Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Bucheii Coilection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• • the bottom edge • the back board

Historia Gentium

Folio n*. 332.

ittû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aar|»ccalt;(l( (ïuiï lt;hhôt|'

SAXONIS GRAMMA

TICI DANORVM H I S-T O R I AE DIBRI XVI, TRE centis abhincannis confcn’pd, tanta di'cflioni's elcgantia,rc^ rum^ geftarum uarietate,ut cum omni uetuftate contendere opti’mo lure ufderi poflïnt.

Acccßit rerum metnorabilium index locupletißimtii.

'ï

DESf ERASMI ROTERODAMI de s A X O N E cenfura»

r N Daftiamnau{garcmalo,quænobis dedit Saxonem Grammati'cSjquj fuae gcntis hjftoïiam fplendide magnifiée^ contexuit, Probo uiuidum dC ardcns ingc iuum,orationemnufquamremïffam autdormitantem, turn miram uerborumco piam, fentennas crebras, SC figurarum admirabilem uarictaiem, utfatis admirari non queam,unde illa ætate homini Dano tanta uis eloquendi.

B / S I B E AE, APVD I O. BEBELÏVM»

ANNO M. D» XXXIIII»

REVERENDISSIMO IN CHRISTO PA TRI, III V ST RI S S I M o'CLV E PRINCIPI AC DO-mi'nOjD. PHiLippo aGundeIsheim,Epifcopo

BaGIienG, loan.Oponnus S» D*

VOT IES temporum noflrorumores,inuftriffime Princeps,ac uan'am rerum omniS faciem cogicOiCOa gico autem fæpezita fefe pafli'm prodente fcilicet ho* minuftukida^fuam^aduerfus diuina beneficia (lite rarum dico) aliquot iam annis ultro etiam ac ne expe (kantibus quidem plerifque oblata, ingratitudinem atc^ infaniain teftante : facere non po(rum,quin certa iufta^ fatoru k* ge improbam quorundam rerum etiam fummæ præfeëlorû ofcitantia fie puniri,eopumq{ deliika quanqua paucorum Qrpenumero amentium (quemadmodum fere fit)complures una infontes lucre exiftimem:8ó ueram omniao diuini Platonis uocem admirer,no aliter optime rebus publicis confultuiri aflerends, quàm fiautphilofbphiæ candidat! ads miniftrandisillis præfint,autipfî Principes ac magiftratus philofo* phentur, Atuero ubi pro libidine cumka fieri,paffimcp per omnia tarn publica quàm priuata négocia præfendfTimam peftem lt;2zAc«/Ti«;/ graf* fari uidemuSjadeo furfum deorfum agitari, per^ incerta plcruncp fer* ri quafcuncptandem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;formas mirabimurî’nonhercletquando

fie prorfus res habet, ac neque malo huic hi,quorum id curare uel ma* xime interent,mederi,alns (fidijsplacet)grauioribus femperoccu* pad,pergunt, Vnde neceffarib fit,dum rerum ita omnium fecuri degis musjipfæetiares pafiimutnutent,dormitantes^ perpetub atc^ aliud agitantes uel deftituant penitus,uel una fecum in ruinam trahant* Cui equidem peiiculo occurri baud alia poffe ratione puto melius,quàm fi diuini muncris philofophiæ præcepds diligenter imbuti, illam ubii^ idneris ducetn, ac negociorum noftrorumceu filumpertot mundani huius labyruthi anfradus cotendentes, fedulb obferuatu fequamun Huius autem uis in hoc certe uel maxima ac præcipua, nifi fallor, fita eft,ut domeflicæ primu fupelletkilis noftræ probe nobis confer), mox ad Delphic5illud,Ne quid nimis,ceu régula adiones noftras omnes, omnia confild corrigamus:hoc eft, diuinu illud amp;nbsp;de ccelo ad nos delà tun^)/Pöiölt;cTiKiwf/, omnibus uiribus omni^ fludio ample(ftamur:neque eoru quæ futit fupra nos, idcircoqj uel minus uel omnino nihil ad nos perdnereàfipiendflîmophilofophoiudicantur,curiofi,uerumnoflra potius forte Sue ratione parta, fine diuinitus tradita, fine cafu denique oblata contend, nullo padto aliéna aut finite optemus, aut inuadamus temere, aut quacunc^ tandem uia nobis uendiccmus. Sapiendflimus quidê ApoUinis quoeç oraculo iudicatus efi Socrates, principis huius philofophicepards,qua de loquimur,ab ipfo etiam Platone cofiitutus (t

AD Dl P H I L 1 P P V H E P I S C O P V M BASILIEK* tan^ad unguem fadum exemplar,no aliunde certe,^ quia fe noflê inter eius temporis Sophiftas uelfolus uideretur, amp;nbsp;primus philofo^ phiæ ftudium à rebus externis transferendu adanimi penetralia men tis^ receffus fcrutados, hoeeft,ad afFedlus ac mores noftros intimius pernofcendos,amp; reÄe ad uirtutê inftituendos,cenferet: poftremo alie na curanda no amplius arbitraretur,quàm quatenus proprijs cflè ofRa cijs documentopoiTenuPræcIara equidem omnino facultas ifthæc,8ô nunquâ fatis admirandum philofophiæ bonum, res extra nos pofitas, hoc eft,naturf illud fpe(ftaculum,idcirco nimiru nobis exhibitum,con cipere animo, amp;nbsp;quacuncp patet fublimi mentis oculo contemplari,in eo^ miram conditoris maieftatem amp;immenfam in mortaliCi genus be nignitatem æftimare* Sed eft ilia quoq^ non inferior eiufdem philofo^ phiæ pars altera,abdutfto etiam ab ilia uaftitate nonnihil animo,recon ditum domi noftrae thefauru inquirentis, amp;nbsp;microcofmi huius motus omnesjomnia munia fedulo perluftrantis, atcp ita in fe defcendere,fe* cum^ habitare ftudiofos fui perdocentis : officiorum deniqp fuorum quenqp,quid uitandum,quid fequendum fit, aliorum fubinde ceuthea tropropofitoadmonentis. An nonenim abfurdumidfuerit, plane^ defidis ac male feriati animi argumentum, negletftis rebus quanquam priuatis domumcp te identidem reuocantibus,obuerfari in foro,acpu* blicis parum^ ad te pertinentibus etiam occupari malle Cat(ç ibi tame itaquoqß fecurum agere, utpræclarecæterorû autturpiterfacftisneqp quidcauere te,quid be amplelt;ftioporteat, erudiri patiare Ç' fed ipfum obieAare te rebus,ac tui periculum facere omnino,te^ ftatuere exems* plum alrjs quam alios tibi,prf clarius arbitrerez’ Atqui horum alterum ut eft proprium 06 quafi genuinu philofophiæ opus,ita alterum quocp baud infimæ eiufdem etiam portionis, Hiftoriæ nempe, qua uelutof« ficiorum omnium acprudentiæ uniuerfæ inftrudfilïîmo mundo, quid unumquodque hominum genus, ætatem omnem atque conditionem deceac,quid in rebus omnibus pulchrum, quid turpe, quid utile, quid non, planius omnino ac melius quam ullis alijs quantumlibet belle ins ftitutis fophoru præceptis non docetur folum, fed quafi infpiciendum tracftandum^ exhibetur : amp;Lhocquidem multrjugauariäqueacubere omnis generis exemplorû copia,tam innumeras ac diuerfas caufarum êó euentuum quibufcuncp in negocrjs, confiliorum^ formas fuppedi* tante, ne comemorem quam iftuc iucundum etiam fit, hic ceu alta quaa dam e fpecula omnes omnium hominum adfiones, rationes omnes in« tueri,SC qua cuiqß iter aliquando ad uirtutis amœniflîma prata deligen ti penetrandum fit, quààuitiorum putidiffimis lacunis declinandum, in tuto uidelicet conftitutum difcere: ut quod de optimo poeta Flaccus exclamat, idipfum nos de Hiftorico quocß dici commodiffime ac iure optimo poffe cenfeamus, Omnepuncflü ferre, qui mifceat utile dulcu

Neqp

EPI ST o LA D ED IC AT o RI Ä.

Neqj hicita multum referreputo,Hiftoriæ ætatem æftimareîquemad modum quofdam nfmfs delicad oris,ni'fiueteraetfuis temporibus (ut idem ille ait) lam olim defuncfia, faftidire uidemus. Ingrates profedo homines,amp; fuo etiam feculo quocuntç tandem indignes î quippe non quia crafle Compofitum quicquâ illepideue putent reprehendentes, fed quia nuper. Quafi uero non difcere quod reélum eft,ubicuncß,un« decunc^,quacunlt;^ ætate,ôô par fitetoporteatJtaiÇ magninobis pre* cfj, magnæ auteritatis edo omnis rerum ge darum cuiufcuncp gentis, temporis^autorisjquantucunqp fimplex, duntaxat uera ut fit (quæ Ht ftoriæ prima uirtus eft) narratio» Quanquam ubi orationis quocp de* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cor accefiCerit, tanto nobis erit etiam iure quodam fuo cômendabilior, quanto lecflorem concinnitate fuaad hocquod uerum narrat confide* randum,ac diligentius tracdanduni, animo^ ita firmius infigendû ma gis inducit, magis^ fuauitate fua ac fpeciedetinet. Qua quidem re in* termedq temporis Hiftoricos baud fcioan quifquam alius, quantum ego iudicare podum, hoc Saxone Grammatico, Danicarû rerum fcri* ptore, excellât magis : quiue cum ueteruetiam quolibetjfiue dicdionis elegantiam fpecfles,fîue rerum confiliorum^ aceuentuum uarietatem requiras, côferri melius poflic. Hune igitur cum nuper ad nos è Gallia mififiet lO» SPHYRACTES Bafîlienfis,iuueniscumoptimismo* ribus Sf eruditione minime aipernenda prædiius, turn in paucis mihi perquâ charus amicus, fimul^ uti apud nos eum curarem quâdiligen* tiflTime excudi hortaretur, quippe quem in hoc ipfum à generofiifimo atcphumaniifimoiuueneD» ERICO àCrabben,Dano,amico^ fin gulari,non ita pridem Lutetiæ dono accepiiïet : fufeepto protinus eo, atep obiter quantû per ociumlicuitinipecdo,no potui nÔ probare ami* ci confilium,cui et facile aciubens obfecutus fum:primû quidem quod in ftudioforû ufüm id celTurû intelligerem, quibus libenter ac iure me mcam^ opera omnemdeüoueoîdeindequiadatam mihi hicanfam ui derem,R.euerende Præfubgratitudinem animi mei, quemadmodü eft æquum,erga C»T»quacunqp tandem ratione uel de alieno teftandi:cu lus benignitatem experiri me, nihil aliud quam literarum mancipium, .

de te uero neep uerbo quidem unquâ,nedum officio benemeritu.ultro uoluifti» Quare improbus certe fim,id fi non agnofcam : ingratus, nifi prædicem: barbarusjfi no quocunep demum padlo animi cum officio* rum amplitudinem aeftimare callentis, turn fefe uiciffim etiam fi qua li* ceat promptiffimum offerentis,teftimoniun^ exhibeam, Neçp uero pa rum etiam hoc ut facerem, optime Antiftes, mcimpulit,quod ut prin* cipe uiro cumprimis dignum effeiudico,id genus fcriptores habere fa miliares,eorumcp exemplis ceu Lydio quodam lapide confilia omnia, omnes conatus luos explorare: ita pertinere ad te ctiâ uel maxime pu* taui, quem præcipuo erga literas earum^ candidatos ftudio teneri, ac

«e 1

epîstola dedicätor'ia.

crudi'toru domeftica etiam confuetudine potiffimum obleÂari non fe^i uibus certe argumends ani'madLierd,præter omnino multorum hodic Principum morem, parafids tantum amp;nbsp;anentatoribus,aliis^ id genus nihili homuncionibus,bonos uiros acphilofophiæ ftudiofos cane pesî lus ÔC angue exofis,ftipari fefe ac modo non totos régi gaudentiû: pro quibus equidê fîadmittere fæpius alteros illos mallent, aut muds iftis duntaxatud confultoribusnonerubefcerent,minus certe confiliorum eos fartorum'ue temere plerunque fufceptorumpœniteret, minus^ hauddubiequicquidipfi delirant, (utHoradanouerbo utar) Achiui pleélerentur* At quanto tu longe diuerfo ab illis inftituto, mulds alqs andquioremducis,clariffimiluriiconfuld d* dvcae palivri, C^T^CancelIarii uelunius confuetudineT’cuius equideuiri,tan^ præs fends uf(^ confiliorum omnium amp;aélionum Achads,fîde prüden* tia dum ita fedulo uteris, facere no potes quin rebus tuis pulchre ac fapienter profpicias,86 bonarum artium ijfdem^ addidorum expofi^ dfiïmum Temper te Mecoenatem declares,amp;r el denicp re nullam aliam C.T»faftigiomagis couenire perfuafum habeas* Hacigitur et ego hu»» manitate tua prius etiam merui cognita fretus, ifiâ tibi s A x o N i s eruditam iuxta ac elegantem hiftoriam offero, nec]^ ingratam earn tibi fore)quanquamPrincipi,Principumfcilicetres tradantem,cöfidensgt; èc meâ. erga te gratitudinê quomodocunc^ teftaturâ, litera» rum^ ac ftudioforû tibi caufam,tametfi iam antea

abunde beneuolo,amplius etiam co« mendaturam nihil addus bitans.

BeneuaIe*Bafileæ,CaIend.IuIijs, Anno xxxiiii*

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

£ X

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

index

index

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

INDEX

Ctv E N Tl s s I M !, IN GESTA D A N O»

PRAEF ATIO,

V M c after ac nationes rerum fuarO titulis gloriarijUoluptatem^exma ■ iorum recordatione percipere foie» l| antiDanorûmaximus pontifex Ab falon patriam noftrâ,cuius illuftran : dæ maxima femper cupiditate fla» j grabat, eo claritatis amp;nbsp;monumenti genere fraudari non paffus, mihi co mitum fuorû extremo, cæteris ope» ram abnuentibus,res Danicas in hi

ftortam confercndi negocium intorfit, inopemcp fenfiim maius uiribus opus «ngrcdijcrebræ exliortatioms imperio compuh’t. Qiiis enim res Daniae geftasjiteris profequereturr' quæ nuper publias initiata facriSjUt religionis, ita latinç quoq; uocis aliéna lorpebatAtubicum facrorö n'tu latialisetiamfacultas acceflitj fegnitiesparimperitiæfuit,necdefidiæminoraj quam anteape ' nuriacuitiaextitere^Quo euenitjUt paruitas mea, quamuis fe praedidæ moli imparem animaduerteret,fupra uires niti,quam iubeniirefiftere præoptarct,nc finitimis fac^orS tradiuone gau dentibus,huius gentis opinio potius uetußatis obliuijs refpers fa,quam literarum monumentis praedita uiderétur Jgitur oneri cunäis preteriti æui fcriptoribus inexperto,rudes labori hume ros fubqcere coadus, imperium^ negligere ueritus, audacius quam efficacius parui : quanquam ingenij mei imbecillitas fidu ciam negabat,ab hortatoris amplitudine mutuatus« Cuius fatis cœpti mei metam præcurrentibus, te potiffîmû Andrea, penes quem faluberrimus fufFragiorum confenfus honoris huius fuc ceflîonem facrorum^ fummam eiïe uoluit,materiæ ducem, au toremcp depofco : obtredationis liuorem, qui maxime confpi^ cuis rebus infultat,tanti cognitoris præfidiofruftraturus«Cuius fertiliflîmû fcientiæ pedus,ac ucnerabilium dodrinarum abun dantia inftrudum, ueluti quoddâ cceleftium opum facrariû exi

, ftimandumefttTumGalliam,Italiam^ cum Britannia perci«

SAXONIS GRAMMATICI

C picndac literaium difciplinæ/olh'gcndaccp carum copfæ gratia perfcrutatus,poft diutinam percgrinationcm fplendidiflimum extcrnac fcholae regimen apprehen difti,tantumq3 cius cokimen euafiftijUt potius magifterio ornamentQ dare,quam ab ipfo recipere uidereris.Hinc ob infignium culmen,mcritacp uirtutumjregius Epiftolaris effedus,officium mediocritatis liminibus contentum tantis induitriae operibus exoraaftijUt idem poftmodQ ampliffimae dignitatis uiris ad eum quem geris honorem translatis,bcneftcij nomine expetendum relinqueres, Quamob* rem Scaniam tripudio diflultare compertum eft, quod pontificem potius a' finiti mis mutuatafit,quàmex indigenis Icgerittquippe quae laudabihter deleäum cgit, iocunditatem ex fuffragio fuo meruit* Ita^ cum genere,literis, ingenioep nt teas,ac plebem foecundiffimis dodrinæ ftipendifs regas,maximQ tibi gregis amo rem conciliafti,fufcepti^ miniftenj partes gloriofae executionis fiducia ad laudis cumulum perduxifti.Et ne rerum dominium pofleffione ufurpare uidereris, am pliffimum patrimoniumfacris aedibus religiofae liberalitatis teftamento legaffi: obfitas^ curis opes decenter abijcere, quam earum auiditatc amp;nbsp;pondéré impli^ cari maluiffi\Tu itemmirifïcumreuercndorumdogmatum opus complexus, priuatisep curis publicæ religionis officia anteponere auidus, pertinentiûad earn rerum folutionê abnuentcs,faluiarium confiliorû dodrina, deb/tis facrorû obfes: qut]s adegifti,ueterem^ diuinarîï ædium iniuriâ religiofo lucri benefleio repen* diffi* Practerea lafciuioris uitæftudiofosjintemperantiac^ plus æquouiribusin* dulgentesjfalubcrrimae exhortationis perfeuerant!a,ac fplendidiffîmis frugalita* tis exemplis ad honeffiorê mentis habitum ab enerui mollitudine reuocatos, di* dis ne an fadis magis inftruxeriSjdubiû reliquifti. Ita quod tuorum nulli praede* cefîbrumobtincre tributûeft, folis prudentiaemonitis impetrafti. Necignotum uoIOjDanorûantiquioresconfpicuis fortitudinis operibus aeditis,gloriæ çmula* O tionefuffufos,R.omanißyliimitatione, nô folumrerSàfemagnifiéegeftarûtixu* los exquifito contextus gencre, ucluti poëtico quodâ opéré perftrinxifle,uerum lt;■ «ttiÊiw maio ctiam maiorû ada patrrj fermonis carminibus uulgata,linguæ fuæ literis faxis ac r« geßa oliin rupibus infculpenda curaiTe ♦ Quorû ueftigqs feu quibufdam antiquitatis uolu* inferipta- minibus inhaerens, tenorê^ ueris translatiônis paffibus aemulatus, metra metris reddenda curaui,quibus feribendorû fériés fubhixa, nô tam recenter conflata, q antiquitus aedita cognofeatur: quia prüfens opus nô nugacem fermonis luculcn* tiam,fed fidelem uetuftatis notitiam pollicetur.Qiiantû porrô ingenij rl I ius hôtes hiftoriarû aedituros putemus, fi feribendi fitim latinitatis peritia pauiflent f* Qui* bus tametfi R.omanæ uocis notitia abeflet,tanta tradendæ rerum fuarû memoriæ cupido inceffit, ut uoluminû loco uaftas moles amplederentur, codicum ufum à Tylenfium int cautibusmutuantes.NecTylenfium induftria filentio obliterandatquicum ob di^rù. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natiuam foli ft^rilitatê luxuriæ nutrimentis carentes, officia continua fobrietatis

exerceant,omnialt;$ uitæ momenta ad excolendam alicnornoperum notitiâcon* ferre foleant,inopiam ingenio penfant*Cundarâ quippe nationum res geftas co gnofle,memoriae^ mandate,uoluptatis loco reputant: non minoris gloriac iiidi cantes aliénas uirtutes diirerere,qua'm proprias exhibere, Quorû thefauros hifto ricarum rerum pignoribus refertos curiofius confulens, haud paruam praefentis operis partem ex eorum relationis imitatione contexui. Nec arbitros habere côtempfi,quos tanta uetuftatis peritia callcre cognoui*Nec minus Abfalonis af* ferta fedando,quæ uel ipfegeffit, uel ab alqsgefta perdidicit,docili animo, fty* lo^ compledicuraîhabuijuenerandæeius narrationis documenta, perinde ac Voldeittâri rc diuinumaliquodmagifteriûamplexatus. Te ergo falutarisprinceps,ac parens gis ht». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofter,cuiusilluftriffîmâàprifcistemporibusprofapiam didurus fum, clariffi*

ma lux patriae Voldemarejdubium laboris huius progreffum fauore profequi rogo.

HISTORIAE DANICAE LIB. I

' i

A rogo,quia propofiti pondère conftridusjucreor ne magis imperitiae mcæ habï* tum,ingenq^ debilitate patefaciam,quàm tuamçficut par eß)originem repræfen tem.Siquidem praeter paternæhaereditatis amplitudinê, confpicua regniincres menta finitimorS oppreflîone fortitus, Albiæcpreciprocos fludus propagate do minationis labore complexusjiaud mediocre claritatis moment« celeberrimiis laudis tuaetitulis adiecifti.Ita antecefTorû famam atcpopinionêoperum magnitu dine fupergreflus, ne Romani quidemimperif partes armis intentatas liquifti, Cum^ fortitudine SCliberalitateinftrudifltmus habearis, plus ne hoftes bellis terreas,an cities humanitate demulceas,ambiguû reddidifti.Tuus quoq; fulgen» s. Kaituti ret tiffîmus auus publicae religionis titulis confccratus,immeritæ^ mortis beneficio gis commet}^ immortalitatis gloriam confequutus, nunc fanditatis fulgore perftringit, quos olim uidori]s acquifîuit: ex cuius fandiffîmis uulneribiis plus uirtutis»^ cruo« fis efïluxit.Cçterû prifeo atc^ hereditario obfequendi iure,faltem ingentj uiribus tibi militate conftituixuius clariiïîmi patris caftrêfem militiâ parens, auus^ mes: us fidiflîmus bcilici laboris operibus coluifle nofcuntur.Tuo igitur dudu, refpe du^ fubnixus,quo caetera liquidius exequar,initium a patriae noftrae fitu,defcri ptucp petere ftatui,fpeciofius Îîngula perftridurus,fî narrationis procurfus corn peteniia rebus loca permetiensjab eorum pofitione dicendorû inchoamenta de« duxerit. Huius itaq; regionis extima,partim foli alterius confînio limitant,pargt; D4nilt;e fitut. tim propinqui maris fludibus includunt. Interna uero circunfufus ambit Ocea«^ nus,qui finuoiîs interftitiorum anfradibus, nunc in anguftias freti contradioris euadens,nuncinlatitudinê finudifFufioreprocurrens, complures infulas créât* Qiio fit, ut Dania medtjs pelagi fludibus intcrcifa, paucas folidi continuiez tra^ dus partes habeat,quas tanta undarû interruptio pro uaria freti reflexioris obli^ quitate diferiminat * Ex his lutia granditatis inchoamenti^atione Danici regni prtncipiû tenet,quçficutpofitione prior,ita fîtu porrediorTheutoniçfînibus ade mouetur. A cuius complexu fluminis Eydori interriuatione difcreta,cû aliquâto latitudinis excremêtOjfeptentrionê uerfus in Norici freti littus excurrit Jn hac fi# nus qui Lymicus appellatur,ita pifeibus frequens extitit, ut nô minus alimento# rum indigenis,quàm ager omnis exoluere uideat. Huic etiam Frefîa minor adia cct,quae à lutiac prominentia fubfidennu camporû aegremij deuexioris inclinara receiru,maximos frugû prouentus beneficio oceani inundantis aflèquit * Cuius refluxionis uis,plus utilitatis an periculi incolis afferat, ambigu« extat,Siquidem tempeftatis magnitudineperruptis aeftuartjs, quibus apud eos maritimi fludus intcrcipi folent, tanta aruis undarû moles incedere confucuit, ut interdû non fo# lum agrorû culta,uerumetiâ homines cû penatibus obruat.Poft lutiam infula ad orientem uerfus Fionia reperitur, quâ à continenti angufti admodû aequoris in# leriedus abrumpit.Hçc ficut ab occafu Iutiam,ita ab ortu Sialandiam profpedat, confpicua neceflàriarû rerum ubertate laudandâ : quae infula amœnitate cundas noftrae regionis prouincias antecedens, mediû Daniae locum obtinere putat, ab extimæ remotionis limite pari fpaciorû intercapedine difperata. Ab huius ortiuo laterCjOccafiuum Scaniæ media pelagi difeifeit interruptio, opimâ prædæ magni ludinem quotannis pifeantiû retibus adigere folitûTanta fiquidê finus omnis pF Scania pi[co[a fcium frequêtia repleri confueuit, ut interdû impada nauigia uix rcmigij cona# meneripiat.Nec iam præda artis inftrumêto, fed fimplici manus officio capiatur* CçterO Hallandia ac Blekingia ab integritate Scaniç,ceu rami duplices ex unius arboris ftipite promeantes,Gothyç,Noruagiae^ long? declinationis fpac g s, di# uerfis^ receffuû interflitijs adnedunt ♦ V erum apud Blekingia apta meantibus rupes mirandis literarO notis interftinda confpicit * Siquidc à meridiano mari in deferta Verundiç petrofa porrigit femita,quâ binae lineæ exiguo diferetæ fpacio

a 1

SAXONIS GRAMMATICI

C proïradi^ inlongû dudibus amplcdunt.Inter quas medium loco planum ad legendû figuris undiiÿ fecus exaratum oftendit.Quod licet adeó fitu inçqua« leexiftatjUtmodomontiû altaprofcindat,modo uallium imapraetereat,codem tarnen tenore literarû ueftigia feruare dinofcitur'.quarû fignificationê rex Voidc marus facri Kanuti faufta proies admirationis caufa cognofcere cupiês, mifit qui fupem permeantes patentiû illic charadlêrûferiem, curiofiori indagatione colli« gerent,ac poftmodû uirgulis quibufdâ fub tjfdem formarû apicibus adnotarent. Qui idco nihil ex eis interpreiamenti comprehendere potucrunt, quod ipfa cæ* laturæ concauitas partim cœno interlitajpartim cômeantium adeiâ ueftigqs,figii ratç protradionis fpeciem obtrito calle côfuderat. V nde confpicuû eft,etiam pe* trinac foliditatis rimas diutino madore complotas, aut fordium colluuione,aut ir* Suetia. rigui nimborum inftillatione concrefcere. At quoniä regio hæc Suetiâ, Norua» giam^ tam uocis quàm fitus afFinitate complediturjCarum quoc^ ficut amp;nbsp;Daniç partes ac climata memorabo.Quæ prouinciç feptentrionali polo fubiedæ, boo* tem^ QC ardon refpicienteSjipfum frigentis zonæ paralellS ultima fui porredio« ne contingunt: poft quas humanis fedibus locum inufîtata algoris fæuitia nô re* Konwgirf. linquii.Ex quibus Noruagia faxei fitus deformitatê naturæ fortita difcriminejru* pibus infcecunda, ac fcopulis undiiç fecus obfitajglebarS uaftitate triftes locorû falebras repraefentat.In cuius parte extima ne nodu quidê diurnum fydus occu« liturjita ut continui fob's prçfentia alternos horarû dedignata fucccflus,utricp tetn pori pariluminis adminiftratione deferuiat. Ab huius latere occidentaliinfula iflfOKÜrf. quæ glacialis dicitur,magno circunfufa reperituroceano, obfoletæ admodû ha« bitationis tellus,rerumœuerifidemexcedentiô,SC infolitorû euentuû miraculis Fous mirabiltt prædicanda.Illic fons elt,qui fumigantis aquae uitiOjnatiuam rei cuiuflibct origi« D nem demolitur. Sane’ quicquid fumi huius exhalatione refpergit, in lapideac na« tur ae duritiam tranfmutat: quæ res mirabilior an periculofior exiftat, in dubio po fitum confiât,cum fluidam aquç teneritudinê tantus obfiderit rigor,ut admotum quidlibet fumido^ cius uapore perfufum,in lapidis proprietatê forma duntaxat fuperfiite fubita conuerfione tranfmutet.Ibidem^ complûtes ait) latices referun tur,qui modo crefcentis lymphae coptjs adaudi, plenis^ exundantcs alueis crc« bras in fublimc guttas iaciunt,modo torpentibus fcatebris uixab imo confpedf, profundisfubdudioris terrae latibulis abforbcnt.Quofit,ut exubérantes proxi ma quæiç fpumarû candorc confpergant,exinaniti nullo uifus ingenio capiant, Hfgk wo«j In hac itidem infula mons efi,qui rupem fydeream perpetuæ flagrationis aefiibus perpetttorfr* imitatus, incendia fempiterna iugi flammarû erudatione cotinuat. Cuius rei ad« miratio fupradidis aequatur, cum tellus extremis fubieda frigoribus tanti calo« ris fomentis exuberet,ut ignium perennitatê arcanis infiruat nutrimentis, æter« num^fouendis ardoribus praebeatincentiuS.Huic etiam infulç certis fiatutis^ temporibus infinita glaciei aduoluit moles,quae çum aduentans fcabris primum cautibus illidicœperit,perinde ac remugientibus fcopulis fragofæ ex altouoccs, ac uarq inufitataecôclamationis ftrepitus audiunnquamobrêanimas ob nocentis FœiMrMlocur uitæculpamfupplictjs addidas,illic algoris magnitudine deiidorû penderepee nas exifiimatû efi. Huius itaqj mob's excifa particula,quantifcuncp nodorn con« Ret miu. dybs obferetur,mox ut fupradida glacies terris auellitur, claufira, eufiodiamç frufiratur.Stupet animus admiratione plenus,dum res inextricabilibus feris ob« fita,ac multipb'ci impedimentorû perplexione conclufa, fie mob's cuius pars erat difeeflum infequitur,ut omnem obferuationis diligentia ineuitabilis fugç neceffi tare decipiat.Eft dC illic aliud glaciei genus,montiû iugis ac rupibus interfertum, quod certis uicibus confiât fuperioribus ad ima deiedis, infîmis^ rurfum ad fu« perna refiexis,uerfiliquadâ mutatione tranfponi.Incuius afièrtionis fidem affer turquod

IN HISTORIAHDANICAH P RA EF* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

tur, quod quidam dum planû forte glaciale pcrcurrcrent,in obiedas uoragines, hiantium^ rimarum penita prouoluti^paulo poftexanimes fuerint, nulla glaciei rimula fuperftante rcperti.Quamobrê à compluribusexiftimari folct,quod quos fundæ glacialis urna deforbuit,eofdem poftmodû fupinata reddiderit. (Hic etiam fama eft peftilentis undæ laticem fcaturire, quo quis guftato perinde ac ueneno uenta profternitur.Sunt ôd altj fontes,quorum fcatebra cerealis pocuü proprietatê imi nuta. tari perhibetur * Sunt amp;nbsp;ignés,qui cum linum confumere nequeant,aquæ molli» tiem depafcuntur4Eft amp;nbsp;faxum,quod montiû prçrupta nô extrinfeca agitationc, fed propria natiua^motioneperuolitat. Et utpaulo altius Noruagiae defcriptio ' rèplicetur, fciendumquodabortuSuetiæGothiæ^côterminaaquis utrinc^fe» cusoceaniuicinantisincluditurteademà feptentrione regionem ignoti fitus ac nominis intuet humani cultus expertem,fed monftruofç nouitatis populis abun dantem,quâab aduerfis Noruagiæ parttbus interflua pelagi feparauit immenfis tas« Quod cum incertae nauigationts exiftat,perpaucis earn ingredientibus falu« taremreditum tribuit» Cæternoceani fuperior flexusDaniâ intcrfecando prac» termeans auftralcm Gothiæ plagam finu laxiore contingitî inferior ucro meatus eius Noruagiæ^p latus feptentrionale prçteriens,ad ortum uerfus magno cum la titudinis incremento folido limitatur anfradu,quem maris terminû gentis noftrç ueteresGranduic5dixcre*Igiturinter Granduicû 6ô meridianû pelagus breue contineniis fpacium patet,maria utiintÿ fecus allapfa profpcdans,quod nifî rerû natura limitis loco congreffls pené fludibusobieciirct,Suctiam Noruagiamç conflui fretorum æftus in infulam redegilTent. Harum ortiuas partes Slcricfinnî incolunt:quæ gens inufitatis aflueta uehiculis,montiû inaccefla uena tionis ardo^ re fe(flatur,locorumcp complacitas fedes difpendio lubricæflexionis aflèquitur. Nec^ enim ulla adeo rupes prominet,quin ad eius faftigium callida curfus amba« ge perueniat.Primofiquidem uallium profunda relinquens,fcopulorum radices tortuofa giratione pcrlabitur,ficcp meatum crebræ declinationis obliquitate per* fledit,donee per finuofoscalliumanfratfîusdeftinatum loci cacumen exuperet* Eademapudfinitimosmerciumlocoquorundam animalium pellibus uticon* fueuit.Suetia uero Daniam ab occafu Noruagiam^ refpiciês, à meridie ôô muk ta orientis parte uicino præteritur oteano* Poft quam ab ortu quoque multiplex diuerfitatis barbaricæ confertio reperitur.Danicam ueroregionêgiganteo quon aigMtes oliitt dam cultu exercitam,eximiç magnitudinis faxa ueterum buftis ac fpecubus affte in Dania. xa teftantur.Quod fi quis ui monftruofa patratum ambigat,quorundâ montium excelfa fufpiciat, dicat^ ft callet,quis eorum uerticibus cautes tantæ granditatis inuexerit.Inopinabile nanc^ quiuismiraculihuius æftimator aduertet,utmolem fuper piano minime uel difficile mobilem, in tantum montanæ fublimitatis api* cem ftmplex mortalitatis labor,aut ufttatus humani roboris conatus extulerit* Vtrum uero talium rerum autores poft diluuialis inundationis excurfum gigan tes extiterint,an uiri corporis uiribus ante alios praediti,parum notitiæ traditum» Talibus ut noftri autumât fubitammirandam^ nunc propinquitatis, nunc ab* fentie poteftatem,comparendi^ac fubterlabendi uicifrîtudinem,uerftlis corpo* rum ftatus indulget, qui hodiec^ ferupeam inacceflàm^ folitudinem ( cuius fu* prâ mentionem fecimus ) incolere perhibentur» Eiufdem aditus horrendi gene* ris periculis obfitus,raro fui expertoribus incolumitatem regreflumep conceflit« Nunc ftylum ad propofttum transferam.

PRAEFATIONIS FINIS»

a ?

- SAXONIS gramma»

T I C I S I A L A N D I C I V I R I EDOQ.VEN«

TISSIMI, HISTORIAE DANORVM LIBER P R 1 M V S,

A N I'gitur Qi. Angul,a quibus Danorum cozpit on* go, patre Humblo procreati, non folum conditores gentis nonræ,uerumetiâred^ores fuere,Quanquam Dudo rerum AquitantcarS fcriptor,Danos à Danais ortos nuncupatos^recenfeat. Hi licet fauentibus pa triæ uotis regni dominio potirent, rerum^ fummam obegregiafortitudinis mérita aflcntientibus ciuium fuffragijs ob tinerent, regij tarnen nominis expertes degebant: cuius ufum nulla tunc temporis apud no* ftros confuetudinu frequêtabat autoritas,Ex quibus

Angul,a quo gentis Anglicæ principia manafle memoriç proditû eft,nomen fu* umprouinciæ cuipræerataptandflcurauit, leui monumenti genere perenncm fut notitiam traditurus^Cuius fucceffbres poftmodQ Britannia potiti,prifcum in^ fulæ nomen nouo patriæ fuæ uocabulo permutarût. Magni id fadS à ueteribus æftimat3»Teflis eil Beda no minima pars diuini ftyli,qui in Anglia ortus,fandif* fimis fuorum uoluminu thefauris res patrias fociare curæ habuit:æque ad religio# nem pertinere iudicans, patriæ fada literis illuftrare, 8C res diuinas conferibere» erum à Dan (ut fert anquitas) regum noftrorü ftemm ata,ceu quodam deriuata principio,fplendido fucceffionis ordine profluxerQu Huie filij Humblus QC Los therus fuere,ex Grytha fummæ inter Theutones dignitatis matrona fufeeptiXe duri rege ueteres affixis humo faxis infiftere,fuiFragia(^ promere confueuerant, fubiedoru lapidum firmitate fadi conftantiä ominaturi. Quo ritu Humblus de* cedentepatre,nouo patriæ beneficio rex creatus, fequentis fortunæmalignitate ex rege prtuatus euafit.Bello fiquide à Lothero captus, regni depoiitione fpiritu mercatus eftihæc fola quippe uido falutis conditio reddebat Jta fraternis iniurijs imperiQ abdicate coadus,document3 hominibus prçbuit,ut plus fplendoris, ita minus fecuritatis aulis quam tugurtjs ineiïè,Cçter3 iniuriç tam patiens fuit,ut ho noris damno tanqua beneficio gratulari crederetur : fagaciter,ut puto,regiæ con# ditionis habit3 contemplatus.Sed nec Lotherus tolerabiliore regem qua'm milis tem egitjUt prorfus infolentia ac fcelere regn3 aufpicari uideretur : fiquidem illus ftriflimum quenc^ uita aut opibus fpoliare,patriam^ bonis ciuibus uacuefacere, probitatis loco duxit : regni æmulos ratus, quos nobilitate pares habuerat ♦ Nec diu fcelerum impunitus,patriæ confternatione perimitur,eadem fpiritu eripien# te,quæ regnum largita fuerat.Cuius filius Skyoldus naturam ab ipfo,non mores fortitus,per fummä tenerioris ætatis induftriâ,cunda paternç contagionis uefti* giaingeniti errorisdcuiopræteribat.Igituruta'paternts uitqs prudenterdefeis uit, ita auitis uirtutibus féliciter refpondit, remotiorem pariter ac præftantiorem hæreditarij morts portionem amplexus. Huius adolefcentia inter paternos uena tores immanis belluæ fubadione infignis extitit,mirädo^ rei euentu futurç eius fortitudinis habit3 ominata eft. Nam cum à tutoribus forte,quorS fummo ftudio educabatur, infpedandæ uenationis licentiam impetraflet, obuium fibi infolitæ granditatis urfum telo uacuus,cingulo cuius ufum hahebatreligandum curauit, necandum^ comitibus præbuit.Sed Qi complûtes fpedatæ fortitudinis pugiles per idem tempus uiritim ab eo fuperati produntur : è quibus Attalus QC Scatus, clari

H IS T o RI AE DAN I CAE LIB» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

A clanilluftres^fucre.Quindccim annos natus,tnufitato corporis I'ncrcmeto per« feâiflimû humaniroboris fpecimcn praeferebat, tanta^ indolis eius experimêta fuere, ut ab ipfo caeteri Danorum reges, comuni quodam uocabulo Skioldung« nuncuparent Jdem perditam amp;nbsp;eneruam uitam agentes,continêtiam^ luxu la« befacerefolitos,ad capeflendâ uirtutem rerum agiiatione fedulus excitabauPrae currcbat igitur Skioldus uirium complementum animi maturitate, conflidus^ geffit,quorû uix fpedator ob teneritudinê efle poterat,in quoannorS uirtutiscp procurfu ob Auildam qua fummæ pukhritudinis intuitu poftulabat, cum Scato Alemaniae fatrapa eiufdem puellae compctitore,TheutonS Danorum^ excrcitu infpedante, ex prouocatione dimicauit,interfcdo^ eo omnê Alemannoriï gen tem, perinde ac ducis fui interim debellatS,tributariaditione perdomuit. Hicnó armis modo,ucrumetiâpatriaecharitateconfpicuus extint: fiquidê impias leges abrogauitjfalutares tulit,ôd quicquid ad emendandS patriæ ftatum attinuit, fum« ma diligentia praeftitit.Sed à regnû patris improbitate amiflüm, uirtutc recupe« rauit.Primus refeindendarû manumilTionum legem ædidit»Serui quem libertate donauerat ciandeftinis infidijs petitus, acrem pœnam exegit, tanquam in omni« umlibertorum pœnam unius crimen redundare par effenOmnium aes alienum ex fifeo fuo foluebat, quafi cum aliorum regum fortitudinc, munifîcentia ac li« beralitatecertabat» Aegros fomentis profequi, remédia^ grauiter afFedis béni« gnius exhibere folebat : fe non fui,fed patriæ curam fufeepiffe teftatus. Proceres non folum domefticis ftipendqs colebat,fed etiam fpolijs ex hofte quæfitis,afFir« mare folitus,pecuniam ad milites,gloriam ad ducem redundare debere. Puellam pwicbernw« cuius amoreconflixerat,acerrimo nuptiarum æmuloliberatus.in pugnç præmi« regKdióbim. umrcceptt,eam^fibi matrimonio copulauit,Exqua paulô poft Gram filium fu« ftulitCuius mirifica indoles ita paternas uirtutes redoluit, ut prorfus per earum

B ueftigia dccurrere putaretur. Corporis animi^ præftantiffîmis dotibus prædi« tam adolefcentiam ad fummum gloriæ ftatum proucxit, tantum^ magnitudini cius à pofteris tributum eft,ut in uetuftiffîmis Danorum carminibus ipfîus uoca« bulo regia nobilitas cenfeatur. Quicquid ad firmadas acuendas^ uires attinuit, acerrima ingenij exercitatione tradabat» A gladiatoribus uitandi inferendiep idus, cofuetudinem ftudiofo exercitfj genere contrahebat, Educatoris fui Roa« ri) filiamcoæuam fibi colladaneam^,quo maiorcm incunabulisgratiam refer« ret, uxorcm adfciuit, quam poftmodum Beflb cuidam,quod eius ftrenua opera fæpenumero ufus fuerat,mercedis loco coniugem tribuit.Quo bellicorum ope« rumfocio fretus,plus gloriæ fua an Befliuirtutecontraxerit, incertum reliquit. Qui cum forte Sueonum regis SidrugifiliamGrogigantumcuidamdefpon« famcognofceret,tam indignam regio fanguinecopulamexecratus,bellum Sue« chicum aufpicatur,Herculeæ uirtutis exemplo monftrorum nifibus obftaturus» Inita Gothia cum deturbandorum obuiorum gratia caprinis tergoribus amidus incederet,ac uart)sferarumpellibus circumamidus, horrificumep dextra gefta« men complcxus giganteas fimularct exuuias, ipfam Gro fylueftres forte latices cum paucis admodum pediffèquis lauandi gratia petentem, equo obuiatn.ha« buit»Quæ fponfum adeflè rata, fîmul^ tam infoliti cultus horrore muliebriter territa, fucculïis frenis maxima cum totius corporis trepidatione, patrio carmi ne fie cœpit:

Confpicor inuifum régi ueniflè gigantem,

Etgreflu medias obtenebrare uias, Aut oculis fallor,nam tegmine fæpe ferino

Contigit audaces delituifle uiros»

Poft haec Gram horrendç monftruofae^ uocis habitum trucioris foni modulis acmuIatuSjfilentif^ diuturni'oris impatiensjtalibus puellam didis aggreditur: Ne timeat rabidi germanum uirgo gigantis.

Me necß contiguum palleat efle fibi.

AGrip miffus enim nunquam nifi compare uoto

Fulcra puellarum concubitum^ peto.

Cui Gro.

Quæ fenfus exors fcortum uelit efle gigantumf'

Aut quæ monftriferum poflit amare torumr

Quae coniunx fore dæmonum poflit monftrigeni confcia feminisf’ Suum^ gigantifero confociare uelit cubiler'

Quis fpina digitos fouetf^Quis fyncera luto mifceat ofculaf* Quis membra iungat hifpida læuibus impariter locatisf Cum natura reclamitat,haud plenum Veneris carpitur ocium, Nec congruit monftris amor fccminco celebratus ufu. Gram contra.

Regum colla potentium uidrici toties perdomui meorum, Faftus reorum turgidos,exuperatis potioredextra.

Hincaurum rutilans cape,quo perpes maneat pacflio munere, Ac firma confiftat fides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coniugijsadhibendanoftris.

QuodidOjdifcuflis laruis natiuS oris décoré confeflus,tantum pene’ uolupta« tis uno fui afpeâu puellç attulit,quanta adulterino terroris incuflît:quâ etiarn for mae fuæ luculentia ad concubitû prouocatâjamatorijs donis profequi non omifit. Progrefllis ex obufjs cognofcit binis callem latronibus obfîderi.Quos ad fe fpo liandum cupidius proruentcs,folo exanimauit impuIfu.Quo fado ne ullû hofti li folo benefîciu attuliflè uideret, peremptorû corpora fubiedis aflîxa ftipitibus, iimulata

H IS T o R I AE D A N I C AE LIB. I ßmuhta peds credione diftendit, ut quibus re nocuerant uiuf, fpede mfnaretur cxtindtjpoft fata quoeg formidabiles forentjnec iter imagine minus opcre praß pedircnt.Quamobréconftateum latrones interimendo fibi, no Suetiæconfulc* re ftuduiffexuius quanto odio tenercturjtam infignis fadi indicio patefecit.Qui cum ab arufpicibus accepiflet, nifi auro Stdrugum fuperare no poffe, continuo ligneac clauænexilemaurinodumadiecit,ea^ belloquo regem aggredicbatur inftrudusjuoti fecompotem fedt.Quod fadumBeffus iinpenfiori laudationis genere profccutus fic cecinit: Gram ferus clauac gerulus beatac Nefeius ferri celebrabat idu Enfis obtentum pepulit^ trunco

Tela potentis.

Fata fedatus fuperum^ rnentem

Sueonum preffitdecus impotentutn

Dum ncci regem deditö^ rigenti

Contuditauro.

Nanc^ pugnaces meditatus arces Robur amplcxu rutilum gerebat Et ducem uidor nitido fupinum

Verbere torfit.

Fata quern ferro perimi uetabant Aureo prudens domuit rigore, Enfe dum caflus pouorc geffit Bella métallo.

Clarius poft hoc Agathum manebit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

B Agnitumlatcmeliorefama

Cui fuus laudem decoris^ culmeti

. Arrogat autor»

Occifo Suetiac rege Sidrugo,Gram quatfitS armis imperia pofleffione firma# re cupiens,Suarin3 Gothtæ praefedS ob affedati regni fufpicionê in pugnç cer* tarnen deuocatS oppreffit : fratrestp cius feptem matrimonio,nouem p el lice pro creatos, impari dimicationis genere fraternac nccis ultionê petentes, abfumpfiu Hunc pater ultimac iam ætatis ob res egregie geftas impcri) côfortione donauit, regni^ fummâ cum fanguinefuo comunicare, quàminocciduæuitæ ftatu fine participe gerere,turn utilius,tum etiam comodius duxit.Igitur cum Ringo fplen dido Sialandiæ loco natus,alterS exhishonori intempeftiuS, alterS iamuirium curfu defunds putaret,infirma utriufe^ çtatem caufatus,nouar3 rerum ftudio ma iorem DanorS partem folicitat,hunc puer ills,ilium fenilis animideliramento re* giç poteftati inhabilem proteftando« A quibus bello obtritus documento hoibus fuit, nullam ætatis partem uirtuti incongruâ exiftimari debere. Alia quocß com* plura Gram regis facinorafuere. Aduerfus SumblS PhinnorS regem bellS pro« fcflus,ad afpedû filiae eius Signes depofîtis armis, ex hofte procus euafit, eamç promiflo coniugis fuae repudio padus defpondit.Quâ cum bello Noruagico ^d aduerfum SuuibdagerS regem ob fororis filiae^ ftuprS fufeeperat admodû occu patus,Saxoniaeregi Henrico Sûmbli perfidia inmatrimoniS promiflam,nuncio didiciftètjpropior uirginis,quàm militS charitati,relido exercitu tacitus in Phin« niam contend«,inchoatisep iam nuptijs fupcrueniês,cxtremae uilitatis uefte fum pta, defpicabili fedendi loco difeubuit. Rogatus quidnâ afferret, medendi foler« tiam profitetur. Ad poftrem3 omnibus ebrietate madentibus, puellam intuens, medtjs perftrepentis conuiutj gaudtjs per fummam foemineaeleuitatisexecræî

SAXONIS GRAMMATICI

C tionem, maximam^ uirtutS fuaruingloriationê,indfgnattonismagnitudincnj huiufmodi carmine patefecitï

Solus inocflo pariter fpicula mortis egf,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atque nouenos gladio corripui redudo,

Quando Suarinum exanimaui titulis abufum, Nee meritum conciliantis fibi nomen, unde Saepecruentum nece ferrum madidum^caedc Sanguine tinxi peregrino^timui^ nunquam Ad crepitus enficulijUel galeae nitorem* Nunc male me proijciens fert aliéna uota Filia Sumbli fera Signe,uetus execrata Fœd us, SC incomp ofitumconcipiens amorem, Fœmineæ dat leuitatis fàcinus notandum Quæproceres illaqueat,pell icit atque fœdat* Ante alios ingenuos praecipue refellens, Nec ftabilis permanct ulli,titubat^ femper, Ancipites parturfens,diuiduos^ motus*

Et cum dido difeubitu euolans Henricu inter facra menfae di amicorû complc XUS obtruncat,fpôfam^ medtjs abftradâ pronubis magna conuiuarQ parte pro^ ftrata fecum nauigio deportat.fgitur nuptijs in exequias uerii's, doceri Finni po« tuerunt,alienis amoribus manus inijci no oportere. His geftis à rege Noruagiac SuuibdagerOjdum ftupratæ fororis iniuriâ aclaceflîtâ filiç pudicitiâ ulcifci conat, opprimitur.Hoc præliû Saxonis infigne coptjs fuit,quas ad auxilia Suuibdagero ferenda nô tam ipiîus charitas,^ Henricianae ultionis cupiditas prouocabat. Filq Gram,Guthormus 6lt;^Hadingus,quorû alterS Gro,alterû Signe enixa eft, Suuib D dagero Daniâ obtinête,per educatorê fuum Brache nauc Suetiam deportati Va* gnophro 8C Haphlio gigantibus, nô folum alendi, uerumetiâ defenfandi tradun lur.Quorû fummatim opera perftridurus,ne publice exiftimationi contraria aut ueri fidem excedentiafidenteraftruereuidear,noiïè operæpretiumeft,triplex KäthemdtKoe quondî Mathematicorû genus inauditi generis miracula diferetis exercuifle prç h/mgfBMt tri» ftigtjs.Horû primifuere monftruoiîgeneris uiri,quos Gigantesantiquitas nomi plex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauit, humanae magnitudinis habitû eximia corporû granditate uincêtes. Secûdi

poft hos prima phyiîculandi folertiâ obtinentes,artem poffèdere Phytonicâ : qui quantû fuperioribus habitu ceflère corporco,tant5 uiuaci mentis ingenio prefti^ terunt,Hos inter gigantes^ de rerû fumma bellis certabat aftîduis, quoad magi uidores giganten armis genus fubigerêt, fibi^ non folum regnandi ius, uerum* ctiamdiuinitatis opinionê confcifcerent*Horûutric^ perfummâ ludificandora oculorû peritiâ,proprios alienos^ uultus,uarijs rerû imaginibus adumbrare cal Iebant,illicibus^formis ueros obfcurare confpedus*Tertrj uero generis hoîes, ex alterna fuperiorum copula pullulantes,autorum fuorum naturæ, neccorpo* rummagnitudine,necartiûexcrcitio refpôdebant. His tarnen apud delufas prç* ftigijs mentes diuinitatis acceffît opinio.Nec mirandû,fi prodigialibus eorû porss tentis adduda barbaries,in adulterinae; religionis cultum côccflerit,cum latinoru prudentiâ perlexerit taliûquorundâdiuinishonoribus celebratamortaliras* Hæc idcirco tetigerim,ne cum præftigia port enta ue perferipfero, ledoris incre dularefraget'opinio,HisprçtermiiîîS3propofitûrepetâ.OccifoGram,Suuibda* gerus Daniæ Suetiæ^ imperijs audus,fratrem côiugis Guthormû,eadê fæpius flagitanteexilio abdudum,tributacppolltcitû Danis præfecit,Hadingo patris uï tionem hoftis benefîcio praeferente«Hic primis adolefcentiæ temporibus feli» ciftimis naturæ incrementis fummam uirilis ætatis petfedionem fortitus,omiftô

HISTORIAE DANICAE LIB. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6

A uoluptatisftudiojcontinuaarmorum meditatione flagrabat, memorfebenicofo patre natuirijOmne uitae tempus fpeóatis militiae opehbus exigere debere. Cu^^ JUS fortem animumHarthgrepa Vagnhofthi filia,amorisfuiillecebrisemollirc conata, fcdula affirmatione certabat, oportere cum primum gentalis tori mu« nus fuis irrogare connubtjsjquç infàntiae eius exadioris curæ fomenta porrexe^: ritjprima^ fubminiftrarit crepundia. Nec fimplict uerborum exhortatione con tentajCarminis quoque modo fie orfa : Quid tibi fie uaga uita fluit Quid cœlebs tua luftra teris Arma fequens iugulum fitiens Nec fpecies tua uota trahit» Eximia raperisrabie

Labilis in V enerem minime.

Cædibus atque cruore madens Bella toris potiora probas. Nec ftimulis animum récréas, Ocia nulla fero fubeunt.

Lufus abeft/eritas colitur, Nec manus impietate uacat Dum V enerem coluiffe piget. Cédât odibilis ifte rigor, Adueniat pius ille calor. Et V eneris mihi nede fidem, Quaepuerotibi prima dedi Vbera ladis,opemcj! tuli, ® Officium genitricis agens, V fibus officiofa tuis.

Quo corporis eius magnitudinem humanis inhabilem ampicxibus referente, cuius naturæcontextumdubiumnon effet giganteo germinirefpondere.Non te moueat (inquit) infolitus meac granditatis afpeâus : nunc enim contradioris, nunc capacioris, nunc exilis, nunc defluentis fubflantiæjmodo corrugati,modo explicati corporis fitum arbitrariamutatione transformo: nunc proceritate ccca« Iis inuehor, nunc inhominem anguftiorishabitusditione componor. Adhuc haefîtante eo,fidemtp ditflis habere cundante,tale carmen adieciu Ne paueas nofltri iuuenis commercia ledi, Corpoream gemina uario ratione fïguram. Et dupJicem neruis legem praeferibere fueui.

Natn fequor alternas diuerfo fehemate formas

Arbitrio uariata meo, nunc fydera ceruix Aequat,ôô excelfo rapitur uicina tonanti. Rurfus in humanum r uit inclinata uigorem, Contiguum^ polo caput in tellure refigit. Sicleuis in uarios tranfmuto corpora flexus Ambiguis confpeda modisînunc colligit anceps Stridum membra rigor,nunc gratia corporis alti Explicatjô^ fummas tribuit contingere nubes. Nunc breuitate premor,nunclaxo poplité tendor V erfiliSjincp nouos conuerti cærea uultus. Nec me mirari debet,qui Protea nouit.

Nunc prenait effufos,modo claufos exerit ar tus

SAXONIS GRAMMATICI

C Forma fitus incc rta fui fpecies^ biformis, Quæ nunc extricat,nunc membra rcuoluit in orbcm» Exero contracîus artuSjtenfos^ fubinde CorrugOjUuItum formis partita gemellis Et fortes complexa duas,maiore feroces Territo concubitus hominum breuiore capefîb,

His afTertis Hadingi concubitu potita, tant© iuuem's amore flagrauit, ut cum eum reuifendae patriæ cupidum comperiiret,uirili more cul ta profequi non du^ bitaret, laboribus^ eius ac pertculis interefle uoluptatis loco duceret. Quo co« mite fufceptum iter ingreflà, pcnatibus forte perno(fiatura fuccedit, quorum de^î funcQi hofpitis funus mœftis ducebatur exequi}s:ubimagicac fpeculationis offî* ciofuperummentemrimari cupiens,diris admodum carminibus ligno infculs» ptis,i)fdem(ç linguae defundiperHadingum fuppofîtis,hac uocceum horren« dum auribus carmen ædere coëgit: Inferis me qui retraxit execrandus oppetat, Tartaro^ deuocati fpiritus pccnas luat» Quifquis ab inferna fede reuocauit Me fundum fatis exanimem^, Acrurfum fuperas egit in auras. Sub fiyge liuenti triftibus umbris Perfoluat proprio funcre pœnas» Enprætcrplacitum propoficum^ Quædam grata parum promere cogor» Ex hac nancp pedem fede ferentcs Anguftumnemorisaduenientis Pafllm dæmonibus praeda futuri» Tune quæ noftra chao fata reduxit, Et dédit hoc rurfum uifere lumen, Mire corporeis nexibus indens Mânes elicitos follicitando, Quod nifa eft temere flebit acerbe.

inferis me qui retraxit execrandus oppetat, Tartaro^ deuocati fpiritus pcenas luar. Nam cum monftrigeni turbinis atra lues Intima conatu preflerit exta graui, Atque manus uiuos uerrerit ungue fero, Artubus auulfis corpora rapta fecans, Tune Hadinge tibi uiia fuperftes erit, Nec rapient manes inféra régna tuos, Nec grauis in flygias fpiritus ibit aquas» Fœmina fed noltros crimine prefîa fuo Placabit cineres,ipfa futura cinis, Quae miferis umbris hue remeare dédit. Inferis me quireduxit execrandus oppetat Tartaro^ deuocati fpiritus pœnas luat.

Igitur cum apud praedidiï nemus compado ramalibus tedonodem agerent, inufitatæ grandira tis manus domiciliû penitus pererrare confpcda. Quo môftro territusHadinguSjnutricisopem implorât.Tune Harthgrepa artusexplieans, ac magno feturgore diftendens,manumardius comprehenfam alumno prebuit abfcindendam. Ex cuius teterrimis uulneribus plus tabi quàm cruoris manauit.

Cuius

H I s T o R I AE D A N I C AE L I B. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

A Cuius fadi pofttnodS ab originis fuç confortibus laniata pcenas pcpendft : necp dli aut naturae condiiiojaut corporis magnitudo,quo minus infeftos hoftium un* gues experircturjOpitulata eft » Spoliatum nutrice Hadingum grandæuus forte' quidam altero orbus oculo,folitari5miferatus,Liferocuidam piratxfolenni pa# dionis iure conciliat.Siquidem iduri foedus ueteres ueftigia fua mutuifanguinis idtnJifaJe^ afperfione perfunderc confucuerantjamicitiaru pignus alterni cruoris commer# fff mas dpui cio firmaturi. Quo pado Liferus amp;nbsp;Hadingus ardiflimis focietatis uinculis col# prifcot, ligatijLokero Curetum tyranno bellum denunciant ♦ Quibus fuperatis fugien# tern Hadingn pracdidus fenex ad penates fuos equo deuehendum curauit, ibiç fuauiflïmgcuiufdâ potionis beneficiorecreat5,uegetiori corporis firmitate con# ftaturum praedixit.Cuius augurtj monitum huiufmodi carmine probauit: Hine te tendentem grelTus profuguni ratus hoftis Impetet ut teneat uinclis,fauciscp ferinae Obiedet depafeendum laniatibus:at tu Cuftodes uarqs rcrum narratibus implegt;

Cum^fopor dapibus fundos exceperitaltus,

Iniedos nexus,3ó uincula dira relide*

Inde pedem referens,ubi fe mora paruula fundet V iribus in rapidum totis affurge leonem, Qui captiuorum iadare cadauera fueuit, In^ truces armos ualidis conare lacertis. Et cordis fibras ferro rimare patenti*

Protinus admiflà uapidum cape fauce cruorcm, Corpoream^ dapem mordacibus attcre malis»

B Tunc noua uis membris aderit, tunc robora neruis

' Succèdent inopina tuis/olidi^ uigoris

Congeries penitus neruofos illinet artus» Ipfc ftruam uotis aditum,famulos^ fopore Çonfîciam,ôd lenta ftertentes node tenebo*

Et cum dido relatum equo iuuenempriftino loco reftituit. Tunc Hadingus amiculi eius rimas fub quo trepidus delitebat,per fummarerum admiratione ui# fus perfpicuitate traijeienSjanimaduertitequinisfreta patere ueßigqs, prohibi# tusep rei inconceflæ capture confpedS, plenos ftuporis oculos à terribili itinerû fuorum contemplatione deflexit,Qui cum à Lokero captus,omnem prædidio# nis euentum certiflîmis rerum experimêtis circa fe peradum fenOflet, Handuua num Hellefponti regem apud Dunam urbem inuidis murorum praeltdijs ualla# tumjmœnibuscpnouatiæ refiftentem bello pertentatQuoru faftigio oppugna# tionisaditum prohibente,diuerfi generis aucs loci iilius domiciles afluetasper aucupij peritos prendi iuflît, earum^ pennis accenfos igne fungos fuffigi cura# stratägentii uit;quæ propria nidorum hofpitia repetentesj urbem incendio compleuere, Cu degm. ius extinguendi gratia concurrentibus oppidanis,uacuas defenforibus portas re liquerunt. Adortus HanduuanS cepit,ei^ redemptionis nomine corpus fuum auro rependendi poteftatê fecit : cumephoftem tollere liceret, fpiritu donate ma liui,adeô fæuitiam dementia temperabat ♦ Pofthæcmulto orientaliû roborede# bellatOjSuetiam rcuerfus SuuibdagcrûapudGudlandiâ ingenti claffc obuium pugna adortus oppreffit.Siccj no folum exterorum manubijs, ucrumetiâ pater# næ fraternae^ uindidæ trophaeis ad eminentem claritatis gradum proucdus,exi lio regnum mutauitjCui patriam no ante repetere quam regere contigit* Ea tem# peßate cum Othinus quidam europa tota kilfo diuinitatis titulo cenferetur,apud Vpfalam tarnen crebriorem diuerfandi ufum habebat: eam^ fiue ob incolarum

8 A X o N î s grammatici

C fncrtiam, fine locorum amœnttatê, fîngulart quadatn habitan'onis confuctudine dignabatur.Cuiïis numen feptentrionis reges propenfiore cultu profequi cupi* cnteSjeffigicm ipfius aureo complext fimulacro, ftatuâ fuæ dignationis indiccm maxima cum religionis fimulationc Byzantium tranfmiferunt : cuius etiam bra* chiorum lincamenta,confertiffimo armillarum pondéré perftringebann Ille tan# ta fuicelebritate gauifus, mittentiû charitatem cupide exofculatus efl.Cuius con iunx Frigga quo eukiorprogredi poffetjafcitis fabris, aurum ftatuæ detrahendû curauit, Quibus Othinus fufpendio côfumptis, ftatuam in crepidine collocauit, quam etiam mira artis induftria ad humanos tacQus uocalem reddidit. At nihilo# minus Frigga cultus fui nitorem diuinis mariti honoribus anteponensjuni fami# Iiarium fe Itupro fubiecit,cuius ingenio fimulacrum démolira, aurum public» fu perftitioniconfecfatS,adpriuati luxus inftrumentum conuertit * Nec penfidu# xitimpudicitiam fedari, quo promptius auaritiafrueretur* Indigna fœminaquæ numinis côiugio potiretur* Hoc loci quid aliud adiecerim, quam tale numen hac coniuge dignum cxtitiflefTanto quondam errore mortalium ludificabantur inn genia. Igitur Othinus gemina uxoris iniuria laceflitus, baud leuius imaginis fuae quam tori læfione dolebat. Duplici itac^ ruboris irritamento perftridus, plenum ingenui pudoris exilium carpfk, eo^ fe contradi dedecoris fordes aboliturum putauit. Cuius fecelTu Mithotyn quida præftigtjs celeber,perinde accoelefti be# neficio uegetatus,occafione amp;nbsp;ipfe fingende diuinitatis arripuit,barbaras^ men tes nouis erroris tenebris circunfufas, præftigiarumfamaadcerimoniasfuono* mini perfoluendas adduxit.Hic deorum iram, aut numinum uiolationem confu Ils permixtis^ facrificqs expiari negabatu'deo^ cis uota communiter nuncuparl prohibebat, difereta fuperum cuiep libamenta conftituens ♦ Qui cum Othino re#

0 deunte, reliâa præftigiarum ope, latendi gratia Pheoniam acceffilTet, concurfu ’ Incolaru occiditur. Cuius extindi quo^ flagitia patucre : fîquidê budo fuo pro# pinquantes, repentino mortis gencre confumebat, tantas^ pod fata pedes aedi# ditjUt pene tetriora mortis quam uitac monumenta dedide uideretur, perinde ac necis fuæpœnas à noxtjs exadurus. Quomalo obfufi incolæ,egedum tumulo corpus capite fpoliant,acuto pedus dipite transfigentes : id genti remediofuit» Podhæc Othinusconiugis fato pridinæclan'tans opinionerecuperata,ac ueluti expiata diuinitatis infamia ab exilio regredus,cundos qui per abfentiâ fuam cce# ledium honorum titulos gefferant, tanqua alienosdeponerccoè’git, fubortosfe magorum ccetusjueluti tenebras quafdam fuperueniête numinis fui fulgore diA cudlt.Nec (olum eos deponendæ diuinitatis, uerumetiam deferendæ patriæ im# perio côdrinxit,meritô terris extrudendos ratus,qui fe coelis tam nequiter inge# rebant.Interea Afmundus Suuibdageri filius, in ultionem patris pugnacum Ha dingo congrcdus,ut filium Henricû,cuius charitatem etiam proprio fpiritui prç# ferebat,fortidîme dimicantem occididê cognouit, auido fati animo lucem pero# fus, tali carmen uoce compegit :

Quis nodra fortis aufit arma fumercî* Nil profîcit caffîs uacillanti nitens. Lorica iamnec commode fufumtcgit» Armis ouemus interempto filio. Cuius mori mecogitimminens amor* Charo fuperdesne relinquar pignon', Vtraep ferrum comprimi iuuat manu* Nunc bellapræterfcutanudopedorc Exerceamus fulgidis mucronibus* Ferocitatis famanodræ luceat,

AudaAor

HISTORIAEDANICAE LIB* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Audader agmen obteramus hofttcum* Ncclonganoscxafperent certamina, Fugacp fraâus conquiefcat impetus*

Quo dtdOjgcminam capulo manum intfci'ens abfc^ pcriculi rcTpec^u reflcxo in tcrgum clypeogt;complures in neccm egiulgitur Hadingo familiarium fibi nu* minum praeltdia poftuIantCjfubito Vagnoftus partibus cius propugnaturus ad« uehitur. Cuius aduncum Afmundus gladiutn conteinplatus, hoc tn uocem car« mine clamabundus eruptt:

Quid gladio pugnas incuruof

Enficulus fato tibifiet,

Framea torta nccem gencrabit.

Hoftem nanque manu fuperandu

Carminibus lacerarifidis.

Plus uerbis quàm ui connifus. In magna uires ope ponens» Quid me ficumboneretundis Audaci iaculo minitandof Cum fis criminibus miferandis Obfitus 8lt; maculis refcrtus* Infamis fic te nota fparfit Putentem uitijs labeoncm.

Hæc uocifcrantem Hadingus haßa traijcit amcntata.Scd nec mortis Afmun«# do folatia defuere : fiquidem inter exiguas uitae reliquias,uulneratum interfedo« ris pedem, perpétua claudicatione mulâauit,cladem^ fuam,paruulo ultionis B momento memorabilem reddidit.lta alterum mcmbri debilitas, alterum uitae fi« nisexcepit. Corpus eius folennifunere elatumapud Vpfalamregtjs procuratur exequqs. Cuius coniuxGunnildane eifupereflet, fpiritum fibi ferro furripuit» uirum^ fato infequi, quàm uita deferere præoptauit. Huius corpus amici fepuU turae mandantes, mariti cineribus adiunxerunt : dignam eius tumulo rati, cuius charitatem uitae praetulerat .lacet itacp Gunnilda aliquantofpecioüus uirum buftt quàm tori focietatccomplexa.Pofthæc HadingouidorcSuetiam populante, Afmundi filius VfFo nomine,conferendæ manus diffidcntia addudus, in Dani« amexercitum traijcit,hoftiles^lâresinceflere,quàm proprios tuerifatiusduxit: opportunum propulfandarum iniuriarum genus exiftimans, quod ab hofte pa« teretur inferre. Ita Danis ad propria defenfanda redire compulfis, falutem^ pa« triæ extcrarum rerum dominio praeferentibus,domcfticum folum hoftilibus ar« mis uacuefadumrepetijt.lgiturcumHadingusébelloSuetico regreflus,æra« rium fuum quo bellis ac fpolijs quæfitas opes excipcre confueuitjfurto uiolatum animaduerteret,continuô cuttodem cius Glumcrum fufpcndio confumpfit,cal« lidocp commend generc edixit, ut fi quis C noxijs ablata referre curaflct,honoris CaUiJitM Hit* locum quem Glumerus pofTederat obtincrct. Quo promifib, fontium quidam beneficij percipiendi quàm criminis tegcndi ftudiofior rcdditus, pecuniam régi reportandam curauit, Qucm confctj in fummam principis amicitiam receptum putantes,nec uberius quàm fidelius honoratum credcntcs,Slt; ipfi pari prçmtj fpe rclatis pecunijs,reatum detegunt. Quorum confeffîo primum honoribus ac be* neficîjs excepta,mox fupplicijs punira, hud paruum uitandæ crudelitatis docu* mentum reliquit.Dignos dixerim qui folutæ taciturnitatis pœnas patibulis lue* rent, quos cum filentij falubritas tutos prçftarc pofïètjuocis ftoliditas in exitium pertraxit.His gcfiis,Hadingus per fummum integrandi belli apparatum hyber* na permenfus,uerno foie frigoribus liquatis Suetiam repetir, tbicjp luftrum mili*

b X

SAXONIS ÖRAHMATICI

C tando confcdt.Cuius milites diuturnç expeditionis négocie confumptis aTimen tisadultimam penetabemredadi,fylueftribus fungisfamemlenire cœperunt» DäHorum/ii Tandem per fummam neceffitatis indigentiam commanducatisequis,ad po* mrs ingeiu. nbsp;nbsp;firemum canina cadauera corporibus induIferunt.Sed nec^ humanis artubus ue

fei nephas habitum « Itac^ Danis in extremas defperationis angußias compulfts, noäe concubia fine autore tale caftris carmen tnfonuit:

Tetro penates omine patrios LiquiftiSjhoc rus Marte fequi rati, Quæ uana mentes ludit opiniof Quae cæca fenfus corripuit fidesf Hoc arbitrantes pofle folum capif Non amplitudo Suetica cedere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' \

Non exterorum Marte ualet quatü At fumma ueftri defluet agminis, Cum Marte ueftros coeperit aggredi. Nam cum ferocem uim fuga foluerit Et præliorum pars uaga labitur In tergadantes Marte prioribus Cædis poteftas liberior datur, Matorf ferri parta licentia Cum fors rebellem præcipitcm fugat, Nec tcla tendat,qucm metus abftrahit.

Qiiod praefagiu crebra Danorö cacde fequês lucis euentus impIcuit.Nodc po fiera uoeê huiufmodi incerto autore «édita, Suetica auribus iuuentus excepit: Quid me fic Vffo prouocat feditionegraui Pœnas daturus ultimasfconfodicturenim Multa premendus cufpide,exanimis^ ruet Audaciam ccepti luensmec petulantis erit Liuoris intadum fcelus,augurio^ meo Cum bella primum geflerit, contulerit^ manum. Excepta membris fpicula corpus ubiqp petent, Crudos^ hiatus uulnerum fafeia nulla premet, Nec ampla plagarum loca contrahet uHa falus»

Eadem nodecongreflis excrcitibus,duo fenes humanohabitu tetriores,capi« fibus coma uacuis,inter fyderum micatus,trifte uifu caluitium praeferentesjcon* trarifs uotorum ftudt)s,monftriferos diuifere conatus. Siquidem alter Danorum partibus intendebat, alter Sueonum ftudiofus extabat, Vidus Hadingus cum in Helfingiam confugiffet,ibi^ Solis feruore percalefadum corpus frigida maris aqua fublueret,inauditi generis belluam,crebris idibus attentatam opprcfltt,ne* catam^ in caftra perferendam curauit. Quem fedo ouantem obuia feemina hac uocecompellat:

Seu pede rura tcras,fcu ponto carbafa tendas, Infeftos patiere deos,totum^ per orbem Propofitis inimica tuis elementa uidebis« Rure rucs,quatiere mari,dabttur^ uagantf Perpetuus tibi turbo comes;nec deferet unquS V da rigorlncc teda tegent,qux fi petis ida T empeftate ruent,diro pecus occidet algu. Omnia præfentis fortem uitiata dolebunt VI fcabies fugiere noccns,ncc tetrior ulla

Peftts

H I s T o R 1 AE D A N I C AE LIB* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

A Peftis eritjtantum poenae ui's coelica pcnfat* Quippc unum è fuperis alieno corpore teâum Sacrilegæ necuere manus:fic numinis almi Intcrfedor ades.Sed cum te exceperit aequor, Carccris aeolicilaxos patiere furores* Te Zephyrus Borcascp rucns,te proteret Aufter, El coniuratos certabunt edere flatus. Donee diuinum uoto meliore rigorem SolucriSjamp; meritam tuleris placamine poenam.

