aeui. lAbbas AquicinBiams
Nummos mihidans in mdnus
Suflulit inopiam;.
Mox poëtis Laureatii
Grattts fut ecu cognatit |
|||||||
|
R$rum propter Copiam»
Dum biennium morabar PiBavij meditabar Diligtns opufculat Qjfibus fuprn vulgum cUrus
Eruditis forem charus
DoBa dans munufculd.
Pofihoec domifum facrarum FaBus Pater pueuarum, Meque caftum pnefiiti: xAgatba me tuebatur,
Qux mihi turn colebatur;
Semper culpa refliti.
Sic triginta quinque fere9 tAnni mihi fuccejjêre > Ffr quos bojpitalitas Fulfit inter meos mortS ;
Sed & in efuritores
Blanda liberalitas.
Nunquam fut cuiquam grav'tSy Semper mitis} ac fuavis Multas amicit'tas Unus mihi comparavit
Nee fuas quenquam 'jtxdvi
Dicax ob nequitias»
Valdè Lindanum dilexi» xAtqve Sufium fufpexi Ρ rafidem Bata-Jd · lüi nunquam accufarunt,
Nee imprudentes damnarunt
Mufium ignavia.
Solitudintm cantavi, Ei Imaginem mandavi J^ythmb patientia : I Sic Sum Patres imttatus, ^ |
|||||||
|
van D
|
78j
Mufius fufpenfus efl ;
Saxa corpus extendebant,
Que de pedibus pendebant ι
Sic pcenas emenfus e/J.
Magnas, pcenas l at majores Etiam parant tortores: Per os aquam frigidam Jn corpus fenile fundunt >
Hanc mox baculis extundunt,
O Orcbefiram rigidam <
Per ptdes hinc ligabatur > ïnque ccelum tohbattir ' Siptuagenarius ; Digitos tune amifere
Vincla-i carnem tenuln ï
N/7 hoc monfiro rarius.
Mobe in forum fenex traBits' Truncus efi in emcem acïus Lêidanis fpeBantibus 1 Anima viri viBoris
Venit 'm Cceiis bis borïs
Grata Triumpbantibus*
In locis mortalttatis Manfit fama fanBitdtis » Martyrts vocabitlum > MeBitis cantatum fonts
Exemplum religionrs}
Pietatis pabulumt
Vellesj Lêida y /c/o, veties> Tuus nunquam fic fateüts Vexaffet Cornelium ·3 VeÜes Mufa liberaffet
Mufium} nee hunc ntcaffet
P^abies erudelium.
Frufira doles s ac dolebis $ Nunquam Mufios babebis, Qgos ita dilanias: Metuent viri probati*
Vel in finu tuo natt,
Ni rurfus infanias.
|
|||||||||||
|
Veterifque cuÜattatui
Cultu fapieniia·:
Maxime dum fenex effem, Ei Catholicam confuêffem Difciplinam trader e: Libeltos turn multos fcripfi,
Quos legunt qut fiudent ipfi
in pios tvadere*
Tandem Princeps dexter mire Mufium )u(fn abire Cum * fuis Virginibus; Hicque, dixtt, babitabo ,
Teque mtmor deamabo
Tuis in liminibus.
"Mufius his exetjjurus Dixit > bic es per'tmms 3 Pr'mceps nobiliffime: Verum dtxit ut propheta >
Qui novit Deifecreta;
Ocoidit citifjimè
J{e'i Belgiea mutator > Pofiquam venit falutatot Medium tratjciens, Domtnumqne quem vodabAt
(Facinus dijftmulabat)
Prorfus inttrfichns.
Mitfius cum difceffifet, Nei vil diüo quem l*fiffet, Inc'tdit in retial Lummto rts perplacebdt,
Ingens ex bac capiebat
Gaudium facetia.
Ciptum jutfit cmciari, ü" fimul, & fecari; Sudat mox crudel'ttas, Diras ergo quafiiones
sntendebant nebutones:
Crtmtn fit fidelitas.
Minibus altè fublaiis, ■Avliifpe ptraffatis |
||||||||||||
|
5*cml
|
||||||||||||
|
J?n jm lattjnfcö €ractaet de Gloria, ban mm Hieronimus ofemus Mr xsmï
ümmm tot Ceuicn in't Slaec 1577. flaet tafcent Β α r τ η o l o- van n0de. ^£VS BoDSGEMtUS D E L Ι? Η U S> I. C. OJ^ «CttfOnlBriinO &era*
|
||||||||||||
|
7 §4 Befchryvinge
gcieert iBatt. €tt Petrus opmems, tnfött ^iffoticbattte HoMmt*
fcijeil^aitelaren/fcMiftoetbterbe boecft ffianbelenbe ban bten%
.«iw»i.3j7. iBan/Cartöuftanec sÉonnicfc boben bermelt *) 006 aen Bern toe / on*
JbeCÖefetpteli Martyrium O. JoAoci Cmhufiani) ai Clariff* 1, C. BmfaU*
rnmm Bodegtmmm Delphum. cimftuen <©nber be bertttaerbe lupben bte ban oubtf tn pjentstjn ttptgegaen/
van Wape- $'££β2η Üatt CHRISTIANVS α W/VÏEVELT D E LP HES -
Sd'offti!-s l s' Hnnoi579· ^cfe/eerdïotïöcfeöeiluiieert/entiaentaftcïjöe*
ichegcwe- oeffent fjeöfe^nticfn tien fï&ïban üoopmanfcöap / tötoegeng oefen fïaet <*«·. in be getoeften ban 9üfta / op btberfcfje plaetfen / geemplopeert getoeeft nfêConful ban be^eberbuptfcöe Jlatte/ en berbolgeng tn aenfïen* ïÖcfie2fimüafTaöesf/aenöen grooten ^eerban€urciipen/ ben üowng ban ©eiften/ en ante macfjttgbfïe ban be Wmlu Mniw&w$ t'!jttp£-6omenbe/ t^getroutotmet Catharina Sasbout, ^ocijtec ban Pieier Pieterfz. Sasbout, 25urgemeefïer aïöter / toaer bp ÖP getoon* tienfteeft onberanöere Mariavaa Wapevek jgetrotttotaenbengelep ben Mr. Michaei Vosmeer, gier na nocBtebefcf)?pben. ^tjtiöebpsf/ Onöec bep^ent ftaenbe/ hja.0 FleBimur, fed nonfrangimutundis. <©3t
i$l Wy werden wel gebogen, maernietgebroocKen door de baren. tïeei Afem H'. Arent s α s β ου τ, Ridder, i^ban^palanö^öttte
SSifïJT" ^an Hr. jooft sasbout, Bier boben bermelt*) tnerb eer|t JHaeöt tn Den den fecreien lobebanüoilanbt/ enöetë 3ünno i54ó.fönen©aber gefucceöcmin Ratde te ten fïaet ban Cancelier ban 4E>elöerlanb tot lernbem. ®aer na ww Srrlfr^ ÖP öoo? Boning PhiUps de tweede, berïiorentot^eftöent ban fijnen heZilZm fecreten Kabe te Snuffel/ bp fc?teben baerbanföubegetefeenttepa' mesitiHflres ö2iti t. gjuttp 1572.* öofD baeecfi baerna Enno 1576. ί^ίΡ1^ K'ZiT troublen) naer ioUanbt/ enfterf mben ^age Stlimo 158?· W«JJJ ;"w»i^ «enfeertreflüt*enb?oomi$an. $anbefegBetupatonöecanöeten Cathaity.au op(|| Guicciardi-n.
PaterChrl- CHRISTUNV S ADMCHO Μ I U Sj&UOnbatt H'· Atoj
ftiaen van Claefz. van Adrichem, 25urgemeefter befcr ^tabt/ b« bé WOOiiM* Adncham, ^üim fonberltnge toa£ toe gebaen/ en ober fiUcr befen W^SSiri
£35.™ Bet »efier~ampt op -Do^e/ geïjjcfe be felfbe «ocDna|n gw» alhier. boot tot <0berfie ban St. Barberen Convent, ofte be 0tf?UDiS!K ban M>t. 55arbera / * alBi«c beroepen toterb/ maer boo?^jpr|otg^u* |
|||||||||
|
33*·
|
beranoertnge ban be Religie/ genootfaeent jpnbe m KS
|
||||||||
|
beriaten / tsf eerfl na iBeiöelen/ ban baer naer ifêaefincyt / en w^t
|
|||||||||
|
'fti)n0^o?ben) oberleben i& betuo. Sunp 158?. «"^^mabit
öuberbomis / ^n tn be ^ereft ban't gefepbe Cioofler begrauen n» |
|||||||||
|
I fan Del* x% jfy
D. O. M.
MÖNUMENTUM REVER. ET ERUDITl
D. CHRISTIANI ADRICHOMI DELPHI SACRATARUM VIRGINUM. S. BARBARE
APUD DELPHOS HIERARCHA^ Obiit Anno Nativit* DomiNi
cId. Id. lxxxv. xii. kal. Ju ui
Anno Statis lii,
Exil ii vero quo cavssa Fioiï*
α patria exvlavit xiii. Gens ADRICHOMA Veo nomen, fedpatria OELPHl
Fitam intcr Bat mos dar α fttenfque dcdit*
BARBAR&£ apudfamm rexi fine l&be firores Integra quando domi P&x% &def£ ftetit.
Afi ubi cuntfa ruêre, Fides, Fax § lura 9 recejft 9 K^inteferens fAtrio mr α Vbianafolo*
Bk Solymomm urbem Βαν ar α de gentêdicabam ERNESTO, Praflans ér memorabile opw*
Otia pertdfits, firipfijfem plura, Jed atrox Vtile Mors fiudmm fuflulit omne meum·
% toag een gcoot ^tfrift-aefeecbe/ en feec erbacen in beöewfeioc*
ψ tirttimiitepteu/ selöcftöp onber anbere2$oecBen/ infonbetljeptöet «g»lföe Eanbt/ en be ^tatit fjecufalem fêer fraep nvt ïatijn Deeft be* Jroben / *t toelcit rierujtfe met ttaertett eu af-öeelbmsen in een stoot ' A . bolumen ban fjem upt-aaet. Valerius Andreas, fo fijn 25oecs ban be ϊ™ aSebecïanbfiöeöeleeïben/ op-teiïenbeal öet geen onfen Addchomius ichrcven. 0efcf)?eben geeft / berbotot albujS t SoUtfuft jtohn ckrifiiamm crjj- ClUMi & vidi to nomine tditam Anivtrpia, 1578.12.
Vit Am JE SU Chrtfti tx W. Eunngelifiis breviter contextdm, cum an-
**χα Qratione de ChrifiianabeMitudine,quAm babuit in SynodofivcCapitulo, ut vocant, Gemtal'i celebrato an* cId. Id. Lxx. die xxi 11. Iidii. Atque buc refoxif tyrnt Mxfius, eins gentilis, in Epitapbioj tjuod vivus vivê t°fwt ~ - - |
|||||||
|
1. j
|
|||||||
|
<©δ50α luujlrè
|
|||||||
|
j$$ Befehryvinge
lllufire h CHRIS Τ O fumptum ψϊ nomen habsbam
Et■ duplici Oelphis qui CRVCE notm eram 5 Conditm bkjaceo rdiquis cum Patribus^ olim.
ExfarreBurm, cum tuba clara cancL CoUn'ice autemin diftutiendis Ierofolymitana! urbis atque antiqu'itatis ruit*
ttbus verfatus fuit, fidekmque &accuratam htcoptram pofuit; nifiquodBe* fnfo, Manethoni j ó" ld genus fuppofititiis, ut creditur, Scriptoribus3 ai An- nïo VUerbienfi vulgatis,plusaquo tribuatinterdum. Scripfit autem. Thtatrum Terra SanBa>, cum Tabulisgeograpbicis: quod amorteau&om
471. 1593. & 1600. in fol. Am, Mylius Cohniaforasded'it, CompUBnur. Difcriptionem Terra SanBg, juxta Xll. Tribus lfraè'L
Defcriptionem Vrbis lerofolymitaniti
Chronicon, utriufqae Teflamenti kiftör'iAm continent. Aique in Tbedm
hoc erigendo ornandoque variisy ut dixi, Scriptoribus ufus efi. Necjue Bügns nofiri afymboli fuêre, èquibus varii in Terram fan&nm pil fufcepta peregri- nations, fdieiterque, & ex animivoto perfedd, tandem aut de[crip[truntj ipfi, aut ab aliis defcriptam adpofteros cumgrata fut memoriatranjmiferunt3 &c. [& Paulo inferius^JoannesBeuterus, Prtetor Delpbenfis, anno cid. ID. XXL una cum Joannt Scorelio, Canonico Ultrajeïïino &pi8urcceUbrl) dliifque peregrinationem fuam ahfohit. Qu'm <$ diSius Seorelius chitatem Je- rofotymiianamex oculari infpeBione delineavit; quod ipfum extmpUr v'dtfo fe tefiatHr ibidem ±Adrichomiust hannes Godfcalci Iftrman, Belpbius, &n. Dom. cid. 10. lxI. her ihdjtbfohit &dejcripfii, tefie tierum oculatopo pulariejus tAdrichomhi Heir Pofitu» Pontus Hëutervs, (natup?!iicSe ^oon toan Hr· jan de
de Heuyter Heuy ter, &φ>Μ öefec^taö) f$s eecft getöcefi iTanonnic tor <0o2cunv SV" bmtwnnm 1572-boomnUertooebsmim-eban%umimH^' Aernhen, WW tt^t tl\U bC lBinb<*-&206beren til bCtl JSziU &\ΜΜ/ ί» «^
¥ befelfbe/öpnamebegeDangentotecb.* ^aecnatocebfjp ütmttmct
Jlruuvan öiP^osSöpgbcciïtereneban2taï)em/mbetenïaefïenftcDΨ®}w"
Gore, ρ 3to< ÏM $of ontflagim öeOöenbe / tg gaen toomn u £tr rCrupticn in' t lanor *B*xh Tb*** ban lEupcö / * altoaec W obecletim iö anno 1602, out» 3Önöc 67.gf* /♦ *«7. tgn/ toant Dï» toasi geöocen/ gelücfe Dp (in fijn ^eba*lanbfcöe gefii)^ iient(Tm / wtott 't ^upss l?an<©ofientüc«) toegen^ficDfc^^ngetupor/ ΚΓ/:±^«suflitcn4,upwnnamiböagö.^ ^ptoa^fcccfiegacftmctaHcaof
be aualiteptenbe^becfianbss/ «ptfteccnenbegeketb/ in jMOiww; mcpnfcöe/ alö mebe onfe ^ebcrïanbfcfic Ütfïórien fonb^rUng et^awn, *f. v«.jif«. δ91* in ÖP (boïgcnsibegetupgcntfTeban Emanuel van Meteren) ou» ur<n ibot^ acDepb en geeft gcföaect ,· feggenbe/ Pontus Heuteru^ van peiit, yw Αl0» -· van. Aernhem^B^ftbC gefcBiebenilTen Oltber «epfetCeWlwclbelcnre- |
|||
|
■■■
|
||||||||||||||||
|
van D ε ι ι τ. ^8-ρ
^en > en veelarbeydin de Nederlanders Hiftorie genomen>g)efibgnbebfe
gCCOntiïlWeeW totonfecivileNederlandfche Oorlogen toe» 3&aeC-ett· Boben m öet onöerfoecöen en optïeïlen ban öefïacBt-ceötfïcrcn öec $o?*
fien en aibeUjcïsefamtuen/ feecnauneuwg ennaecftig/ 3ünbe&aecm toepmgof geen fpnsi gclpcö getoee|tj al tjet toeicöe inföne gebeente, Boeckea Reenen allentöalbe ïsMöC&enbe. l^p Beeft mcefi in't Slattin öefcö?e* ÏKiSLi ben aUeenljjcB cboo? foo beel mp benenttfj ttoee (Cractaet jejS tn'c $e* OecÖuptfCÖ; al0bOO?-eer|ï/be NederduytfcheOrthographie, bat W
maniere om btetael toel tefneUen en fc&pben/ gebjucRtr^nthjernen
inöe 3©mcM Uan Chriftoffel Plantijn, in 8. alg ttieïie Öe Hiftorie der
Martelaren van Gorcum ,m bltptfclje M$mtï\l 'ttoelCH Eltius in fljrt öefc&pbingebanbe felfbegefcljtebenifTe/ fcefient totfjjn beöulp gDe*
6?upcHt te fieDöen/ * jtmbeöet felf be mpnsf toeteng ηοφ nopt gemunt. * Μ*ή- ***
|
||||||||||||||||
|
Core.ftiZt^
|
||||||||||||||||
|
b'lnöere 25oecnen boo? Bern befcö?eben 30n be bolgenbe:
Bjrum Burgunditarum libros VI. De rebus gefiis tor urn} tpiiè Valefia Fran-
corum Regum familia apud Burgundos ac Belgas 'imptrarum: cum Genealogijs ÏÏAmiliarum, quarumin opert Ulo fitmentio. Antver. typis Plant. 1583,foU Rerum Btlgicarum atepit Aufiriacarum libros xv. qui Vitas refyue α Pr'in-
fy'tbus Aufiriac'is 'in Belgio geflas continent: fübus TraB* De Vetuflate & Nobilitate Familia Habfpurgica. lbtd. typis Ntttiij 1598. 4. Otto Egmondius Xaüandia Drojfardus, in bonorem Autoris} tompofmt}
$ Armen mimerah ■> huïus l'tbri editionis annum continent. ïXILII fiVdlVM, qVod Confert DeL/ICVi H*Vf«?
LeCtorls toLLet tgdla fepe fVL Valerius %Andreas, de AuBore ηοβη, & ejut Ubro jam laudatot ficU-
tyiitur. Continuavït pofimodum idem opus, Hifioriafeceffienis Belgica con- jcripta j deduBaque ab anno c 1 0.1 o* LX 1 v. iïfque ad annum c 1 O. 10. |
||||||||||||||||
|
* Val Jln*>
in'Bibl, bei'. |
||||||||||||||||
|
Lx xv.ty ultra,foletque aliquando adjeruari in Camera Finantiarum Bruxellis»
|
||||||||||||||||
|
* Ei FrdncifcusSweertius,bisaddidit j Magna iüi familiarttasinterceffitcum *,y%t',
Chrifiophoro Ajfonlevïüioj [Hautevilla ac Bochmtij Domino, inter primas intimosque rerum Belgicarum antiqu'iffimo Regis Catholici Confiliario] excuius ore & Mufao muUa baufit pro Ηϊβοήα Tumultuum Belgkorum s ψα ηοη- dum vidit lucem.* Scripfiu perro. ' ·¥ Ftamif. De Veterum ac [ui faculi Belgio, lïb. 11. £ujbus adherents. SlT% ^'t',
Monettt veterum, ac fut faculi Analogica Comparat'to. ' *' J' 4-' *
D* Menfuris Longitudinum vett. in faciendis itineribus.
Etyma tariorum Nominum Qermanica originist
De LiberaHominisnativitate, feu deliberisvaturalibus. lbtd dfudïoan.
Kftrbergium , 1600. 4» S'tmul vero bat omnia edita Lovanii, typis lufit Copptnii, »643. fol Nicolaus OudartHS OfficiaÜs yiechlinienfis » Arnico Opt. Max. bocfenp*
fa Bpitapbium, . #0000 SI MEV-.
|
||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||
|
78$ Befchryvinge
BEVTÈRO tribmnt Batavi cunabuk OELPHÏ%
Εΐβπάρ CHRISTI Pieridumfó dicant. Hcrefik extorrefn fed agit, laqueo ante necatum
Tantum-non \ furias fic moderante Deo, Belgtcas conferiffit; rigat ojj'a Cifmdria funcit,
Vive ubi Sarchini/ mcenia Trudofoves, H*m Lucas Lucas ab Opmeer Delp.hius, bja# ftïïjfec geÖOOWlt/
vin opme« tecoccaftefijn öabecbenbecmaecben Petrus opmerus,ï)fec getrout
5cs"spoe*/t" ^nöe / oocn Dleef tooonen / toag bec öepben üecöten ^octo?/ en ijeeft
ïitftfadètt ' boo?fijn Epigramma, ofte latünfcD punt-bfefit / op be boo?-gen?elte
de$ Tèifs ütfiort'e bec <$ofïennjCKfcïje ©o?|ïen öoo? onfen Pontus Heuterus, upt*
Broeder pie- geg^eit in ben Siate 1598. boen ffltim/ bat ïjpooclt een goet peet
SpmcevT &&# / 3Ü«be boenmaetë iffaeb tec ^bmiraliteit/ toegemsbeni&omng
ban ^Spangie / tot SCnttoecpen / en ban ben boojnoemben be geuten
onbec anbece geleerbe iBannen / boo? in fön 25oecf$ / erfeent a$ een/ öie
fiemin'tfeïfbetoetcfe/mebeöeïjuipfaemöabbegetoeefï, ^öaö'tlaet*
(te (Cractaet ban Comeiius Mufius, atëitfec öoben bermelt/ nae De#
IBan^boot/ boen bmcfien en uptgegeben. *§ün ©nbec ffeïf ©fee te
^elft tn't ^iaer 1595» oub iijnbe 69. üaren. €n fjjn 25?oebec Pieter
Pieterfz. van opmeer, mebe alïjkt geboren/ Seeftna beg$aöcr£beot
bes? felfa latönfe C&onijcn ban be geïjeele fflmlt met eentge bermen
beringen en aenöangfefê in'tlfcDt gegeben.
Broeder Roe F. RolANDVS Delphius, in bUptfCÏj gefept / Broeder
«"f/μ· R°eIand van Delft, |Binber-&?oeber tot ötrecfit/ toerb bermeitöoo?
?ér-broedVc öe JWeflte ©orBo?n in fijn Theatrum Hotiandice, aüï eenfonberiinaD t utrecht, erempiaer ban iebigïjept en patientte / onber be fiBonmcïien ban fijn o?b?e/ gelijtfi be feifbe ftem ter eere in ijaerüertfi albaer bit ic#cB
^af-fc&ift öeböen gejleit ;
Μ E Μ O R I JE SACR.
F. ROLANDO DELPHIO ORD. FRATRUM
MINORUM, MODESTIA ET PATIENTIA
AD MIRACULUM PRiEDlTO:
MONASTiCARUM OBSERV ATI ONUM
LAUDI NATO, HARüNDEJV!
£TERNO DAMNO DENATO
CONFRATRES RELIGIOSI
HUNC TITULUM ET TUMULUM
MOESTI POSS.
Hofpes prece me vivus juva , mortuus juvakre.
, fc ClOtlD, CU. tiid fepsrnk A&
|
||
|
Van Delft, 789
ARNOtüüS CO RN EL I I, tüöÖjS tOt ^BClft ΟδΒΟΓΕΠ bail een Arent Cot«
feereecujen gejïacïjt/ genaemt storm van's Gravefande, eninfiinionK* ««^.«η
fjept boa? fijn ^ubecg bupteng ianbtsitei: gbtiibit gefjoubentot öet £?n feerfte pebtcö-aniptbet<©erefo2meecbe«eligie/beöbenöefijnectlïcberoep JSf&Pr·. ge®enmiieücccfietotjpcancueniiacl/cn fijn 33aöer bier te 3Mft dikamende. inoen 3Jace 157$· eencE aoinenbe befoecnen/ i$ aibaec beroepen/ en ferstadt« mettoe-fiaenbanbe tserta ban jfrancbenbael gebleben/ tot een ban ö'eecfie <6erefo?meerbe ^ebtbamen fijner ©aberlücae ^taöt / gelijn tooo?-öeenen in öeEöJïetó getoomd %> i# gebjeeft een $fêan ban feet *i«# *„* ccoote geleertljept en toel-fp^eeciientöept / ttptnemenbe pbertgb in ben t. 45°· 6oDg-bfenfi/met te minfeerneberig&/en ban öem felbenalepn ge* boeïig j foo bat fjpniet alleen fijn geöoo?ie-pïaetg/ maer öe geïjeetó 6erefo?meerbe Éerctt ban ^öllanbt tot een rieraetftreebte/ en met eenetoteen fonberlingb boo?beelbienbe/ boo? fijngebuprigenarbepic irtbetbeftecBtenbanalleKeccnlötBe 3b)actgi)eben/ gelijcö Sp in^p* noöaïe banbeltngen beeltijbg öe boo?naemfte pïaeté befeleebe/ al# onbec snoeren felf in bet ^pnobe $ationael/ geïjouben tot ifêibbclburgb / in öeitgjare 15 81. * en anberen meer/ tot bat tipepnbelöcb booj ber* Ts,et ón/ieUe moeptöeit upt-geteert3önbe/ inben$teereontjïapeniif/ ben ?.§iunp x"",w'·**· teg iS aersi 160?. fijnö ouberbomg bet acöt-en-büfttgfte. Ma fijn boot tëöpijetClaffiiSban 3Wt en^elfïanbt/ om fiinboo?trejïijïiijeft£ taille/ uptgegebenfeccnec25oecBSföen/ genaemt Chriftelijcke betrachtingen der Geloviger zielen > over het Gebed on- Boeekikeni
fes Heeren JefuChrifti. Mitfgaeders noch een aendachtige Meditatie beibhreven' over de drie eerfte verfen des derden Gapittels, vanden eerften Brier Jo- " "' hannis. ï©aerinmenbebonbbatbefeb?oome|Banl}embebïptigïjtöabbe/ oordeel**
5JM alleen be reeïjte oerren ban ben fin be£ ^epiigen <ö5ecfig / foo in be over, mitrs*. Wbenbeg^epugen SUpojlelsS/ atë in bat öeerïücbe en fin-rijene <©e* frs lof vai* «b/ toei te treffen en tipt te b?uc&en/ maer bet felbeoocft te boen met ■ Weg.uameo?öeninge/ meteen gecierbe/ Keflijcae bloepenbe taele/ Niet öebjecalöcne manieren ban fp^eetaen/ enbe boo?-al met goebe ep- öene buptfebe tooo?ben/ baer öp een fonberlinge gabe ban ijabbe: τ&Φ bJegentie gemeente ban «©elft/ bieDeminfijnp?ebicatiegetoenttoai «R getoeeff te Sooren/bit 25oecögfien plegen te öouben atë een Sutoeel/ «t een gebenca-teecben ban baten getroutoen berber en Eeeraer / bie meöe uptbaer geDoren toas?/ ais bienenbe Baer tot bermeatoinge en "ttbeifcbingebergoeberonbertopfinge/ ernfïige bermamnge/ Wti* J* fciicaiTtnge/ enbe liefïijibeberttooftingen/biebeeobsaltge man «en Üaer ïteben bicftbJiliS in fijn leben / tipt ben b)oo?be 45oW (foo ban l*n ï^ebicb-ftoel in't gemeen / aliS aen een pgeltjcb ban Bern in't Dpfon^ °ec/ totbo?benngefiaecbec<©ob3alt'gbepten faligbeptgebaen^abbe: jf ant getotffciijcb alö fp ben fïöl enbe aecb ban bit 2&oecH0Ken bjelaen^ Pwbten/ foo lieten fp l)m boo?flaen bat fp noc& fijn? ewjiigeepgeri <ö5ggga 3 tooo^
|
|||
|
790 r Befchry vinge :
tooozben en treffenbebermaningenföneclebenbigBeCottge wet ïiaet
ooreii aenBoo^öen / foo natupsUjen fcïnjnt fijnen pberigen Cteeft fntiefe
betularinge af gebjucnt te toefen / ï>at be felf be een beelö baer ban ge*
• Γ,^ββί η nomu macÖ toecöen.* 9[n boege öat Arnoldus Cornelij, Bebbenbii ttt
Zi fön leUen gBetoeejl Baren Eeeraer boo? mibbel befeg 25oecï$neu£/
den bj a, fuifje nocij beeie laten i$ göcfcleben na fön boot* $ocö fön banBem
n/eiflaZ\o*r ^es Predicatien over het Lyden,Sterven»ende begraven onfes Heeren
tetboecky* JefuChrifti, vol aendachtige en Godvruchtige overdenckingen, door gifitlt* den f elfde aende Gemeynte tot Delft, gedaen in den Jare 1603. welcke hy in de latijniche taie hadde te famen geftelt, doch door een ander in 't
Nederlantfch fijn vertaelt.
sijncontrc- *&*(*$ toet-Beminben JiBang Contrefeitfelen ffet men ηοφ onöec
fevtfds ia berf$epbe boo?name gefïacöten / gefcBilbert felf boo? tien ftonft-rijc* schiideryeo fecn ijBtcreüelt/enöc$ifelfseiöetletttfctpuïen. <®ob Beeft W.l. Delft Ircnt· baer een p?ent ban laten uptgaen /met Dit ow-fcB?tft: Umoidus o- mly t Ddpho'Batavus, mrbi Divirri , in urbe Patr'ta, Minifler prtmartus,
jEtat.fu*. 58. Qbüt 16.05, »nieöe bit latM$toer£ baer onöer.
Jtiicφ* quiOelfflis rigidmvirtutis amator
Sufiinuit f>ur& relhgionis onm.
Pavit oves chrifli 9 vigili molimme curaws fmpia nefcabies tangeret ma gregem.
Jj>uem dm celtflue hmulfit fliumine lingua, Infliüans puram cum pet at e fidem»
t&ttitwsm«: $οφteageenWbenaetbangeöoo?te/Cornelis μ α τ e-
tfhcf Admir; L1EF de jonge, een ban b^cecfïe 25etotntf)eiiDcren bet aeoctro'
peerbe <©oft-3Inbif$e Compagnie ter Camee Sotterbam; een mw
foo in Ürögg-faecften alSBanbelinge ban Uoopmanftïjap toel w&
ben/ aen toten 2flnno 160$. Bet opper-öebelBeöbe^BapoberöertijiM
benoflelöcHfle ^toepen/ al ηοφ opt naer ünbien uptgebaren toaren/
op gebiagentoierb/ en bie ftgB mbie toaerbigBept aW Hömttnei 100
biomtjltjcHgeaueten Beeft/ bat Bp baer boo? be funbamenten ban me
M Compagnie Beeft bebetfigt / gelöcft boo? befe t'fpner plaetfe 10 aen w-
; ?"**tvtn toefen.* 3©e£Balben Be niet alleen/ Bteronber be bermaerbeti\*w
*'614' $tabt met groote reben geftelt / maer ootn W be nafeomeïfngen tw
toigfj gep^efentetoerbenbecbientBeeft» ^entöötbanfnnwneog
tseimponbenent/ bocBnafüntoebet-KomitigBP te ^otterbani^ η m
Kegermge beroepen/ en Bet 25urgemee|ïerfcBap albaer bemeet ιρ»
iie/^Bpopbe tonc-öeurte ban bie «^tabt/ gecommitteert ter berg»
ii^unge ban b'^biJloogpos: peeren Staten aeneraei.
|
||
|
Γ
|
||||
|
van Del ft. 791
|
||||
|
WiliemCiiep,(bolgenggetupgebanGouthove)geboren willcm
te ^elft/ toag eerft ïïaeb in oen iobe Dan ïlollanbt tot Utrecöt 1571 · c» kP c™- tnbesSÉaergbaeraen/ toecö öp i^aeö in ben gcooten ïïaöc te jHSecije^ «»« van lelt; totbatüpSCnnoi586.banbaeromroepentoier/totCanceitecUan Sr"". öen^obeban<iMberlanbttot föoermonöe/altoaeröpjïetf 3Bo: 1610 m0nde. ouö snnbe 75. Saren.* ffyptoas een trefUjcn $oeët / m upttopfen ee* * £*«" R mge £fi/£r4w»4M}0ftepunt~btcDten/ bp öem uptgegeben / en onber "«♦ anderen oocfe een boo? be iiftorte öec aoftenrjjcBfe $o?ften boo? onfen ljoo?-gemelten Heutems, Die befen%er€anceüer/ boo?inujnboen/ mebe ernent / a(sf eenbieïjem in batbjeccïibefmlp [teefttöe getyacfjt, c o β. ν e L ι ν s G R o τ 1 v s ï (na gDetupgentfFé Boxhomi) te
®elft geboren 2Hnno 1546. in fün jeugt eerft te $ari# mbe^öiiofo*' ^niz ,,c Λ m (en be forten feer naerfiigïj getoeeft 3önbe / Ijeeft baer nae tot %°^t €>?ieanö met geen minbec pber gefiubeert m be ïiec&tg-geleertDept / de Regts-se. bantpaec ftptoeber gefieect3önbe;i3$ï)p^nno 1575- met gcooten lof lemheyt to« en eere bernoren tot eerfte f lofeffo? in^ SSecDten ban be $teutoe %ta* Le>ds^ öemtetotHepben/ aenbetoelcReDpbeeïebieniïen Debbenöegebaen/ ipnbelpalbaecoberlebenisioiibenbeffaec-bagnjn^geliooite/toefeni beden 25. Éulp besfjaerg i6io.en3önbenuboo?befeiSDe-maelReaojr Magnificus ,banbe öniberftteit- Mp tóass bpbe gcleer {te jBannen ban fönen tübt/ en mfonberftept juftusLipfius, uptermaten aengenaem» ®aer en fün ban 8em toel geen fcö?iften in b?ucn / maer Boxhoi η * ge* y^ne* mpgt/ batter onber be J&jinben ηοφ beeleberufien/ beburgerlDcïief' l6u «tïjten aengaenbe/ bie ober-toaerbtg jönin'tUiDtgegeben te toerden» ©nberbefe bierben gefpecificeertt Commemar'ti adlibros iv. ΤηβΐΐΜΪοηειη luris Chili**
jidprtmamPartem five libroï iv, priores Digeflorum», Commmaru& Obfervatioms Feuddn; itwltraB.finguUmïHdiffmn· tüs Fmdorum α Fcud'tsHollanditis*, ^eHr.Mr.LEONARD de ν o o c η τ, toefenbe f ênftonartë 3?νί2£Γ*
tofer &tabt/toierbiu'tlaetftebanben 3!are 1588. alg tfimbaflfadeur torBereenigbe$eberlanben acndeiiomngtnne ban «Êngelanbt/en £# laecsSbaec ha aen ben honing ban ^cöatlattbt gefonben.* w *ί#ΓΥΧΧ f toa# een groot öecïnss-geleecbe / en begtoegen toerb öp naermaetë tot 47 a> en y '4;. «netteer m öen'öoogen^abe in ^ <0?abenDageber&oren/altöaer . ÖPfterffeerfubetelücö^ij*. H'Sasbout Vosmeer , Sïfentiaet tnbe mïiïJWfflMtë Hf· Sasb°««
ItiTcöopbec^ïjtiipuenfen enbeötrecBt/ mitfgaberii ©tcanti^ ofte l°^^i(m ^taö-öoubecbanben^aujs ober alle beaaereenrgbe ^obtncten/ toa0 fchop ™ mee mebe te ^elft geboren upteenoubHagiiïraetgi-geflacijte/ fijn ucred^&cj «abecbaa^ Michiei vosmer, Slaebt 0n(€refolier berer^tabt 15^7. * ge*
|
||||
|
L
|
||||
|
79a Befchfyvinge
stfwtitaen te familie Uan Sasbout, toelcöenaem tjattoubts* mft m
een <©oot»-naem/ en naöecïjanfc toceïe laren ooft tot een gefïagtg-naem mmptlit 5önï)e getoeeft / in oefen $ecög-25iflcSop garen <§oon / nu fcjeöeromtoteen^oop-naem toagUernocen/ algtefienisS inöeip* <©?atie ober fijn <©oot geöaen / en in <©?ucïf uptgegetoen/ öp De toelcöe W (naecgetooontetoangcoote fBjerfonagtesr/in gualiteittoanöaeciooe •üik-ortóe. ^mptenenöeöieningen) oocft niet anbergatë met föulw-naero ge* noemt fïaet; onber fcuf öanigen (Citel: ORATIO FFT^E Β R IS>
IN O Β Ι Ύ U Μ
ILLUSTRISSIMI
AC R E V E R E 2^D / S S I Ml
D O Μ 1 Ν J , D.SASBOLDI,
ARCHIEF IS COPΙ Ρ Η IL Ι Ρ Ρ E ?LSlS
ÏT ULTK-AIECTENSIS, NEC NON HOLLAND!^ ZelandUt eifdemque unit arum ai'quet't'duel'at"urn provincwur»
VlCAIill UFO STOL1 Cl, <3W
Hierin/ toeebfijn gefïacfjt/ mitfgabewf fijnebeugben en geotegaben
ban becfianb en geleertïjept feec öoogö upt gemeten / en alle fijne gocbe guaïitepten feecö?eeb geeictenbeert; 3jjnbe gebjucftt tot Ceulen/ tnt Srif-fchrïft Sfaer: 1614. intoelcn^aecïjpalbaerii&oöecleben/ enöegrabenmöc Cloofter-ftecc&toan ö'«aöfecbamen/metDite?af-ftfi?ift/ inöelBMP? fïaenbe/ feerftoftelijcfttoargult, D. O. M.
ILLUSTRISS. ET REVERENDISS. D.
D. SASBOLDO VOSMERO DELHO.
ARCHIEPIS: PHIL'IPP. ET ULTRAJECT. f &·
DERATAL AC RECEPTAR. CIVITAT. BELGU
VICARIO APOST. QUI Ao. DOM. JVLD.C. xn»r*
V. NONAS MAIJ OBYT, TIELMANUS VOS-
MERUS FRATRI OPT. MOESTUSFECIT
IN ODjEO, ABJPSO DXCATO. &&*
|
|||
|
van D e t t τ, ^^
M^M^W'^pmbanmfmmi0u6(imttiimt met bat ba»
tre^asSDoutertonbeceen ^cb^-biffcööplöciienöoebcnlïaf/ fieöOen* beftin ac#t auactierenbaer nebeng / atëeerft ter cecljter-fpbe Vosmer. Heuvel. Eynde. Rodenrijs, en ter fïittCitec Sasbout. Burgh, JCtoffea
Santen.
Jacobvs ErsDivs, alta# Joncker Jacob vanden Eynde, Iöiicker Γι."
^eec ban $|aemftebe / Capttein ten Dtenfte bec Bereenigbe Seberlan* «ob ™nd«»
ten / l|tfïocp-fcD?pber ban ^eeïanbt / toajs/ bolgeng gSetupgen ban „K £ hT? FrancifcusSweemus, en Valerius Andieas (Depbe nauöeurige onbec* ftory-fchry-
foecïteriiber SebeclanbfcDe faecnen) mebeeen Wbenaerban geboot «r*
te** ÜP öeeft getoont bat öe geleectjöept toeï nan geboegt toerben öp be ,to,,., 3Bapenen/ en bat be boo?naemfle berrierfelen ban een €beïmanbe*»,«/,.·}«. iïaen in £et famen boegen ban be felf be / toant ï)p toa$ ban feec grote «■ ™. ^** ïectuce/ enuptfteecöenbetnbeelerfianbegeleectliept/BeEibenbe onbec3'*4 ρ*4°5' allen befCÖieben tn't latön / de Hiftorie ofte Chronijck van Zeeland tot
het jaer 1296. in toelcnecs* fcfjipben / tot groote fcfiabe ennabeel ban be, Βοίί! ■
%kfljm$tg bec $|tfïorien ïjaress ©aberlanbg / ïjp ηοφ fong sönöe / ίίΚνϊ* tó ban be (Ceeringïj gefio?ben/ tn't üaec οη£ peeren 1614. op ftm %ip$ te ï|aemfiebe in ^eelanbt. <£n öoe.-toel bit toeren boo? be ontp* ötgfie boot nocö onboltcornen toa$f gebleben / i$'4 felf be eiïjter nae fijn boot/ boo? lafï ban tï€üi SBog: peeren Staten ban ^eeïanbi boen ^?ucBenenin*tïicBtgegeben/ atë niet Degecenbe bat foobanigf* em Sntoeel ban ïjaec outöfpt tn't beröurgen foube ölpben» $orü öeeft ÖP gefcïpeben een 28»oeciu'e/ de sdtaihnihHs veterum, aengaenbe Det onnfen bec <® «ben / *t toelcn Dp ijeeft op-geb?agen aen bien #öeniy bec Seleert&ept jofephus Scaiiger. feptoag mebeeen boo?tr*fï!Jc&fpoect/ öelücR Dptnïatönfebecfen beröanbeït Beeft/ beDalbenbeHebeclanb* m ©omogen / berftjöepbeanbere materien. Poemata ab eo reliEia., iditaque Lugd. Batav, 1611,4. in tjutbusj ΝαβΌ-
tien, & bsïïi belgki lik II, Mars Exul. Senatus Convivéis, Nugarum lib, J. . Scripfit ö" Epicedhn in ACerhum Jdni Douf<e funus, vaode'r Meer
zijnde Raedï
Hr- Piet er vander Mor., böïgertsfgetupgem'ffebanüout- S5?„v"hÓi
™ve, jjiec te ^elft geboren / * m$ eerfï Raebsf-ïjteec in ben ^obe ban Cd, en ver- poilanbt 157$· entoerb Éntto 1575. ^enftonacitf befer ^taöt/ na rocht/ijadc öatöem/ besê $?efïbent£ ban't boo2f3 feof/ boenmaeiif bacecenbe K*c*i? " Waetfe/bolnomeüjRbja0gebefereert>aecopfcDömtefïaenDetber.ö;^^ fan Grotius, onbec Bet Comrefettfei in p:ent ban onfen $Dr* peter beki*d.a, «anberileerfïaenbe/ lupbenbe aibu.s: ï^onL· Sic FETltrSflc orafenexiJMERANyshabebat, S·.™1
Confilium VELPHIS, eloquiumque fm*\ *9«**,f*u*.
|
|||
|
ήφ[ Befchtyvinge
Prima ïuratogtfapplex cum detuiïtM
Erubuit celfi mente repulfus Hone$. γ ATRIA da vernam. Ί{οη reddereïunmgxvU
Civibas: ipfa, Oomus Cunafimper er at. Htfg;, Grotiut
**■■-· f Mi mmftmmmiftm*. m^^^m^ 1616, enlietnaee»
tSS& agSwnAb hmvanderM
YoOïus onïset Detm
ffl* **, i&* w*&, efi yANDER-MEEWS: ró·
Jguo BaUvi gmdet Curiafanffa viro. linguas edocuit Ci/llemm, Vraniéque
Sidera, Callhpe carmmajwa Thema, WSTlTIzM vindex, at CO MIS moribus 9omM0
StMVlTtAM exofit, fok SEVERA probat- Gtr. Joh, νΦ**
<$rt&efe*W!*« baec ty/ Stvtn no»f*vl, battf: Gefeeng Jna*
niet wreed. €nnOC| JtfHja&cwitm, öattfi Door gerechtigd en bdeeftheyt. |
||||||||||
|
MKMichid
|
M*CHAHL*ós*Biivs,r.C. 38«*« ttjtt Sasbout V«-
|
|||||||||
|
Veim.«„ meer, «Κ^ΜΡΦΟΡ^ΜΟΙteniWlt/ «l&*^^δ&
««fgAdcr ft^^eonuan^oeöec Adam Sasbout,,ΜΛβ^Ρβ üjne ich«£? neeft / toelcöur^ leben / atë meöe een $pot<W Uoo? fnne fiPin y*
m' Mï>töeöet»enfieeft/ met öefe mum . K/M ΛΛλ?»/ $*ƒ J« tói , Ord. Minor urn Ihtohgr. . χ g f . ;
Refponfio adverfuf calumniam euiufdam de Sasholdi ScrtpUï. c«" *
* mm atoerft ïjeeft ft> nocD fcn9 art* /mS^S^mt Wt
trttfento't latgn/ ft ?w ment ban te <SMm m «g^nö* IfcDt ceb?acïjt Dog ben Bonjt -rricfcen Wflem^SiSS w** t^lmtoecpenöp pantDni57e.in'n,r* f^öTfferittMaüenjtt " *—- |
||||||||||
|
öetebermeeïöerenenbetöetecen/gocJboo?rono^W
toeeeaettebentf. «ρ Beeft mebeöefdfeebenbe ^^ymm* * s/rt *»» ve Vrouwe ten Oude KerCke alhier, voor-henen Jea»eg" ïawnftaW^
MM,-.41 feffO? Boïhorn, e<WCtal*Of 9»>mebeWfigSSgffiSff»^ **· iengaenb* Wtatfatf ww befe* #tabt/ φ wewwoew w w
|
||||||||||
|
?an D £ ι· ι τ, 5$ f
ftt tiefeif boege: JtieUut infuper de Patria urbis mipiMifos nwnibilmt.
morm prodidijfe* %ui commentawlus fi typis mandêïus txfiaret, mcrtdibilt ilBu efl s quantum ad iüuflrandam urbem ham , m^m Amkumttm eiui truendam conferret· Emimnt igitur tandem in lueem, qui tuf modi cimtlta ad- fervant, & feno eogittnt % nonfihi tantum hécfcripta ejfe,fed rei & gUrta* public*** 3£at i$ ί Men feit daer-en-boven dat hy eenige aenteeckenin- *3**Α.·τ4<φ gen na gelaten heeft van fijn Vaderhjcke Stadt. 'twelck by aldien'c ge- '· **T* druckt ware, 'tis ongelooflijckomfeggen, hoe vorderlijck het foudefijn om defe Stadt te verheerlijcken, en hare outheden op te halen* Laet fy*c dan eenmael te voorfchijn brengen, dewelcke ibodanige fchatten onder haerbewaren, enlaetfy ernftelijck gedencken, dat dit niet alleen voor haer, maer ter eereen glorie van't gemeene beft gefchreven-is. ©OjS* mecug i$ gefloten in't %m ons* peeren 1616. benfefïienben bacfj
hm September* Womer van Gouthove, f η fnn lüft ban be geïeetbe ban lolïanb/ $c. ^0«
noemtmebeeenen Joanhes Hagiuï, geborente 3&elft/ Die H*s^- itefc&eben / en SCnna 1616.· te "®φ&φ boen S^ucfcen Beeft /Bet tt 2&0CCÖ genaemt: · !,v"*eW' Den Luft-hofderMedicynen. **
$0CfJ meït ben felf ben Gouthove, ban Τ11 χ, μ α ν Vos meer, v Jif'^viJ
eeboren te ^elft/ Etcentiaet inbe<©oböept/ enbe Cenfeur óftebift* fitateur vaot tateur ban be 25oecfien te ^ueftcn tot Ceulen 2Cnno 1618L* <©efe Boecken te bjas jonger ?5?oeber ban Sasbout vosmeer, ben 3terbt£ -mfftljop/ £βΛ. f. algs mebe Michaei, öepbe Bier öoben bermelt. a2*, · r' CoRNEiius Pynaeckee,I. C. bttrb bp Sweertius, en corneiïr
ooen Andreas, gefleltalss een ^elbenaecban geboo?te 3· maer Gout- JJgJJS
hove, fepö öatöpbp 3Mft geboren tss / miflcüien ban in't Φο?ρ be felfbenaem boerenöe* Snfun ieugt Beeft Bpbeelgerepftboo^anc* *%eiint n* rijen en ^uptfïanbt/leerenbebeelerDanbeenfelf ooft b'<©?ietttaelfcöe ^gj*** talen: t'B«P3S nomenbe/öeeft ftgD felben eeeft tot be p^actöc ban regt^ bo?bertngögeappltceert/ upt toelcöe functie Bpinben^are 1598, be* roepen té tot $?ofefl*o? in be iïecBten tot Eepben; en ban baer toebeet öminbel&eutoop-gerecBteilcabemietot doeningen,· tot bat BP «pnbelöCB in ben üare 1622. doo? mtyi ban be Staten <ö5eneraelbec ©eceenigbe $ebeclanben in SCmöajTabe iö gefonben/na Α lgiers en Tu- «is, ban fcoelc&e repfe / atë mebe ban b*3tfricaenfe faecuen tjp oocn w* «Jesf gefcB?eben Beeft* ^e 25oecuen op fün naem uptgaenbe/3ö» befe: Jura (ff Pr'tvilegia Militum ex varijs cotteiïa.
■Andree Facbinei Cwtroverfig Juris > Ctnturij XIIJ. juxt4PandiSlaruns
Jtritm d'tfpofitfi irtviterque dtci/ξ. Anno 1619, 4. |
||||||
|
wrtïV ι
|
||||||
|
A*v
|
||||||
|
79:& Bfcfchryvtnge
ϊμ<λ ijnfi?. Jac ° s Ja ν s zo o ν Gr as w ï ïj cke t,m$W&tmt Boot*,
icreformcctt mtffcöienombatfönBaber jan lanfz. Graswinckd, (Ctefotict Wee
Gemijt. ,§ tabt/ eertptsï in öe 25?oubjecte ban ïac ^öooé / öotfj nabetijanb fut»
ttupttooonbe; toageeniBanfupiï metban uptfteetnenöe geleertMt
maeiv geinen ben 45obg-geleeröen Dionifius Spranchuyfen,banhem
oetiipgt / een öpfonbec ejcempiaeir/ foo ban J^cöjtgöept / ^oöëufjcut /
^acDtmoebtgDept/enbemeecanberebeugen; be£ top be fejftobe
fpng lebend BierHojtelijcft fullen&p eendenen/ upt fmlw "Bmüm booj ben gemelten Spranchuyfen, bt'en-aengaenbe uefcï)?eben/onöec Mï\ tptel/ ban denDelffchenlfraëlit, ofte het ieven van Iacob lanfz,
Grasvvinckel, geboren Burger en Jnwoonder der Stad Delft ι 'tfcueltfi tififi S* ttocB töi n^fn **itn HtlwftwcBi; We- »m ηοφ maec fefïtm
«nfiÏGod..f fwnogö 5Unbe/ t/t gebeurt/bat/ W neifens anbere jonge Iupdm
vruchtigic. f «D gaenbe betmaeenen/batrenbe met een ^cDuptje na ^elfógaeul» /
,*e^ m;t toebcc-ffeecen Bet feif de ^cijuptie ty toe-bal / met al Bet jong ge*
felfcBap t$ nomen om t^fïaen/en atë alle anberen upt Bet toatec ontftQ*
men toacen / foo toojb tetiïangen lefïen / üacoö 3ianf5. alleen Ueimifi/
elcn een gelobenbe öat öp boo?feecnet· onbei: Bet ^cBuptje mofï toefen
wrfmw/ bocBBet ^cBuptfe geneert toefenbe/ geeft men Bern ηοφ
JebenbtgB gebonben/ 5imbetoonberlijcii enöubenallebectoacfitmoïje
boo?<6obt£boo?ffenigBept betoaem Utiesboo?i#g|acoöf anf5- tot
foobamg een m-neee genomen / bat BP te recfit öebencnenöe en ter Oer*
ten nemenbe be pbelBept ban be plapfiecen teft$ mmm ι b'onito*
v&tr!?n ïwmenfcBelöciieJebett/ enbe öoben al belief be en foge^otHS
pbec ben Stomen menfïBe/ bat0p banbietübtaf alle bebagen föaec
toanbelinge foo Beeft gepaffeert/ batBp toette recBt geBouben mocBt
toerben boo? een toonbec ban ®nen tjjb i een ftloecït mactifön ban <0oö'
faugöept met genoegfaemBept/ een ïfêobel ban een beugbeP/teoom/
m[ingetogenieben/ toaetbigBomaltötgeBeugttetoecben;een leben
t toelcïi getoeefi W foo öetoomt / en onbec fuïcfeen fcnerpen Μφ ι bat
m be bupfenfie menfcDe niet en foube geloben / m toaere be ganfcDe
^tabt ^elft / te fênen tijbe ι baer ban genoegfame nenntlfe ijaobe ge^
Sifnoöver- öab/ enöponfeoubelupbennocBin geöeugniffetoa^ gcDleUen. €w
wderiijcke fïelpCB foo tg ÖP ban bat oogenblicö bess tiibiS bec toerelö al lebimbe af
SSr'P^" f Mtmttem nabecöanb nopt pmant uptiio?iitg iieeft firn
«name laccDett j nopt onbertogen. tooo?b Deeft Dooren fpzeeclien r nopt ber*
vtooninge, gcamt of ontfielt gebonben boo? eenigfj ongelöcn öem aen gebaen.
3©anneer fnne €>ubersf be ^ouloecie ban be ftupt berlieten mtte gin^
gen bjoonen in een feetnec^»p0/ (iaenbeaen b'ém ^elft/ i)at \\&
becöanb Detooont i$ boo?be%ei: Peckius, gelegen tuffcBen beiup^
fingebanbe Öit-meefiec Ryhoven,enbanbrGravinne van Solms, fOO
mft oocïi ïjp lacoö lanf*. albaec in een feecfiec Sdcötec-Btipsf W ϊβΜ
mb«nöi^b3ootteö/enije^oa^0ipbeni»oonetton0^öi^in^ |
||
|
Van D Et ft. 757
§m fonber bfenMnecDt ofte bt'enft-macat ι ofteeem'g gefeïftDap ut
bMeiö/ebena$eim€remijt/ mem Ciapfenaer/tot benepnbefijng lebenss toe·/ boo? Hm nemenbe atëeengoeb SWfctpel te p2actiferen be ïeffe ^alOincnSV diefigh af-fondert, tracht na-wat begeerlijx, 'hy ver-
mengt figh in alle beftendige wysheyc* ^n bte eenfaeittDept fkbe !}ir*J7v*it f, ftSö tot een ongebjoonlrjc&e fïcengtgöept beg iebensf: ^ja foo baec ee*
nige menfcDen op aerben Dun bleefcij ïjebDen getucDttgt/ geömpfl: en iilietoeelbeonttrocöen/ Sj> en# onöec De feifbe niet getoeefï b'albec* mtnfïe» $yne Meoecen toaren feei* eenboubigO etiaonlgfó Dinneng $vif>e kiedve 0u?£ / bocD op be fïtraet fiomenbe baei* lm W figD feïben ften in een ge* fpyimge, *«^ mepn öucgetlöCfiOa&it/ alleen eeclic&ifêan Detaemt. Sn fpijfe en n^htru*v bjancö i$ öPfoofoöa* getoeefi al.öbe fo&ecDepb feïbe; anöermitetge* tooon sijnbe teeeten / atëbsoogü^obgeïirupmelt in een ^cöoteiiïen/ enoaecfipeen-toepnigssiienmaesf gefcö2apt^ atëof meneen Eeeutoerfe m een BopeDabbelmllen boepen. fijnen baancöentoag geen anbec ai# 3lep. 3£at DP 'tfebectfijn 18. <Hmn eennanne^iecö/of pinte 3©Ött£ gebjoncnen fouiie Bebben / en toeet men niet» <©elöt6 men me* be niet en fcoeetbatDP een ponbeften ©leefcij/ ja een Cptgenboo? ftem felben Beeft laten ïtoocfeen» g^aee en toag in fijn ganfeije §up$ geen 25ebbe/ geenïiutTe/ geen €afel/ geen iSancfien of biergeljjcfie; al* leenlijcn SabOeDpeene^toel baetopBpbess baegöfat/ enöaee in ip öeg mtljtëflfep/ btoergtegen fijnöeuc aenïeggenbe/ metfünbeeneti pp een bmtïm .^uss fïiep BP '03©inter^ foo toel etö &omer$ / De^ öalben bat BP '0 3©intecjS een tefi met een fcoolt je bup? onbee fijn beenen fettebe om niet Deel te becfïpben. €en ongemeen erempel/bieegelnïi of boo?of na be&tabtSMft niet gefren Iwft. €en fpregel ban oot* moebigDept en becfa&mgeföng feifgy €bocö aengefien öelicBame* löciie oefeningen / öeftaenbe in bafïen en toaecfeen / in't omDouben ban facpte ftlebeeen * en anöeceongeoo?Iof be bingen/ na Bet getupgenitf *^,rt.« m ipoiiel^toel eenige nuttigDept Beeft/ maecnietfeec gcoote/* ia *|T**"*tf oociibjclfianmisSB?upcöt toecben/ infnperflitiebecanbecen/^ en tot !>./, « wtf ban be3ieie ficecöen / foo &e&oo?t onbec a«e CDJiflenen be <0ob*«, ί',' laitgïjept tn öoogec acDtinge geöouben te toecben / toant de Godfaiig- «eyc is tot allen dingen nut, hebbende de beloften des tegenwoordigen * irim i,fc
en des toekomende levens .* (©bec fllïClC geeftbefe SaCOÖ 3|anf5. Ut anbecejpbe/ om fünfcBulbtgebanc&iiaecDept aen^obtteöetopfen/ . &"JM«a<*-
Ö002 alle geefieiijcfte en ItcDameltjcöe toelbaben/ en fpeciaïüft boo? (m S'm t0" ponbeclrjcfee berfoffinge tipt Bet p^ffteïbeiS bootsi/ aife be bagen fijn^ Godvr'ucht^. k?c\\$ üetleeb ten bien|ie<eobtif/ en om <0töt$ bjtlïe ten bienfte ban Uvcn2 p eben-naefien. 5Cile fijnen Danbel en fcoanbel toasS foobam'giö/ bat g se mtaüehjcn fionbe Oefpeuct luerben / be tyeefe en lief be <0obt3i. ^ctiMao^bbaiibeiiComngen^opDeet^abibbja^funiïocB.cegeLj *?/1* ■ jek hebbeden Heerealcijtvooroogen,* hertelyck lief heb ick uoHeer ·»/?« ί»";2-
&yn ftercktej de HeerismynSteen-rotfe. myn Borg, myn uythelper, öv«fttti%H |
|||
|
9$$ Befchryvinge
myn God, myn Rotze j op wekken ick betrouwe; myn Schilt en hoort
*ΡΓ. i8.» 5. mynes heyls ·, myn hoogh vertreck.* Hoe fal ick den Heerc vergelden *pfiistu allefytieweldaden* enfooboo?t. t'^upsStoefenbe/baer lag BpmeefÈ
sijngeduyr- uat tijbt met gebogen urnen en geboutoen ijanöen uptgefftect / boo?
ffmhT,,a ben i|eer fijne gebeben / en bancufeggingen/ nu en ban met tranenfe*
■en sc ed gtetenbe / geltjcu men meermaetë boo? be fpleten en reten ban fijn tem
en toem|ter geften Beeft, üa foo gebuprig toasi BP in ben gebeben / bat
menepnbeUjcubebonben öceft/m befen jacob janfz. 'tgene Eufebius
fcïfêüft ban iacobo den Apoftei, nameïjjcu batfpne unpen enbe elle*
Bogen bereelt toaren aus Boo?n / ofte a$ be trnlte ban een Ifcemel-irfer ,·
boo? Bet menigtoulbtgB ballen enlangtopltg leggen opbefelfbe. ©au
Bet btbben op-fiaenbe/ foo begaf öp ficB tot Bet lefen banCoogïte^
ItgB 3©oo?b / en oocn ban aubere fiicBteltjcue SïutBeuren / foo bat W
«;ïn -Bibio. W* minber alleen toas / ban toanneer Bp alleen toag. i|p Babbe een
tbcee. tamelucne Maarte / bis menota fijn boot met papterïienss / b?aetgen0/
tout jeng / fpelieueng en anberfintss feer boo?-teetuent ID^eft bebonben/
jatoeele berfelbefoobiCBmaelbooMefen/ batfe tennaeftenbpöoozjto
ten toaren; toamteer BP pettoeg lag rt geen Bern beBaegbe / bat anno;
terrbe BP aenftontjs / op bat Set föne memorie te beter aenbleben fw
be; bupfenben papietHensS bonb men bp Bern / altemael beft&eben/of
met uptlieeceenbeplaetfen ber^.^cljitfture/ ofte met betueeglpe
gebeben. 3£en publtjcuen <ö5ob£-bienit en BeeftBp oocunietterfupmt/
«pdi-dienft. maer gtngbeelteftertfeen/botBmeeftbegabonbjS/ ombe$?e&itatte
te Sooren / bp be gemepne gebeben be fpne te boegen/ en anbereoefnm*
gen ber «©öbfaUgfjept toaer te nemen. €en reguarbe ban fijn eben*
naefïe ( öeeft BP ftcBniet min «5obtb?ucBtig geb?aegen/ Öemfeibcn
foo niet op offerenbeten btenfte €»obg/ bat BP affcBepöenbe ban a ie
menfcDen / be lief be tot fijnen eben-naefien ter fpbe gefieltfoube \w
oen: ffêaer gelücube ^onne Baer licBt/ foo liet Bp oot6(&n wuqo
$»ber genieten. <Ö5een menfcB Beeft Bp opt totllcn öebaoeben/beei min
befcöabtgen. SClle be toerelb te Belpen en te bt'enen / toa^ ψ ?laP'\5;r
en felbeen toilbeBPniemanbttf bienfl gBeb?upc&en / pfteingeoai
oAttmeM mi$lwenfeöpetgtooo?B<mtbtba/ baMoonb*Bp«#??*SS!
MSighcit namelücö b?a$i BP feertoelbabigft aen 9Crme en uranefte menW
«ten den Ar. aen toetene BP alles? ten befte gaf/ fonber nauujer pet^ W mm fu-
■*"· toen te beBouben; maecuenbe baer ban p?ofeffie al fijn leben lang w«
be SHrmelupbentebefoecfien en toelte boen. ^p en toacljte w« J0"
ïange batpmanb een tCelmoefTe ban Bern guam begeren enjrrm ww
«lagen/ maer BP focöt befcBamele menfcBen op/ eeÖgJKSS;
gefïabtgö toaernemenbe toaer bebeBouftigfie H9!t«?SS2i2M én
ben toaren / en ban glncb Bp bertoaerts / om be J5»J*22!f/ om
te beregen; en bat o?binactebesf abonbii met ben j2£SÏÏ5itoo«
bat Bp Baer armoebe en fijne toelbatógö^t^nb^e^^Ct
fefleüenboo?be3©erelb. »nberöaeltbatbpbefeo«afiei.»^
|
||
|
van D e ι f τ. 799
m iaeob Ianfz. op feecHecentijbtbefefpn $elgrroiagte/ttabe$ups!?* seajerirn.
Bcn$ ban eem'ge tarnen gaenbe boen/ om pet te hengen / oaec öp voorval h*flj toift bat gemeen toag/ öem ontmoetenbe een töabbatit of 3W/ bte gebeurt; Jjem fijnen llantel ban 'tujf nam en baec mebe 0002ging,· be goebe iBan Ut getoaet toecbenbe / liet niet alleen fijn iBamel bolgen/ maec ttepben ^tef toe; Vriend doetghy die uytarmoede, ibo hout ftille,
ick fal u noch wat geldt geven daer toe» fcöaec Ö002 ben anberen fOO toktb gecoert / obeitupgt en obectoonnen / batöPaen lacob janfz. fp*
nen jBantel batelpcb toeberom b?agt / en befcöaerw oenen liep. Watt
iit men befpeucen ban Boe ötoot be bcacijt ban be betigt fomtopien i$/
00CB felf obec onbeugenbe menfcöen. ©an al fijn in-nomen / Beeft Jjp
(naec giffïnge fönec ©?fenben) niet meec ban fcöaerjï/ vijf ponden Hoe wey»a*
vlaeras, iiaecaenSaecbecteert/ albe refttoagboo?ben $Hrmen/ ük hy'wm "
Sp föne&cöaepöengoftelimbetHenjSgebxionbjag te noemen. 3©at y?°f Jj"1
δΡ ïionbe bejagen / bat toatf al boo? tim SCcmetv <©p 2&?uploften / Im£·
üaeitpben ofte plaetfen ban toel-leben en attattt öp niet j maec er*
gen* &p fijne b?ienben genobigtsijnbe/ foo ging Bi> boo?-öeenen t'öa*
ren ^upfe enbefepbe j bjengtboo? mijnbeel een goebe &cBotel in bit
of in bat Mw$/ baec ban arme lupben tooonben* $fêp bte foo fobec
teag bp Bern felben / toas foo ongemeen mrlo en (iberaei aen ben % t*
men: @m naecten te mogen nleben/ öeeft öp felbe menigmaei naect
in fijn ^np^ gefeten / en jonger geleben om öongecige te mogen fpp?
feu/ inboegen bat BpmetBanben/ uptgemagertboo? abfïinentie/an*
öece bermagerbe menfcöen/ BaeronbecBonbrijcbeliicBtoe-bienenbe/
in toetcben bec bacmBertigBept/ miffcBien niemant (ban alle baec
toen tectoerelb ban toeet) ïjeeft beöoeben te totjefeen. Snfonberöept B^ecfr Γφ
öeeft öp bte gcoote mtlbabigöept en beöulpfaemBept/aen b'arme men* to" het sttt*
pjen/uptnemenbe betoefen/bjanneecfp ftec&toaren/ en oplbat ÖP be fed"
felbe te meecbeugbgmocBte boen/begaf DPficDtotfiet flubitnn ban Χ Arme
jeif^ebicine/en abanceecbebaer in fooberre/ bat öP ficBfonberling koekene*
wel beeftonb op benaerö en ficacBtban meefi alle be mebicinale hmp*iUferen·
wn / Boubenbe oocïr tot bien epnbegoebe cojrefponbentie met ben ber*
paecben Paiudanus, ban <&ncBupfen/ en meet anbecen/ boo?name*
Pft met eenen iohannes Nafleru&van Lins, fn <&o$em\jth/ Dfc beei
gieben aen BemgefcBiebenDeefi^ fijnen ï|of ofte €öupnacöter fijn
wss / gabt öp bol mebicinale Bcupben beplant / foo bol battec ntec
jen öoerfien onöeptant en bleef/ enbiepleegbeöpmet foogcootefo?ga
yuibigijept/ alg eenige <©elffc&e ©ioutoen Baec Jttipfen (gelöcfi on*
p» D. Spranchuyfen fepb). <©efeh (€fjupn bonbe B^m notB ö^«i
JJuPben genoegD leberen j maec biebbjerf gingBBpbupten be^tain
«uertoegen öeenomteüecbariferen ofte mebicinale firupöenoptefo^
«en en te becfamelen. K^at Bern nocB B« ΒΦ nocB ben €Butn bon*
2 öeben / bat boft ÖP in be llpotfjebec^ tof ncbeï^ €e btngen en toa$ >
w «ietgebjoon/ maec bjaegbe iïegjs toat öct gelbenwoli/ of gaf Mm
|
|||
|
goö ï>efchryvinge
ben 2fipotfjeecner een jïttcn gelbg/ en fcpöe Soub Uaet affoolieeï atëgp
My leerde ^tj&cn moet. 3gp geeft oocH be feonjt ban SMfïilleren eelcect om öe »ock diftiiie- fecaci)ten ijan tic urupben upt te treeften / en öie altöt geereet te BeööetV LTveTvVr-tengoetieiieceUenbioen. ^önmeelleftnnelöCKSeptinbecmaecitiJoass msek ftcide. gelegen in Bet bitfilleren / en bp öie gelegentBept / öaööe £p familiare feemufiemetbe Gravinne van Soims, Boger itictnooe/ öie Jiaefï fön beur tooonöe / en Bern menigmaetliet bp Baer nomen/ om bat fp Bern gaecn Boo?bebifcourerenban allerlep örupben/ en ban be maniere ban bie te öifiiilecen. &m l^upg toag niet öcftoffeert met ^cBilberpen / (Cappten of eenigB beöangfeb maer met potten/ Hannen/<©lafen/ tooi mebicamenten na gelegentBept ban een pöerss fiecfete. Hp Baboe cenïeeren ïïtem om fön iöf / en alss W 'ssabonbtg na be ftrant&im toanbelbe/ foo Buigen aen bien riem berfcBepbe oiae^iten^ / «aime* digheyt ca %m$ / en potbeng. ©an alle brantnen öie BP pïeegbe/ BielBP P^tttf •ifirSiSh. nmt regtfïer/öeele bellen groot/baer op boo? fijn memorie getepfeent SSS!ftonb/tuatöpelCKeetvbO0?SBeöiane befcBtcben foube/ en&atboo? een SHelmoeJife baer toe / alg na fönen boot upt be papieren ge&leecfccn i$. ^ie^egifter^ïgenbefoobebeBpföneconbe» Sïibonbaenabono fiiacöt Bp een pber fön befcBepben beel / enbe na bat öpfe in ben ieeve getrooftïjabbe/ beloof be öaer boo?gaen?s/ infön affcöept/ <©obboo? Baer iefullenbibben. ^ijne patiënten öeginnenbetoat te berfconien / ging Bp nabe ioenber-marctof $iee0-BaUe/ enaoftboo?Daettoat goeösi / 't bjelcb Bp bp föne 3£?inben Bebbenbe laten «ootnen nae Den epfcB / b?acBt Bet ban tot be brantRen / ten epnbe fp 't felbe nuttig*' toeberomnieutoeöracïjtenmogtenörpgcn/ en op be been geraecRen» üo?teujcR befe jacob janfz, toag nuet alleen ben SCrmen Sfllmoefettw ,cn ^cöaft-meejïec/ maer oocïuntpbe banfiecRteBaet^oetozen StipotBeRer* <®p fMlcfeetoöfeÖeeftbefegoebelMan geleeft/enbaer m botfjarb/ tot bat fön 8p?-gla#berlopen30nbe/ öpupt bittpöeinBie/ benban <©obt geroepen i$ tot Bet eeutoige/ en ban tik €ranen - wj fin gpvoe. ober-geboert in't Parabö^ ban bjeugbe* $10 pmantftgB bec?ol?;5 ïeBv«Se be obecfö» fïreng leben en milbabigft geben / fiem tooo?4)oubenbeof ■ ÖP bacöte ben l&emel baer mebe te berbienen j foo fcBubbe BP IWjj enbe anttooo^be alg met een berfoepinge: Och wat fouden wy den He-
mel verdienen, die onfe fchult niet en konnen betalen. Och ! vyat ^uJe *5«> Matth. wy den Hemel verdienen > die onfe fchult niet en konnen betalen, κ i8.»i t*AU hebbegeleert met den Prophete David na den Hemel te fuchten; vvi Z. l?' kan mereken hoe dickvvils dat hyfeylti OHeere! vergeef m.y mijn ver- *Pf. 19. tJ· burgengebreecken.^ Maerickgelovedat Chriftivcrdienfteiiniijnv - fim* ov<r. rfienften zijn y en ik hope -m fen Hemel te komen door hem die de weg 9SZ\4.6. 4e waerhey t, ende het leven is, * wat moogt ghy mv /«IfiJsffiS üjcö tss ij? / 25te öepiiglöcB in ben 3|eere Babbe geleeft / oocH ggW"
^Bfterren. mbent|eeregeflurbenben lo^lïsartpbe^^laeri 1Ö24· fjaoe* ï" ÖP begeerbeeenige alftflentii oftebeönlp ban b?mben of "nag*n^ |
|||
|
van D e ι ¥ τ. $ο$
Ι&ηφϊΐΡΐίφ fclbeti maereentgftii«? ïjdpm üonbe/ maer ten iaefïett
onberbmbenbe bat fnne fecacljteti ban tijbt tot ttjbt berminberbe/ m Öat DP fiöö felben onmogelijcn niet langer feonbe rebben / lietöp toe bat eemgeb?möent'fynen ïjupfe uMjuamen/ om Dem infjjn onmatïjt een toemugöbpteltaen. ^p gebjupnte toepnigD mebieamenten; benige bagen boo? fijn boot / öab öp niet anberg begeert / atë een pot met ®lp ban «alpben / toe-gemaecnt met &upcöec entoat tfolpt/ en boo?fi)tt fptjsieentoepnigögeecflen^p. <©ebup?enbefnnficcïite/öabi}paltiic om be genabe <©obt£ w CD?tflo Üefu / geö?upcnenbe bicömaeisi eent* gcnonefucïjtingen/ bjaertn Bpfigöfelbenmetbetooojbenbanbm^ job öp een armen too?mbergeleecïu* 3&ug0berleet isefe/ banïjem ¥/*faf.*# felfjs Mepn-geboeligenlBan/ toelgetroofï in bendeere/ oub/ en bes lebenö fat / major e damno aliorum^uam fuo; ffltl tOt fcïjabeen b?Oef ïjeit
ban anberen (infonberfjeptban be tflrmen) maer tot fön epgen bjeugö
en^aItgöeptjaemetenbenumben^emel8etepnbeföne$i<i5eïoofi$/... enbe foeteb?eugt ban ben arbept fijner liefbe. &00 fiaejlfipeen Eijö Sal * actoojben toasf / ïieDöen be ©jmbenljem ter gebacBtenifiTe laten af ton * tecfepten / 't toelcn öp fijn leben ban ïjem niet toasf te berörpgen. ^tjn Be2raefRjs bo?enbermagectEicïiaem/ toierbeerïöCKteraerbegeb?acöt/ inïjet en Graf* $oo?b-6rup0banb'<®ubeiiercït alïner/ inïjet <©?af ban fijn naefïe fchrift ®?mbenen2£Moeb-bertoanten/ baermenm een nopere paet op een oube .Sarcn Detim-bolgenbe <6?af-fcö?ift binb: In dit Graf ruft
JACOB JANSZ. GRASW1NCKEL, gefeit BOOT,.
