Cclebern'mo uerc PbilofopbiCjSacrcq; TheoïogiV O® élort\Domino ALBERTO KRANTZ,EccIe fiæ Hamburgenfis Decano, 8^ præceptori fuo lacobüS Canter,in luculentiflimam eins SAXONIA

Et Romana uiro quantum uirtus proceres qui Romam ad fe traxit littore ab Hefperioî

Tantû ALBERTE decus KRAN TZ noftri glotii Pro tanto hoc debet munere Saxo tibû

ALBERTI KRANTZ IVRIS CANONICI ET SA CRAB PAGINAE DOCTORIS VIRI FAMOSISS. SAXONIA EX MVLTIS AVTHORIBVS ETAN* NALIBVS PLVRIMIS LABORIBVSET VIGI* uns CONGESTAINCIPITFOELICITER.

ENTIS SAXONVM PRIMORDIA, 8lt;on'ginem, 8lt;,quas putat,antiquicates, apud noflros relegentc,pudor occupât nbsp;nbsp;confufio faciei: ùa. puerihgt;

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus fabulis, 8^anilibus deliramentis omnia fcatent: ut

nihil in his fibi conftet,nihil quadret. Vna eft omnibus fententia,aliunde profeiffam getem,nauibus a man ad:# uentalTe Sed unde,8óquo tempore,non inter fcribetes conuenit Alp a Britania adueiftä putant:in quo fallit illos, q? audierint. uelfortelegerint.Britonibusatq?Saxonibusaliqhfuiflèinuicê militädt cömerciatSed non attendunt Saxones tranfiffe in Britaniä,non Britones migraflèinSaxoniâ.Têpora fuis locis fignabim’ Alrj a Danis, aut Nor mänis,6Cregionibus aquilon is,gentê deriuant: Sed ignorât illi, quod in Dania noftra oftedimus, ab annis ante Chriftu mille, inextricabilefuiflè odiS gentis DanoRz ad Saxones: ut facile quiuis agnofcat,non profedfos ex Danis Saxones, qs uelut perpetuos holdes, implacabili odio fint lem^ perinfe(ftati Ali-) a Macedonib’ortos ferut,de militia Magni Alexadri: Namillo cadete,uelut omnibus inuifos, Macedones nauibus undecuc^ qugfitis,aufugifle:8lt; partim in Pruflia,partim per Albim fluuiu afceden tes,in eam,que nunc eft,Saxoniä comigrafle contendüt, Sed hui’fabellc fiftores,ignorât duces Alexâdri Magni poft ei’ exitû in fe uerfoSjOmni:# bus indiguiflè copi-js militü,quas ille reliquit:nam totis incubuere uirib® pro fe quifcp terras occupare: Que uero formidarent milites ,qui quoquo uerterent,erant ducibus,qui ftuderet augendis uiribus,accreptiflimif Ec eftBabylon,in qua Alexander occubuit, longe mari fubmota: ut non fic uerifimile,inde^pfedos milites ,maritimo itinere abrjfîè:fiue enim Cafpivt finu peterent,fiue pontum Euxinü, longiflîmû iter terra fuit: N cc ufq le:# ctum,aut côpertû efl,a mari Cafpio, ad occiduas præfertim mûdi partes, uUâ fuiffè nauigationem: obftante mari congelato poft Riphços mÔtcs, qui longe procurrunt in boreami Nam quod Mêla cômemorat,teftêfa:» Clés Q*Metellum Celerem,ex Cor4Nepote,in mare Germanicü uenifte ïndos,illos ego Indico mari ^^feiftos accipio, per meridionale plagâ poft omnê Aphricam petrjffe partes occiduas: inde circûnauigata Maurita nia,amp;C Gadibus ipfis,SComni Hifpania,perueninein Britanicû : undc fa:» cilis illis curfus fuit in mare Germanicâ» Sed Si fabclla de tcporibus fefe confodit:Nam ilia comemorat in aduentu primo Saxonû côtigifle, cjuæ poftnatû Chriftû annis non min’ quingccis faéta doccbimus.’cum tem^» pora Magni Alexandri,que aftîgnant Saxonû aduentui,pcrtingât ad an nos quingentos ante natû Chriftû: aiunt enim turn aduentaflè Saxones, a q

cum Tbeoden'ciis rex Francîc Ermifridu Tun'ngû pcrfcqucrcuqH cnini no fn'uolû eft,ô6 ueri inane: nam diu ante ea tepora in fna ^puinda demo^ rati funt Saxones:Teflis eft Ptolomæ’,qi.ii fcripCit fub lmp Adriano: b cnim nominat Saxonesjoftêditq? iam turn habitaflead CimbroF?:dorfa: hoc cil,ab auilro Cimbricç regionis,quæ,eodc tefte,] utia cfl:,Chcrfonei* fus procurrens inter duo maria,Britannicû,S^ Germanicû Sunt pretere^ qui feribant,Anouiftû,qui in Gallrjs Cæfari fe obiccit,rcgê fuifle SaxOi» num.Et ipfc Saxo Sialadicus,Daniceantiquitatis memorabilis feriptob ïam inde ab initio,8d memoria prima Danor^ Saxones nominantcfiatc^ (èmper ab omni memoria in nationibus Danois: 8C Saxonü fuifle inuice impIacabileodiû Poflùm mille introducere teffes/amdudu fiùflè Saxo^ nes in bac fua prouinda,priufq Theodericus Fracus Ermifrido Turingo colludaret: Nam amp;nbsp;Thcutones qui cû Cimbris ante natu Chriflu pro^ feefli iunt in Italia,multis ex rebus Saxones fuifle contendo: ide^ fuo tcin pore multiplicitcr oflendä Reieifla igit fabula de temporibus Theoden ci Frand: ca cöfutata,que de Alexad ro Magno Saxones primes pro^ ducie Incptiores ceteris lunt,qui tempora ilia coniungut,que non minus mille diffât annis: qp Alexâder ante Chriftû quingentis, 8Ó Theodericus pofl natu Chriftû plus g quingêtis annis regnauerint* Ex Danis aûtrK) prodqflè Saxones, uetuftû mextricabileodiû inuicc proditnationu» Britones aût non in Saxoniâ, ftd Saxones in Brit iniâ cÔmigrafle,oBen:^ dit errorê ex gentiû ortum comixtione: Qind enim caulp fuerit,Britoncs ex fertiliftîmis agris,amp; mitiore ccelo,ad fteriles campos ,£gt;6 immitê æthelt;gt; ra cÔmigrareflgit rcicdfis friuolis aliorû fentêcf)s,quos tandêaborigine prima Saxones efle dicemus,indigcnas, an aduenasÆgo tibi candidele cftor fuper his rebus exiftimationes meas aperio:Tu ex his meliora, u^ ritati propiora cÔqciro:occafionçper ea conftquutus circûfpidêdi,£lt;^ uo rifimiliora rimandi: Nam in rebus obfcuris, ubi nulla ex annalibus præ^ ceflfère adiumêta,oportet ex probatiflimis authoribus per coniedurâdi* uinare potins,q certa tradere. Ego Ptolomcû,8ô l'acitum prcfero.neltfs, ut credo,omniexceptione maiorcs: Vtinâqp tam noftri fuilîent uigilcs in fua,q fuit Tacitus in aliéna regione defcribêda: Germania enim omnêdi iigêtiflimeperuagatus,defcripfit;in dus getis laudes plura teftatuSj^uI lus aufit Germanus fuper côgentilibus fuis: Et uoeât Itali uerfo nomine îoquaeê: Credo quia nimius illis uifus fit Sôprofufior q uellent in laudes GermanoH:,quos uoeât illi barbaros,2i^ Grpci uieiflim illos: Reddâtungt; nam reddanc,in Augufta integrû hiftoria T'acitû, que rccôdût: Reddât nobis Pliniû in libris XX rerum Germanicaß::Recognofcät nobifeum preclara Germanoß: facinora,quæ nunc obliuione iepulta iacent.Sed ad origine Saxonû redeo Teftat Ptolomæus,in Afia ilia boreali fiipra mon tes Alanos in uaftiflima illa Scythia,citra tn Imaum monrê,habitareSa«‘ (ones: Sed illi an aliqn populariter emigrates ,quprcdis nouis fedibus ut'« nerintin Germania,nullus authorû,quos uiderim,tradir Alanos ejuidê origine Scythas fuiïTe, primû in Germania, inde in Gallqs, ôC Hilpanijs

cófcdiflc cum Suæuis, nonuHofcp tranfgreflos in Aphrica ciimWâdaliSjtradùt 8C Romani,8C Gallici fcriptores:qui tempor^ illoBï fecordantur,poftnatu Chriftum circiter quadringentos annos,8^ infra* Sed qn ex Afia,8^ quib’ ducibus trâfierint:,nemo cômemorat: Et nifî teci giflent Alani Romanas ^puincias, perpetuum latuiflènt: q? in Germania nulli frierintea tempeftate fcriptorcs Safones igit an cum Alanis,an ante illos trâfierintin Germaniâ,quo tempore,quibus duçibus,nunifunt au* thores:qq üetuftior fit Saxonû q Alanoi^ in hac,puincia memoria Sed quod de Alanis copertu eft,aliunde illos immigrafïè,fi quis aufit de Saio nibus contêdere,ego non reluAor;uenifle fcilicet illos de Scythia, petitS nouas fedes:quomô ante illos fecere Huni,fecere Heruli:nam de Gothis Gepidis alia ratio eftzqua in Suecianoftra oftêdim’«De Hunis quoq^ fgt;gniflcabimus,quid ueteres (entiat:Et de Wandalis copertu eft,non die adiienas:quia Gothi,Gepide,8ó Wandali,prima origine funt Germani* Sed ex eadê Scythia longe poft tranflerut Bulgari,qui nunc tenet Mifia: Inde etiâ Vngari,qui tenet Pannonias Deinde uenere T urci,quos Mela Turcas appellat: Nouiftime prodiere T artari,in folitudinib’Sarmaticis, uaftilKmis campis'potius tendetes,q habitantes:paftofale enim uitam agunt.SedTurci minore Afiâ cum omni Grecia occupaüere,hUncVene tis cofligentes de Cypro,8ó Candia Senierit igit qui uolet,Saxones,pri* dem Safones (facile enim fuit pro coniuetudine fuperioi^ GermanoR2 ilia unins elemeti immutatio,qui crebrius x pro s comutât)ex Afia Scythica uenifle in Germania:requirat tempora,quæ probatis non diflonêt autho nbus:nam de ducib^ forte nulla erit memoria* Saxone uero GramaticS uim Sialandicu,Danicg fcriptore hiftorie,tefte optimu, nolim fubmotu, qui fupra mille annos ante Chriftum, nome Saxonû introducit: hoc fiue peranticipatione faciat,fiue q? copertu habeat,in authoribus fuis,illa ue* tuftiflima memoria gentê eo nomine cêlîtcâ,non fat is hrmiter enûcio* Hec interim prima de Saxonû origine côietftura flu Succedit altera,qup Aeng am Syluiû,inde Piû papâ II in hiftoria Bohcemica prefert authore:is in defcriptione terre Bohœmic Rumina padit, que fe in Multauiâ exonérât, Saxonâ,86Lufuntiû,ô(^ Milam nominat:quos Multauia in ferecccptos, fecû deuoluit in Albim Compertû eft ex Tacito,Boios ab origine gentê Gallicâ,tenuinèrégion? intra montes,que nunc Bohcemia eft:inde uero pulfos a Marcomannis,hoc eft W andalis,qui ufqp hodie tenêt:nam Bo* hcrmiWandali funt: remanête ueteri nomine in prouincia,ut nunc Boiœ mi dicant,qui pride Marcomanni,amp; generali uocabulo W andali: unam enim eflè gêtê, una lingua prodit: unde etiâ manauit nome in totâ natio* nem Wandalorû,ut apud Ptolomæû appelletür gens magna Bocmi:nec enim unqhabuit Germania maiore gentê,q fit etiâ hodie Wâdalica:c5«» pledês Ruflos,Polonos,Bohccmos,Dalmatas Teftiseft,quod dixim’^ una lingua,quadam uarietate,ut fit,per diucrlàs regiones alternata: fed tû unaeft quod facile perpedit aufcultâs Pulfis ergo ex Bohœmia fluminû accolis,nomina fluuioi^ ad qug pridê incolebât ,fecû,üt credit,extulerût:

lit qui in proximis rcgiom'bus ad Lufuntiuincolucrc,pat-tê Sfefiæiiunc tencntcs,quf Lufàtia diat,niarcfn'oni parcns Brandcburgenfi,Liónjdi cantiir: Qjïï Mifam,ad proxima tranfeûtcs,appellent ufqj Jiodic Mifncii Ces: Qiii ucro ad Saxanâ,paulo ultra progre{ïï,Saxones fiint uoatatuqut paulanm ditionêamph'âtes.in latiï (unt difFufi.puIlîs retro Wâdalis,qui omnia confinia olim tenuerût Tenemus têpora,fuo loco defignâda,qui'^ bus Saxones pullis Wandalis,regionêoccupauercquâ nunc tenet: Vent eft tn,q) ea que nunc eft Weftphalia,pnus q cftera terra ultra Vifurgurn, tencret Saxoniç nom?: fed poterat in longis feculis uiciftitudo efle pdlen** tium ac repelletium inuice nationu, Haftbnes uero qui ab Hercinio faltti ad Renum plana incolutjli Tint aliqua Saxonû portio, ut mutata pro coti fuetudine Græcoi^ h literain s,autecôtra,pro Saftombus HaftonesfinC di(fti,non diffinio Ec hæc interim lêcûda fit de gentis origine coicÄura* Vnde apparet,li refte côrjcim’,ab origine remotiftima,fuiflê Gallos Bos* ios Saxonu patrestEt his duabus ex rebus aduenas in fua regione Saxo^ nes eflè,fatcdû uideret Sed mihi tertia,qua dicâ,‘lèntêtia,magis fedetani ino:multu enim tribuo teftimonio Taciti, Germanie diligêtiflîmi inquift toris,qui indigenas putat efle getes Germanoi^:uerba ipfi’ponêda funtî lpfos,inquit,Gcrmanos indigenas crediderim,minimeq? aliarû gentium aduetibus, nbsp;nbsp;holpitrjs mixtos: quia nec terra olim,led clalTibus aduehe*

bant,qui mutare ledes querebat: immefus ultra,utq^ lie dixenm,aduer fus occanus,raris ab orbe noftro nauibus adit:Quis porro prêter pencil lum horridi ignoti maris,Alia,aut Aphrica,aut Italia relida,Germa»« niam peteret,informe tern's,alperâ cceIo,trifte cultu,alpelt;ftucp,nifi fibip» ti ia fitfHunc ego fequutus authore, Saxones indigenâ eftè gentê credo: fed alio ab authoribus nomine appellata,qui uetuftiftimis Icriplere tepo^ ribus. Et Ptolomeus quide prim^fuo nomine Saxones dignat:uir Aegy ptius AIexandrinus Ceteru,qui ante illu,Strabo,qui poft eum,Tacilt;» tus,fcripfere, Cattos appellauere gentê que ab Hercinqs môtib’in plana defccndic,amp; ulèp ad Renû propagat:Taciti uerba contemplemur: Vitra bos,inquit, Catti, initiû fedis ab Hercinio faltu inchoât,non ira effii(is,Ô^ paluftrib^locis ut cctercciuitatcs,in quas Germania patcfcit,durât:(îqui!« dem colles paulatim rarefcunt:5lt; Cattos fuos làltus Hercinius profeqiu't^ fimul atep deponit: Duriora gêti corpora, amp;nbsp;ftriêti artus,minax uult’S^ maior animi uigor,multc,ut inter Germanos,follertie,amp; rationis,prepo»« nere eleftos ,audire prppoiitos,nolle ordines ,intelligere occalîones,differ re impetus,difponere diem,uallare no(fte,fortunä inter dubia,uirtutêiiv ter certa numerare Hec certe Saxonib’ cogruere, amp;nbsp;de illa eflegêteper^ lcripta,qui animum aduertit,8ó line inuidia iudicat,protinus intelligeuln Herciniaenim regio incipic,8ó cum rarefcêtibus môtibus natio dedticit, ulcp in Haflîâ,atcp Weftphaliâ:nam que nunc Saxonia apud nos potiff mum dicitur terra Brunf\vickcêlîs,Magdeburgêlîs,amp; Halberftadêfis,ex Wâdalia captp,acceftèreprouincie Saxoniæ:quod fuis locis rnÔffrabi£ Durant quidê montes ad Vifurgû; 04 illo etiâ tranfcêfo,in Weftphaliam

peniemur,in terra ufcp ducatus Montêfis: Et ut qnlt;^ per errorê tran(cngt; bentiüjqnqp per ftridorê externéE Iinguæ,nom]nû fiunt i’nfractiones,non Eftlongeauerifimilitudinejfi quis cotendat pro Saxi uocabulo eireiifur patu Catti': multas enim fimiles mutationes eflèfalt;flas reminifcimur.Ers* go qupmulta Tacitus de Cattis prcclara cÓmemorat,gêtis Saxonü pro»» pria eflè côtendo Liberû fit ïeóiori iudiciiï:ego tn quo magis propcndec animus indicaredebui Suntpreterea qui a Sacds,genre Scythica,Saxoï? numnomê,2lt; gentêoriri arbitrenturied qn prodierint in Germania,no bifcum ignorât Alfi etiâ ab Aflènez filio Gomer, nepote laphet, pronc;# poteNoæ,gentênoftrâ deriuâtnlla ueri fimilitudine:qp teftent authorcs filios Noæ diuififlè terraru orbe, ut Sem Afiam,Cham Aphricâ, laphec Eiiropam,tenuennt:nec longinquafuerit nominû deriuatio.Sailbnes ab Aflenez,fiqua interim medioi^ tempore monumeta,fi quclibet extarcnc probatoi^teftimonia authoK\quc nulla extât;nifi,quod teilant Caere lite re, Aflènez cum ceteris fratribus per Gomer a laphet eile natum: ex ijs infulas gentiueileinfeflas Sed ad arcam ufep Noa2afccdere,ut quibuf»» dam uideri ridiculu fit,ficpoteft eile alqs religiofum In manib’eft hodie Berofus Babylonic’,uetufl:iflimoi^ temporü feriptorzque hac ætate qui»» dam Viterbienfis,cum multis alqs antiquitatu monumetis interpretatus cft,adoftêdêdas Italic antiquitates, Sóprefertim Viterbi fui:quo multo#» rum teftimonio authoi^ docere cotendit fub nomine lani puenifle omni:^ umantiquiifimûpatrênouifæculi Noe,quê Berofus Noam appellat: qd Germania noftra côtingit,oftêdit idc Berofus,Tuiieonê Noe poft di luuiS primogenitû filium, eßeparentem omniû Germanorû a T anai ad Renum: In qua latiftîma prouincia Sarmatas, Wâdalos, omne genus ceteraRj in Europa per uaftiifimâ terrâ,nationû,inter limites duoi^ fl umi num,uno Germanoi^ nomine côprehenditzNominat autê inter Tuifeo»* nisfilios Manu,Hun5,SueuS,Marfum,Gambriuiu,Thcutanc, amp;nbsp;quos Plinius attigit,lfteuonê,Hermionê,Ingeuonem, quos amp;nbsp;Tacitus in Ger »naniafua cômemorat:plures deo ortos teftatus Germanorum proceres, qui carminibus eoi^ celebrent: quod unu eile genus ièruande antiquita»* tis,8ó Saxo poft Taciturn cômemorat in ea gente borealis Germanic In quo Berofi teftimonio duo ilia prpeipua tenem^,que nemo LatinoB.’,auc Grccor^attigitjTheutane fuifle Germanoi^ ex Tuifeone parente, qui po fterisnomêfuureliquerit:Et cpHuni,gensantiqua,ex Huno patre,Tuij» fconis filio,citra Tanaim nati,in gete numerent Magne Germanie:quod neepStrabo,neq^ Ptolomcus,ncq5 Mela,nefp Tacitus,fed neep Plinius^ necalioß’quifg c5meminit:omnes enim refugiunt in uafta illam Afie fo litudine,amp; Scythiæ latitudine,quoties ignotæ gentis origine requirunt: Inde falfo producunt Gothos,0lt;2 Hunos,cum fint notiftimo omniû bore aliS teftimonio Gothi ex Suecip regno.’in quo etiâ hodie ftirps gentis cii nomine perfeueraf*Huni quoep Berofi atteftatione,patre näti Huno,T ui»» fconis filio inter Europeos citra T anaim,ctiâ cum Germanis annumcran tur; quomodo Suæui (uetuftilfima Gcrmaniæ gens) Su Marfi, quorum

LIBRI PRIMI SAXONIAE CAgt; L reÏÏquïg fedêt ad exitum Albis flumini's ThietiTiarfi,cum uicinis,c(urMar forum i-eferuiit uocabuIum Sed bec cum fit pars Saxonie,ad Saxoniæta luen nomen, quod iamdudum requinmus, nihil pcrtinêu Heremus ergo in fentcntia Taciti, Cattos iplos uocari Saxones; qn regionis termini, geneis mores conlèntiunt eins teftimonio

LIBRI PRIMI CAPVT t Ac eftimatione freti,repctam^ a uetuftilfima memona, qug Saxo SiaIandicus,Daniceantiquitatis fcriptor,in^ ter file gentis preclara facinora, etiâ de Saxonibus com h memorat: nam apud nullü reperimus authorê Saxonii priorem memoria: Sed limites prouincie defignarepac eiic Ab aquilonequidem Saxonuprouincieabomm memoria annumeratu eft, quiequid ab Eydora fluuio (qui limes eft Danig atep Teutonie)in auftru uergit: Holfatia,Thictmar fam,Stormaria,c5ple(ftens:quas tres terre partes uno Nordalbingif no mineuetcres amplexi Iunt:quod amp;ffi uocabulu non fit iatis Latinij,uenia tn danda eft longinquis Latio regionibus,fi fue lingue mixtis nominib^ regionû uocabula faciât:quod amp;nbsp;Jfali,8lt; Galli, Só plerûcp omnesfaciût* Hec aût Saxonie pars ad oriêtê habet terminû Vetere urbem, olim indy tarn,nunc folas calas rufticas preferens opidulû,Stargard Wandalicono mine,quod fonat Aldenborg lingua Saxonû, Latine Vrbem ueterê: Ex qua oriente uerfus, per littora maris Germanici ufcp in Pruftîâ, Wâdalri ca gens omnia ditione tenebat:nunc uero Saxones implcuere, exturbatis per tempora uetuftis habitatoribus:nifi cîarg urbes perhoclittus Ipatî^ le,a Saxonû gête exgdificate:parée tn principibus antique gétis Pomera nie,atcp Magnopolis: lingua autê tota eft Saxonica:uix paucis reliqurjs antique gentis per rura dilperfis Initiû ergo Saxonicae nationis eft trans Albim ab Holfatia:inde trâGIies AIbim,per diocefim Brcmêlèm inW efi phaliâ uftp ad Renû fere pertingit: ab inde uero in Haftîa puenit ad Her ciniam(qui nunc Hertici môtes dicunt)pertingés ad côfinia Thuringiç; in qua olim non contemnendâ parte Saxones militie ftipcndiû a Francis, quibus militauere,fulcccperât. Indeiterû fub môtibus lôgotradnperuc nit in regioné AIbi non longinq uâ,c5ple(ftens W ittenbergû 8é confinia eius,quæ nûc fuperior Saxonia dicit,duobus principatibus Saxonie titu lum fibi uendicantibus:legitima quide fucceftione ad principes inférions Saxonie omnis regio pertinet:Sed fuperiorêapprehêderût MiGiêfes mar chiones,cum dignitate elelt;fturæ,qucilli inferit principatüi Medituüiiim aût huius,quâ defcripfimus prouincie,totû ex Wandalico folo redadum eft in lingua Sé mores Saxonû:terra uidelicct Brunfwickcêfis,Luneburlt;’ genfis,Magdeburgêfis, Halberftadcfis Ad candê uero nationêpertinet omnis Marchia Brandêburgêfis,cx eodê Wandalico folo capta, ac uerfa in lingua Saxonû amp;nbsp;mores:que uticp lingua,fi ad luce ueritatis res infpi^ ciat ,fola feruat fy nceritatê fue uocalitatis, ut uerba omnia puro fono delt;» nundet;non inuerfa ftridoribus,non côtorta diphthongis, quomo Fran

LIBRI PRIMI SAXONIAE CA. L ET IE cofufn(Germanos non Gallos dico)Sucnorü,Ba’J3i'o*'^’*’^ Audratium^ in quoi^ ftndorib’’ Hunos, Anarcs,óó rdiquos barbaros,qui illis diu iiii» cubuercprouj'ncris, audiremihi uideor, cum frendêtpotius q cloquant^ eadêquidêquæ Ô6 nos uerba,fed Tartareo fono c5torta,ftndoribus im^ mixta, miilu's diphthôgis diflonatia,proIoquiint:Etiam,fi dqs placet, cha noftn ftudêt ftridores fupen'oR2 irmtari Gennanorû,quô 3^ illi,ut fe njt,iam lingue fue perteG,ltalicâ frequentât,8ô Flâmîngi Gallicâtlca paG» fim GcrmanoR»lingua in anguftiï deducit;Sed noftris in Marchia ea. ra tio eft ut ftudelt;ât fuis iâprincipib’Frâci generis,quiauoß?memoria Mar chiâ funt cum dignitate ektfture côièquuti: Et in fuperiori Saxonia Miß» nenfibus ueri Saxones lingua coaptâttqp alienigenc principes ueris Saxo nibus exclufis,naéli funt memoratos principat^, Viderint fuperiores Ger mani,86 qui curia fequunt regis Romanorû,cur Italorû fi bilos patriæ lin gue,utfertur,prftulerût Sed omifTis querimonij's de iniuria lingue Ger manicc,ad Saxones reuertamur: qui amp;^fi a limite Eydoræ ab aquilone in mcditcrranea longe procurrât,tn a uetuftiflîma memoria ante natû Chri ftum annis fupra mille,ctiâ maria perquirêtes nauigabant,per Albim,per Vifurg5,percpÂmaGm in mare Britanicû,qd noftri uocât occiduû,cum interimGermanicum appellentoriêtaletôô cum Danis,Suecis,ctiâ Pliin nis, qui ad aquilone pene funt mortaliû ultimi,non modo cÔmercia rerû, amp;nbsp;belloi^incurfuSjfed etiâ nuptiarû focdera côciliabât:Nam bella inter«» ceffiilèSaxonibus 2x2 Danis inde certû eft, q?lutia, quæ eft Cherfonefus Cimbrica,nuncpares Danis,tum Saxonûditionetenebatur:quo tarnen duce,2x2 quo tempore Saxones earn cccperint,non tenemus:(cd tempora, 62regem,qui illam prouinciâ Saxonibus ademit,tcnemus:2lt; in commet rnorationêuocabim’jfiremqueprçceftîtpri’attingam’* CA, lU

Vm Danis regnarct Gram,rcx etate fua clariftimus,amp;2 in prclijs c manu promptus,qui ducis ac militis ftrrnuâ operâ fepe coiungc rctrcum amp;2 ordinibus ut dux preeftèt,amp;2 multa prcclara facinora ipfepugnâs ederet,erat Phinnis rex Simblus,qui filiâ fpedabilis formæ, 62fingularis pudiciciæ puellam, iam annis nubilem, ad nuptias collocate difponeret,ubi primû fua fortuna dignû procû côpcriftêttGram rex iam regno Sueciâ tenebat cum Dania: inde de finibus controuerfia quocp i 11 £ inceiîit cum rege Phinnoru: utrincp arma parant ,8x2 ducût in aduerfumr fedtnpriufq explicéwet acies,colloquiû fuit de legib’pacis.’per quâ occafi one rex Danie uidit fpedate form^ regis PhinnoR2 filiâ: 8gt;2 primo ftatim afpeduitaanimo perculfus eft,utamaret, pacifcereturcp cû bofte, fi filia illi côiLigêpermitteret,8i2 arma pofiturû,8x2 prions copule ft uincula folu*’ turum: tenebat enim iam côiugêfiliam regis Sueciæ,per arma quefitâ: ea aût fuit gêtis buius etiâ in paganifmo c5tinêtia,ut non multis, quomodo Turce amp;2 Saraceni,c5iugibus lafciuirent: ftd una contêti contborali, iam tuncChriftianu coniugiû implere uiderent,Simblus,qui potentioris ar,» ma regis non côtemnebat,pa(fta comprobans,filiâ illi dcfponderat:Cum autêrex Danie bellum in Norwagiamfufcocpiflèt implicitufcp magnis

difFicuItatib” teneret,qiu’bus etia non facile expediêdus putarct,SimbIus PliinnORj rcx prioris pccnitês padf ,quod metu quoda concufïiis inierat, candê fuamfiliâ Hcrico Saxonu regi uxorêdarecôftituitî apparatibufc^ pro regia Fortuna factisjam proxi'me nuptiai^ diem demorabatur:Facile enim fidebat ubi Saxonu illi arma accederet, Danoru regê etia potêtiflï»« mum fufbnere Teneb.atautê turn Saxones Cherfonefum Cimbrica,que eft Iutia,ut facile Danos,G in Phinnos mouerêc,a tergo adorirent,Danigt;^ amcp adeo faceret infefta,ut fuis rebus Dani ccifulere coadi,hoftê Phiiv num obliuiGrerenuSed turn nuptie in Pbinnia apparate,regio luxu ferne fcebant,cum fuperueniens Gram Danie rex nihil metuentibus coniiiuis, omnia difturbabat:nam exercituquein Norwagiamarmabat,in Phin#* nos couertitiibicp iponfum rcgeSaxonS Henricu,inter facra nuptial^ op prefGt: abffracff âçp patri filiâ abduxit^ Hcec prima in Danicis antiquitatii* bus Saxonu mentio. Cum aiït idem rex Danie fufcocptû in Norwagios bellû profequeret,Saxones iniuria occifi régis animo uoIuêteSjarmaiuiii# xere Norwagns,no tam illorum charitate,q occiG régis fui ultione; quo in bello Saxonu prccipue armis idê rex Danie opprefliis,occubuit: Nec enim erat difficile Saxonibus,iam nautico populo,lutia teneu,in Norwa giam illi non Ionginqua,arma côuertere. Quid non £ui ualet mutare Ion geua uetuftasf lam turn Saxones ibi bella geflêre, ibi conciliauere fibi nuptias, quo nuc florefcetibus per littora Germanig mercaturis Saxonir, uix nauigat quipauperiem in ultimis fludibus tentât elFugere Sedinde molcm uires gentis metiaris de loginqua militia,00 derepofitis genngt; bus,ad fccdera nuptiarum euocatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A Ifb

Ifridus rex Saxonicis rebus preeratea tempeffate,qua Haddiiv S gus Dania regno teneret:Exorit quidam uir audentior q form na fcrret,qui Daniâ e lutia infeftâ habuit,territans Danoßtrege uiribus Saxonurnam ipfe lutia, que tum parebat Saxonibus,patriâ habe bat:eadem audacia uerfus in Saxoniâ,indepredas agebat: Danoru arma Saxonibus pretedens Erat ea tempeftate Sifridus Saxonu rex âlrjs impli citus bellis,pace ab Toftone(id erat enim uiro nomc) qualicucp códi^ tione emere cogebaf:Padi côuêti placitû fuit, ut regê Danie Haddingu focqs armis oppugnarent: Firmant inuicê pada,iungunt arma,liiticatc^ Saxonie uirib'^rex Danie prelio cogreHus uincit, fuga Gbi per inarecofu lere cogit:Infèquut’fugiêtê Toflo,prope erat ut c5prehêderet:fedelabii’ tur,amp; reparatis uirib’hofte nihil tale opinante aggredit.d oftoaccocpto grain uulnere,uix fe tutat’ ab hoffe,in fuga rebus couerGs fe cofjcit:Inde CÛ iam omnia fua fuorûc^ prelrjs abG.impGflet,utpote qui régi par effeno ponêt,pyraticâ,quc tum iufti queftus nomehabuit,aggreflus,opes repa rauiuSd: inde iam audtior rebus ôd animo,patriâreuiGt: Danoru regê,cu fus exercitib’pareflè non poflèt(q? Saxonie princeps iam illSauxiliode«* ftitueret)in duellû prouocauit.Tâtus erat régi animus,ut etiâ G ob gene^ ris imparitatê iufte recufaret,côtemneretcp prouocâtê, accocpit tn oblata conditionêjôd cogreflùm Toftonê ftrauit, Hcc altera in Danicis antiqui**

tatibus Saxonu comemoratio.SiIet interim nobis Cornelius Taci£us,fî^* let 8^ Ph'nius in libris.XX.rcrum Germanicarü: de quibiis nc fragmina quide,ut de Cornelio,extât;qq fi fupereflent, tantâ antiquitate non attira gerent: q? ante Iuliu Cæfarê Gallic,amp; Germanig lâtis client Romanis mcognitg.Teftat tn Cornelius Tacit’ Batauos,nunc Gelrciès,enè,genus CattoBt’jhoceft Saxonutipfum audiam’:Omniu,inquit,hai^ genxiu,nigt; niiru,ad ripa Reni incolentiu præcipui funt Bataui,nô muku ex ripa,led infula Reni amnis colunt: Cattoi^ quonda populus,8lt; feditione domefti ca in eas Cedes trafgreflus,in quibus pars Romani Imperij ficrcnt:Manec bonos,amp; antique focietatis infignetnam nee tributis cc!tcmnunt,nec pUj* blicanus atterit: exuti oneribus 8^ collationib’,8lt; tm in ufum prcliorum fepofiti, uelut tcla atq; arma bellis referuant. Sic Bataui,idcft Gelrenfts, exCattis,hoceft Saxonibus prodierut:P*Jam Sf Brabatini,8^ Flâdrêlès mixtû ex Saxonibus fanguine ducunt S d hoc ad têpora Magni Karolf pertinet:qui muka millia SaxonS(quod dicem’}cu liberis,8lt; coiugibus trâftulit ultra RenS: Nune ea comemoratione cotenti fimus ex Cornelij tefiimonio,Batauos, quorû illemuka præclaraattigit in Augufta hifto ria,origine Cattos,hoc eft Saxones efle.Iuuat amp;nbsp;illud hiiic inlerere loco, tjuâtifaciât Tranfrenani homines fuam in Germanos referre origine:ipCe Tacitus loquat:Treuiri,inquit,8^ Heruli,circa afFetftatione Germane ori ginis ultro ambitioli funt, tanq per hcâc gloria languinis a fimilitudine inertia Gallois lèparent Àudiât Galli,tumidû gen’ homi«û,teftimoniix Romani authoris: Agnofeât hodie Franci genus fuû ex Germania,amp; iplî ambitiofi Cunt ab hac origine,gloriâ lànguinis a patribus Germanis mu«» tuantes,ut feparent ab inertia natiua Galloi^ Sed noui hominû cor altû^ non recipiêtTaciti teftimoniû, non gloriabunt de Germana origine,ma gis,filicet,erubefcêt:nec immerito, quia fanguis ille dudum exaruit, ciini roboreprifco,emoniuit iamdudû uiros dementia cceli, quod 5^ patribus corû Gallis remur contigiftè. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. Ilil*

Vndingus Sifridi filius rem Saxonu adminiftrabat,quo tempo h re Danis regnabat Roe,is qui Rôfchildiâ fuo de nomine,claram quondâ in Dania urbe fundabat: cuius regis germanus Helgo, maris imperiûfortit’,ui(ftricêubiqj clafïèm cum circûtulifïèt, per Albim fiuuiû afcendês, Saxoniâ ipfam ferro flâmilcp uaftabat. Hudingus Saxo numprinceps inopinatohoftis aduêtu turbatus,tumultuarias uires con#» traxit quas Danis opponereu Apud Stadiiï cxercit’ côucnere:ftabât pagt; rati in armis,SC copia pugnandi fecerant utriep Tum rex Daniæ fcrocior animo:Qn,inquit,inmagnisexercitibus præclara uirt’fæpe non eminet, tecû ego Hundinge manus côfero: Ipetftêt utrincp exercitus pugnâtes du ces fuos,8lt; ilIoR2 fe fortuna metiant, ut uicftû fe feiat exercit’ cuius dux fu peratur Non erat decorû detreeftare, nam ignominie turn fupremc habe batur,fieuocatus recularet.Côuenereparibus armis in circû medio câpo dcfignatû,acribus odqs incurrût,fed turn ceflît Saxonu du(ftor:ui(ftoria Danois erat. Vnde fadû eft,ut lutia decedere Saxones cogèrent .Reuer

fa eft igitur hoe têpore Cherfonefus Ci'mbrica in D^nie ditioné: nee po(Ï cum diem Saxonibus legit pamiiTe Ärma. quidê Saxonû (cpe illata func in proiünciajf^pe uaftata Intia: Aliquado prima pars eins,qui ducatus eft SlefwickceftSjSaxonibus fuberat,fed nunq ex illo die Saxonicü iugu lu^* tia. tota reccepit, Rex Danip uidor,recoepte prouincip gubernatores pre«* fpcit, qui ab incurfionibus Saxonû illâ terra mariqp tutarent. Magnu ea res Stadio uetuflatis perhibet teftimoniü,qn nullius relique urbis memo ria célébrât ex illo tempore, Ptolomcus quidê multarû de fuo têporeper Germania urbiû nomina c5memorat,quaR2 hodie uel nulla extant ueftij gia, uel nomina funt immutata. Stadio turn fuifïè nomê quod nûc eft cU duoB2 regû infigni pugna locus illuftraret,hic locus teftatzDorftadiStn uoeât opidû pnfcûjUnde Stadio teftant eflè originê Huius aût Cimbn« cp Cherfonefi iuftior pofthac mêtio erit, cum ad ea tempora ucntûfuerit, quibus Cimbri patria egrefïî per Gallias fe in Italiâ contulerunt.n'nuefti« gandûcp nobis erit,qup tumîuerit gens Cimbroß^qn conftathac tempe ftateuiÂosSaxonesprouinciadifceflîfîè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. V*

Elderus Saxonû princeps erat eo tempore,cum inter Hothetutn g Sueciæ regê,amp;!: Balderû inter ei’ regni proceres nobiliffimû(cui admiratione uirtutis,aut prpftigtjs magicai^ rerum delufa uetu^ ftaSjOpinionê inipcerat diuinitatis,qî drjs genit’, propicios haberet fui ge neris authores)bellû eflêt,ob nuptias puelte,qua uterc^ cÔiugêdepofce«^ batzaliû regia dignitas in Ipern adduxit,ut indignû duceret,fi imparis for tunc qualifcûcp ilîi preponeret. Aliû öpinata diuinitas animo extulit:fed exitus docuit ementita fama juifleejp mortale quem diuü ferebant;Res in apertü bellü proceflît:congerût arma magnis conatibus,Balderus qui fu is uiribus par eflè régi no poterat,ad externa relpexit auxilia: Gelderum Saxoniæ principe in focietatê belli ÔCfi longinqui deuocabat; nam Saxoi« nes nauigationibus aflueti amp;fi lutia modo non tenercnt,naualetn opera non intermilère Côuenerenauales exercit’, nbsp;pugna atroce diu paribus

fuftinuere uirib’tlèd Balder’falfâ a popularib^’diuinitate donat^,tum fibi fuga côfulere coaêt’efltnô enim ualuit opinata diu diuinitas aduerfus ar:^ ma mortaliû:Tcftis Belliportus, Baldcri fugam uocabulo referttSedno idem fugiêdi animus Saxonibus,perlèuerauere in pugna pertinaciter,do nec ad unû cæfi funt omnes. Generofi animi uiuax uirtus uinci poteft, fu gari no poteft Gelderû Saxonip principe prelio côlumptû,rcmigû fuoR2 cadauerib’ fupericêfû, ac rogo nauigijs extrueflo impofitû, pulcherrimo funeris obfequio hoftes extulerût; Eft enim uirtus ipfa uenerabilis, etiam apud hoftes Cinercs cius perinde ac regrj corporis reliquias non folû infi gni tumulo rex hoftis tradidit,ucrumetiam plenis ueneratione obfcqufjs in funere decorabat: nihil inferior Pceno Kannibale,qui cæfum Marcel« lum uenerabiliter remifit ad Romanos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. VI

Nterceflère ex hinc anni nô pauci,donee ad Wermudû regêDanic i feeptrû perueniret. Is cum flores puû fterilis fine proie ppgiflèt,in le« nefta filiû fuftulit Vftoiiem,ingenio tn,ut uidebat,crafro,ut non ho

*'10 fèd fratua putaret:pater aliqulto fe fcrïiciorc ratus cfi;,ri fihu non fia^' ftoliditate beluâ Humana forma nutriret4 Acceffit feneiftç inco ’''odis ocuIoBz defçéHorcui’ rei fama peruem't ad S axones ,a{ïiduos Daj* Oorijhoftes,qiios deturbatio antiquae poHèfïïonis in luti'a connuo pen^ ^'tebat. Qui genti turn preerat nomê in annali b^non habet,(èd tn q? (ub«« ^Jtni fuerit uir animo,legatio q ua mifit ad regê Danois oftenditîcui^hçc fumma fuit,uir grâdcu’,amp; qui fenio deficit,etiâ ccccitatepercuflus, ipon te regno cederet Saxonibus, nec in diCctimê mirterec exercitu fuû:regern Saxonû.ubi fceptra Danie illo tradête acciperec facfturû ut non illû pccnf tcretadoptionis,meliorê fe illi futurû filiû q illam beluâ,quam fub imagt tie oris Iiumani nutriret in aiila* Superba legatio regem fenio fraeftü uche mêtercômouit.'alteqj duces fufpiriajCÔtêptûfui nô Ieuiterferebat:refp5 dit tnmîodeftius fadurû Saxonû regê,fi paucos qui fèni fuperefîènt dies preftolat’,tui'n fceptra inuaderct Daniæ, cû ille in fata côcefîîflettnÔ efïè fatis modcftû,feneéfutê probris exaggerate: leuius fearma q ignominia ferre:fi tn illearnia inférât,inuenturû in Dania militiâqua occurrat ueni«» enti, Ad hcc Icgati: Nihil opus efle totis rem exercitib'* peragere,ad com pedia tràfeundû: Filiû fuû Saxonû rex regis filio opponet in duello.Tum fenior:(Quid opus ed cumulate probra probris:fathifcêtê irrifillis ætatê, tiucexprobratis etiam ignauiâ filq,quafi mea ex me culpa tab's fit editusgt; Affabat legation! VfFo Filius nbsp;nbsp;inexpedata omnibus uoce côfidêtiflime

a patte uenialoquêdi popolcit Senior quis cam a fe loquêdi licêtiâ depo fceretrogatfProcercs efTe VfFone filiû refponderût Tum ille: Non fatis lüfum eft uobis ad calamitatêmeâ ab exteris mihi infultari, qn etiâa do^ niefticis probrû irrifionis cumulat Illi gfande iurât,efîè,qui loqueretur, Vffonêfiliû Qiiifcjuis eft,inquit,libere qd fentit proloquauTum VfFçt Qn,inquit, tam fuperba legatione patriâ maieftatê, regiâ dignitaté Saxones côtaminaftis,agnofcite régi Danois fupereflè filiû,qui geminos ex uobis prouocet in ccrtamê:regis ueftri prodeat fili^,armigero que uelt;» lit comitat^:ego duos unus excipiâ Accccpere côditionêlegati,abeûtes4 Wermundus propius iubet adefîèfiliû,ut manuû minifterio difcat,fi ille fit que elle teftent Grandia filrj mebra côplexus pater,credidft eflè quem uoIebat Tum ad filiû: Cur,inquit,fili ta diu latuiftif caciturniratc,amp;C fgna iiicfimulationeabfcôditus^Ad quod ille: Quâdiu tu pater integris uiri:* bus regnû adminiftrafti,nihil opus fuit aut uocis mee minifterio,aut ulla forti in rebus gerendis opera: Nûc qm te uiriû tenet defpdio ufq? ad con temptûexterorû,crcdidi efïè uicis mee,amp;^ fuperbiâ uerbo retûdere, 8Ó for ti Optra te pâtre dignû filiû oftcndere Cur ergo,refert ille,un’ duos pro** uocafii7Vtabolerê,inquit,gentis Danicæ nuper obiçtdam ignominiâ,cp duo unû Atiflum Suecie regem deiccerût Exultâs pater,arma filio iubet expediri:nulla enim autpatris,aut ccteroi?: procerû grcâdibus ei’artubus poterât coaptari:difciflà tn ad locû tegêtis clypei, utcûc^ illi paterna funt arma coaptata: Gladiû unû ceteris incôparabilê pater in délier)s habebat, liuncfolû filio parem fperabat,qn exteri ad prima uibrationê diflilierût;

Eydora fluui’ Iiines antiquus Danicc atq^ Saxoiiicc dinonisjoc^pugna: députât tProdierc hinc Dam’,inde Saxones:mcdius in fluminc locus qui cxtabat deligit Pater Wermudus nbsp;nbsp;nbsp;cccc^,pugne deeHè non pan't;cergt;

tus de ponte in fluui'u fe mergere,fi fthus ui'ncereu Proccfïèrepugnaturi' Saxp cum armigero.quib’’ un’VfFo oppom't:Prouocat ille utrücpjNcc minores animis Saxones diuifis operis,non una cocurrebant Primus miger id:u ferens incurrit,fed frufbratus efr: nam hoftis declinabanfubb taq? dextera caput Saxonis VfFo difFidit Ccecus pater idû gladij ipfofo no dfjudicâs ,qua parte hofi:ê,rogat,ccciderit nii refpondêt uno i(bu totii peremiflê. Redibat (êni Ipiritus,^ cquatis iam uiribus,q? unus uni cófli^ geret,cei tior illü uicflorie ipes cóprehêdit Succedit in pugnâ Saxonu K gis filius,8ó elufïs aliquâdiu altrinièc’ i(fbbus,idê fuit regio iuueriiexitus qui armigero; lam pater uidoris fonitü uibrati gladrj cauti’ agnouic, plenam iam filio conftare uicfloi iam letus acccrpit. Hic turn erat exitus fuperbæ Saxonum legationisjNam iugum quod turn Danis imponere fatagebant,ipfi accocpere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIL

Vb hoe rerS fbatu non diu Saxonia permanebat: excuflb enim tri s butariæ fubiedionis iugo,populus ad libeitatem natLis,{è in illam protinus uendicauit:2gt;^ aliquot Danoß’ regibus in medio detritis, cum idê regnû ad rege Dan cius nominis IILperueniflet,cotinuatis beb hs Saxones cum gece Danoß’decertates,(batuerut aliqn totis uiribusde fumma reß? decernere: Vrebat Saxones erepte dudum Jutic memoria,lii* quado uirïû intêta côflitbatione ad eâ redire poflent, Rex Danie Daupu cr,duodecimû etatis agebat annu,cum legationem mitteret SaxonSprin ceps in Daniataut tributa Saxonibus Danipenfitarêt,aut bellum derei? fumma expedlaret Bellü maluerut proceres: qd tato apparatu efbomniu regnicolatS2 Ibudio,ut ante cxpedlatu holbibus in Albi occurrerêt,tâta na iiiü multitudine,ut amne nauigabile diu ita impleret ratib’tq? uelutpou tefacbo nauib’,deripa trâfirêt in ripa» Nee Saxones fegniores,2lt;ipfi uu decuep cotradis uirib’,obina hoibi^pficifcunt,amp;^ collatis armis is fuit exi tus qui eflè plerûcp (blet:nam qui ad prælia alacriores lioftibus in fua oc^ currût.fcclicius côperti funt dimicare,qpmelius res in hoflico qinfuofo^ lo ufu côpertû eft procedere, Vincunt Saxones,8lt;f tributa que Danisingt; têtauerât,ipfi cogunt fufcipere^Hoc mihi loco interfandû putaui, nequis miret Colas eas Saxonû res fermoneperibringi quæ illis fuerecum Danis, nihil uero ex mediterraneis attingere Sed illud mouebit forte ledoré, in cunebis quas memorauimus côtrouerfrjs Danos femper Saxonu uido rcs oibendi: qd contra poiberioribus feculis ufu côpertû elb: Vtriuftp auc rei una caufa eft,q? ex antiquitatibus tante uetulbatis nullus nobis prêter unû Saxonê Sialandicû Danic ill uibratorc,author elb:8d ideo rcß^medi^ terraneaß2,quas ille no attigit,quc tn non minores,etiâ illuftn'ores putarj ponint,nulla nobis memoria eft; nee in ea parte habet cetere nationes qd illisinuideamus,autquod nolbreantiquitatis obliuione pofliint obtendc re; nam pauci,mille annorü memonam uix explicät;ineptias enimplure»

prffeiut^que fomnqs fiinillimg funt:quod nos de Francis cogentili'b’no/ ftris^ab olim Germanis ,fuoloco oftêdem’.Iam nero quis mirabit Dani* cum fcn'ptorê,Daniel's rebus multu tribuere:qd 8^ Romani fuiSjSd cis Greciili feceruu Qgt;fi eadê prédit’ dicendi facultate Saxonicas res uir genere Saxo comemoranèt,aliam rei^ forma narrado prftedereu Studec enimquifcpfucnationiinuftrandg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. VIII.

i tionctn hoe loco introducam’Jam enim peruenim’ad uicina ei^ feculi, quo ueritas de terra orta eft, SC iufficia de coelo refpidenS, obuiaucrüt fi’oi in ofculo pacis,in mediatore Dei 8^ hominu Chrifto dno omniS fgculoru Saluatore: Ante cui’ortiï annis plus quinquaginta,Cirn hn' cum Theutonib’, Amburones cum Tigun'nis, rnagnis exercitib’ per Gallias mouenteSjin Italiâ c5tendcrût:8lt;^ occurrêtes fibi,Romanor5 ua** in locis côfiilarcs cxercit’, cum ducib’ fuis obtriuerût: Nouiflîme Si ipfia.Q*CacuIo,8d^C.Maiïo Romanis côfulib’,ad internccionê, utfelt;* runt Romani, deletû Hæc de Romanis hiftorqs nobis teftatillima funti SednonitacÔpcrtu nobis eft, que gens fuerint Cimbrû Dani,Saxones, an Wâdalirautpromifcuf omnes,autex hisqu^dam:quod prffentiloca nobis pro uirib’explanandû* Nam Romani fcriptorcs fola Cimbrorum cômemoratione côtenti, nihil fuper eius gentis ftdibus Si origine attige«* runtt Cimbros aût habitare in Cherfonefb, quæ a Saxonib’ procurrit ia borcâ,inter duo maria,Bi itânicu,SiGcrmanicûcNoftriuocât Orientale amp;OccidêtaIe)!pfi’Ptokmgidtfcriptione certü habem’ftdcm Strabo Si Tacitus alTeuerât Nam Tacit’ gtate fua,ad utrancp ripa caftroßt ueftigia Cerni cômemorat,ad magnp rei fidê,8i mole gentis metiêdâ.Hcc cft pro^ üincia,quânûc lutiâ uocam’ n'n qua prêter ducatû SIefwickcêfem quatu* orfunt cpifcopat’,non Italicis anguftqs dimêfitSi magna ei’ portio régi Danie cêfualis paretUn hac habitafie Cimbros,triû qs diximus teftimox» nio cft certilîîmûtSedqug gens fuerir,Dani,Saxoncs,aut WâdaliCoês il li per uices câ tenuere prouinciâ)hoc querimus.De Cimbris quidê teftat Strabo his uerbis; Pcninfulâ habitâtes ingenti quadâ inûdatione côpuift natalialocadeferuerûtmuncuero confuetâ priorib’annis regionê inhabî ràt: Augufto qcp Cffari lebetê,plurima fibi fanctitare cô(ècratû,dono mi feruntjCi’ amiciciâ poftulâtes, ut iniurias que pri’ fubierât obliuione de* krent,côpotelqp uotorû fatfti remearunt. Diutu^pfeefto ridiculû, ut hoîcs àd maris eftus,quos perpetuo natura efficit,per dies fingulos bis acceden tes,indignât! epatrio Iblo digrederent Tacit’ quoep in deferiptione Ger inamT’Bunde,inquittGermanig linû haud dubie ad mare Balticû,proxi* mi oceano Cimbri tenêt,parue nûc ciuitates,fed gloria ingês, ueterilcç fa mç late ueftigia manent: utraep ripa caftra ac fpacia,quoß2 ambitum nunc qcç metiaris niolê,manufcp gctis,8i tam magni exit’hdê.Ptoleme’ut di* xim’qui fub Hadriano fcripfit Imperatore,teftat Cherfonefo,qug in marc Germanicû excurrit habitaflè Cimbros* Sed qd gen’ hominû fuerit,cui cafitappelIatiOjhocrequirim’.Strabo Poffidoniû facit teftem,Cimbros

latrocinâdo incotis crrabûdos (èdibus,ad paludê ufc^ Meotim militiam agitareilndecôtradlo uocabulo nbsp;Cimbri ueteiï GalJorü lingua latrocs

uocitmt: ab eis uocitarî Cimineriû Bofphoru quafi Cimbrû; cum Grc^ corum lingua Ci'mmerios Cimbros uocifet,PIutarchus aût in Mario de Ci'mbris teüat in hûc modu: Populos efTe Gcrmanicos ex bis qui ad bo reum oceanû fcdê habcrêt: q? homines magno corpore borrêdifc^ oculré cHènnNam apudGermanos,ait iJle,Cimbriprædones appellant: quod Strabo de Ganica,PIutarch‘''de Germanica interprétât lingua:Jn boctn c6fcntiSt,cp utercp latrones eo uocabulo aflruic Cignihcarh QuidâferunC Celticâ terra propter magnitudinê regionis:ab extremo mari,a lèptêtn’o^ nafîbMimatib’ad oriente uerfus Meotim fluuiû cÔuerfàm,PonucâS£y* tbiam attingere,8lt; bine faÄrä gentiû cÔmixtionê Homerus quoc^ genfj Cnnmeriâab extremis occidui mûdiadueniflè, Bol^boreûqp Cimmfriil defuo nominefccifle,telîatur4Côrona triû teftimonia illuc uergutjUtfu'* Ipicemur Wandaloru gcntêolim Cimbricâarapinis app€l1atâ,eamt{k que a uetuiliiîîma memoria, ab occidua mûdi regione,quâdixim’’,babi* taiîè Cimbros, per maritima Germanici oceani uerftis oriêtê,pcr Pniflîs atq? Polonia,per Sarmatia,nunc Tartareâ, uicp ad paludes Meotidas te* nuiHe medias prouincias.'Teftis e(l lingua,qug etiâ nunc ueterib’ Wan^ dalis,quorû apud nos funtrcIiquicBobamiSjPoIonis, Rudis, latiBini« gentiunaeftt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAlt; VIIH»

nomine ^pfedi funt cû Tbcuronib’’,amp; alqs Tigurinis,amp; Ambü ronib’inde apparet:qf?per etatê iIlâ,Dani eâ j3uinciâ'tenucrût:Dudufin Saxones inde cif di fuere,amp; iâ fub potetifiîmo rege Frotone lutia quifWt circa natû CbridmStrabo,utdixim\fuipitionêinduxitcûcôteftib**dits çp fuerint Wâdali,qui Cimbri funt appel la ti: Nâlatrocinâdoincertisci* rabûdi fedibus,Cimbri ad paludeuicp Meotim militiâ agitarût^Sed qui peterât agirare militiâ tâ lôginqiiâ.niii Wâdali extitiflènt, qui per getik» fuos Wâdalos,omnia media renêres,facile ad Meotim attingerenuNani aliéna nationêita uagariintra fuc ^puincie limites, Wâdali non tuliflênf* Piolemg^aût cogitationê inipcit,Saxones ea applicatone cêlèri:eft eiîino gêfis,uc dixim^^priûjfed a malainieda qualitate appelfatiuûjq» Cimbet latronêfonatt Saxones aût fie turn a uicinis appellatos credipoteftqjf^*'® cia gêtifit cognata* Sed augec fufpitionê q? Ptoleme’ nçminat Cimbro» mcditerraneos,qui a mari recédant in Auftrû: bi autéfuere Saxonestqu^ cum diu lutiâ renuerint,ibi a Ptolemeo credi poterant çtatefua habita ƒ Nam cp in mediterranea recédât côpertifTtmù eft^Quid igic in bacuario täte cenfêm’rEgo fine controuerfia Danos lutas fuiilè exiftimo.'qui appellatione CimbroR?,cû Tbeutonib^,hoc eft Saxonib’,amp; ceteris natio nib’baliâ petiere: Nâ Dani, utdixim’,ea têpedate renuerelutiâ^pututw poterât bi militiâagereufcp ad Cimmeriû: cû Gotbis enim duduexi* bat e.i genSj SiC habicabac ad C/mmen'û, deinde ad Danubiû: ubi defuo

nomine Dada fccit uocari prouinda:quod in Suecia noRra oftendimus: amp;nbsp;in mediterranea pceflît,ea potiiTimû crate,qua Danoß? proccres Saxo niam fue fgcerc ditionis.Nec iniuriû eft Jutas Danos,appellari Cimbros 'dcft la trônes, miliciâ late agitaucn'nt, per maria,per littora, per terras^ urç^adeo,iit nauigantes aliqn Confèantinopolim puliauei intjongiflima drcuitione iiCnquod in Norwagia oftêdim’. Nec iniuriaquis putare de betjfi aut Dani,aut S axones ,aut Wâdali,Cimbri,hoc eft latrones,appel«* kntur,cuiin mente uenerit,quid Alexandro reijaôderit princeps piratai^: cumille rogaret,quidnam illi eflët q? mare teneret infeftiïfHoc ipfiim ingt; 9nit,rex quod tibi,qui terrarS orbem fatigas: Sed quia ego pauculis na* uibus rem perago,pirata dicor:Tu quia magnis exercitib^ uim facis,Im«» perator diceris.ltaprorfuS iê res habet: Verû dixille libera uoce rex com«* probabat,impune dimittês.Quid,oro te,Romanos adegit,infeftum fibi lacéré mundû,nifi libido dnandi,amp;l amor habêdif Ba fuit cauflà Danois que illis inferiptionê fadebat,ut Cimbri,hoc eft latrones dicerent. X.

A Cimbrore gens annis antetiirgineu partum fupra qninqua^ e ginta,ièdib’ fuis exita cum uxorib’Ô^ paruulis,nouas petere felt;» des annixa per Galbas,tefte in cômentarijs Cçlàre,iter tenuit in ^aliâ^Profeftos aût patria.duxiftê per Saxoniâtque nûc W eftphalia eft, ?^îndetranfmiflo Reno,in focietatê belli,exGallqs acccepifîè Amburo^ ncs ÔCTigurinos.GalIiciautêScriptores,lolita leuitate,Cimbros uocant Brabantinos,aut Flandrêfcs: alios alqs,pro fuo arbitrio députât popU;* lis Sed Ptolomcus,Strabo, Tacitus, Plinius, grauiflîmi teftes,fubmouêt Gallois leuitate,oftendentes quifuerint Cimbri, habitâtes in cherlonelo duoRj marium. Accedit teftis alius ,omnib’ authoritate incôparabilis C Ccfar,qui in cômentarijs teftat de Cimbris: Cum enim de Aduaticis Gai lorum ciuitate loqueret, inter alia dicit : Iplî erant ex Cimbris Teutonifep prognati,quipertranfeuntes Gallias,impedimêta cum inualidis ad arma fub prefidio reliquerût: Qui, inquit,cum iter in Italiâ amp;nbsp;prouindâ noftra facerent,bis impedimêtis,que fecû agere portare nô poterât, citra Res» num fiumen depofitis,cuftodiâ ex fuis,ac præfidia, lèx hominu milba,una rehquerant:priusq tn Italiâ per alpes attingerent, longo circuitu fub ipfis alpib’ tranfeuntes Macedoiuâ uaftauerunt:Ibi Papirius Roman’ conful cum excrcitu fufus: Inde uero Aureli’ Scaurus cÔfulis alteri’ légat’,cum exercit’ eius deleret ,ipfe uiuus in man’Cimbroßt peruenit: cum in côs» cilium ab bis cuocatus,deterreret eos,ne alpes tranbrent,Italiâ petituri,qi diccret Romanos uinci nô poftè,a Bolo rege feroci iuueneoccilùs eft. Ab eüdem Cimbris. C Manlius, 5C.Q Seruilius procôfuIeSjUicTti prelio,ca^ hrifq; binis exuti funt.LXXX.milIia milieu ceciderût,calonû atep lixaRz XL.millia: Secundû populi Romani iuftîonê,Cepionis (cui’ temeritate clades accerpta erat)dânati,bona publicata funt, primoep poft regê Tar«» quinium,d 1 mperiû abrogatu eft: Caio Mario(qui nifî illi Icculo côtigifs» fet,aâû fuilîèt de nomine Romano) propter Cimbricû bellum, côfulat’ perplures annos prorogat’ eft: Secûdo tertio côfulatii abfens creatus

eft: Quartu confulatü diOimuIantcr captans,cófcquut^cfl Ci’mbn' uafÏa tis oninib^circa Rliodanü,per Pireneu funt (àltû in HiCpaniâtranfgrcITt: ibicp mukapopulati^a Celtiberis retroafti funt: reuerfiq^ in GaUiâ,belîi^ cofis fc Theutonis coniûxerût,prius tn uaftata Hethruria,cu Romaniin/ terim träfmarinis impliciti bellis,matrê Itaîiam defendere ab Cimbn's neif qui'iierunu Hane aSt Cimbroi^ expeditione,nec Cimber qui'de glorioü^ efFerret,qefta.C Tacito cömemorata: Scxcentefimü,inquit,amp;S quadra«» gefiinu annS urbs noftra agebat,cum pnmü CimbroB2audita funt arm» Cecilio Metello,ac Papirio Carbone c51ulibiis Ex quo,li ad alteriïImps ratoris Traiani confulatü coputenius, ducenti ferme amp;nbsp;decem anni collie guntur:Tamdiu Germania uincit: medio tarn longi æuilpacio multaiii«» uice damna: no Samnis,nô Pccni,non Hiipan{g,Gallipue,neParthiqiugt; dem fepius admonueretquippe regno Ärfacis acrior eft Gcrmanfeliber«» tas: Quid enim aliud nobis,q cgdem Crafli,amp;^iple Ventidio uiefP Paco«» rus,nobis Oriens obicdlaritf At Germani Carbone,8lt; Caflio,amp;Scaiiro Aurelio,8lt; Serüilio Scipione,M quoqp Mälio fufis, uel captis, quinep fi«» mul cofulares exercit’ populi Romani abftulerunt Sed bui’ tam indomi tg uirtutis hic tum erat exit’, ut eût diuifis copijs Theutones cum Ambu«» ronibus ex GalIrjs,Cimbri uero lêorfum perVindelicos,aIpes penetrarinC in Italiâ,Theutones uieftifub alpib’ ad aquas Seftias a Mario,Cimbriue ro,cum poftulatas a Romanis lèdes no acciperêc,apudAthefim pugnan/ tcs,duoB2 confulu iundlis copijs,Romane uirtuti cÔcelîèrunKquî uido^ riam,amp;fi Mario magis inlcribendâ Romani putauerunt: uirtutetn mili«» turn Catuli confulis rem a(Ta,aIfj fcriptores no filent. Non tn ad interne«» cionem tum cefam gentem crediderim, Sdfi multa fint millia inrerempta. Straboquoep teftis accedit, qui, utfuprameminimus,fub Auguftopa«* cem petentes teftaturimpetralîe Poftea uero,quia Romanis ab ea gente paxfuit,nemo getis facit ullam mentione: nec inter noftros Cimbrosin«» uentus eft,qui literis mandaret reru fucGefliones,in magna ueter5,quod ad literas pertinet,inopia:malebät enim fortiter fecere,q aut dodeloqui, aut erudite ftribere ad memoriampofterorç:. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XI.

Ac de Cimbris no iniucûda interpofita comemoratione, ad Sagt; h xones noftros reuertamur:qui crebris colluftationibus côgreflî

Danis,uariafortunafuere:nucluperiores,nûc deiefti. NaFro«* thoniMagno, cui’ temporaad natum Saluatorêpertigerant,8^ filioeius Fridlguo,æque ad arma uiftoriolb,rcgib’ tributa pependerunt Sed iam regno deiioluto,ad Fridleui filiû Frothonepueruduodene,Saxonesiii«» gum excutere maxima ui armoß? cÔtenderût. Principes tue Saxonigfue«» runt,Swerting’S^ Hanefus: qui côtraftis undccûcp auxilijs,magooprc Iio hoftib’ no imparatis côcurrerunt: Tam difficili labore diu fudatû eft in acie: ut magnitudine ftragis utrinqp fa(ftæ,urracp fibipars uidoriâre* putabat:Dani Saxones,8ó illi Danos profligafle funt arbitrati: Cotentio ad duellû peruenittFidebant Dani jStarcatero,monftruofe magnitudinis roboris hominbeui’ proceritati uiriû acrimonia re/poderet.cuiufj de

fortiWinepIura in Suecia fcripfimustSaxones pugilcpr^fercbïr Karna; £queinter fuos fama illuftrê;cui,ut difcrimen non recufarct,tatum fe auri côgefturos pollicenf, ut molê corporis eius fuperaret Virum forte uirtu^ tis glori^maior q aun' cupido tenet Operas pollicet; nee terret gigan«# tea mole pugiliscum eo cogrefTuri: poterat eniin maior in exiguo régna*! re corpore uirtus. Ab initio quidêSaxones regêiam ærateadultû^iam re^ bus fortibus pro inuiólo habirû,ad monomachiâ depofeebant: Sed Dani indignû rati,regem imparis fortune obieiffare homini,Starcatcrû iîli fcce reuican’û Venitur in campû quipugne metatus eft:Hama fiducia uiriu, çpiuuenili floreret robore, uirû etate iam fraAum, ad lucftamen depofee*? ^ä^’^ggreflufep prior boftem, pugno pcticu ita impulit,ut terre adegeric nutabundû Palluerût Dani; ita enim impellentis Hamæ pugno dciedlus cftStarcaterus,utgenibus nixus,bun u mentocotingcret Sed ubifenior collegit iiirestfefe érigés,ad gladiu decurrit; non iam ludfamine, (ed ferro rem peradturustnam toto annifus corpore,gladiü dilinnxit in aduerfum: nec ilium ftfellitimpctus;nam mediu Hamr caput idtu difFidir. Ita pcra*gt; dtauidoriaDani tripudiauere. Hunc ego infigne exitu tribuifle loco no men foleo fufpicari,in quo peradfa fit pugna; uc ab eo uidfo Hama diccrc* turundepoftca de propinquo eredla urbs,Hamburgu nuncupa* et: non ab Hâmone Lybico: nam ei’ memoi ia quomodo potuit ad noffros per** manare^Hac elati uidforia Dani,iugS aggrauabac in capita Saxonu; Scdl nondeerat Saxonibus anim’,prolibcrtate,quæfortibus uiris uita charii* oreft,uita pacifcidtacp Hanefus alter ex principibus,non deftitit liberade patrie per dies nodtes opera impcnderezauxilia undecuq; côtrahittauj» dtifcp in bonû modu copiis,bcllum Danoß^’ régi denûciat. Ille uero para«» tum dediixit exercitü:qutm idem Danie rex (emper expeditum habebat: Nam nauibus traiecit Albimrqup enim ultra fluuiü fuere, priori uidtoria Danis ceflêrunt Congreflî.cÔferuerc manus: 1 bi dux Saxonu cadens ,ui*gt; ïton'âhofti reliquit:locopugne nomen fuü indidit:Hanefro iuffit ap^ pellari,q? Hanefi lernenibimoraiet: Nam fro Dani ferne uocant Euin au tumolocum, qui nîïcHanofer,detorto paru,ut fit,nomine,uocitatHQLiæ resadcÔicdfurâ accedit,Hamâquoq?, qd dixim’,fuo loco nomé indidif-ft Sed in rebus obfcuris fit locus côiedture. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. XI1

Wertingus alter exSaxonu principibiis,cum adliberandi pro*“ s bro patriam omnibus rebus c5tendcret,nec armis hoffi par cllec nec fortuna,non quieuit tame omnes intcntare uias feaipcrande Iibertati;dolum parabat:qri dolus,an uirtus, quis in bofte requiretf Da* nig regêlîmulata fiducia accœpit in fua: nil dubitanté qp armis fuoR* præ* munitus,nihil boftile formidaret: Medio in côuiuio ignem iuftît trk linio admouerûparatis omnibus ex côpofito, que cÔflagrande domui inf rui* rent Vtrinc^ferenteafadfa minor es: Vincet amor parrie:Non dubirauit ipfe cladi accedere, dùmodo leciï hoftê opprimeret. Ea eft Dcciorû apud Romanos infignis gloria, caput fuum pro fuorû incolumitate deuout re Nam in factis literis ea res laudis fug habet exeinplû. Samlôn nie gen* b r,

tis Hcbrcæ propugnator,cum gcn fug non ali'o fe ui'dit futurû ufiii, cocu tiens,cui omm's imminebat regia,columnâjhofics oppreflît, ipfecômori«« ens Filij aût S wernngi,ut ultionê paterne necis in filio, rcgni Danici fuc cenbre,preuenirêc,adolercentê nuptfjs germane fororis côciliarûttex qua ille filios fufcccpic patrij regni fucceflbres Stetit hoc in reR2 ftatu diu qui«* eta Saxonia Verfâti funt fratres regine Danorû in regia. Danie: Slt;traii quillitati rerîi fuaß: fie confulebât: Regê côuiuiis,ôô ceteris illecebris delt;* iiincftû habentes,donee Starcatei iis uir fortiflîm5’aduêtaret:qui ut in Da nia fcripfimus,ita Danie regê fermone uelut igné inflâmauit, ut fâcra ho«« fpiti) ac menfg fuc temerarettoccifis in couiuio Ieuiris,hoc eft,uxoris gcrgt; manis fratribus: Sed tarnen tributa in Saxoniâ ceflauere.’iam Saxonibus libertatemfuampulchre per arma tuentibus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA Xllb

citus cft Plinius aût in uiginti rerû Germanicarç: libris totus no bis obmutuitiNam que per hec tempora a Drufo Nerone Augufti pri^ iiigno gefta funt in Germania,in qua ille diu fcelidter rem geiîîtjpcnitus non tenemus : nilî çp Strabo narrat eundem ducem in Amafi rem naualj prclio geffiflè aduerfus Bruderos (pars fuit ilia Saxonum)Nam Amafis Saxoniâ pcriabitur: in Chaucis, hoc eft Phrifqs, mari mixtus Quis igit^ neget mediterraneis Saxonibus ducê Romanû côlèruiiïè manus.’qn etia a mari tonans, in Amafi Bruderos, hoc eft fluminis accolas ,nunc didos WeftphaloSjOlim Saxones,8ô ante Brudeios, perdomuit: Cuius pet omnê Germania diu inter proceres tam célébré nome fuit,ut cum ingenj» ti defyderio memoriâ illius repeterêr Teftat Petrarchaextitiflefua ætate Rome triumphalem arcum Drufi Neronis,cum inferiptione,cuius caput dificdum legi non poterat: fed tame hos uerficulos tum a fe kdos in illo: Ad diuortia Reni Peruafi,hoftilcs depopulatus agros, Dum tibi Roma decuSjCternacß fudo trophga: Hifter pacatis leuior ibit aquis Tantiep fe* cit res in Germania geftas,ut filium exinde Germanicu iuiferlt appellarit Ad Salam ufcp fluuiû,quod côftat,pei uenit: Albim an tetigerit incopcr* turn eft:Nam ultra Albim uetuit Auguftus legiones fuas trâfire:fatis du cens,gente intra cum limite in fide cotinere: in quibus fine cotroueifia Sa xones crant:fiue turn Saxi,fiueCatti dicerent: Germanicus quo(^ Drufi filius,bono patri in Germania optimus natusfilius,patriam ditionecum fumma laude regebat: exemplo patris in mâfuctudine Só lenitate plura in Germanis qfeueroimperio procuras: Memineiat periculu Qiiinniij Va ri: qui fub code Augufto cum infoletius libère gêci impcrare contêderet, cum tribus legionibus a Germanis eft ad internecione deletus Quâtf*^ ferturidem Auguftus tam tulifle indigne,ut infaniêtis more caput illidês parieti,exclamaret:Redde Germania Qiiintili Vare,redde Germaniam* Reddidit Drufus Nero,priuignus eius,ur dixim^,uir maiueti animi:que Roma expedtabat Augufto fucceftôrcm,nifi illûmors ante Auguftuin abftulifteu Eadem fuit expedtatio de fdio Germanico, ut Tybeiiofucce*

dereufedilIaqcpfruftrataeft AdSaxonesredeam’* CA* XIIII* Iwarus perea têporaquida exnobilitate Saxonu eo prouedtis

s eft,ut cum regia Dänin generis flirps preirjs exciiâ ad unâ Geri tam puellâ deueniflèt,iamcp proceru uolûtate,eum regem Dani Gbi dcpofcerentjquê illa dignaret maritû:hoc certedecernêces, fue quifcp fpei feruicbât: exiftimances unû aliquêexfuo numero deligendû a puella maritû.Sedfordebantnobilipuellenatales omniu proceRj fuoruzquibus ipfa regina iufto emineret prindpatu Si warus auc Saxo ipfe incerpofi*' tis amicis.rem ftatuit pertêcare Non recufauic puella:iêd graue ac difFict lem conditionêplacito inuexit: obtendês,procanti, futurû (pondes quod, peteretjfiilleregni Danici mêbraperproceres diftra(fî:a,adunarec Equi* dem rege deficiête,cum iuftu uacaret imperiu,quifc^ pârtê Gbi defumpGc quâ pro fua defenGtaret* Aegit turn Si warns cum regni primorib’: alqs grenundiiiatis,alf)s per arma deterritis, alijs etia per promiHa ad (è incli* natis,ut uni Gbi pars magna cederet regnaturo* Parant regio luxu rega^ les nuptie: nec deerat aliquid (pei prêter expeéiatu nuptial? die* Etat qui* dam Noricp ftirpis regio de (ànguine nobilis adolefcês Haldan’: qui ad eafdem nuptias a(piraret: Nam eadêilli puella non nihil fpei fccerat: (ed q)tum diiiturnâ 8^ longinqu.â militiam ageret,iamdudû nihil ex eo certt compertu e(îet,fato funcfl^ credebat:apud Rufîôs enim militabat* Fama uero nupriaF52,qgt; Saxo uirgine regia ÔC regno donaret,aures ufcp perlabi tur Haldani:Deferuit que tradabat omnia; nbsp;nbsp;raptim exercitu côtrado,

ipfis nuptrjsinteruenit;amp;difpoGtis peroportuna loca militu prçGdrjs,fe* uiebat in côuiuâtes Primu uero fpôfum ferro pculit;inde reGftentes Gne difcrimine repulit Habebat uero non paucos in regno 8^ regia.ut fit, qui occulte illi fauerêt: ubi peruentû eft ad rem, etiâ partes eius aditiuarêt* Adextremu ergo omnes qui uotis eius aduerfarent pcrdidit:(pôfim ab* duxinqua ad légitimas nuptias cum regno eft potit’*. Hpc funt qup de Sa. XOI1Û antiquitate Danicus fcriptor, folo nomine Saxo (qd in ea gete no* tiunq uertut in propriu)c5memorat; cetera iacet fepulta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV*.

Er tempora ante VefpaGanoK’ principû,Bataui,Cattoru, qui Si P Saxonu,congetiles,grauilTimu bellû in Romanos preGdes geflè re; tribus per ea tepora dudbus fifi,Nam Iulius Ciuilis rebcllio* nis author, Clafficû Si Tutore, duos in uicina gête preftatidîmos duces in focietate belli acduittmnltacj gefïère preclara facinora, que facundiftî* mus fcriptor Cornelius profeq uit; fed minime in fragminibus que ex illo-tcnemus exequit; Exitu tame illû aduertimus,ut poft multa,que uariain* ter partes fortuna gefta funt prclia,recociliatio interuenent;cfi oftenderet Cerealis dux Roman’Ciuiliimpunitatem,Si populo facftoru abolitione, Sed nec^ Batauoru res exequi in profefto nobis cft,necp G uelimus, bona nobis facultas fuppetit; qp nulli reru extant annales* Saxonu res fufeorpi* mus aliquatu e tenebris in luce eruere;quoru fi tenerem’fideli teftimonio resgeftas,cerneremus primordiaeius gentis efïè digna clariftimis rebus, quas per fequentia fecula peregerut Quis enim (perare debet quotidie.ad b it)

marelucïlantcs Saxones,qui in Phinnia Sueciâcp arma protulerut, domi fuiflè qiüctoszSó nihil cumTuringis,nihiI cum Wadalis uicinis reru ha/» buiflc.lnuidit ante Fortuna minoribus:q? maioR2 fuorü prgclara facinora nullis litcris cxcccpit.Non defuiHe Saxones crediderim maximo illo Ro mani Imperaroris Marei Antonini in gentê MarcomannoRj bello:quod omnibus Romani Imperij uiribus geftû, nihil terroris 06 laboris minus habebat Punicis illis bellis, que inter maxima Romani populi folent nu/ meraii Sed neep MarcomanoB2,necp Saxonu aliquis rem in literas mifit: hoclolum tenemus,quod Romani fcriptores ad Imperij gloriam extuk/ runt: fortia hoftiü fa(^a filentur. Hominê cernimus imminere leoni, quia pinxit homo: fi noflètpingere leo,aliâ pidureforma cemerem^ Sed hæc interim q ueri poflum’‘,cmêdare non pofïumus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVf.

Sep ad hcc tempora, circiter annos poft: natu Chriftiï trecentos, u in Romana hiftoria nulla comperio Saxoniï mêtionêfub eo uo cabulo:fed quod fepe querimur,fj Tacit^ Plinius loquerêtur, qui aut laceri,aut nulli cxtât:ex montibus SC fluminibus delignatis,facile intelligeremus genre Saxonu: etia fi alijs uocabulis inferiberet. Sed ura/ mur cocefhs. Primus Butropius,S6 eum fequut’OroGus,teporibus Dio cletiani 8^ Maximian! Imperator^, hanc gêtem nominauit CarauGus,in/ quit Eutropius,cum apud Bononiä (illä dicit Gallicä in Picardia)per tra tftüm Belgicc 00 Armorici,pacandü mare accccpiftèt,qd Franci amp;nbsp;Saxo/ nes infeftabât: multis barban's fepe captis: nee preda integra,aut prouingt; cialibus reddita,aut Imperatoribus mifta,cum fufpicio efleccGpiflet,con/ fulto ab eo admitti barbaros, ut tranfeütes cum preda exciperet, atqj hac occafione le ditaret,a Maximiano iulTus occidi: purpura fumpfit.Iifdepe/ ne uerbis reftat Orofi’: amp;nbsp;in fua Britania comemorat Beda, Audiat Gal/ 1 ici fcriptores:qui Francos producut a Meotidis paludibus,rub Valenti/ niano Imperatore,necdü hoc tempore nato. Audiat amp;nbsp;SaxonSprimof/ dia a teporibus Theoderici régis Frâcorû repetêtes: qui ex hoc tempore in ducentos annos needu edebat in lucem. Agnoleât Fracos Ô6 Saxones iam nunc fub Diocletiano littora Galliarum infeila habuilTe^Quangde Francis maiores etiâ ineptie memoranttep originem ducat a Troianis: 8^ confederint ad paludes Meotidas in Sicâbria. Qtu'd aût per tot ægerint recula,quos duces habuerint,nelomniari quidêpolFunt ErquidêSicam tria non ad Meotidas paludes in oriête,lèd ad Reni fluêta fuit in occidé/ tettefte Cefare,Strabone,Ptolom£o,amp; omnib’ cofmographis Jneptilio mines eo cÔfugiut, ut dicât alia Sicambriâ fuiftè hic ôô ibi: nec tamê unir ex geographis teft:êproducût:amp; ut mille tergiuerfationib’utant, couin/ cit eos propria fabella de mêdacio: q? aiût fub Valentiniano Francos mi/ graflèin Germaniam:Nam telles omni exceptione maiores quos nomb nauim’,côuincut fub Diocletiano Francos habitaftè in Germania, cum excurrerêtad predâ in mare Britanicû cum locfjs Saxonibus Acceditali us teftis Diuus Hieronymus: qui in Hilarionis uita teftat fub Conftâtio Imperatore ueniftènobilêiuuenêex genere François;Ea,inquic,gês me/

dia inter S U Clios ate^ Saxones habitat. Quid poteft expreflîus dicifquid ad cÔfutandü fabula ualidiusClnuctus eft ex Cîallicis fcriptoribus ,homo quiconfigeret cornicu oculos, qui'c^ unde prodijflet fabula apenret:cu^ ins h^c uerba funt:VaJenm'an’,inqui't, Cibah'enGs ex fih'a Genebaldi cambroi^ régis,que alio nomine dixerePriamu,natus, peruenit ad Tmpe num;Sicambriani,id eft Fraci, ab eo inuitati Hint ad debellandos Saxo«* nes fupra Lanû habitâtes (a quo fluuio Alani difti funt) in oceani littore refidentcs fupra Renum; quiRomanum aliquando Imperium incurfa* bant;amp; quia debellari commode non poftent a Romanis, ad paludes in«» tranfibiles,quibus fe tutabantur,promifit,fi gens Sicambriana dicfta, Sa* xonesdebellaret,cptributodecenalilaxarent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVIR

Aec funt Gallici fcriptoris uerba:in quib’ attêde prudes leftor: h - Alanos Afiaticos effe populos in uafta Scythia,quos in Roma* nis prouincrjs aliqh legimus diuerfatostfed quado trafierint,in* compertu babcmus:nifi quia legim’ eos cum Wandalis uenifte primû in Gallias Hifpaniastinde Gotthis adhefifte in Betica Que aut fluuiu di citLanS,non agnofcimus: nullus enim eft in Saxonu regtone hoc nomi* neriuustSi tame diceret Salanos,hoceft habitâtes ad Salam,poflem’’Sa* xones agtiofcere:Sed tn hoc compertu eft,Saxones a Frâcis debellâdos, niiKi Valêtiniani défi gnari; Nam nbsp;Orofius expreftè de eodê Imperato*

re ait; Valetiniari’ SaxonS gentê in oceani littoribus, Ô6 paludibus inuijs fitam,uirtute atep agibilitate tcrnbilê,periculolâm Romanis finibus eru* ptionê magna mole meditantê,in ipfis Frâcoi^ finib^oppreffit Hic uide* ant fabulatores unde fit nata erroris occafio Saxones erât non Alani, ni* fiSalanos dixeris, in paludib’ oceani occidêtalis, non Meotidis oriêtali* bus Annumerat autê Chaucoru,hoG eft Phrifonu,gentê Saxonibus; q? inultaillis bello focietas eftèt:illienimpaluftribus locishabitât:Nam Sa xones câpis habitât apertis, Subneeftit: Qiios in FrâcoRz finibus(que nûc Franconiadicit,olim Sicambria)adiutus gêtis illius armis,Imperator re* preifit;Nam q? decênalê fabula cômemorat a tributis immunitatê,8^ ex* ado decênio rebellionê ad Imperiû,uanum arbitroriNam Valêtinianus folisannisundecimfuitinimperio: nec Sicambiis,hoGeft Francis fuis, ullaarmaoftendit Hgc quadâ digreflione de Frâcis non inutili fint lâtis; qnSaxonû Frâcorûq^ focietas in maritimis Ipolijs nos euocauit: diutius tn q ucllê me fabella detinuit: malle enim res geftas tibi leftor obtêdere, ^cn laruis pugnareiSed qd faciem’ fuperbig Gallorùf qui fabellas tales adorât in gremio: nec tn infrutftuofum erit errores dimouere:in qb’’ colt;« memorâdis magno flatu fe Gallici feriptores fonoros eflè putâtj8lt; glo riant: Saxonu aût primordia fcribêtes,antea retudimus: 8Ó iam le conui* dos agnofeat: qn tot funt teftes grauilTimi, diu fediftè hanc gêtem in fua prouincia,priufqTheodcricus François rex, cuius teporibus Saxones fe^» runt aduêtaire,nafGeretur. Fabulâ autê unde compegere de mercata a Tu ringis terra,8^ diflèminato puluere,poftea attingem’4 Hoc aût nûc Intel* bgât,longe uetuftiorê eflè gentê,q fuit illi arbitrati; Credât Saxoni,Pto*

îomgo, Eutropio, Hieronymo, Orofio, qui una uoce tcftant,Saxoncs in liia proui'ncia diu ante Theodencû côlèdiflê. C A XVHL

Vid domi potuerit ea. tepeftate gens Saxonû, ex his rebus con^ q nbsp;nbsp;qciamus, quas foris gefîerit: Nam circa annu Chrifti quadrin^

genrefimuquadragefimunonu cum Britones, gens infulâ oceani preclarâincolês,qne nunc Anglia dicit,a Pidis èC Scotis premerennnec a Romanis iam magno bello implicitis , ultra auxiliû impetrarêt, aliquâ«* diufuis feuiribus funt tucati:fed cumimpareshofh'bus8^ uiderenturô^ efïènt, ab proximis Germaniæ littorib’ Saxones ad ftipêdia deuocabatî ut propugnatores eoRj berêt in hoftes: quod quo ordine geftû fit, paulo altius repetem’’: teftë introducêtes illius gêtis domefl:icu,ô^ apud omnes authoricatis non uulgaris,uenerabilê Bedâ Angïicû^Anglicanas res pcr^ fcribêtê. Pilt;fli,inqin’t,gês,ut putat,Scythica,logis nauib” aduehit Hiber niâ,fedes ibi petitura:eâ tue Scoti tenuere:qui fup bac re ab aduenis inter pellati,reipôderût,lociï aduenis in ^uincia nô efle,(èd bumanitatis Çeban bere confiliu qd il lis impertiant: elle non lôginqua infulâ, quâ ipfi fereno ccelo uidere côfuefcerêc,babitatoribus non admodû plena, agris fuis Ion ge fcracioië,ccelo mitiorê,quâ côprebedere cÔtendant; fi armis fuis indi^ geât,uêturos auxilio. Hac relpôfione placati Piâ:i,abiere: SC aquilonares partes móHratc infule non magno negocio apprebëderût ibi ièdêtes Sco ti aûc non loge poft ea tempora amp;nbsp;ipfi in Hibernia fibi non diuti’manen* dum,ex quibufcûcp caufis,putauerüt:utentes cofilio qd ante PiAis derât: nauigabant in eandê infulâ: nbsp;Pidtis aliquâdiu reCftëtib’’, numero

Só armis prellantes,preualuerût:ita utraep gens earn inlèderat prouindâ, que iam diu Scotia eft appellata: quâ a Britania increfcës maris eftus dirt mit.’ccteru obferuato tempore maris refluentis, ficco ueftigio peruenitur ab altera in alterâ.Cum aute utriep genti angufta prouincia eilet, amphgt; andas ledes comunibus uiribus decreuerunt: Itac^ apparatis nauibus, 8^ uada 8^ portus Britanie relique têtauerunt:8^ copqs milieu fuoB^expofi^ tis,incolas in anteriora retnidere funt conati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. nbsp;nbsp;XVlllb

Ritones cu iâdudû Romanis paruiflent ab lulq Cefaris teporM b nbsp;nbsp;bus,qui prim’ dalle ab Gallfjs infulâ introiuit:dein de fub Clan

dio per minifteriû Velpafiani tunc duds,poftea imperantis,eani deditâ pro Imperio recipietis: quâ rem tanti fecit Imperator, ut filiû exea Britanicû iullerit appellari: Deinde fub Imperatore Seuero,quigradifof'* fato prouinciâ in ea Romanâdiremit ab boHica terratqui etiâ in ea uitam finiuit; nbsp;nbsp;cotinuato in ea Impf) iure,etiâ Côftâti’magni Côftâtinipater,

iam AuguftuSjibicIaulitdiëextremu: tumulat’ Eboraci* Cum ergo,ut dicere cœpim’, ad haec ufi^ tëpora Romanis paruilîèt prouincia,iam Bri tones prelîî a Pidlis amp;nbsp;Scotis,auxilium Romanorû implo rauere: Prefiut Gallrjs pro Romanis ea tempeftateAeti’ patriti’ fub Imperatore Valen»» tinianoeius nominis IIL Is implorâtibus foerjs IegionêmilitûexGalli]S mifît: cuius prcfidio ab boftibus lêcuri defenficp Britones quieuere. Sed cum grauioribus motibus Gallie quatefent,reuocabat earn Aetius legi»*

onem,ut Gallas cofiilcreuPer quæ têpora Pióli' Scoti cemêres Roma no prefidio nudatos Britones,graui’ inuafere* IIIi ad lolita reciirrêtes niia,miTerabiIîter ab Aetio poftulauciut legione remicti: q? lam præcer It bera corpora,que ipfi Romanis deberêt,nihil reliquu haberêt:Si tueret, cfTefpem recuperandoBz omniü:fi minus,iam prêter miferâ anima, quam pro libertate poneret, habere fe nihil. Aetiü calamitas focioru grauilt;» ter pcrmoueret,maior tn cura animü perurebat.cp Huni,Gepide, Wada li,Sueui,Saxones, Alani, Só muite preterea barbarg nationes,GaIlijs imif tninerçnt: ii3 iic omniümilitu copia ad tutanda region? opus uideretur^ auxiliûimplorâtibus Britanis mietere non potuit: ineundû enim fuit gra üiflîmij illud Sc omni feculo memorabile preliù in câpis Catalaunicis;lu bebat bono eflè animo locios,amp;C Riis fe aliquadiu uirib^fuftinere; qprimu poterit fe prefidia miflurû Opercprcciû putaui uerba Bede inlerere; ex cpiftola lachrymis plena part? ponere, qua Britones Aetio mifere: Aetio ter confuli gemitus Britanoi^; amp;C prius interpofitis quibufdcâ hec inferut: Repellunt barbari ad mare,repellit mare ad barbaros; inter hec oriuntur duo genera funerû;aut i ugulamur,aut mergimur:neqp tn per hoc quicq auxilr) iinpetrarût: Nam Aetiu imprimis Gallicang expeditionis cura to turn occupauit; amp;C Hunoi^ apparatus ,qui dietim nûciabat'deterrebat,ne quas haberetcopias diminueret:qua ratione neguit Britanoßz prccib^la tifiàcere Itacp Romani ciues qui Britaniâ frequentes diuerfis ex caufis in«* babitabat, Sd ipfi fimiil Britani cum fe a Pidis ÔC Scotis diuti^ tueri difff derent,Anglos Saxones,datis in fh'pendiûpecunrjs, exproximis Germa nie littoribus conduxerût prefidio alFuturos:qui quid? Saxones cognos» mento Angli.duce eorû Vortegerio infulam ingreflî,Scotos atep Pidos prelioreprelîêrût fuperatos: Sed ipfi poftea mercenary Saxones ambitio ne duâi,magis Britonibus q Pidi aut Scoti hoftes nocuerût: Romanos enim ciues,Britanorum primores,maiori ex parte uario généré mortis in£erfecerunt:ex corp tempore cccperunt Saxones Angli Britanig domi^ narI;SicmemorantItaIifcriptores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XX.

Edam indigenâ,qucm teft? introduximus,his de reb’fcribent?, b quia multis incôperta res eft, Saxones Britaniâ de fuonomine q? Angli dicerent,dixiße Angliâ,audiamus : ut erubefeant infei tiamfuam,qui Saxones ex Britania ortos fabulant; nefci?tes Britones ex Anglis Saxonib’ Anglore nom? mutuaflè;uerba eius pon?da funt;An* no,inqt,ab incarnatione Dni.CCCCXLVIIII. cû ori?tis Imperiû tene ret Martian’,86 Val?tinianus Auguftus occid?ti preeflêt, Anglorû,fiue Saxonû gens inuitata a rege Britonu Vitigerio,Britaniâ tribus logis na#» uibus aduehit: 86 in ori?tali parte inrulg,iubente code rege,locû accœpic cômanendi; quafi pro patria pugnatura: re aut? uera hanc expugnatura fufcccpit. Inito ergo certamine cum hoffibus qui ab aquilonc ad aci? ue* nerant,uidoriafumpfere Saxones; quod ubidomi nunciatûeft, lîmul 86 infule fertilitas ,86 fegnitia Britonû,mittitur confeftim illo claflîs maior ar niatorûjferens manu fortior?; que prgmilîg adiûda cohortijinfuperabil?

fedt exerdtu^ Sufcccperût ergo qui aduencrant, donâtibus Bn'tonib’ îo cum habirationis inter eos ca c5ditione,ut pro patriæ pace 8^ fakite in ho fies militarêtnllis militantib^debira Britones ftipendia ferrée: Aduencrât autê de tribus Germanie titulis fortioribus, ideft de Saxonibus,AngIts, Iutis:De lutai^ odgine funt Cantuarq amp;nbsp;Ve0:uarrj,hoc eft ea gens quæ Ve(ftâ tenet infùla, amp;nbsp;ea que u(cp hodie occidêtaliû Saxonû lutarû natio nominat,pofita cÔtra infulâ Vedâ De Saxonibus, hoc eft ea regione an tiquoq2 Saxonû,uenere orientales Saxones,meridiani,ô^ occiduûPorto de Anglis, hoc eft de ilia patria quæ Anglia dicit, S)C ab eo tempore ufe^ hodie manere defèrta inter prouincias lutaq: ÔC Saxonû perhibet, orien taies 8ô mediterranei Angli,pariterq? tota Nordhumbroq^ progenies,id eft earû gentiû que ad boreâ fluminis Humbri inhabitât,cctericp Anglo rum populi funt orti Duces fuifle perhibent eoB» primi,duo fratres Hin** geft ÔC Horlâ:e q uibus Horfa poftea occifus in bello a Britonibus, hade nus in orietalibus Cautie partib’monumentû habet fuo nomine infigne: Etant autê filrj WetgiUi,cuius pater Ve(fti,cuius pater Veda,cuius pater Voden:de cui’ftirpe permultai^prouinciaq: genus regiû, origine duxiu Non mora ergo côfluêtibus in infula certatim gentiu memorataru catergt; uis,gradefcere cccpit populus aduenaq?: ita ut ipfis quoep qui aduocaue^ rät indigenis eflêiic terroriîcum fubito inito ad tepus feedere cum Pidis» quos longius iam bellando pepulerûc,in locios arma uertere incipiunt:Si quidêprimûannonas fibiabundâti’ fubminiftrare cogûcproteftates ni facerêtjfe rupto fœdere omnê regione uaftaturos. Nec (ègni^exequunt: SiquidêjUt breuiter dicâ,accenfus manib’ paganoq2 ignis,iuftas de fcelelt;* ribus populi ultiones expetijr:non illius impar qui quondam a Chaldeis Hierofolymarû mœniajmo pdificiacunda côfumpfit: SicenimSx^hic agente impio uidore,îmo difponête iufto indice, proximas quafep ciuita tes agrofep depopulâs,ab oriêtali mari ad occidentale, nullo prohibente, fuû côtinuauit incendiû: totâqp peneinfulam pereûtis iuperficies obtexit^ Ruebant ædificia publica lîmul priuata.'paftîm làcerdotes inter altaria trucidabant.’Pr^fuIes cum populis fine ullo refpedu honoris,ferro pari** ter amp;nbsp;flâmis abfumebanturtnec erat qui crudeliter interemptos fepulture traderet Igit nônulli demilerâdis reliquqs in môtibus c5prehêfi,acerua tim iugulabantur:alij fame confpcdi, protendêtes manus hoftibusdabât, pro accipiêdis alimentoF?2 fubfidqs,8ô eternû lèruitiû fubituri,fi tame non côtinuo trucidarentur: Alij tranfmarinas regiones doiêtes petebant;Alq preftolâtes pace,in patria trepidi pauperê uitam in montibus,8^ fylins,5^ rupibus,mccfta 8lt; afflida mente Temper agebât At ubi hoftis extermina tis dilpcrfifcp infulæ indigenis,domû reuerfus eft.Cceperunt amp;nbsp;illipaula tim uires animofèç refumere, emergêtes de latibulis quibus abdti fuerât; 80 unanimi auxiliû cœlefte côfilio petcntes,ne ad internecionêufcpquacç delerent. Vtebâtureo têpore Ambrofio Aureliano duce, uiro modefto; qui folus forte Romane gêtis, têporeprpfatæ tempeftatis, fuperfueratioc ciûs in eadêparentibus,regiû nomen ôi infigne ferêtibus ; Hoc ergo duce

capefîùnt Britones: Sgt;C uicïlores prouocates ad prænu,ui(florianî Deo fauête fufa'piut; SC ex eo tempore nunc hoftes, nuc ciues uincebant: adannu obfelïionis Badonicrj môtisiquâdo non minimas eifdê boi* ftibusftrages dabât: quadragefimo circiter 8^ quarto annoaduêtus eogt;* tuminBritaniâ Hæc uerbis uenerabilis Bedærepetere uolui: quo maior ^flct fides hiftoriæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXT*

Is tefti'monijs Bede adqci'endû putaui: cum dicit ille Angloru in h Saxonia patriâ^cx illo eorça in Britaniâ tranfitu uacuata dici: non itaaccipiêdû,quafi ea regio babitatoribus indigeat.’cum emittac quotidiequi per omnes Ie prouincias difFundat: led q? turn defy derate ui lafit cult ores: cum tarn frequetes ad militia c5mearet Angli quide, teile etiâ Ptolom^OjUocati ab olim,led f tatis proceflu corrupto,ut fit,uocabui Jo,pro Anglis Angiri dici cceperunt:quoi^princeps Wedekindus pofte ns fecubs toti prouincie dominabat: illo tempore quo Magnus Karolus prouincia omne Saxoniæ ad facra Chrifti cogeret: hodieep principes Sa xonic fè duces Angrie Weftphalig preferut in titulis. Colonien, qqp ar chiepiïs ex die deftituti Herici Leonis,illu fibi aftumpfitinferiptionis inlt;* ter alios tituIGHoc quoqp non pretereûdû: q? cum Beda gen’regiû memorâSjVeâi 8C Vedlam nominet,bodie extare opidu cum arce, flu uiuin dus nominis,in teftimoniu antiquitatis*Sed 8^ illud adiiciendumr q? pofteaq Angli Saxones omne infulæ principatu cum tranflato etiâ no mine defumpfere,Britones ,præter eos qui belloru tepore ft tepeftati fub^ iraxere,populariter egrefti in cotinente Ganiai?2,ex aduerfo Britaniæ liti* torefecollocarut: eamc^ de fuo nomine dixere Britaniâ: quod etiâ in ho diernudiemprouincia uocabulu ftruauit Sed quâ fuæ originis infulam feruare non poterât,Angli Saxones Anglia de fuo nomine dixere: Brito nes uiciflim apprehenfam Galliæ regionem,fuo nomine fignaruttincp ea ineliorefortiti Fortuna,in id roboris cxcreuerunt,ut qui pride fuam tueri non poterât,nue aliéna apprehêfam non folû defenderât,ftd ex ea reliqua ttiam Francia regibus fecere infeftâ:ftmper c5tumaces,femper Francorît regibus infenfi ulqueadeo, ut cum ftquêtibus feculis Normâni Galliai ft littoraapprehedilftnt,eacp ex focderc regn tenerct, adieftaeft eifdê Nor niannie ducibus etiâ prouincia Britaniæ: quam male fibi parentcm,ut pri dem Franci,Gc poftea Normanni funt experti:quod etiam in noftta Nor ^3giafignificauimus Multis uero fgculis ducem fuum fortita eft Britas* nia ufcp ad etatem noftram ,qua nouifîîmus dux Francifeus ,fola filia reli*» ftadecedens,Romanorum regi Maximiliano,cum defponfa filia eius po tiundçfpemfecit:fed prguenit eum rex Franciæ Karolus VlIl qui dedu#' dampuellamRomanorum rcgi,ubi Franciam pertranfire conftituic,deti nuit:fibiiunxit:reginam uocauit: ipfe moriens fine prole, fucceftdri fuo Ludouico pridem Aurelianeiifi duci, pridem fororio fuo reliftam coniu*» gem habere fgcittmoftruofis ftmper nuptrjs infcrlice fœminâ,nulli proue niêtê marito,nifi que iure tenere non poterat Ea nouiftîma ftirps Bi itanic nunc alterû fortita thalamo regêjiodie eft regina Frâcie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIL

Vïta deinde miiltis fcculis in Anglia iêquuta funt bena:fcpe Ga! m liincuriàrût,ræpi’Pi(fti,2lt;Scoti:iêd Saxonib^gladio iusfuutui» entib’,diuiic cœperunt eflè gentin manfioncs:ut Bhtones in fua pati ia manêtes,qui iatn ex magna parte Chriili iugû fufcceperantjin fuis finibus côfifterent:Saxones nero gentilitia fordentes fceditate/uisetiâfe terminis in iniîila capacicôrinerent: donee mifcräteChrißOjamp;iniperinü’ ftantiâ beatiiîimi Papæ Gregorr),Enangeîicû ingum fufciperêt.’cum ille, ut fcribit, Anglorn Saxonûfortepueros ex Britania captos Romgcerne rct lïcnales Qnæ res indicio eif,Romanos in Gallrjs duces non deftitifiè ab infeifatione Britanie, in qua captos Angloß: Saxonû filios Romeue* nundarêt Hanc ergo gcntis Saxonû in Britaniâ, quâ de fuo dixerenomi ne Angliâ,tranfîtionë,in predaris gcntis facinoribus numerantcs,hodo CO amputabim’: rclinquêtes que il lie gefla funt annalibus Anglicofç: qs ut audio, habent expeditiiîîmos. aût inuitati in prouinciâ iêdes accœ perant,ièd perfidia ufi,arma uerterât in fbcios,nonlaudoperfidiï: necex# eufo in fociam nationêuiolêtiâ:fcd pro illorû inge.nio rempota,magnifies erat in aliéna prouinciâ fedes tuerirquod fecere Fraciin Gallijs, Gothi in' Hi(panrjs,8c item Saxones in Britania:amp; ipft rerû domini Romani,quid aliud fecere in orbe Romano,magnû regtbus beneficiû præftâtes,fi illos regio nomine dignarenttnô abripietes qd nô poterâtadimcre:2lt; benefit ciû de eo faciêtes qd per uim armoß: nô inuafere:ubi nô tam fepe uolûtas defuit q facultas.Sed hcc intérim:in Saxoniâ reuertamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIH.

Axones igit qui al ijs in Britania migrâtibus domi fédérât, inte/ s reanon onminoquieta têporahabucre:inuitante Aetio Roma* no patritio,cum Hunorû bellû imminerct,nô difficile parucrut: Nam armatis copqs non paucis,ranto exercituideeflè non funtpaflî.Tan tiautêtum côuenercdiucrfàrû nationû,8ôtam magniexercitus,quantos in Europa nunq côuenifîe in lubiedris Tolofè campis cÔftabat: Catalan* nicos tune uocaoâttcum Romanis ,quoB2 duxAetius, uir militari difeipH na cruditiflîm’, Wiiîgoth ç,quorû rex Theoderic’ cun? hlio Tliurifmun do; Burgûdiones hac parte ftabât. Franciiam recens ex Germania Reniï tranfgrefîîin Gallias, quorû rex Meroueus, qui Clodionipatrifucceflît. Saxones gen’' hominû ea tepeffate Romanis incôpcrtû: Nam quid reRî cumillis habuerit Drufus Nero Auguffipriuignus,iaminobliuionem trâfierat:magis uero quid cû Cimbris,qb’’ turn Theutones Saxonesiii* xere arma: Lutetiani qcp Parifiêfes, in que locû Frâci nô loge poft regni fedêcôftituerût,hacaciemiIitaucreRomanis.AbHunorûaurcparrefta bant cum gente tum ualidifîîma, Sé multarû ui(ftricenationum,Gep)dat, Oftrogothi,tres fratres æque reges:in quibus cratpater Theodenci,po* fteaItaliâ magnificeregêtis:Marcomâni,Quadi,Heruli,8é Tuiingi: qui omnes ad quingêta millia numerû explcuere^ Actes in hune modum fttu dæ funt. Attila imbellc mulicR: puerorûq? turbam inter earros,quoi^ uis maximafuo exercituiinerat,adproximos collesprimû femouit: Rinde ftruda apertis campis acies,fefe cum Hunis fuis mediû Iocauit:Oftrogo*

ihos reges {ïniftfo,Ardan’ciï Gepida dextro cornibus præfecit Strii^it^ ros aut Theodericu Aetiûcp,tardaui’t comperta Sigibaris ÂIanoR2 regis perfidiaïquêrefciuerûtab Attila corruptû cod;icuiflè,cum primû conferî pugnâ eflet coeptS,ex cornib’,in quoi^ altero iperauerat Iocari,ad hoftes tranfire.’utlaborantibus in prælio Romanis 2lt; Wifigorhis a tergo infta* ret: Veriti tn duces,ne,fi in perfidu Sigibarê acerbius decernerêc,Alanos peflîmo loco 8^ têpore abalienarêt,8lt; duplici damno eos quibus ipfi care rent,hofticoadderêt exercitui, diflîmularût; Sigibarec^ quid fieret igno tante,municipi),quod Tolol^ ille proximu tenebat,portas ab extra obice niunierût:8lt; ftationes,ne Huni poflènt ingredi,addiderût;ipfum uero re gem cum Alanis curarût acie media cum auxilrjs côtineri Theodericus exinde cum Thurifmundo filio 8lt;W.ifigotbis,neOftrogothis côcurre«* tent,{iniftriï,Aetius cum Romanis 86 Burgûdionibus ac Meroueo Fia»» coru rege dextrû cornu tenuere; Saxones cû Alanis media acie funt Hu^» nis obiedi Forte erat in campo tumulus utrifcß caftn's pari fpacio proxi»! mus: de cuius oportunitate, ut apparuit,maxima,cum exercit’’ duces cer taflênt.occupauicThurifmûdus; Cocurrentibus indecornibus, prelium ubiq^ eft initu pro numero 8lt; multitudine maximü atrociffimùq?:Sed in tätabarbaroru que utrifip inerat caflris colluuione,adeo multiplex,adeo uariüjUt nec ipfi qui aderât pugnatores intellexerint quo fint ordine com miflà certamina: Cpdê uçro inauditâ, ac in medio campo riuos ac iànguigt; nistorrentêfuifie, taliter feribêtibus cofèntio: quod neceflè fuit accidere, cumhincindearmateIegiones,in quâiratefcuirêt,inconditâacprope in#» crmê multitudine hofliû obiedfâ habucre: Inde ardentes inter fe fummis odqs Scythe,mutua feritate acfæuitia côcurrifTent Dum aût recedentes Hunos,8^ in fugâ uerlbs,ardêtiori animo inièquit Tbeodericus Wifigo tha,fuoi^ magis preiTura allifus,q hoffiu ferro interfcift^occubuit:?^ tiïc prcl!U,qd ad féru diet erat ccGptû,in dubiâcp node cotinuatu, interuentii umbrai^ utrinc]^ diremptu eft Attila poftq iè magna cû clade fupatû ui#» det,intra carroRz fepta cÔfugit: (cutatiçp in circuitu, ut ualli fpeciê pro car ris liantes exbiberêtdilpofitis,fagittarios adiûgitruim hofliû,qup impro uifa fieret quoad acies ftrueret,propulfaturos; Et ne aut uiiFin poteflarê ho(liuueniret,aut mortuus carerct fepultura,iumêtou2 clitcllas in flruem côgeflît: in qua fi durius quid accidiflèt, (è gladio a domeflicis c5fodi,ac fubiedlis ifi'co flâmis cremari iuiTit Cefa fuiflè eo in prelio ex urroep exer^ citu.CLXV*milIia,qui minus,qui pIus CLXXX fcribûuHac pugna, q)omnium fueritomni memoria maxima, hoc loco explicui; præfertim quia Saxones,quorû gefla prorequimur,flabât in parte uidrice: oppofiti medio agmine Hunis:in quo non mediocrem ad uidoriam opeiam intel liguntur contuliflê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXIIII

Er eadê tempora cum Franci duce Clodione trâfito Reno Belgi P cam Gallia introiffènttq? iam Gallig uiribus exhauflg,8ô crebra exterarû nationû incurfione extenuatæ,fuis armis parû poficnt, Romanorû etiâ exilibus præfidqs tutarent, accerpere imperia ueniciiîiû^ c i

Ïta fàcflij eft,ut Franct’ Germaru fam femel ac itCR? ante trafito Reno,cuiH fedes in Gallrjs quererêc,retropuiri: nunc uero audêdores fadi ab exêplo Burgûdionû, qui iam.puincia fuâ inhabitâdâ accccperât, in qua pfcuerat nome m hodiernû:Et Gothoß? monin Fortuna,qui iâ HiCpanias occupa^ uerâtjSC WâdaloFÇ2,qui ïam iti Aphricâ tranfîerat ex Betica,ipFi Frâci, explorato qp Gallia Romanoßz modico prgfidio tutaret,trâfito Reno,in Gallrjs prima urbê Cameracû accccperen’nde mouêtes in Tornacû, q^ ua lido RomanoRiprefidio teneret,ui urbêcapereaggreflî,fruftrant;fed eU citos ad pugnâ Romanos prelio fiiperattillâ perinde urbêfug fecere diti* onis Clodioni aût moriêti in Gallijs lucceflît Meroueus fili’îqui magno nii,quod diximus,prelio intererat pro Romanis:cuius filius Childericus cum ampliandg ditioni intêderet,reperit Odoacrê Saxonip duce Aurelia nis imminere.’Sic enim in prædâ fibi præftitas Gallias cuntfti putauere,u£ fuû eftèt,quod quifep occuparet. Sed Childericus turn fuperato prelio du cem excedere copgiu Nec erat noua neep infolita Saxonû in Gallijs mihgt; tia: Nam func ex Gallicis feriptoribus qui affirment magnos illos reges, qui Römanis,precipuelulio Ccfàri côflitftarent/uiflè Saxones Ferüt a ueteri memoria Anfonaricê gentis Saxonû principem oportunitatein^ uitatûjde ftragequam audicrat patratâin Italia de Belgicis,qui,pf^âifu* ere cum Cimbris:cû iam Belgicâ iuuentute bello confumptâ putaret,du/ xiffèinprouinciâtrâs Renû.’ur uindicar£t,8Cpatris,8lt;^auimortêaBelgi^ cis peracflam, WandaIos,Sueuos,Hiftrios,in focietatem bellipertrahens, mouit in hoftem^ Leo dux Belgicæ,quas potuit in aduerlbs hoftes uires c5parauit:amp;S inico prelio,Leo dux cecidiuG'otfridus frater btllum reno* uans,cum utrinq? pertinaciffîme dimicaret,extraxit pugnâ in noâê* Sed cum iam tertio manus côfererent,ita intercœpti funt Belgici, a fronte Sa* xonibus pugnâtib’,a tergo ab auxiliarib’ Saxonû circûuêti, inter media ccepta opprimupt,uix elabente cum paucis duce Gotfrido Vi(ffores,ter ra peruaftata,urbes capiunt:apud Valentianas trepidatûeft.’Vicit tarnen inftantia Saxonû,ut arcê fortiftîme defenfam occuparêt Omnê igitur re* gionem inter Renû 8ô Scaldimzque nunc Lotharingia,Brabantia,ô^ bc odienfis eft ,fibi tributariâ fertur feciffê dux Saxonû: Deinde,cum Galli* as ab Romanis permiffàs luli’ Cefar tueret,Ariouiftû regem,cui’eftce* ïebre in Romanahiftoria nomen,ijdê GaKiciferiptores aftirmâc,SaxonU fuiflèprincipê Sed ego hec,ut parû comperta,nô aufim affàrmare; préfet tim,qp Ariouiftus nô eaparte Galliarû,copias fuas,quas Cefari oppone* ret,habebat,qug relpôderet Saxoniæ,ftd magis,quæ SueuiæÆeftat hoc V efontioB^ opidû: quod ufej hodie manct in finib^ Burgundiæ imperia* lis,nunc uocant Bifontium,Udem archiepifcopalem Id uerorefpondetfa perioribus Germaniæ partibus » Sed lithuiusrelationisfidesapudau* thoresfuos* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXV,

Ibet hoc loco exagitareeoi^ in’citiâ,qui luliû Cefarêaiût in Get 1 mania leptê oportunis loas arces de nomine lèptê planetair fun# daflè:quâ uelut làcrâ hiftoria ftulti adorant: in ipfa quidê narra*

tïom’s fuæ fronte prodit fabulator infcitiâ fuâ: cum tres tum extitiflè reges cômemorat,IuIiû,Crafrum,Pompeiu; Ignorât belua regiû nomêtam fii iHe Romanis i'nui'fum,ut ne turn luh’us C^far cum monarchiam occupaG« fet,änderet fe regê nominate,(cd Di(flatorc,led Impcratorc: non ergo ges,fed primi étant authoritate inter fenatotes, hi,quos fabula cômemoigt; rat Necorbi's imperiû diui(êre,ut ille fabulat:(cd a ciuibus in prouincias miflî,temporaliter gubernauere: Vndelulius cum decênio Gallias admi nilfranètjCÔfuIatû abfens petebat:quo non impetrato, bellû cxcitauit ci^i^ uilein fenatû,amp; patriâ: cuius turn partes defenderet Pompei’* Nec unq ftetitidem Cæfarin Germaniarutimperiû ibigerens,arecs fundaret:(èd bis tantû fado pote Renû ex Gallqs trâfiuit in Germania cum cxercitu* Teftiseftipfe Cæfar,qui tes a (è geftas in caftris côfcripfit Extât CÔmen taria eins* Vix cSgrcßiis hoftibus,cum illi fugerêc in (yïuas,reduxic exer cituin Qiù ifta requiris,in IIII 8^* Vl Cômentarioi^ Cçfaris libris repe ries:nihil perinde opus eft uerba ipfi’Cefaris introducere,qn paftîm Cô^* tnentarijeius ubic^ legunt Si tarnen de Augufti priuigno Drufo Nero^s ne,eins filio Germanico.diu in Germania belligerâtib’ legiftènc, pro;* babili’in eoi^perfonas fabula c5tuliflènt*Sed neep hoc crediderim,illos fuiflêarciû,quas memorat,authorestalioqui Pcolomæ’,qui Saxones in^ ter antiquos feriptores primus nominat,qaicp fatis erat propinquus tepo ribus didoßj Celai^, fctibês fub Hadriano Imperatorezcum cômemorat omnia Germanieloca,non pr^terr)(îèt,quæibi Cæfares fundauiftènt,Slt;(i. ille Alexandrinus homo,diftîmulâter gloria Ceüai^ tranfiflèt Cornelius Tacitus Germani^ diligentiftîm’ defignatotjSó Italicai?? laudü ftudiofus exequutor,non præteriflèc tôt pr^clara Cæfàf?: opera per Germania» Igic totam fabula cum authoribusrefjcimus:cÔtcnti ueris narrarionib’,quas teftimonio probatilîîmoi^ introducemus authoB2 Hoc poti’crediderim aliquêex Germanie procerib’ militafte Romanis,80 facra illorû perdidi:» riflè,domûcp reuerfum,Romanis idolis uel arces, uel templa confecrafîê: quale aligd de Maroboduo têporibus Augufti narrat Strabo Et hec ad fugiora têpora référant,hoc loco per rememorationê diefta* nbsp;nbsp;nbsp;XXV1*

Entûeft ad ea tempora,quæ hadenus noftri prima Saxonû pu^» U tauerut: quibus hoc bellû inter Turingos ateqj Saxones côfertS eft:quod unde (it ortû, aliter noftri ac Franci memorât: utranq?^ feriembreuiexequemur Annuserat poft natû Chriftûquingentefimus aliquot additis,cum moriês Clodoueus,primus ChriftofideJis François rex,quatuor reliqtfilios,Theodericû, Childepertû,Clothariû,atcp Clo^ domirum:q ui inter fe regni ditionê,quâ pater mirifice ampliauic,func par titùconcordibus animis in fuoqui(cp demorabant Tuiingis ea tempefta teErmenfredus rex preerat:qui fuafii uxoris Amelbergg duos fratres, qp regnSaffedalFedicereiit, Bertariû atep Baldricum necauerat: id dolctes Francie reges,q? eos fanguine contingerent occiG iuuenes,bellû indixere Turingo: mouêtep in hoftê* Ille dolos ftruens,qua parte intraturos fcio bat/olfam grande apçruit;eamcp uiridâtibus operitramalib’,atcp cc(pigt;

ribus Ea re comperta,reges in hofiiê inicatiores ferunt:occurrentê prcïia funduntjamp;C fugatzinfëquüturc^ fugientêad fluuiu ufcp Onftrinlbi prdi' um inftauranc T uringi ,ex fuga fubfift êtes: Sed tafito fternunt a Frâcis ar dore,ut ftragis magnitudo pontê e cadauerib’ffrauerit Francis tranfitu* ns Ermêfredus turn ex fuga fè cum paucis in urbê rccccpit; undefidere^ gia euocatus ab Tbeoderico in Tulbacû caffellû,cum ambularent inuicê colloquêtesjocopr^cipiti Theodericus ex latere ambulante, 8^ nihil tale formidantê.cubito impenens,precipitio collifit: regniïq^ occifis eius libe* n'Sjin potelHtê accccpiu Hpc Gallois cÔmemoratro nulla ex parteSaxo^ nés contingit: Aliter aût nodrirem narranr Eimêfredi.inquiût,coniunx Amelbcrga.foror erat regum Fràdetea per Iringum milite,cui rex multa permi(êrat,?lt; cui pene totusincubucrat(râlis enim erat manu 8^ confilio) régi Çuggem.Theodenci Mctêfiû regis ditionê inuadat: qi notho minus q fegitimçna'c Amelb'rgæ,regnû debereuTheodericus ad Ennêfredu legatos mittês cômoncfacit,ut regibus Francieintegricatcfidei côferuet, feillifuturû non dnm,fed amicû: q? regum eflètfororius Tumle infolês mulicr occafîonê pütat efTe nalt;ftâ,q ua metis ardotc eflundauftimulat re^ gern per Iringum militê,ferocius rcfpondeat legatis, rcgnû iuftiori fitulo fibideberiper coniugê,quçnata cfîct de regina matre,q Tbeoderico,qui natales fuos agnolceret:feiebat enim ex côcubina natus Secundum hæc uerba Ermêfrecus prius rc in côciîio dife ufîà cum omncs paci inclinarêt, impares fe Francorû uiiibus te (tarent: Rextîî inftinêtus ardore forming per milite memoratû,legatis rcfpondit: Amiciciâ alFinitatêregûfema gnifacere:mirari tn qG hcodencus fupra fedominrj ius préférât: comper tos elle natales côiugis fue atcp Theoderici: çf? ilium lèruilis ex matrecou ditto afFidat: illam ftnps regia ex utrocp parèrecôdecoret Legati nonlc uiter acccrpere ignominiola refpon’a.Tciêtes ea magni cruoris cfFufionem portendere:qup tn audiueread rege (îiû pcitulerût*llle 8^fi excanduitait diens ,tn iram uulru preflit.modefle relpondêsiErgo feruilêTuringo cogt; ditionê præferarnus:oitcdamufqî eiqui gf niti lîmus Nec morat’,ualidii côduxit exercitu ex omni ditione Francoi?2» Nec fegnius 1 uringus,fciês quale incendiû conflauerit:arma uocat: ueniêti occurrithoftLCôutnere exercitus hoftilesin loco qui dicit Rumberg: neuter pugnâdttredauitt ilico magnis utrinqs animis côcurfum eft: Extrada eft in nodempugna, quetn utfperûcceptacft:umbrcdimouerûtprcliantes: nox caftriscuß^’ • des adhibuit» Vix orta Iuce,migno animoßz ardore ad pugnâ rcdeut.‘Cfï tî noncedere:integri faucps fubmittunt: 8«^ per omnc,que lôgifîimafuif« dicm,certamen exttahit: Tanta utrinqi cedes cômifTa eft, ut incertum pu gnantib’eflèt,qua parte Rat et uidoria Tcrtia demû lux prodidit Ermc^ f redû maiori parte copiarû efîë nudatûrqui période fe pro uido urbêChidingaadamnêOnftritfugiêslêrecocpitgt; CA XXVlb

C nbsp;nbsp;nbsp;fet,hoflê trepidû infequi fugientê,an renouatis uirib^exinte^^

^yant quitus operepreciu in’deret feracnti re uti’ uicfloria: 8lt;^ hoftem cÔtëî *]tum,ac tantis uiribus nLidatS,uno nunc impetu opprimcrcrnam têpus it Ibeipirandi permittere,quid eiïè aliud q boftem in fe armare Eflè prætéj» t^auicinâTun'ngis genre,que,fi in fodetatê belli Turingis accederet, mà gnum de integro Francis nafci laborê, nifi ilico d uceret in hoftê: Vel hoc prouidendû,ne tante illis uires accederent: S axones ante omnia pci tcran^» dos fl mora placeret,ut Francis armoR: focrj ueniantrq? facile inTuringos gentili odio laborâtes,ducerent Ea côprobata fententia,mittunt qui Sa* xones ad cÔmunionêbelli,agrorû promillione,deuocent: nec difficulter *nuitati,lèquunt promifla: Armant exercitu ualidum:8lt; Francorû parti* tus accedêteSjferunt in Turingos Cum in confpedtû ueniflent FrancoRz Saxoncs,collaudauere animoR.’ alacritatem,mirati corpoR’ proceritatem diffufam per armos cæfanc,arma in promptu Erant in Frâcis qui cauen* dum hoc genus militum predicarent: ne forte prouecfli alieno auxilio,in* tolerabiles fierêt Francis Mittunt ad oppugnandâ urbê,que hofbü regê intus haberetJlli non fegnes,certâtmiflîlib’,ut mcenib^deturbêt propu gnaturos Sed illi nihil territi.fortiter tuent mccniarut ubi de mûris milli* lia milita fruftra iacfa perierût,ffatuut oblèfli erumpere: nihil tale time tcsJmparatosSaxonesadoriri IntüslIruutaciê: 8lt; ordine progrediunc ad intêtos oppugnationi Turbauere primo impetu,quod necefiè fuit,in* côpoGtos: fed ubi in adc coiere Saxones, ualida paribus odijs pugna co* firit Turingipro uxoribus liberis,procp uita 8lt; libertate certarût Sa* Xoiies Gfe Francis oftentaturi,pro gloria laborauere: Durum atcp cruen turn prcliu^quod niilla potuit uis dirimere,nox interuenies diremit: cede* tibus utrint^ ucl in ürbê, üel in câftrarcamp^ detexit quid pertinax labor dieiperegerit:ftrages magna partiu appartiit. Sed qui in urbefuereTu* ringijCp inagnä fuoR? manu amififïènt,nec haberent unde uiies iam claufi tepararentjhofbbus omnia foris pro arbitrio eflè ccrnêtes,folatia cornea* tuûjfupplemêta non deeflè militû: fibi omniû rerû in die maioi ê futurum inopiâjgitur Ermefredus Iringû fuum petêdppaci ad regê FrancoRi inic titoratorëtfadfurû fe ex gquo omnia,que reges Frâcieiübeât.’modo afFi* nemillifuûrecognofcant: germane fororis acliberoR: eius mifereant ger mani: nihil peccafîê paruulos,extra rtoxam imbecillê fœminâ,illis pacem Franci reges impartiantur, fi minus Ermêfredus mereatur Hæc legatio* tais erat fumma Vicit qui in concilio erant proceres miferabilis oratio: pà cem petenti dandâ decreuerûu Iringus placido regis ac procerû rciponfo letus,addnmredit:iamanxiûadexpelt;ftationê* CA XXVIII*

Ntereà dum arma quiefcunt utrincp, diimcp délibérât reges de i nbsp;nbsp;forma pacifcendi.egreiTus T uringus quidâ urbe,ad fluminis ri*

pam accipitrêremittens,quas uiderat,colûbis:ille uolans in ad* ueffam ripâ,inlèquit uolucres fugientes Saxonû quidam reuocatû ab at to accipitrem manu pi ehendit Stabat triftis dominus accipitris,quem il* le magno licitaretur,clamabat,ut qui cœperat popius ad colloquium ue* tairet jhabere fe rem quam occultam infinuet,magno Saxonibus, fi fapiât^ £ iij

cocmendä»PropinquauitiIIe,8^ ubi fide data propius côftiterant,pa(îlus cft Turingus pn” ßbi reddi accipi'trê,tum (è detcdurû in quo fit (àlus Sa«» xonum coftituta* Nec grauatc reddit, uir armis potius q uenan’oni l’nten tus Alt Turingus inter reges iam de pace côueniflè:proindcndû Saxoni bus,necôiûdis inter iè amboru armis opprimant: proinde nox illis pro^ xima ad falutem data,fi fapiantjilla utantur Hec fiuc dolo fi(fla,fiuereuelt;» ra décréta, Saxo qui audieratjdifïîmulanda non putauit: uocatoconciüo rem aperuit: ibi perpenfà in Saxones T uringorû odia, nec fan's comperta FrancoB;fides,refpicerefccerunt in uires,quas nuper comifloprelioamis* fere:Et cum fè utrifc^ impares arbitrarcnt,cceperunt ad noduraâ fugani nonnulli pêdere.Tum fenior quidâ: nbsp;nbsp;audio Saxones in uobis fuge co*

filium prcualcre,non probo:qui abineunte ætate militas in gente noftra, ad banc quâ cernitis caniciêperuenuSaxonû fèmper arma tracTtaufiin ca* ftris noftratu confènui: nu g uerfa retro noftroi^ agmina cômeminfiuind forte nônung Saxones potuerût, fugari nung poterât: ego banc ignomi niam uel primus deteftor:boc cano capite primus,fi iubetis, ingrediar,fi* gna prpferês: fêquant me qui gloriâ gentis adauda uolunt:fortibus uiris minimu femper fuit periculi:imparatos Turingos,Sô abantiquo,amp;nune recTtius boftes,aggrediamur: amp;nbsp;,fi fors uelit,etiâ Francos ex focqs adoritil ri Incendit omniû animos fenis oratio:arma corripiunt: amp;nbsp;nihil metueiî tem urbem aggreflj,pcrtinaciccroppugnant:ddnde aggreflàmfcandere, capiunnfcLirjc gladius in omnes qui atma tülere:ccdunt obuijciues,mili* tes fine difcrimine: cum ante urbs capta eflèt g inc® irtteJIigerêt: incurrcrc mufti in boftes,ciues arbitrati,8i exfinguunuRcx Ermêfredus cum pan cis urbeefabit.Franci amp;fi ad'paceincIinabâtjUiôfores tn Saxones collau* dant. elapfum regêeo refpicere rex Tbeodericus arbitrac®,g? belliï refum ptis uiribus renoiiaret Igit mittit fegationê poft ilIûjUt ad pada inchoata reuertat: nihilfêimperâtefaiftû: Saxonesfuauolûtatetumultuantesnüc quiefeere Credidit rex: Si qd uerû efte cupiebat,facile perfuafum habuit. îam egerat cum IringoTbeodericus,ut in fuo confpedfu dnmfuûuenien tem perimeret:magnis a fe rebus muncrâdus Vbi uenit in regis prefèntia Ermêfred^jUiélore uenerae’^p-cidit, ut genua ampletfteret lringus ftrido gladio iacentê dnm côfodit Thcoderic® proditorê exofus,mox a fe exite prgecEpit: Cui enim mortaliu fidu fore qui dnm fua manu côfodifletflriii gus furês iam,certüs mori,gladiû intorfit,ut Tbeodericû cæderet:fed fru llratus in fe uertit enfem: amp;nbsp;dnm cadens amplexu petiuic Hic erat exitüs proditoris.Tbeoderic’^miflàm Saxonib® terra donauit:urbêquâexpu gnauere perpetuo côceffit habicâdâ Hic eft ager ille que ab Turingis nô auro,fèd fànguine mercatû Saxones accœpére: nung enimTuringi pofîè* diftè legunt agros ad Hadeleriâ: qs,ut fabula finxt,pro auro Saxonibus per arma fua defenfôs tradidiftênt Suæui ufq? ad mare aliquandodomi* nati funt,nungTuringi.Sucui terram Saxonû in Italiam cum Logobar* dis migrantiû aliquâdo occupauere:quodfuo tempore dicemus:in pro» tno circa bæc tempora res gerebatur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A* nbsp;nbsp;XX VUU*

Vm in hoc rcru ftatu Saxones agerent, Francis pacati,Tui ingis d nbsp;nbsp;quibus Franci preerat,non molefl:i,q? terras a Francis permiflas

incoleret, Albuinus Longobardorû rex lam diu in Pânonqs fe«* dens,per NarfetêItaliæpræfidê,qui'in ca deleuerat Gothoi^’e’iquias,q? iam infjgni iniuria ab Impératrice Conftantinopolitana notaretur: iliu ue lutciinuchu ad pcnfa inter puellas diftribuenda rcuocâre.’cum i;Ie refpon diiTetiTelam fe orditurû,quâ Imperatrix cum totius Imperij uiribus non refolueret: uocaflctcp Albuinu in Italia: uocatus ille uenit cum gête fua, Uxoribus amp;liberis una ducfiis Profpcxit tn reditui, fi quid aduerfi cotin geret: nam Hunis præcario fua attribuitprouinciâ habitandâ.’Nec uero Albuinus reditui folû prolpexit,(cd uiolentip cauit,qua eft fieri pofte opi^ natus:Nam ut munitiorintraret ItaIiâ XX^m^lIia Saxones fibi adiuxit: qui,quêadmodû Longobardi,uxores,filio(cp,cum omni fuppelletftili car ris impofitos traxere: infupcrqp duxere ad foetus fufeipiendos equai^ bo:* umc^ armenta: prêter iugandos aratro boucs, ÔC innumera animabu mul titudinecibo mortaliu Iuffç(fturâ Fuit uero migratio Saxonu airjs etiain populisaccdmoda CIotharius nant^ nbsp;Sigebertus Francoiç: reges,Sug

«os ad Renum fedentes,in deferta a prpdiflis Saxonibus loca Germanig traftuleruticum nec illos nihil male de ft meritos delere uellent.necç Gaft liarum partibus fibi uicinis coalefcere pquanimiter toIerabât Hæc eft ilia fmigratio,8c SucuoK’in Saxonia introdu(ftio,quâ Speculum Saxonu in textugloftacômcmorat:cumreuerhSaxones pulfis Sucuis,detciiore ftcere côditionê foeminai^,qup Supuis coiugio, qd mox dicem’,copulai# rifunt pafte: qdibi(quifqs erat Speculi coditor^falio tribuit emigration^ ftuâin Anglia fpccre Saxones:nâ inde nung funt reuerfuinfula femel ap*» prehêfam nunq deinde relinquetes Mira eft auteillis fæculis tam crebra gentiû tranfinigratio,qup neçp ante,necp pofteriorib’ftculis tarn freques acciderat:Quis autfine nutu gubernantis omnia Dei illa,ut uocant Itali, barbarorû eruptionê accidifte credideritC Qy’S no uidet pcrinde retufatn fupbiâ Romanæ ditionis: quæ diu author? fuû diftulit agnofterefNänl «bi fanftoR: matyrû abûdantius q Romp fufus eft cruoi fquo in loco ma gis efFerbuit pro Fallis dqs principû indignatiofErgo qd Romadiu irro gauitiunoxijs.hocpafta eft in ipfa urbe,8lt; Italia, Romanis prouineqs abillisnationibusquasanteignorauit,ueIcÖtempGt CA» XXX*

Axones cû aliquâdiu fub Longobardis in Italia militaftcnt,per* s nbsp;nbsp;tefi alieni imperq, qui ft ad libertat? natos arbitrar?tur, in patria

refpexere: Acceftit Fracoq: regu non obfeura fuggeftio, qd ueft bnt in Italia ftruire,qui in libertate nati,etiä airjs, fi fatis niterent, imperalt;* rent Vrebat quid?Francos gloria Logobardoßitqp locupletäprouincia bi domina gentiû tâ facile cœpiftènt: immincr?tcp terrore uicinis g?tib’*, Quocirca uolentes LongobardoR: Franci potentia minuere,tale aliquid Saxonib’ per fubmilTos inftillauere« Facile perfuaftris homini libero fuo iureuiuere Non furda aure Saxones accccpere in quod fua fpôte propen debanttCum ergo Longobardi eflènt bello Câpani« ôccupati,Saxone^

tranTccJcre alpes conflituerunt ïd cum Longobardi refciflènt,noniiîtt'3i differendu rati,periculis occurrere conftituerût,quç cos multa manebat, fi Saxoncs,tam magnû prefidium abijflcnt Scd quia Amatus prouinciæ Romane,ÔC Frâcilio Anicicnfis, prefidcs,ab regibus Frâci^ c5munin,ar maoftcnderûc Longobardis,inillos ducêdum fuit:Omifîis i§it Saxoni bus eo intcndcrât:cum interim Saxones fuo icinere gradiêtes per Gallias in Rcmenlès funt delatuS^apud Strablonenfèrus caftris pofitis,nonp^^ uo têpore quieti fuerûcnec damna prouincialib^intulerunt:qui eos iulw regum cômeatibus adiuuabât Quâprimû Saxones intellexerut Burgun diones cladê accocpifFc ab Longobardis,?^ Amatû prouinciæ Romans prcGdê interfcôtû,2lt;Lôgobardos in Iraiiâreuertiflè,timorélaxati,muta runt mores: Sô omnia in Remenfib’tumultu impiétés,prædâ undiçp age bant Ennius interea Mûmulus Romanus ciuis Amato fuflFgflus, quein Longobardos Frâcie reges multis copqs adiuuabât,Longobardos fupe rauit:quarc ab Aritbparto ParifioR: rege iuflus,quod facerc optabat,diï xit in Saxones nihil taie timêtcs,amp; haud fec’q fi nihil hoftilecomififlènt omnê curam cuflodip negligentes AggreHus itac^ Mumulus eos primo impetu fudittdififipatofq? perfequutus,magna in illos cdebat cædê;colli^ genres th felè,8lt;^ inuicem adhortati Saxones,prelio uolebant Sôiùfta acte cum Mhmulo confligere:fed multi hincinde miflîa Francis regibus nun cfj,utruncp cxercith perduxerunt ad pace: cuius fuerût côditiones:ut ba^ xones relida præda,ôlt;S certaauri fumma in compêfationêirrogatidamni perfoluta,in Italiâ qua aduenerant,remearent:qhquidê Supui ab regibus Frâcip Saxonum terra donati,cedere loco noluerunt:ergo in Italiâ remea runt:Sed cum eflcnt ad prioraloca reuerfi,Lôgobardos iam fados infoi* ïêtiores offendcrut.’iterû ergo remeare con(lituut:?C ad Sigebcrtiï Metê fium regê mittcntes,ccrtiora q prius fcedera iecerSt:quib’ innixi,c5 uxo ribus filrjfq^,8é omni fuppelIecTtili Italia exceflère Ne autêqua incederent prouincialibus nimis graues eflènr, 86 cômeatibus indigerêf, fefein duas partes diuilèrût: Eorh una per Nicæâ,altera per Ebredunêlès iter tenuit:

th omnes fimul dcducente amicabiliter Mummulo,ad Sigebertu rege peruencrût4 Côuenerat aht in fccdere quod regê inter Ô6 Saxones iduni erat,ut eos ilie in patrias fedes reftitueret: quas anno ante quintodecimo reliquerât ch Lôgobardisinltaliâprofedi.’optaueratcp Sigebert’idfa* cere: 86 Sucuis fuafit,ut regionê partin' paterenv, uellêtcp cquo iurecûSa xonibus habitare Saxones uero côtra, patriâ fibi totâ non dimidiâ ex fœ dereadiudicandam côtenderunt. Et cum altercationibus aliquandiures protraêta eßet, inßiterc Saxones,ut fi nollct rex,aut ncquiret Suæuos ait ena deturbare terra,equo ferret animo,fi armis ipfi iuftilfimis qucrerent, qd tanta cum iniuria negabat Paflus uero ille eft Saxones in Suæuos dit cere:nccp interea deftititpacêquerere inter eos ,fœderacp côponfifed nul Iis uerbis,nullis pollicitationib*-* molliri Saxonupe(dorapotuere,qui fer»* ro poti’experiri q paêto uelIêt Et uenth eft ad prelih:in quo fuperatis,8i magna intcrnecione cefis Saxonib’^jmafit regio Supuis; quâ,proutiniuo

«cccfTüs fui facere cŒpejrant.Sueuia appelIamt Scd tn Saxonibus obni^ xcinftantibuSjCum Franciæ reges alijs impliciti bellis ten eren t,arma un«« decûcç contraxerâc: ÔC Suguis deintegro c5greflî,exturbarunt regione: Sirecuperatæper armapatriæ,filios uxores inuexcre Crediderim qtif inter Suæuos habitauere Saxones,cum ad prima prælia quieuiflênf, ipe** rantes cÔgentiles fuos eoru uirib’ non indigere: ubi uiderâc profligatos, iam magno prclio uidios,multis amifïis,uirib’opus efle,eoß2 acceffiße partib’iôd ira parib’animis a remanêrib^Slt; redeûtib’Saxonibus in Sue^ nos cflè depugnatû Eiedlos ^uincia Sueuos infuper côtumelia affccerer IVîIegêfanxerût.'Mulieres Saxonici generis qtqtSucuis denupiêrât,aH rnas a fucceflîone paterna haben: Só rurfus in fuis c5fuetudinib’,quas po fteaSpecuIoSaxonû indiderût,cû Karoltis Francoß: rex,amp;^ Ro Impera tor,authon'tate,ut ferüt,interpoßta côfirmarettmulieR: cÔditionêin mu! tis ob earn rem fpcere deteriorêVerû eft tn q? infcitia Glodàtoris caufàni tefcrt in earn profcdionê quâ in Britaniâ Saxones fpccre: ignarus q? inde

^greflî, perpétua ditioneinfulamferuauere; cum uxoribus SClibe* •lis ibi remanentes: fed ex hac Italica cum Longobardis expeditioneilla proiienerût,que in feeminas funt conßituta* C XXXL

Ertoldus turn Saxonibus dux preerat ad arma uir impiger, cutn b. Dagobert’’ rex Metenfiû( qd Auftrafioßj regnû nucupauere)a uiuête Clothario côftitutus pâtre, uicina etia T uringoR? prouiii ciamtenebat BertoIdus aût cum potentia uicini regis fuipetftâ duceret,oc cafionêiamdudû quçrebat earn imminuêdi Ortû eft bellu,ut fit,inter ui cinos definibust Dagobert” coprjs ualidis in MetenGû regioneperarma tis, Renû traijcit: dudurus in hoftê Nec fegnis Bertoldus Saxonû dux iamdudûbellûfitiens, iuuenirégiduxueteran”occurrit:Conferunt ma*» nus:amp;: graui utrincp prclio multi cadût Dagobertus acri certamine pre** mit ab oppofito Saxone: ut deculîà galea,parte cutatâ capitis cum adhc^* rentibus capillis in terra demitteret:nec k uis erat idtus,cuius impetu deef dens iumêto,regius iuuenis prope erat ut caperet,fi non proximoru fide^ lium manibus eximereuErgo artritis exercit” fui uiribus, paulatim le re*» traxitrex Dagobertus,uilt;ftoria permittes hofti.’quc tamênon paruo ill ï quoep côftabat.lnfînuat per nuciS Dagobert”patri quo fint res in ftatu: orat qprimü fuppetias fibi ex Francia uenire Pater eóperto quo in pericu Iofitfilius,raptim cotradis ex regno armis,8lt; ualido fuoß2 côflato excrcî tUjipfeproficifcit filio uêturus auxilio:amp; tranlpofitis coprjs per Renu,ma gnis itineribus contêdit ad filiû: iundtis exercitib” una mouêt in hoftê Caftra turn tenebat ultra Vifurgû,nunc Wiferâ uocant: qui limes eft ue ter is Saxonic hoc eft, W eftphalie,amp; eius que nunc nomen Saxonic reti*» nettHabuit th etiâ ilia tempeftate Saxonia prouincia ultra Vifurgum in Herciniâ ab olim: earn quâ nuper ftipêdfj uice promeruit ex Turingia abrégé FrancoB2Theoderico,cui tum,ut diximus,Saxones militauere:in qua tum confederât uires ad prcliû colleifte Frâci admotis flumini caftris quot^ fuis,infolito tripudiauere clamore^Miratus quid hoc eflèt Bertob

dus.'au dit ab bis, quos reR2 bofldiLi mifit expïoratores,uenifïè Clothariïi Dagobern patrê Francom regem,cum nouis ad filiu Francoismilituco' pijsjlla dereexhilaratos milices ,infblitu prcferre clamore, alacritatisindi cem Mirû,inquit ille,fi FrancoR? rex que nuper uita fundu ferebât,nunc ex mortuis redeat depugnare Dum parant ucrinc^ prelio,nunciatur Cio thario,non credere Bertoldû adeflè Frâcorû regê^Àd ripa ergo rex pro«’ plus uenit: 8lt; nudato cano capite,q uo infignis nofcebat ,uidendu fe Saxo nibus prebuit^ At Bertoldus rege côlpedo,quê uita fundû audierat, clamat; Venifti uetulum caput, canuq? pecus uenifti, iuuenû tearmis itO rum immifcens Franci autê cum morâ facere uiderent Saxones,c5cccpta derecêfibus uiribusfiducia,uel nauibus côparatis,aucuadoCresenim in obfcuroeft)fluuiû tranfierût:2lt; inuafis Saxonibus,magna armoR? côt^n rione prcliu conlêrut: Nec (ègnes reflicere Saxones, diu æqua manu cum hoftib’confligêces:Sed uicic Francor^’ pertinax inftantia, propter innoua tas nbsp;nbsp;multiplicatas uires.’ceflereçp Saxones hoftib’ uitfloriâ, cæfo in me^

dio pugnantiu agmine duce Bercoido: Qiiid enim facerêc fublato capite rnêbra/fuga fibi quilcp confuluere Sequuti Fraci,omnê Sakoniæprouin ciam igni ferrocp uaftauere: nec abierepriufq prodeûtes obuiâproceres, de pace agerent: qn bello tante moli impares uiderent Summa fuit,ut Sa xonia annuo Francis pcnfo tributo,dnos ac maiores fuos agnofceret Tri butû conftituit quingentoR2 boum,annua foIutio Hoc autêgenus tribu ti,aut ei non diflîmilein equis,quâdocp Saxones perfolueriït Oanigtcum Ellèntabinisquocparmisôôuiribusfuperati CA XXXIL

Tabat hoc in rerû ftatu Saxonia non diu: nam eodem régnante ' s Francis Dagoberco,Wâdali,quos nôrtulli corrupto uocabulo

W inulos dixere,cum adhuc uicinâ cenerent prouirtciâ,quæ nue terra BrunfwickcêGs eft,cum uicinis ecclefiaR2predijs,dinimulatibus,nc^ fcio fl etiâ ad earn rem inuitâtibus,Saxonibus: ut per occaGonêexcuterent lugum Franco!^: irrupere in Turingiâ,tum Francis parenté. Gens erat ui ribus non côtemnenda:excmplû iequuta congentiliû fuoR2,qui fepe trafic to Reno,res magnas perægcrût:quod in Wandalianoftraexplicuimus Sed turn Saxones millb ad Dagobcrcû FrancoR: regem nuncio,cumino egerantjUt fi armis fuis pellerêt Winulos gentê WandaIoR:deFrancoru prouincia,tributo liberi, amp;nbsp;amici regis in reliquû tempus fci iberent Ac” coepere côditionê Franci: Saxoneicß contradis ad earn rem armis,pro af bitrio fponfionê impleuerût:fiue aperça ui,fiue per paêfionê res agereturî ‘ obfcurû enim permanfit,qua uia fierec: cp nulli turn in Saxonia feriptores haberent,8^ in Francia glorie gentis inuideret,nemo dignat rem facis ex” plicare. Sed cum Francis per Saxones reddica eft fua Turingia:amp;^ in reli” quû qdem Saxones non tributary,ièd Francisfeederaei habebant.Quo tempore in Francia templû iànêlis marcyribus Diony fio 8^ ibefjs extrii” êtum,a Chrifto,ut ferût,cft coniècratûtprodente homine Ieprofo,qui in* tus pernoêfabattobtêta ab ædituis uenia: 8Ó in argumentû ueritatis,miï* datum fe cùdoRî oculis ingerebat:qui noicebat paflîm a muleis proximo

ucrpereleprofus4 Hac etia tempcQate infhïutu cft fus publicariï Rib diuo' nundinal^ inter ParifiS Sandli Dionifr) opidS in Fracia,quod peragië in agriSjin tota Franda celebre:quod Lcnditü uulgus appellat,ab edidlo ütcftuenfimile,detorto uocabuIo Per hæc tepora rex ÀnglorS Saxonu ex Anglia,nomine Cedoaldus, qui multis bellis fortiffime in patria dimi cauiqad Chriftû côuerRis eft;8^ tendens Româ,uenicad Chunipertiï re«* gem LôgobardoB2,qui filiâ eius tenebat uxorca quo eu magno honore fufcœptuSjRomam perducitur; 8^ a beato Sergio papa baptifat^,Petrus eft nominatustcuni^ adhuc in albis efïèt,Roinæ morit: Sc in ecclefia San

Pétri fepelitur: iam enim paulatim Anglia tota cum omni gêce fua ad panitchtiâconuer(à,crediditChnïto» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXIII»

Sfiduum deinde bellû Saxonibus incenîtde Turingia Francoisî a prouincia:in cuius finib’ iam,quia Saxones nônihil iuris claboj« râdo quelierâtjquotidiana de terminis queftio erat; Sed Frâ/« cis Chriftianis principib^odiofum erat Saxonû nomê,q? adhuc gêtili for derenterroreiquocirca Karokis Martellus,Pipini Breuis filius,aule pre* fediis,qui Maior etiâ dom’dicebac,non diffimilis poteftateilli,qui olim Romano florente lmperio,Prpfpdus pr^torio dicererpro qua dignitate tnira inter Francos proceres fuit contêtio: Sed tn Martellus uariea fortu* naiadatuSjCum carcere noucrcæ elapfus eflèt,ad earn dignitate pcruenit,' utregnû omne fub illo adminiftraret: Iam enim reges partim ob puerile etatê,partim ob focordiâ,rcgni gubernacula pmilere Maiori domus; Ipli üeluc idola domi fedebât, femel in anno populis fe exhibuere uilendos,re liquos dies in ocio amp;nbsp;uoluptatib’ triuere; ut olim PerlaR»’ reges,qui nufg feprebuerecöfpiciendos,fed per amätillimos fui Iblû adibant,confulti de rebus gerendis;qui ftatus femper fuit perdition! proximusiSic enim pert tre Perfarfi reges, fic amp;nbsp;Francoru regnum in alios per fimile focordia eft tranflatü;00,11 ueru fateri licet,fic perqt Romanu Impenu: qp qdiu princi pes rem gerebant,omnia prolperefucceflcretquorü erat nouillimus Ma,«» gnus Theodofius: poft cuius intei itû, quia principes ipfi per le rem agere dccreftabätjducibus permifere,fub quib^primu declinauit,donee in earn concederet umbra,in qua uix cemit hodie Sed tum Francois res admini ftrabat Martellus,uir illi Icculo fccliciflimusiqui nifi illi Icculo cotigiHec, aftii effet de uniuerfis Galli)s,quas tue infeftas fpeere de proximis Hifpagt; nns,quas occupauere numerouftimi SaracenüSed Martellus fuo nominf relpondes,ubiep malleus hoftiû, ubiep propugnator fuoR2, Aquitania Së Vafconia primü,inde etiâ Romana,puincia expulit Saracenosimira uirlt;* tute,Slt; incredibili fcelidtate ubiep ui(ftor Qtii pacatis in occidête rebus, cum Saracenos fuis 8ó Romanis prouinefjs expulillèt,conuerfus in altern latiffimeditionis angulû,etiâ illû purgare fordib’ côftituit S axones erât eatèpeftatedæmonicolæ,8£qui Chriftianâ religion? alpernarent: in eos conuerfus Martellus,bellû inftituit,8lt; bellum inchoauit,quod demû ne* poseiusexfilio,Karolus Magnus,percgit: Tante molis erat Saxonicam gêtem patrijs ritibus auertere Magno tamê turn bello prçfli Saxones ôi

cxhauRijKaroïo quidê Martello manus cledere:coponentcs cum illopcf qualcfcûcp cÔdi'tïones: fed leges Chrifti'anas acciperenecdii confenferut Et is quidêuirincôparabilis,ubi poft minfica que ubiœ uidonofe perp* gft opera,ïam ætate feftùs ,priufq uita excederet, ftlijs Karlomâno atc^ P* pinOyditionê diftribuit: de rege nihi'I penfi fadens:nam armi's quæfitâdis» gnitatêfilijs relinqueredilponês hereditaria, uiuens inter filios ita ut Karlomâno Auftrafiâ, Franciâ,8lt; Turingiâ,Pipino uero Gallias per»* mitteret:ubi tn maior reru moles incûberer,iûdis uirib’fratres unûiufl’} fenfire Ita cômunêfratrê Griphonê bella germanis intetâtê, q? pater illu teftamento uidebat prcteriflè,capiût:S^ honefta liberacp cuftodia curant aftèruari: ipfi iundis armis in Alemânos iuga detredâtes duxere Aquw taniâ duce Hunoldo rebellantê redigere in quietê.’OdiloneBaioariæ du cem iam rebus nouis ftudcntc,prcueniût Jntcr hec Saxones quocp fe coif mouerant,non fatis propalata tumultuationis caulâ: Vna in propatulofa it:cj) nomini Chriftiano infeftiftîmi,erâtidololatræ: quâ remfidelis amp;^re ligiofus princeps Karlomânus animo execratus, in eos duxitexercitu; eos quidc turn perdomuit,ut legibus fpculi parerêt ad ^quabilitatemifed Chrifti religionê necp uerbis fuadere,neq? armis inducerepoterat.Dein/ de autê uir cordatiftîmus,amp; que fcculi pceniteret,iamdudû omiflà regni adminiftratione,fratricp Pipino permiflà,Româ proficifcifabicp aliquâs» diu uerfatus in môte Soracfte qui Silueftri dicitur,monafteriij diuiBcnCi» didi fub régula,fiiis expenGs erexitiiêcp inibi monachû fecit: fed frequen tationeuifitantium de Francia nobilium maleaffeâus,eo relidoloco,ad montem Caftinum, qucm Sandus quondam pater Benedidus incoluit, adqtdbiqî Domino feniiebaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXlin

Ripho Pipini frater,iâ altero demigrâte,lperans in parte admini g nbsp;nbsp;ftrationis fummo iurc deuocari: ubi Ipe fua fruftraret,ad Saxos»

nés perpétues François hoftes côfugir.’ibicolledoiuftoexercis» tu,adueniêci Pipino occurrere ad Onacram amnê loco quêHoremu inco le uocant,non dubitauit: Pipin’ aut ad fluuiû Mifaham in uico Strahunj go caftra fecit:nullo tamê prælio cômiftb,in colloquiû uenerefratres.’fcd turn infeda re inuicê dilceftere, Gripho qiiidê Saxonu idololatriæ genfis prclîdio non fatis fidens,in Baioariâ (è recccpit:ibi côciliatis qualitercuç^ proceribus,Taflîlonê hoipitê fuû ducatu proturbat Ea re cognita,Pipi^ nus cum magnis coprjs in Griphonê progreftiis,TaflîIonêreftituit: Gri^ phone aût in eius poteftatê uenientê, in Ga 11 f)s donac non parua ditione; ut magnoB2 ducû par,etiâ maior uideri pofTît Ea tn re minime contêfus, ad duce Aquitaniæ Gaifirû,iam Francis inimicantê,defpci^ Quo tepore regni Frâciæproceres regis fui Hilderici perlpeda ignauia,8^ nullis re bus idoneus uideret, folêni legatione apud Summû pôtificem Zacharia peregeriïtjUt regnum Hilderico abrogatü, Pipino 22 fuccefloribus illius in perpetuûproueniret Oratores fucre Burchardus Bituiicêfis ancbiepigt; fcop’,amp; Furadus,quêalrj abbatê^ali] iàcerdotê icribût Ita regnu Pi, »10 prouenit; 2lt; in eius fucceflione diu permâfit Q£‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cômur.ora

tionem adducimus,quod proxime de Karolo Magno,Germanic Gal JiarS principe multa fcriptun', teneamus quo ordine in Hnea fui generis re galis principatus aduenen'uluuat inter hcc intueri,quibus iè inuicê obiè:# A^ijsextulerüt Domus Francie,5d Sumus pontifex.’nam Frâd dctulerut Pontifici arbitriû declarandi regiszquafi is fit per quê reges regnant:qul pn'dem in urbe coGftere uix potuit, quo minus arbitrio Conftatinopoüï^ tanoruImperatoRz aut captus,aut relegatus abiret ViciflÏm Romana (è* des hoe prgftitit bcneficiü domui Pipini.ut regiu nomêhabcret: deim^ de Karolû ad imperiale culmêprouexit Non parup caufe durantis etiamt hodiefœderis inter Romanû pontificê,8^ Franciæ reges:dicente Scriptii »■a: Quimeglorificâc egoexaltabo Ad Pipinu rcuertamunPrima hui’ ^^gis poft fufeoeptâ corona opera fuit, arma in perfidos Chrifto Saxones uettere Magnoigit in eos apparatu ducens.bellu eis intulitgrauiftimu: fed ea fuit gentis moles, ut non ftatim ad mutandâ religionêpoftet armis cogi:Ea igit expeditio fruftra fuit* Cum autê undiep nouo régi ëgt;^ fauor Si uires increuiflènt (nam foicnes ab Imperatore Coftâtinopolitano nûs* cios cum muneribus acccepit)Baioariæ dux Taftilo regê adiens,impera:* tafefaduru polliceCt Cum igit in Saxoniâ maioii apparatu ducere côftf tuiflèt,audit Saxones omnes aditus comünifîè: Sed ille ui perfregit: amp;nbsp;irt hoftico folo pugnaturus conftititzoccurrêtes, amp;nbsp;iulfa acie decertâtes, ui* citn'mpofito tributo (id erat trecentorum per ftngulos annos caballorû Ji ad tempus Perliamenti foluendo dimifiu

MAGNO KAROLO NON AB RE nouo ordimurprincipiotq? ille Saxonias falutêiuuexit: cum religione Chrifti,maiore prouincic induces ciuili»* a tatem Libet clara 8lt; religiofam Magni hui’KaroIi ori ginê,8( Iineam generis percenfere: a fantfto Nodoaldo Treueroru archiepifeopo fumpto principio Is magnæ uir nobilitatis,princeps ex Palatio,rapit ad ecclefia: cla tefees multis per faniftitate miraculis Sororem altera Seucra conlecrauit Chrifto monialê.’aliâ Ittam,clariftimo duci Pipino dedit côiugê: ex qua nafeunt Grimoaldus princeps,Gertrudis diua monialis,amp; Begga nupta phneipi Amfigifo, lancfti Arnulphi ex Maioredomus Metefis epifeopi ft Iio: Ittapeperit Pipino Karolû Magnû cû fratre Igit Pipino regefatfto' de medio,ad filios eius Karolû nbsp;nbsp;Karlomannû omnis paterna ditio per*

uenit KarolusWormaciæ,Karlomânus Sueftîone regni corona accoepé te Parebat Frâcis iamdiu Auftrafia(ea eft Metenfis prouincia: nam quae nunc Auftria dicit,tunc Norica,diu poft fortita eft Auftrie uocabulumgt; parebat Sueuia,Baioaria,5( que prima Francis nome dédit,Francia Ger^ d r

fnanig: nuc per iniuna appellata Fraconia: cu ueru iUi nomê Galli abHùi' ïen'nt Seruant tn nonulli fcn'ptores i'lli prouincie fuut nomêamp; honore,uc Franciä uocent orientale: Sed hoe luxpariunt Galh,pro folira genti' elad^ one: indignati, fi dqs placet,q? Germanos patres,8^ regm' fui' fundatores iubeant agnofcere Et quôntâ Karlomânus breui' conceflit in Fata,reli(^is paruulis,quos uxor eius uïdua ad Defyderiu LongobardoRz regêin Ita* Iiam deferebat,omne regnu in Karoli ditionê concc{ht:quc,quia Germa manic SxS Gallfjs pariter regnaflè cópcrimus,80 Saxonic fcim^iura Chri* ftianæ religionis inuexiiïè,iure optimo edâ regem noftru Saxones côfalu tamus: præcipuequia Germanis fupra omnes reges Francia: deditiffimil acccepimus:Iingua eoru crebrius urum,Slt; moribus uixiflècomperimüs* Monftrat hodie in Fracia Germaniæ locu natiuitatis eiüs, èC celebri mes« moria côferuât: maiori nifu præclara eius facinora in hac SaxonS hiftoha pro uiribus attollemus. Prima eius régis gloria, Romana ecclefiâtyränij* de LongobardoR2 prefîâm,in libertatê uendicare,amp;^ multis prædijs ex ui óloria amplificare Tribuut nônulli Conftâtino magnâillam donatione Italie Germanig, nefeio quarû prouinciai^ecclefic Romane faâam, de qua ipfi uideiint: Rarolus erat,qui ex uiô:oria LongobardoB2 Roma^ nam ecclefiâ ditauit: cum pridê aliquâta,8lt;^ Gothi per fua têpora, 8lt;r dein«* de Longobardi reges nonnullacôtuliflcrtt: incpmulta dominio uaeâtia, ccclefia introiuit, eius iure præmunita,cuius eft omnis terra, 8^ plenitudo eius Sed hcc alias Tametfi pater PipinuS gemina in Itaïiâm expeditionc opcrofa,multa pro ecclefia fecerit,tamê rerû inftabilitas humanaRjno Ion gguam fecit pace ab illo compofitâ:Cmul çjgt; Longobardi nifiomnib’iiP ribus deftituti,quiefcerc non uidebanu Audiuit rex oratores Sdmipond ficis Hadriaili,8C cum confilio fuoB’ conlblatione plenos dimifit: uenturS fe cum expeditionc militari in Italiâ, uifurûq? pro uiribus, fi poflithoftes écclefie ab illius ceruicibus fubmouere Nec fegnius armaparauit,exerogt; tus confcripfitjcomeatus prouidit,regni fui negoerjs magnæ authoritatis uiros prepofuit: ubi omnia ex {èntetia côftitcre,mouit in Italiâ: Si magnis conatibus fubuerfo regno,Longobardoi^ regem captu, in Frandâ addu xit. Quâ rem quia pleni’in Dania,ubiad Logobardoß^ gefia defeedim’ fum’exequuti,nûc breuiter attadlâ relingm^,eo mittêtes Ic(florê nbsp;nbsp;nbsp;Ih

s fuit intermiffum: 8i in eo aliquid per Karoli duces,ipfo alijs im** plicito,eftattentatû,dum ille uel in Aquitania HunoIdo rebella^ tioccurreret,8i Lupu Vafeonie ducc,ad quem Hunoldus côfugerat.de* terreret,ut nÔ folum perfugâ Hunoldû,fed ipfum quoc^ fe Lupus Karoli permitteret poteftati Quâdiu etiâ ille in Italia bellum ageret Longobar dicum,duces eius Saxonib’ funt colludfati lllo aût abfoluto, reuerfus in Francia, totis le uiribus animi 8i rerû conuerrit ad Saxonicû bellum pera gendumtquoneeß prolixius,necp atrocius ullu unggefîîc:quia Saxones, ficut omnes fere Germanie natiÔes,natura feroces,8i idolorû cultui detU ti, ab eo quod Icmel apprehenderât nulla poterâc ui dimoueri, Sufeoeptu

tftigit aduei'fùs eos bellum magna utnnqp animofitate:mafori tarne Sa^/ xonum clamno,per cotinuos tn'ginta annos gerebau Poterat quidê dti* finiri^aitEuardus Karolifcriba,fu*nfentenauna {emper,aut diu perman^ fîflènt Didu difficile eft quocies fuperati,regi manus dederunt,imperata fafturos pollicitiîobfides qui imperabant,abfqp dilatione dederuntdega tos quiinittebant fufcccperüt Aliqties itsL edomiti nbsp;nbsp;emolliti,ut etiScvh

tumdæmonûdimittere,8^ Chriftifidem fufdperepolh'cerentunlèd ficut aliqn proni ad ea pollicenda uidebant, ita mutato poftmodu decreto, ad abijcienda uidebätur præcipites. Anno regni fui fexto, Karolus Saxones aut religion! fubf)cere,aut omnino de terra delere cöftituitn'ngrcftus pro tJinciam,arceeiufdem munitiffirnam Siborcli cccpit:Erefborch aSaxonf bus euerfum prcfidiu muniuit:8lt; in eo fuoßä ualidam manu coIIocauit;amp;S multaftrageperafta.obfides accipiens,eft in regnum reuerfus Anno qui proximus erat ingreflb iteru rege in prouincia Saxonu, multos iuftit ba^# ptifaii: iam rebus confirmatioribus in regnS redibau Poft duos iterff annos Padeburna ueniens,omneregionis nobilitatêiuflît couenire: Sed Wedckindus omniu primarius dux,egreffùs de terra,ad regem Danorii Sigefridu confugit« Cum auteinde Karolus in Hilpania conuerfus, ma* gno inibi bello implicaret,Saxones duce,que diximus ,apud T uitium Re niim trâfgreflî,ulcp ad Mofella omnia igni ferrocp peruaftabat. Rex per literas exciuit duces deq?uincia Germanic,hoc eft,Sueuos,Fräcos,Baua* ros,Turingos: qui cÔgreftî,magna in Saxones ftragê pegerSt Ipfe uero Hifpanico bello peracfto, iterff Copias traffcit in Saxonia per Renff nbsp;nbsp;Lii

piamamnes,totäque nunc Wcftphalia eft.peruagatus,rebelles fubægit, fugauitcp côtumacestut Vifurgo,nunc Welèra,trâfmiffcgt;,fedes fibi face:* tent inter Wandalos,antiquis pulfis habitatoribus. Ex quo tempore coe pta eft habitari a Saxonibus prouincia trans Vifurgff ,quæ nunc eft terra Brunfwickcêfis cum conterminis: ut beret exinde difcrime Saxonff orien talium Sc occiduoB2,qui ultra 8C citra Vifurgff habitant: Vnde eft etiâ na tailladiftinftio in una natione OftphaloR: qui ultra,8C WeftphaloR.’ qui citra ViCurgff incolunt: Nam Saxonff principes pro infigni armoß: in mi litaribus (ignis pullum cquinff habuere:atrff ante baptiftnff ,poft uero cä* didum.Inde Oftphali ac WeftphaluNam equinff pullff Saxones fua fin guadixere Valen. Hoc afft nome in orientalibus euanuit, 8C permafit ap pellatio generalis Saxonietqp terra ilia nouis principib’ fcpe paruit Nam a temporibus Hcrici Leonis ducatus eft ortus Brunfwickcêiîs: poftea illefcilfus in aliquot pfincipatus:quod fuo tempore comemorabimus Tn occidua uero prouincia mâfit appellatio Weftphalorff : hoc eft occiduoß?, qui equinff pullff prptulerff t Eo tn deuentff eft, ut ea ges iam ft Saxonica appellari non patiatrprobro duces ft quis exWeftphalis homineappella re côtendat Saxonc Hoc aute fuperbiæ genus unde procefftrit, non fatis intelligotpr^ftrtim cum rebus geftis ita claruerint orientates Saxones,ut Imperatoria dignitatem,qua meruerunqdiutiftime in fua domo fouetes, babuerinttSC fortiffimis femper uiris pares ,fi non fugiores extiterint Sed

pTiiifg ad alfa trâfcamus.nperæprccium efè il’uflrils.rcgis Karoli Magni optime de nobis meriti,prçclara facinora ordi'ne intuerû nbsp;nbsp;nbsp;CA* Hb

NnuserataChnflonatopoft fiptingcnîcfimû fexagefimusrio a nus: cum morruo, ut diximus,Pi'pino pâtre, Karolus 86 Kariox mann’ ei'us filfj omniû côfcnfu proccrû,regni gubernacula fube iintînô aliter partictcs,g pater amp;nbsp;pati u^^Nam patri Pipinofùcctflît indi tioiefuimaiornitu Karolu»: Karlomïniautpatruo Karlomân’ Erît qui prçter natiuâ inter fratres æmulationê, de rcgni focietate excitare cô* têJerêc fimultates: fed ea fucre modeltia fratres,ut arma in fe nô fumcrét, haberêt qui afîidue (îimularêt* Mors aût Karlomâni breui fcquuta, fl t!S paridebat unde cflènt fiimuli fimulratû: Nam relidla cius fugiês Kai^ rolum.ucl q? male fibiefïèt conlcia.uel ut Karolo bellû excitarct.contêdiC in Italiâ ad Dcfydcriû Logobardoßz regê cum filrjs paucis ex proceri bus Karolus aût omne rcgnû ex illo die folus adminilfrabat Omniu aiit belloi^ qup gefïît,primû fuit Aquitanicû.a pâtre inchoatû,non finiîum; quia cito peragi poflè uidebat fratre adhuc uiuo, amp;nbsp;auxiliû ferrerogata* fc't licetfrater malis quibufdâ machinâcibus fruftralîctauxilioprominb, fufcccptâexpeditionc ffrenuilfime exequut’,non prius defti(it,q hoc, qd perficeremoIiebatjcfFiceretrNam 8lt; Hunoldû qui poff morte Waifrcd» Aquitaniâ occupauit,bellûcp iam pene peradîû i c parare tentauit, Aquita niâ relinqucie, amp;nbsp;in Vafconiâ fugere cofgit4Quêtn neibi côfiftere fufti ncns,trâ(iniflb Garumriaamne,Lupo Valconicduci mandat,ut perfugî xeddat: quod ni ftatim faciat,bcllo expoliuIaturû Sed Lup’fanion ufus confiliOjnon folû Hunoldû reddidit,fed ctiam fe cum prouincia, cui pre* erat,cius poteflati permifit* Quo bc llo finito, rogatu Sf precibus Hadrià ni pontificis Romani,infolentiâ Defydcrq LôgobardoR? regis ferrenon ualentis,bellû in cam gentêfufccrpit:copiafqs quas in Jtaliâ duxerat,diiii dens,unam parte cum Bernardo patruo per monte Jouis irepreccrpit:al* teram ipfè ducens per monte CiniGû uenit in prouincia: ncc prius deditifj q Dcfydcriû regem longa obfidione in Papia fatigatum,in ditionemac^ ciperer,8lt; perpetuo cxilio deportaret: filium uero ei’ Adalgifum.in quo omnis (pes Rare uidebat,non folum regno,(cd etià Italia abire cöpellcret; omnia Romanis ablata reRitueret: I^odogifum Foroiulianûducênoua molientem opprimeret:totamep Italiam fueditioni fubiugaret.'fubaRfCp (ilium fuum f-^ipinum regem præponereu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A UH«

OR cuius belli finem,Saxonicû,quod apatreauoep gcftum.diu P erat intermiRum,repetiuit:quo nuilû neep prolixius, neqj atroci us,Francorûcp populolaboriofiiis,fufcccptû eR*Dicludifficile eR quo tics fuperati.ac fupplices fe dedidcrût ,imperara faduros poîlicicé übfides qui imperabant abfqj dilatione dederunt:legatos qui mittebant fifeoeperunt: aliquoties ita edomiti 8lt; emollitijit etiâ eulcû dæmonûdi^ mittere,8lt; ChriRianp religion! fe fubdere polliccrent Regis aût magnæ# nimitas autper (è,aur per comités fuos müTo exercitu,perfidiâ illcrû iêm* per uldfcebat;donee omnibus qui lelîRere uolebât profligatis,dccemho

minSmilli’a ex his qm utrafc^ Albis ripas incoluere,cum uxorib’ nbsp;pârgt;

uuh’sfublatos,tranftulit: 8lt;f per Gallia atcp Germania multimoda diuifis* onediftribuit: eat^ côditione bellû per cot annos cractS^efle confiât finii* tum,utabicdio dæmonû cuItu,ChriftianæreIigionis lâcramenta fufcipe^ rent Hoc autê bellum licet tamdiu protraheret,ipfe tn rex non amplius bis acieconflixit cum bofte: lêmel iuxta monte qui Afneggi dicit in loco Thietmelle nominato.Ita lcribut Galli,proprietatê lingue noftre non teilt;’ nêtes:Ego monteaccipio,in quo a memoria Karoli eredia eft capella Di^ uini auxili} nominata: hoc referens pofteris,q? propter cccléfte prgfidium in co loco miflum,memoria ibi magni miraculi cÔfècrata eft: Laid uocâc monte Sanfti adiutorq. Altera autê uice iuxta Hafam fluuiû: hoc uno menfe,paucis interpofitis diebus Sed his duob^prælijs ita côfraAc uires SaxonûferuntjUt ultra regem neçp prouocare,necp uenienti refiftere,nifi aliqualoci munirionedefenfi,auderent Plures th eo bello ôi fummi uiri, maximis fundi honorib’,tam ex Francis,q Saxonibus,pericrût Mô^ firantincolælocu caftroR? ad Halâm Tandem anno XXXlII finitû eft bellû Tempora fuis locis Ggnabimus* Hifpaniâ autê pacatâ reliquit poft edomitos Aquitanos ôô Vafcones: Nâ Britones imperata facere adpgit, cummiflîs oratorib’pacêorarêt:ipfepoftea cum exercitu ftaliâ ingreflus ac per Româ iter agens,Capuâ Campanig urbem petiuit: ibiçp pofitis ca ftris,benû Beneuentanis ni dederent côtninat^eft,Prcuenit hoc dux gen tis Agarifus,filios fuos Rimoldu Ôô Grimoldh cum magna pecunia i cgi placâdo mittit obuiâ:rogans,ut illos obfides accipiat, fcq; cum fua gcnte fafturu imperata:erant aût Longobardi. Permific roganti principath: minore filio pro obfide rçtêto,maiorê remiGt:legatolcp ad làcramêta fide litatis a Benetiêtanis exigêda,cum Agarilb dimittês,ipfe Româ redit: cÔlt;* fumpti^ ibi in ucneratione fandoRz aliqc dieb’,in Galliâ reuertiL V*

AuaricG deinde bellh èC répété orth, 8Ó celeri fine completh elK b Baioan'os dixere ueteres,nos Bauaros Hoc bellu fuperbia fimul biexcordiaTaflîlonis ducis excitauit: qui hortatuuxoris,quæ: FiliaeratDefyderfj regis,patris exiliû per marith ulcifci poftè putabat: ini tofœdere cum Hunis,qui Bauaris turn erât côtermini,bello JCarolû per^* Kntabat.CuFcontumaciâ,quia nimia uidebat,regis animofitas ferre ne^ qiiiuit: ac proinde côtradis undicp copqs, Bauariâ petiturtis,ad Leccam amnêperuenit: qui Bauaros Alemânofqp dirimit: cuius in ripa caftris col locatis, priufq prouinciâ intraret,animû duCis ftatuit pertentare. Sed 1 lie pertinaciter agere nec Gbi nec genti utile rat^,regi fe fupplex permifir:obff des qui imperabant dedit:inter quos 8Ó filih fuum Theodonê:data infut* perfide cum iuramêto,qî ab illius poteftate nemini fuadenti defgdioneni côfentiret Sic bello,quod quafi maximh uidebat futurh,celerrimüs finis eftimpofitus Taflilo th poftea euocat’ad regê,necp redire permiftus eft; nec^ prouincie quâ tenebat ùlteri’principari.Comitib’eft cômiftà: N am' cuTaflilo reus lefe maieftatis iudicat’,capite damnaret,regis clemêtia uigt; UillicôcçlTa eft:tôforatulc^ ch filio in monachu.His motibus ita côpoû

tis,Wanlt;3aIis,qui Gallois conRietudineWilfijfTia uero lingua Wefetabf dicuntjbellS eft illatun'n quo 86 Saxones uelut auxiliares inter citeras na tioncs,qualicûc^ dcuotionemilitabâtrcgimnaqj expedirioneijdêWan^ dah ica funt domiti,ut ulteri’iuftîs regfjs non cÔtradicerêt VL Aximû omniiï,qiie a Karolo gefta funt,bellor5,prætcr Saxonilt;» m cum,huicfuccenît,^d côtra Auares,fiueHunos,geftûteft;quod rex éc animofi” q cetera,8lt; loge maiofi apparatu adminiftrauitî linâ tn per ft in Pannoniâ(nam ilia prouinciâ ea gens incolebat)expeditii»’ One fecit: cetera Pipinofilio,ac prefedis prouinciaF52 comitibus amp;nbsp;legatis perficiêdac5mirit Quæ cum ab his ftrenuiflîmefuiftênt impleta,oflaiio tandê anno idê bellû confummatS eft Quot prelia in eo gefta funt, quâlt;» tumcp fanguinis cffiifum, teftat Pannonia: omni tum pene habitatoreua cuata: locus in quo regia Cacani erat ita deftrtus,ut ueftigiûquidêhu manæ habitationis nullû apparcat Tota hoc bello Hunorü nobilitas pCi* rqt:tota gloria gêtis decidit:omnis pecunia,côgeftapertotannos fup pcIIeXjSô omnes thefauri erepti funt: Nec ullû beilû exortû eft in Fracos ab hominû memoria,quo fint illi magis locupletathquippe cû in id tepiis Frâci pene pauperes uideren t ,tantû auri amp;nbsp;argêti in regia repert5,cot ipo lia precioià ex prouincijs c5gefta,ut merico credi poflîc Frâcos fummo iu re Hunis abftuhfle,quod prouinciai^ damno per fummâ iniuriâ côgeife^ runt Terra quidê Hunoi^,ut antiquoR: memoria côcelebrat,noué circus Iis,quos Theutonici Haga dicùt,cingebat: quoß: finguli ita quercinis ro borib’,fiue faginis,iîue abiegnis erant extrudi, ut de margine ad margis» nem uiginti pedû fpaciû tenderec in latiï,8ô totidêfubigerent in aItû C5 cauitas aût uniuerfaautduriflîmis lapidibus, auc creta tenacifîîmareplet* batur* Porro fuperficies uallorû eorundê integerrimis cefpitib’ cegebat: inter quoR2 côfiniaplantabant arbufculc,que,utcernere iolem’,abfcilfe atcp proie(fte,comas caudicû foliorûcp proferunt De primo autê circiilo ad ftcundû,uiginti millia paftuû Thcutonica protendebant:8d inde firniß liter ad tertiû:ôô ira deinceps uftp ad nonû; quis ipfi circuli alius alio mul to herent cotra(ftiores,in orbe redetïtes Inter hos igit aggeres ita uici uil Ixq? erant collocati,uc de àlijs ad alias humana uox poflîc exaudiri:côtra eadêædificia inter inexpugnabiles muros,portp non fatis late,per qu3s la trocinâdi gracia non folû exteriores, fed etiâ interiores ftilebanc exire,De circulo quocp ad circulû ficerâcpoftèftîones habicaculaquaqj uerfiim ordinata,ut clangor cubain inter fingula,cuiufiibecreifignificatiu’poflèc aduerti Ad has ergo munitiones per ducentos amp;nbsp;amplius annos,qualdgt; cûf^ omniiï occidentabÏÏ opes côgregantes,cu Gothi amp;nbsp;Wâdaliquieté hominû gturbarêt.orbêocciduû pene uacuû dimiferûc Qiios inuidiflî:* mus rex Karolus ita perdomuit, ut de eis ne minimæ quidê reliquiæpcri» manerêuA uulgaribus,quibus pepercit,ideo manu retraxit,quianobi'Iigt; tare extin£fta,Francorû regno minime nocituri uiderent Porroprædâin Pannonia repcrtâ,per epifcopia ôô monafteria largiftîme diftribuit Duo tantû c proceribus Francof?: eo belIo perierût;Hêricus dux Foroiulianus

ïnLiburniaiuxtaTarficam maritima ciuitatêinfîdijs opidanoriï intercGè ptus,8ó Geroldiis Baioarig pr^fetft’ in Pannonia,dum cocra Hunos præj® liaturus aciêinftriieret(incertü a quo)cum duob’ tantS,qui eum obequi tante acfingulos cohortantê comirabant,interfcó:us eitrcæteriï incruêcu pene Francis hoc bellû fuit: proiperrimû exitû habuit Bohocmicû qc]^ Liburnicû,que poHca exorta func,durare non potuerucquoi^ utrûq^ düdu Karoli iunioris celeri fine completû eft Vltiniu cotra Normânos, lt;]uiDaniu(?cantur,primo piraticcâexercentes,deindemaion claflêlittora Gallic atcp Germanig uaftantes,bellu eff fufcœptû: quoR2 rex Gotfridus adeo inflatus uana Ipe erac, ut fibi toti^ Germaniæ promitteret poteftatê. f’hrifiâqc^ atcp Saxoniâhaud aliter ac fuas prouincias eftimabat lam ui (inos Obotritos in fuâ ditionem redegerat.’iam fibi uectigales fecerat:ialt;» lt;^tabatenim fe breui Âquifgranû,ubi regis comitat’erat,cû maximis co«» pijs aduenturu:nec didis eius guis uaniflimis omnino fides aberat: qui« potius taie aliquid inchoatur^,nifi feftinata eflèt morte prguêtus,putaba^ tur Nam dum ea moliret,a proprio ratcl!ite,Guc ut quidâ ueri’exiftimâf, a proprio filio,cuius matrêrepudiauerat,ÔÔ aliâduxerat,interfeô;us, fine rebus fccit Hæc funt bella que rex potentiflîmus per annos XXXX VI (totenim annis regnauit) in diuerfis orbis partibus fumma prudentia ac foclicitate geflît: quibus Francorum regnum,quod a pâtre Pipinoma;* gnum cjuidem 8lt; forte fufcccpit,ita infigniter amplificauit,ut pene d uplo •naius fccerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIL

Vi cum tantus in ampliando regno,fubigendis exteris natio* q nibus eflèt,in huiufmodi exercitationib^ quotidie ueriàretur, opéra tarnen plurima ad regni décoré diuerfis in locis inchoauit, in non paucis terminauit: inter que prgcipua non immerito uideri poG» funtbafilicaDei Genitricis Aquifgrani,operemirabilicÔftrult;fla:amp; pons apud Moguntiâ in Reno,quingencoi^ pafluû 15gitudinis:nam tanta eft •bi fluminis latitudo:qui tn uno anno ante regis morte incendio côflagra üit:nec reficipotuit propter feftinatù eius exceflum:qq in ea meditatione ffièt,utpro ligneo lapideum reflitueret Inchoauit Ôè palatia operis egre gii’VnûhaudlôgeaMogûtiaad uillâlngelheym:Alterû Nouimagio f’perfluuiû Wahalem,nunc Walam uocât:Precipue th edes facras ubi^* eunçp in toto regno fuo uetuftate collapfas coperit,pontificib’2lt; abbati«» bus,adquorû cura pertinebant, ut reftauiarent imperauit:adhibita cura per legatos,ut imperata perficerent Talem eum in ampliâdo,6lt; cuêdo,24 funulornando regno fuiflè cÔftat Ad domefticâ cura eius ueniam’ Ma trcfumma pietate coluit: liberos uthufcp fex’ literis erudiri curauit Pipigt; rrifilii fdiû Bernhardh, acquincp ab eo relitflas filias, inter fuas educauit* Nullà nuptui tradidit qad uiueretrdicens fe fuorû domeflico côtubernio earerenô poflè Vnde fadh eft, ut fœlicifTimi Imperatoris Odtauiani for tunâ ecp fortunat’rex experiret; Fufcatâ effe domû incontinêtia qrundâ: fed ille prudenter omnia difTimulauit Erat ci filius ex cocubina P]pin’,fa de hberalijfed gibbo difFormis Js ctim pater Hunico bdio teneret impli* d üi)

citus, coiuratione inrjt ad u er fus parente cum qiiibufcla ex Fracia pn’nion bus,qui uanâ ilh' fpem regni fecerât Sed coiuratione deteda,damnantuf confeq: Pipinus uoics tóforat,amp;S in monafteriu Pi unna cócIudit Erat alfa irripfum coiuratïoprius in Germania:cuius cofilii participes alijocuï» lis orbati, alq exilio profcripti'. nemo ex bis necat’: nifi tres qui ne caperen tur,fe gladio defenderunt:2lt; occifis antealiqtmiriiftris,ipfi quorp perem pti funt Eas uero conipirationes gplurimu peperit Faftradg reginc fupctï* bia impôt es dominano:qu2C rege natura manfuetû eo prouexit,ut ati* quando fieret per earn odibilis« Corpore fuit amplo atcp robuftotilatura c!ninêti,quc tn non excederettnam fcptêfuoR^pedûproceritatêei’côilaC babuifle menfurâî Apice capiris roturtdotoculis pregrâdibus aegeas: nafo paulu medidcrÉatêexcedcntetcanicie pufchratfacieleta amp;nbsp;hilarirun de forme autboritas ac dignicas ,tain Ha iti g Ceded, plurimû côgrucbat* Ceruix guis obefa 5^^ breuior, uecercp uideretprojfflior,tnhoccetcrcR: membroR? cclabat equa.'itas Jnctfîli crat firmottantaep babitudine uirib: noce clara, fed que minus corporis formp couenirettualitudineprolpcra: prefer qi anteq tleccderct.quadiiennio crebris febrib’corripiebat:ad ex* tremû eriâ uno pede claudicabac Erat eloquctia copiofus 8lt; exuberâsrpa teratep quidübet decêter effîcere4 Nec patrio fermone cÔtentus,ctiâ pere»» grinis linguis edifcêdis ftudebatn'n quib’Iatinî ita perdidicif, ut ea aepa tria lingua oraie Gt folitus^Grécâ tiero meli’intelligere gpronûciarepo^ rerat* Artes liberales HudiofiHîmecoIuitteai-ûçp dodlorcs plurimû aenamp;f^ rat’,magnis cxtulitbonoribus In difcenda Grâmatica Petrû Pilanudia conum lenexaudiuit: in cæteris difeiplinis Albinû,quêalq Alcuin5,ali5 diaconû e Bi itania uirû undecuncp dôÆ'flîmu præceptorê babuit: apiid qirm nbsp;nbsp;Rhetorice,8^ Dialc(Hicc,precipue tarnen Aftronomiccdifcêd«e,

plurimû temporis ÔC laboris impendit* DilcebatSpartecomputandii bC intêtione fagaci fyderû curfum curiôfiflîmc rimabat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VJ Jf.

num efFigiadis literis côfuefacercr Sed paru fuccefîit labor pw poHerus ,ac lèro inchoatus. Afîîd ue exercitabatur equitâdo, ac uenâdo: quod illi gentilitium erat:quia uix ulla in terris natioinuenitur,quæineo labore Francis pofîît æquari* Delecftabatur etiam uaporibus aquarû na^ turalitcr calentium: frequenti natatu le exercens: cuius adeo peritus fuit, ut nullus illi cerraret:ob hoc etiam Aquilgrani regiamextruxicibifpex»* treinos uiræ annos ulcp ad obitum duxiu In cibo 80 potu temperans; fed 1(1 potu præcipue: ita ut fupra ccenam raro plus g ter bibereu Sed cibi no adeo moderator: ut fçpe qucreretur,noxia Rio corpori elle ieiunia Conui uabatur rariiîîineiSô hoc præcipuis tantum feHiuitatibustcum magna ta men hominuui frequentia Coena quotidianaquaternis tanrumfirciilis præbcbafur.’prærcrcarnem anàm,quani uenatores uerubus inferrelole* bant: quaille hbentius g ullo ciborum genere iulcebarur Inter cernant duin autem admodum frequêriflime lecloiê audiebat: Legebantur autê

antiquorum rcs prcclaræ.OJcdtab.iL imprimis ïihiis Augufbnnprccipuede Ciuitate Dci Ctrca pauptris fuficnrâdos, ôk gi tuitamlibcralitate,quâ Græci uoca-it,8C ïam Latini eleeinofynâ, erat dc^ uotiflimusiut qui in patrio regno non folû id fieri curauic,uci u cn'â trar s mariannSyria Aegypto,atcp Aphrica,HierofoIyiriis,Alcxâ hia, Car thagirte, ubi Chriftianos iâm fub Saraccnis paiipertate prcmi copercrat, penuriCeOB2 côpatiens,pecunia inirtere (blebat^Ôb hoc maxime tranfîra hnorû rcgû amicitias expetês, ut Chriffianis fnb ecrû dnatu degctibus, refîigcrium aliqüodprouenirct Co’ebat pre ceteris facris locis apurt Ro main beati Petri apoffoÜ ecckfiâiin cuiMonaria magna uim pccuniç cÔî* geHitineq? ullo fui regni tempore quicq duxit antiqui’,q ut urbs Roma fiia opera ueteri polieret authoritate; Si ccclefia fândi Petri per ilium non foluin tuta.Ièd etiam opibus fuis pre omnibus orbis eccleffjs cfîèt ornata» Qjiàcum tant! pendcret,intra XXXXVLannoH’,quibus rcgnauit,fp.3 ciuin,quatcr tantû uotoB’foluendoiv.acfuppîicandi caufâprofetffus cRt Vkimi tn acceffus fui non tantû he fuere caufdE,uerû etiâ qp Romanu Po tificem Leone multis affetffû iniurris,erutis,ut quidî funt authores, ocugt; lisjinguacp præcifa, fidêregis implorare nccefîc fuit; Idcirco Româ tuin ucniens adreparandum ecclefie ftatû,ibi totû hyemis tempus contraxit; Quo tempore hnperatoris SC Auguffi nome acccepit; quod primo intâgt; tUin aucrfatus efl:,ut afFirmaret ea die,quis prccipua feffiuitas cflèt,ecclcii am fe non intraturû, fi prælcite potuilK t PÔtificis confiliu; inuidiâ tn fugt; fcœpti nominis Côffantinopolitanis Imperâtoribus non difïïmulâtibus, magnafuperauitpecunia; uicitep eorû côtumaciam magnanimitatetqua Græculis multum præn-abat Mifit co crebras legationes, Si in epidohs fratreseos appellauit Poli fufcccpta Auguffi dignitatê, cum aduerterc legibus milita deeflè(nam Frâci diuifis locis duplicib’ utunt legibus^co gitauit que deer.ât addere.Si diferepâtia (;oncôrdarc,praua corrigere; fed in ea re ni h il perfetflû eft ab eo; nifi qp pauca capitula, Si ea imperfeda le** gibus addidit Omniû natioriû qtic illi fubefïent,memorabilia gcida.qup kripta non crât,fcribi,Si rnemorif mandari iunît Inchoaiiit Si Grâmati* cam patri}, hoc eft,Germanici krmonis.Mêfibus ad propriâlinguam no ininaimpofuittqui ante id têpus apud Germanos partim Latinis,partim barbans nominibus enunciabant. Ft lailuariû quidè appellauit Winter*» maen;Februariû,Horningh;Martiû,Lcmmacri; Aprile,Oftcrmaen.'Ma Rim,Winncmaen;Juniû,Brackmaen;IuIiüm,Heümaen;Augufdum,Ar»’ nemaen: Septembre, Wynmaen;Oófobrc,Harueftmaen;Nouembrcm, Zoremaen;Decembrê,HeiIichmaendtem uentos duodecim, fuis nomi* nibus infigniuit; cum non ante pluriû q quatuor nomina inuenirctur; Ec SubfolanûquidêOftcn windt; Eurum,Sudofl; Euroauflrû,Sudfudoll; Auilrû,Süden: Auflroaphricû, Sudwefl; Aphricû occiduum, Sudfud* wdl;Zephirum,Wefl;Chorû,Nordwefl;Circiû,Nordnordwefl;Se*» ptentrIonem,Nôrd;Aqui1onem,Nordofl;Vulturnû,Ollnordofl, Hæc iddrco cômemorauijUc agnofeant nobifeü GalIqKarolû Si origine txü^

tïGc Gcrmanu,amp; ea lingua tang patria potiffime uiumiqd ignorâtes ipG, nobis c5teftant;quia de illor^ ifta fumpfim’Iibris teftimonia. VIIH.

Eligionis diuinæ plurima illi cura fuit: pfàllendi legêdicp officia r nbsp;nbsp;in ecclefia difcreuit:ipië fè choiis piallctium immifeuit Coram fc

ubicûc^ eflètjdiuinû pagi religiofè curauit ofFiciû,ac minifteriuî Sermones patrû,HomeIias fan(floR2,nec minus Martyrologia diligenter inquiri,atçp côfcribi iuflît.Sed priufq prpdara huius regis inuidiflîmi fa cinora ad exitu uertamus,ut grati in optimu principem,8^ bene de nobis meritû,animi indicia preferamus,operepreciu eft numerofas ci’in Saxo** nés expeditiones ,in ordinê temporu redigere: ut feruentiflîmû eius in di^î uinam religions zelum perlpiciamus Prêter illas autêfuperioribus annis per Karolü Martellû auum, 5^ Pipinû pattern crebriores in Saxoniâdçi’ tonationes,principiû belloru eins innoftrâgentê, ab anno LXXII hoc eft,regni eius tertio: tûc enim W ormacig babito (oient regni couêtu, de)gt; creuit gentê Saxonû idololatrâ annis adoriri Igit trâfmiifo Reno diicit in Saxones:primac^ fett babuiflè caftra ad fonte Lupie,nuncLippiâ uo«» cant: Cûcp Saxones ipfi magna manu coadfa,regi occurrerent, côtulegt; rc manus non loge ab Ofnaburga ad fyluâ Faginam:ibit^ magna ftrage c^fijtcrga dederunt,fugieruntçp ultra Vifurgû:8lt;pulfis retroWandafe, qui terra tenucrunt,ipfi Saxones ibi fedes ïocàuerut: Ab illo dieappellatt Ôifphalûquoniâ qui patrijs in fedibus remâfère,’WeifphaIi Robur aût gentis,8lt; omnis fuperftes nobilitas, emigrauit: ut non remanerêt nifi qui coîendis agi is inièruiebant,uulgus inerme ProgrcHùs aiïtcumexercitU uidtore Karolus,uenit ad monte Martis:ibicp phanû SCidoIum gêtis,qd Irmenfuel appenauere,(ubuertit Eresberg dieft us eft mons in quo Merf* borg: nam amp;nbsp;in eodê Irmenfuel a Saxonibus colebau Omniû rationem nominu reddere conant ueteres:probabiliora attingemus: arbitriû fit le^^ ôtoris,quid fequat^ Eres berg ab Hera lunone didtû accipiut: qua etiâho die uolitare ruftici fabulant per aera A ut ab honore deorïï nomen tradil cunt:IbiHeraluno,ibi Hermes Mercurius,ibi Mars Gradin’colebant. Irmenfuel quali»Mercurij ftatuâ interprétant:is enim Hermes diffus efit Sed obtinuit Martis honor,ut nunc Mersborg uocitet Poterât idoloni rit’ 86 nomina a memoria RomanoFÇ2 Saxones tenuiflè: cum Drufus Ne ro,ô6 deinde filius eius Germanicus ,fub Augufto prouinciâ gubernarêt Repertiï eft diti poft in loco Corbeia limulachrû cû infcriptiôe bac: Dux ego gêtis Saxonîî:ui(floriâccrtîpolliceor uenerâtib’^Sed an uicino qda loco côftiterit, qui de ei’ uocabulo Martis mos diceret: an in urbe Merf’ borg ad Salam fluuiiï,parum nobis côpertu eft: nifi qp Gallici feriptores omnia gturbâtes,86 Gcrmanice’lingup impcrïti,côfundiïtomnia:Irmen«’ fuel interprétant nonulli ftatuam publicam Conn'ci permittit difta Ideti^ manfuehqualî cÔmune profugiij,86 alylum omniu,86 Marte comunem: qui in prælio diu uagat incertus, diu dubius,quo ponat uiftoiiâ Erat ar mati toto corpore effigies:cuius in dextera lîgnû militare,noftiiuexinuni uocantjprcferens rolàmzcui’breue monientû,Ô6/acilis ortus Ô6 intehtus:

ïtacuentus’prdi'oF5?Jn finißralibrä expandit: dubia pugnantiu fortem, fa eik hue aut illuc inclinante Pe(flus mermc urfum prcfcrebat:inteyjitu bet iatorum animu infinuas In clypeo leo,qui beftijs impericat: i'nui'ftum ad fort) a fa da i'mpetü monftrat: floribus confico campo in quo Rabat: q? nigt; hiliucüdius foletuideri fortibus,qin adeuirtutêoffendere KaroIus aSt cum fugainijflenc Saxonû maiores, ex remanêdbus aedpit obfides duo»» dedm ad W eferam fluuiü amp;^ regredit ïn fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A X.

Ed cum anno proximo rex in expeditione Lubardica, quam in s Dania deferiphmus, eflèt occupât^,Saxones iniuriâprions anni uindicare uolcntcs^moucrûtin Haflones: qui iam Frâcis parues nitit:8iadopidûiFriflariâpugnauerût; magna internecioue cçdêces qui obuiam prodierunt:Ecdefiâ infignêeius opidi,quam Bonifacius epûs 8^ martyrpredixit incremabilê,diu fruRra tentauerunt incendere Vifi funt in albis duoiuuenes,quiincendiû reftinguerêt: unde territi Saxones au^ ftigerunt Repert^eft ad oRium ædis fàcre genibus nixis Saxo extinctus, Faucibus hians,qua(î flammâ excitaturus Rex aût rebus in Italia côpofi^ tis,aduolat cum Saxonû excurßones audiflèt: perc^ Haffiam mifit diuifîs agminibus quatuor copiai^ dult;Rores:Tres obuios aut dei^cerunt,aut in fugam uerterût: Quartus aût cum neminê (èiè obiedantê haberet,(poli)s onuftus ut cæteri,reucrfus efl: ad regê in I ngelheym Inde uero maiore ap paratu ducens rex in prouincia, Siborg Eresborg arces iterû a Saxonf bus cômunitaSjdenuo expugnauit,8i in arcem Brunsberg,que omniû fir minima trat ad Vifurgum fluuiû,duxit oppugnandâ; Inerat autê ualidû Saxonum præfidiû: Firmata efi: obfidio: Ferût remanere in hodiernû uil:* lis nomina ex caftris regis,qug turn erât tripartita; ut alio loco rex cum ro boreexercitus, alio etiam auxiliares tende rent: 8^ tertio loco fuis erantin caftris,qui ftipendia mercrêt* Adfjciût Galliciiregê obfidionis pertefum, duxiflèpartem copiarû in WeRphalos Anglarios:quimalis coa(Ri,cum Brunone duce fccere deditionê Ccterû copiai^ partem ultra Vifurgû mi fl t: que uaftatione grauifjima perpulit gentê,ut cum HaRîno duce fuo ob fides datent: fàcramêta adqcerent,fe imperatafaduros.Sedipfi Gallici ft dem narrationis fua uoce aliénant: Qua: enim facramenta preftarent, per=«gt; bdiChrifto7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XL

Vm per annum LXX VLrex in Italiam reuocaret, firmis pr^fi* C dfts arces Saxonie,ut in ftde plurimû cotineret,ante comuniuit»

Saxones longe regê abeflè fcientes,ad libertatê priftinâ refpexei» Hint: arcê Siborg oppugnarût: miniiep grauiflimis intentatis, terrere eu ftodes Francos inftiterunt:fêd neep minis,neep ui armoRî præualuerunt Ibifruftrati, ducût in arcê Mersborg,quam in ripa Lupiæ feribunt Galli pxtitiiîè; ibi oppugnatione inftituta grauiflîma,cum expugnari cuR:odes km iamcp formidarent,apparuere duo fupra ecclefiâ loci, feuta fanguinea magno terrore uelut flâmantia Id fignû conlpicati Saxones, terrore con*quot; cunî,uertunt in fugâ: nemine infequente, mutuis fe incurfionibus pre«» mentes,magna ex parte confoderûttSed intérim rex in Italia rebus paca*

tis inWormacia defcêditïibi'cp renouatis uiribus tendebat in Saxoniamï magnis ubic^ motibus obuia fiibuertens* Sed cum ad Lupia fluui'u per^ iiem'fletjfixis ibi caftiis fubfbtittQiio in loco oratores illû adeuntcxpro^ inncia,ponicent quæimperaret (èfaó:uros:NihililIe nifi qdfaluns,quoa profpehtahs illoru fit,depofcereteftatus,rogat,fi uoluntfacrumfubireba pnfina Ilh' nihil recufant Igitiir turn magna multitudo uiror^ ac mulienj, rum paruulis,lacro fonte tingit Rex firmatis denuo,quc coquaflat^ erat arcibus,8ó impofin's pro tempoR2 neceflirate militu prgfidqs,redit in Fran ciam. Ec q uia cordi eins penit’ infederat gentê in religione firmare,proxi*’ mo anno redqc Padeburnäribiep côièditreuocatis ad fe gentis per Weft«* phaliam primoribus. Venere non pauci:Sed Wedekindus omniu prima rius ƒ um uideret fiios a facie regis coter rit os, nec tamê adhuc animii po^ tint inch'nare religioni,profugit ad regem Danorû Sigefridû, auxilia de^ pofeens exilîo, qn a fuis defertus uidetetur Intérim rexmultosiuffitba^ ptifari: 8Ó mifïà fuoßt manipAngriâ precipuâ Wedekindi arcêiuilîtin di^ tionc accipere: Qiia iam in poteif atê redadla.in Oiîiaburga primû tuit Saxoniæ epifcopatû:ut haberet gês,ic abiente,diuinafç reru prefidq

falutis æterne curatorc Adhuc aùt rex in Padeburna mancbat,cnina ex Hifpania SaracenoRj adierût oratores: quos cum audiilec,datis ad cur rentiû rerü ordinem refpôGs,dimifit:ipfe proximo anno inftrudis copfjs, cum Saxonia abunde cômuniflè uideretur,Hifpaniâpetiuiupulfifèp Sara cenis,Varconiâ ôé Pampiloniâ reccepit Dum autëillelongi’abijflèpWe dekindus Danois fultus auxilio,fuos quoq? Saxones ad rebelüonêconci tauit ltacpin fines Haiîbnum ufcp ad Renû uaffabundipertendernnt:8i quicquïd a Tuicio ad Mogonûeft prouincic,totum ignéferrofpfedaue«* runt Sed rex Alemînos Sueuos per literas excitas,illis immiüttqui côfer/ tapugna,magnâinHanîaftragempercgerunt CA. XÎL

côfecrari iubens ecclefiâin honore laudi Stephani: quiepifeopa* tus loge poftin Halberftadiû eft trannatus In arce Hartesborgidolûco luere Saxones ,cui nomen Krodo:Saturnû hune dixere Latini:Senêinpi fee ftantê^qui rota teneret 8Ó urnam:in rota union?populi,in urna rerum fignificans abûdantiâ.’Sed Karolus fubuertit Remanfit autêinter Saxo^ nés cxccrationis uocabulû, ut in deteftationërei peftîmæ dicant Krodo In loco autê ubi Ora Albis confluiït,euocatis Saxonû S? Wandaloi^ primoribusjccdera rex intereos côftituit,quepcrabfentiâeius obferua^ renc Inderurfus in Italiâ tranGjttSë an eaperegrinationeilleexadus eftan nus,quierat poft feptingentos LXXXI Reuerfus ex Italia Karolus,tie^ nit Wormaciâ.’ibicp côfiftens,iuftîtadeftèTaftilonê Bauaricducem:c}ui duodena manu régi fidelitatê iurauit; fed reuerfus in prouindam non diu perftitit in fide Rex uero in Saxoniâ iterauit expedition?: 6? ad Albim duuium incaftello Megedeborgphaniï rubuertic,qdilliloeonomendcî* dic Has ego reliquias crediderim Romanæ olim religionis, uerius fuper^

pcrditionlsjcu Drufus Nero,8^ deinde filius eins Germanic’,fub Augu fto Cæfâre preeflènt prouinciæ.SimuIacbrij tale fuinScabat in cuiru nu dafoEiTiinatmyrtea capuc cinéla corona:ardente facula in pcélore, in dex tfta mûdi figura,in finiflra uero mala aurea tria preferebat:poft earn tres puellc,Chantes Grgci,Lanni Gratias dixeretnexis manibus nudp fingu* bpoma geftabantiauerlis inuice uultibus dona porrigetes: iugales qua* ‘Ihgçerât gemini cygni, totidêc^ columbæ.Vcnerêhac imagine figura* hat gentilitas:quæ in omni mundo dominât, Gratias illa comités habet: quealternis oblequiis iungunt: hoc uult nexus ille manuü Vultus auer* tunt:quia beneficia no improperât. Sed bono myfterio uanafuberat reli giotqua Karolus fubuertit:inftauras inlocS ecclefia.S Stephani Arcem 3uteo lod fuiflè comperio: cuius diïm poftca dixere Burgraüiü; nam illa state incognitu erat hoe nomê. Crebris rn habitatoribus frequês erat lo eus: pifcatores potilîimû credideri m ,q ui Albim fl uuiS fcrutaren tur Sed auertente fe KaroIo,uenereWandali:8^ odio noue religionis omnia fub* iierterüt:amp;!: difperfis ccfifc^ habitatoribus ,ecclefia lubruerunt. Deinde fi* deles capellâ,quæ hodie quocp credit extare,excitarüttpermanfittplocus in ditione c pifeopatus de Salingftede,nunc Ofterwijclcquæ ecclefia iam diu tranflata floret in Halber ftadio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. XIII.

Nnus erauLXXXlI.poft feptingetos,cum Karolus iteru traG» a nbsp;miflb Reno ad fonte Lupie confedit, SaXonS conßitues prouin

ciam ordinäre. Couenerunt ad eum frequetes ex utracp Saxonia procercs.Wedekindus aut male fibi cofeius, non aderat: que in locuue* nere regu oratores Sigefridi Danois amp;C Cacâni Hunoru,qui nbsp;Auares.

Dani miferant Alidem 8lt; Afmundu: quibus pro tepore dato refpolb re* deunt.Cacannus aut 80 Bigarus,non tarn pacata meruere re^öfa,qgt; gen ti bellum infene rex deftinaftet Sed cum rebus,ut putabatgt;bene coftitu* lis,in Francia rediretjWedekindus facile in fententia fuä retraxit côgenti les ad rebellionê.înterea rex eins motus ignarus,Adelgifum,Grilonê, SC Conradû duces fuos,mifit cum copfjs in Sorabos W âdalos, fifus Saxo* num auxiliaribus armistfacile illis futuru,ut perduelliones fuperarent.Sa xones uero iam alia mente induerant: 8lt;C ueniente FrancoB2 legionê ad in* ternecionê deleuerût. Rex iufta indignatione permotus, magnis iteru co pqs redit in Germaniâtpopulus^edekindû (ùcclamabat malorû caput: in cumrefundens quicquid acciderat Sed atrocitatifacinorisparepeenâ CO ftituens,quatuor millia noxiorû gladio feriri iuOit amp;nbsp;quingentos: Ma gnus profedo numcr’,qui legibus pcenâ daret:Sed uoluit fceleratiftîmo facinon ßatuere exemplû, amp;nbsp;fuû non deeflè fuppliciu,Scquêti anno cum fe iterû cômouerent Saxones toties uidi,iterû compn'munt: amp;nbsp;ad Pade* fcurnâ iterû agmine cÔgregato,mifit filiû Kai olû in eos.qui aliquot præ* Irjs fceliciter in illos dimicauit: Et durauit ea rebellio in annû ufcp odoge limûquintû Quo tempore in Bardewicu defcendês rex,interpohta regia fideeuocauit Wedekindû nbsp;Aibionê,qui ultra Albim dominaretur: ÔC

îam rebus pacem fperas.’Sed ne quid régi intentatû remaneret.mifit nailâ km exercitû in Britaniâ,quâ dudû Angli Saxones occupauere.’DuxeraC nunc Adolphus menfc regie præpoficus: is ubi genreexterruit,acccrptis obfidibus.qj in fideregis eilent,redit ad dnm fuum Wormaciâiqüi inde Româ ïam tertio ire contcdit: q? ducê Beneuentanû ex Longobardis ail diret rebenare Natale Dni celebrauit apud Florêtia,a fe renouatâ urbê» Sed tum,^d ante fignificauim’,ueniêti cum exercitû dux obuiâ rnific obi* f des filios cum facramêtis ,fe deinde in poteftate regis futurû» Exindc uc* tù Saxonia pacatoWedekindo,quietiorainuenittêpora* XIIH*

Vm iam ante diuifis locis per Saxoniam rex aliquot coftituiflèc c cpifcopat’,in Ofnaburga.in Salingftede,inqp Padeburna: anno tandê» LXXX V J11 Bremêfem erexit ecclefiâ: ut efîèt fufFraga* nea Colonienfuin quam ordinat epifcopus WiIIehadus,natione Anglusî qui multis iam annis in maritimis eius regionis Chrifti Euangeliû diflc* minauit In perCequutione, quâ cxcitauit Wedekindus, uix ipfe elabitur, cùm difcipuli eius diuerfis locis occumberêt pro Chrido Vrtde Dei con^ feflbr maius Gtiens lucrû animai^,Euangelicû eompleuitprcceptû:de cw uitatefugiens in ciuitatê.’dilperfiicp ad prgdicandû iocrjs,ip(ê Româcum Ludgero adrttrubi fandliHimi papæ Hadriani cÔfolatione releuati,Lud* gerus ad profeHionêordinis fandi Benediói in monte CaiîînûjWilkba dus in Galliam ad iêpulchrû fancTti repedauit Willebrordijtacp biennio uterqj c5clufi,conrêplationi inftiterant nbsp;nbsp;orationi:magni Saxoniefuturi

apoftoli:orantes interim pro perrequntorib^jö^ gente Saxonu,ne iadum in eos fidei fernen,inimicus homo zizanrjs opprimerez Quo tepore We** dekindus author,ut diximus,rebfnionis,ad fide,ut eil di(ftü,uenit, bapti (atus cum alfjs Saxonum magnatibus: Et tum demu fubada Saxonia,in prouinciä eft redacda:que diuerüs temporibus in odlo epifcopatus diuifa, fdoguntino 8Ó Coloniefi archiepifcopis eft fubic(da Operepreciu iudica tii infererepriuilegiu Karoh,qd tum corulit ecclefiæ Bremenfi: Vnde di^ fcant pofferi,quid permouerit optimu regem, epifcopis, non ducib’ fuis, terra fupponere: cernâtep de tepoßj ratione coplurima qug alibi nö kgä* tur. Exeplar ergo ei’priuiIegr),Brcmefi ecckfie a Karolo donati X V

N nomine Dni faluatoris nodri lefu Chridi* Karolus diuina i nbsp;nbsp;nbsp;ordinante clemetia rex Si Dno Deo exercituü fuccurretein bei

lis uiidoria potiti fumu?,in illo, 2lt; non in nobis gloriamur: in boc f^culo pace 00 pro(peritatê,ô^ in perpetuo futuro æterng mercedis relt;* ’ tributione nos promereri cofidimus Quapropter nouerint omnes Chrk difideles: q? Saxones,qs a progenitoribus nodris, ob fue pertinacie perfl diam lemper indomabiles, ipGcp Deo nbsp;nobis tam diu rebelles,quoufcp

illius,non nodra uirtute,ipfos amp;nbsp;bellis uicim*’,Slt; ad baptifmi gratia Deo önnuenteperduxim’jpridine libertati donatos,86omninobis debkocen fu folutos,piro amore illius.qui nobis uidforiam cötulit,ipfi triburarios SC fubiügales deuoteaddiximus:uidelicct: ut qui nodrppotedatis iuguha ^enifókrre decredarunq uidi iam Deo graüas,86 «utnis 86 dde Dno«u:

fa’uaton nofFroIcfu Chriflro.acfaccrdntibus cius.omm'ü fiioru lumctoT^ fruduü,tonufc^ culture décimas ac nutnturc,diuites ac pauperes lega I’cercÔftnâi perfoluât Proinde o'mnê terra eoß? antiquo RomanoR? mo teinprouincias redigêtes, inter epi'fcopos certo limite difterminantes,' rcptentrionalê illius parte,que pifciu ubertate ditiHima pecorib’alê* tlis habetur aptifïima,pio Chriflo 8^ apofloloR?fuoB?principi Petro,pro gratiaru alt;ftionedeuoteobtuhmus:fibiqï in Wigmodia,inloco Bremen tocaro, fuper flumê Wefêrâccclefiâ cpifcopalêcôftituim’catbedram» HuicparrochiepagisHLXX manfos cum fuis colon is offerentes.’toti’bii iuspanochieincolas,décimas fuas ecclefie,fuocp prouifori fideliter perfof Here,hoc noftre maieftatis precepto iubemus,donamus,8i cofirmamus* Adhocctia Sumi pontificis.Sd uniuerfah's pape Hadriani precepto,nec* non amp;nbsp;Moguntinefis epifeopi Lullonis, omniGcp qui afFuere,principurn côfilio,eanc!êBtemenfcm ecckriä,cum omnibus fuis appedicfjs,Wineba doprobabilis uireuiro,cor5 Deo amp;nbsp;fanflis eius cômifimus:quêetiâpngt; mumeiufdêeccleiîæ llU Idus lulrj cofecrarifecimus cpifcopû:ut populia diuini femina uerbi fccundû data Gbi fapientia fideliter difpefando,amp; no uellam hanc ecckGa canonico ordine,8^ monalleriali copetentia inlîrueri do;intenm plantet 8lt; riget:quoufcp precibiis landloru fuoru exorat’,in:* crementu det omnipotens Deus^ Innotuit etiâ idem uenerabilis uir fereni tati noftre,eam,quâ diximus, parrochiâ propter barbaroRzinfeftann'u pc iicu1a,feu uaiios e uentus,qui in ea folet c0tingere,ad fuffentacula fua fti* pêdiaDeiferuorûinibi militantiû minime fufticere poGre Quamobrem, tjuiaomnipotês Deus in gente Phrifonû ficut Saxonû, oiîiû fuû aperu#’ itjpanêprenominate regionis PhiiGc,que côtigua huic regioni eflè dino lcitur,eidê Rremenfi eccieGæ, fuoçp prouifori Willehado epifcopo,eiufo^ fucciflbhbus petpetuodelegauimus retinendâ Etquia cafus precedêtes nos cautosfaciûtin futuru,nequis,quod non optamus,aliquâ fibi in ea* dem diocefi ufurpet poteftatê, certo earn limite facim’ terminarireipp bos termines,mare Ôceanû,Albimfluuiû,Lia,Sten bach,Hafalâ,'Wimmar^ eîiam,Sne{eIbach,Oftâ,Mulinbach,Motâpaludê,quædicit Sigefridef» tnoer,(,^iftinam,Cbifemmoer,Afcbrock,Wifcbrock,Biuernâ,Vternâ, HerûcpÔftam AbOfta uero uGp dum peruenitur ad paludêquædicic Laldenbachzdeindeipfam paludê ufcp ad Wemmam fluuiu: a Wemma HeroBitinam Farftinam,ufcp ad Welêrâfluuiû:deindeab orientali parte ciufdêfluminis uiam publica quædicitur Hcflêweg,Sturmegor amp;nbsp;Lor* goe:difterminanrêSechbalâm,Alapam,Caldehorra,iteruepWe(erâ Ex eccidentali autê parte uiam publicâ quæ dicit Folckweg:quêincolæ loci ^ildloch nominal: Finolâ,Waldefmoer, Berckpol, Eddenriad paludê, Rmifgoer,8lt;Oftergoer,difterminâtê:Brudlocho,BiberIach,iterûqî ma^ te:firmos amp;nbsp;intranfibiks fcribi iunîmus,8lt; circûfcribi: èC ut huius dona* tionisaccircûfcriptionis autboritas noftris futurifq? têporib’,DnoprOrf legente, ualeat incÔcufTa manere, manu propria lubfcripfimus:Si annuli nolbi imprelfione fignari iulfimus « Signû dni Karoli regis inuiétifhmi;

Hildebald’ arcbiepûs Colomen amp;r fâcri palati) capclIan’rccognoui Cb ta ll ldus luIq.annoDnicgincamanonis DCCLXXXVIlI IndiÆo^ ne XlI Anno aût regni dni KaroIi XXI Adû palatio Nemetêüfcclid«* ter Amen Seditigit in ecclcfia Bremcfi beatus Willehadus poft ordina«* tionëluam annos duos,menfes tres,dies XXVI prædicauitcj tamPhrt fijs g Saxonibus poft mailynu fancfti Bonifacq omnes annos XXaV* Obqc aût fenex amp;nbsp;plenus dierû in Phrifia,in uilla PIecca22e,nunc uocat Plexen: quæ fita eft in Ruftria. Corpus eius Bremâ deportatû,m bafilic^ (àncfti Petri,quâ ipft gdiftcauit,lepultû eft Tranfitus eius célébrât feftiuis gaudijs VI ldus Nouembris Ordinatio IIl ldus lulf| XVI»

mus Bellû autë AuaricS, quod Hunis eft iIIatu,CŒpit anno no^ nagefimoprimo: cuin unâ parte exercit’ ad aquilonare latus Danubij ire iuberet:iplècum altera per auftralelatus defcendit.’uenienicp ad Anefiim fiuuiû,qui eft limes Pannonie Sé Bauariæ,ibi caftra pofuit Hunidiuinit territi fugierût KaroIus Pannonia ad Raba fluuium deuaftata,difpoliuC per Sabariâremeare Hoc têpore rex follicit’ de diuina per Saxonia religu onefirmâda,cum iam ecclefias,quas dixim’,ordinaflet,aliû fundauitepi* fcopatu inîoco Kinutude(Bardewicû arbitror)poftea trâflatû in Verdî, Padeburnp præfecit fanélu uirû Liborium Hi funt primi Saxonu apofto li: qui uerbo Dei ftrenue inftiterant Per idë têpus in loco Myniyngrode in mediaWeftpbalia fundauit epifcopatû aliû,cui faniftû prelycit Ludge rum: uiru incôparabili deuotionein Deum religionêChnftianî. Hic f ft Monafterienlis cpifcopatuscnamciuitas extrutfto ibi monafterio,Mo nafterij nomêaccoepit Cuncp Wedekindus primarius Saxoniccdiixad fidem Chrifti perueniflèt, permifit Imperatori ad fluuiû Weferâ, ueteres dixere Vifurgvi,arcem fuâ,ut in eo firmaret epiftopo locûrcapaxenim am borum fuit: ita ut epifcopo diceret: tua atq? mea erit cÔmuni iurearxiiîa: ut inde Saxonu lingua Myndyn diceretur Fundata eft ecclefia intra mit ri {èpta,quod hodiequoçp côlpici poteft: Namueteris ueftigia mûrictia, mine extant Sunt authores qui tradât Karolû bac tempeftate perueniflé in Nordalbingiâ,pofteaq Wilfis iugû impofuitieuertiflèc^ in Hamburg go idolum louis,que Hammonê dixere: cuius ea fingit figura Sedet reX in folio: 86 ex ore eius altera parte fulmina, altera uero tonitrua côfurgut:, ipfefceptrû gladiumçp manu præfert: A dextris ueteru maicula numina, Apollo, Mercurius, Neptunus ,Mars,VuIcanus ,PIuto:a finiftris fomi^ nea,Iuno,Ceres,Venus,Minerua, Diana, Vefta Sed caret apud mefide fabula h uius fubuerfionis:nec enim crediderim tantû fuifteei-uditionisej tempefl ate in ea gcnte,utpræcipua Romanoi^ numina haberent côperta in regione Tranfalbina: ubi limes erat Romani Imperq» Hammonquid? arietis fpecie Iupitcr,in arenis Lybiæ coIitur Sed non eft inde natû Ham^ , burgi uocabulû.'quis enim ex Aphrica in extremas Saxonie partes boc te tuhflètfSi obtendis Wâdalos Aphrica pulfos,in patriam attuIiflç,No»

LÎBRÎ IL SAX CA. XVL XVÏT. ET XVIÎL tdprobabiîe gentc in peregrinatione lôginqua 8gt;^ lôg^ua natâ, item emi grafie in antiquas fedes« Sed capto rege nbsp;nbsp;Côftâtinopolim miflo,ôô ipGt

nobilitatein adecÔrumpta,uiiJgus fub Imperatoris prcfidibus permanfit «nregione,quâfolam habuit natiuâ: omnes enim qui tum uixere, ibi nati runt:narnlmperatoretefle,centijquincp annis Wandali Aphricam tenue tunuHâmaburgiaut uocabulû non ab idolo,fèd a pugile ibi ui0:o,di(fltt cflècÔîjcimus,quodâ fupra Ioco,8^in Dania noftrazq? fimili tum caufa lo cis nomina funt attributa Certû eft tamêex noftris annaIib’,KaroIû ha«» buiflè fingularé relpedû in locu Hamaburgû: que deft/nauit faccre caput oraniûregionûaquilonariiïrqd infra memorabimus. CÄ XVII.