RegreflTus igitur Hadingus jcodemcp cQcfla tenorc perpeflus,tranquflla quçcp proprio turbidabat aduentu*Siquidem nauigante co oborta nimbi uis ingenti daffem tempeftate confumpfit* Naufragum hofpitia petentem, fubita penatium ftragesexcepit.Necantémaloremcdiû fuit,quam fcelere facrifîcijs expiato,cum fuperis in gratia redire potuiiTet. Siquidem propitiandorS numinum gratia, Fro deo rem diuinam furuis hoftqs fecit:qucm litationis morcm annuo feriarum cir« cuitu repetitumjpofteris imitandS reliquit.Fro Blod Sueones uoeât* Cum^ for te gigantum quendam Nitherorum regis Haquini filiam Rcgnildam paâû ani« maduertcret,indignam rei conditionem per ofus,per fummam future copulac de teflationcm ingenuo aufu nuptias præcucurrit,Noruagiam^ profedus, tam fœ dum regiæ uirginis amatorê armis oppreflït ♦ Adeo nanep uirtutem ocio prartu* lit,ut cumregqs delict] sfruilicerct,non folum fuas, ucrumetiam aliénas iniurias propulfare omni uoluptate iocundius duceret. Autorem benefiet) puella crebris obtufum uulneribus ignara medendi cura profequit. Cuius ne notitiam fibi tem porisinteriedus eriperct,crus eius annulo uulneriindufo obfignatum reliquit* àpatreeligendimariti libertate donata, contradam conuiuio tuuentutem curiofiore corporum attredationclufl:rabat,depofîta quondam infî:« gnia perquirens.Spretis omnibuSjHadingum latentis annuli indicio deprehens: fum ampleditur,ci^ fe coniugem donat, qui coniugio fuo gigantem potiri paf« fus nó fuerat*Apud quam diuerfantem Hadingo mirum didu prodigiö incidit. Siquidem coenante eo, fcemina cjicutarum gcrula, propter foculum humo caput cxtulilTe confpeda,porrcdo^ finu pcrcundari uifagt; qua mundi parte tam recen tia gramina brumali tempore fuilTentexorta.Cuius cognofcêdi cupidum regem proprio obuolutûamiculo,rcfugafecumfub terras abduxit* Credo dijsinfernas libus iiadcftinantibus,utin ca!ocauiuusadduceretur,quçmoricntipctcndafue rat.Primu igitur uapidæcuiufdam caliginis nubilum penetrantes, per^ callem diuturnis adefum meatibus incedentes, quofdam praetextatos, amidos^ oftro proccres confpicanturiquibüs praetcritis loca demum aprica fubeunt,quac delà« ta à foemina gramina protulerunt *. progrefft^ praecipitis lapfus ac liuentis aquae fluutS diucrfi generis tela rapido uolumine detorquentê, eundemcp ponte mea« bilem fadum offendunt*Quo pertranfito,binas acies mutuis uiribus concurre«' re contcmplanturtquarum conditionê à foemina percundante Hadingo, tj funt, inquitjqui ferro in necemadi,cladis fuae fpeciem continuo proteftantur exem«; plo,prefenti^ fpcdaculo præteritæ uitae facinus aemulanuProdeuntibus murus aditu,tranfccnfu£p difficilis obfiftebat ï quem fcemina nequic^ tranfilire conata, cum ne corrugatiquidem corporis cxilitatc proficerct, galli caput quem fecum forte deferebat abruptS,ultra mœnium fepta iadauit, ftatim^ rediuiuus ales re» fumpti fidem fpiraculi claro teftabatur occcntu * Rcgreffus igitur Hadingus, pa« iriam^ cum côiuge repetere orfus, imminentiü fibi piratarum infdias, celeri na uigatione caffauit.Qui licet ijfdem pene flatibus iuuarentur,ipfum tarnen aequo« rapraefulcantem paribus uelis occuparc non poterant. Inter haec Vffo cum mire b 5

SAXONIS GRAMMATICI

C pukhritudinis ftliam haberet, potiturum ea qui uita Hadingum fpoliaret edixit«' Quo pado Thuningus quidam admodum folicitatus,adcita ßyarmenfium mas nu uotiuum ftuduit impetrare progrefTum ♦ Quem excepturus Hadingus,duin daffe Noruagiam prxteriret,antmaduertit in littore fenemcrebroamiculimotu appeüandi nauigt) monitus afferentem : quê repugnantibus foctjs,damnofum^ profedionis diuertkulü affirmantibus,naue fuiceptS centuriandi exercitus auto rem habuit,in ordinanda agminS rationecuriofius attendere folitu,ut prima per dyadem phalanx, ac per tetradem fecunda conftaret, tertia uero odoadis adie* dione fuccrefceret,femper^ priorê infequens dupltcitatis augmente tranfeen* deret.Idem quoep funditoru alas in extrema aciem concedere iuflît, eisep fagitta* riorß ordines fociauit.Ita digeftis in cuneS cateruis, ipfe poft bellatoru terga con* fiftens, ac follicule quê ceruici impenfum habebat,baliftä extrahens, quç primu exilis uifa,mox cornu tenftorc prominuit,denos neruo calamos adaptauit,qui ue getiore iadu pariter in hoftem detorti,totidem numero uulnera côfixerunuTûc Byarmenfes arma artibus permutantes, carminibus in nymbos foluere ccelß,!» tam^ aeris faciê trifti imbriß afpergine confuderßt. Eeötrario fenex oborta nytn bium molemobuianubepellebat,madorem^p!uuignubilocaftigabatobiedu* Vidorê Hadingß dimiflus fenex,né uihoftili,fed uoluntario mortis genere con fumendß prçdixit, claris® bellis obfcura,ac lôginquis finitima prçponcrc uetuit» Quo relidOjHadingus ab V ffbne per colloquij fîmulationê in V pfalamjaccerfi* tus,amiftis per infidias foctjs,nodis habitu protedus aufugiuNam Danis ^dis in qua conuiuq nomine cotradi fuerant, exceflum petentibus, præfto erat qui cu* * iufqpexertß foribus caput ferro demeteret. Cuius fadiiniuriâ prælio infecutus Vffonê oppreflit, eiusœ corpus depofito odio côfpicui operis maufoleo manda

P uit,amplitudinê hoftis elahorato bufti fplendore confefTus« Ita quem uiuß hoftili ftudio infedari folebat,cxtindß honoris impendio decorabat. Et ut fibi deuidæ

gentis animos conciliaret,fratrê Vffbnis Hundingß,regno præfecit, ne imperiß potius in exteros transfufum,q in Afmundi familia continuatû uideret, Cum^ fublato iam æmulo complûtes annos per fummâ armorß defuctudinêjterumagi tatione uacuus exegifTet, tandem diutinum ruris cultum nimiam^ maritimarum rerum abftinentiam caufatus,amp; quaff bellum pace iocundius ratus, talibus fe* ipfum culpare deffdiæ modis aggreditur :

Quid motor in latebris opacis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Officiunt fcopuli tigentes

......... quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;Difficilis^ fitus locorum

Mentibus acquor amare fuetis»

Nam fréta remigtjs probare OfRctj potioris effet, Mercibus ac fpolijs ouare Aéra aliéna fequi loccllo Aec^uoris inhiare lucris Quam falebras nemorum^ ffexus Et fteriles habitare faltus*

Cuius uxor ruralis uitæ ftudio maritimarß auiß matutinos pertæfa cocentus, quantß in fylueftrium locorum ufu uoluptatis reponeret,hac uoce detexit : Me canorus angit ales immorantem littori Et foporis indigentem garriendo concitat* Hine fonorus æftuofae motionis impetus Ex ocello dor mientis mite demit ocium;

Nec ff nit paufare nodu mergus alte garrukis Auribus faftidiofa delicatts inferens,

Nec

H IS T o RI ÄE DAN I CAE LIB* I

A Ncc uokntem decubare rccrcari fuftinet

Triftiore flexione diræ uocis obftrepens* Tutius fyluis fruendum dukiuscpcenfeo* Quis maior quietis ufus,luce,node carpttur, Quàm marinis immorari fluduando motibusf

Eodê tempore Tofto qutdâ obfcuro lutiæ loco ortiis,ferocitate clarus emcrfitî plebe nanc^ uario petulâtiae gencre Iaceffita,late crudelitatis famS extulit,tantacp malignitatis opinione percrebuit,utamp;ctnorofi cognomine notaret. Sed nec ex« terorû iniùriis abftinêsjpoft foedâ patriæ uexationê, etiam Saxoniâ tentât. Cuius duce Syfrido laborantibus praelio focijs pace petente/ore quod ab ipfo pofcebat afleruit,dûmodo fibi gerendi cS Hadingo belli focictatê polliccri uoluiflèt, Res: fragantê illum,côditioni^ parère metuentêjacri minarS genere ad eam quâ opta bat promiffionê perduxit* Fit em ut ^d blande non ftruitur, minacttcr impetret* A quo terreftrinegociofuperatus Hadingus,cû uidoris claflem inter fugiendû lepertâ perfoHis lateribus nauigationi inutile reddidifletjCÔceflàtn fcapham in al turn direxit.Qiiê Tofto occidiflè ratuSjCÛ diu inter promifcua necatoru cadauera quaefitu reperire nô poffèt,ad claflèm regrefluSjanimaduertit cminus myoparo» nem medqs maris æftibus fluduantê♦ Que cum addudis in altû nauigqs perfc^ qui ftatuiflètjfradionis periculo reuocatus,aegre littus repettjt.TSc correptis in« tegris cceptû uiae genus exequit.Hadingus occupari feuidês,percontari comité cœpitj an nandi ufum calleret, negantecp eo, fugæ diffîdentia (ponte euerfi naui^ gq côcauas partes amplexus,mortis fidê infequêtibus fcdt.Securû deindeTofto« nem inopinatum^ ôd fpoliorû reliqutjs auidius incubante adortus, proftrato ex:« ercitu praedâ deferere coégit, fuam^ eius fuga ulcifcit. Nec Toftoni in uindida fui animus defuit.Nam cû ob accepti uulneris magnitudinê reparandarû intra pa B triam uiriS copiam nô haberet,legati titulo Britannia pettjtJn qua profedionc na uigationis focios in aleae lufum per lafciuiâ contraxit,rixam^ à teflèraru iadibus ortam,funefta cæde finire docuit Jta placido exercittj genere difcordiâ per totum nauigiS diftudit, cruentam^ pugnâ mutatus lite iocus progenuit. Et ut aliquod ex alieno malo cômodum caperet,correptis interfedorû pecunqsjCollonê quen dam piratica tune temporis inlî'gné adciuitQuo comité paruopôft in patriâre« uerfus, cum Hadingo, fuâ quàm militû fortunâ expendere prçoptante, ex proü uocationecongreflus occiditur.Nolebant cnim prifeæ fortitudinis duces uniuer forum diferimine exequi,quod paucorû forte peragi potuiflèt. His gcftis,Hadia go defundac coniugis fpecies per quietem obferuata,fic cecinit î

Bellua nata tibi eft rabiem domitura ferarum,

Quæ^ truci rapidos atteret ore lupos*

At poft pauca fubiunxtt:

Fac caueas,ex te nocuus tibi prodijt aies Felle ferox bubo,uoce canorus olor*

Rex mane fopore difcuflb,cuidâ coniedurarufagaci uifum exponit.Qui lupi no mine futurae ferocitatis filiû interpretatus, Oloris uocabulo filiâ denotauit, ilium hoftibus perniciofum,hanc patri infidiofam fore praefagiés. Euentus augurio re;: fpondit.Siquidê Hadingi filia Vluilda priuatoeuidâGuthormo denupta iîue co pulae indignitate,fiue claritatis affedatione permota,maritû in parêtis cædê abfc^ pietatis rcfpedu folicitat:reginâfe,q regis filiâ cêferi malle prçfata.Cuius exhorts tationis modS tjfdê pene uerbis,quibus ab ipfa çditus fuerat,explicate côftitui: g ferèhuiufmodi erat : O miferâ me,cuius nobilitaté difpar copulæ nexus obtene« bratO infelicê,cuius ftemmati rufticaiugatur humilitas. O infortunatam prin» cipis prolem,quam torilege plebeius êequiparat,Miferandam regis filiam, cuius b 4

historiae DANICAE lib. Il

C dccorcm ignauus pater in abfoletos ac defpicabües tranfmifît amplexus * Infàu* flam matris fobo!cm,cuius felidtati tori commercium derogat, cuius munditiam immunditia ruralis attredat, dignitatê indignitas uulgarts inclinât, ingenuitatem conditio maritalis extenuat. Atfi quis tibi uigor ineft, ft qua mentem uirtus poß» fidet, ft dignum te régis generam probas, focero fafces eripe,genus probitate rc dime, profapiac defedum uirtute aeftima, fanguinis damnum animo penfa. Fell« cior eft honos audacia,quam haereditate quæfitus. Melius uirtute culmen, quam fuccclTioncconfcenditur,Aptiushonorcsmeritum,qua'mnatura conciliât. Ad* de quod fenedutem fubrucre nephas non eft, quæ proprio in ruinam pondéré fuppreflà deuergit,Sufficient focero tot temporum fafces, fenilis tibi poteftas ob ueniat. Quæ ft te fruftrata fuerit,alter! cedet ♦ Lapfui uicinum eft, quicqutd fenio conftat. Satilliregnaffefit:tibiquandocß præfleconueniat.Malo præterea ui^î rum regnare quam patrem. Malo regis coniunx,quàm nata cenfert ♦ Melius eft principe intus ampledi,quàm exterius uenerari. Gloriofîus nubere régi, qua'm obfequi.Ipfe quot^ tibi fceptrum,^ focero malledebeas. Proximum fibi quencp natura côftituit. Aderit cccpto facultas,fi fado uoluntas acceflèrit. Nihil eft quod non tngenio cédât. Inftaurandum epulum eft, exornandum conuiuium, proui^« dendi paratus.Inuitandus focer,fraudi uiam familiaritas fimulata præftabit.Nub lo melius qua'm affînitatis nomine infidiæ tegunturtadde quod temulentia prom ptum cædi iter aperiet.Cum^ rex capitis cultui intcntus,fabulis mentem,barbæ manum intulerit, pilorum^ perplexionem crinali fpico feu pedinis enodationc difcreucrit, applicariferrS uifceribus fentiat ♦ Minor occupatis folet cautela per:« quiri. Dextera tua tot fcclerum uindex accedat.Pium eft ultricem miferorum ma num extcndere. Talibus infiftente Vluilda, utr fuggeftione uidus,infidqs ope« ram pollicetur. Interea Hadingus generi dolumcauere fomnio monitus, petite conuiuio quod ei fîlia charitatis fimulatione parauerat, armatorum no longe prç« fidia ftatuitjquibus aduerfum infidias cum res exigerer,uteretur.Quo cibum ca« piente,fatelles infraudisminifteriumadcitus,occultato fub uefte ferroopportu« num fceleri tempus tacitus expedabat. Quo rex animaduerfojcollocatis in uict« no militibus fignum lituo dedit.Quibus continuo opem ferentibus,dolum in au lorem retorfit.Interea rex SueonßHundingus occafum Hadingi falfb acceptum nuncio inferqs excepturus,optimatibus contradis eximiæ capacitatis dolium cc reali liquore completum delitiarum loco medium conuiuijs apponipræcepittÔf ne quid celebritatis deeflet,ipfe miniftri partibus affumptis, pincernäagere cun« datus non eft. Cum^ exequendi offierj gratia regiam perluftraret, offenfo gra« duin dolium co!lapfus,interclufum humore fpiritum reddidit,dedit^ peenas ft« ue Orco, quem fàl/à exequiarum adione placabat, fiue Hadingo,cuius in« leritum mentitusftjerat.Quocognito Hadingus parem ueneratort gratiam rclaturus,cxtindo^ fuperefle non pairus,fufpen dio fe uulgo infpedante confumpfit.

HhTORlAE DANICAE LIBRI PRIMI FINIS.

SAXONIS GRAMMATICI

H 1 s T o RI AE D A N O R V H LIBER

SECVNDVS.

AD IN GO fîlius FrothofucceditjCuiusuarijinngnes^ca H-cFrotbo fus fuere, Pubertatis annos emenfus,iuucnilium prefjcrebat tmlgo dicebtt compIementauirtututn,Qi.iasnedefidiçcorrumpendaspre tur Frotho beret,abftraâum uoluptatibus aninium,a(ridua armorum intentione torquebat ♦ Qui cum paterno thefauro bellicis eßliberalit, operibus abfumpto, ftipendiorum facultatem, qua militem aleret, non haberet,attendus^ neceffarij ufus fubfidia circû*

fpiceretjali iubeuntis indigenæ carmine concitatur: Infula non longe eft praemollibus aedita cliuis Collibus aéra tegens,amp; opime confcia praedæ» Hic tenet eximium montis poffelTor aceruum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Implicitus gyris ferpens crebriscp reflexus OïbibuSjôC caudae finuofa uoluminaducens. Multipliées^ agitans fpiras,uirus^ profundens. Quem fuperare uolens clypco,quo conuenit uti, Taurinas intende cutesjcorpus^ bouinis Tergoribus tegito,nec amaro nuda ueneno Membra patere finas,fanies quod confpuit un't* Lingua trifulca micans patulo licet ore refultet, Triltiacp horrifico minitetur uulneraridu,

B Intrepidum mentis habitum retinere memento* Nec te permoueat fpinofi dentis acumen, Nec rigor aut rapida iadatum feuce uenenum* Tela licet temnat uis fquamea, uentre fub imo Efle locum fcito quo ferrum mergere phas eft, Hunc mucrone petens medium rimaberis anguem. Hine montem fecurus adi,preflb^ ligone Perfoflbs fcrutare cauos,mox ærc crumenas Imbue, completam^ reduc ad littora puppim.

Credulus Frotho folitarius in infulam traijeit, ne comitatior belluam adorire«' tur quam Athletas aggredi moris fuerauQuç cum aquis pou fpecum repcteret, impadum Frothonis ferrum afpero cutis horrore contempfit* Sed fpicu= la quæ in earn conieda fuerant, elufo mittentis conatu laefionis irrita refulta« bant* At ubi nil tergi duriiia ceftit,uentris curiofius annotati mollities ferro patuitiquae fe morfu ulcifci cupiens, clypeo duntaxat fpinofum oris acumen impegit. Crebris deinde linguam micattbus ducens, uitam pariter ac uirus efflauit.Repertae pecuniæ regem locupletem fecere,quibus inftrudus,claf# fe Curetum partibus admouetur* Quorum rex Dorno periculofi belli me^ tu huiufmodi ad milites orationem habuifle fertur : Externum proceres hoftem, nomonit Cho amp;: totius ferme occidentis armis opibus^ fuccindum,falutarem pugnæ cunda* return reg» o» tioncm fedantesjinediæ uiribus obtinendum curemus* Internum hoc malum ratio. eft,dtfficilimum ære domefticum debellarepericulum»Facile famelicis obuixs tur « Melius aduerfarium efurie, quam armis tentabimus » Nullum hofti inedia - • acrius iaculum adaduri.Edax uirium peftis edendi penuria nutritur♦ Armos rum opem alimentorum inopia fubruit» Illa quiefeentibus nobis tela contor*

SAXONIS GRAMMATÏCr

qucatjflia piTgnæ lusofFicium^fufcipiattdifcriminfs cxpertcSjdifcrftncn Ijcebft inferre.Exangues abfc^ fanguinis detnmento præftare potcnmus, Inimicü ocio fuperare phas cft.Quïs damnofequam tuto dimicarc malueriif’Qiiis cum impu* neccrtareliceatjpcenam expenricontendatf’Feliciorarmorum fuccefTus adcrit, fi prxuia fames bellum cómntit.Hac primam cöfligendi copiam duce captcmus: cadra noftra tumultus experna maneantiilla noftn loco decernacqueü uida cef* lt;êrit,odum rumpendum eftifacile ab indefeflb laflîtudine concuflus opprimüur, Adela marcore dextera pigrior in arma perueniat. Lentiores ferro manus dabit, quêquifpiam prius labor exhaufent.Præceps uidoria eft,ubi tabe confumptus, cum robuflo congredif. Taliter indemnes alfjs Danorû aurores fore potenmus. Hls didiSjquæcûtp tutatu difficilia animaduerut defenfionis diftidentia popular tuSjadeô hoftiJem fæuitiâ in uaftanda patn'a praîcucurrit,ut nihil quod à fuperue nientibus occupari polTet inradû relinqueret.Maiorê deinde copiarû partem in# dubitatefîrmitatismunicipio côplexuSjab hoftefe circunfideri permïttit.Cuius Frotho oppugnâdi diffidentiacôcitatus, complures infolitae profunditatis foflas intra cadra fieri,latentercp per corbeshumûegerijôCinfluutûmœnîbuspropin# quû tacite diftjciiudît. Que dolum crebro cefpite folTis fuperaddito, occultandfl curauitjincautS bodem præcipitio côfumpturus,futurum® ratus,ut ignaros de» fîdentis glebæ lapfus obrueret. Pod hæc lîmulato metu cadra paulifper defererc cœpit: quibus imminêtes oppidanos padîm^ elufis ucdigqs in foueas prouolu# tos ingedis defuper iaculis trucidauit. Inde profedus in Trannonê Rutensc gen tis tyrannû incidit, cuius maritimas copias fpeculaturus, crebros clauos ex fudi# bus créât,tjfdem^ carabû onerat : quo hodilê nodu cladem fubiens, imas naui# giorû partes terebrofauciatiquænerepentinûundarû paterent incurfum,paten tia foraminu loca, prouifis antea clauis obdruit, terebri^ damnû dipitibus pen# fat. At ubi foraminu copia mergendæ dadi fufficere credidit,demptis obdaculis, promptûaquis aditû patefecit,hodilcm^ cladem fua circunfundere properauit. Ancipiti periculo circunuenti Ruteni, armis prius an undis refiderêt, hælîtabâr. Naufragiopereunt,dum nauigium ab bode uindicare contenduntJnternû diferi men externo atrocius erat, dum foris ferrû dringût, intus fludibus cedunt.Bina fimul in miferos pericula gradabanf.Incertû erat celerius nando falus an dimican dopeteretur. Mediûpugnæcertamê nouafatidiremitoccafio. Geminæmortes unoferebant incedu:duæ leti uiæ fociû egercpericuIû.Ambiguû erat,ferrûma# gis an fretû adiceret:gladios propulfantê,tacitus duduû allapfus excepit : econ# irario Hudibus obuiantê,obuius ends implicuit: aquarû eluuies cruoris afpergi# ne foedabatur. Vidis itai^ Rutenis, patria Frotboni repetitur:qui cum legatos in Rufeiam exigendi tributi dudio midbSjt'ncolarum perfidia atroci mortis generc côfumptos animaduerteret, duplici iniuria permotus, urbem Rotalam arda ad# modum obddione perfequitur. Qua ne Huui] interditio probibente tardius po# tiretur,uniuerfam aquç molem noua riuorum diuerdtate partitus,ex ignotç pro# funditatis alueo meabiiiauadaperfecitinec antè deditit quàm rapidior uortex diuiduo minoratus excurfu,Ianguidiore undas lapfu ageret, ac per exiles de# xus uadofa paulatim condridione rarefceretJta amne domito, oppidum naturae praeddio uacuum, inodenfa militum irruptione prodernit. His gedis, ad urbem Paltifcam exercitum contulit, quam uiribus inuidam ratus, bellum fallacia mu# tauit. Siquidem paucis admodum confctjs ignotæ opacitatis latebras petiuit, extindum^ fe quo minus hodi terrorisafFerret,uuIgonunciaripræcepit. Ad# ditæin fidem exequiæ, tumulus^ condrudus. Sed SC milites confeio fraudis mozrorc, dmulatum ducis obitum profequuntur. Qua fama rex urbis Vefpad# us perinde ac uidoria potitus, tam languidam ac remilTam defendonem egit, ut hodibus

».

HI s TO RI AE D A I CAÈ LIB.’ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX,

hoftibws I'rrumpendi poteftatc fada, inter kifus ac ocia necarctur. Vrbe capta Frotho fpe orienttsimperiûcôpIexuSjAnduani mcenibus admouet.Qui quona damfuccenfae per Hadingum utbis admonitus,cundos eins penates domefttcis auibus iiacuefecit,quo minus fimilis iaduræ pertculo muldaret. Nec nouaFro* thoni calliditas defuicquippe permutata cum ancillulis uefte,peritâ fe pugnandi strdUgrntt puellâ fimulatjdepofitoqj uirili cultu,fccmincu emulatus,transfuge titulo oppidu recem. petit. Ulicomntbuscuriofiusexploratis, poftridieemiffocomite exercitû mûris affore iubetjportas^fua pandendas opera pollicet. Taliter clufis uigilibus, urbs fomno fepuka diripitur, fecuritatis poenas interitu luens, dcfidia^ fua q hoftium uirtute miferior.Niliil enim in re militari perniciofius animaduertitur, quam per ocium metu uacuu, folutis negledis^ rebus, nimia fiduciæ praefumptione tor* pefcere. Anduanuscum patriacres perditaseuerfas^ confpiceret,rcgtas opes ^e^nilMnè nauibus impofitas,ut undas potius quam hoftcm ditaret,inaltum demerfitiquan »'fgc« quam fatius fuerat aduerfariorii fauorem pecuniae largitionibus occupare, q eius comodum mortalitatis ufibus inuidere.Poft haec Frothone filia in matrimoniuth per legatos pofcentCjCauendG refpondit, ne rerum profperitate corruptus,uido riac fucceffum in fuperbiâ uertat; fed potius uidis parcerc, QC in deiedoru condn tione,priftinum fulgoris habitum uenerari meminerit,difcat^ in miferorS forte praetcritam æftimare fortunâ.Curandû itaep, ne cuius alFinitatë expetat, imperiS rapiatj^ quam nuptijs illuftrare geftiat,obfcuritatis fordibus refpergatgt;matrimo nij dignitatem auaritiæ ftudio corrupturus.Cuius didt comitate uidorem ge* nerum adfciuitjóó regni libertatem obtinuit.Interea Sueonö régis Hadingi con* iunxThorilda,cum priuignos fuos Regnerum amp;Thoraldum, quorum infinite TboriW«!« odiotenebatur, ut uarijspericuloru generibus implicaret, regio tandem pecort prtuignojfe# B prefeciflet, Hadingi filia Suanhuita fororibusinfamulitiüfumptis,SuetiS petit, clariffimac indolis exitiu muliebri ingenio praccurfura. Cumc]^ praedidos adole* feentes nodurnis gregum excubijs occupâtes,diuerfi generis portentis circun« fundi uideretjforores equis defcendcre cupientes,tali poematis fonoueiuit;

Monftra quidem uideo celerem captantia faltum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Corpora nodurnis praecipitarclocis.

Bella gerit dæmonjô^ iniquæ dedita rixae

Militât in medijs,turba nephanda uq’si

Effigie fpedanda truci,portenta feruntuf,

Hæccp hominum nulli rura patere finunL

' Agminapraecipiti per inane ruentiacutfu, Hac nos piogreftum fiftere fede iubent.

Fledere lora monent,facrisép abfiftere campis, 1

Arua^ nos prohibent ulteriora fequi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Truxlcmurum chorus aduehitur pracceps^ per auras Curfitat,ô^uaftosaeditadaftrafonos.

AcceduntFauni Satyris,Panumcp caterua

Manibus admixta militât ore fero.

Siluanis coëunt aquili, laruae^ nocchtes

Cum lamtjs callem participate ftudent»

Saltu librantur furiac,glomerantur eifdem

Laruac,quas fimis fantua iunda premit*

Calcandus pediti trames terrore redundat, Tutius excelfi terga premantur equi.

AdhæcRcgnerus feruûregiû fepröfeffus,tamlonginqui àdomoexccflùscau fam aftruxit,quod cumpaftoralis operis gratia'rus rdegatus, pccus cui praeerat

SAXONIS GRAMMATICI

C amffîflctjdefpcrata rccuperatioe reditu abßinere g ultionis pœnâ incurrerc prac^ optaffet.Et ne fratris conditionem filentio prçteriretjtale didis poëma fubiunxiK Nos homines, non monftra puta/eruos^ manentes

Per loca pafeendos exagitafle greges*

At cum per teneros ageremus tempora lufus, Forte remota nagum ceffît in arua pecus*

Cum^ petita diu fpes deforet inueniendi, Inceffit miferis follicitudo reis«

Cum^ boum nufquam ueftigia certa paterent, Obtinuit mœftus fonda corda pauor«

Hine eft quod uirgæ uulnus pœnalc uerentes, Duximus in proprios trifte redire lares.

Credidimus quàm ferre manum,pcenam^ fubirc Tutius alTueiis abftinuifle focis.

Sic pœnam differre iuuat,reditum^ perofîs Hac dominum latebra fallere cura manet.

Hac ope negledi pecoris uitabitur ultor, Sola^ ftat noftris h æc fuga tuta uijs.

Tune Suanhuita fpeciofiflîmû lineamentorû eius habitumcuriofîoricontempla# tione luftratum impenfius admirata, regibus te,inquit,nô feruis æditum praera=^ dians luminû uibratus eloquitur,Forma profapiam pandit,ôd in oculorS micatu naturæ uenuftas elucet. Acritas uifus ortus excellentiâ praefert. Nec humili loco ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natum liquet,quem certiffima nobilitatis index pulchritudo cômendat.Exterior

pupillarumalacritasinternifulgorisgeniûconfitetur. Facies fîdem generifadtf SC in luculentia uultus, maioru claritudo refpicitur. Neq? enim tam comis, tam^ Ö ingenuafpecies, ab ignobili potuitautoreprofundi.Sanguinisdecus cognato fre Item décoré perfundit,8C in oris fpeculo conditio natiua refultat. Minime er^ go tam fpedati cælaminis fimulacrû obfcurus opifex abfoluit. Nunc itaeç celer* rimadeclinationc crebros uiae exceflus petentes, môftrigenos uitateconcurfus, ne elegantiflîmorû corporum præda, fordidiftîmis paftum ^minibus praebea* lis. At Kegnero maximus ob deformitatê cultus rubor incelftrat, cuius unicum in obfeuranda nobilitate remediû ducebat. Seruitutê itaeÿ nô femper uirilitate ua cuam reperiri fubiunxit. Sæpe enim fordido cuitu robuftam obtegi manû, for* cem^ dextram atra uefte concludi interdûatac^ naturç uitium uirtute redimi,da* Tbor dewî. mnum^ generis animi ingenuitate penfari. Se ergo Thor deo cxcepto,nullam monftrigenæ uirtutis potentiâ expauejre, cuius uihum magnitudini nihil huma* narum diuinarum’uc rerum digna poflït æqualitate conferri ♦ Sed nec^ laruas li* uido tantum fqualoréterribiles,à mafeulis debere peëîoribus formidari,quarum efti'gies adulterinodiftindapallore, momentanes corporis habitumabaëris te* nerituditïe mutuari confueuerit.Falli igitur Suanhuitam, quæ folidS uirorum ro bur muliebriter emollire, uiresm uinciinfolitaseffceminato pauoreperfundere conetur. Admirata iuuenis conftantiâ Suanhuita, ablegato nubilæinumbratio* nis uapore prætentas ori tenebras fuda p^ rfpicuitate difcuftît,enfem^ uartfs con fliëhbus opportunum feeidaturam ppllicita, miram uirginei candoris ipeciem nouo membrorum iubare præferebat. Taliter accenfi iuuenis cônubium pada, proiato mucrone fle cepit :

In gladio quo monftra tibi ferienda patebunt,

Sufeipe rex fponfæ munera prima tuae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc dignum te rite proba,manus æmula fern*

Geftamcn ftudeat condecorare fuum.

Ferrea

H I s T o RI AE D A N I C AE LIB* lï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj

A Ferreautstencrum mentis confort« acumen,

Atque animus dextr æ nouerit e flè comes.

Aequet onus lator,ôd ut enfi congruat adus

Accédât grauitas,par in utroque tibi»

Framea quid prodeft,ubi languet debile pedus, Et telum crepidx deftituere manusc*

Ferrum animo eoeat,corpus^ armetur utroque, lungatur capulo,confona dextra fuo*

Hacc célébrés aedunt pugnas,quia iunda uigoris Plus retinere folentjdiflbciata minus.

Hinc tibi fi uolupe cft belli clarefcere palma, Confedare aufu quod premis ipfe manu.

Cunc^ mulia adhunc modü coaptato rhythmorS canore prompfiiTctjdiminïs co mitibus aduerfum obfcœniflïmas portentorû cateruas, nodem dimicando per* menfa,luce reddita uarias laruarQ formulas,amp; inufitata fpecicvQ figmenta paffim aruis incidifle cognofeit: inter quas 0^ ipfius Thorildç crebris obfufa uulneribus effigiesuifebatur:quas in ftruemcongeftas ingenti pyra accenfa crcmauit,ne teter obfcœnorû cadauerû odor peßifera exhalatione difFufus,propius acceden tes corruptionis contagio fauciarct.Qiio fado, Regnero Suetiae regnS, fibi uero Rcgneri torum conciliauit.Qui licet tirocinia nuptijs aufpicarideforme exiftima retjferuatç falutis fuse refpedu prouocatus ^mifTum beneficio excoluit.Inter hçc Vbbo quidam fororemFrothonis Vluildam iampridem matrimonio comple* XUS, Daniae regnS, cuius procurationê perfundorie gerebat, uxoris nobilitatc ffetus occupât. Quamobrê Frotho Orientis bella deferere coadus, apud Suetia cum Suanhuita fororc graue prælium facit. Quo afflidus nodu confeenfa cym* ba,per occultos nauigationis anfradusjpcr forandæ hoftiu claflis aditum quaere# bat.Deprehenfus à forore,rogatuscp cur tacito remigio uarias meatuu ambages fcqucretur,fimili quaeftionis modo percontantê abfoluit. Nam Suanhuita quolt;ç eodem nodis tempore folitariânauigationemingrefïà,ancipitideclinationis gy# to multiplices fenfim aditus recefTus^ captabat.Fratrem ita(^ dudum ab eo col# latac fibi libertatis admonitu rogare ccepit,ut quam bellumRuthenicS petiturus, arbitraria nubendi poteftate donaueratjaflumpto côiuge frui pcrmittat,ratum^ poft fadum habeat,quod fieri ipfc côcefTerit.Tam iuftis prccibus per motus Fro tho,pacem cum Regnero componit, iniuriamepqua ex fororis petulantia fufee# pifleuidebatur,rogatuircmiiit. Aquibus etiam manu quanta per eos amiferat donatus,deforme uulnus fpeciofo beneficio penfatu gaudebat. Daniam ingref# fus, captoperdudoqj ad fe Vbboni ignouit, ueniamcp quam pœnS mali merito rependere maluit, quod regnS potius uxoris impulfu, quam propria cupiditatc tentafle, nec tarn autor iniuriae, quam imitator fuiffe uideretur. Vluildam eidem ademptam amico fuo Scoto,qui et ipfe Scotici nominis conditor fuit,nubere co# cgit, tori uarietatem fupplictj loco reputans. Cuius difeefTum regtjs etiam uehi# ' culis profequutuSjiniuriâ beneficio penfauit. Sororis liquidé naturam,nô ingc« nium intuens, fuae potius femae, quam illius nequitiæ confulebat.Quæ fraternis m«itis nihil ex confueti odq pertinacia remittens, noui maritianimS occidendi FrothoniSjOccupandiepDanorS imperfj confilio fatigabat. Segniter enimdefc* rere folet animus,quicquid folido fuerit amore complexus. Neque fluidis annis molitS continuo crimen elabitur.Primæuam quippe mentem pofterior imitatur affedio.Nec cito uitiorS ueftigia pereunt, quæ tenera moribus ætas imprefTerit. Cum uacuas maritiaureshaberet,infidiasà fratreinuirum conuertit,mercedc condudis, qui iugulS dormientis cofoderent.Qua de re Scoitus per pediflequâ

SAXONIS GRAMMATICI

C ccrtibr fadiis,nodc qua caedis miniftcriu circa fe peragendS acccperatjedo Iori* catus fnceflit,R.ogatus ab Vluilda quid ita afluetae quietis ufum/erreo culiu mu tanetf'Sicadpræfensfibicollibitumretulit. Cum fomno obfufusputaretur,ir* fumpentes infidiarS miniftros Icdo delapfus obtruncat.Quo cuenit, ut Vluil* daminfidtjs fratrinede ndis abftraheret,alijs uxorum perfidiam cauendido* cumentum præbereuQuæ dum gerunturjadohendæ bdlo Frefiae Frothoni con filium inciditjclaritatê Orientis deuidione quæiîtam,Occidentis oculis infundc* reauido.Oceanum petenti prima aduerfum Vitthoncm Freforum piratam con* greflio fuit, in qua focijs primes hoftium impetus folo clypeorü obieclu patien» ter excipere iuffis, non ante miflilibus utendum edixit,quam penitus hoftium ia* culorum imbrem exhauftu aduerterent.Qiiç tanto à Frefls auidius emi(îà,quan* to à Danis tolcrabilius excepta, Vitthone Frothonis patientiam a' pacis cupidita* te profedam exiftimante. Oritur ingens claiïîcum, ÔC immenfo pila ftridore dif* fultant.Cum nullum incautis iaculum fuperelTet, Danorum telt s obfufi uincun* frepdiDanit tur* Fugalittus amplexi,inter ftexuofos foflarum ambitus obtruncantur. Rhe* deinde clafle rimatiis, extremis Germaniæ partibus manus iniecit.Repeti* to oceano Freforum clalîèmuadofis inflidam uorticibusadortus,cædenaufra* gium cumulauitNec tantas hoftium acies obtriuiflecontentus,Britanniam ten* tat.Cuius rege dcui(fto,Melbncum Scoticç regionis prtefedum aggreditur«Cui cum bellum illaturus Britannorum regem imminereex fpeculatorecognolTet, tergo^ iîmul ac pedori confulere nequiret, militibus ad concionem uocatis defe renda uehicula, abijciendam fupelleôilem, aurum^ quod ab eis geftaretur paf* fimperaruadifîjciendumedixit,afFirmans folam in opumeffufioneopem refta* re« Nec aliud conclufis fubfidium fupereiîè, qua’m hoftem ab armis in auaritiatn pcllicere«Libenter prædam apud exteros quæfitam fupremæ neceflâtatiimpen* di debere«Foreenimuthoftes non minore auiditate colledam abtjcerent,qua’m repertam corriperent,oncri potiusquàm ufuifuturam«TuncTorkillus auaritia ante alios iniîgnis, caeteris^ eloquio præftans, capite galea nudatoclypeoinni* xus,Mouet,inquit,rcx plerofcç tuæ præceptionis aufteritas,qui magni eftimant, quod fanguine pepereruntîçgre protjcitur,quod maximo conftat periculo que* fttum« Inuiti deferunt, quod uitæ diferimine emerunt» Extremæ entm dementiae eftjUirilianimo ac manu parta muliebriter fperncre,opcs^ hofti infperatas affer* rc. Quid deformius,quàm belli fortunâ prædae quâ gerimus contemptu præcur* rerefcertum^ ÔC prçfens bonûjdubq mali metu relinquerefNondû Scotos afpe ximus,ô(f aruum auro fpargemusCQi-iales in prælio exiftimandi funt, quos bel* lum petentes fola bellorû eneruat opinio;’An qui hofti formidoloiî fuimus, ridi* culi erimus,claritatem^ contemptu mutabimusfMirabitur Britannus ab hisfe ui(ftum,quos folo uinci timoré confpexerit.lllorG metu prememur,quibus meta priores ingeffimusfQuorQ prçfentiâ contempfimus,abfentiâ metuemus^Quâ* do opes probitate mercabimur, quas timoré uitamusf Pecunias pro quibus pu* gnauimus, pugnam uitando temnemusC Quos paupertati fubqcerc debuimus, dt ui t tjs imbuemusf’Spolia fortiter cepimus,molliter iaciemusfQuid turpius a' no bis commit« poterit, quàm aurum erogare, quibus ferrum infligere debemust’ Pauor nunquam eximet,quod uirtus peperit.Quod belloquacfiuimus,bello lin quendum eft.Tantipræda ueneat,quantiemptaeft,ferro precium ponderetur, Pracftatfpeciofadcfungi morte, q luds auiditate uilefcere« A uitaparuulo tem* poris momento deferimur.Pudor etiam fatum infequitur»Huic accedit,quod ia* dantes aurum,hoftis hoc auidius infequetur,quo maiorc metu urgeri crediderit» Præterea neutra nobis fortuna auri odium fecit. Vidores nancp acre quod gefta* mus ouabimusjuiâi fepulturæ pracmio relinquemus«Hæc fenior« At milites re* gis po*

HISTORIAE DANICAE LIB. II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4

gis potius quam fodalis confilium tntuentes, priorem^ exhortationem pofterae præferentes, quod cuic^ opum erat certatimloculis egerunt. Mannos quoeç ua* riæ fupelledilis gerulos oneribus ab foluunt,ficcp uacuefadis crumenis ,armis ha bilius accingunt.Quibus progrelTis fuccedentes Britanni,in patentem late prç* dam diftiliunt.Quos rex circa pecuniae raptum auidius æquo occupatos confpi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ciens,cauereiubet,nedcftinatas praelio manus opum onere fatigent,fcientes tri s’** * umphum ante carpendum,quam cenfum.Proinde auro fprcto,auri dominos in* fequantur.Nec æris,fed uidoriæ fulgorê mirenturimeminerint^ fatius trophae* urn penfare,quam quæftum:potiorem cfle métallo uirtutem, fi rite amborum ha bitum metianturihoc nan^ exter iorem ornatum conciliari, illam interno exter* no^cultuipreciumafferre.Quamobrem remotos à pecuniæ contemplatione oculos habeant,abftradum^ auaritia animum belli ftudtjs impcndant.Prçterea nouerint praedäab hoftibus de induftria reiedam,aurumcp inftdfjs potius, quam ufui feminatS.Sed QC fimplicem argenti nitorem latentis hami fraude implicitum teneri.Necçenimfacilefugifteexiftimandum,qui fortem Britannorum gentem fugac prior adegerit.Caeterum nihil indignius opibus efle,quæ raptorem capti* uantjdum ditarecreduntur. Siquidem Danos quibus opes obtulifle uideantur, ferro cæde^ muldandos duxiftè.Itacç fi fparfa rapiant, eo hoftem inftruere uide rentur.Si enim çris in medio pofiti fpecie tangerentur, no folum id, fed QC fi quid cis propriæ pecuniae fupereflet amitterent. Quid enim colligere prodeflet, quae protinus erogare coganturf'Sin pecunia profterni renuerint,hoftem baud dubie proftraturos.Potius itac^ uirtute arduos, quam cupiditate pronos exiftere debe* rCjUec occiduos in auaritiam animos,fed credos in gloriam habendos elTelarmis non auro certandQfore.Finiente rege, eques Britanniens cundis onuftum auro

jg gremium oftendens, Colliguntur,inquit, rex ex orationetua gemini rerum af* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ritM

fedusjunus timoris,alter maleuolentiæ teftis, cum amp;nbsp;opibus propter hoftem uti prohibeas, noscç egenos tibi q locupletes militare fatius ducas * Quid hac defor* mius uoluntatec'quid exhortatione ftolidiusr^Domcfticas hie gazas agnofeimus, agnitas tollere dubitabimusf’Quod armis repetere pergebamus, quod fanguine

recuperare contendimus,ultro reftitutum uitabimusf’propria uendicare cunda« bimurf' Vter timidior eft, qui parta fundit, an qui fufa legere pertimefcit f En qd neceffitas ademitjcafus reddidiuNon hoftium,fcd noftra haec fpolia funcnon at« tulit aurum Britanniae Danus,fed abftulit. Quæ fubadi inuiticp perdiditnus,gra tis redeuntia fugiemusrNephas eft tantutn fortunæ beneficium indignanter exs cipere.Quid cnim uefanius, quam opes in patulo conftitutas defpicere, conclu* fas ac uetitas affedarer’ Ante oculos collocatafaftidio dabtmus,fugientia captatu« rif In medio'pofitis abftinebimus,longinqua atcçextera petiturifQuando pere* grina praedabimur,fi propria refutamusf' Nunquam deos tarn infeftos experiar, ut finum paterna auitacp pecunia refertum,tam iufto onere uacuefacere compel* lar.Noui Danorum luxum,nunquam plena meri uafa liquiflent, ni timor aufu* gere compuliflet, Facilius uitam deferuiflentjquam uinum» Comunis hie nobis affedio eft, hac ill is imagine refpondemus. Efto, fugam finxerint, ante tarnen in Scotos incident,quam egredi queant ♦ Nunquam porcis proculcandum aut bel* luis hoc aurum rure fqualebit,humano melius ufui feruiturum, Præterea fi exer* citus à quo uidifumus fpolia rapimus,fortunâ innofmet uidoris transferimus* Quod enim certius uidoriæ praefagium accipi poffetjquam pugnam præda prç* currcre,caftra^ ab hoftibus deferta ante praelium caperct'Satius eft metu uiciiTc quam ferro.Finieratuixeques,amp;ccceomnium efFufae inpraedam manus nitida paflimæracarpfere. Mireris illic obfcœnae auiditatis ingenium, fpeculari pofles immoderatum cupiditatis exempIum«Videres cum gramine pariter aurum con •

c X

s Ai X o N I s GRAMMATICI

C ueHijintcftinum difTidium nafci',immemorcs hoßiutn ducs ferro dcccrncrc, faini liaritatis iura, fodetatts refpedum ncgiigi'.auaritiam omnes, amicitias neminem intueri ♦ Interea Frotho fyluam quæ Scotiam Britanniam^ feccrnitjuafto innere permenfus,arma milites capere iubenCuius aciem fpeculatiScoti, cum fibileuia tantum pilafuppcterCjDanos uero præftantiori armaturægenerecultos confpi* cerentjpugnamfugapræueniunt. Quos Frotho Britannic æcfFufionis metumo dicum infecutus, Vluildac uirum Scotum cum ingenti exercitu obuium recepit, quem è remotifïîmis Scotiç hnibus auxiltj Danis ferendi cupido perduxerauPer hune Scotorum infcdationc rclida,curfum in Britanniam refledere iufliis, pre* dam quam uafre reieceratacriter recuperauit.Igitur quo æquiore animo opes de feruit, hoc ^cilius recepit.Pœnituit tune oneris Britannos,fanguine pœnas aua* ritiæ dantes.Piguit inexpleta auiditati brachia porrexiHe.Puduit minus regiæex hortationi, quam propriae indulfiflè cupiditatû Poft haec celebcrrimum infulç op pidum Lundoniam petit : cuius murorum firmitate expugnationis facultatê ne* gante,mortis fimulatione faâa, uires ab aftutia mutuatus eft. Siquidêpræfcdus Lundoniae Dalemannus,cum falfum de dus obitu nuncium acccpifîèt, recepris in deditionem Danis,ducem ex indigenis offert, Que ut ex magno aceruo lege rent, oppidû intrare permifit♦ Quibus eledionis diligentiam fîmulantibus, no* durnis infidqs circumuentus opprimit.His geftis,regem in patriam regreflum, Scato quidam conuiuio excipit, bellicis eius laboribus uoluptatis licennam per* mixturus« Apud quem Frotho dum regio more ftratis auro puluinaribus accu* baret,perHundingum quendam ad dimicandum prouocatus, quanquam con* uiuialibus mentemgaudijs impendiflet,pluspugnæpropinquitate qua’mepu* larum præfentia deledatus,duello ccenam,uidoriaduellum abfoluit.In quo du* P bise ialutis uulnere fufeepto, rurfum Haquini pugilisadhortationeperftridus, prouocâus nece ultionem irritatæ quictis exegit. Duos ex cubûularqs palam in* fidiarum conuidos,ingentibus lâxis affixos pciago obruit, ponderofum animt crimen annexa corporibus mole muîdando ♦ Feront quidam Vluildam tune ci infccabilcm ferro ueftem donaffè, qua circumamidus nullo telorum acumine iæderetur* Nec prçtereundû, Frothonemcontufis cômolitis^ aurifragminibus cibos refpergerefolitum,quibus aduerfum familiäres uenefîcorum infidias utere TwAofjfc pri* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R-cgnerum Suetiæ regem falfo proditionis iniîmulatum bdlo la*

«iMterùiw. nbsp;nbsp;ccflît,non telorum ui, fed armorum pondère 6C corporis æftu ftrangulatus intc*

rîjt,HaIdano,R.oë,ÔC Scato,filtjs relidis.His uirtutc paribus,æqua regnandi in* ceffît auiditas.lmpert) cuic^ cura extitit'.fraternus nullum refpcdus aftrinxit; que enim nimia fui charitas ceperit, aliéna deferit, neefibi quifquâ ambitiofeatt^alijs amice confulerepoteft.Horummaximus Haldanus, Roë ÔC Scatofratribus in* terfedic, naturam fcelere polluit, regnum paricidio carpfit ; ÔC ne ullum crudeli* tatis exemplum omitccret,comprehenfos corum fautorcs prius uinculorum pce na cocrcuit,mox fufpendio confumpfit. Cuius ex co maxime fortuna admirabi* lis fuit,quod licet omnia temporû momenta ad cxcrcenda atrocitatis officia con* tuliflèt, fenedute uitam nô ferro finierit.Huius filq R oc,ÔC Helgo fucre, A Roë ^otkiUiai Roskildiacondita memoratur,quam poftmodum Sueno furcatæ barbæ cogno* Roëcondita» mento clarus,ciuibus auxit, amplitudinepropagauit. Hic breui angufto^ cor* porc fuit,Helgonem habitus procerior cepit.Qui diuifo cum fratre regno, maris poffèffionem fortitus, regem Sclauiac Scalcum maritimis coptjs laceffitum op* preflît. Quam cum in prouinciam redegiflèt, uarios pelagi rccefliis, uago naui* gationis genere perluffrabanHic licet ferociorisingentf effet,luxuria tarnen fat* uitiamæquabat.Adcûfiquidemproicdus in Veneremextitit, ut ambiguaeexi* ftimationis effet,tyrânide magis an libidine arferit. Apud infulam Thoro uirgine Thor»

HISTORIAE DANICAE LIB. II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5

Thoraftuprumpattcoaâajfi!iamfufccp:t,cuipoftmodûVrfæüôcabulumaptaâ« uitHundingutn Saxoniç regts Syrtci ftlium,apud Stadium oppidum prælio ùt» citjcundemc]^ exprouocatione adortus duello pi oftrauit:ob quod Hundingt interemptor uocatus, uiôoriæ decus cognomine ufurpauit. lutiae Saxonibus ercptæius procurationemcpHefcæ,Eyr Ler ducibus commiiit. Apud Saxo? niam tngenut ac libei tineccm pari fumma rependendam conftituit,pcrinde ac li' quido conftare uolens,quodcundasTheutonum familias æquaferuitustenes TbeMtoniàDlt;lt; retjOmnium^corrupta libertas parem conditionis ignominiam redoleret.Cum nisfubiugati, ad infuläThoro piraticam reflexifTet,Thora needum amiflç uirginitatis mozrore depofito turpi commento nephariam ftupri ultionem excogitauit, liquidem fts liamnubilis ætatisdeinduftria littoriimmiiram,concubitu patrem maculare pro* ceplt. Qui licet infidiofae uoluptatis illecebris corpus dedilïèt, animi tarnen tntes grttatem exuifle credendus noneft, cum eipromptiffîmâ erroris excufationem ignorantiæ beneficium afFerret.O ftolidam matremjque filiæ pudicitiam ut fuam ulcifcereturjcxulare permifit,nec fanguinis fui caftüatem curauit, dummodo in. cefti efficcret reum, per quem prior ipfa perdiderat ccelibatum. Ätrocem fœmù naementem, quæuelutifecundamfui corruptionemin poenam corruptoris ex? pendit,cum hocipfo potius iniuriam augere,qua'm extenuarc uideretur. Quip== pe quo fe ultionem alTequicrediditjCulpam conftruxit:amp; dum noxam detrahe? regeftit,nephas adiecit/obolis fuæ nouercam agendo,cuius ut própriam expia» ret infamiam, flagitio non pepercit. Nec dubium eandem refertum impudentia animum geffifle,cuius tantus à pudore excelTus erat,ut iniuriç folatium filiæ pro. bro petere nonerubefeeret. Magnum, fed uno expiabile fcelus, quod concubi? tus noxam faufta proles deterfit,neque opinione triftius,quam frudu iocundius

B fuit.Siquidem genitus exVrfa Rolpho,ortus fui infamiam confpicuis probitatis operibus redemicquorum eximium fulgorem omnis æui memoria fpeciofo lau dum præconio celebrat.Fit enim ut lætis lugubria finiantur, amp;nbsp;in fpeciofos exi» tus turpiter aufpicata concédant. Igitur ut flagitiofus,ita felix patris error extitit, quem tanta iucc mirificus poftmodum filius expiauit.Interca Regnero apud Sue tiam defundo,coniunx eius Suanhuita paruo poftSC ipfa morboex meeftitia contrado decedit, fato uirum infecuta, à quo uita diftrahi paffa non fuerat ♦ Fieri nanque folet,ut quidam ob eximiam charitatem,quam uiuis impenderant, etiam uita excedentcscomitari côtendant. His filius Hothbrodus fuccedit,qui profe» rendi imperijftudio Orient! bellum intulit, ac poftimmenfàmpopulorum cia» dem, Atiflum amp;nbsp;Hotherum ftlios procreauit.Hifdem Geuarum que ndam egre. gtjs fibi meritis deuindum pædagogum adfciuit. Nec Orientis uidoria conten» tuSjDaniam petit,eius^ regem Roë tribus prælqs prouocatum occîdit. His co» gnitis Helgo filiumRoluonemLethrica arce conclufit hæredis faluti confultu» ruSjUtcuncß fuamfortunam tradalTet.Deinde præfides ab Hothbrodo immiffos ut externe patriamdominioliberaret,mifltsper oppida fatellitibus cædefube» git.Ipfum quoque Hothbrodum cum omnibus coprjs nauali pugna deleuit : nec folum fratriSjfed etiam patriæ iniuriam plenis ultionis armis penfauit. Qiio eue» nitjUt cui nuper ob Hunding! cædem agnomen !nceflerat,nunc Hothbrodi ftra. gescognomentuminferret. Præterea Sueones perindc acparumprælqs affli. dos abiediflîmo conditionis inftituto muldauii,lege fanciens, ne cuiufpiam eo= rum iuxta legitimarum compofitionum formulam læfio farciretur.His gefi:is,ob fuperioris flagittj ruborem patriam penates^ perofus,repciito Oriente decedit. Opinantur quidam, quod exprobratæ fibi turpitudinis anxius, fuper diftridum gladium incumbendo,uoluntaria fe morte confumpferit. Huic fihas Roluo fuc» €edit,uir corporis animi^ dotibus uenuftus,qui ftaturæ magnitudincm pari utr»

s A XO N I s GRAMMATICI

C tutis habitu commendaret ♦ Cuius temporibus cum Danorum imperio Sue* tia fubiaceret, Atislus Hothbrodi filius liberandæ patriæ rationc callidius quæ* fîta, matrem Roluonis Vrfam, coniugio fibi fociandam curauit,intercedent te connubtf affinitate effieaciores priuigno monitus fupertributilaxationcda* turus.Necfortunam uotisaduerfam habuit. Hica'puero liberalitatis odioim* butus adeo pecuniæ tenax extitit,ut munificum haberi infamiæ loco du ce* ret. Quern cum Vrfa tantis auaritiæ fordibus obfufum uideret, ideoque eo Vrftafluter» carere cupcretjinfidijs agendum rata, mira artis fuperficie fraudis formulam

texit Jmpietatis qirippe fimulanonem amplexa, maritum capeffendæ liberta* tts admonitum, nouarumrerum exhortadone folicitat, filium^ maxitnis tnu# nenbus promiffîs, Suetiam arceflîri curat ♦ [ta nanquc fe uotis maxime poti!« turam credebat,fi fiho aurum uidn'ci nado,regias opes fugiendo coniiellc^ re, uirumcp non tantum toro,fed ctiam pecunia fraudare potuiffet ♦ Neque enim auaritiam ullo melius jquàm opum fubtraâione mulêîandam putabat» Cuius doli profunditas ab intimis aftutiæ modis profeda,haud facile ex hoc difcerni poterat, quod permutandi tori ftudium, afFedatac libertatis imagine colorabat ♦ Cæcam uiri mentem, quæ matrem aduerfum filtj caput exarfifTc putauitj nec fuam potins ßrui perniciem intellexit, Stolidum mariti fenfum, qui peruicacem uxoris induftriam non aduertit, transferendi connubi) copp am filialis odfj fpecie molientem ♦ Cum enim nulla muliebribus animis fidii^ cia debeatur, is tanto ftolidiorem fœmtnæ fidem detulit, quanto facilius earn fibi fidam, filio infidiofam putauit * (gitur promiflbrum magnitudine excitus Roluo, cum Atisli forte penates ingrefliis, ob abfentiæ diuturnitatem conui^ (flus^ difluetudincm parum à matre cognofeeretur, leniendæ famis fubfidi^ . um per iocum petere cepit. Qua prandium à rege pofeendum hortanteja^ ceram ueftis fuac partem exerens, operam confuentis expofeit ♦ Cum obfe:* ratas matris aures haberet,difficile, inquitjueram ac folidam amicitiam repe^ riri, cum filio mater epulum, fatu foror fuendi obfequium neget ♦ Ita matris erroremuldato, magnum eidem negatae humanitatis ruborem iniecit.Quem cum Atislus inter epulas matri difeubitu iundtum afpiceret, utrunque lafd* uiæ increpans impudicum fratris fororis^ confefTum aiïêruit ♦ Cui Roluo, honeftum in filio maternæ charitatis amplexum refpondit, laccflîtaî intégré tatis defenfionem ab ardiflîmo naturæ uinculo mutuatus , Idem percuneßan* tibus conuiuis,quod fortitudinis genus cæteris anteferret, patientiam nomi* nauit Jnterrogatus ab qfdem Atislus, cui potiflimum uirtuti uotorum fuorum ftudium obligaiïèi : Liberalitatis fibi profeflîonem aptauit ♦ Exiguntur igitur hinc animofîtatis, inde munificentiae pada, prior^ Roluo uirtutis experiment tum aîdere iubetur ♦ Qui cum igni applicaretur, parmulam parti qua acrius urgebatur obiecit, altero^ laterum defenfo, reliquum muftimento uacuum, unico patientiæ duramento firmauit * Magna uiri folertia, leniendi ardoris pract fidium à clypeo mutuantis, ut inde expofito flammis, corpori propugnarct, unde eidem inter ftridentia quandoque tela confuluifïèt. Aeftus tarnen telis acrior,cum uallatam clypeo partem expugnare non poftet,defedum muni* mine latus inuafit.Quem pedifrequa,quæ forte propter focum aftabat,intot lerabili coftarum ardore torren' confpiciens, egefta dolio clepfedra fufo flam* mam humorc fopiuit, medias^ incendfj poenas, tempeftiuo liquoris benefit cio reprelTit. Roluo patientiæ confummatione laudatur. Poft hæc Atisli mut nera requiruntur ♦ Ferunt ilium collatis in priuignumopibus, ad ultimum in* gentis ponderis torquem, quo donum cumulatius redderet, expendifte. Igitur yrfa tertio conuiut) die,ædendæ fraudis copiam aucupata,fufpicato nil talc

coniuge

HI s TO RI AE D AN IC AE Lib* n

A coniuge, regia pecunia uehiculis impofita, proprijs fe penatibus furtiuofub« duxit cgrefß, fubluftri^ nolt;5le fugam cutn filioconfecutadifcedit* Infequen* tis fe uiri metu pcrcita,per fummam ulterioris fugæ dtffïdentiam comités ab* tjciendæ pecuniae iuffu folicitat, uita uel opibus carituros affîrmans, unicum falutis ftipendium in æris abiedione repofitum, nec fugæ fubfidium, nifi rc* rum damno carpendum «Eodem itaque exemple utendum, quo fibi Frotho* nem apud Britannos confuluiffe proditum erat ♦ Adiecit etiam, non magno conftare, fi propria Suetis refumenda deponerent, dum inde fibi fugæ profe* dus,unde eisinfecutionis defedus accedeiet, magis^ aliéna reftitui,quàm fua deferi uiderentur ♦ Nec mora, quo fuga celerius carperetur,reginæ iufla complentur* Aurum crumenis egeritur, opes hoftium raptui relinquuntur* Sunt qui aflerant Vrfam retentis pccuntjs æs auro oblitum,fugæ fuæ uefti** gtjs infirauiiTe * Credi nanque poterat fccminam ingentia molitam facinora, metallum quoqueiaduideftinatuminanifulgore pinxiffe, uerarumopum pre« cia mendacis auri iubare fimulantcm * Videns igitur Atislus donatum Roi* uoni torquem, inter alia auri infignia relidum intimum auaritiæ fuæ pignus curiofius contemplatus, ut prædam exciperet, afFixis humo genibus cupidi* tatimaieftateminclinare fuftinuit.QuemRoluo tollendæpecuniæ gratia pro* num dimiffumep confpiciens, proprijs proftratummuneribus rifit,perindeac cupiderepetentem quodcallide tribuiflet.Contenus præda Suetis,oeyus ad naues fe recipitjfugam^uehementiremorum conatu captauit*Ferunt autem ilium quiequid præftare pofceretur,primæ fupplicationiprompta liberalitate wir« tribuere folitum, nec unquam ad fecundam petentis uocem diftuliffc rogatum* Siquidem precum iterationem munificentiæ uelocitate præcurrcre,quambe«

B neficium tarditate notare maluit ♦ Quæ res ei maximam athletarum frequen» tiam conciliauit « Plerunque enim uirtus, aut præmtjs pafeitur, aut laudibus incitatur, Per idem tempus Agnerus quidam Ingelli filius', fororem Roluo* nis, Rutam nomine ,matrimonio dudurus, ingenti conuiuio nuptias inftru* it, in quo cum pugiles omni petulantiæ genere debacchantes, in laltonem quendam nodofa paflim ofla contjeerent, accidit ut eius confeflbr Biarco no* mine iacientis errore uehementem capite idum exciperet, qui dolore pariter ac ludibrio laceffitus, offe inuicem in iacientem remiffo, frontem eius in oc* ciput reflexit, idem® loco frontis intorfit, tranfuerfum hominis animum uul* tus obliquitate muldando. Ea res contumeliofam ioci infolentiam tempera* uit, pugiles^ regia abire coegit * Qua conuiutj iniuria permotus fponfus, ferro cum Biarcone decernere fi;atuitgt; uiolatæ hilaritatis ultionem duelli no* mine quæfiturus : in cuius ingreffu, utri prior feriendi copia deberctur, diutu* Ie certatum eft , Non enim antiquitus in ædendis agonibus crebræ iduum pugnantlira« uicilTitudines petebantur, fed erat cum interuallo temporis etiam feriendi di* ftinda fucceflio, raris^ fed atrocibus plagis certamina gerebantur, ut gloria uetcribm-potius percuflionum magnitudini, quam numero deferretur ♦ Prælato ob ge* neris dignitatem Agnero, tanta ui idumab eo æditum conftat,ut prima caf* fidis parte confcifra,fupremam capitis cuticulam uulneraret, ferrum'que me* dtjs galeæ interclufum foraminibus dimitteret ♦ Tunc Biarco mutuo percuf* furus,quo pleniusferrum libraret, pedem trunco annixus,medium Agneri Biarconh rö» corpus, præftantis acuminis mucrone tranfegit * Sunt qui aflerant,morien* tar. tern Agnerum foluto in rifum ore,per fummamdoloris diflimulationemfpi* ritum reddidifîc * Cuius ultionem pugiles auidius expetentes, fimili per Bi* arconem exitio muldati funt. Vtebatur quippe præftantis acuminis, inufi* tatæ'que longitudinis gladio,quern Loui uocabat. Talibus operum meritis

c 4

SAXONIS GRAMMATICI

C exultant!, nouam de fe fyluefiris fera uidoriam præbuit. Vrfum quippe.eximiat ' magnttudtnts obuiumftbiinter dumeta fadum,iaculoconfccit,comttem^ fu* urn laltonem, quo uiribus maior euaderet, appltcato ore, egeftum belluæ cruo» remhaurireiufiït.Creditum nanqueerat,hocpotionis genere corporei robo* ris incrementapræftari. Hts factnorumuirtutibus clartiTtmasopttmatumfami* liaritatesadeptus,etiamtegi perchants euafit, fororem eius Rutam uxorem ad* fciutt,uidi(^ fpcfnfam uidoriae præmium habuit ♦ Ab Atislo lacefiiti Roluonis ultionem armis exegit, eum^ utdum bello proftrauit. T une Roluo magni acult; mints iuuenem Hiarthuuarum nomine, forore Scuida fibiin matrimonium da* ta^annuo^uedigali tmpofito, Suettæ præfedum conftituit, libertatis iaduram afiinitatis beneficio leniturus, Hoe loei quiddam memoratu iocundum operi inferatur. Adolefcens quidam Vutggo nomine, corpoream Roluonis magni* tudinem attentiori contemplatione fcrutatus, ingentien eiufdem admiratione ca* tdcetediSiutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, percontari per ludibrium cœpit, quifnam efièt ilte krage, quem tanto fia*

turae fafiigio prodiga rerum natura ditalTet, faceto cautllationts generc inufita* turn proceritatis habitum profecutus : dicitur enim lingua Danica, krage, trun* eus cuius femicæfis ramis fafttgia confccnduntur,ita ut pcs praeciforum ftipt* turn obfequio perinde ac fcalac beneficio nixus, fenfim^ ad fuperiora proue* dus, petitae celfitudinis compendium afiequatur, Quern uocis iadum Roluo perinde ac inclytum fibi cognomen amplexus, urbanitatem didi ingentisar* piillac dono profequitur, qua Vuiggo dexteram excultam extollens, laeua per pudoris fimulationem poft tergum reflexa, ridiculum corporis incefium prae* buit,præfatus exiguo lactari munere, quern fors diutinæ tenuiflèt l'nopiæ ♦ Ro* gacus cur ita fe gereret, inopem ornamentt manum, nullo^ cultus beneficio glo.

D riantem,ad afpedum reliquæ,uerecundo paupertatis rubore perfundi dicebat. J Cuius dtdicalliditate confentaneum priori munusobtinuit.SiquidemRoluo manum quæ ab ipfo occultabatur,exemplo reliquæ in medium accerfendatn curauit.Nec Vuiggoni rependendi benefiet) cura dcfuit:fîquidem ardifiTima uott nuncupatione pollicitus eft, fi Roluonem ferro perire contingeret, ultio*

nemfeabeiusinterfedoribusexacflurum.Nec prxtereundum, quod ohm in# greffuri curiam proceres, famulatus fut principiajalicuius magnæ rei uoto prin* cipibus obligare folebantjUirtute tirocinium aufpicantes, Interea Scuida tri* butariae folutionis pudore permota, diris animum commentis applicans, ma* ritum exprobraca conditionis deformitate, propulfandæ feruitutis monitu con* citatum, atque ad infidias Roluoni nedendas perdudum, atrociflimis noua* rum rerumconfiltjs imbuit, plus unumquencp libertati, quàm neceflttudini de* bere teftata. fgitur crebras armorum mafias diuerfi generis tegminibus ob* uolutas ,tributi more per Hiartliuuarum in Daniam perferri tubet,occidendi noefiu regts materiam praebtturas. Refertis itaquefalfauedigalium mole naut* gtiSjLethram pcrgitur,quod oppidum à Roluone confirudumjeximtfs^ regni opibusillufiratum, carteris confinium prouinciarum urbtbus regiæ fundationis amp;nbsp;fedis autoritate præfiabat.RexaduentumHiarthuuari conuiualtsimpenfae delictjs profecutuSjingenti fe potione proluerat:hofpitibus praeter morem ebrie* tatis intemperantiam formidantibus ♦ Caeteris igitur altiorem carpenttbus fo* mnum,Sueones quibus fcelefii libido propofiti communem quietis ufum ade* merat,cubicults furtim delabi ccepere. Aperitur ilico telorum occlufa congeries, amp;nbsp;fua fibi qutfque tadtus arma connedit, deinde regiam petunt, irruptis^ pe* netraltbus in dormtentium corpora ferrum deftringunt. Experredi complu* res,quibus non minus fubitae cladis horror, quàm fomni fiupor incefièrat, dubio nifu difcrimini reftitere, foctj an hofies occurrerent,nodis errore in*

certutn

H I S T O Éf AE D A N 1 C ' LI B» lï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7 ‘

% pi ccrtutn reddente. Eiufdem forte filentio nodis Hialto qui inter regios procercs fpcdatæ probitatis merito præeminebat, rus egreffüs, feorti fe complexib us de* derat. Hic cutn obortum pugnæ fragorctn ftupida procul aure fenfiffêt, fortitu* dinem luxuriac praetulit,maluit^ funeftum Martis diferimen appetere,quàm blandis Veneris ilkcebris indulgcre ♦ Quanta hune militem regis charitate fla* graffe putemus,qui cum ignorantiæ fimulatione exeufationem abfcntiæ præfta* re pofletj falutem fuam manifefto periculo obijccrc, quàm uoluptati feruire fa* tius exiftimauitf'Difcedentem pellex pcrcundari coepit, fi ipfo careat, cuius aeta* tis uiro nubere debeat. Quam Hialto périndc ac fecretius allocuturus, propius accedere iu(ram,indignatus amoris fibifucceflbrem rcquiri, præcifo nafo defor* mem reddidit, erubefeendoep uulnerc libidinofaepercundationis didum mul* dauitj mentis lafciuiam oris iadura temperandam exiftimans. Quo fedo, libe* rum quaefitacreiiudiciumàfe ei relinqui dixit* Poft haec repetito ocyus oppido, confertiflimis fe globis immergit, aduerfas^ aciesmutua uulnerûminflidionc profternit Cume^ dormientis adhuc Biarconis cubtculum pratteriret, expetgb fei iuftum,tali uoce compellat :

Ocyus euigilet quifquis fe regis amicum Aut mentis probat,aut fola pietate fatetur» Difeutiant fomnum proceres,ftupor improbus abfîl, Incaleantanimi uigilestfua dextera quenque Aut fàmæ dabit,aut probro perfundet inerti. Noxtp hæc aut finis erit,autuindida malorum* Non ego uirgineos iubeo cognofeere ludos, Nec teneras tradare genas,aut dulcia nuptis

JJ Ofcula conferrcjôi tenues aftringere mammas:

Non liquidum captare merum,tenerum'ue fricare Faemen,ô^ in niueos oculum iadare lacertos* Euoco uos ad amara magis certamina Martis» Bello opus eft,nec amore leui:nihil hic quoc^fadi Mollities eneruis habet,res prælia pofeit» Quifquis amicitiam regis colit,arma capeftât* Penfandis animis belli promptiftima laus eft. Ergo uiris timidum nihil,aut leue fortibus infit, Deftituatep animos ar mis ceftura uoluptas. In precio iam fama manet, iaudis fibi quifque Arbiter effc poteft,propriacB nitefeere dextra» Inftrudum luxu nihil aftit,plenarigoris Omnia præfentem difeant exoluere cladem. Non debet Iaudis titulos aut praemia captans Ignauo torpere metu,fed fortibus ire Obuiusjöt gelid urn non expallefcere ferrum. Ad hanc uocem expergefadus Biarco, cubiculartuiu fuURl Scalcum ocyusexcitatum,hoc alloquttur modo i

Surge puer,crebroœignem fpiramine pafee, V erre larcm ligno,8C tenues difpelle faufilas» Sdntillas extunde focis,ignis€p iacentes Erige relliquias,6^ opertas elice flammas, Languentem compelle larem producere lumen, Ardenti rutilas accendensftipite prunas, Proderit admota digitos e^tendere ftamma»

SAXONIS GRAMMATICI

C Quippe calcre manu debet qui curat amicum. Et nocui penitus liuoris pellere frigus»

Rurfum Hialto*

Dulce eft nos domino percepta rependere dona, Acceptare cnfes/amæq; impendere ferrum, En uirtus fua quenep monet,meritum bene regem Rite fequijdigna^ ducem grauitate tuert Enfes Theutonicijgaleae armillæ^ nitentes, L oricæ talo immiffæjquas contulit olim Roluo fuis,memores acuantin prælia mentes. Res petit fîC par eft,quæcunque per ociafumma Nadi pace fumus,belli ditione mereri, Nec laetos curfus mœftis præponere rebus, Aut duris Temper cafus praeferre fequundos, ente pari proceres fortem capiamus utranque, Nec mores fortuna regat,quia condecet atque Delidas ac dura pati,uultu^ fub illo Ducamus triftes quo dulces haufimus annos, , Omnia quae poti temulento prompfimus ore, Fortibus edamus animis,amp;^ uota fequamur Perfummumiuratalouem,fuperos^potentcs, Danorum primus herus eft meus, auiteidem Vt probus eft quifc^tprocul hinc procul efte fugaces, Forti opus eft ftabilicp uiro,non terga ferentc In dubium,belli ue truces metuente paratus, D Maxima faepe duci uirtus ex milite pendet.

Tanto etenim princeps aciem fecurior intrat, Quanto ilium melius procerum ftipauerit agmen, Arripiat digitis pugnacibus arma fatelies, Inqciens dexuam capulo,clypeum^ retentans, In^ hoftis ruat,2lt; nullos expalleatidus. Nemo fe retro feriendum praebeat hofti, Nemó enfes tergo excipiat,pugnacia femper Pedorauulneribus pateant,certamina prima Fronte gerunt aquilæ,6^ rapidis fe ridibus urgent Anteriore loco.fpecies uos alitis æquet Aduerfo nullam metuentes corpore plagam, Ecce furens aequo^ fui fidentior hoftis, Ferro artus,faciemij aurata caflide fedus, In medios fertur cuneos,ceu uincerecertus Intimidus^ fugæ,SC nullo fuperabilis aufu, Sueticacme miferum)Danos fiducia fpernit, Ecce truces oculis Gotthi,uifu^ feroces Criftatis galeis haftis^ fonantibus inftant, In noftro ualidam peragentes fanguine cladem, Diftringuntgladios,amp;acutas cote bipennes. Quid le Hiaruare loquarr'quem Sculda nocente repleuit Confilio tanta^ dedit crudefcereculpaf Quid te infande canam noftri diferiminis autor, Proditor eximij régis,quem faeua libido

(mperij,

HÏSTÖRÏAE DANICAE LIB* II

ïtnpcrîjjtentarenephas/urijs^citatum ' Coniugis æternam pepultt prætendcre n oxamc' Qufs te error fadum Danis domino^ nocentem Prædpûauitin hoc rerum fcelusfunde fubibat Imptetas tanto fraudis conftruda paratuc* Quid mororc extrcmam iam deguftauimus efcatn* Rex peritjói miferam fors ultima corripit urbetn* (lluxit fuprema dies,nifi forte quis affit Tam mollis,quod fe plagis praebcre timcfcat, Aut imbellis ita ut domini non audeat ultor ElTe fuijdignos^ animo profcribac honores* T u quocç confurgens niueum caput cxere Ruts, Etlatebris egrefla tuis in prælia prodû Caedes te foris ada uocat,iam curia bellis Concutitur,diro^ ftrepunt certamine portar. Loricas lacerat fcrrum5dirumpitur hamus Nexilis, dC crebroceduntpraecordia tela* lam clypeum régis uaftæ minuere fecures* lam longi refonant enfes ,crepitatcR btpcnnts Humanis impaóia humeriSjSC peaora findens» Quid pauitât animifquid hebefcitlanguidus enßs^ Porta uacat noftris,externo plena tumulcu»

Cum^ Hialto magna admodum ftrage ædita prælia cruentaflet, tertio taber« naculum Biarconis offenderat,quem metus caufa auidutn quietis ratus tali igna» g uiæexprobrationcpcrtentat:

Vt quid abes Biarcor’num te fopor occupât altusî* Quid tibi quæfo moræ eftc’aut exi,aut igné premeris. Elige quod praeftateia concurrite mecum» Igné urfos arcere licet,penetralia flammis Spargamusjprimos^ pétant incendia poftes» Excipiat torrem thalamus ,tedi9 ruina Fomentum flammis,6ô alcndo pracbcat ignû Fundere damnatis fas eft incendia portis.

At nos qui regem uoto meliore ucremur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

lungamus cuneos ftabiksjtutis^ phalange«» Ordinibus menfi,quà rex præcepit camus Qui natum Boki Roricumftrauit auari, Implicuit^ uirum leto uirtute carentem.

Ille quidem præftans opibus,habitu^ fruendi Pauper erat,probitate minus quàmfœnore pollens, Aurum militia potius ratus*omnia lucro Pofi:habuit,laudiscpcarens congeffîtaceruos ■ Aeris,Sô ingenuis uti contempfit amicis» Cumep laceffitus Roluonis clalTe fuiflèt, Egeftum ciftis aurum deferre miniftros ’ luffit^SCin primas urbisdiffundere portas: Dona magis quàm bella parans,quia militis expersj Munerenonarmis tentandum credidithoftem, Tanquam opibus fol is bellum gefturus, amp;: ufu Rerun» non hominum Martern producerc poffet»

SAXON! s GRAMMATICI

C Ergo graues locuîos ô^didaclauftrarefoîuit, Armillas teretes ÔC onuftas protuiù areas Exûtj fomenta fut,ditiflimus æris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Bellatoris ïnops^hofti^ admenda relïnquens Pignora quæ patrijs præbere pepercit amicis. Anncilos ulirometuens dare,max(ma noiens Pondera fugit op um, ue ten's populaior aceriu. Rex tarnen hoc prudes, oblata^ munera fpreuit. Rem panter uitam^adimens:nec profuû hofti Cenfus iners,que îongo autdus eumulauerai çuo» Hune plus inuafit RoluOjfummas^ perempti Cepit opes,inter dignos partitus amicos Quicquid auara manus tantis eongeflèrat annist Irrumpcns^ opulenta magis,quàm fortia cadra, Præbuit eximiam foctjs fine fanguine prædam. Cui nil tam pulchrum fuit, ut non funderet illud, Aut charum quod non foctjs daret,aera fauillis AffimulanSjfama^ annos non icenore menfus* Vnde liquet regem claro iam fijnere fundum Praîclaros cgifle dies,fpeciof^ fati Tempora, præteritos decorafle uiriliter annos* Nam uirtute ardens dum uiuerct omnia uicit, Egregio dignas fortitus corpore uires* Tarn præccps in bella fuit,quàm concitus amnis 3^ In mare decurrit,pugnamcf capeflère promptus

Vtceruus rapidum bifido pedetendere curfum* Ecce per infufas Humana tabe lacunas Caeforum exeuffi dentes rapiente cruoris Profluuio toto, ÔC feabris limantur arenis* Splendefcunt iimo anifi,Iacerata^ torrens Sanguinis ofla uchit,truncos^ fuperfluitartus* Danicus humefeit fanguis,ftagnat^ cruenta , • Latius eluuiesjôf corpora fparfa reuoluit* Elifus uenis ualidum fpumantibus amnis Impiger inuehitur, Danis Hyuarus amator MartiSjôt^ extenta pugnantes prouocat hafta* Attamen hic inter diferimina fata^ belli Frothonis uideo lætum arridere nepotem, Qui Sirtuallinos auro confeuerat agro ♦ Nos quoep lætitiæ fpccies extollat honefta Morte fecuturos gencrofî feta parentis* Voce ergo fîmus alacres,aufu^ uigentes. Nant^ metum par eft animofis fpernere didis, Etmemorabilibus letum concifcerc fadis.

Déférât osanimum^ timor,feteamur utroeÿ (ntrepidos nifus,ne nos nota iudicet ulla Parte aliqua fignum dubtj praeftare timoris* Librentur ftrido meritorum pondera ferro. Gloria defundos fequitur,putri^ fauiltae Fama fuperßes erit,nec in ùllutn decider «cuum.

Quod

H I s T o R. I AB D AN I CAE LIB» Il

Quod perfcda fuo patrauit tempore uirtus» Quid claufis agitur foiibus,quid peflula ualuas lunda feris cohibentCetenim iam tcrtia te uox Biarco det,claufo^ iubct procederc tcäo»

Contra quae Biarco ;

Quid me Rokionis generum,quid bellice Hialto Tanta uoce ciesfetcnim qui magna profatur^ Grandiloquiscp alios uerbis inuitatadarma, Audere dC dida fadis æquare tenetur, Vtuocem fateaturopus,fed define donee ArmerjS^ horrendo belli praecingar amidu. lam^ enfem later i iungo,iam corpore primum Lorica galea^ tegor^dum tempora cadis Excipit,amp; rigido conduntur pedora ferro* Nemo magis claufis refugit penetralibus uri Cum^ fua rogus effc domo,licet infula memet Edideritjftridaecp habeam natalia terrae, Biffenas regidebeborependere gentes Quas titulis dedit ille meis*attendite fortes, Nemo lorica fe uediat interituri^ Corp oris,extremum perftringat nexile ferrum, In tergum redeant clypci,pugnemus apertis PedoribuSjtotos^ auro denfatelacertos: Armillas dextrae excipiant,quo fortius idus g Collibrare qucant,8lt; amarum figere uulnus» Nemo pedem referat,certatim quifi^ fubirc Hoftiles ftudeat gladios,haftas^ minaces, V t charum ulcifcamur herumvWper omnia felix Qui tanto fceleri uindidam impéndere poflit, Et fraudem iufto punire piacula ferro.

Ecce mihi uideor ceruum penetrade ferocem Theutonico certe qui fnyrtir dicitur enfc, A quo belligeri cepi cognomen,ut Agner Ingelli natum fudi,retulicp trophaeum. Ilie meo capitiimpadum perfregitHothingum Elifum morfu gladium,maiora datums Vulnera,fi melius ferri uiguidet acumen. Cui contralaeuam lateris cum parte finidrt Didecuijdextrum^ pedem,labens^ fub artus Incidit in medias ferrum penetrabile codas. Hercule nemo illo uifus mihi fortior unquam. Semiuigil fubfedit enim cubito^ recliuis Ridendo excepit lctum,mortem^ cachinno Spreuit, ôd elyfium gaudens fucceditinorbem. Magna uiri uirtus,quæ rifu calluit uno Supremam cclare necem,fummum^ dolorem Corporis ac mentis læto compefeere uultu. Nunc quoc^ cuiufdam præclaro demmate nati Vitales fibras ferro rimabar epdem, Et ferrum penitus intra praecordia merfi.

SAX o NI s GRAMMATICI

C Filins hic rcgiSjamp;f auito fanguine lucens Indoleclarus cratjteneHs^ nitentior annis» Non illi Iiamarum poterat prodcffe metallum,’ Non enfisjnon umbo tcresjtam ui'uida ferri V ts eratjobicâis tardari nefcia rebus* Ergo duces ubi funt Go«horum,milniæ^ Hiartuarif’uenïantjô^ uires fanguine pènfent* Qm/aciunt,qui tela rotantjUifi regibus orti* Surgit ab ingenuis bellum,dariflima Martern Stemmata con[iciunt,nec enim uulgaribus aufîs R es agitur,quam fola ducum difcrimina tentant* tlluftres obeunt proceres,en maxime Roluo Magnates cecidere tui,pia ßemmata ceflânt» Nô humile obfcurum ùe genus, nô funera plebis Pluto rapit, uiiescp animas,fed fàta potentum

* Implicat,8C dans complet phlegcthonta figuris; ' Non memini certamen agi,quo promptius effet Alternare enfcs,parting idibus idus.

Dans unum tres acctpio,fic mutua Gotthi V uînera compenfant,fie dextra potentior hoffis V indicat acceptam cumulato foenore pœnam* Quanquam adeo folus multorum funere leto Corpora tradiderim pugnans,ut imagine collis Aeditus ètruncis excrefceretarcubus agger, D Et fpeciem tumuli congeftacadaueraferrent*

Et quid agit,qui me nuper prodire iubebat Eximia fe laude probans,aliosc^ fuperba

Voce terens, amara ferens opprobria, tanqu3 ’ Vno bifîènas complexus corpore uitasf* -

Ad haec Hialto*

Quanq fubfidio tenui fruor,haud procul abium, Hac nbsp;nbsp;qua ftamus opus eft ope,nec magis uf^

Vis aui ledamanuspromptorû inbellauirorum Exigitur,iam duræ acics ôi fpicula feutum Fruftatim fecucre meum,partes^ minutim A uulfas abfumpfit edax per prælia ferrum* Prima fibi teftis res eft,fe^ ipfa fatetur* Fama oculo cedit, uifus^ fidelior aure eft* Rupft etenim clypei retinacula fola fuperfunt* Sedus in gyro remanet mihi peruidus umbo« Et nunc Biarco uiges,quan$ cundatior æquo Extiteris,damnum«^ moræ probitate repenfas* At Biarco*

Carpercmenecdumjprobris^laceflêrecefl'as* Muka moras afferrefoIentjUancßobuius enfis Cundandi mihi caufa fuit,quem Sueticushoftis , In mea præuaiido contorfit pedora nifu* Nec parce gladium capuli moderator adegift Nam quantum in nudo uel inermi corpore fas eff Egit in armato,fic duri tegmina ferrt

VcmoSei

H I s T o R ï AE D A N I C AK L I B* ïl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Vt molles tratedt aquas,nec opis mihi quicquam Afpera loricæ poterat committerc moles.