Geboren ζ$. ]uly 15 ? 6.
Was
Tot een Wonder
DEN ARMEN RYC
HEMSELVEN ARM. Sterf x, Martii Α ν ν o. μ. d c. χ χ ι ν."
Sijns Ouderdoms lxxxviii. .Fredericus vander Μ τ E , Μ. D.&L. Α. Μ. 3Mb*naer/ OoaotYtc-
»3asfeecg^CbenerbareninbeiHiebicine/ toerbenbe ober-fulcr be; J"c *aJ**
j*epentot&tabsr^octo?ban2&eba/ toagoocfeeen fonberlmg goet Κϊ^.* ψΰί; enfjeeftberfcDepbe föractaten in be ïBebicinen öefc&eben (d« s»dt ^namentlijan: Btcda· De artbridite <& calculo gemino TraSatus 11. in qu'ilus vniutrfa borum
*$[&HHty efftntia, cfflff*, differentie, fgna <y cnratio?ftcwulm Bippo* %i\li ' "~ -cratU
|
|||
|
goll ■ Bcfchryvinge >
cratis&Galeni méntem diluCidiifims txfitcantUY. Haga-tommUis , ψΐ:
jirnoldumMwrfium. _
Difputationem Pbilofopkicam, de Updumgeneraumu Ibidem
HillorUm Medtcam , de vertigme, catharro , tu(Jl vebementt, übortu, &c. & curaratione tmtata hwrfafcemirue Corntli* van Dunne Breda t
4nno 1624» 4* ..:.'"' '*'"
luowen JAC o β-vanden E τ'■* τ> e , -.èoubmwur ofte €aWm ton
EyndcGou- ^cben/ eengeleerölBan/engoet^oeet/ baec valenus Andreas, verneurvan g^yg fcgn fpieeCBt / V. N. <»4«e eruduus, araq: JVoerdana treJeCtus 3
(«leert Mar. ; r g'J^^u Enigmaiadifiichisfingulis compkxusqum Lug·.
• ir 7 ^j tó Batavórum adfervat, M. Xuerius Boxhorntus.*
&eSbenWbmrl|aem»
,98' Sa'SSütrllSf / in p?efemie ban eenfpet &oonen/ m * AVi ***«» Bor mfgeUjtf lOMUfjeei: Jacob vanden Eyndejttöemt.*
17α^ι- «©rib* be to«ettefïö«een ^^^^^^il^sf
Hey«,ον«- ^EYN, öeöocm 0p ^tabtss-öaten aen beJüQafe/ ötepMW gw
winder τ» flerfifgnSöe emactie/ nocïjtanSbaneen gcoote $tcl en doneu- 7100Γ KfiiSSSS· enfulcr «etöeguifönS^oncBöeptf/Joe-toerDer Menenoi bStbecnetenïjebbenbe/ noeïjtanss tnftjn MARMJ KSo2öen. ®aniiJtnöS-beenaf tawi^aetoeefitnüujfat £
Se en /foo«toeter/ atëtelante. *p1*tecfclwbemalen g'M'. eninK
ban mi ^ptetfen en napieren op be botf/ en op be Me gefet W
Den /en wtW » ÖP * «* gebaet te toten S5*wffl-jJ2e7&
ter ttjbt boojfönemententot liet ft^aam^mw^^^^ hen feggen ban fijn gcoote en netoOtge ertauten^SKJgSSe
fijn (toute abontuten/ fgn mtcacu eufe betoanngen/ ^JgJ^JS, Bic oden/ toaetmtetoateren/ tomben/ 't toer/ ^beS^ B^| Smfeïjen ntetecïjten/ niet anbectf/aWof |P otec bfeite 00 ®ci , .... . atfotecfijn Watenijaöbe-gebeerlif Alleen j^Jigj«3ae $n PJï!&ï: vaili3ndir4ënoegfaem afnemen (fepfc DiomGus Sp^nchuyien α >
het Vel ofte de Trommel van Zifcha · want JWgWg* dede ge.
ftoutften Pap» , ja geheel Vlaenderen ^gjjS^S ZeA* heele nieuwe Wereld. Over-al was defe machtige JJB^ kent engevreeft, foogevreeft, dathetfimpeldreygementvan iyo ^ |
||||
|
Γ
|
|||||||||
|
Van D e t * τ. $0$
lïièj de krytende Kinderen in de Wiege tot ftilte bracht,* ©nbetalfebC ¥*
mttotim öte Bpboo?Btt Babeclanbt bebocBten Beeft/ toag toel be JSUZSa
grootfïe Bet betobecen ban be ^paenfcöe Silver - vloot, op ben 8. ^ep* temöet öess ^aecaS 1628. gefcBat tertoaerbebanfegmiiuoenen^Ui p*·^ caten/ofte 300. tonnen goub& €enfcB?icfieiüc6eaft)^utfeöecBoogi""r * moebige*§paenfcBe$atte/ bieBaec nakomelingen nabeeleeeutoen ηοφ moeten benlagen/ foo mjenigmael fpbaec aen gebencfeen; en in tegenbeel / foo Beerlücö een ©ictorte boo? be $eberlanber0 / bat fp baec boo? een onepnbeUjcne bancööaetBept / nae|t <fl5obt/ oocö aen befen ©bertotnnaec fcBulbtgB 3ün. ünfonbeeBept bebe bit beel goebjs aen be ffl* % Compagnie/ bfefonber:foobamgBeettgeitu:& nopt beel op* gang fcljeen tefulien Beböen geBabi * ^aerom onfen spranchuyfen · s& *»«?i SlbUS UptCOept j Ogeluckig Vaderlandt, dat foo kloecke Helden en t* *lS»
Patriotten uytlevert · O geluckig Prince, wiens wimpels en vlaggen over fulcken Valianten Hooft mogen af.waeyen ! O geluckige WefU Indifche Compagnie > die u vind al vallende vaniooeenftyve kruck ge- fupporteert ende onderfchoort! Endegy geluckig O onfe Stad Delft! Binnen uwe Muyren is geboeren den Doorluchtigen Vorft, Hendrick Frederick, Prince van Orangien , onfen getrouwen Gouverneur ende Stade-Houder, de eenige ichrick van dat Spaingen, dat al de Wereldt doet fchricken en beven j maerals ofte dit noch niet zegens genoeg en ware, fietbuyten uwe Poorten, uyt uwe Haven foo laet Godt opftaen eenen fulcken Gampioen ter Zee, dat fynen blooten Naem f met Gods hulpe) voortaen fal doen fwichtep, ftryeken, en plotfelyck neder val- * Sprmth, len de Seylen, Treylen, en Wimpels van de groote Galioenen, Craec- ™"dï*'/*«. ken, en andere Schepen onfer Vyanden, * We $0e£ten manajueetbett JSr·viL·*. niet tjefe baet / ban bfe obec-groote ©ictorie naec merite te meiben: ρ· 7·
dommige noemben Bem eenen anbeuen jafon,bie Bet gulöe ©lieg ber* ? erdlSVènï Dbccöe/ toaec opbe lieec Adrianus Hofferus, bit aecbigB punt-bicBt dlvib. in'tlatijn Beeft gemaeciit» Epigramma ad Rcgem Hifpaniartim Aurei vclleris
donatorem.
jp^ ure α qui dunas magnis Heroibus unus
Fe//era9Rex, vellus, magne,tueretuum.
Infidintur ei Belgarum audacia gentü, . ,. , Trajicit ejr ditem crebra carina Peru,
St capiat, qui falva files dwe veliera folus, Cogéris dwis mlior ejfe luis, κ Nedtré
Namque brevi, aurifirdjpoliatus munere terra, ?***** ***
|
|||||||||
|
Non m
|
r& vellus habebis ovü.* »7».
|
||||||||
|
^tiii 2. 'ttoetcfc
|
|||||||||
|
'
|
|||||||||
|
0ο4 Befchryvinge
■>. 'OTelÈ&Ïtoö$bm'€erfo
boïgt/ in't<Bnm/ :f ramoig/ en^eberbuptg/ topSteralleen'tlae* , (ie oocfe fuïïen öp boegen.; ^ Gy die het G o υ D e ν Vl ι e s geeft aen u trouwe knechten
Ρ η il ι ρ ρε, wacht u Vlies, en wilter doch voor vechten* Een tweeden ] α s o ν hem begeven heeft ter Zee, En tracht, niet door de lift en konften van Μ e d é Maer ruftigh voor de vuyft dit cleynoot te verkrygen. Sijn naem is PIETER HEYN, wat hoeftmenfe tefwygen* Hy heeft u defe vacht foo rouwelijck gepluckt, Dat, foo hemandermael dekanfie wel geluckt, Gy wel het GoudenVlies moogt geven aende Staten > En met het Wollen Vlies u vergenoegen laten. Sijn De vijs; <Defe£ %ï&# <®eb$# toa$f; Argentum attro , utrumgut virtuti ceditj.
*oortreflï?ke 3®tfcéer#fW #5 net füver is geringer dan het gout, maer beydemoee d^d"n!3 het voor de deugt wycken, berftaenbe bOO? de deugt, btoecWjept/ W* * n«ndaJt. pecftcpb / mauöaftÉöïicpti/ cnfoo tooo?t*^ ^ptoagbaneenonbergelüci
¥i7ï*sue' ö^Öcfte Courage / mttfgaiierjS een onberfteterlötfeDelept/ onöerfteimt 1 Fi **·· öoo? een toonDerlijcne ontfaglüööept onoec fijn fjfêatrofen en ^oiöaten; in boegen tn Ijem alle be manhaftige ïlrijgsi-beugben / ban een oapper en onberfaegt<®o?logg^elb/ footefamen bïoepöen / bat men ban tjem fepbe/öe3®erelb/ niet alleen nopt beter Sliömiraei/ maer nimmer* meer fünggeUjcn gefiente Sebben. ^aerom Spranchuyfen, jjem oock noembe/ de Bloem van alle Zee-varende-Iuyden, en de glorie van on-
fen Staet. g^gfe nabeel rijene engroote obertoinningen/ igepnöeujen
felf oocH obertoonneni ,paer boe obertoonnenl ,^οο fcat bp ηοφ*
tang obettotnner gebïeben të. Sin fumma foo als op in fijn leben ge*
toeefl i$ I foo is öp oocït getoeeft in fön (ierben: ©ictorieus* in Bet eenc;
©ittorieusMnöetanbere* ,&ulcï$fcat benepen met fijn Dooöe &v
cbaem t'n-nomenbe / nauïtjr toifïen toatfp fouben boen/ of treuren om
fön^oot/ of triumpberen ober fijn Victorie; ü$a 't ïaefte beeft.noen
m ~ ., 'tmee|lefipbefelbegetoogen/boe-toelnafcBerperoo?bcel/5teer(ïeijet
JiZnd, teefle ingetoicbteberretebobengtncH.* ^pbabin oer baetaltoog la*
|
||||||||||
|
groottn *4J- #(>t))m . namelijCH pro Am & focis, boo? fijn €fobt en boo?fp\M*
|
||||||||||
|
prepareer!" bittoagbp öem fijn uptecfïe oogmerc» enöoogfïe begeerte.■ Φopt: cii
|
||||||||||
|
.
|
||||||||||
|
Sta
|
||||||||||
|
Van De l ft. go£
senijTebanonfen Spranchuyfea) mfulciierboegen/ a$of Bp gegaen
fjabbebanbelSerbe na ben Hemel. €erft enboo?-al befo?genbe fijne Mek/ öte toafïcftenbeboo;be ïjanbtbcggeloofüS enbejSgeueb^mfjet bioebbertamsi ïefu C^iftt/enbeboo^ö befeibe bebelenbeinljanben Uanben getroutoen iècijepper ber Eiden/ben €cutoigcn/2Slmagtigen/ enS&arinïjerttgen <©obt. <©aer na foa bifponcerbe öp oocfe ban fijne tpbeujcbe goeberen. €pnbeujcf!foonam fipcen €ö?i(ÏelöcKaf-frï)ept ban fijn ©?oubj en ©jtenben* €nbe fulcr adeg na bèDoren gebaen sijn* be/ foagmt&opDeenenmeteenbafte refoiutie/ ofte om öoo?<©Qbt£ genabe upt te boeren/ 'tgeneïjpbooi genomen öabbe; ofte om baer öptefterben/ en fijn leben te laten in ben bienfi ban fjjn ©aberlanbt/ toel toetenbebatfoo te frerben niet alleen öeerlücB/ maer ook genoegt ïijcli en3altgö tëï gelijcït ben fpoeét (φ: Oulce & decorum efi pro patria mort. * *N'oJ?rm;
hierop becboïgtonfen auteur/laetbeRomeynen roemen ban 8a^ ' * '
renCurtius. &aetd'Athenienfen penenen met baren Codrus. %att kZVeu!F Öe CarthagienienD^aberenmetD^Cen Philsenos, $©p Hollanders mo? ichen hem
gen met foo goeben en beter mijtte boo?fcöijn teengen onfen Sïbmtrael en & oude
Piecer pieterfz Heyn, bte ηοφ om geit/ tiotö om eer (toelcfte bingen W Hc deö· alrebe oberbloebelijCBueBomenfjabbe) maer uptpup^e liefbe tot fptt ©aberlanbt/ en lufl ombe ^ee tefcöupmen ban &et ^paenfeije ge* bjocöt / Dem felben ter ^ee fiegeben beeft 5 met fön leben / 't leben ban onfearme©tffcÖer0beb?pbenbe; en alfoo be gemeene toelftanb ban oen &taet met fjetberltess %n# felf0 beboubenbe, «gijn Ijeroiaue en ölorieufebaben alle baer toe Beb&enbegeftrect/ 3ünal be toerelb genoegt faem beïtent / en niemant ig'er bte baer ban niet en toeet te fp^eefcen ; bess fal be Belbere ftïaeröept ban fijn toei-berbienben lof/ fön naem nimmermeer in bergetenöept laten «omen / foo lange be befaembe %l* ben/ enbe beugben in eere fullen 3ijn. Cicero, be Baber ban be Room* fcïie toel - fpjeec&entïjept / bermaent Dierom feer geerljjcö -s Eo omms v'ita noftra ratio tranfmittenda 7ut magnamnominisnofiri f amant } ex maxi-
nis in Henpub. meritis coüatis poflerh relinquamus.* <&ati$? Daer he- * ctemia
nen behoort ons ganfche levens bedrijf ,beftiert te werden, dat men van · v*m*
wegende dienften, aen het gemeene beft bewefen, in de gedachteniffe
der nakomelingen een onfterflijckenaem nalaten, dtïl ttOCf)SracÖtigec
gnetïjpbit öebeftigen/ baer öp fepb: Qui pro K^epub. vham reddermt,
nunquam , me Hercule> eos mortem potius 3 quam immortalïtatem ajfecutos
putavi* 3£attÖ: Diegene, die tendienfte van't gemeene beftgefneu- # 7jem ^
velt zijn, hebben noyt de fterflijekheyt, maer veel eer d'onilerflijckheyt νΐ**%.
bevochten, ^oo i0 oocK in ecbententffe ban alle onfe0 ?llbmicneï!S goe*
^ bientlenengrootebeugben/ epnbelijcK na fijn boot boo? o?b^e ban oen ^taet/boben fijn amfop'tCöoo? banb^ube^ercftaïöier/ tot meerber neöeugniiTe/ een parmer gebencö-tijecRenopgerecöt/met |
||||
|
J
|
||||
|
toe Befchryvinge
emöeedfjcSe Infectie inöeïatimfcöetale/ UOó?-©éttm öpbegfelfii
• sut te™ öefc&ptotnöe öetnfeteeut> * ban alfoo 'tfclfbe een fommtec ban fijn »7«. lebenteöelfl/ fuUen top'toocfe öiec tn't^ebeciiuptSÈ latentoolgm vertaiinge χ0χ GODES EERE, ENDE EEUWIGE GE-
GuSrift. DACHTENISSE. BE weent (o vereenigde Nederlanders) den geftorvenen, den wekken
fyne treffelijcke verdienften,voot defe Republijc, nietlyden fterffe* lijck te wefen.
Hier leydt den Admirael PIETER HEYN, voor Brafilien,
de Mexicaenfche Zee, Portugefen, en Vlamingen een noodfcickelijc- ke en fchrickeiijeke naem,· dien de kloeckmoedigheyt de dood, en de dood het leven gegeven heeft. Op Delfs-Hayeh in't Noorden geboren fijnde, foo heefthy door het veroveren van een rijeken buyt uyt de Haven van Matanc^ in't Weften,de Faem vanjfyn Geboord-landtinbeydede Werelden gebragr. Syner Ouderen geringe af-komft door kloeckmoedigheyt en eer van uytgevoerde daden overtreffende, heeft hy getoont dat de Helden niet al. tytsgeboren, maer door kloeckheyd gemaekt werden. Door onvermy- delycke gevallen van het avend-uer ter Zee en re Lande door Godts gunft ontvvorftelt zynde, heeft hy Indien, Spangien, Vlaenderen tot getuygen gehad, eerft van lijn fiavernye, daer na van fyne vry hey d en over- winningen* Sonderlichtvaerdigheyd onverfaegt, fonder opgebla- fentheyt grootmoedig, de Scheeps-tueht nauw onderhouden- de , niet fonder ftrengheyd, gelyk te voren in alle onder- dienftbaerheyd lydfamig, alfoo daer na tot alderley heerfchappye bequaem. fn'i Iaer 1624. Vice-Admirael zynde, heeft hy de Stadt S'* Sa l va-
dor in Brafilien, fel fonder de eerfte op de Wallen klimmende, den Portugefen ontwel digt, . In't Iaér 1627. heeft hy als Generael vande Vloot fes-en-twintigh Schepen van den Vyandt onder de muyren van de felfde Stadt, meteen wonderlyck ftout beftaen vermeeftert, geplundert, verbrandt: Noch drie andere met een ongelooffelycke dapperheyd ontrent het Eyland Marea overvallen hebbende, heeft hy die Oorlogs-pryfen in't ge- ficht vanden Vyand wegh gevoert. In*t Iaer 1628. een Vloot van twintigh Schepen, met Goud, Silver, en leer koftelycke waren gelade, aen de ftranden van Cu β Α me^.ee" geluckige ontmoetingh betrapende, heeft hydefelvige metgelucKjger wapenen over-wonnen, en als een nieuwen Argoos-Held, iffMM»*-" we Golchis van de nieuwe Wereld, het guldea Vlies van den Konmg |
|||
|
van D e L β τ. go^
van Spangten, fchrickelyck voor de Prinflen van Europa, niet in Griec-
ken5 maer in'de vereenigde Nederlanden, 't weick noyt te voren vvas
gefchiet, overgebracht, en voor de Weit- Indifche Compagnie onwaer.
deerlycke Ryckdommen, den Spanjaerdgebreck* fyn Vaderland
üerkte,en hem fel ven een onfterffelycke naem verkregen.
Eyndelyckj
Het Admiraelfchap van de Zee , 't weick hy buyten verdient hadde
t'huys verkregen hebbende » terwyl hy in een Scheeps-flagh met de
Duynkerkers ftryd r na een bloedigh gevecht overwinner blyvende van
de Schepen en Vyand, foo is hy met een Grof-Coegel getroffen
en alfoo tot fyn beftcmde perck, onverfaegt en loffelyck
gegaen.
Om fyn vermaertheyd dan ende kloekheyd , hebben de Raeds-Heeren*
Overften van de Admiraliteyt, volgens het befluyt van de doorluchtige, en Hoogh - Mogende Heeren Staten, hem dit gedenck-ftuck "' op - gericht.
Hy heeft geleeftLi. Jaren, vi. Maenden, xxin. dagen,
Ten wierd' noyt Man geacht voor fchandelik teilerven,
Maer dooreen eerloos eynd hem fchande te verwerven. ^eboomoemtie Adrianus Hofferus, geeft tst mm oefen toöt-tic-
roemöen/ en nopt genoeg gepjefen aitjmitael/ött toolgen&e <öjaf-fc&ift in rijm gemaecïtt. GRAF-DICHT,
Ter eeren van den Manhafrighen , ende Wijd-be*
roemden Held;
PIETER PIETERSZ. HEYN,
L*· Admirael van Holland, voor het Land kloeck-
moedigh gebleven op den xviij. luny Anno 1629; D E vreefe van de zee, de fchriek van'tirotfe Spaangien,~
Een eere van ons Land, end' iterckte van Oraangien,
Die'tWcfkn heeft berooft,end! van fijn fchat ontbloot,
End Cubam beeft verfaegt.gemaaekt tot in den.dood,
Die met een lichten brand Briafiljen heeft doen branden,
Dieaan haar eygen Land den Vyand heeft doen ftranden,
Die
|
|||
|
m
|
||
|
goS Befchryvjnge
Die waar hy voer, of quam de vreefe met hem bragt;
Die vvaer hy vocht, of ftreed vernielde 'svyands magt i Die van fijn jongheyd af ge woont heeft op de baren, End overal in't Ooft, end 't Weften was bevaren, Die midden in d& nood noyt vreefde voor de nood 3 End dickwils in cle dood verloft is van de dood: "Wiens deugden, jende lof braveren d'oude tyden, •rSy Griek, het f/Romeyn vermaard door kloeke flryden > Die tegen 't Spaanfch geweld geduyrig hief fijn hand, Wiens leven is geweeft tot voordeel van het Land: Die met hem na de dood geruckt heeft 's vyands Schepen, End ftervend naar het hert des Spaangiarts nog gegrepen s Duynkerckers hoogen moet gebroken, end vernielt, End d'overwinningh oock al ftervende behielt: Ligt onder in dit Graf nu van de dood geflagen, Hoc fultghy noch fijn dood, ó Nederland, beklagen! End feggen overluyd: Hier ruft die groote Held Die levend', endedood den Spaangiard heeft gevelt. Spranchuyfen gaf een Cractaetjen tipt/ 't geen Bpnoembe Tranen
Geaeuck- over ^e Dood van den groocen Admirael van Holland, <©aer 30η &#*
fcöep&e gebencH-penmngen ut gebatljtemfle banföne Igelben-babm
in gout en ftlber. geflagen/ fjeöbenbeeïcöijare infcriptten/itiebefD" ïof en eer berb?epenöe* ^econtrefeMfeïenbteban8emtnp?entiipt oaen fünberfcïjepbe/ enonfoec allen të'ec een met bit lanjitë (C8t-öiöt
ouDpr aen: BeLLo CrVdèLes ΗίΤ» debéLLaVlt Ueros,
Regis & b\ff>anl tSnC JfoLU aMpLa *VLlt. Pietei T40 Pet Rvs aΚ α e l dwyck , be naem aenaenomett fjeDöenöe
ÏSiïa fbanlönaciooKcÏlaet.ci/oTmrcmnnbcrïjnifumtaptenöefemto«j
Doiüor. legen / toag een bermaect ^octo? in be jjfêebect'ne tot <®ottenuiu*g m
<§toeben/enfcïfêeefalbaen τ· r *
Pbilippicorum five dt Equorutn naturA, EUBione, Educathm, Dtjctfune
& Cumione lik· IL Lugd. Batav. 1631. 4. apud Clouequium. lacobut Ro-
|
||
|
^tabÉöebcfKgt$/*0actfttp#nt upt met «en oNWft te ïwmm* *** ***
gebmbe onbec anbecen bat W toass öetoeefï eerfle Affèffbr ban De bes*Λ ** maecbe $atfonale 3W?ccfjtfe ^pnobe / deDooitt'0 ban Wft / f c. Jacobus Rotandm Synodi T(jt: Oord: Primarius Affeffor:fun~
0Hs S. S. UMtmJÏ0' A0· 4.5. In Ρ dat: Wifelochij ejr Oecmi
Germersh, Aos- 7« Vetyh. 5« Franc kendal. 5· Amfleld*
zB. 7S(jMs DelpL· i^AQ' 1562. Venatw JLeydx
^Obenacnfiaeti Occupatus in -oerftom Itlgica N. & Hfvifiout V. Ttfia~
menti. <S&att#/ beiich zijnde in d'overfettinghe van'c Nieuwe Tefta- ment in de Nederduytfche tale, als mede 't oveifien van'c Oude, 3ÜnbC Semfuicjc iip be&pmbt Doorneemt op-oelept. <®nbec aen feomt bit
Dersr boa? fpn ^oon / op fêjn ©aberg af-beelbtnge gsmaecnt. /} Po 1»«//^ Venerandus er ut, quoque ore ROLANDVS
^■^Confpicuus, dumfata fenemfupereffefinebant, Hofpcs, f72 &4f p2#i ^<atfar ufarpar ei abel/d.
Si Probitas, β ver α F [DES, β nefaa turpk
\_F,ufebie\ lucri»β f art α Scientia, ^ #2<5fc
Confilïa in dubijs rebm prudentia, y/gw
Vimw probris viBrix Paüentia, poffent
Sifierefataks hor'as, aut fihere juffa,
tj£tern&legü .faperaffetfat α ROLANDVS':
7{unc, quia communi fatus efet fort e caducus,
Conccjfit fatü; humanis indeque rebus,
lam Satur, exemptts, Ccelique receptus in arcem,
VitJi, mm CHRI$TO,fruitur fine fine beau.
Tim. B$l. p. f), pietatis crgn.
Pranco Burgehsdyck, bermaccb p^ofcfTTo? in bc ψϊ)ύ F«oc R«>-
tofopBte totSepben / toasf in't SCmöacöt ban bc Slier/ccn oroct tip? gg"" fcupten bc &taöt scoren / t'n't 3!acc 15 9 o· ÜP Dceft beffij??b^n cu phüoibPhr «Ptgegcben: Ideam Ph'rfofopbió Moraiis, 1629, 12·
I<ic4??j Pbilofopbia Naiurdis, Jnflituthnem Logicarum libros ΊΙ» / 'Synopfin Inüitmionum hgicarum. |
|||
|
gt<f -? Bcfchryvingê f
J)e ufiiLogiCis Vthum finguUmn* ;v
Exiycltationes Logicas. -L .
Inflttuuones Phificas.
Collegium Phyficum Difputatiombu.s xxxii. ahjotutum. Lud<& ,1637. ig-,
ϊηβΗΜΡ'ιοηπ Metapbyjicasi
|
|||||||||
|
MartiROt
Hortenims Profeflorifi ée Machcma' |
Martjnits HoVtensius , foo genaemt na fijn jföoe*
bei#3®aber Mr. Maerten vanden Hove, 30nbe 0ttber$ f(jn Baöeritjii
gefïacï)t#-naèm van Swaenswijrk, ïjab in fijn ionofjept eerfl begtnitea
|
||||||||
|
' te omberen in be (CDcoïogte/ maer grooteiutt ea bcgcecte öebbenoe
totbefBatDematijc/ Deeftbaerfonberlmge neerftigiiept toe gepieegt.. (CerhJülÜptotEèpbennocïjter ^tubie toag/ totecö ïjpberfocöt bats feecner $|eerban ^o?b?etï)t/om met begfelfg^oonaigftjnaoubeti neur en <®pfienber / een repg aen te baecben boo? 3©?anmj«/ ban toaer fjn t'Dupg nonmibe / aenfton&^ beroepen toiecb om te toéfen#?ofe|To? in |BatBematijctotSi!mfterbam/ 'tbjelcn BP centgen tijöt met guoo* ten lof Debient Bebbenbe/$ öp SCnno 1639. opbe Mniberfttept tot Htepben beroepen/om albaerbe ifêatljematiic oocft opentlijin te fto* raenleeren/ altoaer genomen 3ünbe omfiemban een geïegentljept te· bootten / toerb f&cn en fïerf aen be €ering ben 17· SSugufti &e£ ijaei* boo?f5. fÜn^Dcn tottrbalöterin ftjn geboojte-plaetgberboect/enöp fön tomben begraben» Bart tjém fön na gelaten eenigïje ©jatten / als* meöeeenige 3iBatöemattfeBefcö?tften7 bpbe geleerben ïjoogi) getoaec* beert, $tëbaer3ijrt:: Pbilippi Lansbtrgij Ccmmentationesin motum terra diurnum & annuum;
e hlgko fermont in latïnum ver fa, premijfa prafaiione fua7 qua Afironom'ne Brah^ana fundamenm examinantur, <3ζΗτη^ηΜγ^ιΛη<&ίΛ^ΰηοϊηΊα ft* flituüone conferuntur. Middtlburgt·, \6%ο, 4. Pleiadograph'iA, five. Pleiadwn aefcriptio^qHdm amïcistdïndammandavit,
., j o α ν ν e s Μ e v R s ι υ s, I* V. D. ban Eoogbupnen geboi
ΜβαίΓν". ren/omtrent anberöalfup^Duptenbe&tabt/ toag naultjcr tectïjim-
maertHifto- üarenoub/ of maecnte alberfemnbe ^?tecfcöe tak/ geUjcftöP tot
ry-fchryver &g gtQiftfge fictttiiffe banbien fonberltnge genegentSept betoonoe / en
cnprofcffori ooc& naj^ganb beele outDeben bien aengaenbe (tennaefïen öpkeno*
ren en bergaen) toeberom öecltelt en in't licöt getaacïjt Dwft w«c*
eerfl ts Dpgeb?iipeBtbp '0Hanbg$bbocaet/ johanvaaoidcnbarnc.
velt, tot JBebagoog en ©pfienbcr ober fijn ümberen / met wWtiw
ÖP gerepfi/ enbe piinctpaelfie Hoben / en SSibliotöenen ber ©«fier
banganfcö C&ifïcni'ijcn/beftcDt igtïjeeft. t'^upSRomenbetëDjjuj*
roepen tot ^ofeffoj in bl&ittorien en <0?iecfcDe tale banbe■ fWf£
öniberfitept/ toelcnefunctie DP omtrent 15. ^aren met tofJwwj
fteböenöe / i$ boo? Chtiftiacn I v. ïiomng!t ban ^enemarcfienbec·-
focStom fijn üwto^
|
|||||||||
|
Van Del jf, τ. gj^
ütices «toefen/ 'ttoelcïföpaen-nam/ «tfïurfalbaetfa'tilaec 1641;
$£P toageen il^anfon&ecItnocotepiiooMefen/gnljanEcnomiptputtei liicöe en mfatigaöUen at&ept 1 gelücöföne menigbulötge fc&tften / ett getyucfcie^oeciten/oenoegfaem tefeennengeben/ towtomtopöio: em fpectftcatte nebeng fullen laten gaen. Nota brevhres ad Macrobij Saturnalia. Lugd, Batavor* K97. 8. MenigvuIJii
Exercitationes Critica ,fivecuraPlautina3 0 AnimadverfionummifceU EeB°eckcn
Uum libri IV. lbid. 1598. 8. fcÜSï? ,. Criticus Arnobianus <? Hypocriticus M'mutianus. lbid, 1599, 8.
De Gkriaïtb, I, cum AuBario Philologico. lbid. 1600. 8.
De Funerelikr; <# De Puerperio Syntagma* Haga-Com'ttis, 1604. 8.
De L«jï« R$manorum liber fingularis, cum Mamifafive Obfervatienibus Criticis, ö* Notisin ^Afirampfychi Onetroeru'tcon. lbid. \6q<$. 4. Panegyricus diBus Jacobo 1. i(egi Britanma, inaufpicijs Regni, i6oj,
Cato De Rgrufiica> cum Notis, 1598.
lApuleij Apologia, cum Notis brevioribust \6oj.
Pbadri Fabulte, cum Animadverfianibus 16 io.
Meditationes in Pfalmum CXVI. & CXIX. 1604.
B\erum Belgicarum libri JV. de rebus per fexennium fub TtrdinAnde Duce
'Albmo in telgïo geftis, 1614. 4» j^ertfw Belgicarum liber I. De Induc'js Belgicit, 1612.
QuUidmus Auriacus9five De rebus ab eo gefiis > «/^we 4fJ exceffum Ludi^
^quefenij) l6Z0* Atbena Batava, fivt Deurbe Leidenfi & *Ac ademt α libri 1t* 1625.
Aelnotus vetus Scriptor De martyrh S. Canuti Rfgit Dania, cum Notis ^
Hafnia in 4, Hifioria Danica libri mi De rebus geftisa Chrijïiano I. Joanne ejuf
filio, & nepote chrifiiano LX. lbid. 1630» 4» Pti'matavaria3 Jambi t Elegia &c. 160Z 8· Leida
De Gr acts aut editaprimüm, nut LatinèfaBa, Notifve explieata, aut qua
fitus Gracos antiauitatemqite fpeBanti circumferuntur ifiai Lycopbronis Cajfandra} libro Commentario illufirataj natali Meurfü xv 111 *
1597. e? 1599. 8.
Theocriti Spicilegium, cum Notis. l£97· 8.
Georgius Codinus De Or'tginibus Conjlantinopolitdnis, tum Notis ; apud
Commelinum, 1607» Conflantimts Imp. Porpbymgeneta De adminifirando Imperio, &Tac~lica
tjufdem, Meurfto interpreten Schol'iafle) i6ti. 8. Leonis imp. taBica, Graco-Lat. cum Notis \ i6lz.
Gloffarium Grace-Barbarum, i6l2. & tnulto auBius, 1614. 4U
Herodis Jnfcriptio Graca, totidem verfibus.exprejja. '■.'■-'■
Hefychij Milefii Opufcula, Deoriginibus Confiaminopolitanis, & De Virii
ioBrina claris , Graco-Lat* cum Notis. Bejfarhnis Card, ËpiftoU* Graco-Lat. cum Notis»
|
||||
|
$i£ * BefchtyYinge
t1 ficnfiwïini'MatiaffiiiAnriaU*, Grati& Latttm Notis] ï6j6. 4,
'Palladif' Hifloria Latifiasa, Gracè, cum Notis 1616.4» Eufebij, Pohyhronij t Pfetli Expofitionés 'm Cantka Canticontm3 Gracl cumNotis, 1617. 4. Chalcidius, Gracè item & cum Notis \ut& fequentia:
TheopbylaBi, Bulgaria Archiepifc. Epijlolce*
Arifloxeni, Nicomachi <ff Alypij Mufica. -
philoflrati Epifiola aliquot cum Dijjertationede Phitojlratis, \6\6*
Tbeqdori Metochita Bifiória Rgwandj α Julio Ctfare ad Conftantinunk
'Magnum 3 Gr^co-Lat, cumNotis. Procobius Ga^aus in libros Bjgum <& Paralipomencn.
tApoHoniJ xAlexandrini Thaumafia five Htfioria Commemitial'tbeYyGyacï
Jcum Commentario, \$Zo. 4. %Antigoni Carifiij Paradaxa five Wtfioriaritm mirdbilium coïïeBanea ?
£619. 4. Pblegontis Trafo ani pptifeula, De rebus mirahilibm,cttm Notis, ïêzo, 4.
Variorum Divinorumliber ,five Orationes Patrum numquamedita»1619
4. cumNotis, videlicet Anaftafii, Antiochia Arcbiepifc, inlatum nunium immaculat<£ Deipara aïïatum : Andrea Hierofolymitam, Creta> Archiepifc» m Vit Am humanam O* defuntlos: Methodij de Libero arbitr'10 : Timotbil * Presbyteri Confiant. De aecedeniibüs ad S. Ecclefiam &, De 'duabus Jefa Chrifliiïaturis: & HiUrimis Monachi Depanemyfiico Gr#comm3 0 A%ym% JLatinorum. Porpbyyij Pb'dofopbi Omni α } Gr ad cum Notis %
De fopulis Attica liber fingularis, in 4,
Atticarum Leblionum libri VI. 1617. 8*
Arcbontes Athemenfes*'i62l. 4»
Portuna Attiea, five De Atbenarum originet &C 1622* 4»
Cecropia: De Atbenaruf?» arce 9 1622. 4·
Orcbeflra: De SalutationibusVeterum, 1618. 4·
€racia Feriata : De Feflis Grdcorum libri VL 161$. 4*
Panathenaa five De M'mervg fefio gemino , 1639, 4»
JLleufiniai De Cereris facro & fefio, 1619. 4. :
Gracia Ludicra, five De Ludis Gr$corum> 1621. 4J
Pyfiflratus, Be ejusjliberarum/iuevita&tyrannide, 162$. 4»
Areopagus, five De Senatu Areopagitko, 1624.
Athenf Atticg, five De Atbemrum Ant.iquitatibus, 1624·
Regnum Attieum.
Denarius Pytagoneus, five De numerorum ufyue ad denarittm palitatu
acnominibus ftctmdam Pythagoricos r i6$l, ,. . Aefchylus7Sophochs> Euripedes, five De Tragcediiseornm libnULmfy
<®m ocrinöe me Sceft am öe ^tatit mift m scD?acBt/ &&^x
|
|||
|
van De t ï τ. 8r?
tmjb-bermaectiett hugo grotius, tóieng Mtmboojbe v*w,jj.vefl3
ganfcDe toeceliï beöent 10 / ja foo toecce Êratöeen Sanöt ficü beroemen SSS"** bucft opt öloecnec taccflanii üoo2t-ge£»?acf)t rcfjeööen / en ober-fnlr Di» alle geleerben Dan toat geboelen of geftwïjeticn bat fp 30« / ien allen tp^ benfeecljoogïj geacDt en geaömireect/ toegensffijn algemene itcnmjfe en toonberlijch groot berftanb; fulr fp bergeltjciung rstaöc»t?e tufTcijen By ***μ Öcm/ enbebengcooten Erafmus, gempgen batöpöê fclföe m beelen verscleke«« beelegeleech/ intoepnigetoeeiu/ ineettige ïjent obectcof j öetfcöeen bp beele a$ een niiraneiban be natupj eii toonber ban be aceubJ/ te fien foobeeleröanbetoetenfcljappen OMeflotentneeneenfgD pcrfoon. ^ sjnertoon* loassalïjtecgeboren^tma 1583.fijn©aöectoa^ Jan de Groot, ban eiiatkomft· eenoubif^agifti-aetg-getTacfjte/ ban Mn nocö eenige lanjnfe berfen
öbectg 3ön / al^ mebe eenige b?icben öoo^ben geleerben LipGus, aen Bern gefcö?eben/ mltfgabecg eentgeberfen ban Doufa. &$n «l^oot* Baber Hugo, toag mfgetiicreengeleerbïBan/ foo mfce €$?tecfcf}e/ ^Sftt„fjr %b?eetifcnea$latunfcljetaïe»* ^$ijn #otn toa$ Cornelius Grotius, f, iSu' be eecjte^ofeffo? inbe fitetljté-geleectBept/ Dier boben befcB?eben.* * sinp.7^, ünöoegehöpban alle «anten upt geleertïjept afnomfiig/enfuljtban natup? engebooneaenbegoebe toetenfcöappen toege-epgentfcl)ecnte süoprcma. toefen/ ÏJP toag ban een p?ematup? en b^oeg berftanb/ naulijr negen wyAeyt. laren onb sijnbe componeerde öp berfen in't Eatün/ en op fön fe|tien* be/ bjagöp aï Ibbocaet boo?ben l|obeban ^oUanbt.* Stlnno 1607 *v*f. un&% toerböp tot jptfcaelban'tboo?f3. i§of bernoren/ en Stinno 1613. tot *'"♦'■397* Bet ©enfionartfcöap ban ïïotteröam berfocBt / 't toelcn f)p aen-nam. , In öefe bebteningfj 3önbe / të DP ober eentge berfcBillen nopenbe be ZüLTo e£ Commercie / toegenS oefen ^taet in €ngelaub gefonben / altoaec ban Engeimt ge.' Koning jacob, beleef belücifontfangentil·/ al mebeban benfeer gelees ronden, ben ifaacus Cafaubonus,* €pnbelücn be Keligionsf gefcöiüen Bier te *ij£,i-°* Eanbe gerefen 3jjnbe/ tuffcBen föemonftranteti en €ontra-0emon=sJi " ' fïranten'/ ttföp-beji toegen inbenfare 1618. op ben 28. Süugufïi/ ne* bengben 5fibbocaetbanl|ollanbt/ johan van Oldenbarnevelt, enber* fcïjepbeanbece peeren gefaifeert/enepnbenjcnop 't^HpgteHEoube* w«t;neeu- tïcpnboo?alfönlebengerelegeertgeu)ee(t/ toaer tegen öpnaberfjanb ffi8!"nf' fijne apologie ofte beranttooo^binge upt gegeben Öeefk ^ier in fijn dcmne«s. * bjoef fjept 5ijnbe / iteeft ijp fijne lebigöept boo? gebjacijt met berfcfjepbe fteetitjcne botenen te fc&pben/ tot bat ÖP ten laefïe boo? üet ftloecft öelepbbattfnntoacrbcengetrottbje l|upsi-b?outoe Maria van Reygers^ berge (öie ftem in fön tjcmuü gebuprtg bergefelfcöapte/ en fijn laft Jjielpblagen) op ben 13. jBaert 1621. in een boffer (toaer infp 25oe-- ™?n?eZ ften pïacïj tefenben) beijenbehjcB tot <©o?cum toieebt geboerbt / ban deert, maec öp tn een onbeftent getoaet na 3®aeluJijcb / en foo boo?t.3 op ^nt^ werpen bertrocö/ fcf)?pbenbe albaer een b:ief aen be ïfoog lBog: ^ce^ ien Staten <0enerael / inöoubenbe benentmaeiiiinge ban fijne omffa* SRtgefonb^r eentge ejÏractte ofte co^rnptie geelfectueirt -, mitfgaberss ^ïintiït y m>
|
|||
|
δ 14 Befchryvinge
pjoteiïtocö^b'opcetötiööetït ffiwtpttzi en fïjn tfefbe tot Set m*
• $iet^i$v tierlan&t·* &w i|upiS-t)?outo fttl ijaer in oen tecfie tliïle/ en bleefnocïj
13./. 44. met patientie omtrent ö?te toeecnen in De gebanc&emfle fitten / tot Dat
iien 5. Mptii ban öaren 't toegen öp teeuefie aen fjaec $0: |Bog: totert
cenlaege / batfp op Eoebefiepn geöetineert toietb / berfoecfeentie fjaec
natup^öcnebjpöept. ^efaecne metfjjn excellentie excommuniceert
cnaengemetfet3ijnDe/ Datöe&olöatenfelföem Dabben uptgeb?agen;
tn Dat öpöaet niet fonöecling oaennmisSöaen boajee ; totecb ttoce oa*
*iéhmm. öen öaec na fjaec becfoetR toe gefiaen.* ^e Roeten feonben op öefe gee*
i<¥· jïtge efcDappaöe ban Gmtius, niet lebig ftaen / fjjnöe in öaer gebac^
len al te aerbigen fuöject om öaec ober Baccpen niettegtie&juptfien.
<©nbec anbecen té'er een b'epgenfcïjaö en omltanDiggeöen ban befe
^tjïocieeenigeumate aentopfenbe/ onbecbentptelï
Op de Af-beeldinge vanden Heere Hugo de Groot.
Zie daar dat is de Groot, die tuvTchenbey de Kroonen
Van't Frans , en't Sweedfche Rijk gebruykt is tot Gezantj Na dat hy balling was geworden van zijn land; Verwezen van te voor om eeuwig opgefloten In't ftereke Louveftein, met grendelen en floten, Metmuuren, wal! en gracht totdriemael toe omheint, Te wachten na het uur dat leed en leven eind. De Griekfche Dedalus ten Doolhol in gefloten Vond door delocht een weg met pennen, vaft gegoten In eengefmoltewas: dees doet het door een Κ as Die naauwer hechtenis voor weynig' uyren was. De wacht, dien het Caileel en hy was dier bevolen} Droeg felfs het koffer wech waar in hy lag verholen s En meenden dat het was met boeken weer gelaan Gelijk het altemet plag op en af te gaan. Ook fchool daar meenig boek en veel geleerde bladen» Maar die die groote Man had in zijn hooft geladen. De morrende*Söldat was vol van achterdocht Of't niet wat anders was dat hy ter Schepen brocht, En of hy zelfs den Heer, om veylig heen te varen, Kiet uit het Fort en droeg daar hy hem moeft bewaren. Hy brengt hem evenweker yfre duuren uit» Daar men den kerker toe, en hem daar buyten fluit. De Stroom- goon haaften haar om hem de lucht te geven» De; Maas en Waal, tezaamter Merwen afgedreven? Geleyden hare vracht tot binnen, Arkels-Stad. Paar ging dèri Hemel op voor die in't Koffer zat. |
|||
|
van Ό e t β τ. $if
4tm anber Wet f η maniere ban anttowb ban fijn iupg - b^outa
aenben miSJnoegbenCommanbent banBloebeftein/ 't tóelen tfe nopt in d?ucb ijeboenbe $φη/ om be «obbige altufie op fijn naeni/ Dier ηοφ bp boegen fal» Vrouw Reygersberg fprack tot den Cafteleyn
De Slot-voocht van het ftercke Louvefteyn; Wat hebt ghy (fegdoch) over my teklaegen > Dat ick mijn Man heb uyt het Fort doen draegen f Bemint my eer, als dat ghy my beticht, Ghy had de Hui e η 9 en die heb ick gelicht. gn't £atjjn 5Üttb'er oocit bsrfcöepbe/ toeïcbcrg een ban be fwtfte
Stee bolgt." UO- BAIULUM SEU S ATELL1TEM f^Ül
CISTAM C^KCBKE EXTULIT. Cumgramdam ferres-arcanofondere άβατη,
tnfolitum nunquid te male prejfit onus f
€redo eqmdem, nam qua laütabat GROTIVS ar ca- 9 Hac Lat'mm atque omnis Gr&cia claufafuit*
€emgetijb ïïtee na begaf ft» m boo? raebt fijner bjienben na m>
tUi altoaer ftPficöaenbefSaben banben&omngDJöebbenbebeöent p;ijscbW nemaecitt/enfmiberontfcöulDinge gebaen/ ijs met alleen bp öaer feer co«inS, tjclecf öeltjcn / maer ooeft felf bp ben honing feer b?ienbelijcB bejegent/ en ooeft met een jaerlijrr tractement beteert* 25p be boo?naemfte ban 't iof toonbe fjp boo?gaen£ fijne genegentbept tot fijn ©aberlanb/ m? bcnöebatijaer <£o: gelieföe bet befte te boen Bpöcn ütoning / ten epnbe bc goebegenegentfjeptbie fijn leer ©aber / onfterflücher JiBemorie/ enbe fijne jjBajefiett onfe Eanöen altöb fjabbe toe gelagen / morbte blpben aeijter-bolgen/enbe fijne ïiBajefteit mogte tonen/bat bem be ιφ en fjet toel-barenban be felbe aanbelt ter Berten ging. 5§p Dab mebe al lange toei-geftaeninbe goebegunflengenegentbept ban Pnns Hennc, Ho^groote bie na fijn ©eer 25?oeber Maurits bootinbegfelfóplaetsifuccebeerbe/ f"*?0*' en gebuprenbe 45im aentoefentotparijgbefenbjief aenbemfc&eef. Prï'ni Frede-
• , , ricHenric*
Λ/fOnfmir. Je vous remerek des bons Offices quevous m'ave% renduparde
1 VJ~ la vers melques uns du Confeil du %: ce-que je vous fuppliede conti-
nuer tam vers les fufdits qu'autres fit vous jugere% α propos, vous ajjeurantj
iw]tcognoiflray eet te honmvoloméen tottteioccafions-i w j'auray Ie moytn
|
||||||
|
êi$ Êefchryvinge
de vousfervtr: je vous fupplie Attffi de faire efiat de mon dffeftton & tous affeu-
rerque je vous la cont'tnueray toufiours y eslant obligépar ceüequevous m'ave^ ufmoignê de tout temps. J'ay prié vofire beau Frere Ie Seigneur ^eygersberg de vous ejcrire particulierement fur quelque fujet, fur Ie quel je ferayfort a'ije d'entendre vosadvis: vous m*obligeré% fort de me Venvoyer, comme vous ave^ defiafaiB par lememoirequevousm'ave% envoyé, dont\evous remtrcie bkn fort, je fouhaitterois de pouvoir efireutile en vos affaires pardecaif m'y em- floyerois de tout mon cctur'. mats vous f^ave^laconfiitutiondes affairesefire teüe, que nymoy , ny vos autresamys, ne pottvons vous yfervir > Comme nous defirerions bkn, je veux efpererquele temps y pourra apporter du changement Ό" que je vouspourray revoir encePays efliméüt honorécomme vos raresqua- lite^ Ie meritent: de quoy je ne recevray pas moins de contentement que f af fait de voflre liberté; cependant jevous fouhaitteen voflre éloignement de vo* Jïr< patrie tout Ie contentement, bonbeur & profperité que vous f$aurie%defi- rer, ce que jeprie α Dieu de vous donner, & α moy Uoccafion de vous faire paroifire par effeB que je fuis, Monfieur, » Utm Μ** Voflre affeBionnê α vous faire Service
*4<s· FrederïcHenry de Nassauw.
p* la Haye Ie 4. Aou$% 1621.
MYju Heer. Tck bedaneke uvoor de goede Officïen die ghymy ge-
daen hebt aldaer byeenige van den Raed des Konings; het welcke ick ubidde te willen continueren, foo wel by de boven-genoemde als an- deren , die ghy goet fult vinden, u verfeeckerende datic k defe goede wille in alle occafien erkennen fal, daer ick de middelen fal hebben om u dienft te doen», lek bidde η oockvanftaet te willen maken van mijn aflfeftie, ende u verfeeckerendatick die altoos fal continueren , daer toe verobh- geert zijnde, door die, dewelcke ghy my altoos van alle tijdt af betoont hebt, Ick hebu Schoon-broederden Heer van Reygersbergh gebeden, van u particulierlijckovereenig jubjeft te fchryven, op het welcke ick feer blyde fal wefenom u advys te verftaen · Ghy fiilt my feer obligeren van die te fenden, gelijck ghy airede gedaen hebt door het Memorie, dat ghy my airede gefonden hebt 5 waer voor ick u wel feer bedaneke. Ick wenfche bequaem tekonnen wefen in uwe affairen alhier, endeiou- de my daer toe met al mijn hart employeren * maer ghy weet de gele- gentheyd vanfaeckenfoodanig te zijn, dat nochick, noch uwe an^c'c
Vrienden u daer in niet en konnen dienen,,gelijckalswy wel foudendeli- reren j ickwilhoopendat den tijdt daer eenige veranderinge in fal toe-
brengen, ende dat ick u in dit Land fal konnen weder fien, geeftimeerc ende ;geëert, gelijck als uwe rare qualiteyten het meriteren; waer van ick geen minder contentement fal nemenv, als ick gedaen hebbe vanuvv yryheyt. OndertulTchen wenfche iels u in het Ancien van 11 Vaderwnac |
|||
|
Van Del**. Wt%
l\ÏQ eontentÊffiént i voorfpóed ende geluck, dat ghy fout konnen bege.
ren; het welck ick Godt bidde u te willen geven, ende aen my de oecafie* ^anu metterdaettedoenblijcken, dat ick ben s MijnHeere, Uwen geaffeftioneerden om u dienft te doen
F he der ie He ν Rick van Nassauw*
?Dyt den Hage den vierden
dach van Augufti ι6ζι. |
||||||||||||||||||||||
|
Uivtüaer 16} 1. omtrent'tïaefïe toatiöe iBaem ^uguftttéquam
£}p toe&eromm^ollanbt/en bleef baer tot in december beg felföen Slaeujs / até toanneer baer o?b?e toasf om D«tt op nteuto fapp^Denbe* ren / fttlcic ïjpober Sfimtterbam bertrotn na Ijtamburgö/ altoaer Dg (gclycn Aitzma fepbj feereerlöCHenminujciité befcDermt getoeett. * 3Bat mm ban ttoee afaren baer na/ té &P om fön groote geleertDept fienntffeen benuaemïjept/ ban toegen Chriftina Coninginne ban ^toe* oen / até <®?binarté Sfimbaflabeur gefonben/ aen be Kroon ban ©?anc* röcn; toelcfeecjjarge / met feer groote eer entoeerbtgfjept omtrent elf 9Iaren bebient flebbenbs/ enbe epnbelijtH baer ban te rugïj geroepen |
Komt weef
ia't Vader-' land, doch geoblgeert weer te ruy* men* 'S·/. U7J.
Wert wegens Sweden in Ambafl'ade 11a VrancrjjK gefondeB, |
|||||||||||||||||||||
|
ïnontiïagensönbe/ nam Dï*boo? ban ^tocBoïmop Eu&eiö te rep*
fen / op toelcne tocfit W onber toeegD beel fïo?m tn ontoeer met groot penjcnel fub ject 3ijnbe getoeett / tn een fteente té berballen/ baer ban f)p ben 28. augufti $: ftül bess SfaersS 1645. binnen Roftock ®berle* ben té / toaer ober b'öntberfitept ban W ^tabtfeer groote bioef nept betoee& ^ijnEtcöaemtoierb gebalfemt om na hamburg/ en ban baer naer^ollanb te boeren/ Det ingetoant in een ftoper feijlten in be 3£>oni-bcrc&eteiSoftocnbegraben/* en öet geöaifembeJic&aem na? beröanb alöier in fijn geboo?te-^tab op't Cijoo? ban bej^teutoe ïtern ben 3. «actober baer- aen-bolgenbe / toaer op be grootje poeét ban on$s ^aoerlanöt / ί}φ berfen pafte» |
||||||||||||||||||||||
|
Te rug »ekw-
men zijnde, werd ii«ck cufterf, * Geextrahi
uyt 'tveibael vitndtV*yagic van de Heer //«f * de gr* et geAruR IS4S |
||||||||||||||||||||||
|
U Ι Τ . V A. E R, Τ
Van zijn
|
||||||||||||||||||||||
|
E.
|
||||||||||||||||||||||
|
EXCELLENTI
Aen de Wet-houders van Delft.
iNCONTAMIMAriS FULGET HONÖI^IBUS* O Elaes · wie komt mijn hoop vermoorden?
*■■* Wat onweer ruifcht'er uit den Noorden i Verzekert flucks ons befte pant:
Verzekert, bergt het Holiantfch Wonder. . , ■ Hoe haeld de zon haer aenfehijn onder ! O Baltifch meir! ó ftorm ! ó ftram!
|
||||||||||||||||||||||
|
Vondel gr-
dicht np iiju
vu-vaert. |
||||||||||||||||||||||
|
fiches l
|
||||||||||||||||||||||
|
sim
|
||||||||||||||||||||||
|
$j£ Befchryvingé
Helaes! waer isr^E GROOT gebleven*
Die voor de fchipbrëück van zyn leven> Zelis onder't opgeheven zwaert,
't Gezicht des Doots braveerde; en ftercker Dan ftael, voor eeuwigheit van kercker Noch bittren laiter was vervaerr i
Dit was, 'tKriftyn, dat u verrafte, Toen ghy naer uwe Ryeks-kroon tafte> En ibchc den fchooniien diamant >
TJ tot cieraet en roem befchoren; Maer zocht vergeefs j hy bleef verloren * Een voorfpoock van uw Rycks-gezant»
Hoe luyfterden noch ftracks uw ooren* Die onverzaet 't Orakel hooren, Dat in uw Koninglyck Pallais,
U zyn geheymeniflen melde ,· U in den dagh der Wysheit ftelde, En toonde d'eere van den Pais:
Dan zagh men Pais uw hart bewegen; Zoo dat ghy den gefchaerden degen Scheenc op te fteecken, op zyn woortj
En met uw heiren af te trecken; Die nu de Krifte weerelt decken. En openen den Kryg de poort;
Flus hoopte Munfter hem t* ontfangen; Nu delft heel Delft met Lyck-gezangen Zyn* IH G E Β o R e Ν in het graf;
Daer d'Afgunft, entlyckafgeronnen, Zyn doot gebeente ruft moet gonnen, Die zy den levende noit gaf.
Och krancke trooft in zulcken een jammer J Men ftell', gelyck den Rotterdammer, Een beeld den wyzen DELVENAERii
Men paer' die groote nageburen, Wier Faem alle eeuwen zal verduren. •Zoo fta de Wysheit op *t Altaer.
J» v. Vondel»
tr€er-toerfen/ €>?af-tu'cï,ten/ $tt toaren fonfcer cpntie/aHcenral
Ster öp tooeseneenöte nopt tn tmicfe öefien Deöbe/ en met «tomew getal-letteren fjet üaec fijns? jtertoen upt&eelöen&e. hVso de groot een LICht, Was i&Lcr WcreLts
Wonder, ^ |
||||
|
van D κ t V 'ϊ· $ιρ
iÜn iIcLc leeft bil godt, slln LIChaaM Leght
hier onder.
Mwemtöcte tfaetë ban fön «EW-ltebe / ty 't Mtvm üertïtë w«» begt*3 Sbanüem/ en füne familie fietöangen-&«n obecgebfebenι ω*
oen en naVomelüiöen öeööen al ober eenige X^^Jggggg** San Wpermtffieen confent becfocfjtom ter gtettmtfflTebantej ren $S W&m iSW-babec/ eenigfi »f«<W8SKiïS2 tfobee SeS&ntture tegen be mup? motïiten laten aenjepten rttoe» Baettltoegeilaenonberlimitatie/ batft» alboorengMlouben fulen SV¥nfmitie am fiaer €b: «baetneben te communiceren/ ten IpSttSB biebe birecWerbanfoube mmmjafjff S^ütthminm^mm^tmmwtm. ^fön^eeitenfcge* c.. r ,_ S-itMtier Michiel Mierevelt ban 3Wt/ Beeft J. v. Vondel, ïjefe EeVvcric»
oniierHöcae iof-römen / gefc&eben. *™ «λκ
HetHoLLANDSC« Licht werd dus van Mie REVELDSPinceel
Gevollegt, doen het gaf fijn fchijnflcl op 't Paneel;
Doch met celyck het blinckt op't helderft voor elcks ooghen,
Maer met een dunne wolck van fterflyckheyt betoghen.
Om duytfch te fpréecken, dit's die Fenix Huich de Groot
Wiens groote Geeft verlicht den ganfche Wereld-kloot.
Wat vraegh ick wat Cbfis of Delfis eertyds ieydei
Een Delïsch Orakel fpreeckt meer wysheyd als die beyde.* ^«jg ft».
mt &tWtetp in een 6operepïaetöefrte5en3ijnbe/boo? W. Deiff, *g£%K
ï&mmm&mmmi öeeft be ψ?ofe!T0? Heinfius bitHLatW /. 44. punt-öicljtbaerop geappltceett. Vepofitum t&li, gwwi jure Batavia mater
Horret, d" ^4^ «*<& ^ peper ijfe fibi
Talem oculis, //*/<?*» ore tutit fe maximus Hugo Inflar credehomwis, uteracredeOei.
£)♦ Hunfius. Aq, l6i4*
©erfdiÉiitrÊ anbere wnb'cr nocft nier en baer in be 25oet«en ber 19e-
berianiK '**&.
aftoetfim/boSttWof ba^jittteniaeftelt· »nctoart^/o«fig d hcm
«brcUoebto 3S11 / toerben in ïjct »btiegie ban ben mfa / boo? fyn μλ«** ianjnfe ^acc-boecfien flaenbe / alöirê becbeelt : Tewol. AnnotAmn(S*avmsrejiamentHm.
|
|||
|
•βίο ^ -BdchryHngii ■ /
- Towo IJ. Annotationes ad Novum TefiMemm, _f J
Tomo III. Cominente 'dïverfa bpufcüla Tbeohgka, ütfunL· de vïrftdtL·*
Rsligionis Chrifliana. Piet at Ordinum Hoüaridra. Eirundem Ordinum De- emumcumNotts. De fatisfaBhm Cfaifii, contra Sochum, Disquifiiio, aH ea Dogmata fint Pelagiana, &c. De fato. DeCcenacdebranda ubi Paftorts non funt*. Nota ad Cajjandrum. Animadverfiones in animadverfiones Sjveti, Votum Pacis. Difcufjio Apologetici E^vetiani de pace, Nota ad Decalogum. De Fide & Oper'tbus^ De Anti-Cbriflo. Appendix adverfus Borbintam. Con* feBura de Gog & Magog. Tomo IV. Politica ,· Tra&atus de Jure BeÜi & Pack. Apologet'tcus RjBo-
rum Hollandia, De Imperio Summarum potefiatumckcaSacra. Oratio fupe? 'hac materia, xAmfieUdami bab'tta. Tomo V. JuridtcA; IntroduBio ad Jurhprudmüam Bttavicam, Florum
Sparfi» ad Jus Jufimianaum. De mart libero* TraBatus du varii. Tomo Vh Hifiorica; <Annales, & Hifiorid Beüi Bdgici. Be amifiitate
ReipubL Batavier. Obfidh GrolL·* Nota ad Procopium. Disquifith dcj> Origine ^Americana. Tomo VII. Philologica j Nota adMartianum Capeïïam. »Ad Ar&upba*
nomena*. Ad Lucanum,- SidSenecam Tragkum, Ad Tmtum. Tomo VIII. Poëtica; Amhologia Gracorum Epigrammatum. Excerpta
ex St»bge. Excerpta ex Tragcedi'ts & Comcediis Gratis, Tragcedia Pbce- nijfa, Eli&ra > & Suppliccs* Tomo IX, Poè'mata Latino-tam edhaha&ewis t quam nondum edita,cum
%pifiolis. Ér at er ea ah eo profeBafunt
De portüum 'mvcfiigandorum ratione, Mttapfoafis lat'ma > liht belgtcu
confcripii α Sirmnt Stevino. Lugd. Bat. 1599. Syntagma Arateorum, id eit, Ar at't Phanomena ex Metaphrafi H. Grotjl>
tntertextis C'tceronïs reliquijs: Nota m ejufdem Arati Pbanomena & £>/'»- femra; in germanki Ce f: & Fefii Avieni Interpretatiomm; 'm fragment ê Cietronis (?c. ibid. 1600. 4. Nota in Hymnum Orpheii ibidl
Tragadia faore^uibustitulus Cbrifluspatkns, <2 Adam exul Anno 1601
& 1608. ibid. 8. Ceteraa: F rat ris f ui Poè'mata eoÜegit & tdidit Gmltel- mus Grotius 1617. ibid. 8 dcufjtt bh Sifoa ad Franc. *Aug. Tbrnntm Jacobi Aug. Fil. Pari f. Typis Rpb. Stephani 162 f. al'iaüi Scripfit & IRufirationem hifioria Mofaica exferiptis Ethnicerum. htm
Comfarationtm Rerumpub. Athnienfis, B^me vernis, & Batavice, quas< tarnen nunquam vidi, famt/ öat topö'öptnementüepi en WfefliicBöeptUanJ*ff»*
UtWWh fiomten roemen / ia beseffen tot in ben BggSJSS^SS Ββκ Wmutotimm mmm WJ alten niet met tooien/ ιηββπητ |
||||||
|
Pëj-Fe&te
|
||||||
|
van E> Kt t τ. Si f
oocfi niet met gebacfjten Decepc&en ι mant öaer en #1 geen batt fijne
fd)2tften trie onfe gemoebecen tot f$ri fjoogfte berteonöcrmg niet en Oe* Racen te treeften / atë wfoi met foo grooten ftracDt ban betftanbt be* toeett/met (ulcBen erbarentöept Ocbefïigt/ en met fulcfem feon(t en iiseritigïtcpt gco2bineert en te famen geboegt' bat fp felf. Dealtiergeleec= fte iBannenbari be Beerelb niet alteen tenïjoogfjiien boiboen/ maec ruc&en ftaccoocntoeg&ingcooteabmitatte ^i)n(€!)eologiicöetucr= Thcoiigircie (ten ({joe-toelin beele potnten «cmonfiramjS) toeröenboostg nogtaniS fchnfton. bponfeepssnëjeöiftanten feer fjoogfj ge-ejlimecct/ en maifeömael/ om liaer booJjrefüjcnïjeptë tóille / op öen f lebicït-floel geallegeert- ^aerombjerbban ijemgefepbbat ïip cbww»« cMapw» «»ƒ«ƒ*, «- ^fXi rumdivinayum atque bumanarum omnium ad m'traculum yfq: jcitns, rrwd/- OVerGtotius
tomifavPrincepsUetury* Jljnbe ttlalïC <0OÖlÜC&*MUHOTfiBdÖC6fcK* ., - -/ tenfclappenfooecbaren/ bat bolgenifeenalgemeeneobet-een-tïem* gJJJWi
ming bet geleerben / boo? een €>ppet-bo?fï ber geleertSept geDouöen * toert?. Petrus scriverius,onfengrootenonberfoeCHeröerS|ollanbfcöc faecfeen / noe no?t ïjt> in fönfeo?te 2&efc9?pbingl}e ber Heberlanbtfcöe ©o?logen/ ban fijn <£berlpbenaenroert/ fean nochtans met na-laten al meöe eenige eer btebigDept boo? befen ifêan te tonen/ ïjem noemenbe / een uytnement Licht in geleertheyt, ende met recht den. HolJandfchen
Phenix, meer tot eer als geluck geboren; * IBt bOO? öeCjS &C\mltZ%tt*,*sck>iv.i{.?fi
teut Uan't Hof-tapüt, fcftünt op benaem ban befen groten Wbenaer ***». d»
teb3tUenaUubercn/i)aecöpfp?eecftenbeUanbefe&tabtinbefer boe* £'$;°'r/* ge uerbolgt ι
Dealdergtootfteniet, maer groter dan men meent:;
Wanneer men let, dat zy bewaerfter van't gebeent ?Λ
Is, van veel Helden en'van hoogberoemde Gr oten,,
Deels by haer felf geteelt, daer door zy d*eer genoten
Heeft en behoud,.. dat waer men lof in wap'en ftelt,
Of wijsheid roemt, haer naem in grootheid werd gefpeif.
Cen.anberfoetblepnb' pjeetnocfjoniangsieentge Ueerfen tereeren
ban onfe &tabt boo?t-b?engenbe/ bejïupt albusrr Dus is nu D e L f τ allengs ten top geklommen ,
En zwigt geenfints voor praal van Adeldom men 9, Maar beurthethoofd,, gelijckeen Vorfte-Brayd,. Met ed'ien zwier ten ronden Aard-kloot uyt. Wat Mannen zijn niet uyt haar fchoot gefproten !; Met wonder van onze eeuw, het ligt der groten,. |
||||
|
$ÏZ ."- Scfchryvingt
Pc grote G r o o τ, de mond van*t f cgt# de fchat
Der wijsheid die aan Themis voeten zat,
't Orakel, dat yet Hemelfch uyt kon brommen,
En Koningen in't aanzigt de verdommen.
