Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

HILIPPI

^RODOLPHVS Agricola [ Phrifius de ftudiofum

MËLanCHTHONIS SER mo habitus apud iuuenz tute Academtæ Vuic tenberg. de corrie ^ndis adulcx feentiæ ftu ______________ 1 om/ ' niutn colluuic,ui^c1i^^luris 1 Mcdïcinæ, Phyfices,g(Thäj

(^uifquis CS hoc uanas populo qui fufdpis artcis: • Et fcqueris longa rcs fine fruge mora,

Flcóte ratem,medr|s male cautus mcrgcn's undis, Emicat ante oculos perfida I/:da taos.

Approperas Scyllæ,uaftæappropcrasc^ Charybdi,. Imprudens rabidis dcpcriturus aquis.

Barbarico defledte finu.pete mttius æquor, Fac tua ftet tutis anebora iacfla uadis.

(Çuærc duccm,pladdis qui det tua lintca uentis. Ad tutos portas qui tua tranftra uchat.dê

AC DOCTRINA VIROgt; DOMINO OTHQ/ NI BECKMAN IVRISC» CANONICQ VVITTENBVRGgt; PHILIPPVS MELANCHTHON S» D,

(PN PARvM rcfcrt aduirætucndæ ■ rarioncrs, quo gcncrc literarum rudis ■ aïtas initio formctur, cum ob alia inut ta,tüm hoe maxime, quod nihil effica j cius cft ad mutanda ingenia.moresqj ■ hominujiteris.Nam ferc Temper ralis

cft unufquifqj.qualem ftudia faciunt.Nec mihi bonæli Bonæ li/ tcræ.nifi qux mentis bonæ funt.uidcntur. Iraq; præftat optimisiuucntutéerudih'.morcscm optimos, optimæ litcræ côG^runt. At uidcas hodic paftiin in Germania ta le quoddâ graus iuucniliû ftudioru traôlati.quod non modo fit ad omnê reliquâ uitâ inutile,fed omnino etiâ pcrniciofum. Etenim deferta pædeia, nefdo quib. nu^-gis ingénia, caterum feh'cia, occupantur ac franguntur, philolôphiam ipfi uoeanr Non hoc dico,quo à philo/ Fhilofo/ fophia ftudiofos auoeem, fed hune philofophandi or/ dinem ac dueftum no probo. Neqj cnim anguftis adeo finibus drcûlcripta cft philofophia. ut philofophari ni^ h il aliud fit nugari. Maxima eius pars contempta ia fct,ca uidclkct,qux fola humanitatis nomine maiorib. f^umani/

noftns di'gtia uifa cft.Adulefcens quifpiam ad Xcnox* cratcm adduôtus,pcrdpîendæ phifofophiæ gratia,cum nondum quid^ cydicoru atrigiflct,fapicntiæ fàcris pro Xcnocra t hibitus cft.Sic enim ait Xcnoctatcs.^ur^ Tsra^èp.» woxoç tis duium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tTo«.(D uos fcliccs,fi rcdla ftudia dcûm fauorc rc/

Saxones. nafcantur.quæ iam fere caput cxcrcrc in Saxonib.cœpe runnProindc iuucntutcm noflram fermonc nupcr ha^ bito inhortat9 fum,ut ad bonas litcras laxis animis adz fpirct. Atq5 hoc unu cgi paucis,ut intclligat quæ nâ fit Barbaricoru,quæbonoru fludioru ratio.Nccj; dubito, cui fan's utruq; genus cognitu eft »conaturu ton's uirib, ut ea parte præftet,quæ Opprima eft,3C ab optimis fo^ la probatun^uæ enim uefania fucrit.immcnfo labore, (Dtho Bec^ cura,nugas cmere.CPrarioncra tuo nominùOtho inannus. doôhiG.dcdico.J'oo’//) ÔAi-yito 'n 'n».5)ebez'

mus enim tibfiquicuncß literas profite mur, atcç acfeo ego, multis fane nominibus,qucm plurt

cumuIare.Hoc igi tur munus qualecuncß cft.fi de animo atftimcs mcoj ampliftimû ac pulchcrrimu acce^ pifti» Vale,Vuittenberga:.méfe Qdtobrf, ANNO ÄV D» nbsp;nbsp;XV ni,.

' uób

A ’« A

m“

FHILIPPI ME

LANCHTHQNIS SERMO, HABITVS apud iuucntutcm Academiæ Vuiv tenbergenfis, de corrigen^^

EGO planéuide/' (lar impudes.atqj adco I mci prorfum oblitus, in hocccctuMag.D» Rcdl. Eximrj prindx pcs Academia: didtiv rus,quern cum alias ÔC

ingcnium Si umbrati/ Ic ftudioru genus ab

huiufmodi dicatris, amp;nbsp;hac plaufibili Otatorum quafi curia auocct, abrtcrreie modo aim primis rei,qiiam adturus fum.difficultas potuic.ni me cu

pi'ctas in redtaftucJia,rum offici'i mci rationes in: hortcntur,quo bonas literas ac renafeentes Mu^ ûs.quàm quod maxime comendatas uobis uni^ A J uerfis