Et nunc ille ubi fit qui uulgo dicitur Othin Armipotens unofempercontentus ocenof Die mihi Ruta precor ufquam fi confpids tllumi’ Ad hæc Ruta.

Adde oculum propius,ô^ noftras profpice chclas. Ante facraturus uidrici lumina figno

Si uis præfentcm tutô cognofeere Martern.

TumBiarco*

Si potero horrendum Friggæ fpcâarc maritum Quantumcunc^alboclypeofitteduSjôôaltum ’ Fledat equum,Lethra nequaquam fofpes abibit. Fas eft belligerum bello profternere diuum. Ante oculos régis clades fpeciofa cadentes Excipiatjdum uita manet ftudeamus honefte Poffe mon,clarumcp manu decerperefunus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;; *

Ad caput extindi moriar ducis obrutus,ac tu Eiufdem pedibus mofiendo allabere pronus,

V t uideat quifquis congefta cadauera luftrat, -Qualiter acceptum domino penfauimus aurum» Prædaerimuscoruis,aquiliscprapactbusefca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vefeeturep uorax noftri dape corporis aies.

Sic belli intrépides proceres occumbere par eft, Illuftrem focio complexes funere regem.

Hanc maxime exhortationum feriem idcirco metrica ratione compegerim,’ quod earundem fententiarum intelle(ftus,Danici cuiufdam carminis compendio digeftus, à compluribus anttquitatis peritis memoriter ufurpatur. Contigit au* tem potitis uidoria Gothis omne Roluonis agmenoccumbere,neminem^ ex* cepto Vuiggone ex tanta iuuentutc refiduum fore. Tantum enim exceUentiffi* mis regis meritis ea pugna à militibus tributum eft, ut ipfius cædes omnibus op* petendæ mords cupiditatem ingeneraret,ei^ morte iungi uita iucundius duce* retur.Lætus Hiartuarus prandendi gratia pofitis menfis conuiuium pugnæ fuc* cedere iubet,ui(ftoriam epulis profecuturus.Quibus oneratus magnæ fibi admi rationis efle dixit, quod ex tanta Roluonis militia nemo quifaluti fuga, aut ca* ptione confuleret,repertus fuiflèt ♦ V nde liquidum fuifte,quanto fidei ftudio re* gis fui charitatem coluerintjcui fuperftites effe paffi non fuerint. Fortunam quo* que quod fibi ne uniusquidem eorum obfequium fupereffe permiferit caufa* batur, qua'm libentiffime fe talium uirorum famulatu ufurum teftatus. Oblato Vuiggoneperindeacmuneregratulatus,an fibi militate uelletperqutrit. z\n* nuenti deftridumgladiumaffert. Ille cufpidem refutans, capulum petit Uiunc moremRoluoniin porrigendo raüitibus enfe extitiffe praefatus. Olim nanque fe regum clientelæ daturi,taâo gladtj capulo obfequium polliceri folebant.CXuo pado Vuiggo capulum comp'exus,cufpidem per Hiartuaium agit, ultionis composjcuius Roluoniminiftcrium pollicitus fuerat,Quofa(fto,ouans irruen* tibus in feHiartuari militibus cupidius corpus obtulit, plus uoluptatis fe exty* ranni nece, quam amaritudinis ex propria fendre uoeiferans. Ita couiuio in exe* quias uerfOjUidoriæ gaudium funeris Indus infequitur. darum ac femper me* morabilem uirum,qui uoto fordter expleto, mortem fpente complexus fuo mi* nifteriomenfas tyranni fanguine maculauit. Neque enim occidentium manus w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-di

te ! A X o s I s «RAmMATICI

C uiuax anitni ui'rtus expauft, ciim prius à fe loca quibus Roluo afTucucrat, terfedoris eius cruore refperfa cognofccret. Eadem itaque dies Hiartuari re* gnum finiuit ac pepeiit ♦ Fraudulenter enim quæfitæ rcs, eadem forte deflu* unt qua petuntur, nullus^ diuturnus eft frudus, qui fcelere ac perfidia partus fueritfQuo cuenit,ut Sueones paulô anteDaniæpotitores, ne fuae quidem falutis potientes exifterent » Protinus enim à Sialandenfibus deleti,læiis Roluonis manibus iußa exoluere piacula.Adeô plerunque fortunae fæuitia ulcifcitur, quod dolo ac lada patratur*

HISTORIAE DANICAE LIBR-F

SECVNDl FINIS*

SAXONIS GRAMMATICI

HISTORIAE D A N O R V M LIBER

TERTIVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

)

O T H E R V S Athisii frater,idem^ Geuari regis slamnus,' cuius mentionem præmifî,poft Hiartuarum utriufque regid imperium fumitHuius tempora fi ab ætatis eius origine cœ* pero, aptius explicabuntur. Pulchrius enim plenius«^ extre ma annorum illius curricula perßringuntur,ubi prima filen* tio non damnantur ♦ Interfedo ab Helcone Hodbroddo, fi* _______________lius Hotherus fubtutela Geuari regis pueritiac procurfutn exegtt. Adolelcens colladeis accoëuis fumma corporis firmitatepræftabat* Cac* terum ingenium eius crebræ dotauerantartes.Quippe natationis, arcus, cæftu*

um^ peritia, neenon quantamcuncp ea ætas caperepoterai,agilitatepollebai. Haud minus exercitio,qua’m uiribus potensJmmaturam adhuc ætatem uberri* misanimi beneficijsiranfcendcbat*Nemo illo chclis,aut lyræ feientior fuerat» Præterea fiftro ac barbyto, omni^ fidium modulatione callebat. Ad quofcuncp uolcbat motus uarqs modorum generibus humanos impellebat affedus. Gau* dio,mceftitia,miferatione,uel odio,mortales afficere nouerat. Fta auriû uolupta* te,aut horrore animos implicare folebat» T ot iuuenis artibus Geuari fiiia Nanna

admodum dele data, ampfcxum^ius expetere coepit. Fit enim ut uirtute luue* num uirgines tncalefcant, amp;nbsp;quorum minus complacet forma, probitas acce* fimorls ddittu ptetur. MultipÜces enim amor aditus habet » Altjs amor décor, alijs animi uir* WMfiû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus, quibufdam artium ufus uoluptatis iter aperit, nonnullis comitas Veneris

copiam parat,complures famæcandoracceptos facit.Necleuius uulnus forlt; tesquàmpulchripuellis infligere folent. Accidit autem utOthini filius Balde* rus Nannæ corpus abluentis afpedu folicitatus, infinito amore corriperetur»' Vrebat ilium uenuftiflimi corporis nitor, animum^ perfpicuæ pulchritudinis habitus inflammabat. Validilïîmum nanque libidinis irritamentum eft decor»

Hotherum itaque per quem maxime uotum interpellandum timebat, ferro toi* lereconftituit,ne moratimpauens amor, ullofruendae libidinis obftaculo tarda* retur.Eodem forte tempore Hotherus inter uenandum errore nebulæ perdu* dus, in quoddam fylueftrium uirginum conclaue incidit, à quibus proprio no* mine

HISTORIAE DAN-ICAE LIB. Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

A mine fakitatus, quaenam eflcnt, perquin't. Illæ fuis duóibus aufpictjs^ maxime bellorum fortunam gubcrnari tcftantur. Saïpe enim fe nemini confpicuas præ* ltisintereffe,dandeltinis^ fubfidtjs optatosamlds præbere fuccelTus.Quip« pe conciliate profpera, aduerfa infligcre pofle pro lib ito memorabant, adiedo, qualiterin colladeam cius Nannam inter lauandum confpedamjBalderusex* arferit : hortatæcp neeum, quamuis infeftiffimo odio dignum, armis lacefleret, femideum hunc efleteftantes jarcanofupcrum femine procreatum.His acce* ptis,Hotheruslabentis hofpiti] tegmine defeâus,fubdio fe relidum totius^ expertem iimbraculi medqs repente campis expofitum confpicatur. Praecipue uero puellarum præpetemfugam,locicp uerfilem fitum, ac fallacem aedis imagi« nem mirabatur.Ignorabatenim quæ circa fcgeftafuerantjudibriumtantum, inane^ praeftigiofarum artium extitiffe commentum.Vnde rediensGeuaro, ordinem infecutæcrrorem fuum ludificationis exponit, filiam^ cius continuo poftulauit.Cui Geuarus quamlibentilTtme fe fauturum fubiunxit,ni Balderi iram repulfa contracturum metueret, priorcm ilium fibi confentaneas preces porrexifle teftatus. Nam ne ferro quidem facram corporis eius firmitatem cede* re perhibebat. Adiecit tarnen,fcire fe gladiumardiffimis obferatum clauftris, quo fatum ei infligipoffit: hunc à Mimingo fyluarum fatyropoffideri.Eidem quoque armillam eftcjmira quadam arcanaé^ uirtute,po{reftôris opes augere fo# litam. Horum prætcrea locorum aditum inuium, impedimentis obfufum, haud fecile mortalibus patère poffe ♦ Maiorem fiquidem itineris partem inufitati frigo« ris ui perenniter obfideri. lubet itaquc ceruis iugalibus currum inftruatjcuius ce leritate eximio gelu rigcntia iuga tranfcendat. Quô cum peruenerit,tabernacu« lum fuum ita à foie auerfum conftituat, ut umbram fpecus eut Mimingus alTue«

B uiflèt excipiat, ncc ipfummutua tarnen obumbratione contingat,ne fatyrum infolitæ obfcuritatis iaâus exitu deturbaret. Ita armillam enfemep inexpedito fore, quorum alterum opum, altcrum belli fortuna comitaretur, in utroque in« gens poflelTori prsemium elle. Hatîîenus Geuarus. Nec inerter Hotherus quæ ab ipfo didicerat cxecutus, tabernaculo ad prædidum modum locato,nolt;îîu eu« ras, interdiu uenationes agebanV tranque temporis uicem peruigil exfomnis^ ducebatjita diferimina lucis noâis^ partitus,ut hanc rerum meditationi tribue« rct, illam conuedandis corporis alimentis impenderet. Cum^ forte pernox at* tonitacurismentelanguefceret,obumbrantem tabernaculo iuo fatyrum hafta petiuit 5 obrutum^ iâu,ncc fatis fugæ potentem,uinculis intercepit. Vltima de* inde per fummam uerborumatrocitatem minatus,enfem,armillas^ depofeit» Nec fegniter fatyrus falutis redcmptionem,quæ ab ipfo petebatur, exhibuit. Adeô cundis re prior eft uita, cum nihil apud mortales fpiritu charius exißere foleat. Hotherus opum adeptione lætatus, patriam repetit,paucis, fed inügni« bus fpoltjs felix. Quibus eum Gelderus Saxoniæ rex potitum compcriens, mi* lites in tarn illuftris prædaeraptum,crcbro concitabat hortatu. Paruit iuuentus regi, properantcr inftruens clalTem ♦ Quod praeuidens Geuarus, quippe diui* nandi dodiflimus erat,induftria^pracfagiorum excultus, uocato Hothero, iu* betcongreffuri fecumGelderi iacula patienter excipiat, non ante fua rcmiflu* rus,quam hoftem milTilibus carere confpiciat. Caîterum roftratas admoueat falces,quibus nauigialacerarijCaffides^ amp;nbsp;feuta militibus detrahi poffint. Cuius confilio obfequutusHotherus,falutarem eius exitum expertuseft.Siquidem ad primes Geldcri impetus fubfifterefuos ,ac corpora feutis protegere iubet, pracfentis pugnae uidoriam patientia capelTendam teftatus. At hoftis miflilibus nulla ex parte cohibitisjtjfdem^ per fummam pugnandi cupiditatem effufis,hoc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 5

SAXONIS Ö R A Mm AT I C !

C auidfushaftas ac fptcula torquere cœptt, quo HoihcrS in his excipiendis patien* tius fc gerere comperit.Quac partim fcutis,partim nauigtjs infixa rarS dedere uul ’ nuSjCompIura innoxia ac fruftra uidebant excuflà.Siquidê Hotheri milites regis imperium exequentesjeceptam telorum uim confer ta clypeorum teftudinc pellebanttnec rarus quidem eorum numerus eratjquac leui iëîu umbonibus im « pada fludibus incidebant.Quorum omnium copia uacuefadus Gelderus,dum eadem ab hoftibus correpia, alacrius infe retorqueri confpiceret, mali cacumcn puniceo feuto compIexuSjindiciS id pacis erat,faluti deditione confuluit. Quern Hotherus amicifîîmo uuItUjbenigniffimo^ fermone exceptumjUO minus huma nitatequàm arte perdomuit.Ea tempeftate Helgo Halogiae rex,CufonisFinnoj» rum Byarmorumcp principis fiIiâ,nomineThoram,crcbrç legationis offldo pro» cabatur. Adeo quod per fe minus ualidu eft, alieni indigum nofeitur. Nam cum Ci us temporis iuuenes matrimonij poftulationê propria uoce profequendi con* fuetudinem haberent,hic tanto oris uitio obfitus erat,ut no folum extcras,fed eti* am domefticas aures erubefeeret* Adeo calamitas omnis confeios uitat.Eo fiqui* dem naturae damna moleftiora funt,quo liquidius patent. Huius Cufo legatione fpi efa,coniugio indignS refpondit,qui propria parum uirtute fubnixus,ad id im petrandum precaria mutuaret officia.Quod audiens Helgo, Hotherû quern po litioris facundiac nouerat,fuis fauere ftudqs obfecrabat,alacritcr fe quicquid is im peraftet executurû pollicitus. (lie fedula iuuenis fupplicatione deuidus, armata clafle Noruagiam petit,quod uerbis non poftet, uiribus peradurus. Cum^ pro Helgone per fummâ eloqutj fuauitatem egilTetjrefert Cufo,mentem ftliæ confu* (endam,ne quid contra nolentem,paterna uideretur feueritate præfumptû, Ac* cerfitam^ an proco allubefceret,percontatus annuêtis Helgoni nuptias pollicc* j3 turJgitur Hotherus obferatas Cufonis aures ad ea quae precabatur exaudienda, rotundae uolubilisç facundiac dulcedine patefecit.Quæ dum in Halogia gerun* tur,Balderus poftulandac Nannegratia,Geuari fines armatusingreditur.A quo cum ipfius Nannae mentem cognofeere iubcretur,exquifttis uerborG dclenimen tis puellam aggreftiis,cum nullum uotis locum efïîcere potuiftet,repulfçcaufam cognofeere inftitit.Quae refpondit,nuptt|s deum mortali fociari non pofre,quod ingens naturae diferimen copulaecommercium tollat. Sedô^ fuperos interdum pada refcinderefolitoSjfubito^uinculum difqci, quod impares contraxift'enh Necß enim ftabilem diHbnis inefte nexum,cum apud excelfos humilium femper „ fortuna fordefcat.Præterea abundantiæ amp;nbsp;égeftatis diuiduum contubei niû eftè, », nee inter fplcndidas opes obfcuram^ pauperiem firma focietatis iura confifterc.

Ad ultimum,fupernis terreftria non iugari, quac tanto originis interuallo difcors rerum natura fecreuerit,quod à diuinac luculentia maieftatis infinitum diftet hu* mana mortalitas. Hac refponfi cauillatione elufis Balderi precibus, detredandi coniugq prudens argumenta texebat.Quod cum Hotherus ex Geuaro cogno* feeret,multa fuper Balderi petulantiajapud Helgonem querulus difterebattin* certiambo quid fado opus eftet, uarijs fententiam confilqs agitabant. Arnica fiquidem in aduerfiscollocutiotametfi periculumnon tollit,aegritudincm mi* nuit.Inter cetera animi uota,fortitudinis ftudio prepóderante manus, claftè cum Baldero conferitur.Hominibus aduerfum deos certatum crederes. Nam Balde* ro Othinus ac Thoro facra^deüm agmina propugnabant♦ Diuinis humanist uiribus permixtum afpiccres bellum. At Hotherus tunica ferrum fpernente fuc* cindusjconfertiflïmos deorum cuneos irrumpebat, ÔC quantum terrenus in fu* perna poterat,graftâbatur. Sed Thoro inufitato clauælibratu cunda clypeo* rum obftacula lacerabatjtantum ad fe incelTendum hoftes inuitans, quantum fo*

HISTORIAE DANICAE LIB. Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

A dos ad tiiendum. Nullum erat armaturae genus, quod impellenti non cederet« Nemo feriencem luto excipere poterat.Quicqutd idu arcebat,obruit. Non cly^ pei, non calRdes impadum pertulere robur, Nulli corporis aut uirium magni* tudo fubfidio fuit, Proinde uidoria ad fuperos conceflîflèt,ni Hotherus inclina^ ta fuorum acic celerius aduolans,clauam praccifo manubrio inutilem reddidilTct» Quo telo defedi diui fubitam dedere fugam. Inimicum opinioni effet,nifi fidem antiquitasfaceret,deos ab hominibusfuperari.Deos auiem potius opinatiue, quam naturaliter dicimus, Talibus nanque non natura, fed gentium more, diui* nitatis uocabulum damns,Cæterum Balderum fuga curfu quæfita feruauit.Cu* ius nauigtjs uidores aut ferro laceratis,aut fludu obrutis, non contenu deos ui* cifle, claflis reliquiasfæuitiainfequuntur,earum iadura funeftam belli cupidi« nem expleturi.Âdeô pleruni^ infolentiam fucceflus exafperat. Teftis belli por* tus Balderi fugam uocabulo refert, Gelderum quoque Saxoniaeregem,eodem confumpium bello, remigum fuorö cadaueribus fuperiedum, ac rogo nauigtjs extrudo impofitum,pulcherrimo funeris obfequio extulit. Cineres eius penn* de ac regq corporis reliquias, non folum infigni tumulo tradidit, uerumetiam plenis uenerationis exequijs decorauit. Poft haec, ne connubi] fpem ulterior re* rum importunitas moraretur, repetito Geuaro cupitis Nannæ complexibus ffuitur, Deinde Helgonem acThoram plenis liberalitatis offietjs profequutus, nouam Suetiae nuptam aduexit, cundis tarn uenerabilis uidoria, quam Balde* rus ridiculus fuga, Quo tempore cum Sueonum magnates,foluendi tributi gra tiaDaniampetiuiflent,ob egregia patris merita,à popularibus loco regio cul* IUS,fallaxfortunac lenocinium expertus eft.Siquidem à Balderoquempaulo ante deuicerat prælio fuperatus,ad Geuarum decurrere necefte habuit, uidoria

B poft regnum amifla, quam priuatus adeptus fuerat* Vidor Balderus,ut aftii* dum fiti militem opportuni liquoris beneficio recrearet, nouos humi latices ter* ram altius rimatus aperuit, Quorum erumpentes fcatebras fitibundum agmen hianti paflîm ore captabat.Eorundê ueftigia fempiterno ftrmata uocabulo,quan* quam priftina admodö fcaturigo defierit,nondum prorfus exoleuiffe creduntur« Idem laruarumNannaefpeciemfimulantiS continua nodibus irritamenta per* pefTuSjadeo in aduerfam corporis ualetudinê incidit, ut ne pedibus quidem ince dere poftëf.quamobrem biga rheda'ue emetiendorum itinerum confuetudinem habere cœpit.Tanta amoris ui fuffufum pcdus,ad extrema pene tabem eum re* degerat. Nihil enim fibi uidoriam dedifle credidit, cuius Nanna præda non fue* rit. Pro quo(^ deorum fatrapa federn haud procul V pfala cepit,ubi ueterem lita* tionis morem tot gentibus ac feculis ufurpatum,trifti infendo^ piaculo mutauit. Siquidê humani generis hoftias madare aggreflus, fœda fuperis libamenta per* foluit.Inter hæc Hotherus defedaducibus Daniä,liartuarum^ celeres perem* pti Roluonis poznas dedifte cognofcens,quod uix fpe compledi poftet,cafu fibi colIatumdicebat.NamôdRoluonemquê quod ab eius pâtre fuum interfecîum meminiffet uita fpoliare debuerat,aliena opera fupplicium luifte, amp;nbsp;fibi potiendç Daniæ copiam infperato rerü beneficio patuifte, Quippe regnum eius auito fibi iure competere,fi rite maiorum ftemmata reuoluantur ♦ Inde Sialandiæ portum Iforam ingenti claftts numero occupât, imminentis fortunæ beneficio ufurus, Vbi rex ab occurrente fibi Danorü populo conftitutus, paulopoft Äthisli fra* trisquem Suetis præeftciuft'erat,exceft’u cognito,SueticumEgt;anicoimperium fociat, Cæterum Äthislum mors ignominiofa confumpfit. Dum enim Rol* uonis inferias per fummam animt hilaritatem conuiuio celebraret, potione aui» diusfumpta,fubitofinefordidac intemperantiat pcenaspependit.lta dum alle* d 4

SAXONIS SRAHHATICl

C num fatum fmpenfionbus laetitiæ modis cxcolit,proprium irrumpcre co^gtL Balderus quoque daflèSialandiam pctens,cum éc armis ccIebcrSC maieftate confpicuus haberetur,Hothcro Suetiam tcncnte, quicqutd fupcr regni faftigio poftulabatj prompiiffimis Danorum fufFragtjs impetrauit ♦ Tam ancipiti ccnfü* n maiorum noftrorum fententia fluduata eit Huie Hothcrus à Suetfa regreffus infeftum intuht bellum * Äcerrimum imperij cupidis de rerum fumma certa* men inceflerat.EidemHothcri fuga finemimpofuit.Qui cumin lutiamcon* ceflifTet, uicum in quo manendi ufum habuit, nomine fuo nuncupandum cura* uit ♦ Vbi bybernis peradis,folitarius incomitatus^ Suetiam repetit. Ibi magna* tibusaccerfitia^ob infelices rerum curfus, quibus ipfum Balderus bisuidor af* flixerat, lucis ac uitæ pigere fe dixit ♦ Deinde confalutatis omnibus, difticilia adi* tu loca deuio calle fedatus, expertes humani cultus indagines perluftrabat* Fit cnim ut quibus infolabilis animi dolor inciderit, obfeuros externos^ feceflus quafiquoddampellendaetriftitiæremedium captent, nec magnitudinem mee* Solitudoämica roris interhumanos queanttolerarc conuidus. Adeo plerunque amica cftægrl tudini folitudo « Præcipue enim illuuies ac fqualor deledant, quos aduerfa animi ualetudoconcufïèrit. Confueuerai autem in aediti montis uertice confulenti po* pulo plebifcita depromere. Quamobrem uenientes occultantis fe régis iner* tiam caufabantur,abfentiacp eins grautßimisomniumquerelis laceraueA.At Hotherus extrema locorum deuia peruagatus, infuctum^ mortalibus nemu» AnfrKM Jearu cmenfus, ignotis forte uirginibus habitatum reperit fpecum ♦ Eafdem efle con* ftabat,quaeeuminfecabili ueßequondam donauerant* Aquibuscureo loco* rum uenerit interrogatus, infauftos belli declarat euentus.ltaque ftde earum damnata,geftarum infeliciter rerum fortunam trifles^ cafus deflere ccepit,fecus p fibicefliiTequeflus, quam ab tpiis promifliim accepit. At nymphae eum quan* quamrarouidorextiterit,afquam tarnen lioftibus cladem ingeffifle dicebanf, necminorisftragisautoremfuiflequam complicem.Caeterum in expedite ui* doriægratiam fore, ft inufttatæ cuiufdamfuauitatis edulium augendis Balderi uiribus excogitatum præripere potuiiïet* Nihil enim fadu difficile futurum» dummodo hofti in augmen tum roboris deftinato potiretur obfonio.Ex quarum didis, Hotherus promptifftmam inferendi Balihero belli fiduefam mente prat* fumpfit, quanquam deos armis inceffere terrenis arduum niftbus uiderctuf» Fuere quoque ex fuis qui ilium tutô bellum cum fuperis commilfurum nega* rent:atque illi inftnitus animi calorrefpedummaieftatisademerat. Apud for* tes enim non femperimpctum ratio fubruit,aut confilio temeritas fuccumbit. Velfortaflememinerat Hotherus cxcellentifTimis uiris incertifftmâ extare po* tentiam, cxiguam que glebam ingentes arietare currus. Contra Balderus Da* nisinarmacontradis,Hotherum acie cxcipit* Ingenti utrinque clade gefta,ac fere pari partium ftrageatdita,noxpræliumfoluit. Cuius tertio ferme peruigilio Hotherusclam cundis res hoftium exploraturus egreditur* Somnum quippc eius profeda ab imminenti diferimine cura difeufferat. Ita plcrunque ingens ani mi motus quieti corporis aduerfatur, nec alterius requiem unius inquietudo pa* litur Jgitur in hoftium caftra perueniens,trcs nymphas arcanç dapis gerulas Bal deri caftris excefliffe cognofcit.Quas curfim infequens (nam earum ftiga rofeida prodidere ueftigia)tandë teda quibus alTueuerant fubit.lgitur ab his quifnâ effet rogatuSjCitharœdû fe dixit. Nec experiments profefftoni diffonS fuit. Oblatam nantÿ chelim inflexis ad mufam neruis, compofttis^ pledro fidibus moderatus, gratum auribus melos promptifllma modulatione fundebat.CatterS tres illis co* lubræfuere,quarâ tabo folidatiuat confedionis epulum Baldero temperare fo* , lebant»

HISTORIÀE DANICAE LI B. Ilî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t?

A. kbantJam^ anguium aperto ore multa pulmento fanics influebat.Sed ÔC nym^ pharum quædam humanitads ftudio Hotherum epulo comperduiflent,ni crium maxima uetuiffet,fraudem Baldero fieri protcftans,fi ipfius hoftem corporei ro« boris incremends auxifTent. llle fe non Hotherum, fed Hothericomitemdice* bat. Eædem nanquc nymphæ accurati nitoris cingulum, potentem^ uidoriac zonam dementibenignitate ei largitæfunt* Qui cum priftinum iter remeden* do calle quo uenerat repedaretjobuq fibtBalderi latus haufit,eum^ femine* cem proftrauit. Quo militibus nunciato, totisHotheri caftris alacer exultan* tium clamor infonuit, Danis Baideri fortunam publico mœrore profequen* «bus. Qui cum indubitatum fibi fatum imminere fentiret, dolore uulneris ac* cenfus, die poftera praclium renouât ♦ Quo ferucnte, lecftica fe in aciem deferri iuiïit,ne intra tabernaculum obfcura morte defungi uideretur. Poftera node cidem Proferpina per quietem aftare afpeda, poftridie fe eiuscomplexu ufu* ram denunciat.Nec inane fomnij præfagium fuit:nam Balderum elapfo tri* duo,nimius uulneris cruciatus abfumpfit.Cuius corpusexercitus regio fune* re e!atum,fado colle condendum curauit.Hunc quidamnoftri temporis ui* ri, quorum præcipuus Haraldus erat, uigente ueteris fepulturæ fama, fpe repe« riendæ pecuniae nodu adorti,rependno coeptum horrore liquerunt.Ex ipfo nanque perrupti montis cacumine, fubita torrentis uis, magno aquarum ftre* pitu prorumpere uidebatur,cuius rapidtor moles incitatiffimo lapfu fubiedis infufa campis quicquid offendebat inuolueret» Ad cuius impetum deturbati foflbres, abiedis ligonibus, uariam carpferefugam ,trruentisaquæuorticibus implicandos fe radjfi cccptum diutius exequi niterentur . Ita à dqs loci illius præfidibus inculTus fubito metus,iuuenum animosauaritia abftrados,ad fa* lutis curam conuertit, negledo^ cupiditatis propofito, uitæ ftudiofos efte do« cuit. Huius autem fcaturiginis Ipeciem adumbratam, non ueram fuifte conftat, nec ab imis terrae uifceribus genitam gt;nbsp;fed præftigiofaquadam adminiftratione produdam, cum in arido liquidos manare fontes, natura non finat. Omnes bunc poftericollem,ad quos fradionis eius fama tranfieratjintentatumlique* re.Quamobrem an quicquam opum contineat, parum compertum,cumnes moopacam eius crepidinem,obftante periculi metu,poft Haraldum tentarc præfumpferit. At Othinus quanquam deorum præcipuus haberetur,diuinos tarnen Sè arufpices, cæteroscp quos exquifitis præfciendæ ftudtjs uigere com« percr3t,fupcr exequenda filf) uldone folicitat.Pierunque enim humanæopis «ndiga eft imperfeda diuinitas. Cuius Roftiophus Phinnicus,aliumex Rin« da Rutbenorum régis filia fufcitandum prædixit,qui fraiernæ cladis poenas exigere dcbebat ♦ Deos fiquidcm confortis fui ultionem orituri fratris officio deftinaffe.Hoc audito,Othinus os pileo ne cultuproderetur obnubens,præ« didum regem ftipendia meriturus accedit. A quo magiftermilitumcffedus, recepto exercitu,pulcherrimam ex hoftibus uidoriam retulit.Qiiemrex ob pugnam ftrenue æditam, in primum amicitiæ gradum adciuit, haud parcius donis,quam honoribus cukum. Idem poft paruulum temporis interuallum, folus hoftium acies in fugam propulit, mirificæ^ cladis autor pariter ac nun« eius redtjt. Admiration! omnibus erat,quod tanta de innumeris ftrages uni« usaccipi uiribuspotuiffet.Quibusmerids fretus Othinus, tacite regem arno« ris fui confeium facit. Cuius benigniffîmo fauore recreatus, dum à puella ofculum peteret, alapam rccepit. Nec eum aut contumeliæ deformitas, aut iniuriæ dolor,propofito depuHt. Poftero fiquidem anno,ne quod auideor« Kindte fus erat,ignominiofe defererct,peregrina uefte fumpta,régis contubernium repetit(Neque enim facile ab cccurrentibus dignofeipoterat, cum ueras oris /

SAXONIS GRAMMATICI

C notas felfus fqualor abftergerctjUeterem habitum nouafuraretun'IIuuies)Roße* rum fe uocitaii/abriliumcp rerum officio callere perhibuit Jtaque multiplices rc^ rum formas fpeciofiffimis aeris lineamentis complexus adeo profeffionem artifi* cio commendauit, ut rccepto â rege magni ponderis auro, matronarum orna^ menta procudereiuberetur. Igitur complura fœminei cultus infîgnia fabrica* tus,tandem armillam cæteris operofius expolitam,annules^ complurespari ftudio deeufatos puellæpræbuit.Sed nullis fledi meritis indignatio poteft» Que Rinda bafium fibi porrigerc cupientem, colapho pereuffit ♦ Minus enim acccgt; ptanturdonaquæpraeftat inuifus:fancgratiorafunt,quæ ab amicis porrigun«’ tur, Adeô interdum ex offèrente oblati preciumpendet* Non dubitauitenim peruicacis animi puella,quin fubdolus fenex libidinis aditum fida liberalitate ca ptaretPrçterea acre eidem atque intradabile ingenium fuicfiquidem dolum ob^ fequio inftrui,donorum^ ftudio flagittjs uotum fubefle cognouit.Qiiam pater plurimum obiurgare quod nuptias detredaret aggreffus, ilia fenile perofa conlt; nubium, tenerispuellarSannis præproperos complexus negabat, abinfirmio* ris ætatis exeufatione refpuendarum nuptiarum fubfidium mutuata. At Othi* nus nihilamantium ftudqs perfeuerantiae robore efficacius expertus,quanqu3 geminæ repulfac ignominia affedus fuifîèt, tertio regem priori fpecie confufa, perfediffimam rei militaris induftriam profeflus acceffit.Eundem in hanc curant non uoluptas modo,fed etiam demendae ignominiæ cupido perduxerat Jta praî* ftigiarum peritis uerfili uultu uarios habitus.præ fe ferendi promptiffima quon* dampoteftasincefleratîquippe praeter naturalem corporis fpeciem, cuiuflibet ætatis ftatum fimulare callcbant.Igitur fenex iocundum profeffionis fuae fpeda* culum aediturus,inter promptiffimos infolcntius obequitare folebat, nec eo qui* D demofficq generepuellac rigor infledipotuittuix fîquidem animus fyncerein gratiam redit, cum quo uehemens femel odium geffit ♦ Quam cum difeefturus ofculo petere uellet,ita ab ea propulfus eft,ut mentum terrae nutabundus impin* geret.Quamprotinus cortice carminibus adnotato contingcns,lymphanti fimi* lem reddidit, receptam toties iniuriam modefto ultionis genere infequutus. Ad* hue tarnen propofitum cxequi non cundatus,quippe fpem eius fiducia maiefta* tis inflauerat, puellari uefte fumpta, quarto regem uiator indefeffus petiuin A quo receptus non modo fedulum fe,fed etiam importunum exhibuit.Qui quod muliebriter propemodum cultus eflet, à plerifcp feemina credebatur. Caeteruni fe uocabulo uuecham arte mcdicam teftabatur, profeffionem quoqjpromptiflt* mis comendabat offiefjs. Tandem in reginæ famulitium adfcitus,puellç pedifTe* quamegit. Cuius etiam pedum fordes ferotinis horisabluere fo’ebat Licebat quoque lympham pedibus miniftranti furas ac fupcriores femorum partes con* lingere. At quoniam uario fortuna paflu graditur, quod arte promptum no erat, inexpedito cafusconftituit. Accidit cnim puellamcorporisfirmitatcdefedlam, circumfpedismorbi remedqs in falutis praefidium manus quas ante damnauerat aduocare,qucm^ femper faftidio habuerat feruatorem adfeifeere : qui curiofius cundadoloris indicia perfcrutatus,utmorbo quamprimû occurreretur, medi* cata potionc utendum afïèruiuCçterum eius temperamenti tantam acerbitateni fore,ut nifi puella uinculis fe continendam dediflet,curationis uim perferre non poftet* Ab intimis enim fibris,morbi propulfandam effe materiam.C^uo pater ail ditOjfiliam uincire non diftulit, iniedam^ toro ad omnia quae medicus admo* uiftet, patientiam præftare iuffit * Fallebat ilium fccminei fpecies cultus, quo fe* nex ad obumbrandam artis fuæ peruicaciam utebaturtquæ res medicamentl fpeciem ad ftupri licentiam tranftulit. Medicus nanque Veneris occafionc fuffl* pta,mutato curationis officio,prius ad exercend^ libidinis, quam pellendæ febris negociuni

fllSTORIÄE DÄNICÄE LIB» hi

R ncgocîum procurrit, aduerfa puellæ ualetudine ufus,cui'us l'm'mfcam ftbi incolu« mitatem expertus fuerat» Aliam quolt;$ ea de rc opinionem fubtexcre nô pigebit» Atunt cnim quidam, quod cum rex laborantem amore medicum tanto animi ac corporis impendio nihil profecifle cognofceret,ne bene mcn'tum débita merce« de fraudaretjciandeftino filiæ concubitu potiri permiferin Adeô interdum pater* na in prolem graflatur impietas,cum naturç clementiam utolenta corrumpit afFe âiogt;Quem errorem ædito filiæ partu plena ruboris pœnitentia infecutus eft. At dij, quibus praîcipua apud Byzantiû fedes habebatur, Othinum uarijs maiefta* tis detrimentis diuinitatis gloriam maculafle cernentes,collegio fuo fubmouen* dum duxeruntNec folum primatu eieâumjfed etiam domeftico honore cultu^ fpoliatum profcribendum curabant:fatius exiftimantes probrofi antißitis poten* tiam fubrui, quàm publicæ religionis habitum prophanari, ne uel ipfi alieno crb mine implicatt infontes,nocentis crimine punirentur. V idcbant enim apud eos, quos ad deferêdos fibi diuinitatis honores illexerât, uulgato maioris dei ludibrio obfequium contemptu,religionem rubore mutari, facra pro facrilegio duci, fta* tas folennestp cehmonias puerilium deliramentorum loco cenferi.Mors prae oculis,mctus in armis erat, amp;nbsp;in omnium caput unius culpam recidere putares. Hune itatç ne publicam religionem exulare cogeret exitio mulôlantcs,Ollerutn quendamnon folum in regnijfed etiam in diuinitatis infulas fubrogauere, tan* quamdeos ac reges creare in aequo pofitum foret» Quem licet perfundon'e fla* minem creauiflent, integro rerum honore donabant,ne alieni ofRcij procurator, fed legitimus dignitatis aduerteretureflefuccciïbr.Et ne quid amplitudinis de* effet, Othiniquoepei nomenimponunt, uocabuli fauore inuidiamnouitatisex* clufuri.Quo denis fermé annis diuini fenatus magiftratû gerente,tandê Otliinus ß dtjs atrocitatem exiltj miferantibus, fatis iam graues poenas dediffe uifus, fqua* loris deformitatem priftino fulgoris habitu permutauit ♦ Iam enim fuperioris in* famiæ notam medij temporis interuallum exederat»Extitere tarnen qui ipfumre cuperandae dignitatis aditu indignum cenferent, quod fcaenicis artibus,8C mu* liebris officij fufeeptione teterrimum diui nominis opprobrium ædidiffet* Sunt qui afférant cum quofdam deorum adulando, quofdam praemijs permulcendo, amiffæ maieftatis fortunam pecunia emercatum fuiffe,SC ad honores quibus iam pridem defundus fueratjingentisfummæprecio reditum comparaffe » Quos fi quanti emerit rogas,illos confule,qui quanti diuinitas uaeneat didicerût.Mihi mi nus côftare fatcor.Igitur Ollerus ab Othino Byzantio pulfus, in Suetiâ concef* lit:ubiuelutinouoquodâorbc opinionisfuaemonumenta reftaurareconnifus, à Danis interfedus eft.Fama eft ilium adeô praeftigiarum ufu calluiffe,ut ad traij* ciendamaria offe quod diris carminibus obfignauiffet,nauigij loco utcrctur,nec eo fegnius quàm remigio pracieda aquarum obftacula fuperaret» At Othinus re* * cuperatis diuinitatisinfîgnibusjtanto opinionis fulgore cundis terrarûpartibus innitebatur,ut eum perinde ac redditum mundo lumen omnes genres amplede renturjUcc ullus orbislocus cxtaret,qui numinis eius potentiæ nô parerct, Qui cum filium Boum, que ex Rinda fuftulerat, bellici laboris ftudiofum cognofee* ret,accerfîtum fraternae cladis memorem effe iubet,potius à Balderi interfedori* bus ultionem exadurum,q armis innoxios oppreffurû,quod aptior ac falubrior pugnacompcterct,ubi pium belli locum iuftauindidæ licentia tribuiffet.lnterea Geuarus Gunnonis fatrapae fui dolo nunciatur oppreffus: cuius cladem Hothe* rusacerrimis ultionisuiribusinfequuturus,intcrccptûGunnonem atep ardenti pyræiniedumcrcmauit,quodipfeGeuarum anté per infidias occupatum no* durno uiuum igni confumpferanTaliter educatoris manibus parentando, filios demum Herletum,Geritumcp Noruagiae practulit»Poft hæc,uocaiis in con*

SAXONIS GRAMMATICI

O doncm maforibus,bello quo Boum excipcre debeat,pcnturS fe refert, fd^ non dubijs coniedurae modis,fed ucris uatu pracdidionibus experts. Orat proindc ß hum fuûRoricum regno praeficiant,ne fus hoc ad externas,fgnotas^famihas t'm proborS cenfura transfunderetrplus uoluptatis fe ex filq fucce(îione,quàm ama* ntudfm's ex propinqua morte percepturS teftatus. Quo ocyus impetrato,pugna cum Boo congreflus ocdditur. Nec locunda Boo uidona exntit. Quippe tam grauiter afFedus acie exceflit,ut fcuto exceptus,atcp a' peditibus uiciffim fubeun* «bus domS rclatus,poftn'dic uuInerS dolore confumeret. Cuius corpus magni* ficofunerisapparatu, Rutenus tumulauitexercitus.nomineeiusinfigncm ex^ truenscoIIem,netantiiuuenismonumentaapofterorS memoria citius diiabe*' rcntur,ïgiturCuretes ac Sueones,perindeac Hotheri morte tributariæ fortis onere libcraii,Daniâ quam annuis uedigaliS obfequtjs ampledi folebant, armis aggredianimö induxerunt.Ea res Sdauis quoc^ defedionis audacia miniftrauitr alios^ complurcs, ex obfequentibus hoftes effecit. Cuius iniuriæ propulfandac gratia Roricus contradâ in arma patriam, recenfitis maiorS operibus, ad capef* fendam uirtutem impenfo hortationis genere concitabat. At Barbari ne bellum abf(^ duce cömitterent,capite opus efle cernentes, creato fibi rege, cæteris mili* tiç uiribus oftenfis obfcuriore locojbinos armatorS manipulos condunt.Nec Ro ricum infîdiæ fefellere,qui cum claflem fuam uadoß cuiufda gurgitis ardis fauci* bus inliaerere conrpiccret,harenis quibus infidebat abftradam profundo adegit, ne limoßs inflidapaludibus,diuerfa ab hoftibus parte peteretur.Præterea lato bras focqs interdiu captandas côftituit, quibus infiftenies, ex improuifo nauium fuarum irruptoribus infultarent,fore pofle præfatus, ut in autorS caput propriaf fraudis euentus recideret ♦ Barbari uero qui infidqs addidi fuerant, Danicae cirgt; D cunfpedionis ignarij'rruptione temere ædita,omnes oppreffi funt.Reliqua Scla uorum manus ignorata fociorS ftrage,fuper Rorici mora multa anceps admira* tionc pendebat: quem inter ægras mentis fluduationesdiutuIccxpcdatS cum præftolatio indies moleftior fieret,clafle tandem petendS ducebat, Êrat aût inter eos uir corporis habitu infignis,ofFicio magus, qui profpedis DanorS turmis, ut paucorSimpendiOjinquitjCompIuriS pericula redimant, publicam firagem pri* uato difcrimine prçcurrere h'ceat. Ego uero in hanc confligendi legem nô deero, fi cui ueftrum mutuus decerncndi mecS aufus inceflerit. In primis aSt prætaxatl à me conditione utendS poftulo,cuius taîem fané formula texuiifi uicero,uediga lium nobis concedatur immunitastfi uincar,priRina uobis tributa foluantur : aut enim hodie patriam feruitutisiugo uidor exuam,aut uidus inuoluam.ln utranc^ fortunam prædem me,uadem^ recipite. Quod audiens DanorS quidâ animi corporis uiribus robuftior,perc3dari RoricS cœpit,quid ci prçmi) foret,qui pu* gna prouocantê exciperet. At Roricus cum fenas forte armillas haberet, ita mu* tuis ncxibus inuolutas,ut ab inuicem fequeftrari ncquircnt,nodor3 inextricabi* liter feric cohaîrente,cafdcm certamcn audenti in præmiS pollicctur, AtiuucniJ parum fortunac ccrtus,fi,inquit,Rorice rem profpcre geflero,tua uincentis mer* cedem liberalitas æfiimet,tu palmâ arbiter metiaris : fin propofitS mihi parum ex fententia ceiïêrit,quid uido præmtj debesjquê aut fæua mors,aut ignominia gra uis inuoluctf' bas imbecillitas habere comités confueuit, hæcfuperatorS ftipcn* dia funt,quos quid nifi cxtremS dedecus manetf Quænâ foluenda merccsfQuae gratia referenda, cui fortitudinis precium adefif Quis impotente Martis hedera redimiuit,præmqs uidricibus decorauitf'Virtuti,nô ignauiæ palma tribuit,Glo ria infelicitascaret, Illamquippe triumphus laudis,hancaut finisiners,autuita deformis infequitur,Ego uero,qui quorfum duelli fortuna uergat ambigo, prac* mium audader expetere nô prxfumo,quod an iure mihi debeatur ignoro*. Nec^ enim

H IS TO RI AB D AN I C AE LIB. 11! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-5

A cttim incerto uidorie,ceriumuidoris præmtûoccupare conccdi'tur,Superfedeo tropha:o dubius coronas conftantcrmeriiG flagitare, Recufo lucrum, quod mihi mortis aeque ac uitæ ftipcndiS die poierit. Stoliditatis eft immature frudui ma^ nus iniicere, eum^ decerperc uelle quê necdum quis fatis fibi debitum nouerit. Haec manus aut palmam mihi præftabit,aui finem.Hæc fatus, gladio barbarS fe« nt,fortuna minus,^ ingenio promptus.Ab co fiquidem repercuffusjprimt idus magnitudineexanimatuseft.Quo trifte Danis fpedaculu dante,uidorê focium Sclaui ingenti donatu pompa,magnifias excepere tripudijs.ldem die poftera fi« uerecentis uidoriae fucceftu elatus,fiue alterius adipifeendæ cupidine accenfus, hoftes cominus aditos priftinæ ^uocationis uerbis laceflere inftituit. Fortiffîmû nancç Danorû à fe proftratû ratus,nemini illorS fecum ulterius ^uocatione dimi candi fpiritû fuperefle credebat. Vnius quôtç pugilis occafu, totius fc exerciius uircs labefadafle confifus,nihil ad quos pofteriores fui conatus intcnderent,exc cutione difficile arbitrabatur. Nihil enim fucceffu magis infolentiamnutrit, nec ullum profperitate efficacius fuperbiç incitamentum cft.Dolebat iiacp Roricus, unius uiri petulantia publicam labefadari uirtutê,illuftres^ uidorijs Danos, nô modo à quondam uidis infolenter excipi,ucrumetiâ ignominiofe contemni. Prç terea neminem ita animo promptû,aut manu ftrenuum in tanto militum numéro reperiri,cuifalutem fuam pro patrta deuouendi cupido fuppeteret.Tam probro fam Danicae cundationis infemiâ prima Vbbonts magnanimitas repulit. Praefta bat etenim corpore,incantandi artibus pollens.Hutc quoep deinduftria certamis nis præmiiî perquirenti,rcx armillas fpopôdit.T um ille, quâ({nquit)promiflb demdeferamcumi^fepignus inmanibus habeas, nec fub aliéna munuseufto^» dia deponasf Pr xfto fit cui pignoris depofitû credas, ne promiffum retradâdi fas fit. Accendit enim pugilum animos irreuocabilis prxmq certitudo. Quod eum profedo per ludibriû dtxiflc conftabat, quê in propulfandâ patriæ contumeliam fola uirtus armauerat.Quem Roricus auri cupidine captum ratus,ne praeter re» giam confuetudinê reuocaturus donum,aut promiffum refeifftirus uiderctur,ut erat in nauigio collocatus,armillas ingenti exeuffas iadupetitoriporrigere fta* tuitSed conatum eius fefellit interftittj magnitude. Armillç enim languido,ac pa rum uegeto motu,citra deftinatû locum collapfae fludibus interceptæ funt, unde Rorico Slyngebond inoleuit agnomen. Quae res Vbboni magno uirtutis indi» cio fuit.Necp enim eum obrutæmercedis damnü audacimentis propofitoexuit, ne uirtutem auaritiæ ftipendtjs obnoxiâ feciffè uideretur.Igitur auide peuto eer» tamine,fe potius honeftati intentum,quam quaeftui deditum,pecuniæ cupiditati fortitudinê praetuliffe,monftrabat, fiduciam fui no in precio, fed magnanimitate repofitam oftenfurus.Nec m ora circuatur campus,milite circus ftipatur,concur runt pugiles,fit fragor/remit fpedatrix turba'uotorS fuffragtjs difcors, Excandc fcuntigitur athletae animis,amp; mutuis in uulneribus rucntes,eundcm lucis ac pu gnç exitum fortiuntur'.Credo procurante fortuna,ne alter alterius exitio gloriam uoluptatem^ perciperet. Quæ res Rorico rebelliû animos conciliauit,iributa^ refttiuit.Eodem tempore Horuuendillus amp;nbsp;Fengo, quorS pater Gcruucndillus lutorum praefedus extiterat, eidem à Roricoin lutiæ praefidiü furrogantur. At Horuuendillus triennio tyrannide gefta,per fummâ rerum gloria piraticae incu» bucratjCum rex Noruagiae Collerus operum eius ac famæ magnitudinê aemula» tus,decorum fibi fore exiftimauit, fi tam late patente piratæ fulgorcm fuperior ar mis obfcurare quiuiffèt.Cuius claffem uaria fretum nauigatione fcrutatus offen» dit. Infula erat medio fita pelago, qua piratas collatis utrinq; fecus nauigtjs obtine bant.ïnuitabat duces iocunda lictoru fpecies : hortabaiur exterior locorum amœ nitas,interiora nemorum uerna pcrfpiccre,luftratis^ faltibus fccretam fyluarum e

«AXONISGRAMMATÎCI

C {ndagincmpcrcrrarCjUbifortéConeru Horuucndillumcp inuiccm finearb/trff obuios incefllis reddidit. Tûc Horuucndillus prior regem percontari nifus, quo pugnægeneredecernerelibeatjpræftantiflîmûafFirmansquodpauciffimorû ui* ribus æderetur.Duellum fiquidêad capeiïèndam fortitudinis palmamomni cer* tamints genere efficacius fore,quod propria uirtute fubnixG^aliene manus open» excluderet. Tam fortem iuuenis fententiâ admirans Collerus, cum mihi,inquit, pugnædeleâum permiferis,maxime utendum iudico, quæ tumultuationis ex^ pers duorum operam capit. Sané ôd audaciotjSC uidloriæ promptior aîftimatur» în hoc cômunis nobis fententiâ eft,hoc ultro iudicio conuenimus. At quoniâ exi tus in dubio manet,inuiccm humanitati dcferendû cft, nec adeo ingenqs indul* gcndum,ut extrema ncgiigantur officia. Odium in animis eft, adfit tarnen pietas quæ rigori demum opportuna fuccedat. Nam etfi mentium nos difcrimina fepa* rant,naturætarneniura conciliant. Horum quippeconfortio iungimur,quan* tufcuncp animo liuor diflbciet.Hæc itacp pictatis nobis conditio fit,ut uidum ui* lt;ftor inferijs profcquatur.Hisem ftipremahumanitatis officia incfleconftat, qux nemo pius abhorruit. Vtralt;ç actes id munus rigore depofito cócorditer excqua* tur.FacefTatpoft fatü liuor,iimultas^ funere fopiatur. Abfit nobis tante crudeli* tatis fpecimen,ut quan^ uiuis odium interccflerit,alter alterius cineres perfequa mur.Gloriofum uidiori crit, ft uidii funus magnifice duxerit. Nam qui defundio hofti iufta perfoluerit, fuperftitis fibi fauorem afcifcit, uiuum^ beneficio uincif, quifquis extindlo ftudium humanitatis impendent. Eft 6d alia no minus ludluofa calamitas,quæ uiuos interdum damnata corporum parte contingit.Huic non fc* gnius quam ultimç forti fuccurrendö exiftimo. Sæpe enim incolumi fpiritu mem brorum clades pugnantibus incidit : quæ fors omni fato triftior duci folet, quod mors omnium memoria tollat, uiuensueroproprij corporis ftragcm negligere D ncqueat.Hoc quocß malum ope excipiendS cft. Conucniat igitur alterius ab al* tcro Içfionem denis auri talcntis farciri.Nam ft pium cft alienis calamitatibus com pati,quanto magis proprijs mifcrerifNcmo naturæ non confulitiquam qui negH git,fui paricida eft. In hæc data accepta^ fide,pugnam ineunt. Neq; enim eis aut mutui occurfus nouitas,aut ucrnantis loei iocunditas,quo minus inter fe ferro oC currcrcnt,rcfpediui fuit.Horuucndillus appetendi hoftis,quam muniedi corpo* ris nimio animi calore auidior redditus,ncglcdla cly pei cura,ambas ferro manu$ lt;niccerat:nec audaciæ cuentus defuit. Collcrum fiquidê fcuto crebris idïibus ab* fumpto fpoliatüjdefedlo tandem pedc exanimem occidere coêgit.Quem ne pa* dïo abefïèt,regio funere datum magnifici open's tumulo,ingcnti^ cxequiaruap paratuprofequutus eft.Deinde fororem cius Selam nominc,piraticis exercitam rebus,ac bellici periiam muneris pcrfcquutus ocddit.Trienniü fortiftimis militiÇ operibus cmenfus, opima fpolia, delcdiam^ prædam Rorico deftinat, quo fibf propioremamicitieeius gradum confciiceret.CuiusfamiIiaritatefuItus,filiçciiis Geruthæ connubiu impetrauit,ex qua filium Amiethum fuftulit.Tantç félicita* tis inuidia accenfus Fcngo,fratrem infidrjs circumuenire conftituit. Adeo nc à ne ceftarqs quidem fecura eft uirtus. At ubi datus paricidio locus,cruenta manu fü* neftam menu's libidinem fatiauit. Trucida ti quoep fratris uxore potitus,inceftum paricidioadiecit.Quifquisenim unifeflagitio dederit,in aliudmox procliuioï ruitu'taaiterum alterius incitamentü eft.Idem atrocitatem fadli tanta calliditatis audacia texit,ut fceleris excufationê beneuolcntiæ ftmulatione componeret, pa* ricidiö^ pietaiis nomine coloraret. Gerutham fiquidêquanq tantæ manfueiudi* nis eftètjUt neminem uel tenui læfione cômouerit,incitatiflîmu tarnen mariti odti expertam/aluandæ^ cius gratia fratrem à fc interfedlum dicebat, quod midffi* mam dC fine felle feeminâ grauiffimû uih' fupercilium perpeti indignum uiderce»

Nee

HISTORIAE DANICAE LIB. Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«

A Neefm'ta propofiti perfuafio fuit. Necß enim apud prindpes fides mendado de* eßjubi feurris interdum gratia redditur, obtredatoribus honos ♦ Nec dubitauii FengOjparicidales manus flagitiofis inferre complexibus,geminæ impietatis no* xam pari federe profequutus. Quod uidens AmlethuSjne prudentius agendo patruo fufpedus redderetur,ftoliditatis fimulationcm amplexus, extremû men* tisuitiumfinxitjeo^calliditatisgenere nonfolum ingenium texit, uerumetiam falutem défendit. Quotidie maternum larem pleno fordium torpore complc* xus,abiedQ humt corpus obfcoznifqualoris illuuie refpergebat. Turpatus oris color,illita^ tabo facies ridiculç ftoliditatis dementiafigurabant. Quicquid uo* cc îcdebat,deliramcntis confentaneum erat,Quicquid opere exhibuit,profunda redolebat inertiam. Quid multaf' Non uirum aliquem,fed delirantis fortunæ ri* dendum diceres monftrum.Interdum foco affidens,fauillascp manibus uerrens: ligneos uncos creare,eofdem^igni durarc folitus crat: quorum extrema con* trarijs quibufdam hamis,quo nexuum tcnaciores exifterent,informabat.Roga* lus quid agcretjacuta fe referebat in ultioncm patris fpicula praeparare.Ncc par* «O refponfum ludibrio fuit,quod ab omnibus ridiculi operis uanitas contemnere iur,quan$ ea res propoftto eius poftmodum opitulata fuerit.Quat folertia apud altioris ingentf fpedatores primam ei calliditatis fufpicionem iniecit.lpfa nanque cxiguæartisinduftria,arcanum opificis ingenium figurabat, Nec credi poterat obtufi cordis eflèjCui tam excuho manus artificio calluiflèttdeniq^ exaâifltma eu ra praîuftorum ftipitum congeriem aflèruare fokbat. Fuere ergo qui ilium uege tioris ingentj aflerentes, fapientiâ fimplicitatis pretextu occukre, profundum^ animi ftudium calliditatis comento obfcurarc putarent, nec aptius afium depre* hendi pofïè,quâm fi illi inter latebras ufquam excellentis formç fœmina applica*

B rctur, quae animum eius ad amoris illccebras prouocaret ♦ Naturae fiquidem tarn praeceps in V enerem efle ingenium,ut arte diffimulari non poffit: uehementio* rem quo^ hunc motum forc,quam ut aftu interpellari queanideo^ fi is inertiam fingeret, futurum ut occafione fufeepta, uoluptatis ilico uiribus obtemperaret. Procurantur igiturquiiuuenem inlonginquas ncmoru partes cquoperdudS, eo tentamenti genere aggrederentur.Inter quos forte qùidâ Amlethi colladeus aderat,a cuius animo nondum fociae educationis refpeâus exciderat. Hie praete* riti conuidus memoriam praefenti imperio anteponens, Amlethum inter depu* tatos comites,inftrucndi potius quam infidiandi Itudio profequebat, quod eum ultima paffurum non dubitaret,fi uel modicum fenfati animi indiciû praebuiflèr, maxime uero fi Veneris palam rebus uteretur.Quod ipfi quoc^ Amletho obfeu rum non fuit.Equum fiquidem confeendere iu(rus,ita fe de ccruice induftria col* locauitjutfuumipfiusceruicidorfumobuertens ,aduerfacaudam fronte fpeda ret.Quam frenis quoc^ compledicœpit,pcrindeatc^ ea parte ruentis equi impc turn moderaturus.Qua aftutiae meditatione patrui comentum illufit, infidias ex* pugnauit, Ridiculum fan's fpedaculum fuit, cum idem habenac expers, regente caudam feflbre procurrerenProccdens Amlethus cum obuium inter arbufta lu* pum habuiffetj comitibus tenerioris ætatis equû occurrifle dicentibus, perpau* cos huiufmodi in Fengonis grege militare fubiunxit,ut modefto it a faceto impre cationis genere patrui diuitias infequutus.Qui cum illo prudenti refponfo ufum aftruerentjipfe quoeç fe deinduftria locutû afleuerabat, nealiqua ex parte men* dacio indulgcre uideretur.Falfitatis enim alienus habcri cupicns,ita artutiam ue* riloquio pcrmifcebat,ut nec didis ueracitas dec(ret,nec acuminis modus ueror« iudicio proderetur.Idem littus praeteriens, cum comités inuento periclitatæ na* uis gubernaculo,cultrum à fe eximiæ granditatis repertum dixiflent,eo, inquit, pratgrandem pernam fccari conuenit,profedo mare fignificans, cuius immenfi* e 2.

SAXONIS GRAMMATICI

C latJ gubcrnacuh magnitude congruerct, Harenarû quoep præteritis cltuis/abtl« Ium perindcac farraafpicereiu(rus,eademalbicantibus maris procellis permoii* ta efle refpondit.Laudato à comitibus refponfo, idem à fe prudenter aditum aflc uerabat.Ab qldem quo maiorem exercendæ Itbidinis audaciam fumeret deindil ftria relKftuSjiramiflam à patruo fœminam, perinde ac fortuitu oblatam obfeuro locoobuiam recepitjConlluprafTet^ ni colicdeus eius tacito confiltj generc infl* diarum indicium detuliHet.Conflderans enimquonam aptius modo occulta mo nitoris ofFiciû excquijpericulofamcp iuuenis lafeiuiam praecurrcrc poflet, repcr* tarn humi paleam,ceftri præteruolantis caude fubmittendam curauit.Ëgit deinde (pfum in ea potiflimum loca,quibus Amlethum inefle cognouit, eocp fado maxi mum incauto beneficium attulii,nec callidius tranfmiHum indicium,qua'm cogni turn fuit.Siquidem Amlethus uifo ceflro,flmul(p flramine quod caudx infltû ge flabat,curiofius pernorato, taciturn cauendæ fraudis monitû inteiiexit. Igitur infl diarum fufpicione conterritus, quo tutius uoto potiretur,exceptam amplexibus foeminam ad paluflre procul inuium protrahit. Quam etiam perado concubitu» ne rem cuiquam proderet,impenfius obteftatus eft. Pari igitur ftudio petitum aC promiftum eft filentium. Maximam enim Amletho puellæfamiliaritatem uetus educationisfocietasconciliabat, quod uterc^eofdem infantiæ procuratores ha* fauerit.Domum itac^ rcdudus,cundis an Veneri indulfiflet per ludibriû interro gantibus,puellâà feconftupratâ fatet.lnterrogatus rurfumquo rem loco egerit» quoue puluino ufus fuerit,ungulæ iumenti,crifte^ galli, laquearibus quoep tedi innixumfedixit.Horumenimomnium pariiculasuitandi mendactj gratia cutn tentandus proflcifcerctjcontraxerat. Quae uox multo circunftantiS rifu excepta eft,quanquam nihil rerQ ueritati per iocum detraxerit. Puellaquocß cade re in* D terrogata,nihil eum talegeftifte perhibuit. Fides negationihabita eft,eo quidem pronius,quo minus fatellitcs fadi confeios fut lie conftabat.T urn is qui preftandl indicif gratia ceftrum fignauerat,ut falutê Amlethi uaframenti fui beneficie con* ftitifte monftrarct,nupcr fe eius unice ftudiofum extitilTe dicebat. Necinepta iu* ucnis refponfio fuitNc enim indicis meritû negligere putarct, quiddam ftranii* nis gerulû fubitis adlapfum pennis,quod^ paleam pofteriore corporis parte defl xam gcftarct,fibi confpedS retulit. Quod didu, ut cacteros cachinno concuflgt;G ita Amlethi fautorem prudentia deledauit. Superatis^ omnibus, arcanam^ ill* uenilis induftriæ feram patefacere nequcuntibus,quida amicorû Fengonis prat* fumptione quamifolertia abudantior fore negabat,ut inextricabile calliditatis in* genium ufitato infidiaru genere prodcretur. Maiorem quippe eius pcruicaciam cfre,$ ut Icuibus experimentis attingi dcbeat.Quamobrem multiplici illius aftil tiæ fimpliccm tentationis modum afferri non oportere. Sub tiliorem ita^ rationis uiam altiore animi fenfu à fe reperta diccbat,cxecutioni no incongruam, 2C pro* pofltae rei indagationi efFicaciffimam.Fengonc fiquidem per ingentis negocij fl* mulationem deinduftriaabfentiam praeftante, folum cum matre Amlethum cu* biculo claudi oportere,procurato antea uiro,qui ambobus infetjs in obfeura çdis parte confifteret, quidillis colloquio foret attentius excepturus. Futurum enim ut fl quid filius faperet,apud maternas aures eloqui non dubitaret,nec fe genitri* cis fiidei credere pertimefceret.ldem fe explorationis mi niftrum cupidius öftere* bat,ne potius autor confiltj quam executor uideretur. Deledatus fententia Fen go,fada longinquæ profedionis fimulatione difeedit. Is uero qui confilium de* derat,conclauequo cû matre Amlethus recludebatur tacite petiuit, fubmiftus^ ftramento delituit.Nec infldiarum Amletho remedium defuit. V eritus enim nc clandeftinis cuiufpiam auribus exciperetur,primum ad inepix confuetudinis ri turn decurrens, obftrepentis galli more occentum xdidit,brachijs^ pro alarum plaufu

HISTORIAE DANICAE LIB. IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vj

plaufu cocuffis, confcenfo ftramêto corpus crebris falttbus Itbrarc cccptt,fï quid illicclaufum delitefceretexperturus. At ubi fubiedâ pedibus molem perfcnfit, fcrrolocum rimatus fuppofttum confodit, egeftum^ latebra trucidauit « Cuius corpus in partes confcifrum,aquis feruentibus coxic,deuorandumc^porcis per os cloacae patcntis effuditjau^ ita miferis artubus cœnum putre conltrauit.Talii ter elufis infidqs conclaue rcpetit. Cumcp mater magno eiulatu quefta præfentis filq focordiam deflcre ccepirfètjquidjinquftjmulicrum turpiflïma grautflïmi cris minis diffimulationcm falfo lamenti genere expetis, quæ fcorti more lafciuiens, nefariam ac detcftabilem tori códitionem fecuta,uiri tui interfeâorem pleno in« cefti fînu ampledcrisjôô ei qui prolis tuç parente extinxcrat,obfcœniffimis blan dimentorumillecebris adularisdtanempe equç coniugum fuorû uidoribus ma ritantur:bru£orû natura hæc eftjUt in diuerfa paiïim coniugia rapiantur : hoc tibi cxemplo prioris mariti memoriam exoleuifle conftat.Ego uero non ab re ftolidi fpeciem gerOjCum haud dubitemjquin is qui fratrem opprefîèritjin affines quos que pari crudelitate debacchaturus fit'.unde ftoliditatis quàm induftriæ habitum ampledi præftatjô^ incolumitatis praefidium ab extrema dcliramentorum fpecie mutuari.ln animo tarnen paternæ ultionis ftudium perfeucrat,fed rerum occafio nés aucupor,tcmporQopportunitates operion Non idem omnibus locus corn« petit.Contraobfcurum immitem^ animum, altioribus ingeni) rnodis uti conue nit.Tibi uero fuperuacuQ fit meam lamentari defipientiâ, quac tuam iuftius igno miniam deplorare debueras Jtacp non alienæ,fed propriæ mentis uitium defleas necelTe eft.Cætera filere memineris.Tali conuicio laceratam matrem ad excolen dum uirtutis habitum rcuocauit^praeteritos^ ignés praefentibus illecebris præs ferre docuit.Reuerfus Fengo,infidiofae explorationis autorem nufquam repers turn, diutine inquifitionis Audio profequebaturjnemine fe eum ufpiâ côfpexilTe ® dicente.Amlethus quoquCjan ullum ipfius ueftigium deprehenderit per iocum rogatusj in cloacam ilium iuifTe retulit, per^ eius ima collapfum, ac nimia cœni mole obrutum,à fubeuntibus paffim porcis eflTe confumptum.Quod didum ta« metfi ueri confeffîoncm exprimeret, quia fpecie ftolidû uidebatur,auditoribus ludibrio fuit.Cum^ Fengo priuignum indubitatæ fraudi fufpedum tollere uela letjfed id tum ob auieius R.orici,tumob coniugisoffenfam exequi non änderet, Britanniæ regis officio necandum duxitjinnocentiæ fimulationem alieno minis fterio qugfiturus. Ita dum occultare faeuitiam cupitjamicum inquinare,quam ftbi infamiamconfcifceremaluit.Difcedens Amlethus,matri tacite iubetjtextilibus aulam nodis inftruat,fuas^ poft annum inferias falfo peragatjCO^ tempore redt tum pollicetur» Proficifeötur cum eo bini Fengonis facellites, literas ligno infcul ptas (nam id célébré quondam genus chartarû erat) fecum geftantes,quibus Brt tannorü regi tranfmiffi fibi iuuenis occifio mandabatur. Quoriî Amlethus quies tem capientium loculos perfcrutatus,literas deprehendit, quarum perledis man datiSjquicquid chartis illitum crat,curauitabradijnouis^figurar5apicibus fubs ftitutisjdamnationem fuam in comités fuos,mutato mandati tenore, conuertit. Nec mortis fibi fententiam ademifle, öd in alios periculum tranftuliffe cotentus, preces huiufmodi falfo Fengonis titulo fubnotatas adiecitjUt Britanniacrex pru» dentiflimo adfeiuuenimiffofiliaminmatrimoniumerogaret. At ubiin Britan* niam uentum, adeunt legati regem, literas^ quas alienæ cladis inftrumentü pu* tabant, propriæ mortis indices obtulerunt* Quo diffimulato rex,hofpitaliillos humanitate profequitur,Tunc Amlethus omnem regiarum dapum apparatum, perinde ac uulgare edulium afpernatus,fummam epularum abundantiam miro abftinentiç generc auerfatus cft,ncc minus potioni quàm dapibus pepercit. Ad« mirationi omnibus erat, quod alicnigenæ gentis iuuenis, accuratiffim as regiae

e 5

SAXO KI î GRAMMATICI

C menfacdcIiciaSjSCinftrudifïîmasIuxuepuIaSjtanqiiamagrefte aliquod oblbniÖ faftidiret.SoIutoconuiuio, rex quûamicosadquietem dimûterct, per qucndani cubiculo immüTumjnodurna hofpitutn colloquia clandeftino explorationis gc* nere cognofcenda curauitJnterrogatus igitur à focqs Amiethus, quid igitur iW hefternis cpulis, perinde ac uenenis abftinuilTet f panem cruoris côtagio refpeif fum,potioni ferri faporem ineflejcarneas dapes humana cadaueris oliditate per* fufas,ac ueluci quadâ funebris nidoris affinitate corruptas dicebau Addidit quo* que regem feruilibus oculis efle,reginam tria ancillaris ritus oflîcia prç fe tuliHc» non tamcœnamquàmeius autores plenis opprobrtf conuictjs infecutus » Cui mox focij priftinum mentis uitium exprobrantesjuarqs petulantiæ ludibrqs in* fultare cœperuntjquod probanda culparetjcaufaretur idonea,quod iniîgnemrc gemjexcultam^ moribus foeminam paru honefto fermonclacefleret, laudcm^ meritos extremi dedccoris opprobrio refperfifîèt, Quibus rex ex fateilite cogi« tiSjtalium autorem fupra mortalem habitum,aut fapere,aut defipere tcftatus eft, tam paucis uerbis perfedilïimam induftriæ altitudinem côpiedendo. Accerfi* turn deinde uillicumjunde panem adfciuerat percontatur. Qui quu eum dome* ftici piftoris opera confedû aflereret/cifcitatur item,ubi materix eius feges crc* uifletjSC an ullum illic hümanæ ftragis indiciû extaret. Qui refpondit,haud pro* cul abeflè campum, uetuftis interfedorS oflîbus obfitum,8C adhuc manifefta an tiquæ ftragis ueftigia præ fe ferentem, quem à fe per inde ac cxteris feraciorê opi* mx ubertatis fpe,uerna fruge confertum dicebat.ttalt;$ fenefcire,an panis hoc ta* bo uitiofi quicquam faporis contraxerit. Quo audito rex,Amletliû uera dixilTe coniedans,unde lardum quoque allatum fuiftetjcognofcere cure habuit Jlle fuel fuosper incuriam cuftodia elapfos, putri latroniscadauere paftos aflêuerabat, ideo^ forte eorum carnibus corruption!'affinem inceffiflè faporem. Quum rc* D in hoc quoc^ ueracem Amlcthi fententiâ côperiflet,quonam liquore potione«»quot; mifcuiflet inquirit. Vt farre,6C aqua temperatam cognouit,demonftratû fibi fca* turiginis locum in altum fodereaggreftuSjCÔplures gladios rubigine adefos te* périt,ex quorum odorelymphas uitium traxilTeexiftimatumeft. Alt) ideo polio nem notatam referunt,quod in eius hauftu apes abdomine mortui alitas depre* hendcritjUitium^ referri guftu,quod olim fauis inditû extitiflèt. A quo rex cul* pati faporis caufas competenter xditas uidens, quum ab eodem exprobratam fl* bi oculorum ignominiam,ad generis foeditatem pertincre cognofceret,cla'm cott uenta matre,quis fibi pater extitifïet inquirit.Qiia neminem fe prêter regem paf* fam dicente,rem queftione ex ea cognofcendam minatus,quod feruo ortus effet accepit,notatx originis ambiguitatem extorto confeffionis indicio perfcr utatus. Igitur ut conditionis fux ruborc contufus.ita iuuenis prudcntia deledatus,cun* dem cur reginam feruilium morum exprobratione maculaflct, interrogat, Sed dum coniugis comitatem nodurno hofpitis fermone laceftîtam doluit, eandein ancilla matre creatam didicit.Siquidem ille tria fe circa earn feruilis ritus uitia de* notafte dicebat : Vnum,quod ancillx more pallio caput obduxerit : a!terû,quod ueftem ad greffum fuccinxerit : tertium,quod ciborum reliquias dentium angil fttjs inhxrentes ftipiteeruerit,erutas^cômanducauerit. Matrem quoqueeius in feruitutem captiuitate redadam memorabat,ne potius feruili more,quam gc* nere efle uideretur.Cuius induftriam rex perinde ac diuinum aliquod ingenium ueneratus,filiam ci in matrimonium dedit, affirmationem quoque eius tanquafli ccelefte quoddam teftimonium amplexatus eft. Cxtcrum comités ipftus, ui ami ci mandatis fatisfaceret,proxima die fufpendio confumpfit.Quod bencficiQ Am lethus tanquam iniuriam fimulata animi moleftia profecutus, aurum à rege com pofitionis nomine recepit,quod poftmodum igni liquatutn dàm cauads baculw

. His TORI ÄE DANKAß LIB. Ill '

infiindendum curauit. Apud quetn annum cmenfus,impetrata pvofedlionis li* centia patriam repetit,nihd fecurii ex omni regiarum opum apparatu præter ge* rulos auri bacillos deportans.Vtlutiam atugtt,praefentem cultum priftinis pcr^» muiauit moribus,quibus ad honeftatem ufus fueratjin ridiculx confuetudints fpeciem deinduftria conucrfis.Cumc^ tricliniS in quo fuas ducebantur exequise, fqualore ob ficus intraffetjmaximû omnibus ftuporem iniecit,quod obitum eius falfofamauulgauerat. Ad ultima horror in rifum conceflitjcxprobrantibus fibi mutuo per ludibrium conuiuis uiuum affore,quern ipfi perinde ac defundQ infe rijs profequerentur » Idem fuper comitibus interrogatus, oftenfis quos geftabat baculiSjhiCjinquitjSi units ÔC alius eft. Quod utrum uerius,an iocofius protule* rit nefcias.Siquidem ea uox, quanquam à pierifcp uana exiftimata fuerit, à ueri ta men habitu non defciuit, quae peremptorû loco penfationis eorum precium de# monftrabatPincernis deinde quo maiorem conuiuis hilaritatem afferret coniun lt;ftus,curiofiore propinandi officio fungebatur. Et ne greffum laxior ueftis offen deretjlatus gladio cinxit,quern plerunc^ deinduftria diftringens, fupremo digi# tos acumine uulnerabat : quamobrem a circumftantibus curatS, ut gladius cum uagina ferteo clauo traijceretur.Idem quo tutioretn infidijs aditum ftrueret, peti tampoculisnobilitatem crebris potionibus onerauit, adeocpcundosmeroob# tuitjUt debilitatis temulentia pedibus,intra rcgiam quieti fe traderent, eundem^ conuiuij SC Icdi locum haberent. Quos quum infidijs opportunos animaduertc rctjoblatam propofiti facultatem exiftimans, præparatos olim ftipitcs finu exci# pitjac deinde sedem in qua proceres paflimfufis humi corporibus permixtam fo mno crapulamru(ftabantur,ingreffus,compa(ftam à matre cortinam, quæ etiatn interiores aulae parietes obducebat,refciffis tenaculis decidere cocgit. Qua fter#

B tcntibus fuperie(ftam,adhibitis ftipitum curuaminibus,adeô incxtricabili^nodo# rum artificio colligauitgt;utnemo fubielt;ftorü,tametfi ualidius adniteretur,conftir# cendi effedum affequi poffet * Poft hacc tedis ignem intjcit,qui crebrefcentibus fiammislateinccndium fpargens,totos inuoluitpenates, rcgiam confumpfit, o# mnèsœ aut profundum carpentes fomnum, autfruftra affurgere conantes, ere# mauiulnde petito Fengonis cubiculo,qui prius à comitibus in tabernaculû per# dudus fuerat,gladium forte ledulo cohaerentem arripuit/uumc^ eius loco defi# xit.Excitato deinde patruOjproceres eius igne perire rctulit, adeffe Amlethû uc terum uncorum fuorum ope fuccindumjôC tarn débita paternaecladis fupplicia cxigere auidum. Ad hanc uocem Fengo ledulo defiliens,dum proprio defedus gladio nequicquam alienum diftringerc conaturjopprimitur ♦ Fortem uirû,actcr no(Ç nomine dignum,qui ftultitiae comento prudenter inftrudus, auguftiorcm mortali ingenio fapientiam admirabili ineptiarum fimulatione fuppreffit,nec fo# lumpropriaefalutisobtentum abaftutiamutuatus, ad paternac quo# que ultionis copiam eadem dudu pracbente peruenit Jtacß

amp; fe folcrtcr tutatus,8C parentem ftrenuc ultus, fortior,an fapientior exiftimari de# beat,incertum reliquit.

H IS T O R 1 AÊ Ö AN 1 C AÉ L I B RI

T E RT I I r IN IS.