'k Ga willende hier éne lange ry
Van Helden in geleerdheid nog voorby,
Berugt van naam * vereeuwigt door haar véren 9
Die nijd en tijd en dood ten trots braveren.
|
||||||||||
|
Prins ?rei!e-
|
25obenaHe fitgeboo?nen/ ©ceftirt boojluc&tfSBeptben meefïentop*
|
|||||||||
|
ricHewicks fiera^ttonfe^tancgerjetiert/biengrooten©o?ft FREDéric
geboorw. HENRIC, PRINCE van O R Α Ν G E, afgier fo't <©UÖe
* ï.r. it. >gg0f geboren ben 29. gjanuarp * (of gelDcït anbere teen) feb?uarp*
S. 2* bes fcijjicM Slaerjs 1584. in toeïeben gebal be reikte ©er jaer-oagB
/. a»i V ^n fgn geboojte maer eenjSom De bier §aren berfebeen. Het gefcöie*
* * be tn ben abonb tufiTcïjen acöt en negen upren / en baer toierö notD in
ben natfjt/foometlupbenbanïilocftett atëanberfintö grootetyeugbe
» 5,-c» faw»boo?beganfc0e&tab betoefen:* i|ptoa£bettoaeïfiieenlaetfïe/öocii
ƒ. hl geenfintiS banbe minde ber toettige üinberen ban Prins wukm van
Naffau, biengrooten fjerfteUer en gronb-legger befer Sepublne; ecu
toaerbtg&oon banfooeentoaerbigBaöer/ getoonnenupfp bteröe
nor j8.f.yt ^up0-b?outo/3©?outoe Louyfe de Coiigny, w&mtot ban ben jeere
». ^«r,n jjan Teligny, enbe^ecïjterban Gafpar de Coiigny, Sbrntrael ban
j, a.t. κ ©?antcj)cft / bepbe binnen $ar 00 iammerUjcb bermoo?t/ op öte ber;
^jnüoopen bloetnte 25artüolomeu£-nacDt. Wmiz. gjunptoiecbDPS^opPtcn
μ over d« ggenoemt na fijn fpeeterg / be grootmatijtige Coningen Frwjerlaac
ftifdcseftaca tweede, Coning ban ^enemarenen/ enbe Henric de Bourbon, co-
ningban $abarre/ bienaberftanb ooch Coning ban ®&Μψ1)ϊί
getoo?ben- ^e ïfêagifïraet ban 3Wt / bie mebe atë ö^gff;
n.HtmrUti ben ^oopflonb / gaf een lijf-penfioen ban 400· 8«Μ "ffSifc,,
ίΓ^%\ - 'ttoa0 bjepnigttjbss tebooren bat bcfe&oontoierb geborengW^T
JXST te/ mebefooberrabeUjCB toierb bermooib N^^MfKS
€n geltjcb be natupj / eer f? bergaet/ baer onberganó/gg
eenig baer ongemeen effo?t/ of to?eecftt,of bewngygj ^ffiffi
in Willem* laetfte Uinb / bïen geöeelenïielb «»«»®^?feS "
bnffenbmuwn/fo^
*f«* s** be|Boo?b berging.* <©u$ Beeft onfen boojmctotgfl*2ïï8KS
·«*. *-*. mkQ Dp na met ©aberlöchbloebbefp?engt β^ΑβΚΒδι
en tot to?aecbban fün ï&eer ©aber ^orm^^^fSS.
tfem tot bet ïjanb-babenen ber ^^α^^^^ί^^ηίσ<
^jjn geflacöt en af- bomfi fcljijnt bp fommtgD* Λ w 0<*9^ ^
|
||||||||||
|
. . ______ - .· -wm—m—^mm—mi^——
|
||||
|
van D e t ι τ. 82f
ftmèèft tesön/ tentpbeban juiiusCaefar, en fuicteentge blaren boo? $$* «%$
tti/ koningen^en©02(lenUatVt€ö?t|ïenrijcft/toaec onbet oonbeellucht*1**·
Wöcnem btctorteufe Belb-oberfïen getelt tocrben* ffcen ött grapt' ^*^ en Wlucljtig gefïacftt W. W geenfüuë fcïmlbtg oeölebcu. t0t ■»*». 4 ; — {Jiiagnorum baud unquam itidignus avorumF ^M^*''**
IBaee eeïflcït atë in be 3® aepenen geboren / en afë een ©oefïecïingö
ban ben tói sS-gob Mars, m't mibtjen ban hm tooebenben <®o?iog op* aeboebt/neeftÖPfiJne glocp-Ojaüénbe babenop bebleugelen banbe |aemobecbegeljeeïe3©ecelbberfp?epb. ^ijneerfletocöttoasf ^nno wcWGoöJ i«oi. atë ftin éeec25?oebec Maurits, ben^-Sluttpöe^tabt Geer- *en»eut™a trudenberg bec7t)erbe/altoaecïjp tttbeoefittingebec^tabtenbeijeep gj^f föc&fept ban bten (al* sijnbe be felf be aen Hem ban fnn ©abecöp «cv 3?fJ5ü ftametue gemaecnt) geftelb totecö / geltjefc oocft met eene: tot <©oubp ονϋ&ύ·,·, nette / nu ηοφ maec negen »en ottb $ijnbe / met bp-boegtnge ban , foncöeecWent ban^upbettboo?betotfönbtte-eoubetneu^^ r. J:7J^
touocnteföit longetmgfcïjap/ fieeft öp een gebeelte op^be HoogTje ' ScMe mWmWt leecmbanberftijepbe talen /fionfien/en m* v ficl .■ SmStnm^cmefmè^ Μ*<0öuberneHc/&pfön ©?oubJ ΆΖΙΓ HiBoebec/ met approbatie ban be Staten ban üollanbt / obec &em ge* Vf«»&i St/tokWfi&ctfwfr^^
feecUuaemtot fultnen iïaete/ bienabecDanbtëgetoeefiColonel m
ttenfteW £anben/enmbienbien|t<©berleben» ^tjn'fftascepmttf itetoécii Daniel Taffin, &one ban ben*£eeteban Toriay, bteb'oubfïe Wbet bjai ban ben ^ebtfiant Jan Taffin, <£nbeBalbeneenige Pa- Pies d'honneur, ban b*4£belenbefec ïanben/ Ijebbenbe boojnoembe leeren «Staten ben jongen lieere$?mceboo?€bemian bp-geboegt 4ontïieec Johan vander Does, ^OOtte ban Öen $&Wt Johan vander
Does" We ban $oo?bb3ücft / een f*r geleecb joncü €belman/ om
Bern bageUjcic te becgefelfcïjappen / enbe bit alle^om bes* te betec ï)et Éatucel Vx 2Bngefetenen befec ïanben te ïeeren fcennen en aen te ne- men/ om tec gelegener tobt tnbtenbienfibeferaanben gcü?upctenbe ¥ f öeemplopeetttetoecben-* «Motuïjpboojts?om b?oeg tnbeflegerin* 8ƒ ver}0 * ötenbeaffaimtban^taetgeoeffenttetoecben/ op'tfebentienbefaec werd K«d! ISSi/oni inliet bp^oone^ ^Γ
tattett/ baec boo?-ballenbe/ temogcnöoovencn fi£»toattec tnbe\n&
Sm om gingen Üoitë ïjtec na met fün^oebe»;jpaurttgmbte ·*** *i;
mcouramenietbjepntg atenbltjcBen» ^nnfeec^oebecpem/om ^X^
m imtrlaren/toillenbebcrfciionen/ D^eecbetnalie ernfl/ Dp ficm vao vuen£! SmSfouKS enbefltrDalfoobupten ïjetpebaec ban't na^ ren,en,nde. |
||||
|
81$. Befchryvinge
bOogen ι bat Bern fuïtMi on-eet niet motfft toecben aengebaen / ïjU
ï*vdP7u toö/ en toeeiïi in biefjafarbeufe natalie niet eenen boet toeegg ban
funen 3Mö-öeer/ nebeng ben toelcöenïjp Bern foo manujcfebjoeg/bat
J)l> &aec boo? alöecepbjï een groote naem fjab in gelepb. Item toiee De
* *ί sp4uh · woct met be grootöept beg gebaerg / en ijp acïjte bee Naflaufche naem
tfkrvk»' «iet öetameïjjcii te^ön/ ben Bpanbberng te neeren/ oft ober fijn Ujf?S
fieöoiioeftfó teraebte gaen/ baecmenbanbeöeljoubenigbesi gemecne
Befte fjanöelöe. €n btitfbeelaclntg aen't gebaet: / i$ öp oocfe aen b'eerc
lianbie gebencRtoacrbige obectuinninge getoeeft aêpttbeUjifebeeian*
* w* beceentrefujcHe baöen boo^ïjembp 'tleben ban fijn Sloeber USauritg
ϊηί?"Broc. bemtfjt/ is Dp tünno 1025. ben 2$. 3fi^ti/ aié fijn ïfeer 25?oeoec
jet jiMuu-ts <®berteben toasv getoo?ben fijn €rfgenaem in aüe fijne ©ojftenbom*
puetfc, en metl/ gr^oniepnen en ^eerïijcuïjebett/ geltjcn oocn mebe ^tab-fjouöec/
SXSkftV <3oube«teuc en 28bmirael <0enecael ber ©ereenigöbe $eöetlanüert·
ïortreikn !Jn toelt&en ^taefc W binnen ao?te acfjtec-een-boïgenbe laren / foo
4e»-w«fiidi beeibafte/ilercfie/enboo?befeontoinbaec geachte glaetfero/ getoa*
■ penbecfinnb/ in'tgeficijt ban feepferlüc&een üoningljjcfte^epj-fijag*
ten obettoelöigOt/getoonnen/ en onbecbe geïjoö?faemï)ept ban ïjnec
^oog|Bogiget)?acötDeeft/batbe3©erclbnauiüci· pet ontoinbawi
Koyt ronder meer toifi tebfnben. «Seen.&tabtljeeftDp meternfi aengetafï of ïjp
•«Η·1 Ö^fi öle i»0enomen; foo beeljöelegeringen / eben foo beeeï ©iciorien
*#*«. ' en Sau&er-Branfen teïben lw* Snboegen/ DeJ&öerlanöen/tectoijl
|}p Dloépbe/ bjaerljjch geacDt toaren/ al£ een allooi en ©elotban
Mars, toertoaert£uptaHegetociïenban €ucopatefamen bloepöcn/
nlle bte Daer toeren maeciiten ombcrectjteHtmfl ban «Wogen «ïee*
ren/ en ύίφ (jm fjabben geleerb/ toierben ooen boo? be öequaemfte
en fcuaerbigfie geacDttot be ïjoogife3Smptenbanben<®o?IogD; 5ünï!C
onfen Belö-oberfïen öe boosnaemfle iBeefler in bit fiucö ban alle men*
fcöen in fpnenttjbt. ^erDalbe be pjofeffo? Box hom ban Dein few
bat niet alleen het:ganfche Vaderlandtj maerdegeheele Chriften \vee-
reld defen Vorft als een hedendaegh Ovenvinnaer fijner Vyanden en een
*Sexh:Tht*: heerli/ck Triumpheerder aenfag, verhefte en eer bewees.* (Snöenbcti
**'l<8· maerben Petrus Scriverius, fcjjjeef bit iatjjng punt-bicDt/ ter ecren
ban beg $o?fïelöcïte geöoozte-plaetji. T^dmïnis aufpicium diciatiU CORBFL O ββ
DE'LF Ji dedit% primas CriBBBKinurbcdowm; , : Iura COMES Czj£,SAK^trumAUmdfulmimbeüu Accedit quartm, non minor iffe tribus. 2{e mirenrftua Princeps qui natm in urbe \ . μ 'EsprimatamiquosfiFREOER/cyS avqu |
|||
|
van D el κ τ. $.£j-
$u& datajunt Selgü jmgnmbus ar ma duobusf
Solmhic (at fato profperiore) gerit.
Et β fpeolet opus, lenta fua cafira dolabra Muniat» & non fit Romaligone prior.
Sic noflerfugnat, c^dit^foditque. quid horrest VELBA ? turn quondam CORBVLO talis er at,
3&e fteerujcne baben en glotieufe bemestingen banbefe boo?lutf}ti* owrvioedi-
$n3Mb-öeei* / bfe alleen geen entfeele blaben maec gefieele boec&en ge ««en iionnen bcctoullett / fullcn V»p ïitet nietftieciftccrcn j Wilelifïonenban 2;;ljnc da* fijnen tijbt 3ijn baer bol af / en be boo?naemfte foeëten ban ong 3tanb/ öe tooetttappen^ecoube barben (baet giet boben ban gefpjoïtenfê*)* sut imm nabotgenbe/ öebben b(e elcn nvt bpfonbetnaet berbtenften met een r< <s?9 Öoogb?abenbetoon ti&eeutoigecgöebatfjtemffe ban ben Haffaufcïjen <©bectomnec / allemijalbe foo toötluftig tipt getrompet / bat ben €tfjo fijnen toeec-galm baer ban notö bagelncr Booren laet. €en geoote me* En ~^<&» mcöte ban iBebatlleg en gebenn-penningenop fijne obertoinmngen ge* penningen, (lagen/ fullen be roemrucljtbaeröept ban fijne 3ege-p?alen al mebe tn eereïjeïpen Souben: £dttbetoel-berbienbelofbanbien/ongettop* feit foo lang leben fal / alffer in be toerclb boecnen en mentor ten fullen obecigijjn» 3&aerom ftybtbt 3P?ofe(To?/Fredrijc spanheym,infijn latijnfcÖeSLöfc-reben (obec begoot ban befenBoilïgebaeit) De out" Sijn lof door
heyt heeft het geheugen der Nakomelingen grootenamen aengeprefen. de rrofeflbr
Echter zijn wy noch in geen onvruchtbare Eeuw van dapperheden ghe- spanheyn,
vafien·, 't geen onfeEeuw der ouden dapperheyd tegen ftellen kan, heeft
fy in defen Heldt gehad, Voorwaer het vereenigd Nederlandt heeft in
hemeen TbemiflocleSi Cam'tüus, Periclesj Fabiits, Epaminondas, Schipio,
Timolton, Emilius, Iphicrates, Chabrias 5 Lyfander j Miltiades 3 en al, wat
deoudetydtinde grootfte Veld-overften gefien heeft, gevonden. De
natuyr fcheen fich in defen Heldt geweld gedaen, en in hem voleyndigc
te hebben, wat fy elders begonnen heeft. De deughden, welcke elders
verfcheyde huys-veilen, fcheenen in di'ceenig hooit» een t'faemgevoeg-
de woonplaets gehecht te hebben. $}$ ijeeft OOCtt tn COItftbcrntte ban rentvtcl
alle fijne ïjooge metiten / toaerboo? Spüe ïjoogfte trap banaile roem van hoö*.
(toeltïtebe menfcDelyclte bapperfjept fcltünt te fionnen berepeften) te heïtaii««rft buten toag gecaecfet/ ailer-eerftbentptelban Hoognept aen fm boo?* SuS™·* lucltttg §u0 gefeacut ·, gelijcït ben Coning ban B?ancfertjc« tn ben Ω D üegmnebeggiaeriS 1637· ücm bfe <£er-tptcl op-offerbe/ bolgcnsi be ï&tfftbe en memorie bte fijne iBaiefïcpt.é SïmbafTabeuc aen ben ^tact ooenmael0obet:lebecbe. €pnbef0a9eeft|jpnaer alle fijne r€rtumpi)cn fcien grootmacöttgjien honing Uan^pangu/ bien trotfen en op-ne* IDmmmm ijïafeii
|
|||
|
S t6 Befchry vingc
βλ Kornm blafen ®panbt befer Eanben / sebtoongen om $?ebe te rp^ten/ bie
van Spanj« Öpnietanbergberftreeg/ als? mitgbefebereentgbe Heberlattben ber*
t« vrede ge. ftiarenbe boo? b?pe en fouberaine Staten / f^obtnciciunbestanbeiv
drongen, op toclc{u η0φ 0j[) ^am peafToffceröe- EanbfrDappen / &tcben ent*
aenDorigclanben ntet.ö meer te pmenberenDaööe/ notlj nu notïj na*
maeltf boo? öem felUen of fijne fticcefTeurg / immermeer pet foube mo-
oen p?etcnberen / gelikn atë t'n't eerfïe ^ireicul Dan be B?ebe tot itëun*
jter gemaeent/ b?eber ftan geften toerben. «§oo grootten i$elüt bie be
<0oblijcMjept aliernaeft fcDeen te toefen moft epnbelijcn al mebe hm
s^jn fiera.jk- ιοορ ^ ffitfuptf getjoo?famen/ en nebcaö begeringjle inenfrijten gra-
yt' be balen; baerOttl fepb be ^faïmtfl/ ghy fijt Goden en Kinderen des
fiy";8ï:<s.7. allerhoogften, nochtans fultghy fteiven als een menfche,* OP toeïCfïCrt
fin H. Bruno, tn'taenfcijoutoenban't boobeïtcDaem ban fijne ^oog*
öeptbefenojtepunt-bitöten foo in buptfcfiatë latijn fcDJjnt gemacltt te Debben. vsrfen ciaer Tj [c jacei vernis nunquam moriturm in aftU
K_siuriacw ifatojuffm & ipfe mori;
Hicjacet 9 (heu!) hominem fua quem divina mgabant Faffdfuiffe, neaant fata fufjje Deuw. 't<êelbem$3eberïanbt&
J-j Ier ieyt d'Oranje Vorft, die eeuwighlick fal leven
In daden; die oock fturf door 't ftervens noode-loc
Hier leyt hy wiens bedrijf hem deed voor meer uytgeven Dan menfeh, macr dien de doodt ontkent te zijn een Godt. ^e lepbenen felf Debben niebe öare ïeerfame en nabjuBP* fP?*"*
ften ober fobantge boo?ballen geöabt / gelikn top bootenen op Deoe*
fcbipbfngeber tomben oocfeeenigebeerlöcfte^entenriciioten-aei'
! m «»ι oaenbe ïjebben bp geü?acljt-* ®>i\$ fcfieen ban/ bat met öet fP«|e»
p' * 7i ben €>o?log/ 't <0obt2ilmacijtig gelief be/ ben örootflenêoW-m^
«erf. t5 \t fa* ban europa on.cf upt befe toereib af te ïmlen/en Ijcm onöer nunu p-
*r -'*· ten ban be menfcöeltjcfee B?ebe/ooff be ifemelfcfjc wm te JJgy*";
^te fatale bagö toaében 14. iBaertbeg giaerii 1647. ^™*t yn
^oogïjept 'ismergen^metoetop-gaenber ^onnefun gH^ttiS
opeen feer Cfuifïelijcïfe toöfebefe toereib berfaecfetψ™™'1 fJJS
olie menfcïjeüjcKe ijoogbept berDeben toterb / na bat të«W» ow*
beboren^beplecfjtelöcnrjeben ban eeutoig abieu »JKHKJBto
befer Hanben toaren afgeïept / in maniere als? «Pt f«tolgenoe itcjou
tien ban «giaet ftan gefien toerben» ^
|
||
|
van D e t t τ. z%y
Extraft uyt het Regifter der Refolutien van de Hóogh
ende JVloghende Heeren Staten Generael der vereenigh.de Ne-
derlanden. Luns den xj. Martij, 1647. SoUtpMi DE Heer Ripperda ter vergaderinghe prefiderende heeft ghepropo- 3e' Sèn™*
neerc dat fijn L. is geweeit in de kamer van fijne Hoogheydt, ende aldaer verftaenendcgefien degroote fwackheyd van de felve fijne Hoog- heydt, ende dat de felve fijne Hoogheydt aen-gediene wefende, dathy Heer prefiderende aldaer was, heeft verfocht dat hy foude naderen toe fijn Bedde, ende als-doen op hem Heer prefiderende heeft verfocht5 aen haer Hoogh-Mogende te willen refereren , dathy van Godt Almachtig wenfehte, dathy tynen genadigen zegen wilde continueren ende geven over de Regeeringe van hare Hoogh-Mogende, ende datdefelve, na eenige intermitlle vanfpreken, dacr by heeft gevoegt, dat fijn E. ver- hoopte , dat de getrouwe dienften, bV fijn E. den Lande bewefen, ende geprefteert, haer Hoogh-Mogende aengenaem fouden zijn, ende ver- volgens aen hare Hoogh-Mogende recommanderende fijn Huys, fijn Vrouw, endefyne Kinderen. Waeropgedelibereert zijnde, is goedt gevonden ende verftaen, dat
tvveeHeeren uytyderProvintie, met den Griffier, Staets-gewijs fullen gaen voor het fieck*bedde van fijn meer-hoogh-gemeke Hoogheyd,endc zyn dien-volgens verfocht ende gecommitteert uyt de refpe&ive Provin- tien, deHeerenvanZoeien, Graef van FlodrofT, Wimmenum,Meer- man , Jacob Vet, den Raedt-Penfionaris StaveniiTe, van der Hoolck, Roorda, Ripperda, Nykercke , Eyben, om aen fyn hoogh- gcmelte Hoogheydt tebetuygen de groote droeffenifle, die haer Hoog-Mogen- de hebben gefchept uyt degroote fwackheyd van fyn meer-hoogh-ge- mei te Hoogheyd; endedaer neffens uyt fyn E» te verftaen, offer yetwes foude mogenfyn, dathy aen haer Hoogh-Mogende foude gelieven voor te dragen, of recommanderen , met de complementen op foodanige ge- legentheyd paffende, daer met de op-gemelte Heeren na fijn meer-hoog- gemelte Hoogheyd zyn af-g?gaen. Ende alfoo van wegen de Provintien van Uytrecht, Vrieflandt, ende
Stadt en Landen refpettive niet meer als een Heer Gecommitteerde in haer Hoogh-Mogende vergaderingc jegenwoordig prefent en is ge weeft; Soo isuytdefe reden en oorfake maer een Heer van wegen de felve Pro- vintien mee-gegaen. De op-gemelte Heeren hebben ftaende vergaderinghe gerapporteert,
dat fy haren boven-verhaelden laftaen fyn meer-hoogh-gemeke Hoog- heydt voor-gedragen hebbende, daer op by de felve iyne Hoogheyd met een af-gaendeilemme is geanwoort, dat fyne E. haer Hoog-Mogende ten hooghften was bedanckende voorde eerehemindefenaen-gedaen, ID mm mm ζ wen-
|
||||
|
Ël% Befchiyving
|
|||||||||
|
wenfchendeden Staetdefer Landen alle heyl eude vooripoedt, mee Ver*
ülaringe, dat hy altoos forge hadde gedragen voor "den weiyaert van het Landt, ende welftandt van GodtsKeicke, daer voor hy fyn leven dick- maels hadde gepericiiteertendebefteed , dat hy nu ginck eyndigen, ende* dat hy alle 't felfde voor fyn laetite recommandeerde aen hare Koog-Mo- gende met veifoeck dat de felve fyne getrouwe dienften geliefden voor aengenaem te houden, ende voor fyn Huys, Vrouwe ende Kinderen for- ge te willen dragen. .Daer op by den Heer van Zoelen isgefeyt, dat hare Hoogh-Mogende niet en fouden na-laten aen fyn Huys, Me-Vrouw de Princeife, endefyne Hoogheyds Kinderen met alle goede affe&ie te be- tuygen , hoefeer aengenaem waren fyne Hoogheyds getrouwe voor-for> ge ende dienilen aen defe Landen bewefen. W. Ripperda. · w.
Accordeert met het voorfz Regïiter Corn. Mufch. 1647,
Extrad uytte Refolutien van de Heeren Staten van Hol-
landt ende Weft-Vrieflandt, in haerEd. Groot-Mog. vergade^
ringe genomen óp
Maendagh den xj. Martij, 1647»
Τ S ter vergaderinge gedenuncieert als dat fyne Hoogheydt defen Toer*
* leden nacht een acces van een ftereke koortfe heeft gekregen , en dar naer 't oordeel van de Medicynenwel-gemeltefyne Hoogheydt-met het af-gaen van de felve wel foude mogen komen te verfcheyden, en is dien- volgende in deliberatie geleydt, of de Vergaderinge en Corps, ofwel door Gecommitteerden, in de kamer van fyn wel-gemelte Hoogheydt fal verfchynen, omrae den laeriien af-fcheydt van den felvente nemen: Waer op fynde gedelibereert, is goed gevonden dat de Vergaderinghe, foodefelvejegenwoorcieiyckisgecompofeert, fich ijade anti-chambre van meer-gemelte fyne Hoogheydt fal vervoegen, otnaldaer te letten wat gelegentheyt fal wefen., omme het voorfz. laetfte officie te mogen doen , en heeft aenftonds de Vergaderinge en Corps fich getranfporteer* na de op-gemelte anti-chambre, d'felve vindende vervult met een groot getal van allerhande perfoonen , en is terftond daer na-deRaed-Penfiona- ris van hare Ed. Groot-Mogende in de kamer van fyne Hoogheydt ver- focht te komen, de welcke binnen gekomen fynde, is geleydt aen de zy- devande Ledicant, daer op wel-gemelte fyne Hoogheydt was leggers- de, niet ionder feer droevige bewegingen iïendedien grooten Ptinsm· foodanighen benaeuwden geitalteniiTe, ende nu gaende den weghalles ïleefch, ftasnde Me-Vrouwe de Princeflè ten hooft-eynde van ε vooriz. |
|||||||||
|
/
|
|||||||||
|
van D e L ι τ. Big
Ledicant , en benevens haer de Predicant Goedhals, en rontfomme ftaen*
(de en fittende prins Willem. de Princefle Royael , de Heer Cheur-Vorft van Brandenburgh, ende de jonge Princeflen , mitfgaders verfcheyden andere Petfonagien, en hebben iichaen de andere zyde van de Ledicanc vertoont vericheydenHeeien van' tRidderfchap deler Provintie ·, Waer door Me-vrouwedepEinceflTe,ende de meer-genoemde Predicant Goed- hals , prasfupponerende, dat hare Ed. Groot-Mogende en Corps ofte Gecommitteerde mede daer ontrent ofte achter de Ledicant waren ftaen- de, fulcks fyne Hoogheydt aen-feyden, waer op fyne Hoogheydt veel pooghde te fpreken, doch meeft niet al verftaen konnende werden, en nam meer-genoemde Predicant Goedhals daer op occafie te ieggen, Dat hy (de decimerende ftemme van fyne Hoogheyd nu gewoon fynde). wel verftondtde woorden, die fyne Hoogheyd was fpreeckende, feggende defelve ineffedte uyt te brengen, datwel-gemelte fyne Hoogheyd hare Ed, Groot-Mogende was bedanckende van de eer die Hy ende de zyne tot noch toe van de felve hadde genoten. Dat hy het Landt getröuwelik hadde gedient, maerdat hy jegenwoordelyck niet meer en vermochte. Dat hy daerom aen hare Ed, Groot-Mogende was recommanderende den Staet van den Lande, Godes Kercke, mitfgaders fyn Huys ende Familie. Dat wel-gemelte fyne Hoogheydt noch veel was fpreeckende, maer dac weynigh woorden recht konden werden verftaen. Dat korts daer i\a den Doftor van den Hartogh van Longeville (die voorMedicyn onder an- dere by fyne Hoogheydt word gebruyckt) in de anti-chambre voorfz. ten verfoecke van hare Ed. Groot-Mogende gevraegt zynde over de con- ftitutie van fyne Hoogheydt, verklaerde onder andere, dat hy meynde , dat met het af-gaen van dekoortfe wel-gemelte fyne Hoogheyd den-ku- iten adem wel foude mogen komen te geven, en zyn daer op hare Ed, Groot-Mogende naer beneden vertrocken, En is rapport van't geene voorfz. ismetdroefheydten alteratie aen-gehoord, en zyn niettemin met toe-genegentheydt aen-genomen de laetfte woorden by fyne mee», geraelte Hoogheydt uyt-gefproken, Accordeert met het voorfz, Regiiler
Hërb, van Beaumont;
D. Goedhals, onfitofletta«titt.Cfotr$s tooo?ö aiöiec Binnen 3&elft/ o«fttease:
en in öefc ïactft-tooo?saentie fiefolntie meöe Uermelt/ tyeft een (€ïac- heden t» %fa taetbcfCÖ?e\)en/ 'tOCenÏJpnoemt/ HetGodfalighOverlyden van fijn af.fterven*
dborluchtigfte Hoogheyt, Frederick Henric, Prince van Orangie, &c. tiVt toeltne alle öe <©otni?ucfjttge rfamen-fp?ccclitngcn met fijn ïitQog?
oettaUat/ in,tb?eae|tacnbctijaclt. tf&mlijcocgetjaemeban befcn 8lie UYW_.
BD2tltoaö ban em uptnmiÊntiefcOoonöeittoegen^gcWfönlic^acmj vUkc aciaen, in fjh öclact en oogen tooontic een groots ïBajefteugljcpt/ban een vw*te· IDmm mm 4 njtft
|
|||
|
8$o Befchryvingë
itïïbi: Wttonfomee en 3oeb-Woepenbe manier («'t fp?eecïien/ toaer boo?
kenthey t. ÖP ttiac&ctö toasf De Derten te mennen tuettoaertg Dp toübe en tot füne
raebfïagenteöupgen/DetfpbatmenDem fjettooojD Boo^be boeren ut
n;n maxime *? ***%/ OfBtt fcrogS-.Mcfi aenmoebtgen / of Den gefanten befcnet ö
in-t regard geUen. 3&e ^teben matntineerbe Bp &p öaere ouDe boo?-rernten en
van der ste- coufiumen/poogenöe nimmermeer öaec gefageeuigmutf rontrecfien/
tlchtcT' toto* IWiip/öpalie toare Uef-Dei)&er$i banfjet ©aberlanbt/atë een
recöt ©abec be0©aberlanb$ geacfit / ge-cert / mitfgaberss ö^alle in*
gefetenen tefw lanben uptlteecnenbe üeminb/ en Dp fijne ©pariben ban
iwptenfoobeel te meer geb?eeft toierbt; bejs De boo?-gemelte $oee't
j. van Vondel, befeberfenop fi)ue af-öeelöingefcD?eef:
lïefdcdet Op de Beeltenis van Vorst
Ineefeteuen
tXS%. FREDRICK HENRICK.
anden,
TÏ7 Ie, die dit aenfehijn iiet, moet niet in liefde blaken f
Wat vyand fchouwt dit aen , en fiddertniet bedeeft> Dit's Frederick, die ftal hield'in't verloop der faken, En binnen wierd bemind, van buyten vvierd gevreeft. Anders,
Α L ruckte burger-twift den degen uyt der fcheede:
Al ftonden ( God verhoed 't) de Steden tegens Steen:
Men maeckte om fijnent wil op ftaende voet weer vreedc, |
||||||||||||||||
|
Soofiucxmaer Frederick metdit
|
o"
J. v. Vondel. |
n.
|
||||||||||||||
|
^ijrt mau-moebige bapperSept en ongetooneuefcBepbenu>pt>r*
bienbenterecïjtbegttnft en lief be Der $eberlanberen/ be jaloufte en fPÜtöer ^panjaecbenin fön leben/ en na fijn ïeben b'eeröieöniöc ban |
||||||||||||||||
|
S;Jn hefidh
|
. m p3eïjjC^n# arcntDonberlijcïieftefabtgrjettban gemoebtoterb ober-
|
|||||||||||||||
|
neyt' aï ïn Ijem Defpeurt / felf nvt ï)eetfte ban ben ^trtjb /en*t gebacrlnchfle
ban't gebegt;toesS-öaUjcnonfentooonrefïfKHenJ|ifiorp-fcii?P»ec/fn poëet Picter Cornelifz. Hooft, befefrape aiuifte op fijn naemDeeft gemaeöt. Prins Fr e d r ι e κ was foo rijck van vreed' in zijn gemoet,
Dat hy noit fonvreê bleek, in t mid' van brand en bloedt. |
||||||||||||||||
|
Van Delft. 8;t
m* DJa^ een feec toö0 m berftanbtö ©o?tl ban een juto'ctetijc/ fcljcrp^
finma / net / mm baft oojbeel/ toc.ö-üa^en Ijp ban oocu na fi)n *<ƒ;;ƒ; Cttnmft toterb gcDouben / boo? ijct <&&M en ben oioten aentoass ban f: 8l3 * f fine ecitto / ■ Uan t»ien oroote lEKminoen «iHe @|f neen / fjet niet bencticn ïiaTctoaecbiööcttïjetiDenacacljtinljaei; bericnenefauen/raeb teb?a; 0^*£S ff ^SW&WtMUefön< ïwftentw beusben en noebe mf 0w»· w* teptcntotUen berljalen /ten foubc fcijpnen / be ^on met een fachel ofte too?tfe te totlien toe-ltcöten. I Noyt fal fijn grote naem, noyt fyne deugden nerven^
God wilfe zegenen , enkroonen in fijn erven. En maeck' die Vorften van Γοο hoog verheven bloedt, ., W7)#ij
Tot Princen van de deugt, en Heeren van gemoet. ,„ Jy,e?£,:
'' venhAge f*
209
I® mtcent ttoee maenben na 't ®berlpben ban teeg Booa-ïwoemte *
©oiÜ/namelöc&öenio.jjfêep i647.i!Sfünoel)aïfembeïtcDaem/ tn . - Knbanl^^^^^ IL ° boo Oet townaemfte ban be £tatt / ijec-om-geboert/ en ten laetfïc m
te Jfc*terc&op WCftoo?0et)?aci>t/altoaecm-te®omte taan f»n leer ©abec al* «. öebbe gelept ten upterften base in be fpeloncne W boobtsf. Bus maeckt heiaes de doot het alles weer tot ftof! Treckt Herders uyt haer Hut, en Vorften uyt haer Hof: De grootfte Heeren felf hoe groot ook van gedachten , Die moeten hier in't Graf dien groten dag verwachten. «ten felf ben baae li^^^^^Jg' Si'JSJ"
te 3lnch-p2ebicatteboo?onfenaaectoaecmsen p»onyfius Sp«Kkhuy- d fen ifliSr beöatnte / boo? een feer nroote mentate W bolcb$ l öie tjp
KÖftSWiS5toU rnb?ncHöeeft #Φ*9Φ^ ber ben €itel ban Rouw-klaege over de Doot vandendoorluchughen
hoogh gTboTen VorftFwdericHenric, &c. WgkKS^fZkM genf, éere ban Supttcftm/ Μ W^J^fSifS^mSi
•ttoelcn acDter b'af-beelbtnaen tn P^ent ban mn öpt-baeit aiou? tsi öeftelt. PARTA PATEU& TRANQUIL'Ï-A LIBERTATE,
ftpï SST ΡΛΧ VERA, ^ |
|||
|
S|t . ι- Befehfyvinge
SATUR NON DIERUM, SED
LABORIS.ET GLORIA, /ETERNA
TRANQJJILLITATE FRU ITURUS,QJJ&
EST ΡΔΧ VERIS SIM A, TAL IS OB DOR MI VIT. An. Do mini cId. Iac. xlvii. ALtat. lxïiü Ce fpieccfcen toan alle De €ec-toerfen / föreur-bitïjten/ en pjeëtlfiDe
poefen en 4p;af-fcg?iften / bte op oefen öpt-baect te boo?fcöi)n guamen/ en toare *ÏZl 5*. δ**» #"&* / flöonlöcft fuüen top Stee &p-fi?eneen / eent'öe toepnfge bte 4m: am en op onfe ^tabtDeböen öerefletteect/ a$ Doo?-eerfi bit iatijnfa IN
E X É Q_ U ï Α S
Celfifsimi Principis
FREDERICI HENRICI,
Aurafiae D- G. Principis, Nafiaviae &c. Comitis.
'MfAGIST%tATFl DELPHSNSI
Sacrum!
JZgremo, qua, DELPHJ, 7»ö OH ARS luce refurgit,
2^#//^ triumphanti Utior orbe dies\
Ingremio, qua, OELPHA, 7»* UHJRS nocïe murnbit, T^ulla fatigato maflior orbe f uit ƒ
2^ tó», ( o Genitnx f)fi qua efi tibi cura Tuorum > <yi ^W ^σ?*, fi quid Belgica vota movent;
Oifce Patrem Aurucum* & cineres fervare fepultos', Certus in exftintfis ojfibw Vltor adefl.
Scilkct Heroum dsfiant & funera vulgi, J$ui ruat in nihilum quod fuit ante nihil f
Tune etum moreris FREOERICE? ά trtfit'fqukrum Ingrederis f nee Te fanitet tra Tui f
|
||||
|
van Ö ι ι ί t. Sjj
f# fHWUttitt Te populi pu nomina ungunt f
2(ec Patria» nee Te puhÜcus wit amor ?
Oehueras nonpojfe mort, vdpojfe renafiit Vel Batavos m Te pojfe hem Tuos /
F. Plaktx.
s©e baci?-aemelte P* c. Hooft, fjeeft ben ïof ban befen ©oiji /entê
geinen ban onfe ^tabt in een feee Ko?t-bonbtg berg ban ttoee regels ultmg begrepen: Noit Hollant baard* een Helt, zoo goet zoo
groot.
Als Delft ontfing, eerft op, left in zij n* fchoot. Φρ biergeïipe manier fteeft Henric Bruno, een «E^af-fcljjift gein*
bemeert / met föomemfe getal-letteren / 'tfïerf-faer uptöeelbenbe. Graf Hier rVft oranïes prins, VVIen DeLft slln
VVIegh en graf,
En krllghs - eer een LaVrler, en goD slln VreeDe gaf.
M. DCi XLVIL
^e fcïf te fjeeft nocï) een anber gecomponeert / ban langer abetnf
bocö metie niet te ber fmaöen / toaer mebe top 't fulten öefïupten i HIerleyt, hehes 'hierleyt, ó Vry-gevochteLanden,
Hydieuw'welftandchad, naeft Gods-hant, in fijn* handen. Die onbefluymert, 'nacht en dagh, enlaetenvroegh 't Gemeene-beft in't hert, in'c oogh, op fchoud'ren droegh* Hier leyt die groote Vorft, in wien de grootfte zegen Van'tzege-ryekfte volcktenhoogftenwas gelegen; Die ongehoorde lof altydt heeft in-geleyt, En leydde 's levens tydt op't padt van eeuwigheyt. Hier leyt het Leeuwen-hert, Befcherm-heer onfer Leeuwen ; De grootfte Oorloghs-heldt van dees' en alle eeuwen. Hier leggen, hier in een, tien Neftors in de raedc, Tien Akxanders, tien Achillen in de daedt. $nnnn £«.
|
||||
|
0Ά Bcfchryvmgë
Een Titus onfes tydts voor fyne onderfatfiti»
Het Delfs Orakel in vergaderingh van Staten; Den ftalenarm van Mars; der feven Suft'ren vuyflij Soo dickmael met de verw' van't Spaenfche bloedt begruyfF, Hier leyt hy leven-loos, wiens luft, wiens wenfch, wiens leve*\ Was 'tfyne voor het ons' ten beiten geern te geven- Die voor gingh daer hy't heyr hem na te gaen beval: Spits-Broeder,enSoldaet, enVeld-heer over-al. Die midden in'tgeraesvan Tromm'Ien en Trompetten, In't dond'ren van'c gefchut, in't haeg'len der Mousketten* Jn'c fchricklick wiffel-veldt van blixem-kruyt en loodt, Van ï'uylen lyf om lyf, van onderlinge doodt, Daer duyfent Ys're luy malkanderen doorbooren, In't ilerven van ter zyd',■ van achteren, van vooren, In't veHea tegen Hem van meer dan eene Speer, Geen doot in d'eer en fagh j geen leven dan in d'eer, Hy die, foo menïgmael fijn vyandt onder d'oogen Soo onbeteutert trock} foo ruftigh, onbewoogen > En hem foo vreeflelick 3 foo ruw op d'hacken fat» Gods vrees', de goede faeck, 's Lands dienft voor oogen had. Hier leyt die Frederick, noyt fonder roem te noemen, Van yedereen geroemtj en noyt genoegh te roemen. Die Frederick die door fijn' vvond'ren heeft verdient Gemeen verwondering van Vyand en van viiendt. Die Frederick wiens hooft met foo veel Lauwerieren Behoorden Burger, Vriendt, en Vyandt felfs te §ieren, Als hayren zyn op't hooft. Hier leyt, helaes \ hier leyt, Vanwien, die treurigft' fwygt, welfprekenft' heeft gefeyt. int* slman M*"* S ι μ o i? van Groenewegbn vander MaüeJ.V. D.
Grocnewe inQfaimn &cmmi$ ban befefüne ©abcrujcïse&tab / briertf £0^
ffl,iroot <®nber$$ een lange reep ban laren Stee in Keserinaeiijnoetoceft/ «i
Reghti.ge- baer in be boojnaemjte knipten met eet en reputatie ijzbbm oeoient/
iscrdc. fytft acn tje ïtec «tg-aeleertïjept befer Eanbe foo örooten Dienft mam/
bat alle SSbboraten en anbere$?actiHJngm ilecïjten ecutoiquK» «"
fjem berpiitïjtfullen Dlpben/ enbatboo?nameUjcuurt mmm jan
thjcebeilepöoecfeen/eeriïeUjcïf ïjeeft ïjn rmtöiftoegfetë en eenmee-
B(*ckea fiinaCttbermeeriiert d'inleydinge tot de Hollandfche Reeh"-fe£erc;
Oooi- hem heyt, befchrevendoor Hugo de Groot, en be felbeüebCfït0ttnet *£,li\c; tdtgcecTnu mm/ ^anöbefien/ oube hernomen/ KecïJten/ «βΦ£·β*Ώ2ιί
^emcntien ban be Utoben ban Suftitf e in Hollanbt enbe eibers j imw- Qtöw$ nocö baer up-aeboeat fijne nieutoe aenmereïmtöe oner λ. «°- gerbeets, bannetaenleocsenen bqlboeren ber ©jotefien/ bofwgj pectibe loben ban luftiti* in mimi W mebe ober m •oOoww |
||
|
ftetltetftec&t / öïïeg te famen gebutst eeïtf tot ^mntU! tn ttabet*
fjantubjeemaet tot Delft t>y Amoid Bon, tn 4; <©bec tAttfm öien* fligöελgoetitoeccfefcö?cef öeieet Hugode Groot, öoenmaelg^m* fjatTabeur/ toegeng be&toottd§b)etienaett't$|ofban B?anirötfi3ön- &e / aen Groenewegen vander Jdade, befert latönfett Wef: AmbSï
#r cUrffime Atqui Emditi/imc: ijem»us *Cft
j^TJiii novam ïnftitutknum noftrarum ediüonum €um Amolat'is Claritath
* Veftrrti bene elaboratu # perutilibus: quaderegaudeo LeStorumcauJa. Mirari non debet Cla: vtfïra fimïbinoneaqua ipfi fuere adminicula .Multum e ft potuijfe me praftare quod praftiti iüo loeo ac tempore. Quidam, óu& cow- troverfi juris efle judico, velim definiriab ijs quorum 't βα e ft poteflas} ut mi- nor fit Ut'ium mater ia. Praftttere id magno fuorum populorumbono in multis rebus ^Archiduces %Albertus ö* Jfabetta. Poffet eam rem promovere >fi velit, NobiliOimus Do. Graswinckeliusy cuiutW Clar.veftne omnia opto profper'« rima. Luteti# jcDtetmfoii cis ioc. xliii. Ciar. V.
De iupetfcriptie wat»
Cldriflïmo Emditijfimoq; Viro H* GROT'IV'S.
P. Simoni Groenfyegio λ Made
lurifconfulto. $a Set upgaen ban Ut eetjïe fc&eef öp ηοφ een anbet feer tu'eniïi$
föractaetgetntttuleerti TraBatusde legibusabrogatis O* inufitatis in Hoüandia vicinisque Regie*
toibus. Lugdi Bat. 1649. 4. a©elcne Oepbe 25oet$ien/ footioo?\ö?oc^t en met fnlcït een ongeloof*
Ujcft atbept en fo?gbulöige naecftigijept bp-een-gebiacïjt en befcïjzeben 3ön/ bat Dp b'allecgeïeetjïe ^acttfönsS mï>oogac6tinge gïjeijouben / en ijageïöoc ten ^obe met gtoote autorttept geallegeeïttoecöen. ^efe Ifêan öoo? fnn onberfabelücne luft / en gcoote gebup?facmïjept tn fijne sijn s«rf-iag é§tu&ie / ftcö felben afgemat en tebeel gefatfgeett tjebbenöe / ί£ ΚΦ toegen öoo? een öeftigtjefeoojtfe ontpütgljlöcfc «Pt befe toetelb toeaD öecucöt/ op ben*. Sluip lésa.föngeuöerbomgsg.^aren^maetti ben 9. ijagen, ^önuptgang bcfec toecclöt toietbtonbec begeleecbcn feec Benlaegöt; feecftec ©?inbt fcö?eef aen tien anöeren öefepenobe ; Üunc 'tntereeptum ac interverfum nobis conqueror : Hune ob fatorum irre-
fragdilem ö" curfum & difpofitionem intermijfum doleo, quantum I. C. ad' kucHfuifHtHwfuiffet non ignarus. ö'^öbocaten en #20Cweuc^ boo?
^nnnn ζ &$
|
|||
|
öe mttfcttm tKfec ^ra^t/ fjaet senegemftept té fecnitéti iiebenï>ê<*
fcS^ben Sijefr-iricSten m <0?af-ftffciften / öte tet öe0rac*v»iffi tetohg» wpt geöeeit / enbe mp ccötet: tot nocfj toe sin omö?eet!ien&e. ür.NicoiaÉs F. Sweertius., banWttttoerpen/fielbinfijn25oe&/£rcrtaemt^w
Krifch°f» , **'#'* j onöec bc aeleerbe ttipbm ban HoUanfc Mr. ν ι c o L α f s Hoiiand daer alftter geboren tnbenüïare 1584· teenöe iiat firn ©aber Uw^De*
pa Pcnfioaa- faunec ban f&insi fü5a«rtt£ ban HaflTau/ en bat βρ op fïjii fefticnöi
sudf* ^aa' sefcD?elirn / en opemirjcö in ö'fScabemte ban 3lepben ueWeii /
en baboïacnitn ü.juc$t tiptgegebenheefteen <©?atieban öe-fieerlücBe
Walsen be£ boo?neemben ©oift / met befe € «el:
Svterf. jSt. OratU Pamgyrica de. Rgbus λ Mauritio fortiter gefiis, Hag<e com'ute
'$el£*fiV*' Typis Albtrti Henriet 1600. 4. ÜP toierfc ftiuns 1614. Haebt en Sübbocaet fiftaél ftrt $of ban
HoUanbt/enbaerna 2i«no i638.p£nftonaris in Defe fijne ööeüoone j©tabt/ 'ttöeïcfc ijpttaöc-en-fcertig laren feer mlwhbmmtljMm* &e eberïeben is/ in €>ctober iic^ Üïaers 16Ó0. Willem de Willem de Groot, jonger 0?öeberban leer Hugo, tütenjï
RechtC;§4ooc #«(&«* Poeë'tifcöetoercBenöpm't ^laer 1.617* bp een beifamelbe aeerde. en uptgaf / a$ boben të bermeuv* €n gelden ben bermaerbenHugo *£ütf. Sao toneer befcij?eben en laten uptsaenïjabbe/ dinieydinghe tocdeHoi- landfche Rechts-geleertheyt, foo fcïfêeef en ©af f|p lipt/ nöCD tn fijn
bejaertÖept/d'inleyding tot de Practijek vanden Hove van Hollandt,
cerjt in*t latjjn/ en bacr na trvt buptjs / befelbe toe- epgenenbe m\ %m*
0emeefteren ban Obtlft; op toeiefte bepbe 2Soecfcen (te toeten ban Hugo f η Willem) op ben anberen fïaenbe ; j. Wefterbaen, tj^fi> mjmm pafïe. T\ E wijd-beroemde Groot; van niemand te voMoven
'-' Omdat fijn groot verftand gingh alle lof te boven, JDe Phenix van fi/n tijd» wees ons den ingangh aen Om tot de kennis van het Holiandfch Recht te gaenP Na dit hy, 'm fijn land mishandelt en verftooten En voor fijn leven lang ter kereker opgefiooten In't Huys te Louvelteyn, was uyt het fort geraeckt En door behendigheyd fich hadde vry gemaeckt; Ku komt fijn Broeder hier, en leert de Nieuwelingen De faecken na dat Recht bepleyten en voldingen; Hoe datmen eyfcht en weert, en fchrijft, en kijft,en vecht»
Tot dat het in den Raed gebracht werd en geflechf» d'Een gaf haer wetenfehap van Hollands keur3 en wetten, Dm ander wijfthaer hoe die is in't werek te fetten, fjoe dat men 't gaeren wart» en hoe het is te reeu ? |
||
|
van De l t τ. g«~
Ën hóe men 't eynde ireys raeckt door de TwiiUée heen
Aenkomelmgen, ziet hoe dèfé Groote mannen " Uyt liefde t'uwer dienft fich hebben ingéfpannen,
En toont haer alle bey, dat u haer wel-doen raeckt· tGeen Hu.go hadbegoft"heeft WitHEMopgemaeckt. h JSïJ!?? ™te'm ψ* iMw ÖeDDenfce alMgetoe öe mutatie .··„ r *»
kan een feer tooom / iwbjig en oprecfit SBan f e toefen ββίΛΛ jS <Swi 5# f0""* f<«frl/inï^nt«pt0aente/meöew6«nr«ftfl«ff. ™'PHSMmw: F
κΛβηα PhtfMque decus, fic ttettare dio
Hem minor nam GROTiys, <?™ /#/#-
Jw AgeretcQnfteiïa firo facmdia caufa4 ' Z^y prior in toto vix er at uuaforo.
Qua feu p&m curisque vacamia ferrent . ^ Tempora, mirataeflhosquoquefamafinos. Cum fratre dmbiguapoterat contenderepalma: Sed major pietas ambitione /uit. Nic: Heinfius.
m W sebocctt io. f** 1597. w f* eefbiten 12. naaert 16*02;
^"ΐϋ'Λ^Λ GR'AJSWINCKEL,RiddervanSt.MarcototVe.
«tien, (n fUtt leben Advocaet Fifcael van Hollandt, &e. ban ffinec nM/ »"* ÜOO?fUnDebng? Neme ignaviafaBus immortalis. S©at fö: Niemanc is· wuHolUnfc
i0rt0/i^eyisonfieïI,ik B,ewoiden· ©aec-en-öobiti to$#tëö&eft
met een toonoeïlncfee itecche jBemorfe/ toaec öoo? A» tot een nenern e 1. De Jure Majeflaih. 2, DeJunprcecedentUinter RempuUkam tfe- r„ t ,
»MM<y^iM D*«« j. D*M*ritibtroc<m,r*Sildn$M*rtcUu. SïftdS ,/«»». 4. Commentaria ad Beltim Catdmarhrum Sduflij, 5. Commen- ^a* tarU ad Amhorm quendam Hifpanum fuper vita & mee Caffij & truti 6. Ww< ccw™ ΛΓ. JST. Telden, 7· Pfalmi Davidis carmine Heroic'o Verf. 8. Thomas α Kjmfts de imitattnne Ckrtflfΰ gr mint Hexametro 9, Wel-levens-kun». 10, Commentarien over de Placcaten van de Utf-tochten, SiveTraBatusde Annonis. 11. 'sLandsftandraeckende recht, ottevande opper-macht der Staten van Hollandt. &jjn Contrefettfel gmt uptw pmt iMmt€zt-\)tt$mw aen -
Hnnnn 3 'Mm
|
|||
|
ί
|
|||||
|
SjS Bcfchfyvingë
utfdjpicè i non quem Cirrha dedit, fedBeïgia VAtcm
Cui facrum ex alia Phoctde fluxit epos,
PrincipU Hebrd numeros & verba difertw Fatur & ad Latij pleffra Stonk opm*
Paüadis augufiai implet Sapientia chartas, Gorgoneaf^ timent Livor & Ira mtnas,
Regia fit* pulchm Maiefias fcrtbitur aufis, Sett Verten Jedes imperiofa foli.
Public α cum dubtas aperit Facundia caufas, iflo Uüercurios credimm ore loqui.
lp fa dedit 7S(jmefis gladios > Jfiraa bïlanctm, Et Batavum tante vindice jura valent.
Cingttur hu Ρ atria famulans infignibus α tas, Et Super os gaudet conciliare fibi.
Veftne pro populu mirari, Be/ga, loquentem. Cum tot Numimbus rem THEOOORVS habet.
C. BarUus.
ün be bier öoetfien ban bê $?ent lïaen be teecnenenban Apoiio,
Paiias, Mercurius, enThemis,- enbobenaenfün boo?nombe ΦΛ80. «tfpnbelijBfg öp meenöeruettemfle totffêecBeïen <®berleben ben 12.' «©ctobet 1666. oub aijnöe 6ó. «laren > enbe op 't Cfioo? ban bc groot* jKeccfe binnen ^«©jaben-fiage begraben / altoaet men in een fraep «ptgeöcutoen fieen-tomfcbefe Infcrijptie leeft: PI ET ΑΊ1 & HONOHI.
V. Ν. THEODORO----GRASWINCKELIO. I F.
EO. S. MARCI HOLIACI D.N.
Delpbis Batavorum flirpe Cos: prognato.
gtdét prima tjBtate ingenio: (quod natfus er at
Omnium fcientiarum capacifftmum :) gnavifimeujus,
7(m folum ddtbavit, fid & abfohit encjchpxdiam ,
MemorUUmvafia>& fideli% ut ommaquaunquam^
|
|||||
|
van De t * τ.
didicerat» cportunijftme femper fromeniï
Et adprudentum legitimam > ac civilem
{quamftbi pra c&teris defionderat)
excolendam referret»
Bmc α privatls firi curü , ad fifci fatrocinium
Tranflatus, dicaflerioque lege pacis monaflerienfts
cautogrammateus datu$^ charüfquetradmdis
Exatfor Mijfu4%
Scripts mteréa plurimis Patriam , luxta FENETOS f
aliofqne ftbi ohflrinxit. -■*- ς $ r.: ■
Gjftciis , ac comitate quosvis' Domi peregreque dement ü$\
eruMtione incomparabili raptor in fiuporem ''"';'■ ·
dffliclis fuppettas, egems fubfidia,
opifera manuferens*
fietatis folida cultor, citrafucum\ φ\fimulationem9
JoUertu, é* rerum agundarum facilitate
nemini fecundus.
Ereiïö fpiritu $ & fublimilate animi cunilis antiftans
feddum non minus impofitum munus, quam de jure
Cummi imperii, bono publico, & nomini Batavico.
occeptas lucubrationes exequi fatagit,
Et fic vel fupremum anhelitum Reip. impenditt abfem violenta paralyfi de medio tollitur. 0\icchlin£ ad £>♦ XII. oBebris ANNt cis.idc.lxvi.
N. DN. GEERTRUDA VAN LOON
CONIUG1 DE SE OPT. MER* HEJC INHUMAtO.
P. C.
Vixit Annos lxvï. d. xii. Christothorus Delthicus, Burg.giaef ende Graef cWftoplio;
van Dona,ia»ttmifilöcfteïlöcx-raetban.^toeöcn/ en ijBacfctjaïcft r"'DeW";
generaclbanfcesifttf*ünjoé-macijten/enicöentooo?ötöfotfogaec SivSSfl 1667. Hlmbaffadeut crtraojtunans acn öcfe onfe Uecccmatie ^cöec* &«, lanïmvtë fiwc te Wft gdtowen na oe ^taJJ a<mo«mumfijnê ^oop/ geiijtfc
|
||||
|
l4d ·" Befchiyvingé
geitjcn Utytmtt $$urgemeeiferen m&ectiHttöötfialji getwpgen ttoiï
fcenfeluen fie&fiengcftaert/ fottbecccötccaï^nocg fpeciaiBtïrtetoetm lijhinUd-toatpiUe-gaöii aenfön €)ctelïenttefje&ften toe-geïept; tttaetöen i^ .Ups** jjiaert ban oefen ïopen&c Sare 1667. Φ Di* upt &ien felfben öoof öe atë een fcoojlucfjtig ^ucgec en i!nöoo?lmg öefec ^ta&t / ίιοο? &e Jifêa* 0i|icaetfoïemneïij£B geregaleect / onöec 't gelui» ttan begcaoteRlocne» en io£-o?an&en ban't Canon / op toetenere ölp&e innomlï öefe congua* tUlatielÖ gemaeffet/ &ΟΟ? Nicolaus Lilius α WeforwU. Bohemus, Incolj
DelfenfiS. Honoris ergo
IUuftrifÏÏmo Domino, Domino CHRISTOPHORO DELPHICO,
Burg-gravio5cComiti deDONA,RegisRcgnique
Succorum Confiliario Bellico, Generali Militiee Marefchalco, Nee non ad Provincias Belgicas Unitas Legato Extra-
ordinario meritilïïmo,
Velphos natale folum feliciter intranti 1 $. die tjkartt)
ιΛηηο falutis reparata 1667. CHrifiophorus Comes en de Dona Delphicus intratj
Delphos j hk fuerat Patrius ante keus. Sic Fat is vifum peregr'm'ts mijfus ab oris , Ut relevet Patrïos acedtrando lares. Quantte molis erit dïfeordes redden parteS
Unanimes, firmum e? fee dus 'mire novum. Tanta; laudis erit de antiduo fiemmate Dona
Burg-gravio, Patyios fic relevajfe lares. Suni Caroli Magnt monumenta ad fecula mitte
Belligerans hac gens inclyta Dona f uit.
Primus Aloyfius Gattorum caftra feüuutus s Eligit in terris vivere Teutonk'ts.
Non proeul ά Drefda Bojorum elimata verf As %
De Dona gemis pratdia amana vigentu. Pofl varios cafus ροβ tot difcrimina rerum
Ufque adeo ά Dona gens pia falva manet* Delphicus Ö* Suecicus Virfic concurrat in un\tm
Qm Belgarttm Rjs-Publica tut α fiet.
Mutua damnifera difcedant femïna rixó > ** ». t Ütr'mt & part is vivat mica fides. ê
|
|||
|
van D e L ï τ, · fyx
mtfflèptembmDuogefïanbiS-perfonenffjnïtfet teSMftgeöo* a***.»*
ren/ .toelcnergeenige <©berlebettenanberennoc!) inlenen 3ün/ borïj ««&« Sm atë-nuc8 niet fjebbe nonnen befcö?pben / bermfts* benobigebefcéepben ftandS.pCr. mp ontiJ?oocften fen be tiibt boo? beeg reptf niet toegelaten fjecft / baecfoocn* berber na te foetften -, atë baer jijn berfcöepbe §2inceiTett ban $o?tus prins ca gael / toelcöejtöeene Sabina Delphica» mebe na be &tabt ïrfnceflen genoemtengebooptui/ befe toa£be fOttgft-geboreB?outoclirtg ban va"Poctu- bett tlOO?ÏUCBtigen ÖOOgïJ-geboren ©0?fï Don Emanuel, Prioce vans
Portngael, Clltie 3©?OUtoè Emüia, gebOrePrinceffe van Orange , Gra- vinaevanNaflauj&c. gemetenbeeen iaerujci: penfioen banbe^tabt
tot een plle-gabe / gelijtn be $?incefTe Juljana gat η α r ι ν α , mebe ïjier geboren en pupillebanbe ^tabt/upt bienfelfbenöoofbe/ ηοφ jaerlücr ontfangt 240. gulb: in ttoee termijnen; Daeren Sloeber Don Emanvel van Po rtugael, toagbOïgenjSbetoOO?*
benban bebelp&emfle fünss geloofd (boo?-ïienen geallegeert*) mebe *Siet bne»
aïöür gebooren. p* 4i7, ^e ïttjtorien ber <0?aben ban €gmonbt benttelb / bat ©?ontoe
Sa β 1 na van Egmond, een bet ttoaelf l&tnberen ban ben Gra- So^s,et vatl vevanEgmond (bie^mtO 1568. bOO?Öebel ban ben Her toch van Alba, *
toierbomöooft) tfinno 1595·bier te3Mft troube met GraveGeor-
g ι υ s van Solms, en batfp bepöeln'et bleben metter tooon öaer ïcbenlanggebup?enbej 3©at nu ber felbcr geboomte en öaet booat-te? ïinge aengaet /baer ban en fullen top niet fp?enen: blijft oon niet toe? geng be <©?aben ban ^oöenlo tocï-ccc mebe aïöter getooont Ijcbbenbe: c«ef van 3©ant ben tijbt bte alle bmgen berfbjt/en be geïjengntffe upt be memo* Hohcn,°· rte bermenfcben toeg-rncnt/ en ujbmet bat top be$J-toegcn pettoeg baft fielten / on bat top niet Dupten be toaerïjept trebenbe / ben Eefer m abuftbeltjcïi onberreeöten,· bertroutoenbe bat be geene bte bupten be toacrbept Reeenen en leiigenenfclppben/ öaer felbenfoo toelaisan* beren beb?iegen* «Mijtn top oocn baerom nfet en öonnen afinreren ban abrahamvs GorleüS) mebe alïjier getooont beDben* Abraham be / * ban toten ben geleerben GaiTendus gctupgt/batfjp/ bermtttf fön P^jj^mi groote ftemti ffe ban litomct'nfe en <©?teffe iBebailleg / nebeng be ber* fuariur* tnaccfïe jjDannen befetf Hanötsf/ nameltjctt Scaligeren ciufius, bp i «« *»»« ben ïïaeb$)eer Peirefc fonbecit'nge bcmi'nb toajS / * en bat b'ecn foo tod ζ- gj- de aïé b'anbere alie biie ftomenbe t'oberïpben in ben üare 1609. (uit ben vita ferclk^ ï^eere peirefc grotelijr beb2oefbe/entnf()nfÏeefitebapperaffïigeerbe p. n«. enbatboo? bit <®bcrlpbenban Gorleus, fijn Paraiipomemn ban lï5es batüe^ acöter-toeegiii gcbïeben. €n anberebicrgeltjcbeperfonen meer ban outsf adjier getooont fiebbenbe. €cbter foube men upt aïie ΰφ menigte ban be booj-berrtaeibebcr-
maerbe msannen bte fiacr 3Bteg en geboo?te-piactif fcccficrlijcb binnen onfe ^tabtbebbengebab/tot beffupt een gelijcfcent'fTe nonnen treeften / * si* h»c», batgcltjcli^clft be ttoee grootfie €οο?η^ * foo cotfc be ttoeeuptfie^ ?·β· •©ooiJb feen|?e
|
|||
|
8lj;# l Bèfchryvinge '
0M per fonagien ban geïjeel #o!üain6t ja $IM tóeeniat ^etrerfótiïi
Öeeftteböo?fcUijnge&?aci)t. Wam tóte t'fllec opt te (ompaccrcn Mn* toeefï in't fiuö ban #o?logen bponfen 3Wfcöen Ifêarg Fred.kk Hen- ric, üUvfwmiMin iSrügg-öaöen/boben alle <©o?togg-f)eiben foo «Ptöloncfi af0 ire iBaen onbeir öc MepMptièu/Mtt öoo?öp fijn oudc en boojlucfitige jpamiliefoo bemiaert göeniaecnt en foo bed itipfïer toeöeb^acötöceft/ bat öpbaer in alle fijne tooo$-<©u&o# ijeeft obec* * λ·**™» troffen.* €ft tote ig'ee in geïeertïjept en berfïanö (na 'too^öeel ban
£">.*' öe oeleccfïcn) óptteberöeIöcH«nöetoee|l/£ieiiat©eIffcD<©?ai!eI/inet
* sktt-sia. naemen&aetbe Groot genoemt·*
Bèfchryvinge der Delffche Schilders, en andere
Konficnaren.
TMöfitxi tot Eaëtduo nu gaen ficn toat bermaecbe ^cfjilbeflS/ 2Seelb-ï)outoe«s
j'ingebore m Mföm uptftefienoe/ en geifjefi altf öenatuPMrotfenöe/ l^onftena^ Konttwuien. rcn/ ^ ^^ ^ ^^^φ m Uptfl[efebe« fjceft/ bfebiCi
fcfjepöe ban fiare ftonfi-njene en bectoonbereng-toaeröigïje toercïien
banDareöanben Diecenöaecinöetoereïö tentoon enöe ter rjebacDre* niffe rjeböen nagelaten / ban toetenere groot getal top eenige ijter in't ïmt/ naec bermogen (öocDonmogeliicfmaerDaer toaerbe) fullen W fcjjjpben / en baer in tot ons toeblucöt en öeBulp nemen/ get écIjüM* bóecfe ban Carei van Mander, afê meöe get gulben Cabinet öec $φ'Ι* bec-öonfïboo? Cornclis deBie, mitfgaberif nocD eenige honfchmmt$ en lief-Deöbetöbiemp ban oareonoerrecotingegunflelocfeD^^n qp öieim Davij lorife ι$μ jn %mt jtt onbSepb (boo? foo beeï on.3 befcent i#) toeï eerfï te
GUi-fchiid r uoorett/ ben bemiaerben ^ooft-fcettec D λ ν ι d j o r ι sz. aijieen * Siet loven fionfng <®la£.feï)2pber / tuiend leben Dier boben té befr&eben.*
'de an (€ett anberCH Α U G V S Τ Υ Ν JORISZ. VeRBURCH, DCUO'
Aumftyii renban Jorifz. Janfz. Verburch, en&e MaertjeGornelisdr. van Tetrode, loniz.H.fto- tarien#Iebenboo? Carei van Mander, ftonfl-fcDilber ban üfêoleöefte ttt
fj-ichiijer. j3iaerttieren / in fijn^cDilber-boefc boo?noemt/ alöt$Bef#ben (taet. Deheerlijcke Stadt Delft en was geen kleen vermaertheyt veiTchenen
te hebben ia de Schilder-konft, en hadde 't ongeluck door vroege dood ha er niet ontnomen haerjongh Borger, Augultijn Jon'fz. Hy wasghe- boren te Delft, in't Jaerons Heeren 1525. Zyn Vader was een Brou- wer , geheeten Joris Janfz. welcken zynen Soon Auguftyn hertelde te leeren Schilderen te Delf by eenen Jacob Mondt, een gemeen Schilder, alwaerhy bleef ontrent driejaren. Vertreckende is gekomen te Meede- len, alwaer hyoockbyeenigh Meeiter was,enreyfde vandaer voortsn^ Parys ia Vrancryckj begevende hern aldaer te woonen by eenen Mr· *J»" |
|||
|
van De l β t. 54 ν
éer de la Cuffle, een fraey Plaet-fnyder; <S*n CCtt httpniglegw Decbolgt
Oefen HlUteUt» Doe Auguftyn hier vijf Jaer hadde ge woont, quam we- der te Delft, daer hy met een kleen getal van ftucken te maecken , te ZvanMandt weten, vijf, hem felven grooten naem heeft gemaeckt. Hy was een goet £«4*m««-*m4 Meefter in groote Beelden, en te fchilderen ordinantien. TotfynBroe- l47* der te Delft een Goud-fmid, zyn eenige dingen van hem , mfonderheit een S. Anna geflacht> feerwel gefchildert, en gracelyck verdreven,en wordfeergeprefen. Landfchap heeft men hier te Lande van hem nietge- fien. Doehynuvyf maenden t'huyswasgeweeft, noch vry geielle we- fende, is gevonden doodt, en verdroncken achter in eenen Borne-put, fonder dat men weet hoe dit gefchied is, dan dat uyt feecker teyckenen ge- merckt wierd, dat hy hadde willen bereycken water tot den wit-pot, oft primuer-borftelen, en dar zyn voeten uytgeglifpt, en hy foo daer is ingefchoten , en hulploos verdroncken, tot grooce fchade oft jammer derKonften; want hy een groot begin hadde getoont. Hy is geftorven Anno 1552. oud 27. jaer. ^aecgaeteeniBebaülenanéem utttoaec
op fijn (CJonpe in pjoföl / met bit omfcfeift :augustyn ν e r - bukcht Delfvs. P. Cel. <©at i.tfi Aug. Verburch Del-
venaer, feer vermaerd Schilder. fjnbees? φ leefbe bien Uoo^tccftycricn en albernonfïigfïe SSeelbt- Willem va*
IjOUtdec/ Willem Danielsz. van Tet&o de, btebat Tetrode,on-
oüec-fconfttge en ttotMijcne SHutaet: ten <Sube Reeene alijiec ïjabbe ge- JÏÏg'Ö*
maeefct/ toteng gelijcne in uonfl in ganfcD .$ebei;lanbt niet te utnüen wcc.
toas? / fulï be lupben nptmeembe Sanbenattamen cepfen om 'tfelfbe
te beficötigen / gelijfc üoo?-i)enen öp De Defcïpptf ing« ban ö*<0utie iftecn
t$aengetoefen.* ^eöeleecöeHadrianusjuniusjfcöJöftbanDeminfp^ · su tw»
UetUi)Dt t Habet Hottandia & Sculptorem marmorarium Guilelmum Tetro- /\ 169,
dium,quem nedum Praxitdijfed etiam totiprope Rpm^nunc Opponat, de quo innatati.ipfittrbe Delpbis fufius agam. 3Datt0: Holland heeft jegenwoor- dig een Marmer-beeldt- fnyder Willem Tetrode, die iy niet alleen tegen Ρ raxiteles, maer oock by na tegen ai de konft die geheel Rome in fich be- grypt, ftellen kan, van wien ickbyfyn geboorte-Stadt Delft, breder handelen fai. <£nbaema uan onfe iétaöt fpjeceftenbe / maecht baec
boo?öe3tattnifïenbefe accimtfcetptie uan\ Dtipbwum 'φ* vmfihr, qua ($ primaria ejï, ad oflentationis arcem nunc afpirat, open fcidpt'di, pr&-
cipuoe art'ts ara marmorea, cuïnonunmemo pojfe inferibi Zeuxidis illud exi- flimoi Inwfurum al'tquem facilius, quam imitaturum y λ Delpbenfi clue, al* ter o PraxiteUy Gn'üelmo Tetrodio tlaboraia', qui ionfumptis muit is inJtalia <tnnis% nobilifTwia artis ignem , non inferula eum Prometbeo , fed memori fnente baufium conceptumque ad jïtos attülit: qmd opus ub't viderit y deierd* bitopinor Attfonia, artis {ciiius non omnibus apertas fores iüahabu'ttbaBenus) gloriam ad Batauos emigrajje. Jamqueauguratur an'tmus, tandem Delpho Uu- dis perpetmtatem mam te y qu<6 olim The/pias & Gnidum fecutaefi, ut diuini Φ 0 0 0 0 Ζ of e ris
|
|||
|
844 \r Befehryvinge ;
eperhadmiratonsündiquefamafti excHura>j>ari ftrmè omtne, quO Gniduk
iyci^urkm muUos nam^affertferl·Plmiusin cophfoillo Naturalh bifloriè
• yolumine, folum Ut ïUerMt figmmiüuê, Gnidia Vcneristoto ttrrarum orbe
: Mufire, Praxitdis manttelaboratum. Thefpias quoque (id Bccotïa: oppidum ef)
ita nabilitatas CupidmeejufdemartificisdextrafaBo, tefiatur Cicero, ut prop-
ier itttid fignttm > ttiamfi non dia magnopertfubejftt cauffa} Thefpifjifenn*
fur, In quo fculftore iüud mtmorabik efl, quod quum domeflica plarunque
fordere , Jut exemploabundè docuerh Protogenes3 hunc ceu 'mu'taia m&ionm
¥ itmtjUati artispratjlantia cunStisadm'irabihm vYatwjumquefecertt.* Petrus Qpme-
'·Z6*' rus, in fiya CDionöc ban beganfcjje 3©erelb / getupgt bat tyt boo?-ge*
melteSCutaer boo? onfen Tetrode gemaecfct/ onber be toonberen be£ töereiö^tc tén toa#/ enD?engtbaeriipbït no?t-bonbig <£er-ber#/ 't#m Comeiius Mufius, baer op gemaeent jöabbe. Hoc opm twguflum diuerfo ex marmore pulcre
Perfecï'um, vtnufquam cultius inuemas9 Alter Praxiteles ,fi non illuftrior Ulo efi%
Oetyhu* apud Oelphos Tetkroaïwfofuit. F.eter, *; - Carel van Mander, berïjaelt in't ïeben ban ben bermaerben Bonifc
soon van<kfCfjtfljCE Bloclandt (bte biel zo. garen ïjter te Wft aen ben ^Langen*
nickesmit. öjj^^^jj^jjg genoom *■ epnbeUjcn t'öptrecDt $»no 1583. oberle*
„o · w ben i#) bat ï)p onber anbere Wctpelen geöab Ijetfi ecneu Ρ1 et e R.,toe*
* fm^e be ^oon ban ben Rycken Smk tot 3£elft/ bte gcp?efumeert totera
meer berfïanb te fullen fieböen geïjabt / als? fön $fêeefler / en een mm-
menbe groot fóonfienaer gctoo?ben$tjrt/ tentoarebe npbtge boot/ tot
2té»d;f. m groot jammer ber öonfl/ öem niet al te bjoeg toa£ oberballen.