(àïRO

PHILIPPI MELANCHTHONIS SERMQ ucrfis uelim» ïllarû enim caußam fufccpi tutandam ad/ ucrfus cos,qui uulgo fibi «'n fcholi's,doótorum tirulos ac præmia, Barbari barbaris artibus, hoc eft, ui öi fraude arrogarut.ôi haólcnusfere malicioGs ingenrjs homines rennet.Germanicam iuucntutem paulo fupcriorib.an/ nis alicubi conatam in hoc Felix ccrtamen litcrarum de/ fcendcrc.iam nunc quoq? non paud, udut è medio cur fu commento plus^ Thracio reuocant, Difficilius cfle ftudium litcrarum rcnafccntium quam utilius,Gra:ca à quibuFdam male Ferians ingenrjs arripi, ac ad oftenta-^ tionem parari,dubiac fidei Hebræa ene, Interim à ge* nuino literas cultu pcrirc.PhiloFophiam dcFcrtum iri.K id genus rcliquiscouicqs. (Cum ifiogrege indoótarum congrcfluro.quis no intclligat ucl Herculi no uno The/ feoopus efle.Adco (uFcepto negocio non parum æquo dicar audacior. Vt interim Fileam.uix polte haac à me prouincia adminiftran dtra modeftiæ pcriculum, qua diFpcrca fi quid unlt;^ rcrum humanaru prius duxi.Ar/ dcö enim amore rcóti,5i quom ftudia ueftra uehemen-ter iuuari adulcFccntcs cupiam, Fiet ut quædam liberius quam ifti uolcnt.dicam. Atquadome hue fiue ratiofita enim uidcor mihi)fiuccaFusaliquis impulit, uob hanc mccum darillimi uiri cauflam habereuos communem, quorum induftria.conFilrjs.operaq; Fit, utpaflim à fitu amp;nbsp;Fqualorc adFerantur litcræ,natiuurhcp nitorem ubie^ rcceptura:Fperentur,Placuitigitur paudscomoncrc iu/ uentutem

uentutem illuftris Academiæ noftræ.ut quantum ad fummam prædari l'nftituri ueftri attinct,intclligat,quae fit renafcenrium ftudiorum ratio.quæ illorum.quæ Bar bari maiorcs noftri c Scotis in Galliâ, eGallrjs in Gep maniam inuexerût.ut ordine ac duôlu generis utriufcp cognito.ipfi iudicetis utrum maiore commodo, pericu/ lo minore liccat amplcdti. Atque in hoc omnis oratio mca incumbet, uti fpem uobis clegantis literaturæ ( de Græca ôi. Latina loquor)faciam. Scio enim in ipfo iam ueftibulo plcrofcß nouitate rci,fi non deterreri, certe an/ gi. Prxftabat autem orationis argumentum 5C quafi d' lum ab ip fis ftudiorum fontibus Si omniû feculorum li teratis inftitutis ducere,fed ea (cenæ alterius erunt. (am quod attinct.breuibus barbara ftudia cû iynceris corn/ mittam, iDocebo quib.aufpicrjs Larina difeenda fint,ô2 Graxa tentanda. Interim quxfo dicentê benigni audi/ te,id quod â uobis uel fingulare meû erga uos ftudiu, uel ipfaliterarudignitas impetrabit. C. Annis abhinç opinor olt;ftingêtis orbe ^pe uniuerfo à Gotthis comp lt;potthi, to.ôC à Longobardis deuaftata Italia,fimul cû Rhoma no imperio Rhomanæ literæ funt intermorruæ, quod unà belli furor SC bibliothecas exaderat, SC Mufas ocio (ita ut fit)negato extinxerat. Scitis enim quam non con ucniat cum upientui; ftudijs atqj adco ciuilium return cultu Marti.quem fingit Homerus noftcr cum Palladc acerbis odijs coflictantcmj/xctt’o/^o/» (ut ipje ait) tuhto'^

8 PHILIPPI MELANCHTH0WI5 SERMO' (Pregorius xaKoyC^uo fcrê tempore Grcgon'us.qucm ifti Magnu, facifcrpcr/ coopræfulcorem HOZ ƒTHEOLOGIAE pcrcutl euncisThe P ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! , nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, r» i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

oiogi». tis uoco.cætcrum cxtrnta uir pictatc, Knomanam cccic' fiam adminiftrauit,8i infelidfltmi fcculi cafum, quoad potuit.docedo fcribcndóq; (uftinuit. Sub id ætatis ne/ mo,utuidctur,noftrorum hominu Riit,qui aliquid l'n/ fignc fcripmm ad poftcros dedcrit. Vcrû hadlcnus in •coti. , Scotis atcp Hybcmis litcras diutuma pax aluerat. Cia/ Hyberni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjjjg quibufdam turn maxime uenera^

Beda. bili Beda, Græce ôd Latine baud uulgariter perito, ad hæc in phiIofophia,Mathcmaticis, facris fie erudito, ut cum uetuftisquoq; confèrri pofîct. Interim frigebat Ita lia.fiïgebat Gallia,Germania,ut Temper,armis quàm li ten's inftruótior crat, ea'qj turn potifhmum in Italia fie/ uiebat.nondum cnimuniuerfaCHRISTVM profiteba Carolus tur Jn hune rcrum ftatum Carolus natus.eu fines Rho maniimpcrrjpaeaffct,ad inftaurandas litcras animu adieat,namôiipfeprætcrmultarum linguarum eogniz tioncm,plcrafq7 difriplinas.quæicholis debent, expedi Alcuinus. tasôCeompcrtashabcbat,Aleuinum ex Anglia in Gai los duxit,quo autore Parifij litcras profiteri eœpcrunt, aufpieio ecrtc laxo.nam puræ adhue crant, ÔC aeeedebat Hugo Vb Græearum rerum medioeris peritia. ïa nobis ætasHu Ricardu«. gones,Rieardos,amp; alios no peffimos fcriptorcs ædidit.

