M.HARTMANHYS DVLÎCHIVS CANDIDÖ LECTORI SALVTEM IH * CHRISTO.

Idc quam incptus fini, Leftot îucundifs. fcA quid aliud etfe pofsimc’ nomen meû ci prxz ponobbroambitiofus,quodfuppxefsit is p dcftiam qui foecitî nam fi ucrus eifern bx bri huius pater,cû pcdagogus modo fim, ut qui docucrint cum latinaloqui, quâ C qux mca eft glotix auaricia ) magz niftcis hune adornarem titulis amp;nbsp;fplcndidis,nimirû, autea cathena,uelccEli fodina,riucflosflorum,Rofa tofarum, HARTMANHl DVLICHII/eptem artiû liberaliû ma^ gtftri doftifs. eximii fact« theologise j)feiforis,amp;adbumi^ litatem meam oftentandam adderem,licet indigni. Vêtu ut hoc Cubirem manecis,impulit me infignis libti bonitas, quo Si latino inftruftO fermone erratet in orbe gratior.inx finuatetcg fe omib.Sunt enim,quos latina nwgis delcftât. Si ue£nacula,uelutv leuioris mométi »fordcant. Aufim uero àicete,hocuix nrclior alter in his rcrum publicatû. turbis éditas eft in publicû,àignifsin\us cette, quilegaturabont nib. Et ut in fronte appatcat quid in receffu habcat, cogâ inanguftiasthefautumhunc multo maximum hoc inli/ broueluti defoifum. Summa eft. Idololatnæotigonata ex philofophiis,qux pet multiiugas diffenhones eoopeiuc lunt fcripturasgt;êi perSathante fraudes nouos ptogenuctc deosihabet interim occafum florentis împerii Romani» ut^ Rûma return domina ,cefferit in ptîedam cunéhs na / tionib.utquc tâdempctîuftinianûex ruinisfitteftituta, a quo fimibtet opes ecdefiæ ptoftuxctunt, ad quas ftatim Euangelii liber claufuseft,cx paupettateeuangelica profcz tcntib.Ponticib.Ro. capita ttiplici corona infignia. Inde ftatim (ubfequitur quib. iniciis ptimatusRo. PapxcœpCz, ùtjUtquc potentia eiufdemindytum otbis Imperium a

A ü

Romain Gallias fit deuolutûjamp;poftremo qucmadmodû arcfb.cuiufdaniPontificiscx nobilifs.ducumSaxoniædo moa Gallis ad Germanos fittraduftû,ubi orra funtcoz mida cligcndi Ro.regem perfeptem principes GermanOz rumeledores.Poftqigif Roina fubtraxiffet collaCæfareo iugo,quod timebant Papac,extemplo in,régna mûdi irrUz perunr,ecclefiæ opib. inftrufti Pontifices,corripientes in utranqg manu pro gladio fpiritus ferrum fanguinis, unde eft nefaria natiuitas iuris Canonici ( o bone deus )quâpa rum canonica.Quid multis r: intelliges planifsime ortum ptogrcffum,dominatum, iftius purpura tæ meretricis tené tisufqueduminmanib. au ream patera m blafphemiarü dei plena,qua inebriatomnes homines : uidébis etiamut fub titulo fanaorü patrumorbis Tyrannidé occuparint, quos magna cerre iniuria uocamus monachos,uel quod in mundo non fint,quü nufqfit mundus,hoc eft.Inuidia» Auarïcia,5^ eius generis monftra quam in monafteriis uio lentior,uelquiafoli fint, quumfeomib. mûdiartub. tan^ peftiiétesuenæficpotcter infinuarint,utterrorifintoinifa. C3Efanb.amp;principib.tum his cunftis potentioriRo.Ponti fici,qui fehifce circumfepfit fatellitib. utproïpfo habeaf a nobis Chrifto. Depraehedes porro monachorü fceleratas artes, pdigiofoshabitus,undefinttam multanominii millia,quid fibi uelit Thomae colüba,Dominici ftella,Fraii cifci uulncra,ordinum diuerfitates amp;uicia notanf. Epifco porum, Abbatum ofF.cia, facetdotü, praefertim magnorü Canonicorû,pompæ,ritus,abufus.Adhoc iudicanfhic Cc raemoniaeamp;cxponunf: quidmaliinhisfit,decerpif, quid ucro boni monftraf. Brcuifer,relligiones amp;Chriftianifmgt; hic nofter ita cenfenf’,ut pofsisfucii cóptehédere.Practereo prudens multa, ne prologu texam, quem quis longiorem poffet cauillari ,quam fit tota fabula,quod mirabile fit tOz tius narrationis hic eópendiö, ex fuis detiuatû fontib. pet pulcherrima hiftoriarü feriem cunfta deduces adeo libère.

pradentet Sî aperte,ut autor ipfe (quifquis fit^ pofsithaberi ueluti Brutus quifpiam,qui bbertaté Chriftiana pet Tiran, nicas leges obfeffam, amp;nbsp;in ludaifmviqucndä defortnatatn atfereret.ln altera paree libri ( nâ prædifta funtin prima ) ofteiidit quid fit Deus amp;nbsp;uerbum eius,ut perueniaf in cog/ nitioncutriufc5,quid fit Fides, Spes, Charitas,unde noftra nobis (al9 fit petéda,amp; interim multo pulcherrima in mcz dium proponit confilia,quib. laboranti ex fuperftitionib. Chtiftianifmo poCsit fuccurri.ipfam proponit nobis ueriz tatem,ut eft, fimplicifsimam. Proinde uolui amp;fimilé eius in tranüatione hac oratónc,nó quse fuco amp;nbsp;colorib.in fpez cum quxfitis uenditatet feCe. Verbum uerbo reddidi fere, ut oratio contineret (e intra fux originis alueos,nihil ripas efflaens,amp;ne quid de meopanno nude ueritati afsuerem uelabrumpetem. Kon eftigitutquodte offendât,optimc leftor,nó bene in fuas periodos cadétia.uelinterdûhiuka, quumhxc non fpeftatim,quameloquenter uerteré bunc libtum,fed quam fideliter: turn tam egtegie pius fit amp;doz ftus,ut quauis ecclefixcolumnà,quas uocamus,non pofsit pudere huius libelU,quem utinam orbis non tantülegerct, (ed etiam animo imprimeret,quje habet ,amp; ad eius confilia publicum ftatum cóponcret,Sc nihil effet ,quod nos noftri temporis adeopœniteret. Scribûtindofti dofti^poemaz ta pafsim,uariis moti adfeftib.fed qux tam fapienter Kliz bc cremipfamdicerent,utueladuet(atiicogan€ fatetific feCe habetc omnia,nondumuidi,mundus magnis cócutif tumultib. ut ptopemodü ignores quo tete uertas,per hoe

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod pro Idolis reddituc nobis ipfe Chriftus, pro lege gtaz

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia,pro catne,fpiritus,pto cerxmoniis uetus dei cultus,pro

I opetib. crafsis ueta dei opera, qux funt credete in eü, que I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifit pater,ut eft Ioannis.vi.Qux omnia nosomnes non

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffumus capere,8iinde tanta Cunt difsidia.lam hoclefto

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lihto cette intelligcs,quid fpeftare debeas,quid credere, cui

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luniti,ut plane pro régula quadamLeCbia trbi fit,adquam

in tântis turbis anîmû dîrîgas.Monftratenîm tibi Chriftö amp;uerbumcius,in cuius gloriam amp;nbsp;uiftoriâ cedar quicqd fcribiûreliqua quid aliud func qua inanes fine mente font nugxqj canoræ, ftudiû multorû, qui nunc fcribunt, laudo ambitónem amp;gloriæfaméexector.præfcrtim,qui fiereâa oppugnâtEuangeliû,quod cette per dei gratiam fortifsi/ mos habet duces,amp; qfi quofdâ Annibales,quû Romanarû partiû multi fintSempronii, Flamminii,amp; Varrones.te/ meritateamp;inftitia his othib.fuperiores. Chrifti fit iudiciû. Bene uale Leftor, .$£ refpice : tibi em ludif. Vuittembergae* xxiiii,Feb(uarii. Ânno.xxii.

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET NOVITIO PEO, FIDE,DOCgt; '

WNÀQVÉ VETERI ET NOVA»

praefatTo..

MatJa amp;nbsp;fortitudodnifitomibusinChrifto A Chriflianis.feduâisamp;errantibusinuiâreda 1 g rcdit^.occecatis amp;induratiscordcPharifæfs, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 9 Rabinis,præmonitôludicii tcrribUis,inditiû

immcfæbonitâtisdeiinChriftoIefuAmen, Quadoqdédetniflus c cœlo gladius ( de quo dns Mathei.x. loquit )noftro feculo renouaric fc, dclt;5 latebris uaginæ qua «tuit (hoc eft ex hûana fapiétia.tradi tionib9, Ccræmoniis, perfonata fanâàcatc ) de repente liber amp;nbsp;nudus ,amp; tn præ pul ucribus amp;nbsp;longo carceris fitu nônihil obfcurus.rubigine^ cô trafta decolor. lefusCbriftus miferatus banc ci us gbdü fotz tem, que iam olim Paulo cû Apoftolisadinuifta Principû fceptra,tcncbrarûqf imperia expugnâda crediderat.denuo cundem feriptis amp;nbsp;eleéhs fuis duci'I^s cômédauit:quo ftrifto amp;cxéptoad initiû ftatim cultus amp;côtraftarû macularû pOz lituræ,fufaito crumpût,ofFadûtlt;ÿ fe ornis gfiis nebulæ.Mûdi fapicntujfupctborûpotentiûbuarorô/cruorûlibidinis.méz titac religionis,amp;demon ipfe, qui itéra tertitus, fibi«^ times, affèâiatuetcrc pacis malignitaté,tranquillâ potétiæ fuse fede Ml hypocrifi,circûfpeftat per legatos, per parrcs,p amici tias fuasproauxiliaribus:quâobKmoccalti aperiunf nûc thcz feuri. Idcft,cum ante aliquot centûannos reges,principes, teguli,ciuitaces,diuitcs,libcralia dona ad dei cultum Ecckz fias, monafteria,facerd»tia,prouintias,arces,pagos, décimas immunitates Sic. uf^ dum côtulerint.opinati eximiâ ex co addeû redirercucrétiam,quaE nûc Ecclcfiarû bonafiliis rcz-gum S Ptincipûcopermittunf côfilio,utamp;hatüpartium fint,qux(5 etiâ ftipendii loco peftilétibus ex Aegipro mufeis locuftifcp pédunf:hac ratiôe fuæ,ut credunt,uaginæ terribile ferm reddituri ,Ä ucterem noftrâ côfecuturi pacem. Verum igniti gladü oculos mlcoR:cordiû adeopcnctrauit, ut mtba ppemodû in omni tetra orta fic,filio côrra patrem

infurgêtc filia in matré.totatj tumülcuâce pre difcordia do ino.Ad hæc Ecclefiaru CoIlegiis.MoiialtcrioR: partibusexi n^iedoâ is Mapiétibus tanq uoce capti obmurefcétibus,fini plex amp;indoftu uulgus,jgt;funda amp;admirabilia dci fcruraf,Ä ïoquif i n uarias uias ulrro citrocjninde natfl cft apd multos pucrbium :Cgoftoa uetcri deo fideamp;doftri«a:crcdaficuti pstércs mci:uultlt;5 nnaquaccj psrtiüaltcracrrorisrcam agC/ re.lè luft.fic.’rCjiuftü oftendcrc.Qy)b9ornib9 cópulfus ego ut fignificaré breuitcr q i fit uel phfcus,uel nouitius deus, perlt;5 fanftarûfcripturarû amp;hiftoti£ccurriculü huiufmodi qftioni’’ busamp;diCcordiisinftitutioné adhibcrc cóniunc.undcqlibet facilis ingenii pximius rcfipifceict,urlt;5córcntionü multiiiigi cultus dci intelligctiæ nemofe multü obligaret, ut irritü amp;nbsp;uiciatitdanofum, nullius prætii.a fua luceremo tum,quouç refta diuinâ fcqucremur fcripturâ,ad eamlt;$ ceu ad rcgula ditigercmus nos noftracj oriiia,excuterem9 caruti deni nuclcûpaleas amp;nbsp;reguméta ucnto coniittctes. Iain hoc libro a primo quafi fonte deriuatur noftrii in hac lachrj ma-rum uallccxiliu,cœcitas,nialignit3s peccati ex Adami icrc^. dulitate in nobisenata,ex q tanq radiceois Idololatria fuc/ creuit.Porro per hiftorias oinigenæ fuperftitióis in cultu fal fqriideorii ipa nartaf origo,undenomc dei occuparintLu,. eifer,BcIus,Pallas,Iuno, Venus,Saturnus, luppiter. DeindC'* aChriftinatiuitatcIudaeonicoecitas, I hilolophoR: ipie as Htreticorû peruerfafcripturaR' notaf intelligctia.Pofireno utperdcmonûimpofturâ data fit ultra deû freatura,qiiä« nunc Papa dicimus.dccretis etiam diuinis eidé honoribus p peftilétifsimû adularofó,fub quo mcrer,cxercitû a quo Papa tanqcapiteabufx poteftatis,crroru multirudo defeenditin tptii totiusmudi corpus,Chrifto ppemodu ita antiqto Si extinfto.ut ignotior pene lit nobis quouis hofpite.Templis Rom3e,ut iam olim fub demonibus,apertis uariis ccraemoz niisinfolenti amp;miiabili dcicultu,qfineuarietatis no habet» Id quod fub cofpeftu cft,ut omia cófirmct Sipferat,danet,io dicetllt;oma,utqsnôimmerito fub iudiciû uocare pofTit, num iiäjs fit q nûc régnât Roms; Autiçbnft^tSn all? qfpiâ.

cxpeftâclus.cum ficiftius omia amp;doftrina Si uîta a Chrifti tteüertKnterd)fsidcat,qipfccû Apoftolis no fie nccdocuit, necralia in ufu habuit.Prohibucrutauté.malcdixcruucenâ ^doftrinæ tali amp;rinbus.

J|r~ j^JBER PRIMVS.

B iiiitioniûdiqpriniû rationales ctfaturjEuifâ ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À acccpcrt, ftatimdifcefsioncfaftamangclicain

' Qnaturaargumétoeftsparsemdcûfegbafquot;, ) pats defœcir, formâtes nouiciû fibi deii Luciferü. Homo in ' terris ( nam ex Adam Abel Cayn uiæ ftatim difleftæ erupegt;/ riit, quas omes ingrefTi pofteri ufi^ dum caleât, amp;fic ibût in diem expeditiôisfæculi ) exqfiuitfublimialôgelatclt;5gcfta ïlibro Genefis ,per^ Biblia. lam fi in manus accipim^uctu ftifsimos hiftoriographos,ficuti Manethonéapd’Aegiptios, BerofumChaIdeorj,Mochû amp;EftiumSyroR:,Hifiodû,IOz fephnlt;5 Iudæorum,Romanoj!' Titum Liuiû ,tn certifsima uerifsima^ç depræhédimusaeftigiajOmes omniû tempora homles ut in aliis.tum maxime in dei ueneratione admira biles exti rifle,difcordes Äpertinaciter na rios, ita ut quis tetz , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra Âregio,pprinfibiamp;nouû,amp;jnauditûfinxeritdcû.Caufa

prima tarn multipliciü deorüfuitincredu^itas pximi parcz tis Adæ. Nâ pofteaqæccrnusueruftÿ deus fe Adam aperuez nt,iflt;5parn credidifletucrbodci.iccirco inocrafionéuenic praecipitis lapfusniinobediétiâ: interim cm cû deöper fidc nö timeret, fua inueftigauir.ur cófequeref feientiâ amp;cogniz tionemboniamp;malijn fiducia futurii.utfimilis dcofieret, tum fubito reiccitcum dns deus,nt increduli'i.ut mädato nö obtcperantc.Indc diflfidentia amp;nbsp;petulätia,tcmentaflt;5 terras Adam,cxqbus miferi fgt;repimus orhcsgt;occupauit,camlt;$ naz tara cunfti ex finu Eux matris fuxim ^ tanta ui, ut omes hoz mines cómuni .pgreflu in diffidentia gignamur,ficur docet adRo.Paulus. Proinde,utmcafert opinio,originalepftrii ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil aliudeftqua incrcduliras,amp;aduerfus deö recalcitratio

quxnobifcüin terras nafdf. Inde uiftimarü oblatiócs in Icz genaturx,drcödfioin lege Mofaica.baptifmS’ingfa,func oppofita fidei indeü. figna^inqbus holes ad fidc pfidentcr fç

B ii

wcrcaeröt.ad inditJû intetiu hols, obedjeris fidétifij ucrbi« amp;nbsp;,pniifs!onib9 dei.Signü em fine fide uanû eft amp;nbsp;iniitilc.Cû uera in menté nobisuenit fignufidei,imprefliim nobis ill jHuocatióe nominis dci,turn dcbem9ppccuo occafioncaf/ ripercjimmcfegratiscdci nobis collatæjbenigniffiraispmif fionibus, ex intimo cordis defyderio fidé dare,amp; gras agere. Nam maxima eft oîm facrificiorû.refta Chriftiana^ fides» qua ubi exercueris,facis qdéutfteop9,ncc otiomarccfcis,ut quidâ CGCci fatiut.Si Ada ucre cred'diflet uerbo dci.inefernü nonlapfusfuiflcc.inqueiuftitia diuinameritopcifecutaeft grauiisima pœna.eam peruerfam pacétis noftri diffidentiÄ natura, inobedlétiîCfp, omes filii tanq Jiereditaté per manus accepimusjita ut cómuiter duce natura in omibgt; nfi amorc teneamur,noftraqua£tim9,cxtolIim*,præponimiK cundis, ex nobis uelufi deü quépiâ formamus. Sic Cayn fc fratri fuo ©rigoMolcv Abelprætulit,cxtiuxitlt;5 urbem prima Enoch, fe^metif ni Prim9 ri'» cteauit. Sic elatus animi Nimbrot fuperbü Babylonitß ffgnü coepit exrruerc.Siclt;5 rex AfsiriorûSçn Abrafiâ anus pri mû edificauic Idololatriætemplû, homies loçonuminisue ncrâdos ,pponcs. Non multo poft rex Belus Nimbrpt filiu« iibi feptuagîta qntç an nos Babiloniâ, totamqg fumma paee A fsi tiam admi ni ftcafl*ec,Ni n U s Beli ,au râ ca p ta ns popula rc, gloriâlt;5,parentis fimulachrûfaberrime cœlatû in alta colûz na in mediû ftatuit forû, Afylû quoddâ illud pnuntians,ut qcûtjqbufuis facinorib^rci, ad imaginépfugiffentj intafti Si libérati effent,in quâ fc ftatim uctus infinuauit ferpes Lud Ikel primus fer,oraculareddcshominib9,undc Affiriisamp;Babyloniæ.no Bouiti^deus. uns eft natusdeus Beel,a morte Niniucnitprorfus in ufum Beel,téporiflt;j fucceflu abiit Bcel tn ucrû antiquû«^ deû,q deî ceps in Babylonia fefqmillc annis quoufç regnû illud fiip? bumftererat petmanfit. Pallas,luno, Venus,Paridi Priami Î'res Paridis Troiani filio pet quictcobuerfabanf tan^iudiefeui formx uiftoriâ cederet. quarû miro captus amorc iuuenis adep, ut amp;nbsp;inde carundeimagincs in tépla ucncrint, amp;nbsp;ipfæ per ferpe Saturnus, pjj fraudé loquaces ftatuædcæ habitat fint. Saturqusinduz

ftcius Si bon9 agcicola,eam fibi apud holes laude pepenc, uç

qnem uiuum regem babacunt.wottui imaginé ccu tense

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deLimuenccitifinc.Huiusgnat91uppitcrinCrcta,inalia JP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chuis,ambuô[9, lcortator,jgt; honore fummo aucupâdo mul fupplter«

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum,pfuditauti,eximialt;5mûcEa,maxîeincaptâd’.segregia

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forma pucUis.quibus uariâ multipUci ueftitu forma metitus

infidiatus eft.ex qua arte Ouidius anfam côpræhendit fuâ

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feribendi Methamorphofinijdefunftufc^uitaSipfe nomé ^jauraoîn»

\dei tenait. Si una cûhomibus deus pfenuirlra polfum^oés idolorum, coecs uctuftatis dcos cômcmorare.biam qcquid erat infig/ nium uitorû ucl tex utBelus,auarus ut Satarn9,ambitiofus ut Iuppiter,tyrânus fanguinarius ut Mars,ingcniofus Stfaz cûdusficuti Pallas Mcrcuriuf(5,libidinib9dediti corpore,uo luptatc,uita,ficuti Venus amp;nbsp;Priapus.ebrius Siuinofepultus ut Bacchus,fatidi eus ut Apollo »Venator fagax queadmodû Dianaîbreuiter qcquid unicû Si fingularc ad ufum mortaz liûtepctetât,ide nomé diuinû una cum rebus inuenerût,ibî qprimû huiufmodi prsftâtium uirorû uel regù ümulachra loco numinis erefta funt, inferuit fc Sathan,tumultuâs in |n,poftuta ligno,intérim ctiâ flâmas cruftâsgt;uclfomnia faciès,fi ualctu Sathanx • dinatios ante ftatuâ ponctet, amp;uifl:imas dco ccdcient,fore utptiftinâ recipetet fanitatérea rationc nata jppagatai^ cft apd uctuftamp;tc Idololatria.Deindc in tanto uaciotû deorutïi quafi cxcrcitu,promulta hoim cupidinc jpfcftarus qfpiâ inbcllarcx aptnnegotiofelcgitnumen.uelut Martern,fiuc BcllonâCquéadmodû Romanorû refettum diuis Capitoliû.