Langeian lange jan, ban3Wt/toatfeenSMfciptfban benbermaer*
ïim Mr. Cornelis van Haerlem, ban befe toerb getupgt / meöeeenfeer sut van Qtoot bcQin geöab te öebben / bocö t# infgeijjcr/ ben b?aet fijn lebend
Mand. (.π? boo? be bootalt'ontpöig afgefneben» *· Christiaen J α ν s z. van Β ι e s e l ι ν g e ν ï hja£ eelt
|
||||||||||
|
BieSS! ao^lBeefierm öetContrefeptenenföeucfiensf teffDtlberen/enfoo
bait inDetcoloreren en temperen banfijne^berbaen/ bar/ a$ ben?B?ince |
||||||||||
|
baa <D?ange t'n'oen lare 1584. alöt'er in't oube iof bjai boo?-fcf)otcn/
en ban be Staten befer Sanben beröoöen 3Jjnbe fjem te iontrefepten (op bat be ©panben mtftcöten fiAt in Danöen nrpgenbe/ baer mebe met en fouben fpotten) foo öeeft 9p ecöter geiegentöept gefocDt/ om wtm* bc Itföaem maer alleen tn'troutoeensf te mogen teecöenen/ na bielciie ^cïietii ftp foo goeb een Contrefeptfel ïjctft toeten te maerBen / bat mi aile liunji-fiennerii feer ge^efen 3ünDe/ naöerfjanb W ^mlit^3 |
||||||||||
|
van Del f t. 84£
geböïgt/inöatgroüteflocft/ 'ttoelcö 3§nno i62o.öoo?Henric Gerritfz·
poe, toietö gemaeciit / en öiee tn on.e <3Mfë ^taö-ïjupsi in ^cDepe' nen&amectö gecaeeftty altoacc ηοφ iegenfcöoo?btg öangt* 3in ffin * j'ongnept fjaö !)p niet öecepfï/ maec getrout5ünöe/en alttoeefóinöe* * Ia?* ren öeö&enöe/ tg in Compagnie Dan eentgije jonge ïupöen öie naec d^pangiett foubenrepfen(alfooöp ccn^olijcfi iPan/ en öe^-toegen bp Geween op öe boo?naemiïe ban öe ^ta&toel beminb toasf j meöe t'^eDeep gegaen "ïnSïfe omDaec uptgelep teöoen/fptefamen koel b?öiücft3önöc/enbekuinö spsüoe, goet toecöenöe / Deeft öe &tl)ipyct &tpl gemaeent/ en i$ aïfoo boo? liaec aenöouöen / om't gefeifcijap / mebe naec «^pangien gerepft j baec genomen 5Öttöe /1$ gecaeebt te UBab?iö int J&of ban öen SoningD en alöacrgeöieben/tot bat fijn ©?onto toajï «öbedeben/ boen toebec in i^ffi* ^olianbtnomenbe/ ïjeefteenanbei: getront/ met baelcbetot ïlöiöbel* Mhideiburgh burcD in ^eelanbt 10 gaen tooonen / albjaec €>berleöen i$ in Det ttoee? en-beemgfïe 3laci: fünss <®uberbom& <8nbet öe Wctpeien ban Frans Florifz. npmemenbe Man$>ftfMf APerFranfZ;
öerban^nttoerpen/ öie oberleöenigintSiaet: 1570, fielt van Man- JSfaSï1'' iier onöec anberen / eenen α r e b, Frans ζ. vander Ho ν ν e , ban d«ieifi soon 3Mft; öie fön bingen toifl toe te Wen op een feec fcape o?b?e / bocD be bon|t niet oeffenöe al.tfomfönplapfiec Hpbn{t ben Bacchus ban fon$Beeiiecfaonate€optecen/ öatmenigfjüef-öebbsi:/ foo goet be* fjagenöaetinïjaabe/ aljiinfjetj&focipael.* 3|pfiaö een&oon gfie* **·***< naemt Abraham vander Houve, een goet ^tfiorp-fcDtlöec/ bieeenigen f l6tl tijbt tot föome is? getoeejï / en baec na ©aen-öaagec ban be ^cnutterp in fijngeboo?te-<?§taöt/ bocö meöe toepnigo fcijilöerenöe· <©efe ftetf ben 15. jpebjuarp 1621. ouö 45· Slacen. Jacob Willemsz. D£LFF,toageengoetComrefeiter/al£itefien lacobwn.
isiop^tabi-^oeleaenöetïïotfj^cöuttersiöatfjpinöenSace 15:92. ïemfc. dciö; ïjeeft uptgebeelö/ 'ttoelb metïjet fp?tngen ban 'sfEanbsi ürupt-IBaga* i\jr\ M\n * 4- nebensf anberen öappec ger upneert 3ünbe/ boo? toeftcöt ban fijn ^oong ^oon öe ^eec ^ïacob IMff (boenmaetë ^tabs? ^a^ ben-meejtectuefenöe)toeöec W b? een geboegt en ïjecftelt* ïipitf obec* * ïebenöen 5. IBep ióor.fjepbenöegeöab ö?ie^oonen/ alieinöefumfi ;««· _ 1<r geoeffent/ben ouöjte Cornelis Deiff, Bleerlmgeecfï ban fön ©aöcc/ Cor,i:uelit· en na ban iBeefiecComeïis banï|acciemboo2-gemelt/tDasfeen beec* big en goet ^cDübcc * ban (tilieggent-goet/en boo?nameli)ft feec uitne* *Ym M{,nf; menöe in iSoper u fcgtf&eren / geUjcb men acn (m bingen in beel boo?#l'a r' rj * name oube 23ucgeE#-i)upfen nocf) (ten ftan. ^e ttueebe Rochus DelflF, Rodi: Deiff toaöeen goetarontcefeptec/ gduciitertenijSacn'toube^cDilbecp ban b'^fftciecö ban't «öaange ©enbei in bc blaeutoe Eael op öen <©oele / bit ftnh beeft boojftetfpjtngcn ban f)etboo?noemöe iSi:upt-jBaga3ön ml ümtK gebjeefi / maec neben^ anbere iammeri ijlt gefcDonben 3ün= Φοοόο 3 öe/
|
|||
|
Befchryvinge
|
||||||||||||||||
|
846
|
||||||||||||||||
|
■η η uc öe/ 8**ff n*ü ÖÉtóc fión«en gerepareert toerDen. '©e Deroe föag Willem
win; Deitt. DeifF, Die boo? fijn 25?oeöec itocöug eben oemeit / in «lualitept alg ©enbjicDban't^angiefêenDelin't boo?f3<§cDHberp uptgefcöiibert (laet / DP toasS feer uptfïeec&enöe en ftonfïigfj in't ©laet-fnpDen / $Φ öenbeeenfeertfouteenbafleDanDelinge in't fnpben/ atöblöcHt aenfo beeleUan fijne trefïticBetoeccfien/ onnooig Dier te noemen /atësijnöe bp alle Itef-fjeDDersSgenoegD ue&ent/ toerjenbebe felfbe allentijalbein feertjaogetoaerDegeftouDen; toaggetroutmeteen ^ocïjtec ban Dien onbergelüefelücfcen Contrefepter Michiei Miereveit, toiensf Contrei feitfelen ban bermaerüe perfonen SP meeft alle in &oper gcfneDen ïjeeft- <%$ €>berleben 11. Wptü 1638. oubsünbe 58. laren. |
||||||||||||||||
|
Hubreche
Grjnnni. |
Hi/bertus Grim α Ni, attberg gefepö Hubrecht Iacobfz.
|
|||||||||||||||
|
toasünfijtt iongöept te ©enetien toel negen of tien Saren/ inijetitof
ban Den l^ertocïjalbaer/ ban tof en öpDe naem ban <©?imaniaengei nomen De&benDe/ nocD onDer fijn nanomelingengeboerttoerDt. i§p toag een goet Contrefepter / als? te fien i$ aen fön toercfcen in beel ouDe 2&o?ger£-öupfen: maer Dem begebenDe te fcDilöeren beel Cngelfe^ee^ ren en anDere (Die niet beel patientieöaDDen om te fitten )fjeeft/Doo2fjet si te ticfit oberlopen fijn goeDe fianDeling b?p toat DeDo?ben / f)P fterf f η ben 2&?iel/omtrent Denare 1628. of 29. |
||||||||||||||||
|
Pieter Corneusz, vaa Ryck, tbfen£ leben in ïjet
iêCBilDer-bOeCft alDUg DefCfijebenfiaet. De OefTenaers onfer Conft,
die buytens Lands, befonder in Italien, hun langen tydt hebben onthou- den, t'huys wederkomende, brengengemeenlyck mede eenige wyfeof gedaente van wercken, die de gemeen oude Nederlandichein fchoonheic en treflyckheyd te boven gaet, oft daer men foo een ongewoon geeftige aerdigheyt in fiet. Dit heeft men oock foo bevonden aendehandelinghe van Pieter ?an RrCK » Schilder, geboren te Delft, wekkende Teycken-konft aenving te Delft, byUcoB Willemsz. doch na den tydt van twee maenden, werdt van de Conft genomen, en op ander din- gen gehouden den tydt van drie laren. Doe werdt hy door luft weder toe He Conft gedreven, en quamleerenby Hubrecht Iacobsz. een goed Schilderen Conterfeyterte Delft. Hier was Pieter aen Teyckenen fes maenden, en foo veel tydts oock aen de verwen en het Schilderen. Daer na begaf hy hem met den Meefter na Italien, alwaer hy bleef den tydt van 15. Iaer, werekende met veel verfcheyden Meefters, ook voor veelPrincen, Heeren,Prelaten, Moniken, Nonnen, enalderleyvolk, meeft in alle plaetfen van Italien, foo van Oly-ver we, als op den natten kalck. Hy is dit Iaer 1604. een Man van 36. laren, wonende tot Haer- lem , alwaer hy oock verfcheyden fraey dingen heeft gedaen, foo groot als kleen. Onder ander, een ftuck van een Keucken, wefende eenen Ry- keman en Lazarus, en ftaet buytenHaerlem toe deSiecken. Eyndhnge - - J heeft
|
||||||||||||||||
|
Tictei vari
Ryck» |
||||||||||||||||
|
van Delft. $47
heeft hy gedaenop eenen feer grooten doeck een Kcucken, met veelder-
ley ghevogelte, en ander dingen, met-oock verfcheyden beeldekens > beeften, en gedierten. Hy heeft een fraey maniere, welcke genoeguyt- wyft en te kennen geeit, dathy veel na BAsSAens dingen gedaen heeft, en is feerveerdig enaerdigh vanhandelinge. Synwercken die veel hier en daer geilen worden , getuygenhem eengroot Meefter in onfeConft te wefen, foo in ordinantien, als oockinConterfeytfelen.* *ydn Μλ„λ f: α t. ver/o
Palamedes PAlamedes*. Stever s, fcöaiïÏOêlniet ra] ,
Düc te <^eïft geboren / ntaerfünlBaber/ $nbeeen©laming/en feer rauS/" groot ^onfïenaer int maecnen ban ailerïjanbe Coppcn en ©afen ban SiafP$/ INpDfc/ 3Cgaet en anbere p&tiwfc ebel-öcfïeente/ ïjki te sijn^komft 3Mft 3Önöe tomen tooonen / i$ toegensf fijn feonfï ontboben / Dp Co* mng ^acobban^tljotlanb/ altöaerïjpeemgen tijbt metfijn ^tipifc ^outo op-geïjouben 3önöe/ i$ Palamedes te bier otcafte aloaergelio:5 ren / bocD met fijn ®uber£toeber geboerb 3ijnbcnaer Wft/i0 aibaer fcoo?topgeboeb/enfijnlebenlansölpbentooonen. Üpiiceftijeinfelfó genoegfaem fonber$Bee|ter tn öe ftonfl geoeffent / Γίφ meefl beDeïpen^ be met te copteren en fiuberen naer be bingoën ban ben bermaerben Hoede kun» Efaias vanden Velde, toeic&etff ftanbelingï) öp feer naboigenbe/ eer* δ«?ι«« i-«ft ïangeootn berre boo?-Dp gepafTeertteVin tjetupt&eeiben ban Mupttt- gebec&ten/ &to?men en fïtlfïaenbe Eegerss/ toaer inDpfoo uptfïeec* fienbe i$ getoo?ben/ batÖP öaer in niemant en Deïjoefbe te&ujcfien/ ober-fu!r Cornelis de Bie, $otarté binnen Ster / auteur ban het gul - den Gabinet vand'Edele vryeSchilder-konft, in fijnen tijbt/bttfijn (Of-
rjjm op ben bïamfcöen trant geeft gecomponeert.
PALAMEDES PALAMEDESSEN
Batalie - Schilder.
|
||||||
|
't Schynt datmen hoort de trommel
roeren Sïjn Lof.
En't moort-trompet geblafen wort
Daermenfiet de ftandaerts voeren > En menich herten Cogel fnort, Den rooc door al hetgróufaem fchie- ten
Verdooft de oogen met torment, En al het droevich bloed vergieten Het fchynt te nemen noyt geen end. Daermen menich Held het fterven Door het fpelen der Canons Door het houwen ende kerven , Sitt gtfje Daermen breecktheel eifchadrons. 0«w*f. ioz |
||||||
|
TS Palamedes op.gekoeftert
A Van Mars, oft wel de wree Bel- loon Oft van de furiën gevoeftert Het fchynt hy is des Krygs-Godtj Soon.
Om datfynCIoek vernuft het leven Soo heeft door fyn pinceel ondeckt, Én fuiken kracht aen Conft gegeven Dat daer maer 't leven in gebreckt. Wanneer hy in fyn wonder belden Heel leger-tochten drucktenuyt, En't Crygsvolk in flagorden fielden Daerjeder tracht naer roof en buyt. |
||||||
|
8+5 Befcfaryvinge
JÈSffiJS&PW ί» öe öottfï bat öi» (noiö altüttia fiMereftifo;
een feer Uafic en foute manfet Ban fetnenen en jfcXren.
gemnaberijanb t'enenael begta» öböenb"otfiSPS^rinTï
Roemen /f* baer feer tiptffeSK^^
Jtefocft fiebbenbe/10 ban baer mSmieT&^hS^^
rnet groot genoegen ban alle Itef-öeböerS ïwft aeoeS / KTJï
^^«^»1^^a^t?111^^· koeboren op ben
bootten- SKS^^^^J56/·?8"^ JiKam-belb/ altoaerftjn komft. J2?SS5*5Sf e«n Bonfttö ^iïbec-fmtt/ tooonbe· &m flfêoeberöBa* A«*r ** Care Vermander) ban jongs aen ban (iSenmjföSSSX/fS
•n lecriaem. ™fCBi9en WP«öD tn'tleeren / alfoo bat lm maer een&tntban flffit Mecftcrs in L^Jff?? Dem tot be ^cijtlber-ftonft öïjcfcïucfft/ be beoinfeien ban
AniSffifa W-S wS2ffl52fm5ic^ Blockiandt, met noemen ren, üen ai^ü4orcn/ °P fyn elf en tteae f fïarcn met 'tnraef-ijfer ïian fïin
d?en n?n ?h ft g CffÖ f^anber) meigrootei aendacht ge-
arhSahSr? α fÜ$ tet ^"-^"«de, bcwyft eentreflykeernft. SïK y/ JriUW ^"derwyfen, met handen en aenfichi wel fyn fiSfnt?slde' ^Ö^cbonbecbeEtef-iiebberöaemefen een Iudith,
* «./«*· Si? ff,J?T?an 9Woffilant/6pfonöer 't looft ban Hoiopher- ?. i9(. ƒ s, t toetcfi t$f uptnejrienbe met ben graef-pfer nrftan&clt.* €en lae* ^Sri^^i CS öi£eraiöaerttDee § aren en b?fe maenben. W
boen ^(ocHianbtfïerbenbe/ quam Mierevdd toeberomtot WdftbP fün
|
|||
|
van De t ι *. g^
Wxmwt bteïym meenöe u Souiretttot|ietftBilli«Êttï)ótt<©?iion»
iiantienen2Seelö-toerc&/ altoaer öp oocfc fonberltogBeöeauaem toe toag/ toolgenbebe manier en öanbelmgefüng sfêee|ter£/ fooitrt in* tenteren/ teecöcnen/ ais fctjilberen toonöerlijcB na» ^ön bipttgett i»uer eti gcoote naecflisöept Deeft Gomeiis deBie, inftjn meer-gcnielte gulden cabinet, metöefebolgenbeselöciiem'fire (opfön$aemallwbe* renbe) öefctjjeben. jQE Mier, dieheele fomer daegen
Is befich in het groene veldt,
En fchier door arrebeydi: verfteldt Om Coren-graentjens wegh te draegen. ( Provifie voor de winters kouw) Op dat (y die dan eten fouw. Soo fachmen Mierevelts gedachten Oock fwieren op het glad panneel Door Oonfte die fijn eel pinceel, "Waer med' heel dagen ende nachten Hy was bekommert inden geeft Oft hy een Miere had geweeft. % öieftootfe feer uptnemenbe cjetocefl om Mmthmg te fcjfjilberen t
aïïess feec natup^löcfe na 't iebcn öoentr^ ,&oobatben ftonfï-bcriianbi* oen buncfet/ fip albien ïjp alleen op <&?bonnantten ber ï£tflorten te fc&il* beren tocgelepb en baer fijn fitten afgemaecfet öab / fip foube notD beel iiptnemenberbmgen gebaen/ enbefconfr ter öoogfier bolHomentöept gefi?acïjt Deböen. jBaer alfoo be lupben &ier te lanbe in fjjnen tift öaer Rede» waMw genegemljeben foo ïangg foo meer ban be Wüotim en oroote Weelben om hy mee* bsgonnetiaftetcecüen/ en op Contrefettfelen te laten ballen/ foööeefe r01^0!1?," ÖPüembaerganfcöengeöeeltoeüegeben/3Önbe baerinfoobiepgei } RMiM abanceert/ bat öem ben meer-gemeiten Vermander, al te fijner tpbc zünde dm in fijn ^rPber-boecft noemt fonber ttoeebenofte toeer-ga te toefen. \n. °™'ψ*- ^pectficerenbe berfcDcpbe fïucnen bte ffêierebelb onlange Sabbc ge* JSJJJ iSï öaen enöoo? Bern toaren gcfien. ï|p Deeft boo? (m öonfl be genegent- hy des-we- ijeben ber ©o?|ïen foo toeten te treeften/bat ben €crtfcD %rtocö Alber- ?™de a^a tus, jjembtciimaelöeeft boen beifoecftenbp Bern te öomen/ met con? vorStöi bitte ban ©?pDept ber Religie en DeerirjcReDeioomngen/ rnaerts? be* hem vcv» leef belijd* Dp ü<*m afgeffaaen. Baer na a!£ Comngö Cacel b'eerfte weac troube metbe^otijterban Wmmnjch in ben üare 1625. toerbt ï)p berfoebt om tot 3lonben bp fijn ifèaieftept te nomen/ Bet toelcbijp mijten gerefolbeert foube Deööen/ tm mm ttii Corner- tobt (iet fPPPP peft.
|
|||
|
0£Φ t Befchrytinge :-
P^jfctaotg .Wanen JtatowfcaöMfïacfe / tïattïcftunntgenlónnialnné
felfggeraöenbonöenbe^tabtterupmen/ftujc ïjp ban boen af boo?* nam fönlcbett; mfijn ©aöerlaïiiitttepnöi0Én/ geiijcïi öpöotfcgebaen Beeft / aftjjt befotïjt 3tjnbe ban beelgroote peeren en ©ojften öte in fp* nen tijDt in ggoUanbt Quanten / eenpgeijjenban öem gaern Gcfci3tibcr£ ÏJcgca*entJete39n/ geiücfe bijjciitaenöe gcootemcmtöte ban Contre* tfeitfelen öteïjp ban foo beeï groote $erfonagien Beeft gemaetftt/ m boo? fön ^toagec Willem Deiff, boomoemt / al meefi m fcopec 3tm mstttiovtn g^fnetien/^ om alfoo meer en meeïöe namen bnn Miereveid enDeiff Γ·84ί* De 3©ereïb boo? te berbjepben/ en be b?ucöten ban Bun gefïacBt te fa* penonöecbe menfcBen/ boo^öeobcc-Bonjtt'getoertRenbtefpbagclijcie boo?t-b?acöten ·, totbateerftDe^toager/enepnbeujnooKbe jScBoon* ©atseral8ten0<©berleöen Den 27* üuïpbeg ^aerjs 1641. <©e ber* maerbe #oeft / J. Oudaan, ntaec&te btttijb-teüenb <6?af-fcD?ift 'tfps nee eere» α*»»*» dat ain ?en, S!t°roien MIercVeLD
iterfLIk Was,
aLs 't tot afCh
en ilof heen VleL, Is hier 'efteLd,
het ander Laat gedaGhtenls
aan dees krelts*
of re Welts
na 't rïlk daar geene naCht en Is.
M. IDCXLIi
€enanber3ttcf-Bet>ber Beeft op fön af-beelbmge/ boojBemfeifge*
icf.vericn* fc||tioert / iiefe Uolgcnöe <Scc-öerfen semaeebt; Pi&ura toont: baer konft volmaecktelijckin't wefen
Van Michiels deftich beeld, gemaalt met eygen hand» Men roemt Apelles konft, met recht foo hoog geprefèn:
Maergrooter Eeren-kroon> verdient dit braaf verftand; Anders.
Dit's d'uyterlijcke fchijn van MicHielMiEreveldT
Die door fijn groote geeft hem felfs onfterflijck fieldt* M. V. H.
• hm Β,™ ©an fijn Wtth i$ in't publücft te fien een groot ftutfi op &tabtfr
e* 5iö. ^oe|C/ um $it %mm ^η gefpióocèen fê.* ÜP Beeft nocB tof ^00;
|
|||
|
van Del* t%
|
||||||
|
%$ï
|
||||||
|
*®üonen geSab/ben eerften Pieter Miereveid, gïjeborett t5q6. ben $ m föa»«
^ctoöecig mebe een feer uptnemenbe Contrefeptec gebjeefï/ geljjcS Pieter en ïai* men fienfian aen een fiucö op te anatomie/ ï)iec bobin befcöieben/ Miereveid, 5^nöe in allen beelen feec öeerlöcn geteeeftent /gefcijttbert/ engeo?bon* meet/* foobatfjet gefien öabbegebiecft/ batöpfooboojt-gegaenfijtt' *Sit* **** &e/ funenBabec feecbicïjtfonbeijebben na-gebolgt/ bocöfjeeft/in beh s?6' fleuc fönss lebend/ föne Dagen ge-einbigt/ op ben u. gjanuarp 1623, &§n ttoeebe <§oon Jan, gab mebè een feec goet begin / en maeefcte feec f cape Contcefettfelen / maer toieebt nrantiifmnigD en ftecf tlmw «©nberbe ïiöttjt-fcPberg W 3£nno 1604» ten tpbeban Carelvan... n.. ,
ivlander, inleben/ entegeUjcn leerlingen ban öennontt-rürfieniBiei ^υιΚ'ρ'5 rebelb toaren / fpecificeert öPniet alleen ben bermaerben Pauius Mo- reeifz. ban ötrecöt/ maecoocötbjeeboo?name3Mbenaren/ feggen* bei Daer is oock te Delft een uytnemend Jongman, geheten Pieter p;eterMoa<
Gerritsz. Monïooilt, geboren binnen Delft, van goet foo« vaa * geflacht, die byiuft met groot opmerek de konft oeffent, oud wefende DeIf«» ontrent25. Jarenί DefeiseenDifcipelvan Michiel Miereveid, daer hy doch maer een half Jaer byen was. Hy isneerftigh t'onderfoecken de meefte fchoonheyt van de Schilder.konft, en coloreren, praftiferende uyt fich felven op verfcheyde wyfen, teyekenende oock ondeituflfchen op blaeu papier, met hoogen en diepen fijn dingen uytbeeldende. Sijn meeninge is binnen fijn leven niet veel maer yetbyfonders te maecken,* *ν*»Μ*ϊ. IBen fepbt oocn bat Miereveid, Dem fonberlinge feer Demmbe en beel M· wa-
rneer b?inbfcïjap en topfiept in Detonbertopfen gaf al# anbecen ban fijn ^ifcipelen/ in confiberatie DP be «onft niet a$ upt lief be enlufloeffen* be/ 3ijnbe bien-bolgenbe oocn feecneer|ïtgï} en ban groote bertoacïj* tinge. 3Boo?tiS bcrbolgtbenop-gemelten Sfiuteiir ί Noch is een Difdpei van Pietcr C! Michiel Miereveid, Pieteïl Diemckseu Cluït, van soon vaa *
Delft: fijn Vader was een uytnemendebeminder en kendervanalderley rfenvermaer. Bloemen, wienals een Voefterlinghvan Flora, den Bloem-hofteLey- JjJ JJjJjJj- den was bevolen, en maeckte van de Bloem - lievende Honig-byen en mede van den Honig feer geieerdlijck een Nederlandfch boeck. Pieter fijn Soon Delft. is feerneerftigomtotvolkomentheydder Schilder-konft te komen, en isfeer geeftigin'tinventeren,teyekenen,enfchilderen.* ¥ u<\h'tim Willem vander Vliet, toieng geflatijtaf-nomlfigtgban wniem van-
een iongec &oon ban fjet óub-abelöcfi gefïacljt ban Vander Woert, d«viwt, Sabb* ficÈ eerfi geoeffem in ipecien en ginbentien / boeïj naberbam in Üet Comrefepten / ëebbenbe een baerbtgfjc en bloepenbc manier ban ^cbüöeren / boenbe ooeft (Ver toel gdijchencn / toaer ban menicïjte ban fÜne toereften in be boojnacmfïe 25iiraer.ë- ïjupfen liter te 35elft getups Ben nonnen fou/en met groot genoegen banbefcenbcrS gefien toerben. |
||||||
|
<$fL .v Befchryvfoge
- , , ■ ÜP té obêrleben itt ^etèmöcr 1644. oiidf simbe $8. f arett «g$ti
SfS? ΓΜ" 2&0eÖer£ ^0011 Henric vander Vliet, m$ Ö« fjem / m habetTjattb 0?
««v.ier# öen jjccmaec&eti ifêterebelb geïeerb Dcöücnöe/ té aitïjanif mebe cm
goet€ontrefeptergetoo?ben/3ijnbe ooft niet ongelucïmj in· ginbetuiert en iiiionen / foo barD até mtïjt-iicïjtm / öem be perfpecttben toel btt* ffacntrg / ocïöcFi te fien té / aen njn moberne of fjebenbnegfe fêTcmpew toanneerïjpbieop fijn De|i!jeeftgertiaecHt/5ijnbe até-ban feer toei bet* fcöietenbe en t'ttgaenbe oot;» nat umUjth gecoioreert. Toïian van JoHAH van Nes, i^ÖORbatt Dhck Ifnoutfz. van Nes, e» Ca*'
Nrfth. tharina Ver burch, té fcemtftó fijn ^TOOte iufl tOt be ^dfjilber - KOnfï &oo? fijn uitberg öefïeïb bpbten ttoeben ^ipelie^ ben meer-gemelten
jvüereveid, Doortoteité enberrecötinge DP feer toegenomen fjebbenbe/ ïjeeftïjem iwtWzamïttijtU en SStalien begeben/ en tocber-iserenbe/ ban baer geb?acïjt een feer fiioecfie en baerbige ftanbeitnge bisljp nlljUt m fijn geboomte -plaeté tipt lufi en gcrjegentfjeptonberfjouben öeeft/ fjebbenbe onberfjjn b?inben beeï öeerlijceeContrefeitfelengemaecnt/ até oocn berfc0epbe <®?bonnantien/ tik gene anberen ban fijnen tijb be* Doeben tetoücnen» Üptébefer 3©ereiboberieben ben 26. %pzii ιβξο, K°tSfteVnQ COH.NEl.IS W I L L E Μ S Z. Vatl Κ ! Τ Τ E Ν ST E Ι Ν , QÏJC*
y · tooont fje&benbe tot iiaerïem / bocö ban 3Mft ban geboo?te / toasr een
feer uonfïtg Jplaet-fnpber en oocn boo?naem teec&enaer / toerbenbefijn toeren onber be Xtef-0e&&er0feer gepjefen / baerom Samuel Ampzmg tn fijn poëtifcöe beftB?pbinge ban ftaeclem ban Dem meib. » ^impiinf Hoe handelt Kittestein het flift, en meeft depen ï *
n*ri f. 373 - iip fcjag eert %ectliüQ ban Iacob Μ atham, uptnemenbe fBeefïer in
bieöonfï/ té tot^Mft geboren 25. <®ctober is97- en tot ^aeclem oberleben Snno 165*. cereiFe- carel fabricιvs, eenfeerboojtreffcjnenttptnemenb^onff-
ftticiu». fcfjuoer / Dte /m materp ban perfpectiben / até mebe natup?ujff toïorc*
ren ofteieggen ban ftjnbertoe foo plompt enbafltoa^/ bat (na 'too^
beei ban beele feonfl-aenbecjef) ηοφ nopt fijn^ geijjen öeeft geDab; ύφ
fulien top fiiec mebe onbec bebermaecbe ^eiffcöe ^cFiilbec^ rangeren/
ter faecBe mp nf emant Defcöepbelijcft öeeft nonnen aentopfen / toacr ter
piaetfeöpanb^rfinté geboren toatf ,· jtjnbe onbeituffffjen albetoereïb
genoeg öeftent / batbefegrootenïtonfïenaer na beele SarenaiDter ge^
* si* *>«*» tooont Deböenbe/ êpnbe@c6 boo?ïiet fp?ingenbani)etÖrnpt-|©agai
SiimifeM. 5ίίη (boo?-Denenbef(Dieben^) infijnepgen^uiJie/ammeriöcKtébe^
bel eynde, pltttm / Op bett 12. «©CtOÖer 1654. nebeni fijn Schoon-Moeder m
met'tfprxB. Broeder, nntfgaberiS Simon Decker, getoefeite föofler ban be <$«&ƒ
!eL«nSkr„ï. ^^c«/mi£ toten Op tieffö toaö om upt te fcDiiberen/ até mebe norO
jMdiiiï Mathias Spoors, fijn getroutoen ^ifcipei «nScertfti* i m M$*
gei*»-'
|
||
|
van Delft. Bff
gefamemltiCBmetïjet infto?t&ibanijetI!upjS feecfiiütteïticn jfi'tt ge*
fneubelt / fcueroenbe (na fes? a feben upren onöec bc pupn gelegen te fieuöen) metgcoote öjoeföept en geen nlepne moepte öoo? fntt meöc* èurgecgöaei:uut geliaelt -, Mr.Fabricius alleen ïjaönocöecn toepntg mm in öem/ en toiecö (bemüttf öe beficuctte ban foo beeie ^upfen)bï» mobiftein'toutie^att-rjin^gebjaclit/ alfcrjaec omtrent een auarttec nmiS gebjeeit stfnöe/ fijnuenaeuöe^ïeluptöetelïenbtg geftneuf öe lv cftaemeen af-fcfjept nam / 5Ünbe nu noclj maec 30* ton oub* <©p ttielCK fesc ongeiuc&ig toebal/ ArnoidBon, öefebecfenljeeft gepaft: J™-*^ Op de droevige, en ongelukkigfte Doot van den alder-
vermaarften, en Konft-rijckften Schilder,
CAREL FABRICIUS, |
|||||||||
|
Α
|
Ldus gekneuft, geplettert en gebrooken,
|
||||||||
|
Aan Arm' en Beenen dat onkenbaar was,
Lag Carel Faber. fchierverfmoonind'as, Door't heyloos Kruydj wie weet hoe aangeftookeni
Zyn matte Ziel ganfch machteloos gekreten,
Wierd noch gered uytdefe bange noot, Maar d'alvernield' en d'onmedoogde Doot, Heeft hem den draat zyns levens af gebeten.
Soo voerden grootften Conftenaar ten dale*
Die Delleft oyt of Holland heeft gehad,
Demeeftefcha' vandefe'brave Stad
Wierd weergeboed, maar Hy» niet weer te halen. Wie treurt dan niet op zyn gekroo&e beenen,
Die oyt de Konft-Goddin Piftura mindt,
Hy was van haar het befte troetel Kindt,
En zoog 't geheymfte uyt haar Borft en Speenen. Ontyd'ge Doot moeft dit doen hy foo-ichrander > In't malen van fyn deftige Pinceel,
En als hy bragt een Wefen op't Panneel
Dat foo geleek, als't eene Ey het ander? Moeft nevens hem dan Decker ook al-fneven ί
Als of de nyd, hem noch benyden wou,
Datydersoogh, noch namaalsfeggenfou,
Ten is geen Doek, het is het ware leven. Moeft gy de Geeft van Faber oock foo follea Mathias Spoors, eengau fris longehng,
(Die dagelykx leer-gierig by hem &m)
Om ioo ds Konft ter vvereït uyt te rollen i $ Ρ PP Ρ 5 So°
|
|||||||||
|
054 Befchryvinge
Dus bleev'dien Phenixopzyn dertig jaren*
In't midden, en in'c befte van zyn fwier, Maar weer gelukkig rees'er uyt zyn viet Vermeerj die't meefterlyck hem na koft klaren»
»«yid Beek D α ν ι D brck, betmaerb «gtfjilbec ban öaec Ha: Chriftina
^geboorte Conmgin Dan ,§toeben/toaster te 3Mft geboren ben *$♦ Ifêep besi
giaec,$i6zi.3ünbegenoemtnafijn$aber0 2&oebet een uptfïeecfeenb
groot $oeét bie tot SirnDem in <0elberlanbt i$ oberleben / onberanbe*
re fijne Seer-meefter0 tuetb geteit/ Dien tojjb-öeroembett Van Dijck,
itiböer en ^tijilbec öeg Coningtf ban <£ngelanb. (€ot fijn ïltëeeftee?
febap genomen 3ünbe/Beeft öp b'eere gefiab ban in bienft getoeeft te 3ijn
Heeft de Co- ban öe meefïe Coningen ban €uropa / nameltjcn ban Carei ι. Coning
"'"fXeE"; banCngelanb/ toieng Üinberen fip alle fjeeftieeren teetbenen/ al$
teeckenen/ ben fegentooo?bigen Coning /öe getogen ban So?cb en Clocöeflec/
Λ ais meöe pjinss dobbert. 3&aer na i$ öP oocfc in bienft geto eeft ban öe
li "dÏo Coning ban ©jancriicn / mitfgaberg ban <&enemarcnen / enbe laetïe*
«ingin v« Ipcb ban be öoog-gemeïte Coninginne ban <§toeben / in toiensi bieniï
sweden, ï)Patë Camerling en ^ücöilber ben zo. ^ecenibec 1656. (nietfonöer,
fufpitteban becgif)i$ï oberleben binnen 'jSC&iben-ljage/ 3(jnbeboo?
fijn particulier (boenmaetë pee iPa: te fparijgtoefenbe) een£ tyt*
was reerte- tuaett^ obergenomen / omnjne3©?inben te befoecnen. %DDenbe nu
U7enck«vnd2 && Eanbenbooz-toanbelt/ m Italië /«&pange/©?anerijcR/ <£n<
aii gefoadeu gelanb/ ^uptglanb/^enemercnen/ ^toeben en anbere getoeflcn/
Zijnde om ai. fp^ecnenbe alle iSalen piompt / 3ijttbeban Daec jjBaieftcpt ooö upt-ge*
™Λ0Γί!Γ fonben getoeefï/ om alle potentaten en boo?lucï)tigfje f erfonen ban
lyïtefchii €ö?ifïencijcB boo? ïjaer tipt te fcfjilbeten / Ut fp ban oocn ijaee epgen
&m- pourtret fcfjijnt toe-gefonben te öebben/ genjcïibe$oeëtbefe berfen
baecop éeeft gemaeent:
De liefde tot de kunft luicktop, met grooter hoope
Van eer en prijs, nu Becks deVorftenvanEurope,
Uyt laft der Coningin, door zynekunft hertcelt,
En hun Chriftijnvereert,inhaer onfterfFelijk beelt.
Soo wort Guftavus bloet, van Hof tot Hof geboren.
Wie klaagt dat aen dees verf, en wiffel wort verloren >
j, v. Vondel.
sijogroote »ngetupgtoocnban8embatoPfoobcerbigtoa0tn'tf£Ditberen/
vcerdigheyi bat be meer fjoog-gemelteCarelS Coning ban cngelanb/ eenmaei |
|||||||
|
lïl
ren
|
fchiide- tegenbemfepbe/ Beek, n<geloofdatghy te Paert fittende foudkonncn
|
||||||
|
fchiideren. «pn ben^aere 165g. teïïome3ünDe/ toierböembooHJe
Söewbogetë ofte uptöeemfcöe £$ilbet# albaer/beel eere befoefen/ nem |
|||||||
|
van D fe L f τ. $$$
m een 25ent-naem ocbenïic / den gulden Septer, enbe tiat bermtts? c- ρ * -
fön öefttöftept enappatentlijcttootinn confibecatie Xw in ïjtctift toass tS. 5 ban öe Coningtn / gelijcn fp t'fpncr eere een göebtcut imtnalmben/ 't toelcït boo* omtrent be fejltcö üanben toag onbetteechent / toaetban 'töefïupt befbnb m öefe toaojben: U vriendelijk ontmoet, en u beleefde reden
Die wyfen felf's uyt, dac ghy fyt de Perfoon : -. .. Die menig heeft vertoont, de Koningin van Sweden, Door u vermaert Pinceel, feer weerdig by de Croon, Ons ftaet nu hier te doen, dat vvy u gaen erkennen,
Inde Romeynfche Bendt, met eenen nieuwen Naem, Die als met vleugels door de Wereld fal gaen rennen? 't Is dan gerefolveert; Wy roepen al tefaem, Viva de Gulden Septer.
7» December. léiji l§P toag eert feer frtjoon / en toeï-gemaecut perfoon / fjoe-toelban be tijn gcd^
groottïe niet/ geinen uptfnn Contucfcptfel tn't Gulden Cabinet, bante* Cornelis de Bye af te nemen φ/ toaer onber men befe fubfcrtptietabe 3pranfcBetaIe leejl: David Beek Veintre, & Valet de CUn&Yt, de la St-
renifime Heyne deSmeede, envoyéde Sn Ma: pour peindre lesperfonnes lU * Skt Guid*
lupes de U Cbrefiientc>niitif de Delft en Hollande.* 0*wf, ι«·
E ν e & f van Aelst Wülemfz. ge&Orett i6o2. f# getoecjï eert Even va»
feer uptnemenb ^tfnlberm allerSanbefooitbanfiil-ftaenbeieben/in* Atlfti
fonberïjept f rupt/Det felbe feer natupjlijH uptbeelbenbe/ atë mebe pfere I^awaflen/ ^to?m-ftoebenenanbece omfïanbigïjeben feerepgentlüft ftaren glans* en toeer-ftfjtjn boenbe fjebben / en malless een goeöe Dou* btng en toelfianbt gebjupenenbe/ ijs alDter geboren tüttno 16 02. en obetleben 1658. ^aeclatenbejljn $eef W1 ll e μ van aeist, wjiiemy;$ *§oon ban fijn 25?oeber Jan van Aeift, getoefene Sotattöalfjier / Die Acir». befe nanflban fijn <®om foo toel geïeetb Oeeft/ bat pp notö al jongD fijnbe öcmteboben ging/ entegenbwbig foobiep inbieftubietëgei abanceert/ bat fijn toeren langer geen ^cDilbetp maec toaerïijen ïjet ïeben felf fcljijnt te 3ön. Mp ïjeeft in fijn ^eugt bier gfaren in ©jancn* rijen en feben in Italië befteet/ altoaer ijp öp tobtnalen/ ©o?(len/ cnbeei groote peeren in ïjoogaefttinge i$ getoeeft / epnbelijcti in ben Sare 1656. toeberin fijn Baberlanbt geneert$ünbe/ fjeeftljem met* ter tooon tot Sümiïerbam öegeben / altoaer fnn Iionfl bp alle peeren htttim en Htef-Debüer0 grotciür ge-eert/ en tot feer ïjoogen pm$/ foo bnptcnaliS binnen'sSEanbö begeert en getcoclicn toerbr ^ejS-toegen onfen meer-gemeïten Vlaming Cornelis de Bie, in fijn gulbenCabinet bik «tornen ftelb. Al
|
|||
|
Ψ$6 Befchryvinge
Α ^'ε &eir Natura can uy'haeren boefem dringen
* (By onfe Conflenaers genoemt ftil-ftaende dingen) Waer in een leven fchuylt dat geen gevoelen heeft Een leven Tonder ziel 5 doch in lijn fel ven leeft: Als m d'aerds vruchten is te fien met open oogen
,laiï-?en SchiIders aandtmet haer Pinceelvertoosen;
Ift iilver oft fijn gout, ift yfer ofte ftael En eenich ander ftof, van op gemaeckt metael. -Jaer lich de Confl in thoont, gewrocht van menfehen handen DatmaecktVan Aelst bekent, in veer gelegen Landen Door Conft van fijn Pinceehdie 't leven gans ontdeckt Die fonder leven is en op het leven treckt. τOe,HA'f# rJif'siACOBJP,E^FF,Zoonbanöen6on(l.rpeWiiiemjacobfz.
• *£ϊ£ £?£*£??««Ρ»*"* mjy» ^ocötecban ben bermaerbe en nopt ,f0' £iai.r°0 oeluch m upt be ^ Seborensijnbe / ben 24. lEaerti 619.
K£iS?/ÏS ce?*"?2nne« nalaten ficö baer in te oeffenen/ ïjebbenbe L0icirte/ βη töeJucit ^" tot *e» Seec-meeftec te nebben /foo bet* !22?SlSlf?ï,ï?ertfe5en ^oot Β***/ een&entfWte liegt ^?^ttö^toeienfc9aiJ ' ÖP ï» iPacnel fön* becfïanbts bagi SïSïïiSK**^ βη on-aengeften baec toe nieteenootfaec&tfca*/ ShKwslfi"!!"^£00* Sloten lufïen pbec/foo berre baec in S2SS?£feP? abe^toelmocöten oefïeIttoo?ben/ gelycö'eironbei
önberen een ban öemtsi te ften op ben ^oele/ baec in ïm aüe be«M* SS«5f2i£i?-ttealenM tcnöoeim itPtöefefiilbertDeeft/ foo mee* ESS??1!?1*0 δβ^η/ batntetlifötteberifpen/ nel mintebe^ 22Sïïi?i?S?Pn / 21 otoec-fuljc foo een openbare plaets* voel tocecöig / 825 « ίτίοβ nJ Pl sneren &anben <8uben Boeïe/op ben $ien* ·*-»ι *.« ffiXJSS!!!?al5 ffoeil^ 3Pbe/ öier boben in be befclppbingijc
«ίΓί£4ϊ föKSS?1*™? totieït-*!^tógetoeefi fcacb enftaWnwftei: ' befer&tabt / enbefec3©ecelb oberleben ben 12. g|impi66i. tot firn geDacötentfre imft Anna van Hogenhouck, fijn nagelaten ^up£-b£outo
Doo? Pieter Rijcks, meeffec 25eelb-Boub3er (boenmaetë alfjiec tooo* iïS,}lenvCt£?011 n^iöerjontoen fteentan boben fijn <6?af op't Cfjoo? eanb ©ubeleceh boenopi-ecöten/metbcfelatunfeinfenptiebaecia; DEO OPT: MA X.
ET
PL· tMemorU Ampüjfimo Viro
D. "J Α C O Β O D E L F F, |
||
|
\
|
||||
|
Van D e t * τ. fyj
Jgia SenAiorh v£diMaque 9 m urbeOelfenfi^ 7)tgnttaU mm
Uude funBus,prid, ld. lun: An*' e ι a. ioc, ι. χ jo· ^j£tati$
vero fua XLιι°· vita cum Mortef commMaU# defide*
r/ttm beatorum refurreftionem hic expeffat.
Μ KR. ITO C Η Α Β. Ο
& Ν Ν Α Η O O G E Ν Η O U C Κ s
Α Β B.AHAM I F I l UI
ifrf qmle quale Monumentum LMnsnns foftdt,
SE&VUR TE D1LECTISSIM E CO%IVX.
ïiiTER van Bb.onchob.st, toagalfiktseBorenoen 16. r
IBep 1588. öeöbenbe in fijn gfoncöcpt ^anccpcfe befoctjt / ijeeft tjem urouchot% ieoefent in De perfpectiben / 3önöefeecaec&igin,to?&0nttemünteec* feenen ban Hifïorien in't felein/ toeten'öe be figuren/ öaee toe fpecte* renbe/ feec epgentlöcii in Ijaec beifcijiet te bougen / geiijcit in beel plaet* fett ban fün geefïigïje toerc&en te fiensiin/ enonöeuanberen een in öe ©iecfcljaec op ijet r&taö-Dupg söntie een eöcIöck en gtoot geöoufco en ïiaec in öeitniocie ban Set eetfte oececBt ^alomong/ toaecbanboo?* Oenen oocftfó becmelt.* Jfêaet notfj een beel «onfligcc fïucfe të ban * «* «·Μ». ijem te fien tot be ïSBefcutoe banfiin ^>oon/ fnnbe een €empel öaeüp-ltu CöjtWoe üoperjsenberïtopetis upt-ö?öft· %pi3ï alöier oberleDen ben 21. üunp 16.6.1., Α dr ι α e ν vanden Vensej bermaerö ^cBtlbet* en poeét/ αμμ»?***
\nim$ letjen ïjoo? de Bie, in fijn gulöen Cafctnet albug bcfc&eben ftaeti d« ν™™, Deloffejycke ervarentheyc van Adriaen vande Venne en heeft niet ge-
dooght achter te laten de vermaerde wetenfehap der Schilder-konft daer defen vanden Venne mede is verrijekt ge weeft, die geboren is inde roem* weerde Stade Delft (te toetert 36tino 1589.) hoe wel dat fyne Ouders (de welckeachtbaie lieden en vanvertnoghen waren) gefproten fijn uyt Braband. Ende gelijck de Latijnfe ftudie grootelijcx dienfti'gh is voor eenen Schilder , overmids daer door het verftand gefet word ende over- .. vloediger ordonnantienkan voortbrengen,alsyemanc (totdeConft na-
tuerelyck aengewent fynde) geen ftudie en heeft, Γ00 iit dat Adriaea vanden Venne met de Latynfe ftudie fyn verftand heeft gaen icherpen ende is daer door gevallen inden fchoot van onfe edele Piclura, waer van hem de fondamenten eerft aengewefen zyn van eenen Sr. Simon de Valck,Goud-fmid ende Schilder tot Leyden. Alwaer'hy eerft hem neer- ftelyck heeft geoeffent met teeckenen ende verlichten ende daer naer de felve Schilder-konft grootelycx vervolgende en trachtende dooreen an- <8ijn,aa, dei
|
||||
|
φ$β ι Befchryvinge ,·
Verhandeling te fien wat vruchten ende verholen fecreten in defe Confl
waren fchuylende, begaf hem daer naer by eenen Ieronimus van Dieit, üytnemende fray in het wifeh Twert te fchilderen, ende naer dat hy hem daer by eenigen tydt gehouden hadde, heeft hem daer naer voorts geoe- fent by fyn ielven fonder Meefter, metneerftig onderfoeckvan de uy- terfte krachten der edele Schilder-kórifl door de hulpe van fyn wetenfchap GulkCümt derLatynfe tael daer hy hem in't begin feer vlytigh had in gequeten. ft *34· 3©oo2t$f fpexificmt ben ff meur / m teöfï oocft aen/ ucrfcöepöe öeerlöc*
fee jïucnen fcan, fön tóettö/ bre pp foo boo? ben Prince van Grange, Coning van Dehemercken en anbei'en ©o?fïen geeft öemaecnt / baec öe fionfï-berflanbtgen in becfcDepbe Eanben ïofïucRban getupoen ; baec Wat voor. Ma DecUOiat ÖpnOCB: Ten is niet te verwonderen dat defen Adriaen
deelde poefie vanden Ven NE > is een Conft-ryck Schilderterwylen dat de Poëfie de |
||||||||||||
|
«Jer-konft
£«tt#
|
'1" Voedfter is van Piitura, en dat felden goed Poeët een flecht Schilder is
en felden flecht Schilder oft hy is door fyn Poëfie fray iri't ordonneren s |
|||||||||||
|
fchoon hy door Pinceel naer de oprechte Conit defelve foo wel nieten
kan uytwercken alshy diekanaenwyfen. Defe twee gaven fpelen inden geeft van Adriaen vanden Venne feer wonderlyck, want boven fyn uyt- itekende Schiider-konft is hy feer aendachtig ende JieiFelyck inde Poëfie door rijm-dichten en veerfen by een te voegen > in gedenckweerdighe fïnne-beelden te verderen daer fijn wercken in Hollandr getuygenis van geven inde boecken die van hem uytgegaen fijn. Soo dat fyn heerelyeke oerfeningen ende vruchten van fynen tydt fullen leven inde gedachten der Lief-hebbers veele Jaren naer fyn doodt, Wannneer Poëiïs Co'nft haer voegt met d'eel Pinceel
Soo is Piéturanoch wel thienmael meer foo eel, Als wel te blyckenkomptaen Adriaen van Vennê Die defe Conit bewyft foo met Pinceel als Peune. <£>i\itt be 25oecnen / boo2 D<w befrïfêeben/ 3ijn mp Dcnent t
Sinne-vonckop den Hollandfchen Turf, ende des felfs wonder Veen-
brandt, in gedicht uytgefchiidert: 3$aer ίφ t.Ö fjeboegt / Hollandfche Sinne-drbom op het nieuw wijs-mal, vanden ouden Italiaenfchen Smit; mitfgadersdevindinge der Tabacks wonder-fmoock. Hage 1634. 12. Tafereel van de belacchende Weereld, Hage 163$. 4.
gTönbe Depbe bcmert met nonit-njeneett fnanige J^nneueeiben boo?
fjem felf aemaefit/ o^ïycfi ïjp ooft aïlc bte frape p?enten t'H b'eerfïc eöitien bec toeruen üan be %eer jacob Cats, getnbenreert / en acteer Bent ijceft/ alef mebe beele anbereaerbtge emWemara ofte ^tnne-üeelben foo nu en bannageïcaentiKlJtcnl)ooMïalbeiftüb.ö upt0cnomcn* $$ Öccftfyn Icüen 0e-epnbt'ot ben 12. JSofcemitec ιββζ. Chrtsttaen van Κ ouwenbb rch* ïjfet geBöttnben
8. &qfmtfe? 1604. Dab teftonfl ban ^cfiifberen Qtim fcp Johan |
||||||||||||
|
Seeken door
ijembefclire- ven en uyc §«gcvenf Item, vee!
konilige fteu-plitsa.
|
||||||||||||
|
Ümfliaen
tia Kou wen· fceich»
|
||||||||||||
|
tan Nes, m fó baer na g wfï naItalien/ altoaer δι» fUn ^ntöie bap*
per gebo?bertïjeööenbe/të toeberin fö« ©aberlanbt ee6cevt/-enfiem seffenenbe uVtmaecnen ban beel naecte Weelben/ en Üittorien/ foa gcaot atë 't leben / Heeft baer in Set gefocft geöab ban eerlange foo goe* be naem en reputatie te berïtrpgen / bat fijn Dingen allentöalbe feer öe* neerten getrocaenbrierben/ geujcKnocïj m meeftallebe boo?naemfte %ipfenban3Mfttefiert3P/ alg oocnfelf inbe ftufi-öupfenbanfön Üoogfjept tien sp^ince ban <S?ange/ foo te Kijf toücfc alss int iaegfcïje idofcD» 3&aer naer fön fo?tupn berber toillenbe boo?t-fetten / të met'er tooon bertrocfien / naerüeulen/ altoaer Dpt^oberleben ben 4. lui? öe$ ^ïaersï 1667. ..... €nbegelöt«totöiertoe D'afgefïojbenen naer o?b?e en berboïgeng
ben tijöt öaeres* oberlpben / 3ün gerangeert / foo fullen top eenige refïe* renbeüonltenaren/ bfe/ al.öicubitfcD?eef/ nocD in lebentoaeren / na Baer ouberbom ban 3laeren üareg geüoo?te noemen (al£baer3ün / venwerde Leonard Bramer, gebOWttOP ïlermtë-abonb 1596. Pieter van Afch, ftluiderid,
geboren afinno 1603. Adriano van Linfchoten, geboren in ben^aere 2*™ÏJ?
1607, ofacDt Hans JordaenSjfnlIBaet't 1616. Cornelio de Man, Den ι
Siulp i6zi. johannes Vermeer, 1632. en anberen meer/ beöalben
nocö bie geene bietnec öobenfcpöaei: $?inben3ijngenoemt/ en te bier occafiealbereptsï oocneenigermate befci)?eben» €nbanbefe/ ficö in öe ftonft bageljjcr ηοφ oeffenenbe/ p?acttferenbe en in ïjaer ^tubie meer en meer gelucttigtoenemenbe/foube men met jefus Sirach mogen feggen:
Hun wereken fullen in der Konftenaren hand
Altyd geprefen zyn van 't eene in 't ander Land. hSirath &ii
1 ier Berteujcli toetoenfcljenbe/ batfp / na 0aer oberlpben/afê be 3&oot
Bare feonftige pincden upt BaereBanben fal Debüen toeg-geruïit / nocö meerber lof fullen berbienen / a& icïi ban b'afge|ïo?bencn DeöDe ge* fepb j en bat/ getyjea be 5faem Bare namenalbereptg roemrueBtbaer Beeft gemaeeïtt/ be felf beoota naer berbienfïcn/boo? b'een of b'anber bel-fcfi2pbenbe pen / mbegebacBt-öoecHenberbermaerbelliortfïena* ren/ b'onfterfujc&Bept fullen obergelebert toerben/ om boo? be ber* öecflijtae ^cftaer ban Atropos ,eeutoigbeb?übte $ü"* 3Bant eenige Barer/felf DpZeuxis, en Paraiius te bergeUjcften 3ün/ bacc Plmms * ' banberDaelt/batfpopeentöb/beöontloeifenenbeumflnjb/ b'eerfle */'''"· «w
öe^jupben foonatup?Ujca feBUberbe/ bat be^ogeis baer tegen aen 2£ ;;** ouamenbliegen/omop teafen: b'anber uptbeelbenbe een €So?bnn foo «erbig/bat Zeuxis, 'tfeiföe toillenbe toeg-gefeftoben BeOben/ om te fien toat Parafius baer onber gefcBilbertftabbe/ ficö belogen bonb/ fulcr b'eerfle toelb? ©ogel^/ maer be lae(le be ^onflenaer felf öeb?o* gen^abbe. €n fiier mebebermepn icö epnbelöcff genoegïifaem betoefen en be*
toaeiöept te öebbenbe paflfageban cicero, ïtU boo?-|)enen op benig <&Mg«ï * toan
|
|||
|
cSSö .r Bèfchryvmge
vjnge der CivitAs rfijti fiorentiflimbrum hominum, fmiffimorum virorum, mihime ami-
^Teniren cl^mmim multituim redundat% iSfltt'^fOöb^i/ai^CifmeitfejïïicjÖÈfe Γ . ^taöt ^ tétt aj(c tpi:im jjjgj j,00?jtm ggetö^fï / fcatv ii>ei - barenbe /
booitreftöcfteenbeemaecbelupDen / UeeïeJöan miwc aowöunfiice'^ins· öen en toegenegene Befienben. &temant Dabb' ith opt gebonben / -öie ïmnöig toa.s/ Dat onfe ^tabt foo beeï beemaeube fBannea Tjab upt gelebert* Hufiaen ft* baft in goebe getale öefeent/ feomienbe 'tfelföe {öpnaöer onbetbinbinge) ten aden tpben noeö bermeecbett en berüetcrt bjeröen* ^e geleerbea firn föel booa öare fttjiiftm betmaert/ en foubm eenpgeïöcö booafjemfelben metOvidius,iri't Bcfïnpt ban pioenen bet Öcrfcfieppmge/ mogen uptroetïen: Jamqw opus exegi: quod necïouis ira, nee ignesy
Nee poterh ferrum, «cc e^ji obolen xetufias, Qum volet tüa dies, qu<e ml nifi eorporis huiui Jus habet; ineerti fpatium m'ihi finiat au'u Parte tarnen meliore mei fuper aha perennis *Afira ferarj nomênque erit indelebite nofirum * Quaduc patet domhis Rgmana petentia terrte ; Ore legAt populi: ptrque omnia facuh fama, Si quia babem vtri Vatum prafagU, viuam. MrtJZtlf fc* ÜriM-Selben βη confienacen fijn infgelücr boo? fjaw baben w
p * bjei'ÊRen befaemt / maec bvere öie öaec ©aöecljjcne· ^taöt toegeng befe alle mebe-beelt en geniet/ becepfcöte toeleennlaecbec af-ftïjmfü toegen.cf Baee ge&oo?te. Hu fal ben lof ban b'een en b'anbec Des te t>e* fienbigec uitoefen öïpben/ en boo^beitantuecbei: beugetenbept be£ « feeeïtecbee uetoaert 3ün. 3In boege men altfjang fou bonnen feggen > Al is haer Lichaem in het duyfter graf vergaen,
Soo iai haer naem wel vaft in Boecken blyvenftaen. €rt met Claudiano
•μ —· J$uos nee venturn filebunt
ISk&w t-uflra» m obfcm* rfteJfy mbe vetttftasj* 33» ".;. ;t-;
|
|||||||
|
BY-
|
|||||||
|
■ih. j-i i
|
|||||||
|
van D e L ι τ. $6$
Β Υ; ;V O E G S E L É Ν. Ν
rj ®e-uMbe mateden/ in ïiefc öefc&pbingebevbat/ niet becber3tjrt Nopemiejclf
* * geejetenbeert/atë tot ben Sace 1657. (algs toamieec cpöentïücfi een QcWlte toöten pzobifianeiüCBtoiecb uptgegeben) foa faüc&ecfjtec «^βυ^. m öegeeae ban eenige peeren enHlief-öeööetö/ gier noeö fcp boe* £5X35» 0en/ Debefcdpiieeenigerfanen/ bfe nabetfjanb tebootfcöijnsiinge* ten inde κ*. fcomen'; enfusjcbooj-eerfiaiöteceeneicpiicatteöaen/ ban be €miJle- ™c"van>t macycque Epen/ ofte Hierogiyphifche en ^inneueelbeljjcRe 5figu* Sud-hu^ ren / Diëten oniangg (op't beufoecö banbeSteeren 2öurgemeelteren in bec töö) rot öet gefneöen Eöfl-toeccö ban be nteutëe Caerte befec ^tab in be Haimï.3 ban öet ^tab-öupg / na be epgenfeïjap en gelegemöept ban pöerg piaetfe / geo?bonneert en toegepaji Ijtm* Sleutel ofte uytlegginge van de Sinne-beelden, op de
vergulde Lijft van Stads-Kaerte in Burgemeefters Kamer. Begin-
nende van boven aen in'c midden. Γ) €n Adeiaer,g[upitec3S©ogel/6omtal3Suptbenüemelnet»ecg^ AMief<
r·* baeuv met ben Toom en Schceps-roer ban Defiiednge / Bet opper* Êebitnt en ïïegednge ban be i§tab aen Daec €b: $ügtB:op-b?agen/Dotti benbe in fijn lincner poot ben Blixem, tot ftcajfe ban be toebeiiiorigen. <&e Boecken, toebetfnbg gelegen / bebnpbsn &tabtë®2ibilegien/ Ro.cketn
ücfolutien / oube Coujiumen en lofujciie Derfiomen / mitfgabens b'ab* - mimftcatie ban aUe&tabjS goeberen en imtefiomen /toelcfeetö main* tien enöeU3acingeDaec€b:3$£ötö:fonbci:ïtngeaen-tieboleni.sf. Mtte benbe befe boenen tot ïjaer opfeimft / prjvilzgia $. ρ. βΓ d. SEMATUSCOMSULTA. 3^att!S: Privilegiën van de Magiftraec
en Burgery van Delft, Refolutien vandenRaet, &c* ^e Bundels mee de Bylen, ofte Hellebaerden, fÜn teecfienett ban Buódelij en»
tmi gefag/en$fic0töaedjeit/bie menboo?be 25ucgemeefïeren ban By,eu,
föome plag te blagen/ 3tmbebaecbp gefcfj?eben ben gconbt-regel ban be politie datdebehoudenifle oftewelftand desvoleksde hoogfte wet
moet zijn, SALUS POPULI SUPR.ZMA LEX ESTO. opberg fijn contfom uptgebeelb / foobanige bcugfjben/ n$ tor öet
ampt ban iBiicgemeefïecfcnap meelt toerben gereguitmt en ïjaer <èbr •mtinbt albecloaecbig(i3ün/ al£ eerfïeltjrft be toüföept ofte boojfieö* . tigijept/ onber fjet toooibt ρku de νter., 'tineleïieuptgebiucnt1 toerb boo? berfeöepbe teècfeenen} a\$ bolgt, gget Hooft van janus, metttoee ^nficöten/eenonb en een jong/ Hooft™*
tooo? en acfjtec uptftenbe/iebupbenöe batbe boo?ficDtigneitboo?t-nomt: *' u&t b'obeebjegmge ban be bertebeite en toeftomenbe faecöen* ^e Nacht-uyi, btotf&pbeonben niet alleen em booi-beelbt banbe NaCh«*uyii
|
|||
|
t
|
|||||
|
töt Sefchryvtngé
ttaetfiigj&ept/ foo omme beg natfjtgbe ^tubfe toaecte nemen/ aïg
omme t'obectoegen toat men 'js baegg moet nptboecen/ 3ijnbe b'in&eel* fcenbe ncacBt ban 't gemoet / m be fïtlle öupflcrDcpt bese nadjtg /Uccï fcfjecpec en efftcatteufct: al$s toel begs baegg / toaec obec Homerus ftpW hec betaemt geen Raeds-Heer, die delaften forge des volcks aenbevo-
len is, ganfche nachten te flapen ,· en gelijCii b'oogen ban befe ©ogei ban fooDanigenca$t3ün/batfpöpnacï)tften/ foo tofecöpooifcbaec*
omaen Minerva, <ö5obtnneban beï©üffjept/ toe-getoijt/ toecöenbe baec boo? becfiaen/ bat een top en geleecb iBan / be bingen nan onbec* fc&epben bte boo? anberen beröoigen 3ön. ΐοβφ Het Boeek, baec op Mc J©ogeI gefeten i$/ öebupt be fiubie ofte oef*
feninge / toaec boo? men tot be nenmffe en toetenfcljappen ban alle bm* gen nan gecaecn en* ^tjnbe Defcö?eben met be naem politica, öatt#/ faecken van Staet.
verrcijijkcf. 3^e Verrekijcker, Beteecnent beccefienigïjept / betoijl men boo? bc
felf be be bingen bie ηοφ becce ban ong af 3Ön j nan ombec&en en W fiennen / ai-eec fpon.ögenaecnen* Keffen Φβ PaiTer, betoont/bat men om bebfngen te boo?ften/moetmeefen
beïjoebamgïjept/ be o?b?c / be geftalteniffe / be tpben en alletoeballen/
of toeï / bat alle goebe Regenten Daece macöt enbemibbeien met ober* ïegö moeten meeten/ ofte obertoegen/ om ftcfj baec na foo toel m/t uptgebenalö anbete bingen te geb2agen / om fiaece «Economie toel te öefo?óen / en be felf be boo? een toeï gep?opo?tioneecbe matigöept / al· tjjt t'onbecïjouben. oo-Tiopdea Ü# OoghopdenSepter, üeeïbinf0elöiupt/batbeïjeerffDappi^»
sepwr, 't gefag met matigöept en 3ebigöept moet becgefeifetjapt gaen / en bat {jet oogömeccft en boel-toit ban'tboo?nemen/ aïtijtmoet3ün/ bepa* ïen ban te beel ofte toepnigö niet robectteben / ofte ineemgecftan&e fianbelingen feupten fcg?eef te gaen / maec alle£ boo? ben toeg ban tmo* öeïmaet/ te bicigecen na be matigöept. öiegeT. <®e spiegel bertoont/ bat/ geïtjen men in befeïf be be toeballige ge-
baente ban be toefentlücne btngen fiet / en baec tipt öaec toeefen aen* meccöt/ batmenoocnalfooboo?boo?beelbingen / enftcijbOmjanmg^ Debenentoeballenbecfaecöenboo? oogen te fielten/ totmmftmm iiennuTebec faetöennomt; of toel fjetfpiegelen Debiet te ïtenmfie rong felben/ fconnenbe memantfijn epgenaffafceg becctcSten/ wbten w fijne geD?eecfien niet «ent enbetöeteit· $i»ê»; €pnbelötöbatbe siange een af-beeïbfel battbebóo?(ic|tigijept^/
toecb oitfinbe φ fcïmft felf geleect/ baec te l|ttre4Mlto*ep fijne SCpoflelencecommanbeecbe/ batfp voorfichtighfoudenzijnjeiijK ac Slangen, en oprecht gelijck de Duyven. HattÜi ^o. Wï# i»·
|
|||||
|
|
|||
|
van D e L r τ. δ6|
mmmtitöwt Wnrito genoeg 3ünbe fonbct Κ^ίΆ&ί v*m
fftn TtebheSerbolaentföacctipöetoocai/ eenDuyveiftttenbebobenöe ϋ"^·* beeSe SccSept en lief De ban een ooet Regent totfón onjw*
il. feönöcöteconïiecaefcöjetoen jynceue et ^mjnter,.
Sen b'anbec fpbe / ban boben aenbp't toooft c o ν co R.ρ ι ter.
WtSic^JenÖtuptgebeelbboo?een$acpofteamycfe Lier,mttf*
aaöei'jSeen Kray> en een bondel Pylen.
•®t Lier, entonge«flo^Iiarm«ie^M^^^fto w*
^ttonmaiöanberen acco2becenen eenparig snit/ toaer öoo? ban bet* iJmm toebe?-P«c en benanberen nimmermeer berlaten/ toajf
SSSntëSnnengeaetoentoetb/ batberecijte €enb?acïjt m be on* berlmge lief be boojt-uomt. H&ftMh* BundelPvlen, meteen witten band omttJOCÏt/ toertUïaeC Bundel P#
SS 3toaecll)CB te Reeenen3tjn/ maec
S^fl^fiSSffiaeeWaift^ tïercfiïjepb beïjouben: 5nnbe befe
SZffi'^StoScüuÏus, betoelbeopfönfterf-bebleggenbe/ ft SSWSentoacBttottlenlie bebelen/ Ijaerbtifbamgeen bon* StffiSlS^*«W6^i^ pplebooipaereoogen/ fop»
2?/TKcd?Eendracht onder u fal heerfchen, fal noch haet: noch ge-
riBn verbreecken,- maerfeer licht, foo gy u felvenTcheurt en w dracte zift ι »nïjeeftoocn bicötoil* gefien bat befe beugt een*
i^HiW boo?öaerbegrootftebingett tttmmww Seboeü/ÖaeCOm SaliftiusfeeC W fepbe/ bat door Eendracht kleyne
geuoew / u«»»_« kc daer in tegendeel door tweedracht de diagenJ'^g^^Smt»*ta«n <£eneraelnietfonwcöt
lltToD)! W
anabaub aePüblöcöe/oocBöebbenaengenömen.
®e sleutel, b* öctt bonbel ban <e«ft;acBt geWo(Bten/«ttocefmttf imü
tt Ke / nfbSKmatDten nraebtban b^cn^acöt te Bennen óocliittbetoaungesört. ,*'■«.
m \ ι „«.«Λ HarH hflf finbenbe bonbel ppien [langt/ geeft te «en* Geketend
w\\ batrgJM«0«n«.l^SffitaeiVtgemeenebeft moet toerbonben
5Se ^
|
|||
|
&$4 Befchryvinge
w** %&m Haen, be Hïoecamoebigiïe en mtutxftt on&et: alle be fêogeïen/
teerö 1300? öepbe öefe beugöen afgebeelb. leöbenbe onber gsm befe toOOltim FOtUCITEEi ET VIGILANTE^. <£lt gd|jcïi ben
f*00* Spoot baec öobenïïartsentie/ een loof en fïapecig jpaett toacfeeic maent/
foobefeuptbefelföe ö*aenp#t&eltng en op toecnmg Dan ö'onöerbanen tot beugten ailecijanbe goebe toetenen» net schut © W$ nomt onöer acn Set Schilt, beteecnenenbe fee DefcBerromg /
piet smne- jjjnbe baecop gefigureert/ Det genereufe Sinne-beeld van Mutius Sce-
beeid van voia, &βη föomepn / öte u?ptoilligD en tipt entnele ttef De tot fijn ©a*
scevoia· öetlöcöe &mbtl ben berbjucnec ban bien mepnenbe om't leben te b?en*
gen / en jupfi een becneerbe Deöbenfee getreft / fijn epgen Danbt/ a$ tot
iu^aecK ober De felfbe/ urtbup^ftacn/enDiemeteenongeDoojbeboï*
fïanbigDept berö?anbe / boo? toeltne grootbabtge actie ban iiloenmoe*
ötgBept/ DP fee^taotberloffe ban't uptetjïe berberf/ toaec boo? W
bpalle natiën becmaert en gepjefen toecb. ΦΛ «j^cöilt Beeft tot een
JOni-fCifêtft tn't latijn / bat de goede dienflen j die men aen fijn Vaderland
doet, geacht moeten werden als of men die aen God fel f dede. VE L U- TJ EB^GA DEUM RJ.L1GIQ UT PATt{.l-& JNSER? VJAMUS. «fpnbeljjcö gelrjcn alle befe beugben / booneelff er£ $ün ban aenge*
HoorntB èesmmt Stoten m allcrlep toel· baten/ foo 5ijn te toeberfpbe ban oe 1 i) il ©vervioeds OOtfe öe Hoornen des overvloeds uptgcbeelt/ Jijnbe b00?t£ COntfOllt
en Êycke getganfcDe toeren met £ycke blaren omblocBten/ bebupbenoe belang*
blaren. iiuctae en tcfumpDante ^aet/ oelöcft fooDatucjre to^l-gefleïöe ïieö^rinöê/ niet anberg atë gelucïug en langbung nan jtjn» |
|||||||||||||
|
iijftehtot ie Explicatie van deSinne-beelden aen de vier Lijften; tot
Schepenen ^e verdeelingen van Stads-kaert in Schepenen Kamer: alle flaende.
Kamer. niet alleen op de gelegentheit van de plaets, en relatie hebben- de op d'adminiftratie van de Juftitie ofte het Rechters-
ampt, maeroock meteene yderln't byfonder paf- fende op die af-beeldingen,en dat gedeelte van de Kaert,'twelk yder Lijftin iïg begrijpt. En voor-eerft 't Plano? ofte platte grondt van de Stadf.
p €rileïijcK be M$ om Det piano ban be^tabt / Dcelbtiipt / tn 't
*-* generael allerDanöe foo?ten ban firaffen tegen b'obcrtrepenï ban
Be Sou» goölijtne en toeecelblijcïie toetten / öeböenöe öoben aen Det ^inncucclb
bailbe Sonnedergerechtigheyt, niet bit 0m-ffij?tft/ SOL JUST1-
τι ai illustr^a Nos. €n baec onber be toootöenban Det
eerfieber^beji eerfïenCapftietëbanDetboecBber fflifflWI baer Dp fepb ί DIL1GITE fUSTlTIAM gUI JUDIC-ATIS
|
|||||||||||||
|
TE^AM. tymigl Hebt de gerechtighcyc lief,ghy die de ae
|
|||||||||||||
|
iichtet,
|
|||||||||||||
|
€ot
|
|||||||||||||
|
van D ί u t. $$$
$ot ré$efentatfe ban be H&etten/ fjebje aenbe retftter-fpbe/ be Ta.
Telen der tien Geboden Godts, atë 5$nbe be Wagtfttaten fjanb-ÖabetjS «o. Gebodc*
Dan ëepbe bie (Sefdeti; en aenbe fttncfeet-fpbe ttoee^fcoetfien/ toaet m
«Ueöetoer«llïlötl»wfDtcööe(toen/te toeten: een banöe ïjcaen&aesfe PlaccatenenOrdonnantien, Keuren encoftumen3 b'anbet &et Corpus riaCctteo&«
^uris, ban b'oube üoomfe toetten.