Philofophia non uti nune ex Ariftotcle petebatur, fed totam fioi adferuerant Mathcmata, qux magna: mræ

DÉ CORRIGEN, ADVLESCEMTIAE STVOIIS, 9 tum Iitcrati omnes habebant.td quod indicant uctcrcs tnonachorutn diui Bcnedióti bibliothccæ, cquibus ncx mo darus cxtitit,qui non opcre Mathcmatico fit crudi tioncm fuam cgrcgie tcftatus. IDcindc ufu tes aóla cft, thcmatica. tneiderunte» homines quidam, fiuc libidine ingeniorû, fiueamorelitium dudti, in Ariftotelem, eumqj mancu Ariftoto Si lacerum.K qui alioqui Græcis obfcurus.ngq 'tw xo|i'a fi/ milis uidetur,Latine fie redditum.ut ctiâ Sibyllæ futen ris conieólurasexerceret.Huctarne incauti homines im pegerunt. Senfim negleôlæ meliores difciplina^erudi-^ rionc Graxa excidimus, omnino pro bonis non bona doceri ccepta.Hinc prodierc Thomæ,Scoti,Durâdi,Se raphia,Cherubici,ÖCreliqui,,ples numerofiorCadmæa Durândi. fobole. Accedit infuper.quod non folum contempti ue/ leraphici. teres ftudio nouoru.fed omnino fi qui in ca fupererant îCtaté.ceu in Lethen,ablegati perierunt, ut dubites num alia re argutiarum autores plus nocucrint, quàm quod uecordes tot milia ueterum feriptoru ad intcrnicionem ufe^ aboleri paffi funt, Talibus deinde femel iuris diui- Argutîarû ni ac humani poteftas faôta eft.ex horû deeretis iuuen' tus erudiebatur. Proinde in faenriam Iuris ac rem me-- fura. dicam pariter pofthac facuitû eft. Oportebat enim fimi lem præceptoris difcipulum efre,ut aiunt uulgo, xaxS kô f«xoç xaxo/j 1)0 p. Hæc ratio ftudiorum annos drdter tre^ centos in Anglia, in Gallqs, in Germania regnauit, ut CCÔ an. ne quid interim dicâ immodeftius, Quàm pemidofa,

* • PHILIPPI MELANCHTHONIS SERMQ, confjccre licet propcmodü cx his quæ clixi,atcg ut planî* intclligatis,animû aduortite.Primûdefcrtis ueterûdifd mencand^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audax tfta cdmcntandi ÔC philofophandi

«phiiofoi ratio inualuit,fimul Græcacotcrapta, mathematica de/ phandi ra ferta.facra negligetius culta funt.0 uo malo quæ fæuior peftis eflc potuic Z Ccrte nulla uuîgarior un^ ciTe po^ tuit.Nacd adeâufqj ætaté,ôi Philofophia tota Græca fuiiTer,ÔC facrorû Latinæ litcræ præter Cyprianû, Hila^ riu.Ambroftu, Hieronymû,Auguftinû,nullæ infignçs excarét,ôi Græcorû ufum ucrnaculû facraoccidétisma gna ex parte eatenus habuiflcnt, fieri non potuir, quin Græcisc5temptis,unà quidquid comodi ftudqshuma nis Philofphia c5fert,confcrt autê longe plurimu, dein/ Chriftia/ de eura facrorû fcnfim intcn'ret. Hic cafus uerc Chriftia iruCTitus k nos ecclcfiæ ritus ac mores,ille ftudia litcrarû labcfacta/ terarum la uitAequius forfan altcrius ruina fcrri potuit. NâôC lax iun^s?^ pP^nteslitcrasincorruptiEcclefiæ ritus facile inftaurarc potcrant.ôi bonis literis,fi quæ faluæ manfiflènt, liberû crat ruinofos ecclcfiæ mores corrigere, animos hominû iaeêteis exdtare, cofîrmare,amp; in ordiné cogère. At ucro fiue fato.fiuc noftro uitio cucnit.fimul bonæ litcræ non