( teftatur Km facrûfaccrct,côfiliaueloracula acciperet .Alius I petens adulcfcétulâ uxoré,eamc| formofulâ coluitVeneréî I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agricolaauatus frugû,fuû. implorauit Saturnû, ut xgtot9 jgt;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanitate Apolliné,[apiétiîE Si prudetiœ cficuti Grreci') ftudiofi

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dianâfiue Pallada,quifingulifuoshabuctcflamines

cerdotes cû pdigiofis ftatuis, ccu interprétés côfabulâtcs, ad àeotum, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quosjpmiCcuû uulgusdiueturat,acccpturiinftitutionc ad

ferendi deo uiftimas amp;nbsp;mûeratficcç una fupet aliâ tertâ cultu \ diuino ,pgrcffa,domcftico diuo fortiori SC potetioti uoluic i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»celltre.Quare rifit K elufit fanft9 jgt;phcta Helias dcos Baal,

l fuotrj qdringetos jpphctas^nde^ fuperbiert Ephefini nobi, l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iü

»Ian» tcplû Hfsimo, amp;nbsp;îcer mudi opa adm’râdo Dîans tcp’o.qnxcaufa ingrediüdi ,pu«iirias,ad frufti dcospeï/ deiites.q i boiiitate paces dü, a fetj ipfis difsidéres, in niiitua iiiteriiirioné cógrefsi funr. Atlt;$bxcdurauic fuperftirio ad dao niillia annorii Äfexaginca duos anteaduécû Icfu Chri/ fti dni iiîi. Veni poftcaq dzîs amp;nbsp;rex glorj'æ, dei filius de cœlo v ex greniio fui ærerni patris defcendic ad nos nîiferos,cœcos, peccatores, hunianam uccarnem indueref, turniftis cméti/

ŒKrlfl^Iefus fis S nouis(fuo tarnen teporeapud homines uclut prifeis )

Idolo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inieftu/copus præfixus, ne porto ficpotétec

terrædnarcnf, utcôplcref’ fcriptura,Sapicri£E.xiiii.amp;Chrift? Icfus doccrecœpithiimanû genus, uerûæternû antefecula uererem deü,Danielis.\gt;iii. agnofeendû, adorâdûin fpiririx Âueritate.undc multis locis tépla collapfa funr,obmurefcc tibus ad ueritatc Chrifti fitnulachris, euanefccte fatidico fpc cuiimhalitu.inualefcétibus ChriftianilTimi uiribiis.Hocnô (FuirafcCacu/ potui'c uet9 petfetre ferpés.quod fie in côtemptii tor9 abiret, bonis Chri/ côfpitauititacgjamp;locutus eftflaminib9,utex oîb9 locis Chri lanoruin. ftiaiiosfjgarcc,opprimerêc,intcr5ceréc,qaipfiprraueteréfiz i, dem noua docerét.a qbusperfuafi,regesô^principesingères nbsp;nbsp;nbsp;,

atlt;5inhi'ianas exercuerût ryrânides,ubicûq^ ucl mouiflet fc Chriftian9,uirâ ftatini linqreneceffehabuir.qfiiçparûefleC mori,intolerabilib9antca tormetis cruciat9 opinati fingFaré ex eo ad deos red* ce reuerériâ, amplioréafpi ratura fortunâ. Poftquero felefti Chrifti milites pbifsim ChriftianiChrifto côfiderant,afticitipfispfenti auxilio,opérât? pereos admira biliuirtuteadmirabiJia, ut côcidcrétfimulachra in nihiliirc dafti.flaminû amp;nbsp;,pphetarûimpofturæ fub côfpeftû cû mag/ na diffamiauenirét,reges, eocumcß imperiaceucoafta fidei Chriftianæ fubiicerenf,iam turn uetus ferpcs,prim95:nou? t-uclfer prP dcus Lucifer hæc fecûagitauit côfiliaddola amp;uiftimxdecez m9nou?dc9 dunt.nomé tuûludîbrio fit.diuini honores oés,atlt;53deobc ( uCdcm,'' nbsp;nbsp;nbsp;ncuolcs thuseripif tibi.inueniûda eftalia uia amp;ratô.qfi hire

me 4)didir,qiiourlt;5Chriftiani nômultûremplis corundé«^ pompis tribucrâc,ut quorii uis in feriptura erat pofita, onies uincebât fecmoiie, nemîc cos potéte capere, in tâ admàâda

8-doftnna’.Dcum habere fiUumjffÿhominisindiuffct carné, poftea cïucihxus,moi.tuus,in uitâ rcfurgcs,«tlt;5 fidlt;.ndCi euâ gelio.ad clüus tcgulâ uiuédûnobis,in angorc amp;nbsp;nectfsnate pacientéefie,düigereinimicos, illis benefactie,,pi ills orare, ßi id genus alia, quae flamincsregib9nunq.dixciât,côtraria aût fæpe. Etiâ Ghnftiâi fiç intégré amp;nbsp;côftanter ad euangeliû.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nixeiâc honeftâ,aniicam,pacificâlt;5uitâ,ut un9exhisdixcrit

Auguftin9; Euâgelio nô crederê, nifi me ecclefiæ, hcc é Chri’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftianorii,qui exeoin tâ pbabili uita fuccreuerint,aoôoritas

cogeret.qîi dicerct.qnqdctamhonefti,boni,inter Ce amici, lufti honnes,cx euâgelica doftvina pueniât,ncceffe eft euâge lii doftrinâcffcuctâôiiuftâ.Atqjpoftca fcclerai9ifte amp;nbsp;mille la«« atnüprimacogitaratptkipia,hocé fundamctaChtiftianx bdeijhas fccû. tones deputisifuifti inter oîa creata pulcherr.fa^ piétifs.nobiliGiraa,rônifcpcapacilfimanatuta,amp;uetbo dcï amp;nbsp;mâdato nô crcdiditti,inobediés extitifti uoci ci9,fiptcrca de grsdu pcipitata es 5i reiefta. Deîde K tah ufus arguméro: Peinai holes Adâamp;Eua 6£ipi nôcrcdctes deo.neqjobtépâtM in câdê petditiôis ueneit forte,Sf parittt Cayn amp;nbsp;Saul, unde expetiétia nae docet,Quicficç deo nô crédit,ucl qux pmifir, uel q '.x locutuseft, 6iis a deo reiieief areg perdcCiexqbus hic (equi€ adfmadaiaaeiatû angularis lapis.biullûeffc maïus.uti. lias, acceptius opus ,quä fi in uniuetfum deo credaC' uerbis St naandato,Gne pctcürtationeexquifitioneqicaufarum ,ut caz pitalisnaeushoftisEfaiasxl.ait. Quis coiafiliatius ems fuite Porto,nunciiatelligoexApoftolis,quodGa.i’a:o fuo prorz (us crcdant,quicquidloquuntur fcriptura eft,nihiladdunt nelt;5 denaunt, permittentes uerba ut ea locutus eft deus,unz de atsiftit eis Mefstas, adeo ut nulla Ro.Cxfatü uis aliquid, pofsit. Nä quo plûtes Clanftiani per diras,cruciatus,occidû. tur,eo alactius fortiufcß pugnant pro fide, amp;nbsp;docent. Tu. hafee imbis rationes,Gc ages, probe calles lumbricuna haz

I nao prxGxum ,quo Adana, Eua, Cayn, Mébroth, Saul, Hietoboam ßiccteri, illefti font amp;nbsp;capti,peiadtbisdenuo hanaum,qui feis quid foniailus hic anraxetit, dcuorato tum efea haino f Atej ita u«us netioam foam mftktuit

pifcatura,apcuma’riciamp;um pratfcxens (pcrhamfi intdlige inobediétiâ,pcr cfcam increduütaté: qcn^ «n diffidit, nihtl credit) Vifu italt;5 cófecutus eftquofdäludxos.q Apoftolorii obloqacbanf doftrinæ, fcduftorcs cos calûniâtcs, q popfm a lege Mofaica alio traducerct.iieutiquä fcquendos effe.neqj fic credendü. Nam quicü^ nó circüclfus clicc,amp; ad Mofis Ic gem uiucrec,a falute ctetna cxcidiflct.O q illicc eam^ trâila tidam pefsimus impoftor fuppofuit cfcam s arbitraris ne ludxos honcftepotuiflcdicercrApoftoli nouitia tradütfi/ dcm,errorcs.hcracfcs,nos ucro in uctcré dcü Ifrahel,fidé, do/ ftrinâcçccedemus.Ad quod qd refpondit Paulus r nihil cx philofophids difputas dixic.Si circucifi fucncis.tum Chrift^ uobis nóe(lutilis.Oinfcnfati,qsfafcinauic uosnó obedire ucricati c O PauIcutinanucuiucrcs.Hacdcccptióis incfcaz tioncuct^fcrpésomes müdi perrcptauitangfos,Squocnq| loco ApoiloU difcipuli^ pdicabat Euangcliü,fubico (acerdo turn principes Pharifaei {»ruperatin mediü,opponentcs illit Icgcm Mofaica.uctcrcdcum Ifrahcl, prifca fidcutejubi doz ftrina fuccubucrant, ad jgt;bra,amp; feditioncs ucrbcra^ fpcftaz bat. quod cxintimopeftore nobilisdux Paul^ïn.ii.adCo fin.xi.grauiirimequatrif,labores,pl3g8s,naufragia,pericula falfos fratres amp;c. quem locum tcoro dili gérer excutias,amp; ex animo dolebis, tantosf.Pauli laborestanta acceptos igratiz tudinc.hacc^ feeleftiisimâ incrcdulintis incfcationé ciraitu lit Sathanad. xlii. anos,quouflt;5 ludaei inuniucrfumpTitó Si Vefpafianü uifti,coaéb^ fu nt, patri û folum exilio uerterc, dtuf^ dum prælatacaptâtes perditióisefcam,qua,|gt;hdolor Terd^grad-? perpetuû ftrâgulabûtut. Coetcrûpoft^efca adeo unlgata cftamp;agnita,utad hamiihoies cautinôampliusimpingcrcr, côtemnétes cius gniscibos, altcrius coloris hamo pratfixit, nempe potentiâ Caefarû regûcç.ut fupra doahmus,fccûdâ quod paraemiaeft:Verba ubi nihil poffunt,jgt;uocandûeftad ucrbcra.Atquârocrudcli9ryrânis principûcômota eft,tanto magis Chriftiana fides roborata radices cgit.Præterca cômé i ntra fc fcelctatus.nô fic fgt;cedit, genus hoîm eft côftâs, fotte^eftigio infiftens, alia funt ampleftcnda pfilia. ludst»

tytâniflt;5 nihil j»moues, accipe ad partes flamînû difdpuloj qui erancphilofophi.multa quondaedofti ab illis, atlt;5 priz mum negotio idoneos ^fpexit Graeco!',utAtheniéfesin Beo tia,Gorichia,Achaia, ifti infutrexcrât Chriftianis.cachinno excipiétes,quod de natiuitare mortc«^ Chrifti cômemorauc rant, pfecentes ex philofophis argnméta Ariftotelica,Soera tica.Pythagorica fepté^ Graetiac fapiétû.coUigcbâtcj artifici uehcmétecdemonftratiôe,non poffe fieri,mortu? homo in, uitam ut redeat,amp;fimilia,quæcû(5g de fideChriftiani^ pofu/ iflent, occurrebât Græci femp philofophia fubtiliter admoz dum Si prudétctjUt Si Paulus cômotus fit Con'n. in.i.cap.i. ut diccret,Nos aût praedicam^ Chriftû crucifixû, Indaeis Qz déoffendiculû.Græcis uero ftultitiâ.Attamécum euâgelicâ doftrinâ Cigna fcqueban^,crcdebât tandc euangelio,amp;ea irtz ter Chriftianos Si philofophos difeeptatio poft Chriftum ad rrecentos dutauit annos.oportuit tn C ut ad mundû loquaz mur ) Chriftianos obnoxios eirc,amp; angufti^fua prraherc,nâ côtemptus Si negligétia corû ut umbra corpus,fcquebaf eos per exilia,torméta.perfecutiôes,mortes. Vcrû hifee trecentis annis ecclefia Chriftianorû nec ftetit unquel melius ucl fœ/ Iici9,qb9,a natiuitatc Chrifti trecétefimo undecio anno.Cô ftantinus uirbonus Si nobilis,religionis diuinx amas, fuccef fit,qui cum arma cômifsurus in tyrânn Maxentiû effet Chri ftianorûcarnificé, bonorû tortoré, necromâticum,caedis Si perditionis ctiâ charorû auftoré, atcj eius belli cura praemcz retur,per quitté obuenit ci infomniû fiue uifum côflift9etgx Maxentiû,atlt;5 interimin cœlo apparuit ei aurea crux oricn tem uerfus fpeftâs,amp;intcrrogâti, quale nam hoc fignû effete increbuitauribus uox data cœlit9demiffa:Côftâtine in hoc fignouinceszcuigilauitaûtcôtemplabûdusqd nâhoc effet îmaginiseillucelcétedie fuotû coegit purpuratorû fenatû, ex quibus intellexit, Chriftianorû effe fignû crucé,quos ctiâ accerfierat poftea,declamâres mFtis de fanfta cruce Chriftiaz naç fide,turn ita Côftantinus Caefar uerba fœcit,Si fœlici ter in Maxétiû Cæfarc fuccefferit. Si ipe ego Chriftian9ero. At^ ira quafiarmauit fc fuof^ fanfta Chrifti cruce, amp;nbsp;congreffus

Maxenriofortifsimeuidt.fœlicifsiroc^ triumphauitxunKj pro more Romani Cóftantino magnifica trifiphalia derer/ ncrent,non mihi fed Chrifto debenf refpondif. Erexitita^ ualde nobile cracé.b3ptifat9 eft,abiit in Chriftianii. HicRo. hiftoria dift.xcVi. Cóftantinus,narratdonatôncm a rafarc

faftam quarto baptifmi die, cüm Hieronymus in tripartita teftetur,Côftanrinûadultimûuitac primû facrofanöo tin/ ftum lauacro,nec(ut ifti dicût) Ronisc.fed Niconicdiæ.qu« parum inter fcpfcntiût.Pontifitiûiushoc loco cgrcgicmul casementif donation« faôas magna uanitate pôtifici Ro. orbis terrarû ius permi(rum,fubieAam regiâ maieftaté Quae omnia nulla ex tcftamçtoCôftâtiniaccipiûtfpccicni uelcolorem. Hic émut pater Conftâtinus Romana tenuit fccptra,amp;a Conftantiolulianus amp;c.hoc ueje eft. poteftatem fœcitChtianisexttucdi tépla.magnificis eade ornauitdona ïiis.pdicâdi Euâgeliû iotrii loco libertatc pcefsit: nô âtufRo mâ dédit,ulqueuis alia puintiä ufgété. Vet9 ferpés dentio ad ucteresfeurritartes,îftruxitartj'ficéadhamû cfcâ,ifa rônat? Nunq ufu uenit Româorû cæfaré a tuo dcfœciflc duftu,au/ fpiriis,ucneratiôc,fimulachra deoprin capitoliocollafcunf, calcanf pedib^jOccludunfamp;?cidûttcmpla,fie facies,fretus pborûauxilio,in fcripturarûagrumfalfumfeminabisfemé, peruerfam intelligcnciâ,ita,ut in partes Chriftianorû uniras dirûpatur,indelt;5 eorû fides incipiet labafeere, dcficere,fufpc fta fieri,tum tui rurfus affurgent diui, At^ ira fuppcfitûcô cfca hamû qdiChriftiaopffacerdos Arrius deuorauit,gr£ECU/ lusin Alexâdria Aegypti,ubi inciditî ioeû loan.c.xiiii.Parer maiormeeftiarripuit occafionédocendi in facrofanfta tri/ nitatedifFetentim,pâtre efleomniumaximûai«^ porentif fimû, ,pximo loco ftare filiû, fed minoré patrexfubfeq poftrc mo fpiritûlanftûin triade hac mîmfi.Arngireaures.oChri/ ftiani,quâplen9 fitadmirabiliû fraudû uerus ferpcns.qbus angularé uerae fidei Chriftiante lapidé infringeict,quo paflo orâia ab initio müdi eo côpofuerit cófilio,ut deo nec credc/ femus,nec fidcremus.Arri qd nô amp;nbsp;ilJud legifti loan.xr Ego ^patççutiumfumussamp;fiuiüitecquando locutqs Philippe«

10-

Qui ui Ait me,ai det patte, Quid ucroaliüd facetdatctn cit/, cumucnit Artium, quam philofophiæ quando uoluit ex, Ariftotele facrâ fcripturâ metiriamp;cenfere,quéadmodû. ucV hifce temponbus ( proh î^nimiû multi faciunt.Hic Arrius maguû poft Ce traxit feftatotum gregem, qui pro nouo lob kbât eumdeo per Aofttinâ, Nâqusc docucrat philofophi» multis firmabat demonftrationibus amp;nbsp;exemplis. Turn uero Leuiathan uetus calcabat roCas, poft^bene hoc inuentum jpcefferat.ut ipfi inter fe difsidebanc Chtiftiani.Nam amp;nbsp;Côgt;. ftantius côfenfit Arrio, multi item infignes epifcopi, ut Eugt;r febius in Nicomedix minoris Afise : in ea cnim amp;nbsp;Morca 6{ AchaiaSê Macedonia omnes ferme Philofophi funtorti, régnantes ibidem in feholis multis a nui s,a temponbus ufcg Daridis Afsytiæ amp;nbsp;Medorû. regis, hicp nihil aliud credebant, » nifi quod ratio præfcripferat.Pet qux temporabonus ëZ do ftusinepifeopum Alexandrix eueftuseft Athanafi.us,ishoC Atlaanaflus. fibifumpCeratjUtConftantio uetitaté monftraret, Scdqux tû habuit negotiauet9 Leuiathan e quas tcchnasfttuxeratf quofdâfuboruauit fycophantas,qbonû.Sidoftum Athana fiumCxfari Gôftâtio fie mendaciter detulerât, ut extra gra^ tiam eius adeo effet,ut Scinfidias uitx Athanafii multotera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; .

pore poneret,cuius innocentiâexitusaperuit.biam Arrius infaroi morte paulo poft periit, inteftinis in feceffum fœdc ptolabétibus in Hycena fynodo, ficut pulchcttime poftex Athanafius apud tteuiros aperte in pfalmû,Quicun($,amp; cXz prefsitSimemorix prodidit. Cumitaeç uetus Draco hune attraxifset hamo pendulû pifcem,prxferuauit capturx efeâ Çum. quod multamcôfpexerat Arrianoçiitutbam.quæ aliud atcç aliud e fcripturâ uerbum decerpcnsfuoilludPhilofophiarû iurecôdiuit,fucoobduxit,hamocgpfigens, multos inutiles cœpit pifces,aduas falutis nihil ptinétes.ut Macedoniû,Nez ftoriû,Eutiten,Simonen,Yalétianû,Donatû amp;c.pgreffu té t' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potisgt;hmôi iutiliû pifeiû ad fexaglta ofto, tâq prix capturx,

efeâ cûhamo abfotpfert.ln tâta fût iChriftiâis otta difsidia, ut fais phb9 6t épis fumm9 incubuetit hbor difputàdi Si feri bédi pttaettores,ut Anaftafio,Eufcbio,Hilario,Cyrillo,Da,(

tü

mafcéo, Amamp;rofîo, Hicronymo.Auguftîo Sic, hxc diffcnfio amp;diucrfafcripturarûintelligentia in loci;qbufdâadoftin/ gentos occupauic annos. Si quicû^ iiouorû deorû, nouieq; fidei querit ucftigia nomtatim,legac Dccrctalcs. xxiiii.qlt;iii» quidâjii huiufmodi difputatôib9anfa oblata eft bonis amp;nbsp;uc nerâdis pacribu$,perargutas philofophiæobieftiones,arniA qualiaeûlt;5 manibus compere in aduerfum jjiefta, etiâfi ali/ qn facroe fcripturae difformia,qn rn dolérer amp;nbsp;ex fyncero pug narint animo, permifla fuit illis retraftatio qd” fatis illorû tnonuméta teftanf, quare non imprudéter dixit Anguftin? Alios auté ita lego, ut quâtalibet fanftitate dodriaq prsepol lcant,nonideo uerû putem,quia ipfi ita fenferunt, fed quia mihi uel petillos auftores canonicos,ucl 4gt;babili rationeqd a uero nô abhorreat perfuadere potucrût, fceJeftus Lucifet perperuocœlefté fitiens honoré,altro citroqgcogirauit.oém mouit lapidé,in omne Chriftianotû ftatû defixus,aflt;5 anîo intenrus, aduertit Cæfares inter fe,amp; alias puintias belligcrâ tes,per qux aliqn rurfus a Chrifti dcfœcerât fide,potcrârq pa rumfacrisintédcreliteris. quibusaûtepifcopi ftudebât.coe/ teris negleftis in paupertate pdicâres tuangeliû,nec tû aliud rûponSficîL RomîEccatepifcop9,quâpaftor,nôutnûcrexamp;dns,amp;fimi liter in aliis quoç urbibus epifeopi Paftorû fungebâtur offiz cio, non mûdi tenebât feeptra, fua curabât, docebât populâ regnû dei,ofolando,paupercsfoucbâr.Nam turn a populo pendebant illis neccflraria,amp; pecunia in egenos partiéda,exé emplo apoftolico:optimatibusuetoamp;magnis iftisfatrapiS multiserantiniuriisÂerfinis obnoxii,fubmifcrâtaôtfe,to/ letâtes aduerfa ppter nome dni.Atcômûis populus magna fidelitatemutuo côfolâtesfe.utquæqg erârtrâqllimacocô/ ueniebâc,ucluti in Aegipto, ubi f. Antoni9 rnFtos Chrifto luz crifoecit difcipulos,adeo côdéfante fe Chriftianotû examîe. ut aliquot milia caeleftisphiîE,hoceft euâgelii uitâindidcm uixerint, in mortificatiôc catnis,ut tcftaf dinus Hieronym? Cttn illis téporibus a natiuitafe Chrifti. anno.ccccJxxVi. dkcafus R.0. dmiccps.Cæfaribusbellagerétib9(namexfatofinisinftitc/ (mpenj. ' cat Romano imperio ) eotûdé familiæ ecadicabanf, etat^

H-

Homx prxfeft? Otcft«,qui filio fuo hoc honoris dctuleiat, utnô Auguftus C quæ erat gcrmana Cxfarû noméclaturaquot;) (cd Auguftxil.us,quafipufülus imperii auftor nomiaref.Nâ uctus Ko.cxfar Occidétalis plagae, hoc é RomæJtaliîe.Gal liæ.Gcrmanis imperator rcgno pulfus.imçlocû cius lfaur9 Côftantinopolitan9 cæfatOreftem PatiitiûjRomsepfeftû fuffœccrxt.qruûurbi Auguftulû funogarat,at^ ira nobilis utbs.olim orbistercatù dna,fineCxfave Ro.pfeftofcruictat, Tû infurrcxit poft terminos Hungarise,credo m Vualachia pticeps Odoacer Rufsus, qingéti côktipto excrcitu Româ rcfta contendit, cui fii fuis armatus Icgionibus pfeftus Orcz ftes occurrit,ucrû.uïad magnanimi Odoacri côfpeftû fugx fe mâdauit,Papiâ fpeftans, fugiétifcç ueftigialcgés Odoacer Rufsus urbcmoppugnâdo cœpit,Oteftélt;5 trucidauit,popia bundus deinde per omné ultro citrocp eïtansltaliâgt;cû.non Inuenkethoftcjinfeftisfignis Româperrexit,adRo. regnû ®ccafusocd/ gladio eueftusjpto libidine adminiftvâs illud,hic^ eft occX/ dctalisimRii. fus inapetii Ro.a condita Roma. M.cc.xxix.poft Cbriftum natum.cccc. Ixx’p.anno. ut xiiii. annos regnaffet Roms Odoacei,inter CKteras puintias amp;nbsp;regiones Romanis tribu tarias amp;nbsp;Gallia crattcûq poft aliqd annos ttibutft exigerentt Ro.reballabât Galli ,prxlio rem cômittétes,ubi Ro.acie uiai 6iGallia,pulfi. ipfi fibi rege ?ftituerûtPharamunàû,atlt;^co modo Si alix antehac Ro.,puintix,iâhxcjam ilia,fuos créa uerûtreges,rcliftaRoma acuius,obediétix iugo.fcfenfim fubtrahcdo fui état dni cxuta fetuitute.Yt em Odoacer uioy