Onagefimus erat (êcundus poft feptingêtos, cum detegeret con n nbsp;nbsp;fpiratio Pipini filij in patrê,per occafionê Faftrade reginæ exorlt;»

ta:Sed Pipin’ in monafteriû detrudiucofci} partim gladio,par^ tim profcriptione damnant Perfuafum erat tum Karolo, pofte pfacile ex Danubio in Aftmona,2lt; inde in alterS uicinu fluuios prccipuos coniugi, fifofiàduceretnauiûcapax:quiahorû alter Reno,alter Danubio miicet In hoc opere laboratu eft duu milliu paftuu longitudine,5^ ducentoRz pe dum in Iatitudine,fed fruftra:quia paluftrib’Iods propter iuges pluuias, opus no poterat cofummari. Interim nuciat Karolo Saxonu iterata defe ftio.'qug inuito tum fieret Wedekindo: Slt; Fracor^ ab altera parte a Sara cenisplurima cædçs Tum uero duob’interpofitis annis rem diftulit:nec magnipedit in Saxonibusrqn Wedekindi integra fide intellexit Interea Saracenis opponitrquib’ad quiete redadis,cu filio Karolo partitis agmf nib’, Saxonia iterû inuadit:ièd nemo iê obuiâ tulit:qui aiït ante fe comogt; ucrât,reddita ratione motuû fuoR2,etiâ obfides dederât, iè in fide regis Chi ifti pmâfuros. Sed proximo anno cû noui mot’ ex eadêprouincia nûciarenfjtnmifitillis rexduces fuos:amp; facileperfecerut ut côquiefcerêt: datisetiâtuncobfidib’ Tant^moIis erat banc Chrifto côdere gentê:La ta prouincia,multiplex in eapopulus,cociuit uarios motus fineprinci^ pe-Hadeleri extremi Germanoi^ ad litt us Albic extimû Gti,çj) fiderêt ins* uiis paludibus,detrecftauere iugû Sed rex nullo laborejoullo negocio po tuitauocari,quo min’in eos ducerct Karliànd hodie uocât locû ad mare in quo rex caftra fixit,gentêcp pdomuiuEx die aût decedêtis Willehadi, unus exdikipulis ei’W illeric’per annos L adminiftrauit epifcopatû:per omnereliquû Karol» amp;nbsp;filq eius Pfj Ludouici tempus. XVllL

Ctauus erat poft nonagintafeptingêtos annus, cum Trâiàlbianï O Saxones,quos nunc Holfatos, alij Nordaîbingos uocât,uerfi in fenfum mjüignû,KaroIi præfecftos'obtrûcât Rex in eos moues, omnêintra Albim S^Weièrâ fluuios prouincia tcrruit: Ante tarnen g ille ueniret,ijdemTranfalbiani ObotritisWandalis régi fcederatis,arma infe runt Sed dux gentis Trafico illis aciem obigcit:collatarp manu,quatuor ex bis millia cecidit.Interim Romani in ipfa urbe tumultuanttqug res itea* rum regem euocauit.Cum igitur nonagelimufnonus agcretur,Leo papa grandi ab Romanis afficitur iniuria:Nam cum maiori litania procederec

de Latcranis ad ecclefia fandi Laurentrj ad craticula, Romaniintfacatii# dem ecclefiâ eum equo dcturbâtes,cæcauerût:8lt; amputata lingua,inme«* dia platea nudû ac femiuiuiï diiTuttut:cognans Hadn’ani pape eâ fcdino^» nem mouentibus: Papa enim fuperbie Romanorû rcßjtcrat,dum ca que Imperialis erant culminis,fibi uendicarêt Tradunt nÔnuIli,q) unûinieru ei int oculüîalq q? neutrûifed raforio per medios oculos inciderint:nec ta men uifum abRuîcrint Mittiiur in monaReriû fandi Erafmi: fed a Wihgt; gifo duce Spoletano, qui audito facinore Româ aduolarat, fufeipitur, Si Spoletum deducitur. Karolus re comperta, lufïît Pontificem ad fe defers ri:Renocp tranfmifïo, in locum qui dicitur Lippenbeym fe côtulit: ibiq^ Pontificem expeiflauit. Venit: diebus aliquot cum co permanfit:poft non multum tempon's remifîtis Româ,cum honore fufcipitur Annode^ inde proximo,qui erat a Chrifto ocftingêtefimus, Rex Româpetit quargt; ta uice Leo illi Pontifex Occurrit uenientueoq^ falutato,Româ prcceflît. Poftera die Pontifex cum epi{copis,clero,8^ populo, Karolum honorific ce excocpiticuncftifq; p fall et i bus,in eeelefiam fântfti Petri introduxit: oda tio Calendas Decêbris. Poft feptem dies concione aduocata,caufam ad^» uentus fui omnibus expofuitîad dilcutienda cnmina,qua: Pontifici obij^j cerentur Calumniatores Pontificis ut fe monftrarent innoxios,Pontifici mortiferum crimen impegerunt. Sed cum nullas criminum obieeftorum probationes afFerrcnt,Pontifex fumpto Euangelio, cofeenditambonem CLincftis aftâtibus:inuocato fancftcTrinitatis nomine,{èexpurgauit:ut di# luerct infamiam,quam calumniatorcs,utpcenam euaderent,côfinxiirent. Turn uero in die nati fàïuatoris primo poft ocftingentelîmû inchoanteair* no,cum nihil cale Karolus aut cogitaret,aut (peraret,magilq5 recufarctali enum inuadere, ut fupra diximus, Imperatoris honorem, infra miflàrum folennia,dum ante cÔfeftîonem beati Petri apoftoli ab oratione furgeret, Papa ci coronâ impoftiit: Si Imperatorem Romanû pronunciauit: Si ftalt;gt; 1 im eft a cûcfto populo acclamatû: Karolo Augufto, a Deo coronato, ma gno,Si pacifico Romanoi^Imperatori,uita,8i uiftoria Etdecantatislait dibus ,un(ftus ab apoftolico,Imperator Si Auguftus eft de cctero appel* latus: Cumin oriente fccmina prius per contumeliâ excæcato filio,8i iam mortuo dominaretur: anno poftintermiflum occidentale Imperiumpcr Auguftulum pofita purpura,trccentefimotriceGmo. Deinde iiiffit Impclt;* rator haben' queftionê de his qui in Pontificê funt abufi atroci uiolentia: jufTîtq? conuieftos gladio cædi: Sed Papa pro illis interpofita prece,obn/ nuit,ut relegarentur. Sunt tamêqui feribant uno die trccêtoseftè gladio cælos Qiio tempore cum rediret in Franciam, excccpit oratorcs Hiienes Conftantinopolitanclmperatncis,pacem Græcis Si Gallis interponêtes: metuebat cnim fibi mulier a procerib^regni fui.Ifta funt foEdera:8iremi^ fit Imperator Karolus leflèAmbianêfêm epilcopû oratorê fuuad poftti landû Hircncs coniugiu.Sed dum adhuc ibi Imperatoris legatimanerêt, ÎNicephor’ inuafit Imperiû: capta mulierc,8i in monafteriû detrufa:Pro^ ipexere enim proceres Greci,quid ille nuptieportendcrêt.RcmifittnNi*

’tfpHorus etiâfuos oratores ad Karolu,ad confirmadafccSera: S^inuêca Eofuper Sala fluuiïj,re(ponlà cum litens placid a retulcnint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XJX

Nnus erat quartus Impcrq, itcmq? poft ocftingentos a Chn'fto, a nbsp;nbsp;cum omni iam Saxonia quieiccte,foli T'ranialbini,nunc Holfati,

motus c5iinuarunt:quaB2 reru perrcfus,Imperator, mifit exercilt;» turn,qui omnes trans Albim habitates,duxit in Francia;80 pagos Trâfat binos dedit Obotritis. Hæc e(i ilia Germanicæ nationis origo, per rura Galliarû difleminata Inde funtBrabantini,inde Flandrenles,in folo Gai^ lico manetes,origine Germana. Sed difficile eft Gallico Tub ccelo manen tes homines jagnofcere uelint natales fuos; Erubcfcunt enim,fi dqs placet, Germanicam origincm; cum inde, tefteTacito,Treueri fint ultro ambii* tiofrut euadant Gallicam legnitiem Per que tempora Gotfridus rex Da norum uenit ad limite regni fui in Slefwicum:promifit aute le Imperator^ occurfurum;quod non impleuit.Narrant tame rem aliter DanÉquod in Ûania diximus* Mifit aute diftus rex Imperatori nuncios fuos in locum Holdenften ad Albim. Qiio etiâ tempore nunciatum eft Imperatori, fan guincm Dni repertu in Mantua: pro eius rei indagatione mifit ad pai* pam; qui illi in Lumbardia occurrit. Karolus uenienti obuia mifit filium Karolum,qui ilium deduceret: natale Dni iina peregci ut: cotenderutc^ panterAquilgranUjdonatucß magnifice pontifie?,per Bauariâ redire uo lêtem,deducifecitufcp Rauennâ.Anno proximo filius Karolus magnas res inBohoemos peregittö^ due? terre Lethonêoccidit Sexto deinde an^ no Imperator filrjs regnû diuifît: ut feirent uiuo pâtre,quid effet quifep ha bicurus: quod etiâ decretû Imperatoris,uolûtateprocGrû eft approbatu..' Încîaruic ubiep uehemêter Karoli nome, etiâ ultra mare: Nam anno feptt molegati régis Perlârû Imperatori præciofiffîma detulerc munera: Tria tentoriacapaciflîma,pulchenimacp:omniabyfiîna,tam fîmes q ucla: pal liareiica,unguenta,ballàmû,horologiûexaurichalco,artemechanica mî nficefabrcfadû: in quo duodecim horarS curfus ad clepfydrâ uertebafr cum totidê pillulis ,q ue in côpletione horai^ cadebât: cafu fuo fubicétit cymbalu tinnirefaciebât.’additis duodecim equitibus,qui per totidê fi ne ftrascÔpletis horis exibant:amp;^ impulfu fuo feneftras prius aptrtas claudcü« bant: amp;nbsp;alia multa miraculo digna. Per quod tempus anno 1 mperq oóra«» uo,cum Gotfridus Danois rex Obotritos oppugnaret, mifit Karolü pa ter cumexercitu,qui regi oppofit’prelio cêflidlauit: nee fine mutuo detri^« mêto ab inuicê difceffère.Eam credo efle pugnâ, quâmemorât Dani.’cff crederent Imperator? adeffè:qui erat Karolus Imperatoris filius: Só tn in to prelio Franci fibi,Dani parti fue uidtoriâ inferibût. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A XX.

Ecimo anno Karoli Pipinus filius rex Italie Venetias libi parère d eoegiuTurn uero Imperator lè parat in Danois reg?: qui ducen tis diceret appuliffè Phrifiâ nauib’: laêtabûdus qpin terra egrefi» fus,Imperatori occurreret. Expedauit eum Imperator: pofitis caff ris ad Vifurgü fluuiu Interea nuncf) difcurrunt:alïer?tes occifum uel a latellite^ uda filio Gotfridü.lta iHe appara,tus conddit.Iam uero dudü Hâburgo e lil)

cofLtuerat (ace rdote Karolus; que metropolîtâ cïigere decreui't omnnira aquilonariû: fed bellu a Dam's cominatS, ÔC feftinata mors facerdotis,0i imph'catio reru ab Impen'o 8^ regno plun'marûjmperatorêab implctiogt; ne eius rd auerterût Quo tempore W ilfi W adah‘,i'dem opidû Hambur«* gum flirpitus fubucrterîït,igne SC gladio fguientes:ei'efto indelmperato ris prefpdlo Vtone:Sed luflit mox Imperator opi'du inftaurari Sequcnti anno fiKum Ludouicu,fam mortuo Karologt;declarauit Imperatore Quo tempore pons Reni cocremauit. Proximo deinde anno,qui fuit quartuP decim’ Imperij/ebre correptus rex,Aquifgrani fine uiuedi fecitî ante tn morte cum beato Egidio, que pro fanditate uenerabat,agebat: utprofe Dnm deprecaret Fertur tenuifle peccatu,quod neminipadebattSedfan/ dus oratione inffituta impetrauit, ut fcheda ab angelo fufeiperet: in qua defcriberet Imperatoris ccelata culpa, cum abolitioneimpetrata Id quale fuerit etfi coiedura aflequimur,filentio tn tegere modefti’eft Menfeigi^ lanuario febre ualida correptus ,decubuit:ftatimc^,ut in febre foiebat,cilt;* bi abiiinendâi fibi indixit: arbitrât^ media morbu pofle depelli: uel, quod proximu erat,mitigari:Sed accedete ad febrem lateris dolore,que Grxci pleurefim dicuttilloq? adhuc inediâ retinente, neep corpus aliter qrarifli“’ mo potu fufi:entante,feptimo poftq decubuit die lacra comunione percœ pra,deceflit: anno ætatisfuæ4LXXL fed exquoregnarecocpit*XLVL Jndidione feptima* V Calend. Februarias: bora diei tertia Cuius corpus more folenni lotu curatu,maximo tori’* populi ludu ecclefiæillatu atc^ humatû eft* Dubitatû eft primo ubi deponeret: eo qp ipfe uiuus nihil de hoc præcepiftètttandê omniîî animis fedet nufq eum honefti’ tumiilari,q in ea baGlica qua ipfe in honore Dei,8ó ob amorê æterne uirginis geiiitri cis eius,proprio fumptu in eodeloco cöftruxit In ea tumulat’eft eadedic qua defundustarculcç fupra tumuIS eius deauratus,cum imagine S^titu Io extrudus eft talistSub hoc coditorio fitu eft corpus Karoli,Magni 8^ orthodoxi Imperatoris: qui regnû FrancoR2 notabiliter ampliauit, 8Ó per annos XXXXVLfceliciter rexit Libuit illuftrifs. régis preclara facinogt; ra unam uelut in fumma redigere: amp;nbsp;honoris(qui eft illi a nobis debitifli raus) gratia, plenius cunda percêfere:quis illuftria eius opera Saxoniam pariter in lucem pofuere:quocirca fi digrefli uidebimur,cum fumma rati«* one illi US gefta exequuti putabimur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A* XXL

i nbsp;nbsp;nbsp;mus,quod gens noftra de illo inflatis prédicat buccis:dedifîè iL

Ium leges Saxonibus,quc in codicequod Speculu uocaqextent recollede: id quidê refert gloftator in annü decimu poft odingentefi«’ mum a Chrifto nato,fèptimû uero Imperrj eius annü,ut memorat,in arce Saftenborgprima comenti fufpicione fecit:qp annos Chrifti amp;nbsp;Karolini impij Gloftator ille gturbat DCCCLenim fad’eft Impator Karolus ideo decim’Chrifti erat qcp decim’Imprj Deinde q? diligêtiftîmi feripto res iIloR2 têpoR2,nulIa ei” rei faciut mentiondcum minora multo plurima commemoret:Nec erat illa in populo barbaro duilitas,ut leges initio

Çiîfei'cntî prætereas, que iiniuerfo orbi fan's eranuOccuîtu tarnen iuJm aum,quod iiocant,facile credidenm eis permiiïùm propter ceruicis duri* h‘em:fed redadlas leges nouas in codice,non facile credo;nifi alia mihi do cümenta référant: nam Slt; nomê prodit efîè colleditiû codicem,de muftis obferuantijs gentis:quomodo amp;nbsp;Feudoru ufus non ab Imperatore dacij fed ab Oberto defcripti,ufum £gt;C obfêruâtiâ meruerut Cum enim per cta lern in gente creuit ciuilitas,creuit etia legS obferuantia Inde fadfS eft,uc per tempora funt ufu approbata, demu funt in codice redadla; cui acî authoritatêconfcifcendâ,falfb eft nomê Karoli aftcriptû:Idc^ ut credâ fat cit multoR; in textu,pluriü aût in gloftà puerilis nbsp;nbsp;indotfta narratio: narti

lempoRafuit uterre,8ô Speculator,?^ Gloftàtor imperit’.Temerarius ca^ fumniator uocer,fi non luce clarius utrûcp conuincâ.’Iongu eft cûêta per^ currere: Vnu aliquê de textu paftum fumamus,unde de ccteris facile coti iefturam faciemus; 8Ó non modo conic(fturâ,fèd fidê pene occulatâ.Ori*, ginem regnorü,?lt; SaxonS antiquitatê uolens oftendere textus li. iij ar.,’ xxxxifj ait;In Babylonia ccepit lmpenu,que toti mundo imperabattquï Cyrus expugnauit,amp; in Perfiâ tranftulit:in qua uicp ad Dariu perfeueræ uittquem uicit Alexander,Impcriû Grpciç applicauit: ibi ftetit ufç^ dum Romani Imperiû fibi aftumpferunt, 80 Iulius cceperat imperare Bx to adhuc Roma fgcularê,8ô a beato Petro tenet gladiû ipiritualê: 8lt; ideo totius mundi tenet principatû. Cum interim noftri predeceftbres ad ifta uenerûtprouinciâ,Turingos fugauerût mortuo Alexandro, cui, ut Afia impcrio fubiugaret,erant auxilio:in qua poft ipfius obitu,propter fubiu* gatoE? odium, morari non audebât:in trecêtis galeidis fe recccperût:qug omnesfiuftibus maris tumefcêtib’,excceptis quinquagintaquatuor ga* leidis,necabant;quaRj decê amp;nbsp;odo littora Prufiîe petierût,amp; ilia obtinu trunt;Elt; duodecim galeide Rugianorü terra occupauerut;uigintiquatu crin iftam fe recccperût Et cum tantum in numéro cflènt breui.ut agros culture tradere nô poflènt,fugatis 2lt; interfcdis Turingoru dnis,reliqua gentêutoperaretur terra,uiuere permifèrûtttalia imponêtes ei iura, quêgt; admodum adhuc confiftût Latini;ab eis ergo origo LatinoR2:exhis qui fuo iuri derogabâttdedititfj dedititioR: côditione fubrjciebâtun Hcc func uerba Speculi; Non enim iubet,difponit,interpretatur ,ut folet Icgiflator, fed cômemorat quid obferuet;quod nô eft Imperatoris, fed dolt;ftoris Et tnuideamus quanta fint in paucis uerbis friuola cÔmentatut liquido cers* tiamus non ifta authorifaftè Karolu:qui Sô ipfe doêt’ erat,2lt; dotftiflîmis ftipabatur InBabylonia,inquit, ccepit Imperium. Si de turti Babylonis loquitexfacris literis,iam altius afcêdit g folent ullæ hilloric:ut de Nem roch fumât initiû:Si tn ex ilia Babylone non proucnit Imperium,fèd difii patio gentiûtquâoftenditMofes; Si picnius exequit Bcrofus Babyloni** cus Si autê de regno loquit Babylonico,non hoc fuit primû,fed Aflyrio rum in Niniue; cuius ciuitatis author Ninus,Si Semiramis coniunx,pri* mi funt in omni hiftoria antiquiftîma:nam ibi primû conftitit Imperium,' icqienâ Babylon obediuitt Additjqug toti mundo imperabauHoc null«

Fabenr biflonc,ChaIJcos in Europa uel Aphnca imperanètfatis eratm^ gnum,fi magnâ Afiæ tencrêt parte: Nam nefp Romani,quoR2 latius erac imperiiïjtoti mundo dominabâtunaliquîd in Europa,aliquid in Afia, 6^ rotâ tcnuerunt Aphricâ Scquitur;quâ Cyrus expugnauic,amp; in Pcrfiatîi tranftuh'ttinqua iiicp ad Dariûperièuerauit Quid cranftuIitfadquêDa 1 iumfNam Darius erac Cyri auuncufustqui cum Magno Cyro res ma^ gnas geflïttpoft quê Darius Hyfta^is in fuâ familiâ primus tranlîulit im periûiSed fpecifieatcum addicquêuicic Alexander» IgnorabatillûÂi^j midem appclfari,Ec Imperiû,inquic,GraEdæ applicauit:Friuolû eft:quia rund in Gryeia ante Côftantinû fuit Impenu:Græci en poft Alexandru in Ana imperauerunt: in Syria 8^ Aegypto potiftimutnamad Macedo^ nes in Grecia fola pars peruenit,S^ ea non lata»Deinde fubnedit nofterk giOatonEc ibi ftetic ufep dum Romani fibi Imperiü aftumpferilt, lult’ eceperat imperare» Verum eft q? Romani uido Antiocho Syrie rege,re* gnum eins redygerut in prouinciä:amp; fuperato in Grecia per (enouiffimo Macedonü rege,imperiü occupaueruttreddita populis libertate Sed hoc ionge ante luliü Aegyptus aut fada eft prouincia tempore Cyfaris» De* indequod fcquit de utrarp Romane urbis poteftate,intadu irefinamus» Scimus tn quot tranfierint iycula priufq fpiritaÜs gladius diftringeretur» Q? ucro ait.’cum noftriprædeceftbres ad ifta peruenerut prouinciä»Hoc fine controuerfia Saxo loquit, non ImperatonSed qpait, tumtnon appa* ietquetemporafignet:Nam qp Alexandri nbsp;luli) tempora coiungit,qui

annis pene qiiingentis diftabât,ineptiftîmû eft»ContêditautêSaxonesin Afia mifitaftè Alexandro:fed hoc nimis pueriliter deducittut eftinuentu anile, penit’ fomniû: Q_u’s enim credat gentêex media Afia in noftni mare penieniftèf qnperaquilcnaTêregionêproptermareGlaciale,poft Hyperborcos montes non poteft nauigari: nbsp;nbsp;Calpium finü longe diftan

tem.quomodo peteret, amp;nbsp;indequo procederetf Quis aut credat fugiflè: in qua terra uidores Alexandri principes,fubiugo cunda tenuerûtrqué timerent uidores orbisfSed hic nofter nobis perfuadebit,manere non au fos ait enim:In qua poft eius obitu propter fubiugatoru odiu morari no audebant»!nfeitia eft,unde ea prodit narratio Si legiftet principes Alexa dri ciiiilibus bellis in fe uerfos, omnes copias militates in preciohabuiflè, non diceret milites timuiflè ab orientalibus opprimi: quitantoiamerant fub iugo,ut fibi timerêt,non timerent» Omitto barbarifmos qsplurimos facit fabulator: ut ea uel maxime re prodat,non eflê narration? Karoli: eu lus icriniarrj non ira titubafïèntzipfe loqueref in capitequomodoinPan* dédis Imperatonfua faciens,quibus authoritatêimpartit: quomôin Co dice,ô^ Inftitutionib’:quomodo in nouiftîmis Autenticis:Sedceterauw deamus» Biremes uult trecêtas ex Afia nauigaftè: Vnde ea copia nauium fugiêtibusfquo nauigauit claftis irinerefnam per aquilonarêplagâ often dimus uenirenon potuiftè*Si ex Ponto nauigarent,autex Syria,lôgum crat iter terreftre: priufq ex Baby lone peruenirêt in mare:amp;lôgiorecur^ fu mare longiflîmu mediterraneû,ufcp ad Gades Herculis erat enauigan*

^ümtiride iam fleélendu irt aquiÏonê,ut in mare Germanien ex Britanicó' p«uenirent Oro te,quando exibat,ut uis querendis (èdibus,non erat mi iioreccclo,breuioreitinere terra quæ (ufeiperet, Prufliam ut Rugiâc^,ô£ AlbimpeterentfNon pudet uanitatisfÉt quâ,oro te,Pruflï,Rugiani,Sa xones,eiufdcm,ut uis,originis,Só cogentiles unq babuerut aut bello auC paccfodetatemrCgtera uideam’^Fugatis Turingoi^ dominis;Slt; cætera» NiingTuringi noftram tenuere Saxoniâ,ut fugarenuiêd inuitati Saxo^ nes a Francis in Turingos,parte Turingie,quod fuo loco oftendim’,pre:* cium militie accceperSt: unde nata eft fabula deTuringis» Et ne exors uigt; deatur omniu literal?, addit de Latinis amp;nbsp;de dedititrjs: ut oftendat Impe bales fe uidiflè Conftitutiones Jneptiflimu capuuQuam,oro te,Latini iii Saxonia parte habentf Nolo immorari in re qua etia pueri poiTunt comgt; §ere MiIle talia coperies: ut liquido comprobem^,non efle Karoli editi* , onem,quod preferunt Speculû Ad Gloflàtorê ueniamustuiru alioqui in ns peritiflimû: cuiplurimu debent eius Conftitutionis feruatores: Sed fabulas narrationi plurimas cotemptu dignas inlerit Non eft longe eua* gandu,ut tale aliquid oftêdamus ln eius loci explanatione, que diximus^ Hide g puerile eft q? ait: Pompeiu côfulê uoluiflè ImperatoRz leges in unS codicemredigere: cuius teporibus ÔÔ ante,nulli erant Imperatores quile^» ges ferrent:Ciues ante Romani fafti confules,aut pretores,cum exercitii deducerentjuiftoria aflequuti,Imperatores ea tempeftate dicebantzfed Ie ges non ferebant Rogabat confules in (enatu,ut ft probaret Jicrent fena* tufconfulta:8c Tribuni plebem,ut plebilcita fierent Miru q? uir iuris do* diflimuSjCoftantino tribuatinitiu legu: Sinon Pandelt;ftis,ôi iurifcôful* bs Sed milTa fint hæc Quid eft q? aflerit Karolu fecifle conftitutione de digendis Imperatoribus: quae res pertinet ad Ottone. lll annis ducentis poft Karolû Quid,q5 ait per eundê Karolû (parfos Wandalos per omne ttgnüzeum latiffima natio Bohœmià,Polonia,Rufliam,Dalmatia,8i lit* tora Germanici maris impleuerint longe ante Karolut Qtnd,q? Suæuos naditexpulfos per eos,qui de Anglia redierunt:cum reuera de Italia redi nnt qui hoc f^cere: quod fupra fuo loco oftendimus Jnfinita funt eius ge ncriszde quibus pauca attigi: eo eonfilio, non ut uirum laude digniflîmûi nprehendam,fed ut oftendam le(ftori,iuribus ab ‘eointroduftis, non nar tacionibus fidem adhibendam: quod idem accidit Accurfio diligentifti^ niogloflatori AdSaxoncsredeamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXIL

Via Karoli inuiftiftimi régis gefta fum’ exequuti, ad Wedekini q dum duce Saxonü,qui regi tarn durum creauit labore, conuerta mur:Danis enim conciliatus perpetuis hoftibus,cum extern’ uc niretjinde auxiliaria arma demorabat: fed tri Karolo aciem opponere na fidebauFerunt ante régis aduentû Saxoniæ prouinciâ adminiftrarilolita perduodecimpfoceres alternis uicibus:que uero grande bellu in admini ftratione deprehederat,eum rege habuere ad fine ufc^ belli Inde faftumi eft,utueniente Karolo in prouinciâ, Wedekindus dux AngIarip(Anga* bamuocant^in adminiftrationc eratîôi ideo pro rege illis fuit durâte beL^

ïo;ac peiïnJe in nonnultis codidbus rex Saxonu nominatjfinito autbeÏ^ Io redibat iii lus priftinu:reddita adminifiran'one comparib’ (liis Sed id Wedekindo no pcrmittebat: alternata,8lt; in ijjedêaliam tradudatorius prouincie gubernatione* Et guis pontifidbus eflet a Karolo ptririiTa po tedas gubcrnandi, non tn amifere primores penitus fua adminiftrationê» Vndefadû eft,ut ftcularis poteftas ab omnibus.bdlofinito dtra Vifur* gum illi d..ferret Igiturflagrante bcHo pertrafiens Weftphaliâ Karolus, inde obfidcs fumpfit,precipue ab Anglarfjsiibi enim crat fumma turn Sa* xonum poteftas^Sed Oftphali Saxônes,quî trâfito Vffurgo côfedcrâc in folo Wandalico.cum rex ad Vifurgum caftra teneret,minis obfidibus pacem ab rege impetrarûuErat annus tum LXXXI1 poft lèptirtgentos Chriftianp faluciSjCUm Karolus ad fonte, ut dixim’,Lupiæ amnis legad* onem audiuit Sigefridi DanoR2 rcgis,8ó Cacani Hunoivprindpis: illifi^ pro tempofe datis ieipóG$,diipofiti(cp in Saxones prpridi}s,rediit in Fran* ciam Cum aut WedekinduS de régis egreflli eertior fad”,Saxones fuos ad ri bellionêconcitaretjinterim Sorabi(gens eft Wadaloru intra Salain

Albim fluuios)indigneferêtlt;s,q) Saxones Vifurgu tranfgreflî,cÔgen tiles fuos folo eiecerint,habitata amp;nbsp;occupataeoru regioneïannatnexerci* turn in fines Saxonû amp;nbsp;TuringoR2duxerunt,ubicp uaftabûdi ingredietî tes^ Karolus duces kios immilir,qui gentem illam repellerent: fumpto ex Saxonibus.qui uaftabant,armo)û auxilio.Frândaûtin Saxonu gentein iam fccderatâ,q? eoRz defenfioni Bell û fuiciperet ,eo iè contuleruf.’ad arma deuoeâtes: ut paribus animis comunes hoftes inlèdarent:non intelligent tes,q iniquo ferrent animo iugu Saxones Francois?:qx:p denuo inregent confpiraflent l gitur Saxones Francorç? legionê ad fe miftàm,ad infcrncd onem cecideiût: Wandalos (è fatis occurfuros fuis uiribus arbitrati Rex iibi aüdiuit.iuftaindisnationeinflâmatusanfeftoa^minemouitinSaxn niamtOmnês uerô Wedekindû côiurationis rebellionis principe accu fabanr:necimmerito:Tanta enim Wedekind us in legê Cbrifti,8ô Gallot mm iugû indignatione flamat” erat,ut quicquid ubic^ per Saxoniâ Cbn ftianum audierat,perfeqüeret:ocdfis fàndi Willehadi Anglici difcipuhs aliquot,per Saxoniâ Phrifiâcp fparfisî ipfo uero WillebaduS.quod fupra diximuSjUix ex tanto profugit incendio» Veniente autê rege cum magno agmine in prouirtcia,Wedekindus dcclinauit* Rexin omnes cofilijôifa

• dnoris participes, feuere animaduertit: cæGs gladio quatuor millib’quirt gentis,ut diximus Infuper ex populo Tranfalbiano ad milita decern cunt uxorib” liberis ,in GalliaR? prouirtcias iufîît deportarkqua eife ftirpent Brabantinoiu Flandrenliucp fupra fignificauimus Repofuitauteinpro* tiinciam Gallici generis nobilcs:ex quibus in noftra ulcp ptatedurauit cO mes de Pirmonc,hoc eft,Ignito monte CGcp rex per fuptriores Saxonii pattes ducens,etiam ibi uindicaret in rebelles,Karolum filium cumexpet dito agmine reliquit ad prcfidium prouincietÔÔ ut comprimeret rcbellio* nem inoIientes Huic acie iufta conflidare Saxones aufi,repelluntur: mat gnacBcedcDerada.cosuntqukfcere« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXilb

Ed cum lam annus Chriftianc fàlutis poft feptingentos oftogeß s mufquintus agerctlam tempus ueniflët ab alto mifcrêdi,e dekindus uifitatus a Dno ad lumê refpexi't: ÔC luncfto fecu Albi’* one inïo primano,qui trans Albi'm dnaret in ea quæ nûc eft Holfatia,in / tcrueniente exaulicis quoda,ad regê Karol5,qui ad Vifurgu caftra babe bat,pducit;Chrifti baptifmu lam fpote depofcens.Tradût nônuni,qd ftf prafignificauimus,regê turn in Barde wico cÔfèdiftè,cu adeum Wedckin dus peruem'reu Alq eti'â adijci'ut in Mynda fuifle illi Gliitis initiû:Tradût Enim ducêfcrutâdi auidûjembo perpronu flurnedeueAuJacero habitu inter ftipem pofcetes côftdiftè.Cûqp fàcratiflîmo diepafchpex moreChri ftianoomnes facrâcômunionêfLibirêtjUidiftè Wedekindû ad os regis fut dibudi fpeciê pucri:eocç conterritS miraculo,Chriftiana fâcra poftulaftê. Rexfufcœptos in gratiâ,iuflït baptifarnipfè fuis manib’Wedekindû hogt;^ ï’oris gratia fuftollês lnde Saxonia iam pacata quieuit:2lt; femel fiifcccpta fidê nung reigcit Jnterea diuin^ rex intêtus religioni,Bremêfèm,qd dixiî* mus,fundauitecclefiâ:predî){qp magnifiée dotauit.-epifcopû côfècrari faci EnSjUirû de bis terris optime meritû fanftû WiUebadû,natione Anglicû: qui poft mortêfanfti Bonifacij Moguntinenfis epifcopi,annis XXXV in Phrifîa 80 Saxonia uerbû Dei difleminauit: magno Iabore,incredibili pEnculo Extât liter eiufdê regis defüper,terminos donatæ ditionis com inonftrâtes:quoi^excmplû fupra pofuim’ ldê quocp rex ante poftc^ an«» nisalijs,feptê fundauit in ea prouincia ecclefias: donâs regalia pôtificib^, intelligeret populû infirenê pofte religione contineri,armis uero placart nonpoflè:Verdêfem,Myndenfem,Padeburnêfem,Ofnaburgêfem,8ô ut tra W eferâ Hildefemenfèm 80 Halberftadêfem Erant illis têporibus afia prima ecclefiai^ fundationi loca,2lt; perinde nomina: qu^ cû tranflatis fedi busfunt in hancappellationê cômutata Magdeburgêfem autê uicinû aï chiepifcopatu poftea Magnus Otto,domita gcnte Wandaloßa.inftituit. Hocordineftnitû eft bellum Saxonicum atrociflîmû, diuturnu quod pro diuturnitate temporis,56 magnitudine laboris.magnû Ôô defyderabi lem habuit exitu: durabat aut annos fupra triginta.Quo tempore multa magna per duces funt facfta prelia,5lt; ingentes cedes Jpfe rex,ut ferunt, non nifi bis intra paucos unius menfis dies,iufta cum illis acie conflixit,in Thietmebaltero ad Hafam fluuiu. Monftrant hodie incole caftroR2 uefti gia Penetrauit autê rex infatigabilis cum exercitu ad intima paludû Ha* dden'etcum gens ilia rebellionem oftentaret:animata de imperuijs, utpu tabat,paludib’:fed nihil inuiu uirtuti Locu caftrorç2 eius uocant etiâ ho* die incole Karlfànd,hoc eft,arena Karoli:in quo caftra fixit. nbsp;nbsp;XXIBL

Edekindus autê pacatus in fua fedet prouincia, Weftphaliâ folâ W gubernans:nam ultra Vifurgù prouincia 8Ó anguftijs W âdalo* rum premebat, 8lt; quod tenuere ditionis, pôtifices gubemabât. Armorû infignia que militaribus,uc fit,fignis præferebat,pullum equinut babebant atrû:fed placuit regi,ut poftq de tenebris gentiliiï errorû perue nit in lucem ueritatis,ut candidû accipcKt. Ea uero funt uetuftiftima Sa*

lîBRI n, SAX. CA. XXmt. ÉT XXV.’ xonic arma; ïjpius inde demutata:uet leonibus ex Angïia aKatis,per nni ticum dùcê,cognômcnto Leone: uel ftratorijs ia clypeo Iign i s: quæ fertiï ex obliquö‘c5decoi'at:per Bernhardü,prius comitem de Anenojä» inde uero furrogàtû Hêrico Leoni in ducatû Saxonig: cümilïeperFi‘*“^| ricü l folêni Iniperi) couentu pet (èntentia deponereu W edekiridus auf» *çum 'fex ilium Karolus bapti{àtû,in fua,ut diximüs prouinciä gubffuaf^ permitterec, sedificato in Änglaria (nunc Angriam uocant) infigni plo inftituto collegio fine fine Deo feruierid5,quod nunc in Heri^Hiä^ feruc eile tranllätum, ibicp dnabus impcritantibus (eruit: plüririiû Chnfto deuot^^religione profgcit. Sed erat illi ex magnis caüfis cum (jC roldo Süfuoru duce atrox beïlum:quod uaria diu Fortuna protrah^b^f* Miru quomodo täm Ionginq'uü,ex Süeuia in Saxoniâç'Sed erant Saxo^ nibus prcdia,quod fupra oftedimus,in Hercinia, Suæuis in Turingiaî unde facile potuit coflari de terminis bellu Sed eo côfumptus perqt Wc dekindus: Chriftiano fitu (epultus in ecclefia ei’ qd fundauerat colkgip ibiqp aliquâdiu quieuit:donec in Padeburnâ a filfjs trâfFerreu XXV«

Igbertus Wedekindi filius erat, ab adolefcêtia Chriifô deuot, inter Saxoncs uir primarius:(èd an pricipatû ia gente egerit,mi^ fum eft filcntiu: q? Saxones ea tempeftate,régnante poft patrerrt Pio Ludouico Imperatore ,fub Cfirifti teligioae mafuefacfti,quie(cerét:2^ omnis prouincia epifcopis dilpàrtitâ religioni feiuireu Tranfalbianâ aute religiônê(qua Kârolus pater Ëridago facerdoti in urbe Hamburgo conl mêdauerat,quêtç loci epûm facere difponebat, (êd interuêtus Danici bd lijSC feftinata mors Eridagi,uotû Karolineimpleret auerterûOLudoui^ tus Bremêfî Si Verdenfi pontificibus initio regni cômendauit Qü® têpore Hêningo Danois rege,qui fcedera iecit cû Ludouico nlortuo,S{^ gefridus Si Amilo nepotes Gotfridi,cu inter fe de regni fucceflione digb diarent,magno prglio manus côferueruuSi utrincp ante multis niillib’c| fis,ambo duces ceciderut Pars Amilonis cruêtauiifon'apotitâ,HatàIdiï Si Reginfredû regno prgfecerunt Sed inde tum Haraldus eieitus,ad Im peratorêLudouicû cotenditMoguntiâ.’ibiçp inito eu Imperatore foede/ re, pacifeit cum amicis facrû fubire lauacrû: ut auxiliaria Impatoris arma mereret.’baptiiàtufcp mittit cû armatura forti in Tutiâ:Si cû illo Anfg^d^ Us Corbeiêlis paier,ultroneû fe tanto pietatis o(Ficio,qd omnes horrerct, ingerês Sed hgc in Dania,Si Metropoli exèquuti,nûc tantû comonuiflè fat habemusrExtruxit autê Ludouicus regale abbatiâ in littore Vifurgiî tranfiatis patribus cum nomine de Corbeia Gallias:,que in ripä Summe fiuminis bodie maneu Adolefcês erat admbdû Anfgarius,cum de Fracia' CrâfFerret:Si creuit in apoftolû magnû omniû aquilonariû regionû:progt; ùenitep ecclefie Hamburgen,qug turn metropolis erat,cui etiâpofteaBrt menfis fu(Fraganea,qd in Metropoli oftêdimus, fuit incorporata Exhoc Corbeie monafterio multos poft inuicê habebat epifcopos:Sedêa5tme^ tropoliticâ Anlgario Ludouic’Impator firmauit in Haburgo^Prim’ hic erat pôtifex Hamburgêfis:nam Eridagus presbyter etû epifeopatui defti

naret a Karolo, propter caufas tn, quas dixim’^non âttigfuQüâ etiâ tent peftatcex maritima WâdaIoR2 prouincia,qu^ Wilfoï^^ crat,neuere ad Int feratorê duo regfj iiiuenes de regno côcenderttes:amp;^ ne armis opus eflèt* niperatorêcaufe fuc fgcere arbitru Illc collaudatos,datis munerib’ paca üit:hoitatulcp Chrifli religionem fufeipere, dimirit Et ^nis Ludouicuä teligione ac pietare plurimu polieret,trâquillitati tepoi^,qd in iè erat ma* ximeftudês, euadere tn no potuit atrocifïîmâ in femiiltoR? côfpirâtionê: quos pride magnis locis honoratos,pro côperta malignitate deilituitJIlj uero cofidis criminib^’lmperatorê iandliilîmu infimtilarût,q? cÔiugis (ue ludith, ex qua fuftulit Karolü Calun, imptiritate improbe difÏÏmularet; S^pollueret cælàreæ cnlmc dignitatis Traxere c5iurati in parte filios Im^ peratoris.’imprimis Lothariû natu maiorê,Pipinu,atq^ LudouicûtKaro lus aut admodum puer erat 1 mperator côiugis purgationê fuper infamia tecipiês.fatifFadu iibi duxic^Côiurati aut magis atq? magis inualuerunt: archiepifeopos in fbeietate calunip trahêtes: nnde fadiu eil,ut inualefcente litquitia,fentêtia depofitiÔis in Impatorê ferret,8ô afilio Lothario diu fer uaret.’cu illeinuaderet Imperiû Extant lamêtationes quas de cella mona fteri] in quo feruabaf ,miiît ad amicos Imperatrice cocgei c detonià coma côtinentiâin monafterio profiteri:Puerum quoqp attonfum dimouerüt* Ërant fideles multi qui armis pro Imperatore agerent: ied ille uetuit Vbî aûtferuor indignationis paulatim euanuit,reueriî ad cor filq,cauiâm exa* niinâtes,innoxiûpatrêcarcereliberatûad Imperiû reftituerût: côiugêe^ tcddiderut.’SiSomni deinceps oblèquio coluerut.llleerrori facile ueniâ tri buitrmitinîmus omiu mortahu:8gt;^filiû Lothariû natu maiorê,côibrtê fp cit Imperij In epifeopos th,qui modefti’agere debuerât.aliquâto feuerius tindicauir Exhis erat ifte, qui in Palmis cû folênis fieret procenîô,iuxta Carcercm,diâatû a fe hymnû plena uoce cocinebat: Gloria laus honor tibifît rex Chrifteredêptor, Perindelaxatus carcere, ueniâ eft cÔfequut’ abimpatoredocoep fuoreftitut’/idelislmpatoripermafir* XXVI*

Nterim Wigbertus dux Angriæ.’olim erat Anglic:q? imperiti i nbsp;nbsp;uetuftatis,differentia ponere uolebât ad infignê maris infulâ:cŒ

ignorarêchonori fuo detradfûin,(p maioß:fuorS dccus in Brita tiiâcmigrantiû obfcurarcuHic igit Wigbert'’ inter Saxones uir primari us,uxoreaccccptaSindacilda,dégénéré Rabodi Phrifbnû ducis: qui ba ptifandus,rogauitquo nam côccflîflènt patres eiusfVbi audiuitomnes a Chriftoalienos,inperditionêabqflè, pedê e baptifterio retraxifle fert: eo fcprofeâuru c5tcftâs,quo maioR2fuoR:ccctus demigraflet Ex ea côiugc iWigbert^geminafuftulit proie: Brunonêatc^ Walbertû Profcdlû huc [Wigbertû Româ cÔperio,deuotionis gratia: indetp fandoR? reliquias rc tuliffe: quæ in nouû colIegiUjqd in W ildeshufen,opidû Bremêfis dioce* Cs,erexit,funtcollocatp:ibic^ uir Chriftiani nominis amâtiflîm'’,poft loti gam inter fuos religiofâcp c5uerfâtionê,in paceobdormies requieuiütu* mulatus ibidê Erant ea têpeftate in Saxonia principes aIq,quOR: nomina per inopiâ feriptoßz in obfcuro remâfère; Vnus tn ex his latere no potuitî

qui tâti habitus eil,ut fiîiâ eius Ludouicus, Karoli filius Tmperatonsjnt pcrator,uiuête patrc,coiugê duceret^ Cuius fucccfho titulü habuir,ut co/ mites dicerent de Ringclheym^Nam Karolus pater, inter quatuor c5 juges ,qiias tempoR2fuccefrione,moricntibus per ordinê tribuSjacccepit^ imam duxic Garfula,orientalis ducis Saxonip filiatnih forte in Angliârc* fpjciamus:quâ,ut dixim’,Saxones defuo nomine Angliâuocauerunt ex Britania: in qua erant Angli Saxones oriêtales,occidêtales,8^meridiona Jes: reife Bedacius regionis indigena Cuncß Karolus Bauariâ,ton(orata Taßdone cum filio,redf gißet in prouinciâ,remcâiit nobilis quidâ Ethico, dns de Raucnsberge:tanti cßimatus apud ImperatorêLudouicu,utpri/ ma uxoïr dcfun(ffa,filiâ Ethiconis Judith,acciperet:quæ peperiteifilium Karolü,poßca diéfû Caluû.Habuit idem Ethico filiû Henricmquifuafit gcrmanCjfe fubdidit Imperio.’qd pater dcteßatus,fert abqflè cum duode cim uiris primary's in monte abuiü,quê nemo côpeiire poterat:præponês ibi uiucre,Slt; mori in Iibertate,q in delittjs agere fub Inipeno.Hêricus Im peratori cômêdatiflim’’per ioeü orabat,ut tantu illi terre pmitteret in feu dum,quantû poflèt una die aurea quadriga circuire.lmperator rem ludi/ cram rat’,per riium annnit. 1 lie leui currui impofît’, amp;nbsp;per oportuna loca renouatis iugalibus,magnâ Bauaric patte obibattin gremio ferens aurea quadrigâ Eam terra ab impelatore in feudû accœpic,rcddito Bauariæ ti tulo Cûcp ad implendâ,qd dixim’,côditionê, ferret in gremio quadriga ex auro fabrefadf â,i nde fi bi nomê côci uit, ut Aurei curr’ dux dicereu A quo genus ducû Bauaricin Henricû ufq? Leoneproceflît Per queetiani têpora Ltidouicus Imperator inter alia pietatis opéra eccleiîâ Aulicenfem (nunc Elc2e)in Saxonia on'ccalia pâtre inchoatâ,ad riuû Salâ,qui Leyne influit,perficcre cößituit; Sed cômonit’miraculo rei que acciderat, in lo^ cû ubi nûc eß Hildclèmêiîs, traßulit: Cum enim pride rem iàcrâ in uenati one fieri iußißct,amp; capcllan’ facras reliquias delalt;ffe,ut ferût,fanôf£ Magt; riæ,aut capillis cius,cu nonullis alijs in arbore appelas reliquiflèt perincU riâ,reuerfus cû Imperatore ad eccleiîâ Aulicenfem,ubi altare iam in côfpc dfu Imperatoris erat ßruendü, cccpit reminiici reliéfaiv nuper reIiquiaR2: côcitoin cum redqtlocmrcpcritrp relidfas: fed nulla potuitauellereuide trunco Mirat’,rcfert quid acciderit Imperatori.IIIe côperto miraculo,ingt; terpretat diuine eße uoluntatis ibi inßrui facellû.Moxerigit in honorent Maric Erat pridêdumis inurjs paludib’horrcs locus:fed quid nô mit tat iniiâtia peruigilis cure amp;nbsp;laboris^ Cerpit pen'nde apoßolorüprinceps cedere uirginimatri: träßataf^ eß ecclefia Aulicêiis in Hildcièmêfemtubi perdurât uiq; hodie Hoc eß ante initium Hildeßmeniis infignis ecclefiet que,ut d iximus, in Aulica eß a Karolo inchoata: fed in locû quem tenet, pcrLudouicumfiliumtranßata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVIl*

Albertus filius erat Wigberti,in gente Saxonü nobililïïmus,8^ w in Chrißiana pietate feruetiflïmustqui Roma deuotionis gratia « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petes, a Sümo pôtifice Leone corpus beati Alexandrimartyris,

gio,a patré inchoato,perduxi tt ibic^ religio fè eft ueneratL Habuit hic ftit trem Brunonê;qui accoEpta,ut ferüt, coniuge Suianna ex Siiguia,genuic Ludoîphû,qui in princip^tu fuccefïit: nam Walbertus prolê mafcula nort reliquit. Ad ei^ têpora pertinet grauis illa incurfatio Danois,8lt; Normal tiorû,circa obitû Ludouici Imperatoris:hoc efl, circa. DCCCXXXX* annü Dni: nam filfjs eins de regni diuifione digladiânbus,Normâni(fic cnim Danos appellat,Sc quicquid ab aquilone uenit,Gallici fcriptores) li beraeuagandi poteftatê,?*^ digraflàndi per littora Germanie amp;nbsp;Galliai^ acccrpcrunt C^o têpore Pbrifones ipfos tribute adcgerût:qp apud illos Hara!dus,quê regni bofte deputauere,moraret T anta erat hominu inlb«» Iêria,ut per Renü afcêdentes, Colonia obfiderêt:per Albim Haburgu in^ cêderiac: 8^,ut uerbis utar annaliu,inclyta ciuitas,aut preda,aut incendio perijtdbi ecclcfia,ibi clauftrü,ibi bibliotheca fummo collegia ftudio,con fumptaeft.S Anlgari’cS reliquqs pene nudus euafit.Sed hâc rem in Me tropoli fum’ exequuti Grauiftima nero pugna iuxta Antifiodoru inuicê fratres Fraciereges tum habuerutn’n qua uires Fracois? uehementer atte* nuatefunt:ubi Karolus cognomêto poftea Calu’^tum omniu iunior, adlt;* uerfus fratres confanguineos tres,qp ipfe alia eflet matre,omncs uno patre Ludouico nati,folus preliü inijt. V rebat hominê matris fua ex fratrib* accŒpta iniuriatqd fupra dixim’ Lothari’de Italia uires habuit: Ludoui cusdeGermaniatPipin’fili’Pipinijhoßjex fratrenepos,ex Aquitania ui res côiùxerût Karolo ex Fracis arma acceflère.Sed in ea pugna etfi cedes diet grauilîimautrinc^,uidebat tn uieftoriapartib’Karoli inclinare:tum interueniête per legatos Sergio potifice, res copofitaeft in eft modû.quc Ludoiiic’omniu pater,ante prefinqftettut Lothario maiori eflèt Imperia 8^ Italia,cû parte Frâcie inter Renû Scaldimtqug ex eo diefta eft Lothl ringiaXudouico proueniret Germaniatprclèrtim Bauaria,Frâcia,Turin gia.'na Saxonia potificib’ erat dilpartitatferuato th nobilib^ in ea fuo di^ ftridtu Superintederat th Ludouic’omnib’^puincijs Germanic: Pipino maneret Aquitania: Karolo uero GaIIiaR?Frâcia.Ebonê Remêièm archi Epûm papa omni honore deftituit: qp no modo prioris in Ludouich Impa tote,fed etiâ huius inter fratres di fîîdi j author incetor diceret. Alq ill5 infontepredicauere Vtchep fuerit S.AnfgaiTillh a priftina familiaritate 8^ charitate no repulit:que res innocetig ei’ plurimh uidet atteftari.mam fanguinariS ephm uir fandiftim’fuo cotubernio no dignaret Eiceft’ auc ecclefia fuaEbo,peruenit ad Hildelcmêfem:in qua IlLpontifex uita fini«» uiuVerifimile eft ad Ludouich confugille exulante:qui illi de noua fede prout turn cofueuere reges,prouiderat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVIIL

Aeculh iftud pturbatione fuit pleniflimu: preter enim Normâi» ' s norhgrauiflîmâincurrionêdelittoremaris,infe,ut diximus,fra tres uerfijTeatrociflime mifcuerht:quaß2 rei^ Lothari’ Impator pcrtefus,relido fæculo,monachu fe fecit:incp ea monaftica uita anis odo perdurattfilrjs partit regnu:Maiori Ludouico permittit Impih ch Italia: Lothari’capit AuftraCiâ,ea eft Lotharingia.KaroIo Burgundiæ pars c5

Romana prouemïprouinda KaroIus aûtcognomêto Calu’,hoi^ patru uSjMerim periiolat,audita morte Lotharij: corona ci^ prouincie de more accipit:indignante Ludouico rege Germanic, q? earn ditionê folus Karo lus inuadat. Legat! regû rem omnê uidebant ad tolerabih'orêmodu redg gifle,cû LudouiVGermanie rcx,accocpta recês deWâdalis uidona,ani inos erexit:qd inuicêlegatipadi func,in irritû uocat: Sed tn eadercitur ad arbitros JIli partiti funt Auflrafiâ equis portionibLSed Ludouic’Lo thart) filius.iam Impator declaratus,8^ ipfè Aufl-rafip fibi regniï depofcit. Miflîs aût atep remiflîs apÔtifice ad reges,a regib’ ad pôtificcoratohb”, arbitroR^ loco in earn forma couentù efl,ut Ludouicus Germanie rex qd ab Lotharingia teneret,Ludouico Impatori pmitteret Dum hicrere fta tus eflec in uicim's regionib’,Saxonia,quantû porerac,c0quieui[auidnts Danis^ac Wandah's adhuc infidelib’,8^penndeperpetuis Chriflianora hoflibus.’Sed met’inuidiflimi regis Ludouici,tum per omnê Germania fuperintêdêtis,côpreflit mot’eoB? Erât tn creberrimp ille per GalliaRiht* tora NormanoR2 incurfioesrde quib^in Norwagia noflra multa fcn'pfi^ inus Per eadê têpora fuit in Saxonia ilia eccIeGais^ Hâburgen4ac Bremês» fis unio; pcroccafionêquâin Metropoli commemorauim’: fed per miras reægirationes .puenir,ut omnis honor nbsp;nbsp;poteflas inBremenfèm traffer«*

rettqdin eodêtraflu Metropolis per caufas oflêdimus IntereaWalbergt; tus Saxonû uirprimarius,trâquilla pace compofitus,in Chnfli religione, obdormiuinfèpult’apudparrêinWildcshulen. CA. XXVIIH.

1 Rirpe pgnat’ efl;fili’,an ex fratreWalberti nepos,autfratriielis nonulh relinquût incertû.’led côpertû efl,hûc Brunonis, qui fia tereratWalberti,fiIiû;Exeiufdê,inquiûtannaIes,Saxonicæ gentis fliïpe iii'r nobilis amp;nbsp;pmagnific’eflegreflus,nomine Ludolphustqui Slt;iplè Ro ma religionis gran'a^pfetfl’ S Papc Innocêti) reliquias indeaddiixiuCtc diden'm Saxones ea ctatc lâ fubditos religioni, paruiflèpôtificib’’,necdu cis alicui’tulifle impiû: ulcp ad aliqt fcquêtes ex hac linea pn'ncipes.Sed tii tradût nonnulli hûc RiifTequidnaret ultra Vïfurgû in on'entali Saxonn, quenûc fola nomê rennens, Saxonia dicitmâWeflphaliacitra Vifiirgu, diLiifû habet uocabulû,ab occiduo dutflû Accccpitaut Ludolph’uxore Odam,filiâ pn'ncipis de orïêtali Fr.îcia,quâ niïc uoeât Frâcom'amrex qua ruilt filios,de qb’ infra inemorabimL Circa huFaût prima uel nouifiîma patris cï^ têpora,ilIâecclelîaB? Bremêfis Hâburgêfis unionêfadtâcôpe rim’,agcte Ludouico Gerinanoi^ regerqui Anfgarïû lâ fedefuapulfuin, diu in Ramfola exulârê primû fecit in Bremenlêm uacantem aflîimi ec clefiâ.’deindeetiâapud Nicolaû Sûmupotificê mifljs oratorib’^pfccituc ccclefic unirent;qd plenius in Metropoli fignauim^ Sed qm Saxoniercs per hcc têpora funt obfcuriores,propter incun'â fcn'bêtiû.’Ludouici Ger/ manie regis,qui turn ctiâ Saxoniâ,etfi pn'ncipatu no adminiflraret,quada tn fuperioritate illi ruperintêdit,exequamur;nâ pôtifices ei’arbitratupcr Saxoniâ fumebant ; quod in Ebone Remefl,amp; in optimo pâtre Anlgado

declarabat defyderat’exic’ Inde prouenifle uerifiinile cft,nemineper eani State Saxonicprincipe libera poteftate dnatuin. Qiio etiâ têpore beatiflf nius pater Anfgarius latiflimâ fuæ ditionis prouinciâ obies.difleininabat ftrenue uerbû uitc,inter pericula terra man'cp denfa: nihil aliud queritas, gut martyr Deo confecret. Normani nero 8C Dani.iïue fjdem,fiue natio promifcuaCres enim in obfcuro eft:q? illa ætate mari plurimû nauigantes üfi funt Dani cü Norwagijs)in littore G alliai^ Cedes fibi per arma queQe ïunt Sed Ludouico Germanor^ regi plurim^iabor fuit ad nationes in dr cuitu perdomâdastCôflixitWâdalis ad oceanû demorâtibusî Aciê uer* tit in Bohœmos,eiuCdê linguæ ôi nationis homines,quis prouincia dimgt; fos Normânos uero,etfi Francia incur(àuerint,ita retudit,ut ætate fua ab prouincijs Germanig man’ côtinerêt, Interim uero Ludolphus Saxoniæ princeps,ex cÔiuge quâ tenebat,filia ducis in oriêtali Francia,quâ prouin ciam feriptores defignando uariât: Alq earn Francia orientale uocâttquæ omnibus Frâcis origo eft: nunc per iniuriâ appellata Frâconia. Alij défi,* gnant Auftrafiâ,hoc eft,Metenfem prouinciâtquc relique Franci? eft ori cntalis Ex ea aût côiugç filios acccepi t Octonê,Brunonê,Tanquard5,8d’ guatuor filtas: quaru primæ tres Chrifto confecrant moniales,abbatiflàe poftinuicêin Gandersheym: quod pater fundauit monafterium; quart» duxitLudouicus rex Franciæ. Vnde facile datur côijci,non uile fuiflè no men his ducibus,quorû affinitates reges queritabant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX^

Nterea morit Ludouicus Lotharij filius,Imperator: quo coper i nbsp;nbsp;to,Karolus Caluus rex Francic,filiû mittit ad earn Lotharingie

parte tutâdâ, qua ex Lothario Imperatore accccpit: ipfe magno agmine,magnisitincrib’côtêditinItaliâ Ludouic’aût Germanie rex hoc futurs profpiciêSjKaroIû filiu illi opponit,iter eius impediturS: (êd Karo lus Caluus fortior incubuit,q ut a Karolo Gcrmanico impediret: Igit ille acccHît partib’uidoris,cedes patruo Aliû illi filiû Ludouicû Ludouicus oppofuittfed ubi nihil le poCTe facere conlpexit, ad patrê eft reuerfus Jnte rca Larolus Calu’Frâcic rex, Imperij corona acccepit de manu potificis; Slt;difcedês Italia,Rolîmon coiugis Cue fratrê Italie prgfecittattributo illi, quantS uoluit,prefidio militû quo prouincia tutarettCui etiâ neptê fuâ,fi lia Ludouici fratris,Germanie regis delpôdit uxorê: Ipfe uero iâ Roma* nus Imperator,reuerfus eft in Frâdâfuâtaudior dignitate Imperij Ludo uicusrex Germanie per ea têporafato conceflît,Ludouicû amp;£ Karolû fili os reIinquês:Ludouic’ aût iunior miflîs ad patruû Karolû Impatorê or» torib’,amidtiâ ei’poftulat: amp;£ abolitionê eaR2 rerû,que patri illi’cû eo fue re Auerfat’ Karolus,reiecitlegationê Ludouic’aût magnâ exTuringis, Saxonib’acBauaris manu c5trahês,ad Renû caftrametat,du(ftur’in pa^ truû Occurrit illi Impator,ab altera ripa fixis tetorijs Tentat in trâlàâigt; onê uerti per medios oratores Dum illi rei intent’Ludouic’pad le parat,’ Karolus Imperator molit infidias: nam diuerfo itinere per notftem copias tranfponit:Slt; iubet occultis itinerib’ hoftilia caftra depugnare.Detedis infidijs,Ludouicus fuos in ordine coUocat; nbsp;nbsp;ueniçnus çxdpit Francos,

fugatcpïmultos in itinere profterncnsïut non fe ueniflr gauderent ImP^^ fator fuis fiigientibus,2lt; ipfe ad pugna imparatus,fugg fit comes Pt^*!’ multam aflèquuntur infequentes: fparfi ctiam a rufticis nudanturrebus. Ita infidiaru fuarS ftatim pœnituit Imperatorem.Cum interim Nofuian ni premerent Francia,amp; Saraceni Italiam,uocat’ a fummo pontifier luipc rator,cum expeditis coprjs Italiâ ingrcditunmittens ex ducibus,qui mannis conflidlarentur. Iohannes pÔtifex obuiam Imperatoriprofirifd** tur:Papiæ fe falutant: interim iuniftis agminibus Romam petunt Ka^ lus autc Germanici Ludouici filius,cum magnis copijs amp;nbsp;ipfe in Italiaui contendit,gratiam initurus apud fummu pontifice:audiens autelmpera* rbrem lèpræueniflèjConuerfo itinere redit in Germaniâ Imperator rebus compofîtis.ciim redire parat in Francia,febre corripiturjudgus, que me/ dici loco honorabat,potione ilium donat,ut putauere, amatoria llleinde fine uiuedi fecit LudoIphus quoc^ Saxonieprinceps, traquilla pace com pofituSjinpaccquieuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXL

Runo,Tanquardus,Otto,Iiberi fuere Ludolpho:quorH Bruno ' b infigne nomc reliquit uico,que illeprim’ inchoauerat:qui exjllo ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diólus eft Brunonis uicus: iam diu Brunfwicu, infigne opidu in

media Saxonia,ad riuum Onacri,qui influit Vifurgû:Cuius opidiparua primu initia,multas per tempora habuere acceflioncs:ut per uices amplin catum,nuc in eas excreuerit uires atqp opes,uc facile principibus fuis titu/ lum indidcrit:qui cxinde uocant duces Brunfwickcêlès:fed hoclongcpo Irea» Sinumexcurrentis fluminis ftagni,aut maris,Saxones fua lingua Wyck appcllantrinde Bruno cxcurfum fluminis alceru,alteruTanquar/ dus,no logo interuallo,edificrjs honeftarût:indeBrûfwyck,8i Tanquar defwyckjdiu uariata appcllatione lècernebâtur.Obtinuit autê Bruno,uC folus opido nome relinqueret Frater aut arce comuniuit uicino loco,qug de eius nomine Tanquerode diceret Qiio in loco eccIelia.S BIafio confe crata,nome retinuit,ut in urbe diceret;cxtatibus mûris priorib’’, queiam fnocnibus ciuitatis ambiunt Brunonis aut infignis uiri,gloriofus fuit exi tus: Nam mortuoLudouico Germaniæ rege fortiftimo, qui Germante littoribus Nomannos fortiftîmerepulit; cognita regis morte, ijdem ho/ ftes magno agmine Saxoniâ inuadut:media omnia ferro ignicp uaftant: AIbi trâfmiflo, in ultêriora proficifcunuFama tâti mail Brunonêiamdu/ dum preuencrat llle uocatis omnib’quos ad pietatê tantæexpedititî'onis paratos inuenerat,duodecim ut aiut comitib’, hoc eft, Saxonu primary's ex nobilitate uiris(nam comitu nomêilla ætate in hac prouinciaeratinco pertû)omnib’uicinis p5tificib^Vcrdêfi,MyndenIî,HiIdelèmêlî Rember tus iâ Hâburgêfi prcfidês,tum in finib’ Bremêfis diocefis agebat: precib’ adiuuâs,qs armis carnalib’ non poterat.Tantû agmê Chriftiani exercit’ idololatris Normânis Danifcp fê obiecftabat: in loco qui dicit Ebbecke/ ftorp 1 nito certamine,pro fe quilcp fortiter agebat: Chriftianiem aut uiti cere,aut mori dilFinitû habebant: beatos fe futures,fi in caulâ pijflîme re/ ligionis occûberent: fonunatos uero fi uiiicerent:fed beatos femalebant

s foîtunatos Tra fadlu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pern'naci diu pugna extracîla, totum agmeri

Chriftianj nominis pro Chrifïo occumberct, dux ipfe cum cpifcopis, SC omnib^Cbhftianis militib’ Coieôla omniû l'n unû aceruû corporarcum nemo diu ad fcpulrurâ pctcrcc,hoftcfq? ueftes Sgt;^ arma tulinêntjiâ nudata^’ poftmoram intcrnofci non poterât: uno agmine ceciderût.’uno loco func terre cômcndata corpora: ut ncq^ p5tifices,necç nobiles, intcrnofccrent» Mindcnfcs fuum pÔtificêTbeodericû rcquirêccs,difcernere non poterât*’ Idem Hildefcmcnfibus côtigiflè reor,amp; Verdeßbus Hic fuit exitus glorî ofiducis Brunonis:Sô bfc fandaRz reliquiaRzin Ebbeckeftorp côfècratio* quâindoda fabula ab Hamburga,cû ibi pôtifex Sûmus,ut (bmniât, c£* deret,ferunt hue aduedâ Teftes rei,quâ dixim’,funt ecclefiaßz Mi'ndêfis Hildtfen:êfis,amp; Hamburgêhs annales:ut erube(cât,qui foîitâ (èquunt fa* hulationê:Nam de Romano pôtifice qui Hamburgû uenerit, quid fit fa âuni,inOttone Ldiccmiis:cuius tepora côtingit:8C dixim^in Metropo ßjabula omnê exuffiâtcs Jncui Gones etiâ q crebre a piêquutorib’ Ch ri* ßianoiv in urbê Hamburgû fade funt,unde martyrû multoi^ reh'quie,in fade Metropoli locû inueniet Per eadê quoep tempora Normâni magis in litrorib’ Frâciy inualuere; Neuff riâ, que inde ufep in hune die dida eft Normânia,occupâtes: qd fum^in Norwagia cxcquutû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXI U

Tto didi Brunonis germanus,poft fratrû inten'tû,iam iuftû prit! O dpatû arripuindccrefcêtibus paulatim uiribus Germanieregû;

Quantû dcceftèrat Frâcis, tantû acceftit Saxonib'quot;’: in quos iain rcRz cerperat fumma incIinare:Nam Liidouico Balbo,Karoli Calui filio, Johannes pontifex Imperiû ufçp ad Franciâ defcrebat:cclebrato concilio Lugduni Erant aût qui Karolo Craflb Germaniæ regis filio ftuderent: qui redeuntê ex Francia pôtificê cccpere: coegerût, ut Karolo Imperrj do narct infulâ lta duo pariter fe Impcratores geflère Sed Ludouico ultra trienniû non duraiiitlmperiû:quo decedente, folus in eo Karolus per an nos,XlI permancbat Erat ifte,ut dixim’’,Ludouici Germanorû regis ft lius: fratiêhabens æque Ludouicû, Germaniæ regê:2lt; item aliû Karlo* tnannLi:cuius fili’Arnulphus poftea peruenit ad Imperiû Quo tempore fuit ilia grain's incurfatio Normänor?zin Franciâ:quâin Norwagia expli cuimusdfte uero Karolus Imperator ubi agnouit le principibus min’gia tû.lmperio uolens ceftît: ne,quod formidabat,inuit’ deftitueret* Aftùin ptus ift aût a principib’ Arnulphus uir magnificus,princeps fortiftïmus,' filius Karlomâni: qui frater erat decedetis KarolûHic fufcccpit bellû ad* uerfus Normânos cœlit’ adminiftratû: in quo Normâni ab eo ad inter* nccionêfuntdeleti: Siquidêcentû millib” paganoRzproftratris, uixunua cChriftianis cecidiftè eft rcpcrt’ Gotfridus Sigefridus regri procerea ibi ceciderûu Dominabat aût ifte Arnulphus Bauaris,Suguis,f râcis ori entalibus:8^ poft morte Karoli Calui,Lotharingis,audacibulcp Saxoni* bus: Verba ponere libuit annaliû:Qui Saxones etfi fuû haberêt principe tn GermanoRzregê,8^ iam Imperatotê, dnm recognouere:quomodo 8C noftra têpeftate duces in Francia,qui regê fupra fe adorant: Non erat ilU

qua nunc cernimus in Germania pn'ncipû libertas,non bona:ut fulcipiaf, que uoluntjmperatoris mâdata: Vnde etiâ ifta nolêtes cernimus Imperi) detrimêta.’quc omnino non fierêt,fi,ut par erat,prindpes Germanie,quogt; modo Francie,fuo regi parerec^^ Idem Amulphus Imperator bellu fufcœ pit aduetfus Zuentebaldu MorauoRz regem,tributa negantem* Aeneas in Bohoemica illu appellat Zuantocopiü:qui unus Polonia,Bohœmiî, SIelîam,Morauiâ,teneret impend: Arnulphû Imperator? agno(cereprigt; marium fuu detredauit Magno totius Germanie apparatu mouit in illu Imperator:Hunorüc^ reliqurjs per Pannonias miflis,8lt; Germanoßziun^ bus,occurrente fibi reg? in acie uicit:8^ magna ftrage in eius copias pera da,fugauit llle iam regni fpem pon?s,incognitus coceHit in eremunbicp Chriftiano.led eremitico,ritu finiuit uita: propinqua tantu morte teftat’ prelentibus quis eflet Per hoc tempus fub Formolb Romano potificere nouata eft queftio de ecclefia Brem?fi,ö^ decreto concilq,quod erat apud ThburiäCnunc uocat Friburgû)côuidis qualibufcûcp argum?tis,Adab garius prid? Hamburg?fis archiepifcopus, coaAus iterü fieri fuffragane US Co’onienfis,cö(Qdit infimoIoco Magnain cocilio duois?eifert coten tio do(floR2,que omniü in le oculos conuertinled uiiflus eft qui pro Adal gario flabat Tum etiâ ilia ftupenda Romæ in pôtificia Cede perturbatio eft exorta a Formofo amp;nbsp;fucceftbribus eius: Cum orto inter eos fcilinate, fucceflor prpdeceflbr? male haberet Effodit a fucceflore Formofus:5^ca dauer in Tyberim prorjcit Qiii hoc procurauit pontifex,afucceflorefuo Formofi defenlbre,confundit Ita grauiflimo totius Chriftianifmifcäda«' lo Romani pontifices uelut ebrq, immo furioli,iaó;abant O Petre,Line, Clete, CIemens,ad quid peruenit ueftro fanguine,ueftratuc^,immo Chri fticruore partus principatusfSedhecalq* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XXXllL

Tto interim dux Saxonie,etfi Germanise regem fupra fe agnofce o ret,iuftotn ptincipatu dnabaturin fuaprouinciameccôtemnêdi erat nominis apud Ro* Imperator? Arnulphû, reg? etiam fuu: qui tanti illü fecit, ut filiam illi fua Lucardam coniugem daret: ex quaille filiü fuftulit Hericü: qui prim’ex Saxonib’ imperabattfiliâçp Alheidim, que in Qucdel?borg Chrifto côlècrata eft abbatiflä Vndeapparet Hen lieft reg? materno (anguine pertinere ad linea Karoli Magni : cui’ mater erat Arnulphi filia,quipatr? habuit Karlomannft, 8^ ille Ludouicu Ger manie reg?:qui Ludouieft Imperatorem 1 amp;nbsp;ille Karolft Magnü,fexto gradu attauft fuft numerat Henricus, Et ut linea generis aplerifcp turbæ* tam agnolcam’,uidendft qui Imperatores exierint a Karolo Magno; cui primft fucceftit Pius Ludouicus; 8lt; illi filius Lotharius,Karoli nepos: ib li Ludouicus filius,Karolipronepostilli Karolus Caluus,proximi Ludo uici patruus,Karoli Magni nepos-‘illi filius Ludouic’Balbus,Karoliitei# rum pronepos:8óilli K arolus Cra(rus,Ludouici régis filius,Magni Karolipronepos:illiaftc Arnulphus,Karlomâni,qui frater erat Ludouis* ei régis Germanie filius,Karoli Magni abnepos:is erat Herici régis Gerlt;« tnaniæ, matern’ ^uus: ut trinepos Karoli ilk computetur Arnulpbo

cefîît fiKus eius Ludouicus.Henncf auiïculus* Erat SxT aims films ArriüÏi^ pho,Côràdus,dux Lotharirigiæ,quê Albertus Francus,comes de Bam* berga prclio oppreffit Ob hoc proditi'one archiepifcopi Moguntini Hat turn's,publico gladio cefus ab Imperatore Ludouico fratre dusiHic Con radus rcliquitfilios Conrad5,qui imperauit ante Henn'cu: Euerhardii ducê Lothanngie Hec idcirco,ut non ah'enu fciam’ Hên'cû regê,de quo ftarim,a{artguine Karoh'Màgni Hic aut Otto dux Saxonie quia ad ex* treriwperuem’tfeneélà, multos uidit RomanoR2lmperatores:Nam Ar* huipho milerabiliter morientijnfcclicitate Syllæ Romani didtatoris/iic* cenîtfdi'’Ludouic’per annos XILHic,ut dixim’,fratrê habuit Coradir, tæfum in acie ab Alberto,hui’ Ottonis ex filio nepote;quæ res efFccit,ut Ludouicus Imperator proditione,ut ferut, Hattonis Mogutini præfulis j qui illi gratia Iponderet Imperacoris,capt’,gladio Imperatoris perrjLScd paulo ante hæctêpora cum Afnulphus Imperator bellûgereret in Z^uen dcbaldu Morauipregc,êó clauftra quib’ excludebant Vngari gens Scy thica,laxanèt,cum Ülor^ tum opera in hoftê üteret,malo cæteroru,ut ap^i paruit,ChriftianoR2,fera gentê immifit prouincijs Chriftianis Teridebat crgo Vrigàri in Pânonias,an tiqua lêdê exteraR» nationû:Nam uetuftifli ma memoria earn appreheriderunt Gothi: poft illos Huni,pulfis Gothis: Longobardi poft illos, pulfis Hunis: Cum ilji tcndei êt in ltaliä,Huni no iam ut prius imperiofi, fcdcs accocperät eafdê ab Longobardis precariof ütjfiqua ncceflitas illis feucrtêdi ingruiflèt, haberetquo rccïpercnuScJ Longobardis in Italia pcrmarietibus,permanGt iedes Hunis,■ iiCcp ad teni pora Kaioli Magni:qui gente,omrii nobilitate in acie cæÇàfatis exténua* uitîNunc ueroaduene Vngari,côiàngüineis fuis,ut putat,Hunis,fuper* uerieré Mira rcs,tam numerofum populo,tam crebris agminïb’ex uaftis folitudiriibus motü,femper eafdê iedes in Panonia petqflè: quafi illa pro* uincia décréta fit recipieridis aduenis Primo ingreftu fecerat Vngari qd folentaduene barbäri,mirä cc!critarc,8v prædaB2aûiditate,ftirntilahte na tiüa ferocia,excurrerut in Alemâ'niâ,hoc cft,ih S uæuiâ,Bauariâc^; fed ibi fortiterrefiftêtib’incoIis,multipefierût 'Ludouicus Imperator,! mperiu moriês feliquit* Voluit autê omnis FracÓBJ Saxonïïc^ nobilitas Ottoni fceptrü amp;nbsp;diademaregni tradere: fed ille caufat’ feniü,fecufauit;amp;l perue nitad Conradu,Conradi,qui frater erat Ludouici film, ducê 2\ùftraiio* rum,boceft,M£'tenfiû,amp;orientaliû Francoß2:in quo Conra’do etiâ finffc linea KaroIorS mafculina Regnauit autê ifte in Alernania fola‘, anhis fe*’ ptemdam enim Itali cotempto lmperio,erexerut fuos in pfouincia Impe* ratoresiBerensariu ForoiuIienfes,GuïdonêBeneuentani Erât ucro iam’ principat’ Germaniæ partin’ in multosîpoftéaq Impcf io in reges Germa nigttartflatoi'.defierut eile reges Gefmaniae:fumpto iam maion titulo Ro* tnaniImpefii:EtinBauaria Arnoldus, Burch'ardus in Suæuia,quæ Ale* maniadicitur aLemano lacu,duces:Euerhardus potentiftimus comes ill Francia, quam nunc uocant Franconiam: Frater hic erat régis Conradi* Gtfebeitus'duxinAuftfafiaCquae nuc^ut dixim’^Lotharingia eft)

bcro Saxonig dux iam fenio fralt;flus,ad capulum peruem'ens, itJ pace Quie uit; Henricum relinquens (ucceflórem filium»

ENRæVS OTTONIS SAXONIAS duel's fili'us, Arnulphi Imperatoris ex filia nepos,qiii giam digni'tatê primus inuexit in domS Saxonig,inqua h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu permäfit,merito nobis initiû tribuit noui orfus Erat

cnim inter omnes regni principes prgpotês,ac uirib’ for midabilis: qui prim^ libera poteftateprincipatSSaxolt;gt; nig adminiftrabat: nam maiores eius fub regibus delitu erunt Henricu autê duce ftbi ièmper adueriàturû Conradus rexfufpexit: mouifletcp in eum,ß non omniu in fe principu motum formidafTeuNam quos diximus principes, non unu de Corado fentiebât: Hoc ueritus rex,' aperta ui congredi Henrico non prefumpficrcæterû conGliû fert habuiflê cum Hattone Moguntino prcfule, qui Àlbertû Henrici ex fororenepotê perdiderat,ut Henricû quoep fubuerteret Aureû torque fert procuraflè fieri pôtifex,quê dono daret Henrico; ut perinde naélus fidê apud ilIum, pro arbi trio proderet Confy derâdi operis gratia pôtifex diuertit ex itine nbsp;nbsp;,

1 e ad aurificc; uifbçp torque fert ingemuiflè T um familiaritatefretu opift cem,roganè,quid fibi uellêt ex alto duda fuipiria; Aliquâdo,ait, torques j'Ile cruore fortiHîmi uiri madidabiu lam antea intdlexerat opifexaurum Henrico duci deflinari: Et ille g potuit fecretius curauit rem Hêrico qua audiuit nota fieri llle tacitus obiêruat omnia Mittit magno munere torgt; ques ab archiepifeopo duci:inuitaturcp ad conuiuiû Henricus aût cÔuer fus in nunaû,Dic,inquit,Hattoni,non eflè Henrico ceruicêqualê habuic Albertus; donû fuû illi fit; melius cft Henriciï domi lêdentêdeHattonis feruitute cogitare, q domu cius comitatu magno grauare lta dolus non procefîït Rex autê Côradus mifitfratrê fuum ad uaftauda Saxonia: qui appropians urbi Eresburg,fuperbe,ut inquiût,loquutus eft;q? nulla ma^ ior fibi cura eflet,q q? Saxones le pro mûris oftendere Francis non audegt; rent, hoc fe formidare primû, ne ullû haberêt hofte in prolpedu AdhuC fermo erat in ore eius: ecce Saxones occurrunt mille palîîbus ab urbet initoep certamine,tanta cede ftrati funt Franci,ut a mimis declamaret.ubi tantus ille infernus,qui earn capere poflèt delcendentiu multitudinêfltaa timoré fuo Frâcus libérât^ eft: œ formidaret Saxones le non uifurû: nam ab ipfis turpiterfugatus difcclîit Audiês autê rex male pugnatua fratre, congregata omni Francorû uirtute,perrexit ad requirendû Hcnricû:Sugt;* peruenit autê Henrico imparato in urbe Gruona; quâ obfidione cingere parauit:Premifïîs tn oratoribus obtulit Henrico,amicû illi uenturû, fi ad dedeiidâ arcê defcçndatt Intçrucnit aût huic legation! Diethmar^ wir caJ^

li’dus exonentaKbus Saxonibus, tniïitSLris rei fcienti'ffimus: qui ubi ui’dit adeflèregis nûcios,clara uocc ducêfcifcitat, qua nam parte uelit caftra ft* g'lcgionibus quas adduxiflctf nullas autê adduxit:fed earn lj3eciêpretert deratobprcfentes Dux callidiconfilfj fan’s gnarus,rogat quot adduxe* ’'ftlegiones Triginta inquit millia in armis babeojoco defignato Nun#» dos fincfrudu dimifit llli regem de adduAis legionibus terruerunitacp dimifiis copf}s,rex fruftratus in Francia fuâ redit* Nulla te ledlor pertur* cquiuocatio Francia dico Theutoniæ, non Gallienlla enim ubi opus: fuerir ad fpeciedicam* Septimo ante anno regni fui rex Conrad us ccepit ægretare:fentienfcp fati horâ propinquare, principes regni prater Henri* cum euocauit: 8^ eos ita couenit Vocationis mee,inquit, tepus agnofco: ^)Ut cernitis, prefto eftrproinde pace atcp concordia fediari etiâ atc]p eriS uos oro:nullauos regnandi coprehendatambitio:Henricu SaxonuTu* ’■'ugoruc^ ducem prudcntiiïimû, regem uobis eligite:dnm conftituiten’s tft cnimfapientia polies,86iufte fgueritatis cenfura fubnixus:quibus non i‘ccufantibus,feuocat germanu fuu Euerhardu: Vides,inquit, frater quia adfatu gueniottu tibi pofthac cofulitodunt copie,funt arma,funt excrci* tus,funturbes nbsp;nbsp;mocnia:fatis inter principes quocûqp loco fiilges:uni tc

federe non diflimules,Herico duci Saxonic propinquo noftro; Eft apuj fllu uirtus 8^ côfiîiû,Fortuna fe focia iuginSi me audis,accipe regni in* fignia,8^ ad illii perferto:tecç illiquantu potes facito cÔmendatûznam rej noftrçpublicg gloria ad Saxones comigrauintu teilli,fi fapis,cotempera*. Cecideruntfratri lachrymp:8lt;^ illeobdormiuir Acccepta aute regni infi* gniaEuerharduSjde his fratris mâdata pcrcgit:Hêrico fe fuacp omnia,8i^ ^cgni iura cômêdâs Côuocata aut omni Francois atcp Saxonu nobilira* tcinFrinaria,unanimi côfènfu Hêricu Saxonie duce regno preficiût: An no Chriftiane falutis*DCCCCXX necdum enim erat légitima eledfo* ’umprincipûconftitutiornecSûmus tum pontifex confulebat: guis ma* gnafeinftantiaimmifcuerint Romani pontifices addandum Imperium: utfuamperindeamplificarentpoteftatem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* IR

Enricus ergo dux Saxoniæ primus ex ea familia ad Romani re* h gni culmêalcendit:quod ea domus per aliquot cotinuata fecula perfeueranter feruauit: ut in cotextu docebimR Cui ft in Italiam prcdecefÏor?2 more uenire dignaref ,diadema cu cofecratione ad Imperato namdignitatêjlohânes eius nominis X*Sumus potifex repromifit* Hen heus autêfatis fibi uideri refpondet, q? primus ad regni culmê immerirug perueniflèt:diadema Imperi) maioribus debitum:fe nihil ambirefupraidl quod accocpiflèt:etiam fic majora ^bire poftet fuftollentê onera*Leua* uere in cœlum manus uiri fènfati:!^ ea modeftia principem haberent*Pri rna illi militaris expeditio in Burchardum Suæuic ducem cotumacem fu* i’u Intumuit autem q? filiam eius uxorem haberet Rodulphus Burgudia* dux:quem, cæfo Rodulpho patre ducis Hugonis,fratre autê rcgis Vto^ nis,inimici Karoli régis in Franciæ regnum eleuauerunr Sed nihil profn itBurchardo magni generi regia fortuna:nam impar uiribus Henrici Rej

rnanorum régis ad obedietiam i cdijt:fc fiiafp omnia pcrmittens regi Ro inanorum» Arnoldus quoq? Bauaroi urn dux, qui a facie Conradi cocef^ f teum omnibus fortunis in Vngariam:Henrico in regnum fublimato,qgt; Iperaret rgnu fibi proantiqua nobilirate debcri,rediitin prouinciâ; Fgce rant illi animos quidà fuoß?: regio Fracoßz fanguine cret^Jceptris pro* pior eßet homine Saxone» Itacp rebelles animos oßendit Henrico* RcX componendo intentus regno, expeditis copijs duxit in illum in Ratifpoj* nam^Hic uarianc fcriptores» Nam alij dicut Arnoldum mœnibus egreP fum/e ad pcdes mifiße régis: inq? amicitiam 06 perpetuam Ibcietatemab illo fufcccpum AIij uero tradunc Arnoldum agmineparatoobuiamregt profgdum,ad pugnam exiiTe: ubi caßra boßilia non longe aberanc, rex, «t erat modefiia prudentia fingulari ,fertur euocaße ducem,folus cum* lolo loquutur’.lllc ad duellum fe prouocatum rcputans, non cunóanter occui rit* Hci icus rex armis pofi tis, familiariter cum illo loquebat: Qind eß,inquiens,mi /Arnolde,cp inuice nos noßrag? in diCcrimen proijcimus'!^ Ego,fi tu procerum populiq? cofcnfu rexcßes aßumptus, primus teuene tarer: Crcde,quod feriptum ferunt,Non eße nifi a Deo principatum: cui quifquis refißit,Dci (e opponit ordinationi.’qucm debet côtumaxiratutn rnctuere: Côfule tibi tuifep: me in utrunep paratû babes: amicû an hoftê malis elige: mallem quid amicus poßim, g quid boßisexperireris* Hæc fuaui ftrmone.qui regem plurimum ornabat,proloquutus, incertum di* mittit»lllc ad fuos refert régis uerba» Vera dixiße fatentur: fuadetep pars ianior, regi malit uti pacato g irato» Tra poßtis armis egreßus caflris Ar* noldus,regem falutat 86 ueneratur:iußa implens maiori fuo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßl»

Via in percenfenda Saxonumlinca, Ô6 rerum geßarüferie,legiri q mo ordine peruentum eß ad eum principcm,qui primus impera torum decus,86 Romani principatus digniratêfummâinfuâtra duxit familiä,in qua cotinuata diu fuceeßione per aliquot fccula perman* fit,non ab re fuerit breui catalago recenfere omnes principes,quiin eaful ftre maießate,ingreßLis 86 exitus, 86 quantum breuitas tanta patitur,illil ßnum rerumfignificationem,magis g explanatione:funtcnimißaama* ioribus fatis commemoraratut noßram non requirantexplanationem*

Aius Iulius Cefar uießor ciuili bello, quod in Pompeium,immoirt Romanum fenatum inßituerat,opprefia republica, primus inuexic monarebiam: 86 quoniam regium nomen inuifum Romano populo non ignorabat,Perpetuus dictator appellari maluit: 86 enatum eß inde nome lmperatoris:quod tranflatum cßab ofincio in primam digniratcm.'equi* dem Imperatordici Iblebat,qui cum preeßet exercitui,infigncpeperit ui* lt;ßoi iam» Vnde gloriatur Cicero fe in prouincia a militibus fuis Impetato rem appcllatum»Tenuit annis quinque:86 profligatispartibus in oriente 86 Hifpani)s,in ipIoIenatu XXJII» uulneribus cæfiis,occubuit,ad ftatua Pompeij a le oppreßi: reliquirqj nomc Cæfaris fuceeßbribus* Vir,inquit OrofiuSjquo nullus ung bellis magis enituit: Ei’* fiquidêduduundecies centum nonaginta 86 duo millia boßium cæfa funt»

Ctau i'us,que,nefcio quo errorejOdauianu uoca t,ex for orc Cefans nepos,teftamento eius fcriptus hæres:Cclarianis miliribus,2gt;0 præ* fcrtim iietcranis anni’tênb’,arma fumpfit; èC (pecie uindicadi auuculi,mogt; narchiaabillo parta defendiU Ciuilia bellaquinque geflit: ubicpuiéî:or prouinci'as edomuit:8^ multo tepore,plurima fcelicitate, Romana rempu bIicamauxit,prouexi'tq?,Sub illo natus eft Chnftus Dns in terris^■V^t■i^ Jem prolenifi adoptione non babuitzDrufum Neroncpnuignu, uiru mi ra uirtute illuftre,ad Imperiu poft fe deftinauid ftd ille mortu’eft in Ger^ mania Hic Augufti nomê recocpit: 8Ó pofteris omnib’, qui pleno iure im perarunt,reliquit Mortuus in feneduce bona,Rome crematur;extru(fto cuius éxtât reliquiæ infigni tumulo*

Iberius Nero Augufti priuignus,DruG frater,inopia meliorü,teftä mento Augufti peruenit ad Imperiu: qd medioen laude tenuit: mo* deftus initio,inde uarius: nequicia cius memoria recens Augufti tempera batt Sub illo crucifixus eft in ludca Dns Sed neqp ille prole uirilem relfgt;» ejuit: unde adoptione facta, cu aliqt ante ft ab Augufto optati perijfTent^ in GermanicOjDrufi, fratris fiii filio, omnium Ipes refidebattfed ille ante Tiberium exceffittfilium illius Caium adoptauit; reliquitep fucceflorem j mortuusin fenedtute,-

Aius cognometo Caligula,quia in caftris natus 5^ nutritus,militari uocabulo dignat: Germanici filius,DruG Neronis nepostboni pa«» tris,mêlions aui,degener fili^,GimpGt Imperiû:in quo prim^ libera nequi cia graffabat: bonos omnes Gne diftrimine toiles: Qtiotidianu illi Romagt; noi^deoçGcenim uoluit appellari)lacrificiu ftnatoi^ fanguine fiebat^ Sed non eft diu pafla tanta labe Romana refpublica: que Auguftü proauû il bus modcftifGmû principe rccordabat: Cefus eft anno JllJ domi luc ç Laudius Nero Caf) patruus,filius Sgt;C illeDrufi,fucceflît:utin cæft* riana adoptione maneret Jmperiû Mediocris uir laudis: inter optft •nos 8lt; peflimos medi’:quc uxores,prima Meflàlina,deinde Agrippina,, détérioréfecere Filiû babuit Britanicû;ftd illu nouerca Agrippina curai# uit de medio fieri,ut filio Neroni aulâ uacuefaceret, Odfauiâ Claudq fiU 2ni Neroni filio effecit ut defponderet pater: dos erat Imperiu Mortuus cft ifte ueneno perefo, maebinatione Agrippinæ coniugis,matris Nero^ nis: quâ Meflâlinc oeddi iufle fupefinduxitconiugem

Ero pâtre Domitio natus,priuïgnus Claudrj,Cælài^ b'neâ maternd fanguine côtigit:artibus matris peruenit ad Imperiû: ultimus de cd gnatione Cæfai^:dodus:modeftus initio:fed res erat fimulata:omni nelt;# quiciaexuberâs,ubi libéré imperauit Vxorê Odauiâ,matrê Agrippina,• Senecâprçceptorê,amp;^ multos fenatorcs tulit de medio* Pertulit diu tanta ntquicia magnitudo Imperifut non facile fentiret ea peftis Prim’'nomii# ni Chriftiano perftquutionê intulit:quidmnê pietatê execrat ^eft Pùlfus demum,élt; cgfus milerabiliter,in predio quo delituerat^

Alba nobili genere,fatis magnis rebus geftis, cum in Hilpariîa rem’ adminiftraret,a fenatUjÔC militibus Imperatorfadus ,Roniâ côterf

^i’tïScd cum non fan's placeret mnitibus,ob nimia fordidac^ auana'am,i quo iIH donatiuà pro canto munere expecfèabiït,in aliu creandu refpexcrt, qui Neronianos mores referret Otto inuetus eft auîtcustqui idoneus ui* 'deretunquo duce milices Galbam Rome crucidarunr

Q Teo Romana ftirpe,fan’s anciqua nobilicace,milieu uoluntace treat’ eft Imperacor: qf? libereace fub illo Neroniana expedtabae: mores qs Tub Nerone didicic, mucare non pocuic Nec diucurnaquies: Audierat Vicelliu in Germania a militib’ didlum Imperacore, magnis agminibus in lealia côcendere Exercicû pro cempore cofcribit, obuia rlli profpfl’Jn Icalia couenere: Prima pugna inclinauic Octoni;alcera VitelIio:eertiâOc to non expedlauit: nam defperatione rerum fibi manus intuIiCt

luntaceImperacorfadus,Otconifucceftit:non diu mafurus:Homo profunda gulaiquê Vefpafiani fauor perdidic: Nam ubi audiuere milites dus in ludga licencia c^ceroR2,8lt;S ipfi dixeruc Imperatore: qui præmittens copias in Italiam: amicilqp in urbe fcribens, facileobcinuic,uc amilitibus cum concumeîiâ in urbe Roma Vicellius cædereturîcadauer eciam abqce recur cum ignominia

Efpafiaiius dux bellicai?^ reru ftientiftimus, apud lerofôlymâfaluta eus Imperator:copias premifinfequuc’in Italia:filiû Tieû relinqiiês ad Syriacas ÔC lüdaicas res procurâdas: fracer eius Sabihus a eumultuan tibus pro V itellio in urbe cefus:fiîiüsDomitianus uixeft ièruatuszlmpei* rium adepeus,pnftinâ ièruauic modeftia: feliû Tieu a lerofolymis cum uw cftoria redeuntem, poft criumphum,quem pacer 8lt; filius unaperggerantj cohlorcê f^cic Imperq: quo cereior eflèc de fucceflîone:primus pareet us Im perium Anno decimo moritur in pace*

leus fili’qui uiuenti acceŒt,morcuo patri fucceflît in Impiojea uirtu te cundbs amabilis ,ut delicie bumani generis appelIarec A pâtre ini’ choatû Rome confummauit amphitbeatrû:opus etiâ in reliquijs,que ui* funtur ftupendum.’plura fa(fturus,fi longior illi uicafuiflèt:Inuiditfortu«’ na mortaÜbus tam bonum principem: nam duob’ annis uixpoftpatrem expletis in Imperio,perfjcmorbo:dcftdcrium fuû relinquens apudomnes quem etiam fratris nequicia fccit defyderabiliorem*

J Omieianus Titi frater,morib’ Neroni aut Caligulc,g patri aut fra tri fimilior,nimis diu ïmperiû occupauit, ad annû ufcp quartudedi* rhumtSuftentauitillu diu modeftia patris,ac uirtus fratris: fed fuûquod lit amaretur pretêderet,non habebar:moribus truculentis,ryrannide cru entus: odium omniû bonoR» in fe conciuit: ôô perinde diu fupereflèquem multi oderant,nön potuit*Cæfus in palatio ab his quos proximos habegt; bat HoR2 uitas duodecim CefaRz Suetonius pcragit:S^ Cornelius Tacit’ in Augufta hiftoria,fi integra eflèt,magnifiée côpiieuie res geftas*

Erua fenex,ex lènatorio ordine,a iènatu did’ eft Imperator:uirlott giori dignus Imperio:(ëd quia fui fimilêa natura filiû non habebat, adoptione qucfîuit: Vlpiû Traianu Crinitû,Romana propagine in Hifpa

nfà rtatû: prudente Jortê.’Vfuc^ côpertû eft adoptionê meK’^pcedere Ro nianis g geniturâ Hic fcnex,rt5 lôgi’anno fuit in Impio:abfurhpt’ lênio, qui fatis magn’,eft iuxta coim'cû,morb’, fpcitcp locû filio que adoptauit.

Raianus VIpi'us Cnnit’,uir militan's rei pcritiflîmiis, fortiteradmt niftrauit imperium:ad orientéauxit, 8lt; ad Danubiu primus, poft multos deceflores Ipfe manu rem geflitrquod prêter Vefpafianû,Titum, Auguftû, molliculorû nemo fedt: Quocirca lub illis auétû Romanû Imperiüjfubdelicatiorib’ mox diminutû cft* Adoptione Saille quæfiüic fibi filium: in pace monês,poftq uiginti ànnis forti ter 8lt; magnifiée Impe ïium adminiftrallet.

Adrianus origine ItaÜca, iplè in Hilpania nat^, in qua diu quoc^ uixit,8lt;^ militauitrâ Traiano adoptatus,pei uenit ad Imperiu Circui bat prouincias,nuna ipfe bc lia geflît: ubi opus erat,minîs ducib’rem pere git Reliquias ludfoi^rcbellantiû fuftulit: Romanas prouincias a Traiai* noaccoBptas,quas diu tenere non poiïè uidebat,dimilit:reuocâti(cp mili* tib’,ad antiquos limites rcduxiu Filiû ille nô gignés,adoptione legit* Mortu’in fenedute pacifice,pofteaggt;XXLannis Impend prefuit.

Ntoni’ cognomêtô Pius ,uir mâfueti animi,ea lege adoptât ab Hâ^ driano,utadolefcêtcs fibi defignatos adopter, nepotes Hadrianofu Uiros: qd i ta fadû eft Hic Impator fatis fccliciter rcmpublicâ adminiftra mtper annos XX^Nec bella geHît,nifi paucaper ducesrçp orbis fub optf mo Imperatore fatis quiefcere uidebat lam,quod antea fignificaui,ex uo luntate Hadriani.fibi filios ,1111 nepotes legês,in pace requieuit.

Arcus Antonius,ÔÔ Lucius Cômodus Antonin’,adoptione, non natura fratres,paribus aufpicqs gubernandû fulcccperût Imperiiï. LeMarciuirtutib’dicifatisnon poteft:modeftia,humaniras,prudêtia, fupra mortaîes:qua re perf^cit,ut frater ad uitia procliuior, uerecûdia et’ magis q fuo ingenio maneret in offido Sufcccpit Luci’bcllû in oriétê: un deuidörrcuerfus,conceflït in fatatMàrcus deinde folus Imperium adml niftrauir.Bellum Marcomahicum in Germania maximum fccliciter perg gitiabfumptus pefte que turn graflabatur*

ç OmmodusAntoninus Mafci naturalis filius,nibilpaternû,pretèr figura humani corporis babes,totus nequâ,ubl ad Imperiû perue# rtitînam fub pâtre optimo uerecûde fimulauit modeftiâ: talé fe in Impend gfffitjUt nomine folo Comodus, moribus nbsp;nbsp;geftiseflètiricômodus: nec

uHam pater eius ung in rempublicam cômifit iniüriam,nifi qp genuit Ita femper male fucceiïit Imperio Romaho.’pteter unû Titiï,hatiua fucceflîo; lt;iignSuitaexitu irtuenit Commodust cefus a fuis iri palatio*

P Ertihax uirfenatori’,fümmis parlmperatonb’,Glicuiflètperimprô bos fuilTet.’ad eu prpfeét’ÔC aulici,freti uirtute uiri, cælb Comodo, împeriiï detulcrûr Prçfetft’illi milites côciliabat: mores ÔC uita fenatui il«* lum comédabât Sed noir diuturnû fuit Imperiurquippe ubi ad certâ nor mam redigere omnia curauit, milites libertate alTuetos offenditj illorûc^ odio perqt:cefus in palatio indigna morte.

j VKanus Didius antiqua familia uir focupletiflimus,inter lurifcotii* fultos habitus,emit magis g uirtute fibi peperit Imperiu Oftendegt; runt tune milites,iHu futuru Imperatorê,qui largitione illos promereret ideo non erat diutumu: cjgt; fola largitione cóftaret Statim ubi audnie^ rant prætorianî Seuerû flimpfiflè foris Imperiu, luIianS ea facilitateperg^ nierût,qua aflùmpfèruiit Iam enim eo licentie procefière milites,ut fui pu tarent arbitri),conftituere amp;nbsp;deftituerelmperatores*

Eptimius Seuerus natus in Aphn'ca,Romana origine,Romanisiti ® legionibus diu ordines duxit Vbi auditn't luîianû perempto Perd nace fumpfiflè Impen'ûi indignâte fènatu,cccpit partes tuen' (énat^i pafliis (è a militibüs Imperator? confàlutarirmagno labore perueni't,non minore défendit Imperiu Aliquot ciuilia bella geflîuuidor in eos qui purpuram induerût.’morbo feneda perqt in Anglia. Septiiblium in ütbe,eius eft opus:quod Aphricanoi^ fuois^ primû uoluit oculis opponere

Ntonin’Baflîan’ Câracaîla, patri fili^fuccedit: occiiô fratre Getiia, Papinianu perdidit^q) noHet feribere accufâtionê Gethæ,qiiâ in fui purgationcm recitaret in fènatu Mulcos prpterea nobiles tulit de medio* Nouercâ duxit uxôrê Cum exercitu deduceret in orietê,in ipfà profedi** one,cum ex cauiâ equo deicêdiflèt,iam paucis prpièntib^ in iumêtiï repofi tus,a^pximo famulo cefûs eft pugione* Mors crudelitati ei’imputabau

Acrinus præfgdus prætorio,cuius etiâ machinationi inCenbeb^nt Antonini cpdê,fumpfit Imperiû cum Diadimeno (’ilio^opnms^ Ipd l’uuene:fed non potuit eHè diuturna fcelerepartapoteftas Vbimilites ccepere fupereflè Antonino fiJium(tam erat charû ôô uenerabiIeÂntonilt;gt; norum nomen in caftris)Macrinum ftatim cum filio occiderunnAntoni num qualêcuncp împeratorem acclamantes* Intercefleratautê auiæeius ditiflîmp mulieris largitiö*

Eliogabafus creditus ßariianiAntonini filius (Ctc enim ferebatma ter mulier impuriHima Äntiochie, nbsp;que habebat in area undemigt;

litib’ fuaderepoterat)ailiimitlmperator lnianinima belua,2lt; qugdigna non fit humanitatis uocabulojita uixic,ita fe geilitper quadrieniü; utmo ftrum hominis potius g homo diceret;uita tarnen dignü inuenitexitumî c^fus in palatioiad hoc foIScomemorandus,qj optimus Imperator Ak* xander per eins occafioneorbi Romano prouenerit moderator*

Lexander,Mammp matre Chriftiana feemina nat’, iôroreei’mil lien's que peperit Heliogabalum: nam per earn Mammpa cum fiIio infinuata eft aulp regali:traduda Româ* Senat’ quo indigniore ufus ed Imperatore,magis dilexit indolê Alexâdri: que fummâ ipem bonoRj prf* ferebat* Annitente lènatu fub Heliogabalo creatus eft Cæfaniêcûdapo* teftas fub Auguftoipergmpta bclua,duodecim annis ftrenucregebatlm periû: cefus in caftris.-cû matre ampli’ g militib’ par efïêt adiuuerit*

Aximinus ex corpore militari peruenit ad Imperiû; cum Alexâder eo non ignorâte,incertû ß aftipulâte ceßis eßet;Vir nationeTbrax, pâtre Gotho genitus.u'nfigni proceritate:cui roburrefponderet corporis;

Sæuîflîmus moribusî Tub quo fenatus intfemuit:contra illu duos crcans Iniperatores,MaximumPuppi’enum,gZ Albi'num: quorum alter urbem tutaretur,alter educeret exercitum: Sed Maximinus in obfidione Aquile g’c cum fih'o quern Celarem fecit a fuis eft cefus.

Vppienus Sgt;^ Albin’^pari poteftate a fenatu creati,cum inuifi eflent militibus,non diu imperauerut:nam diuifim habitantes in palatio, ubi inter fe non iatis cocordes uixerSt,uterc^ in palatio a. militibus cedit: abfentibus Germanis,quos cuftodes fui corporis delegerut Eatum fuit cxiftimatio mortaliu. qj fi utricp aut alterutri afFuiflent, non illo tempore cæfi fuiifenu Sed ueru eft quod ille ait: Nullâ fide regni focijs jfummii^ OEgatum Stare diu.

Ordianus puer iam patre aUo Impio in Aphrica defuncftis, fub g Maximini tempora 86 c^fis,creatus eft Rome Imperator,ut plaça«* rentur milites,duobus infenfi quos premifimustquibus etia cæ(îs,folus in Imperio permâfit fex artnis qdiu fupCrerat MiGtheus uir prouidêtiflïm’, pretorio prefedus focer ei’,res Imperij fplendide adminiftrabanu Eo per fenedute abeute,fuccefrerut qui iuueni inuidebat«Fada fames in exerci* tu, eorum machinatione milites exciuit, ut alium dicerent Imperatorem, cæfo Gordiano.

tdilipp’ Arabs,pretorio prcfgdus,Gordiano primu iunginut ubi P folus adminiftrare inftitit, cernes Gordian us, poftulauit uel æqua poteftatê,non permittit: uel ducatu aliqucnon concedit:uita fake uiuere priuata:necp hoc impetrauit: Cæfus in agmine Hic aut Imperator filium cognominê fecit Cæfarê: Nec aliud in laudibus eius fcribit, q primus fuerit inter Auguftos Chriftian’ Millefimu urbis ggit annu magno appa ratu^Patit deinde quod fecitrpater Verone,fiIi’Rome cedunu

J Ecius Cibalienfis dux pridem fortiflimus, Philippo furrogatur in ImperiotinGgnis ofor Chriftiani nominis Multifub eo ccfi Roma nipontificesmemorant: cumthamplius biennio non imperauerit Beati Laurentij hiftoria nome eius habet; fed non bene quadrat narratio: quia Sixtus eius pontifex cum Decio non concurrit Mira talibus in rebus pa trum incuria Cæfus eft Deci’cum filio a Gothis,cum illos Thracia Mygt; fiai^fummouere coftituiflTet quod In Suecia fumus exequuti»

Alius Hoftilius cum Volufiano filio, uoletibus militibus fumpfere ImperiS:nec eft infigne aliquid quo memorent,prêter mortalitatê: quæadeo exhauGt terras, ut uix dimidia pars mortaliu remaneret Cum paralTent expeditionêin Àemylianû nouis rebus ftudentê,quia Sóillefu^ mebat lmperiü,morbo perierunt:nec fatis de loco congruit inter fcripto^ restcum alfj lnteramne,alq etiâ alio loco fcribant illos interiiflè

y Alenanus in Rhetia regebat excrcitû, cum milites iam folita pro^ grefli licentia,lmperatore ilium dixere Vir erat moribus amp;nbsp;fapien tiagrauis:qui non indignus etiam apud fenatu Imperio haberetur Sed il leinfodidcxemplo,cum perlèquutionê in Chriftianos excitaflet,magis,ut fgoarbitror.Deciana continuaflet, exercitû duxit in orietem: ibi mifera*

JbflI forte pugnans capi't: quod eft omni morte grauius,in fcruitüte cSif fenuiczSi ibi mortuus eftzdedecus Romani Impcrrj grauiflîmû

Alienus iam cum patre Auguftus appellat’,paternos cafus ita diffi mulauit,ut nufq de liberatione aut uindida cogitaretzperdiuflime uixit,uoluptatibus inferuiens Vnde faótu eft, ut cius cotemptu multi du ces in prouincqs fumeret Impenùzqüi mutuis pro magna parte uirib’func cefizTriginta numerant tyranni Tentauic aliquâdo Galien’ educereexer citumzfed nullo magno prouentuzcum etiä fceminæ,in eius fuggillatione arriperent Imperium Ceditur amilitib’jiampert^fis tante ignauig*

Laudius Secundus inter duces Fortiftimus,amp; lenatus,2lt; militu uo luntatead Imperiû peruenitzin quo fi diu permâfiflèt,uetcres duces Imperio Romano reddidiftetzfortiftîmus,prouidêtiftimus,fcclicifîîmus: qui magna ftragêfgcit in GothoRzgentêzaliqt cêtena milliaperimês Sed morbus ilium uixexpleto biennio conlumpfitzCum eius memoriefènat’ in urbe Roma aureum clypeum fulf3endiflètztanq urbis defenforiabgen te ualidiftîmazqug poftea fubuertit Imperium*

Vrelianusillo no minor,poterat etiâ maior uideri, fi a feuitiainter^ dum temperaflètjin Impeiio fucceflîtzuirmilitaris rei obfcruantifiî mus Cuius tempore urbs Roma fuburbps multû excreuitz pluribus uigt; «ftorqs infigniszin^orientCjin Germania,uilt;ftor ubicç Sed non potuit uir^ tus euadereinuidiamznam a fuis in itinere côfodïturzcumfcriba,quifibi male ab illo timeret,confi(fto libello,multorû inferuit nomina, quos dice*» recur Imperator morti deftinaftezquoR? ille opera perq't*

Acitus uir (ènatorius,diuturna lênatus amp;nbsp;militu honoris delatione cocertationecpzcum iudiciû crcâdi milites ponerêt in fcnatû,§ô ilk reijceret in milite, utrorûcp uolûtate créât Impcrator Sciebat fênat’,non efteaccccptos militibus,qs crearcc Volebat miles modeftia prcfènti uinlt;» cere priorê memoriâ Hûc alij morbo perqftè aiuntz Alrj mi litarib’infidrjs intercccptum, non fine fanguine intenjflè côtendutz Vnum pro certo eft, uix pauco tempore imperaftè*

£• Lorianus Taciti frater,iam in Italia magnû dutftabat exercitu,ciJm accccpiftèt defratris necenunciuzpaftus eft a militibus felmperato rem falutariz8C rem gefTit pro Imperatore Cûcp allatû eflêt,alibi Probu, illuftrem ducem, Auguftum a militibus appellatû, milites fciêtes qui iiir Probus eftètjilico eurn animo prætulerutz amp;nbsp;ne grauioris motus occafio fieretjFlorianum trucidauerunt tertio menfe*

Robus de Pânonia,Sirmiêfi ort’ ciuitatezqui diu ordines duxifleC quot;nbsp;in Romanis^q)uincrjszuir omni uirtute c5ipicu’,lmpator a mi'itib’ CÔiâlutaulmperio digniftîmus,ob morû grauitatezqui niü Probi nomen habuiflèt,debuit habere cognomêzut a modeftia Probus appellaret Fof tis,fcclix,prudenszamp; quod in Imperatorijs laudib’prgeipuû eft,fquusad omnes Dum apud Sirmiû milite i uftico opère defacigat ad paluftrê terlt;* ram reformandâ,indignitate motus rei miles in ducem,immo Imperator r€m,infurgens^llum opprimitzuirum paucis comparabilem*

' täte Auguftus appellatus/ihü Chan'nu C^fare créât: Ea fuit fecu:* dapoteftas:(ed improbitatemoru promeruit,utpatrenon diu fadi poent teret Ad orientem duxi't pater cxercitum: ibi in caftris idu fulminis aiüt jnteremptü Filium Numerianu mox Auguftum appelläu Sed ille dolo Apri foceri fui, qui præfcctus erat pr«Etorio,occidit: diu ccclata morte do nec fetor proderet Non latuit tarnen author (celeris.

' nbsp;nbsp;nbsp;locletianus uir fortiffimus,non magno natus genere.ubi in cocilic»

queri audiuit milites morte Numerianqexérto gladio, Aprû aftart tem percuflîtjteftatus illu eflê necis authorê; ffatim a miîitibus Imperatöf acdamat Imperiu fufcceptu ftrenue adminiffrat. CÔiurgunt omni parte bella HercuIiû Maximianu facit co forte fuû: duos inde creauit Cefareé* Domitis iam'hoftibuSjCompofîtacp republica, nouo exemplo purpurain ponit: idem facere cogens Maximianu. Salonis in Dalmatia annis noue priüatus uixittSx^ moritur,ut nônulli teftes funt,fumpto ueneno:qgt; timegt; retaConftantino.

Onftantius amp;nbsp;Galerfus prîus Celâres,übi precefîbrés pofuere pur f • ' purâjipfi uolentibus decefîbribüs aHùmpferut: Galerius orientem, Coftantius tenuitoccidentê:Is in Gallqs multa componebat:in Britania wortuuSjEboraci tumulat Galerius aût C^fares créât: quorû Seueru mi fit in Maxentiu Maximiani filiu: qui defertus a miîitibus àd Maxentium tran(fugis,infuga cæditur Hic Galerius Maximiani cognomêhabebat: quod Pomponius ex marmoribus oftendit Maximinû habuit Ceiârem; æque in Chriftianos crudelem.

' perio occidentis: Liciniu pridê a Galerio ledû Ceéfarê,fecie Augu ftum:data ei in matrimoniu forore Malignàntem poftea bello opprefliti MaxenciS in que duxit e GallijSjad ponte Miluiû uicit nôn longe ab ur*» be: nam inTyberi perrjt.Liberauit tyrannideürbê.Chriibanis fauens, If beramfecitfacükatêecclefiarçjerigendarS.Ipfe Cbriftiahus animo, non«* ^utn tarnen baptifatus:Siquide baptiimû difFerebât ad extremû,ne cortî» taminarent Baptifatus ad finem uitæ, ut fcrût,ab Arriano:nam de Sillie ftrores fabuloiâ creditur.

Onftans,Conftantius,Conftantinus fratfes,pâtri fucceflêre Conj# ftantinus cum fe fratribus opponit,bello opprimit. Conkans autê Gum fratre agens cocorditer,cum eflet apud Augullâ Vindelicorum, ab f«o duce opprimiucui omnê rerû uerborûcp fidem habuit Ita Conftcâti^ foluspermanfitinlmperio:deprauatusab Arrianis:nam fubeo optimus pontifex Athanafius exulauit: mira perfequutiohe quæfitus ad mortem* Moritur apopkxia apud Côftantinopolim: quam urbem pater ornauic, fuo nomine infigniuit.

. Vlianus frater patrueîis AugüftoH? precedentiS,â Conffantio pri* ’ mum Cefar creaf:fed ingratusjtebellauit Auguflo:fefe Auguftum' fcnbês'.Vir liceris,armis,moribus, lingua præeipu’*îfed religione uarius*

Chriflianotuïegem a patrib’ traditam abï^dt: ïnfcdarüfcp efttcmorc ta men abfti'nui'uDum in orienté procedit cum exercitu, apud Ctefiphontc ftatiua babuit: Vi'(flor re gredies,dum fc pugne incautus inferit, hoftili tc Io percufTus interijuTeftis eft Eutropius,qui illi interfuit expeditions

* a militibus Auguftus appellat: pace conftitues cum Parthis magis neceftàriâ g decora:fiquidemlimitibus ceflîtantiquis: dum exercitum reducit, que Iulian’ fecit ex Chiiftiano paganû, iterû uir ChriftianiHim’ Qcit Cbriftianû:Magna in Imperio fadiurus mulcoR: expeôfatione,fi uk* tam diuti’tencrelicuiflèuNam oÂauo mêfeaccocpti lmperrj,odorcpru^ narum.aut ut alrj dicunt, calas nou^,in conclaui fuffocatus,interijt:aniio ætatisfuæ^XXXHL

Alentinianus a îuîiano propter Cbriftianifmu exauthoratus, cum eftet tribun’ fcutario]3?,bona côpcnfatione reccepit Imperiû:quod magna cum gloria geflît per an nos XL Valente fratre primû Imperil ff cit côfbrtê: deinde filiu Gratianû primu Cclàrê,deinde creauit Auguftûî Cum milita fortiter egiftèt,dignitatemcp Imperrj non modoferuaflet,fed amplificaftt tjfubita 8^ nimia iânguinis de narib’ profufione interijt:pmi ceps longo æuo digniflîmus

Alens in oriente,8^ Gratianus in occidentelmperiû dandeadmi* niftrauere V alens diflîmulatâ fub fratre perfidiâ Arrianâ,poft fra trem detexit: epiftopos catholicos iubens exulare* Goihis feedera Si do^ (flores dereligione polccntibus,immifit Arrianos Vndeea gensomnis cum Wandalis ad illam impietatê declinauit: Qua ex re infi'nita funtorta ccckfîjs mala:minia rr ulta martyrum coronata Valcns ad extrtmu a Go this opprimit, cum acie pulRis in cafam côfugiftèt: in quâ Gothiimmiflo igné Imperatorê c5cremarût:quod in in Suecia diximus^

® ftum. Inde cum cerneret Imperium orientis indigere uiro, Théo/ dofiû ducê HiipanûjUirum clariflîmû, Imperij fccir côfonem: attribuitc^ illi regendû oriente; optimo in ea parte uîùs conlîlio Maximus quidâin Gallfjs per ea tempora fûmpfit puipurâ Is repentinofuperueniens exeru tu,Gratianû Imperatorê Lugduni oppreftît:8i mouens in Italiâ, Valent tinianû expulit,confugientê ad Theodofiû:qui illû reduxir*

itlmperiûoccidêtis:cû interim T heodofius oriente adminiftraretî iuuenis optim’,8i quidabat ipem optimæexpeêlationis, Arbogaftesco mes eius fuit: uir militaris glorie appetctiftîm’,8i que tederet iinienc pact ïmpatorê lgit in tentorio procurauit iugulari lmperatorê:infamâs mot* tuum,cp libqpfi manus intuliftèt.’ftd mercedêpoftca acecepit»

Heodofius^Luir genere Hilpanus,militaris rci ftiêriftjm’,Si,qd cç tera exuperat,ad rts agêdas fœliciftim’:primo cû Gratiano Si Vai* lentiniano fratrib’,poft cû loîo Valêtiniano,inde ctiâ,qd oratio Symnia/ filii ofttnditjCum \ alêtiniano,ôi Archadiofilxo imperauit;Gothos com

pefcutcdudlis agminibus Maximu tyrannu Aquilcgiæ oppreffit:Vafen tinianû reßituit:amp; illo cæfô, in Arbogaflem Só Eugeniû lyränos mouicî miracu’ofa ufus uidtoria: quâ lachrymis poti’ q armis a Deo l'mpetrauîtî Mira difciplinâ rcîigfonis (ub Ambrofio epi'fcopo monftrauit; in Chnfti pacequiem'r.

Rchadiïis Hononus fiîfj fucreT beodofq: qiioß.’ primii onentiƒ alterûoccidcnti prçfgcit.’daco cuiq? curatoreinâ Ruffinus inorien te,Stilicoi'nocddentcprcfuiL.Riifl mus primus dédit pœnas perfidiæ:qp infuacômoda dcriuarec omniaiAichadius aut per reliquu adminiftrans orienn’s Imperium,ea ufus cft Fortuna,ut in diebus fuis refpublica ilK corn mifTa, nihil acciperet detrimenti: èC poft trededmannos Imperi},inpacc quieuit apud Conftantinopolim,

P Onoiius Theodofq filius,occidentis prpfuit Imperio,fub cura Stili coniSjUiri fortiftimi: cuius du(ßu 86 aufjaido res profperrimc Icmper (uerûtmam duccta GothoR: millia rege Radagaifo,in motibus Italiæ, fi* nelabore militu oppreftit, cccpitqi Vbi uero duce fortiftimu de proditi^ one ah æmulis infimulatû iuftît oeddi, omnes retrolapfe funt res: Imperia dedinauir: Gothi Italia peruagati, urbe Rom.ï capiût: prouinciæ cæteræ abexteris occup.âtur: Gallic 2gt;d Hilpanie arnittuntur: Honorius poft mul ladetiimenta in paeequieuiu

J Heodofius minorArchadij fili’,primi nepos,Tmperiû tenuit oriënt* tis:cuius têporibus amifta eft Carthago, cum omni Aphricaî qua Wandalicccpei ût,per Gallias ôi Hifpanias mouentes: cum ueniftène aJ oiare Gaditanû,traiccerût:inuitati a Bonifacio comité: nbsp;nbsp;mâfit res in eoï^

tuinmanibus perannos ccntûquinque:utin Wâdalia oftendimus The»* odoGus atit rebus apud Coftantinopolim florentib’,in pace quieuit

Onftantius comes Honorrj poft Stiliconê:cum pleracp fortiterpro Impel io fecifttt,eum Honorius exaltatvi,fpcit conforte Imperrj; des* ditc]5 fororêilli côiugê:quâ Gothi abdudtâ.fuo régi defpêderant:q mot tuo,hononficeremiferefratri: Exquaillefuftulitfilium Vaîêcinianû llk 9^11 poft patrê regebat occidêtale Imgiûidonat’filia propinqui fui Theos* dofij minoris,qui regebat orientê Hic finiuit in pacc,côfumpt^morbo

Alentinianus4ÎlLexPlacidiaHonorî}forore,ôô Conftantio prima comité,poftea Augufto natus,ab Theodofio ILprimû Cpfar,inde Auguftus uocat^,filiâ eius promeruit coniugê^Huius têporibus fada eft: gt;ftanationûincurfatio,in bello grauiftîmo: quod aparte Romanorû ads* miniftrauit Actius patiicius Aduerfas acies Attila rex Hunoi^ inftruxit Hic fuit nouiftîmus in occidête Imperator ,ufcp ad Magnu Karolü Cæs» lus ipfe gladio militis,q? Aetiû duce fortiftîmû iufterit occidû

£ Vere poftea nonnulli qui purpura fumebâtin îtalia: fed nemini Fœ liciterres ceftit:8gt;^ ideoin Imperatoru catalogo non ponunt:bimegt; filesauttrimeftres 1 mpatorcs: Omniu nouiftîm’’ Auguftulus,quifumlt;* ptam purpura proiecit, cum audiret Odoacrc rege cum copfts in italiâ ue niffe;priuata agens uitâ,nufq Fe oppofuit ueniêti lta Fatu erat Romang

rei’|3ublicæ,ut Imperiu quod Augudus fecit ampliflimu, Auguftulus ad earn pcrduélû tenuitacê haberet,ut fonnidabih'ter abfjcereu

uir grandf uuSjUirtute mirabih'stque unica 1 heodofi) filia.iam an^ f*is nubilis,maritu Jeginpadla primum,q? cum ea in famflimonia uiucret: Erac enim Deo dcuoriflima: quo faeftu eft, ut hæredcm non reh'nqueref Qiialifcucjp tame ui'r fuerit,euadere non potuit inuidiamam confpiratio/ «e fuoæ oppn'mit in Conftan tinopoîi:Anno Imperq*VIL

J Eo inuaGt Imperium, fih'o fuo faéto côforce: I'llud tenuitperannos XVIbcu Italia interim laccraret inter man’tyrannoi??; NamMa^ foranus quidâ inuafit Impcnu;amp;5 indealptApud Raiicnnâ fcdêhabuere; Q) oportuna terra mariep urbs uideref rebus gerendis Lco ante utcunc]^ oriente pacaco,ltaliâ cotempfittmortuus in Conftandnopolh

Eno Leonis gener, ut alq ferut, minoris Leonis pater, quemprimt ex fiUa nepote tradunt. Hi'c uides Italia cefTifTe Odoacri^andalo, Tbeoden'eu Gothü,rogat^ab illo^miltt in Italiâ:mafens illâfeederato fee Hire q boftidlle iiero occifo Odoacre,prouinciâliberauit^b^ regno fuoil^ hiftrauicciuod in Sueciaferipftmus^Zeno autem XIlIEImpenjfuicono’ ccflit in fata^

Nallafius ImpeiiS inuaGt, tenuitcp diuti^ q Chriftianitati par erat: nam Eutichianus bserctic^ fuicpertinacifTimein ea bprefiperduras, Sgt;t:: moriens: Cum interim peflima fuit Rome di/Ienfio fuperpontificata, inters y mmachlj ÔC Laurentiu: qua Anaftafius côtempfit,lbeodericus rex Italie componere baud potuitJmperator aut anno. XXXVL Impe^ rij fui mortuus,defecit

fto amplius imperare:que JSIarfeti fortiffimo Italie reétoricôtumeliâirro gauit:reuocâs eunuebum ad penfa mulieribus diiïribuenda^ Ille fe ordi^ / I urum telam refpondit,qua Italia non refolueret; Vocauitt^ in Italia bod

Iberius.ILini fuccefrit:uir per omnia cathoh'cusjn paupercs pijfftâr miis:qui inuêcos cafu thcfauros inter egenos diftribuit: quo mengt; to ingentê de Perfis tt iumphu reportauic: Nihil omifit optimus Imperai*^ tor,qd ad reparandiï Imperrj ftatu pertineret: No tamê dignus fuit muil dus diu talê habere principe: nam anno Imperrj* VIL morte defecit*

Auritius Cappadox,gener Tiberrj, pro dote acccepit ïmperiu: reiV pubîicæ fan's utiIis:Sûmo pontifici Gregorio onerofustcum leges tderetnondignas Chriffiano Imperatore,quib’fep5tifex obiecit Hanc ueio pertinaciâ in illo caftigauit Deustquod elegiflè dicitur temporaliter in hac uita: nam anno uicefimo Imperij Phocas ex militum corpore crea^ tus Imperator,percufîît cum fiîio Mauritium*

Vniï in eo laudabile prædicaf: qp Romane ecclefip honore fuu,quê Conftâtinopolitaniepifcopi inuaferat,reftituit:edi(ffo declarans,eflè Ro^» f’^anam ecclefiâ omniû mattê*Valuit declaratio: Nam cÔftitutione opus non crat:ChrifIus enim in Petro conftituit Romanai^ prouinciarç: præü» Mes nÔ tiilerunt inuaforem diu in Imperio: nam Heraclius eum oppref* fjt,mouens ex Aphrica*

Eraclius armis patris fui regentis Aphrica,peruenit ad Imperiû,oc* cifo Phoca:qd primû fortiter,inde ignauiilîme adminiftrauittcum ttiâ in hereûm laberet* Sub eo creuit impuriflîmus legiflator Mahumet: cuius uenena mirabiliter iam per nongêtos pene annos,magna terrât^ or bis parte infccere Heracli’autc triginta 8Ó uno annis expletis in Imperio,' ualidam rclinqiicns fedam Saracenorum: quam non fan's, ut debuit, oC;^ currcnSjOppreflît*

Onftâtinus eius nominis*II*HeracIij filius,cum fratre tenuit Impe* rium poft patrê:Sed Côftantinus deijcitur a nouerca Martinarqug cumfiIioHeraclionetenuitaliquâdiu Imperium,duobus annis: Non effc pafluspopulus muliebre impeiiû: deieda enim Martina cû ignauofilio, adfuamlineam reduxere fucceflbrcm:utiam defundi Conftantini filius, Heradti nepos imperaret*

ç Onftantius C6ftantini*II fdius,quê nonnulli faciut pquiuocu pa^ tri,ut Côftantinû uocêt:fed Côftantiû uocatpars maiorjCi^nomi«* nisdILqui împeriu pro dignitate adminiftrauittcatbolic’per omnia prin cepsiSC quiplurimû ftuderet euacuâdis hercfib’,quc turn ecclefiâ infcce^ rût AnnoaûtlmperijruhXXVlI inpace Chrifti quieuit*

Onftatin’ huic fili’ fuccedit:qui fratres Heracliû Tiberiu in con fortiSadmifitImptj:Virmodeftus,8lt;quipatrem æquaret pietate*. Contêdit quidê Lôgobardos Italia pellere, fed alia de parte premêtes Sa raceni,lmperatorêpropoGtodimouerût: utiifcp enim par eflê nô potuitt, Igitur anno Imperij fui*X VIL in Chrifti pace quieuit*

. Vftinianus ILConftantinidll.filiuSjIegitimafuccefïïoneimpera* iiit: Vir fortis: qui Aphrica eruit de manu Saracenorû: Infeftus tri fertur fuiffe Romanis: quofdâ in rebgionç fedatiis enores: Quo demeri* hi'

to puICus Tfnperio,relegatur in Pontumîcum tamcn recuperandi TmperÇ animum retineretrquod 8^ fecit*

J Eo. Il deiedo luftiniano inuafit Impenu Per que tempora Zacha , nas protofpatan'us minus eft luftiniano Roma,adducere pontifice Romania Sergium:Sed milites Romani,Si Rauennates,obftitere impijs iuflis:remifto per contumeliâ Zacharia Leo autêanno tertio patiturgd fecitidcicéîus Imperio,ut alteri cederet

Ibeiïus llJ fimili audacia iniurgens Leoni,eum cccpît: per lêptê annos,quibus tenuit Imperiû,uin(ftû lêruauit iu carcere lnterimlu ftinianus exul undicp fibi côquirebat recuperâdi Imperijauxilia: Siapud Bulgaros gentem nouam reperiu

* Vieftoriâ autê fuam cruente exercuit: Nam Leonern expulforc fuii extradum carcere,publice iuftîc occidizTiberiû deinde fimili morte perd» dit Ipfèquocp peremptus a Philippo fucceflbre

Hilippus eius nomtnis JLoccifo luftiniano,qui eûrelegauerat,in/ P . uafit ImperiumDidus eft cognomêtoBardanus» AlquocantPhi«*

Iippicum Sed fcelere partû Imperiû non potuit eflè diuturnû: nam Ana/ ftafius captum exoculauit,ôi uite permifiu

Naftafi’ lLalias diÂ’Arthemi’,inuafit Tmperu, deceflôreexocula to Mifit autcexercitû per mare in Saracenos:Sed principes dudo^ refep mutato côfilio,cû eftèt Imperator de hærefi fufpelt;ft^,relegentesiter, Jpfum capiêtes dcftituêtelcp,Theoc’ofiûi inuitû impare coegerûu

HeodofiusJIl Imperiû qd inuit’accœperat,cogit defendere; nam cÔtra illû Anaftafi’ deie(ft’,ualidû cÔparauit exercitû: lêd ille prclio j uidû captumep Anaftafium,non alia pccnaaffecit, q utiâcris ordinibus faceret côrccrari Hicprinceps catholicus qui inuitus acceflît, exado an* nofponteceftiu

* polis triênio a Saracenis eft obfeftâ: fed fortiter defenfa Hic eft illc boftis imaginum: qui filium fuum confortem f^cit Impcrij Anno autem XXV conceftît in fata

I lt;ftatus:8i,ut pater fecit,c5cremauit: Catholicos acerbe eftinfequu* tus Magicis etiâ artibus fertur inferuiuiflè Sed recuperâdis Imperij pro* üincijs, nulla illi cura fuit Et tarnen hac impietate tenuit Imperium anniî XXX V regnante diu hypocrita, propter pcccata populû

J Eo llll fucceftît patri, no melior fili’,patri Si auo impietate côpah Têpus enim propinquauit,quo Imperrj honoré amitterent,adocci* dété trâfFerédu Prefuit aût ifte loEannis V poft patré,Si mortu’eft

Onftantinus V cum Hirene matre imperauit: deinde ille deftituta matre, foins regnauitannis V Macer autem prudétiflîmafoemina cernens filium imperio imparé, captum excæcauit: Si regnauitfolaannis V^Per que tempora occidentale reftituit, Si coepit orientale non iam am*

plïus dki’ regnum Romanorum, (cd Græcorum: quocfrca proRquutio* nem eius intermi'ttamns.

Italiam 8ó ecckfia Romana: perpenfa a fummo pontifice GræcorS ignauia.cum acccdeiêt confilio Romaniproccres,appdlatiisc(ï Impera^ toi: Anno Chnfti DCCCI êó renouatS eftimperiü occidêtale: qd iacii itanns .CCCXXX Trandatüq? eft ad Germanos: telle Papa in.c. nerabikrn.’De eleélione Nam Karolus Germanus,Germaniepariter SC Gallic regnauit: tenuitcpImperiüannis Xini S^reliquicfilijsfiliorüa«! ftptimâ gencrationê Permâfit igit inter Germanos ufq? hodie*

j Vdouicus cognometo Pius patri fuccedit in regno Imocrio: pro utroqj tutando: a filijs tn fuggeftione coik 4COR2 deili tutus,poftea reftituit: Rem magna a patre parta,(aris fuftinuit:non tn po tuit ampIificare:Vir pius,mitis, religiofus: amp;nbsp;qui nullis potuic exafperari iniuri]s:quæ res fccit audentiorcs coniuratos^ In (enccTtutc bona mortuus tftjCum imperaflecannis XXV.

I Qibarius Imperio fucccHit patri filius:fed de regno mira fuit fratrtf conflidatio:quætn poft Maximu omniûfeculoivpræliû diftènGo finira fuir:maniftftc uindicâte Deo impietatêqikâin parente oftenderûu Lothari^XV.1mperrj anno, diuifo inter filios regno, monacbatur annis VllLin pace quiclcens

J Vdoincus ll Lotharij filius,primûcum patre, tîeinde folusimpe^ lauitannis XXLcum patruo Caluo côflixit magno prelio CaufTà belli erat Lotharingia:quâ Imperator fibi folus uendicauit: fed Karolus in ta parte fuâ défendit: cum Ludouicus Germanie rex,Lothanj amp;nbsp;Kara Il fl ater, fuam quoçp in prouincia did a partem tucrctur Mortuus eft im îislia:tuir,ulatus Mediolani.

J. Arolus cognomêto CaIuus,Ludouici4 filius iunior,expoftrema uxore,pfruenit ad lmperiu:cum illi refifterent Karolus,Karlomart iius,Ludouic{ Germanie regis filrjtfcd preualuit Karolus, obtinuircp Im f eriu.’in quo non magna perpgit: Nam rcuerfus in Francia,prelio uidus efi aLudouiei Germanie regis filqs:Deinde rcuocatus a pôrificeinitali ani contra Saracenos Profedus cum exercitu, impotionatus eft a ludæo quo utebat mediconMorit anno lmperrj VI

J Vdouicus cognomêto Balbus,eins nominisJILfiIFKaroIi Caluij a quibufdâ inter Imperatores non numerat: fed tn Johannes pontic fex cum intelligeret filios Ludouici Germaniæ regis cum exercitueflè in Italia,mulracp molin' pro Imperq corona,defcendit in FranciatSC Lugdu nicelebrato concilio, inter alia Ludouicum coronauit: (èdilleuixtnciv niofuperfuit*

, ArolusJILcognomêto CralTus,filius erat Ludouici Germanierc^ gisiauû Ludouicû Pium,proauû Karolû Magnû retulihHuicbcI lum erat ad Normânos,littora Galliai^ infeftantes* Rolonêducêpadis ço pcrpulitjUt fufcŒpta Çhrifti gratia,baptifarct; accapta parte Gallw

arum fili'am ei^ ceneret coni'uge:Hoc tn aUjtribuut Karolo Simp^ici Ffî corum regi,non lmpcratori;quod magis probo: ncc têporamultûdifcrç pant: cum cHct ide Simplex Karoli Calui Impcraton’s nepos, ex Ludoui co Balbo:Hic autc Karolus CraHiis Impator ad extremu di'lplicuitpro^ cenbus regnuunde deflituit Imperio,anno.XII

gt; ' Rnulphus uir bcllo natus,filius erat Karlomani ,auS babes Ludo* uicum Germanie regem;erar igit Karoli deceflon's fui nepos exfra trc Hic fat cgit pro amplitudine Imperr): Normannos maximo prelio fus» dit:regc Morauoß? uicinfummoR- ponnfieu min's girarionibus feiinmi«» fcuit. Nec eratresmediocris.bcllû qd fufcccpitin regeMorauie Zucn* tebaldum: ctii turn paniere Bohccmi,Poloni,Slefïtæ:Diuillerelb'titlmi* perarori:necfacile luperat’efletjnifi Imperator laxaflet clauftra Vngaris, queerant illis obieiftafortifîima:quibus laxatis,prima in fubigendisMo rauis.Vngari Impcratoriopera nauabant:fed ea magno coftitit Chriftw anirati.’nam Chrifdianifmo deinde grauiflimi incubuerunt:Sueuis,Baua ris,Francis,fepeproftratis:amp;f penetrarut in ultima Saxoniæ:Bremaurbê ecclefias eius ineendio perdiderut:necquieuere,donecab Henrico Sa xonu duce,poHea rcgnante,cell,fein Pannonijs continerêt VicitiitdixP |uus,idem Arnulpbus Danos ,qs Gallici pro fua côfuetudineuocâtNor piannoSjCentû millibus,uc fcrût, proflratis:cum ex illFagmine uix pauci cecidifîcnb Ad extremu, cu crcberrimo allfjufu Imperator corpus diffcm peraflct, tanta uermiû fcaturiuit multitudine, ut nulla ope medica redimi pofF t:fic confumptiis»

; J VdouicusJIlI.ArnulpbifiliuSjCucceffitinImperiopatritfednihil ( magnij percgitmam fub eo excreueiutin Italia tyianniBerengarrf, de R irpc LongobardoR::aut,ut alq putant,Romanon? Aduei fusd eius nominis,Ludouicus duxit in I tab a: ibiq; apud Veronaprelio cognfliiSt capit,cæcatcp:cûimperafîèt annis X.HabuitautêuxorêLudgardâ fiha Ludolpbi ducis Saxoniæ,germanâ Ottonis,quêHenricus4l rexhabuic patrê:ex qua nullâ reliquit prole. Eius tcmporibus Vngarifeadprædam regionû ccrperût accingere: proximi Bauari fe obiecftaruntin locoKergt; iiende:ibi magna flragêperpcfTi funt Bauari: Vngariautê profperati,in^ defuntfadi audentioresrScd Suæui Bauan'sconiuntfti, cumetiamfup^ petias ex Imperatore tenerêt,denuo congrcdiunt:aliquâtis autêprofitai tis ex boffili agmine,Bauari cum primordia baberêt prolpera, fuga tamê abierunt QjJo têpore bellû erat inter Conradû Lothanngieducê,amp; Al bemi inarcbionê de Bamberga:fLipcratuCcp prælio Conradus,Ludonid Jmperaroiis gcrmanus, ab Alberto oppn'mit: qua rem proditione Hat^ tonis Mogûani arcbiepifcopi, Ludouicus uindicauitin eundem: iubens publico gîaâio pei imi Albet tulv^.

Onradus ultimus de gence Karolipei uenit deinde ad împeriâ:quê ideo Alemannu fcrûctquia erat filius Conradi, quem Albertusde gcncre Saxonu prælio occidicbabuice^ auû Arnulpbû,antclêiniperangt; ecm^Hune haltet Ccriptoresfi di]s placée, inter Jmperatores non numtrât;

quiaTtalia non tenuitiErgo tot Conftannopoljtani Jmperatorrs non er Je cxeadê caufarnec noftri k mpon's Cefarcs dicent Impcratorcszquia Italiâ nonhabcnt Sed hcc alias. Moriête aiït Ludoiiico lmperatore,c5 omnes principes co propendcrêt,ut dcfcrret Imperiu Ottoni Saxonu duci, xtéi^ te,prudên'a,opibus,uiribus,floiêti:rcd illccaufât’fcni'u,rccu{âuit: amp;nbsp;tum itum eft ad Conradû Francu,Conradi filiû, Amulphi ncpote; Aduleftês trat fj3c(ftabilis,qui necdû ad coniugiû pcrueniflètrtantifcp mox implicit’ tft rebus,ut fine coniuge proie morcret BelIa tn plura tentauit, q fuc^ rit ex rrgni comodo ƒ Dum cnim ncmine patitur iufto ordinc fub le dna^ ri,aduerfos habuit Bauaros,Suæuos,Saxones:Primu ueitic in Arnoldû duccBauariæ: que mulris prglqs fuperat5,copgit ccdere rebus:nam cum Omni familia migrauit ad Vngaros. Hac fublatus uitftoria, in Henricû le Saxonêuertit:cuius uirtutêfulpcdâplurimû duxittObftdit autê urbem Mersborgtarbitratus ibi ducê incIuIum.Tcd illefe continuit in arcc Gro# ocde,quoad auxiliares eius copie conuenirêt Burchardus dux Sucuip,8C Gifclbertus cornes Lotharingiæ,eranc in auxilio Henrici Rexautê inter Fuppeti'as habuit Euerhardû fratrê,ducê Lothai ingic,amp; Hattonê Mogiî rincfem archiepûm Cogreffi funt graui prglio Cadit imprimis Hatto;

’ndinauit uitftoria Hcnrico;nam rex Eucrbardus fratcr,uixtïa* buntur.Arnoldus profugus,duxBauarip,auditohuius pugnp cxitu,urgt; gcndum regê putauit; nam Vngaris in focietatcm edudtiSjOmnc ditionë tfgis peruaftauit in uti acp Rcni ripa: tantiftj motibus côcuflâ eft terra re gis,ut facile poeniteret rege,q? omnes in feprouocaflet*Quo tempore Re ginbernus comes de Ringelheym Saxonici germinis, congreftus Danis in Saxonia,magno illos prclio fudit:adeccp cctudit,ut no facile redirent ad folita excuifione; fic uindicas nece Brunonis,8ó multorû ex nobilitate; quos,ut diximus.uno prclio Dani ad internecione in loco Ebbeckeftorp feciderut loco nunc fantftimonialibus cofecratotqu^ adhuc forte ignorât Quas penes feferuant (antftorum reliquias tumulatas,tot pontificum, du^ cis,comitu,amp; magngnobilitatis Conradus auc Imperator moriens, Hen ricu Saxonie ducê defignauit fucceflorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. 11 IL

Enricus Saxoniæ dux cognomêto Auceps,q) in adulefcentia cii h pater rebus preeflet,plurimu indulgeret aucupijs: primus in do mum fua 06 familia tranftulit Romani Imperq dignitatem biep fl xit,ut per aliquot Qcula immobiliter in ea permanerct.Scd neep bunc dL gnant Italicifcriptores Imperatoris nomine; q? benedieftione papale non haberet; non quia contemneret, fed pro humilitate,quod fupra diximus,* princeps modeftus euitauit. Dicant igit fi idco Imperator non eft, quia a papa confecratus no eft Quis confecrauit Auguftu,8lt; omnes ab eo Au«» guftos ufe^ ad Karolu Magnufnifi ille per que reges régnât, nbsp;potentes

iufta decernût» Si non eft RoiTianoR2rex,aut Imperator, quia Italia non tenet,cedant hocnomine C5ftantinopolitani;ex quibus pauci Italiam ha butrunt.Cedant amp;nbsp;noftri teporis Imspcratorcs Proinde non fraudemus optimos principes honore fuo; S cim^’quo ordine pontificcs ad earn fe con

(ècrationem ingerebant. RomanoRc’ fine cotrouerfia Conradus 8lt;!^ Henri eus erant reges,etia,fi ita uis,non fuen'nt Imperatores Mirum tn hoc^üis denegari nomen regibus,quod ante Cæiârcs permifliim eft ciuibus Ro** manis Poftea uero q Conradus in fata coceflît,frater(Ç eius, ut diximus, infignia regni ex fratris mandate Henrico pertuliflet, congregati prindi» pes Francie orientaIis,Turingie Saxonie,in Fridariam, elegeruntcon)» corditer eundem Henricutquanq diipofitio de regno,non tam eratin atî» bitrio eligentium,q in ordinatione decedentis:Nam abinde KàroIoMa gno,pater filio reliquit Imperiûtnifi q? aliquoties propter ignauiam fucce dêtis fe interpofuerint principes ordinationi* T um uero etfi Côradus dcj» cefîor de Henrico,ut diximus fuccefliiro ordinaflêt, ex abundant! tarnen hune fgeere conuentû: ut omniû uoluntate regnareuPrimâ coniugem ac^ cccpit moniale,que ei genuit Tanquardû:quâ quia habere non Iicebat,re mifit monafterio:amp; acccepit filiâ Theoderici comitis de Ringelheym,an tique Saxonû nobilitatis:qup illi genuit Ottonem,Henricum,BrunoId5, Mathildim,Rixam,Hadewigam,Garburgam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA V.

P Henricu texuimus,eius res geftas,ex quo tempore inijt regnurn RomanoR?: nam fucceflbres eius in regno fuis locis tempori/ bus dignabimur honore fuo Gilèlbert’ dux Lotharingie,ex genere Ka^ rolino,gener erat Henrici regis RomanoRî. Hic focerû ftimulabat, ut res» gnum Francie quod ad dégénérés perueniflèt,occuparet:NamLudouif» eus Balbus,Karoli Calui filius,cum légitima proie non haberet,natos ex meretrice filios, Ludouicû, que Nihilfacientêagnominauere prodefidia 80 ignauia,amp; Karolû fratrê eius fcn'pfit hcredes Ludouic’autê Nihilfa* ciês cum moreret,filiu reliquit Karolû cognomêto Simplicê (fie enimin^ dito cognomine difereuerât reges cquiuocos)quê cû per faftidiû fuftinc)» rent proceres,Gifelbertus inter primos fatpgit,ut Ibcero fuo iam régi, re^ gnum qq? Frâciæ proueniret Reeufabat Hêricus regno pellere légitima poflellore.Non quieuit Gifelbertus Eudo,quêalij Vdonê uocant,lcgiti mus tutor Karolipucri,cornes Andegauenfis,tutelâgerens,regiû nomen alïiimpfit Rex erat,qui pro fuo arbitrio omnia adminiftraret. Huius fras* trem Robertû,Celtice,hoc eft Burgundie ducê,adrjt Gilèlberr’,interpd lauitcp,ut regiû nome afliimeret: nam fratrê eius Vdonê,etfi côfecraFrex fuerit, feiebat (èruare honoré puero: quod non probauit. CefKt poft ulâti urgenti Robertus: Cum enim eftêt ôô Aquitanie dux,de fratris regno potiorê parte ubi accccpiflet,aliqt fibi uiciniores urbes capit: cÔftitutis in eis pro fuo arbitratu potificibus, a quibus regis appellationêpromeruit: iam enim frater eius Eudo côceftît in fata: proceribus cômendâs Karolu puerû.Ergo Robert’iâ faftus elatior,magnis copijs in rege pueriï mouit: Comifto prclio Robert’cadit Redeûti uiftori Karolo Hebert’Viroma^ doR2 cornes fit obuiâ per Ipeciê gratulâdi:C^rat'regê,ad fe diuertat Pero^ nam Perfido homini rex fimplex credit: poterat fulpicari dolos,q? Roher ti fororê teneret côiugê Intrantê regê mox armati circumfiftût:capiût,in

carcerêprotrahutcqugres multor?2per Franciam malor?2 origo fuit Tuni cÓnirati'^ceres qui cü Roberto,Gifclberto,cetenfqp (cntiebât,quafiregc non haberêt,de coltituedo rege deliberât Erat ex liberis Richardi Burlt;» gundionûducis fünftes fiIi’RaduIph^,Karoli nepos,hûc tametfi Karol’ cx Eligina Anglig régis filia proie fuftuliflèt,in rege afîiimiït: qui Sueffi^ one regio fumpto diademate de more,regnu adminiftrat Ludouic’ autê Karoli Simplids,uindli regis fiIT,paternoi^ amicoi^ ope deftitut’’,enauilt;» gato mari,ad Anglos (è cû matre côtulit.Pater in carcere pmâfiu VL

Oc in reR2 ftatu cû eflet,Hêrico Ro regi caufa petêdi cû excrcitu h nbsp;Lotharingiâ,inuitâte,quê dixim’,GiIêlberto,occurrit nûci’Ka:*

roli uindli regis cû mâdatis huiufcemodi KaroP,inquit, quodS r«Francie,nûc uin(rt’,qn illû fuprema calamitas oppreffit,nihil habet in nita iucûdius q audire incolumitatê,prol{3eritatê,8ô fcelicitatê tuâ,in qua plurimûfpeifibi filioqp repofitû arbitrât,dat tibi pignus amoris nonuuli* §arc: Manû protulit preciofi martyris Dionyfq, auro gemife^ inclufàm: quâregum aliquis,utfecû ubicp haberet,fuperioribus annis corpori di^ uulfit: perpétua tadtus deinde,ut ferût,amenda: Qtiandoquidem, inquit* Franciam deferuere omnes uirtutes,cum tranllatis preciofi martyris reli:* tluijSjhocapud te perpetuipignus amoris cupit eflèdepofîtû.’pridê enim cumtranflato beati Viti corpore fub Pio Ludouico in Corb^iam,omnis François Fortuna ad Saxones demigrauit: Nunc quod reliquûTuit Fran de legibus,apud te noueris colIocatum Henricus rex magnificû munus Fingulari excoepit reuerentia: regem uindlû per eundê nunciû confolatus, bonoiuflit eflè animo:fibi curam fore honoris,ôd incolumitatis eius. Ac^ ceflît huic dono aliud» Rodulphus Burgundionû rex, qui aliquandiu in Italia regnabat,cum aduerfus Berengarios depugnaflèt,in eadem prouin da donum accœpit a Samlbne comité,lanceâ miri open's, quæ quondam Conftantini Magni fuiflè perhiberetur Erat autê aîpeêlu mirabile opus; iuxtamediam Ipinâ feneftellis intercifa:crucibus de Dnico ligno inGgni** ta:preciûeratin lacris reliquijs,cuiars acceflit cum auri metalIo Hanc in* , lerpoGtis quos putabat idoncos,rex a rege magno precio accipere conten debatjfi fieri poflèt:fed non erat Rodulpho ulla rei æftimatio: nihil illi in omniuita charius Non deftitit Henricus promiflîs,nonnunq minis,un* decû^ caufis quæfitis delyderiû profequi:ôô perfpcit,ut ei dono ab rege mitteret Hûc preciofum Imperrj thefaurû, Imperatores diu in delicqs ha Euere: nûc,quib’’ex caufis incertû,ad Nurenburgêiès,ut credit,peruenit. Erat Euius muneris prouêtus femper Herico accoeptiHîmus: tantûcp pe* périt inter reges uinculû,ut Rodulphû Hêricus magna parte S upuie do* nauerit Eam arbitror trâs Renû,que nûc Imgialis eft Burgûdia. VIL

' Perppreciû eft diligendus rem Vngaricâ fub hoc rege percêfere» O Gens eft aduena,que recens ex Scythia cômigrauincôfederatc^ in Pannonfis:2lt; crebras faciens excurfiones,aliqnodes a Sueuis Si Bauaris retunditur Conradus quoep rex in fuo tempore illâ qfortitet repvefGc, Cû ucro Conxadû audiflent Vngttri fublatû, côcœpta audacia.

excurfione fgeere in Saxonia:multis urbibus cuaHatis,incendia, rapinas, inifcebant, Rex Henricus tum erat in prefîdio Werlaon, urbis turn preci pupa udicp militi que habebat, non iati's fidit aduerfus infoiêtiflïmam, 8^ ferociflima gcnte Jtacp impune grafïàbant ad mare ufeptBremenßsciuigt; tas concremat:8lt;S tn fanifloi^^qui ibi requieuere,meriris,flama uaftantib’ Vngaris obuiâ pergit,multofcp cofumpfit Per que tempora etia Wâda* Il in uicinâ urbê Hambiirgû feuitiâ conuerterûtzHoc enim illud crat tem pus,quo multos Chriftus per iànguinêad fedeuocabat in regnû Leuib’ turn prclrjs rex uexabat Vngaros peruaftâtesn'n quibus captus eratunus ex illoK’ principibus: que magno auri pôdere ad redêptionê depofeebât* Rex auro côtempto, captû redderepoHicetjfi aliquot annoi^induciaspa eifeant Conuenit inter eos de annis noue: quibus cÔftitutis, rex militem facit inftrui omni genere necefiàrioR: ad bella armoisjtcxerceri ad pugnâ: armari quoep prompte» Conftituit deinde quotû quife^ in agris fuibneac pugnantc in expeditionetocflo nonû.’Sf in iirbib’quatuor quintû quêcpî

prcGdrjs firmat urbes In agris aût nihil dimittit,quod hofhbuspreda fit redituris Côuiuia nuptiaB2,ôô alias comeflàtioncs amicoi^,iubetinur bibus fob's appararitnon in predijs foris,quç uoeât urbana:etiâ fi in agris fintjdum fint urbiû inftruâa lirmSicexpeditûjficexercitatû militêpro^ bat in Wandalis,hofte,ut putabat,mc-niore»Ducit in urbem quâ uocanc Brandenburgs: qua rnultis uix laboribus expugnata,prouinciâ fibifubij ein 1 nde in Dalmatas agmê uertit, ciufdê gentis,ô^ lingue, nationê: q^ pa* ternu illi odiû cfltt in gentê: cuius urbê Grona obfidet,ô^ uicefimodieca pit: militi permittit diripicndâ,ut acuat:omnibufcp puberibus peremptis, quo timoré crearet in géte, uiétoré reducit exercitû Pragâquoep Bohœ morû metropolim,ex ciufdê gentis focietate oppugnat:regêcp illius inea perducit ncccnîtatê,ut le dedat»Pater hic erat Boltflai,Henricofidelis8^ promptuSjper omne reliquâ ptaté» Sic primû fada cft Bohccmia régi Ro manoir,Saxonûcp principi tributaria:quis anteaper maternûHenri* ci auum,Imperatorê ArnuIphûjUido rege MorauoR»,cui tumBohocnija q uoep parcbat,iugu accerperat Romane ditionis» CA* VIII*

i morenucios,donafolitapoflulabât: dederat enim rex per fingu los annos nonnihil donatiui nomine,quo oberatoshaberetfibi: Id cum fibiperpetiiu Vngari (perarét,rex pernegauit:iam exercitatomili te,animis audior*Indignabundi VngaroB2 nucij,ad fuos uacui reuertun tunminitanturep fubuertcre omnia: SC parato iam agmineproruupuid* nos Dalmatas admonet,ut arma iungât ad ulcifeédos fe,cômeat’impor* tent. Illi ubi in Saxones pugnandS audiuerut, cum contumelia Vngaros reliquerunt:qp arma iam breui SaxonS coperiflent Profediigit Vngari, in Turingiâ perueniut. Affcrt regi nuncius repentinus,de hoftiûinfolêti agmine»Iam pernicioia egritudinerex Iaborabat:8ó tn fupi a uires fgiqut arma perquatriduum quanta poteratiungerentur. AcceOereuoluntarif omnes in holies fidei: amp;nbsp;pietatis ofFiciu non grauace obibant; Icictes quid

prcmn fit confBtutu fn eo deficienbusîquid etiS pericuh', fi nô modo pro libcrtatedepugncr lam ad urbê Mersborg nûdant hofles caftrafixiflc# Rcxautêexpcditû ïam Habens agmen equitû peditucp Jidcntcr moui't irt hoftes Vbiiubmutuûafpetflû uenere exerciV,clamorcxorit: a Chrifti* anis qin'dê Kyrie ekifon,ab Vngan's autê perfidis tartareus ftridor infb* oathui,hui,hui:man’ deinde côferunt lbi apparuit quid fupernû a Chrf ftianisimploracû poflitatixilïûzquid etiâ in armis miles fiducieferat Stef nunt peifidi fine numero,capiunt mulrirccelefti munere infignis ac mira^ bilis uidoria régi proueniuVngari qui fuperfuerejacerç uelut naïus fra* gmenta conigentes,noétibus fc fubducûc Rex uicfiror in laudes condito* ris Dei rciblutus,eius gracie deputauit ui(ftoriâ Tributa que boftib’’pen derer,uertit in uîus pauperû Iam fama tantæuiëforiæ orbêperuafitzMai* gnuni Sf incquabile nomen Hemicus rex perprouincias babcbah Adie* runt illû regnorû proccres,fidem eius implorâtes: inter quos Heribertus gener Hugonis ducis in Franciarcum ei Rodulphus rex aducrfaretur: uc apudillum fibi eflèt prcfidio fupplicauit llle ucrofolita Gbi libertatenihil negabatamicis,quoddonodignûiudicabat Profetflusin Galliârek,relt;* gemalloquittperlecftonegocioreueitit inSaxoniam CA* VHIR

e fatiain uaftantesrPerdomtiiCjamp;ô retro f git gentê* VibêSltfwicS coloniâ fecit Saxonû, conftituto ibi Marchione, quod in Dania diximus Deindecum Wandalos quocp ad iuga cogeret,oppugnata, uc -diximus,urbe illoi?2 præcipua Brandenburgo,pcr bi umâ in glacie firmalt;* tis caffris: is erat animoi û ardor: ncc enim poterat propter paluftria loca, Rcrebras undas,aliter cxpugnan\Expugnate urbi prefidê impofuit cutn coloniaSaxonû:cui fimile indidit honoris uocabulû,ut Marchio dicere* turquod itidê in Wandalia fignauimus* Inoleuerat turn primû marchi* onum nomen anteinauditû.’Sô, ut arbitror, ex Saxonica lingua dudumj nam Veltmarck uocat quodq? uillagiû fuû agru:quod alibi latius dedui* ximus Cunq? in morte ipfius,iit dicemus,marchionatus Danois Slefwici intcrirctjin folo Wandalico Brandenburg!' mirû in modû profecit:ut in:* termaximos Germanieprincipatus numeratus,dignitatê iam diu tenue* n'teledure ad lmperiû:quotidie per nofira tempora increfcês.cum in ma nus peruenerit ueterû FrancoR?:quos nunc per fummâ iniuriâ Francones uocant.'cû Galli teneât uerû illorû nomê,duô:û a Iibertate Sed hodie,ut diximus,perillos principes magnificeclFert principatus Brandenburgen fis, propter acceiîionem principatuû,quos pridcm habentes, côceflerunt nouiffimis teinpoiibus ex Francia Si Bauaria ad tenendû hâc eleduræ df gnitatê,quetitulodebetur Brandenburgenfi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA*

Ed Si Hugo rex per etarem illâ I talie,legatos mifit Henrico,ami s citiam eius depofcêtes Poftq uero Rodulphus Francise rex in fa ta conceiïiflèt, Karokilcp uinéfus in carcere diem fuû obqnèt,S^ Ludouicus eius filius cum macre ex Anglia uocaret ad regnû,Si ab obui isproceribus falutaret,inc^ patris locû rex côiditueret, non durauit aflfe*

óic pccrütreui'xitc^ in corde muItoRî odiiï ftjïpis fuæ,(lanm fubijt fcgis faftiÆû^Seccdêtib’crgo a icge Frâcis,LudouiVrcx,Ro regêpcrnunciii petit,ah’cubi conuentû indiccre uelit ad colloquiu ƒ iipere fe amidtiSbe neuolentiâ ei’’,pmercrhHêric’rex rcfpôdet: Non fe polie régi in ea repU cere, ni fl fuper eadê W ilheJmi Normâni fenrentiâ cognofeat Ea re cogoi ta,Ludouic’rex Wilhelmû Normannic duce adit,docet qui fit regni fui Eatus,quâtû fit in iplb rerû momentû,fi uelit, polieillu magnærei pôdus fubleuare,cui’apud regê perpétua perlèuerct memoria,modo Henricum regêinfledlat, ut ad colloquiû ueniat Wilhelmus non cuntftâterannuitî auratû milite ex fuis régi mittit Hcrico:Conuentû poftulat luper Molàm fluuiû Hcnricus cognita Wilhelmi uoluntate, nihil morat, côuentiiian* nuit:ad quem ipfeproficifciturtmedio Wilheimo reges colloquuntdda funt fcedera.’Cuius rei cum fama pcrcrebuillet,moti Francicprocercs,re^ gi fuo ccfïère4Sed ingratus fuit poftea Ludouic’ rex Wilhelmoeam rem procurant!: quod plenius in Norwagia fcripfimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XL

c atep nobililîîma, nomine Mathildis, filia Theodericicomitis de Ringelheym,ex eadê Saxonû gente,cui fratres elîènt W edekiri dus,îmmotus,atcp Reginbert^ta quib’ magne nobilitatis propage diflè minata eft,Hic ell Reginbertus qui pugnauit in Danos incurfantcs,mub toep têporc Saxonia lu xâtes: uicitep illos libéras patriâ ab illoRiincurfio* nibus Erât aût omnes hi,rex cû regina,8ô qui ante nominatifunt, exfhrgt; peWedekindi,magni ducis Saxoniæ,qui bellû geffit in Karolû Magnii per annos XXX* Genuit aût Hêrico Mathildis anteregnû Gerhergam filiâ.’quâ delpondit Gifelberto Lotharingie duci: Filiû quoep Ottonêingt; duliriû,uiuidû,elegantê,ôi omnibus nature donis foris intus ahundâ* tem,qui patri fucceffit in regno Poft regiî uero fufcocptâ dignitatê genii it Henricû patri cognominê,uirû forte ôôillufhrê,quê poft rebelIioncOtgt; to frater exaltauit:ex cuius ettâ ftirpe Imperatorcs prodierunttTertiûgelt;» nuit Brunonêjpontificia dignitatê Colonie honoratûîôi qui cum pontifl catu ducatum Lotharingip adminiftraret:quod Rio loco memorabimus* Duxit autê Otto filius regis uiuête pâtre uxorê ex gente nobililîîma An* glorû,filicâ fratris Adeiftani regis,quâ ali) Otgid, alrj Edid appellân Re* cordabant Angli originis fuc, e}? ex Saxonib^ ante aliquot fpculaegrefiî, Saxonû alFinitatêrepetebcât Peperit ea Ottoni Ludolphû filium:qui di* ftradus,patri aliquando rebellauit Sed hec infra^Henricus aût rex eafu it circûfpeêtione: ut in omni gête fua rarus aut nullus elîèt,qui de magna re,fe non gaudetet ab illo muneratûtnemo fuit claroi^ in gente uirorum, quem nô præclaro munere,aut officio,pro cuiulip uirtute donaret Erac uir Omni in loco 06 opéré præcipuus; etiâ in relaxationibus animorû earn feruauit integritatê: utlaxatum,nonfoluiûeum,qui attenderet,uideret: In couiurjs làtis iucundus.’nihil tarnen regalis dilciplinæminuebat Tan* turn authoritatis in eo pondus fuit; ut etiâ ludenti nô crederent ad aliquâ Iclalèiuiamdilibluendos« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XU«

muni'tas iuflît mûris amp;nbsp;fofîàtis cingi^ propter incurfïonê Vnga^ rotu: fi poftea barban' clauftn’s Scythiç erumperent:qd loge poft fecc teTurdjfecereTartarizSed Vngari ïam dm pro miw'o erât relique Cbri* ftianitati ab l'ncurfionibus Deinde q? ui bes legibus Ôô moribus for hiauit:luuétutê ad arma iuftît exerceri: unde etiâ ubi opus cuenit, in expe ditionê fecû duxit,quos etiâ militariSus fuis coæquauit Agros diftinxitt côftituens quâtos quic^ pedites in arma mitterêt ad generale terræ expe* ditionêAb initio ipfe urbes aliquot fundauit,Qiiedelinborg 8^ Goflari am;quis earn urbc nonnulli infcribant Henrico 11 J fèd ille confummauit quod ifte incboauit.Mifnam quoc^ urbê ad Albis ripam Hêricus cômu riuit: côftituens in ea primus epifcopum:ut eflèt incurfioni VngaroR^ uel primu repagulû Vrbê Mersborg hic rex ueterê renouauit, 8^ in fublime ^tulic Paruit autetum Mifna,8lt; magna Turingie pars Saxonibus:quæ abilladiçdiuulfg funt,cum Henricus Leo dimouerct a ducatu: Aut cuin I*Otto Saxonia permitteret Hermano Biling gubernandam Superiores üeroSaxonic,Turingie,amp; Milnæ partes,tum alijs credit c5mendafle:ci£ interim Henricus Leo uix mediterranca terre Brûfwickcêfis fibi fuifep re* tinuinqjcaeflet peculiaris illi ex matre hereditas. Qiio etiâ tempore Heti ticusrex collegiu canonicoru,quod fundauit Wedekindus abauus eiusf in Angria,ipfe tranftulit in Vallerfteue,côftituens ibi epum nomine Mar cum,uirü incomparabilis fanditatistSed necp ibi diu permäfit: Nam Ot to Henrici filius,rei û potitus,qd dicemus fuo têpore,trlt;âftulit in Magde* hurgû,arcbiepifcopatiï indeerigens. Quedelinborg ante urbê fingulaii cura refpexiumonafteriu ibi érigés dnarû,in quo prima fecit abbatiflàm filiàfuam Mathildim: Ecclefiâ aut in honore fanêti Scruatq iuflît côfècra ri Henricoautêmoriente,quod deerat urbi amp;nbsp;monafterio,impleuit re lifta eiusî quæ etiâ in Noi thufen extruxit monafteriu: 8C deinde in loco qui dicit Polede Tcrtiû uero crexit in Angria,unde marit’^eius Henricus tranftulit collegiu in Vallerfleue Rcligiofa uero dna non pafla quid de* efte rebus diuinis,fan(ftû pridem locû,nouo ibi inftituto collegiOjteuoca* uit in priftinü honorê:Et ne quid deeftèt religioni ftirpis fàcratg,fili’ eius Bruno,Colonienfis archie pifeopus, intra urbis fuæ mcenia fundauit ccc* nobiGfolene,qd dicit S Panthaleonis:Nec mediocre operam impendit Normanis baptifandis,qui per prouincia eius fparfi uagabant. nbsp;nbsp;XIII.

Enricus autê copofitis circuquacp reb^,perdomitifc^ rebellibus,' h poftremo Roma ftatuit proficifeitfed infirmitate correptus, iter intermifit Decubuit aut in caftello quod eft inter Turingoru Saxonuconfinia:Cum feiam morbo grauari fènfiflet,côüocatis proceri* bus,delignauit Ottonê filiu regêtcgteris prpdia cum thefauris diftribuês» Sequutus eftexemplu prædeceflbris fui Conradi,qui femoriensregêde* clarafîèt:Nec longeerat ab confuetudine KarolinoR2,ut defignaretpater que uellet ex filqs fibi in Imperio furrogari; nam Karolus Magn’ aflunw

LIB RI IIL SAX. CA. XIIL ET XIIIL pfit uiuens Ludoiu’cû,5ô ille LotEanu fihu confôrtêfçci’c Imperrj:nondii cnim erat légitima eledionis forma:quc m Ottom's llLnouifliim’s anm's, quod dîcemus,eftinflituta Ottonêergo,qui filioru maximuseratnatii, amp;nbsp;fratru opti'mus,omni regnopræfçcit.1 am etiài Franciæoricntalis regio cum Turingia.cefîît regibus RomanoR^rpoftg reges Francoru inidim«* bcciHitatis perueneratjUt uix que in Galiqs erant tuerent:Et GermanoB2 reges I'am coaluiHe uiderent regibus RomanoB? Tef}amentoifacp legit* me fa(flo,amp; rebus ex more Chriftiano compofitis,defundus eft Hericus anno regni fui X VI Luitc autc LX T ranflatu eft aut corpus eius a filijs ïn urbem Qiiede’inborg, in bafilica fantfti Petri ante altarefepultuni, cum plantftu Jachrymis plurimoR?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A* XIHL

Tto,qui exrebus geftis poftea fibi nomê Magni afciuit,Hennci o nbsp;nbsp;régis filius,approbat rex^fucceditep in locu AuguftoR? oftoge:*

fimuiprimus ab Oeftauio Ccfare,omni populo Saxonu Francos rumq?plaudentc:regnauitq? annis XXXVni Approbarufqreftaprin^ cipibus apud Aquifgranû: ubi mox uneftus eft rex: peragente minifteriil Mogunrino archiepifeopo nomine Hildeberto,genere Franco,profefliogt; ne monachorqui nutritus in Fuldenfi monafterio,ad hoc fuo men'topro ueeftus eft,ut pater primu eius loci coftitueret,deinde ad faftigiu Mog5/ tine fedis proucheret.Rex aut bcnedidlionepercoepta, q fapientem inre^ gni moderamine,q forte in aduerfantiü certamine, q ftrenuvi in religione fe prebcret,facile cnarrari non poteft Primum igit barban’s ad nouas res cxilientibuSjUt fieri lolct,Bolinaus dux Bohccmig Wentzelau fratre fuu regno Romano fidele,Chrifto dciiotu, percuftit.’in cuP ultionecumrex cxercitu mitteret aduci fus Boliflaû, primo Saxones uieftores uifi funt:dcgt; inde pro recenti uieftoria lècurius 8lt;inconfyderatius agcces,repentinain^ curfione omnes ab hofte funt occifi :Et perfeuerauit deinde aftîduû bellil ufq? ad decimûquitû regis annûiExeo régi Ottoni rccôciliatus, fidelis in fine ufip permanGt. Vngari uero antiqui Saxonû hoftes,îmo iieroomnigt; um quos non habuere ad tributa pendenda faciles, audita morte Hcrici, quiülos maxima clade affccerat,uolêtcs pertêtare noui regis uires,moue rôt per orientale Francia,tentâtes irrûpere Saxoniâ in parte occidua.Sed rex Otto ilIoRî comperto aduêtu, obuiâ proceflît eu expeditis agminib’: 6^ cogreftiis ita repulit,ut laceris uiribus reuerG.diu intra lepta Pannonh rum permanerct Et cum externa bella requiefeeret, cocperutreginalciia reftina in ipGs regni uilceribustNam Arnoldo duciBaioarioR2,quosnuC uocamus Bauaros,mortuo,filij eius in fuperbiâ ere(fti,nolebantagnofce(» re rege: neep in çoetum regniparère euocationi Gallicus illefanguis facie bat animos:q? iepoti’q Saxones natos ad corona regni arbitrarenuSed rex Otto pro cotumacia qua prctenderât,pretcritis Arnoldiliberis,duca tum permilit eoR: patruo Bertoldotillûçp in ditione défendit* Ita fadum eft: ut ej nod fub rege teuere nolebât,ab illo penit’ extruderent. Mortuus eftetia illo tempore Sigefridus, unus ex Saxonum primoribus,quipro^ xiina fub rege poteftaie,multa in Saxonia adminiftrabat:Eius ditionein

Oancmarus regis cÔfanguine’ frater,hoc ed ex folo patre,non etia matré Hepofcit.’erat em'm ille natus matre mom'ali, quâ Henricus pater amabat^ amp;nbsp;aliquandiu pro côiuge tenebat,(èd uxorê habere non poterat Rex aûc comitatu ülû Geroni conceHît,uiro primarion'nde exafperatus in fratrem Ôancmarus,rebellionem molicur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÄ:^ XV\.

Verhardus quocp comes l'ratus aduerfus Bruningû quêdam ex c Saxonû primoribus Erat hic Euerhardus Conradi regis, ut fu^»

pra Ggnificauim’,german’’ frater,ex iàngnine Karolino.’cui etiî Otto per auitâ lineâ non erat aIienus:Hi principes erât côfpirationis in re gemîÈuerhardus enim colleda manu fuccêdit urbê Bruningi,que uocas* bat Eliueri:interfedis qui inerant,fine difcrimine fexus ôô etatis omnib’^ quâ præfumptionê rex in eum (euere uindicabat: nam 8(2 muldla illi indi«* »tcentû talentoi??: Auxiliaries quocp illius quodâdedecorenotabat: uC in urbê Magdeburgs,poftea ab Ottone infîgnitam,canes deducetêt: qdl probri genus ilia ctate habebat Qua ex re uehemêter exafperatus Euer/ barduSjiunxit fe Dancmaro,ad inftruendâ régi rebeKxonê Ergo iScTtis ar nxis oppugnant prefîdiu qd dixere Bardewick,in quo rex germanum fra trem fuû HcnricS adulefcentiorê fecic educari:amp; capto præGdio,militib^ dedere diripiêdS, quo in reliquS eos haberêt obfèquêtiorestabducîlo felt;» cum regis fratre Henrico: Inde urbê quae dicebat Eresborg,in deditionê accœperantteâcp firmatâ,federn fibi fecere, hrmiflîmucp refugium: undc fxcurfiones multas facientes,diripiunt uaftâtep uicinaloca* Cuntp fineni nullû facerent maloB2,Qpe a rege admonitus frater, magis in fûperbiâ engt; gitur Rex contradlo ualido exercitu,urbem memorata obfidione cinxit^ Ciues aliquandiu quid facerent deliberâtes,cum uiderêt DanemarS ad re conciliationê fratris regis nihil intêdere, feep ad extremS ab ira regis notx poHe urbem tueri,apertis portis intromifêre regem,fperances q? in germa num pro folita dementia nihil ftatueret grauius.Confugerat autê DanCî* niarus in ecdefiâ,apprehenfo cornu altaris Sepfèrant regfj eandem bafili-* cam:qult;â cum ingredi munira no poflènt, quidâ per feneftra milîà fagitta Oàcmarû côfixiuNô^bauit rex fadlû:fed nulla uis potuit infedS redde tCfEuerhardus Hêricu ob(èruabat:malefibf times,ubi audiuit cafum cô^ fortistProuoIutus aûtpedibus Hêrici captiui,ueniam precabat Facilitas adulefcêtic ceffit precanti,8lt; in familiaritatê admifit, pride raptorê fuumlt; (Ile ubi infiunauit fe iuueni,ccepic pr^têdere,quâti in regno principes Ot* toni aduerfarent: imprimis fororiu ei’cômemorauit GifelbertS Lotharin gie duce: Si in animû ducat Hêricus illi adherere, facile futuru,ut ipfe ac«* cœpta corona regnaret pro fratre,Mouit adulefcentê promifliis honor,fa cileep confenfit fceleri,cuius tanta fperabat futurâ mercedem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVJ*

Ifelbetrus dux eadem expedlatione tenebat, Hêricum promifïiâ g ladans:ut fi eius auxilio regem fororiS fuu,hoc eft,cuius germa nam teneret coniugê,u!nceret,(ibi corona uendicaret,débita ge«* neri,q)François fanguine gIoriaretur:Nec alia (pes fouebat Euerhardû; qui Ôcipfe rege uiâo, cogitabat Henrico Gifelbertoq^ contemptis, fui (i i i

rationem fiabituru:recordabatur enim regem Conradu fratrê: bocautc bïandide uxorie exauditg prodebat paulo ante morte ci’.Cum em'm gre^ mio foueret iixorê: Gratulare,inquit ,nüc in finu comitis,de proximo ga^ uifura in amplexu regis* Ita tres confpiratores,pro Ce quêqp,una fpes foue bat Rex omniu gnarus,habebat non cotemptibiles copias,quibus fidelt;* bauHermanniï Sueuorür ducem,fratrêc^ eins Vconem^Conradtic^^ciuê pro i'nfigni drcïjCpediione cognominauere Sapientê:qui etfi proxima affi ni'tate Euerbardo lungeret, potiorem tn omnipropinquitateduxitfidê. Hcn'cus autê régis germanus {pe magna fublatus,in loco qui dicitur Sal* ueldia, procerum fuoR? egit couentumn’s dl in media Turingia,quctuni obfèquuta eft Saxonib^dhiep conuinio^SC CinguÏari comitate pertradâs, multos fibi f^cit deuindbnïmoSjmuneribufq; condliabat alios, prout mo res cuiufcp 8d fortunainterpretabatur:magnocp agmine perarmato,con/ tendit cum expedi'tis in Lotharingiamdbicp Euerhardus armafùa côiun xit GiCelberto Viribus undiq? comparais mouerût in rege^Äudiuit rex fn'uolam trium in Ce conCpirationê:éc initio quidem non credidit fratrem fororin,nulla ung a (è afFedos iniuria,in Ce ducere Vbi autecertiorfalt;^ dus eftjContradis undi'cp copqs,obuiam proCidCdtur uenientibus Spem conftituerat in Deum innocentiæ propugnatorem, uindiceme^p male iio* Iuntatis Venerat rex ad urbe Tretmont,nunc,Tremoniä,ea paruit Hen^, rico; fed armis regis coaóia dl illi cedere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. nbsp;nbsp;X Vif.

Entum erat ad Reni ripam, amp;nbsp;cum de hoClium uidnitateneeda u nbsp;compert um eCCet, audadus Saxones traigcerut: Vix ripam altera

tengere, ecceaffunt improuih bofies,uixpermittentesarmandi Ipacium Rex confpicatus ab altera ripa Cuorum pericuIum,angebaturCu^ pra modum,qî ad traqciedum nauigia non adeflenttcauerat enim boiiist Igitur cum cerneret quo in loco res fuorii,qui traiccerat, eiCentjnec armis Ülos tuen'poflet,aliud quefiuitprefidiummam equodeCiliens,CacrambtJ ceam, quam diximus patrêilîius accccpifièex Burgundo, uenerabundus flexis genibus adorabat,de cedo Cuis poCcens auxiliîj,quâdo Humana de* ff cerunt prefidia Idem fgeerut qui proximi flabant, exemplS régis feqiiu ti Saxones in altera ripa laceilèrepotius boftem q pugnarepoterant,pau d in multosn'tac^ tenues quas babuereequitum copias diuifere,utmcdi* urn boftem inccrtu facerentquo Ce uerteret: Conlpedta eftuirtusauxilia* trixdefupcnnam pauorem boftibus iniedt ut fugerent, neCdentes qdd* Erât inter Saxones qui Gallice Conaret,Fuge,Cuge^. Hoc Lotharing! a Co eijs proclamari arb!trat!,fuge prpCidiCi quæfierût Henricus regis germait nus graul' uulnereaccccpto in brachio,quod anno uixintegropoteratin* tegrari,amp; ipCe in fugam uertituninterea erat uir primarias in exercitu gis, qui milCo celeirime nuncio in ditionem Henn'ci,buius iiidoriatfa^ mam iuftit diuulgari: Ceddiflè Henricum, omnia Cua in manibuseiJe legis: Peregitep ut urbes confeftim ft regi permitteret: prêter Mersborg 8^ Scbidingen Henricus autêColis Cuorû nouem ex fuga recolleêhs,iterii nbsp;nbsp;nbsp;I

tranCmiCîo Reno,in Mers borg m unità urbem ft reccepit, Quo coperto, nbsp;nbsp;nbsp;I

ffx ifla obfidione preflit: Et cu poft duos mcfcs ccrncret Hêncus feCe ucifus fratrê löge eflc imparê,deditJonis ucibü fgcit:ncc detrc(flauit. For •’iulafuit côuentioniSjUt tiiginta. diei^» inducqs accocptis,delïberaret Hêi* ricus èc omnes milites eF,quid malletfOptionc propofita,intra têpus ad grat iä c5fugere,qd Iiberû rex faciebat,aut Saxonia exccdere. Hêric’ aut tum elegit,ut fponte cmigraret in Lotharingia,ad Gifelbertu contêdens; *gt;pud que per dies aliquot ma fit. Rex expeditis copijs ducit tras Renu in Lotharingia: quse Gifêlberti eflènt,omnia ferro amp;nbsp;igneperuaflabat.In* tdligês Gifelbertu (è cotinere in prcfidio quod uocat Kiuermont,boc eft Mons caprc,cócito illuc ducit ut obfideat:fed GifelbertMabit. Et cu frii fttata pinde uideref régis molitio,in occupado iiel duce,uelei^prefïdio,ua ftata cireS regione,locupletatü rcducit exercitS in Saxoniâ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X VllI.'

Vethardus autê in confinibus Alfatiæopidû tenebat Brifàcum, e quod aliqucâdo erat nobiliû qui Harelongi dicebant: Turn autê uelut fuû Euer h ardus firmo prcfidio cômunieratjillic conftituto roboremilitû,qui tuerent:Hi excurfantes,inde omnê régi parente e uici* uoprouinciâperuaffabant Eam arcê obfidere conftitucrat,coa(flis regni proceribus Vencrât alacrcs, 80 fixis apud regis tentorijs quifep fuis,obfi.* dionife parauerut. Erat inter proceres Fiidericus Moguntine fêdis anti* ftcs,obliquo,utferebant,in rege animo: Is habito cum multis colloquio, ncfcioquid cum illis peregerat: multi uero ex bis qui cû antiftite fèrmonê mifcucrûtjlaxatis noftu tentorqs.clam regeabierut. Fridericus autêquo confilfj illius expers putaret, apud regê in obfidione rcmâfît: Fucre tn qui fynceritatêpotificis tuèrent.Exorto die cernetes regis milites q rara coro nacingeretopidu,cpcp magna pars auxilioi S abijflct, apud regêmêtione fadadefçdioniSjfuadere conabant,ut ipfe rcduceret in Saxoniam:do* necauftis uiribus numerofîor rediret:ne forte cum capitû fuoi^periculo, ctiâ hofti forent ludibrio.Rex uero nulla perturbatione motus, cÔfîliuni fug^nonprobauitzindecorû 8^ genen' 8*f dignitati fuæ arbitratus,fi pro«* pterquorundâperfidiâ,hofti terga daret:fiderêt animo nbsp;nbsp;armis,fèfèma^*

gnishoftiû copijs fufFeduros. Erat etiâ turn inter primos regni proceres tomes,qui honefta cohorte militiâ regis côdecorabauJs iam tempus efïè ratus magnû quid a rege depofcêdi,qn co in articulo cÔftridtus,a fe comi tem alienari,nullo,ut putabat,pado rex pateret Poffulabat ergo fibi per* mitti monafteriû amp;nbsp;abbatiâ Laureshemcfein. Rex prudenter intelligens quo refpiceret illius temporis audax poftulatio,rcfpôdit: que Dei funt fue poteffatis non eflè,ut trâfFerat in ufum rerû feculariû: Aibitrari forte co* mité tam audaci prece,regê fibi efïè adeo obftridfum,ut negare non aufic quicq:ponat errorê: non fè illo efle animo, ut uel hoc, uel aliud quicq ob præfentê rerïï neceflîtatê permittat poftulanti: Si inde difeedendi quærac occafionê,nihil efïè opus tergiuerfationeiabeat qprimû: RomanoRz rege etiâ fine illo hoftib’occurfurû Comes ubi audiuit regis animo,^fundi us aeputaret petitionê fuâ infedifïè,prouolut’ pedibus ei’,ueniâ poffulauit* non fe contêdere teftatus cotra regis uoluntatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. nbsp;X Vllll.

Odes ubi audiuere regê eflc in obfidione Brifaci, trâfinîflô cum h nbsp;copijs Rcno,apud Aldcrnacû in eum ducut:quæ uero media fu

ere,omnia peruaftat:ipolijs onuftû milite iccrû traijcere j-e Renu: ut in tuto loco prcda collocatajcotenderent ad plura conquiren dat Interim uero Hermanni Sucuorum ducis germanus,amp; Conradus co gnomtêo Sapiens,qui erant partiu regis,8^ ipiî expeditis copijs tendebât 3d regcm:non tame pares Giièlberto uires habebantin armis, utaciêilK opponere côtenderer;iêd pone legentes iter,requebant euaftantes,iîquaiî do occafionê inuadendi nancilcerentur Obuiû babuere lacerdotem trifci iiulfu:qucm fcifcitatiunde uenirct,quidiie mceftus elîctf Ab ifî;is,inquit, qui prgcedunt prcdonibus unicû paupertatis mcc folatiû,ademptû eftiu mentû Interrogat^ ü duce Gilêlbertû,8^ Euerhardû comité uidilîètf Re /pondit illos magna a fe iam fuoR; manu eu prcda dimifîflè:ipfos uero,q) male ipfis uertat,iâ reficiédis corporib’ cû paruo comitatu in uilla nô Ion ginqua côfidere Re côperta,Vto nbsp;Côradus alloquutimilites,armaexgt;

pcdiût.-improuiiî irruîït in imparatos»Euerhardus occidit:multicp cûillo cadüt; capiunt aliqttlplè Gifelbert’dux equo^qjuedl’, 80 quo fe uertat in^ certuSjin profluentê Renû,equi roborefilus, fe immittit;ibi raptus undæ uortice,pcrit Jfa paucoi^' lànguine régi Ro magna côfbtit uidoria Cui’ rci nunciâ ut Otroni pferebat, iter tenebat de more fuo ad ecclefiâ Mox audiês equo deülqtrô^ genibus prouolut’,fulpexitin ccclû:Ofummi,inlt;» quic,ccrlitcs,q iuRc noxe uindices cftis: Difciteiufticiâ monitimortales:. Et iterû iumentû côfcendês, ad eccleiîâproperauit. Veruntn aliquanto di ueriîus Gallici Ccripcores rem enarrât;ad eundê tn exitû Aiiïr regêFrâcie Ludouicû fidHè in parte hoRiû:ôô obnifum régi Ro q? Lotharingiâoe^ cuparc contêderet,que ièmper Galliciiuris extitiflet:Henricû Ottonispa trem Saxoniç dnatu donatû ab Tcgib’,prpcipue Karolo turn puero,Lugt; douici patrc:Non eße permifliim Saxonibus afiquid ultra Renum.'itac^ omnes qui in LotKaringia fauebât Ottoni,puliôs trans Renû.Hanciuiu riam Otronê,ut ferût illi, uindicaturû, copias in Lotbaringiâ tradnxifTet cuaßataq; prouincia eu magna prcda reuertiHè GiCelbert^^itt: ferût,regis iui audius uiribus, cû uicêOttoni reddere cÔftituiilet, agminafuaamp;^ille iiiciflim in Saxoniâ traijciebat: Et iam multis rebus in prædâcÔportatis, cû in eo eiîènc occupât! Lotharingi,'ut in fuîprouinciâ omnia tras Renn trai]'ceret,Ottonecu fuis fuperueniflê copijs, Sgt;é iniro certamine^grauiiH^ me ferunt prçîiatum,maiori parce Saxonû occifa;cum etiâ Gallici generis plurimi cecidiiTenr^Arbitratü Gifelbertum hoRiprouenineuiAoriam,(ê cum iumento credidiße proHuenti Reno,8^ ira perijffè^ Fauet quifcpgen ti Cu^:S)éilIi ßiidet côdccorandæ;uerum bißoriarü uera Iexeß,iieritateni efferrenudamCinediCcriminepartium^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XX*

ICelbcrto duce iam rebus bumanis rubtradlo,Ludouicus Frâciæ g rex magniFaciês Romanorû regis afFinitatê, relidam Gifelberti coniugêjOcconis germanâ poCcic uxorê,Sgt;^ accipit^PotuitSire^ Ipcdus in Lotharingiâadducere regem in illud coniugi'û RexaûtOtto

ttntapotitus iiictoria^ertoldü Bauaroiv diicê^mino nuncio de rebus bifodiciterprouemetibuSjfccic certioiê.’iit merito gi atularet,qui onus re gnipio magna parte fuis uiribus fupportabanfccitq? illi arbitrium,fi maf let Gifelbei ti reîidtam^an filiâ fibi conitigê; ignoi abat cnim regê Franciac iam ilîam relidam traduxjfîè coniiigio: Elegit dux annos adukicêtiores* Fndericus intérim archiepifcopus Moguntinus cum expedlaretaduentu belli,iam tamê multis rebus inclaruit qp hoftibus regis magis g régi incii naretjprofedus in Metim ut fe côfbaaret Gifelberto, in ipfo innere nun^ dum accocpit de nece fuorû, quos régi præponebat amicorû:8d conuerfâ profcâionejMoguntiâ redire côtendit Ciues autc certiores facfli de pon tificis in regem rebdlione,cum audirct regis négocia ubicp profperari, ut indignationêregiam euitarêc,q? fuipedli illi ducerent,redeûti pôtifici fuo ürbênô patefccere IIle declincïs^capt^cft a regrjs præfç(5lis,8ô in prefentiâ fegis adduôtus; Cum grauiter illû increpafièt rex,mifit in Saxonia eufto* diendû carcere:unde tn miferatione regis no diu poft dimittit Mirapon tificûperpîexio.qui utriiep rebus impliciti,amp; fccularib’SC ccclenafticis,ma gnâ rem peragût ,fi utrobiq^ integri ex fide omnia implent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXL

O nbsp;nbsp;Indicitur de utriufq? placitolocus amp;nbsp;dies: Ibi turn confèrtæfiint

nupticinterLudouicum regem,86Ottonis germanâ,Gi{êlberti ‘îucisrdidâ.’undeille geminâ prolem fuftulit uiriIê,Lothariuatep Karo lum lbi etiâ Ludouicus oftêdit Ottoni pcrfidiâ Normânoru, littori fuo infidentiûiSi iungat Francis rex RomanoR^ arma illis exterminandis,Lo iharingiam illi ceftiiram in prccmiû Oblitus erat Ludouicus obièquioRt qudiliimpenderat Wilhelmus Normannus,cum ilium Henrico Ottolt;» nis patri cÔciliaret Magnis turn côditionibus Ludouic’pcrpulit Ottonë utannueret: quis NormannoFe principû iam a memoria patris eius Hen* hci,quodfuprafignificauim’’,bonus cflèt in Saxones relpedlus Sed turn rexrégi ceiïit poftuIanti Ducunt una lundis armis Roromagû: uaftant prouinciâturbem auiê inexpugnabilêccrncntcs,obfidionê non intêtaue^ re:a!iquot leuia prplia commiftà funt:fed nulla memorabilire perada,re* ges in fua quifep reducunt exercitus* Henricus autê Ottonis regis frater, cum confortes belli deperqlTent, 8lt; iam auxilijs omnibus deftitutus uide rctur,arcê Lotharingiæ Kiuermont ingredi conftituens,prohibitus eft a forore,Gifelberti relida iam tune uidua Quid eft,inquit/rater, qp cote« dis iram regis in nos exafperare:maritum perdidi,dum coniuratis in fra* trem:8lt; nunc predia noftra ad rapinam exponis Ceftît ergo,amp; in Franci àm conceftit ad regem Ludouicum,qui prouinciam Lotharingie commi fit tutandam cuidam Vtoni,inter proceres Francorum primario, ut edu* caret Henricum Gifelberti filium Interim parabatur matrimoniû de quo prçdiximus,inter Ludouicum regem Francorum,8lt;^ relidam Gifelberti, Ottonis Romanorum regis atep Hêrici fratris fui germanamtquam rem preoccupando antea commemoratam,huc in fuum ordinem reuocamus* quomodofppepreftatnarrationiscontextus* CÄ XXIL i iij

Enricus O ttom's regis gerinanus, cum aliud fupereflt nullu ccr* h neret cófilium,accins quibufda cpifcopis, quos ad rem ludkauit i'doneos.i'mprouifus regi fratri fuperuenit: prouolutus genu* bus ucniâ precat* Ayantes epiTcopi uerba precands quibus poteratadni* iiere modis*Rexprnnû ftupefadus bæfit: deinde, Qua ,inqint,i'niuriaa me exalj3eratus,cam in me crueto bello exarfiftijimpacanflimu diuani'mu fouiftiCfemel acneiuadmifliis in 2ratiâ,rebenaftïr Cn'menhoc tuumetfi uem'â non meret,facia tn non quod mereris tu, fed me 8^ fratre,8^ regem decet;hoffêobîitus,germanu accipiozeleuanfèp iacentê,permifitadofcu* lum:Tamê quoad dtferuefceret ira,iunît oculiselongatû, deduci inpala tium in Ingelheym,quod Magnus Karolusexpdificauicinde aliquot illi permifît ciuitates in Lotharingia: demû interuentione matris amboi^fu* perextantis,omniû criminû abolitione faô:a,plenâ rccccpit in gratiâ*Nec iongû tempus in medio,cum moriête Bertoido Bauaroi^ duce fine proie, eiufdem matris precibus rex flexus,ducatû illi donauit cum omni iuris fo lennitare: Habebatenim Henricus côiugem filiâ Arnoldi quondam Ba* uariæ ducis(ut eriâilia ratione non extraneus uideret)fa:minâ prudente, 8^ Om ni florepudicitigformæcp multis præftantc Filrj autê Arnoldi me* nwrati propter perfidiâ patris amp;nbsp;propriâ a ducatu exlufi, comités erâtBa nariæ.quis alter ex h is Rodulphus,coniugêteneret germanâOttonis Henrici* Ex hoc autê die Henricus dux Bauariæ fratri régi fëmper fidelis permanebat* Hic fuit exitus belli intefiini, quo in optimi regis interitum tres,ut diximus,fibiquilcp regni corona funt polliciti: Sed non itauifum Deo; uicit enim innoeês SC melior caura*Tum uero reddita pace, alterum diuerfum illi bellû furrexit in monachostafièrentibus pÔtificibus,Melius efîe paucos Deo feruientes pafcere,q magnû gregem ociofoi^, nulîa in re utiliû rcipublicæ, qui neep Deofàtis fèruiant: fed monaftico habitu fcculi fêquantur uoluprates. Poterat zelus eflè diuine religionis qui flimularet pôrificcSjfêdimmifcuitfepriuata côtentio,decmulationecôfurgês: q^cer nerent pontificcs maiori efïè apud regê abbates loco q fê*Fridericus Mo guntincfedis antifi;es,adhuccaptiuus,huicrciinferibebattfed ci minimii apud regê erat fidei,pofl: compertâ ab fê alienatione* Primû quidê libera cuflodia habitus:ubi cÔperit rex feriptas ab illo lireras, ardius iuffitob* feruari uinétûrad extremû th illius mifèrtus.ucniâdabat erratore Defun do autc Vtonc Lotharingoß: prcfide,atqj Henrico Gifelberti filio,régis FX forore nepote, rex Otto donauit Lotharingicâ Côrado primario inter proccres regni,adulefcenri,cui etiâ filiâ defpondit Lutgardam: quis autê fuerit,5^ qua gêteeditus C5radus,nemo comemorat hoc loco: nifîq^no bilifîîmû fuifle inde côuincit,quia regis fiIi’Ludolphus huic erat intim’, inaxima familiarirate deuind’,^ qp gêner regis eflèt alledus* XXlIb

Ffinitatibus magnatu rex Otto munitus,iam tantus erat.utanc a mine facile oppugnarettnam Francic rex fororê,8lt; Lotharingie dux filiâ eius habebâc côiuges*Ludouia' autê Franciæ regis for tuna uacillabat:nam a ducibus fuis circuuent’pr^Iio,excedit: proximâep

Urbcmfiigics ingreditur Ciucs ilium Haroldo Baioccnfiu dud traduntf led dato minore fih'o obfide,djmittit Nec finis tarnen maloru: nam inde egrelTumjdux Hugo cognometo Capetus, captS iteru regê mitti t fub cil ftodia publica Lugdunû^ Otto rex ubi comperijt fororfj fui fortunam, fc aecingit ad ultionêtcôfcribitc^ exercitu in Fracos ualidû Confluxere uo^ luntarij multi,utriufqj régis gratia,ut tantâ in dnm fuu Francoi?: fuperbi* atn uindicantes,fj fieri poilet etiâ confringerêuHugo qui iam regnu occu pauerat,audito Saxonû in (è motu,mific qui per contumeliâ régi nunciagt; ïetjOomi fedeat.utat côfule,nam peranimam paths fui iurauit,plurafibi drearma,q ung Otto uidiflèt.’Quid enim poÔênt Saxonesfquoß2 tria te bhauriret una,filibeat,potione^Hoc fupbû, cÔtumeliapIenû nundû, Ottorexprudens ridiculo quodâ reiecittiubens eundê qui pertulerat re^ gifuorenûciare,plures fibi eflèfeeninos pileos q unq uidifïct Hugo: eos preftntari Hugoni oportere,ut pileatus fiat pro Capeto,Habebat turn Sa Xom'eus ritus,ut omnes per eftatê fceninis,hoc ed ftramineis,uterent pile ls:Etcum rexOtto duceret legiones trigintaduas, nô erat qui non adfo Ictnhocgenereuterettegminis.'prêter Fuldenfem abbatêcum paucis fe^ quacibus,non amplius tiibus Eft amp;nbsp;alia eiufdêrei interpretatio:cum per contumeliâ Hugo Saxones nominaffet efFceminatos,iuffilIe ferunt Otto nein,ut milites in capite geftarêt coîos fubtiliter tornatos cum fufis,ut ir* nfioni Gallois ipfa Ipecie refpondeât: quod amp;nbsp;noftri temporis imitantur milites,qui cauda uulpiû ornant lanceas ad côtemptu hoftiû Ita turn Ot to ut fuorç: cÔtemptû acrius uindicaret in Gallos,colos tornatiles iuflît in cono prcferri,ut legamus foemineos pileos ,pro eo qd eft feeninos: utruq^ aût ad iniGonê gtinec Galloi^^ Sed tn hoc turn peregic Ottonis exercit’^ utHugooblitiis contumeliai^,in uerû uerfus timoré,regem Ludouicum inoxemitterehRex illeiunâus régi, procedunt una ad obfidendû Lug^ dunumtSed cuminexpugnabilis duitas uideret,ea reliâ:a,Remos adeûc in qua utbc,uero defiituto pontifice, Hugo nepoté fuû conftituerat: Sed loges deiedo adulcerino pontifice,uerum reftituunt:multis preterea locis in deditionê recœptis: que rex régi attribuit uero dno Cum nufq Hugo magniloquus in acié prodiret, rex Otto in Germanitâ fuû reduxit exerd^ tuin Hugo ueroin annû (equentérégi fuo réconciliai XXIIIR

Er quæ têpora Editta regina poftulauit, 8^ impetrauit ab Otto* P nbsp;ne rege,ut ad Albim fluuiû ueteré urbem, fed diu defolatâ ab in

curfione WandaIor?2,Magdeburguminftauraret,8lt; ipfi reginae manfionê ibi permittereuErat in eo loci ab olim arx non côtemnéda, cui preerat Burgraui’: fed eo turn mortuo peruenit illud præfidiû ad reginâ^ breuicp coa]uit,uthaberet in donationem ab rege propter nuptias Defi^ gnatis ante terminis,iuffic regina uallû circumdud Rex forum indixic:ÔC profecit noua urbs uehemcter,ut fieret non côtemnenda ciuiras Rex mo nafteriû in eafundauit fub régula diui Bencdidi: in honoré Petri8^ Pau li,amp;innocentfjmartyris:cuius ibireliquias collocauit: beati tn Mauriaj patrocinio precipuo locû fubigcihSçd inonafteriû iamdudu tranflatû eft

in monté i'uxta ciuitatem,canonids occupantibiis priorê locum Extant li rerc quibus teiiat eti^ nüc Imperator,quas deden't immunitates noue urgt; bûPoftca ucro tranftuh't illü epiTcopatû de Vallei fleue ,ut eflèt archiepi^ fcopus^metropoh'tanus omniu terrar^ de Wandalia, tum ad Chriftû con uerfaR’jSó deinceps couertendai^tquod fuis locis atc^ temporibus recor*» dabimur. Sed cum pn'miï e Francia reuerteret rex Otto,occurric illi' tulabundus Hermanus dux Sueuie,regemcp interpeHauit his uerbiStVi des,i'nquit,o rex annos meos,nofti Fortuna,8ó propido Deo multo fplen dore ITS domi precipuas,opes amp;nbsp;urbes mi'hi ef^ plurimaSjdeefle tn mare heredem; unica fih'am mea,fi tibi' uidet,filio tuo Ludolphoddpondeo:ut fit certillïmus cum filia heres rcru omniü;8^,quod Deus fecundct,fortu* narum dns ampfinïn7arÏT Non difph'cuit fèrmo regitcollaudatocp duce, lïibet impleri quod ille conceperat Delpondet puella luueni: lam em'm de cimûfextum agebat annûtmatre ante paucos dies defunéla, Anglic régis filia. Hune quoc^ filium rex regem creauit,poft fe legitimo ordine rebus omnibus dominaturû: Nam ea fuit Otto prüdentia,ut nung fe diferimini prelioi^ c5mitterct,nifi prius teflamêto legitime faélo de rebus omnibus, Slt;defilioi^'fucceflîoneanteplenius ordinaflet. CA XXV*

Va etiam tempeftate cum annus ageretur poft natum Chriftuni ‘ q nbsp;DCCCCXXXXVII1 Otto rex, Danorû audiuit rebellionc;

Nam pater eius Henricus cum in earn quoep regionêarma con*» tuliftèt,lutiâ, quæ apud iieteres Cberfonefttis Cimbrica dicebat, Chridi reîigioni adpgitfibie^ parère coggit,c5ftituto apud Heidebam,quænûc S lefwicû dicit,mai cbione.Sed cum intelligerêt Dani Ottonê muîtis alilt;» bi bellis implicitû teneri,prelêrtim domefticis amp;nbsp;ciuilibus malisimplicari, fumpta audacia, marchionêillû cum omniquod tenebatmilitûprælidio contrucidabât.Hanc rebellionê ulturus Otto,per bæc tempora in Dania arma côuertit; Nam quâtis potuit comparatis agminibus,per Saxonianr tranfinifto Albfpertrâfitacp Hollâtia,duxit in lutiâ; Et ubi primû bolÎP cam terra attigit,ferro amp;nbsp;igné omnia peniaflabac^prædabundus incedês uCep ad continêtis terre nouiftîma,ad marc quod modico diferimineluti«» am Norwagiaq; iriteriècat: inde cÔuerfus in lat’ maris Germania, ad oriente,miiTa,UC aiunt Dani,îancea in mare,Ottonis fauces,hoc e(i,Ottéif fund, mari nome indidittVt ego arbitror, arreptis nauib’quas in portiJ deprebêdic,cû parte copiai^ infulâproximâadijt,quc hodie qc^ abiîloap peilac Ottonia: Vnde enim nome traherec,fi no iÛâ rex attigUJètCScd cii a nullo Icriptoi^ ea res commemoret,îelt;fi:ori liberû fit quid uelit fufpicarit Multa enim Ccripta non funt, quæ fafta fiint, Reduftis inde copijs præda onuüis, cum uaRaeâ terram impofito prpfidio efTet reUéiurus, repent ad f-deidebam,bocefi:Slefwicû, Daniæ regem magnis undequaep coîleâis copqs, fefead pugnâexpelt;dare^^ Ncc moram facit Otto,impedimentis in un um locum conuedis, expeditis agminibus procedit ad pugnâ* Danos cefTifîèpoff acrem pugnâSaxonibus,nofi:ri icribunt* Dani aâcmoxhne prælioincerueni0e pada oflendunt;in quârem utriud^ nadonis feripto^

lts cofcntiut. Formula couentioni’s erat,ut Dam’ (ufcccpta Cfinfti' rcKgi oneepifcopos ordinari paterent per regiones: Ad quæ pacta facilepote^ rant induci:iam rege pride fub matre Chriftiana Tira, filia régis Angliae baptifatotStatimcp regina Gunhilda cum filio Zuenone,amp; magna parte proceru, Chrifti fideni baptifati rccctpere. Rex Otto Zuenone de facro fonteleuatij,Zuenottoaddito fuonomine,iuflit appellari Haraldus pa* ter fidelis ad morte permanfit Chriftianus. Filius autê abictffo Chrifîia* nifino,patread morte infèquutus,demû ipiè reuerfus eft ad fidemtquS rem in Dania plenius fumus exequuri Otto autê rex,cÔpofitis apud Da^ nos rebus,in proximos Danis Wandalos arma côuertit Habitabât Wj §rij,WinuIi,Obotriti,PoIabi,pcr littora maris Germanici,omnes uno nomine,una lingua Wandali: Hos pater eius uno graui prælio contuditt Sed reuerfos in idipfum Otto perdomuit,ut acciperefidem Chrifti,8lt; fol nete regno tributa cogèrent. Baptifatur innumerus populustecclefiæ per iWandaliamconftruûtur:Sed nonditm uenerat tempus confiflêdi.’quip* pe in morte Ottonis lII.quod dicemus,denuo iugum Chrifti cum obe* dientia regni abieceiunttquod etiâ in Wandalia explicuimus. Ita in aqui bnequoep èC Chrifti religionê,Imperqcp iura fceliciter rexOtto ampliai nitjRomnia trâquilla reddidit, per fua tempora. Vrbem Virginopolim, quedicitur Magdeburgum,ad Albim fluuiû.fecitWandaloRzmetropo lim.Sed hcc poftea Interim ucroHcrmannoSuæuoi^duce rebus huma nisexcedente,Ludolph us regis fil!us,rex nbsp;nbsp;ipfe a pâtre conftitutus, cum

nxoreHermannifilia,dominaiû.fubqt Sueuoi?::ltapotentia regis,dirpo* HenteDeo,ubicpeftadauc'ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XX VI.