«©nbctbegetJüben €tab#/ 3Önöete$efenteettfeen BHxem,bevie. BUxem, &a
«ge swaerden , en ben Cerberus, ofte ben bjieöoof bigen ^el-f)önb/ ïite sefötnbe ©oêtenfingettn be toatMoub aenben ingang ban beHel. 3fien b'anbec fpfïet metl te weereltliijcke Swaerden van Juftitie, de
Balans, de Ei» en Maet-ftock, tttitfgaberil be Boeyen,Ketens, en wniuffiiU. banden, &l£ mebe baet Onöec een Arm met een Geeflel in de vuyft: MU &c' ïebetebeniflenbanficaftett/ fïabernie en onbettoet pentbept / baec De
piföaWora onbecmpöeiöCB toe öecbailen. <£n gelötn in't <©ee(telöc«e / tie boot be öefolbinge bet fonben/ en in't
toeereltlötöeoocnbeöooölieen tetribellïe firaffe të/ foosün tufTciien bepbe ro'ttmbbe onbet aen uptgebeelb / eemgc Beckenelen en Doods- OootiMn* beenderen, met bietceilöineftn-fp?eutne ban virgiiius, boet fip/aljsdcrCD* tot betmaning aan alie onbetöanen / fepb ï Leert gerechtkeyt plegen en u Goden niet verachten. DISCITE JUSTITlAM MONÏTS
ETNON ΤΕΜΝΕΤΕ D1VQS.
3©Pbet0 tg bit ganftöe toeten met Diftelen en Doornen bö0?bl0tÖ*
ten/ al0 te bennen gebenbe/ be onaengename ut'ttecïjept/ fmerte en
toeebom banbeftcaffen/ bet toebeeïjootigen* |
|||||||||||
|
Ten tweede de wereldlijcke Gebouwen.
|
|||||||||||
|
D
|
€ Eijfttot betoerelblijtite <©ebontoen/begtüntmftcb in't gene*
|
||||||||||
|
caeleentegenflel ban hebeen <©o2log/ boerenbebobcnaen (baec
bjieïlecbt-bupfen neueng ben anberen nomen) tot een fin -fp?eucfie/ JUSmiA MAGlSTKAtUUM PAX EST POPU-
LOKJJM. <&att$ be geiechtigheyt der Overheden, verooifaeckt de· Vrede der Onderdanen. " Hier toebettoonen ffcjö ban in't mibbe ttoec oüjf-tacken,dwers oi;jf.ttckeÉl
over den anderen dooreen krans van eyeke bladeren gefteecken > bfibUP* en eykcn.lof»-
benbe een befienbigc ofte gebnpjfame ©?ebe/ toant b'epcne blabetenbe
Jangbuprtgbept / en bvfclüf-tacfien be ®?&c beteetfeenen / toolgeng een* patige getupgemfïe ban alle / foo oube atë nieutoe &c&pbetsï· €er tetDtet-fpbe ban tuft fitanjS / fïet men een Leeuw met Mercurij Leeuw met
Swaert,eneen afgetogenMom-aenGcht daeronder, ÜCteecfténenbebat svuei*,&G. be toare Snfïüie ebelmoebtg en fonbec eemge gebepnftöcpt tö: <®aet-
|
|||||||||||
|
: ;.'3t,
|
|||||||||||
|
B66 Befehryvinge
en-öobenbjag beEeeuto bp b*€gpptenaet# mtmmMmtomUt?
ïjept / toant De ^atutaliften getupgen/ bat ÓP met open oogen fïaepr. -Muts en nm b'anbet fpbe ban be booifë ncam?/ leggen be Μ uts en het Cadu-
vanSi ceum,Ofteben Slangen-flaf van Mercurius,Oett<6obtber Wftt&hmt?
rius. ïjspt enöebec (€ael-mannen bi$ beretfjtfaiïen ^an een pgeïtjii öeplepten.
%&$$&$ ft^t men te toebec fpben ban be Eöfl tegen tan anberen obee
De vrede afge&eelb be ©?ebe en ben <$o?log j toerbenbe be Vrede m toaerbigec niet' aen be recötec-fpbe gerepjefenteect / boo? een ©?onbj ban een ItefïtjcK
en gerufi toefen/ met een (©ïijf-fcrang omöaec fjooft/ een25oetii in olijf-kram. ö'eene en een jpalm-tacn m b'anbec ïianbt / mttfgaberg een ï|oo?n be#
oberbloebsfonbei;beboeten. dOlyf-krans,öaecfpmeDege&raontb3et:& bïïapt betfoetinge ban bergcambe gemoeberen / ai$ toecbenbe Dier tec ^amecbagelöoc beeïttoijten engefcïn'HettbecfacDtenbp-gelept. 3£e raim.uck, Palm-tack btfjupb triumpöe obet b'onDeplen en campfaltgöeben ban
&c· ttoifï en Φο?ϊοο. Het Boeck, geeft te fiennen / niet alleen bat be &m*
bt'en ten tpben ban B?ebe fïoceren / maec batbeel quejtien en gefcinilen
boo? ben ïSetfitei: boo? «ennifTe en geïeertfjept Bonnen geflecïit/ enöe aï* foobe $#be ftaenbe geBoubentoerben. ^en Hoorn des overvloed? ,■ i$ atë een gebolg ban be $?ebe / on&ecaen öaec boeten bp geboegt. t>en oorios 3&aec in tegenbeel Beiiona, be ^ufïec ban ifèarsf/ <öobinne ban ben
(©ojlog/toecbuptgebeelb met een(l«p?0 geftcgt/ inb'eene fjanbt een &pk$/ enttt b'anbee eenbjanbenbe iacfeel fjoubenbe/ geaccompag* neert3ünbeban een3©olf en een ïïabe/sünbe ttoeebwebe en beriïm* benbe bieren. Tefloïi van ©nbee aen baec b'af-DeelbingDe fcomen ban brie gemeenelanbtii
wapen.tuyg. !&riigjï-iilaga3pnen/ ofte ï©apen-fiupfen/ té een Fefton van aller. hande Wapen-tuygh, met bit Op-fCf)2tft SILENT LEGES IN-
TE 1{ AJ^MA. 't 3©elCB te fiennen geeft / bat het geweldt van den ScKM van Oorlog de wetten en gerechtigheyt te niet doet. ^ïï't llltöbett batt ïaiias, ött ^efbn ftomt öet Schudt van Pallas, «Sobinne ban be 5Böf0ept /
met hes Hooft van Medufa öaec op gefigureert/inteecnen banfcïfêicif bte be topfen boen aen boofe menfcöen / met een om-fcifêift / te ftennen gebenbe/ bat geujcfeöe ©?ebe toaecbigïjec i# a$ ben ®ο$οφ/ bat OOCtt fOO be Politijckende voor-rangh hebben boven de Militairen 3 en
datde Triumphe die men verkrijgt door Wijfheyt en wel-fprekentheyt, voortreflijcker is als die door de Wapenen bekomen werd. CED -A NT ΛΚΜΑ TOG&: CONCEDANT LAUKZA LIN.Z GO JE. Ten derde de Kercklijcke Gebouwen.
T\ €efe Mii öeelb uptbe Seltgie /en betoetenfcftap ofte fiemitf?e batt *-* «aoblücöefaecfienbaertoefpecterenbe/ bte alle Regenten en ηwg |
|||
|
va» Dele χ. §6y
m& nobig i£ / ett fonbec be tocltfee geen rechte lufïitfe m Ban geabmf*
«ifiteéctb?eröm/ aelöcö|>et^etoösïöoo?|ïet öoben toeccö 3toierenöó tefcenmna«ftii?iÊT^TE 51T5L^t^,tollit^K7^- ίτιτια. mmmmmDibbenbeboo?Salomo/fepbtin firn 72. ©falm / O Godt geeft den Koning uwe rechten, ende uwe gerech-
tigheyt den Sonedes Konings; foofalhy uvolck richten met gerechtig- heyc,ende uwe elendigemet recht. ^antgeUjCÖb'onepnbelÖ&etoÖfs fiept^obegbol&omentlüc&be ocöeele loeerelb na füne recfjtbeecbig*
Dept öetïiert / foo ban öp fön bolmaecbt licöt / en föne bolmaecnte ga* fceninfio?ten op alle f ?incen enSegentenbeeaerbeombetoeecelOtna fijne topfDept en toel-beDagen te «geren. ®tectoerbban boben aen bertoont een Boeck met 7. Segeien, ett Boek met ie
baec op een Paefch-lammeken,bebupbenbeba|ibe tonfDeptlen*%nW %**&**. San CobïötfeefaethenöeïÖcöa^beifegeltenbÉfïoten3Unöe/a«eente g£ <p^ btnbentjS Ut Cft?t!tO / die als ons Paefch.lam voor ons geflachtet is
1 Gor ς ν 7. €\\ inwien alle de fchatten der wijf heyt endederken- niffe zijn verborgen Coii: 2. v: 3. €n<&penbaringe 5· leeft men bat
het Lam dat geflachtet is alleen waerdig was het Boeck met de feven
Segelen te openen. €>p bit 2&0ecfl ftm öefcDJfben /OM ET iïiSOM, batiS; Bidt ende Arbeyd. €n töpbecg MCp INI- ΤΙΓΛ4 ίΛΡΙΕΝΤΙ^Ε BST ΠΜΟΚ DOM1NL 3£>evreefe des Heeren is het beginfel der wijf heyt ProV, 9. ν: io, te Bennen W benbe boo?-eecfl/ bat alle goebe ïïegenten be toöfDept naec Det erempel
ban ben topfen Koning ^alomon 1 Koning: 3. $. 9. ban^oö moe* ten af-bibben / en met alle pber en arbept trapten te betHrpgen /ge* ïöcb benfelfbeSalomonint ttoebeCap: banfnn&p*eucïten aen* topfenbeben toel omtotbe toa« bnjföepttegeraecfcen/ fepb/ foo ghyfe foecktalsSilver, ende nafpeurt als verborgene fchatten, danfulc
ghyde vreefe des Heeren verftaen, ende fult de kenniiïe Godts.vinden. km ttoeeöen geeft bit op-fctmftban Bet JBoecB te fiennen bat me om
befe «Boblijcne gabe bec toöfpept te ^^^Άψ^Μ nocöop-geblafen/ maecnebng enootmoebiPJff e^jRWee chy iufttot wiifheyt, foo bewaert de geboden, ende Godt faluddelve
lerieenen, want de"vreefe des Heeren ïs "W&^^L?^ Be »*„ welbehagen is Gelove en ftchtmoedigheyt. *et %*m OP ·t«toOgg *&'%£ «Buecfc aMecten/ beeft een kmyske daer aen een wimpehje tgtjangenbe/
SS^mmtOt^^ is fijnebaniereovermMCantii. ^iot?t0^nocBöóbenacn/nenb'eenefpbebanfjetW r
Kruys en een Beckeneet met eenige P°£j^^^^;« eSSSS.
teecfeenbatCmifluöboo? frfnflecbenaen't€cup0/begoot boo?ong l)eteu. Mit-r.
fteeft %ammm/Smm b'anbec spbe 't felf be nocb naber toeebt *>*>« Drit!k M^imm/öooiben Drink-bek«, leggenöe wbengbenSteen b*.,. |
|||
|
&sS Befchryvtnge
ϋοΛ-ft^. die vandeBomv-Iieden verworpen was,eR naderhand tot een hooft da
ftoecks geworden is. Ρ f. 118. v. iz. Qeljjcfe Hm Oü QtfOaaim ÜMt AaitfCM «Jgjft?*» aen SL"*8*? ömiöt bmi ** «faet Mofes et! ter uitte
ganöt Aaron, eieft met öaec toeDefloorenDe teecècnen en m Ci-VeT •th« M mm9ei,0Öe"^dleaIIe«chtveerdigen in Iiaerherie moeienhebben Vf~
factsdjcrta Öcfeöeboenfïelteit/ eett menfchen hert meteen brandendekamdae in m*fmwmmtzm$.mi?usTus ^maTITum
gjW-öienft / ban öie ntet ianaec te plegen na eenfee menrcnVSS
ρ „rr t £mnK!en Wto&W» banïjet ©anföom/ roaer MtenïSïta»
oSSÏÏSï SS%e^,W/Itó&r toealieu.^Sfi!
52fi(S2 ïïenb0°* o^efo?matietnbefeonref€empelen enferefe
gcfe «©eöoutoen plees te aefcupcfien/'tonberfte tob^eSc&aS Kffir^ÖÉiW5 fcöiïDt/uptgebeeii./ meöeiflSö δ
βί^τΕ ί? ^^^0^ «Τ ΤΙΰΙ ^JCE O^JJ-, Tü-Ve-
J.0 SIS RI VI€R DE1. m«0t Ende bet fal ghefihfcden dat Aaron u tot een Monde fal zijn, ende ghy feit hem tot een Godt «in £2«i5·Üi6"? 7*rv# "· oPÖQt»1i^antonftuniit0fp/batmenaenöÉ
fcfjuiOia W/ ttoelcö tentp&e ban mife boo?-©aoerenin bte hrZ.
Κ banöet ©aufööm/ öoo WrcwK
öoo?öen0eefï öe$f *mt-€fóffi (die ikh verheft bovenTl datcXe;
Ten vierde Delfs-Haven, mitfgaders Stads Domeynen.'
^^S^iJ^^^Ö^-Ö^ïDcfiÖebenenanbece^omepnen öe^ aöt TI Α OMNIUM ΤΕ^λΚγμ DO MITRIX. <©at fói
£^ ££££!! ,bwe™a« wii alle Landen en volckeren. Seflectfe ae* ff S'e^Si opie.Wber,lttW b£m WfWeei/ üuptenbemupren
SS Ö0C W* aefaeencecö^-öebteömee^nöe^ een toom be. 1 ■·
-ueeur/nter toe paflenöe/ genomen ineen $ifcD/3ünDeeen Dol-
«««wefd^ ww> vwiwüwwfam Ιχηφonfcralie&e $ίίίφη/ &ie mes derj:
|
|||
|
van D ai. ι τ. β6£
den toom ban regeermgïjebjecb Detemt/ uptbeeibenbeöet feftote*
öelepö ban faecfiett. WtWfÜW befe ®ίΓφ/30η uytftortende Water-kruycken, bö0?t$f water-kiöy..
eenigö Zee-gewafch, enoocö Sheeps-tuygh, ai mebe flaenöe op De gewafchee*
«^kijeepg-baeut/ beöalben batbe <©ubmeenfto?tenb toateroocli upc* Schcepj- beelben boo? be fupbetöept bte in be 3iufiftie refibeten moer. *»>ε^ 23efpben aett bekijft Öangett Feftonnen van allerhande vruchten en Feaotme*
gewaflen, οίε De Eanberien in Defe ©aert mebe begrepen / op-^engen.V*B wustau
©oojtgi bertoonen fitfj naonberen toe/ nocDbtfeberiep $ogeïen/al£
ben Silbelaer int mibbe / be ïftraen/ en Den <®pebaer. Den Adeiaer, Gdijbmra* 3ünbe b'opperfte allee ©ogelen / foube men Bonnen bupben Dier gefleltim Adei*w» te3ün/ niet alleen bat öet opper-gefacDbanbefe3&omepnenofteöeer* ijjcne goeberenaetibe <§tabt öefioo?t/maec oock gelötö befe ©ogel baneenfcDerpfienbeenboo?b?mgentgef!cöti5£ / bat een goct ifccötei: mfnn Impt befgeiijcfeijföeijoojt te toefen. <©e Kraen-vogei, meteenfïeeninbepoot/ tg emfiefcenö boo$eelbt Ki«È.*ogci
ban be toatfcerDepb/ bieg alDier orotobig naber tipt te leggen. ^en Oyevaer, niet alteen mentgbnlbia en gelijcB afêepgenaenljet °rc™«»
territoir ban t®elflanbt/ maer ooc&eenboo?beelbt ban een ebelmoe* bige en getroutoen aerb/ foo ten regar be ban lief be en toegenegentfiett/ ban <0berBeben tot fjaer onberbanen / als* mebe recipjoceljjcn ban öancöbaerfiept / öuipe enbpfïanb ban onberbanen tot ïjaer <®berïje* ben/ gelöcït bej&atup^aliften fulr ober-en-toeer tufleïjen befe ©ogelsÊ engaer iongen oberbloebigtoeetentegetupgen ,· baeromben€gppti* feöen öoningg-ftaf / boben met een <©pebaer£ Dooft bjas berciert. 25eïmlben bat fommige ^clfepbers toillen/ bat booj ben <©pebaer 'tge* reebt toerbt öetcet&ent/ om batfpbe mifbaben/ foa men meent /on* bertjaer/ttraffem (€en laefïe öeuBeonberaen öpgeboegt een Sententie ban Cicero/
baeröpfepbi justitia sub lat α *ag%.i cultus DESEJ^ITUKy MEHCATORJJM NAVIGAT10 CON-
QV1 ESClT. 3&at tg f00beela$: Sonderde Juftitie werdtde Land- bouweryverwoeft, en de Scheeps-vaert geheel verlaten, 'tfcueicft ban mebe relatüf i$ tot 'tm en 'tanber/ 't geen in bit aebeelte ban Μ
paea toerö upt gebeelb* |
||||
|
mxut s pzi
|
||||
|
'Φ 7 6
|
||||||||||||||||||||||
|
Befchryvinge
|
||||||||||||||||||||||
|
Explicatie van de Sinnc- beelden, en op-fchriften de£
fes Lijften tot Stadts Kaerte, in fes deden verdeeld, ten behouve
van de Wees-Kamer.
Voor-eerft de platte Form en Profijl van de Stade.
« ν ΐ.Β Π € ^8lectocseapp?op?ieertBeefu'nBaerfcontefpiceeenKiok-
|
||||||||||||||||||||||
|
Kjeckens*
Boeck«i-
Waekende
Houdt
|
n %s Henj ötej|aec Kieckens, metgroote fojgbuibigBept onbec Baec
bleugeien öefcBermt; ©erueelbenbebe 3©ee#-Hamee bie b'opperboog* bpe en öefcBermtnge ban be rijefte ofte gegoebe 3©eefen i$ aen-öebolen en toebectcout. W&ttf&W tögefegen een Boeck, en een waeckende Hond, bebupbenbe getroutotgBeptentoeftgt; op Bet eene 25oecö re* |
|||||||||||||||||||||
|
}J?efetttecenbe met fÜnOp-fcB?tft be Geotfroyeerde Ordonnantie, ofte
Snfïnictfe banbefeïiamec/ tg afgemaelö een Haegdifle, 3imbeeen
beftenb boo?-ueelb ban lief öe en üefcBecminge/bieber gefetb too^b bat bit met Beeft obec be ijlenfcöen / toanneer fp fo?geloog <n Bet ©elb legaen fïapen: Op't anbec 250ec6 / bettOOnenbe Inventaris, Reeckeninge en
|
||||||||||||||||||||||
|
'Silmst
|
||||||||||||||||||||||
|
Boel-fcheydinge, tg gelegen een Balans, tenennen gebenbe/ bat Btec
ter Camee/ ban b'abmimfrratie bet 3©eefen goeberen/ accurate en perfecte rcecneningBemoet toerbengBebaen/ toerbenbe alleg met be ^cBaleber gerecBtigBepb nauueurigB obertoogen* 3Mt Beeft tot een ^in-fp?eurfiebeb300?ben 31ef:i. 17. 18. beate opphessvm, JVS DJCITÉ PVBïLLOy SVSCIPITE CAVSAM VlDVAly<<fc.
3&at t&i Helpt den verdruckten · doet den Weefen recht, handelt de twift-fake der Weduwen. Komt dan, ende laetons t'famen regten feyd deHeere. etlfOObOOJtg. |
||||||||||||||||||||||
|
Peflon viö
Venui.
|
<€er recBter-fpbe banbeHöfüi? een af Bangenbe Fefton van Venus,
|
|||||||||||||||||||||
|
CJobinne banbe %\tfbzf oo^faecn ban beboo?t-teeu'ng be£ menfcBe*
löcften gefïagtsS / toaee uptb'tnfMlinge/ functie/ enerereitie ban be* fe Öamet befïueeit ,· öeftaenbe bit dpefton in Roofen, ooh Zee-Schei- pen, en Parels (a$30nbe©ettu£uptbeEeegefp?ooten) boo^ttoee trek-beckende Duyfkens, gefeten OP Sonne-bloemen,TurckfeTarw,
&c. alleteftenenbanbermenigbulbingeen oberbloeb. ftëen ftet'etoott
öen Appel Ut fp (atëbefcBoonfte beeOoöinnen) ban Paris ontfing. ^ijnbe Wt ^inne-öeelben met eenen applicaöel op bc bercenigingö in ben ^anb bcsf $|uptoelöjc / geltjcn be Commiffarifien ober biefa* 6cn ban alle «SaturbaegBS '0 abonbg/ oocfe Bier Baer bergaberingöe Boubeu. Μοβ vtodt ®cc fïincHcr-fpbe Bangb een Fefton van de Dood, booten met ben
»oods Spin-rocken, en ben draed des Levens, met ^e Schaer baec op / gelOCit
öe poëten fabuleren bat be tyie 3®ol-fpmneube Ruiters? (geiyc&fc
Mmhiis noembt) ^ienarefleu banbe^oob/ macBtSefcöenöeobec *9men*
|
||||||||||||||||||||||
|
'ί...:
|
|||||
|
van Delft. $yf
egmenftöenïeben/ öetfelbige ai fnmnenbeten epnbe fyengen/ toaec
ban beeecfte met namen Clotho, toerö gefepö be 3©olie aen teugen* gen/enbe tetocitenen. <^ettoeeöe Lachefis geïjeetcn/ btefpinbt ben ganfcljen &2aeb üeg lebend/ en be öei'be genaemt Atropos, toinb tic op ben öafpel/ enfntjöfe epnbeltjKaf/boigenjS bet gemeen iatimgnneppeia ber#ei C/ö^ö rotam bujuUt, Lachefis net, e^· Atropos occat.
Boo?tgf}eo>ebaetbp met alleen eenige Maen-koppen, maec oocfi Pijn-appels, Diftels, Tijm, ofte 3£00b.3-HUipb/aiSS me&e een Snoey-
mefch, en Uyr-gias, mttfgabei# eentge Doods-beenderen, onber aera
Bangbenbe; alle teecbenen ban berniettgmgö / en af-fnpbfngb bari '$ menfcDenleben/ alluberenbe op'taf-ftetben ban b'^ngefetenenbc* fec^tabt/ alletoelc&eté iCefiamenten/ binnen ben tüb banfegtoeefc» Urn/ na öaetoberlpben/ïuectec Bamei: moeten toecbengeerötueecb» <©nbec aen bOlgb bOO?Jt lae|ï een Feflon met allerley bezegelde Brie-
ven,atëTeftamenten, Uytkopingen, bati0Uebn#/ofteuptfetbiebe ?£ί!η« ïjettcoutoenbe 3©ebutonaerg en ^ebutoenaenfjaeriimberen moe*
ten boen/ al-eecfp onnieuto totben€coub) mogen toerben geabnut* tmk iütem Gonftitutie en Rente-brieven, txt 3©eeg -fcmberen bis Btec aitefo^gbultieUjcKgecegiliceert/en ojbentelijefc op-gefïoten en De* toaetb toerbeti; fuljc oocn te bennengegebentoetbenbe/boo?besloten enbe ben Stock-beurs, &p be boo?f5 2&teben uptgebeelb. €nbe gelijk öoben aen be gealiegeecbetooo?ben iüefate mebe Dingen een öenebictie booj ben geenen / bte ben 3©ecfen toel-boen / foo öeböe m tegen-Deel Ijiec onbec aen bp-geboegt een malebictte obecben geenen bte befelföebe^ ongelijcben upt 3&eut: 27. 19. maledicïvs Qgi pertee^. TIT JVS PEREGRJNI, PVPILLI JiVT VIDVAI. <©ati.O\· Ver-
vloeckt fy, die het recht des vreemdelings, des Wefen, ende der We*
duwen buygt \ ende al het volckfal feggen Amen. 't Profijt van Delfs - Haven·
2. Π €t Blötoonvt ^ofölban&tabsf-Daben/ genaemt 3Mfg- N m
£* laben/ öebalben bat bet öoben aen be %u €>om Neptum Vü;ck drie-tandige Vorck, mttföaberifeen Riem ofte Roey-fpaen geeft/ foo Roey-iP«n»
tgftet boo2tg meteemge Zee-fchelpen bootten/bebupbenbebefeï|a; *«;
ben een beguame Eee-plaetjS te m / aen be ftebt'ee gelegen. 25oben aen bomt een op-fcïmft m latijn 1 te bennen gebenbe dat de fpaerfaem- heyt een groot gewin is. MAGNVM VECTIGAL PAR^Cl-
MONiA. ^ttecfienbe ^fc Sententie/ boo? -eecfl niet alleen alle
©Dogben obec 3Beeö-Fi!'nberen tot een tegel / maecooeft alleu<;ee-lup? ben bte om getoin be ^ee öeöoutben tot een le.ö / foo aen ïjaec felben / ai$
|
|||||
|
$7ί Befchfyvingc
m\©aoutoéö ψΛ/tmi ut fp m mm laten m mmw m&
fcu&en en SBeefen tooien / al-eet öaec rep* m epnbe lootm
<Snbe öelöcBöenop-&om(lbaitiïe^ee-i)laetren öefiaet in benden
«regriucfc bpmmmmm/mmmmm nfetbeel te eSntó/ mimtm metbefïenbigBfp. ,$00 t0onberaenop0eb0egtbetteflnte tetnse ten Cato, baec βρ fepb / bat fet geen minder deugtte: achten
is tgeconquefteerde wel te conferveren, als dat men nieuwe conaue* «en doet. ^ 2i05i Jf/VÖX eST VIRTVS, 8ΨΛΜ 8V&RERS, ΡΛ*ΓΛ ÏTJMZ.
g©ant pemant gelucBigB of'β& öÖetoo?ben sünbe/tf » meeren*
geels* met '£ menfcöen topföept met toe-geïtomen/ maer om be ber* wregene cne&bommen en ben getacm'gen fiaet toel te tonferberen/baec toe të belepb ban noben / 't toeitu ban met eene tot een retommanoatie fran bienen aen allerïjanbe ©oogben en febmfmfframutf ban gocbe* ren en faecfeen / om allentimïbe een ooet oberïegft en een toe! ammi* ttomerbe frugalftept te geb?upt&en. iww* sehflgeMe SN bier reflerenbe £Sff en $8n ff mpelijli / en fonber &f nne-beeloen
£35" nde?l^nlöc? wetcemge ïat|nfcfie op-ft&iften tiptbe 4* ^tfcift boo^
w* ften / alle befielfenbe m fitïj gcoote beloften en 5egeróngen ober be 3©ee*
fen / en eltfc trt't bpfonbee oocb toepaffeïpeö tot bte af-öeelbingen/ tue in
pbergebeeltebanbe ©aectsimgerep^fenteert/ optoelcöectfXM fp
öefc{j?eben flaen*
Wereldlijcke Gebouwen.
©p-fchrtft 3. Α 3Egboo?-eerft rontfom be3Berelblöc&e€iebüutoett/baeri!t
ÏSniicS*" 1. Wtoüp Kecöt-Supfen binnen m &tabt tfaenoe/ toeröen SSwen, tewwnt/fim öp geboegDt &fe tooo^ben upt pf: 68. 6. 7. tutw FVTILLORVM €T VSEeNSOR Vl7)VuARVM EST 1>EVS IN BJ-BI*
TUCVLO SUNCTlT^iTlS SV1U DEVS COLLOCAT SOL1TJRIOS IN F^ MlLlJtt €Ί)ναΤ VlNCTOS COMFEDnvS : *AT REBELLES ΧΊφΛΒΙ* t~*nt LOCVM URwmiüVM. ^Qt f*, fjy is een Vader der Weefen,
ende een Richter der Weduwen; Godt, in de woon-fteede fijner hey- Ügheyt. Een Godt, die de eeniamen fett in een Huys-gefin, voert uyc die in boeyen gevangen zijn: Maer d'afvallige woonen in't dorre, Kercklijcke Gebouwen.
Op.fclirift 4. T> €>ntfom be i&ercfeliic&e «Seöoutoen / 3(jnbe be pïactfen baer
tot * Kerc. * ν ttlim ben pubijjeöen <ö5ob0-bienft oeffent / baer toe Ijtbbt geap* tod* 6c- piieeect be paffagie gacobi i. «7. reugiosfs ^vtsm cvltvs, %MVNT)VS ET iNC07&*4MlVk4Tr$ ΛΡΠ> VEVM ST MTRSM , HIC
fïT,
|
||
|
vati Del f *« §7j
mr i l»?Wl*V *x*B*W9s ET rwvus i% «npTLterioxE nso*
nt>M, ÏMMUCYLUTVM SESE £ONSSRVARE Α MVUDO, ^^ti0t De
fuyvere en onbevleckte Godts-dienft, voor Godtende den Vader is de-
fe, Weefen ende Weduwen befoecken in bare verdruckinge, ende hem fuiven ombefmer. bewaren van de Weereld Delfs-Haven en Overfchie in Plano, &c.
|
||||||||
|
5
|
. ï> mtfam Mfg-Kebett en mtïftïjtt in pattö/ mttfoabiatf ορ-γαπγ·
|
|||||||
|
^^ta^-Du^en^oiiSnbifcD^aoajünopöeta^n/ (tam ^gg»
genfgehwbengnomen upt €iobi 22. v; 1%.2$,mz^%vll^m Jiavcu en" VIDVJM AVT ORfHAO^VM ^iFFLlGlTOTS, SI %VA AFFLICTIONE OwfcbiC >
*AFFLlXERlS EVM (QtyM SI TJNTILLVM CLAMET *AD ME, VTlgVS &ct SXAVD2TVRVS $VM C^AMORSM EIVS,) TVM xACCENSA IRA MEJ occm^M ros ciADiot sie ervnt vxoresrssTR^ vidvm,', et
liberi vestri orpha<xi. ^atig; Ghyen fulc geen Weduwenochte Weefebeledigen. Indien ghyfe eenigfints beledigt: ende indien fy ee- . nsgiints tot my roepen, ick fal haer geroepfekerlijck verhooren.) Ende mijn toorn fal ontfteecketi, en ick fal ulieden met den S weerde dooden; endsuwe Wyven Mten Weduwen, ende uwe Kinderen Weefen worden. De vier principale Domeynen van de Sradt.
ft Π $be laefieiijcn rontfottt be biet principale ^omepran bsmte an fchïtit
*■* mm/ alg b'^möatïjtg-öeertücïiöeöen ban <Bimf£$ie en ©oo?- tot de vier öut'öö / mtifgabetiö 't reefit ban öe (€ol bp ?5mM en ben Mepbfdjm* «onuemft* öam/ sünbe*. wfitï)je& ban lanbfefjajjnen/ öaertoeöeDöe MttU> Ό™11\Ζ1 fen&efp?eutiie^aiomon#§f^ob:23.b; 10.11. ne move as ter, ****' MJNUM vANTIQUUM , ET AGRJ)SPUPILLORUM NE IN-
VAD AS : NAM VJNDEX EORJJM FORJlS, 1PSE ^AGET CAUSAM ILLORyM CONTRA TE. Matigt Enfetdeoudepale niet te rugge: ende en komt op de Ackeren der Weefen niet ί want haer verloiTer is fterek: die fal haer t wiü-fake tegen u twiften. &en berttiaerbe föttlltéüèimüm ^eer/ Mr. Simon van Leeuwen» c .
Kaeö en ©?oeöfcï?ap beë ^tabt Eepben (in feecfia· iföiflïteboo? beeg nopende de
aen ntpsefc#?eben)i)ei}&etibe inten bljicbm! frjti obcc-een-ffcmnu'na Gracht wn geboeïerty toegeng be ^acfjt ban ben ftomeinifcöen Belb-^bcrfïe cotbUio* DomitiusCorbulo, booj-fjenenfnïjetttoeebeCapittelbemteit/* Öceft # gitf bovtn mp onlanpsi (nacc bat met bciirdfbcbi^ncngacnbeoociungefpjecft ^. 4a,^M3# boasS gelueefi) notD befeiatönfcDe bikf/W fit'ailitiae öebjijii-rsbeiteti^ "ifelfbcfuöiectüctrejferibe (bocö mal te bslctfuc termen gecoutöeert) gebïentidijcB gelfeben toe te laten ftonwn/ teclefttopcm b'otitoiitctt i»an fooeen naufeeun'gö m wiem<®mafmfat ban be 3|ollanbfcije: |
||||||||
|
$74 Befchryvinge
txmwJ ì mmW öeöefiingonfcn^ gefcoefettg/ttfet otftftnffta m
tJon^n B^ööcn/pi ie laten uolöen» S É Ì O Ê I S L E E W IJ. I. C.
7)€ CorhulonU fijfie Lugduno ter Delfum in Mofam product<é
fittty ac term'm<» Judicium
D. Théodo&o vjnBiEïsirr'cr, E.F,
adfcriptum,
|
||||||||||
|
1
Miflive
|
nfe V7" Uttam füentij met eaufam adduco, V'ir Clariffimê , ne ïati$m<£negt'tgenti<&
|
|||||||||
|
We *an J-« eulpam augeam impudentia defenfionis ; ut tandem f'offá Corèulonis no-
és Hum, ara wyadefcripth, mam & me, pretermerita mea , expetis, ab 'mveterata S. van Leeu- J , J f, 'm t . 'f * . .. . «\ . . wen, behel- quorundam Scrtptorum ballueinatione vtndicetur, tngenue , prout re ipja me-
fcndf reel· eum experhr , quantum in me efi,aptriam ; ut qui elaborata hifiorig vefircs
iierl#y argu- iau^atifimg (f auaomnium Commcndationemmeretur}augende frhidamfuf· Gracht van fundam, ne mme qutdem fiudiavejtra mor art veile vtdear. Corbulo * Hifloria de Corbulonis foffa feaem exhibet Taciti ÇúâïÞá ^Annal. Lik door Delf» XI# c«i Dionis Gaili j Hifioria^omana UK 60. convemt. Quorum verba 9 leeft'" wftrat 2 atria Urbis deferiptioni, fecundo ibidem capite, admodum eoneinnè funt adduBa j ut qua nobis ex jufla ipfius foffa,Tiberij tempore e Ejjeno in Mofamprodu&<e,difianti4}Cirti[ftmumlocum&fitumdemonfirent. Quorum iüe, ut eorundem verbis inhe^reamus, inter Mofam Rjnnumque xxn 1. 'Mil- lium fpacio eam produBam voluit, bic eam clxx. fladiorumlongam feribit: qua ut conveniant,videamus. Quocircabocobiter mtandum , quod> quum Dionistcnium& ftptuag'mtafladia,ficentum & 'yig>nti qu'mquc paffus fin- gulisftadijs tribuas, mi confians Geographorum åâ doBrina, tantum ÷÷ é. mil- lia & CCL. paffits efêciant, quos Tacitus ad xxi 11. paffuum miÜ'ta extendit, hinc fatisliquet, neutrum hanc difiantiam adexaBam Geographorum menfu- ram nduxiffe; fedloci tantum,J'ecundumvulgarem traditionem, intervaüum perbibuijfe 3 quod ab alijs breviori, abalijslongiori menfura indigetari, quoti- diana nos docet experiemia, qua diverfa, ad corporis, atit certg menfura denominationem , ratio åâ. Quikus miüiare alijs unius , alijs fefquibora pe- defiris termino circumfertbitur, quod tarnen ejufdem omnibus åâ menfura > adcoqui nihil magis vulgare, qudm circa alicujus difiantia determinathnem conjetluralem tantum defcribere rnenfuram, addita claufula , Salvo juflhri calculo , daar of daar omtrent. Sed quorum verba, ut ut conveniant, quum de ejufdem foffa fitu, nihil prater longitudinis inter Bjienum Mofamque Ü'éâáç- t'iam, & nequelocum certum} aut juflam geographicam difiantiaw exhibeant, Ë poflerlorum feculorum Scriptoribus profuacujufque opinione, eircaverum ejus foffa fitumrimm & alió non multum diOmUis diflantia ex Rjieno in Mofam fint deduBafoffdyvarie expofita,varijfque locorumcircumfiantijs attributa funt. Mij, inter quos, Abrahamus Ortelius, Adriani Junij» fidem fecutus*
mem Joh, ifaciusPontanuSj PbWppi CluvtÞ AmagoniSlaptrpepuus,au* ....... ikotfM
|
||||||||||
|
van D é é é ¢ g^
ïfiofmyhhUmypam Leccatn íê/go indigetant,torbiitontifojfam inter*
pretantut. Alij Ifalam wftrionm, p* irjra, am fupra Gondam propte Veteraquam urbtm ex Rfreno in Mofam deducitur. Alij fo$am Rottenaro prope sXpttrodamnm 4 Tacito defcribi amumam-, jumma ac muUipliei errort fefe obfiringentes, Alij qui veritattm fropius accedunt,foffam tam,gw<* aliam iU tarnen*4 Lugdunoper DelfumI(heniprofluentesdsducendoiexcipit,^propt, Schledamum in Mofameffundit, huk foffa quafi comitem faciunt. vulgo de Schie. N'os vero ipfum nudeum& Cardinem ex verhri fitus, & diftantiai defcriptianepenetrante* > cum PhilippoGluvero, Corbulonis fojfam, non ex ipfo Leydenfis Urbis, quam IHhenus interfluit, duBu, qui nuncefi,fed paulo inferius, perqutndam meatum, de Oude ,five Kromme Vliet, eui dia longe reeentior ea, abipfa urbe obvia fojfa mifectur, per eandtm veterem Corbulonit foffam, per pagum Voorlchoten, quafi Voorgefchoten , idefl anttfojfam & pagum Voorburg, quafi ante Cafttüum tranfeuntem ad oppidum Dtlfum, deinde curvato braehio ad pagum Maafland 5 ex Cluveri fententia deduxtra- mus,ubi tandem ad proximumpagumSluys, Mofajungeretur* Sedpoflquam animumad eamfojf* parten» advertimus qua nonprocul á Delf o, eadem fere di* ftantia flartwgam vertit, antiquitath venerattone, ø& in ta tft, correBorie. veflrafententia , de certiori hujus f off á ad Plartingam exoneratione, abea, quam in vefiraUrbis Patria defcriptione baBenus mecum feemus fueris, In- tens meritoque fubferibere malui. Inpromptu ratte eif, Quod anomala iüa êï- mina, ifiifofjaqu* ad pagum MaasfluysperduBa efi, vulgo dt Noorder Flier, de Suyder Fliet ,nos deceyerit }quod direBa & velut ad Vintam deduBa earum foffarum conflitutio,easnuper additas , Wexveteriilladeflexas fatis demon- ftret, quam eadem, qua primar'taiïïaper Delfum, f romore major urn incurva- tionededuBam ad Flartingam, antiquOJimum & munitiflïmumFrifiobdgic* op- pidum <sf cert'tffimum Mope opium pro certo continuatam reperimus. Veram di· ftantiarationem reddam ? Prima efi:quod exTaciti & Dionis verbis,inter mofam RhenumquefueritperduBa. Turn quod omnibus propior ,& proximaOce- anoyper eam afiuantes maris affluXtis, circa Rheni ofiium vetarentur,dly Ugune, Vitarentur, quodparum dijfert, ut quodiüud, quafi minus neceffarium,M± rieulum, fubire, adjumento hujus fojfg effet prohilitnm aut interdiBum, hoi autem verbum Fliet, five Vliet, øï nomine & olim eafoffa ind\getata,liberam xitandi camiontm denotet* Deinde quodintervaUum inter Bjjenum& Mofam fuerit propt ÷÷é 11. Miüiarium Romanorum, aut ut alij compmant, ÷÷ 11 ô. MiMumpajfuHm,quoditidemeodemrccidit,namque, miÜiare Hpmanum 080 er at Stadiorum, Stadium autem continebat CXXV. paffus , qui adoBonarium tmmerum adauBi,m'tÜepaffus, &miüiare Hpmanum, á miÜenarh numero ita nuneupatum, efficiunt* Qua quidem xxi 11, miüiarium menfurá, fi ad «0- â ram Computationem Calcitlus ponatur , quorum tri á fere pedefiris hora fpa- eium adaquant, tfliciet propt feptem pedeftrium horarum terminum, cujus wen- fura cum DUniscomputationeeoïïata, quaxxi. miïïe<@cci.paffibuscircum- feribitur, certa difantia'mterveterem Rbcnumpropt Lugdunum, uhieadem tcepta eB fe(fa3 adtjufdtm}inMofam,direBamdeduBior.em>juRaetiamnum - * ^JJiJ -■ - 5ffff æ *â
|
||||
|
%7& Bcfehryvinge
efidifiantiii. Sed ut Ó* aVioyum alio kane foffam dtdtteentium apinhni Veföon*
deam, notandum efl,quod JiUlam, qua* fupra agrumBatavum , uliiSa foffa ^ quant t,eccamvo4ant> ex integro Rjnno propt Dttrofiadium deducitur, fi ex irAnfverfo Mofam, velut e jus fojfa; fubjeaum refpicias, uu Tackus {# Dion» perfpicue volunt nuüas eo meatusfit , nutla foffa ad Mofam vtrgens, nifi illa quam diximus, Lecca, qu<einUngitud'ine ipfi Rjieno proxima per ÷÷÷. <y plura miüiariaClaudij CivU'is duhlu, DrufimolemdiruenteRjicnicurfum, Cu- ïenburgum, Vianam & Schoonboviam delatum, prope pagum Krimpen in Mofam divertit. In qua etiam Philippus Cluverus fttnij errortm reprcbex" dip , quod Drufi molem ex Tacitifide htfior, lil·. £. in lava Rjjeniripa con- fiitutam á CUudio Civili dirutam, & Gaüïam verfus deduBam, inttr Arnht- mum & Doujburgam, colloeet, ubinon lava, fed dextra Bjpen't ripa, non Gal- tict j fed QermAn'ia*, oydy non Rbenus fed ïfala fluvius. Ccterum, ut ad rem redeamus, uhinam 'm Lecca rivulo Domitius Ccrbulo iftius foffa author ? Quod nam hic perieulum o*flus maris, quod vitaretur .<* Aeeedit , &" jndigenumfoffa\ nomen , in omnifert e jus par te á Lugduno per Oelfumufque ad Flartingam aè éntiquo etiamnumindigetatum, deFiiet,interLeidam& Delfum,nullo alm nomine itgnitum. Et prope Flartingam etiammtm ex fiat, eumlacu quodam^ per quem, ìý vidttur ampliore rivo eire á Mof á ofiium fojfa illa perducjafuerits ■vulgodt Bree Vaart, ofteBree Vliet, verbum autemFliet ,fiveVlkt ,no- firA lingua nihil aliudfonaty quam quod Latini afiuaria appellant: inde Fiieten Vlieten , eefluare, Fliet, Vloet afius, &acceffus aque. Qudit Anagram- mtatiea dtnominatio, circa foffam de Schie, uu multo feculo recentior, tiulU iteperitur, vt qu$ á pago Schie , uti volunt denominata, fed cujus pagi no- men ah ipfa potiusfojfa, denominatam putem, Schieten tnim joderefimifi- tat, <& /WeSchiede, &contra£le Schie, foffam fignificat, e^iwcSckie- dami4 nomen: Qtiamvïs alioqui foffaeacum 'tnterccdenti difantia imer Rjie* fium& Mofam, alteri foffe 3 quamprope Delfum recipit, conjuniïafatis con- veniat, Neque aliqudm cum %ac antiquitate, fitu > am termino comparatio- mmhabetrivulus, five foffa illa de Rotte, unde Roterodamum diBitmt qua quomodo, aut øï loco ad Bjsenum, aut ex Jtfnnofu.erit dedufta, nifi per multas ambagtsy& diverticula, fateor me nefcire, nee confequipoffe, Neque e/i (fiiod inftrhn Ifalaeprope Alfenum pagum infra Goudam, aut fupra eam prope Veteraqinm banc foffam, adjeribamus, ut qu*eprater eafdem chverfin^ tes rationes, de fitu, áƒ?«, duBu, & difiantia fupra Goudam multo etiam evo recentior, & veteribus incognita, infra eam recenüjfuna , vixultra x. autj ÷!. milliarium difiatitiam exBjienoy non trartfurfim} fed deorfumparifcre cum ipfa Lecca parallela in Mofam termineturt Çîà funt,clarifjime Bleifwici, ø á de bae nofira Corluloms foffa ex e juf-
de m fitu, termino, temporis Ö1 faBt' author is ratione , ac difiriSu , uüo modo colligerepotui, in \üo, nifi me mei ipfius fidueiafaUat, quoniam convent- mus ambo, pofi alios, pro certo ita concludamus, refiat. Jn qu'ibus ,fi quid dif* pticeat vobis, ure y feca, refeca, O* fi ita videatttr, fundhus exflirpa, Heet. AliAhujus Rtgionis amtquiffima monument á tn[ttnthU üuB&nda, ataue eru* |
||||
|
van D e t έ τ. 877
tnL· adbue miiltanftant qu'tbus omntm operam & lahown imptndeyt propo*
fuimui, fl aliquanda rem Batavicam, ex Ga-manis, Cimbris,Cd(is, ac$cy~ tbts oriundam bnv'uer ccnftrmgercex interjeBis, antiqttis x\htn'ty Mofgquc 4Ïveis, eertifquehuius Regïonislim'tttbus exantiqttofitu eollatam,cumtantare- mm AC ttmporum viciffitudine,%1 noftram memoriam, muU'ts idameflagi» tant'ibuSyeonfianti t <& 'tndefeffo labore, perducere, m'th'i Deus permittat. Vale, Vijf Clari$mt,&me, indujirifi, <y nom'mis vefiri$quum pfitmaterem, *ma, S)abam Lttgiuni Batav. VI. Kjtlcnd. Juni] cio.
Vefttr plus quam fuus,
Sim o ν van Leeu7£k. I. C» Batavus;
^00? aï ïjtt toeïebe genoegöfaem t& geaflcu^te bat De befaembs NsM iëei
$5m$t ban Corbulo, tipt Den ïiijn totbtöe IBafe/ieec6cclijft ïuet' boaz ftenmiagen De^tabgciopen/en('tfpomtrentSfêaetffïupiSof teelD002©ractof ng) "»*·.*«»*; ftitiHpt-tocBt moet geïiab fjebbetn $>atöocböen becmaerDe Petrus 2» ™de Scriverius, ban't félföe geboeïe isi ge&cef! / ölöe&t upt öet b*w 'ttoeiö I» OudaAnw ItPopb'MgeDaojltngfcöapban ©2inji Frederic Henric, totlof banonfe éStabt beeftgemaeebt/ geujc&öiecbobe Deb&en geften.* 3©elcb ge* »iirt iMyifs boeleDöo?b«n ReGdentHeins,nocb onlange gcaffiipulecrt/ tn Dat λ 8:4. Seerlöcfie ber£ 't geen fijn €D: op't uptgeben ban «^tabg-bame/ öeeft geltebenteftèspben/DaerDPf^bi f ^Armipotens Mofi&fociat dum CORBVLO Rhenum,
Hw geminas egit manibw, aucior aquas*
Sin baud tutafides annalibus^ afpke aves . CultA tot inqenij feffora dote fuif
£>u& Delphis habitat Paan preeiata vetuflk: Ejje hanc Romanum non dubitabis opus: ,
<®e b^maecbe ψ&ϋ tn booinaent onberfoecbec ban b'^iufaui*
%W J. Oudaan, fteeft/'infnnmemnael$ gemelte^paacb-becüeelöing orifee MM/ 'tfelfDetnfgeiütrflaenDe gefiotiben/ baanmec bp aibug begint* HEc zy men Koflbuio mijn herkomft dank mag weten»
DietuffchenRijnen Maas, die waterleyding Delft ; Of 'sLandsBémachtiger, op't wettig Oir gebeten, Die tot zijn vaftigheyd mijn Land-ftroom overwelft,
!Met fterkte enHuyzendekt, in wallen fluyr en muuretij Dusilondikeerft, in'thert van Holland, tor ontzag,
Nu tot een pronk in'c oog»van Vremden en Gebuuren , ^ffff 3 Welk
|
|||
|
S7Ö Befchryvinge
*tWelk uyt mijn grond bewerp mijn grootheyd kennen mag f
* Siet bmn j)ie noytmijnmuurenben, door aanwas,overfchreden j*
f' 4I* En met mijn Toor'nen, en Gebouwen, Hemel hoog Geftegen, noyt en week de grootfte,.en groote Steden,
* sut ttvtit q£ npck n^et wjj j<} (jaar »t £an£j jg hand behoeit, of't oog.*
* η *« tïnberen / be geloof fcöaetbigljept ttan befe mannen geenftntg in
»2Je7en ttoöifel ftonnenbe treeften/ Rebben öaer öooigaengbaermebe gecon*
oorfptongh formeert; gelücfc nocfj onlange fatka foet-bloepenb poet tn fön meec
4tfcr Sun. geaüegeerbe bettf tot lof ban be ^tabt in befec boege fön aenbangö
neemt»
Het luftme dan verligt door Fenix véren,
Mijn rijm-pen na 't befaamde Delït te keren, Haaraanbegin van oudsher te bezien, Geagt, by vrome oud hollandfche Edel-liên, Voor zufter der vereende Lot-genoten, XJit 't zelve bloed als d'andere gefproten ♦ Gelijkze nog om d'oudeals't derde lid, Behoorlijk in den rang der Staten zit. z' Is tot een Stade verherelijkt geworden Van Goverd metdenBult, die tegens orden Met fnood geweld den jongen Graaf verftiet, Ten Lande uytfchopte, enzigin't Erf-gebied Zoo dringende, grootdadig dedebljcken, Dat ftoutheid vaak gaat met de zegen ftrijeken^ Dog hare naam bloeyde eene lange ry Van eeuwen al voor-henen, wanneer zy SlegsDorp of Vlek in minder kreits gezeten, . .Den horen van de Faam naauw vol kon meten * Toen Corbulo, een dapper Oorlogs-man Van Rome, alhier te Land, met wapens van Den Vorft Tibeer» die na Auguft regeerde, 't Gezag hadde en zecg-haftig triomfeerde» Dees Held liet in het agt-en-veertigfV jaer Na 's Heylands komfte, een lange Gragt aldaar Op-delven, van den Rijn-ftroom tot de Maze, Op dat geen vloed van Nereus 't Land verbaze? En zetten mogt, de menfehen en het vé, En akkeren in eene bare zéj Maar om 't geweld der wateren te breken, Als Triton quam den onweirhoren fteken. Ka deze Gragt Ouddelft, fchynt Delft genoemc, Nu federt zo naamhaftig en beroemt * De Vliet js nog de*elvs dis by Leyder» |
|||
|
van D e L β τ. 87$
Van d'IUJn omhelft, zynzog door Delft komt leyden;
En verder dan door Maafland-Sluysheen fchiet, En zyne kruik in Thetys golven giet. Cntoat aengaet Hertoeh GovertbanEotternigen/ bp-genaemt
met den Buk, Wonfe^taotallercecfl om-toaït/ tot een$>tabt ge* *^™«i*j maecfit/mitfgaöectftotfönbeflinoen fiercate toerfeorcrtöttffc/toaw s*«wersud n«C ÖP Öe totti& m& <&Wf Diedenck van Hollandt, tCtl Wm&
uptgebjebenrjaöte; gelöcB al öet felföe mebe berUoIgcwsi tirttoebe *ƒ"»'"♦«.
iioöft-fiuïugberöaeli/ *baerbanijeeftbemeer-gemelte j.Oudaen3 *,y· tjtt feec twflütft punt-bicDt oema^cöt. T>Ultrugde Godevaert.geftrengeLotheringer,
^ Waant gy d'onnoofle Weez' zijn Erf, als met een ilinger, t'Ontmkken , en u zelfs in Diedriks Eygendom Te veften met geweld f o Covert zie vry om; Al delft gy graft en wal, u dreigt de Wraak van achter, En dieze minft verwacht, die wektfc des ^onzachter: 't Is, Wacht η voor die geen die God geteykend heeft j Maar wacht u # voor dien Wraak 't geweer in handen geeft. ücfe foube fifer ttocö feecbeeie (turnen Bonnen bp toufm/ W< W
onber 't S^utnen / bp naber onberbmbmge/ 3Ön boo? genomen/ foo toet tot fjet eecfïe atë laefïe gebeelte fpeeterenbe/ boeïj aengemerent te me- ntcfite/ boben bermoebe/ foo groot toatf/ en bat Detbwciöaïfoteptg b2P biCBcrtoas getoo?ben/ baniiftopbÈtcenagebacijtöabbe/faljift (om ben 3£efe'r met aï te groten oberbloeb niet berb?ieteinc& te 30n> alle Bet felbe tot naber gelegentöept fparen; €n onbertufrefjen ter m* tf anteUjcber ber foecn / en na beeï bergend ban Sen mmtet ι in toeten ftwbingebanmöngebacöten/ pr laten bp-boep/eenige€er-bec* fen/al ianae booz befe/ tot lof ban'tboo&aentefïucöbec^eicrjjpbin* ge/ bp berfcfjepbe ©oëten (berreüoben berbieajten en toaerbe ban bè faeen) metaltegrooten goettoiUtgbept gemaecat. ^uilenbebefelfbe toerbolgertf bedaren/ öatmpterüanb genomen3Un / acytet ten an* beren/ enfna'terempel ban anbew <§cl)?pbet0) te latnnfcDe boo?* gaeng booj be öuptfcöc frellen i f*
|
|||
|
Ö8Ö Befchryvinge
ExaiïiJJlmétm VrbU VdfenfisTofographtAm» sontimniem
Vetuffimorum ejufdem monimentorum exqui/ftiones}neenon Privi-
legia* Juratyresmaximtmemoratudignai. Auïïere D. THEODORO 4 BLEYSW)]CK. Ev: Pil:
(T\ Elpborttm $Hus> & Stru&ura, & vera Vetufai
**f Incremmta Urbis, Juraque f tript α Duee» Cttrid qualis erat, vd qua Themidos Loca plura9 Cum nondum flammis altera Trojafuit.
Semper bonoranda, expertis irmtandaque fahris CurU qua nuns efi, φ" Loea facra Deo,
ïmperij qu<e eaufafuit Papatus, <? horror ? Qntque reformata Rjelligionis erat.
Qg&que inflauratf fit Libtrtatis Origo > Quodfukrum premit hac: hit tibi cun&Apattnt»
%&£c miranda legens titulo Gens Delpbica elamat s Jura Urbis ψ'ι feit fcribert, jure reget.
Ottho de VooGHT,
DoUijftmo Cultijfimoque Viro
D. THEODORO 4 BLEYSWIJGK. JL% antiquiffima celekrrmaq: confülari familU apudOcl*
fenfes oriundo, Urbifque Patr't^ Hifioriographo aecuratisfimo.
JT\ Ui Teucros olim Graius confumpferat ignis,
zd^j Hunc babuit laudum Mantua Ifta faam, Noj quoqut Delpbenfts jam tertia flamma revifds, Hat fpolium de te doBa papyrus habet*
'iAtcipe BLUYSWlCl grates , ac digna labore Prcemia, Concives qu<& tibi larga damus.
Confule lipmulidum Tacito fe gloria ullat* T# noj tetemos tonfule nate fatts.
C, BOSSCHARD.
JtrafiantiifiTno Viro
t>. THEODORO BLErSWlCIQ. Anti^uiumm Delficarum Vinditi primario
|
|||||||||
|
QU,
|
lis in affyrijs Puilus Titanius ari*
Mtnts pmtmt Cdlighi |
||||||||
|
Van D * L t »,
]B#.*/«#«» fwagna volucrum «mitanït 'üitfb* i '*"
£xornat btrbh floridb, n'-vjf,-.. : ": " : ÏÊ* /r* riUiauidi ad Phcebi aïtaria fiomt
Mumuti eonfeerans.: 5rt tXMiquiï Vrbtm THEÖDÖJ^E fAvillU
V*eh rtnaÏcf Patriatn, / ·,·...■- r.i.7 opï' ·-— -'- ί'
De fiaukeurige en doorvrochte befchryvïnge der S Τ Α D D E L ïï T,
door
Dc H* DÏDERIC van Β LEIS WI] IC Evertz.
TJ Eef t yemant luft, te fien, Delfs duyfent fukkelingen .«*
■■-* En hoe s'een Schouw-fpel was van veel verar\deringeni
(Tot twee-mael toe by naegefet in ftof en afch, En beter wêêr herbouwt als s* oyc te vooren was.) Die lefe dit gefchrifr, en alshy dac gédaén heeft,;r. ';"'.
Seg met verwonderingh > waer of hy't al van daen heeft ί
Waer vindme noch een Soon , van lukken trouwen aert Die foo veel heeft gewaeckt voor die hem had gebaert i Vol; van Qosterwyck.
Pïedic»nt tot DELF TV
Ter.Eeren van dc Η e e si
DIRK EVERTZ: van BLE YS WIJK»
Naaukeurigh onderfoecker der Delffche Oudheid,
ende eerfte Hiftory.-fchryver van dien. 'tf S loets en eerelijk te fterven voor de Veilen
* van fijn geboorte Stad, en Vaderland; maar meer Verdient hy die daar leeft, en doet herleven We'er 't Verftorvene, tot nut van het gemeene beften ; Die d' opkomft van fijn Stad, en oudheit > die ten leileti Geheelverduyftert, en vergecenfoude fijn» Sijnmede Burg'renineenheld're fonnefchiiu Op nieuw doet dagen ^ die de Regten, en Hand veilen,' Gebouwen * Klööfteren > en Kerken ouds geftigt, Enfehier verloren, en vergaen} we'er brengt in't ligt, (Ctttt Wie
|
||||
|
φ$ϊ ,*· Belehtyvinge: 7
Wied'Qudheïd feo vernieuwt Kanwiwimefmeer veroude^
Maar leeft altije in eet by Burger, en gebuur, En legt eea vaftên grond tot Stads, en Staats béftttujr; Wel hero die fyhen naam op fulke gronden boude.
Rapttm pofutt, Am'teo
Cokn. 'sGb.A.vesandeV Mcd,<g· jinat. Ddph.ord, Op de Befchryvingh van DELF Tf
door
De Heer D I R C Κ van BLEYSW I] C R.
'tC Ee'rGovERTS Stad gedompelt Iagh in d'afchs
*■* Wiöniemant fchier wat zy te vooren was »
Vermits den Brand j of eer^onachtfaamheit Der Ouden»ons verduyfterden 'tbeiclteit; Soo rijft zy dan uyt langh verfloven puyn, En fteektin praal weer naar vervallen kruy«. Ten Hetnel op» tot huyden aan den dagh Vry beter als zy in voor-eeuwen plagh: 't Is BiiETSwxK die met zijn naukeurde veer β 'tVervalle Delft ons doet herleven weer ; lek weet t'Hem danck, dat by ons dus verlicht» En 'k agt de Stad door Hem op nieuws herftigt, , , Anders.
Die Goverts Stad van Ouds eens geerne fagk
Eer zy ia puyn by na verfóncken lach»*· ■ ■ Die lees dit boek daar DelïT nu weer verrijft; Wat réén men Bletswïk niet als Covert prijftA Anders.
3Vlogt Govert uyt zijn holle Graff eens ziee
Hoe dat zyn Stad weer komt verryfen } Hy fou den Schryver eer bewyfen, Ett willigh hem den naam van Stigter bien.
Anders.
Schoon of Heer Goveet al 't geheugen van zijn Stad
Had mee gefleept» en in zyn Tombe wegh geflooten» Kon Bï-eyswyKX yver ons die weder open ftooten: Dus fceeft vergetenheyt op neeritigheyt geen vat.
A. Bon.
|
||||
|
van D e ι;» τ. $31
tDefeboo&aimbèsött/ tteben#b«ïeanberêW5eftïf?e&en ««mpte*
|anb gefïdt/m benamüangbeg laet# 1668. èo?t$ na bat be pjobf* fionele btfefyipMmè ia't licöt toag genomen. <©otD eben boo? mtjrt repfe na Dupten ^ Eanbsi / totecö mp boo? Den $#btfiant cir.crf tujs en Öecmaecti ïitifïOÏp-fcD?pbec Jacob van Oudenhove , in een iWtïje
(bp toelcne fön «Êettoeecb: öetoonbe beel te beet öeïiagen in mün
taewii geffpept teöeööenj bit bolgenbe terjtyenot!) toe-gefonben» Geluk op R é y s e,
Aen de Keer DIRCK van Β L E Υ S W IJ C K, Reys^veerdigh na buyten 'sLandts, na dat hy
hadde uytgegevenfijn befchryvinge van D E l jt. WAt ken hy, die in all, wat kenlickis, gaetdelven
Soolang hy niet en kent dat nodich, Kent υ selven: Wat baet haer buyten 'sLands, haer reyfen buytens huys Soo lang s'haer felven vreemt, en vreemdeling' xyn t'huys ί Dat zytghy Bleyswyk niet; Ghy hebt wel diep gedelfc In eygen gronds dóorfoek ; gemyg' u Boek van De lft : Ja reys dan Ooft en Weft, en word t'huys allerwegen Die 'tfoo wel fijt by huys; Daer toe geef Godr fijn fegen. Jacob van Oudenhoven.
φβ rêflcrenbe/^ön mp/eenigen φ m mijn bjeöer-öomfï ban mjjn
hm jarige repfe/ foo nu en ban toe geöomen/ en booi-eerfï öefe ttoee in ben üace 1673* en 74· Op de Naukeurige,en arbeydzame befchryvinge der Srad
Delft : voor deze befchreven enuyt-gegeven, door den Heer
M« DIRK van Β L E Υ SI Ι] Κ , Evertz:
Jegcnwoordig voor-zittende Schepen^Raadéi Vroed- fchap der zelver 'S:'T-^! D f' *$&
■ ■■·· · ■■ sfi hriSVV ':y' ■ ■■■ ■ X
WAt baat Amfions fnaren-fpej» ,- ?J ü
Het geen de fteencn kon bewegen·» , Om, niet meer over hoop gelegen >■ , λ Zich zelf te fchikken op haar ftel, Tot Huys, en pand, en Hof-gebouw, .(.,;. En muur, en poort *, die met malkand'ren Dus eynd'lyk in een Stad verand'ren: ';.T Of zoo men 't recht doorgronden zonw ?
fcttitz Wat
|
||||
|
ν
|
|||||
|
&$4 * " Befchryvïnge
•' ίΠ "Wat baat dé wyfhéyd >' en de reden , .'
■ -.; _-l-a't ftichten van Verhtoge Steden'v,::/;*'*'■' Nadienze niet beftendig ftaan, ' "■'. r. En fonder naam ten grave gaan. Daar word yet anders toe vereyfcht»
Om haaren iland in ftand te houden ; Want wat begin heeft, moet vérouden? Vermits het al te rugge deyft, Wat aanvang nam; de fchemer-fchittt Der Oudheyd zelf, eerlang aan't flaauwen5 Begint gelyk de lucht te graauwen , Als 't licht verzinkt beneen de kim ;
Tot dats'al heel verkeert in't donker:
Ten zy'er *t toorts-licht over-flonker%
Dat haar verlicht in zulk een nacht >
Zoo , dieze heeft, als dieze wacht.
Het zy dan dat de ftille tand
Des tyds doorknaagt, en doet bezwyken? Al wat onwank'lyk kon gelyken : Of dat een Staats-ftorm, voor de hand?
,:- In woede, en dolheyd, menigmaal De Steden, met êên flagh verbryzelt, Hoe zeer ze zyn ten top gevyzelt, In macht, en pracht; daar't vuur, en't ftaal»
Aan't overfchot der fchoonfte Werken > Vertoont zyn tekens , en zyn merken ·9 Wanneer men, met een zucht miiTchiea,
Hundapp're dood-hus -komt bezien.
Een fchrand're Pen alhier te veld,
Is't Toorts-licht dat die nacht doet zwichten j En die de Steden weet te ftichten,- Onwankelbaar voor al 't geweld Van vuur, en ftaal;en al 't verderf Des tyds, i dac"heym'.lyk aan komt fluypen s 2y doet die vyand hene druypen; En kan , vermitsze menig werf Dien aanval ftut, in weynigh blaren Der Steden eeuwigheyd bewaren ; Wanneer een glans, die noyt verdwynt 9
Onfterfiyk op't papier verfchynt. Oy BtEISwYK geeft alhier de proef,
"Hoe DelïTï alsandre Nieuw-herboor'nen j |
|||||
|
Van Del * ô.
Zich, met haar muuren , en haar Toornen,
Uyt d'afch, waar in haar 't lot begroef; Uyt Aalbrechts woede , die haarfchonclj Uyt Goverts duyftre grond - beginfel ,·
Verheffen kan, en al't bewindfel
Af-werpen, dat haar qualyk ftond; En zult verheffen, op uw' veder>
Al worp haar 't lot van nieuws ter neder»
Want zulk een letter-fchildery/ Verduurt de woede, en razerny. Verluihg u ßç zulk een beemd,
O Delffche Borgers, met dien Schryret Te danken voor zyn vlyt, en yver: Vermaak u dus, gy die hier vreemd Mee d'oogen wandelt langs dit blad: Die niet flechs d'eeuwen ziet herboren , Daar't los gerucht van heeft doen hooren> Doch daar men noyt befcheyd van hada Gefterkt met blyken, en bewyzen, Zoo klaar als nu; maar die ziet ryzen De Stad in fchoonder glans volbouwt» Gelyk men nu den bloey aanfehouwt. Die Pen verplicht haar Vader-Stad,
Eu ook haar Vader- Stam met eenen ; Vier eeuwen lang weerzyds befcheenen Vanst licht der Stads-regeering, dat
De  L e û s w ã ê å í op 't voorhoofd ftraalc/
Die weder zich, als dapp're Braven, Hier toe met zulk een vlyt begaven, Dat daar de Stad haar roem uyt haalt:
Maar 't bleef verduyftert, en vergeten, •t Geen yder Burger dient te weten, Zoo 't Bleyswyks Pen hen niet befchrcef:
't Geen eyichc, dat elk Hem eere geef. Dea »j. April 16;|. J· OVDAAH.;
|
|||||
|
mm $
|
|||||
|
f 8$ Befchryvinge
Op de
Beschryvïng van Del it: Door den Ed; Achtb: Wei-geleerden Hees,
Mr« DIRK van BLEYSWIJR, Everts-zöon-,
Raad, en Oud-Schepen. Groot Lief-hebber, en Naarftig onderzoeker der Oude gedenck-fchriften van
Holland» Uytftekende in kenniflè zyner voorfz
Geboorte - Stadt.
Zie Corbulonis Gracht, (a) uyt affe en puyngerezen ί
Door Goverd metten Bult,(i) verheven tot eenpoort,(c) Dieze uyt een Vlek, hervormde in ftateliker wezen Waar doorzeopHollands-Zaal,nuvoerdhet derde woord.(ii) Heer DiDiuKjHeeren Zoon, uyt Bl ets wik s oude Tronkken
Vond fich genoopt dees Stad na eys re zien gehuld Hy doet 'er net gefchikt in volle luyfter pronkken:
Door Zijn begaafde Pen mee kennis op-gevuld. (a) Van Domitius Corbiilo* Rooici Veld-overfte door zijn ioldaten Ao. IESU xlvjij»
doen DELVEN, fie fiefchiyv* ven Dejit ρ ft, β) namelijk Goverd metten Buit, Hertog van Lotteritigen , Bêmagtiger van Hollar.d den ΐχ. onder dei zeiver Graven , & Beichryv, v. Dclfs p. 49» (*) °f STAD iu't Iaat 1071« fie p. 58. (4) Namelijk ouder de Hemmende STEDEN, fie p. 40. Matthys.Baalen.
HaberSanö 3ön tnjMjrtfeet antieren nocD fcere bereert / toeïfierg eette /
fcöo? een feec 0eleerïJeluffroutogemaetut/noottoenl5igtietJOo?riin8 Üe&öen moet» In Ό E L F I defcriptioncm,
4 VSCobiliffimo Clmjftmoque Ό.
Ü. THEODORO i BLEYSWIJGK..J. C.
Viro apttd Oelfénfes Conjuluri^ descriptam.
CErntte praclaro Calamo Hepingere Otlfum:
Mcenia·, fata, Duets, parva papyrus kahtt, £>«/ Pdtriam ctltbrat, jufle modtram'me fleElit j Sub t&U mtritQ ConfaU civ'ts ovat. Margarita Godevijk.
Am*.
|
||||
|
van D e L â ô. ggy
Amplifftmo atqtte Confulari Vin
THE0T>ORO Â L E t 8 V I C Ô O, T. C, Oelphwum in BatAvis vrhk pAtr'u Anti futaU$
iëtffiranti.
|
||||||
|
O Tirpis vetufta > faeuhqm non um
° NotaBatavis lam decora, BLEISVICI* Tot Confulum propago, & tpfemet Conful \
SZuodcftmqut bonorum, commodi Ante quodeumqjii
In te tuosque Patriaalmacongeffity
Quodcttmmtt eoüatura eommodi porro tfi *
Chartis abunde tam boni f repmfafti:
Oblitteratos civttatis annales
V'tndtx avitg, totquegefia dunt fam§
lAdftrta reddis, totfitu ttmbrofe
Oblivioms evoluta d<ts nofci,
Pietatts 6 eenamen inclytum alterna ,
Gens poflera unde mutuentur exemplum {
Quanti bac papyro debitum arts expungit
MLEISVICIANjE germen aureum firpts I
Õºßî atque hmoris t ecee, quam quod accepit>
Prolesparentigrata plus remet'ttur.
- -·-' Ui"'·'-
Amplifmum & Elegantifimum Virttm
THEODORÜM i BLEYSWJJK Ev. Hl. ]. C
Retp.Oelphica. SenAtortm^nuperqueConfulemmerififimum*
Vrhem pAtrum ÂéâïÞá egregia iüuflrantem. Cjy Rjechre Ch'ts, immepatria Pater
<*- Tua, interire cujus haud famam finis > Sed c vetufla gloriam charta nuisy ±A mor te pridem dttm fepult* vindicas, Vivas ut iffti mor te major, eff.cis: Plant deorum aüeBus ut is 'm curiam, Tlammis patrw qui eripuit, O" viïïos deoii |
||||||
|
£$$ Befchryvinge
JAinortbui êêmpofia mdjorum t'inis
GrAtatur ; ipfa <$lata tanto vindiëti
Vicit putf>,gaudet vocabulum fimmi
T« aut Latina, Graia cunEta quï tenes9
Et barbaro quicquid foto rarum duitj,
In Patria non ejfe te hofpitcm pudtt f »
Lamiam cavc ne lynceam dtcant for'ts ?
Ccacam at dom't. Spartme Cbilont qttam hoeiuttm
Contemnit isfalubre diBurn, NOS CE TE ί
Columna quod poft ttnu'tt olim Delphica,
Nunc & fttos Delphos docet BLEISVICIUS:
BLEISVICIUS Phcebi & Mtnerva corcuUtm.