Venta manu Româ cœperat,ita ûmilitet illi crepta é, ut que nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pte/

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttucidarat Thcodoricus Gotthorû,fic inclyta Roma fuit in damccisit«

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;predâ pofita cüftis exteris tyrânis Si nationib9 ,ut ntofeculo

l Mediolanû,cui nûc Vngatus ,modo Gra:cus,iâGottus,pau i lopoft Armenius imperitattqui plus ferro,bombardis,igniz I bus poteft in pximis eft Si charifsimis. Ne litera quidé exz * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatet illis tcporibusPapâ appctiuiffe Romà^uel oppugnaffe

l uelalioqbellaffe.Abdideratfefeinangulû in paupertate Si I aduerfitatib9 fuo fucco uiftitâs. At poft Chriftû incarnatutn I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D.xix. anno,Optimus uicluftinuscîefarGotthusGôftantiz

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C üi

nopolitn adtnïftrauerat, q epos ex htebris exiliorü ^»tradof magna .pfecutus ert:beneuoléna,cui poftea fuccefsit luftïan? luituuaiiiu, gjj fororenepos,tatus lufticiæ amator,titomesRo.Caefarum cóftifutióes inunücolleftasinordmé digeflerit,qshucuflt;5 ius uocamus Cæfareii, hic côfyderâs Ro. Imperii ruinas, rc/ cuperatis aliquot ex hoftibus,puinriis, plapfum magna ex parte erexic i mperiii,extruxitlt;5 egregias deo Bafilicas, maxi meCôftârinopoli.magnis illas thefauris Iocupleräs,adiefto annuo uiftu Siamiftu.Hoc uero ad ftomachii fœceratepo^ amp;nbsp;faccrdocû.rccipictiû animn amp;nbsp;lœtitiâ, abaftis follicitudiz nib^.caqp tépeftatc Ro.epuserat Agapitus, mifliis ad Cœfarc per Theodatu p paceineunda, fepofitis difcordiis,hic ta erat ©r^ori^prl uir,utingrediuti ci Cóftantinopolitanasportasqdä captus uifu oculos rcdperct: quæafta funta natiuitate Dni D.xxx.anno. Nee turn potuit nouns deus Lucifer fuasomic tere fraudes amp;nbsp;ftcophas. Ad annü D.lxxx.Gregorius magn? cius nois prim9,creat9eft RomaeEps. primoetid ex Grarcis Caefate Mauri tio Cappadocc,iam bene auftis Ro.pontificiJ diuitiis,ptcaxiriterü hamüuetusferpésMauritinilJeftas.ut capitaliter Gregorio immincret, amp;cætcti quot^pin cótéptu magnoeiTent cpi. Cætcrueu perftaret Cæfar odiflefanftö Gregoriü„puidéria dei pmifitulrionc ut caperef a Foca, qui pereuffo fecuri Mauritio regnu poftea tenuit.C Hie Gregoz, rius ultim9 Ro.Epus fuit calcans martyru amp;nbsp;Apfojt» ueftigia uiucdo,docédo(ÿ.Tametfi aût a Côftâtini regno,epi Ro.de dieindiéindiuitjiscrcucrât,necampli9 itaoésad Euägelii régula feuere Si adamufsim oém ui tâ exegerât n t pri9, decliz nates fenfim ab Euagelio in ccremonias, unâ poft altéra legé lt;.ult;nt9graz nib9 principû curias apertc,utfeqf, Anno domini ccccc.iii» duj Idololaz Focas obfcuroloco natus.fedfortis faeilator,primuma.‘faz trix. muhtioeratpfefti Ro. deindeincaftris Cæfareleft9tyrân9 crudelis,ei9 regni anno fecudo e uiuis in cômuné îoeû abüc faijft^ pater Gregori9qrtuoreccria:doftorib9cönüerar9.Tä uero uetus Draco hamu fuû.fplédida Qrnauitçfca,hacartcîi

Lçgittim9 Cxfar fedetntenuit Côftâtinopoli, collega nihib ominus affumpto,qui occidéiis tegnû ( ut Koma, Italiam, FtantiâiGcrmamâSic. ) occupatet ô£ regerec,iam Cscfarc oc cidentalis plagx,utfupranartaium9,tracid.ato,amp;exafto,ut Roma unicuicg ad. upinâ effet expofita,d.»ripiétib9 quœcû^ poterât gétibus,interim opes Romano accefferât ponufici, non regiones uelpopuU, fed ut fitaliqninthefaurispecuz niaïû.lccitco cœpit in illo Euâgelii fpiritus frigere,qd îpecic tcgni.Conftàtinopolitan» Epus Romano feprxfettet,cui ftatim uetus fetpens in id inftruftâ ante po trexu efeam C qui état Bonifatius eius nominis tcitius )tali colore. (Çuidî’ uis Bonifati«. tu in miferia Sicôtemptuperpetuo iacerec Roma terrarû ca put eft,infamix tibi eft,qui non amp;ipfe epifeoporû.caputtpz pcllcris,quodmaiori iure quam Patriarchx CóftantinopOz litano tibi côtingeret,Romanû dominiû petmutatö. eft,nee tu tam humili loco apud Cxfares es,ut maiorcs tui.Huius fn petbixhamncum efea fimnl penitus abforpfit Bonifatius, ad amicitiâCxfatis Foex pfugics, que fummis precibus fati gauitp ptiuilegio,ut exterorû epotû fummus effet Ro. hoc c Papa, pater patrû, utcç ecclefia Ro. omibus anteferretur, psçx ncinÇ qhod quâuis egcttime côcederef, precibus tarnen extorüt tâ vnd«. dem,ucFocas inptiuilegiûconfentiret.Hocautc prüden tet nuncdifsimulant,clamâtes Papam omninmaximû,amp;Ro* fuper omnes alias ecckfiamddcj ex diuina prxordinationc immediate,ut ifti dicunt, dift. xxii.omcs.lt;ï^ateigi€ Côftati tini donatio ementita eft, fecundû quâ epifcopat9 Ro.prxz celletct ornes. Si regnaret omib9 : ut in fuis habent dccrctis. diftin.xcVi.Côftantin9.1I)icût de fuis quicqd uolût priuilcz giisRomancfes.ut qui inius fuû référât, qcqd inmcntcuent tit.fedcui nemo aufus fit côtradiccre,nifi uelit te mbi l e illud hcteticinomé,.utmâdatdift. x.xi.Xxix.ficoês. HaneCut dixO gï’æ efcâ uorauit PapaBonifati9. àt nû Euâgelio pfot t me fit;ihi,pnûticf,amp; hic ham9 oés pofteriores attraxit pôti^ hees,ut ius fit,immo diuinûius natû fub pœna mottaV pftî, qcûcç fentitet aliter de to. pôtificis priatuiatcp inde fôifsimi phsPapaçappelUtio.liaçgcu. Caçfaç: ptiuilegiis innocéteni

fcripturâ: Tu cs Petrus: cquerût.fatricâtes fibî ex ds ipfîs dh ui'numius,® qua robuftû idolum.nouuß^ deus tum eftnatJ Nam hoc cognominis.iiulliantchac Ro.epifcopo^obtigc rat. Scd-cfi coteptus amp;paupertatis caminu.fic fui'textinftû huiufeemodi fruftus.quos uf^ dum ujdem9,tulcrût diuitias amp;ignauu otiu.Bonifatius iam turn ftatim ufurpauittitulû papse Bonifatii ciusnominis tertii pon.max.cocgit^ex idi quis epis Si facerdotib? Rom« côciliû, in quo fanciuit,utdc inceps papa a faccrdotib9 Si populo elcftus,ciufdc effet uirtu tis poteftatif«^, tat«^ exiftimatióis,acfiC«fareaaccefsiffeC eófirmatio, quod dccretû pugnabat in ucterécæfarû pfuetu dinéamp;auftoritatécôfirmâdi epifcopos,qa prima falutaz ris aq origîé ufi erant. Çonifati? aût ubi priuilegiû papa uo candi fe,i mpetraât.hoc premii locoCaefari rcpcndit,utclâ cæfareæ maieftati progatiuæqg detraheret, amp;nbsp;a quo pet fupz plices uoces tanqa dno fircœfare priuilegiû primatusobtiz nucrat.eidc dnari Si imperare pfumpfit.Qyâuis nec ipfe.ncc aliquot pofteri eius aperte decretû hoc in ufum trahere non audebant.qm turn téporis cæfar præfeftû Rom« patritium côftituerat,cuius fuffragio amp;nbsp;approbatôepapæcreabanf.Ita tn fe gefferât porto pap«,tanq iurc fuperiores effent C«farigt; bus,fine quorû auxilio quicqd poterât côfitiebât, inftituctei cpifcopos.ut potius obedirctpapæqcæfari. Efttnqd’pferas taminimani fupcrbiæNânômulto poftocdfoFoca,qt3ta ptiuilegiauicarioChrifti ricfuppliciteroranri pceffcrat,Hez radius cæfarcreatus eft,4nno dni. D. exii. quo tépore uere Ortoo Wel no^û idolû nouuflt;5 deus Mahomet Ifmaelita furrexit, qui WaEometicf nouam côdiderat fidem.qua Turc« uiuût.Poftq prim9nO/ uusdeus Lucifer,eau fa m fuam ira longe fgt;moucrar, ut intef Chriftianos côprehéderit,qui nomen fibi fummi epi, maxiz mi omniû moitaliu dni tribuerct,p]acuit amp;ipfcfibi, fie cogi tans,pgrcdieris amplius,qnqdc fepem fie pcrrupiftftranfiz liifti(5,efcam uetercpbe dolis illitam obiedt papæ Cóftatino poft natu Chriftû D.clxxxVü.quâ auidc dégluties a luftinia no Cæfarc, eius noîs tertio C nô ex eo q ius cæfariû condidit) pluw rogauit côfinnanda priuilcgia.Ex qb9 facile intdligi^

qua tatône tâta fuccreuerit fanÄitas. Atq? îta Paps Romani facrsexciderûtfcripturs.tanto nomineafcito.occupato in oiTubus negotiis pnncipatu^ôê accubitu primo, cœpeîctj fœ dera Si amicitias principibus Csfanbufq; iûgere,didicerntlt;5 eorundé curias falutare,inuoluetes fe omib9caufis,ncgotiifcg laine inds traftâdis,crefcétes etiâ pLalcherrinaein poffefsioni bus Sidiuitiis: quæratiouiuendi pontifteû ufcjin cétefmiû. durauitannû.Scderatus dæmoncœpit gaudifanaagnû.,fuas tana magnifiée çcedere artes.Nam paulopoft ad numerum âiai.D.cc.xVÜi.Gæfar Léo terti9,Syr9^ depofito priarchaCô ftâtinopolitaiao Germano fuffoecit AnaftafiCaxtùpapa Grc gorius tertius $rupit,Cæfarilt;5 fcripfit,ut priftinohonori ger Papæ Si Cg mania reddetet.Quodcumnollet Leo,Gregorius ad ueteris ferpeiatis côfilifa,auaor fuit toti Iralis, ut a Csfare deficeret ( fed laô adexenaplû ueterfa pontifiera ira côtemptu uiuéti quemetiâ anathemacepercufsit,eocôfilio,utbelligerâtibus inter fcGxfaribus,inaperi frei cederet,qtrimagni effet nonaas apLid principes. Vêtus ferperas nihilcûftatus,illeuit efcâ cum hamo ut ftillatet. Nam hoc fibi negotii funapferat,Chrifti fi dem, fi non fupprimeret,inuoluetet tia, quocûqg pofsit mô, fuggefsit paps hoc côfiliiîQaiâdoqdé legitinaû Ro.imperiû. interciderit,8êquiuis ex orni mûdoaduena irrûpit in illud, Csfarem fc faciens Gôftâcinopoli, fuperinaponés collo tuo aliquemPatritiû ,quin tuam peticlitare falutena,ut nomen maximi una cum re habeas-.Tua erit fedes Ronaa,tui erit cui ° côcefferis regnû atbitrii. Lconi Csfari deinde fuccefsitCôftâ na, tinus fiiius homo raaide tyrânicus,fub quo Pipin9 ex Galliis Legatos ad Pontificé mifit, Anno D.cc.lü.Si papa uicifsinx coquenteras inter fc miatua pfiha,uc papa Zacharias, quâdâ fibifumeretpotcntia,deieftolt;5ueteri dno, Pipinû. Galliarû regem fœcit,afpitâtibuspvincipû fauoribus, ifcgbeneficio paps primus niaeraf eius terrs rex,ficut canfit Pontificix iura.xi.q.i.Te qdc. Subfequéti anno naortuo paps, Stepha nus fecûdus fubftitut9eft. Hic fua ufurus potctia,crr in f talia Aiftulphrr regem moleftû haberet, implorarait ftatina Pi pi, nuih,ad aliquot miliaria occurrens illi,obteftäs ,p pfidio fété

Ro.ccckfiacpteftâdo,c6fcflbc cm cfie maîuic qua martyr,fi tis haE)ens,Ci eo ri talo cœlû irrûpec.Tum uero andquus ne^ diabolus caufa ftctit,po(lq uc«: Chhftianx diukacis nucleâ uiciofum reddiderac.Hî crâ qui anrehac folidifsima omniû Chrillianotûcolûna exdceràcjn ptéptu tnartyriolt;$,a fcrip turis (àndis abalicnati,mûdi Si teitx afTûpferâc négocia, cre âdi cxfarcs nbsp;reges, pncipat9 g;dominia ad fe trahédi, aU/

cupâtes magnificos amp;fupcrbos tirulos, porrigétes ad ofcula pedes,UC9 Gne papa nullû trâfsigercf negotiû,ultioné in ho ftes minitâte.Gcç foiucus cura diabolus,nô ampiius necefle - habuit,obambulace ut leo rugi es, de quo Pctrusspbc em fch Mit illud Euâgclii: Nemo pôt feruirc duobus dnis. amp;nbsp;Paulus. Nemo qui militât dco .îplicaf mûdi negotiis. Et gaudebat ucheniéter fatan uctus,cfci fplédidi? adornâs,dcoç nou itio itctumdeuorandâobiitiens.crarfjfraus fie fubornata,utS pauloantc paucis memini. Anno dni.D.cc.Ii.regnâtib? Gai üætegibus nominctcn9,parlaméto(ut etiâin hûcufq^dié) oriies deGnicntcregni caufas. Papa caput incIinauitGallix, quotéporccxantiquafaniiliaMerouengi regnabat nobilis languis Hildericus rex,fed Pipinus Caroli magni auus regnt admiftratorcrat,in cuius demortui locûGlius fuceefsit Caz rolus amp;ipfcadmîllrator, nihil min9 Hidalrico, ut qcx regia ortus erat pgenie, Gallorû rege, ignoro q Gde Carol^regno f fueca t:hoc pftat.faucnté ha bu i t Ro. pôtiGcé. Interi m obüt Carolus, reliftis tribus Gliis.Carolomâno, Pipino,Grifonc. Carolomânus aperuerac Pipino animûdeampleftéda uira monaftica,Gt^ Monach9.ita paruit Pipino inuadédi regni locusadmiftraroris prextu. Hildcrico rege ufijdum uiucnte Pipinus regiâ fitiés dignitaté Papæ feadiuxit, Sdturfuspapa Pipi no,idem monftri alens ,u tert^ priuato adaft9 cômodo. Ita^ Pipin9 ( ad ueteris intérim ferpétisdolû intéde ) Butgt; CôffliaMDx c**^^^*^ Hcrbipoîenfcm epm tranfmifitRomâ.iina cûFob HüdcrUâ. gt;^Ado fuo a facris.ad Papa Zachariâ,{gt; hmôi poftulatis amp;nbsp;in? tcrrogatiottib9,oracula côfilia^eius utaccipcrct,utet iufti^ regnû tcncretianquidusomia portaretonera,an qui cutis ^clbio nomine cexeflec. Adquæex demonis inlhtutióe

Zacharias,pnantiauinutilius efic cum nominati regem,(|(m legni ncgotia curaict,qui id quod regis effet, omnes fubirct labores,quâ alter,nomine tantû ociofus rex.i^am fentctia Papaexfuo didiceratlurc.xxii.queft.qnta.Si qs conuiâus* Vbi miniftec Pipinus tantû fauorcm depræhendit,tantâlt;5 uiditfeneftvâinuadcndi regnifibi apcrtam,côccpit animo regiam maicftatc occupandâ,quiconatus doli erantin nati uum Sîlcgitimû Pipini dominû SC regé Hildcricû.ls em fie, quemadmodû amp;nbsp;hodie fit,præerat rcgno,repctita ab antiqf fimis regibus côfuetudinc,defcédcntibas a MctoueotHuiufz modi poteftas état pontifici, ncc a Chrifto t qui noluit pattl raoniû duobus diuiderc fratnbus) ncc a quopiâ alio pmiffa, fententiâ ut ferret difeordem in dominû, talc nihil fufpicâz tem pto feruo: ucrum fuos habuit uetus ferpés lu dos,at(^ eos fœlici exitu.ftttç ita,ut diximus, Pipinus adhxfit pontihei, ticcelTioPax SC pontifex (uxpotentix querens prxfidiûPipino, ut fimilc P« aianâ# facile gaudet fuo fimili, amp;nbsp;fuum inuemit fempet olla^opct culumt fed non trat alicuius exempli ucliuris,Papareges ut createt.lt;Çuamobrem ad alias fe côucrtit artes : compara uitfibiScPipino multorum Gctmaniæ principum amieVz tias.populotum itidem,Galli« ut confentirent, atlt;5 ita pOz knta (. quod dicimus ) fuit decofta,ut potenti« fu« gladiû totriperet pontifex, Pipinum in Regem cuchcns, fccundû. traditionem factotum iurium.diftinc.lxxx'Piii. Epifeopus. Bone deus, poftquerus j3on9,ÔC ptiftin9 rex Hildcric9 hoc c6 petit, quid facetet e quia amp;nbsp;facienda ,amp; omittcnda,in Pipini, utadminiftratotis,manuctant,cumoptimustex fidei daz tK.ptxftiticÿiuramcnti moncret Pipinum fuum miniftrû, turn ptotupit fanftus pater Papa Stephanus t qui Zachati« fucccffctat ) abfoluitque Pipinum ab omnibus preftitis IVRAMENTIS,ETFlDE PRISTIHO REGI HILDE, «ico data ptomiffaque :ncc tantumPlPlHVM,uctum omnes ctiam cætetos principes in Pipini tegnum con, fentientes. Hildericum ueto optimum regem dettuferunt in monafteriumUtatç haut Chtiftus mûdi régna fugit, Apo, ûolilt;5,houoEes mundi calcauctant, uetetes fanfti Epifeopv

D ii

fcriptuM pugnabât .morte pro ueriraté liSenrcf oppctehtêS* Ira hoc répore epi Romani a per ta fronte in omnéitrupet^C mundû.querirâdo fupremos orhis honores,diuitiasipotciv tiâ cœlefté etiâ ufurpâdo.cotra oia Cæfarea .naturalia, diui? na*^ iura.quod de fede per fraudé legitimû amp;nbsp;naturale deic/ cerat Regem ( que fingu nt inutile regno fuifle:amp; quâles funt ifticiquod abfoluitâ^laxauitpreftitafanfteiuramêta.pmif fam^ fidem.iÇuod putas gaüd û folidius ueteri ferpenti po tuiflecôtingere,quâhactranfafta caufarHabettneiüspotC ftatis coloré papa in facroiure*dift.xlVii. omes. Primus no/ uusdeus Lucifer bonocratanimo,fuper credo profe téplo amp;nouodco, ad Cuius collatibné nihil eratilludmagnificu Dianæ.uoluit etiâ laboris fui fruftus amp;nbsp;tributû au ferre (nam Ro.extifpatû fuit imperiû,Roma papæ ceflerat.qui exulta^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat fpiritu ualdegt;quod in tam magni Cæfaris locû ueniffet)

/ Appræhédit denuo Lombardiæ tegcni Aiftulphûi ^oppug nabatdiucxabat^ Pontificé,quodditiôes Romæfinirimas ita fenfim cû iniuria eius decetperet. lt;^areStephan? Papa orauit Pipinû j» praEfidio,bona eius amp;,puintiâ côtra Regem ut defenderet.amp;ica induit arma PipinusRomâ tendes una cum papa,qui ipfe.p auxilio ad eiiuenerat,pepulitç Roma Vrbesitalise Aiftulphû,quo ,tépore Stephano Pipinus Raucnnâ,amp;qfdâ vtoccupauit allasurbes muneris locopcrmifiblnterea Pipinoin Galliaî Fapa. Regem potentia pontificis amp;nbsp;faüore populi côftituto.regna uit Côftantin'opoli Leo quart? Ro.Cæfar, amp;nbsp;quanta Gallia creuit.tm Ro.regniî cæfarûq! defœcit.extinfta Rom± omni obedientia,nullo legitimo Cæfare Româ tenenre, cû ex ue? teri inftitutoduo olim imperalTcnt.Iam papa potcftatisfuaa præfidiû in Pipino inuenerat, qui ci libidine ili omi Italia urbes,.puintias,gcntes,donodedcrat. (Çuare has ex alto repe tam hiftotias, ftatim intelliges, utiles cih funt amp;nbsp;necefiariae, uerû ut,quid fit Papa, nucleûeruas.Pofthæc, Anno dni.D. cc.Ixxxi.LconéCôftantinopoli mortuu fubfequutus cft Cô ' ftantinus filius,etiam occubuit Pipinus Galliarû, fupftitib?

duobus filiis Carolp,amp; Carolomâno.Carolus Galliae rex fa? ftus Româ uenit,ab Adriano amidfsime except?,cui? PipL.