Vo tempore rex Otto très epifeopatus fundauit, ut fidem Chri* q fti in Danos atep Wandalos corroboraret: Slefwici primù:quo in loco pater eius,ut diximus,marchionatû côftituit, Si Saxonvt coloniâ. Sed earn rem pafTus ell optimus rex antiquari: feiens robuftiflî* niam gentem melius manfuetudine, q ferro fub iugo contineri. Alterum in Ripa,turn non contemnêdo opido eiufdem prouinci^ lutar^tqui etiam inhuncufcpdieminfuolocopermanfit.Tertium in Wandalis Holfatiac propinquis,inopido Aldenburgo, Wandali uocauere Stargard, Dani Brannefiam,quicp pro fue lingue proprietate: Permanfitcp ,quod in W an dalia diximus,is honor per tempora triù Ottonû: 8^ in morte. 111. Otto* nisdi(turbateres,diu fluêtuarunt: utcuncp tamê etiam turn reftiruta Pa ftemoannis LXXX.uacabat ecclefia ,8lt; Chrifti fides exulabat: Tumrc uocata,permanfit ufcp in diem qua inde in Lubicam noua urbem tranlFcï returtque omnia plenius in noftra diximus Wandalia Fertur a nonnullis St in Magnopoli opido Obotritoßt Wandaloßz epifeopatû conftituiflèt Sedhocalqprobabilius alqs temporibus nbsp;principibus attribuant: quae

OVO VT ORDIAMVR PRINCIPIO res nouitace primas rcRj ordo largitur» Annus erat poft mundo terrifcp natvi Chn'ftu DCCCCL.cum reb’in n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It all a laborantibus fub Berengario,Otto lam undif^ ui

dior in earn prouinci'am uocaret: Non grauat uidorio fus rcx laboribus impenfis illuftrêquondâproui'ncw arum dnam ex feniitute uendicare.Tentarunt hoe ante ilium Burgundi Francicp,8^ aliquot annis in Italia regnauerût: fed ftirpê boftilem excindere non poterât:quod quo fit ordine fadlû, ut res planior fiat,paulo altius repetens,expediam» Sub imperio Arnulphi Impcratoris cum Italia bine Vngaris Jnde ucro Saracenis Iaceraret,L5gobardic^ Ro manii populü,quê Karolus Magnus in ditionc Italiæaliquantâreftitue* ratjCÔtemnercnt: Romani,cftcricç Italie maiores Berengariu natu maio* rem Foroiuliêfem ducem,creauerelmperatorê:precipuequia diu nullum illis prefidiû in RomanoRt Imperatore,utdixere,fuit:Et Arnulphusalio^ qui Imperator fortiffim^,Germanip rebus magnis implicit’t en ere t. Hue ergo Imperator? creauere Romani aduerfus fuperbiâ LôgobardoR?,c|ui in ea prouincia proteruire uidebarit: Et ad prohibedas incurfiones barba rorû, quas turn experiebant ab Saracenis 8C Vngaris Sed tn non cafuit totius Italie côcordia,ut uno prinape cotenta maneret:Nam alij Guidon nem quendâ Spoïetanû ducê,regem I talip declaraucrut: Qui principes in (c cÔuerfis armis, diu digladiati funttôô uires quas defendede Italie iufti’ impcderêt,mutuis uulnerib’abfumplêrût Prima quidêcôgreflîone Gingt; do prgualuit: fed uiribus audtus Bcrengarius,fuperior manfitu'ta ut Gui* do fuis fe finibus côtinerc cogereL Berengarius cum Arnulpholmpera* tore etiâ feedera iunxit:ex quoRr formula cum mutuofibi prefidioficriiu berenLpoiceti Berengario, primus Arnulphus Senebaldum filium cum copijs in Guidon? mifit in Italiâ lIIe ueniens nihil egit,prud?terdiftîmu* lans principes mutuis le uiribus lacerari, ut patri, fi fieri poHèt, reftituerct Italiâ.Quo comperto,Berengarius adis gratqs Senebaldum remifit*Ipfe quoep Arnulphus uocatus a fummo pôtifice Formofo in ïtaliâ, fert cum expeditis afcendiflë:8d capto Bergamo,prefedum eius Ambrofiû fufpcn dio necauifle: Guidon? expuliflèzuxorem eius obfediflèturbemRomam adijlTe in confolation? pontifias: Sed eo redeunte,Guido breui mortuus eft,relido filio Lamberto in principatu,Berengarius uenientibus iterum in Ïtaliâ Vngaris le opponit: fed omn?pene quindecim millium perdidit exercitû GræcuIus Imperator cum pro le Italia obtinere non pollet,fert in earn lacerandâinuitalîè Saracenostllli Calabros, SaIentinos,Apulos, Campanos,peruagati, adul^ urb? Roma omnia ferro 8C ignefoedarut. Alberic’erat uir in Hetruria cIarLfrater,ut ferut,Ponc lohänis X Is ar* mata Romana iuu?tute,8C edudis qt poterat minib’,Saracenis leobiccit £lt; retropreflih Orta aut? fimultate inter Albericû ôi Romanos,cum in*

uicfm in fe ducerent Albcn'cus marcliio retundedis Romanis Vngaros fertur inuitafirJIIi ueniêtes,non agrum Roman5,quod in padis efat,fèd Hetruriam,quani ilk uokbat immune abradebant Itaperfidia ucrfaeiï: gt;nauthorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA JL

Ihil turn Beren gar ins, nihil Arnulphi filius Ludouicus Impera* Il tor egere; Sed iam primus Berengarius in fata cocefîit,rdidî:o fii*

Iio cognomine:qui Ludouicu Romane prouincie,8ó Burgûdiai tegis Bofonis filin,cum copqs in Italia uenicnte occurres prælio fudictca^ ptûc^ cogit Italiâ abiurare: ne unq in illâ arma aut duceret, aut mitteret* Sed tn eins iurifiurandi breui oblitus Burgundio,per Tridentinos reuer^* ks,Verona C0Epit:fed non diu tenuitmam exercitu illo ducens Berengari ustll urbe reccepit Padfi ante deditione abitü'Burgundi,dimittunL Cii frgo Berengarius Vngaris quocp deliniedis opera impedit,reliquâ Italia pacare côtendit:quod mak potêtes non paflî, cum arma eius formidaret* Rodulphû Burgundionu regem in Italiâ uocauerut llk cum exercitu ue •l'enSjpulfo Berengario,regnum eius inuadit,amp; tribus annis tenuit:Erac autêprouincia,que nunc Longobardia nûcupat Profuit Berengario fcc dusquod recês iecerat cum Vngaristnam ad illos côfugiens, trâfàdlo tri f nnioj'n Italiâ per illos reduci tentauDuce Salardo V ngari reuertuntur j omnia uaftant,Papiâetiâcapiunt:Quod cernetes Italiqui Rodulphû uo cauere,q nihil effet in eo aduerfus Vngaros prcGdfj, Hugonem Arelaten fern uocauere llliueniêti cum exercitu non inuitus ceflit Rodulphus*Hu go autêfingulari uir prudentia fufpedâ ducens eoRgt; fidem,qui le üocaue l’ont,permiffo exercitu Samfoni cuidam ex ducibus,ipfefufpedlos egit in txiliumdlli côfpirantes cum nonullis ex remanêtibus,perfuafo Arnoldo BauaroR2duce,Hugoni hoftêimmittût Dux in Italiâ mouens, capta Ve rona,rex falutat:Sed Hugo in eum ducens,facilerepulit,recocpitcp Veto nam; 111e inBauariâ regrediuQuo tempore cum apud Vngaros Berega#« riusJhuitâ finijffet,tertius primi ex filia nepos ,incertu quibus uiribus,irt Italiâreducit:fed occurreti Hugoni ceflit,reuerfus in Suæuiâ; Audis in#« deuiribus regreditur Hugo aute cum in Franciâ redire cogitaret,filiûq^ Lothariu Italic regno,quod iam pulchre compofuerat,relinquere médita tus,uenienti Berengario obuiâ mittit oratores qui de pace agant; Regnix Italic quod hadenus inLogobardia folus tenuerit Hugo, partianf inter feduo Ea res cum inter partes placuiflet, Hugo Lothario filio dedit Al* heidam uxorê,Papiâ(^ illi tribuit regni fedem Berengarius autereucrfo in Franciâ Hugone,magno uir ingenio,Lotharium fimpliciorem cotem* pfit.Per quæ tempora Henricus dux Bauariæ in Italiâ moucns inuitatus^ cognovit per Aquikgiâ Vngaros cotendere in eanderquibus fc obfjciês^ illos retroegit Cum uero Berengariu magno in fe molimine ducere com^ periffet Henricus,contra ac opinatus erat, retro duxit exercitum V ngari uero iniuriâ fuâ in Bauaros ulturi,quos reru in Italia potiri credebât,ma^ iori ac prius ferocia reuertebant Sed Berengari^miflo Alberto fiIio,V H* garoSjingenti acre perfoluto,placauit ut redirent» Interim Lotharius reli*

lt;^'s rebus bumani's,cxcenït uita Rdióram eius, nequis (è per ilJius conrü/ gium in ditionis eius parte infinuaret,Beiengarius teuuit in uinculis# Hic erat reru flatus,cum Otto RomanoB2 rex in ftaliâ uocaretur

Erengarius llLqui apud Ottonê aliquado in Germaniaadillii b nbsp;nbsp;cófugeret, bene habitus eft, eo têpore quo primo ingreflus

liam,ab Hugone eft repuIfus Quo etiâ tempore cum idem Hult;* go magnS æs pro illo defpoderet Ottoni,noluit côfugientê dedere lam rebus in Italia ad fua uota fluêtibus,fè appellauit Auguftû: filiû autê Ab berrû regê fecit Romanoi^: amp;nbsp;omnes maiores Italie graui intérim tyran«* nidepremcbat Cum interim Agapitus fuiumus pontifexloquutuscum ïtali^ proceribus,cômuni conûlio Ottonc regê uiêtorqs claru, uocauitin ltaliâ,tyrannide Berêgarrj 6^ Alberti Iiberandâ 1 lie autê non cundanter annuit: confcriptoc^ exercitu,ducit in prouinciâ: Habebat fratrê HenricH în Bauaria ducem,6^ filiû Ludolphû in Sueuia: ut magnû facile côtrahe ret agmê fub ipfis alpibus* Venit ergo in Itaîiâ quinquaginta millib’,au£ forte plurib’in agmine duêlis militibus:amp;^per Forûiulqtritâexteroruin Itaîiâ uiam, mouit in Berêgariû Albcrtucp Congrefïos magno prglio fn Italie regno deturbauit Alheidam Lotharij relidâ,quâPapiæ, ut diximuSjBerengarius tenebat inclufam,edudâ fibi côiugio fociauiuEraC autê Rodulphi Burgundionu regis,Sx^ Berte,qugfilia fuit Arnoldi Baua rorum ducis,filia: cuius matrê,quâ diximus,Bertam poft Rodulphiregis morte,Hugo item rex fibi cÔiugio deuinxit,filiâçp filio defpondit Lotha rio: nunc aût Ottoni prouenit RomanoR» regi Otto aut ita res ItaJiæ c5^ ponitjUt excccpta Verona atep AquiIegfa,reIiquaR2 Longobardie urbin gubernacula Berêgario 80 Alberto permiferictantü abftinerêtimperato rio ac regio nominibWxorê Alheidam fècû duxit in Germaniârexqua anno nôdum fmito, fil iû fuftulit Ottonê, in Imperio fucceftorê Quo etia têpore audit BoIeflaS BohocmoRjducêCnâ regênecdû meruerat ea^puin cia)rebelIionêparare Nondiu cSêlat’ rex,ducitinillû,obrefià Nouaci«* iiitate,in qua accœperat hoftiïï ducem cômanere cum filio Sed Boleflaus iibi perpendit imparê fè tantis eftè uiribus,intejpofita treugarû padione, cum rege intendit colloquiû: Affert purgandi animo caufas rerû fuaR2,S^ imperata fe fadurû fpondet in reliquu tempus Rex accœpta fatifFadione cum hocipfum uno colloquio percgiftèt,quod miiltis uix pretijs perfecif* fet alius: compofitis rebus,exercitû reducitin Saxoniâ Filius Ludolphis non equis oculis afpexit patris noua coniugê,8ô,ut fieri fbler,grauius tulit fcccûdâ proie: amp;nbsp;in Salueldiâ defcêdês,locû côiurationi folit5,n5nihilin parenté meditari uidebat:Sed interuertit cogitationêei’res ,quæ magna interuenit:Nam Côradus duxLxitharingiæ, regis gener,LudoIpho fa«» milfariftîmus,quêrex Papip cum prpfidio militû reliquit euftodê, Berengt; gario 8^ Alberto res nouas machinâtibusTuafît, ut fecû in Germania degt; feenderent,omnia ex fèntêtia côpofîturi apud regê Audierât fuadentê,8i cum eo defeenderât in Auguftâ,quæ turn regia fuit manfio* lufiî manere in hofpitiOjper triduû expeftabât.^quae mor«^ Ludolphû filiû,ac Côradu

itgis gcncrum uehementer ofFcndit, ut prope fuent cos cum indi'gnatio^ neabituros* Sed rex occurnt, auditfs pcrbenigne refponditt Rcbufcp cÓpofitis,Berengari’man®’fiIrj fui Albeni manib’füis implicâs,cotâ omni cxcrdtu fubi'ecftionê régis profiter^ I ra dîmifTus cû pace amp;nbsp;gt*aHa,in Italia teuertitur Ex regina autê nati funt filij OttOjHetîricuSjBftino.’nouiflîmâ plt;perit fui nominis filiâ Alheidam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A4 1 HT*

t quod âb al qs quocp iuftis, ut uidebatur, cauGs erat cnnflatû Lu dolphus fiîiüs ab initio patris fecundû matrimoniu odio babes, murmura inter milites frequentiora mifcuit; nbsp;Conradu Gbi Temper fami

Iiariflîinu,ducem,regis generum ,fuum foroi iû ƒ adem flamma G.iccendit: ad quem/icut ad filiû, fuccefilonis plenior fpes perueniflêc, G celibem rex perfgiflt’tiiitamJngrauefcenteirtdignatione,iamfiIius gener apertam rebellionê régi oftendcrunuDillîmulabat diu rext ac ubi pertimciæ nul^ lus eft finis ,diicit in eos expedito agmine: urbes illis parêtes,aut ui, auc deditione,inGiamredegitpotefIafem: cocgitcp armatoquantocunq^ ma ximcpoterantexercitu intrare Moguntiâ: ibiqp ftatuerûtobGdiohê per^ ffrre:quando apcrta cum regcaciedcceitare non aiiG, nullum obGdioni firmiorem locû proipexere Paratur lach 1 ymabilis obGdio patris in filiû, foccri in generunuCiucs utrunrp ofFendere cauentes,diu fußinuere obG»* dionem*Crebre ad portas pugnp,nunq iußa acie cft dccertatum*Ad ièxa gcfimûdiem extrahitur obGdio:turn mentioficbata ciuibus depace:liv dudc proclamant ur: ut fecuri in caßra ucniant quiincluG tencbâtur*Rex côfobrinum fuû obGdcm dat futurp fecuritatis Vcnit filius cum gencro, Ueßigijs regis proßernuntur,ucniam crratorum precantes« Rex de uenia uihildubitareiuflbs,monuit,uoluitcp dicerent nomina eorû, qui hoc bel liinfpirauerant conGlium: utmalignantiuminfeodia cognofccreuTart* ta fuit in ea re pertinacia, ut prius infedta pace dilcederent, g aüthores re* bellionis nominarent: paratos aiebant omnia fèquæ rex iufGßet pet petit tantum eßet uenia auxiharqs4Cum nihil agercturjlli in urbem reuertutt tur^lnterim Egbertus regis confobrinus ab his qui intus eraht perfuafus, tebclîioniqt confentiens, cum obfes fuißetjCxire ad regê reeufabat Con* tinuandc obGdioni parantur omnia:cum comités Henrici ducis Bauariæ, qui frater erat regis, ab illo qiiocp deficientesfnßintßuA.rnulphiöi^ fra^ tnim,filiorum Arnoldi olim ducis,Gjum eflè ducatum diet tent, in ur#» bcmcontenduntrebellantes^ Inde KenifiuentatranGuntes Ludolphus Si Arnulphus,dam rege cû expeditis copfjs dum rex obGderet Mogun#» liant, illiRatifponam nihil hofiile timentê adoriuntur,8c capiunt^Quod cum rex audiflet,foluta Moguntip obfidione,ad recuperandam pro Hert ricofratreRatifponam contendunt:lbiquoc^ firmant oEGdionem^ Fór^ titer utrinep pugnatur* Egreßa mültitüdo ex urbe, machinas oppugnat: ueepatituradmoueri: Graue prplium inter obnitentesiEt cum urbs famg ccrpiflfctpericlitarijLudoIphus régis films interpofitapublicäfidead pa/lt; ticmegicditur,ucniam poHuIans, illo non renitetc, tantum obedientiarn

|5oIKccatur:$^ hocrecufain'tji'n urbem reucrfus Durabat obfïcïib dielnis (juadraginta poftca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* V*

mes Geron tot uidorijs quor piignis clariis.tendEbatjCrumpUi; Nam intus flrv.óa acte impetu fado, proruunt armati équités pediteft^; grauiter ÔC atrociterpræliâtunmiicent uulnera Sgt;C dades*Inter alios/ub* labenteiumento,eadit Amulphusrexarmatur ceditur* Cuius nccetur bâti ciuesCnam pro ilIoTem gerebant)q? milêrerentur bcreditatedefiiiui^ tiim:de pace Ludolphum uitent acrius,Iterum,interpofita fide publica, egredit ad patrê Contiem'ût in banc forma; ut indido Friflariæper regê conuêtu ,Ludo!pbus ïbi farifFaciens.impIcat quæ regni conciliû dccreue* fit facienda, Rex redit in Saxoniâ;Henricus nouam urbem obtinuit Ra^ tiTpona proxima node(incerrum unde) tota côflagrauit, Cum igiturrex in uenationeageret.fiîius Ludolphus hocobfèruâs,nudatisplantis,8^ ca f ite detedojiuilërabiliter partis uefligfis prodernitur: ueniamqbumilli* medcprccat’,Mooitimpnmis regem exinanitiotindequoep procetibus exeufijt lachiymas Spcdet obfequium: Admittitur ad o(culum;fumituf in srariam. Omnium ed communis dereuertenrefiliolætitia Defundo intérim pontifjce Moguntino, ciuiras cum omni adjacente Francia, Ger/ itianicam dico,rcgi traditunFilius gener plena regis gratia perfi uunt, Venerantinterea Vngarorû legatiad regem,lpeciequidemfalutandi,8^ pro confuctudinedenidoria gratulandi; reautem liera, exploraturiqijo in datu ( dent apud regem ciuilia.immo domedica,quæ audierant, bella. Rex magnifiée muneratos dimifît, lllis autêuix in fûa regreflîs,cumrex nihil ab illis foi midarct,aduolat nuncius Bauarorû ducis, qui afferat Vn gares iam ingredbs regni fines ,ferro igniqj omnia populantes Otto rex quafi badenus nibi! effet adum,nouo bello accingitun Auxilia uocatex FrancisCnon dico Gallis^ex Bauaris,cx Bobccmis;amp;iubetexcrcitûcon^ nenire in campis Augudanis patentidimis Legioncs regis odofuere: quofacerctbodibusdifïiciliorempugnandirationem(fagittis enimplu* jiinû urunt,aduolâres barbarico impetu, 8^ denuo auolâtes)in faltus, cot ks.ôufruiicesiubetexercitû traduei, PrimaaciêBauart babuere,airued pugne Vngaroium,Henriciducis præfcdi; namipfèaberat,morbocorgt; jeptus,cx quo paulo pod decedit, Venerat Conradus dux Francorum in cadra,gener regis,uir bello natus,qui cqucs,pedes,æquefortitcr imminc bat bodi: Audacis animi,8ô,quod rarum ed audacibus, bono côGlio: do mi ac militie charus focijSiHuius aduentu alacres omnium tollunturani^* mi.’pugnam de proximo podulantes, leiunio itaep pro Chrifiiano ritu le gitimeindidOjiubct rex in cradinû effeparatos: In Deum nancp rexipfe firmiffimâ fpem ponens,orationem habuit ad milites efficacem,per qiiain cos in Vngaros,tum adhuc idolis feruientes,animauit,8ô fperegni coele^ dis.formidinem omnê eoB2 mentibus çxcufTit, propêfiorefcp in pugnam proxime imminentem fecit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ÇA* Vl»

Rimo dilucuÏo furgentes,pace data amp;nbsp;acccepta,opefac^ fiia prf^' p nbsp;mum duci, deinde ab unoquo^ akeri cum facramëto promiflà,'

eredis fignis procédât c caftris:Primâ,(êcundâ,ôi tertiâ îegione iltdiximuSjduxere Baioarij:quartâ ordinauerât Franci Germani, quorî in(titutor dux Conradus: Quinta,qug maxima regia dicebat,regê ba* bebatjfortibus uiris (èpt5,ele(flis ex omni numero millib^’corâq? co An* gdus(fic enim dixere figniï militate rcgiu,noftri uocant uexiUS)Sextui feptimS impleuere Sueui,quibus prgfuit Burchardus,cufnupfit filia Hen lici fratn's In odaua erant Bohcemi, eledi milices, armis inftrudiores g Fortuna,in qua Si iarcine omnes,Si impedimêta quæq^,quafi eilet tutiflî* waque nouiflima:Ièd aliter euenit:Nam Vngari nihil cundî:ates,Licuni fl uuiû tranGerûczcircueûtes exercit5,extremâ legionê lâgittis laceflère coe peruntîSi impctu cum ingêci uociferatione fa(fî:o,ali]s c^fîs,captis nonul* h's.farcinas omnes abftulerûtzcæteros legionis illius armatos in fugâ ege runuSimilitet feptimâac lêxtiï aggreflî,de fuga cogitate impulerut Rex aut cum quid ageret animaduertiflet,mifit duce Conradu cum quarta Ie* gione:qui fuperuenies hoftibus,impetu remorat:inde exterruitîcaptiuos extorfit:prcdâexcuflît:ôi,quod iHi ante fecere regrjs,coegit ut fugerent* Dux uidor ad regê alacris reuertiu V idrice legione cgtere cofalutauMi tant ueterani noua tyronu uirtute Tum in fuos couerfus rex, ait; Videtis hoftem ex aduerfo cocurrerctnunc uiribus opus,nunc coiugis quilq^ luae efte memores: Viri eftis:hunc hofte Icpe fugaftis: memineritis nulla un^ ante uos acie côftitiflè,qug no uincerettnulli unq dorla prgbuifb's Quid muItarGens eft Vngari fug^ fidenszhic aget gladius ut uel cadant,uel cc danuHccIoquütus,Iacrâ apprehendit Iancea,Si primus equu uertit in ho ftes,cautiffimi duels, Si fortiflimi militis una implens munia Aliquadin coftitere Vngari fortiter prgliâtestlèd peruicit inftantia régis ,ut effula fa ga,hofti terga obuerteret: Capti multi,plures cefi,proximas uillas turmat timpetunnSequuti regrj,incenfis domibus cocremat; Ali) fluuiu tentant tes aduerfo littore no exccepti,mergunt Si pereut Coradus dux fortitet ipfepugnaSjdum gftuaret alabore Si fole,nam infolito calore dies ferbuc rat,cuilabor improbus accedens,gftum fecit intoIerabile*Brgo dum Ibluf tislorice nexibus paulum relpiraretjallapfa fagitta,percuflit in gutture,8i proftrauit ducêfortiflîmû:Cuius corpus poft pugna excccptu,Worma* dam deducit, ibic^ tumulat; Ipla uero die recoepta caftra, laxati captiuf,' fufi hoftes;qui proximi erant dies,reliqua multitudine hoftium,qu^ fe ca ptis urbibus incluferat,côfumpfere:ut paudffimi fupereflent, qui tantam dadem domi nunciaret Tres Vngaroi^ capti prindpes, ad Henricu per* tradijfufpendio confumunc *Decretis deinde pro tanta uidoria Deo iu* ftis honoribus,8i fummg diuinitati dignis laudibus, per fingulas ecclefi* as:Hoc idem fände Dei Genitrici,CindiI(p omnibus,quod rex procuran dum matri religiofiffimg feeming per nuncios infnuauiuQuo fado,cuni tripudio Si fumma letitia in Saxoniamrex reuertitur, Si a populo fum*, ma cum ueneratione exdpitur; necg enim tata uidoria quifq regum intr^

multo’s annos eft potitus* Magna erat Henrici patris de eifJem Vngans uidroiia: magna etiam materni eius aui, Imperaton's Arnulphi de Danis; fedifta exupcrabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA

Anata taminCignide Vngarisuiftoria.utgtatîoruiderctaldnî p mo Deorex,diujnâremornarecôftituit:ln Magdeburgonunc inGgnitcr inftaurata urbe.epifcopatij erigere moliebat.-quaecde fiam omniu WandaloB? metropolim ordinäre decreuiuTranftuiiraûtde Valleifleuepontificatû in Magdeburg«, illuftriorêlocû: neeputabatin fua prouincia fuperefte quenq fuper cöienfu intcrpelîandûrpaubfper in ca le uir militaris alioqui circûïîaediftimus, lapfus: fecularis poteftas qiiS ftculariafuntadmininrat:8lt;de^phanis.quæ Deoiubetcöfccrari.facra facit;lam ante diuinis ufibus permina.extra illius funt ordinationê^Bern hardus Halbcrftadefis epifcopus ordinationi régis ièopponit; q? inillius parrochia efftc locus que nouf uoluit rex diocefi applicare; Facit bat,auge • batq? regi animos,qp paterna ditione locus ad (èpercineret.’Eratein Burgt; grauius de Magdeburgo,qui regipcrmifit,ut earn arcêprimæ côiugido naret titulo propter nuptias Rex non cquetulit,cp änderet epifcopus fuæ uoluntati côtraire; Captû ergo perduci in flit in Quedelenborg,amp; ralugt; In in carceie* Sedit aliqdiu bonus pontifex in patientia;fi forte rex ad cor re ucifus.ülû iubcret relaxari Venerat facra dies Dnicc cerne; recolit fpigt; fcopus diuinoB2,quæ in ecclefia turn erant perageda miniftcrioi^\’ lubet fa eras fibi ueftes afterri.'pareturjndut’ orataduocari regê; Eratenim turn eo loci Venir arbitrai us epum mutaftèièntentiâ,conicnfumq? prebiturn ad rem qua inftituerat* Vbi rex aderat, epus eleuata manu,execrationctn protulir excômunicationêin regem, qui man’intuliffet Chrin:oDói Mondû erant defupercôftitutiones,que nunc funt;interdixitpp iaeris per cmncdioceGm Rexamentiam interpretatus, çp taie aliquid captus ino* lireturprimû uidt bat rem execepiftè cachinno; Vbi profun li’cogéabat lentcntiâ paftoris purabat nô eflè côremnendâ iraep iu fli t mox laxarû re mitti ad ecck fâ fuâ, amp;nbsp;pmàfit res infefta per omnes dies ,quib’ fuperrrat t] ûs incmorat’**Poft ci’ exceffum,ut dicem’,rcs eft côfummata» VIH*

E \ ’ngaris parta uiftoria iparftcum lande famamOttonisptr d omnes prouincias,peruenitcp ad Italiâ,excitauitcp illâ; ut expert tam prius Ottonis uirtutem imploraret aduei fus Berengariù Albci tû,atyrannidenô tempcia es in Lumbardia,Slt; adnerfuspefiîmos mores fummi pontificis lohânis XlI quipeftîmo ordine pontificatûade ptus,per imprefïionc,8gt;^ patris fui potentiâ, pcioribus illû moribus dedfi* eorauit; ut nat ioni potius 8lt; adulterijs, q confecrationib’,aut pijs mltfia; rtbus intentus Duo precipuieràt cardinales diaconi.quioccultis ad Ot* tonêdatis liceris,pcrorabât ut laborâti fuccurreret ccclefie: nunqfuinêiu ftiorem ueniêdi in Iraliâ caufam Motus rex ire cÔftituittpi ius tn rebus in Germania ordinatis.ne quid tui be nafeeretur per abfentià Eam Saxonie parrc,quæ Wandalicis côtermina eft finib’ ad Albim fluuiü,nullus poft •X/edekindû dux adnùniftrauitjnam pater eius Hêricus,ôé iJlius ûtin gs

niforOtto^SCniffusLudoIphuSjaregibus Germanif,quï£um cx. Karo/» linofangüinereruponrcnt.cômendatas acccepere panes, podHimu fupe tiotis SaxonigiuxtaTuringiâ,i'n qua magna pars Saxonib’parebat.’qug poftea cum ui'dna Francia Si Haflia etiS a.cce^ic ditioni Henrici Si Otto*» nis regUjCum omni LotharingiaJnterim uero ad Albim decliuiorë ccngt; ftitutaprouincia,prgter uicinós pótificcs, quibus Magntis Karolus terrât fübigcerat: cû intelligerct efFrenê populu non tam armis q religione lïti’n gendum: non habuit gubernatorê; Vifum eftex re optimo regi,peropus tffeuiro etiâ inea regione,qui tcmporali gladio rem gerat, iam manfuefa ^:isSaxonüceruidbus:pre{èrtim ad continêdos in fide uidnos Wanda«* Fs,gcntêinquictâ lgit in Italia profeâurus tum rex Otto,cum longætia profpiceretfuturâ expedition?,ad Albim fluuiû prouindâ.quc erat extra pontificû iura,Hermâno cuidâ acris ingenrj uiro,ad cucela cÔmêdauit: eut gt;us ante uirtute Si induftriâ in pauds rex erat expert”:Paruis quid? nata««^ bbus exierat,fed erat procero corpore,acri uifu,bonis moribus,fide præci puaindnos:quib” rebus innotuit aulids, Si cccpit efleex minifterialibus aulæ: deinde præpofitus regrjs liberis ad mores componendos Huic er* gouiro præfedi nomine prouindamrexcommendabat AIbianam,iani antedeiufticiaprobato* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VI III*

Eptem initio folos habebat Manfionarios in totidem prædiis 8^ s manfisthi de furto apud illu aceufati couicfdc^,uno omnes ab il* loiuflînecantfuipendio Mirant omnes,q? uirnon locuples pa* tnmoniolofuonon pepercerit,cui ademit cultores: qup feueritas in (uos, ante charû poftea fecit efle omnibus chariffimu* Adaldagus erat bis tem poribus archiepifeopus Hambufgê(îs,câceIIarius regius,cum ipiô profe* ^urus in Italiâ,qui ecclefie fue prgdia eidê Hermâno fgeie cÔmedataî Cre diderimeius uiri authoritate multû fuffragatâ Hermâno apud regem acT maioris gradus dignitatê:Poftea uero q meruit ducale honore, quod po fteadiceniuSjin iudido Si iufticia gubernauit prouindâ:Si in defenüone ecclefiaRj ftudiofus ulc^ in fine pei mâfit: nam Si Hamburgêfi Si Bremen fiecdeûjs fuit admodû deditus Si fidelis: multa bona faciès in fratres. Si in omnes Saxonia: congregationes*Tali ergo uiroprjflîmus rex Otto,Si arebiepûs Adaldagus ,uices fuas in hac regione cÔmendâtes,in Italiâ func profec^^RexItaliâingreflùs eu magnis copqs militû,Berengariû Si Al* beitumnufqin apertû exeuntcs,necp acieobi)ciètes,ubicûcp inuètos ob* feditjSi pertinad labore ccepit:mittès utrucp in exiliû:Berengariû in Ger inaniâ,Frandg urbèBambergâ: Albertiï Conftâtinopolim ,quo GrecoRî ttiâ Imperator! gratificareuOtto autè his cÔftitutis,protendit in urbè: uc illi quo(^ ab pontifice laboranti fuccurrcrcu Cum appropinquaret urbi, înfigni pompa ab Romanis eft introducftus:Si Imperij coronâ cum côiè* cratione Si Imperatorio honore fufcœpittquc res exinde feruat in hodier num,initiu fumons a Karolo Magno« Quis uero pôtifex eum corona do naueritjUariant feriptores* Alrj ab lohâne XlLalq uero ab Leone«VIlf* htunt coronatût Primi aiût Ottonepoft fui confeoratione plurimû apud

lohannê pontificê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frugi’ enèt,amp; pontifida digmïatc digna ut

tam agcretjS^ fandimoniâ ubi'qj cum reh'gione prg (è ferrer Cum fuaderi do minus proficcret,intulifleminas:quibus motu lohannê, nodudifcef’ (ïdejicc urtq poftea uifum in Romana fede AIri,qd uerifimih'us cft,a Lelt;* one confècratu rege aiut:qua fententia Gracianus probauScicbat lohart nes XILpropter fe euocatu Ottonêa cardinalibusrquoï?? alten,re copet ta,manu,alten nafum abftulent Venire ira plenS, 8^ ideó no putabat pedandu,fed concito abierit Venietltê autê regê uocato concilio.adalo bannis fubieciflè di(cuflïoni,ê^ eum,fe manifeftata, indigniï potificio If ciile: inqj locu eius fubftitutu Leone VUL uir5 omniü iudicio probâf# tiiîîmû: qui accccpta pontifical! benedidione Imperatorem cörorlaucrif» Vtcuqj fuerit: omniü bonoß2 indicio dignus eo honore,ab omnibus tum Imperator Auguflus confalutatuf* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» X*

Irum eft cernere in literis eiufdc Leonis papf ,qua gratitudinê ïC m penderit Ottoni amp;nbsp;fuccenoribuSjCum redderet Imperio,qug uel Conftatinus donauit,aut Karolus ex Logobardis accccpta, delt;* dit ecciefig ,aut anteillü luftinian’cófirmaueritjUel Arithpertus l^gob^f dorum rex tribuerit PonendS duximus ad fidêexemplü üteraru papafP um,quis truncatais:» LEO epiicopus (êruus feruoR^ DeùOttoni fpid tuali in Chrifto filio noftro,Imperatori Augufl:o,amp;^ omnibus iuccefibri* bus eius Impatorib’,ac Italif regibus»Qugdhs Karolus, rexFracoi?i,8^ LongobardoR2,8ópatricius Romanus,necnó Pipinus pater eius,de rcga 11 Bus rebus huius regni ItaÏig tribuerunt in Canéia. Romanaecdefia beat» Petro apoftolo,fiue per inftrumêta fuerüt per Etheriü notariü, fiueperfa cramenta uel donationes, feu per alios modos obuenerut a luftiniano lm peratore,ói Arithperto rege: hgc omnia largimur SC difFinim’^uobis Ot toni Imperator!,8lt; Alheide coiugi tue regnicp conlbrti,ueftnf(^ bus huius regni Italie fuccelïoribus in perpetu5,præiènt!bus facrofanctis Euangelrjs,8lt; patrocinijs pluribus (ànêloR:: uidelicet de cruce Dni,c^ de caligis pedum fuoi^jde ueftimeto inconfutili,amp; fuper corpus beat!Petru ET’ 1N F R A» Vt hæc omnia habeatis amp;nbsp;poflîdeatis in perpetuum,ad ufus curig militiarç: ueftraru,ad bellandû 8^ expugnandû paganos,8^co* tra rebelles Romano Imperio Ideoc^ per huius noftri authoritatêlnftft* menti côfirmamus amp;nbsp;corroboramus in omnib’progeniebus ueftris agc neratione in generation? in perpetuû: Nam lî quifq hanc noftra authon^ tatem deftruxerit,^ huius uiolator repertus fuerit, fine cotra hoc agens, fciat fe in iram beati Petri principis apoll:olorû,8^ noftrâ,noftrorûc]^ praîgt; decefIÔR2 cafurû Infuper nifi a malo relîpuerit,fubiaceat legi Iuliæ,!cns te gig maieftatis,amp; reipublicg: ut hi qui contra rempublicâ, uel côtra Impt^ ratoris maieftarê aliquid moliti fuerint,anime amiiliîonê fuftineant,ôô bo na eorsz publicent In his adis interfuere archiepilcopi 8^ epifcopidcuici^ nis comitatibus: Archiepûs Calaritanus,epûs Ciconatus,Euftachms n banenfis epûs,Gratiofus Preneftinus epifcopus,Martinus Narniéns, e nedidlus Eiburtinus,Beardus Caftrenfis,Iohannes Perulïnus,Georgius

^rtfncnfiSjGeorgïus Tudernnus, Valentinus Merenefis, Andreas Mögt; •^«anenfis.Theodofîus Mileccfîs,Sanianus Feranêfis,Albertus Luëerigt; ^uSjDamianus Alanus epifcopt Georgius ad Vincula,Benedicft’ fàndlæ! l'^aricde Prc(èpi,Leo(anftg lerufalemjanuarius fanóle CecÜie,Andreas! patriarchatus Lateranêfis Julianus item Lateranêlis presbyter,FauftinuS «ndb Petri,cardinalesjOmrtes presbyteri Fauftinus caput fenatus,excort IWjProbinus excoful palatio Luciarto,Romanus de forma Traiana,Pad lus de Tempio palatinus,lobanes de uia Claudia,Leo de uia Salaria, Re •uigi’de uiaAurelia,Stanpb’deuia Mamertina,Romtilus de uia Arde* ®u'na,Gardus de uia Flaminia, Marcus de uia Portuenfi, Gorbus de uia batina,Saninus de uia Appia,Mecian’ de uia Tiburtina,Gardus de magt; cdloLydie,^His adis etia interfuere de omnibus bis regionibus: Regie» yicopatritij,regio Vialata,regio Caput tauri,regio Celiomote,regio Ri Uiargentarij,regio prima Aüêtini,regio Ad duos motes, regio urbis Ra Odaua fub capitolio,regio Ad gallinas albas,regio Lyban* tica,regio Horea,regio Sidim,regio41LMamertini,regio fee’ porta Me** ttonidanuarius ex Neta Græcorû ,Traianus de ponte Molbis, lobannes tÔful de palatio So(aritanó,Amacius colul depalatio Vaticano,Io bianus de Monte aurco,Petroti’de Cirto,Gregorius de Celia noua Scripta pet uianS Gregori] archinotari) nollri Datum in patriarcbio LateranefijlL Cal,Maii Anno Sedis noftrg ILamp; didi OttonisdLfccliciter XL Duerfus ea antiquitatis teftimonia confurgent qui afFirmabunt a nbsp;nbsp;premillas non eile papales,led adulterinas literas,que ftilum Roi

mang curie non preferuttquafi unus ab initio fuerit Icribedi pont tificibus charader,8^ non fepe demutatus,donee ad eum qui nunc leruac deuenireu Fateor 8lt; iple nonrtulla eflè in bac formula que ineptias pr^fe* ^■unt:Sedquefo te;Num meliora funt qug in corpore Decretifub nomine Conftantini pratferunt ilia immêlàm donatione Silueftro fada, in longa ilia Palea,Conftantinüs^Qtiâ donatione nulla eft fequuta traditio: Nam Imperatores proximoRj tempoBî omnia ilia poirederut,que ibi fando Pe tto donata memoranu Habet maiörê longe uerilimilitudinê apud habeii tem tempoi^ ration? bgc Leonis reftitutio Ottoni fada,q ilia Conftatini donatio:nam Otto Imperator iam tunc depullb Berengario SZ Alberto tenuit omnia in poteftate,qup ante fuiflent folo nomine Romang ecclefiaî nullis ufibus,nullis obfequrjs obnoxia: facile potuit reddefe quod no te* ncbat:Iuri refignauit reru quas tuen non poterar Eas quippe amp;nbsp;ifte Ot* to,8iblij,nepos poflèderunttquod feqüens narratio manifeftabit Ha* buiffe bic pontifex cum Ottone fimilia cornmercia putabitur illis, que Pi pinus Karoli pater cum fui temporis potificibus: a quibus donatus Frari ciæ corona:nihil magnum f^cit,fi capta a Longobardis ecclefie contribué iuEtLeo horum temporum pontifex,ab Ottone in pontificatu defenfus,, grati animi indicia fgcit, reddens quæ folo nomine pofliderettut haberet imperator,quod pontifex tueri non poterat Sed bge hadtenust Digreffi teuertamuradresSaxonicasprofequendast nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XIL

Ttone lam Imperatore cum cxercitu Roma abcunte Spolctiï, pa o nbsp;nbsp;cande Italie gracia,Romani,prcfertim lohânis cognati tumultu^

anteSjdeilIo reducendo egerat cum populo: perf^ccrûtçp ut Leo ei}ceret,8d lohânes rcuocaret:qui an reuocat’ redierit, autforis mortuus fit,incertû eftjHoc c5ftat,(îue reducftus.ixue exulâs,in adulterio cefus, nio ritur Leo deélus ad Ottonê confugit:Sequuti ab urbe legati orauerunt,' ut populi in bac rc uolucati côdeicendere dignaret:ut non Leone,(èd Bc* nedidû V. pontifie? habcr?t Rc(pondit Imperator conflantiflîme:priu3 le regnu Imperiu q Leonis iufli pontificis defenfionê intermiflùrû Ea iiocis conftâtia,amp; uultus acrimonia uifus eft dicere,ut legati irrita cernen tes legation?, iriftes redirent in urbem* Romani ubi audiuere legationis euentû, nihilominus in fentetia perftitere, ut conlêcratû Benedidum pro pontifice uenerarent Imperator ubi comperit.agrû Romanû uaftauit,ur bes fubditas cœpit QC diripuit,ipfâm Romamarcfla cinxit ob{îdione,ulcp ad caritatêannonein ea* Scribit Sigebertus interuêtu Leonis placatulm peratorc,ueniâdediflèerraris,fi reiîpilcerent: quis Romani tam in Leone ante fuerint cÔtumeliofi,ut ab illo ordinati,fuû deicrere ordinem cogeren tur: amp;nbsp;chirographis datis teilari: Pater meus nihil iïbi habuit, nihil rry'b» dare potuit: Pretendentes, Jmperatoi i» impreHione creaeû potificê,nulla a Deo aceoEpifle poteflatê: tanq non ingreflus per oilium: Cum tn Impe rator Icgitimo epiieopoRx uocato côcilio, lohannê ter uocatu nec compas rente,per conciJiû curauerit deftitui,^ Leonem, iè'nihil agêtefurrogarû Placatus Imperator,accipitiulîurandû a Romanis, nullo le unq tempore de pontificatu intromilîùros^Non tam dco dorfum illis obuertic, irerum Leo pelIitjBenedidlus furrogaulam cômotior redit Imperator: Vrbêfo* lo minât ç quare,ni relbituto in lèdem fuâ Leone,Benediêtû dedanuQuid facerent; Videbat quod cÔminat pofle implere: Faciût imperata: Leone colIocantjBenedicflû dedunt Scribit idem Sigebertus, Benedidûpriufq dcderet,a Leone eflè exarmatû, ôô omnibus lacris ordinibus exauthora/ tum,ôd,ut uerbo illius utar,exordinatû Erar,ut diximus, in comitatu Im peratoris Adaldagus Hamburgêfis arcbicpûs,Jmperialis cancellari^qui jam annû quintû aberatab eccIeCa fua.’reuocat’crebris fuoß^Iiteris S^lai* chrymis,cum immifeerent minas: Qiia re inftitutus ab Imperatore popo feit miflionê Annuit Imperator, Benediâû illi cômeudâs, ut fecû duâ^ perpetuo tenerct in prouincia Ita Adaldagus Benedidu quondâ fummil pontifie?perduxit Hamburgum: ibiep paucis fuperuiuens idem diebus, dolorcanimiconfelt;ftus,diemluumobqr«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAgt; XIU«

le teftant conlbna uoce ItaIicor^,GaIIoR.\8ó noflroi^ annales,ita s nbsp;nbsp;monlbrat inferiptio icpulcbrh Erubefciïr igit q ui ex hoc die faha

lant martyrio fuilîècoronatû Benedidtû Hamburg! cum eardi«* nalibus,duabus,8^ comitibus: quam andern deliration?pleni’in noiha Metropoli confodimus Libec uerba inlèrere noilroi^ annaliû* Reuerfus «n patriâ Adaldagus, duxitin comitatu fuo Benedidlu papam ordinatu, fed ab Ottone Imperatore depulfum, quem ille in Hamburgo manopari

pra*apft Archicpifcopus uero ipfum cum magno honore ufcp ad obiru eius deti'nuicnam uir fancftUs Ii teratufrp fui'fle diciuqui Sf dign^ apoRo* lice fed IS uideret Romano populo: niG qj per tumultum eR eledus ,eip(Ro co,que ordinari preceperac Imperator lgit in fanda couerfatione uiuens,' aliofcp fände uiuere docens,cum lam Romanis pofeentibus a Cefare refit tuidebuifTet.apud Hamburgum in pace quieuit 1111 Nonas luIrj EraC aut ftipputatione annaIiü,cÔcordante Eufebp c5nnuaCore,poR nongen^ tefimû fexagerimufquartus Et inde côuincit error in fepulchri eius infer! ptione,que temporibus non refpondcr Interea Imperator rebus in Italia pro tempore côRitutis,derccndit in Germania,2lt; peregit PentecoRes fo«» iennnatcAquifgrani:Eo coueneratomnis nobilitas de Imperatoris gene rt.’Soror eius Gerberga,regina FrancierSoror Hadnida ,uxor Hugonis comitis ParifioB2,quoR2 filius Hugo poRea regnauit in Francia Mira Co^ lennitas 8lt;rerS pompa, pro Imperatoria magnificetia, ad conuentu tarn magnclacecp nobilitatis lbi Brunoarchiepifeopus Coloniêfis,frater Ot^ toms legarioncfufcipit in Francia, ad coponendos nepotes ex fororibus Comptndrj dum effet, in formula côpofitionis laborâs,febre correptus, teftameto ordinato,côceRît e uira: Vir omni uirtutu genere laudatiRim’: qui rdigiofam feculare militia paviter impleuit: non enim deerat ec^ ckfiaftico miniRerio:paiiter a fratre conRitut^gubernaror Lotharingifz quæiam diuprouenit perOttone Romano lmperio Wilhelmus quoc^ Ötconis Imperatoris filius,archiepifeopus Mogutinus,per eadem quoc^ tempora cmigrauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GA XII IL

r tentia: etfi temporaliterper Bernhardu HalberRadenfem epu^ intercludereLProuiderat iam Otto ut ad earn rem fummi ponti fidsdecretu haberet.etiam répugnanteepifeopo Ualituru:Sed iam Bern* hardus in fata côceRît:fucceRorcp illius, prefertirn accedete Romani pon lifids ordinauone,non iam fe oppofuit Imperatori Hildewardus is erat: quicernens fummi pontificis 8d Imperatoris in unam rem cocurrere con fenfuin:necpotuit,nec debuit,nec uoluit colludari lgit de latiRima fua di occG permifit nouæ Magde burgen G quantû fat erat: côRitutis limitibus adutrâqî,qui extât hodie,Inde uero ecclcGâde Vallerfleue,quo ilia pater dus fundauerat.tranflatâ.in Magdeburgo fccit erigûomnibus inde pro* uentibus quiprioris erant ecclefie,inde pariter tranflatis in noua, adau âisdelmpatoris munificêtia Tum uero migrare iuRî fratrcs,inuiti abie* nint:incp monte uicinû urbi conceRëiüt:lbi Imperatoris ope monaReriuc quod floret hodie,erexerunt: diu tri eius rei triRê repet êtes memoriâ Per multos annos in uigilia beati Laurentr),qua emigrarût,midis pedibus ec defiâ fuam,uotis cÔRri(Ri,repetiuere lmperator aût noua ecclefiâ metro* politico fplendore in honore fandi Mauricrj iuRit dedicari: qp eius fancRi patrocinio uteret in prelrjs Sunt tn qui feribât, inter crebra qug geRit bef la aliquando nolente ipfo fubuerfam ecclefiâ aut monaReriû diui Mauri-» ■XI) honore facratûjhanc tuteUri fuo fan^o fgciflè côpenfationêt TrâfFerri

iufHc fandu Adalbertu de monafteno fandi Maximini in Treuen ad ail7 chiepi'fcopatû que file ibi gefîit ad annos penequaruordcdm: Subipcit^ illi epifcopatus fex fufFraganeos.Mersburgefi m,Mifnen(cm,Citzenfem, in Saicfluminis ripa,Rrandêburgêfem,Hauclbergcnrem, 8^ PorenêCem: qui an fit in Lubucêfem trannatus,non enuciozHoc compertS teneo,Lu bucenfem ex Polonia in ditionem Brandenburgéfèm ex kgicimis cauiis eiïè trannatÛ4De Porena nihil ulcß hodie compertu habui« Perquæetia tempora Wichmânus quidam ex aulicis, eiim haberet nonnihil undefibi male ab Imperatoretimerct, profugit in Wandaliam:gentem inquiétant incitanSjUt in Saxoniâ facerec excurfiones^Iam Parthenopolim,fiue Vir/ ginopolim malis,aut Magdebutgû urbem Otto Imperator infigniueraC qupWâdalis caput cflètJam ecclefiâ erexit in honorédiui Mauiicijzcui’ monafireriû in expeditione,qd diximus,euerfum eft^Epilcopû Adalbert« inibi fpcit confecrari, ut populû erudiret WandaloRz^ô^ in ftde Chriftipa riter amp;nbsp;Imperatoris c5feruaret»SedpreuaIuitpenîma machinatioWich# manni Egreflbs ad pugnâ Wâdalos Imperatorexcccpit,8^ fortitcrrepu lit iierfos in fugâ,cum multicorruilîènt^Nec longe poft Wichmânusillc defertorcum inter Wandalosageret,cccpit tedere populû incentoris^ln* uentus eft qui perfugam auferret de medio in gratiâ Jmperatoriszô^ paru crunt in reliquûdidisimperatifcp* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XV»

Xtitit caufa qua iterû Imperator in Ttaliâ uocaretur: nam Leone c VI ILfubuerlo,Romani ftatim poft Impcratoris abfceftijm,arti«» bus lolitis quos oderût de medio tolIuntJohanné XllLpontili cem fimili odio infedant; Capiû cnim a tyranno que ad hocinuitauerât pttduei fînut in Campania, Id cû refeiftèt Imperator,non liferis,non nun^ cris agédum rat’jfèipfum accinxir cû exiret cum exercitu» Hermannû an^ tea præfedû inferioris Saxoniæ partiû conftirutû, cum illû probe omnia adminiftrafïè coprobaret,ducali infignitû honore prouexit,utfedeat cû principibus. Hic eft ilîe ducatus que ulcp hodie adminiftrant duces Saxo nie,ad Albim habitantes deuexiorézQui etG ab olim latinribus terminii tenderer,ab Henrico duce cognoméro Leone ad eas anguftiaseft perdu* duszquod fuo tempore cômemorabimus. Nouû autê principe nouis ar* mis inGgniuitJafurrj coloris Leone in albo donas, interiedis maculis per campû: qup nuncarma Luneburgéfis funt ducatus: Vndecôicdura eft, earn quoep ditioné turn extitifle in Hermanni principatuzNam arma que mine prefei unt Saxonif ,aliâ,quod dicemus infra,præferût onginêd uni liero Imperator afïîimpto fecû Ottone filio,qué fuperiori tempore regem Aquifgrani Germaniæ iuflît coronari, ad Italiâ peruenit, Româq; petqt* Effufi ut be Romani,! mprratoré quanto poterât honore inuexerât Blatî diores erant in obfequio,qs maior in pontificé culpa côftrinxit»Diflîmu* lanter omnia Imperator initio habuit, donee in ftationes fuas milites col* locarent. Vbi omnia ex fententia conftiterc,iubetacciti populû;uentiîari qupftioné de male habito pôtifice^ Culpati côfules cum præfcdo; infimii lati dccarchones, qui ex populo alJcdi decem numéro, fenatuin fgeruntlt;

Relegati in Germania confules, A trabe appenfi decarcboncsu’piè lt;^uskidibrio habitus per urbem:cum flagris cgderet, mifîùs eft poft con fuies in Germania exulaturus Saraceni tum in Calabria amp;nbsp;Salêtinis erât, foti a Grecis,ut Imperatorê Ottonc deterferent,8^ Italia pro ftio tenerenE pnr.dpatu^Ottonê turn uarrjs in locis,multifc^ prelrjs conflixiftc,etia Ita* hci icriptores teftanttfed non una omnes afterunt caufam. Ah] non aduer fusSaracenos diixifte Ottonc c5tendut:Sed in Grpcos Itali^ incolas,qui defponfatâ Ottonis filio Niccphori Conftatinopolitani Jmperatoris filia nadi a patre prohibebant: Vtcuqi fueritrprplio illis ex quacucp caula Im* peratorcongreflus,eosfudit,ac pene omni Calabria Apuliacp expulit* Quininfuper Conftatinopolitanus populus amiflaru de Italia prouinci* stumiadura in Nicephoru referens, qui iponfam filiâ marito tradere na luent,arreptis armis illu interfecit,ac lohani filio Impiu demandauitiCer turn eft autêomniû teftimonio Ottone.ILprimi filiû Theophania lohan nis Imperatoris Conftatinopolitani germanâ accocpiflè coniugê;quâ Io* hannes,X11I Romanus pôtifex fimul cum marito in Lateranenfi patriar chiocore)nauit:nam Otto pater,filium Ottonc,re in Saraccnos Grecoft^ bene gefta reuerftim.confortem afciuit Imperij: uoluitc^ Imperatorê a Ra mano populo,ex prifca confuctudine acclamari: Que tum pontifex inun* dum,lmperiali diademare infigniuit:Eacp in Ottonis ll. coronati celebri täte,Iohannes pontifex Capuanam ecclefiam ad Pandulphiprincipis me* rita,metropolitanam conftituit Jndein Germaniam Imperatores moue* tunt per Gallias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVL

Ermannus interim Gei manie nouus dux cum eas teneret partes b comendatas qucWandalis obiacet amp;nbsp;Albi flumini,pene omnia poftèdit que nunc tenet dux LuneburgêGs,ôô dux infen'oris Sagt; xonie Extruxit aut arcc in monte,appellauitq? Luneburg;Non, ut fabu lanturimpeliti,abidoloLune,quod ibifacrauerit Iulius Cprar,aut neftia quis alius;hoc enim fabulofum fupra côuicimus;Sed a uicino loco Lune ad nuS Elmenow: ubi nunc degu t faneftimoniales ab aliquot feculis, Sic enim accipiSt arces uocabulum ,uel a loco fundationis fuæ,uel ex propin* quis qui nominatior eft^Hunc ego nouü ducem Saxonia quocp T ranlal* bianâ tenuifte crediderim; qp limitaneus eftèt ad uidnas Danois Wanda lorufp nationcs arccdas ab incurfionibus, quas Normanni Dani crcbras fccerant fuperiori ætate,cum a Ludouicis,Karolis,Arnulpho,Reginber to,alqfcp^quos fupra cômemorauimus,proceribus retropcllerent; NunC Hero poftq permifit rex Otto Danois régi Slefwicû,in quo pater ci’mar* diionecreaueratjOpus erat praeftde ac duce, qui limites regnorû feruaret» Terra uero Rrunfwickcefem, quae poftea in ducatu erigit,8lt; rurfus Got* tingenfem,2lt;qupTrâfîyluanadicit, cum terra Wittenbergêfi,quae nunc fuperior dici t Saxonia,?lt; omnê Nifnam T uringiàcp tum Saxonici iuris,’ profe acpofteriSjferuauere Imperatores: Alioqui ftuitu fucrit ditareex* traneû,8lt;fuos exbpredcs facere* In hac arcenoua nouus dux ut religion! Gifçniiretjgratus Dço qui illû prqwex€rit,ut fwfcctptus de puluere pnu|^*

tæ familie,federet cum pn’ncipibuSjmonaßen'u inftruxit ad arcê, in hotio rem fàndi Michaelis archangdi,fub régula diui Benedidi:trâfferens ab^ batêprimû Ludericû de cccnobio S.Panraleonis ex Colonia* XVII* Rat poft natuChriftû annus DCCCCLXXlIlLcumlmpera e nbsp;nbsp;tor Otto Pafehæ Iblêniratem in urbe Qiiedelenborg cum filio,

pi incipu magno côuentu perggit: Sgt;C multa conftituês in prouin cias,refpexitin primisMagdeburgenfem urbêSCeccIefiâ:quia illârequi^ fl fue prouidit* Jnfignê uirum Adalbertu primû illi fecit ordinari,ut dixi^ mus,archiepifcopu: illicp fubi^cit omnes epifeopatus per Wandaliâjqua tune dixere Sdauoniâ:Erat tn epifeopatus in parte TrâfalbinaWandalig in loco Aldenborg,Hamburgêfi fùbi^dusn's autêpoftea trâflatus.eftjUt inWandaIiadiximus,Lubicâ*Maritima autêreliqua Wâdalip necdûad fidem Chiiftiperuenerât:in quibus Zwerinenfis,Rat2eburgêfis,Cami nenfis diocefes terminos fuos habet longepoft limitatos Tertiaaûtferia, quâ uocant diem Martis, ante Pentecoften eius anni, uenit Imperator ad foeû qui dicit Mimlewa:Proxima node tranfâda, hora conftitutalætus ad mêfam côfedit: Veniête têpore,uelpcrtinis laudibus interfuit; fed pergt; ado Euangclico eius ofFicij cantu,ccepit f ftuare,ac fpiritu fatigay;Qyod cum intellexiflcnt principes cfrcûftantes,impofuerût cum cubili: indinan tem autê caput quafi iam defeciflet,refocinarût:expetitif(^ facramêtis ce/ ckfip,8L cum fumma ueneratione percfptis,Gncgemitu cum magna tran/ quillitare fpiritum Dno reddidit,Nonis Marj,quarta feria ante Penteco^ ften*înde tranfportat in cubiculû:amp;^ cum iam fèro eflèt,tranritus eius po* pulo enunciat : Cuius corpus magnis lugêtiû exequiis a filio rege trâflatii eft in ciuitatê, quam ipfe extruxir, Magdeburgû:ibicp honorificeturiiu* lat Extat hodie fc pulchrû eius in crypta4Aiunt,qui ætatenoftra uiderâti corpus eius poft annos fupra quingentos ita balfamo ftarefirmatû,utuc/ lut in fêlla conlîdcat illcfumzCui’tumulus ut magnifiée renouct/xpofcûc egregia illius principis in Saxoniâ,piimû patriâ,deindein omnê Germa/ niam, demû in omne Imperiû ôô uniuerfam ecclefiâ catholica,mérita; Ro manum enim Imperium ab illo magnifiée propagatum,exquifitum bono i em,8lt;r perêne memoriale fuo iure depolcit, ut eius in terris memoria per/ maneat diufurna;amp;^ ƒ fieripoflït,fcmpiterna;quemad melioraregnarcx tranftulit immortalis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XVllL

Tto ll patri filius fuccedit in regno amp;nbsp;Imperioîimmoiam uiuc/ O nbsp;nbsp;ti.S^ regnâti,8lt; imperâti,ut uoluit,acceflit,decedentiaût patri fô

lus fuccedit: nam frater Ludolphus natu maior,iamdudum con ceffit in fata^Hêricus autê Bauaroï^ dux, frater patruclis huius Imperato ris,nonnihil rcbellionis oftêdit Imperatori:8»^ ufe^ ad arma diflènfiopro/ ceftittfèd edomitus malis,ccflît Ottoni, ac in ius eius nihil rc pugnans con ceftît Inde Imperator côuertit arma in Wandalos,qui Ottoni l uitafun do cornua erexerunt; ut fieri folet fèmper motus initio ncuoru ubiq? re/ gnorû:Sed didiceiiït malo fuo non temnere diuos: Superueniês enimrc bcjlibus^motus eoi?: côpreflit:copgitcp diâoparere*Hæcfuere initia no*

uiin Germania regis Deinde fu^ Lotharingie regnofquod Galfici Ccri^ prores uocant Auftrafiâjex Germania mendicato uocabulo,(qgt; in oriente ungitaGanijstducat’quof^ Metenfis nonunq infcribitiièdiam picualt;* luitconfuetudOjSC obtinuit,utLotharingiaappelIet)lmperatori cum re#» ge Francie Lothario fuit côtentio Erat Lotharius Gerbergç fili’: ea fuie germanaOttonis LIgit côfobrini Otto Impator SC Lothari’ rex Fran»* de,deLotharingia arma fumpferut Prior Lotharius,cum Otto needum tluieg molirctjpacato agmine uenit Aquifgranû: cum Impator nihil ho^ ftileprofpicienSjibi cum cÔiuge moraret: Capit de repente urbs tota Iin peratorcum famiiia uix elabit; Ad predâ fparguntur milites Franci: acer uatilcç omnibus,que uel de apparatu Imperatoris aut uniuerfa urbe poG» fent corradere,exaturati’/edeunt in Franciam: quem non longo inrerpos» fito tempore Imperator Otto cum magnis copijsinfequitzCaftra e côipe ^uLutefie Parifioi^ ponit: Fit eruptio a ciuibus:c5ferunt manus cadunt utrinc^ nÔnullin'nter alios nepos Imperatoris Suburbiaciuitatis exafpe*» ïatus Otto incendiu Nec morat Lotharius ,cû Hugonc Magno,Si Hcnt ïicoduceBurgundichoftêadufcp Ifaram fluuiû infequi : ubiatrocilïîma wftitutapugna,tam multis utrincp occifoB2 cadauerib’riuus’oppletur: uc acôfueto fluxu Ifara impedit’’,in agros fefe efFundereu Hoc tam cruentûî bellum,inter fanguine c5iundiflîmos,mirû quomodo tam acerbu conti* geritTBrantenimLothari’ SiHugoexgcminisOttonis l fororib’ nati, bui’fecûdiconfobrini Sed quid no cogit habêdi amorC” qui chariOimos inuicêfepe fratres cômifit Pacatis demû regibus, Aullrafiâ,cui’caufa bel lumgerebat,Ottoni LotharP,reclamantib’’ multis regni proceribus de Francia permifit:repugnâte etiâHugone Abbate,qui inde accepta occa* fione,regnû quçfiuit Sé occupauit ♦ Nam Lotharius nô inde diu côcellic infata Appellatus eft autê Hugo per contumeliâ cognomento Abbas çp fc rébus monafterior5,quas plures illis effe qopus uideri dixit, implicuit, ûipfumAbbatêappellans» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XIX*

Vftulitaût Otto ex CÔiugefiliûOttonê,Si tres filias:qnarü una s in Gandershem,altera in Quedelenborg prçfidatû accepere: ma lentes in uirgineapuritateferuire Deo, qtyrânidiferuire marito ïumTrequentes aût fententie fuç,8ôquas imitarent fui generis authores, plurimas,amp;C que illarûfequutç funt exemplû,habu^re crebriores* T crtja, cum effet inter facras uirgines in Ratifpona,incertû habês quid fequeret, ïî'ptaeftabVdalricoBohoemiç duce,quiillâ coniugêdepofcebat* Pater ' exempli perniciê deteftatus ,fimul iniuriâ reputans atrocilîimâ: q-» auderec uirbarbarus inlmperatorê Romanû hoc,qd priuati in priuatû fine Cum* tnofcelere non c5mitterent,armauit ingentes copias, SC fequutus raptorê

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inprouincia eius,igne SC ferro cunfta uaft abat,fccd abatep* Occurrerunt

Bobœmiuim prohibituritCedunt miferedpfe V dalric’ad interiora pro uindeperueniês,raptâ orabat,utfe intetponeret,patrê exorans:ut generff non dégénéré dignaret agnofeere: non indecorê futurù regno,modo pri unepiacula culpg remittat»Puella ad patrê progreffa exorabat, iram pone 1 i

ret: îè,qn l'ta uifum fupen'SjVdalrico permitteret uxorem» Venit fub aipci* dum dux i'p{è,8ô genibus prouolutus,tieniâc^ precatus^impecrauiu Hoc itertipore idem Otto reliquias diui Stéphani ex Italia ^pdudas, in ecclefia Halberftadenfèm ad honore beati maftyris ibi patroni,decêcer iuflît colf* Ïocari Intereaorit gram's inter fratrueles fimukas,Ottone Imperators, Henricû ducem Bauari^ Imperator,fubmiflîs qui rem per infidias aget^t capi iuffit HêricûjôÔ aliqdiu captu tenuiu Wâdali quo^ ne quid dedïsC turbationis,quos pater Otto imperata facere coggit per fua têpora^punC tebcllarunttin quos Cæfar armauit Saxones fuos,amp;ad internecione ob*» uiôs cccidiulngens mukitudo^^ftrata memorat, triginta milliafeptingetl ti Qua uidoriaexhilarat’ Imperator,ueniâ dabatfratrueli, laxans uincu ïa eiusmt in reliquS tempus ilium haberet obfequentiore.Ferunt nônul*» Il,quod apud me fidê tenuem habet,hune Ottonê tributo adegiflèLuni bardos;ut quotannis perfoluerent Imperatori tributi nomine libras atiri duccntas Id aurü fertur collegiflè Wilhelmus archiepûs Moguntin’Iin peratoris huius germanus frater,annis tribus côtinuatis Inde conflatam crucê aureâ,qua codecorauerit ulcç hodie ecclekâ Padeburnen Primuî quis credat auri taicta pontifici permiflaf deinde in crucêcôflatafDemiti quod eft omniu alieniffimû, in longinquam eccIefiâ,Slt; fua minore eflèea dona collata quis feretï* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA

Francia bello implicari,unde le non facile explicaret;côftiiuerut prouincias,quas de Italia Nicephorianis temporib’ amiferut reciiperare* Otto uero,pofteag Lotharingiâ receptâ, iniuriafe^ apud Aquilgranu ac»* coeptas ultus efïêt,pacêcp cum Lothario rege firmauiflèqueniens in Irai** am,amp; uxorêfecum duces Theophaniâ,Taurefieniès attigit,qn deleuiro/ rum ruoR2 impetu certior eft fadus Tradunt nônulli feriptores Ottonem priufq in Grgeos duceret,copfjs Hadriatico tradudis,Sclauoniâac Dak matiam inuafiflè,magnat^ inillis regionibus GrecoB2prefidio deftitutis, rerum preda,8(C mortaliû c^de cômiflà,Româ fe contuliftè; Eo cumper* ueniflètjepentino tumultuarioqp deledu per omnes Italiæ regioncs,in* gentes copias coadas,ad diem côuenireiuftît;8ô cum GermanoR2,GalIo rum,Lumbardorû,ô^ aliorum Italie populorû, immenfoexercitu Roma profedus,prima ad Beneuentû cepit ftariua;Quo cum Romanoi^copig perueniflènt, datas quoep a Beneuentanis,Capuanis,Neapolitanis,8iSa lernitanis turmas,in ordinêpremitticurauit regionû gnaros fadopoftea agmine profedus,non prius quadrato exercitu cccpic incedere,q Àpuli* am eft ingrefrus4 Apud Balentellû exercit’ hoftiles funt obuiamtacTti Ibi inftitutapugna,Greci Impatores,Saracenos multos habuere coduâos; cum pugna confererctur, primi Romani,06 deinde Beneuentani,fign3 deferuere,nulla ui hoftiles uultus ferre potentes O uiiiidâillam quonda prifeorum Romanorû uirtutem;O nomen ijaeciofum in umbra; Horum fuga conlpeda, cæterorum frægit animos Saraceni,Græcicp grauiorcs

ïndeincubuerunt, donee fufè diflïpatccp funtomnes Imperatons Ottonfs copictQuo i'n prcli'o occifis pene ad internecionêlegionibus,amp; Roman’ Imperator,Sr omnis Jtalia neruos omnes ita amifit,ut facile Grecis 8^ bar baris fueric,fi uidforia uti fciuiflènt,Roma omnieß Italia potiri»Hec eft lacolluuio inolIiftîmaF5;gentiu Qgt; fi longe paiicioribus ex Germania co pijsfrct’fuifletlmpator, no hoc Imperh detrimentu cum dedecore incur rjftcc: indubitata uidforia, ut Temper alias maiores fui, ipfecß reportaftèt* Emolliuit iam Italos clemetia cceli, poftg illc ab alto prominens fauor nu minûfubtradt us abceflit* Otto Imperator fugiens,cum repente ad littus Taphe fe cÔmififtèt,a piratis quis eftet ignoratibus interccept’’eft,incp Si* dbaperdudlus.’led ibi agnitus,fefe Siculis,ingetipromifta pecunia, libe* ’‘an'jRomac^ perducioptauit,obtinuitcp:8gt;6 de piratis ftimptû eft a Sicu* lisfuppIiciTbCum Roma perueniftet Otto, perquiredis contrahedifep fra fti exercitus fui reliqufjs diligenter opera impendit: Et quia copiai^ prpfi* ^io deff itutus, in defertores fignoR2 Romanos animaduertere non aude* bat,iram in Beneuentanos exercuit:etcnim integris,qui turpi fuga prola* pfi in urbe redierant, cæteros addens Romanos qui arma ferre potuerûf. fang hoffi aliquo in loco fe oppofiturus,fimul cum reducibus ex coflidlu eduxit:Beneuêranos adortus imparatos 8d nihil tale timêtes, urbê cœ pit,fpoîiauit,incêdit.‘percp earn occafionêalportatas diui Bartholomei re* liquias Romam in infula louis primo didla,8^ poftea Licaonia locatas fc* tunuOttonê Beneuento deleta,in urbê Româreuerfum,nihilpreterea re fum nônulli tradût ppgiftedncp decimû ulcp ânû poft patrê tenuit Impe morbo ex labore contradfo,accedente graui ignominia,quâ etiâ

Imperatrix ferturauxifiè,cum uidfo illuderet,diem fuum obijt Rome:ho norato conditus fepulchro apud fandtum Petrum: Anno poft natu Chrf ftumnongentefimoodl:ogejimoquarto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXI*

Vnt authores qufhisnc Ottonecum in Italia eflet,Saracenic^ in s mari digraflàrêtur, populates omnê Chriftianâ ditionê,armaflè non côtemnendâ claftèm,8ô obuiû hoftibus profedl:û,man^con lèruifïè cum illis: tantûcp fanguinis cflè fufum, ut decoloratû inde magna parte mare cerneret.'lèd ipfum cum toxico uenenatoq^ telo peuftum, lèm per uuln’ ad morte ufqj habuifte: nec enim multo poft tepore in fata con cdîîflè Fine autem Ottonis II ex more cclebrato,Germani proceres,qui turn Romp frequentes aderät,de fucceflbris eledfione agere cceperût; Va hantibufep inter eos fèntêtffs ,alf) Henricû Bauaric ducê, itidem de fàngui ne Saxonû jfratre Ottonis Henrico natûteuius etiâ filius infequut^ eft Oc tonem Ilh împerio præficere uoluerunt: n? tempofa maligna uirû depo fcerentîinfolentia Saraccnoi??,8d fuperbia GrecoR2 uehemêter de nouiftî* mauidloriain Ottonêadaudfa Ali) uero non difeedendu putauerunt ab refta Ottonû linea: rnerito,ac rccordatione I Ottonis Imperatoris opti* mi Non defuerût Romani ciues,qui reftimêdü a Romanis Imperiû, nec diutius exteris regibus permittendû cenluerunt: Si non habeat urbs Ro ma qui fine inuidia poftideatjpetendû aliquem ex Italie principibusdnter

hurus autêfèntentiæauthorcs uehemêtiflïmus i'ncubcbat CrefcenusNu inentanus. Cum uero ea piimû (ècreti's in conuêtibus funt dicicapta,de«» Inde per iiicos ôé compita palam ftint elâta^Dcrterritiproceres Germani,iti Ottonem.IILIêcundifiIiumconlènferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XX[I*

Tto.III fecûdi fiIiuSjprimi nepos,procerû,qui turn Romae erat, O nbsp;nbsp;conlênfu Imperator créât. Henricus Bauarig duxintelletîh Impe

cafione in fùâ accccpit poteftatê, quo paratior iili uia. msneret ad Impcnu perueniendi; Sed principes de manu illius puerû extraxere.Interea Lotha rius rex François etfi ante Lotharingiâ abnuiflèt,eamlt;^ perpetuo Otto* ni (uccefîbrib’ permififlet,audita tn Ottonis ILmorte.adcam recupe* randâcontêditî quo fratri Karolodignû fèprincipatu conferret:Virdu* num coepic,ô^ eins urbis comité in fuâ redegit poteftatem^ultra etiâpro* celTurus: Cum tn uideret totius Imperfj uires fibi intentari,facile reddidit que cccpit De regno autê François per ea tempora magna contêtio fuitgt; cum KaroF Lotharq defunAi frater illud peteret, amp;nbsp;Hugo Parifioi^co* mes cognomêto Magnus,item Abbas illud Gbi uêdicaret Erât ambo lit dixim’,lbrorib’ Ottonis I. ^geniti; Sed turn Hugoni regnu ceffit: 8^ poft illû filio eins Roberto:fic primû egrediês lineâ Karoli Magni,in qua fupra ducentos annos permàfit Otto autêpuer cum proceribus,reb’Ger manie côponendis annis undecim intenderattut interim robuftioreetatc accedê£e,par magnis in Italia rebus gerêdis pofïèt uideri. Quo tempore Crefceniius Numentanus confîilêfetitulo prpferês,urbis dominiuinfua traducere curauit poteftatê.’Qui obièquentefibi minus q uoluiflèt pond ficcm lohannc XV.in earn dignitatis falutiicp delperationemadduxit,ut urbe lêcedês,in Hetruriâ le reciperet.Eo pÔtifex cum ueniflêt,animis per iiitc lècuritatê refumptis ,Ottonê III. Imperator? per nucios literafc^ oralt;» re cœperatjUt Sedi apoftolice,8^ oppreflp arbi Rome opem débita afîèr* ret Id uero cum refeiflèt Crefcêtius, pontificis agnatos coniânguineofcp, amp;nbsp;quoiqj amicos mittens oratores,apud illû peruicit ut Româ rediretn'tn pie ui tep fadas pollicitariones pontifici Crefcêtiustq? illi Rome appropin* quanti,cum fenatu magiftratibufcp 8^ honoratis q uibufe^ obuius in facie cernuus pedes ofcuIaF eft: Introdudûpofitûc^inlèdêièmp uencratione débita eft profequut’. Eius lohânis anno pontificat’ nono, Ottonê llb in Italiâ primum ueniftè,8^ a Crefeentio Numentano cgteriicp Romanis fumma cum obedientia admifîum in urbem fuifle,tradunt Italici feripto* res:eratc^isregniipfius Vndecimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXIII*

Vo tempore in inferiori Saxonia Hermannus dux ab Ottone.I.' q nbsp;nbsp;ad Albim côftitutus,diem fnû obqt,annis 8lt;f uirtutibus pknusî

qui nobilitatêprimus in fuâ intulit familiâ,relido fiIio Bennone uirtutum fuaq? imitatore,8ô ditionis promeritc iufto fucceftoreiqui accce pta uxore principis,ut ferût, Stetinêfis filia, bono pâtre non degener fili’, dignus habebat Mirû uero cum per id tempus omnis ilIaWandaloruni prouincia idolis ferijierit, Chriftianû principe ex gentilitate iniflè connu*

tïum^Potui't ïiocfuggererepietas, ut ad Chriftianiïmu flederet afFinern fuü.-Potuit etiâ turn ad têpus Chrifti lugu gens ilia ab Ottone perdomi* ta,ßferre,quod poftea rei^cen't Verû ex ilia quah'cuq? coiuge fuftulit fili^ os Brunone,B^rnhardu,Thietmaru: Bruno in tencris deceflît; Bernhar«» dusducatS poftpatreadminiftrauit,Thietmarus comitatuJlIij arbicror Tranfalbinû que uocant Stormarig:cui cotermina eft Holfatia cS Thietgt; maiGst Que ires ditiones fine cotrouerfia ab omni retro memoria ftmper Saxonibus paruerut: Nam cum Wedekindo duce cocurrerat in ea ditij* one,ut diximus, Albion: amp;nbsp;poft illu Karolus Magnus præfgcicquêdam Ottone:poft que non aliu legimus prefidqprætcr hunc Thietmarü comt tenijBernhardi duels fratrem^ Adaldagus quoep Hamburgers pontifex ad hgc ufqp tepora peruenit:uir grandeuus qui'per annos quinquagin tatrium Ottonu ImperatoBt curias lequerec^cancellariä adminiftraret,8^ niulta,que extant JmperatoR2 nominibus Décréta Côftitutiones con«» cœpenuFIorebât res plurimû Saxonic.’nam Imperatores late dnantes,8C fiequetius in Italia diuerfati, nullis earn impenfis grauioribus onerabant* Sedittn aliquadiu Otto III priufq in Italia afeenderetjin Wildeshulenr ’biVç Prccepta fccit,Côftituta edidit: ut intelligeret qui in extremo eftent Iniperq limite,fe quoq^ Imperatoribus fuis cure efle Tribuit hoc memo* ïiæpn'raorûin Chriftianifmoprincipu Saxoniæmemoriae: qui,uc fupræ oftèdim’j ibt uixerât 8lt; mortui funt:Effgcit quoep hoc grâdeui lènis dnî Adaldagi archiej?ifcopi inftantia,ut uifendû aliqn fubditis preberet Im* peratorê:quo magis eos in fide obediêtia côtincrec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIII.

Vamprimû uero Imperator Otto Italiâpertrâfics Româ attigit, q duces Capuanos Bcneuêtanolcp Romanis obludâtes,armis co* cgitimperata facerc.Scd turn Iohânes,quiOttonem uocauerat, uiiiendi fine fecit: Nec ulla accidit,ficut fieri femper fere aftbletjCleri popu liepdiflènfio in deligendo pontificetqp Otto Imperator Gregoriu. V^fibi exSaxonû gente propinquû, iuITitjObtinuitcp pontificedeclarari: a quo breui poft Imperij benedidionê diademaep accœpit: Eiufcp fadi cclebri* täte finita,Otto Imperator archangeli Michaelis ædem qug eft in Garga no monte,uotis leexolutur’ qug pride emiferat inuifit:lnde Roma reuer^* fiis,breui fe contulit in Germaniâ Tulerât iniquo animo Romani,pontiff ds per metu fada creatione:nec id diflimulare poterat ferox, fed ad Bella mollis,popuIus Quare uixdumItalia exceftèrat Otto,per Gallias in Ger mania acceffurus, cum pontifex Gregorius minis 8^ maledidis exterrit’, ac magjsCut putant Italici)g debuit animo côfternatus, urbe clam excel* tit: Et cu lohanis predecefloris fui exêplo aîiqdiu in Hetruria confediftet, nec illu populus Romanus (uppïexreuocaret,Ottonê*ni adrjtin Germa niafedeniêjntellexerût uero tunc Romani,q? ea côcitus indignitate Im^^ perator Româfurens rediret:quaobrêrei fuæ uiribus multomin’ q^opor tuentperpenfiSjtemerariS ccepere confiliû: Etenim Crefeentiu curante,Si ut alquolunt, reculante, incoditis clamoribus confulc creauerûnpermifla ülipoteftate.’utjuequid tes Romana pauretwr detrimêti,prouideret« Ifip

lóhannêqucnda Græcum,epi'fcopu Placentinujiïeris omatiffïm5,8^,ut alrj l€ribunt,pecunrjs affluentê,Romanu ponn'ficê declarauit:Eftf^ hicio hannes,quêalq no legitime ele(flü,fupprimût; Alrj XVI.aut XVlI in* fciibunuCrefcêtius inde futuris profpiciês,quæ timerent ab Imperatore,’ periculis.muros urbis portafcp inftaurauit;8ómoli HadrianijCaftella ian/ éii Angeli appelIatOjtot tanta addidit munitiones,iitpoftea {èmper,8C iifcp ad hec tempora arx Crefeêtij, crebrius q landi Angeli appellarct» Venit interim Otto Imperator, amp;nbsp;magnis fretus quas adduxerat copqs, iirbê pene in circuitn oblèdit Tiim uero populus furoris, quê creâdo con full oftenderat,oblitus,pacem mifëricordiâcp Imperatoris fupplexorauit» Et CÛ impetralTèt, patêtibus etiâ Crelcentrj iufîu portis,Germant admilfl funtlt;Tunc lohanes pontifex prefidij Gmul cofilij inops,cü Crefcen^ tio lein munitilîimâ fanéfi Angeli arcêabdiderunudequaaliquandiuab oppugnationibusparuo negocio funt tutatùCuncp oblidionêoppugna* tionêqj logo duraturâ têpore non magis Germani q æmuli fimul per^ fidi dues oftenderêt, dolo uicflus fert Crelcentius, quê nulla uis fuperatu ra uidebauSpc enim falutis data,ambo ut ad Imperatorem irent, exeutes medio itinere intercipiunt: amp;nbsp;Crefcêtius quidê captus, lohânes oculis eft orbatus Crcfcentius iumêto auerfus imponit,8^ urbe drcumuehitunpo flea eumludibrio dus exaturati,confodiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXV*

Regorius ad undedmû quoabfueratmenfemreftitutus,acerri^ g mam de acccrpta a Romanis iniuria ultionê fumpfit.’PauIo enim pollq rcdierat,eam fecit de Imperatoris eledionefandionê,qua buculêp per annos iam quingetos lêruatâ uidemus:Solis licere Germanis qui inde eledores fint di(fri,prindpem deligere:qui C^làr tune86 Roma* norû rex didus, G a Romano pontifice coronabit, Imperator Auguftus appcIkt.'Sintcp hi eIc(ftores,Moguntinus,Treuerêfis, Colonienfis archie pifeopi: Palatinus Reni comes,Dux Saxoniæ,IVlarchio Brandeburgen* fis,Rex Bohocmie Dilîinâa funt aût inter eos officia, ut tresarchiepifea pi Gnt ipGus Imperil cancellarfj.’primus per Germania, fecundus per Gai* liant,terti’ per Iraliâ^Marchio camerarius, Comes dapifer, Dux portitor enfis, Rex Bohccmiæ pincerna* Sed ifta magis difereuit KaroIus IIII q Gnt initio côftitutaradicdtçp regem Boh œmip Ottoautê Imperator R® mp agens ,cum de ffatu regni difponeret,in contemptû uenit RomanoR?; obfidetunt enim illû in palatio,milites quofdâ illius ocdderûttuix aftu 5^ ingenio Hêrici duds Bauariæ educit patffionibus Gmulatis Romanipff ætate illâjinualidus ad arma populus,amp; tn ingenio uarius amp;nbsp;incônftâtifii mus ,femper res nouas moliebant:faciles ad inchoata, impotentes ad exe* quendu* Ottonê uero tûc in Germania redqlié multi tradunt* Gregoriil uero ff atim poft Impatoris abitû die fuû claufiflè* Poterat hoc no dubqs argumêtis ante cognofcere,Papâ Saxonê nô diu ui(ftuB2 inter olôrcs Ita* lostqui nô tam uitc reddêdæ q adimêde funt magiftri* Interim Saxonia» ei côtermina Wâdalia,pace trâquilla gaudebât.’perW âdaliâ ecclefie in ftauratCjCÔftruâa monafteria,Slt; ftdes Chrifti excreuit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVI*

Ic Otto IILconiuge habiiit MariaJilia régis Ärragonufcemi^ » h namfibinon(àtis,utferunt,temperantê lniecitoculoscuidâno^

bill',que uocauit in ampIcxus Horruit ille crime,8Ó quib” potuic -ucrbis fe de mau.. fcemincexcuffiuContempta üertit in furore: 80 crime quod cocceperacuertit in innoxiu:accufans illS apud Cæfarê,depertenta ta ab illo fua pudicitia Facile Cefar crediditCut funt mariti in zelotypiam. procliui) lufiit mox uinciri accufatS,8lt; gladio cCdi Ilie moriturus inno«* centiam fuam Deo comendabanuxoric^ queftus,cum lachrymis ibat ad luortêt Caput uiri coniux rapic ampledit, nemine obludfante, cp lufto dolore torqueret: Obferuabat deinde Ceiàtêpro tribunal! fedentê,8ó ac^ curretts acclamabat,fccmineo ululatu poftulans de iniufta 80 iniquilFima opprcfiïone iudiciu: Cüqp miferabiliter eiularet,uerfus in earn Cæfar ait: Quis teinulier tâtopere Ipfit'/quis oppreilîtCTUjinquit illa O CefartS^^pic ftoiii niediû capite, Hunc,inquit,mihi uiriï per fummâ iniuüiciâ abri uli* Hi:$lt;in promptu tenens ferrû ignitum, in côfpecffu omniu pertulitüleiâî Ç^',inquiens,ego immunis fum ab igné,tam erat maritus a crimine quod •mputabat Stupuere qui ad cran t: nam 8Ó in memoriâ reduxere qui uide* tant,lac pro cuore proÂ uere,cum miles ille gladio cedereLCpiàr miratus, ubirem diligêtius perquirit,repcrit ab Impératrice per calumniâacculàtu innoxiû uirû:Ô^ zelans pro iulticia.reginâ iuHit côcremarûSecp qui preci pitaflèt fentenriâ,magno ære mulAauittrependens mulieri pro morte uiri aliquot arces Nec poterat diu occifor côfolationê acciperetq? feipfum de prteipitato iudicio ieueriilime damnaret Necmulto poft tempore, iterS Romîjincertû quibus ex cauris,proficiftit Romani uero ab illo a fênten«* tia fua per uim deiedi ,imperata facere adigebant Igitur que armis ftipe* tare non poterant,alio genere perditionis intentato, fubuertere contendc bant Vxorquondâ Crefcetrj,mulierprocax,lmperatoris in lèanimu pel^ lexit:8c perinde mifto poculo,neicio in quos ufus ut prgtenderat cÔfpfto, Imperatorê ueneno extinxit4Mortu’eft ergo Imperator Rome:fed cadas» uerexeâis uifceribus,ut imputribile maneret, reduftû eft in Germania. Mirû hic filentiu de milleiîmo Chrifti anno,nuna folênitate,quod fit ferw, ptum peraâa: ut ad exemplû làltem ueterû Romanor?: feculares ludi,qui incetefimoquoqp urbis ano exbibebant,tum folêniter legunt pafti. Nî millefim’ urbis annus fub Philippis Imperarorib’^multiplicipompa eft ce hbratus Millefim’ aùt Chriftianp faliitis annus,toto filentio dilabit,fub pontificio Silueftri Il,8d Imperio Ottonis IIblubile’aut anus necdu ue^ Herat in mente pontificib’: ut eo inftituto quo prefens quingêteGm^ poft: milleperagitjCelebraret» Bonifaci’.V1II âno tricêtefimo poft millefimtc primus illû inftituit: Vtinâ iôlius pietatis gratia Sed hic fuit exit’Ottonu triü,ex quibus tertiS,ItaIici nonulli magnp tyrannidi inferibut, q? Roma nisrebellantib’nô ceflèritmeep pepercerit. CA XXVII.

Enricus Bauarus,Ottonis.Lex fratre Hêrico nepos,origine Sa^» h xo,etfi principatû teneat Bauarie,prim’ ab Eledorib^ in uim no * lt;nbsp;. nbsp;nbsp;up Conftitutionis eleCtus aflumptus eft lmperator,anno poft

mille fêcundo Nam Henncus frater Magni Ottonis gcnuit Henricu Brunonê filios Henrieus patri fuccedit in Bauaria* Bruno redijtin Saxo niam,ó^ibi parte ditionis illi permifla,tenuit Meluerode amp;nbsp;Hogewordf» tituîûqî fumpfir.ut marchio Saxonie diceret: qn titulum ducat’* Saxonif teneret Herman’’^ filij ei’^ Hic Bruno genuit filiü Brunoncjqui ex rdida Lupoldi duds Sueuie,que erat filia principis de Werlc,8ó peruenit poftea ad nuptias Côradi ImpatoriSiBrunoJnquam lêcundus ex haceóiugegc nuit Ludolphû marchionc Saxonie» Erat per idê temp’ 80 alius march«® Saxonig,Egbcrtus,qui magno ftudio cotendit poft Jll Ottonem ad l«fl perium,led fruftratur diligentia Benonis duds Saxonic,8lt; Luderi com«* ds fratris ei’ Inter iurgia dixifle ferut Egbertum Ludero:Quid fibi tain acriterin prouecîlione reftitiftètjllumcç reipondiflè:Ex quatuor rotis ad , curium,uix illi fuiftè unam Proceftît ea res in id diftordie: ut ab illis tribus Egbertus opprimereuQui cum fine hgrede decederet,trâfijtmafi* chionatus eius ad primû Brunonê Henrici Imperatoris patruum. Creuit aût pofteror52 hui’ Brunonis potentia, q? Otto» llhnullo relido filio de* ceftit. Succeftère aût defumpfere perinde qdem marchiones ueteraSa* xoniç arma,candidû equi pullû: Nam Egbertus preferebat geminos in fc credos leones Hic ergo Henricus Henrici filius, amp;nbsp;Henrici primi nepos, qui frater german’ primi Ottonis,primus per eledionem eoR2principuni, quos cum Gregorio V decreuitjdefignauit^jOtto tertius, peruenit ad lmpcrium,quodfcelidtergeftït» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XXVIH*

infignia 1 mpcrialia, quae initio pauca fuere, adauda per tempus, non nifi magno laboreaftèqueret, a Willegifo Nogutinoarchiepifeopo eft cofequLit’jUir fingularis prudentip,fortitudinis, religionist Et guis Jmperio digniftimus haberetur, cotradidores tamehabuitex regnipro* ceribus:quib’ be!lo cogreftus, illos ad obedientia reduxit* Inter primos, quos diximus .rebellâtes, erat Egbertus Saxonip marchio: led ille cecidic fub duceSaxonip Bênone,8ó fratreei’Ludero Hêric’aût.Xll ânispre* erat regno priufq pontificiâ benedidionêpoftularet Bohccmia etiStuin tumultuari uifa eft,Slt; ideo in earn Henric’ rex duxit, armis ilia rédigés in obedientiàt Dux turn preerat genti, amp;nbsp;hoc titulo ad eledionem orditur admiftus, ft tame initio inter elcdores fuit» Nam funt qui arbitrant ilium rege adiedû denuo eledorib’per Karolû Il JLin Aurea bulla:qui ab in* itio ducê aiut inter alios nominatû» Inter eledores nouiftimu dicut cófti* tutum lnde uero cum principat’ erigereturin regnu,prioreeledui^di* gnitatem nonamifit, led locu fuS feruauit: alioqui inter feculares eledo* res locum haberet primû, que nûc tribuut ei nouiflîmû» In Wandaliatn noftraoftendimus, ducêBohœmicperunûexOttonibus regêfublima* tum.qup res teftificaturinitio Bohoemiæprincipe inter eledoresnonfu* iftê: alioqui primus numeraret. Sed quilquis ilia etate fuit,uel rex,ueldux Bohcemie, fadp cledionide Henrico tum fe obieciqôi rebellioneoßen^

dit,Mira tempoi^ i'ncuna,qi fes prcclaras non mifèrint in litcras^W anda liam quoq? in principio fui regni Henric’ oppugnamceâ credo,que nunc Polonia eft. Nam 8lt; ilia genri,Si lingue annumeraf: quib’ in prouincfjs,' SCuicinaPruflia,tum fandi pontifices opera prcdicatiom's impenderunt. Sandus Adalbertus Pragenfis, que paulo ante banc gtatem Prufli,gens «lFera,trucidarunt: Si nuc Bruno epifcopus multis fupplicqs alFicitur: ita uttruncat’ manib’ pedibuC^,preciofus dno martyr c5fecratur Per quae Etiam tempora,Henric’ rex,cum prolem nec baberet, nec babere content deret,qui cum Cunnigunda regina.in fanccimonia, nbsp;thori mundicia uigt;

ditaretjChriftû fibi co ft i tuit berede relinquere: Nam Hâburgenûu pfi* muserexit Si dotauit epircopatum,in quo conftruda folenni ecclefia,nuc ipfe cum coniuge quiefcit Euerhardum autem uirum prgcipuum, eo loci otdinari curauit epifcopum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. XXIX.

T ut Chrifti religione propagaret, Giflam foroie fua V ngaroRî e principi dedit coiugemzboc augurat’, boc prcuidens,boceriani curans, quod euenittut optima foemina Chriftouirufuulucra^ tctur,8i ut omne perinde regnu fequeretur rege fuu ltac^ baptifato prin* cipe,quo in facro Fonte nomen Stephani induit,adeo in religione profecit gens ilia; utrege illu inter fantftos ecclefia afliimptu denumeret, dare fee n tibus miraculis,Si prodentib’ uitg fanditate Quo ctiam tempore Benno dux inferior is Saxonic,Filius Hcrmani, in ea ditione fecundus,migrauit e uita: Si frater cius Luderus comes,breui fequutus cftillu: cuius uxor Em tna,locupleti in patrimonio cofiftens, multa bona cotulit in ccdcfiamBre wenfem: Et extat uftç bodie infignis illi’ fœminç de multis bonis inextiti guibilis memoriarinter alia,qug donauit^uri Si argêti Silapidû preciofo turn donaria. Eert ciuib'’’pcrmififtc pratû, nô longe ab urbe feracifîimuî cuius ufeç hodie ilia præcipua cft indulgentia: ut nullis ibi pccora mufcis,

1 nbsp;nbsp;nbsp;uullis Feabronib’, aut ueFpis,uexen't Jd reFerùt in mérita eiufdê uencrabi^

1 nbsp;nbsp;nbsp;lisEmme,Quç tes argumêto eft, Fi mulier ibi patrimoniù haberet ad ur*

I bem.fuiffe principat’ Si comitat’ in ditione Bremenfis diftridusut non l nbsp;nbsp;nbsp;onmes tûc,ut modo,pagus feruitet ecdeGc Luderu uero maritû ei’ Het

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uianni ducis filiû ,Bennonis fratrê, que comité annales referût, fed diftrii««

1 btormaria,Holfatia,Thietmarfia efttCui etiâ fi turn Stadenfis comitat’uc l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Voftea,fuerit côiunft’ ,no enûciotSed ex reb’ coicd;o,q? in ampliftima dî

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione Fratres,non tam iniquâ fçcerint partitionê, quin Fratri Ludero comi

l nbsp;nbsp;nbsp;ù plurima ditio r ucncrit; qugfi turn erat TrâFalbina,nÔ magnü debet ha*

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beti,fi illi,ut poftea,comitat’ Stadenfis iungeret : quod idcirco dixerim*

l utaliquâilloï^tempoï^memoriâetenebrisinlucêuêdicarê XXX. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ernhardus inferioris Saxonie dux,nepos Hermâni,aufus ïmpe*

lo enim tempore, quo ille poft pâtre Bennonê gubernacula fuFcg i lÂt,nunqpax inter archiepûmVnwanû,qui tum preerat,Si duce extitiu \ lUo pro rege Si ecclefia partes interponente ; Duce aüt pro fuaisa amplifi*

catione rerum agête Hgc emuïati'o dum prius occulta ef[ct,ex hoe tempo re uires acccepit,8lt; creuit in immefum Bernhardus dux,tam amt^hiW htatis,g paterng religionis obh'tus, primo quidê gentc WinuIoB? ( Wan^ dalorum ea. pars fuit)per auaricia opprimens, ad neceflïtatêrefumendfpa ganifÎTii coegit Dei'nde per fuperbiâ benefici’oi^ immemor,totâ fccum ad rebellandum Celàrimoui'tSaxoniàt Nouiffimeinfurgensin Chriftum, ecclefias oppugnauit,preci'pue Bremenfèm, quf 8^ di'tior erat eo tempore cfteris: Si Hamburgêfem, que remotior uidebatur a manu Imperatoris» Hufus aût impetû uiri Vnwanus taliter fua magnitudinc am'mi' frfgi't; ut pre pudore fapientig Si Iibertatis epifcopi,dux,cui ante aduerfat’ eft, dein ceps cogeret beneuolus eflè ad omnia Brgo auditoVnwani potificis c5^ filio,rebellis tandêefl; flexus princeps.Scaldinborg fupplex Henrico Camp; Cari dédie manus Vnwano interueniente Wandalis tributo fubadis,pace reddidit Tranfalbi'nis, Si ecclefig Hamburgêfi: Ad cui'us l'nftaurauoncm Vnwanus poft Wandalicâ cladê, ci'uitatê Si ecclefia F^cit nouam: Simul ex fingulis cogregatiom'bus fuis, que ui'roR2 eftèntjtres eligens fratres.ut fimul duodecim fierce, qui in Hamburgo canonica degerêt couerfâtidne, populum ab idololatriæ reuocantes errore Ordinauit etiâ in Wandalia, mortuo Reginberto, ex fratrib^ Hâburgenfis ecclefic Bennonem, inrum prudentem,qui in Aldêburgo multû attulit prgdicationis in populo fru^ (ftum Per idem tempus, Henric’ rex Babergêfem ecclefiâ illuftrauitjduo addens monafteria In monte quidê landti Michaelis, Si ab altero latere eccIefióEjin honoré diui Stephani iuftit cóiècrari ceenobium: Conuertens ad honorem immortalis Dei,quod alius in fuperbiam filioRt erigenda co uertiftèt Cunnegudis regina ad hgc mirabili zelo cooperatur,preparans fibi in terra amicos pauperes,qui Ce recipiat in gterna dei tabernacula: Ec* clefig Si monafterijs abudein prcdqs eftprouifum, Erat Theoderic’Me tenfium epiieopus Cunnegudis frater,filrj Sifridi comitis Palatini de Re^* no,quilargitaté(ororis liuentibus oculis perfpiceret,regemcp aliqndefu* per cöuenit,q?patrimoniü côiugis ita in eccIefiapatereturabalienaritSed obfurduit rex ad eas obiurgationes: miratus qp uir ecclefiafticus,ecderis incrementisinuideret Tanta aut incenfus eft epifcopus ob earn remindi/ gnationCjUt hoftiles animos oftêderet in regê,8i ad hoftilia puenit agen* da Duxit ineum rex,Si damna,ut fieri folet,damnis cópenfans,eoperdugt; xit epifcopum,ut facile coquiefceret* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXt

Vm au té teneret Ottonu predeceftbi^ fuorçÊ opcre Lotharing!» c rex Héric’, Fladréfis comes Balduin’ IIILcognométo Pulchra barba, qui filiâ teneret Gifeberti ducis Lotharingie,arcem Va* lentianas præcipuâ in eo regno inua{èrat Héric’ aiït rex in eum duxit co* pias,Si eam,ut recuperaret,obfedit; Si diu caflo labore defudans,cum ar* t cem munitiftimâ non caperet, ab ea flexus, arcé Gandaui in Flandriacir* I cumfedic,8ipopulata terra,aliqt primores in Fladria cœpit, intrac^Tor* nacum recondit Vnde territus Balduin’,Henrico régi iàtiftecit,8i Valen tianas reddidit;datifqp obfidibus cum facramento fidditatis man’ ilHdt*

diuimperator fuoi^ fuafione induAus, Valencianas ipfi Balduino in feu dumteddiditzut inde feruiret Imperio,SZ ad omnia Bella uocat’, cum cec ^oinilitum prefidio adefïèt» Poft etiâ illi Walacras fimili pado tradidiu Sicpacecopofita,comes redijtin gratiâ Imperatoris Quib’ rebus ita co* paratis,audit rex in Italia grauP g Imperio par enèt,(è cÔmouere G recos adhibitis,ftipendio dato,Saracenis Mouit uero in illos Imperator excrct tuualidiffimOjamp;CinCâpaniaiam graffantes ^luinciaexpulit: lequutuic^ ii(cpadnouum,quodfirmauere in Italia pr£fidiû,Troiamcp dixere: Cagt;» ftraHanibalis eo loco olim fuifle cÔpertum cft: idc^ nome remanfit loco üRç ad ilia tempora Eius aût cÔdendc urbis in illo loco potiftîma fuit ra tio,q)habitatonb’ Grccis,eo uelut in coloniâ dudis, ad præfidium terre fftendumjamp;C adinuadendos fines Romanos,locus uideretur oportuniftf •îius Quod cum Henricus rex intellexiflèt, necdü bene firmatc munition nibus urbi nouç caftra admouit: Qua in expeditione funt authores,Bene ^idum pontificê,q) rem iliam cordi haberet,interfuiflè Seftum tn eft aeî famurbêmenfibus quatuor, amp;nbsp;maching omnis generis admotæ: eftatis autem aduentu, q? caumata regio habet intolerabilia exteris, Henric’ rex: ^tditionem ab opidanis oblatâ accœptâs cum datis obfidibus Roma re;* iiertitur: ibif^ de more pontificalêbenedidionêacc^pit, Imperatorep eft Walutatus,a populo ^proceribus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXII*

Vnt qui feribunt Henricû regem ante accepta benedidlionem i« s ea Italica expeditione captû ab hoftibus: iêd illuGflè capientibus

ut ex arce,qua teneretur defiIienSjCoxam leferit.unde per reliquH tempus claudicarit: quod certû eft in Papia expertus grauiflîmû a ciuib^* tumultum,quem armis magno luo periculo fèdauit: Ibi peterat includf palatio aliqdiu obfeftus, ibi potuitin crure ledi: nam q? captus in carctre teneretur elaberetur,difficile eft creditUvComitatus inde Marferborg tiacabat Imperio: Hui’ magna parte Imperator attribuit ecclefij Marfe;* hurgenfr.fed quatuor arces in ripa fluminis Fulda dédit in feudû cuidam Burcbardo,quê comité creauit^Fertur idem Henric’ alioqui rexoptimus

Cbïiftianiflim’, aliqn zeloty piæ malo in caftiffimâ côiugé laborafle : eumillâex delatorib’ quifpiâmiliti putaret propenfiorê, g Impatori par

eu côpertû effet pudiciffimæ feeminæ, çp apud regé ea Cufpicione no caterer,iuffit igniri ferrû,ôC in côfpedu regis candes deportauit,often

uiro man’ intaélasî V t a te mi,inqut,uir intaöa permâG,Gc ab omni tnate;Vonefufpicione Jlk fanCtiflime feemine ad pedes prouolui incipiês

ea non bnitur ,ueniäBumilime deprecatus. 1 nterea P brilones ab 1 Beo dcticoFlandrenft,Armulpbi Gandauenfis filio, oppugnantur, ad necem Viins,quem opprefferät,uindicandädmperator illi adiungit Gotfridutn tiuendam,quénuper creaueratLotbaringiçbC Brabantic ducem*Cuncç rongreîft manus conferuiffent ,uox infonult(^incertü unde )f ugitc ,fugite* Konpoterantnö terreri ducales,cmife diuinit’ admonerifunt arbitrati* llko infugä couerfi,multi a paucisPbrifonib’ ceduntur: D ux capitur in ïed^mpûorié fuâ Imperator« dUs recödliari inftitit perfgeit^ qua co*

ditione relaxatur, Rodulphus autê rex Burgun(3iæ,infôlentfjs fuoR2 Bur^ gundionum fatigafus,deh'berauicregnu Hcrico Imperaton fubinittere; quod cuin proceres intelfigerêc,fimulata illu fatifFacflione plaçantes ab ea intentfonetiim reuocauerut. Inde Imperator natalem diem Coîonicceîc brans,Heribertû archicpûm, olim a fè male habitum,{àtifFadione plaçai uittCiii recôciliatus archiepifcoppr’edixit fe propediêmon'turiï,quod 8^ iàc^um efl-,claruit:c^ mortuus miraculis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXlîk

Rat mter alia Henrico Imperarori bellu in regê Polonix Bolefi» e nbsp;nbsp;um, que {ccûdus,8ô ut alij Ccribûc,tercius Otto corona donauit.

Isi'ugi bello tonabatinproximos Saxones: align excurfionem produces ad côfinia Magdeburghlmpatoraniimpto regeVngariæSte phano (broriofuo, mouitin Polonû,Sgt;éc5minbprçIio,akerapo(iBarCo^ lomgi die,perpulit regêimperata CacereJnde Verbena couer/us, WanJa lis côgrcdit.quiad mare Germanien accolunt. Arcê Arnsborgextruêî, 3c duos gêtis principes captos,in pcrnäpfidie^inWolmeriiedeCublimif^ cic appendix Sed Boleßao rege Polonie in fara côcedente, fiîius eius Mi^ ftiwoirebellionêrenouauit;tributapnegabat,nec alla curauic facereim^ perata^Duxk in illn quoep Henricus Imperator,Sgt;C armis perdomitû,do^ cuit non temnere maioi?* coflituta Renouabat ille Imperator/ facramen^ ta 3Ciârecôciliatus^orabacauxiliû in RuiJbst Impatorilli Saxones permf Cic^guib^ in /bcietatearmoß2 aiTumptisJonga expeditione genre aggredi^ tur,Sô ui(fîorlegêimponit:ure{lènt ChriibanbEccleke tarnen orienralife potins g Romanyoccidentalicôformarut Memorâda pîurima uiditbec çtas^ Cborifantes in Colbeke ailla HalberfiadêCi inColêcerfàcra noâeDo nbsp;nbsp;I

nis: incôcinnis clamorib^ebrijdaxerechorpas: Rogati a fàcerdotefacrS I fadluro,ne diuinâ ofFteia interrâperentjnibil ferere rninus JHead impati^ entiam uerCas^correptaicp ze/o 3C indignacione diuine iniurip 8Ccôremi^

rem fuam qaidam extradîarus decircalo girantâ, brachiû ferrureaulHii' / CeJlla per/ëueraba t girans ImpreiJere alta terre aeib'gia, q aod neceffèh I it^Anno demâ eaolato qaieaere^Maior pars ipiritam efflaaicPaudqut fuperfaere recreatijinûgni fè pcenitentia macerarutt XXXlllh

^uccmïut cópfjs iiïius ad prima fêmp fïgna pugnatib’ pafatifiïrnis iibicp Weret;adeofeaud fgcic Wandalus comeridatmut illicognata fuâ, amp;C,ut alrjalîèrunt,germartâfuâdefponderet Vbi ücröexpedäbatiäm propin*» t|uas nuptiàs Tiaderic’ marchio rem interturbat: iridigriS afîtrens nobi lempuelJâcani pmittcrcconiugê» Vbi cogriouit Mifl:iwoi:Èrgo,iriquifi canes fumusCEa premia laboRj retuIimusfSi ergo caries fum^jrabie exer^ cebi’nius Igit cxcitata pféquutione, a fide Chrifti panter dücis Wari* dalircceflèrutzmagna ftragê in Chriftiaiiû populü percgerunt LX tum presbyteriin Aldenburgolüdibriofunthabiti:quôd in Wâdaliâpieni’ dixirn’:Hàmburgû cû iricolis excifum.’Benrio pontifex üix elabit* Mar* chioBrâdêburgêfis ôrrirti^puincia cxturbattad preberidâ in Magdebur* go inde uidirabauDilx Bernhard’ arma côtrahit in genre rebellêjmpè htormittit fuppétias: Côgreflî magno prelio decêrcat; Cadic Miftiwoit amp;ad priftina redigiint Wâdali tributoi^ ßfolutione: Chrtfti tn'religio* orieni ex ilto die in annos LXXX noniîncere cokierût, magis, àc magis qùotidiedefluêtes.Nec longû têpus in medio cû Hêric’ Jmpator,8^ Roi ben’ rex Frâcorû,ambo rdigione 8^ mulriplici uirtiite infignes, 5ô omni umfeailoi^ magnis principib’, fi no anteferêdi,tn c5parandi,apud Erio«» lîum fuper Karum fluniû ad colloqùiû côüerierût.de ftatu ecclefic,regnt bC Imperrj tradaturûS^ côdido iiiper his que inter ilios côuenerant con«» firmandis,etiâ papa ambo Papiç preftnito loco defuper alloqüererit: Idqpi placitü impletür ♦ Impator rege,8^ exillijus comitatü plurimos, qui tan tu ad demirandâ utriufcp principis curia aduerierât,tanta liberalitate donat,. ütopibusPerficisautÀrabicispofiîccompârari CAi XXXV*

Élebrem deinde Henric’ Imperator in Germania coueritû æg/c c pnficipû epifcopoR?,iri quo multa falubriter funt cöftituta,ingt; didta principib’ folcnni elecmofynajfacerdotib’miflg,populo ic* •uniatut Oeus illi fçculo mifericordiâ imperideret^Tùm fjnótoi^ lohânis Baptise Si Lauretrj per ChriHianifmn furit fulccpta ieirinia* Äderat buic coEtui cu multis alijs religione prgcjpuis uiris.Gindt’ Berrihardus Hildeie •nenfis cpûs,Hûc ergo Heriricu Impératofê fcriptofes multis efFerut laugt; dibus,epoptim’ Ghriftianinîmufep princeps cû Cûnegûda uxore uirgi* nitatê feruauerit: traduntep Henricû 8^ coriiùgê póft obitû miraculis co* rufcaflèiAb ipGs principib’écclefiâ fantftg Trinitatis,que nûc iuxta urbis Florêtias meenia arduo in colle Ipeciofiflîma uifitur,ædificatâ fuifte predi canu Vetufta urbs Fefulana hoc tempore a Florêtinis capta’jma'gnû Fló' rencif fpkndorisdeditiricrementûrnamexeiùs urbis populo 8C ruinis ati' ftaeft Florêtia.Si iridéprimû coepit tollere caput;quod nûc rnagnis pria cipib’ cocquauit:ut fe riÔnunq Imperatóïib’ aube opponefe» Cûcp Hen* h'eus iam corpore fraót’ paulatim uirib’ deftituerec,côrult’ a fuis de fûc/ fdTorejCôradû uirû regn fanguinis èC egregiç lib'eralitàtis ôilibertâtis (quippcquinunqle cuiufg fubiæcefatferùitutijSi^qui fub iplb Imperato' •quot;crerndiu preclareq» geflerat, ordines duxefat, èé omni uirtute cû laude fioreret)defignauPeragrata ergo Saxonia, cû de Halberftadio Gollaril lïi i‘

LiBRi nil* ca; XXXV. et xxxvr, peteret,inde Gfonden,cocpit inribus deficere:afiimó côpoGco,fâcrifc^ pro Chriftiano ritu munitus,trâfiuit e (eculo ad mch'ora.Mersburgif^r* liant calice,que libre ferut inieciflè diuû Laurêtiu,cS Impatoris iam mor lui crutinarent bona cû malis Anlàm ferût turn indignante humani gene ris inimicS dcfregiflè,qn nihil fuû reperit in moriête CSnegundis deinde ' poft aliquot ânos tumulata eft cü marito,uirgo cû uirgine:cui’ rei fount tum auditû in acre teftimoniû: cû uox,incertû unde,inftreperetî Cede uit gini uirgo I0CÛ Res digna miraculo,in maritali thoro aflèruatâ in finery lilcp uitg uirginitatê fcpult’Impator Bâbergc in eccFia quâ fûdauerat,c5 cô(orte,quâ üiuês moriês ,triûphas in regno co forte meruit XXXVl

Onradus lLnatione Frâc’’,uir regq fànguinis,ab Hêricoprfde^ c ceflore defignat^’ja principib’ eledorib’ Hêrico fubftituit, Qiie uero pâtre habuerit annales nô preferût Crediderim Côradi il* lius filiû,qui gener erat Ottonis ♦! ut fit ex filia Ottonis I nepos: ut ratio conftet eoR?,qui de fanguine Saxonû hue quoq? cum pofteritatenil meranu Frater illi Hêricus rebellabat: fèd cû a facie eius côfiftere diffide ret,profugit âd regê Vngarif Is ueniêtê Chriftiana pietate Rifcf pit: in die Parafeeues carnes ilh\ppofuitedêdaslt;Horrebatillepiaculû Tunî rex in illû couerfus: Maioris inquit piaculi eft bono fratri repugnare ÏHe ad* monitus redijt in gratiafratris, Nuremberg^ (ponte reliquit imperin* Pn'ncipio regni Côrad’ a Brunone Auguftêfi epifeopo Hêrici Imperato ris fratre ftimulat .epifeopatû Bâbergêlèm in irritû reuocare,qgt; ecclefîaftt cis reb’ nô neceflàri’,8ô imperio preiudicialis haberef Mira res ab epifen pis oppugnari,qd in (quot;auorê ecclefiarû princeps laic’cÔftituiflèt Fecit hoc ipfum Bruno apud uiuêtêfratrêilêdnihil ^pfpcit Fecit amp;nbsp;Theoderic’,qd dixim’,Metenfiû epûs.’Sed qup (êmel Deo côlècratafunt, adprophanos ufus necç Hêric’ neep Côradus uoluerût reuocare Bruno tn per uifione fratris in (omnis territ’ cœpto deftitit Côradus aût iam rex coniugedu* xit Gifla filiâ principisWâdalicde Warle Qiia in re pen(àndû,cui’tuni nominis fplêdoris fuerint W âdalici principes, quorû filias dignarCn^ ïmpatores habere coiuges: gq tertiû hoc fuerit Gifle cÔiugiû: primo cm nupta eft Ludolpho Supuigducûquo fineliberis moriêce,nupfit Bruno* ni Saxoniç marchioni,cui peperit filiû Ludolphû: tertio loco peruenit ad nuptias Côradi regis,deîde Impatoris,qui ex ea genuit filiû Hêricû poft fe Imperatorê. Côradus autê plurimû afïedt’prcuigno Ludolpho,bona multa fecitjUt obtineret pr^dia 8^ poflêflîones, que illi obuenerît ex mo* rientib’ Ottonib’ iufta fucceftione,quefpq3uenerât ex Hêrico nouilpmo Cefàre fine proie decedente,qui cû Bauaria bona tenuit Saxonieparte,ca quâ Ot tones Cglàres fibi retinuiflènt Sic enim colligim’.’Ottonc l cum côftitueret Hermannû Saxonie duce, eicp gmitteret côtermina Albis flu minis,fibi ac pofteris feruafle T unngiâ,Mifnâ, 8^ quæ uicina funt Herci* , niæ Marchionibus autê a primo Brunone ad nouiftimû proueniffe Me* diterraneaSaxonip,qucnûcfuntditionis Brunfwickcêfis Sed tum nÔfa die poterac tuen Ludolphus marchiOjqu^ ilfi ab C^fàribus proueniflène

sfratrcBcrnÏiarcli Jucis Saxonic.'quï cius eßet arrogantie, ut Imperatori ttiam Henrico,quod diximus,rcbellaict:nifi illi Imperator Conradus fu® uitrkus aftinflt't Ifl-eaüt Coradus ad Goflaria fundauit Iurgenborg,8C inulta prgdia cotulit in monaneiii;m,quod crat in HartcsborgA Ad initia ümaût regni eius,Mefti woi dux Polonic rcbellauit/idem Ch ridi 8^ re* gis panter abipcit,profcdufq5 cum expedito agmine fuoR2,inter Salam 8C Albim magnas edidicuaflirates: Subuertic ccclefias,amp;monafteria,fa* crah-p uirgines polluit,multahominu millia opprefliuTheodericus mar* chioi'Ji ne Saxonil intraret, obftitit Sed cû intelligeret CÔradû fè ad ex peditione parare,refediuSub hoc aut Ludolpho marchionecreuit opidii Brùfwicû:Ibi turn ecclefia^S Magniexcdiricata,8£ diui Vdalrici IdcLu dolph’* prim’ fundauit ecclefia in arce Danequerode iuxtaBrufwic5,qug •luceftinclura mcenib’n'nftituit canonicos,ditauit prpdqs,8lt; fanflis apo* ftoHs Petro Paulo fccit cofecrari: que nüc S Blafij prgfert patrociniu,’ Wtra urbis mocnia. Si hodie uocant ecclefia in Burgo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV11*

p ta,fefe in libertatc aflerere,8i declaratu Ccrarem,cum ueniret,ar* mis repellere coftituerunt* Id cum intellexiHet Conradus (nec^ tnim in Italia obfeuru fuit) ueniensinltaliam copiofillimu duxitcxerci* tum^Conftitutu crat,ut qui coronâdus in urbê Imperator adueniret, du as in medio itinerc coronas acciperet: Ex palea prima Modoeciætex ferro aût alteram Mediolani ab archiepifeopo imponêdam: quod ad tempora viftp noftra feruatû uidemusinifi çp prima accipit Aquifgrani Romanoru ibi 1 ex côfaîutatus:de altera Modoecefes cum Mcdiolanenfib’ difeepta*-ücrcdcdpreualuit amplitudo Mediolani Pofteaq uero fe Imperatoris ici »iis ducatus fubtraxit,quid fret, incettû cft. Igitur Conradus rex Italiain ingre(fus,Modocciam ne adierit non inuenio: Mediolanü uero cum ue* Miffet,armis cftrcpulfus« Quamobrem agro uaftato Mediolanum obfe* dit^Cunc^ Medilanenfes ipfi obftinatis animis repellendo, obftinatiorcs cerneretin toleranda obfidione,fuburbiaincendit: non prius inde fe mo* turumminatus, q pariter incenfam urbem æquaretfolo Sed dum in die Pètecoftcs,quodmulti tradût fcriptorcs,archiepifeop’ Colonienfis mif* fatum folcnnia in uicina ecclefia celebraret,per fpititü uidit,Côrado(^ rc* giaperuit,beatû Ambrofiû Germanis txcidiû nifi abcederent,côminari* Inqi Côradus motis Mediolano can:ris,R.omâueniens,aureaa lohanne XlX,corona,Si Imperii titulis cft omatusjtalici proceres,quos aduerfus Côradüdixim’ côiuraflè,cû poteti GcrmanoRiinfe exercitu, ut nouerâc dufturo,proprijs refiftere uiribus diff'iderct,WandaloB2,quos inDalma tia cômorantes Sclauos uocât,VngaroR2C^ prcfidia implorauere Scd dû illitardât, Côrad’,qui omnia refciflct,Roma profetft’, pacatâ poft fe lin* quensltaliam,in Wandalos primo,poft Vngar os duxittcopreflifq? coR2 »notibus,exercitu apud Treuiros,Metenfefq$ redult;ftum,diftribuit in hi* berna.Tum uero Imperator ,apudTreuiros côftitutus, gloriofi facinoris occafionê çft naâus Rodulphus Burgûdionû tex, qui plurimas fuorum

f^Jtciones pertuIerat,quo(J apud Hêiicum Impcratorcm facereuoIuinS^ ■lïiTiularione fuoi^ ülufus intcrmifit, cum nihil rcs emendarcnt, apiid Con radum pcrfecir:dus fidci rcgnû rubmitteSjinilIi* din'onê obedicntiam côcelîît: Qüod rcgnû ab Impcratorein prouinciâ rcdadum,Burgundia Imperialis ex hoe nomen fèruauicjicet potior illius pars ad Francie ditio* nem fit reuerfa Paruit tameregi Burgüdie omnis Sabaudia,8^ quicquid efi: citra Rhodanü,in quo, 8ó Delphinatus,5ó Valentinêfis eft comitatus, que uic^hodie funt iuris Imperialis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXVUI.

Er qug tempora,Kanutus rex DanoR? Anglorumc^^, deuotione p du(ftus,Româ fandia ei’ locainuifit Scribüt tamêprobabili* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alq,q?j'n expeditione militari cum Côrado tranfîerit in ltaliâ,rc*

ucîfufcp in Angliâ,fih'â fuS Henrico Côradi Imperatoris filio in matn'mo nium collocauit:Côradus aût Imperator paulo poft celebrato fiüo nupti as,Româiteiû ucnit,8lt; ultionê deltalis rebellibusfumpfit Eineftusaûc SucuorumCquos dicût Alemânos propter Lcmanû Iacû,a quo tarnen tii longe diftant)dux,ô^ Wtlpo comes,diu rebelles in Impcratorcmani* mos obtenderût:Sed nouiftîme ad cor ieuerfi,eidêfe fubmilèrût. Rober rus quoq? Franciæ rex, cum uideret undicp Romani Imperii uircs crefee* ic,Lotharingiâ non cquis oculis afpicere potuit,a fuo rcgno,cui diu paru çrar,diucni:8(SGotiIodux,qui Godfiido fucceftèratin caditione,piiua/ ,tam diu fimultatêcum Côrado,ctiam antelmpeiiû fouebat, undcinaxi»' mum côflari pofte uidcbaturincendiû* Sed eafuit Conradi Impcratoiis moderatio: ut omnia ea prudenter proipiciens, in ip(o germine furgentia belia côpreftît,pacêcp reddidit terris optatâ trâquiIIitatê*Pcr ea qiiocp tempora,Bel nhard’ dux inferioris Saxonic, renouâdis opidis, ciim archi i piieepo poft cladeni Wandalicâ, pariter amp;nbsp;muniêdis inftiterûf. Epifeo* pus Hamburgiapud ecckfiâquatuorfirmiftîmis turnbus prpfdiû ab in^ curhonc c5muniuit,cûcç duce fepeper dimidiûannû earn urbêinhabita* »lit,cum illo mulra fuper ftatu prouincie colloquut’ lbicp rcgiDanotuin g/ Anglorû clariftîmo Kanuto obuiam p rofedti.de cômuni gentiû falutc pluî ima düTerebant: Que res indicio eft, cam urbê, non turn comitib’,ii£ poftca eftê pmiftam:fcd ab ipfo duce,qui ibi cû epifeopo fepe diucp fit ucf iat’,efte gubernatâ. Ergo uirtute regis Danoæ Kanuti,ôô Bernhardidu cis Saxonie,pax folida trans Albim erat: 8d Libenti’ lëcundusperça tcin poraarchiepiieopus Hâburgenfis,matriccecdefiam crebrius uifitabar,?^ in primis honorabat.Ccfar aût, d um in Polonos arma conuertir, uidnos quocp côgentiles eoR2 Wandalos ad iuga c5puIit:quoR2tamê Gneus 8d Anatrogprincipes,adhuc impietategcntiliforducrant ♦ Ottoautemter«* tins filius Meftiwoi, male erat Chriftianus, amp;nbsp;ideo a quodam Saxonuin tranffuga interfeeftus eft:que rcs multoR2 occafio fuit malorum.cum is ft lium haberet inter Saxoncs, qui in monafterio Luneborg,Iiteris inftarec perdifeendis Sed audita patris morte, 8^ literas, 8C religionem abrjcicns, peftîmâ fccit in omni W âdalia Chriftianifini lubucrfionê; quâ i cm quia in W âdalia explicuim’,inde requirat qui nofïè uolet ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXlX»

Er eadem quocp tempora, Hermanus de choro Halberftadenf/J p ad archiepifcopatü Hâburgenlèm perueniu Is aut,no tam fuo,g fuorum cun'aliü nomine incIaruit Habuit enim optimos, de»* inde fummos uiros capellanos Sindagerü, qui poftea cx Bambergêfi ept fcopatu peruenit in urbe ad fummu pontificatu: amp;nbsp;Albertum, qui in bac ipfaHäburgenfi metropolica,cum magna gloria fuccefTit Hermano^Sed fubeodeifto Corado Imperatore ante Albertu,peruenit ad archiepifcoi* patum Hâburgenfëm AIebrâdus,qui amp;nbsp;Be2elinus,uir infigni prudentia amp;nbsp;rcligione fingulari,amp;S qui forêlcs res omnino non negligeret:Ei’ enim opera, Brerr!a,8lt; Hâburgum urbes cómunit.efunt,quod in noftra Me tropoli diximus Coradus aut Imperator,cum Werbcnâ opidum ad Al* bim fluuium,in folo Wandalico, iam Saxonie colonicâ, Luitici Wandalt iiaftaflènt,in eos duxit rcprelTit Sed necdu uenerat tempus,ut oflium lalutis fidei introirenU Imperator aut, iam omnia Habens in circuitu pacata,Henricû filiiï,quo legitime fucceflîonis certus Habcretur, rege ere* at,8^ in pace Chrifti requielcit, omnib’ ante pro dignitate in Imperio eogt; ftitutis: fepeliturq? in Spira,quâipfeecclefiâ illuftrauitXibet intueri fta^ tum Imperii per ea tempora Conradus filiu declarauit regem; ubi erat in* terim poteftas eledorüfnum illiin côciliûerantaduocandir' Poteiataffii ifièjfcd non omnia fcriptafuntqu^falt;fta:PoterateIelt;florum, non tum, uc niodo,eximia elTe poteflas Marchio enim Brandeburgen fis, ilia tempe* ftate pulfus a Wâdalis, omni ditione apud Magdeburgs de prebeda ui* ditabat yigebatapud imperatores memoria KarolinoR: Ottonum, quiarbitratu fuo fibi delegerSt fucceflbres.In Romano aut Imperio a uej* teri memoria,femiper foclicior fuit adoptio filioR2,q generatio : Quocirca ad flediuS dignitate res aliqn peruenit,in qua pfiftit hodic;ut dignißim’ quift^ Imperio Só reb’ gerendis,maxime idoreus afrumatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL*

Enric’ei’ nominis.lII Cöradi fili’,patri fucceditin omni fua di h tione» Miror plurimos ei^ ætatis feriptores ,Henricû,nô Côradi filium,ftd gcnerûcôtenderefuiflè; ordiunturep longâfabulara, deLupoIdo quodä duce, que Côradus Imperator ^fcr’pferit, ifep in ne* morcabuius fibi habitatione cum coniuge delegerit, profundis faltibus: Poftmulta tempora eo uenStem Coradum Imperatore, cum aberrailet, perueniiTe, fiIiü,tumLupoldo genitu, cu ibi Côradus pernoôfaret,de quo,q? magn’futur’ effet,cum auatib’ ôifuturoRîCÔicdorib’audifiet, cumLupoldu non agnofeeret exponiiuflîlfe: peruenifiètn iuucnc,mira feruatû fortuna.cum adoleuiffetjin regia amp;nbsp;miranda perplexitate eo pro* ueflum,ut régis filiam mereretur coiugem, Só in omni ditione fuccedereC Imperatori.Sed häc fabella couellit magnoi^ authoritas uiroR;, teftanii* um.Henricu hüc fuifle Coradi filiu,non generu; cui pater acceperir con* iugêfiliâ Kanuti régis DanoR; 8^ AngloR2 Ergo plurimorû,ÔC uerifimi lioradicentiû,fentêtiâ fequêtes,Henricû lll Conradi Franci de fanguine Saxonumfilium accipimus,Imperio poft patrem potitu. Odo aut Cam* panenGs comes, dum regnu Burgundie per hæc tempora ab Rodulpho m iq

irege fuo auuncülo dimi’Hum, a rege Francis ipfê inftanter pctitum non acciperet,RomanoB2 regi rebellât, armis recuperaturus Burgûdiâ: quam fibi lufta fucceflione deben' cotenderat Lotban'ngiam igitur mcurfat,ca* ftella impugnatjUrbem Leucorü,quf T ullus dicitur,forti'flïme oppugnat nee temperat furorûGotelo dux Lotbaringi'æ,Romano parens Imperio, aduerfus illu exit in preIi’5 Odo cæditur in acie cum muItis:Fraci ui'xpau ci fugfunt ccdi Ita domita Cafpanenfiu infolentia coquiefcit XLI» Ratiflaus Bohocmic dux regi parère recufat,fifus nbsp;fretus auxigt;

u lijs Petri régis VngaroR2:duxit in €U rex Hericus, 2lt; inexplora* to, montes ncmora ingredics multa ab infidiâtibus ibi hofti* bus pertulit incomoda* Excurreratpro arbitrio Bobocmi, ÔÔ recurrerat: Henrici aut milites ,faItuS 8gt;^ ncmorii infueti,cedebant Itafuit expeditio prima,nedum damnofa, fed etiâ perniciofa regh Reuerfus anno quifeque batur proximo,iam cautior,preminîs qui itinera feruarêqoccuparenr,ho ftem fudit,8^ ad obedientiâ reduxit: Coægit enim obfides dare, ipfumc^ poft fe Rariffxînâ uenire iuftit, ibie^ deditione facere Vngari deinde re* gem fuum Petru expulerût,Ononê quendâ furrigentes» Petrus expulluä ad Henricû regê,quê paulo ante cum Bohccmis oppugnauit,fupplexco* fugiullle côfugentê non repulit* Ono minatur Henrico,q? hoftem fuum refugiente excGperit,perindc fe hoftem illifuturu:necminus egit,concito ducens in Bauariâ Albero aute marchio cum exercitu haberet expeditu, hoftibus occurrens, uiriliterillos repulitS^exeuntem obuiâ Ononépre* Iio fuditjPetrûq? rcftituit,adiuuâte bona parte regni,que Petro regi non aduerfaretur Tumultuabant ea tempeftate apud federn apoftolicâ pluri* mi,cum tres uno tempore de pontificatu ambigereuBenedidum Vinl» (incertum qua caufa)Romani fua fedc expulerut, lohânêcp Bafnêfem re* pofuere,Silutftrtr appellantes lJLis iniufte occupatu honore, uixdiebus tenuit quinquaginta: Bencdidufè^ reftitutus, federn illam lohani Latera nenfi canonico,patruo fuo,uel uendidit,uel alia ratione permifit: que Gre gorium dixere»! LEa Henric’ Cpfar,cum illi eflent nuciata,iniquo,ut pat erat animo tulit, copiaiq^ in Italia ducendas ad diem iuftit conuenirc,cuni Flandrenfiu comes Balduinus inimicos in eu animos primS cccpit often* dere^Venit tame Roma Henricus,turbatamcç rem ecclefiaftica coponcrc eft annifus Patribus quoep non folu Romanis, led uicinarç2 quoc^ cede* fiaßz 8^ ordinû,de fuis locis ad editftû cÔuenientib’, fynodus eft célébra* ta:in qua, Benediótus^VIIlLSilueftenlIT Gregori’ VLfunt damnatiî Solus tarne Gregori’ in Germania eft relegatus» Creatus eft aut eain fy fiodo Sindigerus Bäbergenfis epifcopus,cui Clemeti ILnomenimponi* tur:abeocp Heric’»IILAuguftiJmperi]'c^ titulis prælënte fynodoeftin* fignitus» Tradunt uero multi hue Clemente Romanos, ne in errores fu* perioribus fimilesincidcrent,iuiureiurando adatftos habuifte: utaponti* fjcum eledionibus in pofteru abftinerent* Interim Henricus Capua ufep profe(ftus,poftq (ätis ^uincia copofuerat,Româ,ôi inde in Germania eft reuerfus» Vix dum Germania Henric’ Imperator attigerat, cum Clemcs

pontificatus fui anno fècûdo die Cuû obrft, prouidentibus magiflns •ïiaiiis, ne Germanus pontifex, diu illorum ceruicibus immineret: Vene^ no,quodindubitatumeft,periiU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XLIL

P it:ubi cundis in fe delinquentibus débita dimi(ît,omnib’ inimi citqs fublatis,inauditcâ hadenus pacem, tam in Sueuia,q in alij» fegni fui prouinciis per edidum regiç cenfurg côfirmauit: Deinde Agne tem,Wilhelmi Piâauenfis principis filiâ, apud Moguntiam ungi facies ’nreginam,regalibufcp nuptijs apud Ingelheim Gbi copulauit.Godfrid* poft Gotilonem dux erat Lotharingi^: is Henrico Imperatori rebellauit* Captus aute ab illo,in caftello Gebekenftein,ufcp ad condignam fatilFa* ftionem cuftodic mancipatur. Imterim Romanus pontifex Clemens ll J tenouauit in fynodo ccclefie Hamburgefts priuilegia,prefente ÖC inftante Alberto eius archiepifcopo.lmperatrixex Italia defcendens,apud Rauen gt;iam genuit ftliä^ Albertus avit archiepifcopus Imperator? Italia defcêdeti tem uocauit Bremam,occafione data, quafiLifmonä inuifur’ ueniret,uet rege Danois ad colloquiu inuitaret: fed reuera ut ducû Saxonie fufpeda fibifidem exploraretJmperator autê Brema regali,ut oportuit, apparatu exceptus, curt em, que Balga d{citur,fratribus obtulit: Écclefie uero comi tatùm Pht iüe cô'ceflitdnde LifmonS ueniês,per infidias a Thietmaro co mite,Bernhardi ducis fratre circüuentus en-,fcd archiepifeopi ftudio de* ftnfus. Quare idem cornes a C?fare in ius uocat’,cum fe duello expurga* K mallet,a fatellite fuo eft interfcâus: cuius mort? german’ eius dux,fi* If,c^ eius’rcferentesin archiepifeopû, exillo têpore ipfum eccleftam ec* defiçc^fàmiliâ.lætalifunt odio infequuli. Cuncç paxfadautrafcp interj» dum partes côciliaflê uiderctur,nihilominus tarnen,qui ducê fequebant, ueteris memores odrj,quod patres eoRz in ecclcfiam excrcebant,ipfam in# quietare SC impugnare non ceffabanuSed bec in Metropoli digefta funt pleniusdnterim apoftolica Cede uacante. Romani priufq de noui pontrfi* ds creatione quicq intentarctur HenricumImperator?in Saxonia agen* tem adierunt pontificem malo exemplo ab ipfo petituri.Cuncp rex illis fte tiftaccte cupiens,nullûTbeutonicp gentis prglatü ad fug uoluntatis afleii fumpoffet adducere,ad Gallicos fe uertit: puicitep precib’ Brunon? epi* fcopumTullenfem,uirumfimplic?, utperipfiusinueftituTam,adRoma* num papatû promoueri pateretur: Cui per V efontiu in pontificali habita Romam petêti,abbas Cluniacenfis, bi Hildebrandus monaebus, Soana Bettufea urbe ortus,forte obuiauerûuVfepadeo aut? diftoRz religiofoRt fuafio ualuit:ut epifeopus periculum apoftafiæ, in quod inciderat .euitarc cupiens ,papalia depofuerit ornam?ta:deduxerûtcp ilium Romam abbas monaebus ,peTegrinibabituincedent?,Qui ad cardinaliû,cleri, bC po# puli côfpeftû perdudus,multa in earn fententia loquutus cftîut tam Hen ricum qui iuflerat,q fe,qui minus cautc prebuerat afrenfum,a cÔmiflb er* tore purgaret,cum maxime bortatus fit, bC excitauerit illos,ne fed? Petri ûiutius uacatç finerentî A quibus adnitenu Hildebrâdo,poftero die fexti

mcnfïs ab inchoata uacatione lam ultima,in Leonern .ÎX^Romanu pongt; tificem canonicc eft aniimptus ls accccpto ab Hildebrando bcneficio gr^ tus,Romane cede G c fubdiaconS SC iconomu cÔfti'tui'tieiufdêc^ iifus cort filio fymoniacos dC adulceros dencos duabus in fynodis Romæhabitis^ acerrimceftpfequutus:fecp prebuitfrugi pontificem. CA* XLIH.

d Non (atis apud authores manifefta cauia, nifi q? prffumptioba^ bet,pontifice de uoluntate Imperatoris cÖftitutum,non bene ha bitum inter Romanos.Erat aut annus quinquagefimurprim’ poft mille. Ea aût fynodus apud Moguntiâ eft habita, præfidête apoftolico Leone; Henrico pariter Imperatore cum epifeopis afliftente: Bardone Mogunti/ nOjEuerhardo Treuerenfi,Hermâno CoIonienfijAIberto BremenG,En* gelhardo MagdeburgenG archiepifeopis, ceteriftpprouinciarû prpfidib’ prclatisiln qua fynodo SpirêGs epiftopus Sibico, cui adultcrij crimen imponebatur examinatibne facrificq purgatus eft MtiIta preterea ibidem fanxita funt ad utilitatê ecdeG e,in quibus fymoniaca hgreGs,8i facerdota lia coniugia,rynodi manu perpetuo funt damnata. Albert’* Hamburgéiîs arebiepûs eo tempore,quo tam dara inecclefia lumina fulftrût,(àpiêtic5^ uirtLitum merito inter omnes emicuitîTantus apud papam,talis apud C? fàrem habebatur:ut in rebus publicis,ablcp eius confilio nihil ageretur. Qiiapropter,nec in precinftu belli Imperator fibi illû deeftè uoluit,cuius inexpugnabile côfilium fæpe fuiftèt expertus, efFicax ad cxpugnâdos inigt; inicos Eodem têpore Impator Henric’ ingentib’ regni florefccs opibus, Gollatiâin Saxonia urbêmirifice ornauit, quâ deparuoCut dicit)molcn dino ud tugurio uenatorio,duo priores Henrici, amp;nbsp;ifte nûc tcrti’j'n ram magnam, Gcut hodie cerni potcft,urbem bono prouexerunt aulpieio; In qua regale palatiû hic Imperator magnifice extruxit : Duas oinniporend Deo côgregationes inftituitlunam ex his donâs regendâ pontifia Albef to,eo cpilli indiuidu’ cornes 8^ cooperator eflet ad omnia. Tuncetiada^ ta eft illi fpes accipiêdi comitat’ amp;nbsp;abbatias, quæ magno deinde perieuîa inercata eft Bremêfts ecdeGa,utpote cocnobia Laurefte Corbeiç Dein de Imperator Pânoniâ petit:habuitq^ in comitatu fuo Leoneponfibeem Romanum,quilctius duxit Imperatore in Germania uidere, g infuafe* de inter alpides baGIifcos uiuere:Tum aût ueniens papa Ratilponâreli quias beati DionyG] martyris,dequib’ diu dubitatû eft an ibi haberent, prefentibus Parifiorû legatis perfpexit,ibicß tenen' probauit. Sandû qcp W ulfgangû, eiufdê urbis quondâ epifcopum,de tumulo Icuauitdndeqf Bambergâ cum Imperatore tranfiês,priuilcgia eiufdê loci,a câcdlariofuo Frideiico,qui illi in pôtificatu Gicceflit,plj3ici,8ê corâ I mpatore populoqî pronûciari mâdauit,fuacp interpoGta authoritatecÔfirmauit. XLllll.

P dolphi fili),a patruo fuo Hêrico Impatore tertio (erat em Ludof phus eorû pater,8ê ifte Henric’ fratres uterini) ibantin orientate Francia inuitati;obuij fuere illis eoß: hoftes Lâtgrauq Turingiæ, Wilhd

mus.S^ Otto.Cômifîo prelio cadit Bruno Egbertus hofiium uiôor atn bos capit, reduciccp in Brufwicûjin arccm Dancquerode, nbsp;nbsp;infignf pccil

niaemûdos.cum luraHent Impcraton^dimiTit^Hic gcnuitrcliquirq^ Eg«* bertum fibû,8^ Gern udim fiÜâ.quæ nupCit Hêrico comiti de Northern, perduxi'tC^ reliqui'as fanéli Autoris in Brunrwkû Egbert’’filius ecclefia Wti Ciriaci in monte a pâtre inchoata ip(ê perfccit Muins tarnen belh's Snguftatus efù ab Henrico.U 11 1 mpcratore fratruclc fuolt; Sed hic erat ext tus,ut uir fortis.qui per arma difticuher uincipotuit,per infidias opprime tctur,Nam ferût Henricû in ilium cöduxiHe ficarios, qui fe in illius infi«* nuarcntfamiliïîacccptoçp tempore, cum in moled mo Eyfenbuttel quie^ fccret, ab illis obtrûcau Henricus Imperator eius occupauitditionc,tanq 2lt;ipfe ex fanguineSaxonû iuftc hcreditarct,qup nouiHimi cflènt princi«* pis:accedentefeudi,ut pretenderat,reditu ad Imperium: Arcem precipue quaeiuxtaBrunfwicû opidû effet Dancquerode in fuâ accppit poteffatê, piopulfaforore Gertrude uirginc,tradiditq? cuftodtendcàRauaris.Sedil lidum abutûtur in dues permifia potcflate, odiofi fiunu Erat qui balnea inuico publica inftruerct,homo iniuriç impatiens, qui ab illis ^puocatus, naétuigneiniccit arci.quo perierût cuftodes.Ciues accurrerât,reftin(fto utpûterâtincêdio,arcê fuc fccerc poteftatis,Slt; reuocatæ Gertrudi reflitti trunt.Ula tam infigni dote pmeruit uirû,Henricû ,ut diximus,comitê de Northem Erat turn uir nobilis in W ulfenbuttel W idekindus,cui’ ope bdœderefreti dues,magnaintêtarût pro Gertrude: Et hæc quidêlonge pofthec,qug nûc tcnem’,têpora:nûc uero per anticipationê cômemora* ri,propter feriem marcbionu Saxonic,in qua incidimus

Vm Romanus pontifex Leo apud Imperatorê Henricû. HL ma c nés,Natale Dni pageret Wormacic,miflaR: celebratione in fan* da die perada,ut oportuit, apoftolico ritu: in fequenti Luitpol* dumMoguniine ledis arcbiepifcopû,utpote in fuaprouinciapotifîîmuni funogauit officio. Cuncp perada procefiîone, nbsp;nbsp;didaoratione,pontifex

infuafedede more côfifteret,fubdiacon’ lcdioncfacrâ peregit:quâ cum no ex ritu apoftolico ,fcd fuç pro côfuet ud i ne e cclt fi c ^pnû ci arer ,admoni* tus a luis Roman’’pôiifex,lcdorê curauit admoneri: ut Romano ritu pre fentefummo pontifice pronûciaret’.quod cum ille côtemneret, Si iterum admonitus petftaret,papaexpletaledione,uocatû,ab omni officio degra

V dauit* Arebiepûs miffo ad papâ nûcio, orabat, ut fuû fibi reddtrct mini* ftrumtPapa reeufabat. Archiepifeopus ,ut erat ccclefiafticç dife i pli ne non ignarus,diffimulauit:Si ledo euâgclio, cum facra peradio inffaret,arcbi«* tpifeopus in fua fede côfedit,côteftat’ ,non fe poffe peragere officium,ni(lt; reddito miniftro.Papa côftantiam arcbiepifcopi perpendens, Si maiori* bus occurrens motibus ,clericû reftitutû remifit.Laudanda in utroep uir* tusdmpleuit enim utercp fuâ dignitatê. Seueritatê diftridionis oftendiC papain cÔtumace Si lenitatê in t pifeopi côdefcenfione: llle quoeç de fuse ccclefiç honore perfeueranter çgit,Slt; quod uoluitcôHanterimpetrauiu Patnes deinde multas afflixit prouincias; Multi principes perieiût^Gotîri

dus Lotharingie, cumducatû Mofèllanoi u obtinereablirpcratcrc noti poflcc,rebellions ei oftcndit:lèd mifîîsin eum dudbus capifur, utlibclt;» retur,filium dat obfidêimperata fe facfluiù Filio aûtin obfidatu mortuo» itcrum rebellât: impellens Balduinû Flandrenlèm comftêad bellifocie:a tem Palatium Imperatoris, quod eratNouimagij,inccndic Gotfridus» Ibertus aût^qui ducatu MofelIanoR: Gotfrido negatiï acccrpit,a Gotgt; frido opprimitur Ducatû eius Gerhardus de Elfatia,alterum Fndericus qui Jâ obtinet: nûc mutatis titulis ,de Limburgo,decp Lutzêbui go appel lantunAdhuc Leo papa apud Imperalorem agebat.dsin Gallias defcen dens,uocato ad le Gorfrido,ceruices Imperatori inflexif, peregire^ recon fi!iarioneiTi:Sed Balduinus Frandrêfîs in duricia permâfiu Imperator in il Juin mifît cxercirum quouifô,flexus Imperatorêadqt Aquifgranûjamp;dc iniurijs fatilFpcinSed tn in fententia permïfit paucis dieb’ Nam non diu poft Lotharingiâ incui fionibus uexabat,Hoium opidû jncendit4Extitic ihn rim caufa.qua Gotfridus de integro fè Jmperacoii opponcret:Duxe^ rat i lie côiugem relidâ Bonifacq marchionis in Iralia: Sed illi Henric’ lm pcrator ingreftum in Italiâ pernegauit Impcrator aûtcontraBalduinum Flandrenlîû comitêduxit* Scaldim fluuiû Balduinû fugientemirfiqucs rranfiuitjuaftabundus incedic,multâprcdam,plurimos captiuos,amp;^ inter alios Lambertû comité, Balduini comitis fatellité, multos etiâ Flandren^ lium piimores intra urbé Tornaciï indudit amp;nbsp;capiu Idem poftea Baldui nuSjCum Gotfrido Fridericû auuculum fuum obfidet in Antwerpia: fed concurrentibus Loîharingis,ab oppugnatione deftftic IntereaRoma: mortuo Leone, Vi(ftor,antea Fridericus.homo Bauarus, furrogatur: qui Henricû lmperaroré,ne aliqua a le petcret iniqua,demulccre cupiens, Hib debrandum lubdiaconû,illimittitoratoré: oportunecp acciditjUtlirpe* rator gt aui 1 aborans morbo, quo etiâ perqt, Henricû filiû puerum oden ncm ^Hildebrandi cardinalis authoritate fret’, RomanoR; regem acCçfa rem dixit: quod quidem Hildebrâdus, poftea pontifex fa(ftus,in epiftoîa ad Roduîphû Supuie duce indicat in bec uerba: Vnde nobilitatétuâ fcb re uolumus,quia non fôlum circa regem Henricû,cui dcbitorcs fumus.eo cjgt; ipfum in regê tiegimus, 8^ pater eius faudâdp memorie Henricus Impe rator,inter omnes Iralicos in curia fua Ipeciali me honore tra(rtauit,qjq; eti am moricns,Romanpeccleficpcr uenerande memorie papam Vidorem predicftum,filiû fuû cômendauit,aliquâ maleuolentiâ non feruamus^Scd Henricus«] 1 l tunc moritur, nbsp;nbsp;in pace Spii p fepelitur, cum annis prefuib

fet feptem atqp decem. Hic fit modus huius uo!uminis,ne excurrat inim^ menfun]»

ENRICVS ,iin, ADMODVM PVER patri fuccedit in regno:qui,çjj (anguine Saxonum ex pa ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tre prodierit inde fein' poteft,q? pater in Saxonia urbem

h Goflariamtantoperedecorauerit:inquaetiamfrcqueni ter comanebat, inftrudto palatio 8lt; uenerabiliter ornaü» to Sed mater Agnes prudentifïïma fcemina, regni gUä* bernacula aliqdiu tenuit:Erat aut filia ducis Aquitanie Wilhelmi,qui ordinê poft fe reliquit WilhelmitarS* Nihil erat quo uiri prudêtiadefyderaret: Omnia ubiep pacata,nihil perturbationis:Êrât ra^» men ex primoribus regni principibus,quibus muliebre imperiiï non iatis txdignitate uideretur Romane reipublicc: in quibus Anno archiepifco«* pus Colonienfis,uir grauitate,prudêtia,Slt; uirtutefingulari,qui per inge«* nium curauit puerum regem matri auferendu, quo regni gubernacula pa riteradimerentur Imperatrix aut pueri mater, in Italia iè coferens, religie ohm uitâ duxit apud monafteriu, quod dicitur Fruteria Inde fe Roma tràlFerês in fandfa couerfatione uitâ ibi finiuit, fepultac^ eft in eccleiîa fan fte Petronell^* Saxoncs interim,côgregato exercitu inuadût gentê Luti uorum(Lufatios nûc eflè crediderim) Wandali enim fuere in ca prouins* oaquenûceftBrandenburgêfis marchia Nonpoterât côfiftere Wâda liinacie côtra Saxones Fugati,cefi,capti ex his plurimi,obfides dederunc imperatafe faduros Deinde,quiapuer rex in manibus, erat principe,côgt; temptamatre,principes infolenni côuentu,duosperlmperiû creauerunt ordinarios côfuIes,CoIonienfèm Bremenfêm archiepifeopos Qua oc* cafione implicitus Albertus HamburgenGs amp;nbsp;Bremenfîs archiepifeopus regni negotrjs,eccIeGâfuam uidebatur habere in poftremis:Ducû aût te* méritas per eius abfentiâ increuit: lura ei^ imminuta funt Sed que ad ec* clefiam pertinêt,in Metropoli fuum habent locum; Hic uero Saxonip ge* ftas res profequimur ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA IL

! Ernhardus inferioris dux Saxonip (nâ fuperiore tenuere marchi b ones, ôôquiTuringiâ habuere,Mifnâc^,ac partes Herciniæper ImperatoiVjUel côceflîonê,uel deceflîonê)iam in ultimis uite an* nis fenex agebat:nam per annos quadraginta uarie rem adminiftrauic.’fi*’ lij tarnen eius reuerentia modeftiâ prpfe ferebant Vbi uero fenex côceflic infata,iamfrenalaxauerût,Ordulphus ducatû,comicafû frater eius Her* ’■ mannus adminiftrauere, Sedqugroquêcomitatüf Annales nonexprel** fere^PofRimus aûtillum antiquiftimû PhriGp de Aldenborg, uelillû Sta denfem.de quo plurimafuit pofteris côtrouerfia,uelillû Tranfàlbinû Hd fatieaccipere Sed plurima in earn partem didainclinant, ut Gc comitatus Phrifie,quem nûc Aldenborgêfèm uocamus*Hi principes pro adulefcen tiatumercentes,diu in eccleGâ Ôd minifteriales eius,cÔceptum odium difti mulare non poterant: Aberat paftordiberû uidebatur Iguire in ouiculas* Sublata uidebantur omnia que pudorêpoftèntingerere Sed initio regni huius Henrici,cum adhuc Agnes mater Imperatrix gubernacula tencret, ducatus Su£ui£ uarie iadabaturt Obierat Otto de S winfurde Su^uoïîî

^ux 3^ Rodulphus de Rynfelde, qui poftca ad ïm pen’ü afpiraui’t, dticâgt; mm acccepit:quod erat mtiltoRï in regno maloiû (êminariü^Eundênac^ ducatum Sueuie Henricus Imperatör ll Luiuente adhuc,qucm diximus, Ottone, Bertoldo comiti, qui poftea ducatu Caririthiæ eft confcquutus» tr’aditoci anulo ftio conceflit Huncanidum Henrico moricnte, Agne* ti ïmperacnd pro documêto ueritatis exhibuittS^ ilia recognito,nôhabii it q uod opporteret: fatis propenfa ad ducatû illi permitterid û. Sed pir^’ue* nerat Rodulphus memoratus, qui filiâ Bertoldi apud Coftandcfcnifpi^ fcopum nurrita,raptam,arj uolentc, inccrtu,côiugem accepirCui’i'dco* ‘templatione,cum iam Roduph’ in gratia reginp rediftet,ducatuilli Suc^ uie permifit: Qug res Bertoldi animS uehemecerexaIperauic:Sed ut euiw leniret Imperatrix illipermifit ducatû Carinthie: quern etiamfilius pqui* HOCUS, Henrici lllLconceftione teniiit, cum pater pro filio interuenfret* Mutato non diu poft côfilio,Henricus rex, Carinthiacducatû Ludolph® cuidam cofanguineo dedit Ttim Hero Bertoldusiufta indignationeconi inotuSjtam irt regem,q? donatum abftuliftet,q in Ludolphû, q? fibi deW mm ducatû poftulaftct,occupafletq? ^ogitauit ultionem lnterea,quodfi eri folet fub nouo rege,prelertim adulefcente,multc fiebat in regno tumd tuationes, Otto Bauaroi?? dux detruditur ducatu^ Coradus genere HUS,inter nobiles deprimoribus, a militibus régis occidit: amp;: bee omnia in regem quafiillcmandafletreferuntuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA

Tto ducatu Bauaric deftitutus,ad Saxones ft co Ferens,fuos con Ô fanguineos rebelliönê molitur: Bertoldus in Suæuia res turbatî

Fiunt motus côuentus utrobic^, 8^ in regem odia excirâtur; Qup res tarn diu ftrpfit ut Rödulph’qqj de i e^*s deie(ffione,fuacp Furt® gatione cogitarct,8lt; Iàcageret:qüâ rem poftea expIicabimus HennVäut rex adulefcentie Utens libcrtate,Saxonia Folam ex omni regno cccpitine®' lere,principes delpicere, nobiles opprimere,inFimos fuftollere,tienatiu,lu^ fibuSjS^ leuitatibüs plufg iüfticie fäciende: Acculât’ eft a multis operanï impendere,Filias illüftriû quibuFdâ obftiire natis côiugiodeuincire.pmia ta prefidia primatibus regni non fatis Fidens inftituere: quam ego tot co* mitum in Hercinia origineefle côiecfto* His difeordig ftminärqs contigit régi plures de regno 8^ dé ùita infidiatores excrefteteiqui tamecûm matu ritatis plen’e necdû attigiftèt annos» Erat qui non tam ipfum'.q Albertum Hamburgêftm archiepiftopû culpandû putarêc, q? ex eius ftntentiapluri mûm pendere uidefetun Per que têpora,Detherus matchio,non fuoH Jîrincipum Saxonie,ut putabatur,côfilio,tyrannidê in partes regis ordit: que tamê mox,terreftri fimul amp;nbsp;ccelefti'maieftate côpeftituncaftellisïuis Bithilmgo 8^ Schidingen a rege deftrudis,filió eius pque militariùiro'a proprio feruo interæmpto : iproquoep cômuniftgt;rtébreuipermortêabgt; fumpto* Otto erat Bauarorû düx,uir,8^ conlilio, 8i manu ualens,genere Saxo,qui quando 8lt; quibus meritis ad ducatû Baua'rie peruenerit, miio frlentio tranftût annales: Sed eft c5ipdura,qj moriénte Henrico^IIdmpc cMore fine proie, illi’ fauore peruéneric ad ducatum; Séd magis arbitron

coni£(flurc propius defcndo.fui'fle natu cxPÏcnnco MagniOttoriïÿ fntre,diice Bauan'f, iinde per aliü filiü defceiidcrat Henrfc^quoq? Imp^ *ator fine prole decedes: dé in hoc Ottorte 4?pagatâ accipio Iineâ Ottonîi adHenricû Leone,interueniêce farmina NamLeonis materJiiïaLotha ïij Impcraton's ,manc habuit Rixâ ex matre Gertrude,filia Bgberti mar* chionis Saxoniç natâ,amp; pâtre Herico Craflb,qui patr^ habuit Ottonent •iiemoratij Nuc ucro aceufae’ apud HenrkûJIll.cu rccufàretpurgatio* *iem ex dueUo propter imparitare prouocâns,qui geriere amp;nbsp;nobÜicate ni* •l’ium illi efler impar,creditû eft Albertu archiepûm Hamburgêfem pluri *^ûad ei’ deftitutionêcoopératuiut frater ei'üfdê Alberti WelpuS,cornes inBauaria,recuperaret ducatû ErataûtfihjCuntzonis.que Latini Con ’^düinappcllam^'^Pulfus aûc Otto Bauaria.conceflîc in Saxoniâ,ôi ditio

tenait ad Weferâ,o!im Vifurgu,GÛ comitatu de Northern: Si ex il^ loinulta nobilitas,pgt;cefïit:qd fuo têpore oftédemüs HiceftilleOtto qui OiîinêSaxoniâ fecû traxic ad rebellionc aduerfuS»lllLHeoricû« lllL

Perepreciû eft intüeri ,qui tüm fuerint principes Saxonie CertC O inferiore Saxoniî ad Àlbim adininiftràuit Ordulph* Bernhar* difilius:quiiamfiliû habuit inarmispUgnântê Magnû:deindc!

^^gbertus Egberti filius marchio.Saxonir meditulliatenebat prouinciaô ’uxtaBrunfwicum, Otto de Bauariaad Vifurgurn domirtabatur« Ade* ïant quoc^ inter primoS principes ,archiepûs Magdeburgêfis ,Sô Halbet* ftadenfis epifcopus,non min’ turn etiâ in armis q principes feculates lier* htuSed turn Otto de Bauaria Cundlis erat clarior : cuius tanta fuit apud onines authoritas:ut fi quid régi humanit’ cotigidèt.aut fi principû in il* lunicôiuratio procedetet,ad regni faftigiü perüenturus uiderct ld metu fnsrex.libenter audiuit,quendâ EgmoUem mediocri nobilitate uirû/or tuna tenuem,qui Ottonê ducem apud rege infimulâflèt çp de nece fecum tfgis tradauiflèt Octo pernegans ,hominê de mendacio regis afîenta^ donc coarguebat: lUe uero monomachil duci obtulit: fcipfum régi uade ton(htuens:ut eo duello purgarctur ciimcrt uidtotis^Otto imparc,ut di* ximus,hominc non refpicit,q5 dux cum latrorie,primàri’cüm flcario con* gïcderetur,duxit iniquû«Et ubi deircâauitpugnam,iam quafi côuiftuS de îæfa maieftate ducatu delbtuiturîque rex '^elpo illuftri uiro, Alberti aTchifpifcopi.qddiximus,germano donauitdnde incendia,neces.depre* dationes,84 infinitamala prouenctûtARex Ottone ufquequacp pcrfcqoü ius,qplures eius munitiones dtftruit,predia uaftat^ ÔC ut üerum rcipubli qhoftem omnino delere côftituitdUe militibus elcdiis inftrud’,ipfe tnanufoTtifrimus,amp;C animo nimis effcratus:utpote,qui de omnib’ fonu* uis exiftimatione dimicarct,quià iufta acie decernere aduerfus rcgê n^ poterat.nunc pr£da,nûc flammis,nunc etiam ferro, quacûcç fe fors obtu* litjfuas iniuriâs ulciîcifatagebatdpfodenicp mediante^nô cefTat gensSat xonum,ut eft acris animo,eoniuracioncaduerfus regem unanimi confpi* raùone inire ,atqj firmare: aceufationes blafphemiafcp inaüditas ad fedciri apoftolicâ de iUo inferte;fodolcp belli hbi tx omni regiio 1 hcutonico nû n i

cqs Iitens afciTcere Nam primo SigeFn'du Moguntingfedis metropol ■ .litanû,Adalbcrtû Wormadêfem,AdalberonêHerbipolcfêm,fpi{copos, ’Gebehardu Saltz;burgenfem archicpüm,ah'ofcp gplures prefules,amp; peï j'pfbs papam eti’am Alexandru fibi fautores efFiciïinu Qui'dâquoq? An^ nonem fumme fanditatis in'ru Colomefem archiepifcopu cóiurationis co fcium faciuntjquoBJ cofpiratione rex territus Saxonia cefïitjSc in alijs re^ gni partibus rebus inftitit agendis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y*

Nnus erat pofè mille LXXIir cu Anno Coloniêfis 5^ Hermak a nus Bàbergcnfis porifices Romà miflï funt,pecunic inde regt dc bite colligêdp gratiarqui legatione patflajiceras Alexadri pap® dctulerut,regêfp uocarüt ad fatifFaciêdü de fymoniaca hfrefi,ceterifcp no nullis magna emêdationepurgadis/ug quib’Romg rex erat deIat’ Sagt; xones turn inftât præiîdia multa firmare, arces uocât,necdû em plurtmaî babebat Saxonia munitioncs lnfupcr caftella qup rexdudü erexerat ftingt; difus il li Gonant euertere: in plerifcp proficiut: inter qu^ præcipuu illu4 quod Hartesburg dicit prefidiu deijeiunttmonafteriu clauftru canoni corum,quod ibi erat,mulia furentes audacia,funditus eucrtunt:86,quod diéîu nefas eft, innocentis paruulifili)régis,ibi tumulataoOaerutafpar* gunhlnterim Hildebrandus que dixim^ad papatu perucnit, Gregorftt« VILappellatus,nullo régis confenfu acccdente: quod pro illaætate nefas ' funt arbifrati\ Hic rege ad fynodalia relpöfa deuocaiiit, nuefjs Uteris u* ciflim mifTis.'Sed rex armis implicitus illis fynodalibus contêtionibus ualt;* care non poterat:nam magna manu undecunq? côtraéfa ex Sueuia,Baiii na,Bohctm.ia ducitin Saxones^Adfiuuiü Miftrow exercitus cocuirStî 8^ primo quidê cum ffarentin côlpeduacics,per comunes amicosresim* tcrcocpta eft ante preliûtCûqj Saxones quieti confifteret,fifi tradatibus, erat inter regios qui præli] et at cupidiores q pacis:renunciatep falforcgi Saxones ad pi eîiû parari. Rex uera putâs que dicerent,iufïït ad arma con clamariiSó trâiito uado in loco Nagelftede,imparatis fupcrueni^ Saxo* nibus,multos ftrauinDirpmptûcp eft iterum præliû intenietu Rodulpbi Sueui, qui principibus Saxonu perfuaGt,ut regi cedcret, omnia ex Tenten tia eoR: uetura: q^cp nihil mali paterent Epifeopi Magdeburgers amp;nbsp;Hal bcrftadê(îs,dux Otto Bauarie,8lt; Magn’’ Saxonip,aiidiut Suæuû:amp;iibi fcregi prefentat,in uincula coficiunttDoIuit Rodulphus uiolarifide: ut* curp tn fadu eft,nolente uolete rege laxant Saxones: neciteru fefidei rc* gis pmittSr Rome interim Hermanus BàbergêGs epûs defymoniacon* uieftus deponit. Rex audiês,Ropertû furrogauit:Ea res in ea contentionc peruenit,ut Imperator Wormaciæ congregato concilio prefens anniterc* tut, ut ab uniuerfis Germaniæ cpifcopis, præter Saxones,Hildebrandus quoep papa abfens deftitueretur: Oues paftorem iudicant, contemnunt, abijciunt: Mittuntepiftolamquam ficconcludunt: Quia ergointroitus tuus tantis iniurrjs eftinitiatus, SóeccIefiaDeitamgraui tempeftate per abufionem nouitatum tuaru periclitatur, uitam conuerfationemeptu* am tam multipliciinfamiadehoneftari/çâdalumcp grauiftimûimminete

côfpicimus obedientiam quâ tibî nullam promiTimus nec de cgtero ullani lèruatiiros renunciam’,8d: quia tibi nemo noftru,ut tu publice proclama«» bas, hadenus fuit cpifcopusîtu quocp nemini noftrû amplius eris apofto licus:faciebat animos permillb olim Henrico huius patri poteftas crean«» lt;lorum pontificum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. Vf.

Odern anno circa decimuodtauû calendas o(fî:obrîs colloquium c maximum apud Oppenheim facflû eft, ubi pene toti’ regni priii cipeSjfed maxime SaxonuS^ AlemânoRz regis fubieéfioni renû«* ciabant:caufam prctendentes,qj,a duobus iam apoftolicis uocat’ad iàtiG* faiftionem non ueniiîetjô^ pro hoc côtemptu ièntentiâ excômunicationis a papa in urbe retuliflèuHenric’ curauit ex fy nodo Wormacie mitti nuiî ciumadpontificê:Is erat Rolandus clericus Parmen(is,quiin côipecffum Gregorij cardinaliS perdudlus,Henrici regis uerbis,Gregorio,nepon tificaliaexerceret,aut fe pontificem nominaret,inhibere dixit: luflîtcp carj» dinalibus, utalium a regepontificêhabituri,’in Alemaniâfe côferanu Et tarnen eo nuncio cum ignominia expulfo, multoi^ Germanig epifcopoi^ literæ pontifici Gregorio fuam operam fidei côftantiâ poUicentiû funt allate: Qua impulfus caufa potifex Gregori’,ea in fynodo Sigefridû Mo ^untinum archiepifcopû,Sô eius impietati aflèntiêtes,ô^ fubfcribentes epi fcopoSjSi AbbateSjCÔmifîîs priuauit ecclefîjs. Hêrico aût gubernationê, dignitacê nbsp;nbsp;titulû regni Theutonicoi^ 8Ó Italie interdixinomnib’prin«»

cipibus 8^ populis utriufcp regni, quo illi obftringebatur iuramento,au»» thoritareapoftolica abfolutis. Ferunt initio Henricû nuncios mififlcper prouincias qui dicerent, lefum Chriftum,quando ter oues Petro pafcen«* das cômiferit,reges excepinè:p5tifexçp ecotra per Jiteras, qugextât,notS populis fecit:Deum in terris agente,qn ligandi foluêdi in ccelo amp;nbsp;terlt;» ta poteftatê Petro dédit neminê excepüTe: eumCp qui ligare fe poflè negac abfolui nequeat,confiteri, fie qqp ab omni ecclelig corpore fequeftrari. Quibus pape uerbis prelati,principes,amp; populi pars regni Theutonico#» rum maxima,animis ab Henrico cceperüt alienari: primic^ Saxones exar fount in bellum Poft illos Metenßs epifcopus Henricum cenfuit in uim anathematis deponendum. Vnde cum facifceret,8C iam magnum ortum üideret in regno diflidiû,Rodulphus, Welpo,'6i Theodericus primores Àlemânorum duces cum egteris in regno preftantibus uiris in id conGlq peruenerunt: ut fi uocat’ in Alemania Gregori’pontifex deicêderet,Hen neus illi fupplex,petita,utilli c5fidebant,impetratacß uenia erratoR?,progt; fterncretunalioqui fuccefloreilli daturos cocordi couent’ iententia func proteftati:Iurauiti^ illo in couentu principu Henric’ rex,feponrifici cum accefliiTet intégré pariturû: Quod quidem primatib’illis adeo gratu fuit, ut fponte fua refponderint: Ilium Roma ad Imperij ex more fufeipiendam coronam,cum copijs deducerent: quibus tum Imperator declarat’, Nor Ulannos,Apulia,Calabriacp,8£ omni terra ecclefig deturbaret. Acceflitc^ régis 8C cöuentus ad pontificem ea de caufa orator archiepifcopus Treue rcnfis»Quo inftante,pontifex Gregori’,ut Äuguftam pretoriam urbem

ùTpînam accederet,cum cardinalibus urbemouihCum uerofe VercefÏa» lifc^ con£uh'flèt,a Vercellêfi epifcopö Italiac cancellario dam refcijt,Henri ciim regem hoftili in fe animo curti exercitu uenientê, alpes tranfcendiflè* Quaobrem fug cofiilens faliiti pontifex,in Canoflum uflt;^ receflït, opidS in Regiêfi agro:quod erat Mathilde comitifle, apud quod nulla abHeri co uiolentiam uerCretur Rex üeTo dolum inteUigens patefadfum, rdido Vercellis exercitu, Cânonùm nihilominus uenit AAa aut eft res fumma potificis grâuitate,fuma,{èd fida potetiflimi rcgis humilitate^Quo enina die Henricus Cânoflî fuburbiû attigit, omni depofîto regali ornatu,nu* diCc^ pedibus, ad opidi portam introduci Iperans, cum paucis comitibus cft delatus: denegatumçp primo die ingreflum cquanimiter toléras,loco per nodem non mouit: èc glade ferunt,c5culcataçp diu niue,per afperri^ mum hyemis fydus, folu in quo rex ftetit,uel iacuit, obriguifïè: expeda* uitcp tacitus (cire,quid fecum pontifex duceret agendum. Pontifice uero omnia difFerente,ut a cîidis cerneretur,uera ne, an côfjda effet pceniten^ tia,quâ pre (ê rex fercbat,ad tertiâ guentû eft dic c û Hêrico fe miferS,in«* fodicêcp clamâte, cui (bli non uacarent ueniâ imploraturo Ro pontificis aureSjUicerunt Mathildis comitiftè, Adelai Sabaudiêfiscomitis,8^ abba tis Cluniacêfis preces: 8CintrodudSregem,quot;ab(oIutûcp.pontifex infinil matris eccîe recepit. Fgcit uero pôtifici rex fcripto ^miflionêfacramctirc ligione firmatâ,cui Mathildis comitifla amp;nbsp;Adela*’comes,abbalê^ Clunfa cêfis fubfcripfèrut Poftea tn fubftitit rex in Cânofïî finib’,abituro,ut pu tabat,pôtifici,ftrudur’ infidias, 86pôtificeid uerito fubfiftête, fafigat’* expedatione rex Papiâ fe coutulit. Vifum eft ifta ex Italoi^ narrationeiti (èrere:In qua uide prudes Iedor,q fint incôdnna multa,amp; a ueri fimilitiigt; dine aliéna: Ego iudiciu meû uoîês fubtraho,tibi cûda gmittês» VU*

Onnulla hic inferuntur a noftris,que amp;nbsp;ipfa apud me fidem non n merentur: Regem pontificis iniûdo, per annum integrum Roa mg iufîiim (ècontinere, memorias martyrû in Vrbefrequêtare; equum non afeendere* Quod cum ille religiofe ccepi(retimplere,uidêt£S cardines orbis.quia pre timoré fedis apoftolieg côtremifcûtpoteftates,ÔC fub eo curuentur.qui portât orbê,fuggeffiflè fummo pÔtifici; utdeiædo degenere,qui publicâ peregiftèt pcenitêtiâ, aliû curaret in regno ftiblima ri: Percundâte aût pontifice quis dignus uideretfRodulphum Sueuum eflè prgtenfum:cui ilico papa miferit corona, cum elogio: Petra dédit Ro mam Petro,tibipapa'coronam mandaueritep Moguntino amp;nbsp;Colonien* fi archiepifcopis,ut ilium eligerent,con(ëcrarcnt,tuerentur:omnm ignaro Henrico,donecArgentinus epifcopus,aduolâs Romam,ifta régi nuncia ret: Qui accepta(ut putabat decorû;a fummo pontifice licentia abirecô* ftituit:Epifcopus,ne papam alloqucrec deterruit:Nam a pontifice omnia contra eum eflè prouifa Ita clam, furtimep, magnis itineribus per Italiam digreffùm in Gallias, inde ad fideles fuos peruenifle, colledifc]^ uirib’jfc Rodulpho ad prglium obieciflè^Sed hgc,ut dixi, apud me fidem habent tenuê Primûjquiapôtifices non amât reges in Vrbç diuerfari; nec regiu

trat inter altariâ difcurere^Sed Só pontificis epiiloïe teftatur, fè ad RoduJ phielcâioncm neminêcomouiOè: Idc^ uerifimileeft» Certum eft tarnen non inuitum ifta audi'fte pontifice, de Henrici deftitutione, Roduipln'e^ prouedione: Ait enim in epiftola; Hêricû pcenitentê ecclefie grtmio reftj lüinè,non tainê ad regnum,a quo deftitutus fuerit in fynodo, repoftiifte; ^od certum eft,Henricus armis côtra(ftis,RoduIpho, quem regis emu liregem dixerunt,in prelio ft obiccinpugnatucp acriter ccfis^captifcp plu «mis:fed uicftoria neutro inclinante, placuit utrinqj, ut eius rei difcutien* d^caiifàjUtriufcp partes oratores adirent pontificem^PoftuIauit iam ante Henricus rexab Gregorio pontifice: ut propter inuafionem rcgni,RoduI phofacris interdiceret Ad qug pontifex; Non ft pofte inauditum code* binare relpondiuVenerût ad fummu pontifice regu oratores: quibus be nigne a pontifice reiponftim:ut cfficcrêt, reges ab armis diftedere, donee taufa traftaretur, ft confeftim uocatui û côcilium»Sed priusq ea renunci* aientur,reges reparatis uiribus,itcrü cocurrerunuCccidit Wizilo archie pifcopus Magdfcburgenfis.’Saxones terga uerterüt» Dux Bohoemie Ian team Rodulphi nadus.caminfigni munerepreferri ea omnibus Bohee* miæregibus inftituit» Spoliât’’ hocprplio dux Magnus,comes frater ei” capt” 56 epus W ormacienfis Poppo ex primorib” Herici principib’ ccci^ dicjta pene cquatafunt uulnera damna partiü»Nouiftimo inter reges prdio,RoduIphus ita uulnerac” eft in dextera,ut inde mortem fumpftrit» lain enim redueftus in Herbipolim magnates 5lt;^ epiftopos fuepartis ad ft iuftitcouenire:Sc elata dextera in aftantes: Heceft,inquit,man’,qua ego lacramenta preftiti Henrico domino meo,uobis tarnen urgentibus, totigt; esineum infccliciterpugnaui : Ite 2lt; impiété prima regi ueftro fidê: nam Ego uadam in uiam patrum Sic moritur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» Vllf»

Am profligato Rodulpho,rex Henricus acriores animos inten;* i dit in Romanûpontihcê. Vrebatanimu pronuciata in fynodo régis deftitutio: diu dilata in ei” côtumeliâ recôciliatio: çmuli in regnum fauor Igitur apud Norice Brixiä,couocato pontificum coctu de Lumbardia,kalia,amp; Germania,crimina multa intentantur pontificiGrc *gon'o q; inuafor fit Romanp fcdis,facrilcgus monach”,fomnioR2 Sf prefti giorumobferuator,necromâticus,8ô qui malis artibus fidcm Chrifticon taminant : Ob quæ omnia Romana ilium ftde deftituunt: 5lt; niii Iponte locü uacuaret,perpetua maledidione ferire minatur» Wigbertu Rauens* natum epifcopü furrogât,quê Clemente llLappellanuReliquerat autein Henric’ Italia decedes Henrieü fiîiû cum copps in ,puincia: ut illä in fide cotineretfCui cogreftaper fuos Mathildis nobilis matrona,8ó quæ mul* tain Romana ecclefiâ fcciftet bona,ab illo fuperatur Acceftit aliud inco«» modum nobili matrone(Erat enim de genere Saxonü,quod oftendem’gt; quod propter rcligionê memoria dignum eft» Obierat Bonifacius mari:* tus eius, amp;nbsp;Azonê Eftenfcm recipit iterato matrimonio: Refeiuit poftea Bonifadü atep Axonem tertiofibiinuicem gradu ad matrimoniü inter* ' difto coherere; Qua de re cofulens fummü pontificem,iufla eft ab Azo*

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n i'ij

ne âifcedere,8^ pccnitenti'â age re de tam graui incgftu: Ad qua obfètijâfl? nam,fl noftra tempora referimus, Ethnid uidebimur* Quidem'mhodic per difpenfationê a po flöhe â non obtinctuiCTum nobikm matronam,8C que Romane ecclefig multa prcftitifîct ob(cquia,i'uflit pontifex a fecundo difeedere marito,amp;^ pœnitentiâ inCf fins agerc,nulla dimêfàtionis hinc auC inde fada rrætione^Ducês igitur Româ Henric”, perBauaros eft ingref» fus Italiâ Mathilda aût,quicquid ex Eibifdis fibipopulis copiarçi fibi col Il gère potuit, mifit fummo pontifici, a quo tam probe in fuo cafu fuit c5fo’ lata* 1 ufîîr Henricus Clemente fuum pontificali apparatu prsecedentead pontem ufcj? Miluium procedere: Inde in prata Neronis turn dida,cum iretur,flruda in prelium acies prcceflît* Prior Clemens cum pompa, inde rex in fubfidijs eft fequutus* Appulibs Lconinç ciuitatis' porte,quam Sa* xontim tunc,a ut Poffer ul â,u oca bant, regios milites Romani fagittis,ia* «Ttifcp fupernelapidib”repulcrut4Quod eu uidiflètHenricus,caflrisloco firmatis,exercitum incendrjs,fdificiorûepdemolitioni curauit intcndercî Nullain uineendi fpem ofFerri uidens,poft paucos,quibus aducnerat.di* CS cum fuo antipapa Rauennâ redijt: Ibicp anno pene totoperado,rcno* uaris uinbi»s,per Spoletinos,ad Vrbem iterum duxit.’amp; Leoninaper to* tam quadrage{imâobfenà,ea poft Pafebaeftpotitus* Eftautem Léonin» V aticanû,Rcmf fuburbiû, in quopupæ nûc fplendet palatiû: quod qui* dem fuburbi5,portis cômunitum,Leo*ini*defuo nomine appcllauit Vr bem Lconinâ, Jnquinata per aliquot dies ab antipapa fandi Petri bafili* ca, ad altera parites beati Pauli inquinandâ acceffittad quambinas porti* eus diruic:unam a caftello fandi Angeli ad Petri edem,aIteramaTergc* nu'na porta,ad fandi Pauli bafilicâ: Diimt^ rex Vrbêdrcu(èdit,multun» pl rfingulos dies fanguinis eftcfFufum* Caumatibus aut ad initiugftatii in urbis regione,ut aflblct,incipientibus,Henricus fibi timens ,pei propin* quas Rompciuitates,queomnes eiparebat,diuifit cxercitu:amp; Wigber* lus antipapa,adulterina Petri fede in Tyburetenuit* Rebus ita compara* tis .Henricus Clementi fiio,attributo in omnes copias per hiberna dilpoli tas Jmpctio, ipie cum paucis in Lumbardiâ côceiTit: Wigbertufcp facer* tlotalis ofFicij immemor, circu urbem uinetis fucciGs, multa a quibusipf« Hcniicus temperaflet,per earn fftatchoftiliacomifit* CA IX*

a tern Leonina iterum per uim ingreftus,8^ apud beati Petri baliK ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cam defidens,omnia eius urbis edificia demolitus eft* Per quod

tempus,nuno propinquo ab urbibus 80 caftellis Româadeuntc,nulfocd am exeute,Romani ad maxima calamitatefuntperdudi;amp;fames,quod neceffe fuit,afi3ernma fuperuenit: Quibus malis euenit,ut multiemigtan* tes nunq funt poftea redudi* Q_up cum Robert” Guifeardus Norman a pontifice intellexiflèt,præfæcit rebus Dalmatiæ Boemundiim filium, 8^ uxore ducenSjfe cotulit in Italiâ*Intei im Hericus,fiue quia Roberti Nor manni reditum in Italia habuerit exploratu,fiue quia dolos uiribuseffica dores exiftimauerit,per Cluniacenfem abbatcm,uiiuni Celebris fandimo

fiîcponti’fjçê GregoriUjCuiine eflet dediti'fïïm’orauJt: ut (è ad Latcranen fcm bafih’cam admiflum coronaret,fore polIicituSjUt Imperator ex fb,knlt;»’ ni more dcclaratus in AIcmaniâ,cum omnibus coprjs reuerterct Eodêc]^ die,fide publica per patentes literas data,omnibus qui urbe accedere, auc indeexire, in agro obuerfari uellent, mirabilc uoluntatis couerfionem oftendit: Cuius fadi fama omnê per Italiam uulgata,cfFfcit:ut Guifcardi incolligêdo ad Vrbem ducendiexercitu,refn'xerit diligentia» Romanus nero populus,mails ,que tribus annis cotinuis tulerit,potificem, ut patrig cópaterctur,mi(èrereturcp fatigat’ orauit; Gregorio, quod petebat, ipon dente : dümodo Henricus errata corrigeret; Só débita Romano pontifi* ci obedientiâ promitteret» Probibita eft Henrico,quam per fimulationem illâquærebac malignadioccafio » Largitione enim multa ufuSjCorruptos aïiiiatis primores,in fuam aduerfus pontificê amicicia pellexit: Ventumep tft a multis Romane urbis primarijs in id impudcntig,ut pontifici in fack em dicerent: Non eflê Henrico regi,ctiam fi prius eccleGg non fatÜFacerec coronam,amp;decïarationèlmperii deneganda» Quod cum uidiflèt ponti^ fexjde Romani populi coftantia diffifus,in cafttllü Crelcentq cum dome fiicis fe recepit: R ufticus ucro cius ex fratre nepos fe contulit ad Septem* folia,arcem tunc caftello Sandri Angeli nulla in re munitionibus inferio* tcm»Vixcp pontifex imminensCut eft ratus,amp; quod eft poftea fadtu no* totium) euaferat periculum, quando Henricus a coniuratis introdudlus, '^igbertûTybureaccerfitû,in Lateranenlè patriarchiS intrufît» Cunep nullus, uelcardinalis, uel epifcopus ex genteecclefiacg Romana, ut ilium ex more benediccret,adduci poflet,BononienG6,Treuerenfis,2lt; Mutinen Cspfeudo epifeopi, ccrimonrjs in eum Romanis potificibus adhiberi foli* tis font abuG» Per folenia poftmodu pafchalia, qug proximis fequuta func diebus,adulterinû Imperatorê antipapa coronauit»Populus uero omnis ut regi fatiffaccrec, ad obGdionem arcis Crefeetq eft c0uerfus»Cocpit ue* roHenn'e’ federn Gbi ftatiua militib’ apud Capitoliû.non parua parte tunc in integru rcftitutu:Et Romani rebellionis principes, cum pontificê caftello deturbandi munitiflimo,nulla cernerent Ijîem preberi, claiiforunc mûris ad uiaru exit” in repagula excitatis»Henric’ interim familie Corfo* mm,tunc Romg potentis, que Gregorio fauebat, ediu partem Capitolio fubi^ftarîî euertittexpugnandac^ Septemfolrj arce,maximos adbibuit co natus ld uero Lucij Septimrj Seueri Imperatoris opus,reliquie cuius co* tramonafte rium Beati Gregorij cernûtur,trinos habuit fubiuicem fupra pofitos Columnarum ordines: quarum inferiores folo inhærentes,ea erat foblimitate:ut nullis fcalis poflèntfuperari,nec pro fua craftitudine,ferro, igneuecorrumpi» Admouit tarnen propius Henricus machinas, amp;nbsp;quai* damcolumnas uetuftate debiliores mouit: ut fibi times Rufticus dediti* onem facere cogeretur Erat uero abhuc opus uifu Ipeciofum, cum conti* gnationes marmoreis trabibus faÄe cubicula Sd triclinia haberêt orna* Gfom^Sed quid non poteft gui long^ua uetuftas,6c perpetu^^oelorum

Obert’ i’nterea Guifcardus Normanns, hai?2 reru fa^tus cfrtior r ingentes copias,quas Hberando potifici comparauit, ui'a Latina dediixit ad V tbêiHic uero quis fueric,6^ unde uenerit,in Nor*» wagia fumus exequuti HcnricuSjCÜ id Te{cifîct,ignorâtibus tn Romanis Vrbem ciuib’ permifit tutandâ:Ip(ê cum antipapa côceflît in Vaticanûî Nee diu moTat’,uia Cafiia magnis itineribuscotendit Senas:Neccirius Giiifcardus Romanamoenia, g illedióaurbem codgit* dues Guifcar* do portas cîauièrût, magnifica uerba prgferentes: Se cum fuo pontificefa «le c5uenturos,copqs iWius opus non eile,rediret in fua: non ingratosfe futuros illius obfequijs Ille aut uerbis uerba rependit, 8^cum ab amicis pontificis, porta Flumentana, inde dikfla Flaminia, nunc de Populopangt; deretur per cam ingreilûs,incendia fecit a Cäpo Martio,ulc^ ad fandum Siluefb'ü,Slt;Laurentiüt in Lucina:quf hodieuaftata cernuntur* Ciuesar mati fe obiecerät: fed non poterateiTe pares copfjs illius* Ille per Elquilias duxit ad Lateranü,ibi aliqdiu defidens,fi forte a ciuib’ liberadi pontificis mentio fieret* Côfedcrât illi armati ad Capitoliu ,quä etia regionêHêrid militcSjdum adeflent tenebât fi:atione*Abeutes aute de moirfuo incefam reîinquebârVrbc:Quotidieprçîiaad Amphifeatrû*Cum aûcciues nulla pacis facerct mention?, Guifeardus armatis copqs per media Vrbem co*» tendit ad Hadriani mol?, demolitoq; muro que feccrant ciues, edudum ponrificem,leaim perduxitin Campania: ibiep breuipoftfinijuHcceftil U urbis Rome uaflitas, qua non antea Gothi,non Wandali, non Sarace ni, led pattes pontificis f^cere Normani:ut non iam ulla fit fpecics uetcris Rome: fed umbra queda non magne partis: nifiejuatum çtatenoftracar*» din ales,excitatis magnificis gdibus,eâ renouant: quod magis atq^magis per fingulos dies crebrefeit Per qup tepora, Saxones amp;nbsp;Sueui, quos Ale mannos uocant,’colloquium habuere in orientait Frâcia, de rebus regni: Cum 2*^ Imperator diu abeflèt amp;nbsp;male meritus de liimmo pontifice, dult;» dum regno deftitutus haberetur: Initoi^ c5fiIio,Hermannu quenda Lo«» iharingie duce,cui nemo gtateilla,bellicis in rebus, aut magnitudineopU potuit coparari,regem Romanor?? declarauere: dederatep illi Saxones ar cem ad opidû Ifleuc lbi qin alii lx abundat,lmperatorq ilium per cotume liam appellauere regem Allioï?:* Multa interim quot;prelia inter Conradu du cis Boheemie fratre, amp;nbsp;LupoldG marchione in fuperiori Bauaria: deinde inter Bauaros, amp;nbsp;SuaEUOS,iuxta Danubiu: ubi Palatini comitis Cunonis bliusinacieceddit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XI*

Nnuseratpoft Chriftum millefimufoduagefimulquint’jCum a Henricus ex Italia defcendit,fynodG indixit Moguntieubiqt epi fcopt rebelles Imperatori, 2lt; fiio antipapæ deponendi iudicatur: alrjcp in ecR: locG furrogant Aderat legati adulterini pontificis:ut res lé«» gitimum ordinem habere uideretur, nonulli pofiticatu digniflîmülllo tn ordine male ingreHi,pueniGtin fedes fuas*lmpatordelcendês per,puinci »s,quæ per ablèntiâ eius longæuâ fuerât innouata,fuG in ordine reftituit* baxonu principes non relwdanupacata uidebant omnia,cu marchio Sä*»

XonîgEgbettusJrttpcrâtorîs propihquus, rebelliönê refufcitauiï:fed non fîteiHamanauic: Aequus iam uidebatur in ea parte Imperator,qui cSfcni* fi^conuenireexprouincqs doóliflimos, qui de iure duorû quite pro fumlt;* 'nfspontificibus gerebant.difquirerent. unde omne Imperacoris faduni Pondéré uidebatur C5uenerepontifices,06 fecum undecûçp,uiros traxcî* dodiiïîmos.Coepit uentilari caura;Iure,an iniuria,Hêricus rex ab Hillt;* debrandotunc Gregorio ♦VIL excomunicatus, 8^ regno deftitutus uigt; deretur: Erant qui in utrancp partem fentirent Capita fententiaRz reft'degt; ’’äntapud Weffilonem Moguntinu,8lt; Gebehardu Saltseburgefem ar* ffiiepifcoposzcu fentiret Saltzeburgefis, Impatori,Gcut omni Chriffiano parendu Romane fynodo,SC cius euocationûquâ cum côtempfîflèt, non PofTe uidcri per iniuriâ in regê prolata exc5municationis,2lt; crefcente con ^umacia,etiam deftitutionis fèntentiâ: Moguntino uero contra aflèrente, •■fgern magna fuaR?. reru parte fpoliatu,magnis prouincrjs deftitutu, non oportere illo in tempore iudicari, priufq ad fua reftitueretur: Qug cotra* didio tarn diu ualuit,ut W efTilIo in fua (èntêtia perdurans, a legatis Ro^-pontiftcis,qui align acceflèrât de hgrefi notaret:Et excreuit ferpcdo diuer fitaSjufc^ ad Herici ab Impio deftitutionê,quâ fuo loco comemorabim’t interim Henricus rex,cognito q? Saxones,glt; Sueui, regem fibi Herman*

Lotharingu acciuerint,infefto exercitu petit Saxonia Obiycere Im* Peratori Saxones,quas poterat uires: fed iufia acie cogredi uitarut Et re* déclinante,uocatis Sueuis,exercitu cofcribuntW irtzeburg (que nûc Herbipoiïs coUato ex Grecis amp;nbsp;Latinis uocabulo dicitur)in oiietali Frâ* ^iaurbem obfidenulmperator cum copijs aduolat,urbem obfidione fblti turus llliconuerfi,regem acie excipiunt. Graue quidem preliû,fed neutro •Minateuidoria digreiU funuSaxones amp;nbsp;Sueui potiutur urbe, Impera ton's epûmrerjciût: Alberonêreponûtab ipfo deftitutu*Sed curedifTent in fua,Imperator urbe eiædo Alberone rurfus Meinardû fuum reftituit^ Herman’ aût,quê regê creauerât,cernes Hêricu inualefcere, depoGto re* gis nomine,Henrico réconciliât: Sô breui poft in obGdione caftelli, idus lapide interijuHic eft ille Hermanus,que per contumelia Henrici milites^ Allium ex memorata caufacognominauerunu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XIL

Ortua deinde non longû Impératrice Berta^que filia erat Otto* tn nis Italici:non diu moratus Henric’ Imperator, nuptias fecûdas

Colonie infjt celebrauitcp: duxit relidâ Vthonis,marchionis, filiâregis RufIbR2,pudiciIGmâ fccminâzfed de qua Henricus poftea male fentiret: amp;nbsp;loqueret Nec miru debet uideri RuHorj régna ad Theuto»* nas mittere nuptam,Nam Sigebertus,memorabilis fcriptor Gallicus,te* ftis eft: hoc Henrico imperante, duos Rufti régis filios de regno conten* dentes,coulcp procefGfle:ut pulfus alter,Henricu adierit,fe, regnSqj fub* ijciens Imperio, ft armis illius reducereuSed tanta erant in uifeeribus Ro nianiImperrj bellatut externis Henric’ uacare non poftet: erat uia per Polonos fœderatoSjfi non fubditos,in Rufftam perueniendûErât tum in tegno Egbertus marchio Saxoni^, qui Imperatori male pareret; Sed ille

LIBRI V, SAX, ca; xn, BT xiir, femuro confines defenditObfïdionefirmata,multi milites ad uicinu Nâ tab's Chn'fti diê abierûtex caftris* Erumpês Egbert^,cumhocnoignO’* raretjftragê percgicn'n qua epûs Laii(ànus,qui lancea Imperatori pretubc fertur cecidiile Captus hic quoqp Liemarus Bremenfis archiepifcop’,qui turn Imperatori,utpoteuir Bauarus militareuCepitautê ilium Luderus, qui poftea dux Saxonic,deinde etiâ Imperator eft facftus: adulefcens tum egregie fortitudinis: qui poftea duxit coiugê Rixa,Geitrudis,queroror erat memorati Egbert! filiâ,cû qua magna Saxonie parte accepit in doté* Capt’ aût archiepifcopLis Bremenfis, pro fua redemptione dédit Ludero Aduocatiâ Bremêièm,cum trecentis argenti marchis Indearbitrorenagt; turn ius, quod pofteri hui’ Luderi ducis in urbê Bremêfem uendicarefo lebant Egbertus aut cornes .non longe poft in molendino quiefcens, a fu perueniétibus Impetatoris militib’ opprimitrliue ut ab alfjs traditur'(qd fupra fignificauimus) a ficarqs.qui iè in illiüs familiam contulerut.ab Imgt; peratore ad earn rem côdudtis Quo etiâ tempore,iuniorduxBauariefer tur fe in peregrini habitu in Italiâ contuliflè,motus uirtuteinlîgnis fcemi* nç Madiildis : cuius uiduatûeflèthorûaudiens.afpirauitineiusnüptias, ôô.ut ferunt.aflequutus.ad eas peruenit Mira fceminp uirtus.quâ fùmmi pontifices uenerabâtur,principes delôginquo àdmirabant; cui’ etiâdefy derio.hic ex Bauaria in Lumbardiâ trâfierit.ut coiugê merereu XIII*

Perepr^ciû eft agnofcere, que 8^ unde fuerit ilia ‘Mathildis.quâ e Italici fcriptores multa laude efferunt, quod raropreftantexte/ ris:originem tn eins illi non attingût MuIta obfequia impendci* fat ilia Romany fedi, multas pro fua Fortuna operas impêfas fecerat c5 fcribendis nbsp;nbsp;alendis pro fiimmo pôtifice exercitib’: Sed non potuit tum

in uicem gratitudinis tertio aftinitatis gradu.ad matrimoniû.utdiximus, diipenfationem impetrare Ea turn' erat tempoi^ oblèruâtia; ut ne ullus fer mo de difpenlâtionefierenNoftraftint têpora liberaliora.nefciofimelio«* fatquâdo una puella tertiû.ut dicitur.experitur maritû.primis duobus fu percxtantibusiqn fummoi^pontificu languis.exarchiepifcopatuin cardi nalatS.Sô ex illo gradu in fpcularê ducatû perducit. Ad Mathilda reuera tamur: Ea fuit Egberti marchionis Saxonig filia.nouiftîmi Egbert!,quera in molendino cpfumdixim’.germana.incÔparabilis prudêtiæ,religionis, amp;nbsp;pudicicie fœmina: quâ pater eius Bonifacio in Lumbardiacomititra^» didit uirginê Quo mortuo, cum Azonem Eftenfem, tertio gradu côfan guinitatis priori coherentêacciperet:quis ignoras idiniret côiugium.uo lente potifice ab illo declinauit,amp; in làndimonia permâGt.donec a Baualt;gt; fo de quo quidam funt authores peteretmon aliéna a cognatione Henrid ïmperatoris Nam Henrici hui’pater Henn'c’ IlK’amp;LudoIphusMa** thilde auus.uterini erant fratres, ex Gifla Côradi Impatoris côiuge: qu? pridê ex Brunone habuit filium Ludolphû Saxonip marchionê Hæcergt; go fccmina.Sô generi fuo preftitit.Sóreligioni: ut Hêrico graflànti fe q fre q uenter opponeret Hac quoep uice, cum I taliam peteret.ab ea Mathilda exerdeum illi obijdente remoratur, ne ex Lôgobardia in reliquâ Icaliam

Çiïoncifcereu Mutina tn cccpîtHêricus Prodigiù tum uifum in acre in* ^^vpretantur* V ermes mufcis dedudiores tanta multitudinc uolitabat in craffitudine fpatiu occupabant,ut manu uel uirga tangerentur, 'itttia mille pafTus in latitudine,^ duo uel tria in longitudine implerent: ^Oïtendi putabât expeditionê in terra fanda* Interea Conradus Henrici }niperatoris maior filius,iuuenis modeftifTimus, nbsp;qui regno, etiaimpe

ïiodigniflimus uideret,patvis mores uitiadeteflatus,abi}tacuriaindi S'^abundus,fccda patris conuerfatione magis fecu qapud ullu accufans* Cotuendit in Italia,bC ibi Mathilde optimç fceminç, amicoiv,bonefta ^ubetnâdi rationê iniit,fub nomine régis ItaliçtParuit enim magna Italie ^prefertim Lumbardiçparsimperatoribus a memoriaJ*Ottonis Du ûunicnim ilium pater creauerat regê, fed nûc a moribus eius abborrentc cÔtempfitzcoronâqî dédit iuniori Henrico qui poftea pâtre deftituitim* petio^Coradus aût in Italia uixit annis nouê,ea modeftia, ut rexbaberet effet: uulli tn grauis imminebat* V enienies a pâtre milites bonorif ice «xcepit 1 nullum fe coram male de pâtre loqui ffnebat: Temper illû patrem dominûlmpcratorê appellans*Per que têporabadiflaus Pannonic,boc effVngaroi^,rcx,uita cxcefiitzadeo morib’ uitaprobatus,ut inter fan dos referri mereretur* 'Welpus deinde dux aliqdiu extra gratiam regis .NoïiçorumfiueBauarorura ducatum amffrum,reconciliatus Imperatori denuorccepit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XlllL

Mminebat per ea tempora gloriofa ilia in terram fandâ expedi«* i tio,quâVrbanus pontifex inPrâciam defcendês, Claromôtano concilio excitauit. Armatafunt multa Cbriftianoi^ millia,princi l?esn6nulli:inquibus precipuus dudor Godfiidus dux,materno genere i toibaringiç:nam pater eius cornes cratBolonie* Appellant uero ducem \ nbsp;nbsp;bulioniquinuqerat ducatus*Sed cum locum illü Godfridus tcneret,amp;C

l nbsp;nbsp;lioniapçellatus eft*Èratenim eius mater foror Godfridi Gibbofi ducis

' nbsp;nbsp;botbaringie: quis Sigibertus Gallus côtendat illi ducatum Lotharingiç

effedatû ab Henrico*lllLlmperatore,Lrat enimuir ad arma egregie in* fttudus auxilio uenit cum copffs Henrico,cumille repetito aliquot ui* \ cibus prçlio aducrfum Rodulphû Sueuû pugnaret* Sed, quod in laudi* bus Godfridi prccipuû efl;,cum cocionante fummo pôtifice expeditiofan daamultis principibus SC infinito effet populo fufcçpta,Godfridus cum tratribus Balduino Euftachio,omni patiimonio diuendito,in earn fe contulitexpeditionem,militibus,quantos poterat,ex ere perarmatis,SC in /longinquâ diuturnâexpeditionê fumptis uiaticis* Quo autê ordinein terram fandâ peruenerit,que SC quanta ibi gefferit in ipfo itinere,S^ in Pa hftina,quomodo lerofolymâ rec£perit,firmauerit, reliqueric,quia multi* pliciter in literas miffum eft, bC iam nouiffime a Sebaftiano Brant difer* ( tiflime in opéré, quod Romanoß: régi Maximiliano dedicauit cômemo* - ratum eft,à: noftro longe alienu eft inftituto, relinquam’: Ad Imperato Henrici Illltada reuertentestls cum diu abfmïTc tj^nno tandem fepti*

mo,exltaïia rcgrefïüSjRatifpona fecontuKfihicp Iudfos,quiinuiti baptf fdticranc, gmi’üt ad Iiidaifmu redire, qn nuUo Chrißiani'tans charaâerç erant infigniti: Corde enim credit ad lufticia Circa Calendas autêDecêx bris coîloquiû habuit c5 principibüs Mogutic de pace untbne: mo anno eodê in loco cum pulfi eflènt ludæi ÔC rebus exuti,cum quæftio de faculratib'-' eo8J,que muite fuiflènt,ageret:archicpifcopus,cum cogna tionem fuam inde culpata tutari uellcc, nee fans poflct,cum eis profugit in Turingiâ: nam dicebat 8^ ipfè gußafTe de prg da Vnde Imperatori rebel* iionem quandâ oftendere uoluit ex proxima Saxonia: fed pacatis utciïqf rebus,qui cæfî erant ludæi, fufeitari de morte non poterant,prfdamuiui partiûtun Intérim inualefcit indignatio inter regem amp;nbsp;reginâ, quâ ille cœ pit exhorrere* 11 la aût pefïîmo relido marito Româ cÔtendinibicp couo* cato côcilio,de crimine peflimo Imperatorêaccufâuiu Vrbanus pontifex txcomunicationem in eum renouauin Ilia uero dimifîo rege,reucrfâcft in Rufîîanribicï? in fànda cÔuei fatione honeftaB2,quas aggregaüic,perfo* narum,Dno feruics, mater elF^da muItaRjin Chrifto filial^, fœlicitcrcô* fummaiiitt Wigbertus infaußus Henrici pontifex,ad hue uf^ annS,boc tß centefîmû poß mille durauit/epe déploras fecu inter amicos,q,infocli fis loci fubicritfortunamtuir titiep ingenio,uita, amp;nbsp;nobilitate,facudia8^ omni iiirtute fatis præditus: fed qui non legitime ad pontificatS fe pafîùs eßimpellü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XV*

Vo etiam anno inteirjt Coradus rex Henrid filius in îtafia,Mx , . q thildi cofanguineg gräuißimgqj fccmineadheres: cuius cofilio

Sc auxilio honcßifhme uitâ traduxit:uxorem perte inuitus duces duds Sicilig filiâ,qua cUm corinentiflime uixit,monachöfimillöfqrcggt;t 7'eßati funtqui defunCto aderant,cum uenenifumpti eßetfufpido,cruce fe in eius brachio uidifle*Eo tempore Henric’ Craßtis,Ottonis ßauarifi lius, in Phrifia cedit cum alijs multis,uolens infrenepopulü ad iugaßda cere Sed non cß datu cqueßribus in palußri terra fuperare. Fama recce* pte lerofolymg miro modo afFgcit homines prefertim per GalliaS» Afij amp;nbsp;fomnio admonitos: alij uifione,prcferebät terra fànda petere^Rußieanus populus facile inuitatur,q? ciuilibus in regno diu malis attritus,nufg meli US q extrapatriam habiturus Gbi uideretunita farrte,peße,incedijs,üexa* ti funt* Circa Niücruä illo tempore mirabile genus morbi innotuit Tadi homines igne inuifibili ardebât, qui facile penetrabat précordia* Alijpe* des,alq man’ ea occafiorteprgciderât*Franci,Saxones,Bauari,Sueui, ad* mirantes cuneos tranfeuntiü in terramlandla GalIoRz,partimirfidebanf, partim etiâ indignabâtur; ipfi domeßieis diuifionib’ afflidi,propter facer dotq 8^ regni diuifionêtMuIta in folefigna,plurimain ccelis,multotiesin aere confpeda terruere mortaIcs*Turn multi fîgnû crucis fibiceditus im* preßiim oßendere: cui non dißimilerem noßra uidimus ætatezfedfabii* ie fe multg ueris reb’ îmifeuerût* Interea fumm’ potifex PafchaliSjOnxii* urn orthodoxoRzporttifiGu Romp cogregato condIio,hgrefimiUoi^t^O' turn,quâ fouebât,qui Henrico adhcrebât damnauitîlpfum Henricu^n^

ihematiTaui’t,predecenÖR2 fuorum confirmans fèntentias Cuno Ottonft Bauari fill us,de magnis prindpi bus unus,dum fier agiï,per infidias inte* rimiturtFrater ei fait Henricus CraflTus.nuper^ut diximtis, in Phrifia cap^ His. Otto enim inter prirnos in Saxonia principes, dux erat, qui fub rege primæs in prouincia partes habuerat^Erat hic Otto.ut dixim’,origine Sa Xo:fed duxfaó:us Bauarie,ab Hêiico IIILeft depulfus,q? duellum detre* ftareuFilij eius Hericus Crafîûs,qui occifus eft in Norden in PhriGa, pa terRixg Imperatricis:Cuno cornes deBichiIing,nuperinitinere cefusröC Bifridus de Bomeneborg pater iunioris Sifridfi Quatuor deinde filias •dem Otto habuit Vna fuit mater Côradi de Witin marchionis, Secun damater Fridericide Arnsberg, cuius unam fih'amduxit Gotfridusde Arnc,pacer comitu Henrici 8^ Friderici de Arnsberg: Secundâ duxit Oc tode Cappenberg.’cuius filia Heiîica,uxorEiImari,mater fuit Henrici SC Chriftiani comicû de Aldenborg,8lt; Ottonis præpofiti Bremenfis Tertia fuit uxor Hermanni de Caluele, quæ genuit Ottonê amp;nbsp;Henricû comités de Rauensberg^ Quartâ deduxit quidam feruus» Qiiilibct autê fratrum Eioi^ Ottonis ducis in comitatu unam curia habuit^Hêricus Craflus eu ^•am de Alerftede: Cono quæ dicitur Koninghoue, in uilla Heriêueidc: Hiefundauit Katelcnborg, 80eâdem illi dédit clauRro* Sifridus habuic turiàHetuelde, quâ filius Sifridus dédit monafterio Amelsborne* HæC idcirco, ut cognationê ueterû de Saxonia principû agnofeamus: Qua in te uid eri poceft, neminê totius ducatus Saxoniæ turn titulû habuiiîè: fed Jjuifq; fuçpartis,quam tenebat,iuradefendit:Nam fucceflores Hermâni inferius iuxta Albim fluuium tenuere ditionem: quorum nouifïïmus Ma gnusftatimcommemorabitiir* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XVI*

Enricus marchio in Saxoniamagni nominis, uir potêtinîm’, in«» h certü an de Brandêburgotque turn ditio,in folo licet Wâdalico, annumerabat Saxonie,per bpc tempora uitâ finiuit* Anno dein* deproximo,qui fuit quartus poft mille atep ccntû,cum eftèt Imperator in Ratifpona.ibi Natale Dni peragens,murmur graue excitât in Bauaris,qj Saxones SC Franci apud regê primi baberent, Bauari nullo admiftî loco, côtemnerent* Sigeberdus régi fufpedus erat, q? magna milirû manu ac«» cdlîlTcc ad regc:quos milites per aliquot dies lècû habitos,dimittic,pa«cis rciêtis Jndecircûfiftunteum Bauari,morte homini intêtantes llleqn mo riendû fibi uidit,orat ut Chriftiano ritu confeffionêreatuû finat perage«» re,?lt;: uiaticû fumere permittat« Non reeufant: fed fub artfta uallatû tenêc cuftodia:inde opprimût hominê: que res multoR2 initia maloB: excitauit» Imperator iam ante perpalam iuiîïc enûciari, Hêrico filio fe rem omnê Ini peril prninurû,8gt;ô lerofolymâ pieratis caula periturû:Quæ res omniû qui audiucreanimis fuit gratiflîma:côciliauitcp eidêlmperatori multoB?ante auerlas aures,qui uera qug enûciabant putâtes, fummis fenê regê laudib* extulerûtcSed ea res uento fimillima euanuit:indecp ortum eft leminariti noue rei,que fine exemplo turn parabatur:Nam ex illo tempore principes in memoriam reuocantes,oninê Hem ici in regno Si Imperio uarietarem,

ïam pcrrcG perfidie 5^ infinite uanitatis,de illo deftituendo, fiirrogadöCjt filio eins coEpcrutcogitare Sed hiiius rei nouitas Rvporêingcrai: netefiê dl ktftuiïs: Quis enim patri rebellantê filiiim rato ardoreaudiuitf Qyis jura naturæ intercidiflè tam penitus comrncminit,ut omni exiftimatione, omni honore,omni regno pater exuatur a filiorBellarüt in lè germani alk lt;]u3ndo fratres,pugnarüt in aduerfos coiunótinimKièd filium infurgere patri,res eil fine excmpIo PIane magne eranf cauffimiiltis perfuafît filius fola ièpietate in IZ)eû,terreni patris ad tempus eflè oblitum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVlk

Nniis erat quintus poft centû atcp mille,cum Henricus Impera* a tor Natale Domini Moguntip cekbraret,filius in Bauaria paraC rebellione.'confilio procerum quorunda a patris latere ante pault;» cos dies difeedens: Anathematifat publice patris impietatêin eccklîâma^ trem Serpferateiusdiiputationis memoria lati”,qua fupra cômemorauk mus habita inter primores regni ecckfiafticos:cum oftenderetur Impna torem nulla racione,nulla tergiuerfationc defendi,quo minus ecckfiefilk us cidem parère teneretun Vocauit ilium Alexander papa ad redenden* dumqucrimonrjs:Contemplîc Vocauit Gregorius,nonucniuExcorriH ricationis gladio cefus,ctiâ deftitutus eft regno*Tot intercefterunt anni; non eftemendatusn'n cotumaciafemper permâGt:antipapâ fouit^Nupeif a Pafchali potifice omnia renouata,anathema,depofitione, quid fiipertf» (e nifi extrema pf!dia,amp; paganilmuflgit Noricos principes, amp;nbsp;quifupra habitat in ea que nunc eft Auftria,filius fibi côciliat.'Suæuos quoep côfgt; ciat,Slt; magn.â ex Fracia oricntali nobilitatêjnde conuerfus in Saxonesj! los q uoq? reperir uoluntarios: qp nunq patri ex animo iungerenuPafcha Dni in Qiiedeknborg fili’ipfe cocekbrat,magno nobiliû conuêtu.’Cort filio deinde nbsp;nbsp;miniftei io Rotardi archiepifeopi Mogutinitota Saxoniit

in Romane ecckfiæ reduxit cômunionê: Erant aûc ad hoc côftituti a fede apoftolica cômiftàrijjidem Mogûtinus,£lt; Conftâtienfis epifcopi:Popugt; lo uero nobillbus conuentus indicitur in Noithuftn Saxonixopida, Francis nonlonginquo: Vbi etiam cpifeopis 8^ clerkis fynodus hahenda denunciabatur* Quo in loco cum rex Henricus iunior adeftèt, magnat» præ fe fercbat modeftiam: Nam epifeopis 8lt;f prælatis de eccîafiafticæ fan* óimonip reparatione agentibus,rexk nung nifi rogatus immifcuir.expc* (Stans quid inter cos conftitueretur. Execrata ibi Sd explofaeft fymoniaca labcs,damnata ckri incotincntia.adulteriapunita: leconciliatioomniuni præcenta his,qui ab plêudocpifcopis uidebantur confecratûQuibus mul ta cum grauitate expktis, procedit rex in publicum, non fpkndido habt* tu,deic(Sto in terram uultu,principibus, atep omnibus regni fubditts,fua cuiep iura renouauit,poicenribus hæc 8d ilia, multafupia ætatem grauita tetcfpondit.’Si qui iniufta uiderenturin prece prætenderCjitarefpondit, ut ucrecundia repercutcrentur Poftremo conuerfus uelut in concioneadt uniuerfos,oculos lachrymis plenos fuftollit in ccclum, Deum, 8^ ccclites omnes feftatus,fenulloregnandi amore, fed folaDeiSdiufti contempla* tionein pattern dominum fuum,alioqui incmendabikmfeni;

DeOjSó uicarioeiLis Pctro SfiIIi’us fucceflónbils fummis pontificib’, boe fft eccltfie catholicc fyncei itati fe coaptet,paratû eflè patn' per ornnia fub:* ijci, regno, fi lubeat decedere; modo Ro.ccclefip 8^ fidci orthodoxaï i'nte^ gu':asrepareuExcuffitomnib’Iacbrymas,tiuItus,8^orano,amp;buminfas ïegis:Omnes in cómunc prccabant paternS Imperatons animu erholliri, Jii filio pietatê córeruarijiim (alua omnia futuradlicoVdo Hiîdefemêfis, Hèric’ Padeburnê.Gs,8lt;^ Frideric’ Halberll:adêfis,preR.iIes,pedib’ metro poÜtani Mogûtini pftrati,recôciliationê rogabât, q? Imgatoris ptinacig Aidèrent fublcripGfïè 8gt;C de ilÜ’ manu ecclefias accepiflè* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVIII,.

Is iicepera(ftis,facrâ Pentecoftes folênitatê Mersbürgiperàgit: h Ibi Henricus duduMagdeburgefts archiprcful defignltus; (èd * Imperacore,quo minus aiîèqueret impedit’, iufTus eft cÔfecrari, in locum fuû deduci» Nec mukopoftexpeditionccÔtraMoguntiarrt Que pâtre foueret,parat;Eius loci archiepifeopû irtuedur’, pâtre ei’ intra •nuros reieuentû cum non cotemnenda militû manu expeôlâte Scd cum si Reni fluenta Henric^ iunior deueniflèc,deerant, quæ exercitu tranfpo Ocrent,naues,prouidêteante Imperatoreneadeflènt Multatn tranfibât *nuicemnauigia,que altriniccus perproceres pacis amatores alternabant, lt;um de pace agerëc,pâtre polliccte regni diuiGonêjSxf certiflîmâ de omni** î)us l'ucceHionc.'cum filius non aliud depofccrct, q Romane (èdis a pâtre Eb!ccbonê,uc ceflentin ecclefia dei ichiGnatagt; Dctinebât uttûcp neceiïà«» tiecaufe.utnon cÔuenircnr: Filiû quidc nauigioRjfubrradio, paticuero Gddium uacillâs fides* Filius prior copias reduxit in Herbipolim ut pieu doepifeopum ci}ceret,2lt; prçpoGtû loci eo deicélo rcftitueret,quod amp;nbsp;fa* dum eft,Sic eccleGa recôciliata,dimifiîs in fua Saxonibus, rex cum Baua ïis R Suæuis arcê Nuremberg ibat ut obGderet; illâf^ poft non multos dies cap{ens,diuifo exercitu,cÔtendit Ratirponâ Pater eueftigio fequut’ in iirbê Herbipolim,fuû reftituitErIongû,ei^(fto quem capitulû canoni* elegerat; que etiâ rex iuftèrat c5(êcrari Inde duxit in Ratiiponâ qua ft bus c5manebac Ciuiûaûtproditioneintromittiturpater,fiIius uixelabi* turdbiquoq? Imperatoreigdlo pontifice, aduîefcentêrepofuit Indeten^ dens in uicina BohoEmie,ducê cius euocauit:qui cum expeditis egreditut ad Imperatoiê Henric^ interea filius,fuas quoep copias côtraxit,ëlt; ad fin enta Danubi} côièderat uterqj exercirus VoIitabant utraçp ripa mire fui gmtia Ggna.’hinc Imperatoris ,inde regis ,patris,ac filip Miîcrum erat afpi ctrehoftilcs apparatus inter cÔiundiflima pelt;ftora Multa in fluëtoleuiat cômittuntur preIia,Cadit de Imperatoris parte uir nobilis,comes;amp; curn ian\ totis agminib” pugna inftitueret, apparareturcp, proceres cxercituu: rem impiam execrati,ibant 8C redibâc,G interciperet tam cruentû negoci* um, lam uero traiecerat filius,8ó ad côfcrendas man’ res proxime fjaeéla* bat,cum côuerfus in fuos Henricus iunior: Quid eft,inquic,quod agirn’C* quo tanto feruore ducimurr Pater eft: dns eft: Imperator eft: quitendic ex aduerfo Jmpietate plena cft,fi uenit uidloria: tanto miferabilior exitus G uincamur:nolim parricida efle^ fi de toti’ mundi dominio quis pacifetF o ij

rctur.’egn uobis comiKtoncs pro fide, confi:antia,perftiiCTantia,meipfuffl dlt;beo:ucnamus gîadios in uagina,c5filiopngncmus,non aimis Ingiu* cbat nox,que ipfa dinijadebat prpliu lmperator inter fuos copennfi ad pugnam cducerêtur,maiorêcopiaB? parte ad filiu tranfiturâ: cxternVfu git cum paucis quo poterat,ncn audens ca node in cadi is cofifiere* Vbi illuxit lam ferino de Imperatoris fuga percrebuit. Turn uero diflipati ,in luaquifcpfècôtulerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVllIU

Oteratrexfparfas patn's copias, facile opprimere: fed cogitauit, p efîè patrem cui militafîènt: nec ignorabat q^pugnâ inftruentem effent dcftittituri parente. Rex ergo uicina Ratifponaingreffus, rxturbato pontifice, que pater pr^fgcerat,uirumcatholicû,ô^quiDeungt; merct,Haitwicû introd ucit Idem in Herbipoli perfgitJbiueroquidefti tutus eft relido Imperatore,regem deinde eft fequut^,amp; in ei’ fidegman fiuPater interim in latibulo fuo mancs,mifit ad filium,qui publica fide ini* terpoGta.faluu illiufep ad Renu 8lt; incolume iter impetraret:Necgraua* te indulfit,precipies minifterialibus fuis, ut faluû nbsp;nbsp;incolumedediiceiêt,

miniftrarêtc^ parenti4 Quo uero lecurior iiet,ipfe rex copias fuas remouit ufep ad Renu contra Spiram. ibi traijcicns,patris thefauros in ea tube re* pofitos inuafit: ecclefipcp prgfecit epifeopu religiofum abbatemdndeRc* ib ardus uenerabilis pater,iam odo annis abfens, ecclefig fuf Moguntine redditiir^Comiftarius apoftolicus,quirccociliaretin uiam redeijtes,€xri pifur a ciuibus,non iam quafi reuerfus ex peregrinatione:fed quafi exinfe I is emergens rediuiu’ Tum copofiiis cis Renu rebus, in Burgudiam rtx contendit; led exitincrc retrad’ a fuis, çp intelligeret patris molitiones ad difturbâdum côuentum principû, qui indidus erat Mogûtif in die Na* tails Cbrifti,patrê filiusBinge reperit: eumçp oread os interpellansfupo* anathematequo premeretur,2lt; omni regni côpolîtionc, cum fummamo dcftiacoueninea fi pater fatageret,ut ecclefierccociliaretur, 8^ tuibano* nem regno adimeret ,fe in eius futuru poteftatc ad omnia parituru lmpe* rator omnia reiecit ad principû côuentum, fadniû fè,quod eximperijdr* gnitate, amp;nbsp;lcnioiS2c5fiiio,3gendû ducereuVteicp Moguntiam côtendin Cû ergo cÔpertû haberet fili’,patrêclam machinaii apud eos,e]s fibi pu* taret tôfentaneos,eaquppaci amp;nbsp;inftituto nÔ côgruei et,orauit pâtre,id(^ fl leniteret cogéré poteratait propter pÔtifices, quieius euitarêt côiruni* onêjlecederet in locû uicinû côuentui arcis fecrete, ubi diligêtiffimcafièr* uaret curate filio,nequis prprer folitos miniftros eu inerpellaret. XX.

Enricus ergo ei’ nominis. V iam pâtre uelut capto,in arcecô* h feruato, libera poteftate regnû adminiftrat. Ad annum Chn'fti fextû poft millccentû Moguntiæ turn tantus erat principû con* uentus,quant’ abullaunq memoria. Qiiinquagintaduonumerabantd luftres.’nec quifq ex omnircgnodefuiftèputabat,prêter unû Magnû Sa xonie ducc:qui folus ætate graui adefle nô poterat. Supueniêtes apofioH cp fedis legati, Alban’amp;^ Côftantienfis epifcopi,anathematis execrationê, quod infeniorem Henricûatotfibi fuccedentib’Romanis pontificibus

pibmulgatu erat,tefHficat( rcnouarut,comunioncef’ interdicetës uniuer fiscatholicis uMs,amp;omni regno Romano: hortantes ô^deprccantes,uc omnes ccclefiefilp matris incolumitati cofuleiêcaducrfus tâtû hoftêtuni’ capitis cÔtumacis fuperbiâ frangerc^Hic iam uariâtfcnptores: Qyidam cÔtcndunt abfèntc omni Imperij honore deftitutû, mandatûcp Moguti* no,Colonicnfi,8£ ’N^ormaciêfi epifcopis: ut eum adeStes, Imperialia infi»» gnia auferrêt inuito Cuncp in fenioris ueniflènt cofpeAû Ingdhdm,quo locopalatiuinftruxit Magnus Karolus, mâdatacocüqexponebantpon tifices.poicctcs ,uc infignia uolens traderet ÏIIo aût caiiamp;m requirete^ tam feuerg in Ce inaudicû a cocilio fentcntig;,obicciflè ei ferunt^ in côferêdis epi Jcopatibus,amp; abbatijs fymoniâ Tunc Imperator:Dic Mogûtinejdic Co lonienGsjpcr nomê æterni Dci,q uid a uobis acceperimfDixerSt nihil Ec Imperator; Gloria Deo in cxcelfis,quia ucl in hac parte fideles inuenti fu»* mustCerte maximp ucftrc dignitatcs potuiflênt magnum camerp noftrp, fiitaquprcreturqucftûprpftitiflè* Dns Wormacienfis nouit,ô^nos non ignoramus,qupftu,an gratia interueniente ilium recpperimus: Nolite pa très temerare fidem ueftram: Ecce iam (ènio laboram’, (uftinete modicû, ?lt;nolite in côfufione gloriam nollram terminarc: Generale curiam cxpe rimus: Si cedendû eft,proprijs manib’ filio corona tradcm’* Illis reniten«* nb’,8C uim oftêdentib’: parûper fecedês jlmperialib’fe ueftiuic infignijs:' amp;reuerfus:Hæc,inquit,Imperialis honoris funt infignia: Hæcmihi præ* ftitit ptemi regis pictas,6^ principum eledio* Potens eft Deus uos in his conferuare,8C manus ueftras ab opéré cocpto cohibere: guis fimus armis amp;nbsp;militia noftra deftituti: Sccurienim de tali uiolentia nobis non ^Cpe^ rimuStSed timor Dei uos coerceat, quos pietas nô reuocat C^ fî neutruc teueremini,ecceprplêntes fiimus,non pofliim’ uiribus refragarûHpfitanc pontificeSjfed inuicê cohortâtes,acccpto conamine Impcratorê adeut, co tonam capiti detrahiït ôi Cede detradû,omnib^ Imperialib’ exuût* Impc ’■atorabaltodudis fufpirijs.fic eos aJIoquitur;Deüs ultionû dns,uideac, uindicet iniquitatê quâ facitistlgnominiâ fuftineo anteinauditam*Sed dcliftaiuucntutis apud iuftû iudicem Deû luo:uos tn immunes a crimi* nenoneritis; quiaiufiurâdum prpuaricati,iufti uindicis ultionênon effti gietis:Nonprolj3ercturhonor uefter: Sit portio ueftra cum eo qui rradi diiChriftu Illi obturantes aures rétrocédât,filio cius Imperialia dcferen ics^Fugit aût inde pater in Limborgdnuenit uenancê ibi quendâ ex pria cipibus quem dudû illo priuauerat ducatu: Hic,ut audiuit rem geftä,mi^ fertus illius.fertur collegifle odingentos loricatos,8^ reduxit Imperator^ in Coloniä Hpc eft narratio noftroRî annaIiÛ4 AIrj brcui’rem fcribûhCu depofceret Imperator prodire in cÔlpedû côcilij Moguntip congregati, üeriti principes, ne finis cômifiratio, que fiiebant incorrigibile,populum in tumultû uerteret,omnes qui de cocilio regni fuere cum legatis apofto^ lieg fedis,Ingelheim fi cÔferunt,fenem cocilio circûfiftunt, cû ufrp ad rea«* tus fui cÔfeffionem pertrahût:SatifFadioncpoIlicet ex eoR2 côfilio: Lega tiapoftoKd abfcp generalis lÿnodi decrcto nihil facere fi poflè teftantur*

Imperator tame legatis Si principibiîs .ubi côfenferût, annucs împen’âfià ïnfig»ia:crucem,bnceâ,fcfptru,globLT,atcp coronâ, filio gmi'tnt,profpera lUi imprecâs: i II û pnmatibus multo fletu cômendat: amp;nbsp;cxtûc l'uxta fummi làcerdotis totiufcp eccîefig décréta,Cue Ce côfulturû animp^pmifit. XXI, Oc ordi'ne Henricus cius nominis. V pn'mum a pâtre deinde ab h iiniucrfis Germanie principi'bus in regem ïam fecundo eleâus, ab apoftoh’cis quoqp legatis per mart’ impoGtionê,cathoIi'cecô*^ firmatus.acceptis tam ab epifeopis g a laids principib’^iuxtamoteregni facramentis,cœpit anno Chriß-i fexto port: centû atep miUe regnare, Rela tis ergo coram rege cûâilcp Germanie principibus Ôi prefulibus omm'q^ dero óó populo legationibus Ro fedis, fuper ccdefiarû regni comméda* tione diuer(à,8i erratoßz emêdatione ab um'uerfis æquanimiter promiflâ, placuit tam régi g primorib’,ad Candà matrê Romanâ ecclefiâ, tantos aC taies ex Germania mittilegatoszqui de obiedis rite rationem reddere, de incertis (àgaciter inueftigare, ac per omnia ecdeCiafbcis utiîitatibus poflènt côfulere,Separant in hoc opus uiri làpientia plenijlpiritu, digni« te,natalibus,8lt; eloquentia prsecipui.’nullaqj fècûdum Deû,fiuefçculum, iieneratione indigni. A L Otharingia Bruno Treuerenfis: A Saxonia Hen ricLis Magdeburgêiîs: A FrâciaOtto Bambergêlis: A Bauan'a Eberhar dus EyftitenCis.’Ab Aïemania Gebehardus Conftâtienfis: ABurgûdia Cuiienfis epilcopûNonulIi etiâ nobiles de latere regis laicKidq? inttreg tera fufcipiût in mandatis: ut fi fieri poflitjdni apoftolici prcièntjâ Cifaipi Élis regionibusfolliciïêtexhibcrû Sic nimirûpoft totannos obnubila« lux denuo ccepit oriri orthodoxa:DepubIicat,8^ uentilatur,diiudicatur, côuincitur,fetet,Çlt; rcfpuitur, côdemnatur, Si anathematiiàtur bæreiis Wigbertina,5*^ Hêriciana,fugaiis amp;deftitutis eins defenforib^,fedato* ribuÉp: Catholici prcficiûtur fedibus: e quibus etiâ aliquiinter ipfa fdda conCecratur Cadauerafchifmaticorij, inprimis Wigbertijiamannisfex tumulatkpronciûtur delèpulchris,8ô ab ipfis ordinati,ulcp ad côcilij neralis fatiiîationê Si ordinationêfulpendiïtur Erattn in Italieniarchiogt; natu ad Aquinû quidâpartiû Imperatoris prefpdus,qui abbatê de Ferra ra aniimptû,papam Cclàris appellarettlêd cum nemo fequcreiiir abCurdï nouitatê,pocnituit (Fatim utrûqî fadi:2lt; in confufionc füa riteicp liCqj ad plenam côcilioIàtifFadionêpreftitam permâfit Dum aûtmilG.quosdixi nius,oratores Româ côtenderentjperueniflenrep ad ualIêTridentinam, eiulcp opidû: Albert^ illarû partiû nobilis adulefeenS.cum armata cohort te irruit fuper inefmes; Cpcidit.ccepit, uinxit Sic enim Hcricus feniorper epidolas,quas querulolàs iulîît circûferri,agebat apud confentaneos.’cir^ cumuêcum fe, ac ui coa(ftû,dimififle împciiû,rton fua Iponte: proindequi facramentorûeflèntmemoresjiniuriâcius uindicaturi adeflènt» Côflangt; tienGs epifeopus cumfuo comitatudiucrGj itinere Ingrediens,auxilio Ma ihildis comitiffe peruenit ad Vrbem: Omnia pene itinera Henric’ fenior cui auit aflèruarû Otto BambergeGs epifeopus, q? idem Albertus uidof cius elK’C miles,retro diiiuttitur,cui’ ctiâinteruêtu Bruno Treuerenfis,

Wigbertus comes,cum mandati's couemedi fem’orê Hcnricu, cic^ fati’fFat ciendi,reJaxâtur»Sed Welpus dux Bauane hec ucritus,magna fuorû ma nucôtenditTridentUjCpiTcopu loci,quem eines reprobaruc, inuehens, uiolentos illos ita. coprimes jUt laxatis quos tenebac captiuis, nudis pedi»* bus ueniâ fadoR? prccarentur Cometes qui tum ab initio quadragefimc in dominica luxit paffionê,mala muka prefagiebat» In Elfatia tum le com *iioueren5nuni,quiiuniori Henrico male uellent» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXII.*.