Debeat al'ms Urbi: fuo Β LEIS V1CÏO
Solvendo non funl· Dtlpbi 3 & ipfo hoc nomine 9
Ne cenfeas gravarier 7 fibi flacent.
Thomas Mv^ckjjrvs,
O Ρ DE
Herflelde Aal-oudheid van de voortreffeHjcke Stad D E L FT,
De vergetelheid ontruckt by de Heer
Mr· D I R C IC van BLEY S W IJ C 10
Alias mter caput extulit urbei*. DE roeit des tijds die 't hartile itaal verflind»
En flaande voort, ter wereld niet en vind Zoo hérelrjk , waar aan 't geen tanden zetten Zou willen, en d'onfterflijkheid beletten, Om alles, 't zy van hoge of lage ftant, Te Mokken in het gulzige ingewand » Zoude ook uit clx gedagtenifle vagen d'Aal-oudheid, waard aan'c Starren-dak te dragen, Zo niet de Pen van menig Letter-held» Dat kankrend quaad had fors de wet geftek. Wat is de Stad gehouden aan den Schryver, Die hare praal ontvout met éed'len yver, Op welke een wijs zy d'eeuwen doorgeftreên, 3Nog ftant houd na een reex rampzaligheén i Zy
|
||||
|
ι
|
||||
|
van D e β*,·? t9 ggö
Zy heeft gewis aan Bleiswyx ftam te danken;
JDie deugden plante in d'af-komft van zijn ranken,
En zulk een gaf ten beft* van't Vaderland,
Die voor zijn Stad de pen nam in de hand;
En toont, dat zijn voor-Ouders, Amptenaren
VanStait» vol vuyrs in haare aanteekning waren.
En yverden aan Stads Kronijk, by haar
Vergaart, wel drie-of vier-maal honderd jaar.
't Geen nu, als in een bondel kort begrepen »
In't ligtverfchijnt, geheldert en geflepen»
Gelijk gefteente of flonkrig diamant,
Die ruim de kroon der aardfche ftarren fpant.
Hier door bekroont Heer Bleiswyk Stam en wapen.
Men eer' den Man als't bloed ter deugd gefchapen.
%AureU Caffiod* Lil·. 3. Ερ'ιβ. ίο.
NoWlfimi Qhis efi Patrt£ ƒ«<* augmnt* cogitare <gt, S. Bosch.'
©p aï fjet teeïefce itft onBebeinfbelijcïi en in alle oprecïittgijett feggen Exé«re o* ttatttttCtDen poet/ baud equidem tal'imt dignorhomre ; Dat mp Dtlfba* alle defe
mgeeereniettoaeebig acDte; maer al fjetfelbe aertfic al* obertoUtgïje SÜSS?
erpjefTten ban beleeftöept in een stoierige enbe ben ©oëtea gBetooon* lüefte ftjjl/ {feunenbe op be lefle ban Cicero» Daerfipfepb t Ntmo efl tam averfus α Mufis, quinon mand Art vtrfibusfuorumlAborumfaciltpréeeo-
fïium patiatur.* g^at memant foo fcerbjeemt moet 30tt ban oe ©oêfp /
of ïjp laet toel toe Dat fün toerca met een bergje gep?efen toerD. <©nber* tujTcDen mp felbe berplf ebt binbenbe/ Defe onberbtenbe eere/ ecöter foo berce/Danölöchteecöennenenaen te nemen aljsbetopfen erfteetJienen/ bat mpne» arbetb en genome moeptenfetgeljeefen al toert getmpjo* beert/ en batter nocD/ten minde genomen / toeleemgeuef-öeBBerif te binben fottben3$jn / Die eenigD Behagen baer in feonnen feïjeppen / aw toten tft toeberom met ben $oétfouöe wogen anttoooiben ——·· Nam que tufolebas
CUeas efe alifiid putare nugas* *c«mTil
<£n boïgeng 't feggen ban ben mecr-gemelte Cicero, jijnbegetupge*
mfifen onfer mebe - burgeren / bat top't gemene beft btenjl öeöben geoaen/alg rechte 3ege-p?alen te acfiten / u vtrus Trhmphus efl, cum hmede Rgpublka meritis ,Tefiimonium aconfenftt chitatis datur,* |BaerDe ¥■ c'et o Prt
felfbefepb oocfc etöecg feertrefïücu/ batüetberbeterenen'taentopi *frc*.i«t«.
fen berabupfen/ en nietbe berberflöcïtebleperten/berecöte teecfeenen feantoare blinbftDap 3Ön / utigiwrmonvrt Φ momriy proprwm (ft ver*
$bbbb mu
|
||||
|
&9Ö *l Bêfchr}'vinge fi:?
amicitid, & (ju'tdtm aUauml'ihHj:acerenon'afbere', dttvum païiehtey acct.
pcre non repngnanttr■;'■ Sic hitbendxr» ejl, Hküamindwicitijspefièm efje majo-
ldem de rem} quam adtdAtionem^imdmam f$ ajjfertidthnem.* <©er|)0ib£ ïjcOÖC tCfi
|
||||||||
|
lAmictt
|
||||||||
|
nocDbecfcijepbeanbere €er43gcfen/aebööKiaenbei« fattmm te Do*
ben gaenbe /iiebec atf)tée löeegfi geOauben. ©erfe&epbe guamcn met ïjaec €ec-bicötenen ïóf-tupttngen aenftappm/ aueecfp'tiïïfoecueenis ïjabben gelefèit/ en berfocöten bat be fclföi? baec öp mochten toecöen ge; boegt/öocöösbbefuir geenfints* rebeïijcit feonnen binben / maerbeel cct'onbeijou?lijc&geacöt/ a&feecïiecjijnDe/ batmen eenpuöfijfitoerii tüetp2pfcnuan/ alUDorensS ïjee onbec DeinanbenauKeueige ftfttngen m ïjenelmgen baneenpgeipcïiigfu&iectgetoeeft; v&k$ {je&be tcft ai* leenltjcn toegefïaen Dat eenige ban öe rriöbecaetiïe bet genet (öie mp na ijetuptgebenban ïjet cecfle flucft ij^rcert 5ön) inet acötet foubcn ma* gentoerbenüpgeboegt/ toaetop Den <©?ucnet tik [ilincft-btcDt (\m= toel bolgenss De geto&wlucue fïeui· bet poëten almebe wet eenigfjc obertoliigijeptbecbultjöab gepaft. Aen den Lefer van de Befchryvinge der Stadt
DEL F T.
O eer, Beeisw-tck nam ter eer geen verfen aen »
Voor dat den Dichter had zijn Boeck geleien ,
En na fijn oordeel docht het waert te vvefen; Dit zijn de ree'n dat die foo laet u>tgacn. Hoe net het rijm op fyne voeten ftaet,
Noch ift te flecht om fijne ïnoeyc' te pryfen.;, Het vverek dat fal't den Lefer beter wyien, Wanneer geen nijd, of vvan-gunil met hemgaet.
lot Muegenb oogmewfc ban bit toercit tm be Danb genomen f etyfc
0?n/i# niet foo fret om een poeleglorie algtoef om mijn imqm φί met pet nutrelpr te pafferen / en mp felbe ocffenertöc in be fcnnitTe toait. mijn ©aöeciattb/ ooft meteeiiemijngeOoo?te-plaet^cn nieöc-öo2gemt (aen be toelciie top ban natüp^-toegen meefï bexpü'tfjt jijn) toaert mogdijcK eemgeöoebebtenfUeboen/ en mijne plicöt^-plegmg genc^ -- 0intlücö te Detopfen; fulp ieft öe£ aengaenbe οοίι foube mogen feggen: ——' «—— JPuorum non gloria nobk ■
?,£[ * e Sed ttt'üitdi officiumque fuitt* Sfêaer / men fepD/en&etigoociitoaet/ batöp albien mm Daïf foa
bee! 25oecfien in be toerei ttoaten / a\e toel Mtgebonöen toetten/ lm/ wt m b<$ ta üwfouDe 3ön; ^οφ bte befcöepbeiüö toil(enoo?beien/ mm
|
||||||||
|
van Delft. §91
moeten \)kt w\ öuoote ötjlmctie maecttcn/ bat ttt materpban ïfiftorie
napttmeiRangefcöJebentoecben/ Dpfonbec ban particuliere plaet- fen/ baec nopteentge öefcfi>pbtngen ban süngemaccht/ en toclcnertf tngefetenen / Doe oub en bejaetb / ecïjtec tot nocD toe ftaer epgen ge* boo?te-^taiit gelijcn atë onbeuenb becfïeten öeüDen / en ir bic ftenniffe/ (om foo toeberom met Cicero te f&eecuen) altötö fiinW 30rt cjebïeben: mant niet te toeeten toat boo? onfe geboo?te gebeurt t$( en öoealleg boo?befe i$ gebjeeft/ noemtöpRinberlöcHtesiJn* Nefdreautem ynquit] quid antequam natusfis> accideritj 'idefï , femper-tfftpuerum.*· <©Obt felf * C'e,r»4*
bebalaen Mofes, öatbegefcïjfebeni^en becöinbcren üfcaélg fonbe 0r«(*
aentecc&enen. * Φβ aenteecheningen bcrgefciitebcniffenbanfaecucn inonfebaöenbooi-öebaUen/foubemebebe'lecnfonberlingenuttigijcpt * £*«^. tfï en öienft nonnen nalaten boo? be pofïentett: maec betoijl bat Lifoarum v* x*» fcyibendorumnullus efl finis j ö1 Zeffio w///f a, fat'tgdtio fpiritus >* van veele
Boecken te maken geeneyncie , en veel leièns vermoeyinge des geefts *Ec*w* xti is; oocfi bat tCHitinn talent (onbec 'ttoel-nemen) f η comparatie ban "'
anberen / tn befen beele nu al rebelücuec tojjfe Öeböe befïeeb / en mijne belofte bieg-aengaenbe Op en &p bolbaen; fal icu besf ooeft toat boo? een anber obeclaten/ en mijnentfjaibe oo?löf becfoeöenbe / epnbeltji& mijnepenue neber leggen/ bk iu buö berre upt een goeben pber en ijert? gcottbige genegentöept ten bienfie ban mijn J^aberiücfte ^êtab en goebe !$ngefetenen ban bien/ met beel tobt en moepte/ en niet fonbec on- ïioflen gebjup&t en bertfeten DebDe; feggenbe eenmael met o vidio. Va vernam fijjo. fiudtjs quoque frena remifi',.
Omitur dr digttü httera rara, meü.* * °*w. 4.
|
||||
|
SLOT-RIJM, Om de ledige plaatze te vullend
WAt fweeft, en Rotft' en Reyft hy verre Ooft en Wellen ?
En is een Vreemdeling in zijn geboorte Stad j, 't Was beter dat hy thuys inzyne Kamer zat t En las de herkomft, van zijn Vaderlijcke Veften. Dat men zijn oorfpronk weet, en waar m'is op-getogen^
En hoe dat daar ter Stee, de Gods-dienftwierd' geplant , En wat voorvrydoms-regt alhier den Poorter vant , Is nodig; leeft dit Boek , 'cvertoont het voor uoogen.
Zoo nut en dienftig dan de Bibel is in't leven
Tot 't Geeftelijck ·, foo nut ons dees' Befchryving paft In werelds vvetenfchap; maar veel deluft aan waii, Om Boecken in te zien, die haar geen voordeel geven.
Wat flyt'er menig wel zijn koftelijcke dagen
In derteleRomans, of and're nieuwigheit, Gefchiedeniffen van een Landt dat verre leid, Daar zy dan voor haar moeyt' niet als een droom uyt dragen.
Men keert, van Vrankrijk, en van Duytsland,om de bladens
Men ziet d* Hiftorien der Oude Griecken in, Men leert het Roomfe regt haar oorfpronk en begin, En na zijn eyge grond dient hy wel felfs te raden.
Men zoekt Journalen op, der Indiaanfe Togten,
Door Tartaryen na't berugte China, voort Tot 't magtige Japan, men loopt heel om de Noorr, Eer dat men Hollandt eens ter degen wel deur-fogten;
Men ziet het *t Wellen in, hoe dat de vale Moren
Het wei-begeerde Gout ter Mijn uit graven gaan, Dan, hoe heel Africa, met Monfters zit belaan, Daar's al haar wetenfchap, tot beter, fchier verfmoreni
Qy Ouders die ì geld dusquiftelijk verforgen
Om uwe Kinders luft en zin'lijkheic te í oen, Wat kan het geven haar, en u ook voordeel doen/ Soo lang het wonderft' van'er Stadt hen blijft verborgen.
Men kond' in't eerfte ftuk niets al te wel op foeken >
Vermïts'er geenRegifter agter was gevougt ,· Nu volgt'er een foo net, dat yder is vernougt, Want 'tzcer gemakkelijk wijft > den Inhoud beyd' ierBoeken.
A. BON.
|
|||||
|
-
|
|||||
|
'O
|
||||||||||||||||||
|
r
|
||||||||||||||||||
|
BtAD-VVYSER'
Ofte generael Regifter * aenwyfende waer alle materien
en faken in de Bsfchry vinge begrepen , na te fien en
te vinden zijn*
*t Ganfche werek beftaet in fes Hooft-ftucken ofte generale ver-
deelingen, welkers kort begrijp, niet alleen in de Voor-reden,maer oock boven yder Hooft-ftucfc , kan geleien werden. |
||||||||||||||||||
|
Het Ebrstï Hooft-Stuck begint
Het Tweede Hoojt-Stuck Het Derde Het Vierde Het Vïfde Het Se s D E |
||||||||||||||||||
|
ι
39
6t 106
6Bz
748
|
||||||||||||||||||
|
Pag«
P3g-
P3g-
Pag·
Pag·
pag, |
||||||||||||||||||
|
Nota. In de Na-reden van het eerfte ftuck, is per abuys vergeten,
de nummers van de Folien by te voegen 5 dies wy den inhout van dien, in 't volgende Regifter met de Signature, ofie letter, onder acn de bladeren ftaende, fullen aenwylen. |
||||||||||||||||||
|
Adriaen de VJ. Paus van Romen, iepb
De fefjuft öer öecoerte ïnbe Keltgie
fjtec te lanbe / Den liert&eltjciten te iajt 406. 3©asi in fjet irratet-ljupjs ïnertc^clftop-aeboet **9- Adriaen van Affendelft , $enftOtiatf.«
Kan g&aerlem ffiet te ©elft met bc
boet geiïraft 444, Adriaen vander Goes, 0aet PenftOna^
ïtë ban ÜoUenö en fijne bermaerbe
befcenbenten ^elbenaen* 770. Adriaen vanden Vennen, feCC Ceefït'öïj
^cïjilöec en beemaect ©out / 3&el*
lienaec 857. St. Adriaens ofte Laecken -bereyders-
Gilde, ïjaer ttoee jarioe bp-een-ïiomfl tipt be boo?naemfte ^teben ban J&ol* lanbt 601. A^gidius, pofefib? ber 5$: f€iieologte
en bermaert poet / ban Bcift 755. Aelbrecht ^ertoci) ban roeperen Mc-
aertbcStabt64. <©ceft beel^nbt*
ieaje acn be <©elbenner$ om Dare b?o*
me me
|
||||||||||||||||||
|
A.
Α Bdye Konings-veld, foetfet Ho*
x* umg$-toefó.
Abraham Gorleus, fjCOOt ISnttQUarfUSf
tot ^E>etfc 585. 841*
Abt ban St. Bernart, getocfenc p?ebt"; Kant eistee; foecfit rcomasf €ijiliu&
Accoort, tufYcöen öc onbe $acocDtc §Kcrc&cncubé<ö5ajt-ïiupifalincr.29o
Adam Sasbout bau Welft/ $30fejVo? feCC
i|i ideologie totHcubeh / inmm* teert be l|$ ^tïjjiftitw in beien bee; ten conform be ÓÉSetefomteerbe leere, 406. &omttifere befcïfepbtnöe ban fijnieben 7$9< Adelijcke Hof-ftcden m<De!fianb 34·
^a-reben B. f
Admirael Heyns<©?af 178. ffifaft&P*
binseujnsUebenirsö*.
Admirael Tiomps €t?af 182. . .
Admiraliteyts Collegien, fjOC UCCl?CCU4
ö m te 3&elft gwmifce. ν t· 74 * ·
|
||||||||||||||||||
|
Α f> rW7 Υ S E R;
W *■■ f .; ψ ■■■*■ w ƒ **a >-f,„ i|-« -- *.......ν
me baben β?. 68. Wa$ ge^oonjjn hm böoj jïjn ^oon ingenomen m
|
||||||||||||||||||||
|
gi'ou^iife rrof ÏM)Mt/ berhiefu bp
bg £i$fflitofmögnf#f7 oocliöa&'te jtietrtwr Stoer'/ 443· &iïn foeiteius tóén be Slotterbamfe ^oo?t / 680. Allerheyligen Kaes-maiit 658»
Altena 36. Alumni Bftt £$t$t)t$ &tUbfflMCt1 519»
52Q. 524. |
||||||||||||||||||||
|
Bitfupim ben pmberbajrt, beBqoi^
Igcli te onberfjouben/ Inaèi: ober 6ie ban bJ#o(Mmbagten ftlacfttigbaïi lm 90.91. ^cijiijftaenbe3^ct-Oou öicsP Dan 3Mft ober bet ^êclNcïijcHen png^on^HiB^t alter; 374. «©nt* fict b'eenfpbigen fjaet bec ïiettiBeijjii |
||||||||||||||||||||
|
fcen niet 376. ip frYftimto Öan öa Ambachienonbec«Dclffonbgelegen33:
|
||||||||||||||||||||
|
Ambachts-heerlijckheikn be ^tabt W
ïefo^e 89. en volg.
Ambachts-gefelleti p£? b'$llbeiïömep*
nen niet fontier l)m mhm PP be |te
ten te mogen berfcfiijne» 513. Ambachts-kinderen ban Cfiantamt/
o?bie ban Mm 507.
Ammunitie MagafijnbanlöHantCttilCi
fcDjpbuigeban bten6« 9, en voig.gro^
te menic|te ban boo?raet alöaec 621, Ammunitie Magafijnen ban beiPenerai
Htm 63.4., W volgt |
||||||||||||||||||||
|
Coüegt'e ban <^tj£&-gi;aef en leem*
raben ban Wufiïmk 557 > AeimoefTen, toecögw in't $&tip$ ban Cijautaten u>n-get5eelt aen jperfönen ban aUerig$ gefmtStpt 512. Arent vanden Goes, aroöt SiCCDt^-OC*
leertie tot IBêcbefónwlbenaet* 769»
Aefdoms en Schependoms-recht ,ï}öe in
lolianbt onbecfcDepben./ 2,
St. Agaten-kïoofterD, gaec gelegeiuöept aubecbont/ patronefle / a& - mebe |
||||||||||||||||||||
|
feiflorte ten t»be ïlertogfj Carei be Amfterdam,toaerom langer aen Wbto$
^toutÊtnbenop-Def banbefcDattm; fpbegebieben 9$ toelbeanbere §Φ genobec öegeefïeltjiiöeptalbaerböo^ lanbfcije^teben 442 |
||||||||||||||||||||
|
Anatomie, tereefrtMgebanbeCiitruci
gijnsi / befcD?pbing(je ew ftwfcanfc* Dept bcfejgf geboubjö / 572* m νο1§· öptleggtngöe ban be ^mne-öeelöen ljobenbe©ojo^-woo?te 573· 574· *«* ritepten mtt&abatf geeaeuticn en b^embeoijferbatten tnbe felbe/ al^ mebe bcelbcröanbe b^enibigïjeben nlbaer ban $75 tot ^5. alïebcSa* ritepien ban öcfe ^tratouiie onbec fpeciale protectie banbe lUagifttaet 577. berbeimafjebanbeftt-piaetfetï |
||||||||||||||||||||
|
gebaUcn 3*q> ecnige bermaetbe In
&ocmbcr$ öeféii fitooiters* ibid·, en volg. Berattberinse b.eft$ üloajïeiW nutfoaöeïibeitïm fercfee. 3 22» St. Agnieten Clooifcr, mftfoa<f ÏjaeC
patronefYe en o?b^e ber bonnen / aig
mebe berniaert #w befe# €on- bentjg etc. 33,3. en volg. Al ba, komt mbe ^berïanbenen bec- ooifiïccfit cea algomeene berjlagenti ïiept anbec be <@erefo?meecbett 42?» |
||||||||||||||||||||
|
K
|
||||||||||||||||||||
|
men ben i©loeb-taeöt noembe 428. boo2beaenfcDoutoec0 581.
maecïit nfeubje «Szbnnnatuien opJt Angelus Meruia, gebangen tee^j» be
fiucfe ba» bein«u4iae $c 4^· fm mtft frjDipfijn becani^oo?bmac eïcejTtbefcïjattftigeoo?faecöebanbett int iBaria üBagbalcna Cfóoitcr al· *u&Iyc«en ®o2loa 4 3 4· 43 8. tocïtfcp Bi?C4o7- be ^ijltanbfcle ^tebenbao? ©panb St. Anna Capei 296.
bci:teeb/439^utp9msn^ae^ St. AnnaCiooiier jja^birl^cj
|
||||||||||||||||||||
|
BLAD-WYSER*
|
||||||
|
BaWwftr Gerarts 9 Ifêbo&tfffltt be#
$tm tan ^angien fp beftfopbmi
ge 547· en volg, Bantrefi, ffoe béee mett f&ip&i 81:84 gebannen upt <®elft geen b$bóni te Debtre* o# getonjbe plaetfe fk: ftrtcte ïieneen tegen 6e <$AtiHtm 8 it fpe* iett Dapper De Ifêeefïèr tentpöe|tov Mfóidf β|: banifement btotetenöe &oeüeècmenirtin#Ïljtbanöen 84. geen ®ioütöé -jpevfonen te ö$pcn ftöwféft &p tfirtltnö«n geblnatfiitwe op geteööeplMfen 36Ö. Barrel; Van Lèëninge éó7, én Völgv
St. BafbererV Cloofter en tóöfl&erltjcfi baflen ban ftH ftecfce $wm aïbaa*
Bartef van Bodegom , ftöOt <ΚΟΟ-0β*
Bartholt Éfiteés, $&enté Mtt<maltt ban %um$ alRer-géjjangen 4 ff.
Ba-rVbetcrïïftiéttt'Wft'ièC'BjftóBCttf·
Baftaérden öftë iWWffite l&fó&crett baij 3Crmen &p toat #wf-pp? te
imbetrjou&en 492. Bedelenban ouösiaiSt^ toegelaten o«fs bet tüpteb«« 4wffi«o°fs M (/ Bede vanouds üpbe^OK^nöre «^tCÖen
m\%ï <0?abe» toegeftaen738» en
vöTgï"
Beelden van Mir^'ülentnïje <©«beteft 1-4V. 151. ü&$i¥tóeiteleèntgcc ba»
tsiui 1 ff. Beelb bn^ ^tracUlen fit Bè 5ltentöe Öefftie ert <Pübe Oefcö?p= binsébanuien ίφ4ψ$ micam? {eüd^eèlöalbaec 197. 240. 250» Beeidéftorméry aengaenbe ban 41 o. f öf' 419. incl. HaeceecfteDeginfelljJecte Êanbe/bOD? toten 4«ι. jöaecwtUlioiit* bept/ fneibepten émWÉ 410..411. becbaefïbept bec ^eïffcije geφίχκ- ïicnobec be55eeliiefl02m toWmte %ïxïï ζ ven |
||||||
|
St. AntonifGapel·, Op ^tabt^üabett
Arent Cornelifz. betmaert fpl^fCattt aïfjiec/^elMiacc789.' ·
Jr. Arent van Duy ven voor diens ίι^Πρ
fcilHft 186. L-i';
Arent Dirckiz Vos,p$GQ^litbÊ%K£
tet* faeefceban be fïettöfc berö?anbt
vi ï 2
Arenc Sasbout,- pjefHWttt bal bjtt $e*
creten&aeötot^aP/ Wtomt
784. -. ,
Arent vander Meer, ge&ett 8epfigeï7
upt^eljïatttrt geboojtigö 76J.
Arm- beurs génaentt 3PatïO*$ l»a*
woog op ^tabg-Dabea J4<s. „
Armen, en onbecfionbtttnii^bteww
€ijatttaet-Dup£. . t
Arme Kinderen,tOti»m^iatiei«*^?
Arm-huysjes ofte Wbï>PÖtttCUUe- ren getltcöt 54°. en volg.
Arminianen fte ïïettfonflrWltttt·
Artillery Magafijn banHÓÏiattb &**« Artilleiy ijanöe^taöt $37; ..-^^ Aper vander Houven, ROUtKS^Wtt ban «©elft 84*·
Appel-mart 667. 670· _
Aüguftijn Verburg, ber«taétt^öUÏJC,:
«JMbenaet 842.
Autaer feer felHlfttfli) «« &0ΐΜ?)* KW
<®uöe üetcKe/ 168. erïvoig. #2tJ?e
op't flucii ban öe ^utacr féefêtöïW 4&ittwn 28z. Β.
BAilju etl Heemraetfchapban Wff*
Bali'u van Delflandt. fW tfetfU-begen binnen ^elftte \mmn öötfcèn 557·
toaet 'tfelfbe jegeitoowjöiööefcijiet $79·
|
||||||
|
r /1
Lv/J
|
|||||||||
|
Β L Α D - W ¥ $ E H>
|
|||||||||
|
Be.yer:lv"è'i:ck en vdorflagh, óp be Jjlfótl?
toe hmbè-nmn/2.25. taec25epers
i wtck iM-e^r op't ^itab-ï)up$ ί14,
Bibliotheeck befer ^tabt 525. Cil volg»
Bieren, fift ^ÖUlilCCp'CU. ' Bieüand, Corner» ban be^tabt 93.
; 25iefïantfcöe Italen tot bp-cen-
fiomit Dei* <i3crefo?nieerben onber 't
Binckhorft ^tainfmp^ 38. bpbiebau
^elft iyei-eerberuefTniecit ibid. BiiTchop Willem van Uytrecht ,aenf)tt*
fee ban Mmoqfe <©obert met ben
ÏQult 49. 55· en atmbaert öet gefag ober Üoüanbt na ifertogö <0oben$ bOOt 57*
Blinde Machtek, beffeïfg nnïacuïeufe
tgiftorie 143.
Bioet-brugge, toaergeïegenennaemg oo?fp?oncfi 671.
Bloed-raed opgeretgt 428.
Bloore, ^tauvïjnpsim^elfianb/ 34«
Boeck-drijckerie Upt - gebOttben / boet
beeï af-&2cttcfi aen Det $>auf bom 3 φ
ïjooge p2ij.0 ber kernen baer bebo* reng ibid. 25oeifi-b2uc«erpbano«tiö te <E>elft geftoreert 737. bienfitgïjeit banbe^oecfe-öïiiciierie 752» 860. Boeckefteyn, ^tam-ljup^öubec 3>elf*
ïanb |^nreb»B. verfo. Boeten, moeten binnen "$ \m$ ge-ep|t
toeiben 71* Boom-marft 667.
Boter-marft, Boter-huys, en töat be^
aengaet 665.
Boflu, obe2roinpeït ^eïf^-baben met
onnïenfcljeUjcfee toieetijeit/toaer boo? ftP bp be ^oUanbersS in een onberfocn* iöcitenOaétbcrbalt 43 «· fcöiöftae" % % ba« <©?oenetoegen 25urge- meefler ban ^elft / ter occafie ban t'app^benberen ban öen^^abeban Ïer fBarcftaïöier/ de. 446· Brandt banbe ^tabtaengcicnbe; 0002-
|
|||||||||
|
mm*4,1 r. u?b?e.öe£ HMgutèaet
tot boo2feömit,ge banbiergeltjcïtëai* ïjtcc gcfidt 412. $cf(üf$mWiïtm\ be <0oubecname befer Sauberap* . pojterenbe Doe / niet tegenfïaenbe
ïjaer gcpieegbe boojficfjttoijcpt / De piimberinge ztïjw boo? gebjoocuen / en in toatboege toe-gegaen toa#4*2 en volg: HopenbeeenttoebeSöesïbei fïö2m ten iBmber-bioebeeg boo2 be 3©pben aiöiec isonberujcii uptgïie* boeit 414» en volg. 417. retïjtfinni; gebecfoepmge en niig-p^pfing ober ïmfbanigijen gemelt 416. en volg. fpnbe ooeft eeiiidjfing tot nabeel bee «©erefoimeerbettuitgebalien^^om befcfjaemt beb?og te befer tpbt boo? be geefieiöciiöepi ijtee te ^elft bee* freit 423. fSengaenbe nocö een nieutoe 25eelbe-|Io?merp bte fjtec te ^elft fcfjijnt boo?-gebaUen te fijn 448. Beeid-houwer5uptjïeecRenbebeemaei4t
aïljierte^eift 84?» 169. Beefte-marft, toeerfielijcftfe 662. ban
jaerujcïife /foeefct P^rte of jjBagere 3eeffemaret. Beeter-huyfen eit 02020 OW bat fltÖjeCt
49)'.
Begijn-hoven tVOCCbCfïep/ Otlbe 3païte begijn-fiof 307. en volg» groot 25a*
gijn-ïjof ηοφ fiebenbaegs? in toefen 314: en volg. oo2fp2onööer^?agi)rti BcnjS m ïjamg mm$ 31 f · Begraven, oube ^bonnantie op't be*
graben nuifgaoerg recïit bec iierc* jNen baer upt competerenbe 283. en volg. Wat ï)P fcfmlöig toag biein een anber fpacoeïn'e öegeaben \sktb 284. Beiieding-huys ban Cfjaritaten fiet ou-
be 3©ebu'ajen-Fju^. Berckelfe Meeren 99.
Beyaert, M-Ctt int 45φ$1\ρ$ φ&
tocetï / ntitfgabetg ^bonnantieban
bicn ^00, |
|||||||||
|
Υ S E R.
ben be €on/ bocD nopt bp bfe bart
«©elft onderbonden/ 721. ©crlaten cp oen jtlcpdCcijendam tot gerüf ban be^elffcl)e25?outoer$i 7" defeïje* pen met «Selffcöe bieren bpnagt on* beröindert boo?op be tollen te mogen rjen boeren 725. paccatcn totcon* ferbatie ban de 25?outoerg - tonnen 727· oude toaerbigbept en bermaert fjept der ^clffcïie bieren en aerbige befcïj?pbtnge ban dien/boo? berfeïjep* be ?üuteiiren 729. 730. en volg; ber? loop enaf-bal dee^outoerten 732, oude eflime ber «BeiffcDe 2$20utoers$ rn tegenflanb ban den tljicndcn pen? mng/terfaecne bande 25?oub)erten 733· stofte bandenamen der23201^ teert en boo2defen bier getoeefï 734. Breucken, moeten !}tcc te Belft alle Din*
nen '$ jacr$ öcrecïittfjn 71· Brugge tot €>uberfcbtebptoietefcftoui
bien 3 3. geen Ruggen ober de ^a= benfcöe ^cljie te mogen maecben/ 70: 71 Burgh en üontncblücbe flot tot $002*
burgö 18. 38. Burgh stdeltjebe ^of-jtede onder ftijP
tonen. 37. BL!igemeefkren,<©pper ïSegenten ban
alle de <©obsï-ï)upfen defer ^tad 518 jjaer JBijTtbeaen de ï^ertogtnncban parma nopende dentoetfand bande 25eelöe-ilo2merp alïjtcr 412. Burgers ban «Belft/foeht«BelbenaersS/
item ^cftuttecsS. Burfaien defer ^tad5i9· 520. nopen*
de ïjaer berplicljtinge 52-3* en volg» Buskruyc Magafijn ban^ollandopgei
fp?ongctv mttfgadergi l|t(toriic*ne be^ fcl)2pbfnglje baer ban 6ii. en volg: miferadle effecten en greote feïjaede doojdefe|lag|)gdeben 613. en volg. nipt (03 groote quanmept ^ufclï* briipt nelticb ontfoeeften 6x5. eerde $xïw 3 tin* |
|||||
|
BLAD-'
gaeng fner enöaer bermcït/ alss 83.
152, 221.223.256.283.363.740. Brandt batvt ^tab-Qnpg 114.
Brandt doo2 den Söüyem aenbe oBude
ïicccliS-too?» 188. b?andt inde I): ï$ccfejs-too?it ten tpbebanden opbouto ban dien / mitfgaderg beröael ban een toonderbjefte gefcöieöemffe bte a$ boen booigeballenfoudefijn 239. ten<©eift 561.
Bioothai ban outg aïbtec ^93·. Brouwerien aengaende 694; en volg.
Jiacc outïjeit aUjtce ibid. 252onhJenS
Ijaee öoppebanotidië ban bc <©2aef te moeten fcoopen/ mitfgadergb2pi bom bieg - aengaende boo?dieban «Delft 696. ptbiïegte bat de Belf* fröe Steeën niet en mogen toerden be* lafl 697. en volg. jfiorifanten (ïaet ban be Stabt doo? de 2&2outoerpc« 700. mcltnatic ber <©2abcnban^oï; lanbt boo? be 25?outoeepen tot <©elft 700. oudt ^ctrop beroerende de toa>· ter-msulensi toel-eerm'tfabeurban befelbe alfnec gemaeebt 701. anbere middelen tot berberfingban't toater ten tpbe Vertoeft Cai'elm'ttoerhee* fielt 703. iiltem tpde ban föepfer €a* rel 706. geeniMcbof^teen-oben# te mogen maecben omtrent Oefkadt 707. toat be eerfle oo?faecb toasi ban 't ftrenc&en ber Bjoubjcrpen f09: en volg. nieutoe <®2donnantie en piae* caten op be 252outoerien/ DeöelfcnOe inpiameaule bepalingben boo? be 25?oub3cr£i 710. en volg. ©pftcn- öcr-js / binderg en pjoeberg öaer toe cjcitelt 7u. renuefie ber iösoutoersS öaee-en-tegen7i$· Roe tocpnigupt alle die ineutoe tnftelltngcn m'geb?uiK gebleben $ 720. berbod ban ïiomnfi l^ijilpss ban geen 3toaerber 2&ter te mogen ^outoen banbanttoee gul* |
|||||
|
BLAD-WYSER.
|
|||||||||||||||
|
580. ?8u ïepbtöe (cïjuït banbe 25e*
roerte in be i%ligie ijter te lanoe Den &erciielijchen te laf!/ 406* Carel de Stoure poogt te toergeefjS be ftöattinge obecbe <25eejtelijchöept in M>u naaten alöïer in te boeren / 310* Carel Fabritius feec beritiaeït $$DliPCC
ban 3Mft/ 852.
Carthufers Cloofter, bcflelfsl Ö^Öitt^"
ïKpt en litcijtinge / 3 54· öegmfel oer
Cartïjufiancr - <®?b?e / mwfgaöeis* 3|ifïo^e ban Daer Htiteut ofte f nfel· ber/ 355. en berber befcitepinge öe* fer fïrenge #2ö2e mitfgabertf öefielfiS Üioofïec/ 3 55. èn volg. 3gt*m$Wo* rte ban be saiige 3oo|ï Cartfjuftmtcc ifóonmc atfjier / 3 57· Ce«ft#nec- ^iooffcegeoemoiieert/ en altanöm een ^oere-teooningberanbert/ 358* Catechifeer-Kaiïiers > 176.277.
Celk - Broeders - Klooiter, fptettOOtt / fóecbtng en beranberwge öefe£ Φβ*
fïtgt$/344>
Ceremoniën ofte ϊ&£«ϊίί-bontfeit Hloe <0Hbe^£rtK/ 159.-01 velg» ^tem
tübel^.ïietciieban 240» tot 245. w- eluys. ^teinDcpbebec Rerenen in't gemeen ban 279. tot %&&* Qiaritaet-Huys, G02fp?onch ban DteiV
503. 505. iiöper-gelt ten beftoeben
ban be Cijaïitaet-3irmew gelagen/ 503. tlentoieboozbefenöet Oeöcïcn toegelaten bja^/ mitfgaöeri 02b?e op ftet onbei-f?oube« ban be arme %m* bacijtsf-feinbei-en / 505. goeberenttt Cfjantaet-Stoticn na^ lm* oberuj- ben ten beïjoebeban't ^upsftemoei tenfeomen/ 504» Cftaritaet-^rmcw niet te mogen in ^erberg^n gacn b?tncfeea (item geat ïjonben te mogen ïjouöeiVjfo^ ®tm tegen 'töebeien/ mitfgaöer^ mibbelen totonbecttanpt banden armen/ footenregarbeban Det regt ban 't opperfte ««•/flffJ^5 |
|||||||||||||||
|
totnbmgebe$25u0-fitupt$ 626. toon*
berljjcfee toeballetï nadefenfiagï) ge,- obfetbeert 629. en volg. Collecte en fuöftöte booa. öe kernen befcöabigbe 631. 633. Buyrten ï)aer bergaberinge 6f2.
Buyten-wegcn , befci' <^taöt 11· Bus-kruyd, $®agafijn banbe <0e«ecai
Ittept <bj„ en, volg. C.
CAlvinus. SSebJÖsi bat ten allen tij-
ben booz Calvin en qocr Lmher ee* ttigegebonbeujön/ bieijaer tegen be teccÖo?Hentijepöt ber tócrene ö^tJtieii aengsiianM88-envoig. Cameretten en btftMM^W Ü&\\ tltcn.
606* Campveitteaergeieg^nen^a^m-veöcn
banbien. 651. Capdlaen in 't 45β$-Ϊ3Η$$ te IttOf CU
ïjouben 288,290,
Capellerie ban &t. !$02t#€apeI/294·
Stem baiv^r* Cpieité €&$sl aen
|
|||||||||||||||
|
be 25upte-3©ateriïböt/ 29!
|
Item
|
||||||||||||||
|
>tab£
|
|||||||||||||||
|
ban &t. ^ntonféCapel op öe
Haben. 298»
Capelien tn be €>ube ï&rcïi alljter/ W-' en volg, Capclle op 't i^agön-öof/
314. Capelie ban be€mbe bannen/
item out» ©jou&en. 34 4»
Gapeiien beöalbeiibetiiercïïen en itioo* tfer£/toan288..tot5oo*
Capels-brugge, toelCtte Üfa $ / 67 »♦ W
Caidioael Cufa $iet 3ltilae0batt Ctlfa.
Carel de V. ïïoontö liepfer en 0mf ban üoüanbt / ge* ft berfeïjepbe ©?p *
bommen aen be ^tabt ter faetfee ban ben^&anbt/ 88. Meent berfcöepbe «©omepnen aen be^tabt/ 94* toer- fneb ïxn fóer&elötHenïJetbecberaen- iïoopenban Sanfcen en€rfcen alBicr/ |
|||||||||||||||
|
Ψ Υ S E R.
mh tot Hepbcn/üMbenaet/ 7n·
Ciariffen Cloofter, ijncrlBatronelTe/ecr* fte en m'engcinjÏelünge/mitföabenS orooten aentonss ocfer <£^b?e/ 34$. ïioena befeibeober een bomt met bte ban öcr iprancifcanec ofte üBinöf r- Djoebcw?/ 347. beranbeciuge befejS öelticDtjï/ 347» feccuer boo^getocnt lïairnhel 't geen in een ber jonnen ΰφ$ Conbemg fwte 3ijn aefcïnet/ 14»» clercken, ïjaei'g naemg oo?fp?onu/ 31 ƒ * Cloofterenï)aercer|ïetu{ïel(inge/aront* regulcn/ mitfgabcrjS berber uptbw bingo bicn ncngaenbe/ 3oo.envoig. ontrent toat tijöt Begonnen / boo?FüS toat ber Ciooftcr-lup&eti berberf i$ getoeett/ 363, oojfaeeïtbee grooteu ncntonjs ber Cloofïcten en ftijFuom? men ban bren / 370» en volg. 378. Cioofïcrcn in <©obtsf-önpfcn beran* bert en tot anbere bientfige gelwBen gemacut/486. en volg. ^tetboo^tss jBonnicfien / item iie?cfeeltjcUe». Cl uy fenaerfters aen &U 8?feli II ïi£?CUe>
Γ99. Comans Colf, foetftt^ttoïac.ëgilbe.
Comediauteu, 5ttt ïïet JlO^JC&crJ.
Confifcatie bangoeberên ber burgeren
ban ®eift / met toat foinme te föiïi*
meren/61.
Confreryen ban<©fi(iefen öef^c&tw* mijen. 566.
St. Corneiis Capei aenbe25m;ten-ï©ai terfïoot/ 296. toert be.<0erefo2meei*be
bp mimi toegeftaen tot ijaec iaiiJlpc-
Ken<0ob$f-bien|i/4i9»
Corneits de Groot, eerfie pofefo^tn be «ecfjtii-geieertBepttot^epben/^cl-
benaer/ 791>
Cornelis Matelief tübmtrael Üi Ckifl-
ginbien/ ^elbenaer. 614.790,
Cornelis Mufius,feer gelcert ^kmban ban &t. ^gataalïjier/ boo? iSme? ber=
|
|||||
|
BLAD-
öooben ΐη be Serene begraben toer-
öcnbe/ V»an5o6.en volg. Cijarttaet- ï|upg met be ^iaeonien secombt* nee«/5*7· gebencntoeerbige toelbaet ban <©abio 3ltn*t£ aen Den türmen/ 5s8. ^ftem ban be ^ocïjtcc ban ben Colonel !Bo?gan /510. fofemnele ^cöael*€olieete boo^ 't %φ$ ban Cöaritaten / en getooon$tne li&e* raelfjeptbaer ontrent/ 5 »0, gelegem* Sent en berbere befrtmjbingebanbit %φ$/ 51 f. <§Hibe20ebuü3en-%tp.d banCljaritaten en |tic&tclöefee o?^e ban bimis 11 »514» karnen ber COa* ritaet-meefierg/ en toaerin ftaer piigt öcptaet / $ 1 *♦ <©ebebt alboo^eng tot öe oebieninge ber ürnien te treöcn/ ibid. becbeelinge ban be ftfbfgntó/ Chirurgijns, en ïjMt ftttCCrjt^bC pu&lijC*
fie leffen/ op be 2§nnatomie gebaen
toerbenbe / te moeten frequenteren/ 572. bienmgöepbt ban bien/ 580. ©atroon naréc gitbe /651. ^na&ige fteure in fiaer fabein; / ber biebenbe bat geen <®uacRftilber£ on be ünecu- &?uggefulien mogen booten/ 668. Chriftiaen van Adrichern, 0berfte ban
^t.2&*röecen iHloofrer aïBtct / feec
gr leert ^elbenaerz/SU* Chriftiaen van BieOingen , CoittttfCpt-
<§cPber ban SMft/ 844»
Chriftiaen van Kouwenbergh, fionfftgD
^fijiiber/SMbenaec/ 8j 8.
Chriftiaen van Wapenvek , fUfgifilltt fa
be ®o|ÏerfcDegetoeften/3I>elbenaei7
784. Chriftoffel van Schagen , ItJeacniS b£
^tabt ï^aedem (itqm$-otin*) ö«»
ïjm bpanbt gebeputeeft/ ftecft Dtec te <®eift inbegebangem'ffë/ 444* Chviftophoriis Delfieus , <0*flbe ban
•^ona/$c. 3MbenaeL78?9· _,
Claes van Bleyfwijck, bermaert CiRIO* |
|||||
|
1 X J
Β LA D - ψ
berboen m fcöanbclijcii omgeöjacDt/
444. öcfcïtèabmgeban iijnk^m^776 en volg* Comelis Kittefteyn, fion|it0Ïj Paetfliy*
der/^elbenaer. 852.
Cornelis Pynaecker , J^ofefföj? ift de
lUecötcn/ SBfoefant na 2Hgie$ / ©el*
benner. 795* Cracyenburgh, OUt^tamïlUpg OttbCC
<DeïfïaiU QCÏ«SCn/ Nared. B. verfo. !Nota, 'c Geen hier niet gevonden
vratjfoecktoplecterK. D.
*TJ Agelijckfe |Ba?ifete»/^67. en volg.
*-' P. Dachenus, fyu opjoecijjlj p?eec* feen/ 468, en volg. fcijeit ben #erf oon
ban ben $?ince ban <a?angien / ibid. 2$. «©ecobulug getuefeue pjebifiaut alïuec onber 't €mp$ / acn ijcm tot ^taben gebeputeejt / om fijnen af aal tetiecijinberen/471» David Beek, becmae?t ^jtfjüder ban bc
ïionmginne ban Steeden/ <©e(be* naec» 854. David jorifz ban <©elft/ tetgUetter·
404» Γόη leben befcïfêcben/ 761. m volg. fijn fBoeder tenCelic-toderg slijter otitöatfl/ 765. 525oec&en doo? fjem befcït?eben/ 765. ^ooft-pointen ban fiineËeere/766, toert opgegra* ben en nebeng fijne öoeeïten berbiant/ 767. fijnupteïltjcüegedaente/ ibid. Delft, ban omg be ^ooft-fraöt ban
$oo?t-IWatit/ 2. öe p?efibiale ^Stab in 't regard ban be <tf5?oote ©ifftfjerp Dan foliant/ 5» Begrootinge banbe iStabt/ ί. Boe foijt ban be $lae0 en alle ttaimp?ige ofte omleggende <§tc* ben geiegen / ó. grootc beur-töcijt/ ibid. upierujcItegeOaente/7* Doeda* mgijept ban %x\t\}t en 3Bater/ 9* Seeftocïjttgijept en biucötbaerijepbt |
||||||
|
Υ S E R.
ban ΐ}φΐ(8 getoeft/ 13» be berbe
^taötban foliant/40* booster* tog!j <25obert met ben 25«it tot een ^tabt gemaeent / 40» ban te boojeit een^o?pgeb)eeft/ 40. en 48. i$ ^ bei't Ijaer eerfïe omtoaUtngo banket* togö <0obcit met ben 2&ult/noptupt- geiept/41* outïjepibanbten/4i* en Nared.B.2. Dojfpaonth IjMW naem# upt be €5?aft ban Co^bulo ïsomepng Beidt-oberflc/ 42. 877- Doemen be naem üefcr ^tabt te mfyt befjoou te fcDHJbCll/ Nared. B. 2. verfo. <©o?*
fp?öncft ban öaer berber aentoas? en
toenemen 456.3^ ban out$ begroot* fle en fïectïtite ban l|o!(anbt getoeeft/ 60.740. 32Bcrdt belegert doo? ^er* togö ^ieiO?eci)t/ 64. baer i^pbom* men bermeerbert / 65. $r. $ een boo?itame öoopHabt ten tijbe Siepfcc IBarimiltaen / 82, oocli feer ber* moert/ 86.87. jieeft in 't begin ban be boo?'ebe €cntoe be meejïe ^up* fcn opeen na ban alle be Steden ban ilolianbt geöabt/ 87. en gaf be mee; fïe ban allen in be 3^erponbinge/ 740. begint af te nemen nae beboobt ban ben %>?ü\t£ 3Btüem ban laagten/ ι o ι. € er-berfen tot lof bande &ta&/ 86. 105. 5plo?tfanten fïacc ban be ^tabt boo? be ^outoerijen / 699. ouden Kijcnbom en bermogen bef^i: iStabt/ 737. en volg. Bier ronfibe* raöeieaöupfen ban outss gecommit* teert tot nadeel befer^tabt/ 739· en volg. öoe marOtiöÖ erïjter nocï) ijs gebleben trt 't opbrengen ban be ge* mene Eanb.S-mtöbelen/ 745· 7^ · Deifs-haven, foecïït i|aben ban «Pelft. DelflancsDepaltngeoftegrenfen.6. tjaer mergen-tal/ ibid. ijaer tipttoatcrirt* gen/ 9. beflfeifjS b?ucötbaecï)ept/mitfi gaberii bermaecïieiijcfiïjepbt/1?. ctf. Steden en ^o?pen baer onder begre* pen
|
||||||
|
ν υ s e r:
en volg. 745. mitfgabecg Doebeeï in
be laetjïe €eutoe aen*t gemeene Mant ηοφ öeböen opgeb?acBt/ 745 · 746.De* benbaegg mtf b?utn/74^3tölt ban be becmaecbe <©elbenae?0/75 3 · en vol g Deiinquanteii, moeten binnen '$ jaecS
bececfit toecben. 71. Diaconen, bjelehebe cccftc 3ün gehjeefï
tnbe <0ecefo?meecbe üc?cfie alDicr/ 441.5 04. Goeberen bcc geenec bie ban bec Éeschen ^Celmiffen leben / na Saecobecujöen te moeten feomen ten beöoebenbanben Viacom-Söcmen/ s 04» Combinatie ban be ^iaconiett metftet Cfjacttaet-ïuiptf/ 507. iïe* tljo?ücfeet'3S-föamec opgeceeljt tot boo?becl ban be diaconie/ 641. Diederick ÏJC V. bOO? IfeCtogi) «5ö*
besmet ben 25ult upt fijn Htanb bec*
ö#ben/4o. ^6. toebecomi)ccfMt/58* Dief-ftal ban ïtelt'nuien in be ^icwbe feeït/200.208,209. Dirck Graswinckel, BbbOCaet iftfcneï
ban foliant / feec geleect 3Mbenaer.
837. Mr. Dirck, becmae;>t Cappeliaen ba»
^ertogö 2Selü?ecDt/ ^eibcnaer. 754· Dijckgraef en ^ccmrabeit ban T®tif~
lant^-Coüemeingeflert/55?· moeten ïjaie tfïetfjt-bagen binnen ïBelftijou- ben. ^7* Dobbei-fpei op ^aecmajctcnban outö
boo? be <S5?acf nen be ^tabt geoc* tcopeect/ 655:. toeithefpelenoeoo^ loft toacen entoelcfteni'et. 656. Doelens naemiei-oo2rp?oncfi/ 562» ottbe
?icij(baeci)ept bec boelen en cegle- ment baec upt ontfiaen/ 504. Qoe becï boelen ban oittg alijtec/ en laaec ge* bicben/^65. Sieutoe boelen en beö feifss befr^ijoinge/ al$ mebebanbe Confcei'tealbaec/ 565.cn volg, <®\\z bc Beriiomdbcc^icliiuterijcn/ 557. en volg. ^ii-perih/ mufgabcr.si |
||||||
|
BLAD.
pmf 15* 3Mflant0$tantbeftenmoe*
ten binnen 3Wt öeuaaect toecben/ 557.
Deifiche Doaderflagh ,$Ut°$UfttW$·
magafrm*
D el venaeis,i)oen gcootctt bienfi aen Mw*
toö9^^ö?ecï)t/65.68. ©ipbombec 33oo?tec0 ban^Mft in 't becüeucen toanDacegoebecen/7»· öaec gocbe* ren tec faecfte ban cibtie fcDulben in geen ^teben ban lollanbt te mogen n?ceflecen/ 83. <©een ^iteben ban foliant enbe Pedant/ mogen be goe* fcecen ofte uoopmanfcïjap ban bte Uan Wfe/ meee belajten of öeftuacen/aisf ïjaec epgen goeberen/ 698. &e pu* ölijcfie ^ebtcatten bec€>ecefo?meec* öe öoo?be<2Mtanac2.$ allec-eecfiaen be ïoo?n-b^ugD / en in ben C^aegi) in * geboekt/ 409. toaecom fp pbectgec in oefen / fllff anbece ^tebeltngen ban ^ollanbt/410. öottben be ^paenfcDe ^oïbaten ban tülüa fcttpten / 't geene Dtc ban ben i^aegij moeten ontgeiben/ 436. ïteben ban 't tipt - fïupten bec ^laemfcDe ©lugtelingen /603.740. <£5etitpgemffe bec oube ^c&ijbecg ban ben cpgenilijcnen ac?t bec 3Mbe~ uae?#/ 683. en volg. al£ eccftelijcn/ l)aec€>3btfbienitigöcpbt/ 683,684, ïibecaelïjept en goebectieccntijepton? tcent ben Bemen/6S4, opjecimgftept/ ibid. beleeftDepbt en mobem'e/ 68 j* finUjcns nettigijept/ 686. ïjaec b?o* migljept en lief oe tot fj :t ©abeclanbt/ en ïjoe fp öacc boo?gaen# ban out^ ten bienfie ban't gemeen gebjagen fjeDOé/ ban687.t0t692.it:739.746.774«ïjaeC
boo?naemjïe Jïtoopmanfcljappen ban
olie tuben / 692, en volg. ©elbc; naecg / aï ban ^c eecfie btebe^ee- baectijebben in 't bicjcïi gefieit/ 700. lm beef in booagaenbe tijben aen be ^aben gccontctbueert Ijmm/ 7i?> |
||||||
|
BLAD-WYSER.
|
||||||||
|
Elizabet van Marniex <©?af. i8ö»
Ellende ber ©lufljtciingen i\nt ©iaën*
beren en 25?aöant / om öe bcctoolgtiig ter facclie ban't snoof, 425* St. Eloys 45tl0e. 651.
Emanuel Prince vanPortugael öe 0öCmi
fefte iïciigte bertee?penöe/öoet opent*
Inche öeïij^emffe Der <©evefc?mccröc tii bc jpiai:fd}e ï&c?t!ie aüjter/ 456. alteaer ooeft begraben iept» 457» Engelfche Beurs. 66w
Engelic.he Courtalfiie?. 5 52, 694. EngellcheKerck. 291. 322*458. EngeHchenijetSlarien-berepbenbanöe
|lcöcrianöe?$öeïee2i. 693. Erafmus ^nteoonber ban fjet a^ïoofïce
^pon üupten ^eift/360. Cruptt* ftröooHjem gefttttlbeat/ teeï-eer fa't M> agaten i&looftèr alijter betoac?t/ 32U fp geboden op baat inpfebe Heimatte öeï)oo?be te gefcöieöen» 40a» Evert van Aeift, iionfïigö cgepöer ban
3Wt. 855*
Eygenfchappen en 2taber «©elbenae?g bohjeng getupgemffe öer oube ,.fcD?Ps
be?0/ 683, en volg. pAlide Bagijn-hof, 3iet ^egiJtVfjO*
x ben* FerdinandvanTolédo: föCCÏitKlni.
Franco Birgerfdijck, bermae^t f^ofef* foj tot Eepöen tipt 3Mfiant geboot
ttgb- 809* . Franck vandenBergh, ïïaetö ï^er W t
parlement te jjtóecDelen/ ^eibenaer.
768,
Francoys Sonck , CoabjtltO? batt bert 9Cert<s-biiTc0opbanaptwcöt/ ^l"
benaer. 75$. Francifcaner Monicken, foCCfctpUW*
|
||||||||
|
erercitie ban öc ï^apen-öatiiieltrtge.
571»
Dol ofte Kranckfinmgh-huys, tttetïiCt
%Btt$ lw# gccombmeert / 49χ. fee*
fcfi?ijbmge ban&ec Φ*(-$αρ$/ 494. en volg. <©?j)?? op *t fouten ban ie ïirantöfimriae lupöen in ^araeuitere gupfen. 435* D omeynen fcp fce ^tüfct geïlöCfit/ 8p* Ctt
volg.
Doodt fl.ag boe? ccüP&o^cc ban 3Mft
begaen / tjoebeelïjp ban fijn goefceren toerbeurt. 61. Doops.gcfindenjmitfga'sersj'scclï-tiJöi
toentje^ertjoopcrö/ ïjaer op-iiomjl/ 404. en 461» groutoeüjctte berbofc gmrïeöer <©oopg - gefm&en Ijter te ^elft/ 405, en 435. M^nnoiüilen naeniij - oo?f|3?onft/46 2. ïjaec Me?cfeen ïiïet: te <®elft tujeeberlep* 462. Dorp, abdütftiStam-ljupiii/ 36»
Dorpen, en ^mbacöt^eerUjcïïbe&en
onber'tïleemraetfcöap ban ^elftant gelegen/pag. «8. en volg. Draperye, 3tet Eaiien-ïiaiïe/ Eauen-
berepötng/$f. Druck-konft ban 55oecfien/ 3tet 23oecti-
ö2iic&erte. Ducd'Alba, JtetllDa.
Duynen, 13* E.
d' Π Chtmijding bCC ftïOOfïCt -ÏUpöCVI
^hojteujeït toeöerlepöt/ p. 303. en
volg.
Edelen ban üoUanbt ïïaetitfïagen op 't
leben ban leerïlMfert bantier Β eer/ fce# 4Efeaben #berfie föaebt/ betoelc* ïie te SMftterbenftcr uptgebJO^pen engeböööttoert* 688. ν Elizabet föomngtnban <£ngeïanbt/ be*
dcaftöet beroepen ban jonge $?e&i= feanten/ ter occafte ban een p^ebtftant feefer&ta&t aenBaer$tëajefl;t.afge= fonOen. 452* |
||||||||
|
Β L Α D -
FranfcheB«c6e/öifcïj2üüfnöi ban btcn/
454. <0jaf üan Den f jin.ö en ψΜ* tefien ban pojtugael albaet / 456. anbere tiiulïce petfoonenaiqascöe' gcabenïeggenbe. 4*7* 45 8> Frater- huys, fjOC De 5pcat?C0 Étt OtlbClI
tijben oetiïceöt gingen / mitfgaberg
Daec functie/ 312. befdpybmnc ban 't Coliegie bcc f rati'eS /519. J9a«$ füt^men De ν ι. en andere bermaa'öe bannen in bit ^iipts opgeboet/ 519. getal bec ^pfatecsï Mn out# / 520» Jratergban <Bzlft be ccrflc 2&ucfa^ len in fjet Staten Collegium («Dijeo* ïogie tot .Eepben/naec öet^efb?matie/ 4:20» Sinfci'iptic en ^iunebeeltban bit ϊ£ιφ# / en Deffclfó beöupöing/ 511. agenten ban bit i^upgv 522» <©pfienbec binnen '0 %ip$ / ibid. becpücötingebei: Boefterlingen befrs* Üup#/ 52u en volg. puüitjcftc 25ï* Diiötijectn befeg %ip$/ 51 w en toie be boo?uaem!le oo?faecft ban Dien. Frederick Hen riek P?ttttÈ ban «02011-
gie in 't <£>uö£ J^ofaïïner gi)eöoo2en/
5? i. befcftëiibinge banföu iefcen en jterben/822. er. volg. «Fredrick van der Mie, feec ge'eert SBe-
fctcijn bergtal* 252eba/ TObénaec.
801* Fruyt ofte Appel-marft. 670»
G.
Gaft-huysjberfcijepbe Denamtimcn ban
't@üht <25a|t-ftfi?£ / 40. eber-ou* ben O^t'ef nopenbe öe berFnefmgeban <8ajï -ftuptf - meefterg/ mftftaoeni toégenjs Bet boen van ftare stccrife* mnge/496: 497. goebanigijeit ban ïjetaebüubi/498· befö^tnge der ίίψ fceh enfuanrlien foo fö'tartffrtö&ató |
||||||
|
Υ S E R.
Docii een 25epaert i$ getocefï/ 5001
anbere lafïenban bit JgupjS/ mttf*. gabei'0 bjte Regenten ban Dien 501. geefieUjcfte perfonen tot öeöteningije ban bit Μιψ$m oubetpben 333* Gaft-huys Kerck,oftc€apeI betreffen* be/ 288- en volg. een cpoen Capeb ïaen/ mitfgabers? ècïift-ijof te ma* gen fiebtsen/ 290. Gebannen, foeiht 25aimcn.
Gebuyrten, Oaeabp-ecn-feomtïen. 6$*.
Geleerde Mannen,3&?lbei1fl?.20/ 754·
en volg.
Geeftelijcke foeciit McnMijtlm. Geer orto öe ^jucf f Dictie ban De $tab 64.
Gerard Renoy vander Goes , bjQölÜ
Ifoyggman T&eUwnncc/ 771.
Geertruyt van Ooften > fjfiefaltDe MOMe
aif)ier / mitfgaberjS mftwifü)* be*
.fcliJpbingcbanïiae? lebcn eti JiiStia- tulen 30.8. en volg. 315- 753* Gemecnlands-huys van Delft ban 552»
tot ^. boo2 tm'e gefïuluv mitfga*
üm &onbe2iijcHe ^ifiöiie ban be €>pebne2ö aïöaei· beo2-gebaIlen ten tpbebanbengtocienbganb $Sl· en volg:
Generalireyts Magafijnen, en ÖefCÏJJp* lu'nge ban Dien / ee2fh>$cfi op Den
iioecu ban be jitentoe-ftraet 6^4. <£c* 'ttocefce aeirt iipccsi-ftupss ibid. ten berbe aen'tEupt-epnDc/ 6^5. wn btecöê 25usf-ö?upb ,il^agaf?)u aen be ri§ffn'e/635:cnvo3g, Gereformeerden, fwtnt Βφ2η\ΜΑ$>
Gevangen-huyfcn toarCtll)anOUDi>l)ii» ff!iept?e aifn'ïc/ 109.
Geufe-brugge^ eaben €oïarone2 / 89, Gilde en Gilde-kamers, 658, til volg.
Gildens, banoub^ ittbc ï^evcben /140·
165. 199: 2?8. 260.
St. Gillis Kafe-Marft, 6^8. Glafen, honflta gefcDUbeit )»cï-ccr ttt
iPPPi1 2 be |
||||||
|
y
|
|||||||
|
blad-Wyser:
|
|||||||
|
ntge gebencit-teöenen fp plegen fit tt
(tellen totobertoeginge ban be boot / 270. en volg. Graf-piaetfen ban particulieren in be
l^ieutoe ïiercïi / 27 4. <0?af-fcij?ift ban ttoeeober-oube lupben /tk bijf- en-'tfebentig iaren getroutotgetDeeft/ - en op eenen öacfj geilo?ben 30« / toei
eer in befefêeccfuefefen/ 275. mif-- p^Pfingeban 'tberniettgen fcer ΦιΦ teftenen / 276. <©uöe <©2bonnanne op be <©?aben in be öerceen / 284. Graf ber#?ebicanten m't <0aft-Sui$·
293·
Graf ban ben $?ύ$ en $?fncefTen ban $o?tugael inbe $canfcfje üercü al*
iu'er/ 456» t^ 's Graven-huysjOfteiiof aïfjier/ 108. ert
volg, bjeembe gefcötebeni^ albaec
boo?-geballe/ 688. ♦sGraven-Hage, toat boo?beel beffen na-Dp gelegentfjept aen öefe ^tab toe l^engt/16. algmebetoatnabeelbaer ttptontftaet/ 747. puDlijcfee $?ebi* catien öer <6erefo?meerben albaer/ boo2be^c0uttersi ban3&elft getoa* penberDantingeboert 409 lijbober* la(iboo?be ^paenfcöe ^oïbatcn hit te 35elft öupten gefloten toaren/436· 's Gravefartde, eert Otlbe &tabt irt <$Clf*
lanbtgelegen/17. Nared. A.4.
Groenevelt ,j§tam-i)np0 in ^elfïanbt 36. en Nared. A. verfo.
Groenlantfche Compagnie. 619, Groen-marft, 668. Groote Schoole, foecfi &t{|öOfe.' Gruyten Hop-geid, aen be ^tab / τ 00."
$|tbilegie en ber&lacingQeban öien HAerlem jïjaerïjeïefiötcgenioetfie^
^/fen^nfe(retelitciii)aer€5ebepi^ |
|||||||
|
oe<8uoeIierc&/ 171. üiemin be
$lieutoeïiie?eii/ 256* Gods-huyfen , 486. en volg, Ojb?e Op
Öe ï©ücften banbe<^tabt tot omïa*
(tingeban be «Boög-ijupfen /517. al* ie be <0ob0-öupfen öefer ^tabt on* De? be oppe?-boogljbie ban 25urge* meefteren/ 518. Govert met den Bult, beiObert^Ollattb
en maecltt 3Mft tot een ^tabt en
fijn toooit-pïactjï / 40, 48. maeefet eenCajïeelalbaer/ 59. obejtoelbigc 3©e|ï-©^te|ïanb en toert binnen nit* maer öefet/ 50. fönöoot/ *i* eit Nared. B. 4. üoenee? gefloten/ en toaer öegjaben/ 53· fyn 3tof / 54. fijnberomfcüuibinge/ 5J* öoo?toi$ omgefcomen/ 57*879* Gracht van Corbulo, toelCfiebie$/4&
item, 874. en volg.
Graef van DonajvDelUenaer. 839* Graef van Hohenlo, fjjjlt ^of-ïjOUbirtge alfjier. 55η
Graef van Licefter, foeCB EepCejïer.
Graef Lodewijck van Naiïbuw, boet bert 3Bjin.ö ban^angieg beflepnen gelue*
iiigfi fucceberen boo? 9et beroberen ban bergen in Stenegoutoen /439· Graef vander Marck,foeCfi3Uimep.
Graef van Solms 3 tOE ©elft bJOOnacljtig 841.
Graeuwe Monnicken,foe6 llfêtnberïfêOe* beren.
Graeuwe Sufteren jfoeÖClartffen.
Graven ert Graf-fchriftenbanbermaep be $erfonagien inbe <®vtot üerè/ban
178. tot 188. incl. «©utöepöeneer* (Ieinfiellingebec <fl%aben ban tm/ 176. 177·
Graf-gebouw öer Prinfen van Orangiej. inbe$ieuto iüercEt omftanbigf) W
fcïj?eben/ ban 260. tot 270 inch aen*
bacïjtige mebitatienberouben opöet W$outoenbec<£?aben/ enöo^ae |
|||||||
|
Χ)
|
||||||
|
BLAD-WYSER.
|
||||||
|
fteïlingïje/ ouöcrbom / en jj^tMegn»
DefeiS Collcgie / ς 55. moeten ïjaec Jtccijt-bagen binnen «©elft Öaubehl Ï57-
Heyligen Geeft-Capel bpÖe^UptP00?C
295·
Heyligen Geeft-Meefters,nu J©ee$f-ba* öcr£/ mitfgaöerjs toat ban ouö£ öa*
re functie toajs/ 489, Heyligen Geeft Landen berHöft tta Öeit
gcooten b?anöt bos?b'£i?me?E>u?öe?jS
490»
Heyligen Geeft, !SercB-ÖOf. 489.
Heyligen Geeft-Sufters-Gloofter 1 mitf* gaöccgijaero?D?e/ $c. 391.
Hemels-teecken, beroert of ingebcelö/ toacr upt öe i&ieuto fftereftfijn 00^ fP?ongnam/ 190.194. 215* Henrick Mande , fupctltittCUÖ iBOtt*
m'c/ en fynbjeemöelliftoriealöicr.
364.
Herbergen, ban oubs ontrent öeïterc* fcen niet te mogen ïjouöen / 370· Herdopers, foech Doops·gefinden.
Herman d'Overfchie> iïedjté-gdeeröc enfönbermaeröebitenöen/ «©clbe*
naer£/ 77$> Herman Schinckel, fjier te ^elftter fte
fie banöe ïïeligte geboot/ 428· fö»
^af-fc&ift/775 Hercoch Aelbrecht, foecfi 2ïelD?ecBt.
Herrogh van Alba, foeCHt ^iba* Heul tot Overfchie,Dp öie ban <©eïflant
te mogen op feeuren en een <&em met eenobertocöt alöaertemaecuen. 29* Hinderdam ,en toaiöe^aengaet/ 89.cn
volg.
St* Hironimus Cloofter* (SrafmtgetUp* geniffe ban'tieben ^ierommt/ &p
mm öcr tntooonöeren öefess Cioó? (ïeri/ 3M» öaieberfcbepöebuiten/ öe bcranöectngöe öefesr Cloofievs* concemerenöe / upt ^taötjS pibt* ïegic-öoecöijter bp ge^aeftt/ ϊ*ςΐ |
||||||
|
teecöen aen ben ©pant / öocï) tecröen
geapp?eöenöec2t/ en Dier te <@eift met beöoobt geflrnft/ 443* I|aeclem.e ontfet/ getracht öoo? öe 25urgecj$ Hart <©elft. 690. Hage, foecht '# «EfeabenSage. Haegfe-poort. 676»
Haet der Kercklijckea ,ban alle Üjbett Öe
aUerfjebtgöfte/ 377. té Dp beefcfjepbe
<Ö5?aben ban ^ollanöt niet ontficn/ 37^ 377*
Haiie, foecfet ©lees?· Balie/ gaecöen-
Dalte/ etc. Handveften van Delfland jMtOCtiM DittUCU
«©elft betoaert toeröen. 557*
Haven van Delft, getiaemtDelfshaven,
aisÈ eengeöeelte ban öe^taöt gereec*
«ent/ 8. beftuame geïegentfjcpöt ban öien aenöe $£afe/ »3· öeffcifé 00?= fP?oncft/ et* 68* ^taötljupg op öe i|abett /131» item öe fóe?cR alöaer / 297. öe©aertban3Mf#}abenöoo? öieban ïtotteröam getrarfjttebec ïjinöeren / ηζι ©ergrootinge ban ^tabtsilaben/ bermitiS bet toenc>- men ban öe Hegotie enöe Commercie ter Eeebp öte ban 3Mft / 77* 700. <®uöeBeuce tot beneficie ban öe#a* ben/80» toert öoo? De toater-geufen ingenomen / 435· toert öoo? 25offu obe?rompelt en moo?öaöig mifïjan* belt/ 43ο. öe ^paenfeije ^olöaten toeöeromuptgetroc&en/44o* Üerc- ïtéïücne gefcöïüenalbaer/ 299. $Ënöe* re faecnen ban out£ tot naöeel ban ^taötg Habenupt-gebaUen, 740. 742. Haver-marckt, banoutö ö?te-mael ter Haver-pacht ban $>pnacc6er aen öe
«gtaöt/ 9$.99* öoe beel i|abe?göie jaeclijc]cüeÖ?afgïit/9^ Heerlijcke ^Upfen Μ 3&elfïant /$4* CtC.
ïicemradeu van Delflandt,. <*êeriïe Ut- |
||||||
|
1 Χ ν!
%^ i/e**
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
BLAD-WYSER.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
: toiftrict en ïirtjentraegfc ïjaetiantgijept Hugo de Groot, SMbenaet / btfdjïpt
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
buifleban fijn ictoencn fïetben/ Sr^,
en volg. Hubertus Grim.ini, goet CöUtl'efept-
^cïnitief/^cibeuaer. 846.
Huyg Janfz van Groene wegen, JSurQg·
mcefïer alfjfoc/ teepgertDen ©panot
meth&nmteUmwhmι 446. Huys op den hoeck van de Choor-ftraer.
107. 111. Η uy ïen binnen Τ: elft / ban oiifc.S boo^öe
Iteften in Sfctorlanft gcatfr. 8, Hunfeia«dijck. 27. |&?infelyn$palepsi
alt$aec. 34. Hu Ui ten, ftnen fepteïijfft op tegen be
Itomftlje Secre / 394· bcboditen toeröenne teeber-fïaen ïjet getoeit met btctorie / toaerftoo^ De icere Umi J$u$ lip öe jSefcerlanöeris ixu'cï» berfpjepö. 39^5. Htiwelijcken Staet ïlp öe ClOOfïfC - Ivp1
De o bertoo^en/ BÓ?tetÖ£n toeöf ricpö.
306. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
öefcsesCloojlecsi. 330.