Ceremo bonis.prifca pictas ccremonrjs, hominû traditionibus, Mumanæ cdfhtutionjb^,decrctis,capitulis,cxtrauagâtibus.gloflis traditiôcs. æôVnfOTOp mutata cft.Nccp rctulitquod Nicena lynodo patres ta prudenter cauerût,Tà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘9* «faTi/Tamp;j.Auda

raeoru*

DE CORRIGEN,-AbOLESCEN^fAE STVDUS, il nieorû.uerum ut fie dicâ.res ucftræ ingenui l'uuenes po bantur hu ftulant. Nam ut quidam fegnius cum bonis artibus in gratia redcant,nimiru in cauflà cft.quod nondû quifep dodlores. eos libère admonuitJam igiturcognofcitc,qoænam fit ilia Barbarorû comentandiratio , quæè quib.manarit fontibus,audiftis.([Artiû genera omnrno tria funt.xo?» Artium ge Kô/j,4gt;ult;nKo'/,,7ço'7j'f7jf(Kop. Logicum uim omné ac difcrimi na fermonis traôhat,ôd cû per ipfum in ilia fuperiora fit iter.primû formandæ pueritiæ rudimentum eft, literas docet.proprietatê fermonis aut regulis adftringit, aijt collaris autorû figuris indicat quid obferues.id quod fe rè Grâmatica præftat. Pcindecû paulo progrefliis fue ris,iudiciû animiscoparat, quo metas rerû, ortus,fines, duôlum,fic agnofcas,ut ficubi quid indderit exadte tra/ éfandû.omnia quæ ad inftitutû pcrtincnt.quafi in nu^ merato habeas,amp; artis adminiculis ira fenfus auditoru capias.ut diflèntire temerc non queant.Hæ partes illius funt,quâ uos Dialeôticâ,alr) Rhetoricâ uocant.nomini/ bus em uariantautorcs.quom ars eade fit, Atep hic do cendi ordo quondam fuit.quom uigerent adhucliteræ, donee in Bullatosquofdam maoirtros ineidimus, qui BuIIatima feitis qua mole comentarioru Grammatica primu op-prcfTerant.Scd quando ea rcuixcrunt,de Dialeôlicis ui deamus, quæ adhuc ex Tartaretis, Bricot, Peruerfore, Eckrjs, Copulatts burfæ montis, Exerdtqs Taurinis Ôi Caninis, ÔC alqs huius farinæ petimus. Licet hac parte

mihi libcrius agorc. nam ôi rjfdcm ego annos iam fex perpetuos pene detritus fum,0C quom rem probe medi tatam habeam,n5 erit difficile mihi,fuis earn coloribus pingere.ac declararc non effè d'iaXeKTjxà, quæifti amufî IDialcâica infcitiæ magiftri profitentur.Primum Dialcd:ica,ut di/ xi.methodus quædam eft omnium quæftionum corn» pendiaria, J'iaHHTiKnn ngq æ/axÿiT/xH, qua conftat ordo ÔC indicium cuiufcp rei traeffandæ, ut in quoq? uideamus, quid,quâtum,qualc,quot,quomodo, fi fimplex fit. Siti complcxum,uerum ne an falfum.SimpIicium diferimi/ na notionesep ifti per loca fenta fini cogunt, nodlcmqj profundam. Complexorum doëlrinæ, quas tenebras non offuderunt argutfjs.quales funt, Genus eft fpecies. Nullus ÔC nemo mordet ie in faccogt; Pariiqs ôd Rhomae uenditur piper. Arcent foro fuo quæ non adfequuntur. Prædica/ Librum xarx-yoj/SS/j aiunt Dialeifticse tabulis no cenferi, menta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnde omne artifîciû inuenicndi.ceu c fonte,fluat,

fie KaTHyoçlca non fint nifi p.î^oJ^oz quædam fimplicium. amp;nbsp;hic argutantur.Num fingula genera gencralifs.realiz ter,ut uocant.difcrepentatcç de eo nondum inter Scoti ftas ipfos conuenit, multo minus cum faeftionis diuer^ Pofteriora fæ nominibus. Analytica pofteriora cum fint difponen di fériés, ac ut Simplicius Peripatericus ait, Canon ac amuflîsartificiofædifputationis,inter Metaphyfica no ftri retulerunt. Nempe quo rem per fe non admodum diffîcilcm,ac mire utilem ftudtjs honcilc traólandis, ÔC “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffidlem

DE CORRIGENgt; ADVLESCENTIAE STVPnS. i) diffidlcm ÔC l'nutilcm redderent,Hoccine efl illud do«c/ quod iad:ant^ hæccine funt fine quitus penfum arti cuicç fuum reddi ncquitC Hæccine funt.quæ tam fplenx didis philofophiæ titulis audlionâtur. At quanto mino ris didiciflent recîte faperc quàm defipere. Sed cohibcQ animum.ne quem uel bonorû nitnia libertas ofFçndat» Vos à me adulcfcentes hoc unumagi putetis, utilius quàm quod olim traólabant,ftudium uideri renafeenx Studiû re/ tiurn literaru.BtJuidem aliquot noui reóli indien uiros, narccntis quibuscum fæpc rem eandem contuli,protium noltræ fententiæ omnibus calculis adftipulantcs. Amicus mihi quifpiam eft non uulgaris,fub quo primum puer præce ptoreinSueuisTubingæ dialeóticis meruiannû unu aut alterum.haótenus ut firatre (èmper familiarifs.ufusj, Francifcus Stadianus,eruditione ac uitæ generc tali, ut Francifcus à bonis ac dodlis omnibus certatim diligi mcreatur. Is Stadianus Analytica poftcriora Sueuicæ iuucntuti anno fuperio^ re prælcdturus.à nobis Themiftrj libellos, quos Latine Themifti’. reddidit Hermolaus,accepit, addidi quædam è Philo^ bus'””* pono tranftcripta, neep enim Græca omnia fatis mihi phiiopoz probantur. Admonui infuper illhcic ab Ariftotele Rhe torica doceri.Legit,relegitqj,0C quo eft iudicio,protinus ad fcopum aduortit animum, ibi re penitus cognita, ôd pro felidtate ingeni) fui audla illuftrata'qj, tot notabilix Dus,acccptionib9,diftindlionib® exaudtoratis, cauftaro , integram, ucluti rccupcratorio iudicio reftituit, fcholæ