Enric* fenior denuo fibi partes cociliabat, epifcopu Leodicfem, h ducem Lotharingie Henrieü,Colonia,Iuliacü,Bunnam, que

Verona,urbcs:fed inter hec intrepid us hlius, Palcha Leodi] cele btarecoftituitjUt patris molitiones rumperetjbicp cciuentum principib'* indicie, Colonie demorantib*,qui hoftilia fenlèrc Iplè rex iam Aquifgra *1'agens in die Dominice cœnæ premifit trecento s équités, qui occupaco ponte tranfitû prçberêc fuper Mofam: Idq^ prefcntiês Henricus dux Lo* tban'ngie,prcmific ille ualidiorê manu: Cogrediurur,deoccupado poii tecotendêtes.’Só inftituta dimicatione,regij repellunuAditus regi prédit ‘Iitur;Cadût multi diim pugnâtpertinaciter Àlij in profluente impelluri tur. Hacrepermotus rex,curia tralFertin Bunnam.’ibic^ Henricü Lotha tingum maieftatis reum ducatu priuat, bellûç^ parat Lotharingie Hen* tiens aùt pater Colon iâcômuniuit,archiepifcopo propulfo:ualla pro* pugnaculafirmauit: Quib* ex fententia cÔltitutis,Leodium fetranlîcrt,' idem ibi quoep molitur*»lnterim rex Coloniâ medio ieiunio obfidet: fècf cafib labore teritur.Fiiït fub mûris leuia prçliatlèd duitas obfirmata non ^apicur»Senior aût Henric* ,litcras cum nuncijs mittitprincipib* regni iii caftn’s apud Coloma,fub hac forma:Hêricus Romanore Imperator Au* guftus: Epifcopis,ducibus,marchionibus,Gomitib*,ecteril^ regni princî pibus: Gratia diletkionêdignantib* cam recipere» Côquerimur Deo omnipotcnti,8ilt;^ Domine Iàn(ftgMaric,$lt;L beato Petro apoftoloR2prind* pipatrono noftro,amp; uobis principib* omnib*,q) iniufte,crudeliter,inh ti oiane,in ilia fide,de qua dubitare non debueram*,tra(ftati fumus: amp;nbsp;tatn honore regni, q predijs Sô omnib*,quç habebam*,cÔtra diuinû amp;nbsp;huma oumnis,ad infamiâ Sô improperiu regni ,ita expoliati fumus: ut nihil no* bis prêter folam uitâ fit rdidû: Vbi cum ferme omnes eflètis,magna pars! neftri uifaeft dolere, triflari: fed prohdolor nihil nobis contulit uefira lnftitia,quin de nobis fibi fàtilFaccret uolutas inimicoR: ilollroru odiofa» Etqiiiacumcôfilio rogatu Gli] noftri, fide 80 (ècuritate uite Si honoris noftii ab eo accœpta primu fidudaîiter Si deCyderâcer in prefentiâ îegâti Romani 8^ principû têderem*:ut eoR2 ordinatione agercm*,tam de ftatu ccdeGc Si honore regni,q de falute animg noftrg:lpfe non eft uerit* in hac uoluntate Si obedientia nos côti a datam fidcm capere, ufcp ad artieu* hin ferme mortis ducere: Non aufi fum* illi nos ita credere,ut iniurijs cotumelijs nos pro uolûtate fua ficut prius afIiciat»Quapropter multü ro gamiis nos, obnixe precamur: ut pro timoré Dei, Si honore regni, SC honeftate u€ftra,digncinini ftudere,quomodo dç iniwria in oculis ueftris

nobi's illata.pcr uos poflumus rccupcrarc luflicia: Nos quof^ pro côfiîid uelîro.ôi^ alioR?, qui nos odio non nabent religiofoi^ uiroru, parad fum’ tain fiîio rtoftro.fi in aliquo cû ofFendim’, q alkui in regno libenter emert dare, Prf terra,ficut Domino pape in prelcntia legati fui,Slt; ueftra,obedi* re parati fuimiis, ira nbsp;nûc parad fum’ei omne débita reuerentiâ Si obe/

diêa'am (ÿnccro corde Si deuotionepræCentiah'ter exhibere: Si tam cÔfi* lia ueftro, g (piritualis patris noftri Hugonis abbatis Cluniacenfis.alio* ru.mçp reîigiofois? uirorû,de ftatu ecclefîf ,amp; honore regni,quâtum in no bis cft diiponeretCum ergo ad hec omnia parad fimus, rogamus nos, 8^ obnixe precamur: quàdnus pro Dco,amp; honore regni Si ueftro,inftanteï fnonean's fifiûi noftru: ut fêcûdû prpfati lêntêriâ,nuUa ci aduerfùm nos rc hduaGtoccafioîamododefiftatnosôifideles noftros perfêqui,amp;quiete, f''acificecp iiiucrepermittat,ut iùpradiÂa intégré eu trâquillitatepcrfician tur.’Qjiod fi nolucrit,rogâmus uos per authoritatê Romane eedcüejcui nos ccminitiimus. Si per honorem regni: ne fuper nos Si fideles noilros ueniadsiquia manifeftum eft eum non diuinc legis ±do,uel Romany ce* fleGp diîcdione: fed cocupifeetia regni pâtre iniufîcpriuaro, hoc incçpiP fè'.apud quêfi interpellado ueRra,nunaq; alia inteniêtio,ad præfênspro* defîè poterie,appellam’ Ro.pontificc, Si làndâ Romanâ ftdê Si ecdefiâ# Ponendû fuit in fua formaliteraB? exemplar ad fidem# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXllh

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ort Iedas coram muldtudine,tam has,g aliasIitcras,parû uerbis

P nbsp;nbsp;nihil aiït intentionc a prioi ib’ difcrepâteSjquas ad hliû Hêricum

regê dédite Rex ex primatû confifio,Iegationêuicariâ patri remi fit: quam tn prius promuIgarfperMagdeburgêfem archiepifcopuHen* ricum iuiht.’àC hoc fado,fuoB2in fèanimos ualde cÔfirmauictErâtauteni mandata huiufccmoditPoft inueteratâ circiter annos quadraginta difdl* honem Impcrrj Romarii,quf tam diuinas,q humanas ïam pene leges abo lruic,ôô exceptis mortibus omnimodis,fâcriîegi|s,penurijs,rapinis. Si in^ cendijSjipfum regem noflrû non tantû in fôlitudinê.fed eriam adapoftafi am acatholica fide,fiuein ipfum paganifmû piopemodû redçgiu Refpi* ciente randê ccclefiâ fuâ diuina dementia,nos eiufdem Chnïri (ponfê fiïij, per Spiritûfàndû in unitatê fidei equanimcs.refjDuim^ipfum incorrigibile fchifmatû iilor?2 caput, Heniïcû falicetquôdam Jmpcratorê, selo Dei Si apofîoliec fidei obedientia abdicauim*,carholicû nobis Jicetipfius defe* mine natü regem elegim’tcuiLS regni principiû.fui fine eflè côfpieiês,eti» ipfc tanq uoluntari’jfêd ut cius iam fatent literp nimis inuic^ colla udauir, tegalia reddidit: cura eum rt gno noftrp fidei lachrymâdo cômilit: dereli quo nullam fe regnipompam,fèd animp fup medelâ qucGturû fpopondiu Ât nunc eccepriftinis fè reddens tergiuerfationib”, pradudieiû fê pafîutn per terrarû orbe côquerit; GaIloBz,AngloB?, Danorû, cctcrariimçp finiti marum gentesjgladios cordib’ noffris infigere méditât: Super illatis in* iurrjs recuperare fjbiiufticiâprecatur; Côfilrjsquoiçnoftrisfe pronipiu de cerero obedire poUicctur.’Re aûc uera fôln is argumêns caltra becDni difpcrgerCjChriftiexcrdtüexarmarc «onat; Si ucin ptopatulo efl.uine*

8m Domini, quæ iam florefcere cccpit, tam per (è fingüïarê üdc^ fera,dey nuo depafccre, q per uulpes, homines dolofos, demoliri: ac per facrilegiä facerdotum Belial anathemati rccidiuo reddere:immo,quod dieQu quoc^ nephas eft Chriliu iam in ecdefta. fua refurgente,in omnitt cordibus itei S crucifigere contendit Qeiapropter placet tarn regi q uniuerfis regni prin dpibus, immo cudo exercitui orthodoxo, q? fenior ille, ne ulla pateat î Ui aduetfum nos iufta querela, quacûcp elegen't fecuritate, quaeuncß malu«# fnt fiatione,co ram prefente fenatu fimul 06 populo caulâm fuâ agat iufti#» da!nfurapiac,eâq; reddat:quaten’ ab ortu fchilmatis omnib’feditionum eauhs,ac fi nil iam inde fuerit diffinitum undicß difcuffis,tam filio q patri fua ciiicp iufticia re(pödeat,ecclefic ucro ftatus, non ut ipfe more fuo pro^ ponit,poft longas inducias,fed in prefcntiar52 his controuerfijs dirgmptis^‘ debnat uacillarc* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIIL

Vam legatione probat^ fingularifc^ prudentig perfönp,abbates q uidelicet 2lt; presbyteri, una cum quibuldä laicali fub habitu ui^ ris religiofjs,tam a rege g uniuerfis principibus,immo toto exer citu fufccptä,ex Imperatore fppedido,uix eins prefentiä,fandicplicentiani ancquuti,cum rctulinènt,horribile eft memoratu, g ingenti uite fup peri* fulo per dies fex,eo q? nullo modo couentui malignantiö comunicare uo lucrinr,indigne tradarent: tademep ab irruente fibi in eadem qua mane* btcLiiiodia,uulgo libcrati,abfcp omni ducatus preGdio,caflris circa Co loniam pofitis reddunt Id tarnen precipuum inter feniores refponfum re* faentes; Quantu ad prcfens,regii ab armis dccedät,86 in futurü luper h« iuCccmodi Gmultatibus inter patre 86 filiü, utriqp cohérentes ccct’’prin cipum inftituaturdnterea Henric’ fenior, Ô6 adiutores partis fug exercitS coflant ingentê,iterûç^ tentare prglio fortunä coßituit: Quapropter uni* uerfa militia regis iunioris,qh aliter fieri non potuit, ferro rebus finem fa* eeredcliberans ,ne forte,quod erat futuiû,CoIonicnlès ciues eruptione fa ctajibi audirent adeflê cum exercitu fenior? fuû Henricû,regi incurrerêt. Soîiùt obfidionê mouens in Lotharingiâ,86 munition?, qua firmauit ho te,regius excrcitus deqeitipremittêtes ad Henricû feniorê fecûdos nûci* os, qui illi option? proponer?t: aut caufa pacis paëbo præfcripto côponen dæfilio Aquifgrani occurreret,aut imminês prgliû expe?taret,excipet^t Quibus ïegatis cuftodic traditis ,ad occurrendû occulte omnia prgparar. herum uariant hoc in loco feriptores. Nam ali} tradut ad pugnâ eflt’ per* iifntum,uidûqî patr?atcp captûicum teneret,rogaflèillû Spirenfem epi* feopum alias illi familiarifiîmû, ut prgbendâ fibi in eccleCa Spirenfi pmit* terct: ubi ipfe Henricus gloriofum monafteiiÛ beatiflîme uirgini duduin ante fundauerat: Sed epifeopo renuête, Cgfar fufpirâs cum lachrymis fer* turexclamaiîe: Miferemini mei faltcm uos amici,quia manus dni tetigit-; tnortuiïqp hi ferunt Leodî},ftetiflèfp cadauer inhumatû in deferta capell^ annis quintç : deinde apud Spirâ (êpultû. Ali} tradut ad pugnam hac uice non elle peruentû:fed dum in euftodia nücfj tener?tur Leodi},Henricum hniorem eflè uita fundûîTum dimiffos nwneios, raoitis eiws famâ ad fj^

Lum rctuÏifle Didu mirum.duâfa cuncfloß* exultatio,q3 frcnu demaxif^ Vs omniû detracflû uiderctur Mifêrabilein tantoregnf côuentu,noncflc inucntum.ucl unum,qui rurpirarct:fed cundi uelut rcdditauitacxmortu IS tnpudiai ûuOtbertus Leodienfïs epifcopus, cçteric^ ad fide rcgfs cÔfu glut: Grauiïer increpin' rccipiunt. Cadauer iam Chriftiang fepuliuretra^ ditum in inonaficrio iubet cxtrahi, èC in locu poni non coiccratuni: Vbi poftquinrp annos reeociliatum Spiram pducitur*Mirum ôôincôparabi Icrerû humanaR.’fpclt;^3culû,amp; exemplû non uulgare, inquocôtemplari pofTunt itna atçp fummat Si laudes requiris,nobilis,do(rt’‘,fortis,procer’, Bf rege d ign’’ utile’, qui fummâ reipublicæ tenueric annis quinquaginta : Ccterum fiin airerâ parte refpicis,incrcdibilia dieflu flagicia,S^ pertinaxfu pcrbia.adeo Gbi hominêdimidiarût:ut potiores fibi partes in uno uêdica rcnt:Habeât reges ipeculû utriufcp fortune in homine Qtii ubi tolerabi^ liter (ê gcfiirjn fuinino rerç’ moi taliû fafiigio efflortiit:ubi uero iierfûs tfl in reprobos mores,extremâ incidit calamitatê.'nô in morte fuiflû, nonfe^ pukurâ accipics Eodcanno iî reb’ omnib’côponêdis papa PalcbalisJÎ» rogatus in Germania defeendere, ad Padum fluuiiï uft^ pueniês,codera in loco conciliû cclebrauit, rc formas côfrada,cÔcilians abieda,cpifcopos confècrans,archicpifcopis fua pallia mutans quecûçp ab antipapa accepiamp; fent: nbsp;nbsp;fuper bis omnib’ decretû taie ^pmulgauit: Per multos iam annos

regniTheutonici laritudo ab apoflolicg iêdis imitate diuifa efi-,inquonigt; niirum febifinate rantû efi: fadum periculû: ut quod cum dolore dicim’, uix pauci ficerdotes clerici catbolici in tâta terrai^ latitudine repenicn tur.Totigiru! filrjs in bac (frage iacentibus, Cbriffiane pacis egitncceni I as,ut fuper b os materna ccclefic uifeera panderent : Itaep patrû exêplis Si fci iptis inlf ruôfi,qui diueilîs temporibus NouatianoSjDonanïfas. amp;nbsp;ali os bærcricos in fuis ordinibus fufceperût, picfati regniepifeopos in fehifi mate ordinatos,nifi aut inuafores,aut fymoniaci,aut criminofi Gnt,pbati, in officio epifiopali fufcipim’n'dipfum declericiscuiufiûc^ ordiniscôlli* ruimus,quos uira iêntctiacp cômendatHis atep buiiifcemodi fuper eede* frjs diuini luminis orienris aurorediffufis Iplendoribus, quia nimifçtangt; dem ucnit tempus miferendi pariterqj apoffolicis dignati benediâioni^ bus,ad fua Ictialacrclcpquiçpreucrtuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXV»

Oc anno, qui fuir fextus poff millecentenos, Magnus duxinferi h oris Saxonic cxcefiît rebus, pro quo furrexic Luder’ dono Htn lici Cefaris, eo cp Magn’ mafeulä prolem non reliquictfilias auc duas babuittquaßt una Hf ilikc nupfit Ottoni comiti de BaIcnrtede,g(iiU n'tcp illi Albertu marcbione,cognomento Vrfum: altera filial^ Wulfildis iiomine,data eff duci BauarieWelpo(LatinidixereCatulû)quæpepenc ei filium Henricü,Heniici Leonis patre.Luderus aüt(quem Galli amp;nbsp;Vali pofiq peruenic ad Impciiu dixere Lotbariu, epbocillis Imperatoriûno/ men uidetetur)obtinuic,ut diximus, conccdente Henrico V ducatü Sagt; xonic,gubernauitq? cum modclfia Saxones cum uicinis Wädalis: ciiius maiores a proauo eiant comices de Qiiciuordc,qui titulus cum dominio

üfqj hodie manettSed nobiles per fucceflïonê materni generis,aut per 'tam affmitatê nonung mutant ritulos: Vndefadum eft,ut pater Luderi Gebehard’ comes eflèc de Suppelêborg,amp;^ comes de Arnsberge^Lude*

aût côj'ugêpromeruit Rixâ, fifià Hêrfci comin's de Northern,8lt; Ger tfudis matris, quæ fuit foror Egbert! nouiffimi marchionis de Saxonia. Cçfû Henrico comité in Norden Phriiig, Gertrudis uidua manês, redrjt ’nBrunfwicUjS^ propinquâ arcê Dancquerode,qug turn fita erat ad mœ rianiinc eftincluia urbi Rixaeius filia ad maritû attulit dotem Brunfwi cuinopidu cumattinentijs, ex maternofanguine. Sed paterno genere non fuit Saxonie aliena,q? auus eius paternus Otto fugatus, ut diximus, abHèrico Imperatore Ilîl Bauaria,ad Vifurgû (edit. Si ibi uicp ad Nor them amp;nbsp;côtermina, omnê gubernabat ditionê, princeps Saxonici gene^ ristquâ omnem ditionê, cum hgreditariâ Rixa accepiflèt,marito Ludero ri dotem afFerebat Vnde apparet, q? mortuo,ut dixim’, per ea tempora Magno,de genere Hermâni nouiffimo Saxonig duce,nonJfîne caufaHêi# ïicus.Vdédit Ludero ducatû Saxonig, cui’ iam magna teneret parte ex völlige in dotem.Magni aût filias akerâ Otto cornes, alterâ,ut diximus, ^elpus,fiue latine CatuE,dux accepit Bauaric.Operepreciû eft intellige 1 exquis fuerit ille Otto, cui prima füiâ delponderit Magn’ dux Saxonie. Erat is comes de Balenffede,patcr comitû de Anehoîd.tenuitcp Soltwe* ddfuo tempore: Qui cum locum tituli fui côfecraret in monafteriû diui Benediâi.quod hodie ièruat nomê,parû,ut fieri folet, detorto uocabulo^ nam hodie uoeât Baîingftede: côcefliflttçp ipfe cum familia omni do* nioinarcc Aneholdtinde detrito 8Ó abolito priore,titulû mutuabat,quê nfqj hodie tenent eius pofteri. Reliquit is ex Magni fiIia, filiû Albertum cognomine Vrfum,qui meruit marchionatû de Brandeburgo, conten* ditep cum Hêrico Catulo Leonis pâtre de ducatu Saxonie,cû üH faiieret Imperator CÔradus.Sed is Albertus plures reliquit filios,Ottonem poft lemarchionê,Sifridû archiepifeopû Bremêfem,Bernhardû,quê Frideri* cusddmperator,deftituto Leone, furrogauitducem Saxoniç,q? fangui* nem trahciet Magni,ficut Henricus Leo De armis autê Saxonig hoc fe* runt.Otto pater Alberti ftratoria ligna in clypeo tranfuerfa,atro,giluoc^ colore uariata, ferebat.Bernhard’ ad pedes Imperatoris Friderici iam de ducatu Saxonip inueftit’ orabat:ut aliquo a fratrib’ dilcrimine arma du* catus fui infignirêtur. Turn Imperator,ut erat coronat’per eftum,ruteani corona inipcit ex obliquo fupplicâtis clypeo.Hoc eft ergo fertû,quod pa ternis infignrjs Bernhardus iam Imperatoris dono adipcerat : nam uetera S'axonip ligna candidum prpferebât pullum equinû.Hæc per anticipatie* ncmdidafintjforlân in fuo têpore breui perftringenda,ut origine often* damus,5i ducafus,8i lîgnorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVI.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vo tempore comes HolfatoR2 Godfridus,occifus per îatruculos

Cum enim predas pgilfcnt W âdali pro fua côfuetudine ex Stor maria,Godfridus ei’ ditionis comes, audita hoftiû incurfione, expediuit

celerrime quos potcrat,{tquut* hoftcs.’obuium habiiic Ïamcntantc.qocm He Iio{llt;bus pcontatjG uidiflèttllle mocnus.utpote rebus omnibus de/b* tucuSjComitiait: Si tibi ut mihi hcreretiniuiïa^acri’inRâarens.nûckni’ incediSiËxpccflabat aüt maiorêfuorçî manïr,qui,utfit, non eadêcekiitatC armaexpediÜL’ncc enimpluresuiginti cquitibus tumhabebat; Ruftko tarnen cóuiu'o uir militaris motus properabat ad hoftes non expet'lans fc* quuturosHlli ubi uiderantfequentê, perpenfapaudtate.côtempkranfS^ declinancesn infidias parte, finebant præten'rc* Inde ubi medium habue^ re,a tergo fronte adorti,facile tam paucos oppreffère^Hic fuit exit’ co^ mitis de Stormaria 8^ Holiatia* Luder’ aût dux Saxonic comitatû illuni dédit nobdi Adolpho comiti de Scowêborg: Fuitc^ pax inter Adolphe comitem Heni icu principe Wâdalor??, cui’ nome célébré effcin noftra Wandalia* Hoc aût in loco breuiter repetendi funt hui’ inferioris Saxo* nip principes in fuû catalogû: Hermanus teftimonio uirtutis fuç eam fW ücndicat gloriâ,q? inbmo militip gencre natus,ducalem honoré prim’d* ucheret in domû ac familiâ fuâ: qui genuit reliquitqp filiû Bennonêcque uirtutis religionisfama illuibré; quipatrêpofcentib’exhibait, amp;nbsp;ufc^ in finem Imperatorib’ fuis fidus pcrmàGt, Hic reliquit filiû Bernhardum iam paulo paternæ humilitatis oblitû,qui auû potuit principe numerarc: Si iJeo aulus eff rebellionêoffendereHenrico ImperatoriJLcuiusetiam frater duello peiijt,quod expetijuBernhardus aûtOrdoIphû ÔC Hermâ* num filios habuit, quoi^priorducatû, alter adminiftrauit comitatûifuC ille Phnfiæ,riuc Stadenfis,Gue Holfàtie fuerit:res enim in incertoremâüt» Sunt aût indicia in omné parte; Nam cp Phrific fuerit fupra indicauimus*' nuneq» HolCatipcomitai’is fueritindepr^fumitur, çpLuderusduxinto fecit fucceflbrê* Ordulphus dux genuit Magnû,qui uiep in feneftâultk inam perueniens hgc tepora tetigit: de quo tradût nônulli,q^ Héricus* inuéta occafione,Magnû duce, amp;nbsp;Ottoné comité ei’ gcnerûcaptos tenu erit: Octoni ferût pmiflîlîè uema abeundi, fada iponfione de more milk taruSed ducem état e graue in ca captiuitate fine tradût fecifïè uiuendiJd qualecûc]p fuerit rclinquim’ in medio:hoc certû habentes,q) Magn’dux nullam mafculâ prolé reliquerit: fed ex filiabus multa proceiîît nobilitas* Habuit auté Magnus fratrem Ottoné, qui duos ex uxore fiiftuîit fdios, fed ambo ante patrem bello, amp;nbsp;iplê pater ante Magnum morte confum* ptifunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA« XXVll*

D Holiàtiam aîiqn c5mcmorandâ,ip(è nos legitimus rerû ordo a perd licit: qj illi comité prçfccifïèdiximus Luderû ducéSaxonie cum eam uaCisatam donaret Adolpho comiti de Scowenborg: Semperaût Saxonip cônumeratamaccepimuseamTranfalbinâukpad Cydoram,amp; Aldenburgi regioné;quod multis rebus,amp; oftendimus,8i cum tépus admonebit non obliuifeemur oftendere* Holfatia nomçfuum habet muruatû de lingua ucrnacula,quia terra nemorofà faltibus occa para,ad differentia uicinan: partiû que paluftres ôô palcuefunt.n’ncokei didi funt inter Saxones Holtfâten,hoc eft inter nemora fitûcum ediuerk

paludres dicant Merslude: Inde Hokfati, Holfàtia,Latina nomina facta funuutfolet Galh' 8^ Itali de fuis quocp uernaculis uocabulis locupÏetarc Jinguam Latina.Terminos aut habet hec terra,ab oriête Bilenâfluuium, sh occidente Storam, a men'dic Albim, ab aquilone uero Eydora, qui li*

eft ab olim Danice nationis: A quo fiumine oriente uei fus genus ha L'tabat olim Wandalorit.qui Wagri) dicebant:unde terra illa olim ditfta Wagria Ab Vrbe ueteri olim populofa,nuc raris habitatorib’ uicus fine claufura,fine muro,8ó ualliSjCdib^paluftri iunco,rufticis,in ortum porrefta ad Trauena fluuiü: Ea th huius regionis portio quæ a Bilena ad Albim tenditur in Storâ fluuiu, Stormaria olim ditfta ab eo flumine, pa* tuin loei rcliquit ueteri Holfatie,a Stora in Eydora.Nam Thietmarfi po* pulus paluftribus locis habitans, liberh fe aftèrit,nuni unqprincipi paru* jflèmifi qj Bremêfèm ecclefia brcui ac tenui cenfu recognofcit: ceterü im* pcrara non facit Hoc th ex annalibus copertum eft,eam terra cum uicinis Holfacis Stormaris olim paruilïc principib’ Saxoniæ Nam Magnus duxterrghui’jfilio Godfeaîci Wandali,quê Buthuedixerut,auxiliaat* tribuit,ex Bardis,Stormaris, Holfatis,! hietmarfis: quod uticp imperare non potcrat.nifi eos ditione tenuiftett Scd nbsp;HennV duxLeo,quod di*

ctmus,in cos duxit ad iuga coggit.Vrbê uero Hamburgh in Storma* n’afita in iure fuiflèduch Saxonig non eftambiguu: q? Bcrnhardus dux illo tempore quo Bczelinus archiepifeop’ Hamburgêfis prefidih fibi fa* cerct ad meridiem ab ecclefia,cui’ fundamcta nupcr fodientib’ nobis co* ptrta, Bernhardus dux ad aquilonc eiufdê ccclefiæ fibi fuifcß prctoriû ere xit: cuius reliquie cernutur hodie in fublimi colle ad Alftrià poft molas, inibiiaftasatqifirmatas: Et quod longiflîma habet memoria, Karolus Magnus cum omnem Saxonia fidei Chriftianc adieciflèt,Tranlàlbianos ftuocp fubdidit: 8^ cum rebellarent,populh fert inde in Gallias trâftuliftè, boe eft ultra Renh in Brabantia,8^ FIandriâ,agro{(^ dediflè uicinis Ob* otritis,qui eftent Karolo fccderati Hoc enim in Wandalia comemoraui* inustcum ad annu Chrifti poft oftingentos decimo, imperanteiam Ro* manis Karolo, Wilfi(genus hoc qcp WandaloB2)fado agmine Hambur gum incurrebac,KaroIi prefefth Vtonem fugauerht, necatis Chriftianis prgdas egerht, incenlb opido in fua redierût Ab illo aht tepore a quo tegeret prouincia Trâfalbina non tenemus,prcfertim,quia indomitus po* pulus non unh lequebat principe,fed in fuo quilep angulo uiribus nbsp;nbsp;opi*

bus potentior, pro principe erat, donee redafta terra in prouincia cpifeo* ps diuideret: amp;nbsp;deinde reges Germanie a Karolo defcêdêres ducatu Sa* Xoniæ libera poteftatc permifere primû Ludolpho,deinde Ottoni, demh Hcnrico, qui poftca regnabat, Magni Ottonis patri* Cum Wedekindo tarnen,qui rebellionis ciat author amp;nbsp;prefes,quicp per annos triginta Gai losfatigarat, trâs Albim prgfuifte traditur quidam Albion, qui poft mul toslabores iam rcrum pertefus cum eodem Wedekindo uenit ad Karo* lum,facrum depofeens baptifma nbsp;accipiês;Hic ergo primus Tianfàîbia

Ex illo aute tempore u(cp ad Hermani ^titê ommno ncminê fcginnis cfüi in hac terrarum parte dominaretur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVJIf*

Er quinep aut ducü tempora Hermant',Bênom’s,Bernhardi,Or* P dulphi,Magni; hoc eft ab Ottone Lulcp ad Henricu« V« per an nos cira'ter eentuquinquaginta, ipfi duces per comités,qui abqn ipfbrum eftènt fratres, HoKàtiâ cum uicina regione gubernauerunt uie^ ad Magnû.quidiftridû ilium comendauerat cuidâ Godfrido,incertu an deillius fanguine,a Wàdalis,ut diximus,perinfidiasintercppto«Quotc* pore Luder”,ut dixim”,dux ditionepermifit nobili Adolpho de S co wen borg,ex quo in tempora noftra per annos CCCC* durauit fuccfflio,qd fuo loco comemorabimus: Habitaflc th ea in regione uiros fortes ncmini dubium fit,qui proximis Danis êi lutis crebrius coflieftatifunt: TametS quotics a Danicis fcriptorib” nbsp;nbsp;res comemorant cum fuoi^ Jaude Sa*

xonu deterimeto res finiat« Sed erat is turn reRz ftatus in Holfatia,cû cam Adolphus acciperet regendä; ur pacatis uicinis prouinerjs latis agercttc* pora traquilla;Nam ducath SlefwickCêft m turn adminiftrabat uir fingia laris induftrie,prccipuefidei, Sc intègre religionis dux Kanutus,quipro fua uirtute Sc nominis famftimonia miraculis clarefcens meruitreferriin* ter fanCros. Ab oriente ucro inter Wadalos Henricus Godfcalci Chrißi* ani principis ChriRian” filius,iam cefo Critone Chriftiani nominis ffuil* fimo ofore SC peirequutore,quietiâ uxorê c^fi principis fibi deuinxit,quo populo fieret cômendatior* Adminiftrabat tum archiepifeopatû Hâbur* genftm, iani uero BrcmenfêmÇperieratenimiamtûctitulusHâburgcnfu omifTus ab archirpifcopis,poftq in Dania 8C Suecia conftitutis a fummo pontifice merropolitanis.ltgationis honor,qui titulo Hamburgêfiinhele lat finem habuit) Adelbero, inquâ, turn archiepifeop” erat Bremêfis,qiii prouinciâ fuam 1 ranlàlbianâ uifirâs,pcruenit in MeldorpcThictmariif, ibiep adit” 8C interpellât” ab Holfatis,q landerogat, utdiuiniuerbipre* dicatorem illis immirrat,Iocû idoneû cômanendi præferêtes in Wippen* dorpe,deinde Faldera,drmû Nouû monafteriû uocitatu* XXVllIÎ»

Icelinus crat uir Deo deuorus nat” de Qjieinhamelen Saxonifî U manfit aligdiu in Euerftee n cum matre Côradi comitis ad inRi* tuendes 8C erudiendos filios: Inuiderat il li facerdos,q.i apud do* minam prohumilitate ÔC uirtute uideref multisacceptior,S^ abillointer* pcllatur,propolito uerfu ex Achillcide Stattj:illoqj obmutelcête, fcquut” facerdos incrcpauit,quid prefumeret docerequi ipfe nihil didiciflèu Vice linus pudorc cori eptus.uertit illû in occafionê action's ftudfjtnam proff* tftus Padeburnâ ,fub magiftro qui ibi literas profiteret,uigilanter impen* dit opéra ut erudiret; Fquidêpro ilia etate necdû crebiefcctib”pcr Chri* ftianum orbe uniuei falib” illis literarç? gymnalîjs,apud ecclefias cathedra* les magiftri habebâtur;qui fingulari diligêtia non modo rudimentis, fed ctiam altioribus doôrinis incubercnu Profpcitaût Vicelin”nontamle* (Ttione q oratione; Quantû enim ineûbcbat liter is,tantu alternantib”hc* tis in religione per deuouonê crefeebat; SanfloRt exempla ûbi uitfcj pre*

fidio fèmper inuocabat, prccipuc deuot’ diuo pafri IS^icohoJn cui’ fefHii üitate dum (bcios ad ecclefiâ inuitaflct,audita eft uox codnentiû angcJo*

Beatus Nicolaus iam tn'ûpho potitus Vocatus aût ad ecclefiâ Bre* ßienfem ,ibi quod didicit docere cccpit: ut magiüri fui coadiutor in erudî fndis (è ininoribus fieret: Deinde in Frâciam peregrinat’,ibi quoc^ ut do ftior eftèt doftiorcs audiuit: Inde uero rcgrclTus Magdeburgu (è côtulic adNortbertû archiepifcopû: a quo ad Alberonêredqt Bremêftm Non cft uifum fan's ardentiflimo homini docere Chriftianos: Altius minifteri um cogitauit in obftq uio Cbrifti: Nâ RodulphS Hilde(èmêlèm,amp; Lu* dolphum Verdêfèm, cananicos,afcitos focios defumpfit in peregrinatioif ncm pro Chrifto:côtuleruntcp fe in gentê WandaloRz, que uicina Saxo* wefcpequidêrecepit uerbû Dei,fed ftatim reiecir Adierüt ucroin ucterf Lubica Henricü eius gentis principê,uiru Chnftianû:{èd qui nouo prin* cipatu populü,noua religione noluicexa(perarc:rogantes,ut eius permif* fu uerbum Dei prçdicarêt: non negabat ine,quod fua fponte fieri femper optabauHabuicigitureos magno ÔC honorato apud félocOjpermittêsil Jis ecclefiâ fuam quâ frcquêtabat llli ergo inftituto operi,qdiligenter fer* uierunt,8lt; ubi mifcrante Dco rem in fuis manib” crefcere cernebât,petita ad tempus uenia.de rebus fuis acfturi reuertûtur in Saxoniâ: ut inde libe* nus officio.amp;l facro inftarent minifterio Redeütes aût in idipfum,repere* tüntHenricû émigra fîe ,filios autêiIJius adufefcentiores minus intendere ïdigioni,magis aût tutando inuigilareprincipatui Sed ut dicere cocpim’ cum Adalbero archiepifcopus in Meldorp prouinciâ fuâ defcenderet, cum eo Vicelin’,homines de Faldera, diuini ucrbi predicatorê fibi ab epî fcopo donari rogabât: feiens archiepifcopû' feruens in opéré Dei Vicelini propofitum,inis ipfum aflîgnauit,amp; attentius hominê cômendauit: Cui* dam aût Marcrado uiro primario archiepûs impofuit precipuam curanj prcdicatoris: 111 i profedi alacres in fua redierunuPredicauit aût inftater, amp;nbsp;ad frugê uitç melioris iam quidê Chriftianos,fed frigeftêtes perduxit*-Audientes aût .pfedum eF prioris legationis foefj, adiûdis fibi aliis,Vi* edinû denuo adierût: ut eidê lucro animarû uigilanti’intenderêt: Refpc xereaût in Wandaliâ prioris open's prouinciâ fiiâ,ut iadû ferne Deo fru dificaret: led ita turbida fuere têpora,ut nihil inde IperareLNâ Kanutus unus ex Hêrici principis filrjs in Lutkenborg turn cj:fus ferebatur: Vnde omnis psuinciain motû excitata ad arma côcurrit Zuêteploch frater ei’ egdis côfcios perfequutus, uocatis ad arma uicinis cum Adolpho Holfà tis,côtendit in Obotritos:obiêditcp urbem, qug Werle dicebau Qua in poteftatem redada,aufus eft progredû Animos faciebat maiorû in popu lofauor auite recordationis memoria:fed ôô fortiû uiro^: qui (ècû crût fi* da pedora; Adolphus enim cum Holiàtis aderanproceftit aût ad urbem Kiiîîn:Non fatis explicat antiquitas,quo fit fita loco: an ad ripâWerno* uie fluminis non longe fupra Roftockiû in colle: Extat hodie ibi eius no minis uilla: 8lt; eft uerifimile priulg in loco fuo Roftockium côualelceret, uiguiffe illud opidû; quô fupra Wilmariâ diu floruit ingês ciuitas Meke

lenborgjUnde prindpib’ remanfit ti'tulus ufq? ad nos: Vrbi's autêpcffxi? gua func uefti'gi'a, ctim tamê ecclefias dC aliquot habuerit monafteria: q^ in Wandaliac5memorauimus:Nuncquodad Hollâtiampernnct,hanc expeditionê attigim’, cui aderat primus Adolphus: ut quid illi rcrS fue* rit in prouincia cum primû intraret intelligam’* Vixic aût hic Adolphus u(cp ad ièptimu annu ïmperij fub Lothario, hoc eft per annos« XVILiti Hollàtia,nioriêfcp ftliû reliquit Adolphu:nani alter ex filijs Hartûgosln Expeditione militari fub rege Romanow? cecidit in Bohcemia Nûc inter** polita huius comitis mentione de Holfatia, ad Hêricum Romanoi?: regê, aquodigrelîifumusreuertamur

Nnus erat pofF mille ac centu (èptim’,cumHcnric’NataleDnJ a Ratilponp celebrauitjprglèntib’ legatis lèdis apoftolicc dnt Pa^ fchalis: cuius aduentû aliqdiuapud Auguftâ VindelicoR^.nunC S uguorum,Henric’ cxpedauit Ille uero luoR2 côfilijs proteruiâ,ut ilK uo eabantjTheutonicoRj déclinas,maxime propter lèdiciolûm quendamtu*» inultum,qui fibi Verone manête dudû occurreratzfuggerêtib’quibufdîî q? non facile Theutonicorç: natio dccretû illud recipiat, qp quâlibetecclefi afticam inueftiturâ demanib’ laicis uetat acdpere: necnon 8^ animofum cor regis adulefcentis, quod nondû per omnia dnico iugo fit habile:Hec inquâ multacp id genus percepta,uir Dei c5fyderâs,necdû fibi oftiû manicis in regionib’ apertû cflè eu gemitupron5cians,^fedionefuS etf Hiii3aniaiv legatis per Burgundiam in Gallias côuertit,^ Dhici Natalis gaudium fua prefentia Ckiniacêfibus multû ampliauit: Inde lècedens ah tiniuerfis finiû illoi^ ecclefi]s,ut uere Chrifti difcipulus, 8^ Petri fuccefloc Chrifticp uicari’,8i apoftoloi^ imitator, ingenti honore fufcipit,dignafe iierentia pertraiftat: non aliter q legifer de cœlo mifliis audiLSic igit pcf menfes aliquot ut fidclis dilpêfator 8^ prudes, quotidianâ ibllidtudincm omniû ecclefiarû gerens, tandê circa AfcenfionêDnicam côciliû noncô* temnendum apud Trecas celebrauiqubi inter multa,que pro tempore K neceflîtate corrigenda erât emêdauit:Senten tiâ de libera prglatoiîi elcâi* onc^jSC de coercenda laicorû in ecclefiafticas dignitates prefumptione.iui» xta luOBî décréta prçdecefforS promulgauit At rex Henricus,peruagatis Saxoni^finib’,poft Palchalefeftu Mogutiecociliumatcp couentumha buic,eidem fe uicinû, non tn prcièntê exhibuit, cum nônullis epifcopis,8i optimatibus: cum quibus inito côfilio, legatos honorabiles ad apoftoli* cum paftorê trâfmiht: per quos tam ipli,q uniuerlè fynodo poreftatêcon fiituendorum epifcopoRîpriuilegqs apoftolicis, Karolo Imperatori,atc^ nônullis fucceflbrib’ côceflàm.intimari curauit:luperqua quidemquefti one integrû annû illi pontifex, ut ueniret, 8^ coram fynodocaulâmface* ret examinari indulfiu Tune quoep nônullos pontifices,qui côcilioNo* guntinoincerfuerant,ab exequutione papa lulpcndiuquos tn non multo poft,ratione reddita,làtifFaciêtes clemêter abloluit Rurfus ueroneedum îiumilitatêquâ qucfiuitin cordibus GermanoB2inuenirefequeftus,Ale* métros nequaq utpropofùit nifiwre,fedltalids (efinibus côtineredecre^

üit Rex uero cum Bauaris Rati'lponc colloquiu habuit,atfp expedition^ Flandriâ faccre cum il Il's deliberauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXI.

Vocirca OAobre ingrelTus cum expeditis militib’, magna qui* q dem incomoda prouincie intuIit,Roberto iniuriam propulfan^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tc; fed tarnen fine magno fuo lucro in ^pna breui eft regreflus ♦

Res in curiam proximam difeutiendaeft dclata Proximo anno, qui fuie oftauus poft centum ac mille, Moguntiæ peraefta foicnnitate Diiici Na* ^a^is,tra(ftata eft caufa Roberti Flandrcfis,amp; redrjt in gratia regis Pano* •’n aût, hoc eft Vngari de regno côtendêtes binos habuere« Colomanus *'exerat; alius frater ducatum fub rege adminiftrabat, nec eo contentus, ïegni cum fratre gubernacula depofeit: 54 dum inhiat regno panter ami* Fit ducatS Is ad Henrich querelis plenus afcêdit,obteft«âs utiniuriâ fuâ ar •^isfecü uindicarecôtendat:q)idemquocp Colomanus Romanoiszfini* grauis immineret Rex facile in fententiâ pertrahit: Graue in eâ expe* ditionêduxitexercicS Sed ca fuit hoftiu prpparatio, ut nihil proficeret, fine magno fru(ftu,non minimo detrimêto, reduxit copias» Qui pxiraus état annus côuentum habuitprincipû Mogutigtinde tn trcâflatû in Franc fordiam lbi Sigefridus cornes, q? Henrico Lotharingo iam in gratiâ re* tÇpto.de rebellione noua uerbû fteit, in carcerê epifeopo Herbipolefi era ditur cuftodiêdusJnde Polonia tributa negate,magno armory ingrefius appararu,fatis coegit ad pendeda de qbus addubitauerât tributa: Sed in eaexpeditione dux Bohccmig regi militas clam occidit;Ditionêinuadûc eins necis machinatores:Pragâ occupât, Romano regno rebellions mo* ftrantes^Premiflo aht expedite agmine, rex ipfe cum tota mole exerciîus Infequitur: Qui prei bât,fceliciter rem gagentes,capta Praga,hoftium dn tem régi occurrêtes pertrahut Inde Ratiljaong indifto principu couentu, deprofedione in Italiâ uerbû emittitftbi omnes parari ad earn expeditio nem iubent:Necfec^ faciût. Non erat qui fe a focietate eins expedirionis proregni gloria, pro côponêdis qug uidebant fubefle fimulratib^, proep deuotione quifep fua,in fancftiflimo loco peragenda,fubduceret Iraq: ad principiû Augufti trâfirus indicit: ncc poterat uno agmine tant’ exercit’ perduci Rex per monte louis cum parte copiai^: alrj per Tridêrinos mon tes tranfierût: Prudentiftîme prouifa omnia:ut nonfolum cÔmeat’ar nia,fed etiâ uiri fapientes adefRnt,qui rationê reddant omni pofcenti»Sca tigena erat uir prp cipu’,qui apud Herbipolim diu docêdis prefuit eccleiî* afticis. Hûc rex aflumptû,iubebat omnia in ordinê adfa redigere. Scripfit îs trib’ libris làtis familiar! fermone,8ó qui etiâ laicis, uel paru dexftis erat cÔfpicu’jhui’pegrinationis curfum 8^ cxpcditionis,pceflum XXXIU luifo incedentes agmine, obuia quæ(^,uel deditione,uel armoi^ d ui excipiunt: Apud Nouariâ uires coniungunuPlacentic caftra I ' metatus rex aliquandiuquieuic Inde Mathilda comitifla, quia rerin:crenequibat,miflis nûcijsfein potcftatepollicitaeftfuturâ: illiq: rex hberaîiter,que eius eflènt,pmifit Satis afpero deinde ifinerc,cû labore plu ïimo,ô^ iumentoi^ iasûura, per alpicrrimâ hyeme tandc applicuere Floren

tiam circa Chrifli Natalia: ibi nouo i'ngrcdiece anno.inaudifo fpkndofe, lolcnnibiis Natali's Dnia' peradi's, Arena mouirra cieroperbcnigne,aci uibus obfciirecxci'pitiir Clerïj a ciuib’ prefTum Iibertat » refiituit.'mocnia óópropugnaculaqugci'ues prcparaueratdiruit* indead Aquapendenic defertur.’ibi occurrêtib’ ab Vrbe.quos prcmifêrat,nÜGijs,cum fuppliütgt; a pontifiee oratorib’;qui ut pacific''’ueniret,orabâc.a fuis profpera omnia nûciari Ipt’* audiuit Indealios defuis cum potificis nûcqs piei'reiufljt,ipfe paulatiin Sutrïü perucnitjQuo loco item obuios babuic de luis,qui poo tificem paratinimû côfecrationieius patcfacerêt: fi modo rexlibéraecde fqs inuefbturâ permitteret, iple abftinês, amp;nbsp;laicis principib” interdiccs.nc q uouis le modo de illis intromitterêt: Ceterû ab ecclefqs ducac’.marchio nat?,comitat^,aduocarias,monetas,telonea,cfterarp quç tenet eccleficre* galia reciperet4Hcc pollicit’’papa, necdû cum aichiepilcopis 2lt;fpiftopis

abbatibus Germanie eratinterloquut’: Facile duxitpôtiftx de fuofeo fu ad more ltalicoR?pontificû ilia régi pollicerûSrd non erat ca mens ac^ terum Impcratoi^ regû,qui ecclefias illuftrantes côtulemnt ea rega'i», melius ab cedefiaQieis q laicis adminillranda. Rex fi perficere pofiee qug polliceret,pontifex prebuit affenfum poft ularis; fed eo paóojquaten^bfc tranGnutatio firma Só autbentica ratione, cofilio quoep 8^ concordiato* tius ecclefic ac regni principu aflenfu ftabiliretur:quod etiâ uix, auf nullo modo,fieri poiTe credebauQua couentione faefta, dimiftis legatis amp;nbsp;ob* frJibus utrincp remifTis,rex hilater properat ad Vibcm^Domin’'apollo* licus cum omni clero,immo uniuerla Koma,fein eius occur Turn adoinaU Longum eft narrare,qua fitexceptus honorificetia,Slt; perArgentcapor* fam,u!c|; ad media rota,antiquo RomanoK’inftitutodcdvefluszibiq?k* óis publice priuilegijs,tumultuâtibus ad infinitû principib’’,pro ccdtfia* rum fpoliatione,ac per hoc beneficioR2 fuoru ablarione,qua regipontifex pol!icit5'uideret ,ingetf periculo uaria difceptationejtota ilia dies eft c5 fuinpta: Exegit papa iurameta ab rege, çp in apoftolice ac caholicæfidd obif rnària integer, in apFice fedis reuerctia,pmpt’, in defefioneecckGaw lolIieit^cxifteret.’Sed rex iurarerecufauit dices: Impatorêcuiaboinnib’ faeramêta deberent,nemini obftringendu per iufiurâdû. Ibi airrat’rfgis cxcrcit^ iniccitman’ in cleru Sed nimiu hoc breuiter noftri traftut.Ope repreciûi eft ex I talicis rem miituare:ut fèriê geftoRj teneam’** XXXIlk

Xceptus a fummo pontifice rex ad gradus Petri,ubipedes exo* e fculatus eft',lcuatur ad oris ofculû»lbi principes bis amplcxariin côlpeiftii infinite multitudinis,per Argenteâ olim, nûccneâ tea fi Petri porta trâfciït in bafilicâ In proximis pauimêti rotis, ftdes bine co ftitutp,pape ac regijCircûftantib” cardinalibus cum epifcopis,ac regni no bibbus,qui cum rege ueniflenu Pontifex abrenûciaripofcitinuiftituris* Rex ad colloquiû fecedes in proxima beati Gregorij memoria,tribus to ris differt refj3onfum4papa tedioafFelt;ft’’,pcrnûcios oiauitrefpôfum Vc^ rterunt,nô epircopi,nôprelati,fcd fatellites:renûciarûr,nôeflè quepofee* »■entur indulgenda; cum fit in euâgelio fcriptûjReddite que funt Cæfatis

CefarùReplicatu efi: de parte Pôtificis mukipliciter* Sed eu nihil agere?^' aduefperafceretcp, res efl in craftinû diIata.Nô {cribût Italici qd Galli Theutones côfona uoce predicâc: PÔtjficêrcgi omniû regaliû a prælatis reftitutionêfaciêdâ pollicitü eflè; Quo impctrato,nihil eflèt opüs inueft»* tura ab rege,qn predia non tenerent ab ecclefps,d^ quib’ per rege ecclefi aftici inue(tirent:S£ eo padlo rege abdicaturû inueftituras in promiflîs fu iflèdn proximù dicm,quç fuit prima quadrage(îmgDnica,eum taciti aflS derent pn'ncipes,poncifex loco mouens, altare làndi Pétri ad rem diuinï pettjt: Célébra ta mîflà pontifex fe in cathedra côtinês, quid rexfaceret di ceretue,expedfabat: Cum accedes fa telles manus ini^cit pontifici,amp; cardi nalib’,8(f ex nobilicate Romana pluvimis Cctera c!eri turba ad iinu Ipolf ati omnes,nulla edâ uefte reliifla.Poflero die populus Roman’ armis co^ repris in ui bem Leoninâ(ea eft Vaticanû)proruûc,TheuÉoniciic^ per ho fpitia inuentis occilis,pugna in fcalis fandti Petri,ad quas regfj milites co# ucnerant,efi: relidla : Exercitucp regio^ qui ad Saxonum urbis Leoninas portam in pratis cofederac.ut opprefiîs fuis fubuenir€t,fêparate, Romani inVrbê per ponte Hadriani ie recipiüt^Per biduû uerö quod ièquutû eft 1 hcutonici armis retetis,id urbis Leonine qd a Saxonû porta ad bafilica uinarijs hofpitatorijfcp tabernis frequêtabatuqad libitû difeurreruttSed quarto abinde die cum refeifiènt Romanos, ftrudis in Vrbe aciebus, uc trumperet fe parare,ilico rex,pontif!ee,cardinalib’,ceterifcp captiuis in ca ftra perd ucTtis, Vrbe exceiîit: Primis caftris rex,ad Soradis motis radices riparn Tiberis infeditzEo exinde uadato amne rex,pontifïec,8ó cardinahgt; bus obfcruatis,ad prgdam nbsp;nbsp;intend ia, quo magis terreret ƒ mittit exerci#

fum: Adcut ex Theutonicis epifeopis nonulli pontifice: Dolere ie protegt; ftantes,tanta fanditati fug irrogata iniuria.que illis nolêtib’, ac non ,pfpl cientibus accidilTet: Verutn uideri illis operepreciu, ut necefTitati tempo* tisferuiatur.-motu régis principû,quib’ obfifti non pofltt qualitercuc^ placandu:dignetur,quod neceflitas mÔflret,implcreeÔfecrationê eius uC Omnia coquiefcau Quib’ ille refpôdit:Quid dicitis fratresfuiru hue ini* quum,uiru fanguinu 8^ dolofum, a nobis dicitis côfecrâdûfBene expia* Ult manus fuas ad percipiendâ benedidionê, qui aras fatras perfudit trtl orcinnocentS faterdotum, Si domû iandifitationis repleuiteadauerib’ cçforum Abfit a nobis uerbû hoc, Cum illi diterertt,faluti fug ac multoï?i cÔfulendum captoR;;refp5dit libéra uocetOccidat corpora,animas aufef re nô poteft: nô timem’ regê, uobis hoc dicim’,nec^»fperabit in uita,nelt; gaudebit pace,nccp uidebit feme fuu ♦ Ea cum renûciata cfTent regi,iüfîîc captiuos in côfpedu pontificis decoUari: 111e hortabatur illosfortiter mo ri pro iufbcia,certos de eterna falute llli uero flexis in pontificem oculis, uitam orabant» Emollifa funt uifeera pq partis» Euocatis notarqs fcripfrc qugrexuoluit:8ô introdud’in Vrbê, a pontifice cft côfecratus, amp;nbsp;Impe rator appellat’^ Hec uerior narratio de multis extrada: ubi quiltp quodl affed^ môftrat fciibit: Italus in côtumeliâ Germani regis : Germanus in fu^ gentis defenfione, pallia qu^ poteft obtendiu Hoc certû^uix Germa*

LIBRI V. SAX. CA. XXXÎI1L ET XXXV/ mam tctfgit Imperator: cum cuocato cocilio omnes patres non priuiïegt^ urn,fed prauilegiû appeIIarSt,ô^ iuflo metu extoriû,nullius efTe moment ti déclarai unt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XXXHII»

Euerfus in Germania Imperatorcum omnia ex ièntêtia ,pgt;cura1* r nbsp;nbsp;fe uideretur in Vrbc.uenerüt qui (pargerêc in populo, quid poft

eins abitû eflèc innouatû in Vrbe, de reuocatione priuilegn,de anatbemarifatione in cap ut Jmperatoris repetita, propter uim iniuriam . quam intulit pontifici curie Qua occafione freti in regno nônulli,con fpirarunt in Imperaroi ê, execrates impietatê, quâ ipCe rex in fuo pâtre uin dicabauimmo quam ipfe maiori fcelere cumula bat Patererat contumax fummo pôtifici: Ifte uiolent^ in Chriftû Dni Albert’ Mogûtinus archie pifeopus eius in Imperatorêrebellionis caput habebat:Saxonû aûtprin* cipes ad fuâ côipirationêfacile pertraxit, qj iam alRieti uiderêtur Impcra toribus imprjs fe Saxoncs obiedare: Nouêenim preltjs adueriùs patron cius pugnauerûtrnec grauabant in filiû impietatis berede 8C fucceflôreni arma corripere^ Imperator aût prcuenics archiepiieopû Cfpit diu capta tenuiu Expedito aût agmine,mouit in Saxoniâ, needum benepararos, ncçp adunatos,uicifllm aggreflùs,aliû poft aliû afflixit: magna llragc ac preda perafta reduxit exercitû Pefquc tempora Luder’ dux Saxome ijxorem accepit Rixâ filiâ Henrici Crafti ex OttoneBauaro genitâ, quem Henricû,ut dixim’,Pbrilbnes in Norden oppreflèrûuHenric’ aût împe rator proximo anno duxit côiugê Mathilda iiliâ regis Anglon^, célébras nuptias apud Moguntiâ Hocloco cÔmemorât annales noftri, exLude* ro ducc,amp; Rixa côiuge natâ hliam Gertrude,quæ nupferat Hcrico dud Bauaric,genueritq5 Hêricû illi Leonêrquod nifiaccipiam’de primo Hen rico Leonis pâtre,cotrouerfiâ patitunNam dux BauarieWeIpus,Hêrici primi pater,duxit filiâ Magni,ducis nouiftimi de généré Hermâni, quem Otto Lfublimauerat, quæ genuit ei filiû Henricû primumtcuiuxorciac hcc Gertrudis filia Luderhexquais Henric’proceftit,que Leoneomnes cognominauerûuutdupliciiureptineretis Leoad Saxoniâ, ab auia fl lia Magni,SS a matre filia Luderi, quêetiâLothariû poftea imperantein dixere Gallici cum ltalis^ Quod ideo cÔmemorandû putaui,quia non at* tenduntplericp duos per hec tempora fuiftèHenricos Bauaric duces,pa* trem, filium,quoRgt;utercp pertinebatadSaxoniam: Pater per matrem filiam Magni: filius per matrêfiliam Luderi ducis Impetatoris.Sfani* am Magnifiliam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXV.

Ec pretereundû hoc loco, cpWelpus iunior frater Henrici, qui n nbsp;nbsp;habuerc patrê W eipum feniorê,amp; mati ê filiâ Magni ducis Sa*

xonie,rcliquit Bauariâ Henrico fratri,Slt; côcedês in ltaliâ,coniu* gem accepit Mathildâ,illampotente perLûbardiam fccminâ:non ducis Mediolani,ut fomniant nônulli, ièd Egberti marchionis Saxonipfiliam» Gertrudis illi’ gcrmanâ,ex qua nata eft Rixa,quâ ali) feribût Ribenfam, Luderi ducis Saxoniæ côiûx: quâ Mathildâ magis pro fua uirtute Si am plitudine patrimonij,qd in Lûbardig tenebat,q ipe liberoi^ duxit uxoïê.

Ergo Welpus iunior,curn proie non haberet, religioni Ié tot 5 comefidä« tn’t Audiuitproaun fuü immo attauu Eticonê ducê Baun'e fubLudoui* co Imperatore.I. motem cum duodecim primarijs uiris fntroiflè, ibicp i'rt ^Bftinenda uixifle £lt; finiflè: Scrutât” eft ÈIcus èC nemora, 8C omrria mort tis latibulannuenitc^ ftpulclira.e quib” ofTa prolata luflït in CofisntiS ut perducüibicp, q? miraculis claruerut (mortui funt em'm in Chriftia* nifmo fugientes Gallica ferm'tutê) eoi?? memorie dedicare uoltu't eccleCi^^ quod impleuit. Quo têpore Gertrudis nobih's fcemina, filia èC foror du* s orum Bgbertoi^ Saxonig marchionü,patris,ac filtj, rclida Henrici Craflî comitis de Northern, focrus Luderi ducismam mater erat Rixg côiugis fius,deTreueri rediens, corpus fandi Authon's confeffbris Treuerenfis fjuondâ archîepi{copi',Brunfwicu aduehit: 86 cum tri moenia perduci non poflèt,monafteriû erigit fub ti'tulo fancfti Egidf),imponês fratrcs ordtnis diuiBenedi^ftÉtum propemœuia,nunc uero prolataris finib”urbis,inclii fum mocnfjSjperpetuu urbis defenforê,amp; fandû eius loci tutelarê:cui”pa* trocinium (æpe expert! ciues,prgcipue in oppugnatione urbis a PhilippoJ qui de Romanorum regno cum Ottone lIII. contenderat, quod fuo lo* cononpreteribimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. nbsp;nbsp;XXX VL

Ecimoquinto deinde poft centum ac mille anno,cum Imperator d Henricus in Saxonia iteru duceret, Luder” dux,amp; Reyner” epi fcopus Halberftadefis,ac Frideric” comes de Arnsberge iuftam flUaciem obiecerant ,in. loco qui dicit Welpesholda'mpares quide nume* gt;0 Saxones, led uirtute SC alacritate pares initio, in bne etiäi Cuperiores fiint inueti:Nam cofertis manib”,uidoria penes^axones fuit Trophen trexerc uiftores in loco pugnc,ärmatu claua uirü,cum dependent ibus ac mis Saxonig Hanc ftatua rufbea plebs in fuperftitione,in quafunt faciles Meria, ccepit uelut idolu uenerari: arbitrata eflè antiqtatis deu, que dixerc Ldute^ Èâ uero qug bodie extat cóclamationêad arma Só auxiliu, no ab Wolo du(ftâ,aut uano deo, fed eflè uoeê Italicâ, aut Gallicâ:lo adiute mi, doftiores arbicranL V bi intellexere uiri prudentes ,ftatuâ populo dare oc cafionê idololatrie dei^cerut penit”reponetes in locu, qui nuc dicit W ed dingftedc,couentu fratru predicatoi^ poft annos ex hoc têpore no min’ centum Eode uero têpore quo Saxones exercitu régis cÔtriuerant,Otto deßalenftede comes,pater,ut dixim”, Alberti marchionis Brâdêburgen fis.infignê 5lt;: ipfe partib”Saxonu pepcrit uidoria Duo WadaloB? millia tbatlatur i fuppetias Cæfarianis: Id cS refciflet Otto,copias quâtas potuic perarmauit,amp; fe W adalis obiccit: Cotulere man”,maior pars ceia W âda Ei?2, trecenti capti,uix pauci fuga funt elapfi:lta duob” in Iocis,uno in tê* pore Saxonibus res fuere prolpergzNec ignorâtes quâtamin lè Impèrato ris indignationê c5citaflènt,inteftinas fuoi^difcordias pïacauerê,S^ exter nasfibiuires côdliabânut redeûti Imperator! fortiores occurrerent Sed Albertus archiepifeop” Mogûtin”, iam a ciuib” fuis, ïmperatorêin ea ur be pene obfidêtibus, carcerefolut”,2lt; ecclefiæ reftitut”,cum apoftolicam dduper cômiflionê accepiflèt Jmperatorê ubi^ infe^îiatus, excomunicaî*

tum,?lt; anathematifatu nuciabau Erat tum Iegatus apoflolic’ DictberuS in Germania,ueiiiês ex Pannonfjs: Hiïc h'teris inuocat Albert’,inui'tatcp uc Colome illi dignetur occurrere.cÔlccrationêcp fui diu dilata perficere: Erat cnim toto pene triennio in carcere ïmperator aut ifia audiês,nonfrc nabat indignationê, nee pafTus hominc, necdum plene fibi reconciliatum cónfecrari arcbicpiicopunn impedireno poterat,q? ciuicas quocp Coloni cnfiSjtum ,ut ante diu,cótra ilium fentiret:Ibi publicata funt madatafum* mi pontificis in Imperator?: Ibi multoi^ ab ipfo animi defleiftûtur, qppa* *ternam impietate maiori pertinacia cumulareu CA XXXVif.

Mperator dum hcc agerent Spire Natalem Dni diem non l^tus i nbsp;nbsp;celebrauit: Audiuit enim apud legatum fuifle magna epifcopOBi

amp; nobiliû manu, qui papalib’ mâdatis aufcultaflentjs aûtkga tus rebus pro quib’uenerat expletis,in itinere ad Vrbê deficiês moritur. MiiTus deinde ab ïmperatore Herbipolenfis cpifcop’ ad Vrbê,necp audi enriam,nerp cômunionê,anteq recôciliaretur, potuit obtinere. ExpoCitis deinde mandatis,8d accepto refponfo,cum ad Ïmperatore rediflêt,amp; que illi in Vrbe contigerant expofuidèt, fubtraxit iède Imperatoris curia, omniù deinceps cômunionecCoaél’ tn uitc periculo corâ Impatorecde* brauit diuinû ofFiciuîfed inde côceptâ amaritudinê, in omni reliqua uitat dikiere non potuit: Côfilio tnprudentioB? adhibito,rccôciliat,6^eccldig côniuniOni reflituit» Qtia cÔmotione rerû fuccenfus Imperator in epûm, ducarû Franciæ,qui ex antiquo ccclefie Herbipolenfi deberetur,Côrada nepoti fuo côcellit. Et cû onmes fe ab eins comunione i etrahere cerneret, fcandala declinans,iprc cum regina côceHît in Italia: amp;nbsp;ad Padum lêdcns legni negotia pertra(ftabat: Inde legatos mittens ad lèdcm apoilolicam, inter facerdotium 8^ regnum côtrouerfîam dirimere làtagebat: Cuius k* gationis primarius fertur extitiflè, CIuniacenGs abbas, Imperatoriconw mendatiilîmus ,apoftolicoctiam præfuli fanguine coniundus : Is ucro miram intendit operam rcconciliandis utrifqp,fidelis aprocrifarius /iddis tie la tor pacis, per cuius iniîantiam fadu efl:ut eodem anno fynodus Ro mein ConRantina bafilica celebraretur:lbiex omni Chriltianoorbe,argt; thiepi copis,epircopis,abbatibus,8ó nobilibus cogregatis, corperuntagt pl imo die caufe priuatc duoß?. de Mediolanenfi cpifcopatu côteiidetiumî 8^ ca contetio prima diem finiebat, Deinde Lucenfis epifcop’ Pifanos im pctebat. Î urn furgens quida ex epifcopis, libera uoce protcftat: Dns no her papa ex omni orbe Chriliiano epifcoposac primarios uiros eiioca^ lilt: illi uero paretcs,terra maricp,uaria picula irafcutcs aduolarut,nonut particulares cotrouerGas dirimerct:Illis enim ,puincialiû curafuffcceratî fed erat, ut arbitror,graui’aliquid,e]d de fuoquêcpexcirer:dignet adapc rire dns nófter, qd in animo habet: ut reb’ publicis per fumma diligentia coflicutis,fuo qfcp gregi aduigilâs reuertat in locH unde^dierauExGac iierboi^ formula intclligât qui ncucrur,gd lèquetia feculaaddiderintbll dimetoßJtut Sâdiiîîm’ dns nofler appellet papa,qui turn fimpliciter dns nofter eft uocat’; Idêpcrpêdes apud principes fcculares. nbsp;nbsp;XXXV Ub

Vm furfim’pontifex: Poflg, inquit,dns (êruS fuuin hüc foctini t immeritü^pucxitjfedtcp deilïo quod uoluit,amp; prcfens tum Hê«* ricus rex Germanie in meuiolentiaadmifit, uidi mala que conti gerant in populo,pfurimas cedes,rapinas,8C (anguinis immodicä efFufiogt; '’em: quaß: rerS comiièratione cômotus.fæci quod articulus nccefîitatis '’gt;debaturimperare:nec tamê faAûdefendo.’fed infirmitatis meçcotcm* platione deprecatu efle cupio. lHud uero quod in tentorrjs fadü dicif pri '»Jegiû,uobircû,86 cum omni ecclefîa condemno Tum Bruno Siguinus , fpircop’;Gratias,inquit,al£iflîmo Deo,q?papâ audimus proprio ore da* mnantêpriuilegiû,quod prauitatê hgrefim corinebat. Indequidâ fatis Muillatorie.’fi ergo herefim continebat, quiindulfit hereticus fuit. QuodF üerbumaccipiêsfohânes Caietan”: Tune,inquit,Romanû pôtificcm au dientibus nobis de h^refi accufasfScTiptu illud non reôlS erat,{êd heretic* cum non fuit Tum a!ius:Ne illud quidém prauum debet iudicari, quod l'berandis 86 redimêdis frarrû animab^ fuit impêfum, cum Dnico precc* ptoetiâ animas ponere pro fratrib’ iubeamur. Hâc uerboR: alternations cxcipicns fumm’ pontifex,maxime bf retici uocabulo cÔtremifcens, exper gfcitur,8«^ manu indido filêtio: Audite inquit fratrcs. Ecckfia ifta cui im merit! prcfum’,bertfim nûq defendir:nûq in ea hcrefis uaîuit: ièd omnes berefes hic funt extenninatp Hic Arriana,Buticiana,Sabeniana,Photini ana,2lt; quccûcp alic caput pofuere.Sêfit ecclefîa precêpro le diîi ualida effîcacê: Ego,inquit pro te rogaui Pctre,ut non dtficiat fides tua: Iniuriî illâafynceiirateci’auertite:Hcrefim,b'cetpeccatorfim,nûgagnoufi Hac intérim fatilFadione.feflîo ilia dirpmpta eft: Proximo die papa audiendis pTiuaîim Cgfaris oratorib’opcrâimpêdit.Erât abbas Cluniacen Johânes Caietan’ amp;nbsp;Petrus Leonis Vrbis prefedus: Hi Cçfaris caufam,quâtuni poterant,ornauere.Proxima autê que fuit Veneris dies, cum redirent in fynodiim,8C Cuno Preneftin’epifcop’ excômunicationêin caput Cæfà* tis intentât^, authoritatecôcilq côprobandam côtendcret, reftitcrunt illi infaciem,Iohânes cum Petro memorati.Sed papa Pafchalisea modcrati* One fuit,ut fedatis côtentionib’ ita loquei et: Ecclefîa fpô:a Cbrifti primi* tiüis temporib’,cum martyrû fangLnnedifflufret,apud Deû floruic,inter homines cÔculcata:Succelïerc tempora quib’ Imperatores amp;nbsp;reges in eâ uerfi, munificenria plurima côdccojarêc,prcdia amp;nbsp;pofKfiiones in eâ côfe rentes:Quod ergo cÔtulerût,quis inteiim auferetf Habeat mater ecclefîa donaprincipû,difpenfet,côferac,tnbuat,quib’deiurepoterit,8)^ uolueriu Egopriuilegiû,quod in tcntorijs a nobis extortu eft, quia pape Gregorif Vlbfcitis côtradicit, dum omnê ille inueftituram ecckfiaiS2 dclaica manu interdicit,cgo quocp côdemno.Hanc pape fentêtîam exccpit Cuno cardi nalis epifcop’ Prcneftin’:Egofi huius ledis uerus fucrim 5lt;a te miftusle gatuSjin hac fynodo ex te papa audire côtendo: fi quæ a mekgitime fa ftafint rata eflè iubeas,necne,propalâ edicito.Tum pôtifex:Confueuere antemepontifices a femiftbs in quafcp ,puincias legates,St eoR?legitime làâa côprobare; ôC ego te ab hac ft de nuflum frater epilcope palam con*

fircor, 5lt;f quç luns tramite fcruato a tcpcratfla funt ego conHrmo: ab hacfandtalynojo nil dubirandu^qiïïn roborent«r.Subrtquut®aûr Cu* no ait; Curn in IräG-nat inis agercpro terre landrx fubfidio, horribilis rumor infonuiflètjHêricu rege in Romanû ponrificê, ac ei’ fcdis cardina* Ies,8lt; cpifcopos, cum uniuerfo clcro populo Romano, uincula,fpolîa, prcdas,ucibera,neccs intend iiïêtquod erat horridû audit u, côtremui; 8^ in uirtuce legationis mox excÔmunicationis gladiû, in caput côtumacilS muni diürinxitper Grcciam,Vngaiiâ,Germania,omnes quas gtrâfiui prouincias publicauÉea ut rata Gnt hoc facro côcilio depofeo* Turn Vitn nenfis epifeopi legati, literc,idem popofeerunt: Vario turn aflenfu per* fFrepit aula:Minor erat côtradicenriû moIitio:Nihiï tîi propter quorîida cÔtradiôionê illo potuit die peragû PoQero die nônullæ funt in concilio caufç terminate: Apertû defuper decretû non legitur,fcd quo rcs ftatu fil it in CO permanfit4Crcdideiim motû Romanoß^ turn a Petro Leonis uiro in VrbepotentiiTimo formidatû, cp tum Romanis non iniuftadepofeerc iiiderctur Imperator- Et tn fcireuelim,quid turn in cÔtentionefucritf Si non aliud Imperator popofeit,^ ut mancnteecclefijs SC monafterijs uacan tibus libéra cledtione.folam de pi edijs inuefi itunâ, que uocat regaliû con ccflîo,ad ilium pertineret,iuflû polcere uidebatur.n'dtp generalis ufq; ho die obfcruantia ad noiîra têpora côprobaiiit Si uero cum regaliû coHati* one omnê fibi uoluit Imperator permitti de pcrlbna prouifionê, uiolctum 8k iniuriû uidebaturquod pofcebat Idep fuiHè credit, quodinterregnix

facerdotiû turn fuit in côtrouerfîa: Per Germania uero tum muîtiplica ta funt mala: partibus hinc inde ferro pro iufticia decertatibus. Coradus in dipcefi Herbipolèlî pro fuo.quem Imperator indulfit,dominatu Tarage bat:incendia,prcdas.cfdcs in aduerfantes intentabar Exaduerfo MogS tin’ pro cccleha decertas, non minora incômoda aducrfàntib’ingerebat* Nee fatis apparet,fi quid quifp pofceret fatis intelligerct Potcrat uterqt non iniuflam fouerecaufam.’potcrât rcs,ut modo fiût,facilimomentoad cocordiam perduei: Sed tum pmittente Dno,tantæ funt in rcgionib’ee* des pcrade,tanta patrata latrocinia,incendia falt;fla,uc incredibiledidtu fit qua uanitate,eccltfiaiumód monafteriorum prouentus fintad nihilum redadi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXVIllL

Ac diuerfitate diu inualefcente, cum pax in orbe Chridiano flo* h reret, infcelix Germania quictê nefciebat : fed partiû dudia in fc exardeicentia.inuiccm multa irrogare damna non ceilabar* De* dit nature arbiter Deus(inccrtû qua mente) fignû ira cundç eômotionis; Nam terremot’ infignis in Germania Si Iralia fuit:Conculla edificia fo* lididîma; Intègreciuitates cofeidc: Si in ecclcfia Leodiêfi in uigilia Dni* ce AfçcnGonis, cum deeem collegioß: mêbra in unâ maioris ecclefie baGli cam côuenifltnc ad facra folennia peragcda.uix primus pfalmus eratptr* adus,fubito fereno ccelo repenting ingruebât tenebrg node intentantes; ('ôdernatis mox tant’ nubiû fonitus indrcpuir,utnûqparautmaiorcol lifio fueric audita*Fulgur quoep tam tcnibik alio in tempore fe cûdis ci*

nitatibus quafi de proximo ingerebat, ut guis diilantifïîme efïènt urbes^ tarnen fupra fuum efîè caput uibratu arbitrarct Jmperator tum iti «aîia agens,cum ad pontificis côciliationêcrebros mififTet nuncios,nihil ^Üud acccpic refponii: Se, qui in eum excomunicationis fententiâ non tugt; ^flct.non illam poilè fuftollere,niii ex arbitrio patrû, qui fynodo interfu^ iflènuDeindc proximo anno papa Pafchalis obdormiuit, ipfo die Refur rtdionis Dnicæ primo mane, Ita ferunt apertû ccclû ïuce meridiana fulgt; Rendus per horam integram claïuiflètut luna qu^ tum plena erat omnino •ion uideretur Crux intérim uifa eft in medio dependerc,gemmis etiâ in^ terkicentibus notabilis Imperator aût audita mortepôtificis Româc5gt; ^fndit,côfenfumcp lohâni qui Gclariusdl did’ eß prebuiu Eledus auC tuinfe Imperatoris cÔmunioni fubtrahcret,abipio improbatur;amp; Burdi *iiis quids ab Hilpania fuperueniês, ab Imperatore in fedê Petri collocat» ï^omanitamcaliquâto diuerfius rem narrat:Gelafiû riteeledum; Ciues Romanos Fregepanos appellatos,qiû princeps Cincius,c5claueirrî)pcti tes,cû pÔtificê ex fua familia depofeerêt, male fenê muldatû in uincuia ra PuiBe: £èd inde erutû ahorp» manu R.omanoR2:pdudu in Tybrim,ut abi»* tetaduerfante uêro, cû amne mari, fuperuenietes Theutonicos.fugam ptohibuiflè:nodu tarne deportatû: Inde creatû quendâMauriciû,quern Gregoriû dixere VlIb Aduerfarij tamê irrifione quadâ uocitaflê Burdi*» ’’um Cûqp GelaGus in Câpania fe côtineret,8lt; magna Italie pars illi acce deret,Henricû redijiîèin Lumbardiâ Quo tepore Gelafîus in Vrbem, 3niicor^fretusauxilio,redijt: Deinden bi côtenditin Galliam, celebrato conciîio.diem fuumobijt Caïixtus ilIifurrogatur,MiIo prius didus,epi* fcopus Viennenfis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XL*

Mperator interea cum audiilèt in Germania co tra fe agi côcilia, i per Cunonê PrencHinu apodolice fedis legatû,primû Colonif, deinde Fridariæ, repetitafemper Imperatoris excomunicatione, nrnnia diffimulâter tulit* Vbi uero Herbipoli maiorê toti’ Germanip Fiejgt; ti coctum audiflêt côftitutîj,ubi etiam de illius depofitionc agcrerur,côfe ftim ex Lubardiamouit in Germania, audus uirib’aduerlàntiû ter^ tasperuaftabat,inccndio,gladio,rapinis: Quo exemplo,omnia omnium prouinciaR’ mala funt renouattulnde meliori mente ubi côuentum Herbi polenfem difturbauit,in Triburiâ(Fhburgu nûc uocitant) iuflît coctum principû côueniretlbi de aduerfantiû queßus iniuria, audiuit in faciê con tradidiones ab illis, 86 fadoR: fuoR’ reddita ratione, tum res ita inter cos tft compofjta: ut cuicp Ipoliato antiqua rediret poflèflio, principi.ccckfiy, monaßerio: Fifeo prgterea Imperatoris redderêtur,qug ab olim illi^ fuiflè côftitiffet.'Ea turn uifa reR2quies,fed no quiefeebât nû ci) lêdis apoßoliep, qui dreueûtes protiincias obedientiâ pro Calixto depofcebant, abiurato Btirdino: cocilid tarne eu dis indicitur Lateranêle ad die diui Lucp pro* ximû: ad qd etiâ Imperator, fuafus a Cluniacenfi abbate fe non defuturû fponderet* Côcurrerant exomni orbe maxime Germania epiieopi, pacis trâquiliicatis cupidi* VallaCpapa-»CCCC actXX*patribus in côcilio

preedit I mperator,et fi non Vrbi aderat,non tan'.êeratlonginqu^utrM ielegans (èdis apoftoliccpr^bcret auditïj» Vbi de inucßKuris, que folafii it caufa dirimês omnia,{èrmo haberct,Imperator fè cum pnncfpib’.qno* rum prciudiciû in ea re uertcbatjoquuturû ^opondit, exeoR» côfiîio cunÂa a(flurü^Papa in côcilio omnïû prgdeecflbi^ décréta côfirmauit:amp;î que pro têporc ftatuêda uidebâtiir decretis,omnes cum benedidtionerci* mifit in fua. Burdini deinde fchifma magis acmagis euanefcebat.'regnitn cômotio nullaten’côquieuit,Imperator inde proximaeftate^ducente Fö derico de Arnsberg in Saxonia deicêditzibicp epifcopis ab eius le cömu'* nione retrahêtib’,trâfrjt in Germanie Fräciam,nec ibi cüdis gque grad*, Tum uero terra mirabili’ intremuitJut lèquiiêpde fua corredione para* retadmonitû: Menie lunioindiocefi Treuerêfi glacies tantemagnitudi nis decidit.ut edificia fubrucreuln Halberftadêfi aut grando deerdit iOo impetu:ut decê uilIarS nó modo fruges,fed etia pecora perpmiflèt Saxo/ nes igit côponendæ paci intêci hoe agebant: ut Imperatoris milices nusq graiïandi locü inuenirêuQiiin èC in Turingia opprefTos plurimos n his eo neceflïcatis perpulerïït: ut incurfionib’ temperarêuApoftoIicisaüt h* leris roboratijfuis ecclefqs uiduaris,de paftoribus^uiderinr, XLb

SL in Weftphalia epifeopo fuo graues,ipfum eo perpuIerÛKut quegt;* rimonam Saxoniæprincipib’ fuper illis deponere eogereu Êrac iiero tanta iniuria, ut diiîîmulandiï non putarêc Nam Luder’* dux Saxo nie,magna ui armoRî contrada,duxit in eos:magnifcp malis perdomitos coegit epilcopû eipdû recipere,8d de iniurqs fatiîFacere. Sed cum iamop pugnarentur,quedâ cafellccceperûc igné côflagare, latiulc^ cccpitinccn#' dium dominari,8d ufèp ad ecclefiâ prima proceftît, quâ cum ceteris edift* cqs côfumpfit Ferebât ciues hoc incendiû diuinofadü nutu,cpBurchar di,qui ante Hêricû ecclefigpreerat,ôd in legatiöne Imperatoris apud Có^ ftâtinopolim déficit oblatio.de iniquifate,üt ferebât, aceniata ad ecdeßc inftrüdionê Deo non placuiflèc ideo côcrematâ eflèeccleftâ, T um tanta hdeliû fuit fada ad inftaurâdu oblatio,ut nullû pinde fentiret ecclefiade* trimentû. Audit inde rumor Burdinû, qui in Sutrio infauftû preferebat pontificatû,capta a militib’ pôtificis arce,captû êd ipfum, Ôd a Calixtoad peragendâ perpetuo pccnitêtiâ detrufum in monafteriu, Interea Impatot quia fummâ rtbelîionis Mogûtinis imputabaqftatuit fê deurbeilla uin^ dicare: Intercludit aditû,negd uel inueheret, uel eueheret, adêptisubif^ nauigqsJndeex uniuerfo regno iubet milites ad ei’obfidionê urbis côue nire, Albert’ interea archiepifcop’,qui tû in Saxonia agebat, uir eloquio clarus,legationis prefalgês dignirate,principcs fuaftonib’,pÓtifices lega/i tionis Romane ofticio.in caufam fuâ inclinauit:ut ftatu urbis Mogunngt; ne,prime in Germania fedis comiferarent; caufam ei’ eflè pene omniü,qgt; pro obedientia (èdis apoftolice pateretjarma omniü auxiliaria funqpmiG» fa. Imperator interim in Elfatia: archiepêrs in Saxonia uires comparant: in unam utriep relpiciüt urbê;iUe oppugn€Ïdam,amp; ifte tutanda,Mouent

^tricp Moguntiâ:fiiîgctGgna cafliïs:Sofus in medio Renus,S^ iïtcqui^ dem nauibus multis ante ad boe copaiatfspromptus Saxonib’* adrranû tum,Sed erani: utnTcp in cafln's uiri prüderes,ijui parcendum labori ,fan^ giiinic^ dücerent:qui interpofitapublica fide,in uträq^ ripä,ultro citroc^ demigrâtjnuka uoluêtes,uaric caufas cractâtcs Demû in id flex” eft rex utcaufam oinne ftcerdotrj regni duodccim primates utrinqj nominati in die amp;nbsp;locû pcracrai cctPlacuic loc” Hcrbipolis; tepus fefta diui Micha ch's: Pfacico urn'nep per folitas folennitatcs firmato,di(ceflere exercitus in fuaquifcjj Ad die uero prefinitu ucncrat Jmperatorîmagna ftipatus ma* tiu urbe eft ingreiTus: Ventrât deinde cum archiepifeopo Saxonu princi pcs,no niinori mukirudine; amp;Ó donee interponeret publica per expreftum fidcs,mille ab co loco paftib” cômanebât: lam fccuriores faóiipiopinqnn bant urbi:Ec qm tantâ utriufep excrcic”mukitudine urbs una,etiâ de ma* ’^imis,capere non poterat,extra porras Saxones retenderût: Perlîngulos Hero dies c5uenerunt,qui rebus agedis fuerat prefiniti: odo tandê per dies rebus omnib” refolutis, in câ forma couenerut. PrimS ut regalia ueJ fifcaliarcgr)s:ecclefiaftica ecclcfijs:prcdadeprfdatis:hcreditates iuftishæ ledibus proueniretiomnicp perfonc,ucl coditioni, iufticia cuiqi fua reipo derer; PrpdoneSjfurcfc^ edieftis Imperarorijs eijeiendos, flue legibus anti quit” coflituris coercedos, unanimi cofenfu firmatu eft; quicquid fcan dali iiel pturbationis ufqucquaep per régna Germanie, inimici fupcrfcmi nario fuccreuerat, omnimode eradicari eft dccretu.De uerbo aut excom niunicationis,unde fcadala pene cûlt;5ta^puenerât,nibil eft diffînit û:Tame ad apoftolici culmfnis audiêtiâ unanimiter cft delatû,denominacis in pre fenci oratorib”,qui hcc omnia Româ pferrêr; quatin” indifto per auchogt; litarêapoftolicâ generali côcilio,qugcucp humano non poftène, Spiritui* lanóti iudicio terminarent. His ira reuerêter pro honeftate Gmul ëgt;C utilita te regni difpofitis,mini funt in Vrbc,Oteo Bàbcrgêlîs epijs,dux Hèricus, comes Berêgari’,qui hgc omnia Noricis principib”,hoc eft Bauaris,atcp Aukralib’zqui turn forte alijs reipublicp caufis occupati nô aderâr,apud Ratifponâ côgregatis,intimarêt: ques ad hcc ratificàda non répugnâtes inuenerunt Vacabat anno proximo fedes Herbipolêfis;5^ Imperator de •norefuo nobilc adulefccntê,qui nccdû per etatem preefte poterat ecclefic introduxir Capitulû aût ecclefic uirû grauê, eiufdêecclefte canonicu ele* gitdnde orra iterû diuifïone,qui côtra regê lènfcrât urbeexcedebât Gô* mou it ca res Fridcricû Supuip ducc,5^ Côradû ei” franc uehcmêter; qui inca caufa ab Impatorejicet cognato fuo,diflentiebant:Deproximo aut per oporiunitatê loci ac têporis.cum archiepifeopo Moguntino loquuti, eledû canonicefaciuntepûm cÔlècrari,contra Imperatoris uoluntatem;

nereluôarctur,uehementer inftâtia temporis eftpciqq? de proximo de generali pace efict agendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca* XLII*

Edierant ex urbe Roma,qui miftî fucranc oratores, epus Spiren r fis,öC Fuldenfisabbasicum quibus uencrâtapoftolicplèdislcga li cardinales tres:quoß2 princeps Oftienfis,cum duobus adiun* ft ft

tfli'S coponêJare rcru gratia inter regnü facerdonrep* GcncraKsccttfnt* Hei bipoh ad proximâ dim Perndtf, C óiii ni rat ex onini Gef mania prindpes,nobiks,pÔtifices,abbaies,c5 non Icuidetrimeto Frâcic Germanicc Sed ubi linperatorê non afFutnrü, urporejam rebus aïi}sini plicitum,crac certiflimü, digrefTi funt in fiia qurfcp Interca Gebehardas luucnis que I m per a tor ccclcfic prpfccerat,cum iir bicos fibi côcihaflèr,c5i* pertumqp babercradiieifariu non inde löge cum auxifijs manerc, certior de omni ci’ comitiua.urbe eduxit,8lt; impararis ingrucs,difl:iirbare fuaeÖ filia conredir llli uero premoniti, ad arma cÔcurrût: nbsp;nbsp;congrefîî, mnftiis

fèuulneribus afticiûr: aliquot ctiâ cadcntib’: fub noGtêdirimiturpreliu: illi in cadra,311] in urbê redierût.qua potit cum adiaccntib’* Gebehardus occupator.'Nam uerus pôtifex predijs ad Neccharû fluuiû fruit Mcgu tinus interea de côiècratione Herbipolêfis agebat,8lt; fibi profpgt;ciês,ancigt; quam arcê ACciburgS,cuius ad Renû meminit Ptolcmæ\iaminuetcratî éu pene côuu’fam indaurat Pene incefîèrat pacis defperatio, cû aueifuni cernerêt Imperarorê. Sed indâtia legatoRa ledis apodolicc, immo Dcin^* ferario defuper afpiciês eflycinut in Vangiono,qug nûc Wormacia/on* iiêtus aliïis indiceret: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco, quia ucncrat têpus miferendiSyo», cor

regis,quod in manu Dci ed, ira inflexit Deus ipfe ut ad côminionéefde fie 8Ó ad pacis forma fubfcriptâ rcx,quod nung fa(dur’’credebat,quodc^ nemo de ilîo prçfumere aut fperare poreratjCÔlenfir Erat aût ea qucnunfi uGp fcruac pacis indiruta concordia* Profuerit aûtipfarûliteraiû feiiem utrincp ponere EGO HENRICVS Dei gratia Romand^ Impc'* racor Augud’,Pro amore Dci amp;nbsp;fände Romanp ecclefip,Slt;dni pape Ca Iixti,Slt; pro rcmedio animp mee, dimirto Deo amp;nbsp;iàndis eius apodolis Pe tro Pâulo,far:dcq? catbolicæecckfia?omnêinuediturâ,prranukim5^ bacuIû,Çlt; cÔccdoin omnib’ccclcfqs fieri eledionê,amp;f libéra conkerariof* nê,podefîioncs regalia beau Pétri, que a principio bui’ difordie ufq? in hodiernû dicm,(iue têpoiepatiïs mei.fiuc etiâ mco ablata funt,quæba bcOjCidê lande Romaneeeelefiçredituo: queaût non habeo,utreftieu^ antur,fideliter adiuuabo: Podêdiones etiâ omniû aliai^’ecclefiaB?, ptin cipum,5C alioK',fam elciicorû,q laicoR?,côfilio principû,amp;f indiciadidan tequf habeo rcddâ,que nô habeo utreddant fidelitcriuuabo: douc«’ ram pace Calixto,fandçqt Romane ccclcfie, ÔC omnib’ qui in paitcipfi* funt,ucl fucrûr,in quib’landa Romana ecclefia auxiliû podulaueritfidf/ literiuuabo* EGOCALIXTVSferuusferuoB;Dei:DikdofiIio Hemico Dei gratia Romanorû Imperatori ftmper Augudo* Concedo çlediones epifeopoK' abbatû Theuronici regni,qui ad regnû gtinct,in prçfcncia tua fieri,abfqp fymonia,amp;^ aliqua uiolentiatut fi qua inter partes difeordia emerferit, metropolitani ôô côprouincialiù côfilio ôd iudiciofa* niori parti adènfum 3^ auxiliû prgbcas Eledus aut regalia per fceptruni a te rccipiar; cxceptis omnib^ que ad Romanà eccleliâ pertinere nofeutur,

que ex his tibi iure debet faciat Ex alrjs uero partib^ Jmperi],c5fccrangt; dus infra fex menfes, regalia per fceptruni a te recipiat; De quitus ucro

fillin' querimoniâ fecens,{ècundû ofFicq mei debitu auxilm prfftabo: Do tibi uerâpacê, 6^ omnibus, qui in parte tua funt uel fuerut tempore hui’ difcordic Datu anno XXIU V Illh calehdas Octobris XLllL

Viufccmodi fcripta atqï refcripta, propter infinitæ multitudinis h couentumjoco campeftri iuxta Renu leda funt,data accepta, poflg multimodas laudes ,rerü gubernatori Deo redditas, cele* bratis a dno Oftienfi diuinis facramentis,inter que dnm Imperatorêcum pacis ofculo,fanó:aqï comunione pleniflïme recociliauit, diîcelîùm eft ab omnibus cum letitia infinita; Alierum quocp non multo poft feftu landt Martini Imperator colloquiîi cum principib’ habuit Bâberge; illis fcili^ cct,quihuiccÔLientui non aderât.’ubicundis infua uotacôcordantibus, multis, que tam ad regni g lacerdotfj côgruebât honore, more maiorum cÔpoGtis,oratorcs proprios cum Romanis deftinauit:8^ utro{cp,nûcia lî* oiul 5ô munera ferctes honorifica dno Calixto pape côfanguineo, iam filt;* bi cÔiundiftîimo direxit: Deindeproximû Chrifti Natalem, qui fuit inci pienteiiicefimtertio poft centS ac mille annos,Traigdi célébrât: ubi orta primû fimultateex iurgio inter milites Imperatoris 80 minifteriales epilt;* Gcopi,poft peruentû eft ad arma Milites ex fua côfuetudine fuperbe age^ bant,minifteriales autê fuperati multitudine,ciues ad arma uocantjatius lètpic indignation Imperatorij proditione ôô cÔiurationcin Cglàiêfadam proclamât: Ciues libertati fuc aderât,cü fe in lèruitutêadduci arbiträren* turdta paftun crefcente malo multi ccdunt,maior pars exopidanis:alq ca piütur,8lt;l in i^incula côicdi ,pccnas luût temeritatis: cû magna pars quid ageretur,ut in ta’ibus fieri folet,ignoraret Captus 8ôip(êepûs in fcrrû po ngt;tur,nec inde relaxatur^nifi magnis archiepifcopi Coloniêfis precibus,8lt;C immenfa infuper cris fumma perfoluta:qp aut conlpirationis confcius, auc noncomprimende reusdicerctur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XLHIL

Merfit deinde rebtllio in fequêtê annû,inter Imperatorê ôc Hol* e landic domina,quæ Lotharq ducis Saxoniæ foror erat Intérim per Germanialatrocinia nimis multa,preftrtim per Saxoniâ cre* ôerunuStipêdiarrj qui publicis haden’ malis pafti erât, reddita pace,uitg côfuetudinê non mutabât:quod didicerât in bello,pace dedifeere diftici* ^cfnit.’eque fumptibus faciendis inliftere.crapulis indulgere uolebant: 8^ tS,aut hoftilis preda,aut inducig ftipêdiû nullû eftèc,ex proximis accepe qug uolcbâttimperator aût in fcquêti annoduxit in Hollandiâ: Cêtu* oiacem foeminâ imperata facere, 8C regnû agnofeere, côpellebat Magna tratea Imperatoris expeditio,nec niinimo labore côftabat: fedillu habe* bac exitû,quêdiximus,ut parente fccerit ex côtumace Deinde in ftiperi* oraregni c5tendês,Wormacie cumoptimatib’ colloquiû habuir,aduer Lothariù Saxoniæducê:qui propter germanâ fororê,quâImperator adiugacÔpuliftèt, fe cÔmouilTe uidebat* Mordebat eum uetus in Saxo* niam odiû: q? earn proninciâ femper compertû fit libi aduerfantê,quotics ’pfe Italiâ impugnaret Otto interim Bambergêfis epûs,uir per omnia re* bgiofusjcuminlhuendis monafterijs, alendis pauperibus, 8^ alijs pietatis q iij

pperibus j'nflarctjannotat’ efl minus cfïc frequcns in coucnn'bus Impc?^ qd a maleuolis non rede acccptü etiä Imperaton' fuggercrct;quscin ufus alios impendcret, magis Imperq dcfern' honori, a quo ilh’ cunda proue^ niflènt.'Hecpanïm muffitat,amp; aurib’Augufti ingerutzScd tâta fuit pon tificis grauitastut omnia obloqa præfcns ipfe difcuteret: neminc ga niete dum adedeu Rebus aût Imperrj folerter côftitutis, adqtrcgcpô«fex,in^ ûnuâs fe liceris PolonoRî ducis Boleflai euocatû,animo perpêdere in fangt; dam expeditionêjpro Chrifti honore in Pomeranos genté WandaloRiî quam nuper dux gîadio fibi fubadâ,ad iuga Chriffi copgiflet’feddeeflê prcdicatores,qui per authoritatê uerbû uitg nouicqs ad fidê Chrifti gen tibus prcdicarent, bonafibi Imperaton's uenia abeflè liceat ecclefie: nam fummi pôtificis gratia Calixti dudû fibi gmifîàm prcdicâdi in gentib^H^ centiam Non erat in omni curia Impcratoiis,quifando pôtificis uotoau derct refiagari,nerex ipfc quiddfed cûdis iàndû eins propofitû laudan* tibus,erant,qui profpera illi imprecarent eûti ad gentê incredulâ, magno fui fanguinis periculo: Soli Bambergefes fui patris abfcntiâ lamentari, fe pa flore deftitutos kipis exponi, extrema pati malle, q eo fe ponttffceddï* tui Sed non erat,qui fe diuinæ uolûtati aufit obi'jceie.^Et illo in Peraera^ tios,pficifcêtc,rex in Saxones,ut ièrmo loquebat ,fè apparabat ♦ XLV*

Oeperat iam inter reges Anglic amp;nbsp;Frâcic hoc diuturnu de Nor c mâdia bcllû:cui fe Imperator pro ioccro Anglip rege immifccre condituens,uerbû cmiGt de expeditione in Saxones, re aûtuera inLudouicû Frâcic regem Mouit ergo in Gallias Henric’,ad Remos çôfederat,cum iam Ludouic’ Francierex,nehoftiles.exercitus iungerent Imperacorê omnib’ copijs côdituit adoriri,Ieui’ ducens,uni q duob’oc* currerc Toti’ igit ur regni uirib’ coadis Imperatori fit obui’ llleaût ubi tantis Franco^; coprjs imparê fe uidit,paulatiniretro pedê tulit: ncc care* bac rcs idonco colore, cp properâter in Wormaciefesduccre cÔfiituiflèt, qui ponnficc cicciflent a Cefare infi:itutû,fuûçp,quê uolebant i epofuiflen? in quos prefenti duces expeditione, urbêobfidione cinxic, Renûq» fupra infra cômuniuit,ne quid importareuCrebre fub meenib’ pugne: miil tis utrinqr ccfis captifep: fed fames effpcit,ut pod aliqr dies urbici quinc^ inilîibus talentoB? muldati, ad ai bitriû hnperatoris de epifeerpo fieri pa* terenG tepore Otto Bâbcrgcn.cpûs ex fua peregrinatione reucifus gaudiû Pafehale duplicauit:q) ÔC fuâ prefentiâ defyderâtidimis duib’pa ftor bonus exhibcrct,8i magno cumfcenorelucratis toc Chrido anima* bus,foclix pater de tot filijs cripudiabat: Vrbiû nomina in quibus predi# cauerat,fidemcp feminauerat,populo baptifato, amp;nbsp;Dnicis prcccptis indi tuco,hæcfunt: Poric2,Scctin, WoIin,Cam{n,Colberg, Belgrac,Lubin, Greshi Proxim’ aût annus qui fuit uicefimulquintus pod centûinilîe ad X^calendas lunij, Imperatori Fatah's fuit:Nam cû ageret Traicdi,diu ce* latarn infirmitatc corporis cum iam inualefceret, diutius tegere no uafes, morbum uoeât Dracûculi,qui illi natiu’ erat,regine ac proxiinis detexit* Fridericus Sueuic dux lànguine, 06 côfilijs proximus aderat, illius

ojrclmperij infignfa in ar ce defîgnata pmiGt,ut principû ilia couentui ^eruarecillle munit” ccclcfig iàcramêtis, ipiritû Deo reddidit,Anno XX» ’■fgnûXniI Imperij, in dimidio dierû fuoR:: qd illiferturpapa Pafchalis prfdixiiiè.’Nam neq; prolê uidit,neq5 feniu attigit, neq? tempoRz meruiE franquilIitatê Eieâis uifcerib”,corpus Spira pducitur,amp; cum patre/atc^ auOjfimuI proauo tumulatur: prod etc ucr(iculo,qui per tumulos diui* ^us oftêdit loculosfingulorïï; Hoe modo: Fili” hic,pater is ,auus hic, ^a^ MUSiacetilfic:Henrici tres,quint”,quartus,tertiusjilius,pater,auus4Cetc ’’um Coradus U ei” nominis erat Henri ci. V4proau”;ftirpSjac radix Meris: Truncum uocant lurifte non recfle.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nepos Gebehardi ei”, qui fratrê babuit Briinonê reh'gi

1 citmartytium,fubImperioHenrici.lI annisoélopoft mille Erat is proauus comes de Queruorde,fili5 babes Burcbardu,qui genuit Gebebardu bui” Luderi paire. Solent aut no biles titulû mutare,uel ex fucceHione ma«* terni generis, uel ex dote qua accipi ût,uel ex principû collat/one: Vnde fa ftumcftjUtbic nouiOimus Gerbardus,2lt;cius filius Luderus,dicerentur lt;^omitcs,non de Queruorde: qui bodie extat titulus comitû in Hercinia: de Suppelenborg, qui ante nos titulus cuanuit,patri turn erat Gebe«* hardo,8lt; Ludero filio, priuiq ille ducatu Saxonie ex cauGs fupra memo* rails aflèqueret. Luderû aût propter nominis côfonantià Gallici atq? Ira* liciferiptores dixere Lorhanu,q) hoc illis Imperatoriu nomen uidereiur. Peruenicautad Impcriu bocordine.Fridericus Sujuieduxuir moderati aniniijeligiofus,prudcs,00 fortis,Henrici proximi ex forore nepos,com* ' Miedata habuit ab auûculo infignia Imperrj: amp;nbsp;ideo multiprelumptione -dece(rorishunceligendumregcm,amp; dixerunt,amp;lfcnG.’runt.Manauitbic rumor per ora multorum.Audiebatur etiam ab ahjs,qui aduerfaiuriFri* derico uidebant.Nónulli tn ex principib” graue etià onus Imperij loque bantur:q) eius imminuta nimis iura uiderent,forte,Slt; acrem principeeflè rcquirendû,cui iugû imponat Ita pro fe quifep reeufare, ad aliû potius deriuare cÔtendit. Id cû ex côpofito'inter principes fierec,procurâteAIber toMogûtino arcbiepifcopo,qui domû Hêrici non amaret,Saxones autê aquibiis diu defenfus eflet, haberet in precio: Frideric” Sf ipfc nibil fub* cflèdoli ucritus, iam pene certus defe eligendo, ut moderationis fuæille quoq? prçferret indicia,infignia Imperrj pi incipibus rcfiituit,8L ut cæ* teri,imparê le illi negotio,etiam abborrêtem oneri demonftrabat.Rapue Koccafionê,qui cum Moguntino lenlèrat: Quandoquidê,inquiût,recu*

GntTmpenu,quibus uidebatur dcferendu, Luderus Saxonif duximplo 1 andus,ne patiatur Imperrj dignitatê iacere côtemptâ» Itacp unanimi co^ (ènfu illu digunt,nihil reculantê Frideric^ut dolos pfênfit,iam rem ucrtes* re,nee poterac,nec tentare modeftu putabat:(èd tn Ludero,quê deinceps Lothanu,propter crebriorêeius nomi'nis in annalib’ menti'onêappellabi rnuSjinfenfus dtu permâfiuFrâci quoep indignan’.q? uir Saxo,amp;^ Su^in's, Frâcis prcfcrrerur/ôfobrinû Hen'd Imperatons Coradu dixereregê« ßed Lotharfj fortiina preponderauit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA IL

Rat annus uicefimuflextus poft mille atc^ centu, cum prima re^ e gis expeditio in Boheemiâ fieret: Sed cum inexplorato ^cederet intercgptus eft infidqs BohcemoR2: C^fi plurimi, capti non pau* ciores. Inter c^fos erat Hartugus filiorS Adolphi comitis Holfatie maior natu: Inter captos aut Albertus marchio de Brandeburgo,cognomcnto Vrfus Sed turn interuetu comunium amicoru eft intercepta,pacatacp pri ufg rex in fua regredereL Quo tepore Otto Halberftadefis epus ab Ho norio papa deponitur ob labern fymonie: fed intra trienniu ab illiusfuc^ ceftbre Innocêtio IL cocilio Leodij habito reftituiu Rex uero anno rcgnt VlLItalica cxpcditionêpro corona Imperq aflèquêda inftituit: Periienit Auguftam:ibiqï cxorto inter milites ciues tumultu.ciuitas pro magna parte conflagrauit:cü etiâ multi in ipfo tumuitu pugnâtes,cecidiflènt:fed tit fieri folcr,maior pars ciuiîj Per Lûbardiâ quocß 8lt; Hetruriâ eûti non parum erat laboriszfed tn cum illi cefTiflent, uel fra(fti,uel fpcite dediti qui feftiterât.itcr fuû tenuitincolumetcoronamcp Romcaccccpitabinnocê* fiOjCum Rixacontorali Reuerfusin Germania,cum prius graui belloin Sueuos FridericG Conradûcp Iaboraftèt,interuêtu fummi pôtificis res co ponunttfitcp Corad’ pride regnu prefumes ex hofte amiciftim’ ReddM dit Imperatori pontifex nice, qp ille pride in Vrbe fedaflet côtrouerlîam, que illi fuerat cum copctitore Venerat per hcc tempora Kanut’Slefwici dux ad Imperatoris pr^fentia,ObotritorS ,puinciâ,8^ omnêditionê,quî antcillü tenuiflèt Henric’ GodfcaIci W âdaloR? principis filius in feudum ab Imperio polcens’: Sicenim conuenerat inter Hêficum dum uiueret,8^ hue Kanutû Imperator non ignarus padi e]d interceflèrat,Kanutû non foïum inueftitjlèd etiâ corona donattdecus eflè Imperq reputâs, firegib’ imperaret.Ea tn res necê peperit optimo uiro Nam infîmulat’ fuit a Da* nie regib’,qp corona Daniæ Imperio fubmififïèt, eâqj ab Imperatoreiin* petraflèt» Iniuriâ uero maxima emuli Kanuto uiro iuftiftimoirrogauere J’alis enim 8^ uixit 8lt; mortu’eft Kanut’,utmiraculis in morte chorufcâs inter fandos rcferrettqd in Dania dixim’,8lt;f attigim’ in Wâdalia 111*

Olfatig per ea tempora moriête primo Adolphe,adulefcêtior ei’ h filiuSjitidem Adolphus cœpit preefte: Nam,quod prgdiximus, Hartug’ maior fili’ cecidit fub rege in expeditione Bohccmica, Erat aut is tum rerû ftatus: Wagriâ amp;nbsp;omnêterra Obotritoßt, quenune dicitur Magnopolenfiû,tunc,ut dixim’,tenuit Kanut’, uir regij fangui* ms,pâtre natus Erico,qui in peregrinatione ad terra fandâ Cypro mont;

■ tjuocî in Dania tJiximus. Eam ucro Wagi l’â iHuflrabat prfdicatione ü!f t)co acccptiflim^Vicelinus,habitas cû fratrib’in Faldera Mifit auc prelt;# tlicatores ex fuis in ueceiê urbê LubiCcâ, in loco c|ui nûie didt Zwartow; ibiHêiic’Godfcalci fih'us ecckfiâ extruxit in monie tras flumêTrauenâ»' Vicelinus auc cum Hên'co perchât’ extitinct,adtjt filiu eP Z wenteploch rcdcuntê ex lôgtnquis/ecderifcp paterni illu adngt;onês,impetrauit,ut prf«* dicatorcs cxcipere dignaret in fua Lubica» Annuit illeperbenigne; Mif* fiç^fratrcs Ludolphus,6«^ Volcquardus^prcdicationiinftitere, ôôamer«» catoribus humaniffime finit fotû Cum intcrea Rugiani hoftes pofterorça Henn'dpropter Imperiü, quodin l'ilos quocp propagare eÔtenderat, 8^ nomen Chrifti,quod gentiles oderat, in Lubicâ ucterêpcrmareduxerÛÊ occifs omnib’ quos repererât,facerdotes efFugabât Wâdalorû aût prin C!pem,unü ex Henrici filijs HoIlatoB; quidâ pergmittnec diu fuperfuit d* Ji fiÜuSjfimili morte perempt’tS*^ puenit principat’,quod dixim’, ad Ka^ niitumtqui ecclehâ Lubicc iuflît adornari: Sepiufcp inter Lubicâ SIefs* Wiciim diuerfat’, apud Falderâ contubernio ufus eft beat! Vicdini. SedE noneft datu illi terre,ut diu tam bono principe frueret J ntercpptus enim infidqs Magni fratris patruelis occiditur, mala multa confurgûu SeJ tarnen ea fuit preftâtillîmi uiri ducis Kanuti, immo regis memoria: ut in* ter fanâos Dei ilium referret cccIeGa^Imperator audita eus uiri morte in*' doluit,q) Romano Imperio ille 8Ó manu £lt; côfilio prôptiffim’ uiderettir* ï^ticus Kanuti frater,fciens quo in illiï fuifïèt animo Imperator,mifTo nû* cioauxiliarogauit,aduindicandünccem fratris:NccdiftulitImperator ducens in Slelwicû per Holfatiâ, Adolphû fccundu habens expeditionis cSmilitonem.Sed Nicola’rex,Magnufcp fili’,côtradis amp;nbsp;illi copps ob* ftitei ût,quo minus Imperator amp;nbsp;Eiicus cxercit’ fuos c5iungerent,Prpue ncrunt etiâ Imperatorê,pacifcêtes,ut Magn’ Imperatoris eiretfatelles,amp;: fondigna nihilomin’ ccdi inîpederet fatilFadio: magnienim eris fumma txpromtlîà eft^ Sed q uanta fuerit paâorû fides inde cmicuit, qp abeuntes Itnperatoris extrema agmina Magnus lacefïîuit,que Adolphus Holfatic cornes duxit zÀbeuntê Imperatorê Ericus execrat,amp;£ quib’potuit uirib* tegi Danie colludat: Exclufus regno Skfwicû fe côtulit, mittês ad Adol phum Holiatum,ut armis expeditis illi occurreret/uereturcp a premence S(obfidente Magno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA JllL

On moratur Adolphus, tam propere mouit in hoftê, ut trâl* n grefîus Eydorâ prius cÔtingeret côfinia hoftilis exerdtus, q ex* trcmû agmc fuû fluuiû trafiret. Qjio fadtû tft, ut expeditis fuis Magnus occurrês Adolpho, ne obfeiîùm Ericû liberaret de manib’,que ïam reticÔclufum arbitrabat Sed turn Adolphus fuga capeflerecôpelli* tur.Tantû intereff in hoftê,raptïtn,an quadrato agmine ducere: ut qui c3 tradis in unû uiribus hofti par eße potuifïèt,fparlb agmine fuo,repellere* tur Magn’ ad obfidionê Slefwici reuerfus, frußra tempus tercbat.Tan* ta enim erat urbis illius munitio,ut ociofa ibi diu federet omnis uis Dani* dregni.Non longû tempus in medio^cum Magnus Imperatoris curiana

acJiret in l^aibertladio^rciiciTuCqt in rcgnu cum Gero Pentccoäcs die ho (les urgerec,j'nfoclkis pugne tale inuenit exitu,ut perirct cum quatuor epi (copis, fuperante Erico mcmorato* Sed ut Holfatiae res excquamiif: Pet mortem Kanuti red tfedomi niû Wagn'eatep Polaboï^ Obotritoruqj ad fratruelesHcrici Wandalos, religionis Chn'ftianp adhuc hoftesacerngt; mos.’qui adhuc conabant,ut plataria nouellc reh'giom's in Lubica diflîpa reiiG Eo tempore in uico BardoR?(infigne turn opidu erat, quod nSc ob* foletum Bardewicu uocît)manfit Imperator Lotbari’: que àdiens Vice* Hnus.moflrauit eile in Wagtia infignêmontê, ard imponedg idoncû uti de omnis prouincia 2^ religioni recipiêdc èC foluendis ti ibutis farileadi* geret Mouerunc Imperatoi ê uerba iàcerdotis: uilêndi loci gratia eo con* tendit: Euocatis prçfedtis regionum,ubi uidit omnia ex cômodocôftare, mandauit proximis.uc fodiendojimportâdojiniîaiêc eoloco ârcêcômu* nirerappellauitcp Monte uiôloriæ, lingua Saxon« Zegeberg.Wandafi, qui aflitere inter (è colloquut i:quis,inquiût, Impatori prodidit hunclocii undein omncregionênoftrâ fufgura tonitrua profiîient Tum un’qui propius rem noflè uidebat: Vides,inquit,caîu5 iflû homiincionêcVicc* iinum demôftrabaOproxime Imperatori afliPcnrc.ds cft acerrim’ hoiîis prouincip noftrpNam ex hoc môtein PIone,Oldenborg,Lubeke, 8^ ul tra Trauenâ in omnê Obotritoi?? terra,flagella, atq; arma nobis immine* bunt* Arci iam munite prcfecic Imperator ex fuis Hermannû quendant, iuflicqt ad radicê motis ecclefiâ firmari, quâ beato patri Vier lino cômtn* dauiu Qiioeiiâ tempore Lothari’ Imperator fblennê curia celebrauitin HalbetPadio,magno principum utriu^ ordinisconuentu.Adtrat Ma* gnus Nicolai DanoR» regis filius,cui’exitu anticipâtes oftendim’tqniad placandum Imperatorê fuper morte Kanuti regis Obotritoß? ducis wickcenfisfrati udis fiji, queipie oppreflèrat,perfoluit ingentêaurifum* mam Imperatori: ipfe die foicnni Paiche Imperatoripreferebat auratu gladium,ut fubifdionê côftterct:Erat enim,ut ante diximus, Imperatori fatftus ualâl!us,ab eofeudû recognofeens* Proxima folennitatePenttco* ftes in Mersburgo curiâ habuit:lbi nuptias perægit filip Gertrudis, qua collocauit Henrico Bauarie duci,qui nat’ erat ex hlia Magni Saxonie du cis: Dos erat Brüfwicu cum attinentiis,comitat’ NorthemeGs, 2^ omnis ad VifurgS dirio:qup terra ^pucnerat Imperatori ex fuaqcp coiugedoia* listfuiteß illi pnm’ ad ducatü Saxoniac ingreflus: Qua occaGonc ifle qc^ Hericus ducatü prcfumebat,2lt;f filio Henrico Leoni reliqurratjicctpluri* mus inde labor nafceret:qd pofteri’fuis locis dicem’.Per hecquotp fcm pora,obiic Fridericus comes Stadenfis,de quo in Metropoli noftra dixi* mus,in primo archiepilcopoFriderico. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA V*

1 adenfis com iratus,quia uarie in annalib’ memorat,uidendum * s quid iuris habuerit ab olim: an terra 7 hietmarGp TräfalbinJ quot;nbsp;tenucritinclufamrEtquidcamemoria Karoli Magni id opidic in terminis ôi limiubus côprehêfum, quos Imperator illc donauit ecckfie Licuiêlqad lus ei’ teck G e diu ptinc bat, Inde uero, quia incurfiones a ma*

rîDanoiç NormânoRîerît grauifüirc, nccpotcrat ^remefis’antißes ^pirituaÜbiis armis Iittora tuen, óó cainah'^nuæ rcneljat^n fuflfeceranr, hoc annales non dicât.credidcrim ego^ linperaforiß’ nbsp;regib* cdè

permifKim ducib’ Saxonie,2lt; uicinis pn'ncipib’*: utcômunita Albis flugt; ----- Mini's npa, hoftib’ crebro digraffanrib’ opponerent» Sed hoc habet ani* nales: Tempore HenricûT qui pater et auUOctonis Imperatoris, nobiiê • iiirum Henricû Caîuû arccm habuiOè illo in loco,quo nûc eft Hertscucl»* dtnlïs corn ira tus, filiuqj genutfle eque Henricû, qui cum fratrcs cernerec generis,ut Ijaerabat propagatorestipfe clericatû fequut^,cocpit Deo mili^ tare in ecclelîa Hildeftmenfi Cum aût parcntib’folus fupereftèt,ne fîirps tante riobilitatis extinguercc,monuerûc,hortaciqî funt,pene perurgentcs ainici: ut generis fucceftîonê cogitas duceret uxorê; Nec deftitit, hue apo ftolica fretus difpenfatione^G erat in maiorib’’,fî ue in minorib’, fuaptc uo bntate ducens uxorê,genuit filios Sifridû,amp; T yadericû, uocabulo comi tes,aliqn diêlos marchiones Arcem paterna Libentq primi archiepiftopi temporibus annuête Bernhardo duce Saxonie,iuftit in prcpofiturâ côté* £rari:8é fe eccîefte captiuû coftituêsjter fe redcmit,donatis in auto, (erico. gemmis,8ô alrjs ecclefic ornamctismtdinflimû ftatim ccenobiû efficeretr ï’ro uirtute aût hic HcnnV cognominat’ eft Bonus* Filius eius Sifn'dus Stadiû cÔmuniuit; Annales tradût edificaftè: Potuitquidc renouarecof lapfum*Sed eft loge uetuftius opidû illa Sifridi memoria,que uix ad Hêi* îicumJLperuenit,hoceft,parufupraChriftiannosmille*Tranflatû fei» ïuntdealio loco,ubiDorftadiû pri’ uocaret: Sed an hoc tepore, uelquo ïlio,per incuriâ,ficuc muka,ueteres trâfîere Sifridus ergo tûc cômuniuitî atcemcxtruxitjUtprcGdiucftetaduerfus DanoB:amp; Normannoi^incur«»’ ûones:qui uetus fibi dominiû in omnc Saxoniâ cotendcrât uêdicare* Pa rumaût profuit illamunitiotNamhoftesper Albimafcendentes,opidS cumarcecæperût : principes traxere captiuos,2lt; tenebat; fî forte magno erepfolqto redimerenf* Quo tepore pifcatoria addufta fcapha alter ela* hit: Variât enim fcriptores Nâ alij clapfum côtendunt Sifridû,ali} fratrê TyadericumtQui remâGc,ira Danois male muldat, truncatis,utferunt, •nanibus* Qui uero elabit, cuocato duce Saxonic, cum armatis plurimis hoftes aggrediuquib” partim fufts,partim captis,partim fugatis.fratrem libérât:captos agit in crucem Diu manebat inde loco nome ut Worge»* huerdicerctur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* Vf*

s ceflit Sifn'dus iunior genuit comité Luderû: Hic ex amita Ro* dulphi Su^ui,quê Saxones regê creatû oppofucre Hennco IIil* genuit Vdonc primû,qui faôtus eft,ut aiût annales,marchio: Cui’ etiam tepore comitat’ Stadêfis redrjt adccclefiâ Bremêlcm,8c daturinfeudum Vdoni: Nam ufep in illû dicm uident Imperatores in eo fuû ius côftituiG» fe.Vdo primus genuit fecûdum,£um aliquot fratrib’ Rudolpho, Henngt; coLongo Vdofecûdus genuit Henricû fine proie defundû* Rudolph* g«nuit Rudolphs in T hietmarfia ca^fum; genuin^ Hart wicû maiorc ec*

ckfîc Brcmcnfis picpofitn; qui patnmoniu fuû, boc fïl terra Thietmarfîc donauic ccclefif Bremcnfi,8Î recgpit comnatû Stadêlcm,qui iain per Hêgt; ricinouifïïmide fanguineSiFridi,amp; Fridericiaduenf mortemredibatad eccleftâ: Vnde trahitur comitatû Stadenièm cum uicina terra paluftri,8^ Thietmarfiam ultra fluuiû Albim fuiïlê in patrimonio Vdonis pn'mhqui fie inter filios diuifiilè crcditur,ut haberet Vdo minor comitatû Staden* fèm,8lt; frater cius Rudolpbua Thietmarfiâ, in qua fiüus eius incûcîanter eius loci comes, ut tefiant annales, cefus occubuit. Nec crat is prim’co* mes in ilto fuo comitatû cæfus: Nam ante Vdonê primû Thietmarfiae dnm Ida nobilis ex Sueuia mulier, quçpatruû babuit Henrieu Impatorê IlEamp;SauücuIü Leonepapa Vnibpri’Rrunoriêditftu,CUefièt cpüsTuI* Icnfis,pofl Lippoldu primü maritu iam fato fundum, nupfit Dedoni co* miti,8^ deinde Etelero Albo,in Thietmarfiapoftinuicê cefis.ltapopulus ab initio infrenis, 8(^fi ducibus primü Saxonip,deindecomitib’fubcflèt, toties tn cefis dnis,leinlibcrtatêuendicauit:Aliquoticstn coadusaprin* cipibus parère,iugü acccpit,fed qprimü potuit reiecit: Nüc aüt permuta* tione Hart wici,primü prepofiti deinde archiepifcopiBremenfis, côccflîf,' immo redqc ea terra in ius ecclefic;cü ille comitatû Stadciem acccpiiïèt co penfatütqui etia morte ei’côglutinat’eft eccIefiæ Et boe quidenô inutili digrenîone,auerfi propofito,reucrtamur in id unde exiuimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vit

MperatorLotbari’non logeante nouiflîmâexpeditionêltali* i cam, in qua defccit, defeendit in Hertzeuelde Brcmefis diocefis.

Nâ eft aliud cius nominis 8^ religionis monafteriuin diocefl Moguntina,5lt;pecunia fexcentarçî argenti marebarü, qua Fridericus Sta denfis comes pro anima fua reliquit monafi:erio,abfl:ulit altari,aftrufsin* teftati bona filco deberi:Ducatü autêSaxoni^, que ipfê Imperator hade nus tenuic,deditgcncrofuo Bauarie duci: qui patrêbabuit Weîpum,?^ matrem filiâ Magni nouiflrmi ducis ex linca Hermâni. Quo tempore mo nafterium uirginü deHeflinge, ubi noue per fucccflionctempoi^’babuit abbatiffas.pcr Lutbmundü prepofitü Vicelini difcipulü,trâfFert inTze^ ucnâ,ubi manet ufçp bodie in magna rer5î tenuitate, dum rehgionê habet inpoifremis Scd Imperator Luderus interim uocat’apontibceinitalia tranlnt cum expeditis copi}s:cum gener eius agmina iungerct, magnâBa iiarorum manum Coaeftus per Jmperatorê Rogeri’ Norman’ inquem duccbatur,imperata faccre per pontiücê amp;nbsp;Imperator?, ilico man’ dtdir. lam uero dudü ante in Saxonia monafteriü dominai^, quod fundauerat cornes de Haldefleue,mutauit Lotbari’in côuentum uiroßz ordinis diui Benedidi.tranflato abbate,8ô quibufdâ fratrib’ de monte iuxta Magde* burgumineum locü: iuffitep cÔlêcraribafiIicâinbonorêapoftoloR’Pe* triatq? Pauli. Cunq? ImperatorinbacexpeditionepontificigratilicaFet aduerfum Rogeriû Normânum,qu?fecitecclefipobfequentê.expugnaf* (ètep arceqfdê in partibus,qucânocêtes quidâbabcbâtreceptaculunUJplë Imperator capto prcfidio, quingentosibi repertos latrones fupplicio iu(* ht ultimo pleâi.Pontifex remunerate uolens fpiriralibus donis arma car*

nalia Jedicindulgenas in Joai monaflchj mcmorati ubemmas: que ufc^ inhodiernû m'getin eoIocoiappcHâtc^ de regis nomineecnobiû ufq? ho die Koningeflutter.boc cfl,regis Lotbanï opus Pacatis aû t in Italia reb’ ubi Imperator redire côftituit,oi ta in axima in cadris mortaUcateJnjpcra torèSô ipfum peftis uulgata corripuit*Vita igitur funélus in ltalia,exern ptis uifcerib’jin Saxoniâ eii rcîac^, 8C in ironaflciiû ab illo illuflraiû no* minatuinqj trâfFerrur,ibicp magnifiée turniilat;Qiio mortuo, non tanta eratde imprj fuccenbrc,q duoic de Saxonia diflentientiû côtentio.quor^ uterep natus erat filia Magni diicis: Albertû uidelicetmarchione, 8gt;0 Hert ricum de Bauaria:habuitcp iitraqr pars fuos defenfores Pendebat autem tes incerta ad nutü noui régis, qui cui parti inclinaretcam uidebatur ha* bitura: Fauorabilior quidêcaufa uidcbat Alberti.qp is fortune uideretur tenuioris: Nâ côpetitorei’potctiiîim’eratdux Bauaric, Sed pendebat, ütdixim'*,incerta oinnia uicp ad ƒ uedtionê noui regis* Interim qs quilq^ poterat Gbi côciliabat amicos,cp fine magna digladiatione res trâiigenda nôuideret: PoiTeflîones qcp,quas apprchêdereqfqj poterat,oceupabat* nâ Albcrt^arcêLuneburgi, urbê Bardewicû,8lt; Brema occupauit:cpad* Uacatiaeius urbis,uc diximus,dara eiîct Ludero turn Saxonieduci in re* dgmprionem Liemari quondâarehiepifeopi, quem Luderus in cogrefRf bellicoccpic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIIU

Onradus cius nominis^lîl uir genere Sucuus,Friderici, de quo c antediximus,german’,8C uferep Côradi filius: qui fororeduxic

*îclum antedicftos.’Numeiat ilîequoep Côradus in llirpcSaxonici gene Hs ex matre,fjue,ucdixim’,fuic HenricûllILfiIia,8ô pinde ex Otronis I» ^^itpc,quÔ très Henrici terri^ quart''* quint’: ideo res ab illo geffas hic iproFquemur Albertû marchionc hic rex in ducatu Saxoniecôfirmauit, qiiniquû elle cêferet cûdêin regno duob’ infigniri ducatib’tq? Hêric’ iî teneret Bauariâ,dec’enè rcgni,in duob’ducatib’duos efiè duces Turba üiteares multos principes Slt; auerrit Côrado; Vixitin corde ei’obliqu’, wputabat, liuor in Lotharium antefe imperantê, cui’ fada putauitanti* quanda, q^ il le Hêrico gencro ducatu Saxonig côrulifïèr Cunrp Albert’ apprehediflet inférions Saxonic prcfidia, excluGt facile Henricum. Turn Adolphus fecûd us Hollatiç cornes,q^aduerfâret Alberto,fidem feruans quam prpflitifîct Lothario amp;nbsp;gencro eius,ditione Hollàtic côcefîît dono Alberti marchionis, Hêricus de Badewide cornes eft illâaflcquut’.Ma* gnoexinde bello de Saxonie ducatu côflidantur Albertus marchio,cui Itudebac Côradus,8ô Henricus Catulus dux Bauaric,quênÔnulIiperer jorem appellat Leonê(fuit aût Henrici Leonis pater)Siue ergouterep pater amp;nbsp;filius cognomê habuere Leonis, fine fol us filius, rem non uariat; dummodo feiam’ Hêiici Leonis fuiffepatiê,qui de Saxonia cum Alber* toludaretur« Preoccupauir Albert’ ea quefuntciteriora Saxonie, Lune burgi arcern,Bardewicû,Bremâ;Sed Henric’deBauaiiadefcendês cum ualido extrcitUjfuperiora prouincig uafiauit,aliquot arces ui cepit Duce* r i

tatille in belli fbcietatê comités palatines Rem’, natos forore Rixæ Impf ratnciSjamp;^ iiidebant omm'a in detenus piolapfura ad uanitatêprouincie: Sed i'nteruenere principes qui rem ponerent in treugas.Côftitutusa rege dies in Quedelenborg ad côiientû principG, ut cauia tradareL Per quæ tempora moriês fine berede Henricus marcbio Brâdenburgenfis,locum fgdtnouo beneficiozcum feudû uacaretlmperatori CôtuIit ergoConra dus rex Alberto comiti de Balenftede,fiue de Anebold marebionatû anlt;lt; tedidum^ Ita audus Albertus a rege nouo principatu, facile dimifit Heu nco Saxoniâ in eodem côuentu principû babito in Quedelenborg. Sed turn Henricus Bauarus ccepit ggrotare,non fine fufpicionc dati ueneni,S^ mortuus (èpelit in Lutter, ad latus Imperatoris foceri fui.Rex aût Hêricf relidâ,matrêLeonis, filiâ Lotbarrj Imperatoris dédit coiugêHêrico fra tri fuo:cui etiâ côtulit ducatû Aufirie, qui anteerat principal’ Noricoi?. ïfte ergo eft in meridionalibus Germanig ducat’ nouiftîm’,qui iam ufur pat(incertû quo iure) appenatione,q? fe nominal arcbiducê lfte uero Hê ricus in Auftria nouo ducatu,nullos reliquit beredes: Vnde iterSfitloc’ nouo beneficio Sed bgc ad tempora feq uentis Friderici* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VUIL

Olfatia interim, ficut uniuerla Saxonia, nouis quatitur motibus» b dum expulfo Adolpbo,qui Imperatrici Lotbarij relidg fidefcr^ uans ceftit comitatu Interim Henric’ de Badewide repofitus in ea diiionc, arcê Z^egeberge,iam defundo Hermano,quê Lotbari’ ibi co ftiiLiit, occupauit; nee tn profperat’ eft uebemêter.Nam Wandaliad no^ ni principal’ initia fe erexeretPribiflaus qui ueterê Lubicâ tenuitjCoIIeda magna fuoB2 manu, Zegeberge inuadit: Monafteriû cumeedefia tradic incendio: Vnuexfratiibusquifèdefenfioni facroi^ obtuleratQbtrûcauc re;rcliqui uixfugaeIapfi,redierutinFalderâ: Ceteri qui Lubicâincolue* re,(àtis diffici'i 80 ancipiti laborauere periculotq? Pribiflaus,amp;fi needum fidelis Cbriftian’, fratribus tn ibi prcdicâtibus fan's erat benignus. Nec tam fua mouei ût pios pericula, q alioR? CbriftianoRz côlpeda uincula ludibiïa Nec longû tempus in medio,Sô ecce alq de mari Wâdali aliène derunt, Pribillaû boftem inlèquêtes: Diu enim nobiliû familie Critonis atep Henrici de principatu diftidebât,8lt; Lubicâ applicâtes qui fuperuenc re.diripuerût omnia que repererût: Arcê incendût; amp;nbsp;cum hoftê non ad* eftè cernei entjCum preda reuertûtur. Sacedotes aût uix manibus eoi^ela pfi.ad patrê fuû Vicelinû (è cÔtulerunt. Itafruftrato iterum Iabore,uinea nouella depafta eft. Quid facerêt optimi patresT'Quando predicatio ne* gabatur orationi inftitere,bumiliter deprecantes Dnm lefumtut ad glo* riatn fui nominis Sô animai^' falutê,fidei ianuâ miferis aperire dignet Jntc rim Henricus terrg turn Holfatig adminiftrator, colleda fuoR2 quanta po tuit maxima manu,cotendit in boftes, WâdaloiS2 terrâ peruaftâs: 8^ ptf* da inde abada non minima,gladio 8Ó igné uaftauit omnia obuiapar pan referens. Qiio têpore Holfati nullo comitis dudu,(èd fuis aulpicrjsprdi* dium Wâdaloi^fortiftîmûPIoneaggreftîjUalida manuceperût: cornu* nierantjôi ex inde fçmper in ditione tenuçiûh Nec longû tempus in me*

'Hïo CU Henric’ Bauarie dux.qd cJixinius,aiixiIio fócrus fue pnmatiï Jtt Saxonia.arcê Luneburgi primana obredic,inqj fua acc^pi t dinonê,pu!fis tjuos Albertus marcbto cuftodes prcfccitjndeab reliquis qcp terre prg* ûdrjs.breui côfobrinû fuû Albertû expulit: q? multû armis auxilijs AI bcrto prciialerct Hêricus dux Bauarig potentiflïmus Qiio en'â tempore, fiTJeni armis adtutus Adolph® comes i ecuperaui't Holfatiâ fuâ, anno uix exa(fto,poftq illâ amiG’ratr Videns aût Henricus de Badcwide,quia fub* fiftcre in terra non poŒ t,incendit arcê Zcgeberge,8d munitiflîmu prefix diurn,quod Adolphi mater Hàburgi firmauerarrOmniaquocp, quæ le* nior Adolphus in ea terra cômiinierat, quia illefuftinere non poflèt abi* tuiusincendit atcp démolit^ Côradus aût rcx hccaudiês, cum decollato heneficio tuen curaret Albertû,exercitû duxit in Saxoniâ, habens in mul to comitatu etiâ ducem BohcGmic Sed Sô Saxones duce Henrico alacres üli occurrûc, caftris utrinç^ luxta Cruceborgfirmatis: Ibi priufq pugna iniret, intercccptû eft negotiû,8lt; indivta eft curia principibus proxime in ormacia, ubi fine armis res omnis dirimeref,ad ^ximû Purificationis Marie die; inde trâflara côuctio in Quedelêborg,ubi in ea forma,qua dixim’,rcs eft côpofica;ut haberet utercp in Saxonia principatû* X»

Elapfis in lua cxcrcitib®,diuifif:p copifs, Rodulph® cornes Thiec d marriç,8lt; Fridericus Palatinus cxeodem agmine Bremâ ducût;

Nihil tale opinanti ciuitati,fuperucniût amp;nbsp;diripiûtrcum Adalbe to Româ abifOec Diu ea ualuit côtrouerfia, ut principes Saxonig tempo-taie dominiû illi® urbis fibi ucndicarent: iamtûc a memoria Bernhardi du ds:qd in Adalberonedixim®in MetropolûRcclamauerepontifices,ièd preualuerûc arma,qua adhuciuris occafione nobiles memorati ciuitatem inprçdâ uertût ïam tn duplici iurefreti uidcntur, qp Albert® pridêeâ oc^ cupafitt, nûc pro Hêrico illâ receperint; deinde q? aduocatia ci®urbis a Li foiaro capto,pcrmiOa fuit,ut dixim® duci Saxonic Ludero,amp; pcrinde po fferis eius Frac aût p»oft millecentû annus tricefimu{non®,cum Henricus dux Bauaric amp;nbsp;Saxonip in fata c5ceflit,reli(ffo paruulo filio fibi cognomt oeHenricOjCui cognomen Leonis acceflèrac Materaûtpueri Gertrudis filia Lotharif Ccfaris miicrata forte Henrici de Badewide,egit cum prini* dpib’, utilli Wagriapmitteret Holiàtiecotermina,nupera Wâdalis ca pta: Adolphus aût retineret Holfatiâ^ Sed non quieuit Adolphus,donee Henric® puer,iun(ftis principibus,ita rcmdirimeret:uc Holiàtiâ cum Wx griateneret Adolphus ,Henrico aût memoratoproueniret terra Polabo«» rum CÛ opido Raceburgo, que ÔÔ ipfa pars erat Wâdaliæ nuper in ditio* nem 8^ ius Saxonü aceppta,licet antiquus adhuc populus cofumptis, auc retro pulfis nobilib®,inäinfideret. Adolphus aût ficcôpofitis rebus, item cÔmuniuit arcê Zegeberge in loco que dixere Wâdali Bucu,inter fiuuiu îrauenâ,$lt;lacû Wockeniflèurbêfirmauic pride a Critoneante annos quadraginta inchoatâ; nomêaût ctim populo tranftulit a ueteri Lubica, qua paulo inferi® ad mare coftruxit Hêricus in loco Zuartow Ccepit er* go ex hoc die noua Lubica in monte firmar/, quo loco permâfit in hû c di

cm breuj mi'n's l’ncrementis adauô:a Adoîphus cum NicIotoObotnfO mm principe pacem fecit:coeperû[tq? inhabitari defèrta Wagricnamma gna pars uulgi aut côfiimpta eft bello,aut introrfus orienté uerfus émigra ïiiCjbabitatura inter côgcntiles potius g fèruiret Saxonib’* Vocantur eîC alijs regionib’,qui in ea parte colêdos agros accgperât Interim V iedinus Ipiritualibus qcp incremêcis intêcus, predia recuperauit ab Adolphe que Lotharius Imperator monaderio LÈegebergêfi cÔtuliflèt Seduifumeft turn patrib^ monafteriû in Hagereftorpe uilla erigere,propter fori tiimiil tus, 8^ ab arce militaria inc5moda,que Zegeberge uidebanuPermifitfa eile comes,in loco priftino ad radice montis parrochialis ecclefia remanc* bat:tantuqj ualuitnoue molitionis fama, ut Tbietmarus Bremefis chon decanus, reliélo loco fuo Faldera petierit,amp; a Vicelino nouæplantationi in Hagereftorpe preefle iuberetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÄ* Xb

Onradus rex ad indidtCi Wormacic couenttim properaiiiit,uenc c rantc^ multi co principes, fed Henrici pueri defenfores Saxones non aderant,q? fides illis publica ad eoR? preferiptum non inter** ponerctur. Deinde poft Pafebalia nouu indixit cÔuentû in Frâcfordiaî fed neqj tue ob cade caulàm uenerât:lnualuitlt;^ côtrouerlîa, ut principes Albertu ctiâ natiua ditione pene expellerct, urbes eius occupante Rodtd pho comité T hictmarfoB: Sed tn non diu res in eo ftatu gmâfit, regede»» Icendente in Saxoniâ; Nam turn Alberto reftituta eft marebia: 8^Henri eus puer in Saxonia eft cÔfirmat^* Nec diu fuperfuit Rodulphus cornes incmoratuSjCcfus in T bietmarGa iua,ficut multi predeceftores eius Infre nis enim populus femper exeuftît iugû dnationts Sed turn HartwVfrai* ter Rodulpbi ,fa(fta cômutatione,ecclefie dédit Tbictmarfiâ, 8^ recipitco mitatum Stadenfcmtquod fupra attigimus, 8lt; pleni’ in Metropoli come morauim’* Per quod etia temp’ fundatu eft monafteriû BeateMarigad opidum Stadenfetquod ifto anno poft mille quingêtefimo, quohgcfcri^ buntur propter metiï pedeftriû copiai^,que turn diocelîm uaftabât.Rfc Guardiâ cognominauere,euerfum eft a Stadêfib’, reddito intra opfduni loco: cuerfa pri’ religione a fratrib’.qui pauci iâ cômanebât Sed hoc fuo tepore cômemorabiuTum uero Hêric’ puer per curatores inftituitqueri moniâ apud regê,fup nomine Adalberonis archiepifcopi,cpillematri fiie pollicit’dicerecjomnê comitatû Stadclèm poft morte Rodulpbiipfi Hcd CO ^puenturu: nûc aût ecclefia baberet T bietmarfiâ, 8lt;^ Hartwic’ Staden** fem comitatij4Äudiuit rex querimoniâ, 8lt;^ ad tollcndâ côtrouerfia, indM xit partibus couentum in Rameflo: Prefccit aût fuo loco tradfatib’habe diSjTbietmarû Verdenlêm epiieopû Albertu marcbtonê,Hermânura de Wint2enborg,germanû ei’,8^ Hêricu de Dafle comités: Aderant ex no bilitate qplurimi*Archiepifcop’ fadû fuû défendit: Dux per fuos grauifi* lime impugnauit^Et ubi nihil placitS inter diflîdentes coponitur,ducis lâ tellites ad arma c5currunt:uencrâtenim fortiorcs, fadluri quodfecerant; Archiepifeopû capiunt,ac in arcêLuneburgi pertrahût,fi Forteminis ex* torqueât,quod placito non poterâqSed ille inpidlus pçrmâfit,n€cj prece

ncq?prccio,ncc coininationib*’ fupcratLA bi niîn'îprofiaut,abirlt;Jinuöt» Hartwicus prppofit^ in manu ciat Hei mani de Luchow, undei’Iû f|3cra^ bant ducales ad fe tràfFerendü: Qiio fa(fto,fi ille fuiiret fublat’,iatn dirent pcaqugftio uidebatur:ut ad duce pci ueniret,quod pctebaLScd uir nobigt; b'sprofpiciès periculo Hart wici 5ó capiti eius, eu tradidit in man’Alberti marchionis^qui ilium bberû in fua remific* Comes crat per hcc tepoia de Wintzenborg Hermanus .qui mill taris de Sueuia uiri.fpcciofam coiugc abfcnte maritoopprcHam côftuprarettRedcûti marito fles mu lier occur* tit.uimfibiillataquclda» Ingcmuit maritus.ôd obferuato tempore,arcent primo mane coicendit: nbsp;nbsp;ut crat comiti côiuncTtiflim’.aditû habuit in cu

b'ciilumabidormiente comité ad latus coiugis côfodit MulierciuIabat minata uindida.geftare fe utero exclamas qui uIcifcercLlIle furens mina* tem iunxit marito,côfeftim equu iam ibatû côfcendens, uxore pod (e ^ud:a,terra reliquit.abies in Sueuia fuL Erac in arce fpirit’ (incertû qua* lis)qui uaiia fpecie fe pleruqp odcndcrat:Is cocito monebat cpifcopu Hil defemenfcmin dratofuo quicfcente:Surgeinquit,corrafe,amp; uacanteoc* cupa Wintzenborg arcc^Nô côtempGt ille monitoic; Exurges cum ex* peJitis eoproperans côtendit,amp; ut audijt.inuenittcôfenfuqî Impeiaroris ' cÔiunxiteccleficcomitatû,arcê,cumopido Aluelde* CA^. XIL

i cinis Wada!is ad iuga Chrifti cogedis: Erac ann’ pod milleccn turn quadragefimudèptim’, nbsp;in hanc facra pro Chrido militia

fcfepcrarmaruc, Adalbero archicpûs Bremêfis,Henric’ dux adulelces pri inapcne arma portas,Côradus dux de Saiingia,Albert’ marcbio,CÔra dus comes in Witin, CSfluxerat ex omni Saxonia,que nûc Well phalia, Uoluntari] multi,qui in facrâ militia nomina dcderut«Sumpfêre aût facru ueftibus armis tale fignû Ô hoc infinuantcs,quia crucifixus Dns rex eft fuper omne terra^Niclot’ Obotricor?; princeps, cumintelligeret expe ditionem in fe fuolcp cotribules dirigi,quantû potuit, exercicû adunauir, pro libertäre pugnatur’» Sed q magnus fuit utrinep apparat’, tam futilis exitus:Nu'loenim infigni prclio cômidb,cum intelligeret Wâdali fe ui* ribus imparcs.fufcæperefacereimperata : Ea fuerunt, utaccæpta Chridi religione,Danos ,quos ob câ rem crebro in fe pugnates habucre, uinedos relaxaient:Sed quis pollicitarent,nihil impleucre: Si fufeeptipromiflora obfides.fi impofiti qui predicarct facerdotes, nihil hoßz comemorant an* nales:Vcri fimile fucric.tantos principes,tarn ualidu exercitu non abqdê, nifiomnibus lcgitimccôditutis,etiâ fi non comcmoret Id tn effedu ed: nt res deinde pacatiores efîent inter Obotrifos nbsp;nbsp;uicinos Saxonie Wan*

dalosvNam Hart wic’,qui Adalberoni in archiepifeopatu fuccedît,cû dm apud fummû pontificê Cefarê inditifR t,rccupcrâdo honori fuc legati* onis in regiones aquilonis, qui fub titulo Hamburgers ccclefie dt bebat, necpcruias haberct aurcs eoR2,ncqï munerib’proffciflct:(ÿ iam in régna aquilonis côflituti effent metropolitani, quib’ parerêt epifeepi regionû* Fruftratus ergo hoc propoHtoHart wie’^ad magis piain caufam refpexir;

Epifcopos inproxima ordinans Wâdaîj’am, quos Ijabcr« fufFraganeoff# Nam accitû Vicclinû, lam annis cnginta immorantc Holfànc, lùtu Dto accfptifîimu.pon: annos LXXXlIU. quibusfxturbatafidcuacabatrcli gione Wandalia.ccclcfiçcôfecrat Aldeuburgêftepifcopû: Euerharduin f Mekclenborg,qui eft hodie Z wennêfis epifcopat’: quf dùio olim pnti^ nebacOttonis«L iudicioad Aldcnburgêfem: nuncuero in trcs dioceks fe(51:a,Lubic€icm,Z\vcrinêf€m,Raccburgêiëm,pafcwerat.Ea quia in Ms tropoIicômemorauimus,bicattigifîèfufFiciat. CA. XllL

r quâ urbê nûc cÔflato ex Greco 8t Latino uocabuîo Herbipolim uociït; Sed Hêric’ Saxoni^ dux aberat. Inceßit aût nouafimnl* fas regiatC^ ducuçp Hêric’Bauarip,atcpSaxonij: Supuiâ qc^uoluitaiiito iure fociare:Nam anus patcrn’ex Sueuia duxit origine.Qtiârem iniquo ut debebat,animo rexpcrferebat:q? regis frater Frideric** ducatû in Siie^ Ilia adminiftraret» Cum aût Henric® Leo in Sucuia Frideticû oppugnîb*,, rct, rex alia ratione oppugnandum duce Saxonie putauit. Nam propere mouit in Goilariâ.inde trâiîcur’,ut accipcrct in ditionêBrunfwicû,clarif’ fimum Saxonif opidum.Sed non potuic tam accelerate rex itcr,neçp tam gt;nbsp;abiconderecôfilium,quin ad Henricu permanarct.’qui ueß-e mutata,ma* gnis per dies noôtes côtendens itinei ib®,folis tribus comitat® Brunfwa cum ingredit, rege preueniens, perindefruftrans cius in bac parte mo* , litioneni.Sed inciat uiro infinita,amp; nûq exaturâda ambitio: ut non con^ tentus parto.anhelarct femper ad plura c5paranda Tum uero Bernhard* Clareuallenfis cruciatâ predicabat in terra fantftâ: Quapropter e Burgurt dia fua,miflus a fummo pontifice in côuentum principû,qui cum Franc* foi die ob cam rem fucrat iixlicft®: 1 lie uero miraculoBz ügnis, inftaa tiffime prpdicationis uerbis permouit corda preièntiu ad earn fumendam expcditionê:Contadû Impcratorecum multis principibus animauitjn* credibile eif memoratu.qua deuocione cÔcurfum fit ab omni ordine,prin cipum,militanu,ciuitaiû.Vnum habuit carcsoptatûexiium.'utGerma* nia turn latrocinrjs frcquens,purgarct eo genere hominû, quirapinis ton f.icuerant uidîicare.’ Nam tûc deuotione qualicû(p,omnes id genus homi nes pro remedio peccatoB? facram ampicxi militiam,ineam nomina dede re.uolêtcs expeditionê; Que fi ut crat maximo feruore inchoata, ta opta* tos egt; irlis habuiflet,non rts Cbi ißianc tum in Aha periclitari captg, ad eadefperationêjinqua iâdudû iacuerût,peruenifRnt. CA. XIHL

e ret,puenit cü cxercitu Côftlt;îtinopoIim,ÔC dolo Impatorisorieii tab's,qui eâ rem buêtib®rempcr oculis intuit®eft Iudificat®eft; Ad Iconium,gipfa, uel terra cretoiâ immixta farinæ/quâ ex pollicitationeidc Imperator mitteret in agmen Cbriftianû. Peruenit tn Conradus in terra fandâ, 8^ magnis rebus agcdis.utl inrcrfuit,utl prefuit.'Cum etia Ludo* uicus François rex per mare aduentaflèt, magnis coptjs aducâis. Sed ca Us fuam depofeitiuftâibiftohâils tn turn cratrerû exitus^utmagnis,liaç

conatib’ i’nßitiflent amplificacîæ in Afîa rd Chrifidnc^ in Europeambö reges laceros fuos reducerêc cxercitus,i'nfinica muln'tudi'ne cofumpta, ue! bcllo,uel pane ucnenato Fi ^giï animos fortiffiinorum regum dólus,qua apud Damafcu irretiti ludificabanEObfederantea urbe tres rcges(nani Balduin’ lerofoîyme quart’rcx Europe duobus regib’ acccffic)fontibus! ^ui per cuniculos urbi inucbebant facile interclufis,prope erat uc fame ÔC fictcapcrcnt obfèfîîtnam altifiimi S' ipifli fupra modu muri oppugnatio«* nem fecere irritä Vnic’ erat lacus que foris tenuere Chriftiani, unde ctiât non magno labore incifos aquedudus in urbe poterat rumperejd ueriti opidanijhomine Aflyriu ad eii ufcp diem Balduino fidu pecunia corrum puntingeti: utfuaderetrcgib’in altera ciuiratis parte oppugnatione in^ têcare, qpibi captii facilior urbs fuafuilli’ uidereuAufcuItarStperfido ho mini tres reges, 80 exercitu in aliam urbis parte tradu(ffo, egreffi opidant Chriftianos aquatione intercluferut,8lt;5 pcnculia urbi iutentatS, uertSt itt oppiignatores Ea re fruftrat’ eft tant’ regu ex Europa magnoR2 conat^,'!

in region? quifc^ fui exçrcit^côfciftos reduxere Reuerfus aute in Ger nianiam Côradus,non diu poft exlabore pcrcgt inationis cuiacceflit melt;»' ftitia fruftrationiSjCocepto morbo,fine uiuendi fecit,priufq Imperialebc neditftione acciperet MiGt quid? Eugenius pontifex cardinales duos adt regem pro quibufda non fatis explicitis cauGs, OcftauianS atcp lotdanep Sed hi regi indixere dicm,ut Roma properaret:,non alibi acceptur’ Impe rq corona. Dum auc appararet, que Italici expédition! neceflaria uidercti lur:neç^ enim leui manu penetrare potuit prouincias: 8lt; crat que in Italia pfoftatii eccIeGc rccuperando uiderent agenda,in ipfo rcrûapparatu rex ipfe deficit,tumulat’ in Babcrga Reliquie aute filiu Hericu cognomina^ turn de Rodenburg,apud que cû ImpcrialiainGgnia feruarcnt,ab omni«* bus illi regnu putabatur deferendû*Sed tum Frideric’ Sucu’ illi prefert* TâtS uero ualuit timor Hêrici apud magnates: ut iam regnâte Friderico, nonfecur’ uideret rex,nifi ifte ueneno tolleret de medio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV*

f nepos,Friderico patre natus,eo que Herico* V* fufticiendu mul ti ducebae, regno fubftituit a principibus* Hunt Italici ob côclï nidiam,q? gram's illis incubueratjBarbaroftam cognominauere Erat auc annus poft millecentû quinquageGmuflecûdus* Numerat bC ifte in gen«« teSaxonu,quis Sueuiâ habuerit patriaznam Ottonu triu fanguis diu in^* ter principes claruicut ex ilia fe ftirpeprodrjlTe gloriaretur,Prima curiani infacro Pentecoftes fefto Mersburgi celebrauit:Ibi Zueno atep Kanut’ de corona Danie c5tendentes,Romanoq2 regem caufe fug arbitru fecere* Zuenonc ilk in regno cófirmauic,8ó Kanutû Magni filiu,parte regni de putata,inter duces iuftit h^beri: Deinde in Herbipolim indixit côuentû: IbiHenricû Bauarig Saxonie due? Alberto marchioni itcru copofuitt Viuebatantiquu inpe(ftoreuulnus,amor uidelicetSaxonigin corde AI«* berthSed duplici ftêmate Henrici cxcIudiENam 8lt;^ auia ei’ paterna Ma gni ducts fuit filia,quô nbsp;nbsp;Alberti mater; Infuper Henrici mater erat Lo

‘ ...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r iii)

£harïffilia,qiic ab'o lure traxit ad iHû Saxom'f ducatû.Quo tempore idem Hcn'c^graulte r infinie Vkeli’no,ut ferula pafloralê,hoc efl inuefiitinà tê* pôrail's domint), ab ipfoacciperet: Sed uerucrc Bremenfes, regalemunus afîcrêrcs, inuelliri cpifcopos ad forma inter Calixtû papa amp;nbsp;Henricû V. Iinperatorê côfbtucam. Venitrex in Saxoniâ incunabula patrû uifurus» Vxoi em aiït qitâ tenebac Henricus, quia ob propinquitarê legitime ha* bere non poterac, interueniêtibiis apoflolicis legatis, cû gratia dimifit,fe* paratus ab ilia per fencenriâ,quâ uoeât diuorth. Ncc diu fuperfuit ui’r làn* ôiflîmus Vicelinus, anno Vt luipôtificarus decedêsapudfratrcsfuosirt Faldera,hoc eft Nouo monaflerio tumulatus Quo mortuofratrcsei’Iè rctraxerûr ab unione Aklêburgenfis cpifcopatusrquippe qui Brcmêf ab antiquo ptinerêc.SuccelIit illi in epifeopatu Gerold^ ex minifterialib’ Hc rici ducis, R.ex aût Frideric’ in Magdeburgo Pafeha celebrauit: indein«* ftituens profctfbonê prima in ItaliâJurarefecitprincipes eandeexpediti* onem: Noucrat cnim tergiuerlâtiones multoR’: Non ignorabat g diffi* culter inibât longâ fumptuolàm peregrinationêjdeo fimplicipromifli onein tantareconrentusnonerac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVl.

Nnus erac pofl millccentû quinquagefimufquint’', cum rexitec a. ingreiTus, magno principum côcurfu mouebat in Italiâ: Aderat

Henricus dux Leo cum Geroldo fuo AldeburgenG eledfo: que cum BremeGs archiepifcop^ côlêcrare rccufaret, qy non legitime eletftus, fed Cola ducis affumptioneprouedlus eflec,Roma lècû duxitibi cofccran* dum:Eràt Gmulrates alieinter duce amp;^archiepifcopu: qpduxprcdiaecdc lie uUut fua habcrct,8lt; pro capellano uti conflituercc antiflite: que uetus prcdect fion.' quoep fuoru iniuria fuir Sed Hericus fan's pro fua, atep ectk fiedignitareagtbar Ergoquearchiepifeopus cofecrarenoluit, Roniam tius rei gratia pcrduxic,non cÔfirmationis,ut niJcagitur(necdücnimRo mana ectlefia rantu Gbiluris in omnes omniu prouinciaR: ccdeGas uendi cab3t)ut niG côfirmationeapoflolica epûs nonhaberetlegitimLddeniin poReiiora tepora adinucneruuNecibiquieuit Ro ccclefia,donccann3* tas quoq? GBiex omni Chi iQianiGno aduocarcr. Rex ergo .pfeiftus pro* fpereuenic înLûbardiâ: Indelerdonâ qugrebelles illiortcnditanimos: quam obGdês,ac non multo polî capicns,côtcndit maxima celt rit ate Ro inam^Trepidaru eft in urbe Roma ad cclerclmperatoris aduencîï: Sena* tus Romanus obuia regi miGt oratores,qui dicerent,paratos effe Roma* nos exci'pere rege triûphalitcr,fi fe Imperatorio gerat more^Quopercun* (Stance,quid illt faciêdû ducerêt Illi relponderût: Si uinótos prç fe fern eu rarce cathenatos tyrânos,8lt;^ aurco curru refidcs, diuitias gentiu Vihim* ferret: Lnatuiep ^pmitteret appendûXX milIia libras argêti,ur e ftèt uete* ribus côftitutû legib’:magnificû 8^ munificû uideri triumphaîicerexcc* ptum, que principes regêfcccTint,fcnatus,populuIrp Romanus,C'efaretn fibi côfticueret ^Subridês rex: Grata,inquit,prominio,fed cara nimisîita* tio: Magna requiritis uiri Romani de exinanita camera noftia: V enimiis aurude ltaliafumeie,nonargcntû inuthere. Q.fioccafionêquptisna

bis rtbcKanJr, non tanîû uobis faborandïï critt babetis paratu beKu uhi uokns.’Si tamêcófih'o noQropiitauen'rjs utcndü, cófultiïis quid amid g quidarmaci polTimus cxpenundû iiobrs dudmus At «11»pernnadtcr in* ftablt,iura ftic ciuitatis tuci« Rcx illis cótcmpns,ad pontificê Hadrianu, qui ab V rbe dcclinaucratjnccrtus quid exerdtus tatus moliret,mi(ïc ora tores: ut ad colloq uiü muruü ficrer couentus, Potifex dignatione fua fle^ dere cÓrcndcrac GcrmanoB2 formidatâ infblentiâ.Sf uenic in caftra regis cufolenni,p5tificecp fuinmo digno co(nitat« Rcx codtus occurnt ueni end, Ss ab iumcnto defcêdêti ftrcpâ frrtur tenuifle fellfjacccptucß feuer ter per manû in fua tccoria pcrduxin[e Bambergcfrs tum epifcop’ ocfb5 tegisproloquuc’ ait: Honorabilêtue fandlitatis prcièntfâ apoftolic^:pô^ tifex, ficut dudû defy derâter optauimus ,ita nûfc Ictater fufcipimus,grattgt; as agentes omniû largitori bonorum Deo,qui nos deduxit 8^ adduxit in hune locû.SS iacratiflima uificationc rua nos digiios fecit Noeû ergo tibi tflè uolumus rcuerendepateriquia omnis eedefia de finibus orbis ad ho norem regni colleéla, adduxit prindpê fuû ad tuâ beatitudinê, prout beti dum per te ad ciilmê Jmperij; Hoc meretur nobilitas,prudêfia,forti( udo,' Pei timor,amp; cacholicc pacis amor in corde illi’ régnas, fand-c Roma* ’leecclefieculrus non uulgaris:Ecce teiienientêexeeprt uenerabûdus.ruia lanctiifimis ueftigrjs humiliter ,puolutLis:Ergo uencrandc pater,tu circa ipfum pagas: ut que ei défunt de plenitudinc Jmperialis culminis, per tue beatitudinis munifi centiâ fuppleanu Papa refert: Aiidiuim’ frater epifeo peque loqueris, fpeeiofa quidêdiifta, fed non opéré exhibita: Fiiuolû po teft uideri quod dicimus, 8ô tn in minimo cômifla negligentia facit argi» »tientum de maximis: Ab iumento defeedentibus nobis, ftrepâ tenuit itl^ b(îniftrâ,nefcimus ad irrifionê,an aliorfum,cû dextera fuiffet obfequt ntî tôtrec'tâda» Rexftomachâtifimilis,nfu foluit:minimû fe fbuduifle rtfp5 ditftrepis apprehendêdis:Tu primus es pater cui tali officio deferuimus*' öeinde iam cômotior: Scire uelim ofFidj hoc gen^ ex debitoan fit,an be neplacitof Quod fi ex beneuoletia d£feendit,quis caufabit negligentia in fponcaneof Sin ex debito paru interefîè putamus quo latere acceflit, qui nenerabûdus adorau Hac uerborum uiciflitudine,qu£ multo plura inter collaterales amboB2fuere,fineofcuIodifceflêrût CA* XVII»,

Offero die reuocatus in calf ra pontifex adcR Rex iam experimc p to do(ftior,qua debuit Rrepa apprehendiuCofedetibus iterû ps pa uerbu fecit:Solebat,inquit, qui ad corona petendam uenerât prifee gratis principes, infigni aliquo fadfo Romanp ecclefig bcneuolentiî promereri:ut fuo uclut officio prpueniêtcs benedidionc, iam débita coro nam omnibus prpdaro facinore teflarenuSic Karolus dum domuit Lon gobardos: Otto dum copefeuit Berengarios: nouiflimus Lothanus die Normânos reprimeret corona Imperrj meruere: quocirca fereniflim* nx Apulia Romangecclefie peculiareprouincia, iam a Norm ants occupatie uobis ecclefiçcp reftituat:deinde que noftrafuntfacileexequemunPrrn*-dpes rdpondet; Ab longo itinere Slt; multiplici per uiam laborCjauenua*

tas cflèHires exercitus,nec poiïè rege illis copijs, magna inuaJereprouiti ciam: Impleat in rege benedidlione potifex, non Ce certaflè priorc ofFido poeni'tebic; refticutos in fua principes, cumulationbus armis cum fuore# ge rediturós, fadlurolcp qup in rem ecclefic uidebutur. Ceflit papa côtcii tioni,fa(fî:urû ipondês qugpeterent.'paterno ièafFecflu comonereregê,ui deat, profpiciatq;, quo fit itinere propter collocatas ab Romanis inlidias ingreflur\‘Curaturos (è principes refpôderût Tum Hêric’duxLeoGe* foldû fu5 exhibes Aldenburgêfem poftulatcôfècrari: Scd iam premoni tus papa litcris archiepifcopi Bremêfis.aures auertit. Interca difpofitis rc^ bus,per uiâ Sutrio mouet rex,ingrediturcp Vrbe incolumis,ô^ a pÔtifice fufceptüSjin fcalis Petri, benedidionis folenne munus accgpit, Imperator Romani populicSfaIutat\ S ed dum ea celebritas utrût^ principe, corûcp primores detinet in Bafilica principis apoftoIoRî occupatos. Romani eu pontificeparû cÔcordes,propter cÔfules, 80 eadêratione Imperatorêdu* cêccs fuipedum,portas Vrbis claufas tenuerut; Friderici enim exerdtus, quem duxerat magnû,in pratis qug appellat Neronis,têtoria (îationefe^ babebar. Romani tumultüâtes,primû in Vaticanû erupereîqs âd gradus inuenerûqirt cos cômiilapreda aCcededebaccchatur: Inde etiâ incaftra aufi procedere. Erâc aût ^xima mûris Hêrici Leonis arma.’milites egrcG» fi,magnâ ftragem in Romanos retuleruc, repuIGs ad Vrbem, qui c^diiû pcrfuerantjPontifex egregia Henrici 80 fuoR^ uirtutc deledattis, poGero die eledû füu cÔiècrabat Deindc quia in Lateranû erat proficifeendû eu lmperatore,6lt; Romani per Vrbê trâGtû negauere, magno circuitu extra Vrbcm fado.muhis cria millib’ pâHùû circuitis, pontifex cum Imperato te Lateranum apprehendit; inter ftationeS militum explLüitfàcrum in jde Iohannis minifferium* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVIH.

Mperator in Gerrnaniaregreflus, Monafferrj Weilphâî/atPa* i nbsp;nbsp;fcha célébrât; Inde côuentum principib’indicit in Halberlîadic,

Et inde Ratiipong; ubi côtrouerfiâ que Henrico Leoiii fuit obor ta de Bauaria,c5poGtis rebus fedau Quo etiâ tepore,idê Henric^ dux Sa Xonif Phrifiâ hoilili agminc inüaditifed paru proff cit in locis paÎLiftrib’, in quib’ nihil crat loci copijs equeftrib’tque res facit homines regionu ta liüm indigenas infblctiores Ctim uero Ztieno Daliic rex à nepotib’ rc* ghô pclîeret,ad eûdcm côfugit Heilricû duce, cui'^ armis in regnûâddu^ dus,per dolu circûucnit Kanutu,quê oppredît,pene etiâ côfixurus Wal demârlim» Sed il le meliore ufus fortuna elabit,poftremo opprimés reger que nos in hoffra Dània fumus exequutûHéricus etiâdux codé tempore Wandaliâ feri o îgheep cunda uaftas ingredit; Sed uaria fuit hortiinû 8^ fiuxa fides: ut paru profuerit labor ille copiai^’:Siquidé ftatim relaplî funî qui imperata fe fadurös pollicebanLImperator aût quod polIicit’eGpo tifici, 1 taliâ magno agminé iiigreditur; primos quidé Mediolanêiès ad imperata faccrc cogêdos circûfedés,âd uota fua flexittlbicp cÔfumpto tê* pore, ulterioréin Italiâ expeditiohê ülo répore intermiGt.Ânno aût nono ac quinquagcfimo, cum imperator iam tertio uî^lidis agminib’Italiâin*

w ilt, rnai’orcs de regno principes cum copfjs aderâu Henn’cus Leo intef pn'mos: Imperator Cremâobfidct cum illi nûciata eft rebellio Mediola* icnîiiî, lîmul eciâi'nterit’Hadn'ani pôt l'ficis, SC duoB2 de fummo pontificaî tucôtentio l'nnotuit: Quf rcs luïà eft ïmpcrio olim detruncato repromi'tc* tercIn integru rcftitutionê: Qua de re non l'nuitus audiuit eâ de pôtific» tuc5trouerfiâ Rolandus Mediolanêfis nattijam Âlexâdn' III nomêin«» flucrat Oftaui'an’ aût Roman’,lampn'dê Impcratori notus, cum effet in Vrbe coronâd’, forte 86 turn uerba de fummo pÔtificatu ferêtes exiftima IW: impêfiorêilh'fauorêab Impatore eflèimpêfumferebât: Viftoris l'J ^enomê acceperatt Rolâdus,q? amp;nbsp;Mediolanêfis effet,86 multos in Frâci'a Jinperatori feciffètinfcnfos,aucifum fibi am/mum fecit Fn’dcnci Mifit tîï Alexander (blênes nuci'os l’n caftra Imperatoris, oratû, ut eleftS fè a duolt;» deuiginti cardinalib’,aduerfus Oftauianu,que foil tres ,pphanaffènt,tu,* fret U r: Quib’ Imperator fuperbe fertur refpondiffè: Oportere utrûc^ eîe ^tumad fe Papiâ defeendere: ut cognito a fe fuilc^ l'ure atriufcp,ftatuerec quod equiffimu uideretur Ba,ut debuit,potifex relata egre tuliuEt quia Odauiani faftio eu in Vrbe uexatû moleftqs afFpcerat,c5tuIit fe in Ana* 8niam;Signiâ Oftain'an’ apprehêdiulterû Imperator miffîs e Germania duùbus epifeopis ad Alexâdrum.eu uelut cardinale monuit, Papiâ ueni«* ’^tin cÔcilium: Pôtifex eloquêtiffîm’ fuaui rclpondic oratione,in eâ côclu dens fentcciâ: Romanu pontificêa nemineeffèiudicandu:O(ftauian5 aût belle mouerût,ut Papiâ,pperaret Ibi cofenfu pÔtificû fuoR2,Moguntinf, Colonien(îs,86 qui aderant ceteroR?, expedato Alexandro, nec ueniente, ^iftori man’ dant,eû(p falutât fummû pôtificê* Id cum relciffet Akxan ^er,trina monitione premifla,excômunicauit Imperatorê; fualèp literas l'ii Franciam,Ângliâ,Hifpaniâ,86quaspotuit Chriftianas ^uincias curauic tireuferrf Ciftercienfis ordo annotât’ Alexandro turn magnû preftitiffê obrequiû,cû(rtis edodis perillos, legitimû efîè p5tificê,Slt; uerû Chrifti ui caria Petriq? fucceffôrêjrat’ Impatoreiecit regno uniuerfos ei’ ordinis, profugiêces in Galliasdtalici prclati nulla ratione adigi poterât,ut Vido riadhprerêt» Multi fedibus fuis pulfiexulabâc Imperator turn Mediola* nenfes oppugnauit: Vexillû beati Ambrofij illis abftulic, 86 cum uidoria inGcrmaniâ repedauit.’Necdiu poft Mediotanû in ius eins coccffiuSa*» tçgit Imperator, ut Vidorê fuû fuftineret,86 Alexâdrû pontificatu detrU deret. (\iapropter Bifuntij in Imperiali Burgûdia uetuftiffîma urbe,qug olim Vefontiû diccbat,iam turn flores,cû C. Cæfar Gallias decennio adgt; ’iilniflrarct: Hic,qj uideret effè quodâ in medio ChriftianoRî regû, Hiipa rgt;ie,Frâcig, Britannic,omnib’ maiorib’ Chriftianifmi euocatis principib* folennê indixitcôuentûtut de uero pontifice uno ftatuat, auferaturcp de •^edio fchiGna Côtemplêre euocationêillâ reges HifpaniaR;,atcp Anglif ♦ Frandc nero rex, cp quidâ fuoR? circûuent’ iuraffet regem uenturu, uenic quidem node, 86 in flumine urbis,mocnia côtingente man’ Iauit,atc^ re^» troabqqexecratus cociliabulû,quod non Spirirufl^ndus indixit^Quip* pf de fumma ecclefi^ poteftatç côftituere^non f^culariû eft principû ^cd ü

croruiTi ponn'ficu. Scquut’ efl tn Imperator exempla maioriim,qgt; Henri cus lll.in non difiimili' cafu,Romane implorât’ côfuliien'tecdefie: quod fupra meniorauim’, cum Leo. IX eligeretur;8^ ante ilium Otto Ldeftii* tuto lohane, Bcnedi(floqp,Leone fuu rcftituit ante côfecratû. Waldema* rus aut Danie rex,inultis pollicitarionib’ pelleAuSjUenit quide,fed facngt; legio non cofcnfirmulra circûfpedione ufus ad rcditum: quod in Dania nollra latius fcnpfimus. Abfoluto cciiientu, Viólor ibi iteru profumtuo pontifice recognitus,cum Treuerim ueniflet, excomunicationis fcntentia protulitin Rolandia ST coplices eius: ViciHim Alexander in Olt;flauianu: imperator quod ƒ ximii fuit Moguntiâ circûfedit, uindiófat^ fumplît de ciuibus,q? archiepifcopu fuû in cccIeGa diui lacobi oppreflîflènt. XIX.

Enricus aut Saxonic dux, cum omnib’ illis expeditionib’Impc h ratoris atcp ccetibus intereflet,gratû Friderico prcftitit obfeqiw* um,primus (èmper inter primos apud ipfum. Perea tiî tempora, mm illis rebus adeflet,in fua Saxonia res magnas inftituit:Prcdpu’iIIiU bor erat ad fubigendos uicinos Wandalos, qui 6^ Chrifto gfidi Stillid* fcnt rebelles Jgitur anno fcxagcGmo poft millecentûr, inGgneagmêduxit ineos Sepius quidêantc cÔfiixit,Slt; uicit,(èd nihil pcgit,ZuenoaûtDa^ ni^ rex per fua tempora implicitus inteftino bello,magno argenti ponde* reHenricû oberauit: ut Wâdalos multis a terra incurfionibusfarigarcf, domicp côtineretme Daniâciuiüb’malis laborante interim puafiaret,uc ibIebât Fecic hcc Hêric’mercenariâ tum opera cômodâsDanis:lêd iatn animo ci’incidcrat,lè nô rcôte diflimulare iniuriâ Chrifti tantainpopula pfido:qui qtics polliciti,toties fidcuioIauerât,abipcerâtq^Magniscopa* ratis copijs duxit in Magnopolim,iam quidc pgre Chriftianâ,fed inalefe rentem iuga fubicdionis.Igitur Niclotû principe C^botritoi^collata ma nu uicit amp;nbsp;opprelîît: Alterû ex filrjs WerciUau captiuS abduxit: Alterii nero datis obfîdibus coegit facer e imperata Capt’ aût frater,cum iam fra tri penc inobliuioncucnilTet, lachrymabiîes epiflolas fcripfitecarceread germanû;Quid fetâdiunegligerct fordidatuiniqualore: uiresilli,finir cfièt nondcfuturas:facile,fiannitat,iugumexcutiatSaxonicû:llluinddl cijs dcGdcntê obliuifci facile calamitatû captiui: Se uero,fi uelit obîiuifci, non poflc,admonitu per fingulas horas fuai^ miièriaru: quas teporisloti gitudo multu grauaret. 1 n hanc Icntentiâ cum feriberet fratri,intercocpt? literc ad ducêperferuntjEx captiuo iam obfes erat, aduerfus làcramen turn afe preftitû bclla cÔcitabattMalo utriufcp Pribifla’ frater arma fui* ccpit. Henricus dux in holfê duces Pribiflaû, Wercillaû fratrêquêtenc* bat pacis obfidê,q uêqj etiâ cocitatorem belli deprehendit,in colpeclu fra tris appenfum iuBît iugulari: Pribillau aût eo perpulic,ut cum magno re* rum fiiai^’dctrimento faceret imperata: Nam antea quidem occifoinacie Niclotopâtre,demolitus omnêterracccpit edificare Zwerinû,8lt;cornu nirearcc: Sf impofuicillicnobiIcquendâGûcelinû uirû bellicofum cum militari manu. Rcdicrût (n pelîpatris Niclotimortefilfjingratiâducis ahqditq SC dédit iis WeilCjôC uicinâ terrâ;Porro terra Obotritorûdédit

fnilitib’ fui’s,amp;f diuifitpoHidenda: CoIIocain’tfp in arcem Kiflin nöbifenï quendâ Ludolphû aduocatS de Br5fwico:Äpud Malaco w cÔftituit Lu tîolphum de Paina: Zwen'nu lleborg Guncelino,ut dixim’, cômen* fîaui'c: Mekelenborg dédit Henrico cuida nobili de Scaten: qui etiam de Flandria adduxitmukitudinê colonoR.’,8lt; collocauit eos in finib’* ter«* niinis fuis: Et ita redierû t filq in terra patrû fuoRz, aut non longe inde dii* kantem Nam habet fidelis hiftoria Karolû Magnû ex Saxonib’ TranG» albinis hominû decê millia in Gallias, hoc eft ultra Renum, trâftuliffe in ßrabantiä Flâdriâcp: que tum cultores defyderare uidebâtur.Aetateaût ’n^aquânücattigim^,reuocatieoR2fiIn Wâdaliamimpleuerût: Nam 8^ Adolphus qui per hcc ipfa têpora regebat Holfatiâ in Wagriâ cultorib* U3cuatâ:amp; marchiôcs Brcâdêburgêfes,deletis per arma cultorib’,magna fx parte deièrtos agros,HolIandinis^Traiedêfibus, Phrifijs, Brabâtinis, Bandrrjfqj implcuerût Hêricus aSt dux hac têpeftate Bernonê côfht uic fpüm in terra Obotritorum: qui defuncflo Euerhardo, Magnopolitanc prgfcdit ecclefie: SC fubicripfit illi in dote eiufdê ecclefg trecêtos manfosj ficut antea fccerat Raceburgenfi, 86 Aldenburgenfi.Etfadfa poftulatio«* neapud Cpiarem, obtinuitepifeopatus erigere, 86eligere,86 côfirmarein Omni terra WâdaloB?: quâ uel ipfe uel progenitores eius fubiugarut: Et dédit facile Imperator quod no habuit,incapaci iuris ecclefiaftici: qug ma gnediu pofica difîènfionis materia permâfit,inter regnû 86 facerdotium. Motus aûtquifucruntilla tempeflate in Wandalia, quomodo copreflè bt Henricus dux,86 terram pacauerit, quia pleni’ in Wandalia fum’ exe 9uuti,hic preterimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XX.

V’^m aût prolpera omnia Henrico duci,quêdixere Leonê,,^ueni c renttfubadaiam Wâdalia,86 focderecum DanoR2 rege Walde maro renouato: nam gratiâ Imperatoris iam dudû promeruit: magnis rebus in ïtalia cum illo,86 pro illo, peradlis, ecepit illû pertentare lùperbia: euenitep qdplerûcp (oletomnib’’,ut fublati rebus fecûdis,dif* ficileferuent modeftia: Tanta ergo gloria ducis infufcauit infolentia: (ègt;# quutacp eft cornes glorie inuidia: Nâ omnes Saxonie principes illi fe op* pofuere.Illeaût immêfis diuitrjs locupîes,clar’ uicn:orrjs,86propter gémi* num Bauaric 86 Saxonie principatû,fublimis in gloria fua, omnib’* Saxo lie tam principibus,q nobilib’ intolcrabilis eft uifus: Sed manus princi«* pum formido Cefaris côtinuittut non côcçpta molimina mitterêt in effe«* dutn Poftq aût Celàr quartâ profeeftionê parauit in Italia,86 oportunii* tatem tepus adduxit, ftatim inueterata cÔlpiratio proceflît in publicû, 86 fada eft côiuratio ualidaomniû cÔtra unû Erat aût tum annus fèxagelî«» iTiufquart^ poft centû atep mille: Fucrûte^ inter côlpiratorcs primi, Wich mannus Magdeburgenlîs archiepûs, Hermanus Hildelèmêfis pontifex, Ludouicus prouincialis comesCiam uoeât Lâdgrauiû)Turingip,Alber«» tusmarchio Brâdenburgêfis,86filq eius, Otto marchio de Camburg,86 ffatres eius,Albertus comes Palatin^ de Sumeresberg, Hosadiuuarunt binobiles; Otto deDafle, Widekindus deDalènberg, Chriftianus de

Oldenburg in Amerland: Super bos omnes prepotes flie Reinoldus Co lohienfis archiepifcop**, ÖC cacellari’ Imperfj per Italia, infidiatus eft dud: quidê abfèns amp;nbsp;in Italia poficus,fed toto côfilio duci expugnâdo ini^ tentus: Vndefacfhim efl: ut principes orientalis Saxonie, cum d uringOR» principe Ludouico, obfiderunt munitiones ducis,precipue que dicit AI«* defleph,amp; ei cxpugnande erexerut machinas Porro Chriftian’deOIdê burg, colleda Phrifbnü manu, occupauit Bremam, óó omnes fines eius: nam ôd ilia iam Henricus ccclcfiæ detradâ fecit fui iuris: prefertim pro ca caufa,qp aduocatiâ captus Liemarus archiepifcop’’,ut dixim”, in fuitcdê^ ptioncm tradidit Ludero,poftea Lothario dum imperaret, auo materna, eiuldem Henrich Fecit aut Chriftian’ magna comotionêinoccidêtalircs# gione Videos ergo dux, quia cofurgunt ei undie^ bella, ccepitcomunire ciuitates arces ponere cuff odias militu in locis oportunis* nbsp;nbsp;XXL

Vo tempore comitatu Holfatie,Stormarig,atq; Wagrræadmi«» q niftrabat uidua Adolphi fècûdi cum tenello filio:nâ Adolphus cecidit in expeditione Wandalica ad opidum Demyn: quodiii Wandalia dixim’. Propter côfurgêtcs aût motus belloRa pofuit dux pue ro tutorem qui armis preefïèt, Henricû comité de Orlcmûde auûculû pu cri.uirum impatienté ocij,Slt; totu armis deditû:Hic attende Icélor auûcu lum dici,qui alio loco memorat ei^ uitricus puerû Poturt aut utrucp fieri, ut idem Henric’ aliquo gradu, ultra taméprohibitioné coiiigi) cÔtinge^ ret pueri matré,qutâpoflea duceret cÔiugé; Nofiraein ætate omnesprin tïpcs fe uocant agnatos^Henric’ quoep dux,cômunicato fideliû fuoßaca Iilio,Pribiflaû piincipéWâda!oi^,quémultis pr^lijs prouincia expulerac admifit in gratiâ,Sô reddidit ei omné hereditatépatris fuùTerrâ Obotri^ torum,prgtcr Zwerinû attinentiaeius:8lt; fecit Pribifla’duci nmids eius Iccuritatéfidelitatis, nulla deinde belloi^ tépeftate corrûpendâ: Stagt; ret fcilicet ad mandatû eius, ôô obferuaret oculos amicoF?2 ci’,abflt;ÿ omnt offcnfione:Quo cÔftituto,côgregabat duxexercitû gradé,ôô intrauitorf entalé Saxoniâ,ut pugnaret cum inimicis fuis:Sed nemo exibat prodiens in acié:Timebat fortunâ c5greflîonis Ille uero ubi pugnandi nullafafla cft copia,coaéfa undic^ prpda,igne,ferrocp uaftataregioneregredituriEt cÔuerfus in occiduas partes, ut côprimeret motus per ChriftianS deOM denbuigcxcitatos,8lt;improuifùs irrués Bremæ,facilerecepit urbé: Nec enim erat turn ilia,que nûc cernic urbis munitio: Si fugit Cbriftian’ in ab diras Phrificpaludes:Dux aut Bremâ diripienda permifit militibus:irat’ ciuibus, çpfetam facilepermififlènt Chriftiano: Et trâffugerut einesqcp în paludes,eo qp implacatâducis facié non fuftinerét,pofi; damna rerü for midantes captiuitaté Dux aût ex illis nonnullos ^fcripGt, quoufcp inter#* ucnru archiepifeopi mille Si eo amplius marchis argétipacéfuntaflèquu ti.Chriffian’ aût cornes breui reb’ exceflit humanis:Si ceflàuit comotio cartim nartiû Inter hgc aût grafîàntib’ ufcpquacp ciuilib’ armis, Hartwf eus archiepifeop’ fccû decreuerat tumultû quoad poterat declinare,8i fe«» dit Hamburg! folitari’Si quietus» lam enim initio archiepifeopatus fui,

LIBRI VL SAX' CA. XXL ET XXIK niwd jti Metropoll, Sc fupra, di'xim” iram in Ccducis de foniitstu Sracfca ficxcitauiuColonleniis aïït arcliicpilcopus.ccreiiep principesmâdaiiei ûc Hartwico perfcripta; ut reuocarctinmeiroriâoirincsprefjùras quitus ’tthuiflêceû dux;nûc uenifle repus, quo pofiit auxiboprincipü reeuparc ftatû honoris fui: patere G bi urbê Sradiû, Sgt;C ereptû cornitatû, iâ prineipii îrmis facilerecuperandû^Kartwic’aût archiepûs,muftis expcrûïiêtis cdo Jortunatu fèmpcrefic in prj;lrjs ducê, ambiguâ qcp ptincipib^ inefiè fehuiuGnodi iponfionib’^iemperdclufumjfludluarccccpit animo: ^touocabac cum recuperädi honoris cupido; fed deterrebat fepe cÔperta •^obilitas animoß:,tam in fubîimib’,q fubige^is: Hjrebat interim fuperfl dçs amicitiaB-’jÔC pax fonabat in uerbis ; uei untn arecs fuas Horeburg SC Friburg communirc cœpit archicpircopus,8C cÔgeHit in eas apparatû ar^^ •norum SC efcais;,qui fufficeret in menfes 8C annos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXl L

Rat annus poft narû Chriftû MCLX VIL cum apud archiepH e feopû moraret Côradus cpûs Lubicêfis, frater Geroldi iam de* fun(fti:cuius têpore Hêricus fedêexAIdêburgo Lubicâ trafTere bat;qddixim’’ in Wâdalia ifte Côrad’ pride abbas in Reddageshufen, buore duels poft fl arrêpuenit ad eû pontificatû:Defatus eftduci.q? cô* citator eflet apud archiepifcopû,fuadês, ut accederet ille ad cÔmunionem principû duci aduerfantiu: Super qua reeuocat’ ab duce in Erteneborg, legationis in Phrifiâ fpecicdeclinauit. Poftcatninterpofitafideptibhca perHartwicû archiepûm,cum etiâ uerbofuoillû firmaret Berno Magno politanus epûs,adiit ducê S radio manentê:ibi dux exprobrabat que dice tet côperiftè: Efle ilfû pl urimoB; opinione incitatorê Hart wici.ut accede* tetcôiiiratis in fe principibus Cûq? ille feeius culpc affine pnegaret, fa ci hduxgrauis uiri uerbis fidêhabês fufpicionêpofuir; Sed popofeiqut de ccdefiç fue prcdrjs ducê recognofcês, hominiû illi preftarct, ex I mperato* cisniiperinfeindulco: Ibiuiranimo liber expgcfatftus ait; Modicaeftè ccckfic fu^ ftipêdia,SC tam angufta; ut pro illis nullius dnio fuam obRrin geret libettatê. Dux ad ea; Qnquidc fuperioris lus cÔtemnitj'ufte adttus inpredia negac; lubebatergoirerintercludipôtificiin ccclefiâ fuam; Ille îpud Hartwicû archiepûm cerpit màGtare. Sedilleucritus ne LubicenGs epifeopi caufa fuâ aggrauatâ oneraret; Arbitror,inqt,frater epifcope,nos unaGnepnicie manerenô pofte; cognitueftquaGtduxprpditus porefta te,qua in aduerfantes acrimonia.\pderit rebus noftris fub Wichmâni ar* chiepifeopi Magdeburgêfis umbra latere; eo fi côtêderis,ex côftituto c5 fequar; ut fècuri uel ibi cofiftamus^ Coradus adita primû Francia,recôci* liari Alexâdro fummo pôtifici curauit, q? de manu Hêrici, qui Friderico in papam adherere uidebatur, poniificatum accæpiftet. Reperit Papien* femepifeopum in ea parte legatum; qui uenientem in côcilium Cii fferci* enfefufcæpit, reconciliauit, ÔC præbito temporeindixit; ut uelin perfona, üdper idoneumnuncium,adiretfummum pontificem;lnderediês,Con* radus, redo itinere profedus tft Magdeburgum; ibit^ reperit ante fe ar* dicpifcopumfuumt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÂ. XXIIJ*

Vo tcporc milites Hart wici archiepifcopi ex ar cibus Horeburg q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fiiburg.eruptiones fccere more militari,in uicinas ducis pro«»

uincias:quibus rebus prouocatus dux, arccFriburg oppugna«* '^uitjCxpugnatamcp folo equas,tolli iufîît omnes cenfus epifcopales Hore^ ' burg aute inexpugnabile fuit præfidiû propter uoragines paludes: Ec ideo iolu ex omnibus in fide archiepifcopi permanebau Per Saxonia aûc ‘ excurfiones inuicê 8lt; leuia militu prclia fiebâE,direptiones,captiuitates,in* cendia multiplicabant: bcllu ingens fine manifefla caufa, q? hinc (fareui«» deretur inuidia, ilfinc depugnare fupcrbia Goflaria principib” in duccm ■ acceßit: Qua de re dux omnes iuHit aditus obfirmari,ne quid illiimport taretur,2lt;laborabat urbs inedia Et quis bello urgeret, inftitit tn amp;nbsp;mu^ nire nbsp;ornare BrunfwicS,demolit in ßurgo ecclefiâ uetere,qugin hono**

reïT) apoftoîoB2 Petri Pauli eflet cÔfècrata:nouam molitur fiib nomine Blafq nbsp;nbsp;ïohânis Baprifte côfecrandlt;â, quæ extat hodfe; Foflàtis amp;nbsp;mûris

inclufît Burgû olim opido adiacentê.'Indaginêquoqj côiunxerat,mccnii* bus nbsp;nbsp;foflàtis circûdu(ftis,ubi pridêerât poméria,rubeta,8lt;S paluflriaab

■' bumoreIoca:que illeprim’ excdifîcata curauit habitari: Audûcp eftop» dum in eâ magnitudinê,quc cernit hodie: ut in Saxonia magnitudineiir bis,S^ ciuiû frequêtia,Slt; rerû opulctia, nullû illiopidû côparet Eccldîas inibi dux nouas €xtruxit,collapfas reparauit Idêquocp inWâdalico lô^ loperçgit Lubicc,Raccburgi, 8ôin Zwerino,crigês eccIefias,qucuifunE hodie Nam ut ante fignauim’,tranftulit in Lubicâ Aldenburgêfcm ept* feopatum; In Raccburgoilleprim’epifcopatûercxinln Zwerinoautee«» clefiam cum fratribus inflituit: fed pofteri’ in eum locû fada eft trâflatic» Magopolitanç eccIefic^Hec ucro quia in Wandalia pleni’ diximus, nunc paucisattigiflcc5tenri,abimus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA^ XXllH*

Mperator aut Frideric’ fam tum in îtaîia rebellibus imminebact i Nam Longobardiæ ciuitates quedâ partib’ Alcxâdripapeao ceflerût,Impatorirebellâtes,urbe noua cotraTicinû, que Fnde rico fauebat, Alexandria de nomine pÔtificis appellarüt: Cefai oblcdtc la nuâ, que cû ceterisfauebat AIexâdro Premifit aût Reynoldû Colonien lem,8ó ChriftianûMogûtinumarchiepifcopos.Sô parteexercit’,ut urbê Româ territarenu Venientes aut in Tufculanû,opidû non longe ab Vr* be,ubi res ad pugnam prcparauere,cgreffi Romani, côperta,côtempta(^ militS Theutonicoßj paucitate, illi longe maiori agmine pleni fiducia du xerunt in eos,Theutonici non fegnes arma corripiunt, amp;nbsp;pugnâtespatici mulris prcualuerût,ccfis ad XILmillia ex Romanis: refiduos aut fugicn tes infequuti ad Vrbis ufq? meenia ppulerût De ftrageaûtcadauciszin^ fepultoB? exorta pefl:is,multos Theutonici agminis pcrdidit,amp; imprimis Reynoldû Coloniêfem archiepûm, qui fuperiori oppugnationeMedio* lani corpora fandoß; triû iVlagor^^ dono accæpta pduci curauit; ubiper«» manent magna ueneratione in hodiernm Operæ autêpreciû eft enarrarc ordinêeius trâflationis:AnnuscrauLXVllI poft centû at cp mille, cum Cpfar Frideric’ grauiflîma obfididne urgeret Mediolanû; Ciues ad extre

niam famêpcrdfudi deditionis fecere men ti one, promiHa mcolumitate ci Cefar unû excæpttprimariü ex urbe uirum:qui rcbdlionis author ^’cerctur, que etiâ pofeebat ad fuppliciû: Et ubi côpen't abbarîHaloci in 4^0 manebant corpora tri um M3goi^,gcrmana foror enis uiri, padla effc cum archiepifcopo Colomefi uitâ fratri: Sciebat enim ci'ues, etfi non kuiî* ttrdederêt homincad fuppïiciu,extrema tn fame preflos ncccflîtati ccflii J^oszôCpro munerepollicerur fandas illas reliquias Sciens archiepûs indi gnan'onem implacabilê iram Cgfan's in homme, honeffa fraude circû^ iieniendum putaui’t Imperator?,pro munere depofcês quod abbatiflà ex* portaret: Cefar non cogitans quid moliretur,indulfit:llla fratrê humeris, U!^potint,euexif Ccfàrnon hocpermififleclamitat Archiepifeop’ fideni promiflionis efflagitat, nec facile illû Cefàr c5tnftauir Ira fàluat ad mor* m deftinat’: amp;nbsp;ille fandas ex pado reliquias accepit, quas Coloniâ pre* ’^ifiuDe Parthia dudû uenerant Côftantinopolim.Sd inde Mediolaniï: VbuDCLXXI ferunt annis quieuille» Poftea uero idê archiepifeopus, îpud Tufculanû in caflris dcftinduSjamp;f ipfèin ecclefià fuâ poft fandas reif quias inducitur Frideric’ quoep dux Sucuigeadem infed’ tabe turn pe* qui filiam tenebat Henrici Leonis côiugem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇA XXV»

Aefarexpugnatislanuêfib’’ Romamcôtendit: 8^ iîidis uiribus c utriufcp exercituSjipfam Vrbê oppugnauit. Acdem diui Petri a

Vaticanomilitib’infeflam cepit: fugato Alexandro,idolum ^uûPafchalê introduxit: Deinde Lateranû oppugnauit» Sed Romani ett cernerêtfe Imperatoris uiribus longe impares,deditionefecere,imperata fefaduros pollicitninquâetiârem dedere obfîdes» Cefàr rébus ira corn* pofttis, refiduu exercitû reduxit in Logobardiâdbi cum eftèt,audiuit mo tum qui eflèt in Saxonia, omniü principe aduerfus unû Hcnricû Leone: amp;nbsp;mifta legatione crebra, côpefcuit motus feuientes quoad ipfe uenirer,. ^0 têpore, HennV dux diuortiû fecit cum Clemctia ducis Saringie fi* Iû,obtendês titulû cognationis» Suftuütex eafiliâ, quâ nuper collocauic Friderico Côradi Imperatoris filio adulefcenti optimo, fed non longeuo: ^fiiper enim in expeditione 11alica cum multis principib’ tabe côlumpt* pEtiju Adduci aût fecit Henric’ Leo Anglic regis filiâ,quâ côiugcm ma* gnadote inauro,argento,8lt;gemmisadornatâ accepit»Imperator aût in Germania côtendês,cum euocaftèt principes,caufam côtrouerfiai^audi* fadis treugis,fpdauit têpeftatêfeuientiû ubiqj bclloB? Interca Lô* gobardi,cum uidiftent abfjftè Imperator?, ac prid? robur exercit’ ei’ cô^ tabiuflèjfubtradis morteprçftâtioribus,ad rebellion?redeûulmperator itéra cuocatis regni proceribus,eos coarguit q? non fynccrâ pace in treu* gis conferuafTent: Nam tumultus ille Saxonie animos baud dubiû auxic Longobardis»Turn annifus in Bambcrgaleges iteru pacis dixit diftîdê* tibus Cundis ergo exintegro,ut putabatur, cÔpofuis,rcuocatus eft ar* chiepus Hâburgenfis Hartwicus ex Magdeburgo in Çedem fua,tadufcjj •ttorbo intra paucos dies decefftt: 8^ extinda morte ipfius uet’ côtroucr* fia,que fuit fuper comitatu Stadenfi: S^poflèdit ilium dux deinceps fine s il)

Omni c5tradi(flione Hic ein erat nouiOim” de Iinea marchionu ilioru^ad q.s Thietmarfia ßtine bat: Nâ ccfo patre,ac deinde fratre fins in Thietmaf na,ob populi fcuitiâ/ccit ifte Harcwicus cômutationem cumecckfia Bre menfijdonâs Tbietmarfiâecclefig, recipiens ab ilia Stadêiem comitatum» Qjjod Hêricus dux no pafTus Adalberonêhui’arcbiepifcopipredeceflo rem captiuû abduxit cum hoc Hartwico, ut ante cômemorauimus: Scd HartwicuSjS^ ante pôtificat5,8lt; in ipfo, impar erat Henrico; Vnde comi tatum ilI5 de fa(fto,non iure,fibi uendicauit^Hartwico moriente Conra* dus quocp LubicêGs epifcopus interuêtu Cæfaris meruit redire in parrcx» çhiam fuâ, ea cÔdicionezut fopita priori obftinatione, duce recognofcerct feudi authorê: potitufcp reditu ob gratia ducis, in uiru alterû eft mutât’; Didicit enim ex his quæ ipfe paftus eft copati fratribus fuis, 8^ de cætero pronior fuit in humanitatis officia; Clerum defenfauit a circuuentione po tentium,prccipue uero Henrici comitis Turingi, turn Hofatia gubernani* tis;qui facra prophanaq? mifcuit more militari* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVl*

Ratea tempeftate nobilis quidä Widekind’ de Dafenberg,uir c inquieto animo,8*^ qui armis pkifq fan's erat induIgeret.’Huc He ricus dux dill bonis côditionib’ detinuit; (èd uir effrenis etiâ du ccm ccepit cô{emnere,fifus munitioni arcis fue in motibus Hercinie Hen* n'cus dux obfcdit arce,oppugnauiccp:Sed cum ille fibi profpexiflet de co** meatibus,diu fedendu uidebat,utfame cxtorqueretdeditionê. Euocauit de Herciniafoftbres mineraru,8lt; iuftitcuniculos agereadputeu;quoin* terccptOjfiti Iaborabat,8lt;f coacti funt duci ft dedere obfefli Qiio tempore Lubica,quod in Wadalia dixim’,c5ceftit in ius Herici ducis exAdolpho Holfatie comire adulefcctiore,cui’patcr eâ prim’ poft Critonê W andalii extruxinNam cudux mercaturis oportunâaipiceretjCÔtêditilIâacomi** te magnis polficitationib’ accipere AdoIphus aut fuaderi non poterat,ut duci cedcret; Iratus Hêricus,ccepit noua moliri urbe ad Wokensffimla«* cum,qua Leoninaappellauininterdixitcp Lubicêfib’,neterrâilli’ingregt; deientur:Subdiri aût ducis omnia deLubica a man' aduetfta deuehebat; que res,8ó Lubicenfibus,8^ipGs Saxonibus incommodabat: Nonenim poterât Saxones nifi per Lubica ad mare peruenire;nonfinebaturLubft cenfts Saxonia introirejta utn'qj tenue neuere telam,paruû Si exilêque* ftum faciêtes« Sed cum Lubica igné fuo côflagraret, noluereciues inftau rare domos,nifi fpe reddita meliore: Vnde fadû eft,ut cornes cernens fibi inutilem fore Iocum,nifi duxplacaretur,permifit duci Lubicâ,Tum ciucs alacriores inftaurabât côcrcmatam urbê,ordinibus deGgnatis ad flumen Si lacu uicoru tendentiû;Dux urbê pn'uilegijs honeftauit, moneta infti* tuit,côcilium anegic,publicari fccit in régna aquilonis lociimmunitatem,^ Si multos ad inhabitandù,plures etiam ad querendû, mercib’ fuis empo riû inuitauirrlncredibileeftmemoratu, g breui Siquâtûincreueiit noue urbis molitio;augeftebat undicp fortuna ducisiNam per hofte dies Im* perator Ratiipone agens curiâ,natâ Henrico deBauariacôtrouerGâdirp:^ œitjfratruelê eius,qui pn'ncipatu uendicarc côtendit placabar:permifîb il

li ducatu nouo Aufl:ric:quê Henncus Coradi' régis frzier priäe fine pro:^ ieinonens uacuauerat: Et hic eftfecundus dux Auftriæ, natus e SucuiaJ cum eflèt primus de Francia oriental/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÀ XXVIL

faÄus eft maxim’in Brcma tumuîtus,Gücclino deZwcrino ex parte di« cis infaniente: ut Sifrido ft opponat,que nollet potificari in co loco^ Sifri»» dus cum Ottone prcpoGto ft cogiz in Aldenborg recipere, uetus afyluni Biemenfiij,quoties malis urgent: Al/i in Horneborg profugerant,eiufde partis deftnfores Jmperatore aut curu fouente in Bäberga, ambo Bremc Jcseledi deftituutur: amp;nbsp;de uolutate ducis.Balduin’HalberftadenGs^rc^» pofuus introducit: Sifridus aftumit epiftop’ in Bradcnburgo: Balduin* fnex duci gratihcas diftimulauit iura ecclefie, ncc pro illis,ut dcbuic,mt« ïûoppofuit: Palliû a Pafthali accppit, in fchifmate côftcrat’,fi non execrst tus4 Hoc aut eft illud tepus,quo Henricus dux cum rege Danois trâftgic fuper Rugia,quâ rex ad Chriftianifmu ,q?uexit. Sed quonia focdcra quac crant inter regem ducê uocabat utruqs ad parilitatê terrar^ de quot;Wandai liapohidendaru, dum armis occupaient: inuitu rcgê duxeopcrpuïit:uc S^ipolia, tributa cum illo partireL Mortuus quoc^ eft per hgc têpora Albert’ comes de Somerfcheborg fine prole, peruenitcp fuccefllo ad gee nianam eius abbatiflam in Quedclenborg: a qua ditione emerat Wichs* iiannus Magdeburgefis archicpiftopus,ut ccckfie fuæ cÔiungeret. Hoc Wam tempore Honoucr infigne Saxonipopidu erigitur,.uikpr/de nbsp;nuî

Bus momenti cum comitatui ftruiret in Lowerode^Arxftabac in co loco, übinûç eft noua ciuitas ultra Lcynâ Cum ante morte comitû redifftt aef duce pofftflio,dédit ille opera,ut opidü memoratû augefterct:profccitq? Lreui uehementer. Per idem tepus in Anglia Thomas Câtuarièfis archie: piftopus proiufticia ecckfiafticaß? rcrû, quas défendit, epfus, Henricû Sa xonie duce regis generû (parfit infamia,q? côfcius necis eius diceret: guis

ipfe dux, neep oratores eius,quos hoc têpore mifit,ut in Wâdalia fi* gnauimus,deregniiurib’feulla parteintromififtè facileeft creditu: con«* tenti dote,quâ cum filia regis Anglie,relilt;fta aût Frâciç,Henric’ dux iure Optimo,Sóciepofcebat,St accipiebat.’Nâ qp Henricus ipft in Anglia uenic Bngepoft hec tepora ^q?uenit,ut facile de hac culpa purget. XXVdlL

3 centu atep mille,cum Chriftian’ Mogutinus archiepiftop’,Imi* perialis aulg cacellari’, apoftolice ft’dis kgatus, eius partis quant , défendit Imperator,cum Brabantinis militibus,qui turn fortiorcs, ut no* ftratempeftateZwitcnfts,habebant,per Lumbardia SiTuftiam omnia ' depopulatus,Bononienfts inuafit: Speciofum erat uifu,armatum in equo côfpicere pôtificê, auro galeatû, loricatûqj, hiacynthina defuper cunieax Chua manu gerebat trinodê, Hercule putares: Vno fertprglio noueftfa ftrauifle fortiftimos. Igit cgreftbs ad pTæliû Bononiêfts in fugant

LIBRI VL SAX. CA. XXVIIL ET XXVM’ üerticjlle aut obfidi’onc parata cim'tatê ci'rciifedit,breuiqj ad deditioncm coïnpulit,8lt; lam fe in gra.dâ ilfi’cóferebac Pnufg cn dediïos acaperet,irn ‘perauit obfidesrEt in monte fupra urbem (àndli Michaelis ccenobiô lâcra lufîît apparari'ziplè indutus pontificabbus aram adi|t,pofi:g religiofèma^ nus côlccrauit fanguine ccfoßzzofficiu diuinû lâtellitcs honcftaucre cancn tes Erant trecentipcdites,8ô tonde mulierculc ad unû omnes pfalleredo (^i:qui de fansflis Thebcis martyribus facrû cednere officiû miHè; mona cbi,moniaIelLp fount exnn'Oc: Nâ fubuerfis undicpCifterciefib’jqui Aie xandro pape uiderent omnibus obfcquênores,uiri 8^ fœminc euerfis mo nalfoqs apoftatarur,fearmate,utfiqmilingimmilcentes; polîquitequf^ ftus nô eft ali’ uifus faciîionExpkto aût facro int’ofFicio,archiepûsacce* ptis obfîdibus,8lt;L infinita pecunia, cum multa preda ibat Ànconâ,obfidilt;* one ibi trada ferc per integrum biennium. Tanta erat pernnacia non cc* dendicitrauidoriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVIIIÎ.

Vo tempore Henric’ duxLeo,infIituCa dcuotionis gratialonga q in terra fandam percgrinatione,res primû diligenti’ copofuit in omni fuo principatu Pribina’ Wädaloßzprinccps exhoftedu* ci Fadus amiciffim’,operas pollicit’ eft in gente fuazut illas infidecotine'* ret. Ergo omnib’ ex fententia côftitutis, adorare decreuit in loco ubi ftc* terunt pedes Dnici^ Saxonitä maxime Wichmâno archiepifeopo Magde burgenfi permifit eSmendatam; que in bello aduerfum ie lulccpto talcm côprobauit,utreddita trâquillitate fide Uli in reliquu Temper maximam baberct Aftîimpficaûtitineris facri comités Côradum epifeopû Lubicen fem,Hem icu abbatê de Brunfwico eiufde Coradi in epifeopatu fucceflo* rem,Bertoldu abbatê de Luneburgo,8ó memoratu Pribiflau piincipem Obotritorû,GunceIinû comité de Zwerino,8^ SifridûcomitêdeBlan* kenborg.SS alios qplures,tam nobiles g minifteriales. Domina autMa* thildamuxorefuam,filiam regis Angliciam pregnantem,domuiprefe* cit gubcrnâdc,honeftâ illi fubdes familiâ,focminâ apud DeS 5^ homines optima, religioni ac deuotioni intenta, eleemofynariâ fingularc; queeaftu domi conubium fouabat.filios in timoré Dei educabat. Sed hccpoftca. Nam tum primogenitu foctu gerebat in utero,Rikenfàm puellâ. Reiicr* fo uero duci peperit filios Hericum, Ottone, W ilhelmS. Profedus infra odauas Epiphanie dux,Purificationê Virginis egit in Ratilponadbi feit li comités iüxcre,Hêric’dcSudbach,8^ alius de Stiremarchiones;5lt;puc nit ad uitricû fuû nobilê Auftrie duce Hcnricû: qui holpitalitcr acceptû, perbenigne habuit, môftrauitcp matris cius inlîgnêfepulturâ, S^aflbciâs agmina,duxitin Vienna Auftrfolndecôfcenfis nauib’, per deuexaDa* nubfijdiu prono flumine delabitzEquites fluuij ripam legere, eodêin ue* (perum holpitio cum fuo principe excepti. Wormaciêfis aût epifcop’iti* neris cccpit eflè cornes ,ad imperatorê orictis a Friderico occidui orbis Im pcratorc miftus,ut fpÔfàlrjs initis iungeret per utriulcp liberos alFinitatcs. Verûeâinfticutcâlegationê, multi ab Friderico fada funt intcrprctati in gratia ducis,quo Côftantinopolitano Imperatori cômendatior haberet.

per terras ei’* tutior incederen Non ignorauere noftri principes fJuxirnni fidê Grcculi ,faêccs,q? obbquo fcmpcr iiifu cerneretq^fcÂ'onê oceidetahä prindpû in terrâ ori0£alc,quc illi^impen'o propior efß iudcret XXX»

Equebatur aüt duce Auftrip princcps in ultimo ditionis fue ter^ s nbsp;nbsp;minos,ubicp prebens comeatus abunde,Sgt;£ magnificêtiâ princi^

pe dignâpre fè ferebat,ufcp ad côfinia Vngarie:Ibi enim rexfo*» rorcm tenebat ciufdem ducis Auftrie cÔiugem: Quo perd uct Ci Leonern tegicômêdauitin urbemunitinîma,quâ Grane fluui’cingit Dux ibire 1 gio cxceptus honore,uidic opulentiâ èc gloria VogaroRt. Miro tn dolo^ teexinopinaco cafu affliftabat: Nam cum ambo duces mirifice apud re«* gem honorarentjducp rex ipCe acceptis tantis holpitio principib’ alacrior flEt,minus prpuidic pei iculû fuù; Jnfidiat^ enim illi per fubæratos frater ’Hius,eadê tempora obfcruabatjUcncnû illi mifccri curauit, qp eum regno figciflèt*Tam crat uis ueneni peracuta,ut ipfà noefte regêfuffbcareuTerri duces ambo de horrêdo cafu,alter qp fororêpregnante inteftac’ rex relî 1 quiOèt, alter qp ad morte regis turbatis rebus omnib’ inlêcurior uia eftèc pcrcgrinaturisjnito ergo cô(îlio,euocarLÎt archiepûm,qui in omni admigt; niftrationerégi fccûdus,exequfjs regalib5*tum preeratin ciuitatib’regni, ' oiatû,uc faluît duci aducnc per regnû condueftû tutû itcr^curaret Jlle ^ècunftis benefpcrareiu{hs,bcne uolcntcoftcndit:eftecitcp, ut Florenti* iiiï nobilis,qui regio iulTu ducib’prodibat obuiâ,pcr reliqua regni eun* dem duceret (êcurum: lubebaturcp nauigio primû de fluminededucere, ;procurato qd in anguftijs prouenire (blet periculoiCum colletffis exlongt; gointeruallo aquis naues cmittunf:fcopuli hinc atep inde précipités proii» niinent, ôô ex fublimi naues decidentes, arte magiftra regunt: ut ftibditis exdpiant aquis: Omnes tranfierût incolumes prgter eâ que uetftabat du»» fem: 111e naufragiû paiTus extrahit undis, cæteri nantes terrâ petunt:Vbi artigere urbê(Brandeis uocât)de dominio Côftantinopolitano,ibi deft«» cientihus aquis,Danubi’ fe terris côdit,2lt; diu fubtcrlabês inde cuomitur , inc^ Sauâ defluit: Relidis ibi nauib’,terrcftre iter ingrefli, ad nem’ puc^» ’iiunt,qLiod uoeât Bulgaroß?: Ibi diff'icultatê plurimamexperti,plauftri9 liiisiter moleftû 5^ tardû habuerût:nâuiftualiamulta(ècu exportauere» Duxiuffît plauftris reliftis, cibum quencp fuû in iumeto conuehere: Vi:* • uaria multa Ôô magna relifta uideres:carnes aridas cum pifcibus,ôô unu?» qucncp fuo intentû oneri iter ^pperâti'quot;' agcrc Propinquabât urbi in pro* . fundo faltu Gte:Iam enim dux gentis Hcnrico adcrat,qui illû per inuia le* quot;Curum perduceret: Prcceftit ille ad ui bemjiufïitcp dues perbenigne ueni* i entern excipere principe: Sed barbar’ populus inholpitalis, nulla re adigi poterat ut aditû patefacerec,priorû forte itinerantiû moleftqs infenfus: qr »Toiles in magno agmineimpunefacilepcccat Dux iuftîtquenq; fuoi^ ad arma parari,qn pacatû nihil erat,ratus,quod futurû erat, dues adpræda ^ituros:Iubet figna erigi,quêcp pro fuo capite fortiter decertare: Iperare propiciu Deû,cuius in terris ueftigia irent Ipeculari.’Si moriendû eflèt,in pb caufa ftrenue moriendu: Erat in d’agmine ad arma ualentiu multitu

do cirdcer milIeducenthPrctci i’cns Hcnric’ Leo urbê memorata agmine quadrato i'ncedit,defcenditqj in prata ad nun: Ibi pro capturerum caftra cómunfui't Circûfiftebât duce pn’mores,fpûs,abbatcs comités.’ Ne* bula condêfa, cum exorta luce confurgit: Aderant boftes quatuor turmis agmê inuadâtes:r«ftitere milites,8^ intêto areu telu a ducalib’in ducêtur meunius mittit:Illecaditilt;flus:ccterifugiût Siciteringreflijad pugna femper ibât parati.’Nec minus hoftes infeßi lacefïiuereducis agmê: Hoc modo nem^ cgreiTi peruenere Niccâ, ubi dux honorifice excipit Impen:# fa iam turn regia inde d uêP eft Andrinopolim,deinde Iunopolim,ô6 con tinuato itinere in propinqua Coftantinopolis peruenere ad diem Paiafce lies: 1 bi Dnice paftionis peradla memoria, làcrû etiâ fabbathu peregerût* Mane primo Dnicg refurreêtionis peraêlis Iblennibus myfterijs,piandio refcdi,iufti pctiucre curia Impatoris Premiferat aût dux innumera mullt;* ta preciofa ex optimis terre fue.’equos pulcherrimos fellatos,ueftitos,pha leratos,loricas,galeas,ufftcs defcarleto,lincafep tenuinîmas XXXL

Mperaror ipie Côftâtinopolitan^,ornatu regio, eu magnis pôti i nbsp;nbsp;ficib’,principib’, amp;nbsp;optimatib’ curig fug prgftolabat aduentum

ducis,Prat taut eo in loco uenatorius bort’latiflim^,planiflimiis muratus (Forcftcâuocât)Et ad oftendêdâ gloria prgeepit Imperator prin cipibus fuis, ut omnesfolennitati intereftent tanti holpftis excipiendi Vi* dercsillic tentoria multa finenumero,erc(fta inforefta,biflina, purpurea, captcellis aurcis paxilloH?, pro cuiufcç Fortuna uario inftruótu ornata» V cnics dux bononfice cofalutat: et quia^pceftionis folênitas îftabat, ƒ ce debat Impatorducê fibicx latere côfociâs: Erat ftratafemitatota purpu* rca, defup te dta aui iFrigiis,ornata aureis circü liïpadib’amp; coronis.’Hac incedebat ftatio pontificü amp;nbsp;clericoR:,prolêquêteImperatore, cumliofpi teduce, amp;nbsp;militibus tantG peregrinis: Peruenerutad tentoriü aureü,qd totum incâduit gémis amp;nbsp;lapidibuspreciofis: Inde per eandê uiam reucifi funt ad ecclefiâ : êócollocatuseftrexintbrono fuofublimi,amp; duxinalio paulum bumilioreiuxtaeum: miftàrûf^ folêniatum peragebâturdemo re: deinde illis expictis myftcrijs,ad Imperatoris menfam opipare regio luxii excgpti, cum lèrmo nincinde uarqs de rebus fereietur,dns Worma* cienfis introduxic occafionê ucteris inter Grgeos Latinos difputationis fuper Spiritufîanéti ,pceftîone: que nos a pâtre amp;nbsp;fiIio,Grgci a folo pâtre contendût procedere:Miferandû fbi uideri folit û dicebat, q? per tanta fc culainter utriufep lingue prgelaralumina,dinènfio ad unionê côcordi am redire nonpoterat Cuncp Grgci in iuftificationêfug partis milita de euangelijs,pluradedolt;ftoivtraditionibusintroduxiirent teftimon!a,diii tacitus aftèdit HenVabbas Brûfwickcêfis,uirfui téporis,8lt;^ doâiflimus, 60 per omnia difertiftîmus Vbi data cft copia fandi,ccFpitex Græcis do^ êloribus oftêdere amp;nbsp;introducerc teftimonia,Chryfoftomi,Gregorij Na sianaeni, Cyrilli,ccteroiûqî,quib’ illi côtradicere non poterât: oftêditc^ côtrouerfiâ,que uidebat efïè,non de re,fèd de uerbo: cumipfi Græci do«» élores,quod eorû uerbis môftrauit,fcntiiêt manifefte Spiritûfanâum ex

linoq? procederenConuertiC omniü in Ce ora: tam Grccoï^ q noftïorS cÓfeffione in rcprofun Jifnma,liqm'do,difertofp fermone fertur po rade; ’biq? .apudHenn'cum ducê fui noininis claritudinêamplificauittdiledior inde habitus.rp etiâ Grceoi^ afleueranone rem obfcurâ infîgniter liqui** difTcuDuxaût uenia abeundi petita,ab regina regaliter muncrat: tâtanï fn'cei panni ab illacopiâaccipiêsCfamittâ uoeât)ut omnêindefuâ familiî pfMidiiret: addiditc^ pelles uarias, £gt;(: cuic^ proprie pellem Zabolinam-colli ac ccruicis integumento: quod genus donarrj, perfeuerat hodie in gcnce Ruflôrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXII*

Mperator ducem infigni donat naui cum armacuris« Valefado i nbsp;dux omnib’ mare cum fuis ingredit Cûcp omnibus impedimé^

tis in naues ftipatis procederenr,pandût uela uentis: Omnia pi i^ mo curfu illis proipera fuere;inde fpuiflîma tempeftas exorta,mific omnes b timoré: ipfipallueriintnautp: nam in fcopulos impigiaduerfus omnes bos conarus formidab«âc ui têpeftatis» Prclèntemqp uiris intentât omni» niortem Erat inter navigantes quilpiâ.que fomn’’ oppreflît.ut folet inter* dum,ex merrore; Vilus eft uidere reginam prope afliftere,quâ incûcflâter cœliDnam interprétât: Siceratoris habit’,8Ó toti’corporis dignitas in* comparabilis« Ea uifa eft alloqui tri ftê,quid mœreret rogâsfuides ,inqu!C üleo Dna,nos in media morte agere* At ilia: Côfide,nemo ex uobis naît fragabitur: Eft inter nauigâtes, qui me precibus fuis fibi facit obnoxiamt Quo diifto dilparuitiQui uiderat uifionê animo firmior facftus.Hêricum çundê qui dilputauerat illû arbitratus eft eflè hominê, cui’ meritis nemo in canto periculo perirct: Caduc uenti,procellg detumefcut,naute impei âc iiaui,amp; faluos perducût in Accon ueeftores: Ptolemaidâ olim dixei e,nüc Accon uocâtiali] ctiâ Acris,portû urbis egregieique turn Chriftiano te* nebatur Imperioribi dux egreflus naui,hofpitaliter excipitunAfcêfis aüc iumêtis.indclerofolymâ côtendiuTempIarijaût, Holpitalarij milites, adfamâ tanti dueis progrcfn,{blenni ilium comitatu duxerût in urberibî lanftaloca deuot’inuifit: Addnicumfepulchrû,ad lociï Crucis, ad reli* qua etiâ Diiieæ memorie ueftigia deuote procubuit,oblationes faciès n5 paruas; Porta Crucis Chrifti argento ueftiuit: Mufiuo opéré parietes oc nauit: Ad luminaria reddit’ cÔftituit;Mille argenci marchas in donatiua milicib’ Chriftidédit: Vallemiolàphat,monte Syon,Oliucri,Na2:aretb B{thkhem,TaborinuifiuOmia uero fancftaloca Hêric’abbas lachrymis 8: fufpirrjs infigniuit,facr5,ubi poterat,implens altaris minifteriû cum fa* crificio.Nam in omni peregrinatione uir illememorabilis,indut’ cilicio, ancflucano tempore matutinaliexpleto officio,altaiis facrificiûfi quo mo do poterat îplebat, beatiffîme Virgin i,cuife ÔC omnêgregê cômêdabat,, lèinpcr deuotiffim’,Rex erat in lerufalêilla tempeftat€,Amalricus gene* te Gallus de fanguine amp;nbsp;pofteritate BalduinoR:: Is dacêfua in regia ma* gnifice per duos habuit menfes ,princeps principè,Chriftian’ ChriftianŒ ^encratuSt Templarrj atep Holpitalarij duce per uiam qua ire libebat de* diixere^ Conrad us intérim epûs Lubicêûs ccepit corpore tabefeere; Ber*

toldus non minus abbas Luneburgefis fanèfcereiDux Antiocbiainuife^ re cupicns,iuflït illos interea refici krofolymis:ipfe abiens deducit miïitii Têplariom fratru Hofpiralarioru. Epifcop’ relinqui non pafîiis,nauk gio infèquitur duccprceijtcm.’Sed in mari ault;fla,ut folet,cgrirudine,cum T yro propinquaret, fpiritû efflauitjbic^ opera Guncelini comitis hono* fice tumularur. Bertoldus quoqj Luneburgêfis abbas Accon expedare ducê^pfeétus, fine fecit uiuêdi,tumulat’ ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXIII.

Enric’ aût dux luftrata terra fanda,quâ inuiièreuenerat,exÂn* h tiochia in uicinas terras repedaturus refpexit: Tenebatproxima

Milo Saracen’,bomo uarius,Sô cuius Temper fidê fuipedâduxe re ChriftianirPIacuit côfilioprincipis Antiocheni pertentare animûSara ‘ ceni: Itacp dux mifTo ad eu nûcio lingue gnaro faluû per terra eius 86inco lumem tranfitû poiluîauit: llle non recufans,uiginti fuoB2 deprimorib’if li obuiâ mißt,qui deducerct. Sed princeps Antiochenus uir ChriftianiT* fimuSjCÔfiderepromiHîs eius non fàtis fècurû ratus,(uafit ut acceptanaue dieacnodetrâfîretin portû Symeonis,magna ex parte pre terued’ terra Milonis.Sequut’ duxcôGIiunA principis eo côtenderatin ciuitatê,quani uoeât Terfult:Eam podea Milo,çp intellexifîèt eo diuertinèfecotempto peregrinos expugnauit SoIdan’ aût princeps T urcoR? mißt obuiâHen!» rico ad cÔdudû iiiros quingêtos: qui ab incurfione Milonis ducê tucren tur. Afiam turn arbitror minore tenuiflê Henricû,in quaTurci dominan tur.appellaturcp nûc T urcia magna:Trâfierant terra dcfertâ,iniiiâ, 86ingt; aquofam,innere triû dierû,omnia portâtes in equis ad uitc ulûm necefla»» ïia:Erat enim Armeniæpars, donee per uenirêt in Heracleâ: Quoinloco holpitaliter etiâ a T ui cis excipitur In loco aût,qui dicitur Axarat, occur rit ci Soldanus,amplexâs,86 dcofculansducê,fuûcp appellansamicifiîme côfanguincû: Gratulat incolumê ad le pueniflè de inimica terra Milonis omniû cÔmunis boßis. Pcrcûdatur dux, quid fefuû dignetur uocitare côfanguincû bominêde terralôginquafTum ille:princeps Ruflorûoliin accepta Tbeutonica côiuge filiâ procrcauinquâ parer in bas terras nupta dcfpôdit,unde mibi origo cd:Placuit duci undecûcp traduda cognatio dulce illi fuit in homine alicnigena humanitatis ilia recognitio, etiâ e lon^ ginqua cognatione:Omncs enim ille Tbeutonicos principes, terrai^ igna rus, unins eflèftirpis ducebat:dédit autem duci dona plunma,Tunicam auratam eo precio,ut dux non fuo corpori, fed diuino cogitarac, quod 56 impleuit, aptare minifterio. luflît adduciequos milleodingentos,militie bufep pcrmifit Henrici, ut quifep fuo ordine que magis probaret tollerer: Accepit quifep fuû.Indeprodudi caballi trigintainfignes donoduci,feb Iis,pbaleris, frenis auratis pro magnificetia fingulari: Addiditdomosfex de more gentis filtrinas, 86 fex camelos qui ferrêt,cû feruis,quibeftiasgu bernarêt; Addidit duos leopardos,56 equos,86 (êruosîDodi enim eranc ïeopardi in equis uedari.Cûq? modis omnib’ benigniflîme 86 bumanif» ftme cum duce agerec, ille familiaritate fretus fumpfit audaciâ: Mirorinlt;« quiês, prudçntê principe nô fedari ucrâ Cbrifti religionê pietate^Sô «irtu

tcplena;qug fitibi fóli acïeflèt,omniu qiios uidenm prindpu faceret fccfi' ÇiHimum.IIlefubhfC.Noneftaitdifficile credere,q?Deusqn uoluic de •Immaculata Virginc carne afliimpfit, qui hominêprimu de terra uirgine plafmauinfed omniu cômunis Dns,non uno uoluit ab ommb’bonorarî fuîtu,Dux non aiifus profundiorê ingredi cum homine fuper ea re (êrmo mcm, ualefaclo milita cum gratitudi'ne difceflît: Codudû tn ei'us babês, peruicinas TurcoR? ciuitates guenitin terra defertâ,ubi' rex quondâCon tadus cum fuo memorat agmine côftitiflè,cum fraude Imperaton's Con* nâtinopolitani faring calcêimmifcêris, multis exitio fuere milirib’ Nam Côradus rexcgrû trahes exercitû,difficilimo itinereperuenit in terra fan dam,Duxqcp indecxpedit’’,ptranGtis ahqt ciunatibus.quas eo in litto* re dux quondlt;â Godfridus expugnauit, peruenerat ad brachiû lândi Ge orgqrindeqp trarjciês,breui' cÔtendit redire Côftanrinopolim: Redeuntê Imperator nonilliberaliter excepit:lbi enim lumêta fua ducis milites reli* quererq uib^ receptis Monopolim contenderûuSed Sié ibi Imperator iuf* fit duce holpitaliter dimitti in uiâ fuâ:Offerri quoçp preccpit mimera pre* dolà.quatuordecimonera muIoR^ Sed duxmodefbà preferens non accc pittCuncp attend’ monerct liberalitatê tâd principis non cÔtemnere, tan tirpcrccnît:utquibufdâfan(floR2rcliqufis magno munereaccæptis, qui* bufdam etiâgémis,magna cum gratitudine ualefaciês,Germaniâ fiiâ ina gnis itinerib’ rcpetiuit. Sed primû BuIgaroRa nemus, in quo pride labo* rabat peruadés,puenit ad regê Vngaroi^: qui poft morte fratris rex créa ius,magnis apparatib’ duce acccpit: per regnû fuû præbés cômeatus^ cum ingentidimifit honore: SC guenit tandefiiäin Bauaria. Aiidiuitaûc ^uguftû in Augufta côlïdere,qué adiés côfalutauit: Ille gratulat’ amico ^deuialonginqua Slt; periculofa rccæpiftètincolumé, perbenigncexcc* pit ucnienré,ac dimifit* Dcfcendês aût in Saxoniâ, iam anno cuoîuto,Rriï fijf'icum redqt,domû fuam reuifens, Ecclefiâ aût multis Ian(ftoR;reliqurjs, auratis,atcp feiiceis ueftibus exornauit, quas fecû tulerat: Que res hodie quocp ccrniturin ecclefia fandi BlaGj eius loci primaria. XXXllII.