C 4

SAXONIS GRAMMATICI

a 1 S T O R I AE DANORVNL LIBER CtV A R T V

E R A c T A uitrtci' ftragc,Amiethus facinus fuum fncerto pO pularium mdicio ofFerre ueritus, ktebn's utendum exißiina uitjdonec quorfum inconditæplebis uulgus procurreretd* diciflètJgitur uicïnia quæ nodu incendiü fpeculata fucraf, mane caufam confpedi ignis nofle cupfensjColIapfam in d«® neres rcgiam animaduertit,ruinas^ eius adhuc tepidas per* ________________ fcrutatajm'hil præter informes combuftorum corporum reli quias repent. Adeoautem uorax flamma omnia peredcrat, ut ne index quidetn extaret,cx quo tantæ cladis caufa accipi poflet. Corpus quoque Fengonis ferrO confoiïum inter cruentas fpedabatur exuuias. Alqs indignatio patens,alijs m02 ror,quibufdam gaudiumoccultum incefferat. Hi ducis lamentabantur interitS, hi fofpitam paricidæ tyrannidem gratulabantur. Ita régis necis euentus diuidu3 fpedatorS fententia excipiebatur. Ea uulgi tranquillitate Amiethus relinquen* darum latebrarû fîduciam adeptus,accerfitis quibus artfliorem patris memorial^ inhærere cognoueratjConcionem petit,in qua orationem huiufmodi habuit: Nó uos moueat proccres prüfens calamitatis facies, fi quos miferabilis HoruuendilH exitus mouct : non uos inquam moueat,quibus in regem f(des,in parentem pie* tas fcruata eft.Paricidac,non régis intueamini funus. Luduofior fiquidem iïIa fa* cics crat,qua ipfi regem noftrum ab iniquiflimo paricida (ne dicam fratre) flebil* teriugulatum uidiftis. Ipfilaccros Horuucndilliartus,ipfi corpus crebris uuine* , fibus abfumptum plenis miferationis oculis afpexiftis. Quem ab atrociflimo caf nifice fpiritu fpoliatum,ut patria libertate exuerctur,quis dubitetC V na manus ei fetum,2C uobis feruitutem iniecit. Quis igitur tam amcns,ut Fengonis crudelita tem Horuuendillianaï præferat pietati f Mementotc qua uos Horuuendillus be neuolcntia fouerit,iuftitia coluerit, humanitate dilexerit, Memineritis ademptÖ uobis mitiflïmum regem,iuftiflïmum patrcm,fubrogatum tyrannumjfuffedun' paricidam,erepta iura,cótaminata omnia, pollutam flagitqs patriam, impofitutn ceruicibus iugumgt;ercptum libertatis arbitrium,fiC nunc hts finis, quum fuis aiiW rcmcriminibus obrutum, fuorum pcenas fcelerum paricidam pependiflè eer* natis.Quis mediocn'tcr prudens fpedator, beneficium iniuriæ locoduxerit^ Qiiis mentis compos proprium in autorem feelus rccidiffe condoleat f Qui's cruentifltmilióiorisclademdefleat, autcrudeliflimityranni iuftum lamentetur interitum f Præftô eft autor rei quem cernitis. Ego quidem nbsp;nbsp;parentem 8^ pa*

triamultioneprofequutummefateor. Opus,quod ueftris paritermantbusdc* bebatur,exercui.Qiiod uos mecum comuniter côcedebat, folus impleui. Adde quod neminem tam praeclarifacinoris fociû habui, nec cuiufpiâ mihi comes ope ra fuit: quan^ baud ignorem uos huic manu daturos negocio,fi petiflèm,à qui* bus fidem regi,beneuolentiam principi feruatam non dubito.Sed fine ueftrodi* fcrimine nefarios puniri placuit : neep enim alienos humeros oneri fubijeiendos putabam,cui fuftentando proprios fuffèduros credebam ♦ Incineraui ego alios, folum Fengonis truncum ueftris mantbus cocremandum rcliqui, inquofaltent iuftæ ultionis cupidinem exatiare poflitis.GoncurriteaIacres,extruite rogu, exu rite impium corpus, decoquite fceleftos artus,fpargite noxios cineres, difijeite immites fauillasinon urna,non tumulus nefandas oflîum reliquias claudat. Nullum psriddij ueftigiu maneat,nullus contaminatis artubus intra patriam lo* eus

HI s TO RI ATS D AN iC AE LIB. lilt

A eus êxiftat,nulla contagtum uicinia contrahatjnon mare, non folS damnati cada ucris hofpiiio polluatur.Cætera ego pracbui,id folumuobis pictads officiu rclilt; ôum eft. His exequijs profequendus ty vannus, hac pompa paricidae funus du* ccndum.Sed neep cius dneres,qui patriam libertate nudaucri€,a patriategi con* uenitPraeterea quid meas reuoluam çrumnas calamitates recenfeamf recexatn miferias f quas ipfime plenius noftis.Egoa uitricoad mortem quæfitus,à matre côtcmptus,ab amicis confputus, annosflcbilitcrcxegi, dies calamitofe duxi,in* certum uitæ tempus periculis ac mctu refertum habui. Poftremo omnem actatts partem, maxima cum rerCt aduerfitatc miferabiliter emenfus fum.Saepe me tact* tis intra uos quæftibus fenfu uacuu gemebatis deefle ultorem patri,pariddio uin dicem.Quæ res occultu mihi ueftræ charitatis indiciu attulit,in quorû animis nec dum regiæ cladis memoriam exoleuiffe cernebam.Cuius itacp tarn afperum pe* dus,tarn faxeus rigor,quern non paffionu mearû côpaflto molliat, çrumnarû mi feratio no fledat c* Miferemini alumni ueftri,moueamini infortunés meis, qui ab Horuucndilli nece immunes geritis manus. Miferemini quoep afflidae genitricis meæ,2lt; reginae quondam ueftræ,extindo congaudete dedccori,quæ uiri fui fra* trem interfedoremep côplexa,geminû ignominiæ pondus fœmineo perpeti cor pore cogebatur.Quamobrem utultionis ftudiûoccultarem,obfcurarê ingeniû, adumbratS nô uerum inertiæ habitû amplexatus fum,ftoliditatis fîgmcnto ufus, fapientiac cômentum tcxui,quod nunc an efficax fuerit,utrû finis fui côplemen« turn attigerit,ueftro confpedui patettuos tantç rei arbitros habere'côtcntus fum* Ipfi paricidalcs fauillas pedibus proculcatistdefpicamini cineres eius,qui iugula* ti fratris uxorcm polluit,flagitio temerauit,dominâ lacfit, maieftatem proditionis fcelere laceffîuit,acerbiffîniâ uobis tyrannidem intulit,libcrtatcm ademit, incefto

B paricidiû cumulauit. Me tam iuftæ uindidac miniftrû,tam piæ ultionis æmulQ pa tritio fufeipite fpiritu,debito profequimini cultu,benigno refouete côtuitu. Ego patriæ probrû dilui,matris ignominiam extinxi,tyrannidem repuli,pariddâ op* preffi,infidiofam patrui manû mutuis infidijs elufi : cuius fi fupere(rct,in dies fcc lera percrebrefeerent. Dolebam 8C patris amp;nbsp;patriç iniuriam,illum extinxi uobis atrodter,6d fupra quàm uiros decuerat,imperantem. Rccognofcite beneficium, ueneramini ingeniû meum, régna fi merui date, habetis tanti autorcm muneris, pater næ poteftatis h3credem,non degenerem,non paricidam, fed legitimu regni fucce{rorem,ôd pium noxæ paricidalis ultorcm.Debetis mihi recuperata liberta tis beneficium,exclufum afflidantis imperiû,ademptû opprelToris iug3,cxcuf* fum pariddæ dominiâ,calcatû tyrânidis fceptrû.Ego feruitute uos exui,indui li* bertate,reftitui culmen, gloriârcparaui,tyrannû fuftuli, carnificem iriumphaui. Præmiû penes uos eftjipfi meritû noftis,à ueftra merces uirtutc requiritur. Fie* xerathacoratione adolefcens omniû animos,quofdam admiferationê,alios ad la chrymas uRç perduxit. At ubi quieuit mœror, rex alacri cundoru acclamatione cenfetur.Plurimu quippe fpei in eius induftria ab uniuerfis reponebat, qui tanti facinoris fummâprofundiffimo aftutexucrat,incrcdibilimolitione concluferat. Mirari tllum côplures uideres,tanto temporis tradu fubtiliflimû texiflê confiliû, His apud Daniam geftis,ternis nauigtjs impenfius adornatis,focerum uifurus ac coniugem,Britanniam repetitJndientelâ quoeß armis præftantem iuuentutcm adciuerat, exquifito decoris genere cultam,ut ficut cunda defpicabili dudum ha bitu gelTerat, ita nunc magnifids ad omnia paratibus uteretur, quicquid olim paupertati tribuerat,ad luxuriç impenfam conuerteret, In feuto quoej^ fibi parari iulTerat oêm operû fuorû contcxtû,ab ineuntis attatis primordtjs aufpicatus,idcp exqfitis piduræ notis adûbrandûcurauit.Quo geftamine pinde ac uirtutû fuaru lefte ufus,claritatis incremêta côtraxit, Iftic depingi uideres Horuuendilli iugulû

î AX o N is GRAMHATICI

C Fengonis cum I’nceftuparicidtum, flagitiofum patruum fratruelem ndiculum aduncas ftipicum formas, fufpidonem uitrici^didimulationem priuigni, pro* curata tentamentorum genera, adhibitam inßdtjs fceminam, hiantem lupuingt; inuentum gubcrnaculum,prætentum fabulum,înitum nemus,fnfîtam ceftro palcam, inftruâum indicijs adolefcentem,elufiscomitibusrem feorfum cS uir* gine habitam«Cerneres itaque ad umbrari regiam^adeHe cum fîlio reginam, tni* cidari infidiatorem, trucidatumdecoqui, cloacæ codum infundi, infufum fuibus obijd, cœnoartus infterni, inftratos belluis abfumendos relinqui » Vtderes am ut Amlethus dormiennum comitum fecretum deprehenderit, ut obliterate apicibus, alia figurarum elementafubftituerit, ut dapem faftidierit, potioncm^ contempferitjUt uultum régis arguerit,ut reginam liniftri moris notauerit, Afpi* ceres quoque legatorum fufpendium, adolefcentis nuptias figurari, Daniam na» uigio repeti, inferias conuiuio celebrari, comitum loco baculos percontantibus oliendijiuuencm pincernæ partes exequi, diftrido per tnduftriam ferro digitos cxulcerari,gladium dauo pertundi,conuiuales plaufus augeri,increbrefcere tri» pudia^aulæam dormientibus ini)ci,iniedam uncorum nexibus obfirmari, pertt» nacius fopitos inuolui, tedis torrem immitti,cremari conuiuas, depaftam ineen» dioregiam labefadari,Fengonis cubiculum adiri, gladium eripi, inutilem erepd loco conftitui, regem priuigni manu proprij mucronis acumine truddari«HaeC omnia excultiHimo rerum artificiomilitari eiusfeuto opifexAudiofusilleuerat» res formis imitatus,6(^ fada figurarum adumbratione complexus^Sed 0^ comité* ipfîus, quo fenitidius gererentjOblitis tantum auro clypeis utebatur*Quos Bri» tanniærex benigniflîme exceptos, regt) apparatus impeniis profequit. Qui in» terepulandum, an Fengo uiueret, integris^ fortunis eflèt cupide percontatust cognofeit c genero ferro pertjfle, de cuius fruftra falute perquireret ♦ Cum^ in» D terfedorêeiuscrebrispercontationibusinueftigaret, eundem cladiseius auto* rem,ac nuncium extare didicit « Quo audito, taciturn animi Huporem contraxic^ quod ad fe promiflam quondam Fengonis ultionem pertinere cognofeeret. Ipl« equidem ac FengOjUt alter alterius ultorem agerct, mutua quondâ padione de» Sritämti regts creuerant» Trahebat itaqueregem bine in filiam pietas, in generum amor, inde in iureiurando charitasinamicum, diSprcetereaiurifîurandifîrmitas,ipfaquo(^mutuæ obteßa» religio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionis religio^quam uiolare nefarium erat. Tandem cum affinitatis contemptu in

ratoria præponderauit fides, conuerfus^ ad ultionem animus,neceHitudini reli» gionem antepofuit. Sed quoniam hofpitalitatis facra uiolare nefas aedebatur» aliéna manu ultionis partes exequi præoptauit, innocentiæ fpeciem occulto fad* noreprætenturus.[giturinfîdiasofFicijstexit,laedcndi^ curam adumbratis be» neuoIentiaeftudtfsobfcurauit.Et quiaconiunx eins nuper morbo confumpt* fuerat, Amlethum reparandarum nuptiarum legationem fufeipere iubet, admo» dum fe fingulari ipfius induftria dcledatum praefatus.R-egnare fiquidem in Sco» tiafceminam afferebat,cuius uehementer connubium affedaret.Sciebatnan» que earn non modo pudicitia ccelibem, fed etiam infolentia atrocem, proprios femperexofam procos,amatoribus fuis ultimum irrogaffe fupplicium,adeout neunus quideme’multiscxtarct,quiprocationis eins pcenascapitc nonluilTen Proficifeitur itai^ Amlethus quanquam periculofa legatio imperaretur, iniuntßi muneris obfequiumnondetredans,fed partim domellicis feruis, partim régis uernaculis fretus,ingrenuscp Scotiam quum haud procul reginx penatibus ab» eflèt,recreandorum equorum gratia iundum uiæpratumacceflit, ibi^Iocifpe» cie deledatus, quieti confuluit, iocundiore riuiftrepitu fomnicupidinem pro» uocante, ordinatis qui ftationem eminus obferuarent. Quoaudito regina de» nos iuuenes exterorum aduentum,apparatum^ fpeculaturos emittit. Quorum unus

HISTÖRlAfe DANICAE L 1 B. Ilt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ»

A «tiusucgetion'singenq,clufis uigiltbus peruicacius fubtens dypcum Amlethi, quem capiti forte dormiturus affixerat,tanta lenttate fubmouit,ut nc fuperiacenti» quidêqutetêturbarct,aut cuiufpta ex tantoagminefomnüperrumperet, domi* nam nö modo nunciOjfed ctiam rerS indicto certiorê redditurus.Delegatas quo« que Cl literas loculis quibus afferuabant pari calliditäte fubduxit. Quibus regt« na ad fe perlatis dypeö curioftus contemplatajCX affixis notulis totius argument! fummâ elicuitjcum^ affore intcl!exit,qui exadiffimo prudentiæ confilto frctus, de patruo paternac cladis pœnas acccpcritLiteras quocy nupttarS fuarum petitio nem continentes intuita,totos obliterauitapiceSjquod fcnum admodü connubiö abhorrcretjiuuenücomplexus appeteret. Infcrspfit aût mandats pcrinde atcp d Britanniae rege fibi tranfmiffum,fi^ cius titulo pariter ac nomine confignatü, quo fe latoris peti coniugio fimularet. Quinetiâ feda quæ ex cius fcuto cognouerat, fcripto compledcnda curauit,utói dypeS literarOteftem, amp;nbsp;literas clypei inter« prêtes exiftimares.Dcinde cos, quorS cxploratione ufa fuerat,fcutü referre,lite« rasc^loco fuo reftituere iubet,eodem fallaciae genere AmlethS infequuta,quo cS in cauillandis comitibus ufum acceperat. Interea Amlethus dypeS capiti fraude fubdudum expcrtuSjOcclufis deinduftria oculis quietem callidius fimulat, quod uero fopore amiferatj fido recuperaturus ♦ Alteram quippe fallcndi uieem hoe pronius ab infidiofo quærendam putauit, quo folam profperius egcrit : nee eutn opinio fefellit.Spcculatorê quippe clandeftino aditu fcutum acchartam priftino loco reponere cupientem profiliens corripit,captumcp uinclorS peena coëreuit» Deinde excitatis comitibus reginæ,pénates accedit.Cui exfoceri pcriónaconfa« lutatae fcriptü eft, eiufdem^ figillo obfignatum porrexit. Qijod quum accepiflet Hermuthruda, pcrlcgiflètc^ (reginæ id nomen erat) operam Amlcthi, induftri« . am^ uerbis impenfioribus profequuta, iuftas Fengone peenas pependifl'edice« ® batjipfumuero Amlethumremhumanaæftimationemaiorem incomprehenfac profunditatis ingenio molitum,quod non folum paterni cxitri,maternicp concu« bitus ultionem inferutabili fenfus altitudine cömentus fuüTet, uerumetiä regnu eius à quo crebras infidias expertus fuerat, confpicuis probitatis operibus occu« paiTet.Quamobrê mirari fe tarn eruditi ingenij uirum uno nuptiarS errore labe« ßdaripotuiffejquiquumhumanas pene resdaritate tranfeendatjin ignobilem obfeuram^ copulam prolapfus uideatur. Quippe coniugem eius feruis parend bus eire,quanqcos fortuna regtjshonoribus exornairetln expetendis fiquidem coniugijs prudenti non formæ fulgorêjfed generis metiendü. Quapropterfirite copulam appctat,profapiâæftimetjnccfpcciecapiatur,quæquS illecebrarS irri« tamentS fit,multorü candorem inaniter fucata deterfit. ElTe uero qua fibi nobili« täte parem afeifeere poffit»Se fiquidem nec rebus tenuem, nec fanguine humile, eius amplexibus idoneam fore,utpote quam nec regtjs opibus uincat, necauito fplendore pr æccllat’.quippe reginam fe elTejöi nifi refragarctur fexus jtegem exi« ftimari poffejmo quod uerius eftjquemcunc^ toro fuo dignata fuerit, regem cxi fterciregnumcp fe cum amplexibus dare. Ita QC nuptijs feeptrS, amp;nbsp;feeptro nupti* as refpondere.Nec parui benefiet] efle earn proprios ofFerre amplexus,que circa alios ferro repulfam exequi confueuerat.Hortat itaeç placcndi ftudiS in fe tranf* feratjin fc uotS nuptiale defleciat,genus^ formç præfcrrc difcatHæc dices,aftri dis in eum complexibus ruit.lllc tarn comi uirginis eloquio deledatus,in mutua prorumpitofcula,alternos complexuS nodos conferit, ftbiep quod uirgini placi« turn proteftat »Fit deinde conuiuiS,acccrfunt amici,corrogant primores,nuptiç peragunt : quibus cxpletis,quum nupta Britannia repetit,ualida Scotor Q manu propius fubfequi iufla,cuius opera aduerfum uarios infidiarum obiedus utere« tur, Redeunti Britannici regts filia,quam inmatrimoniohabebatjoccurrit: quae

SAXONIS GRAMMATICI

e quang fe fuperdudæ pelkds iniuria iæfam quererer,indignS tarnen afebat nari^ taligraciæ pellicatus odiû anteferri,ne(^ fe adeo uirum auerfatura,ut quod ei fraU dulentius inten tari fciat,filentio occultare fuftineat,habere enim fe pignus coniU gtj filiü,cuius fakem reipedus coniugalem tnatri charitatê cômendare debuerat' Ipfe enim,inquit,matris fuæ pellicem oderit,ego diligä;tuos in me ignés nulla lamitas fopiet,nullus liuor extinguat,quin amp;nbsp;in te kniftre excogitata detegam,^^ quas deprehendenm inkdias,pandam, Quamobre cauendu tibi foceram putes, quod ipfe legationis proucntü carpferis,omnem^ eius frudü in temet, elufo m*! tentis uotOjperuicaci ufurpatione tranftulcris* Qua uoce fe coniugali,quam pa* ternæ charitati propiorê oftendit.Hæc loquenteea adert Britannic rex,generS^ ardius quam affeduofius amplexatus,conuiuio excipit, libérait tan's fpecie fraii^ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dis propofitum celaturus. Amlethus cognita fraude,metum diffimulanter habu*

it,ducentis^ equitibus in comttatu receptis, fubarmalem uertemïndutus obfe* quiturinuitanti,maluit^ regig fimulationipericulofeparerejqua’m turpiterrcpU gnare^Adeohonertatcmincundis obferuandâ putabat. Quern cominus obe* quitantem rex fub ipfa bipatentiû portarö tertudine adortus iaculotranfegifleti ni ferrum fubarmalis togac durities reppulirtet. Amlethus leui recepto uulnere, eoloci fecontu!it,ubi Scoticamiuuentutêexpedandi officio fungi iufferat,ca* ptiuo nouæ coniugis fpeculatore ad regem remiflb, quife dertinatas domina Ik teras loculorum curtodiæ furtim exemifle tertando, crimen in Hermutrudam funderet,ipfum^ accurato genere excufationis rcatu proditionis abfolueret* Quern rex auidius fugientê infequi non moratus, maiore copiarum parte priua* uitjita ut Amlethus die portero faluiem praclio defenfurus,defperatis admodu«* reftrtendi uiribus adaugendâmultitudinis fpeciem exanimafociorumcorpofS)

D partim fubiedis rtipitibus fuka, partim propinquis lapidibusaffixa, alia uiueniö Speffsiculu ui* more equis impokta,nulloarmora detrado pennde ac præliatura feriatim in ad* /u horrendunt^ cm cuneum^ digefferit.Nec rarius mortuorS cornu erat, quam uiuentium gio* bus.Siupenda liquidem ilia facies erat,quum extindiraperentur adprelia,defort di decernere cogerentur.Qug res autori otiofa non fuit,quum ipfg extindoruiU imagines laceiTentibus foils radqs immenfi agminis fpeciem darenu Ita enim ina* nia ilia defundorS fimulacra priftinû militum numerû referebant, ut nihil ex co* rum grege herterna rtra^e diminutum putares.Quo afpedu territi Britanni,pil* sritänni 4 gnam præcurrere fuga,a mortuis fuperati,quos uiuos opprefTerant.Quæ'uido* Wortwk/wg-t«» rianefciocallidior,anfeliciorexirtimandafit. Rex dum fegnius fugam intendib l«r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab imminentibus perimitur Danis. Vidor Amlethus ingentiprgda ada.conuo^

*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis^ Britanniæ fpokjs,patriam cum coniugibus petit. Interea defundo Rorico»

Vigletus regnum adeptus, Amlcthi matrem omni petulantiae genere fiitigatani regtjs opibus uacuefecerat,filium eius fraudato Lethrarum rege,cui dignitatufl* iura dandi tollend!^ lus effet,lutiae regnû occupaffeconquertus.Quam rem An^ lethus tanta animimoderatione excepit, ut Vigletofplendidiflimisuidoriae fuas manubijs donato,calumniä beneficio rependere uideretur. Quern portmodQ exl gendæ ukionis occafione fufcepta,bello laceflitum deuicit, atcg ex occuko hoftO) manifertus euafit.Fiallerum Scaniae praefedum exilio adegitiquem ad locum,cui Vndenfakre nomen eft,nortris ignotum populis, concefliffe ert fama ♦ Port hate quum à Vigleto Scaniae Sialandiae^ uiribus recreato per legatos ad bellum pro* uocaretur,mirifica animi indurtria duas circa fe res,quarum akeri probrum, alte* ri periculum ineflei, fluduari peruidit. Sciebat quippe fibi fi prouocationem fc* quereturjimininere uitae periculumtfi refugeret,inftare militig probrum, PrgpoO derauit tarnen in contemplatore uirtutu animo feruandæ honertatis cupido, ob* tudit^ cladis formidinem impenrtor taudis auiditas, ne folidus gloriae fulgpf mcticulofa

HISTORIAE DANICAE LI B. Illl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5lt;

A meticulofafatidcclinationecorrumperetur« Antmaduertebat quotp tantu pene inter ignobilem uitam,ói fplcndidämortem difcriminis intcreflc, quanta dignv« tas à contemptii diftare cognofcitur ♦ Tanta aut Hermutrudac charitate tenebat, ut maiorem futurç eius uiduitatis jquam propriæ necis folicitudinê animo infitam geftaretjOmnt^ ftudio circunfpicerct,qualiter ci fecundas nuptias, ante belli in« greflum confcifceret *Quamobrê Hermutruda uirtlemprofeflafiduciam jiein acie quidê fe eumdeferturam fpopondit,deteftabilem inquiens fozminâjquæ ma ritomorteconferiformidaret.Qua promiflionis nouitatem parumexecuta eft. Nam quum Amlcthus apud lutiam à Vigleto acie interem ptus fuiflèt,ultro in ui dorispraedam,amplexumcpconce(rit.ltauotumomnefœmineû,fortuna;uarie« tas abripitjtemporö mutatio diflbluit^ó^ muliebris animi Rdem lubrico nixam ue r ftigiOjfortuitirerum cafus exténuant: quæ ficut ad pollicendö facilis,ita ad perfol ”* uendum fegnistuarijs uoluptatis irritamentis aftringitur,aK^ ad recentia femper auidius expetenda,ueterü immemor :anhela,prxceps cupiditate difTuItau Hic Amlethiexitus fuit, qui fi parem naturae atlt;^iortunacindulgentiâ expertusfu« iiretjarquaiTet fulgore fuperos,Hcrculca uirtutibus opera tranfeendiffeu Infignis eius fepultura,ac nomine campus apud lutiam extat» VigletQ tranquillä ac diuri« nam regni procurationê emenfum morbus confumpfit»Cui filius V uermundus fucccdit.Hicprolixis tranquillitatis oetjs feliciffima temporu quietedecurRs,diu tina domefticæ pacis conftantiâ inconeuflâ rerû fecuritate tralt;Aabat ♦ Idem prolis expers iuucntâ exegit,fenior uero filium V ffonem fero fortunae munere fufeita* uit,quum nullam ei fobolem elapfa tot annorû curricula pcpenlTent. Hic VfFo coacuos quofcç corporis habitu fupergrelTuSjadeô hebetis inepti^ animi princi« pio iuucntæ exiftimatus eft,ut priuatis ac publicis rebus inu tilis uideretur» Siqui dem ab incunte ætatc nunquâlufus autioci confuctudinê praebuit,adeo^huma nae deleclationis uacuiis fuit,ut labiorû continentiaiugi fîlentio premerct, 8C feue ritatem oris à ridendi prorfus officio temperaret» Vcrû ut incunabula ftoliditatis opinione refertahabuit,itapoftmodûconditionis contemptû claritate mutauit: Sèquantûinertiæfpedaculû fuitjtantûprudentiæ 2C fortitudinis exemplû eua« fit.CuiuspaterfocordiâcontemplatuSjfiliam ci Slefuicenfiû praefedi Frouuini in matrimoniû afeifeit, illuftriflimi uiri affinitatc utiliffimu gerendi regni fubfidiû rccepturo. Huic crant fill) Keto, SC Vulgo,fplendidiffimæ mdolis iuuencs,quo* rumVuermundus non minus quàm Frouuini uirtutemfuturis filtj profedibus deputabat.Ea tempeftate regnabat apud Suetiâ Athislus,uir fama ftudio^ con® fpicuus: qui cum finitimos late bello preffifret,ne partû uirtutibus fulgorem ocio defidiae^ corrumpendû relinqueret, complura nouarû rerum officia fedulo fre« quentationis ftudio celebranda curauit» Inter quae etiam infîgni armatura fuccin« dus,quotidianâ folitarij inceffus confuctudinê praebuit : turn quod in re militari, nihil crebr o armorü ufu praeftantius nofrct,tum ut huius agitatione ftudq clarita® tis incrementa contraheret,in quo nó minus fibi fiducia,quam laudis cupido ucn dicauit. Taniam quippe nullius rei uiolentiâ exiftimabat, ut eius obicdu mentis fuae robur quaffandö timeret. Qui cum traiedus in Dania armis Frouuinö apud Slefuicum acie prouocaffet,magnis^inuiccm cacdibus copiæfunderent,accidit ipfos agminu duccs ita inter fe ferro concurrere,utrcm duellimore profcqueren tur,SC præterpublicam belli fortcmpriuaticonflidusfpecie dccertarent. Hunc enim congreffionis cuentG par amborS expetebat affedus, ut uirtutê non partis ope,fed propria uirium experientia teftarentur * Quo euenit, ut crebrefeentibus utrincpplagis, Aihislus armis fupcrior proftratoFrouuino priuatæ uidoriæ pu® blicam iungeretjpaffim^ diuulfa Danorû agmina profligaret ♦ Inde Suetiam re« uerfus,Frouuini necem no folum uirtutS fuarum imaginibus adfcripftt, uerum«

SA^ONÎS GRÀtaMATÎCt

C ctiam impenfiorc uerborum iadantia profequi confueuit,glon'am fàdi uods pe* tulantia demolitus. Aliquando enim fpeciofïus uirtuces filentq uerecundïa tegû* tiirjquàm fermonis pctuIantiapubÜcantiir.Frouuinifilios Vucrmundus pater* ftæ dignitatis hononbus euehitjCxtindi pro pairia amici,liberos iufto admodut» beneficio profequutus.Quæ res Athislo refcrcndiin Daniam belli monitu prae* buit, Redtjtitacpfuperionspugnæfiduciaconcitatus, non modo tenues angu* ftas^ copias, uerum ome uirtutis Sueticç robur aduedans,perindeac totius Da* niae imperiû rapturus.Quod Frouuini filius Keto per primipilS fuum Folconeni nomine Vuermundo, tunc forte uillam lalungâ tenenti,nunciandu curauit. Qui regem cum amicis epulantê reperiens,mandat5 adhortationeprofequutus, ad* elfe belli facultatê diutule poftulatâ, ultro fe Vuermundi uotis ingerere dixit,' cumSCprompta uincendipræfteturoccafio,ÔCmaturustriumpht titulus optio* nis eius arbitrio tribuatur.Magnam itacp Sgt;(. inopinam felicitatis dulcedinem eHè, qua ei longis affedatam fufpiri)s,praefentis euentus aufpicia largiantur. Venifle fiquidem Atliislum innumcris Sueonu copijs fuccindû,perinde ac uidoriae cer titudinem indubitara animi præfumptione compIexa,Cum^ praeliaturQ hoftein fatum fugacanteferre dubiS non fit,felicem recentis uulncris ultionem oblatabel lifacultatepræftari. Quern Vuermundus pracclareac fortfter legationis partes cxecutumteftatus,paulifper epulis reficiiubet,quod itinera ieiunqs officere fo* leant.Qui cum nequag fibi capiendi cibi ocium fuppetere dixiflet, potione fitim lenire depofcitur.Quo prçbito, poculS quoep (nam aureum eraQadferuare tube* iur, affirmante VuermundOjComeandicalore defeffis comodius cratere qua'n* palmalympha excipi, melius^ bibendi ufumciphi,quammanus fubfidio cele* brari.Quo tarn beneuolis uerbis muneris magnitudinê profequente, delecSatiiS utro($ luucnis, fc prius ad pcrceptæ potionis menfuram proprij cruoris hauftu D ufurum,qua’m régis confpedibus terga admoturum promittir. Tam fortem eius promiffionê V uermundus mercedis nomine ueneratus,aliquanto plus uolupta* Its ex dato beneficio,$ miles ex accepto percepit. Nec animofius locutum eutn, qua'm præliatû expertus eft. Comiflo nanc^ hello contigit ut inter uarios turma* rum procurfus concurrentibus Folcone fiC Athislo,man5^ diutile conferenti* bus,SueonQexercitus duels fut euentû fequutus,fugamingrederetur;AthisIü$ quocß faucius ad naues ex acie cóuoIaret.Cum^ Foleo uulneribus ac labore he* betatus,fcd2Cæftuô^laborepariterfitic^perfufus,fugâ infequi deftitiflet hoffi* lem,recreandi corporis gratia,propriS caffide cruorê exccpit,hauriendum^ oH ' praebuit.Quo faifto,receptü à rege cruorem fpeciofiffime penfauit.Quod uidens forte V uermundus,impenfius eum peratftç promilfionis laudauit.Cui Folco fp^ ciofa uota ad debitö finem perducenda refpondit.Qua uoce nö minorem fadli iiii cómendationê quam V uermundus exhibuit. Cum^ uilt;flores,ut poft pratliö fit, depoiitis armis,ac quiefcêtes,uarrjs inuicê fermonibus uterent,Slefuicenfiû prefe tftus Keto, magnç fibiadmirationisefTeprçdicauitjqualiter Athisluscrebrisob* ftantibus caufis elapfionis copia impetraucrit, prefertim cum is ante omnes belb gefferit primus, fuga uero poftremus incelTerit : nec alius quifpiam ex hoftibiis fuerit,cuius tantis DanorQ ftudtjs affedaret occafus. Ad hçc V uermundus,nof* fe eum oportere aiebat,omnem bellorö aciem quadrifaria dimicantiü uarietate di Qgaftwrftingui.ElTe enim primi generis bellatores,qui fortitudine modeftia temperätes, iorwM rebelles acrius caedant, fugientibus inftare erubefcant,hos fîquidê,quos diutur* na armorum experientia cef tiore uirtutis teßimonio profequatur, qui® glorian» fuam non in uidor5fuga,fed uincendoru expugnatione conftituant. Ffle præ* liantium aliud genus,qui corporis animi^ uiribus freti, fed nulla miferationis partepræditi,in koftiS tam terga pedora, cömuni cædis atrocitatedefæuiant»

Tales

HIJTORIAE DANICAE LIB. UM

A Talcsqiiippc effcjquiiuucnilis animicalorc prouedijtyrocintjrudimcntabeU lorum aufpicijs ornare contcndant,quos^tam ætatis quàmlaudis ardor inflatn mctjtnqjfasôônefasparinifusfecuritateprædpitet.Effeetiâ tertiosjquibusin»« ter metum pudorem^ anxijs progrefTum terror adimatjrecurfum ruboris obfta culum tollat,qui fanguine clari, inani^ tantum proccrttate confpicui,acicm nu* mero non uiribus denfent,hoftem umbra poiius quàm armis feriant, Si in bella* torum grege folo corpora fpedaculo cenfeantur.Hos magnarûopum dominos forcjgencrc quàm animo prçftantiorcs,quos lucis auiditas rerS dominio contra* âajplus ignauiæ quàm nobilitatis uiribus indulgerc compellat.EfTe item alios qui fpcciem non rem in bellum perferant, fe^ extremis fociorS agminibus infe* renteSjprimi fugam,po(lremi prælium gerant : in quibus imbecillitatis habitum, certi pauoris indicium detcgatjcum femper quæfitis deinduftria fubterfugqs,pu gnantium terga timidioris progreflus pigritia fubfequantur ♦ His ergo de caufis regem fuga feruatum exiftimari debere, cum à primi ordinis militibus nul la per* fccutionis inftantia fugiens premeretur,qui non uidos arcere5fed uidoriam con feruare curæ habeant.perinde^ cuneos denfent,ut trophaei nouitas competend bus nixa prefidqs perfedam fucceflus copiam adfcquatur.Secundi ucro generis pugnatores,quibus obieda quæq? perimere ftudium fit,non animi,fed opportu nitatis inopia Athislum intadû liquiflc,quod eos nô tam lædendi aufus, quàm fa cultas defecerit.Sed ÔC tertij ordinis uiroSjqui ipfum pugnae tempus trepido ua* gationis genere deducentes,fucceflus etiam fociæ partis impediunt, quanquam lædendi regis locum habuerunt, attentandi tarnen audacia caruilTe.Hismodis Vuermundus ftupidam Ketonis admirationê abfoluens,ueras feruati regis eau* fas aflet done fuaaeditasmemorabat. Poft bare Atliis lus Suedam refugus petit, Frouuini caedem petulandus iadans,ac facinoris huius memoriam uerbofo lau« ® dum fuarû relatuinccflànter oftentans,non quod receptae cladis ruborem æquo animo ferret,fed ut recentis fugae uulnus antiquac uidoriae ritulis recrearet ♦ Cu* lus rei Keto amp;nbsp;V uigo,ut par erat,indignatione permod ,in paternac uldonis uo* ta coniurant.Quam fe paru bello excqui pofle credentcs,fumpto lenioris arma* turæ paratu,Suedam folitartj petunt,ingrcfliÏ^ nemus,in quo regem abftp comi te uerfari folitû fama cognouerant, tela latebrts mandant, inde cum Athislo pro* fugorum nomine diutile conuerfati,cum ab eo quam patriam haberent tnterro* garenturjSIefdicenfes fe efle,patriam^ cædis caufa liquifle teftantur. Quod rex eosnon de patrandifacinoris uotOjfeddepatradnoxaaftruxilTecredebant.Ea quippe fraude percuntftands ftudium eludere cupicbant,utrelationiscertitudo cafliim quærenti pareret intelledum, 6^ refponfionis ueritas tacitis adumbrata fl gmentis,opinionemincuteretfalfitads,Plurtmû quippe deformttatis olimabillu ftribus uiris in mendacio reponebatur.Turn Athiflus feire fibi libitum dixit,quis DanorS opinione Frouuini interfedor credatur. Ad haec Keto,dubitari (inquii) Cui tand facinoris claritatem arrogari conueniat,pr aefertim cum eum publica au* ritas acie exdndum perhibeat.R-efpondit Athiflus,fruftra altjs Frouuini necem adfcribi,quam ipfe duntaxat alterna manus confertione peregerit. Mox an ulla Frouuino fobolcs fupereflet perquirit.Ketone deinde duos eius filios extare di* cente,ætatis eorum ac ftaturç habitum perquam libenter fe cognofeere dixit.Re fertKeto, hos fibi corpore propemodû æquales cfle,çtate pares,proceritate per* fimiles.Tunc Athiflus,fimens,inquit, illis acuirtus paterna conftaret, acerbami hi tempeftas ingrueretJnterrogante deinde eo,an crebram paterdæ necis men* tionem haberendKcto quicquid remedio temperari non poflît,fuperuacue uer* bis replicari fubiunxit ♦ Nihil prodefle teftatus inexptabile malum affiduis itéra* 1C moleftiis.Quo dido,documentQ dédit ultioncm minis præcurri nô oportere» .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiquot;

SAXONIS grammatici'

C Cumcp regem acuendt roboris gratia quotidiefolïtanæ digrcflîonis offîc/o utert tem uiderctjeccptis armis cum fratre præuiQ eius confeéïat incefTum. Quibus Athiflus uifis harenam prefïit,quod imminentes uitare deforme exiftimai et .Illi« deinde fe perempti ab eo Frouuini pœnas fumpturos diceêtibuSjpræfertim cum plurimo iadaniiç faftu fe foliim necis eius fateatur autoremjCauendü eiSjinquit, ne dum ultionis crt'ecïum appetant, infirmas amp;nbsp;inopes uirium manus ftulta fecï audacia conférant,dumep alienum affècflent exitium,proprium experiantur oed fum,optimæ indolis habitum præpopera laudis cupidine; confumpturi : quamlt;’ obrem parcanc iuuentæ,parcant amp;nbsp;indoli,nec temere uotu eis inceflerit pereun* di.Itacp paternæ cladis iniuriam pecunia à fe rependi permittant, ingentis^ glolt;* riæ loco habeant, quod tantum principem muldæ nomine coërcuiiTe, ueluti quodam terroris imperio cócuflilTecredantur, Hæcuero fe non timoré percitü, fed adolefcenciæ eorû mifcratione moti3 docere. A quo Keto fruftra tempus tan* ta uerborü ambage deduci præfàtus, quod tam iuftae ultionis affetfJum pecunix promiffione labciadare conetur,progredi ilium iubet,£v fi quid fibi uirium fit,fo litario fecum experiri congreffu.NamSCferemoto fratrisadminiculoproprijs adurum uiribus,ne manu imparipugna conferi uideretur infamis. Duos fiqui* dem cum uno decernere ut iniquum,ita etiam probrofum apud ueteres credeba tur.Sed neque uidoria hoe pugnæ genere parta laudabilior habita,quod potius dedecori quam gloriac iunda uideretur.Quippe unum à duobus opprimi ut nul lius ne^octjjita maximiruboris loco ducebatur* Tanta autem Athiflum fiducia ceperat,ut ambos ad fe pariter inceflendü hortaretur, præfatus fe tutioris pugnaf poteftatem fa(fïur0,quibus pugnandi uotu detrahere nequeat.Quam indulgen* tiam Keio ita auerfatus cft,ut prius fe fato, quam ea ufurQ tcftaretur,oblatam eet D taminis conditionem uitiofibiuertcndamexiftimans«Qiicm Athiflus maniïfe* cum cupidiusconferentem,modefto pugnæ genere excipere cupiens,clypeutn ciusduntaxatadadoleuiusmucronecôuerberat,animofiorfalutisfuçquameffi cador defenfor.Quo diutile gefto,monet uti fratrem ccepti confortem adfcifcat» nee aliens manus opem expofcere erubefcat,cum folitariam fuiconatus experi* entiam fine effedu eflê uideat. Abnuenti parcendum negat,minas^ opcre pio* fecutus,fummis cum uiribus tentât. A quo tam ualidoferri itflu exceptus eft. Ut ipfum diftlfla caflïdc capiti t Hab i cogcretur.Quo uulnere irritatus, nam mukus t uertice cruor profundebatur,Ketonem crebris ac uegetis itflibus petitum, geni* bus humö petcre coëgit. Qiiod Vuigo intueri non paflus, propior priuatæ cha ritatiqua'm publicæcôfuetudini,ruborem pietaticedere coëgit,inuafo^ Athiflo fraternæ imbecillitatis proteëîor quam fpetflator elTe maluit. Quo fado plus ob* probrtjquamlaudis cötraxit,quodin iuuandofratreftatutas duelli leges foluif' fet,eidcm^ utilius honeftius opem tulüTe uiderctur.Siquidem ex alteralanct dedecoris,cx altera pietatis partibus indulfit.Itac^ piomptius q fpeciofius Athifli cædes ab ipfis perada nofeebat. Que ne uulgo clam cfret,corpus eius abfeifTo ca piteequoimpenfum extra nemusferentes,propinquioris pagiincolis tradunt, ProLiuini filios paternæ necis ultionem ab AthifloSuconûregeexegiffe teftan* tes.Talern præ fe uidoriam ferentes,primis à Vuermundo honoribus excipiuf* tur,utililîimûab eis opusçditumiudicante.fublati^çmuligloriam ^admiflïob probrq famamcupidius intuente, ncc tyranni neccmullis ignominiæ partibus affinem cenfente.In prouerbium apud exteros dudum, quod prifeum dimican* di ius,regius labefadaffet interitus. Cum^ Vuermüdus ætatis uitio oculis orba retur,Saxoniçrex Daniam duce uacuam ratus,ci^ per legatos mandat, regnum quod præter ætatis debitû teneatfibiprocurandumcômittat, nenimis longa im* pertj auidicate patriä legibus, armis^ defi:ciat. Qualiter enim rege cenferi poffegt;

H I s T o R I ÄE DANICAE LIE» IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5

A- cui fcncâusanimSjCçcitas oculum paricaliginis horrore fufcaueritfQuod fi ab* nuatjfilium^ habeat,qui cum fuo ex prouocatione confltgerc audcatjuidorem regno potinpermittat.Sineutrum probet, armis fee um nonmonitis agenda co gnofcat,ut tandem inuitus præbeat,quod ukroneus exhibere cotemnat. Ad hec Vuermundus altioribus fufpirijs fra(flus,impudentius feætatisexprobratione facerari refpondit,qucm non ideo hue infelicitatts fenedus prouexerit, quod pu gnæ pareus timidius iuuentâexegertt, Nec aptius fibi cçcitatis uitium obiedari, quod plerunc^ talem çtatis habitum, talis iadura confequi foleat,pottus^ condo iendum calamitatt quàm infukandû uideatur Juftius autem Saxoniæ régi impati entiæ notam afFerri pofle, quem potius fenis fatum operiri quàm imperiû pofee* re decuiffet, quod aliquanto præftet defundo fuccedere, quàm uiuum fpoliare* Se tarnen ne tanquâ delirus prifeæ libertatis titulos externo uideatur mancipare dominio,propria manu prouocationi pariturm Ad hæc legati,fcire fe,inquiût,rc gern fuum conferendç cum cæeo manus ludibriû perhorrere,quod tam ridiculû decernendi genus rubori quàm honeftati propinquius habeatur ♦ Aptius uero per utriufi^ pignus ÔC fanguinê amborû négocie confuli ♦ Ad haec obftupefadis animo Danis,fubita^ refponfi ignorantia perculfis,Vffo qui forte eu cçteris ade rat,refponfionis à pâtre licentiâ flagitabat, fubitoéç uelut ex muto uocalis cuafît., Cumep V uermundus quifnam talem à fe loquendi copia poftularet inquireret, m intftri^ eu ab V ffone rogari dixilTentjfat: s efle perhibuit,ut (nfeli ci ta cis fuç uul neribus alienorû faftus illuderet, ne etiâ à domefticis fimili infukationis petulan# tia uexaretur. Sed fatellitibus Vffonem hune eflè pertinaci affîr matione teftanti* bus,liberum ei (it3inqutt,quifquis eftcogitataprofari.Tum VfFo,fruftraab eorû rege regnum appeti,inquit,quod tam proprq redoris olFicio,quàm fortiflîmorû

/ procerumarmis,induftria^ niteretur,Practereanecregt filium,necregnofuc* ceflTorem deeire,fciant^ fe non folum regis corum filiumjlcd etiam quecuncß ex gentis fuç fortiffimis fecum adfciuerit,fimul pugna aggredi conftituiffè. Quo au dito legati,rifere,uanam didi animofitatê exiftimantes* Nec mora,condicttur pu gnæ locus, cidem^ ftata temporis meta praefigitur, Tantum autê ftuports Vffo loquendiacprouocandinouitate praefentibus iniecit, ut utrum uocieius anfidu ciæ plus admirationis tributum fit, incertum extiterit ♦ Abeuntibus autê legatis, Vuermundus refponfionis autore laudato, quod uirtutis fiduciam nô in unius, fed duorum prouocatione ftatuerit,potius fe ei,quicuncç fit,quàm fuperbo hofti regno ceflurum perhibuit. V niuerfis autem filium eius efle teftantibus, qui lega torum faftum fiduciæ fublimitate contempferit,propius cum accedere iubet, ^d oculis nequeat,manibus experturus* Corpore deinde eius curiofius côtredato, cum ex artuû granditatc,lincamentis^ filium efle cognoflet, fidem aflèrtoribus habere cccpit,percontari^ eum,cur fuauiflimum uocis habita, fummo diflimu« lationis ftudio tegendum curauerit, tantôt^ ætatis fpatio fine uoce,Slt; cundis lo* quendicomercijs degere fuftinuerit,ut fe linguae prorfus officio dcfedum.nati* uæ^ taciturnitatis uitio obfitum credi permitteretf Qui rcfpondit,fe paterna ha denus defenfionc contentum,nô prius uocis offîcio opus habuiffe, quàm dome (iicam prudentiam externaloquacitate preflàm animaduerteret. Rogatus item ab eOjCur duos q unum prouocare maluit : hune idcirco dimicationis modû à fe exoptatum refpondit,ut Athifli regis oppreff'io,quçquod à duobus gefta fuerat Danisopprobrio extabat,unius facinorepenfaret,nouum^ uirtutis fpecimen prifea ruboris monumenta conuelleret.lta antiquac crimen infamiac, recentis fa* mac litura refpergendum dicebauQuemV uermundus iuftam omniû æftimatio nem feciffe teftatus,armorum ufum,quod eis paru aflueuilTeijpraedifcere iubeu Quibus Vffboblatis,magnitudinepedoris anguftos loricarû nexus explicuit.

SAXONIS GRAMMATICI

C nee erat ullam reperire quæ eum iufto capacitatis fpatio continerct/Maiorc fiquf dem corpore erat^quàm utalienis armisudpoffet» Ad ultimum cum pacernant quoc^ loricam uiolenta corporis aftridione diffolueret, Vuermundus earn a' lac«® uo latera diflecari, fibula^ farciri præcepit, parte quae clypei præfidio muniatut ferro patere parui exiftimans.Sed Slt;ghdium quo tuto uti poflït,fumma ab eo cii vffÓHisroiun ra concifci iufltt,Oblatis cópluribusVfFo manu capulum ftringens,fruftatim fn gulos agitando cóminuit ,nec erat quifqua ex eis tanti rigoris gladius,quem non ad primæ cócufltonis motum crebra partium fradionc diflblueret. Erat autem re gi inuü tati acuminis gladius Skrep ditfïuSjqui quodlibet obftaculi genus uno rientis idu medium penetrando difflnderct, nee adeo quiequam praedurö foret, ut adadtâcius aciem remorari potuiflèt.Quemnepofterisfruendörelinqueret, per fummâaliéné cômoditatis inuldiâ in profunda defoderat, utilitatê ferri quod filq incrementis diffidcret, caeteris negaturus. Interrogatus autem an dignun» Vffonis robore ferrum haberetjiabere fe dixit, Qtiod it pridem a' fe terra: tradi=« turn recognito locorû habitu repcrire potuifTet, aptum corporis eius uiribus hiberet.IncampQ deinde perducifeiubenSjCum interrogatis per omnia comiti* bus defoffionis locum acceptis fignorum indices côpèriflei, extradum cauo gla diumfilio porrigit,Quem VfFo nimiauetuftatefragilem exefum^côfpiciens, feriendi diffidentia percontatur, an hunc quoep priorum exemplo probarc de«» beatjprius habitum eius,^ rem ferro geri oporteat explorandQ teftatus, Refert Vuermundus, fi præfens ferrum ab ipfo uentilando collideretur, non fupereife quod uirium eius habituirefponderet, Abftinendum itac^ fado, cuius in dubio exitus maneat.lgitur ex pado pugnae locus expetitur,Hunc fluuius Eidorus iw aquarum ambitu uallat, ut carQ interftitio répugnante,nauigq duntaxat aditus

D pateauQuem Vffone fine comité petente,Saxoniæ regis filium infignis uiribus athleta confequitur, ci ebris urrinep turbis alternos riparum anfradus fpedan* di auiditate complentibus. Cundis igitur huic fpedaculo oculos inferentibus, Vuermundus,in extrema pontis parte fecollocat,fi filium uinci contigilîet,flu^ mine periturus.Maluit enim fanguinis fui ruinam comitari,cp patriæ interitQ nis doloris fenfibus intueri. Verum Vffo geminis iuuenum congrelTibus lacelfi ius,gladtj diffidentia amborSidus umboneuitabat, patientius experiri conffitO c ns,quem è duobus attentius cauerc debuilTetjUt hunc faltem uno ferri impulfn fontingerct, Quem Vuermundus imbccillitatis uitio,tantam recipiendorû iduS patientiam præftare exiftimans,paulatim in occiduam pontis oram mortis cup»* ditatefe protrahit,fi de filio adum foret fatum præcipitio petiturus.Tanta fangul nis charitate flagrante fenem fortuna protexit. Vffo fiquidem filium régis ad fe^ cum auidius decernendum hortatus,claritatem generis ab ipfo confpicuo forth tudinis opere aequari iubet,nerege ortQ plebeius comes uirtute præffare uidea# tur,Athletam deinde explorandae eius fortitudinis gratia,nc domini fui terga th midius fubfequeretur,admonitû, fiduciam à régis filio in ferepofitam cgregiis dimicationis operibus penfare prçcepit.Cuius delcdu unicus pugnç comes ad* feitus fuerit.Obtemperantem ilium propius^ congredi rubore compulfum,ptgt; mo ferri idu medium dilTecat.Quo fono recrcatus V uermundus,filij ferrum aU dire fe dixit,rogat^ cui potifltmu parti idum inflixerit.Referentibus deinde m» niftris,eum non unam corporis partem,fcd totam hominis tranfegifle côpagen», abftradum prçcipitio corpus ponti reffituit,codem Audio lucem expetens, quo fetum optauerauTum Vfforeliquum hoftemprioris exempio confumere cuph cns,régis filiû ad ultionem interfedi pro fe fatellitis manibus parentationis loco erogandam impenfioribus uerbis folicitat Quem propius accedere fua adhof* tationc coadum,tnfligendi idus loco curiofius denotato,gladio^ quod tenueu» dus

HIÉTORIAE bANICAÈ LIB. HU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34

A eiushminam fuis imparctn uiribus formidarctin aciem altera ucrfo,pcnetrabili corporis fedionc tranfucrbcrat. Quo audito V ucrmundus Skrep gladtj fonum fccundo fuis auribus inccffiffc perhibuit. AfFtrmantibus deinde arbitris utrunt^ hoftem ab eius filio confumptum,nimictate gaudtj uultum fletu foluit: it a genas quas dolor madidarc non poterat,lætitia rigauit. Saxonibus igitur pudore mee* ftis,pugilumcpfunus fumma cutn ruboris acerbitate ducentibuSjV fFonem Da* . niiocundis excepere tripudtjs.Quieuit turn Athiflanæ cædis infam,ta, SaxonQ^ obprobrijs expirauit.lta Saxoniae regnum ad Danos translatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SixonaÀ

Poft patremVffo regendum fufcepit,utriufcß imperïj procurator efFedus,qui nii uidi^ ne unum quidem rite moderaturus credebatur. Hic à compluribus Olauus eft diäuSjatcß ob animimoderationê manfueti cognomine donatus. Cuius fequen tes aâus uetuftatis uttio folennem fefellerc notitiam. Sed credi poteft gloriofos eorö procefTus extitifle,quorü tam plena laudis principia fuerint. Tam breui fa* tftorö eius profecutione animaduertOjquot illuftrifl gentis noftrç uirorö fplendo remfcriptorupenurialaudi memoriaeépfubtraxerit.Quodfi patriahancfortuna Seriptoritpenu latinoquondafermone donafletjinnumera Danicorö opcrü uolumina tererent. rwinDaitw.

Vffoni Danfilius fucceditjqufcum transfufis inexteros pracltjs trophaeorum frequentia rerûdominiû propagaffètjpartüglorixfulgorê tetro fuperbiæ fqualo re fufcauitjita à clariftimi parentis honeftate degenerans, ut cum il Ie cæteris mo* deratione præftiteritjhic caeteros faftuofa tumidus clatione contcmpferit.Sed 8C paterna bona, uel quae ipfe exterarum gentiö manubtjs pcpcreratjflagitijs difii* ciebat : opes quae regio fplendori feruire debuerant,uoracibus fumptuû impen* fis tribuens. Sic interdum à maioribus fuis fimilia portends pignora defcifcunt.

Pofthunc regnat Hugletus, qui HomothQ óóHogrinium Suetiae tyrannos maritimo fertur opprefliflc conflidu.

® nbsp;nbsp;nbsp;Cui Frotho fuccedit,cognomêto Vegetus, qui ipfam cognominis fpeciê cor Frotb® ßlt;irke.

poris animicp firmitate teftatus,denis Noruagiac ducibus bello confumptis,infu fulam quç ex eo poftmodum nomen obtinuit^ipfum poftremo regem inuafur us acceflitProgerus hic erat,geminaadmodum forteconfpicuus,quod non minus armis quàm opibus illuftris regiam didonem athletico decoraret officio, tan* tumep gymnicis palmis,quantum dignitatis ornamêtis polieret. Hic, ut quidam feruntjOthino pâtre natus, à dqs immortalibus bcneficiû pracftarc rogatis,mu* neris loco obtinuit,non ab alio uinci quàm qui certaminis tempore fubiediï pe* dibus eius puluerê manu conuellere potuiflèt.Quem Frotho tanta à fuperis fir* mitate donatum comperiens,duclli poftulatione folicitaf,deorum indulgentiam fallacia tentaturus.Primum igitur imperitiae fimulatione dimicationis ab ipfo do cumentumefflagitat,cuius eumufuexperientialcallerc feiat.Ille hoftempro* feffioni fuæ non folum cedere,fed etiam fupplicare gauifus, fapere cum afleruit, feniliinduftriæiuuenilemanimûfubijciendo,quodei facies cicatricibus uacua, fronsc]^ nullis armorum ueftigijs exarata,tenucm huius rei notitiam extare tefte tur Jta ediucrfo bina quadratæ formæ fpacia cubitalibus fîguratalateribus humi dénotât jà locorum ufu documentiinitium æditurus .Quibus deferiptis aflîgna* tam utercp fibi partera completftitur. T um Frogerum Frotho arma fecum, ac lo cum permutare iubet.Nec difficilis admiffio fuit. Frogerum fiquidem hoftilium nitor concitabat armorum, quod Frotho prçditum auro capulum loricam^ pari fpecieradiantem,fedôôcaffidemincundem modum eximio comptam fulgore geftaret. Igitur Frotho loco quo Frogerus exceflèrat, puluerc correpto, omen fi bi uidoriæ datum cxiftimauit.Ncc augurio elufus,continuo Frogerum occîdit, tam paruulo uaframento maxima fortitudinis gloriam afiècutus. Qiiippe quod nullius ante uiribus licuit,aftutia præftitit.

f 4

SAXONIS GRAMMATICI

C nbsp;nbsp;Poft hune Dan regnû capeffitjqiri cum duodecimû ætans annu ageret, Icga* •

tionumpctulannafatigatur,Saxonibusbellum auttributûafFerreiuirus.Scdrii bor pugnam penfioni antepofuitjpotius ad ftrenue moriend3,qua'm timidae ui“ uenduin impeilens.Itaqj prælata pugnandi fortCjDanorû iuuentus Albyam flu uium tanta nauigiorû frequêtia compleuit, ut facile eius tranfitû perindeac con# tinuo ponte iunda puppium tabulata praeftarât.Quo euenit,ut Saxoniacrex ea* dem quam a Danis exigebat conditionc adigcrctur.

Poft Dan Fridlcuus cognomento celer impenû fumit. Quo régnante Huyt* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uuillus Holandiæ princeps,i(fto cum Danis fœderCjNoruagiam inceflèbat.Cn*

tus operibus baud paruaclaritatisacceftio fuit,quod Rufilam uirginem militari uoto res bellicas æmulatâarmis oppreflit,uirilemœ gloriâex muliebri hoftccor ripuit.Sed amp;nbsp;quinque eius côpIiceSjBroddonemjBiIdum, Bugonem, Fannin^ gum,Ôd Gunholmû,quorû pater Fyn extitit, ob res ab ipfis praeclare æditas in (o cietatem adfciuit: quorû collegio fretuSjfœdus quod cum Danis contraxerat,fer ro difijcit.Cuius irruptio hoc nociuior quo fallacior fuit. Neep enim Dani tam rc pente cum ex amico hoftem euafurû credebant. Adeô facilis quorundâ ex gra* tia ad odium tranfitus exiftereconfueuit. Crediderim noftri temporis mores hu* lus uiri aufpieqs inchoatos,qui mentiri ac fallere inter uitia fordes^ nô ducimus. Qtiem Fridlcuus auftrales Syalandiæ partes adortQ,in portu qui poftmodû eius eft nomine uocitatus,praelio tentât Jn quo ob gloriæ æmulationê tanta milituu» fortitudine concurfum eft,ut perpaucis periculû fuga uitantibus,ambæ penitus actes confumerenturtnec in partem uitftoria conceftlt, ubi par utrofe^ uulnus ii^ plicuit. Adeô omnibus maior gloriæ uitæ cupiditas fuit Jgif qui ex Huyruuilü agmine fuperfuerant,feruandç focietatis gratia,nodu claflis fuç reliquias mutuis D nexibusobligandas curabant.Fadem nodeBildusÔC Broddorefeiftisquibus rates cohæfere funiculis,tacite fua à cæterorû complexu nauigia fubmouere,fra* trum defertione formidini confulentes,magis^ timoris g confanguineæ pictatis dudibus obtempérantes. Luce reddita Fridlcuus Huyruuillû,GunhoImû,Bu* gonem SC Fanningum ex tanta fociorum'clade relidos compcriens,unus cum o* mnibus dccernere ftatuit,ne lacéré copiarû reliquiç denuô diferimen fubire cogc Timied fèrri rcntur.Cui præter infttam animo fortitudine,etiâ contemptrix ferri tunica fiducie fontemptrix, miniftrabatihacin publicis priuatis^ conftidibus tanquam feruatore falutis cuItU utcbatur:nec rem fortiusquàm prolperius executus,felicê pugnae cuentûhabuit* Equidê HuyruuilIo,Bugonc,2lt;Fanningo oppreffis,Gunholmû hoftile ferrucar minibus obtundere folitû,crebro capuli idu exanimauitDum autê mucroni ma numcupidiusinferit, elifaneruorû officia redudos in palmam digitos perpetuo curuitatis uinculo perftrinxerût. idem cum Duflynum Hybcrniac oppidum obô deret, murorum^firmitateexpugnationisfacultatê negari confpiceret,Hadin* StfoUgetM, giani acuminis ingenium æmulatus,hirundinS alis, inclufum fungis ignemaffîg^ præccpit, Quibus propria nidifîcatione rcceptis, fubitôflammis tedaluxerum» Quas oppidanis reftinguere concurrcntibus,maiorem^ fopiendi ignis quàm ca uendi hoftis cura præftantibus, Duflyno potitur.Poft hæc apud Britannia amil* fis bello milttibus,cum difficile ad littus reditû habiturus uideret,intcrfedor3 ca* daueribus eredis,ôtSinacieconocatis,itapriftin3 multitudinis habitSreprçfenta bat,ut nil ex eius fpecie tanto uulnere detrad3 uideretunQuo fado hofti nô folû conferendæ manus fîduciâ abftulit, fed etiâ carpendæfugæ cupidinê ineuffit«

H I s T O R I AE DANICAE L I B R 1

A R T I FINIS.

SAXONIS GRAMMATICI K

H 1 S T O RI AE DANORVM LIBER Q_V I N T V S»

E F V N c T O Fridleuo,filius Froiho feptetn annos natus co=ï cordiDanorumarbitdofubrogaturJidemconcione praeha bita,infantiam regis à tutoi ibus excipienda duxertint, ne ob principis puerilitatem rerS excideret fumma. T antum fiqui* demabuniuerfisFridleuimemoriæac nomini tributunijUt tarnte nero eius fanguint regnum daretur*Habito ergo dele du,Vueftmarùsamp; Colo fratresin educarionis regiæ minis

fteriûarceflunf .Ifulfo quoc^amp;ó AggonijOdocpalqs illuftribus uiriSjtio modo re gis tutela crédita, uerûetiâ gerendi (üb ipfo regni poteftas indulta, abunde eis ui res animicpfuppetebatjCrebra no corporis tantS,fed etiâ ingentj dote poliêtibus. Ita Danorû Remp, expedato régis robore uicaria tutabant officia, V xor Colo* nis erat Gotuuara, que eximiæprocacitate facundiæquantûlibet difertosac Io« quaces eneruare folebat:altercando quippe efficax erat,8lt; in omni difceptationû genere copiofa.Pugnabat liquidé uerbis, non modo queftionibus fréta,uerûetiâ peruicacibus armata rcfponfis.Imbellé nemo foeminâ debellare poterat,à lingua fpicula mutuanté.Quofdâuerbofitatis petulâtia refellebat,alios ueluti quibufda cauillationû nexibus implicatos fallaciarû laqueis ftrangulabat,adeô uegetû mu« lieri ingeniû fuit.Cactcrû côdere padajaut relcindere prçpotés erat,utriufcç horû cffrcaciam oris aculeo geftans : quippe difijcere fœdera,ac fociare callebat, ita ad utrûlibet anceps linguae cômerciû fuit.Duodecim V ueftmaro fil tj erât,ex quoru numero tribus cômune Grep nomen incelTit, hos fimul conceptos idem partus abfoluit,ortus æqualitaté uocabuli focietate teftantes.His fumma cgftibus aut fer B ro dimicandi pcritia extitit,Hoddoni quocg Frotho maritimæ tyrannidis detule* rat poteftaté,hic regê proximo neceffitudinis ordine côtingebat.Colo terna filio rum forte gaudebat. Eo tépore quidâ Frothonis fratrc genicus, pro tuéda patria gerebat rei nauticæ fummâ,Soror regis Gunuuara erat,cui ob eximiâ forme pul chritudiné Speciofac cognomen extabat.Fili] V ueftmari Colonisœ,quû ÔC çtate impubères,8C animis acres effent,fiducia in temeritaté uerfa,ad obfcœnos ac de« générés ritus inquinatâ flagitijs indolé contulerût, Adeô efh infolenter indomi* te^gefferût,utconftupratis aliorûnuptis ac filiabus, profcripfiffe pudicitiâatcp in proftibulS relegaffe uiderent, Corruptis nbsp;nbsp;nbsp;matronaru fulcriSjUe toris quidé

uirginalibus abftinebant.Suus nullû thalamus fecuritate donabat.nec quif^ ferè patriæ locus luxuriæ eorû ueftigfjs uacuus erat. Mariti metu, coniuges corpora fuorû ludibrio uexabanf .Iniurqs obtemperatû cft,Celïît copularû refpeétus,uio lensm amplexuû ufus extabat.Publicata eft Venus,coniugiorû reuerentia perc* unte.K aptim luxuria pctebat.ln caufa ocium erat, quod expertia agitationis cor pora,amica uittjs quicte diffluerét.Tandé Grep hoc nomine participantiû maxi* mus,ut diffufum libidinis motû certa fpecie fifteret,errabundac V eneris portû in germante regis amore petere aufus extitit.Nec apte quidé; nam fient uagabundS ateß erroneam uoluptaté uerecundie frenis coêrceri oportuit,ita a' popular! pro* lern regiâconcupifci temerariû fuit. Illa proci petulantiâ pertimefeens, quo tutior ab iniuria foret, feptû uallo conclaue petiuit, Adhibiti funt ei triginta uernaculi, qui iugem corporis eius euftodiam excubando præftarent.Igitur contubernales Frothonis circa indumentorû ufum foeminea admodum ope defeéîi, quum non haberent unde noua affuere,aut lacera reficcre poffent,regem celebrandi coniu* gtjmonitis adhortantur.Illeprimum exeufationis uerbaabaetatis teneritudinc mutuatus,ad poftremum perfeueranttori fuorum rogatui cefftt ♦ Qjio cuiiofius

SAXONIS GRAMMATICI

c a monitorfbus habilem connubio fuo fcemina perquirente,præcipue régis Hun norum filia coHaudatur, Ad hçc Frotho repugnandi ratione pertinacius quæfîta, à pâtre didicifleferefcrt,no expedite regibus è Ionginquo copulampeujnec Vc nerem nifi à finitimis pofci. Quod audiens Gotuuara^callide regem amids relu* ciari cognouit.Cuius ut uacillantem firmaret animum,fidudam^ pufillç mentis erigcretjiunioribus, inquit, nuptiaecômpetunt,fenes fepukhrum manen Ado* kfcentiægreflusuotis Fortuna^ proficiunt, inops adbuftumfenedadeuergitr Spes iuuentam confequitur,fenium expes inclinât occafus.Adolefcitfors pube* rum juunquam infcdû omiffiira quod cccpit.Ob cuius didi uenerationem poftu lationis officiu fufcipcre rogata, refragandi rationem fenij prætentione côponit, nee fe tam ardui mandati gerulam ob infirmS aîtatis habitum fore poffe teftatur» Rex precioopus agnofeens, aureo torque prolato, Icgationis pracmiSpollicct. Habebat nanqj torques nexilia bullarû cçlaminajinterfita^ regû ümulacrajquaf ad interioris fili dudum, nunccontrahi,nunc dirimi poflent, ornamentum luxui pûtius quàm ufui prçparatum. Vueftmarû quoep amp;nbsp;Colonem cum eorum filijsgt; in idem legationis opus accerfiri placuit,quod eorû folertiam Frotho rcpulfae ru* bore carituram putaret.li fimul cum Gotuuara profedi,prius triduano ab Hun* norum rege côuiuio excepti funtjquàm legationis fuæ confultum exprimerentî is enim antiquitus recipiendorû hofpitû ufus extabat « Extrado in triduû epulo» uirgo regia pleno comitatis alloquio, legatis blanditura progreditjOec paru con uiualibus hofpitû gaudtjs,præfentiæ eius iocunditas attulinCui Vueßmaruscrc brefeentibus poculis propofiti feriem iocofa admodûaflcrtione detexitjpuclls mentem familiari collocutionis genere tentaturus. Itacp quo minus fibi repulfam confcifceretjcôpofitis in rifum uerbis legationis négocia præcurrebatjinter con?

D uiuales plaufus ludicrum aufus fociare fermonem ♦ llla fe Frothonem tanq famï amp;nbsp;claritudinis inopem faftidiredicebat. Nulli etenim quondam illuftriû foemioî rum connubijs idonei cenfebantur,nifi qui fibi ingens famac precium geftarû in* figniterrerufulgoreftruxiffent. Summûin procouitiûdefidia fuit.Nihiimagis in nuptiarû petitore quàm claritatis inopia damnabau Sola gloriac ubertas cacte* rarum rerû opulentiam exhibebat. Pudlæ quoq^ non tam procantiû fe formaSj^ çdita fpeciofe iàcinora mirabantur Jgitur legati uoti defperatione torpentes,ulilt; riorem rei conatû Gotuuarac prudentiæ tradunt.llla non uerbis modo,fed etiad fuccis in V enerê mixtis uirginê eneruare conatajaiTerere cœpit, Frothonê læu» tanq dextra utentê nandi,dimicandi^ promptiflîmâ habere peritiâ:oblata quo^F potione rigorem puellæ cupidine permutauit, Venerem^ uoluptatê abolit^i indignationis loco conftituit. Deinde V ueftmarû,Colonem^ cum eorû liber»® deinduftria adiré regê,iterandæ^ Icgationi infiftere iubet. Poftremo fi difficilctn accepiflênt,pugnæ prouocatione præuenire repulfamJgitur V ueftmarus regÔ cum armatis ingrelTuSjiam aut precibus obfequi,inquit, aut pugna precantes ag gredi neceflcerit’.elegimus fpeciofe defungi, infeda legatione rcuerti,nere* pulfa foedijpropofîto^ uacui, unde gloriâ impetrare fperauimus, eius contrariS referamus.Si natam negas,admitte pugnam,alterû necefle eft præftes. Mori aut exaudiri uolumus, Apud te fi nô Iaeta,faltem triftia percepturi fumus.Gratius no ftram Frotho cladem,^ repulfam accipietNec plura elocutus,iugulû regis fc»^ ro fe petiturû minatunContrà rex, nô decere, air, amplitudinê regiâ quem hono re praE;celleref,aequare conflidu,nec oportere dignitate impares, pugnç par» täte conferri » At Vueftmarus nihil de certaminis exhortattone remittens, ad ultimô ipfam uirginis mente explorareiubetur, quod antiqui in matrimoniorûdckdn libera nupturas optiôe donaflent.Hçrebat fiquidê animo rex, inter metû pugnç pudorem^ trépida fluduadone fuïpcnfusjta V ueftmarus ad prgcordialê puel* Ufen

HISTORIAN DAN I CAE LIB* V

R. IcefetitcntiatnrdegatuSjfciens fccminâomnem ut uolubih's animijita uerfilis cflc propoßrijtanto rem fidentius exequi cœpit, quanto uirginS uotis plus uarietatis ineflc compertQ habuit. Auxit curæ eius fîductâjadiecitcp ftudio fpem fimpHcitas uirginis,proprio permiffa confiiio,libertas^ fœminæ politioribus blanditiarum dclenimentis palpanda,nô modo abduci facilis,ucrumetiâ obfequi pracceps* Pa» ter uerOjquo certius filiae mcntem infpiceretjegatos fubfequi ccepiu Illa prias in amorem proci latenti potionis operatione perduc^lajplura fe de Frothonis indole refcrebat fpe praefumpfilTe fama: quippe qu3 is ab iliuftri genus parente duxe* ritjnaturacp omnis fuæ folcat origin! refpôdere.Qiiamobrê luuenem fibi no tarn pracfentisjquàm futuri fplendoris intuitu placuifle ♦ Quibus auditis mirabundus patcr'.fcd ne permilTam quidem puellæ licentiâ refcindere palTus,Frothonis cam coiugio pollicetur^Quâ poft:modû,prouifis abunde cômcatibus, tollens magni» fico rerum apparatUjConfequêtibus fe legatis Dania adiré deproperat, feiens ne* minem pacre melius filiam nupttjs oblaturG. Frotho ficut iocundulîme fponfam excepitjita futuri quocy foceri maieftatêamplilïîmis honoribus celebrauit,quem peradis taedis,magna auri argentiep fumma donatu dimifit. Igitur Hanunda ufus (Hunnorö haec régis filia erat) florentiffima pace trienniu duxit.Cuius contuber nales ocio pctulantiä nadi,partam quiete lafciuiä improbiffimis extulere fceleri» bus.Quofdamenimrcftibusinfublimepertrados,morcagitabilis pilae pendula petuLtntU corporûimpu!fioneuexabât»ÂIijshœdinû jncedentibus coriü fubfternentes, fcanaaulicoru lubricitergorisofFendiculo per occults funis raptû incautos fubegere grclTus* Alios uefte.nudatoSjUartjs uerberö fupplicijs lacerabant. Alios claue afFixoSjla» quei more fufpenfionis muldauere ludibrio. Quorundäbarbæ amp;nbsp;ucrticis pilos faculis torruerSt* Ali]s pubem atc^ inguina fubiedo torrc cremabät. V irginibus nubere non licebat» nifi quarS callitas eis ante delibata fuiffet « Aduenas olfibus conuerberabanu Alios ad intemperantiäcompulfos, immoderata potioncrum» pebant.Neminifiliänuptüdare licebat,nifi gratia ipforQ,fauorecpmercato«Nulli matrimoniu contrahendi fas erat,fi eorum non precio pracemiffet affenfum.Præ» terca no in uirgines modOjUcrumetiam in matronarü turbam pafTimdüTolutiffi» mæ libidinis fuçflagitia porrexeruntMixtam petulantiac rabiem duplex fur orts fpecies agitabat:conuenis holpitibus^ rcceptuS loco couicia praebebantur. Tot ludibrioru irritamenta à petulantibus ÖC lafeiuis reperta funt. Adeo fub rege pue rotemeritaslibertatenutritaeft,Nihil enimtantumpeccandilicentiâ protrahit, quanta uliionis pœnçcp diiatio : tam cfFrcnata militS procacitas,nô exteris tantS, fed etiam patriae inuifum feccrat tegcm.Dolenter fiquidc ferebant Dani fuperbc fibi ac crudeliter imperari,Grep uero haud humili cotentus V encrcjco fe teme* ritatis effuditjUt cS regina cömercio libidinis habitOjtam regi perfidus, g cacteris uiolentus exifteret. Adolcuit deinde paulatim infamiajtacitoep gradu criminis fut fpicio ferpfitjante uulgo comperta g rcgi.Grcp enim in omnes quiuel modicam huius rei mentionê egiflentjanimaduerterc folitusjaceufationê fui formidabiletn fecerat.Opinio tarnen fceleris primum fufurris alita eft, dehinc excepta rumori« bus* Difficilis fiquidê apud confeios alieni criminis occultatio eft. Procus Gun» uuarac creber exiabat.Igitur Grep rcpulfæ ultionê clandeftinis artibus impetra* re conatus,aeftimandi procos arbitriS flagitat,exquifitiflimis puellam nuptijs de- . beri teßando.Obfcurabat autem iram,neuirginis odio quçfttum uideretur offi» cium*Orantirexméritaiuuenuminfpedandapermittit. Primum itacp cundos Gunuuarae petitores cöuiut) fimulatione contraxit,ac deinde conclaue cui puel» la affueuerat, defedis eorum capitibus cingens, crudcle cacteris fpedaculS præ« buit.Nihil tarnen eius apud Frothonê gratiae detradum eft, quo minus confite» to familiaritatis officio fungeretur * Conueniendi fiquidem régis copiam precia

SAXONIS GRAMMATICI

0 pcti dcberc conftttuft, neminem alloquio ei'us ufurumpronundans, nimunera detulilîèt.Neqj enim tanti duds aditum trito confuetudinis gencrc, fed plenis am bitionis ßudijs impetrandüedixit,regicecharitatisflmulationecrudelitatisinfa* miam leuacurus.TaliterlaceilitQ uulgus afflidattonis fuæ querelam tacitis gemi^ tibus agitabat. Nulli mifen'æ tempora culpandi pala'm animus erat ♦ Ncmini in* gruentê calumniâapertis efferendi querimonijs aufus incefleratJnternus omniS præcordia dolor hoc acrius,quo occultius lacerabat. Quo cognito, Gotheru« Noruagiæ rex contradis concione militibus,refert propriu Danos faftidire rege, exoptare alium,fi copiam accepiflent,fe^ eo exercitö agere decreuifle, facile Da niam occupari pofle/i armis adita foret.Ä Frothone enim tarn auarèjqua'm atro» dter patriæ imperitatû eflc»T um exurgens Ericus,contraria rem allegationc pro hibuicSacpejinquienSjalieni appetitores,proprio priuari folere meminimus. Sx peamborumcaptatorjUtriuftjperditorfuit.Præualidûenimoportet alitem eiTe, qui praedam alius unguibusextraherecupiat. Animat tefrußra internus regio* nis Iiuor,qucm pleruncp hoflilis explodit aduêtus. Nam etfinunc Dani diuiduis eße fententijs uideantur,unanimes tarnen mox excipient hoflem»Crebro corri* xantes porcos, conciliauere lupi.Patriö quif(^ ducem extero praefert ♦ Prouincia omnis regem domeflicu, qua'm aduenam,impenfius colit ♦ Necp enim te Frotho domipræflolabiturjfedforisexcipietaduentantê* Extremis fe aquilæ fcalpunt. Anterius alites certant. Noßi ipfe poenitentia uacuum debere contuitQ eße pru* dentis,Proceribus abunde fliparis, Tua tibi quies maneat, per alios gerendi fanf bell i facilitate propemodû exploratam habere poteris ♦ Liceat militi regiam prac* tentare fortunam.Salutem tuam pacifice moderare,alieno negociG periculo mo* liturus.Satius eflferuum deperire,quam herum.Quod fabro forceps, tuus tibifa telles agatjlleferramentiremedio manus cauteri6cauet,at^ à digitorum fibiin*

D cendiotemperanTuquocßtibituorum opera parcere amp;nbsp;confulere difee. HafC Ericus* Quem Gotuuarus ut imprudente hadenus habitum,refponiîonis fuX Erkus^lertui contextumexquifitafententiarumgrauitate compreßiße miratus, diferti donat agnomine,excellentê eius prudentiä appellationis honore iudicans profequen* dam.Frater ßquide eius Rollerus opinionê iuuenis eximio fui fulgore fupprefl« ratEricus nominis beneßeio rem adijei petit uocabuli, largitionê muneris addi* tione comutandam teflatus. Rex nauigium donat,Scroter remiges uocitabant» Erant aut Ericus amp;nbsp;Rollerus Regneri pugilis filij,patrc eodem fati,diuerfa^ acdl ti matre. Matrem quippe Rolleri eandem^ Erici nouereä Cracam uocabant. Ig^ tur Rafno cuidam permittente Gotaro laceßendi per piraticam Danos negociö ceßttExcipitilium Oddo,cui tune temporis apud Danos maxima piraticædeft rebatur autoritas,uir magicæ dodus, ita ut abfq^ carina altum pererrans, hoßiü^ faepe nauigiaconcitatis carmine procellis euerteretJta($ ne cum piratis in mariti» marum uirium certamen defeenderet, exafperatos maleficio fludus, ad naufra* gia ijfdem infligenda perducere folebat.Hic ut negociatoribus atrox, ita clemcs agrefiibus extititinon eadem merces,qua fiatiuam aeflimatione comenfustruflid operis munditiaSjfordidi quæfiuslaboribusanteponens.Idem inito cum Nor* NonMrftttti 4 mannis conflidu,ita ui carminQ hoflilem hebetauit afpedG,ut dißridos Danorß D4»M uifiL enfes eminus radios iacere,amp; tang flammabundos fcintillare putarent.Cçterum adeo retußs obtutibus erant,ut ne ferrum quidë uagina detradum uifu exciperc poflènüuida quippe fulgore acies,pratßigtoße corufcaminis impatiens erat.Cx* fo itac^ Rafno cum multa fuorum parte, fex folae naues Noruagiä relapfx docu* mento fuere regi,haud facile Danos obteri poße » Ab his etiam Frothonem foU pugilum ope fubnixum,inuito regnare populo uulgatû eß, dominio in tyranni* dem uerfOtCuius famæ experiendæ gratia Rollerus, ut erat exterarum lußrator reruni}

H ï s T o R I ÄE b A N t C AÉ tIB. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

A rerum,ignotaq5 uifendt auiduSjFrothoilis fe uouit contubernio potituru.Ericus ilium, quanquam habitu corporis eximius effet, temere uotum nuncupaffefir* mabat. Ad ultimü pertinacifftmam propofiti ei us perfeuerantiam confpicatus,fc quocg fimili uoti nuncupationc cóftringit.Hifdem fe rex pollicitus eft, quofcöcp dclcdu probaffcnt comités donaturS.ltacp fratribus primo patrem adiri placuit, cómeatuscp óó neceffaria tam longinqui itineris fubfidia poftulari. A quo pater* ne fufceptijdie portera in ncmus uifendi pecoris gratia perducunt. Senex quip* pe armcntis opulens erat, Aperiebantur quoq? illis gazæ, quas diu claufæ tellu* ris antra condtderant.E quibus fi quæ placuiffent,fublegi permiffæ funt. Nee cu pidius oblatum beneficiumgt;quam rcceptumJtaeç egeftis humo opibus,compla citas tollunt. Horum interea remiges,aut curam egere corporis,aut iadis fe mo* libus exercebant. Alij faltu,quidam curfu concitaucre corpus.Hi uires ualida fa* xorum iaculatione tentabant,illi fagittæ ufum tenfo experiebantur arcu Jta robo risfirmitatemuario agitationisgenere profequebantur. Euere6Cquifomnum, quietemep potione captarentMittitur deinde Rollerus à patre cognofcendi eau fa domi interim ada.Is ut maternum fumare tugurium uidit,foris accedens, par* uulumcp foramen furtiua luminis applicatione tratjciês, introfpeda æde,animad uertit matrem informicacabo codilia pulmcnta uerfantem. Sufpexit praeterea tres colubrasfupernetenui rertedepenfas,exquarum ore proflua tabes gutta* limhumorem epulo minirtrabatîduæquippe colore piceæ erant, tertia fqua* mis albida uidebatur,reliquis modico eminentius penfa» Hæc nexQ in cauda ge* ftabatjquS cæteræ immiffo uentri funiculo tenerentur. Ilie rem maleficio confen taneam ratus,filentio quod uiderat preffit,ne matrem ueneficij ream artruere pu taretur.Ignorabatenim innocuam anguium extitiffe naturam, nefeius quantum

B tllo uigoris epulo pararetur.Superuenientes deinde Regnerus ôd Ericus, ut fu* midam afpexere cafam,ingreffi difeubitS petiuere, Quibus ad menfam fitis Cra Crucd magt. ca priuigno,filio^ unà cibu capturis,catill3 difcoloris dapis admouit» Pars quip* pe picea,fed croceis guttis interlita, pars albida uidebatur : quippe pro uaria fer* pentum fpecie, geminus pultem color infecer at. Cuius quum folam uterep par* ticulam delibaffet,Ericus non ex colorum habitu,fed interni uigoris effedu epu las acftimans,nigrantem dapis partem,fed fucco potiore confedam,catino quam celcrrime uerfo ad fe tranrtulit,albidamtp fibi admotam prius Rollero applicans, coenam fclicius gefflt.Et ne mutationis induftria notaretur, taliter,inquit, aeftuan te freto puppim in proram referri folitam.Nec tenue uiri ingenium fuit,induftri) operis diffimulationê à nauigtj confuetudine mutuantis ♦ Ericus itacp faurta iam dape refedus,interna ipfius opera ad fummu humanae fapientiæ pondus euafit, Quippe epuli uigor fupra quam credi poterat,omnium illi feientiarn copiam in* EriciufiriMru generauit,ita ut etiam ferinarum, pecudalium^ uocum interpretationem calle* uocu interpret ret. Nequeenim folumhumanaru rerum peritiffimus erat,uerumetiam fenfua* les brutorS fonos ad certarû affedionum intelligentiam referebat. Practerea tarn comis atque ornati eloqut] erat,ut quicquid differere cuperet,continuo prouer* biorum lepore poliret ♦ At ubi fuperueniens Craca concha tranfpofitâ,partcmcp pultis potiorem ab Erico comefam cognouit, fortunam filio præparatam priui* gno ceflifle condoluit. Cui mox gemebunda fupplicarc coepit, ne unquâ fua fra trem ope deficeret,quê ipfius mater tot nouae felicitatis opibus cumulaffetiquip* pefapido unius epuligurtu,rationtsatque eloquentlyfummam,necnógerendo* nirdpulmsn rum profpere confliduum gratiamaffecutus uidebatur * Adiecit quocp,Rollerû ti«w, propemodS confili] capacem,futurum^ ut dertinati fibi obfontj prorfus expers non eflet.Monuit quocp,fi fuprema neceffitatis uiolentia poftularet, nominis fui nuncupationc remedium celerius effe quærendû, affirmans fe diuina partim uir

S

I s A X o N ! s GRAMMATICI

C tute fubnixaiTijS^ quafi confortem cœl/tû infîtam numinis gefiarc potcnn'am.ËH eus fe ad aftandû fratri natura pertrahi dixir^probrofum referens aÛtem,qui pro* prium polluât ni'dum. AtCracam magis propn'a moleftabat incuria,quàm fortiï na fiko grauaret aduet fa, Artificcm enim tngenio fuo dcludi, magnû olim rubo* ris incitamcntumfuit. Deinde haec ipfa comitante uiro fratres ad mare profedu* ros abducit.Qui uno egreffi nauigiOjduo fibi mox alia deuinxerunt, SÜ iam Da* nicum attigere littus,quum cxplorato loco baud longe feptem fubilTe nauigia di fcunt.Tum Ericus duos Danicæ facundos linguae eó fine uefte proficifei iubcf, qui rem certius fpeculaturi nuditatis fuæ tanquam per EricQ fadæ Oddoni que* rimoniam afferentes,cautius explorata referrent Jlli apud Oddonem fàmiliarius habiti,omne ducis propofitû uerfutis auribus uenati funt. Statuerai enim dilucU lo hoftem improuidû aggredi,quo citius notfîurnis implicatum tegminibus ob* truncaretjaffîrmans eo lucis tempore corporibus humanis plus ßuporis atqi gia uedinis inefïè folere,Prçcepit quo^ naues faxis ad iaciendum habilibus onerari, futuram exitij fui caufam accelerans.Exploratores concubia node delapfijiiuocf ant Oddonem exquifitis ad iadum lapillis toia replcfïe nauigia,caetera quæ accc perant intimantes.Ericusreadmodum cognita, quQ clafïîs fuac paucitatem atten deret,aquas in hoftiû perniciem euocandas, carum^ fibi conciliandû putauitaiï xilium.Itacp feapha exceptus,ac tacitaremorû nifu propius hoftium carinis adue duSjUicinas aquae tabulas fenfim intorto terebro cauat, ac mox remigio uix au* ras pulfante,reditui confuIit.Adeô autem circumfpede fegeflît,utexcubitorum nemo aditö eius abfeeffumuedeprehenderet Qiio enauigante,paulatim Oddo nis rates excepta rimatim unda deprefftuEçdem aqua latius inu orfum ftagnan* te recondi gurgite uideban tur,nec par um defeenfui addidit internû lapidS pon* duSjSC iam tranftra fludibus diluebantur,foros^ exæquabat mare,quum Oddo nauigia propemodum undis æquata conQjiciensjreceptum immodice freturtiut ceis egeri iubet.Iiacp nauiicis occiduas nauigtj partes ab aquarû influxu defende feperfeuerantibus,c5minushoftis apparuitjgitur armacapefîèntibusacrioritH minebat gurgcs,Parantibus prglium enandi opus incidit.Erico bcllQ undæ,non arma gefîère.Pugnabat pro eo mare,cui ipfe nocendi uires,aditum^ prçbucrat» Itacp Ericus fludu felicius quàm ferro ufus,efficaci aquarû opera pugnâ abfen* gercre uidebatur.à pelago præfidiû mutuatus. V idoria arti contributa eft. Ne^ cnimoffufum undis nauigiumpugnæpatiens elfe poterar.TaliterOddone cun’ focijs interempto, captis^qui in ftatione erant, neminem cladis nuncium eua* IxJJô infuld» fifle compertum eft.Ericus perada iam ftrage, maturato receffu, Lefîb infulan* fubit* Vbi non reperto quo famem lenire pofîèt,duobus prædam nauigrjs dowiï dirigit,cômeatus in annum alterû relaturis.Ipfe uno duntaxat adeundi regis co* piam petit. Acceffa itaeç Syelandia, difeurrentes per littora nautici pecus Itcrne* re aggreffi funt. Aut enim leuandi efurics,aut fame periclitandum erat. ArmeU* to caefo,nudata in nauim cadauera detradis côiecere tcrgoribus.Quod quû pof* feflbres pecoris côperifïènt,clafle praedones infequi properarunt.Cum^ fe Ëri* eus ab armenti dominis impeti cognouifïèt,cæfarû boum corpora fîgnatis funi* bus alligata fludibus occul tanda prouidit.Deinde fi quid apud fe quaefiti cadaue riseflei,fuperuenientibusSyelandicis perluftrandi licentiam tribuit, affirmans occultandis rebus angußos nauiûanguloseflè.llli cadauere nufquam repertogt; fufpicione in alios relata,reos prædae innocuos arbitrati funt. Dum nulla rapine ueftigia patuifïènt,alios fibi nocuifïè putantes,fontibus ignouerunt.Quibus ena uigantibus,Ericus elatû undis cadauer excepit.Interea Frotho Oddonem cû fuis occubuiffe cognofcit.Quippeignorato facinoris autore famofus cladem rumor exceperat. Erant tarnen qui fe terna uela littoribus appellentia,eadem^ rurfum inboreain

HÏSTORIAE DANICAE Lil. ▼ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58

inborcam abcuntia confpexiflc narrarcnt.Turn En'cus portS à quo Frotho non longe diucrfabatur acceffit,ftatimcç ut è naui uefttgiG extulit,inoptnato cafu core reptusjtuibundo terram corpore petiuit. llle fibi in lapfu fauftu ominatus euens tum,tenui principio meliores augurabatur exitus affuturos. Cuius quum G rep compertum habuiflet aduentum/eftinus ad mare contenditjquem cæteris difer tiorem acccperat,exquifiiorum uerborum acumine tentaturus, Quippe no tarn præftantis quàm procacis facundiae peruicaci cundos fermonc uincebat« Igitur à conuitio litigium orfusjtalibus Bricum didis aggreditur î

Grep.