1 PHILIPPI MELANCHTHONIS SERMO fimplidter ac candide fummam rei v axcj»« xo« o», traditu rus. Ad hæc male precatus nugis, obnixe à mecontcnz dit, An ft o teil' purgando focias manus adrjeerem, cona turum omnia fefe pro uiribus, uti artium elcmenta uin didla Barbarorum liberarentur, Primi nominis ftudia à fordibus redpi non poiTe, nifi purgatis adulcicentiac rudtmentis, Id ferequenep in fummis poflc,quod in infimis aflucucrit, In fumma.omnia fibi de grandioriz bus polliceri t fi excrccnda: iuucntæ ratio melior inire^ tur»Placuit amici confilium, ÔC negotium unà literaria fufeepimus gt;nbsp;Dij reliqua fecundent. NJunc quæfo uos, quanti facitis huius uiri iudicium, cum in alqs difcipli/ nis ouTrctjtjyuç, tum in hoc genere fumma cum laude annos opinor dccem uerfati * Hoc egero uobifeum tex Stromata. fte,at^ eo fane iurato, non effe in his uulgatis ftromaz tis, quod probari cuiquam præter perfonatos quofda profefforcs p^öL^op n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queat. Iratas ha/

beam Mufas.ni hæc ita damnem, ut pro cis meliora fc licioràtç uos ampledli uclim. Alioqui liberum per me cuitç fuerit, quorfum ucl ufus uocat, ucl ingenium tra/ hit.lequi. Sat feio nullum fuiffe fcculum, neep Græcorû nctç Latinorum,quod no fitegregie nugatum philofo phando.uctcrcs aliquanto noui fclicius.(|^uarc affcz Acrisan!/ nbsp;nbsp;nbsp;ad ca ftudia,oportetanimu acrem ÔC curam, deinde

mus. magiftrum adhibeas boni iudierj ,qui feligat,quæ nam Præceptor ô^,4«atcnus difcenda fint.Dolet cnim fanis,cfle qui pet dodus. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuafcrunt

D.E CORRIGENgt; ApVLESCENTIAE STVDIISgt; if fuafcrunt fibi.nifi hæc nugalia didiccrimus,tton fore ex ufu quidquid ftudiorum affedtetnus.Mo’^^ftus uir So Socrates: crates erat,qui cum opinione fapicntiæ uulgo colerctur, diccbat,hoc unum fe fcire quod nihil fciretdlli cotra hoc unum ncfciunt. quod nihil fciunt. Atq; utinam féliciter eos aliquando tjMHç o T^óyio^ uirga fua demulceat.ut ex--pergcfiat,ut defipere fe agnofeât» Vt euagarcr longius, ipfa me rei indignitas perpulit» Volo cnim fide ftudio-^ fis faótam,aliud quoddam literarum genus utiliusefle, quam fit quod Copulata iaótantatqj hæc in RhetorP Rhctorica cis norths longius» (^uin uideamus Si hoc, facile ne fit, ^thonis. hac enim le cómendatione diuendunt,quafi uero angu ftisadeo finibus contenta uirtus erte debeat, ut quod cuiep procliue fit aggredi,continuo idem honertum fit. (Quantum xtahs homini datum ert.nedum adulelcen/ tiam,infumunt,ut Euripos omnes, fic cnim Nazanzcz* nusuocat, Arirtotclicos exhauhant, id quod nefeioan ° unquam alicui conrigent. Subindeenim quod exhauri tut influit, fcliciusicTquidem quàm quod de Danai/ dum dolqs ferunt. Adde quod cum fe ueri feientiam meditari glotiantur,plurimum operæ fallacies ncótcnx disquedolislinguæ nauant.ut fcrtiuitcrludit Ifocra^ tcs,cumait, ô» t^oot-oiovvtcö (lt;40 'hJj |KT3/;,iu3uç ƒ ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17ra')ysA/xaTi0/), j-w ƒ« quot;Kiyap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FaitionS

inde ex totfaertionudiuerfis opinionibus uix una aut Phiiofoz altera,qua; fibi conrtct,reperias.$olcnt cm ex uctcribus opiniones Theologis diucrfac.