Eregrinati cum peregrinate duce, nos qqj reuertétcs in idipfum, P cœpta Saxonic prcclara facinora exequamur Hâc uero peregri* nationéfabulæ locû tribuiftè ai bitror de Henrico, qui per iiariâ fortunâ peregrinatus,magnis amp;nbsp;multis periculis emergés,difticili labore in terra fuâreiierfusileonéaduexerit, qui lèpulchrû eiusferueu Hçcueroi narratio q puerilis délira fit,facile intelligû t uiri fenlâti: Peregrinat’ eft Leo:Sed qm ignorabat fabulator quo guenerit,c5minifcitur indodtâ fa* bulâde leone 2^ dracone* Ignorabat afèdl’ ifte bipes, qcûcç fabula pnm’ cÔmétus eft, hûc principe ab initio gratis fuc cognomærû accepifle Léo* nis,quô pater ei’, Catuli,amp;^ Albert’marchio,Vrfi:Inde nouent eu efte le onem,quê gneû cernit rugienti fimilé in burgo Bi unfwici.Et qin mWati daliafumus exequiiti.quo fcruore, qua dcuotione uiduata Lubicéfis ec* ckfiaHenricû abbaté fantfti Egidq Brûfwickcélis popofceric, acccperitcpt fpûm,hoc loco tranfilim\Per qug têpora Chriftian’ Mogûtin’ arthicpi c i

fcópus pro Tmpcratore cunda gercbat in Italia* Miru di’du:bomoTbeö tonkus,nationeTuringus,non minor facundia, g gedai^ rerû gloria, La tina,Grcca,kalica, 8^ Brabâtina lingua iuxta utebau Ferut rumorc turn dtriêminatij qj alini merctriccs in exeratu cF,maiorib’’ucerent lumptk bus,g tota Imperator is familia,que turn opulêtifîîma uidebau Clerici,8£ feemine exercit’ ei^ duo prefidia firmillima fcrunt in deditionê accfpiflc* Pafchalis que turn Impator pro fummo podfice uenerabat, uiri ßrenui«* fatem amplexans demiratus, lie ci fcribere foiebat: Chriftiano Cbrißia^ nillîmo apoßolicc fedis legato, Imperialis aulg câcellario, Romany ecclcif ße filio fideliflimo: Salute 86 apoftolica benedidione*Is tue Ancona diu oblèflàmfamefîcafFecerat,utcaIceorLÏ 8«^futorfîcoriauorarêt,Subiuga vit ctiâ Ferrariâ,SiC Rauennâ: Sequêti aüt annofubada deftruxit,amp;nagt;» lies trecêtas piraticas fuis ufibus aptauit* Pafchalis aût breui côceflîtin fa ta,8^furrogat’eff lohâncs Strumêfis abbas, queappellauere Calixtum* Imperator deinde fchifmafaftidiêSjdepacecogitauinNâAIexandrore*» gna pene omnia côlênlèrût: Solus Chrißian^pauit Calixtû in ualIeSpOi^ ktana^Qi’o tempore,iam ciïdis in patte Älexüdri cadentib^, Longobar dl,qui haden’^lmperatori fauebât,armis coadi,in côtraiiû relabebantiif,, rebellion? molicntes; Cunq? armis,que in Italia haberet Imperator tanti» motibus wideret impar,in Germania traimillis alpibus,côtendit: euoca^ roep principS ccctu, queffus eff Italiæ, 8Cprfferrim Lubardif,que regio propius debebat a memoria Karoli Magni,8lt; Octonis J contumaciam, lammis docebat adnitendü uiribuszut ïmperq iuranonlabefadêturper Italiam primaria regnipartenr* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXV*

orabat,ut expeditioni tantæ non decnèt,c5filio,amp; armis,pro fua parte tutatur’ Imperiü republics,multutcrroris hoftib’incutfendum Fjjillius prclcntia»lbi HennV caufat’’ ctatcm,8lt;^ iam imminentefenedam tolerarc (eprißinos non poßelabores,affuturumarmis,opibus,uiris,8^ omni quo poflît apparatu,tantû illi remittat pfonalis militia*Tum Irnpe«* rator: De’,inquit, cceli te inter principes fubIimauit,diuiti)s,honoribHftp^ fuper omnes eucxit,omnerobur Imperii in tc recumbft, amp;nbsp;iußS eß,utad cÖfortandas man’’ omniü huic te negocio prcfent? exhibeas: ut relpubli^ ca,qup labi cccpit,per te coualefcatjper que ßctiße fe haden’’ cöfitct:mclt;» morem re eße uolum’’,q? nihil ung tup uoluntati negauim’’:Et quia in ho nore omni tuo amplificado parati kmper fuim’’,inimicis tuis hoßes exhi buim’’,amp; nullu aduerfus tepreualerepafli fum”: Sed utfacramctoi^fid? omirtam’’,quc Imperio impederas, meminifle te uolum” côlànguinitatis, qua nobis /uper omnia que dixim” deuind” teneris:ut in hoc neceflitatis arciculOjOmni conatu,proximo tuo dno 8^ amico cocurras: utdecetero perfruaris ad omnia,ut cÖfueueras,noßra beneuoIêtia*Cuncp duximpla cabilis in fentêtia permaneret,omniaquidc obfeqa quepoflètpre feferret Iblam orabat perfonâ laborib” eximi, Imperator eöfurgens de folio fuo,

- ii^pote,quê anguftig côprehêJerâtjad pedes duds fè inch’nabat fiibmitte/ Dux uehcmêter turbat’ ad hoc Imperatoris fadû, q? incuruarei, fub Qno curuatur orbis,apprehêdens mediû,non eft pafîùs côddere; Nec tn flfxus animo côfenfit uoto Hgc uerifimilior eft narratio hominis côteni poranei, gillaquguuïgo ferulmpatorêadducis pedesj?cidine,ducê ne leuare dignantê,cum Imperatrix, qucaderat Cçfarê terra Icuaflêt: Surge ïnquiês,mi dne:memor elle uelis cafîis hui’,meminencc^ De^iNam non fuiflè tâtam in duce barbarie ueri fimile eft; ut pateret ante fe Imperatorê procûbentêiacere; Nec de loco côgruit inter narrâtes* Nam ea quâ ma* gis probo expofitio refert in côuentu concili] rem geftâ:altera uero in ca* ftris adû c5têdit:facitcp duce itftû ex Mediolano phalarica,que auri pou dus proiçciftèttSed pr^fero narrationê ueri fimiliorê ex authore ternpoR?

cuius ad fidem uerbapofui* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA nbsp;nbsp;XXXVL

i militate fuaîreuerfus cum exercitu in Italiâ,qucm turn côtrahere poterat, uirib’ ualidiflîmoradiuuâte partes eius cum omni inftâ tia Chriftiano Mogûtino prcfule; qui etiâ ad fine uitg fuæ Longobardia uaftabatjfubqciês illâ Imperio,magilcp militans Imperatori terreno,q cœ hfti.Mediolanêfes cum ceteris ad iuga coggit* Turn ueroirrogatâ Impe* ratrici cÔtumeliâ fert uindicaflè*Aiûtillâ fccminea,ut putabat,lècuritate, urbêintrafle,cum illâ côfpicere plurimû amaret: nec potuit aut f^uitiam, aut CÔtumeliâ ab eis qui parerêt Imperio formidare* Sed plebei ciues ma le affydi Imperatori,cum iterû rebellions meditarent, infolentia fingulari pet ulantiâ lùâ aperuerût,obliti decoris fui.fcemineicp, obliti armoR; Cæ* laris.que fepi’ illis cum uitftoria intentauit; Regiâ dfiam mule impofitam capite obuerfo in caudâ beftic, tradidere in man’ pro freno eiufdê beftie caudâdtaludibrio habitâ emifeçe per portâ alterâ* Auxit iracûdiâ Cgfa* Us iufta indignario.’obleftbs purget,ut fepe alias, ad deditionê, necç bel* lum, ncçp pace perferre potêtes*Tum deditos ilia lege accepit, eos qui ui ueremallêt,hcû de genitalib’mulgj-lctibus eximerêt,alioqui mox obtrûgt; wdi: Multi preponebât mortêignomini^.’uitg cupidi fecere qd iubebanc Vnde nara eft Italis illa côtumeliofa irrifio, cum digito inter duos oftêfo ptoferûtjEccolafico.’Hjrc eft ilia ficus,quâ tuliftis Mediolanêfes perfum* uiamignominiâ,undcborroreft, digna fuperbig uindida; Etomnib’tx fententia côftitutis in ea prouincia,redqt Imperatorin Germaniâ, animo fecumuoluês Hêrici ducis in fe côtumaciam: memor côcitationis piiftinp ornniu principiï Saxonie in eû Audiuit turn diligêter quet imonias eccle* ' fiarumfuper Hêrici nomine,principû omniû in eû murmura:quiiam libe tauoceaceufabât ducê,cui feiebât infenlum Imperatorê; Alij quidê Impe ratons iniuriâuerbis ingrauabât;alr( pioprias,uel iniurias,uel côtumeli* as,recordabant; Vnus erat Henricus,in quêomniû odia cômuni iinpetu dirigerenLImperator fciês quê eflèt oppugnatur’ principê,quâtis uinb'* 9Uo ingenio,qua forttina,annifus eft amp;nbsp;iple rem prudêter agere: A rccô* ciliatione ecclefic fumere prindpiû inftituit, arbitrât^ perinde totius Itali^^

Sf omniû regû jfanorê propcnfîorc;ne tiirbatio addi'ta turbatîoni, infupe tabiïcin motum Slt; incendïum inextinsuibile cÔcirarcf. XXXVJL Nous crac fèptuagefimunèptim’, ÔC ut Eufebi’ cotinuator tra* a ditodlau’,utali]nonus,poftmillecent5,cum Imperaton'amOt tone fiho,quê claHî prgfecit, Veneta clafTe intcrcepto, Venetias, ubi' erat fumm’ pontifex Alexâder perduólo de pace,ac recôciliatione ef* ficaciter cogitauit: Ergo ceflànte fchirmate,quod per annos XX mifera^* bikerdurauic,paxrcdijtinter regnû S^facerdotiü: 8^ coadunataeftecdc fia fub Alexâdro,8i faâû efi; unû ouile ôô unus paftor. Ceflît a fchifmate CaÜxtus Iohânes,amp; fackiis eft epûs Beneuêtan’: Archiepifcopipallia ac^ cçpta a fchifmaticis abigccrûuChriflian’ Mogûtinus,Philippus Colonie cnGs,pcr man’ Hiacinóii cardinalis noua pallia recgperût,réfutâtes omnia fchiGnata,præeipue O(kauiani,Guidonis, amp;nbsp;lohânis.Quo têpore Ema* nuel Grccorû Imperator,bellû in SuItanS habuit:dequo Imperatorioc^ cidêtis fie fert fcripfinèrEmanuel in Chrifto fidtlis imperator, Porphirio genitus diuinitus coronat’,regnatorpotês,excelfus amp;nbsp;lèmper Auguft’, moderator Romanoß; magnifie’: NobiliHimo gloriofiHimo régi Ak manie 8d Imperatori, ae diledo fratri Imperi) noftri : Salutem 8^ fraterni amoris aff edtû : Et in fine fie eôclufit: Sukanus Imperio noftro fe dedidif, £lt; mifîîs legatis mifcricordiâ poffulauit:fgcitcp Imperio noftro hominiiï, iuramêca: poHieitus eft feruii e nobis aduerfus omnê hominc eum exer citu.’ita Gc amieoß: noffroi^^ amicus,8lt; h off is inimicoßj. Hâc epiftolâ Im^ perator Friderieus fufeepit feriptâ aurcis literis. Sed prius legationêSuIta ni accepit côtraria omnia nûciantê:Nam exitus môffrauitprcualuifiè Snkanîr. Vcnerûtqep Imperatori eum h is literis muneraprceiofa: inter que fuit câtarus Smaragdineus.eapiës fextariû balfami pifiici,8ôplurimg gerne preciolg. Imperator nofler non bene fifus Conffantinopolitano, 8^ pgrc fercs nomeeiusin literis fuoprepoGtû, maxime cû moliret côtra Im pcriû RomanLi,8lt;pluresex Romanis corruptos,in fuâ traxiflctiîlefente tiiunec ferre poterat, ep (ê Romanoß? fcriberet moderatorc, refciipfit hac forma; Friderieus diuina faucte clemêtia,inclytus,triûphator,RomanoB2 Imperator,a Deo coronat’,fublimis in Chrifto fidelis, magnus,pacific”, gloriofus Cefar,Grfcoß: moderator,femper Auguft’: Nohili ^illu^ ill i régi Grccoß’,^ imperatori Einanueli,dile(ko fratri noffro: Saîutê Si fraterni amoris affydû: Et inter cetera fie;Sicut ilîe rex rcgû,a quo omnis poteftas Ro lmpcriû eaput toti’ orbis cÔffituit, itaetiâfedc Romancée* clcfig omniû eecleGaß^ unicâ matrêdnam magiffrâcp ordinauit: qd uricÿ duor^ numero gladioiir Ggnauit, qs dixit orbi fufficere,ipfeauthorfidei Chrifliane;quaprcptertuâprudetiâ cômonem’,quatin’nobis Si Roma no Imperio honoré debitû recognofcas,8ô fummo pontifici que nomine lancftû appellas,débita exhibeas obedientiâ 8C honoré. Remifitautlmpe ratof nûcios muliis muncribus honoratos Quo quidétemporeSifridiis Brâdr’nburgenfïs epifeopus,Alberti marchionis ft!ius,infedéBrcmêfcm adquâante.XV-»annoseIedusfuit,tranfFert» CA« XXXVUb

Lricus crat Halberftadêfis cpifcopus,qui,q? Alcxandro parcfcr u a fedc fua efcdlus cxiilabatnamfp reb’ copofitis, redibat ad eccle ' Gam fuâJs erat Hên'co duci infefi;i'nïm’ Man’ aüt Imperatoris ti5c erat in perfcquiitione Hert ci cum illo* Stattm ergo ad illius reditu c5 tnota eft terra in qua fauêtibus piïncipib’ oriêtalis Saxonie,muka in Hc ’‘icum ducêcccpitemoliiï/ugato Geroneintrufo,omnib’,qucperilfum rnultis annis oi dinata fuere,cafratis: Omnes ab eo confècrati, Rint ofFicio rufpêfi Ecc(eGe,quas ille magis fxccrauit,q c5fecrauic,claufc funt:8ócor* pus bcati Burchardi,quod ille traftulcrat^per VIricü terre reconditû eil» Qiio têpore, Hêricus dux in Wâdalia expugnauit urbê Demyn: Audi«* toaût deingreflii Vlrici,ia fe intellexit eiîè circûuentû: Vocatis admodS paucis ex familiarib’, dixit, fine omni mora in Saxonia redeudum: Edo* cet,maxime tras Albia noua fibi Bella côfurgere: Quocirca properâdum, 8lt;res omnes hoc loco interrûpêdas.Tum machinaR^magifter.'Si hoc,in quit.tibi cordi eft poftumus incendio urbis finite bellu Non hoc placuit duci cccptmNam incendio nocere hofti.fibi nihil prodefîe,futurû facile: uthoftes refumptis uihbus,ubideclinauerit, fua uiciftîm incendio uafta* turos, Reb’ igitur per induftriâ fubornatis,cffccir:ut hoftes de pace obft desexhiberêt: Quibus acccptis Brûfwicû repedauit.Viricus aûtHalber ftadenGs,occupabat monte,qui dicit Hoppelberch,firmas in co prcGdiû. Hêricusduxaduolâs,facilediruitqug illehrmaftèputabar.lllo abeunte, opus lenouarut hoftes,magifcproborati,redeutcm ducê repulcrût,non* nullis ccGs,aliquot etia captis. Mortu’ eft eo têpore Hêricus comes,uitri«* eus Adolphi Holfatiecomitis.’Matercius Mathildis,prudes SCreligiola focmina,foluta a Iegcmariti,donïû illi’ fapietcrdilponebat: Qui cum mi* les faftus tftet,non degenerauit a uirtute paterna. Sed turn in Hêricû du* cem uno omnes animo côfpirarût, qui Imperatoi i gratificari uoicbat. In primis Philippus CoIoniêGs archiepus magno agmine terra duels ingre ditur,deuaftas incendijs multis Weftphaliâ:8lt;^ifa ,pccfltt ufq? in Quern hameien, ncc ultra progrefrus,rcdijt,Vifurgu fluuiû iam babes obuium. Circa eofdêdics reuerfus eft Imperator de Italia,occurres illi Henricus Spira,queft’ eft de Philippo prefente, cp terra illi’ Gt hoftilirer ingrefïiis^ cum nihil in eu hoftile unq fcccrit.lmperator turn diftimulas quod fentie hat,CUIiâillis indixit apud Wormaciâ:ducêprécipité adeftè iufGt,relpon furum querimonrjs principtr^l ntelligcs aût dux rerû inclinationê,eo ueni* redifGmuIauit 4 Imperator fecûdam illi indixit in Magdeburgo, ubiThe odericus de Lâdesberch marchio duellû ei obtulit,imponês ôd infimulâs fum dequibufdâ in Imperiû tradimêtis. Indignationis autêpropior uifa fftratio,«]) Wâdali côniuente Hêricoterrâilli’excurGonib’infeftarunt* Dux ubi côperit,adefle noluit: In Adefleph rn uicino loco côftifurus,pcr nûcios apud Imperatore cgit,utfidc publica interpoGta, in colloquiû illu fecretû admittere dignarenImperator exiuit,occurrêsilliad locû côftitu tum: Quêduxplacidis uerbis, ubiincôlpcêtû uenic,ltnireftudebar. Im^ pcratoraûtquinc^ milliû marchai^ muldtâ duci indixit,côGliûij addidic

wt^’a ïein' tanto pnndpipecunia perfoluta, GtiIFecilIè ui’derefur Impeno; perindefacilefuturû fpondebat, accufantes principes, ut coplacarent* Eed diici uifum eft indignu pecunia in caufam trâfadionis,non fine hono ris macula,perfoluerejtaq? fine fine difceflère* Inde Imperator tertiam illi curia Goflarieprefixit:quâ,ut priores,dux diflîmulâdo neglexit,Impera tor igitur procédés in côcionê,de more proceres icifcitat’eRjientetia que* rcns,quid mereret,qui legitime euocatus,tertio côtumaciterabeflètfCiM ex fententia principû eft refpÔfum,c|) didâte iufticia, omni fit honore de* flituendus: ut profcriptionc publica iudicat’jamp;f ducatu,ô^ omnib’ careat ab Impend bcneficqs,alter in eius locu cÔfurgauCÔfirmat ergo fentêtia: Imperator adiudicauit fieri quod Speeres didauere^Ne tarnen in re tanta prccipitatû uideret:8gt;lt;r priufq publice deftitueref ,rogatu n5nunoR2,cxfii perabSdanti,quarta eft illi denuciata curia: Ad qua cu no ueniflèqGntê* tia folenniter promulgata deftituit,omni,quod ad Tmperiu pertineret,ho nore,8lt;f beneficio:Bcrnhardo de Anehold comiti,filio Alberti marchio* onis: q? ex eadê Magni nouiflimi ducis ftirpe per auia defeederet, ducat’ Saxonie folenni donat apparatu*.Dux ubi coperit, queftus eft atroce libi irrogari iniuria:cj» natus in Sucuia, non nifi in terra natiuitatis fup potuci* lit, ac debuerit deftitui: neepotuerit nifi in terra natiua profcriptioneda* innari Erat aut annus poft millecentû odogefimus*Ea uero res in Herbi poll ciuitate Fracig orientalis agebatur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXVIftl*

Ada aut defticutione,iam tue euigilarut omnes hoftes ei’* Phi* f lippus Colonicnfis archiepifeopus iteru expeditione fada, pro* ceiFitin Weftphaliâ.’Ibi nihil fandu,nihil religiofum: incendia, predgjOmia miicueretEffrada monafteria,uiolatg iaerg uirgines:Vix ex* pleto minifterio,calices rapti de altai i Tantûi aSt fibi ex illo tempore iuris uendicabat in eä terra: ut in reliquu fe ftmper (criberet cum poftcris duce eftphalig* Wichmanus Magdeburgêfis archiepûs, Aldefleph opidû obfedit: Inerat ualidu Herici prgfidiû Bernhardus de Lippia prefuit ob* feftis.Multa tentata funt in expugnatione: led fruftrata fortiter tuentib’ quiinerat*Demu iadis uallis.aqua fgeerut increftere, ut dom’ ad trabes ufqî implerent:Nec fie ceftère obftffi*Cum aut omnes perinde cômeatus corrûpercnt,padi arma amp;nbsp;ueftes,dimittunt incolumes,amp; opidû fundic’ cuertitur Interea Vlric’ Halberftadêfis,omnibus modis inftabat,ut Hé* ricum periêqueret ,adeo, ut excômunicationis maledida fgpius in eu repe terct,fada fuipenfione diiiinoB2 (interdidû uoeât) in omni loco ad quem declinaret: Tantû in monafterijs fub filentio diuina celebrabâtur, daufis ïanuis,propterexcômunicatos,Dux aût ut uir fidelis non Icuipêdensec* clefiafticû mucronê,uenit Halberftadiû cum fuis, Sdn cÔtritione cordis, Iiumiliatus eftufi^ad pedes epifeopi: Solutuseftauinculo anathematis cum fuis,fada folenniter abiblutionc: amp;nbsp;iënfit cum epifeopo amp;nbsp;ecclefia ilia que pacis funt:Nec tn diu durauit trâquillitas4Nam idem epifeop’impa. tiens ferebatur ocrj ôô quietis,8d itcrû occafione accepta,aliénât’ eft a du* ce.’ôé addit’inimicis ei’jmulta côtra eu ftuduit emolirûDux aût congre*

gato exercftu,moui't in Wcdphaliæut cxterminaret,qui (ïarêt pro Cofcr menri Preerat ducalib’ Adolphus Hollatic comes, amp;nbsp;Scowêborg,frh'us Elus,qui apud Demyn cecidfc in acie: Aderat Bernhardus cornes de Ra* ccsborg, Bernhardus cornes de Welpe, qui uel folus, alijs a duce déficit fntibus, in fide permanfit. Guncelinus cornes de Zwerino, Ludolphus tomes, 5^ W ilbrâdus frater de HaIremSde,ut pugnarêc côtra archiepûm Coloniêfem,8ô qui illi adhererêc, erât Symô cornes de Tekenêborg,Her •^annus cornes de Rauensberge, Widekindus comes deZwaIêberg,8£ conuenerât iuxta Ofnaburgâ Côgrefîî aût funt in Halrefeld,8lt; man’ c5 krentes fortiflîmediu pugnarûnfed ccfîere WeftphaIi,Saxones preualu

Jnter multos aSteminuit uirt’Hol(ätoß2,qui pro fuo comitéfortiter agentes,repulerSt hoftes Capt’ eft Symon de Tekenêborg comes,8d c5 ieâuseftin uincula,donecadlibituducislaxaret: ex quo tempore cepit ducicornes Temper efle notiflîmus prÔptiflîmukp. Fada éft auc côtentio de captiuis ,cum dux illos fuo iure deputaret: Adolph’, cæteri nobiles aflèruere proprijs fe ftipendrjs militare: fuo cuiq? lucro prouenire,qd caii’ pcrctmifi finerent,miferabiliores eflè cûdis militantibus,qui periculo fuo omnia, nulla fuo lucro peragerent. Gucelinus duci côcefîît:q? ab illo eue düs,comiratû poflideret in folo Wâdalico: cæterirepugnauere^ Adiecit idem Gûcelin’ ut Adolphû apud duceciiminaret, non fatis illu dno fuo fidûjfuperbirecrebrius,amp; intumefcere,oblitu benefadoi^,amp; ordinis fui* Que eu multisille uerbisprolèqueret, Adolph’ modefte refp5dic:Sue fi dei magnû depofuifle pignus apud dnm,Q) pares fuus pro illo in acie ce«” dderit,nec (è ung a paterna uirtute difceiTurû.’non eflè boni uiri refragari dno fine ratione:fi quid taie moliret,eflè prj:(èntê ducê, cui rei^ fuai^ pofi» fit honeftâ per omnia exequi calculation?; ^indedefinatuirmilitaris hó fninêfui ordinis infedarûiniplà acieclaruiflcqualis quifep uir fitJta ttiUl difedTum eft; ut Adolphus captiuis fecûabdudis,nonomninouolcnte duce terram fiiam repetiuerit Hocprimummali feminariu inter ducein atep Adolphum, cumulatum fuperuenientibus caufis alijs, ufiç ad comi«* tisdeHoIfatiaeiçdionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GA. XL*

U tique perturbationis, multa duci intentauit incômoda Excui fio nés crebræ de Halberftadio deq? præfidio Horcborg,in tcrrani ducis fiebâuDux diu diflimulâs iram coIlegit.'Demû coada magna fuoi» manu,mifit,utexcun'entib’ obuij fierêt. Non loge ab urbe Halber* ftadioGÔuenerût^preliuinftaurat:Suftinefaliqdiupariuirtute Sedtuni ‘dalberftadêfes ceflère,fugacç intentarut in urbê Sequuti hoftes,cum fn gientibus pene inftarêt, portas cumingrediêtibus amp;nbsp;ipfi turmatim ingrs diuntur* Capta ciuitas p€rincuriâ,alioqui munitiflima,portccetcrecîa«* f?)hoftes in medio;tanto robore,ut ciuibus nihil fupereflèt AbfçÔderut •gnêciues,amp;: extinxerunt;necmultû diligêccr ab hoftequ^fitus eft: Pre* d?inftanc diligentius» Ciues non ad arma,fed latibula refpexere: Inuêcus ignis a quopiâ,Si incêfa caièlia, fouit uentus incendiû; Exufta eft ma*.

gna parte ciuiras,5lt;r procefîit flama ad ecclefia prima,in qua clerus po* pulus, tanqin tutiHimS afyliï cofugere. Ineen fa eft, exufta eft i'nfignisil* ia bafilica.cum omm' facrario,ueftiS,auri,8ó argent!, cum clero,amp; populo miferanda cIade,Gne cxemplo Rcs lachrymis d!gna,amp; qu^ terrorêinge* nunac diuim' fuper nos ludiciirterribih's in confilrjs fuper fdios hominum. Epilcopus iple in fua domo repertus, igne circiifufus, tenês reliquias fart* di Stephani ad fui tutelâ,capt^, abdudus cum Remaro prepofito cogna to fuo Vidorcs cum preda captiuis plurimis redeunt Brûfwicû. Dux alacrior de fuoB2 uidoria,dcqp captiiiistubi audiuit cccleha exufta, cS ck ro, populo, ingemuit;mulca in bello accidere reput as, qiiæ iiidoiibus ipfis no placeat. Sed quis feuicte coprimet matter Vbi uidit addudu cy gneo capitcpôtificê,82 reliquias fandi Stephani, quafj in triupho addu* das ,fufcata(cp deincendio,demiflb uultu,lachrymas dedit, humanarun reiû mutationê mente prradâs.Mifit epilcopû in Erteneborginliberani cudodiamtprçpoGtu in Zegeberg. Dna uero Mathildis pietatis üilcera laîtauit in captiuû pontificê, honorabat in illo fummû facerdotê Chriftu, ueftibus fatis bonis procuras allcuare captiuiratis incomodum. Inde ubi dux in Luneburgû defcenditjiuiîît adeflè epûm: increpatûqj de multis in fe molitionib’jlibcrû abire permint,amiciciâcp colere monuit llle aût ubi in Hugesborg applicuit,fenio accefîîife fenfit incomoda curarû, ac carcc«» risjinfirmatulcp intra paucos dies reddidit fpiritû Interea milites illius de arce Horeborg nô têperarût ab incurfionib’ in terra ducisdlle aût prepa ratis in oppugnationê reb’,arcê euertit SC Iblo gquauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLL

i hue titulo tenuit:nam Hêricus dominia perægit. Archiepifeop* aut Coloniêfis ducatû W eriphalip non dimifit:nec unq redqt in ditioncm Hêrich Proximo autuere, duxexpeditionêf^citin Turingiam, 8.' incendio uaHauit urbê North ufen: Cui occurrit Ludouic’ prouincia* Iis cornes cum multitudine magna;cÔmiflumcp eib preliû inter eos,8lt;ffu* giti funt Turingi; nbsp;nbsp;captus eft Ludouicus cum Hermâno fratre,comité

Palatino. Reuerfus cft in Brûfwicû uidor cû opima preda. Adhucenim profpcra fuere Hêrico omnia in que defeedit prelia in occupatores domk nioru fuoH?: Nam Wefiphaliâ inuadentes repulit,ut diximus, in Halrc* feld.Superiorêaût Saxonia auferentes,iure,ut afleruere, Imperialis bene* ft en,hoc modo ultus cft Saxoniæ uero titulu préférés Bernhardus, ufqj adhuc quictus permâGt; qp nihil ille armis attentauit. Cum ergo Hentic’ deuidoria Ict^domicôfideret, Adolphufcp Holfator?:cornes,illigratula retur,ueniâpofeens, utdiximus,redeundi in fua. Guncelinus inZweri* no cornes, ufcp in illS die amicinim’*Adolpho,nefcio qd liuoris in nouifli ma expeditione collegit in eû Tum in côfpedu ducis expoftulâs.iracSdia profudit, Adolphiï inGmulas, iniquo femper animo fuiflê in dueem, nbsp;in

omnes quiilli fideliter minifirarêt: Etquô,inquit, téperet ab iniuriafiib* ditorum, qui principi fuo non efi: ucritus aduerfari, Captiuos in fuâforte députas; quos ceteri,ut dignû erat, principi cÔfignarût Tum Adolphus

f'”n'or fertiori deLiês Giïcelino,no it3, ut ille efFcrbuït:Èt quid eft inqui£ Ciüctlnie, de quo me cora dno meo tain grauicen’nfimulas: Ego me îèm P^rinipleftt- recognofco,quæ fidei,quc integritatis funt, neq; ung honor! tuudefui; feiens tc parentis mei cômilitonc,patris tefemperloco honora* quid eft a me perpera geftum ,corâ uclim eloquere, nihil utes amba gibus.nccoccultis me criminät/onib’ infimules: Siquid eft meu qdprit! fipi meo difpliceatjparatus fum omniS reddercrationê,mödö quid ilk iu b ar inttIligà Duxomniadiiïtmulàteraccepitzutapparereteius uólünta t'' iafliiutä a. GCfcdinocxpoftulation?» Tum uerfus in Adolphum: Satis ’'“ihi\înquit,tuaeftcôpertaintcgr;tag,probatafides: attamêimprelentiâ* tum appai ebit,quo fis in me animo, fi captiuos, quos tenes, in commune fofcrasnit cxemplo fis alijs, nbsp;nbsp;ne ipfi diftrahat quifcp füos in meu preiu*

t^idnrn; Habcbat aüt captiuos fiptuagintaduos» Tum Adolphus: Ego, inquit,tibi princeps illuftris, animo, coi porc, reb’, obfeqüi kmper fum pa taju5.‘\ 'ides in hac me expcditione,iumentis,ferüis, SxL rebus pene omni* bus dcfliiU£Û,cris alien i multû côtraxiftè: cp fi captiuos inuideas tibi mili* tan;i,pedes domû abire côpellor: arbitrer aüt hoc,rtecp tuo,necp meo,(a* tis honori cêducere4 Aucrlus aût dux uultu comitédimifiu Queftus eft æit Adolph**,amicis criminationes Gûcelini, Slt; impetrata abtûdi liccda tcnaxitfe a duce:Sô ex illo die alicnatus,fcnfic in illû hoftilia* Tenuit autc unas üle coinitatu uti ûc^,Scowcnbofg,atq3 Holfatiâ Dux arma poft il* ba;n mifit:amp;f ubi hoftilia fentire cognouic,iufîtt expugnare arccZegeber ë’.atqj PlonezEc Plonêiè facile deieccriïc prgfidiû: Ad arcéaût Zegeber g. diu hefîtatS eft,q?firmata in môte non facile adireuînerat mater comî lis Adolphi cum non côtemnêda militû manu.*Bcrnhardus de Racebur go cornes duci fcruiês oppugnabat:Perftitefant âüt infatigabiles, donee adimerêt obfeflis aquationê,ut fitiprcmerenuTùm deditionis fadîa men tio, A bijt aût mater comitis in Scoweborg, quo loco iam comes ipfè con federat. Dux aût Plonc prefgeit Marcradû Holfatoi û pref^dtû In Zege berge aût Lippoldû quendâ, natiorle ßauafü, liacfecunda uiceextur^ bâti tant comités de Holfàtiad^rimû quidê primus Adolphus a Ludern ducc.poftea impcrâre, inftitut’ in pace qufeuit in terra :Deinde filius cius biii^ Adolphi parer, pulfus eft cum Hêrici Leonis patte ab Alberto mar chione,amp; redijt cû codcNûc altera utee ab Hêrico pellit Adolph’terti**, is que cefus apud Demyn pater admodû parüulû l èliquit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLIL

M[rtrator Fridericus audiês Henticû deftitutû Imperij benefi* i cijs,prolpere fn hoftes agere,fentêtiam in cû fuâ ipk exequi pro* perabat Ergo cxercitu ualido côfci ipto, defeédit in Saxoniamî nccerat,qui uenientc Imperatorê, fuo honore,amp;^ Henrici odio non eu* pide (xciperet Trâfierût quoqj nÔnulli ad 1 mperatorê,timore perciti,qui a parentû fuoi^ mcniorra,kmpcr dücf parebâc,Hartesborg,Leuenborg, Bljnkenborg,Hêneberg,Regenftcn* Horû prefidioR: comités ceflèrunc lmperaron\C5uertit aût exercitû ad expugnandâ arceLichtêberg, quia cotuniaciam oftendere uidebani qui CenuerûttSed tamc^cum dcfenlorê

. niiUu profpicerêt,Cæ(ân ceflèrut Circa qiios dies mortu’ efl: Cafimarus dux Pomeranig, Henrico fan's iûdus: Nam Buggefla” Imperatori tribu tapcifokiiu Arce Hartesborg, tang Saxonig grauiter imminente, Impe* rator iuflit reparari. Qui uero inerât arci Waldêberg,munitioni fidentes aligdiu reftiterSt: Sed öó illi ceflèrunt uitkori Interea Henricus dux,non ignoras propinquare Imperatorê.cômuniuit arces ad Albim,8^ in Hollâ tia,fperâs uirtuti Imperatoris illudere, fi non poflèt elidere Bernhardum aût comité de Raceburgo inilmulauit, g? in eu cum cpteris coiuraflèqin/ flituto tradimêtozuc inuitatû in arce Raceburgi.uinckû traderetlmpato ri^T urbatus ille inaudita re obiîupuit: amp;nbsp;cum nihiî dignû reCpodere uide refur in faciê obrjcienti,au(fla eft in eum fuipiciotCaptû pertraxit in ob(î^ dionê arcis fue in Raceburgo* Qiii intus fuere cuftodes iubête Bernhar do duccm intromifère:Tum uinculis laxatus Bernbardus abijt in Gode* bufch CunCp nec fie duciquiefeere uideretur,(èquut^inû armata multitu dine,8lt; inde propulit profugietêad Bernhardû creatS ducêSaxonipHc ricus dux cum muira prgda reuertiu Interim ciuitatem fuâ Lubicâ,quani dudum ab Ado!phoacccperat,cômuniuit:arceicp Holiàtie cÔmeatib’8^ armisimpleuir; ut Imperatoris impetû ibi fulbineret* Sed Imperatoriam per Saxoniâ rebus ex fentenria côftitutis.defcêderc côftituitin partes AI* bis fluminis,ubi delitefcere fcnGt Henricû Cômifit ergo BrunfwicS Phi* lippo archiepifeopo Coloniêfi; Arcé aût Luneburgi inexpugnabilêlêrua iiere ducales: Indequoq? profpiciens Imperator,Bernhardûducê,8ôOt* tönern ei’ fratrêmarchionem, cum prefidio manereiulîît in Bardewico; )pfeagminapromouens,AIbimfluuiû attigit* Habebat autêincomitatu Wichmannû archiepifeopû Magdeburgêfcm,abbates Fuldenfem, Cor beienIèm,HerfFeldêIem* Ottonêde Mifna marcbionê,amp; multos nobiles de Bauaria, Sf Sucuia: Ludouicû autêprouincialê Turingip,que Lune* burgi captû dux tenuit, produci iuHît in Zegeberge,Cum auté Impera* tor ad Abim confifteret,dux Lubice profpexit,illâ,ut poterat cômuniês, machinis in oportuna loca dedudlis* In die apoftoIoR? Petri 8ó Paulipe* trjt Raceburgû.-Ibiqp rebus ordinatis,cum omnibus quierant in prflîdio 'deducitur in Erteneborg: ut Imperatori le obigólaret* Cernentes qui re* manierat in arce de parte comitis eiccki,quia foli relinquebant ad arcis eu fi:odia,eredi animo portas ièrauerût,arcê comiti, exduib duce feruantes: Vbiinnotuit res duci infrenduit: amp;uocatis de Holiàtia militüprefîdqs, cxpugnarc paucos facile duxit* Interea aderât, qui Imperatorem propin* quare nuciaret* Dux Erteneborg arce incenfa, g? illi difFideret,per fluutj deuexa tranfqt in Stadium, ibi rerum exitus prcftolaturus: Nam uires militum non aderant, quibus uenientem, aut remoraretur, aut exciperet Imperatorem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XLIII*

I nbsp;nbsp;ginis aufa fit portas claudere ueniêti; Inerat aût Hêrici ducis ua*

lidûprefidiû:dcTekeneborg,de Aldbéorg,de Welpe comités, Marcrad’HolfatoB2prffelt;fi:’,8lt; Emico de Nemore* Cûc^ euocat’Wal*

^tmir’rex Danie occum'Hèt Imperatori de mari, celebràto fblenni inteif côlloquioj'n obfidione urbi's, quodin Wandaîia.feripfim’, duitai cindtaoppugnatur. Mifere ciues epifcopû fii5 Henricû, quiapiicï ^mperatorêefFiceretrut legatio ilîis ad dnm fiiû permttcerctiqd in W adai lia fumiis exequuti Permifere fe tandê Imperatori,qui infignibus priuile«» ürbcornaui^Hâburgenfes quocp ibi per Adolphû comité aflèquuci liintnon uulgarêgratia ab Impcratore, Donauit tum Imperator Adol* pho comitijdimidium thelonq,ac tributorû de molendinis,de trapezitis, beneficio feudali: Nam Imperio utilis futurus uidebat; Accelïît qj patef ^*us fccudus Adolph’dominiû tentiit a fe fundatg ciuitaris.’quâ hic Ado! Phus urgentiHenrico duci,quod fupia oftendim^, fan's inuitus permifitgt; Rebus igitur apud Lubica ex fententia côftituris,cum regrederet Impe* *^ator ,apud arcem Luneburgi(nam opidum neediï fuit) ftatitia habebat; Ôux fe Stadio continebat,eo côfilio,fi ab Imperatorc infeftaret opidum, 3quis dilapfus manus ei’ euaderet: Firmauit tn opidû maximo ualIo.Gîr fflinus qui opus urgebat,turres monafterq beatg Marie recêsereâideie cif,nehoftibus prgfidio,dud forêt exddio^ Duxaût mtlîo ad Imperatorë •lùciopopofdt publica tnterpofita fide,ut audiretur.’Non reeufauit Impc ’'ator, per Albim trâfcendens Brteneborg terra tetigit, faluolmperatoris ^odudu tranftês.’llle oburjs qtübuflibet de exereitu Imperatorts notis aie ^at:SoIebâ,inquit,in bis atep multis terris dare,non accipere côdult;rt5,eii Ktû uiciffitudinê^ Laxauit âût 8Ó prcmifit tn caftta Impatoris LitdouicS ^uringu amp;nbsp;Hermannû fratrêeius,fic fperâs lenire Cefaris ira: Cum corâé üeniflèt,cccpit multa retexere in fui purgationê: clanciilo fua in Imperato» '■fni obfequia cômemorare, humane mutabilitatis incertiï orabat utintu frctur*Sed erat graufor ira Cefaris, altiufep dcfcêdcrat in peêlus indigna *io, g ut una poflèt purgationê abolert uocalit 1 gitur principe abfentiam pteferens Imperator,iubebat üIS adefïè conuentui principû in Qucdelen boi g,Cuncp in eo côuentu caufa ducis tradarct,cccpcrût amici dus Miefccundioiâ:Sed turn Bernhardus qui ducatû Saxoniein tkuloprcfe ïcbat.grauior illi incubuit Indiêla eft akera qep curia in Erphordia Inte: ’'imSifridus archiepifêop’* Bremêfts apud Imperatorë cgit: ut comitatus Stadenfis per Henricû ducêdetraélus ecclefie reftkueretiPermtfit Irape«* ’’ator. Sed quoniâ prefidio dudstencbat,expugnand« erat opidu cum ar «;Pafluseft cû PhilippoColoniêfi fexeentas argêti marchas feillidatn*» juin, ftexpugnaret Qjio fado eiufdê Imperatoiis benefido, Adolphus Bolfatie, Bernhardus Raceburgenfis comités,fuas ditiones récupéra* ’^unt.Duxaût Erphordiâ petens,pedibus Imperatoris prouolutus,uenigt;* am amp;nbsp;gratia poftulauit,Imperator illû de terra leuâs, okulat: quod uticp

fgGiffet, fl,quod multi tradunt, Imperatorë fibi fupplicê Hêrieus olinr in terra iaceredilîimulanèt Nüe uero no tenuitlachryraas Imperator, (Jî-tanta,iamcp diuturna,inter olim familiarifTimos, SC fanguine coniûdiffi** Jpo$,cÔtroucrGa perdurareuNon th potuit Imperator fine principum âl* Wuteponere^quê omtiiû côfenlu dçftituit; Benethlperareiufluinhorf»

tabat ut de Finibus împerri per aliquâta têpora elongâs,fèntentiâ Tmpenf honoraret: futuru interim,ut prindpu in eû animfmollirent. nbsp;nbsp;XLl 11U

Bijt ergo in exiliû^abiurâs triennio fines Imperijjrâllatus in An a gliam ad (ôroriû fuû Richardû Angligregem, cum uxoreaclio beris: Patrimoniolû tn illi fuû Imperator permifit in meditullio Saxonig» Rex aût Anglic honorifice accepit uenientê, arma pollicit’ fi pu gnare ille uellet.Erat annus poft natû Chriftû milefimufcêtefimufoflua«» gefimufprimus. Per qug etiâ tempora, Hêrico iam exulâte, terra Saxonic fincprincipe manens,ad tumultû relpexit,cum fe cûifta comoucrê^Nam Bernhardus qui ducis nomê prcferebat,cum non làtis illi nobiles parerêf, fègnius cûda adminiftrabat. Adolphus Hollàtig cornes duxit côiugem filiam Ottonis comitis de Dalle, annitête Philippo Coloniêfi archiepifeo pOjCui’’ erat neptis, fratris uidelicet fjlia, Cûcp Adolphus prgualuiflèt in Hollàtia,eiccit omnes, qui Henrici ducis têpore fênferât cotraipfum: que fuit origo multoEjin reliquû tempus laborû, amp;nbsp;alterius turn eiedionis; Eiccerat cnim iam nunc Marcradû prefctftû Hol(âtoR2,uirû potentê;pro quo fubftituit Siticû,n5 cqua uirtutepreftâtê, Emeconêquoçp uirû lire nuum abægitcum nÔnullis alijs miliiaribus uiris. Illi Iparfi per exilia, alf| apud regê Danic,alijapud comité de Raceburgo,ali) apud dticcSlefwici fclècôtinucre. înteica Bernhard’’dux in Erteneborg euocauit omnes fuç ditionis nobiles ac militares, atep fâcramêra ab illis accipiês, reddidit uni* cuicp fuo iurc beneficium, hoc eft feudû,ur nûc uocât,quod ante tenuere. Venei eimpigrc de Dânêberge,de Luchow,de Zwerino comitestExpc (ftabatur Adolph” nec uenit,forlân arbitrât”, fe beneficiû ab Imperatore fine medio recognolcerc. Sed orta eft inde fimultas inter duce comité lèrpcns occulte. Dux aût demolit”arcê Erteneborg,noua molit in altera Albis ripa in Loucnborg,Ioco,utputabat,munitiore: tradutftis lapidib” per amnê prioiïs demolitcmunitionis. dues Lubicenfes queftiapudlm peiatoi c itineris traictflus diftlculratc,obtinuere;ut Imperatoris inter/ pofito decrcto, iuberet,in lolito loco traieiftû relinquere:S2 pmanfitil.’ein Erteneborg ufq? in hodiernum diem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XLV.

Vx aût Saxoniæ Bernhardus, iâpleno uidebat iurednaripro/ d uincie; Quo fatftû eft, ut nouis cêfibus £lt; impof!tionib”in fub/ ditos conftitutis’,principatû fuum faceret odiofum. Augebâtani mos illi fratres, Otto marchio Brandenburgêfis, Sifridus archiepifeopus Bremenfis:Et nihilominus ditionis fuc exilitas, ad principatû maiorade/ pofeebat prefidia. Remâferat enim Henrico maior Saxonie pars, que illu materna fucceftione côtigerat.Omnis nûc ducat”Brûfwickcêfis,Göttin/ genfis, amp;nbsp;Embickcefis, qui nûc dicitur Trâftyluan”.ISJam Brcmêfisar chiepifcopus,nûc fratri accedes,Bernhardo î hietmarfie comiratû Adol/ pho ademptû,fratri duci lubijeere conabat: Mirû, cur non pro fua ilium ecdeûa defenlâret: cuiex Hartwicipreceftoris fui permutatione, quod fu pra SC in Metropoli dixim”,proueniflèt. Sed ( ffienis populus ciediturcc clefiam côtempfiflê;nec potuit ecclefia facile Thietmarliâ tueri; que ctiani

iûc,ut predixim^, Sradêfem comîtatu amint Adoîpîius aût tum Thicf^ fnarftam pro Tua defenfauic.tam archicpifcopo, g duci lèarmis opponrns* Erac tum anniis oduageftinufquart’/tim Imperator Ërphordie mirabi* liter fupra latrinâ perich'earetur in couentti fratru diui Pcrri,uix bçfens ad càcellos feneftre ferratoszcum intérim fublapfis trabib’,multitüdinê ram» tam hominu non ferêtib’, quidâ ex nobiîib’ in ipfis iordib'quot;' mcfgerciur* •nquibus Henric’ de Zwartzeborg cornes, qui e^it^ fui pt-çfagiû qüod* ^am ferebat in ,puerbio;Si,inquic,hoc feeero, mergar in Jati ina^Duxin«* terim Bernhardus iam non modo pl^bc, fed ipfam in fe côcitabat nobili* fatè. Nâ comiti Adolpho Todeflo,Rateko\»',8^ iurâ.qtie il II Lubicc cô* kituerat Imperator,fubduceremoliebat,eû Impioreliquu ièruaflet; Ina neinfe ferreprincipatû querebat, fi alrj de frudib’ impinguentur* Idem in comices,Z wer inciêm,8lt; Raceburgeiem molit; lunóis pinde uihb’co mites memorati hoffilia duei nûciarunt:q? prior ille fua cuiçp auferre mo Iitetiir»Arcê noua Louêborgadoriuturobfidentes,oppitgnât,amp; multo tandem Iaboreexpugnâc,deieô:âcp folo pqüarunullle ubi fè armis iiindi* carenÔ poterac,împeratori defertquerimonia Irtterim comités, quas dii cifidioresrenturaggreflî,perturbât munitiofies* ArccHowin Wanda* liaMagnopolcnficapiüit:matreNicIöti,qui WerflaiabHeniicoperêpti flius crac eqciunc Nicloc’ ad Ottonê marebionê profugit.deçp arce Ha uclberge multas fæcichoflib’eruptiones incurfioncs Côflatum ind^ tfi bellû intra Wâdaîiam,cum ft udtjs partiû principes ipfi inter fegîadii* Gs QringeicttNam RugianoE2dns,NicIori,BugnausPomeranoR*dmt firmabat partes Burewini,amp; perindecomn'tû memorafOX'-.Hui’aijt belli txituin,quiain Wâdalia fcripfim’ inde petat qui noftè uolet» XL VL

Mperatorper ea tempora infignê fccic cÔuentüm Moguntie, iii i quo Henricû filiû fuû regê declaratû auratû fæcit milite, torque donata: Ibi côfirmatum eft matrimoniS intereudem HenricUni Confiant il, que Glia erat unica regis Neapolirant\moniaiis(Colaenim ftirpis regif fupcrerar^Difpar ecas nubentium, Cum pater Imperator re^ gnû ltali£ magnificaret» Hic aût cÔuentus tanto apparatu eft inftruôus, tantofumptu paftus; utangufta côuentui ciuitas uideret aduenaf?? Im^ perator extra muros ampliftîmâ iuffit erigi domû, liberioris acris gratia, ibic^ curia fuam honeftauit: 1 pfo dieproceftionis maxima in facratifnmal Pentecoftes feftiuitate,cum in ecclefia federet Imperator,cum utriuiêp or dinis principib’, a dextris babes archiepifeopû Moguntinû, a finiftris Coloniefcm,abbas Fuldenfis turbauit ccctû cam célébré, locû fibi depcgt;lt;* feens ex finiftro Imperatoris latere,que dns Coloniêfis occupauirrMemi* nere multi hoc ab antiqua obferuâtia in eo prefertim loco faeftû. Sed priil ceps elector Si archiepifeopus cpdereabbati duxit inglorium. Imperator interpellât’ defuper refpondic: Veteres approbarnus,ut tenemur, Imperq noftri côfuetudinesiquocirca maioran minor cquo nobis diferimineeft: Intelligens archiepus furrexit: QuâdOjinquiêSjicrenilîîma maieftas ita fi; uoluntas ueftra prgbctjcedo abbaii archiepifcop’,monacho prince ps cltgt;

ó:orl fed bona uenia ueftra ccctu di’mittoïSó hcc dices abCcenîttSequutus eflillû comes Palatin” Reni frater Imperatoris,8ó comes de NafîoWjdM centes: Sereni fïïne Imperator permilïà uenia dnm fcquimur exeuntc,cui’ beneficia recognofcim”.Cornin' de Naflow,quille èé ab abbate bencficiî* um teneret,dixit Ludouic” Turingicprinceps:Pulcbre bodie relpondes beneficio SC fublimiter ^pmereris, qui delêrto uero dnoaliûIcôtaris Ciii alIe^Benefidû quod teneo iuftis fuo loco promerebor obfequijs, hodiefei* quor que in hue ccetum inter alios deduxiîgque dnm feudi quod teneo. Idem fccit dux Brabâtif»Tot uacuatis lèdib” turbaturrex Henric’,etiam in collû appendês archiepifcopi,qfancfferogat,nefeft5diêa mocroreau«* rDicetur,ncue turbationeexcitet in tanto principu côucntu;mancat in co* fcfïu,neu cömittatjUt diem fue coronationis tantis ire tenebris obnubilef. Turn Imperator ipfeinterponit: Qnquidê,inquit,unû te adeo uerbuni coturbatjuellc me têperaflê fermone quis nihil prêter Imperij dignitatem eloquutu agnofcâiSed üide ne doloris minimi curatione ingens corpori uulnus infligas: Qin'd enim fit feindere tancû côuentû, pro tua prudentia nonignoras Tum cxcandefcêsarchiepûs:Pulchrc,inqi]it,hodieremunc rabat Cefarea maieftas diuturna hui’capitis oblèquia,qu^ lèquut’imple* tiûpro qua in caftris incanuûltaliâfatigaui: Lumbardiâoppugnaui:Bnl fwico fudorê cum fanguine fudi: Hcc magna merces mea,ut in conuentu principu côfundar propter abbatê: qui nifi occulta Cefarei culminis intef ligentiam foueret,ab hac iniuria merito têperaret. Q2; nbsp;nbsp;nbsp;Cælàr, amp;nbsp;rex,

manere me uultis,cccc pareo,reponatur noftre lèdes ut fuere; fi noftra ab* bas turbauerit,afcendat in coclû,ponat fuâ in aquilonê fimilis fit altifiî* mo Prefcntiês aùtaljbatis archiepiTs arrogantiâ,quatuorarmatoF^’mili* bus 8Ó fupra uenit in cccttr, arma proculdubio etiâ in ecclefia exeruiflènt,' fl in longû duraOet côtentio Tum Imperator;Qnquidem,inquit,atcar* chiepifeope infimulamur de occulta cum abbate huius rei machinatione, parati fumus iufiurandum preftare,nos ei’ culpg non effe affines. Et cum ïLirai e parat’ uideret ,exccperat archiepifeop’; Verba,inquit,Celàreæ ma leftatis mihi pro iuramento funt. CÔuerfus inde in abbate Imperator, q? ôi ille principes haberet non paucos,pro ilIo,G ad arma ueniret pugnatu* ros,dixit; Hodie,ne maior nobis turba hue diem feftû obfcuret, fine iuris tuipreiudicio adhibendaefttibi pater breuis morepatiêtia. Abbascum rubore locu tenuit inferiore; coronat’ eft rex Hêi ic’ cum regina. Erat aût ann’pduagefimufquart’ poft millecentû Ve tibi fupbia que in cœlis nata,cû authore tuo ad inferna demergeris lemp excruciâda. XLVII.

1' ma Luci’ papa,ut obuiâ ei proficifceret ,tralt;ftatur’ cü illo Cbngt; ftiane reipublice négocia, que in Afia nimiû cceperût labefada* ri. Verone côuenerât duo Chriftianifmi coIumina;Côcurrerat ingens ec*lt; clefiafticorum multitudo, recociliationem depofccs fedis apoftolice.q^in fehifimate Imperatorêfequuti ab antipapis effent ordinati,amp; inftituti.In* teruenit pro his Frideric’ Impator,ut in gratiâ fumèrent. Annuit perbe^'

nigncpontifex Sed cum poftera die manus ilh'seflènt imponêdefingiiÏis ’inmutatü erat côfiliû: q? di'ceret, in cocilio Venctiano décréta,non pofîc nifi alio côcili'o irricari: Promi'fit aût de proximo alium a Ce euocandû cœ tum in quo fuper h is coftituereu Auditæ funt Germanoi^ ming pro fua cÔfuetudine:fed nihil ea re moti funt cardinales. Credebatur aut ea côfîli) niutatioa Côrado Mogutino,amp;l Wormaciêfipôtificib’prodijflè Inde fœpit Imperator tratflarc cum pôtificc fuper patrimonio potentis per Ihmdne Mathildis: que fub Henricis I mperatorib’,pâtre, Slt;filio,multa faciebat pro ccclefia; 8Ó iam reb’ humanis cxcedens multa rcÜqucrar eide pfciefiepoiridènda,quc Imperator ad ius Imperfj deuocabat.Érataut,ut tîixiin’,marchionis Saxonie fiIia.’Sed ex ratione têpoi^diu ante hâc gtatê Pmigraffe cÔuincit,nifi geminas fuifîè, SC altéra poft altéra,in Italia floru iflèquis côtendat. Diu turn eau fa inter facerdotiû èC regnû ücntilata,ni* b1 côcludipotuic,8^ fine fine difcellèrc. Supuenit tarnen noiia diftènfio«* nis materia de ecclefia Treuerenfi uacante:ad quâ canonice a fanion' parte fleftus Volmarus, ab Rodolpho, que minor pars elegit moleftiâ pafttis* ^fdem appellaiiit apoftolicâ, amp;nbsp;peruenit ad Luciû pontificê, Rodolphus aût fe côtulit ad împeraTorê,qui facile inueftiuit de rebus ecclefic ad fe c5 fugientê Volmarus inanis permanês,lêquutus eft fedêapofto!iccâ..Vrgelt;* battn inftantia eius pontificê, ut Rodolphu ad iudiciû de iufticia refpon liirum euocareuNoIuit Imperator ut in cotumacia perfifterer; lcd miflîs cum eo quatuor uiris utriufq^ iuris peritilîimis, ut legifte pro Imperaton» te 8C eius iurib’allegarêt,decretiftc autê eleftionis canonice ius defenfita rent Allegata funt plurima in omnê parte. Sed ea fuitpertinacia,ut nulle» fine fado Rodolphus ad Imperator? rediret:timebaturcp eccleGa in pefti mumfchifma,utolim,relapfura: qd malû,quiproprnouerût,magis hor nierunt.Henricus interim rex Côfluentie canonicos,qui Volmaro inhe* J'erent,male per adulefcentic feruorê affccit: Quo audito papa cofirmâdo Volmaro erat propenGor:Sed detinebât eû crebrç inter le 80 Cclàrê légat tiones, cum ex ore regis non femel audiretur, G Volmarus fublimaretur^ oinnê inter principes côcordiâ in peftimû facin’euafurâ: Ea res pontificê cÔtinuit Interim Imperator apud papa oratorib’ mifïîs inftitit,ut fili’ei** Henricus ipfo fuperftite Imperrj corona donaretunpontifice renitenre,qgt; indecorum uideretur, non ab iïlo depoGtâ Imperij infulam altcri côferre, quafi in uno corpore monftruofo gemina capita figerentur: quieuitc^ ea fuper relmperator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XLVIIL

Vo etiâ tempore Gmultas inccflït régi Henrico atq? archiepilco q po CoIoniêG Phiippo: Nam mercatores qiiofdâ de Duysborg per dioceGm trSlèûtes reb’ fccit nudariiq? ueéligalia amp;nbsp;lolita iii ta non perfoluilïènt: Nudati querimoniâ apud rege adulefcentiorêdepo nunt: 111e milfo nûcio iubebat fua reddi Ipoliaris. Archiepifeopus legiti* mas caulàs prétendes non paruit: Iterû milfus nûci’ redibat inanis: Tera* tio fub obtentu gratig prgeepit adempta reftitui T um archiepus male tcj» perâs iram,profudit hoc uerbû: Neminêpoftè duob’feruircdominis 8Ó gt;nbsp;y n

ilt;^eo mate duos regnare Ea cû regt refcrrêtur indignat’,curj'â fiipcrcait indixi't arch icpiTcopo: Non ucnit; J ndixit altera,necin eâ uenit:Cûcp ter^ tiam Moguntic conocaret,amicoR: côfilio non cam côtempfit:fed magna fuoR2 manUjUt a ui tutus eflèt,acccflît*Quo tempore rex diffimulâtcr no* biles qui cum archiepifcopo uenerât, fjgillatim euocauit, 8C côpofitis pro rei qualirate ucrbis hortatur, ut Romano Jmperioprpftêtfacraméta^lHi negare non aufi preftiterût, Archiepifcopus hpcaudiês,rei exituprgfume bat in caput fpcótare fuû: Idco fubmiflîs amicis régi recÔciliatur: iurâs Q* fanéleucrbum indignationis primo feruore animi elapfum,non certo filioprolatûtSufpeflû inde tenue re archicpûm male eflè afFcdû Impcrio, cp nuper in Angliâ, ubi turn erat Hêricus Leo nauigaflèr lnde qf^ fe pur gans.cû régi fummâ pecunic muneris loco donaret,rccôciliat’ abibat Bx iKo aût tempore a familiaritate Impcratoris amp;nbsp;filrj eius elôgabat.’plurimil dolens ,q? tanta deuotione,cum tanto animp fup periculo terrcno fcruiflèc Imperio:8^ cctpit Coloniâ uallo maximo turrib’ firmiiîïmis cÔmuni^ rc: Qüam rem Imperator,ubi comperit,iuflît diligentius obiêruari.quafi noua qucdam molientem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XLVIllf*

Dolphus cornes Holfatié, düm per bec tempora ablèntis in An* a gliaHêriciHolfàtiâquietus teneret,! hietmarfiaquocp occupa* uir, diflîmulante Sifrido archiepifcopo* Sed cumfecûdus Hart* 'oricus,qui Sifrido fuccefîît, ad rcR? gubernacula pucniflet, ccrpit iura ecclefic fu^ recuperare«Cûcp AdoIph’comitatS Stadêlêm atrpThieC marficteneret.caufamcp fuânoh fàtisiniureaduerfus ecclefîam tuerctur, T hietmai Gâ ccclelie reddiditî lêd ab archiepifcopo ducêtos modios auc* ne in bencficio recepit* Erat turn annus oduagefimuflext’, cum Henric* Leo quonda dux Saxonie reuerfus in Saxonia, Brûfwico quiet’ côfedit, iam decurfis annis ill i ad cxi li û prpfinitis, Age bat apud Impatoi ê crebris nûciis,ut ad iura fua reftitueret: nâ patrimoniû eius a multis diRradû oc cupabatur lmperatorliteris nucijs bcneillû Ipcrareiubebat.'fcd tn ua* 11)8 impeditus cafibus IJjem difFerebatin longu: Nam quicquidimpera* tori rebellionis fuccrcuerat,uel a fummo pôtifice,uel ab archiepifcopo Co lonicnfijUel a rege DanoB*’ Kanuto, id Henrici molitionibus inferibebat* Cum uero audifîèt Henric’Hartwicû quondâ notariû fuû ac feribamad archiepifeopatû pueniflè Brcmêlèm,gi atulat’ illi,rogabat:ut in quêcSt^ fibi placitû locum illi ad colloquiû occurreret:quod ille,nonfatis memof priflinc amboi^ fortunp.fupbi’ côtemnebat, nÔ gd olim utcrcp fuerit re* cordatus* Sed prgfenti rcnim ftatu cûdta metitur nô (àtis prudenten In* fcrea rex Henric’ Friderici Imperatoris Glius» deiponiàm Gbi duxitin Ita fia uxorê Conftantiâ monialê,folâ ftirpem NormânoRj.'qup regnis utri* ufcp Sicilië fuccederet: Celebratpc^ funt nuptipin côfinio Papienfium ac MantuanoRzzquas ad magnificcntiâ regale inftruens, euocauit principes ac nobiles,non modo ex Italia, fed abufep ultima Germania, Gngwfaji exquifita utens inflantia apud Philippû Colonienfem archiepum,utuete tis infufeationis notam abolerct* Motus ille fingulari régis diligentia,ad

’ffr ad omnia inftruic,S^ procedit cum magno comitatib Sequut’ illu ma ^fiis itineribus nucius a Corado Mogûtino, uerbis dni fui gdiligentifli* •’le tnonuitjUt fibiproipicerct,nunq fi procederet Colonia reuifur’: Id do Ione an ex animo fcceritincercûrSecû tn reputans Coloniêfis periculu fui* Um non cotcpfit monitore:fed fimulata aduerla ualetudine,iter uertit,mic ffns qui abfênticâ illi’ excularent unde excreuit in eu fufpicio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L«

Rbanus tum fuccedes Lucio pontifici ortas inter ecclefia Im* u periû fimultates ccrpit agitare fuperpatrimonio dneMathildis, fuperinueftiturapôtificû,q?q^ exuuias tolleret Celarcpifcopoi^ ’norientiüjUnde ecclefig mifcrabiliter nudarent:obiecitc^ cp abbatiflas cS coucntib’ fuis male haberet, uerfis (acre uirginitatis ftipedijs in ufus mill Hæcanimofus pontifex magni nihilominus animi Imperaton'cccpit obi^âare Sed Imperator,etfi non libérer,patienter tn audiebat,quia con Iccrationem ad Imperiû filij régis depofcebat: cum in eâ rem potifex idem Qnod predeceflbr obtenderat, non pofle coronari filiû qdiu corona non pnnerctpaterJnter hgcfumm’ pontifex Volmarû eccleue Trcuercfipre* ffcinQuod audiés Imperator indignationéexpuitjmanifefi-epretendcns quod diu abfconderat* Inde renouata funt uulnera ueteris mali Héricus •^exauxerat dididiLi inter cardines orbis, Namdum inter papcâÔÔparen* femexiflet diffidiu in palam,quenda Italic epifcopu in coCpeifiu fuo agen fem,interrogauit,aquo fui cpifcopatus côfecrationéteneret llle relpódic A fummo pontifice: A quo deindeinueftrturâ: itidem aitille a pontifice. Stomachatus rex iteru rogar Tum cpus: nihil,inquit prediorG ab regno ffdimperio teneo, necp miniftcrialcs curtes, neqj regias dominationes. Vila eft regi durior relp5fio,00 annués militib’, pmifit epûm(indignû fa ein’ ab Decianis téporib’ inauditG)luto uolutari, Interim fchifma re* ffaCciturjUon in ecclefia,fed inter facerdotiu 8^ regnu Philipp^ Colonien ßs,C5radus Mogütin’,8ó Volmar’ Treuerefis rem indigniflimärati,qj oniniu pontificG mobilia poft morte cÔfifcarent ab Impatore,duodecim lt;Ilis epifcopi fubfcriplere: Inter qs Bertoldus Metcfis,que olim eledu Bre •iienfem papa reiecit,nec c5fecrari,nec cofirmari paftus, qd in Metropoli nofira diximus:Sed qd ibi non c5tigim’:c5tempt^ amp;nbsp;proietft’ a potifice Bertoldus ,uir alioqui potificatu dign’,ad Imperatoré le CÔ tulittille ueni* entern pro fua eruditione dignater excipit, cofolaturcp, 8é apud fe hono* rifice habitu ^uexit ad ecclefia Metéfem'. arbitrât’ illû pro tanti memoria betiefici} fibifuturu obnoxiS Sed cum Bertoldus,lmperatoré q DeG of* fendere males,archiepifcopis inh^fit,auerlät’ Cefine,indignât’ Fi ideric’ illfiexpulitdefedefua: Pulfus Colonia fecötulit,8lt; Philipp’eiprebeda ad Apoftolos permifit Interim Metéfis fedes uacua remäfit. Eadem tur* batio Treuerélèm agebat. Nam Imperator RodoIphG fuG aduerlGs Vol marurn cofecratum 8lt; cofirmatG défendit,ÖC exulare in fua diocefi coge*.

. uoluit quid fcntirct Philippus Colomcfîs, que dudu fufpexit de ïebellio^ ne.’Ëuocatû ergo folus (olû uefbis aggredit Que ex longo, inquit, tem;* pore nobis inceHit famih’aritas Philippe,te coram iubet exponere iniurias Romani poncificis in noftrû Imperiû: Vides quomodo Treuerêfi ccclegt; fie que uoluit tentât intrudere Imperij iura in Italia non definit uendica^ re;Proinde equum eft,me quot^ ad ca côtuenda c5furgere:De teautem quâ fim in côtrouerfia tali fpem habitur’ expofco îam autêarchiepifcop^ iUe a lummo pontifice legationis amplificationê accepit: ut qm aditus ad Vrbem neminipatcret,ne finefoJatio luflideaut papalis grade manerent ecclefie,permifitpapa Philippo rerû per Germania difpenfatione; Jd fdés Jmpcratoranimû tn ei^ptenrauihCui Phih'ppi]s:Arbüror dbi Impera^ torexiongotêporemultis in rcb’fide edèmeâexpîorarâ, qyiufliciptux nec dtfuerim unq.ncc fim afiqn defutur^: Vnum eti quod pontifices nos giauat,côfircatio rerû a modêdb^ epifcopis, que una res ecclefias nuclaC, quod cpifcopatû ingredienres inrolerabilirerpremit: hoc unofiibJato, non habemus, quo Romano Impcrio non bdidimi Cemper perfèuercm’* Ad que Imperator; Olim,inquit,Romani Imperatores de ecckßjs vacan tibus omnêhabuerefollitirudincm, amp;inuenti üincillo tempore longeq nodris fæculis cpifcopatû in fuis fedibus digniores:Tunc cnim principes longe latecp profpiciêces, ex omni Imperio legaliores ubicp uirosprefcce runnnûclibéra uccatis eleciionê, qn fuis qiiifcp (iudijs, afFeéiib^,illüelelt;^ tftione conat erigerc,quêfua maxime libido depoßdt, non quêCua mérita prouehûtrScd qin hoc ius plaçait maiorib^noflris eccIeCrjs remittere,paf uulas rcliqaias iuris inueras pofieris relinquem^: necpatiemurminui^^Ea cûarchiepûs duriorefrôteexciperetCentiens ImpatorauerCum ePaCeani mu :Qnquidë,inquit,pape magis q Impio CubfcruiSjUihil op^eii te in cce tûquêindiximus Impijpôtificib’in GeilenhuCenadedè, lllepromagno accepit remiiîionê,3lt;^ ab Imperatore non fatis Imperialis abceiTit-^ LIE

Vm autê uentu edèt in ccctu Imperij, ubi pôtifices, acprincipes c multi ieeufares cÔHuxere,exurgês Imperator in mediû pretulitt

Copertum edè uobis arbitror patres ac principes, quo Hein nos animo fumm’^pontifex:necintelligim^quib^in cû demeritis capadamur qup facit,etiâ maiora c5minatus:IS!os facile inducimur,ut fanêiûUlûpai^ trênoftrû agnofcam^,debitucp fummo pontiftei impendamus honorê,fi modo nos in noiîro gradu uiciffim agnofeat: (2i}i fi pergat Imperij nodri iura minuere, cÔftdimus uedro cÔfilio auxilio uiolentipillius cÔtraita ros.’Quod ad nos pertinetpcjntiftces arbitrai indignû,dccimasqupalta^ ribus 3^ perfonis ecclede dedicatf nofciint a laids obtineri:nec uultintek Iigere,olim ecclefias uarijs afdiêèionib^ laborâtes, a laids perfonis defend fas,turn in beneficium remuncrationis,quas abunde tenuerât décimas,in parte dimilTastEt quo indignu iudicabiturfi quis ecclefip militas eccleß^ Ûipêdijs foueat: Jllud quoep nobis uelut malcfaêiû opponit, q) uel iube^ amus uel finam^in rebus ecclefie prefcêiuras eflèmilitares: utlaieamanu eecleüa^: predia dcfenfeni:Et qu^ iniuria diJi quicfcêcibus ecdefiat^pre^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ïatis 8c ad fola diuina mi'niftenâ intentïs,milites exeant,eoR2 quieti coCub gubernâtcs fubi'edu ecclefijs populû,utpareant ad ^qua omnia fuperiorib’: Et quoniâ bis maxime in rébus inter regnu eccIefiS cÔtrouerfia eft, ucftrâ patres defuper (èntêtiâ expedam’: ut fi res,ut appa maiorcexcreueritperplexitatê,quid de uobis (entire, qufdueexpe^ ‘^aredebeamusfTum Côradus Mogunnusarchiepûsmimpert) cœtii Priniüs,omniu uice loquut^ eft in banc (èntentiâ:Grauêquidê èC omnitx •iinitibus onerolàm rem in mediû aftert Ccfarea maicfîas nbsp;nbsp;qua nulla in

Cbrifbanifmi fubiecttonem,8^ Ccfari qug CgfariSjôô Deo quæ Dei (unt reddere fum’ debi'tores,nec Impcrio detrabere,nec ecclefîai^ iuia mi niiere noftre uici's fueritt^^inde lînat Imgialis celfitudo liten's agere apud Himmu pontificem,fi forte fublata de medio omni cÔtrouer(îa,optata eu»* ftis pax reuertatur: Scribantur ad fummû pontificêex (èntentia Imperà»* ^on’s licerg nomine pontificû,quib’ ßnguli in côciîio pr^fentesimprimere bullam iubeantur Fadû eft ut ille cenfuit Tales uero litcrg cum redditae ^entpapæ Vrbano, miraturprimu,quid cum caufam illefufcæperitepi«* fcoporum,ini tam facile a (ententia deciderint, Imperatoriinclinâtes: Sed intdligens id quod erat, præfènte Imperatore, non quod fenferant libéré rcnpfinèpôtifices,paruiile motus literis eiufcemodi, interim Veronâ co^ tendit,! mperatorê euocans ad audiendâ ccckfiefententiâ:Habebatin ani f^ocxcomunicadonis in eu diftringere mucronem:Quod ubiintellexere Veronenfes, papam circûfiftunt orantes: ut ab iniuriailla Imperatoris in (ua temperet ciuitate,non fe qui 1 mperio fidem feruarent Iaturos,ut ea afii ciatur in ilia urbe nota. Motus papa fententiâdiftulit: Sed priufq locum que ad rem deftinauit,attigit,rebus excefîît bumanis Ita turn Imperator exors manebat côminate excômunicationis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A nbsp;nbsp;LIIL

Dolpbus interim tertius Holfatie cornes ad oftiS Traueng pre* a fidium reformauit,quod Dani, cum rex Imperatorem inuifêret, deipcere,introrfus ad terram firmâs,cum prius ipfis in aquis con filieret. Ab exeuntibus uero intiantibus uecfbgalia expetiuit:recufan* tes autê ciues (è comiti oppofuere Aliquando res uerbis tratflari cœpta, fi ad concordiam poflèt perueniriî Cum prætenderet cornes, nibil minus ifiquid etiâ amplius iuris,g Henrico duci,cui gfoluilîcnt ueôfigalia,debe riq?Imperiali dono, amp;paterno nibilomin’ iure ciuitateipfeteneret Ci* ues replicarût,duci tantû ad têpus fuiflè permifliim tbeloneum,(è nûc fa* ctosImperial!donoliberos.'fatis effe comiti,q? intra urbem nônullaiura poiTidereuHac uerboB: uici(ïîtudine res in maioiëperuenit acerbitatem, cum neuter a fuo rigore difeederet:cornes depofeeret, ciues uetftigal per* negarenuDeturbauit inde comes pafeuis,nemorib’,agris,ciues:q? fui iu ris omnia faceret,Cepit,tenuitt^,quofdâ exciuibus in Todeflo uel Ham burgo:Defert querimoniaad Imperatorê: 111e euocatis partib’ côponic inter cas côtrouerfiamin bûçmodû; ut ciues comiti pro redimêdo tbelo iKo perfoluât trecctas argêti marchas^proej pafeuis ÔC ufu fiuminis a ma

ri i'ftTodeflojducentas argenti marcIias:Eac^ Imperator datis dcfuperli tens cômuniuit: ne qui's in perpetuû eâ côcordiâ poflit côueïlere. Inceflit per ea tempora inter Imperatorê amp;nbsp;regem Danig Kanutu noua côtrouer fia Riper dote germane regis.que iam apud Imperatorê manens unifilio* rum eius erat defpôiàta,necdû thoroiûna Sed rex Danig non (àtis gquo ferebat animo,dotis ante peradas nuptias expetitionê.Qua de re,cum ex aîrjs quoep caufis obliquo eflèt in Imperatorê animo, dotem iamnûc da* re reculàuit lmperator boe intelligens,ibrorê illi fuâ quo illam accgpit ap paratu remifit:Quod Kanut^ graviter ferens, manifeftas deindeinimid* cias aduerfus ïmgatorê cœpit exerceren’ta ut omne terra Wagriorû,Hoî fatorum, Stormariorû, Polaborum, uRp ad Albimfui efiè iuris diceret, camcp repetere c5tenderet,percp Wâdalos,quos fibi aftrinxit crebris in* cufRonibus uaftauit Eifdêdecaufis mater regis,qug Ludouicoprouinci ali Turingie poft regem Waldemarû nupta crat,repudiata, 8ô ad terram natiuitatis fug fine honore rcuerfa,côquefta eft de multis in fe mariti iniil rijsîVnde rexmagis ac magis inftimulatus, iuftâfe in Tbeutonicosbelli caufam habere arbitratur Sed cüm Thietmarfia archfepifcopo Bremenfi Hart wicofecundo,qui nuper illam ab Adolpho certis padionib’ recepit non fatis pareret,archiepûs magno inftrudus cxercitu,terra ingreditui* èâ perada multa frugu atep domoru côculcatione, ad deditionê populu infrenê coggit. Illi aût infinitâ pecunia expromittêtes, libertatêfiiam ere redgmerunt Cuni^ archiepûs redudoexercitu rem bene pacatâarbitra retur,magna inde ecclefig fug incidit caîamitas. Nam cum Adolphus de Holfàtia atep Scowêborg cornes,8Ó item de Oldêborg, cum multis alfjs nobilib’',militig ftipêdiû ex archiepifeopo depofeerêt, nec haberet ille qd redderet omnib’, iam in earn expeditionê impêfis, nec Thietmarfi expro* miflam fummâ perlblueret, cogitur a minifterialibus fuis redditus epifea pales per trienniû abiurare: ut ex illis gra foluantur aliéna, llle uero de ca* thedratico, amp;nbsp;ecclefiarû côlecrationibus tenuiter uiditabat. Thietmarfi cum promifiàm pecunia exoluere,nec poftènt,nec uellent, ad Watdema* rum Slefwici epûm (èc5tulerût,gquefando Petro,ut alTerebâtjlèruitun, qui amp;nbsp;SIefwico,amp;^ Bremgprgfidet patronustperinde Danicg corongiun di:Erat hic epûs fili’ Kanuti regis, quê Zueno rex,ut in Dania dixim’, in côuiuio oppreflît,Waldemaro,qui poft regnauit,grauiter tum uulne* rato:Dati a TTiiemarfis epifeopo obfides,ut certa fide permanerêt:8^ iun di funt regno Danig ufep ad diepugng in Bornehouede,cum tranffugci* rent denuo ad comitem.

NTBRBA, CVM TRJSTIS RVMÖR de capta rurfus lerofolyma, decl/nadone rerS Afia^ ticarS,Germania, omnes Chriftianas pfouineias

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pleuiflèt Imperator côuocâs Mogûtiâ Imperij cûEtu,lc

criicis charaâ:ereinfîgniuit,8C cû eo Fridericus fili’eius duxSuguiæ: multi archiepifcopi, plures epifcopijdux Boliccmie,dux Auftrie,amp; fine numéro nobiles èc ^natesdta utcôpucarent in exercitu Impaton's ièxcêta millia pugnatoR?« '^fucis aût légat’’ a papa Clemêcc crat Hciicus cardinalis cpûs Albanen* Grat aût annus oduagefimufnonus poft mille ac centû* Priulg tn Ini l^racorabiret,res in Germania pacarecôtendit: euocato Henrico Leone ^uiiampridem expleto peregrinationis in Angliâ têpore,redibac Brûfwi ^umdbi enim locû inuenerat finentelmperatore,çp efïèt peculiû eius a ma treLotharij Imperator is filia,proueniês* Euocat’ ab Imperatore non c5 icmpfit iuflîonê Euocat ÔC Bemhardus iam titulü Saxonie préférés: qui dillo depoftèflîone Saxonie ludareEpacê incer eos quibufdâ côditioni tus reformare tentauit.'data Henrico triû optione:ut aut parte rerû con* tcntus conquiefeerettaut in expeditioné cum Impetatore,non fuis, iêd îtti P«ratoris fumptibus iret:aut omnino ad illius reditû côquiefceret. Henri eus preclegit omnino lê côtinere ad tempus ,q uel ire quo nollet,uel hono priftino ulla de parte priuari parereul gitur cum infinita illa multitudi* he moiiens Imperator,multos preire,multos ièqui iuflos, alios etiâ diuer* fo innere gradiêtes,cÔftituto iuftît couenïre loco Inerâtpro multitudinc hiortaliû in agmineincômoda multa* Tranftit Imperator per Auftriâ iti Vngariâ,inde in Bulgaria: Apud côftantinopolim hefitatû pro dilFiden* t'aGrecorû: Nam quos Imperatorprgmiferat,epifcopû Monafteriêièni comité de Naftbw, Greculus rex diu detinuit captos,donec malis ua* ftationumincômodis coadus remitteret, daretep tranfitû incolumê,prg* bens etiâ nauigia ad traigdû:Sed aliquot deinde maiorib’ incomodis ex cômeatuû defedibus perpeftis, hofté habuere in côipedu: Nam Turcia hugna.boc eft Alia minore,côftiterunt: Pugnatû eft ad profligationemi Turcorû: Inde peruentû eft in Armenia, ubi collocatis ad amnem caftria Imperator meridianos cftus aque refrigerio lenire cogitans, inexplorato ingredit, infœlicêcp inuenit exitû,8lt; tanto prindpe nimis indignû: Nam dim amnê non latû,fèd inter môtes uorticofum c5temnit,nec fatis explo tatum ingrcditur,arbitratus natando facile in altéra ripa peruenire,ui flu minis abripitur: 2^ priufq poflît fubueniri, oculis omniû aufert in profun dum.'Stabat meeftus in ripa exercitus,amp;r quid faceiét nefeientes, ftupefi* untinexpedato magniprincipiscafu. Alrj memorant ab pftu diei amp;nbsp;labo ris cum arma pofuiflèt amp;nbsp;ueftes, amnê in iuperficie a foie tepidum, fed in imofrigidiftimum, cum tetigiftet Imperator.obriguifte lubita mutatione membra: amp;nbsp;quod Alexandre ferunt obtigiftè, pene emortuu in manibus Imperatore: Turn uero fubito aquis extra dû paulû relpiraflè,dicentê, Bc ncdictus Deus qui me per aquâ regenerauit,fiper aquâ me de mundo uq

tat queri non pofTum; paulopofi: cum ethera fuIpexifTèt fudifle fpiritu. Hic ciac finis Friderici Impcratons, quipcr annos uno min” quinquagin ta Romanû tenens lmperiû,multis laboribus fcipfum ac rcgni principes, cum fubditisimplicuiuSed tumfilius Frideric^’utpoterat mccltûcôfola tus cxCrcitUjCurâ cxcçpic du(flâdi,peruenics cum agmine tanto in terram (andS.niius aûtexpeditionis exitû non proicquonq? recentiopèreSeba iliani Brant,omnisilla terre fände iadatio elegâterexplicataeft: contenu rus in prefentia SaxonicaB?,amp;que illis herent,rerû cômemoratione Hui* tamê Friderici res paulo lati’fum excquut”: q? non eadêrerû fideper Ita/ ïos recenfênt,qua ab ilïis,qui rebus interfuere geffis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA IL

V^m aût Frideric^ Imperator in expeditionêiret, cccperut in Sa^ d xonia fieri cÔmotiones non parue: Nam cum Adolphus comes Holfatie Imperatorê in loginquâ peregrinatiohe fequeret ,HarP wicus Bremêfis archiepûs,iam,ut diximus,in cÔtcmptufuoR2agens,Hé* rico Leoni reddidit comitatû Stadenlêm: ut Thietmarfos, qui lé iam Da nis côiûxcrant, aliquâdo eius côfilio Ôôauxilio ad eccleficiura reuocaret. Cuncp Henricus in Stadio moraret,adiere illiî primores Holfatip, illi gra tiilantes dereditu: Illeloquut^familiaritereifdem,magnaillos fpccrexiq fl operam impenderent, fe in HoKâtiam reducere. Mouebat illos magna olim piincipis fortuna,percp illû magnos fe futuros fperâtcs,dcditaopera Hâburgo,Itzeho,Plonc,eicdis his quos euffodes cornes prpffcerat.duci aperuerût. Adolph” aut de Dafle, qui pro alFine fuo terra regebat ablén fis,8Ó mater Adolphi cum côiuge Lubicâ pro fua fecuritate funtingreflî. Hci icus Leo,cû fe illi denuo fortuna aperiret,8t iam tenuerit Holfauâ,in* de arma quanta potuit maxima côtraxit. AccefTeruntilIi Bcinhardusde RaccbugOjBcrnhardusde Welpe, Helmoldus de ^werino comités, ail]amicieius: Interquoscrediderimgenerifui KanutiregisDanoi^ar^ ma nô defuiffe: Prima aggrcdit Bardewici urbe recuperate:Sed pertina cius illis repugnâtib”:nam inerat ualidû prelîdiû,quod urbem pro Berngt; h 11 do duce tuereuCreuit oblidionis labor SS interuencre pugnantiû in* uicem,ut fit,cÔtum(Iiis plena uerba.Sx^ fada,ut ferût probrofa, pro alter* no côtemptu:Queresducêexalperauit: indeep fadûeff,utdumfortius oppugnaref g defenderet, urbs ipfa dieapoffolorû Symonis 5^ ludeca* peretur,anno otftogefimootftauo poft millecêtû,8ô direptioni milieu per* inittitur.’Seuit gladius; Qjii fupererant cedi capiuntur milites atep ciues: Poft gladium ignis hofticus defcuit;ita ut ex illo die non refurgeret urbs fernel euerfànlla illa prpclaia,8lt; que memoriâ antiquiffimeâ fert habuiflè: Saxa amp;nbsp;lapides inde deuehunt, uicinifcp urbib” incrcmcntû prebuerût. Nam cum a mari Lubica,ad auftrû LuneburgG increfccrêt, Hâburgutn c]fp nonnihil indeiènfit incremêtccû intérim Bardewicû euanelceretzBar dorum olim dixere uicû Ego fundatorêeius Bardonê ueteri Saxonû no ininearbitrorappenatû:indenomêremâfiflè,Bardcwico:quom5(xBni none Brunfwico,Nam Bardos non unam quondâgenre, fed generaliter omnê iiidifciplinatû Ôd barbaru uocantpopuIû Piima ergo Expeditione

f^rofperatus in euerfione hui’ urbis, couertit agmê ad Lubica, illâquocp oppugnaturus,8dfi pertinacia mereretur etia euerfur’, Ciues aut eue rum Bardewici uenti,mittüc obuia duci,qui cum illo padicant: ciuitacê mani Jïus eius permittâtî h modo Adolphus de Dalle cum uxore amp;nbsp;matre pere gnnatîtis Adolphi, rebus omnib’ fuis làluis exire finâtur^ Probauit Leo Padû,8^ recepta duitate^mouic in Louenborg, arcê ducis Bernhardi,in* ftauratâpoft primâexpugnatio ne Adolphi, 8^ ecteroB?, utdiximus,co:* fiiitS: iamnuc Bernhardi duds dominio fubiecftrî, 8^ magnainftantia per ’iïeiifem oppugnatâ,deditâ accepic: Parfti tn quiinerant, ut cum armis 8C ’■fbus falui abirent lam omnis Holfatia eratin manu Hêrici^preter arcem ^^egebergej qua hdeles Adolphi aflèruabant: Earn iullit oppagnari per W'aiterù de Blandenfile copiai^ pr^faeclû, iuncîlis Holfatis: qui una curn doards fecere obfidionê:lèd non ex animo: pcenitebat iam eos tranGtio«* fi's.maluerûtcp comité lêqui g Henricû Leoné Eggo Stuer uir potês,8lt;^ qui Adolphi partes tueretur obGdentib’fuperueuit,8^ magno impetü iti illos fertur:Turbauit facile quietos: Inferftatur fugiêtes trepidos, inter? alios W alterû hoftiû dueftorê capir Captus aüt arcê cppit inGdere, quarm üenit oppugnare.’nec quiefeebat Adolphus de Dane,quin expedira fuoisî uianu Lubicâ 8^ omnia que Henrico parebât infeftareuHenne’ autê afpi nnceuere,ualidâ fuoFÇ? manu mifit in hoftes: Preerât coprjs eius Bernhar dus de Raceburgo,HelmoId’de Zwerino,comités,8^ Iordan’ dapifer; qui egrefli Lubica,non longe a Trauena obuios hoftes habueretibi cols* hta manu fortiter pugnatur: Sed Adolphi fortuna preualuic: Captus Hel nioldus:Captus lordan’: Bernhardus uix fuga elabitur: Multiprgtercas in flumine merfi perierut: Captiui in arcê Zegeberge ptrahûtur: lèd non loge poft ingeti pecunia perfoluta laxanLDapifer, çjgt; locupletiflîm’ efteC l^xcentas: Helmoldus cornes trecentas5rgenti marchas perfoluentes,iii luadimittuntur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* IIL

Ex interim Henric’ Fridcrici Imperatoris filius,audito q? Henri r eus egreftus in Saxonia tumultuaret,precipueindignât’,q? ters* ram Adolphi comitis, qui cum pâtre fuo faneftâ inifletexpediti* onem acccpifiètjconcit’ mouit in Saxonia: Brufwicû oppugnare conat’,' fed per brumâ retardât’, non profpcir Inde uero, cum alia quoep Henrici ptefidia pertentaftetjUec proficerct, côuerfo agmine redibat in Suæuiamt Hartwicû tn archiepum,cp maloß? incenfor diceret, iuftît fede fua protur bari,accedenteBremenfiiï in eu aceufatione. 111c uero a facie eor^ fc conttt lit in Angliä’.ibicß per annû c5moratus,cum rcdiret,Hêrico Lconi le delt; dit tutandû» Henric’ tn Leo interuenientib’ CÔrado Mogûtino 8lt;^ Phi«* lippo Coloniêfi archiepifcopis,ad gratiâ regis côtêdittindixitq? illi rex eu riâ in Fulda: Qiio cû perueniftèt Leo, interuêtu dicftoRtpontificû in has cÔditiones paeê accepit: ut Brûfwici muros quatuor in partibus depone«* tet: Adolpho Hollàtiâ fuâ redderettarcê Louenborg dirueret: Lubicam pro dimidia tcncret,2lt; altercâ Adolpho partê refer uarehEt ut firmata pax folida Iiabeietjfdiu Ludgei û Hêric’daret régi obfidê;qui non poft mul*

tos dies Äugufif uitî fmiuit* Henricus aut maior natu filiorS Leonis,rc gern comitatur in Italia, urbc Roma, amp;nbsp;in Apuliä,quinquaginta flipat’ militibus^Henric’ tn Leo ex padis codiiionib” nullam impleuir,rperans prefente regi filiij facile ira ei’Ienituru. Inde rex Româ petit confecrâdus, cum interim mortuo Clementi Celefbn’’furrogatur: qui ut Imperatoris côiêcratio minus properaret, fuâ ipiè diftulit Romani tn exeuntes ad rc* gern bac ufi (untorationezSi rex inuidiflîme Romartû fenatûagnoueris, V rbem rtofi:râ,immo tuâ exornaueris ex antiquo debitis cultib’: infuper latrocinates tuos exTufculano retraxcris,apud porificêagem”, ut omnia tua ex illo uota profperentunllle moxprefidiû Tufculani abiîuIiqS^ Rogt; manos bene Iperarc de iè iufîît,fuper omnibus quæ ad decus 8^ ornamen turn Vrbis pertinerent:urbis Rome décora ad neminêmagis,q ad felpc^ dare* Romani adito pontifice, caper ût obtenderc regis potentiâ,omnia fua in agris uaftan\rapinis èC incendrjs patere: imminere Vrbi Si ipfipon tifici ni refipifeeret non uulgarepericulum* Flexus pontifex nibildifiulif, quo min’ a Romanis cum ingenti honore introdudû regêipCo iâcratifli mo die Pafehp cum regina Impcriaü diàdf mate donatos ex morecôlêcra uir Interea moritur W ilhelmus Sicifip rex CÔftantip Imperatricis germa nus Tâcredus aût quidâ,f ui moriês 8C theßuros 8^ corona Hêrico Impe ratori deferendos mâdauit.ipfefibi regnû conat’eftarripere Sediam Im perator Hcniic’ copias fuas adaudas Jtalorû armis perduxitin Apulia, lu accepturus, quod iurc negabat lt;nbsp;Pontifex aût Tancredo fauere uideba tur: Venir in monte CaiTiUjS^ adorauit ad cineres diui Benedidi: In radi ce eius montis apud fandû Germanû,Henric’ Leonis filius lêretrahens, Roma repctiuir,amp;f per aquas dcIapfuSjUbi côtinentem attigif,côcit’redi/ bat ad patrê, Pcj uenit Imperator cû exercitu Neapolim,ibi occlufas pofx tas, rcbcllionêprimum fcnfinMunitifiîma ciuitas erat: Patebatmaris adit’tObfidio côtemptuieft habita: Accefîèrcpdus maligni, amp;^aernoxt us Italip multos fpcit laborarc Mortu’ efl ibi Philippus Coloniêfis arcbi* epifeopus.S^ in ccdefiâ fuâ relatustS: Otto dux Bohccmip perr)t,in qiiib’ erat robur cxcrcitus^ Multi prpterea nobiles,8lt; uulgus militû finenume* ro perierûulmperator ipiedeiperabiÜcoepit morbo uexari,8lt; remeansin Germania rem turn finit inexpktâ: Imperatrixin manus hofîiûpenienit; Sed tn non diu poft cum honore remittit:Iam Tâcredo res profpereerât: Nam que ante Henrico parebât turn fêillipermifèrût* CA llll*

Dolph us Holfàtic amp;nbsp;Scowêbqrg cornes, in peregrinationeter/ a rp fände, poGtus,cx recêriorib’ aduenis cognouit apud T yrum terra fuâ ab Hêrico Leoneoccupatâ:8^ côfilio ufus prudentioRr redibatinpatriâ In Sucuiaaût côueniens IiTjperatorê,abilIocôrolationê plurimâaccepit, muncra pro donantis magnificctia retulit nonparua, Côtendens aûtin Scowenborg.uiditomnesin Holfàtiâ fibiaditusinter^ clufôs: Nam Sradiû,Loucnborg,Boit2êborg,Hêricus tenebat: Wâdagt; liam Burewin’ Henrici generfèruabar» Coniulitergofead BernhadûSi Oitonê marchionê fratrê eius, Erat autê dreiter nonagcftmuflccûdus.Hi

AJoïphu manu ualida in Erteneborg pcrduxerntïQuêin locu occiirres Adolphus de Dafle afFinis eius,cum quâtis potuic uirib’,eü excepit: Adlt;* frant mater côiunx,ÔC IctS I^ti exccpere.Bernhardus qq? junior de Ra ceburgo quê nuper apoftolica dilpeniatione Hêricus a clericatu extracflïï 9^patri unicus eßet,militie reddidit, exofus Leone, deferêfcp patrê, Adol pho lè coiunxit redeSti Dux ergo Bernhard’,cum reftituiflèc Adolphiï, hinul cum fratre marchione redeut in fua: Comeatus tn quos adduxerac Adolpho relinquuuPrima expeditione Adolphus Lubicâ obfidione ual bint.’hinc Adolphus,inde Bernhard’ fua caßra fünf metati, uterçp in fua terra cofiftens Jnerat urbi Henrici Leonis prefîdiû: cui prpfpdus erat Lu fhardus de Bergen,uirimpigenSed cum aditus exitus per flume eiîèc in urbê, côtempta eft obfidio. Adolphus multolabore trabibus amp;nbsp;fudi^ bus immiflîs,fluuiû fecit immeabile Intcrea cum fui obfidione feruarent, illefecotulit ad Danois regê Kanutû,gracias agens,q? per ablêntiâ fuam folidî illi pace côferuaflèt: quis non ignoraret W aldemaru regis fratrem cum Waldemaro SIefwickcenfi epifeopo nuper terra eius ingreflos, acce pifle obfidcs ab Adolpho de Dafle: prgfertim terra ThietmarGæ nunc tegno fubditâ non tangeret Itacp rege falutato redibat ad exercitû. Inter bfc Henricus Leo coprjs coadlis per manu Conradi Rothen, quê Stadio prcfcceratjUna cû Bernhardo feniore comité de Raceburgo ab Albi moi* ücns.fupucnit obfidenti iuniori Bernhardo: 5^ exterruit obfidetes impro üilà irruptio: Vnde faiftu eft,ut iunior Bernhard ns cum fuis magis in fiK» .gam g pugnâ refpiceret: ftfe recepitin Raceburgu. Exeutes ciues Lu«* bicêfèsintulerût urbi c5meat’$lt; arma,amp;S quccuncp fugieces reliquiftenc bifccumintroduxereagmêuenientiupropugnatorü* Proxima auteluce ijdem egrefli in Holfatiä, illa quoc^ obfidcntiu parte fperabât improuilb adoriri: Sed paratiorcs ac Iperauerat inuenere lgitur occupato uado, qd trat in Z wartow,uenietes excepere: Et licet pauciorcs eflenc numero uir tute tarnen preftare flint inuenti Holfati: Nam cÔmiftà pugna,ducales in ciuitatc funt repulfi Bernhardus autiunior, autflus uirib’ redibat ad obgt; bdionein parte auftrale,paratus cxcipere fi erumperet:Sed qui intus pngt; dem uenerant,ne oneri etia obfclfls eftenr, ad aquilonê noefte egrefti,cuni inter medios eftet lacus okenifle, ita redire côtendebât in terra pacatâ: Quod ubi côpertum habuitiunior Bernhardus,feiens ubiexeûdum illis tnet,magnis co côtendit itineribus,8ó prpueniês, illis fl oppofuit in Wie tenborgad ripam fluminis Albis: Initoc^ côfliduex his capit, quoi^ ma gnacrat pars ciuiû Stadenfiü,$lt; ex eo comitatu: Audiês Adolphus,quê iam inhrmitas corporis male afFgciftèc,Ictos fuoR: fucceirus,recreatus eft: Si a militibus redemptos ciues Stadenfls,remifir in patriâ, expromitteres fummû illi ftudiû ad opidû ab Hêrici manib’recupcrâdû cù exercitu. Pa rauit Adolph’ exercitû in Hâburgo, amp;nbsp;traiccit in inflilâ quæ dr Gorgefl» Herder: ibiq? manês adit a Stadêiib’:necoîno côuencratinter eos fliper paftulatis. Cornes côparatis copijs eas trâfpofuit in ulteriorê ripa Z win«» ggfluminiscKedingâuocât terrâjlbi incêdio graflàt,Slt; rumor in Stadio

pcrcrebuit:ueninè comitem ad euertendâ urbcillu eflê, qui captos nupef lt;iues gratis relaxauerit,plurimiï ex eo fperari poflè fauorê,ex Leone nul^ lam defcnfionêîcur calamitati nuper in acie cjfôrû plurimâ expedient aggerari dadêfComi'ti délibérât permittere opidû: Id cum refciflèt Cota dus de Rothc,equos Herni iubet,di(îimuîâs conüliû; èC fpedealiensipT^^ tenfà comendat ciuibus urbêjrreditur’ abiês* Cornes ciuiiï uolState opi* dum ingredit,nccdifl;ulere arcis cudodes, quin ipft padli/ncoIumitatS ôô muliebiêfupenedlilê,arcem tradiderût Permifit aûtcornes uxorcCo radi prefedli citm omni fupelletflili abire iêcurâîpro loricis uirorû efferen/ tem cumulos the(àuroR2 Qui uero Luneburgi erant in prcfidio, excurfigt; onib’ crebris fatigabâc comitatû Stadêfem iam comiti parente» nbsp;nbsp;nbsp;V*

i cum audircnt profperari Stadio comité animis angcbantjnccr^ ti quid facerêt* Alq Danois régi permittendâ urbêputauerût,^ regnis carere non poflênt,8ô ei’* protedione fècuri uiderent: Alijs côtra^ ria mens erat^arbitrâtibus, fi hoc facerent Imperiali banno iupponendoSj nung egredi pofle pro mercaturis4Quocirca Ottoni marchioni tanqltn pcrij uicario fc fubmirtêdos putabât» Adolphus ubihâcfluduationêani morum accepit,magis urgebat obfeflbs,perpulitc^,ut fibi dedcrêtciuita^ tem,pa(fti,ut liberiabirct,quiducis nomineineflenuRecepta urbead Im peratorê Henricu Adolph’ ire côtendit: qui Imperiali decretoomnesab urbeprouenc’inicôfirmauir Bernhardus aûtduxcum uideretprobiere agere comité amicû/ortiter 8^ ipfe agere côftituit: ut arcê a fe fundatâ Lo ucnborg recuperaret;amp; ucre primo eduxit excrcitûi,obGdés arcé,8ô uebe menter oppugnâs; lêd cum expugnare facile non poflet,fame cddituit aflt;* fiigere cotinuata circûlèffionejam fame Jaborabâr,8d expeélabatfecuri^ or dux deditionéjôd per irtcuriâ pafîiis eft delabi ab excrcitu quolcGc^ uo tétcs,cu paucis remanés ad oblidione» Interea Héricus Leoimmifitclant cxpcditos milites per Albim fub manu Helmoldi de Z werino, Bern* hardi de Welpe comitu: ut aut efcas importarét obfèiîîs, aut collata ma* nu foluerent obfidionê; Tranficrât primo diluculo fluui5,amp; fecuritasdil cis fecitjUt non aduerterent, donee multiplicati uim intulerût obCdénV: necpotuitpareflèimparat’prcparatis ad pugnâ, fugatulè^eftduxBern harduSjS^ ioluta eftobGdio» Bed res comitis Adolphi ufcç inhanediem prolperas labefadauit fatiorque impédifle uidebatur WaldcmaroSlef* wickcenfi epiieopo, rebellione molienti régi Kanuto pro corona Danfe, ad qua fê tam natû eiîè côtendit epifcop’,g ipfum Kanutû: qui cum cHcc Waldemarinouiflîmeregnâtis filius,ipfe Waldemar’epûspatrêhabuic Kanutû cque regem,qui cum Zwenone in cÔuiuio cecidit:quod in Da* nia noftra dixim’. Faciebat animos epifeopo ad rebellion?moliendâami corum de Norwagia prompt’ animusjtat^ 8^ Adolphus illi inhffit,pla cens perinde Imperatori^qui regiDanip iam male uolebat,proinualànu* per Wandalia, Ôô reculâta Imperio lubicélione» Igitur Ottonémarchio* nem cornes traxit in cômunioné belli; qui ueniês cum expeditis in Holà*

tîâ copqs rcgc demorabat, ut fperabat^egrefluru; nbsp;nbsp;cu file diu expédiât^

Non uem'ret,copias file fuas faftidio 8^ lümpdb’ uidlus reduxit Adolph* îüt ut fe oftentarec W aldemaro epifcopo,cum quatis potüit uirib’ Eydo tranfgrefliis popular ca que regis furtt, qug fuit illi rerG fuaRz omnia *ierafubuerfiotnam dum ilk hoftilia exercct in regê, nbsp;nbsp;aldemar’ epifco^

pus Cui ilk ièruiebatjcircûuenit ab his,qui illi recte côfukre putabant: po rebellionê,nihil admonito comité: amp;nbsp;fe in gratia côfert regis,oblit’ ^dlifocin Trahit perindeepus in carcerê, cÔpedib’,8d manicis ferreis 'uncitihacfret’in Adolphu indignatione rex,fimul ut Hêrico Leoni foce ïo fuo ferret fuppetias,mouit in HolfatiâiSed cornes longe imparê (e régi ^’ntienSjCum amici 8lt; auxiliares abcflènt,fubmiflîs oratoribus,regem pla tare côftituit:8^ côuenit tiim,ut cornes ad côpenlânda quæ irrogauit da^ •una,milkquadringctas denarioR: marchas regiperfoluereu I taep plaçai ^usrexreduxitexercitum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VL

' h niteretjfciês non nifilmgatoris manu,tantGuulnus,qdCæ(àre* gladius fccitjpoik mederi,filiG cquiuocG HcricG iterû fubmifît: ^ui curiam kqueret Imperatoris: Sgt;â obkruato tempore,iram kniês,obfe* quijs gratiâ patri recuperaret. Sed dum diu fruftra laboraflèt, intento Jm peratore ad uarias regni perturbationes, alia uia conat fe propi’ inlînuare Cefan':Nâ coraitis Palatini,qui patru’erat Imperatoris, filiâ^meruit idë Hèn'cus iunior coiugcq? eflèt procero corpore,magna formg dignitate, tui mores 8ô ftëma nobilitatis refponderêulmpator has nuptias no muk ‘urn probauit,coarguës familiari’ cognatG:q? Imperij hoftê tâta fibi affi* uitatedeuinciret* Sed quiakgitimG uinculû.lblui non poterat, Henricus ^3c uia interueniête focero cccpit Imperatori fieri cômendatior* Immine* liât tum grandis illa in Apulia repetita expeditio:erat aût annus nonageft Wquintus, in qua expeditione takm ac tantu fe prebuit iunior Hêricus, ut Impatoris Iargitione,omnê foceri fui dignitate, hoc eft PalatinG comi* tatum promeruit:Noua perinde lux in Saxonia oriri uilâ eft,cum omnes Wreftis auribus prima knioris Hêrici gloria per fiIiG reftituêdâ expedfa* tent.’Bellû enim quod fuit hadfen’ per Saxoniâ infeftiflimG tum cÔquie* uibSenior aût Hêricus iam uicina morte totus ad religionê uerfus,eccklt;* fias in Brunfwico cum fuo palatio exornauit Imperator in Apuliam pro* gteiïus eftprofpere agens: Nam mortuo Tancredo regni detentore, fine côtrouerfia admittitur a procerib’,Sô regni poflêffionêingredittReperif ihefauros ablcôditos, amp;nbsp;lupclkdilê ex auro argentoep (pkndidiflîmam, tcliquias ueterû NormânoR^tqui regnu illud,quod in Norwagia often* ^imus,fundauerGt Iam Imperatori natus erat filius Frideric’ ex Côftan* tia lmperatrice,ut fama fufe^pit: Rediens aût Imperator in Germania,rc* liquit in regno côiugem ad côfirmandos uacillâtes, in fide côtinedos: ipfa ucro per anum quandâ, que fuit occuItoR: in aula cognitrix fagaciflï uia,reperitthefauros magnos Rogerq regis. Si mittens poft Imperato* tem cekrem nGcium,quid illi de inuentis pcrplacerec cofultauiu Impera*

tbr,Ut crat pnnceps animoKberrimus.remandauit de thefauris quod fibï uiderctur facerec.modo regno c0fuleret,8ó infideproceres c5tineret:llîâ magnifice pro cuiufqç digni'tate munera diftribuÉ; ut übi faceret deuin^ éliores^Inccr b^ccaptus eft fdius Tacrcdi cum macre uidua fbrore: Ca pta qqj lm pa ton’s CÔftâtinopoIitanifiIiaeidêaduIefcêti defp0fata,qus poftea duxit Philipp’ Imperator Hcrid german’ amp;nbsp;fuccefibr* VJL

Vm aût per hgc tempora Hart wie’ archicpûs Bremêfîs ad eede c fiam fuâ,a quaexulauit,lmperatoris gratiam eôfèquut’ rediflèt: cum tarne multa cler’ amp;nbsp;populus in cius deftitutione apud fiim^ mum pontificê Imperatorêlaboraflènt,iamcç Bremens in Waldema«* rum epifcopû SleCwickcefem adhuc uinôlû reCpexiHentj non tn prciialuit molitioeoi^,quomin’ Hartwicus diutinâ (èruâs pacienciâ frnaliteri'n gra tiâ Imperatom reuerfus,ad ecclefîâ fuâ eftreftitut’ Ciues tn qui Impera/ ton's iam dudum habueremâdatumderetinendis archiepiieopireddiü^ bus,non facile credidere redeuntKçp Cefàreamgratiam recuperaflec,qdiu nullas cernèrent literas prifbnæiuflîonisuinculumrefaxantes; quispro ïpib faceretaflertio Adolphi Colonienfis archiepiieopi, qui hocliteris 8^ ïiuncqs tcfbficaret, Sed quod non libentcr fadfûaudimus, difficulter cre dimus Adolphus cornes,qui iam comitatû ScadenGm,utdixim’,tenuif, Bremâ proficifcicur,c5gratulatur’ archiepifcopo,fi uera uia niteret; alio^» qui illi obftitur’; Vbi ucnit,accppit eu Impcratoris uoluntate, amicorum ope,illâ ad ecckfia redilîe; Vndefadu eft,ut cornes Imperatori gratifieas apud ciucs cfFæcit: ut rcrû ilficccIefiairicaRt permitterêtadminiftrafionê: De redditibus au t fub intcrdidlo nbsp;nbsp;firma Ceiàris conftitutis, nihilagere

finerêr Adoîphû aûtarchicpi(cop’,qui hoc egre ferret,in faciêdurifîimc coarguit, tanq inuaibrêrerum ecclefic.’cj) multa tenerediceret,qup eflcnc eccîeCiadid iuns.’cumqp monuit,ut redderettni facerer,cxcoicauir Adollt;* phus fcdêapolfolicâappclfauit Archicpûs cÔgregato fuoRt côdliodcH'^ berauit quid faccrct;amp; placuit,ut nô modo in cathedrali fede,iêdin omni dioceis diuina interdicês fuipenderet Comes interea Adolph’ira i^plen’ çp excÔmunicationis gladio immerit’ férir e?,pr£fertim interpofita appamp; lationelégitima* amp;nbsp;ideo qui fauebât,cum illo cômunicabant, parte ake* ra côtendete, non illo folo capiteilli interdidû, fuper quo prouocat it,fd alijs CK caufis innodatû cenfuris, quod cornes non fatebau Coarguês in#* gratitudinêepifcopi fuoi^: gnllecomitatû ThietmarioRtpridêrebella ïem,ecclefip redintcgraflèt,his nûc rebus male pro obfcquio remunerarù Pertefum eilaliqn ciuitati diuturniinterdidi: qpmortuoßj corporainCe^ fxilca ciuitatêinficcre uiderenuRelaxatû eif eain forte, ut in maiori eccle fia ecclefîafticû officiû pageretunin cctcris maneret iilentiûzTurbatio ni** miru grâdis,qn Sf ipfi canonici inter iè diuifi non unû fentirêt: Alq arcbigt; epiCcopo.alij comid fubfcribêtes.Ciues comitis panêtutatidjduncurbe cum epted diccret prodicofes iirbis in duicate non ferêdos Valuit hcc co xrouerfia ediu in Apulia aberat Imperator; V bi ille reuerfus efl:,archiepiigt;^^ ifcopus ièxantis marchis rnuncre datis,gratiâ plenäf rcd^miuConies Sta*

^ijcomftatu cum tertia reddituu parte in beneficiu acccpic ab arcbiepiïert Po:2lt; omnis illa côtrouerlîa,que dudû efFerbuit,côqui'euic, (blutis innen ^secckfiafticis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. Vlll.

Vo tempore,Hên’cus Leolam etate feiïîis, Sf qui forriinâ exper q tus utrancp, diu in terrai^ orbeiaélatus eilet, plenus dierîr, cuiti

Brûfwico,utdiximus,exornîdis ecderrjs,86 reparâdis prjs ubicp operibus intêtus ageret,in pace quieuit, tumulat’ in eccleCia Candi Blafrj: ^uam ipfe ornauit,ditauit,amp; (emper coluit. In fepulchro eius Leone fiifi* bm cÔftituerût: ut cognomini eius,q) Leo diceret reiponderet l nde fuin* pfit occaGonc fabula ilia puerilis, quâ paucis fupra exufflauim’, de longa Pfrfgrinatione,quâ fabulator ignorabat,in terra fuÜïè iàndâ: inde pu dore depoGto, libéré efFinxit de nauigatione errabûda.de côfumpiis, uel 'nedia,uel alia occafione focfjs,dec^ duce,cû eilet infut’ coi io,per grifonê deportatozdepugna draconis leonis,cum illeleoni faueret ad uidoriâ: ffquutû leone, ôô ita cum belua reuerfum,principe iam incognitû Aniles •ipnias côtemnimus in hiiloria.quas neep ullus cômemorat authorû,neq, lillamhabêtuerifimilitudinê; Abeantintenebras obliuionc. In idtrn incidit obicus Bernonis 2^werinêGs primi epifeopi: nam prçceiîo •■esd’ Magnopolitanidicebant Vireratreligionis,8lt; amâtÜTim^jSf ob* ^’ruanuiîîmus,ÔC qui per omnia fere tempora Hcrici multu in côuerfione ^andaloRïIaboraiïèt: Scpecontumelrispro Chriftoaiïcdus,pcriculis niultis examinatus,puirus,c£fus,exhonoratus: in quib’ omnib’ triupha* bat gaudens,q? dignus haberet pro nomine Chrifti ilia fullinerc: par in* f‘gneuiroB?,qui Só temporis perpetuo tradu,S«ó laboru uarictate, pro no inineChriftimemorabilitcrdiuineccIeGadefudariït: Annu fuüTè nona* gdimûCeptimû tum nônulli, alq quintû fuiflè cÔtendût, pofi: cêtum atep *nille,cum in fata côcedcrêt,ad meliora tranilati» Henric’ aût pro inGgni, ^iwaliqn geftabat gloria, proexquifitis in feculo rebus geilis,cum Sa lomone de uniuerfo fuolabore, quo fub foie laborauit, nihil ell in terris tôfequutus,nifimemorabilemièpulturam, ÔCmemoriam cumiaude bo* fiinominisfempiternam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. VlIIf.

lu nos Frideiicus Imperator,Hêric’ Leo,principes,omni cuo d memorabiIes,genereSaxones memorando tcnucrût,qj raro pa* res rebus geilis ea natio protulit, q?çp res ab illis exantlatg non ia hsfideliterabItalicis feriptorib’ percenièant: Nunc Henrici Imperatoris tonomine.V14res exequamur: Cum res Chriiliana iamdudû in Afia la* befadata deflueret,capta rurfus a Saracenis lerofoIyma,Celeflinus papa inftitii,miilîs in orbe Chriftianum legatis delaterc,excitauitcp Imperato ternHèricum: ut apud Argêtinâ fufeiperet crucê. Idem fccere Hêric’ Pa btinus Reni Leonis filius,Otto marchio Brandêburgenfîs: Sed ille apo* ftolica poilmodû uoti cômutatione domi fubftitit. Hermanus de Turin* giaLantgraui’,Walmarus de Limburg, Adolphus de Holfatia,Sd Sco '’f'enborg comes: dux Auftrie, Hart wie’ Bremêfis archiepilcop’,RodoI phusVerdenGs: Quadnngêti prgterea ducs dcLubkatriûphalecrucis

lignum fcquuti,in cam (ê militia accinxerc* Sed cum Imperator ingrefliis in Apuliam,iam ante omnia,per Coradum cancellariu parari iuflînèt.au«’ rum,comeatus,naues,milites ,perpleiütate earn reperit in regno,que perfo nam eius a peregrinatione diftineret: Delatu ferut Imperatori, Coftan tia regina,^fi in ièniû uergeret,occulta tamêageret côfilia fubuertcdi Im pel atoris: ut aliS e regno maritu, que amabat,regêfaceret:Iordanû nobi^ lern Siculû ferunt regine fuiflègratiiîîmûjôô ab ea. fliicepifle munera,au* ro,gemiTqj prcdofa: uidilimcj? ftia non minorigfbmationeremiîîfic Im* pcrator iram non feres,capiiufTum homine, in federn ferrea igne cSdente fecit coflocarijSó corona ignitäferreä,cfauis capiti ePiufTttaffigit Alium Richardu coiurationis cÖfcium,per placfas publice trad:u,riifpedioman dauit necari:quia tentauit poculo fubuertere Imperatoren Erat tum fèpti* mus poft nonaginta annus,cum diuerfö itinere,terra,maricp progreflîpc regrini in fanóla expeditionê deproperau Adolph^ quidê Holfatig comes terreftri peruenit irinere, cum bis, qui eifè cóiunxerant ad Imperatorein Apulia:qui ipfêingentes copias auro côduxit,partim etiâuolûtaria mi litia pro Chrifti honore tranfituros,fub fignis Imperatoris mill tare cupié* tes.’quibus ipfe prefeccrat Coradum cancellariu fuu,olim ecclefieLubice fis eIe(ftû,nûcHerbipoIenlîs ecclefie epifcopü côfecratû.’Naualis aiït exer drus fub Hartwico archiepifcopo Bremenfi maretenebat ocdduû Intnt Dani,Phrifn,Lubicêfês, Bremenfèfcp per littora maris BritanicKomnem Phrifiâ,Hollandiâ,ZeIandiâ, Flandriâ, Francia, Hifpaniâcp prcrcruedf, ad Vlixbonâperucnerût: ibiperegriniapôtificelodfâtis bo^italiterex* cipiûturrdimiflicp legunt littora reftantiû Hifpaniai^, flexo in oriêtcm curfii, Bcthycam Narbonêfèmc^ prouinciâ prgterueiftiî Sidfrâ maritima înfulâ tctigerunt,ad Mcflànâ urbê côfcdentes: 1 bi iûdiis armis fub fignis Chrifti côtendût in expeditionem ordinatam* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA X*

Mperatoripfe,fub manu Conradi Herbipofenfis epifcopicancel i nbsp;nbsp;larrj fui,fexaginta fuoRs millia mißt: Cui iunxit Adolphus Holfa

tie copias fuas: Et fcclicib’,ut fpcrabät, aulpicqs ,in hofticä côté* dcrâtJn Cpyrû ueniêtes, d’loci regêde Impatoris Hêrici mâdato,diade mate quod fecû extulerat Côradus epifcopus coronauicNam id antea, idem rex per literas 8lt; folennes nudos ab Imperatore occidentis poftula* iiit: côtemnês fubeflè Grçculo C5ftantinopolitano,iamdudû a gloria pa trum degenerâti lbi rcb’ ex fcntêtia côftitutis, cum omnia ritepercgiflèt Côradus,nauib’ repetitis in Ptolemaidâ côtcndit, Accon tûc uocauere: i bi tiifti nûdo percellitur,de morte Henrici Câpanie quide comitis: Sed turn regis lerofolymitani, qui nocftefurgês in cubiculo cum auras capta* ret,imprudenti’ exddit a feneftra, amp;nbsp;fratftis ceruicibus expirauit« Ea tum erat fortuna Chriftianoß2,cü nou’aduetaret exerdtus,ut necp regiâ nec^ regem haberêt* Recenter aüt Saraceniloppen de manu Chriftianoru tu lere, hoc ordinCrCum intus eilet Chriftianoi?? omnigenû ingens maniis, obfediftentyp Saracenùceteris ferociores pro fuo more T heutonicierupc »^ihûftibufçp cofligentes, retro illos pcpulere; nbsp;nbsp;iam widores repeiiuerc

ürbcm:Qui intus erantTheutonids inui(Jentcs,aut min’ forte g uelfcnt 'llis obtêperâteSjCxcIufere: ut ab hoftib’ côgloban's opprimèrent. Prima ïTgo nûc peregrinoR^ expeditio fuit in Ioppen;qd opidû expugnauere Sa raceni,{ôlocp deieiftû reliquere: Vbi nô repererût peregrini in quos gladi iimdtftringeiêt,rediere Acconê:Nam Saraceni ui'Aores, cum præda 8^ QptiuiSjpriufq illi accederêt abierut AdoIph’ Holfati’c cornes,qui ïam al^ tera iiiccpugnauic in ea. terra, quia illis turn rebus in Afia geftis, non folûc interfuit,fed pr€fuit,filentio a nobis preceriri non debuie: Nam ceteri quf leni narrât,eo qp nullus erat magn’ cius expeditionis frudf’, breuiter trâ* feuntes,resfortitergeflas diflîmuIâterprgtereût Noneft firaudandus no ftcrillecornes laude fua Igiturperegrinicôuenerant Tyru, quecum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

conepenc fola remâfit Chriftianis in terra lànÂa;Ibi Ipeculatis uiribus SC ^ebus ordinatis ad proxima recuperâda côrenderâtt Sydon olim florens iam dilFilà tueri, ab Saracenis deferta eft: Ampla in ea palatia principib* lüris digna.cedrini pârictcs,8lt; predofa queep domicilia turn reîidra cerne bantuiffranfit ad Sarepta Sydonioi^, nee ibi diu hefitatû efî: Peruenic ad Baruth:Ibi quoep opido relidio in municiirimâ arcc fe cum rebus Sara: cciîi reccpere,folis captiuis fub cullodia in urbe relieff isgt; Chriftian’ exerci tus terra maricp diuilus erat:Terreftres copie prime côfpiciuntur: HoRea uifîs parcs fe futuros arbitrati, cum maritimos non cernèrent, egreflî pu* gnam inuadût: Chriftiani exdpiûtzHic preff (flus turmaru inlîgni uecâus equo,hucâtcpinuc inter ordinesuoIitabatzStrages utrincp non paruaji Adolphus non palTus gralîàri impune hofbûducem, proximû côpellac Bernhards de Horftmaria;Vides,inquic,fcuientê,una aggrediamur:Dî ftocicius lanceis ex latere inuadût,eum iumento derjciiît. Ille uir fortis iii pedes fe redpit icerû afcendes:Secudo derjcitur, èC inter laborandü,Iaxa* lis armis uulnefi locum fades trâffoditur. Capii funt preterea duo de pri marijs, cum multis alijs captis,at(p cæfis: Cæteri feretraxere 8«^in fugam abierunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XI*

a ftianis ,cü uigilcs euftodes oppreffiflet fomn’,fignû dat e fpe* cula,ut inuadât opidû: Mirantur nautidquis exopido uocet fi* gnu oftendês^Sed tnDd nutû interprétâtes ex opido,oppiignât: Capta opido 8C arcê expugnant, Hoftes ubi uidere amp;nbsp;duce cecidiflè 8C fortiffi* mumexpugnatû prçfidiûjlëper nemora SCinuios montes fuga funttutt^ ti Celebre fadlû eft Adolphi nome inter omnes ex hac prima cum hofti* bus cÔgreffione: Repertum eft in arce armorû 8C comeatuû plurimû,ma gno noftris futurû adiumêto in hoftili terra Tantû inerat ciborû,ut trien nio obfeflîs fufiEicere uidereturzTantû armorû,ut duabus licet magnis na nibus exportari non potuiflcnt:Oportunû erat hoc femper Saracenis prg bdium, unde fiebant terra mariqp Chriftianis incurfiones. Decê èC noue millia captiuorû huic Saladino prçfentata ferûtur ab ipfo Syrie exciden* tis initio:ubi etiâ pro infigni loci gloria Saladinus primû eft rex coronat* Si tex lerofolymg pariter Si Babylonig côfalutatus.Cûcp hcc tam profpc

ra FuifTent Chriftianis, trifte fuperucnit de motte Imperatoris nundiï, ccrpn inter omnes trepidatio non uulgaris,cum alius patrimonio, ali’ bé luficiofuo rimcret: Nonulli deemulis,alr) deamids cogirauere, necquié uit rumultus,donee adunatis principib’ iacramêta prgftarêc omnes,fe Int p ratoris filio pariturosiqiif res quietêpeperiuindealia quoep curafuccë dit de rege îcrofolymorû furrogâdo:Placuit in cÔmuneprincipiTyri rc^ gnum deferrejlle acccpto honore ,reli(fta Hêrici reginâ fibi cóiiinxit ma* trimonio. Antiochia quocp Chriftianis fupererat; Aderatei’ princeps,8^ rebus bene geftis,ad fua remeabat Territi Saraccni multis delocis cefteie Chriftianis: ka ditio Anthiocheni quocp prindpis extenfa eft 7 horiirt5 a Tyro mille paflïbus diftabat, in montepofîtû, inexpugnable uidebat; quod fortiffima hoftiû manus tenebat,quotidianis incurfionib’ Chriftia nam militia fatigabat: Vifum eft principibus obfideriimultu diuep in ex* pugnatione fruftra laboratû* Aderâc Saxones plerifp,qui in Hercinia fo* diendis mineris defudat: Aggrefli opus,cuniculis fatftis, muros fubruûtt Territi hoftes circûfpiciût:fed occurreretato non poteratpericulo:Sûma cogitabant,mors,8ó quidêcrudelis anteoculos: deliberabât,ut interpoft to colloquio,uitâ,fî non aliud padfeerent: Ad,pximos uerfi inducias par* uas ad mutuos fermones depofcuc,amp; accipiûuVbi uentû eft ad colloqui umprimû pofeût quis fit princeps a quo oppugnentur. llli referunt: Efîè Henrtcû Palacinû Renipotentiftimi duds Leonis filiû: Eius pofeût pra^* (êntiam:Qiiibus obrdtur: Turbatores eftis pacis amp;nbsp;ueritatis inimici lfi refpondet de utroq; fibi certa efiecolloquia cum principe*Venit roga* tur ab his, ut interpof ta pace Si fide publica in medium ducanturprinci* puinfacfturidediiionem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XH*

h tic: lbi ab Saracenis cccpta eft oratio,que cômiftrationê exflagi tarer: Cômunem eile Deû que utricp colerêt,ritû duierfumilllis Abraham eftègeneris principiu:q? a Sara geniti,Saracenidicàtur,fratrts effè,cômuni prçditos humanitate,fub uno pâtre Deo,humanarû rer5?ua riefate,iam fê ui(ftos,fæpe ante uilt;ftores:nunc accipiât dediros,folas ueflts cum uita permittentes.dn ipfaarcecaptiuosplurimos cum multis eflè the fauris: accepta deditioneabire finant orantincc^ difficile illis futurâ. Hoc capto prefidio duoB2 proximoß? occupationê* Jnclinauere multi ut dedi* tioncm acciperent: Alps ex re uifutn,utexpugnataarcc tcrroiêin hoftem côgeminêt:lta non unû fenfere. Adolph^ cornes nonullos excôtradicen tibus perdude ad muros, munitions oftendit, peticula quâta immineant oppugnâtibus ponit fub oculos. Si in fentêtiâ fuæ partis multos pduxtt, ut placcat deditio,modo obfîdes dent ad implendas c5ditioncs*Retulere feptem ex Saracenis qui uenerant i em ad côfortes: I bi fit côploratio; Re* fiftunt milites in fade primorib^: nûg fe uiuos arcc hoftib^ permiffuros: C^id enim défit nefeiât: Arma,c5meatus,uana,propugnacula Jgitur ex fententia militû côditiones pernegâtur.’lterum oppugnâtur, defendunt:

Fierant,nee infirma manu propter incurfionê hoftiü dimidiu miière copi 3rum,reliqua parte ad obfidionem rcmanêce Diu abcrac: Timor inuadic Chhftianos:fed cum rcdi'flennciarent,recreati font; Si mul tarnen amp;nbsp;hoe »cniinciat,properareSaphadinü principêpotcntinimu, cû Perfis,Médis, Anynjs,ôi infinita hominû colîuuie^iSjon potuere no timere,qui ap* paratû hoftiu amp;nbsp;fuoB- pauciratê rcfpexcre Itaqj relida obfïdione,Ty runi

Acconcrapetiuerc: Vulncratiac infirmimulti (mifera facies) reJidi, niiib’porucre uirib’inièquuti funtjâ ueniête Martio depatria qnq^ fua togitabatzö^ eóparatis nauib’,prefèrim cp Imperatore mortuo nemo fui* P^refret,qui fiippetias mitteret: in rebus cuiufq^ domdticis pturbatio, tjuglolctcum nouis furgcreprincipibus timebat. Solus Moguntinus 8^ Verdèfis prefules remafere, qui iâdudû ex Impatoris décret o ibât corona -’^regê Armcnie:qui hoe ab Imperatore dudS efflagitadèt» Peregit ergo Mogutin^in rege Arménie,qd ante câcellaii’irt rege Cypri: Côpofuitq^ pacefequeftra res inter eSdênouû regê,8lt;S principe Antiochie» XflU

Perepreciu eft paucis inferere, hoc tepore faeftä Liuonig ad Chii o ftifidem couerfion? per gente Saxonü,§lt; eos,qui in ea prouinci am mercandi gratia e ciuitatib” Saxonie atc^ Wädalie nauiga^ W,Fuic aut primus hui’ plantationis author nouelledns Meyner’: alij fixere MevnardutZegebergefis canortic’tquêeloquiS Dni inflamauic 'll eidêpopulo infideli pace Dni nüciaret,amp;: paulatim calore fidei hcerec ftintillare Guncp uir bonus per ali^t annos cum mercatorib’ eo nauigas^ »^c.amp;opere pietatis deuot’ infiftcret,fenGt manu Dni non abbreuiatâ,Ô^ suditorü deuotionêpiurimâ: Accedes igitur Bremêlem ecclefiâ, cuitunt p’ecrat Hart wie’ fecudus, de negotio pietatis apud eudem atep capitula dus uerba fecic,ne in uanu laborareefed maioR: aiithoritatc res inchoata procederen Impartit archiepus uolens uiro zelofo cuagelilandi authongt; täte: ipfumcp pontifical!fubuedu honore mittit in gentê Chriftococili* siidanulple igitur Meynardus humilis 8Ó deuotus, auditorib’ fuis uerb» îfoargens femina,arguendo,incrcpâdo,magis tarne obfecrando,duriciarn gentiiiü franges,ipforu corda non min’ munerib’,q exhortationib’ pau hîim ad quod uolebat Deo annuenre pduxin Annus erat lextus 8Ó odix ageGm’ poft centu atep mille,cum in Liuonia primu fedes epilcopalis per Meynardu erigit,intirulata patrocinio beate Marir uirginis in loco qui Riga dicitun Et quia idem locus beneficio terræ Só aquariï multis donis fxuberat,nûq ibi exillo tempore delueiut Chrifti cukores,8i nouelleec ckftp plantatores: Eft enim terra fertilis,agris,pafcuis abudas,irrigua flu** üijs perinde fatis pifcofa,S(f arbori b’ memorofa: Multi fe in earn opera cotulere cum Meynardo,2gt;0 deinde poft illü:in quibus erat uirprecipuuÄ Bertoldus abbas de Lucka,monafteriü arbitror Cirftercienfiü ubicuiiqp fit: nam alq annales preferut abbatefuifle GnfeoRjmonachorûtquod ge nus ueftiû habuere monachi Ciftercij^ Hic ergo cum laude memorandua ïntantû ad Chrifti gloria elFerbuicamplificandâ: ut relidofratrû fuorunn ffioaafteriojclida quâ habuic fine turba quiete, in peregrinationê lè cou

tulerit laboriofam pericuIopIena Mcynard’ prior diu coièdit in terra priufg gêcis lingua perdifceret: ftrmauitcp Cibi ab incurfionemaloi?? prgö dl um in infulâ fluminis Dune (Kerckholm nûc uocât3arcê,quâmodotc nertt fra tres ordinis Theutonicoru Sed ubi Meynardus diururnolabo^ te rnultis periculis curfum uite in omni iànÆ'tate,iufticia,amp; religions fer^ pens pro Chrifto peregiflctjcofummac^ finebono/rafiOètc^ ad meliora, Bertold^ille uolutate arcbiepiicopi furrogat epûsLiuoniêiîs.’Is aût uir ad omnia pro Chrifto pericula prompt’ fubeunda,acccpto q? maligniarmis poti’ q uerbis fubigedi uiderent(exuberatenim amp;nbsp;exuperatin omniter^ ra maloB? turba gregê Dnicû) arma côtraxit quâta potuicin Saxonia,8^ apud fummû pôtificê pcgit; ut qm res Afic frigebantjCeïïàuitçp pro ma^ gna parte in eâ peregrinatio.Celeftin’ fumm’ pontifex remiflîonêpecca^ torû in Liuoniâpugnâtibus côuertit: Vndecxciti multi utriulqp ordinis uiri, Ôô cccleiîaffici, nbsp;nbsp;icculares, in iànélâ iè militiâ cû Bertoido epiCcopo

prodn^ accinxerût. Prouecfli nauigtjs in terrâ,oppofuere adêueniêtib’eX aduerfo rebellib’ fidci hoffib’: Vbi iam ad côflidum uentû crat, epus fe rociori q regere poflèt iumêto deueifl’,fert inuit’ in medios hoftes, ibic^ côfodit anno ocftauo nonogcfimo poft centû 80 mille XIIIL

Lbcnus ilU Brcmêiis furrogatur canonicus, uir ingenio acer, 8£ a ad omnêpro Chrifto Iaboiêimpiger;ctate iuuenis,manu amp;ani mo cque prôprus; Is apoftolica fret’ indulgêtia in omnimaritim ma Saxonia atcp Wâdalia,crucê ipCe prpdicaiik^ per alios f^citprf^ dicari.’Su perannos trigintaindefeflus laborâs, per brumâ ueriàt’in Ger manie littore.collegit militaturos,qs primo uerc dum mare peruium eflèt nauigâSjtrâiportauit in terra, eftaté totâpugnantes in hoftes:Autumno quidâ rcdiere.’quidâ edâ per brumâ fubftiterc:Redibat ille iterû atep ite^-tum, deut hês ac reuehês milites multa pcrægit in ea terra ad Cbriftilau^ dem.Hiecftqui Riga urbêprimus mûris ièpfit amp;cÔmuniuittAliqtpon tiftces in eâ terra duces in eâ iëcum uexit militiâ,milites fine numero,ci* ucs ac mercatores, in hoc négocie militâtes pro Chrifto Multi cefi terra fuo iânguine funt mercatûSepe perpulit hoftes crucisChriftiobfides da* re,pacis fubirecôditiones: Deniep efterucfcête muItoRîdeuotione,nouu inter le ordinê CrucegladiatoRj fratru erigere deliberauerût, ipecôfirma tionis apoftolice ièquuturg* Erât ei’^feflionis duo poft inuicêmagiftri; Inde tamêcum in Pruffiâ perueniftènt fratres ordinis ThcutonicoR;,im* plorati uenerût in Liuoniâ,Slt; ftatim abforbuit ille GladiocruciatoR? or*j dinê,8lt;^ trâfierut uolentes in profeftîonê ordinis beatæ Marie Theutoni* corûtqui ufqp hodie tenét terrâ illâ. Sed ftatim ab initio de dominio terre: exortû eftcertamêinterepiieopos amp;fratres memoratos:qddurauitabil lo principio in noftra têpora,duraturû in fine; cum ordo non cotent’ ter* lia parteprgdiorû,quæilliinitiopermiftàeft ab epifeopis, iam peneduas occupauic,ecclefia uix tertiâ retinête, de qua etiâ nûc non lacis quiefeunt; Plura tn prpciara facinora fæcere in gentê uiri fortes* Acceflît rex quoep Danig Eftoniâ a mariimpugnâs/irmans urbê hodie prgclarâ Reualiam;.

teftimoniu primæ côuerfionis ab rcgib’Danoi^cpifcopatû fèrtiat Metropolitano »'n Dania fubigdlû.Res ante in ea terra geftas ,nec profeß» Co noftra continet,Si alibi quide fuis in annalib’cenent Liuoncs: In pro* ^uutione tn,ubi opus eueneric.interlêrem’, Ordinis auc TheutonicoR2 primordia,8iinWâdaIiadixim’’,Ôi quod deeflc uidebitur, infra ad tern* pora Friderici.ILqn ille meruit ordo apoftolicâ côfirmationê differem’t •’une hoc fois cômemorare contêti, q? Liuonia côuerfionis fue auihores Cogua teliatur fuiflè SaxonesdJIi enim nûc habitât: Illi ordinê fouet: lîli •Pnent urbes Si rufticû populû in extrema feruitutc: quod duraeius cer* •Jix fertur depofcere,gubernât* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XV»

Tto eius nominis HlLHenrici Leonis fili’, annitente Adolpho O Coloniêfi archiepifeopo, amp;nbsp;fratre Ottonis Hêrico comité Reni

Palatino,rex Romanoiça créât,aduerfus Philippü Hêrici fratre, Fridericifihûlmperatoris,quêpapa no amabat Agebattum Ottoin Pi •^tüa,bellis pro rege AngloBz auûculo fuo implicit’:Qui itbi audiuit ne Potis prouedionê,magnis milïïs thefauris annitit honore illius attollere^ Mittûtur obuiâ Ottoni folênes nûcfj,qui deducerêt eiïtem ufq? Coloniâ» Prima in Aquilgranû noui regis expeditio,q5 illiceflèt coronâdus,Si ci^ ues Imperatori mortuo feruiêtes,anteprincipû concordiâ portas tenuere dauras;Sciebâtenim alios aliud fentire:Sed muîtis inibi facflis laboribus Si impenfis ,ad fummâ.ut fcrût,o(ftuaginta milliu, ciuitatê obt inuit: I biç^ per Adolph.û Coloniêlèm archiepifeopû eft cÔlècrat’. Et ut eaeledio eft infîtniatafumino pôtifici,cam pron’ c5firmauit,magis in Ottonê q Phi* lippumifldinâs:duoddeclarat decretalis Venerabilê, deelec. Philippus •iramaioreprinciptJnumero lurrogaturHêricofratri, patricp Friderico: Nam SS Imperialia inlf^nia in manu eius fuerc.Tenebat aût robur Impe •■iimaximu per Saxoniâ,Sü5uiâ,Bauariâ:cûda pene præfidia in poteftatc illius erant: Ottoni fola Colot.'ia cum quadâ Weriphalie Si Saxonic par* tepatebat4 Philippus aût côgregato magno principû Si pôtificum cœtu ••i Moguntiâjbi côlècratur per dniM Tarentinu, côniuente capitulo ma* bris eccleGe:Nâ Conradus Mogûtinùrs archiepûs adhuc aberat in pere* grinatione terre fândFç. Ibi regina Impera’toris Côftâtinopolitani filia,pri dem Tâcredi filio defpôfata.iungit Philippo, regio diademate non coro* nata, fed circulata proceflît: Id autê quale fit nouerint auIicÉego quod in annalibus lego ftdeliter expono^Ibi duciBoheemi^ regia dignitas prim5 3cceßjt. Coadlis ergouiribus Philipp’per Renû copias deduxit.mouês inOttonê:SecuIaris quidê potetia cum Philippo uidebaî,lèd eeelefia Ro •Sana ftabat pro Ottone: Nam nulli archiepifeopo palliû dabat pontifex nifiOctoni inhgrerenFuere tn qui fe clam illi fubducerêt. Si Philippo in* dinarentiaJrj etiâ aperte rebellionê oftenderût. Ita tumultuatû eff per uni iierfum regnû Sed cû deduceret Philipp’ copias fuas cis Renû, ad Mo* fdlâei occurrit Otto, Si traiædû illi prohibes côflitftabac uiriliter: Ceci* dereutrinqp multi,fed ex Bohoemis plurimi:Præualuerût Ottoniani, 84 ttanfitû intercIufèrc:Fruftratus ea uice Philippus,petetê rege Bohoemi«

in fua dimifit Coradiis interea Moguntin’ de Antiochia rcuerfus morte obtit: faóla eft diuifio in ekdione. Nam qui Philippo ftudebant Lip* poldum quenda elegerût,prædi]s,2lt; arcibus,5lt; cüdis regahbus in manu eins traditis: Qui aut paruerût ecclefip, Sifridû a (ummo pôtificc côfirma liim prætukrût. Per quæ etiâ tempora mortuo Ludolpho archiepifeopo MagdeburgenfijAlbertus maior ecckfieprepofitus furrogaturJs fedem apoftolicam petens,çp emulos paterctur,cÔfirmationê fuâ ipfe peregitjc* gic^Ottonifubfcripfît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVL

Berat tum rex Otto Saxonie,cum Philipp*’ omnib’ uiribus con a. nbsp;nbsp;tenderct in Brûfwicû,urbêcp arta cinxit obfidione. Hericus autc

frater,qui in urbefuit,fortitercâ défendit: fed tn obfidetes adeo perurgebat inclufos,ut intenti oppugnationi,qua ad auftru Phillipp’ ciebat,minus alia loca tucretur: Vnde fatftu eft,ut circa fandS Egidiû ho ftes muru trâfgreftî,iam ponte occuparêt:Sed cÔglobati ciues,iaculis la* ceftiuerc,utrcpelkrent lnterim latrûculi monafteriû diripucre.fedfacra* riû delufi non inuenerût: Côradus tn cacellari*' Herbipolefisepus,uimff eriecekfijs prohibebat: Sed in longiï trada obfidio, magis oblîdentcsq obkftos fame afflixit. Nam qui foris Ottonimilitauere,itincrakruantcs, nihil aduehi pmiferût: Vina cereuificâcp fluere cerneres, uafis perincurfân tes côfracftis.ltaqî qualicûcp turn prptéiâ fpecie, Phillippus reduxitexerd turn,fine magno,uel honore,uel emolumêto, Qîlantfte colunt ciues in ca urbe fandû A urhorê Treueren km quondâ archiepûmiquem Gertrudis Egbert! nouiftimi Saxonie marchionis ioror, cum monafteriû inftruerct inultis uix precib’a Trcuerêfib’impetrauit,Ibiçp preciofo farcophagocu Thebeis martyribus collocauit:Hic pôtifex Treuerim ab Hunis fuacta* te, dum uiucret,tutatus,fuis precib** apud Deû, crédit urbem in quanûc requit feit magnis meritis nûcquoeç tueri: Vnde in côfuetudinêdeduxe* rc: ut qties urbs ilia hoftili timoré perurget,circûferre reliquias, hymnis, oiationibus,ieiunqs,S£ ekemofynis, eius fufîragia depofcentes:Comper tumq? eft,8lt; mukis uicib^ cÔprobatû, non illû fruftra implorarüquifem per inuocatus aftit meritis tutat’ cultores.In hac uero oppugnatione, uk fus eft lacra uefte irt mœnibus gladium uibrare nudatûtidçp ab hoftibus animaduerfumjPhilippo ferût perlatûtcumilli diceretur, fruftra urbeop pugnari,quâ fuperi tuerent: Ipfum uero regem miraculo côterritum fok uiftè obGdionê. Facfta eft deinde partib’ Ottonis quedâ acceflîoperhûc modûzOdoacer rex Boheemiæ légitima coniuge repudiata aîiâduxit ex Vngaria: Qua de re in irâ lierfus Otto Mifnêfis marchio,frater répudia* te,ôi dux Saxonip Bernhardus,Philippo cÔiû(ftiftîmi,eftæccrût,utOdo acro adultero regnû ademptû traderct Theobaldo puero Theobaldifi* lio^ qui literas Magdeburg!' pfequeret. Tulit eâ rem indignilfimerex, HermârtoTuringic Ladgrauio focderat’j’n Philippû pariteruerfi,ad Ot tone trâfierût,a quo Northukn, Moihufen idê Herman’ in beneficiû accppit.SC pmâfere ex illo die cû puinciali comité Turingig urbes mémo* ratg in hodiernût Philippus aût’armis «fus fui Lippoldi Mogûtini apud

^’■pefphordiaClic cm I’nfcribit in annalib’,guis Erphordi’a didm’^copias ^^Hocauitandec^ Turingia omnê late populau Bohcemi in diuerfa parte •militates ,crudele genus hominu/andtaac prophana in pquo conftituut, regtofum etia turn habetes: Aetate nra exuberate, omnê ferociâ per

‘':nifmata,qug fouet,oftenduuErat turn qcp aliud genus hominu ^que in ^'■niisformidatuCValuos dixere)Vndeautfuerit non fans explicat Mi* ‘^’’aTuringia inter manus lacerat, hoftiu èC amicoiv Quod reliquu fg milites Philippi,id Bohcemi eos infequetes ad imu eraduu Sedecim '^'toi^ac mulieru monafteria igni ferroq; fubruStun’abadfa preda,nobi*

Chrifti fpofas facras uirgincs,equoB2 faleris tradtas alligarût,ludibri»» habuerunt,corpora cotaminâtes,animas polluere baud potcrant’.Sin

Pto cingulo ftola, pro chlamide cafula in expeditione geftauere: Altaris pallas equis pro uelameto induere. Rexinterim Otto reuerfus in fua,nô* dimiflb exercitu gdificauit arcê munitifîîmâ Herlinberg: unde GoG» hrienfes,qui illi aduerfa fenfere,nimis funt af flidff, ita. ut multis de ciuitate fugietib’,pro magna parte deferta haberef In oriete quide arcê nouam, î^locciduû uero Lichtêbcrghabêsjnterclufos fenfit omnes ad fe aditus: indec^,qd neceffe fuit,ingdialaborabat;Sed tn Herman’Hartesburgi co nies pro Philippo fentiês,arc?Lichteberg armis cepit, foluit(^ famêciuis» tatis,rebus inuedfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVIL

Hilippus rex in Ottone undi(^ uircs coparas ducere iteru cofti p nbsp;nbsp;tuit in Brûfwicû: Hoc fciês Otto copias 8^ ille cofcripfit in Saxo

nia,2Z educês iuxra GoflariâjUenientê côftituit excipere Philip-» purn:erat in caftris fratris Hêric’ Palatin’ Reni cum magnis copqs,quas de Stadio,decp Oldêborg,iamp;^ finitim is locis cotraxerat. Philippus rex ia* dudum Hêrico minât,ni relidfo Ottone fe (equat, Palatini dignitatc fe in aliS collaturu:non diuti’ pafluru,ut fuis ab illo uirib’ oppugnet Mouit Hêricû tante rei cominata iadura:Itac^ fratrê Ottonê in caftris cÔpellas , Ego, inquit, mi germane iadudu tibi cum magna rerû mearû,ut noflè te credo,militaui iadf ura:audis que hoftis miniteureßj mearu fummû difcri nien imminet: itaeç nifi me aliqua parte paterne ditionis furtuleris,nô ui* deo quib’ modis ôd fumpt’ pferâin exercitu,cÔminata diferimina eua dam: Paru eft qd ex te uolo:ut qm uniuerfum Imperiû iam prope tibi pa ret,exile fuerit,fi cum Brüfwico urbe arcê mihi liqueris Lichtêberg, in re liquü tibi fideliter,8lt; ut femp ex animo militaturo Rex Otto excgpit his uerbis: Sine frater,ne res difficiles in turbâ uoces: cernis quibusimplicer laborib’ ac difFicultatib’:fauerit Deus,8lt; propiciafortuna, non hoc foin qd nue pofcis,fed feres ex me multo grâdiora,modo qd inftat agam’:ho ftis adeft,iûâ:is armis occurram’,uidl:ores æqui’ifta partiemur«Hêric’ ia animo auerfus a fratre, nifi qd pofeeret ilico pmitteret, ex fratre horte ex* peftareuN ô potuit ea côminatio fledfere regê: Hêric’ cû copijs fuis,muï tis collachry mâtib’,ad Philippu trafiuit Rex Otto,ubi audlas hortiû co piasjfuas uidit imminutas,reduxit exerdtû Brûfwicû,prertolari cÔrtituês

ïbi hofliu aduentij Interim uero Godanefes multa a Brüfwickccfib’irT*» comoda ptuIere;Capiunt mercatores: fubuertüturargêfarie cafelk: Sed

de arce Licbtêberg nó paticas fecere excurfiones milites Philippu Ab* crat iârex Otto,óó Gûcelin’dapifer/û dnifuiabfentis partes cuperctad»» tuuare,coacftis quâtas copias pocuit^Lichcêberg arcê obfedicSed cufru»» lira eßt r oppugnatio,neiTn'nc hoe profpicicte,excrcitiï uertit in Goflariâ. Ea ruisfiramun!tionib’,min’uigilabat:Vndefadüeß,utrepentfnoho* fbum incurfu caperet: Qiii inerâc milites, aligdiu reßitere Sed ubi fupc^» n'ores eflènt hoHiû uiresjuga fibieôfulueruttDirepta ciuitas miferc: ex^ portata preda uehiculis:iiixdiebus otflo undccücp cótradlis eiiedionib’ poterat exportari:eines in captiuitatêptrahûLAlrj igné urbeeoeremare, ali} tcpla fubuertere, ornamêtis fpoliare coftituût: Sed mcliorecôfilto ciues dedere obfides: (èi uataep eft urbs aductui regis Jlle rediens,illis co! iaiidatis.uidloriâgratifieauit.deeoquod fortiterfæccrât: ciues reftituit, ac multâ predâ iuflît rcuehi: Ea in reliqiium urbe ufus fidifîîma Parabat interea Philippus iècundâin Turingiâ expeditionem: amp;obfcflb opido Wiszenfein umbiîico terre,Hcrmannû coartauiu IllereipexitadOdoa crem regê Bohermiç:qui ucniês ciim coprjs in Turingiâ, cum audiretui* tes Philippi,non aufus côferre manû,de reditu cogitauiu Sermonecongt; tulit cum Otcone de Landcsbcig marchione:utev* inteructu in gratiam Philippi rediret: Non abnuit ille: Sed cû ineaexpedationeres elFeqBo Iicemus fublatis Ggnis redijt in terra fuâ Hcrmân^ relidtû fe cernens a rCi* ge fœdcratoj'n gratiâ Philippi iè per amicos retulit; ucniêfep in côlpcétîj, fe proiecit ad pedes,orans Rex exprobrata illi perfidia,diu padiis eft isce re fupinû.’Cum a circûllantib’ rogarct,Ieuabat,8ô in ofculû admifit.Rcx aût Bohoemie ita ab emulo,quê ci Philipp’ óbiecit extenuat’ efl::utuix i! lidimidiâregnireliquerit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVIII*

Vin ea in cÔcerratione regu pro fumma Romani Impf) gerercnc d non dtfucrunt Nodalbingiæ noftræ laborcs Nam dum Otto Bradenburgêfis marchioquafdâ Wandaliæ régi Danorû fubi* ledlf partes inuaderet, quod in Dania Wâdalia icripfim’, Adolphus Holfatie comes ,Ottonis quoad poterat partes adiuuabattque res regem Daniæ Kanutû in comité uehemêter exaiperabau Erat turn ann’primus poft milleducêtos, cum rex in Adolphum duceret: Necimpiger ille, ad Eydora fluuiit,colle(ftis armis,rcgedemorat;Aderac illi auxiliares: Otto marchio de Brandeburgo.Hartwic’ Bremenfis archiepifcop’,Symon de Tekeneborg, Bernhardus de Welpe,Maurici’ de Oldenborg comités: Hos copiofecômeatib’abundecp aluit,multis mirantib’,undetantisfuf/ ficeret exercitib’: Diremit Eydora diuerfos hinc atc^ inde exercitus,nec alter ad alteru tranfibat Prior rex ubi uidit copias hoftiles tarn multiple ces,lcies neep diu,neqj crebri’ tantu coflari pofte exercitS,fuS agmeredu xif. Quo tepore,comes cocpituctere Reynoldcsborg arce renouare,qu2 porta terræ fiie eilet in Danos,amp; uiciftim in ft Danoßr: Sed uix ilia bene comunieratjCum rex uere primo, ingêti rurfus agmine adeft. Comes auc

LIBRI VIL SAX» CA* XVIIL ET XVIIIL niin fiiis uiribus impar eflèt,nee tempus cotrabendaru aïiude uiriu ^uibus potuit pads codinbnibus tum fè redemi'narcê di'cfèam ut erat régi tonfignauit: perinde pace eft mercat’ Rex accepta, quads potuit mugt; •litionibus firmauit,iam dauern tenens in Nordalbingia,quoties ingredi Uoluit: Sedalio interim uerfus Adolph’ cum cquiuoco Rio Adolpho de baflcjarcem Louenborg cœpit obfidere: fdificato in aduerfum prefidio Haddêberge;ut fameexpugnarêt,quâ armis èC uirib’ no poterât: Nam aquis ufus fluminis Albis, naues ex Hâburgo fubmifiuquc machinas oppugnantibuSjamp;comeatus importarêt, hoibb’ eai^ rerû cômoditatem 3dimerent:Henricus Palatinus ReniOttonefratreiam maionbus bellis inipIicitOjtutari arcêcupiebat,nec poterat* Coeperût obièftî de deditione üctba facere: Miière th danculo ad regê Danoru, illi arcê ofterentes: llle Rodolphu mifit quêdam ex Holiâtis,qui ad iè cÔfugerat, uirû armis uali dum:qui regis nomine acciperet, polliceturc^ regê de proximo uenturu: Sed priufq il le regis mâdata gferret,cppere obfidentes: Qiie res regê acri us in Adolphs inflamauiulnde cornes accepta arce,in gratiâ tamê Palati ni puenit.fokitis illi feptingêtis marchis, amp;nbsp;inueftiuit eû Palatin’ de patrî monio ruo,quod ad Àlbim habuit: Game uoeât uft^ in hodierniï dicm». Quo têpore fada eft ilia WandaloRî in comité de Dafleexpeditio,in qua Niclotus princeps ipfeoccubuit,quâ inWâdaliaexpofuimus; inderepe tttur a uoîentibus intelligerc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. CA XVII11

Ccefîit illo quoc^ têpore alia regis Daniæ in Adolph 5 indigna a tio:q? ille Thietmarfiâ qu? fæpe mutauit dhos, turn uero Danis per WaIdcmarS,ut diximi’s,epûm Slefwickcêfem paruit,intragt; uit,8: euaftauit Quo etiâ tempore,non fatis oportune propter maliciam dierum idem Adolph’ in fuos Hollàtos uerfus,eos erc muldauit,nônuîâ» los terra expulit,{êmina renouas ueteris inimidcie,q? Henrici Leonis tem pore comité deferuiflènt: Pulfl ad regê Daniæ fe cÔtulerût: inflâmarûtq? Hm ardenté,ut comité infequereLHabuere hi quot^ in Holfatia,qui ami corum iniuriâ taciti dolercnt,ultioncm meditati, fi qh fe fottuna aperiret4. Hoc in rer^ ftatu Waldemar^ SIefwici dux,qui Hollàtos ad regê ôd le c5 fugicntes,in agmine duceret,mouit in Hollatiâ« Adolph’impiger occurs rit uenientûfed par efte non potuit hoftirq? Holfati,qui cum co ftare uide bantur,non lacis fidi putarent futuri,fuoB2 iniuriâ quefti Côflixere in lo^» coque Stiino w uoeât prope Itseho, ôd fupra eft per paruû miliare in diti one fratrS in Bardesholm^Sed turn cornes cedens,fugafe côtulit in Ham burgum: Progreftus dux Itzeho obtinuit: Zegeberge, ac TrauemSde iuflît ab alijs fuis coprjs obfideri: Arx Plonéfis quæ magno fuit partibus comitis præfidio, capta eft a ducalibus Danis,Rurfus dux ipfe renouato cxercitu Hâburgu côtenditceâq; turn urbé,cum immunita efft't,facile cæ pit Cornes Albim trâfierat:Nam Stadiu turn tenebat Hâburgélês aût, cum armis certare aduerfus uim regni Danici non prgualerét, honore cer* tabant: Clerus nbsp;nbsp;populus obuiâ progreflî,cuquâta poterât ueneratione,

einclepröxima die moui t in Loueborg Comes qcp de Dane,non aufiis expecflare ducê/ugic ultra Albim: Arcê Louenborg,qua comitfs Adol*« phi cuftodes tenuere dux obfêdiï, Renouato præfidio in aduerfum Hadä* denberg: Wittêborg, bCGodebuch prcfidioi^prcffcfli ducifcfubmilci* runt: Ceteri nobiles obuiâf profedi in Raceburgü: Fortuna (èquiit” ducc Waldemar’ ipfê: Lubicâ code ui'dloriæ curfu côtendiï. Et qm dues l'am dudumin Scania pifcâces, rex propter comité Adolph û illi aduerfantem, cui turn Lubica paruit,in manu tenere uidebatur,ciues non aufi fè régiop ponere:neomninoprim5 captiui in Dania ciues,poftea edâipCi fiib irato dépérirent,duci portas non au(i claudcre,uenienté cum honore fufcipiût; Omniû ilieurbi5,quas,uel ui, uel deditione ceperat,accæptis obfïdibus, cum Zegeberge per Timoné HoKàtû, ÔC Trauemûdepereiurdéfiatrem lufliiTet obrjderi:côfignatis cuicp pro neceflîtate armis amp;nbsp;cômeatib^,Sca conem aliû ex HoIfatiSjComitéT hietmarfie declarauit, amp;nbsp;fratréeius Wi/^ dagum Ploneprgfædt: Rodolphûin Hamburgoconftituitredoréatt^ euftodem: ut qui propter ièpridé exulaflènt, per eundem (ènuncin locis comitis dominarentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA.

Dolph’ cornes iam iteru Holfatiâexclufus atep pulfus de Stadio a ubi côfèdit,méditât expeditiorte parata fua paulatim recuperate:

Et qm opidû Hâburgû bC in cÔipcétu erat, éC ftdum fibi comes profpexic,eo primû côtendit: Ut expuifo ducis prcfidio,urbé pro fe recipe ret: Facile àut fuit Uoîentes capere Si ruperare Iam pulfo Rodolphe tene bat,8ô animos illi faciebât nonulli fuoRj remanétes in Holfatia,quifideni illi afleruaflê,8ô in reliquS aHèruaturi uiderenu Cûcp arces Zegeberge, Louéborg, Trauemûde, per Gros teneret,plcnus fiducia Hamburgûpro tépore coepit cômunirc Waldemar’ aût dux ifta perfentiés, media iâfer^ me bruma,quod acciderat, futuru profpiciés, copias côtraxit, duxitep in Hamburgû: Côuenere GüceIin’,Burewin’,Thietmarfi,omncs in caßra ducis: Cornes autéaipem faciétibus fuis delufus,cp ante ChriftiNatalia, que Dani comeflàtionib’ celebrant plurimis, dux minime properaret ad cbfidendmcû iam nihil formidaret,audiuit omnes uicine prouincie uircs in fecomoueri* Glacies que AIbinecdû cÔfiftensinnatabat, fugâinters clufit comitis: A terra nullus eratexitus:undicp côclufus erat:hinc flumi«* ne per glaciécruftato:inde exercitu a terris ualido:inter fuos agebat côfili um,fl forte nodurna tentaret eruptio: Sed quo pcrfugcretqui nufq fidii aliqd pfentiretfQui in caftris ducis erât, non ufcpquacp comititiadueriâ ti,rem proeo traâ:âtes,in eas côditiones côiccerût:ut cornes redditaduci arce Louéborg,ipiè cum fuis liber abiret In earn rem pficiendâ Gunccli* nus Zwerini cornes députât :Eius fidei fepermittés cornes exibat, profegt; érurus cum co,ut arcémemorata traderét cuftodcs,qui pro Adolphe te^ nueruntjô^ cornes liber abirct.Thietmarfi, ubi fenfêre comité in caßris,tu multuantes uolebâc opprimere eû,q? infeftus terrp illoi^ fæpe fuiiïèi:Vix potuit uiribus Gûcelini cæteroFî: quos faluti ei’ côferuandp duxproui derat ,incoluniis afièruari. Profeâi una in Louenborg ad implepdas pa*

^as c5ditiones,oRcndcrut cuftodib’ ui'ncflu dnm fuû îubctur ab Ado! Fgt;ho arcêtradere,negât:rogâtur,obfècrant,c5temnunt.ltacç cû nihil ibi uindus per terrâ fuâ trahit in Daniâ:Infultauerc Dani qui odibant:Gemuere forte forti ffimi uiri,qui fine odio iudicabât Tgit in uin nilacôigdus.aliqdiu fèruat in carcere cum Waldemaro Slefwickcêièepi [copo, belli qnq^ focio ac cÔfôrte. Interea rex Kanut’ cum fratre loquut* bubicâintrauit,urbê noua,fed florefcentc; Germanâ amboR: Helena con Higio fociauei e W ilhelmo Leonis filio, germano Ottonis atq? Hêrid.ex folo ftirps Leonini generis in hodiernû glèuerat.Lætati funt Holfati ^tormarrjqî,lpcrâtcs q? in dore ille acciperet tenâ Adolphi;ut non cogâ^ •urfubeflè diutius Danis:Sed fpes COR2 friiftrata eft4 AmboFîj th ille foro *ius,magnis fcpe honoribus ab illis afficit,magna fpefouetur. nbsp;nbsp;nbsp;XXL

Nterim rex Lubicâ inuifit urbê,quam magni fæcit,honorificea i nbsp;nbsp;populo amp;. clero excipit: Veniêti offerunt qui cuftodiere prefidiîî

Trauemûdetquod regêingenti affæcitleticia.Prouinciales aûc onines eo côfluentes regê faIutauere,Gcramêta pro têpore prcftanres:! Ile Erogreffus ulcp in opidum Moine,accfptis obfidibus redit in regnû fuh: )uxobfidionem firmat aduerfus arcem Louenborg:Inde uero in Zcge bergquocp obfidio ducitur in longum; OblèfTî iæpe per inuia dilapfi ci* bosintulerunt: Quodubi duxauertit, fimata ubiq? obfidio,famecapic pcrtentarcoblènos: Extrema pafT» fe cÔtinuere. Sçpcfarinç in modu cal* ccm proiccerutjUt uidualib’ abhdare crederêtur: Ad extremh,ubi nulla fpes fupererat,^ fames inualucrat,pacifcilibcrtatê,amp; rem fuaiv integram polfeifionê.ducic^ arce côfignare deliberauerût: Anno fecûdo poft mille «lucentos uix in animû hoc induxere.Pnufq pFicerêt,nhciû duxWaide* marus accfpit de morte fratris Danois regis,côtendens mox in regnû ut corona promeruit, benedidioneepifcopali de more côfecrat’: amp;nbsp;redi* bat iam rex anno ^ximo,uere primo: Si adunans undicp uirib’,cum iani omnia citra Albim eflènt in manu ei’,prçter arcê Louêborg, indignh re* putabat,fi ea Ibla uirib’ regni amp;nbsp;toti’ obfifteret^uincie ltaqj totis oppn gnatur conatib’:Machine,catapultç,baliftc,omniû genei^tormetaadhi bentur, nec data quies oppugnationi. Sed ptinaciter repugnabât qui te* nuerc,infrafti uiribus,incÔcufîi minis.Ad extremh th comitis dhi fui cô* miferatione colloquih popofceretSpondêt deditionêfacere,fi cornes laxe tur: Pôtificcs qui aderât interpofuerc fidê,fi arcê dederêt,8lt; cornes de fer uàda pace obftdes daretjiberh fore. Igit reb^'eo pdutftis dédit Adolph’* obfidcs duos ex liberis fuis,2lt; filiû cognati fui Adolphi de Dalle,8^ hliû Hêricicomitis de Dânenberge.’infuperodopueros minifterialiû fuorutn amp;nbsp;iureiurâdo utrincç preftito firmath eft,uc obfides poft annos dece libe tieflènuSi th rex aut comes infra illos annos decederet, non minus laxa* renturJn has côditiones arxregi iradif.Cornes laxatus uinculis redit in Scowêborg,nufq h is terris redditus.lnterea côcaptiu” ei” W aldcmarus epûs in uinculis pdurabattSed pietate dhi Andreç archiepifeopi nbsp;nbsp;alioBt

ximus,fanguinê trabebat,magni patrimonfj beres, amp;nbsp;cotra rcgcpn'deni fe^rexitjfufpeda ei’relaxatio multis ducebat; Vnde mifïo ad hoe nundo per fedê apoQolica^ïta decernit: ut nung in ea prouincia côfifteret,in qui régi fufpedus effe poiTët ad rebellionê: ÔC hoe fâcramêto prfftito ab ipfo firmabatun Rex laxattr mifit ad fummu pontificê, ut apud ipfum cófiftc^ ret,donec apoftolica iIb prouifio fieret de eccicfia oportuna: Laxat” th Si a pontifice diminus.aut cla abcedês,maturauit, ut ad regcPhilipph pcr^ ucniret:ubi fuâ iniuriâ queft’, expeAauit adiutonu régis, Si uindida in hoftes:Sed hoe pofteaq ele(ft’ in fède Bremêfem apud fedêapoftolica,co ftrmationem non impetrauinquod dixim’ in Metropoli* XXII*

p aut iugu fcri et pariet er,non dico libérer, aut gemeiêtimpaticttf magna pars nobilitatis,qug libertatêamplexa alienum detredagt; batimperihjin palulïribus Wilftriedelituit,utcuncp oportunitatem prg* ftolata melioru téporü: Adolph” aüt impaties tatar^ uarietarh, prelèrtim qpobfidcs dedifièt filios,nihil fe in terra Holfatig nouaturum conquieuif. Sed ferut annales,nobilê dham de Deeft; nee th adrjeiht cui^ fuerit origi nis,an baron5,ân comitujSed in arce quæ th fuerat Kellingdorpc mora^ ta,hocfibinomchabcbat,ut Decliz de Kellingdorpe diceret: Copcnii tencni’ nobile extitifle eo nomine in Weliphalia farri!iä,unde pctuitori* gine ea mulier traduccre: Alberto forlan Nordalbingig, aut cuida ex ml ioribus terre denuptarRcs in obfeuro manes loch facit côicéiurg^Eafce* mina,cum terra magno Danoiîr iugo premeret, delirefcerentqp HolGti in gum refugietcs,accfirifle fert Adolphholim Holfatiac, turn Scoweborg comité:eumpp obfecraflemulier gratiofa Si fachda, urqh ipfi ncclibcrct nccliceret oppugnarçHollàriâ, ucl unh exadulelcéiiorib’filqspcTmitte^ ret,qui terra patrh fuoi^ prgft ns gubernaret:« flè no paruâ Holfatorh ml num,qui accepto capite, pro libertäre decertarét* Comes mulia prgtedc* rat qucillh auerterent: régis potentiâ, obfidû fuoi^pniae, Si iuratgfidei religioné, Mulier prccâdo non farigafa,cum ad omnia prompte refpôdc* ret,nihil formidandâregis porétià Hollâtoi^ liberrati côparatâ: Eoseflè animos,eâ fortunâ,utaccçpto dho tolcrarét omnia: Oblides tutofordo co,priufqaliquid incipiat: J llh nihil aâuih,ad errmia quieiuihzFilqaufpi ens rem omnéexpediendâ,quod nihil ofFiceret rcligioni iurifiurâdûFle^ xus mulierisinfatigabili inftâtia:filihilliadulefcétiorépmittit Adolphh. Hic cliei” nominis in Holfatia quart”,prima adulcfcétia dcucd”inpalu* ftriaWillirie^Holfatiproceres hui”rei côfcn,prcf((fthregis Daniccircu^ liliunt,iura fua illis gmitti depofcht: Sic expromiflum a duceiâ rege, cum arcé Zegeberge traderétjlle reqcit cum indignatioueprecâtes: llliptina citer inftât,iura lua repofeétes: nam Daniels kgib” parère fe nec poflè ncc udle lubetille oftédi ius.fi qd fuh habcât:amp; côuicih adqciens:Cané,in^ quitjintroducâ qui lus uobis delatret* Ita rum iubet conquiefccre:Eâtdc (uo iure interloquâtur: fe ignorare que finr eoiv iui a: Danois fe Icgib’ de libro notidîmo lulliciâ cuicp môftraturh:fi min^ nhc oHendere poterunC

Jlia lura,altera uice redeuntes^cu deliberati'ores fuennt,tum exponant.Hf ÿidêlila uice c5quieuere,nihil graui’ intentâtes. Sed ad câftitutu dient 'ïioftrudiores redeut: iteru ius fuu reftitui magnis clamorib^ depofcüu Prcfgd’ W aldemari régis declarari amp;nbsp;oftendi iubet quale fit qd pofcut ? ^uo libro fcriptûfquo ordine defenfumfTû un’cgteris fidentior edudio SladiotEcce inquit ius noftru qd gladio tueri fuiccpim’.IIlecernês niïci^ antis fiduciâ,murmuracp circûftantiu non c5temnens,manifeftâ uidit re^ bellionê: paulatim iè ab iiïis retrahês,in tutiora recepit:Sed illi infequu ^gt;)Cedentêoccupauere,ac gladijs côfoderiït.Tum uero rnunitiones,quib’' lè côtinere ab Danois ira cogitabât ingruente bello, magis ac magis fir^ •nauerunuOpidû Itzeho dudo ingeti foflato cômuniere: In qd cû regq prefgôti exercitu dudlaflent, nouo iadto aggcre,acpôte fado cû inftarec ^pugnationijferût excreuiflè Storâ fluuiû per die bis in eandêaltitudinê W ponte dei^do ciues tueret,Danis exclufisrDies erat proxima natc uir* ginis Marie: Vifa eft fublimi fupra opidû diuæ Virginis imago,qua fan de qui uiderût ucnerati,ex illo die religiofidîme coIuerunuPerfeueratin liodiernûmemorâdp rci memoria, appellate^ hodie ciuiu dies Exinde ue ro nihil magnu peraliqt annos geftû kgit,huius adulefcêtis comitis pri«* n^uo têpore: Nâ Albertû quêdâ Holfatie comitê,pxima têpora mÔftra bàt:qui undefit ortuSjin annalib’mira taciturnitasîSed a nobis fuo têpo reoftendet,quis, nbsp;nbsp;unde fuerit: Mira fcriptoR2,ueIfimpIicitas, uel neglis* ’

gctia: Comitéferût HoUatie: fed uti Melcbifedech,iînepatre,finematre, pucriliterintroducut:nos origine pâdemus.’ïâ hoccômonuiUe fufFiciau Hoetêpore rogatu nobilis dn^^miflùm in ,puinciâ adulefcentê Adolphu nui per gradus quos infra memorabim’jexcreuit in uirû maximu, forlt;* titudine,Sc religione fingularem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A XXI U.

Nterim uero Philipp^ê^ Otto reges mutuis fe uiribus attriuerc 1 fppe côcurrêteSjôi qq impar uirib^ Otto uideret, exitu tn prælif par fppe efr inuêtus,aliqt uulnerib’ exceptis;q? ipfe manu prom# ptus feie pugnâtib’* immifeereu W ilhelm’ cornes Iuliaci, cum partes Ot* tonis diu fouiflèt,auerfus,cccpit literis agere apud Philippum, fi gratiam aliquâ apud ipfum iniret,noflè fe uiâ,qua Coloniêfèm archiepûm,qui ma a’meOttonê tueret, amp;nbsp;nÔnuUos alios principes, Ottonis laten' detrahe»» ret.CÔffituit ea de re a Pbilippo locus ad colloquiû; Côuenit inter eos ,ut fr quod polliceref efficeret,acciperet a rege prediû, quod fexcetas præfta«» rttannuas marchas. Wilhelm^pollicit’’ operâ côuenit Adolphû archiepi topum Coloniêfèm: Vides,inquit, quo res uergat: Quid nitimur in ad* uofum flumêcTotus Philippo orbis co fentit: Generis nobilitas, morunt probitas,rerû magnificetiapro illo faciut: Proinde quo nos Deus ire iu* bct,ne rcludemur: Placeat tibi côfiliü meu:ut Ottone relido Philippuni feqaamur:Hac ftat parte iuftior caufa.His atep alijs uerbis motus Adol* phus,W ilhelmo non refragat: Eoep res puenit,ut miffis inuice crebriorj bus nûcijs, Phillippû Adolph^ Aquifgranû gdudû, regem côfecraret. Difplicuit ea res plurimu Colonienfi capitule amp;nbsp;populo; ita ut in facie rç* y ni]

fiderêt arcliipifcopo fuo: quid tatopcre uariaretf ipfum eflè qui Ottoncm fummo potifici cómêdaHèt: nuc uerfa ièntêtia illu fine caufa rcprobarct* Cuncp archiepus in ccepto iuo perfifterct,miflg funt a capitule èC populo Iicerc ad fummu pótificê,archicpifcop) fluxa fidêaccufantcs* Vocatpapa pótificc, ut ueniat infra mêfem bC dimidiu obipdis reiponfur’ inenegk* óto ccclefip madatOjdomi rcfedic*Dati Rint indices,canonic^S^duo parro chï'aïcs: qui cum legitime citatu monerêt ut errori fuo rcnüciarct,alioqui excomunicatum dcqcerêt (èdefua, idoneiï aliumprpficerêtecclefiacad forma apoftoïici mâdatûSed arcbiepiïs omnia eÔtempfit*Ergo cum non acquiefeeret monitis delegacoï?2,poft excômunicationê, interdido fuppo nitur,8lt; omnib’ infbrdefcês deponit, amp;nbsp;Bruno BunneGs prepofitusin Io cum eius eligitur: Ad qd exequendCr maiores pibnacdeleganLLibctin* (ercreapoftolicamepiftolamlub bulla miflam* CA XXIUL Nnocecius epus ieruus fcruoRj Dd: Venerabilibus fratribus ar

i ebiepifeopo Mogutino, epiicopo Cameracefi, 8ó diledofilio Scholaffico fandi Gereonis:Salute amp;nbsp;apoffolicâ benedidionê* VtAdoIphus Coloniêfis arebiepûs incidat in foueâ quâpararat,amp; intret impi’ gladius in cor eius, ptinax ipGus inobedietia, piuriû iteratû, tio uulgata depofcûtJpiè enim necDeû times, necreucritus homine,neC Coloniêfis cccIeGe dignitate attendens,in ofFeniam Dei,eccIeGe Romang cotemptû,8^ fuc fedis di (ped j u a fe iugu obedietip excuflit, iuramentu fe* mel ac iteriJ præftitû uioIauit,Só cum rdidit que crearat Sane cum olim chariflîmû in Chrifto filiû noffrû illuftre Oitonê in Romanû Imperator rem eledû coronaflèt in regê,8lt; ftdclitatis eiprcftitiflètiuramêtum,apud nos multipliciter in ft i ut: ut eidê régi fauorê apoftolicû impêdêtes, ratiim qd ipfe fecerat haberemus Cucp multiplicatis interceffionib’ obtinuifirt a nobis: ut in honore ipfius ecclefiæ CoIoniêGs régis deferremus honori, ecepit in eiufdê deuotione tepefcere,ac manu fuâ ab aratro retrahês,occa* Clones friuolas inuenire a nobis,ne qd plâtârat,irrigarct, quatin’cito are«* feeret plâta eius, cû (bllicitudinêfubtraheret manus plâtatoris. Veru quia neep qui plâtat neqp qui rigat eft aliquid,fcd qui incremêtû dai Deus:in^ uaîuit nihilomin’ per gratiâ nou’ palmes: amp;nbsp;cum cxtêderct iam ramos fu os amp;nbsp;puIIularetjUidit plâtatorinuidus,amp;: inuidit,2lt; non potuit diutius oc cultare uirus fuu: quia nequam mente iniqua operaiio reuelauit.ôd arbor agnita eft in frudu Cômonit’igit amp;nbsp;cô uentus iterû preft itit iuramentu, çp eundê rege nunq de(èreret,nec in parte altéra declinaret: (cd iuramen* turn ftabilirc non potuit mente illâ, que innatæ kuitatis uitio fiuduabar* Nos autê ficut nô de facili crederem’ çp uir prædit’tâta dignitate Gc eflêt adueriàri’ fibiipG,ut qd fecerâtjntêderet annullaretncquid tn noßrpde* effet follicitudinis,ad côffantiâ eu excitare uolêres,6^ monitis,8^ minis in ftitimus apud ipfum,8lt; fub quâta potuim’ ei diftridioneprpcppimus:ut eidê régi alîîfterct,S^ ad ^pmotionêeius efFicaciter afpiraret,cauês follicitc ne maledidionêpro benedidione âceiperet, fi illufifle nobis tam tuipitcr probaret; Ipfe ucro nô attcdes,qgt; ficut obediêiia uidimis aniefcryic in*

obedietïa idololatn'c coparat,Iora derupes,in uitiu inobediêug inddit,8^ totra prçcçptû noftru öópropnü i'uramentC, corrupt’ pecunia ficut fert,

fuu temerari’prodidit:amp; couerfus in arcü puerfum,nobih' uiro Phi ^*ppo duci Sucuic cotra eu i’mpudêcer adhcfit. Et ne gd ei^ prefumpn'oni deeflèt, amp;^ne culpa ei’aliq uclamine pofïèt palliarijnuper Aquifgrani,ubi præfatu rege antea (olêm'ter coronauerat,memoratû ducêpubliee corona ^«:guis excomum'cariôis (êntêriâ incurriflêt, quâ in ecclefia Coloniêfi co dmulu'tudine copiofa,ipfo préfète,ac gerête ftolâ facerdotalêin collo, SC ddelâin manu accêlàm teneret frater nofter G.Remêfis archiepûs,nunc fpûs Prgneftin’ Ap.Se.Iegat’^mulgauit in cos,qui a præfato rege difce derent,amp; parti alteri adhererêt. V t igit Coloniêles, qui noluerû t fn mala raput languidû imitari,fcd in eiufdê regis fidelitate pftiterunt firmius,ÔC pfrfiftûtjexpugnato fermêto ueteri,qd uoluit tâta maflam corrûpere,finc noua côfperfiOjficut (tint azimi,nihil corruptionis habetesrcû iuxta cana nicas fanêfiones accufatione nÔ egeât manifefta: Vnde nos ei’ exêpio qui abfens corpore,prefens autêipiritu Corinthiu dânarat abfentê, poruinè«» •nus in eu ièntêtiâ j)mulgare,ad maiorc tn cautelâ,côfih'o fratrû noftroR?

tam epi(copoR2,q pr£latoR2 pluritï,difcretioni ueftre per apoftolica fcngt; ptamâdam’,diftride pr^cipiêtes,quatin’ cû apud uos fint ilia luce clari* •nanifcfta,didu archiepûm pulfatis câpanis, amp;nbsp;acccnGs candclis,fingu!is dnicis dieb’ Sô feftiuis excomunicatû publice nucietis,8i faciatis per oês Ccdefias Coloniêfes.SC uicinas dioce(ès,rub folênitate fimili nûciari; Sufquot; fraganeos,amp;!^ omnes uafallos Coloniêfis eccleficjtâ clericos,q laicos, abfa lutos ab ei’ obediêtia nûciâtes.Quia uero fi tâtum fcelus maneret inultû* t|uis de cetero pofTet impune inobediêtig uitiû, piurii crimê,ac ^ditionis facin’ ppetraretfubeadêdiftriâione uobis precipim’, quatin’ cû hec nul lapoflînt apud uos tergiuerfatione celari: uos eû authoritatenoftra fuf* f»lti,a pôtificali ofFicio fublatû,cuiunibet côtradidiôis aut appellationis obftaculo remoto,deponatis:nifi forfan infra mêfem poft faófam a uobis dcnunciationêad Cede apoftolicâaccefterit iudicâdus:his ad qs elediôi» ius noueritis ptinere,apoftolica attthoritate iniungêtes;ut perfonâidoneâÉ quç tâto côgruat oneri amp;nbsp;honori,fibi eligât in paftorê: fi eledionê cô tigerit aliqua forte,qd abfit,côditione differri.ne bona Coloniêfis eccle# fie poflint interim deperire,alicui pfone honeftc,ac spuide,amp; potenti,cÔ* •nittatis adminiftrationê illi’.Quia uero illius ecclefig tâto ampli’ zelam’* honore,quâto clerû 8ô populû eius deuotiores amp;nbsp;firmiores fum’expcrti,’ ne imitate ci’ aliqua fciftura corrûpat,fi foriân hi ad qs eledio fpedfat n5 potucrintc5uenire,prccipiatiseifdê:ut inaliquos uiros idoneos côferanc nota fua,ad fedê apoftolicâ accedêtes,cum côfilio noftro,qui ad eoRz con cordiam facienteDnodabimus operamefficacem: ut perfonam idone* ■îm fibi eligant in prelatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A XXV*

Ane inferendâ putaui decrctalê epiftolâ, quia plena eft rebus gc h rendis tum,nûc geftis:Taliter,ut meruit,defua dignitate Adol* phus eft eigdtuSjôd Bruno Bunnêüs prfpoût’in dus eft locû furai

fogatus:qui a dno apoftoÜco ardiiepifcopatus infignia fufdpiês, cum Octone qug pacis funt (èntiês jn ciuicate^dcfubdiris luis preerah Adol* phus aüc uir nobilis magni generis ,que fon's fuere tenuit occupata* Eraf qui poftea ptêtarût animu Sumi pôtificis: ut ad Adolpbu denuo inclina reCjfèd non pr^ualuerut: Décréta ille fua c5(èruabat,fcribens Ottoni regi in hgc uerba: Innocêti” epus iêruus fcfuoß2 Dei: Chariflïmo in Chriftofi ïioilIuflrircgiOttonijin Romanü Imperatorceledlo: Salute 6^ apFicam benedidionê Syncere intêtionis afFfdû,quê circa^pmorionêre^â habil imus haéîren’ô^ habem’,explicate nos literis non oportet,c5 plcni’ hunt cxponat afFeó:’amp; fidtli’incerpretent metenoftra opera q fcripturf*Sanc prefer opinione pluriu 8^ multorç? cofilia, Cufcepim’ ab initio caulam tua, de cui^promotione omnes pene penit’ de(perabat,amp; ftuduim^efficaciter promoueri,ncc re in articulo illo reliquim^, quo per obitu inclyt£ recorda tionis Richardi régis Angloi^ auûculi tui uidebaris ab omib’ derelid’: licet ein no defucrât,qui multipliciter nos têtarint,ut muncrib’’amp;xPUiiflî® nos a ^ppofito tui fauoris auocarêt,nec prece tn,nec precio nec minis,ncC alijs reb'^poterant infledere mente noftrâ,quin de die in die ampl^in tua dileiflione feruerct,amp;C ad rua exaltationêq^pêfi’alpirareuQVuis aûtncç^ qui plâtat nccp qui irrigat fit aliquid,(cd qui incrcmentû dat Deiis,gaiidc m’tn in eo qui dat omnibus affluêter,quia ci qd plâtauim” amp;nbsp;irrigauim* incrcmentû bcnigniis indulfit:ita ut granû finapis ^d mulier in hortofuo ïcgit feminafTe, plâta noftra in arbore magnâ iam creucrit, in cuius rami» uolucres calidate Dno in breui redcbût,amp; fub cuius umbra beftie terrg quiefcêt Cû igit Dns dirigat greflus tuos, ÔC firmet de die in die ampli’ regnü tuû: moncm’ lèrenitatêregiâ amp;nbsp;exbortamur in Dno,quatinuscil têpus iam acceperis oportunû,oportune,ac importune,uigilâterjamp;inceC» lanter infiftas:ut bonû principiû finis optim’ fubfequat, amp;nbsp;optatûcômil ne defyderiû noftrû fortiat efFplt;ftû Foueas in dileÂioe ac deuotione tua principes qui te fouet: ut alios meli’ ad tuæ ferenitatis fauorêinducas.’S^ dû tibifauorarridet,ad tuppromotionis^puedioneintedasjuecnegligas in aliquo fadû tuû: fed omni diligêtia ftudeas promouere«Sanefpcram’ in eo qui eft in fe fperantiû fortitudo,q? fi denuo ^fæceris ficut hoc anna diceris proff ciflê,non erit qui tuo profpdui fe opponat,uel diuinæ dilpoli lioni refiftaLDatû Anagnie XV1I caRianuari),anno pôtificatus noftri V FHpc idcirco interponêda putaui.’ut fummû pôtificis Romani ftudiî erga regem Saxonem a gnofeamus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVb

Hilipp’qcp non ceflàbat côciliare fibi fauorê plurimoR?,pofteag P Aquilgrani in regê eft coronat”: iplamc^ Coloniâ infeftus perfe quebat,amp; duce inter alia de Limburg fuæ parti inclinauit ls tu eratduêforOttoniaR2CopiaR2 Cüem Philipp^Colonie _^pinquaret,hic dux,qui prgfcdus erat urbis,agmina eduxit in Philippû Aderat ipfe Ot to cum ducis memorati filio,Slt; archiepifeopo Brunone: Acerrimapugna côferit.'ipfb tn duce lègnius adminiftrâte præliû,cecidere uiriquadhngê tiex Ottonis parte;multi preterea captfiOito ipfe uulneratus elabit cuin

SïcHiepiTcopo ducis fiIio,incÇ arcê Waflcnbcrg fugïens {êreccp/t SetÏ cum ibi fcrende obfidioni fecur’ non eflêtgt;rtoÓ;u dam cu dqds filio profil ^flt;itur,archiepifcopo ibi fubfiftête* AfTunt bodes diepoftera,amp; hoftetrj cÔcîufiHe rati^aJacri’ obfidêt,óó oppugnâfc,cxpugnàftq3 arcê Captû archi Tûm in Herbipobm diuturna capn'uitate pducût Inde uero cû papa mi^ in Germania côponêdç rei gratia duos cardinales,in Quedelêborg tÔuenc’ agcbat Imperrj.lbi multafunt uccilata: Sed tn priufg reges con«# ^cnirent,cardinales apud Philippû,penes que difFiciliores partes funt râi» tifereperturos agebât, oftêdcntes illi fummi pôtificis ad pace propêfifil:* •iiàuoluntatê.Cuncp ille mâdaror^’ fines exillis fcrutarct,dixere: Si Bru* no capt’uinculis laxaret,Su omni captiuitatejum ipfum qc^ Philippû ex* fomunicatione foluedû Rex fe nullo modo in laxationê captipoflè afîèn ^urn prebere odêdic,nilî ex. fentctia oîm principû, præfcrtim Adolphi, ‘Ini ppter fe pateret fui honoris detrimêtû^Cardinaks, quo padlo incertîï nmu,an fauore,muncre,an ^pmißis fiexi,Philippû abfoluerunt,Brunone nonlaxato Tum ad Ottonê quoq; regêfecôtulere, illû dcreb’interpel* bturû Scifcitat illequid apud Philippû inuenerintf Rdpondcnt,ita reR2 Pxtinflè necefïitatê: ut illû uinculo folucrêtexc5municationis,utpacatic» ïead reliqua côponenda uterent* Excâdefcês rex, lireras fummi pôtificis. quas ad feclâculo fuper mâdato cardinaliû dediilet,protülit: Hæ.inquic, olicndêqfi mâdati fines impleuciitisîSicenim ftetit fentêtia pÔtificis:fine ninculo corporaîi Brunonis,non laxandû Ipirifale Philippi. Erubuere car dinalcs,ôô bene Iperare iubêtes Ottonê,redeunt ad Philippû: Oftêdunt Briinonê oini paêto laxâdû, alioqui abfolutionc quâ impêderât cuanefcc gt;^e.‘lnuit’laxauit archiepifcopû.’ô«^ paucis adhibitis dcicêderût regis in col loLiinum: Ibi muîtis ultro citrorp diêtis, fine fine difcedit* Philipp’ tn in* tenîus rei, cunde Brunonê iteiû capi, SC in arce munitiHima Rodenburg iulEc aflèruarfi Papa ubi res innotuit.fcripfit Philippo: nifi laxaret Bruno* nèjilico grauiorib’ ipfe uinculis teneret; Cuius rei gratia folutû remifit ad fummû pôtificc.’ut ibi remaneret,donee Adoîpho prouifio fieretzdilpêià tumq? tantifper cum Adolpho,ut ducêtas annuas de teloneo Bunnêfi, 8^ tantundem de Coloniêfi,5lt; oAo dipcdiain ipfaciuitateperciperet:quib’ ^ebus perfpêtis Bruno ad ecclefiâ fuâ quiet’ regreditur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX VIL

Nnus erat quart’port: millcducctos, cum iam uniuerfa Nordal a bingia fub rege Danip Waldcmaro efitt: qui euocatû Adalber turn comité de Orlemûdc,omniillû prgfeGit,quâ olim Adolph’ pofredcrat,diticnûErat is filius Henrici de Orlemûde,quirelidâfècundi Adolphiacccpic uxorê.ex quafuflulit,ut prefumit,hunc Albertû Vaca bactum Cedes Raceburgêfis,mortuo Ifïrido Diuifcrant aûtelecîlores fua uoca in duos:Nâ alrj Hêricû prcpofitû uirû indufiriû prgtulerejali) Phi* lippum,prifci pôtificis capcllanû: Que côtroucrfia cû in lÔgum procellîi* fet,côtu!ere partes arbitriû in Albertum comité Nordalbingietqui ufi^ ad Aibim fluuiû regis Danie anfpicrjs omnia gubernabau Albertus aût ptftulic Philippût HiC eft ille AJbcïC, cuius nome in faftis legit: fed ridi*

culeorigo filet: Vterinus frater tertfj Ado!phi,cui’ mater,ut (3ixïm’,Heti rico paruuli fui tutori,nupfit Hoe erat illud têpus,quo lerofolymitani pe regrini,capta Côftâdnopoli,8ô rege illi’ oppreflo,Balde winiï Fladri^ co mitem,oriêcis Imperio pr^fecerût Anno poft terno,qui fuit (èptim’ poft milleducêcos, cum Hartwic’archiepüs Bremêfis diêfuS obrjftec,cIeCtoR: maiorpars(contemptis Hâburgêfibus régi Waldemaro tum paietibus, èé pen ndein Waldemarû dud um epûm Slefwickcenfem cofentirehaud poterât) eundê Waldemaru elegit, iam Bononiæliteris uacante Maior ecclefie prepofitus,qui ipft afpirabat ad epi(copat5,cü feiret cotemptos in eledione canonicos Hâburgêfts, eoR^eötemptum eletftioni nocitu^ rum,fe cum aliquantis in ipfa urbe Brema retraxit ab elelt;ftione,reiexitum proipicies, Mifere Bremefes ex fuo ccetu, minifterialibus folennes ad Waldemaru niïcios,cû decreto eledtionis^lllemoxcum eifdêiêdêpetiuit apoftolicâ* Gratulat illi fummus potifex, nec tn feftinat cofirmare, feiens eftè in itinere qui meliora reR2 documeta pferrent Venere Häburgenfes,

côtêptû fui obiecere elecftioni* Venit 8^ Petrus Rofchildefis prepofit’, literas tn,quas in itinere prætendit amififtè,nullas prgferebat:Sed often^ dit iuramentû a Waldemaro preftitû regi:Nunq fe eo loci c5fidere,quo fuipetftus poftît haben: Et quis unq loe’fufpetftior eftè poflêt,q illeadht* tora Germanigf Senties Waldemarus rei difïicultate,ilïicentiat^ abrjt,Ô^ ad Philipps regem fe côtuliulllegauifus, mittit eum in eccicfiâ Bremens ièm,fufcipiturcp cum honore Sequute funt eu excômunicationis îiterp'tt omnê ^uinciam; Breme tn diu nemo obtendebat,donee inter offerentes quidâ lilas imponeret altarûRex Waldemarus audito introitu emuli fui, cum magno uenit exercitu ilIS impeditur’: Sed qm Guncelin’, amp;nbsp;Henngt; eus comités de Zwerinoregêoffenderât,pulfodeGrabowarcefuaIo* hâne Gantz,ad regem .pfugience,exercitS mifit per manu Alberti memo rati in illos:qui arcê Boyceneborgoppugnâs côfregic,ôôomnêterra gla* dio 8Ó igné peruaftauit* W aîdemar’quocp epûs fe bello in regê gerendo prfparauit Interea Burchardus maiorprepofitus, préférés iuâab Hâbiir genfibus 8C quibufdâ Bremcnfib’ eleêiionê, a rege Daniæ inueftit:ôlt;^ de opido Hâburgo,quod régiparebat,duxitin StadiS,idcp opidS uicepit: Indern poftea.cum Waldemar’epûs exercitu qua potuit maximum du^ xiftèt in Stadiu.eif cit BurchardS, Abeunte uero exercitu,Burchardus rc ceptuiterû opidum cômuniuit. Rex autê Danig fatftopoteAlbimtrâlî«* uit: In anguftioribus credo infulaR? faucibus,ô^ partium fuaRj fauori, argt; eem Horneburg firmauit Hgc breui tranfimus quia latius in Metropoli noftradiximus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXVIII*

Hilippus aut rex cognito,q? rex Daniæ eu exerdtu ueniretinfi* P nbsp;nés Saxonig, arbitrât’ illû quoep partib’ Ottonis emuli fui accc

dere,ingentê côtraxit exercitu VngaroR2,BohccmoR2, Theuto^ num, 8^ qui turn omniS erâtformidabiliftîmiValuoR?: cÔlèdit Bâbergæ adunationê exercit’ fui exlpe(ftâs:cum interim Otto non min’ iê excipieti lt;iû hofti,magnis copijs öó cômeatibus prouifis, 8lt; artiiï ac opidoRi muni

lionibiis prfpâraret Per que tempora erat Babcrge inter Philippi duces ^uidaOtto deWiltisbach comes Palatin’/ntantu régi qncp additnsmc hliam ille régis iperaret c5iugem Cuncp feris moribus, q? niiniu uideret Sladio prompt’, occifis quibufda qui régi effent cômendatiffimi, a ière* gfmauertiiTetJamcpini’filienuptfjs defperatis,fiham ducis Polonie.que •Paterno genere ipfum eriâ regê côtingeret,deporceret: incp eam rem litc* •quot;îs a rege comendatitias depofcerec,exemplar ^fercns,quo fi bi profutu*

fperaretliteras.’rexuerbo aflènfus,animoahuJ agebat: çpferoci uiro, '•t filiâjfic cognatâ putabat eflè negandâ: SC gfgdis iam liter fs tradite func porcentijlleubi accepit,uelfignodcpiehêdic, uel animo côiæcic iramuta* fas Jtaep feuoeâs fcribâ,apertas iuflît recitarûnam uir militaris lircras ipfc nonagnouit Vbiilleuidit fireras Vric,expauic, diimq; oblècrabat, ne iè '^ogcretliteras interpretari: eile fibi uitf apertû dilcrimê, ubi apud regeni côperiret fe literas comiti recitafle: Peßeir precâti,8^ animo magis ac ma* 8”cfFeratus,reperitaliû, qui literas interpretaret; Infremuic ubiaudiuit, ^tn nihil dices,iram,ut potuit,côprcfîît: Stratis equis redibat in palatiS per media diiponês.qui abitû eius tuerêtur:8ô nudato gladioludibûdus ibatperpalaciîï: fnderegtj triclinrj foresappellâsintromittit; Ibiqqjlu«» 'Jens gladiû uerfabat lncrepirus a rcge,quid fibi uellet enièm in côlpetftu fuouibrare,non efîèlocS.necp tepus di^îadiâdi Reipôdet ille: Etioc’ SC temp’enfem pofcûuHoc dices regecôfodit, unoc^ exanimat idu. Dum ftüpëtquiaderât: illedilpofitis ß media cuftodib’,gladiû uerfàns, equea abibauHic erat lachrymabilis exitus regis Philippi uiri manfuetiffîîni,5^

in diuina religione non fegnis haberet: Apud fummû tn pontificem paterna illi ôd fraterna duricies oberât Hic erat ann’ odau’ poft miücdu têtos,antea môftrat’ religiofo uiro in Raceburgo, cp fine effet tumulrib* •He annus datur’ Doluerût incôlôlabiliter omnes,qui régi illi adhæfere: Planxerüt qui uirtutê propius nouerût: Sed uolat irreparabile quod prç«lt; terierau Waldemar’ Bremêfis eledus, quimultû Iperauerat in Philippe» ••unemagna parte fpeconcidiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVillk

Ex Otto iam aduenifîè tepus ratus quo de inimicis ic uindicaret, r ^phibit’ eft a principib’,prcrertim archiepifeopo Magdeburgêû

amp; Bernhardo duce Saxonie.rcde rem côigdâtib’;meli’ modes* ftia,q ui rem prolperandâ.’Nam G uiolent’inftiteris,inquiût,aîiû Girroga buntemulû: Sin mâfuete ages, unus in te omniû aderit côlènGis* Sequie •■exiufta pacis c5Glia,8lt; in Halberftadioindixit regni cÔuentum, omnib’ pnneipib’ euocatis: ut de cômuni principe 8Ó generali pace ageret Couc ncrefrequêtes de Saxonia,Turingia,Mifna,utriufcp ordinis principes, ttnouata eledione eûdê Ottonê declarauere Aderat eled’ HerbipolêGs Otto,queftus iniunâ,8lt;^ damna eccleGç fue infinita, per Hêricû ôô Philip pum fratres, pro qua etiâ caulà cefus fit præcefîor eius Côrad’,niG incolj mitaci côfulcref ecclefig fug, nô fe pofîè quicq in regno uidere immutatû» Muka ultro citroep dida fuere Cû nô ex fentêtia fua illi refpoderet,cxiês abijflè uidebatîSed ab amico reuocat’,eledioni côfenût, Cunc^ rex criât

fiigtions Alemânif principes expedaret ad cÔfenfùm,indixitcôuentuana in Francfordiaribi paruereomnes Sueuic,Bauan'^,Fräcicprincipes,yna* nimi uoto regêapprobates AderatfiIia régis Philippi unica,lachi ymolc quefba nccem iminenïâ patris in fua domo,ab eo, quê dignitate auxiflct; Mouicomncs lachrymas puelJa.'nam 8ó caulà, 8^ perfona cæfi,8lt; ccforis, hmul reiindignitas cÓmiièrationem cütflis extorGc Fuere quilachrymas non tcniiere Motus rex,profcr)ptione publica dânauit iniquû homicidâ: qui non loge poft ab Hên’co Caladino,amp; Vlfonis ftlio,quê ille quoçp cc cideratjObtrûcat’eft ad Danubiû,defedûlt;^ caput in^flucntêproiecere. Rex puellam in protedionê accepit; ôô annitctib’ cunlt;ftis qui adeiat,etia régi deCpôderi cccpit Impedimentû erat lânguinis: led illud apoftoliça di (penlàtione tolli poterat Trecctafquinquaginta arces cum prædijs fuis in dotem afferre dicebat,! bi qçp oblata funt régi Imperialia infignia:quc ab Henrico Imperacore ad fratrê facile guenerinuOrta eft noua lux per Ger maniam.Erubuere quib’ ludibrio qncp fuit res Ottonis:qui etiâinterpo fitopignore,nunq regnaturu affirmarêt:in quib’erat Franagrex,quicu Otto exPidfauiaFrâcic duceret eleduSjfertirrififtètrafeuntê.'Sienimil^ Je aliqn rex,ingt,futur’eft,acccpto nûc ab illo gradario fuo, très illi ciuita tes,cum ad regnu quiet’ puenerit,in Frâcia dabo: Parifiiï,Stâpcs,Âureli anum Qui cû fermo turn ad Ottonêgferret,facile illi milît,qué tenuit fo nipedem optimû,in eâ conditionê: paruû munus régi ab regefuturo:fed ütillius luperbiâaliqn retunderet, hoc pign’dcpofuiu Anno deinde ƒ xi mo côtendit rex in Aldenburg:alio nomine dixere Plilhâ: ubi ingés tum erat Impciij patrimoniÛ4Nam Imperator Frideric’ quingêtis argeti mar chis a comité Rabadone, cum arcib’ Lifmp nbsp;Coldis coparauit dition?»

Aderant Mifnefes 80 Cit2nenles,PoIoni atep Bohctmi,amp; Vngari;lhit^ niultis finit is difceptâdo negotfjs,8lt; pace iurata,que omnibus curis renogt; uataeft,rex Brunfwicu c5tendit:ubi làcrâ Pentecoftes folennitatêgægit, ad quä folos familiäres uoluit amicos couenire^ Aderat archiepus Magde burgêfis,eIeét’Halberftadêlîs,Hildefemêfis,HaueIbergêGs epifcopi,Cor beienfisFuldêlîs,abbates4 Aderat qcp tot’ feftiu’dux Bernhardus,Lant»» graui’,Palatin’Reni,Mifnefis,8lt;^ de Ladesberge marchiones, Wilhelm’ dux Luneburgefis, Is erat régis german’, 8Ó marchio Brandenburgêfis: Comitû non erat numerus:Militû etiâ maior multitudotquibus omnib* boneftiflîme abundantiftîme de impenfa regia eft miniftratö In lànâa uero die,cû archiepus Magdeburgenfis Mifnenfem marchionê excomit nicatû abire iuberet,ncc placari poftèt ut adefle pateref,exiuit cum eoiex ne uerecundia tangereuPoftera die re ccipofita per regê,una ad diuinum olFicitr proficifcuut.Cum côuiuio pro regia magnificêtiaexcept! letiores client,feneftra profpiciens dux Bernhardus,uidit leonem fufilê,quê Hen ricus dux pater,honori fuo ÔÔ mcmorigcollocaftet: comiter leonem appd Jans,ait: Quoulcp uertis hiatum in 01 ientemrdefine,iam habes quod uo* Juifti: couertere nunc in aliam mundi plagam. His ucrbls omnium auxit alacritate jfolutiqp funt in rifum uniuerli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A. nbsp;nbsp;XXX.