Stulte quis es f quid inane petis f die unde iter, aut quo C

Quae uia f quod ftudium r quis pater f unde genus f Pr accipuus uigor i]s,regum^ domefticus eft lar,

Qui proprias nunquam deferuere domos.

Acceptatur enim paucis,quod peffimus çdit, ’ Inuifi raro fada placere folent.

Ericusi

Regno mihi pater eft habitus facundia linguae, Cui folum uirtus femper amata fuit.

Optaui fapere tantum diferimina morum, Luftraui uarium per loca nadus iter.

In rebus mens ftulta modum deprenderc nefeit, Turpis 6C affedus immoderata fui.

Rcmorum dudus uelorum uincitur ufu, Aequora uentus agit,triftior aura folum.

B Nam fréta remigium penetrat,mendacia terras, Iftas ore premi conftat,at ilia manu.

Grep.

Vt gallus cœni,fie litis plenus habcris, Sorde grauis putes,ncc nifi crimen oles.

Aduerfum feurram caufam producere non eft, Qui uacua uocis mobilitate uiget.

Ericus.

Hercule,ni fallor,ad cum qui protulit ipfum

Aeditus ignaue fermo redire fokt.

Ad prolatorem iufto conamtne diui

Fufa parum dode uerbareferre folcnt.

Quandolupi dubias primum difeerntmus aures, Ipfum in uicino credimus efle lupum.

Nulla fidcs fidei uacuo pr aeftanda putatur, Quern rumor fontem proditionis agit.

Grep.

Didorum temcre poenas puer improbe folues. Bubo uiac uacuus,nodualuce carens.

Quae nunc rudaris demens,emiftà dolebis, Interitu^ tui dida profana lues.

Exanimis coruos exangui corpore pafees, Efca feris,auidæ praeda futurus aui.

Ericus.

Augurium timidi,praui^ aftueta uoluntas, Nunquam fe digno continuereloco.

S

.SAXONIS GRAMMATICI

C Qui dominum falltt,quifœdasconcipit artes. Tam fibi quam foctjs infidiofus crit»

Aedelupumquicuncjj fouet, nutrite putatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Prædonem proprio perniciem^ lari»

Grep,

Non ego reginam ficut tu rere fefdli,

» Sed teneræ tutor conditionis eram,

Hæc mihi res auxtt,huius mihi gratia primum Munera,robur,opes5confilium^tulit,

Ericus,

En te cura premit culpæ rca,tutior huic eft

Libertas,cut mens intemerata manet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•gt;

Decipitur quifquis feruum fibi pofcit amicum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sæpe folet domino uerna nocere fuo.

Ad hæc Grep refponfionis aptitudine deftitutus,admifïis equum calcaribus ex* cipit. At ubi domum peruenit,tumultuofo clamoris impetu regiam complet,uer biscp fe uidum uocifcrans,omnem in arma militem concitabat,tan^ manu infaU Hum uocis certamen iilturusJurabat enim feaduenam aciem aquilarû unguibus fubftratur5,Contrà rex docet deliberationê furori dandamu'mprouida plerunt^ nocere confiiia:nihilcautefimulacceIeritergeripofle:plurimQpræcipites obeflc ntfus.Ad ultimum multitudine paucos incelîère non decere.Caeterum folertem efle,qui furenti animo frenos inijciat,fæuientem^ ad tempus impetum interpel«’ let.Taliter rex praccipitem iuuenis iram confilio cedere coegit,nec tarnen conci«« talianimtrabiemadeopenitus ad modeftiameuocauit, quin altercations athleta parum profpera difceptatione confufus,negata armorS uindida, faltem ukionfs loco ueneficia fibi patere depofceret.Qiio impetrato,cum exquiiita magorS tur=* balittusrepetere parat. PrimS itac^immolatis dqs,equiabfcifliim caput conto excipiens,fubiedis ftipitibus diftentos faucium ridus aperuit,fperans fe primes' Erici conatus atrocis fpedaculi formidine fruftraturS. Arbitrabatur enim ineptas barbarorS mentes oblatæ ceruicis’terriculamcto cefturas.Et iam Ericus obuiuni illis iter agebat. Qui profpedo eminus capite obfcœnitatis apparats inteliigens, fikre focios,cautiuscp fe gerere iubet,nec quenquam temere praecipitarc fermogt; nem,neincautoeffamine ullummalefictjsinftruerentlocum, adtjeies fi fermone^ opus incideretjUerbS fe pro omnibus habiturS, lam^ médius tHos amnis fecre* uerat,quS magi ut EricS pontis aditu deturbarent,contum quo equi caput refixe rant fluuio citimS locant. Ilie nihilominus intrépide pontem aggrelTuSjin la core, inquit,geftaminis fui fortuna recidatyUos melior confequat euentus,male malefi cis cedatjinfauftæ molis gerulS onus obruat, nobis potiora tribuant omina fofpi* latem.Nec fecus c^ optabatur euenit.Côtinuô nancß exeuflà ceruice ruens feren tern ftipes oppreffit.Ita omnis ille maleficiorS paratus,ad unius execrationis itn* perium fpefuauacuus expirauit.Deindeprocedentem paulifper EricS fubit, de ftinanda regi efle ab aduenis donadgit repertS forte glaciale fruftS uefte diligen* ter obuoluens,muneris loco regi deferendS curauit. At ubi ad regiam peruentS eft,prior introitS petens,fratrem pone confequi iubet:SC iam uernae régis ut ludi brio uenientem exciperentjlubricâ limini fubftrauere pellem, quam ingrediente Erico celeri funis tradu corripiêtes, lapfum infiftenti feciflent,ni Rollerus pone fubiens pedore nutabundS exciperet fratrem.Ericus itac^ femifufus, nudS habe re tergS fraternitatis inopem referebat. Cum^ Gunuara talia regi permittêda ne garet,tile ftoliditatis legatS damnabat,apud quern infidiarS cautela no effet.Ita^ ludibnj excufationem ludificariincuriam fecit, Ardebat intra aedem ignis uultui

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporis

HISTORIAE DANICAE LIB. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

temporis baud indebitus.Quippe iam mediû hyemts fluxeratjhfnc diftinflis cô-feffibuSjhinc rex,inde pugiles aflcdere.Qui applicante fe ipfis Erico,uluîantiuiri more horrifonas dedere uoces.Rex ftrepitû inhibere co2pit,docens non deber e pedoribus humants ferinos ineffè fonos.Subiunxit Ericus, canQ hune effe more utunoinchoante,caEterilatraiû ædant, quod propriâ cundi moribus originem prodantjac fuum quifep genus fateat.Interrogatus aut à Colone, qui ddatorû re gt muncrû euftos erat,an ulla fecum dona uexi(ret,glacicm quam fmu occultaue rat,promit. Quâcum illi trans foculû porrexifletjtaniç manu recipientis elapfam flammis deinduftria tradidinCundis qui aderant confpicuG nitore fruftû cernen tibusjuifum eft igni liquida incidiffe metallû. Quod cum Ericus r cceptoris incu« ria exeuffum efle contender«, quid fupplictj muneris amiflbri debeat, inquirit. Rex regtnæ fententiam confulit,qu3e fuadere cœpit, ne ipfe legis à fe latæ ftatutû folueret,qua tranfmifforû fibi munerû perditores morte muldandos cautlTet.Cç teri quoeÿ décréta lege pcenam remittendâ efle negabant. Itac^ rexfupplicq ne* ceflitatem admittere monitus ,Colonem laqueo confumi permifit. Deinde Fro* tho Ericum alloqui fie orfus eft:T u qui ucrboi Q faftu ac phaleratæ uocis oftenta* tione lafciuiSjUnde hue te,aut cur aduêtaflè cômemoras f Ad hcc Ericus: A Ren nefeo prodij,fedemcp apud lapidé cepi.Contrà Frotho : Quô deinde côcefleris, rogo, Cui Ericus : Diuerti à lapide trabe uedus,identidemq^ apud lapidé locum cepi. Ad hæc Frotho : Quorfum inde curfum direxeris,aut ubi te uefper excepe rit,quæfo.Tum Ericus:Profedus à petra ad faxû perueni,itemcp apud lapidé eu* bui.Cui Frotho'.Creber illic cautiû numerus erat i Ad hæc Ericus: Crebrior ha* rena patenter confpicitur.Contrà Frotho: Quid tibi negoeij fuerit,aut quorfum illinc declinaucris,refer. Tum Ericus:Profedus à petra delphinû curfitante naui gio rcperi.Cui Frotho.Iam noua prompfifti,quanq utruncß horû in mari frequés

B fitjfed uelim quis te deinde trames abduxerit nofle. Ad hæc Ericus: A delphino delphinû pctiui.ContràFrotho:Frequens illic delphinorû eft arment' T um Eri* cus’.Frequentius undis innatat.Cui Frotho:Libet feire quô te a delphinis profi* eifeentem uiæ captauerit labor, Ad hæc Ericus : Arboreû mox truncû offendi. Contra Frotho ‘.Quorfum pofthæc iter emetiri ccepifti C T um Ericus: A trunco ad ftipité concclTi.Cui Frotho:Frequens illic arboribus locus exiftit,cum hofpi* turn tuorû fedes tam crebro truncorû nomine compleélaris. Ad hæc Ericus: Frc quentior nemoribus ineft.Contrà Frotho: Quô deinde ueftigiû pertuleris,æde. TumEricus: Identidem ad truncafyluarûrobora penetraui,mc auté illic acquie* fcente,exatiati humanis cadaueribus lupi fuprema telorû acumina collambebât. Ibicufpisà robore regis exeufla eftFridleui nepos.Cui Frotho : Hærco altcrca* tionis ancepSjCum intelledû meum obfcura admodû ambage fefelleris. Ad hæc Ericus: Præmium à te peraefti certaminis merut,cui fub inuolucro quædam haud fatis intelleâa deprompfi.Cædem enim Oddonis mea geftam manu fuperiori eu ftodis appellatione fignaui.Cui cum retinaquoep eloquentiæ palmâ ac uidricis facundiæ præmiû adiudicaflet,continuo rex armillam brachio fuo detradâ decrc tæ mercedis loco tradidit,atcç fubiunxit,uelim ex temet habita tibi cum Greppo difeeptationem cognofcerc,qua ilium palàm fc uidu proteftari nô puduit. Tune Ericus’.Robur ilium exprolsrati adultcrtj perculit,cui cum defenfioné afferre nô poflètjCum tua fe faflus eft uxore mœchatû.Et rex ad Hannundâ conuerfus,qua mente criminationem exciperet,percontatur. Quæ non folum uoce crimen con feflàjfed etiam uultu teftem reatus ruboré exerens,euidens culpæ indicium prç* buit.Rex non uerba modô,uerumetiâ oris flgna confpiciés,fed qua lege in ream animaduerterethæfitans, débitacrimini pœnam reginæ contulit arbitrio decer* nendum.Quæ cum crédita fibi iudiciu reatui fuo affine cognofeeret, ideo^ æfti* g 5

SAXON ÏS GRAMMATICI

C mationcm criminis aliquandiu fcntcntiæ dubiæ uolutaret, diHHiens Greppus,W En'cQ telo tratjcerctjprocurrit,criminantts cæde fuam redimere cupiens» Quetn Rollerus diftncto enfe occupansjcnohnonis fuac praedamnauit exemple. AûÇ Ehcus,optima eft affinîG opera opis indigo.Lt Rollerus : Inter afperos cafus ofiï ciofe adfcifcendi funt boni.Turn Frotho : Credo euenturü uobis, quod uulgo dl ci aftblet,ferienti interdum breue percuftïonis gaudium fore, nee diu manüidu exhilarari iblere» Et Ericus : Non eft arguendus, cuius operi excufamentfi iuftl* tia tribuit » Tantum enim inter meam atcß Greppi operam diftat, quantum inter defendentis fe,atq; alium impetentis intereft adionê. Deinde fratres Greppi fre* mebundi diftïlire caeperunt,iurantes fe,aut in totam Erici claftèm ultorcs, autpü gnam ei, denis^ cum ipfo pugilibus illaturos. Quibus Eridus : Aegris iter arte prouidendum eft.Hcbetem tenenti aciem,mollia ac tenera luftrare cóuenit, R« tufum habenti cultrum,artuatim fedionis perquirenda eft uia.Quoniam ergo b borantioptima eftmali mora, neequiequamin aduerfis neceftitatis dilatione feil ciuSjtriduum apparatui peto,dummodo aflèqui pofltm à rege recens madatç pc cudis tergus ♦ Cui Frotho : Corium meretur,qui corio concidit, aperte fuperio* rem petiiori exprobrans cafum. At ille exhibita pelle,crepidas créât,quas abieti* no gummi interfufis mixtim harenis obliniens,quo firmius ueftigia poneret,fuis fuorumœpedibusadaptauit.Confidcrato tandem quem certamini locum lege* ret,tcrreftris pugnae,Slt; totius militaris operæ rudern fe referons,campum gelari maris expofcit.In hune utrifc^ côfenfum eft. Rex apparatibus inducias tribuens, Vueftmari filios fccedereiubet,incongruum aflerens,etiam male meritum ho* fpitio aduenam pelli.Deinde ad inueftigandum fupplicq modum,cuius exigcn* di arbitrium reginæ mandauerat,redit.Quæ quum omiftà cenfura ueniam lapful precaretur,adiecit Ericus : Muliebritcrerratis fæpius ignofcendumeflè,nccpoe P nam infligendum efte,niiï corredio culpam nequiuiflet aucrtere.Ignouit^ Ha» nundæ rex. Appetentc crepufeulo apud Gotarö.inquit Ericus: Epulaturi in con uiuio militis,non folum coenaeula procurantur,ièd etiam per afcriptos confeflus certi diftinguuntur accubitus.Rex loea,quibus atlcthç fui infederant, occupan* da concedit. Deinde uerna epulum affert, At Ericus comitatis regiæ nonigna* rus,qua prandioru utireliquijs uetabatur,fruftum cuius particulam deliballèt, abiecit,intégras efcas,Iacera ciborum fragmenta nominans.Ita rarefcentibus epK lis,miniftri alias inopiseatcpuerecundiæ fuggerunt, paruulæ cœnae impenden* tes,quod grandi conuiuiofuffîcere potuiflet. Ait ergo rex : Aflblet he Gotariml les tadam femel dapem tan^ amolita ciborum crufta difperdere.^prima^ fercula ultimorum ritu fragminum afpernaric* Ad hæc EricustNihil fibi deGotari mori* bus incondita uendicauit affeâio,nihil afliietudo incôpofita poflîdet. At Frothoî Ergo domini tui moribus difcors,non omnemarguerisprudentiam attendifle* Qui enim maiorum exemplis obuiat, transfugam ac defeêîorem fe probat .Tun* Ericus : Sapiens à fapientiori erudiri debet, difeendo enim dodrina profîcit,do gmatedifeiplina prouehitur. Contra Frotho : Quid mihi exemplaris document ti hæc tuæ fuperfluitatis imitatio dabitf'Ad hæc Ericus:Tutius regem fides parui* lajqua'm ingens uallat perfidia.Cui Erotho: Ergo tu nos accuratiore cæteris obfe quio complederisfTum Ericus: Nemo non natum ftabulo,aut ingenitum praefc pio applicat.Necdum omnium experientiam accepifti, Præterea apud Gotarufl» potionis ufus epulo permixtus efle folet, liquor cibo coiundim fuperadditus co meflabundos iuuat. Contra Frotho : Impudentiorem potus aut epuli petitor^ nö reperi. Ad hæc Ericus : Pauci tacentis egeftatem æftimant,aut filentis necclu* tudinem metiuntur.T um foror régis ingenti patera potionem proferre iuflâjCU* ias Ericus dexteram cum oblato fimul cratere corripiens, an hoc, inquit, regun* optime

HIÎTORIAB DANICAE tIB. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

A optime munus tua mihi delegauit humanitas f Num mihi quod teneo irreuocalt; bilis dont loco ceflTuru efle confirmas^ Rex pateram tantum poftulari ratus,pro« nunciat donum* AtEricus uirgincm fibi ueluti cum patera datam applicat ♦ Quo utfo rex, fatuum,inquit,opera prodit. A pud nos intada uirginum libertas habe ri folet.T une Ericus puellæ manu perinde ac poculi nomine traditam, ferro defe durum fe fimulans,amp; fi,inquit, plura quàm dederis ceperim, aut fi totum temere teneo,faltem parte potiri liceat.Rex promifTi errore recognitOjpuellam tradidit, nolens incuriac uitium leuitate refcindere,quo grauior pollicentis uideretur auto ritas,quanquam inania pada reuocare,maturitati potius qua'm inconftantiæ de^ putctur.Deinde ilium ad naues accepta reuertendi fponfione dimittit, tempore quodpugnae debebatur inftante.Ericuscum fuiscruftatum glacic aequor ag* grefluSjlubricum inftabilem^ gradu hoftem foiearum nixus firmitate proftra« uitStatuerat enim Frotho,nc quis inclinatis,aut laborantibus auxilio foret. De* indeuidor repetit regem. Igitur Gotuara confumptae infeliciter fobolis exitio mcefta,(imul^ earn ulcifci auida, pronunciat aduerfus Ericum altercandi collibi turn fibi fore certamen,ita ut ipfa torquem magni ponderiSjillc uitam in pignore poneret,aut aurû uincendojaut letu fuccumbendo laturus. Comprobante cers» tarnen Erico,penes Gunuarâ pignus deponitur,Igitur Gotuara prior fic orfa ; Quando tuam limas admilTa cote bipennem,

Nonne terit tremulas mentula quafla nates f Ericus fic contra.

Vt cuiuis natura pilos in corpore feuit, Omnis nempe fuo barba ferenda loco eft.

Remigijs homines artus agitare neceftc eft, Motus quippe fuos nam labor omnis habet.

® Cum natis excipitur natc,uel quum fubdita penem V ulua capit,quid ad haec addere maius erit C

Ad haec ilia tan^ elocutionis inops, cui necem deftinauerat, aurS traderc coada eft,filior5 interfedori pœnæ loco eximium erogans munus.CumuIata fiquidem infelicitas eft,non uindicata malignitas. Primum enim orbitati adada, ac deinde uerboru uiolcntia confutata,cum opibus fimul eloquentiç precium perdidit.Bea uit liberorum fublatorem,autorem orbitatis fuç præmio munerata.Nihil pro re* penfanda filiorum clade,prçter infeitia; probrû,ac rerum inopiam referens.Quo uifo,V ueftmarus uerbis fuperiorem,uiribus inceflere ftatuit, uincentis præmiû in uidi nece conftituens,ut utriufep falus in pignore pofita uideretur.Nec Ericus conditioneutiabnuit,nelinguaquammanu promptior exiftimart poftet.Erat autem tale certaminis genus : circulus uimineuel fune contextus, magno pedu manuum^conatudecertaturis raptim diftrahentibus exhiberi foiebat, fortiori tribuens palmam,quern colludaniium fi quis alteri detraxiftet,uidoria donaba* tur.In quern modumagonifans Ericus, correptam acrius reftem manibus con* certantis cxcufttt.Quod Frotho uidens3arduum,inquit,reor contra fortem fune contendere.EtEricus : Arduum uticß,cum corpori ftruma infidet, aut tergö oc* cupatgibbus.Statim^ propulfo pede,fenem colli fenilis ac dorfi fradione con* triuit.Ita Vueftmarus ineffieax ultionis molitor,dum uendicem agcre ftuduit,in ulcifcendorS fortem incidit,quorû ulcifci cupierat cædcm imagine profligatus. At Frothone Ericum iadu ficæ traijeere méditante,confeiafraternç mentis Gun uara,fponfum periculi prçmonitura,neminem,inquit,fapientê fore, qui fui pro* uifor non fit.Quo didoEricus propulfandæ fraudis admonitus, fuggeftam fibi cautelamargutus cxcepit. Continuo nanqueexiliens, triumphalem,ait,fore gio riam fapientis dolum fuimet ultorcm cxiftcre,modefto uocationis genere in-* g 4

SAXON IS GRAMMATICI

C fidiantis fngcniS laccrans.Quem quum rex repentino cultri ladu déclinante oc» cupare non pofTet^aduerfo parted errabundû incidit fcrrû.T une fîc Ericus: Porlt; rigenda funt amteis munera,non iadanda: probabile fecifles donS,fi comité fer* ro uaginâ dedifîès, Qitam rex eôu'nuo cingulo detradam petenti tradidit,mode ratione hoHis odiû deponere coadus. ha aiienæ hmuladonis induflria delmitus, cmifTum maligne telumjbemgne poffîdendûconceffiu Sic Ericus excepta diffi* mulanter iniuriâ ad beneficiû tranftulitjdeftinatS cladi fuac ferrum eximtj mune* ris loco complexus, Qitod enim Frotho nocendi ftudio geffèrat, hic liberalitatis nomine colorabatDeinde corporacuræindultueft, NoduGunuara tacite ex* citato eOjfuga opus efle proponit, perquam utile referens, rebus integris incolu mi redire curru. Qua comité littus ingrelTus, daflèm regiam illic forte fubdueSâ, diffilïà laterum partCjnauigationi inhabilem reddidit,infcrtis^ rurfum alïèrculis fariit,quo minus ab intuentibus Içfio nofeeretunDeinde nauigium,quo fe,comi tes^ receperatjhaud procul littoredepelli curat. Quem rexlaceratis infequina* ' uibus parans, mox hudu foros æquante,quan^armisadmodumonuhusexi* fteret, enarc inter alios cœpit,propriæ falutis feruandæ, quàm aiienæ lacelïèndæ cupidior effedus. Præcipttads in altum proris, fedibus fuis remiges flagnans in* trorfum æftus excuflit. Quo Rollerus Ericus^ confpeéïo,cum contemptu ped culi incuncQantcr fe profundo dedere,natabundi^ fluéîuanté exceperc regem» lam^ eum fuperfufa ter undafubruerat,quum Ericus cæfariecôprehcnfum pe* lago leuat. Cætera naufragoru turba, autaquisobruta, autægrelittorireftituta eft.Rex humido nudatus cultu,ficca circumadus uefte côtegitur : multus illi ab ore liquor crebra pedon's rudatione manabat : uox quoc^ eum continuis laflàta D fingultibus deficere uidebatur. Tandem redditus calor,frigore hebetatos artus fpiritu uegetiore firmabat ♦ Refidere iîquidcm, nec alTurgere poterat, haud iufte uirium compos. Paulatim priftini roboris potentia fubqc» Interrogatus tandem, an uitam, pacemcp depofeeret : admota oculis manu, deiedam luminû adem at* gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tollerenitebatur. At ubi fenfim corpori uirtus reddita eft, ÔC uoci fîducia maior

ordlio Frotho inceflît,per hanc, inquit, lucem, quam inuitus excipio, per coelum, quod parum nii mortem ex libenter haurio,fufpicio^,obfecro uos,obteftor^,ne mihi ulteriorem eius ufum optantif, pr æftare animum inducatis. Fruftra uolentem perire feruaftis. Aquis mihi inte* rire negatum eft, ferri fahem offîcio moriar. A nemine uidus, tuo primum Erice ingenio cefli,Hocinfelicior,quod qui illuftribus uirisinuidus extiti, plebeiodc me uidoriam pr æbui. Ingens hoc regtj pudoris irritamentô eft. Sufficit hæc fob duci ad moriendum caufa, cui nihil gloria magis placere conuenit : qua fi careat, cæterorum inopem putes, Nihil enim in rege celebrius fama. Crédita mihi erat rationis,atque eloquentiæ fumma. Sed quorum utroque poliere uidebar, utroiÇ deftitutus fum : eo calamitofior,quod regû uidor,ab agrefti uidus uidcor.Quid uita donasjqucm gloria fpoliafti f Sororé, regnû, gazam, fupelledilem,amp; quod qs maius eft, claritudinem perdidi, tot infelix cafibus,quot tu fortunatus agno* feeris. Quid tanto fuperftes dedecori referuaborCQuæ mihi libertas tamfelix eritjUt captiuitatis ignominiâ dematf Quid mihi fequentia confèrent tépora,quaE nihil niß præteritorû miferiam redolentia,Iongâ animo pcenitentiâ genewbunt.'' Quid uitæ produdio proderit, folâ triftitiæ memoria relaturaf Nihil calamitofij iocundius morte.Felix eft obitus,qui fuccedit optatus. Hic non temporû dulce* dine m tollit,fed rerum faftidiû côfumit. In profperis falus,in aduerfis melius fatS petitur. Nulla me meliorûfpes ad uiuendicupiditatê adducit. Quis ad folidum laccratâ fortunæ meæ fortem refarciet cafusf Et iam horum nifi périclitante exce pifletis, immemor eflèm. Reddideris regnum,fororem redux eris,inftauraueris ga zam, daritatem repararc non poteris. Nihil quod refartû eft, integri fplcndo* rem

H I s T o R I AE D A N I C AE L I B» V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t

A r€m habebit.CaptiuS fuiffe Frothonem longæua reccnfebitfama.Cçterum fi tn* fliâas uobis ex me calumnias muneraus, ueRris occidere manibus mer ui ♦ Si da« mna recolitisjbeneficij pœnitebit.Pudebit fubuentû fuifle hoftijfi atrocitatis eius in uos magnitude taxetur. Quid reo parcitis f quid manu à perfecutoris ueftri iu gulocohibetis c'Par eftjUtinme fors^quam uobis parauerâjrecidat.Fatcor fi mi« hi in uos ea,quam in me geritis poteftas incideret, nihil à me pietati deferendum cflè.Quod fi uobis fado innocens fum,uoluntate faltem reus teneor ♦ Redundet inmejquæfo^nocens animi culpajqui interdS operis loco cenferi folet, Si fato fer rum negatis,propria mihi manu cladem confeifeendâ curabo» Contra fie Ericus : Dtj à te quæfo auertant ftolidâmentêjauertant inquam, ne clariiîîmæ uitae finem flagitio quçras.Sanè quidem ab ipfis prohibitû eft,benignû in alioSjin fe paricidâ fore.Tentatus es à fortuna,quo mentis habitu aduerfa excipereSjexplorâte^Pro« bamentû tibi dedere fata^nô cafum,Nihil tibi mœroris inflidû eft, quod fors me« lior abolere nô poffit.Cautela etenim præbita eft,non mutata félicitas.Nemo mo defte fe in profperis agitjqui aduerfa tolerare nô didicit.Pr æterea omnis bonorû ufus poft agnita gratins mala percipif Jocundior eft uoluptas,qu3e rerum amari« tudini fuccedit.Salutê tuam auerfaberis,fi fuper fufo femel aequore maduiftir' QcP fi aquis frangeriSjquando ferrû æquanimiter tolerabis i Enaffe armatum quis nô gloria.’ magis tribuat q r ubori f Quoi fe felices reputarentjfi tua forte infelices efi» fent f Summa te rerû manet,floretanimus,pubefcit 3etas,plura fpe côpledi pote ris,^ gefleris rebus. Nun^ hoc tibi leuitatis ineffe uellemjUt non modo fugere afpera, fed etiâ ob eorû impatientia uitam abijeere cupias.Qiiou’s effœminatior eft,qui aduerforû metu uiuendi fiduciâ perdit.Nemo fapientum morte res aduer fas redimere folct.Stulta eft in alium indignatio,temeraria in fe. Ignauus eft furor qui fuum condemnat autorê.Quod fi ultro ob iniuriâ, aut leuem animi cômotio« ® nem fatum appetis,quem tui uindicem derelinquisf^Quis tam amcnSjUt dubium fortunæ habitû proprio ulcifciinterituuelitcQuisadeôfelixuix{t,quintriftior ilium quandoi^ fortuna pulfaretf' Inconcufta duxifti tempora,continua felicitate ufuSjôi nunc ad modicam triftitiæ falebram,ut dblori parcas, uitam deferere pa« ras f Qiio modo leuiorû impatiens,grauiora deinde fupercilia ferre poteris i In« fipidus eft,qui nun^ mœroris poculum deguftauit.Nemo dura non pairus,tem peranter facilibus utitur, Qtii fortitudinis columen elfe debueras,eneruis animi fpecimenexhibebisCFortiflSmo parente 3editus,ultimç imbecillitatis fpecftaculû dabis f Sic à maioribus difcrepabis,utfœminis mollior fias f Needum adolefcere cœpiftijôC iam te uitæ fatietas cepit C Quis hanc prior imaginé praebuit c* Clariffi miaut nepos inuiâo pâtre æditus,leuem contrariorû auram perpeti nô ualebit c* Indoles tua auitæ uirtutis habitû repræfentat. A nemine uicftus es,tua tibi folum incuria nocuit.Periculo per nos erutus es,nô fubadus. Amicitiaminiuria: depu« tabis,odiû pro gratia relaturusf Obfequio placari dcbueras,nô moueri.Nunq te dijeofuroris excedereuelint,ut feruatoréinfidiatorisloconotarefuftineas. Ân eo tibireierimus,quobeneficifumus,indignationem ofFicqs contraduricRepu tabis hoftem,cui falutis tuae præmium debesr’Necç enim te liberû captiuauimus, fed ope præuenimus laboranté.Et ecce gazam,opes,fupelleéiilem reddo.Soror

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua fi mihi temere defponfata creditor ,cui decreueris nubat, enimuero intada illi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pudicitiamanet.Caeterum militate ttbi,fi acceptaueris,uolo. Caue ne ab re ira ani

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mum obftines. Nulla te rerum iaâur a concuffit. Nihil libertati tuæ detradu eft.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obfequentem me tibi,non imperantem agnofees. Qttalcmcuncß de capite meo

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiâ decreueris,comprobo.ldem tc hic,quod in regia pofte côfide.Eandent

I hic,quaminaula,imperitandi potentiam tenes. Hoc de nobis in loco quicquid I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apudregiaplacuiftètjinftitue. Proniad parendû fumus, HadenusEricus. At

s A X o N I s GRAMMATICI

C regem h æc tam in fe,g in hoftê manfuefecit oratio.Deinde copofitis pacatis^ mnibus,redit in littus Jvex Ericu ac nauticos uehiculis excipi iubet.At ubi in re^ giam eftuentumjConcionêaduocari facit, in quäaccerfito Erico fub fponfaliunt fide fororê ac centurionatü dedit, Adiecit deinde faÜidio fibi fore reginS, filia pla cuifTe Gotarindeo^ nouüilli legationis opus deberi:optimc ab ipfo negociS ex* pleri pofle,cuius nihil arduum conatui uideret fore.Prætcrca fe Gotuarä ob ce^ lati criminis confeiam filicibus obruturü. Hanundä uero reddituram patri, ne in Dania conuerfantë capitis fuiinfidiatricêhaberet.Ericus confilium probat,fuam imperatis opera pollicens,excepto quod reginä repudioaëlam, Rollero melius maritandä aftrueretjà quo nulla maieftati fuipicio foret. Quam fententiâ Frotho perinde ac diuinitus datum documents uenerabundus excepit. Regina quoc^, ne uiolentia aftringi uideretur,mulicbrtter obtemperautt, affirmans a natura do Ammt ægritue lendi neceflïtatem non efle,omnem^ animiægritudinê ab opinione proficifci fo do ab opinione kre.Cxterö plangendâ no efle pocnâ,quæ meritis accidiflet ♦ Ita ergo fratres con iundîas egere nuptias,altero fororê regis,altero repudiatâ reginam ducente.De# inde fumptis fecum coniugibus,nauigationem in Noruagiâ referunt.Neiÿ enini illas à uiroru latere,aut uiæ longinquitas,autfutun periculimetus diuellerepotc rat,affirmantes ut pluma hirtOjiic fe marins cohæfuras fore.Et iam Craca demor ruo Regnero Brae cuidânupfiiïe compcriunt.Deinde paternægazæ memores, egeftâ humo pecunia tollunt. At Gotarus omne Erici fortuna,fama uirû prçeun te,didicerat. Vt aût ipfum adueniffe cognouit,ueritus ultima quæ(^ in Noruagi* enfes eximia fui fiducia moliturujuxore priuare,fuami^ illi fdiam ademptæ coiu* gis loco copulate ftudebat.Regina nanep nuper demortua, nullas magis ger* manæ Frothonis nuptias affeêîabat.Cuius Ericus intentione côperta, côuocatis foctjsrefert fuam needs cautibus abftitiiïè fortunâ.CæterS fpedare fe fàfcêlabi*

D lem efle,qui uinculo no firmet,perindeep omne pœnæ pondus repente decide* rCjquodculpæ catena no fixerit.Ideosapud Frothonê nuper expertos elîècer* nenteSjinnocentiâ fuam inter ægerrimos cafus dijs opitulaiibus fuilTe defenfam, eadem^ ulterius côfcruata,confimilê in aduerfis opem fperare debere. Deinde fuga eos paulifper fingere oportere,fi primS à Gotaro lacelTiti forent, luftiorem belli titulS habituros. ManS fiquidê capitis periculo obqci,omni iure perrniflum efle.Raro aSt quenc^ comilTam cum innoxqs pugnâ féliciter exequi pofïe.Prius ergo hoflem aduerfum fe prouocandS eire,quo iuftior eundem impetendi caufa fuccederet.Nec plura elocurus,domS Bracum inuifere pergit. Deinde ad Gun* uaram conuerfus,experiendæ eius fidei gratia pcrcontat,an Gotarum cordi ha* beret,indignum docens regiæ ftirpis puellam toro popularis aftringi.Quern ilia per deorS numina impenfius obteftari aggrefla,fiêîim ne an ueraciter excogitata haberet:eo per feriS fe locutS dicente, ergo,inquit, extremS mihi ruborem inij^ cereparas,quam uirgincmadamafti,uiduamreli(flurus, Sæpe rebus contrariSfa ma prædicat popularisime de te fefellit opinio, coflanti nupfilîè putabâ,Sd nunc uentis leuiorem experior,quem indubitatæ fidei fuilTefperaba. Hæc fata,abun* de lachrymas dedit.Grata Erico uxoris indignatio fuit,cui mox amplexS inijci* cns, feire, ait, uolebâ,quantS tibi in me fidei eiret,mors fola diremptionis noftrat ius poflIdet.Te tarnen Gotarus raptui deftinat, amorem latrocinio quæfi'turusI quern quum peregerit,tua geftum fimula uoluntate,nihilominus nuptias dilatu* rajquoufcp filiam mihi tui loco tradiderit.Qua impetrata,uno ego ac Gotarus die nuptias aduri fumus ♦ Ftaque difparata nobis ad conuiuandum triclinia,fed me* dium parietem comunicantia præbcre curato,ne me forte coram oculis habito, languidiore regem cotemplatione perftringas. Hoc enim ad eludendS raptoris ftudium per$ eflfieax comentu erit. Deinde Braeû cum deleda promptifltmorS manu

H I S T O RI AE D AN IC ÄE LI B» V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4^

R manuhaud procul regia deliterepræcepit,fibi quS res pofceret auxilio futurum» Poft haec adcito Rollero prouocandi regis gratta cum nupta ac fupelledile, fimii latomctu,fugam nauigio peiiuit.lgitur Gotari fibi claflèm inftare côfpiciens, en, ait,arcus doit infidiar 5 fptculum iacit,ftattm^ côcitatis damore nantis,clauo pup ptmconucrtit.QuemGotarus propemodumadue(ftus,quis redor effet nauigtj percontaturiEricum effe cognofcit. Item exclamans, an ipfe fît qui mirifico uera borum liabitu cæterorû facundiam fruftraretur,inquirit. Quibus auditis, Ericua olim ab ipfo fe diferti cognominedonatumeffe,nec fruftraappellationis augu«» riumexcepiffefubiunxtt, Dehinc abutrifcç proximum inlittus conceffumeft, ubi Gotarus Erici legattone cognita,Frothonis fe refert fororem çupere, legato ucro ftliam exhibere malle, quo minus eum alq fuam cefftffeconiugem poenitc* récitât^ non incongrus fore,fî legationis frudus tn fuum rectdiffet latorem.Ert«« cum igttur fibi generûcomplacere,dummodo per Gunuaram Frothonisaffini« tatem tmpetrare potuiffet.Ericus regis beneuolentiâ exofculatus, fententiâ pro« batjultro fibi offerrt afferens,quo maius à di]s immortalibus exoptare nô poffet* Ab ipfo tarnen Gunuaræ mentem arbitriûcp prænofci debere, Ilia adulantem fe regem fimulatofauore excepit, petêticp prompts deferre uidebat affenfum, ob« fecrans ut Erici nuptijs fuas præcurri pateret,quibus prima admiffts, aptior rega libus fuppeteret locus, ob hoc quidem maxime, ne denuûnuptura nouumeon nubtj pacis reduda ueteris memoria faftidiret.Præterea non expedite firmabat, binos paratus una celebratione confundi.Rex refponfîs euedus affatim, poftu« lata collaudat. Qui quS ex crebris Erici colloqutjs clariffima fententiarS fehema« ta^quibus animo deledart acrefici poffit,hauftffet,non contentus ei filiâtn matri« monium dediffe, Litharfulki quoeç prouinciâ tradit,bcncfici3 affinitati imparti*

B ends exiftimans.Craca ueto,qu3e Erico ob incantations folertiam itineris cornes adcitafuerat,aduerfam oculorS ualetudinê fîmulans,itafaciem peplo obftrinxe* rat,ut ne fola quidem cognofeendi capitis particulapromincret: rogataquaenam cffet,Gunuarçfe fororem pcrhibuit,eademmatrc,diuerfo uero pâtre progenttâ. At ubi in Gotari penates peruent3,tædar3 Aluildæ (id filix dus nomen erat) con uiuium exhiber, Diuerfis Ericus ac rex çdibus accumbebant,quar3 teda paries comunis exceperaf.exdem deintus penfibilibus per totSobdudæ aulaeis crant* Affedit Gotaro Gunuara,fcdEric3 altrinfecus Craca cum Aluilda ftipabat.Qui inter iocandS fubdudo fenfim è pariere affere,quant3 locihuman3 corpus tranf« mittere poffet,aperuit,ignariscp couiuis fpacifi meatui peruiu fectuDeinde fpon famanFrothonianfibinuberemallet,curiofius percontari inter epulas coepit, maxime cum obferuato copularS refpedu, regia proles confentaneæ nobilitatis amplexui debeat,ne unius coniugS dignitas, alterius indignttate depereat.Qua fe inconceffis à patre nuptijs ufuram negante,reginâ earn fore, caeterasep opibus «xceffuräpromittens,ex répugnante obfequentê effecit, nô minus opum fpe gloria captâ.Cracâquocp traditSeftexhibitae potionis tcmperamêto, Frothonis amoriuirgineâadegiffecupidinê^AtGotarus Erici poftepulas conuiuiS petit, nuptialis loci licentia adaudurus. Quo exeunte G unuar a, ficut ante iuffa fucrat, fubdudi afferis loco perutS trâfgreffa pariere, proximS Erico difcubit3 occupât» Cui Gotarus earn confeffu iunda miratus, qualiter amp;nbsp;quare co uenerit perconta ri impenftus cœpit,illa fororê fe Gunuaræ,regemcp formarS fallt fimilitudine me morabauCuius cum rex cognofeendi caufa,fubitó regiam rcpctiuiffct,Gunuara poftico fe quo ucnerat referens,priftino inloco cundis fpedanda confedit. Qua uifa Gotarus parSluminibus credulus, maxima cum agnitionis diffidêtia ad Eri cum iter remenfus,relata fuo more Gunuara præ oculis habuit.lta quoties aularu iditus permutauitjtoties utrobiep quam quærebat offendit.Et iamnô confimilis.

SÄXONIS GRAMMATICI

C fed cadcm hinc inde facies ingenti regêadmiratione torquebat Jmpofïîbiîc enfm ad omnem uidebatur modujabfc^ notabili difcrimine, eundem diiierfis habitunt inefle formarü.SoIuto tandem conuiuiOjfiliam ôi. Encum nuptiali in cubicuîünt ufquecomitateprofequitur, fpfe abas cubitum redit♦ At Ericus Aliuldam Fro* ihoni deftinatam,feorfum cubare permittit, GunuarS ut ante delufo rege copie* xus.Ita^ Gotarus infomnem agens nodem, ftupido erranti^ animo iudificatio nis fuæ îpecicm agitabat : nec^ enim paritas fpecierû,fed identitas uidebatur, V n de incerta adeô atcp anceps ilium æftimatio fubijt,ut errori tribueret, quod reue* ra deprehenfum habebat. Tandem pariete fraude inftrui potui(re,animo obuer* fatum eft, Qiiê cum diligentius infpici luftrari^ iuftiftet,nulla fradionis ueftiglt;’ deprehendit.Inconcufta fiquidem totius «edis integritas apparebat,Quippe Eri* eus node concubia,quo minus dolus confpicuus foret,foluti parietis farferatlas fionem. Deinde duos cognofeendæ rei caufa taciteBrici cubiculo intromiflbs,ac poftaulçam confiftere iuftbs,cunda curiofius attendere iubet, lidem EricS cun* G unuara repertum,occidendiq5 præceptum acceperant.Qiii inita latenter aede, uelatis cortina angulis praefentiam occuItanteSjEricum ac Gunuaram nexis inui cem brachqs, comuni toro fruentes confpiciunt. Quos femifopitos rati,profun* diorem quietis copiam cxpedabant,operiri uolentes, donee exequendi fccicris grauior porrigeret fomnus : qui cum ftertente fonorius Erico, concepti libcrius fomni fpeciem agnouiflent, continuo trucidandi eius gratia, deftridis prodiere mucronibus.Quorum Ericus infidiofo expergefadus accurfu,cum imminentes capiti gladiOS fufpexiflet,dido nouercæ nomine,quod olim inter pericula nun» cupareiufTus fuerat,prompts necelTitatis remediSexpertuseft. Clypeusenim eius,qui fublimius à trabe pendebat, ilico in eum collapfus,inerme corpusquafl dcinduftria,ne ä latronibus côfoderet,obiexit. A t ille fortuna baud fruftra ufus, D proximi latronis utrSep pedem rapto defecuit ferro, Alterum Gunuara no impc tuminoribafta transfodit,multebricorpore uirilem animSacquans,Taliter Eri* eus infidtjs Iiberatus,repetito mari nodurnæ nauigationi fe præparat. At Rolle* rus tjs qui cominus excubare îufli fuerant,fignum irrumpendae regiæ lituo dédit» Qiio rex audito,boftiumaduentum indicari ratus, præceps fugânauigio tenuit. Interea Bracus amp;nbsp;qui cum eoirruerant,conuulfam régis fupellcdiletn, Erici fflU* nibus imponendam curabant, MediS ferme nodis agendis impenfum eftpra?* dis.Quorum mane rex cognita fuga infêcutioncm molitus,peramicorû quend^ ne quid fubitô pararet,aut cum impetu exequerctu-r, admonitus eft, perfuadeba turquippe maiore inftrumento opus efle, neccxpedire,cumpaucisinDaniam confequi fugientes,Sed ne tic quidem impatiens animus damni impetS preflit. Nibil enim magis mouerat regem, qua'm quod alienac cladis paratus reodiflet in fuos,Enauigans autem rex,perucnit in portum,qui nunc ab Omi uocabulum te netjubiaduerfa tempeftateoborta,alimentis defedus,fatius arbitratus eftmori* endi neceftjtatem ferro fubire,quam fame,Itacp nautici manu in feipfos uerfa,al* ternis uulneribus accelerauere fatum.Rex cum paucis montium prærupta fecn tus elabitur,Indicium cladis,colles editi pracbent. Interea Erico profpere nauiga* tionem emenfo,Frotboni cum Aliulda nuptie adae funt,Poft b æc ScIauorO man datur irruptio. Ad quam coercendam Ericus cum odo nauigtjs deftinat : quip* pe Frotbo rudis adbuc rei bellicæ uidebat,Ericus igitur ne uirilem unquam op« ram detredaret, fufeeptum gratulanter officium, fortitcr exequendum curauit. Qui cum piratas feptenis nauibus efle cognofeeret, una tantS è fuis aduedus, r« liquas ligneis propugnaculis cingi, tonfis^ arbora ramalibus obduci iubet; de* inde cum bofticæclaflis numerum pleniusfpcculaturus procederet,infequenti* bus fe SclauiSjOcyus ad fuos refugere coepit« At hoftes ut infidiarum ignari,ita fu gteniem

M I s T o R I AE D A N I C AE LI B, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

A gicntcm comprchendere auidi,crcbro tncunâanti^ fludus remtgio côcufTere* NauesenitnÈriciliquido cognofci non poterant, frondcntis fyluæfpecietn præ fercntes : qui cum anguftioris fe maris flexui tradidiflent,fubitô Erici claffe cons dufos uident.Scd primû inuGtata facie ftupidi,nauigio nemus agi putabant, de* inde fraudem foltjs fubefle cognofcunt.Seram ergo incurix poenitentiam agens tcSjhabitam incautius nautgationem remetiri tentabät.Sed dum puppes obuers tere parantjab bofte eas infiliri confpiciunt. Ericus uero fubdudo in littus nauis giOjfunda proculinhoftesfaxa torquebat. Igttur Sclauorû cæfi plericß, quadras ginta capti fuere, qui poftea uinculis,ac fame coerciti,inter uarias cruciatus angu Rias fpiritum dcpofuerunt.lnterea Frotho traqciendæ in Sclauiam expeditionis gratia,tarn è Danis,quam ex finitimis ingentem adciuerat clafTem. Huius minis ma ratis extabatjquæ büTenos ucheret nauticos,totidem^ remigqs agi poftet. Poft hæc Ericus focijs patiêtius pracftolari iuftts, adæ iam cladis famam Frothos ni perlaturus occurrit. Cumcp nauigando puppim forte piraticam uadofis ac mt nus altis gurgitibus inflidam haerere confpiceret,quod res fortuitas didorö gra uitate profequi folitus erat, obfcura eft,inquit,ignobilium fors,fortunacp uilium fordida. Deinde naue propius applicata,piratas proprium contis nauigium exs pedire connifos,ac circa eius feruationem impenfius occupatos oppreftit. Quo peradocum ad regiam clafTem redifTetjFrothonemnuncia uidoriæ falutatione rcficere cupiens,faluum fore florentiffîmç pacis autorem iubeuRcx uerum eius didum fieri precatus,augurcm efTe fapientis animS affirmabat. Ericus uera à fe dici,paruulaœ uidoria maiorisomen afferri refpondit, exiguis fæpe rebus mas gnarum prçfagia captari tcftatus. Regem deinde manu fpargere hortatus, lutiç cquitatum terreno proftcifciitinerc iubet,reliqua exercitus parte marinû ineun«

g te compendium.TantaautemnauigiorS frequentiamare compleuerat,utnec re fipparatut bel ceptuiportus,neccaftrislittora,autcômeatibusimpenfæfuppeterent.Terreftris liegens, autem acies tanta fuifTe fertur,ut compendij gratia complanafTe montes, meabis les efFecifte paludes,lacunas aggeribus exaequaftc, uaftiftimascp uoragines inie« dis molibusexplefte dicat.Interea Strunico Sclauorum rege belliinducias per legatos pctente,Frotho tempus apparatui negat,affirmans hoftê inducqs inftrui non oportere. Praeterea hadenus fe b ellicorû op crum expertem uixifle,nec des here eorum initiaancipiti rerum expedatione fufpendere, quodquifquis prima féliciter militiam gefterit,confimilê de cætcro fovtunam fperare pofTit.T ale enim quenc^ omenhabiturû pugnæ,quale côgreftionû principia dederint,cum initias les bellorum fucceflus, fequêtibus augurio fore foleant.Ericus refponfi prüden tiamlaudat,affirmans ita ludum foris agi oportere,prout domi fuerit inchoatus : Danos à Sclauis prouocatos efte fignificans.Quod didum acerrimo praelio pros fecutus,Strunico cum gentis fuæfortifTimis {nterfedo,rcfiduos in fidemaccepit. seUwi à Turn Frotho côuocatis Sclauis per præconcm cdixit,ut fi qui inter eos rapine aut nisfubitfH. furto afTucuiftentjOcyus exhiberentur, promtttens fe talium mores primis hono ribus donaturS.Iuftît etiam ut quicuncÇ malarû artium ftudrjs caluifTent, præmia recepturi prodirent. Grata Sclauis promifTio fuit. Cuius fpem quidam cupidius, q confideratius fecuti, prius prodidere feipfos, quàm alieno poftent indicio des clarari.Quos tanta lucri cupiditas fefellit,ut rub orem quaeftui poftponentcs,cris men pro gloria duccrent. Qutbus fponte cxhibitis,hanc,inquit, Sclaui uofipfos patriâ pefte uacuefaccre conuenit,continuocp cos à lidoribus abripi iuftbs ,in al* tiftimas cruces ciuium manu fubfigendos curauit. Plures à paucioribus punitos crcdcres.ïta callidi ingentj rex dum ueniam quam uidis hoftibus tribuit, crimen confeftîs negauit,totâ pene Sclauicæ gentis ftirpem côfumpfit. Sic indebiti pracs

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mij cupiditatê débita confccuta eft poena,{uftocp fupplicio indignas mercedis au!

î A X o N I s GRAMMATICI

dl tas adada eß.Crediderim iure exitio traditos,qui cum taciturnitatis munimêto fa! u tem feruare potuiHènt,uoce periculü adciuerunuRex recentis uidoriæ titu* lis eueduSjttc iuftitia quam armis defeóior uideretur, nouis cxercitu legibus for mare con(h'tuit,quarum præfens quafdam ritus ufurpat,quafdam arbitratia iuris nouitas aboleuit.Edixit enim utprimipifus quiftß prçdæ partitione fadla^maioré cetero milite porrioncm accipcret : ducibus uero quibus in acic figna antefcrri fo lerentjdignitatis caufa captiuQ conceflït aurum. Gregarium uero militem argéto uoluitefTecontentu. Armaad pugiles redundare,captiua nauigia popularibus cedere iulïïtjUtpote eis débita quibus eondendi rates inRruendicp ius efleuPraft« rea fanxit, ne quis rem familiärem feris mandate præfumeret, duplum ex fifco re gis amiflbrö precium recepturus. Quam fi quis arcarum clauftris obferuandaifl duxifletj aureæ libræ régi debitor fieret. Statuit etiam ut in eum qui furi ignoke^ rctjfurti poena rccideret. Præterea fi quis in acie primus fugam capefleret, à com muni iure alienusexifteret. AtubiinDaniamredtjt, utquicquid Grep finiftrs morû ufurpationecorruperat,bonis artibusexpiaret,arbitrariâ foeminis nuben di poteüatê indulfit, ne qua tori coadio fieret. Itacß lege cauit, ut eis in matrimo* nium cedcrent,quibus inconfulto patre nupfiffcnt. At fi libera confenftflèt infer uum,eius conditions çquarctj libertatiscp beneficio fpo!iata,feruilis fortunç ftatô inducret. Maribus quocp quâcunqj primitus cognouiflent,ducendi legem infli* xit. Adulteros a' ueris côiugibus corpora parte fpoliandos conftituit,quo minus contincntia flagitiïs elideretur. Edixitquocp ut fi Danus Dano rapinâ infliger«, dupliïrcpenderetjac uiolatæ pacis crimine cenferetur. At fi quis rem furto quac* fitam ad alienam domû perferret,hofpes poft ilium aedis fuæ fores obcluderct,bo norum omniS poenam incurreretjatque in concione coram omnibus uapular«, quod feeidem delido obnoxiûfcciiTeuideretunPrætereaquifquis exulû patriae D fuæ hoftis euaderet, aut inimicû ciuibus feutum afferret, rerum ac uitæ periculo poenas lueret,Si quis autemadexequendû regis imperiûob animi contumaeü piger exifteret,exilio muldaretun Solcbatnancg fagitta lignea ferreç fpeciemh» bens,nuncrj locouiritim peromnes mittijquoties repentina belli necelTitas inci* diiîèt. Q_ui uero ex popularibus primipilû in acie anteiret,ex feruo liber, exagrc fti illuftris euaderet. At fi ingenuus foret,fatrapa crearet.Tanta olim audaces fti* pendia merebantur. Adeô ueteres nobilitatê fortitudini iribuendâputabant.Si* quidem non fortunæ uirtutê,fed uirtuti fortunâ deferri oportere, exiftimatûeft» Præcepitquocpnelisullaiurifiurandifidc autpignorum pofitione contraheret. Qui uero alium pignus fecum ponere iuflîlTetjCidem aureæ libræ dimidium fol# ueret,alioqui grauem corporis muldam fubiret. Prouiderat enim rex ex pigno rumpofitionemaximas litium caufas inciderepofTe. Dequalibetuerocontro* uerfia ferro decerni fanxit,fpeciofius uiribus quàm uerbis confligendum exifti* mans. Quod fi alter dimicantium relate pede prænotati orbis gyrum excederet, perindeacuidus caufæ detrimentum reciperet. Sin autem quauis de repugilem popularis impeteret,ipfum armatus exciperet,cubitali duntaxat ftipite pugnatu rum.Qutnetiam dadem Daniab alienigena oppreiTi duorum extraneorum cæ# defarciendam inftituit, Interea Gotarus fumendi deErico fupplicijgratia,pu« gnæ exercitum comparât. Econtrario Frotho cum magno claftîs apparatu Nor uagiam petit. Cumadinfulam Renfopariterappulifrent,Gotarus Frothoniani nominis magnitudine territus, pacem per legatos efflagitat. Ad quos Ericus,in« uerecundus,ait,eft latro, qui prior concordiam quærit, aut bonis communicate præfumit.Qui enim obtinere geftit,obnitidebet : itftus iduiopponendus eft,li« uor® liuore pellendus.Cum^ hoc ditftum Gotarus attentis eminus auribus ex« cepilieqquàm poterat data uoce ita inquit;Quifque uirtuti militaqproutbeneß«

cijme«

HISTORIÂËDÀNICAÈ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44

X et) memfnïtCui Ericus : Bcneficcntiâ tuam reddito tibi confik'o fcpcnfaui*, Qiio fermone egrcgios monitus omni donorum genere prçftanuores indîcabauEt ut Gotarum accepti confilt) ingratum oftenderet, quando com'ugem mthf, inquit, cutn uita aditnere cupiebas,mel(oris exempli fpeciem lacerafti ♦ Solum inter nos ferrum decernendi ius ob tine t, Poft hæc Gotarus parum profpera congreftîone Danorum claflèm adortus occiditur. Cuius regnum Rollerus beneficij nomine poftmodum à Frothone fufcepit,quod fepteno prouinciarum numero tendeba tur.Eundem quocß Ericus collata fibi quondam à Gotaro prouincia muneratus eft^His geftiSjFrotho per fummam ac fecuram pacem triennium geftît.Inter hçc rex Hunorum audito gnatæ répudie,adiunclo fibi rege Orientalin Olimaro, ad« uerfum Danos biennio belli apparats contraxit Jgitur Frotho non folum indige naSjfed etia Noruagienfes,ac Sclauos in copias uocat. A quo Ericus hoftiles fpe culatum acies miflus,Olimarü qui daffîs magiftratS acceperat, Hunorum rege terreftres dudante copiaSjhaud procul Rufcia reperit,quê taliter afFari ccepit: Quid fibi uult quæfo belli grauis ifte paratus - Aut quo clalfe potens rex Olimare ruis f'

AtOlimarus.

Fridleuinatum nobis inceflerc cordieft, Et qiüs es audaci talia uoce rogans {* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad quem Ericus.

V incendi inuidum fubijt fpes irrita mentem, Frothonem nullus exuperare poteft* Contra Olimarus,

Quiequid contingit primo,femel acciditjSó res g Non fperata fatis fæpe fubire foleu

Qua fententia â nemine nimium fidei in fortuna reponendS efle perdocuit, De* inde Ericus HunorS agmen exploraturus obequitat.Quod Ericum præteriens, inuicem^ab ipfo præteritum,primam ortiuo foie aciem poftremo occiduo prç= buit.ltacp penes quern totmillium regimen foret,ab obut)s feifeitatus eft. Quern Hun forte confpiciens,rex hie Hunorum erat,fpeculandi minifterium accepifte cognouitjperquirit^ quod percundatori uocabulum foret. Ericus fe ubic^ ad* uentantcm,nec ufquam compertum uocitari perhibuit.Rex item admoto inter* • prete, quid Frotho open's exerceret interrogat. Cui Ericus : Nunquam Frotho domi inimicum praeftolatur exercitum,nec hoftem in aedibus opcritur : pernox enim Si peruigil effe debet alienum appetens culmen : nemo ftertendo uidoria cepit,nec luporum quifquam cubando cadauer inuenit.Quern rex exquifttis di* dorum fententijs callere cognofcês,hic ait fortafle Ericus eft, à quo filiam meam falfi criminis infimulatam accepi.QLii continuo prendi iuffus,non dccere,inquit, unum à pluribus abripi ♦ Quo dido no modo regis animû complacauit,fed etiS ad ignofeendi fibi uoluntatem perduxit. Cuius impunitatis caufam potius à cal* liditatequam beneuolentia profedam conftabat,cum ob hoc maxime dimittere tuCjUt Frothonem nunciatai multitudinis rumore terreret. A quo cum reuerfus cxploratareferreiuberetur,fexclafliumfenos reges,earum^ quamlibet quina nauium milita compledentem uidiflefe retulit, quarum unamquanc^ trecento* rumremigum capacem efle conftaret. Quemlibetuero totius fummæ millena* rium quaternis alis contineri dicebat. Volebat autem millenariS mille,ac ducen* torum capacem intelligi, cumalaomnis trecentorum numero compleatur. Cun dante uero Frothonc,quid contra tot adurus eflet, attentius^ fubftdia circum* fpiciente : probum,inquit Ericus,audacia iuuat: acri cane occupandus eft urfus: moloftis quippe nonimbellibus auiculis opus eft. Quo dido Frothoni contra* h X

SAXÖNIS GRAMMATICI

C hcndaf clâffisconfiltûpræbuit.Quainftrudaaduerfumhoftem naùfgiatfo tend* tur. Igitur infulas quæ Daniam orïeniemcp intcriacent, præiijs fubigunt. Vndc procedentes naues aliquot R-utenæ clalTis ofiendunt. ^iiarQ cum Froiho pauci ratem incelïcre deforme duxiflètjà macrOjtnquit Ei icus, amp;nbsp;tenui petendus elt ct bus.Raro pinguefcet qui cadit, Nec^ enim mordendi potens e(l,quê uaftus oclt;f^ cupaueritfollis. Quo documento regi irruptionis çdendæruborc exeuflît, cQ^ moxad paucitatem multitudinclacelïèndam perduxit, utilitatem pudori pratlc rendant fignificans. Pofthæcad Olimarum proceflum eft, quimultitudinis gnitie exciperc hoftemjquam aggredi præoptabat : quippe Ilt;utlicnorum naui* gia incompofita,minus^ ob granditatem ad remigium habilia uidebantur» Sed ne ei quidem numerofitatis potentia profuit. Inufitata nanep Ivuthenoi um multi tudo coprjs quam uirtute præftantior,robuftæ Danorum paucitati uicQoriam tra didit.Frotho cum patriam repetere uellet.inauditum nauigationis impedimentÖ expertus eft.Quippe crebra interfedtorum corpora^nec minus fcutorum,hafta* rum^ fragmenta iadante aeftu uniuerfum maris conftrauerant finum. Itacp por* tus non angufti minuSjquam olidi erant. Igitur medrjs obftridac cadaueribus hac fere puppes. Nec putria quidem ac circunflua corpora remis abigere,aut conti» propellere poterant, quo minus uno fublato, mox aliud aduolutum impcilcrrt i. claiTem:bcllum cum mortuis obortum crederes.Nouum contra exanimes diferi menextabat.IgiiurFrothoconuocatis quasuiceratgentibuSjlcgecauitut qutf* quis paterfamilias eoconcidcratbello, cum equoomnibusep armaturac fuæinfi gnibus tumulo mandaretur. Qiiem ü quis uefpillonum feeiefta cupiditate ten* taflet,peenas nö folum fanguine,fed etiam inhumato cadauere daret. Bufto atep , infertjs cariturus. Siquide par cflè credebat,ui alieni corruptor cineris,nullo fu*

D neris obfequio donaretur,fortem^ proprio referret corpore,quam inalieno per petraflet. Centurionis uero, uelSatrapæ corpus rogo propria naueconftruâo, iunerandum conftituit.Dena autem gubernatorum corpora unius puppis igne confumi præcipit. Diicem quempiam aut regem interfedum proprio iniedun» nauigio cöcremari.Tam fcrupulofam ducendis interfedorum funeribus obfer* uationempræftariuo!ult,ne promifeuos exequiarum ritus exiliere pateretur» t^uthenoru ret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuntfli Kuthenorum reges,Olimaro Dago^ exceptis,Marte conciderat,

gttw/Jrrfg«. nbsp;bella quoqj Ruthenos ex Danorü imitatione celebrate præccpit, ac ne quis uxo

rem nifi emptitiam duceret, uenalia fiquidem connubia plus ftabilitatis habitura cenfebat, tutiorem matrimonq fidem exiftimans,quod precio firmaretur. Praete rea ii quis uirginis ftuprum ui petere aufus eflet, fupplicia abfeiffis corporis parti bus lueret,alioqui mille ralentis concubitus iniuriam penfaturus. Decreuit etiam ut quifquis militiæ deditus,fpelt;flatie uirtutis titulum affedaret, impeteret unum, exciperet duos/res modica pedis retraóiione uitaret,quatuor fugere non erube feeret. Aliam quoq; fuper militum ftipendtjs confuctudinem à fubiedis fibi regi bus obferuandam edixit. Patrium domefticum^ militem hyberno tempore ter* nis argent! ralentis donariiuflït,gregariumautconduditium binis, priuatumac militiæ laboribus defuntflum duntaxat uno. Qua lege uirtuti iniuriam affèrebat, conditiones militum non animos çftimans.injquo quidem erroris argui poterat, cum familiariiates meritis anteferret. Poft hæc interrogatus à rege Ericus,an QH mari copias Hunorum æquaret exercitus,carmine fie eioqui orfus eft: Hercule deprendi nulli numerabile uulgus,

Vulgus cuius erat terra nec unda capax, Coliuxere ignés crebri,fylua omnis obarfît. Index innumeræ ftamma cohortis erat.

Calc/bqs

HISTORIAEDANICAELIB. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

A Calcibus obtrita tellus fubfeditequiras,

Edebant rapides ftridulaplauftra fonos» Ingemuerc rotæjucntos auriga premebat, Vt tonitrum currus aflimulaffe pûtes» Vtx armatorum ccetus fine lege ruentes, Pondcris impatiens preflà ferebat humus, Obmugirc aër uifus mihi,terra mouerf,

Tantus in externe milite motus erat»

Nam quindena fimiil uexilia micantia uidi, Quod^ ex ijs centum figna minera tenet.

Poft quorum quoduis poterant bis dena uideri Signorum numero : par erat ordo ducum.

Igitur Frothone quid contra tot opponeret perquirente,redeundum docct,patiö cndum^ hoftes propria primum immanitate confumi. Obeditum monitui eft» Neqjenim minore ftudio probatum confilium quam æditum fuit.AtHuniper auia folitudinesœ progreflî,nufquam repertis cômeatibuSjpaflîm inedia pericit« tari cccperunt.Quippe regiouaftaac paluftrisextabat,neceratullumegcftatis fubfidium reperire.Tandemfufiscomefisep iumentis, tamuehiculorum quàm uidus inopes fpargebantur.Ceterum error par fami pcricuîum erat.Non equis, nonafinis parcitur,nô foedis autputribus abftinctur. Poftremo necanibusqui« dem temperatum eft,ncphas omne morientibus licitum fuit.Nihil enim tam dif^ ficile, quod neceffitas fuprema nô imperet. Ad ultimum fame exhauftis publica clades inceffit. Effèrebantur abfque ceflatione corpora.cundisép exitium formi« dantibuSj nulli miferatiopereuntiû fuit, humanitatem quippe metus excluferat» Primum itaque regem paulatim defecere cohortes,deinde centuriatimdefluxit B agmenidefcruiteüm quoque Vggerus uates, uir ætatis incognitæj ôi fupra hu” manum terminum prolixæ, qui Frothonem transfugæ titulo petens, quicquid ab Hùnis parabatur,edocuit.Inter haec Hithinus rexaliquantæ Noruagienfium gentis,Frothonis claflèm centû quinquaginta nauigijs accedebat. E quibus duo decimleëlisjpropiusnauigationemccepithaberejereëlo in malum fcutofocios aduentare fignificans.Qui régi in proximum amicitiæ gradum recep tus, magnû coptjs eius attulit fupplementum. Eidem poftmodum cum Hilda Hogini luto* rum reguli filia, fpecftatæ admodum opinionis uirginCjmutuus amor inceiïît. Quippenonduminuicemconfpedos,alterna incenderat fema. At ubimutuæ confpeëîionis copia incidit,neuter obtutû ab altero remittere poterat,adeô per=s tinax amor oculos morabatur. Interea Frotho diftributo per municipia milite, di ligentius impenfas hybernis cômeatibus neceffarias conuedabat.Sed ne fie qui:« demonerofum impenfiscxcrcitum fuftentare fuffecit.ParpropemodumHuno rum cladi pcrnicies incidit.Igitur ad inhibendum aduenaru confluxum, claflein Albiam mina,ne quid iraqceretur,curæ habuit.Cuius duces Reuillus amp;nbsp;Meuil lus fuere. Soluta hyeme Hithino, Hogino^ focialem exequi piraticam placuit. Ignorabatenim Hoginus fuam à fodali filiam adamari. Erat autem is corporis ha bitu præftans, ingénié peruieax, Hithinus uero corpore perquam decoro, fed breui extitit.Caeterum cum Frotho fuftentandi exercitus fumptum in dies diffici liorem aduerteretjR-oIlerum in Noruagiam,OIimarum in Suetiam,Oneuum re gcm,amp;Glomerum piratarum præcipuum ad Orcadespetendorûcômeatuum gratia dirigit,proprias cuic^ copias tribuens.Triginta reges fequebantur Frotho nem,qui ipfum amicitia uel obfequio colerent. Audiens aût Hun, dimiflàs à Fro th one copias,nouum recentem^ militem contraint. At Hoginus filiam fuam Hi thino defpondit, coniurato inuicem uter ferro pehiïet, alterum alterius ultorem h 5

s A X O N I S (SRAMMATICI

C forc.Autumnopetûorcs cômeatuum redeunt,trophæisqujm alimentasloci»« pletiores.R-olIerus enim prouincias Summoriam Normoriam, occifo earum rege Ârthorio,ueâigales efFecerat. At OlimarusThonam LongQ lanttorû atcp Hdfingorû regerrijduos^ alios baud infcrioris potentiæ duCes, Heftiam quocp Si cum Olandia Curetiam,fed ÔC infulas Suetiæ prætentas celeberrimus Barba* rix domitor triumphauit. Iraq? fepungenta reducebat nauigia,duplicato edudo rum antea numero : Onef uero amp;nbsp;GlemerOjHithino quocp amp;nbsp;Hogino OrcadS trophæa ceflere*Hifdem cumnongcntis nauibus reditumeft.EtiamquacfitiIate fumptuSjConuedæ^ raptuimpenfæ alendis abunde copijs fuppetebant. Cacte* rum uiginti régna imperio Frothonis adiecerantjquorS reges triginta prædidi» adiundi,Danorü partibus militabât.Hac uiriû fiducia cum Hunis pugna confe* ritur^Cuius prima dies tanta interfetfiorûftragerecruduitjUt præcipui tres Ru* fciæ fluutf cadaueribus uelut ponte conftrati.perutj ac meabiles fierêt. Pr æterea quantum quis itineris per triduum equo conficcre pofTetjUntum locorü huma* ■ nis cadaueribus completum uideres, adeo fpatiofa cædis ueftigia erant. Itaque prælio feptem dies extrado, occïdit rex Hun. Cuius frater eodem nomine incli natam HunorQ aciem confpicatus,cum fuafccohortedederecundatusnócft-Eo bello feptuaginia ac centü regesjqui aut ex Hunis erant^aut inter Hunos mi litauerant, fubmifere fe regi. Quem numerö Ericus fuperiori fignorum exprd* fionecomplexus fuerat, cum Hunorum multitudinêFrothoneperconiantedi* ftingueret Jgiiur Frotho uocatis in concionem regibus,fub uno eodem^iurc degendi normam imponit. Præfecitautcm Olimarum Holingardiæ, Oneuum ConogardiæjHun uerocaptiuo Saxoniam tribuens, Reuillum Orcadibus do* nat. Prouincias Helfingoröjarnberorü,amp; IanitorQ,cum utra^ LappiajDimarO cuidam procurandas attribuit. Dago Heftie regimen erogauit, quorum unum* quencp certis tributi legibus onerauitjObfequiû beneficio applicäs.hacp Frotho* nis regnuRufciamab ortu compledens,adoccafum Rheno flumine limitatutn erat.Interea Aithinus apud HoginQ quorundam obtredatione infimulatus eft, quafi filiam eius ante fponfaliü facra ßupri illecebr/s temeraflet,quod tune imm3 ne cundis gentibus facinus habebat. Igitür Hoginus credulus auribus rem fal* fonunciatam excipienSjHithinuregiaapud Sclauos ftipendiacolligentê,clalTc laceflïtjconferiac^ manu uidus lutiam petiuit.ftalt;5 ftatam à Frothone pacem in» ternum labefadauerat bellü,primi^ indigetes regiâ detredauere legem.Quarn obrem Frotho miiïis qui fimul eos accerferêt, fcrupulofius caufam fimultatis in* quirit. Qua cognita,iuxta legis à ié latæ formula pronunciauit. Videns aût ne fie quidem eos in gratiam reduci pofle,pâtre filiam pertinacius repofeente,litem fd ro decidendam edixit.Id quippe folum dirimendæ controuerfiæ remediû uidc* batur.lnita pugna Hithinus acerrima perftridus plaga,cum fanguine amp;uiribus corporis deficeret,infperatâ hoftis clementiam expertus cft. Hoginus fiquidem promptiffîmâ occidendi ipfius facultatem adeptusjformæ tarnen eius, iuuen* tx miferatione fçuitiam manfuetudini cedere coegit. Itac^ ne ephebum inter ex» tremi fpiritus momenta palpitantem extingueret,abftinuit ferro.Olim nancç im puberem,aut inualidû uita fpoliare rubori deputabatur. Adeô cunda uerecun* diæ momenta prifea pugilû fortitudo feruabat. Ita Hothinus fociorû opera ad na ues relatus,hoftis beneficio feruatus eft.Iidem feptimo abinde anno apud infulâ Hithinfo pugnâ exorfi,mutuis uulneribus cofumpti funt. Felix Hoginus foret, fi circa deuidS femel Hithinû feueritate potius dementia ufus fuiftèt. Ferunt Hildâ tanta mariti cupiditate flagrafle, ut nodu interfedorS manes rediniegran di belli gratia carminibus cxcitafle credatur. Eodem tempore Alrico Sueonum regi aduerfum Geftiblindû Gothorû regem atrox incidit bellum, At Geftiblin* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus

HISTORIAE DANICAE LIB» ▼ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

A dusuiribus minor, Frothonê fupplcx acccirttjfc ac regnu pcrcipicndae opis gra lia dediturus. Qui mox Skale,Scanico,at«^ Erico in fubfidium rec€ptis,cum fup plcmeniisrtiiliiûredit.Cumcpmilitiæprocurfum in Alricueffundcre (iatuiflet^ Ericus ptius filium eiusGunihion5,Vuermis ac Solongis prçlatum cenfuitim* petendum,oportere affcrens feflum tempeftate nautam proximo captare littus» Praeierea radicQ inopcm raro uirerc truncum.lgitur irruptione faëla peril Gun* thionus,nomenœ eius tumulus refert.Audiens Alricus intercmptionêfütj,ultiS ircdeproperat.CôfpicatushoftesEricûclandeftino accerfitScolloquio,reccnfi* tis patrû fuorû foederibus jUt Geftiblindi militia dctrccflaretjOrabat, C^od Erico pertinacius abnuente, cum Geftiblindo dimicâdilicentiâ flagiiat, priuata pugna publice proferendâexiftimâs ♦ QuemEricus feneóute armis inhabité referens, triftemcç eius ualetudiné maxima cu ætatis cxcufationc pr3etendens,fe eius loco obtulit pugnaturö, probrofum doccns,fi duellü praeftare refugeret, pro quobel lum cômitïùrus uenilïèt.Hinc abfcç cunéiatione dimicaiû eft.Occifo AlricoEri eus ggrauiffime affeétusjægre côpertis rcmedtjsjferum incolumitatis regreffutn habuii» At Frothoni ipfumoccubuilTe falfo fama uulgaucrat,mentécpregis ma* gno ob id mœrore torquebat .Qua triftiiiâ Ericus rediius fuibeneficio difpulit. QuippcSueiiâjV ucrmiâ,Helfingiâ, atq^ infulas Solis,opera fua Frothonis adie äas imperio nuciabat.Quem mox Frotho deuidarS ab eo gentiS regem confti* tuit,ac preiereatîelfingiâei cû utrac^LappajFinniâquot^amp;lEftiâ annuo ftipeii diorû iure côiribuit.Nemo ante ipfum Sueticotû regûErici nomine cenfebatur, ab ipfo auté in caeteros uocabulu ftuxit. Eodé tempore regnabat Alf in Hetmar chia,filium Habens Afmundû.Biorno uero in Vuikprouincia,cui Afuitus filius erat. Accidii aut Afmundu paru profperc uenationi intenw,dum feras aut cani* busoccupare,autcaffibusexcipcrepergeret,irrucnteforiecaliginelongiusare«

B tiarijs auio fuiffe calle diuulfS,uaftacp pererranté iuga tandé equo ód ueftibus de* ftiiutS,fungos ettubera percdi(re,ad ultimö in Biornonis régis penetralia fortui* to deuenilTe progreffu.Præterea ipfe filiusc^ regis conuiéïu paufifper habito,ad côfirmandû inter fe amicitise culiQ omnibus cóiurauere uoiis,quencûcç eorö ui* ta prolixior excepiirei,mortuo cótumulandö fore.T antus enimfocietatis eorutn atc^ amiciiix uigor extabat,ut neuter altero fatis abfumpto,luccm prorogate fta* tuereuPoft hæc Frotho omniû fubieöarü fibigentiû manu côtraâaclaffe Nor uagiam petit,Erico terrenû agmenduélare iulTo.Humanæ fiquidem cupidita* tis more quo plura poïïêderat, plus affeôlans, ctiam uaftiflimam atcç horridiffî* mamorbis terrarû partem ab hoc iniuriae genere intentatam exiftete pafl'us non eft.Adcô opum accelfio auiditati incrementum afferre confueuit.lgitur Norua* gienfes abieâa defenfionis fpe,rebellandi fiducia defcfli, in Halogiæ fines maio rc ex pane profugere cœperunt .Stiklaquocç uirgo feruandæ caftiiaiis caufa pa triæ fe fubduxit,bellis quàm nupitjs cxerceri praoptans. Inter hsce Afuitus mor bo confumptuSjCum cane ac equo terreno mandatur antro. Cum quo Afmun* AfmtmJi« «rrt dus,ob amicitiç iufiurandû uiuus coniumulari fuftinuii,cibo quo uefeeretur ilia* ro ntortun co» to.IamtpEricuscumexercitufuperiorapcrmenfus,Afuiiifortetumulûappeie* fcpeutiw. batt cui Sueones thefaurosinefle rati, ligombus perfiegere collem. Itacp maio* tis quàm credebatur aliitudinis fpecû aperiri confpiciunt. Ad quem perluftran* dum opus erat eo, qui fe in illû pe ndulo circumligatû fune demitteret. D eleéfus eft forte exprompiiffimisiuuenibusunu8,quem quum Afmundus fporiare* ftim fequente iniromilTum afpiccr ei,proiinus eiedo eo,corbcm côfcendit,De* inde fuperne aftantibus,ac moderantibus funem, abftiahendi fignum porrexit. Quiingeniis pecuniae fpe reduélocorbe quum ignotam extradi fpecicmani* maducrtcrent,inufitata facie territi,defundumcp rediffc rati,proieâa refte in di*

SAXONIS GRAMMATICI

C ucrfafugêrc.Quippe Afmundustctroorishabitu.acuelutifuncbrfquodam talt;! bo obütüs uidebatur.Qui fugicntcs rcuocare conatus,uociferart ccrpit/alfo eos formidare uiuum.Quem uidens ErkuSjprædpuecruenration's eius imaginfm mti abatur.ln uuku liquidem profluus emicabat fanguis.Quippe Afuirus nodi» busrediuiuus crcbracolludlauonelæuâ illi aurcm abruperat,fccdum^ indige* ftæac crudæ clcatrfcis fpeâaculum apparebat, Igitur à circunßanttbus accepd uu'neris caufam referre «ulTuSjfic orfus eft fari: Quid ftupetis qui relidum me colore cernitisf Obfolefcii nempe uiuus omnis inter mortuos, Mala foil grauis uni manet omnis domus orbis* Miferi quos hominum fubiidijs deftituit fors» Mihi fpecus Sii. incrs nox,tenebræ^ dC uetus antrum Oculis delicias eripuerunt,animocp» Humus hortens,tumulus putris,fiC immunditiarutn Grauis æftus minuerunt iuuenilis decus oris, Habitum^,amp;^ ualidi roboris ufum uitiarunt.