Theologis quidam priminominis dixit, In omni hu* mano dogmate.falfis uera.ueris falfa mifccri.xgq Tamp;xxe«« £gt;HjuTTf£(ölt;3ä:,ut Dionyfq uerbis utar. Ibi ucro quantö agas ncgotio, quib.auditore pcrfiigrjs tra has,dum fcntcntiæ doótoris inter fe conucniant, nimi/ rum ut candida nigris.at nil refert.cadat.an rcdlo ftet fa damawm taio.modo clamatu fit fortiter.CÇuanto fatius erat hicuclp’£7rsxa/j nouæ Academiæ amplcä:i. Vereor ne moleftum fit uobis audirc tarn inconditas nugas,aliogt;* quin cxcmplis hæc comprobarem non paucis. Interim partium ftudrjs difccditur,aluntur odia,friget humani« tas,ÖC cum à liten's nihil abefTe debeat longius rancorc, nam comunia erant Mufis amp;nbsp;Gratfjs quondam facra, horum (India, quædîcç funt.ucl fola nutrit inuidia. Sic imbuti.quom ad fublimia.Theologiam, Iuris (cientiä, fnoidia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medicâ.effœtis iam annis pedem mouet, quid

aliud defeólisingenrj uirib.quàm quod in ludo confuc uerunt,agant. Nugantur ergo,bis pueri,fcncs, quan^ fi cui pauTo felidor eft genius.lufilTe pudet,fed non inci/ dere ludumTorro uobis adulefc.ueftram gratulor feli/ ritatem,quibus benignitate optimi amp;fapiéti(ïîmi prin cipisnoftriFRiDERiCi ducisSaxoniæ Elcóloriscon ni». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longe faluberrimis crudiri.fontcs ipfos artium ex

optimis autoribus hauritis. Hic natiuum ac fynccrum Ariftotelem.ille Quintilianum Rhetorcm,hic Plinium tantum non ditiflimu Pædeiæ ac ueluti quoddam Co/ pia:

piæ cornu,illcargutias,fed arte temperatas docet» f^ccc' dunt fine quib.nemo poteft eruditus cenferi.Mathcma tica,item Pocmata,Oratores, profefToribus non prole/ tarqs. Hxc fi cognoueritis quo ordinc traólada fint.cer* to fdo Si fadlia SS admirandi profelt;ftus utdebuntur. Pucrili'a fludia qua: appellant •Tijoyu^vao'^u.aT«, Gram*-man'ca, Di’aleótica, Rhetorica eatenus difcenda funt, qua ad dicendum ac iudicandum i’nfiruóhis, fafiigia ftudiorum non tcmcrc afFcdles. ïungcndæ Grxcælite/ ræ Ladnis, ut Philofophos. Theologos, Hifton'cos, Oratorcs, Poetas ledurus,quaqua teuortas,réi'pfam adfcquare.non umbram rerum.uclut Ixion cum lunoz ne congrefTurus, in nubem inddit. Hoe quafi uiadco comparato.per compendia tyq VuTrtiwQ.ut Plato ait.phû lofophiam accede » Nam in ea fum plane fententia, ut qui uclit infigne aliquid ucl in facris ucl foro conari.paz rum effcél:urum,ni animum antea humanis difdplinis, Humanæ fie enim Philofophiam uoco,prudenter Si quantum fa tis eft,exercucrit. Nolo autem philofophando quenep nugari.ita enim fit, ut communis etiam fenfus tandem obliuifcarc. Sed ex optimis optima fcligc, ca^ cum ad fdentia naturx.tum ad mores formandos attincnna.In primis hie erudirione Græca opus eft.quæ naturæ feien dam uniuerfam complcólitur» Vt de modbus appofite ac copiofe dicerequeas, plurimum ualent Ariftotelis

Moralia,Leges PIatonis,Poctæ, atcp rj fanè,qui amp;nbsp;opU Homerus, mi funt, amp;nbsp;in hoe legi pofliint, ut animos etudiant. Ho Virgilius. merus Græcis fons omnium diiciplinarum, Virgilius Horatius. ac Hotatius Latinis. Neceflariaeft omnino ad hanc

Hiftoria.

Mufat c Memoria natæ.

Îgt;emo/ henes.

M, Cicero

rem hiftoria,cuifi aufim.me hcrclc non inuitus uni contulcro, quidquid emerctur laudu uniuerfus aitiü or bis.Hæcquid fit pulchrum,quid turpe, quid utile,quid non, Plenius ac melius Chryfippo amp;nbsp;Crantore dicit. Hac nulla uitæ pars, neque publica, neque priuata ua/ care poteft.Huicadminiftratio return urbanarum do/ mcfticarumque debet. Ac nefiio an minore incommo do mundus hie nofter foie,animo uidclicet fuo caritux rus fitquam hiftoria, ciuilium negotiorum ratio. Con/ (enfu maiorum noftrorum cclcbratum eft, Mufas ex Memoria natas eftc. Eo, ni fallor, fignificatum, ex hi/ ftoria omne artium genus manarc. Complcólor ergo philofophiæ nominc,fcientiam naturx, morum ratio/ ncs, amp;nbsp;exempla. Quibus qui rccte imbutus fucrit, ille uiam fibi ad fumma munrjt. Cauffas atfturus habebit unde diuitem rerum, ac amplam orationcm condat. Ci uitatem adminiftraturus,undcæqiii.boni, iufti formu/ las pctat.Nimirum hæc philofophix commoda Demo ftheni clariffimooratoriuifa func,quortam accurate camndulcrccnti cuidam commendarit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JV, rcliqua

DB CORRIGENT ADVLESCENTIAE STVDIIS^ £9 philofophiæ primas,Siaudiftis opinor.quid die in com parationc Scrurj Sulpitrj ôi Q.Scruolæ,Iurifcon.qucn dam cfoi^ip Rhomanicognominarunt,admirari ubcx rem in co philofophicarum rcrum fcienriam. Vcrum quod ad facra atrinet, plurimum rcfcrt, quomodo aniz mum compares, Nam fi quod ftudiorum genus, facra Sacra, profedto poriffimum ingcnio ufu Si cura opus habent. Eft cnim odor ungentorum domini fupcr humana--rum difriplinarum aromata, Duce fpiricu, comité ar^ tium noftraru cuku ad facra uenire licet.Sicut ad Herx culianum Synefius fcribit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ki^iuhq SyneGus.