twttï filiviltaUx ( ptiftino Regc capto amp;nbsp;dcportato )Ludögt; uuicamftliü Aquitaniöé Regesafe creatosinunxit,uulgus edoftu fait,ut fucclamatet: Carolüeé Patritiü Rotnxptsefe ftum. Hic Carolus amp;nbsp;Pipinus fuâ: ditionis fœcerât totû Rhe num,Antuuetpiâ aflt;^, Saxonia,Dutingiâ, Colonia amp;c, Ba^ uariam,Nortmäniä,Britannia, Aufttiâ, Vngaiiâ. Anno dni D.cc.xcix.quiefcétib9 inbona pace pontiftcibus.nemineeos audente palam uexare uel torquere,præ metu regûGallise, qui oihis pontifteu fpes,amp; unicû tefugiû eràt,qlt;^ eifdc regaz®alHç régna lia muneta regionû. Si populorncôtulerât,interim Cóftanti^r ® nus Leonis Cæfatis filius fine hercdedecefsitipoft que ttiatet Hirena totù imperauit qnquéniû, tumfatû uenerat,ut fub limius honorû cacumen côfcendcrent Galliaiû Reges, pon tifex fuir Roms Leo tertius poft Adtiânû, que nefeio q Roz mani affœceràt côtumeba: quâ cû indigne ferret, ad folitû côfugit remediûGalliarû Regern Carolû,exponcsquærula uoce(üasillicalamitates,auxiliûlt;5 rogâs.Ptoinde collefto exeteitu Carolus in Romanos çFeftus (. o quâta uetetis fetz pentis exultatiôe ) Papa egregis ultus eft. yptet qd a Leone papa Romanorû regis corona ornatus eft,acclamâte omni popïoXarûlus magnus Auguftus. Itacç hic prim9 Galliarû Rex Ro.Csfar cteat9 é, Anno dni.D.ccc.i.Sed deinceps Cô ftâtinopolitani nô ampli9 tenuerût appellationé Ro. Cæfa ïis,fuo côtenti titulo,cum Roma nullâ habétes prorfus rlt;më Qus mihi fuit banc texendi biftoriâ caufa. Audiuifti emnt Ro.epus pedetetim facrârehquerit fcripturâ,Ettangeliû,uezj -tcrû ueftigia, paupertaté,côtemptû,triftitiâ,abieaônc,ad có^torymT traria plane feCeuertens.Weindeut a CsfarePoca priuilegin côfecutus rit,nDminâdi fe fummü eporü,papâ.fuâc5 Roms ecclefiaoim ptimâ.Poftca quomodo dederint operâ,ut pri uilegi a a luftiniano Csfare approbarétur, côhrmarcnturi^, tolleftis intérim multis aliis ptiuilegiis.per adulatiôes,fttOz phas,impofturas (. nâucri Chiftiani,quales primi erantRo» epi, nihil neceffehabue tût huiuftnodi immûitatib9,nc affcz ftauer.âtquidé,unde abetetno deomeriti gloria acceperût ÔJ coxonâ ■) Yerûhiinfinuarât fe aulis ptincipû amp;nbsp;regû,in con^'

D i'ù

(iliados aliqiî afci ti ,u t niinc etia ffl in ufu, caafas eorundent cxpedicnrej,in bona femper fpccié, Foftremo a rcgibus auxi lia in aducrfarios hoftcs petcbat, permiftebar^ utinterfiz ccrenf etiâ,quis nomé fanguinis reojt uchcmétcr aucrfabaf. Tadé iniucrût fœdcra amp;cófukationcs,uc côtigitcû Pipino adminiftratore,côtra iuftû amp;nbsp;natu regem Hildericû,qn reicz fto a capite pallio facie plane reuelata amplexi potctiâ mag nam ( in timoré tame in prindpio ) nempe crddi reges, de quocû principibus paâû fœccrât. ƒ d ultimû qtn omia jgt;gre diebanf fœliciter, pulcherrimisetiâ fe ornabâtâuitati[msamp; jgt;uintiis,dofte amp;nbsp;padfice Romi J) fe obtinétcs, quæ cet fidei ChDitianre tanq fpeculû,in quo totus orbis uerâ,Chriftianâ euangelicâuitam deprxhéderec,difceret^:ficut ipi fctibûtin fexto Decret, ti.fcxto.Ii.i.ca. dccimofcptimo. fcJûqd.Caroz lumlt;$ppriis uicib^fumptis in Ro.eucxerût Caefaré. Atqg tali bus geftis in polTefsiôes principatu^ adco irrcpferût( fcmp fub fanftitatis fpecie.fanôiiç Petri nomé prsctexétes ) ut nûc Wmflitudode onini dnenf mudo.Juccurritauté hic mihi fimilitudo: Nó fecusatlt;5 arborca hedera fadt in primo ortu, tenerô eftuirz gultûe terra afliirgés,atlt;5g interim humi repens: fenfimauté applicatfecadici robui^amp;prealtzarbocisfiueabictis,qu« nihil fendttâ gracile amp;nbsp;lentûuirgultû.pcr hyemécmoéni accipit iniuriâ.ferendo ruina ramo^t; foliorû^.NihilominF fie patienSiCôtinuo fuccrefcic,quouf9 fe intra atboriscorticî appéderit.ut amp;firmi9 femper hereat, donee accrefeat arborl una cû cortice,turn uento^ iniudz nô ampli^cft obnoxió. Pergit italt;pporroircpotétcr excrefcétc interim ramufculo arborécircüp]icati:ubi uero i altü fic aiTurrexit, ut ramos có prehédat,tum hedera ad iter ramorû arboris difaiminatfe, eos in uniuerfum ampleftés,ut arbor ipfa ad crefeendû labo ret: poftremo tot hederæenipunt rami,folia,corymbi, râra dcniitatc,amp; nûcro,utiufta arbor plane ftrigulcf,amp; obtûdaf* at^ ita petit precellésamp; inclita arbor,in quâarborcfdtin ti tumgtauitcrolens hedcra.ut per feißa arbor fi r,Ä priori s fCz dem occupet.Côfer nûcfaftâ narrationé,qd céfes c nû nâ fie uGi uenic olim,ut c ti â adhuc quottidier Huius excmplû pete

■ diftinc.xc\gt;i.pcr oinia capita.Cxtc^c Adrianos deinde papa cum. anùduettcrct fc îparéuitibus Dcfydetioltalix Regi» côcitauit jneô.Gatolû.magnû,çiinfcfto aducniés cxercitu cxpitDcfydctiü.indifto Romxcôcilio papxamp;.diiii.epis Si Abbatibu!’,in quo papa Adrian^ ana cû toco côcilio,Cxfari fuifcg poftcrisobtttlitorâe fuûiusamp;potcntiâ.phcrcditatc,^^^ CsefatS otdinatônecç fcdis Romanx,ita ut ornes Archiepi, epifcopi pgpj^ per ornes terras fuâaCxfatc accipcrét Inucftiturâc qddicût) neue qfpiâ prxtct eara pfectarcf, fub pœna traditôis fatanæ ôtanaihematis. Hdidé papa Leo poft Adrianû elcftus fœgt; cit,qui in pablico côcilio in tcplo faluatocis côficmauit Si amp;{ ïcruit ipfe Si totum pàlium,prsmcmoratû,Otthoni primo exGermanis Ro. Cxfarijn perpetuu,ut dutaret, ut babetut diftinc.lxiü. Adtianus,ôiinSynodo.Hancingciferût faliuâ optimoCarolo, ut baberent PatritiuSidcfenCoré in Italiæ Rcgem,quemrcgnoexucrantPipinusamp;Carolus,donantes illuApontiftci Ro.qui in tranqUapoffeffione federat.Poft^ fc fuumcçcletumocm cxfati (ubieccrat.infecutitatcigitut uiucns.tanàé circûaâàs tépotib9 pfctipbt omia bona in poC fefetonc,toti9 puintixTuftjx.Calluitnidûfuûuetus ferpcs, platurus igif aliqd noui in mûdû,infinuarat fe in fuû fafti^ tium nouû dcû. Carolus magn9 tegni fui,xlX)ii. anno mo/ litur, poft natû Cbriftû.D, ccc .x'P. cui fuccefsit Ludouuicus filius,fimitt papa Adrian9 eius noîs prim9,motif .qpmcmo tatâCatolo Übertatc una cum Côcilio detuletat. Audi bifto riamCbetbacca,^ ut d.iximusfucctcuerat bcdera damna fcnfetat^ in clcftiôc noui pó“ibds,ncc aduocatis cxfaris lega tiSjLudouuicoCxfarene lalutato qdc.creaucrût pfecrarûc«^ papâStepbanû qrtû.Cxfatis uctoindignatio ut krebuerat,

' qd adeo extcplo ftdeftagi Simédaccs papa cû toto pcilio^cû, nûc affirmée,ipofsibile eé pciliû ut erret uï métiaflipprio iu ditio ôifentctiisdepbédctéf,tûadfraudulécâ pfugit exceptô néStepban9,foracislris,qptranûtcftarc€.pricipio faff9c,ue tûeé.utadcomitia nouipapæ felegédi,?uciïe deberéttpi, facetdotes,fenat9ppîaf($Ro.Cdifsimulâs âc nomé exfatis S£ kgitpji) ueç4 poft cleftü papa, tû pmû aduocâda ec eseCate^

kgatîo in cuius pntia cófccrarcf,cótcmplare nequitiâ, ipfóje erat clcftio ignorâtc Cæfare,ipforii erat cófccratio, tm ut fpc ftatores adftarétCæfarislegari.Verû ubi interim Adri.mi re linquebaf conciliü r Papa per feinfrcgit, cum tnillud per fe necdecreuiflet.nec códidiflet,nec tribuifTcr. At inuenit exce ptiôis ftrophâ ex,ut papa dixit.hiftoriaæxtitifle aliqn Cæfa/ res fure potctiae imprudctes, amp;nbsp;furibudos, ,ppria fequétes caz pita, nihilaliorûaduerrétes fufFragia ( hoc uero no Adriani habebat côciliû,ut cû aliis fufFragaref', fedut fol9 Cæfar iurif ditionéteneret.cligcdi cófirmadicg Papam.qutnouusde^ concilii uerba inuerterat nonnüqinciderét in hærefes (a quibus ipfi fcilicet elTenttuti ) quareCæfares abftinerétcle^ ftionib9paparii fub pœna excómüicatióis. f x iftis unufqfcg iudicet.quæ fanftitas fubfecuta fit de die in diem pontifices, poftq urbes Si ptincipat? occuparut.Si quifpia uero aliuscó tradixiffetcócilio.huiinquatasiucurrilTet hærefesrfed StCz phanuspapaoîmmaxim9fuit,alia eftratio.tolcrabileuidef hicutpulchreexcefsit nidürRegü amp;nbsp;Cxfaris porentiâ cófe quendo.iiteius gratia ampli9 necefle non habucrit. Poftea papa Stephanus mifit Oratores ad Ludouuicû Casfarem in Gallias,ut mitigarét indignationceius, quo minus falutat^ effet fupet eleftionc Papaecôfecratiôecgmam per feuentur^ effete uide nequitiâ,in fuû recœpitaudatiâ tergû papajnuiz fendo ippria perfona Cæfaré,fedea arteid quoduoluit,népe côcilii Adriani interitûcôfœcit) Vbi in Gallias ad Ludouui cum uenit Papa.optimus Sipatiens Cæfar.pcefsitci magno comitatu obuiâ,excipiédo illû perqhuaniter.ubi facrûfœciC papa,coronauitlt;5 Ludouicû in Ro.Cæfarem,quem tûoraz nitpapa. utpriuilcgia ab Adriano prædeceffore fuis maioz ribus côccffa,fibi côdonaret:bonus princeps pcrfuafus côfen fit,fi bene fuis rebus côfulerét papæ, bene haberét. Turn uero renûftiâtônéextéplo decerprâ, pontificiis intulerût canon! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

bus,SC poft hæc tepora pro arbitrio pftiruerût nobi; Romaz niftæpontifices.HicLudouicus fecûdusfuitponrificû potéz tia Ro. Cæfar creat9. Reliqtaût Lothariûpriogcnitû regni fuccefforem, celiquos adulefcétes filios Carolûamp; Ludouicû

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏA’

nomme tin reges altetu Aquitaniaec quæ cft Galliae regîo Hifpanias fpeftans )alterüBauariaeprincipécóftituit.Mor^ tuo pâtre Liidouico difeordia eft nata inter tres ftatres. lunî Otes indigne ferebât, fe paterno amp;nbsp;hereditario regno exutos amp;priuatos.quare quafi iufta in Lothariû arma fumpferunt: Hutatio inv quætotutrimjfuderûtfanguinis.utomis corundéptâsdegt; P«ii» feceiit imminuta fit: poftremo fiicciibuit Lotharius : at^ ita diuifa eft GalIia.CaroIo cefsit quicqd eft terræ intra Britâ nicû mare à Mofam. Ludouico tota uf^ ad Rhenû Germa ma,feniori fratri intermedia regio,ut Lothoringiaca Lotha rio fie nuncupata )Treueris,Colonia,Moguncia,Brabantia Flandn'a:hoc modo Ro.imperiu in diuifionis forte cecidir.

Galliæ reges ueteres,utMerouengi, ab antiqfsimo Meroueo Clodii filionomc tulerût,ita Caroclini a Carolo primi Pipi ni filio uocati funt,qui ad.cx. annos te^iauerût: amp;nbsp;quouflt;5 Ro.imperiû apud Gallos detentu fuirai In his tribus fratrî busCarolorûfamiliaeftextinfta. LudouîcoC qamp; Suendcz baldus eft dift9 ) inter hos noaifsimo,oïm ore uoceij Ottho Saxoniæ dux ad regnu Ro.uocat9 é,Anno dni.D* cccc.xiii. hic caufatus ingrauefeenté ætaté,ad hoc impoteiitiâ fuâ,ora batfedulo,utleuarcf tâto Ro.regnifceptro. Eius igif indicô côfilioçg quidâ Gôradus Germanoru rex, eleft^ eft. Sup quo dubiu eft.num nam de linea Carolorû fuerit,nec ne.Cæteru cûimperitafiet vii. annisGermaniæ obiit,amp;deinde Ottho ©tthopr/m» ducisSaxoniæ filiusprim^Ro-Cæfar ex Germanisdiftusc. nbsp;nbsp;nbsp;Csfer.

C Weeefsitas incubait ueteri ferpcnti,ut tam fœcundâ pifea tara femel ta fœlicîter occupatâ faâ fibi redderet. Itaq? poft^ Ro.regnum a Gallis ad Tcutonas defeéderat, Anno dâi. Dlt; cccc.lxii.plus minus. Papa interim ad centû annos, nônub los regno amp;impofucratCæfarcs,amp; inunxcrat,itaut eiusrei autoritas iam inualuerit, radicefÿ egerihaliqn nihilo min9 nô nullis côtradicétib9,oppugnâtibuf«5g iccirco Ro.diciones amp;ubiufuucnit,utGalIircgnodeciderct,nihilfingEiriterpol lentes,tû PapaCprudéter quidé)amp;ipfeah'o fpeftauit,ab iftis caput déclinas,Otthonë Saxoniæ Ro.Cæfarc fœcit ,fub cou diciôe tüjUt fua fibi poci^o ptâs côftate^fi aliqû exigçccf ratô.

fuarö poffefsîonu,etîautha6eretcui innïteref.Ioannesef^ Papa«xii. eins nois.qiü adpontificatiiamicorü frefuspfidio porériacluftat9 c,Otthoni iuraniétü pfcripfitjnquoOttho re^ura^ntS agnofceret Pótificis (qcf nücdicim9 ) phafallöjhifqïartibt poftulat, nbsp;nbsp;nbsp;nobilif.amp; potétif. orbis terra rûi'mperiû a Pontifice ius cliétc

lariorü praed:orü accæpit, fub cuius ualde magna fanftitate ferme permafic eria.I n hüc em modó fcriptu é in lure canoz Formula iu/ ’’’^o.dift.lxi i.Fibi dno,Ioani Papae, ego Rex Ortho pmitz ramenti. tereamp;iurarcfacio per Patré,amp;fihû,amp; fpûmfftm,amp;:perlignû hoc uiuificæctt'''is,amp; pet has reliqas fftôrû.qd’fi permittentc dno.Româ ucnero, fanftâ Ro.ccclef)ä,amp; te reftoté ipfi9exal tabo fecûdü meû polTcjSt uitâ,aut mébtavnûq ipm hO/ noté que habes, mea uoiûtate.aut meo côfilio,aut meo ton fenfu.aut mea exhortatiôc perdes,amp; in Roma nuHû placitû, aut ordinationé faciâde omibus quae ad te,aur ad Ro.pnnéc fine tuo côfiiio;Â quicqd de terra fâï Pétri ad noftrâ ptâtem ueneritjtibi rcddâtamp;cuicûcj Italicû regimecómifero,iurarc facia il lû, ut adiutor tui fit ad defendendâ terra fâi Petri fc/ cundû fuû pofle. Facultaté habet pontifex exigédi hoc iuragt; métû,idqcfcanûtcanonicaiura.xii.q.i.Cleric9. Hoc ueroé offam pu 1 ci s obieftâ ingerere. ib hoc Otthone deinceps oés teges amp;nbsp;carfares coafti funt, fe Papæ ranq dno fuo hac iurifiu tandi religi'oncobftringere,uelin hûcufijdic.^Ro. regnû quale hoc eft pulmcntû.olim neguftaffes quidc,iam neceflc ut totû uores.fed nô aliud uis, qa etiâ fcriptura è côpiéda»

In hoc grade iuramentû pfenfit Ortho, eius noïs prim9,de/ îndefilius Ortho fecûdus,poftea etiâ tertius:breuiteromnes Saxoniac duces.Ied Otthone tertio eledo,ppemodû adhuc pucro,Romani ualde offenfimam affeftabâtquédâ Ctefceti tiû magnû urbis Romac pfulé Carfare, que cû elegiflentetia turn Papa Gregorius qntus ad Otthone in Germania trâfz fugit,cuius erat côfanguine9.Ottho aut maximis^jfeftus ut tib9,obfedit Româ ingéti exercitu,expugnauirlt;j,in quo tU/ inultu Crefcctius trâsfixus eft, amp;nbsp;nouus Papa loannes oculis priuat9.Œoegitigif PapaGregori9qnt9côciIiû,ut deccmcz Ctt,quo citu comicia de nouo rege uel Çaefarc eligédocdo

19-

brada effent:mmCafarcs inptate pottfificu état,népe ^bus iutabât ut dominis fuis,ut Otthones fœcerât,qve fumpfcrût tumübi Papx plena ptâteamp;iurc imperii habenas moderan das. Wam cû un9 in uerba iutare nolucrat,nec iurata fetuarc inuétus eft ali9 princcps,qlctabûdus iurauit,tmutetipfe ali qn Cxfar ccear€€.8i taies ptincipû côtentiôes,amp; fupeibia,de/ detût Papis locû inuadédi iure imperiû..|n hoc pcilio Papa Germano,qppe ex fanguinc ducû Saxoniæ nato decretûeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ut (ubfequéti tépore nô amplius aliqs CscCarû ex Romanoç: lineauel langui ne in regnû afcifcerefjUe^iUtGermano^itm iuGcmania effet,pofitûcg in eotûdé ptincipû eleaiôc,poteftate,iure,quc uellét Csefaré, atlt;5 hoc pftitutû eft a Gregorio qnto,amp; pcilio poft Chriftû natû, Anno. M.ii. tali inicio uenit poftea in ?fuetudines,ut Cxfares Cuffragiis fepté ptincipû Gcrmani« eleftotû crearenf, qd amp;nbsp;hodie uidem9, amp;nbsp;iccirco Ro. rex noy minai hlius eccïtac Ro.dcfenfotûg, nifi uelim9fides ut noftra pcritet. lie diuexât amp;nbsp;fubfternût nûc fibi Papxmiferos Ro. Cæfares.ficuti mangones equos, qcquid uel cupiunt Rom« cffeftûiti in omib9 tetris,mittût Cardinale a latere Icgatum adGxfaré,admonenté eumfui officii amp;pftitiiurameti : nifi ât periutus uelit fieri, cogil in omnibus hue iure, fiueiniutia Papse adftate, qui pulcherrimis interim inftruft9 phaieris,pz (uadet etiâ hoc,ut qm Papa no pot ctrare.amp;c.Tu uero legito hiftotias,uctû fit nec nc,8C tefte omis inuetCa é nûc ptâs.Côz ftantinus primus ,cûpofteris Chriftû j)fitétibus,creauetât,cô htmatâteg omes Ro.pontifices,cxteiol($ nûcaût pontihees Ro.Si Reges ficCscfates ScEpos Sê Abbates,amp;quicquid eftin mûdo faciût. Porto utomia ad ueteris draconis pfiliû côpo neret Papa,côciliû pcilio ingeminabat,qbus quicqd adrem foecerat côfti tuit ,qd obérât aut difplicuerat,uetuit fub pcena excômûicatiôis. lie priuilegia eccleG3eRo.(untintiéta,conz hrmatiôe deinde apudCxfatcs eotûdé impetrata, 8J ad unû relata in ius canonicû diligétifsime. Csete9^ ubi qd obliuioni traditûfuetat, qd ettoté teftaba€,extéplo exttauagâté affucz tunt.Eoiure Papa ,pbe fe muniuit,ne quifpiâ unqnt,qui uel audeateôtta aliqdpcteie,fiuetantillû reptsehédere,côftitués

HicpSît Cede feSicxtoiïés fupra omes toto orBe tertarû holes, ut fcrîptnm aeai^çm^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nenîo:cûmultisaliis guerrisplufqficulis.