Super haec omnia contra exanimem conferui uim, G raue ludlae fubiens pondus amp;nbsp;immane periculum, Lacens unguibus in me rediuimus ruit Afuit, Stygia ui reparans poft cineres horrida bella» Quid ftupetis,qui relidum me colorecernitisC Onfotefcit nempe uiuus omnis inter mortuos» Nefcio quo ftygn numinis aufu Miflusab inferls fpiritus Afuit,

£) Sæuisalipedcmdentibusedit, Infandocp canem præbuit orü Ncc conientus equi uel canis efu, Mox in me rapidos tranftulit ungues, Difcifta^ gena fuftulitaurem, Hine laceri uultus horretimago, Emicat in^ fero uulnere fanguis. Haud impune tarnen monftrifer egit, Nam ferro fecui mox caput cius, Perfodi^ nocens ftipite corpus. Quid ftupetis,qui relidum me colore cernitisC Obfolefcit nempe uiuus omnis inter mortuos» lam^ Froiho in Haîogiæ fines emouerat claflem,ubiad cognofeendam multiw dinis fuæ fpeciem, qux numeri menfuram, capacitatem^ tranfeendere uideba* tur, collemamilitibus congeri iubet,uiritim lapide in aceruummiflb .Eundem quoqj haftis numerandi agminis modum fecutus eft. Confpicui adhuc colles dem uifentibus praebent. Hic FrothoconfertacumNoruagienfibus pugn3,gra ucmcædibus diem egit, Nodîu utrinep receptuiconfultumeft. Appetentcdilu* culo terreftria permenfus fuperuenit Ericus. Hic regi certamen fuggerit iterafgt; dum. Quo bello tanta de Danis ftrages accepta eft, ut c ternis nauiû millibus Kormanorum læcentum feptuaginta fuperftites fuifle credantur. Normaniuero tam uaftacla* dattes ingens, de deled funt, ut fama fit,nequintæquidem uicorum parti remanfifle cultoreffl» Vitftor Frothopacem per omnes genres reficere cupiens, ut uniufcuiuf^ rem familiärem a'furumincurfu tutampræftaret,ociumcp regnis poftarma déféré^ ret, armillam unam in rupe,quam Frothonis petramnominant, alteramapud V uig prouinciam habita cum Noruagienftbus concione, dcfixit,edidae à fc in« nocentiae

HI^TORÏAÉ DANI CAR LIB. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

R nocentix cxperimentum daturas,fubducfîis tifdcm.in omnes rcgiom’s prxfi^ des animaducrtendum minatus. Itaque fummo cum præfedorum periculo au= mmabfquelt;uftodiamedqsaffixum iriuqs,magnum auariiiç trritamentum ex^ ^urum pofuS tabat, opportuna raptnæ præda plena cuptditatis ingenta prouocante. Statuit mtnuijs. idcm.ut nauigantes reperds ubicuncp rends licite fruerentur. Amnem uero traa fituris ufum equi,quern uado proximum reperiffent,liberum cffe conccffit. Eo* dem defccndendum fore conftituit,quum priores eius pedes folum attingerent, poftremos adhuc unda fubluereuTalium liquidem commodorum beneficia po dus humanitatiSjquàm iniuriæ nomine ccnfenda credebat. Cçterum rcum capt» ds fieri, qui fuperato amne equi ufum longius expeterc prxfumpfiffet, inftituit» luffit cdam,nequis xdem uel arcam fens obfirmatamhaberet,aut rem ullam clauftrorum cuftodia contincret, tripliccm amifTorum reftitutionem promittês* Prætcrea tantum alieni cibi in commeatus affumi fas elTe,quantû uni cœnae fufFi* ceret,promulgabat.Quam fîquis in capiendo mcnfuram cxcederet,furto obno* xius haberetur.Furi uero traiedis ferro neruis in fufpendium ado,lupum colla« teralcmaffigipraecepit, ut malitiam hominis acerbitatibelluæfimilitudoexxqua retpœnx. Eandem quocp in furtorû confcios muldam extendi curauit. Ibidem feptennio iocundiffimum octj tempus emenfus,filium Aluonem,filiamcp Ofurâ nomine procreauit» lifdem forte dicbus Arngrimus pugil Sueticus Frothonem acccfferat, qui Scale fcanicum,quod ab eo olim nauigio fpoliatus fuerat,ex pro« uocatione laceffitum occîdit. Quo facinore fupra modum elatus, aggreffus eft Frothonisfiliam poftulare. Obferatas regis aures expertus,Erici Suedam regen ds fubfidium flagitat. Quem Ericus hortari cœpit,ut aliquo præclari operis meri toFrothonisfibifauorem afcifceret,pugnaretcp aduerfumEgtherum regem Bi«

B armiæjSC Thengillum regem Finnimarchiæ, quod rj foli cæteris obfcquendbus, Danicumdetredare uiderentur imperium.Nec mora,cô exercitû egit.Sunt au« temFinni Ultimi SeptcntrionispopulijUix quidcmhabitabilem orbis terrarum popwii partem cultura ac manfione complexi. Acer qfdem telorum eft ufus. Non alia m^gicte art« gens promptiore iaculandi peritiafruitur. Grandibus ÔC lads fagittis dimicant, incantationum ftudijs incumbnt,uenationibus callent. Incerta ilhs habitatio eft, uagaep domus, ubicuncç fer am occupauerint locantibus fedes. Pandis trabibus ucdijconferta niuibus iuga percurrunt. Hos Arngrimus conciliandæ fibi clarita ds caufa adortus, obtriuit. Qui quû infeliciter dimicando fuga dilaberentur,tri« buslapillis poft tergum coniedis, totidem montium inftar hoftibus apparcre fe eerunt. Igitur Arngrimus ludificati uifus errore per ftridus,ab infedando hoftc cxercitumreuocauit,magnarumfcrupiuminteriedu coêrcitum putans. lidem poftera die congrefli, uidit^,conied3c in terram niui ingentis fluuq fpeciem in« diderunt, Itac^ Suctis per fummum uifus errorem falfa rerum opinione delufis, inufitata aquarummolesobftrepereuidebatur.ltauidore uanamaquarum ima ginem formidantc,fugam impetrauereFinni » Tertio identidem die reparauere bellum,nee iara amplius ullum fugx efficax remedium fuit. V identes enim fuas inclinariacics.poteftati fe permifere uidoris. Quibus Arngrimus hanc tributi legem inftituit, ut recenfito Finnorö numero,rheda ferinis pellibus conferta,ab unaquaeç decade loco cenfus,cxado triennio, penderctur. Deinde Egcherum Biarmix ducem duello prouocatum deuicit, indiditep conditionem Biarmis ui« ritim pcllem pro capite perfoluendi. Poft hxc fpolijs trophxiscp audus, ad Eri« cum reuertitur.Quem Ericus inDaniam cófecutus,multamiuuenislaudemFro thonisauribus inftillabat,dignü régis filia affirmans, qui imperio ipfius Ultimos humanarû rerum terminos adieciflet. Cuius cgregia Frotho mérita contempla« tus,baud incongrus duxit,cius fe foccrum exhiber e,qui fibi tantis operum titu«

SAXOMIS GRAMMATICI

C Iis J patentem late claritatem ftruxiflet, Suftulit autem Arngrimus duodccim Ofura filiosj quorum hacc nomina fubnotaui : Brander, Btarbi, Broddcr, Hiar* randi, Tander, Tiruingar, duo Haddingi, Hiorthuar, Hiarthuuar, Rani, An* gantinHiab adolefcentia piratico muneri incumbentes, uno omnes forte naui* S4ttt()/o infuU gio Sampfo infulam aduedi,duas in maritimis naues Hialmeri atque Aruarod* di pi'ratarum reperiunt : quas pugna adorti remigibus uacuefecerc, atque an gU bernatores oppreiîîflènt inccrti, interfedoru corpora fuis queqj tranftris aptan» tesjquæfitos abefle cognofcunt. Qua de re mceßijpartam floccipcndere uic?îo* riam,fcientesfibiconfequentis pugnædifcrimenmaiore falutis impendio fube* undum.Qiiippe Hialmerus atque Aruaroddus, quorum iampridem abrupto gubernaculo tcmpeftas nauigjalacerauerat,a!terius excidendi gratia ncmus in* greflijligni rudern extenuauere materiam,coufq,’ truncum do!abris ambientes, donee naualisinftrumentiformam uaftumroburindueret.Quodquum hume* ris impofitum fociæ cîadis ignari déferrent, ab Ofuræ filqs recenti opprefforum cruoremadentibus Jaceffîti,duocumpluribus ferro dcccrnerecoadi funt«NeC par quidem congrefliis cxtabat,cum geminam bifîèna manus cxcipcret ♦ Cactc* rum uidloria numero non refpondit» Intcrfedlis cnim omnibus Ofuræ fihjs, cp* prefïb^ ab hifdem Hialmero, uidlorig Aruaroddum titulus non fcfeilitjquem fo lum ex tanto fociorum agmine fortuna refiduurn fecit.Qui informem adhuc gti* bernaculi truncum incredibili libratum nifu tanta ui hoftium adegit corporibus, utduodecim unico eius impulfu contufos elideret Jta cundaadmodum beüica* rum rerum tempeftate depulfa,oceanu manus adhuc piratica nOn reliquit.Qü^^ res maxime Froth onem ad occidentem armis inceflendû addux!t,cuius unfeunt in propaganda pace ftudium uerfabatur ♦ Accerfito ergo EricOjCunda^ faniii*

D lantium fibi regnorû clafîc concita,Britanniam innumera aduehitur puppi ♦ Cu* ius infulæ rex manu fe imparem nofeens (quippe fretum nauigijs uidebatur oc* cludi) Frothone per deditionis fimu’ationem petito, non foîum magnitudinetn eius aduiationis officio profequi cccpit, fed etiam domitoribus gentium Dani* fuam,patriæi^ fubieeßionem promittit, peniiones, cenfum, ueâigaiia,fîuc quic* quid cxpeterentjOfFerebat. Ad ultimum hofpitaliter inuitandos curat. Grata Fm thoni Britanni humanftas fuit, quanquam doli fufpicioncm alcret, tam fecilis o* mnium abfqjcoadlione promiffio,tam promptâ hoftium antebella deditio, qust rarofyncera fide adminiftrari folct.Laccffèbâtquoqucconuiuijmetus,uerito« neclandeftinisinftdijsappeteretur fubeuntiscrapulæ la^ueis implicata fobric* tas.Cæterum rariorinuitatorum numerus uidebatur, quam uttutô inuitantipa* rcrepoiïènt.Ineptumquoqucexiftimatum inexpertæ hoftium fidei crederefa* lutem fuam.Qiia rex mentium flutftuationecomperta,denuo Frothonem accc* dit,cum duobus millibus ac quadringentis uiris epulaturû accerfens, quem ante cum mille ducentis proceribus conuiuium inire popofcerat.Frotho nondum fu fpicione depoftta,quanquam adaudo inuitatorum numero fretuSjpctendi con* uiutj fiduciam mente præfumere poflêt, fubornat qui regionis abdita percurren tes,ft quid infidiarum fpeculando dcprehenderent,ocyus intimandum curarent. Cuius rei caufa ncmus ingreflî,repertacaftrorum acie,quæ Britannorum copia» attinebat,dubium preflere greflum.At ubi rcs lAjuidius agnita eft,pedem defer* re depropcrant.Furuafiquidê tentoriafuere,ôifquaft piceis quibufdâobfcurata tegminibus, quo minus obtutû propinquantis offenderêt. Quo cognito,Frotho ualidiorc procerû manu mutuas difpenfat infidias,;ne couiuio incautius adito,op portunis fraudarct auxihjs. Quibus latebrâ natftis, ferendæ opis ftgnû ad litui fo Kiild regft nbsp;nbsp;nbsp;nitum prænotauit. Deinde cum ftatuta manu leui armorû generc culta conuiuiS

tdntwrum. petit. Aula erat cuitu magnifleentiæ regalis inftruAa, aulæis oftro tindis unditp fecus

H IS T O RIÂE DANI CAE LIB» V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

A fecus obduâa,in quibus mirfici luxus operam annotates. Cortina muricc pida copados ligno parietcs adornabat. Conftrata pallis nitidioribus pauimêta, quas pede prcmere perhorreres. Supernc ccrncres crebras micarelucernas, adultas oko lampades corufcare.Ex acer ris quocç fragrâtia fundebat ,quam fuauiffimus uapor exquifttis cumulabatodoribus. Ambitu onanê frequentibus epulis mcnfe côfepferant.lntextis auro puluinaribus ornabâtur accubitus.Ccruicalibus fedi» lia replebantur. Reuerendâ aulæ faciem uifentibus arridere putares, nec quic^ in tanto paratu,aut uifuinconcinnurujaut olfadu trifte deprendi poterat.Media doliû xde per Rabat explendis aptumpocults, Öóliquoris immodicicapax, unde haurire effet, quod ingcntis ora côuiuf) fatiaret.Miniftri purpura culti aureos ge liantes cyathos,propinandicp munus comiter exequentcs,côpofitis gr adiebant ordinibus.Nec bubalinoru cornuû ,quibus potio promeretur,ufus aberat. Au* reis cttna pateris refulgebat, nitidioribus onufta poculis, quæ plerû($ fulgentes interftinxerant gemmae.lngens omnia luxus replcuerat. Menfæ dapibus luxu* riabant,Crateris uario potionis genere redudantibus. Nec meri fimplcx ufus ex# labat, quum petiti late fucci uario nedar laporc coficerent. Sapidioribus lances epulis renidebâtjquos maxime uenatica referferat præda.Sed ne domefticae qui* dem carnis obfonia deerant. Parcius domefticis,q conucnis bibendi ftudiu erat, Hos enim fecuritas incitabat ad crapulâ,illis infidiarû cômentum ebrietatis illece bramdempfcrat.Daniigitur (utpatriæpaceloquar)ficcandis certatim calicibus affuerijingenti fe onerauere uino.Quos Britannt potos admodu confpicati,con* uiuio furtim elabi cœperunt, relidisc^ intra aulam couiuis, fummis conniti uiri* bus ualuas regiæ admotisobicibusjuarijsepimpedimêtorû generibus obferare, deinde tedis ignem inferre orfi. At Dani qui intra aedem claufi cotinebantur in*

B cendio pullulate pulfatis nequicqforibus ab egreffu prohibit!,ipfum mox adort! parictê, cruptionis facultatê petebant, Quern Angli ualidiore DanorG impulfu Iabefadaricernëtes,mutuisobnitiuiribus, molibusep extrinfecus applicatis,nu tab undam fulcire congeriem tnftiterût, quo minus couulfus paries claufis exitû aperiretQui tandem robuftiori DanorG manui ccdens,quorG quo periculQ ma* iusjhoc ualidior conatus cxtabat,facilcm preffts crupiionê contribuit.Turn Fro* thoclafficGfuccinereiubet,quomanQ in infidqsconftituta accerfiret.Quaelitui fono clangcntis excita,dolum in autorcs rctorfit, BritannorG rege extremae cladi cum innumerisfuorQ coptjs tradito.Quo fado geminûFrothoni beneficiû præ* buit,quum ÔC faluti focqs,Slt; hoftibus exitio fuerit.lnterea Hyberni.crebrefcente Danicæ fortitudinis fama perculfi,quo difficiliorê partium fuarG irruptionê præ* ftarent,ferreos terræ murices inftraucrunt,quibus littorG uctaretur acceffus. V ti tur aûtHybernorû gensleui parabili armatura ♦ Nouaculis comam exténuât, H^teritorum totûoccipitij crinem abradit,ne fugiens capillitio teneatur.Cæterum telorum eu beUigerantiiî fpidesobuertitinftanubus,mucronG^ acumina infequentibusdeinduftriaop* dßutia. ponere affoler,acpleruncp pofttcrgum lanceas iaculari, dodior fugafuperare, quàm bello.Q^o fit ut cum uidorlâ tibi ccffiffe putes,difcrimen immineat. T am infidiofam hollium fugam Frotho confideratius quàm cupidius infedatus,du* cem gentis Keruillum acie fudit.Cuius fuperftes frater,depofita rebellandi fidu cia,patriam dedidit regi.Captiuam rex prædam militi difpartiuit,uti fe totius aua ritiæ expertem,amp; à nimia rcrum cupiditate auerfum,folius gloriæ lucrum appe* tcrctcftaretur.ltacçpoftBritannicos triumphos,Hybernaslt;çmanubias in Da niam reditQ cft,anniscp tricenis ab omnibellorû negocio temperatG eft.Quo tem pore cundis penè terris eximia fortitudinis laude DanicG nomen inclaruit. Vo* Dlt;lt;«or»n» Icnsitac^ Frotho fulgoremimperr) fuiperpetuo firmitatis habitu prorogate,pri glorw. mumaduerfumfurtaaclatrociniatanqfamiliariama’.aac domefticas peftesfeue

SAXONIS GRAMMATICI

C ritatcm fuâ difiiingcrc curæ habuit,quibus uacuefadæ gcntes tranquillforc uitaf ufum apprehenderetjUC propagatæ pacis inccfTus ullo malignitatis obftaculo Ix deretur»Prouidit quot^ ne cefTante horte,ciuilis patriä lues exederet,aut port eX* terampacêdomefticagraiïàretur improbitas .Dcnic^in Iut(atant|[incapitere* gni fui magni ponderis aureS armillä triuiis affigi curauit, edidæ à fe innocêtie perimentö tarn inrtgnis prædæ documêto datums, C uius irritamentû quan^ iiH probas lacerteret metes,ac finiftra folicitaret ingénia, fupcrabat tamê indubitatUJ periculi metus.Tanta fiquidê Frothonianæ maiertatis autoritas erat,ut etiam au* rumrap/naeexpofitûperindeacfirmioribusclaurtrisobfitum tueretur»Cuiusrclt; nouitas, ingcntê autori claritatê conciuit. Qiii quQ patratis late cacdibus infignes ubicg uidorias çdidirtètjOcium omnibus erogare côrtituit, ut pacis iocQditas bel lorû airocitati fuccederct, 5C cladis finis falutis initiû foret. Sed SC omniû opes ob hoc maxime edidi munimêto uallandas curauit,ne domi raptorê inucnirent,quÇ chriftinati» foris hortibus caruirtènt. Per idem tempus publicæ falutis autor mundS pctêdo uitaf. feruandorû mortaliû gratia mortalitatis habitû ampledi fuftinuit, cum iam terrae fopitis bellor5incendtis,ferenirtîmo tranquillitaiis ocio fruerent.Creditû eft tam ' nbsp;nbsp;profufæ pacis amplitudinê ubic^ æqualê, nec ullis orbis partibus interrupts, no

adeô tcrreno principatui, qua’m diuino ortui famulatâ fui(re,cœlitus^ geftuni,ut inufitatû temporis beneficiû,præfentê tempora tertaretur autorc. Inter haec ma* Veneficte tronaquçdam magicæ rei perita,plus fpci in arte fua,quàm metus in regis faeuiti* fraus. nbsp;nbsp;reponensjfiliû petendæ furtim prædæ ciipiditate foliotât, impunitatê promittes»

quod Frothofato propemodû confinis extaret, occiduo corpore egras fenilisani mæreiiquiasnahens.Quomaternohortatuipericulimagnitudinê opponente, mclius eum fperare iubet, aut maritimâ boue fœtum çditurS, aut alium quempiä cafum uliioni rcpugnaturS affirmâs.Qiia uoce folutû metu fiiiû,hortamentoob*

D fequi coegit.Qiiofado Frotho perinde ac côtumelia lacertîtus, ad diripiedos tn’ tronæ pénates,maximo impetu, rtudioep côtendit,præmirtîs qui earn cum liberis côprehêfam adduccrêt. Qiiod prefeiens feminagt;ludifif atis prelligio hortibus, mineà fpeciê equina permutandS curauit. Accedence ucro Frothone,maritime bouis figura côplexa,paftum in littore uagabunda petere uidebatur: filios quo(? tanq minores corpore uitulos adumbrabat. Cuius monrtri rex admirationc ca* ptus,circuiriipfosgt;rcditû(Ç eis ad undasnegariiubet.Denicp uehiculo,quo ob an nofî corporis inualitudinê utebatur,excedês,humi mirabûdus côfedit. At mater» rroshonii quæmaioris be!luæfpcciêfumpferat,prætento cornu regêadortajalterûeiusla* interituf. tus confodit. Quo uulnereexanimatus,indebitûtantæmaiertatiexitum habuif» Cuius morte milites ultione profequi gcflientes,petita iaculis portenta configûf» Quibusinteremptis, animaduertût humana cadauera ferinis capitibus prædita. Ea res maxine præftigiû detexit.Hic Frothonis toto orbe clarifîimi regis excef* fus fuit. Huiusegeftisuifceribus,falitûcorpus triennioprocercsartèruandûcu* rabant,prouinciarû defetflionê uulgato régis exitu formidantes, mortê^ eius üb hoc maxime clam extcrisertecupiêtes,utuitærtmulatiôe propagati iampridé im perq terminos tuerentur,prirtina^ ducis autoritäre fubnixi, confuetâ à fubieâis penfionêelicerent.Deportabat itaep ab eis exanimîï corpus, ut iam nô funebrile (rto,fed regali uehiculogertari uideret, tan^inualido feni, necfatis uiriûcôpon id muneris a’ milite deberet.T antiî magnificentiæ etiâ extindo ab amicis tributô eft.At ubi putidos artus extrema corripuit fanies, nec tabes reprimi potcrat,fe* eus Vuerâ Sialandiæ ponté regio funere tumulauere corpus, affirmâtes Frotho nem eo loci mortis ac bufti copia exoptaflè,ubi regni eius prçftantiffîma habere lurproum™. scoriae dan.cae libri

Q.V IN T I FINIS»

H 1 s T O RI AE D A N O R V M LIBER S E X T V S»

E F V N c T o Frothonc, Dani Frîdleuû qui apud Rufciatn cducabatur,ùUo cxtinâum rati,quutn iam rcgnum hærcdis inopiaclaudicare,ncc in regia gcnte continuaripoffeuidere tutjhunc fccptro dignifftmum arbitrati funt, qui illutirandi Frothonis gratiajtccenti eius tumulo plenum laudis carmen afFigeretjfamamcp extinôii regis fpeciofo pofteris titulo corn __J mendaret.TuncquidemHiarnuSjDanicçadmodum poëfis pcritus,utclariiaicm uiri inGgnidiâ:orûmonumentoprofcqueretur,prçmii ma gnitudinc concitatus,more fuo barbarumcondiditmetrum,cuiusinteUcóium quatuor uerficulis editum in hæc uerba tranfcripfît î Frothonem Danijquem longum uiuere uellent

Per fua defundum rura tuier e diu»

Principis hoc fummi turn ulatum cefpite corpus,

Aethere fub liquido nuda recondit humus*

Quo carmine ædito,autorem Dani diadcmatc muncrati funt«lxaab cis epitaphiS regno repenfum, imperijc^ pondus paucarum literarum côtextui donaium eft* Adeôcxiliimpendio ingens praemium ftetit.Eximiumexiguipoëmatis preciû, faraam quocy Cæfarianæ retributionis exceffit ♦ Diuus fiquidem Iulius uicfioria« rum fuarum toto orbe ^ditarum fcriptorê,illuftratoremcp,municipio donare con tentusextitit.Nunc ucro rufticanoregnû prodigaplcbis humanitas erogauit» Sed ne Africanus quidem inrependendis operum fuorum monumentis,muni« ® ficentia Danos æquauit, lllic enim elucubrati uoluminis merces auro fimplici fte tit,bic agrefti fceptrum incondita ucrfuum paucitas miniftruit.Eodem tempore Ericus qui Suetiæ præfeëlurâ gerebat morbo cxanimatus eft ♦ Cuius filius Hal* danus paterna procuratione funcftus, quum xq^fratrum Noruagiæ oriundorum crebris congreftibus terreretur, ncc oppreffioni uindiclafuppeteret,fpc capef» fendæ opis Fridleui tune Rufeiæ confiftentis copia profugio petiuit.Quem fup* plici uultu aggreffus,fecp ab externohofte confraëîum ac contufum deplorans, trifteminiuriarû querimoniam afferebat ♦ Per quem Fridleuus accepto paternae mortis nuncio,fupplicem auxilijs profecutus,Noruagiamarmisinftrudlus acce dit,Quo tempore prædiótt fratres deficientibus à fe focqs,intra infulam rapidiffî* moambitamfluuiopracaltum moliti uallum terreftrem in piano munitionêex« tenderantjCuius receptaculo freti,crebra uicinos irruptione lacefferant. Exceden tes enim infulajContinentem extrudo ponte petere confueuerant, Qtiem portæ munitionis annexû ita quodam funiculorû regimine moderari folebant, utquafl uolubilialiquo cardine circûuedus, modo trans flume iter ftemeret,modo occul to reftium duëtu fuperne retraeftus ianuæ deferuiret.Fuere autê iuuenes hi acres animis, robufti iuuenta, præftabiles habitu corporis, gigantxis clart triumphis, trophæis gentium celebr es^fpolijs locupletes. Quor undam ucro ex ipfis nomi:» na,nam caetera uetuftas abftulit, fubnotaui t Gerbiorn, Gunbiorn, Armbiorn, StenbiornjEfbiornjThorbiorniôCBiorn ♦ Hic equûhabuiffe traditur praeftantc E^uut Bior* corpore,prçpetemuelocitate, adeo, ut cçterisamnem traqcere nequeûtibus,hic nonis. folus obftrcpentcm indefeffus uorticem fuperaret. Cuius aquelapfus tam in cito ac præcipiti uolumine defertur,utanimalia nandiuigore defeda plerûcç peflun« dare foleat.Ex fummis enim montiS cacuminibus manans,dum per cliuorS pr x rupta faxis exceptus eliditur, in profunda ualliû multiplicato aquarû ftrepitu,ca*

i

SAXO N IS GRAMMATICI

C ditjUcrum continuo faxorum obftaculo repercuflus, celentatâ impetus cadem femper equabilitate coferuat Jtacß toto aluei tradu undis uniformiter turbidatis, fpumeus ubiep candor exuberat. At ubi fcopuloi Q anguflijs euolutus laxius fta gnando diffunditur, ex obieóa rupe infulam fingit, Præruptû hmeinde iugum eminet uarijs arborS generibus frequens, quarS obiedus amnem eminus perui wirlt;e dcri no finanPraeterea Biornoniinufitatçferocitans cants extabat,horrendæqui firocitatif dem acerbitatis belkia,atc^ humano conuiduiformtdo!ofa,quç fæpiusbiflenos fola uiros oppreflerit.Scd quoniâ tradiia magis cp cogntta referûtur,fidcm arbi«’ ter penfet.Hæc fiquidem,ut accept, deliciarn quondâ loco habita,Offbti gigan* tis inter pafcua tuebatur armentû. At iuuenes latrocinio uiciniam inceflere ioliti, magnas fæpe ftrages aedebât:populari pénates,armêta fternere,diripere omnia, ingentem agere prædam,fpoliatas rebus ædes exurere,mares paflïm cum fœnii nis obtruncare,probitatis loco curatû eft.Qiiorö improuidâ Fridleuus irruption nem excipiês,omnes ad monimentû refugos cgtt,occupato eximiarû uiriû equo que præceps metu feflbr maturandæ fugæ gratia citra amnem rcliClû,ponte fec3 tratjeere nô audebat.Deinde fi quis fratrû illorû quempiâ intcremiflet,inierfeÆ corpus auro ferepenfurû edixtt. Qua fpe quidâregiorûpugilû tneitati, nectant auaritiaî,^ uirtutis ardore correpti,conuento tacite Fridleuo opera fe fàcinori da îuros promittunt,falutê admodû deuouentes, ni trunca prædonS capita retuüF fent.Quoru Fridleuus uirtute fiC promiflîone Iaudata,arbitris expedare iuflîs,fo lo côtentus comité,nodîu fluuiû petit. Ne enim alienis cp proprijs uiribus inftru dior uideretur,auxiliû uirtute præcurrere ßatuit. Poft hæc comitem crebrocon tufum ftltce exanimautt, iniecit^ exanguc undis corpus, cui etiâ detradum fibi ' cul turn applicuit,eiufdem exuuias mutuatus,ut intuito cadauere, periclitationt» fegie fpecies daretur Jumentû quoep quod eum uexerat elicito deind uftria cruo re confperfit,eodem caftra repetente,necis fuæ fidem faefturus. Deinde calcari* busfubditis medtjsequû uorticibusadegit, eo^ fuperatoamnedelapfus,prae* tentum munimento uallum per fubiedtas aggert fcalas tranfcenderc conabatur. At ubi fuperne euetftus propugnacula manu côplctfti poterat, ilia to tacite pede, aedem quâcomefläbundi prædones infederant,ignaris uigilibus leui fufpcnfo^ ueftigio petit, cuiusconclauenadus fub imminête foribus teftudine côfiftebat. luuenes liquidé a munimenti firmitateprofeda fecuritas ad crapulâprouocabat, arbitrantes incitatifllmi lapfus fluuiû inaccefrumfcciflêpraefidiû,quinecnando traijcijnecratibusfuperari polTe utderetur * Neq? enim ullaamnis pars peruiaW uadi copia dabat. T um Biorno conuiuali hilaritate fuffufus,egrciram undis bel* luam per quietem fibi confpedâ afïirmat,que triftes ore flammas egerens,conti* nenti cunda incendiodaret.Quamobrê indagandâ infulæ latebrâ cfle,adcô nec locorum habitui confidendG,ut nimia fecurttatis prçfumptione extrema incautis pernteies alferatur. Nihil enim ita fini munttû ene,cui fi humana défit opera, fin^ plex naturç tutela fufficiat.Prçtcrea fummopere caucndû,ne fomni fui denuncia tionem triftior cladis cuentus excipiat. Igitur omnes munimêtis egreflî, totiusç infulæambitûcuriofius fpeculati,reperto cabal lo,FridIeuûfluuialibus aquis ob rutû côiedabant. Equum uero præcipitato feflbre tranalTe rati,perinde ac re^x mortis nunciûportis gratulâter excipiût. At Biorno nodurnarûadhuc imaginé memoria territus, excubijs utendû hortat, quod periculi fufpicionê nondûtuto depofituri uiderêt» fpfe deinde capiédç quietis gratia cubiculû petit,uifi'oné men te altius repofitam habés « Inter hæc equus que Fridleuus ob uulgandâ interitus fui fidem intercutis tantû cruoris eflFufione refperferat,militû cius caftra maculo# fus irrupit.Qui ilico amné petétes ,repcrtû feruicadauer,regiû exiftimauere cor pus,quod nitida uefte cultû ftridulus ripac uortex adegerat,quoru maximeerro* rem

mSTORlAE DANICAE L ï B» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

K tem conucrbcrati corporis turgor adiuuit/û lacerata contufa^ filicibus cutis ,in« formes oris notas exangui pallore côfunderet,Huius rei indignatioe permoti pu gilcSjquiFridleuo nuper delendorû prçdonû curâfpoponderât,prçruptû aquæ periculû accedebant,ne promiflionis gloriâ timidioreuotinegligêtiarefpergerc uiderentur.Quorû cæteri fiducia imitati,pari cupidine fiuuiS petût,niregem uU cifccrêtur extrema paffuri» Quibus uifis Fridleuus, pontem côtinenti cômitterc properauitjteceptiscp pugilibus,prima uigiles irruptione profternit«Refiduos quocç côfequenter adortus,Biornone excepto/erro côfumpfit.Quê impenfiori curatione è uulneribus recreatûjub facræ obieftationis pignore collegaadciuit, opera^eius uti,quàmexiùo gloriari fatius duxitjndignum quocp affcrebatjtan tac fortitudinis florem prima pubertate dccerptG,intempeftiua nimis cladc côfus mi.Dani uero Fridleuû aduentantem experti, cutus iampridê obitû falfo didicc# tant nunciOjmiffis qui eum accerferêt, Hiarnonê regno cedere iubent jQd ipfum precario,ac perfundorie'gerere uideretur»Qui tanto honore defungi nô paffus, fptritum pro gloria erogare, quàm in obfcura uulgi fortem conccdere prscoptas uitQuamobrêne regi]s honoribus exutus prifttnû fortunæ habitû recipcre co« geretutjprçfentem armis tueri conftituitJtacp diuidua regio præruptis côfterna ttonis motibusagebatur* Altj fiquidê ab Hiarnonis partibus ftabât, alii Fridleui titulis ob egregia Frothonis mérita adftipulati funtjhærebatcp uulgi difcors fufc« fragium,his præfentiû habitumjillis præteritorum memoriauencrantibus^prae^ ^nderautt tamenFrothonianac recordationis intuitus,eiuscp fuauitas maiorem Fridleuo fauoris partem conciliauit.Plcricç cnim quibus altior fenfus extabatjru fticçcôditionis hominem quanc^ ad infperatû rerum culmen praeter generis ius folo fortunae beneficio perueniffet, regno fubmouendum cenfebant,ne uerum honorishaeredem adulterinus pofleflbr elideret* Fridleuus ueroDanorum le* ® gatos redire iubetjHiarnonem autregnum deponere, aut acte fecum connigerc rogaturos» At Hiarnolucis auiditatem honori anteferrc,falutem^ gloriçdifpeti dtoquæreremortetriftiusratuSjdumbello Fridleuum excipit,inlutiâ obtritus aufugitjUiâorêcR denuô reparata manu aggrcfTuSjhauftis ferro focqsjfugâ ablcÇ comité hab uit,quaminfula,uocabulum exeius nuncupatione lortita,teltatur» Igttur humiliorem animo fortunâ expertus, cum fe gemina ftrage omnibus pro pemodum copqs exutû uideret, traieâo in dolum ftudio, obfcurato orishabiM Fridleuum accedit,ipfum quæfitis per familiaritatem infidtjs necaturus. Aquo u fceptusjaliquandiuferuitn fimulatione propofitQ occultabat.Siquide decoquen* di falis opificem profeffus ,inter fordidioris minifteri} famulos igno iltaexeque-baturofficia.CibiquocKcapicnditêporedifcubituultimusexifterelolebat.Hr3Câ» tcrca balneis abftinebat, nenudatocorporecrebrisuulnerûueltigqspro e^ . Quorcxabfoluendæ fufpicionis gratia lauaricôpulfo,uthoftcm ex cuatrici u cognouitjagejinquitjimprobiffime latro, qualiter in me cofulturus tores, i in ficiendituicupidûliquidô côperiflèscAdhçcftupcfalt;flusHiarno,exj3rouoca ne te,ait, deprehenfum aggrederer, quo maiore demendçcrimmatiois copia p tireris.C^emmoxFridleuusfententiçfuæexemplojprouocatûoppre lo cadauer obruens interfedi uocabulû referente.Qui polbnodum a uis P P gandae fobolis gratia,côiugio fibi confulerc monitus,cœlibe pr æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;œ.

no côtendebat exemplo, quod Frothoni côiugis petulantia, graue p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

xerit. Adultimû perfeuerantiflimis omniû prccibus uidus, per «nminp fus cftNoruagiæ regis Amundifiliampoftularc .Quorum unus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cinin

fluâibus inter nauigandS abfumptus,inufitatum morions pro g ‘ P pc ubi ilium confluus undarû aeftus implicuit, fanguis medio e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g g gt;

totampontifaciempercgrinoquodâruboreperfuditjutfpumcup nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

SAXONIS GRAMMATICI,

ç, guspi oceliisq}albidum,moxpunic)es fluâibus intLimcfccns^alienij à natura fua coloreminduere uideretur, Amundus uero rcgiæ petiuonis inexorabilitcruota fruftratiis jlegatis indcccntius habitis tyrannidê Frothom's ohm Noruagiæ gra«? uius imminente caufam fperncndæ legationis afleruit. Frogertha uero (fih'a hæc Amundi crat) non modo Fridlcui genus intuita, fed enam fadorum claritudtnc uenerata,côuicio patrem infequi cœpit, quod generum habere fpreuiflet, cui'us confummata nobiittasncc uirtute defîceret, nec fanguine claudicaret. Adiectt quoep prodigialem illam maris faciem, undis repente in fanguinem uerfîs,quid aliud quàm Noruagicæ Jadis interpretem, Danicæ uero uidoriæ liquidum exï titifle portentum f Quam cum Fridieuus iteratæ legationis qfficio poftularet, perfeuerantia repulfam uincere cupiens, indignatus Amundus, rem à fc'fenieî negatam pertinacius flagitari, raptis ad necem legatis improbi petitoris ftudio crudeliusobuiandum curauit.Cuius iniuriæ Fridieuus famam expertus,HaIda noacBiornoneadcitis, Noruagiamnauigatione cornpleditur.ContraAmun dus patrio inftrudus præfidto,obuiam exerit clalTem.Frocafund appellat fïnuw in quem clalTis utraep coierat,ubi Fridieuus nodu fpcculâdi gratia caftris egref* fus,cum inufitatum quendam iâi aëris fonûcôminus percepiflèt, fixo gradufigt;= fpiciens trium olorum fuperne clangentium hoc aure carmen excepit : DummareuerritHythin,rabidos^interfecataeftus, Auro uernabibitjS^ laëlea pocla ligurit» Optima conditio ierui cui rege creatus Obfcquitur,temere mutatis fortibus haeres,

Denicp poft ipfas alituum uoces lapfum ab alto cingulum litcras carminis in* P terpretes præferebat.Regis quippe Thialamarchiæ filiû pueriliter obludenteoi» gigas Hythin nomine ufitatS mortaliS habitfl mutuatus abduxerat,eo^ ufus rç* migecymbain proximû littus traielt;fta,FridIeuû tune forte fpeculationis offlJo fungentem,nauigio præteribat.Quem rex captiui adolefcentis opera uti nô pa^ fuSjpræda raptorem exuere geftiebat» Aduerfum quem adolefcens prima acrio ri inueeftionis ^enerc utendum eftè praîmonuit,facilius oppugnandum protiM^^ tens, dum ante cynico fuiflèt carmine laceffitus^Tune Fridieuus fie orfus : Cum fis gigas tricorpor inuitftifïimus,- »i T uo^ cœlum penè exæques uertice, Cur hoc ridendus enfîs feemen obligat î*

Latus^ grande curta cingit framea C Quid forte munis petftus enfe debili. Habitus^ corporalis inftar negligis, Sicæ breuis paruo fretus geftamineC lamiam tuum fruftrabor audax impetum Ferro retufo molientem praelia Meticulofa cum fis ipfe bellua, Moles^ digno deftituta roborc Vmbracfugacis moreprarceps tolleris, Speeftabili claro^ nadus corpore Imbclle pedus ÔC pauore lubricum Membris^ fumme diftîdentem fpiritum. Ex hoc tuac compago nutat fabricæ, Cum forma felix ftrage mentis claudicet Suis^ fit natura difeor partibus, Te laudis ex hoc munus omne deferet, Nec for tium clarus loco cenfeberis,

Obfeun

H I s T o R I AE D A N I C AE LIB» VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Obfcuracomputandus interagmina,

Quodidogfgantêpedemanu^curtatü liberato captiuo coègit/nfug3»Cu* ius cófequêter promotoriS petens,cgcftâ antro pecunia afportauit.Quibus fpo lijs ouâSjCreptiqî adolefcêtis in traqciêdo mari nauigattóe ufus, hoe alacri carmS Sanguine fuffuios enfes fcrrum^ cruore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(uoce fubtexuiu

Puniceum rapidi uerfautmus in nece monftri Dum te Noruagtcæ cladis moderator Amunde Excipit alta quiesjquem cum fine lumine mentis Nox ignara prematjUirtus dilapfa fefellit.

Atnosdefundum membris, opibus^gigantem, ContudimuSjUafti^ chaos penetrauimus antri. Illic congeftum raptUjUtoIauimus aurum. Et iam fludiuagum tunfis euerrimus æquor, Confertam^ ratem fpolijs ad littus ouantes Remigio reduces agimus,percurrimus undas Permenfore maris carabo,fulcemus alacres Hoc pelagus,ne nos hofti lux obuia prodat» Ergo leuesjtotoi^ manus conamine nifi Rimemur marcjcaftra prius,claffem^ petentes Qiiam rofeum liquidis titan caput exerat undis ï Vt cum rem rumor uulgauerit atque Frogeriha Nouerit egregio partam conamine pratdam, Blandior in noftrum moueat praecordia uotum»

DicpofteraFridleuo aduerfus Amundu magno copiarS concurfu cruentS g incidit bellum,quod partim terreftri, partim maritimo certamine gerebat. Nam amp;nbsp;in campis acie explicabant,et claflÏ nihilomtnus bcllator incelTeraLCum^res plurimo fanguinis impendio gereretur,Biorno demum inclinata fuorum acie fo lutum nexibus moloffiim concitauit in hoftem, qua ferro obtinere non poterat, canino morfu uiâoriam adepturus, Quæ res aduerfarqs probrofam peperit ftra gem,cum fortium phalanx mordicus laceffita profugeret : quorû fuga triftior an lurpior fuerit,nefcias: erubefeendus fiquidem NormanorQ exercitus eratjquem hoftis opem à bellua mutuatus obtriuit,ncc fraudi Fridleuo fuit,labentem militü uirtutê canino reparäre prçfidio.Occidit hoc bcllo Amundus,cuius alïècla Auo cognomento fagittarius,Fridleuu ad fecum dimicandû hortatus, à Biornone fe« queftris ordinis uiro regem cum plebcio cógredi prohibentelaccflitur ♦ Cumç Biorno finuato arcu neruo fagitta apiaret,fubitô emiflum ab Auone fpiculQ cor dis fumma transfixit,cuius altera mox fagitta comes mcdqs digitorS côclufîs im* pada fucceffit. His tertia fuperueniens, in applicata neruo fagittam incidit, Auo quippe promptiffima fagittandi opera cminus utcns,dcinduftria geftamen tan* turn hoftis ofFenderat,utidem in ipfum fibi licere demonftranSjpugilcm a' propo fito rcuocaret. Biorno uero nihil ob hoc animi minuens,fpreto corporis pericu* Io conftanti mente SC uultu diferimen inijt,ita ut nec Auonis quic$ ingenio de* ferre,neep ex confueta aliquid fortitudine deponere uideret. Itacp nulla ex parte propofito deturbatusjintrepidus duello fe credidit.Quo cS uterep faucius exeef* finët,aliud itemapud Addarnes mutua laudis aemulatione geflerunt. Interfedo AmundOjFridleuus acerrimo hofte liberatus,fummû^ QC fecurn ocium nadus, ferociflîmû ingeniS fuum uoluptati cederecoegit, traiedo^ in uencrem ftudio, clalTem inftauratgt;negatas olim nuptias petiturus, Denit^ naui^ationê ingreflus quQ defeda uen tis clafre,uicos alimenta petiturus irrumperct, a Grubbo quoda hoipitaliter habitus,tandem^ filiae eius conubio potitus, Olauum uocabulo fi* i J

SAXONIS GRAMMATICI

C Ii'um procrcauit. Intcnedo quocg tempore Frogertbä adeptus, dum patrfä parß profpera tiauigatione repeteret, (gnotæ infulæ littoribus appuifus, thefaurö hu«» mi coclufum eifoderCj cuftodemcp eius draconem uuandi uenent gratia boutno tergore tedus appetere cuiufdä per quietem cöfpecti monitü perdocetur,inten* tumqj feuto corium uenenatis denttü mprfibus obicctare prœcipitur Jgitur expc n'endæuifiomscaufaanguem undis emergentêadoitus, diu infquameülatusir rita tela coniecit : quippe fpiculorS impullum cruftata corporis durities fruftra» batur* Ipfe uero colubercrebrasadmodûfpirasagitans,orbiculatocaudæflexu ta das obiter arbores ftirpitus euertebat.Cacterumcrebro corporis traducauata ad folidum humo præruptû hinc inde latus effecerat, utquibufdäin locis aducr* foscolles media ualle fequeftrari cöfpicimus.lgitur Fndleuus inuida bclluaefu* premaeöfideransj ima gladio tentât, perfoflà^ inguinis parte faniem palpitan* lis elicuit.Qua extindajpecuniam Hypogæo erutam nauigijs deportandä cura* uit.Euolutoanno, Biornoncatq; Auonem fæpius ex ptouocatione congreflbs, maxima cura in gratiam reduxit, amicittjs^ odia mutare copulit, quibus etiamß lium Olauum tres annos natum niitricandö conceliit. Pcllicem uero luritliä, can dem^ Olaui matrem receptoin cömilittö Auoni matrimonio copulauit,æquio* ri animo repudiû laturam exiftimans, fi tanto pugiie maritata, pro regio ftrenuS Parcarîtoracu fortiretur ampIexum.Mos erat antiquis fuper futuris liberorum cuentibus Par* la/upcriùturis caj-Q oracula côfultare^Quo ritu Fridleuus Olaui filij fortunâ exploraturus, nun libcrorueuenti cupatis folennitcruotis,deorum ædes precabundus accedit, ubiintrofpedofa* fciM olim tou» cello ternas fedes totidem nymphis occupari cognofcicQuarû prima indulgen* fulM. tioris animi liberalem pucro formam, uberemqj humani fauoris copiam eroga* bat.Eidem fecundabenefici] loco liberalitatis excellcntiâ codonauit.Tertia uerO

D proteruioris ingentj inuidentiohscpftudij fœininaj fororûindulgentiorêafpcr* nata côfenfum,ideocp earum donis otficcre cupiens, futuris pueri moribus patfi moniæ crimen affixit ♦ Ita aliarum bencficijs triftioris fortunæ ueneno corruptis, acciditjUt Olauo pro gemina muneru ratiôe pei mixta liberaittati parcitas tribue* ret cognomentum.Qiio euenit,ut prioris indulgentie fuauitatê infertabeneficio nota confunderet, Cum^ rcgrclTus Noruagia Fridleuus iter per Suetàm habe* retjultro legati partibus alTumptis cœlibt adhuc Haldano Hy thini filiâjquâ mon ftro quondam exemerat, impetrauit. Interea coniunx eius Fi ogertha Froth one enixa eft,ab eximia mutuantê largitate cognomen.Itacj? Frotho ob auitæ félicita* tis memoriâ quam fuo nomine referebat,ab incunabulis, primisep infantiæ rudt* mentis adeô cundis charus euafit, ut ne humi quidem incedere, aut côfiftere to* leratus, finu iugiter ateg ofeulis foueret. ha non uni modo pædagogo addidus, fed quafi cômunis omniû alumnus extabat. Defundo uero pâtre cum duodeci* mum ætatis annû ageret.Saxonie regulos Suertingum, SC Haneuum imperium detredantes, ac palam rebellare connifoSjacic fuperauit, deuidis^ gentibusfer uitutis nomine pendendi pro capitenummimuldam inflixit« Adeô naneplibe* rails extitit, ut recenti largitatis côfuetudine pnfcamilitiæftipendiaduplicarct-neque enim fe tyrannorum more cômunibus uitiorum illecebris obqciebat, kd quicquid honeftati proximum peruidebat, ardenter appetere, opes in propatu* lo habere, cæteros largiendo præcurrere, omnes humanitatis offices anteueni* re, amp;nbsp;quod difficilimû eft, uirtute inuidiam uincere cÔtendebat. Cuius rei gratö breui tantam apud omnes claritatê contraxit, ut adolefcentulus non modofama maiorum titulos exæquaret, fed etiam uetuftiftima regum monimenta tranfeen* Sürcdfberi pu derct.Iifdem temporibus Starcatherus quidam Storuerki filius periditatis nau* gilK (debnri» fragio focqs, folus ui aut fortuna delapfus,ob incredibilê corporis animi^ præ“ wi onÿgt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftaniiâ hofpes à Frothone colligit. Cuius cum aliquandiu côtubernalê egt

dies

HISTORIAEDANICAE LÏB. VI

A diescukius,ac decentius habitus,tandê fpeciofo donatus nauigiojnaritimas ex« cubias procurando piraticQ munus agitare prsccipit.biquidê excellenttus huma nohabitu corpus à natura fortttus, ita id animi magnitudine aequabat, ut nuUi mottaliuuirtute cedere putaretur« Cuius tam late patens claritas ruit 5 ut adhuc quoep celeberrima facflorü eius,ac nominis opinio perfeueret ♦ Necç enim folunx apud noftros egregtjs operö titulis chorufcabat,uerumetiam apud omnes Sueo num Saxonumcß prouincias fpeciofiffima fibi monumêta pepererat* hutic in ea regione qux Suetiâab oriente copleôitur,quamc^ nunc Eftonû aliarumep tium numerofa barbaries latis fedibus tenet,originem duxifle memoriae proditû confiât* Fàbulofa autem 2^ uulgaris opinio quidam fuper ipfius ortu raiioni ins côfentanea, atcR â ueri fide peniius aliéna côfmxit * Tradunt enim quidam quod gigsntibus æditus, monfiruofi generis habitum inufitata manuû numerofitate prodideritjafierûtœ Thor deû quatuor ex his effiucntis naturae uitio procreatas, nbsp;nbsp;nbsp;•

elifis neruorû côpagibus auulfilTe, atcß ab integritate corporis prodigiales digis torû eruiflè côplexuSjita ut duabus tantûreliefiis, corpus quod ante in giganteae granditatis ftatôeffluxerat,eiuslt;ç forma informi membrorû multitudine reprçs ïentabat,pofimodû meliore caftigatû fimulacro breuitatishumanae modulo cape retur,Olimefnquidâmagicac artis imbuti,Thor uidelicetôi Othinus,altj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C70tbU

plures miranda praefiigiorû machinatione callentes,obtentisfimpliciûanimis,di »iw p uinitatis fibifafiigiûarrogare cccperût.Quippe Nortiagiâ,Suetiâ, ac Daniamua tores mire cdU niflîmæcredulitatislaqueis circûuentas,ad cultus fibipendendi ftudiû concitans Ikü pro diji ue tes,praecipuoludificattonis fuæ contagio refperferunt. Adeô nanc^ failaciae eorû neruntur. effedus percrebuitjUt inipfis cæteri quandâ numinû potentiâ ueneranies,eos^ deoSjUel deorû côplices automates, ueneficiorö autoribus folennia uota depen

B derent,2lt; errori facrilego refpetfiû facris debitû exhibe^cnt,Qi.ro eucnituUegiti ma feriarö fer ies apud nos corundê nominibus cenfeat ,cum ipfis Catinorù ucte res,hue à deorû fuorû uocabulis,fiuc à fepteno planetarû numero nuncupationc fingulatimadaptafie nofcant .Eos tarnen qui à noftris colebant no cfTe, quos Ro manorû uctufiiflimi louem Mercuriûcç dixere, uel quibus Grxeia, Latiûcç pies numfuperftitiofisobfequiû exoluerunt,cxipfalic|uidô fenarû appellatiorre col ligitur.Ea erh quæ apud noftros Thor,uel O thini dies dicit, apud illos louis, uel Mercurtj ferianuncupat.Si ergo Thor louê,Oihinû,M.ercui iû, iuxta def^natç interprctaiionis diftindlionê accepimus,manente noftrorûaflertionc,louê Mer curij filiüexiiiiflè conuincit,apud quosThor Othino genitus, uulgari fent^tia perhibet.CûcrgoLatinicôtrario opinionis tenore Nlercuriû loue aediiû aueuc rent,reftat ut côftante eorû affirmatione,Thor aliû $ louê,Oihinû quoeç rio fentiamus extitiffe diuerfû.Sunt qui dicant deos quos noftri coluere,cû i^s qs Graecia uelLatiû celebrabat,folû participafie uocabulû,fed ifios tanc^ maieftate fuppares ab illis culiû cû nomine mutuatos fuiffe.Et hec fuper Danicæ uctufiatis numinibus difleruifle fuffteiat. Qux ideo paulifper à me in cômune deducta fût, utlegêtibusliquidû fiat, quibus patria noftra riiibus pagana fupcrftitionc parue tit.Nunc propofiti diucrticulû repctâ.T radunt ueteres Starcaiherû,cuius fupra memini in VuicariNoruagicnfiû regis iugulo,deorû fauori facinorû fuorû prirt cipiadedicaire,cuius rei tenor tait quorundâ affertiôc coniexit. Volens quondâ OihinusVuicarû funefto interire fupplicio ,cû id aperte excq nollet,Starcatherû inufitata ptius grâdiiate côfpicuû,nô folû animi fortitudine,fed etiâ condendorS carminû peritia illuftrauit,quo promptiore eius opéra ad pevagcndû reg^s exiiiû uteret.Hanc quippc eû dignationtfuæ gratiârelaturû fperabat. Qtiê ettâ ob hoc ternis xtatishumanae curriculis donauit, ut in his totidem execrabiliû operO aus tor euaderet, Adeo illt confequente flagitio uit» tempora proroganda côftituit» i

SAXONIS GRAMMATICI

C Quimox Vuicaröad/cnSjin^ cius aliquandsucoruubcrniodi'ucrfatus, /nPdiax obfequio texiuTandem piraticum cum eo opus ingredttur. Cum^ quodam in locodiutina tempeftatS fæuitiauexafctur,ita uentis nauigationê fruftrantibus, ut maiorem anni partem quicti iribucrent, deos humano fanguinc propitiandos duxerunt ♦ Ita(^ cöiedis in urnam fortibus, regiae nects uidimä depofci contigit» Tunc Starcatherus fado ex uiminibus laqueo regem impÜcuit, pvrnæfpeciem duntaxat exiguo temporis momento datura. Sed nodi rigor fuum ius exequés, fupremQ pendentis halitum rapuit. Cui Sarcatberus adhuc palpitanti ferro fpiti tus reliquias euuifit. Cum^ remediu afferrc deberet,perfidiä detexit: necp eniin ilfa mihi recenfenda uidetur opinio,quar uiminum mollitiem fubitis folidatam co plexibus ferret morem laquet peregifle comemorat. Deinde capto Vuicari naui gio, BemonQ quendam cundis Daniæ piratis uirtute præftantê,maritima prae»« donem gefturus accedit. Bemoni nanq? collega Fraccus nomine piratici laboris tædio nuper feeins focietatiinterpofita pecuniæpadionefubduxerat.Tantä au lern Starcatherus, acBemonus, feiuandæfobrictatis curamhabebant, utnuniÇ ebriofa fibi potione indulfifle dicantur,ne præcipuû fortitudinis uinculS côtincn tia, luxuriæuiribuselideret. Cum ergo profligatis late prouincijs ardore quoc^ tyrannico Rufciam inuafiflent, incolaî parum mcentbus armis ue confifi, probi bendis hoftium inceffibus fnufitati acuminis clauos obtjcerecceperunt,ut quoru reprimcre nequirent impei6,morarent cxcurfum,taciteq^ plantas humus elide* ret, quibus palam acies refiftere trepidaflet. Sed ne id quidê impedimentigenus arcendis hoftibus efRcax fuit» Neq: enim Danis ad eludendS RutenorSoperan» calliditas defuit, côtinuô nan^ lignea pedibus tegmina fubmittentes, fubiedoJ plantis aculeos innocuis preflereueftigijs. Eft autem ferrum hoc quatuor difpet titum ftilis, tjfdemq? taliter coftitutis, ut inquancQcp illud parte cafu fe eijciat,tri* urn incundanter peda æqualitate fubfiftat, Tum faltus inuios ac nemoru dcnfif* fimaquæcp penetrantes,Ruthenorû principem Floccummontanis quibus ere* pferat latebris eiecere.C^uo inloco tantoprædæ potiti funtjUt ne unus quidceX'* taret, qui no auro argento^ onuftus claflèm repetcret. Mortuo autem Bemono Starcatherus ab athletis Biarmenfibus ob uirtute adcitus,cum plurtmaapud eot memoratu digna edidtfletfactnora,Sueonum fines ingrcditur,ubicumfi!i)sFro feptennio feriatus, ab his tandem ad Haconem Daniæ tyrannû fe contulit, quod apud V pfalam facrificiorO tempore côftitutus, effœminatos corpora motus.fcat nicos^ mimoru plaufus ac mollia nolarû crepitacula faftidiret. V nde patet re* motum à lafciuia animS habuerit,qui ne eius quidê fpedator efle fuftinuit. Adco uirtusluxuirefiftit.Itacßcum HaconeclaflèminHyberniä extulit,ne uelultima rerum humanarû imperia Danicis armis intada confifterent. Ea tempcftate rex tnfulæ Hugletus extabat,qui cum frcqucns opibus ærariû haberet, adeo tarnen auaritiæ obnoxius extitit,ut datis aliquando calceis,quos ftudiofi manus comcn dalTet opifictSjIigamenta detrahcret, fubmotis^ loco fuo corigfjs, donu ad iniu* riamtransfcrret.Cuius reideformitatetantû muneri criminis afferebat,utodiÖ pro gratia perciperc uideretJta^ neminem ex honeftis liberalitatc profequi fob' tus,circa mimos ac ioculatores mumficêtiç ftudtjs uti cofueuitOportebat nant]^ ot turpis turpibus cômercia familiaritatis impenderet,6C uitiorS tabo obfitus,cul pæ focios blandimentoru lenocinio demulceret. Fuere tarnen et fpedatæ uiriu* tis proceres,Gegathus amp;£. Suibdauus,qui inter effccminatorum confortia uelud gemmæ ftercoribus infitæ,confpicuo militariû opera fulgore pollebât. Itacÿ fob regiarû opum dcfenfores extabant Jgit prælio inter Hugletû SC Hacone cœpio, mimoru gregcs quibus inftabilitatem corpora leuitas peperit, animorS trepidis adem foluere dccurfibus,tantaœ regis beneficia fola fugæ deformitate penfarût.

Tunc

ttïSTORIAE DANÏCAE LIB. VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5$

TüncGcgathus ÔC Suibdauus foli tot hoftium millibus obiedijincrcdi^ili bellG uirtute geffcruntjUt non duorum modo militû.fed uniucrfi agminis par tes ages rc uiderent. Sed ÓC Gegathus Haconem fibi periinacius imminentem tanto pes doris uulncrc affecit,ut iocinoris fuprema dctergcrct.llUc Starcatherus dum fer ro Gegathum pctit^acerbiffimS capitcuulnus excepit, unde poftmodü inquo» dam carminc,nonaliastriftioremfibiplagamincidilTe perhibuit,quodlicet dis fciffi capitis partes exteriore pellis ambitu nederentur, latens tarnen in uulnere liuor,claufum putredinis contagium occultabat. V ido occifobHugleio,fcd ÔC Hybernienfibus in fugam adis,Starcatherus quofcuncg ex hiftrionibur. captios nicafus obtulit,cedendos curauttjatius ratus in fcurrarum agmen cuticula: das mno ridiculum didare fupplicium,quàm poena capitis funehû impetrare difcris raen.ltaiocularis minifterti,fordidxcRCondit{onis cateruâ probrofo animaduer fionis genere infecutus,obfcoeno uetoerum ludibrio muldare cotentus extitit. TumDaniapudurbemDufflinamregias opesæiaiio egeftas publico raptu co ucUiiulferunt.Tantx fiquidem magnitudinis pecunia reperta fuerat,ut minor partitionis cura cundis exifteret. Poft haec Starcatherus ad inhibendä orientalis urn defedionem unà cum V uino Sclauorû principe delegatur.Qui fimul aduer fum Curetum,Semborû, Sangalorû, omnium^ poftremo orienialiî. cxercitus, præliatijclaras late uidorias xdidere. Eximiac opiniôis gladiator nomine Vuifin nus'apud Rufeiärupem, quç Anafial dicitur fede ôd manfione côplexusjtiicinas longinquascpprouinciasomni iniuriæ genercuexauit.Hicomnêielorû aciem adhebetudinis habitum folo côfpedu redigere folebat.Quamobrê tantam uiri» * bus cius audaciam peperit exclufus uulncrum metus, ut etiam illuftriû uirorum côiuges maritis fpedantibus raptas,ad ftuprû pertraheret.Cuius fccleris Starcas therus rumore excitus ,tollendi autoris gratia Rufeiam petit.Qui quoniam nihil expugnatu difficile habuit,petits ex prouocatione Vuifinnû etiam artis fuse bes neficio fpoliatum oppreffît.Ferrû quippe ne præftigiatori confpicuû foret,tenui admodum pelle côtexit, neep V uiffnno aut pr æftigr) uirtus, aut uirium magnitu dojquo minus Starcathero cederet, auxilio fuit. Deinde apudByzantiû inuidæ opinionis gigantê,Tanna nomine,corporis uiribus fretus colludando deuiçit, ignotasc^ terrarum partes proferipti titulo petere coëgit. Igitur cum nulla fortus næ fæuitia uircs eius uidoria fraudar e potuiffetjPoloniæ partes aggr eflus,athlcs tam quem noftri V uafcc,Teutones uero diuerfo literarû fehemate V uilzce nos minant,duelli certamine fuperauit. Interea Saxones defedionê molir i, idcp maxi me in animo habere coeperût,qualitcr inuidum bello Frothonem præter public* conflidus morem opprimèrent. Quod optime duello gerendûrati,mittunt qui regem ex prouocationelacefferent, feiêtes eum difciimê omne prompta femper mente côpledi, animicç eius magnitudinê nulli prorfus exhortationi ceffuram. Quem tune temporis maxime adoriendû putabant, cum StarcatherS cuius pie» tifeç formidolofa uirtus cxtabat,ncgociofumabcffe cognofcercnt.Cundanteue roFrothone ,fecp cum amicis fuper dando refponfo collocuturû dicente, fupers uenit Starcatherus piratica iam regreffus,qui ex hoc maxime prouocationis habi turn reprehendii,quoddiccrct regibus non nifi in compares arma congruere, eademep aduer fum populäres capienda non effet per fe uero tanquam ob feurio« rcloco natum,pugnam redius adminiftrandam exiftere. Igitur Saxones Hama quiapudeos gymnicis pal mis clariffimushabebatur ,multisaggrcffi pollicita« tionibus fiduelloopcram commodarct,molem corporisciusauro ferepenfus ros effepromitunt,illedumrp pecunia pugilemad campum conflidui depus tatum militarispompæ tripudio profequuntur thine Dani Starcathcrum regis fui partes cxequuturS ad certaminis locum militisc infignibus ornati perducunt»

SAXONIS GRAMMATICI

C Qijcm Hama aetate marcidum iuuente fiducia defpicatuSjdefundum ufribus ft* nem luda quatnarmis cxctpere præoptaui't. Eundem adortus terrænutabundS adegeratjin Fortuna quae uinci uetulum no finebat, iniuriac reftitifTet.Ita enitn im peilentis Hamæ pugno obrutus memoratur, ut genibus nixus humum mento contingeret.Quam corporis nutationê egregia ultione penfauit. Nam ubi refu^ feitato poplite manu expedire, ferrumcj diftringere licuit, mediu Hamæ corpus difTecuit. Complures agri fexagena^ mancipia uidoriæ præmiuextiterejn Sa* xones uero poft Hamæ cædem adeô Danorum infoleuit imperiû, ut pro cubita* Üum membrorû quolibet indicem feruitutis ftipem quotannis pendere cogeren tur. Quod ægre ferons Hanef, bellum demendæ penfîonis cupidine cum anitn® uolutabat.Cum^ pertinax amorpatriæmentem in dies oppreftbrû miferatione perfunderet,fpiritum pro libertateciuium erogare cupiens, rebellionis ftudium patefccit.Qiiem Frotho traiedis per Albiam coptfsjapud uicum Hanofra talitei ab eo nuncupatû occîdit» Suer tingus uero quan$ nô minus ciuium afflidatione moueretur,diftîmulato patriç malo, peruicaciori Hanef ingenio libertatis pt® pofitum agitabat. Quod quidem ftudiu dubitari folet uirtuti an uitio propius fuc rit. Ego uero plané id fceleris arguOjquod infidiofa defedionis cupiditas ædidif» N am etfi patriæ 1 tb er ta tê quærere perutile uidebatur,ad banc tarnen dolo ac pro* ditione côtendere nô licebat. Cum ergo Suertingi facinus plané ab honefto de* fciuerit,ne utile id quidê extitifle conftabit. Nam fpeciofius eft aperte quem ueli» inceflere, odium^ in propatulo exercere, quam adulterina familiaritate uera no cendi cupidinc obfeurare ♦ Sed quiequid fcelere paritjgloria uacuS eft, breucsç 6C occiduos fruc'ius habet. Nam ficut lubricus animus eft, qui fallend! fuperciliö clandeftinis artibus tegit, ita quiequid dolo affine eft,fluxum ac fragile eile cóue* nit.Plerunc^ enim crimen in autorem recidere cognitum eft: quod ÔCSuertingo cuenifle, fama copertum habetur. Qui cum couiuij fimulatione exceptu regem incendio confumere ftatuiflet, ab eodem occupatus, tametfi ipfum mutuo perc* mifletjOcciditur.Quo euenit,utalterius fcelus amborum interitus foret, f tac^ etß dolus in hoftem efficax fuerit, autorem tarnen impunitatis prgfidio non donauH»

Frothoni ftlius Ingellus fuccedit,cuius tranfuerfus ab honefto animus, relidfs maiorum exemplis,totum fe petulantiffimi luxus illecebris mancipauit, fg« tur d bono redo^ difcolor,uitia^ pro uirtute cöplcxus, difeiffîs côtinentie neruis,in* termiffïs^ regiæ maieftatis offices, fordidum luxuriæ mancipiû euafit. Sanéqtiic quid côpofitis moribus obui3,aut inconcinnû erat,excoluit, paterna auitaç de* corafoediffîmarû libidinum affuetudine polluebat, clariffimos maiorum titulos improbiflîmis obfcurabat operibus. Adeô nancp libidini uentris obnoxius erat, ut nec patris ultorem agere,ncc hoftium iniurias propulfaregeftiret,nihil^ dunï gulæparêret,modefte ac côtinenter habendum putarct. Egregium ftemmaocio inertia^ corrupit, fluxam^ ac uoluptariâ uitam degens, dégénéré fpiritum,at^ à parentum ucftigijs obliquo longe calle diftortum,in obfcœniffîmas fœditatun» uoragines præcipitare gaudebat : fartores, lixas, frixorïa, gulæ multipliées offîd nas,uarios^ torrendæaut condiendæ dapis artifices legere, claritatis loco duce* bat. Arma uero,militiam,bella,necipfe quidem ufu difcere,nec alios exercitioce lebrare fuftinuit. Ita abiedo uirili ftudio, feemineû æmulatus eft, quem in omne culinæ nidorem irreftridus palati pruritus accenderat.Semper crapulâ proflans cundis^ fobrietatis pariibus exutus, indigeftam uentris faniem fœtido oris an* helitu rudabatur.Nec minus luxuria fœdus qua’m Frotho militia darus extabaf. Adeô delicijs nimium intempeftiua gulæ corruptela molliuerat, Cuius intempe rantiæ faftidio Starcatherus ad deferendam Ingelli familiaritaté addudus, petito Sueonum regis Haldani contubernio, ocionegodum prætulit, Adeô ne nimiae quidem

HISTORIAE DANICAB LIB, VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54

quidem luxun'æ aiïenfor effè fußmuit.Filif uero Suernngi ucn’ti, nc Ingello pce nas paterni fadnoris darent,foi orem ei in matrimomü contulerunt,iilnonem bc neficio praecurfuii.Ex quafiliosfufcep(osFrothonem,Fndleuü,lngellnm,atcp OlauQ,quem quidem ipfius forore acditum aßeueranter iniquitas perhiber.Cu* ius fororem Helgam,quidam auri opifex obfcuræ ftirpis blanditqs compofitus, ac uarijs inßruclus munufculis, quibusmulicbris maxime cupiditas capiturjin mutuas faces amatoria comitate pertraxerat. Quippe’poft obitum régis no exia ftentibus qui paterna in prole mérita colerent, curtodiæ inops,tutoribus^ defe dafuerat.QuodcumStarchaterus exafliduauiatorum relationecognolceret, impunitum fabrt luxum præterire non fuftinens : quippe ut memorem benefit ciorum cultorem,ita prompts infolentiæ uindicem agere confueuerat, tam inufi tatepræfumptionis audaciamultum ire depropcratjOrphanaealumnæuetuita Frothonis mérita repenfurus, Deniep peragrata Suetia fabri penates ingreflus, uicin31iminiloc3occupat,pilleolo neprodereturobfeurante, Qtiem fabernon fatis dodus uili interdum amiculo uaiidas fubeße manus, obiurgatB æde oeyus excedere iubetjinter egentium gregem ultimis eicarS reliquijs potiturB. At fea nexab inolitafibimoderatione patientia mutuatus, nihilominus ibidem acquie fccre,paulatim^petulantiamhofpitis experiri fludebat. Procurfuln nanep furo ris fuperior impetu ratio refrenabat. T um faber aperta puellam procacitate ags^ greßuSjin eius forte finumiadaueratcorpus, capitis comam uirgincis manibus offerens depedendam.Exerto quocß Iumbari,operam eius demendis culicibus expetebat,extorfitœ ut fplendidißimx familiæ fccmina, pollentes amœnitate db gitosfordidißimis femoralibus infercreno erubefeeret: deinde crédita uolupta «s licentia interiori ipßus logæ prurientes infejre palmas, inßabilescp manus pe B doripropiusadmouerefufiinuit. Atillanoti quondam fenis intuitu curiofiore præfentiâcapiens,conceptopudore,libidinofæcontredationis petulantiafpre« uit,manuscprepulitimpudicas,quinetiäarmisopus habendBedocens,lafciuio= rilufudefifiendB hortatur.Quo uifo Starcatherus,qui propter fores pileo caput obfcurantecôfederatjiam tantum hauferat iræ,utulterius cohibendæ manus im patienSjdcpofito uelamine dextrâ diflringêdo inijeeret ferro. Tum faber qui nil nifi lafciuB nouerat improuifo fluduans metUjubi rem ad manus perueniße co* gnouit,abieda defenfionis fpe,in fuga unicB neceflîtatis præfidium circBfpexit. Itacç tam foribus,quarB hoßis aditum tuebat,crumpere ardu3 erat,q intra pena tes pereußbreoperiri graue.Tandem obflridus neeeßitate animus, finem cun« dation! pofuit,cenfuii^ certo atqj euidenti periculo appetibilius eße diferimen, cui uel modica falutis fpes fubeße poterat.Fugä quocjjjquanc^ periculi affinitate praearduam,tamenquiaminiflra opis faluti^ppropioruidebatjappetijtjmoram quætanqexpersfubfidij mal3 ineuitabilis^ ladurecapax uidebat abijciês. Sed dumlimen occupât à præfidcnte foribus fene medias caefus nates,lapfo femine-cis uefligio concidit. Quippe pereußbr magnopere cauend3 duxerat,ne clarißt mas manus turpißtmiciniflonis exitio cömodaret,improbiamoris faces grauius ignominia qmortemuldatasexißimas.Ita a'quibufdäcalamitofusextindo pu* nitior exiflimat.Quo efled5eß,ut puella paientB offietjs dcfeda,eruditißimam tnoribus fœminâ ageret,in^ femetipfam quafi feduli tutoris ofiicium exerceret. Cum^ Starcatherus circunfpedä undicj? familiä,recenti hofpitis iadura indolu iflècognofceret,ignominiâ faueq inuedius exaggerandam curauit, infultädo^ V nde fiupet taciturna domus f quæ caufa dolorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fic cœpii ;

Intégrât,aut ubi nunc uxorius ille quiefeit, Nuper ob indignum ferro muldatus amorem f l^unquid adhuc faflum luxum^ referuat inertem f

SAXONIS GRAHWATlCt

C Aul tenet /nceptum,prima^ ïib/dine feruet ? Extrahat alterm's mecum fermonibus horam, Hefternum^ odium uerbts componat amicis, Lætfor emergat factes,nec plangor in aede Pcrfonet,aut moeftos finat obtorpefcerc uultus* Setre uolens quis uirgineo flagraret amore, Diledx^ mihi fäcibus premeretur alumnae, Pilieolum fumpfi,ne toto proderer cre» Cum faber tlle procax lafduis greffibus intrat, Hac tllac^ agitans inftrudo foemtna geftu Nec minus ad uarios intendens lumina nutus, Caftorio cui tegmen erat chlamys obfita limbo, Inftratæ gemmis crepidæjtoga culiior auro, Splendida nexuerant tortum redimicula crinem Et uaricata uagum ftringebat uitta capillum* Hine adoleuit iners animi tumor, ingentum^, Diuitias genus efl'e putans,aut aera parentes, Fortunam^ magis opibus fanguine penfans« Hine fubtjt fàftusjhabitumç fuperbia traxit» Nam mifer ob cultum magni fe credere coeptt, (ngenuis^ parem cniiflo,qui pellibus auras V enatur,crebro^ cict fpiramina tradu, Qlh' digitis cineres uerrit,qui fæpe redudis Aera folliculis captat, tenuilt;^ flabello Spiramenta creat,torpentes^ excitât ignés.