(I»/X0(A5c})ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tç TO ^aop To/HytTOUtfA St|ia7a5£»Idfi

CUI non uidetur, cogitet prxter cætera SC oreichalcum à Tyrijs in tcmpli Solymi fabricam collatum cftc.ftaquc cum THEOLOGIA partim Hebtaica,partim Græcafheologia fit,nam Latini riuos illorum bibimus, linguæ externæ dilcendæfunt.neueluti xMtp« 7ijoo-w7ra,cumTheologis agamus. Ibi fe fplendor uerborum ac proprietas ape-riet, öf parclcct uclut intra meridiana cubiliaucrus i!lc aegenuinus literæ fenfus. Proximc cum litcram perce* pimus,fcquemur clenchum rcrum. Faceflent iam tot fri gidæ glonulæ,côcordanriæ,difcordanriæ,flC fi quæ funt aliæ ingenq remoræ. Arque cum animos ad fontes con tulcrimus.cHRiSTVM fapere inctpiemus.mandatum eius lucidum nobis fiet, Si ncólarc illo bcato diuinæ fax

«-r PHIIiIPPX_MELANC^HONl£_SER^^ pit’ntiæpcrfundemuh Arcam in uineis Engaddi cype ram Ic2erimus,occurrct fponfus fallens fupcr montes.

fucco Iiquido,fragrante,in pios animos difflucn te inunget.ac morte ofculi dignabit'’. Illius membris iti' ferti uiucmus.fpirabimus.uegetabimur, Sion contemz plantes,ôi filentio xju^xo^ws;? Salem adorantes. Hic cœ ieftis iàpicntiæ fruôlus eft. Jam igitur quàm puriflîme •apientia non intcrpollatam noftris argutr)S colamus .ld quod nofiris nô nbsp;nbsp;aliquotics inculcat Paulus,tu in epiftola ad Titû,fc/

ta argutfjs dulo a. Chrutiani nominis doemna cxtgit„amp;J'(alt;igt;»oj(a/i integritaté,hoc eft,ne lubrica fit fides,Deinde mundicicm,hoc eft,ne alienis literisimprobe facra con taminemus. (Dpinorquod faturu fddîat, fi facrisproz ’ phana mifeerentur, fore, ut fimul prophani affeeftus, odia,ftudia faëlionum, fehifmata, iurgiaconfertim fuc cederét. Proindc qui diuinis initiari u^ct, Adam ilium ueteremexuat oportet,ut incorruptibilem Adaminz duat.hoceft.humanos affèôtus, ipfumque callidi ferz pentis iugum fupera uirtutc frangat,excutiat,ut in glo* riam domini tranfformetur inabylTumabyftus.Hoc fan'e in caufa erat,cur dicerem ufu literarum deftituram FraditiSfB Ecclcfiam,ueram aegermanam pietatem traditionibus tuman». humanis alicubi mutafte. Poftquam hominum com-, menta placere cœpcrunt, ôC amore operum noftrorum uiôlt

ui’dh'ipro Manna Bcdphcgor guftauimus,homines non 36 SOI efle cœpimus. Hæc uelim ita dicerc uidcar,uc fentio» Scndo autem omnino aliud nihil, quam quod Euangclicæ ucritati.Ecdefiæ dccrctis probatur, critquc mihi quod illi dicunt rsï. f arhnc obfcurc in/ tclligitis.quantum fit in renafcentibus ftudijs moment ti,quantum ad cxcolendas bonas mentes conducant» Quem non mifetefeat fuperioris ætatis.quæ tam data lucc ftudiorum defertaun O rd tencbras,amp; ncfdo quas feces liccrarum inddit C Quem non tangat ingens no/ ftri feculi calamitas, quod Si uctuftis autoribus noftra/ tium incuria orbatum cft : deinde quod hi quoqj lucri fedfTent ex bonis»ni pertiflent illi, dcfyderatC Superefl: igitur iuucnes ut audeatis, quanquam ita fere habeat, ut difFicilia fint.qure pulchra funt,tamen ita uincet indu ftria difficultatcm . ut longe minore impendio bona quam mala uos fpercm aflccuturos.Deligunt uobis praxeptorcsueftri,quæ ex ufu eft feireJriuola fcccmut, atque p Latina quidem. Simul cum Latinis Graxa di/ ƒ fci.ôf debent amp;nbsp;facile poflunt, modo fuccifiuas aliquot horas Graccis date: ego faxo ftudio ac labore meo, ne opera uos ueftra fi-uftretur. Statiin cnim ab initio diffi cultatem rci Grammaticæ optimorum autorum leólio/ ne temperabo.quod illic régula, hic exempla doceant» Accedet obiter in autoribus interim quod ad mores.