’ Nectmafereiedthomîes,immoamp;Euâgeliûipm,at(5adco oém feripturâ captiuâ traxit, ea nemine frui aadcte,nifi qtii eius côfenfus fauorqg permiferif:pterea,ne ^s feripturâ aliter uel doceat,uhntclligat,nifi ut Papa fuper ca fentetid tulerit« Nemo ampli9 uirtuti fanftaru feripturâ jü feu fidat,feu firm» ter credatjfi pôtifex nôcôfenferit.xvu.q.iiii. Nemini.xxiiü« g.i.QuoeiéSjamp;dcinceps.Verû quid aliud eft feripturâ,quatn os uerbideirßcutcanitpfal.lxxxvi.Dns narrabitîfcripturis Eft ergo feripturâ fermo dei, qui eftucritas« Sctmoaût ei? ell ueritas.Ioan.xvü.Iam didt ChriftusÆgo fum uia,ucritas amp;nbsp;uita.Si igif Chriftus eft uentas,amp; feripturâ eft Chrift9,necef/ ferio fequif ,Chriftu aetetnû deû pontiBcis efle captiuû.0 fer pens Ludfer,quaic hic nouiciûdeû nobispfers, nouâ^ hdc^ Nô multû abeft, quin cogite, eum illud animal fepté capitu amp;dccccornibus,dc quo Ioan, in Apocalyp.cap.xiii.narrat« CTCxhis fequif bæcaffumptiojtâti referre etiâfi omis feripturâ, (accofanftû antiqref Euâgeliû abrogareflt;5,quâ ut ea forte p/ maneat: amp;nbsp;ppe di'xerim utilius eflèt, fi hoc falutare nunciû, nemini lacius ( ut ifti dicût) niü qtû Papa côftrmarit annû/ ciari debet. Prsterea uidemus aptis oculis,aliqbus locis Papa feripturâ mâifeftifsime reiicere,labefaftarelt;$, collocâdo leges fuas equali honoris gradu,reuerétia,uirtutcq?:qd’ut uerû efle côperias.lcge ius canonicu dift.xix.fîc omnes Sic. Quorfum nero fftâ feripturâ pertinet r fi ipfe Papa eft nobis feripturâ C O mi fer homo,quouf(5 tua pcedit infania,q fedé tuâ deo do mino tuo equalé ftatuisr' q nô fuftinuit tâtifpet uel Luciferû in cœlis,ucl Adamû in Paradyfo.ut te pacicter in terris fett. Verû uetus fetpés talcs pducit in deû blafp hernias per Arifto tclicâ Theologiâ,Thomifticâqg. Monachi 8i fubtilis Scotizâ/ ciûimaginatio hmôi exufeitât deos, quéadmodû dns deus feauit per fftm Ezcchiel.ca.viii.Putaris ne parietes nficordis ufumqçecclefiae.multo maxima parte pifturae cius,amp; abom»/ nationû imagines côtinerer’ fub bona religiofaç fpecie taies crii ameos uitulos^^es olim Hiecoboamr Pecinde atq; diccz

m it:îdc,uos Chtiftianl côtépùmlnl Papa,qui eft ueftct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neu»

qui infuahabet ptate cœlûôîinferos,huic cteditiSjquieqUid^*“’* {adt,iuftiié,neceftqd’atnpli9queratisdcHietufalé,tnanetc w - ~ in Bethel,ueftra oblatuti holocaufta.Be hoe robufto deo no uicïo,multa uenirét fcribéda,q tn eius noua fidc,uitä,regimS üoluerit cognofcere,légat eius ius canonicû,adlt;$illud cófe?

tat fanââ feripturâ, prifcâçg Chtifti fidc, foie clari9apprehen àet,eum nouû effe deû,nouâ^ fidé.Perluftret qfpiâ Annales hiftoriâtû,inuenict ppemodû.nee diabolû. aUqn fie extîtiCfe temerariû,imputû,fceleftû.lâ qui fuit Romx téporib9 AlexS dri fexti,uelïulii fecndi,nô multis op9 habet hiftotiis,in illi» ftatuo iudiciû,nuni talem uitatn quieûcg Ethniei uel Turc« (uthinoftïi fanftifsitni Papx)uixcrint. Tamctfifortafsis fundamctanimiûtâgo,6ihâc quaficamerinâ nioueo.efttîi operæ pr3eciô.,amp; ueheméter ncceffariû.ut ueritati afsiftaf, ne quifpiâ hûana figméta, fetnpiterno, iufto, optitno tnaxîo^ àeoprsponat,uelafsimulet,atlt;5hôinhoietnfperet,atq5ita _ in xternû ?devnne€,hoc dico. Maiotc pœnâ amp;nbsp;plagâ de9nô potuit unqin hâc tetra pertnittere,quâ csEcitaté,ignorantiâ, amp;nbsp;incrcdulitaté.Scriptura cm clarifsime dicit:Qui nô credit ( intellige faeris litetis 1 iatn iudicat9 eft. Cum itaqg nullo pa fto facts fetipturx crederc uolum9:eä^ putridis gloffematiz bus exponere, j»lt;g libidîc nta tâq cerca effet,in oém parte ui fleftere,tûpmittit deus per fuâiufticiâ,utnô aliter céfeamus nec feire poffum9, qnos fie in uniuerfutn tefte amp;bn facere. ïnhuiufcemodi inctedulitate pcrftam9 nos,in^ nta hûana fapiétia ppctuo pcediin9 .atlt;5 ita noua fidé exutcitatn9, noz uum.deüeri^m9,aquoamp;nveritinti mercede accipiemus*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ue uehuic pmio incternû,O charifsimi Chtiftiani,referte

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedem,datc uos Chtifto benignifsimo dno,ut uos regat,qui

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pôtiuuareuosineuû.Hûcitalt;5eximiûualiàûlt;5 nouûdeû

I uctusfctpésLucifet terris j»genuit,nô fec9 attificio(c,atc5oli^^^j^^p* 1 qui fabula fctipferût Methatnorphofeos,ut apdnos Ouiài9 (jmaoró» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exHometi ( ut opiot lindicio,in qua holes abeût in Lupos,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afinos,Capros,Aues,hcibas,Saxa,qdopatifuntuittute (ua

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àiuijluppitci,Pallas,luno,Apollo,Venus amp;c»q étant (ublaü

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ iii

Inttiediû diîabhoîb^.ljamquondâ erat infignîs preflâs uic uel faetnina,qaliqd fingularitec uel inuenerât,uel faecerât,qd’popul9 ignorauitantehac,ita uice nûinis exfolie baf:ut Hercules uiregregiefortîsamp;ftrénuus,hoftis magnani mus uânorûhoïm,pafron9oîminnocétû oppreflbrû a tannicis,quorû erat maftator fortifsim9: hic fie bon9,fic cor datus, S fortis ( adfimilis fuis dû uixit téporib9 Sampfoni ) ubi tampclara edidiffet facinora,abomib9fuit incœlum uflt;5 laudibus ueftus Si cult9,poft morte uero in nuerû deorû relat9.Nam arrepfit uct9ferpcs fua inftrudus impoftura,fug^ gerens hoîb9,ut ex fortifsimo Hercule,Demoniaeû facerent. Çadem pene ratio ufu uenit inChrifto,Petro,Benediao,Do minico,Frâcifco,qornes pbifsimi optimilt;5 fuert Chriftiani, fed eorundé pofteri tas,titulû ttn rctinuit,amp; iam nomiatorû hoîmbonitatc,fftîtatclt;5inaltûextulit,femeripos inillorû locûcôftituétes uendicât (îmiles fibi titulos,at^fub ptextu taliû fanftorû nominû totius orbis tyrannidé occupât, im^ pcritât,regnâf,cû tn uita titulis nihilomino rndeat, fed oîa î côtrariû aptifsime.facie^ perfrifta.li qs uero de iftorû loqf ratiôib9,obiurgatcos,uelobfiftiteis,qdfaciûtr-ftatim,quos ®ôis oro tcU dixi,fftós ui ros p fe quafi quendâ clypeu obieââtiChriftû do minû,Petriptâtc, Thomæcômctariop: grauifeima pôdera, Francifei uulnera,Bcncdifti répéta ntiâ,Augufti ni charitaté: poft quos fiat fceleratus Hypocrita, nouufç ifte dcus,cû fua tyrânica,noualt;5 fide,prédens blafphemiâ in deû amp;nbsp;fftôs ei9, atlt;5 catholicâ ecclefiâ moueri tumult9,îtroduci inobediétiâ, diuexari in fua pace Chriftianifmû,amp; talibus aliifç eius gniJ fycophâciis occæcât, Si decipiut p rïcipes Si dnos,ut nô facile quifpiâ inde fe pofsit explicate,qdiuftft fic,qd iniuftum,fîcç nos in nfapdcambulam9cæcitate,ex nobis hoc noftri didiz cerût liberi, Si ex eis nepores, hacqg ratiôe côtinuo fuccrefeit ultra fecula. Fraeterea fi qn deus noftrâ miferat9 cæcitaté, ali lt;nbsp;que bonû,doftû,religiofumlt;5eligac,qui noftræuelitintelli/ gentiæ oefos reddere,edoftur9,qd diftent æra lupinis,plum/ bum ab Arabû auro,amp; quaefit diffètentia inter uerâ Chrifti fi dem,cecenté^ fupfticioné, inter hoîm dodrinâ legemur, Si

cœkftc diuïnS^ fcripturä:tum nero tes iftisffatribus ad tria?

Iios çcruenit,adfunc primi téplorû pondera monachi.petz HaUgnttM uerfis uerbis odiofe deferéres illû,annûciâtes nouis düs adef, faotiUtidorS. fe quéda qui uelit eos loco pellere,cx mudo abigeretcöueniüc ergo omes nouidii,cófilialt;5agitâtcôtraeù, fceletarû nequâ ptegétes innocéti uefte Chrifti dm. amp;Gcinftrafti impudétiæ fuæ fuggeftû côfcendût,piam. amp;nbsp;religiofam métiti aftioné Si geftû,adeo,uc ignar9,Chtiftû iutaret eo loco ftare,uïf.Petru, uel Üominicû.,aelipmmetFrâcifcô.,at(5ibi fuâincipiûtcatt tare effiftâ cantilena: fed de répété argumeti obliti amp;nbsp;fuorû, cû deberét fe oftédete ut Cbriftus docuit,référât nô alios,quâ olim fuit Belial,furiûc,debaccban€ utmêtecapti,fine feripz tura,ftne ratiôe impudétifsime : quota fumma cft doftrina amp;nbsp;fapiétia,eft hxretic9 ,eft fediciofus,torquet feripturâ in petz uerfam fententiâ,uult nobis noua prædicare ftdé. Bone de9, mifet cômunis populus igemifeit, ppterea q?hic Phatifxus tamaudafter amp;temere inppofitâ uetâdoftrinâinuehi€,taz multua€,infanit,ltcmuagan€ inuulgofratetculi deblater^ tes, Amice q^d tu fentisfupechacdoftrina,qd putasinde euéz tuçic’téplâ nô eft uifitandû,nô eftadaltate offerendû,nô eft côfitendû,facerdotes omibus bonis funt fpoliâdi, item truci àâdiçcâ tnhxcornia turpifsime fmt emétita,nemine fie docétefine diffetétia quot;) qd tu côfulis in mediâr' noli noli,ad igné ad igné cû nebulonexarbitranaini uero oés maiores noz fttos ftultosfuiCfee uel qctipfi adunâ dânati fintei^id uult iftehæteticus noua inttoducete, ego uolo manere apd meû. antiquû deû C hoc eft apudius canonicû,regïas,ceremonias libtû reddituû Si penfionû ■) ego maneo apd antiquâ fidem, C ea ât qux fit ,6t noua itidé,paulo poft audies quoeû^ poft jnorté pcefferit mei maiores,eo Si ipfe lxt9 ibo.Simplex uul guspoftij tâotnatas audit nartatiôes, fie fecû cogitât, facri ficulis tam fortitet obnitétib9 ei doftrinx, qd tibi rei eft cum îllaeinclinabis ad maioté numerû,Si fie uelhodie côplef uet bumGhrifti,fi cæcus cxco dux eft, ambo cadét in foueâ. Nec aliter euenit optimo D a nieli a mrfttis altaris noui dei Be ûal ill BabilQnia,nec aliter obtigit innocéti Sufannx,a nefariis

BxéplaçStêp duobus facerdotib9,ncc aliter Hiercmix ex utero matris fust ^’*5 mîftris eorû,ita Cheifto lefu dei filio obtiz git a nouis dûs in Hierufaléamp; facerdotib? per totâ ludeâ: ira illuftri fâô Stephano a nouo deo Anna amp;nbsp;mißris têpli eius, idétidéetiâ fftô Petro amp;nbsp;loanni* gd multis r femp totû côci liû,principes facerdotô,doftores, pharifæi,monachi, feniO/ reSjCôtraria fenferût,decernétes in eorû côciliabulis, gcquid quos nomîaui fanfti Si iufti hoîes docebâc, hærcfim cffe,blaf

phemiâ in deû,jgt;ponétes eis prifeâ fidem,côcilia,ftatuta,ue/ tccé ritû Si côfuetudiné: ^inde urbib9 fuis pepulecût fandos uitos,flagcis cecidetâc,obruerûclapidib9,trucidarût etiâ: pu tas aût jgt;pterea Chriftû fuiffe hereticu, Hieremiâ, Efaiam, Si omes apfos.quia facerdotes tcplorû cum fuis nouis dûs ?tia eos debacchati fintc' nihil min9,ucritas em cft ueritas,amp; pma nebit in xternû.Etîâfi miferrimi facerdotes téplorû,cû noz uis eorû Si fycophâticis diuis ad demones defeéderint, nihil ad te hoc faciatmâ eo pertinec,niß reßpuerint, Si ex anio poB nitentiâ egetint fupet cæcitate Si tyrânidc: uix em aliter caz dit,cui multa funt cômiffa amp;nbsp;crédita, ab eo etiâ multâ exigi

rationé. Dices uero,quid audio, ceremonias Si têpiorû ritus fupcrftitioné efle,ut te quidé oftédisr qnquidéreligiofos amp;nbsp;fa crificulos ridicule téplorû mâcipia nomîes,miftros nouorû deorû, principû amp;doftotû: none deus ipfeprxcepit Moifi multos factojÄ ritusrRefpódeo.li loquor ut cômûiter ferip

tura in ufu habet fermoné,fpero a me nô iniuria faftû. Noz men minifttop: tcpli aptifsime nota^ lohelis.i. lâ uel Papa, Miniftfî tem ud epus,pleban9,doftor,monachus,uFquicûqg nô facit offiz plorum» cium fuura fecûdû fimplicifsimâ Si fyncerâ fententia facr« fcripturæ,fine additiôe.quâ nô habet inufu fcriptura,nec fet te pôt,uel qui ea abutif ad fuum quaeftû, derelinqt oues, nec cas fuauifsimo facraja literaja aliméto pafeit, uerum obûcit eis carduos Si fetétes atqgfordidos fermôes,pafturâ uilis algae inter fe pugnâtes hoîm doarinas,îs inquâ pôt dici redenoz nus de9 uel Idolû,ut teftaf mihi aptifsinie fcriptura.Zacchaz rie.xi.(Çuod autéiniicif mccio ceraemôiapj, qs docuitMofes modo telïquem^.Omiâ çm hæc fiiewnt typ9,amp; figura ue»/

turs ^ritix,qnä nobis fut huiufmodi rctu adumbratiôe, tnifncQcleftis pater, amp;nbsp;nûc j»niifsis rcfpondit atcgeäcötulit p kCum Ghriftfi R'dû fuû dileftû, cui fit laus in fecula fectope Amc. Cæterû qnquidenos Chriftiani multas tencam^ cercz monias 6€ritus in tcplis, amp;nbsp;de die in dié nouos adfingim9 Si decetnimus, dicoprimfi ceremonias no elfe mabs,immo bonas, fi unufquifqj fane intelligeret,qie ille uelille rit9 effet tenàx. introduft9,amp; cuius rei effet fignûinam pet fe nihil funt cere/ monix,nec neceffarix ut fiât, lâfimplicitas holm arbitra^ tur,quâtofupbiotes fint téploru miniftci,potifsimû mona/ chi.tantomaioréeffe dei cultûôi honoré, cumtfi nihil fit, quiequidin cetenioniis eft,q exemplü aliqd. lt;Ii.n in ccclefiis fu namis Si ingénu is canif facrificiû,tûtutibulû «dit fumum rircû altare,hodie iduif facerdos tubeoxras albo,aliqn uiridi adfactû ,p aniab9 atto. Adhibenf ité duoleuitæ,unus qui câ/ tillet epiftolâ,alter qui recitet Euâgeliû. lAt fi hopj nihil oîno fieret,ut fxpe in pagis,fieret nihilomin9 iuftû facrû.id quod fignifteât ceremoniæ bonûeft, fiaàeffetbonû.cot,fortafsis nô effet ingratû deo factificiû. Monachusppemodû tot9in/ VLonadU, cedit g'abet 6irafus,cooptus grâdi cucullo,ut nihil ufq appa teat,ueftiseft talaris,tibialia bene uillofa uelgrifca,uel alba genu côtingûf.qn prxtergredif fuperioté uel altate,tû altifz fimegeuiculaf,Si adorat,podicé in tergûlôgifsime reüciés. Si fie deinde tremulo capite in fuû. fecedit locéuetiâfi hotum. nihil fieret,fi alioqui reaisnaorib9,gj honefta corporis aftiôc effent prxditi„pbe effet faftûîkCeruatét uero ta magna adOy iationéadhûilitaté,bencuolentiâ Sicharitaté erga pximû. Papaferibitfcfetuûferuorû.atcçhac tatiôeputat fe Chrifto côformé.qui feipmfuotûdifcipulorû minifttû uocabat,8i quicücÿ uelit inter eos maiot effe,docuit ut effet mlor Si om niû feru9: iccirco inftitutù eft,ut adtépus parafeeux fuperior infetioribus pedes lauet,ut Papa cardinalibus,8i fie de aliisîfi fitexcotde,tollat me de medio diaboWmam phaclocione, alioqui per totûannûtyrânici funt.nelignûquidé acumb narét çximo. lt;Pnoifumueto pertinethec hypocrifiseoperc tam pcul difsidéte, immo itrifio potius cft, demifsi dni lefu

Chriftî. (Çùidfi poRhafceref pedum ïocio.àpi'Klat'us aJlc5 per annum humanitcramp;paciéter fuftinetet pudorcnijÂig/ norâtiam fubieftoiy.cum Icuitare miferos amp;occa:catos infti/ tuerct pftóres,adiunarct benigna manu paupes, quos ferme etiâ ui'uos plati uoiât amp;nbsp;perdunhfi in tempofeadmîftrarent iufticiâegenis.perindcat^ diuitibus,feuere conipent,S gla - dio diuini uerbi côprimetct publicos et dutæ ceruicis in deû blàfphcmos, nô âc adeo crudcliter miferosrufticanos facer? dotes ufcÿ ad uiua exugerét ofla,degluberétqg fubieftos,qucs iiullo unq benigno uerbo ^fequunf.Hæc uera effent lociôis pedumopa.ex quibus unufqflt;jfaciledifceret,qcffet platus humilisgt;etferuoreferu9.Sed oChiifte,uteftaurucômutatû in cuprumilj Ceraemonias nô effe de fubftantia ueti cultus dei,cx hoc poffum intclligere,qd’nô,uel admçdum paucæ, in libris noui teftaméti pfcriptæ finit,qs deinde ex omi parte côpcrio inter fe difformes:tertio funt ueheméter murabiles. Proi'nde bonû effet,qn tam multi finfgt;q ceremoniis tm defc runt.utnônunqdehifcecômuni popFodeclaratioct infti? tutio ,pponeref,ut tn inter uerû dei cultum,cteccamp;æ ritû di? fcrimen difcerent amp;nbsp;tencrent. Nâ fi qs accedit miffam amp;an? dit,pu tat fe egregic ftio funftii officio, 81 nondû fcir, quid fit Cercmouiæ'' M’ffa.Verû noftristpib9cercmoniænoméinuencriit. adea vnde didæ. Gerere: na adluculétûfocucerealia pftâf,indenôpmittim9 ut qfpiâ de eo dei culfu maleloqtur. I^emo irafcaf, fi ego de his qppiâ fcaueromâ hac rône ceremôiæ ferme idololatria é iMellani amp;utintelligas qdfit,pfidera.C'Siqn uolum9eccamp;æ muera referre ,cultû cclebrarc,quid facim9c-induimurcâdido amp;li/ neo amicfoiqd noftrâ îocétiâ amp;nbsp;uitæcaftitatcnotare debet, fimiFrilluftréfacrarû fcripturarû.intelligétiâ,qd’idéin fcrip tura câdidû Si purû argentû repntanuetii nro iudicio necfu inusm.in9,nec fapim9min9,qipf3 dei fcriptura.Adhocin? duimur pallio ex morticinis pellib9,qui mortalitaté fcetniâ fifolûlineoueftiremur tcgminc,amp;eocadido,ptcmplâtes id qd'notat,quod in triï effem9 jnnocctes,caftæ uitæ,f]c egregic dofti in facris lfis,poffem9 in fuperbiâ cadere: nâ fcientia eft inflatiIis.Ffoindc côtuemur fupecimpofitâ ex grifeis pellib?

chlamidcm.qu® admoneatnosnoftrae mortalitatis,unde inhûilitacccoilabimur,ficcg pleni puritarejfonti uita,maxi ma feripturarû pericia,alnfsitna bûilitare, jjgiedimur in té^ plumjeddituri deo fuû cultû, C o mea uicinia quâ funt ,pbi ifti dnitneipif’ itaej Frlma,quâ dicini9:tû oportet ut ftatim Septéhorf. adCitqfpiâ inftruftus facculo pecuniis pleno,qLU huiufmodi hiülia amp;nbsp;tridia cofoief corda.grdidem fit de in Tertia, Sexta✓ Nona:qais Lieiitalioqui diuina minifteria côficetefHic coa^ ceruanf innûeri Pfalmi.AntiphonæjGolleétæ.multæ preces ctiamfi nihil omino inter fecôgruât: accelerates aût nô fec9 atcj Lienatores in filua, côniurmuram? obftrepimus,non aliter q Alburni fiue œftri inuetulo quopiâ Salicis trunco, ad qiiorû utrûlt;^ fupra q dici pôt fomnuseft blâdus amp;nbsp;fuauis Nam canimus adeo leniter tenere^,ut in una Prima cogaz mur accentû bis uel ter in altum côponere, ad totani fæpc Quartam.Foftea uero domini noftri ingrediunf tefti grifeis çanonid. pelLibus,Ôi induti câdidifsimû linum, fed non ut fuperiores, uerum fubtilifsimû,amp; ex Serum uelleribus duftû,uel a Boni bicibus pgcnitû,brcuiter tranllucidû plane, ad fignû fuprcz mæ in religionibus exceilentiæ,in caftirafe,in,innocentia,amp; prccipua fcnptiiræ intelligétia,potifsimû in epiftolis Pauli,Si EuangeliOjfiû ein incartcris uehementer prcftéc,in his tn ut qui maxime,egxegii funtartificesihi côtuentes pelliceù amiz culû quod,habet magnâuiridiscoloriszonâ,ppendulâ(ut funis quo Minoritæcingunf fpiflam Jmultis uillis,tortilib9 fetici fills,ut feopæ Pannicidarû funt, denfifsimâ: tum uero qfi ferro percutif peftus,ubi fieadmonenf’ tertibilismortis unde pre nimia tridicia purpurea caput cingût tiara,Si neqz quam fie funt elati,ut ii qui in choro câtitant.qui ppetuo in tcmplü currût,amia:i pallio a blattis Si tineis corrofo, uerû comitanf trib9 uel qnq? mjdris,Si duobus a facris, q uedigia fuoæ dnopj legut,nimirû ,ppterea,ut Si ipfi tara imbibât ?téz platônc,K fie bn difeât meditari mortc.I ût aût ualde paltæ métis,honorâcfacellanos,necin laborib9 eos obturbât,non cantant,ueladmodum parum,necæteri impedianf,etiam uLilgatiüfunt uoeû, tiïchorum multû fionorifice frequétât».