RoftdCcii inde rex Otto in Goflana, ubi' rebus ex (êntêria cÓdi^ p tutis,guenitadcocnobiu Wakerodejubiaquinquagintaduob’ abbatib’ eft except’ cofalutatiis, nbsp;nbsp;in fraternitatê,qd magni ille

^cit, recgpc’: ÔC ab illis folêniter per dies ali'qt^pcurant de more cÔmeat^. ^ttbipolim ueniêSjubicôuentûindixitjCum hymnis Sólaudibus excipit ^cinête choro; Aducnifti defydcrabilis» Aderât apoftolici Iegati:Hugo ^ftienfîSjLeo Sabinêfis,cardinales epifcopi,cum magnaprælatoR?prino J’pum nobiliS frequêtia* Sifridus Mogiïtin’, Theodenc’ Coloniêfîs, bhâties r reuerêfiSjEuerhard^ Saltsburgêfis archiepiicopi,Hêricus gentinus,Sifridus AuguftêiïSjCôftantiêfis quocp,Otto Frifingêfîs,Ma* •^fgoldus PatauiêGs,Hêricus Ratiiponêiîs,Ludolph’’ BaGliêfis,Heriber HildefemenfiSjIG) VerdêGs,HalberftadêGs,HaueIbergenGs epiGropi: ÇonoEIewâgêris,FuIdêGs,HersfeIdêGs,CorbeicGs,PrunnêGs,Heibipo lç(îs,abbates:Odoacer rex Bohœmie, marchio Morauie,LupoIdus Au ftric,Bernh ardus Saxonie,Ludouic’Bauarif ,BettoIdus de Saringia,Lo fharingi^,Brabâtie(^ duces,marchio MiGiêfis,de Lâdesberge Côradus, lt;leBrâdenburgo Adelbert”,06 alrj qpIures Rex fôlis,quos dixim”,pr^Ia«* 2lt; principibus in cÔGIiû euocatis,ita ^loquit: Arbiter cccli Deus,qui ftià fufcitat depuluereegenu,ut cum principib” fedeatjamp;foliûi regni tene^ atquic^ olim inter fratrcs cotemptû Dauid ad regnu ^uexit, is per folita bbi dementia non reipuês noftrâ humilitatê,quêreprobauerût gdificâtes lapidé,ille coftiruit in caput anguli: Nue ergo diuin^ parêtes iuflîoni no tefragamur: ueftru prefertim cernentes in noftra aifumptione côiènfum» Taies nos^»picio Deo gerem”,ut neminê in hoc côuetu fug uocis pcenite at:Nuptias inire fuademur a multistin conipedu noftro eft oîs regni no bilitasjdeilluftrinîmi's domib”,uel unâ in ueniam” regio dignâ thalamo: MultoiS2audimusincIinationêprincipû;qui Philippi quondâ ducis Sug«* nie fiïiâ in cÔmunebonû nobis putaiût côfociandâ:Sed obftat phibitus côfanguinitatis gradus: cui G apoftolico munere cÔfulat, nihil eft qd nos detreâem”»Ceterû rem omnê in cômunê omniu ueftrû deliberationê re«» ijamuSjCÔfilio ueftro non defuturuhoc enûciâtes,fi fex annoRz millib” no bis uita,quc pangufta eft,donaret,nollem”inire cofortiu thalami cum de trimento perpétue falutis: quid enim habet omnis mûdus qd anime fuae quifeç preponatf Nec mouemur fuper dote,quæ qm fit ampliftîma inter quatuor Philippi filias diftribuatzNos in re toti ex ueftro pêdemus côGi» Iio:nihil nifi quod comm.unis proipcritas,86 ueftri iudicij indubitata gra üitas denunciauerit,nobis eft faciendum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXf*

Lî I abiere côfulturi: Cûcp frater eius Palatinus ipiè quoep in cô«« i nbsp;nbsp;cilium abire iam uellet: Sede,inquit rex,nobifcû germane frater,

ne cuiufq libéra in côcilio uocêfrôs rua difcutia^Deliberati rc^ diere: Lupoldû Auftriæ duce facundiflîmû principe uerbo reiponGonis oneràtes:qui h is uerbis ièntêtiâ omnê omniû explicuit;hic,inquiês, ccct” prælatoB2 acprincipû optime ac illuftriffime rex gratias habet modeftiac tu£,q5 rem tanta in arbitriû eoi^ coniæceris,me(^ omniû uerbis iuftère ut

crîf ccrem; Rem eiïè no magni côriîrj,qLie luce clariHima cômiini toti^Cier t'laniæ paci fît côfultura:ncc cm foli’ tui nûcagit caula: Ced cômunis oîm nofïrii fal’ôô profpcritas eo fnchnat:Si reniterens oratû ucnirec prindpeg tit afFcôtû in (e tuû incb'narct: Nûrc qm in medio heret Centêcta ex eoi^ q» tiiocafti côülio procefTara^ nemo in hoc cÔuêtu difcrepat; omnîiï co pro^ pcdct inclinatio,utfcdiaflïmas,qd cofidim’,nuptias,amp; nobilißimppuet Jp tibî rhorü côfocies Quod ad^phibirionêfànguinis ptinet^ afliint apo^ ilolid legati cum ei^ rei plena faculcatc: qui fuû in ca re miniiieriü no de^ tre(ftâc,qn publica falus,amp;r omniû côfênlus hoc depofck cÔingiû: qd dbt omnes qui aflïint.quic^ abfunt, longû, fauflSjfaliximprecanc^ Vbi rex non ingrat^acquieiik^ iuiïa eft uocari paella: Vbi uenit,aprincipibusex latere regts inclinas,fic fufcfpta colIocat Rex anulo fubarrauitcoßdcn rem,86 cxccpit in oftulopacis Jnde in media cardinaliûamboexcipiuntt Turn afTurges rex: Ecce inqait âd petiiiis reginam habeas: uos quifep de fiio miniftcn'o cogitate:nofirû fuerit comuni omnia inuigilarelalutLSoi* lato couentu puelfa iuHtt ca germana honoriftce BrunCwicu deduct: ipCe rex terrain negotijs 8^ rcgni curis intent’cogi'tabat iam deproFeâioneiii Tcalia,decp Imperij corona CuCcipiêda cû principib^agere incœpiaCôuea tu in eâ rem in Auguftâ indi^o,prelati èC principes ex aniuerCo regno or dînant,qui cuntcin Jtaliâ regêcomitenti-Erâcauc buTreueiêüs, Magde burgêfis archîepîfcopî.Hei bîpoIê/îs,Spîrêfîs ^qai 8c regni câcellarius,Ar^ gentinus,'Wormaciêris,Baftltefîs,CôiiantienCis,Patauiê{îs,Cunefts,Ait gu{lenbs,EYf}:atêCts,PragêCis,Olmaccnris epifcopi:DeAugia,de fanâo Gallo,de Kempten,deWiHenburgo,de Scit2a,de Prunna,deEbllerna abbates.Principes hi faere:Bauariæ,Lotharingiæ,Saringiæ,Carinthiae, Morauie,duces; marchîoncs.S^ comités pfunmî Ccterumquîrcmanfêre trâfêûtîu fumptibus coopabant. Circa aiTumptionê Virginis afpiû iaga tâto Ceptus a gmine rex tranCmiCit: Per JnCprugge Brixtâattigere: Deinde AthcCis Ruurf deuexa traCeâtes,Tridentû puenere^ Ad Clufam Veron^ fîum arxcrat,quâ magna manus militû inCedit VeronêCtbus infeiiatRegi aûttrâfitû fccereincoIumequiarcetenebat/eacCua ofFerêtes^Veronen^ Ces tn ab impagnationenon ceffauere,qais rexpaceillis denuciareaQua I ex re exaCperato rcge,multis illi millibus aureoi^regi datis,in gratia eins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

^onï acci'peret.Habuit autê in comitatu fex mi'IIia lon’cai^ exceptis baïid^ »■nSjqug kuis fert armatura,8lt; eoB? numero preten'to, qui non ad piignan ‘3um,(èd illuftradum tan' régis exercitû afFuere ex prelans: qui etfi ipfi mi nttîie ad militie fcriberentyduxere tn familiâ nô paruâ,que militâtib’ inQ ^nret. Cuncp immineret dies coronationis, tâtus eft facfîus populi coeur* fus.’utprefTura grâdis, 8^^ inreritû multis impedimêta rerç: faceret agen ^a8J Rexhuiccôfultur’negotio,{parginumifmata iubetin diuerfum:us 3 preiTura diftraherenrSS uix etiâ ita lanceis Sgt;C fuftib’ iter tenere poterâc in cdê diui Petri,qui coronationi intereflènt Igit in Dnica qua côcinit ce défia:Da pace dne,Imgator fad’ Otto côGcratur,8C Imperq diademate coronat:cûdis,uel mête côcinêtibus: Fiat pax in uirtutc tua.Éxpkto ma gnificeofFiciOjpapa uocat Impatorcad côuiuiû: Sed maiori inftâtia ur* get Imperator, ut kcû ducat ad epulas pôtificem. Cum ergo infeedenda elîent iumêta,lmperator non immemor apoftolice reuerêtie,ftrcpâ appre Jiendit,8^ ifto animo pdurâs,cum illo^ficifcit per urbê in locû côuiurj ad Lateranû: ubi fimul in unum diuiti amp;nbsp;pauperi parata ab Impcratore fum ma cura manebat refedio. Waldemarus interim Bremefis poft exitu Phi lippi Jâ pauper 8^ exul, aurcs fummi po tificis pulfare nô deftitit,mifèricor du impIorâs Sed qiîi multiplex erat c5tumacia,nihil potuit ampli’impc* trare, niG ut extra Bremckm ecclefiâ in pôtificalib’ diuinû gageret ofFiei* üin. Obftitit qcpilli Ottonis Imperatoris cum Danorû rege Waldema* »■oadhucperdurans intelligentia,propter affinitatem,quam frater Impera tons Wilhelmus cum rege inibat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXIÎL

Tto iam Imperator fadus priufq Roma abirct, ab Ro. exalpera o tuSjk uertit in illos, intus 8ó foris oppugnäs,Hucufi^ autem in* ter Ro. pôtificem amp;nbsp;Imperatorê integra durabat affgdio:Non fatis aut cÖftat gbus ex caufis orta fimultas, Imperator? cömouit in Ro* manospinde pôtificê: nifi q? prôptû eft côijcere;iam ciues Ro^ iplâ ia dudum uera Romanitate uanefcete, ex omni colluuie gentiu nouupopu* Ium,qd Itali quoep (criptores teftant,pacis hoftê,quiens impatiêtê,noui* mtis aliqd ab Impatore,qd ille dare nollet^xjpofciflè: undc orta fimultas illos prglio côfumpferit Ad pôtificêautilla potei-atfubeflè caulà, qgt; Impe rator per Italia anriqua Impq iura repofteret, quois? iam quædâ trâfiflenc ad ecclefiâ.Vêdicabat qcp ille Mathildis potêtis per Italiam feemine loc« plctêhgrcditatê,quâilla legaflè dicerct ecclefiaetlmperatore reclamâtc, q» dupliciiure ad cü ptineret:Nam legitim’ h^res uidebac amite fug,qug nai ta fuit,ut oftêdim’,ex marchionib’ Saxonif : 8ó illo etiâ iure non extante, uacantis feudi redibat ad Impenû diredû dnium.Abies urbe Imperator prediaque Romane dicerent eccleficinuafit Monte Faliicu,8^ urbes co« terminas Papa miiïïs niïcijs admonuit ut fibi têperaret: memor eftèt lo« geui in pfonâ eius fauoris ab ecclefiâ, 8^ q? nouiflîme paterna benedidio* nem prgkns accgpiflèt. Valuit ampli’ apud Imperatorêindignatio q ull^ cômonitio.Ex Tuicia aût iam diu fatigata, uertit agmina in Apuliâ: qu5 fddericus Hêrici Impatoris fili’,fub ecckfig mancs,p)tcdione,iure hære*

ditatis dc matcrno fanguine tcnebat, cu fibi ccclefia dnium direflS bercLErgo q? Imßator magi's magtff^ incrudefcês, ab ininr^sccdef»?niî têpcraretjpapaillû anathematis mucrone pcuflît.Interim Gerhard’Ofnai burgêGs ppûs Ro pôdficfs traflatiocjn archiepûm Bremêfèm côfirmat: Scd dux Bernhard’’ pro W aldemaro facîês ipfiim reduxit Brcmâ: Cui ci iiitas intantu fauit,ut pro ipfo interdidum ecckfiafticû diu fuftinereuSed per idê têpus idê dux Bernhard” de Hadelen'a reuerfus fine ui'uêdi fæcif, fiîiû Albertû natu minore in ducatu,Hêricû fèniorêin comitatu de Berne borg amp;nbsp;Anehold habuit fuccenbres.Hêric” aût Palatin’ Leonis fili’ Hc ricû moriêtêfiliû prcmiGt,{k fine herede remâfic. Ludant interim deBrc mêfi diocefi Gerhard’ amp;nbsp;Waldemar’.Hêricus Palatin’pro Waldemaro arcê Valkêberg, Gerhardus Sluttere in aduerfos extruxerut. Quare aût Bremêfès inhçferint Waldemaro,uide in Metropoli* nbsp;nbsp;XXXIIII*

Nn’ erat duodecim”poft milleducêtos,cum Innocêti’ papa,qui a iam operas ocs in ftudio qd uerteret in Ottone uidebat amiGflè, intantu cccpitodifle hominem,quantu ante dilexit:amp; cohortac prîhcipes ele^ores,ut qm ipfe excôicatû pridê,Slt; deinde depofitû Impe* rio Ottonê abîæceric, ah'û fibi principe deligant ad Imperiû, obri cies illis Fridericû adulefcête antîoRî.XX Sicilig regé Hêrici Impatoris filiû,Fri«* derici Lnepotê.Interim Otto nuptqsBrûfwico celebratis, breuipofino* uâ nuptâ amiGt morte fubtradâ Fridcric’ aûtinftindupotificis rex Rolt;* manors clcd’,rcgêBohoEmicin focietatê belli in OttonêaflumpGt,amp;du xic in hofiê, Brûlwico illû pulfirr’: Sed illos audiuit apparat’ Ottonis:uÊ Quedelêborg uenics inde iter uertês retro abiret; Priufq tn ad hocßuegt; niret, Otto qui feiret auerfum fibi pÔrificis animû, 8^ pinde principes per cxcomunicationis fuc nexû côgreflu fuo abftinere, nec ignoraret Frideri ci mot’ ex Italia,omnib’itinerib’eius exploratis,apud CÔfiantiâilliobig cit copias: Sed ferocior erat Frideric’ad tranfnü,q ad interuertêdfi Otto* Cû primû puenifiêt inuito Ottone in Germania,terra patrS fuoR;,hofic ftatuit in loco fug mâfionis oppugnare: fed iter uertif ex caufa qua dixim’* Interim Francig rex Philippus,cûrciret Ottone male fibi afFcêtû propter propinquitatefanguinis ad Anglic reges,quib’ iamdudu bellu erat cum Fracis ex pofleffione Normanic,qua uterep fibi rex uedicabat Js igit rex miflo Mogutia filio Ludouico,perfuafit Fridericotut in Valentianfi op^ dum fitu ad Mofamjfibi pro incudo fccdere occurreret.Qjrod ubi fadii ell,inges bellu exarfit in Ottone: lam ein Philippus Frâcigrex infcft’Fer nando Flâdric cornin' filio régis Portugaliæ,in Flâdriâ ducit* Is comes fe regi Angliæ fubmittit Rex Angliæ Ottonêlmperatorêad armauocat: Erat em Aquifgrani Otto: Parat bellû oîm maximû, cû reges duo,Ro* Angliein Francû côcitarent,Friderico adhucad omnia quieto;Expe/ dîabat em exitû prelij qd parabat utrincp.Igit cû rex Frâcie iam Flandria perua(lafïèt,Otto lmpator,qp eflèt forore lohânis Angliæ regis genitus, uenit cû expeditis coprjs in cam regionê* Rex Frâcie tâta mole belIû age^ bat:utomnêiuuentutisin regnofuo flore duceretin agminetTornacuoi

Pranci petut audito tato duorü regu in fè apparaturq? ca urbc FlSdtenfes pndê occupaflènnfcd facile rex tads copijs recuperauit. Dum aût ibi Fra CI multa moliunt, Imperator multo fuo comitatu Flâdrêfîbus ^inciuac^ Quod ubi Francis nunciat, parant feprælio. Sed cum eflènt anguftiora 'tinera,^cederein hoftes rex noluit: Verii prudeti ufus cófiIio.retroceflÏG *0 patetiores capos ,trib’ inde minib’,ad pontê(üt uocât)Bouinû Sequii tus eu agmineinftruéfo aderat Imperator: lam in alterno côipedu agmi *iaerâthoflilia:explicuit uterqp copias fuas adpugnam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV*

Ex Frâcie côuerfus ad fuos ait: Otto côtumax ecelefîe,irâ Dei là r nbsp;nbsp;nbsp;pra fe merito côtremifcit:nos,ctfi peccatores, eccîeüæ tn parem’;

Qiiocirca auxiliû ei’ab alto bene fperâtes prgftolamur.’in cui’no mineprodeat diui DionyGjfoelix fîgnû. Ab altera aût parte Romane fui dèrut aquilÇjUolât per nubila (îgnoR: dracones. Ita aut itineris ratio côpa#« Ubat:ut Otto in aduerfum ftaret folê,cum rex a tergo illû pateret,amp; ipfâ bm meridie acrius urebat.Siniilro aût regis ac dextro Flâdrenfîû cornu prima pugnabatacies.FIâdrêfiû cornes memor,q5 in fua, proep fua ditto* ne tam magnû præliû iniret, ut forte decebat.fortia fada fuis præferebat*' Seddum audêti’qprudêti’pugnat capit.'Mifcent pugiles: équités incur ’■Stequittb’: Acris pugna trib’ horis pdurauit: Cf dût,^^currût uidi ui* lt;^oreicp,Germani qui cû Impatore uenerâr,regiâ acie ualideperuigebât;' Peruenerâtaliqn pfringêtes aCiê^tam de^pinquo pugnâtes,utregêFrâ* cif equo deturbarêt Signifer inefinabat lilia: ut auxilia uocaret. Jmgator uicîHîm a Gallis non fegni pugna impetit Inuêt’efl; quiapproperas frena; •umêtiei’arriperet:fed facile îlle cû fuo detrimêto repelIit Excepit uulnus in caput fonipes Imgatoris:unde fadû eft ut inuitû auerteret acie: Sed no uo rurfus impofit’iumêcojedibat ad pugnâ.Tâta aût erat pugnâttû den Etas, ut minime in adêreciperet. Percrebuit fama de Impatoris fuga:Ea Galli exdtarût,8lt;S cIamörib’uulgarunt.Perurgebat utrinep actis pugna; Ccdunt,capiunt,fugiunt.Comcs Boloniefis internouiflîmos ex acie Im peratons fubftitit,donee Sdlle caperet:Gallis tandem cedit uidoria.Hic erat exit’ grauiflîmepugnte, qua Galli muleis célébrât carminib’, gloria fue gêcis efFerêtes. Ottoni hoc eötigÜTe inforunatû bellû quis non uidec obcôtumaciâin Ro.ecclefiâ, Cornes Flâdrictûcapt’.XILcôtinuos an* ■los egit in carcere, cû interim lohâna cÔiûx prudêtiffime Flâdriâ admini ftrauit.’effecitcp poftremû: ut maritû poft multa edudû uinculis reciperec in terrâ.Otto aût Impator in Saxonia reueifus, Gbi fepe indignât’,q? con Iiliû fumpfèrit oppugnâdf Ro.ecclcfie. Frideric’ aût côtra eum magis ac magis inualuicKùm Triueltz,ôd Lâdeskrone,quc ufep in eû die pro Oc lonefenferâtuicepit,âno.XV.poft.MCC anatoChrifto. XXXVL

Vo têpore rex Danig W aldemar’multis nauib’ per Albim trâ* q Gens in Stadiû, qd pridê Waldemar’ epûs occupauit,cogitabac opprimere:Sed ,phibebat Palatin’ Ottonis frater,ita ut turn in* fgfto negocio rex fruftrat’redire cogeret.Imperator aût cû fratre,8d Or* ione marchione de Brâdcburgo, Sé Waldemaro epifeopo obfedit Fîain

burgóiCiucs cum régi DanoR2parerêf,magistnafFiccrent Adolphoiil niori comiti Jacile ceflèrût tâtis uirib’: Sequêti tn anno (èruabac rex Da* nif têpora cû Albis glacie indurata eflèt: Qua occafione traicétis per glaj ciern copijs ad Stadiû perucnit oppugn and S: ut extruderet WaldcmarU cpûm regni fui infidiatorê; Sed cum gelulaxato, glacies qlt;^ ccpitflaccc* fcere,times rex ne regreflu interclufo fame laboraretin hoftica terra .redu xit cxercitS.’amp;f oês uires in recuperandu opidu Hâburgû couertit,qdpri orianno Saxones occuparûulam in id roboris primû coaluerat:ut rege qd antea nô poruitjfuftinerct oppugnâtê:fame curabatperurgcre,cû rex fubeus ad Albim erigeret prefidiû Extat locus in parrochia diui Nicol^ ( Vrbênoua uoeât) in quo tum arce a rege firmatâcrediderim. Anguftii enim opidum,prçter diui Petri parrochia,tum,autparû,aut nihil indufitî nam reliqup partes illi poffea acçeflère^Supra uero opidû adparte oriêtis Al bert’Nordalbingie cornes,que rex fgeit Adolpho tertio kiccedtre(co mes is erat de Orlemûde terti} Adolphi uterinus frater) ipfe fortaliciil ercxit„phibêdis inuelt;ffionib’rer?2 neceßariaR2» AffliAi aût fame,8^ eu no cernerêt qui eximeret eos cafamitate, paeffi libertatê régi Ce dederûtjnte^ rim Stedingi,qu! haôten''* Waldemarû epûm defenfitauerât,Gerharde fc archepifeopo côiunxerunt,8^ Bremefês cum Waldemaroimpugnarunfï Côtra quoiîzimpetus Brcmêfes Hêncû Palatinû Ottonis firatrcinuiwt* Idcqqj Gerhard”,ut Waldemarûepûmexduderet, adiutus ab Alberto memorato comité,arcê amp;nbsp;prçfidiû ad Zwingâ fluuiû erigit: Sed Héric’ Palatin”pro Waldemaro amp;nbsp;Bremêlîb” fêntics deigdu Proximo tn anno ipfi Brcmêfes iam maloR? pcrrcfi,iu(fli Stedingis Gerhardû archiepûm fit um introducût exclufo Waldemaro» Impator aût Otto cum fratre Hêri* co Bremcnfêm parrochia ferro 8^ igné inuadunt,cum Waldemarum,cui ftudcrcnt.cerncrentexcludû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXVJb

Lbertus cornes Nordalbingiæ nauigat in Liuoniâ piignaturus a aduerfus infideles,quæ turn peregrinatio per fîngulos annos re* nouatajmuItûfruÂûaffèrebatin côuerfîonêgentiû.’qu^prodit rida nationis, non nifi armis potuit ad iufticiâ fledi, procurante Alberto Liuoniêfî epifcopo:qui per annos criginta,c5tinuata nauigatione,peregri nos portât atq? reportat,duces,comites,pôrifices,prelatos,milites,milita* tes, équités, peditefc^,ciues,mercatores, qui zelo deuotionis accêfi,fatiga* ri non poterlt,qdiu fupereiîèt qd ageretur* Sed interim Otto Imperator cum magnis diu laborib” per annos pene uiginti in regno amp;nbsp;Imperio la* boranèt,nihil adeo fenfit infortunatû,g ecclefîc rebellionê: Vndefadû eft ut nûq poffea fcclix fucceflîb” eiîèhCum aût morbo Iaboraret,qui uitâ il Il ab(luiit:,nimiù faêfipccnirês, èC inefFabili côtritionec5pundus,in arcc Hartesburg mâfîtabat: A Sifrido Hildefèmêfi epifeopo abrolufus,in pace quieuittquâ abfolutionê Honori” papa ratificauit Tâta aût fuiiîè fert mo rituri pcenitudo: ut coquinanjs fuis prp ciperet collû fuû calcaneis preme* re,amp; uiliflîmâ Dei creaturâ omnino fupplâtare: Optima aût fpes falutis in tanta c5|riuonelt;Quo têpore miniflerialcs €cckfi£ Brcmêfw, arcc Vordâ

qua crocere duces Saxonie occupauerut,per occafionê,quâ dixim’in Me tropolûSequên ftatirn anno Fnden’c^rcx conuetu habito apud Goflanä, principes côuocauit: ubi Hên'c^ Palatin’,Otconis frater,inGgnia Imperij principib’cxhibuic:Etindeapud Frâcfordiâ,Gerbardus BrcmêGs archi* fpûs,quêpro ciuitateBremêG in caufam traxitidê Hêric’PaIatgt;n’,ibi die fuûobrjtjfubftituto in eius locû Gerhardo Padeburnêfi prgpofito, Bern Wdide Lippia.primü comitis,poft abbat is,dcmü epifcopifilio Quo ett am tepore rex Danie Reualiä in Eftonia Liuonic ^puincia occupatä extru

ad Chriftianifmu redggit:ex quo tepore femper permäfit fub eccleß ^ftica ditione metropolitan! Lundêfis, guis temporale dominiu peruene«* ad fratres ordinis Theutonicoi^ in eadê prouincia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVHU

Rideric’ eius nominisdi iâdudû uiuête Ottone Ro rcx eled’, f ab Honorio Romg coronat Imperator,Herici filius, FridericuK

ImpatoFÇî nepos,anno Chrifti uiceGmo poft milIeduccntos4Sed( quod cocigerateccIcGcin Ottone,idêftnfit in Fridcrico:Nam poftacccs« ptam a papa benedidtionê,uterqj iierfo in ecclefia dorfo in ei^ detriinencü multa patrabar FerSt tum teporis côcefliftè e uita Côftantiâ eius man ê, fœminâ Sgt;^annis prudetia matura.qugfiliu diu uitqs pro fua reucretia cohibuic: Quæ ubi abceftit, continuo liberiores fumpfit habenas, frenalt;» aligdiu nequitia paftiis eft uulgari; Nam fummo potifici primu rent fus, milita fgcit qug no decebânMonit’nô deftitinExcomunicationepuï fatus cÔtêpGt,exarGtçp magis in malicia* Cominat’ eft potifexin eu dete rioradrrifit primiï Exinde potifex exoluit iiinculo religio is oês illi facra^ mento deuincftosifcd infanabilis pmanês,etiâ Imperio deponit: Sed nec^ hocmagni f^cit.Nâ filiû fuS Hcnricû decêncpucrû,neab Germanis ab* qccret ,regê Germanie declarauit Frâcfordic: idq? ratû habuere principes deftorcs*Sut hui’rei exêpla plurima^Ncâ hoc ante illû fçcit Fridericus L deHèrico filio poft fe imperâte:Fecit idê Henric’ lllLprimû de Côrado filio,inde ubi ifte difplicuit,deficiês a paterna improbitate,Hericü V4aliü filiû regê declarauit: ^ui etiâ uiuetêpatiê depulit Imperio* Hoc exêplum «ate noftra fcquut’ Frideric’ 111 10 Maximiliano filio,qui nunc régnât,' magis,ut ferût,fieri paflus eft a priucipib’elelt;ftonbus,g faceret Erat turn ann’ XXllkpoft milleducêtos a Chrifto nato,cû W aldemar’ rexin Da niafua ruri pnolt;ftâs,cafum ptulit miferabilê: nam g? caftra tû fub diuo te neretjUÔ apparet ex gete tepoB^ fuorû in regno: forte tûc uenationib’ apri cabat,ruftica domo pnoófasJd obfèruâs Hêricus Zwerinefis comes,ho moSaxonici generis,audax facin’,onii leculo memorabile eft aggrcG» fus Erat idê Hêric’ extra regis gratia ex caufa qua fupra memorauimus: çplohannê Gants arce fua Grabow exegifret,profugiencem in regnum: Eaq: ratione præcfpto regis Albert’ de Orlemûde cornes,Hêi icû memo ratum etiâ gbufdâfui iuris aTcib’exuiflèt,iâcp publica interpoGra fide ide Henric’ad placâdû regê ueniftèt in Daniâ:Cûcp illi duras recôciliationis fucc5ditiones,quas fubire no poterat obtendiftèt,obfèruabat têpora gb’ in uenatione omnes regtj ftipatores iam dilapfi regê in têiotio eu luro ud

akero religflènt,no(ku ingrefîûs Henric’cu fidiflïmis ,regc uinxi't cû fui's^ amp;nbsp;obturas ora captoRj.ßducitin nauim.qua no lôginquâhabcbatappâ«* ratân'ta rege noólu eremigâs nemine fentiête,capcû pdudt in Saxonia, in Danncbcrge graui cuftodte mâcipabat Têtatu idêaliqn de Friderico LImpatore,ad amnê cû folo famulo diucrfante: V nde emerges quidâ qu* obfer uabat,con'aria,(ed ftricta ueftc, Impatore mediu implicuit, conatus pertrahere in amnê ut abriperet,pegiflètt^,nifi gladio miniftri abado la«* trone Impator feexplicuifîèt.’illo per amnêadfuos natâdo reuertête Scd bgc alias Cö ergo Hêric’ rex Imperatoris Friderici II filF ienfiflet captu Danie regê in Saxonia^puinda ditionis fug detineri, gratia aliqn ei’ initu rus,curia indixitin Bardewico,dudu euerfoper Hcricu Leone opido,ffd nuc paulu reipirate* Aderat eidêHêrico Engelbert” Coloniêfis archiepûs multa molit” in relaxation?uindb regis:nibil ^pfccit, Pcrmafit aut diiob” annis in carcere,donec XLV marchaR? argêti millib” ie redimcret,exce^ ptis denarqs SC munerib”,que in ear?medio tcporeimpedit amids,fic(^ uincula exiuit,qug duos per annos a comité tenuit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVIHL

Am benegerêdarûreruoccaGonêobferuâs Adolph’iuniorco e mes de Sco wêborg,auxiliâte pâtre amp;nbsp;Gerhardo Bremêfi archie pilcopOjHerico de Zwenno,amp; Herico de Werlecomitib’dum rex capt'” teneretiexpgifcentib” etiâ Holfacis,qui iuniorccomitelatentes in paluftrib” Wilftriginduxerut tras Albim uocat auxilia, terracp occu^ pat patru fuoR2 Trâfalbinâ. Albert” de Orlemude comes,qui baden” a re ge terrg prefedus omnia gubernabat.eu nullas a capto interim rege fup* petias baberetjObuia tn ^fedus uenietib” collatis prelio manib”,ab Hen rico Zwerinefi comité capit,8ê cûrege Danois auûculo fuo uinculis ma cipadRege tn,ütdixim”,fuo æreredcmpto: manebat illein carcereexeo die in annos duos Quo têpore Fridericus Imperator,moi tua prima coin ge,filiâ duxit lohanis regis leroiôlymitani: unde reges omnes Sicilic uen dicât eandê fibiinfcriptionêtnam ille pro dote fufeepit titulû inane eiufdê regni lerofolymitanb Anno deinde J3ximo,qui fuit fext’ 8ê uicefim’,rex Danie Waldemar”,cum multû doleret per tempora captiuitatis fugiteril amiflam Nordalbingiâ,captucp Albertû cognarû fuû de Orlemûde co^ mitê.expeditionê fecit in Hol{àtiâ,ad eâ fi fieri poflèt recuperâdâ Auxilio illi fuit Otto princeps Luneburgêfis,Wilhelmi,quierat Leonis ftli”,nat” forore Waldemari regis Helena Sed nô preualuit tam fubito recuperare,' qd tâta iam uirtute cornes Adolphus cû Holiàtis tenuerût, Hic prudes le dor attêdat uulgarê omniû (uper hac re lcribentiû errorê,qs nominis faf lit fimilitudoiTradût Adolphû tcrtiu,quêcgfus apud Dcmyn pater par^ uulû reliquiqquêcç primû Henric” Leo Holfatiaexturbauit;deindecum per Impatorê Fridericû eâ recæpiflèt,iêcûdo ab Kanuto rege,amp;Walde*» maro t û duce ei” fratre ciædus fit;eûdê nûc tertio Nordalbingiâ recgpif*» lëjôd inde nauigaiTe in Liuoniâ,Slt; reuerfum,ordinê diui Frâcilci fufcgpiP fe Sed ratio têporû nô finit:uc unû hûc extitiflè eredam”;Nam qui anno fexagefimoquartOjCÛ pater cgderet,puul” eratriam eigd” a Kanuto rege ,

LlBRl VII, SAX, CA, XXXVIIII, ET XL; ♦ » ad min’crat quadragenari^’Hoc uero têpore recoperatg Holfatie fiipraf îtagefimû ageret annü: Quomodo ergo potuic idem poft triginta anno^ ordinê Fracifd fufcipe nonagenari’’,amp; fupra^ac in eo per annos X VI# amp;nbsp;ultra ui'ueref Quis credat oduagenanïï cu cóiuge nauigaffe in Liuo^ •’•à amp;nbsp;ibi depugnaflèfSed qui diligêter rem in tuent, inueniet filiü ei^palt;* tn extitiflc equiuocü:qui terra Nordalbingia patre iuuantc rccuperanï,^ ^uêcp adulefcenculu mulier qua dixi nobilis a patre impetrarit:qui proce dentib’ annis,cu in ea ueniflêc ^tatê,ut armis idone^ eflèr,fumptis auxilrja quedixim’jGt ufus occafione capti regis,amp;: Holiâtiâreceperit,regicp oc«» lt;urrcnt,hoc uicefimoièxto:2lt; deinde maiori apparatu, qd in Wadalia di nuc paucis ad fequêtê annü repetam’,regêipfum fuparit* XL# Enric^ Palatin’ comes,qui iam fol’ ex Hêrici Leonis bips fuper^ h erac,fine^Ie mafcula morit, uicefimofèptimo poft milleducêtos^’ 8C perinde Bremêfis archiepus comitatû Stadeièm diu uarie ialt;^ ^atu recuperauerit Hêric’ Leo prim’ illû per arma uedicauitftndepulio dloin Angliâ,Adolph’ terti’ Holfatic cornes,illû deditû ex Hêrici eufto dibus per arma occupauittunde illû recgpit Hericus Palatin’Leonis fili’# ''Ji^aldemar’ qçp Slefwickcêlis epûs,tûceleêt’ Bremêfis,aliquoties acce«» pJUfed in hûc u(c^ diem in manu Palatini gmanfit Nam a diebus Luderi ducis,poftea impâtis, qui,ut dixim’,capto Liemaro archiepifeopo in illi* tedgmptionêaccepit aduocatiâ Bremêfem: amp;nbsp;deinde per potetiâ Henrici Leonis acceflît ducib’ comitat’ifte S tadêlîs: Vnde faêtû eft,ut tres Hêri*» d Leonis fili) itapartirent paterna ditione,q?Ottoni ,pueniret Brûf\vic5 cum attinêtijs; W ilhelmo Luneburgû cû terra fua; Hêrico Stadiû êê Bre, Bia cû ptinêtijs Sed cû fine uirili jale Hêric’ decederet,pad:’ eft eccFie red dere fua iura: ôd ex paêlo qd idê prgfente Impatore Friderico IU cû Ger* brdo fccerat archiepifeopo, idê nûc comitat’ Hêrico moriête ad ecclefia •quot;edibat unde poftea nÔ eft auulfus Qiio etiâ têpore,cû Frideric’Impera«*' tor expeditionê in terra fanêtâ ,pmulgari feciflèc,multic^ fe principes eide peregrinationiaccinxiffent, inter alios Ludouic’TuringiæLandgrauius fceateElifabeth marit’,in portu nauigatur’ morit:ôd Imperator qug rehgt; quit arma,5ó in auro argêtocp iocalia,omiua iuflît côfilcari; Cum interim Hêricus rex Impatons filius Brûfwicû occupare cotenderet: q? eaprecio cÔparaflè diceret a leniore f ilia Hêrici Palatini moriêtis Ad eâdê qcß pof* Hendâ iure co tendebat dux Bauarie,qui minoré eiufdê Hêrici filiâ tene* tetcÔiugê, Cûcp hæc principes molirent,Otto princeps Luneburgenfis, sWilheImi filius,Leonis nepos,omnes prguenit:amp; ingreiTus urbê,eâma* Knifice defenditiut fruftraref,qui uel armis,uel emptionis,uel fucceflîoniâ titulo conabâtur occupare; Fadufçp eft prim’ utriufc^ poflèflôr ditionis, Brunfwici, 8ê Luneburgi,poft auû fuû Titulus aût ducat’,qui uacabat a tempore deftituti Leonis,per Fridericû^ 11 ♦illis reddebat: qd ftatim dice#* mus» Hic ergo Otto folus mafcula ftirpe remanGt ex lucceflîone Leonis; Nam Otto Imperator,ôô Henric’ Palatin’ Gne uirili proie,ut dixim’,dc* «ffere^Saxonig aût titulû tû Albçrt’habebat BçjnLwdi ftKus;que qdc

Albertü ducêNordalbi'ngi uocauerût:ut qm regt DanoK* j’am rebeKarc cœpeiût,Lübicâ atcp Raceburgu iHi côfignarûuDnos aut Nordalbin* giç uocât annales cos:qui intra Albim ÔC Daniâ aligd dinonis tenucrût* Hi fuere Adolph’ iam nominis quart’,Hêiïcus de Warle,deZwerw no,amp; Raceburgo comités: înftabat enim bellum maximum, quod totfs Daniel regni uiribus imminebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XLL

Nnus erat feptim’ 8^ uicefim’ poft millcducêtos,cum iam terror a Danici nominis obfolefccretjminufc^ timeri inciperet ante uitfio riofus rexrpofteaq ab Hêrico comité de Zwerino capt’ èi redêgt; ptus eftet, iam femel ex regno détonas, arm is eftet a Nordalbingis preftûstCura interim ciues Lubicêiès,iam iêrecogitâtes pridêlmgioper Fridericu*Lc5iundos,pcr annos iam XX V. feruiftè Danis, u id trente^ Adolphs in Hoîfâtia iugu eius reipciftè,8^ ipfi de fua libertate coeperunt intêdere.’mittentes ad Imperatorêiam Fridericû lLqui Imperialiculminl oftcderctjic non uolêtes efTc per arma detrados Impcrio, niïc ad ci’ fub^» içdionê iterû âfpirare: fi modo ^ptedione Impiali fecuri, tutir^ manerêt* Nihil grauatus Imperator ,ad iinionê Imperrj illos recepit,eximcns a iurc uiolento,qd nolehtes fubierât,armis illos prgcipiês fuâ tucri libertate;feri benlc^ uicinis præfidibus, ut pro Impcrfj honore, acccdercteoR^auxilio» Qyibus apud lmpâtorêimpetratis,mox obfcruâtes têpora,arcê qua Lugt; bice tenuereregrj,cine'S occupât,euftodes prgcipitât,8lt; apertâ régi rebel/ îionê moliunL ReX cuoeato ex Tranfalbianis Ottone principe Brôfwicli:/ cenfe èé LunebtJrgêlè,exibrorefibi nepote,ipfe toti’ regni uirib’inexpe/ ditione uenit; Mouittrâs Eydorâ in Holfatiâ: nec iègniores occurreranf archiepus Brcmêfis Gcrhardus:dux Saxonie Albert’: Adolph’de Sco Wnborgôô Holfatia;Hêricus de Zwerino comices,dniq? Wâdalip^xi/ inptquib’ Lübicêiès Ciues omnia qup poflènt arma côiunxcrât* In regrjs aût agminib’ erât Thietmarlî, qui comiti Adolphe clam fide fpcerât, pu/ gna fcruefcête.le tfafituros ad eius figna^ Jpfo die Marie Magdalengacic côcurrut in Bomehouede:Fefûtâduerftim folêoculos SaxonS pcufTiflè* Sed turn ciues LubicCrifes üotû côcæpifte fuper eius dici peragêda annua iolennitate celebriter, fi uinceret: Apparuifle Magdalena inter nubila,ô^ nubêoppofuiftè fulgêti folû Pugnatu eft acriter: amp;nbsp;cû aligdiu cois marƒ feuiret,demû uolitaflè uidoriâ in parte Saxonu^ Rex cum filio uixelabit: Otto dns Luneburgénfis capit:Dâniqui cædi rupfuerât,fuge pr^fidiutn querut Capt’ Otto in uincula dcducit:preda inter milites diuidit: Adôf pho Holfariatciuib’ Lubicêfibus libertas ,pucnit ex uicfioria^Inrerim AI bertus de Orlrmûde cornes,que Hêric’de Zwerino nintftû tenebapred/ dita arce Louenborg, quâ fui tenuerunt, liber e uadiu Arx Alberto duci redditür, quâpatereius primus firmauir: undefucceftbres eius tenentin hodiernu.'ld erat militip ftipendium dud.’Nam captum OttoncmZwe/ linenfis cornes fuo lucro afleruabat*

RIDERICVS IMPERATOR PER EA tempora,ad quod uenerac,quod intêdebat,quod pongt; tifex cupicbat.quod omm's Chriftianifmus expedlabac ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut exequeretjproperaturS Ie promifit: Confli tutûcç eft

ueris tempus ad conueniendu Brundufi},quo ex portu tune fbluere eft pollicitus. Pontifex GfegorP ex Anagt; gnia Roma reuerfus,erucefignatos,qui in orbe Chrifti 8no multi eranttut ad die côuenirent,miftîs quac^uerfum tabellarijs, ad^ nionuit Côuenit uero ingens multitudo,quoi^ genere potentatu prg^ ftâtior fuit Haflîc ex Germania Lâdgraui^. Ver aût iam plene exadluni frat,cum expelt;ftatus,requifitufcp Frideric’,^gritudinê incidiflè fimulans •hSicilia fe côtinuit: Malo enim uir animo,mala mere nucios, qd poftea rcfcitSeft,expe(ftauit a Soldano Babylonie rediturosreum quofeedera teiChriftianepernicionft!ma,inierat: quibus etiâ refp5debat,clades per taminueôtamorâin Chriftianos milites BrunduGj defidentes: Nam fu* perueniêtia cftatis caumata,occidêtales milites,prglêrtim Germanos,fub frigidiore cccio nutritos, grauifïïmis morbis afflixerût: quoi^acerbitate tnulti interieredn qb’’,uc dixim’,Lâdgraui’:pIurimi lâguorêmorti fimil Iimu inciderût Ad eu aût Ladgrauq necis nunciû Frideric’ ex inlperato Brûdufiû nauigauitjditiflîmiçp principis,equos,arma,aurû, argentû, Si Uutiflîmâ fupelledilêdiripuit PÔcifex crebris illû nûcris,oratorib’,epi* ftolifc^Jn profedionem eft annilus impellere.Tune uero,utfalt;fteprede côtêtiones declinaret Fridericus,tâdem ad III idus Augufti, cum omni daHè, Brundufio foluit;c^teri autê ad deftinatû in Acconê curitim, uelis, rémiffp,ardentinîmecotendunt Fridenc^ nodiu ttiremi dilapfus, Brun«* dufium eft reuerfus: que fui omnes admoniti, eadem node funt fequuti. Ad eam nauigantis Friderici famâ,mouens ex Galltjs,lobânes focer cius t€xHierofolymitan’,cum Berengaria uxoreBononiâ ulcp peruenerat,8i ipfe in Acconê Veneto^z nauigijs traiedurus: Que audita Friderici per^ fidia Bononi^ defidentê,p5 tifex Gregori’,RomâdioI^,8i Exarchat^Ra ucnnatisgubernatorêjducêq^inftituir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. IJ*

Ôntulerat iam ié Acconê Cbriftiana militia, cum requilîtû, de,^ ’ c ^deratûc^ Imperatorê Germani mi!ites,qui poftremo omnium Brundufio (oluerât,in If alia reuertiflè primi nûciarunt: deftitU:* tî(Ç duceprimario milites Chriftiani,inc5modû capere formidabat: niflt; tos recreaflet Corradini mors,quondâfili} Saladirti;cui^ filioß: tutoring ducias cum illis in duos annos petitas conceftit. At Gregorius pontifex* ^primû intellexit Fridericû omiflà nauigatione in Italiâ reuertifte, malilt;* gnu hominê,côfirmatis fui predecefloris ^pmulgationibus,qüâtis potuic nialedidionib®,eft^plëquut’ Ad quas ilico eft fequutus uxoris Friderici îohânis Hierololymg regis filie obitus:cui CÔradus puer filius,fiiperftes fuit:Expedabant Chriftiani proceres per annu Friderici Imperatoi is aCsf ctflum: Tandê nauigationê ingrefîus, Cypro fubftititjSenefcalIo militie

fuemagiflrocum copijs PtoIomaidâprcmiflô:nonmagismiIiacCfiri^^ ftïang caufaji^ ut Soldani Babylonis conat’ apparatufcp infpicereC-tAbi^ ens autê Italia Frideric^,Rainaldû Theutonici generis nobilê. uirû,regnl Siciliereliquit adminifiratorê, cum mâdatis, ut ponrificê, ccdefiafticofc^ omneSjUelut aduerfàntes haberet:!!^ dno luo latilFadur’, cum cxercitu Marchia Aficonitana eft ingreHus,^ opida ibi q ueda occupauit: Peru^’ finos autê, cum pertentaflet ad rebellionê, promiHa ingenti pecunia,fru^ ftratur: V ix Perufio reuerfus pôtifex:ubi diuû nuper mortuû Frâcifcu in catalogs fàndtoB: miraculis corufcantêaflcripfît: cum Coradus Guifcar di alter Friden'ci fatelles,in uallem Spoletana dux/t cxercitu,que Fulgina turn coiurata fadio introduxit: nec tn diu ea urbs in rebellione perdura»» uit;cp fidelis eccleficpopulus,8CCoradum, nbsp;nbsp;perfidos ciuts cigdt Inte»»

Tea Senefcallus Friderici,in AcconêmiflLis,muIta Cbriiiianis ibi manen*» dbus damna intulinquos egre cerncret ferre noêturna cum Soldano Ba bylonis colloquia:in quibus ipfe align fuerat deprehenCus: Quaprimum tn Soldant focdera iatis habuic côdûuta, Fridericus ab illo accerCic^Pto lomaida adnauigauit;Nec mora,oratores Romam dimiuês,abCohitio^ nem a potifice lecociliationec^, côpoûtis uerboßjlenocinqs, implorauit! Poti fexc^,qui omnia reCcinèc, queSeneCcaUus in ACta cômirerat,perfidia domini in oracoru facieexprobrara,pet:inonibus eoru dedic repulCamtS^ Templarij^,HoCpitaIargfqj,in Afia pro crucis honore milicacibus,u[ Fïi^ derico tang hoftipublico fauores auerterê[,iniunxit: Quâobrcm Fride^ ric^cÔfuCione indignationeplen^,côruln’^{ibi duxù in kalia nauigare^. Intérim pônfifcx in Fridericiper regnû duces miGr exerciûjjobânê Hie^ roColymeregem,e Româdiola ùocâs,malein eos animadueititjohânes aût rex in RomâdiolâreuerCus e(i,eo tepore,q Frideric’^ in Tarêcinopot tu,quê primû de nauiganôe arrjgit,NespoIim anxFaduolauiti. Jlk

m dam, cû expediciôe Brûdufg coa(ka,quâ Frideric^deiîicuit:qui rem Chrikianâperinducias Damia[ecôiîi[u[as,per(^perfidk am Friderici torpefcere uidens,cum ipCo Frideiico rcdgc in kaliâ^Etqin eius milicaris ordinis incidic mentio, primordia eius Funr nobis paucis aC^ tingendatCum Imperator prim^ Frideric^, magna ilia in Aham expedilt;^ tione, aliquot in bokes per itinera cofcciHet fcclicitcr prplia,§i^in Armcif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Fa,egrocâtes côportauere,curâilloi^,utpoterât,agétes:Id côCpicatiprin^ cipes memorati,Frideric^ dux,8lt;!: CÔradus cancellari^ HerbipolêCts epk / kopus; nec dcerac HolCatie comes Adufph^ei^nominis tcrtius,pietatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

plenu opus collaudaucrcjlnftitueruntcp in urbib’ domicilia,cjui'biis offi num in pauperes picnius g in tentorijs impleretur,primu fratcrnitatepg open's ineûtesj'nde etiam milicare ordine inchoates ,deputaucrc ex fratri«’ bus qui domi iedentes minifteriu pietads exeqaerentur:cum interim alrj foris militates,crucis Chrifti in perftdos tueretur honore. Earn guide fa^ criorciinis religion?, Fridericus dux memorat^ per Henricu fuu germas* num,tue Imperator?, apud federn apoftolicâ, cui tum prperat Celeftinus: Hl impecrabat cofirmari: Fridericus aut II Imperator, cuius nîïc tempo i'aattigim’,dedic illi ordini Theutonicoiv beate Marie terra Pruflie,qug, Polonis, Letuanifep cotermina eRait fines ibi Chriflianitatis 8? tuerenC amp;nbsp;amplificarent: (^i etiâ polîea in Liuoniâ funt propagatitcum milites ibi gladijs cruciati,fuis uinb’difFid?tes,inuitar?t fratres ordinis Theuto nicoi^, in illoBe religion? fe comifeentes: cuius ordinis turn (ut diximus) Magifter in Italia redibat cum Fridcrico Imperatore.'qu? etiam turn Ims* peraror cum Meflan?fearchiepifeopo Roma mifit ad pontifie?;ut recons* cihation? amp;nbsp;benediction? pro eo impetrar?t Pontifex mitior, ac debuir, indi?talmpcratorimul(ftaauriingcntis,ad lîimptû proximi belli,qd fui txcifarût,abfoluic, reconciliauit, ac Imperator? deinde Romaniï, regêc^ Sicilië reliituit Terrä etiam Imperator de Neapolitano regno amiflam^ nouainuelîituiareccrpir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. IIII.

i princeps,agebat in carcere Zwerin?fiu comitu; Henrico aut co mite moriente, Guncelinus eius frater fatis propendebat, poten tem ilium princip? laxare fine precio: ut magna apud ilium gratia iniret: Sedreftitit dux Saxonie Alberc^’qui in ei^ captiuitate lucri part? habere rat’, nullo pado laxari permifit,priufg Hiddefacker ab Ottone illius do minio traderetur Solutus uinculis, Otto multam a fuis miniftcrialibus pertulit rebellion?; çp per logeuâ captiuitat? in cotemptum i Ill's uenerat; cum Magdeburg?fis,Só Halberftad?fis pontifices,Imperatoris(uc fe«« iunt;)uolutatc,fouer?t rebelles. Hoc aut erat illud tempus anniuicelimi«» oCtaui poft milleduc?tos: cum rebus in Liuonia flaccefc?tib’,fubita bar baioie incurfione,arx Dunemude capta, 8? omnes inibi religiofi uiri,no paruo numero,funt opprelh,martyrioc^ proChrifto coronati. Quo etia tepore,ut dixim’papa Grcgori’ueni?s Aflîfiu,in côlpecftu maxime mul* titudinis,qucdcuotionis gratia eo cofluxit, beatum Francifcu canonila* uiuhis ufus uerbis: Ad laudem nbsp;gloriam omnipot?tis dei patris 8C fili}

fpirituflanóti, gloriofp uirginis Maric,8? fandtorç; apoldoIoR; Petri 8^ Pauli, Sc ad honor? ecclefie Romane, beatifiîmu pattern Francilcum, que dns glorificauit in ccelis,debito in terris oblèquio uenerâtes,de con* fl lio fratrû noftrorû 8C aliorû ecclefip prelatorû, in catologû decreuimus fanétoR? adnotâdû,8C feftû di?obitus eius celebrâdiï Statim cardinales. Te deû laudam’ incipiunt,8C populi uoces laudes Chrifti excipiût, Papa de folio defeendit, SC cum cardinalibus fandtû corpus de tumba leuauit. Siintqui feribant Fridericolmperatori,cum in terra fandta eflèt,Solda*

nocp ucrba côtuIi(retgt;Hiero(ôIymâ rccuperauiflè:quâ,ut aiutjmperatof in uigilia pafche nudis pedibus ingreflLis,in templo Chrifl:ûadorauit,8C BethlehcNa2:aretcp,cum cæten's Gab'Jeæ opidis in deditionê recocpds, in Sidlia maturaflè Sed ea narratio apud me fidê no habet, qjperegrini, qui turn ibi militabât, nihil hoR2 retLilen'nt,ncc a diTernffimis authonbus ulla ei’* rei inentio eft:quâ prociidubio,minima icribêtes,non preteriflènC £ilcntio:Hoc facile crcdiderim,ïmpcratorê fub côduiffu Soldani loca fan# tîfa inuififie deuotionis gracia,fed in deditionê recccpiflêquis credetî'Pcr hoc aût têpus Albertus Liuoniêfis epifcop’’:qui Riga urbem prim’ com muniuit,e igculo migrauit,uicefimonono poft milleducêtos: ôô BremêGs eccleGa,iure fuo uià, magiftrû Albertû Bremenièm Scholafticû in epûm côftituit:Sed Rigêfês canonicialiû quêdam Nicolaumelegerût: diuq^ fuit altriniêcus, corâ iudicibus impetratis a fedeapoftolica,diiceptatuni* Tandem papa Bremêfibus filentiû impofuit,pro Iua(ut dicitur)uoluntagt; te^ Poftca anno quadragefimofexto idê Albertus,a papa Innocctio JIH* apud Lugdunû,ciuitatê Galliai^' tue agente,Iegatus in Pruflîâ SC Uuoi* niam eft mifttis.’Ôi feqiienti anno,defun(fto lohâne epifcopOjtefidentiam obtiniiitin Cede Lubicêfi, per annos {èx:dcmûfa(ftus archiepifeopus Rii* gêGs^Hoc etiï tepore Adulph’comes üoKâtie, poftq terra fuâ récupéra uic,arcem firmaiiit ad Albim fluuiû prope Hâburgum,cui’nulla hodic extant ucftigia:eo crediderim in loco,quo ante illû rex Danig ibi fortab#» tium erexit: Permanetloco nomen,ut utbs Nouauicus dicatnunc extra urbe^nuc uelut in medio coclufus:Tanta eft fafta urbi acceffio* nbsp;nbsp;nbsp;V*

Nnus erat tricefimufquintus poft milleducêtos,cum Imperator a Frideric’ tertiâ duxit coiugem,Anglig régis germanâ,8^ men^ fe Augufto nuptie celebrâtur Moguntic: Ibi pater fiÜû fuû Hen a icû regno deftituit, cjgt; grauiter 8^ implacabiliter patrê offendiflec: euqp in Calabria mific aftcruadurn,unde nunq redije: 1 bi quorp Otto domin’ Bi unfwickcêfis nbsp;Luneburgêfis dominiû omne fuû pofuit in manus Im

peraroristqui renouato titulo,ducatû inde erexit, que inferibi iufîît Brû«» fwickcêfem,decp illo Ottonêinueftiuit,primû eius tituli ducemtnecenim poft tempora defticuti aui fui Hêrici Leonis,u11us erat ducat’ in Saxonia prêter eû,quê deftituto Henrico, memorato Bernard’ accœpit, 86 ex eo nûc tenet filitis Albertus.Octo iam dux renouata queftione,in urbêBre inam,quam auus eius aliqn poftèdit,eam cingit oblidione:8C extortisin«» de pccunns,incêdi}fcp muîris fa(ftis,redqt: Arcê Ottersberge quidâ ab ce clefia capta duci tradût; Sed anno fequêti,fa(ffainter epûm ducêreco ciîiatione,quedâfeuda donâtur ab ecclefia duci: nbsp;nbsp;cômuni utrinc^ congt;

fenfu, Horneborg Si Ottersberg arces euertûtur: q? altéra teneret archi^ epifeop’:altéra uero dux,in alternû prciudiciû^Proximo anno beataEhgt; fabeth, in Mersburgû traflata eft prefente linperatore,multilcj? principi* bus,amp; infinita hominu multitudine. Pn quæ têpora, cum a memoria.I* 1 ïidei ici, duraret ciuitatû Lûbardic coîligâtia. Imperator i lia rûpereco nat’,ut bes ei’ ligg non côpotes,fibi deuinxit:Mediolanû,Bnxia,Mâtua,

5cmaior Româdiole parsjn hi's que ultra Padu ad nos (iint: Verona, Vi cêti’a,Padua,Ô^Taruifiû Imperatori reluÄätur,quib^ urbs Veneta con* ^pirauit: In Fridenci partib’ Cremonêlès Bergomêfèfcp,Parmêfes,Rcgî* nenfes, Mutinêfes, in alpib’ Tridentû perfiftebât: cetera urbes Slt; opi* Ha Lumbardic ac Româdiole,Marchi^q? T aruifine, pro uan'etate fortu* •iffauebat alternis^ Cuncp Imperator ex Germania magnû duxiflet exer citum,prima Verona,EcelinijUiri nobilis opera, conceilit Friderico; Inde ^lantuanû ingrelFus agiu,opida minora ccrpit, diripuit,8óincendit: 8^ Cremona circûfèdens,nouê menfibus apud earn eft moratus:ex qua cum cftet motur^,obfidendà fibi Matuam cominax’,flexit in itinere ad Viceii Hnostqui ex improuifo circSucnti copijs,iniei St deditionis confiliu Eac^ fret’ occafione Frideric’,dum ultro,citroq?,c5meant oratores: urbc dolo capta, folêni kalendarS Nouembriû die, diripuit,atcp incendit:ad eâ tan nîper moratus, quoad populatur cxercirus, deuaftatq; Paduanû propin* quum agru: in laruifinos duxit, circûfeftàmqj cccpiftèt urbê, ni Pataui* rrus, immilîb milite, fubueniflèt Dum autê in Tai uifina obfidione agit, ’■cfcrjtHenricûfilium, paterna abhominatû in ecclefiâ impietatêfccdera, turn btllo focqs Lumbardis côftituta haberetquorû primores regni Ger •naniefuerefualbres.’Itaq? ueritus,neducêti aduerfus filiü proceres popii ïicp Theutonû aducrfarêt ur,impudêtia ufus inaudita, pontificêper nûci* os orauit:ut in filiû maledidionê diftringeret:P5rifex,ut uidetur,fccde* ris ignar’,c5cefîît literas apoftolicas:quarû ui regno fubditi Alemâni,pa oi,in filium paruerût; Vnde facftû eft: ut ante fili’ in Apuliâ relegat’, tûc ^patreiubet(ut ferunt)interfici.Cruêtum ImperiS,quod fuis uifceribus oon parceret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VE

Ontifex aût de Friderici in ItaÜâ reditu apparatucp certior faHl’ p Grcgoriû Môtelôgû fedis apoftoliceprotonotariû ad illû mifit orans,obteftâfq?:ut fipacêccclefiæ,uel poti’ lefu Chrifti:fi fuam ipfius beneuolentiâ,quc proximis dieb’ in fauore aduerfus filiû, uxo* Ha difpêfatione,teftata fuerit,tâti faceret,quanti fane Cbriftian^ princeps faceredeberet:côftituta cum Lumbardis ab auo fuo fœdera, que Henri* eus pater inuiolata fèruauerit impleret.'Et cum aftènfum preftare Frideri* eus uideretur, mifit pôtifex unû in breui poft tres cardinales: qui re infe* fta,feu poti’ exafperata,Viterbiû funt reuerfi.’Pontificem nancp magis,q Lûbardos Frideric’ anhelabat deprimere Priufq aût cardinales Lûbar* Hiadifcederêt, Fridericus in Montêclarù duxit Brixianoß: opidûex* pugnatû, direptûq^ incêdit:Brixianos deinde, cum non poftèt trahere in luas partes,duxit in Mcdiolanêlês, qui cum exercitu 5*^ impedimentis illi in itinere occurrtrût: pugnatu eft utrinqj animis ardctiflimis,8^ ij^e neu* trobicp inferiore Sed qprimu fanguinê effundi,cadctefcp utrincp calcarj ccrnerêt Mediolanê{cs,acieplurimû funt delapfi: quoi?: excplo quocp fo* cq populi,uias in patriâ ducêtcs,uel notas ingrediebâtur,uel ftâtes in acie’ proximos ira interrogabant:ut uideretur impendentem perniciem expa* ûcfcereJtaqj, quod plerunqj aflolet,fa(ftum eft.’utmaiorpars minorem’,’

mrcitatiorf^ rudê fuparet: meliorefc]^ c Mediolanêlîû populo,fodo* rum auxilrjs, quos pudor amp;nbsp;uirt’ in prelio coti'nuit, partim cecidere,pars« nm ad Corrodu cöglobati,Fndcrico præfenti,exhortânçp,lèfearmis do» poGtis permifèren'n qbus Venetiaru duds fili’,Medioïanêfiiï potcfi:as,amp;u copi'aR2düd:or primarius fuit:Nec ceflit Friderico uidloria incruêta,tam multis e fuo exerdtu interfedlis, uulneratifc^: ut potiundi Mediolani fpe pofita,quehaudquaq tenuis apparebat,Cremonäredierit:unde Venetu Pifàs,8lt;^ inde in Apuliâ mifit, ubi in uinculis perqtiEt fub ipGim uidorig nundu,Padua anatij,non mediocriter fe comouit Ecelin’ urbis domin^, in Azonê Eftenfem Pontifex aut arma fpiritualia diftrinxit in Fridericu excomunicatione in illü ad die cccnc Driipromulgata,8^ omnib^iurifiu:* radi religione iolutis, qua Imperq,rcgniep ratione,tenerent aftridi: Cui’ rei nunciü,tertia diepaichcadies ecdefia acccepit,cum Padupapud Eceli num agcret: Eius tri rd fama Padua tota prius puaferau luflit aute fuai?î magiftru epiftolaß?,magna ut in ilb ccatefacundia uirS, fèrmonê habere ad populri,fuis laudib’,fuifcp de Ro ecclefia,decp Sumopotificemcritis rcdudantc; èC tri exercitu,tum in paluftre Venetoi?2 regione ducereiuflb, ipfe fredens prcceflit Itum eft in fandi Hilarq monafteriri,8lt; terra omnis Veneto fubdita,Patauino cotigua agro,uix fuftinuit opericnte fe Roma»» ni Imperatoris exercitu Superuenies interim a Venetrjs cymbaR2 fagitta»» rrjs plenair muîtitudo; quæ aquas,ficut équités terra,copIerct,FridericU re infpda redire côpulit lnde uero crefcêtib’per Italiâ maJis,totain corn motionepertêpora Friderid permanfit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* VIE

s dudb’ côquieuit: Adolph^ ctiâcornes Holfatie rebus benegelt;* ftis in prouincia, cum filiâ fuâ Abel duci SIefwickcêfi nuptâtra didi^tjipfe cum uxore deuotionis gratia militatur’,iè côtulit in Liuoni»» am cum expeditis. Hic prorius locus aperit, non efle tertiri Adolphu, qui regê Danip uicerit,quiqp in Liuoniâ ad militiâ fît ^fcdus:nam is hoc pore,fl uixit,non erat minor odogenario:cui’patcr ad fexagefimumquar turn fuit cpfus apud Demynri,cû ipfe puer efîêt Idem uero ifte Adolph’ poft duos annos reuerfus,cum agcretur ann’ Chrifti quadragefim’poft milleducdos, rebus in Holfatia ad bonri modiï côftitutis: Cum filq eius duo,lohânes,86 Gerhard’ ftudijs literair Parifîo infèruirêt,terti’ Lude»» rus admodu paruulus efïèt, adminiftratione terrp permifit Abel duci ge nero fuo,ipfe ordinê Minois ingreditur,die ïpoliti in Hâburgo, cum du ob’ militarib’ de Ghikow Hic turn erat feruor in diuinâ religionêapud nobilitatê; Equidem nouitas rei plurimri inuitauit: Deferbuitenimcha^ ritas in fpculo:deferbuit in religionib’ alqs approbatis:quo fuit confpe* diornou’ illein diuinareligionecalor Feiunt eundê Adolphu, uotofè aftrinxiflè, cri immineret hoc grade preliri in Bornehouede.'ut fi uidoria parti fuc pmitteret altiftim’,redderct fè fratrib’ minoribus:Reb’gprimi£ in terra côftitutis, uouit,8lt; reddidit: Vbi fàcrâ ueftem accoepit in laicatu drio feruitur’;ccepitjUt eratjiteris fatis erudic’ fecri cogitare, fi forte poC»

lèi apoftoKca difpêfanone ad facros ordines penienire: Eac^ cogàâtione^ magis,ac magis animo uoluês,permittête guardiano fuo,iter inrjt de moi* refratriï pedes ,urbê Roma inuifère, fimul Só calêti'a loca de reeën” memo riadiui patn's Frâcïfci,in quib^ adorare dnm,maxima deuotionis pars fn it uifitare, Româ iieniês, fummo pcenitentiario omnê caufam detexir de integro: quid in eiFufione fanguinis,dum prælijs incereflêt,ggerit: patria répétés ditioné,8gt;i earn defendés:rurfus aduerfîis infidèles in Lnionia pu gnâs Que cum plane expofuiflècjapoftolicâ fupplex difpelàtionépetiuic, ütad facros ordines permitteretur Erat turn in apoftoIicafede IIII Inno centiuSjfummus ipfe doâ:or:qui côfilfjs iurifj3eritoR2 non muitu indige«« ret,ip(èomniû peritiflim’’: perpéfâ uiri nobilitate, amp;nbsp;diuinp zelo religio* nis,fimul etiâ de cômunione facri ordinis,qué cum gerebat,dilpenlàtionê prompe’ impédit: ut facros ordines nbsp;nbsp;fumeret: amp;nbsp;ubi accoEpilîèt, etiS exe

Queretur: C^io impetrato,omnia fe régna mûdi aiTequutû reputabat: îta gaudio gaudés tripudiabat,cp in forcé dni admiccerecur: fubdiaconatu iu urbe capiês:facra deinde diui Frâcifci loca inuifit,a fracrib^ qui turn locis preerâc perbenigne accœpc’: Hic inquiût iàndi:’ orabac:hic ftigmata uul nerû Chrifli promeruic: ibi uifioné uidic: illic alqs claruit miraculis. cum oculis fuis omnia illufî:raflêt,mulcû ubiqp lachrymat’, ualefacfco fra* tribus in Holfaciâ fult;ârcpedauic:Sacris deinde ordinib’per fua tempora: alqs fufcoEptis,primiï altaris minifteriû perpgit in humillima capellazquï in profundiiTimo faltu fratres habuere,dum iliac iter agerent,ibi orantesr Deinde publice Hàburgi in cÔuétu fratru fuoß? miiïàm cuAis collacbrj^ mantib’ peregit: Virû in feculo aliqn nominatiflîmu, nûcin abigéliflîma uefte médicantê: ad altare,diuinû ofFiciû celebran£é,mirati Hec efl in* quiunt mutatio dexterp excelfu Quis enim alius ex tam gloriofo milite ig culi faceret tam humilé pedité ChriftiC’Monafteriû fui ordinis ipfe mani* bus multa molit^,in opido Kijl,ubinûc requielcit, curauiterigere: Elee* mofynas fuor?2 quondâ fubditorû humiliter pofeens 8^ accipiés: Curauic quoep ecclefiâ,in terra Aldenburgenfi,que noua dicit ,erigere,in honoré, Diui Antonij fratris fui ordinis: quis rerû ignari, patrociniû deriuentad Aegyptiu Antoniu. Cûqp muitu follicitelaboraretin ereéfione diéli mo nafterij in opido Kfjl,ibathoftiatim, lac in hydriam mcdicâszuthaberéc operarii,ôd fratres,quo inter laborâdû per eftû reficerent. Mediaiam plï tea,ubi declinare iter non poterat,ibat hydriâ baiulans laéle plena: nbsp;nbsp;cŒ

obuios habuiflèt filios fublimes in equis:comitû more fecularium,paHus efthumanit’ aliquid,ut rubore cccperit gfundùSed ille infremuit,ôô ro* bur métis aduocas,cum ad hue in côljaeétu efïènt fili),hydriâ leuatâ fuper caput euertit, lèiè totû a uertice lade perfundés, dixitep: Infcclix erubu* fti Chrifti pauperiem,baiulare lac in manibus,nunc, uelin capiteoftende tjuidportauerisf Quis non iure mireturtâtam humilicatem,patientiam,' fortitndinemfVixit auté in religione annis quatuordecim,peruenitcp ad annum Chrifti fexagefimumprimû, tumulatus fub lapide quadro in cho to fratrum in opido memorato. Inde uero redeuntes exequamur, que in

medio fuere têpora (ub Imperatore Fnderico fccundo C VUI* Mperatorinterim Fridericus a papa multis ex caùfis excomuni/ i nbsp;nbsp;catus,quas in bulla declarauit,diu permafit,in (brdib’Æxplicüï*

mus autêcaufas in Metropoli,8^ quid indelmpator cardiiialib’ rercripfèrit Pontifex uero follicitauit archiepifcopos, 8^ epifcopos,utlni peratorêexcomunicatum cuncTtis denüciarent:fed epifcopiThcutoniene hoc fieret,fuppIicarûtjUeritityrannidê eius In Francia aût,Anglia, Da nia,dcnunciabatur fine timoré:Que res interim inualuit:ut cum Impera«* tor fcuitic modum non poneret,crucêetiam in ipfum,quafi Chrifto perfl dum papa faceret prpdicari Inde etiam principes ele(ffores,ad aliu eius lo CO furrogandû,c5monuit pontifex: Sed diu refi;itere,'expelt;flante§,fi forte admonit’ Fridericus refipifceret Qiio tempore maior etiâtimorincubu it Chriftianifiuo de Tartans genre Scythica:quc more ueteru nationum finibus fuis egreffà,populaturprouincias, etiam Chrifrianas Namdiui*» fis agminibus,alfj orientê,alfj occidentêinualère:qui Poloniam Ruflîâç^ oppugnâtes,latiflîmos illos Sarmatip campos ,quos ufip hodie tencnt,oc cupauere Ceflcrc illis Poloni Ruffiçp dearidis câpis,ubi nulle fruges, fo la pccora ualent Paftoralis enim populus Tartari,quilac côcretum, cum fanguinepotat equino:quod multo ante fcripfit Virgili’ de GeIonis:Sin gularedci flagellum,de inundationib^ populoRz per terras,Slt;quod a ue^ tulfilîimis temporibus corrigêdo orbi deus immific Imperator interim, cum papa côciliû prclatOB2euocaflet,ad fuccurrendû terre (àn(ffe,reuoca’' tis cardinalib’de fua quêcp legatione,omnes uias,terra,maricp occupauit 8^ itinerates ad urbê,captos ^ptraxitin carcere cardinales,epifcopos,prælt;* ïatos, nobiles,do(fl:os,cuiufqp generis, 8^ ordinis, ab orbe Chriftianoad fummû pontificê miflos oratores Doluit Chrifthnifm’tâtû efle uuln’ in iiifcerib^,ab eo prerertim,qui tuei i omnia fufcccperat,8lt; facramêto le ade git: cum interim Turci amp;nbsp;Saraceni premerêt Chriftianos in terra fanda, 8lt;^ Tartari noui hoftes PoIonis,Vngarilcp imminerêt Sed Imperator,nô quieuitjpartiù ftudia in Italia excitas, cum nafeerêtur noua ilia nomina fa £Âionû,que in hodiernû ulc^ dunât: cum ftudiofi ecclefi^ Guelphi: Impa^* tori aût fauêtes,Gibenini uocitent:a germanis fratrib’, utputât,initiadu côtes: qR» Guelph ecclefip: Gibel Imgatori militabac Sub qua de imo targt; taro nata diflenfionc,Italice ciuitates,per tot annos tumulcuâtes,miris cir cûuedionib’,amp;i uertiginofo circuitu implicite, implacabili odio ffuiûtin inuicê: nefciÔtes quidnâ ea in re infequanu Nô modo enim figna bellica habent aduerfa fèd colores, terrefru(dus,habit^ corpoR:: ipfe hominum inceirus,digitOB2 cô crepitus,8lt;^ oris hiatus,fuam habuere partiû fignifica tionem Brixiani,Bergomenfefc^,alliû, cuius apud corû plebcm frequens eft urus,quo feindas modo, plurimum a ratione partium exiftimât inters eflè: Auditumep aliqn eft,fuiflê in Bergomêfi'um montibus, qui aduenas ex Calabris, Apulifue,aut Hetrufcis,uiatores holpitio reccrptos,alliû,qd fuo ipfius hofpitis iudicio, in nucleos natura diftindos, diuidi oportuit, gladio fcindenteSjtanq diuerfaR: partiû interfecerinu nbsp;nbsp;nbsp;C A* VI111

Ridericus poft^ fuos ubicp notos Iiabuït;eoR2 qui aut diuerßr^ ( cenferentur partiû,qui neutris uellcnt côfèntn e, cxpugnata opigt; da,localt;^ populatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diucrfaßi paniu patna pullos, omnes

•’^fuamrcd^gi't poreftatêîNÔnulIos e ueftigio interficuquofdam effofîïs oculis in Apuliâ relcgari:quofdam per diuerlâ crudaruû genera ad mor ffniufq? fcciclam’ari« Et Pifani interea prcfentiaImpeiatoris animati/an ïofauore am'mis tumefadi, nihil eque annifi funt, g ut Genuenlês aliqua i*ifigni clade afficerenc Armauerut claflcm trircmiü ultra centû:adeo eti 8ni milite ex Friderici copqs fumpto rtfertam: ut celeritati pondus, pi’gnâtib’ obfuerit prefîura Sed hoc tum inter (è Itali,Frideric’ aût pon ^’ficêjamp;ecclefiâfatigabat: crucehgnatiin iprum,ahqn feopponut uenien properanti nanqp etiî,ut portas murofq? urbis Romg perrûperet,am«* plifflmo excrcitu, crucefignata cohors comin? eft côgreflà: Ad cui’ con* 9flt;rt5,adeo territ^^ adeo in furore uefaniâcp cft cômotus: ut captos ad (è iiiuos perdud crucefignatos, in prima ipfe pugnâs acie,exclamauerit: Inlt;* perduôfos ad feRomanos, partim quaternis ad crucis forma perfodic Uülnehb’, partim caput in crucis modû quadrifariâ fcidit, partim fronte cadcm ferro cruce reddidit infignitos: Clericos uero detonfam in uerticc lt;:oronä,ferro cefim,in cruce uulneratä(ut dicebat)iuflic ornari: quorum ^nus infliclû uuln’ nimis patienter tolcrare uifus,in palcarü cumulu, fult;* cö Io eft pertracfF*: 8Ó cum benedicere,ac laudare Deu perfeueraret,igni ‘uppofito eft cremat’ Eam cum uidifïèt Frideric’’ populi Romani cÔftî;* tià, tertio q aduencrat die,mciErês,frendêft]p,5lt; omnia urês, deuaftafcp iti itinereobuia, trâfqt in Câpaniâ: unde breuipoft duxit Bencuentu: qua ütbc,partim dolo,partim ui capta direpta(^,dimirit mcrnib^îmunitâ:Ec in Picentes deIat^,Afcalim obfeditzin cui’fortiter refiftêtis agro,uaititas tft magna cômifTazInde in Româdiolos ducere cupiês,Actiûfiliû,Sardt niercgê,agitâdis fibi de Piceno aduerfantib’,fubigêdifcp,dimiGt; A quo adolel’cente,patrifimilimo,direptiones ubiçp,incendia, SC uaftitates,lunt cômiiTc.'ut quicquid rcfiflere eft aufum,ad calamitatê fit maxima perdu«» dû: Cum th mire fint,8gt;^ raro alias auditperudelitates, quas per id têpus Frideric^ exercuit in legatos,per regnû Sicilië, eccIeGafticos: qui multos archiepifcopos,epifcopofcp,partim occiderit,partim carcere tenuerit,par:* tim relegauerit:in quibus CataniêGs fuit epi(copus,a quo iIle ab infantia fuerateducatus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA X»

Vm interea potifici fatis, fupracp,enèt,eius cauenti inGdias, rengt; c nbsp;nbsp;eccIeGafticâ reformate: Eo enim tempore decreuit pontifex, SaJ

ue regina:certis diuing rci horis addi,campanaG:p ad euchariftig côfedionê, amp;nbsp;laudes uirginis dei gcnitricis, fpcciali oratione in matuti^ nalib’ celebrari: qb’ cccleliaflicis inflitutis ,rerûcp fuaBr faluti neceflarrjs, fuit intêt’: Nam lacobû Columnâ Preneftinû epifeopu cardinale,in Fra dam: 8lt;OttonêMôtifFerratêfem marchionû généré oriûdû,in Angliâ^ miGtoratores,prefidia affliêtis cccleGc reb’oraturos:Eacp dû curat pôti* fex,Friderici lem in Sicilia adminiflrâtes^'n nullû facrû locû niagis Icuiw

runt,q in monafteriu Caffinêfe,diui Benediduaurea cui’,Slt;^ argêtea ua^ (à fregerût: que Fnderic^ côflata redegit in nûmos: èC monachis inde ui, ac côuitio,deturbatis, fatelIiteSjfunt in habitationem,ruinac^ prefedi;8^ quod impietatêauget, Saracenos adeo fouit Fridericus: ut eos mercede côducffos,magis g ceteros Chriftianos in militia charos habere fit uifus: pretcrq; arma traçâtes,multos ex ea barbarie amplis per Italia, 8^ Siciliâ honoribus magifcratibus euexit. Eiulcp gentis amorein Chriftianos ufcpadeo e(i debacchatus, ut Luceriâ Apulic ciukacêjdeéiis populariter ChriftianiSjSaraccnis dederit habitâdam:cui’fadimemoriaindeadpo fteros peruenit,q) diu Luceria Saracenorû fit appellata Quacucp autem rationefit fa(rtu,pietate in Lucerinû epilcopû,uir alioquifcelefFeftufus: quêcum Chriftianis duodecim permifit epifcopiû inhabitare:Sed legem in regione promulgauit,qua Saracenos adeo uoluit (âluos efïè:ut cotent dentes cum inis,impuneocciderêtur;cefoB2 aiït SaracenoiS queftio,fica ptus non eflèt, qui uim attulerat,in uicinc regionis populos haberet;qug eris fumma,ac totidê capitu fupplicio puniretur. Quin etiâ alia impietate accp inlània,uc Saraceno non magis fi bi militât!, q in Aphrica agent! co^ modaret,eft ufus:qui forma prgftâtiores per Siciliâ mulieres,8^ fuû Italie regnû cocupitas uirgincs,a parentû finu,matronafi^,a maritoR2c5pIexu rapi,8lt; palîùs fuerit, 8^ curauerit .Tunetis Aphrice regis fratrcm,baptigt;’ làri uolentê Panhormi, prohibuit:Eadê ratione tentû,ne Româad ponlt;lt; tifïcem accederet Creuit Friderici pertinacia:8ô intérim Gregorio defuti ého Celeftin’fenex fufFicitur:quo intra uicefimû diem moriente,cardinal* les qui in uinculis erant protelîâtur, ne lê abfentib^ fieret elecftio: que res uacationêpreftititlèdis apoftolice per mêfes uiginti: Cum periculû eflèt, ne Frideric^omniaperturbâSjUrbe Româ,capite carcntê,caperet:Fauêti^ am diu obleflam accccpit deditâ: Inde in Bononiâ agmina côuertit; Stu dio litcraru earn priuauit, quod turn primû eft Paduâ trâflatumî Et cum potiri urbe non lperaret,peruaftato agro,duxit in Mutinenfes,atCp Régi ncnfes: Nec diu apud eos morat^, fola agroriï uaftitate côtentus,abiuit: prefertim cum properaret ducere in Parmêlès,a quorû nônullis Placent! norûtradendeeiurbislpeseratoblata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XI.

Ecûdus iam annus fluxerat latg in Fridericu excoicationis: quo s in tempore fedis apoftolice nulla,aut tenuis,erat authoritas,aut minima fuit poteftas, Gregorio ad pollremos fui pontificat’an nos ,uari'js afflidto perIêquutionib’,8C lède iplà poftmodû per tantu têpo ris uacante Qua tempelfate, Balduin’ Imperator Cöffantinopolitan’,8^ ccteri Latin!,in Romania agentes,meliora quecp amiferät:adeo ut dere«» tincnda Colfantinopoli delperaret: quam læpe apparuit in Grecoru po teftatcm rediturä, nifi proprio Veneti impendio fuccurnlïènt: Nonciat apudeos obfcurumauxilia Chrifbanis fniftraexpelt;flari,autpetipofle, quib’ mittedis Romani pontificis deeflet,8lt;^ opera 8lt; authoritas. Dedic itarp Balduino,ficut plerifq? laborâtibus,ingen!û ncceflitas,qu! Raimuii do comiti Tololano fociatusjn Italia eft delatus,primumqp ficut debue«»

»ïnt, ipfi principes adierut Fridericuds enim Parma urbem a. facflione fii ïnimpartiiï introdu(5l’,aduerfaiios numero pïures,g fui erat,ciccir:hifcp popukn'tcr Placêti'am comearût Impetrarût uero Imperator Slt; Raimu:# 'Jus,a Friderico cardinales ,prelatofcp,Amalphitano carcere Iibcran',fore pollian;ut illis ad collegiu perdudis,ad optanfiima pon'ficis eledlioncm Ueniretur;cum quo ipfi coram Impcrq,amp;: ipfius Friderici iun*um,Slt;foIide pacisjhaberent exacflißimaratione: Venientib’inde Româ Balduino,amp;^ ^imûdo,quicquid in urbe fuit,cardinaliu,prcIatOR2,curiaIium,atcp Ro •’’anoru, obuiu prodqt: Et quia mifliis Amalphim Friderici niinci’ prcs* Ccflèrat,tertio principis Coftantinopolitaniin urbem aduentus die,fubilt;« knimor urbeperuafit, liberatos cardinales, Anagniâperueniflê: Vnde Oonmagis ex copofito, collegiu co accenît,q eiFufam omne curia, 8^ Ro Uianos primarios ciues eft fequutum Qjio cum Balduin’ Raimiïduiqî acccfliflent, ilico de eletflione agi cccptû:que lunio mêfe,quadragefimo^ Quarto poft milleducentos, apud fände Marie bafilicam eft celebrata.’Ec Simbald’ fandi Laureti) in Lucina prefbyter Cardinalis, Fifcea comitîï Unanie Genuenfiu gête, 10^1111 Innocêtiû eft creac’ Placuifte fei ut Fri derici nûcrjs apud Balduinu Impatore agetib’ eius uiri aflumptione,Fri 'fcricojomniu eius collegq,8ó curie amiciftimi:certa£imc^ Parma dimifft tiincéquités acceleraturi: a quibus leto Fridericus nucio afFiceret Is auc Uiêds fue confciuSjfertur ex compoGto refjaondifle: bonii feamicu cardis* •lalemjn acerrimû bofte Romanû pontificepermutafle Ab Anagnia in Urbem,ut eft reditu,de pace agi placuit;qug cura Imperatorê Balduinum ScTolofanu comité, cque ac ipfum pontifice cupientißimü totos menfese quatuor,die,noducß exercuit,Friderici oratorib’,nüciif(^,per dies uari ïntibuSjSó nulli fat formule,nuni oblate coditioni, Gne fcrupulo adquie«* feibus’.Et referjt interea pontifex Fridericum in eius caput cum Roma*» uisciuibusmachinaru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XI k

Vius quide machinationis ea erat ratio côftituta:ut accedes Cigt;, h uitatemcaftellanâ pontifex, Fridericû ad fe uenturum expeda^

turns,in itinere caperetur: Quare uerit’ pontifex,ne G petitas ne*» garet coditiones, côiurati ad facinus in ipfa urbe proGlirent: amp;nbsp;petite pa tis côditioni, uerbo aflènfus, ôô diem fui accefliis pauxillû remotiorcex formula côftituit Interea petitas a Genua triremes,ad Centumcellenfem portum applicuifle certior fadus,nodu adequitâs,ad illas dclatus eft: uauigans Genua incolumis peruenit: ubi periculoGflimâ incidit ualitudi uem:exqua cum côualuiflèt, ad Philippû regem in Frâciam fe contulitr Ingreflum Rhodano amne aduerfo,Francic regnû, pontificê Innocenti*» Um rex fumma ueneratione excipi curauit,deducicç Lugdunû: qua in ur be cum côcilium celebrate pontifex c5ftituiflct,fue primû côfuluit hone»» feti:Quoties enim fermonê ad populû,homeliamq5 habuinquod uno*» quoep folenni die fuit,FrideriGÛ alta inclamauit uoce,illum admonens,ut

ea refpondeat, que aduerfum fè pro iurib’ eccleGg côfequêdis habcat, f-ugduüu fe côferret: futurû proteftat’nit fi non accefliflçt ^fatifq? poftu*

iati’sfcciflètj'pfê patru uetere inftituto,cociliu couocaret Cunc^ alicjuoC elapfis mêfibus,nn ab illo relponfiom's haberetur, accerfid funt ad cond* Iium patres,de iure,ÔC'côEietudine aduocâdi: inchoauerat tue (èxt’ qua«» dragefim’ poft milledücetos ann^:côuenerât uero maxima ex parte con* dliûiriitùri:cum Fridericus Thad^iï SinueflànS iurecÔ(ultum,8^ qai'dem prcftâtiflîmu,mifit oratorê,omnia,ut pofteacôftidt,difturbaturS:Cin'us îegationis apparês fumma, quâ pre (è tulit,ea erat: Friden'cû de re fua, dec^ Omni iufticia,coram patribus didurû,breui afFuturû:quê expedan dum,8^ rogabat,amp; de iurifpôtificrj rigore,cum adueriântib’* cotêdebat; Nec morâ grauiter pontifex patrefeç ferebât,quoufc^ refdtum eft F ride ricum Parmg agente,id maxime moliri enitiq^: ut Brixianos, M ediolanê fèicp bello diu meditato paratiflîmus inuaderet Brant pontifici in Parma urbecôfanguinci,8ô affines multi nobiles in regione pnmarij.’qaoi^falu* tis ratione,dumfuit cardinalis,amiciciâ cum Friderico ièruauit:Eosnunc pôtifex clam admonitos, iuflît uel nudos,PIacêtiâ cômigrare; Quod primû eft faeftû, iêntêtiam pôtifex in Friden’cû excômunicationis,dépoli* tionis,priuationifcç,pronûciauit: omnib’ iuramêto ablblutis, quo illite* nerentur:ô6poteftateele(ftorib^attributa,nouû,quêuellent, principe de* ligcndi Ad earn nûciationê,iracûdia,cuius erat impotês Fridencus,adeo excanduit: ut profugoi^ pôtifids neceflâriorû edes Parme, 86 uillasrure ^eciofiffirnas, fundi tus euertcret Paulopoft,a quodâ,ut creditû eft,mul* ta in pôtificis oppreftionê pollicête fuafus,Lugdunû accederepropofuit, mouitep Parma,comitatû duces,non armatorû magis,q togatorû: qua* ïem,quantûçp poft ftantis Romani Imperij tempore,nuUus,aut domi ha buerit,aut in itinere duxerit Ïmperator Lumbardig aût,86 rerû Italiead* miniftrationê Hendo filio,régi Sardinië cômifit:eainiûlt;fta conditioneîuC feiè apud Parmâ c5tinens,qugcûcp ingruerêt remotius agenda,per lega* tos,miniftrofcp curaret:Iâcp Taurinû Frideric” attigerat, cum Hencium pepuIereCremonenlès:ut oblata QuincianiBrixianorû opidi,furto,aut prima oppugnatione,capiêdi occafione,per ftiam ipfius folitâ celeritatem, diIigentiâcp,uteretur:Sed illo baud quaqimpigriores fuere Parmêfes pa tria extorres,qui Placêtinorû allata populariter ope freti, ad recipiendam patriâ furitingreffîtlnerat Parmpprptor Henric’ Aretinus:cui dicêdoiif ri,a Friderico pridem impofitOjHencius in Brixianos du(ftur’,urbis,pre* fidijcp regimen demâdaueratdfcp a fadionis Imperatorie Parmêfib’im* pulfus,ftruda acie extorribus ad Tarû obuqs cominus eft côgreffùs: 86 prpliu birtcinde,uirib’ odio maiore, cômiiTum eftrin quo Hêric’ Pretor, 86 prefidq primores funt interfedi Parmefiû aût Frid erico ftudêtiû,nort magna magis,q crudeliffîma cedes commiflàfuit, minimoeppoftea ne* gocio,extorres,in patriamfuntredudû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A XIIL

Ngreftùm iam alpes Fridericû petendi conciïi), quod Lugdunj I agebatur,gratia,auditus Parmp cafus,ad reditum traxit: futuBi

tantû exiftimauit: ut eo in Gallqs remotiffîmo,Parmenfiû,fiin* Côïumes mâûflèntjcxêplo,multi de Italia rebellarêt; uful^ eft conatij,ca^*

ten's antehac omnibus maiore, copffs undic^ contrabcndis» Venir eninlg cum omnibus Marchif Taruiiânç neruis Ecelinus: Aduenereex Sicilia Apuliarp Saraceni:Só milliufexaginta copijs Parma cilqndla.Præuene* tat aiït cófilio,8^ prudcria /rementê Fridericû,ctiâ priufg Taurino moue* tepoiïct,Gregorius Môtelôgus, apoftoliccfedis in Lumbardialegatus* ciuê Innocenti’’pontifex Aquilegienfi patriarchatu ornatu, apud Medi* olanêfes Placet i no fep iuflïcpermanere:Eo curante,hinc Placêtini, Medi* olanen(ès:inde Bononiêfes,Ferrariêiês,Regini,Mutinêfes prefidia imiiè* tantParmâcelerrima: ut FridericusiUoi??eruptionib’,penequoridianis, ®gitat’,caftra remotius fuent comunire coatftus: Qug quidê caif ra,in ma §numdrcuitû,fonà,uallocp,primû cafu,óó prêter intentionêmuntifiïma, Prideric’in urbêgdificata,linquerecófliruit: ut Parma,qprimü capere* tur,funditus diruta,hec in eius locum fufFf(fia manerett nomêcp noup ur bi Vidoriefuit inditum:Et tutelaris ian(flus,de more Chrifliano martyr Vidor,in bafilica cathedrali eft nûcupatus: Vidoriniep in ea urbe mone tata fuere didi: CÔtinuatû eft poftea duos ferme annos bellû atrox,uari* umep Lûbardie, ac omniû Italiç pnidofiftimûtomnib’jquos per Italiâ partium Gibclline,8^ G uelph^ labes infecerat,auxilia, non magis militû, 9 pecuniair,odio partiû ,utrinc|î cÔtribuentib’.Et fuit urbs Vidoria,ua»* do gentiû,8lt; rerû inufitataR2 comercio, ac multitudine frequêtata: qp per bnguîos fere dies,ex Aph rica, Mauritania, Afîa, Aegypto noui homines, Uoua uefte,uouis moribus funt uifi Animalia ctiam uidit urbs Vidoria, que poft theatrales,ftâtis Romani Imperij ludos, Italia non uiderat: Ele* phantes,dromedarios,patheras,leones,pardos,lynces,Slt;uribsalbos:C5 canes tûc uiG, hinc magnitudine uifucp horribili,inde extrema pufillitate ferutur: Aues quoep 8^ rapaces, amp;cicures, Fridericus curauit, prêter ufi* taras in kalia multasn'n quis falcones,chilnonefcp aftures,ôô grifalci albi. Si quod earn decuit maieftatê immenfæ magnitudinis barbati bubones Hicre côfpicui Contraxitçp eo Frideric’,habitas prius, 8lt; tune pnmû ca* ptas,fpeciofiflîmas mulicres:quib’ a ipadonû grege euftoditis, uiridaria, dneas,hortos ,8lt; côGtiones cum uillis apud V idoriâ urbe lautiftîme pro* curabattQua têpeftate, dum Tartari fuis locis, ô(f Groftbni Arabes Hic* tofolymâ uartâc,papa cxpeditionêmolit in AGam:Fridericusapud Par* tnam dcGdetnes Germanig erât inquietiftïme Nameledores Imperq, fa ftcdeFridericopriuationi innixi, Landgrauiû Turingie,RomanoR2 re* gern deGgnarat,cognomêto Ra(pen Hic iuxta Herbipolim in AfcêGone dnica,a Moguntino,8ô CoIoniêG archiepiftopis, 8lt;quibu(dâprincipib’ •n regem aftumitur:8lt; fubito crux a Moguntino prgdicatur: amp;nbsp;a proceri bus multis expeditio in terram fandam cum cruce aftîimitur* XIIII*

Enric’ Turingie landgrauius,aduerfus Fridericû eledus,anna h fexto Sf quadrageGmo poft milleducentos,apud Frâckfordiam anno proximo curia indixit: Sed Conradus Fridericifili’,quem pater poft extindum Henricum coftituit regem per Germania fub ft re* gnaturu Jdius lolg,que hgreditatê afferebac patri ac filio,ut reges Hierom ß i

foïymom dicerêtiir:is colleélo exercitu Henrico Landgrauio,iam recens eleóro, occurrit:cum ad indicflum ferretur cöuentum.'collatacß manu fu^ perior faólus Coradus,copias Henrici di{pulit,difiecit,8ó diflipauit: mul tis capitaneis,ac nobilibus,de exercitu captis Cceperunc deinde,quib’ea difplicuit eleó:io,cótemnere Henricü,amp; irridentes, dicere regem clerico«’ rum Papa tamê omnes principes Alemanig,per legatos iollicirauit.’ut Fri derico, Conrado derelidis,Henrico parèrent ele(flo Feruntur litere tum exifièab Soldano ad fummû pontificê,quaR2 exemplar in Metropoli pofuimustcum tantoin Friderieü papa ferret animo feruoretut illinon modoChriftianos,uerumetiâ infidèles principes aucrteret Fridericus interea in obfidione Parme, in noua ciuitate Vicfforia,lêcurum lè obfido rearbitratus, didicit,quid fit bofte per incuriam cótemnere Poftqenim ui expugnande Ipem abi£cit,2gt;ó fame illâ in deditionê cogéré eft adnixus, multa truculentiftime funt comifla: Captos nanep diuerfaRj partiu Regi* nenfes,Mutincnfes,Placentinos,Bononienfes,atc^Hetrulcos,anteurbis Parme portas promuraliacp truncarijaniarirp, baliftis maiorib’,in ut bem femiuiuos proijci curauit: nec a muliercuIarS pudore eft têpcraruni, fi quâdo paupercule in agrum delate, SaracenoR?,amp; Friderici fatellitu ma nus inciderent Tandê anno obfidionis fecundo prope exado, Gregori’ M5telonguslegatus,amp;^ Philippus Vicedns Placentinus duis, Lumbar^ doru prefidio picfccrus,oblata,q tiâ diu expe(ftauerât,occafione, funt ufîx Sagittarfj German!,Saraceni in magnu coaô;inumerû,ad Parmepof tas,foftàfqj,côglobatifunt;id maxime adnixi,ut côgredi aufos,aut fi mil li aperuiflènt,ftâtes in propugnaculis q plurimos uulneraret Tumlegat’ prcfedtulq?, ftrudlis in urbe ordinibus,quata maxime pofTunt celeritate, erumpunt: nulla conficiendi fagitfariis,quod facile erat,moraadhibita:Id enim folum,quod conftituerât,adnirebâtLir: ut urbem Victoria eximpro uifo adorirentur: in ea fecuritate,quâ Friderici potetatus, £lt; fimulob* feflbrum Parmp,crédita débilitas,iam diu prcftiterant,uiam,quc a caftris ill urbem redalataçp ducebat,ociofi milites Fridericiinermes deambu* lando côpleuerât,Friderici exemplo,que ,qui inter fuit fcortoR? gregi,lalci uiciitem tunc per nemora,colluifle aftirmauOrtus tarnen a lagittarijs ad prima eruptionis figna clamor,in uiam fubito,portaq; relattisrquêaccœ* pta afurente uulnera,morientiucp gemitus,00 fugientiû trepidatio,ingegt; minarunt, couerfus ad urbis Vieftorie porta qfrequetiftimus fuerat. Sed inermes jUifendi ftudio fe inculcates, hoftem aduentare furente,fanguino letumcp colpicati: dum arma ampere properat, porta reliquere hoftibus indefenfam,amp;: confugieti fagittarioR?, aliorucp inermiu,immixtiis globo hoftis,eaardenti animo tenuit occupata Nec mora,inomnesadeaperlt;’ ducentes uias,86 uicos, pugnari truculentiftime cccptum erat: cum Pride ricus,altero fuper alterû, porte occupationê,8C bofte urbe Vidoriapoti* tum,nunciâte,unicâin fuga fpem falutis arripuit: Qui prêter alia accœpta cladis damna,prêter dedec’ô^ ignominiâ,aurea quoqp,amp; argentea.acpe ne maiora,q lmpera{:oria,perdidic ornamenta:In quis corona fuit mirabi

fe preciofîHîmacp lafpidu ornatuÆam enim pondéré,ac forma, mafufcLM farn,q que capitis de Imperatorio noftri temporis morègeftamen efl, ad diUitian’,quas certe maximas habuit oftentationê,in cubili femper côipi«» tiendâ habebat Ditatus tanta prçda, q uâ particulatim referre operofuni fuciit, ccclefiariicor^ exercit’, Vi(ftori^ urbc gloriofe deuidâ, folo equa^ iJit;nulla re magis alia damnandus,^ qj in humuniQinguinis, non magis barbari,qltalicieffiilîonemodumexcefîît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XV.

Vo tempore,cum Iohannes,amp;^ Gerhardus,Holiàti^ comites,fi:# q iij Adolphi,iam fratris minoris,de ftudio PariGêfi,cui iam fupra bienniû incubuerâr,nô modico fuona defyderio expecT:ati,reuer tcrcntur incolumes,dic louis.quefuitotflaua Frâcifci,cum maximo clerf acpopuli.tripudio finit recccpti Terrâ quidêin tumultu,fub bellicis mo»* tibus inuenerât, régi Danic Èricofiatrê fuum Abefquieam defenderet, impugnâte. Anno deinde proximo,GunceIinus Z werini cornes, nbsp;dni

tWandalie, qui turn régi militarunt, aduerfus lohannê Hollàtie comitem txibâtin pugnam,peruenerutqî in TodefloC limes turn hic eratHolfatig* atep relique Wandali^)ubicornes ad tutandos fines iue ditionis, prpfidis» uni militum collocauerat.Sed fortiores uenerât hoftes,q poflènt a paucis gt;bi ad euftodiam côfbtutis militibus repelli.Capto ab hofribus opidulo, quofdâ etia ex Holiàtis defenforib^ intercipiût: nônullos pertinacius refis» ftentes cgdunt: alios fuga fibicôfulentes abigunt Fratres ipfi Hofàtiâ 8^ paterna omnê ditionêadminiftraturi,in earn uenere fententiâ:ut heredita tempartirentur, qh cômtinib’* aulpicijs gubernarenon poterât:Euenitcp illis, quod folet de gubernatione diffidentib’*: ut minime cÔmuni côfilio in omnibus agerêt lgitur parririone facia,Iohannes natu maior Wagngt; am (ea eft ditio ex Wandalis olim capta) Gerhardus iunior,uelut patere nam domû acccepit Holiàtiâ, Stormaiiamcp In Wagria aût pro magna Partepulfis 8^ cefisWadalis, Adolphus fecundus,’Weftphalos,Phrilios Hollâdinos,Traielt;ftêics:quod fuo loco d)xim^,collocauit;Ea copleditur AldenburgS,Lutkenburgu,NyeftaQiû,uff^ in TrauenâzIndeTodeflo, Zegeberg,PIone,8ô quicquid mediu hpret. Stormaria,a Storaflumine, ad Bilenâ in orienteporrigitur;ab aquilone Wagriâ:ab occidente Holfa tiam: a meridie Stormariâ Ea ccpIcc'tit,Rcynoldcsborg, Pslyemunfter, It2eho:8^ quicquid mediu eft,ufc^ ad W agriâ 8ô Stormaria Stormaria iieroinfignc 80 uetus opidû Hamburgh habeuab olim quideanguftum nunc tribus,q initio partibus magis amplificatû,8^ opibus non in poftregt; mis Sed hac etia,quâ nue icribim''*, ^tate, Ibla diui Petri parrochia urbem faciebat: cetera acceflère per têpora, paluftribus locis ad Albim iado fun damento firmatis,ut fuperedificaretur: Ea eft diug Katherine portio. Ab occiduo uero,prolatatis muris,includi ccepit non minima pars urbls,que diuûNicoIaii habet tutelarêpatronû Nouiflimaacceflîtlacobiadorie tem porredta parrochia* Gerhard’ iniquâ rat’partitionêfratri cœpitinui derc,q)Iôge uberiorêfua accœpiflècditionê; Queft’ eft amicis,cumper fraternâ cÔmonitionê nihil impetraret; peruenitc^ diflènfio in apertû beb

fum.’ut Gerhardlis ope Alberti ducis Saxonie,ac LubicenGu, arma extii lerit in fratrem: obfidens opidum Kilonenfe, de quo potiflîmû contendo uidebatunqp ipfum lohanes teneret, cum potius Holfan'c deputandu ui^ deretur Sed nihil ibi per arma proficiût, reuertûturcp finefruélu Hêric^ interea Romanoi^ rex ele(fl’’,cum anno quadragefimofèptimo finê uiueti di feciflèt, papa Innocenti* non ceflàuit Friderico nouû hoftêopponereî mifnc^ in Alemaniâ legatu Petrum Caputiû cardinale diaconu ad Vela* brum: qui euocatis principib* eleéî:orib*,iuxta Coloniâ pf^cit ut Wilhel mus cornes Hollâdie,uir impiger ad arma,rex Ro eligeret, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVI.

llhelmus Hollandie cornes inNuflîa rex Romanoß: déclarât: w Aderat inter multos principes, prglatos, amp;nbsp;nobiles,Iohâncs co* mes Hollàtie,8lt;S ab rege nouo pro more,cum muleis alijs,cingii* Io militari decoratur: ut auratus inde miles uocaret,8lt; eflet Quo tepore, cum in ecclefia muite pullularet hærefcs,perniciolîflîma quedam furrexic inSueuiazque in fummu pontificem, cardinales, os aperuit,graiiiflîme blaiphemâs,Friderici Imperatoris,2lt; Côradi fili) caufam iuftificâs Multi in earn fentinafluxere errores. Audebant dicere apud fummu pontificem nulla refidere authoritate,necp cardinales,amp;^ epifeopos: qp omnes una la* be fymonie macularent, gcq teuere a Chrifto poteffatis: q?cp facerdotes in mortali c5ftituti,necp ligaret neqp folueiet, neep cofecrarctzqp nemo in orbe Chriftiano interdicerepoHct diuinis ofFicijstqpc^ fine difcrimine,ea, audirent,Slt; celebrarêtur impune. Etin fine fug predicationisrindiilgcti* am inquiut,quam annûciamu3,non a papa c0fi(ftam,non a prelatis com^ pofitam, fed ex deo omnipoteti uobis irrogam*. Conradus rex cum hos tiieretur predicatores,ipfe peneincidit capitis periculum^ Nam doói un* diep uiri,aduerfLis iffa tarn fiiuola,amp; ruftica dogmata,c5tendentes:cfïc* eere,utomnis nobilitas Coradum defereret: iplecp cogeretur clam egre* di de proLiincia Interim Wilhemus cotenderat ad fui coronationem:fcd Aquefis urbs ita Friderico inhercbat:ut non permicteret Wilhclinopri/» mam ibi de more accipere corona.Crucefignatiin hcreticos,oppugnaiie* re cam urbem, ut copellerctur admittere principes folennia coronationis pcradluros Jnde progredies rex,ripa Reni legit, Impij prgdia infuaacci* pies poteflate Sed cum aliquata ibi mora faceret, nec client abudi come atus,quibLis regia fua fuftinerct, magnificentiamcp dignâ Imperio impie* ret:in Hollandia fua eft rcgreffiis,Inde th proximo reuerfus anno,cum an lt;ftis uirib* incederet plura q ante Impcrij fibi iura uendicauit. nbsp;nbsp;nbsp;XVII.

Ntcrea Iohannes Holfàtic comes, cum rex Danie Ericus fratres i nbsp;nbsp;fuos infeiftaret, pro Abel duceSIefwici, lororio fuo,arma fume*

bat in regem,fratrecp Gerhardh uocabat in comunionem belli: adunatis uiribus, amp;nbsp;autftis, per Bremenfem archiepifeoph. Dum auteilli magnis itineribus,ingenticp apparatu, ueniftent in lutiam,rex cum fratre lam in gratia redifle uidebatur: nec potcrant, nec uolebat,qui armati ue* nerant, fratribus iam unh lênticntib*,lè interponcre: unde pacatii agmen teduxere Sed anno deinde lçquêti,cum recruduiflèt bellum inter fratres,

hihil mofatus lohanes comcs, i'tcrum amicos ad arma uocabat. Archief pifcopus BremenGsjSd Simon Padeburnenfis eleiflus auxih'an'ailli facile arma mittebat,procinó:ü(cp mouebat in Daniâi- Obditit illiproprijs in flt; nibus arx Reinoldefborgrqug uetcri memoria femper erat iuris Holfati^ d.’ fed anus Iohannis Adolph us,cum a rege Kanuto premeretur,nec ali* ter tnanibus eius elabi pofle uideret;quod fuoloco dixim’: arceregi coCi S^3uit:eamcß tex Sé magis cómuniuic,8ó uiris forribiis infêflàm iuiîîc eu ßodiri Pum uero loh ânes cum c5miliconib’acricer,animofec^,ccrpic itn pugnare Sed cum interea rex Ericus fadhone fracris Abel (quod in Da* •iiadiximus)inter^mptus nuciareturripfeep Abelfororius comitüi ad co* ronam uocaretur,proficifcercturq?, Sé coronaretur, facile reliquic lohan* nes coeptä oppugnationê,cûdhs iam ftantib” ad nutu fororrj eP^pro quo ipfe cu amicis in rege Danig arma fumpfifïèt. Wilhelm’ autê RomanoBz rex,iam magis,ac magis in regno pro feiens,afin nitatc principu infinit ini te^duéiaep uxorefiliaOttonis ducis Brunfwickcenfis Ea (olenitas Brun Iwiciperagebat in palatio Leonis, ipfa nuptiali nodfe, quæ fuit proxima diiii Pauli couerfioni,graue in palatio incendia exorityCum omnes quie* ti fepermififlent,incuria minifiroi?2:qui paleis,focnocp,ignem incaute mi* fcucrunt.’pene rex Sé regina funt exuftvuix nudi extradh,periculu euafe* Mint.'regina ducente regem uiaß2 non cofeium, Sartores qui incêdio eau* fam incauti prgbuerunc,pn'mi funt exuihfperlerutcp miferabiliter per im* prudenham. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVI IL

Rideric’ aut Impcrator,amina Vidoria noua urbe,cum multa, f ut diximus,fupelledhle, armis, in Cremonêièm agru de fuga fc cotulit: nec Cremona rogatus accedere eft aufus: maxime ue* ritus,quod facilime cotingere potuit; ne populus tanta clade,eius lafciuia atep iinprudetia afflidtus, pocnas ab eo fuppliciucp fumeret. Cremonefig cnim militie flos cum carrotis in urbe Vidtoria amiilus, Sé odio partiu,in primores quofcp feuitu erat. Reparauit tn breui cxercitu Frideric’,2d in rlaccntinos duces, monafteriu fandte Columbe fecus Doninu opidum demolitus eftJnde moues in Hetruria, Henciû filium cum parte copiai^ in Faucntiâ,Rauênatûçp,puinaa,ut in poteflate,fidecp cotinerct, ire diigt; pofuit,iuflntq?4Hctruriapene tota,prcter Floietiam, magis illifubdita,q partes iequi uidebatur: Marchia quoep Anconitana illi parebat:nihil an tern magis cupiebat q exulccrati apud Parma animi dolore in opprimen* daFIorentia cuomere:nec magni feciflet Gibellina parte fua,una perdcre que longe minor erat: Quod leiens pars utracp,portas illi claufit: Oppu* gnâs tn obcinuit,ut pars fua eiedtis aduerfarijs dominaret. Quod cum fi erct,magna pars nobilitatis ad quofdam ie cotulit comités uicinos, cum quib’ ftatim ab Friderico eft opprefla. Fîæc cum ageret Frideric’,accce* pit trifte nûcium, de capto a Bononicfibus Hencio filio:a quib’ diutiiïi* me üle tentus eft Friderie’ inde in Apulia moues,morbo corripit,a quo CÛ coualefcere inciperet, a Mafredo filio, impofito ori puluino,oppreirus anônullis memorat; Alt) Panhormi uitafudtu ferût. Hoc côftat,priufq

decedcretjMafredo filio principatu Tarentinu.cum quibufdadefignatiS iirbib’,que ante fub illïï no ptinerct donauiflè; ut haberet egrcgi’adolc^ fccns,form£ dignitate, ingenrj magnis, èC multi's dorib’prefcas,literis ctiâ imbutus,undc cuum rraducert t.’Timebat enim ilk' ab auaricia fratn’s Córadi qui legitiino lure in omnia fuccedês minimû fratri nocho permit^ tcrcr. Sed ille patrc uita funcflo.alioi^ fret’ fauore,alibi uim obtendês,ad rcgnü Sicilic afpirabat,8ó iam pene maiorc parte occupabat:cu diu expe«» ctat’ Coradus rcx,ex Germania dcfcêdês,reccepit armis,que iUepridem occupauerat; nee tn diu fuperat,ueneno,ut apparebat,extin(ft’: reliquitc^ filiü Corradinü liuejit alrj fcrüt,ex fratre Henrico nepotê,quê icripfit hg redem. Sed nos tumularo Friderico,in Saxonia reueitamur Erat turn ati niis quinquagefim’poft milleducentos,ad fupputationêEufebiana: Salt;* xonie enim debitores fum’ cx ^pfcfïb.’quis Imperatorü res noniuiuriailh' miiceam’.’qjomnesindeabHêrico l.Ottonis Magni pâtre,adhScufc^ Fridericû,fanguinê traxerint Saxonicû Inde fumât,qui aiut, prgdarâ Sa xoniç domum annis trecêtis nbsp;quinquaginta Imperium tenuiflè» Exillo

cnim têporc nullus eft aftumptus princeps, hue ex Frâcis, hue ex Su cuis, qui non Saxonica fe domo prodijftê gloriaret: qd in Ottone I oftendi^ mus:quiSucuiefiIiû,8ô Bauaric(ratrcprcfccit,Frâcifqnâxitaffinitatcm ut omnes per Germaniam domus i'Iiiftriores, Saxonicum fanguinêcuni laude teftarentur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÄ XIX*

Tto duxBrufwickcehs, unicu dec^ Saxonici germims,nepos cx O filio Hêrici Leonis,cû iam eftèt in^^^cineftu eundi ad curri Frack fordie indidâ; quâ Wilhelm’ rex principib’ côftituir,diê fiium cîauht extremût Rex aût memorat’ Ottonis gener fatis dilFiculter hono rem Romani regni fuftinuitreum illi principes non parèrent,amp; ab uicinis fatis cumulate impugnareuNam inter Coloniêièm archiepâm,ôô eâdem regem, tanta in opido Nulîia côtrouerha undecûcp exoritur:utignêCo lonienfes applicaret regic,in qua rex mâhtabat,ita ut rex iplè,cum apofto lico legato pene cÔflagrallent. Comitiflà Flâdric per ea têpora cum rege fimultatêde finib’patrie ditionis babebat: queinapertu ^xeftic bellum ita ut non cÔtemnêdas copias ilia per mare mitteret in HolIandiiuSed rex uenientes ita. excccpit,ut non le ueniftè gaudeiêt: Multos cccpic,8^peiti* nacius refiftentcs,cecidit, ut refidui fugp prehdiû qugrerent Ad annum autc a Chrifto quinquagehmâlèxtum poft milleducêtos, rex cum uicinis Phrifonibus bellum gerebat,in quos copias duxitexpeditas,rufticurn,8C inermcpopulû, facile rat’ fub iuga mittere.’Sed eas fenht,quas non puta^ uic,diffTCultates:Nam circûfufus ab hoftib’,qui logis haftilib’trâfuolagt; re foftàta didiccrât,quo équités perucnire,non poterant, rex cum raultis opprimitur: cefumqj abfcondut inlimo,ucnehodiequidêlciatur,quo(îc loco tumulat’ rex Romanoi^.'Ita clari nônunq uiri,obfcuros exitus afle«» quunc Vacabat perinde regnâ,quod Italici ab Friderico ad Rodulphit Sueuu Liacaftè fcribût:nam medioB^principu nullafenlerantarmahtaah* fueti Germanoß? gladijs,ut uiucre,auc regnare non crederent,qui in pro#

LIBRI VIII, SAX, CA. XX, ET XXI, wîndam fuâ non bello dcionaiêt, SecJ in Saxonil rcdcam’* Otto motres f]uatuor reliquit fih'os: Albeitû, qui l'n honore diicacns maior natu patri

Johanne,qui poft ea cum fratre panitur clnionc:C5radû Ver den(èm,£lt;OttonêHildefèmêfcni cpiTcopos^ Qin'nrp quoq? filias ica cok locauit jit prima Albert^ Saxonic dux, lecundà Henricus cius frater, co*» de Ancholdrtcrtiâ Landgraui’’ Haftiçiquanâ Wêflaus Rugicprin ^fps: quintâ uero Wilhelm’ Romanoi?» rex côiugcs habercc» Vndelate ptopagata eft nobih'tas domus Brunfwickccfis^ Albcrt’aût dux côgreC» üis archiepifcopo Mogûtino, per occafionc quâinfra memorabim’, coc* Fgt;tpontificê:quo capnuitatis uinculo laxari non potcrat,prhifg a Ri'char do Anglico Cornubic comice, ad Romanû regnû afpirâte,redimerctur, ’•tipenlo magno ere,quod infra memorabimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XX

Er hec tempora trahebat diuturnû bellum inter Ottonê deBrâ^» P dêburgo marchionê,êlt; W illebrcâdum Magdeburgêfem archie pifcopû,Ludolphûcp Halberftadcfèm anriditê: quod bellû ua^* tiafortuna gcrcbatur Captus ab Halbci ftadcnG aliqn marchio, ingenti pfcunia rcdcmitcaptiuitatê, immo libcrtatêfiuâ: qua bello captus amifit* îterum côgreftî alios habuercexit’: nam tum marchio fugauic uulnera* tuni archicpifcopüiHalberftadenlcm etil ccvpit,ut uiceilli redderettMuI fi fe interpofuerc principes,ut rem pa caret,nec poterat Poft diuturna ue^ 5^ationcm, duo diueifait» partiü milites ,foli pacem repcrcrüt,ex cogitâtes, c[uod multi inuenirenon poterät.’idcp placitü utrifq? firmauicpace; Nec tratmarchioillis tue uirib’,quibus modo preditus manet.accedetib’mc» dtinis,de Fi acia.de Bauaria,non paruis ditionibusiPer idem fere temp’, •^agnû hoc bellugerebat inter Odoacrê Bohœmie, 8ê Balam Vngaric ttgesimagnis uterc^ apparatib’ inftiuxere Bohcrmo fuppetias tulere Sa ’^onie principes; Otto Brâdenburgêfis marchio, qui in cÔmunionem ei’ belli traxit Albertû Saxonie ducê,ncpotem exfratre fuum,8gt;i Albertuin ducem Brûfwickcêlèm cognatû fuû Ferut centu milliafuiftèpugnatOR* in parte Bohœmi; millia fc pre ferratoß.’,quo n; etiâ lumêta pro magna par teferro tegcrcnt;Et turn cÔftitit uieftoria Bohcrmo;multis Vngarorum ad uicinû pugne amnê,cum ferrû fugerêt,aqua interca'ptis XXb

Nterim morte Wilhelmi regis uaeâte ImpiOjAlphôfus Cafteb i le Hifpaniaiv rex; ÔC Richardus Cornubic comcs,regis Angliæ frater germanus,in uanâipem Impcrij Romani funt induêti, Al=* pkonfus quidc,ut fauorêfibi Romane côciliaret eccIeGc,duas Tranfpada fias urbes illi pcrmiGt,Taurinû,8lt; Alcerâ; facile donâs,quod non habuit; R aquilcâ expliimâs Sic agit cum infcclici Romano Imperio, poftg aua«* licip nihil fatis eft;ut qui afpirêt ad regniï,prompte promittût de no fuo,. vt cumulum rerum,8lt; faftigiû afJequantur Studuit huic principi Cora* dus archiepifeopus, per ea tempora ColonienGs; qui perdudlum AquiG* granum,dc more coronauit;quod illi’ opère ab antiquo tanq in fua pro* iJinciaapuddiuum ICarolum LpermittituriDatur hoc memorie magni iniperacoris,qui ibi creber manfit: ibicp tumulatus; tubam expedat no*

uiHimâtAudicns aut Richardus,alios exelecîloribus emuloßudereÄl«* phonfo,magnaauri fummâextuÜt Anglia dinïfimoregno: ÔC circûue* dus,qs potcrac,ea fibi re principes amp;nbsp;magnates côciIiabat:Mirû,queres fpemfcceritalienigenis principibus ad coronâafpirare:quam tantisfecu* lis iola Germania,8gt;lt;^ preiertim Saxonicus (ànguis promerebat. Arbitror fummâ rerc turn maxime codidHè in archiepifeopis Reni: parum turn rd arbitn'5 permiiTum Saxonie principib’, marchioni, atçp duci:minirne ucro régi Bohccmiç,cuius nomen inter elcétores non legit ante quartum K arolum:qui earn rem ,non fatis ordinatâ redegit in bonû ac legitimum ordinê: qui ufcp hodieperannos centiïquinquagintaferuatur Richard’ ergo Anglicus, turn requirebat Mogûtinum archiepifeopu in eledione regis primarium: Erat is in carcere, captus ab Alberto duce Brunfwickä« ccnfe,per banc occafionê Albert’ quidêprinceps modeftus,8ô animo fa^ tis tranquillus,aluit per manfuetudinêquorundâ fuoR2 militariû audaci^ am: nam qui de excelfa arce traxere nome,ut de AHèborg dicerent minb fterialcs,in id temeritatis funt prouedi: ut ducê fuû non modo contemne rent,fed quibufdâ etiâ in rebus côtumelia non abftinerêt:Infigneeorum quod clypeis preferebant lupus erat:cum interim principes Brûfwicfge minos a memoria Hêrici Leonis in clypeo præferebât Ieones,quos illeex Anglia referebat: Vt aût côtemptum animi fui falt;floproderêt,in clypeis figurabâc leone;cuius rergori lupus immincret Ea res cum non eiïêt obgt; fcura,necp interpretatu difficilis,mouit tranquillû principe: q? cotemptui fuo iunxiflèntfadi cotumeliam Itacp leo peraures cradus,expergifcinir: arma ^pducit in côtemptorcs,5C obfeflà diu arce Afleborg,oppugnataq? tandem expugnauit: eieétis illis inexorabiliter de terra, arcefibi fuifc^ . iuribus defumpfit habitandä Vix tandem exulantcs,ipfi per amicos ims* petrarut: ut ad opidü Brakei finerentur cÖmanere Cumautineiusarcis expugnatione,dux Abert’ hcreret, Tidericus comes de Eucrllen,trado in armoR? focietate archiepiicopo Mogütino,terram inuafit Gotnngeiv fern,prédis nbsp;nbsp;incendijs omnia mifcês: non iâtis ante more militari denûci

atis holîilibus. Reliquerat dux in ea terra prefeeftS cum expedita manu: que fufficere uideretur terre tutade: cui tame in aperto cogredi tanto ex^ ercitui cÔfilium no erat,q? impar eilet uiribus:fed colleda equitû quanta ex tempore potuit ala, magnam ruiliceplcbis multitudinefecum traxitle uiarmatura,amp; clanculo fequut’ hofbleagmen obitruabat,ubi caftrapo neret.’Quieuit auteprima nodead curtem monafi;errj:Exercituenimfo)* ris tendente,archiepifcopus iple curieipfam ingreditur« Prefedus ducts, cum explorata teneret omnia,quieta cudis uideretur filentia,nodu ir^ rues in quietos,capit archicpûm,8ô comité:ÔCqui fecômouerât reprellît; Trahit utrûqp captiuû in cadra ducis: Archiepûs Brûfwicû mittit: ibicp anno integro feruat: comité uero cp uiolatoreflet facramentoR?,quib’dii ci fuo adringeret,ereda trabe,iumt appédi per pedestut exqGto cruciatu finiret:qui execrabile icelus in dnm fuu comifinèu Hæc eft ilia captiuitas archiepifcopiMogutiniabducçBrûfwickcéfit CA XXll*

Icharcïus ergo Cornubi^in Anglia princeps,cü per hiïc archie^^ t* pifcopu alpiraretad regnü,ingenri exproptaduci Brunfwckcêft pecunia,archiepifcopïï e carcere liberauiï Quocirca redernptus tedempcori fuo inclinabat Peruenere ergo ambo Alphonfus,8i Richar lt;Ïus,titLjloten^ ad regnurfed non ultra progrePa eft ulli’^ authoritastNi#’ hilenim adminiftranè Ieguntur,nifi q? Alpliófum Coloniêfis,óó Richar duin Mogütin^ fouerenc archiepifcopi:ÓÓ cotinuit alterü,akerius metus, • *iequid attentarêt.’Siueid modeftie deputemus,qi uiri ièniatilacerare (e Riutuis uiribus,pro alienolmperio,iudicabâtindignû: Nufgenimrefei* runtur in inuicem arma auc acies produxiUe,cócenti gloriofo nominetiti quo Richardus magis efferbuiffè cernit Nam AIphonfus,ubi fenfit fibl ortum emulu,intra regni lui Ce limites códnuit^. Et quoniâ nihil magnum *n regno percgerûu Italici fcriptorcSjper coiv, ut diximus,têpora,uacanè kribunt Imperiû Interim uero,cum per annos ocflo decê,nemo in Ro gt;nano fe cômoueret Imperio, qui magnopere publicâ uideret cura admit tere,res Afiane fadione ftultilhma Italorum funt pericIitatc Ptolomaidg enim,dni Veneti amp;nbsp;dni lanuêfes,inuicem tumultuâtes,pro lola fuperbia^ locLiinfecere Ethnicorû irruptionirut finaliter omni Afia Chrißiani ex^ turbarentur Girationes fuas in{anas,Slt; uertiginolas,quas in Italia côcec» peràCjUlq? in terra làndâ efFerebât Nam per ea têpora fguqt in Icalia,illa tartarea,2lt; ab imo barathri prolata diuifio, Gibellinoiû, atcp Guelpho«» lumiquç neqj hodie pcnit’ extinda fumat Sed bec Blondo cÔmemorati da relinquêtes,in noftrâ Saxoniâ reuertamur^ Ille enim.quafî nihil in reli quo terrai^ orbe rerum cômemoratione dignar?i geratur,in Colis illis Ita^ lorum fuoiv diris girationibus comemorâdis, multum temporis impen;* dit.’aureum fucorationis filum, fcediflîmis tumultuationibus fuorû coin piouincialium cômaculans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAt . XXIIk

Er que têpora Adolph’,dudû cornes,nunc frater minor: zelû di P uinc religionis feruefcêtê,magis atqj magis,in die protulit,ulcps* adeo ad omnes:ut ad uifitâdos quofe^ religiofos una cum pr^la risafcifcereturtSpeculum ftatuere patres in oculis omniû mundo crucifia» xorum:ut in eo fdificarêtur,qui uideret,56 audirêt,ex comité feculi,prin dpêinreligione:eff£citcp utfratres noui monafterh,iamfamiiiari’,q reli gioni fuf par erat,mulierculis adhérentes,procul a fe dimittere cogèrent* Sic in alijs reformabat, qd ipfe feculi cafus internofeens, perniciofum fibi comprobauit. Interim filrjeius Iohannes Gerhardus Holfatia guberlt;» tabât: cum lohânes coniugê fibi afciuiflet,filiam Alberti ducis Saxonie* Gerhardus aût filiam lohânis principis ObotritoR*,quem ilia etate,recen ti memoria,Iingua W andalica,Knefe Ianike,fui uocitarunt lohcânes aût cornes ex uxore tres fuftulit filios,Iohânem,AdoIphû, 2lt; AIbertu,amp;fis» liam unam,quâduxit cÔiugem Otto Brâdenburgêfis marchio Maior fi lius lohânes ad nuptias peruenit filie Danois regis Erici.’Ea turn fuit cos* uiitum cftiniacio in nobilitate: Adolph’ filiam accœpit Mcfti woi Pomç nnorum Albertus aût ecçlefiâ libi fpôfain delegitjfalt;flus Hamburgenûs

prcpofitiis:Gerhardus quaprolem reïiquerit^ diligenti^mfi'a expïorabi^ï tur Interim ucro W aldemarus, Abdis,primu duo's SIefwickcêfis,deini# deDam'e regis filius,comitum memoratoRj ex lorore nepos: cum dePa^ rifiêfi gymnafio patria repeteret ab arehiepifcopo Colom'êfi,nefcio quid in corona Danie referête detent’eft pro capnuo:nec abire potuit, priufg ïohiïnes Comes auunculus,lêxargêti marcharu millia,pro redimêdo nu meraret Crebra erant bis comitib’,pro (ororio fuo,ut diximus,inDani^ am bena,dum fupereflètEricus Abdis frater Cum autê Chriftopherus, ceiö in Pbrifijs Abele,quod in Dania dixim^,ad regniï perueniflet: non æquo erat animo in comités memoratos, qp Abdis filios in ducatu SleD wickcenfi tuerentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXIIIL

Ic lohaneSjCum ad arma ftrenu^, ad omnêhumanitatis gratiam h modeftus, comiter fe ièmper aduerfus ciues Lubicenfes gereret, plurimu familiaritatis cum illis inibat: Nonnunqïaxandianimi gratia ciuitatêingrefliis* Cum autêaliqn eius rei gratia intraflèt, uiditin conipecflu fuo quendâ militaris generis Burchardum Boet, que pride ob démérita fua expuliflct Hollâtia Is cum in oculis comitis pertinaciter ob^ ambulans uerfaretur,quafi exprobraret impunitate fuam, illuderetpo tende nihil audentis in ciuitatetnon tulit comes temeritateinfultantis Ira concitus,arrcpto gladio,iequitur fugientetqucm ubi curfu non deprehen dit,g!adium tdi more uibrauit in tergum fugicntis,c0foditcp moriêtem; Ciues nbsp;nbsp;nbsp;amiciiîîmo eflènt in comité animo, arbitrati tn fuæ ciuitatis iugt;

libus non mediocriter derogaiïè comité, infcquuti fugienté, tenere cona=^ bantur llle uuigi iram déclinas, cum ad manu ftratu non haberet iumen tum,paucis fuoi^inlèquétibus,urbïs portas pedes petiuit: Inde obGften^ tibus auerfus ciuibus,ecclefip maioris turrim,qua patentem reperit,ingrc dit:contenti,non aufugifle comité,feruauere circüfiftentcs IIIe iëmanib’ proconfulum permific,ponicit’’ iturum quo udlenttllli orant,ut placandf multitudinis gratia,prptoriu cum illis adeat: Ibi indituta pro cepore man fione,S^ quietis locu oftenderat, 8ó paucoßt dierû patientiâorabant, dogt; nee ira uuîgi deferuelcat* Deferbuit indies motus ciuiu, cccpta eft has* bcri cuftodia negligentior, ex Cencenda maioi^: Jpfa meridie,cum omniu fores pradentiS dauderentur, adduxere comitis miniftri ftratum iumen«« turn, deep feneftra fubmiftiim comitem, in eo collocantes, j?pere abierut, nemine inftquentetcum gauderét urbis prefides, comité in fua rediflein«« columétquod ad ciuitatis honorépeitinere uideretur,pofteacumilloex tempore trâlàtfturi* Sed tn irrogata fibi uim,diu memoria retincns,obfef uauittépora,fiquâdoparégratiâpopuloreferrct* CA* XXV* On erat longu tempus in medio,cum rex Danie Chriftopbei us n Ericum Abdis filium Slefwico exturbare conatus, ingentem in ipftim produxit exercitu* Comités Hollatie nepoti ex forore flip petias Iaturi,quata poterat arma côtraxere,8é Eydorâ limitem träigreftq copias fuas iungût memorati ducis exercitui: mouentdè^ in ulteriora,re«' gern habuere obuiu,cum expedito agmine, in loco,qui dicitur Loheide:

'quot;bicp collatis uihbus, nbsp;nbsp;armis, mars diu cômunis erat: Cæfi muîti, capti

nonullÊfed tandeuidoria Holfànsinclinabat Capt^rex Chrifiopherus ptrducitur Hàburgumribiçp fida cuftodi’a aflèruaturi: Qui fugâ inire po t^ant,cfteris uidebanturfortunatiores Iohannes aûc cornes,priufq coi» pic quas dudabat diuiderentur in fua quii^, orabat, ut iniuriam fuam in Lubicêfes uindicatuii,arma (êcum uerterent in ilîos.mec multis cratopus Ptecibus Id enim hominû gen’,ubi gregatiï eft,facile ad predam, nbsp;nbsp;in^=

ccndia,inuiratur Duxit ergo in predia ciuiû,êlt; propinqua urbis,gladio Soigne ff uiens,nec paruâ predam abducens Lubicêfês ciues,tum excurs» ^îonêfacere non aufi,patiêcer uim tulcre:lnde,ucre,cum auxilia comitis di hpfaeflènt, Albertu ducê de Brunfwico inuitarunt:ut armis fuis,uindis* candc incurfionis gratia,illis adefîet: Venit cum expedito agmine,8ô iun ftisarmis ad copias,quas educere ciues potuere, ingrefTus Holfatiam,ho ftilia omnia facit Vicum tune olim florentê, Vrbë ueterem,cum prgfidio füo,indeditionêcapit,undicp predam aceruâs In opidum Kr)I,ubi man^* fionem cornes adueifari’ haberet,ducentes, obfîdionêfirmauereper men Jèmrmagis eruptionê eius cxpedâtes,q uel armoi^,uel famis Ipcrarêt ex* pugnationë:aditu a mari patentifïîmOjintercludi non potente lnde redu tentes cxercitû ciues,ducem magnifiée remunerati func Sed lohânes bie iiipoftin fata cSceflit, ad annû Chrifti milleGmûducêtefimiïquartum fèxagefimû,tumulat^ in Rcyneuelde,primus omniû comitu:quod mona fteriiim auus eius Adolphus,eius nominis IIJ fundauiticum primo tem pore ex ephebis euadês,ad gubernacula perueniflèu Fratres de Locken, taicino ditionis de Scowenborg monafterio educens, prgfidijs pafeuis honeftauiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. nbsp;nbsp;XX VL

Perçpreciu fuerit comitû de Scowenborg,80 Holfatic ïinea rete o xere, quantû permittit ex priuilegrjs litei is rcpcrtis:nam fcngt; ptorû nemo fuit,qui earn diligenter referret in literas: Vnde ue* niam debet ledf or huic feribenti, ficubi fortafîèineius linee cômemorati* oneimpegerit Igitur initiû huius nobilitatis eftexindudrio, Sô forti ’■o militari, Adolpho de Salingfleue: qui dum ccctus Imperij agerctiir in Minda, frequês aderatin côcilio Imperatoris.Annales MindenGû corn* fticmorant Conradù lII fed ratio temporû non patitur, nam ifte Conra* ^us Imperator inftitit Adolphum lècundû Holfatia pellereiquod fuo lo* codiximus,crat ergo Côradus lLImperator fub quo Adolphus meruit honorecomitis,inftâteMindenfl epifeopo; cui plurimû apud Imperator» îtm aderat côfilio 8lt; auxilio,pro iuribus ccclefig: Dédit illi pontifex feu* ^um,de quo cum inueftierat Imperator: Inde eft,ut ufqp hodie progenies tins non recognolcat lupra lè principê,citra Imperatorê,Poliea uacante Storinaria,$lt; Hoîfana,LuderLis tumdux Saxonie Adolphoeius nepoti, aut forte proncpoti(intercelîerât enim anni plures g centum)c5tuliEeam ^qi ditionê.Hui®fili’ minor Adolph’fucceffît in utrac^ ditione:nam ma ior H art0gus in expeditione Bohocmica perijt. Hic elf Adolph^, qui cg* fus çft a Wâdalis in obûdione urbis Demyn, H ui^ fili^Adolphus primi

in Holfatia nepos,uir erat magnifie’: quipulfus HoIfàtia,miHtaiiit in ta/ ra faneftarreftitutus, item pellitur ab rege Danois: fadus eft cornes Stagt; denfis.’finiuicin Scowêborg Huicerâcfilq Bmno» Côradus,Adolph’, Bruno prepofitus Magdeburgêfîs fit epifeopus Olomucêfis: Conradus fuccefîîtin Scowenborg Adolphus redrjtin HoHatiâ,puer,utHoIlâufc runtjimpetrat’ a nobili dnacquod diximus, Sed Mindenfiu annales tra* dunt illû ab Holiàtis uocatu, cum iam paiilatim uires refumerent Hic eft qui uidoriî obtinuit in Bornehouede,fugato DanoIî^rege Idem milita* iiit in Liuonia:in fine ingreflus eft: ordinê MinoF5? Huic erant fill) lohati ncSjamp;^ Gerhardus,qui ditionêHollâtiefuntpartiti: nam Côraduspatru us tenebat Scowêborgjohânes Wagriâ,Gerhardus Holiàtiâcum Stor maria accoeperfit* Vifa eft Gerhardo iniqua partino,q? longe uberior eft let pars Iohânis,beno rem dirimere tentabant: lèd interuenit côpofîtio,in qua uerihmilc eft Gerhardum de fucceftione patrui in Scowenborg, qui prolem non reIiquit,quietatû.Nam filq Gerhardi illam ditionem poftea tenuenint Hx hoc loco fcindituramboi??linea: lohânes in Wagria.qua: ab Oldeborg in Lubicâ,per Todcno,PIone,Zegeberg côprehêdit,ubc riorem toti’ ditionis partc,permîfit: Filiu reliquit Johanne, cum aliquan tis fratrib’: in quibus lohânes fecûdus reliquit tertiu, cû muleis fratrib’, cognomêto Largum:Ex his fratrib’erat Adolphus in Zegebergc^fus: Tertius lohânes reliquit Adolph um, in quo ftetit linea: cut’ morte ditio Pinneberg cum pertineerjs uenit ad comités in Scowenborg: quod fuo loco referem’ Ad linea Gerhardi multipJidorêtranlèam’:GenuitHêrft cum GerhardfitHenric’ in Holfatia permâfît,multa gerens: Gerhar* dus pemenitin Scowenborg: 8^ diu uiuendo cæcitate percutitur: unde nomen côtraxit,ut cæc’ cognominetur: Redijt in Holfatia Lubicæ fini* ens uitam: Reliquit ftIiosGerhardu,Aaolphû,Henricû,Ottonem: duo nouiftîmi in Scowêborg remâfere tumulati in monafterio RinteIen:Hê* ricus reliquit Henricu filium eius nominis tertiû: Gerhardus aûttertius, cum eftetprepofitus Lubicêfis,fubdiacon’,apoftolica difpenfàtionemor tuis fratrib’ duxit uxorê, ÔÔ genuit ex ea Johanne, in quo ftetit ilia linea* Adolphus genuit Adolph um, Ericum, Gerhardûtex quib’ Ericus,ma* gno Iabore,ôôarmoR? côtentione, aduerfus ducêBrûfwici Henricût obti nuit epifeopatû Hildefemêfêm: Adolphus mâfit in Scowenborg: Gerhar dus in Hoifâtia Hiceft ille Gerhardus,quicum Johânefiatruele Gerhar di terti} filio, in Thietmarfia pugnauit infocliciter.’anno tiicefimofêcûdo, poft milletrccentos Henricus tertius, genuit Gerhardû cum multisfra* fribus:Hic eft,qui cognominatus eft pro rerû claritudine Magnus: adu lefcentia eius,tenuiffima fertur fuifte,ut prêter uenaticos canes,nihilpoflî deret,Rendefborch morat^ Vidit in eo fpecimê magni ingenij uir milita ris utfert:idem,qui Adolphû in Zegeberg pdidit, qui traditis Gerhar* do iumêtis, eû inftruxit ad militiâ: cefus eft in Jutia* Adolph’ in Scowê* borgjCU Jèinterponeret bello fratrueliu fuoR? in Holfâtia,ibi capit,8ô ere luo redimit Js genuit Adolphu,Gerhardû, Simonê,Bernhardû,Ôi Üt*

toncm, Ex Adofphis (inccrtu quis) erat qui duAa uxore filia Meftiwoi Huds Pomeranigjfe duce (criberet Pomeraniefut tcftantur,que extant Ih fttf cum figinis Adolphiis primogenit^ fuccedit in dicione patri in Sco* Vfcnborg: Gerhardus fit epiicopus MindenGs; Ambo perierüt itinere iii tfrräfan(G:am,diuiGs Iods,8icemporibus: Sinion haftiludio infirmatüs, '^oritur; BernhardUS fit prepoGciis HaburgeGs: Ottopatriadiciohegu«» ‘ bernauMagnus Gerhardus reliquit fiIios,Henricü cognomento Ferre* Uni:8c rÇicolaum,uindices pàternenccis:NicoIaus fi hu lion reliquiniêd Gatrifuperffes peruenit ad ea têpora:ut morte Adolphi in Wagriâ,inter* ütntu principûjprefèrtim ducis Saxoni^, rnüîtoB2 nobiîiu, militari* ünidaretcomîtibusin Scowenborg tres prefeeffuras ad Aîbim: Hatei* Borg,Pinneberg, Bermilederut Wagria lungeret Holiàtie: Henric’re* Jiquic filios Gerhardu,primG Slefwiei ducem ex hoc genere, Albertuni, Hcnri£u Albert’ Gne piolepetijt Henric’ eligiturOGiaburgêGs cpiG:o* pus,fed non peruenit ad côfecrationc; Otto in Scoweborg geriuit Ado! phum,S^ Wilhelmûjiri puericia moriêtê fs accccpic,iit côrjcio,ditioneni piimus in Holfatiajgenuitq? filias quinqi: Adolphus filius,is effjqui mifi tauit fratruelibus in HolCatiâ,cuiTi magna de Danis aHèquerent uiifîoriS luHoKàtia Gerhardus dux pefijt in Thietmarfia:ôô reliquit filios (um,Ado!phu, Gerhardû,amp;fiIias, quarû una denupfit Theodoricode Oldcnborg comiti,ex qua nati funt,Chriftianus,Maurici’, Gerhardus* InScowenborg Adolphus genuit Ottonê: Is monente Adolphoduce, in Holfatia contêJit ad Gicceflîonê: G?d Ghrifiian’ de Oldeborg,iam Da novum rf X,prccefGf eum,ut potentià,Gcfauore: Vndefacftiîeft, ut Otto accoepta pecunia côquierccrct Fiiq eius multi,Adolphus,Eric’,Erneft* fpifcöpus HiideG.’mêGs,Otto,Hêricus epifeop’ MindenGs, Bernhardus, Atitonius,lohânes Viuût hodie,Ottoin Pynnêberg,Henric’,Antoni’^ lôhàncsihic folus filiû habet Iudocû Chrifîian’reliquit filios, Johânem Danoru regem,Fridericu HoIIatip,amp; Slefwiciducê Hiceff ftatus re* nim prefentium Non te moueat ledor, G qui preteriti funtGne nomine: SucceHîo quefita eff: Nue gefta têporû ordine fuo peurram’^ Gerhard’ illc l Adolphi fili’,interfuit,2lt;prefuit bellis omnibus,quæ in regê Da* nigpro fiîijs Abelis ducis SlefwickcêGs,poftca etiâ regnancis, cômuniter afe,amp; a fratre gerebâtur:Moriente aût fratre, need um laxatus rex,Ham burg! in dicione Gerhardi feruabatur Albertus aût duxBrûfwickcêGs, fius rei gratia profpdus, cum aliquâtis amicis in SIefwicû: ut cum Erica' duce,ad que res primû pertinere uidebatur,ageret fuper rege relaxando: ‘ Sed non erât ille côditiones in manibus eiufdem Alberti, fine quibus re* demptio non procedebat:qua de re fruffrat’ in fua redift* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX VH*

Vo tempore,idem Albertus dux arma côtraxir,quâta potuit,ac q duxit in Marchionê Mifnêfèm,iuftis de caufis: Gd quas fubdu* cuntannales Hi principes difïïdebânNon minori animo,quem petebat Albertus,ipG cum expeditis coprjs obuiâ eftprofcófus.’collacac^’ *nanu,ftatiin inclinabat fortuna marchioni; fadulcp Abcrius prglio infegt;

tîor,capitur, cum aliquot comitib’, infenoris ordinis militibus:a qua captiuitate.poft annii dimidiû fuo i€ redimitur* Interim frater eius lo hannes,necdu adminifirarionêaliquâ fortitus:qjindiuifus ducatus apud Albertum permaneret,inita alFinitate,cum Gerhardo Hollatig comité,fl liam eius accccpit uxorem: Quo turn annitente rex Danois Chriftophc* rus,magno ere p£rfoJuto,8«^ quanto pro regio capiteluendo opus erat,iti libertate redqt: led non diu fuperftes fue liberationi, mox ut in regnû re^ uertitur,finê uiuendi fpcit,filiû fuû Ericü regni linquens fuccefloiê;quod in Dania diximus» Memorabileaut eft ex hoc lohâne ducis fratre, qjillc prim’ opera impendês falinp Luneburgefi, que uitp ad ei’ tepora tenuis fluxit,nouâ illi uenâ aperuit,longe ea,que pride fluxit,uberiorê Erat aût tum annus poft natu Chriftû ex millefimoducêcefimo nonus amp;nbsp;lèxagefi^ mus: ÔC prolperatu cft opus in manibus eius uehemêter Cum aût princi* pes Saxonie uicinoi^ inuidiam profpicerêt,côuenerunt in cœtu.ut unum fentientes,Slt;^ pace inteftinâ firmarent,8lt; hoftib’ in circuitu fortiores oc^ currerent: Côuenere in Quedelinborg, Albertus amp;nbsp;lohânes deBrunfwî co duces, Otto de Brandenburgo marchio, amp;nbsp;de Mifna quocp acceflere marchiones: Gerhardus amp;nbsp;Henricus fratres de Hol(ària,amp;Iohannes, 8C Adolph’ de W agria.itidem fratres comités, cum multa undecûc^ côuo cata nobilitate: Quia uacabat Imperiû, nec erat,qui de uniuerfo ctiraretî ipfi inter fe principes côciliû habuere,de cÔmuni ubiçp quiete pace tem porum côferuanda:lbi etiâ interueniente Ottone marchione,qui ducum de Brunfwico erat auunculus, AIbert’,ôô lohânes duces,fua diuiière do* minia,titulumtn cômunem retinentes: quod ulcp hodiecôiêruauNam guis Albertus (ènior ditionem omne Brunfwickcêfêm:quæ etiâ Göttin* genfem terrâcôplelt;ftitur,accccperit, amp;nbsp;Iohannes folo diftridu Lunebur genfi,c5tentus abirettutert^ tn titulum retinebat,utdicerenturambo,8^ eflènt duces Brunfwickcêiès,8d Luneburgêiès» Brunfwickcêfis aût ditio poft ièquutis ætatibus aliquoties feifla eft,in eam,quæ modo in fratribüs apparet,diuifionê:in terrâ,citra, 86 ultramôtanâ: quod ubi primû euene* rit,fuo loco comemorabim’» Quo têpore floruit lohânes Semeca Then tonicus,inrignis iuris do(ftor:qui Herculea audacia primus aggreflùs eft glofare Decretû:quod ante eu nemo,2lt; poft eu excellentius nullus facere potuit: prppofitus (àndi Stephani Halberfladêfis: qui ClemêtiJIILSu* mo pontifici,tum per Germaniâ, ficut Galliâ, décimas a clero ih redêpti* onem terrp fandp exigenti,appellationê oppofuitzquêpro rua,ut dicebat, papa,temeritate excômunicauit,priuauitcp prppoGtura Sed erant magni in Germania uiri,qui lohânem dtfrêdum non putabât: Que aût impen dere uidebâtur mala,mors ipfa dirpmit:quç tam pontificê,q lohannê bre ui fuftulit de medio Per quod etiâ têpus,cum mortuo Erico Slefwicidu ce rex Danig Eric’, pro paruulis quos dux teliquit filqs, adminiftratione fufeipere conat’,arces amp;nbsp;dominia ceepit occupare: Ea res iterû noua bel* la conduite Nam comités Hollatig lohânes lècundus de Wagria,amp;l Hen ricus de Scormaria^cum exerdcu prodeunces, Eydoram trangrdS régi fe

LIB RI VIIL SAX. CA. XXVim obfjciunt, paruulofq? tuentur: quorum de magno agebatur prgiudido* Nam tutela qui'dem uerbo ab rege preferebatur: ceterû quomodo duca lus denuo coronc adunaretur,qugri uidebatur C A. XXVIII*

Vo interim Alberti duces, florebât in Saxonia: Alter tituJu Sai* d xonïcprcferens,Bcrnbardi films,eius,quêprimus Frideric’,de* flituto Leone, ex comité de Anehold ducem fecit Saxonie, attrf tun's iiîi ditionibus ad Albim, SC in terra WittenborgrMeditulIiû uero prouincip tang pcctiliare patrimoniu relinquit Herico Leoni, 8ó pofteris Ei’:qs ILFrideric^ creauit duces Brunfwickcêiès: Qui etiâ Frideric’,di*« ifmit cÔtrouerfiâ inter Ottonê Wilhelmi filiû, Leonis nepotê,ôd hue AI tertum duce Saxonie: ut eilet Otto cum pofteris fuis dux de Brunfwico j Luneburgo: attributis ei armis, qujr auus eius Hericus extulerat An^ glia,duobus fuluis leonib’,pro ditione Brufwickcenfi 8gt;^ aliulafurij colo lis Ieonê,adielt;ftis in clypeo maculis,de terra Luncburgêiî:quæ erât olim arma Hermâno duel amp;nbsp;pofteris eius, cum titulo ducat^ Saxonig. Vetera aut arma Saxonif ,ab u(q; Wedekindo duefta,pullus erat equin’ cadidus tjuem Brunfwickcêiès duces, ut ueram moftrarentIineâantiqui generis* tràifuleiûtin conû galec Albert’aût Bernhardi filius titulu tenebat Sa^ Xonicretetis armis,que comités de Anehold maiores fuiprctuliiïènt Stra torialigna,fuluo,nigroq? uariata,per clypeitrâfuerfum:que illialoco Ba lenftede,quiprim’ eoi^ erat titulus,tenebât:Supieélo,quod fertur feciiîè primus Frideric’ruteo crinali: cum Bernhardus difcrime armoRz pofee* let a fratribus. Hie ergo Albert’ Saxoni^ dux,cum poftcritate fua in prigt; •uogenito feruauitius amp;nbsp;dignitatem Imperialis elcÂure,donee memoria auorû nofirorû marchio Mifnêlïs, uera excluià pof}:eritate,illam auferrec dignitatê:quod fuo dicetur Ioco Ali’ uero,quê diximus,tum erat Alber tus,cognomêto Magn’,pro magnitudinererû geftaR2,dux de Brüfwico quicum fratre lohâne partitur patriâ diticnc:ut dominiu Luneburgeniê prouenirct Iohâni,Brûfwickcêfe remaneret Alberto* Ceterû amp;nbsp;arma,8^ litulus cômuniter indiuilà manerêt utrifcp Hic Albertus, ut dixim’, ma* gno labore humiliauit militâtes de AiTeborg: Comitem de Euerften ca«* ptum excelfa de trabe iuiîit appendi: Archiepiieopû Moguntinû captum tenuit, donee magno ere de manibus eius crueret, Idê oppugnauit iuftis de caufis comité de Pey na:aiîiimpto in focietatê eius belli lohanne Hilde femcfi epifeopo: Durâte aût arcis fuc obfidione,cogitauit cornes ,id quod erat,fe hoftibus fuis pare non eiîè,fame fe per diuturnitatê expugnâdum: Etcum heredê non haberet,incidit ei confiliû de religione:ut comitatum omnê beatç Marie,amp;^ perinde eccleGg Hildeièmêfi permitteret: Idcp clan* culo egit apud pontificc lohannem, ut obfidio iolueretur Inuenta eft per fpifcopû uia foluendi prooinêî:’: Reduxit exercitû Albert’,ignoras,quid inter epifeopû amp;nbsp;comité ageretur.’Poftea œm refciflet,indignat’dux pa* iabat renouarebellum:Sed turn Iohannes epifeopus mortem obrjt:2lt; ut placaretur dux Jratrê eius Ottonê aflumpfere pontificê,in locum demor* tuûCunq; nec fie quiefeeret duXjroga,bat frauê Otto,ut ad teiwora uitg

fug permittcret ccclcGc comitatu: idcff annuebat germano, Cuncp (üpcflt;* ftes maneret Otto fratri, permâfi t in bodierntï in eius dttionis pofleflio^ ne Hin'us etiä Alberti tempore,urbs Embica,que erat comitu deDaflèf, cum fe quereretur ultra foh'tum a comitibus grauari,fubdidit fe Albcrtoî permanlitcp in ditione Brûfwickcêfium ducû ad diem hunctindeep fada eft diuifio pn'ncipatusiquod fuo tempore dicemus nbsp;nbsp;CA XXIX*

a lit fiHos♦ Imprimis Albertu, fibi cognomine qui in ditione 86 ho nore dignitatis eletfluræ illi fucceflit: Inde Rodulphum, Ot^ toncmîqui amp;nbsp;ipfi accocptis uxoribus pofteritate reliquere Nam Rodulgt; phus ex Anna filia comitis palatini de Reno genuit filium Iohanne*Otto fi ater eius ex Lofia filia régis Dalmatie,proie non accœpit* Iohannes aut quod poftea dicemus,8ó ipfè pofteritatem reh'quit; Sed elecfh'ua dignitas mâfît inh'nea Só fuccefïïone Alberti fecudi:qui patri Alberto fucceflit, 8^ illi Rodulphus fili^; quod per tempoi^ tradû cum rebus geftis comemo rabimus Sed hie nafeitur ex annalib^ mirabilis ppiexitas, ex fupputaciogt; ^iequafaciut;nam Alberto iêcûdo mcmoratin elecfliua dignitate fuccceC* fiflê Rodulphus, non filius,fed abnepos Ponitur Albert’^ifte iecundus, ad annij penefexagefimum poft milleducêtos, fuperuixit filfjs Rodul* pho,be Ottoni: lohani ex Rodulpho nepoti,amp; lohanni pronepotiexlo^ hannc: lohani tertio abnepoti, Albcrtocp fratrib’ Ex quo Alberto na tus comemoratur Rodulph’,qLU tritauo Alberto fucceflit in elediuadi«* gnitatetRaru ætatis exemplû: fed th qd fieri potuit,ut uideret Albertus ll filios filioR2 in quinta generatione Interminabiles uocantfacreliteræ genealogiastlèd th principu honori refertur ifta fideliter detegeretfi mo#* ‘do fidelia nobis documeta proferatur; Nam de ibia coipdtura icribere di uinationi proximh eft. Per tempoR# aut lïicceflîones, recordabimur eoi^\ qui temporibusinciduntprincipum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXX*

uehicur Romanoß’.’uir bello acerrim’jbT quale turbata relpuhfl ca depolceret: Cum Richardus mortu’,b^ Alphofus logepofitusregnU tuen' non poflent. Gregori’ X nouns pontifex cocilium turn Lugdunf agebattin quo multa de eletftione fummi potificis, de unione orietalis ecgt; clcfic,de recuperanda terra fan(fta,eflent côftituta Pontifex Itaïiârepeti#* turus,obuih habuit Alphôfum Caftelle rege,multa querete,q?infuain#* iuriam nona de Rodulpho Sueuo fadta eletflio eflèt coprobata* Cunq^ pontificis defuper iatilFacflione acciperet,omni fibi competent!* iuriinca^ 'put Rodulphi refuio,RomanS regnum ftatuit in reliquh pofthabere,ap^ probauit autêpapa fadtâ de Rodulpho eleiftione, in fauore terrp fandcr ged papa,CLim Karolo Andegauêiî,iam régi Sicilië,uicariatu Imperifper Hetruria cômendaflèt,potêtiamcp illi^quotidie crefcentcfuipicerert egit cum Karolo rege memorato; ut qm Rodulphus infublîdiû terre fanótg imploratus caufaretut lîbi deeflè undç tanta expçdidonç QrdiKtur, cum

Ïtalia teneret, ab aïqs, Karolus uicanatu Rodulpbo rccipi’enti relinquc/ J‘et:ipferex Rodulphus ui'ciflïm,qugeflentecclefiaftici luns ab Fridenca H occupata dnnittereuCüt^ brein' RomanorS ïex poft facfta de fe onem in Bopardi'a urbe Reni manefet,ïacea Imperialis dominica,cum cd ronajllipr^fentatiinqua non longe poft AquiTgrani (olenniter coronati fjuod nulli regû amemon'a diui'Kafoli fere contigiflè Namargêteâibf prima ex côftituto folet àccipere coronâ Ferût teftatû eflè qfânifte a gra*» bus uiris, coronatiom's tepore uifâm aurea crucê (upra ecc'efiâ fànétiftîs# uirginis,in qua miniftehu implebatn'dcp cora Summo pôtifice pagt; tnb’in concilio expofKu Hoc têpore, cum paflàgiu nouû in terra lànAa inftitucret,Hcnricus dns ObotricoBzprinceps egre gi’,inter alios fumpta cruce, fanclâ inrjtperegn'natione, pcrueniês in terra, cûChriftiani tuin •nfccliciter pugnâtes in Soldanû Damafcenoi^ uincerenuCapt’ inter ali os Henric^ annos uiginri(éx,in captiuitatepcrmâfit,credic^a fuis mortu% Sed hoc ad Wandaliâ, in qua expofuim’,rc(fti’pertinebit Nam hic Im^ péri) 8^ Saxonicarum rerum folam rationem habemus XXXL

S Albertus Saxonic dux ad Albim fluuiû tranquillam rem,8£ eu* rarct, agerct; Similiter Albertus lohânes germanifratres, de Brunfwico, 2lt; Luneburgo duces, iam in Ria quife^ ditione,rem làtis pro arbitrio fuccedentê Igti uiderent* Prior lohânes ad annû lêptuagefi* munifeptimû poft milleducêtos in fata coceftît, rclinquês Ottonêpatrio uocabulo filiû:cui ad fua teporaLudouic’ Palatin’ Reni filiâ dédit côiu gcm:cx qua ille tres fuftulit filios,Ludouicu,Ottone,8lt; Wilhelmû:SecJ de bis poftea^ Albertus aut Iohannis germanus,duobusilli fupcruinens annis,cum moren tur,filios reliquit Henricû,2lt; Albertum, cognomento Pinguem Albertus aut pater princeps optimi nominis,filqs reliquit locti pletiftimâ hcreditatem; ut lï uirtutem eins imitentur,a boni patris tramite non déclinâtes,optima 8^ ipfi famä mittant ad pofteros llle enim Albert’ Guncelinuin Zwerini comité, q? mercatoribus in nemorepaludolo Lu»# bicam atep Hamburgum interiacente infidiatus diceretur,omni poftefli«# one,quam ultra Albim ad auftru habuit, exuetat: que hodie quoqj ditid feruit ducatui Luneburgefi Per ea tempora prelium hoc ingens in terra Magnopolenfi initum eft,übi minor 8^ numero militum 8«^ apparatu bef lico pars.uidoria de ccelo preftita fuperauit,aduerfus de Brandenburgo deep MiGia marchiones,contra duces de Saxonia deep Brunfwico, amp;nbsp;co mites de Holfatian’nnumera multitudineingruetes, dnis deMagnopoli, olim Obotritis,fiIf)s Herici principis, qui in captiuitate manens Afiatica* credebatur extineft’tlnopinati pugna exit’,ut pauci no lol Cr fuftinerét lèct ctiï uincerêt plures.Prodqftè eâ ruina crediderim,ut aftolet, ex confêptif hoftiü:qui ubi fe immifcet, dormitatprouidentia, régnât incuria,8i que non fperatur,properatur infcclicitas CA* nbsp;nbsp;XXXIL

e Rat ea cempeitate, grauifiimü in Saxonia bellum,de archiepilco? patu Magdeburgêli;duo erât in difcordia eleeftûEric’ de Bi an/

dcnburgo frater ïoBanis Ottonis mafchionû, 8^ Buffo de Queruoï^ de comes canonicus,poft plurimâludâ, interuentu principum ceflcream bo Encofoluitiirimpenfai^ uomine pecunia: Deditillecumfratrjb’lK’ teras q? côquiefcerct Afliimit Guntcrus comes de Sualenberg: Sedmaf chiones renouant bellu: quibus aderant Albertus dux Brunfwickcenfis, Albertus dux Saxonic,cum aliquatis comiribus Is Saxonig Albertus tenuit arcem Aquê(èm:fed inde a Magdeburgenfibus exturbatur,capto comité Holfane,qui militabat Alberto Marchiones magno exercitu co’’ fiacOjCÔfèderant in VrofetOccurritillis Gunter’ archiepifcopus,non mi^» nori apparatUjCum militaribus,ciuibus,amp; omni manu,qua educere potu ittConleruntutmanus: capitur Otto marchio,cum trecentis militaribus Sed tamê,quoniâ erât in hac parte,qui aduerfc faueret,fme magno ere la* xatur Deinde cum StafFprde a marchionib’ obfideretur,Iohannes mar* chiOjpercufliis in fronte iaculo,diu fenû gellabat in capite Gunter’ aut, cum pcrfentiret fuoß? in le pfidiäjCefTit epifcopatui: Succefîît illi Bernhar dus de Welpe comestSed non quieuere marchiones, quib’ fortiter inhc he Albertus dux BrunfwickceGs: Archiepilcopo tulit fuppetias Hildefe* menfis epifcopus Otto aduerfus fratrê Albertû,amp;L ftabat in hac parte Af bert’marchio contra fratrueles fuos Ottonê,8ó Johanne: Durtt bellû diu trahebat. Capt’de parte marchionu Theoderic’,00 iple marchio de Lan desberg,laxatus autem multa incômoda irrogauit ecclefje Magno dein de prclio conflato,uida eft pars ecclefie,8lt; inextricabili damno percuUa: Capta arx Gebekenfteen: Sed interuentu comunium amicoi^, omnibus copacatis,reddit ecclefie arx fua: nec diu fupererat Bernhardus In locum eius aflumitur Ericus marchio toties ante reic(ftus:Sed ciues tumultuan* tes,iterum cieceruntinum,uixeffugierem manus feuientium: Poft tarnen res in meliorem ftatum redigiitur: ut Ericus traquilla pace cum omnib’ agerettAlbertusautequem dixereMagnum,duxBrunfwici,ad annum Chrifti (èptuagefimumnonü poft milleducentos defecit: reliquitep filios tres,qui primum partitionem patrie ditionis inierant, quæ durât in hunc diem, Nam Henricus feniorinuitus accccpit ï ranftîluanam regionem.'in qua Embica,G rubenhagen ,Hamelen, Ofterrode,Duderftat, comitatus de Luttersberge,Gottingenfem terra deftimpfit Albertus natu Só nomi ne fecunduSjCognomento Pinguis: terram Brunfwici cum pertinêtijsfùis accœpit iunior Wilhelm’,qui no diu fuperfuit: Fratres pro pariiulo ad* miniftrationem fubiere: Ciues autem foliparuulo preftitere facramenta* C^o déficiente Henricus fenior, cognomento Mirabilis, intradabilis uideretur,cogitur cedere.’ô^ paruit terra Alberto fecundo Ex his autem principibus, magna amp;nbsp;longa fucceftio propagatur Nam Henricus reli* quit filios,lohannem in Embica prepoGtum: Wihelmum ininfantiamor tuum: Henric’ 86 Erneftus diuiierant paterna hercditatc Alberc’geni:* it filios fex,Albertu epifeopu Halberftadefem, Henricu Hildefemenfem, lohânê Magnû ordinis Theutonitoi^in Prufiia magiftru: Otto Larg’, Erlieft’,Sd Magn’terrâ poftcderûc,de quib’rnfra fuo loco* nbsp;XXXUI*

Olfati’c per hgc têpora comités,Henn'c’ in Stormaria,SC lohan* h nes in Wagria prffidentes,annquâ de cerraThietmarfie,qucn;i!!gt; onem renouâtes ca fuis lun’bus attribuendâ credïderût Côtra«» dixitpopulus,amp; ad Itbertatê proclamabat: Verûtamen Bremcfis ecclefiç 3rchiepifcopû inuocabat, cuius fe dîtioni fubeflè profitetur Accccpit Gi^ ïèlbertuSjtûcarchiepifcop’,populicôfefïionê; ôô quâpetebât,opêprom^ ptiis indulfit, MiTit enim in terram,alioqui inuiâ,uiros belli gerendi pengt; tos,quipopulûinfrunitû,fi fieri poflet,in ordine digererenttut eflent cxci piendis hoftib’ inftrucfliores Comites autquata poterât armata multitu ^inc,a terra fua,de côtinenri,in palurirê promouerût agmê; 8Ó ordine in* cedentes, terra hoftilêpieni fiducia petiuere RidicuIû omen,primi agmi/ •lis leporê uiderunt,per uiâ,trâfuerfô itinere difeurrere; 2lt; fublato uenati* CO clamorc,beftiolâ exagitarût: Qui in poftremo erât agmine,a b horiigt;^ üniincurfu exitumclamorêinterpretatijugâ prirni inierût:amp; iam ho ries crâne in côfpeeriu qui turbatû inuafère cuneû Mixt’ inde timor,pudorc^ ptignauere: a poriremis orta fuga,peruenit ad medios: Fuere qui dice* rent,nônullos militares, inuitos in populù irium pugnâtes,fugcâ uoîentes inijfïè:qui etiâporiea a comitib’ terra propulfqexilio culpâ dilucrût Sed tum cefis captifqî plurimis,maior fibi numerus fuga côfuluit: necduin paluftrêingrcrii terrâ,in arido eiufdem regionis côgredi cccperunt:Eam üero côtrouerfiâ archiepifeop’ dircmit, q? Henricus comes Holfatig côiu g;m acceperat ftliâ domicelli de Bruckhorri,qui germanus erat archiepi* feopi memoratitErat uero,cum iria gererent,ann’ nonus oeriuagefim^ poft milled ucentos Infauriofempcr aufpicio in eâ gcntcHoIfatipugna* uerc Semeî Adolphus tertius, Hartwico lLarchiepifcopoBrcmenfi tum-militas ecclcfieaufpiciis,gentem fuperauittCæternm quotics fibi comités terram fubigere funt Gonari,improfpero ufq^ in hune diem exitu früriratî abierunttquod feqtictia deinde tempora docebunt* XXXlllk

Tto lohânis filius dux Brunfwickcenfis, qui pori patrê terra te* O nbsp;nuit Luneburgêfem, côiugem per hec tempora duxit Ludouict

filiâcomitis de Reno Palatini, neptem ex filia Rodulphi Impe* ratoris,ex quafuriulic filios,Iohânem Mindéfem,Ludouicû Magdebur genfem epifeopos, W ilhelmû,8lt; Ottonê terre gubernatores: Pori quoi^ interitum redijtomnis ilia Luneburgenfis ditïo ad principes Brunfwick* cenfes.Hoc aût tempore inuentus eri, qui fe diceret Fridericû Imperator’ rem ll qui fe clam diceret fuis fubduxille fariidio rerû: ut quietior mue* ret,8lt; mortuû fubdidirièt: que pro fe uulgus hominû tumulaflèt, paucis côfcijs côcilrj fukSeperannos trigintaperegrinatum,nûcrcui(êretcrras Imperij Tantaproferebat fecretonainditia: ut quibufdâ fidêfaccret, pre* fertimLandgrauqs Thuringie.Rodulpus Imperator, cum ueriratêin ca re côpertâ haberct,côferiîoncm falfitatis expreriït qucriionibus: Fatebat enim aliqh fe in Caelaris curia feruiiiiflè, inde præcogr.ita fibi quæ narra* retjmperator eo tempore ingrefliis Eiphordiâ,multis comitatus princi* pibusjiudiciû inftituit in tumultuâces eines: Côuicftos iufiit gladio cædi^

pace rcparata inter omnes. Aderât Mogunnus,SaIt2burgenfïs,Magde/ burgêfis archiepifcopijde Bamberga,HiIde{èm,HaIberftac,Nuenborg, Mifnêfis epifcopiïrex Boboemie,Albert^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henric^

BrunfwickcêfeSjOtto de Luncburgo duces,Tilo marckgraiu’ de Bradé burgo Magnû uero bellû, qd geiïit Imperator ifte per bec têpora în Bo bccmiafcripfim^inWâdaKadnde uero côceflîtin fata,anno LXXXX poft milIeducentoSjfecitcp locu eledioni noug. nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXV*

Dolphus de Naftbw, turn inter elecftores, ut Alberto fiîio Rogt; a dulphi Imperaton's proximi anteferret,obtinuit Contêtus auté, utplen'cp alt7,regfa corona,quâ Aquifgrani promerundmpenas* lem non acccepitzq? Italia tumultuâs lam côtemnere ui'debatur regê Ro:* manoR2:Nec Adolphus illû uiderat fru(ftû:ut omnib’’ regni uirib^,Italigt; am pénétras,papa in Vrbe côiâlutarct Sederat tu in lêdeapoftolicadllh Nicolaus,nationeL5bardus,reIigionc Minor: cui’eft memorabilis exi^ tus fi uerus*Tradûc illû,cum fe deceflùrû intelfigeret, côuocaftèin unum cardinales, ratione têpoisi fuoR? cora eis reddita,omncs deplenitudine poteftatis,dignitate,qua prediti fuerât,ablbluiflê,ut in reliquû priuati lièrent: Iti Jêpnmù ftupuiflè cardinales de eo qd acciderat: deinde quafi moti capitis hominê qui ad exitu iniàniref, reliquiftè: 1 IIS totidêfui ordi* nis fratres euocaftè,illos titulis cardinaliû infigniuiflè,iureiurando,nequé fe moriêce,nifi ex iuo numéro pontificé crearent,neue ullu in fuû adoptari finerêt concgiû,nifi fui fratrê ordinis adegiftè:Hoc teftamêto condito,ad fuperos euoIafte Mira res fi uera relatio Éxinde ufip ad tepora Sixti llH occultû in fratrib’minorib’fuiiîê papâ:qui in perlbna eius defecerit: cutn in manifeftû pontificêafttimeret* Egardiï quenda annaliû fcriptorêeius rei cradût authorê: Sed apud Italos fciiptores totû fiiper ea refilêtiû agit* Hoc têpore Otto dux Brüfwickcen. Honouer opidû îprouifiis irrupit,?^ ciuib’captis,ingês inde argêtû emûxit* Dilapfi eciuib’’ multi,ad Sifndil Hildcfemen.epûm fe côruleriït.’nec pfuaderi poterât,ut dno fuoredeutes parerciit Sic (ê res habet*Crefeente opidoRz munitione,crefcit ôé ciuioin principes côrumacia:quarelaborat fine fine omni s nobilitas,ucl urbiû ui res eneruare,uel penit’ obruerc:Si tn ifti per modeftiâ imparêt, 8ô illi p^ï mâfuetudinêparerêt,nihil fanefti’in terris hominu ccetib’:que,utait Cicc ro,urbes appellant Sed dû fibi principes omnia nata putât,feruirecp coe«» lû amp;omnênaturâ,impiofis iuftïb’finênôfaciût.’nô dicâ pauper^ opprefi fionib’.Inde eft ilia anxia urbiû opidorûrp municio* AduIph’Ro*rex,c5 in nonû annû regnû fuû multo labore,pduxiiîèc, Albertû duce Auftri,r, fiÜû Rodulphi prædeceftbris fui, ueniêtêagminemagno,ut illû opprime ret,prelio excipit: init côfli(ft'':fuitqî exit’qui formidabat:nâ inclinatis re bus ornnib^in Albertû. Adolph’fortiter pugnâs cecidir* XXXVI*

Lbert’ dux Auftrie Rodulphi fili^,ui(ftor magno prclioj'n quo a nbsp;nbsp;opprelKis eft Adolph’,ab elecftoi ib’rex Ro id qd uoliiit,amp;u ne**

celle fuit,déclarât: Aquifgrani coronat: amp;nbsp;miffisin urbêRoma cwatoribuSjUoIuntatem defe eleftof?? principû pontifia Bonifacio.Vlli*

fufTit intiman: ut eleÆ'onê de fe faóta côfifmaret Celebrauerat iam pap^ ifteprimus a fe mftitutu lubileu magno ad urbe cÔcurfîiîufq^ ad illü port lificibus non ucnerat in mctcm tarn fcfto negotfo comouere Cbriftianifi’

Legationê ad fe faófa ab eicclo rege animofi^ infinuata reigcit port ïffexanimofior löge, cp fine fua aitthoritate cîeélio facfèa robur non habe tetrnam utn'ufcp penes fèunS,gIadijpoten:atémanere affirmabat: quod îpfo apparatu in eo,qui ur dixim^,tum agebatur in urbe,iubileo, folennigt; ter fei rur oftentafle Primo quide folenni die in pontificalib’ appares pa pülo apoftolica illis benediÆ'onê impartitur.’poftera aut die imperiafi ha* fcitu, infula nihilomin^ Cæfarca infignis, gladiu ante fe nudatu iuflit de* fedcns alta uoce teftatur: Ecce duo gladrj hic:Vides o Petre fuc* ceflcre tuü:Et tu falutifer Chrifte tuu cerne uicariu; Vide quo afcêdit fil perbia fcrui feruoß’ tuoß2 Sequeti th anno Alberti eleiflionecomproba* uitteo pa0lo,fi regem Francip impugnâs,fè rege gereret,8ó Ro 86 Fraco Tüin Implacabiliterenim rex Fräciepotificeoffenderat, q? nuptias Edu* 3rdi AngIoR2 régis,8lt; filip comiris Flâdriæ difturbarat,q)Cp pragmaticx fanciens,apoftoliccfedi,fuu per Francia minorauit honore.Quo tempore Albert^ Albertifili’,duxBrufwickcefis, cum cotumaces expcriret Bru* fwickccfes fhos,tacitus arma plurima cotraxit aliéna fpecie pretefa. Tum per molendinariu ad porta fandi Andree efFecit, ut ex qualibet caufa ne* niine fentiente,aut quicg fufpicate, nodlu illi cum exercitu pateret ingref* fus;crediderim, non ignoratib’’ in populo maiorib’ rem geri, q? infrenis populus tumultuaretur aduerfus principes maiores fuosiNeqj tarnen ingrcdies duxpermifit fuis, autcede,aucullapreda: Sedoportunislocis exercitu diftributo, couocatos ciues primü de contumatia coarguittinde quid fieri uellet infinuasrcum illi non refragarêtur, dimifit exercitü Sen* 1ère cd mcâfuetudinêprincipis fui, qui eu arma teneret,pofletcp cogereqd* iiisfolitis cotêt’*obfequrjs,iunît quêcp fuo ordine permanere Tradut alif hui’ irruptionis hâc fuifîè caufam:Brunfwico tumultuata plebs in patres; cÔPituit duodecim Gildæ magiftros(côuenticula fie uocant) quibus au thoritatcattribuerut fuper omnes Multorü in ciuitatc maloB2 inde origa fuit Cuncp moreretur W ilhelm^ puer,primi Alberti filius, fadionis ma §iftri:ut in potentatu permanerêt,Henricu inter fratres feniorê accceperc dominû lndoluit urbs uniuerfa,in Albertû eius fratrêpropenfior. Igitur tffedu eft: ut noduingrefïus Albert’,ut diximus, didos magiftros capj iuffit Decêex his fufjaêdio necauit: iindecimû gladioiufïit feririzduode* ' cimus clam euafit fuppîiciû Tta côllituto in uibe reru ordine,pcrmâfit life pnneeps Brûfwici,fratre fugato in Trâflîluanâ région?* nbsp;nbsp;nbsp;XXXVIL

Ellum aût, quod uolentc potifice, Albert’ Romanoß? rex fufcce b pit aduerfus Philippu regê FrâcoK’t cum fe ex decreto pape fcri* bere iuberctur regê,8i RomanoB?,amp; FrâcoB^, defqt in nuptias: Nam reges inuice,mino pontifice fado,affinitatê inierut,fecudo poft iu* bileû anno:cum Philippus Alberto filiâ fua daret coiugê. Celebratg funÊ nuptie regales fplendidiflîme in urbe Parifioi^. Aderat Geihardus Gerlt;

hardi fiIi’us,HoHatfc comes,tum admodu aduïefcêsji ten's,ut ea etate cott Tueuere nobiles ,inibi' infêriüês: aflequut’ eft breui Lubicenfem prgpofi turâjCum ordine (âcro Sed cum fratres eius morte deficerêt, per apoftoli cam dilpenfatione,ut ftirps propagaret,accccpta uxore,filios reliquit: qd fuo loco comemorabim^ Interim uero cu Holiatic comités,Gerhardus,

Hêric^ fratres,in Stormaria:Iohanes cum fratribus,in Wagria manen tes unanimi cofenfu, quofda ex militarib’’ non laris diefo audientes,terra ci£ciflènt:çpcç in nouiflima expeditione in Thietmarfîa, hofbb’,q domigt; nis propefiores,uel côcitanènt,uel primi iniflent fugâî ad Albertû Saxo:* nig ducead Albim comorantem fe côtulerunt:8ô cotrado undic^ armo* rum auxilio,de Magnopoli,decp Saxonia memorata,ad turmâodingen tor52 equitû,ex diffri dfu Saxonig mouctes in Holfatia, trâiîto flumineßi«* /ena,uicp ad Trauena,omnia uaffauererillocp flumine per uada trafito,ul^ teriora petiere,ferro,8lt; igni omnia deformates Cunep regredi iam para^ rent,prgda onufti, comités ad uadufluminis,qd trâfierant, qdc]^ repetent dum illis intellexerât,arma quâta poterât côtrahêtes,illis iê obigeere Lu^ bicêfes aût ciucs,tam duci,q comitib’ ßgqueafFgéfi amicabilitermedios iè interpofuere:2lt; quis primo certamine multi ex Saxonû agminececide«* rint,pauci ex Holfatis,treugc tn,qugper inffâtiâ Lubicenfiû interueneraC eftgeere: ut comités hoftê in luo cocludentes ,pro fua uolutate re côpofita 8d captiuos,amp;^ omnê prgdâ reciperêt, dux cum propulfis,magno fuoR^di fcrimine,rediret in fua:Mâfit tn inter Hoifâtos èC Lubicêiès radix amara^ cp eines magng predg occaGonê Holfatis interiiertiflent Vnde fadû eftî ut cocurrêfib’ nônullis differêriar?gt; capitib’,militares Hollâtiin eines Lu bicêiès acriter inuecTti, multos ex his oppreflèrint ad uicinia Stubbêdor* petQuo têpore nônulla funt uifa de cccio ^digiazeum in Marchia Bran denburgêfi, ad opidû Vredeland, die Rcmigrj ceciderint e cocIo igniti in more grâdinis Iapilîi,8ô incefîs prgdqs,ôô qbufcp reb’in agro coprehéfisj ingetia dâna rufticæ pigbi importarint Hoc eft illud têpus,quo Eric^ tcx Danig princeps pacific”, uocatis undecûcp de côterminis finib” omnium gradiium principib”,generale terrai^ pace firmare côffituit: Profecit auC plurimû Nam inter comités Hollàtig,8ô ciues Lubicêfes pacera reforma uit.’interçp duce Saxonig Albertû, ôô comités memoratos* Quomerito ciues Lubicêfes in eû propenfiores faêfi, defenlorê illû fuû fgcerezqd mul tis uicinis fortunaillorû ftimulos iniecit inuidiæannuafqj mille marchas in decêniû illi cÔfignarût; Nec parua fuit ei”rei utilitas; qj loge ab Impio pofiti,modicâ inde ièntiât proteêî;ionem Otto enim dux Brunfwickcêlis »

Luneburgêfis,nuper ex qualibet cauf», immiflîs trecêtis equitib”,igne 60 ferro cûda circû urbêprgdia deformauit; ut ad excuriîonê ciues dice renturzmagna equitû parte in infidijs manenre, minor fe cohors hoftium oftentabat: Qua fiducia, ciues cum fuo præfeAo raptis armis egrefli.in* hdrjs excipiuntur, Cecidit imprimis præfgêfus,amp; captis aliquot, cærendè fugæ cômilèrunt, Ea. re fimilibus indu^i Lubicenlês, proteêforem fuî* um regem Danig Ericum conftitueruiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A»^ XXX Vill*

Olfatic aSt mih’tarcs necdu quicti, dni's fuis comiti'b’ ex priori* h nbsp;nbsp;nbsp;bus eau fis bella renouarut,óó cS Tbietmarfis feedera lungentes,

arbiïrad funt (ê pares futures comitib’^ Ingêtê aût manu de pa* Juftrib’ Wilftriç amp;nbsp;Thietmarfie cotrahêtes, in Vterften uilïâ côuenien* «ium fibi edixerut» Comités aût cum reiîdua militarium manu, Sôcopijs, tjuas de proximo,deep proprijs finibus cotraxere,obLna rebellibus profil fti.pr^Iiû inierût: Pertinax diu pugna fuit,fed indinauit comitib’ fortu* *ia:captu(cp hoftiu primipilari’ cognomeco Peltz cum aliquot (editiofo* Ulm primoribus, morte mala muldati., publico iudicio perierut. Memo* htus uero primipilari’ quadripartit’ uelut patrig proditor, poft extremS fuppiiciu coruos pauit: Qui uero fuga euaferemiIitares,Lubicâ protinus; interpofita primû publica fide, petiere, amp;nbsp;ingrefli diu feie ibi continuerez Gerhardus comes eâ rem tulit egerrime,hoftes publicos ab his quos iibi duxic amicos,receptari:erat,quod ciues fuo fado in purgatione prgiêde* tepoterant,umbraculû:nc deterius aliquid admitteret defperatioiSed I'di a comitibus minime tum probatur* Qua de re Gerhardus infeftus ciui* bus,oftiu TraUene obfirmare c5ftituês,prgfidiû fixit ad mare» Ciues aûc lt;it erât in focdere cum Alberto duceSaxonig,cû haberet etiam in fua par* te Holiatos militates cum amicis ,a quibus iuborta eft comitû in ciues in* dignatiOjbellu publicu indixere comiti Gerhardo: Crudefeebat bellum, long! us progreifum, auxilia multoiS2 inuenit AcceflitLubicelib’ dux Slefwici W aldemarus,a rege proculdubio Erico,ciuiu defetiiôre,ad hoc inftitut’ Comiti tulere fuppetias Henric’Magnopoleiis dns,cum patru* tiibus fuis Gerhardus copias fuas in nemore ad uillam Zuartow occul tius fouit: Ibi caftra c5municns,ut excuriionibus crebris fatigarêc ciues; finrul,ut preiidio eflent in tepore fortalitio, quod ad mare firmauit,Hen* ricus aût Magnopolefis Trauenam ex diuerfo latere infedit, in loco Pri* ValkC Angulus eft terrg illi’adexitû fluminis)ibicp firmato prgfidio,exi* turn, ingreflum ciuibus interclufit Ciues uero comunierunt naues fti as trabibus:ut idus cotemnerent incurfantiu, ÔC magnis laborib’ ad rrta te amp;nbsp;a mari peruenerut Vere aute primo turmatim egrefli ciues, impedi* nientis aduedis,Henrici primû oppugnauere a dextris prefidiû,amp; multo hbore diu defenfum,labefadatû crebris idibus deigeerût Nee minor co natus adturrim altera de parte Holfatiæ prominentem» Erieüs interim rex Danig,ut erat zelator pacis, ÔC ciuib’nihilominus ex pado coftrid’,^ iriedium fe interpofuit,Slt; inuetis undecûcw copofitionis medijs,firmat pa cem inter diflidêccs Recôciliati militates Hollâti comitib’,8lt; rurfus,Lu bicefes in gratia amp;nbsp;amicitia Gerhardi comitis rediere» nbsp;nbsp;nbsp;XXXV111I»

Ic loc’ nobis diligeti’ attredâdus:çp pro multitudinecornitum h in Holiatia, amp;nbsp;obfeuritate annaliû, non iatis explieantiû cuiuiep conditionem, perplexitates aliquot enafcuntur Hic Gerhardus qui rem geftit,de qua proxime,filius erat»I Gerhardi,filiû nihilomin’ 8£ ’fte reliquit Gerhardû,cum aliquantis fratribust qUi tn omnes ante uirilc ftatem defjcerût;ita ut Gerhardus ille,r«lidis facris,quibus erat iniriat%

8^ prepofitura Lubicenfi,qua tenebat,uxorê duxit,ex qua reli’quit lobarii nem fiIiG:qui,ut Iiterg nbsp;nbsp;dedârât,ab anno uicefimo ad cricefimu SC drca

Eipra mi'IkfimS SiC tn'centefimiï rem gerebat,in quo,quia prolem non rdï quitjdefgciï linea Gerhardt Gerhardus aût cccus fratrem habebat Hen/ ricü,qui bellu in Thietmarfiainfceliciter admi'niftrabac; amp;nbsp;in cópofiti'oc reru, que interuenit, uxorê duxit de domo domiceIIoiS2 de Brunckhorft, fih’am fratris Gifêlbern' archiepilcopi Bremêfis:exqua Henric^fuftiilith* hos Gerhards amp;nbsp;Iohartem,qüib^ihitio res ténuis crat.IIIeautê Gerhar/ dus,pro magnitudine rei^ a (è geflärü, cognomê Magni\^meruit; initia uero fuerc pufilla,Interim uero in Wagtia domirtat lohanes fècudus,quï muleis erat filqs oneratus,magis g omatus:Diuidèbat cuic^ partêfuam: ut haberêt unde famiha alerêt óó iumêta Nam aliS pref^cit irt Todeflo; aliu in Zegeberge:aliü in Bramhorft conflituit reru prefidê:Sicennn lo CU comemorat annales,incertu,fi forte per errorê pro Brâftede Brâhorft defignet: Ipfe Iohannes Kiloncinhabitabat Dum uero terra mulus pre/ merctur regentibus.fînguloisz diti'o breuis,ôô ^puent^ erat tenuis Inde fa ctum eft,ut fert milicare ftudiûîq? ex indigentia rapacitas,amp;ex ea côfur/ gît ad Lier fîtasriadlûc^ ferunt,ut Adolphus lohânis filius,qui Zegeberg tenerec,triturantes miferit in horrea cuiufdâ miiitaris,cogrtomêto Splntî cuius genus 8ó nome ad nofira têpora durauitrllleimpaties iniurie,ôc S'* rogate in fua uiolentip,triturâtes correptos pedibus trûcauit,remifitcp ad ' dominû mutilàtos Ex 1 hietmarfia, qup ab olim comixtos habuit milita res,a memoria comitû ibiprcfidêrium,familia de Reuetlow,fefeinHolfa tiam collocauit: in quâ fimul irrogata iniuria excitauit uirü in ea primari/ um Kartwicû,ut uindiftâaliquâdo meditaretur in Adolphum Duplex inde fama eft, que caufa uirû il 15 in tam atrox facinus impclIeret Côme/ morât nônulli,Gerhards comité HenricifiliS:eum qui cognomê Magnt promeruitjtum Rendefborg habitafle,cafelia granaria, fatis rerS omniil inopem:qui prêter uenaticos canes nihil fuS pollîderet; Namadulefcêtig prima têpora in literis côftimpnt,expe(ffâs hortatu auScuIi fui archiepilco pi Bremêfis,aut cpifcopatS,aut magna in ecclefia dignitatê Cunçp auun/ culus eius defecilïet,ncc cflèt magrtopere,qui in GerhardS relpiceret, ille lèin Rendefborg,uenationec5tentus,continebat: Hartwic^ Reuêtiow, uir primari’’,comitis deteftat’ negligêtiâ,qfj a cSdis prpteriret ,iumêta fua illi gmifit 8ôarma:ut comitis honore^pcederet in publicS. CSqp accederet iniuria, quâ Adolph^ cornes de Zegeberge intuliflèt Hartwico,méditât arcê capere Gerhard’,quê reb’gerêdis idoneS prolpexit,in man’ tradere ïgitfecreto cane,quêille p decliuia motis pene iol’agnouit,noêfurnö file tio iter cS paucis ingredit,Sgt;^ mûris trâicêii3,in arcê iè recipit, AdoIphuCj^ in loco quietis deprehêfum capere cônitit Ille expgefaêf’jgladiSarripit amp;nbsp;in defenfione uirili capi no pallSs, ab inuito cedit Hartwico;pindearx capta tradit Gerhardo AdulefcêtulS,demore camerariS, Adolphus ha buit eiufdêHartwici fihS,quê ne^ditor dniputaret,pater necâs côiuxic Adolpho;Amboiÿ uifunt hodie in ecdefia monafterij nionumêtagt; XL*.

St 8^ ah’a in eundc exitu alioR: narratio: Tradunt Hartwicu me^ c moratum, Adolphicomitisfuiflèarcisprçfeétum,cumomnifa milia demorantêin arce:In eû,cum Adolphus atroce irrogaiTet iniuriam,oblitus forte pudoris in eins côiugem,aut fobolê:res enim non fan's explicat: ièd pro magnitudine facinoris,uerifimile eft,non uulgarcm fuilîè iniuriâ:cui tantâ uir militaris impêdiflèt uindicflâ* Exulcerat’ Hart ^icuSjCum doloris eflèt impaties,primo manefores puliat cubâtis comi* tis,properatu eflèop’, uidiflèmagnû ferais gregê, quêfadlefit cocîude* *'eindagine,fiproperet:Comité tum uenationispcupidû,reiêrafîèfores, ingreflum Hart wicû cÔfodiflè nudulû,8lt; illi,ut dixim’, fimili cgde luxif» fepropriû fiIiû,H^c prima calamitas in filio lohânis comitis W agrie:qui prouedioris gtatis reliéfâ Erici regis Danic rcginâ,uxore dcfunÀa duxit îoiugem,ex qua fuftulit filios ,Chriftopherû,atcg lohânem Largum (res fnim obicura eft amp;nbsp;in annalibus non iàtis cxplidta) captû fenê uel a filrjs uel a militarib’ lohannê patrêtradûteBramhorft in Kilonemeflê perdu ^um,ibicç diu tentû Qua ex re ducor in {èntentiâ:ut uim illâ perpeiluni ïfilfjs fenécrediderim lnuenit tamê fideles,qui clam Iaxatu,nauigio Lu* lîicam abduxere,ibicp per annu permanês,re inter diiïîdêtes copoGta,re* ^ucitur in Kilonê Iadauit fortuna comité illu uarrjs cafibus: amp;nbsp;nunc re* ^alibus nuptqs,ut diximus,extulit: inde a fuis habitû côtemptui deiccit*. Sedebat ad menfam in arce Kilonis, cum inter ioca plurima mim’ exafpe ritur ab aduleicentib’,qui de more ièruiût nobilitati: Côuerfus in eu in fat nus ille,qui improbius illi inftaret,oflè proiedo,comitéalterolumineex* oculauit Filius eius Chriffopherus régi Danic,fratri uterino, cognomi* niSjCum ad feneftrâin arce fublimiorê ftaret,incertû ab alio impulfiis,an fuodecidens infortunio,in foHàtû corruês ceruices côfregit: Ita faefiû eti nt Iohannes ex multis filijs folum relinqueret fuperftitélohânem tertium

Erhardus cæci filius, cum audirct cafus fratruelis fui Iohânis,ÔC g multiplicem in filijs calamitatemtfingulariter motus atroci exitu

Adolphi,reb’ c5pofitis,Lubica ingreditur,cum filfjs:ibi,ut con fidebatjfecurior futurus: q, amaritudinêçx prifcis bellis confcdiflè uere/» ’’Etur apud nonuIÏos in oportunicate uindicaturos,Eius,ut diximus/ilius Gerhardus,folus parentibus fuperftes,ab ccclefia redibat in ieculû: apud ^ueminftitiflèferüt Chnftopherû Danie regem: utquiinurbe Lubic^^ cÔmancret,accoEpta pecunia lohâni adulefcêtiori fratrueli fuo,régis uteri fratri,pmitteret in Stormaria fuâ ditionê. Recufabat Gei hard’,q? 8£ Ülifili’ eilet Iohänes,amp;l nÔnuUi fratrueles propiores ex fratre Hêrico Cre tiit aût Gerhard’, qui poftea dicffus eft Magn’: nâ arcê Reynoldesborg ’lie poflèdit,in qua turrin exgdificaife dicitur ei’ cômodis Bremêfis archie ^ifcopus Gifcbertus,eius auûculus, earn que etiâ nue cernitur, rotunda f Geflît autê ille rem in Holfatia cum lohanne fratruele Gerhardi fiîio, qui ptefuit Stormariç Sed, ut fieri folet, multitudo fecit prefidum, ut tenuiÿ amp;eret cuiufcj ditio^Henricus tarnen pater Gerhardi uedigal conib'tuit irt

Hamburgo de mercibus exteroru: quod,8^fi ciues »on grauarct, diu tn reflitere;ai bi'trad hocipfum rebus eoR: incómodari,q? extraneï mcrcatOi» res fugiüt ea loca, que ueôïgalib” nouerint onerofa: Sed prcualuit comi' ris in ea re uoluntas Erat aut annus poft milletrecêtos decïmus, cum AIlt;* bertus Romanore rexpacato agmïneper Renï rïpa defcenderet,8ó afra^ nis filio nepote fuo,curn nihil illü formidaret improuifus opprïmit: Adii ïefcens erategregie uirtutis,quê rex negligere uilus eft: utnullodiidu, nulla adminiftratione, nulla ditïone a patruo honoraret: ld doles nimiu acerbe 2lt; immaniter fuo uindicauït periculo atrociflimo in regêfacinore

ENRICVS COMES DE LVTZEN^ burgo in Lotharingia, uiradarma ftrenuus,rcxRo«» manoï^ poft Albertu ab eletftoribus Frackfordij^ défis’’ b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnatur, Septim’ eius nominis Aderanc Itali Gibellini,

urbibusfuis pulfi: quiexpedâreseltdionênouirégis, oftenderût, quibus per Italia modis res prolperelmpe* ratori futurp uiderentur;Summus tum pontifex Auini oneagebat Mifti oratores ab Imperatoread pontificê, oftenderût eleftw onem de Henrico facftà,ut illam papa eÔprobai et: Non aliter ferturannil ifie,ni{i,ut intra bienniû Româ peterct,coronam ibi accccpturus Imperij* Non expedabat bienniû Henricus: fed miflîs ad Italie urbes oratoribiis, tranfitum fuû docuit futurû. Ad Florentinos autê,quos fciebat imprimis Imperio reludari,iuflit ire fuos,ôd apud illos renouare iura Imperi), gbus rede facerêt, fi non reludarent:fcituri,cum illis rem elle regi,nifi quefe di gna,que RomanoItnpcrio débita facerêf Relponfum inderetukrenon fatis placidû: Sed rex copfjs undecûqp pro dignitate rerum nccelfitate contradis,c5tendit in ItaliâtSô primû Mcdiolanêlès aggreditur: qui ubi arma uiderunt,quib’ pares eftè non poterât,Turrianis eiedis,Vicecomi«» tes rcgêinurbêadmifère Cum aûtprimâ Aquifgranidemoredudûcos’ ronam accocpiflet,ibi promeruit fecundâ, non Modoetic, ut ueteresXip poldus Auftrie dux,cum Germanoi^ cohortibus, m Vicccomitû gratifi cationem,urbi prefidio imponitur Audita aût Mediolani deditioneres» gi fada,omnes Lumbardi circûlèdentcs,prêter Alexandrinos,fidelitatis ièruâdefacramêtolêfe Imperio obligarunt: 8^ cumfinguliuicarios accœ piftènt regios,nullus fuit aut populus liber,aut in ciuitate aliqua tyrann^, 8lt;fadionis primarF; qui ei^dos prius aduerfc fadionis côciues in patrie am iufîus a uicario non admiferit, Henricus interim ferreâ Imperfi corol*» lam Mediolani,ut diximus,fufcocpit: cuius muneris exequedicelebritas, maiore fada eft impcdio,g cui crariû Mediolanêlè fufFccerit: Vndehinc atep inde,annitêtibus diuerle fadionis in urbe principib^, inibbto ciuitas

tRgrauata tributo.Fui't id picbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;murmurprimu, pofFeâ

^tiatn apern' clamores auditi,ingeminatic^ funt:au(flam efïè Mcdiolaneii populo ftruitutê,non introdudla diu ab impeno (peratalibertatc;Só ma hum rapinis Germani non cohibucrunt:quos fadioG reru nouai^ cupidi 3diuuarüt*Tandern ad arma eft uentû: Germani initio territi,cum cardes in fuos èé uulnera edi cernerenc,introduCtis,quc in fuburbrjs, 8ó in agris dilperfc erâc,copqs,aperto in utrançp fadione prelio decertare cccperunf* Sed Galeati’ Vicecomes,magno ufus aftu,Matthgo genitore domi, tâq amp;d arcem ftia fcruanda reli(fto,LippoIdo duci,amp; Germanis,ad eû côglo^ bâtis,adhefit:ne quod timuit,iniequoqj uerterentur*TumuItus:8lt;pIc* beg audacic ac temeritatis caufam omne 8^ culpa in Turrianos référés, ty Unnidem affetftates Bonus artifex, culpa propria deriuat in adueriarios,' Utillos reqcereuNec fuit difFicile furètes fua fponte Germanos accedere* f^ari ergo odio Germani,8^ Gibenini,in T urrianos feruntunErat illi ma gna partepopuli côftipati,in platea edi uirginis fubictfta, quid agerec du bq: cjgt; Imperio,2lt; populo pariter adueifari,8lt;^ ftultu,8^ nephariû diceréc» Ad pnmû itat^ impetû admirabundi,ac prope ameutes diftîpati funt*Pu gna deinde ad uicos relata:cedes ucrin(^ promifcuafuit* Guido Turria* horum princeps,omniû primus infidias Vicecomitû recognoftês, cum fi* iijsinfugâ cft uerfus:quêfuoi^ pars maxima eftfequuta;profe(fticp Ver* cellcnfi porta,omnes cum pueris uxoribus Vercellas petiere.’debacba^ tiq? in adueriâm faftionê Vicecomites, ad triginta illi’ primores, in qui* bus quatuor ex Tum'anis fuere, Imperatoris militû Germanorû auxilio interlccerunt* Ad eû exciti tumultû, nônulli Lûbardic populi a promiftà Hêrico obediêria receftèrût: primicp,8lt;^ eodê die,Cremonêres,8lt; Creme* Ifs impoGtû a rege uicariû,8i Gtbellinos,armis,nô Gne cedeeiecerût.’Ma gqcp Brixiani GuelphaRzpartiû duces,aduerfæfadtionis principe,paulo* ante iuflu regis redudû, interfjcere cû qugGflènt,fuga le contulit ad Heu ricum:Pariter Parme falt;ftû:quipaulo ante rege iubente redufti funt, tûc djciunt. Ira tartareailla erynnis, 8lt; amor dominâdi, régnât in populo uer dgi'nofo Italic:ut nibil aliud dies cogitent ac no(ftes,q dominari,8i^in ad* üerfos uindicare:Huic uni ftudio,8i têporalê, 8lt; eternâ lalutê propte im* pendût,nihilipêdêtes omnia,ad dnandi,uindicâdiçp coparationê* II*

Is qug tot in locis fiebât auditis rebellionibus, Henric’ urbe Me h diolano Vicecomitû cure 8^ cuftodig reli(fta,exercitum turn pri mum coadû in Italia,duxit in Cremonêfes: cuius urbis Guelphi tefiftere diffifqBrixiam cum uxorib’, pueris, Slt; alportata leuiori Tupelle* ftile,emigrarût:Cremêfes uero deditionefada.mitius agi fècû fupplices inipetrauere:SedCrcmonga Gibellinis deditg,mceniaporta(cß,8i Guel phorûdomos,cum Germani euertiflènc,Cremâ qcp reddideruntminori excidio immunitâ* Ad eius fatfti terrorê,Parmêfès Gibellini,eic(ftis Guel phis,accerfitû 8lt; precib’ impetratû regis uicariû habuerût Duxit paulo* poft in Brixiam Henric’,ad quâ urbê,cû proprfjs,alienigenilc^ Guelphis probe defenfatâ,aliqdiu federe coad’ eft;editai^ in agro omniû,qug ex*

cin(3i,uri,euertic^ potent,uaftitateradhibite oppugnatfonibus macbincï eunieuK funt alt;fb:8ó tandê Rigicntibus in motana Guelphis, dedita a tens lirbs, muroR?, portai ücp munitiones amifit: nee aliter ibi,g Cremo** ne a GuelpboR2 edibus,uel excidio,ueï incendio,eft têperatum Ad Pla^ centiam uero, cum ducerepariter irat^pararet Henric’, cardinal! de Fhgt; fco intercedête, Placêtini eiefto armis Guelphoi^ duce, cotraria fèntiête, Imperialem uicariu admifere. Papiâ, nônulli in partibus Hennci conftan ter durafle,00 foedera a principio per Philippû comitem cum illo ida obgt; feruafïèmônulli poft rebellion? afflidam fuiftècontendût Interea,dutn Henric’, primu oppugnada, deinde euertêda Brixia occupât’ efttorato»* res,quos ad Venetos milerat, redeuntes, parata eile earn rempublicâ na* uigiü quod poftulaflètprfbere,quo ad regiones urbi Rome propinqui* ores cum omni exercitu trâlportaretur niïciarunt Per quod tempus,Ve* ronenlès,Vicentini, Patauini,êlt; Taruifini, miflos ad fe uicarios acccepc* runtîprcfidia pariter,que danda crediderât admiftiiri Sed Henricus co* pias intégras ad urbê Româ ducêdas retinere maluit; Sô uicariû Anfpnr gêfem comité, Lumbardie præfidem inftituês,copias illi non magnas at* tribuit,quib’ prouinciâ côferuaretjlpfe deducêrib’ ,qui apud eu erât al* fidui,Amodeo Sabaudie comité,PilànoRî Genuenfiûçp oratorib’,per Placentinos Genua fe c5tulit:qua in urbe eu adqt Richardus Gâbatofa, Robert! Neapolitani régis orator: adierûtep pariter Friderici Aragonis, Sicilië regis nucq,amicitiâ amp;nbsp;foedera aduerfus Robertiï regê,uticp hofte olFerentes: Qiiibus benigne Henric’refpÔdit,oblatis aftèntiês fœderib’, que cum eflèt Rome initurû fe Ij3op5dit Gambatolà igitur, pro uanis lî* mulatione redundâtibus,qug afferebat,uerba ab Henrico fimulatarecce pit Certû enim Henne’ habebat,a lanuenfib’ Pilânifcp relatû,regéRo* bertum Rom^,8lt; per Hetruriâ impedimêta,8lt; aduerlàrios,fuis conatib’,

coronation!' pro uiribus preparafle Nam prêter côfirmatas per Hetru riam GuelphoRz partes,gprimû Neapoli agens,Henricû Brixiâ obfidere intellexit,ueritus,ne ilia urbe pocitus,per Bononiâ duceret in Hetruriam, Digotionem marelcallû,attributo duoB2 millium cquitatu,milît,qui Fer* rariam Bononiâc^ primo,poft Florentiâ, amp;nbsp;Hetruriâ defenfando, prout neceflariû in tempore in partibus c51èruaret,Digotiocp intelligens Hen* ricû lanuâ acceftînè,Florentiâ,2lt; inde Lucâ eu copfjs eft delat’ IIL

Nnus erat undecimus poft milletrecêtos, cum Clemês V pon a tifex Roman’ cocilium apud Viennâ,Narbonêlîs Gallic urbê, celebrauittin quo ad alteri’ anni medietatê ptracfto.Têplarioru omnino nomen extinxit:decçfubueniendolerolôlymæmultaineo uer* ba iadata funt:que in irritu cecidere:amp; decreta^mulgauitextâtia,quib’ de illius nomine Clemêtinis appellatio perlèuerau At Henric’,cû mêfem ianucçgiflet:maris,quâexpe(ftauit,tranquillitate oblata,triremib’qua* draginta Ianuennû,Saonenlîûcp, Pifas petit:equitatu terra per Lucenfes prçmiflb,quib’ uaftitaseft cÔmifla maxima. Digotionis uero, 86additc a Florentinis, fodjftj Gudphis copie,numero longiflîme Germanis infe

•lores,minori erat opus Luccnfibus prcGdib fuere nbsp;nbsp;nbsp;rnifit ex illis Mcd

•leus Ludoufeu Sabaudiêfem Amodgi filiïï, quingetos cqunu ducêtem: ^ui Roma ad Stephanu Coltimna accedes, in edibiis LateranêG palatiö eontiguiSjfè cÓO'nuinldc^ gêtem VrGna, ad inuidi'a,nouic^ Imperator« Gifpidonêplurimâ côcitauitzBt Florentini poft Henrici in Italia adUentft pIurimâexulûfuoRzmanu reuocauerâtî côftrmâdiGip focietatibus,a Rö** berto rege inftitutis/uerüt intêtiftîmû Quare agentis apud Pifanos Heii ^ici,8^ uaftatis Lucêlèm, Miniatcnfèmqp agrum, German! equitat^ peri#» ^ula ut cauerêt,neminê extra urbêagere,amp; opida, ac caftella corifpici cu* *iiuerunt Tres cardinales a Clemête pontifice mifti, ad coronadum in ut beapoftolica uice 8^ author!täte Imperator?: Ad quos ilico Robert’ rex ^ohannem germanû fuu, magno ft!patum,ftd inermi comitatu uenire cii huit: ut nouo Imperator! uel fimulate gratulatus, pompam redderet fua pr^fentiaornatiore Profgdus PiGs Henricus Plumbinufecus, peroranl Hetrurig maritima, Viterbiû fe côtuh't: ad qüê clerus omnis, Romani pot puli,pars maxima, cum ueniflet, deduci inde cccptû eft pompa in talibus cofueta: Perdudtis in Laterahêfepalatiiï rex: quod Viterbi audierat de VrGnoR: a fe alienatione,uoluit intelligcrc^Omnes igitur urbis primores honefto natos loco inferiores,ad côuiuiû inuitatiitzutquimaloin eurrt fflènt animo abfentia notarent: Venerûtçp prêter aliam multitudinê Ste^ pHanus Cohimna,Nicolaus Miletus,Han!baI,HanibaIdus,Iohanes Sas^ bellus, Theobaldus de Capoflore:ut fola eius fcculiprimatibus,defueric gens Vrrina:qug fub ipfum Henric!aduentu,partcurbis infima,edibus fuis côtiguâjamp;Scircûadiacentê Tiber!,pontiep Fräiani cotinentê, ad uiäi^’ fxitus repagulis cômunierat: magis uerita,ne aduerfa fadio quicq in eos machinaretjincautoGç inuaderet,q çp mot’ intêtare quefiuerit* nbsp;nbsp;nbsp;Illl*

D epuli fine Henric’ de fiio aduentu in banc fententiâ eft loquit a nbsp;tus:Iuftu Ce 8ô padione a pontificc Romano Clcmete coadum,’

uenifte Româ:cum alias certo feiri a Romanis poftè,tum maxigt; tnetrium cardinali5,!biprelèntiû teftimonio:quiôd cÔfirmationieledio* nis de fefadæ præfentes Auinione fùerint,2gt;lt;^ Roma ad eius coronation? hgati uenifte côlpiciantur: Non tame tam long! itineris labor? fi bi fuiflè grau?,c5fyderanti Gios fe Romanos amatiftîmû fibi populû uiftiru, cumi ^luo Ictos iucundoftp aliquot dies,cum qüo ludos nbsp;cÔuiuia ageret Sed

falfum Ie indicio amp;nbsp;opinione, hoftes in ea, nbsp;nbsp;fine caufà aduerfarios inuegt;

niflè.’quos nedum uerbo,minus unq fado Icfèi it: fed inter primarios Vr#» bis,ut funt,habere, óó in amicitia rccipere cóftituerat: Hinc qüos uideraé inimicitias fecum gratis oftentare, eoK'infidias quin caueat, aepro pofte repellat,temperare non poftè Que cum dixiftèi,ad fuos qu! circvïftabanÉ conuerfus, adigendos eftè fidelitatis facramento omnes qui aderant Rox» nianos,pofcendafi^,amp; in euftodia recipi?das Vrbis arces.’dcmucp teneit dos omnes imperauit: lurariïtcp omnes, ?lt; foIus Theobaldus de Capf^ florg,eum affines,8*2 cofanguineos fuos, fua ftqui confilia folitos,ficut SC egteri fgçerât Romani ciues^ teneie ac obligate id iurametum uolùiflèt,fiÿ

fos excocpit Vrfitiosïdc quibus cofanguineis ignomïniofèïoquutuseÉ: necinifatisfueriïtmaledidain fuos adulater ladata: utquodquçrebat, cum Stcpbano Columna,da«s obfidibus, abirepcrmißo liberaretur Af ces uero urbis, quas Imperator petiu)t,cdes erant in tbeatris, thermis, uetuftiopens gdificqs, in ara's forma, quod enâ nue facile intenigitur,co* munite: quib’’ tûc GermanoR? prefidia funt impoGta V (ûs eft etiam alia tac maiore Imperator imprudêtia:qui prêter tentos, de quib^ eft diduni ciueSjtnbuta popofeit a populo,(olito femper ancea,uel uicaüm,uel dilpec ïàs in multitudinê pecunias,ab alf)s qui coronabant accipere. Cômota eft ïtac^ inlumultûi ciuitas,amp;Comnis utriuiq^ faÄionis populus ad Vrfinos cÔfluxit: primù® in deturbatos occupatis arcibus, poft in alios Vrbeni perambulantes Germanos, impetus cum cæde fanguinis effufione eft faérus Ko exaudito tumultu, datos a Pifanis fagittarios,a nauib’ uocari iufïit,quib^ paulo prius fuerat addudin'n quos a naualib’,que fub Aue« tino funt,ut Lateranü accelerarêt,mouentcs: lohânes Roberti régis fra* ter,turmas nauales impetu facere iuflit: qui eodem die Neapoli ueniêtes,' in eadênaualia,attradis triremib^ G: recceperSttlohânefcp oppreftïs dolo Pilànis, turmas fuas omnes eo uciftas nauigio,8ó equitatu ob id in,ppin* quo Vrbi loco paratû,’in Vrbê Henrico rebelle duxiu Äugebat interim comeatuum inopia Imperator,Ôlt; pecuniaßj carentia,in odiû Romani po puli erat indudus Quare cardinalib^ facile aflenfus,corona,cui^ in bafilf ca apoftoli Petri de more accipiêdg Ipes omninofublata erat, in Laterano acccepitjTiburœ migrauiuEo cum copijs Vrbe profedio,cardinales lo* bannem quotç Roberti regis fratrê,cum fuis copijs ,qu^multiplicaricce* pcrant,Vrbêpurgare iuflèrut: Paxcç amp;nbsp;quies urbi Romg reddita, terti* odecimo die,poftq Henrici imprudêtia tumultuari cceptu erat* V*

Adlen^prolpera latis omnia fuere Hêrico,nüc Imperatori, Nam h priufq in Italiam ueniret, initio regni fui Boheemia rege caruit, morte fceptro uacuato Moriens aute rex filia fuperftitêreliquit, cam futura cu regno pro dote coiugem ambiebat nepos Alberti Roma* norum registint^ eâ ipem regnu cum non cotemnêdo ingrediturexerci* tult;Sed Henricus turn Romanoff rex,euocata SpirampueIIa,Iobanifilio fuo,de uoluntate magng partis proceru, coiugem dedit:eundemcpfilium parato que tenebat exercitu perduxit cum coiuge in regnuteipdo per ar* ma Alberti régis nepote: Vnde lohânes filiu iuftulit Went21au:quicufn auo Henrico longe poftea in Imperio fuccederet,di(ftus eft Karolus lIIL Bed bee poftea.Hoc aut tempore,Albertus Saxoniæ dux,princeps pacifi cus,2lt; qui fingulari zelo infedtaretur latrones infidiantes publicis itineri* bus,mortem obijnuiuax nimiru fenex,86 qui fupra centu annos fi nume* res uidiitafle inuenitur* Hico autê erexcre caput, quos illepreflbs tenuit: ’ arcemcp Linow,dudu armis Lubicefiu deicdla,memorati ducis accede« te fauore,prgdones inftaurant: Priftini qu^ftus negotiu repetunttPubli* ca iterû itinera tenent infefta:merces cum mercatorib’ inuadut,nudât,cg duntjôC niû ceflerint etiâ occidûu Succeflît illi in ditione Rodulphus bli*

onim fuoru nepos:tum tarne gtate,ut pnnceps eflèt eIcdor Nam Albert tus diu uiuêdo/ilijs,ö£ nepotib^ Sgt;C rnepoti'b’ ante fe defundis, RoduI«# phum in quinta generatione nepotê nabuit elediue dignitatis primu fuc^ ttflorê; Intercurrerat multi principes Johannes JSrici, Ottones, Alberti; fluiditionê patria diuilcrattquoR^ fucceflïones quodâin loco uberius ins» ftrudi explicabim’jnûc hoc dixifle co tenti/q, Albert’’ ille gradeuus fili* osgenuit Rodulphu atœ Ottonê, ante pâtre defundtos Otto filios non *'eliquit:Sed Rodulph” Iohanem,qui etiaauu mories reliouit, lohans» iicni filiutqui amp;nbsp;iple fuperftite fccit ^auu ,relinquês filios Iohanne,amp; Al hertum: quoru uterep reliquit prole mafcula . Sed morttufunt SC illi,auo Kigftite Alberto^ Nam per omniu hoiç têpora,fuftinuit illefolus dignita lem eledure,qua reliquit Rodulpho hui’ Alberti filio» Sic monftrat an* Wales,fl non aberrät: Peruenit aut diu uiuedo in decrepita fenedla life ta men Albert^ terti” Rodulphi pater,hgc tepora,qugin manib^ funt tetigit aut uicina Rodulph” reliquit Rodulphu filiûi eledlorê.’ôd ille Wentzla* tun,de quib’ poftea Johanes quoep terti” reliquit Ericu filiu,0d ille EricS cum Alberto Multe funtlaudes quocp huius Alberti: q? odio latronum multafgcerit,perpeflulcp lit Quo fine prole malcula moriete,Eric’’frater, iam facris prédit’’ ordinib’,apoftolica fretus di(j3êlàtioneuxorêduxit,pa ternâ ditionê gubernauit,^ fi li 5 reliquit Ericu lIEpatre Bernhardi, Eri* ci, Alberti,Magni; quoR2 Bemhardus noftra tetigit ctate, pater lohanis^' Hue fuperextatis: Cui” fill” Magn’hodie ducatu inférions Saxonieadmi wiftrat Eledliua dignitas permafit in linea Rodulphi, cui” fucceffio fuit in principatu fuperioris Saxonig,in terra de Witteburgo:Sed ea deflc^e^te,^ iufto ordine redilïèt ad proximos agnatos ,inferioris hui’Saxonig duces: ciuidetrufifunt,fauore,Só gratia marchionû MifnenfiS: qdfuo loco non tacebit Sedinuiam,digreiri,redeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VR

Enrici Imperatoris res,no fine caufaSaxonicis mifcem”,q) in uici h nia hoiv têpoBzlèmper Saxonicu genus impauerittquoß; per Iin periu res co memorates ,nuc fini ,pgt;pinquantes,relinquere qui reif dui funt fine culpa non poffum^ lgit agente I'ibure Hentic5,nûcii adie* tunt FridericiAragonis,Sicilig regis: cum quib” ^pmiflaapud Genua foe dera tarn cupide coftituerat: ut affinitate qcp regi Siculo honeftiflimam ultro obtulerit:adtucp imprimis,ut bellu Fridericus fubito uicinis Sicilig Calabris inférés,dallem educeret,quâ polîit maxima,Pilàne Genuenli cÔiungendâ:quas Imperator ad fe potêtilïîmas nauigarecuraret.’ipfe pan lopoft 1 ibure nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per Sabinos, Vmbrofcp,Peruliä, amp;nbsp;inde Aretium,

amicilfimä tue fibi urbe delat”,uallis Arni fuperioris opida amp;nbsp;caftella,ne* mine omnino refiftere aulb.ui ccepit:C5fluxerät em ad eu omnes Gibel* lini,8C Albg partes Floretini,ac ceteri Hetrurie exules:quibus deducetib* cdocêtibufcp,bellû illud Imperator gerebau Dudtu eft inde ad urbe Flo tcntiä,8lt; caftra ad motofam illi” partê,nondû muro cindlä,firmata funt» hrattn folîà,8lt; uallo,firmillimis pläcis,pluteis,materiacp,fpiflb urbs tain cömunita:ut facile a multitudine qug inerat defenfaretur.Nam Lucêfes,,

Senêfês immifèrc fuppetiaSjSó auxilia» Bononiefibus aut amp;nbsp;Ferrariêfibus, regis Roberti uenerat equitat’ Quare Imperator oppu gnatione abftin«,qiia cemeret i'nefFicacê futura, incubatïóe potiri.d^ ob fidi'ôe côfhïuit: bine fedefibi ad St Salurj monafteriu, tertio ab urbefia dio in prçtonu fumpta, uicina opida nullo grauauit onere g ut comeat’ în cadra ferrêt Ad meiêm inde unû ôt dimidiS,hyemis aduentu,rcrû pe^ nuria in cadris Iaboraricocptu:amp; eum hominû iudêtationi necedària,in^ geniOjS^ indüdria importâdi,fpes aliqua odenderet,nullus alendi iumen ta,amp; equos/n ilia derilitate foli modus apparebat: motis ergo per Noue brem cadris Imperator,ad Donatianû opidû,uia Senêfi,olt;dauo a Roren tia milliario cô(cdit:amp;f prefedi ex GibeUinis excotrib^Fîoretinis duo,un* ad Scarpariâ,alterapud Incilàm,attnbutis Germanoi^ cohottib^reliât, capta de Florêcinis fertiauere,8^ fimul urbêincurfionib’infedare curarut» Morat’ apud Donatianû mêfes duos Imperator, podq fèmentis faciêdc fpem omnino preteridê,amp; agrû penit* uadatû uidit,excedês dixidè fert: Florêtinos,uel focioRî urbi incIuIoB? auxilio, iàtis fufficere indigêtif fa mis ira cumuladg: ut ante gdatis iniciû,fè qiu in deditionê recipiat, panter üocare,ôô orare cogant Sed illi alqs armis pugnare datuerût* nbsp;nbsp;nbsp;VIL

P nit: ubi opidû redituit, quod dudû ante Karolus rex exciderat: dumep hiberna ibi ducit,Scncfes, amp;nbsp;proximiores fibi Miniaten fes,CoIlêfeicp,uadationeagroi^*, SiC illatis qnq^ in erûpentes cladib’,agi^ tauit lntellexerât inceren Florêtini abedè non podè,quin uel fame coadi inimico Imperator! futura edate dederêtur: quare petitû fppenumero au xilio Robertû regc,cum,iitamicis fubueniret.peruincerenonpotuiflènt, dedrtû urbis dominiû, urbê ut côfèruaretimpulerût: nihil in fubieditios côditionibus adoexpredîus.q neexules quouis têpore,quacunC^ caulâ amp;nbsp;ratione reduceretzncc tn alia tûcprpGdia rex immifit Robert’,g que a Bononia,ut odêdim’,8ô Ferrai ia aducnerât;nouo enim bello iplèagitari cccperat:q? Fridericus rex Sicilië trâfmido cum copqs frgto,amp;: capto Relt;* gio tune intulerat,agenticp ad Bonicium, Imperator de Friderici in Cala bros aduêtu 8d Pifanoi??, Genuêfiumcp parata,ut iudèrat, cladè,fuit nun ciatum*Quare,ut cum Roberto in Neapolitanum regem,a Romano p5 tifice indituto, iureageret. Pilas fe contulittQiiam urbem præclaram,8^ ut dicebat li berâ,Robertû regem,obiedis fe purgaturû, edido adiré tef repetito,admonuit»Interca tarnen LucenIês,'Miniatenièicp, tantis affæcit cladibuszut Lucenlês,amidîs agri opidis,apparuerit eo anno fimuI cû FIo rentinis in deditionem fuidè uenturos*Ada igitur in hune modum maxi ma pdatis parte,Imperator per Seneniem agrum, ubiep uadatum,côrulic fe Aretium: Qua in urbe,cum magnis honoribus edèt accœptus, Rober turn regem priuatum regno pronunciauit; amp;nbsp;hinecladèm in ilium iudîe n’auigare: inde in Senenfes ipfeprofedus ed: côfifus,dum earn obfideret ciuitatem.Florentiaperdeditionem,Lucacp potirûCum edèt uentum ad môtem apertum Senarum urbi ad tertium^uel circa,lapidem proximum;

Florctina clade nobilitacût Imperator I'nddi't in ægmudinê^ex qua,ùé cöualefceret,medicoß2 côfilio balnea adn'cMaceratêfia: Qtio in loco cerf» tior eft fadus Clemêtem RomanS pondficê cenfuiflè,8i: liten's declaraflè regno priuare Robertû non potuiftè:qui ad loca non tuta fuerit euocatA’’ Cum ante Imperator ea balneoRz lotione min’ recreari coualefcere lii^ deretur,medicisitem cofulentibus, purion’s aeris loca petere uoIuitJtSc^ eftBoncouentum: quod opidS duodecimo a Senis miliario diftas, dum obfidione incipit premere,die obrju Signa ueneni in cadauere apparuiflè^ multi fcribunt PtoIemæus uero Lucenfis affirmât ueneno cum pcrqftc,æ prgdicatoi^ ordinis fratre,in euchariftia dato:aliulcp addit id FlorêtinoBî Procuratione fadujpfi fratres multa in purgation? fui fratris côgcftcrûu Hic fuitexitus Imperatoris fatis alias fortunati, qui per Italiâ uidebat,’ fl lÔgior uita fuiflet, Imperij iura potuifle reftituere; Sed arma Florêtino^ tiim occulto prgualuerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIII.

Git coperta Henrici Imperatoris in Italia morte,Gcrmanif pria i dpeseïeéiores^induosçquelmperio regnocpdignosprincipes uota côtuIerunt,Ludouicû Bauarie,ac Fridericû Auftrie duces:: Qui copqs de repente cotra(ftis,prelio c5currerunt:in quo cedes utrinep,' fed in Auftralibus maior fuitzFridericufcp fuperatuSjSó captus,!n carcere ibat uieftoris^ Ludouicus uero ea elatus uidoria, pro rege ilico ft geffit, multa dilponcs,c0cedenfcp,qug c5firmatum,coronatucp, decuit Romas* ui pontificis côfilio,iudicioep fubijeere Erat aut annus poft milletrecêtos decimuflèxtus,cum ad lohânem XXII pontificêin Gallias mitteret Lu«» douicus oratores,ele(ftione nuciantes,poftentefcp Romani potificis afftti fum:quêille protinus negauit:q? Ludouic’fupra impietate,quä in ftcum de(ftum,8ó eodem iure nitente, cô»miftrit,mulra peregerit, que nullus re«» gum,nifi Imperatoria dignitate ornatus,conftieuifftt AIuit tn idem Lui* douicus Vicecomitu Mediolani tyrannide:ut turn primu aufi fint palam mores in pftbem tyranicos oftendere^Deelecftioneaut buius regis,mira quidarecordanturannales,qupoperepreciûerat poftcris ad memoriam eômend3re Eleeftores principes feculi indignS rati, q? ab ecclefiafticis fos# lis ea poteftas expe(ftaretur,non expetftatis tribus archiepiftopis ele(ftongt; bus Ludouicu elegerunt: Archiepiftopi aut cotemptum fui reputantes, nullam eflè eleôtionê proteftati funt,de Ludouico fine ft peratftam Nam .bi Rodulphus dux Saxonig,qui elegilft diceret,non ad eâ pci tineret,fed duxinferioris Saxonip Ericus foret aduocâdus Preterea Waldemartim marchione, non prefent?,fed per nucium dedilftuocem, non in eu,quern ipfe uoluerit, Frideric5,ftd in eum,qu? falfo nucius de fuo fenfu nomina»» uerit Ludouicu, Ferut enim fubmiftum a marchione milité,qui eu uiderec principes in Ludouicupropenfiores,fuâc^ uocé,quâex mandate marchi* unis pro Friderico daret, futura inanem, ftudebat Só principi fuo,amp;S pro* ptrjs cômodis,q? Ludouic’ marchioni propior, amp;nbsp;comoda plura amicus bi incomoda poITet inferre maiora inimicus, marchioni: cum Si ipft no ng bil exinde comodi fper^retjfi fuo pofl^ obfequio,uacillautê principu ftn*

tentiam,marchi’onis fui iioce deducere in optatu^^ Hec tum obigcere archï cpiTcopi prime de Ludouicoeleélionj': ipGcp FridericS dcIegerut Ferunc marchionê uehemêter exafperatu in milité nûcium fuG: g? non de demi* ni iiii mente,(èd propria uoluntate eleAioné perplexiorc reddidiflèr: rede untemcp diii carcere maceranè,amp; demû extinxifle fame,cum pomû in ei’ lemper afpeótü iuHïflet appendi,{êd qd tangere non poiTet: feratoep car* cere fub ultimo uetuiflè fupplicio,ne ullu cibi gen’ uinófo immitteret: ut doceat ille poene fuc exemplo,difcatcp minores, mandati fines nulla in re preterire^Interim uero Ludouicus fatis omnia pro rege gerebat,amp;fi nul* Ium furnmi pontificis cofenfum,nullam ab archiepifeopo Colonienfi,qui prima Aquifgrani in fua prouincia corona dare (biet, pro fuo iure fufcce* piflètconfècrationemaut benedidfionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA Vlllb

Nnus erat poft natum mudo Chriftu uicefim’ poft milletrecen* a tos,cum Holfatia gubernarêt,inde lohanes tertius, cognoméco Largus,inWagria,hinc uero Gerhardus Magn’ cumfratrelo bane. Erat alius qcp tum lohânes Gerhardi fili’,qui in Stormana rerç? po tiebat; Hi magnis reb’ in HolGtia Daniac^ geftis,fua têporareddiderût inlîgnia: Aliquâdo quidé adunatis uiribus, cômune bellû fratrueles gere bant: nônunq diuiGs armis Iohannes cû rege fènfêrat,fratre fuo uterino* Sed ifta narrâtes (èponam’, cuicp tempori fua gefta tribuêtes Prima lo* bannis expeditio fuit inDaniâ: Nam moriês Ericus rex mâdauit proce* ri bus .ne fratrê Chriftopherû regno fuis dementis exa(ftû,regê ullo mo* do paterêtur:forte ad filios proprios fucceftîonê deriuabat Sed erant in=* ter procercs, qui Chriftophero ftuderent IIliadiuti armis lohânis Holfa tiecomitis Chriftopherû in regnû prouexerût îdem Iohannes uicinapa cari percupiês^cum feiretpatnbus fuis multa fuiflèab Lubicêfibus incom moda,de oftio Trauene: euocatis eifdc Lubicêfibus in uillâ Zuzel, trâC» çgit cum illis: ut accoepta ab eis pecunia,permitteret portû immunein,uil latru’p Traucmûde pateret eifdêafcribi.cû iure uadi fuo in loco: fineretep Trauencliberû fluxû:ira ut ius haberêt demoliêdi,fi quis in pofterû arcê, aut prefidio ripa fluminis occupare tentaret:In quâ rem accoepit quatuor millia monetg Lubicêfis marchaR2 Erat ifte comitate, humanitate,plii rimum côfpicuus,ut cognomê Largi reportareuNam uni duiû,non pro magno in le merito donauit gurguftiû pifciûîin quo multi per uniuerfum annum efbees capiutur Gerhardus aut,que Magnû dixere, accccpta co*, iuge filia lohânis ducis Saxonie, primordia militie eidem focero fuo im* pendit efficaciter^ Nam cum quererer idem Iohânes,qj frater Ericus ini* qua in fepartitione patriâ ditionê diuiferit,erelt;fta arce ad terminos Saxo* nip copulit Ericû,ut Alberto lohânis filio,(brorio fuo,aliquot relinqueret prgdia,uiilasagroB2 iura,in fortem fuâ. lohânes breui conceftit in fata, prouenitep Alberto fororio Gerhardi principatus Sed uigebat adhuc in corde Iohannis Wagrie comitismors Adolphi.fratris fui confanguinei, quam Gerhardo imputabat: Vnde fadu eft, ut idem Iohannes,quadam exufeitata cotrouerfia, euocaret Adolphum comité ultra Albimin comi*

tatu de Scowêborgagentcut uindïélâ fumcret de Gerharde, 8^ îohane fratre eius Venit Adolph^’cxpedito fuoß^ agmine,u!tur’frati ucIis Adol«* phi nece Gerhardus non ignar^’erafitus ei^,cauit in primis ,nc agniina fua iungeret armis lohanis: Quo faeftu efi:,ut qua potuic cxpcdica militari ma nu,euocauitde Wililria, deep paluftribus eius ruftica mulntudine,expc#’ dans ueniente Adolphu in Bramllede Ec cum ppinquare cerneret expe dito fuoB2 ordine Adolphu, occunitilli in apertis ad cu uicii campis:collt;* lanTcp armis,diu fteterut pertinaciter obnixi Sed inclinauit fortuna Ger«» hardoiut ccfis, captifep plurimis, ftigaret AdoIphu lIIe iub ponté elabit, öbfeonfus ut fperabat.'fed inde extrahit Centû Sé uiginti illo capti prclio feruntur.'qui omnes fê fuo lueret cre Hec prima Gerhardi in Hollatia ui* doria, in die Decollationis Baptiftc, anno decimofèptimo pofè milletre* tentos Thietmarfi illatépedateftiiducreIohani,cui fuppetias in Gcrhar lt;ïum,8é lohanem fratrêeius,ferebat llli agmine falt;flo,de fua terra obui* as parrochias,Scheneuelde,Nortorpe,Nyemüfter,igne,Sé ferro fedaue* hint: Sé Kilonê ufep perueneriïu lam fuperato equedri agmine,ufui non uidebaturpedeftres copifï Onerofi atitê fadi ciuibus,per ingénié opido dimi(ro,iubentur ire ad prcda,per aha region? reuerfuri in patria. Trahe* tunt per diftriSfu Bornehouede: in qua uilla, cum reperiHènt ex il lis no* tiullirecens excotdéin dolio liquorê (ceruifiâ uocant) illipro balneo per ’nfolentia funt abufi: Sé trahto riuo Bunfing,in merica pernoiftaruu Scies Gerhard us, primo diluculo iufïit omnes fuos ramu pre fe ferre uirêtc,ne ®ecedere uiderentur:ïmmo,ut tardius côfpicerentur,!atitâtes in Cpctie ne* •^oris, ut imparatos occuparenti proceffit dratagema, Sé nihil opinanti* hus Thiemarfis fuperuenere Holfari:Sé ccfis ad quingêtos,alios in riuum ïnergi coçgerût Ea uidoria parta ed Gcrhardo,die Alexi),anno preno* tato Nec longü temp’ in medio,cum needu exaturatus ultionein 1 hiec ’’larfos Gerhardus,arma undeciïcp cótraxir;de diocefi Bremciï ,decp Ma ^lopoli: cuius princeps ipfè adeiat Henricus, de W undorp,dfcp Gutz* comites Inerant arma Iohannis ducis Saxoniæ foceii Gerhardi,.

Si comes ipfe de Rupin: multi quoep nobiles inhgnes numero quatuor* decimiGerhardus ipfecû fratre lohannein his eratiin uigilia Nariuitatis MarieThietmarüâfuntingredîjper uiam Suderhàme,per(p uadû Hem* •^ingdcdettotulcp puenit exercit’in paludê Norderdrand,ad cor Thiec *^aiCæ: Ibi primum adunati Thietmarfi, aciem oppofuere ucniêtibus,bis ^odibus cedère,primo prpliotceGcp funt ex illis milîefeptingêti uirirfugi* fntes ecclefiâ in Olden worden apprchcderunt:campp in moi c cadelli,uc poterâc,cÔmunierût: Et cum ignêinijcerepararêt hodcs,Thictmarfide* ditionê obtukrut:fubditos fe Gerhardo fore in reliquû pollicent Illeuer [utiâgentis uerit’,nccfidêhabês ucrbis,iudit propi’ignêadmoueri: V bi dillâteplumbco tecTtopericulû fenferât,extrema experturi, turmatim proruunt(ed ubi dat uircs nimius timor)obGdcntcs inuadunt. Adcranc ^Gam aliunde l'hietmarG de latibulis prodeûtes,8é iam animé refumetes ‘'îipugnauere hodesî intercçeptofqp, ad internecioïKm delewerét SoIus.