Kof ofteHuys ban De .tfE&tton alïjier/ 108. jtefcele geffïjtcbenifjV op Die ptaetsf gebeurt. ft>>8. Hof van den Prince van Oangie , 3fct
outrel$of.
Η of jen s ofte "Inti-ijnpffei Ö002 parti* cuuetïn geftïdft/ 540.cn volg,
Hofje van gratkiécfc|j?ylJmöetninbieiV 341. CU volg.
Holbnt, fjoe banoutjS en r}e£sen&aegï$
beitieeit toert/'pag. i.en volg. Honden ban Qilt$ op |ïract/ Deel ITU'iU'n
Üe?cuen te rêïoöfjeo ösmen / ^69*
mogen niet ge&aituen toetöen 6p ö'té ban Den linnen leben/ 506; 3$on'öen toaren uptgtt-gefeifcfiaij ban De iioif ofte Mtolmiï «5i!öe beruannen.^. Hooge Heerlijckheydt ban ÜpfttnjtH/
noiötc d§fï}ij?ïup/ mogen fonijcröe-
toilliging ba?i twe fean '©elft ntet ber*
alicnec?t toecDen. ie·.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hooge vierfchaer ban Heifïanöt inert
- binnen <!Mf t oe'iioUöen tueröen/ 5 5 7· 679*
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
ï.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hoogenban, gueftieober befl&f$38m«
bacfitg· ijwclHÉiiept /33- ria&etfjant
aenöe ^tabt beiïioft. «03.
|
Τ Acob Delft, den oude,goct Contra
fept - fcutltor / mttfgohers? bejïelfjef
t$e ^oonen aüe goeöe iftontfenaer& |
||||||||||||||||||||||||||
|
Hoorn. eengcïjucïjtna fcpöe <§taöt se- 845.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hr. Jacob Delft, de jonge, ftet 8?6»
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hoorn-brugh , b'CCtficOpCntïÜCiiC ψ2^ Jacob vanden Eynden, ilacll-^cnflOlia*
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Yi# ban ïloHanöt/ iBamiaer Uoo?
'jSHCanDiES b?pijept/ ^eiliénaec. 774^ Jacob vandenEynden,|SrÖ^-man Clt
■^iftorp-ffittpbecbari^ecinuöt/C-fli
benaec/ 793» Jacob vanden Eynden^OUbetneutban
3®occöen/ öcicecö foect/ ^oiben&ec
802. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
titratie ber «©crcfesnteccoen ban Dit
Quartier aloaet sefcaett* 409. Hop-gelt aen hc ^taftt. -ico. 695» HofpitaHers ofte gccfteujcSc perfoonen in'touöceajl-öupjS. 333*
Houve, een 2$tam-f)up& 3 ?♦ Vand<· Houvens -Stofje/ 545*
Hout-mara Ofte%ilït (&f)UPttett/ 670* |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Hugo Blotius, 25ttHtOtefanu^banfcen Sc. Jacobs Gilde. 65 τ. 6So,
; tecuftc/ ^elbenaer» 771» j^oMa^i£Gj;afwrnckei,<£Dci*i.fo?tjnee?t
Hugo Boietus, ^toj ban €gnioM / Cremut / en üefeitëpbtngc toanfünψ
*%mt( 755- toen/ 796* «m volg. ^
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
w-
|
|||||||||||
|
Β L Α D - W Υ S E R.
|
|||||||||||
|
Emrg/cBeïbenacc/7^.
Johan van Nes, fcenfh'jJÖ ^CDtiiteC bail
©elft/ 8,-2.
johan de Wich, jBonmc / nnnt ficlj tu gen öe baïfcïjc p?amjcnen ban fijn meoe-b?oe&ec ilenimrh Itëanbe al= ïjiec enelberggepleegt/ 366. Johannes Gerobulus, eccfïc ©2CÖtCant
flIÖiec cnbet' 'tfevupjS / 409. 4?o.
toeit Dp De Süebeilanbftïje gtnoöe na Statten attóhtmitteett om ben af* baïitaen p?ebicant $♦ ©ntöenug te beimanen/-47i. Johannes Sartorius»t?C bcrOÖlbentijepbt
bpc tloomfcfie Mw\w opentlijch in
een Vètxtb befrfmiötgnt gebbenbe/ oberleeör alïjtèr te <Büfu 407. St. Joris Capel. 294.
Sr. Joris Gaft-huys, nn ^Ol Ofte fi?ante
finniöoupji / 494:
jurifdiaie banbe^taot bermcevbett/ 64. 67. 70, .' K.
ίζ Α eek-brugge, en OtlbC ÜClirC bf Ot
*v aengaenöe/ 668.
Κ aes-kopers Dan Rotterdam binnen fcefe
^tabtm'et minbettom WtitB pon*
ben te geltife te wogen berfcopen. 66$.
Kaes-maraên, jacrujeafe ttoecbeclep.
Kalck noch Steen-ovens, ontrent bC
Metóï niet temoaenmaecnen/ 707:
Kaalde V. (kt Cnrcibe ©.
Kcncnburgh, ïübbecmatjge ^of-flebe.
Kcnnemciland én Wcll-Vrieflandjftaete^
nemen na S'cuSe berbeltnge ban ^oU
lanbf. 2. κ ereken, fc(h v0utie ofte JSteutoe Bcrfi item <®&$φψ$ tieren/ labenfe Kmkwiïm Uloom^-gepr.bentÉö^n ac*
|
|||||||||||
|
jacob Vosmeer, uptfieecftenb 23>Ioems
fcijüöec/ apeltocnaer/ 848.
jacobusRoiandusjbecmaert^ebtcaut alin'ec / <©eibenaer / 808.
Jaer-marft, ofte Kermis ban WiftTjacC
oo?fp?oncft/657. uptftcecticnöe bcr*
mientjeptbmiöten moutten tpöen/ 658, ontwe 9aec - marcten ibid. en volg. outre 4|ant>beften nopcnbe öob* öel-Ïpelen / aig-meDe 't beeïuen op te 3tatt-macftten / 655. jan d'eerfte ban öie naem / <©?aef ban
fêoHano toiUenbc met if^cc 3©olfert toan&ec %>me na Skélanö bïudjten/ fcoecb booabfe ban §Mft af ïnecljaeït/ en binnen ïjaec jgtaDt getoacBt/ al* toaer JHece ï^oifert tit't Uitoefen ban be <0?aef ree Ucnflec upt-get»o?pen toferö/688. Jan van Bleyfwijck, geïeert ψΗΦί (
«©elbenaec. 771.
jan Bufch, ünuenmc / fiïaegïjt obert fcijanbaleug leben beu genaemöe gee* fïeuknen/ 398. Jan Gotfchalck Ifeiman, SenifaïemsS
&ep£-befcr)?pbec / <$>elbcnaet7 7.69.
St, Jans, ofte Cuypers Gilde , 6£2. feeC*
feec ff mh Canon tjaec toefiorenoe 63 8
jan Taffijn, Seecnec tsec jfranfefjene*
meente / fijn gcoote befc&epöenrtjept/
Imbyiè ttOW^fltftittUjS OPCCrjttfï. 470.
Inquiiïcie, fjarron?f)p?0mti/ 390. CCJU- getonfftembic nbbpfen nopenbe'itmft
ban rortfcientte-ötoangö en b^pïjepc bei* CMigte/ 4*9, en vols. jootï Sasbout,CanceUec ban Cteïöcc*
iantï/^elbenaec/758* johannes Hagius, bennaertlBebicijn/
«Dcibenaer/ -95. Johannes Meurfius, f?êC bcntiaCCt i^ï5
itorjj-fcfppber en $??fefYo?npt SDeif*
iantst geboortig/ 8*. o» Johannes ï©p-2&tfiïï)0p bÖU $ftact#< |
|||||||||||
|
Χ V Ι)
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
BLAD-WYSER.
CÓ02Ï3 ontnomen / toerbtüp be toijjïe ontsantiiDaetDept/ 384* Ijamntmïp
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ïïegenten geimpjobeevt/ 447»beiie-
foiutte ban be Staten/ op bat fubject genomen/ in't eerfïe ben ψι\κ& tv oen be bo?}t fnnbe / tocvb naberDanbt öoo? ben feif be met reben gebcfen- beert / 448* Kercken van veiTcheyde geiIntbedenf)i£C
te Beift/eentgöfin^befi^eben/ 401>
en volg. Kerkelijcke Perfonen, jfjaerberbcrf bOO?
ben onmattgen £ïijhbom/ etc* 363* cü
volg. {jaer bermogen in oubs tijben/ 3.66* en vol. berfdjaften b?petoebiugt plaetfen / felf£ boo? be grootfte boo^ taiitïjten/167. g&tbilegie baer team ban ïtertogïj MAMW aen ύφ ^tabt rjegeben/ 368. ijoc bc ^crcheïöcfeen |
tigieben en ïtfagten baer ober 3 85.3 s 6
toerben bapper befeïjimpt en befpot boo?beoube iïetljoiüReriibefecEatti teen / 3 9a · Carbinael €ufa feomt in be ^eDerianben om öaer öcö^ccfi te reformeren/396» be fcöult ber %& roerten/ tocgeng ben 4J5obf bienftïjier te Eanöe / toen öaer boo? ben ïlepfec al# mcae Ö002 ben ^Baujï te lafï 0e5 lept/ 406. beginnen op te ruimen en be ^tabt te beriaten/ 440. tleben toaeïom 't berbsel ber teCRelijciie in Mt befcf^ubmge bi$ toijtïoopiglï i$ geertenbeert/ Nared. C, 4, Kerck-rneefierenCamer, 17%, ïjoebeet
laercn-meelïcrs ban outsi en ïjeben-
baegfjö/ mitfgaberg bebieningc/ 287. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Unerfpeciael boo? rccïjtban't !nbo?-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
fcöot en lot-^p 3Ün gebiebe 371. öaer
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Uaïfcöeportoenen enliftigïjeben ban beren ban öaer fefmiben/ 286.
OUt^364- 37ï· 375· %ΠΟΠ ?EcïÖ?cgt Kercken-raecs-Camer, 277.
frïtëöft aen be 3E)eti}ouberen ban κerek-hoven ouöe feeuren/ DeTjclfcnfce
3Mft ober ber isercnelüeïien ongc* firenge fïraffen tegen 't fpeeien op be
ï)onbentïiepbtall)ier/374» geb?upcfti ïiei'ciï-öoben/369.
ten be EattjnfcDe f€ael ban outg tot Kerck-hove ^tam-lnn^ in. 3Mfiant /
nabeel ber toereltUjtüc (©bedjepUi/ Nared. B. verfo.
375.ÖerSercMi)CRen|iactb00?beri Kermis ofte Delffchen Ommegang, bC$
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
fcijepbe ^ollantfcljc <®?abm niet ont
fien/j 76, en voig.ïjaer baetfucötïiier te 3Mfc bapper ingetoomt/ 377» ty& ten aentoajJ ber &e?cïieUjcRen vijelp bom/ 37cv 378* 179* ontfangenmeer
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
felf£oo?fp2oncu/146.657. uptjiec^
ftenbebermaertDeptbanbien in ottëe iy5en/658.
Kernange3©erlaten albaev geoitropee^t. 705» |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Dan be gemeente al£ be ©oiften felfë/ Ketel, cen t©o?p onber ^elfïant gele*
379* a^ntoeltjcne tojeetijepbt bie fp gen» 33·
Dan outs tegen öaer toeberfïrebe?^ Keyfer Karei, foeedt Careï be V.
geblUpCfiten / 379* ftoave Maciltètt Kinderen van Armen in aüerijanbC b002i
ober fjace öactfuciit en aengcmntigbe ballen bp toten te onberipuöen / 3*et
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
macijt/ 379» laetfle en rigo?eufe ont*
fegginge tegen bec gecfteUjcae cjiertö^
ijept ïjier te :€aube/mitfgabcr£ fün-
beUicne b^rfi^meniii ber ^paenfcös
Beberlanbcninbcfen/ 381. oberba^
|
491. en 492» en 507*
Klaeuws-hofje, 544.
Kloeken, tim üiochc-fpel ban ont^
op't ^taöt-öup^/114* begrootte ^locfi ban gaiufcïj foliant / in be on* be ï5ercfir-too2rt/138. ^ccoo?t ofte |
||||||||||||||||||||||||||||
|
bige itaetfucfji ber Bercftelöcfeen ban
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
out^/383, m mmöaePönitoeïiiclie iarmoiue ban Hup-ftlocïien / mj
|
en
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
BLAD-'
ett 141* oube enfjebenbaegfcöe %w-
ttlocfcen in be $ieutoe ltiercfer-to?en/ 223» fölocfeÊn-fpelalöacc/225. <£ec= tfe onberbinbinge ban üloc&en en ïjpltoercaen/ 226» 't Belupben bec öoobenf)oebanout£i/28$. obertoelc* fce perfoonen met be grootite tttocnen mocDtgclupttoerben. 286» Koe-poorc, 680.
Koning van de Confrerie,foec6t&e$Ut?
ter-itoning*
Koninghs-veit, ^bbiie banmeltjcne
iluffroutoen in be ©oo?fïabt ban 3&elft/ ban 348. tot 354» aengaenbe Saer fituatie/ outbepdt en fiicöterfe/ 3 48,3 49. ober - een - itominge ban be naem Coningg'belt/ 3 50» befcöjijbtn- ge banbe €>?b?e en BleebpeberJ^on* nenbefeg €onbent£/ 350· en volg. ïjoe en toanneer befe SGbbije gebemo- lieert/ 352. eenige namen ber^oncfc tyoutoen öefeg Conbentg / 353· en volg. oberBlüffeien en gebacDteniffen ban 't Coningö-belt/ 353· en volg. toapenbanConingsibelt/ Nared. c. Konings Uyt-hof, fijnbe een i&OtttncM:
palcps banplapfanfenebengöe boo?*
gemeite SüBbije gelegen öebBenbe/ 3JO. 353.
Koren-mara, entoatbegaengact. uu
662. Kraen-kinders, 6rot
Κ ruyt, foec&t25uf«rupt^magaf?jn.
Kuyper ban 3Mft/fijnbe een fïutfi Ca* non. 6j8. L.
Τ Aecken-Hai, oubelanbbefïtm Ww
•M aengaenbe/596* en volg. 25efdt?t> binge ban be iegentooo?btgc Eaften- ï^alleen beffelfë iSegcrmge/ 600. en volg. 2.a&en-ïSmiKn/ 602, Ea&en- Berepberg co?refponbemie en ttoee- |
/" Υ S E R.
jarige Bp-een-ïtomff upt atie be boo?*
naemfte ^teben ban foliant* 601. Laken-handelinge en OUbebecma^tfiept
ban dienïjier te 3Mft/ 692. en volg.
Lakenmakens-konftjtoanneec en Bp toten in €ngeïant obergeb?acï)t. 693.
Lange jan ban 3Mft/ goet ^cDiïber/ 844»
Lazary-Siecken oite Leproos - huys 3
pjopDetie ban ben Capellaen albaer/
noopenbe ben grooten B?anbt öefec ^tabt/362. ^nnomfte ban bitlupS ten beöoebeban fjetCïjarifaet-ljupsï geappiiceert/ 507» Befcïmjbingebatt ÖetEep?oo.ö-Dupif/5i4· ^CntöcftfcDe <®2bonnantie/ nopenbe bebebotie bec 3ta3aci-fiecfien/515· item noopenbe Öaec ïten-teecnenen afêfp inbe^tabt rmamen/ 516. #utgeB?up& ban fier* mi$ fjouben Bp 't Eepjoog-futpg/ ibid,
Latijnfche Schoole, ft'et &CÏ)00Ïe. Latijnfche tale, ban OUD0 Bp be UCthUjtt öen mtssbjupent/ 375»
Leen-banck, anbe?g gefept&omBaerb/ Befcïppbingïje bien-aengaenbe ban oub0/6o7* öer&omfi ban't tooo?bt HomBaert / item om toat rebenen be HEombaetben toerben toegelaten/6o8 befVriptie banbe tegentooo?bige3Lei:u BanB/en ïfteure tegen particuliere Be* ïeenbersban goeberen albier / 609. Leonart de Voocht ban 3&elft/ IlH*
BafTabeur na €nge!anbt en ^cDot?
lanbt.791·
Leproos.huys, foec&t 2la3ari (letHcn* ïjup#·
Leycefter fche fa&ie BöJteÜJCfe berïlGelt /
Bebelfenbe onbec ntibere berftljepbe
conftbcraBle booj-ballen befe ^tabt ■Betreffende/ ban 472· tot 483. re* ben toaerom befe materie in be be* ffftjpbmge befec <^tabt ijs ingeujft/ 48?. en volg. item Nared, D: Z3333 L^y-
|
|||||
|
«tfMtt
|
||||||
|
7 Υ S E ft.
bere^teben/ 442. boet ben geïeer*
ben pater «üBufiujS ban ^elft fcBan^ beltjcit om - b?engïjen7 444. toaer boo? in bifgratie ban be i^ooge <®ber* ïjepbt raecfet/ toerbenbe nebengfjjn <$berfïe Euptenant boo? be &φ\& terp ban 3£elft gebangen genomen; fijn Euptenant gehangen / en öp epn* belijcn ban aile föne bfenfïen mnflfc gen* 446. Luther (ïaet op tegen 't paufbom/ en oo?faec6 ban bien/ 401·. 3©ect ban €rafmu£ berbebicïjt en oocn eenigfc fintjSbeflcaft/ibid. Marpte obecftjn nabolgerg nuitinatieAoi.be ^acra* ment-ftrijt tefpnectöbt/ ibid. to^eebe $bolgtng ter fafie ban fijne ïeere/ 403* LuthcrfcheKercke, 461.
St. Lucas Gilde, brie baer onber re*
foeteren / mitfgaber# befc&ijbinge ban befTelf# <Ö5ilbe-namer/ 646, upu legginge ban 't gefcijilberbe aïbacr/ 647· p?ibiiegie en ©oo?-rerï)ten ban befeïbeWarner/648.en volg, maen* belijcne bergaberinge en befrieringt banbit<0ilbe* 650. • M.
MAde^tam-ïjUpSf. 37·
Made Eanben bp be ^tab aenge* itocöt / en boo? be Staten gealfobiair* feert 103. Maerten Harpertfz. Tromp,%. Wittti*
raeïbanïloUanbt/ befcö?pbinge ban
fpn 4D?af inbe #ubelöe?fK. 182* Maeflandt, ^mbatötsf-lieerïijciiöept/ 28. en Nared. A. 4. verfo.
Maes-water fonber confentban 53urgei
meeiteren ban^elft niet in be ροί* ber$s te mogen laten. 706. Magafijnen ban OBO?ïogi) / 619. $kt
boo?tö 25n0'ferupt/^rtiiierp/en <®e*
neraïitept.ö^magaföi^n* jagers
|
||||||
|
BLAD-
Leydens ontfettinge, toat hk batt 3Mft
öaeraltoeöebbengebaen/ 690.739.
Leytfchen.dam, nieutoe $aert ber*
tuae?tg te mogen maecnen. itemtote be oube ©aert onberöouben moet/ 83. ©erlaten of be «BupcKerg albaer geottropeert/ ibid. accoo?t bten aen* gaenbe met üeemraben ^an <©elf- ïant/ 722. 'tiftecöt oftei€ol ban Dien ren beïjoebe ban be ^tab aengefcocDt/ 3 02* ftupfen albaccop êtabg grom fïaenbe/onber toat conbttie/102. Librie, foecfet25tDliotïjeet6.
Liefde rot het Vaderlant, b002 be ^elbe^
naer£betoefen/ 687. en volg. 774.
Lieve-Vrouwen Beek van Miraculen tert
ouben Mwhm/145* fnaecïiige toefïeï*
imge/ii3. Lieve-Vrouwen Gilde ,mitfgabi ^anb'
befï banbe<0?aefban Jlottanb bien*
aengaenbe/154· b'onge&ombentïjept ban be Capellaen Wt$ <6ilbe booj ÜertogïMiem be V. tngetoomt. 373; Linne Laken-halie ban 0M8 üiïjist/ 596.
Lombaerc, $tetïeen-bancii,"
Loosduynen, mttfgaberg mtracnleufe
geboomte ban menigbulbige iftinber^
ïieng albaer/ 20. op-fcïjjiftter gebag*
tenigbanbien/2i.tegenflrübtgöeben
inbertoerpinge ban bit gefepbefBi*
raïiel/ 23. fuperfïitie bien-aengaen*
be bp begemeene lupben gepleegt/2&
€rafmi geboelen noopenbe bitlBi*
ranel/aö. 4^»^M^Aiw*y ^0,
Lucas van opmeer goet HecDtg-geïeerbe
. en poëet/ SMbenaec. 788.
Lumey neemt ben 2S?iel / <3Mf$jaben/
en'tï|upgte Spangen in/ 43 y. boet
ttoee <0ecftetijcÉie ban ^elft / nebentf
berfefjepbe anbere in ben 25?iel to?ee*
belijcfi ombrengen/ 437· fijn ïaftoaer
tegen/439. beroo?faetnt boo? fijn
bectooetDept bat Sdmtïerbam langer
aen»aeg fübe bleef/ atëtoelbeaa*
|
||||||
|
BtAD-WYSER:
|
|||||||||
|
Magere ?&ti$m\mhtm / ttoee-mael
'gfaerss. 660.
Magiftraten, ontoettige beranberfnge Der felber/ feer fcfiaDeujtö/466.
Margareta hertogin ban parma/<0OUi
bernante ütfw Eanben / laet/ nae öe
2r3eelbe-tïo?merp/boo?eenno2te rübc jjoglupcttensi - getoijg De $?cbicatien toe/ 417. abonneert ben ^inte ban fanaten be felbe upt be fïeben te toe* ren/ en ten platten iïanbe te bepalen/ 419. IBtffibe aen öaec ban öe Aagt> ftraet ban ^elft/toegeng ben toefïant bec 25eelbe-|ïo?merp alD^c/ 412. Marft - dagen defer Stadt b?iemaei ttt
toeecö. 661,663»
St. Maria Magdalenen Kloofter, DaeC
$atronefYe en beranbcringeöefesige'
fftcïjtg. 345* Sr, Marthaes-huysbei'melt» 348.
Martinus Dorpius, bermae?t ^OfeffO? iipt^elflantgeboo?tigij. 756·
Martinus Horcenfius, bermae?t ^Ofef*
fo?/^elbenaee. 810.
St. Martijns-huys beUTteït.. 348»
Marét.· pleynen fcefer ^tab/ en bOO? eetfï De gcooote,fBa?ciit/652. en volg, toe?t
öp ^ibilegte ban <©?aef aenbe ^tab gegeben/6^3. Kegulieröepten groote ban Dien/ 654.ltanbbefte Der45?aben totbe^fiaeciwcten fpecterenbe. 6ï5· Matroos Matroos 3Orm-&ciir0. 546*
Mauritius Prince van Orangie &0Ö?raet ban ben ^bbocaet 25anteüelt upt ben
3|aeg na 3Mftgetoenen/om bc iagen ban flpcefïec t'ontblieben. 477» Meer in Pynaecker flen ÖC «^tabt. 99'
Meermans - bergh tot '# <02tlUefanbe/ Nared. A. 4.
Mennonilten, Jt'et <©Q0pg-gcfmbCtt. Meyf/es-huys, oo?fp2onch en fiicijiinge/
mitfgabec£ fomimre €>2öonnantien banbien/533.cnvoig.iïeoemen/53^ MichielMiereveltjfeecbennaertfconfï-
iècjjttber/ ^elbunacr. 848. m volg. |
|||||||||
|
MichaëlVormeer3feecgeïeé?t^eïb.794:
Minderbroeders.Cloofl:er,gaei: patroon en eerfte Infïetber Defer <®?b?e/ 335.
oo?fp?onc» banbe Höinberb?oeDeten ban oöferbantie/ mitfgaberg onbec toat limttatte Die «B?b?e alDier κ 3Mft toegelaten toagi/336· toetten o?* Donnantien / al$ meDe nleebingebefer ®Me/ 338* Nared. c. boo?fcï)?ijbin? ge ban 't Utof ban foliant ten gebalie De .ïBinbet^oebeten ban 3Mft aen ben$aufel: ^unttu^/340. Sdeeibe- fïo?m in Dit Cioofïe?/boo2 be toijbc ge- fcDtet/34ï-4i4'4ï7*beiiltnber^oei Det# &e?cne m toeec-tou" ban be HSa= gifïraet tot De l^ebtcatten getroïu/ 414· be 43acbiaen befeg Conbentg tm tijbe ban betrotibelen al$ |B?otetteuc ober be^firopbeCatiffen befer Êan* Den gelïeit/ 3 42.43 7* bertrecfc en paf* poo?t bet fllinbertaoeberr ban^elft/ en bei-anbettnge befess i^Ioofïer^/3 4 3. Miraculen öietoeleenn b5<£>ube Éerrfie gefcïjiet fouöen3ü"/i42· en volg. item in't Cloofter ban ^t. Ciara/148* op- Souben ban bien met ben grooten b?ant/152. fnaïngetoeruitinge befer Weelben/υ 9* lEiramien ötegefept toiecben in bej&eutoe ïiercïi geniet te 3ün/i 93. Confirmatie ban Dien ü|* Deonbe^t}To?p-rci)?öbet:if/i94. Öe* gifteu banïiBiraculen tube ^icutoe iSe^igefcötet/ 228. getooonlijche be* loftecn betöintenifTe/mitfgabe^ ma? ntere ban offetöanben te Doen aen be bemm ban mtrafielen alöicc/ 237. 25 r. flDiraficltn ben taant ban beu. Ke?c]c-to?en ten tijöebau Ijacr opbouw toinge/239· becmae?t Jifêirafcci ban ^ïitiec<©eertcuptbnn€)o(ïcn/niitfg: autentinc Uefcïj2übingcban bien/3 09. en volg. tuanneee öiieDe mcmgbulbi* ge miraculen ïjtcr te ^eïft t'eencmnel een epnbe genomen DeUDcn / 373. ^555 3 2 nccli |
|||||||||
|
ι
|
||||||||||
|
._...·
|
||||||||||
|
Β L Α D - W Υ S E R.
|
||||||||||
|
ttóiö een boo?getoent nnrafteï na be Neringe ban ouitö in öe 3Booi-f!eben niet
25eelbe-fïo?m alöierfc5anbelijc& on* te mogen boen» 12» |
||||||||||
|
Neerlag ber burgeren ban^elftboö?
Igaerlem» 690* Nicoiaes van Cufa, Carbinaeï bolniag=
tigöbe Wgefant ban ben ^toel ban Home/ ftomt inbejleberlanbenom be ge&ieecKen ban ben tiercBeiijcisen é^taet te reformeren / 39^ befTeif$ ïof enfonbecüngDe benuaemljept tot ϊίφ Defenbingfje / mïtfgaberg Doè fjeerUicïi Dp ober-al ingeöaelttoicrb/ 397» fijn oprecfit geboeien oberbe 2tfïaten/alsi webeben 25eelben-bien|i St. Nicoiaes Gilde, ïjaer bergaberinge
en geefïige <©?bonnantie ban bien 642 en volg; Nicoiaes van Kinfchot, 5ftfcael ban 't
ï|of ban foliant/ en naermaelg #en*
ftonartë befer ^tabt. 836. Nieuwe Delft, toelcn ban oubg tg ge* toeefï. 6$. 673. Nieuwe Kerck, befTelf0OO?fp?OnCrt tipt
feecner boo?-getoenbe openåDe
jaerltj«j$boo?-baUenbe/189. en volg. item 115. Nared. B. 4. verfo.fcffêtf»
teljjcne aenteecnentng toegeng be op*
boutotnge befer iaercne en toel infon* berïiept beflelfiS c€oo?n ban p. 196* tot 21 s. item % 17, eerfte fïeen-leg* getsf ban bien/198. 215· öaerpa* tronefle/198. 216. berber WfyW- binge toegensef ben ouben toe-ftel befer Serene totopbeberanberingebanbe ïleligie toe/ban p. 199· tot 260, inci. fijnbe be bpfonbeciïeparticularitepi ten banbien/pber op Daer letter in bit ïïegifiei: te binben, llebenbaegfe Doe^ öanigïjeptbefer feercfte/i77 en volg. noeneer ten beöoeben ban be <6erefo?* meerben alber eerft op - gïjentpmt/ mitfgaberö b'eerfle ^ebitatie al* baergcbaeni^/44i* Toir_ |
||||||||||
|
beent/ 413. rebenen toaeromallebe*
fe oube l^ifïorien taan JBiraeulen tn befe uefcïfêpbingefymngelijft Nared, c. 3» Mifdaden moeten binnen '$ jaettf öeregt
toerben. 71* H. Modet, ^biBantfcöüntbeoojfaeïi
ban be 25eelöe-fio?merptot Sfoutoer* pen taectoeht te öebben/4ó4· (lelt Bern feer onruflig aen tot Eierith3ee/ 466. ïjdpt tot ütrecfit een ontoettige ber* Btefmgeber$fèagifiratenbebo?be?en/ en is feer beranberljjcu (466* Μ onicken, tjaer eerfte infteUinge en ber-
ber uptlegginge bien - aengaenbe/1 o 1 Klacïjte ban ben <©ub-baber ^iero* nimug/ en anberen ober befelbe/3o2* onberfcDept tuffcfjen be oube en öe* benbaegfeiBontCRen/goi»en 303* uo?te toeberlegginge banbealgeme* ne en principale gronbt-regel be£ Cloofler-lebend / te toeten 'tbertoer* pen be£ ^utoeltjcnen j§taet0 /303* en volg. berfiï9onicftenberbe?fboo? öenoumatigen njcnbom /363. naer balfcöe pjactteen boo?be gelbt-fucnt geinbentèert/ 364· 35*· 375» ψ& bilegiebatbe goeberenber Cloofler- ïupbenban Belft moften berfterben op öaer recöte erfgenamen/ 377· Öae? in-pochen ban Éanben boo? be <©?a= ben Beteugelt/ 379* oubegelöcnemfTe ber ^ebel-nioniCKen 1383. Munfter, een Φο?ρ onber ^elfïanbt en
Sloomfcije antirjuiteptalbaer gebon* ben/28, Munt alhier te s&elftgefïagen. 46· ί°3»
Mufius, fiet€o2nelM$JlBuftu&
N.
|
||||||||||
|
jgr Aeidwijck en ïtunfïaerbiicn. z?*
|
||||||||||
|
W Υ S E R.
%m ban 25etoint!jeböerg bee Ca*
me-rban^elft/ 616. Ooft-poort. 680.
Ooriogh tegen Spangte / niet om bc »
ïteligte/ maec boo? bOnbiaeglöcfee ^cöattinge ban ben ttenben penning beroo^faeent/ 438.467. Nared, c, Openbaringe toaer upt be JlteubjelierK
£iarenoo?fp^oncK nam/190.19 4. Na- red, β. 4»verfo. scnbere booigetoenbe openåe aen een Honne ban ^t. Clara alyier / 149. gitem ban een 3Mffcöe J^onne aen een üeu'gt'eujs in Blaenberen/313» Opperfte Kleedt ber oberïebeneit / ηύφ
gabers* recfit ban bien / ten beljoebe ban't Cöaritaet-ïjupSÉ alfjier/506, Orgeien, berfeftepbe enitolielijHebael-eec
inbe^ubeÉeicK/172. en volg. ofc geDw&ber engelen tube Uereften geoozloft i$ of niet/174· <®?gelenbait outss en Debenbaegp in be Uteutoe Sieren / 254. 3jtem in be «ISaftDupg- öercli/ 299. Ornamenten in be#llbe Mtttht/ 153.
156. 166* en volg» Nared, B. verfo, item j^ietttoe föerft ban 247. tot 256.
Overfchie, naem0-OO?rp?Ol1R/3o. $21?
bilegie noopenbe be l$eul albaer te
mogen toe-bamiuen en tot een <©ber- tocDt te maecfeen/ mttfgabers een fCol baer op te ftellen/ 31. 2ümbacïK#- Üeerlijcfcïjepbt ban ©berfcDie/ be ^tabttoebeljoo2enbe/93. Overfchies. Hofje, anberggefeptbebijf Hkamerften$\ 540. Overveft ^tamïjttp^ / 37.
Oude Delft, mti)$ be <©?aft ban Co**
bulo/42' 874. ijaer b?pbom bermeep bert/62. Oude Kerck, beffelfé ouberbom/ ija.
Cerfte patroon/133. beranberinge
ban bien/144. toötlooptge befen:^
bingebefec ïte?cfte met alle omftan*
^55 55 3 bigDebeit ·
|
||||||
|
BLAD-
Koircarmes. 445. Α. ι6.
Noort Hoiiandtjtoelcnbanoubii. 2,
o.
ODuiphi Mara, foecfct üaer-marct
ofte ïftecmis?· oirtgens ten ueijoebenbanbenlrmen alijieröejïagen*503*
Olden-Barnevelt, SibbOCaet ban iOÏ*
lanbt/benljaetban 3Lepcefter op fijn
fjalggeijaelt öebbenbe/ bermitg fijn boo?jlagïj om ψ2ing itëaurttgi tot <©ouberneur bah ^ollanb te maften en befnobeinfiructteban Eepcefïerii ^ecretarf 0 fner te 3Mft ontbeïtt öeD; benbe/475» 476. moetmbernacljt uptben^eg tn'emaBelftblucïjten om Êepcefierg lagen te ontgaen; ab- berteerenbeoocït #?in£ iKauritsi om fttf) mebe binnen befe^tabt tefalbe* een/ 477.
Ommegangen. jaerujeug b'algemeene
229* grootebermaertïjept banbien/ 658* betfelfg oo?fp?ottc6foecRtfóeri mi$> ommegang op ^acramentsf- bag/ 280» Ontfet ftet^aecïem /itemSepben.
Onroomichen fpe berboigt/ foecö ïïe-
formatie* Ontwydingh ban ttoee p?iefterg upt
3Mflanbt/433·
Ooft-Indifche Compagnie, ïjoe in l$0l*
lanbt berbeelt 4. <©oft - fnbt'fdje
||upg befcö?pbinge ban bien/ 6n. oo2fp?oncK en op uomfi ban b'^ofï- Énbifcfje Compagnie f én. ber fel* bet f03me ban 2Cbmtni|ïratie / 613. oubeofte eerfïe inetelepbe Capttael/ 644. gcootenbtenlï boo?be SCbmtrael ftaeuef ban «©elft aen tisfc Com* pagnie gebaen / 614. notitie ban alle betiPtbelingenbpbefe Compag- nie bantübttot tübt gebaen/ 615. |
||||||
|
χ Χ 1.1 Γ)
|
||||||||||||||||||
|
BLAD-WYSER.
|
||||||||||||||||||
|
öigïjeben öaec toe fpccterenüe tot op Particuliere Huyfen befeu^tab. 8.6Bi,
fcebecanbecinge bau be föeiigietoe 682.
banp. 135. tOt 173* incluys; fpnbe Paus Adriaen ban Üptl'eCljt / fO«Ut
tooo?igbebeiMingeberonbericl)epbe 3üb?t'aen be VL
materien ban bien/in bit JSegifiecein Peft-huys, befcDipbingebanbietv 50 !♦
op fijn letter te foeefcen en te binben» <s?oebigD boo?bal / boo? befenin bit
^ebenbaegfe Boebanigïjeit befec fóei> Mup$ gefcljiet / 50a.
|
||||||||||||||||||
|
Peter Gabriei, <ö5erefo?meert 3$?ebt*
cant / pjeec&t aen be ^oien-bjugge en oocii inben^age in't openbaeiv en= bet be befcöerminge ban be ^iïmt* m& ban ^eift / 409. toerb be eerjïe ipebicant binnen 3&elft in ben publy? |
||||||||||||||||||
|
fienbanp. 174· tot i88.incluys.
Oude Kleer-maift, 667* Oude Mannen - huys , al.Ö niebe Oude Vrouwen-huys, enöoebanigpeitban
öien/ 526. oube®?bomtantieeni:e; elementen tot befelfbefpectecenbe/ |
||||||||||||||||||
|
527. en volg. Regenten ban bepbe ften bienli/ mitfgabecsfföngabenen
öefeïlupfen/532- J2amen eenigDet beöjiaemöept/ 441. 442*
toel-boenberg aen befe l^iipfcn W be Philips de goede, becDinbect benïiert*
felbe bp tefiament of anberftntg ïjeb* fielücfeen öaren onmatigen aen-fcoop
ben geöeneficeert / j 32 ♦ ban Hanben en €cben alfjiei* /379*
Oude Princen-hof, &efcD?PbtngDe batt CU volg.
bien/ 547» e» 5 5** Vkter van Bronckhorft , feonfïtg ^Cljil*
Oude Weduwen-huys,ban€l3ai*itaten becban<!Mfï. 857.
; mitfgabec0fticl}telpeo?b?ebanbien pieter ciuyc, geefïtg^cïjilbet·/ ^elbe^
51«. 5*4» naei*. 8jj·
Oude verdelinge van Holland. 1. Pieter Heyn, befttiaecb SCbmirael en
Oyevaeis, toaecom ban oubg te 3Mft ^berltiinnaec ban be ^ilbec- ©loot
|
||||||||||||||||||
|
meer alg eibers*/15» bermaeroelt-
fiorieban be <®pebaerg giet- te ^©elft booigeballen in ben g?oten b?anb/55 3 ISeure tegen 'tfcöieten ban bu #pe= baer^/555* |
||||||||||||||||||
|
3Mbenaer / en befc&pbinge fynö lc;
béng/803. en volg. Mijn «fi^af ban €ere/178. fön^af-ftfjjiftin^e* tiecbuptsi bectaelt. 806. Pieter van Monfoort, fconfït'g ^Cfiilber
3E>elbenaer* 851.
Pieter vander Meer, Ïïaetg-Beer batt
lollanbt / en naermaetë bermaeit
penfionartë befer ^tabt ^elft. 793 · Pieter van Naeldwijck, beimaert |fêe*
btcün in&toeben upt ^eljïanbt ge?
boo?tigl> 808. pieter siupick, 25tecï)t-baöer bei* Cia* riffen/ en bemiaert $?ebiïiei73Mbc* naer. 77^ ' r ^ t Pieter van Rijck, ftOnjltgÖ ^CÏMbeiV
«©elbenaer, 846» _ .
Pieter, een <§oon ban ben M)tht &mit
lionjïig &cDüber / <s>elbenaer* 844-
|
||||||||||||||||||
|
Ρ Achten, ban't gemene ïanbt/toat
3Mft baer meer in / aljs anbece ^teben op-b^ngt» 745* en 746* paepfche ifterfcen/foent Hoomf-gefinben Paerde-marft, 658. en volg.
Palamedes Palamedefz. bcrmaeitfcDÜ* ber ban ©elft. 847.
Panden macDgeen particulier belenen. 609. Parechy-kercken ttoee/ foecltt uiltje Of*
te $leutoe föercfu
|
||||||||||||||||||
|
"xx"* ν
|
||||||
|
V Υ S É R.
ban bufbanig puienen / enbe Ijtt Ut
moepen ber iisercliic&en met ^taets^ faïien/478» item 482. en volg* feerc* ïncaegefiijiHentoegeng be berMiefin* ge ban een ^ebicant op ^tabtg-Da; ben boojgebalïen / 299. predicatien ber <ö5ecefo?meerben alhier/
eerfïonber'timipg en berbolgens aenbe Hoo?n-b?ugge en oocr in ben iiage boo? be ^cljutterg ban SMft opentljicB tngeboert/ 409* »nne= ^oeberjS-ftercii aïöter in toeec-tooit ban be «©beroept tot be pjeecne ge* luuptnt / 414. be Piebtcattentoec* ben boo? be p?in0 ban €>?angie op o?b?eban be<©onbernante toebecom «Pt be ^teben gïjetoeert/ 419* mat plaetsS be <©erefo? meer ben albereerfl luiert toegeftaen totbepuüujcne^e* bicatten en ^bonnantie bien-aen* gaenbe alhier/ 419» 420. ïjoeneeren maer be eecjte #?ebicatie op puölijc* ïieo?b?e t$ gebaen/ 441» inbettfbe ^ebicatien ten tpbeban be^Ws flerfcDe factie alfner/ qzvS Priefteis pieegmen banonbg|Bee|ïer£
te noemen/ i49*_ifrmarg. Prins van Orangie,foeRt AMlem/lBaOi
rit0/offrebericftï£enritfi.
Prins van Portugael, foeCKt <£manuel
ban $o?tugael.
Princeffen vau Portugael fjaer $>öf -gOU*
bingïje alïu'ec / 552» öaec begraef*
plaet0/45^84i. Prinfen Hof, foecöt oube p?tnfen*
^of. Proceiiïen, foetKt ommegangen/ item
Ceremoniën* Prophetie ban ^tijter eeertrupt ban
. bollen toegens' be |Hoou banfeec^ Ker bieder airner/311. (tem ban ^m Capellaen ban't Safari ftenen-ïnipsi toegeniS ben groten b^anbtbefer étab 363. |
||||||
|
Β L Α D -
PIuym-Graeffchap banbe<^tab. ιοο.
Polanen, ÏSibberujCK ^tam-Dupg/3é. ban oubg boo? be ^elbenaertf gebe*
(ïlUCCït. ibid.
Pontus de Huyter, P?00fi bet* IKerCÏte ban 28erafjem/ feêr oeicett «©dbe*
naer. 786» Poorten der Stade, 11, γο. litftfypMlP
ge banbefelbe/ 075.'en volg.
Poorters van Delft, foeüt 3MUenaer&
Porceieyn-Backerien , gier te «©elft/ 736* Predicanten, €erfïe pjebicant aïiner
onbec 'tMwp$ / 409. be <u5erefe^ meerben toerben b2te l^ebitanten toe geftaen om öaren <©obt.ö - bienfi te oeffenen bupten be 3©ater|Ioot / 420. eerfïe p^ebicanten ber «©erefoimeer* ben moefte ingeboren Heberlanber0 fön/en toae< ban fp öaer te toacfnen ïiabben / 421. eerfïe fpjebieam tn puuujenen btenfi / mitfgaberg getup* geniffe ban fijn gaebenen beguaem* Dept/ 441. 442v Eüfïeber tyitW (anten 't febert be becanberinge ber Religie in be ttoee groote Rerenen ge* btertt fjeODenbe/ 450. mitfgaber£ öecfelbec merite lof en gaben / 45 2» koningin €lifaDet£ tmp^obatie tegen ai te iongfte #?ebicanten / 452, ftoe beelber^ebicanten gagieinben De* ginne toa£/ 453· ttoaelf «©erefo^ meerbe^ebtcanten DebenbaegS ten fieijoebebanbe ^elffcöe Gemeenten in bienfï/ 458» feo?t bertiael eenigec ero?Ott antien ofte üiipten-fpo?igï)eben onfer epgen^ebicanten gebnp?enbe Öet tnboeren ber <ö5eref02meerbeleei re boo?-geba!len/ 464. töt472.item hon beröael ber $?ebicanten factie tentpbe ban Ïepcefïetban472. tot 48 3 ♦ ftem Nared. D. iiaer oproei rtg P2eecften Dier te ^elft ten felben tpben/ 477. 0coote gebaerltjcftDept |
||||||
|
f χ. κ νΟ
V,- ν
BLAD-1
Pynaeckerfe (CtcnbetV alg mebe be$Se*
ren aen bestas. 99.
QUaek-borden, OUbC bZitf blCtt-aen*
gaenbe ban i^ertocD :$elb?ecDt aen be^tabt. 655, Queftiemetbiebanlïotterbam ober't iBaillufcDap ban «^cDtelanbt / mitf* gabergb'^berfcljiefe %ul. 32. Queftien op 3Nlfg-Daben/ twegeng be berfitefingeban een $?ebicant albae?. 299· Queftien, tUfifcDettbe tefpetttbe <&HbtP
Dupfenomftaenbe/ bp 25n?gemecfte*
rentebectberen/$i8. Queftieninöc Confrerieop^tabtg boelen boe?- ballenbe/ Doe af te boen / 568; ober queftien ban ^t. Eucag <©tlöe toae? te appelleren/650. Quotifatie jfiet^töattmge.
»
R.
RAed-huys van de Stade, toaet ten
allen tpben geflaenïjeeft/190.beg felfö DoebanigDept banoubtsf / 114· becD?anb ibid, oo?faetBbaniJten/115 ; löecböecfioutot/116. upterUjfteïjoe^ banigDept en berbeelinge ban Binnen/ mitfgaberg berber befcD?pbinge ban bien/117» en volg, uptleggtngeban be &inne-beelbel£ctte Hollen in be toners ban 't&tabt-Dupg/ 861. en volg. Reformatie van den Gods-dienft Dier te
3t anüe / Daet naemg -oo?fp2onn/3 8 7*
iiojt =iifio?ifcö berïjael ban ben oo?* fP?oncMücne op -bomft bet üïefo?* matte boo? beel grutoelütfte en gans* oncïmftelüCKe beebolgingDe Deenen/ banb'aller-eertïeenoubtfte tpben af tot op be tpben ban ifêartmug %w |
||||||
|
Υ SER,
tDer toe/ ban p. 38r,,tot 401; ten
allen tpben eenige göebonben Die figD tegeng t'inboerenber paufeUjcfeeCe* remonien ijebben aen gênant / 388» en volg. Doe öe leere ber taaerDept te* gen alle getoelt bieper öoo?b?an / 3 9 \ 4 be ftefomtatie feer gebo2bertboo?öe bmbingeber^ucö-nonft/ 396. m mebe boo? be befenbinge banben €&p binael €ufa / 398. nabec op-nomtï ban be ïïefo?matte ban EutDetg tp* ben af/ tot op be 2$eeibe-jïo?merp Dier te ülanbe/ ban 401, tot 410» €rafmi geboeïenop bjatbnjfebe fte* fo?matïc feeDco?be te gefeïjieben / 402 op-Romf! ber berbolgingDe toegen$ 'ttïu«banbeiïefo?jnatte/403.Coni benttculen ber gerefojmeerben nemen toe / en't refpect ber Stoomg-gefin* ben loopt bapper ten epnbe/ 408. be* gin ber ^ebicatien Dier te Φ elft tn 't geijepm/en boo? toe-boen ber <S>elf* fcDe 25u?ger#aenbe 3|oren-iJ?ug en in ben feage in 't openbaer / 409. tonftberabel Cteguefl en groote p?e* fentatte aen ben honing toegeng alle be gerefo?meerbenber ^eberlanben/ 418: ben aentjang ber <0erefo2meer* benboo?t25eelbefto?nienberminbe?t 419» Daer toerbt een plaetgtot cefc ning ban Daten <0obtg-btenlt aen be bupten 3©aterfloot gDeaffignee?t / ibid* Stcoo?t en <©2bonnantte tuf* fcDen be <©erefo?meerben en itoom^ öDefinben alötet tot <teelft boo? ben ïtèingban <©?angiegemaeciu/4io. nieutobedoop ban faecfien ber <ö3e* refo?meerben/4*4» Daet betbolgtnge bet$toaert/ mitfgabersS grote mim
ber blucDteïingenttpt ©laenberen eii 25?abanb bjerbenfp bp riic banZE^elft en beel anbere ^teben bupten geflo* ten / 415. 603. betb?e algemeene 3bjatigDept bet €ierefo?meetbe en |
||||||
|
[Υ:
|
||||||||
|
Β L Α Ρ - Ψ Υ S Ε Ά.
|
||||||||
|
fcee felbes .Spnobaelsf - gehJüfe ®er*
gabejinge en 25iööaöÖ in Üoilanbt/ 426. bertuoeftingfje Baecee $?eecH- piaetfen/ 4*7» be betbolgingemetbe obec-ïtomlte banOTa nocö mee? bec* tuibbelt/ ban 4*8. tot 434» becfc&epbe € recutten ter faecne ban be <©erefo2* meeebeïïengie fitec teSMft gepleegt/ . ban 428. tot 431* tloee $afto?enupt <!MfïaM/neben0 anbere in Mt Mm beraam /433. «©erefctënieecbe ge* tmetenbe Öare baUtnafcöap / fjouöen Dace ^pnobe tot €müben/ 434· ütc* krijgen b* Steutoe Üe?cn alöwctot oefening banfjae? ffaliöie/441· enbe epnDeltjCB oocn be <&vfo$ iie?e&/ 449· 463. €enigï$e toecfcBH ttificDenbe üe?cïi ban <0eneben/ enbie ban be Hebecïanben/459· ^eöen toaerom De op-nomfibec ïftefo?matte tn be be* fitjaijbmgebefer ^taöt be£ te nauba- öèurtgec en gconbigec i$ berïjaeuy 485. en Nared. C. 4.
Reguliere Canonnicken bupteU <©elfk Reüquien toeï eec in be <©ube üertït.
156, item Uteutoe Heren. 250, en volg.
Remonftranten, oo?fp?onft ïjaers? naemg
mitfgabecsf ïjoebamgöept bee felber Keren anjuer* 402. Revier-Vis-mar<ft. 687.
Rethoiijckers ofte Camer-fipeelberg/
ban onb£ beel gecontr ibueert totbe &efo?matte/ j?2· 64o. &efcö?pbm* ge banïjaer <©ilbe/6384 en volg. t\pt* f(D?pbinge ban be SMffcöe ®e#^ rijcfeei'si / $40. en volg. fjaer oube öeroemtöept /mt'tfgabergtoeöeropï *ecï)tinge ban per Collegte boo?o?* fc?e ban be ffêagitfraet / rnitg conrn* bnerenbeten befjoeben ban ben <TNa* tonie/641. gaecberloop/643. Rgynigheyt der Straten van Delft,, Μ
|
||||||||
|
ootfaecöbanbien* 9*
Richarde van Delft, MOtiimkWükm
Mm/ fïfcöterfe ban be MM* Co?
ningjs-belb.348.349. Riddermatige Hof-fteden W<2Mfï;*4.
Rijckdom onmatig/ berberf berforc*
neiöteen/ 363» en volg. balfcljep2ac- töcften ber Uercnïijc&en boo? be gelb* fticDt getnbenteert/ 364. Rijfwijck, z8> öefifelfS ïjooge Sfnrifbtc*
tt'e fonber toefïaen ban bte ban Beift met te mogen berau'eneeren / 29. p?mcelyctt#iip0albaer/34· Dooge öeerlucöDept ban ïJtjfbJiicft «en be ^tabt beieenb/ ιοί, Roden-Rijs. .$&■-.·
Roeland, bermaerö i^mber-bsoeber
totiïptrecDt/l&elbenaer. 7$%* Rooms-gefinden', berfoecnen ben $?in#
ban <©iangie bewapenen aen te ne> men boo? be b?pDept/ 43**le8imten ben Vertoef* ban »a meer en meer af te ballen bermttsS fm tpmr\i&)c ftDatttngen / 434» alis mebe boo? be g^utnelüc&en 3iBoo?t ban^aecbeiï/ 443 ♦ be Öercnen / bte Den bp accoojt gelaten toaren/ toecben Daecotttno* men/ 447. Soe be floom^-gefinben tn boo?tpben uptbebebfemngebanbe puölücHe35mptenfüngeraecRt/ 458* mttfgabe^ öoebecee be erercttieban iiare ïieltgte Bebenbaeg^ eiljitt toe* gelaten toeub/ 463» Rotterdam banotibjinoptonöerbegroi
te dêteben geceicftent/ 5· auefïie met tic ban ilottecbam ober ïjet IBqIUx^ (φρ ban ^cöt'elan&t / mitfgabetri be^eul tot (©uöerfcïjte7 32. Boe bte ban Éiotterbambe Jtetban ^elfsf? ^aben pDocBbenteUerfifnberen/ 72; boengi'oote p?efentatteom be^oop^ ïupben ban φΜ aente iotften/ 742. Riaetop-Homfi/ 743» en 744* Dn toeipiitg tn be gemene Km$ f aap ^aaaaa ten |
||||||||
|
χ vin
|
||||||||||
|
L'
|
||||||||||
|
Μ L Α 6 - W * S E £
|
||||||||||
|
ten tontribueeten / 74ο*
Rotteïdamfche Poort. 679»
Rijven ^tam-gupg / 37* ett Nared. B. 2. :';.~ ... s, -
e Abina Dcifica, gebooreP2irt£efTeban
0 $o?tugael. 841. Sacraments proceliïe ban OUbtjS alDiec*
280. Saiige jpoft, Cartijnftanec ffêomc&al·
ïlicr / fjtirt ^iflo^ic. 357. Safbout vander DuiTens IgOfjfe, 543*.
Saf bout Vofmeer, 2to.0-iZ5iffCïiOP batt 8ptcecDt/$c. 3MbettaeE. 791»
Say-Halle, foecïit ^ap-^allk
Schattingen ten tjjbe ban beöoogffe noot
tot beBoubenigbatn Babeclanbt/ bp 11a be öelft aïleen bp bte ban 3Mft op öeb?acfit, 739. Schattinge ban ©erponbinge / baecin
Beeft <©elft tot op ben gcooten b^anöt öe meejïe ban alle be ^teben ban ΜΦ ïanbt gegeben / 746. Sqhattinge ober be geefïeltjebïjept Dier te
aianbe / en toel aUer-eerft binnen befe ^>tab/ boo? ÜertocD Carel be Stoute tebergeef£getenteert/3i8. en volg. Scheeps-vaert bpbiebnn ®etft inottöe
tpben. 700. Scheveiinge, onber 't üeemraetfcfjap
ban <©eifïanbt. 30· Schie tot in be lüafe aenbe^tabtge-
geben / 66. toeberfrjbg be ^cbte too* nenbe optoeertien ïïoeben 'tfelf be regt m ψΜΙζφ teljebben/ atëbiebin* nen be^tabt tooonbt/73* 79« öin* uenbe 'tfefltcö ïloebengeen 3|upfen albaer fonber Confent ban ttU ban ^elft te mogen manen/ 75» Schiedamfche ofte Suyt-Poort. 679.
Schieiaod s befleïfs? 2&u'ijotifcöap bp bte
^an^eift tn f a$tb*r&re0en/itwf? |
||||||||||
|
gaberg accoo?b bien-aengaenbe. ji."
Schüderien ban bermaecbe^céilbetg/
toeï-eerinbe<aubeï*grcïf/170. item inbe Mm\st itercn/ 247. en volg. item &u agaten Cioofter/ 321- €?n= tifix boo? €rafmu.ö gefcfjilbert ibid. Rofïelüc» ^rtjtiberp ten Cartöufeiis bupien^elft/3^ ©eninrtbenban ^c&ilbecien moeten op -§t. Sucasi <©ilbe-namer geDQUbenfcöerben/649. Schilders bermaerben tot 3Mft gebo*
ren/ 841, en volg. item 859: Schipiuyde, beflelfgöoogeiteerlünöett
ban be <©?aeflücöïJeit/fonber toe-fïaen ban W ban ^elft/niet te mogen toer* ben beralieneert* 29. Schoie, öoe be ^cöool-meefierg ban be
groote ofte Katönfröe^cboole met Öaer ^cöolieren ban oubg be CDoo^ fangen affifïeren/ mitfgabersintoat gbetoaet albaer berfcbünen moffen* 587* ntemant eentge g&tïjok temo* gen aen-fïellen/ a!0 met fetftelücfi, Confent 588. befcïppbingïje ban be groote ofteltatönfcDe ^cöole/588*. ert volg. regeringe ban bien/ mitfga* bec0 öet boen ban fatten / en unte* len ban p?jjfen albaer/ 59°* oefmng4 ban <0obrg-bien|t in be Satünfcfjc ^cljoïe/ S9u en 5:92» Schoiarchen ofte ®pfienberg en öefoj*
gergbanbe^cfiole* 522. $91* Schooi^Poort, befcfjjpbtnge ban bien.
677*
Schoonderloo, Mmb&tfyMimWiifflt aenbe^tabt. 66, 99.
Schrey-brugge, toaecgeïegeH en naeing O0?fp?OttCÖ. 6?i.
Schutters van Delft, boeten 1jC<t5mfO& meecbe p?ebir atien alter-eecfl in bm
Haegï) in/409. öecnomH en 00?? fp^oncnbec iStOuttecien ïjktu Ean? be/ 557. en volc. iScöuttecien ban ^elft ban b* aUet-owbt^ m\^' |
||||||||||
|
Β L Α D - W Υ S E K.
|
||||||||
|
fiem in ten ^tdeut geSabt/4· ttoe*
oube ^tebenin g&effïanbtBelegen/ 16. $eberïanbfcfje ^teben ballen af ban ?üiöa (m öiefen be£ pinceft fpbe 437. en 439. Steen noch Kalk-Ovens OtttrgHt bC ^tab
niette mogen maften* 7°?· -
Sterckte van de Stadt. io. : ν
Straten , Stegen, Bruggen,&c. Oube Be* naminge banbien. 670. en volg.
Synode ban b'l$ollattbtfe Üerchenboe berbeelt / 3♦ <£erfïe «^pnobe ber He- berlanbfcöii föertèc tot €möben ge- Douben en toat albaec befïot en toierb/ 434. ^pnoöen bier te 3Mft geïjou* ben toerfcenbeop toatplaetsf gefcSiet/ 552* Syon, Cloölïer en Captttelban reguiie*
«CanomcBen/ 358. befcözpbinge befero£b?e / 359· bat timtom oofe een intooonberss befcg Ciooflcr^ té getoeef!/ 360. frïebie befer o?b?e/ 361. moo2babige b2anDfticfmngi)e alljtec ibid, beranberingDe Defe0ge(ïic!it$/ 362*
1
m ■ T.
TTAncheiin tu^pt jfcïj &P tegen be
4 iSaufeljjcfie infettingc in be €eiih?e clföonbertmeteentoonberliJHcïiragc
ban ujneHleere. 389.
Taxatie, jietfcöattinge. Tempel,iübbermarige^of-fïebe. 37. Tienden penning/ en niet be Eïeugie/ oo?faenbanben ©o^log tegen ^pan*
gie/ 438.467* Nared.C.
Thomas a Kempis. 399» Thomas fCiliusf/ ^Dtban ^t. %tmm
(naermaetë pebicant alftier) begeeft jicöinbaïlingfcöap met beCterefo?* meerben / 427. Wm ban e?anic mmft in f»n fabeu? aen be iBagi^ firaetbanSMft. 453. 3Haaaaa ζ Tom- |
||||||||
|
Janbt/ $$8. eerfte en öl-owtie «Φ?ίιοη*
nantienban bien / $$$> I§ep?-baer* tenbec<3Mffc9e ^cïmtterien/ $60. oube maniere ban felebie ber<§eDm= terg ban 3Mft/ 558» en 56 r. toat foo?te ban 3©apenen be i$tfmttersi ban oubg plegen te geöjupcfeen/ 56 *♦ Jjaer oefeningïje torn aBapenen.ban iuttf/ 562» en volg. item ijebenbaeg* |e oefeninge/ 567» en 571» ^cfjut* tersf-fioningïj/ 56** en 567« Öeöen* baegöfe ^cjnuterien öefec^taöt en Pieëmtnentien ban Dien / 569» en 570. memcDteban^elffcöe^rDut* teren boo? itaerïein gebleben/ 689. en volg. ^cötuter03©acï)t-i.amery .en fonm.tereo?b?ebanbten. uo. Secreet van Hollandt, foeftt 25ΐ$-&Πφί
IBagaiün.
Simon van Groenevvegen vander Made,
JSecSW-geleecöe/ <©elbenaer. 834.
Sinne-beeldelijcke Lijften in beCamerjS
ban't ^tab-öup^/ en uptleggingDe
ban bien. 861. en volg. Sloten , in't 25aljoufcöap ban SMfïant gelegen. 34. $c. Sny-kamer van de Chirurgijns, ftet Una*
tomie.
Speelen, te toeeten Dobbel-fpeelen en
tupfeïjerien op ^cfmtterg ^oeie ber*
Booen/ 564. Iselc&efpelenbanout0 Binnen befe ,§taöt geoo2loften toelc* fie niet geoo?iofttoaren / 656. Spieringshoeck,11beIÖCKel$0f-#ebe.38.
Spin-huys, foeeft (€l\tl}t-ï)Upg. Stadt-huys, foCCfit ilaeb-ï}Upg. Stads-huys op be laben. 13 1.
Staten vergaderinge gier te 3£elft batt
OUtl^ 547* 55 »♦ Staei-meeftetsober'tbertoenbanbeïai
fcenen. 6or. Steden van Holland, teelCfte ban ÏMhW
grote entoelcKe fciepne geacöt Luier*
hm (4. toel-eec alleen met Daer bieren |
||||||||
|
?Λ
|
||||||||||
|
xD
|
||||||||||
|
|;ï La ^ D - W Υ S E Κ
|
||||||||||
|
Veitfen, Ottt&tam-iJUpg %%%$ ϊφφ
lanbt; Nkred: B.
Verband-huys b00? b' tUntte - ïttpbem 449·
Verbeuren ban goeöeren öoe berre een,
§&oo?ter ban 3Wt macij. 61 * , Verdelinge van Hollandc foo aïg batt
outöen jegentooo?big notfi inbe mm*
ïten-namer ban be ^omepnen geo&i ferbeert toerbt /1. item 80e jegens bjoo?bigin'rregarb banbe|temmen# be ^teben toerb geobferbeert / 4. Vereken-marften 3 jaerïiJHfe, 668> Jtoeec^
«eltjcnfe. 66%.
Verlaten aende Kerftangegeoctropeert/
7of. item in benEeptfcöenbam/ 88.
Verlate Kinderen, fjoe teOttber^OUben/
492. ftraffe tsgen 'tberlaten ber üitt*
beren/493».
Verfterf-recht, . jp* in ï|ou"anbt onber* fc&epben/ 3. ^tbilegiebatbegoebei
ren ber KlooHer-Iupben ban <®clft
moefienberflerbenop Bae? regte €?f*
genamen/f c. \77*
Verwers ban be Êanenen en o?b?e ban bien. 601.
Vette 25eeff e-martten / bier jaerlijtfife. 660*
Vicaryen firttt <®Ube ü&rtïf» 17U
vis.marften, focBt %%% of Jftebier-bu^
marct# Vi/Fchery, te toeeten Groote ViiTchery
vanHoilandt, aentotenbOpficftt tJe^
boïen» ζ. ©iffeDerpbanbe^iecfoK" tot t η belBafe a«n be &tabt gegeben/ 70. 72. ©tflröerte ban ^tDoonberi loo/ a\$ metre tot^ijnaiier en be JBe? ren bp SSertfcei aenbe^tab/ 95- 99» vierdingen, ecu ou5-bermaerbe d^tab m ^elfïanbt gelegen. 16. Vlaemfche Neiinge gier U3Mft Ö^fla^
bileert. 353* 602»
Vlamingen, een (efteonber be iwenno< mflen. Φι* :Λ Viaming*
|
||||||||||
|
Tomben foseïit (0?3bett,
TonneeJL - fpfieiders, fat föetDO?iJCKecg.
Tonnen va» Brouwers, niet te ntegCtl iiouöen noc|> öefcljabigen / 726* en
volg.
Toon-dageti,. fuecKt bette-25eeftema2f*
Torens. <aübeBe?fe^too?nö?omme ge* ftaïte en rebenban bien/1$?. ^teutoe mm-mtnte öoooöfle bangantfcö ÜoHant / item befifelfSöebaente/ 221, oube aenteec&ening toegeng be ïjon? bertja?tge opöouUnnge befej&i€oo?n0/ ban pag. 196» tot 215. item 217. en Nared'. A.veiifo.. ''..■'
Torens aen^tabt^toallen, 68i*
TreGong neemt ©uffingen met 25ur* gerg ban ^elft en anbere «j^teben
tnbefetting/437'
Trompet-wachterrat Γ0η plttf)ti#/11 9-.
Turf-mara öoe to|jt 3icü ertenbeeibe/ en
oube O2bonnamie Wen - aengaenbe/ 669*, Turf-mijnen ofte ©eenen» 1 j> Tuyfcheryen, toelcïte ban out# geoo?* loft/entoelcneniet* 636. Tucht ofte Werck-huys , mttfgaberg
octrop baer toe fneeterenbe/ 51& en
voig.beranberingebaer ontrent boo?- gebalien/53&gebuelenban<0?otiu$ noopenbe be mfieUinge ber (€u$t- Ijupfen/ mitfgabe^ ïjetgoet gebjupcn iban bien/539· 549. |
||||||||||
|
VAer.Koe-maiaenttucemael'^iae?gs
660. Yaerten en 3Baterbiieten tmpt«nbiaertë befer&tab. 676.
yangen, £oe berre men macft btiptenbe ^tabt/ 8A.-84. öanbitèn bolgeng Wbilegie befer &tabt ban't getoiibe te mogen Balen/7*. 368» Vceneib «o?te beftftepbtnge ban bien* ia |
||||||||||
|
___»>.,
|
||||||||||
|
Υ S E R,
|
|||||||
|
BLAD-
Vlamingftraet en rtaemg Ö02fp?önft 67T.
Ylees-Halle, feefe^pbinge mitfgaberg
outl^ibiiegtebanbten/ 593» öoeba* mgïjept ban fjet jegentooo?btgÖ ge- bouto/ mitfgaber£ eenige iieuce öe ©leeg-öoutoerpaengaenbe / foo ban oub0 awebertbaegtf/ 594* en νοίς. V iiffingen boo? (Crefïong met 2&ucgei#-
ban 3Mft en anbece ^teben in öe? fettmg genomen» 437- Voetboogh - Schutters batt 0Ub$ aïDteC
becmaerb* ςβι%
Vondeiings - huys met öet3©ee£-Dupg
0ecomt)ineett/49». Ueuce enbeffraf* fe tegen <Subet#iiaere Hmberen bet> latenbe/ 49■}■* Vogei-mara, 6d?. oube. iïieucen bien-
aengaenbe. 66& Voorburgh» 'toubfïe Φο?ρ ban Utoï*--
ianbt/ »7» föomepnfeïje antiquitep* tenalbaecgebonben/18. ($e. faDu* leufe becteliinge ban itoningD €fel>- uo?/ibid. Mi SïmtiaeBtS-öeeclijcfc Ijept aen be ^tabttoebeïjorenbe/i 04.. Voor-fteden befec ^taöt* n.
Vrydom ban be «^tabt bermeerbect/
65, en volg. geen bjoonfïebe binnen be 't fefïigïj Koeben na aen befelfbe te mogen maecfeen / 71- Vryheyt van Religie, Cónftöerable ab*
bpfen bten-aengaenbe/ 4*9» w vol£-
funbament ban be b?pïjept befec lan- ben btecte^eiftgelept/ 547- Uyr-werck, op be^ïeutoe teciüS-tOi
ren/ 226. bjte b'eecfïe binberban b'öp?-bjeïCfeen/228. Uyr-wyfers, aen be^ube %mW-t&
een. 137· St. UrfelenCloofter.. $33,
Uytdeiingen toegeng b'^oft-^inbifeïje
Compagnie fucceflftbeliïcfe gebaen/ 614. Uytwateringe ban^Nfïanb/ 9- item
banbe^tabt-676V. |
|||||||
|
WAcht-kamer bet ^Cgtltt^^ 1 10.
Waegh ofte 3Beegö-plactg / be* fcïtèöfctng ban bien / item ten toelcnen epnbe be pu&lijcfee 3©agen 3öninge|leit/ 610. 3©asg-meefiersS/ 3©aeg fetupeijS/ ibid, Walrick van Steenhuyfen / betmae?t
<©?amattcusi/^eibenaec. 7^
Waidenfen, ïjaet opnomfttofcbeföefo?* matte/ toe?benbe Da?t berbolgöt en bJÖcnenbemeerenbeelsi na be sSebei·* ïanben/589* toerbenboo?($obenae?g geïjouben en grutoelpch ten btere g&* boemt/ (ïccbenbe met een onbertfaeg* be (lantbafiigöepbt/ a$ fteunenbe op befupberïjepbtban DareEeere/ 390. banb)i«na©aIbo njneEeere ontfan* genDabbe/ mitfgabi boe fijne nabol* ge^ïjiecinbe ^ebeclanben gemar* telifee2t3ön/39& Mmtiw becboïgf n* gen tegen baej/3 99·399» toe?benbe na^ berDantontfcöuibtob berfilaejt/ ibid. Wapenen ban berfcbepbe^tam-öupfetv in ^eïfïant/ Nared. B. verfo.
Wapen-teeekens ban be^tabt. 46;. Warmoes-brugge Ofte <0?oertma?t. 66%l Water-geufen nemen ben 25?iel/ «JMfg-
öaben en stl|upg te spangen in/43 *> Wateringe, fttöbe^lyfe ^tamï)tlpg/ 36-
Wateringfe - poert, &efeij?ijbinge ban ι
Waterianderseen fefteonbet be^oopg-
geftnben. tfz. Water-rijckheydt ban be fflti&ti 9. bar
Obeen bejef bjatec in be ^olberiö en
mnbssj&tm magb ingelaten toe?ben/ a\$ met fpetiale betoiilïnge ban Ut ban<©eIfr/7o8. Waterflootfe-poort en befc&üfcmge ban* bten/678. en volg. Wederdopeien ,fcefit ^COpSS-0eftnbett.
t5aaaaa 3 Weecke. |
|||||||
|
!-Ηβ5Β
|
|||||||||||
|
\
|
|||||||||||
|
χχχ»
|
|||||||||||
|
Β L Α D - ψ Υ S . Ε R.
|
|||||||||||
|
Weeckelijckre Marft-dagen hzfïK ^tab/
66u66i*
Wees-huys, 486. i|0ebamgï)ept ^an'* Qebcufcö/mitfgabe?go?b2e ban ίμφ£-
fjoubingeenopboebmge Dei; binberen albaer/ 478. Doe ft» upt ijet 1$vlv$ ont= Kagen toefen /488. €r#miiTcnben feinbecen in hit Ifupg aen-ücfietbenbe aen tote becballen / ibid. ilcgenten ban bit MïxpSI mitfgabe^ï?are func* m l ibid. b'op?eci)tmge bec puölycne 3©eejcf-Öupfen nocï) fecc jong / 489. cemgepieuie^pimbatten in bitlgup0/ 490. toanneec met ïjet 3M - biiptf/ wntfgabr?3S©onbeung.o-fjiip£ t$ ge* combineert/ 49*· öoebanige binberg in bil lupg aennemeïijiB 3ün / 491 · 492· ikeure enfcefftaffe tegeng b'^u- öe^/öare bmberenberïatenbe/ 493» Eaften ban hit l|upg/ 491.493. Wernerus Helmichius , 3&?ebtftant al*
Biec/ aliS 2lmbaiTabem;iiec3Ee?cfien
banbe<0eum'eei;be ^eberlanbcn aen
be Koningin Cltsa&et/fcïjeen bp fiaec IBajefi: al te jong tot l)et $?ebicb- ampt toegelaten te pi. 452. Dz, WeiTel van Groeningen, tjefcljutbtgt
be berbo?bentïjepbt bec föoomfïlje
teae met fonberlingefebiööept.4oo. Weft-iandtban^elfïanDf. 13.