E il

»dorant magnifice lampada.fânftcs rcufréîianrer raïi!tât:amp; ica poftijfe téplo pntarût.ftatim petut aniicabüc difceflum, chopi excedûc.CicclIanîs pcrcdétcsrcfiduû dei cultû.folliciti tn funt ( licet cgro anîo) de illo qui obambulat cû pecunia^« faccfo, cui hûiliter ubî porrexerut manu,tu nulla cftanipli^ manédi ratio:quia exépti funf,amp;aucs domi fubfultatieiunx catelli fe fe lacérât, uctula adulefcctulaç^ coqua rixanf, pax eftîperâda.CæterûnefacelIani diccrét/ociofisiflis, fine fine nobis in choro occinédû cft,pnidctcs funt, pacciunf'laboré, ntcapellani fo cti ter câtcnt,ipfi forti ter pecunia accipiant,uC cxæquoomia côponanf,pferunc nihilo minus iftisqttuot ®blatio. nbsp;nbsp;nbsp;numos.At fi exorfum eft facrificiûjoblatiôifij tépus infter,amp;

hic difcrimé eft,qni faccllani fingulis armati obulis, qfç fuû in peluim précipitât,deofcuIâsfudariû.Jcdipi dni alrifsima acceducpfcientia,amp;ubi pclui appropinqrût,cogitât intra fe: forte pecunia tua pofsit effe poiTeffio malæ fidei:uolût itaçg nihil ofFendere deibSr peluim refte uacua contingût manu, multû honorifice ptrahétes rurfus brachia, bafiantes etiâ fuz dariû.geniculâtes pulchre in circulü, at(ÿ ita fe fuo reddunt fenfimloco. ^uis uelithaccludosdiccrc,cûadeo magnifiée fuamdeooblationécôficiûtt'Oquâ pulchra quottidie exhiz henf deo minifteria, quâ canota rcfonâciubila: hic pfallunt quinlt;5 nocibus eâtores fecundû Dift.xcii. Câtantes.lamita Cant9cccPi£. ultra uiresuocé urgér,qfi ftrâgulari uclinttpaulopoftficuoz cem demitcunt, ut lachrimas putares, unus in hanc ah'us in aliam câtiHat parte,amp; ftatini deinde obmu tefcût:mox unus incipit cochifarecanq'gallina,quæ uult oua cxcludere: rum auté plenae uocis fuccedit boatus feorteæ qfi fiftulae, ut in tâz to multipliciufonorû tumultu,neceflariûfæpc uideaf.uc pacem clamem9:ululant adeo mifcrabilitcr, ut uere miferea murillorû.nôaliterq Cattiin Marcio. Porto quid dicâ de Euâgelio:' qncanifro quâ fpcciofæ ceræmoniæ tû perficiunf C nô alia imagine, quâ olim iudei circa ProphetaRfcpuIchra de quo Mathei, xxiii. Jpraferf ex ferico uexillû formofa otz natu a-uce,ad fignû fœlicis tri ûphi Icfu Chrifti demûdo fub afto, pet Euangelicâ doftrinâ loan.xvi.Etiâ qefin baptifnio

nos orées fub hoc fignum Chïifto iurauimus.SJpet Euangegt; liumoïbé tettaçi uincédum. ftæterea circumferunf duo atlt;. dctes faces,ad indiciû .EuangeÜû efle uere cœkfté doârinâ,p quâorées mottales illuminâtur ÔL faluanC necper aliud qpz piam,ad hoc ut firmâ in Euâgelium fidé teneam?, lohâ.viü. deide facerdos portât argéteum tutibulum,fumigâs Si fuffi cns,quoiiflt;5 cani€,ut fcet,nofttû.intcrnû. in Chriftti affeftû, cum deuotisei orationib9,adlaudcfuægratix S^doârinæ nobis collatx.Frxtereacircumferf Euâgelium magnificein. auro,argéto,pcioGslapidib9exornato,in aigumétum mag nteexiftimatioisnoftrxin Euâgelium pofitx,illudeflefupz murnthefaurumniafcntétia, qexardéti amorein peftorc pclufo.cum multis uirtutib9,Chriftianat5 uita in opa etiain crumpat.qd pene quottidie uidem9.Deinde intonatmagna câpana,per quâfcam9 nrm Chnanum,facetdotalc,amp; apOz ftolicamofficium,utbencilludanobis curaf amp;nbsp;pfici€,qucz admodum nobis platis cômifit Si mâdauitChrili9Lucæ xii.

amp; Mat.ulti.Poftremo porrigif in choto Euâgelium ad oRu / lâdum„p Ggno magnje charitatis, q ardem9 in Chriftum, St dofttinâ eius,ubi palâidicam9 nos inæternum fututos amiz cos Euâgelii affeftatorefcß’- nâ id qdiurauim9 in baptifmate, turn ofculo côfirmam9 ,eamlt;5 in pfpcftulaicoçe aucupamur gloriâ,qb9 nô itidem offerC Euâgelium,® quâtus hic eft dei cultusr qui finô eft,turn ignoro qs fit cultus.lamoccutrunt nobisppetuo cumEuâgelio Lutherani,ludeos,pharifæoflt;5 ex nobis faciétes,quo paéto aliter coletem9 Euâgeliumfnône (atis Cupc^ magna hxc e ceuerétia^ nâ etiâcum canif,pileum. àeponim9 ,affutgim9 ,e fomno euigilam9 excream? forti ter, I quod ,pbciuuat,quâais intetca alibi peregtinaf mes nra, qcC 1 officete nô pt,qnquidé pûtes ftamus dift.x. fixum ftvofack. \ Pofthîecftatim pergim^indomum C quâuocât Xapitularc, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibi uero magnx nos pmunt curæ ,grâdia agitam9 pfilia ,qua

l ratiôe cultus diuinus pofsit pferuari,ubi literxpéfionum laz \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teant,quâtus fit in fifeo thefaurus ,ut in mutun data pecunia

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufutâ pofsit patere ,quo pingmores noftri redderétut canoni

\ catuv.nouumcginfupet formam9 ftttütû,quâto tépore noz. l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E iü

uüS facellanus uelcanoincusfrudus nó capiatjn inicio. ut ftru ftura ex péfionib? ,pcederet. ÿ, in hoe demâdâc Rib pftifo iuraméto cócionatori,ne uliü faciat fernioné, in quo nó ,p/ claniec grade edificiü,maximas impéfas,unde hortcf’ diligé tifsime populü,{gt; cóferéda pecunia,^mittens mulca Indul? gentiarû milia, addésetiam nefeio quas carenas.dicitqj non orâia percinere ad pauperes,nâ SZin tcpla redepferref eleelt; mofyna. CCætei« fi deus nihilamplius ex nobis péri t,quâ hûc externü ornatû Si pompa,facih's eft excufatio:ego aût ualdc timeo.dilefti domî, hæc uobis impingi amp;afF)gi quæ fcripia func apud Efaiam ca.i. Ißpifeopi noftei a pfyderâdo accepe^ runt nomé,ut quijtanq euftodes fpeculatoref*^ effe debeant in popl’OjUt fi qn erret in lege dni,ab Epifeopo in uia reuocef' nioneaf’,doceaf’,corn'pia€’lt;5:quare uero cognomîe dicuntur Paftores Hieremiæ.i.amp;.ii.qui pfeientiâ amp;Euâgelicû dogma populo fidé tradant.Ham aût Epi ocFos inuerterût,nulio ne uerbû quidé côcionâte, immo putâtes fe fe non deeere, cû f n decuerit.f. Nicolaû,Martinû,Vlrichû,oniibusapris benecô uenerit,amp; eos ornarit. Etiâ Chriftus lefus pedes obambl^uit inregionibus regnûcœlorûdenutiâs. Si pdicare uerbûdcz decori eflèt.fi Epos dehoneftaret,tû Chriftus potuiflèt in Bcz tham'a apefLazaj^ qefcere,apfis illudolFicii cómittere.quo^ ipfe fuiffet dns in bùna pace,Rjauiter uiditas.ut nri nunc, in omi uoluptatûgne. Verû ipe cœpit opari,amp; docere.Nûcaût rixas lires P facerdociis,péfionib9,arcib9,urbib9,bellis,fufci pi’ût Epi,hæc trâaât,hæc honori ecputât:hocuero pudeteos a quo nomen fortiti Rint,6ipoireffioné,dico ego uobis Epis ueftrâ magna elfe dignitatc,amp;ea merito déféré uobis, .pptet Chrifti honoréjfieiusueftigia fcdemi.fedqcûegueftrûomni Diiica in pfona .ppria.nô docet Euâgeliû eo quo habitatlo/ cOjifte nô eft Paftor.cogef aût graue reddere fafti ratôné, fez eundû uerbû dni. Hicre.xxisii-lt;té fi fuû ius, hoîm doftrinâ, loco uerbi dei pdicat,obueniet ei ut rônécollatur9 fit de ddz iiis indenatis.Ita eftfcriptû,Efaiæ.xxiiii. Si uoseftisapEorû uicarii,pficiteetiâofficiû eorûinjipciaperfona eo loco que habitatis.^a habetetegregiâ fpém facrofdiu Euangeliii,fi

îpn Rcaeïenài pres Epi hot doceréf.nam tutti amp;nbsp;pkfcani fiÉ » (ecôponeiét magna tiducia,ut emularenf illos.Nunc uero uoseftis pleùi^oinesmaximi côtcptoresoîm,q^Euangeliû fidclitct doccc amp;,pclamât.O dneXecua me a terribili iudicio quod accipietis uos o Epi.Veftd uicarii,Officiales,Notarii, Aduocati, funt Tyranni, aduertût differétias pfonaïû,amât munera,exagitant pauperes amp;nbsp;defolatos,permittüt ut fim^ plices peteât; ita cogitât, mea res nô agi€,quicqd per me fit, ad epifeopû pertinet. proinde oîa iftorü pftâ,fanguis inno/ cens opprefforû,clamat fuper uos epos in cœlû.Nâ uos degt; betis hæc côfyderate ,diligéter exquirere de non fufpeftis boz minibus,quis fit rerû omniû ftatus, nô credete ueftris affeiiz tatoribus, hic fanguis ueftris manibus cômiflus eft, a quibus rurfum periufticiàftueri iudicis poftulaf »ufcjadminimû q dranté.CÇuædico uobis in ré ueftrâ.Quodfi fie nô fœceritis, Idola eftis, fecunjjûuirtutc diuinæ feripturæ Zaccharise. xi. etiâ.ii.qft.vü.biô omes.Si dicitis.nô eé uCumccclefiæ,ut uos doceatis Epi Euangeliû, turn ego dico,uefttâ nullâ effe aliâ ptâtemuelofficiûadeo,quâin uetbo dni,inquo oîa funt côptehéfa,ut Paulus narrat adTitû.i. ôiii. adTimo.iii.illd fi non uultis ueftto fungi officio,depomte Epifeopatû ,cogiz täte tn quid nomé hoc infeptineat Ezech.iii. Sipudetuos fevmonis faciédi,pudeat etiâ uos accipiédi mercedé nô pmc titâ. Multo utilius inueftrâ collocarem9[edé uirû fttamineû. qetiâfi nihil laborarct,nô uefeeveC etiâ.C^i nôlaborat,non manducet ex Pauli doftrina.Hxc in utiiitaté ueftrà diximS», nâ in côcionib? publicis nemo audet uetitaté uobis uei uetz bo narrate, quarc neceffe eft, ut tranfmittamus in eedes ucftras, qux uclimus uos Ceire,quo in memoriam ueftram fubeat uobis officium. Item iudex Chriftus lefus Matthei. Vigefinao quarto. îorro aggrediamur uere nocentes, per quos fingulatiter fupra modum quottidie maximus dei cultus petficitur, per fexcentas inter îe diffetentias pet oninia difeimilesnam*. quife^ iftorum fpeciale erexitldoz lum.Sxnftus Helias Propfieta cognomine Thefbis, ohm ante natiuitatem Ghùfti aliquot centum armos ruxta

îotdané adtnontfOiCatmeli haE)itauît,ncctn perpctuo.ad eani monté mater fcté Annx peruenit,arlt;5 adeo etiam ipfa Annajamp;poftremo Maria mater ad dcdicarôné tcpîi üJucdc portata (ut ifti dicût )In hocinqua Carmelo nionre facer Carmelitx, ordo!nfurrexiteop;,quialoco nominâtur Carmaliræ»pgo nefcio qd illis in mente uenerit,melioré fœcerunt hodicap? pcUationéjamp;dicunf fratres Mariæ: mirorego uehcmétcrdi Maria Nunna nô fuerit,amp; nullum unq formaucrit niona/ chum .qaare ab illa fe fc uocauerint:mulco rccli? nomîarcnf Hcilifche fratres,ab Helia. Ab hoc inicio ram magn^^fluxit cultus diuinns,magnæfftîtatis,a tam pn'fca origine ci9 ordis uG^ ab Helia ( fi uerû aût eft )Scd fi fdûs locus,longum tem pus faceret pbos holes, fa than effet ualdc bonus amp;nbsp;ffl:ûs,cu«9 ordo î cœlo cœpit ante hoîem creatn. Soldan9 tn rem refta deputauituiamampoftq fuam mutauerunt origine,terris fuis exegit,qb9 antehac fæpe bene fœceratJ^l^onus fuit uir Prediatores Dominicus, amp;nbsp;ex bono anîoinuenit media uiam, fecundû quam cômodius ad Euangeliû uiueref ,quo tepore adhuc rez gulan'scanonicus crat,iam aferibûtei, ut adeo ipfo ad tana cximiumficuocatus ordiné,quem amp;nbsp;impofuiffetdeus.cui etiam Deipara uirgo cucullû induiflet; nunqfciui Mariam monachos facere,quæcerterem qfiacu tctigit.Nam Marias ualde magn9 honor amp;nbsp;reucrétia a Dominicaftris impendif. ut laudabili ter Si ^ofe in Berna amp;nbsp;Senis,atlt;5 alibi fepe acccz pimus.Capiorego magna admiratiôe,qd’non amp;:uos fratres Marix uocemini,cum ab ea cucullû acceperitis.ueju Carmez litx fortafsis apud pôtificé Romæ ademerût uobis hoc cogz nomîs,qui tali illosornaucrat.Hoc fi qs alius faccrct,dicerez mus eum fuum nomen negare.lTPoftea Thomæ de Aqno placuit Dnici uita,quare côplex9 eft eâ:hic cum in inicio naz rurales artes Si fapictiâ diligeret,téporis fùccefsionc ad fatras literas eft pertraaus,ubi oem pofuit opéra ad feripturaja io/ telligentia,amp;fecudiiueterem?fuetudiucPhilofopho^e,coez pitdiuinæfcripturæphiascôpatare,amp;phismetiruscfteamgt; attn nûq eius fentetix fuit, ut qux fcripfiflet p articulis fidei baberenfmain oniia primatib9 fubiicit,amp;fapicntu iudicioi

quod fetendû eft. Sed qu« inde pucnccc r nó fecus at^ di3«(^ de Hercule Si Saturno, atlt;g^aUis fapiéciamp;us,qpoft mocté ptq diis crcfti func.Htx etii uücmonachi pdicatorcs toUutin at, tum Thoma,fftüs Thomas, fftus doftot,{ftós doftoreccïix fftus dotor approbat9a Cede Apïicamt Ptopheta dick tem^ plum dûi,téplu dni,téplû dni. Dicût etiam Chriftu decrucc cumTlïoma locutûîO Thoma tu de me bene fctipfifti.Vor/ mât ä grande diadema,hûeco colûbâ imponétes,qu3e aures cius introfpicitjSi aliqdinfufurrabanferé tm adaliud fingitc latas,qraaguàillius diuinitatéfcet.41nintram9 téplaeorû orâestabulae funt plenae monachorû depiftorûdn leftis de/ cûbentiû,quos aurei ex fenefttis radii côtingût,pe£ hos deus admirabiliter cueis diuinituscolloquif ,unû fup allud mira » eulû-ftxterea clamât,f.Thomas princcps Si maximus oîni doftorâCicrje theologix:ad manu eius pingût inftrumentfi corpisChîi,tanqdc eoegregiefcri pfiffet SftusPaul9 apofto licus doftor nunq gloriat9 eft. Ce effe fup omès doftores,miz nimû aût Ce uocauit Si infipienté, cui deus fapiétiæ tcftimoz nium dederat. ^t uos monachi pdicatores bonn Pauln criz nibusThomxfubieciftisîputatis aût uos fœciffe rem grata ucfttoThom3e,qd eum ,p deo exaltaftis f minime. Qui Tho mânô tenet, eft fufpeftus in fua doftrina: q imminuit efus auftoritate,tcneras Thomiftaru aures ualde ledit: quiueto teiicicThomä,hic uero fine medio h3eretic9 eft,nó fecus q in igné piicicd9.f am fcio ego fi Thomas fcriptutx ?fet€, ualdc claudicat'.qdî’falfo multa difFmiuit,qd necipfe,necfuiftaz tres unqintellexerût.Meû effet pfiliû, ut Thomas permane ret Thomas,fuiipfiusbonus eft patronus ubi bene (ctipfit:in qb9 ettone9 é,in his nô poteftis eû iuuare, quâtûcûtç in altû erigatiseû,ptrauolûtatéipfius.qa Thomas eft Thomas, n^ quippiâ aYiud,permittite ut in aliorû bonorû fociornclaffc maneat,nolite uosintraomnc ianuâ Si cardiné piicere,tum non pmeminixq aures habet audiat.Pofttemo çpéditis imz \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;méfam tabulâ in publicû,in q depifti pftât ueftri monachi,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;un.usGardinalis,alterE^s,tcttius doftot,qrtusaftrotiom

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic tenet liliû, ille pedû, Si mïtx raonachx paginæqiintev

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

iniftx fótïn f âttiîs aramp;orïs piâæ heréfcs, uïrrb cïtfö^ Irt coîû b3amp;,‘magnis teftædiadcmatis.(Çuis dcnïonû uobisreuclauit qtnes hofce in cœlis effec'arbicraniini Papa pofle fftós faceret* Si mihi céc pecunia ,amp; meus feru9 in diuorfi fcnbcref’ numc rum, hy poCri tice. Vos hi n c i n de u a ga mi n i ta n q Pi cæ, o racu ium nucio uobis,3gnitieftis,nec qefcitis mfi obuenerit uobis id gif olim Templariis. Sitis nunc præmonirL Vbi relinquif Ï.Frâdfcu». nofterbon? FrâCifcus,g fuit præpotétis 5^diuitis mereatoris filius.natus in ftabulo,amp; in præfepe pofit9,nô aliter ac Chri ftus: fortafsisetiâ in Egiptû fugir prae Heiode, Ego nô credo in ullisefle de quopiâ fanfto hiftotiis,qui tot claruerif mira? culisjut Frâcifcus. Nec th mirû eft,cum ctiâ quin^ ftiginatis crucifixus fitmiiror ua.lde ubi adièruafts interim eû,quouflt;ÿ adChriftû cruci afFixus fit,iam primû in Wfce qttuor annis, cur nôci fpecialéerexiftiscrucér nerufticierrarent, quaeuel Chrifti.uel Francifci effet.At forfîtan antiqua aliter habet, g S Bernhardi/ ‘’O'J^h’ftotia.tTSftûs Bernhardinusffmiîï ftatin fpeftacu/ nus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornat9 multis infulis amp;nbsp;pedis epifGOpalib9,quœ hinc inde

circûiaeét eum. (Çuorfum uero pertinct hæc gloria rioptep tus honora mundi r cum uos nunc othi Ibudio côtendatis ad fupbas amp;nbsp;amplîfsimas Gardinaliâdignirates,ncc cas fine tnagnoprequimini præcio/um (îmilitcrnô minima orbis négocia traftetis,cóponatis:gloriamini multû de uotis.eôû liis,amp; regulis Euâgelii adferuâdis, fi quis rem ad lucé intue€, turn ferme côcra omes difpéfaflis, uitara ueftrâ in folis eeræ/ inoniis pfumâtes.uelutiæqui agreftes,paleis tang uefcétcs,cw uera grana fint uobis incognita.Multi funtcxueftris qnçuï Wdfano^^ ffxfeftis.ucnenatifsimi ptéptoreslt; fubbona thfpecie ) facio ’ fanfti Euâgelii.Si gs uos oés:ceræmoniales intclligo: in une» côbureret aceruo,ue£itaté iuro,ignora retis gd fit Euâgelium. plus cftis fplédor gdâ,quâ fruftP Euâgelii. Habetis th progati nam,qcf nullus ueftrh ad inferos defeédat,ni fi fi gs forte for / tuna ad cœlh tendes intercideret,ad fonh egregiæ amp;nbsp;fide dig nae reuelatiôis .quâ attulit angel9 fâûs Frâcifco,ficuti fraties dus Ruffinus,Leo,amp; Petrus capitulo manifeftauerr. Nihilo minus aût.ut uctitatc dicâ,alig ( guis pauci ) funt Reuetedi