Hel rerum fecretarum fcienti'am pertinet:omm'afi contu lt;prbis ftuf lentis, pulcherrime abfoluent orbcm ftudiorum * Erit diorura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curæ mihi,ut pro re quæ uidentur, diligenter acU

Homerus, moneatn. Homerum habemus in manibus, haberaus Paulus, öi Pauli epiftolam ad Titum. Hic fpeótare uobis lice-^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bit,quantum fermonis proprietas ad intelligenda facro

rum myftcria conférât. Quid item interfit inter intern, prêtes Græce doólos ÔC indodtos. In airjs nota mala pro bonis ducantur in hoc negou'o, diutius citra iadlu^ tarn ineptire non licet. (Capelfitc ergo fana ftudia, öd quod à Pocta didlum eft,animo uoluite.Dimidium fa Vetere« öli q cœpit,habet,Gpere aude. Veteres Latinos colite, Utini, Græca amplcxamini,finc quibus Latina tradlari redle nequeunt. Ea pro omnium litcrarum ufu Ingenium aient mitius, ac elegantius undequat^ reddent. Pauds annis prodiere in lucem,qui uobis amp;nbsp;exemple amp;nbsp;Rimu Io fint.Videor enim uidere mihi tacitus aliquot Iods rczgt; florefeere Germaniam,planeque moribus ÖC communi hominu fenfu mitefeere, amp;nbsp;quafi dcurari,quæ Barbaris olim difciplinis efFera,nelcio quid immane folita eft fci rare. Proinde locabitis opetam.non modocotnmodo ueftro, coque ad pofteros propagando, led omnino ’’°'™ intermorituræ Principis omnium gentium 4ux. conlcnfuoptimi,qui nihil adlèrendis bonis literishax bet potius.Equidem quod ad me acdnct,nihil non co» nitaï

DE .CORRIGEN-.ADVLEScentime STyPiis, nitar.ne dcHu'fle ucl pienriflimi Pnndpis uoluritati, uel ftu Jqs ueftris oprimi auditorcs aidear. Arque hoc me nomine uobis clarifiTimiuiri Academiæ Saxonicx pria cipcs addico ac deuouco » Veflxum erit adulcfcentiatn meam bonis literis confecratam, minime malisartibus imbutamrdenimin fidem ueRram fedulo commendaz tam.benigne omdofec^ tuen ac conferuare.

Ï X I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mcffxiro^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ivatSiÏïp ;

EKTrXxfo/» » xoj*'?'^^*'®“***» ’''®'’’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ïaç £!tKKtlt;rtXifvVç 'PR? 7« 'XoYp.ix^'iP ^6«ç, t« ^a^p-ari^yv ^uo'iu; jaBæcj» lgt;ó^ei

DialedKca, ficinqui't, r Sdo ucro quid à nónullis mihi poflït rcfponderi,mp nus hanc Dialcdticcs i'aóturam indigne fcrcndam, in tanta omnium ftudiorum colluuie, quum cundta uelut feræcaueiscifraôtis in proximorum iusóC fines irrue^ tint,nee quicquam ferme diicatur hoc tempore fuo Io-* co.Sic lunïconfulti perplexa SC inuoluta difputadi præ lura, cepta balbutiunuSic Medicinæ ftudia magna ex parte Medicina « redaóta funt ad fiipcruacuas inftituto fuo phyfices quæ ftioncs.Sic Phyfice Mathcmaticas arripuit.indeucrbo Phyfice.' fa lila cft de maximo’óó minimo.amp;de calculandi ( ut aiunt) ratione iatïlatio.nam Mathematice ipia, ucluti Mathcma? quæ minime ad inanes fadat contentiones circulorum, nccçdamorumfit capax,icd puIuercÓC radio, contenta,mutam potius oculorum, quam loquaccm aurium fcquatur fidem.dcferta eft.óf iddreo ctiam tanquânon acceffaprophanis myftcria.minime contaminata»De THEOLOGIA ueroqutd.dicere oportet, cui fi MetarTheologia phyficen, fi Phyficcn, fi Eh'akóhiccn hodie demas, nux dam porro 8i deftitutam.óC quæ nomen fuum tucri nc/ queat,rcddcs, ergo quum docendus crit populus,êi ad rcligioiienx

reIigionem,iuRidam/odncndatn adhortandus, cx illïs artibus inextdcabilis aliqua cruet'' difputado.quæ tem/ pus extrahat, ÔC inani ftrcpitu audiendum fcriataures* docent itacp.quemadmodum pucn folcnt in ænigma-' tc proponcrc,qua: nc turn quidem quüm docucrint,ucl ipfimetqui docent,ucl illi qui didiccrint.fciant.Has ego perfarpe querelas audiui grauiflïmorum doóliffimox-rumq; hominum.quos uelgrandiorætas,uelacrior in* genij uis mcliorum admoncbat,qui ferebantgra/ uiter.pulchcrrimarum atrium ordinem tur/ bari,membra confundi. quæ uera effe quemadmodum affirmarenon