Weft-Jndifch Huys, befcïmjbt'nge ban
bien/ 617» 25egin ban&eU3ejt-3ïtt' bifcïje Compagnie/ ibid. poe becl en ibaecter plaetfe be 25ebJ!tuöebberen bjterben aengefïelt / a$ mebe bsat Capitaeï in ben eerfien toieit ingelept/ 618. ben 2übmirael ©♦ %pn ban <® elfsTtaben/ ootfaeb ban be opuomfl befer Compagnie/618. Wefterbeeck. 39»
Werven, een ^tam4J"P0 tot ïSpfloüH.
34. Werven , m $tam-DuP0 tOt ©00?*
Iui?gï). 38,
|
|||||||||||
|
Wijeken. <&$$c op beJïMjtfïenban be
jétabt/ tot ontlaiïinge ban be <öSob$- impfen. 5 »7» Wijck ofte b?petoebïutfit-plaetfenbes:
ÉertfceUjchen boo? be öoofboenbeuss/ 366. ^petiaeï $?ibilegie ban Hor* tog Pötïip0 baec tegen aen ϊ^φ Mmh berleent. 368. Wiciet, pithitUm Cngelanbtbappec
tegen be jpaufehjche Ëeere/ en beel befocöt toerbenbe boo? be ^ebetlan* berg/ opent hit oock öare oogen tot be iïefo?matie/al in be€eutoeber.iien ïjonbeit* 392. W-ii'^m van α elft, feer becmae?t Honfï-
^tljtlbec/^elbenaec. 855·
Willem diep, Canteliecban^elbec* lant/^elbenaer. 791· WiUem de Groot, groot SSecDtg-geleei:*
be/3Ml>enaer. 836.
Willem PrincevanOrangie, bteft^efft
totfp fcöoon-pïaetë/ tei* oo?faecb ban
be gefonbe luebt/ 9.101. 547» fent fjet feoftelöcbe 'Klutaec ban b' <$ttbe iserib boo? p?efent aen be <®?acf ban ^toa?tfenOurgö /196* beftimjüinge banfön e?af-gebo«bJ inbe J&ientoe 3&;cfi alijieiV 260. en volg,toe?t boo? be <25oubernante geo?bonneert be^?e- btcaticn npt be <§>teben te toeeren / en ten platten Eanbe te bepalen/ 419» 2üccQ0?t en <$?bomtantie op bat fluclt ïliev te 3Mftboojï)em gemaeebt/mp fcfjen be <©erefo?meecben en Koomi?- v gefinben / 420. begint ben <©o?log booz be JB?pDept/ foo toel ten berfoee» be bec üoomsi-gefinbé al^<0erefc^ meecbe / 43 u toect boo? be €p?annije ban^lüagcooteltjci: gefiijft/43^ op toat conbitie be^teben Uen onbeu fön ^tabBoubecfibapbegaben tegen hm HertogDban^Clüa/ mitfgabe^Doe iwbcphz be Religiën poogbe teHanb* Jabe»/437.438.439'442.6omtan^ |
|||||||||||
|
<——>m^^^^
|
|||||||||||||
|
-------------------—-----------------------—-™^β
|
|||||||||||||
|
Lx*
|
|||||||||||||
|
BLAD-WYSER,
|
|||||||||||||
|
fïermaeï met fijn Seger ixpt %$iipt#*
lant m af-tocot / ibid. öetoeentbe öoobt en't fcöanbelijtt ombrengen ban Pater flBuftug/ 44J» ö'ontneminge becpubUjcfie &e#nenbanbe ïftoom#- gefmöe öem tn 't eetfïe tegen be bo?fï fijnbe / toe?t naberDant boo? öem met rebenen gebefenbeejt/ 448· fijn b^oe* bigeboobtalfn'er in *t€>ubei|of/547» sn volg. epgentljjc&e befc&ijuinge ban fijn natucel/ 549. fijn geriegent* Dept tot Berfiellingeban De ©?pDepbt en Ijantïjabtnge ber t9$ibtlegten/mitf* gabe^ bc^bec (of ban befen ping/ 550. en volg. Willem van Tetrode, onbergeiÜCHeïÖtft
25eeltöoub3ec/^elbenaec/84j. 169*
Willem vander Vliet, goet ^tiH'lbeC ban
<©elft/85i.
Willem de vi. beteugelt btïMmMwf fien baetfucBtalDtcc/ 577* Wiflei-banck gtec te ^elft/ en toaer toe
bt'ettenbe/619. Wolfert van Borfelen, ï|eec ban (te-
keer / be.tf <©?aben Eteutenant en <®becfte flaetfman/ alDter ter tanfïer uptgettwen. 687· Wollewant-huys, 3tetH£aRen-Dalie.
γ sberg, fwtotxuietittt&w&taW*
, * ff aben aen be Ifêafe·, 1*9»
|
|||||||||||||
|
Z.
7Aet-mara. faedötïi^ 660."
^^Zaey-Hallb, öoeneecbe %atp-n&
rtnge binnen <©eïft geftabtneect/ 002, reben toaeronibe^lacmfcDeBlucö*
telingen toierben bupten gefïooten/ 603. 74Q* JSteutoeEaep-ïjane/öe* fcij?pbinge banbien/ toy Collegte ban ^upertntenbentcn en eoubec* \\mt$ befer üaiic/ mttfgabettf folem* nele berïriefinge ban be felbe/ 604. al£ mebe ban be anb?e officianten en bec felberbtenften berbintenuTe/ 6oy» Zegels banbe ^Stabt/ 4^ «emöepbe ber©arocöte-öercften/28i. 3ftem ban't Üup£ ban Cfjarttaten/ 513· item ban 'tWtt$~l3i\p8/ 48?» Zegelinge van Laeckenen, Öp p?tbtiggie
aen be^tabt gegeben/ 596. ^elfftöö
Eaecften-3egelsifeer oud en bermaert 6oo»
Zee- vaer t, bp bte ban 3Mft al ban b '##
fïeïjter te lanbe begonnen. 700. Zee-Vis-marit. 667,
Zuyd-Hoiland, mat iSteben tn frg öe*
gcüpt na b'oube berbeltng ban Hol· lanbt. 2. i Zwingiius en %\ιφϊ fiaen^ojj tegem
'tpaufbom. 401. Zyon,foecn^pon.
|
|||||||||||||
|
E Υ Ν D Εν
|
|||||||||||||
|
ERRA-
|
|||||||||||||
|
ERRATA
Ofte Druck-fauten dus te rechten en verbeteren.
!p Ag. 496.lin. 15*faï/ leeftflilfen· pag. 499· Hn.6.ïat1S& P*g* S*3*2ende^m,
1 Ί7;«ΛΓ, moet zijn Co/oj[J". pag, 580. lin. ii» pottflmm, pag. 579. aen de kant, Graef Willem IV. moet zijn,Willem VI. pag. 658. lin. uit. *t^00?Ö-00|lsJtt bauöe ^tat». pag. 788. lin. 3. H*rc/fr*ibid. lin. 5. &igift?» pag. 797.- lin. 29. geOQ&Ofbe UMI* Ö^n. pag. 80?. lin. 36. reddiderunt. pag. 8i£. lin. *8. nuncium, pag. 811. lin, 30. de saitationibuf. pag. 819. lin. 9. te moaen laten aenDecfiten. pag. 835. lin. 7.
ed'it'tomm. pag. $£4. ^n· $i*AuEta, pag. 8z5T. Iin.4. ut non fin pag. 840. ün. ante»
penult. tut α fiet, pag. 850. lin. 16. MireVeLd. pag. 871. lin. ζς. ij?tetierle|2 föecöt-ïmflfen/ leeft, tjetfcfjep&e «ïecDt-en-Befcansen-öupfen.
Belangende de verdere misftellingen en abuy fen, die in dit werck
ingeflopen en over 't hooft gefien zijn, wert den Lefer verfocht de felfde goetwillighlijck te verfchoonen» Den Drucker tot den Lefer.
IKdien'er in den Druck yets mocht mifgrepen wefen,
Die van de Dmck-konft weet, dat wel verfchoonen fai $ Maer die dat niet verftaen > dat 't Setten heeft een val, Die bidt ick datfe dan njetlafterlijckenlefen. |
||||
|
Kort
|
||||
|
Xxx
|
|||||||||||||||||||
|
Kort Hiftorifch Iour naei,
Ofte
dag-register;
Van de Verjaer-dagen, eeniger aentnerckelijcke
faecken, in defe Befchrij vinge, met haer precyfen
dagh, gefpecificeerc itaende. |
|||||||||||||||||||
|
JANUARI!.
2, T\ Efer maentin den Jare 1565. ge-
*-* fchiede op Stadts - haven aen de Mafe een wonderbaerlijck voorval > dataldaerop't Hooft in een quartier uyr cijdes een Ys-gebergt is aenge- groeyt van 23. Roe - voeten hoogh. pag. 129, 3. Van defe rnaent des Jaers 12<53. itêrf
alhier Richardis van Delft , Koning V/illems Moeye } en Stichterfe van d'Abdye Konings-veld, buyten de Rotterdarafe-poort; ahvaeroock be- graven is. pag. 349. j. Anno 1573. wierd den Grave van-
der Marck Heere van JLiiraey en;fijn overfle Lieutenant, alhier by kloeke- flach en de Schuttery in de typenen gevangen genomen, .fijn Jjeutenant naderhand gehangen en hy van a'iiefy- ne Am peen en digniteyten gedepor- teert. 44^ 6. Zijnde drie Koningen-dach des Jaers j 358. fterf alhier de verrnaerdeSuiler Geertruyd van Ooiien, p, 31 1, en 7\\. wekken dach by.de Rooms-ge» iinden alhier, oock t,en opikbte van defe Perfona.gie.fpncle.ilinge wertge- vyert, als zijnde,een, particuliere H. defer Sradt» 2p, Anno À5<37, wkrdt een gedenck- |
|||||||||||||||||||
|
waerdig Aceoort getrojffiqn tiiiTchcn
de Gereformeerden ,en Jlo,<?ois-ge- finden, 420. Ten ièlfden ,dage in den Jare 1584. werd alhier gebo- ren den dooiluehtig.ften Pritjce Fre- de,ri,c JNteiwic van ^'aiTauw,. 822. Ã\ Efer JVlaent J£3 ^#1 Jare ö&8>
^ des nachts verbrande het Stad- huys alhier? /114. Des Jaers 1572. wierden hier te Delft noch tweejDoops-geijnden om
't Gel-pof ver-brandt; 4&e*
. Des Jaers i£}8. wüercl de Moeder
vm Dawid Jmfy ten ;Geile - broe- ders alhkr onthopft* 7-ö^. ils öç dach öå Her.tpch Gpyerc me-tden jE^e Anflp WS· ×Éâßøé wonde overleedt. 5-3, MAËJIX
Ã\ Efer Anno 1624. ,itei;f alhier
*^ Jacob Janfe. G.r.afwinckel,die foo wonderlijck en ionder weer-ga fijn leven heeft gepafTéert als hier boven is befehr-ev,€ii „796. Des Jaers if 6z. isJacob vanden Eynde van Delft, enRaed-.Peniïo- naris van Hollandt, als jMartelaer 25Ö&D&D voor |
|||||||||||||||||||
|
21
|
|||||||||||||||||||
|
25.
|
|||||||||||||||||||
|
10.
|
|||||||||||||||||||
|
12.
|
|||||||||||||||||||
|
■™
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kort iMotifch Journael,
voor *s Lands Vryheyt tot BruiTel in 12, Is 't den dach van St. Odulph 3 na
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
welcke des vveecks daer - aen - vol-
gende gehouden wei t de grote Jaer- marft ofte Kermis, van ouds met de naem van de Delrïche Omme- gang uytftekendevermaert, 6; 7. en volg. Dcièr maent bleef den Admirael
Heyn voor't Vaderlandt inden Ja- re 1629, fie pag. 807. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de gevanckenis overleden. 774
14, Is de Sterf-dag van den alder Door- luchtigften Ingeboren,Prins Frede- , ric Henric, inden Jare 1647. pag» 8*6. APRIL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
18,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
10. ï"}Es nachts Anno 1571. wievd
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*-* Delfs-haven doordeGraetvan
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J U L Ð.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Boffu overvallen en leer moordadig
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mifhandelt» 436..
23; Zijnde St· Joris plegen die van de 9. J S den dach dat een grootemenick- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lier in voortyden, metbaeren be
roemden Sc' Joris alhier aen de Wa- ter-floot haer Proceffie te komen houden, daer pag» 678. van is ver- meit» Denlaetften Donderdag van defe maent is hier te Delft de Jaerlijckfe L.ente-
yaer-koe-marft. 660.
Ì E Y,
2» Ô S den dachdatdievandeZaey-ne-
* ringe Anno 1596, alhier haer in- tree deden. 602. 3. Is den dach dat in den Jare 1536. by nade ganfcheStadtverbrande, waer van doorgaens in de Befchryvinghe . werdtvermeit, als in't generaelRe- gifter istefien. lo. DesJaers 1647» gefchiede de Be- graefhis van Prins FredericHenric alhier» 831. ï3, DesJaers 1559, wierd denveraiaer, den Ketter David Joris van Delft te Bafel verbrandt. 767. JUNII
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te van Burgers defer Stad in den Ja
re i573.voorHaerlembleven. 690. ïo. Is den dach dat Prins Willem den oude in't Jaer 1584. alhierinfyney- gen Hof verradelykvviertvermoorc *47-
23. Des Jaers 15 68. werd Mr» Herman Schinckel, ter faecke van de Religie alhier voor'c Stade-huys met den fvvaerde gedoot. 42S. 773. Á U G U S Ô I.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I S den dach dat Heer Wolfert varr-
·* der Veere Anno 1299. in prefentie
van de Graef op den hoek van de
Choor-ftraet alhier ter Venfter uyt-
geworpenwierd. 687*
Is den dag dat in den Jare 1572. d"eer-
fle Predicatie der Gereformeerden in
de Nieuwe Kerck wierd gedaen 441 ·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IQ.
|
Is den dag dat den Admirael Tromp
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
bleef ten dienfte van het Vaderland.
183.
Zynde St. Hypoliti dach,bevoch-
ten de Del venaers, des Jaers 1396. een grote Viftorie op de Vriefen ten dienfte van Hertoch Aelbrecht,ver- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
13
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'$·♦ C Í twee volgende dagen is de jaer-
*-' lyckft Paerde-marft alhier/659. 24 |
melt» pag. 68. en 134.
Zynde St. Bartholomei doch des |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-— · - ------ jaers
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f-
|
|||||||||||||||||||||
|
ofte Dag-Rcgiöcr.
|
|||||||||||||||||||||
|
faeckte, rr.aer ook ganfch HoIIandc
dede fchudden en beven, als te lefen is van pag, 622. tot 634» 18. Zynde Sc. Lucas, is den dach vande verkiefinghe der Hooft-luyden van Sc. Lucas Gilde. 651. Í O VE Ì Â ER."
|
|||||||||||||||||||||
|
Jaers 1566, gefchiedede voornaemite
Beelde-ftormery alhier» 412.416. 2,8, Anno 1645. Overleed dien groQten en in geleertheyt onvergelyckelyken Delvenaer Hugo de Groot, wiens leven voor-henen is befcbreven.Sij, en volg. |
|||||||||||||||||||||
|
SEPTEMBER.
|
|||||||||||||||||||||
|
c. ç IIIïs > als op een Donderdngh De f * eerJ*e Donderdagen van defe
tlkomt, ot andersfintsdenaeit- Z'T^tl^ZtT ßú"1^
vette-beelteen■ Varcke-marcten. 660.
|
|||||||||||||||||||||
|
1. S
|
|||||||||||||||||||||
|
zynde den eerflen noch verdubbelt mee
eenlaerlyckieKaes-marétdiemen Al- lerheyligen Kaes-mar& noemt, 658. Zo, Defer maenc is den dach dat Hertog Aelbrecht Anno i39i.hetCollegia van Dyck-graef en Heemraden van Delfland Priveligeerde, ò^ò, 2$, St. Catryn den eerften Woonfdach na defen dach wierd in't laer 1 j 42» door Gracf Willem I V. 'trechevau de groote ofte Latynfche Schole aen de Stadtgegeven,587· Item vande Laken-mate, 596, als mede de Waeg 6\o, DECEMBER.
5· æ*\ Ñ defen dach des Iaersiéé^. one*
*-J ftackdenBlixemd'ÖudeKerks- Toorn. 188. 6» Zynde St* Nicolaes-dach, plegen alle de Broeders en Sufters van dat groote St, Nicolaes Gilde een generale mael- tyd met den anderen te houden, 645. 26. Defer maent gefchiet laerlycks de folemnele Collecte door de Magi- ftraet fel fin perfoon, ten behoeve van het Huys van Chaiitaten. 510. Cntn&efeeboege/ fowbe men bit <©a(D- ilegilïiec noeft met mcnfÊjtoul&fae ma?
terien Bonnen bermcer&eren en Derocootcn / om öegefc$feöeinflfen en fanen öefec &mt or.£ fetoe meer en mm famüim te maften* ' F É Í I S.
|
|||||||||||||||||||||
|
3
|
|||||||||||||||||||||
|
MMB
|
|||||||||||||||||||||
|
η^1^ AENVVYSING.
^ Waeriia zich de Boeck-binders j in't ir>binden der
Pigueren , te reguleren hebben.
Tot het voor ft e Stuck behooren, |
|||||||||||||||||||
|
TTYtel-pIaët
■■■* Overlchiein plano. pag, 30
's Stadts^Zegers. » ♦ ; ν . φ
•Dclfshaven in plano. ♦ ♦ ♦ t 66 Överfchie in profil. ♦ ♦ . ♦ 92 Tol-hec&by Berckel. ♦ ♦ , φ gg Leytlchen-danu ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ 102 Vooi'burgh* * ** ♦ ♦ ν »104. 't Raedthüys» . . ♦ . ♦ . ji6 Oudefterck vaivbuyt-en. 132 OudeKerck vanbinnen. · 174
Tombe van den Admir. Heyn. j 78
Tombe van den Admir. Tromp, r8%
Nieuwe, Kerekvanbuy ten* 190 |
|||||||||||||||||||
|
Nieuwe Kercx-toorn voor den brant.221
Tombe der Princen van Oraagien. 261 Nieuwe Kerck van binnen.. 277 Gafthuys-kerck. 288
Stadthuys en Kerck op Delfshaven, 298
Ruïnen v<m d'AbdyeKoningsveldt3 nïitfgaders Konings Uyt-hofYbe- ftaende in vier onderfcheyde Pla- ten , dewelcke alle , vervolgens haer Nummer, achter den anderen raoeten-werden ingevoegr. 348 Ruïnen van't CarthufersRloofler. 354
Franfche Kerck en'Pnncen-Hof, 454 SPlateivUan'tecrfte-flucfe 25.
|
|||||||||||||||||||
|
"■
|
|||||||||||||||||||
|
.,-***
„t·*1 |
|||||||||||||||||||
|
Tot het vcrvolgh behooren,
|
|||||||||||||||||||
|
501 Ammunitie-.Magazijii van Hollant. 61o
552 Genei\lliteytsKniyx-Magazijn: 6$6 $65 Paerde-ntai£t. 659 593 St. Joris ofte Water floótfe he-
poort. 678
en <5ttal"becpatcn bim't kctMg.9.
|
|||||||||||||||||||
|
't pEft-huys.
"*· Gemeen Lants-huysj
Den Doelen Anatomie. Vlees-hal en'Vis-marB:» Zee- Magazijn van d'Qoft-Indifche • Compagnie, |
|||||||||||||||||||
|
Nota· Den Boeck-binder defes, zy verdacht, ds boven-
gefpecificeerde Figueren , voor foo veel bequamclijck gefchieden kan, niet ftroocken inde ragh te voegen* alswerdende fulcx om vcrfch'ey-deTédenen'beter geoordeelt. De Tafel tot het eerfte Stuck behoorende, moet niet voor (ge-
lijck eenige voor d-cfen verkeerdelijck hebben gepra&ifeert) macr achter aen werden gsvoegt. Kan oock anderfints acn ftucken ge- fneden, en yder ftuck op fijn plaets hier en daer in hetBoeck geilelt werden, achtervolgens het Nummer over-al by ftaende. |
|||||||||||||||||||
|
Üjcks door den Auteur felfgeformeerc, ende tot nader gerief en accommodatie van een
Teellende 'egantfehe begrip van defelfde Befchiijvinge, en dienende gelijck als een Sleutel tot openinge en inleydinge tot de
materie begint ende cyndigt, zijnde voorts \ kort vervaet der verdere omftandighcden van yder faecke onderentuflehen vinge felfs fecr lichtelijck na te ipcuren. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Generale Tafel over de Befcbrijvinge der Stade Delft, gedruckt inden lare i667. nieuwe
ycgelijck Lefer, ende fpecialijck den Burgeren van Delft by defen vertoont ende gccxhibccrt,al$ fommicrlijck voor oogt ç
generale kenr.iiTe van des felfs Inhout, midtfgaders de ordre <?n methode van dien, met aenwijfinge der Pagicn wacr yder over-al in de kant-teeckeninge der Beiclirij
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tafel van't vierde Hooftftuck, bchelfende de Befchrijvinge der
andere Kercken en Capellen van p. a88. tot p. 300. /- Befchrijvinge, midtfgaders eenighe oude befcheyden, de Capelle van't oude
\ Gafthuys betrefrendêjvanp. 288.toti94. 1 CapelleY3n St. Joris p. 294. en 29J.
_ H. Geeft-Capel p. 29e. en 296. JSt. Annen-Capel p. 296.
/ St. Cornelis-Capel aende buyten-watei flootp. 296 en 197,
V, Belangende St. Antonis-Capel aen de Haven, van p. 197. tot 3 00. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VII. Tafel van 't vierde Hooftftuck, beroerende het verloop ende
den afval der Paufelijcke infettinghen ende der Kerckelijcken oude Achtbaer-
heydt, en fulex de opkomt tot de Reformatie daereotegen van de gront af op- gehaclt vanp. 303. totp. 419. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f Den Hinderdana wekkers recht nochheden-
daechs over-ghebleven is inden Tol aende Geufe-Bruggc buyten de Haechfche Poort, van p. 89. tot 92. incluys. De Ambachts-heerlijckheydt van Ouderfchie
p.93. De Ambachts-hcerlijckheydt van Bieflandt,
p.93.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J Ier Ê
I 174 |
ercke. vanp. I der Tomben, Marmere Graf van den Adm.Pieter
toti89.incl. j Epitaphicn,en Heynvanp. 178. tot 180.incluys. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kort ïnhout van de Voor-reden.
De Voor-reden beftaet in een verklaringhe by wat occafie en gele-
gentheyt dit werek alder-eerft aengevangen is, midtfgaders wat de oorfproncke- fijeke beweech-reden van dien zijn gewceft, welcke verklaringe onderling is ver- mengt , voor eerft met een vertooninge, dit, gel i jek men al-voorem fyn eygen Va- derlandt behoort te ficn en leeren kennen, eer men met rechte bequaemheydt ende goede vruchten in vreemde Landen kan reyfen, even alfoometgelijcke reden voor- al onfe eygen Hiftorien behoorde t'onderfoecken, eer dat met fich tot foo reële vreemden begeeft; Wyders met een aenmaninghe tot onderfoeck niet lbo feer dei- vreemde ç als wel onfer eygen Hiftorien en faecken ons particulierliik raeckende; Ten derdcoock meteen vertooninge in wat voege 'tgantfche werekder generale Befchrijvinge defer Stadt (foo wel 't geen albereyts in druck uytgaet, als 'tgeen tot noch toe achter-gehouden vverdt) verdeelt ende aengeleydus j Eyndelijck volgt noch in 't kort een verfoeck tot een ygelijck Lefer, midtfgaJ.rs eenighe aen- wijfinge tot wat nut defe Befchrij vinge den Burgeren van Delft ftifcken kan. Tafel van 't eerfte Hooftftuck, concernercndc infonder-
heyt de fituatie van de Stadt, beginnende pag. 1. f Voor eerft vijfderley verdeelingen van Hollant, midtfgaders wat ge-
- bruyek de felfde hebben, ofte waer in fy effeit forttrtu van pag, i. tot pag. 6. incluys. ''Een fuperfkiele en rouwe Befchiijvinge van haer
Hooft-ftadt Delft, voor foo veel haer uytterhjc- kchoedanigheydt betreft, vanpig· 6 tot i$incl. Kort verhael der andere C Vlaerdingen pag. i€. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Del ft den Spangiaerden buyten houdende, lijden die van den Hage «ooten
overlaftp.436. 5 b Den Guardiaen der Minder-Broederen van Delft wert de protectie vande ver-
ftroyde Clanffen uyt de veroverde Steden aenbcvolen. OndertufTchen doet Lumee twee Geeftelijcken van Delft, nevens verfcheyde anderenfchandelik mishandelen p. 437. Op wat conditien de Steden nier te Landeden Hertoch van AIba af-villen, en-
de fich onder 't Stadthouderfchap van den Prins van Orangie begaven; mitf- gaders hoede roorli Prins beyde de Religiën poochden te handt-haven, 011- dei wijlen de Roomfch-Gcfinde Ê ere kei ijeken door Gjn Soldaten nochtans fnoodelijckvervolcht wcrdendep.437en 438. Dat d'oorfaeck van't afvallen der Steden van de Spaenfche, en'tovcrgaenaea
't Prinfen zijde &c. met de Religie, maer de oiidracchli jeke Schattingh vaa den tienden Penninck is geweeft p. 438. GraefLodewijck doet des Prinfen deffeynen geluckich fuccedcren , ende Alba
vverdt by verfcheyde HolUndtfchc Steden voor vyandtverklaerrp. 439. Wat d'intentie van de Prins en de Gedeputeerden der voorfz Steden(belangen-
den ftuck der Religie J was, mitfgaders wat Lumey als Lieutenant Stadt-_ houder dienaengaende in laft was gegeven p. 439 en 440. De Spanjaerden de Stadt Rotterdam, Delfts-Haven &c. verlaten hebbende,'
begint de Geeftclijckheydt van Delft op te ruymen, en den Gereformeerden wert de Nieuwe Kerk totoeffen ing harer Godsdienft gegevenñ 440 cn 44·· EeiftePredicaiualhier te Delft mdicnftjmidtsgadcrsgetuygeiwilc van fijn ga-
ven en bequaemheydt p. 441. cn 442. Waerom Amfterdam alleenlijck de iaefte aen Albaes zijde bleef, niet teghen-
fbende de Prins met fijaLegher uyt Duytfchlandt nu anderraael in aftocht was p. 442. De Gereformeerden wederom grooten afval en tegenfpoet lydende, werden
de Rooms-Gelinden echter door d algemeene MoortvanNaerdcnopnieuWj met een byfonderen haet tegen de Spanjaerden ingenomen p, 443. Twee Gedeputeerden vande Stadt Haerlcmom met den Spanjacrt te verfofr·,
nen, werden herwaertsa;iina Delft byden Prins van Orangie gevoert, end» alhier met de doodt geftraftp.443.cn 444. Den Geleerden tvlufiu.s Piieur vanS . Agithaalhierte Delft door Lumey ret*
voert, en fchandchjck omgebracht p. 4.44. «1445. Lumey ende fijne Lieutcnaat tot Delft gevangen; de Graef pardon verkrij-
gende, doch fijuLuyteninkmet de kooidegeiliift werdende ñ, 44^.01144^. é Brief van dcnGravc \dn BofTu aen feecker Burgcmeefter defer Stadt, ter occa- fie van't appreheuderen des Graven vander Marck, ofte Hccre tot Lumey voorfz p. 416 en 447. Den Room s-Gelinden hare Kercken (die hen by accoord ghclaten waren) al-
gereets ontnomen werdende, werdt byde wijftc Regenten geimprobeert. DercfolutiederStatenwyderstiacrover genomen, in 'teemden Prinstc- gendeborftzijnde, weidt naertrucls van de felfde met redenen gedefendeert; p. 447. en 448. Nopende een nieuwe Beeldcftorm liier teDelft voorgevallen fchijnende p.448
De Gereformeerde Religie fo wel in de oude ah nieuwe Kerk mgevoert p. 44?·
Tafel van 't vierde Hooftftuck, raeckende den voortganck ende
nader vaft-ftellingeder Reformatie,midtsgaders de ftribbelingen geduerende diecerftc tijden tot na 't vertreck van den Grave van Lcyeefter onderde Gct6- formeerden voorgevallen vanp. 450. totp.48«.incluys» ,. * f Aengtende ie Diemren r· Der felver Nacm-liiftc fcdert de Reformatie tot defca
I de.üodJehjclitn Woor»\ tiidt toeincluvi o ai<men.dii ken ilhicr te Delft »in p. )Eenighe befcheyden de eerfte Leeraren defer KcrcKCR
449. tor 4i4. C aengaende P.4C2. en 4? 3. Nopended'andereNcdeiduytfchc Predikanten defer Stadt p,4J4-
RM.„0«„i. -,.. fBegracf-pIactfcWapcn-SchiltenReu-kaffevandeoPrii» »^nn;,ende t l.epit, . w ç* , . r ,. „ . . . ^-, .- é é» t·
der Reformatie in de 1 van "oKugaci in defe Kerck indeGerctörmecToe R.eU-
Frmfcli»Kerkrndes J g«ec«iftG''doopt,cnnaermaels opentlijckgeprofeflijt ^n'^ITn" ^rfchri|* é Z'jride.airhans ook hier begraven lcggcndcp.4f «0145 7 to"ñjgV,VirflcluyJ ß A"dcrc notabilc peifooncn uyt illuitre Familicn cn aa- 'I ders hier begraven zijnde, pag.4J 7. en 4jf.
Getal der Gereformeerde Predicanten hedendacgs by de Magiftraet vaa Delft eontiBueel in dienft gehouden werdende p. 45 8.
In wat voegen de Rooms-gefinden in voor-tijden uyt de bcdieninge van publij- ke Ampten zijn geraec kt, nechtans (gelijck andere GefinthcdcnJ d'exaci- tie harer Godts-dienft behoudende; en voorts eenige confiderabile advyfen, nopende *t ftuck van de Confcicntie«dwang en de vryheydt van Rcligie»f©o |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ia
¼ UU
Bi <u
~o
á
uu
O
'ê
UJ
D
¢
<;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verheven ghc- Graf van Vrouwe ElifabethvanMar-
denk-teeckenen nix vanp. i8o. toe 18».incluys. der Begravenen Graf vanden Admiraal Tromp mitf- in defe Kercke gadersuytleggingevandesfelfswa- van p. 176. tot pen van p. ï8ï. tot 186 incluys. 188. incluys, j Graf van Jonckheer Arent van Du- venvoorde p. 186. en 187. verfcheyde verheven Epitaphien of te Graf-fchriften al-omme aen de mueren gehecht p. 187 en 188. Laeiten brandt aen den Toorn defer Kercke p. 188. Tafel des vierden Houftftrcks,. vervatende Befchrijvingc van
de Nieuwe Kerckvanp. 189· tot 1· 8. incluys.
SOtufe Befchrijvinghe dien-aengaende,
mitfgaders van het wonderlijkeBeelt |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
õ
á
õ £3
ë;
!-·
í-"
T3 C <
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Onmatigen Rijckdom en on-<
verfadelijcke gelt-giericheyt
't verderf der Kerckelijckcn" vanp. 363 tot366. incl. |
Valfche praclijcken door de gclt-fucht ghe-
fmeet, midtfgaeders een vreemt voor-beeldt dienaengaende van eenen Henric Mande hier te Delft aldermeeft tot fijn oochmerek ghe- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aengaende de Domeynen,
Ambachcs-heerlijckheden en |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
andere Jurifdic"tien,by kopverpandinge,erf-pachte enanderfints defe Stade fucceÜvelijck aengekomen,midtig
|
e, I
de \ ;a- C
|
DeAmbachts-heerlijckheytvan \
Schoonderloo, met verfcheyde 1 appendentien en dependentien (^ van p. 94 van dien. r tot p. rot. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
raeckendep, 364 en 36 5.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aer recht van Wijck-ofte-Vrye-toevIuchr-plaetfen
vooralle boos-wichten, als mede eenige oude Keuren defer Stadt daer toe fpecterende, midtlgaders Privile- giën daer en tegen vanp 366 totp.368 incl. enige oude Keuren deler Stadt ten refpecte van dr Ge- wijde Plaetfen, alsmede dei Kerckclijcke Perlooncn vanp. 368. tot3;o.incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aengaende vermo
ghen ende gefach der Kerckelijcken van oudts van p. 366. tot 370. incluys.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VI. Tafel vian 't vierde Hooft ftuck de Cloofteren ende Conventen
aengaende. van p, 3 00. tot p. 303. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Haver-pachtenVifTcherye inl inJu):..
Pynaecker. \
HetGruytendeHop-Gelt. *
't Recht vanden Leydtfchendam p. tol.
DeHoogeHeerlijckheytvanRijlwijkp.ioz. De Ambachts-heerlickheyt vanden Hoogen- banp. 102. , ,
De Ambache-heerlijckheyt van \ oorburch
é, p. 104.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d;rs hoe het onderen tuffchen
met den aenwas defer Stadt to'gegaen is. van ñ 89- totp. 105. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U-J
ì
<
O
UU
Pi Ut
%
m
S
va uu
O Ç c
u
Ç
co O
Ui O
uu
Ui U ì
ui
õ z o
d
Cu
ai
O
O |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
III.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Af-komft vande woorden Cloofter en Monnick, mitf-
gaders eenigheuytbrcydingen dien-aengaende vanp. I 301. totp. 303 Korte wederlegginge van de algemeene ende principale
i Grondt-regel des Cloofter-levens, te weten de ver- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r 1
Iileydinghe tot de
Goofteren. van pag. Jjo. tot 307.incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
_ , , „ r 1 j j tr C Liftichedjn en prac-
Belangende d.oorfaeck des grooten aenwas der Kerc-\ Ì· .Ë, tnr 1,,,..,' ,„1,.
1 ,· C, ^ ç é ' Ã Ë J /· 1 r> I J J tlICKCIl tOt OlCU CVtlUe
kchjeke Geftichten, mitfgaders der ielver Ri;ckdom< hiertcDelfti'i'tvveik
p.37o.eii37i- /geftéltp. 371 «1372. Eyndelijckeophoulinge der Miraculen hier te Delft p· 373.
Ofdonnantienen Reglementen der Gnven van Holl.tegen d'ongebondenheyt, baldadicheyt,onmatigen Rijckdom engiericheyt &c. van de Delffche Geefte- lijckheyt, midtlgaders fware klachten eeniger rechtlinniger Mannen over der- gelijcke en noch anderegrove en gruwelijcke fautender Kerck-en-Clooiter- luyden hier te Lande, als mede ondertuffchen eenige uytbreydingen en veikla» ringen tot de voorfz ftucken dienende van p. 3- 3 tot 188. incluys. Om Ipronck van de naem-Gereformeerdcn, midtfgaeders kort Hiftorifch-ver- hael van de fundamcnteleopkomft der Reformatie door foo vecle gruwelijcke en ganfchonchriftelijcke vervolgingen heenen, van de alder-eerfte ende oudtfle tijden af tot op de tijden van Martinus Luther van p. 381. tot p. 401. / Erafmi verdedinge, voorfegginge en advijsovei 'tbe-
1 gin defer Reformatie, midtfgaeders da felfs kladite over d'oproerichcydt daer ontrent ghepleechtvanp. 401 tot 403. incluys. Opkomft dei Doops-Geftndeuen Geeftdrij vende Her- doopers, midrfg-aders derfflververvolginge en om- brengen hier te De! ft, als nuede kort verhael van Da- vid Jorifzp. 404 en 401. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mirakel ñ. 189.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
de Noot Gods genacmt van ñ, 190
tot 195. incluys. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
werpinghe des Huwelijcken - Staets van pag. 303 tot
p.307. Vermaerdt Mirakel vanSufter Geertruyt van Ooften,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Belangende de oude aenteeckeninge van de opbouwinge der Nieuwe Kercke,
ende wel infonderheydt des felfs Toorn, onder fommigc oude Burgeren ge- vonden werdende p. 195 en 196. en voorts d'oude aenteeckeninghe felfs in ampliifima forma. vanp. 196 totp. 215. Nopende den oorfprong en eerfte Steen-Ieggers defer
Kerck en Toorn p. 215 cmió. Patrenefle defer Kercke p. 216. Het opbouw en defer Kerck enToorn aengaende,mitf- gaeders de oude Rijmkens boven aen de Gevels van den Toorn vanp. 217. tot ui. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
UU
%
o
O
>
QJ
-á
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tafelen van 't vierde Hooftftuck, fpe&erende eygentlijk
tot Stadts publijcke Gebouwen -en wel inionderheyt alle de Kerc-
kelijcke Geftichten der voorledene tyden, 'topkocnen van de Re- formatie ende al het geen de veranderinge inde Godsdienft aen- gaende is. beginnende dit Hooftftuck p. 107, I. Tafel van Veerde Hooftftuck, raeckende de Befchrij-
vinge van'tStadt-huys of Raedt-huysvanp. 107. tot 131. incluys. Naukeurige onderfoeckinge belangende de rechte plaetfe, waer het felfde ten al-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Oide ofte Falie-Be-
gin-hof.van p. 307. £«Ñ· 314. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
midtfgaders Hiftorifche Befchrijvinghe van dien, van
p. 308 tot 313. incl. Mirakel van de tweede Gecrtruydt mede Begijnken al- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hier p. 313.
f Onfeeckerheyt hares Ouderdoms,hebbende voormacis G'OoteBegijn-Hoff 1 een Capelghchadt, midtfgaders twijffelachticheydt nch hedendaegsme- Ê nopende de woonplaets van St. Gecrtruydt p. 314-en re;ideelsinwefenzijn "£ jij. devanp.3i4tot3i7· l Belangende de Oorfprongh der Begijnkens ende hares
^ naems p. 31 f en 316. æ Gelegentheyt, Ouderdom, PatronefTe, als mede groote 1cnbegripvan'tCloofterp.3i7en 318.
Hiftonevan Hertoch Carel de Stoute, pogende Schat- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ñ
<
Ç
ui t»
-á
á VS
*—*
Ç
<
Dl
Ç
w
|
Steden in Delftlandt -ò
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
als d'sGravdandepag. 17
Voorburehen 'tover-oudeKafteelin
.. ñ . , ~ ........ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gelegen,
r
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s
|
rooten houten Appel voor den
generalen brand defer Stadt op
defen Toorn geftaen hebbende,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ç
■Si
O
CU
O
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dit eerfte
Hooftftuk/ begrijpt *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voortijden aldaer g:ftaen hebbende,
van pag. 17. tot pil· 20. Loofduynen ende èmiraculcufe ge- boorte voorgegeven, wel eer aldaer gefchiet te zijn van pag. zo. tot 27. NaeltwijckenHuntfelaerdijckp.27. Munfter, midtfgaders vetfehey de an- ïveflcn defer Stadt, waer van wey-
nigh ofte geen gewagh inde Chro- ni|cken gemaeckt en weidt pag. 28. Rijfwijckp. 28.
Overfchiepag. 30.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
00
O
X
Q <
|
len tijden geftaen heeft, midtfgaders eenige andere Huyien van Rechtsvorde
ringe,als S Heeren-huys, Oudenfteen enINieuwenfteenvanp. 107. tot 113. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mitfgaders pertinent befcheydt
Befchiijvinge van I op wat uyr den fclfden brandt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
incluys.
Defcriptie van het oude afgebrande Stadt-
huys.p.ii3. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van outs raerBeyerwerk op 'tfelf-
dep. 114.
Belangendeden Brandt defes ou- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tentweeden,een I
rouwe Befchrij-1 verhael
vinge van Delf-^der n„r. |
B|chri/vinge van St
A|athen - CAnaüer
vanp. 317 tot 324.
incluys. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
* tingen te heffen over deGeeftelickh.eyr,en beginnende
J metSt. Agathen totDelftvan p. 3x8 tot 3io<ind· î Eenige vermaerde Inwoonderen defes Cloofters p. 3 20 • en 311.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de oude en heden
|
in defe Kercke flocchp. all.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
daechiche hoeda-
Toorns vanp.zi
|
1
|
Voorgaende enhedendaechfche
i^3 en 2x4.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nader opkomft van-
de Reformatie van 1 Luthers tijden af tot Ë op de Becldeftormc- J ryvanp.401 tot41 o. I |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De fchult defer beroerte beyde door Keyfer Carel ende
PausAdriaendenKerckeli)cken telaftgcleyt p,406. Wat drie vermaerde Marmert, als A. Sasbout geboor- tich van Delft, A. Meruiageditineerdc in 't Magda- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tot á 18.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bouw-meefter,groote,uytwendigegedaente, hoedanicheyt, en
lof van dien, mitfgaders na wat ordre van de Bou wkunft p. 117. Des felfs Toorn p. 118. Laetfte reparatie, midtfgaders uytleggingeder op-fchriftenfoo in
de Gevel als boven den inganckp. 119. en 120. DeBurger-zaelp. uo.
Vierfchaer p. izi. De Raedt-kamer, midtfgaeders de Dief-put daer
onder p. 12». |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
Beyer-werck en V001 flach in de
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
% Beroerendede Ornamenten ende andere dinghen defes
I Cloofters, midtfgaders deflelfs veranderinghep. 321.
\ en 322. p,.«.u «...-«,., S Kleedinghe der Fraters in voorgaende tyden, midtfgae-
frtWn-MMMjij i dersharefunaiep. 322. - ErafmigetuygenifTevan't leven Çieronymip. 323.
à Kledinge der hedendaechfche Hieronimiancn,hare ver- Het Cloofter vanStA fcheyde foorten, en welcke hier te Delft p. 324. iriieronymus van pa. JDrie ftucken ordinaris inde Privilegie-Boeckengein- 113. tot 3 31. incl. ÷ fereert werdende, nopende de veranderinge defes Con- } vents.vanp.325.tot330.incluys. / Diftrift en hedendaechfche hoedanicheydt defes Cloo- v- ftersp. 3 30. en 331. H. GeeftSufters-Cloofter,nu't Meyskens-huys p. 331. ScBarberenCloofter, nu 'tWees-huysp. 332. Orde vande Hofpitaliers ofteGeeftelijcke Bende van 'tHofpitael oftcGaft-
\ huysp.333. St. TJrfelenCloofteroftederelfduyfent Maechdenp. 33 5.
St. AgnietenCloofter,haer PatronefTe, Orde der Nonnen van St.Agnes, ver- maerde PrioorsdefesConvents, midtfgadersveranderinghedefesGcftichts, P· 3 33-en 3 34- Patroon, als mede eerfte Inftellinge defer Orde p. 3 3 f.
Oorfprong van de Minder-Broederen van Obfervantie, midtfgaeders onder wat limitatie defe Ordealhicrte Delft toegelaten was p. 336 en 337. Nopende de Wetten, Oidonnantien, als mede Kleedin- dinge deferOrdep. 338en339. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6. ende vcr-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Delflandt
als |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
felfdep. 115 en 116.
't Uyrwerck p. ti6. Eerfte inventie vande Kloeken en Uyrwerckenp. zi6. en 117. Kort verhael vande twaelf eerfiê Mu-a- ', |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ivat;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t/5
O
X
Ç Ñ < Ç |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
õ
ai
t—t
w
-rj G
>
O
æ
1—1
>
»—<
t4
X
u
C/5
w
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lenen Cloofter alhier te Delft, ende J. Sartoi ius over-
leden te Delft, omtrentdees ttjdtmethaere Schriften getuygdenp.407. Convetiticulen der Gereformeerden nemen toe, ende
"trefpeitderRoems-Gefindcn loopt dapper ten eyn- dep.408. 'c Begin der Pi edicatien hier te Del ft in 't gehcym, en door toedoen der Delffche Burghei en aen de Hoora- bruch en inden Hagein 't openbacr p. 409. / Haer eerfte bèginfel hier te Lande. Door wicn. Haere ' verwoetheyt,fnelhcyt en aenwas, moetwil en bittcr- heytp.410 en 4ïi. VerbaeftheytdcrDelfrcheGcefteliJckenoverdetijdin- gcdcrBecldeftorm in Vlaendcrenen Brabandt, midtf- gaders ordre tot voorkominghe van derghclijcke door deOverheytalhier daer en tegen gefteh, en voorts der felver Miffiveaende Gouvernante defer Landen, rap- porterende hoe niet tegenftaende hare gepleegde voor- iï chticheyt de plnndeiinge echter doór-gebroockeii en ttoegegaen wasp.41 r. totp. 414.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dorpen ten ooften deStadt, midtf-
gaders verfcheyde namen der Am- bachten onder Delflandt, alsmede de tweenaeftacn deStadt ghelegcn \ gehuchten pag. JJ. en 34. t EtnconfiderabelaentalvandeSloten.CaMeelenen IRidderlijcke Hofficden, foo wel die van oudts
onder Delflandt gelegen hebben, als die noch hedendacgs daeronder gelegenzijn, van pag. 34 \ tot 39. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
,1
|
culen van óuts Voorgegeven alhier ge- ;
fchicttezijn vanp.2x8. tot 134. incl. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Defcrip-
tie van het hedendaeg fche Raed- huys van p. 116 tot Ijl. incl. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nader uytbreydinge
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat defe
nieuwe inf |
Miraculen die door d'aenroepinge van
de Lieve Vrouwe (ghenaemt de Noot Godts) ten Nieuwe Kercke alhier te |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
byvoeghfclen en Ver
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Deflfelfs Ornamenten
alsTapitenp. 123, Schilderyen vanp. 124.
tot 116. incluys. 'Deflelfs vertrek ñ. 126.
{Schilderyen aldaer,
van p. 127. tos 129. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
55
w
Ç >
O
õ
e
w
Ç «Ë
O
o
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kla
ou
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Burgemeefteren-Kamer
vanp. 123. toep; 126. incluys. |
aringétotdevoorfzide aenteeckeninge
|
Delft, aen vreemdelinghen oock mec-
rendeels in verfcheyde af-gelegehe oock een plaetfen fouden iija gefchiet p, 13 j en Kerck van »36. Miraculen Gewoonelijcke beloften, verbinteniile
is geweeft en maniere van Offerhanden te doen p. »18. I aenden Beelde van Miraculen p. 23 7. en 138, Mirakel geduerende feecker brandt op
den Toorn p. t j8. Crucifix van Miraculen p. »40.' Aengaende de principaelfte ProcefGen ofte Omme- gangen defer nieuwe Parochie vanp. 140 tot p. «4*; mcluys. Aengaende foo ordinaire als andere Ceremoniën defer Kerckevanp.142. tot 14j.incl. Gildens defer Parochie p. 14 j cnt^6. t- r Koftelijcke Autaren en Taferelen
, 4#u \ defer Kercke van p. »47. totp. J 2,°·
• Eenige Reliquien en Beelden de- j Ornamenten ofte I fei Kercke p. 150en z?i.
vercierfelen defer< Silverwerck,diverfcberariteyten
Kercke.van p.t47 ( en oock Mifgewaden defer Kerk
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vandeopbouwingeen
verder omftandighe- den defer Kerck ende Toorn,vanp.nj.tot z6o. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verdeelin-
ge des felfs \ vertrecken ^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
ra
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o
>
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schepenen-kamer p. i*6.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tafel van 't tweede Hooftftuck, vervatende den eygent-
lijkcn oorfprong en Ouderdom van de Stadt,cnde begint pag. 3 9· |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ç
< ca
O
m w
c4
«j ¼
á
á
<
Ï Ç
cd
Ï Ï
>
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wees-kamer d. 120.
* * - - —- ■ . — *■ -
Secretarye p. 129.
Treforye ñ. 130.
Schutters Wacht-kamer p. 130.
. Treforiers Boeck-kamer p. 131. ! Á(Tay-kamervoormaelsWiffelbanck p. ijl. Stadt-huys pp de HaveH p. 131.
Tafel van 't vierde Hooftftuck, betreffende d'Oudc Kerckvanp. iji. tot 189.incluys.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
Ñ < Ç
</>■* o
■÷}
%
>
%
O
Ñ
«É VA
Ñ
D O |
e Datde Stadt Delft voor de tijden Hertogh Govert een Dorpisgeweeftp. 39.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Oorfprong van aemem Jjem,uyc
ftcpag.42. Geprefumeerde oorfprong vande Stade felf p. 45.
Stadts Wapen en Zegels pag. 46. By wat occafie ende hoedanighhyhet Graef-
fchapvan Hollandc bequam pag. 48.cn 49. Sijn ellendige doodt p. 51. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
u
00
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'tStuck vandeBecl-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
def 5
de.vanp.4iotot4i9»
incluys.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Beroerende een tweede Beeide-ftormery ten Mïnre-
broers door de Wij ven alhier, en wonderlijcke bedrij- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ven hier en daer gheduerende dit plunderen geobfer-
veert, als mede fchaede door 'tfelfde alhier ghefchiet van p. 414 tot 416 incluyi. Rcchtfinnige verfoeyingen mifprijfing over dufdanich een geweJt van p, 416 tot419. Datde tweede plunderingh tert Minrc-Broers hier te Del ft noch na het verdrach tufTchen de Gouvernante en de Geconfcedereerden fchijnt ontftaen te zijn p. 417 ConfiderabelRequeft aenden Goningh wegens alle de ,, . j Gereformeerden ende Lutherfchen der Nederlanden, V nopendc'tftuckvaudeReligiep.418*.
VIII. Tafel des vierden Hoofrftucks, nopende 'theröcllcn der
Roomfche Religie, en hoe de felfde wederom d* overhandtkreech tuffchen
dctydci) van de Bceldeftormery,cndevolk»meinvoeringevandeReforma- 1 tic.vanp.419. tot434 incluys. 't Kerck-fchenden den Gereformeerden tetnadeef uyt-gevallcn p. 419.
De Prcdicatien weder uyt de Steden geween,ende ten platten Lande bepaelt,
midtfgaders Accoord dien-aengaende hief te Delft, wedcr^fijts ghemaeckt
eubcflooten van p. 419. tot4*j. incluys.
Een onbefchaem t bcdroch te defen tijde door de Geeftetijckheydthier te Delft verfïeVt ñ 42;.
Verloop van faecken der Gereformeerden, rnidtfga<iers hare vervol gin ge weer verfwaert. GrootevlucbtuytVlaendercnendeBrabant herwatrts aénj de
Vluchtelingen by die van iJelft en veeleandere Steden buyten gcfloten&c.
p. 424611425.
Verdcic algemene fwarichedender Gereformeerden Cn derfelver Synodaels- gewijfe vcjgadeiingein Holl. Biddach en opgcvolchdcuyt-tocht, vertvoe
ftingcharcr Prceck-plaetfcn&c. ñ 4*6. en 427.
Dm AbtvanSt.Bcmatd nacrmaels Predikant alhier» begeeft feh echter in ballingfchap met de Gereformeerden ñ.447.
Hermannus Schinckel hiertcDelftOnrechtmatichlijcken noch-
tans met een manhaftighebercydtwiüicheyt ter faecke vande Religie gedoodt. van p.428.101430. incluys. Verfcheyde andere vreemde Vonniftcn bier te Delft, ter faecke
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
II.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hifterie van Hertog Govert
ende by wat occafie hy Del ft tot een Stadt maeckte, ende ^ aldaer een Cafteel by boude, vanp.48.totp.60.incJ. |
Sijn lof en goede reputatie p. 54,
Het rechte jaer wanneer hy Delft omwalt heeft pag. 58.
De plaetfe waer het Caftecl gelegen heeft daer hy alhier op woonde p. 59.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Minder - Broederen
'Cloofter van ñ ; tot 344. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-V Voor-fchii/vingh van 't Hort van Holl. ten gevalle van
·*> de Minder-Broederen van De.lftp. 3^0 en34i. Dit Cloofter ten tijde vande Beeldt-ftormeiy vande ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
à Haer oorfpronck; ouderdom en geprefumeerde Bouw-heer p. 131.
• Belangende haer Patroon en veranderinge van dien van p. 133. tot p. 13 5 .wel
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
{
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wel wegens de Kerckelijcken als Polieijckcn hier te Lande uyt-gefproocke»
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Beïanghende haer onghemeene groote en
andere Kloeken, midtfgaders cenganfeh accoort van Luy-klocken in voor-tijden aldaer. vanp. 138. totp. 142: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tl Wijven geplundêrt ñ 341,
I DenGuardiaendefesConvents ten tijde Vin de beroer- te als Proteifteur over de verftroyde Clariffen hier te Lande geftéltp. 342 en "3 4.3. Vertreckder Minder-Broederen van Delft, en veran- deringe des Cloofters p. 3 43 en 344. Oiide Mannen-C3pel . Oude Vroiiwen-Capel J-Pao-344- Cellebroers-Cloofter,haer Patroon,Klediuge, en veranderinghe des Gcftichts Maru Magdalena Cloofter,haerParrorutfle en veranderinge p. }4f.
Glaoflcn Cloofter,haer PatronefTe eerfte en ftrenge inftellinge,mitfgaders groo-
tenaenwas deler Orde, infgelijcks hoc na de felfde t?ver een komt met die van cfet Franciicaücn ofte Mitider-broedéren. Voorts belangende feecker voor- gewent MirakeiYt geen ineen der Nonnen defer Bende foude zijn ghefchiet, alsihédeveranderinge defes Geftichtsp. 346 en 347. S.Anna Cloofter, haer voorledene en hedendaechfche gedaente, midtfgaders
des felfs PatronefTe p. 348. , Noth eenige andere Geeftelijcke Geftichten van outs binnen de Stadt vermeit
p.348. / f Situatie,outheyt en Stichterfe aengaende.p.348 en 349.
I Beroerende de naemCoiiingsvelt, midtfgaders het Co
nincklijckePaleys wel eer daer benevens gelegen heb- bendep. 350· De Nonnen defes Convents van der Premonftreyten |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vanpag.4!8 tot pag. 461 incluys.
>.<Se&iïWe hier te DciftTn^l 3Der Doops-geB:oft Mennomft.K.p-4<i2.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoedanicheyt van de Oude Kerck'
ende deflelfs Toorn vanp. J35. tot 13ü. incluys. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sijnegefuftineerdebcvolkingealhier te Delft
Il Pag-«o.
Dat Delft in voortijden de grootfteenbeft-gefottificeerite Stadt van Hollandt
. is ge weeft, midtfgaders wat cen aenfien fulcks by-braghte pag. 60. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4it (ot 4*J. Sncluy», AU
|
iRemonftrantfche Kerck pag. 4«2.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fHiftorievan blinde Machteltp. 143.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tot ij6.
|
I
|
betreffende, vanp.x5i tot»54·
Orgelendefer Kerke p.t54en*j.|'
Preeckftoel, Boeck-kamer, Ge·
fchilderdeGlafenp. i£j en 156.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nopende de Paepfche Ê ereken pag. 463.
Kortverhael eeniger exorbitantieooftcbiiyteo-rpoorigheden onfer eygen Ge-
reformeerde Predicanten,geduerende het invoeren vande Gereformeerde Leere voorgevallen van pag. 464. tot4?2. incluys. Item-kort verhael van de dacr-op-gcvolgde Leycefterfche ftcHe, waer in v«r-
icheydecoiUiderabile voorvallen defe Stadt betreffende vanp. 472, tot 481. Beljiiyt-redcn van het gantfehê werek, midtfgaders waerom beyde defe hefc
mjtctien zijn by- gev oegt, ende den gatvfchen opkomft der Reformatie, inde Befchrijvinge dderStadttenacukeurigcr en croödigerisepèehaelt. van *ae. 482.tot 484.incluys. U-h 5 ™ Ã^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
il
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
» Befchrij vinge van 't minculeufe BeeldI der Lieve Vrouwe van Jcife, midtfgaders den oorfprongh des Delftfche
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ecoutre-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tafel van 't derde Hooftftuck, behelfcnde 't toenemen ,
vermeerderen, en verbeteren vande Stadt, beginnende p. 61. /Egalifatie ofte vereffening van Stadts vryheydt,Too wel aende Oude als Nieuwe
I Delti, gegeven by Graef F/orispag. 62 en (ij. j De Geer wertdoor Hertogh Willem onder 's Stadts Jurifdiftiegebrachtp.64
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nopende de Mïra-
cuknen wonder- daden van oudts voor-gegeven in dele Kerck te zijn gel'chiet.vanpag. 142.10e i>2.incl. |
Defolaten ftaet, mitfgaders eenige Oftroyen, belaftift*
ghenoverde Gildens tot fubfidie ten behouve vande
K»^i-„.4„„ar„„»„„v„(„,dc j a,s medet»«d·»«W»-
ftormvanp. Z(ótot 2601'ncl.
f Graf van eere derPrincen van Orangie van p. töo. tët
1 p. 170. Wapen-kaiïen , eer-Schilden en Banieren derPrincen
I van Orangie p. i·:o. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
OmmegangsoltcKerck-misnugefeyt ^menten en
Kermis van p. 146.cn 147. 'toeruftiogh |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
{
|
Miraculeufe Beeldt der L. Vrouwe van 7defer drie
dèrfeven ween, midtigaders wonder- rbeeldcnvan |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iluck dat doord'aenroepinghetotde- ^Miraculen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
felfde in cen Nonne van d' Ordre St. ^
|
Ëñ.é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5 j
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Clara alhier te Delft foude zijn ghe-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Na de Belegtèinge der Stadt,
endemolitie ofte verdelgin- ge des felfs Wallen en Poor- ten door Hertog Aelbrecht, ß verkrijghen de Delvenaeren ) |
Stadts vryheydt wert buytccdc Wailen wy-
deruytgebreyt p. 65. Het fchieten van een vrye Vaere ofte Haven van Ouderfchie tot in de Male werdt geau- thorifeert · zijnde dit de ooiibrongh van Delftshaven van p. 6*. tot p. 69. incluys. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(chiet van p. 148. tot 150. incluys,
Cruys van Miraculen p. 1 j. Ophoudingeeneyndelijcke ftilftant der Miraculen de-
fer Kerckc.p. 152. Wat fchadc defe Ê erek in den generalen brant defer Stadt geleden heeft ñ. 152
Aengaende't oude Gilde vande Lieve Vrouwe ñ. 154. CapeüevanRelitjuicnenwatrariteytendaerinbewaert wierden van p. 155. tot 157. incl-
BelangendeSt.Barbercn Gilde pag. 257.
Belangende de Capelle van Ornamenten, en noch eenige anderen van particu-
lieren p. ng.en 159. , , . . Solemnele ceremonienen Kerck-gebruyeken, als't celebreren der feven gety-
den, de Sang-meefters, Gijdens, en dergelijcke faecken defer Kercke,aen-
gaende. vanp. 159 tot \6$- incluys.
b ■ KlcynodienenHeyligdommendiegemeen-
lijck den Kofteren in bewaringhe wierden
gegeven p.iói.
Silverwerek ten tijde vande Beeldtitormery uytdefe Kerck bekomen p. 167·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Befchrijvinghe der |
Grafgeftichteii,Tom ^ ben en Sepulturcn ten ^ Nieuwe Kercke. van ñ Zóo. tot 177. |
Aendachtelijke Mcdftatien der Ouden op het aenfehou-
wender Graven ende hoedanigegedenck-tceckenenfy
plegen fnteftellea, tot o vcrweginge vande doodt van
p. 170 ;Otp. 17,1.
Verheven Graf-fchriften van particulieren p. »74. en
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tafel over de Na- Reden ende het Aenhangfcl. .
D e Na -reden bchelft voor eerft een verklaringe* hoedanigh defe Befchrijvinge
tegen deneetftcn aenleg í erandert is, mitfgaders driederley redenen waerom. defelfde met ten vollen uytgegcven werdt, als mede cenverontfchuldinge waerom foojangefchijnt onder weeg geweeft te zijn &c.vanpag.i+4,+Al totp.i+^AiSvcrfo. . * * Ten tweede oenacnwiifingc eeniger Errata oft mis-ftdlingenindeBefchrijris·
geonder het Druckcn irtgefiopeii pag, f *|# Á |) verio. Ten derden eenige Á ddindaoftebweetifden, behoorende noch tot de Mail··
gaende matericninde Befchrijvinge, Ã00 wel van Lelftlandt^s de Stadt felf* albereyts verhaiidtlr, waer o«d?rand«rcn noch yetvves confiderabels nopen- dedeoutheytvandetiacrn Delft, mitfgaders naeder verklaringe hoe men de felfde nacm defer Stad te recht behoort te fchrijvcn van (%* A4)tot (*/C) ß f Eerftelijck voor foo veel de faeckei
Ten «erdfti e*n ipologif ofte >»irm',i>Detam*i \ belanght va» pïg. [ •Yjl^C ] ÏO£
;owde Mahoje*♦, ordre vm i, ««feite «V j [·*>#> D Z'\ inchiys. ■·--.'- ,»0*«rise eordwlder, ber.6ri!kï£S»tó «t S Tttl lw(xdm V0OT «» veel den ftj»l
/ acngaet.van pag. [f^.+Di] tot
ti' { l'ttje'f'Ñ?] "crf°inchiys. Tenva'jfden eenige redenen tot^wtïuygfbge varf den Berifpers ende alle lacek-
ficeke tongen, mitlgaders oWefentuffchen eraftelijckirerfoeek tet fiappfstte tatie vannado befcheydeiihierendaeinochaeneOTbrekende, als mededat oeck tot verder bevordinge van dit proviitoneel€>warck alle dücrcte.entSf* ftindigc luyden»Lief-hebh«s onfer Vaderlijcke Stadt Jrare rechtfinnisjc oor- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(weghens hare vrome daden º| De Stadt wederom met Poorten én Grach-
en dappere verrichtinghen) j ten te moghen voorfien i de Vryheydt van wederom veelc treffelijcke j buyten werdc wederom vermeerdert en ver- fcheyde voor-rechten aen de Burgeren ver- gunt van p. 69. tot 72. incluys. ! Vrydom vande Viffcherye inde Schie, ftreckende door't Ambacht vande Ke-
telp.71. GiftevanHertech Jan van Brabant, nopende veertien Roeden vryheydts we- derzijts de Schiep. 73.
Hettoch Philips van Bourgondien verleent Privilegie tot Fortificatie en üerek- makinge vande Stadt, midtfgaders datmen de Banditen vande gewijde ë erde, als inKercken en Kerckhoven, mocht af-ha!en ; voorts datmen op tfeftich Roeden na by Stadts vryheyt (om redenen in den Brief gefpccificeeri) gheen _ woonfteden maecken mochte p. 71. s Stadcs Haven te kleyn en te naeuw werdende, wegens den grooten aenwas der
Schepen, werdt by Privilegie van Hertoch Philips vergroot, ende roet noch meerdervrydom als voorhenen voorfien p. yy, Hertoch Philips confirmeert het Privilegie van Hertoch Jan , boven vermei É ^Ñ·?8· Nopende ("eecker oude Keure tot beneficie van Stadts Haven ñ. 8ï· i f ^«nde 'tftuck vanbanniffementen 't vanghen der mifdadighen, hoe wijt u icki; ftreckte ten tijde Hertoch Philips p. ft.
|
õ
ai
ui
>4
'.JA
p
tD \
o <
o <
c
O
! > :
o
t*J
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*7Ï. , ,
Verwerpn ;h_- ende mis-prijfinge van 't vernietigender
Graf-tfeckcnen, midtigaders redenen van dien p.*7f. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
uü
'-Ï
¼
× <
×
%
uu
< c
U
ñ
ù
«
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en 21*.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Orde, irtidtfgaders der fel ver oude befchrijvinghe van
p.350. tötp. 3i2.intlnys. Hoe ende waniteerd'AbdyeConingsvelt wechendete |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Verder Bcfchrijvinge der beden«chfchï;J OonfiitorieenCatcchifeerka.p.177.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hoedanicheyt deler Kerck p. t±ea 1- 3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lT.-eüie
|
iijckc Choor-hecken p* 178.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'nietgedienisp. 3 jz.
Eénigè namen der jonkvrouwen defes Convents p. 3 5 3, I OverDiijtTëlën èndègedachtenilTen van'tConingsvelt iv ?-WcniH- € Des felfs gelegentheyt en ftïchtinge p. 354.
BèginfelderCarthüfiaiierOrde, midtfgaeders Hiftorie |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV. Tafel van't vierde HoofSick. concernerrnde eenige faecken
beydedePaiOchy-Kerckenirt-gemccnbetrefrcnde vanp.178. tot 188. incl. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De vervo!.
gingf (net de over to 1 fle »in».!b» .10" meer verdub l>e1t van pag, 4x8 tot 414. incluyt. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van den Gods-dfenftuytgefproockenp. 430. cn 411.
De Prins van Orangie begint onderentuflehen den Öofloch voor
de Viyheyt, foo wel ten vet fbecke van d' een als d'andere Re- ligie. Den Hertoch van Albadaer enteghen rnaeckt nieuwe Ordonnantienop't ftuck van d'lnquiftiic. De yoOrgacnderi- gourcufe Placcatentotirytroeyinghe aller Sedcn vernieuwt p. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
E Ì
|
( Accoordende ordre tufTchenbi»dc de Parochyen,nopende den generalen om-
megang defei Stadt,inidtfg|0r5 de Sacraments-Proccflie p. 179 en 280. Gemccne Zegel beydc der Parthienp. ï8i. Accoord tuffchen beyde defiochien van Delft, mee de Parochy van den
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nopende d'Omamenten ofte \
vercierfelen ende koftetijck-< |
Ovcrkanftigh ende koilelijckAutaer defer
Kerckcp.168. en 169. v.
Vermaerde Rooft-fchil'ders verfcheyder Autaer-ftucken defer Kercke p. 170.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CïrthuyforsCloofter
t!Op.3J4.tot358. ircluys. |
dêrfelfsAüteiirÏirtèlhftëlder ; en verder Befchrijvin-
ge defer Orde en ' t Cloofter al hier. vanp. 3 54 tot 357. Hiftorie vanSeligc Jöóft Carthuïiaeii alhier p. 357.cn |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
43i.|eni|t ' *' ,.
Vier Paftorèii·, wekkers tw<k tryt Delflandt werden ever faecken
van't Gelöoften vuyregedoemt,alvoorens na gewoonte Gce- ftelijcker-wij'fcontwijt werdende p. 433 en 434. IX. Tafel van't vierde Hooftftuck, vcrtooncnded'opkomft totde
abfolute veranderinge in de Religie, van p. 434. totp· 449.iocluys. ;
De eerfte grontflach en occafie tot de veranderinglic werdt door de tyrannigfiè Scliattineen van AÏbaveroorfaecktp. 434.
De Nederlaodfche Gereformeerden aouditibypfövifienóeh geduerende haer ballingfchap haer eerfte SynodetotEmbdenp.4|4.en4Jf.
Echter wie: den inmiddels hierteDelftiioch t DoopsgeGnden verbrant p.43 5 Ondertu(Tchen dedefleypendes PriacevanOrangtedoorde tyTannic vanAlba geftijftwer4tnde,iiemendeW3tet-Gettfcndèa\Bfiel, de Haven van Delft,
;«n.'tHu.ys;teSpangein.'p.43*.. \ø ·/ «*Éò;!1!1? ■'■
DelfEs-Haveadoor Bo|r«overtomptitMmo&rdadkhtóihaaddt, ende Stadt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hage, hopende hare Muficifnp. 28 2. '. ,',"
Ördreop'cftuck vandeAuta|iTafelcn der Gilden beyde det Parochien naer
, den grooten brandt 1»·^Ç J Defolatie beyde der KerckerKdenbr3ncjt)niidtfgaders hoe lange de Gildens
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
heden defer Kercke in'tgros
|
I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vanp. 165. tot 174. incl.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
't CarthufianerClooftergedcmolieert ende althans in
een boere Wooning verandert, midtfgaders oudeken- 'i\ teeckenerialdaerp.3j8. '""· :'':,r';i-r' Cï°
f Bewoont gheweeft van Regulicr-Canonicken ende der
*"jmü a V ^WB Orde Befchrijvinge, p. 358.cn Üa___,
'tClöoIter Syon van Ë Dat den grooten Erafiaus Ook in dit Cloofter gewoent
Ñ ßß8· mtéZ, in.d heeft p. 360. cuys. 1 Dat ditCleofter Syon een Capittel is geweeft, midtfga-
II f dérsaengaendefeker1jiantftichtingein*tfelfdep.36i.
* ß- Ut siïlil vVerandénnge defes gcftichtsp.3,62.
I^n-Sieckenhuys , midtfgaeders voórfegginghe vande Cajpeliaen defes Ge- l ttichts, nopende deHgroöten braadt defer Stedep. jez en 3 6 j, r |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gefchilderdc Glafen voor delen alhier tf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Rare ende koftelijcke Orgel-wereken defer J ^
|
1 gehoudenwarènaendefelffkbiidietedoenp. æ8ß·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
é
|
Kerckevanp. 172.tot 174. incluys
|
bo-
het |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Emolumenten ofte voord
|
renf
|
ieyde de Kercken van outs competerende,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
treguard vande plaetfen der begravingb
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
frivilegte van Hertoch Maximiliaen (rucrmaels Keyfer) flreckende tot merc-
Keiiickeuytbreydinge van Stadts vryheydt in 't recht van bonnen, vangen, en anders; uyt welcken Brief niet alleen is af te nemen dat de Stadt al voor defe |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Udc
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f De Choor-hecken eeitijdts met latoene Traliën zijnde
voorfien geweeft p. 175. Kcrck-meefteren-Kamer en over-geblevene befcheyden aldaer beruftende p. 175.
Catechifeer-kamer ñ é?ß, f Nopende de Outheydt en eerfte in-
|
ceelenovier 't f
|
gelieven te laten gaen.
|
En laeftelijck Befluyt-recien en
.vanp,^^.*f*Dj yytrfo tot den |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ven haer ordinaris inkom
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de Graf-ftedcn"felfs, 'coverluyden der ovèr-
8? totp. i8fi incluvs. * bereken in 'tinvorderen van.haer gei echtkhe- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Was-licht op de Uytvaer
ledenen als anderfmts van Speciael voor-recht beyde' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ui
õ
-á
s». ■tv
«
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
; Iwte acnfpraek tot den Burgeren vau Delft
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E Õ Í D E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tïidtiïnm Tr K°opitadt was, maer oock ho<
Een2- fer"tó Swdtwonderlijck de meefter fpeelden p. 8 X |
n ontrent dees \
. n anderen van
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
den p. 186. 1 .
Hoeveel Kerck-meefteren1 v^ oUtSen hoe veel heder
^ bedieningep.z87.*ol8ii|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lechs, midtfgaders hare
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
• -■ 'ÀôÊ'¹í
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TOT DELFT,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'
|
P.*S. tot!
|
r^P^^oudevc maertheydtdefe
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j Hedendaeghfche
|
.-■· riowuiieoTjf ftellingeder Graven van eere, mitf-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gedmdt by AS.NOL D Â O Í, Boeckvcrkooper pp/t Mart·
f ;*' int_i '■'■' C4MCflAM Í 0-^.166EL ,: , ..rr.^- ' .-:.··::'■ ;.;'■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tvanetnnieuwe Vaert te moghen maecken nadénteydt-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I hoedanicheyt de- l Befduijvinghe j gaderst«watcyDdep.i7«^i77.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
icner4am>alSmede-toaroyderVeriatenindenvoorfaiDam.p.88.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
SHMkani&f
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||