ÎjBonî pres Sifratres i n co ordîe, qhntucpj amp;nbsp;fanû fcripturà! intelleftûjfimiïc clarâ diffetétiâ inter carné SCfpûm.Proîdc (pecoaliqnfore.ütôcifti uetuli téplotû. ferai euigilabût, defc ftaà alege Moyfts ad uerâ Ghrifti libertatc^pAuguftiniani fuo Augaftino affingnt cor,qd tenet manib^ daab9 traieftû. fagittisinô certe îtelligo qd hoc übi nclit, iiifi unâ Au guftini c(fe,qaxfignet amorc eiusinden,altéra faotûfratrû. in Mar gatetâ h qh amove ardét.ut qaottidie uidem9,amp; fama pcrcigt; pim9jÇJ5h magni Abbates boni uclint pfuleremcâfaluté,in Rbbatts, jE»mpta effet. Yeftradom.9nomîa€ Glaufttn; qa claufumeé àebeat:aeftéhabetistalaré,uelnigrâuelalbâ,amp;hæc eftneceC faria.fup qaâAndaitis quoi nocatis Scapalariû,fiacfitlaneû^^^P^a*^ff^* fiae lineû,dénotât iugû Ghrifti crucifixi iobediétiâ,cxiliûimi/ feriâ hui us uitx paciéter tolerâdâ ppter deû. ^d hoc fectis eu cullû rotundûiCaput ,pbe côtegcs,pro figno,uros qncç fenfus lïiûdo cûfuis affeftiôib9renûciaffe ôC denaortuos. Caput to tum pene eft glabrû Si tafum,cotonula tm rclifta ,1 argumé^ tûueftri erefti ad deû animi.Coronauero pafsionc dni feat, çotona ca/ Hocueftita apparetisoib9hoib9.Nônïliamiciun€ nigtisalis çitis, exbrachiis ,ppédulis,ut notétkernû amoré uehemétet eftuâ temadàeû,ôiqdphfiilitatéinaltûadfaciamp;dei,puoléc.G3Cy tetûfubhistitulis puenitis nos fup oib9 nrisbonis, uèluti ad tcplûdei phnétib9,ueftra monafteriareddun€lmunia,imz mues etiâ hût Abbates.(Çua rône hmôi uobifcû pt ftarclibec tas,quosdno deo in orâi obediétia, St aduerfitatc hui9 uit» obtuleritis ,ad portâdû Ghrifti iugû, qd nô pt apud iftâccinc feculatéiibettaté püftere,nifi uelitis intueri Papalesimmuni tares, xvi.q.i.plaçait. lam nônulli oportet ut fint Ducales Abbxtes,atçgidex Pap3edonatióib9.lt;5juó pt papa contra

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptietatéurinolsimmûitatesuobiscôferre,cûaocetninimOz

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nachi,qfoli eé debeât ,pcluft,dcreliâii ,ut fterilis arbor habedi,

1 ficutiHieto.dicitc’ qqrit.rterptare uocabulûmonachi,hoct 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomé tuû, qd faefe 1 turba qfol9 esfciuitates nô fût hltatiócs

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hetéicolaw, fed mltitudls Si ppïi, vû ei9nomé é.Quid indes

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HieioeVis te per Papam defendete, tûc cura,ut ipfc nomen

\ tibi tuum cômmutet, Siueftitum, nec eris amplius monagt; \ chus: namexte poreftEtancum equitem facete. Si tu non i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U ü

es monachus, quo igif nomine côuenis nos fopcr pcfionib^ amp;bonisad ecclefiä,ut tu dicis, pertinétibus r li cótra,Difpé/ facóué habetis c ergo refte Si Laici uobifcü difpcfant,amp; dant uobisidquodcftis,hoceft,nihil.Simihtcrfertis(quod.f. nc^ ceffe eft ) 'Epifcopalé infula auro amp;nbsp;lapidib? diftinfta^portan tesin nianibus argcntcii Si deauratû pcdû, nô pofletis alioq neftros regere monachos, etiâfi nihil horû adefletr qd porta ris nos paftorû ornaméra,cn paftoresnôfitisr'nec pafeatis oues.ut Hiero.fcribit Heliodoro.obiicicisaût pabulii ouibus ueftris,ordinis régula, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aût eft régula ƒ amiftû efle nigro

uel albo cucullo,Matutinas canere,in dié per duas horas filé tium.adprandiûamp;cœnâduos epotarcuinicantliaros,nec non ieiunare a Mihaelis ufcgadNatiuitariSinôexiremona/ J fterium fine fauore. Laici horû nihilfaciunt, amp;nbsp;funt tn ctiâ boni Chriftiani. Verû,eftius Canonicû Chriftianojtr pabulû qcfpabulû habucrûc Hierofolomytanirq aliquot centû an/ nos optimifuerunt Chriftiani, necunq habuerût iusillud ,Canonicûr’arbitramini uoscuculloamp;^ppriisftatutiscœlum expugnaturos nihil minus diledi Abbates coronati, ueftta bicotnis mitra,amp;pcdû,indicat uobis aliam ( quâ uoeât )AL bam amp;nbsp;fublimioré.cûbeneolenti fpica, nullomodoeius eft paluftris cannae,quâ uos magnifaciris.Quid aût hocé mon/ ftri,cucullû gererc cû debeatis, de eo difpcfationcaccipitis,6{ Epifcopah’a otnamétainduins,unam manûexornatispul/ chcrrimopcdo,alterâarmatis ftnfto gladio,at(j id inquot, tidiano pene ufuzaliqn etiâ ad hæc in tergo cardinaliciû ha/ betis galerû ppendulû, quorfum opus eft uobisgladiornô fa riseftforcisille,que Paulusad£phcfios.vi.monftratr’utnegt; ceffe fitfangui'nariû a Caefaribus regibuf^mutuo atcipercc' cogitate uos ueftrû Scapulariû.Caefariç relinqtcfuûferrû. (Quis malus demon obCedit uos facerdotcsamp;cpos,otomnes uclitis cflefeculares Principes amp;nbsp;Reges f Vel Paulus 5^Chri/ ftus métiunf.uel uos mûdanû gladiû pofsidetis ptra deû amp;nbsp;ius.Gfiamîde ueftro religiofo ftatu ,ad qué (fi Icgereris Pauz rimoth.ii.amp;loan.xv. ineptieftis,agite fatagitc uoluetitis. Sed unus error gignitaljû,quéadnx}dû a

bono fftô ap?o Petto cómutatio fafta eft,amp; deinceps ptinul. tim a primo fe auerterüt fonte papæ,cuius plane alia irrupit forma,ut fupra dare expofitum eft,donee ex oue rugiesLuz pus.exannunciatorcEuagelicae pads,legislator omnigenx Tirannidisxex Sacerdote bellatot;ex paupcre Apoftolo.pOz téti(fim9 CæCat amp;nbsp;Imperator orbis terrarû. exort9 eft. None hæc funt admirabiliageftac iLuare ftatus religioforum reftc fecópatat auftori fuo,ut caput babet,ita corpus. Papa abiit in mudanu Cæfarc,amp; fuos habet facerdotes amp;nbsp;monachos,fa tellites militefegtut Papa fequif Chriftû,fic Epi,pfbyteri ,mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***

nachi, fuâ etiä jjfcfsioné. Papa format ex Chrifto paciétifs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

dno quicqd collubitû eft, qa uidelicet ipfe folus dat uires fcri pturx,interpreta€ eam,amp; permittit ufum eius,in quaChrift9 quiefcit,ji arbitrio.Iam ecclefix amp;nbsp;monachi fimiïr ex fuis fa ciunt pronis amp;nbsp;j)fefsionib9 qdcult;5 uoluerint. Papa fucceffu nbsp;nbsp;nbsp;,

téporisp deo fe uenditauit amp;nbsp;extulir ,qte ecclefiæ amp;monachi fuos fftós amp;nbsp;ftatuta etiä ,p deo efferunt. Papa donat illis im,®” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p«/

munitates,cótra ipfi eumppterealoco dei adoratific habet, iuuame,tumiuuabo te.lxiftis çuenitjunûquc^ partit! pon. tihcis,palâ Siimpudétet blæfphemias in facrofanôâ triniraz té fine pœna expuere.id ptàti papx tribuétemjqdfoli omipo tenti deo côueniat.Nampfefto ego ipfe his autibus haufi,in. quodâ Cœnobio palam pdicari,cum indulgétiasjpclamaret quidâabhinc iamqrtoanno, papa habere eandé ptâtem, quàcœleftis trinitas.Heminaudita blafphemia. Legat quis libellos côtïaLuthetüeditos,uflt;çad miraculû deprehédet magnas in deûblafphematiôes. Euâgelia Lyras nominant. lamcôhrmatPapa,qcquid uolum9,phte ttn pecunia dat monachisfftôs,canonizat îgt;iftotûhbidine,atcgita hnenuz

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mero noui dii efferunf .i.ad qdcûcg uoluetis monafteriû,inz

I ucnics maxima in parietib9 à tabulis turbâ fanflorû monaz 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chorû hxrentc.magnificis diadematis ornatâ,unoquolt;5 fin

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gularé fimiâin manib9 tenéte.ltem fingula atrificû collegia

fuos pofsidet fanftos,manib9 inftrumcta eotficôpixhcden tes-.hic cakeû,ille bipénem,alius pifeem ,quart9 fuem, qntus fabtilem malleû.tgo fpero foititetteffetarios amp;nbsp;clâdeftinos

G iü

jpiîîtorcs amp;nbsp;îpfos (tatîm fnu fanftû oamp;tctiiros. Cjjuod fnialû) hoc magnificiï amp;diuinii munus, fftôs creâdi, ad folû deum perfinésuobispmifitj'(guirenôiniuriain multorû ore elf, de9,antiq doftrina fidefij nouns deus, do ft ri na fiz ’ defcj. Hoc uero aids eft,ut unûqnodlt;5 reftekclligam^j nequifpia unû ,p reliquo cóprehédat. Jæpealiqs cornu pro Pfittaco nel Panoncantehac nûquifocorripir. Aliqnemiz nï9 Mafü pifcéloco iiobiiis Afthas. ubi aücqs domi'i rcdieric atlt;5 enndé exen terarit tü primâ fraude intelligit.Nafo infiï - fecusatro.i^fthaaiit câdida.amp;fpeciofæpinguedinis plena.

Nunc dum in hac terra niuimus,in pciofo gratige tempore fi intelligentiæ noftræ non aperuerim9, fed in exteriori ’ ’ nfu nbsp;confuetudinecontend flierimus.quâtumpertinetad

dei cultum, putâtes nos rem quafi acu rctigifTe, interim,uez rum nucleum Si interiora négligentes, intelligemus poftea, Sed cum noftro maximo Si fempiternodâno,crroré ,deuifi iter,Nafum pifcem pro nobili Aftha emprû côprehéfumi^. fed tum forum fublatum erit, cum fponfus ingreffus poft fc Ixcufado ianuam clauferit. Proindedileftifs.ÂoptimiChriftiani, nô maleuertitemcam,etiamfi duram Sifeueram.neftrierroris denarrationémam plnseftcorpusq tu nica,quâ corpus anîa: omnis dominatio perit,dcferKlt;5 nos in extremo mords atz ticulo; Profequif nos nemo,nifi nra opera,ad rigidû Si graz ueiudidumiuftidenubi ineodem funtdifcriminercx Sipa ftor.tantidem habetur Papa amp;fimplex facerdos:nos Chri/ ftiani elfe uolumus.^ia agamus,ne ita in uniuerfum benig/ nifsimû Chriftum fcdbamus indeferta: permittamus ut iterum reuiuifcat per facram fctipturam,neueadeo infaniaz mus,tyrannicilt;5 fimusaduerfns cum, in fua membra,ut nô in fempiternâ diffamiam Si dedecus dicatur de nobis PfaL Quare fremuerûtgentes amp;c.In co nobili pfalmo uidete.quae duraiudicia iuftus deus tulerit.

IT C lecundus Liber,

I ©iungarn porto pufillarn quandainftitutîoné

1 ranqregnlauelfignii,undcquilibetex fimplici' xyj Vu^go ( nam magni Rabini,ô{ laboriofi.f.marz

55.8'

iytes,tcmplorû feïüî,tiac forte noft opus bat?t,de fuis refcuJ certi'.attamcilluminet cos Chriftus quo fuos incclligàtmbt/ bos,amp;ficauxilitihabebût,alioquinunqinseternû )facilecagt; i,. a piatamp;iudicetin quottidiana confuctudincfidci

ufu temp Vor Cl, quem indies uidemus,quid fit antiquus deus prifca fides doftrinatjîK cótra quid nouicius deus,fides,dOz fttina.ne multi boni uuri tarn mi fere fedueanCamp;in diffiden

tia omnium fuorum operum amp;nbsp;mercedis, quo ad deum SC proximn (uftinean€,undcin perpetuu nullum pfluit bond.

^1 Primum,quid fit ueibum dei.

^Quandoquidé nemo pro certo fcit,quid fit deus.nifi qua turn ab ipfo nobis reuelatû eft,atq,hoc folummodo pet fan. ftamfctiptutâ.nôalitetlicebitdedeoloqui,docere, Cquani îegulàorâesconfyderent homines 1 crcdere,fperare,quani (acrædocentamp;inftituûtliteræicuius figura apparet Exo.iü.

Secundum.tummvi decus,honor,Sc gloria, quam omni/

potens deus ex omnibus petit amp;nbsp;querithominibus,eft,ut qliz bet hoimoti diuinojuetbifcç quam fimplicifsimecredat,fine huana additioe. loan.xvii. Cuius figura aptifsime Nume.

xiii.ßi xiiii.fcatur.Vnde fequi^ .Fidcm effe tupremûopusbo num,maximû dei cultum,unicum noftrte falutis medimnâ

p^déunimutdeo.îoan.xiii.Pfal.cv.Eccle.xxxiii.

VTtrtium.gihtiftiana fides eft faciafciiptura,qua: fctiptura cftraaterChriftianæecdefiîe-loan.xvii.i.Corin.iiii.Omnes

qui fcriptuvæ ex imo fui cordisfontccredùt,funt regenerati dei filii.loan.i.Scxvii.SC donee permanent in flde,permanét etiam filii dei, amp;nbsp;funt: fimilitetfunt coheredes regni dei. ad Roma.viii. lam fi funt heredes regni dei, falui funt: ex quo (equitur,nosomnes ex Chriftiana tantum fide faluos fieri. Si per nihil aliud.Ecclefiaft.xxxiiii. cuius figura legitur tSlUz meri. xiiii.

Ç^uartunn ®mnis feriptuta quîc éxdeo ptocefsit,inàicat îcmonftrat ad Chtiftum lefum dei filium. Ioannis quinto. Sequitur porto illud,SactamfcripturamChriftianam ma ttem effe,quK pet fidem genetatJoannis. xvü. amp;nbsp;omnes

qui credût fcripturSjUt fupfa diâû eft, font unica ciüs filia, pulchraamp;incorrupta uirgo, cuius Ictus amp;amabilis fponfus eft Ghrifttis lefos.Math.i'x.f xinde poffum? intelligcreàdqd uulgodicifjfxtraecclefiâ Chriftiananeminé pofîefieri falz uûuiullo modo in fundaméto fuo intelligi de papa, amp;nbsp;Ro* epifcopatu,qu3eexteriores res funf,amp; mutabiles .Hoc ueroé immutabile,fpûale, animæ inheres, atlt;^ neutiquâ ex hûatia ratione ueluiribus,fedex fpûfanfto.

^(Fumtum» (Çuâuisin fcripturafides fingFariter.Ofee.ii. Oiaritas diuina etiâfin^ritecad Con'n.xiii, Spes fimilitec adRoma.viii. amp;hinc indcnotata font, nunqtn eft Chriz ftianafides in his terris a charitäte amp;fpe fegregata. Efai.xxi. Nam qtû in teeftfidei, tm i tidem eft charitatis amp;nbsp;fpei, amp;nbsp;tû primû oriunf fequétia bona opa,ueluti figna tuaefidei,qu3 percharitatéiiifpead deu dnmtuû habes. Math. vü.Ex his fume uehemétcr neccflâriâinftitutioné,fcplorû feruos cffc egregic ftultos,q oém fidem Si fpem in opera ponût,ad ritus ecclefiæ,utfielegâteccompfcrincamp;ornarinraltaria,multis imaginib9,candclabris,fic^ quandâ quafi filuâ atboji’ circûz pofuerint,tum ofFerût,facrificia célébrât,câpanis obftrepunt circûcuvfant in téplis ad fodoré ufcp amp;nbsp;rauim,iureiurâdo afz firm3tent,fe bonû opus deo opatos efle, cum tnin his oibus iam recenfitis,nihil otnino pofitii fit,ne unius qdé létis moz mentû:enafi nihil horu prorfos fieret,non tn in ira moueref deus,necpcccarem9,fi pofthaberem? haccoinia loquédopfc adopa. VerÛL deo ex toto corde in oîb9 fois uerbis nô credere, eum ex animo nô amare,necin eû fidere amp;nbsp;fperare, hoc aût eft,qd’offendit deu, amp;nbsp;nos ab illo feiungit. Quare dixitdns* Veniet hora qn nelt;5 in môte hoc, nefÿ Hierofolimis adoraz bitis patré, uerû, ueri adoratores adorabût pâtre fpû ac ueriz täte. hoceft,îcordedefyderabiliter,fofpirâdoaddcû in fide Atcg hmôi feruos amat deus.Sed Templarii fame perirétad hmôi dei cultûtquâobrê nullis modis admittût talé, quercz tes alicubi rancidas fafti fui gloifas.

iTïextum. Publica effetépla,utile cft,maximefimplicibu$ 5ïndo7Kshoîbiis,ut per exépla aliorû bonorû uiïoïû fuO/

ccn£ ai meiitâAum deam,quo ai deus largius fua P^ulcnt gcaüâ.Nam quâtum ad fpûm »nihil nccelfe eft tempia ediiv catc.Ioan.iiii.ii.Corinth.v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f.

iV^ptimuni.Maltitudouariacu cetxtnomaji ecclehx non intelleâatâ auulgo,çid fit,8c quâtu ualeat,patlt multos erro tes in fide,ut cômunis populus aliqn id quod minimn eft^ha beat » maximo. Yt qn iacif fundamétum tcpli edincadvu altaris,tum ratas amp;nbsp;admirabiles fftórum reliqas fuperimpo nunt,ad magnihcum aliqdpuluinar,ne(5td quottidieiöJ cu adfetun€ uelrurfus deportanf ,duo uel qttuor cerex accetv dun€ faces,quas pfcrunf.ipfe facerdos ferico induit,comna tus duobus miniftris prefby teris.Iam ft fimplex laicus facets doti facris operâti adftat interim,amp; facramétû cleuat ,urt co fumi€,uidcns tâtas pompas amp;magnificétias circa t^liqas, cû ad Sacramétum uix mitera ardeat candela,Miffai elifta ad nouum pperat altare, in genua jgt;cidésjamp; ego credo multos ctiâadorare teliqas.To£fum9 nâ^ intelligcre exope,laicu plusanimi Kreuerétix Reliqis C forte ex ofsibus putrefafti equidecerptis )deferce,qSaeraméto,q cette parûChriraani mores funt. Itcfi quis afsiftit Miffx,amp;Sacraméto, attjl alio locopulfef adeleuâdum Sacramétum, difcurrit de unoad aliud altare,tanqunius factamétuminfirmi9 uel meli9effet alteto.Hniôi etroçi nô alias uideo caufas,quâ quoi nô reâe inhdeinftitutifunt.Nunchicmos multis durauit annis^,eû multis aliisecclefix ritibus.ut tuipfe potes memîffe.Bft hxc antiqfides uel de9c*amp;egônô cupio eâ\ututblaterét téplatiij amp;garriât qcquid uelint. At (upta etiâde hac re difputatûé. tÇftauum»Vt eft uerus amp;nbsp;xtetnus deus, ita eftuera diuinx vcrus dtt» lctrptara,ueta amp;nbsp;ccrta ereftio Chriftianxfidci: at^hic é ue; antlquus» tus de9ptifc9,ueta prifca {ides,'^a prifca dofttîa. ad Ephe.iiii

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÇ^Monû.Piuina fcriptura é facra Biblia, a Ghriftiana eccïia _.. .

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(quxtupraadtettiû,amp;quartûnotataeft,necPapa amp;Koma *

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niftarûhruxintelliganfqinfpititu fanfto agnitaôiluîcepta

' utuera,quicqdinea fcriptum eft,üeçê é,qa eft ipm os demi \ Wodmentirinonpoteft.Pfal.cxvii.

I (T Wecimiuftrxtet Biblia^ut ut fueùt qfpia fanft9,Gcuti Au', Boûot«»,'

guftînus,Hîeronyttius.AthBtofius,Gregorio,Thomasv Boni uenrura,Leo,Gyprianus,Chrifoftomus,omnes Papæ,amp; Epi, quicqd fcripferint uel docuerinr, cum ratione intclligcndit çft,nec unq Bibliis côferédû.ucl codé loco ponendû, quo aa auâ:oricatéamp;fidé.(ÇuarenihiIé,fidicas,Auguftin9hoc diciflt; inde necefle é ut fit ucrû:ucl Thomas dicit, idco uerûé : hoc papa docet,quô ergo eftcrrorcnihil dicis. Verû hoc dicit fa/ crofaiiiftûEuâgeîiû, qre uerû eft, hoc certccredito. Nam in f|de facræ fctipturæ.a facerdotecôfecraf’ uenerabile Sacramé turn,a pftô abfoluimur, regnûcœlo^i^pmittifjgehenna cô? mhiaf omnia uerafunt.Mathei.xxiiii.

H Vndecimum. (Pines hoîes,angeli,fapiétcs,pBi,dofloreï, Epi,Papæ^ïacër3btes,monachi, amp;nbsp;Nunnæ, fi nô fuffulciunf feripturis Ärupponunf, funt adunum noui diigt;Antichrifti, uani.Sapien.xiii.amp; Hj'ere.x.amp; xi.