P Inde puellare gremium petit,appofitus^ Virgo,inquitjmihi pede comam,tadus^falaccs Comprefla pulices,Slt; quo cutis uritur aufer. Hincrefidens auro fudantia brachia pandit Puluino annixus tcrett,cubito^ reclinis Ornatum iadare uolens, ceu bellua latrans, Explicat obtortæ contrada uolumina caudæ. Ilia met nofeens compefeere cœpit amantem, Lafciuas^fugare manus,me^ eflèprofeflà. Parce precor digitis,inquit,ftimulum^ cocrcens Contiguum ualuis uetulum placare memento* In ludum recidet lufus,Starcherus adeffè Creditur,amp; lento quid agas difquirit ocello. Cui faber,imbellem noli pallefcere coruum Pannofum^ fenem, nunquam ualidiflîmus tllc, Quem metuis tam uulgato uilefcere cultu Suftinuitjgaudet nitido uir fortis amidu, Et ueftem pro mente petit4unc tegminc detnpto Eripui ferrum, fabri^ pudenda fugacis Perfecui,patuere nates SC ab ofle refedac Vifeera nudabant : furgo mox,at^ puellae Ora premens pugno,contufa nare cruorem EIicio,tunc labra malis aflueta cachinnis Sanguine permixto lachrymis maduere,fuit^ Stultus amor quiequid blandis comifit ocellis*

Luferit

HI î TO RI AB DAN I CAB LIB» Vi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

A Lufcritinfch'Xjquæcæcalibidi'nc fertur

More furentis equæ,fepeUt^ cupidine formam »

Gcntibus extcrnis precio uçnire mcrerts, Digna moh,nt te falfo probet infimulatam Elicitus mammis cruor,cxpugnet^ reatum Vbcr inops ladis: at ego te criminis huius Arbitrer immunem,fed noli fufpicionis Ferre notas,aut te falfis permittere linguis, Etmalecarpendam populo praeftare loquact Rumor obeft multis,nocuit^ infamia mendax* Fallitur exiguo uulgaris opinio dido* Defer auis,uencrare patres, memor efto parents. Et proauos metire tuos,ftet gloria carni.

Quis furor inceffit quod te faber improbe fatum

Impulit ingcnuam tentare cupidine ftirpem C

Aut quis te uirgo claris digniflima fulcris,

Egit in obfcuram uenerem:' die quo potes aufu Os cinerem redolens rofeis guftare labellis. Vel foedas carbone manus in pedore ferre lateri fociare tuo uerfantia prunas

Brachia,amp; afltdua duratas forcipe palmas Synccris adhibere genis,fparfumcp fauilla Compledicaput,8lt; nitidis mandare laccrtisî* Quanta fit in cundis memini diftantia fabris ß Idus ab his quondâ, nomen quippe omnibus unS Offici) commune manet,fed pedora fubfunt Ingentjs difereta fuis,meiudice præftanr. Qui gladios amp;nbsp;tela uiris ad praelia cudunt, Ingenio^ animos produnt,amp; corda rigore Offict) fignant,aufum^ labore fatentur* Sunt ÔC nonnulli quibus æs caua teftula promit Diuerfas fufo fpccies imitantibus auro, Qui torrent uenas recoquunt^ metalla, fed ipfis Mollius ingenium finxit natura,manus^ Eximia quas arte dedit formidine preiïit» Talcs faepe dolo dum flatilis cliquât ardor, Acs tefte immiiTumjfubducunt aurca maflis Crußula,furtiuum concha fitiente metallum»

His didis Starcatlierus non minorem ex uoce,quam operc uoluptatem ford tus,Haldanum rcpetit,eiuscp militiam proxima familiaritate complexus, nun^ bcllorSexcrcitioabftititjitautabftradumdelicqsanimum continua armorSin* tentione torquerct.Fuere aut Ingello forores Helga amp;nbsp;Afa,ex quibus Helga to ris admodS matura, Afa uero annis minor, connubio^ inhabilis erauTunc Hei goNoruagienfis poftulandæ Helgæ cupidine concitatus, naucconfccndit. Cae tcrum nauigationem tanto inftruxerat luxugt;ut excuItorS auro uelorum appara U4uig4titmis tu uteretur,quat ctiâ inauratis malis fubnixa, purpureis reftibus tenebantur*Ve Imxus infignif, nienti Ingellus uotum impctrandS promittit, fi modo oblatos pugiles ad tcRan^ dam opinionis fuæ experientiam pugna fuftinere præfumcrct. Nec conditione permotus Helgo, glibentiflîme fe pado operam daturS refpondit. Itacp folennt fponfaliûtitulofuturæ copula? padioconfecratur.Per idem tempus apudinfu»

k

SAXONIS GRAMMATICI

C !am Sialandiam neuem duds cuiufdam fih'os inoleuiflememonae proditum eft, apprime ufribus audacia praeditos ,,quorum maximus Angaterus extabat. Qui eum eiufdem puellæ competitorem ageret, negatasep fibi nuptias Helgoni promiflas uideret, palæftrica ilium prouocatione foiidtat, ferro moleftiam pro* pulfurus,ÄpprobatHelgo propofitas pugnæ partes, nuptiarum die dimican di tempus amborum uotis condicitur, Confundebatur enim apud omnesjquif* quis certamenaddimicandumprouocatus abnueret ♦ Qiiamobrem Helgonem hinc detredandæ pugnæ rubor, inde gerendæ metus angebat. Siquidem prae* ter commune prouocationis ius impari manu fe laccflïtum credebat, quod folus aduerfum nouem pugnam fpopondilTe uiderctur,Hæc uoluentem, fponfa auxi Ito opus habiturumdocetjhortatur^jpugnaabftineat,qua nihil prætcr mortem aut ignominiam petiturus uideatur, præfertim cumeorum aduerfum quos dimi caturus effet numerum,nulla diffinitionis certitudineclaufifletlquam obrem pe* riculo parcatjStarcatherum^ apud Sueoncs agentem faluti confulturuscxpo* fcat,qui indigentibus adefle, ÖC triftes plerunqj cafus felici interuentu redimere foleat.Gratum Helgoni confilium fuit, qui quû paruulo comitatu fumpto Sue* tiam ingrcffus,ad nobiliffimam eius urbem Vpfalam perueniflet, ingreffu abfti nens præmittit,qui Starcatherum falutationis officio prætentatum ad Frothonis filiæ nuptias inuitaret. Qua comitate Starcaiherus perindeac iniuria laceflitus, acrius infpedum iijuenem tarn ineptæ legationis pccnas daturum refponditjUifi chariffimi fui Frothonis mentionem mandatis infertam haberet, quod fe feurrac uel parafiti more lautioris alimoniæ gratia ad alienæ eu linæ nidorc decurrere fo* litum exiftimauerit ♦ Quod poftquam Helgo ex fatellite cognouit, regiâ ingref* fus,Frothonis filiæ titulo confalutatum fenem condidæ ex prouocatione pugo?

D focium depofcitjCui ob hoc fe minus fufficere dixit,quod confliâuræ fecum paf tis numerS côdiclionis modus incertû reliquerit ♦ Quem Starcatherus loco certa minis,ac tempore cognito.non folQ fupplicem recepit, uerumetiam auxilij pro* miffione firmatu Daniam cum comitibus repetere iu(fit,affirmans fe eius aditum occulto callis compendio quefitur Q.Quo difeedente interiedis diebus profeâio nem orfus,fi famæ credi fas eft,uelocitate greflits tantû locorû diali itinere eoien fus proditurjquantû præcedentes diebus duodccim peragraffe dicunt: ita utritj fortuito ueftigiorû concurfu uno eodem^ tempore deftinatos Ingelli penate» gt;nbsp;attigerantjubi cum Starcatherus miniftrorû more menfas conuiuijs obfitas prç* teriret,præmemorati noué plenis deformitatis geftibus toruos ore fremitus dan tes,ac more fcenico decurfanies,in pugnam fe mutua adhortatione firmabant» Suntquieos uenienti atlethæfæuientiûcanum exemplo oblatraflè perhibeanC quibus Starcatherus increpatis,quodadulterino oris habttu ridicula fibiformî confcifcerent,patulis^ buccarû ridibus Iafciuireni,taliter effccminatorû diflolu tam mollitiem intemperantiæ fuæ luxum deducere prædicabat Jnterrogatus iglt; tur an ei dimicandi uirtus fuppeteret : non unum tantû,ueru quotlibet admiflbî cxcipicndi certiflimas fibi uires extare refpondit.Quod audientes nouc,animad uertunt hune eflè quem in fubfidium Helgonis è longinquo uenturum accepc* rant, (dem utfponfæ thalamum attentioribus uallaretexcubtjs, uoluntariamui* giltarum curam amplexus,redudas cubiculi fores obicis loco gladio obferat,fia tionis fuç beneficio fecurâ nupttjs quietem daturus.Experredus Helgo,cum fo mnifiuporedifcuflb,promiffum memoriæ fubieciflèt, armis corpus induendfi curauit. Animaduertens aut paruulâ nodis adhuc fupereflè caliginem,cumprac ftolari uellet diluculi tempus,cum animo propinqui diferiminis negocium uolu taret,obrepctis furtim fomni fuauitate prguentus, grauatû ftupore corpus lcdo reftituicQuem ut Starcatherus prima luce fuperueniens dormienté uxoris an» plexibus

HISTORIAE DANICAE LIB. Vî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

A plexiljus inhærere cognouit,importuna: conculTionis mokftia à quietisocto rc^ uocari pafTus non eft,’ne per ignauiâ excttandi offîciû praefumere,8C tarn receni tis copulæ dukedinê interpellate utdereu Solus itacç periculum petere,q! aliéna: uoluptatis offenftonc comité quærere fpeciofius duxit. T acitus igitur ueftigium retulit,campumcç qui lingua noftraRoliungdicitutjCumcotemptu aduerfario* rum ingrelTuSjfub montis cuiufdâ cliuo feflione quçfita,aducrfum uentis ac niui bus corpus prçbuiuTuncac ft uernaccelitemperiesafpiraret,depoGtauefte, de mendis opera pulicibus dabat.Purpureum quoc^ quo nuper ab Helga donatus fueratjfentibus amiculuminiecit,ne contra fæuientia grandinis tela indumento« rum umbracula mutuatus uidcret.Tunc ueniétes aihletæ, montem ex oppofito fubeunt,auerfumcpuentis fedendilocum petctes, accenfo frigus igne depcllût. Denicß nô uifo Starcather o,quendâ montis faftigio immittunt,qui tanq è fpecu« laliquidius eiuscontemplaretur aduentû.ls poftquam montançcelfttudinis uer ticemconfccnditjindeuexa eius parte fenem profpicit, fcapulis tenus niuali defu per refperfione conteétû. Percontatur itacç an is fit, qui promiffas pugnae partes agere debeat.Cumcp fe hunc effe Starcathcrus aftrueret,fupcruenientes cæteri, pariter he omnesanflngillatimexcipere ftatuiftet,interrogate At ille,quoties mi hi,inquit,trifte canum agmen oblatrat,ftmul nô uiciftîm eos abigere foleo : ita fc cumuniucrftsqftngulis confligere malle ftgnificans,aduerfarios prius didis cp armis cotemnendos putabat.lnito conflidu,fcx eoru abfcp mutuo uulnerQ recc» ptu proftrauiutres uero refiduos,quanqdecern ac feptc uulneribus ita ab eis affe duse(ret,utmaior uifccrû pars uentre elaberct,nihllominus fratru exemplo co* fumpfit.CumcpextisuacuuSjlabefadis uiribusgraui fttis anguftiapremeretur, petcndæ potioniscupiditate pergenuans,labentis cominus riui lympham expo _ fcit.Qucm utcruore tabidûanimaducrtit,à pollute eius hauftu faftidita aqux fpc de temperauit. Anganturus fiquidc inter amnis fluenta proftratus,ita alueu eius fanguinis fui rubore confpcrferat,ut iam no aquis,fed rofeo quodâ liquore mana re uiderct.ltaStarcatherus corporis uiribus deftci,qeasa tamfeeda potionemu« tuari fpeciofius duxit. Igitur confumpto pene robore,faxo quod inuicino forte fttum erat genibus aduolutus,paulifpcr eidem accliuis tncubuit t cuius caua ad* surcatbericf* hue fuperficies ccrnitur,acftillam decubantis moles confpicua corporis impref* Jigi« fuxo im« Gone ftgnaftct. Ego authanc imaginé humana arte elaboratam reor,cum neri ft* prefjit* demexcedere uideat »infecabilé petrae duritia. ita cçræ molli tiem imitari potuifte, utfoloinnitentis contadu humana: feftionis fpeciem reprçfcntaret,habitûcp per petuae concauitatis indueret.Cumcp StarcatherS quidam forte curru prxteriens, toto penècoipore fauciatum uidifTet,horror e rei parûer ateß admiratione permo tus,propiuslora defledit, quaere ns quidGbipræmtiforet,fiplagasciu^mcdcn« diofficioprofequereteScdStarcatherus uulnerumacerbitate cruciari,qlordidae conditionis hominu minifterio uti praeoptans,o€ficium eius ac geniK cognofee* rcinftiiit.Quem cumpraeconis partibus fungi didiciffet,fpcrnere nô conte ntus, ctiamcôuicioptoculcauit,quodcundis honeftatis partibus negledis,fcurri tta tis officiafedarctur,omnemcp uitç curfum nefanda femper opinione refper crit, 8lt; quaeftusloco pauperQ duxerit detrimenta,nemini irinocentiam tribuerc^ undis accufationis iniuriam irrogarc paratus, tunc praecipue 13ctus,cum qui a le* nisluduofum rebus incideretjdum in hoc maxime fua defudctintentione,ut 0« mnium adus infidiofæ explorationis arte cognofcat,amp; innocuos fraudis occaGone perftringat. Abeuntc co,fuperuenit alius opis tne e aeeppro« miffor,quiprioris exemplo conditioné fatcri iutrus,ancillak cuiu jm inmatri* moniohabcre,eiusiR domino emancipanda: coniugis gratia ru icuopus epen dctc teftabat,Cuius opera Starcathcrus idcirco fc uti nolle perlubuit,quod etu* t

s  X Ö îi 1 s G R A M ïA A T 1 C I

C btfccndo connubij genere fcruiles fibi œnfduiflxt amplexus » Cui fi quid uirtu-* Sfarcathcri tis fuppeteret/aftidita alicni faite famtliaritate mancipi), libera tori participe fruc ma^natiimitcus retur.Qiiantâ porrô huius uiri magnitudinê exiftimemus, qui fummis uitæ péri culis implicatuSjtantû fe in repellendis auxiltjs geffit,quantQ in excipiendis uul* ncribusgeiTerat.ltaqtdifcedenteeo iubicns fceminafortuit©fenem præteribat incelfu. Quæcum pertergendorneius uulnerû gratia propius acceiïîflètjin pri* mis quo genere autofticio effet exponere iuffà, ancillatn fe molendi officio anuc lam perhibuit.Quam rurfum Starcatherus an proie haberet percontatus, poft$ fœmineâ ci fobolem efle cognouitjdomum abire^S^ uagicnti filiæ mammas prarlt;» hereiuflît,per^deforme exiftimans, ab extremæfortis muliercula fubfîdiûmil luari.Qiiinetiâ melius earn propriû fanguinê ladis nutrimentiSjqua'm aliéna uul nera remediis profecuturâ fciebat. Hanc quocp difcedentê iuuenis curru delatus infequitur. Qui cum confpedi fenis uulncribus opem laturus accederct, quifna effet rogatus,agricola fe pâtre natû, ruftici^ laboris operibus alTuefacffû fubiun* xiuCuius Starcatherus natalibus collaudatis,offîciû quoqj ueneratione digniifl* mum iudicauit^quod talibus uitæ fubfidia iuffo laboris cômcrcio peterenturjqui Uitî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimirûquçftum nô nofféntjniff quem fufifudoris impendio peperiffènuNecin»

merito ruraüs uitæ habitûetiam exccllentiffîmis opibus praeferendû putauit, eu* ius integerrimi fi udtus inter fplendidâ abiedtam^ fortunâ mediocritatis gremio orti educatif uiderent.Ne autem indonatâ iuuenis humanitatê relinqueretjCbla mydem a fe uepnbus interiedîam oblatæ dignationis præmiû effecit, Acceden» itac^ ruricolæ filius jCuulias ftomachi partes priffino loco reftituitj elapfamcp ex* torum congeriê nexili uiminQ côplexione perffrinxit. Deinde exceptû uehiculo fenem, ad regios ufe^ pénates pleno uenerationis ftudio deportandu curauit.In* terea Helga uerbis magnam præ fe cautelam ferentibus, uirû inftruere aggreffâ, ® feire fe,inquit,Starcatherû mox ut uidîis pugilibus remearet, abfcntiæ pœnasab eo fumpturû,a quo plus ignauiae fidlibidini condiâi certaminis fidei indultum exiftimet. Cui ideo acrius refiftendufore, quod fortibus parcere, ignauosodilft foleat. Cuius prædidionê Helgo æqueacconfiliû ueneratus, corpus animumç capeffèndæuirtutisardorefirmauit.Cûi^Starcatherus adregias eiTetædesde* lattis,uulnerû dolore ncgledo, ocyus curru defilqt, ac ueluti toto integer corpo* re nuptialem irrumpens thalamum,pugno ualuas perfregit.Tunc ledto cxiliens Helgo, ut coniugis eratconfilio do(ffus,aduerfac eius fronti ferrfi immerfit, Cü^ fecundi uulneris meditatione denuó ferrü adadturus uideret, Helga toro ocylfi* mceuolansjfenemab imminentiexiiio correpti umbonis interiedlu défenditÎ quod tarnen ab Helgone ualidiore ferri impulfu medio tenus umbone diflcdlü eft.fta laudabilis fecmina ingenij amicum auxilio profecuta, quem confilio latfe* rat, manu feruauit, ut^ monitis maritum, ita fadlis fenem protexit. Quæ res Star catherum adincolumitate Helgonitribuendâadduxit,præfatum parci oporterc cuicertum uirtutisindiciüpræfens fortitudinis fides exhibcat.Mortefiquideoi tndigniffimûprædicabaqquem tanta refiftendi fiducia plenum probitatis ingc* nium exornaiïèt.Idem plagis nondum medicamine procuratis,nec ulla adhued catrice refperfis, occifo ab aemulis Haldano,Suetiam rcpetens,filium eius Syuar dum deuidîa quorundam rebellionc,patcrnæ dominationis haeredem conftituit» Apudquem diutile cóuerfatus,cum Prothonis fraudulenter oppreffî filium In* gellum tranfuerfo animo aeffum patris interfedîoribus animaduerfionis humanf tatematc^amicitiamerogaiTe fama rei crebefeente cognoffeqob tarn horriduo» facinus indignationisaculeis laceflitus,dolenter^ferenstantæindolis iuuenein tarn inclyti patris filium exuifTcjeximium carbonö fafeem tanquam opimamfar* cinam humeris fuis Daniâ petiturus impendit.Rogatus ab obui)s,quid tarn info lituA

HI S TO RI AE D AN 1 C AE L I B. VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

folitum onus deferret,IngelU regis hebetudinem ad acuminis habitum carboni* bus fe perdudurum aftruxit. Itaque expedita ÔC compendiaria fe mita uelut uno fpiritu rapidum ac pr aeceps iter explicuit, tandcmc]^ Ingclli hofpttio ufus, federn maioribus deftinatam fuomoreconfeenidit.Quippe apudprioris fccuU reges ampliffimum dignitatis gradum obtinerc confueuerat.Quem cumregina fqua* lore obfitum fordidisep 8lt; agreftibus pannis utentem ingreffa cofpiceret, ob de* fortnitatem cultus paru curiofa hofpitis çftimatrix effeda,fimulcp uirum ex ueftc metiens, ftoliditatis increpitû quod maiores difeubitu praccurrillet, ac fedem ru* ftico cultu indignam occupalfct,loco excedere iuffitjOe puluinariatetriore quart) par effet habitu contradaret. Quod enim ille exfiducia|agebat,ftoliditati atep im# pudentiac deputabat, ignara aliquanto fplendidius mentem ueftem in fubliml luccrc confcffu.Paruitanimofus fcncx,tametfi repulfa acger,indebitamcç fortitu« dini fuae contumeliam egregio animi temperamento fuppreffit,acccptum rubo* rem nec uoce ncc gemitu profecutus.Nectarnentacitam dolorisacerbitatem, prorfus occultare fuftinuit. Exurgens enim atlt;$ in ultima aedis partem fecedens, adeo ipfa parietum robora dimiffi corporis impulfu contudit, ut tecflum ruina pe neeximia tignorum trepidatione fubmitteret. Quo cuenit ut non folum repulfa, fed etiam exprobratæ fibi paupertatis ignominia laccffitus, iram fuam aduer fum cotumeliofam reginç uocem irreuocabili feueritate deftringeret.Quem cum In« gellus à uenatione regreffus curiofioribus oculis colluftratum,nec os uf^ hilari« ter circunfercntcm,nccfeaffurgcndi officio uenerantem animaducricret, Starca therumeffe par urn blandæ frontis annotatione cognouit. Nam cum naanus eius bellico operc duratas,cicatrices aduerfo corporc exceptas,acerr imumcp oculoru uigorcm attenderet, animaduertit nequaq enerui animo effe, cuius corpus tanta

B uulnerum ueftigia confodiffent, Obiurgatam igitur uxorcm impenfius monuit, utabiedo irarum fupercilio, quern couicio infecuia fuerat,blanditnentis permul fumlibcralitatis offieijs dclcniret, ciboep ôd potionc firmatum benigno recrearct alloquio, pr xfatus hunc fibi olim à patre tutorem datum,infanti3e fuæ indulgcn« tiffiraum extitiffe cuftodcm.Turn fera fenilis animi cognitrix rigorc in manfuetu dinem uerfo,quem repulfa affecerat,conuict) amaritudinc laccrauerat,miniltran di ftudio ucncrata cft,atcp ex hofpita indignante, obfequentiffttnam adulatricem agere coepit, curiofitatem fuam irac etus apponere cupiens, co quidem minus er« tore culpabilis,quo ilium celerius obiurgata dcferuit.Ncc tarnen leues eius pœ« nas pependit,cum loca in quibus fortiffitnum fencm difeubitus repulfa fugillaue rat, poftmodu fratrum fuorum cladibus cruentata confpicerct.Nocte uero Ingel lo cibum cum Suertingi filths capicntc,apparaiiffimis dapibus infiftensluxurtolo menfas cpulo cumulauit, fenemep ne maturius fc conuiuio fubtraheret, tamuiari inuitationerctinuit,tan^ opcrolioris efeae obledamenta folidum mrtutis ngo« rcmcxcauare potuiffent ♦ Quibus cum Starcathcrus oculos inferuiflet, coru uiu lafciuiorc contempto,nc quid cxicrno ritui indulgeret,tcmperantia qua plurimu pollebatappetitumfuum aduerfus deliciarum irritamenta firmauit,nc bclltcam claritatem conuiualibus illccebris abfumendam pcrmitterct. Erat enim tortttu o eius frugalitatis amatrix,aliéna nimiac ciborurn abundantiæ ÔC ab immodcrato a cum ufu auerfa, utpotc quae aliquo in momenio ponendi luxuriam nun^ uaca-uit,fcmperœ uoluptatc omiffa,uirtutis rcfpcâum egit.Cum ergo uctultos conti« nentiae mores,omnemœ priftinac cofuetudinis habitum nouo luxu ac autitia cor rumpi animaduerterct, rufticioris efeae paratü appetcns,cœnae fumptuo ions iin pendiumfaftidiuit* Igitur profufamdapumindulgentiam afpernatus, umi oeç ac rancidulo cibo ufus, famcm eo fapidius quo fimplidus pepulit, ne ueræ uirw=ä lis neiuos externarum deliciarum contagionc,tanquam aduUerino quodam au

I ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

SAXONIS GRAMMATICI

C core rcmitterct, atit prifeæ frugalitati's normam inufitatis gulæ rupcrftjtionfbiJS abrogaretlt;. Caeterum tndignantcr ferebataflam dapem, eandem^chxam unius cccnæ fumptibus erogan,eduhufn pro monftro acciptens quod culinæ nidori* busdehbutum, fartoris induftriamultiplicis temperamentt uarietate perfricuit» Econtran'o Ingellus proiedis maiorQexempl(s,innouando menfarum ritu Iken FrofttfiMobfoa dus fjbiquam mos patrius permittebat indulßt.PoftquamfeenimTheuton/ac niorum apfxta moubus permifit, eftœminatæ cius lafciuiaefuccumbere non erubuit. Ex cuius ratuflTheuto fentina in patriæ noftre fauces baud parua luxuriae nutrimêta fluxerûtJnde cnini Mibiii in Dania fplendidiores menfejautiores culinæ,fordida coquorö minifteria,uariae^ farci* traduâm. nbsp;nbsp;nbsp;minum fordes manauere, Inde licentioris cultus ufurpatio à ritu patrio peregri*

uata elf. Itac^ regio noftra qu^ continentiam in fe tanquam naturalem aluit, luxS a' finitimis depopofcit.Cuius Ingellus illecebra captus,iniurias bcneficijs repen* dere erubefeendum no duxit.neqj illi mifera parentis clades cum aliquo amaritu dinis fufpirio obuerfata eft. Ät regina ne propofitiirrita abiret, iram fenisdonis optime propulfandä exiftimans,mirifici operis uittä proprio capitidetradägre* mio ccenitantis appofuit, beneuolentiä eius quia uirtuiem hebetare nequiucrat, mercaricupiens.Quam Starcatlierus needum olfenlæ acerbitate depofita,inos ferentis reijeiens, plus contemptus qua'm uenerationis in eo munere repofitum arbitrabatur : prudenti^ animo egit ne cicatrkibus côlîto, galeis«^ aflueto capi* te, infolitum effceminati cultus ornamentû exciperet, feiens uirilibus comis mu* liebre redimiculum intjei non oportcre.Itaq; repulfam repulfa ultus,contcmptS fuum mutua afpernatione penfauit, tantü fe pene in uindicando rubore gerens, quantum geflèrat in fullinendo. Veteranl nancpbellatoris animus Frothoniscul tum inexirkabilibus amkitiç hamis complexus,tot^ ac tantis munificentigeius meritis inuitatus,ad ab»jciendum ultionis propofitum nullo indulgentiæ blandi mento feduci poterat,quo minus debitam beneßetjs eius gratiam etiam poß fata referre fatageretjCxtindo^ uiciflitudinem humanitatis rependere curaret, cu* ius adhuc extantis amantilfimum animum, liberalißimamcp amkitiam expertus fuerat.Ädeo quippe miferrimam Frothonianæ cladis imaginem alte pedori in* fertamgerebatjUtabintimopræcordiorum eius feceflii, clariflimi ducis refpc* dusconuellinequiret,at(^ob hocpracfentibenefleio prilhnæ familiaritatis titu» Ium anteponere non dubitaret.Cæterum fuperioris contumeliae memoria nihil gratiæ fequenti obfequio reddidit, laccffiu pudoris ignominiä deponere nequi* cns.Tenacius enim iniuriarum uel beneficiorum imagines fortium quam mol* lium animis inhærere confueucrunt.Neque enim illorum infucuit moribus,qui amicorum profperum uitæ curfum comitantur,aduerfum deferuntjqui^ fortu* nae magis quam charitati cultum tribuunt, proprijs cómodis quam alenæ bene* uolentiæ propiores. Animaduertens autê per tinax propoftti fcemina,ne fie qui* dem conuiualem à fene hilaritatem elki polTe,ut blanditiarûcceptum liberaliori comitate profequeretur,cumulatioremcphofpiti honorem redderet, tibkinede indufiria modular! iuflb, mufam qua indignationis eius perfeuerantia fledere* turinflituit,artificialisfoni miniflerionaturales inclementiæneruos eliderccu* pAens ♦ Sed fiflulæ aut chordarû lenocinium in hebetanda uiri pertinaeia parum effleax manfit. Auditorenim exhibitum fibi cultum fi'gmentû magis qua'm cha* ritatem redolere cognouit.Quo euenit ut elufus opinione fua mimus,flatuçnia gis quàm hominicancre putarctur,difcerct^ ponderofiflimæ feueritatis fiatum ßuHra feurrarû lufibus attentari, inani^ oris fpiraculo maximæ rei molem labe* fadari non poflè. Adeô enim Starcatherus oris habitum indignationis pertina* Co/îdhfirfSfrfr cia firmauerat, ut nulla ex parte confueto.infradior uideretur, Quippe débitas «tbfri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uotis rigor nec tibiae cantu,nec gulæ Icnimento permulfus, plus ßrcnuo uirili^

propofiw

H I T o R I AE DANICAÉ LIB. VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5$

propofito,quàm annum aut epult blandfmcntis tribucndum putauft^ OfTe itacp quod uefccndo came fpoliauerat tn uultum gefticulanrts proiedojplenas aurarfl buccas, uiolcnta flatiis excuffione laxauit, Quo facîo, quantû feuentas fcenicos plaufus fafttdiret,edocuit. Ira fiquidê obferatæaurcs nullt uoluptätts efFedui pa« tucrunt, Dignum hiftn'onc munus,turpt præmto deforme muldauit obfequtü* Siquidem Optimus meriiorum æftimator jmunerts loco tibicint tibiam erogautt, ac duTum mercedis genus molli officio retuüt. Itac^ mimus nefeias fonorius ceci neritan fleuerit,quàm parum in luxuriofis pedoribus fortttudo pofTideat, effufa lachrymarQ acerbitatcteftatus«Ncc|;enimqui totum feuoluptati fubftraucrat, quandoc^ calamitatis incurfum tolerare didicerat. Cuius læfio futuras coenac da»« des ominata eft. Et bene quidem cuitor feueritatis animus uindidæ conflantiami pertinaci grauitatecoplexus, quiquantû alq fuauitatis, tantum ex Fidibus fallidt) traxit,probroFo oflis iadu ingratü penfauit officiü, plus fe ualêtis amici fpecioiîs cineribus^ improbis turpiffimi alumni moribusdebuiireconFefTus. Deinde in ampliorê hiftrionis fuggillationê, mox citandö carmen fubtexuit. Regina uero uirtutem quam debilitare nequiuerat ftupens, cius quê fruftra benefieqs coluit, admiratrix euafit, Videns autem Starcatherus eos qui Frothonem opprefferanc in fumma régis dignatione uerfari, concept! furoris magnitudinê acerrimoocu* lorum habitu prodiditjinternos^ motus externo oris indicio patefecitjOccuItam animi procellam aperta luminum fæuitia teftatus. Deni($ Ingello fc regijs dapi* bus delentrc cupientc,eduliü repulit,quod uulgaris cibi uilitatc contentus perc» . grinaadmodu obfonia faftidiret,cómunibus^ epulis affuetuSjOullius gulä fapo risoblcdationepalparet.lnterrogaius curfiontetam nubilaregiac liberalitatis obfequio ut( noluilfetlrepericndi Frothonis fill) gratiajDaniam fibi petitam afle B ruit,nec eius qui petulantis ftomachi ingluuiem operofa dapum ubertate farci* ret: hoc enim familiaris regtTheutonum luxus egeratjUt excodas aquis epulas deliciofac fatietatis fiudio r urfum igni torrendas pracbcret. Poft hæc Ingelli mo* res intados prætcrire non pafîùs,in eius caput omnem reprehenfionis amaritu* dincm tranftulit,tmpictatis damnatû quod nimiac faturitatis ufu ofettans, partant cdendocrapulâ fœda rudationccxhalarct,Saxonicam^ imitatus illecebrâ am* plifltmis à fobrietate cxcefftbus oberraflet, adeo uirtute uacuus, ut ne minimam quidem cius umbra confedarctur. Maxime aut ill t turpitudints cumulû accede* re memorabat,quod in ipfo militiæ tyrocinio ulcifcêdi parentis immemor ncgle* danaturælegepaternt fanguinis carnifices beneuolentiaatcp officio amplede* retur,iniquiffime meritos amantiffima charitate côplcxus,cos^ in quos ^acerri me animaduertere debuerat,nô modo impunitate donaflet, ueructia côuidu ac menfae honore dignosiudicaftet, à qutbus potius capitale fuppltctû fumendum fuiffet,Pr æterea hic hoc carmine ufus alTeritur:

Cedat imbcllis uetulo iuuentus,

Et fenis crebros uenerctur annos, In uiro fort! numerofa nemo

Tempora culpeu

Albtcctquanquam fcntocapillus Pcrraanctuirtus eademuetuftis, Nec fluens aetas poterit uirile

Carperepedus»

Mcgrauts feflbr cubito repellit,

Qui boni formamuitio prophanat Dum gulae parens nihilum diurn« Prorogaiefcis» -

k 4

SAXONIS GRAMMATICI

HISTORIAN DAN I CAB LIB. VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;4

GRAMMATICI

Foeda fentinæ gremium requirant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pendere pcenas.

Tantum autem monitus fui incitamento profecit, ut abenerui SCfrigefcenri animo ueluti quadam reprehenfionis filiceflagrantiflîmum fortitudinis ignem extunderet.Primum enim rex uacuascarmini aures præbuit,deindeimpen* fiori educatoris fui hortamincconcitatus,fcrum ultioniscalorem animo traxif, oblitus^conuiuæ, hoftem induit. Ad ultimum difeubitu euolans, omnem irac_ fuæ procurfum in confeflbres effudit,ita ut ferrum aduerfus Suertingi filios cru* enta feueritate nudaret,8C quorum gulam menfæ deiictjs fouerat, deftriâo mu* cronc iugulum peteret. Hisnanque continuo trucidatis,facramenfæfanguinc inuoluit, infirmum focietatis uinculum diremit, erubefcendùmque conuiuium ægregia crudelitate mutauit,atque ex hofpite hoftis,ex abiedilîîmo luxuriat mancipio truculentiflîmus ultionis minifter euafit, Siquidem induftria hortato* ris oratio, molli ac teneræ iuuentæ animofitatis Ipiritum ingenerauit, latebris^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis

H I s T o RI AE D A N I C AE LI B. V I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90

P, fuis cxtraâam rccrcauit audaciam,extuditcç ut grauiffîmæ cladis autorib us pce na faâis débita rcpenderetur.Exulauerat fiquidem probitas iuuenis non expira uerat,qaæ in lucem fenili fufFragationc produda,opus co maius q^uo tardius çdi dit,aliquanto fpcciofius cruorc quàm mero calices imbuens ♦ Quam ponô indu ftrium exiftimemus fenctn,qui difcrtiffima admonitione imtnenfutn regalis ani* mi uitium expugnauitjCiuscploco perruptis nequitiac clauftris, efFicaciffîmâ uir tutis fementem inferuit Ipfe quoquc manu regis pari facinorc profecutus, for* titudinem nô folum in fe pleniffimam exhibuit, fed ciiam ex alieno pedore eru tam reuocauiuQuo perado fie cœpit î Rex Ingelle ualc,cuius prodidit aufum Plénum animi pedus jtibi mens in corpore régnât Aufpicio patefadafuOjnec defuit al turn Pedore con(ilium,quanquam tadturnus ad horam Extiteris,nam damna mor æ probitate rependis, Torporemcj animi redimis uirtute potenti.

Fac age fundamus reliquos,nulluscp periclum Effugiatjquod quife^ pari rationc merctur: Cédât in autorcm facinus,premat artificemcp Culpa relata fuum,c«cforum corpora curru Excipiantfamulijpromptuscpcadaueraltdor Efferat, offictjs meritô caritura fupremis, Et bußis indigna tegi,non funebris illis Pompa rogus ùc pium tumuli condonet honorem ; Putida fpargantur campis,auiumcp terenda g Morfibus,infefto maculent rus undi^tabo.

Tu quoque rex fæuam fi quid fapis effuge nuptam. Ne lupa confimilem fibi fœtum gignat,8d ex te Bcllua confurgat proprio nocitura parentt* Die Rotho perpétué timidorum irrifor,an ultos Frothonemfatis efle putas,quifuneta feptem Vindidæ unius impendimus C cccc feruntur Exanimes,qui non rebus fed imagine tantum Imperium coluerc tuum,fraudem^ parabant Obfequio.fcd ne femper fpes illafubibat Quod folet ingenuis fua refpondere propago More fecutura fortem quam fanguine traxit» Nunc ergo Ingelle,melius quàm tempore lapfo

* Letharum dici dominus Daniæ^ mereris.

Imberbis quando dudum aufpiciumcp fequebar Militiae rexHako tuæ,lafciua perofus. Ingenia amp;nbsp;luxum,nil prêter bella colebam, Excrcens animû cum corpore,mente prophanum Omne rclcgaui,ftomachocç placentia fugi, Fortia complexus animo, nanc^ arma pr ofelTus Afpera ueftis erat cultus cp parabilis olim. Rara quies,fomnim breues,labor ocia longe Propulit,ôd parconuxerunt tempora fumptu« Non ut nunc quidam quibus infatiata cupido Ingluuie cæcauifum rationis inumbrat. Horumaliquis ueftis operofætegmine cultus

Molliter

SAXONIS GRAMMATICI

C Molliteralipcdcm fleâit,fparfam^ renodat Clt;irpit fu» Cxfaiiem^èc laxos patitur fluitare capillos, perbot, nbsp;nbsp;Difcere fæpe forOjturpi^ inhiare lucello

Gaudet,ÔC hoc ßudio uitatn folatur inertem, Venali celebrans commifla négocia lingua* Vi uiolat legeSjSC ferro iura laceffît, Obterit innocuos,aiieno pafcitur ære, Stupra gulam^ colit,rifu conuiuia mordax Infequiturjfïc (corta petens ut farculus herbam* Occidit ignauus dum prælia pace quiefcunt In media fi ualle cubet,teftudine nulla Tutus erit qui fata timet,fors ultima uiuum Quencß rapit,latebra letum depellere non eft* All ego qui totum conculîî cladibus orbem Leni morte fruar,placido^ fub alira leuandus Funcre,ui morbi defungar uulneris expers f

HISTORIAE DANICAE LIBRI

S E X T I FINIS.

SAXONIS grammatici . J -I HISTORIAE DANORVM LI*

BER S.EPTIMVS.

; N G E L L o quatuor filios fuinë,ex ijfdcm^ tribus bello cöfl I fumptis jOlauum folum poft patrem regnafle, petita rerun* I prodit antiquitas, quem quidam Ingelli forore xditum, in* jcerto opinionis arbitrio perhibent.Huius adusuetuftati* I fqualore confperfos,parü iufta notitia poftcritas apprchen* ! dit,extremum duntaxat prudentiæ eius monitum memoria ___ ____________! uendicauit.Quipp'ccQfupremis fati uiribus ardaretur,Fro thoni SiC Haraldo lilijs confulturus,alteräterris,alterum aquis regia ditioneprç* efte,eam^ poteftatis diftèrentiam non diutina ufurpatione, fed annua uicilTitu* dine fortiri iubet Jta regnandi inter eos conditione aequata, prior Frotho mariti* marum rerum regimine potitus,crebris piraticçdamnis deformis euafitJnfortU nq caufa recentia nautarum coniugia fuere,domefticas tori uoluptates externis militiæ laboribus præferentium.Interiedo tempore natu minor Haraldus maris dominationem fortitus,uacuü coiugio militem legit, fraternae fruftrationis euen tum metuens.Fortuna deledui refpondit.Quippe tarn gloriofum piratam egit, qua'm frater inglorium gefterat. Quæ res fraternä ei inuidiam peperit. Quinetiä corum coniuges Sygne ÔC Vluilda,quarG altera Suetiæ rege Syuardo, akeraKa rolo Gothiæ præfedo orta fuerat,crebra nobilitatis contentione rixantes,alter* nos maritorum foluere conuidus.Quo euenit, ut Haraldus ÔC Frotho rci fami* Ilaris focietate conuulfa, comunem partientes fupelledilem,plus muliebris rix£ iurgtjs,qua'm fraternae charitatis ofHctjs induIgerent.Sed QC Frotho fratris clari* täte deformem fe fieri contemptumc^ fibi ftrui iudicans,a' quodam familiariüoc* culte eum interfici iubet,quod quem aetate uinccret,ab eo fe uirtute fuperari ui* deret.Quo perado nefcelus à confeioproderetur, infidiarSminiftrötacite tru* cidan*

historian DANICAE HB« Vil

R cidandum curat. Poft hæc ut innoccntiæ fibi fidem pareret, notamcp fcdcris e ui taret, quifnam rcrû cafus inopina germanumcladc fuftulerit,lattusinuefl:igari prçcepit.Scd neque tot artibus perficere potutt,quo minus cum tactta uulgi no«' taret opinio. A quoKarolus poftmodum quis Haraldum occidifTetrogatuSjdif* fitnulanter ab eo notærei quæftionem agi refpondit. Qiio didlo mortis caufam adciuitjFrothone exprobratum fibi latenter parricidium iudicante. Poft hæc Ha raldus 2lt; Haldanus filq ex Sygne Karoli filia fufcepti, cum ad necê à patruo quç« rerenturjab eorum tutoribus callidior feruandorû pupillorum ratio excogitata cft.Nam truncos luporum ungues fubtellibus annedentes, contiguum penati^ bus fuislutum,obfufamcç niuibus humum crebris decurfibus exarare cœperût, feriniinceftiisfpeciempræbituri.PofthaectrucidatisancillarumliberiSjCorum^ corporibus fruftatim difcerptis, lacera paffim membra difqciunt. Itacp requifitis adolefcentibus,nec inucntis,fufi reperiuntur artus,ferarum ueftigia demonftran tur,tellus cruorc delibuta confpicitur: creditum eft pueros lupina ingluuie cons fumptoSjnec cuiquam ferè de tam manifefto lacerationis argumêto dubitare con celfum’.cuius fpeôaculi fides pupillis præfidio fuit. Qui mox à tutoribus caua co clufi ilicc,ne ullum uitæ eorum indicium ederetur, diu fub canum fpecie nutrie« bantur*. latrantum quotç eis uocabulaindita*. quo minus latentium opinio uulga retur.SolusFroihomortis eorumfiderepudiata,latcbr3clocum experita augus ri] fœmina cognofcere inftitit. Cuius carminum tanta uis crat,ut rem quantalibet Mdgic^ drtit nodorum confertione perplexam, è longinquo foli fibi confpicuam ad contacftû efficacia.

bat.Qui cum fe inufitata carminum uiolentialatibulis egeftos incantantis obtuti bus admouericonfpicerent, netamhorrendæcoacftionisimperio proderentur,

E gremium eius accepti à tutoribus auri inculfione perfundunt.Quæ recepto mu» nerejepentina morbi fimulatione par exanimi côcidit.Pcrquirentibus miniftris caufam tam fubiti lapfuSjinfcrutabilem filiorum Haraldi fugam exiftere memora bat,quorum eximiauis eiiamatrociffimos carminûtemperareteffedius .Itapar« uulo contentabeneficiOjmaius àrege præmium præftolari paffa nô eft. Pofthxc Rcgno fuamacpupillorûopinionê,popular!fermone crebrefcercexpertus,in Feoniam utrofq^ deuexit.Vbi à Frotbone captus,adolefcentes fe cuftodia profe cutum fatetur,ptecaturcp regem pupillis quos pâtre priuauerit parcat,nec fe du« plici parricidio obiedfare felicitatisloco ducat.Quo ditfto fçuitiâ eius in ruborem conuertit,pollicituscç eftjfi quid ab eis inpatria nouarctur, fe regi indicia delatu« rum.lta pupillis incolumitate parta,mctu liber,mul tos annos confecit. Qui cutn adulti Sialandiam petiuiffent,ultionem patris ab amicis exequi iutri,non fe ac pa« truum annualuce potituros uouerunt. Quo cóperto Regno padh memoHa con citatus,nofluregiam petitjfecç promiflàc rei indicem uenire tacite alTerit. Dormi entern tarnen ad uigilias euocare paflus non cft,eo quodFroiho excitationis fuæ poenas ferro exigere folitus fuerat.Tanti quondam regium fomnum importuna fruftrationc perrumpere exiftimatü eft. IdFrotho mane ex uigilibus expertus, utanimaduertitRegnoneminfidiarum nuncium attuliïïe,contra^o milite fætii-tiafraudem prçcurrere ftatuit.Nec aliudHaraldi filths auxilio,quam furoris latio fuit.Nam cum fe ex improuifo occupari confpiccrent, perinde ac furqs acti lymphantibus morern gerere coeperunt.Quos cum Frotho mente captos puta-rct,propofLtum remifit,deforme exiftimans ferro petere,qui ferrum infe conuer tere uiderentur. A quibus proxima nodle incendio confumptus ,dignas parrici« dq poenas pependit. Quippe regiam adorti, reginam in primis lapideo ohruerc congcftu’. ignc deinde penaiibus applicato,Frothonem in excifi dudumIpccus

SAXONIS GRAMMATICI

C angufti'as fiCopacos cuniculorum rccefTus obrcperc coëgerunt. Vbi dum clau* fus dditefcitjuapore ÔC fumo ftrangulatus intertju

Perempto Frothonecum Haidanus ternoscirctter annos patnae præfutffèl» Haralde fratn'regnandi iurcpcrfuncioriç €radito,Olandiam eiep fiaitimis i'nfu* las quas à Suctiæ complexu finuolus aquarö diueilit anfradus, pirancis popubquot; tur iniurqs ♦ Ibidem fubdudis hyeme nauigijs ac uaiio cindis expeditiont trieai^ hium dedit. Poft haec Suetiæ manus inieciijCtus^ regem bello confumpfit. Cu* ius nepotem Ericum, patrut uero fui Frothonis ftlium pugna poßmodum exce^ pturuSjpoftquampugilem cius Haquinum hebetandicarminibus ferri peritüt^ dididtieximix magnitudinis clauam ferreis confertä nodis, tunßonis ufibus ada ptauit, perinde ac praeftigtj uires ligneo robore debeilaiurus. Deinde cum exK ris confpicuo uirtutis habitu præmineretjinter acerrimos boftiö procurfus obnil ' pto galea capite, feuti inops libratum clauç robur inobiec'ia clypeorum muniffll na gcminæ manus ope torquebat 4 Necerauillum tantæ foliditatis obftaculuffl, quod non fruftatim adadæ molis impulfus obtereret. Quo euenit utoccurfan* temfibiinaciepugilemacriori geftaminis impac'tionefubrueret. Vidus tarnen £Cin Helfingiam fuga delapfus,Viiolfum quendam olim Haralde militantem faucij corporis curam petiturus acceflit. Hic in caftu's maiore gratis parte confum pta 5 tandem inhuius prouinciæ folitudinem poft triftia ducis fata conceflèrat» ibi^ rufticæ uitæ culiu confueta militiæ ftudia relaxabat.Qui quod hoftilibusfss pe relis petites fuerat, non infimam medendipentiam aftîdua uulnerum fuorum curationc contraxerat. Si quis uero operam eius blandimentis expofceretjhunC medelæ loco occultæ læfionis noxa affîcere folitus erat, aliquante fpeciofius be* neficia minis adulatione expofei iudicans. Idem Erici milites penatibus fuis oC cupandi Haldani cupidine imminentes ita uidendi officio fpoliauit, ut propin* t) quas aedes nec profpedu capere, nec certis poftent ueftigijs indagare» Adeô lu* minum ufum nubilus quidam error obtuderat.Cuius opera Haldanus uirium in tegritatem adeptus, accito Thoroneconfpedioris ingenij pugile, Erico bellum denunciat. Quemcum produdisediuerfocoptjsmilitum numero præftarecon fpiceretj occultatam agminis partem inter propinquos uiæ frutices delitere prx* cepitjhoftcm per anguftiora femitæ compendia gradientem infrdtjs confumptiP rus« QuodpræuidensEricus,explorata progrediendifacultate, fecefluutendu putauitjnepropofito incedens tramite, hoftium dolis inter praeruptos montium urgeretur anfradus, Igitur apud conuallem arduis montium iugis utrinfj con* feptam mutuis uiribus pugna conferitur.In qua Haldanus inclinatâ fuorum ad* cm confpicatus, frequentem faxis rupem cum Thorone confeendit, inde^ cru* tas moles in fubiedum hoftemdeuoluit,quarum pondéré SC ruina aciem in oc* ciduo conftitutam opprelTit. Quo euenit,ut uidoriam quam armis amiferat, caU tibus recuperaret. Ôb cuius fadi uirtutê Biargrammi cognomen accepit : quod uocabulum ex montium effèritatis nuncupatione compadum uidetur.Igitui apud Sueones tantus haberi ccepit,ut magni Thor filius exiftimatus,diuinisapo pulo honoribus donaretur, ac publico dignus libamine cenferetur « Sed quonia îegre deuidorum ingénia quiefeerefolitum eft, SC in uetitum femperfubadorû obludatur improbitasjaccidit ut Ericus dum fugæ damnis confulere ftudctjfub* l'edas Haldano prouincias attentaret. Sed ne Daniam quidem ab hoc fæuitixgc nere immunem reliquitjperq dignû exiftimans eius lacelTere patriam, per quem fua abadus fuerat. Ita dum iniuriam inferre qua'm repellere maluit, Suetiamar* mis hoftilibus liberauit. Quippe cum Haldanus Haraldum fratrem ab eo tribus deuidû pratlqs, quarto oedfum cognoflèt,amittendi impertj metu rclidis Sueo* num agris patriam rcpeterecoadus eft« lia Ericus, quo facilius Suetiaeregnufl deièrui^

historian DANICAE lib. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ox

A ho c cclerius reccpit. Quem fiFortuna aeque in rettncndo regno,acrecupcrando inftruere uoluiffet,ncquac^ Haldano prendendiim dcditTet. Cuius captionis mo dus hic erar. Reuerfus in SueiiâBaîdanus,occultata per infidias claOejbinis ob^ uiamErico nautgrjs proficifcttur.A quo denis petitüs,uartjs nauigationis refl^i bus ad occultum fuorum agmen relabitur gt;nbsp;Quem longius infequente Erico,Da nica ponto claffis emergii.Circumuentus itacg Ericus oblatum fibi fub feruieridi conditionc fpiriturepudiauit,lucerne^libertati præferrenonpaffus, mori quam obfeqvri præoptauit,nc uitæ cupiditate ex libero feruus euadere uideretur, aut quem nuper Fortuna aequafletjnouo Famulatus oFFicio coleret. Adeo Falutem de?; decore mercari uirtus ignorât. Compeditus igitur amp;nbsp;ad locaFeris peruiarelega^ tus, indignum tanta animi maieftate exitum habuit. Haldanus gemini regni ims perio potituSjOpinionis fuae titulum tribus honeftatis gradibusdecorabat.Erat cnim condendorum patrio more poematum peritia diFertus,nec aihletica minus uirtutc quam regia poteftate conFpicuus. Audiens autem uegeiioris ingenij pi* ratas Tokonem Anundum circumpoFitis imminerc prouineijs,maritima pu* gnatentatos oppreffit. Nihil enim ueteres claritate magis expetendu ducebant, quamnonopum Fulgor, Fed armorum induftria peperiffet. Itacç Feditiones am* pledijinftaurareliteSjOciaFaftidirejpacimilitiamantcFerre, uirtutum non rerum aeftimatione ccnFeri,plurimum uoluptatis in praeliis,minimum in conuiutjs repo nere clariffimis quondâ uiris curte extitit. Sed netç diu Haldano aemulus deFuit, nam Syualdus quida claro admodum loco natus, apud Sueonum concionem Frothonis ac coniugis eius exitio flebiliter memorato, tantû Haldani odium pe* ne omnibus ingcncrauit, ut plurimorû Fuffragijs nouarum rerum licentiam affc queretur .Nec Folouocum Fauore contentus,ade6plebis animQ ambitionis arti*

B bus occupauit, ut omnium Fere manus ad regium infigne capiti Fuo imprimen* dumadduccrct.HicfeptemFilios habebattanto ueneheiorum uFucallentes,utFç peFubitisFuroris uiribus inftincFi Foierent ore toruuminFremere,FcutamorFibus attreôarejtorridas Fauce prunas abFumere, extrult;5Fa quseuis incendia penetrate, nec poffet conceptus dementitc motus alio rcmedr)generequam aut utnculorS iniurtis aut cædis humanç piaculo temperari. Tantam illis rabiem Fiue Faeuitia in* genrj, fiue Furiarum Ferocitas inFpirabat. Q_uibus auditis Haldanus, ut erat circa piraiicam occupatus, expedite militibus dixit, ut qui in extcroshacHenus deFae* uietint,nunc ciuium uiFceribus Ferrum adigant,erepticp r egni iniuriam propul* fent, qui dilatandi curam gcrere conFueuerunt. Quo imminente Syualdus miffis ad cum legatis iubet,Fi Farnam FacSis acquaret, ÔC tantus re effet quantus opinione cenFeretur,Fe Fuamcp fobolem pugna Folus excipiat,priuatocç periculo publicum ledimat. Eo deinde teFpondentc, Icgitimae dimicationis Formam duorS numerû excedete no debete’.nil mirandum,inquit Sy ualdus,hominem cœlibem ptolecp uacuum oblatos detredare congreffus, cui inops cal oris natura deForme corpo ris animic^Ftigus incuffcrit. Neclibetos ab eo diuctFos exiftere, quemFuç gene* rationis autoremhabuerint, quod ab ipFo commune naFcendi principium traxe* rint. Ita fe ac filios unius hominis loco cenFendos effe, quibus ueluti unum cor* pus à natura tributu uideatur. Cuius conuicq rubote permotus Haldanus, pro* uocationi patere cœpit, tam côtumelioFam cœhbatus exptobrationem egtcgtjs uirtutis operibus penFatruus.Cumtç per opacam Forte nemoris indaginem gra* dcretutjhaerentern obiter quercum humo radicitus eruit, FoliscpFpoliatâ tamis in folidam clauæ Fpeciem transFotmauit. Quo geftamine Fr,etus, tali carmenbre* uitatccompegit:

En rude quod gerimus obnixo uertice pondus V ulnerauerticibus exitiumen Feret,

l X

s A X o N I s GRAMMATICI’

C Scd nccß frondofi geftamen robon's ullum

lt; Omine Gotenfes horn'diore premet.

Ardua comminuet nodofiroboracollï, Etcauafylueftri tempora moleteret.

Claua quidem fæuum patriædomitura furorcm, Nuüa magis Suetis exiriahs erit,

Ofla domanSjlacerosqj m'rum libranda per artus

Impia pracrupto ftipite terga premet, Cognatos prefTura lares/ufura cruorcm

Ciu(s,£lt; in patn'am perniciofa lues.

His didis Syualdum cum feptem filijs attentatum accrrimas corum ufrcs exfmf» clauæ mole fruftratus,exùio tradidit.Ea tempeftate Harthbenus quidam ab Hel fyngia ueniens, raptas regö filfas ftupro foedare gloriæ loco ducebat, ilium peri* mere folitus,a' quo peragendæ V eneris ufu prohiberetur, illuftres nuptias humi libus præferens, tanto^ fe clariôrem exiftimans, quanto fplendidiores concubi* tus per uim alïequi potuiiïèt. Nec ultionem efFugit qui fe ei comparatione uirtu* jjärthhenicor tis aequarepræfumeret.Tanta uero corporis magnitudine erat, utnouê cubitis boris procerit proceritatis eins dimenfio tenderetur. Huic duodecim athletae contubcrnales ftiere,quibus ofFicio crai quoiies illi pracfaga pugnæ rabies incefFiflet,uincu!or3 remediooborti Furoris impetum propulfare. Abhis Haldanus Harthbenum, cius^ pugiles uiritim impetere iulFus,non folum certamen fpoponditjfed ctiatn uilt;?îoriam fibiingcnti uerborum fiducia promifit. Quo audito Harthbenus rc* pentino furiarum afflatu correptus, fummas cly pei partes morfus acerbitate con fumpfitj'gncos uentri carbones mandere nô deftitit,raptas ore prunas in uifcerS D imatransiudit,crepitantiaflammarum pericula percurrit,adpoftrcmum omni faeuitiæ genere debacchatus, in fcx athletarum fuorum præcordia furente manu ferrum conuertit. Quam infaniam illi pugnandi auiditas an naturæ ferocitas a ttu litjinccrtum eft. Hâldanum deinde refidua pugilum manu petiuit. A quo miras granditatis malleo contufus, uita ac uidoria caruit, dedit^ pœnas Haldano quem prouocauerat,6C regibus quorû fanguine per uim potitus fuerat. At quo» niam Haldano fors inopinas pugnç caufas porrigere confueuit, quafi nunquant uirium eius experimentts contenta,accidit ut Egtherus Fynnenfis piratico Sueo nés moleftaret incurfu. Quem Haldanus ternis adortus nauigijs, nam amp;nbsp;ei toti* dem efle compererat,cum node prælium finiente debellare non polFet, poftcra die ex prouocatione fecurn decernentem oppreflfit.Deinde cum Hatheri RegU li fîliam Thorildam à Grimmone eximiarum uirium athleta fub duelli commina tione expeti comperiflet, edidum^ à pâtre efFet,potiturum ea qui pugilemamo uiflèt,quanquam ad fenedutem coelebs peruenerat, non minus Reguliprofflif* fîone quàm athletæ petulantia concitatus Noruagiam petit. Qua inita cundas a# gnitionis fuæ notas adulterina oris illuuie refpergens, ut pugnæ locumacceflÎG priorenfem deftringit. Qtiem ad hoftilem feiens obriguilFe confpedum, humi deiecit,alio^uagina fubmoto Grimmonem appetens,extremos loricænexus cum occidua clypei parte periêcuit. Quod fadum Grimmo admirationeperl^ cutus, uetulum,inquit,acriusdimicantem non meminiiftatim^ ferrum exerens obiedam gladio parmam penetrabili fedione conuulfit. Cuius immorantê iAô dextram Haldanus nihil hæfitans obuia ferri celeritate corripuit.Ille nihilominus læua gladium ftringens, ferientis femur tranfegit, mutilati corporis ultionêexi* guo uulnere profecutus. V idor Haldanus uido refiduû uitæ pecunia redimen* di potcßaKfecit,ne imbelli amp;nbsp;manco miferas animæ reliquias deformiteradiffl^* re uideret.Quo fado tantum fe penè in fcjruando hofte egit,quantum gelFeratin

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uincendo»

historiae danicae LÏB. VIï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éj

uincefido ♦ Cutus uió:orix praetniS Thorildæ nupjijs affecutus, filiutn cx éa A G mundum fuftulit, à quo fe Noruagtx rcgcs on'gincm duxiffe magni cftimant, Geneaîogîd er ab Haldano folenncm generationts fuç feriem retexentcs. Poft hçc cum Ebbo pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«2“quot;*

ratapkbetj generis ad fplendida coniugiacapeiTendauirtutisfiduciacödtatus, Nowgi«. Sygrutham Gothcnfium regts V nguini filiam poftularetjac prçtcrea Goihici rc gnidimidiumindotem expeteret, fuper matrimontj admtftione confuUus, con« fenfum falfo fpondendum monuit,fec^ nuptias fruftraturum promifit. Quinetia fedendi locum fibi inter conuiuarum difcubitus aflignari prçcepit.Probante con filiumVnguinOjOmnemrcgiæ dignitatis fpeciem peregrtna corporis deformita tc corrumpcns,nodu^ nuptijs fuperuenics, occurrcntibus formidini fuit, maio rem humanobabitu uirumaduenifle mirantibus.C^i mox ut regiam intrauit cir cunfpecftis omnibus quçrit quis proximum regi difcubitum occupauerit.Ebbo« ne deinde futurumVnguini generum eius lateri coiuntftum dicente,per fummâ ucrborumiracundiä percontatur,qua uefania cjuibus’ue furijs eo petulantiae ad* duflus fitjufdefpicabiles generis fuifordes eximiae nobilitatis fplendorimifcerc pr3efumat,rufticasé]p manus regiae genti inferere audcat: nec id quidem expetere contentuSjCtiam alieni rcgni confortium captare uideatur»Deinde cum ferro fe* cum deccrnere iubet, non prius uoto quam uidoria potiturum. Quo notfturnS monftris certamen,diurnum hominibus côgrucrc refpondentejUe temporis ex* cufattone pugna abnui pofletjlunæ fplcndor e diem equari perhibuit.Taliter ad* adum pugnae Ebbonem côuiuio in fpetftaculum uerfo proftrauit, nuptias^ ex« cqutjs mutauit. Qui intericdis annis in patriam decedens cum fine lib er is eiTet» regias opes V nguino teftamento legauit, cumcp regem côftituit. Hic poftmodS ab æmulo cui Regnaldo nomen erat bello oppreffus, filium Syualeum reliquiL

B HuiusfiliaSyrithaadeô fpecftatæ pudicitiæ crat,ut cum ob formæ pulchritudinê ingenti procorum frcquentia pcteretur, ad neminem ex eis infpedandum addii ci pofte uideretur.Cuius continentiefiducia à pâtre cóiugem depopofcit,qui de* lenimentorum dulcedine mutuû eius confpetftum impetrare quiuiftèt ♦ Olim ft« quidem apud nos puellarum contincntia magnopere uifus petulantiam edoma* re folebat,nc mentis integritas oculorumlibertate corrumperet, affetftabaturcp, ut cordis caftimoniam, oris modeftia fateretur ♦ T une O tbarus quidam Ebbonis (ilius fiue geftarum r erum magnitudine,fiue comitatis 2lt; facundiæ fiducia accen fusjpertinacius poftulandæ uirginis ignibus acftuabat.Cuius obtutum omnibus ingentj neruis emollirc cônifus,cum demiffum oculorû eius habitum nulla pent tus arte flexiftetjinuidæ feueritatis perfeuerantiam miratus abfcedit.Eiufdem r ei cupidus gigas cum çque fe effiedu uacuum animaduerter et,fœminam ftÿ ornât, que eufn obtenta uirginis familiaritate eius aliquandiu pediftequam egiflet,hanc tandê à patemis procul penatibus quæfita callidius digreffione feduxit,quâ ipfc moxirruens in artftior a montane crepidinis feptadeuexit.Opinanî ait) quod foc mineâmentitus cffïgiê cum infidiofaartis protradione domefticis puellâeft'bus abduxiftet,partes demû raptoris impleuerit. Quod ut côperit Otharus,indagan dse uirginis gratia montis penita pctfcrutatus,inucntâ oppreflo gigante fecû ab« duxit. Adeo aût gigantea fedulitas puclle cefariê nexili comarû aftriôione teuin xcratjUt pilorû perplcxa côgeries crifpata quadâ coherent! a tencretur, nec facile pr'eter ferrum quis poflèt côfertos crintum extricate côplexus.Denuoj gitur ua« f ijs terum irritamentis aggrelTus puellarem in fc prouocare confpeôû, cum diu torpentesnequicquam oculos âttentaffet,propofitoparû exfentcntiacedente, coeptumreliquit.Sednccç puellâftupro uiolave fuftinuit, ne fplendidolocona* tam obfcuro concubitus gencre macularet.Quac cum uarios folitudinum anira« dus diutius ertabunda per currerct,contigit ut ad fylueftris cuiufdam immanisep

SAXONIS GRAMMATICI

C feem in ætugun'um perueniret. AquapafcendicaprarSgregisoffîdodcpufatt, c5 denuo per OtharQ libertatis auxiliü impetraflet, talibuseius tentât alloquijs »

O mihi tamis find ijs petita Torpidos rurfum radios refledc Paululum motu facili pudicos

Erige uultus. Ad lares hinc te üatuam paternos Et piæ lætam fociabo matri. Si femel blandis agitata uotis

Lumina pandas»

Quam tuh' claußris totiesgigantuin Confer antiquo meritum labori, Et graues rerum miferata nifus

Parce rigori»

Quare etenim cerebrofa adeô demendre ccepifti,ut alienû dudare pccus,SCin

monftrorö famulitio numerart præoptes, pari confenfus aptitudine mutiiuffl tori promouere contradürllla nihilominus ne pudicæ mentis côfianna^ad exter nos titubaret afpeduSjluminû habitû immoto palpebrarû rigore côtinuit.Quan tac porrô pudicitiac feculi illius fozminas exiitiffe putemus,quæ ne ad leuêquidc oculorûmotûmaximisamatorûirritamentis adduci potueruntfCû ergoOtha rus ne gemini quidc beneficij meritis uirgineû in fe uifum côcitare quiuiflet, pu dore ÔC çgritudine fatigatus claflem repettjt, Cum^ Syritha more priftinodecur fis late feopulis, in Ebbonis forte fedes erronea perueniflet, nuditatis ÔC inopias rubore egentium fe filiam aftruebat, Animaduertens autem hanc Othari mater, quamuismarcoreillitamjinopi^contediam amiculo, à gcnerofispullulaflèra* malibus, honorato fedendi loco fufeeptam, reuerenda fecum comitate detinuif» Nobilitatemquippe uirginis index forma prodebat, SC uultu genus interprété refultabat. Quam uidens Otharus,cur uultum peploobfcuraretinquirit.Cuiu» animum certius experturuSjUupturam fibi fœminam fingit, eius^ torum con*gt; fcendensjlucernâ Syrithac geftandam cômittit.Qiiæ cum abfumptis penélych* nis admoto propius igné premeretur, tantum patientiæ fpecimen prçbuit,ut ma num abfque motu continere uifa, nullam ardorismoleftiam fendre crederetur. Externum quippe aeftum cohibebat interior,SC pruritantisanimi feruor adufi» cutis incendium temperabat. Quæ demn ab Otharo manui confulere iuflà, plad dos in eum obtutus uerecunda luminû eredione conucrtit,ftatim^ femotonu«’ ptiarum figmento,genialem torum nuptura confeendit. C um^ poftmodum Sy ualduscôprehenfumOtharûob illatûfiliaeftuprum fufpendio confumendûdii xiflèt,côtinuô Syritha raptus fui cafibus explicatis, nô fois eum in regis gratiâre duxitjfed etiS patrê ad eius fororê matrimonio fibi copulandâ adduxit. Poft hæc inter Syualdû Regnaldû^ exquifitç probitatis militibus utrobicp delelt;ftis,apud Sialandiâ preliû agit,in quo eu triduo mutuis caedibus exado ob fummâ utriuflt;^ partis uirtutê incerti uidoriac procurfus exifterent,Otharus fîue diutinæ pugnæ taediOjfiuegloriæacmulationecorreptuSjCû mords contemptucôfertiflîmos ho fies irrumpitjRegnaldo^ inter fortiftimas militû acies obtruncato,fubitâ Danil » uidoriâ peperit. Infigne hoc p r æl iû maximorû procerQ ignauia fuit. Adeô fiqui* Stdrcatheri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumma perhorruit,ut fortiflimi SueonS quadraginta terga fugac dediflê

dicant jquorS præcipuus Starcatherus nulîa fæuitia rerû aut periculorû magnitil dine quad folitus, nefeio qua nunc obrepente formidine fociorû fugam fequi $ fpernere pracoptauit, Crediderim hune metum ei diuinis uiribus inieClû, ne fw pra humanam fortitudinem uirtute fibi praeditus uideretur » Adeô nihil perfedi mort*

HIS TORI AE D AN I CAE LIB. VI I

mortalium félicitas habere confueuit. Tune hi omnes maximi piratatumHacois nis quafi quaedam belli reliquiae ad eum delapfx commilitium ampleauntur.

Poft haec Syualdo filius Sigarusfuccedit, cui filq Syualdus, Alf, ÔÇ Algerus De Stgitrore» fucre,filiacRSygnetequibus Alfcaeterisanimoformacpprçftantior,piraticisin«

cumbebatofficqs:cuius etiâinfignê candore cçfariem lantus con^ deœr aipers« feratjUt argenteo crine nitere putaretur.Eodc tempore GothorS rexSyuardus

filios habuiffe fertur V uemundû SC OftenQ, filiâcp Aluildâ,quae tanta uerecun« diae fidem ab ipfis propemodSincunabulis pracferebat,ut os peplo iugiter ptum haberet jquo minus forma fua alienae libidinis irritamentu efficereu Hute pater in aräam admodu cuftodia relegatæ uiperâ anguemep educâdos cômifit, pudicitiä cius adultorû tandem reptiliS cuftodia uallaturus. Neep enim faeik tha lamus inueftigari poterat, que tanti diferiminis pelTulus obferabat. Statuitetta, ut fi quis eius aditû fruftra tentaftet, protinus amputandû caput, palocp refigena dumpræberet.ltaannexuspetulantiaemetus concitata iuuenum ingénia caft^ gabat.Tunc Aif Sigari filiuSjtemhoc illuftrius quo periculofius tentandâesafti inans,proci titulû profeffus,animalia propter uirginis conclaue excubantia dea bellare iubetur, quod edicSi ratione corû uidori uirgineus deberet amplexus» Qtiorum ut acrius aduerfum fe rabiem excitaret,cruenta corpus pelle contexit» Qua fuccindus,mox ut fepti ualuas fubijt,torridâ calibem forcipe comprehen» fam,hiantis uiperæ faucibus immerfit,eamcp exanimê proftrauit. Anguem dca inde finuofa uolubilitate prolapfum,inter medios ridus telum iaculatus abfum« pfit. Cumep padiconditione connexû uidoriæ pignus expeteret, refertSi^r* dus hune fibi generû acceptari, in quem filia folidû optionis arbjtriû contuliuet» Cumcpfola puellæ mater proci uotû difficulter exciperet, mente filiçfecreto per

B luftrat alloquio.Qua proeû impenfius ob uirtutê laudante, conuicq^am acrius lacerat,quodelifis pudicitiacneruis fpecierû iUccebracapevet,omiflaœuirtutis cenfuraadulantibus formæblanditijs lafciuae mentis intuitS exhiberetata Aluil daadDanici iuuenis côtemptû addult;fta,uirili uefte fœmineâ permutauit,at^ ex pudica admodû puella feroeê pirata agere coepit. Côpluribus quoeç eiumc uoti puellis in cômilitiûadcitis,co forte lociperuenit,ubi piratarûagmcnamiflibello ducis interitû deplorabat. A quibus ob formç pulchritudinem piraticç princeps creata,maioresmuliebri uirtute res aedidit.Quâ Alf crebris nauigationislabori« bus infedari conatus,in Blacmannorû forte clafTem hyeme incidit.Qiio tempo« redenfatis aquarû coadibus tanta glaciei moles nauescorripuit,uteis nulUreai migandiuisproceffumftruerepotuiffet.Cumcpfrigorisdiuturnitastutiorêcon clufisfpondcretinceffum,iubct Alf fuos concretum pelagi finum caligatis ten« GUciem ƒ tare ueftigqs,calceorum lubricitate depofita,glaciale planum firmius percurfu-- cdndimoduî, ros.Quos Blacmannifuccindapedû agilitate fugæ confulere rati, inita cum cis pugna,uacillâtibus nimirû ceïïère ueftigqs, utpote quorû ancipites gradus fub« iedis planiislubricû impellebat.Dani uero cruftatû algor c pelagus pafTu tuuo« re permenfijinfirmoshoftium elifere progreffus. Q_uibus deuidis,nauigationê inFinniam ucrtunt.Vbi contradiorem forte finum ingretri,miffts qui rerû hab» tum explorarent,paucis nauibus portum occupari cognofeunt. Aluilda quippe cafdem fauciumanguftias prior claffe petiuerat.Quæ cum ignoras eminus pup pes adeffe confpiceret,prçpeti remigio uelox in eorû defertur occurfum,irrum« perehoftem qoperirifatius iudicans.Tunc Alf prohibentibus focqs plures na« ues paucioribus attentari, indignû refpondit, ut Aluildx quis perferat paucarQ puppis obiedu procurfus fuiftudia detutbarijpraefatus paruæ reimomento ma gnorS operü titulos refper gendos no effe’.nec parua Danis admir atio fuit, unde hoftiumeorporibus talis form« decor ,tantacp membrorû apiitudo fuppeteret, .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

SAXONIS GRAMMATICI

C Vt ergo naualem cömittcrc pugnam cceperunt,fuiients Aluildæ proram fnfiK* ens in puppfm ufcp facQa refiftentiü ftrage progreditur. Cuius comes Borcarugt; decuflâ Aluildæ galea,menti^ eius lenitate confpeda,animaduertit ofculis non armis agendum efle,telorumcp rigore dcpofito blandioribus hoftem offices at* tredandam.Igitur Alf quam terra mari^ tot obftantibuspericulis indefeflbla* borequæfierat fuprafpemofferrigauifus, cupidius apprehenfam,uirilem culiö in muliebrem conuertere coegit, ex qua poftmodum filiam Guritham procréa* uit.Sed Borcarus Aluildæ comitem Gro nomine matrimonio complexus,fi'’ burn ex ea Haraldum fufcepit, quern fequens ætas Hyldctan cognominauit* ne quis hunc bellis fexum infudalTe miretur, quædâ de taliS fccminarû conditio ne amp;nbsp;moribus copendio modicæ digreflîonis expediam. Fuere quondam aputl rœwiwra Dilt; Danos fceminæ,quæ formam fuam in uirilem habitum conuertentes, omnia pc tiicaruiOullritt temporu momenta ad cxcolendam militiam conferebant, ne uirtutis neruo» quondifiudiu. luxuriæcontagionehebctaripaterentur.Siquidemdelicatûuiuendigenuspero fæ,corpus animum^ patientia ac labore durare folebanttotam^ fœmineç leui* tatis molliticm abdicantcs,muliebre ingenium uirili uti fæuitia cogebant.SedSi tanta cura rei militaris notitiâ captabant,ut fceminas exuiflê quiuis putaret,pre* cipueueroquibusautingenf) uigor,aut decora corporûproceritas erat,iduitac genus incedere confueuerant.Hæ ergo perinde ac natiuæ conditionis immcfflO res,rigorem^ blanditqs anteferentes,bella pro bairjs intentabant,fanguinem^ nonofculadelibantes,armorü potius^amorS officia frequentabant, manus^ quas in telas aptare debuerant,telor5 obfcquijs cxhibcbant, ut iam nó Ie(flo,fc3 leto ftudentes fpiculis appeterent,quos mulcerefpccie potuiflent. Nuncadiuet ticulopropofitö répéta. Veris initio cum Alf, ÔC Algerus repentis piraticæope*

D ribus uariapelagus nauigationetentarent,inHamundiRegulifiIiosHeIuuin, Hagbarthû ÔC Hamundûcentenis incidere nauigijs. Quibus illatopræliocuw fedas cæde dextras fola crepufculi caligo dirimeret,no(fîu militi fccdus imponi* tur,quod poftero die perpeti inuicem iure firmatû eft,tanto uulnere hcftcrnapii gna utrobiqpiùfceptOjUtnulIarenouandicertaminisfacultas exifteret Jtaquoit paruirtusexhaufit,ncceffitas in pacem coëgif. Per idem tempus Hildigiflei» claroTheutoniï loco ortus,formç amp;nbsp;nobilitatis fiducia Sygnem Sigari filiâ pofiit labat, apud quem maximû ei contempts obfc uritas pcperit,quod fortitudine ua cuus,aliéna probitate fortunâ inftruere uideretur.Præcipuc eandem in amorem Haconis magnaliS eius fpedata deflexit opinio. Quippe maiorem fortiû $ mol lium refpedû agebat,nec formæ,fed operS infignia mirabatur, feiens omne de* coris blandimentû fola uirtutis æffi'matione fordefcere,nec æqua illi lance confet ri.Sunt cnim puellæ,quç potius amatorS claritate qua'm fpecie capiuntur,quas^ non oriSjfed mentis habitum æffi'mantes,in alternû copulæ uotû folus animi re* fpedus accendit.Hagbarthus uero cum Sigari filrjs Daniâ petens,ijfdemç igna risfororiscorS alloquio potitus, tandc cam ad dâdeffinicÔcubitus promiffîoné fide fibi obl/gandâ adduxit.Quæ poftmodû forte pediilèquis infignes proccrûti tulosconferentibusHildigiflco Haconem prætulit, in illo nihil præter fpccicm laudabile reperirijin ifto oris lituram animi flore penfari teftata.Nec eum fimpit* ' ci laudationis genere cxtuIiflTe contenta,tali concentu ufa perhifaetur î

Hic candoris inops prima probitate relucet,

Vul turn uigore metiens.

Nam damnum rigidæ redimit mens ardua formæ,

Mendam^ uicit corporis.

Corde micat lpecics,ûcics feritate iuuatur, Ipforigorepræcluis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■

HI s TORI AB D AN I C AH. LIB. r I I

A Hæc candore beat mentem,fed mente colorcm

Morum feuerns arbiter»

Huie precium non forma facit,fed fortior aufus

Armisep parca claritas.

ft ilium capitis decor approbat,8lt; nitor oris, V ertex^ crine fulgidus.

Sordet inane decus formae,confunditnr in fc

Fallax decoris dignitas.

Difparibus ftudijs uirtus/pecicsep reguntur. Hate perftat,iUa dépérit»

importât uitium uacuus color,hune leuis anni

Fluxus gradatim diflipat.

Aftprobitas melioreloco fua pedora format Neclapfa prorfus excidit.

Exteriore bono uulgaris fallitur aura, Reïftiep normam negligit.

At mihi cenfura uirtus potiorc probatur, Spretadccoris gratia.

Quae uox ita ad aftantium aures delapfa,ut Hagbarthus Haconis laudari ucm cabuloputaretur. A quacum Hildegifleus Hagbarthum fibi prelatum dolenter tulifret,Boluuifum quendam luminibus captum muneribus illicit, qui Sigari ÔC Hamundi filios ad amicitias odio permutandas adduccret. R.ex c^uippe Sigarus fenum duorum,quorum alter Boluuifus crat,confilio cunda fere gerere confue uerat. Horûtamdifeorsingeniumfuit, uralterinimicitijsdiffidcntes,in gratiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dwrH

reducerefolituseflet'.altericurçfôr€tamicitiaiunlt;ftosodiofequcftrarc,2lt;fimuU tatumpeftes alternis uentilare diffidijs. PrimS iiacp Boluuifusapud Sigari ftlios Hamundi fobolem pleno obtretftationis mendacio lacerabat,affirmas earn nun* quamfidapacefocietatisiurafcruare folitam, bello potius quam fœderc conti* nendam.ltacpiuuenum paâione perrupta AlfeiHamundus,Hagbarthopro* cul agente,Sigari filijs Alfet Algero praclium infercntibusapudportum,quiSi« nus Hamundi dicitur,opprimuntur.Quos Hagbarthus poftmodû integris uiri bus fuperueniens inultionemfratrû bello confumpftt » Hifdigifileus ambas na* tes telo traiedus elabitur.Quac res infedandorS rifuTheutonum occafio extitit, quod opprobrq nota plagac deformitas non careret » Poft hæc Hagbarthus mu* liebri corpus cultu inftruens, tanquam Sigarifiliam fraterna clade non laeferitjfo litarius eamacceptæpromiflionis fiducia repetit, plus fecuritatis ex ipfiusfide, quàm fuo facinore formidinis contrahens, adeo libido pcriculum contemnit. Es ne profedioni caufa deefle uidcretur,pugnacem Haconis faraulam profitendo, legationem eius ad Sigarum perferre fe dixit.Cumcç nodu inter pediffequas cu bitum rcciperetur,pedesc^ei ab ancillulis lauandi officio pertergerentur, inter* rogatus,quid hifpidis adeo cruribus effet,manuscç parum blandi contadus h*» her et,hoc modo refpondit t

Qiiid miri tenerum nobis durefeere fubtel.