GcrharJus comes,8^ Henricus de Magnopoli pn’nceps:qm' ad figna prö more militie agmen renuerunt, fuperftites fucre cum fuis: Omnis reliqua nobilitaSjCum copijs tantis,ad numeju duoi^z milïiu intercidiu Gerhard’* Hcnric’’ Magnopolêfis,cum (uo agminerepedarüttriftes Annus erat uicefimus,Slt;,ut alfj addùt,(ècundus,poft milletrecêtos,cum ea HoIfatoRï in Thietmarfia fieret ruina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A X«

Bierat per est têpora Bricus Slefwici dux relido filio Waldema^ o ro,matre nato Gerhardi germana: Qua de re Chriftopher’’ rex, quod multiante eum reges tentauere ducatu adunare queres co ronc.lpecie adminiftrationis pro paruulo,arces ducat’cccpic poiudere: cgteris quide iam in manu regis collocatis, iôla Gottorp arx munitiflîma reftabauGerhardus comes pro nepote arma fumens,eâ tueri aggrediturî Obfedit rex magna fuoi^ manu arcê memoratâ In equino mÔte (Hefier berg uocant) callra Iocauit Gerhard us undecûcp cotraifîa auxiha duxit in regem,obfidionê fatagês ibluere,Solebat ille pugnatur’imaginê facra^ tifiîme uirginis collo appêiâm ,circûferre in omnia pericula: Quod ne cui nouû uideatur.’Tradut Romani fcriptores Scylla diiflatorêgeftaflè ièm:# per in pr^Iio (latunculâ louis ,aut Apollinis: qua periculofb prælio uidor cxofcuhïs ait: Pene ego reçu,8^ tu mecû cocidifR’s lupiter Gcrhardus igi tur hanc imaginé dcuotus lemper uirgini gefl:âs,ter fertur cccinifle.'NoS bac die tibi gregatos ferua uirgo Altera tum in prclio manu imagini fe* runt deciiàm:quânullus denuopoterat aptare artifex: hodieq^ monftrat iiirguncule in Itzeho, memorata Virginis ftatunculâ Exterior tum Hol fatorum habitus,quepaludimétiloco pryferebât, in omniexercitu candi dus crat:quod de longinquo Dani proipiciétes, irrifione militari notariït mulieres in le ducerc per coremptum afïèrétes^Tum quidam ex miniltris Hollâtus genere,Danis,ut fit, milica3:Si bene inquit noui Hollàtos,{êntl emus non eile fcEminas,qup properat: uideo collucere inter candidas ue^* ftesarma fulgentia Conferunt acri prælio manus: amp;ubi cæfisutrinc^ plurimis pertinaciter ftabât acies in inuicc, Holfati fublato clamoreperlô liant: Fugiut,fugiût Dani, fie formidiné incufluripoftremis, 8^ profecci» runt: Nam fidâfugâ in uerâ concccpta formidiné uerterût: Solucacp eil obfidioin die ilia,Earn uero arcé dux Waldemar’ auûculo Gerhardo ex »Ila die pmifit in pignus,pro impenfis quas abiumpfit expeditio proximaî Simul utinde tueretur ducatü pro’uiribus Cum aut Chriftopherus rex Omnium fuoB2 infe odia prouocaflet in regno:ita ut erjcercillü conarétur auertiflètep a fè fratré uterinû lohânem Wagrie comitem: DanoB’procc res in regem prouocauere comités Hollàtie; qui cxpeditioneinftituta,pri niam Fionie infulâ apprehéderut:arcé eius Nuborg opp lignantes,breui expugnabât* Rex aût cernens intus amp;nbsp;foris omnia in fe ardere cÔflagran dum: magno ere i'umpto nauigauit in Germaniâ:amp; Roftockium appli«* cans.principibus Wâdalic tue,ut nûc,parenté,cum piïncipibus Magno* polenfibus cgit: ut côduélo exercitu in Daniâarmis reducereu Aimauic lt;laflêm,Slt; redijt in regnu^Sed tanta fuit côlpirîtium man’, ut nihil pro*

ficeretnïerumc^ armi's eft Tiim Daniæ proceres comunicato cuni ^olfatie comiti'bus côfilio, Waldemarû Slefwici ducê,puerû duodênern •■fgem crcauerunt Is nouns rex,habi'to in Fionià regni c5uentu,Gerhaflt;* comité auûculum fuu creauit pro fè ducéni Slefwid: lohanni comiti pfrmifit Lalâdiam, Faiftriam, amp;nbsp;Cimbriâ,irifulas minores in regno tres* Gerhardus in arce Lalandie W erdingbörg, milite quendâ reperit Gergt; •^anumîquâ arcêiolutis quatuor marchai^ millib’ de manu illi^ recocpit donee folueret fummâ memorata, in pign’ tradidit arcem Zegeberg: *inde tamê capta breui poft têpore eadem arce, per no(fturnas infidias eft fiçftusrPertinet enim ad diftricFü W agrig, quâ gubernabat paterna fuc ceflîonelobannes cornes antedi(ftus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XK

idem comités lohânes Gcrhardus,ubi unû fenfèreu'uniftis af i mis, regê Danie Chriftopherû Iohânis,ut diximus,uterinû

trem,eoperpulerût: utLubicâdeicendês,cum eifdem per inter«» pofitos amicos tranfigeret, utc^ illi accerptis oeftuaginta millibus argent! *ïiarchis,rcgnû illi permitterent incolume,amp; pro uirib’ illi aflîfterêt in re«» belles: redden tes terras cum arcibus,quas tenerent.’utcp Waldemar’iunt or.quêrcgêcreauere uoluntate Gerhardi, ex cui’ arbitrioadulefcês tot’ penderetjin ducatu redireu Arbitrat’rex,fi comitû illi accederent,Dano* rutncp decederêt partibus arma, facile fe obuiaturû aduerfantib’ Et qiîî argentû,qd ex formula,promptu appêderet non erat, dédit comitibus pi gnus pro eo Syluâ Danicâ,cum parrochqs o(fto,non c5temnêdis,quoad numeratu folueret:Quibus exientêtia côftitutis,regem comités reduxere in arce Werdingborg: Qui autê ex proceribus côtraria ièntiebât, regein inarce circû(èdere Sed turn fuit ea potêtiarex,cum fibi comités deuinxif» fet,ut facile Danis fuperior eftèt Iutiæ tarnen proceres indigne, quod tebatur, ferentes,8lt; regi,8ó duci fuo,fimul amp;nbsp;comitibus aufi rebellare.ar«» tem Gottorpe iterum obfidione cinxere* Aberat per id tempus Gerhar* dus comes:Scd Iohannes c5tra(ftis,qug poterat,armis,properat obfidiogt; nem foluere:inuadit obfidetes, 06 magno prelio ui(ftor,nong;entos ex his tapit,multos profternit:ceteros uertit in fugä Chriftopherus deinde rex uir inquiet! animi,iam fratri fuo lohâni per fûcdera iuncTtus renouata,pro’ nihilo duxit Gerhard û adueriàntê fuftinere Igitur magno iterû exercitu' côfcripto in Waldemarû Slefwici duce moues, arcem Gottorpe que fola oculos eius offendit,qp clauis uideretur in Holfatiam,côftituit expugna* te:quod ut promptius fieret,in grâdi uallo(Danicû opus uocaQincoipe ftuarcis memorate,cohortes,quâtis opus uidebatur,cöftituit:utadituni’ obfeiuarent,ne Holfari tranfgrefti folüerent obfidionê,quam inftituerat*' Non potuit ignorare tantâ Gerhardus molitionê: lllé quoqp emiftis ad amicos nùctjs ultra Albim nobiles,in didcefim Bremenfem,percp Wefti»» phaliâ, ufep ad Renû,8*^ a domo de Brunckhorft, quâ materna ftirpe tan’ gebat, arma côtraxit auxiliaria Côuenerc omnes in Reyndesbbrg,8ô prf üfq educerêtur,interpofita mora,(umptus non mediocres in opido fpcére adueng: iameducendierant/iec tamê dues egredi bnebant/iifrpreperfo^

kito Comes reru i'gnar’,aut q? fideiTt iUos fequuturos, facile ciuib’ quit tatis,egrcdit cum fuis Aduene ut iura 8C fidêhofpitrj non uiolarêt, cum Burchardo de Iczehude milite, qui comitis nomine forenfès introduxitt. cum Gerhardus, quod pro ipfis promptu folueret non haberet,in opido remaiere. Burchardus is erat, cui figna in acie precipua erât cômendâda.' Quid faceret comesfHoftes perurgebât: fine diipendio fame cedere non poterat.Equites erât cum comité quadringeti, aduerfus duplo maiorênit merum: Sed initu certame magnis animistSatis uidebatur tantâ hoftiurti manum fuftinere,nec uinci; Vberi’ aliquid fortuna comiti côtulitÆtiam iiicere pauci multos: amp;nbsp;peradla multoru ftragc, rex fuga infjt Et quia in SIefwicû declinare non potcrat,qj boftes media tencrent,Kilonem uerfus iter inftituit ad lohânê: qui tum agmina fiia prpparata tenebat in Todefi* ïo, ibi oppofitur’ (è bis qs uenire Gerbardo ab ea parte cognouiflèt: nee profpexit tam celerê inclination? fortune. Interim Burcbardus capitane* us prefatus,audiês eile côgrcfros,(èd exitum nefciês,permittêtib’’ciuib^,' cum aliquâtis egreflus eft,ut quid fadlû fit aufcuItarec;Peruenitin locum Seftede: ôd iam nodu équités accelerare audit: Vbi propius uenit Danos intelIigittSd boftib'ter incurrês,facile paucos extemüt:Omnes ilico capit,' in quibus rex erat Cbriftopber’:Et nulla interpofita mora, cum captiuis G ottorp côtendit: peruenieiep, portas pulfat importun’.Prior cornes,de ftratu fuo,quis uulnerat’ exurgit: nccenim curp,nec uulnera, quietêperlt;* inittunt,magni aliquid in nûcio no(fturno,ut erat,interpretat’. Quid eft inquitf quis puliâtforesf Agnofeens miles uoeêcomitis proclamat:ccce domine grauiter uulneratus,ô^infuper captus fum quid ipeiprefersfCui cornes: Serua'breuê patientiâ(agnouit enim 80 ille uoeê loquêtis militis) multos dei miferatione teneo captiuos:celeriter redimeris Et ille fecû ma gno inquit tuo commodo molliter reljjondifti. Tum alatiore uoce miles: Maioris fcelicioris rei tibi nûcius aducnio:Ecce afFero captû regê Da* norum: Surge,laxêtur porte,ut aflèruet. Nibil moratus cornes iubetape riri Regê captiuû pro fortuna falutat: iubet curatep euftodiri diligêtius. Non fum ignarus apud alios referri,regem non captum,fed bello profu* gum ueniftè Kilonê: Sed tn bic erat rerû exitus: ut lobânes cornes,regis frater uterinus,interpofita opera,captiuos omnes,data in poflèffionê Ger hardo Fionia,8^ aliquot arcib’,captiuitate laxauit. Dani interim,iniquo ferentes animo, tantam in le Holâtorû inlolentiâ,quotqt repererût in opilt;* do Luden,fa(ftoimpetu,omnes pergmeriït: ArcêHelfingborg,quâGer hardus tenebat obfidêtes capiût,8ô deinde alios, quotqt ille de manu re* gis tenuit,pulfis cuftodib’recipiût Sed cû per propinqua têpora rex Chrî ftopberus excederet reb’ bumanis,reli(ftis filqs Ottone amp;nbsp;Wademaro: Ottoni natu maiori, cû Gerhard’ comes in lutia ad uicinia Wiburgicol • lata manu congrederet,comelcp Hollâtorû,prolperante fortuna,fuperior eflèt, multis in medio cæfis, Ottonem regis filium capit: captumcp fecum duxit in Holfatiam, eum in Zegeberge arce munitiflïma, per uiros diffimos cuftodiriiwflït. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XII«

Ihil propîcîâ Fortuna perpetuu,immo ne diuturnuJnui'diflè For n nbsp;u’s uiri proFpen's fuccefli b’Fata crcdideris Gerhardus cu recupc

randc in Dania ,prefêrn’in ditionis iiie gratia,cxercitu habcret ex loginquis coduAu (Ghunsbower tum dixere, q? bi eui admodu habitii ad omnê rem expediti uiderêtur)eum ducês per lutiâ.uidlor ubicß,8^ un diçp 'redibat: nee erat,qui aciê auderet obrjcere: Omnia iam adufe^ Ran* dershufen fubdita tenebat.Erat miles bis in Iocis,uir potens,8i locuples,' iam tamêcum ceteris in ditionê côcedens comitis ubicp uiftoris: Negels lepfen Dani, noftri Nicolaû lacobi dixere. Is cum ira amp;indignationê in comitêiam dîim fuûi collegifîèt:fiue Fortuny uiriinuidêszliuepatrie liber* taci ftudês,nodu cum fatellitibus opidû ingrelîiiSjComitem in ftrato fuo quiefcentêopprimit,8lt; euadit:Meror Iult;fî:us,cum diefceret,in exercitii incôfoIabilis:attamêFiIfj,quos tres reIiquerat,Henric^,NicoIa’,Iohânesj Ut uiros decebat,lult;fI5 in ultione cÔflituerût: peraârifc^ folennib’ Funeris initzeho tumulâdum mifère Hoc uero monafteriû Gerhard us ,Adolphi teligiolîFiIius, ante fitum inter Albim8lt; Storâin palullribus Wilflriae uilla Vlete,in eu tranftulit locum:in quo prioribus annis inexpugnabi JecratHol(àtoRjprgGdiû Quo in loco primus ille Gerhard’ lèpulturam acca?pit:8^ poft eu Fili’eius Henncus,glt; nepos ifte Gerhardus Magnus; Nicolausquoep Filius eius ibiuitam Finies, ad patrêtumulat: 6Ó Hêricus frater,cognomêto Ferreus Gcrhardus dux prim’ ex hoc généré SIefwici amp;nbsp;Albertus jHenrieufep eius Fratres,inFuper Henricus,Gerhardus, Adof phus duces,Gcrhardi ducis Filrj,hoc loco tumulati,cxpctftât nouiftimam tubam* Hartwicus de Reuentlo w, qui manus iniecit comiti Adolpho in ^egebergjlimina petijt apoftoloR2,pccnitentiâ accipiês,omnia fua in ma* fiüspauperum tradereiuftus Fertur reFetftoriû fubt’,N dormitoriû de* ^uper, extruxiftè: Adiccitep Nicolaus comes multa huic loco donaria. In î^eyneuelde aût monafterio Ciftercienfiû côditi funt, tres iIll de Wagria ^ohannes,cum Frathbus, 8lt; Filijs. Ccterum in Hâburgo in maiori ecclcGa duonouiftîmi Ado!phi,cumaliquotFratribus lIIeaût primus Adolph’, ^ui dono prim’ accoepit terra a duce tum Saxonig Ludero:quia ei’tepo* ub’ in omni ea terra nulla erat Folênis,prêter Hâburgêfèm,ecclefia, nuIlCt 2dhiic uFq monafteriû,in Hâburgo credit terre cômcndat’.NâFili’ei’ fc eûdus Adolph’ relat’eft a Demyn in Myndâ: ut fuo loco dixim’:Terti’ Uero defunÓt’in dominio fuo Scowêborg: Quart’ in ordine Minois fe* pulturâpromeruit, inter Fratres fuos in Kilone, a lè Fundato monafterio. Libuit fepulchra ferutari nobiliû uiroiS2 ad perpétua memoriâ. nbsp;nbsp;nbsp;XllI.

Enric’2lt; Nicola’ comités cefi Gerhardi filrj,in ultione patris iu h fto exarfere dolore. Nam Henricus accccpta parte copiaR? naui* gauit in Zelandiâ:NicoIa’pfequit reliqua belli in lutia.Sed c5 CÔpertum haberêt parricidâ illû in Scaldingborg,cum magna manu cÔ* Fidere,in earn arcem primû ducentes,Feruentiflîme oppugnauerût:amp; qni uihil inuiû fortibus,etiam expugnauerût: Duo millia inibîDanorû cæla F«untur;Extraâus de medio infignis parricida,non uulgari mortis gene

re digniis mon',quadripartitus totidc roti's dni fin',8ó cui Cacramentis erat obnoxius,proditor Slt; niadraror imponitur, coruos paftur’jSi Holfatoi^ pri’mores ei'us facfti cÔfaj fuere,in obfcuro manfit: Sed tamê copertu erat magnam illuftris uin'fortunâ inuidia non caruifiè: Ingentêcius fpin'tuin multi admiratijfpperogarut: Vnde tam multis diu cumulatafolueret pendiaC'Reljaondit: Vidlores (c in Thietmarfia miflurum: ubi fi res ex (eti tentia procederet,prédis Iocupletati,indefibi (iipendia. defumerettSin derentur,nihil eflè opus ilipendijs, Sed tame is erat exitus muItoB?,ut ua^* cui redirent,8d inanes,nihil preter arma portâtes Henricus autin Zelan dia profperaC,opida,que facile fuit,utpote immunita,occupare:arces am aliquot obtinuit:8d iuxta ritum terre impofiris capitaneis, cæterirure degût,affuturi ubi op'-* eft: Cum imterim exorta ruri inter Danos 8d Hof fatos (ut facile fit inter militâtes)contentione ex caufis leuiftimis,quidam exprimoribus Danoru multis charus opprimit ab Holiàtis: Earebreui perlonginquûdiuulgata,côclamatur ad arma: Execratur omne nomen Holfatoi?2,èd cefi funt,tumultu multitudinis exorto,trecêti una node ui«* ri:Qvie res exterruit multos,ita,ut Henricus quoc^ comes impofitis opor tuno loco prgfidijs ipfe abiret.^Erat aut annus poft milletrecentos quadri gefimuflècundus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XIUI.

I nbsp;nbsp;nec ullis potuit coditionibus placari,ut gmulu a fe captu Frideri«*

cun ,duce Auftrig captiuitate fineret laxari. Nulla eum magnitil do promifli eris permouit: nulla ^pfuit amicoi^ interuentio: omnia fruftra pel tetata euanuere. Vbi iam multis fruftra conâtibus nihil potuit efFici, jpG inter fe principes foli couenere: ut Frideric’ interpofitoiuramentode nung refiliendo, omne ius G bi copetens permitteret Ludouico, libere cegt; dens nbsp;renuciansXitcris interuenietibus,omnia roborant:Non mirunt

q? his ufus fit Fridericus coditionibus ad fuilaxatione: fed miru çp his ad {hi fecuritate credidit Ludouicus.Duxit interea côiugêidem Ludouicus rex filiâ comitis Hollandie, nuptijs Colonic celebratis Interim papa exci)* tato rege Neapolitano Roberto, exercitu milere in Mediolanu Imperio detrahedum: Sed egrefli ciucs male muldauere uenietes:ut nemo fegau deret aduentafle.lnterim potifex Iohânes,folennib^ inftitutis proceffib^, Ludouicu regno pellere annifus eft: Ludouicus ad appellatione couola* uit:quam infigniter côccrptâ ubic^ fecit publican'. Nos inquit,Ludouw eus Romanon2rexproponim^ aduerfus lohânem,quiIe dicitefle papam,' cp Chrifti teftametum de pace male exeq uitur, publica Chriftianitatispa cem perturbas: nec reminifeitur a fanefto Conftatino id, quicquid nuc ha bet honoris, latitâti Silueftro permiflum:male gratus Romano Imperio,' unde defumpfit omne,quo nuc abutitur,fplendore: Et reliqua in hue mo dum plunma,q ue profequi,8C longu eftèt: nec omnino pofteritatis ocufi's, fubrjeereprouidujunde fcandala pufiIloB2 orirent Iohanes interea comes Holfatic in Wagria luftante cum Danis Gerhardu cum filijs,deierendix putauit,2lt; terrg fuc côponendîe induftrius inftababCofyderauitab aree

Linow in primordijs i'nfenoris Saxoniæ fifc:quae forel ac ïtetu eucrfa in^ I ftaurat,multa^puenire Iatrocinia,g pubb'ca lïinera mcrcatorib’ mrra prelt;lt; claras urbes Lubicâ,HâburguacLiincburgu,indigne, ut debu{t,perfe^ gt;^cs,arcêfirmauit in loco Tnttowe,nó loge a Bilena fluuio deflüêtejimï^ tetnep faciete utriqj ditioni,Saxonif ,ac Holfati'e* Locus in quo fundatuf, iüns erat religio(bß2 in Reynfeldecled conies ,cöpenfatione fa(fla,monafte rio tantundem alibi rependit, afoibens de fiio uillas ArnfFdde dehoineiuhbus monafterp memnrati.’amp;S tarne inalu feruntefîè locifatS, geniüqi pcflimtnut nibil ibi g'gnat mebris omnibus in col time,ab homi* tie ufip ad cicures beftias^Hic Joh ânes Fortunat” locuples, cum terram Fuam pacatam haberet, nulii fe dcinceps uoliiit immifeere bello; Sedit, örpexit conflic^Fus patrucliu fiior^^iiplc paci nulla rem duxir preponedam* Rcliquit aut filiü Adolphü,in quo,ut fuo dicetur loco, linea eins fuccell^gt; Onis penitus defecit ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A nbsp;nbsp;X V*

Vdouicus intcrea Romanor?2 rex uocatus uenit in Italiam, exci* 1 piturep pbenigne ab Gibellinis, qui partes foueret Imperp, per«« uenirrp in urbem Româ,excipiêtibus eu procerib” Romanis,(b* lenniapparatu Habebar autpiimores Romanimagiftratu, queappella* Here Vicanatû,quêtum Stephan” Columna gertbauls a clero Sgt;^ popu*« lointerpellatuSjCoroncä Ludouico dedit imperiale: Quaille percerpta.cüt aliqdiu girationes uertiginofas Italoiçin fuis partialitatib”ridens cofpe^ îlt;ifïèt:in Germania reuertitur: Côuentuq; regoi couocato pmagniFicoirl I ràckFoidiâ,ad quêetiam uocaucrat reges împerio non parères: uenerat tex Anglic Jmperio nihil debes* Aderat rex Bohocmic lohanes, Henrici feptimi filius,c^teric^ re gni tarn fpiritualcs,q fcculares principes^lbi cofli tuta funt multa,que exdignirate Imperp tum funt uila: Inter alia uero, q? tlecTt^ a principib”,aut a maiore, aut faniore parte, adminiftrationê habe atjcitra aiTcnfum potiheis: nä ea,quc preter hpc introduifta funt,nec diui«» noiure,nec ulla patrii ordinatione,fed blanda quorûdam ant’ntatione,ô^ RomanoR: fpontanea ingcftione pontificLi ,pueneiint:EIcclus infinuetut Romano pontifici,cpfit pn'neeps catholicus, iufFiis,Imperio dign”,peta* turep coronatio:q iic(nift obiFitcrit manifefta cauia) fi negatur,fumat cölt;* F cratio,a quouis catholico pontiFice: Nam omnes illc Folennitates per ec clcfiam introduite fueruuQuis cnim Roman’ pontifex côfecrauit Coil«* (Fantinopoliîanos împeratoresfôiquisante KarOliï multos ChrifFianos CtefaresCSi ante CôlFâtinû Ethnicos quis facrauit Imperatoresf Deinde ordinatum efF cpImperatorpreliabirpontifici Si ecclefie defeiiConis degt; uotioniSjSi humilitatis,non Fidelitatis,homagp,aut fubigiFionis iurame«* tum: quia temporalis dominp papa Imperatori mhil tribuit:immoeccle* liafumpfit omniailla ab Imperio* Gladius eiiini utercp nihil habet cômii ne, cuin alter anima, alter folum corpus côficiat, Ibicp decreto firmatutrt tlF q? uacantis 1 mpeni adminilFrationem pontifex habeat,nulla lcriptura, nulla ratio, fed fola ufurpatio introduxit4Hcc tum principib”in cœtû Im* perp congregatis uifafuere in rem ChrilFianâ obfeiuanda* Sed luit Gcr^

mània pochas diui'fionis G-ictque G unu fèntirct, parcretcp fuo capiti, quo* modo in Anglia,Fräcia principes regi,relt;fle iîh omnia procederêt: nûc ucroexpericur,quod uerbo Veritatis difc£re,amp; caueie debuit: Omnere* gnum infediiiilum,defolabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVI.

Vm per hcc tempora Ludouicus BrâdenburgêGs marchioLu* : c douicilmpcratorisfilius:lamenim(quodin Wandaliadixirn’) « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feudum redibat ad Imperium,Lubicâ ueniflèt, adierijt eu comi^

tes Holfatic lohânes Henricus,oftendêtes Danici regni longâdiutur^ namqj tumultuationc: expedire ut aliqn côpofitis rebus,ad trâquillitatc redigatun Nam filii Magni Gerhard«, dum antehac morte patris fui ma gnifice ulcircercnt,fa(ftû eil plurimo Iabore,ut omnia regni négocia fierce pei plexilFma. Audiuit marchio perbenigne, que a comitibus dicerêtur: eiFecitep^ut W aldemar’ SIefwici dux, cum comitib’ memoratis anniterc tur.’quoca rcs,c5pctentibus ad pace c5ditionibus,adefFcâû perueniret. Polliciti operas comités regêWaldcmarû in regnû reduxcrût DuxSIeP fWici germanâilli ibrorc fuam coniugem dédit: ut omnis de medio fieret memoria fimultatis. Erat tum annus quadragefimuiprimus poftmületre lt;centos Waldemarus autê dux male gratus comitibus,qui reicomponen de ftuduerunt,bellum illis coepit intentare: quis effet Henrici amp;nbsp;Nicolai côfobrinas,natus forore paths amborû. llliaûtarma uertunt adinfidias, obièruantes têpora uenationis,cui’’ crat ille fludiofifilm^, quod non igno rabant: captuq? in uenatione perd ucût in Fioniâ: qucadhucinmanibus trat HolfatoB2,biênioq5 tentû,grâdi cre luere fuam captiuitatêcocgerût. Magne uero,ôô multp turn fuere in regno turbationes,a capitc qmaxime fubortp. Ludouic’ marchio,Ludouici ut dixim’^jlmpcratoris filius,cuni prima Danorû regis filiâ côiugem morte amififlèt, de iècûdis nuptijs coj» gitauit Erat Margareta Stiric ducis unica filia,iam nupta Wcntzlao lo^ bannis regis Boheemie filio, puella infigni facie que maritû fuum ad uota nuptiarum aceufauit impotente: fecrctiufrp literis cgit apud Imperatorem ■Ludouicij:ut marito fubducTta eunucho4eius traderetur filio coiunx,etiî eccleGc iudicio, q? mater efle uellct,diuortiâda«Placuit]mperatoripuella: •nobilis diuitis,quc dotem afFerrctducatu, in filiû eius propenfio»Sed (ilius ubi intellexit rem non probauit: raptu Gbi coniugêquprerenon efle Chrifbanipn'ncipis.Verû ftimulâte patrc,cû etiâiurifpehti rem licitâ dice iec,côfenGt: 06 pucllârapuit uolcntê. Nârepugnâtemaritoaliterfieiino potuit: ut ecclefic iudicio apud illu mânes, diuortio abiungeret. Adtam atrox facin’ uindicâdû, omnis Bohœmia,Vngariacp,8i; Frâcia cÔmouen turrbellum ingens côflatur:producuntur acies ob raptam puellam: Tro«» iani belli renouâtur initia: Confligituracerrime: fed Ludouicus noninfe«* liordifceiîît.Is tamêerat belli cxitus:ut Wentxiaus Gbicohabitarefccmi nam dimitteret: guis papa multis literis foemineâprocacitatem arguerit: ^utpote,qui Imperatorie domui femper aducrlâret:Tenuit Margaretâ Lu douicus:Sed tii non facile obliuifcituriniuriamWentzlaus. Nam longe poflprouedus ad Imperium^marchioni excitauit aduerfàriumîquod fuo

ïocoin WandaKacommemorabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVH.

Olfati lam in regno Dani^ mulüs Iaboribus,$ó ut pLitabant,be^ h nemeritis pace fpcrabat: fèd urebat Danois oculos cernere in re gno Theutonicos, qui arces èC opida poflïdercc alienigene.

tem Callingborg inter alias Henrici comitis fideles tenuerunt.Rex Wat demarus,iam a comité redu(ftus, facit qd iolet mus in pcra: Obièdit arcê niemorata oppugnat.Superuenit Hêric’ manu duces expcditam; ob^ Cdêtcs inuadit,ffernit,capit,fugat, perinde foluens obfidionê,captos (ècil pcrducit in Holiàtiâ,magno ere laxädos captiuitate. Sed inccfîît tum co* niitibus,NicoIao,at(^ Herico fratribus,eötrouerßa grain's ad uidnas ue bes Lubica atep Hamburgu, q? mercatores quererent latrocinia multa ft fri,nô fine intelligetia,2lt; diflimulatione,fiue côniuêtia militariû uicinoR?^ fctqin res per occultos fauores ageret,omnes inGmuIati,innocentia fuam Mtpoterât,dctexere,uerbifç^ ^qgt;pugnauere: Videbant 8^ comités pro fuis sclare militaribus,amp; rem obfeunä, in détériora,ut fieri par eft, conati funt infleftere Quid multaf Comités ipfi dum fuoi^ tuent honorê,de occulte, facinoroioRi fauoreinGmulant Res adapertâ indignationêproçeftît:8C tiidebatur de proximo imminere militaris in aduerfos expeditio Iohanes comes Wagric,pacis 2elator,rem fub neutralitate paftiis eft abire,nulli ft: parti immifcês Orât ciuitates,permitti fibi opidû ^egeberge:ut inde re* bellium,8(^ uioIentoR? greftus obferuent Permittit Iohannes: DucentoS cG armis equos ambe urbes hoc opido coftituerut. V t aute facile annue* î'ct lohânes comes rem fratruelib” aduerfam,effccit arcis eiuidêprefeeft^, fua perinde comoda procuras Fortalitiu ille erexit ad uada(Iocum uocac Ton Steghen) unde in reliquu temp’,donee fubuerteret, multa^peuratæ Sedefenfa funt latrocinia» Sciebat ille urbiû gubernatores eâ inftrueflionc non pafturos, G non eius turn opera indigerêt. Procurrebât ergo de Ze* geberge urbiû fatellites,amp; fatigabât HoKâtos male fufpedos Hêric’ co* nies,uir acris ingenq ,impaticter tulit tantâ ciuiû in HoIiàtia uiolentiâ:in* tcrpellat fratruelêfuû Iohânem.Qnquidem,inquit, ciuibus gmiferis tait tam in noftros facultatê,patere, ut nos qcp tua paulifper utamur cóniuen tiadlle ft cundis rebus indifferente refpôdebat Verûtamcn,inquit,maI* lem ad omnes pace uidere^Hac permiflïone fret’ Henric’, ufus etia fauo* te opidanoRj, notfte ingredit opidû memoratû:ducentos equos abducitj capitep fateliteSjS^ ciues,quos reperit negotio intentos,inc^ fua perducês clauftra,uftp ad redemption? plenaria emügir ere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV11

Ed hoc bellû latins g fperabatferpiuNam Lubicêfes querimo* s nbsp;niam detulerût Imperatori Ludouico,8ô marchioni eius filio,itt

dem Ludouico, fuper nominib’ Henrici, amp;nbsp;Nicolai: non fo* lum recœptatores, fed etiâ defenfores uiderent eoRz, qui publicis uiuerec latrocinr)s Imperator permifiteam rem filio curandam, propius intuentî omniade fuo ls immifit Lubicenfibus milite quendâ,in armis ftrenuum^ Fridericum de Locken,ducentis cinlt;ftûequitibus:qui marefcallus Impe* ïijtueretur ciues memoratoSjô^ uindidâûceret in aduerfantes Hunefe*

quutf dult;flore ambaR’ urbiu ciues,HoIfât!â pcruagatur,ubiqj fêuientes; nee erat qui obuiâ prodireu Ad Danica uffp fyliiâ progreflï, que adhuc pignoris iure parebat comitibusjngenti prgda undecûq? accruata Lubb cam redibat miles cum his quos dudabat Magnus interca Suecierex.q? crebrius uteretur opera Henrici comitis Holfatie, in bello cômonitus ab codem Hélico,mercatores Lubiceniêsin regno fuodiuer(àntes,rebus8^ corporib’ iuffit detinerûCiues in urbe fua uicê reddidere Suecis,inibi ne gotiâcibus, Sô merces fuas uerfantib’jamp;^ cquata uidebâtur utrincp incom moda,Frideric’ miles memorat’ a ciuibus doélus,cflè magnû rerum ge^ rendarum in Scania pondus piicaturc têpore, eo nauigâs cum expeditis: qp multi e Suecia eo pifcarêtur,pofîê arbitrator côpeniàtionê fieri ad eos, qui in S uecia detinerenu Cum effet magna iuoi^ atq^ ciuiû manu cinAus facile fuperiorerat inermibus; Congreflus prelio conglobatis, Holfatis, Danis,Suecis,omnes cccpit, Lubicâ in uincula premifit afleruandosupfè fequut^ cum copijs uicffricib’; Satis ilium magnifiée remuneratû pro la* bore 8^ fide, in fua rcmiièrunt Jnde cum rebus finis nullus eflèr ïmpera* tor pro fe Gunterum de Zuartzenborg comité: 80 marchio,Héningunî de Buch milité, mifere Lubicam cum mandatis: ut rebus primû intende* rent,perequas côditioncs pacâdasralioqui armis ciues tutarent Vbiuegt; nere parato in urbé Lubicâ agmine, primû leges pacis pertentâdas puta^ üerc: Id infrunita plebis multitudo amp;nbsp;uulgus promifeuû interprétât pro fuo more in faüoré fieri nobilitatis:Nam arma potius expeéfabatea col* luuies,excerminâdis,ut uoIucrc,comitib’:Et ubi de pace non côuenit,ad armatNcc tn ea ièueritateinfbtcrûrj-'pugnatores,quâ popularis multitu do cupiebauSic enim morib’ 8lt; ^péfione nature côparatû eft: ut nobli* tas nobilirati ^^penlîor uideat Succlamat uuIgus,nÔ ex fide rem agi Cp terû uifum efl comifiarris principû expediretut res trâiàéb'onib’potius q armis finianulnfiitutis iterû traêfatib’,multolaboreterminata côtrouer fia efi:,cum detriméro,ut ciues putauere,fuo:gg hocipfum de fua parte co mites quoq^ quererent.Sic rerû depofeit necefutas, ut utriuir^ partis de^ triméto iungâtur difîidétes Quo tempore,per media ferme æfiatem cir/ ca feffû Magdalene, tanta faéfa efl aquarûinundatio,demontibus,deq; fluminibus undiqp intumefcentib’zut crederentur aperte iterum cocii caif taraâc, aut de occultis cuniculis ebulire fontes aquarum Vifurgus præ* cipue hanc fumpfit increfeentiam fine modo:Pons deqeitur ad Myndam per maiorem ecdefiâad forum ufi^ aque afcendunt:Cgt;pidum Lemegow etiam montibus difclufum aflumine,nemurispotuitundasexcludere; Rapti uiri amp;nbsp;mulieres perierunt, paruuli uagiétes, dom’ rurales innatare undis cernebantur:8i^ in domatibus homines,galli,murelegi: Mirum mifitandum per omnia lpcdaculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XIX»

e neret gubernacula, creditus eftconniuere predatoribus ,8^per uias publicas infidiantibus:merces enim currib’proueélp inter urbes Lubicam,Hâburgû, ac Luneburgû crebri^ incurfiones pertulere*

Capta inde plunma ad fbcietatê u(cp îatrocinâtnjmîmcrcatorcSjfi fua tu^ frentnr,cçfi Ea rcs,cum in caput Ericiab omnib’inculpatu intentaretur,' Albertus fratruelis eiusjnterpellatus ab urbium rec%oribus,ofi;endit fiblt; non placere fratruelis infamiam: Videtis,inquit,uires meastfi arma uefira iunxeriris,efficia:ut cuiuis facile perfpicuu fiat latrocinia publica óó itino ï'um turbationes non placere* Emifere,que poterât,armaciuitates: Alber tus iundus omnes duôtabat:Itum cftin terra Erici memorati: ultrice tna amp;nbsp;gladio uindicate funt, fed in pauperes maioR? improbitates: muni.* tiones aût recccptacula uiolêtoi^deiecere: Captos prpdones.ut reperce runt,in proximas appenderût arbores* Sed inuidit fortuna urbib’ lênfa^ tum principe e uicino: nam proxima quadragefimaidem uitaexceflît,ans» no falutis,quarto Sgt;C quadragefimo poft milletrecêtos Opercprecium eft: agnofcere quis ille fuerit Albert’, amp;nbsp;que fratruele fit per^quut’ Ericum ƒ cuius rei occafione remcmorâda eft linea ducû Saxonif fupra proximo bro attalt;fla,fed non fatis explicata* Bernhardus fili’ Alberti marcbionis' de Brâdenburgo,comitis qçp de Berneborg,8^ Anehold,ftipes eft 8^ orî goducum Saxonie: que *l*Fridericus Imperator; q? materno genere tan gerct linea antiquor?.’ Saxonie ducû, amp;nbsp;nouiftîmi Magni,ducê creauit,ejc cuius filia natus eft Albertus pater eius Brunfwickcêiès aût annales, hûc Bernhardûjfi dijs placet, nolunt agnofcere; q? deftitutionem fui principis Henrici Leonis patiêter non agnofcût: cum tamê in omnibus couentib” ïmperr|,amp; in cûétis maioribus Germanig rebus,ifte Bernhardus memo«« ratur dux Saxonie, uiditOttonêLeonis filiû in Imperio, illic^ adh^fit infinem* Durauit aût ad annû Chrifti undecimû poft milIeducctos:Hic primusinuexitinfigniadclignis ftratorqs, nigrofuluoep uariatis;inter:# dicente cn'nali ruteo,que arma nûq antea agnouit Saxonia:que tenuit ex ’WedekindocquinûpulIûcandidûiquêilIiKaroIus Magnus pro nigro cômutauit Sed poftq Henricus Leo deftitutus eft ex Saxonia,ex Anglia cum redirct, fuluos leones duos in clypeo pr^ferebatî equinû pullu trâfte rens in conum galee Vetera aût orientalis Saxonip arma,fuere tres femp circuli,cum aliquâtis intus angulis circuloi^ rubrûlfte aût Bernhard’ fti«» pes Saxonie principû nou’,rcliquit Albertû filiû poft ft duce Saxoniæta quo incipiût numerare annales Brûfwickcêfts,mcdoft aftèrêtes, AlbertûE cflè Hêrici comitis de Anehold filiû,cum reuera fuerit ei’ frater,ftd etate minor* Tanta enim fuit côfli(ftatio de ducatu Saxonie per Hêrici Leonis pofleritatê: ut mallet Hêric’ ftnior quietû comitatu, q pturbatû ducatu;

erat ab initio inftituti Bernhardi ducatus ifte maior nomine g ipfa regt; Nam potiores eins ducat’ partes,Henric’ Leo fibi retinuit, materni gene ris fucceflîone, q? effet natus matre, qug filia erat Luderi duels Saxoniæ.' poftea imperantis*Hic A Ibertus Bernhardo patri defi cieti, ad annû decM mum poft milleducetos fucceflit, amp;nbsp;filiû reliquit Albertû, elelt;ftor,eledo^ rcm:qui Albertus fteüdus peruenit ad undecimû poft milletrecêtostqu^ uitclongeuitate multis pofteris fuis fili)s,nepotibus,pronepotib’,ctiâ ab# nepotibus jfuit fuperftc5;uc fi fides fit annîdibus Bruiifwickccnfiû,primus^

RodiiIpEus, fccundi Alberti tnnfpo5,fuent poft illum pnnccps cleâoît quia dignitatem uiuên's Alberti nemo potuit illo uiuente c5tingcre:ergo fecüdus Albert^,qui genuit Rodulphû èC Ottonêfilios,illisfuitfupftes: Rodulphus genuit lohanem, ói ille iècudum lohannê, amp;ifte tertiucum Alberto fratre: Albert’ genuit Rodulphû: qui primus poft lècundü AIgt; bertum,tranfcenfis medqs fuerit princeps eledonqui ad euedionêLudo uici,amp;Friderici,in difcordia ekóïorü fuerit aduocat’:cü inter Ericû terrff lohânis filiû,Slt; hue Rodulphû de iure eligedi côtenderet, alter Ludo iiico,alter fuffragiû dederit Fnderico«Poftea tnin linea Rodulphipman fit eleélura, donee tralFcrretur in Milneles,ad iniuriäuere ftirpis Saxonw ce^ Potuit aüt Albertus uiuedo attingere ^tatê Rodulphi hui’:euiuspa^ ter fexagelimü poft dueentosjpfe faeile undeeimum poft treeentos attige rit: ut Alberti Iceundifilius Rodulphus annorü uigiritiquinqp genuerk lohannem primü 80 peruenerit ad annü Chrifti feptuagelîraû poft milk* ducetos:primus lohanes genuerit II limili etatequa pater, 2lt; peruenerit ad annü oduagelîmû: amp;nbsp;iterum ilk lJI genuerit lohannem cum Albern to fratre:quoR2 uterep uel alter pertigerit ad trecentefimü poft milktmor tuus Albert’ ilk,Iohänis frater,anno decimo fuperftite reliquerit Alber tum abauü:quiundecimo demum anno fit mortuus,ut ferunt annales, idco ad neminêprecedêtium peruenit dignitas elediua.Primus ergo Ro dulphus, huius tertij Alberti Filius fit ek(ftor:cum quo tarnen cocurrens fratruelis Ericus contenderat Hæe idcirco, ut oftendere fieri potuille,ut inter Albertü lècundû, Rodulphû tiinepotê:nullus fuerit medi’eleftor* Q2 omnino peruincere c5tendens,non tot nepotib’potuifte fieri fiiperlt;» ft item Albertum, fieri Ôlt;S illud potuit: ut qiionia a quinquagefimoad pe* ne centefimü, Ibli archiepifcopi de regib’ eoftituerunt, non euocatis prin cipibus Igcularib’, neminê inter duos Saxoniæ elegiftè ante Rodulphû:

ideo nulli poft Albertum lêcûdum eflèante Rodulphû attributîearn dignitatem Dabis ueniam candide kdorcuriofitatiferutantis, fi uerbo* fior,ac debuit,erat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XX*

Ecdum tarne copertum eft,quod querebat quis fuerit Albertus n a Lubicenfibus hac etate aduerfus Ericum impIoratus Progre* diendum nobis in enumeratione ftirpis huius* Ericus prim’ Io* bannis tertij filius, qui circa annum decimmtcrtiû poft milktrecétos ek* git cum Rodulpho in dilFcrêtia,reIiquit filios Ericum,5ó Albertum: qui proculdubio tâgunt hanc ptatem Potuit ergo inuocari Albertus contra Encumfratrê,non fratruelê: ut fiterratü in uocabulo.quod proeohabet iicrifimilitudinem, qpambohabitauerunt ad Albim inferioris Saxonie; ISJam Saxonip fuperioris ducê,quomodo longinquü inuocarêt Lubicen fes7* Teftanturc^ annales noftri, Alberto fine filijs morienti ad annü qua* dragefimumquartû fiicceftîftè fratrê Ericû ei’ nominis fecundü: qq fit alius Albertus huius Erici fratruelis in linea. Roduîphfi Qua quia lineam“ fumus prolêquuri,ad finêexequamur* Rodulphus prim’poft fecundum Albertum dedor,genuit Rodulphû Qttonê*RoduIphus knior aflè*

quitur poft patrê dignitatê Otto memorat in Loiienborg habitaftè:ubi frgoerat dominiu Erici Alberti fiIiorûEriciprimir'HicOttogenuic Albertû:qui fi inuocat’ fit in Ericû fratruelê: qiiero unde fit euocat^Cubi babûaueritf Perâguftâ fuiflè per multicudinê principS cuiuicp ditionê eft uerifimile llle Albertus quoc^ trâfiuitfineprolet Lineas ergo Rodulphî R Erici exequamur RoduIphus II elecftor, elcdloris fiIi’,genuitWêtz^ laum, 80 Wilhelmû: Wilhelmus fine proie exceftît, Wentzlaus elector genuit Rodulphu, Wentzlau,Ericum,Albertu RoduIphus maior natit de(ftor,genuic Rodulphu, Wentziaû,ante patrem mortuos Wentzlaus quocp èC Ericus fratres Rodulphi ante ilium moriûtur: ideo peruenic dediua dignitas ad Albertum fratrê a quo moriête firtamp; proie, trâfFertut per SigiCnundû in nepotes fuos Milnenfès,pr^ten'tis legitimis fucceftori*» hus.’quod hodie quocp quærunt Eric^ fecudus genuic Ericum tertiû; tlle Bcrnhardü,Ericum, Albertu,Magnum: qui epifcopus primu Garni«* ïienGs,deinde Hildelèmenfis erat Bernhardus genuit lohânem hodie fui» perftitemzqüi genuit Ericum, Bernhardu,ecclefiafticos,Coloniêres cano nicos:Magnû,qui nûc gubernat: lohânem,Rodulphû Hæc de Brun Iwickcenfiu annaliu defcriptione fumpta funt.’fi quid,uel obfcuru,aut dtl' hiû,aut falfum habêt,fides référât in authores Ceteru pofteri curet, que inuenerint,ab alrjs e rudêtib’ purgata,reddere purgatiora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXL

Eddamus amp;nbsp;Brunfwickcêfibus ducib^illa diligentia cum hono r refuoutlineâeoR2exequamur Henric’Leo,authorgertcris,re»* liquit hlios Ottonê IIIL Imperatorê fine proie: Hêricum Palati num,fine mafcula proie decedêtes,amp; W ilhelmû,qui reliquit Ottonê fili«* ü!n,lpem generis:qui,ut diximus, fub Friderico lJ primus obtinuit titn lum ducat’: ut cum pofteris diceretur dux Brunfwickcefist Otto reliquiG hlios quatuor,Ottonê Hildefemêlèm,ConradumVerdenfcm,epifcopos, Albertum,Iohânem:qui retento indiuifo titulo:ut ambo cum pofteris duces Brunfwickcêfes Si Luneburgêfes diceretur, diuiferunt tantu diti«*» onera:ut Albertus Brunfwicum,cum fuis pertinêtqs:Iohânes Lunebur«* genfem ducatum adminiftraret Hic Iohannes reliquit filium Ottonem,^ ille fubinde filios ïohannem Myndêfem, Ludouicum Magdeburgen fem epifeopos: Ottonem, Wilhelmum: quibus fineuiriliprole defici«* cutibus,redfjt terra ad Brunfwickcenlès: Magnum uidelicet, qui cogno«* niinatus eft de Zâgerhufèn eo q? in dotem accoeperit marchionatum de Landesberg,amp; aliqdiu habitauerit in Zangerhufen,eius dominfj prfci«* puam arcc Albertus Brunfwickcenfis dux:quipro magnitudineret^ gett ftariim cognominatus eft Magnus, reliquit filios Albertum, Henricum^ ^ilhelmû:qui primi diuiferut ducatû in tria mêbra: ut HenricUs iênior ïcciperetTrâftîIuanû ducatû in Embica,ôô Grubêhagen: Albertus Got Ungenfem ditionê: amp;nbsp;Wilhelm’iuniorBrunfwicum,cum pertinêtqs fuis* Moriente Wilhelmo in adulefcentia, immo peneimpubere, Albertus Bèricus fratres de Brunfwico côtenderât:ièd,quod fupra oftendim’,AJ hertus obtinuic Henric’dux in Träftiluanis cognominat^ Mirabilis,regt;

Kquit filios Hehn’cu 8^ Erneftum Henn'cus genuit Ottonê: qui mi'litartSf in ltalia,peruenït ad nuptias lohâne regine Neapolitan^: èC Baltafàrem, qui fequut’ eft fratrem in Itàliâ,8^ ibi defedt,ambo fine proie* Melchior borum frater fadus'eft cpifcopus Zwerinenfis* Ita defecit linea Henrici* Erneftus frater genuit Albertû amp;nbsp;Fridéricû, Fridericus genuit Ottonem fine proie decedêtem: Albertus genuit Ericum: Ericus genuit Henricu, Albertum Henricus genuit Henricum: èC ibi quiefcit hodie linea* Algt; bertus genuit ludocû,Philippû,Ericum,Erneftu Hgc eft fucceftîo Henri ci Mirabilis* Albert’Pinguis eius frater,Brûfwici,8lt; Gottingen dux, gc nuit lohânêmagiftrû in Pruftîa ordinis Theutonico b:: Albertû Halber*» ftadê(êm,8lt; Hêricû Hildelèmenfem epifcopos: infuper Ottonê, Erneftû»

Magnû*Ottô diêi’Larg^fine^pIe trâfqt: Erneft’genuit Oetonê:Otto genuit Wilhclinû,in puericia deficiêtê,Ottonêmonoculû:qui fineproie ‘^efecit.Magn’aût propagator eft generis:nâex eo defcêderût duces qui bodie rebus prefunt Is Magnus cum duxiftèt unica marchionis de Lan*» desberg filiam,cum ea côiuge accccpit in doteprincipatû: Cuius tempo*» ribus,moriête Wilhclmo,ultimo eius lineg duce Luneburgêfi;abeo de*» fignatus eft fucceflbr in illo principatû: Vnde eft bodie querimonia ducû TranflîIuanoB::q) uel in parte uocari debuerint eius ditionis,cum fuerint in gradu pares,ambo in tertio* Magnus genuit Albertû archiepifeopum BremenIèm:Ludouicû,quiperuenit ad ducatum Luneburgêlêm,n5 diu fuperftes: Conradum,qui mortuus eft in ItaIia:8C Magnû,qüi pofterita/ tem auxit:quiqj ducatû Luneburgêfèm aliqdiu tenuit:Iêdindeabaêt’eft ut fuo loco dicem’*Is Magnus genuit Ottonê Bremêlem archiepifeopu: Fridericum,qui cefus eft iuxta Frinariâ,Bernhardû, Henricû: qui Ibli pofteros rcIiquere^NamBernhardus in ditione Brunfwickcêfi reliquitfi lioSjFridericû Slt; Ottonêrqui cum fratruelib’ fgeere ditionû fuaB» permu tationem,ut acciperent Luneburgêlèm pro Bruufwickcêfi Otto fine ,plc moritunFrideric’reliquit Bernhardû, amp;nbsp;Ottonê: Bernhardus tranfit figt; ne proie* Otto reliquit Hêricû nûcregentê.qui iam habet paruulos fuos* Henricus Bernhardi frater genuit Henricû,8^ Wilhelmû* Henric’ obijt fine proie: Wilhelmus reliquit Fridericû 8x2 WiIhelmum:Frideric’trangt; fit fine proie* Wilhelmus hodie fuperftes habet filios Henricû, 8^ Ericû: qui patriâ ditione diuilèrc,patre paucis côtento Henricus Brunfwickcen^ fern,Ericus Gottingefem admiftrât ducatus.Henric’iam numerofa proie gaudet*Maïor natu Chriftopher’ adiutor eft eccIefiæ’Bremêfis*Ipe certa lùCceiîor*Ericus necdû Ipem pofuit nalciturp fibi pofteritatis* XXII*

Nnus erat quadragefimufoêlau’ poft milletrecêtos, cum princi a pes inftitere apud Ludouicû lmperatorê,ut côuentum indicereC , in Franckfordia principû: Ipeciequidêtitpacaret archiepilcopu Moguntinû,diflîdentê a patruele cius:re aût ucra, ut legittime côuocati, deftituto Ludouico.aliû fibi regem deligerent* Initio quidêlatebat Impe ratorem princijDÛ in le côIpiratio:Fccit quod uoluere:C5uocauitprinci*» pes;Jpfe aderateu trib’filqs,Ludouico marchione^Wilhelmo,Romulo*

Rodulphus dux Saxonie Wilhelm’ ma'rchio Mifnêfis,Guter’ Lâdgrà^ ^iiis Tunngie adiieneranc PauIatim intiötuic Imperacori,5lt; drcûfpcârâs quid faceret,arma quata potuit, cocraxiuRefcieratinterea Bohccm’ infi#» diator coronc,prodii flè cofilium côfpiratîonis Jmperatoriq? patuiflè,noii aduenic: Sed in Bunna cocedens, ibic^ qtios poterat eledlores cÓuocans, fffècitjUt eiigeretur re'x nou’ WentzIa’Morauigmarchio johannis Bo* hcemie régis filius. V’iuebat in corde lohânis üulnus,8ó recruduitobdu* fta cicatrix jde abduda filij coiugeddeo quanta potuit machinabatur adi humiiiâdû Ïrhperatoris Ludoüici domu Quo têpore du^ Saxonig Eric’ arcem Liriow de manu miiicàriu,qui tenuere,redemit; quia (èrmo erat iri oreomniu inde fieri excurfiories ÓC larrocinia. Illi accocpta pecunia, terra paluilrem in Darfing Punt mercati:übi ueterêqugftu inftituêtes,a domi»» nis Magnopolêfibus,glt; duce Luneburgêfé Octone,propulfi funt 8^ efFti gati de terrä Ludöüicüs aut Imperator, cum ad mêfam haberet burgra:* uium de Nurértberga,qUiinu comiterfolebat adiré, iènfit ex more uene ni pûdiones.’quod ei,ut ferunt,nort tuth pri'mïï accidit: Crebri’ eriim hac artetentatus, ad uomitum ièprouocas eüafit periculu: Sed tüm üomitus prodeflè non poterat,fuperate ui toxici: Ad üenationêcÓiürgit,ut agitai^ incalefcête corpore,uenenû fuperaret Ibi cum urfum fequeret fugi«* fntem,equo delapfus,grauiter kfo corpore,peruenit ad extrema: Copuii ftus tamén corde, breui efflauit ipiritum, regio faftigio tumulatus eft in Monaco.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXIII.

Eriricus interim Holüitig comes,uir ad arma natustpoftq in Da* Il nia marte fatigauit,peruenit in Sueciâ:ibi(^ diu régi militauit ut etiâ arces in eo regno meréret: Calmereri üocant fortalitiû quod a rege tenebat. Phinni rebellionê régi fuo oftenderût; Mittitür Henric’ à tegead gentêedomâdam:Tranfierat ille cUm éxercitulocù Wâfteen,ubi tuiu daruit domina Birgitta,opiniorie fanditatis, etiâ uiuês iam Celebris: PpiritU prophetic multis multa prçnûcias, Cômouetur Henric’ adiré iàngt; ftam fôeminâ,amp;^ belliexicû perfcrUtari: Non recufauit.ubi ueriit in côipe ^u,iiiterpellata reipôdic humiliter. Si uis,inquit,terrâ arbitrio tuo fubq«* ccre,inermis ingfedere. Potuit ipiritü cômonita intelligere, qp maCuetudi ne popLilus fadle flederet:necp tamê riegauit id armis fieri pofle Henric’ cÔuerfus ad circûftâtes fuos:Hcc,inquit,mülier hui’eft nationis: nihil ad eam pertinebit fi pereamusrarma quç ferim’,ueftamus in hoftes:Ita con«» tempto éi’ côfilio proficiicitur: armis gentê iub£git,8é in pace reuertitur; Auditiamdudû grauÜÏîmû efïè bellû inter reges Ariglieatcp Fraricif:qgt; niortuo fine proie mafcula,rege Frâciæ,proxim’ fanguine agnat’,corona occuparet:quâ rex Anglig côiugem tenes filiâ defunéf i regis,fîbi putauit lt;Ieferendû Henric’comés pro robore 8C inuiéla uirtute Ferfeus cceptùs ^ici.eo côtendic,regic^ Anglip Eduardo militauit Grauiflîmû turn immi rtebat preliû,cui ambo reges aderant Regê aût Frâcie fequebâtur,Iohafi nés Bohœmie licet iam’ ccc’,Petr’Nauarre,8^ Bifanti’Maioricai^ regeiî.

nam fue partis audierat inch'nare,dudlorcm fuu interpeKatjUt fe eo dirige ree, quo côfertiffimi hoftes pugnarent: ibic^ fortiHimepugnans cecidit, Adolphus dux Lotharingif jLudouicus comes Flandrif ,una interierutt Rex ipfè Francie captus,per man5,ut fcrunt Henrici comitis Holfatie,qiii copias dudabat,ad EduardS protrahit: Sed Frâd regê fuû captS negât; alioqui bello finis eflèt, quod multa deinde tempora durauit; Fugiflè fa* tentur Alrj regem Boheemif lohanem duabus catenis aureis, quas collo gerebat, ab Henrico captû, extralt;îhjmcp ade ferût; Sed inuidifß Anglos glorie fortis uiri.in manibus Henrid regêferut extinxiflè Hoe tame eer* turn eft; Hêr icü Holfatü,eam in prxlio nauallè cum fuis militib’’ opera,ut régi Anglif in reliquû percharus eflèt: accœptis ab eo literis, ut Hêricus cum Omni pofteritate, annuas acciperet a rege quadringêtos aureos ma* iores(;Nabulos uocât)’G modo per Gngulos annos ille,fiiicp,rcgi fua fentarêtobfequia Hoc enim tempore cÔpertum eft,noftra ctate,Henrid Ferrei fucceflores prf tendifle literas nbsp;nbsp;intercedête tranGid:ione, inde diu

côtrouei Gam continuatâ expiraflè Multa funt apud Anglos, de uirtute^ fide,cÔftantia, huF uiri rebus geûis, prfclara teflimonia: quoi?: quedam commemoratione digna fubnedemus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A nbsp;nbsp;XXIIH*

Enric’, cognomêco Ferre’,cornes Hollâtif ,qdiu régi Angli^ mi h litaret, régi pro uirtute lèmper fuit cômendatiflîmus, Vrebat id

Anglicorum alioq ui inuidg gentis oculostqj alienigena charior eflèt régi indigenis InGdqs perinde Igpe expetit’, ut fubuerteret,G:d eua* fit per ioduftriam:nam circûljxdio Gngularis, amp;nbsp;militare robur, ôôdeus innocentie amp;nbsp;Gdd amator, ilium eripuere malis* Iniuriâ fadêtes Anglid, primi uenerut ad querimoniâ apud regem: fed ille Gic gentis morem non ignoras ,occlulâs aures habuitacculàtionib’ Herici. Aberat Eduard’ ali* qdiu,8^ in arce manebat Hêric’, ubi erat ÔÔ regina:DeIatores reging fug gerebant:hûc,inquiût,SaxoncThcutonicû rexmultis prgtulic nobilibus Anglicis,quéquis credateflenobilê,tam longe lèruientêfSuggerutmu* Iieri,ut de leone periculûfadat,quê rex tenebat incIufum:Ferunt beftiani internofcerenobilêlànguinêadegeneri SolebatHenricus antclucêau* ras captare,amp; intra arcê obambulans,fcrutari portai^ clauflra:id Gientes AnglijUoIuntate reging leone noifhi laxant, ut Henricû ignobilê ante lu* cem laceret IIIe de more,fola fuper nudo difeintff us talari, balteu cum gla dio collo appenderat.’delcendêfcp gradu cum nihil rimeret, obuiû habuit leonem,rugientê,frementêe^,llle interritus: Quielce,inquit, quiefce ferox canis Ad durius hoc uerbu leo pedibus eins profternit Mirantur qui de latibulis prolpexere: leone reduxit in caueâ« Ferût ali) ftantêaliqn ad can cellos leonis cû Anglids Henricû,dixiflè:Si quis inter uos eft nobilis,imi tet faeiens ,qd facio Ingreflùs ferociori ex omnib’Leoni crinale fuo capiti detraiffû impofuic, amp;nbsp;exiuit nihil relpeAâs: Stupuit leo immobilis.Tum couerfus ad Anglicos: G quis, inquit, fidet ftêmati fuo, référât crinaleqd intuli.llli rubore perfuG abierût: Cui rem gtate noftra Gmilem aiût conti* ©fle in curia Matthiç regis Vngarig,Erat Polon’ régi militans,uiribus

inïblcns,5^ quiiacftater fepe Vngaros ad luctä^ad pugnâ, ad hadam eiia caret ,multo{^ pe ludflec: Sed laétatia illum fedt odiofiim Stabat ih fer rans clauftns imniam's leo Quis eftjnquit Polon’, qui famelico leom' au fit carné auferre,qua ore coprehenderitfCum nemo prefumeret: cernetis inquit quod dico IUi fame per dié excruciât leone:poftera die ouem pro* Hei unt quadripartitä:leo immurmurat apprehefg carni incubas: Polonus ingrcditur,8ó leone iam uoranté,diuaricatis crurib’ inclufum,pugno fen't gt;nos,dicés Offam dimitte canis Vocem intrepida leo exhorruit: exeun* temq? ui'fu folo fequit:Audax facin’,cü ad regéperferret,non probauit; cuocatüq? Polonu pro more donatû,domo fua iuflît excedere:ut qui ue* nalé ita uita circüferret,non neceflario ,fe ad fola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijciês periculo

quid non aufuru propoGto premiof Phifici tradut leoné feram nuliius nift iiupauidi hominis uocé cotremiiccre: Sed Henric’comes inuifum fe tot infidijs peti cernés,regé adijt: Pro fide amp;nbsp;labore plurimo rex incly te,inqt non meexigendü canib’ domo tua iperabamzfed quando ea AngloR:in nie,quä cerno,finiftra affeclio, cedendü eft Rex illü magnis coditionib* detinere conat’,nihil profecit: abeunté magno donat auro: additis literis dequibus diximus:quas alij probabili’ ad iummaaureorum centum m» iorum ferunt fuiiîè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXV*

Icolaus aut Hérici german’frater domi fedés,dumiUe peregrin» n tur, in fide continere curat omnia: prefertim ea, qug fub coron»

Danigfratres tenebat, ArcéHakefow in Fionia Henrico de Ale neide comendauit: Arces aüt,quas in lutia tenebat,cuidä eins gétis mihgt; n'cVitulum fua lingua Dani uocitarut) permiGt, Nam illc fc comitifacr» nicntis alligauit,duas arccs,quas tencbat,comiti fe feruaturm Comes plu rimumilli habés fidei, tertiäquoej illi comendauit* Sed cum interim rex Xlt;^aldemarus etate procederet,cöualerceretcß, arces regni paulatim ten* raait recipcre:iure,an iniuria,par5 penfitabat. Tentât’ a rege miles CalfF, facile trâfiuit a comité ad regé,oblitus decoris iurifiurâdi: Cuius faébï ipfe rex dignû rifii putauit,diccns circûftantibus: Bon’ uitulus boui corn parandus:cum duob’ ai cib’ abibat,trib’ prédit’ reuei titur* Quo etiain tempore arcé Doming tenebat dhaquedâ hgreditario iure, iam uidua: Nupfitauté uiro forti de Holfatia, Nicolao Leembeken militi:qui cû ex. niore predia dotalia circuiret inuikns fubditos,c5temptûfeaDanisuir Theutonicus deprehédit:Id cum renûciaret uxori,illa refpondet*Fccmi* na ego fum,méfalia pofTum apparare,Sf epulis inftrare: tuu eft adducere, qui méfas côpleant, ôC exaturati faciâtquæ iubeâtur Intelligens uir pru^ dens,quid mulier moneret, familiam ex Hollâtis ampliauit,longo deinde ordinefamuloßz incedens,ut a rufticis côtemni non pofïèt*Hûc uiru ma^« gnis opibus prçditû uifus eft rex fufpeéfû habere.'Iuiïît greflus illius ob* feruari in eius pernicié* Rex aliqniuraméto fidelitatis, q? in lutia habita* ret uirû uolebat adigere: ïlle fe dominis fuis comitibus aftriéfu aflèiiera* bat*Vbi rex ueheméti’urgebat:fibiquoq? iufiurâdum preffari,q?in fuo habitaret Circûlpidés NicoUus,çwm fefatis tutû amicis uideret:Qyan*

(ïo,inqui’t,rex iuramêtum dcpofdt, i'uro me nung rcgi futuru fidele. Rex ad hcc ftatim: Veru,i’nqLu't,8lt; j'ndubitabile nobfs lurafti' Sed infèdit aln’ regio cordi,quod tum diflîmulâter ciim n'fu uidebatur excipcre Extabat caufa qua rex precenderat: ut falua fide pubh’ca, fe milite fequi iubcretiti arcem Werdingborg. lUenauim pcrarmas nihil dubitauit fidê regia qui. lam arcê petitur’*, a quoda obuio adulefcente, cui res fuboleuit,qua: pararetur^monetur,ut uitc fuæ caucat: pene eflè illum in caffibus.IIlenon cotemnens, retro in nauim redit: nee reuocat’ fuaderi poterat, ut fideret. Hic eft ille qui cum regê terrere uellet, alignât o poft tempore in aurêfu* furratepi(copo,quêfciebat non taciturû;Eft,inquit,iècretû,quod perfero quod omni fide oro etia arep etia, ut celetur Et cum attonitu fæciHetepi=* fcopum ait: Regem toxico petunt multi;ièd rogo, ne quouis paifto fècrelt;* turn exeat. 111e tacuit donee ad regê ueniret Rex fibi timens, diu regtîum exrjt peregrinat’’:quod in Dania comemorauimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVf.

lt;ftus eft rex Romanoi?? paulo ante morte Ludouici:annitête lo* banne eius patre, Balduino, magno eius patruo,archiepircopo Treue* renfi,qui frater erat Hêrici Imperatoris memorati.Cum in earn rem Ger* lacus Moguntinus, amp;nbsp;Henricus Colonicfis archiepifcopi,amp; Rodulphus dux Saxonieanniterent: papa hanc elecftionê non cuétanter approbauit: qp aduerfareturLudouico Bauaro fibi reluiftanti. lohânes quoep rex Bo* hœmie pater eius, fua uoce filqiura roborauit:quis contendantnonnulli Boheemip rcgi eligendi ius non eftè,nifi paribus inuicê uocib’ ceteri dtf* iîdcant. Ego facile adducor,ut credâ,ante Karoli .IllI têpora, nihil iuris fuiftè Bohoemo in elciftione regis. Sed hic Karolus iam Imperator faftus bulla defuper édita,declarauit Bohœmie regê, prima inter iècularesprin/ cipes uoeê habere Ferût tamê multis largitionibus efFeâ:û,ut ea fieret ele ôio,(Necpenim pater,neep filius,profufionibuspepcrcere,quomin’ad optataperuenirent)Sed cornes Palatinus Rcni,cum illâ eleêtionêimpro«» bai etjUOcatis ad eleêlionê noua cunêîis ele(ftoribus,8ô nullo archiepifeo* porum côparente: cum nec Boheemiæ rex,necdux Saxonic Rodulphus adeftè curarent:ipfe Palatin’,euocato Ludouico marchione Brandêbuîi» gcnfi,8ô Erico duce inférions Saxonie elegerunt hi tres, Gunteru comité de Zuartzenborg regê Ro Gunterus aût quanta maxima potuit manu militari côtraêta,Franckfordiâ petit: fèd urbe excluditur,q? dicerêt ciucs, ante hominum memoriâ hoc iè priuilegio cômunitos, regê difeordia ele âum, quicôpetitorêpatiatur, non anteadmitterein urbê,priufg nouent feptimanis obfidione perurgeat:utper hoc têpus digladientur inter 1ère* ges,ôd fupeiïor,uel iure, uel gladio faêtus,in urbê fufeipiatur. Tentauere multi côcordiam.’ÔÔ rem omnis côtrouerfic traêlatibusintercocperetSed Gunterus non finit,iure,8lt;*gladio,fe iperans proff(fturum:NectamêKa rolus in eû d uxit Alio aût telo,cû iè petitû lènfifïèt, toxicû uidelicet accce pifîè,admifit,qui de pace agerent; Padus multâ a Karolo pecuniam,fibi

8ut heredibus (bluêdï,a iure fuo refilrjt, 5^ in Karolu tranOïidit, ipfumc^ regem confàlutauit: nee diu poft uiuendi fine ftcic KaroIus auc omnium primum Palatinum Renifibi duxitcÔciliâdum, accceptaeius filia uxore;: Cunc^ nee in Saxoniam, nec in Bohocmiam ftcurus propter marchionis potentiam ire pofte uidereftir,fubmiftis amicis, colloquium depoftit cum Ludouico: Conftitutus eft locus in Ifenaco Turingic opido: Ibi foliduo in quods fratru prgdicatoB2 coclaui inclufi, per boras (ex tra(ftaiiere,nemi ne quid agereturfciente:Sed exit’declarauit. Nam Ludouic’ Karotum cofalutauit regê,8ó ab ipfo Bauarie, 6^ Carinthig ducat’,marchionatufcßi Brandenburgerifis feudu accccpit: Remifitep rex illata iniuriam de abdu ftacoiuge; Ludouicoep permiGthabendâMargaretâ Quoordinema^’ Sniper Germaniam motus coquieuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVIL

c aditus a dominis MagnopolenGb’,Alberto,amp; lohâne,duces it» los creauiuQuo tempore Waldemarus Danie rex,deLaIandia txturbareuoles Holfatos,obfedit Werdingborg* lobanes aut Wagrig comes eo contendit nauigans,utobGdionefolueret: Slt;diu coll ueftati,per Magnum Suecig regem in has coditiones copoGti côlèntiût; ut lohânes comes aceœpta pecunia,in fumma olt;fto milliû marebarû argêri,regi per»» mittetet Lalandiâ Adulterinus tum Waldemarus marchio uigebat,que Albertus MagnopolenGs »am dux defenGtabat: Quapropter in gratia Ludouici marchionis rex Daniginlula PoleMagnopoli fubigefta, uafta* ^it Sed Albert’ WiGnaria mouens, facile coggit in (ua redire: nec tarnen mox redijt Nam audiuit in Holfatia rem geri,inter Henricu comitem,8^ quofdam de Humesbuttel militates. Querimonias multas comes acccelt;» pit,latrocinia 5^ deprgdationes publicof52 itineru fieri, per excurfiones de præfidio Hogenftegen: Quocirca comes audus uiribus ciuitatü,oppu^ gnauit fortalitiu.Rex aût,cû militaribus illis iam penedeficientib’immic tere cuperet auxilia,nec poftet, obGdione etia foluere in terram tranfgreG# fus non fatis fidebat:propter qdj/mmilTis oratoribus, rem cccpit copoG tionequalicuncp terminare.Tradatum amp;nbsp;conuentum eft,ut militaris ille primarius,dns fortalici},accccptis acomitequincß marchai^ millib’,terra excéderct, eomitiomnia fua relinqueret prgdia, prgGdiü deijeeret, Iblorp f quai etur: qug omnia ordine quo diefta funt implentur Sed tum colpira^ runt de militia plures,indigne ferêtes,çjgt; per comités erjeerentur alter poft alterum:adeocp cccpit tcbellio ingraucfcere,ut cofiderent comitibus do* minis fuis exaduerfo fatis futuros. Vrbes aut uidngLubica amp;nbsp;Hambur* gum cernentes, labo rare comités, q? publica itinera cuperet eflèinnoxia, deferendos non putabant,fed immifere illis fua (ponte auxilia Vnû enim' fenferant in hac re,Iohannes Wagriæ,2lt; Henricus cü Nicolao fratre prg* fidentes Holfatig. ArceReynoIdesborg tenebat Marquard’ Weftezee primipilarius rebellantiu.Cccpta eft obfideri a comitib’,00 auxilijs eorü,* amp;expugnabatur Lakenzee uocant fortalitiü,quod Gmiliter expugnat^ Woltorp prgGdiu aggrelTi/acile deigc€rûi.lohânC5 aut comes,audus aï

mis di'ólaru urbiûjperniciofifïïmûlatronu prcfidiumLinow/æpe petit?, dcig(flu, 8ó in perniciê publica rtftitutû, itei û petit: nee difficulter exgt; pugnatu, terre coequauiûQui inerât ad AlbertS ducê Magnopolenfem ie côtulerunt,qiiefi:i defuper dues, çp publier hoiîes rccccptarentur,8lt; in confpcdüm Alberto duci (àtis cum côtumelia obîjciunt: cum etiâ iiïe diM ri LIS pro tranfFugis rcfpondiflèuScmper,inquiût,princeps egregiefouifti innocentiâjdilexifti iufticiam,mercatores ire uoluifti immunes,pcriêquu* tus atrociterlatrones:nûc audus honore ducali, mores uertis in deterius, defenfàns improbos quos ante infeâ;abaris4 Qtiibus ilIetCincTtus undic^ boftibuSjClauu clauo retundere c6peUor,ut arceam improbos,improbos admitto Altius fedit animo ciuium g putabatur ea relponfio Sed tamcti breui inter eos rebus ad bonum modû côpoiîtis,unum ficutfemperanteü iterum (entire cccperût.’unanimitercp (unt infeélati publicorumitinerum infidiatores: qui maximus femper labor fuit, ex die increfeentis Lubicas mercaturæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXVHI*

Er idê têpus cû eptïs Halberfladen aduerfûs comités de Regen»* P (leen btllu fufcccpihetjinuicê (îbi muItaCut fit inter ho(les)intiP

Icre damna: Quod nemo prefump(ît,nemo timuit,au(î funt comi tes memoratuNâ audi uirib’,undecût^ cô tradis,no de facra Dnici na* talis,cum omnes fideles intenti deuotioni,diuinointereflento(Ficio,ipft per occultas, quas nouere uias,ad murû ciuitatis penetrates,aliquotlocis perforatum, ingrediutur:8C nihilopinâtibus fuperueniêtes,ciues multos capiunt,r£(illentes c^dunt, captiuis quos uoluereextradis.redibâtpet anguRias quibus introierûuVrebat epifeopum côtumelia,8lt; fuorumin* ligne detrimentÛ4 Prjfedum armis habebat uirum fortem,gK^pr^lioau^ d«em: qui multa fppe damna comiti irrogaiTeu Qviânde iurabat cornes lllum ubi caperetj^aiboriquam proximâ cerneretappenfurum TumiHeî quid fl legem patians quâtuIidûNon abibat annus.Obuijfibipquisui* ribus in campofuere:congre(îî prplianiur Cornes fuperatur inarborefH uolens appendere comité præfgdus,nullam reperit: Ergo gladio trâfFof»» fum,lanceg in terra fixe uelut appêfum alligauit: non iniquo iudido pa(* fus ab holle,qd prior ip(è irrogaturû fe pduellioni fupb’minitabauQiia etateducatum Luneburgêièm tenuereOtto amp;nbsp;Wilhelmus,filijOttonis qui côiugcmhaberet filiam Ludouici quondâ Romani Imperatoris, aut ^egist Res in ambiguo ell. Nam funt q ui ilium negant Imperatorem,q) a fummo pontificc,nec approbatus,nec bgnedidionê a(ïèquut’ fit, cotent’ accipere coronam,de manu laica,Stephani de Columna,qui turn Roma* ni Impcrij uicariatum gerere diceretur* Sed Otto cum Wilhelmo,fandi Michaelis mona(lerio,tum in monte fito,contulerunt centum marchant redditus annuos de fah'najCum Relis ad cultum Dei amplificâdum Nec diu fuperfuit Otto, decedens,fratri Wilhelmo principatum folireliquit, anno quarto quinquagefimo poR milIetrecentos Per qug têpora,Hen ricus de Brunfwico dux,Alberti filius contemptorfuperu, qui ecdefiaftt ci neiui uincula diu diRîmuIans tolerauit, ecclefie^ Hildefemenfî grauil*

5fnus incubuit: Erat enim in ea cïeiïlus cpifcopus Hoc tarnen tempore dé niandaro Innocentrj ♦ VL a uinculis excomunicationis abfolutus exiuit, non finefcâdalomukorüminecclefia: qui périndeccdefiaftïccdifciplînc neruum côtemptiorem habituri ui'debâtur: cum tot potltificum ccnfuras peninaciter difîîmulatas, pontifex accccpta pecunia, fine prcuia fariffacfli’* onelaxaret^Ferebantur enim aliquot aureorum millia cametç apoft olicæ perfoIutatQuo têpore etiâ Hamburgenfes ciues, perartrtos duo de uigin ti, facris interdicfti, diüina officia refumi tiiderüht,quinquageGmo(èxto* Caufa tanti malijibertatis ecclefîafticæ minoratio: poflèfliones clerus, teuere in urbe uëtaretür ImmifcuereCut fieri folet)n5nullç iniurie: CeHic eapitulum loco.’Induruit populus cum pkbe Patres ipfi mifere rebus co*» ponendis ad archiepifcopum Burcbardû,cum pleno mandate confiliares oratores»CôcIufum ibi,cum côueniret de legibus pacis, deinde miiîîs ad tundem litcris ratificationis fuper omnibus cÔcordatis,S^ tarnen inde rei» filierunuExtant caufarû regiftra Prgualuitin caufà clerus: tn magno de^ terimento in fine rebus côpoGtis,pcr non magnas perfbnas,in urbêredie«» tuntperfbnc capitulates quæliti fuperextabant Hoceftillud têpusquo triftis ubiqi regnabat erynnis* Nam amp;nbsp;mercatores orientales Brugis irt Flandria refidere confueti, propter quafdam tune exortas inter fe amp;nbsp;opii^ danos caufâs,popularitcrcmigrarût,in Dordraeû HoIIandigfecôferêtesj Sed Flandrenfes in urbê Lubicam mifère oratores,6C caufa ad plenum hgt; tjuidata.complanatacp, per quofdâ in Flandriâ remiiîos,de Lubica,dec^ 3 urriano Pruflîg urbe toti’ nationis oratores, in Flandriam funt reduefft •mercatores ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXIX*

Arolus Romam proff (flus, a duob’ ibi cardinalib’ ad hoc mif* k fis confecratur*Iam Imperator in plenitudinc poteftatis eueeftust cum uideret multa in côuentu Imperrj Gneor(iine geri, nec fatis ad liquidum conilitit,quo quifep more res in cœtu adminiflraret Refor:* manda omnia curauitjibicp defumpfît: multa côftituens,qüç ufcp in ho* diernum ob(èruantur,8lt;aureo figillo defuper literas decernens.appenari iuflît conftitutionem Imperialem,Bullam auream:queqm pafîimlegitur ubicp,nihil opus putaui huic inferere operhSed hue inftituit ordinem: qp in fefhone publica Imperatoris, archiepifeopus Treuerefis archicâcellari* per Ganias,hoc eft omnê Imperq prouincia ultra Renum, qua:olim noil parua fuit, 8^ regnû Arelatenfê,e diuerib a fronte Imperatoris confideat* Moguntin’aut in prouincia fua 86 cancellariatu per Germania,a dextiis: Ô6 item Colonienfis, in prouincia 86 cancellariatu fuo a dextris Imperato* ris:86 uiciftim a finiftris, alter e duobus Nam ut Noguntinus per Ger* imaniam,Gc ColonienGs per Italiam primatu tenet* Rex Bohocmie a dex* tris archiepifeopi, 86 ilium fequitur eodem latere Comes palarinus Reni* A finiftris archiepifeopi dux Saxonie,86 illi marchio Brandenburgenfis* ïn publicis aut proceftionib’ eodeordine incedêt: Treuerefis ante Impe* tatorem,86 alq archiepifeopi a latere, iuxtamodu dilt;ftum Rex Bohocmie ^me medio fequitur Imperator€ Qgt; G Imperialia deferent« r infignia,duxi

Saxonie cnfcm port ans, ftatim ante Impcratorem, rnedius inter ipfuni SC Treueren(èm Â dextris du cis Comefpalatin’aureum malum A finiftris marchïocum fceptro« Nam ducêmarfcallum uocant,hoc eft belli admi* niftratorem:PaIatinûdapiferû: marchionê cameranu^ Officia fiia in re* gis coronatione exequentur hoe ordine* ïn regia uel Jmperiali curia, que de magnificentia regni uel Imperfj publice 8^ folenniter peraget, primus dux Saxonie marfcanus,plurimam aucnam publico loco iubeat effiindi: eamiumentofedens ingreflus,argenteammenfuram,cumcylindro fimi* 11 métallo,limul duodecim argenti marchaR2 in pondéré préférât: primus auenam menfuretream tradatprimu uenienti Abiens dux uicemarfcallo Is eft fenior domus de Poppenheym militari5,equu cum menfura 8^ lindro,ufibus eius,8^ lucro,deputanda relinquat* Marchio deinde came* tarius equo uedtus infigni, iumento defiliens, lauacrum ex argento“ duo* decim in pondéré marcharum argenti teneat,aquamcB det manibus régis uel Imperatoris, Toilet mox uicecamerarius de Frankenfteen, equum 8^ lauacrum fuis ufibus.Inde Palatinus dapifer,iumentoinue(ftus, quatuor argenti fcutellas duodecim marchaR2 inferac,8C iumento defcendens,prin cipi inclinas anteponat Magifter coquine de Nortenberg, iumentu fuis ufibus Sc fcutellas tolIat DemSrex Boheemigii aflit,equo fimiliterinue* lt;ftus,poculum argenteu duodecim marcharum proférât régi uel Impera* rorijinclinans porrigat Indeexcipiat uicepincerna de Limborgmilitaris, régis equû cum poculo fuis ufibus feruitura* Sedente iam rege ad mêiàm procèdent tres archiepifcopi:is médius,in cuius prouincia res geritur,cete ris latera ei’ ftipantib’: pre fe ferât baculu argenti marchai^ duodecim in pondéré: in quo figilia regalia,uel Imperialia,ad prefèntiâ accubâtis prf fc rant:que illeaccipiês, reddat illi maius,qui rem medi’ geffit,quod appen fum collo geftabitin hofpitium.BacuIus Imperiali cancellario proucniet: ad que etia figillu referetur ex archiepifeopo Si tame uicarq prgnominati non aderunt,cedet abfentium prouentus cofuetus curig miniftris^Menla fegalis uel Imperialis,lex pedibus fublimior ceteris Si aftit regina uel Im* peratrix eius fit a dextris accubitus,tribus ceteris fublimior gradibusÆIe çftorum ex ordine leptem,menfc,fic æquali paflu ftatuentur q uomodo eft: conleffiis eorum Ad eorum nemoprincipum menlam accedat:necliceat xuiq accubere,qdiu fuerit aliquid fuperagêdû ex coprincipib’* XXX*

Ilhelmus dux Luneburgenfis hoc tempore cum Mauricio admi w niftratore diocefis Bremenfis Aldenborgenfi comité, non fatis concorditer ygit: cum diftiderent definibus8ó limitibus ditio* ntimtExtruxitcp dux fortalitium ad riuum Wummena, ad incurfandam quoties opus uideretur,diocefim memoratam: appellauitcK de nomine fa miliæ fuæ Pontem Leonis Magna peridem tempus incenît controuefia ducibus, Erico Saxoniæ, 8^ Alberto de Magnopolrilbatcum exercitu Ericus expngnare opidum Plawe, in qua expeditioneprolperatus,fæcit quod conftituit Sed turn rex Daniæ Waldcmarus rem intercipiens,com IPoficioneni inter diflidentes perægit; ut Ericus dux memoratus reddita

àfce Plawereciperet ab Alberto Boyceneborg* Sed cjm tiiCi in diem refU tui non potuit, in pignus interim acciperet Godebufch* Hec erat copoli^ tionis turn formula,ore régis pronuciata Non putauit fore Eric’, ut tarn tîîagno interuentore fraus ulla intentaret: Reddidit expugnata nuper ar/ ccmdpfe tame,neq? pignus,necp promiflam arcem, meruit recipere RejC pro ea ,quâ fecerat inter duces cÔpofîtione, ab Alberto pro minifterio mat gnifice remuneratur: Nam arce Heliîngborg,quâ nuper régi militas pro donatiuo accocperat,reifituit Ericus autem dux ubi fe coperic delufum, cum non ipfe priorapsiéiis recefliflct,redijt ad arma Albertus illiaciem oppofuit: Jnitum eftpræliû paribus animis Sed fault fortuna fraudato» Ericus fadus fuperior, fupra quadringentos ex copijs Alberti ccepit.’in^ 1er quos milites militares non paucû Hane occafionem obfèruâtcs comi^ tes Holiàtip Henricus,84 Nicola’,qp eflênt côtrouerfie,mouêc abfènte du ce in eius diftriôt5,obfidente3 Crûmeflè:Sedfiniiï euftodes a duce reliâi rulbcam manu cotrahêces,comitibus fè obijeere funt agreiïî: 80 inito c5^ flidu,propiciâ lunt experti fortunâ Nam lèxaginta équités ex HolfatoRî numero cccperunt, in Louenborg captos adduxerunulta duob’ in lo ris proipere turn fuere res Erico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A4 XXXI*

c quid caufe,pretenderet aduerfus Ericû Saxonic ducê,tranfmifllt;gt; Albi, mouit in paluftria Gâmg: uiiiebatadhuc pater Erici feni/ Or,8if ab annis inutifis armis,cum audiret arma moueri in Ripêborg, ubi quietus fenex cÔfederat, pronofluminç Albideueeffus, properabat ire in Nyenborg,opidumdeHoiacomitu: épisgenereius,filiam teneretcon/ iugemiied properabund’ iènex,cum trepidus feftinarec,delap(us iumêro itafeniü corpore débilitât’ eft.’ut breui uiuêdi fine faceret Wilhelm’ aûc dux nemineobfiftêce,Ripenborg prefidiû facile expugnauit, deditum accccpit,arcê noua firmans in angulo Gâmæ (Gâmerordt etiâ hodie uo/ cant)oportune ut putabat ad Albim loco ftabat prffidiûr Inde rediens uf tra Albim, Erteneborg deditû opidulû in fuâ reccepit poteftatê, prariidi/ umq; ibi firmauit,qd appellauit Vigêborg ldê tri dux inter uêtu lohânis comitis de Hoia,qui forori’,uc dixim’,eflêt iuniori Erico,recôciliari patic ridé Erico reddito fortalitioin Erteneborg,demolicocp,qd erexit,in Gâ/ hicrordt.’aceocpitqj nouiiïîmâ uxoré,c5 ante hâc tres aut quatuor habu^ ilîêtjfiliâ eiufdéducis Erici: (èd ex ea proie nullâ excitauit.’deditcp illipro/ pter nuptias donatiôe arcé Ripenborg: quâ priftino bello tulifîèt patri ei’ peipetuo iure deinceps ièruitura domui Saxoniæ4 Sed præmortuo düdiî fratreei’ Ottone,cum neuter uirilé proie relinqucret.ipfè tri Wilhelm’du asfilias haberet:alterâ dédit coiugê Ottoni duci fuperioris Saxonie,alte/ ram uero Ludouico Magni ducis Brunfwickcéfis filio, quéetiâ moriens fibi defignauit in ducatu fucceiîbié» llîe uero Magnus, que dicim’ ,cum lïiarchionatS de Landes berg in dotem accccpinèt,cognominat’ de Zau gerhufen,ad principatû Brunfvï'ickcéfem redibat poft patré: magno fra/ ttuclium fuQiÿ murmure,qui ad ilium alpirabant: qp dicerét Henrieu pa/

trcm fuu, Alberto Magni pâtre natu maiorem:amp;ideo uacuefadio morte Wilhelmi impuberis ducatu,no Albertu, led Henricû iure fuccefiurum. Et quonia pafli funt fuo têpore Albertu in ditionc,illo moriete iam fe me^ rito admittendos putauerut in BrunfwickcêCem ducatiï. Sed fault uirtud Magni omnis nobilitas:ut primu filius eius Ludouicus, cum Wilhelmi filia,acc!peret Luneburgenfem principatum: indeipfeinperfona reaper ret hereditatem patrum fuorû. Filius ante eius Albertus, ad archiepifco^ patum’peruenit Bremêlèm:Extât hodie, qui querätur, efle iniuriatupnn cipibus rrâlîyluanis,q? ad Brunfwicu non fint admifli.uel cum Magno, uel ante Magnü Nam de Luneburgo non eadem ratio eft:q) Ludouic* Magni filius,per Wilhelmi filiam cöiugem,illam accccperit ditione: qug cx illo fine prole moriente, optimo iureperuenerit, ad fratrê Magnu,licet apud ilium non diu permaferit: quod infra oftendetur. De Brüfwickcen fe aut ducatu ad Magnu patre reuerlb,quid miramur, fi fuccedat fili’ pa^ trifeumfuerit prior Magn’ Alberti Craflifilius, qui aciuib’,8^primum a militaribus prelatus eft in eo principatu fratri Henrico.Acculèntimmo^ derâtiâ Hêrici cognomêto Mirabilis, qui frater erat Cralîî Alberti: nam modeflia euifdem Alberti fpcitjUt a cunófis fratri preferreu Hancpaucis in apologia deflexi ad obftruenda multoi? ora,qui quid culpent ignorât. Hoc etiam tempore Nicolaus comes Holfatip, cum adhuc arege Danis Fionia teneret,in pignus,arce inibi Bramberg, q? imperata facere recufa^ ret,cum ducetis obfedit: Rex fuperuenies facile difpulit tantäpaucitatem aliqt^pfternes,multos capiês:Vix cû paucis comes elabit, ibi oculu amit tens: Votoçp emifîo in magnis piculis,côcocpit in honore lumme Virgi;# nis ig fua terra cccnobiü engere: magnis uix ereptus periculis, côfentiête Adolpho lohänis Wagne comitis filio,in Arnsboke conftruxiqamp;CprOi? uentibus dotauit: euocatil^ de Poretze, de Itzeho uirginibus facris:qd coenobium poffea, annuete Gerhardo duceannoIccudo 8CquadringS* tefimo poft mille,annitête domino Alberto Rodenborg,canonicoLubt cenli, uiro locuplete 8^ prouentus augente,’c5mutatu eft in domu fratni Carthufienfium,quitenentufcp hodie* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXIf*

Enricus aut Hollatie comes, iampaflim diiftus Ferreus,cupere h grinans,militia multis in terris cgiflèt,ulqp ad Italia,amp; Calabria uaria forte proueeftus, fortunäfatigauit fuam. Iam tarne de fuc* ceftione cogitans, cum uideret fratrê fuum Nicolaum, hæredes non hæ* bere,animû cÔiugio applicuit:duxitc^ côiugêfiliâ Hêrici duels Magnon polenfis: cuius germanâfororê Adolphus itidem comes inHollâtia,lèd W agriâ poftîdcns uxorem accoepit. Anna feeming nome, que Adolpho nupfit in fterilitate permâlît,nullos marito reddens liberos: Vtracp foror, Alberti régis poftea Suecip. Hie erat Adolphus lohanis filius,uiradar* ma ftrenuuSjamp;S optimo patre dignus filius: pubIicoR2 infidiatores itineB: odibat:qcirca uicinis ciuitatib^ affeêP,Slt; iplp uiciflimilli,intraquillitate plurimuagebat Huius tempore Kilonenfes,incertu undeconciti,appre* henfis duobus e familia Hênekçn Lçembçkcn, tang publice pacis turba*

tores,8ó in itinerib^ ïatrodnâtes,ul£ore ghdio ceddetuttquos criminutii «nipadoBs innöxios,domirtus clamitabaulndignatus ergo grauitcr eius opidi duibus, obfêruabat têpora, quibus ad nüdinas in Èklenforde pro*» f»ciTcerentur,multos ocddi't, aliquot captiuos abduxiulndignati comité» Adolphus atc^ Nicoïaus,q) cale aliquid änderet,nulla prins apud le acc« ^àtioiie inftitutai hofblia nundauere Suberat ducatui Slef\vickcenfi,quî Um uacabat/elida uidua gubemabat ditione: Ea tuen' uila milite fu um* hoftilia lènlïuComparatis armis ad rem gerenda comités duxere in Iwi^ am Adolphus obledi'c T underen,amp; Nicolaus Hardefleuej Vtric^ impi'^ gre inftances,arcem quifcp fua expugnabât* Acceflere igitur iure uidori^ arces ille comi'tibus icerum Hollatig: Doming inexpugnabileprælîdiun» reliquerût Henricus aut comes memorat’ Ferreus,folidt’ erat de germæ na forore Elilàbeth ad nuptias collocanda: Puella erat annorû circiter du orû amp;nbsp;uiginti: quæ Magni regis Suede Aquino filio,ia régi Norwagiac drcacarnilpriuiûeftddponlàta: ôôproximaçftate,miflb adhæc folenni nuncio,Hermanno de Vitze milite,in arce Plone,ftans inter brachia Helt; hcifratris,amp; Adolphi fratruelis,eidêrégi in periona didi militis,ad hoc Tpedale mandatû pr^ferêcis,memorato régi per uerba de prælènti eft cou iunx fubarrata,reginacp Norwagie côlàlutata Fratres germanâ magni# Eco apparatu,5ô rege digno,inftruxere: non iam (ponlâm,(èd reginâ régi niittendam:Nauigiü apcauerepredpuiï:familiâhoneftam utriufcp iexus confignauere.’S^ in omnibus rite prouifis,tradunt in manus militi memo* rato, UC dno régi reginâ 8^ aflèruaret, amp;nbsp;fcelicicer perduceretzSulcipic lecomendacâ, profunda iam hyeme Sabbacho quacuor tepoßz ance Chri fti natalia.Trauenâ relinquêces,Suedâ peciere Sed aduerfi uenti,ôf c^* ftates per brumâ folite nauem imppgere in liccora Danig. Waldemar’rex bofpicalicer accipiens uenientes ,iure quidê holpicq ipedeten’pretenfo: fed nbiquid agcrecur incellexic,diligencius aduedos iubebac cuftodire: iatn animo lècum uoluens,quid de nupcqs puellg côfticueret In proximâ gfta tememiHis ance n5cqs,ad reges Ericû,8lt; Aquinû,pacrêac filiu oratores fade: UC ad colloquiû oporcuno loco defcendâc:rem eflè magni ponderia qug triû regrtoru non dubiâ prgferat falucê,quâ cum illis eflèt tradacur rusdnterim aflèruancur hofpices in Dania Reges ubi côuenerât, iftter le ftatuüc.Omiffà puella Holiàiig,Aquinius filiâacdpiat Waldemari regis Danig; facile hoc impetrauic ingens dos regnû Danig Erat enim Marga reta unica patrifilia Nam Chriftopherus nuper fili’ bello conciderau Jd premetuens Henricus comes, nee ignorans uariû geneis ingeniu, nuptias fororis fug,illis ante coditionib’ firmauit;ut non facile elîec a padis nupî* tijs difcedere.Nam Henric’,fi fua parte diflilirent,arccm Calmeren in re* gno Suecig,quä magno tenebat impignoratä gre,mox amitteret, amp;nbsp;iexa* ginta millia argenti marchas régi perfoIueret.E diuerfo,fi rex iplè refilirec niox procerum fiioR^ omnis obligatio Iaxata,ad Henricum tranfiretridq^ iureiurandoprocerueftfirmatiï. Cum aut Waldemarus tumprgualens

nunciarecófti'tun: 2lt;quah'cuQï regum ordinationein Sueciaperdtïcit; Fitq; domina in Waftcen monàfttrio fan(fle Birgitt^* Sed tum Henricus comes j^onfionê regis deillius parte irritatâ, impugnauit: immittês üahgt; diora prgfidia Galmeren arci: fub honore fui pa(fto, èC fide iurata^pro«* ceres per literas admonuit; ut quod polliciti funt,adimp(erêc. Venerût epi (copi amp;nbsp;milites de regno,Henrico fe ofFerêtesîillicp regiu deferêtes hono rem Rccufabat ille caufatus çtatem: Remifitcp illos ad Henricu Magno* polis duce;cuius e tribus filrjs,quê ipfi deligerêt,in eu fu5 ius omnerefun deret; Veniüt:cxcipiûtur perbenigne:caufam detegiït,produis in côipc élum filiis: Propofita illis optione,rnediû Albertû eligût,ut rex fieret. Pa ter cum filio infit haüigationê in regnu Citatur rex obiedis refponfui usî non côparetîdeftituitur: Albertus iunior in locum conftituit;côfecratur;

armis aliqn collatis,Magn’ cogitur ahgulû deiigere,incp eo cofenefie î^ Hac Henrici comitis opera fadus eft Albertus Suecip rex: queidcirco breui commemorationepercurro, q?plenius in Suecia Wandalia fint commemoratat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXIII*

Arolus Romanor?: rex,per hpc tempora iter ingreflûs in Gallias k peruenit Auinionê àd fümmû pôtificê,côiêcrationis gratia; exci* picur magnifiée ab Vrbâno,omni curia eius tripüdiâte; q?ilium honorem duorç2 ecclefie princif«,illam üiciflîtudinem uenèrationis nemô recordabàtur; nec ülla in liter is fi miïi de re mêtio a memoria Friderici lb per annos fupra centum Erat àut léxagefimulqüart’poft milletrecentosî ïbicp folennib’ ob que uenerat Karolüs peraélis, redibatin Germaniam ibi priufq Bohœmiâ fuâ repeteret res côpofiturusiTerfa eft AduocatoF52 non longe à Saxonia fuperiore;quâ primus Henric’ RomanoR2 rex fubie cit monaftend dominai^ in Qi.icdelêborg,c5fl;itues quatuor per terre an gulos totidêaduocatos nobiles,qui barones dicutur,deWida,de Ghera de Ruflê,de Plawe Hoc aût fêpore Karolus Imperator egic cum tribus, 4it arecs fuas inexpugnàbilcs illi permittercnf Quart’ id egerrime ferens Ruten’ de Plawis, cum feiret très füos cÔfortes üna côiieniiTeinhorreo quodâ fecreti’, crudele infit côGliu; Namftiperüeniês côfultâtib’,firma* tis undicp ciaü(lris,ignp iniedlo,illos c6crcmauit,pccnâ fumens trangreC» fp, ut dicebat fidei Iride enim animatus Karolüs proceflit in Bauàriâ, mul tis urbibus 86 arcib’ infidiatus.multis üim afFeres, oppugnans in primis Landgrauiû Nurenbergç Erat ea tempeftate graue bellum inter epifcogt; pum Hildefemêfem Gerhardû,86 OttonêducêBrünfwickcêfcm; qui iri focietatem belli pertraxit archiepifeopû Magdeburgêièm,Theodericu, CÔgnomêto Kagelwfid, que Imperator de monaftetfi infimo fumptS of* ficio,pcr gradus euexit ad archiepiicopatû,comperta hominis iricredibili frtduftriâ AÏbertus quoep Halberftâdenfis epifcopus,in his erat partib’; CongrcffijCOtulerût manus iuxta Dinkeler,ô6 inçlinabat uitfforia Hilde* lèmenfi.’Captis ibi plurimis,inter quos Albertus Halberftadêfis.Hic èrat infignis ea etate Iogicus:quï ingenfi fui teftimonia, etiâ nûc,inter fcholafti 608 habett Erat Gerhardus non in poftremis rethor« exiuitcp in proiier^

tiurn inter difc/pKnatrstTum Logica fuccubui'flè Rhetoncg:cü AlbertS Gerhardus uindtu haberet Hoc tempore Gregorius papa Auinione co»* nioratiis poft tcpora Vrbani V cum epi'fcopu quenda,q3 ecclefia fua de«» fererec jfequereturcp curia increpitäret: illi ubi per familiantatê licuinè ere didit,refpódic Eadê mea,qug tua eft caufa maxime potifex: q? ego meam tücp Romana deferimus ecclefias:re(fte me increpatu agnofco Defetndie alnus ea refpÓfïo in peAus pontificis/ogitabatcp ex ea die urbê Romain fepetere qg 2«^ prcdeceflbr Vrban’ idem in animo haberet: inq; earn rem profeiftus RomâjCÛ paucis palatia in Monte FaIiTco,amp;in Vrbeueteri de* clinadi grauioris in Vrbe gratia aeris iuftït apparari:Sed Gregorius fe re diturum multis fepe nuerjs polIicetur Cum hoe Romani crebrius cfflagi taflent, magnis conditionibus expromiflïs apud pontificê experiftcnr^. hune fecreto id ofFerente potifice,letiftîmi audierûu Sed multa opus erac l^rudêtia in fède tranfterêda:Si enim Gallis fuboleuiflèt aliquid têraftènc hoc ne fieret Sed ille turn redijuPer quod tepus Mauricius,8i Chi ifliai»' hiis de Oldenborg.in Blexem terra Pnrifig opprefti, cum fèptingentis pe rierunt: Sed didu horrendû quod fèquitur. Gerbardus cornes de ManG» felde, monafteriû Ciftercienfîû Setichenbeke, cuius fratrib’ eratinfeftift fimus, fundit’ euertit, q? hoftibus fuis fauiflè hife^ hofpitium nÔ negalîè dicerenturtcum tameholpitalitas illiordini iniunëla, ècqui uenerantari* hiati facile coegiflent, fi non prompte impetraflent* Abbatem Ioci(diCfii borridÎT)perticealligatû,inter duos iuftît ignés torreréfratrib’per diuer fa fupplicia crudeliter enecatistq? Fridericu Mifnæ marchionêin (è d uccii tcm,2lt; eu exerdtu deobfidione Ifleueredeuntêexcœpiftènt.'qui, ut dixi mus,cogéré poterat, ad hoc qd precib’ maluit impetrare XXXI11U

Randenburgêfis marehia ab olim infignis pars Saxoni£,a nobis b ha(ften’cÔmemorata,nifi perfunlt;ftorfe,nô fuit:q) moderni prin«!’ cipes altiorem trahêtes lpiritû,Saxones fe dici non finant, Bauaj» ris, Francis, 8^ ceteris fuperioris Germanig principibus fanguinc immixtû Sed tarne, qih iri Wandalico folo omnis ille principatus ab origine ma«» net, in Waridalia noftra crebri^* attigim’*, prcclara eins facinora non pip tereûtes Sed quod nûc cômemorationem depofcit:compertum tenemus morte Waldemari marchionis,qui legittimûfui corporis,quod eft mi rabilius,fui fanguinis berede non haberet, cum tarnen ante paucos annos neuem fupra decem numerarentur marchiones huiustitulide Branden «» burgot Sed nunc ita placitum eft fuperis : ut omnibus morte fubti acn's, nouiffim’’ eflèt Waldemarus.:Beneficiû ergo ad Imperatorê reuolabat; Sô primus Ludouicus LudouiciImperatoris filius eo fruit’, marchionatuni fub patre,8lt; aliqdiu poft pattern adminiftrabat: ilcp exaturatus ülo prin* cipatu:q? inBauaria mallet agere, Romulo fratriiliumpermifit: Necille diu in eo fuperuixit: Vnde peruenit priucipatus ad Ottonê quendâ,cuius originem fubducunt annales Erat aut iam turn in Imperio Karolus l 1 IL cuius tempora nûc attigimus.Hic Otto,ut ferunt, marchiâ omnêuendiî* dit Imperatori memorato,uili (àtis cftimatam precio,pro opidi^anfe 8C

Hcrfpiïnck, ciim fubifdo tcimono, non longca Nurcnbcrga, Sed nos buic marcbionatuf debcmus,ut alio loco excquamunSed hcc in Wanda h'a requirantur Otto interim pn'nceps BrunfwickcenGs.deLcina cognoi* minatus, uirin armis flrenuLis, nbsp;nbsp;formidabilispn'nceps, opido Akielde,

q Liod ad ecclefià Hildelcmêfem ena hodie pci tinec,inlidiatus, primo ma* neantelucem captu explumaiiit,dnipuirqj:cum nihil ab illo hollileciues formidarentJdê cum Turingie urbcs Erphordia cum coterminis lêquu* fj: Hêiïcü de Honllen comité,arce Honden recocptatricclatrocinantium expugnarefl:atuinênc,priushabitointcrloquiocü du cc mcmorato.’utillc quiet^manens illos agere fineiet:5^ ille,ut rebant ,promifinèt fe ad omnia futurum neutralem,inditere oppugnationkut arcecapta,latrunculis mc* rita premia perroluercnt Jam aliquotoppugnationib’intcntatis,cum de foris nihil hodile formidarent, ecce Otto,magna fuoß’ manu colle(da,ir* ruit in oppugnantes, 8^ a tergo cccidit: cccpitcp multos ex obGdentibus: alijs qui pei tinacitcr repugnarêt oppredîs, omnia claudra fua captiuis re* pleuictSêfere diu urbes memoratc uuln’ iIli^captiuitatis:Otto tn ut ferut grauius nomini fuo macula inulîît, labe notatus inGgni, quam multa non perluataqua: Graueedenim fidem fallere Per qd etia tepus Conradus de Aldeborg comes ,iam uindicarc propenTs in gente Phrilonu Gbi con* terminä.qpfupioi i anno tanta nobilitacêpdidifïcnt,uocatisdeWedpha Ji3,dcq? uicinis locis,quotqt contraheie poterat,auxiliarr)s, PhriGä ingre dit.Conferüt manus,amp; maloomineingredi,cuminfccliciterpugnaret,adi quingccos ex diis amift rut, ualde paucis ex acie Phrilonu cadentibus Ba td uetus nobiliü militariü in terris paludribus fortuna: quam crebrP cxperti.necdü ultionis Ipiritü pofuerüuQtiid enim podunt inter crebras uoragines,5lt; continuata terraB’fragmina,equedres turmæ:uolant palu* dres homines in lanceis fuis:cques in iumeto periclitatur* XXXV» Ommune Magdeburgenfe hoc tempore rcufjt,nondü GinguinC c que in archicpifcopo fuo Burchardo optimo uiro,inno.xn'i fude* rant.exaturati: qua rem in Wandalia diximus plenius* Decanu nunc ecclcGe Maioris,q? uocantibus eü in pretoriü patrib’ primarijs non parue lit,manu carnificû 8^ minidroB?,iudiciæexcquL]torû,in uinculapil blica cöiccerunt:eumcp ciuitate eigedum perpetuo prolcripfcrüuTemeri* tas inaudita Nec minor que lèquitur procacitas ciuiû ßarlinêGum^ Ar* chicpifcopi Magdcburgêlis Theodorici,rupra memorati,fcribatabellio, qui tum fequebatur duce Saxonig,federat in ea urbe ad menfam principis niemorati: Immidi ciuiû eômunis iudiciæ minidii, manu ualida,utobG* diillis Gnemagna pernicie nÔ podet. Iciibeâ corripiût, 8C mox pertrahunc ad fupplicium publico cedentes gladio,nullapretêfaalia caulâ,q qpnuper cum ad balneû properaret.obiii.â Gbi domina nota familiariter periocuin lollici tarer ,ut balneo lêcum uteretur, nec uim aliam inferebat, recufantein cum rifu dimittês^PuIehra nimirû faguinis iiite difpendio caufa uindi* canda Sed qui fequuti funt eafus ab utroçp gladio .facile obtinuerunt,uc pocinteret ciues ptinaci^ fue Qiii eccidit nô Kuixii* NûcpannS loi*

pcrtinacigmultiplias, fub aqui'IapuUi degcntes. Setfla turn inuafuit ^cguinarum 8^ Suefi;rionu,pertinax hominu genus: Sed ardcbâc homï ftudiaimprobâ euertcre conuuiêprodid ubicp,pertinacGS perierunt confumpn: multi aûtpccnitcntiâamplexi ad uitam fcruabantur.Per ctiâ tempora Karolus Imperator,ante fibi nota, cum exera’tu intro* ’üit Italiam. Sub patre enim lohane rc^e Bohœmiæ, qui fuiquoep patris Henria ccepta ^pfequebat,Karolus militauitin prouina'a; poUeag auus fius Henric^ inter^mptus,non reliquit Gibellinis defenforê:Qiia fetfham Profequut” lohanes rex filiu Karolum fub fè copias ducentê, diu in Italia; ïierfàri iufîit:Nunc aût maximo ad feptuaginta millia exercitu côfcripto, MedioIanSjiam eius imperio rebcllem urbê côiiituit humiliare Increue* ’’atcnim diiat’ Vicecomitû fub Ludouico Bauaro, in eum modû:ut iam contemptis omnibu s nemini pareret. Auxit Rimm’ pontifex Imperatoris copias,ut rebellionêpertinacifîîmc urfais moUiret Sed tantüs exercit’ per fftum fîti Iaborabat,magis foris,q obfêfli intus Imperator uero, utcunq^ res peracla eft, exercitum fuum fine frudtu reduxit, ecclefîæ copias pafliis •requouellcnr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. nbsp;nbsp;XXX VT.

Agnus dux de Brunfwico, Magni filius,cum de confilio maioRs ' I m in terra, ctiâ ad ducatû Luneburgêfêm adminiftrandu uocaretx

Viuebatadhuc pater, qui ad utrûq; ducatû fuoiure puenit:fècf fdiu turn in Luneburgêfem deuocatû ire pmifit.Venit animofus iuuenis £lt; circûfpexit,fi qua illi grandis belli gloria mÔftraret:Initia eius fuerunt optima,Si adeo cuntflis'probabilia, ut nemo defyderaret aliam nouiflîmi Wilhelmi ducis pofleritatê:nemo ctiâ Ludouicu eius fratrem, qui gener effet Wilhelmimemorati requireret,iam moite abfumptû.’cuius relidam dedcrc coiugê Ottoni de Scoweborg comiti,que Magno fuit exitt) eau* fa.’quod fuo loco dicemus Scd paularim infolentia eius creuit,ut cogeren tur de alio principe proceres ac incole terrg cogitare Interim pater ei^,au* dira infolentia fill] ,multis literis,pluribus etia nûci)s,eum c5monuit,ut ad fanâ mente rcdirer:nec profuit. Ad extremû minis eû uoluit exterreri,fu* ne,utaiût, fèmper ad manu habito: ut quocûcp filiû in aperto campo ob* Ilium haberet,militariterfuperatû,in proximâ arbore appenderet. Filius, q?effet manu prompt’,Ô^ ad omnia pcricula interritus,cas patris minas ri fu fert cxcoepifîè,catenâ argenteâ in collo femper preferens: ut pater omni no iugulare filium conffituens, non fubere ad fe iugulandû,fèd argenteo iiteretur; unde dudû eft illi cognome, ut dux Catenat’ diceretur. Alber turn duce Magnopolcfem idem Magnus in bellû côcitaiiit de finib’ diti* onum cum illo altercantê: initia, ut folet,de iurgio,fed inde bellû enafcit. Vtricp arma parant in inuicê. CÔcurrunt,amp;C manib” confèrtis, fortiflîme pre1iantur Diuancepsuolitauit uiiftoria Tandê ad Alberti ducis fîgna iiolauiu Nam de exercitu Magni fcxcetos coepit uiros militaris generis, multos in illis,quibus poftea laxandis,fex millia marchaR» argent! expen^ dere debuit. Earn mutuo a ciuib’ Luneburgi pecunia acciperc uoluit: ÔC cum jUel non poffet^ud non expediebac hoc fieri, indignatus omdo,malç

ininatunEfFciflü efl: aut apud Impcratoié Karolu: ut mandaret militari* bus,ui-bibus,8lt; opidis terre Luneburgêfis; ut omiflb Magno parerêt Al berto Wentzlai Saxonig ducis filioj W ilhelmi nouiflîmi duels Lunebuf genGs ex fdia nepoti: qui reeoeptus in prouincia,ab omnib’ merito attoÏ licLir honore* Magnus autê eic(flus,8C armis fe uindicare, 8lt; nihilominus apud Imperatorêiure experiri cotendetat* Albertus fua arrnaobigcit,re* pellens infultantê: in iudicio Cf fareo cc» tra iê (èntentia Magnus repor* tauit,déclarante nullo iureMagnS ad ducatu Luneburgenfem.fed occii patorê fulHè: Qua de re ppetuü illi in iudicio Glêtiu indicit* XXXVIf»

Emorabilêper hec têpora memorât annales rem, filêtio no trâiè m undatcfterû fides Gt apud authores.Karolus Imperatorbelluni turn gerebatin Philippu Atiilriæducê: Coparatquifcp uiresin hoftem: agmina educûtur in inuice ad cogrelTum de proximo: uiditim»* perator longe hoftê fupare mulutudine fuas copias: 8^ ideo cui uirib’par non erat,ingenio illu fupeiare c5iedit*Euocari clam iubet per amicos tres hofbliû d uces copiaru: glt; magno ere expromilTo, cu illis agit.ut duci fuo «more incutiant, hortenturep ad fuga: Dolus an uirtus quis in hofte re« quiretfllli operas pollicetur*Ad dnm fuu reuerfi,referût,ipeculatû abijl* fc copias hoftiles,glt;pro coperto habereImperatoris exercitu triploeflè fuo maiorê,certâ omnibus eflè perniciê,nifi fuga in têpore fibi confulant: «une ill û quid faciat fecû c5ftituere*Quâdo, inquit, in fola fuga,ut aflèri tis ,preGdi5 eft côfula mus faluti, expedâtes rei gerendf idonea niagîs pora: non eft indecorû nobis ,ceflîflè maiori noftro* Ergo coîledfs armis nodu Philipp’’ fugit nemine pfèquente,8lt;in fua fe fecur’ recipit Tres illl uiri boni promiflîone corrupti,ducê fuu prodentes, ad Impcratorê reuet« tuntur, proditionis premia accoepturi* Prouiderat Imperator adultérin» aureoßc monetâ,quc in ualore uicefimâ non haheret:eam iuflît numerari*. Jlli alacres tanto fre ditati,rede2t in fua: 8Ó iam expendere conari, repere« runt eflè falfatâ moneti;*Redcût ad Imperatorê, argentariu,amp; monetär!« um eius ineufantes împerator toruis oculis illos reuerberâs,abite,inquit, furciferi in mérita crucê: mérita proditionis præmia nîG protinus ex ocu« Iis euanefcatis,accGrptiiri:quam aliâ meretur pecunia ueftra proditio perfidiafadulterinû aurû,adulterino côpenfattir operi: abite in mala cru* cem*llli ^^^tin’ côfufi ex omniû oculis in latibula abierut* XXXVllI»

Nnus erat poft natum ChriftS feptùagcfimulprim’’a millefimo* a tricenteGmOjCum dues Luneburgêfes, iam de Imperatoris men te,deqj iure dhi Alberti,amp; contraria Magno lèntentia fadi cer« tiorestcum tamêinuidâ arcem mötis apud opidü Magnus teuerer,amp; illi non pauca quotidie perlèntirêt ex ea incomoda, ftatuiflèntcp rem uiribus agere:famulu équité cum literis hoftilia nüciantib’*,di^3oGtis ad reditum, per omnia celerius agendä, tribus in oportuna loca iumentis, emictunc irt arccCellenGm, ubi dux Magnus mâfitabat:Nûciusoblèruatotempore quo erat ad menlam recumbendij,literas exhibuit, quas feiebat non placi lt;ttras: 8^ prâidçrc iufliis/cftinab:it,expedi€d« üi opiao rei gratia^reditunr

pollidtus:mox iumentïïco(cendens,celernme ad fccufidum,8lt;^ item pro* Uedus tertium,{è ante ctiâ expeâratiï recœpit Luneburgiï Ciues cum ho Ws omnes numeraflêntjin uigîh'a Purificatg Virginis,quafi uefpertinum •n monafterio montano de more audituri ofFiciû côfcendunt, fub confue tis ueftibus armatnSô primiï aras amp;nbsp;portgcuftodem obtruncant,c^teros ad arma currentes proturbâuSegebando militi nomê erat,qui pro tuen^ da cômiflà arce diu ftabat, fed par eflè non potuit prgparatis ad rem per« agendâJgitur ri^dis religioGs 8d:fcholaribus,in opidum G uellêt,deicen dere iuflîs,ciues arcem occupât Dux aût literis per interuaiïum perledis fxdamat,adeflè iubens qui perferebat niïcium, abiflèrefertur; Indigna* tUs ine,q? non ut iuflêrat,tenuiflènt:mittit expeditiflimo iumento qui ad* moneat militem,arcis cuftodê: proued’ ille qua poterat celeritate,media node ad latera môtis obequitâs,clamore uigiïes infeftat: Ciuiû unus cia nianti relpondit,quid afferretfCum ille domini fui fidelê arbitraret: Die inquit uerbis dni ducis-Segebando militi,diligenter arcê tueaturmam ci ücs periculu capitis amp;nbsp;hoftilia nunciauere* Turn ciues emiflb de bombar da lapide,hunc inquit teftem referto duci tuo rem in tuto eflcnlle protin* intelligens ferius fe uenifïè,confuGis redit Ciues aût arcê ôô monafterium ah imo dèmoliûtur:fratribus in opido locum dederunt noui ccenobij ex* truendijin colle,quo nûc quo(^ manet,ad montis magnipedem:euocan* tefe^ Albertû Saxonig amp;nbsp;Luneburgi duce in urbem mox illi làcramenta dedere,cum magna parte militariû terre Inde Albertus,exercitu contra* do duxit in W infen,Sô opidum quidê facile cœpit, ad arcê laboratû eftt fuperueniens Magn’, maiori fuor?: agmine foluit obGdionê:Sed cum am ho ualidas copias haberêtn'nuafit Albertus:défendit ut poterat Magn^, Arcem Louwenrode nô longe ab Honouer, Albertus oppugnas cetpit, inc^ ea cômunita c5{èdit Cum aût Magn’minime quiefceret,ante omnia lndoluit,arcê Gbi Luneburgû inGdrjs adcmptâ,inGdi)s opidû recipere ten tauit Septingêti erant uiri,qui negotiû fufcepere,opidi per infidias mixta üirtute recipiendû V ndecim milliû uirginû fefta nox erat,cum hoiîes iam anteprgparatis rebus, uel muro excindendo, uel fcalis côfcendendo,opi* dum ante lucêintroiere: Quihabitauere ciues,pfentiebâcaliquid hoftem rnoÜri ideo totis ad mane nodibus pemigilabât:Idcp aliquot iam no^ dibus erat aditatû:tum ea,qua iam res imminebat node, decurlà in per* uigilio:iam omnia tutaputâtes Burgimagifl:ri,qui 8ê ipG circuibât,ciui* bus interpellatis.cû in mane res uergeret,nihil eilè giculi rati,node trani* ada,ciues ad quiete permittebât Subito rumor per opidum currit hodes eflè in foro:arma ciues corripiunt,8C in primis Burgimagiftri, qui autho res erant populo ad quietê rcdeundi:ueriti,ne occulte cum hoftibus inte! ligentic infimularêtur: primi ad arma c5currunt Vir erat militaris gene* ris, qui dipendia faciebat in opido: is primus ad hodes peruenit: pareert* dum ait fanguinis effufiorti,dicerertt,quas uidi leges acciperertt:opidum iam ede in eoR? potedate: nûcium fe ad ciues iturû ut fine lànguine façiât imperata ld potiflîmû molit’ ut fe colligêdi temp^,ciues haberêt: tempus

Hle trim't conoqiiio Vbi iam (ati s armatos piitauit Joqui (ê ciuibus cori din'oiies pcrferre pollicitiis, rclatumcp quid in animo eflct,promifit Vb/ ad ciues uenic.hortatur pro Iibertace pugnent, uidoria indubiam habitu roSjhoftes eflèin caflïbus Turn redit in forum,référés ciues nullis modo conditionibus aflentiri, pro libertate pugnaturos Initur mox coflidus» Vrgentur hoffes, ad egrefliim pugn5tes cotenderunt* Ibi duo ex Buï gimagiftris,qui primi pugnabat,procubuere:Loca extat hodieinfignia* Ex hofbbus qqj multi perierût:cf ten capti,in amp;nbsp;uincula conipdi Erât in fis multi exopidoprofcripti, aliquot larrocinffs publicatis infames: Hos publico cefos gladio.pccnas dareiulîèrût: Ceteri hoftili more capti,dato ere,libertate redemerûuAlbertus deinde dux,cum copijs Cuis dreamuo^ Iirans,arcem Pattcnhulen expugnauit,quotidie uiribus increfcês^Magni autcmrespaulatimminorantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA« XXXVIIIL

Agnus auteduxxum relida fr^tris LudouidnobiliuiroOtto* m ni de Scowenborg comiti defpondiffèt^ oborta eft inter cos ex quibufdam caufis grauis controuerfia:qucin apertum bellucx* îuit.Mundu muliebrê, fccmineâfupelledilêdidadominaiubebatad fe ex ducatu in ScowêborgperducbNon eft pafîùs Magn’,lêd immiflîs equitibus,omnia diripi iuftiu Flebat illuftris domina affmis lui in lêiniii riam.’ConloIabat earn marit’ Otto: Nihil inquit te côturbet: charior eft mihi integritas tua omnibus corporis ornamétis,facileinuenies,quopro dignitateforis orneris, moribus ornata,amp; illuftrilànguine Cûcp rcs ad expedition? hoftilêperuenirctjaufus cornes cum copijs obuiamireduci, occurrunt inuicem fibicum copijs in merica,ut fcrûc,Luncburgenfi:Con fèrunt manus: Varia aliqdiu fortunapugnatû eft, Dux comité requirit in agmine,iumentocp c5greditur,deturbat equo comitê.’Sequut’ipfèin pc des,ut capiat: Dimifto ergo iumêto,hofti proftrato incûbit, uitâd^ qu?* ritans:Superuenit nobiîis ex auxiliarrjs comitis» Is ducem hofti toto cor* pori incûbentem perfodit Hic erat exitus Magni,quêferutiuraftè:ina le node futurum in hoftica terra* Quod ubi comiti retulerc uidori,illeait; Non notabitur periurio affinis nofter: ducamus eu in noftra: nbsp;inde re*

mittamus fuis ad lepultura. Rcliquit Magnus quatuor filios.'adumc^ eft inter duoru ducu comunes amicos,ut Albertus duxLuneburgefis,acccc ptacôiuge,quam reliquit Magnus,fuiducatus limites teneret: permifio Brunfwjckcenfi diftridu filijs Magni,iam preuignis fuis, Friderico,Bem hardo,Henrico,OttonbOtto fadus archiepus BremêGs.fratrib’’ terrain permifît inter lepartiendä Cefo quid? Magno, iam uidebat Brunfwick* cenfis ducat’ uacuefadus Erneftus igit dux Gottingefis,cum Ottonefi lio,patru’ Magni(qu? Ottone Armipotêté dixereXcepit arc? W ulfen* buttel,2lt; omne ditione BrSl wickcêlèm: Id fiue fuo nomine, fiue pupllor» tutorio,fgcerint,nonlatis copertu eft,nifi qp exitus declarauit, uetiGtfmi lius ,hcc illos tutorio nomine fccifte:alioqui difficile fuiffet Magni filios, quos ille, ut diximus,quatuor reliquit, ad paterna ditionem redijfle Per qug tempora in urbe Brunfwico, fæuiençç incondito uulgo, in primore»

pemidofus tumultus exoritut Nam uülgus indjgnationejindtcuq? coH cœpta,côcilium urbis,patres iplbs fnuadit: Vrbe quofJâ etiduntrabos iti tumultii opprimunt: nonullos (pccie iuRidæ publico gladio cfdut: Inter fluos unS exprocófubbuSjiïïrum ÔC ctate ÔC mole corporis grauem,cum uircs infledendis genibus non haberet, in fua recûbentêobtruncât fcde Hane patribus caufam obfjdut,q) popuIu,Slt; uniuerlam pipbem exadio;* nibus grauet,8i maiori q ulli principes impofito onere dominentur:idc^ literis ad uicinas 8^longinquas urbes pfcriplère.’nouû côdiiû ex. mecha^» nids uiris erexere:clamoribus,non côfilio,rcm omncfgere. Cf tere bene niorate urbes,rem m{reradam,8^ ipfo exemplo pernidofam,putauere non inipunica relinquendâ» Non funtpaflî mercatores eius urbis in emporrjs diuerfari(Hoc uoeât Hanfa erjeere amp;nbsp;proferibere, eu ilb's priuilegiorum ufu 8^ communione interdicitur) Sed qui intus manière côtemplère earn animaduerfionem.quæpaucosattigit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XL^.

O Depholt cornes,adiûâis n5nullis,in quib’crat decan’ Bremt n* cû fimultatê grauê gereret aduerfus Conradû de Aldêborg co«* niitê,noêl:u ingrelEis coepiulngreflî uia non longinqua ab arce,ad \'ete^ tem,ut uocantjCiuitatê perueniût Erant qui peruigilantes adludum tota node federent taloßj* Hi primi, hoftilem expert! tumultû,ad nolam pro,» currunt, fignû capti opidi danteStSono exciti ciues per node infolito, c5 hoftes adefie Ièntirent,teda domorç? petuntzianuis obGratis, codibb’ inde lapidibiis proif dis cogunt hoftes ad exeundû qd ccepere opidum* Quingenti erant qui uenere Ciues côcecpta fidueia, îèquunt egrediêtes, 80 aperto iam campo manu côièrunt: inde a!acriores,qj opido eiæcHTent, iam aeie pugnâu Vincuntur a ciuibus hoReSjCeduntur militares non pai* cûCapit decan’ Bremêfis,ô^ ad Conradu comité,cum aliquâtis côeapti** uis pertrahitur llle docuit, non hoc eflè opida capere,quod choru adiré* Quo tempore, opidü quoeç Honouer grauiter infeftatur a uieinis milita ribus Hominê infœlicê conduxere quidâ precio, qui igné quatuor locis collocatum una curaret inflâmari: ut occupati ciues reftinguendo ineen*» dio,minus attenderent muroB? euftodiâ: Hli interim iuxtacôuentum Mi norum introirent,rebus ante c5paratis Deprehenfus infcelix iïle in cona tu,ad fupplicium pertrahit,nihil aliud faflus, q a fratre religioib fe precio condudum: Ita res permanfît infeda Exemplum aût Brunfwickcéfium fequuti ciues Northuiènfès: Nam initio in carceré cÔifcere urbis fuf cou eilium,ô^ media deinde node fere omnes cfduntur gladio Proh uulgus pelagus indeclinabile uirus«Omni beifia crudelior ^immanior læuic ira popularis*

NNVS ERAT A CHRISTO NATO feptuagefimufquintus poft milletrecêtos, cum ïmpera»» tor Karolus,qui omnes regni panes colIuftrabatjWa^ a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daliam quotp uidere uenit: èC imprimis Imperif urbem

Lubicam inüiiêrc coftituit, uenitcp magnifico ftipatus comitatu. Aderat Fridericus arcniepifcopus Colonien fis^Ono marchioBrandenburgêfis, Albertus Magnon poIcnGsjS^ Albertus Luneburgêfisjam infeudâdus ab Imperatoredux, Wilhelmus marchio Mifnenfisjodocus marchio Morauie,Henricus Nicolaus de Hol(àtia,Gunterus de Rupin,comités, 8C multiprgterea ba rones, milites, militarefcj* Aderat regina Omnis iuuentus ex urbeLubi* ca in equis obuiâ effiilà proficifcit:ut cum honore dnm luû deduceret 8^ introduceret Duo foli Romani Imperatores Lubicâ uidere: Primus Frii* dericus,qui armatus oblèdit,8^ per deditionem accœpicSiCifte Karolus, qui pacificus ucnit Iam urbi propinquâs cum impératrice,capellam diue Gertrudis ingreditur,ubi imperialibus ornamentis decoranturtlublimes confcendût cquos: Aflunt tenton'a ferico auratilc^ pannis intexta,baiulan tes iuuenes ex robuftiflîmis quatuor, ueftibus ornatu uilùnt inCgnes. Duo procôfules frenS imperatorf) iumêti ex latere uenerabûdi apprehdi dunt. Duo inluper côfulares ad imperatricis frena inceflèreîcum ôé ibi fer rent papilionê quatuor, ex fortunatioribus iunenes Ante omnes ibat in equo uir côfularis,portai? claues in parrica baiulâs, dominij imperialis in urbem fignû euidentiflimÜ4Principes iîiis fundi ibantminifterijs*Marlt;^ chio fceptrum baiulabat Albertus Saxoni^ ducis filius,patris uice enfem prgferebat Proximus illi Imperator Hunc fèquitur Frideric’ Coloniêfis archiepifeopus,ante impératrice malûferens aureû.lllam ceteri principes fuo iunt ordine inièq uutû Ad primû portæ ingreflùm ftabant utrincp ci* uium uxoreSjCultioribus ornate indumêtis Jmperatorê,cum Impératrice cxcipere parate Introgrefti exdpiuntur a choro piàllentiû cIericoR2 amp;nbsp;re* IigiofoB2 Extuleriït rniquias 86 Dnicâ crucé,quâ Imgator 86 regina de* ofculî^ti, deducunt folenni per urbê pompa ad ecclefiâ uic^ maiorê: ibic^ conciniturtEcce aduenit dominator dns cum uerficulo,Deus iudiciu tuu regida* Imperator intérim orationiinftititpriuatim: qua expleta,folenni pompa redibat perregiâ platcâ,86 in holpitiû magnifiée apparatû dedu* citur In acie eius uid, quo defeenditur ex tranfuerfo ad monafteriû iândi Iohannis: fadoep trafitu fublimi iupra plateâ in domu oppoiîtâ,excŒpe* reqpoterât magnificeimperatoriâ maieftate. Stabantin conipedueiiis Burgimagiftri cumeonfulibus, quosintuens ait:Gratias non mediocres uobis perioluimus dnis Lubicenfibus,qui Imperfj honoribus pro debito obièquêtes,nos magnifiée excccperitis: Venimus uidere urbem noftrâ 86 facies ueftras,gratulantes proiperis fucceftibus ueftris, quibus cooperari ftudebimuSjCÔmendatiorêhabituri in reliquû banc urbê, quæ taies edat

üïros noflrodignos cófih'o.Tum fènior Lubiccnfiu Burgimagi/ïenSctê niHïrria maieftàs nos pro exi'Ktate noftra debito nos exolucre cupientcs, tluantij potuim’,non quantu uoluim’',debuimuft^,oftendim’ imperato J'igceifitudinûcui non mediocrirer, nos, noftracp debemus : immortales gracias habentcs dignationi tante:qug etiä quod paru eft,accipere digna* turprô rtiagno:quöd (blite clemêtie amp;nbsp;benignitatf,utpareft,dcputam’ï ïogamuic^jUt inter poftremos nos fuos afleclas numerate dignetur tanret ’ïiaieftas* Ad que Imperator:Non in poftremis uos gerimus, fed loco vc ftro dignamur,recipientes in iacris archiuis, qu^ a noftris prgdeceflorib^ lt;iehac urbe funt c5ftituta:quc nos non iôlû fuftinere,(èd etia amplificare Follicemur.lnhecüerbadimiflï,abierunteumalacritategt; CA lÏ« Derant comités Holfatie, querimonia deferences aduerfus Ham

• A burgenfes,qui ipfi aderat rei exitu Uidere cupientes. Comités deuocabat eos in Riu ius, ut ab antiquo femper habitu fuerit lllï imperiale defuper declarationê audire cupiêtes, inuenire fe aflèruerunt irt priuilegf)s ,q7 comitibus prope nihil debentes,exgmpti cenfèrentut,lt;j»qt ai nonnullis imperialis aulæ alïèclæ imperatoifj haberent: iè in utrunep eile paratos,modo intelligant Cçfaree maieftatis defuper lèntentia Nam diui Friderici primi priuilegia,multa illi opido contubflc uidebantur,qug turn ^debantur ïmperator interloquut’,iufiït Hamburgu opidü comitib^pa ïere,faluis libcrtatibus,quas ab Imperiali culmine promeruerunullli do* mum redeunteSjRolandi ftatua qua pro figno libertatis in ponte,qui ho* die nome tenet, ab olim erecflâ habuere, deijciût: comitibus fuis deinceps (ut femper)côiundinîmi Jmperator autem, per dies decern Lubicc com moratu3,oppiparehabit’eft: Milites ac militâtes ludis fuis, forum tene* bant occupatû,haflis quotidie côcurrentes Qiio etiâ tempore Gregori’’ papa.XL décima follicitauit ab ecclefiafticis,per omne Impiû:Sed archi* tpifeopi tres ad Renum,obuiâ uadîït,feopponentes,ut debucre,cmuâi* Oui clcri fui: Interim moritur Moguntin’,2lt;papa ecclefiâ donauit Ludo* uico Bainbergêfi epifcopo,fratri W tlhelmi marchionis Mifne: capitulum autem elegie dhm Adolphû de Nairaw,immo poftulauic, q? iam teneret epifeopatû Spirenfem jmperator ftuduit Ludouico,£lt; obft dit Erphordj am, in qua erat Adolphus poftulatus : uaftauit uicinam Turingiam, fed nihil potuit aduerfus urbem,Adolphus enim prædia nbsp;arces ecclefiæ te*

nebat in manibus Dura tamcn conditio q? poftulatio foli gratiæ pontifi* cis innititur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* III«

Arolus interea multa perggit, ut filius eius Went21aus,rex Bo* k hoemie ÔC RomanoRz quoc^ rex eligeret : inde euifceratû eft Im* perium Reni uedigalia, qug pro patrimonio erant Imperio,in* de partita funt,ut unulquilcp eledoru non modicu quid accipe^et:Depki hiata eft aquila,ut in reliquû ceteris fit animâtib’côtêptui: quid enim po* teft fine penis7’perfccitcp,ut ab archiepifeopo Coloniefi Friderico, Aquil* grani rex RomanoFÇ coronaret Per que têpora, cum Caftellani de Dari ! Kcnberge recccptarec populatores itineru,^ ittiKiâiciwnit Impeiatof ipllt;

KaroÏus mandauit diicibus Alberto de Luncburgo, ac Rodulpboducï Saxoniç de Wittenberge germano eius,ut eam arcem obfidêces caperêc perpetuo deinccps iure poffidenda ducibus de Luncburgo: quod ita fagt; dum eft Conlèderat aut Imperatorin Tangermüde, luflîtcp in expugna tione arcis memorate Lubicenlès adeflè: qui (èxcêtis produdis ftipendi* arfjs bombardifcp duabus gradioribus, expugnati'onêpro fua uirih'pro«* perarunt*Imperator eo loci comanens, inter duces Saxonie fuperioris de Wittenberge, inferioris in Luneburgo,eam dici'tur ftatuifle concordi am,ut alternis ui'cibus eledioni' intereflênt,utric^ archimarfcalli facri lm* perij femper habendi: Nam Ericus quod côftat,iam duabus uicib’ inter* erat cIigentibus:Cum afîùmeretur Ludouicus Bauarus: 8^ cum Gunte* rus de Zwartzenborg Turingus Sed nunc eo uentû eft ut non patianc fuperiores, aliquid in ea re iuris remanere ducibus inferioris Saxoniæ; q, MifnenfcSjqui per Sigifmundû funt afîèquuti fuperiorê,detrudantlegiti mos fucceflores,uix illis titulum permittentes ducibus Saxoniejquodin* fra plenius memorabim’* Interea idê Imperator Karolus, ne{cio,ri ad in* terpretationem uerbi,quâ nûc faciût,bene Auguftus,Imperrj nerüos ex* haufitjuirefcp confcidif*Sedecim in Suçuia\irbes,(îne medio recognofcen tes Imperiû uendidit uicinis principibus: Alie quatuordecim,cum intelli* gerentjCÔfpirarût inuicê.fœdere mutuo (è côftringentes: ut non fepatiâ* tur in more pecudum uenales exponi Plurimû enim intereft,hanc uel il* Jam,fupra fe agnofeere poteftatê Imperator ex eis unam indignât’ oblèl* fam nifus eftexpugnaread terrorem ccterai^: entere ad arma côcurrentes obfeiïis opem tulere Tum quoep nônulli ex his lâlualibertate lolita, prin cipibns Aufirigadprotedionêiècômendauere: no utdominis parituri, fed ut prote(ftoribus uiaïïîm oblèquuturûque res diu permâfit ad tempo ra noftra Albert’ dux Luneburgêfis, per ea têpora fenGt militâtes quiiiî Horneborg arce paluftri Bremeh dioceGs,ad côfinia terre Luneburgen* demorant,qucftû facere,uel menftruQ,ueI annuû,de terra memorata: Et cum finem non facerent, duxit in eos,cogitcp,ut Iponderêt inreliquumfè equo iuftoq; per omnia parituros* Qua in re,8lt; fidê uerbis habuif,8^ per modeftiam nihil ultra tum putabat extorquendum* CA HH* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Entzlaus Bohccmip rex,iam pâtre uiuente 8^ plurimû annitente

' w rexquoqj RomanoR2creatuscccpitutrûcpregnum,fine magna follicitudine adminiftrare:Nec enim annifus eft Imperi) corona acciperc,quâ etiâ in reliquû non promeruit: uir animo non fatis ad Imperi iim idoneo: qui, ut fcrût,uentri deditus,omnia pofthabuit: Aliquantoç^ melius adlû eflet cum Imperio,fi ne(^ pater ,necp fili’ in eo fuiflènt Nam pater largitionibus,ut filiû extolleret:filius ignauis diflîmulationib’,lm* perium attriucre,in(^ cam tenuitatê,que nûc cernit,adduxere: Auguftos fe amant interprétai i, q uaG augendo inftantes Imperio: fed longe ab bac interpretatione patris largitio, 8Ó filq ignaua dilfimulatio* Eius enim inj# curia coepit in regno Bohccmie illa Chriftianifmi cruêta diuifio: cum Bo hoemi per audaciâ Romany eccIeGe obedientiâ retr^xçre Sed ea in Wan*

expIicati’’.Per fa quoc^ têpora, ne quid ufg ktum efTet autproCpe^' Kum,in Romana Cede,ilia per uniueriàm ferpens ecclefiâ, furrexic rdrtnaci^ ca dimêbratio.’cum Ce duo pro fummis gererent pontificibus. Aker Ro^ niecreatus Vrbanus: Altera cardinalibus Gallis Gallus euecfl^ Clemesj lam enim Itali,ueriti,ne fi ex Gallis crearetur pontifex,in Auinione redi^ ^(t::idlt;^ cauentes Romani proceres,conclaue oblederunc,per imprcflîonê concufiionem moliti,ut Italus crearetur Vrbanus .VLepilcopus ante Barenfis,uir acris feueritatis.Hac ergo eleÆ'one cardinales Galli ab Aui* nione pride introdueffi,cum SC perfona eleóta propter feuitiâ,amp;C forma ele ^•onis propter côcüflîonem dilpliceret: fimul, ut haberent pontifice,fub 9uo eoR2 natio ut pridem imperitaret,foras Roma eneóii in ciuitate Fun«» danam,ClementefuS extulerut:cum eo in Auinione cotendentes.Bicipi tem dudum aquila Romani Imperatores in armis tibi prçtnlerûtS^pt^fc runt u((^ hodie: guis dudum orientis Imperiu euanuerit,a Cbriftianifmo trâflatum inperfidos MahümetanoszNunc bicipitêinfulâ incipiunt ado rare Romani pontifices. Sednoneftea iocandi materia, quæpeflimum Chriftianifino inuexit Icilma. Nos pro inftituto noftro in Saxoniam re^ uertamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA V-.

Lbertus interim Ltineburgefîs,princeps optimiad iufticia zelij a uocatis ad arma auxiliaria ciuibus urbiu Magdeburg!,Só Brun fwici,arcê T wiftling recccptatricê fceIeratoB2 hominû.quütine^ itbus publicis infidiantes,eo côuexere, que uarijs locis quæfiere, obfedit, 80 expugnauincaptamcp funditus euerlam, folo equauic Circa que tem^ pora dues Brunfwickcêfes,cum cômunionem Hanfe Theutonice delyde ranter quererent pro fuis mercacorib’ obtinere, ad cor reuerfi,in congre** gatione Lubicana oratoRj ab urbibus dilt;ff e comunionis,folennê expleue repa?nitentiâ,non ueritiperindeinfamia notati üideri Cum intérim Fri* dcricus Masni ducis de Brunfwico fili^ cum fratribus.relitffus adulefcês fub tutela patruelis fui Ottonis de Leyna ducis: Erat enim Tranfly'luanc ditionis illeprinceps: cum per contemptû haberet in arce Wulfenbutteî, cerneretep multa non rede adminiftrari.'adduci undecûcp captiuos mer* catores in publicis itineribus captos:cum primu per etatem fapere incipe* ret,duibus fuis in Brunfwico prudentioribus rem queritur:quid confilif, quidue ab illis,G quid intentaret,auxilq fperaret7 bonam fe côfolationeni pi eftituros dixere,ubi rem ex animo uiriliter cernerent intentari. Hoc re* fponlb firmatus,redijt in arcê dbleruans tempora, quib^ prefedus Otto* nis cum matori fatellitû parte in tabernâ de more defccndiflèt,paucis fide* lium in codlium adhibitis: claues tulit de cafa portarrj,ponté eleuans, car ceremaperuit^ô^ uindoslaxans,iulTit ftare pro mûris:nûdumrp concitc» mittens Brunfwicû,iunît promiflâ auxilia properare,cum quo in loco res fflèntoftendilîètjUeniêtes noncundâter intromifGGintinarcê: cccpitc]^ ex illo die Fridericus rem fupra ctatê prudenter agere, exclufo Ottone pa truele,curatore eius,lTatrucp fuoi^ V irile nimirû principiû ab adulefcête* cui bonus fucedfus^Sc: oprimus exitus ftb on^nibus bonis auncupareturt

Erat a lit oc^luageGmuflècudus pofï: miIIetrecêtos^Quo tempore Vrban’ papa inter Ludouicu,Sc Adolph 5,de eccîeCtâ Mogiintina contendcntes, perfecit: ut Ludouicus frater Wilhelmi de Milna marchionis ad archie«» pilcopatum Magdeburgelêm tranfFerretur, Adolpho apud Mogutiam permanente Exitus aut memorati Ludouici cladêattulit infignê Jn opigt; dum Caluen mulcâ ecclefie euocauit miliaa Aderât euocati cum uxorib’’ amp;nbsp;filiabus, diem feftum cum fuo aduri pótifice Pretorium quod erat iii opido (paciofumjillis ufibus inftrudum, defumpière ad uanitates ducen* dafq^ choreas: ut eft hoc hominu genus motu leue^cantu iôlutu, èC luxu* paratum.Ducebat in giro uertiginofam ridicula circuitionê Saliebant ad manus dnarum alacriter:uc im'menlo pondéré uitfta domus, iubliderc minarctur,crepitû grande premittens Archiepilcopus apprehenla ad ma num que proxima ftabat dna,gradus inter primos abiturus,petiuit4 Vbi iam defcêdere c(xpit,lapide’ille ante (olut^ gradus cocidit, S)C archiepum CÛ cÓforte,8C nohullis alqs ruïne inuoluês miferabiliter extinxit*. VL

Tto dux de Leina,iam ad cor poft deuia reuerfus, Albert’ Mag o deburgen archiepüs,8^ Albert’Halberftaden pr^ful, Frideric’ dux Brüfwickcêfis, Albert’ dux de Salina, Buftbde Regêften, Hêric’de Honften,Gunter’de Stalberg,Côrad’2lt; Theodoric’deWer ningrode:comités,amp; multi preterea nobiles,barones,milites,interueniê-* tib’ placitis,aliqn in cômemorationê adducebâttquid fit, q? ubiçp terrai rum innoxfj mercatores uadant 5ô redeant, ueiftigalia loluentes principle bus per oportuna côftituta locateur infœlix Saxonia, nulliprouincia?, ucl opibuSjUelfortiftîmis uiris cedens,noniilopoftitbono perfruitutpu^ blica fccuritate prj:ftita,incolumes per itinera uadant cômeantestconftitil erûtqî,ut in reliquû ea pax eftèt,ÔC innoxia uia mcrcatorib’: maximispŒ nis in côtemptores 84 uiolatores conftitutistcômunibus od/js infedatüri prgdatores 84 receptatores: Qu^ res elF^dt, utaligdiu Saxonia hoc gen* grafîàndi nefeiret »Wentzlaus perea tempora floruit,qui poft Alberturn Saxonie 84 ipfe duxfuperioris,in terra Luneburgenfi dominabatteflètc]^ necdû extincft’ liuor,inter Brunfwickcêlês,84 eofdem de Luneburgo du«» cestq? ille principibus Brunfwickcêfibus debitus putareu Quocirca com muni principe placito ita ordinatû eft: ut Fridericus 84 Bernhardus frai* très duces Brunfwickcêfes iuniores,duas Wentzlai filias acciperét coniii gestut mixto utrinc^ fanguine, 84 maior interim concordia, 84terrispax redderetur^ Quo tempore ceepit ille curfus in Wilfenacum opidum Pri»* gniftp,per occafionê,quâ in W âdalia deteximus Viuebat adhuc Alber»» tus dux Saxonig atep Luncburgi,cum.Wentzlaus fratruelis eius,eâcunï ducibus Brunfwici,quâ diximus,iniitalFinitatê Nam per earn tempefta/ tem in arce Ribeling oppugnauit militâtes de Mandeflo,mùlta terris in«# cômoda inuehentes Ibi dux dum urgeret oppugnationê, iâus bombar»» da,crus amifit Moritur’ aût precfpit fuis,ne abirent,nilî expugnata arce* llli paruerût,ulc^adeopremêtes obfeiîbs,ut deditionê facerêt,pa(fti abire WKolumes,84 terra excedere ufcp ad gratiâ ducis Wentzlai; qui Alberto'

Fratrucli in di'tione fiiccefllt recuperata. Tra turn arcê defêriiere, qua dediV tam milites, duci fuo fèruauerezut eius arbitratu,uel exdnderet, uel aheri Qiandaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. VIL

Snaburgeniès turn rem babuere cum comire uicino deTekene^ o borg Cûçp rem uerbis trâfîgere non poflènc,q? ciues ab eo con»« temnerentur,gdiu epifcopus coquiefeeret. Sed ubi ad arma uen tum eft,auxilio illis fuere eines Monaileriêiês: perpulerûtc^ comité in eas rerû anguftiaSjObfefià arce Lingen,qua etiâ de proximo capturi uideban tur.’ut ad placita 8^ tradratuS difeeptatiuos uenireturtln quibus ita armis edomitus uidebatur:ucin equas cum illis côditiones defcéderettpoiîtoc^ nobiîitatis faftu, eines in fuo iure 8ó gradu recognoiceret, fineretcp pfrui uetuftisjó^ longa cofuetndine probatisjibertatib’. Qiio tempore memo rabilis exequutio fadla eft iufticiæ,ex fentêtia principü,Sd omnis Saxonie nobiîitatis: Conftituerût.uc paulo ante diximus, Saxonie principes, iura^ tûtep pace, qua Theodericus de Werningrode comes uiolafîè diceretur» Qiiocirca uocatus a quibufda eoB:, qui exequutionis madatum a ceteris haberent^Alberto de Qtierfordecomite,arcbiepi(copo Magdeburgenir, Ottone duce de Leina,Henrico de Honften comitejCeceriCcp comitib’SC nobili bus: accufante Buflbne de Regenften comité, fnfpendio codemna# tus efè Sentêtia didla euocarijt ex militarib’ eins quendâ,quem prgeepto adegerunt: nt primu capiti ei’ uuln^ infligeret Pamic ille,fub honore fuo admonitus:mox circûftantes,gladqs eum fuis cofixerut. Inde freno equi fui anigatn,fufpendio finqfîè uolcbant interpretari.Eam morte,nt fit, ubi in fabulas res uenit,ali) culpis eins, alq q? cÔiurationi nollet c0^tire,de* putarunt Hoc etia LXXXVl.pofl; milletrecentos anno,LupoIdus dux Aufirie,Zwiceros qs alij dixere Zwitêiês,olim didlos Heluetios, q? ar* CCS pridem illis impignoratas ad red^mptionereddereduci detredlabat, hello inuafit PopuIus ad arma nat^, ipfis fuis in montibus induruiu Aufi aciê opponere uenieti, exiere obuia uiri tria millia.Hos exceptos in planis dux fatigauit:multi{qj ex ipfis cæiis,ceteripedcm retro ferre uidebantur* Aderat in motibus agmê triginta milliu, qui fadla cxtêfionc,agmê ducis indu(êrût,8lt; circulo circû(èptos,omniquac^ aggrediutnr.Ccfus eft dux cu omni agmine, dece èC oamp;o infignioris nobiîitatis uiri, pauci fupererac capti Hcc fecunda Auftraliu pene omniû nobiliu cedes. Nam prima Vu gari fecere,anno Chrifti MCCXXXXVLSed hoc tepore Bernhardus dux Brufwickcefis,cum rebellione,ut {blêt,oftenderêt militates de Steen herge,ecclcfic Hildeièmêfi parêtes,ad arma peruenit Aufi concurrere du* d,in acie manus confêrût: 8^ Fortuna ilIis plaudente, etiâ repugnâtem ui* ftores ducê capiût:abdu(ftûq? tamdiuhabuereuin(ftu,donecièptêaure* orum milhbus fuâ redimeret ab illis libertaté Qiio etiâ tempore Otto de Leinadux Tranflyluan’,cum Gottingêfibus non bene conlènlît, Cunt^ dues non cederent,uel pofcenti,uel precipienti:ille obfidione urbê cinxit, niagis fame g armis fperans expugnare munitu opidum. Firmauit foris oportuno loco prglidiu:quo infolêtiâ,ut ille dicebat,ciuiû edomaret Diu

(Jff^mulauere ciues/imorem oftentates» Vbi iam in cotempcum adduéli uidebantur,erupere:8lt;paratis ad eam molitionêreb’ neceflàrijs, nouam arcem fundo uerteru£,equarütqj foIo Tum res in colloquia cccpit conijci £quis conditionibus il ! i luo pi incipi cedentes paruerunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIII^

entsla’interim Saxonie amp;nbsp;Luncburgi dux,cum Friderico Brun j w fwici principe rem cccpit in cotrouerfia agcre,que ad arma perue ; nit. Nara idem Wentzlaus, firmato ad Alram fluuiûprcfidio, crebris inde excurfionib’ terra infeftauit Brunfwickcenfèm.Winièn nO)* men loco eft in ditione Luneburgefi,ubi firmatu erat fortalitiS, cuFho«* die nulla extant ueftigia. Alius interim Wentzlaus in Romano folio de#» fidebattcui’ frater Sigifmudus Vngaria obtinuit, per Ludouiciproximi régis filiam, qua coiugem tenebat. Ea fcemina magnitudine dotis quara rcgiafferebat, fublata in fuperbia, cccpit regecontcmnere: uocato gêtario iuflit auri moneta de fuo nomine cudi,cu inforiptione: Maria rex ,Vngarig Rex manfueti animi princeps,uerbis caftigari fan's putauitfocs» mineam infolentiatquam ilia non muliebri leuitate fufcipiens,ip{am fere* prenic Erant turn in aula,qui régi male ueilêt,arbitrati optima accccpiflè öccafionem eins fubuertendi per regina: qua feiebant amarifttmeab rege increpatä Arbitrati foemineä fuperbia in ea furere, aufi funt aggredi ten* tantes animû eius:Scimus inquiût regê maligno in te animo,pridem gra uiiTimeeuecftum.quê tu regem in regnû prouexiftuSi te uindicare confti tuis,Slt; ab eius folui nexibus,fcio proceru pene omniS auerfum ab illo ant mum;fi quid audes, facile prolperaberis. Stupuit fcemina, fod prudenter diftimu!auit,ut omnia explorer cofilia Tum ait: Qjxis reru modus tibi ui detur,ut illu amoueam’. Ad bee ille: fnueniem’ qui cubante tecu regem opprimac,modo intelligam’,qn erit tecu in cubiculo: nam uiuentedetur bare regno plurimi laboris eft, Tum ilia,arbitrer noefte ^pxima cubituru: etiam,!! aliud fontiat,facile inuitat’ parebiu Hec illo omnia dicebat cofilio ut fe proderet coiurati Qui rem fuggeflerat ita abit,ut fide regine implo rarer,omnia focreto agenda Non abnuit ipfa Sed ubi primu couenit re* gem: S£upefa(fta,inqLiit,rem affero grande,quetui capitis,nifi caueris,ha! bet pernicie: Ita mecu q uida couenit, ut ^qjxima node te inuite ad cubilej aderunt, ferrû tibi intêtabÛL Tu uero anime mi: ut feprodâtcôiurati, fimulabis nodis mccü quiete habiturü,fecreti’ abies Probat rex côfiliû* Res gerit ex coftitutojam nodis erat c5ticini2,amp; coiurati rupunt régis pubile: Regina que nullû pro pcriculo fomnS admifit,^fundo fe fimulat ibpore ftrata: Vbi folä uidet:Hec,inquit,unus ex his,proditrix cofilia no* ftra niidauit: uoluitc^ in ea feuire.Tum ali’,noli,inquit,innoxiä perdere* Scio grauiter expoftulafle cum illo ante paucos dies: ut facile quis intelli* gatilïâ non amare Et exeutes in lecreta le fua recipiut,nihil tentaftèlîmu* lanres. Sed ante lucemapprehenfipccnasdederunt. nbsp;nbsp;nbsp;CA VlIIR

Dâm'e proccru uoïuntatciut ducacus SIefwicfcccfîs unî eoRî» £juc îpti deii ganCjiurefeudipermittat ad fucceflîônêlégitimât utq^ comités perpetuô fcedere iundli maneât in fide coronc Danicg: nec per ullam occafionêad bella quifq proftliat: Sed cum aliquid inuicê natû fuerit queftionis, Danf ex Holfatis, ÔC uiciflîm illi ex Danis binos eligant: qui rem in côtrouerfia pofitam dirimant: Qiiod G non poterût,habeât facultatêquintû aflùmen di: cuius uotû alteri parti accedes, rem omnê abibluat* Ducatû ucro currt ea têpeftate Nicolao feniori deferreHt,ilIe caufatus ^tatem recuGibat:Ncc Adolphus Wagrig comes magnis iè rebus uirmodeftus uoluit implica#* rc*Ventû eft ad Gerhardurn Hêrici primogenitu: Eum folenni iure régi* lia inudtiuit, ducêcp Slefwici appellauit, anno odluageGmootftauo poft »nilletrccentos a Chrifto nato Sed priufq in latiorê Saxoriiâ reuertamur^ hic nobis eft HoKâtic angüius excutiendus*Henricus cornes jCognomeni* to Ferre’, cum crebras longinquas militas peregrinationes iniflèt,Ni* colaus intérim frater domi fedens nidû aflèruabat, rufticâ plcbem ad àrj» ma efudiuit,per fingulas uillas cômunib’ omniû impenfis,unum armige nimiuftitexpediri: minoribus uillis permiGt ut binæ iundisuiribus,5^ equûSiarmacüpugileprompto iêmperhaberêt Tenebat coiagêNicô laus matrê Albertiducis Saxonic ac LuneburgêGs, qui cû Magno duce Brunfwickcen{è,ut diximus,diutumû bellu habebat: Arcê Horburg c2 illeexpugnareftatuiftèt, Nicolaû uitricu ad arma uocauit: nec cundâter ilie paruit: Wilftrie incolas ducêtos expofeit mittere fubfidiàrios: îIIi tant promptoerâtin comité animo, mille emittut: quoB: forti opera ufus Ni* colaus,priuignofuo diftâarcê fubiecit: Gum rege Waldemaro fepepu* gnauitjicpe uiftor, femel uicTtus* In Fionia mote Manberg Nicolaus ca* Iba fixittrex Nuborg oppugnauit, multis uicib’ oppugnatione inten lata fruftratur,comité aggreditur,iam alqs rebus intentü» Funus Holiati tum ducebant,nam Bencdidti de Aluelde militis defunlt;ftâ coiugem extu lerunt: cuius reioecaGonêrexobferuans,irruitin eos Difturbati Holfati^ difficile fe collegerut: cæfi aliquot,capti plures,in quib’ etiâ Nicola’,qui amiffo in pugna oculo,a Dano quoda equo deturbatur,Slt; capitur,arma uiftofi uiftus tradit:ipfeabire permiflus,uix in fua magno labore reuer* titur Rex cum preda recenlercu, uidit loricam Nicolai comitis,qua facile difereuit in manib’ cuiulHâtïnterrogat’ a regê, cuius eftèt lorica, 8«r ubi il* lum reliquinètÇ'abire,inquit,fide præftita permifi, Nicolau le de Redenf* borgüoeitabat: Veroinqt rex,ft nomineappellabat Tum primu intellé xit qui cœperat,comité fuiftè,qué dimififlèt. Flensborg opidû mari expo Ctû, monte munitû rex fepe obfedit: Nicolaus monté cômùnïuittciui* bufep permiGt,ut muro cingerét opidu Dornirig arcem Henneke Lem* beke tenuit:eam rex magnis coprjs circuftdit:intus erat prcGdiû plufq tre ccntortim, quo citius ad inediam redigi poterât: ImmiGt Nicolaus aliqn fecretos nuncios in côfolationé obftfloR2,fed cômeatus inuehere non po* terattAd extremû,cum iam fames urgeret,côuenit ut deintus obftfti eru*‘ pences, deforis cornes, incurrerét unaobGdéribusnihilformidâtibuSjtutrf

inäli, quiobfcdcrât:Sübito apertis portis proruvrt,magno damorcuocî* ferànfes:HoIftenland frowelian hcmclricke,8lt; dcfons comcs no minore impetu incurrit;amp; exterritis Danis, quid agerctur ignorantibus, agmen unufn,cui per mediu riuü fuccurri non poterat,facile difj3ulerunt, muleis eaptis Ita obfidione foluta, 8^ comeatus habuere fugientiu, reliquum agmen non diu poil fe ab obfidione retraxit De Wenftehzeepotens mi Iirariumfâmiïia,iIIa aerate defecit: utfupereflec folus ex genere mamzer. Rogatus comes,ut illi arma fui generis permitteret, ne tanta familia peni* tus inreriret,refpôdinè fert'ur:Mi(èricors deus,AfprioIus non denuo cô^ feendet in arboréîEa enfm erant infignia familie de Weftêzee: Pertinaci* ameoR2expertus,nonamauitpropaginèm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA*

i bus exantlatis, ad annum Chriftiocîfogeiîmûprimupoft mille* ti ecentos finiuit,fepulttjs in ltzeho:reïinquens,ut diximuSjfiIios Gerbardûj Albertû,HenricU.Gerhardus ducatû aflequit SIefwickeen* fcm Albertus in comitaru partis fucremanfit Henric”eIigiturcpiicopus Ofnaburgcfislfcd propter Ichifma.quod turn perniciolê ferpebatin eccle fia,Gne côfccrationepcrmanfir:diuprçfidcns temporalibus,doneefratri* bus defun(flis,ad tutelam nepotû, filioi^ Gerhafdidücis in Holiâtiâ,qd fuo Icco dicemus, reucrteretur.T bietmarfi populus in perpetùâ Holiatis pofitüs paleftrâjdifFiculter ab iniurijs têperat, çp fe omnib” nobiliratc,uc ferunt,2lt; robore,ut putant,anteponût:nec iê patiunt equari ccteris.Oc* cifos de fua gertte magno licirantur; fed quos ipfi ex alrjs cgdût,nuUo^Ri^ rnant: precio. Iniuiïahresprimi ueniûtad querimoniâ:difFicuItercoquie* fcunt:Nifi duplo maioredamno aduciiàntib”inato,iramnônponût Si* multatem turn,ut fçpe alias,habucre cum uicinis Holiatis:amp;paflî, neicio qüid,utaircruere,uel moleiiiç,uel damni,turmatim egrediûtur,magnani ex Holfatia prçdam ante iêagentes^ Nûciaiur NicolaocomitiTliietmar fos in terra graflàri llle coaiftis uix triginta cquitibus, uidnos rußieos iii bet excil i: Si armis,que poterat,côtradisprocedit in hofics:Prcrniiîtf^ culatiJ,qui de numéro,^ ordinereferreti Reuerßis illerenûciat tanta eflê manu ut paruo agmine îuadere nô fit côfiliu.Cui comés:miiêricors,inqf, Deus cur nos terresfmitte conat^in timoré:Sequimini mè ad min”ùiden di funt q ui rioßra diripiûu Proue dus ut ïn cÔipedu haberet hoßes in lo cc) qùi dicitur Tiperßo,fuos CÔpenat,in cos côuérfus Pcrpetuum,inquif, érit dcdecus nomini noßro,fi nöbis uidentibus noßfa boßes abigât:HfC cß puellaRz lila chorea,qua f:pe iadatis: Déi nomine ingrediamur: Non erit noßro deinceps dignus cöfortiOjqui fe fubtraxerit ex hoc congreßii» Dixit,Si haßa infeßa concurritoppofitis. Idem fccere quiaßitere mini* ßeriales Dißurbatoprimu globo,rußica’' man”fuperuenit,8i diu parib” cß Ceftätu üiribus Inucnt”eß ex Thictmarfis,qui hanc fibi gloria arroga ter,congfediedi dudori comiti: eüqp manu aggreflus, nifus eß cquo de* turbare.’Sed Nicolaus,ubi uidit feroci” inßante,gladio fuo caput deme* öc/lif£inditc^, Eius exemplû fcquuti côibrteSjiJla die magnam illam ma*

num no fôlû fuflinuere, fed eiid tepulére^. înde in comunia pïadta. res curnï:ubi equa fe manu cuadfle HoIfàtùThiemarfi uero fe fuperiores gio n'arenCtCoucnic utrincp,ut fublatis difFerecqs.certis lods HolGri^Tbiec#^ marfi,ut ab anti quo,immunes uedigalibus abi'tec: Ccteru i'niurias,quas prctenderec, non pro fuo more mox manu uindicarettfe'd fegitimis accu*» lationib’ pferrec ad comite:Eacp res dans inm'cem Iiceris placito Vircrat bic Comes,8^ mafuen am'mi, drcumfpeârcprudêne: qui rufti* cam pl^bc no côcemneret,fed ipfê queruIantêaudi'ret,G quid in prgfeeftos déferrée: Nihil erat opus alterius interuêtutlpfêqui grâuabat dnm qug;# ritabat, placidas aures reperit Indefadfurn eft, uc ad iniurias non tarn prompte prodlircnt rufticc muln'tudim's militareszfed æquo luftocß con* tent! manebanL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA# XI*

Tto per ide tepus dux Bi ufwickcefis, Henrici Trâfîluani de Em O bica. Sc Grubehagen fili’’:qui Exfeldia,Duderftadt, 8ó pleraq?

Moguntino archiepifeopo uendidit, per Italia Karoli Imperato fts têpore,8ó Wetslai filrj ei’copias du(ftabat:Cum inter Vngarig SC Hi fpanif reges,mixtis Gallis,res de regno Neapolirano eflet in cotroucifia longa inter primores Italie côuerlatione,8^ militie ufu, ad familiaritatem lohannc regine peruenit:Slt; ab illa etia prirtcipatu donatus T arêiino, thaï lamum,ut nônulli funr authores,ei’ regingpromeruit Viuebat, prefide* batep tum in Ro ecclefia Vrban’ VI qui ex epiftopo Barêfi ad fümmu träOatus p5tificatü,eorem luaftüeritatepduxit:utcardinales,quod ante dixim’,Gani,innouata elediorte Clemente ei emulü obijcerec, in magnit Romane ecclefie amp;tótius Chriftianifmi detrimentü Cum adhucepifto* patu ideagcret,Ottoni Germano Brûfwickcêfi principi pfamiliaris erat*. Inde fadû eft ut in fummo quoep pôtificatu adirer ab illo, pro quibufda caüfis:8lt; iä in collegio cardinaliü diu fupplicêfibi,paftiis eft Vrban’ma* nere Ottonê, q? diftimulans pôtifex aliud ageret* Cardinales aût nobilia uiripcrfeuerantiâ cernentes,in pôtificern uerli.'pater lanlt;fte,inquiut,tepus eft ut dato refpôfo,uir nobilis non le côremptû arbicret. Sed ea magni fa ftus prætenfio multos Vrbano auerterau Hui’ Ottonis frater erat Mei* chior,ad epifeopatû prouetft’ Z werinêfemzfed breui fuoi^in le odio cô* citato perqt toxico:quod in pontificû illona dicem’ catalogo Otto autérn fumpto magno fecû uiror?? de Neapoli prudentû comitatu, Vrbanû itérée adrjt,tentans,fi duricia ei’ emollita,cardinales diftidêtes ad eu inclinaretx bimul etiâ Montifterrati iuuenê marchionê, eidcpôtifici ftuduit cômerl dare: cui deQaonfata erat puella regni Trinacrie hgrcs:ut illû pôtifex de il* lo regno inueftiret Sed no potuit ille refleefti pôtifex durus lam enim de uepoce fuo in regnû prouehêdo cogitabat Erat inter ducis cÔfiliarios uir magnifie’,ac iuris peritiftim’,Nicolaus de Neapoli:qui multis rationib* allegationib’ inftitit fledere SCinclinare pontificê Ottonis poftulatis: que cômoda inde Iperarétur, quæ rurfus incÔmoda,Iî cÔtempta illa eflèc^ formidarenc,oftendit Sed nullis ille reb’ permoueuVnde fadum eft,uc Nicolaus memorat’ exinde cardinàliû parte iuftificarec, auerfus pôtifici»

Otto aut in fuarn ucrfus ditjonc,ctfi illü uerü Petri fuccenôrê, Sf credcret tueret,a familialitate tarnen uiri fe retraxit: Quoltiam ex cardinalibiis luis uinxit in carcerê^QC cxaminari mädauit queftionib’ grauiflimis: deirt de archicpifcopos Reni creauit cardinales, retentis cccîeGis fuis: epifeoptf quoq; Leodit nlêm, nônullos généré literis ex Germania prpfiâtes» Red i 1 li honore illo abftinuere, contépto pontifice,propter uiolentâeiui dominationê, Captos cardinales miiêrabiliterexcarnificauit: Ineculeum fufpenfos queiïionibus interrogauit lür fanguinaiïus, tyranno ümiKor g pontifici Apud Genua nônullos aquis iuffitmergi^Longâindetragœ* diam (cripfit, qui uidit, T beodericus de N y cm fecretari’apoftolic’:Selt;f - ' Vrbanusbreuifecitfinêuiuendû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA^ XIU

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erhardus dux SkTwickcêfis,rQicoIa’amp; Adolphus comités Kol

g faticinopidoTodeno,cumurbiûLubicp?CHamburgioratoi» ribus ad tradlatus euocati,de cômuni pace, deep itinerantiû fêcii îirate cgerut:Cum intérim conglobati pfures ex hocgencre latrocinanti^ um.fado agmine,in cÔtemptum coK’.qui, quod fciebât,de illis excludcii dis ddiberarût,prouc(fti ad eius loci uidnia, pecora cius opidi abegerût» ) ntclligentes qui tradtabat quid ageietur.arma fua circûlpexcre,que non in pugnam iiidtbant oportuna:namad négocia pacisexibanuAudiêtes taiTiê,quia Lubiccfiiï prcfçiftus cohorte habens in campis expedit«â,quaii ta pote 1 âc manu excûtes infcquuti funt holles: amp;nbsp;ubi propinquauerc,u!* ribus Slt; armis coiumflis, inuafcrcabeûtes: primû quidêrecuperaueic prgdam, deindeetiâ poflrtmos agminis inuaferunt nônullis proflnatis» r\li) uero per fugâ uix funt elapG: ut tri faltuû in nemore infinira profun* diras, quâ équités penetrate non pofTunt* Quo têpore Tremonia bcllunt luriinuit aduei fum fibi uicinû comité de Marka, qui a ueteri memoria di cebant de Altcna Is cornes adiutus armis archirpilcopi Colonienfis,infc llos renuit agros ciuiû ut egredi non finerentur: IpG aliquâtis uicibus ar* ma in eum produxere,omnis deinde côtrouerfiahoc modo traélatibus ff ni tur,in cam cÔpoGtionis formula: ut Tremonienlès in reliquû annu«îco initi pro tuitione pecunia,ut pri’,non foluerêt: Ipfe arces nouas, quas fub nomine archiepifeopi Colonienfis erexcrat,demoliret: ciues comiti uigin ti florenoru aurcoiu millia mutuo darét: que non ipfe quoad uiueret, fed h f redes eius foluere tenerenturJn eum modû rebus côpofitis utricp qui* euere, Vades erant uicine urbes Sufat5,Vnna,Hamma,ut omnia ex fide irnplerérur Bcrnhardû interea Brunfwici duce a militarib’ de Stenberge cjptum, Albertus dux Saxonip amp;nbsp;LuneburgenGs moriens iélu bombar dæ,fuaGt Luneburgenfibus.ut dominum ariumerenuSed cum illecapti* uus diu teneretur, Wentziaum Alberti fratrucléducem accoepere» Inte* rim Henricus diéti Bernhardi èC Friderici germanus frater,profratreca* ptiuo fanlîacere cogitauit:ut adminiriraret ditionem capti fratrisiSed gc mina 111 i difficultas erat: armis uidelicet occurrere Wentziao, qué milita res doininû delegirient,8^ fratrem uinculis laxare^Sed Henrico obftitei c omnesdUi: camé Fridaiu fratiis uûibus multa tentauic; Atcé noua in ri*

I’S AÏrf flumim’s Wenfzla’obfèdiï: Gd ibi toxiropcnjt Artcm fubucTi* tcndi principes in Germania noua, mirû quomÔ ram frequenrarêt ab Ira Iis acccvpcâ4Habuit aût in expedinone ïlfa duxWêtzIaus auxiliat ia mul* torum armarEpifeopi de Mynda,de Scowêborg.de Regêilen, de Hova comitû:milites multi,militares non pauci acclt; fîcre,'His fupuenere Hêi c*

Fridericus de Biunfwico duces,amp; manu collata uiVtoriâ reportauerc* Vires aût excrcitus fui habuere ex urbe fiia BrunfvzicotSed cum fortunat diicuiniIIoRt que haden^tenuis erat,creuit uehementer;ut magnoex ptiuis ere cÔflato,5lt; fratrê Bernhardum ufnculis exuerûr, aires fuas pi gnore obligatas,in fuâ recorpe/e ditionê* Hac infuper uidoria côGquuri ftint duces memorari.’ut Bernhard’ iarn liber,in ducatû Luneburgêlern, amp;nbsp;fo’enniter :ntroduceret, 8^ cum fumma beneuolcntia reciperet Lune* burgêGs aûthui’rei authores,belli hui’exitû diu GnGrûcnam eoR?pecii nia dux laxacunde tantû eris alieni côtraxcrût,ut in longû têpus nô lue* rêuErat aût turn ann\MCCCLXXXX«a naro Chrido» XI1U'

Dolph’ Wagricin Hollâ{iacomes,uberioris ei^ prouinciçpar* a tis dominus nbsp;pofîeflor nouiflimus cius linef, ab lohâneprimo

Adolphi religiofi fratris Minoiis filin,in fata côceHîu C^icfitS eftaût deproxima eins fuccefîione, cum legitimos fuos hçredes nÔ habe tetu’nuêtûqr elt,cp comices de Scowcborg,ucl eodêcû Nicolao,uel uno §radu ipfi defundo eilent propiores: Quod cum pro côpcrto omnes ha bcrêt,NicoIaus,ut terra unoregcrtt dcin:fpsdominio,comiîib’de Sco ^enborg ex formula cèiientionis magnâpei (oluit pecunia, deditep per* petuopollidendâ,eam iuxta Albim terrp portionê, in Pinneberg Hatel* borg,Bermdedc,tres,ut aiunt prcfpdurastquasin hodiernû ufr^ tencnc comités memorati4 Extant defuper conuentionis mutuc literæ: nec alieni dehinc Hollàtiçfueruntcomités antedidi,fanguinis nexu,8if perindear* tnoR' focietate femper deuindi comitib’,amp; iarn prindpib’in Hollâtia do niinàtib’4BrandêburgêGm indemarchiâ,quâ,ut dixim’,Imperator Ka* rolus ab Ottone genero fiio uili fan's licitatione côparauit .Morauiç mar* chionib’Iodoco atçp Procopio,magno ab illis ere accapto in ft udû do* naucrat4Scd Bcrnhard’amp; Hêi ic’duces de Luneburgo.Friderici de Brî fwico fratres, non pmifereforêfes in marchia principes dominia fua ,ppa* garc.’f G bello publico opponentes,pro quibufdam arcibus,quæ pridem ducatui Luneburgenfi paruiHe dicerenu Multi tarnen minilleiiales du* cumdeLuneburgo marchionibus memoratismilitaucre^Sedcumma* gnum fibipararibellum marchiones intuerentur, peramicos egerunt; uc rridericuSjde Brunfwico dux,frater memoratorum principum,qui pacis tielator ab omnibus haberetur, eobdlo neutralis eilet, conquieict ns: in quam rem milletrececas ftxagenas Bohccmicorü dicitur acccrpille*Bei n fardus autemamp;^ Henricus fuis uiribus nixi,arcts Snakenborg 8^ Gar* towexpugnauere,uaftätesomniaufep in opidurr.Soltwtdtlrlndedlt;fle^ ótenres ad arce Klotzeke peruenerunttEam militates de Qwiczow tenu trejortitcrep deknüta eft; ut prgterprjdä tum nihtl referrent. Quo tem

pore Gerhardus dux deSIefwico coiugem duxit germanâ fratru Frider^ d,Bcrnhardi',Hcnrid ducu Ci'ues per ea tempora Hâburgêfès, trans AI^ him in loco Gh'ndefmor prcfidiu non magnü firmauere, iniutis de Lune hürgo ducib’',cu tn militariu de Hiddefacker cófènfum tenerêt, in qrum fundo iacerêt fundamêta Sed fadle turn fuit prindpu fauorê auro^pmere rii-Per quæ ctiâ têpora Bonifaci%VIIII*ut iinionê ecdefîe interuêtu Dei Genitricis impetraret,feftS Vifitationis Mariæa prædeceflôreinftitutn, ipfeliteris datis pubncauit Birgitta qcp infignis fanditatis fcemina, qua: raemoriS fua Rome fert in ccclefïa S PauIi reliqfle,reuerfa in Suecia,pagt; tria fuâ,extruxit fuis fumptib’monaftenu Wafteen Eratenim magno ge nere militari natan'bicp in Gnda coueriatione degês,hoc têpore fubuolas* uit ad Chrift5,miraculis clarefcens:iam tue Elifabeth fbrorê comitû Ho! (àticjfacrâ uirginê,in cotubernio habês:qua pro fe reliquit loei guberna*» tricem Eam BonifaciWIIILrctuIitin Sandos*Ordinéreliquit utriukp fexus reIigiofoR?,in uno monafterio,non uno tecflo diuerfantJu* XIIIL Vees deinde Luneburgen(ès,Bernhardus amp;nbsp;Henric’^uocato in d auxilium Alberto archiepifeopo Magdeburgêfi,arcê Klotzeke rccccptatricem latronu,amp; omniü qui infidiâtur in publicis itine rib’,aggreHî armis maehinis expugnarut:repto(c^ in ealatrones,cru^ cibuSjôô furcis infixerut Qiio etiâ têpore,Otto dux de Leina ciuib’ fuis Gottingêfibus non re(fleafFeô:us incaftellauit eeclefiâ extra muros urbis indcq; excurrens, obfèruabat exitus 8lt; reditus eiuium: ut nihil poflèt im portari.Sed ciues egrefîî cum impedimentis ad rem preparatis,facile degt; igeerunt munitionê:captis in eo uiginti armigeris, quos belli iure fua fide ßnunc abire: deinde,cum dux nihil minus obfideret iirbe, feirentep ciucs multum efle in urbe uulgus mendicantiu, onerofum obfidioni perferengt; dæ,ut eqeeret, non ui,fed eautela intcndeiut.Edicunt in loco extra urbe ad agendas Deogratias deuilt;fforia,ftipemlargam diftribuendarn: qui earn depofcat,ad horât afltt accccptur’ cum ccteristMagna colluuies ho* minum concurritftipem accgptura Datur ilia large uterat edicftuin: fed urbe a tergo claula,tum cuniftis enunciatur: Eat quo poflint,panem que* fiturunon efleillis in oblèfïà urbe locu,ubi grauarc poflint, adiuuarenon poflint,ad meliora tempora reuerfurûDiflèminantur illi,qua q uifcp pote ratJta fadurn eft,ut exonerati obfidionem diutius toïerarêt. Phniq inte* lea fuperbum gen’ hominum, 8^ quod fibi multum arrogat deliberrate, Ockone uirû in eis primariîj:q? inter Germanos militas,military cingula accœperit,fadus eques auratus,occiderijt;arbitrati ill Q a patria libertäre degeneralïèjCui peregrinam inducere tentauerit noblitatem Mira homb num temeritas paluftrium C^cafuperbia, queinfolentiam inde concipic, q? non facile armis ad iuga cogunL Vxor aût Ockonis, uiri necem uindi catura.ad comités de Aldenborg, 8lt; Delmenhorft profpda, anna com* parat in tumultuantes Non contemnenda manus erat que ducit in Phri rdeiedacp, I “XV*

Ricus dux Saxom’c inferioris^cua Magnopolenfibüs infefiarcr^ e nbsp;nbsp;non pafïlis inniria, quanta potuit arma in ponèîîîones Sf prcdïa

familie de Lxitzowen mouit,deiecitcp quatuor ei’ gentis fitmas iwuniti’oncs, quinta uero fibi refeniauit in Turow^præQdiû ibi babitln u5 quotics in terra memorata eflètexpeditió difigenda Qiio tempore,cuin fflèt nonagéfimunècudus poft milletrecêtos, gymnafiij Erphordk'it fint datum eft,Bonifacio VII 11 priuilegiij donante, theologica ibipertniÏTa facultatc Non uacatadmiratione, Germania ramdiu fine publias fgifTs literarû gymnarqs Francia quidê a memoria KaroIi I eo genere claruit* Itaiia no loge poft Bononic,8lt; quibuicla alqs locis publice docere ccrpit# Sed Germania omniû ad cultu noüiftïma prouincia, nuc primum indpic publica excolere palladia Nam Bohcemia,non diu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fub quarto Ka

rolo tmpC ra tore rege fuo.Pragepublicû meruit literaru gymnafiû In* tcnm uero Morauif:marcbiones, lodocus,0C Procopi’fratres,cum ctia Brâdêburgêirm tenerêt principatu,graui inuicê bello diftîdebât: eu altei f iWentzIaus RomanoR2rex,aIteriSigirmSdus Vngariæ rex,item fratres, ftyderent. Bella eius generis formidabilia, quf plufg ciuilia dici debent: Sed equeuiras nataliû inter fratres fadt,ut alter alteri non cedat Per idem têpus,cû Fl idericus dux Brunfwici gtauiter a militaribus ecclefie Hildes femenfis,de Stenberg, atc^ Swichclen,c5temneretur,incos aitnatupro* duxit cxcrcitu,nec iUiminores animo fiderêt duci obinlpficifci,amicis Si fecderatis in arma uoc^tistNon procul Goilaria,magno utrinep concur«* fum eft prclio,pugnatucp diu ancipiti fortuna uariante Cum iam inclina* Hpars ducis uifa eft, uelut ccrlo mifla cobors equitu fub manu militis de Godeftede duci aduolitat; Feftis recetes ûirib’incurrût,8lt; facile uieftoria duci pariut:uulnefati,ecfi, capti, magna pars militariû antcdidorû;Dux fx captiuis no pauca acccepit auri fummâ,côpêiàns,quâ pride ilJis impen derat,ad fratris fui Bernhardi dudû ab eis captircdcmptioncm X VL

Ernhardus dux Luneburgefis, amp;nbsp;Otto comes de Hoia,cum ho b ftili eftent animo in epifcopü Ofiiaburgenfcm (incertu ex quib* eaufis,nihil enim annales cômemorât^magno agmineingreflî di ocefim,igneffuiûtacgladio ad ineimêrufticâ pkbê Magnâaûtpredam pre fe agêtes,cum opidu de V echta pr^terueâuiï in fua redite feftinarêt: Clues eius opidi cSclamât ad arma,figno campanc edito,8lt;^ egrefluris ob* iclt;fb,preii urn inftituuttita perurgêtes,ût facile omifla preda fuge prefidi* uni quereiêt Ita unius opidi animofo obietfîû, diocefis latis,amp;^ uindicata', amp;nbsp;reftituta eft Quo etia tepore,Ericus dux inferioris Saxonig, Bernhar* dus amp;nbsp;Henricus de Luneburgo,8^ Gerhardus de Slefwico duces, Nico bus de Holfatiîfcomes,focdera inieiutquadiiêhalia;ùt aducrfusomnem ündequac^ furgentêuim,fi iufticia certare non daretur, arma cÔuerteiêu Sçpe multa eius generis fccdera legunt, que milelli pro'fuo captu interpre tàtur in câpartê,quâ ipfi forte principes nûq in animû adduxci ût: Aduer fus urbes'qmnia ea inlb'tuta detorquêt,de fuo penfu eftimâtes aliéna inge •'lia Hoc quoej temporé, Otto de Leina dux uita exceftîc pfinceps uai ig

Fortuna iadatus, qin* a rcb’ gerendis uacare nonpotüi’t: Sempcn’ntcS tuSjfempcr bellis impIicitus:Cui cognominis fili’Otto fuccefîît,patri plu rimum diflïmilistfub alio fydere natus,pacis amator,modeftig amicus, qui omnibus rebus publica quietê anteponeret. Per qug tempora, Bran«* denburgenfis marchionat’ iteru mutât principes fuos:Nam lodoc’ Mo rauieiamduxjbellofraternofatigat’jCum cris indigus uideret,Wilhelm mo Mifncnfi marchioni eundê hypotecauit,accipiens ab illo quadragirt«» ta millia fexagenâs Bohccmicorû:Opida,â^ urbes,arcium prcfctn:i^8i iu Omni principatu militares,homagiü pr^ftitere Wilhelmo Quo etia tem pore,Albertus Magdeburgêfis archiepifcopus,cum Ratenow opiduad Obelam fluuiû obfideret, proditione quorudam qui intus fûere in dedi«» tionem accccpit:Scd ille iufta prodehtib^ premia per(oluit:Iuflit eos excc dere terra cu uxorib’amp; omni familia,certus in ie faduros ubi daret occa fio,quod nuc pro ie fcciOent Ita difcreuit fide a cÔmodis.cû ilIoR2 uterec opeia:fa(ftu tn non probabat,perniciem exempli proijaicieris* XVII.

Es memoratu digna, etfi noftris extranea fitinftitutis,impetrac r tarnen a nobis in mention? adduci.In Agrippina Colonia perni ciofa turn ei at fimultas in ciufbustduplex babuere in urbe codK umj ArÔ:û,eoR2 qui quotidiana ciuiu negoda curar?t:amp; Latum,ad illos quotp pertinens,qui magnis reipublicc negocqs afeifeerentur. Erat ex la tiore cocilio uir primari”, que legirimis caulis profcripicre magißrat’con dlq ftridioris.Parendu fuitzScdilleapudprineipeSjefiycit utcoqj opera reftitueretur Non poterat abolere memoria in fcpatrati facinoris:multa tnolit ut fe uindicet Deniep coftituit.ut coheitata plgbe,omnes de fhido Cöncilio in uincula faeeret pertrahnNouit fceleru artifex quib’ pofletre* bus mobile uulgus nouaq: reR.’ (emper cupidu comoueri Dum iftamoU rec, perfenferc uiri (agaces minoris cocilij participes; ÔÔ pr^ueniêtes mol^ tionem ccteroR2, Latum conciliu per eandê multitudinê % cere in uincula duci Erant fenamp;ti in comunitate uiri, qui utranep molitionc improbarft: efïecerûtçpjUt min’etiâ côciliS cuftodif manopareftquo min’quercrenc ceteri iam agentes in cufîodia; amp;nbsp;utrifqj diligenter cun:oditis,ipfa cornua nitas utrunep concilium abfoluit; amp;nbsp;nouo delcólu habito, conftituerunC fenatum alium; Só ut in reliquum ciuitas,.non duplici, fed unico toncilio gubernaret decreuerutzquod feruatuin hodiemû, nôparuû dédit rebus incrementu Dux quoep Bauaric Albertus,per id tepus, cum haberet co* initatu Hollandie per materna lineâ, que filia fuit comitis Hollandie,uici* nam Phrifior^ libertatêcôftituit pteritare Vrebat oculos ei’ paluftrispo puli infrunita libertas. Earn perdomare coftituens, magno fuoR’agminc ingreditur. Cunep magno labore diu colligeret incolis, iS fuit exitus,quê fere (emper in his reperim’,ut fine frueffu difcederet,uidens,quia pedeftri* bus eopijs a mart potius,g equeftrib’ a terra premeretur hoc genus Sed ille turn redudtis armis fuis, populu reliquit in eo que reperit ftatu Quo eciam tepore, dux de Leina iunior Otto, cum ei auxilio efltnt urbes 1 u* ringi^,ErphordiajNorthu(enjMoIhufen,arcem Hindenborgjatronum

rccccptatncem cinxitobGdione.’amp;S inflâriiïîme oppugnas exciïafo ftimo in ora propugnantiû,fugâ inire coegic^ PiæGdiû equarut folotiêd egref* Tos prgdones numero quadragintaduos captos,una in furca fublimes apx penderüt*Griphêften aliud furu Iatibulü,fimih‘ exitu pdideriït cuertêtes* Sed qui inerât fuga elapG,man’eoi^ euafere«NicoIa’interim comes Hol* larie uir prifcg uirtutis,amp;^ modeftic fingulans,iâ in (èneda uben' röt’* con* Uerfus ad religione,dco (edulus fenn'ebat,per omnê uiram afFerflus diuino cultui: Deteftabatur multoru abufus principum,qui monafterrjs graues incumbunt,canibus,aut equis alendis onerantes:feiens, non in illos ufus fflè collatos religiofo loco ^uentus* Mimis autmuficis non multu indul gebac Venerat ex Dania Haraldus,multis ornat’’ uefbbus predofis,auri 5C argeti Cigna plurima, qu£ a principib’ dono accccpit in perTtore prefe* rebat Huc expedante magnu aliquid a comité,iuffit aflidere muficis Cuis, nec magno xenio honorabat abeunte Dixere nonuUi in aure familiarius comiti: honeftati côfuiêtes, honorificc muItorS principu comunem famu Ium abire curabitis,folenni donatiuo:Habet enim hui’ generis homines in Iingua,uel extonere,uel derjcerc nobiIitate*Cui comes: Quid ais, inqt,' Vefribus ille multis preditus prcciofis,etiam me,ut cemis,fplendidior in* ccdit:Ego ine notiorc priheipib’ eflè coGdo, q ut detredatioue uiliflimi hominis maculer,uel glorificatione nebulonis extoller: abeat in uia fuam a me nullo maiori munerc remunerandus Peruenit aut hic comes uiuen* do,ad annum Chrifti nonagcGmu (eptimu Finiuit in curte Ofthof iuxta; It2eho:tumulatus ad patres ftios,ineodem monafterio,nö magna pom* pafunerali* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVIII*

Erhardus dux Slefwici.cu fratrib’ no unu fentiebat in diuiGone g paternæhæreditatis* Sublato Nicolaopatruo, fratres arbitra« ducatu ilium content5,illis omnê iure permittcretcomitatu:Serf dux contra: Eile fibi in fucceffionc paterna partem: Nam ducatû aîteiïus efleditionis acorona Danig de(cêdentê*B diuerfo comités, ducatum eflè pei mifltum comitIb’HoIGitig:ldeo fi Gerhardus fibi parte uelitin como tu, pmittat iiiciflim illis in ducatu portionê*Ad eâ côtrouerfiâ dirimêdâ, principes in Todeflo côuêtûindixere partib’ Venit Albert’ rex Sueciæ, iam captiuitatelaxat’,Hêric’ duxLuneburgêGs, Ericus Saxonig,Adol:^ phus de Scowenborg cornes: ôi diu rem pertradantcs,multa perquiCiere •Media concordig,nec tamê inuenire poterât,quæ partibus côprobai ctur* Cunq? nullis ufjs ad côcordiam pertingerêt,Gne fine difeeflèrût* Milita* r^s aut HoIfatiCjCum non libenter cernerêt fratrû bcna,de medfjs cogita* uerediligentius:ltaadunatifrequêterderecolloquûtur*ln fine cum muf ta difquiGfl[ènt,uoIiïtate fratru in ea uenerc lêntêtiam*Senior inter fratres ducatû teneret: Etqm Iaboriorafèmperprouinciafuit,nouêannis tertio teneret HolCatiæ: quibus decurfis omnê fratrib’ permitteret comitatum* Inqj ea placitafratres cotentiabierût Erant aut Gerhardo fratres Alber tus amp;nbsp;Henricuszquoru Henric’ in epûm OCnaburgêlèm eledus,propter ÇccleGgfchifma^nô guenit £id côfçcrationê Quo têpore Hoirie’ nbsp;Bern*

ïiardus duces de Luneburgo fndignati funt urbibus Lubicç,Hâburgo, Luneburgo, q? tertia illam fuc di'donis urbê,n5 pro arbitrio fùo haberêc defenfatâ a uicinis ïam di'dis urbibus: In quâ rem ut pacareturjntegro W ennio efl:laboratû:cum mercatores ire amp;nbsp;redire non finerêtur Tamen in^ temenia cômunium amicorû res in banc formula côpofita uidebatur: ut tres urbes memoratg magna ducib’expromerêt pecunia comodati titulo; Impignoratas autc teneiêt arces,Horburg Luneburgenfes, Blekedeken Hâburgenfes,Ludershufen Lubicêfes:præfidiûc^ deigctû eft in Vltzen: præter turrim,quæ ualua, ut erat.pmâfit opidi Fortalitiû qcp deijciuqqd in Honouerêfes erexere Per que etiâ têpora, Albertus dux Bauarie,ac co mes Hollandie, expedirionêin Phrifiâ renouauit, cautiorcp fadtus priore periculo,aliû gerendarû reB2 ordinê inflituit: Magnis agminibus prédit’ narijs inlocis unoimpctu adortus.coggit imperatafacere amp;nbsp;in deditionê côcedere Cû nonageftmufnon’eflèt poft milletrecentos,per brumâgelu terras ac maria conftrinxit: ut ficco ueftigio e Lubica per mare,in urbem Sundê(êm,indein Daniâ perueniret: Qiia oportunitate ufi fratres de do moTheutonica, Maftagerhas oppugnare aggrefti^lperant: Nâlac’,8^ paludes, Sô omnia recccptacula eoR: glacie durata iter prebuere Vfus eft Albertus quocp cornes Holfatiæ,qui in Phrilîâ Eydorêfem mouens gla* dio ôd igné fgufjt: cocgitcp populû terre, datis fedecim marchaRz millib’, totius terre uaftitatê iedimere Hoc turn potuit cornes unus adiutus tem porum ratione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVIIII*

Obercus dux Bauarie Comefpalatin’ Reni, cum Wentzla’rex r Romanorç? nullis monitis proficeret, nullis rebus præter fuâ uo* luptatem intenderet,necp Bohoemiâ,nec^ Romanû regnûin fua cura complexuSjUir ipfeperditifïîmus: elecftoribus fmperrj Franckfordiæ côgregatiSjWentzlao deplorato, deftituto,in regê RomanoRz eligitt a Friderico Colonienlî archicpilcopo,de more Aquilgrani cofecratur* Ad huius principis falutationê,cum afeenderet Frideric’ dux Brunfwici, optim’ fenlàtiftîmufcp princeps, 8^ qui multo labore ad pacem 8^ iufticia cötcderat,digniflim’ Imperio,nô loge a FriHaria impetit’,cÔfoftù(c5 eft^ Facile fuit peregrinantê in alieno fuperare Non qui perfecere ncpbas,lêdl qui occultis cô(ilrjs,uel iuflère, uel dilîîmulaucre infimulâtur Sêper enim improboRj oculos offendit côfpcéta uirtus* Rodulpbus dux Saxoniæ in huius tranliens comitatu, captus eft cum multis nobilibus EccIefiafticos principes ferunt rei fuiflè confeios: qui non quod acciderat forte mandat uere,fed ut caperetur:capi aiït non paflus perrjt» Hoc aût preuidere opor^ tuit mandatores,in captura fànguinê fluere Moguntinus archiepifeopus accufabat,qui nefeio fi recentiores in eu caufàs obtendere potuit:relpicere poterat in antiqua tempora:ut funt principû animi diu memores iniuria^ rum:quibus Albertus huius proau’ captiuu tenuit archiepilcopum Molt;* guntinû,nec,nifi magno æreperfoluto,paflus eft laxarû Quo etiâ têporc Ericus dux inférions Saxoniæ exceftît èC quintß filios reliquit: Ericum, Magnum,Octonê,Bernhardû,8^ Iohannê»Maior natu Eric’ patri in di*

h’one fuccefïïc:Magnus ad epifcopatu primo Caminêfêm,deinde Hifdefê Hïenfèm prouehitur.’Ofto èC I oh ânes cgfi perierunt: Bernhardus poR Ei i curn pocitus eft ditione Sed turn Ericus circufpides anguflam eflè terra niultis alendïs principibus,de amphficanda,uc fere omnes,cogirauic diti* One Pater ci’Bergerdorp,magna accoepta pecunia,Lubicêfib’in pignus dcdinlllj fide militari ßmittut Ottoni Ritzerow,accceptis de more ab iR b facramêtiSjUiro probate uirtiitis,iêd ad aftus militares (àtis,utexit’cdo cuic,fimplici,nec fatis cauto* Enclin opid û pueniês,Ottonê arcis cuiîodë iuflît cuocari,pcrcunéî;at’,quomo a gerce. 1 Ile mcdiocriter fibi omnia eflè pro modulo refpondit: Eam^inquit dux uifum ubi habites IIIe nihil ma Ü fubeffe ucritus:ut qui noflèt arcem, non ui capta,fed ere comodato pi* gnoratam,facile paiTus eft principem in arce aftendcre^Vbi uenit,iam Oc tone comitatior: Beneanquir,omnia cÔmuniftûfàtis diu aflèruafti:abfol* Uo te cura Sd laborer uade quo libet.’cgo patrimoniu inde meu afleruabo* Otto fide ciLis obteftat’,fperat,non fcrio.fcd ioco loquutij. Hie uero; Au* dis quid tibi diciturrarce noftra ipfi tuebimur* lam (e fua Gmplicitate de* lufum (èntiês,mccftus abijtrcôicenfilcp equis fuis reefta Lubicâ petit, cum gemitu obteftattis Gbi illufum a ducerpro arceillis reddere corpus fuum, amp;nbsp;omnia que poffideatr uita quoc^ fua in illoi^ elle manibus; 8^ quomo* do potuerit tale aliquid in principe formidare,in quo nihil hoftile ad earn . ' ürbem cognoueriuIHi cum cofularcs aiuc, in hoipitio iecotineatfubfide preftita,donee aliud ab illis reiponfum accipiat^ Prgfidiu fui nominis,qcf hcreditai io iure tenebat illis reddere paratus erat: fed il h n an acccepraue* re,impiu rati exhgredare liberos fuos IIIe ante dolore magno in eo cogi* lationes torquete,brcui Lubica uica in merore terminauiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX*

tihei ie fuo oppofuere*llle gladiu in cos diftringit ipirituale,u{c^ ad diiiinoB: interdidlum*Clerus omnis, cum parère necefle haberec,6i fc tutum in urbe non (peratjCefiitlocoin uicinaopida dilapfusrnecenim nifi diuinum celebrarcc officiu in urbe paterent» Fratres mendicâces tum ho nori ecclefic matricis ut tenerenf deferentes, una cefiere, paucis ad cufto* diam domoi^relidtisrNenulli feculares ianda .pphanarut»’ ied illipoftea nierita funt aftequuti premia* Pacata aut res eft intra annu, utquiiqß fuo loco reftitucrct* Famerlancs per ea tempora, princepsTartarici generis, giaftaturintcr Turcos,caprum circumducens eorum Imperatorem*Res commemoratione digna: fed noftris inftitutis aliéna,ab alfjs quoep occu pata: folumanobis teporis comemoratione defignatur* Sequence anno Magdeburgefes quoc^ ciues in clerum ièuierunt,diftîmilem came ob can fam: q?imponcrenc capiculo amp;nbsp;clero uariatam monetam abarchiepifeo* po»Effraclc ibi canonicorum curi^rdup etiam conflagraruncromnis cle* ÏUS loco ceftit, donee Domino precipiete rediret tranquillitas: Ira cumul tuantis populi beftia eft omnium ferocium ferodftima; quae nullis rebus complacatur Per que tepora, Hêricus ÔÔ Bernhardus duces morte dolo*

LIBRI X. SAX. ca; XX. ET XXI, rofam Pridend fratns uindicare ftatuenfes, in comunioncm bdfi üocaûc re Otconêducêde Leina,principe fui fanguinis:Hcrmannû Hadîç Land grauium; Hcnricû de Honflen comités Duxere in arcem Gebcshufen,in qua côfederant, qui atroci amp;C cfuêto facinore optimum principe cofode«* runCjCingentefî^ arda obfidione expugnaucre,elapGs qui intus erâuPer qug etiam tempora Albert^Magdeburgêfis archiepifcop’,uifa exceden» Jocum fçcit Guntero de Zwartzeborg comiti etatc iuuenû Scd tum faci le fuit in diuifione ichifmatis côfirmationê impetrare. Tum etiam ciuitas MindenGs,pontêillum,magnis molibus lapidû in pedes côiedis, firma«* uit fuper Vifurgum: Sed nuHa uis par eflè poteft intumefcêti gîaciali flu^ mini; dificdus ÔC ille partib’ quibufdâ,maiori tn in parte conftabat uG^ adhuc Interim peffimo exemplo, cxquibufdiî non fatis proditis caufis.in (è uerfe uicine eccIeGe Magdeburgefis nbsp;HalberftadenGs^uocatis in par*

tes fuas quif;^ côtribulibus, miférabiliterinuicê fefelacerauerût: cumaî* teri domus de Aneholt:alteri de Zwartzeborginhereret Necpotuit fa die res tanta intercipi,donee utrifep farigatis,qui impulerant, 8lt; euaftatis agris,magiftri coquinaBjfinem bello indicerent Mifera agricolais^ côdi* tio,qui primi onera laboris amp;nbsp;bellicçcômotionis primi fentiûtincom* moda,Sedhec,quiaindnosrcdundât,intentantur CA XXL

N nus erat quartus poft millequadringêtos, cum Eric’ dux Sa* a xoni^,qui focer eflèt Alberti comitis de Holiàtia, nônihil Gmul* tatis haberet ad populum ThktmarGf Prefumpta generi uolun täte, cum ille abelîèt,tacitus duxit per Holfatiâ, inçp aridiï terre illius mo* uens,predam abggit: nonullos captiuos abduxit, in fua reuerliis ♦ Thiet* marfi literis apud uicinos principes urbes quefti çp Hollâtiæ comités non fatis fuo relpodêtes honori,nihil hoftile de more renûdantes bella gc rentium permiferint ducê Saxonie Ericû per fuâ ditionê ire,8ô cum pr^da redire:qd non longediuerfum fit ab inuadêdo Quid enim eflealiud fo* uere aduerfariû g aduerfa fentiref earn rem indigne tulit Gerhardus duX Slefwicijfratrêincrepans cp taie a liquid pmifêrir:nô enim uerifimile uide* 1 i,fc ignorate taie aliquid per dnium fuû fieri: Albert’aût iê fratri qfande iurâdo purgauinnulli’ fe eius operis fuifïè confciû Dux ad hec,bene ha* bet:lllelà permâGt integritas nobis amaioribus optima hereditaterelida cam tuebimur,8^ uerbis, amp;nbsp;reb’ Ilicoliteris ad Thietmarfos emiiGs gra uiter increpauerût temeritatê fcribentiû,q? honori dhoB: nÔ leuiter detra xcrint,qî nec^ .pprio pepcerint,obliti decoris etiâ fui.’mentiêtes apud uici nos principes Sè urbes»Qua de re fatiffaftionê côdignâ fe poftulare*Ad principes aût 60 urbes ,purgâdc infamip gratia fimiles dedere»Ea amaritu do etfi attentata Gc,aliqt uidb’per traélac’ aboleri,deliniri,aut côpiacarû Tarn alte côfediflè in cordibus ducis nbsp;nbsp;comitis,cÔlpeda eft :ut omnis co

natus in aduerfum fruftraretur, nec ullapotuitratione coplanari» Mul* tum ibi laborauerunt uicinarum urbiû oratores: led omnia incaflum bel lum uoluere Hol fati,bellum excreuit* Animofi HoUatiæ militarcs impu* lerunc dominos fuos,ut expedito agmine terram ingvefïî, mulcâ predam

abcgmnt, ante opidum Meldorp, in Delbniggeerexercpræfîdiumi' quod diu (èruaucrut. T'hietmarfi hoc oppugnâtes, Q’pe fuorum plurimis, amifîîs funt repulfi Meldorp opidum Holfàti faëlo impetu capiûtîquo in prglio,aliquot müitares militig cingulum,tit efJènt aurati équités,merue* lunnSed nemofifus eftin opido,quod immunitûeflèt pernoftare Con globati incolg,deijcerepræGdium funt fruftraconati, Ab Hanerow,Tüc borgjS wauefl'ede,multis diu afflicflionibus atterutur Albert’comes fu* ûrû expcdito agmine duxit in Northâme,ibic^ multâ predâ coegit Su* ßuenereadunari magnis turmis incolen'llo^^îculdubio têpore agmêomc HoIfatoR? ad perniciê inclufuri.’Sed increfcês tum Eydora flumêjuallêim pleuir que locû ilIS 8^ Heidam interiacet. Vnde fadû,ut angufta tum fe* mita Hoïfati abiret cû preda. Albertus autê comes cum agmina cogeret, indignabundus,adaó:ocalcarib’ equoCnefcio quid)properabat. Equus fublapfus præcipitê dat icflbrem:ita armatu conquafrauit,ut breui finem faceretuiuendi,tumulatusinlt2cho. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXIJ.

D Gerhardum ducê omnia redibâtmam Albertus hæredes no a reliquit Sepi’ ie deinde interpofuere uicinai^ urbiu gubernatoi* res: ut rem tralt;flatibus dirimerent lncole primum ipfi, ut paccm mercentur expromiiêrc magna pecunic fumma: Dux uoluit annua: Ma^ gnam enim in fpem uenerat terre potiundg, ut fubditi eflènt, imperaraq^ facerent:quod illimorte grauius duxerût: nee mediatores, ut creditur,irt earn rem multum propendcrat Dux literas eoi^ produxit,quib’ ante pof Iicitifunt,fe in auxilio comitu futuros aduerfus quêlibet hoftem:neq5 hoe fyncerum arbitrati implere uolebant: fed quofdam fuorü aduerfus exte* ros impugnatores fubfidia cxhibuere.1 urn duxzNeq^ promiflïs,inquif, hare,neep fidê literis firmata hcc gens implere coftituic, ut uideo,8^ iam fraternofanguine impenio nobis ea res magno c5ftitit,dinimulanda nul* lo modo uenit.Ita difturbatis traótatib’ ad arma reditu eft.Pr^fidium in Delbrugge Holfati ièruauere:quod Thietmai fi oppugnantes,multa fepe rctulereincommoda. Toto deinde agmine dux hoftes petere conftituit. Ingrellus in dieOfwaldi per uiam Suderhâme,fignû fagittarior?? Henri* eus de Aluelde miles habcbat:Sed t]d primariû uocirabât,Nicolaus fra* ter eiuSjitidem miles,défendit. Dux cum cohorte conftitit ad figna in prî inordtjs ingreiîùs.Sagittarfj, qui ad pugna uenerât longius circuaÂi, deparrochrjs Lunden,amp; Weddingftede,predam cocgerunt:nec fan's aJ fxitû fefhnabat urgêtes.Nicolaus fratrê cÔmonuit, temp’ eflè ad reditu properare: Ille nihil ueritus animofior circuibat, cuidâ molendino,quo£l ücntis agitur euertendo infîftens. Interim cÔglobati Thietmarfi,exitû ui* arum, in que dux reipexit circuuallauere. Pr^mifli ruftici cum aliquanta preda Iam propinquaucre cohortes equitû ad exitû refpiciêtes. Premiilî autêpueri,qui dhorum iuoR2 clypeos haiîas baiulauere.Inhos primo impetu facflo, clamor puerorû attollit cum eiulatu. Princeps inter fe fuo* tum efle rixam arbitratus(hoftes enim rubetis oculuere) aduolat, inermi capitCjUt fuoB2 clamoiê côpefcatJn eum mox irruût ex latere Thietmarfi,

capite uuïnerato d€iecerut Scuit deinde in omne agmen ex ïatenbiis, Só cócurfu populi facfto, uallatur omne agmc Holfatoi^ Pauds mira for tuna elabentib^, reliqua multitudo ccditur, opprimitur, conculcat:MoX in deiciftos feuiüt,nulli’ uite de more parcût:Semiuiuos extinguût, SC ia eadauera fçuientes,uix prindpê cum paucis permittût ad (èpulturâ: ccte^ TOS canibus,Iupi's,ùultunbus,uorandos dereli'nquiït Cum duceoccubu ere milites duodecim,mill cares utnuicç terre,Hoifatie,8ó ducat”,trecentû Henneke Lembeke fepe uiólor in agmina Danor^ régis: VIfo Pogwifch cognometo Bonus:Henricus 8lt; Nicolaus de Aluelde: Gerhard” quoc^ Sculte ex diocefi Bremefi ,milites,8lt; airj innumeri procubuere Duo in fc=* quentemdiecapti,Pogwifch,8lt; Rant2ow,proredçmptionefuahoc^ge runt: ut nouuin Delbrugge prefidiu deijceret Signa militaria.quæ cce^ perant,aliud in Meldorpe, aliud in Oldeworde fublimia fixerSt Ferut in auro argeco,equis amp;nbsp;armis,non mediocre efle thefàurû terreinuedu* Hcc eftfecûda inlignis clades HofatoR?,quâ inThietmarfia funtperpefliî Nam prima fuit uicefimo poft millctrecentos fub Gerhardo comite,huF ducis auo: 111c qdê tûc fupfuit:fed copie maiores perierût Prglio nûciato infcElici,merens Holfatia luxit principefuu Imprimis uiduaei”de domo Brunfwickcenfi,infignis fccmina, foror Henrici,Bernhardi,Friderici dugt; cum,filia Magni,cum tribus blijs,86 duabus filiab”,mocftarefcdit:perfc^ dtq? tamê,ut treuge inirentur: renouarëturcp deinde prifca terre fcedera 7 hietmarfi in Holfatia,Stora,86 Fydora fluminib”,immuncs auediga«* libus eftent: uicifiîm Flolfati in Thiermarfia: Si quid uiciflîm quæftionis nafceretur,maiores utriufcp terre dirimerent,arma côquielcerët: Cui rece ,dendum a focdere uideret ,fex ante (èptimanis renûciet parti alteruEa turn literis tam relicftg dng q ThietmarfoBîfunt utrincp roborata* XXHL

Rium filioR? quos dux Gerhardus liqueraf,maior Henric” fepti t nbsp;nbsp;mum agebat annû: Adolphus tertiû, 86 Gerhard” in utero eraC

pofthum” patri: filiaR.',unam regina Danig Margareta in Sueciä perdiixit:in monafterio Wafteen fancfte Birgitte loco memorabili,queni poft eueda regebauAltera tradita eft dno de Wädalia principi Balthagt; far Cücp ille non diu fupei fuifltt,nupfitThederico de Aldeborg comiti, pepcritcßilli Chriftianü, Mauriciu, 86 GerhardS filios: quoR?prim”rex trium aquilonis regnoi^ fa(ftus,genuit lohanem regem,86 Fridericu dult;* cem fratres,hac etate Holfatiam tenentes Nam fratres illi tres Gerhardi filij,fine proie abierüt^ Gerhard US aut dux fi quid illi contigiflet humani^ tus,fiIioR2 tutores efte iuftit,Ericu Krummedick,Sifridü Sefteden,LaUi* rentium Heeften, milites^Sed res maiori uifa eft indigere prgfjdio Vnde fatftum eft,ut Henric” comes eledus Ofnaburgenfis Gerhardi ducis fra«* ter,impetrata ab ecclefia fua ablentia,peruencrit in tcrrä,tutorio illam pro nepotibus nomine adminiftratur” Hic primus fe principe fcripfit Storma rie: quod litere eius nunc extantes docent. Ad primü Henrici ingreffiini common diiore tutores milites ,adminiftrationê illi non permiferut Curn cnim dederit illis pater tutores, non efte putabât locum legittimg tutelc,

Henncus comes prcfiimcbau lUe uero non alieniï fë ratus ad Hoifâi tiam,etjâ iure fucceflîom's parte aliquâ reputabat ad fè pertinere: Que rcs Uarias muItoR2 habuit fentcnn'as» In arccm Zegebcrge admittitur Henri Cüs^S^ m Rendesborg,(àns renitête dna ducû lunioi^ matrej quf in Got toipe plurimû cÔmanebat» Intérim Margareta triû regnoi^potens regigt; fia, cum audiflèc Gerhardû ducêcecidifïèjincpterraeflèdiuiüonêiuper 8dminiftrationc: nam memorati milites comiti etia armis iiint aduerfàn::^ quorum unum comes in Bramftede fuperatS repulic, cxceris exindeqingt; cfcentib’:cogitauit regina tempus adueniflè, quo ducatû regno fuo Da* nig dcnuo adunaret: Sed tarne induftrierem procurabat,per partes recul perare malens g uno armorûimpetu omnia fubigere» Et primû cum Hof fatiam crc nofl[ètindigere,arcem Lutke Tunderen,in pign’’ accccpit a m» tre paruuloß2,numerata pecunia,qua tn primo anno a fubiedis Pbriibni* bus ftatim cxadione inftituta reccepit Supererat ex I^icolao comité filia Elifabcth, que arcê Oppenra tenuit fibi permiflâm: Eâ puellâ regina de* Jpondit En’co duci Saxonig,Slt; dote ex fuis numerata,arcê fibi uêdicauit«4 Aliam quocß Grodebufz, ecclefig Slefwickcêfi pro fua fuorûcp maiorunt ac omnium pofteritatis memoria arce démolira,fubigda prgdia permifit».-Itapro arbitrio fuo,omnia ccrpit in ducatu adminiftrare regina Seniorc Gerhardi filiû Henricû,adbibiiis tribus in familiâ,mifit in regnû educan dum,obfidcm habitura,fi quid ab Holiàtis intêtaret» Interim in Holiàtia, amp;nbsp;ducatu,multa per tumultû agebâtur,utpote, quibus legitimus deerac princeps»Comes Henricus fere omnia in Holfatia:dna aût relicn:a,cum fix orum tutoribus filioru,in ducatu,quatum a regina finebatur agebat»Selt;I illaadminiftratiois diuifio ruina minitabau N am Ericus KrCmedick mi ks,2lt; Nicolaus Lembeke, magnate in ducatu reis^ dns quibufdâ de re*, bus diflridentes,metum conciebant»Vnde fadum eft,ut publica commo* da minus curarentur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXnil^»?

Enricus per ea tepora dux Brufwici,cum bellG ultra Welèrâ ha h beret, congrefllis Bemhardo nobili uiro de Lippia,infceliciterc^ pugnas,ab eo capitur,amp; in uinculis per annum habitus, non niflt; tnagno gre expromiflb potuit relaxari» Centu millia aureoRa dicit ie datif fum cÔftituiflè. Sed tame poftea fola quindecim millia foluta memorârur per amicos fideiufiores Quo têpore,ciues Mindenfes in fug ciuitatis con ciliu tumultuateSjUrbe cigcerût,uxoribus poft eos in currib’ per cotume liam miffis Aegcre quod poterant eigdhprimu manuiniuria ulcifcentes, SCincendtjs graflantes:Ex primarijs tumult’ authoribus,quenda depre* benfiim foris,quida exprocôfulib’,fua manu appendit in arbore iugulan dum»Inde iure agere conifus,idem ad Robertû RomanoBz regem cÔten dit:ibicp ciues cuocatos,8C non coparetes, banno fubtjci curauit impeti* ali» Quo iure uicinos illis principes, qui tuebâtur,auertit:inue(ftionê rei^ prohiberi obtinuit,amp; fame copulit rccipere quos per iniutiam eigcerunt»,,' Sed Henricus dux memoratus,cum fe in Bernhardu de Lippia uindicarc conftituiflèt,armis quanta potuit côtraâis,in arcê Pol duxittô^ fecretius

aggrenùsjfacra node Pafchali cum nihil hoftile formidaret, per fijosco* fcendens ccepit lnde mouens in opidiim Horne,facile expugnauit, muni uit: 8^ inde excurrens,omnê terra folitudini cocquauir, igne èC ferro con* fumens omnia*Otto inde Brcmenfis archiepifcopus,frater ducum,in fata lt;Ócedens,locu fecit lohâni Slacmfloïp archidiacono Hadelerie, Interim uero Bremcnfis dioccGs mifere inter manus comitS de Aldêborg lacerat, in prcdam expofita Bremenfis diu ciuitas neutralitatem cgitiad imuin til •cum fepartibus immilceret,cccpit Mauriciiï comitede Aldêborg,amp; ab* duxit in urbê,diu habitiï captiuü Interim crefcente pertinacia hereticorU in Bohccmia,prçfcrrim in urbe Pragenli; cum non aliud molirent Bohcc mi,g T heutonicoFç de urbe cicdionê,ad omnia diflîmulâte,8lt; mortalitef foporato rcge Wêtzlao,Tandêodauopoft millequadringêtos,turma* tim T heiitonicidodores ÔC fcholares ad duo millia emigrarunt:amp; in opi ,dum Mifïie Lipcz feiè coIlocauere:Qiio loco ex illo têpore, annitentibus marchionibuSjloknnccccpit cfle gymnafiü ufcp hodiefloiês Praga aüc Tuis miferabiliter infcda errorib’,magis atcp magis indies elFeruelcebat: que malo filioß? fuoR.’ princ ipio, cum in giru 8^ uertiginc femel ada eflet, quiefcercnon potuit:quoad fchifma ftiü ab omni ecclefia efFiccret dimem brari^Multa exinde fequuta funt incómoda,bella fine fine Quiêtia: quod fuis locis in W adalia cômemorabiuTantû poteft paruis initijs ccrpta di* ' fcordia,qupprogrefrualita,crefcitin maximam, CA, XXV.