Fibh'a ri»gVa^t1Puodecimu.lacra amp;diuina fcriptufa,eftcanonica5^ue/ dodrinarn. ta regula,quaE iuftecuftaméfurat,fecûdûquâoinesdodrix, côciones publicæ,mâdata fupeciorfi,uel facrorû,uel fecFariû. Papa amp;nbsp;Cæfar,oines doftores.fiue Auguftinusjfiue Thomas, Côciliû uFcapFm, Ecclefia Ro. uelBohemicaioihcs inquatn omia ad cam,quâ dixi,régula metiri amp;nbsp;examinari debét.qc/ qdp eapbaf^maneat: qd min9fert fcn'pturæexaméjeiida^ ut erroneû Si ex nouis dûs natû pténa£,tanq noua fidcs,tio/ 1)3(5 doftrina abfcindaf'.Aauu.v.Oportetamp;c.

irPecimu tertiû.tDines holes in terris hoc habeât Audio,ut difcant legere fcriberelt;5,fi fieri pt,ucunufqflt;5 Biblia, potißi/ mum. Euâgelia fæpe légat fifii Si liberis,fuæqg familiæ, maxic inferiis.NâEu3gcIiûei9cftuirtutis,quâro holesfrequéti9il/ .,lud cû defyderio legerint, tâto melius difcût Chrilhi intelli/' gere,amp; firmioré forciunf in deû fidéjexcitaftj in proximuni; charitas.orifcœleftiûrerûamor:breuiter,fumma é interos pfolatio in olb9 aduerfis. Atlt;5 impudés é médaciû,Euâgcliu. nô pofte intelligi finedodon'b9. Mâdiuina fcripturairaéa fpûfdô expfla,ut fe ipa fe apiat,amp;unû ditftû p aliud declarer, unufcjIoc9 teftloniû det alteri:nec necefle habet cmédicare

. jueladoftorib9,uelabholb9,nihilaliudpfeqmédacib9,auxr

Via,CU fatis üt ipa cLines Si pfefta.Hæc eft etû claufus hort9,ofe ■ fignat9 fonsjuiux aquae,quæ copiofifsimc abûdâtifsimecj cunket fcatut'iùt Si émanât in ou ctedétiii peftota.Iöan.iiii SJ vii.®bCecïo te dicas mihi,qs docuit oés martyres Si Here^ micolasEuâgeliûc’ fortafsis etiâftetertialma uniuetfitatePa r ifiéfi duodeci annos, audiuerûtcç mgrm i fentétiis fup Euâ, geliain Sorbona,ubi.f.multû. traâaîEuâgeUû,ôi in honore eft atlt;5 ?fuetudie,nô aliter qfelis apdpelhhces. (Çuisiftituit martyres intâhonefta bona Sireueréda jdeouitacfotfitan Scot9ÿThomas.Ghate Rabine,qb9magnis diftinctiôib^Pe trus,loânes,lacobus,ludas,Lucasin aftisapïicis uh funt.ueVi eqpe cpiftolise An alias res docuetût populû,fcripferûtcge ft ^ecimüquartii. Monachi cuiufcûlt;5ordis,qfuas dofttîaS, Adores,Si Iftôs in Cublime efferût,qd aliud crêpât,cantant denaträtincöcionib9,q{anft9 Thomas,rubtilis Scotus,pftâ tifsim9 Aag'aftin9,uencrabiiis Albert9,angelic9 Bonauétuih. itrefcagabiUs Alexâder de Aies Sic. Küc dico, qnqdé i otniW dodoab9 fecûdûhoîs naturâdephcCa eftincôftâtia,q,dâaftit mâdi met9,ut etiâex eoye doftvls ultro citroi^ multi errorés Siueheméter noxii aladuerhfmtifciât.fi eoy^dodrinas SI cô clones,qs tradiderût doftores eorû,nô aptifsime edihcauerlt fûppettâfcripturîe,[ed,pratohabent Sicerto,û hcuel Ihoz mas,uel Scot9 ,uïOccam 6ic.Cctiplerit,dico Vquâ in magno eosapud deûftate plcïot.uceeïhclari9eft,Scotû8iThomâ nullis doaorib9puenice,Siipft inter fe pugnât adeo .ut quod unus affirmer, alter negef.hic jmûciat hoc eé pftth mortale, ille ncgat pftih. fi mifer popul9 ex fuggeftu tâ ptrarias itèr • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, • gt;

fecôtiones audit, quid aliud cogitate debet ,qnugas effeSi 5 tnendacia e Ecclefiaft.xxxiiii.

ft ggt;ecimüqalntiï.(Dmes principes,maximeEpi,tenen€ fub pena gchennx dïhgétet Si feuere anladuettcte,ne ex cócioni ïvwgdiü q/ busahuddoceaf populus,^Euangeliûôifcripturâ.Kuncfi comi -ceffauerit epi (. ut nucocs,plufc5 ph dolor ,phibét,qiuuâf) eft îeculatiumptincipum,etdebentôipoffùt,aftare Euangelio, ut pïædicetut,non conCydetatis uel Anathemate, uel intet / d^do,fine Epiftopi,fi.uePap3e-.ô{eft ratio,Ghtift9 ipft dicitia •• ”.....'

Hü

Euangelîo.®.uî mecöfefltis fuerit cota hoîEgt;9,hune egopfitt , nbsp;nbsp;nbsp;hor coräpre meo.Si uero ( uti nó fpcro nbsp;nbsp;feefares principes

uélinteffecœcijtum adcómuné potétiâptinet,etiâpniitté tibus facris lris,adiuuarc Euâgeliû,atç eidé honoré exhiberes quia oportet nos plus obediredeo^hoib^.ChrilKem clare dicit, Marei ultimodte in niudü iiniuerfum,amp;pdieate Eua t gcliuni othi créa tu ræ. Nó dixit,predicate ius Canonicû, uel Thomam, uel Ariftotelcm.

Il 8)eciniumfextû.Verbum dei, facra fcriptura.nô é in phL lofophoji fapiétia fita amp;fixa,i.CQrin.iii.Quare ipa nó pt de môftcari uel méfutari per Ari'ftoteléamp; Auerroim: habet etia naturalisarsexfuafimilitudine nô ex omni partelocuin cû fcriptura,j)ln multi etiam egregie dodi dccipiunf,immo Si aliquifanfti errauerunt.

Ipfcecimumfeptimû.(Ds dei,facra fcriptura.eftfixa immu/ tabir,ppetua,uera,Marei.iii. Quaobix nô finit fe fiefti uel in/ curuati,fecundû hamanâmuratôné uel leges, fed ptra opor tctjUthoïesfemutét amp;accômodétadfafpcurâ,fi uoluen'nt uitam æternam.Math.ultimo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^fDecimumoâauum.tam hoc eft diferiminis inter feriptu nbsp;nbsp;nbsp;i

ras fftâsjamp;phiasdoftrinafij mortaliû,ut feriptura a nulloin his terris ( utcûlt;5 fit fublimis ingenii) inrelligi pofsit,nifi cui a deo ex altis fingfariter datum c.Ioâ. xii.amp;: Efaiæ xcix.

gratia dei othibS* fupbis fapiétib9, prudétibufi^ mûdi nô daf Lucæ.i. nifi illi prius in anîo fe j) infipiétibus Si ftultis habuc tint.i.ad Con'n.iii.Hoc uero inæternû nôfit,nifi hoc operef ipfede9.Ioan.vi.Acinfipiétiaamp;ftulticiainomihoîmfapié/ tofius ƒ‘° nbsp;nbsp;tia.prius magni cxiftimata,fit amp;nbsp;orif in refta amp;uera fui ipfi?

cognitiôe.Apocalip.ii. Cognofeere fe ipm nullû habet aliû undedifeeref magiftrû,quâfyncerâ humilitaté,Prouer.xi. Humilé effe, hoc eft,homî fuâdemere uitâ,atçillâdeo appc dere.ita uthô feipm nihil purer, nihil fibi tribuar,fedqnqdé p corablatum eft,utluftef amp;fufpireteo,quoptradatûéamp;de/ fixum,ncpe ad Chfm folum dnm nrm.Lueae. i.Iam fi hô ui Famfliarftas uit in deo, unif deo.Ioan. xvii. Cu itaç unus eft cum deo, eum deo, nbsp;nbsp;habet etiâ familiaritaté cû deo, Si deus cû eo,qua2 in his tépo

ribas nihil eft alivid.qnâcognîtio dei amp;nbsp;nolûtatisctus,defyz deriiq5.Pfal.xxxv. (^âfimiliterauxiliûdiuinæ gratiæfucce dit,ut magis inagifq5dluminenmr in uoluntate domini.Ec araicitia qua deus eft in honainc,amp; hó in dcû,ftt una in diulo figillo.quod eft facra fcnptura.Ronia. xv.^ijam ea eft obfig nata otnibus potétibus,fapiécibus,doftis mûdi, ut no potuc tint intelligete,nec intelligét uG^ in cófuniationé ïbcuU.Luz cx.xvi.lmmo eo plus 6i obftinatius per obieftóné fcripturx occecinf, induranCloan.xix.Ptoinde nehilü. qui dé refer ret.fiue qs doftor fit inTheologia,nec ne,Epifcop9 feu Papa uelporcanuSjfiuealioquiabieftifsinaus.Deusetn ipfefibiele.-ftionem amp;ianuamretinuit,cuibene uelmaleuelit,multü fiueparum gratis pcedete. Bxodi.xxxiii.Et etiâfi nulla effet in tercis fctiptura, nee alia intelligétia, quam hsc régula, tâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. /

orâes homines deberent fe erigere,8i capita ad deum tollere, dicentes:Domine,ego fum mifet pftôt.miferere mcæ defoz lationis Simiferis. Vcrumfapientcs.magni doftorcs SCRaz bini,uetctcs téplarii hifeenon opushabent,fcribût fehoftes huiufmôi ftultoçü SJ inftpientiû hominûin»Chrifto. Yidetc uos callidi (apiétes.ne fetre9 ille circulus Sennacherib in ucz ftras cogaf nares, ut ueftca jipria fapiétia uos ineternû. feanz dalifet.fecundîi uerbû.i.ad Gotin .iii.iJiuorfum pertinet poz tentia fine timoré dei, Si Ccientia faers feriptutæ f nifi ut diz uexenf paupercs,(càucan€q, utqg graue on9 Pharaonis quot tidie ampliusdutifsimcininnocentmfubieûorn colla dcz trudam9,cum tn ab eo liberi fint,8iliberati per Chriftû. lefû. dominûnoftrû.Paulus teftaf, noftra pftâ tantâ dei ira moz uiffcjutimpofuerit nobis pro principibus muliebria capita, cicôias, miluos,accipitres, gtiphes,8i 4'^tidie pires accipim?. ^Bgt;ecimü.nonü.gt;i,uVms pixftantior uelnobilior thefaur9 Bonus pdl» pötinhis terris inueniri,quam uerus Si iuftus ad Cuggeftum. pdicatoruerbi dei.Math.xiii.Q.m efthon€ftx,pudicxgt;Chtiz ftianxcg uits: i n talem ciuitas nullis debet parcere tumptib9 Rä ut canit tibia jta fubfiliunt inuitati hofpites. Xi prxdica tot uerus eft in fetipturis Si petitus.certe deus exipCo loquif t Sinueto fcavadulentus eft,deus ab eo pcoculeft, ex eoi^loqC

Hüi

BecIfzebuB. Matheuxiii.EcaBi nam populus difcet cogno? Hmil/tudo fcere deum, nifi ex publicis concionibusMi turn cócionatoi deverbo dei auditoribus fuisptæponitpura filiginis grana, fine paleis,uc fcuntur cómanducones puro amp;albo pane:qui poftqconcogt; quicur,generat fyncerum, fubti'lem, naturalélt;5 fanguinem: hic producitbonam cóftitutioné.quaccertam amp;nbsp;firma pbet ualetudinemshaec bonas operationes,at^ ha: proferunt laU/ dem amp;nbsp;honorem. Ira uerbum dei eft illc panis purus,a prXz dicatore populo pra:pofitus:cómanduconcs,hoc eftpopul?, qui audit uerbu!n,fi cum diligentia fumunt,concoquuntin côtemplatione,quid,quomodo, amp;nbsp;quare.unde nafciturfub tilisfanguis:hoccft,fidifcunt inrelligere quid fit deus, quid homocon nbsp;nbsp;uerus honor cius,quæ uera fit fides, q ucra bona funtopa,

fydcra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid homo fir,utpote,plane nihil,amp; qui ex fe nihil boni poL

fitamp;c.Hæcintelligentia parit quieramcófcientiam,alioqui incptisinterrogationibus, amp;diffidentiatumultuanté. lam confcientia intclligens Ä fana, reddit hominé côftantem in omnibus aducrfitatib9,ut fe fufTulciat deo amp;nbsp;fcriptura, fanq in Petra.Talis bona Si côfirmata faniras.adferc modû Âta/ tionem agédorû omittédorû^.unde primû exoriunf bona opera deo accepta.Quia opus quâtn quâtû fir,uel eflepofsit, ficandidânon habet uoluntatem,piaf^circöftantias, nihil eft. Quisauté ram fublimiadenarrabit fimplici uulgo.nifi doftus 3l timens deum pracdicator f Quando populus non Notate Epi. auditaliud quamfynceram fciipturam,tum ctiam non alia contingitei intelligentiadedeo Si uoluntateeius,utqua:re/ fta amp;nbsp;uera eft, deus eft ueritas, deus eft uita aeterna: inde feq^ bona pax amp;cópacientia in populo, quam producit uerbum dci.C^id melius eftin his rerris,quam paXjamp;miferigenoftrae inter nos mutuo compatir ubi certe ipfemet habitat deus cû fortuna Si falute.

jPVigefimum. Nullum noxius nec prefenti9, uelmagis pcgt; ftifetumuenenûpoteft,uclexcogitari uel repperirifupettec ram, quam falfus amp;nbsp;fraudulétus prædicator. Mathei.xxiiii» (Côuertefimilitudinem paulo ante de pane data.amp;deprez bendes ) Paulus adRo.x. ira didt: Qui inuocauerit nomen

domini ,falaus erit.Huo pafto quêpia inuocaBunt hottiJ ncS, fi in eutn non ctcdunt f ud quomodo credent uel fident ei, queninon audiueruntf amp;L qui audient,fi non prxdicaturc'amp; quomodo praedicabif, cn nó ad hoe mifsi funtcamp;c ♦ Hoe tm tft ad cómunem fenfum. Si populus deum non aliter inteb ligit quam per fidem,amp; ea prouenit ex auditu,auditus ex pz dicatione, qux ex prædicatore profluit ( nunc res ipCa tâgi€) Si igitur prædicans imperit? é, indoftus, malign9,falfus C ut multi funt,qui in fuggeftu nihil aliud quam priuatas rixas, odia,fuperbias euomunt, ulcifci fe alio modo non potétes) quid putas talem cócionaturü ex fpiritu fcripturxï nihilmiz nus ut eftjta cantillat cantiienam,humanas didicit fapietï tiasÆœfareum Si pontificis ius,Ariftotelis amp;nbsp;Auerrois artes, magifttum cum fexcentis oplnatoribus rixofis inter fe amp;nbsp;la^ cetis,ut medici funt,cumnec aliisfl:uducrit,ncc fcit.Quid aliudigitur doceret,nih hiimanas fapiétiasc’quasfl ex co auz dis,etiam difets Sfexerces’-unde nafcitur confuetudD,quse pa rit ftatim confidentia:Si hsec fi in te radices egit,das te quieti amp;paci,tandemc5 concludis,ut nee profundi? interroges,nee exiftimes aliud quicq,atlt;5 ita arbitraris firmifsimü ui'nculü, cettasmanus te inieciffe regno cœlorû,nec pofle te fruftrari ( cum diftet illud plus qcctum miliaria a te 1 (Çnis turn tui tibi uult auellere fuperftitionem c quicquld dicitut, uteunej aperte facta tibi exponatur fcriptura, rationef«^ reddanf raz tionabiles,tnm affueuifti ueteti,putridx,mollilt;$aqux (.non fecusatcgTeucha,quîc tantum in ftagnis Sifordibus delite^ feit libentius,uiuas nihilcutans fonds aquas,etiamfi mors illius ht ) caput habes in(annm,doariùa ucra eft tibi inaudi ta,noua tes tibi eft: ptoinde rotas canutn caput Si phanatiz cum, dicens:(Çuae hxc eft noua doftrinae unde cum hac hie Peninaxfo*, aducnichofpescfexagenariusnuncfum,necalitcraudiui co Bftitioîçiuv ' cionatixolimetiam uixetunt fapientes amp;prudcnteshomiz'’^f“”'°’ \ nes,errauetunt nc oranesc ignorantes quidreftum,quid no, meus pater etiam me ita docuit, h ita haberet »utnoui conz cionantur prxdicatores hoc tempore, turn omnes effemus fathanxjSi abetraffent omnes ueteres : quo pafto hue deuCz

nimusrlftheretîcuttîjerfoneumjpfi nobis nouam pi?dic3t fidem,nolite,nolite,ego manebo apud meuni ueterein deu, tidem,doftdnamlt;5,Ï£ raliaauditie iuniores, fic cogitantes, hoc facit concionator, noftet paftor, jnonachi facerdotes, Si meus pater,meauicinia.óe tu (ic fenties: inde multitudo con fluit,unus ftultuscofirmatalium: fimodouelunum aliter profettur uerbum,quam iftortimazininum caput capiat,tii fudiuntamp;:uociferantur,non fcripturas,nihil minus,fed illu fiones,contemptû,conui'cia,infamiâ,blafphcmias:amp;poftea refpiciunt,num nam quifpiam udit di'cere,hic ueroegregi^ Ilir eft.Mi ftulte,dic mi hi quando coepst tuus deus,tua fides, tua doftrinat'dices,per omnem uitam fic audiui praedicari. I){uc audio comode,pdicatoré hæc tibi rradidifler maxime. Verû quaenamdocuitilleterCuel in côfefsione confclTor tuus qui,deeadem cft faliua,o confefsio o côfcfsio,quis uelit ad eum modum dicere dete ut de predicâtib9}. ftefpondes, ï re f n ‘î°c^*’^^3*i‘^^*’iThomam,Scotum,Occam, Capreolû.Ari/ dnsX«t. fto‘^^l^*^’gt;Anerroim,Magiftrum in fententiis. Dormi fecure, feripturæRofdlum.Summuias,pôtificis iusdeCsefaris. Obonum ue/ narratores. nenum.hjunc porto te interrogo,qui funt illiquos nomîafti modor homines.Si iam homies predicauit,funt ergo hotni nés tui dii,tua fides,tua doftrinafRefpödeSjiion ita: funt q? dem homines, uerum eorum doftrinâ docuit, Iam die quæ docét iftifdocent de domino deo multa bona.Refpôde de^ inccps:funtomnes equalitcrfanfti,fi narrât de deos'Nô,iiiy quis.^)ui ergoradmirabilesponuntquæftioneSjdiflcntiunt inter fe,nô alia fpecie,quam quæ eftapud Homerum deoni pugna.Exponas ergo quæ nam funt iftæ quaeftióesf Queriic quô,qd ôeubi.dequarefitfanfta Ttinitas,qua ratiôeChriftus deus fit ud no fit,qd fit,cui9 officii,amp;ptâtis,qrû fituiriûfpûf fôûs,amp; quô dûs deus in creando mirabilia opef: pterca pub chernmaquærûtdecœlo deangdis.quauia pofsim9intrare codum,qd fitin purgatoriodeapudinferosihærcsnon funt raræ. Çone uir,qb9autem probantrunusoffendithac feri/ ptura, alter alia, attamen ille régnât,qui hæc per ratio, nabilia dida fapientiuni naturaüu magiftrotû fortifsime

jgt;6at.Eia bona res. Quâtû audio în fcriptnris adhuc funt in preambulOjUerum in rationibus naturaliter fapientû, digla dianf Si certanc y uerbere fanguinis. Mi homo, qui tn funt ifti naturales magiftri,qui tantas docuere fapientias cquot; Arifto teles eft princeps omniû, inde Plato,Auerrois, Pythagoras: audio italt;jAriftotelc,Auerroim,Platonc,cenfores amp;nbsp;indices eire,qui fententiä ferant de facra fcriptura r Rcfpôdes. Ifti utunf illis inlibris eorum per totum.®icporro:Magiftri na rurales fuerunt Chriftiani, ucl gétiles r Gctiles,Graeci, Arabes Expone, quos tu appcllites gétiles r Qui nô credunt in deû ut nos iam,amp; olim ludaei fub lege.O bone uir,qui ergo gen^ tiles potuerunt indicate fuper uerbis dei,fi nunqcognouerûc deumrquisfuitillorû deusfSol,Luna,Iuppiter,Mars,amp;reIi q Idolopj turba. Eia bona res. (ftuid autem funt huiufmodi idolacSathanae familia.

(T.Nunc uolumus fimulaccûbere,amp;prifcû deum,fidem,do/ ftrinamlt;3g querere. Quid putas, fi Sathan tandé tuns Condufio, antiquus ficrct deus, Ariftotelcs homicida, Auerrois Sodoz mita,Plato defertor tua antiq fides,amp;tuaantiq doftrinac' Proinde nihil dicis per uita meam ita audiui, quaobrcm no muto fententiâ.Proucrbiû circûferf, Si uerû qdé: Non çjnc quod fulget,auru eft:qux eft côparatôpalearû ad filiginemr Quafidiceretqs,nihil.Audi hâcfentéti4ouctusftulte,quâ deusotnipotens in hune articulum eloquif.per Hieremiam Prophetam.xiii.Si mutarepoteft Ethiops pellem fuam,auc Pardus uarietates fuas C qu3fidiceret,minime) Si uos poteriz tis benefacere,cum didiccritis malume' O uae uæ,quâ durum hoc eft diftum.Stulte,perlege Hietemiâ,hictuam tibi indica bit ftultitiâ,quod fit a deoppter hune articulû ttn cmiflus,tâ magnifiée in utero matris prcparatus,prædiftû9fibi multo ante,quam multi antiquidiobftinati,malignly ftultiobucz turi ei eflent.cû fuoantiquo deo, antiq fide, antiq dodrina, qui perfecuturi eumeirent,côrempturi,amp;tandéintcrfcfturi, nectnfuperaturi.Vtinamftulti fapienteshuneProphetam diligenter perlegerét, fi ulla in eis reftaret diuini timorisfein tilla.côuettetent nimitû fe,agnofcctét5 ercoré fuû. Vetû qd

aîcamc’uox îftorûeft, |gnus Agnus,ficut lupusperpetuo fo habat, cuni fame cruciaref. At nihil ducor admiratónc.Na

llfacroordic experientia omniûtempot'uniteftatur4ominumdeum a côtetn nemine rhagis Sicôtemptius habitum amp;pcrfecutum,quam nit deus, j-efteab iis, qui fingujarein habentab eo cômifsioné,utlau/

dem Si gloriam dei omnibus exhibeanr. (guia ilia meretrix putpurata,auro Si nobilibus lapillis excuItajuGj in hune die in manu tenetaureum calicem,plenublafphemiis dei,pot/ rigens eum omnibus fuis procis amp;amacoribüs quo poculo ornes terræ principes inebriat, ut Si ipfa ebria eft ex fanguine fanftorum Simartyrum lefu Ghrifti. ttæc meretrix fuasex/

ercebit libidines cum hac potione,ufi^in finem feculi.ut tiu a Chriftolefu præcipitef Siinterficiaôei em uiftoria hæc re? tenta eft.C^iarc nemo offendaf,uel miretur, cur iftorum res fuit adeo creftæ fublatætj,^ procédant tam fœliciter orâib? aduerfariisfiJpprefsisS^perditis,amp; nonnunqinterfeftis.Ita - enim fieri oportet fecundum Propheciani Danielis. viii.

^iaures habet audiat. Arqt hsce inbonam partem accipïte, fialicubi impudenriorfuerim.quicquidfœcijinrem ueftrâ fœci,ut nemo in errorem ueniret,at(5 ira in perpetuûdatiJ/ nareâa quo deus præferuet nos gratia fua. Ame,

Itidas Nazareî.

VVITTEMBERGAE

■ ‘^ïüSï',