Et longos hirto crure manere pilos f Cui plantas toties fubieda relifit harena, ' Et uepres medium corripueregradumf Nunc faltu nemus experior,nunc aequora curfu. Nunc mare,nunc tellus,nunc iter unda mihi»

Sed ncque ferratis conclufumnexibus uber, Autiaculis folitum,miffilibuscç premC

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s A H X o 1 N s GRAMMATICI

C Ad tadum ueftro potuit mollefcerc ntu

Quas chlamydis tegmen aut toga leuis habet»

Nee colus aut calathi,(ed cæde madentia tela

Officium nolhæ compofuere manus*

Cuius affirmationemSygne confentancodiffimuîationisgcnere profequinon moratajpareflerefertmanus uulnera fæpiusquàm uellera,pugnam quàmpen fa traâantcSjConfentaneam offido praeferre duritiemjnec tradabili fœminaruirt mollitudine eneruem leuitatis fpectem alicnis contadibus exhiberc» Quipp^ easpartimbellicolabore,partim nauigandi confuetudine duratasefle.NeqtiC enim bellatriccm Haconis uernulam muliebnbus inferuire negociis, fed landishaftis,torquendis^ miffilibus oblitam cruore dexteramafFerreconfue^ uifTe.Quamobrcm mirandum non eflè plantas ingenti itinerum emenfione du* rataSjquas^ decurfa tottes littora fc^bris lapidumfragmctis obtriuerint callofo rigore lentefcere^iiec parem earum teneritudini contadum prç fe ferre,quarutu ueftigia digrefTus expertia aulicis iugiter liminibus includantur. Quam quutn Hagbarthus perindeachonoratiorem cubandi locum habiturus ton fociamrß* cepiHet,inter mutuæ uoluptatis colloquia talibus fenfimorfis compellaU Si captum genitor tuus Me triffi dederit ncd, Nunquïd coniugi] fidem T anti foederis immemor

Poft fatum répétés meumf Nam fi fors ea ceflerit, Haud fpero ucniæ locum, Nee parcens miferebitur Vlturus fobolem parens, Nam fratres necui tuos Priuatos ope nautica. Et nunc te pâtre nefeio Ac fi nil prius egerim Votis iilius obuiam Commun! teneo toro. Die ergo Venus unica Quam uotifpecicm feres Complexufolitocarcnsî’

Ad hæc Sygne:

Me crede tecum chare uelle commori

Si fors exitq prætulerit uicem,

Nec ulla uitae prorogare tempora,

Quum te mors tumulo triftis adegen't* Nam fi fupremam forte lucemclauferis, Lidorum rabido fubditus aufui, Quocunqp leto praefocetur halitus, Morbo feu gladio gurgite uel folo, Omnis petulcae labis ignés abdico, Et me confimili deuoueo neci, Vt quos idem foedus tori reuinxeraf, Idem fupplicij contineat modus, Nec hune necis fenfura pœnas deferam, Quem dignum V enere conftitui mea. Qui prima noftri carpfit oris ofcula Et ftoris teneri primitias tulit» Nullum puto uotum futurum certius. Si quid fœminea uox fi'dei gerit»

Quae uox ita Hagbarthi animû uegetauit,ut plus uoluptatis in cius prominô quàmpericuliinfua digreflîone reponeret» Qui quum abancillulis prodrtusa Sigari lidoribus oppugnaretur,diu fe ftrenua pugna défendit, complûtes^ eis in aditu trucidauit. Côprehenfus tandcm,amp; ad concionem perdudus, diuer fa plebis fuffragia expertus eft» Siquidem côplures fupplicium ab eo tam grau« iniurtst

HIS TO R.IÄE D AN IC AE LIB, Vil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66

•pk)»M4ctâM^;M-«Kpei‘M»«ârSM|«t4e«weti»pkH:«»4uppUcûua.aamp;-e0-t3nx:gcsttb lt;nbsp;iniuriæ exfgendum diccbant.Sed Biluuifus Boluin'fi frater, aitjcjj fentenuæ potto ris autorcsjpotius ftrenua ei'us opera utendum,qua’m crudclius în eum confulen dum monebant.Tunc fubicns Boluuifus,intqua affîrmabat confiltajqiiae regem quum ultione un debeat,tgnofcere iubcant,SC iuftum iracundie motum indigna miferatione dclentant.'Quo enim pad'o Sigarum circa hune parcendt miferend? ueftudiomoueri poiTejàquonon folum gemino ftliorum folatio fpoliatus, fed ctiam corruptæ filiæcontumelia refperfus uideatur f Quam fententiam maiorc conctonis parte fufFragijs profequente,damnatur Hagbarthus, ftipes^ eum exa cepturus en'gitur. Quo eucnitjUt qui prius nullum pene trifte fußragium habue ratjOmnium fæuitiamuldaretur» Quem regina mox porredo poculo fttim kni* re iuflum, tali minarum inflitftione folicitat :

Nunc infolens Hagbarthe Quem morte dignum concio Adiudicauit omnis, Sitis fugandægratia Ori dabis bibendum Cypho liquorem corneo* Ob hoc metum refutans Vitæfupremo tempore Audacibus labellis Letale liba poculum, Quo potus inferorum Mox applicercfedibus, Iturus in reclufam Ditis feueri regtam, Patibulo^ corpus,Orcho daturus ^iritum»

Tune iuuenis oblatS apprehendens poculum, tak fertur intuliflê refpoftfumj; Hac guftum capiam manu fupremum, Extremaequoque potionis hauftum.

Qua natos tibi Ïuftuli gemellos*

B lam non elyfios inultus axes

Non impunc truces adibo mancs. Nam noftro prius hos peradanifu Clades tartareis rcclufitantris» Hæc ueftro maduit cruore dextra, Hæc proli teneros ademit annos, Quam luci tua procreauit aluus, Cui tune nee funebris pepercit enfis. Infamis mulier,furens^ mente, Infelix genitrix amp;nbsp;orba natis, Sublatum tibi nulla reddet ætas, Nee tempus redimet,dies 'uequaeuts Demptum ktifero rigore pignus.

ha mortis comminationem interfedorum à fc iuucnum exprobratione uhus, reiedo in reginam poculo,os eius fparfo meri liquore fuffudit. Interea Sygnc deflentcsfamulasanfibi cccptorumfociæ fieri paterenturjinterrogat, Ilîçquic* quid dominæ uoti incederet, fuis fpondent cfFedibus exequendum » Promiffio-ni fidesadieda eft.Deinde lachrymis fuffufa, quem unicetori confortem ha«» buerit,fato infequi uelkfedicit,iubet^ mox ut fignum èfpeculadatumeflêt, feces thalamo fubdi, deinde laqueos ek peplis fieri, hifdem^ fauces pulfo pe« dumfijlcimine ftrangulandas praeberi. Aflèntientibus quo minorem mortis metum haberent,merum propinat ♦ Poft hæc Hagbarthus ad montcm,qui poftmodum ab ipfo uocabulum traxit,fufpendio confumendus adducitur* Tune experturus amafiæ fidem,amiculum fuum à lidoribus fufpendi præcepit, uoluptarifibi efle præfetus,fi propinquæmortis inftaralicuiusfpedaculi ima» ginem peruidifiTet, Quo impetrato, fpeculæ euftos id circa Hagbarthum peragi

SAXONIS GRAMMATICI

C ratusjconclufis intra aulam pucllis confpeda denunctat, Quæ mox daKs /nccn* di'o tediSjfubi'eda pedibus robora depellentes, gulas laqueis obtorqucndas derunt. [gitur Hagbarthus regiam igni implicatam confpiciens,ac notum confia grare cubiculüjplus lætiuæfecxamicæ fide,quam mœron's ex propinqua morte fentire perhibuit ♦ Quinetiâ allantes ad necem fibi inferendam hortatus,in quàflJ paruo momento fatum poneret,huiufmodicarmineprote{latur: Ocyus ô iuuenes corruptus in aëra tollar,

Duke mihinupta eft poft tua fata mort»

PoIIicituscp diu pada reuclat amor.

En tua non dubqs completur padio uotis, Quum uitæ mihi fis,interitus^ cornes.

Vnus erit finis, unus poft fœdera nexus, Nec paflîm poterit prima perire V enus*

Felix qui tanto merui conforte iuuari, Nec male tartareos folus adiré deos.' Ergo premant medias fubieda tenacula fauces, Nil nifi quod libeat pœna fuprema ferct, Quum reftaurandæ V eneris fpes certa fuperfit Etmorsdeliciasmox habitura fuas.

Axis utercp,iuuat,gemino celebrabitur orbe, Vnaanimirequies,parinamore fides. quot;

Ecce enim oblatum libens diferimen accipio, quû ne apud mânes quidem atnoi P ipfe participis fui complexum deperire patiatur. Et cum dido lidorum opéra la* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. queo profligator. Et ne cuiquamantiquitatisucftigiaprorfusexoIeuiiTecredan

ceuocatur nbsp;nbsp;nbsp;iur,prædidæ rei fîdes praefentibus locoru indicqs exhibetur, quum Hagbar#

“ ’ nbsp;nbsp;thus pago uocabulû exiindus intulcrit, nec longe à Sigari oppido locus patcat,

ubi piano pàululû agger elatiorueteris fundi inftarprotuberantis fumifpecicni demonftrat.Sed SC quidam Abfaloni trabem fe eo loci repertam uidifle narrauif, quamagreftisuomereglebamrimatus offendit. His auditis Hako Hamundifi* liuSjquum in ultione fratrum arma ab Hybernienfibusin Danos translaturusul deretur,ab Hakone Sialandico Vuigeri filio,Starcathero^deferitur,quorûpoft Regnaldi necem ad id ufcp tempus auxilijs utebatur. Alter fiquidem familiarita* tis,alter originis intuitu mouebatur,diuerfa^ ratio par ambobus ftudium pepe* I it.Hakonem nancp ab inuaflone patriç pietas deturbauit,quod ceteris aduerfufl exteros bellum gercniibus,ipfe cum ciuibus prçliaturus uiderctur.Starcathcrui ucro quod Sygari fenilis hofpitio ufus fucrat,hoftem agere fuperfedebat, nebe* nemeritum iniuriaaffîcereputaretur. Tantum enim quidam hofpitalitatisgra* tiæ deferuntjUt ad moleftiam eis inferendam adduci non pollîntjquorû fequan* doephumanitatis officia expertosmeminerint. SedSCHakoplusdamni infra* trum necejquàm pugilum defedione reponens, in portû qui Danice Heruuig, latine Exercituû finus dicitur, claffe collata, militem exponit, pedeftrem^ aciem inftruit,quo loci nunc oppidum ab Hesberno conftrudû, munimine fuo præfi* dium accolis facit,aditum^ barbaræ feritatis éliminât. Deinde fparfis trifàriâ co* Suh amnis. pi]s,geminam nauium partem,paucis remigio deftinatis,ad Sufam amnem prae* mittit,quç per obliquos aluei flexus ancipiti nauigatione progrediens,peditibu» fi res pokeret fubfidium miniftraretJpfe cum refiduis pedeftri itinere fàdo,fylue ftribus maxime locis ne cerneretur, inceffit. Quæ uia crebris quondam occlufa nemoribus,nuncpartim aratris apta,tcnui fruticû raritate practexitur. Et ne pro* greffis in planum arboreum deefTet umbraculum, ramalia ab eis incîdi geftari^ præcepifc

HI s TO R I AE DANICAE L I B, VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67

A præccpit.Prætereanequid properantibus onen’ foret,ueftium partem ac uagia nas abtjci,niidos^ gladios deferri ludit* Ob emus fadi memoriam çternû mon« uadoep cognomen reliquit.Itabtnas uigilum ftationes nodurna progreflione fruftratus, quS tn tcrtiam tnctdtflret, mox fpeculator infoh'tum fadt cotemplatus cuentum,acceflô Sigari cubiculo flupendæ rei nunciS afferre fe dixit,quod fron des ac frutices humano more gradientes afpiceret.Tune pereontatus rex quanta nemoris diftarct aduentus, ut propinquum efle cognouit,hoc monftro fatum bi portendi fubiunxit. Quo euenit ut fucciforum fruticum palus letalis publico nuncuparetureloquio.Igitur locorum angu (lias uer itus,relido oppido confpes: diorcm foli planitiê prælio hoftes excepturus petiuin Idem apud locum qui uul go Vualbrunna,latine cadauerum uel ftragis puteus appellatur,gefta infeliciter pugna,protritus extinguitur. T une Haco uidoria in erudelitatem uerfa tanto fa einore fortunam profequi ccepit,ut promifeuae cedis auidus,nihil conditioni aut fexui deferendum putaret.Sed neep miferationis aut uerecundiæ refpedui indul fit,quo minus fœmineo ferrum cruore refpergeret,matres^ cum liberis eomuni ftragis fæuitia uiolaret. His auditis Syualdus Sigari filiuSjquum paternis hade^s nuspenatibus inhæfiflet,ultorispartesexecuturuscxercitumcontrahit. Igitur Haco multitudinis concurfu conterritus, cum tertia agminis parte in Heruuig claflem repetens,maritimo fibi difeeflu confuluit. Cuius collega Haco cognomi ne FaftuofijSjplus fiducie in recenti uidoria,quam metus in Haconis abfentia ponendum exiftimans,mortem^ fugsc præfercns,refiduû tutabatur exercitum, Itaip redudis paulifper caftris apud uillam Axclftadam naualem diutile præfto* latus occurfum,uenientium tardius fociorum fegnitiem caufabatur.Nondum enimaddeftinatum portum immiflaamniclaflisappulerat. Adeoautem Sigari g clades Syualdicp charitas promifeuos plebis animos incitabant, ut uterep fe bello fexus impenderetjUeccertamen crederes fœmineis caruilTe præfidijs. Poftcra lu ce Haco,Syualdus^ congrefli,biduum extraxcre pugna,in qua rebus atrocifli* me decertatis,utrocp duce proftrato,DanorS reliquias uidoria decorauit.Node uero praclium infecuta ad conftituti portus reccptaculû claflis Sufam rimata per« uenit. Cuius alueum quondam remigtjs pcruium, nunc folidioribus dementis concretum anguftiæ limitant, ut uetante côftridionis inertia rarus puppium ad«: mitatur ingreflus. Diluculo nautæ fociorum cadauera confpicati, funerandi dus« cis gratia,collem fpedatæ magnitudinis cxtruunt,qucm ufcp nunc opinione cele brem Haconis buftum fama connominat. Quorum multitudinê Borcarus cum Scanico repente equitatu adueniens,neci implicuit.Confumpto hofte uacuas re migio rates inftruens, Hamundi filium anhela praeceps celeritate perfequitur» Cuius congreffu habito, contigit Haconem rebus infeliciter geftis metu præci^s pitem inScotorum patriam ternis euolare nauigqs, ubi decurfo biennio defuns' gitur.Talia rerum bellorumcp diferimina adeo regiam apud Danos gentem ex* hauferant, uthancadfolam luritham Alfifiliam,Sigariuero neptem redadam efle conftaret. Qui quum fe confuetæ nobilitatis regimine defedos uidcrent,res« gnûpopularibus tradunt,creatiscpex plebe principibus Oftmaro Scaniæ, Hun dingo Sialandiæ procurationem attribuunt. InHanonemFioniacdominiS con« ferunt. Penes Roricum atep Haterum lutiæ fummam difereta poteftate conftitu«« unt.Quod ne latent quo regum pofteritas fatore fuccreuerit,occurrunt quædam neceffario paulifper perftringenda digreflu. Ferunt fortiftîmû Suetonum Guns narum olim ob grauiflîmas caufas Noruagiç infenfum, laceflendç eius licentiam precibus impetratam maximis exafperaffe periculis, ac primum in lather prouin clam propofitos effudifle decurfus : quam partim flammis, partim caedibus im* plicans omiftis rapinis tantum obfitos cadaueribus calles ac fufas cruore femitas

.SAXONIS GRAMMATICI

C pcrmcaregaudebat.Nam quS caeteri iuguUs abftfnere, prædam^ magi's quam cædem afFeâare foierent, hicfpolqs faeuitiam anteponens, funeftuanim» hbitS, humants poriflîmum cladibus cxercebat. Cuius atrocitate permoti tncolae,pto'’ pinquum periculum publica deditione pracueninnt.Sed ÔC rex Normanorö Rc gnaldus ultimae fenediutis,audito tyranni ftudio, filiam Drotam fado fpecu clau dendam curauit,aptum^ ei prouifts in longü fumptibus fatnulitium tribuit.Scd fiCgladfosexquifita fabrorG opera decufatos, cum regia fopellcdilepariterano tro mandauir,ne fcrrt ufum,quem fibi inhabilem uideretjhoßi capiendum relinlt;* quereuEinecOnfpicua caueac pateret elatio, folidiori terræ tumorem æquabat. Âdbellum deindeprofedus,quum fenilibus membrisinaciem deicendercno poflètjComitû tnnixus humeris,alienis fulta gradibus ueßigia proferebat.fgitur pr ælio cüpidius quam felicius geßo confumptus, grauem ruboris caufam patri? reliquit. Vt enim Gunnarus deuidç gentisignauiam inußtata conditionis defer mitatc muldarct,rcdoris loco canem eis prarponi curauit, Quo fado quid aliud eum affcqui uoluißeputemus, quam ut plenus fuperbiæpopulus infolentiam fuam manifefliuspuniricognofccretjdumobnixos latranti uertices inc'inarct» Et ne qutdcontumeliædeefttjfatrapas procurauit, qui fub eius titulo priuataac publica négocia tucrentur4 Cuius etiam iugicößanti^ cuflodiæ dißindos pro* cerum ordines applicabauS tatuit infupcr,ut ß quis aulicorö ducis fui defpicabi* le duxißct obfequiO, uarios^ difcurretis inceflTus plenis uenerationis obfequij» infequi fuperfcdiflet,membrorQ clade fupplicia luerctSed Slt; geminum gcnti ue digal impofuitjunum autumnalibus copqs,alterum ucrnali tempore perfolucn dum, Ita NoruagicnfiO tumore explofoobtentQeßjUt liquidius faßusfuidctri* menta cognofcerent,quem caninis adadü obfequijs uiderent, Audiens autêre* gis filiam longinquis occlufam latibulis,omnibus ingenq neruis ad earn inuefti* gandam cotcndit.Quo euenit,ut dum ipfe quocjj lußrandi inter alios ofilcio fon gcrctur,fubterrancimurmuris fonum dubia procul aurecolligeret,tuncfenfim progrcflusccrtiorêhumanaeuocishabitûdeprehendit. Cum^fubiedam pedi* bus humG ad folidum fodi iußißet,fubitö patente cauea cuniculatos animaduer titanfradus«Trucidatisitaqj famuliSjdumdetedos antri aditus tuericupiótjpu* «Ila cum rcpofitis inibi fpolijs cauoextrabitur, quæ rcrum admodu prouida pa* trios duntaxat enfes fecretioris cußodice tutamento iradiderat, Hæc a' Gunnaro ftuprum pati coada,filium procréât Hildigerum, cui tanta paternæ crudelitatis semulatiofuitjUtcaEdiumfemper appctens,ôlt;humanis folum intentus excidtjs, immenfa fundendi cruoris cupidine fufpiraret, Igitur ob intolerabiles fæuitiç mo res à patre profcriptus, mox^ ab Aluero tyrannide donatus, finitimos bellisac caedibus implicando omneceiatis tempus armis cxegit, nihil^exiltjconditione ex confueto crudelitatis habitu remittensjanimum cum loco mutare pafliis non efljnterea Borcar US RegnaldifiliæDrotæmatrimoniû per uim à Gunnaro oc* eupatum expertus,coniuge eum, uita^ priuat, ac fibi Drotam connubio fociat, quae etiam ægrenupttjs afl’enfa non eß,quod parentis ultorcm iurecomplexura uidcretur,Ne(^ enim lugentis pattern filiæ eius interfedori uoluptuofus poterat obtemperareconfenfus^Huius Bocari^ filius Haidanus fuit,cuius iuuentatini* tia floliditatis opinione referta fuere,fequcns uero aetas fulgentiflîmis operG inß gnibus illufiris euaßtjmaximiscp uitae ornamentis inclaruit. Adolefcês pugilem ingenuae fàmac,quod ab eo pueriliter obludens colapho percuflus eßet, geflaml ne quod in manu habebat petitum oppreßit. Quo fado futures operum titulo» aufpicatu praeteritç uitae contemptum in amplißimu fequentis fulgorem conucf tit.Eaquippe res bellicoru eius inßgniummagnitudinem augurataeß. Eatem* peßace Rotho RutenorG pßata patriam noßram rapinae crudelitatis iniurijs profligabat«

historiae DANICAE lib. Yltl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66

A profltgabat.Cuius tam infignis atrocitas crat, ut cxteris extremx captorum nudi tati parcentibusjhic etiam fecretiorcs corpora partes tegminibus fpoUare deform me non ducereu Vnde graues adhuc, immanescp rapinas Rothorancognomi« nare folemus. Sed ÓC torquendi interdum hunc fuppHcij modum adhibere fole* bat] ut dextris eorum pedtbus terrae tenaciusafFixiSjlaeuos curuatis dcinduftria ramis anneâeret, quorum falacitas medtj corporis diftradione recurreret. C^uê Fioniæ rex Hano dum fpeciofos fibi titulos confcifcere cupit, maritimts uiribus oppugnareconatuSjfugam uno',comitatus ingreditur.ln cuius exprobrationem prouerbium manauit,in proprio plus lare Hanonz ualere.Turic Borcarus ulte* riorem ciuium iaduram infpeöare non paffus, Rothoni fe obijcit, quorü ut mu tuum bellum jita etiam exitiumfuit. Eadem pugnaHaldanumgrauiter afFedum fama eft aliquandiu fufceptis oblanguilTe uulneribuSjC quibus unum euidentius ori inflidumhabebat. Quod adeo cicatrice confpicuS eratjUt caeteris medelarc* creatiSjpatentioriquadam lentigine teneretur.Oblifam quippe labelli partem tta uerrucae uitium ulcerabat, ut eius rimofa tabes carnis excremento farciri nequi« ret.Quae res ei plenum côtumeliac cognomê impreffit,quum potius uulnerà ad* uerfo corpore excepta laudem quam dedecus afferre foleant. Adeo maligna uir* tutum interpres uulgaris interdum exiftit opinio. ïnterea Alfi filia Guritha, qu3 regiam ftirpem ad fe folam redadam animaduerteretjUeminemcp cut nuberet no bilitate parem haberet, nuncupatis uotis uoluntar iä fibi caftimonia indixit,con* cubitu^ carere quam ex plebe maritû adfcifcere fatius duxit. Quinetiä cauendae niiuriæ gratia conclauefuum eledo pugilum agmine tutabaiur ♦ AdquamquS Haidanus femel forte ueniffetjabeffentrp pugiles, quorum ipfe fratrem impubis extinxeratjOportere eamjinquitjfoluto uirginitatis uinculo, caftimoniac rigorem rebus permutare uenereis: ne ita pudicitiae uotis indulgeat,ut lapfaregni guber* nacula copulae fuac beneficio reparare contemnat. Se ergo nobilitatis fplendorc confpicuS nuptialibus ab ea uotis refpici iubet, quod ob didam caufam uolupta ti aditum datura utdeatur. Adhaec Guritha adduci fe non poffe retulit, utregiac nobilitatis reliquias inferioris ordinis uiro copulare fuftineat. Nec g^eris obfcu ritatem exprobralTc contentajetiam oris deformitatem improperat,Haidanus ge minum ab ea fibi uitium obiedari fubiunxit, unum quod fanguine paru niteret, alterum quod rimofi oris iadurS inexpleta cicatrice præferr et ,ideocp non prius fe poftulandae eius gratia rediturS, quam utrancp notam parta armis claritate ter* fiffet.Obfecrat quocç,ne cui tori côniuentiam pr3cberet]antequam reditus, inte« ritus'ue fui certitudinem nuncio cognouiffet,Ôuem athlete fratre iampridem afe eo fpoliatiGurithae locutum indigne ferentes ,difcedentem equis infedar i conä« tur, Quo uifOjCÓmilitibuslatebram petere iuffis, fefolum pugiles excepturü di« ccbatMor antes aüTeclas imperiocp obfequi deforme ducentes minis abigit jpr se« fatus nö cöperturam Guritham pugnam à fe formidine detred^i. Mox quercu fuccifa,atcçinclauçhabitum redada^folus cum duodecim manu con£eruit,eoscp HuUiniwdMo* fpiritu fpoliauit. Quibus peremptis tarn prseclari operis titulis non cotentus, ma decimpugilef ioris sedendi gratia auitos à matre gladios recepitjquorum alter Lyufingus,altcr q«ercM obtrw» Huuytingus ob collimati acuminis nitorem uocabulum habuit. Ät ubi inter Al nbsp;nbsp;.

uerum Suetise regem jRutenostp bellum flagare cognouit, e ueftigio Rufeiatn petit]oblatocp incolis auxilio,fummacum omniumdignationefufeipitur.Sed nec procul Aluerus agebat, breuilocorum traiedu paruulam internedente di« ftantiam. Cuius miles Hildigerus Gunnari filius Rutenorum pugilibus ad fec3 dimicandum prouocatis,cum Haldanum offerri animaduerieret,ciuslt;^ fefra« trem elfe non ignoraret, pietatem fortitudini prsetulit, fecp fepiuaginta pugilum oppreffione confpicuum, cum homine parum fpedaio manum conferturum nc

SAXONIS grammatici

® gau^tJubet^tac^eummlnorûfercrum cxpenmcntis menri,acdeindeequauW bus ftudiaconfedari, Hæc autem non uiriun's diffidentia, fed integritatis feruan dae gratia aftruebat,quum non fo! um accrnmus,uerumetiam hebetandi carmini bus Ferri peritus exilieret.Quippe quum ab cius patre fuum opprefTum memi* nilïètjaffedus^ geminos,unum paternæ ultionis,alterum fraternæ charitatis ha beret, prouocationi cedere quam maximo implicari federe fatiusduxit» Cuius loco alium Haidanus athletam depofeens,exhibitum iugulat,moxcp ei etiam ho ftium fuffragio uirtutis palma decernitur,omnium^ fortiflimus publica procla matione cenfetur. Poftera die duobus in pugnam petitisjambos obtruncat .Ter tia luce ternos expugnat, Quarta,quatuor fecum congreflbs exuperat, Quinta uero quinos expoftulat« Quibus oppreffis,quum ad odauam fimilibus pugnae 2C uidoriç incrementis peruentum elfer, undecim ftmul admiffbs profternit.’cui Hildigerusquod operum fuorum titulos uirtutum eiusmagnitudinearquatos uideretjCongreftum ulterius negare non paffus, quum ab eo obdudo pannicu lis ferro mortificumfibtjjulnus inflidum animaduerteret,abiedisarmishi«nl decumbenSjtali fratrem uoce compellat : Collibct al ternis deuolui fatibushoram. Et ferro paufante folo fubfidere paulum, Altcrnare moram didis animos^ fouere.

Reftat propofito tempus, nam fata duorum Fors diuei fa tenet,alium difcriminecerto Sors feralis agit,alium potioribus annis Pompa dccusq; manent, amp;nbsp;agendi temporis ufus» Sic fibi diuiduum partes diferiminat omen, Danica te tellus,me Sueticus ediditorbis, P Drot tibi maternum quondam diftenderat über, Hac génitrice tibi pariter colladeus exto. En pia progenies trucibus concurrere relis Aufaperit,fudopronatifanguinejfratrcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ïllatafibicæderuuntjdumculmenauentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘,

Tempore deficiunt,fceptri^ cupidine nadi Exitiale malum focio ftyga funere uifenr.

Ad caput aftixus clypeus mihiSueticus aftat, Quem fpecular uernans uarij cçlaminis ornât. Et miris laqueata modis tabulata edronant. 11 lie confedos proceres,pugiles^ fubados, Bella quocç,ôd noftrae facinus fpedabile dextrac Multicolor pidura notât : medioxima nati 111 ica confpicuo fpecies cælamine conftat, Cui manus hæc curfum metæ uitalis ademit» Vnicus hic nobis hæres erat,una paterni Curaanimijfupero^ datus folamine matri» Sors mala quæ lætis infauftos aggerir annos. Et rifum meerore premit, fortemqj m oleftat. L ugubre enim ac miferum eft deiedam ducere uitain. Et triftes fpirare dies, omen^ dolere» Sed quæcuncji ligat Parcarum præfcius ordo, Quæcunqt arcanum fuperærationis adumbrat. Se U quæ fatorum ferie præuifa tenentur. Nulla cadücarum rerutn conuerfîotolku

Hiß

HISTORIAE DANICAE LIB. Vil’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69

Hts diâis quutn ab Haldano ob tam feram fraterni uincuU confeffioncm tner ticdamnareturjdcirco fe filentio ufum effe dicebat,ne aut pugnam dctredando igquot;nauus,aut cómittendo fcckftus cxifttmari poffet. T alibus excufattonts ucrbis intentus extinguitur. Sed apud Danos Haldanum ab Htldigero proftratum ru mor ædiderai.Pofthæc Gyuritha, quæ regij fanguinis fola apud Danos fuperc«« rat^quuma Siuaro Saxonicægentis nobiliffimopoftularicœpifleijatentercpc» Haldanum pra:ferrct,conditionem pro eo intulit, ne fuum prius connubium pe teretjquàm Danorum regnum membratim dtuifum in unum corpus redigeret, id^ fibi per iniuriam ereptum armts reftituiffct. Quod fruftra tentante Siuaro, omnibus arbitris pecunia ab ipfo corruptis, tandem ei defpondenda cóceditur, Quod Haldanus apud Rufciam per negociatores expertus jtanto ftudio nauiga tioniincubuitjutnuptiarum tempus aduentu praccurrcret .Quarum prima die r egiâ petiturus præccpitjUe comités prius à conftiiutis fibi mouerêtur excubijs, quamferriftridorememinusaureperciperent.Cumqp conuiuisparumcogni« tus coram uirgine cóftitiffct, ne uulgaris cloqui) nuditate pluribus intelleda de* promcretjinhunc modumabftrufa carmen ambage compcgit i

Patris fceptrarelinquens Nil figmenta uerebar

Commend mulicbris Aftus fcemineiue,

V num quando duosó^ T res ac quatuor ôi mox Quinos indecç fenos Poft feptem fimul otfto Vndenos quocç folus Viâor Marte fubegi, Sed nee tunc fore rebar Probrilabc notandus Promiflileuitate, Paâis illicibuscp.

Ad hacc Gyuritha.

ß Fragilimoderaminc rerum

Animus mthi pendulus hxfit

Trépida leuitate pererrans : Tuafama uolatiliSjanccps, V arijscç relatibus ada, Dubium mihi pedus inuflit, Teneri tibi temporis annos Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gladiopertjfteucrebar,

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poteram'ne refiftere fola

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Senioribusatcçmagiftris

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prohibentibusiftanegari

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thalamoœmonentibusutic’

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ManetÔÔ VenusjôCcalor idem

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Socius tibijparcç futurus :

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Necabordinefponfioceftlt

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aditushabitura fideles.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neep enim ulla adhuc tc fefellit promiffio,quanquam fola multtplkis fuadelac

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confilia detredarc non poffem,2lt; in iugalis copulæ receptione monitis obuiarc

I, cenforijs.Necdumrcfponfum uirgo complcbat, ÔC iam fponfumHaldanus fer« ro tranfuerberat,Nec unum oppreftifte contentus,maximam conuiuar urn ^ar* tem obtruncat,In quern quum Saxones ceflim ebrietatelabantes irruerent,a fus peruenientibus cius uernaculis trucidantur.His geftis Gyuritha potitur quam quum fterilitatis uitio obnoxiam animaduerteret,maximamcp prolis creandç eu pidinemhabcretjconciliandacei foecunditatis gratiaVpfalam petit, refponfo^ tnonilus fufciiandx fobolis caufafraternis primu manibus parentare,poftquara

i

SAXON IS GRAMMATICI

C ’oraculo parutt,optatærei folahum impetrauii : fiquidem fih'um ex Gyurithafu^ fcepifjCui Haraido iiocabulum aptauit ♦ Cuius titulo Danorû regnum principû imurijs laceratum ad pnftinum dominatioms habïtû reuocare conatus, dum bd 40 apud Sialandiam gefto,Vuefetiim prædpue opiniorus athleumïn acie oppu gnatjOcdditunQuo uifo Gyurithajquum prælfoob filq chahtatem fub uiriîiha bitu interefïètjeiindem fugicntibus iocijs capidius dimic^ntem sd propinquum ncmus humens dcporiandum curauiu A cuius infeóaiu plurimum hoftes tudo prohibuitjquorum aliquis dependentis pigam fagitta confixii, fgitur Ha«’ raldus plus tuboris fibi, quàm opis materna cura allatum exiftimauit. Quiquû cximiæ formæj præcipuae^ magnitudinis elTet, coæuiscp robore amp;nbsp;ftatura prae« 'ftaretj tantam Othini, cuius oraculo aeditus uidebatur, indulgentiam expertiis fuerat,ut integritatis eius habitus ferro qualfari non pollêt. Quo euenit ut uulni fica alijs telajad læfionem ei infligendâinhabilia redderentur.Nec prccmq inops beneficiû fuitjanimasquippeeiquas ferro corporibus eieciflet,pollicitus prodi X-ur.Idem in monimentum patris eius res geftas apud Blckygiam rupi, cuàis tnc mini, per artifices mandate curæ habuit. Poft hæc quû Vueietum apud Scaniam nuptias adurum audiret,eas^ fub egentis fpecie petiuiffet, finito notftium con«« uiuiojomnibus^meroacfomnofopitisjnuptialem thalamum trabe pertudit,eu ius buccam Vuefetus ita abfcp uulneris inflidione fufte quaftàuit, ut binis earn dentibus uacucfaceret,Quorum iaduram poftmodum infperatamolariumeru ptiofarciebanHiceuentusHyldetam eicognomen impofuit, quod eumquidâ ob eminentem dentium ordinem aftècutum affirmantJIlic occifo Vuefeto Sca# niæ dominium adipifciturJndeHatheruraapud lutiam oppugnatum extinxit» cuius occafum perpes oppidi uocabuiû indican Poft hæc Hundingo,Rorico^

P proftratis Lethrâoccupât,diftracftum^ Daniæ regnû in priftinum corpus refor mat,Deinde Vuicarorû regem Afmundumàfororenatumaioremregnofpo* liatum comperiês, pendente bello tanta fteminæ petulantia concit3tus,fola naiie Noruagiam Afmundo opem laturus accedit.Cômiflb prælio purpurea amidus Iaccrna,mitra^ auro uariata capillitium redimitus,in hoftem progreditur, itaar morum loco tacita fortunæ confeientia fretus, ut conuiuali potfus quam bellico cultu inftruâus uideretur,Sed nec apparatui ingenium refpondit. Inermis fiqui dem ac regqs duntaxatinfignibus ornatus, cœtus anteibat armigeros, expedi^ tam^ pugnandi copiam feruentioribus belli periculis obiedabat.Direda nantj in eum fpicula, ac fi retuft acuminis effent nocuo caflabantur effedu.Cum^ cç# teri præliantisinermitatemaduerterentjimprefïtonefadïa, ad eum acriusimpe” tendum pudore coguntunQuos Haraldus corpore integer, aut ferro confum^ pfit,aut fugam arripere coegit,fic^ regnum Afmundo proftrata eius forore re# ftituit. A quo oblatis fibi uicfioriæ præmifs, folamgloriæ mercedem fufficere di# xit,tantumœ fe inrepudiandis muneribus geffit, quantum egerat in promeren# dis.Qiio faao non minorem omnibus continentiæ fuæ, quàm fortitudinis adtni tationem incufîît,claritatem fe,nô pecuniam ex uic^oria perceptui um teftatus» ïnterca rex Sueonum Aluerus decedit,Olauo,Ingone,amp; Ingeldo filifs reliâis : quorum Ingo paternæ hæreditatis titulis non contentuSjproferendi imperfj gra lia Danis bellum denunciat.Cuius euentû Haraldooraculis explorarecupienti, fenex præcipue magnitudinis,fed orbus oculo obuius extitit,qui hifpido etiam amiculo circumadusOthinum fedici, bellorum^ufu callere teftatus, utilifTi# mum ei centuriandi in acte exercitus documentum porrexit, luflît igitur ut ter# Aàcrttm în* f^ftribus bellum copijs æditurus,uniuerfam aciem in tres turmas diuiderct,qua# ßrudio, t««n unamquaneß uteenarij rattone denfaret,mcdiam uero uiginti uirorum nu# mero

historian DANIC AK LIB. VIlï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70

mevo rcl{c|uis porredlioretn cxtenderct,c[uani etiam in coni flue pyramidis acü« men digerens,alarum receffus utrincp fecus difcretis ambagibus obliquaret. Ca iuflibet uero turmae feriem hac ratione coniexeret, ut à duobus frons inchoans, confequentibuslocis unitatis duntaxatincremcta reciperetjSC quidem infecun^ da linea tres,in tertia quatuor,eodemcç modo pofterius ordinandos, habita con greffionc ftatueretjficcp côfequcntes gradus idem proportionis tenor inftrueret donee coniune'tionis extremitas alas æquaretc'.or nu uero quodlibet denis ab eo ordinibus formaretur.Poft has item turmas inftru(ffâiaculis iuuentutem admits tat,à cuius tergo grandaeuorS cohorrem adhibeat,qu3e labantes fociorû uires ue terana quadam uirtute firmaret.Dcinde funditorû alas gnarus locorum fupputa tor annecfleret,qui poft fodaliumagminacôftftentes,eminus hoftem torment^ incefterent.Poft quos cuiuflibet ætatis aut ordinis homines abfcç códiuonis æftt matione paffim adfcifceret.Cæterû poftremä aciem ternis ad inftar primae cornl bus interftinôâjimilicp graduQ proportione digeftam explicet.Cuius tergû fu« periori coniunâQ agmini jipfum auerfæ fronxis obftaculo tueretur. At ft nauale forte præliû incidiïïetjpartê claffis fecernerct,qua£ eo propofitos inchoante cônl dus multiuola rates hofticas reflexionecircûdaret.His difeiplinae militaris ratio nibus inftrudus,lngonem,OlauumcR bellû parantes, antietpatis apud Suetiatn rebus,oppreffit.Q_uorûfratriIngeldo fub aduerfae ualetudinis fimulatione belli inducias per legatos pofcêti poftulata conceffït,ne uirtus quæ mœftis rebus par» cere didiciffet,humilisac iacentis fortunae temporibus infultarct,aquo poftmo« dumraptæfororis iniuria laceffitus,quumdiubellis eum ancipitiuidoria fati« gaflet,inamicitiam adciuit,fociumcç quàm hoftemhabere fatius duxit. Pofthæc quûinter OlauûThrondorû regem,uirginesôpSticlam óóRufilam regnum bel B lo decertandum audiret, foemineaadmodû praefumptione permotus, clam arbi« tris eum acceflît,cultucçquo dentiû prolixitatem obnuberetfutnpto,pugnâ uir ginibus intulit.Quarû utraeÿ proftratabinis poriubus affine earû uocabtdis no* menreliquit.T um uero confpediffimû uirtutis argumentum exhibuit, Ç^uippe fubarmali tantû fubucula fretus,inermem telis thoraeem oppofuitJgitur Jlauo uidoriæ fibi pr æmiû offerente beneficium repudiauit,ficcp fortitudinis an conti* nentiæ maius fpecimen dederit,incertum reliquit. Deinde Freficac gentis athle* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tam Vbbonem nominelutiæfines crebra populariû ftrage uaftantem adortus,

quum armis fubdere nonpoffet,milites ad eum manibus capiendûhortants,htj mi proftrauit, uidumœ compedibus tradidit. Ita quem paulo ante graunhmam - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibi cladem allaturû putauit,deformiexpugnationis genere fupwatum obtinuit,

• '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quemforore eiinmatrimonium data militem nadus,finitimos Rheno populos

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tributo fubmifit,militemap ex cius gentis fortiffimislegii.Qtto fretus bcllo scia*

• ' uiam preffit,eiuscçduces Duc ôô Dal ob uirtutem capi potius quam ocerdi œra l uit.Quibus incômilitium receptis, Aquitaniam armis perdomuil,moxcp bri* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanniam petens,Humbrorumrege proftrato, promptiffimos quofcp deuidac iti

uentutis adciuit.Quorû præcipuus Orm cognomento Britannicus habebatur. Hac rerumfama athletas è uariis orbis partibus accerfitos inmercenariam naanû redegit.Quorum frequentia adus,adeo regnorum omnium motus nominis lut terrore cohibuit,ut eorum redoribus mutuum conferendæ manus aufum exca teret.Sednec quifquammaris dominationemabfcç eius nutu ufurpare prælum pfitQuippe quondam inDanorû republicadiuiduumterrx 2lt;pelagiinaperiu fuitAnterea apud Suetiam moritur Ingeldus, Ringone,quem ex Haraldi lororc fuftulerat,paruulo admodum filiorelido,quem Haraldus paterno regno dans eitutoribus præfecitAtaprouinci]sprincipibus'qî perdomitis,qulnquagintaan* nos in ocio habuit.Quoïum quiete ne müftum animos indcftdiam r efolui pate* m 4

SAXONIS GRAMMATICI

C retur, affiduc eis cauendi, inferendicp idus rationê a' gladiatoribus pcrdifccnda conftituit.Quorö quidam infigni dirnicationis arte callentes, adueriæ frontis percilium infallibiliidu ferireioIebant.Quo ft quis recepto uerftlitate palpcbrx timidtuscóniueret,moxaulaeicdïus ftipendqsdefungebatur. Hifdtm tcmpori=« busOlonem Syuardifiliö Haraldi fororeædftûinDaniamc Noruagiæfinibus confpiciendi auunculi cupido perduxit. Quem quia prirnQ in Haraldi clientela liabitum,poft bellum uero Sueticum Danicarü rerum imperio potitum conftat, propoftto paulifper attinetjquæ de etus operibus memoriae funt prodita,recenfc re.Igitur Olo tertium aetatis Juftrum apud patrem emenfus,quantum animicof^ poris^ dotibus inclaruerit,incredibile reddidit. Præterea adeo uifu efFerus erat, ut quod alt) armis, ipfe oculis in hoftem ageret, ac fortiflimü quencp uibrante lu^ ininum acritate terreret ♦ Cui quum nuncio delatü effet Gunnonê Thelemachiat ducê cum filio Grimone nemus Ethafcog,quod amp;nbsp;fruticibus prçdenfum ÔC ual^ libus quammaxime opacû eratjper latrocinium obftdere, facinoris indignationc cômotuSjCum cane amp;nbsp;equo parabilem à pâtre armaturam depofcit, iuuentam da mnans^quæ debitû uirtuti tempus inertia dilabi pateret.Quibus impetratis,pre* didîam fyluam ardîiffïme fpeculatus, hominis ueffigia niui altius impreffà cogno fcit. Quippe latronis inceffum pruina grelFu uiolata prodiderat ♦ Qua duce ufus fupcrato montis cliuo præcipuægranditatis amnem offendit. Quo priftinamhu mani ueftigtj fpeciem auferente, traiedîu utendum conftituit .V erum ipfaaquae moles rapidiore lapfu præcipiter agens undas, difficultate tranfitû negarc uidc^ batur. Siquidem occultis cautibus frequens omnem aluei tradum fpumeo quo# clam uolumine turbidabat.Sed ex animo Olonis periculi metum feftinationis eu pido detraxerat.Igitur ubi domitus uirtute timor,contemptû^ temeritate pericu lum, nihil quod animo libitum foret adu difficile ratus, ffridulos equouortices fuperauit.Quos emenfus in anguftiaspaludibus undic^fccusambitasincidit. Quarum interna facile peti praeiedi aggeris obftaculû non finebat. Trans quem leuato equo frequens ftabulis rcpagulum animaduertit. V nde egefto equoruiu grege, fuûinducerecupiens,àTokone quodâ,feruus hic Gunnonis erat,adeà aduenam infoleuiffè dolente acrius impetitus, oppugnantê folo clypei fruftraba turobiedu. Quem ferro opprimere deforme exiftimans,apprehenfum, artua# tim^ côfradum,tedo quo præceps excefferat,tranfuerfum iniecit. Qua ignoini nia Gunno ac Grimo ocyus incitati, diuerfts elapft pofticis pariter in Olonêcum contemptu ætatis eius ac uirium ruunt.A quo letaliter uulneratfquum corporis admodum uiribus deficerent, Grimo fupremi uix fpiritus potens, ac toto pene uigore defundus,carmen hoc extremo uocis ftngultu contexuit;

Simus nempe licet corpore debiles,

Elapfus^ cruor robur obhauferit,

Quum nunc elicitus uulnere fpiritus

V ix fenftm lacero pedore palpitet, Difcrimen moueo temporis Ultimi, Per nos intrepidis dareat aufibus. Ne conflidum aliquis fortius æditum, Pugnatum'ue magis dixerit ufpiam. Et certamen atrox arma gerentibus Quum per bufta caro fefla quieuerit, Famae conciliet præmia perpetis.

Prima hoftis fcapulas fedio comprimât,

Et ferrum geminas abripiat manus,

Vt quum nos ftygius Pluto receperit,

Olonem

HISTORIAE DANIGAE L1 B» VIII

OIoncm quocp par exitus occuper,

Et commune tribus funus inhorrcat, Vna trium cineres urna^ contegat.

Hadcnus Grimo,Cuius inuidum pater fpiritum afmulatus,ut foriiflïinatn uocem mutua adhortatione profequeretur,fic cœpit:

Quanquam defeâis ad fummum fanguine uenis,

Extet in occiduo corpore uita breuis,

Taliter extrem æ utgeat contentio pugnæ, ' Vt laudem noftri non finat effe breuem.

Ergo humeros hoftis amp;nbsp;brachia frainea primum

ImpetatjUt manuum debilitetur opus*

Sic commune tribus dabitur poft fata fepulchrum.

Et focios cineres par tribus urna teget*

Hts didïis ambo genibus nixi, nam fati propinquitas uires hauferat, cominus cd Olonc cófligere fummopere nut, ut perituri morte hoftem æquare pofïènt, floc cipendcrcfatum dummodo eum à quo occidebantur focio amplederentur occa fu.E quibus Oio, alterum ferro, alterum cane côfumpfît.Sed ne ipfe quidem in« cruentam geflit uióloriam,quum hacftenus integer,tum demum aduerfo uulnus corpore fufcepilTet, Quod fedulo cane perlincftû recuperata corporis firmttate, mox ad uulgandam uidoriae fuæ fidem ipfa latronum cadauera patibulis ingefta latius infpeâanda conftituit. CæterS caftro potitus, quicquid inibi prædæ repe« ritjclandeftinæcufiodiæ traditum futuris ulibus afTeruauit* Ea tempeftate Scati amp;nbsp;HialifratrS infolens luxus eo petulantiæ prorepfit, ut excellentisforraæuirs» gines parentibus creptas concubitu uiolarent. Quo euenit ut Efam quocç Olaui ß Vuermorum reguli filiam raptui deftinantes patri mandarent, ft illam externæ li bidini famulari nollet, per fe, alium’ue quempiam pro tuenda prole decernereu Quod quum OIo nuncio compchfTetjOblata pugnæ facultate gauifus,Olaui pe . nates agreftium culium mutuatusaccedit* Vbiquum inter extremosdifcubinx frueretur,mcerentê regis fàmiliam confpicatus, eius filio deinduftria propius ac« cerfito,quid ita cæteri luduofa fecie efTent^inquirit.Qiio fororis fuæ pudicitiâ ni« cuiufpiâ dcfcnfio ocyus intercederet, proxime per acerrimos pugiles profanan« dam dicente, pcrcontat rurfum quid præmi) recepturus foret, qui falutem fuam pro uirgine deuoueret.Super quo Olauus per filium interrogatus, filiam propu gnatoriceiruramrefpondit* Quæ uoxpræcipuam Oloni fubeundi difcriminis cupidinem attulit, Confuerat autem uirgo hofpitum uultus propius accedendo quamcuriofiffimeprælato luminecôtemplari,quo certius fufceptorû mores cul« tumcp perfpiceret.Eandem quocß creditum ex notis atcç lineamentis oris côfpe« dorum perpendifle profapiam,fola® uifus fagacitate cuiuflibet fanguinis habita difcreuiffe, Quæ quum Olonem fcrutabundis aggreffa luminibus côftitifletjinu fttato oculorû eius horrorc perftrida, penè exanimis concidit ♦ At ubi fenfim red ditus uigor,fpiritus^ liberius in ea re cœperat,rurfum iuuenem confpicari cona lajlapfo repente corpore ceu mente capta procubuiuTertio quocp dum claufam deiedamcp aciem attollere nititur, non modo oculorum motu, certe etiam pedu regimine dcfeda, fubito lapfu decidit. Adeô uigorem ftupor hebetat. Quo uifo Olauus cur toties cafum corpore præbuiftet interrogat.Qua fe truculento hofpi tis uifu perculfam teftantc, eundemcp ÔG regibus oriü,amp; ft rapiorum uotarefelle ret fuis perquam dignum amplexibus aflerente, rogatur à cundis OIo, nam os pileo obnuptum habcbat, difculTo uelamine cognofcendi capitis notas præ« bere. Tumille cundis mœrorem deponere, animum^ procul à dolore habe« re iuftis,deteda fronte auidius omnium in fe oculos eximiæ pulchritudinis ad«

SAXO H I s GRAMMATICI

C miïatione deflexit.FIaua quippe caïfanes,nitenti^ capillitio erat. Cacterû pupä* las ne uifentibus formidini forent,palpebn's ardius obftringendas curabat. Crc deres repente antmis fpe meliorö eredis tn'pudiare conuiuas,diflultare auHcos, fummam^ aegritudincm efFufa mentium hilaritate conuellü Igttur fpe metum Ic uante altera conuiutj facies,nec quicquam inino par aut perfimile fuit » Ita beni* gnum unius hofpitis promiflum, cömunem omnium formidinem propulfabat» Inter hæcHiallus ôi. Scatus cum decem uernaculis fupcruenientcs,tanquampu ellam ilico fublaturi tumultuofo cunda clamore mifcebät,regem ni filiam in ex# pedito fifterct,euocantes in pugnam, Quorum debacchationem protinus OIo fponfione ccrtaminis excipit,conditione adieda, ne quis furtim tergum dimican tis incefferetjfed aduerfis tantum pugna côgreflîbus flaret* Deinde gladio Log* thi didojfolus duodecim proftratis maius adolefcente opus aediditCaîterum pu gnae locum infula dabat ftagni mediS tenens,unde nö longe uicus abeft,qui da* dis huiufcemodi monimentö Hialli ÖC Scan fratrumuocabulaconiundimrcfc* rensjpræbenigitur puella fibi in præmium uidoriaî data, quû filium ex ea fuftu* lifTetjOmundum repetendi patris licentiam à focero nadus, poftquam patrian» à Thorone regulo per Toftonem Vidimarium amp;nbsp;Leotarum cognomine praedi turn oppugnari cognouit,ad confercndam cum eis manum folo facellite mulie* briter culto contentus,perrexit.Cum^ non longeThoronis ædibus abcfletjfuS comitis^ ferrum cauatis baculis condendum curauit. At ubi regiam fubtjt,ucr3 oris habitum adulterina fpecie fupprimens, obtritû annis hominem fimulabat» Apud Syuardû uero fe Egentium regem fuiflè,filn^ eius Olonis odio pertina* cius adum exulare dicebatjquem mox aulicorâ pleri^ regis nomine confalutan tes,genibus nixi manus ei per ludibriû offerre cœperunt.Quibus il le quod ioco D geflèrant ratum habere iuflîs,ferro quod baculis inclufum geftabant erepto,re* gern inuadit.Itacp pars Olonem iuuare,iocum pro ferio ducere, nec fidem per lu dibrium praeftitam uiolare ♦ Complures uoti uanitate refcifla,à Thoronis parti* bus ftare.Igitur anceps, inteftinum^ prælium oritur. Denic^ Thorone non mi* nus fuorum quàm hofpitis armis.oppreiTo, Lcotarus letaliter faucius uidoren» Olonem tam ingenio uiuidum, quàmacrem operibus iudicans,Vegeticogno* mcnto donauit,eundem fraudis excmplo,qua circaThoronem ufus fuerat,peri turum uaticinans: indubitanter quippe domeüicis occafurum in fidtf s » Et cumdi do repenteexanimatus eft. Ita^ fuprema morientis uox futurum uidoris exitS augurij fagacitate complexadinofcitur .His geftisOlo non priusfe patri refti* cuit,quàm pacem eius penatibus reportauit. A quo recepta pelagi dominatione, feptuagintamaritimos reges nauticarQuiriumcertamineconfumpfit,intcr quos Biruillus amp;nbsp;Huiruillus,Thoruillus quocp. Nef fîC Onef, Reduarthus, Randus atque Erandus præcipui nofcebantur. Cuius reifama ac titulopugiles, quorum omne fortitudini ftudium inhiabat,accenfos, ad fîrmandam fecû focietatemfre* qu entes adduxit, Quinetiam cffrcnatiingentj iuuenes claritatis cupidinccond* tatos üipatores adciuit, inter quos Starcatherum fumma dignationefufceptuffl familiarius quàm utilius colebat.His uiribus inßrudus ita finitimorû regumpe tulantiam opinionis fuæ magnitudine caftigauit, ut ijfdem gerendorûinuicem bellorum manus curam audaciam^ detraheret« Poft hæcad Haraldumprofe* dus,ab ipfoœ maritima praelationedonatus, tandem Ringoniin comiliriumde* legatur.Eoaem tempore Bruno quidam omnium Haraldi confiliorumunice particepsacconfciushabebatur.Huicipfeô^Ringoquoties fecretiore nuncio opus habebant,mandata credere confueuerant.Quemàmiliaritatis gradum cducationis OC crepundiorum confortionc adeptus fuerat. Quo fluminis cuiuf* dam aquis inter alTiduos profedionum labores aflTumptOjOthinus eius nomine

HT STOM ab DANICAE L Î B. V It 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii,

amp;hàbîtufubornatus infidiofçlegationis cura aröiffimam regum concordiam la bcfaäauitjtantacp initnicitias ferentis fallacia fuit,ut amicina ac neceffitudine uin dis mutuum odq rigorem ingeneraret,quod abRç bello fatiari non poffe uider c iur4Primumapud eos tacitaadolcuerc diffidia,doncc uulgatis utrincp ftudtjs,ar canus in publica liuor erumper et. Denunciatis itacç inimiciti]s,colligendis bellt inftrumentis feptemanni ceflere.Sunt qui Haraldum nö liuoris impulfu,autre* gni çmulationc, fed induftrio quodâ fpontaneocpconatu clandeftinas exitq cau fas quacfiuiffc teftantur.Quü enim ob feneââ,feueritatemc^ ciuibus etiam onu* ftus exifteret,ferrum morbi cruciatibus anteponens jfpiritum in acie quam Icclu lo deponere præoptauit, confentaneum præteritæ uitac operibus exitum habita tus.ltac^ quo mortem fuam clariorem efficcret, inferoscp comitatior peteret,co» plures fati confortes adfcifcere geftiebat,futurac cladis materia ultronea belli in=« ftruäione molitus.His ergo de caufis tarn propriae, quam alienæ necis auiditatc correptus,ut par utrobicp ftrages incideret, pares utrintp copias inftaurauit, alw quanto fortius Ringoni robur applicans,quem uidorem fupereffe maluerau

Hl S T O R 1 ÄE DANICAE LI B RI

J E P T I M 1 FINIS»

SA.XONIS GRAMMATICI Hl

STÖRT AE DANORVM LIBER V 1 1 I»

IS T O R T A M belli Suetici Starcatherus, qui ôi ciufdem prçc lij praecipuS columen erat, primus Danico digeffiteloquio, memoriae magis quam literis traditum. Cuius fcriem ab ipfo [pro more patrio uulgariter aeditam,digeftamcplatialiter com pleâi ftatuensjin primis praeftantiffimos utriufq; partis pro* ceres recenfebo. Netç enim mihi multitudinem complcden dicnpidninceffît.quamnepraecifequidem numerus capit. Et prius eos qui ab Har aldi partibus fteierant,mox qui fub Ringonis fti^ndt)s egerantjftilo rctexam.lgitur ex ducibus qui ad Haraldum coierant clariffimi rio fcitantur Suen, ac Sambar, Ambar, ÔC Elli,Raii, Fionicus, Salgarthus, ÖC Roëji quem barbae prolixitascognomento infignê effecit. His accedunt Skab Scant* cuSjôC Alf Aggifilius.quibus iungütur Olutr latus, 06 Gnepiauctulus^is ans numeratur Gardhftangoppidi culior. cuiadqciunt neceUarq Haraldi ^end ul timaeTyles incola,acBrandmicae cognomen habens.Hifdem fociantur Thorny cumThoruingo,Tatar atque Hialto.Qui quidem nauigio Lethram aduecli in* ftruâisadbcllacorporibusjingenti quocç uirtute pollebant, proceritatishabita animorumcxercitijs acmulantes.Quippe fpicula arcuum,balliftarumcp torrnen tis excutcre,ac pleruncp uiritim cum bofte decernere, poëfes quolt;^ patrio fer* monc cotexcrc promptifltme callucrunt,adco animü cum corpore impcnw ex* ercitationecoluerant.ELethris autêprodiere Hortar,BorrhYcp,praeierca Belgi cumBegatho.Quibusadiedi funt Bari acToli. Atsleoppidocö Hacone gena fciffb fubHethaVuifnafe ducibus Tummiuelificator exceffcrat,quarurnmus licbricorpori natura uirilem animS erogauit.V uebiorgam quocp eodcm fpintu praeditam,BoBrami filius,8e Brat iutus belligerandi cupidinc profequunt .Hts agglomerantur Orm Anglicus,VbboFrcficus, Ary altero cafluslumtne, Alfet Goter.Poft quos Dal corpulentus, 8gt;ó Duc Sclauicus recenfent .V uifnam uero imbutam tigote f^minâ, rcitç militaris apprime perita Sclaua ftipauerat manus«

SAXONIS GRAMMATICI

C Cuius pratcipui Barri ac Gnizli fatéllites agnofcuntur.Cœteri uero ex eadem co horte corpus c!ypeolistelt;rti prçlongisenfibus,aërii^ coloris parmulisutebant. Quas belli tempore aui in lergû repellentes,aut impcdimcntorGgcruiis dan tes abiedis peâorû munimerttis,expofitis^ ad diferimen omne corporibusjdiftri^ lt;ftis Martern mucronibus intenderût.E quibusTolcar atqj Ymi præcipuiclarue rc.PoH quos Toki lumêfi prouincia ortus cû Otrito, cui agnomen iuuenis eraf, illuftrisagnofeitur,At HcthapromptiiTimisftipatacomitibus,armatâ belloceii turiam aftèrebat.Cuius primi fuere Grimar,acGrenzii : poft Hoiger,Liuicus i Hama quoep amp;nbsp;Hunger Humbli Biari^ regum fortiftîmi memorantunHi per* fæpe duellis féliciter geftis iniîgnes late uidorias ædidere Jtat^ memorata: uirgi* nés nô modo comiter,fed etiam pugnaciter cultæjteri eftres in aciem copias du* cfîauere.lgitur centuriatim Danicus confluxit excrcitus/eptem reges pari inge* niOjfed difpari uoto. Altj Haraldo,pars Ringoni praefidio fuerunt. Prartereain partem Haraldi côceflerantjHomi ÔC HofajThuIliim Haftinus^ ÔC Hythingw cilis,Dahar quoc^ cognomento Grenski.Sed Haraldus Olauo genitus paire» Ex Haîica ueroprouincia Har atque Herleuuar cum Hothbroddo, cuiEffreni cognomen erai,Danicis militauerecaftris. Al ex Imica rcgiôe Humnehy, amp;nbsp;Ha raldus adueniunt : quihus applicantur à feptentrione profeôi Haki Bemonis^ filij Sygmundus Serker. Horum omnium clientelam rex libérait familiaritate colueratfnam primisapud ipfum honoribus habiti,cultos auro gladioSjOpima^ bellorum præmia perceperunt. Aduenerant çditi Gandal fene, quos Harald« familiäres clieniela uetus effecerat. Igitur frequens Danica claftè pelaguSjSialan diam Scaniæ ucluti interfito ponte cômittere uidebarur. Quas quidem prouin* ciasintermeare cupientibus confertiftîmo nauiumg’obo pedeftre compendiô D exhibebaeSed ne improuidis bellum Sueonibus pararetur,mittuntur ab Harai do,qui Ringoni palam inimicitiarû mandata perferrent, ipfamcp fequeftræ pa* cis direptionem uulgarentjhifdcm pugnæ locum præftituere iulfum. Igiturqu* Haraldo militauerant,hi fuere quos ædidi. At ex parte Ringonis computantuf Vlf,Abgi,Vuindar,EyiIlufcus,Gotar,Hildi,Guti,Alfpatre genitus,Sturrobd ftus,Sten,VuienicacpaIudis accola. Applicantur htfdem Gerth aIacer,Gromer, Vuermicus. Poft quos feptentrionales Albiae finitimi fupputantur:Saxa,Fletir, amp;nbsp;Saligothus,Thord nutabundus,Throndar nafutus, Grundi,Othi, Grinder, T oui,Con,Byarchi, Hogni ingeniofus, Rokar fufeus ♦ Hi fiquidê rnultitudims collegium afpernati, in unam fe aciem à cætera cohorte fecreucrant. Prarter hos Rani,cui Hyld pater eratgt;6CLyuth Guthi,Sueno quoep fuperne tonfus,Rcthyr accipiter,amp; Rolf uxorius numerantur.Quibus conglobantur Ring Athylæfi* lius,Haraldus^Thothniçdiius uico.Hisanncdîuntur Vualften VuicenfisTho ruif fpiflus,ThengiI procerus,Hunfoluue, Biruuil pallidus, Burgar, amp;nbsp;Scum* bar.At c Thelemarchia fortiftîmi uenerant,quibus animi plurimum, faftus mini mum erat:ThorIeuar pertinax,ThorkiII Guticus,Grctir iniquus irruptionumip auidus.His fuccedunt Haddir durus,6C Roldar articulus.E Noruagia uero me* ïnorantur Thronder,Thronski,Thoki moricus,Rafn candidus,Hafuuar,Biar* ni,Blihar cognomento fimus, Biorn è uico Soghni, Findar maritimo genitus fi* nUjBerfiquoque apud Falu oppidum creatus, Syuardus uerris caput, Ericus» buIafor,Alften,Harki,Ruthar,Rauui,ErIingar,cuiColubracognortientûerat« Atê Yathrica prouincia prodiere Od Anglus, Alf multiuagus,Enar protube* ranSjYuuarustpcognominatus Thruuuar. ATyleautem uencre Mar Ruffus, eo uidelicct pago, qui Mithfrithi dicitur ortus, educatus^, Grombarannofus, GramBrundelucus, Grim ex oppido Skiera, apud Scaha Fyrchiquidem pro* uinciam fatus ♦ Deinde Berhgar uates aducrtit,cui Brahi SC Rankil comités ad* hibentur,

HISTORHE DANICAE LIB. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7$

A bibcmur. At Suconum fortiffimi hi fuerc : Ar,Backi, Kcclu,Rarll, Croc agrc* _ ftis,Guthfaft,Gummi è Gyftamarchia. Qui quidem Fro dci neccffari] erantjSC fl diffimi numinum arbitri, Ingi quocp ôô Oly, Aluuer,Folki patre Elrico natijRiti gonis militiam ampleduntur, uiri quidem manu prompti,confilio ucgcti, proxi macj^Ringonemfamiliaritate complexi.lidem quocpad Fro de urn generis (ui principium referebât» Inter qups ÔC Simundus aderat ex Sigtim oppido forenfis quidem athleta,emptionumt]^ ac ucnditionum contradtibus affuetus.Huic addi tur Frofty cognomento Crucibulu, Cui fociatur Alf elatus è uioo Vpfala. Idem 0Ciacularipromptusamp; in acieprscire folitus crat. AtOlonem feptem reges ma nu côfiliocKpromptiffimiftipauere,Holly uidelicet8lt;HendiU,Holmar,Leuy, ÔC Hama.Quibus Regnaldus RuthenuSjRathbarthi nepos afcribitur.Prçterea SyualduSjundecim falum paronibus fulcat. Lcfy Pannoniorû uitflor bradleatam auroLiburnâlintheo excipit. Thririkar uero inftar draconis tortuofas hab ente proras nauigio uehebatur ,Thry gir quocç 8lt; T oruuil diuifimnauigantcs duode nas ducflauere puppes.Cçterum in tota Ringonis clafle nauium duo millia quin gentse repertsc funt. Guttonica uero clalTis in portu cui Garnum nomen, Suetilt; cam operiebat .Itaq; Ringo terrenum du Ct ab at agmen. At Oloni naualib^ prç* efle copies imperatum.lgiiur Gothis obuiam Suetis ucniendi inter Vuic oC V uc rundiam locus cum tempore denunaiatur. Cernere turn erat late proris ^a^tû marCjprofpeflûcp pelagi explicata malis carbafa pr scftrucbant.Et iam clauis Sue tica profpera nauigatione ufa,Danis adhuc aduerfo laborantibus cœlo maturius belli locum petiuerat .VbiRingo cxpofitas claffe copias, fimulcç quas ipfc terre no duflarat itiner e gregatim in aciem dirigere parat. Quse ubi campiUaxius ex« plicari cocperant,cor nu alterum in V uerundiâ cxtrahi copertum eft. Quam mul g titudinê rex locis ordinibuscR confufam equo circuiens, in fronte prornptiflimos quofcç et prçftantiori armatura cultos fub Olone RegnaHo Vuiuillocç ducibus collocat,Deinde ueluti flexu quodam in duo cornua reliqua aciem cogit, b qui” bus dextrum V ngonem cumblrici filtjs,T rigonemcp tueri iuba. Atlscuum be (oni parère iuffum. Cseterum alas globoscp maxime Curetum bftonumcp con« fertior turma texuerat. Vltima funditoru acies ftabat. Interca clalhs Danica iKii* torum indulgentia afpirante,feptem dierum continua nauigatione ernenla, a * marna oppidum fubijt. Mirareris late uentis uelificatu mare, cœlumœ ex ocu is intenta antennis linthea eripiebant.Nam Sclaui ac Liui,Saxonumcp leptem mi ” liaclaflem auxerant. At per folidu proficifcentibus Scanienfes, quod loœru pe-riti effent,duces ac prseutj deftinantur.Igitur ubi pr^ftolantibus Sucti^ anicus fupcrucnit cxercitus,Ringo fuis quoadufcç Haraldus aciem centuriaffct,patien terconfiderc iuffîs,nô antèfigna canere pr3eccpit,quam regem propter aqui as curru compofitSafpexiffentrnrsefatus fperare fe facile collabi aciem po ƒ gt;nbsp;cscci duâamine niteretur.PrætereaHaraldû fupremo æiatis temp we a leni im-pert) cupiditate correptu, non minus mente captum, quam luminibus tor e, nec opibus exatiari poffe,qui ft annos refpiciat,tumulo pene contends elle de eat» Suetis itacte pro liber täte,pro patria acliberis dimicadi neceffitate incurn ere, o ftem temeritatc ate« infolentia (ufeepiffe bellû. Prêterea ex parte aduer a per pau cosDanos effe,Saxoncs complures,aliasep effoeminat^ gentes in acte are. quod cosiiare debere SueonesNoricosep, quantum Germanos ac c auos ptentrionales femper turba prseftiterit. Spernendaergo aciem fore, lubricahominûcolluuione,quàm foli militS robore ca oratione militum animos accendebat. At Bruno Haraldi loco iuffus,cuneofrontemmolitur,Hctham uero in dextero latere locatjblaconelsç IIO prseficitjVuifnam aquiliferam facit.lgitur Haraldus curru cminens qu^m pq

I..

SAXONIS GRAMMATICI

C tuitcelfa uoce beneficia fua iniutrjs à Ringoncrependiqueritur. Ab illo fibibei Ium tnferri qui regnû fuum muncre adeptus fuerit ♦ I ta Ringonê nee fenis mife^ rerijUcc auûculo parcere, proprios^ motus cunciae neceflîtudinis aut beneficen tiac refpedui præferrc ♦ lubet itaqj meminifle Danos,ut exteris femper uidorijs inclaruerint, ut finitimis imperarc potius qua'm obfequi côfueuerint, hortatur^ ne tantægloriædecusdcuidacgentis infolentia labefadîari fuftineant, necimpc rium quodfibi iuuenta florenti pepererant,fenedutecôfedodemi permutant» Deinde canentibus lituis fumma utrincp ui côfen'tur bellû. Crederes repente ter fis ingrucre cœlum,fyluas campos^ fubfidere,mifceri omnia,antiquum redtjflè chaos, diuina pariter amp;nbsp;humana tumultuofa tempeftate côfundi, cundîa^ fimul ih perniciê trahi.Nam ubi ad telt iaefiû peruentû, intolerabilis armorû ftridor inlt; credibdi cunlt;5la fragorecôpieuit .Vapor uulncrû repentinâ celo nebulam inten , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debat,dies efFufa tclorûgrandine tegebatur» Neeparum in acie funditorû opéra

ualuit. At ubi pila manu aut tormentis exeufià, côminus gladijs ferratis^clâuis decernitur »Tum uero plurimû fanguinis periclitatû eft. Igitur feflls manare fu* dor corporis coepit,mucronQcp crepitacula eminus exaudiebanf. Illic Sarcathci* rus qui belli huius feriê fermone patrio primus ædidit,prior in acie dimicans. Ha raidi proceres Hun fîC EllijHort, ac Burgha à fe proftratos, abfdflam^ V uifnat dexteramcômcmorat.CæterûRoa quendâcumduobusalijsGnepiaSC Car* thar à fe in acie uulncratos occubuifle déclarât. Hifdem Scalki patrem tacito no* mine applicat. Idem fortiflîmû Danorum Haconê à fe in terram prorutû, fe^ ab caitamutuôuulneratûteftatur,utcxertû thorace pulmonê ceruicem^ medio* tenus fcilïàm, manu quoqj uno truncam digito gerens excederet bello, diu^ hi* feens plaga nec cicatricis capax,nec mcdelæ habilis uideretur.Eodem tefte puel* laV uegthbiorg in hoftem dimicans Soth pugilem acie ftrauit.Eandem athletarû

D cædibus imminente ThorkillusThelemarchiac ortus,emüToperchordâfpicii!o traijcit. Tanta enim ui peritiarcuum Guttones neruos intenderant, ut clypeos quot^iaculis tranfuerberarent, nec aliaeffîcacior cædis extititcaufa,loricas, ga* leas^ perinde ac inermia corpora fagittarû acumina penetrabant. Interca VbW Freficus promptiflîmus Haraldi miles,ac præ al qs habitu corporis infignis,praf* ter undectm, quos in acie uulnerauerat, uigintiquinqj deledîorû pugilum inter* fecit. li omnes Sueti fanguine fuerc,ucl Goihi. Deinde primam ag^reflus acietn côfertiflîmos hoftes infilit, palantes^ metu Sueones hac illac hafta gladioçdif* pellit. Et iam penères in fugam cefferatjcum Hagder,RoIder,amp; Gretir aemula* tione uirtutis athletâ adorti, publicâ perniciem priuato redimere periculo ftatue f unt. V erum côminus inftare ucriti,fpiculis procul agendû curabant. Sic^ cre* brefeentibus iaculis eminus Vbbo côfoditur,nemine propius cum ipfo manum Vttowiî biutti côfcrercpræfumente. Centumquadragtntaquatuor fagittæprius pedusprae* Bowittiî pugi» b'antis obfcderant,qua'm lapfis corporis uiribus folo poplitcm daret. Tum demS Iw àiteritMf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Throndo8,eos^ qui Dala prouinciâ colunt,ingens de Danis clades accepta

eft.Nam fumma fagittariorû uirecruduit bellum,nec alia res noftris perniciofior fuit. At Haraldus cû defedâ lumine fenedâ ageret, trifte fuoru murmur exaudi* ens, intellextt fuperiorê hoftibus arrififle fortunâ. Igitur ut erat falcato curruuc* dus, Brunonê aurigæ per infidias officio fungentê, qualem Ringo in centuriafl da acie tenorê habuerit cognofcerc iubet.Qui paulum foluto in rifum uultu,cor* niculata ilium acie præliatû refpondit. Qiioaudito rex trepidare animo cœpit,ac per fummâ admirationc percontari, quo Ringo talem ordinandi agminis dodri nam autore côtraxerit, maxime cû Oihinus difcipltnç huius traditor ac repertor extiterit,nec ab ipfo quifpiâ prçter fe nouû hoc rei bel 1 icç documentû pcrceperit. Ad quod filente Brunone fubijt regem Othtnum hune eftè olim^ fàmiliarefibi nuinen

’ HI s TO RI AE D A N 1 C AE L I B. V ï I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

A numenjtmpraefenttarûdandçuelfubtrahendç opis gratia ucrfiformi corporis ha bitutegi. Cuimox fupplicare obnixius cœpit,uti Danis,quibus ante dementer affuerit,fuprcmâquocç uidoriam tribuat, cóplementumcp benefici] origini exæ quaret, eidem fe proftratorö manes muneris loco dedicaturu pollicitus. At Brus no nihil obfecrantis precibus motus,repente exculïum curru regem arietauit in terrain,creptamcp cadenti clauam in ipfius caput detorfit,pr opriocp eum geftami ne interfecit.lacebant circa currum régis innumera extindorü corpora,rotarQcp faftigium cögeries funefta uincebat * T emonê quocÇ cadauerû cumulus exaequa ueratNam inacie Ringonis ad duodccim millia proceres exanimati funt* At ex parte Haraldijprætcr populariû ftragem ad triginta millia proceres corruerunt» Cuius Ringo nece cognita,dato figno laxare aciem fuos,beUumcp remitiere ius bet .Deinde fequeftrapace fœdus cum hoftibus ferit, fruftra pugnam abfcç du« ce protrahi monitis.Pofthæc Sueonibus paffim inter promifeuas cadauerum ftruesHaraldi corpus exquiri præcepit, ne regium funus debitis fraudaretur in« ferijs lgitur reuoluendis interfedorû corporibus,auidaplebis inijeereoperam coepit.lnhanc curam dimidium diei extradû eft. T andern cum corpore reperta claua,Haraldimanibus parentandûratus,equumqueminfidebat regio applica turn currui,aureiscp fubfelltjs decenter inftratum,cius titulis dedicauit. Inde uota nuncupatjadqcitcç precem,utiHaraldus eo uedore ufus,fati confortes ad tartara antecederct,atque apud praeftitem OrciPlutonem focijs hoftibuscç placidas ex« peteret fedes.Deinde rogû extruit,Danis inauratam regis fui puppim inflammç fomentû contjeere iuffis.Cumcç fuperiedum ignis cadauer abfumeret, moeren« tes circuire proceres,impenfiusôp cundos hortari coepit,uti arma,auru,ôi quod« cuncç opimû effet, bb er aliter in nutrimentû rogi, fub tanti talitercp apud omnes

B tneriti regis uenerationetranfmitterent.Ciner es quoep perufti corporis urne con traditos Leihram perferri,ibicpcum equo etarmis,regio more,funerari prçcepit» . Tali par entationis curaiuftis auunculo perfolutis,Danorum fibi fauorem conci« uitjodiumiçhoftium ad gratiam deflexit.Poft hæc à Danis uii Hetham regni teli qutjs praeficeret exoratus,ne repente recidiuæ hoftiû uires coalefcerent,Scaniam à Daniæ corpore abruptam in Olonis præfeduram fecreuit, Sialandiam uero,rc liquosep regni fines,Heth3e duntaxat parère iuffit. Ita in p oteftatem Sueticam for tunæuarietasDanicumredcgitimperium.Et hic quidem belli Brauici finis* AtSialandenfes quitîaraldo duce ufi fuerant,cumadhuc prioris fortunæ fpecies anitnis oberraret, fœmincis parère legibus probrofum rati,Olonem accedût,po ftulantes ne clariffimi regis militiæ affuctos,muliebri iugo obnoxios habere paie rctur.Prsctereaad ipfumfedefeduros fi pro conditionis eorum deformitate tola lendaarma fufcipcret,pollicctur.Nec fegniter Olo fupplicantibus affuit, tam aui» daetnaieftatis memoria,quàm militû inuitatus obfequio Jgitur Hetham ad fe ue« nirciuffatn,cundis praeter lutiam dominationis fuae partibus cedere, ante minis quàm armis co’êgit,ipfamc^lutiam'ne foeminae liberum regni ufum tribueret,ue« digalem effeciv.filium quoep procreauit,cui Omundo uocabulum pofuit. C acte* tumerudelitatiintentus tamimpium regem agebat,ut fuperior reginæ contem« ptus cundis pœnitentiam parcret, quibus regnum cius rubore fuiffet ♦ Duolt;^« cim duces fiue patrie calamitatibus moti,fiue Oloni ob aliam olim caufam infefti, infidias capiti eius praeparare coepcrunt.Ex his fuere Dennius, AtYla,Thottus,^ Vithnus,quiquanquam apudSclauos praefeduram gerebat, Danos tarnen ori« gine contingebat.Cæterum ad per agendum facinus parum uiribus atque ingca nio freti, pecunia Starcatherum adcifcût.llle utrem ferro exequeretur addudus, utcntembalneis regem fufeeptis cruenti miniftertj partibus aitentarc conftituit. Quolauanie ingreffus, mox acti ipfius uifuluminûcp côtinuamobilitate uibrati

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SAXONIS grammatici

C ti’utn fulgore pcrftrt(flus,occiilto mctu hebetatis artubus ueß/gfum preffit/cla« to^ pede manum propofitum^ fufpendit. Itaque qui tot ducumjot pugikim armaprotriueratjunius inermts uin aciem ferre non potuiu At Olo fané uultus fuiconfciuSjObteéfo ore accedere eum proptuSjöC quid affèrat cdere fubet,qult;p pe quem uetußas conuictus,amp; longa familiaricatis experienüa ab infidiarum fu^ fpicionealienißimum faciebant« Atille deftrido mucrone defiliens tranfucrbe# rat regem, nitentis^ aflurgere iugulum ferit.Centü ÖC uiginti auri libræ in præ# mio reponebantur.Poflmodü pccnitentia ac pudore perculfus, tanta animi acet bitatc comifTum facinus Iuxit,ut fi mentionem eius incidere contigiflet, a' lachry mis temperate no poflèt, adeô culpæ atrocitatê reftpifcens animus erubefcebat» Præterea aliquot ex his quorû inflindu ufus fuerat,in (céleris à fe cômiflt uindi# dam occîdit3amp; cuifadomanum tribuerat,præbuit ultionem.