Rieus dux Saxonipper hpc tempora, cû cerneret tumultuariciui . , c tafêiniusLubicêfêm;q?cômuneeicdoc5ciliourbis,nouosma gidrat’ creaueritjufus tepoRz oportunitate,opidu Moine, qd pa tres ei’eiufde ciuitatis fenatui iirpignorarut,occupauir: ecclefiâ in cafteili more propugnatione firmauit: Sed tn ciucs edudis bellicis machinis,cS ,in cum ducerêt.facile copgcrCir cum,relido opido, (è in tutu recipere:Sic denuo coccflit opidû in potedatê ciuiû Sed incêdiû, quod abiens Ericus cocitauit.non facile potuit redingui.quo minus maior opidi pars confia* grarcc.’Iidêciucs cum in armis eflcnt.prefidiu Ritzerow dcipcerijt,q?in* de ducalcs procurrere arbitrarent: Simul 2x1 hoc rcputantcs,arcem ab Oc tonepatre nupcr ciuitatipnmifTam.cum incuria fua Bergerdorpeamifif* ict,iurc ad ciuitatepcrtincre« Nec longe pod in ducatu mouetes,Ratze* burgum impugnauerut:Pauci fe odenderut,ceteris latentib’ad inGdiasX Eucnit quod fufpicati funt, Ratzeburgêfès cum cerneret a paucis fe incur farijCORz paucitate cotempta eruperant,ut cofligerent,manus illis côfêren tes Cum de latibulis cæreri prorumperêt,rctrouerfi per ponte in opidurn ccllerunnSed cû urgeiêt hodcSjipfiqj inuice prcmcrêt,fubfîdit pons fra* dus,8lt; multiopidanoRzaquis prefocatipenerût Ottointerca Monade* rienfis epifcopus,comitibus de Solmis oppofitus.eiecit illos deWedpba* lia:prcfidiac^ eoRzmarteoccupans.ccclefip fue coniunxit, Prolatatis uiri* bus, ecckfia ilia cccpit uehemêter foris in robore militari excrefcei e: nam comités ad anguda perdudi, cedere pontifici. Per quod tempus inferna crynnis imperiû capit in urbibus maritimis WâdaliæîNam Lubicenfiä

CÎU1Û cxemplu fequutf ludne iirbes.côfularcs Rios aut propulcrüt,aut !rn ininuta corü poteftate, /exaginta unos aJIegenint, qui rebus pro publica ütilitate gcrendis inteneflent: quoru audacia Hamburgi in id tementaris excreuit, ut quenda tumultuanonis principe, que in carcereiuffit abduci fenatus .comune cöfraxRis carcerib’ relaxauir. Ah'ü etiS nimm bona. Rd tümultibus ciuiu aduei fante.cum inter alios collcdtu afRimeret in codlia üiri côRiIares,cômunitas ingreflà prftoriû,iunît hominê de medio cÔfur gere: relidlo concilio, domi fuæmanercincIuRim Necpaflîfunt in ea ürbe demoran conRiIarcs,quos tumultuantes ciues Lubicenfes illa fua ur bc eifcerunt:Rd malis domiti, quod in Wandalia dixirnus, cum bonorc recipereadigebantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXVK

Rieus ex Pomeranie duce in rege Danie,imo triu regnoFçj Mar e nbsp;nbsp;garefp rcginc iam Rnefeen's adoptione puelt;R:’,cu e manib’ Hok

(atoRzeniendiducatus Slefwickcefis primordiä accocpiflêt a ma tre Margareta, inftintrdiqua c5ficere:Ciï cnim amp;nbsp;ducatus ipR,Slt; Hoffa tia,GneIegitimo capi£;e,in quo plena rcfideret authoritas ,uideretur,mulca inuicc Dam Holfatis,8lt; uiciffim ipfi Danis,damna,8i^ incomoda intu* Ifrunttquibus per fingulos dies magis ac magis increbreRetibus,rex Eri eus Henricû comité,nepotû Riobz legitimû tutorem.in Koldingen(limcs is eft ducatus Slefwickcêiîs)euocauit,rationem redditurû eoB?,quf Dani ab HoiGtis pafR dicerenuEo reifX5ndêce,non minora ex adueriô Riis ilia* ta inc5moda,fi côpenGtione uterent,facile æquâda hæc illis.’ucruntamen fe de omnibus in iure facile rt fponfurû^Quod uerbû ex ore eius rex arngt; piens ait: Ergo,inquit,in iufticia de omnibus rranfigerisf Annuete comi«* te,rexfubfcquit:Eccenecefîarr,'s caufis in Fioniâ nunc nauigo, ibi congre gato regni c5dlio,de omnib^’equabili^er ftatuet Comes fe ucnturû polli cetur Nauigatrcx.’comes paucis de Rio cocilio aftumptis, regem fequit, in arce HanRgage! regem adics Jbi rege côfcenRi ex more tribunali,para tas iuftit depromi querimonias: que incertû,dc reb®,an de uita cornes cer taret reliquerût:Tam atroci criminationc agif:ita terribilêiuflît ipfo appa ratu rem omnê intentarû interuenere nonulJi ex regio côcilio, qui regem deprecati.caufam de criminali fccere ciuilêtfuafci ûtçp comiti,iit de omni* bus regis gratiârequireret,amp; turn Gtis exfentêtia rem proceftiirâ» Quid faceret comes iam caiïibus inclufusfSeruiebat temporf Damna Dams it togara ad undecim aureoBz millia funt taxatan'n cuius Ri’uêde Rimmepilt;» gnuSjOpidum Flensborg,cum uicina Nouadon;o,quod prefidiû Nico* faus cornes firmauit,deponeret:Nifj infra annu pecunia folueret, res cade tet in c5mifRim,nec poflêt in refiquû lui« Valebat apud Danos paeftum le gis c5miflbrie,ram in pignoribus,contra iun's prohibitionê,q in emptio* ne.Qj R que damna liquidari poflènt.quc Dani irrogarût HolGtis,falt;fta côpenfationc luerent ln cas turn côditiones cornes fe de regis manib’ ex^ plicuiuEt cum deinde diefta fadis efRnt côprobanda,implere fi de cornes conftituit: quis multi male de rege diuinarent,q? Rmel accerptû opiduni nunq relinqueret Prcftantiorê tn ilk duxit regis Rdê q fabulas ceteroßi^

fÇcclonge erat rex cum expedito agmine, uifiis etiâ peruim pofle extor* quere,fi fidci negaretur* Comes opidu tradere conftituit in régis potefta cem Opidani feientes quid agerctur, comiti predixere, uideret quid age* ret:ScmeHc regi Çacramêta preftâtes, non facileretrocefluros IIIepigno* ris iacramentû,non iußi dominq,tradere iuflit Rex accoepto opido iufliC profundifïîmo cingi fofîàto, quod hodie quoqp cernit: murum fuftolli, be uicinu monté foflàtis ambiri: ut facile appareret, quid in animo gefta* ret Comes cu contutoribus dufla peccuniæ fummâ circa fine anni depro mere parat’reftitiition? opidipopofcere:fed rex aueriat’,nullas aufes prg buit: îêmper cauiàs texens ex caufis,cur non oportereuFacileenim tergi* ' iieriatur,quipotentiaantecenit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVlf*

N terim regina,uelut omniu ignara, deicedit ex regnis, mediam i nbsp;nbsp;ie uolês incerponere regi comitic^p, ut omnia traquillo more trail

gatur^Venit Slefwkûi, euocata in occurfum dna, relidadiicu matre paruuIoRjjOftendit fe non probare fatflu régis,q? comiti in re tanta aduerraretur:feeflè,quepaci,amp; trâquillitatiomniû Ruderet: facile iêfi fi* bi fides habeatur effeôurâ,ut omnia ex ièntentia gerantur:opus efleim* primis in oculis Danorû ilia fpecie, qua regina cum ducu matre inomni Concordia nbsp;unanimi ièntentia,amp; uidcrentur,8lt; crederent:In quam rem

nulla maior fieri poflèt oftenfio, q fi arcem Gottorpe i Ili ,ud ad horâ per* mittat:tum facile Danois proceres,ubi earn concordiam cernât, cefTuros ambarum uoluntati: ut omnia deinceps fiant ex ièntentia ducis feeming» Quid faceret mulier ièniâta,inis in anguftijs deprehenfarVndicp iè maio ri cernebat potentia ualIari Si renitatur,poflè cogi, amp;nbsp;magnû inde IxIIu exarfurum,in quod exiles illierât uires: Itacpceflît uoluntati reging, eam finens ingrediarcê memOratât Adhuc tamê Ipcm omnê non pofuit ex fi* de rem geii Ferunt reginâ,cum ingrederetur arcê, in magna turrileuor* fum,fa(fta cruce exofculatâjcum nihil diceret: Deinde,ubi claues popoicit ad mêfam côfedic,cum duce fccmina 1 bi quidâ ex minifterialibus reging in aurem ei loqucbat:amp;f preceptû ab ea,incertû quale,accipiês.exiuit, re* ipiciens in memoratæ turn's faftigia* Prominebat ab excelfo de fentfira (peculator potâs,amp; ipeciê prgbuit oculis obferuâtis,magnam inclufam pu gnatoR: multitudinê, qug paratis forte inGdfÿ s obuiaret* Introrfus ille re* drjt ad reginâ Quê ubi uidic,prgueniens rogat: omnia coftent ex fentetia, nec nefQuo reij30dece,n5 c0ftare:amp;illi inclinas fufurrauit in aure,uidil* fe fe turrim armigerü pJena, Et mox indignatione cocoepta, cofurges uer (am paruuloru matre,toruo ait uuItu:Hec eft illa fides quam pollicita es» Agam tibi,tuifcp in tempore gratias: ÔÔ hgc dicens abceflit Dux fccmi* na nefciês quid ageretur,moleflequidem tulit indignatamfibi reginamî Gd recreauit earn abfceflûs ultroneus^Quid cafus conferrepoteftf Gerte hoc tum prgftitit,quod nulla induftria,nulla interim uis prgftitiflèu Vbi poRmodum intellexit reging machinationê, amp;nbsp;fuam per fortuitu, ied er* roneum intuitum,liberationem,cauti’ fibi proipexit in reliquü:mittenfi^ Scelerrimum nuncium,qui Henricum filiumfuum e Dania qprimuoi

tïiïlimulandnïmereuocaretjneobfrdisïoco teneret Cernebathecomma deuergereinapcrtum bellum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVIII*

b gram's eftorta cÔtrouerfia Clerkus reipublieæ lêruus beneficiii impetrauit a fummo pontifice, in ecclefia maiori lânÆ' Blafff, re^ clamante capi'tulo, poflèflîonem aflequi non potuit* Vrgebanc côfulares ciim populOjUt admitteret;amp; cum non impetrarêt,uim facere intentàrûr* Capitulum cenfuns côminatis uim ^phibebat PopuIus appellationfs re^ pagulum obiccit cenfuris. Adhcrebât populo quidâparrochiales paftoi* Tes ôô fratres mendicâtes,forteexequutores,quos impetrans obnnuittô^ illi fulminabât eenfuras in capitulû* Sed àC illî appellationê obiecerût* Ita graui perinde fcandalo excitato,fa(ftum eftrut inde clerus maioris eccîeCic denûciaret excÔmunicatos cum populo côfulares,diuina tamecÔtinuan^ tes:E diuerfo fratres ipfi,8ô quidâ paflores,denunciarêt uiciflim excÔmii nicatos canonicos:cum amp;nbsp;ipG diuinis non abftinerênEadiu ualuitin fcâ«* daIG pufilloi^ uaiietas: quod necelïe fuit, ubi utrifep uiluiflè uidebanf ar ma ecclefi^ Intentare brachiû laici cccperunt Et cum füo capiti quifep meret,cxiere urbem maiores in clero, principibus uicinis pontificibus, qui ctiâ iurifditflione fungunt in urbe, Halberfladenfi,amp; Hildelèmenfi fe coniunxcrunt* Vtercp inde gladius diftringit:amp;^ in longu duGo fune dilt;* fcordie,ad multos annos ea durauit pertinacia Quo tempore Bernhard’ bîenric’ fratres, Brunfwici,5lt; Luneburgi duces,principal’’ (uos ueterf diferimine funt partiti:ut Bernhardus fenior accccpto Brûfwici dominio^ petmitteret Henrico Luneburgêlèm* Sed cum in Marchia ueterilatrûcii ÏOF?? prouincia depredationes crebrefcerêt,Frideric’Bfandêburgêlîs mar chio,cum in comitatu auxilio haberet arma Gûteri archiepifeopi Mag deburgêGs,munitiones in quib’ cômanerêtei” generis homines, Plawe, bf fex alias arces,ad interiora Marchie occupauit,fugatis e terra qui tenu«* crût:utpurgatafit uincia malis hominib’quiqugftû reputauere bonû, de public is itineribus c5b’rre,qug quifg? occupaflêttquak per uim licereC gralTari inter homines ,uelut in nemore feroces beluæ in timidas,8^ in ae^ re accipitres inter columbas,?lt; in undis fui generis tyranni* Dat hoc ho non' uiuentiû militariûait nomma, quy funt in annalib’ uetcrû auoi^ rett ccanturtqp illi malis criminib^irretiti dicerent,ne cômaculent pofteritatê^ qug iam in honeftiores utiq^ uit^ mores tranGerût Ericus turn dux de Sa Iina,fatis afperû bellum geflit cum Henrico de Honften comité,ôô prolpc tante fortuna, dux obtinuit comité in congrcffu.multofcp Turingie milt tares: quis ipfe uice rei^* c5uerfa,nônullos fuorç.’, amp;nbsp;captos,2lt; c^lbs c5^ muni marte,ut fieri folct,in eodemprelioamififlet, nbsp;nbsp;nbsp;CA XXIX»

Igifmundus interea rex Vngarie Karoli Iin Imperatoris filius, s nbsp;nbsp;Wentslai ignaui regis frater, ab eledorib” Imperq Frâckfordig

rex Romanoi^,mortuo Robertoeligitur: Princeps prudens 8C fortis, quiplurimabellaperegit inperfidâTurcoivgentem: Chriflia^ no nomini nçceflànws,quafi de ccçlo miflus aflumitt Iam Bohoemia pew

oPêderat: lam Romana ccclefiadiutnrnofchifmatelaccrata,inun5 uiu caput cÔfcntirc non potin't Sed peregit fenfàtus princeps plurima reé gna obiens,ut in diebus flus pax redderetur. Penetraui't Franciâ, uidi’tcp regem eius:Nauigauit in Angliam,8ó ubicp femina igcitfuturg pacis In^ terim principes Saxoniæ utriuicp ordinis, ecclefiafbci, 8^ feculares,malo omine firmatS arcc Hartesborg, fgpi’ euerfamjoties reftitutâ:çp publico malo firmata uideretur,iteru deijciendai putaueriït. Gunter’ archiepifco* , pus Magdeburgenfis, uocatis muit is in cômunionem belli principib’,in ejuibus erant Bernhard us amp;nbsp;Henric’ duces Brunfwickcenfes,qui machi/ nis bombardis urbiû pfecerunt,ut turribus deifdis,perfoflifcp mûris,ha bitatores fe principibus permitterêc,corporibüs amp;nbsp;rebus falui Hæc enim eratdeditionis formula^Preerat utdiximus Gunter’: Aderat Halberßa défis: CÔmunitates deMagdeburgo,HaIberftadio,Brûfwico,Goflaria. Multis enim uiribus opus erat firmiiîîmû prgfidiû, quod a multis defen/ deret dericere^Profecerût tn, 8é euerfa arce foloten’,fugab3t infêflbres. V na ubicp euertédaB? arciû caufa,q? recceptét,{i nô emittâtjpublicofçtiti* nerum latrunculos. Stabat ilia tempeftate côcilium Conftantienlê,quod Sigifmûdus Romanorum rex fua follicitudine peregit,ut côgregaretur, Franciam,8lt; Angliâ ob earn rem peruagatus: qp Iperaret reges illos diu^ turno bello côfliélantes ad unioné perducere.Qua in re,etft minus proff cent, collaudâdus th eft optimi regis infatigatus amp;nbsp;inuiétus ad laborem artimust Sed turn primu renuciâite Gregorio. XILcapto lohâne.XXIlI. deftitutoBenediÀo.XlI.qui th in pertinacia durauit ad morte,un’Sôin* dubitatus pontifex creatus eft, Martinus. V Deinde examinata amp;nbsp;con* demnata eft herefis Bohcemorh,cÔui(fto amp;nbsp;cÔdemnato lohanne Hus,8^ deinde Hieronymo eius auditore. Qjii aût aderât oratores ei’gentis,pu* blica interporitafide,redieruntinrcgnum nonemendati. Quo tempore Henricus dux de Luneburgo arc? Rodeborg ecclefig Verdêiîs unicâ coe pit,cum aduerfaretur Henrico de Hoia comiti, ad earn ecclefiam turn ele* do, diuc^ tenuit occupatam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXX.

h egitjUt uim 8^ improbitatêlatrocinâtium excluderet, tarn feuere caftigans improbitatem, ut de minimo quoep ftatueret exempla iufticig.Prefgdus arce T2elle,uirinduftrius,cum iret properaterin Lune burgh,aduenturo principi parare neceftària,uentus aquilonaris pénétra* bat,tenuiter,ut folent militares,indutum.V iditin uia mantellh arantis dc propinquo ruftici,accipien(cp promifit redditui urn indubie cum rediret. Qiiis non hoc permittat arcis præf^do, per omnem ditionem ditiffimof Agricola non aftiiet’ reddi ab eius generis hominibus quod artigere, re* clamabat:quod ille paruifaciens,iuit itinere fuo properabund’.Poft non multas horas lequut’ dux,reperit ftanteiuxta uiamhominé, de fua uefte querulantemtEt cum attendus loqueretur,audientiâ poftulans,dux ftetit ut audiret.nie uero: Quid eft inquit optime princeps, q? publiées infidia* tores uiaB^ perfequeris:ipfe tup arcis prpfpdus iam prpteriês,ucftem nuht

tülitpanpcn’nudiilo,8^utuides algcntiTub bruma Dux taciïus iïctini ïtmperpendit: de uefte fcrutimu facicns,repent,ut diximus,reclairian li ueftem fublatâ Cum aût rebus in opido expeditis regrcflùm dux face«* ret,ad locum ablate ueilis peruenienSjiunîtadeflèprcfcdumjCur.inqLiic pauperi rcclamanti ueftem abftulifti^ tuo minifterio perlequor hoftes pu bh'cos:amp; tu es qui non minora illis in meos patraftuMulta paratem in fui purgatîonêdicere,ipfè equi detrafto capiftro,anigatu in arboreappendic iuguIandum Mira fgueritas iufticiae,amp; zelus incredibilis in principe Sa* Xonif: Vix fidem apud exteros habitura narratio.Hie non diu poft prin* ceps, reliftis filqs Wilbelmo Henrico conceffit in fata» Quo tempore Adolphus’eomes de Scoweborg, ac multipræterea milites ac militates» cum in prefidiu impuberu ducu de Slefwico euocati adeftènt, colletfti ex ducatu Luneburgenfi,ex diocefi Bremefi,ex Weftphalia,numerû impie* Here oftingentoru, magno animo ducentes in futia: Fortuna tentandam putauerunt:ucoccupata deducatuSlefwickcenlipro impuberib’*recupe rarer» Dani uero duftoribus freti,Magno MuncKe,Slt; N Scarpen berg militibus, millequigentoru equitum expeditorum turma habuere Vidic agmêfuoru preterire lohanes Slefwickcefis epifcopus,8ópaterna bened( ftione cômuniens ait:Benedicat deus nofter inuiftii régis exercitum,qut potens eft fubijeere dho noftro omne intra Albim Renu prouinciam* Progrefti concurrere Holfatis, ad uillam Eggebeketibi turn Adolphus comes diuftor agminis Germanici:Ecce,inquit,ueniut qui nobis afferuc opimâ pr^dam: Efte uiri, q uifcp fui memoresrparta eft nobis, G ualetis,cx tot holtibus uiftoria: polliceor ego uobis premia hodierne militie Iplen* didarinftruótacp acie,iuiGt Ggna côcinere Côgreftî, no dubia diu fçcere rem uicftorig;cedere,capere,profternere,quantum potucre Germankper* peHi funt Dani lbi captis pro numero capientiü pluribus,equi,arma,uin\

omnia que habuere,uilt;fti in prpdâ ièponûtur uincentiû Hoc eft agme quod omnem intra Renu prouincia fubiugaratmecdû Eydorâ tranGerac amp;paucis uixelabentib’jin man’hoftiu ßuenerepugnates Omnia Holl^ torum opida,arces,ac turres impleuere captiuû Magnus Munckeomni* hus ditior occubuit: Scarperbergdece milliain fui redemptione pfoluit* Sed de opido Flensborg qp terra,mariep rebus gerendis oportunû uidelt;* retur,magna cura, ut reciperent,ßuigilauerc Holiàtû Ericus Krümedqck miles,aliquot fatellitibus in focietatêlaboris deuocaris,nolt;ftu opidû a ma riingreftus,peruen{t in côuentum fratrû, Sô inde reliquû opidû facile fui luris effçcit: Regq tn monte inlèfliim tenuerûcS«^ inde opidû cum a ma* riquoep naues ex Dania applicuifîènt,oppugnauere:ftd ab htsquiinerâc Holfatis fortiter defenfum permâGt in poteftate ducû iunioß2« Oppugna reiterum rex opidum aggreditur Domina mater ducû,euocatis fratrib* fuis de Brunfwico ducib^,ini reftitit Tum uero res non armis iêd tratfta* tibus a(fta,illü exitû habuit:ut polliceret rex monte cum opido permittee te Holfatis ln earn ipem digreflî funt militestSed cum nihil fierec,ingrei* fus dux Bruafwickcçnûs,non ea Umçn qua prius manuje in opidû,quott

adhuc Holfan’ tcnucrc,col(ocauit,ad cxpugnandu motcm Scd tum flux ita fanguinis cceperat inter militantes graflârijit oppugnationê intermit* tere cogerentun T um uero rex ualidius iufîît incûbere de monte, recce* picqjopidum:8i feuiens in quofdam ex ciuib’maiores,rotis,8^ gladio,qgt; perfidiâ illis aduerfus facramêca imputarec,cnccauiu CA XXXI*

Vo tempore,cum uel diffiderent rebus Hollâtic, uel prcmüs ma q gnis à rege inuitarêtur, aut non lâtis gratû in fe fuoi?: animü ex* périrent,aut iniurijs affedli a dna duce,uel comite(res eiîi in ob* fcuro eft) omnibus bis caulîs, aut quibulHâ caRj una,quidâex HoliàtoRZ primorib^,Ericus Krummedick,Otto Knop.Tymmo 8^ Eler’Ronnow milites,Marquardus NicoIa’deWifch,8lt;^ N Sccfl-cde,ad regêtran* flerut Rexinde arces,munitiones, 8ôprefidialocis oportunis, quib’non crant erexit,amp;^ que ante fucrât firmauit* Ad oftiû Slcefmude,Konningl* borg,in Zuâtze,Wiltfpangc, prope riuû Treia, de parte ducatusin infïl lam lurgensborgrex copias quafdâ militer collocauit: Sed pontefatîlo, Unius uel duarû nodtium præîidio, Hollàti ad cos peruenerunt, Ipolijfqî Onufbredierunu Archiepifcopus Lundehlîs côfbtueratin Slefwicooffi cium metropolitan! peragere,inquârcm omncfupelledilêpontificalem preciolîs iundlis ueftibus,naui imporKam,iunît petcre locum memoratû: Sed quidâ Holfatie partiij,nauibus egreflï de Kilonc,cxcubabât ad pre* dam:diôtâcp nauim aggrefîî cepcrût, incp portû Kilonêfèmperduxerût* Aurum Si argentû inefleputabatnon parui ponderis: Plurima in utrât^ partem hoflilia moliûtur,altei naris,ut fieri folct,incÔmodis Sed tn arces nouas fine prcfidio relidas facile deiecerût Holfarû Tunderen arcêprcci* puam ,quâ regina dudum,data pecunia, in pign’’ habebat, cum Eric’ co* mendatam haberet, iplèq? pro qeibufdâ caufis abiens mâdaffetNicolao de Tinen,Holfati nihil timêtifupuenere: Si partim ui,partim irtfîdijs reçu perarunuDoluic uehemêtcr Ericus miles memoratusmam prima eâ opelt;* ram apud regem non bene naualTè uidebatur Qiio circa regis iu(ru,ma* gnis iterum uiribus cÔtrarffis.eandê areem obfidione cinxerût,oppugna* 1 ûtc]^ Sed cum ex arce iaculantes fortius le tuerentur,cecidere oblîdenti* um animijSi arce relida redierût in fua quife^^Per que tempora,quod in Dania dixim’,nûc breui attingemus,opera Lubicenfiij,quoßj lènatu rex adfus exequutor Impcn'alium mandatoi^,ciuitates maritimæ ufe^ inori* ente Gripefwald régi Danie côfœderant hoc modo Si bellum ingruac regi,paratuffp Gt flarein iufticia ad arbitres idoneos,mille armatis eimili tabit ex eis urbib’ E diuerfo,ubi ciuitatib’ quid tale immineat, rex idem f aciet:dûmodo iufliciâ eoßz iplè in manib’habcat: Interea ciuitatû incolc in regilis liberg ad præfcrptia uctera negociabunt, euntes,rcdcuntefcp In eandem côfcederationê rex multa peregit: ut Thietmarfos quor^ côftrin gefet Sed illi a laqueo liberû fèruauere pedê,ueriti,ne circûueniant.’quis euocatos ex maioribus quofdâ,honore Si donis afFicerct.‘que una eft uia cmoUiêdi populi.qd eft exploratû Hoc tn polldti funtnit eu rex oêm Hol fotiâ fuc fgccric ditionis,ipG arce Hâxow fufdpiâc expugnâdâ. XXXH*

' Es Kolfatie jn arto conftitiitc uidebantur,quanJo tanto regf tri r nbsp;um regnoR?potennflïmoacceflère urbes mantime, quas Wan«»

dah'cas a uetcri folo dixcre,8^quod eratinfceh'dus Hamburgen res,qui’ i’ure fuberant comitib® Holfane,ceteris ciuitatibus cofènfère Rex Omni,qua cducere potuit,multitudine,cent5 millia perhibentiir excitiflè, una Slcfwicü urbê, amp;nbsp;arcem non longinqua Gottorpe curauic obfidete * Henricus comes,qui iuuenû ducum quâ pot crac curam agens, profcélus contendit Hamburgû, ab eius urbis (enatu pecunia mutuam acciperetuc bellûex integrogereret, Aderatex militaribusilH quidâ,qui comiti fug gereret,non modo mutuS depofcerc.’fêd omni, qua poterant uirtute, fuis dnis ferrent fuppetias, idc^ cunStis ciuibus euocatis, non modo a fenatu depofecreu Inuehitur curru, uir ab improfpera ualitudine Jam incuruus, iuHirlt;^ ad pretoiiu côuenire ciues cum patribus Stabât ad fores pr^torq fui uiri côfulares:ab altéra ciues in ponte, amp;nbsp;domû ludicrj ad contermina decurrentis aque impleuerunt; Mcdius cornes in curru manens, cunéfos g pocerat,magna uocecomouit; Cei ncrêc q iufèa caufa dni fui laborarct^ amp;nbsp;in q anguftvï res eoR2 fînt pdiuffe Oilendit quid amiferint, quid bello impcnderint;Suadet,pro(pidant fîbi ciues in tempore:Honor libertas principum fuoK’,maxime in illos redundarettSicquod abfiQprincipes fuc cumbant regi,a(ffum cfîëde urbis illfus libertatetPioinde orac, ut potius inlonginquo,q ad urbis metnia pugnantes, in hoc extreme pene nccefîî«» tatis articulo principes fuos non déférant;coniundam cfîè utrorûcp falux temtquod patiuntur principeÿ,paflîirâuîbê Cômouitmultitudinem co mitis oratio Erant inter ciues üiri,utdixim^,(tx3ginca qui publico ciuita tis côcilio imminebant,urgcntcs,quod ipfi riatuerêc Senatus rripondit: Magnam rem geri,multû ab eis depofattamê cômunicandû fibi cum ci* üibus ièrmonê Ingreflj prctoriû,ofiendcrant uocatis ciuibus, quo res ilîa profpiceret: Auercerecupiebantmulritudine, ne recens initam cum rege tôfœderationêprimi uiolarêtzfecî cam rem corrtunitati texerunt: Viden* dum ne a priuilegrjs difeederetur Quid mulraf Ciues propcnlbs in poriu larionem comitis.ôC ipfê cornes, fcnatus,fàtis intellexeie Primo tarnen refponfô pecunia exhibuere principibus côftrendam in neruû belli,ctiain maiorem, fi ucllet cômodandam ♦ Sed cornes,ubi ciuium indinationeac* cœpit, perftitit in fua poftulatione: ut omni qua poffènt uirtute fuccui rc* tent Iterum ciuibus euocatis in pretoriû, prétendit fenatus,quib’^Impe* ratorfjs priuilegrjs ciuitas uteretur,aquibu$nunopado difcedendû üi* dereturznam a talibus expeditionib’ liberam eflè urbem; quis fuadeat in ântiquam redire feruitutêfE diuerfo ciues obtendut: Si oppreflîs dnis ur geatur hoftili exercitu ciuitastquid q^deriït priuilegiafHoc nûc conâdû^ ütfubGftât,apudquos inrdiquû priuilegia fïntprofutura Obcinucreci* ues,ut comiti,quanta poflent,auxilia poftulati^polliceieturjitcras quocp^ quas uocant diffidatorias, hoftilia nûciantes, régi, capitis periculu (cri bi uoluerût Tradunt ille comiti: cui adhuc demorâti in opido,uenit nûci Us,capta ciuitate SIefwicû,ducê Magnopolêfem Albert5,qui inerat cum

HoIfatiSjpadu antededitionê.'ut cum fuis omnib’qin’ dudb’ milirarcnf^ iàkiis rebus 2lt;corponbus,illeriabirent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXIII*

c fol an’ eos,qui merore tabelcebât, nûcio cum litcn's Hamburgen lîum alîijmpto,illos propere lêq ui luflîu Vbi uenic Rendesborg meeftam cum blijs matrêrepcnt lam arcê Gottorpc, militatibus pcrmiC» amp;m,pene pro derclida babuere« Aflurrexit Henne’ (ènior fratru uenien ti patruo:a quo, cum triftis 8^ merens uideret, bene Iperarc iuflus, omnia tuto fore pollicitus eft.’initiu fe fcciflê bonai^ reru^ Oftendit liceras re^ nunciâces hoftilia, alFuturos qprimum ciues Hamburgenfès in armisi J\fccm Gottorpe non elÏè tam facile delperandam : qua armis tueri cofi* dereu Aniinig quior fadus dux,cum ds, quas habuit alis,in Gottorpe dijfjiteras Hâburgenfium iuITit regiperferri Diflfundit fama, Thietmar fos,amp; Hâburgêlts,muliis millibus inffrudos uenire propere Rex literis conipedis, uera efÏè rat’, que fama diffuderac,contrado fuoR2 cocilio lol uendam dccreuitobfidionê, ciuitate Slefwico permifla cofuIibuSjfubeis, quas prefbterat religionibus facramentois?: Copias reduxit,amp; in opidum ISkelenfordeexpugnandü cotendiu Non potuitobfiftere tantis uiribus immunitij opidulü Interim obGdione foluta, proimpenGs expeditionum (êiarum,Gottorpe,Plone, Hafeldorpe, Hanrow, ad lèxaginta marchaRt rnillia afcêdere debita lnito ille conGlio, decreuit regi in pignus pro ea pc cunig fumma arces traderc.'illo pado,ut Ericus dux Saxonie eius nomine teneret:donee numeratadenuo regi pecunia,per duces, iterû ducib’ red«* dcretur^Eas coditiones cum rex fubire non detredaret,auertiflç eum ferc Ericus KrumedijcktCurxanta perderetpecuniafarmis occupandas forc* lam regina annis deficiens in fata concefîît, non Habens in tantis regnis^ nel unù pedêjubi morereturdn naui,ad opidum FIensborg,(piritiï effla* uit Omnes deindein circGitu regi inclinauere Ericus dux,Hofaticinfidi* atorjTodeflo opido in flamas redado IMagnopolenles duces, ut caufam belli prçtcnderêt,dotem fex marchai^ millia ex relida Adolphi nouiflîmi r pofcerutralioqui hoftiîia ab illis expedarent: Placabili reiponfo omnes ftuduit Henricus cornés continerc* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXIIH*

Vm impliciti magno bello Holfari detineret)t,TbietmarGpada d fœdera iterum uiolaueremon periufciciâ requirentes,ut debue* rant,GitilFieri qucrimonijs:fed armis uindicaturi, in proximâ mo verunt PhriGam* Erat annus quartufdecimus poft millequadringentos* Caufàm belli prctendcrat,q? dud um antea quatuor eoRt congentiles,pro fuis fceleribus,méritas in PhriGa pocnas luentes,fuf^ndiü pertulere:Id in fuam iniuriä omnes retorfere:qgt; änderet Phrifij nobile illum fuoRz fangui nem attingere* lufta nimißj caufa belli gerendi ad uindicandos fures, fuis fceleribus,méritas pccnas olim lóluentes^ Prodiere tame Eydorâ trâgrcG» fizPhrifones obuiâ profedi excerpere uenientes, Sé armis collatis ita falu^ lauere: ut multi locum acciperent,quê corporibus tegerent: exterifugam üucre,multis in Eydora dimerfts* Hac dade per terra nunciata, côdaniât

aj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qüocp PliHîôncs fiint aufi in fuos popularcs ftâ

magno item agmine perarmato,terra inuadût proximân’am ignefirroc^ plus g ante fguientes Non aufi aciêopponere PHriTorieS ceflèrut,prfdani hoftibus reIirtquêtcs:AIijredimérefua,exprômïflà pecunia, curaüenint* Ita tum Thi'ctmarfi preda ault;ÎH,amp; Ipe promine pccünig Iocupletati,fediegt;* runuSed cum ex eoR? arbitrio non foluerct promiOa pecunia,irerum du* xere in Phrifiam,iam armis eorç» exterritâ,nec ad opponendâ adem quic^ tnoUcntcm: led pro fuo arbitrio iterû mulÆî impofuere maiorc Prigintst tnarcharû millia uoluere in fumptû bel(i,ad cÔpenlânda iniuriî necatot??, prclèrtim ad equanda funera quingentoBt a Phrifonib’ primo prg Ko cæ^ (ôrumrprocp duob’ cefis,unu dare uiuû oblidê, donee pecunia Iblueret,' Cum interim pro cælîs Phrilbnib’ nihil imputaret; cöpulerStcp dare Kte^ ras, in quibus fe obligaten t,ad iufticia hoc ordine facienda coquerentib* Capitanei Phrilrj nominaret ex Thietmarfis uiros uiginti, quibus-ununf ex Phrifia lungeret, làcramêta preftiturû nöminatisThietmarfisï coramr his iufticiâ lèimerent querulantes, tam Phrifi) Thietmarfî: lülfc riimirw pacL codicionesrfed tum uidis cerritis fubeundg»Duces aut iam bello impliciti, cum audirent tantä ThictmarfoRjin fuos uiolcntiä, monuerunC literis nbsp;nbsp;nijcijs,ut abffîrterëttlèd nihil ilKmouebariu Duces inteiim alibi

diftentijdiffimulabantad tempora luoR:iniuriâ.’quâ Adolphus duxpoft mortem fratru ad c5promifrum,quod,ruo cepore dicemus,perduxit:efti mans fuorV damna ad ducentamarchaRzmilliatSed hecpo(fea»Tum ue^ ro Otto Schinkel quidä ex Hollàtis, cum Tiltn prelîdiû ducû nomine neret,^ dnis fuis ex qüibuldä cauGs fe opponeret, per terra Thietmarfix exHollatia predam egit: Equiciumdeduxit,8^inThietmarlia,equos,ÔÇ omnem predam uendidic Sed Henric’ comes,fumptfs machinis,amp; beîl» apparamcntis.eum dido deiæcit præGdio,coægitqî terram Iinquere,amp;irt cxilio uitam finite^) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXV*

Imbriæinfula.quâl corrupte,ali)Fimbria, alij Imbriarn nominât,' C âtique gêds nomêreraât:ê,uana turn fortuna ladabauRextuni

illâ ditione tenebat Holfaci recipere côniG, côucnerût in uillam' proximâ.tanto fileniio: ut nihil in terra fentiretmouentes in earn ante ^atutinâ lucê,omnes in terram copias expofuere Exorta luce,cum cerne* rent habitatores adeflè hoftcs,fonare iubent campanas: congregari pty pulum.ut fl dem régi impleanuErat decimuflèxt’ poft millequadringen* tos*Stecerc in acie in aduerfos Sacerdos, qui diuinis in opido Borgpre* erat,mediu fe interpofuit, G quo modo lànguinis efFufionepofïît euitare»; Futuros fpondet habitatores quod cogerentur ; Eflèrnermcpopulu,qu( régi facramèriti uinculo elîèt ODligatus:fi arcis domrni fièrent, faifturos le’ quod tenercnc,quodqp freri uiderêt de capite illis impoGto* Arcc Glam* beke miles Danus tenebat, qui tota node de naui cômeatus 8lt; arma atei induxit^Vndefadu eft,utfuis reb’ intêtus,min’ oblèruaret, quid'hoftés’ mobrentur Sed dux Si cornes ambo Henrici, uaUaucrunt obGdionearcê' expugnatwri;armis non facile^famg côtenderant fuperaretNauim lêmpei^

ad manum babebat miles memoratus* Ciincf; oâ:o fèptimanis cotinuata obfidionenihil €k Dania adueheret (erat cnim media iam bruma) arcem fideIib’cÔmendâs,ipfe naiiigabatin Dania,redibatcp,c5meatus 8^ arma importatunis:(èd fortius,ne inueheret,reftitere Holfati* Faducp eft, ut iê dedere cogerêtur, pa(ffi uitâ, qui tcnuere Recœpta arcc,(èquuta eft terra renouatis iuramentis in Holfatos,fèx etiâ marchai^ millibus expromiflîs» Sed rcx proximo reuerfus anno,ferodfltme fe uindicauit in gentem: Nul lum diftrimê in facris Si prophanisfAItaria euer(à,ecclefic execratf ,abdu âæ uirgines Si matrone: îachrymabilis uiroR: ftrages, qua etiâ rexomni æuo fuo in oculis fêmper fertur babuiflêjallachrymans quoties illius diei recordaretur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXVf*

Enricus cornes Holfatic nouiftîm’,uirmorboarteticofa(ftus ad h armainutilis.’Erat enini podager,cçterû côfîlio polies, Si qui pro . ncpotibus multa faciebat* Inter alios dilexit mediu trium Adol/ pbum,q? profpiceret falutêpatrig,per ilium prouenturâ* lam ilium uideti dis altis principibus Si terris ablegaucrat. Si in Nurenbergam ad Burg* grauiû iuftît abire*Vbi aût Henricus fe uiribus defecftû Icnfic,milît qui il* lum reduceret:redeûticp arecs Zegeborg Si Rendesborg reddidittnam frater ièniorducatum adminiftrabat* Declarauit iaminpuericia fuaifte Adolphus feueiitatê futurâ in uirili* Regina Margareta paruulis ducib’ moniliapreparabat in pileis deftrenda* Adolph’ exquo monde côlpexif, pileum recuiâuit,manice eius iuftît afttii: Semper manu ille infedat aurû, impatientiâ oftendens cum muneris authorênon probaret:dorfo manda uit affigi: I lie parietê dorfo terens monde côfregit* Regina côlpiciês adu* Iefcentulum,ci’dona auerfantem:Tu,inquit,fi uixeris,hoftiseris regnoRt non uulgaris Hic Henricus rebus per Holfatiâ bene procuratis, multa in bellis confilio magis q manu peregit: Si in feneda, quâ dli fuus morbus properabat,monafteria frequentabat* Bordesholm canonicoRz regulari* um cccnobiû infigne manet, qd frequentans audiuit rumorê de uoce, in* certum angelica an humana, quy uelut pueri iè mifeeat uocib’canentium fratrû, Si interdû facerdotiminifteriû ad altare fummû in prpeipuis fefti* uitatibus agcnti OratHêricus fratrcs,pro ièinterueniât ad Deum: utei’ uocis mere atur auditor fieri* Fçcere fratres quod uoluit* Vbi ddigentîus aufcultabat,audiuit concinentc:8*f pre gaudio iè non capiens,Iocû infigni dono honeftauit, permittês uillâ Loep cum omni iure diefto monafterio* Non fdebo quod in laude altiftimi comemorationem promeret, ^tate no ftra geftü:NonnuIIi fratres ex iacris ordinib’, quas foris acccepcrat nu* mero fex uenietes, ia ueipertino officio inchoato, ipfi ex dormitorio late* gt;alem ingreflj capellam,unde in fubiedü choru eftproipe(fi:^,audiuere in cantico Magnificat uocem uelut pueri intercinen tis :Si inter iè inipiciêtes dixere: Quid pater nofter unde adduxit canentêpuerû,prcter ordinis no ftri côfuetudinêfEt alpicientes defuper puerü non uiderut: nec tarne uox ifta quieuit ExpIcto offido quidâ ex his detulere patri quid audiiTent lI* le miratus fingulos examinât; audiccß confona uoce ceftari; omnes fe uo*

ccm cocinentis inter Fratres audiHe piieri Glorificat illi dea^ certi effè tiitg laris eius loei, lanAi Vicelini nouiffimi Aldcnburgcfis ecdeCie pontificis qui apud eos corpore quiefcit uoccm:qui fratrib’, quos primus ille infti* tuerat,amp; magno diu labore per Holfatiâpredicts ,monafteriu fundauir* in Faldera,cuinomereliquit Nouomonaftcrio,buc trailatum deeflè no« pan'uNam Sgt;Cipie in terris uiuens,quod fupra diximus,in fediuitate diuf NicolaijCui erat deuotiflim’’,uocefert angelica audiuifle* XXX Vik

Rauis deinde Holiatisreximminebat: oppugnare conftituens g Alzen terra maritima ducatus Slefwickcenfis, non longinquam HoIfatie IneratjUt eft hodie,multa manus militaris: Tuebantur quoad potuere:uotaquocp in Deû faneftos c0coEperunt:ut uim hofti’* lem defuper adiuti,uel fuperaret^uel fuftinerent Lubicefes fan's initio pro rege ftabât,den5ciantes militaribus Holfàtig,ut qm rex iure ageret,a iu* fticiaillis qc^ difeedere no licere: Omnes iJIi ciuitates fubferipfere Hanfe*-Refponfum accoepere; Duces tenere tueri paterna ditionê, a qua uiui non difeederet: Jus eflè in feudS fuccedere patri filios: id ft pro dnis fuis, üt tenerentur tuituros IIIa tum côtradidftone difteditur; ôô ceteræ quidê Wandalle ciuitates, régi cum Lubicêfib” inhgrebant in cauft primordio intantum,ut Luneburgêfts publice interdicerêt,ne quis ciuiiï fuoR2 Hol^ fâtis quouis pafto obfequeret,uel minima in re:Ea enim fpecieprgtêfà iu* fticig multos rex in fide continebat : q? perfonalê Gerhardi non légitimé fuccedenüs feudi fuiflè permiflîonê diceret Thiemarfi ea re inflexi in pars» tem regis uidebanturmam ex maioribus terre quofdâeuocatos, muneri“* bus datis,tn fuas partes rex inclinauit,alteri ueftem,aur5 aIteri,Sô uni pri^ mariorum prepetem nauim cum remigijs expeditam (Snicken uocât)Dii ces uero hui’ gêtis auerfbs animos non leue duxerunftd immiflb ex fuis in terram uiro prudente,Sôqui noflet,quibus quid Ioqueret;hicin duces captato inter populäres fermone,uiciflïm tentauit reclinare Scripftre eiîî Thietmarfî ducibus, quia rex caufam fuam in man’ quoep noftras côfti=* tuit,paftùs iufticiâ,uel a quouis accipere,8lt; idcirco deeftè non pofttimm’ iufticiâfouenti 8Ó poftenti:Sed orator ducû illis ftprimü cÔiunxit, quos ftiebat a rege necdû muneratos, fatis equos Holfatis; Oftenditiufticiani partis fuc,orans, necotraiufticiâinfd)laborarent: Cognitâeftè feudi ius» ftam fuccefîîonê,pro qua duces nihil ultra qugrentes côtenderêt; Obijcic illi in fronte,iufticiâ magis ftare pro rege Ôi inquiunt iumêtum tibi in df cm cômendauero,num reddere uoles expleto temporel I lie rationem red didit obi^ftantibus: non hoc efft comendare, quod feudum permittere: Nam feudum omniû gentiû unanimi côfenfu ad filios pertinere poft pa* trem, modo id legitime poftulet a dno, nec fubfint amittendi caufæ gra* üiores: Paratos eflè duces, nullis in regem criminibus obnoxios, nec pa* ternam luentes culpâ, aregefeudûhutniliter poftulare Turn illi replicac apromptiorib*: rex eft, inquiut, parat’ iufticiâ fuâ in man’ noftras pone re,quomô ergo illiaduerfàbimurf Turn ille: Idê,inquic, duces polliceor fafturos* Thietmarfî ubi audiuere, equiorêfumpftre animû in duces llle

reuerfus ad dnos ruos,efFecit,uth’tcris ad gcntcm miHïs,tefi:arentur apud quêuis,8lt; deinde Thietmarfos iufticiam fue partis colIocaturos Eas cunt acdperent ThietmarG, exemplar eoR2 regi mittentes, oftendiït ducibuSjfê non poflè aduerfari,qui omne ius fuum ipfis,ut cerneret, permitterent Iw turn Thietmarfi, quiinclinationem rerum faÄuri uiderentur, in fide dugt; cum remanfere* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXVIIL

Eruenit deinde caufä ad rege RomanoR2 Sigirmüdum,qui euo* p catis in caufam ducib’, in ea procedere coniius eft* Per arbitra* mentum produdam illo caufam crediderim : nam legitimo iure Danie regnü^cui parct ducatus, Romanore Imperio nil debere cotendit» Mißt Sigifmüd’ ad rege Danig, quod in Dania fcripfim’,oratore Sclefig ducem;qui rebus optime côpofitis,iam de reditu cogitas, iiitam finiuic in legatione Vbi ille defecit,iam côpofitionis uia intercedit Dux maior na tu pro fe 80 fratribus euocaturad reditû;Nô detredat ire uiâlonginqua amp;nbsp;periculofamjufcp in Bohccmiâloco coftituto: Vbineminêreperiês ad agendam caulam,nefp indice,necp parte alteram uidens,de diligentia fua protcftatus reuertitur Mifit deinde Imperator quendâ ad elicienda cau* le documenta doftorê Hicatteftationib’’accccptis,amp; literis ad caulàm fa cientibus tranflumptis,probationes ad caufam habere fibi uifus eft termi nandam. Duces abillo pridêc5uenti,ut literas fi quas haberêt,coram illo ederentj coftituto in Flensborgloco,reiponderunt, literas in hoftili loco non oftenfuros,idcp,neperurgeret,cfflagirabant:in SIefwico exhiberepa ratos quas tencrenu Nûcius interim regis Sigifinûdi, accccptis atteftati* onibus a rege Danie redibataddnmfuŒ, cÔtumaciâin ea parte ducûre* putans iterû duces euocâtur ad audiendâ fententiâ in Ouen (Latini Bu dam dixere) Vngarig urbe primaria: nam hoc regnû fuberat ab initio re* giminis fui Sigifinudo* Dux côuocato in Bornehouede terre fue cociliOi de agendis deliberauere Aderat lohanes Lubicefis epiftopus uir dodiC limus,SigifmSdo regi non ignot’;qui in eadem caufa ex ore didi régis ie audifle teftaretur, non futuru illu précipité ad exheredados iuuenes prin cipcs:ad ineudam côpofitioné eflè opera omné côuertendam Qua ex re duces, etfi maior Henric^ nuper magno labore periculo 8^ fumptib’fru* ftra tranfierit, tamé non omittenda pro dignitate legationé confênferûc* Aderat ex coGliarrjs uir fenfat’, qui ubi intellexit rerû inclinationé,prefa* tus ucniâ,hec interpofuit* Audio inquit,inuftres dhi,quia nuper fecundo ad caufam cuocatû ire uel mittere decreuiftis in Vngariâ: Pace ueftra 8^ alioiv melius ièntientiû fententiâ iêmper falua, mihi fi effari licet,aliafedet i l animo fententiâ,nullo uos ad eundû iure cÔftringi: quia copromiftiim erat in diem ôô locû, quib’fruftrati nuper incly te dux Henrice,necp iudi* cem,necp parte coperiftis:nifi a uobis denuo fit repetitû copromiftiim, ar bitrorprimu expirafte, nec teneri in loco citationis c5parere,necp in regé Vngarie,neq5 Romanor^côfentire: Locus enim infecur’eft propterBo hcemorum graftantêin omnes improbitatê: Nam amp;nbsp;Alemânicprincipes audio priuilegijs eftè cômunitos, non teneâtur in locis extra Imperijli

iMites c5parcre,cuius priuilegt) cofèruator fertur eflè comes Je Zwartsc borgjufuperrex Vnganeatcp Dani'e func coCobriniJn fècundogradu confanguinitatis fibi cohcrcntes Paterenim régis Danie,Sif mater Sigif^ mundi,foror Si frater fueretqwg uel fbla eftlegictima caufa indice déclina di:Vnde michi uidetur ab ea citatione ad fummu pontificêprouocadn* Sed huic cÓfulcnti nullij defuper extitic refpofum Sed inito cum Johane epilcopo,amp; Nicolao Zachowen Lubicenfi canonico, Iohannis in pontf ficatu fucceiTore cocilio,Henricus dux iterû concêdic cum eiidem prclatis ad Sigifmundi régis præ(èntià:fperâs eiïdem regem,aflumptis eleóforib* rem omnem per compofitionem dirgmpturum nbsp;nbsp;CA XXXIX*.

Bi peruenit Henricus dux in curiam regis RomanoB2 Sigifmûdf Il uidic aducriàntê fibi regem^Sigifmûdus aHùmptiSjqui aderanc, nonullis principibus Si baronibus, inftrudus ad cauiâm docu=* mentis,qugnupereius nûcius ex Dania attuliilet,ièntentiâpromulgauit. Henricum,Adolphû,Gerhardû, Holfâtiecomités ducatû SIefwickcen«* iem iniufte poflïderejô«^ ad illû régi Danois reffituendu côdemnauit Læ ta fententia.Sigifjuûdus fe interponês côpoGtioni,exhibuic legis nomine dandaducib’in uim cocordietrecetenaaureoi^millia, infuperLalandia adducatus ponèflionêeuacuandât Sed Henric’ duxauerfas habuicaus* res: Si abiniqua fententia fummi poniificis audientiâ appelIauit.’Hoc erac laudum reducere ad arbitriû boni uiri ♦ Nam fuerit (èntentia legitimt iudicis prorfus non intelligo,nifi fe (ponte rex Imperio fubiecerit,qd pro* ceres pafîi non fui(rent Dux mifïo in earn caiifam procuratorêad urbeni Nicolao de Sachowen, obtinuit caufam cômitti Theodcrico Cofonienfr archicpifcopo Sigifmûdus indignatus fummo pontifici, q? caufâs corani ïè per (ententiâ terminatas attretffare tentaretmultafecit,ucpapa cômifîî* onem reuocaret Sed ubi caufa iurisprofequêdi fubftititjCgteraluntmili* tari manu expedita,quêadmodum in Dania fum’ exequuti; Nue hoc (o* Iumattingentes,quod Saxonicis rebus innititur» CA XL»

Nde multiplici iucurrentelabore,eo res dedudfa eft; ut ciuitates i nbsp;nbsp;Wandalie a rege decedentes,ducib’ inhc(êrint,multijqp tempus

ibi detn'tû eft,donee ad nouiflima pacis patffa perueniret Sc* pe deinde tentât arcis Gottorpe oppugnatio, (èd frufira fuie» Ciuitatem quoqj Skfwicû, ubi denuo in ius ducû reuoluta eff ,ita cÔmunierûc folPa tis,uallis,ê/ propugnaculis, ut non facile a rege denuo capereL Igiturre* dudfo rex in Flens borg excrcitu.alijs uijs intêtauit fui iuris exequutionc» Cum aût opportuni’ nihil effet ducibus ad obtinendû ducatû, cuius iani magna parte nudati fuere, g opidum Flensborg,co côtenderât, utoppu^ gnarctur Ex ciuitatibus W âdalicis,iam bello cum ducibus fentientibus, uenereauxilia ad oppugnationêopidimemorati Firmata eftobfidio,8C ^xpecflata dies oppugnationiprefinita,cum interim tumultuaretin caftris initio fado ex Hamburgefium têtorijstqui fortaflêlargius q par erat poti Lcômoueruntnode Dnicp Afcenfionis:Ec clamor(incertû unde)ortus, dolo,an inaduertentia ccx?ptus/am eflè Hàburgenfiû fatellites in (èptis ho

fti'IibuSjperuem’cad ducêjpfè,cum clamorê audinèt:Etme,inqui't,Iabo* rantibns pro me adeße couenit. Vbi uenit ad hoftiïï propugnacula,uidic omnia quieta.miratus unde clamor.Sepem prgtenderatDani foflatis,ro* buftam fudibus SC paliszHuic dux fcala iiidens inclinari, uoluit quid int’ ageretur contemplari: necdu enim lorica fatis c5ftrinxerat Supcrueniés quidam excócilio ducum uir militaris:Quid,inquit,agitis princeps indy te: In quod periculu cotenditisfDanus qui intus excubabat,audiens eße principe,qui (caï^ incumberet,Iancea lèpem penetrans, fub loricam defub tus uentri ftantis infixit,Ietaliter(^ pcuflit Et ingemifcens cum acccepto uuInere:ToUite,inquit,mecircüftantibus: Satis mihi ad morte eft. Qui aftiteretriftcs,fanguinem uident principis in terra profluerezlpfum mani^ bus correptû,fcale impofuere: ut iacentê reducerêt in tentoriu. Ule impati entia uulneris lë uertcrec5nifus,deciditin terram,duplicato cxlapfuuul* nere atcp dolore:nec diu fuperfuit,(piritum efflans uix tricefimû moriens attigit annû,princeps multispreditus uirtutibus,fide,c5ftantia,integrita tc,Iobrietate,8ô quod etati rarû fuit,uerecûdus,amp; caftus.Sponfàm habegt; bat,que ubi exitu eius audierat,fuam deo uirginitatêconlècraiiït, nullum paftura maritu,'quâdo optimo adulefcente principe frui non Iicebat:Lu^ flum ergo j^duxit ilia ad ultimû lui diê;Sicamor urgebauMoxdilabe»* tibus in fua urbium Wandalicarum auxilijs, quis ab Adolpho multum manere rogarêtur,foluta eft ilia turn Flensburg' obfîdio Erat autem an^ nus poft milletrecentos uiceiîmuftèptimus. Sedhecanticipando propter rerum continuandam feriem comemorata fint.Cgterum ad annorum or* dinem retro pauliiper reuertamur.

ÎGISMVNDVS PRIMVM VNGA* riaE,deindemortuo fratre,etiâ Bohcemie rex, nouiflîme RomanoR2,eIe(ftus a principib’ in Franckfordiî euoca 8 tis,rex:cum ad cogendû conciliu ecclefic multa feciHêc, perfgcit:ut tribus fummis pontificib’,uel cedentjb’,uel deftitutis,uel ptinaciterabfèntib’,Martinus. V.ex Ro manis patritrjs Columnenfib’, Cardinalis ante.S, Ge* orgij pontifex crearetur,côponendo Ro Imperioreliquâ opera ftudiofus impendit:cu multa ei inVngaria eu Turcis,amp; in Bohccmia cû perfidis eftènt fchifmaticis négocia,iam turn nô modo in Bohccmia,fèd etiam uid nis prouincijs atrociter digraftàntibus:quod in Wandalia noftraexequc mur.Cum tot Romanorû régi undequaf^ curg incumberent,plenus ipfe laborum,diu diftulit in Italiam pro petenda in urbepro more corona Jm periali tranfîtum fuumtprecipue qp in ea prouinda tanta inter multos effet

armofum conflicflatio, ut împcratoii hm îocus nullus uMefet Suiremè ex capitaneis tyrann«, 8Ó ex tyranm's îegiûmi liolebânt uidcn principesi qui Inipatori,8ô Imperio, qug lïin's fut cHènt, pauîatfm decraxCre;gq non fan's quen'pofltc Imperiûdeah’enis inuaforibtis: doiuefticamaiorpeftis! Impcriû atriuit Romanû; Nam Ludouicus Bauarus Imperio per fiià te«* pora incubas potius q leguitne pfefîdens,Iibenatê uendidtt, ut ferûr jCtui:* tan'bus Italie, uili nimis precio. Florentini fex millia nummu aureotû pra fua libertate foluiflê feruntur Imperatori; quâ pecunia,uel mediocris un’ ciuis,dotê fibi numeraflèt. Karolus deinde Imperator uifeera Imperij per Germania hauriens,ita pro ignauiflîmi pccudis,filij fui Wentzlai proues* dione,principes eledores induxit promiiîîs,cuicp centu milJib’ aureof^i incß pignus cui(^ traditis ucdrigalib^ Imperq, ad côfinia ditionis cuiuic^ coUocatis: ut rex RomanoR2 uiuo pâtre diceretur,8^ cHct. Wentzia’ ipte fuo têpore^ non régnas,fed defidens,non uigil, feddormitans, quod teli^ quum fuit abliguriuitîita, ut cum uel Ropert’, UelSigilmundus ad Ro«* manum regnû peruenirêt,nort iam ruere,fed ruüTe cernerêt dolentes Im* perium. Sed in ipfo iam Côdande côgregato cocilio, cum milita utiliter apatribus côilituerentur, prclèrtim derenouando in quinqtienniûprox/ •num,deinde in decenniû,cocilio:Sigilmûdus,qui amp;nbsp;iplêaderatcum alit^ quot principibus négocia traélabat regni fui Adolphum Cliuenlèm cos* niitem ibi creauitduce: Fridericû burggrauiu Nurêburgêièmf^citmar chionem Brâdenburgenfem,cui’ fucceflîo durât in hodicrnû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IL

Vm igitur ageretur a Chrifto annus decimuflèptim’ poft mille** c quadringêfos,primu apparuere bis noftris maritimis locis ad ma re Germanies, homines nigredine informes ,excodiible,immun di ueftc,8gt;^ ufù reru omniû feedi Jurtis imprimis acres,prefertim feeminp eius gentis: nam uiris ex furto fceminai?: uidus eft Tartaros uulgus ap;* pellac: In Italia uocant Cianos; Ducem,comités,milites inter fè honorât; Vefte prcftantes,uenaticos canes pro more nobilitatis alût:lèd ubi ueneti tur,nifi furtim non habent: Equos fepe mutant.’maior tamêpars pedibus graditur: Famine cum ftratis 8^ paruulis iumêto inuehûtur:Literas tum pretulerût Sigifmûdi régis, 8^ aliquot principu: ut tranfit’ illis per urbes 86 prouincias incolumis permictaturjinnoxiuF^ Ferunt ipfî ex iniûda bi pcenitêtia mundu peregrinates circuire: Sed fabelle funt; hominû gc* nus,quod ufu compertû cft,in peregrinatione natum,ocio deditû,nullam agnofeens patriâ:Ita circuit prouincias,furto,ut diximus fœminar^ uiStio» tans: Canino ritu degit:nulla religionis illi cura:In diem uiuit:Ex prouin cia demigrat in prouinciâ: Per aliquot annoi^ interualla redit:léd multas in partes fcindiuut non qdemin eundêfacile redeant,nilî per longa inter** tialla,locum: Recipiût palîîm, 86 uiros, 86 foeminas uolêtes in cûtftis pro*» inncrjs,quifeinorum milcent contubernio: Colluuies hominû mirabilis^ omniû perita lingual?;, ruftice plebi grauis imminês: ubi foris illa laberac inagris,hi Ipolqs inuigilant cafellarû. Per quod tempus Iohannes WaL ’’ode archiepûs Rigenlis trâflatus eft ad ecdefiâ Leodienfemzcum lobant

Wcs prïdcm 'LcodienfÏs cpifcopus, dux Bâuariç, frater Wilhefrriï corhîtîî Hollândiç nouiflïmj,prefjceret ,(ê hoe annitence,gubernator eius comi'ta*» tus^MukS lik renifus ed Adolphus dux Brabâtin’, qui unica Wilhelmi filiam lacobâ côiugem tenuit: cp Iohannes iam epiicopus .hereditäre nort poflet terra, cui ipfe dare legitimû non poflît bered ê 1 lie tamc,8^ fangui^ nis iure,8ô gladqprgfidioperfgcit:üt pati cogèrent eum.ôC HoIlandig,S£ Zelandig gubernatorê: quod ut afîèqueretur, paflus eft eccIeGï, ut dixi* mus,alteri cômertdari* Ad archiepiieopatû aût Rigenfêm promot’ eft lo hannes Habûdi in côcilio Côftantienfi,cum pr^decefîbre diu ueriàt’ Fa^ eile aût lohânes W alrode,dimiflà Rigenfi accœpit aliàmtquia fratreS dé domo Theuüonica,ità ièmpereccIeGâexercêta qua creuerûtî ut facile qui* Uis aliud malit.q in eccIcGa RigertG gererearchiepifeopatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎIl*

Oduipnus interea dux fupérioris Saxonie, cum ordinatione Si* r gifmundi regis legatione fungci et in Bohœmiâ, ut ucl procered ipfos auercerec perfidia.amp;S ad eccleG| union? reuocaret, perpen* fum eft a mîlignisquibufdam.legationêeius plurimû,G Gnerctur,ptoipe* ratilram.’qui fubmouendû homme putaucrût Atmis publice riortlicuirlt;. lureenim gentiû legatis preftatur reditus: Veneno funt aggrelîî, 2lt;perg merunt principe glorioftim* Quo tempore, cum anrt’ agefecur a Chrifto decimufnon’ poft millequadringêcos principes Magnopolenfes,amp; eines Roftockccfes.anriiG äpud MartinS fummû pontifie?, publicû Roftockij gymnafiu collocauefe*1n profefto diui Martini principes lohânes amp;nbsp;AI* bertus,Iitcras papales folennipompainuexerût in urb?; magiftros collo* cauerüntifacrû myfteriû in ccclefia peregit lohânes ZwerinenGs epifeo* pus: Quo pera(fto,ipfe cancellari’ fatftus.leclis literis apoftolicis, folenni* ter exequutus ea(d?, inftituit fcholam publicâ cum priiiflegijs amp;nbsp;dotib’* ManGones idonee perfonis prcGdenribus eriguntur; publica leélionuSi dilputationû pûlladia cortftruûcur. Si omnium pro dignitate fua fumunC principia.cÔftitutis ftipcndijs pro cuiufcp ordine.que ab eins loci concilio (bluerentur Per idem quoc^ tempus clerusßrunfwickc?Gs,qui tantôt?* pore urbe exckiGis, eft peregrinatüs, per occaGon? uilis initij, redneitur» Nam caufa in Romana curia ad fmem deduifta, folenni proceftu hic’po pulus fuperior fatftus.ut aiûc,expenfas Iitis,a quibufdam cleri decimis,per tempora certa percocptis recuperauit ,hoc pi fmû anno rebus ad pnftinam Integrität? redeuntib’ yTum etiâ mercatoribus huius littoris Germanici res in Hifpania fuete aduerlÿ:'Nam rex Hilpanie prid? Alcmannis inter* dixit,fuos poreus neingrediâtur:prccipi?s,uc Bruggis expeeftarent luorii ex regno mcrcatoBj aduentû^Vidit oculatus rex, Gtrmanoßz in fuos por tus nauigacion?,fuis regnicoks adimere maris ufum, nàUibus procurâdis nullam iliis eflè curam: Quâ rem auertere inftitu?s,edixit, ut ipG nauiga* rent.’aliifcp interdixit, ne nauigâtes aduentarent» Sed Getmani iam naui* tim mukitudine freti, regis imperiû pofthabuere, claflèm fuor?? grandem lt;onficientes,quo ad repellendâ uim eflènt armatiores. Rex ubi côremptû *udic lûû eduftù^innis ftatuic tuen\côcemptûf^ uindicare* Nam armaiis

omnibus rcgtii' fui nauibus,portus in quibus fciebat mcrcari Germanos^ a mari cocJufiucgrcnuros per arma excccpitjS^ ad internecionem, paucis clabentibuSjCedditïQuadragintaoólo naties tum uidror cx eis obtinuicï Oifcite génies iulbciâ moniti.nô temnere diuos principû iuilus. IIII.

llhclm” dux LuneburgcnfiSjHenrici filius,cum ecclefia Bremen w felucftamchabiiic non paruumzIngrefTus fines diocefis,ferro,ó^

flammis omnia deformauit,prfdam abduxic. ViciHim minifleri ales ecdefig ducatiï coterminum ingreflijtallionem reddere curabat. Sed tüm ille fccundâ faciens profectionê in diocefim,ad earn uaftitatê redegit» captis aliquot ex militari bus,ut facile cÔpelleret ad equas fecu coditioncs üenirei (^e res pkirimû fuit impedimêto ducibus Slefwicijbello in regc Danie quod getebâcadminiftrâdo. Nam Henricus ipiè Wilhelmo tum itiBremeniès tulit fuppetias^Sed ut Danois régi auxilrjs propinquorum fuonz occurrcret,fubmiGc aiTiicos,qui rem intercocpta equis côdirionibus in Verdenfi ciuitate penitus trâfigentes c5planarût:ut arma in Danorutn regem cumulatius uerterêtur.Fridericus quocp Brandenburgenfîs,nunc beneficio Sigifmûdi marchio.defcêdês in fuâ ditionê,reperit eâ tumuitu* antem ex prfdonû inctirfjonibus,qui in arce Garleiè habuere,ut ferebanc rccccptacLila : Indoluic princeps bonus in fuis finibus earn uigere impro* bitatem,armaLis in earn copijs, duxit ad obfidendâ earn arcê,obtiniiitcp.‘ Non pquis afpexereoculis principes Magnopolenfes fuædicionis tcrmi^ nos ingredi alienû principe: fed erâc bpcaufe, quas improbare nemo rei^ depotuic.Perfequutus eftenim publicos hoftes ubicuncp reperic. Opi«» dum Ketter Angcrmûde, qüod nome traxit ex multitudine olim ibi degt; morantiurn bpreticor^’zErataûtditionis ducû Stetinenfiûtmarcbioideni quibufcûcp ex caufis inuafit,cçpit,8d in fuam redegit ditionê, multis in ea captis militarib^, qui defendêdi ei’ gratia irierât Hec primordia eius ftir pis principû de Nureberga marchionû, multis præclaris facinoribus ini* greflum fecerezut finis fierce folitaß: per eâ prouinciâ incurfionû. V.

e uicinis fuis,8ô prccipue uicinis urbibus,qî arcê Bergerdorpepi«* gnori Lubicenfibus a pâtre obligatâ,non numerata pecunia,re* cœperit: q? opidum Moine expugnauerit.’fuper omnia,çp fauorêimpen,* derc diccret graflàtoribus publicarû uiarum: cum de arce Bergerdorpe fub aquis ponte,qui non uideretur,faâ:o,retrorfum deicenderêt, antror«» fum uidente nemine,8lt; per cÔdenfa nemora abirêt in uias publicas,ut in* ûdiarentuncaptos in uijs mercatores, opertis eorum oculis, circûduxere, quafi multâ uiâ abircnt,cum girantes manerêt in uicino.Recœptacula ha buere in faltib^ occulta,ubi uf^ ad exadionê plena captos emungerêt,Sd nodu perducêtes in deuia abire finebant iam emûdos, fi tamê euaderenc pofitas infidias.Eius generis machinas multas pro côpertis habuere uici* narum urbiû ciucs» Ex côdido Lubiccics amp;nbsp;Hamburgêfes,aliquot con* dudis ftipendio militibus, in fûpplementû ciuib’,ac mercatorib’ per* armatiSjOdingentoß: equitu, trium milhû peditû agmen eduxerç;çôtçn*

dcrnntcp in opidum ad arcc Bergcrdorpe: nee potuit obfifter^ dïü tands uiribus Ingrefli prgdâ permifère militibusn’nde ad arcêoppugnadahi du xcrc,bombardis,amp;2 machi'nis fine requie Ij ui'entib’ per quatriduu. Coti* nuere (èqui intus fuere arcis cuftodes,8ó uallis muniti diu cotempfèreop piignationê; nec^ tonitruis bombardai? mouebant.Sed tum puluere fal* petn'no atep pjce fumu exci'tauere oppugnantes: ut uallis nbsp;nbsp;oppugtiatio^

Jiibus propellerent arcis defenfores,cedente(cp per pontê inarcem,locum ff cere fequêtibus eueftigio oppugnatoribus: Qui uaïlo iam capto feroci* inftabant idibus bombardaß?,ut euftodes arcis ,cum cernerêt,iè diu tuC* ri non pofR’, nee ereptionê fperarent a duce fuopaéli uita amp;nbsp;arma uiritim fua,deditionê fccere,abire permiiTi Duólores copiarum duo ex urbibuS procofulesjordanus Pit fcow de Lubica, Henricus Hoyer ab Hamburg go figna fuarum urbiû de turn’prominere faciebât : impofitoep pradidio ualido, ad aliam non cque munita Ribenborg contendunr.Ibi nullo ne* gocio iiatim dedita capiüt^q? defendi non poflet infirmior,capta iam mil Tiitiore^ Monet es deinde in Cudde worde,præfidiûeiufdêducis Ericifo* lo fquauerunuEt cum etiâ tunc proccdere cogitaret, fubmiiîî funt parti* urn comuncs amici,qui rem in treugas reduxerûuSrabâtineperquinde* nam.Interim principes omnes in circuitu, cum etiâ interfe cauias haberêt dirimendaSjConuentum publicu indixere in opidum Perleberge Aderat Fridericus marchio Brâdêburgenfis,Cafimar’ Stetinêfisjobânes AI* bertus Magnopolcnfis duces, Ericus de inferiori Saxonia dux,multi ba^ rones nobiles, oratores quoq; urbiû Lubicæ 8C Harhburgi,quictiani amicorum loco ab urbibùs Wâdalicis ceteiis lêcum duxere côfulares ui* ros Ibi reprimü inter principes coplanata, marchionemab una,8lt;deSte lino.deqj Magnopoli duccs ab altera pai te,permuratis inuicêcaptiuis,5i equaïibus coditionibus rem inter fe cÔpofuerût Deinde inter Ericum memoratas urbes : quia conftabat legirimis caufis militari moreindido bello,non iniufte captas arces cum pertinêtiis fuis,quam quilqj rem bello apprehendit in ca pofïïdenda ut maneat decreuerctHabuere duces Saxo* nie ab olim literas ex fenatu Lubicefi: ut defenfis publicis itincrib’,in ne* ccilitate urbi fuccurrentes, annuas acciperent ex crario publico marchas trccctas: Eas tumliteras,cum diu tenuilïènt,reddere iufTus,reddidit Eri* cus Ita exilJo die cœperût arces in manibus eile dua^î urbiumzquibus al ternent per iexenniü prcfetflos ex ciuibus,qui id pofcât,fccularib’:qui no fuo damnoprffecfluras agut in homines paluftrib’ locis fubictflos. VL

Roningefes per id tempus ciues urbe Phrifie paluftri,fed utrcngt; g tur inexpugnabiÜ, cum uicinis occiduc Phrifiæ urbib’ fimulta* tem habuere,quä in occafione egteris dominadi uertere cccperut Nam turmarim egrefîi opidum Lewarden obfident,oppugnät, capiunt, in leges fuas redigüt ProgreHi,in Scauria mouent.’itidem facienfes,iii obedientiam fuârcdigûnpopulus antiqui nominis Phrifrj,ohm Cauchq, milicauerüt aliquädo Romanis fub Ncrone imperäte:T eftis eft Corneli* *1 acit”; Venifle eius gentis oratores Roma, in côfeflùm publicû prg fi*

dente Neroneintrodudi.magis ut uiderct g audirerit: Videruntperegrf no habitu inter Romanos federe gentrü óratofes externar5:amp;incerrögl tes qui eflèntfcur multi's ftâtibus j'Ih' federetC*rcfpôfum eft Hoefider da* turn genriû,a quib’’ erât emifli^ Tum ipfi Pbriftj iniufli,Gdes fibi delege* . runt,prcfati,Germanis nulla gentê fide preftare* Ea res Imperatori rela* ! nbsp;nbsp;nbsp;ta placui t: utruq^ ciuitare donauit.q? erat illa ctate munns infigne, habere

j illi in I tah'a opera nauâtes exterminâdis Lôgobardis, mutrfs ab eo, ut fe* tunt,priuilegf)sfunt infigniti\SuberantaIiqn Fraeo^ regib’’«Seruierunc

giadixim’; Nunq ipfi rege fuc gentis habüifte funt inuên^ quod falfo ipfi gloriätur Cernere eft,unä gente,unis mofibus, longo licet interuallo di* ftantem per littora Germanie* Ab HoHädia in occidnu fumpto principio Oriente uerfus, per diocefes Traigd:enfèm,Monafteriêfem,8i Bremêfcm:

I deinde ex latere Holfatie in Tutiaintercifgfuntaliqn palüdibtis,aliqh ma* Î nbsp;nbsp;nbsp;ris finib’: totg funt aliqn infufares ,undic^ mari c!aufe,cp pontus cotinenti

interuenit Thietmarfos gentêaccolam, Albis amp;nbsp;Eydore fluuioi^,quibus claudit, ab hac comunione,licet paluftris fic,excipio ; q? fernpf Germanica ufa lingua,Saxonias fit annumefata: Variauit th faspe dhos:qd füpra fuis locis attigim’* Nomen illis natu ex loco lieet cörclt;ftare,utquo casterieius regionis homines,locis nemorofts habitâtes Holfatipatrialirigaadicunt, ita paluftrcs Merfi dicant,WiIftcrmers,Crempermers,Thietmers,Palu* ftria enim 8£ aquofatoca Saxones Mers apellarrtusttaetfi in prefatione hu lus Saxonic genti Thietmarforü alriore origine tribuerim’jedücêtes in Marfum illü uetuftiffimirTuifconis ex Noefiliü:Eiüs rei liberü fitletfto* t‘bus iuditiü* Ad Phrifios reuertamur: LibertatiS illi fug litefasiatftitanc ex Magno Karolo teneretquaß? excmplü,cum nUper üidiflem, rillim uix teuere potui,G ueru eratexemplû Nam apparecex inlêrtis teftib’emana* tum efte a !iteris,quas alïqh JllLKarolus Boheem’, non prirn’ Francus* donauiirct Hodie magno bello Gronihgêlêsfub Idzatdo'oriêtalis Phri-Gc comité,principib’ fuperioris Saxonie,quibus oteidua paretPhrifia laborât,indinâte eoB2 fortuna Breui aût tâti belli cxit’fe oftêdet:cû multi' in circuitu nobiles,malc,amp;ô uelint,amp; ominent Groningêfib’ pro impotê* ti fupbia,quâ in uicinos militâtes ôôrufticâplcbê feiünc oftêdiftè* VII

Vdeigens pfida, ubicp’ hoc inter Chriftianos agéns, quod Ibleç’ i nbsp;nbsp;mus in pera, cum côperti eftcnt Bohccmis'graftâtorib” in Chri*

ftianos arma amp;nbsp;pecunias fuppeditare,a Friderico duceBàüariîc’ per omnê ci’ditionecôprehêfi,cÔrjciünt in catcerê,5lt; ere emûgünuPro* cul eqrienda gens impia finib’ Chriftïanis:qug hoc (êmper agüt, quod in’ côtumeliâ Chrifti,Sô fübuerfionêüergitChriftianOR?*Multi eâprinapts’ hnibus fiiisexpulerûtîSed aliqdiuexulâtes,cum teneâtqd foler,de uifee*' ribus ChriftianoRjextratftûjamp;inuenfâtqui indigeâc,autfalcem lücraGti*’ antin^uineqs loch accipiât ♦ Per quæ-iêpora* Albert’ duxfuperioris Sa*’ xoniaamp;jCÜ uenationib^ indulgeret,exttult;fto'ccenaculoifiuiciiio nêmotCp»

ubi aliquot dies in leticia ST an/milaxatione pcgit^cum conrhoralrmulc^ militaribus ad fefta hilaritatêinuitatis, lam cmnes cxhilarati reqviêpetie re,cum ecceflâma,incertû undeorta, ccrnaculü corn'puit, multos fomno uino fepulros,in longü fomnu pduxit* Dux ipfe cum cóthorali uix nö dl per feneftrâ cuafêre. lam erat uicefimtifpi im’’ poft millequadiingentos annus,cum Hêricus comes Holfatic, qui fe qq? Stormanc principe in titu Jo ferebat,quod nemo ante ïlIS,quicp eletftus erat Ofnaburgêlis fpüs,iam dudum omiftaecclefia,cum nepotib’ fuis côfilio preeftèt in Hollaiia,mul fis rebus per prudentiâ bene côftitutis, cum ftneda illi morbus quo polt;* dager laborabat properaref,finê uiue ndi fecit,tumulatus in lepufehro pa^» trum fuoK'in Itzebo monialiû ecclefia: 8^^ iam in fob's tribus ducib^Gcr* bardi in Thietmarfia cefi filqs.Holfatiedominatus pmâfit. Exindelènior trium Hêricus,iam. XX V.pene agens annû,princeps {ènfàt’,reru guber* naculaapprehêditjôô resdinxir: quod partim fupeiioribuslocis propter rerum côfêquentiam,partim in Dania fignauimus. GA* VIII*

J rum per ea tepora bcllu fuit Bernbardo duci Brufwickcefi, Wd d heImoLuneburgêri,Iobâniepifcopo Halberftadêfijquib’’ Cubic

Gtp urbes,arma,impedimeta,milites,fuppeditarur* Accefterebis Henric’dux Slefwickcefis,Adolph’fratereius,8C inde ubiairpliorcxar htindignatio,ctiâ marcbio Brad en burgenfis bac parte côftitic,.aduerfus lohânêcpûm Hildeftmêicm,8lt;' Iplendidâ militiâfius:cuiopêrulere, Otgt; toMonafteriêfiscpûs. frater ei’ de Honften,dc Hoya ,deSpegelbergco inites:multa,magnacp,inuicêillata funtdetrimêta; direptionesagroiû opidorîi, incendrjs domoR?, côculcationc frugum.captiuitatib’ bine atqf Inde militantiû; Nec potuit per multos dies ea cômotio grauis ullis fêda*» ri remedijs. Tanta fuit in partibus animofa pertinacia,ea fuperâdi côten* tio.captialiquot in armis canonicÉut eft eius generis côfuetudo,cum le fg cularib’ mifetât armis.neciniufte,quigladiopugnar,gladio côtremifeit» Quo têpore Frideric’ marchio Brâdenburgêfis, cû a Ludouico duce Ba uariciâabfens 80 longinqu’ in fua ditione côtemneret, nônihilq;illi,uel dâni,utl ignominie irrogatûeftêtJninferiorib’Marcbicfucpartib’agêri poftq aliter rcs agi nô potuir,hoftilia,8^ capitis periculû illi denûciâs, ita armis in eum detonuit,ut côtemni nô poftet:Nam ^^grefliis in ducatum Bauariæ,arces,opida,urbes numero* XXXVI.aut uaftauit,auteucrtif, aut fug fæcit ditionis: Vnde in refiquû id nominis côfequutus eft:ut non facile uel abfens,uclprgfens a quouis laceftàret * Hoc eft illud têpus, quo maxime in Hollcâdia,atcpZeIàdia,maris inûdationes,urbes,8lt; agros fub ucrrerût.Dordracû infignis urbs, magna fui parte périclitât; Vicini agri parrochie (èdecim ,ita cum populo ablorpte perierunt:ut nulla fit reliqua jpes recupfrâdarûftacere cernunt reliquip,decurfu maris undas retrahête per uices*Per idem tempus,cum Phrifij occidui lohâni duci Bauarie pngt; dem Leodienfi epifcopo,nûcHollâdig gubernatorifubfjcerecolla cerpe* re,3rmis cdomiti.paftîcp funt oportunis locis firmaripræfîdia: Sed nÔ eft diuturnû coaôtû Imperiû* Vix tribus raêfibus ea mes durauit in populo:

RurfüS cÔfpirarttcs,ei’dcigcerepreGdiâ: Impofitös gubemationiHoiïan dinos»aüt fuderüt,autin fuga côuerterûuScauriâ opidu, qd genti caput eflè côfti’tuitjilh'ccôftituto comitatu, qui cu^a pro arbitrio gubemaret, qui defenderït,i'rt àntiquâ fc libertatê üCiidicarunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VUIL

llhelmus Luneburgêris,amp; Otto Bernhardi fill us Brûfwickcêfis w duces ,arnia in hoftes fuos Hildefemenfes ^pduxerc Cum arcem ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gronc oppugnare ftatuiflenc, ibi uiribus inuicê colîatis,acetri^

me diu pugnarût: Sed duci b’ inclinauit uidoria: captis ultra centu milita fis ordinis uiris:aliquot etiâ cefisîin quib’ dux iunior Saxonic Erici filing canonicus Hildefimêfis^Sed profligatis hoftibus,arcê, ad quod ucnerâr, obfidêces,oppugnauere:eiclt;ftifcç qui tenuere de Speilberg comité,ÇC do^ mino de Haan2e,fui iuris f^cere capiêtes: imponêtefc^ prgfidiiï ad cuifodi am.’Cuncp mukis inuicê damnis ÔC laboribus fatigati,ad tranquillitatem çque niterentjDnsTheoderic’^CoIoniêfis archiepûs,dedita opera eas par tes côpofuitjhoc modoîut duces arcê quâ in Brogdorp bello tonante ftr^ mauerât cum fubi^dis predrjs tenerent:ccteras armis in poteftatem dedu ftas,Grone, Sgt;C Oze nihil minus feruarêt, reddito comiti de Speilberg in üim côpenfationis pr^fidio HachmoIen EkcfFeldia quocp militaribus po fi ta paleftra,mukâ ac uariam fcpe experit fortunâ Hac tempeftatc côglo* bâti militares eius loci, cum Molhuiènfibus quibuidâ de caufis aduerfâ* rcnt,pecoraciuiû abegere,8^ ciues ad ièquendû, utinterciperent,pellice* te ftatuerût: ut interceptos ex infidqs de more fuo capcrent Non erat ca machinatio ciuibus abfcÔdita:Lantgrauiû Turingig dnm fuû premonu^ tre, qui expeditis armis oportunis locis delituiu Ciues non pauciores du centi équités egrefii.fequunt hoftes,iam pecora prg iê agêtes» A fronte im minebat Lâtgraui’Jpfi qui infidias tetêderiït in relia puenerSt,quod in* ferri meditabâturpaflî: Capiûtur,fternunt,fugâtur: Capti fupra centum feptuaginta: inter quos militaris generis non pauci: Qug ruina in tempus reliquû.S*^ illos circiifpe(ftiores,amp;£ ciues côfidêtiores eftycit» Capti de mo te magno ereluûtcaptiuitatê,immo redimut libertatê* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X»

Lbertus dux fuperioris Saxonig didt^ de Wittêberge, princeps a nbsp;nbsp;ele(ftor,finc fuo 8^ legitimo hærede die fuû obrjt,8d de fucceftio*

ne iam querebat«Eric’ dux inferioris Saxonig,Iongo licet inter* uallo fratruelis eius nepos,légitima fucceftionê ad fe pertinere non ambi* gens,titulû Saxonie,quê femperhabuit, adauxit:ucdnm de Wittenber* §e SC principem eledioi ê fe fcri beret,ôd gcreret Nam 8d Karolus nouiflî* mus eius nominis Imperator, Sigifmudi pater, quod fuo loco dixim’,in* ter ambos Saxonig duces ordinabat.’ut alternis uicib’ ad eledionê uoca* tentur: Aliquoties etiâ Erici pâtre Erico ad eledionê perueniêtetut iuftae dignitatis poflèflîonem pre fe ferebat Sed prgualuere apud Imperatorem tum alrj«Nâille Mifnenfi affæd’marchioni propinquo fuo, quiilli in Bo hcemia præftitiftèt obièquia plurima,côtulit ducat5,prætcritis eu quadî côtumelialegitimisfucceflorib’: Viuebantenim Ericus,Bernhard’,AI* berius fratres,Saxonig duces» Siue ergo per negligêtiam non petendi be

Mcficn,fiue ob ali'am cau(am,certü cft tue illos cHeprfteritosrquod hodië quoqî queruntzNeç tn obli'uifcunt iuris fui, renouâtes proteftationibus, 8^ diligêcrjs poflîbilibusfnclOngi têporis cradus præiudiciû illis inuchat longeugpre(criprionis»Erat aût cum Albertus ille moreret uicefimufter«» tius annus poft millequadring^os» Quo têpore, Fridericus Brâdenbur/ genfis marchio:qui ditionê fuarrt in Bauaria,quod diximus,amplificauit: cum etiâ lohannêduccStargardiæ capriuû teneretin Perleberge opido Prigniftç, ad placita couenta cum Alberto duce Magnopolenfî uenerat* Cune^ multoBiquiaderâc c5fiiqs,non ad pacem tenderct.’qjnôhullis bel Il tempora cômodiora uiderêtur,ipfi prindpeSjdimiftb omniû fuoR2 côfi* fio,foli rem côtredabât.’cÔuenitcp inter eos, titcaptiuiinuicêpermütaren rur Omnes in cômunè laxati Ducem aut lohânem non leüibus de eau* fis tum feruauit marchio* Reddidit auté Alberto duci captas illius ditio* nis.arces Gorlo2e,at(^ Domze: ut illius iniretfamiliaritatê:amp; utfyncera perduraret affy(ftio; Filiâ fuâ paruulam Dorothea Alberto defpôdit uxo remzfed non eftperuentu ad nuptias,moriente Alberto:ut in Wandalia* Quo etiam tempore,gelu fuit per per brumaincÔparabile amp;nbsp;inauditû:q) cquucs a Gdano Pruflïe in Lubicâ per uiam nauigâtium trâfirent incolu mes» Ferûc amp;nbsp;a Magnopoliin Daniâ glacie tum ftratu ftetiftè mare* Tû ctiâ ferunt indoluiflè Prigniftg militâtes: qp nô ad fternâ nominrs memo riam,équités mare trâièûtcs,pecoraindeab^gerint:id non tam predgeau là,q memorabilia ad pofteros facinoris Ita ftudêt indarefccre fctleribus, qui non poftunt eminere gloriofis facinoribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XL

llhelmus dux Luneburgêfis cÔiugem acc^pit filiâ Friderici mar w chionis de Brâdenburgo Nuptiæ magnilicoapparatuperadæ funtin Luneburgo: Altéra uero eius filiâ Hêric^’^quod diximus, dux Magnopolêfisjtum minor minore non ducens, poftea Icgitimis an* nis accepit: Cuius nuptic in Tangermude ad prgfèntiâ magni principum côuentus funt peraftg Qiio tempore,Iohâncs epûs Hildeiêmêfis,iam la* borum pertf (ùs,cum gtate ingrauefeeret,cornes ipfe de Hoya nat’,epifco* patum fuû in manus fummipontificis permifit, in fauorê Magni ducis Sa xon.if .iamdudû epifeopi Caminefis* Vtricj iam antecôuencrât, quâtum fris promptü folueretMagnus,quantûcp annuüad lohânis uitâredde* ret: èc utriqj miflîs ad fummû pÔtificc Martinû his de rebus oratoi ibus^ rem côfummarunt Iam rex Danie Eric’apud Magnû perfecit; ut ecclefia fua Caminêfis fucceflorê haberet,quê ille uoluiftet,regis câcellariû Quæ omnia legitimis apud Summû pontificêmandatis, principû inftantijs, funt perfe(ftâ Rex aût per eunde ad earn caufem miftum, fummopôtifici oratoiem, accuamp;ri curauit,legitimis modis archiepûm Vplàlenfem, gra* uibus iiretitû criminib\depofitionedignis: côuilt;rtûcp,autfalt;ftinotoric* täte,aut alijs côpetêtib” ufjs,quibus poftunt crimina inclarefcere depofitu iuftîc abftinere pontificalibus:fratrcc^ ordinis Birgittæ in eius locum ob tinuit confccrarû Halberftadenlè autê cÔmune per ea tempora tumultua* tur grauiftimejcapcis eius loci côfularibus,ôlt; in uincuU conif dis ld cum

TcfciUè t epifcopus euocaui't uicinaru urbiû pnmofe's: iufTitcp infîarCjUt ta multus pacaret:Qiiod cum anniterent, colfoquiu habentes cum capitib” eins tumultuationis,pubh'ca interpofira fide euôcads,o(lenderut rem pra xû exempli,8^ que priiicipib’ amp;nbsp;uicinis eomunitatibus merito difpliceret* fl quid illis enèciullg queRionis in fenatû fuû, eiîè iudiccepumioci legiti* mum dnm:qui paratus fit criminofis iufticiâ miniftrare,parcerêtfibi, na^ tifep fuis, parcerêc urbi,non incoepeo perfiderêc, unde perpetuus urbi in^ teritus prouenireu Cum audifïent uicinorû fuoRîHalberftadeiês côfilia, , pauds interloquuti,rclpondcnt baberefe caufam cum fue duitatis fenatu quam Gne ipGs facile terminabût: EanfGiis intenti rtegoefjs,aliéna non curent Hoc refponfo redeût, uicini in fua,2lt; ipG in urbc;Slt; lam exalpc J rati,quatuor ex omni numero produdos in publico gladio ccciderût,do rnos eoR2 direptionibus fubrjciêtes:deinde multos ex ciuibus,qui locuple tiores uiderent.captos ere 8^ aufo emunguntzCæforum autê 8^ exadloBî amici urbe dilapG,quo fequifep porerat,cÔtulerunt:Alij Romanorçj regê petentes.fententiâ Imperialis banni in dues reportarût; Alrj uicinis quefti principibus auxilia implorabant; NônuIIi immixti militaribus,excurfios* nés fçcere incendqs amp;nbsp;prædationibus (euiêtes His incluG urbe malis afFç lt;fli,epùm fuû ante côtemptum adeuntzerui malis orant: pecunia plaçât:If le operas pollicet, Vbi ilium iam habuerepacatû,fbpendiarios côducunt uim ui repellere conatûMagnus Hildefcmêfis epûs in eos eued:us,prfdas abegit: Ciues ad pugna elicuit,8^ interceptes cepit, fpoïiauic, cgddit:Sed maiori uifum eft opusconatu ad perdomâdoscôtumaces* Igitlohânes Halberfl:adenGs,Magn^ Hildelêmêfis epifcopi,comunitates Magdeburg gijBrunfwid, Goflariæ.de Honouer arma iunxerût: 8C ciuitatê obfidio* ne prcmebant,ne noxq elaberent curantest Nec^ tn ira poterât itinera al* feruare: Dilapîus eft prim’ tumultuationis author,cnm reb’ in urbe difFi derer,ueritus,quodfuturû ccrncbat:ut a populodedereLMulti ïd conâ* lur premijs alledi: nec potuit euadere a tam numeroGs oculis oblêruat’. Inuentus epifeopo pertrabit in caftra; Mox fratre dus cum aliquot côpii cibus ex nomine dedi ex urbe pofeebant: Diu recufabantzMox turres 8^ moenia bôbardis deigda déformant,grauiorib’, nifi pareanC, côminatis. Que res diebus aliquot côtinuata,perff cft:uc cômune perurgeret primo* res: Eos quipolcerenf dedere,ut maloRrGt finis: Dediti,cû eo,qnidepre* benfus foris lèruabat, publico cæG funt in caftris gladio Epûs deinde ex quaqj duicareunûurbiimmiGt,quib’ aucboriratêimpartit: ut rebus or* dinatis.nouûdeligâtcodlium, amp;dilFpatareformer: Iramagnusmotus paucorû fanguine quicuit Hic eft exit’ tumultuantiû in populo: Sed mil le alia funt ei’ generis exêpia, nec tn cautiores faciût alios,aut ignorati ca lûs,autprouidentia prefumptacauendû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XIL

Oc eft illud tempus uieeßmiquinti poft millequadringêtos anni h cum ecclefia Traigtftêfis uarrjs motibus tradaret : N am uacanrê morte Fridcriciepifeopatû, papa permifit SpirenG epifcopo IHç grauis etate,q? Gsebat rem laboris plena,trâflationc recuIàuit Tum eled»

one innouata,ccEpi't cflè diuiGoj cum nonulli uota cöferrêt in S wederaw de Külenborgjpræpofitû ecclcGc,baronc:ah] tn Rodolphu de Diepholt* Papa Svredcrû côfirmauitzRodoIpho aîït militiainhefîc, ilîi permittcs af ces,amp;omnia prçdia,qiiêpoftulatûdixerut;forte,quiaius poftulatiSpir? fis in eû eft tnfFufum, alioqui eligi potuit,nulli ccclefic obligatos,nee de»* fçdui fubiedlus Diu uàluit ea diuerfitas:S wedero côiècrato, de folis ec* cîefîe minifterrjs uiuentizRodolph’ omnia tenebat; cuius memoriâ peren nat moneta aurea,ad noftra u(cp tempora decurrens Otto quocp Mona fterienfis epûs turn in fata côceÔît.de Hoya cornes:qui eccIeGâ mirificelo cupletauir,adaugês arcib’,prcdqs,8lt; ditione,fecitc^ locû HcricodeMor fà comitijgermano fratri Theoderici Colonienfîs archiepifcopi Quoetia tempore,lohânes dux Bauaric,tutor Hollâdig,uenenoaccgpto exünguit» turtquod gprimû acccpiflèt,fiatim perfenfit:amp;:qui dédit,eu in conipedn efïèt,mox fuo prodit us,uel ruboris.uel palloris indicio,eapft nbsp;nbsp;confeflùs

quadripartit:Sed inde qui accæpfr, non melius babebat,trâflatus adpalt;» tres Jacoba pridem côiunx Adolphi Brabantie dHcis,tum,|5pter cognai* tionem nbsp;fanguinis propinquitatê ab illo diuortiata, nopiît comiti Leice

ftrie in Anglia: ut AngloR: armis HoIIandiâditioncpatriâtuerenEa fuit infimulata deordirtatione rei,quâ diximus Sed ad arma uentû eft* Angîi magnis copijs enauigarunt Sô egreflî nauibus fe cÔtulerut in Hannoniaî que nbsp;ipfe débita diceretur Jacobe mcmoratç,inqua etiâ moram fæcit ea

fccmina:Recepti Bergêfi opidojeliqua quoep^ armis inpotedatêredigeif re curabant, Adolph® dux,qui needum reliquerat ius cônubi}, ôJî mulii* er ab eo diuertiflèt: cum de magna dote ageret, magnis undecûcp coprjs côrradlis occurrit hofti Jnerât auxilijs eius arma mulroiû principô,ad nu merum ut ferunt oduaginta milliû: Oppugnant inftârer opidû, Anglici defendunuSed Anglus in alicno prôptas non iperabat fuppetias, qu^ho ftibus accreuere quotidiejnde fadû eft:ut cum multa utrinçp fortiter ge fta effent,ad tradat® res pcruenit:côuenitcp,ututercp princeps miflo Ro mam cum inftrudione niïcio,ibi caufam agi finerent:declararetcp pôtifex utrius eflèt uxor futura* In eas conditiones Anglici dimiffo opido in fu» rcuertuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XIIJ.

Ilhelm® marebio Mifiiêfîs,cum in fata coceftîffet, frater ei fucedi» W fitFridericus:qui,utdixim®,abSigifmûdopromeruitducaturn Saxonie fuperioris,cum multû quererer Ericus paternû fibi adi* mi cum ditione honore: qjtituIumiJle Saxonie teneret: q?iuftam Karoli împeratoris declarationêprgtendeiet Sed plus apud Sigifmundu ualu#^ ere,ius fanguinis, magni rtipedus obfequq Sunt qui potiflimûid ob* fuiffe memorât Erico,qp non fatis odiffèt publicoriï itinerû infidiatores* idcp ferunt Imperiali declarationepretenfum,cum publico,utaiunt, côlîz ftorio pro Friderico contra Ericum declaratio,qu^petebatur,promulga* retur.Sed neCp Ericus dux,neqî fucceflbres,titulû fuû pofuereJndignatï aliqh Mifiienfes principes ob earn rem, paflî funt poftea fuo quêcp iufto titulo condecorari. Qiio tempore, reçruduit bellû quod erat ducibus de-

Brunfwico Luneburgo aduerfus dfoceGm Bfemê(èm,cu Nicolaus cd fnes de Delmenhorft effet in archfepifcopatu Caufa aüt belli non alia fef tur q crebra Bremêfnim,de Tedinghulèn,decp Horncborg excurfio:Legt; Sitimum qucffü putauere minifteriales ecclefig milirares de locis fupradä uiólS quærere.Sed duces non paflî iniuriam^duxere in ecclefiæ ditio* nem,prgdas prédis côpêfanteszhoc eft:,pauperes pauperibus coæquanresj cum arcibuseuertendis,uel locus,uel tempus deeffèt: facilecp eoperpuift Gunt, nbsp;nbsp;malis domiti:ut fuis fefinibus côtinerent* Friderico deinde marlt;*

chione Brâdenburgenfi agente in fuperioribus fuiprinciparus partibus, duces Stetinenfis,8ô Wolgaftenüs, memores q? illorû dirioni aliqn infegt; ftus marchio, tuliffèt inde n5nulla,iam adunatis armis duxerût in eius uî cilîîmditionê,par pari referentes abaifta preda Id cum refciflec, copiis co tradis inde defcêdit,8i in Marchia,audis armis, duxic in eosiobltflîs in terra eoriï quibufdâ arcibus, in quib’ quæ Quatuor rotarû dicitur, fuir^ km intelligentes duces memorati magno fibi prglio decertandû,longe uo catis de Pruffîa,decp Pomerania auxilrjs,quotqt poterâc copijs cÔtradis occurrcre ftatuerut marchioni,8lt; foluere obfidionem Ille uero ubiex fpe culatoribus fuis intellexitapparatus hoftium, qjcp uireslonge fuis maiogt; tes adduce!êt,non expedandum ratus,caftra mouit: adeocp abire feffinæ üit:ut magnâ impedimentorîi parte in caftroßaloco reliquerit* Hanc eins fugam duces fuam interpretati uidoriam, quj ille reliqucrat affumentes^ reduxerunt exercitum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XlIIk

Ompertum ferût illo tempore,cum inter urbes Magdeburgens* c nbsp;nbsp;fem 8lt; Hallenfem depredationes fierêc,ac incurfiones in mercato

res, currib’ euerfis 8^ abdudis que precio^ portabât: non ignæ rum fuiffeeius negotrj de Anehold,qui 80de Berneborg,comitem; Idq? cum exploratû haberêt urbes memôratg, quâtis poterâr uiribu», quas ex; uicinis militaribus,8lt; ex ciuibus auxerât,duxerûtin arcêBerneborg, op^* pugnatamcp iam peneadduxerâtad faciendam deditionêjnteruenitaûc Wilhelmus dux Luneburgêfjs,a focero fuo marchioneregrefrus,mcdiuC (èinterpofuitîperggitcp ut cornes fe iurameto côftringerec nunq fe impeti furum fauorê graffatorib’,utcp adgmpta bona, qug uarie ab equitib^ di** ftrahunt,intra quinqueniû foluercnt. Qua re pacati ciues nbsp;nbsp;mercatores^

in fua reduxerutexercitum* Mira infoclicitas Saxonie.que hoc gcnere lagt; trocinij carere non poteft,cum ubicç Gntprouinciæ pacate. Interim uero lohäncs marchionis Friderict filius ,eum audiffet duces Stetineies 21 aues imminere Prinflauie opido,quod ad marchiä pertineretJam enim memo rati duces,captis eius opidi portis »lias incaftellabat: ut tn fide ciues contig, ncrentt Sed cum alienû ciues non leuiter ferrer imp€tiu,ad lohancm rem pertuleriït,oftêdêces,quo fado ad recuperationê opus niderettlllccórra** dis clam armis,nodu mouit in opidû memoratû 1 ntromiffus per occul# turn a ciuibus aditu, rem omne oppugnationi parata habuit: Primo ma»» ne bombardarum tonitrua crepitabât,2lt; fulgura micuerut,in portas algt; hoftib’ in(èlks;lllivitpoterât tuebâtur, Ciues applicaiis magna côgeric

ftrammibus, 8C arfura materia undic^ coueiîla, mcredibilêin porta fuma excirauerunt: cuius moleftia fuperati man’’ dedere:nam padis libertatib’ fuis a b ire finunt ♦Quod cum côpcriiïènt qui e diuei fo in alia excubabâf, mox ipfifecere deditionê Iam ducibus innotuic,q!» fui oppugnarentur, qui propere eduflis coprjs quâtas potuere, fuis obfidione laxandis prope rarunt:Sed obui) fadi illis,quiiam caftelladediderur,retro redire faciunt iam feri’uenientes^Qjio etiâ tempore,qd, in Metropoli dixim” Nicola* archiepûs Bremêfis infœlicê fæcit in Phrifiâ expedidonê Tû uero per in* ftâtiâ uicinaru urbiû Lubice,Hâburgi ,Luneburgi, intercepta eft grauis ifta difcordia, quâdiximus inter duces BrufwickceiesS^ Luneburgêfes ex una,2Z arcbiepûm Bremêfcm ab altera parte:quæ magno fuit impedi* mêto reb*in Holfatia gerêdis: Iam enim rex grauis iminebacducib*,muf ris undicp armis côtra(?lis Sed nûcefFcdum eft, ut côplanatis inter arcbi epifcopü amp;nbsp;duces rebus omnib*, totis uirib* ad occurrendû Danorû re* gi pro ducibus côfobrini principes fecotulerût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XV»

Vnterus Magdeburgers archiepûs,rumHanenfib’’multaiufrit g incÔmoda inferri:aduchi,deuehicp quicq interdixinNam falina rum prouentus fibi ranq terre dno pro iufta parte deberi côten* dit: Ciues c5tra,non nifi que ab olim pôtificibus data fint paratos exhibe ri, noua nequaq onera fubituros fe prptenderûtjlleurgetdeforis hoRilia exercês:ciues capit,bona inuaditrinterdicit itinera»Illi ubi non alia uia el* fr, armis fe tuen' cÔfifi.parmatis aliqt fuoi^,condu(flilcp militib^diocefim ingrediunt,damna damnis côpenlântes,captis opidorû ciuibus:ut habe* rent quos ex le capris ad redemptionê côpenfarent Aliquot etiâ militari* um in terra lunt deieefîa prefidia^Sed intercepere negotiû cômunes amici, mifitq? archiepûs, 2lt; ex fuo capitulo uiros rebus gerendis idoncos,8^ ali* quot ex füo côcilio comités* Aduocant uicinar?: urbiû côfularcs,8lt; res in eum exitû puenit: ut damna damnis coequata maneret: Hallêfes côfueta archiepifcopoexhibeiêt.'fed in fôlatia fa«floru bello fumptuû»XX millia fexagenaR? ex âriquis groflis dno fuo pfoluerêuOtto interim deBrûfwi* CO Bernhardi fili’-fccdcrat^Magno Hildefcmêlî,amp; lohâniHalberftadê* fi epifeopis,occurrendû ratus malignitatib* quorundâ militariû de Swi* chclcn:qui undccûcp natis occafionib’*,incuifioncs publicoR? itinerû, auC tpfi ffcerût,aut facicres receptarunt* Aderâtcômunitates Magdeburg!, Brûfwici,Goflarip,Halberftadij,Hildcfem:Duxerût in arcêWidela qu»' cppugnâtes non magno negotio in potellatê accepere,habitatorib’fuga tis,Slt; impofitopræfidio: aliû principes, aliû côitatesibiinlîituereprefe* (flum Inde mouêtes in aliud prefidiû(Bifîchopeslutter appellat) qd inuc nere iam defenlorib* uacuû:namboc tueri diffifi,abierût : Proferiptione utuntur in memoratos ab omni Saxonia,donee gratiâ recuperarêt* Quo têpore,march io Mifnêfis dux Saxonieprinceps uidoriofus,amp;C quipreha dni multa geflîfîêt in Bohocmos,uita exceflic, rclinques filios tres:quoru maior natu Fridericus paternam fubijtadminiftratione.'Ducatumin pri*-mis Saxonie,patri ab Imperatore non gratis collatum curauit ingredûfa*

Ei nouitas fuo a nobis iure depoicic; ut in liceras mittam’ memo r nbsp;nbsp;ria. digaam diuturna* V enerat ab urbe Roma in banc Saxonias

prouinciâjipecie nûci) apoftolici.quidâ falfàri’ nomine Marcell’ Cumfratre Hoipitalis.utapparebatjfâhdi Iohannis; Carnalesilli fratres^’ 8C ambo profeflîone Minores,religiofâ uefte proiæt^la, literas præferebâc apoftolicas^MarcelIus iàtis eloquês 8gt;C dodlus ,qui iê magiftru aflèreret ir» 1 heologia,indulgêtias plenarias poliïcit’’dantib’ pro redemptione captif uorüm pro rege Cypri Per diocefim Zwerinêièm profæa t,multû facirâ queftû: Venerat Lubicâ,pontïfici fe exhibeullle 8Ó uultû hominis,Sd litc* rarum faciêpeipêdês,prim5 fulpicionê faift côccpit; Deinde ubi introrfus omnia peripexic, reperit faliàriû» llle th nihil mutato uuitu intrepid us fta^ batjpollidtus omnia facere,8lt;^ perpeti,de re fua Iiquidanda«Epi^op^ coelt;* gitpreftareiufiurandh,nequis paélo,nifi dimifTus abiretzIUenÔ grauat’ prgftitinFratereius breui morbûcÔtrahês uita exceflîc Mareiïus,ubipri mum Iicuic,iècreto abceflît, nemine cômonito: Epûs interim rem fummo pontifici direxic : Ille remandauit faliàriû feruari,ôlt; ad forma iuris in eum procedi Erat turn Cardinalis Anglic’ in Icgatione caufæ Bohcemicæ per Germaniâ,cum poteftate de latere; Sert bit illi papa,ut falfariû ad fê perdu dum examiner,8^ iure agaulam audiebat Lubica dilapfum,pueniflê Co loniam Erat aût multis in lods Italie non ignot’ Marcellus^ Nam Venc^ tijspridcobfimilêcaufameratin carcere,per lùmmu elapfus ingeniû Sia» mulauit ad morte fe fgrotare;Scribebat,ut erat medidng ai tis périt’ recg ptam;quâ potione formare iuiïit in apotheca,fimulans fe accepturh (erac enim fommferû uehemens) Quoaccepto,rogauit ad le dimitti fratrê or* dinis MinoFçj; ut corâ Deo fyncerâ faceret moriturus côfcientia» Aduen,* tancem ad iè in carcerê fratrem blande inuicat; ut de fuo potu guftare nô detredet, S implex frater nihil ueritus mali,bibit;necdiu poft in fomnum foluitur grauiflîmu» Marcellus decrada illi uefte monachali,ipfe induitur Sc clamas extrahi carcere frater pofde, iâ implcto circa carceratS officio ; Extrahit Marcell’ monachali uefte, amp;nbsp;pro fratre abire finitut;Sic elapfus Venctrjs,uenic Coloniâadcp côpertu habes cardinalis, honorifice fcribic noto homini,ad fe ueniat; magnh eftc quod cum illo fit aduruslt; llle,qui cardinale pride nouerit,(perans ab eo prouedione magni honoris,nô in* lt;iitus proftcifeitur: ueniente uinciri iubet, 8C iam Reno defluens perducit Colonia,ibiep tradidit carceri cuftodiendu; nec diu erat (incerth quibus modis)aud it cardinalis cuftodes fefelliftè,iccrûcp abijfle: Edicic habituru centh aureos quifquis illS reduceret* Magnitudo praemijfsecit inquirere multos: Extrahitur ab fatellite inter moniales latitâs^ Cardinalis iubet nu mcrari promiffam mercede:llle ufus modeftia quadraginta aurcis coren* lus abrju Marcellus inde diligenti’ afteruatus, publico iudicio couidus, damnat ad fcala,8lt; carcere perpetuh:lnfcalat’ deducitur in Brule archie* pifcopi arcem: Inde lugubre mißt cardinal! poft aliquot dies ad cômilèra tione fui epiftolâ lachi y mis plena, mirabili arte tornata; fed furdo loquu*

tus efhCüm uero iam in óbliuione ucniflè uidebatur, pollicertf artnn medicina, Theodcric’ archicpus,nefcio quid,incomodi pafliis,ipecicconi parande pôtifici m'edicing elabitï nbsp;nbsp;inde in régna peruenics aqüilonis,epi

fcopatûambiebat,incertû,quoscxit’’inueniens» CA XVIL Ilhelmus dux Luneburgêfismilitabateatempeftatcftipêdiour W biû Wâdalicarû in regem Daniac,populatus lutiâ, cum interim Otto fratruelis eius,dux Brûfwickcêfis,qtiibus mot’eaufis irtcet lum,*p0pulatur abfentis ditione Qua rem Wilhelmus Lubice cum acagt; peretjïmpleta expeditione,ad qua uenerat,regredit in patria:Só uindicatu rus qug abfens accepit incommoda,undecucj cotrahit auxilia, de Weft^ phalià,dec]^ Turingia,Hanîa:8^ magnis agminib’eoadis ducit in patruc iemrOpidu Pattehhulenexpugnat,ac diripit: Arcem Hallerborgobfidi one cingitjiatec^ ercurfitas populau Id fgre luftinucrc amboRî comunes amici,grauiulîç tulere iubiedi: Obiæcere iè Wilhctmo,|3recantcs, ut iras modû ponat: recordaret fratruelê,quêoppugnet: poflêomnê terra unis régi impefqs: S inat interuentu tracîlatuû rem cÔponi: facili’ legibus q 3.r^ mis côtroueffiam inter propinquos dirimi» Placatus iUe,utriufç^ terre cô filiarijSjUna cum cofularibus urbiû utriuicp ditionis omnêcaulàm permit titddem facit Otto,amp; perinde ab armis diieeditur: Fit permutatio duca^ tuum ad placandû Wilhelmûî W ilhelm’ Brûfwickceièm: Otto uiciiîîm accipit Luneburgêièm» Quo tempore,ciues Ofnaburgê(ès,cumhaberêt aduerfus Heruordêiès nÔnihil queftionis,quod iure,aut legibus,aüt ami cis tradatib’ dirimi,aut non poflèt,aut partes pro ftoliditate non pateren tur:excitare cônili aduerfanteSjipfi Ofnaburgêlès cum militarib’ecclefia: progreflî funt in hoftc,predam ex iumentis de more militari faduri Per*» uenit molitio ad Heruordêfês,qui de Lippia dnm, 8^ nÔnuIIos àlios nobi les in focietatearmoHzaiTumplere, præftolâtes aduentû OCiaburgêfium: Exierunt ad predam,ut rebant,abigi parata: Sed occurreriït armati Her* üordenfes,qui pr^Iio ueniêtes excepere: Pugnat parib’ animis,ôô aliqdiu acquis ftare uiribus uidebâtur: Sed in diutumitate inclinauit fortuna illis qui defenfionêprfferebant,ab alijs incurlâti Heruordêles ergo fadi fupc hores,lèxaginta ex aduerlô hoftiû agmine captos âbduxcrût,quibuidam ftratis,reliqui per fugâ abierut Thietmârn interea male affadi Hâburg? fibus,q? impedire niterent frugu ab Albi deuedionê, turrim quâ ipG HS burgenfes cômuni nâuigantiû iàluti ad mareerexerunt 8^ fuftinentin ul* timis Hadelerig finibus impugnàuere: Nouû opus illi nomêeft prgfidioc Aliquot miffilia uiciflim aîternata funt: poterâtiam uuInerariaÉt): alijeti am extinguijCum hoftilia omnia exercent Hamburgenlès tutandarû de Flandria 8ô Anglia nauiû ueuientiu gratia, non inuadendeThietmarfiae fexcêtos per Albim demilère iàtellites: côfulari uiro rtanib” prgff do cûc^ in Albi nuuio morâ facerêt,prohibituri aduerlàntiû conat^: fatcllites, in* quictû genas hominu,q? facilius côgregari q régi poflît, Thietmarfiâho ftilem terra inuadere,iuuâdi cômeatus gratia uoluere: Prgf^dus nequaq finit,non cfle fibi mandata preferens alla uaftatione aut deprgdacione ter*

tam inuadere:IIIi reclamant: Quid mali fieri uideatur,fiThietmarfis publica ftation? Hâburgenfiû impugnauerint, una uel altera adimat uac earefleilla (biennia militatiu prgdis alereferociâ,nau(èâe(îè carniu (alita^ tum,recentib’ opus efle: nifi file permittat,ituros fua fponte* Ali) etia cla* moreexaggerantes, proditoreefleciuium, qui boftibus publicis parcati Quam in rem efïè eduólosf An ut fpe(ftêt littoral quia non occurrunt pu blici hoftes,eflc querêdos.Audo clamorejprefedlus diuti’ repugnare nô aufuSjin terra uertirprorâiExponit milites,Ipfèfignacorripiens,in littore moratur cum ducenn’s: Reliqua multitudepi edatû egredit; ab ineen* dijs ftulteinchoantes, Cigna dant longinquis Tb ietmai fis ,ut concurrant» Dum illi colligunt predâ,amp;!; domos diripiût,in turmas coIîediTbietmaf fi,facile illam manu repuIerût.Redeût ad figna frequêces:Sequunt Tbiec marfi,8ô iam fuge nullû prçfidiû:Defluxerant aque: ftabant in ficco nau8 gia:Quod potcrant,in hoftes uerfqgdiu ualucre uiiâ tutabantur. SupC;* rati multitudine,cadunt pene omnes,paucis ad naues ulceriorcs relabenri bus Cefus prçfeélus exenterat: ftomacbû feeming infigunt ba(læ,pro 0^ gno circûferêtes uiéloiie:Ali] hoc gen’ interprétant diuinâdû XVIIL

Ilhelmus iam dux Brûfwickcêfis,princeps magnanim^ SC uido^ w riofuSjCui’ pluies numerant uiôtoriæ,q a}iofÇ2 arces;cum in Au* ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftriauifitaredecreuiflet Fridericü duce alFinem fuû, cûcp illo de

rebus magnis agerejHêrico fratri manfuero principi,ducatû amp;nbsp;omnêfa* miliam,charâ c5iugê,8C liberos,in fidem cômendabat: abiefep omnia be ne purat côftitutarPeruenit ad affine,a quo perbenigne cxcipit Per ea tê pora,Philippus dux Burgûdic,ICaroIû regê Frâcie bel!operurgebat,paj» trem fuû lohânê uindicâs. Rex cum fuppetias Fridericü AuRric duccni poftula(îèt,ifcp mittere decreui(îèt,iam prefentê, amp;nbsp;earn rem fua (pote ant bientem Wilhelmûfuiscopijsprcfecit,mifitc^ tiâs RenuinFrancia. 1b« Wilhelmus Philippo (c regis nomine obijeiens/ortiter prcliat:amp;^ multis prelijs ui(Ror,cum iam tempus eum rcuocaret,ad affine fuû redqc Friderî cum: Interea audit quid in fuo geftû fit,Henricû germanû fuû,cui omni» pcrmififfetjCui charifîîmos demadaucritafïcdus,inuafaarce Wulfenbuc tel,que fedes eft ducalis, Wilhelmi coiugem cum liberis exçgifîè. Mife«» rum fpedaculû: Vidit dna uenientê Hem icû mariti germanû modeRunt femper principem,cui ipfa in fidem cum liberis fit permi(îà,poRuIaurt ad* mittiinarcê: Prompte iuRîtaperiri: iubetabcederednamcufilqs.TriRc negociû,2lt; quod barbaros cômoueretrNon fic,inquit mulier,mandanic Wilhelm’ german’ tuus:Sedille in feuero mâfit imperio. Quid faceret? Sumptis per man’ liberis abce^ïît^Hu^’rei magilfri ferunf Brûfwickcen* fes opidani:qui fûb uiuaci principe,uitâagerefocordênonpoterât: Elfe* cere,ut monacho q duci fimiliorprinceps illis imperaret, C^em non fupe rat ambitus dominâdifA tergo fides longe omnes furtt aff^dus,übi ira* perium cft in,pmi(Ib:Po(rum,inquit ali’,implere fidê: fed non in regno. Reuerfus Wilhelm’uidet quid fit acTtûtNihil modeftacôfiîia:nihil pacis traâat’ poiucre. Querit ergo amkis perfidiâ in fe ftaCris. In pi imis Ma*

gnus Hildefcmenfis epus, cópafTus querenti ex animo, promittit armoiÇf auxilia.’caufam elïè comunc fibÉcque fe dolere cum co qui fit paiîùszPa* ranturarmazexiturad incendia,prgdam,captiuitatcs» Hui’reiauthorc» Brûfwickccfcs eines afcifcût in armoru focietatê Magdcburgêfes:mi1itiâ côducunc lîipêdio:grauimole cÔcurrit ubicp : omnia uaßa acdéforma* ta igné ac gladio horrêc. lam omnib’ euaftatis, cû neutra pars magno de Iucrogloriaret;interuenerc principes Ludouic^LandgrauiusHaflîeJo* hînes marchio Brâdêburgêfis, Otto dux Luneburgeiis: quicôtrouerfia in hune modü dirçmerût: Daret Henric” Wilhelmo Xlllhminiafexagc narum in grofïîs: Wilhelm’ dominatû de Homborg, cum Honouer, fubic(fta ditione teneret,donec aliter rebus côfuIererunNam amp;nbsp;ducatuS GottirtgêGs in cxpeôatione fuit ab Ottone monoculo,quiproie uirilêiâ fenex non haberet, Hericus quoep Wilhelmi frater,nullis heredib”,uf pu tabatur,donâdus, uacuam facilcdomum relinquerec Wilhelmo* în earn formaté rebus trâiàdis, Wilhelmusiêpori feruiuiqbreui aflèquut* Got^ lingenlèm piincipatum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XVIIII»

Octandêanno, qui fuit cricefimufprim’poff millequadringen* h tos a Chrifio,Sigifmûdus RomanoR? rex corona ex Vrbepeugt; turus Italiam ingrcditur,Sciebat fênlâtus princeps ludantêmu* fuis uiribus Italic ttobiIiratê:Expelt;ftabat bene gerendg reioccafionem: ft forte duobus.ucl populis,uel princrpib’,pcr mutuas uires attritis,ipfein* uocaret ur: Venit Mediolanû, nbsp;nbsp;ibi ferrea accepta corona ab eius loci ar*

chiepifeopo a Philippe» Vicecomite,iam duce,per reliquâ Italiam cum co* pijs perduci expedabat. Signa h Ce erant,uc ßlondus ait,noniam indinsîf tis amp;nbsp;ruentis,fed collapfi Imperij quod nimis eflè uerû Germanicenatio* nis dctrimêra quoridiana teftârurvTum uero Iralia inter man’paucarum cômunitarumlaborar: Vcn£ti,amp;l Fîorentini.quicp ad fuæreipoblicæam* phfïcationênitebâtur: reîiquas urbes aut dédiras acceperâc,autinfocicta tem fuæ quiiqj partis adducebat V n” erat Philippus Mediolani tyrann* potius q legitim us princeps,ex Vicecomitib”, potente urbisfamilia pro* genitus; cui” primû familie audaciâ,deinde poten tiâ,noftri principes, fua diffimulatione abierût, donee in côtemptû ,pueda federet. 1 s turn Philip pus,c5 memoratis cômunitatib”,de Italie prfncipatu Iudât’,inuitauit Si* gifmundum in Italiâ:DiutniIfediftulitaduenïü:Scd cum ueniret, ab il* io magnifiée excipit:coronatep de more ferrea,Rome aureâfufeepturus* Promiflaftia Philipp’ difFerebat.’rtô enim apparebât copiât,que regê de* duccrent per reliquâ Italiâ: qnâ folebat fuis olim uirib’ puadere rex Ro* manorû. Habebat turn SigiGnûdus aliquantâ foorû Vngaroi^ 8gt;^ Theu tonum manû:fed non earn,quç fufFiceret regem perimpacatas,quales tûc erant in Italia,prouinciasdedueere*FIorentini arma fuaiadabant, auG fc in campis offentare Alemânisifed ab illîs impetiti,didieerût rnalomode* ftius agere Peruenitalïqn’Sigifmûdüs Româ;nort ea qua ueteres cÔfue* uere Cciâresmon qua proau’eius Hêricus uia: qui inter Imperatottfs no' ftros nouiffim’, armis pexfrf git Italiâ* Coronat SigiCnûdus ab Eugenio»

pontificc, 8ó in Germania reiiertitur: muïtS tarnen temporis Senis coma ratus: quæ urbs aliquantam retinet Imperij memoria,antiquæ dign»*» tatis oblèruantiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XX»

Oc tempore fuit ilia grâdis in ChrittianiCmo comotio de cocilio h Bafilienfi:quod ante quidê Eugenius iuflêrat couocari* Vbi iatn (âtis mature couenerant ex omni orbe patres,pr^fideret in eo lu* lianus cardinalis fanCti Angeli, nice S)C authoritatepontificis,Eugeni^mu tato animo, trâfferre uoluit in Bononiâ excaufis, quas in Bulla aJlegauit» Sed côciliS acceptis literis trâflationis, mifit folenncs in Vrbêad pontifi* cem oratores : qui oftenderêt maioribus ex cauGs trâflationi non eflè lo^ cum,obfecrâtes,ut in prima ièntentiapermaneret:Sed ilîe fledli non potu* it;mittebatqp altos ex fuis epifcopos,qui uerbo efficaci monerêt lulianum in côcilio prgfidentê,ôô patres alios, ut trâflationi côfentirent Sed hgc frii ftra fultlegatio:reiponfumcp illis eft de maturo patrû côcilio, nec expedi* re,nec fieri poflè trâflationê : Orauere,îmo obfecrauere p5tificê,ut a trap latione difcederetzalioquiiam efllèin Côftantienfi declaratûtSacru cÔci* lium in Spirituiàndo c5gregatû,in cafibus habere authoritatêfupra pon tificem:qua uteret, nifiille cederet cômuni utilitati Hac utrobicß immo* bilitcr inhérente ièntêtia, papa cum trâfferret Bafiliêlècp reuocaret,patres non finerent: inuicê fibi cccpereinuehi* lllein côcilium,8lt;^ hocuiciflîm in poatificem,graui fcâdalo, 8gt;0 totius,ut dixim^,cômotione Chriflianifmi* Per quod têpus Magdeburgêiês dues graui etia diflidio reftiterefuo po rificijamp;C capitulo maioris ecclefie,occafione fumpta de cÔmuniêda ciuitate ut illi dixcrCjin hoftes bohcemos,ut pontifex lènfitimpedimentû fui: Ca pitulum enim fue parti cômuniendp non fatis uolûtarri rem diflîmularût: Ciues opcri inftiterunt, indignâte capitulo cum pontifice: quæ ufcpadeo cxcreuit indignatio,ut oinia ecclefie fuæ preciofa, 8Ó peculiaria quilt^ fua, inlocû reportarent tutiorê,ueriti populi tumultû: Ceflèrût ipfi loco, dt uina in ecclefia officia intermittentes, Deuoluta eft caulà ad codliû Bafi* lienfe:Vtricp mifere inftrudtores procuratores. Dum in iure certaret,mo ræimpatientes, cum ad arma uocafîènt,8lt; in belli focietatê,lohannem de Brâdêburgo marchionê,amp; Hêricû Brûfwickcefem ducê,cum cômunita tibus de Brûfwico,8lt; Halle fumpfiflènt, duxere in opidû arce Caluen: expugnatac]^ arce,omnia diripuerût,inuentü archiepûm abire fincntes, H h côceflît ad fratrêin Turingiâ,in Sunderhufen cômorantê: Ibicp multo temporepermâfit lntcrim ciues cum auxilijs ultraprogreflî, arcecccIeGæ Acjuenfem,cû opido,2lt; inde Stafford expugnauere* Archiepifcop’ cum omnia Gnerec,iure, non armis certare côftituens,petiuit BaGleam,ubi iam adeflèaudierat Imperatorê,fi per illû,aut per côciliû iuflidâobtineier,de immaniffima ui,amp; tumultuatione fubditoi^: Sed cum in côdlio nihil ma gis agerec, q ut Eugeni’ pontifex a reuocatione fua difcederet, cÔcilioq?, iam fua,amp; precedentis côciltj authoritate inchoato, uel ipfcaccederet,auc plene poteftatis mittcrec oratores,nemo magne iufticie fpem côfèquende indefouebat. Eugenius iam caufas pretendebat de Græds aduentuns,2Z

torum ad eccicfiâ occidentale adunatione, qui Alpes trafire nollent, detJP propt io incômodo, q? Bafileâ ipfe longo itinere pctcre non poflet: ad Bo noniâ aût omnibus eflèt facilis acccflus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter minas Germanoi?2,qui

in luis fmibus intradabiles efTent, nihilad eorum reformationêpoflet in* tentari: Vocauit lulianû, omncs patres fub maximis panis Bononiâ; llli uiciflîm citabât pontificê: ut aut ueniret,aut inftrudos mittetet ora to res ad audientiâfacri concilijfub interminatione pcenaiS2 maximarû:Ettn Xn*Seflîone,iam de tertia monitione^eeflum inftituit: q? nift infra.LX. dies reuocaret fuâcaflàtionê Eugenius,eflèt fulpêfus ab omniadminiftra tione Papatus in temporalib’amp; fpititualibus:prout in literis defuper ful* minatiSjOmia que gefta funt,elegäcer récitant.Quo tepore,quod in Me* tropoli dixim’,Bremêfès lènatû fuûin career? c5igcerunt:Sedilleelapfus ßuenit in Oldeborg excfpt’ gbenigne a comité Theoderico. XXL

Igifmüdus interim Imperator non ceflauit apud potifice inflate, s nbsp;nbsp;ut iacro cocilio authoritatêimpartiretjeuocâs trän flationê,per*

uicitep,ut papa datis defuper literis trâflationê caflaret,amp; ßafilt* cnfi redderet authorttatê: Quib” acceptis Impator,Reno deflues nemine fliete aut fentiête ingredit urbem: Publicatis literis gaudiu inges exoriL Cücp paulopoft uberiores in eä rem literpprouenirêtcu mâdatis plenion* bus,egrefrus obuia cum omni magnificentia Imperator, literas in Icripto fuo ipfe pertulitjOmnc cöcilium patrum obuiä cfFunditur,8C in ecclefiä fo lennibus hymnis dcducunttcätantibus organis omnicboro,Tedeuni laudamLQuo tempore,cum in ecclefiä Traiedefi,mortuo Swedero,Ro dolph^ apoftolica côfirmationêcôlèquut’^, epifcopalia fua de more peta* gerct:quidä tn exules canonici elecflionêBaGle^ faciêies, dealio côfirma* tionem côcilf) pro fuo impetraruntelelt;fto,deftituto per cöcilium Rodol* pho, Sc anullata cofirmationeapoftolica:ltaecclefia itei^in priftina per* plexitatemrecidiuauit.Per eadem tempora Gerhard us duxSlefwickcen fts;frater Adolpbi cum côiugê accepiflet de domo Badêfi honeftâ dnam Anna, nuptqlcp peraeftis in eins patria fecü duxitin Holfatiäpregnatem: Et cum graut lapfu partît properaret,ad duos menfes,uel circa legitimum pariendi tepus prcueni?s,peperit gemellos,pueriï,ac puellâjnfantes,cutn nihil imgf^tflû prçferrêt,coeperût male loqui malignûq? non ex duce mu lier c5cepiflet:lèd priufg illi iugeret iam pr^gnâs extitiflèt. Que res perla ta ad Adolphû fratre, a fufurronib” male auefla infamia optimg foeminæ, iufltt ilie foeminas adeflè prudentes: quas ex omni terra,uicinis urbib’ fecitille côueniretquarû iudicio côfpedi puuli,Gerhardo patri ab omni* bus adiudiclt;âtur: Phi fei quoep teftati funt in ilîû die ex hora primg coiun* dionis in thoru potuiflepartît fieri lèptimomê(e,aucctiâ ante,accedente Iapfu,qui parturietis tempora accelerauit. Ita omniû tum iudicio defenia eft matrone pudicicia Sed tn quicqd a peritis diceret prgualuerelingug maledice:apud Adolphû duce Gerhardi fratre tâtainualuit indigna* tio:ut bona fexmina malis cedei e cogeret, in patria fuâ triftis reuetfa Sc* quutus abeutem maritus uc reuocare(, ipfó itinere defiuens mortuus dl

in opido Emerick,ad ripa Rcni Paruuli aut mox fêpàrant:Si: püeÜa c|uigt; dem (èruatà eft motiafterio,i'n quo diu uixit longe extra patriâ: puer aute interqtjde cuius interitu ferut incolölabilitei* poftea luxifle Adolphu: hec unq fill corpis berede merüiflè,qui inuiden’t fràterno: quis cÔiugê habe^ tet egregiâ fceminâ forore comitis de Honftcen,amp; MàlFeldià* XXIL

Ernhardus per bec tempora dux inférions Saxoniae, germanus b Erici premortui, cum in marchioné rtonihil caulf prf têderet,ho frilibus de more denuciatis, làtis caute àc tacite expediüit fuoru quanta potuit manS,glt; in Prigniflàm ducens, ingenté inde in pecoribns prædam cuexit,in quâ folent muka induci prædata* Sed qui damna pafli funt Xequüti precedentcm, cum illi æquis cum eo uiribüs SC animis uidci* rcntur,manus côtulerunuSC proftratis,captiicp mulris,prgdaîeduxeriït^ hoc in lucro habentes, q? iam ex militaribus captos aliquot tenerêc; Dux ipfe cum paucis expeditiorib’ uix elabitur: Sequuti tn iâtis longo itinere non ante deferuere,q in fuam ditione iam fecurus reuerteret Quo têpore facrum Bafiliêfe côcilium fcripfit Bohocmis elegater, inuitâs adcômunii* onem cede fie, multis rationib’ fuadêszut pacis cupitu iemper boniï amai» bant, matri concilienturecclefiæ,8ô in côciliu prodeanc,tradaturi demogt;» dis unionis:Mifît etiâ duos in tbeologia magiiîros quibus cum de lècu:* ritate itineris côFerat fermonêpleni^Æffpcere illiî ut publica fideinterpo fita,quâ illis fgeere principes amp;nbsp;ürbes ab illis defignati, prodirêt in côciliu alterarenturcp nônunq fuperati, (èmper côuiéli rationibus SC feripturis : fed nihil ad pertinaciâ emolliendâ* Kedierut qui ucnerât nihil proficient tes Quo tempore Guter’’ archiepûs Magdeburgêfis, cum caufàm fuâ irt côcilio profequcretjSi coram 'Imperatore decertaret in iure, utrobii^ uit ftor euafit, utrobicp procélKis obtinuit: utniG infra præfinitû terminum omnia in priffinû ftatû redigcrêc,exc5icati SC interdidi haberènt in eccle fia,8^ rurfus bÂno fubiacerêt imperiali per omrte regnû; capiêdi ab omnit bus impune: fimili pena fubadis,qui fufFragarentur in crimine participait tes Quibus literis requifiti,nihil moti funt:quin potP ad arma rédeutes, âreem Wolmei ftedequomodo priores occupauere Quid facias pertina cibus,qui non nifi in manu forti dimittût Ifraelemjlta nûc uiuitur: régna enim impcria,amp; omnes fpculi ditioncs, armis paratur, armis dcfendun tur,armis amifia récupérant, non literis ,aut^ceflïb’ T urcoR: imperator eatêpeftate fcpc antea ab Imperatore Sigifmudó oppügnat’,tum no folû treugas,fed perpétue pacis fevdera cum Imperatoreinietis, mifit Bafileami folennes ad id perficiêdû oratoreSiSciehs Impcrätot, in ecclefia iuflit apt parari fuggeftu, in quo imperialib” fuit” ornamêtis côièderat; Ante ora* tores ibartc,qui dona ferret tiiri duodecim: alq duodecim uirorû paria fU iflè contetidut : qui manufinguli geftarent aureos cyphos apertos Impet ratori dono Succeilit ali” ordo fcrentiu uafa aurea geminata,^cuIdubiGi non uacua,fed aitreis nûimis plena Jnde terti”ordo ferentiû pannos Uolu* to SCauro preciofos Po ft omnes quidâferebantueftê,lèrico,auro,gémis incoparabié^ Qyæ omnia fuo ordine Imperator excfpitîEtperfedo pro*

^t’er quod uenerântnegodo,Iionoratos, Sópro magm'ficêcia fiia donatöSf remifit dno fiio: quem etiam non paruis muneribus uidflïm honeftabat* Quo tempore dna lacoba filia duds Bâiiâric,at comiris HoIIandie hfres HoIlandiæ,permKtête Philippo duceBurgudif,qüï in memoratas terras proxim’ uidebat fucccnór,nupfit cuida no magne rtobilitatis uiro Fracó ni de BorfteI:Sed Phillppui illi pmifit tertulâ OiÏeruant, créas comitcm neptis fue gratia. Hic tn in diebus fuis multas facias pauperibus religi^ ofis eleemofynas, ad (pledorem multôrû prirtdpû uidicabarmultos eriâ lioneftatedomus fugfuperauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXllL

p manorç2duiûTiberifurtimdilapfus,magnofuo periculo in pof tum uix ßueriit Pifanu,inde tcaflatus Florentia: Curiales iequu*» turi.partim mari,partim tetra diripiunt pene omnes, ad nuda u(cp corpa ra: Nâqui maretrâfierüc,indderûtiri CathdanOs pyratas,nudi littorib” expofiti: Qui aût terra trîfierur,a latrûculis Romane gentis ad cutê uf(^ rebus omnibus nudant.Hâcfuâ,fuorû(^ calamitatê, literis ad côdiiû Ba filieniedatisEugeni”proièquitjhortatus, utcalamicatê Romangecclefig tômiferatijCi” collapfam dignitatê ftudeât reparare:ita côcliidês: SâdoKî patrû imitatoreseftore,iicut ueri difdpuli Chrifti,ôd filn Dei chaiiHimi ; SiquaergopietaSjfiqua côfblatioin Chriftoin uobiseft, impiété defy* derium noftrû,immo ÔC bonorû omniû:Non décrit uobis gratia diuina neep bonoR2 fubfidia, fi in dno côfidimus. Qjjîtum aût ad nos pertinet, omnes operas nofiras pro bis libenterofferimus,nihil pro nolîroofFido pretcrmicccres:quo gloriâ De o^aeê amp;nbsp;làlutcm populo Chriftiano,in bis operibus fandis uendicem”. Datû Florentie anno incarnationis domini* cæ^MGCCCXXXlllL Interea GræcoR» Imperator lohâncs,mifitora^ rores fuos ad cociliû Bafiliêfe,optas omnimodâ fieri urtionê,fültos legiti* mis mâdatis:ucplertâc3muniohêcum ecclefia Romana fortiatjSed quis Fuerit exitus ,annotabim” fuo loco Pcr éa tepora, T hietmarfi populus in* quiet”,nemini fubcflepaffiiSjdomeftids uexaturmalis; Nam in le mu tuis armis uerfi dug partes,fub totidêcapitaneis,murua damna,incendijs prédis ,cgdibus,agebant. Pars uero qugerebriorêpafiTa uidebat iniuriam àd arma uenit prima, Praefuit illi uir modelîionfed turn exalperat”,in ad* uerfam fàclionê debachatur*Hâburgêlès illiimmilère quingêtos fagitta* rios auxilio: qui hoftilem parte nimis atrodeer infequuti,prædis,incêdijs, cedibus,ubicp fgtiiebât.’cogebâtcp aduerlg partis dudorê terra cedere,ta tereep patria,quoad res interuentu comuniû amicorû ad tolerabiles côdi tiones compofita puenireuMuIte turn erant per Germania ecclefiaRj tur* bationes.Nam Magdeburgêfis archiepûs,8d clerus eins, quod oftendi* mus,a fua exulabâc ecclefia; Treuerêfis diuifa fuit,cum pars inhere ret po# ft ulato Spirenfi,pars uero eledo; cum inuice fibi utroep gladio minarent; intcrdiifto diuinis utrinep; cum tn in cotemptum ecclefic clauiu diuina ce lebrarent.Mogutina ecclefia turn in clero fuo laborabat; Nam clues eig* lt;fto fcaatu nouû creauere côciliûzqui faóbs impofitionibus in ulna bla

da clerS grauabât: i'ta ut iHc pro libertatc deccrtans, urbe defcrerc cogèM retur. Bambergêfis ecclefia fimili tum malo angebatur. Sed Si T rai^dcfï fis,que poft SwederUjCui papa, uteflêt Rodolphus quietus, de alfa „puigt; derat ecclcfia ,fub Walramo Coloniêfis archiepifcopi fratre:quêexulâtes quidam canonici Bafilee elegerant,flult;ftuabat magnis motibusïFaciebaÉ pro iUo cocilq authoritas.Si prgiêns germani fratris gïadi”. Sed Eugeni* fcribens Colonienfi archicpifcopo hortaturtut tentara ptinaciâ deponat, damnetcpjSi ad Ce pertincns poftulâdi minifteriS cöfirmari non arriperef facultatem Sic enim neceftê fuit,ut laborâte eapite, mcbra omnia infirma rentur. Quis enim potuit eflêquietilocus, qn materecclefiarü Romana, Eine a ciuibus, inde uero a concilio infeftareturC quod fequentia liquide» monftrabunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXIllI*

Rincipes Saxonif Otto de Luncburgo,cu Friderico fratre,Heii p ricus de Brüfwico,8i Wilhelm” frater eius, Otto de Leyna du* ces confpirarunt in comité de Speilberg,publicü omniü,ut fere* batur,itincrantiû hoftem: qui nullis parceret:(cd fine diferfmine itinera cc ncret impacatatducentefep in arcêeius Hachemolen,obiederut,expugna* runtep: Nee minus in arcem Harlemud côtenderût. Sed cum ineflèt for te defendentiu pr^fidiü, ipfacp natura loci Si arte arx rounitiflîma uiderec diu ibi fedentiu, principes prolpicietes munitiones fibi quafda oportunist locis crexere,dccp illis obfidione feruantes,ipfi principes retro abierut Di uerfa uia comes ipfe armis adiutus archiepilcopi Cofonienfis, lohänis de Hoya comitiSjSi de Lippia dni, contenderat in terras duciï memoratorü Si predas egit cum incedijs. Wilhelmus aüt dux,acGepris copijs,quas pri dem ipft habuir adaudas armis amicoRt, cotendit in terram de Hoya, ar’ cemqj obfedit Barenborg.* eamc^ expugnansfuefæcitpoteftatis: Indeq? progrefTus cum agmine in Euerfteen, cui* dns Rufche Platememoratoi^ comiti inhe{èrat:aliâquocp ciulHe domicelli arcc,Otto dux Luneburgeit fis,magis aftu q armis occupauit. Qui inerât cuftodes, ibantproximä uil km defenlàre:ld obferuantes ducis memorati militeSjillis abeütib’, dam-ingreflî.arcêoccupât,Si redeûtes excludût .Interim comes de Speilbcrg, ad opidum Renteien pugnâs,cum pene expugnaflèf,ilt;ftus rclG,concidir, Si interijt Quo tempore, Hallêlcs iam ptefi grauaminû excômunicaiio* fis Si iiîterdiili, que propter Magdebv.rgêfes peiferebât:unâenim ecclc fijarcem Si ipfi tenuerût: quâlundis uinbus ccteroR2 in fuâredegerût di^ tionem MilTis ergo in côeiliû Bafilicnfè oratorib*, in quo manebat Gun* ter’ archiepûs,relaxationêinterdidi,Si abfolutionê a cefuris poftulabâr^ Archiepûs non grauaterdponder: Siarcem redderêt, Si a côcumacibus-Magdeburgêfibus recederêt,proqj côiumacia Si irrogatis dânis,magn;x jris fummâ perfoluerêt.impecrarêt optata lllis autccûdapollic6ntib’,itî» tum,que prædixim’,fi cûda ex animo implerêt, laxationem interdidi Si abfblutionê excÔmunicationis exequutoribus permifit: Ea promifta,cuni’ ex fide implerêt,ad diuina reftituûtur* Sed tame capitula premifta cômu^ non pandûtur.Ea uero,cum poftea publico figillo eflènt cômunieq»«

da.redamauit c5munitas,non pafla diui'dia Magdeburgêfibus: Só fmpc tu falt;flo,c5dlium urbis in uincula conijciunt: Vicinai^’ uibium côfularcs mox afîùnt, pericuh’s captorû occurrerc cupknres: Renouant focdera,q» nung antecaufe exitum ab inuicem difeedât: idcp Hten's contenant fîgil” iatis.ln earn forma côpofitionis laxantur uiniffÉ Sed redit uinculû, quod pridem fuit,ab ccclefia cêfurarS: quod interim leuius penfûm eft:dum,ut putant,diuino iurc fuam tueant libertatê lt;nbsp;Sed exitum caufæ hpoftea oftendemus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÄ XXV,

Mperator hoc têpore indixit principih^ regni Frâcfordfg couen i nbsp;nbsp;turn in diem Nicolai,ad reformandû Imperrj quoep ftatü in capi

te 8^ mêbris; ut eo in fuu ordinê redado, cogitarêt omne3,quo=* mû ecclefic qq; turn uacillâtis gradû folidarent. Côuenere frequentes, 8^ cuniftis examinato pondéré penfatis, inuenerût arti'culos (èdecim'qui ma gnaindigerêtreparatione:nifier£t,omninolmpeiiû coIIaberet Sed iam* dudum Itali collapfum extindû reputauere CÔdixere aût, ut in proxf muni diui Gregorij diê,iterum in eu locum côüenictes,determina)rêt,qug medio quiicp tempore dcliberaflèr Sed erat grauifîîma cÔditio reformât di Jam enim,c(uod fæpe quefti fum’,patrimoniû Imperij direptu, ab alijs tenebatundiftributû inter principes eleôfores: ipfeep Imperator iureiura do afirieffus non repetcre,quid faccret^Per id tepus cum maximus turbo l'ncubuiflèt, euerfpqj fine numero fcelices infœîices arbores iacerêt, tur res ac meenia urbiu côquafiàrent ,cecidit lapis in ecdia Coloniêfî inlîgnis magnitudinis,uencodeicdl^,pcrduplicêadt’teftudinê,Iococ^IàndaR2cX tribus magis reliquiaeincubuit: Sed turn diuino,ut ferût,miraculé cefîît techa ad parictê,dedi tep cedenti faxo locû Hodie monftrant in ecclefia ià xum non longe ab iàndis reîiquijs diuoriï regû Jnterim Magdeburgen»» fis ecclefie defoîatp canonici.Marchionê Mifng Friderieû inuitarût.ut ar«* cem eeelefip prçcipuâ Gcbekenft een tucret,pi omiflà infigni pondéré pe* cunia. 111e manu ualid.â cotraxit, occurrentib’ in auxiliû eins Lantgrauio TiiringiCjS^ itê Ha(îîc,comifibufcp Hercinie de S wai't2eborg,atq^ Hon fteen,obfcdit Hallenfem urbe,bôbardis immittês faxa giandia:quïb’ ter riti dues exanimâtur.'Sed facile reddidere uicem.multis fimili idu perça ftra principis occifis Jlle euocatis Brufwickcenfibus,qui auxilio ucneranc obfefliSjtreugas,fieri poftulat; îlli reeufant treugas, de pace agendû rati: nam qd poft treugas fit faciêdû,cur nô fiat modo;’ Fruftrat’ marchio fol uit obfidioncî Comités in arcê Églen fe collocauereiut indeexcurrentes, crebra hoftibus incÔmodaimportarêt.HalIeniès inuitauere Ekelfeldêfis ut ftipendijs eoß2 milirarêt Venere trecenti expediti cquiteszSed comités duplicate illis numero excurrêtcs,fugâ cogut intcntare,ubi uidcrùt le nu mero multû fuperari .Vbi uero fuga non profuit,uerfi in hoftes,mignât, fed fuperant.’Cefis paucis,ccteri capiûtun Hûc laborê miferat^ Deus,con filia pacis infpirauit : Nâ epûs Mersburgêfis,8lt; cornes de Aneholt, cum mediatores interuenirent,in has côdftiones pacis reduxerealtercantes.’uc ecclefig arces, canonicis ablata redderent exintegro; quæ demolitaj

qucc^ côftru(Ha eflènt/n eo quo tue ftatu eflènt gmanerent:cpcp pecunia medio tempore leuata interres mortuas deputaretur:8lt; abfolutioncrn tam ab ecclefia,^ Imperio,pcuraretBurgraui*'Nuiêfaergf:,in quoiS2 fum^ ptum Magdeburgêfes expedirêt quatuor millia fexagenai^ex ueteii mo neta groUbrûtS^ g) archiepûs ordinaret recôciliationê lacrorG locorum, quguiolata dicerent In has côditiones pacis utriq; cÔfentiêtes, ad fua re** dierunt. Archiepûs folenni de more in urbem deduçit,exc^ptus a ciuibus honorifice.Qyo etiâin tempore,in urbe Atrebatêfi,ex ordinatione côci:* Irj Bafiliêhs côuenere prelati,principes ,ac nobiles, uiri omniû doôiiflîmi: qui pace inter Frâcorû regê,amp; Philippû Burgûdie ducem, paterng neçis uindicem,pegerût;cum rex Anglig,qui ad eandê concordiâ inuitaretür, fe retraheretjGoarguens Philippû, q? feedera fecû inita uiolaret;que inter alia c0tinebat,q? neuter fine alter© pateret régi cociliari. Ad quâ formu»» Iam,cum rex Anglie requifit’recufiirec,declararûtprclati,8^ uiri,quiade tant,dodiflîmi,Philippû ad ulteriorano teneri; Quid enim, fi ilie ptinaïc cflèt,nungperindefuturampacem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVI.

Odolpho Traicdlêfi epifcopo,WaIramus Theoderici archiepi^ r feopi Coîonienfisjamp;S Henrici epifeopi Monafterienfis germanug frater,cum eflèteletfluSjquod diximus,aproteruiêtibus in côci#» lioBafilienficanonicis,multû creauerât laborê. Inftiterequi Walramo fa ucrent,ut Traigcflenlem urbêcaperet Nobilis erat baro de Hokercn,plii n'mû ciuibus Traiçdêfibus charus:Is quia fidem habere uideret apud ci ueSjprfmio^pmifïàe arcis, que a maiorib’ eins alienata eflèt,inftituit urbê ôpprimere,ac Walramo fubdererMachinati funt eius generis tegnâ:prei* mitteret trigintauiros,qui baronis nomine ingreflum poftularêc, 8^ ue^ nient! exercitui portas panderêt: Habere etiâ dicebâtur,qui incendia exci tarent: quibusimpliciti ciues reftinguêdis, propugnationêurbis omitte«» rent: Fides que fuit baroni ad ciues fpem ilK dabat rei perficiêde.Sed nqrt potuit multis dete^û diu latere negociû: Prodrjt ad maiores in urbe no* nullos. Vénérât triginta uiri ad portas armati baronis nomine ingrelfuni prjftulantes: porrarû euftodes retulere in côciliû: Emittunt qui caperent uenientes: Çapti funt uigintiquatuor.fèx elapfrs: Mox in queftiones póft ti,produntordinêmachinationis:llli gladio ccdunturtlple baroHolIaUi. diam ingr€flus,in Dordraco mâfit per tempora relique uitg. Saxonia in* terim inferior,Erico per morte fiibtratHrOjBernhardfi fratrê babuit ducê: cumOtto Luneburgi, 8lt; Hêric’ Wilhelmi frater Brûfwico dominaren* tur.Wilhelmus aût memorat’ princeps animofùs, cumrniuriâ fuam nec* dum ex animo pofuilfetjin Brunfwickcêlès fiip deftitutionis authores,ex* peditum fuois: agmen duxitin pi pdia urbis, quæ foris haberent urban'a, eac^ populatus omnê predâ abegit:elicere tentas fequuturos,ut corn illis manu côlèreret:Sed ilti maturi’ fibi GÔfuluerût,in poftei^ die dilata,peur fione:Tum enim agmen nô côtemnendû cquftû peditu,pduxere,8lt; in Noua ciuitaté,queWilhelmoparuit,mouerût,prédis Ôi incèdiis,fcuicr* tes:Nec ea fuit dux aliîis fortdîim’,fiducia; ut fe agmini fuis incopai abi li -

obijccret, Prçda qua ceperant domu reduda,in propiia incolumes redic runt.Quo têpore, Thietmarfi iterum in fua uifccra ucrfi.don-.cfticis 8^ ci* Uilibus mails inter fe digladiantuncum cxerabiïc haberêt ducfedf amp;nbsp;in^ (èparabilem pn'naciârque tamdiu ualuit,doncc akerius partis capitaneus, per infidias intcrccptus.perirct. Turn ucrofeujüt amici èC cognati, obui* os quofcp akerius fadionis fternunnec potuit ca cfdes conquieiceredo* nee confulares urbiü propinquaß’.Lubice amp;nbsp;Hâburgi,in terra miflîs ora toribus,rem,utpoterant,côpacarent:Statuentesexaflcnfu incolai^,ut ho micidiû de cetero centû mafchis,8lt;f perpétua pferiptione mulcftaret: id«^ approbarût Jiteris defup côfcdis: qug figillo terre illi’ comunirent Tum uero mot^illeexecrabilis cccpit magnû in modû côquiefcere» XXVIb

EftpEali^jHafijf, ac Geirif militares, magna manu conglobatL W odingentos équités habuere: eoep agmine terra paluftrc comi* tis de Henneberge funt hoftilitcr ingrtfiî: 1 erra ea pakidibus ac inufjs nemorib’ fepta.unû habet adiiû,cxitumcp* Cuncp hoftes int^prf* dis inftat et, cornes quanta potuit fuoi^ côtraxic ruftica militarêcp manu^ lubfns obferuari aditum,quoingreflî ad iè hoftes cnènt,expcdita equitiï cohorte,atep manu promptioE? peditû,iê obifcic hoflibus:amp; illis côgrcf* fus.uiriliter repuht: ut relegciêt iter quo uenerât,exire côtenderêt per an* gulliam^qua intrabiït Eum locû infefTum a cuftodib’iam repercrût,quo «ifî iumo perieuîo penetrare nemo potuit. Aufi tn quidâ, pretêiîs adid* clypf is.fugf uiâ inuenere: nÔnulli uulncrati:ali) etiâ proftrati: maxime uc ro iumêia inuiû itcrffcercpionrata:utfaeilequieuaderetcntarêt,capciê* tur: Paud,re'idis cquis,per côdenfà ncmoratuaiêrcjmukis c£fis,ahjcapi uniur.lnfigni aud” co die uidoria cornes,magno pe diratus,quod inre* dçmptionê captiui impcndciût.Hoc etiâ tempore, ai ce qua in Prigniflà, Domû noua dixe rc.cum in ca îarrûculi reepptarent ,quod côftabat, muk tfq; Sv crebre inde fier et in M2gnopolim,Stargardiâcp,incurfioncs: du* CCS non pafh iniuriâ,côcito ad « am ibant oppugnâdam,cum expeditis:!!* lius aût habitatorcs,cum nibil uercrent,forte ad folitum qu^^ftû abierunt non expcdatiSjHcq; prouifis rantis hcipitibuSjindefcnfami aicêreliquere:, Vnde fadu:ut nemine propugnâte,facile caperet; igneep ini^do concre* maretur ad imum ♦ Rt uei fus dns uidit 80 audiuit quod gi ßC cßJnfidia* tus deindearciStauenoxF,quâ alij militares tenuere: qui ad fuæarcisde* molitionem,ut cognouir, cooperabantur: cogitauit quomodointercipe* rer. Habuit in iius arcis dnoE? familia hominc fibi notum,queetiâobéra bat,ut aditum illi faceret. Primo igitur manc cum expeditis ingreditarcê prodifore curate utpatcrc t. Igit arcê capit: A dominis manu tradi iufTit, hoceft captiuitatis iolenne,ire quo ucllet, permifit,redit uros, cum amp;nbsp;quo rcuocarenu Id genus promiihonis iâcramêto ualidius habent militares, Ita arce per uim fua carens ,coepic aliam tenere capta ex infidijs Hoc etiam tempore,duci infcrioris Saxonip Bernhardo,afliduû erat bellû in marchi am:çpalrernis pene uiribus,inuicê fibi militares utriufcp ditionis iucurre^. KnuSed marchioßtädcnburgefis Johânes,princcps f^uergindußiifjina

gnôcôflatomeâcxpcditfonêagniine: Feitur cnim habuiflêod/ngefttfa «Qm equeftribus peditS duo milia:Ingreditur tcrram duds,quaE inter rigt; iium Metze,SiAlbim fluuium cft, quatuordecim uillas diu praedationc omniimmunes omnino,nudauit: regrediens opfdum Erteneborg folo Squauit.’cuius uafticatis hodie damna luit: Ran's enim domib’, femirutis tcólis cernit Quo ctiâ tempore,Sigiimûdus Imperator,Theodericlt;sgt; Co* lonienfiarchiepiicopoplacens, regalia ecclefig Trai^defis cotulit Walra«« nio eius fratri,que pn'dem dare Rodolpho recufäuit, legitime a fede^apo ftolicacofirmato: lam enim,uc dixim’,quidâproteriiiêtes canonid,cumi fe ab initio oppofuiHent Rodolpho,morte S wederi côpetitoris,hûc Waf ramumexdtarunteligentes BafiIeæ,ipeduoR2fratrûeius TTieoderid Co lonienfis HenridMonafteriêfisantiftitû: qui uidebâtur germant cau* fam non deferturü Eligentes ipfi, condlio prefentes multa moliebant: ut proauthoricate codiq ftabilienda procederet inde faCèa Walrami confir niatio,8lt;^ infirrrrarct,quâ feciflet fumm^ pontifex Eugenius, Scripfit autc in ea caufa potifex Imperatori,mirat’,quid ftbi intantS reludaret, in can fa tarn iufta Rodolphinobilis,2lt; Deû timêtis,uiri;quiper oftiû leginmg ekdionis fit ingreflus» Sed ea coditione natus crat idem Rodolphus: uc htjgiofum fempcr gereret pontificatu: Nec meliore fuit Walramus, qui amplius q femel epifcopatû âmbiês,nun^tn aflequi potuit: Nam hie fru ftratus etiam poftea jde fui fratris in ecddia Monafterieft fucceflione, fr« ftra,quoddicemus,côtenderat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVIIL

AlberftadenGs epûs Burchardus tum cum Hêrico de Honftcen h comité diflidebat. Prior aût cornes cum expeditis egreflùs, pre* dam abegitexdiocefi: Cui’reiiuftâmeditatus ultionêpontifex éx uiduis urbib’ auxilia côtraxit: équités odingêtos,pedires fupra mille, hoc agmine peruafur’ omnê dus comitatû: Sed literis ggit apud comité» de S talberg, amp;nbsp;S wartzeborg.ut incolume in hofl:em,bona eorum uenia iter haberettnec recufabant/ecuritatêpolliceri: Veru quadâ utriufcp par* tts affedioneteneri uidebant: lcd maiori in comité propêfione Arbitra* ti enim funt nonulli eorû opera nbsp;admonitum comité de uenturis, §6 ar*

mis adiutum* Vbi ingreflum eft agmê hoftiû, cornes de Honfteen opor* tunis lods delicelcens,inuadit de latibulis fuis uenientes: amp;nbsp;collata man« pauci plures fuperât: Vulnerati multûcapti trecéti de excrcitu epiicopi,ç|j in foffiitum urgerent: Ipfe epûs grauiter faucius,retrolabic abiés,manus hoftiû uix euadens: Captiui redemption? fuâ triginta millib^'aureoru efti mati funt procurare: Sed interuentu cômuniû amicoi^ res in eû decurric rnodû: ut in redemption? captoFÇîomniû epûsiêdecim milîiaperfbluo-ec: treugetriennio durarét:perquod temp’’, aut media côpofitionis excogi* tarentur,aut fi id partib” uideretur,ad arma redirent. Hoc auté tempera* mentum in relaxationecaptiuorû priftinp eftimationi adhibicum ferunt: quia non fatis ex fide adu putaretur cum epifcopo:qui utieg fecurum per ditionem comitû uicinor?2 in promiflo habere trâfitum dicebauSed miîi* tares uiri fuû babentinterpretationis genus in expléda fide:que nuKis co

'dicibus legitunlamann’ tricefimunèprim’poft hiiïlequadnngentos ad fin cm decurreratjCumSigifmijduS Romaftoßz Imperator ipfefincm ui ucndifæcit,multos euacuas prindpat’: dequibus oriri coccntio plurima formidaret,ft unicàfiltâ non rdiquifïèt: qup nupta Alberto Auftrieduci fincm fgcitcótrouerfiariï: Nam per illam fuccefficin regnis Vngarieatcp Bohocmic,breui eria poft peruento ad regnS Romanoi^* Greetintereagt; ut erat cóftitutum,ad cocilium properabat: qui galpas haberêcobui as a fummo ponriftce puifaSjtn Ïiïis in nauibus uencre Venetias:lohancs Imperator,loleph patnarcha,Côftantinopoîitani: Ad fepringêtos cranC ’uiri in eoBjeomicatu,preIati,nobiIes,dod:t Venerat de Ruflîa eins ge nerts metropolica, de Reualia Lubicâ petens:Inde ter reft ri profeâus tagt; nere cÔiunxit lé orientalib’*,qui turn Venetps morâ fecere4 Eugenius pon éifex,amp; de aduentu Grccoi^,S^ q? occafionê trafterendi cocilp per eos ha beret,inftitit tranfFerre Ferrariâm,dtliiper emittensitteras Bafileam,8ôin omuia loca oportuna. Grc^i quidêjibi intellexere motum pontificis,utei gratificarêt,grauabàt in BaGlea trâlîregt;Papa aut facfta trâflatione, alqs li/ teris fequeftrari fecit pecünias a c5ctlio,datis indulgentijs per prouincias in eumüfümproGræcis colkdas: NämunionisGrecoß^caulametiam prf tenderant patres in concilio mancntes: camt^ papa nunc præ fe Ferens uocat omnes Ferrariâ ♦Sub hoc tumuitu Chriftiantlmi,uacabat, ut dixgt; mus,Imperium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA, XXVIIIL

P nouo rege:Superuenerut utriufep partis,tampontificis qcôcilï) oratoreSjpro fe qiiiqgt; fauorem fibi principu côcih'arequærebât: fub magnis Sf formidabilib’pcenis negociû eledionis retardantes,ut ec* clefte caufa prior expediret.Sed principes euocatispublicis tabellionibus coram memoratis oratorib’ proteftabant,fe neufriparti,autinhcrere,aut côtraire:fed in neutralitate cÔfiftentcs,elcdionioperam darc,qUf différri non potuit,propter graue Romani regni preilidiciuî appenattoneprcuelt;» nientes quicquid a didis oratoribus eilet côminatum:Slt; deomnib’^cen* fun's in qualibet caufa,uel a papa j uel a coeilio promulgatis aut ^mulgan dis appeliarût,,puocarût ad futuru Icomenicu cÔciliû, apoftolos pet êtes: Que res conquiefcere fpcit memoratos oratores ♦ Principes fada de mo# re folenni Spii itullandi inuocatione, elegerût in regê RomanoiS2 Albert turn Auftric ducê,Sigilmûdi predeceflbris generutquiiam ante coronal Vngaric nbsp;Bohcemic indotepromeruitpereadern fua cÔthoralê: Mui«*

tis ille quidê initio audis dignitatib’uir meritifl]m’*,S^ qui Sigilmudl Im peratoris temporib’ fundus Iegatiohe,amp; bellis dudor,præfuit pluriffîis ad deeus 5^ augmenta Chtiftianllmi: Jtatp breuicft coronàtus folênide rnore AquifgranûCaufa autem ecclefip interim uarte cticurrit.Mifit papa ttûcios apoftolicos in diuerfas mtindi partes,iuftificarc fadû fuû,amp; accu* fare côciîiû,nec fegnirer agebat cCetus patrû in concilio,fulpenfopontifi* ce ab cmni adminiftratione papatus Sed turn ftiâfi Greci amp;nbsp;perfualîpon* tificis parcibus potius q côcilij inclinaueie, Venitamp; lulianus cardinalis a

Bafilca Ferrana lè coferens,cum nuUum ccrneret eXi’tum codïij memora* ti,pr?ualêt€ ubic^ parte pôtificis: Et inchoata eft Ferran'g rerum côtreôla* tio: fcd propterttidpHentê graflàri pcftemjn Florentiam trâflato côcih'Oj,' perfcifta eft unio Gifcor5:(êd tn eodefn,quo ftpe pn'us,exitu:Fatendum tamen^nung ante tanto mftitû eflè conatu nd enperagendarcum Impera«* tor patriarche orienris adeflènt ,fubfcriberêtcp iinioni Cûqj per ea tem pora Germania pene omnê uexaret caritas ânong,HoIIâdini tn maritim5 bcHû aduerfus urbes iocias,WandaIig,Pruftîe,Liuoniecp fufcepereîidcp: ' magno animorû ardore gerebant: nantie” populus,?lt; quiomnê etatê mæ ri inuoIitat Magna turaoriêtaliû nauiiï claflis Baias petebat,(àlis,uc cou fiieuere gratia: Et cum (cirent Hollandieinlêmotus uehemêtcs, facramen tis inuicêpreftitis nauiûmagiftri, omnes inuicem naucleri fe côftrinxe re:ut paribus animis,8i iûtftis uiribus,in Hollâdinos pugnarêt:certn haj* bentes,qj ubi unû fentirent,nulla uis aduerfæ gentis eos poflèt côuelIere^J Peruenere in port” Hilpanic falui* Permifère facile Hollâdini, ut onuftos potius caperent,g inanes*Vbi autilli in portubus agebât,onuftationi næ üium fuarû intenti, côgregati HoIIandini port” obfident, magnis copijsB inftâteSjUtcapiât bofteSiSed tum Pruftî(gens (epe uacillare côpertaofiuc difïldentia partis fuæ,(îue qp lucro fuo pertinati” inftarent, numéro naues XXllI ab alijs di(îîdêtcs,pada feedera cum hoftib”Honandinis inierût*. fed premia merite perfidie mox recipiut: Nam tnafFugas illos cum nuIlàS illis fidem haberent primos (poliarût, rebus 8^ nauib” adgmptis: expofî^ to(cp in littus abire finunt.’cgteris iam fine côtrouerfia fortiores, ademptis nauibus amp;nbsp;rebus,in proximS itidê litt” abieccrût Ceftit ea uiÂoria Holgt;» landinis non impune:Nam crebris inde uexationibus per part es redderc funt coadi,quod (èmel abftulerut indein treugas res omnis eôrjcit: quac aliquoties renouatg,in tempora noftra peruenerût,necdû pace ad liq uidœ firmata ac reftituta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXX*J

Lbertus Vngarie Bobeemiet^ rex,per uxorcSigifmudi filiam J a rexRomanoi?2pereIedionê,inaIteruannûprefi-iitrmperijreb”, breui”exemptus humanis, q pareflêt Chriftianifinoî Tumulac in Albaregali Vngarig ad latus foceri fui,reli(ftis duabus filiab”,quaruni altéra accepit Cafimir”rcx Polonig: exqj ea genuitreges, qui hodie tenec auita régna,Bohcemicô^ Vngarig* Altéra duxit Wilhelm” Lâtgrauiu» Turingie,dux Saxonie,8lt; ex ea fuftulit filiâ,quâ dédit lohâni Alberti fis* lio Brandenburgêfi marchioni: ex qua natus filius loachim, hodie mar* chiam gubernat Brâdenburgefem, amp;nbsp;dignitatê impkteletfture, poft pa* trem,atq3; auu:cui fponfà eft hodie filia Danor5,regis Iohannis* Reliquie aûtidê Albertus,Bohcvmig,Vngarie,Romanorû,rex, uxorêpregnâtem qug legitimo tempore peperit fibû pofthumû Ladiflaû,maxime fpei pu* crum:quê,uc in Wandalia dixim”,multa fuorünftâtia obtinuit mater pri mum fieri regem Vngarie:nam illi genti nomine ipfo iam erat côciliatusi qpLadiflaus a fandifhmo rege Vngariæ,mutuato uocabulodiceretur*. Ad Bohccmiâ quoeç non diu poft rex a(ruaiit,8lt; ad Auftrig non minu»

ducatu: Certamê enfin pro puero tres proufncfc, quod ibfdê oftêdimus' habuerûtSed iterû Imperio uacante ad annû a Chrifto quadragefimum poft millequadrfngêtos, côuenere principes elecftores, in folitû deligendi regis Iocû,Frâcfordiâ,elegeruntq^ Fridcricû Auftrig duce,Alberti regis fratrêpatruelê,adule{centê turn morib^maturû: Vicefimû enim {èxtu,aut circiter,cum eîegeret agebac: in quo ipes turn maxima fuit fuftinendi Imgt; perq: Sed erat ille Fabio maximo propior, q Scipioni, multa reponens in cun(ftanone:nihililli de celeritate côficiendc rei, Sed bec poftea: Prima H* li fuit cura,fublata de natione Germanica neutralitate,cui a temporib’ af* ftimpti Alberti inhærebar, fubdere colla Eugenio pontifici: Placauitq^ Amadeû Sabaudigducê,quê Bafilienfi côcilio creatû,pôtificêdixere Fee licem,nie enimfuafu Friderici regis,pofitopÔtificis nomine,ad pedes ue* nie Eugeni],qui illû legationis titulo perornauit Tum côcilium Bafiliêfe, fubdudis paulatim patrib’jCCTpiteuanefcereXaus egregia Friderici pa* cem ecclefie reddidiffetfed aliquâto mafor,fi hoc adi^ciftèt operi fuo ut au ro prouinci^ non emûgantur,uel ut ipfe pater patrû,ex auro,quod ex an^# natis corrodit, Chriftianifmu tutaret,non fuos nepotes glorificareu HfC qualicuncp oculo turn rex,ut per omnê ætatem reliqua Imperij detriment ta diftîmulabau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXk

Dolphus per ea tempora duxSIefwickcêfis, cornes Holfâtip, a nbsp;nbsp;qui difficili ac diuturno bello, pro eo ducatu cumDanoru rege

dimicanêt:iam CbriftopheroBauaroin regêaffumpto,ducatu de manu regis accçpit in feudû,rcdditacj funt ei omnia,qug olim ad duca turn pertinebantjquecp longo tempore inquiéta fuerea diebus cefi patris eius:cum primû Margareta rcgina,deindeEricus rexeiusadoptionefili* milita inde per annos fupra triginta tuliflenc,de quibusconcertatiofuit ufqj ad nouiftîma eiufdê Erici regis tempora: Limites aût ducat’ funt ad ponte u(cp Coldingen, que turn omnia funt reddita Adoîpho duciiuflu régis noui Chriftopheri Quo têpore,cû Ofnaburgeniès ciues,côrpirâtes capituIo,Ericûepiïm fuû expulerûtdiocefi: qplohânêfratrêfuû comieem de Hoyafineretomia in diocefipro arbitrio agere« erat lohânes armis na tus,caftris magis q eccleftjs dédit’: Vnde fadû eft: ut cum omnia pro fua fronte gererec,epifcopo fratre quiefeente, odiü inexplebile fuo capiti, fra^ trifcp induceret Pulius aute ecclefia Ericus,per arma frairis iniuriam uin* dicauit Et ille, cum multis fæpe prælqs irritaret ciues Ofnaburgêfês,mul tofep ræpe,8f c£deret,8ó caperet,audcntiorfa(ftus,cccpit hoftes cotemno re: Vndefatftu eft:ut captus aliqn, dum audenti’ q prudenti’ dimicaret, inuehit captiu’ in urbe: Tam artis aut innexus eft uinculis:ut cauca clau^ deretur, in qua le uir procerus crigere non poftet in fublime: multifc^ an* nis in eoferuatur ulcp ad inftas bellü:quod Theoderic’archiepüs Colo* nienfis gerebat in Sufatu:Nam tue copic,quæ militate archiepifcopo ue* nerant,primû duxere in Ofnaburgû,oppugnationê minitantes,nifi loha* nes laxaretun Quo tempore poft feptenium clauftra euarit Erat aut a na to Chrifto annus quadragefimufquart’ poft millequadringetoSj cum ci*

ties Sufàtêfès ,qui Tub arcbiepi'fcopo Coîoniêfi fuiflèrttper ânos ducctoG oâ:uagi'nta,a tempore Friderici LImperatoris,quo ille Hên'cû Leone dit ccm Saxoni’^ prouincijs pulfum,omni exüerat feudi dignitate: Cum Phf lippus archiepûs Coloniêfis,quâtam potuit 'Weftphah'gqüeanteHêrica paruic,parnm abftraheret, afRimpto titulo ducattis W eftpbalig, que hq die teneur archiepifcopi Çoloniêfcs. T um Sufatum coepit parère eccle fie Colonienfi.ufcp ad tempora,quæ nûc fciibimus: nam hoc têpore colla fubduxerâc iugo: q? (e dicerent ab archrepifeopo in anciq^uis libertatibuai artari: Ad Adolpbu Cliuenfem dücêdefecerût, cui làlüisimmünitatibus antiquis ,(acramentû fidelitatis pr^ftiterût: multis interim nûcijs ac literis hinc atcç inde midis ad ducê,ut abftineret aliéna ditione:ad ùrbem,ut ad cor rediret,agnofcens, que debuit Coloniêièm archiepûm dnm in tempo ralibus amp;nbsp;lptritualibus*Sed cum toto triennio bis atc^ afrjs uqs nihil^fii* ceretur, ad arma peruentû eft utrincp côpai ata lohânes Cliuêfis Adol* phi filius turn filiufFamiIias,cum ualido pfefidio ürbem tùendâ ingredit, padùs in ea oblrderi: Theoderic’ aiït archiepûs côparau's copijs ad obfï^ dendum fe parat* Venerat illiauxilio Wilhelm” Lantgrauius Turingie, dux Saxonie:inter agmina iua ducens duo milliaquingêtos ex Bohccmis homines armrs iamdiu innatos qui fine exemplo crudelitcr deipuirent* Hi,ut diximus,in ipfo innere lobânem de Hoya comité, Ofnaburgi uin^ dum,(blis côminationib’ relaxarût Obfedit ergo archiepifcopus Suiàtûç mukis millfbusarmatoæzOppugnauit aût toto meniè,raro intermittens bombardarû tonitrua* Sed cum ea non terrerent efues, apparatis magna mukitudine fcalis,ftatuit uarijs fimul locis inuadere murû*Êrat ea fcala^j mukitudo 8Ó id roborisZut una tres,auc quatuor,in quaep ftarêt afeen derenc* Opidani aduerfus ea milerût lapides ac trabes:Sed omniû erat ua’ kdidimum defenfionis genus; Sartagines in mûris difjaonebât per intérim» iialla,fubipTto igne,pultesin aqüis bulienti ferüore mikebât.’Hunc liquo’ rem capacibus uafisferuefeentêTudereinarmatos^ fcalisincûbentes.’Exu perabat ea uisomne genus tormentoß^; In ipfis fuisarmisardpr^ cxçruçi ati fudocabant.’Tormêci gen’incÔpaiabile Tali tu môdefenfi mûri, pe^ riere ex fcâdêtib^pïürimi-,qui profuo debitoprimi uenerârad arma.'Nâ Boheemi facile ceOere indigenis honore; ut militia prelati, priny edent irj’ piculis* Archiepûs eo aceeptoincômodooppugnationê deferuiuEx hoç tempore Sufatum in iure ducis Cliüenfis permanebat» XXXIl^

Er idem tempus,Delphinus regis Francie Lüdouic’’: ïs qui po* P ftearegnû diü tenuit: Eft cnim Dtlphinat^ is in Frâciaprincipa tus,qui uiuente pâtre,primogenito regis filio pmittit,proximus gradus ad regnû,pâtrefubduÀ^ Is turn ualidaarmorû manu Ripatus ad Reni ripa duxit Sexagïnta turn millia fei ebant eiuS fequuti figna.’qnibus Bafilee mcenia'didurbâdis,qui turn etiâ in côcilio pertinaciter perma* nebant.Ted SC Argentine pullabâtur mccniaînÔignorâte, ut fercbât,relt;* ge RomanoRz Fndericotqui ciuitates Imperh ad eamduminis ripa Rent* nriiius Imperio parentes^adiuga coegit^S witenfibus qwoep ide côgrefif

Vus ftragem in illis peregit. Armiaci aut per illam gtatehabuere nomcin* uiélorumzut noftra memoria ante paucos annos ijdem S witenfês (iint ha biti. Mira Friderici régis,uelpatiêtia,uclprudên'a,uel utruncç: ucmalue rit Impen'o minus audientes,per alios,g fuis armis caftigarf Fgciflèidem fertur etate noftra in Auftrajib’ edomâdis:quos tum régi Vngarieper/ miGflè dicitur: Sed ita,ut uix ipfè angulüi in omni Auftria retineret. Qi’o tempore morcu^eft Otto dux Luneburgêfis BrHfwickcêfis fine prole, Ortacp fuipicione dati ueneni aduerius Bertramu præpofitû monialiû in Ebbekeftorp,per purgationê ille canonica exuit fiifpicionê: Multi fê pre;* lati obtulere ad c5purgandû,fciêtes uiri honeftâ Iegalitatê:cum no tene* antur in (ùo facramento copurgantes de ueritatc: fed de fbla credulitate, principalis aût ipfe foîus, de ueritate iurat. Bellu turn acre gerebat Alber tus burgraui^Nurcbergg,poftea Brâdenburgêfis marchio,in eines Nu* rêburgenfeszq? prgtenderet latius in urbe ius,^illi ciues pmitterent, cum fit ipfa urbs Imperialis,non aliû fupra fe dnm, g regem RomanoRj agno* fcens.Multo laboreimpenfiiq; partes fibi conciliauere fauorem: Magnis Qpeincômodis ciues affæcit fuperne ab arce: nec ipfipeperceremachinis 6^ bôbardis,paria inferre parib”; aufi ab'qn in apertos câpos aciê in aduer fos producere,toti(q? côfligere uiribus^S^pe inter eos alternante fortuna; Semel adeo côtritæ funt uires marchionis,ut omnibus pene qui iêcû mili tauere captis,uixipfe cum paucis elaberetur.Iam aeflum de marchione pu tabât omnes .T um aleam uerfans, in celeritate rem côftituic, dum adhuc in contemptu hofliû efîèt: Citius g ab omnibus putaret alias uires colle* git; amp;nbsp;hoftes iam fui fecuros ,iam etiâ fe côtenêtes,magno animo inuadic, amp;nbsp;tanta reeppit uidoriâtut pene damna priora côpenlàret Iâ ftabatpenc cqualis hoflitpanficataincômoda,pares utrincp uicîloric; Hoc prpftabat militari uiro celeritas, amp;nbsp;animus uinci nefei’: Emerferat enim dum nemo putaret. Cum aût per duos ânos tradobellouariainuicêamp;dediflènt.SC accæpiflènt,incômoda,interuentu cÔmuniû amicorum resin concordiâ, cum detrimento,ut fierifolet,partium peruenit* CA. XXXUL

Aec funt ilia ludluoià Chriftianitati têpora,per quæ bicipiti Ro* h manoRî aquilp,alterû defedû eft caput, eu iam in oriête ultra nô reljjiciatjUix defendere potens, quod ei reliquû eft in occidente* Nam TurcuSjdum cÔtemnit adulefcentiâ regis Vngaric,nec ab Auftria ftbi timet,uniuerfam Greciâ inuadit,magnâ Europp parte auferens. Hoc Grpculi Imperatores pafîi,dum in régna multa feindûtur: exemplo futu* ri Latinis,nifi letargum iam mortale induifîènt.Dum enim oriêtis imperi um diuidit in Andrionopolitanû,Trapezunciû,£lt; CÔftantinopolitanû, unum in tria,fingulorû uires non tante remâfèrunt: ut truculentiftîmo ho fti T urco occurret Fridericus aût ei*'* nominis III. dux ante Auftrie, nûc Romanoß; rex,duodecimo fui regnianno,in Italia cÔtendit,8C coronam, amp;nbsp;uxorem pan'ter,quæ ex Portugallis ibi obuiam illi duceret,acceptur% Senis iponfam primû uiditjdeducentib** earn proceribus ex regno patns: ,Cûi^ ilia RomâprofeCtus buperiakm benedi^ftionem accepit; amp;nbsp;indeiu

NcapoÏim ad Alphonfiim regê Ipofg fuæ própfdquG coteiidit: ubf régah luxu nuptig parabant. Satis expedite is itinereltaliâ peruagat, qp inermis üeniret,prgmiflis aliquot copî)s,amp; alrjs fubfequi iufliSjUe cui ueniret one* rofusjauc formidabiîis Albertu fratnielem Auftriæ duce itincn's habuic comitem:8ôLadiflaiïpueru duodennem,V*ig3t’?gt;ô^Bobcemie regem, Aüftrigc]^ ducem,ip(b pueheie flore decoru Sgt;C amabilem: amp;nbsp;cui Itali mul tos annos,ac plurima bona,imprecarenu Ea nota uent’’ ne prouenirêt tu* lit: Oftenderunt hue fata tm terris, necß ultra ellefiuerut; Nam ,quod in W andalia dixim’, dum pro eo côferuando multa bella gererent, dume^ ilium Bohoemia fufcjrpifl^t alendû,8i iam illi nuptie pararent, anno etatis XVIIL non fine fulpicione uenehi perhc Sed ad FridericU tedeam’*: qui turn paratus ibat 8ô redibatper Italiam,nülli formidâdus* Videreillepo* tuit cquis oculis, quod priores non poterât, de uifeerib’ Imperq alios in* cralTacos Hoc dum uindicare cotendit Henricus Vll ucneno periir,noti fine crimineFlorentinoru Karolus eius exblio nepos, qui «IciIci debuir, amp;nbsp;Impcrrj,Slt;aui iniuriam,euirceradis aquile uiribus inftint:dum pro ex* tollendo ignauilfimo filio, patrimonia Imperij, quod fæpe quefti fumus, împendic Sigifmudus iam emortuam rem reperiens,quod uoîuit,implerc hequiuit: dumep in aliu relpicit,qui le per Italiam duceret,tardo fan's irinc re,pene irrifus, per media prouinciâ uix penetrauit ad Vrbê : iam confpi* rantibus cômunitatibus cum pontificein contemptum Romani Impeiq* Sed Fridericus nimiû quietus tolerauit omnia: CC(flâtor,üt diu habeba* tur falutaris: quod maturitati dabatur: fed illa nunq peruenit ut uim oftê dereuQuoties enim apudilluficretreru côploratio, q? hcc ilia fièrent, hgc 8lt;illatimerentur,ferunt relpondifîe: necdû efîè tempus ilia emendan dùNec th illo uiuente hoc temp'’ impletu eft, nefeitur quadoimplêdum» Iam rcs eo ucrgut ut Alemania,qüç pridem amific uiuacitatê, omnêdein* de perdat Imperq honore,rebus inclinan'b^ ad G'allos Ergo labor in ho fl-es Turcos colludâdi permanebic, 8^,ut formidatur, indies augebit:ma ieftasimperij decidet Ét facile eil: toIeratLi,fi non pfeueratincolumitas libertas aTurco,qug 6^ ipfauocaturindiicrimen ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXIIlî»

Ac ergo têpeil:ate,per annu quinquagefimutertiu Romana pri* b nbsp;nbsp;dem biceps aquila fada eft anceps,fi caput eireliquu fit,pofteaq

CÔftantinopolicanû orientis deperije, capta per Turcu eius im* perrjfede: occidentale fe nufd nifi intra uifeera cômouet,abfumês uires in domeflicos,quasuerteretiuftlus in exteroSjTurcoru imperator,pofteaq LXVTdiebus nulla permiflà requie,CÔflâtinopoIim oppugnauerac, 8£ uiritalicus tutandoRz muroR: fufej-piflet prjfedurâjdum 1 urci acri’im* minerent,q utbici tuerentur,capta eft infigne decus Chriflianitatis Con* ftantinopolis:lnnumera duiu multitudo,fine diferimine fexus,^tatis,ordi nis,perdita»Rexipfe,ut ferunqqui inerâtfügientes,dum per auerlam ab holte porta cum populo fuga parat,in iplâ preffiira côfumptuseft Sæui* tum th eft in cadauer mortui,trucaturß caput delatu eft per caftra in con* tumeliam uidorum: prophanata templajeuerfa altaria^cofput^maginei

(nprimis Crudftxi Dni in caßra relata,côfputa^jridct Stuprate (àcratîB lurgines: Matrong in caftra protradtæ, libidine impleuerc Ipurciflîmorit canû: Etiludgcemg Sophie côfecratû templû^ firtccxcplo fbrditatû cota«* minationib^ Mahumctids Illa tum funt fa(fla,qug didu (une difFicilia auditu horrifica: Omne nobilitatê tyran’ curauit exdnderc:qua: ut iê proderet »prgconc iuflît prodartiare: Si qui ic auro redimere udint,liber5 facereuiêlorcm Tum terïf;proceres,8C duitatû prindpes,inani fpe liber* tatis dudi,prodeunt de latibiiIis^Vbi iam omnes uidet côueniflè,iubet fe riri gladio Mutus hic etiâ Tullius pro rei^calamitolàfàtis (eric deploran da Per duos dies tiberû fuit Turds,domos diripere, prçdam conuedare: în Omni genere rerû,hominu,iumcntoi?:,ueftiû,auri,8^ argenti,amp; omnis fupelledilis.’Qui talem ac tanta urbis calamitatê dignis d cheat uerbis,ne minem arbitrer «tare^Fcrunt qui copias cius cÔpertas habuere,treccnta fuiflè miUia,qui a terra oppugnarint;a mari triginta. millia, trccentis uelis annotatis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXXV*

* Ghriftianitatis ducens,BeIlogardû oppugnaret, cedit’ Chrifti* anis auxilio proueniente, Celebris ex hofte uidoria prouenit, Iolt;* lianrtC Cuniad Vaiuoda pugnâxe.Iohâneuero Capiftrano,uiro religiofb de Minoru oblèruâtia, pro mûris populû exhortâte, èC ad Deû clamate* Cgfa funthoftiu mulca milîia,amp; pro numero noftrorû plurima: Intercg* ptç hoftis machinf,bombardæ,amp; omnis generis bellicus apparat’ Eara noftrorû ui(ftoriâ,tam impatienti animo fertur hoftis tuliftè T urcus:ut la chrymas uir (çuus non teneret,ut barbam udleret,8lt; ea quæ folenc infani faceret : O fi noftri tum principes ufi ea fuiflènt uieftoria, recentem hoftis cladem prementes,nec iïuiflênt refumptis uirib’ reipirare, non extra Ipcm fuiftènt tum omnêEuropam fugatohofte occupare, Sed languidum ca* put,defg(fta membra,tum non fuftinuerût fortiter agerc pro noftris Erât in Macedonia nÔnuIIi duces Chriftiani,quibus animus fuiflethofti oc* currere,immo fugientêiniè(ftari,fi fuppetias ullas ex Chriftianis principi«* bus Iperauiflènt Nondû erat tempus milèrendi efus,nondû uenictemp’* Formidandû,ne noftris criminibus prouocat’ amp;nbsp;iratus Deus, longius Çe retrahac,amp; propter ecclefiâ non rede ambulante,in altû, ut olim,a finago ga rcgrediatunpro indubitato habentibus nobis: quia ipiê iudicat popu loSjgubemans mûdum omnê,eriâ fi hoc impfj non credanuQui uero cre dunt non hoc agunt, ut properet Deus mifericordiâ fuam iùper fuos Per que tempora, Idê lohânes Capiftran’ oblèruâtialis,in Germania defeen* dit,prfdicans magno zelo uerbû Dei,in Auftria,Bauaria,Suæuia,Turin gia,8C Saxonia* Nam in duitate Magdeburgenfi,in nouo foro, maxima ad ilium cÔfluente mulütudine,cum eflèt Germanicg lingue non gnarus, Latino ièrmoncprcdicabat Latinis in tertiam horâ, populo folis geftib* cius,quos ancenon uiderat,(âtis uehementerpermoto Aderatex Germa nis fui ordinis fratribus uir ^que dodus: qui poft illû non minore rêpore dicens intciprccabatur populo,quæ iUe dô^uMoti funt omnes, dc ufe^

adcö permoti: ut focminp abufum in ornatu,uin ludos quib^ têpora peri^ dunt,fcacoru,alearucp i'n nnu côtuîerint,8lt; in codé loco ignc fubdiïo cot^ çrcman'nC Fertur idê aliquot (ànitatis figna fecifle, ut uulgo eft creditû» ^ed eft in ea le fæpe loquacior fama Hoc confiât, ui'rû fui fie incredibibs fn uita Sf^ moribus auften'tatis Slt; fàncflftatis Sed eft fpinVilIe torres, quo tum cômot’ pópulus ,flla que dixim’ fecit,ut no di'u pfeuerct FaeÜe redfc

m Vacuata cnim Cede per morte Hêrid,dues expeni ufrtutê eius ge nerfs pontificu: de Hoya,q? proximus ei^ familfæ Otto muka in ccclefîa 8^ omne dfocefîm bona recent,ualde deryderarût,ut capftulû pOj* ftularct En’eu Ofnaburgêfem epifeopû, famdudû eccleGa fua pulfum Ca pftulum aut reputâs fndfgnS ,fi ad popuif clamorem afliimcrêt epifcopu, contemptfs popuif precfbus,elegerût Walramû comité de Morla,germa num Theoderfef Colonfêfis,amp; Henrfcf proximi deceffbris fn bac fede,uf;^ lum ad epifeopandS non natû Iam enfm prfdê, quod dfxfmus,deepffcolt;» paru Trafedenfi fruftra contenderat:fruftratus, ôd hûc Monaflerfenlem^ magno If cet fnteruenfente beno,non eft aflequutus Igftur faéla eledfone de Walramo, cum populus urbfs fefn fuapetftfone cotemptum ufderet, îeputans fua plurfmu fnterenè,hûc,uel fllû babere pontificê,fnuencre eau fas,quibus fuftificata etfâ fua parte,ut poterant,bellû graue fuftfnerêt,ad^ iicrfiis capftulû Sdomnê mflftfâ:qufb’’ accefTcre ufres totfus eccleGe Colo nfenfis lobânesaût cornes de Hoya,uirarmfs fnnutrft’,fufquocçfratrf9 cum efuftate caufëm dcfendft Ncc fatfs eft uffum Monaftcrfenfib’,fi boeï uteretur dudorc Côduxere bello fuo prfncfpê Frfderfcû deBrûfwico du ccm,Wflbe!mf filfum, cum ualfda eq uffum coborte : Sefebat file magno agmfne arcbfepffcopû Colonfêfèm dfoceGm peruadere,ut non parêrfa re* duceret fn obedfêtfâ Friderfc’Sd fpfè copfas eduxftrauxflfafllf ex urbe mit tebantur St d flkjUee^ fn monafterfo ufcfno,V arle appenaco,quod potesf rat,demorarf,ne(^ auxfifa promffla uoluft expelt;flare,exfens fpôtefn aper cos campos: ut fi opus efret,expâdendç aefei loc’ forct Ffrmauft tn ut po#» tuft fn agrfs cadra, pofitfs fn cfrcuftû cam's 8deuedurfs,ne^tfn’boftcs fnlt;» currerent: Id enfm reputabac:fi fn cccnobfo, quod tenuft, fè paflûs fufflèc obGderf,qufs obfidfonê laxaretfquis tantâ ufm ^q'pulfaretfcum eruptfoni non fatfs fdone’ufderetur Jgitur cadra fua fn campo metatus ,expe^abat hodê.’nam fugere procul ex animo fufu Venere bodes, manu collata, datfm,quod necebfefuft,mfnores Frfderfcf ufres fncifnauere: Captusfple Çoloniam perducftur:lbic^ alfgdfu pro capto in libera cudodfa fuit:poft tempora fe fuo ere ex captiuitate laxauit,manentc defuper adfone fn efuf^» tatem Monaderfêlèm ♦ Nec tn cefiere debfne dues uoluntatf capftulf,fed pertfnaefter bellu cotfnuarunt’Neuter uero cÔtendentiû ad epifeopatum peruén^t^ iobânes enfm Bauarf^ dux,cum fn Italia Ifterfs fnufgilarer,fug* gcrentibus nonunfs,quf rem gubernarent, eandê apud ledern apodolfca iiacantem ecclefiam impetrauiquenftc^ cum apodolfcfs Ifterfs,Só ncnullfs

tradatibus babitis in eccïefiâ fufcipitur, donee inde in Magdeburg? po^ ftuIatustran{Fertur,ubireIi'giofèuniensfiniuiu CA, XXXVII.

V Icæpi't deinde belJG Wilhelmus dux Brimfwickcenfis, aduer* s fus Bernbardû Fn'den'ci duel's Luneburgefis filiû,gubcrnantem pro patre:qui enâ tum erat adminiftracor Hiîdelêmcfis ecclefiæ: euî in eodem bello accefîit lohânes Verdenfis ep5s,Subcratcaufà,g?opt* dam' Luneburgêfês ere ah'cno grauati' detraxereprælatis in foluti'onefâli^ narium,undc lucret es alienû, Diu caufa in Romana curia uentilat: Supc f rauerc prelati, qui Iiteris apcrflolicis per brachiû fèculare exequendïs rc* quifîcrunt Wilhelmû ducêzut rebus^corporibufep teneretLuneburgêfes mandatis apofloîicis cÔtumaces Prior Wilhelmus dux copfjs undicß c5 traó^iSjduxit in diocefim Verdeniem, prefat’ inftrudumle uenireepGm, quomodo pareat mädatis apollolicis. Sed Bernhardus dux memoratus cum lohäne epifcopo retulerearma in teirâBrunfwickcêlèm,interLeynâ montanaDeilric,prfdammuItä ferro flämifc^ exciderut: Rodewold, Alten,BetterloWjNouam ciuitateiuxta Honouenlntercîepta deinde res ad cocordiâ puenit. Hoc tpre,cû Adolph’’ dux Slefwici,comes Hollatip, reb” Holfatie iam mortuo fratre folus preefler, recordat® uetcris querimo nie PhrifioR2 fuoi^ in Thictmarfos: q? earn prouincra crebri’incurfaflent, cp iniqua lege,cui’’ fupra meminimus,côftituerint: exThietmarlis unum duob’ Phrifqs côpcniàuerint, exatfta pecunia ab illis plurima: ira ut dux explicita defuper calculatione^ reperit fuis detraifta per earn genre ducen* tatriginta milliamarchai u, quæab Thietmarlis repolcebat* Sed cum illi quoep fûû ingrauarent calculû,intercepta res elf, amp;nbsp;de co deduéla: ut ad arbitros côtrourrfia perueniret: côpromilTumcj elf in prf politû ecefelîæ Hàburgêfis iudicê T hietmarforji ordinariu,amp;in côfulares duarû urbium Lubicg,8d Hâburgiradiedfa pcena non parêti decê millia aureoiç.Cü aiït prcfinitû nullû effet laudo têpus, Ifabat ea res in manib’ arbitroB? fine fi* ne, Sed princeps ilie bon’jCU puenifîèt uiuêdo ad annû Chrilfiquinqua gefîmumnonû poff millequadringêtos fine fecit uiuedi,nullo hærede le^ gitimo fui corporis reli(flo,peruenite^ res in cotentionêdeiurefuccedêdi inter regê Daniæ Chrilfiernû,germana forore Adolphi natu,amp; Ottonê de Scowenborg comitê:qui longioriquidê gradu diffabat:fed tn ex ma fculino latere in feudo credebat præferêdus, Sed turn proceres Hollatoß: fui ff cere arbitrq,quê ucllêt dnm:elegeruntcp rege Danig,ut fieret comes Holfatie,data ingeti pecunia Ottoni,quiiuri fuo renuciaret: prelèrtim aC» lèntiête feudi dnoepifcopoLubicéfi: qui comitatû illû Imperialidonolô let côcedere,ut uer’’ amp;nbsp;diretff’feudi dns, Peruenit ergo comitat’ad regê: Ducat’aût tum coronæ côlblidattquod diu a regib’ per multos labores erat qugfitû* Sed filrj regis eundem ducatû pâtre moriente,denuo a corogt; na lêparaium,inter le,ut Holfatiâ per partes diuilêrunt,quod fuo tempore cômemorabimus.

NNVS CVRRBBAT POSTMILLBlt; quadringctos (exageßmüs,cum Piüs funimus pontifex animo doles amifÏum oriêtis Impefiu,aüdiêlq3 cotinuo ä Chriftiani nominis ferodflïmü hoftem Turcü in Chris» ftianas prouincias ditiüriê propagare,T rapezutino peràtoreüiéio: cum pene nihil rcliquu eilet de oriental! imperio, quod non ille occupaflèt, de hello eidem infe* tendo cocilium indixit Matuanum Couenere frequêtes principu orato res Aderant inter alios Francic regis nûcq: qui magna acerba oratio«* ne inuetfli,querebantur Neapolitanum regnum ah iufto berede tranfla«» turn in Ferdinadû baftardû Àragonêiem: Quibus longiori refponderac ipfe fua uoce Pius: Extât ambæ orationes Sed turn eo couentu nihil fru«* ftuofius agebatur,g ut immaniflîmo Chriftiani nominis hofti bellû indi ceretur,dec]^ ratione gerendi multa funt côftitura Sed optimi pontificis uolûtatc no funt iëquutaprincipû f^culariiï, utdebuerât oftàcia Impera«» torquieuit:ccteri nihil ardentiores^ Vnus Burgüdie dux Philippus polH ceri operas uidebatur Sed quarto demû anno,quod dicemus,res intenta ta per morte pontificis euanuitJnterim uero in Saxonia Wilhelm’ pater amp;nbsp;Fridericus filius,duces BrûfwickcêfeSjOpidanis Luncburgêfib^,qatl poterantjaduer(àntur,ob non paritioneliteraR2apoftolicaßj,brachiü feciï lare intentantes, Friderico duci uenerant in manus currus quatuor mer,* cibus onuftitqui cum Luneburgum pertranfiftènt,credirum eft, quia fie credentibus expedire uidebatur, qp LuneburgenGu res extitiflènt, aut çj» iufte ceteri propter partidpationê cum ill is ,eadem q ue illi,damna patereii turîTenti funt utcuncß,8c merces diftradæ fine piecio,diftributione migt; litari. Fraudati tn ferunt qui cepere, cum crederêt omnia eflè in mercib’x Plurimû ineratargêti, quod Marinus apoftolicus nûciusinSuecia cor*» rafiuSed quid faceretf quado qui cômutaret in merces non eflêt,co con«* tentos oportebat abire Fuerût ôd altj, nô inde longinqui quatuor curr^x fed proximarû urbiû Gottingen, amp;nbsp;Northern prefidio defenfî abibant^. Erantpro bis rebus couentiones ad placitaplurimg: lèd merces diftraefte femel non redibant. Inde principaliputanthonorimaculâ inuftâ; qpnon iuftam predam pro iufta fit in fuos partitu8 Côtenderat eo têpore Lant*« grauius Haflîe occupare opidû Bmbica: qp nonihil in eâ haberet queftio nis Sed principes eoB2 dni Albertus Henricus duces Brunfwickcenfès de Grubenhagen, quâtis poterâtarmis,ôô uicine urbes Gottingen,Nor them,Goflaria,Brûfwicû tulerefuppetias,Hoc cû HaftocÔpertû haberec retro tulitpedê* Peridê têpus,c5eccFia Mogutinainfignicladc.duos ha beret pôtifices eledlos in difcordia:Pius papa qui noftèt opes ecclefie du* dumin Germania uerfatus, annatâ extorfit acerbius: SedDietherus de Ifenborg, qui potior in iure uidebat, dum,ut ferunt, annatâpro arbitriœ pape nô foluere, de no follicitâdo pro côcilio facrm præftare recufarec,. côfirmationem iam data papa retraxit, nbsp;emulo fuo côtulit Adolphe de-’

Nafrow Nihil adum ui’debatitr apoftolica cofirmatione, qua uterc^ te^ nebatjUifi arma uemïlènt in mediû Dietherus urbê arces habebat poti ores Côcurreruut aliqn armis in nde, uicfla pars Dietheri ceflît. Deinde oppugnara ciuitate,captac^ armis auxilio comitis Palatini de Reno. Die therus cum nihil hoftilimolitioneperlcntiret, pencinipfa quietis fugfcde intercæptus eft, calentc adhuc leétulo unde dilabebatur. Sguitum eft in maiores urbis, qui partem tutati funt Dietherûln miferâ feruitutem urbs pridem libera redigit:Euane(cit omnis mercatura: Retrahût enim le mer catores delocisin quibus arma dominanuOmniu portai^ claues ad un3 fub node deferunt urbis præf^dû: qui omnia pro fuo arbitrio rtîoderat. Is uocat in cÔcilium qnos delegerit: Officia omnia in urbepanitur unus, ciuibus in omnê fubif dionem perdudis: Archiepûs cum clero dominât* Rebus en inter emulos cÔpoficis, Dietherus deputatas fibi accæpit arces cum prouentibus,ccrtus, fi ad eu diem peruenerit, de Adolphi fucceflio* ne: idcp poft fextû annû euenic. Turn enim Dietherus mortuo Adolphe» reddit ecclefiæ: fed in qua feruitutê ciuitas propter eum uenerat,in ea reli* quit: Arcem quoeç ad Reni fluêta iuxta ciuitatê extruit, qu^pro freno fit ciuitati,nequando refurgat in priftinas uires: Publicû inibi erexit literarû palladiû:Stipendia amp;nbsp;prebendas deputabat dodorib’ 2lt; magiftris in eo defudantibus opéré literarie» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA II*

Exagcfimüflècudus erat annus a Chriftopoft millequadringen s nbsp;nbsp;tos,cum Wilheimus dux Brunfwickcêfis feimmifeeret bello qd

erat inter Mauridu Gerhardû fratres comités de Oldeborgs InuitatüS ab amborû fratre rege Danig Chriftiernotqui fauerat Gerhari* do dedominatu Delmêhorft,quê utercp uendicabau Maurido fuppeti* as tulere Bremêfes,amp; comités de Hoya: Qui magna ftipcndiarioiç manu obfederût arcê Delmêhorft, fame expugnare conati,qn armis non ficuit* Chriftiernus rex amboRj frater,literis nuncijs ggit apud epûm Mona«* fterienfem,8d: ducê Wilhelmû, ut partes Gerhardi, quipremi uideretur^ adiuuarent* Cunt^ iam obfefla arce Gerhardû fame laborare non ignora rent,ftatuût comeatus inuitis obfidentibus importare« Audicrât obfidê* tes magno agmine uenire Wilhelmû ducem,cauerûtcp,nc obfidentib’ fu perueniret Cum fiderent armis,q? uiribus eflent fortiores,uidtoriâ fibi ex hofte promiferuntjfi aperto campo dimicarêt^ Obuiâ progrefîi in mericâ^ ad uadum Siberg.lbi dux ubi aduentare hoftes fenfit, circûduxit agmè^ nec frontem prebuit,donee a tergo hoftes in côlpcôtufolê haberenGCo«» miflb prelio,durum oritur certamen,deie(ftufçp aliqn dux iumento,hofti fubditus uidebatur.’Sed aderant frequetes ex illius lïdelibus,quicefishis quipropius urgebant,ducêreftituere Poft plurimû laborê,uariante Igpe fortuna,dux uitTtor permanfit* Capti duo de Hoya comités,plures cgfiin acie corruerût» Wilhelm^ ante initum côfli(ftum aliquot auratos milites creauittquib’ uidoria hoc prcftitit,ut accgptû honoré retinerenqalioqui cuacuandû«Côtrouerfia inter fratres extinda eft anno proximo,cum cÔlt;* «cniflènt in ciuitatem Verdenfemjibi omnibus ex equo côpianatis,capti,

ui quocj laxantur* Accepît aût ex côuentionc fratru Mauridus Defmen Iiorft:qug res plurimû grata fuit Bremenfib’,ô^ quoR^ mercatores uia pu blica itcr terebant* Gerhard us cni'm ealege natus eft, ut mercatores non amaret Et gg in Oldenborg ilïe cômaneretjnuenerc tn ex illius (àtellitio frequentes uiam, ut in ncmore inter Delmenhorfi: nbsp;nbsp;Wildeshufên, cre^

brins q mercatores uellêt,côpararêt,ceîeri mercatu res multas gmutâtes » Opidani aût de Wildeshuièn (âtis infefti Gcrhardo amp;nbsp;iuis,ei crebris cer«* taminib’côfliâ:ant:qs£lIeperiniConê Grccos cÔiueuit appellare» III» Ernhard’ dux inferioris Saxonig,ex multis fratribus nouifîîm’*, h nbsp;nbsp;diem fuû per hgctêpora obijt,relido filio lohanne,qui hod/e ui

uit,relidonucterrggubernaculo uniexfilijs Magno: llleautin Racebnrgo quietus agiuMifit hoc tempore ilimm” pontifex per Germa niam legatos,qui populu ad arma in Turcu uocarent^Erat autê ièxagefi«» muiquartus poft millequadringêtos Sed ea res imprudêcer, uelpromuî* gata,uel accepta eft Imperiti prgdicatores inerme uulg^ excitauere,qua* fl omnia ilïis in promptu futura uiderentur in terris ad quas properabant* VenerepannofijinermeSjinopes, emendicâtes cibum, quiin Turcii duces* rentur» Rifere Itali, amp;nbsp;merito quidc fimplicitatê,uc foIent,AIemânoru,qj fine armiSjfine cÔmeatibus properarêt, ad tam diiFicilem, longinquamc^ t'xpeditionê Venere multi Venetias quafi ilico nauib’ euchêdi Inde no«* nuUi Ancona,quo audierât uenturu pontificê* Maior numerus Romant petebat: Magna colluuies hominü,ad belIamaleprocincftoi^^Qiiid Face*» ret pontifex,ut redire faceret inutile bello turbaf Dedit illis benedidionê plenaria remiffionê Multi in itinere fatigati,inedia exhaufti def^ceriïtx alij ex itinere,cum quid gereret audirêt, redierüu Nee Philipp” ipfe dux Burgüdig, qui fepe amp;nbsp;multu pontifici promiiêrat, nbsp;uoto fe,ut ferunt,ex

morbo c5ftrinxerat,uenit« Papa Ancona delat’^jibi duce Venetiarû prglt;» ftolat”,febre corripiuEt cü uidiflèt illû in portu nauigâtê biduo poft Ifcit: Pecunie ad earn rem a pontifice colledg,ex côftituto eiufdê, partim Veneto duci,partim régi Vngariæ fortiflîmo principi, ad fupplemêtû fug expeditionis,que illi in hoftes crebra fuit,permittunu Pius en priufg Vr* be excederet, beatiftîmû Andree caput allatû, fumma excæpit ueneratio«* ne:quod Thomas Paleologus uir nobilis aduexit, cum timeret, ne in ma nus impiorûhoftiû perueniret* Pius (umma deuotioneexcgptû, cû flens flenti traderetjin Vrbem uexit:infigniuitcp locû ad ponte Miluiû,ubi tra debatur: in quo idem pontifex fuaui oratione in laudem apoftoli habita, que extat,plena uenerationis nbsp;nbsp;honoris obfequia illi impendit, recondês

honoriftee in templo diui Petri,in capella Gregorij: qug eft intrâtib” Igua ubiPiusipièrequiefeit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA IIIL

Ernhardus duxLuneburgcfis,FridericireIigiofi principis filius, b que pater uolentem de adminiftratione eccleiîe Hildeièmcfîs,cui per ânos fex prefuit,trâftulit,data illi cÔiuge filia Ottonis comi* tis de Scowenborg,ad regimen ducatus pâtre cedente peruenit* V acabat pater extruendo fratribus Minorib’ de obferuantia Tzellis monafterio;

, ïbic^ incxérdtijs deuotionis függauifus,côfènefceremedicabat;Sed Deo aliter ui(um«Nani Bernhardus,qucdiximus,fili’ eius,accepta uxore non diü permanfit in humanis:fratercp Bernhardi adulefcês egregi^ Otto, ad regimen pâtre iubête guenit. Is accepta uxore hlia comitis de Naffbw,ex ca filiü reliquit Hêricû,qui hodie d ucatui preeft,» Prima Ottonis miïitares terrf fue, qui per cotemptS patris ei^ Friderici mafueti principis,intumu* ere:N3un in iumentis fuis fublimiores, amp;in omni apparatu cultiores ince debat: Vnde fatflS eft,ut qui pâtre côtêpfiflènt.Bernhardû no diu preft* dentem habuiflènt:huius quq^ adulefcêtiam Ottonis, leuius penderût» Sed animofus iuuenis,non paflus cotemni: bellü excitauit in eos Integre crant militariu familig,que (è duci opponerêc Scbulêborg,Bertenf)en,cagt; pitafuere: quibus affines cognatinon defuere Duxauccopijscopara tis, duxic in eos: Non auG in aciem prodire latitabât in fuis diuerticulis; Ipfc aut terra 8^ prgdiaperuadens,ferro 8ó igneuaftabat: ingreOus terra paluftre opulenta, ubinemo meminerathoftilealiquid intentatû,perfæ* cit ut primi ipfi ad petenda gratia amp;nbsp;fine bello profilirent* Magnificatus eft princeps egregius SC honoratus inter omnesreum gquitate coleret,la* trocinrjs terra fua purgareuSed inuida fadla tulerut illû ante dierS fuorûi dimidiûîEt coadus eft pater grâdæu’ poft duos filios,quos prfmifit,di/ miflà quiete, quam ambierat pro paruulo nepctegubernacuJa refumere; que etiam tenebat in fine uicp uite fu^Johanes interim dux inferioris Sa xonie,Bernhardi filius,per hec tempora accepta uxore de domo Braden»» burgenfî.filia Friderici fènioris principis eIe(ftoris,afFinitatcinijt,qua ipe^ rarct ad honorem quo depulfus erataliquando redire:nam fuperioris Sa xonif principes ipfi Mifnêfes marchiones,cum ex Sigifmudo Impcratore auunculo fuo,ducatum cum eleduredignitatefufcepiftèt: non funtpaflï, ueltitulûrenouareapuduerâlineâducum Saxoniæ: quis Karolus llll» Sigifmudi pater,earn fæcerit etiâ inter tum diiîidêtes principes cÔcordiâ: ut alternis üicibus ad eledione utritç uocarenuSed id,ut dixi, uel igno* rare,uel abolere al ij uolebât: Per hûc uero focerû fuû, in fpem uenerat lo»» bannes, ad eaque iufticia fua depofeit,aliqn redire. Sponfam illiinuexit Hêric’dux Magnopolêfis,qui amitâ ipôfj teneiet cÔiugê, Friderici mar* chionis fororê: Aderât multi ex Marchia proceres:FcrIix hoc cÔiugium multiplici proie utriufcp fexus,quor}2maiorpars etiâ nûcextat» V* Ohânes Monafteriêfis epiïs,dux Bauarig,hoc tempore trâflatus

i eft in ecclefiâ Magdeburgeiêm,poftulat’ a capitulo, uirreligio* nis amans,fuccedês Friderico,ciufdêobièruâtiftîmo;Eratis Fri* dericus cornes de Bichelinge, quicum in curia ucrlâr£t,Guntheriprede* cefloris fui, in (feulaii habitu uidebat deforis uanitatib’ ieculi dédit’,co* mam nutriês,qug colla crilpans flagellaret:uenationibus Sci^cularib’ re* bus non abftineiis»Sed nouerat Guntherus cor eius redû ad Deû.’unde fadû eft,ut cum Guntherus in extremis agerct:adeftèntcp illi,qui làmili* arius eû ex canonicis 8lt; militarib’ diligerêt uenerarentep : ortufêp lermo cft,quis ecclefiâ poft illû iufciperet tuereturtj: hoc ille cum audiftèt: Su*

mïteJnquiCjG me cofulitjs Fndcncü de Bïchelingen,non hóe intus ag^ tem quod prefert in oculis omniu^IIIe obdormiïiit: Canonici iêquuti con Glium archiepifcopi fin,elegcr5t Fiidericiï^ tenuiter quidem Uteris indru^ lt;?ium,(èd religionis plenum: Fouebat in theologia magiftrü Henricü Ta ken Bremenfèm'.qui Sgt;C neceiîàrtîs literis inftruxit,8lt; omniû religionis co filio formauit: Omnia fuæ diocefis monaFeria ille aggreditur reformare,' èc in maiore parte profgeit, optima relinquês apud omnes teftlmonium» Huicfuccedens lobancs non minor erat inferuorereligionis: Que agêda reliquit prgceflor fu’jille impleuit,princeps omni ordine^pbâdus lnterea Otto dux Luneburgenfis cum bello decertaret aduerfus fuae terræ Mar«« chieep militates, inter alia qu^ uaftans hoftib’ fecitincómoda, arcê Hidi* defacker in deditionêacc^pit,abfenteWernero de Bulow,qui tu in terra làndam eft peregrinatuStFama fuit,Gueabftnte dno,Gue ctiä pr^iente,fa uifle illum plurimu MagnopolêGbus:qui alqn tranfito Albi,per uadum aut etiä per nauigia in terra LuneburgenG qugftum fæcere: cum uiciflini alrj trans Albini in banc noftrâripam dilapGjinftarent fuis lucris: Sed eo bello uicifTim quoep duci Gint illata incomoda: Priores tarnen de pace,ut diximus,agebant militates: in proxima quadrageGma ea Gint aftequu^' ti,arce dicla pmanete in manib’’principis^ Quo tepore Lantgraui^Haftig magna ftipatus manu MiGrenGû,BohœmoR2,VngaroR2,Hafronûq?,ditlt;« xic in Symone Paderburnêfem:Sed ille aueftus coprjs epifcopi HildcfemC Gs,amp; Bernhardi dni de Lippia,qui frater erat Symonis,quicp germanain Ernefti de Scowenborg coiugem tenetet, expeCtauit ut exciperet uenien tem:Erat enim de finib^ SClimitib” eötentio, Vbi audiuit HafTo paratos efïè côgredi ’VeftphaloSjpaflus eft caufam intercipi:amp; fadum eft ginde^ uc multa inde fequutura mala præuenirent: cû ad arbitros poti’ in iure,^ ad milites in acie dirimeda cauGi peruenireu Inter ^pdigia turn numeratût eft,q? in arce Kalenberge Ginguine pluit.Vife funt gutte in peplis muliei^ amp;nbsp;ftramine,quod iiixta erat^Deinde die Veneris ante feftum Crucis ipià mendie,uifus eft fol fine Ijîlendore in lafurio Fridericus per idem tempus dux Btûfwickccnfis, qpimpeteretur fuper rebus mercatoi^,quas nuper in Giacomoda diceretur couertifte, cum uideretutiniufte impeti,uoluitda* requerulantibus caufam iuftiore : alijs turn curribus in arcem Euerfteen ex uia publica deduólis: unde alperata funt bella inter duces Sf ciuirates Saxonie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA, VK

Erhardus de Oldeborg frater regis Danie Chriftierni,circa bee g tempora intrauit in HolGitiâ,depofcens ex terre militarib’ XL» mi Ilia nummu,qup expromifta dicerentur ei in aflumptionefra tris Chriftierni in Holfatia : Nam cum eflentfratres ipfi tres ad earn fuc* cefnonem,æquoiureptopinqui,ut cederent fratri Gerhardus,8^ Mauri«» dus,earn acceperant promiftionem* lam Mauricio fado de medio,folu» Gerhard’ infolidum fumraa petebat: Aberat rex longe in regnis: Ex mill laribus nemo fui't,qui uelhaberet, uel expromere uellct,referentibus cun dis caufam iu regem, Gerhardus arces occupauic,hofpitaliter ingreflus.

ütpote rcgis frater, de quo nemo fênnret alia q amica 8^ modefta Jlle^ Ot erat callidus,multoru fibi animos conóliauit, Euocatus tamê rex,cum quid gereretiir intelligeret,notidiu aberat,8^ cccttim nobiliü èC prdatoRï agebat apud Kiloneopi'dü: Ibi prgfènti Gerhardo accepcami cóftitu* ti func termini dierum ad accipienda expromriTam pecunia : fadacp eau* done,turn uifus quiefcere nihil intentabat, rediens in fuâ ditionê; nam illi tum res erat in cotrouerfia cumBremenfibus quiarchiepiïm fuû concita were in eûdem,8lt; in bellum fequtiti funt eü:quod in noftra Metropoli di ximus»Captus eil tum in Holfatia comes de ManlFelde,hoc iblu preten* dentibus qui ccperant,q) in aliéna terra fine codudu trafiret; Pulchra ni* mirum capiendi ratio in terra inholpita» Venerat is in Holfatia deducens amitam fiiam Dorothea, relidä Adolphi ducis: fecuru in ea feprouinda ac in fua rat’ cp nihil hoftile fentiret* Quefta eft fuper ea re Dorothea re* gi Chriftierno, cui puero multa fæcit in domo mariti bona: Videbat rex moueri querimonijs illius, mandabatep capieti ut relaxaret: Sed qualibet ratione,quaue lufticia amp;nbsp;cquitate incertu, coftitutum eft, q) nifi quatuor aureoRz millib’ folutis,a fiia captiuitatc non laxaretur* Ardebat tum bei* fum in Saxonia inter principes Brunfwickcen{es,amp;^ urbes illaru partium* Erant in eiusfcedcrisfocietate cömunitates, Magdeburgêfis,HaIIenfis, Hildefemêfis, Brunfwickcenfis, Gofiariefis, Honoucrêfis, Gottingenfis, Northemêfis JGmbickcêfis Caufa belli tanti, q? Wilhelmus dux cu filfjs brachium intentans f^culare ex liter is apoftolicis perfequebaf Lunebur* genfes,nônulfoscum mercibus currus uelut Luneburgenfiu bona tenu* eiitn'mmo filiû Fridericû tenentêdefenderit; Illa indudf £qoifate,qj iam in pariicipantesproceftum diceret, nec abftinaerint mercatores fegionü a cômercio côtumaeis opidi,uifum eft principibus iuftu amp;nbsp;fandfi, quod mandatofummipontificis peragerent,etiâ fi Saxoniæ urbibus uiderctur iniquum^ QuaexfentetiaRzdiuerfitate,peruentu eftadarma Occupaue* re urbrei arce Hardexe cum opido,inde magnauaftitate edita.’In Rickli'n gen,8lt; Noua ciuitatem igni ferroep fèuitû eft: Poftero deinde anno non minora incomoda irrogantur ducibus Sed Fridericus marchio Braden* burgenfis,ex cuius forore geniti eflentduces iunioreSjOonpaftus diutiuï terrain uaftari, euocatis partibus in Quedelcnborgpacêfirmauit quali* bufeunep conditionibus : Damna damnis funt compenfata: Sed nihil ad mercatores* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* VfL

Ohannes arebiepus MagdeburgêfiSjintelIetfto qj nÔnuîHmifita i nbsp;nbsp;res uicing ditionis pannos magno pondéré ac numera (erac no*

uem ac deee quadrature, Terlingos uocanc,talorum fimilitudine compa(ftos)in fua fulcepiflènt,cj,uafi€Ûcp in eös,qui aduexerât, caufa pre* tenfa.’Magna enim pecunia magna têtatio eft:Earn tum reor extitiftepo* tiftimam caufam: Scd arebiepus non pafTus rem mali exempli in fuo impu nitam efle, ciuibus fuis in focictateagminis affumptis, obfedit Caluorde. certus non abire,nifi rebus ex fententia geftis^Brûfwickcenfès 2lt;ipfi cum Hentóco fuo duce aduenere,oppugnationê roborantes; Sed priufg expu*

gnarctuf ,obfêfîî cum rebus di'fFiderêt,deditione fada, padi fuht incolu* mitatê,reb’ omnib’ ad unguc refti'tutis Erat hi päni mercatoR? de W ra* tiflauia,ac Magdeburga,focior5 Quo etiâ teporc, Luneburgenfes gra* ue,quod in eoi^ urbcm eonftitui't Imperator ueÆgal, exigere m'tebatur* Sed non fuut paflï uidnaru urbiü ciues Cuncp dïu refragarent,nec Lunc burgenfës quiefcerêt, remifîb retrorfùm (aie, quod opidam' in iirbes uenlt;» diderantjdeftituereimpofîtû uedigal eu magno murmure: Hec una erat Uta cotumacium perdomadoi^ Per quod etiâ tempus Gerhardus de OI denborgin Holfatiam reuerfus,omnia adminiftrabat pro rege frarre,illo non mandate,marefcallus eius ipecie ipfa,fed reuera in (e, qd exitus mon«» ftrauitjderiuabatomnêprincipatu^Rexaût, cum ad coftitutum terminS magnâ a Lubicefib’ pecunia mutuâ accepiflet,dédit fideiuflbres ex ^ce^ ribus HoHatig,bac lege: ut nifi in côuento termino pecunia renumeraret, Lubicenfibus permifla eft facultas euocandi fideiuftbres in fuâ urbê,nori egrefluros,nifi folutione peraéla: Indefadû eût ut multi pro rege expen* derêt omnêfacultatê,lècp,ac liberos ,in extrema pauperiê.qd diélu milêr52 eft,redegere:Erât qui non fine caufa expenderêt,qd ante finemerito llifcg piflènt: Sed alioi^ infoclicior fors,qui eu nihil ante a regisi munificétia ep fentditioreSjCogebant tn ad implendâfidê,quâ habuere rebus chariorc, oîa fua gdere Gerhardus interim comes de Oldeborg in Holfatia paula* dmauxituires: Nâoîaterrf prefidiaiam erâtin manib’eius, Gottorpe, Rendesborg,Zegeberge,Hanrow,Ruftica pigbs per agros mirû in mo dum Gerhardo affteitur: maiores de militia illi aduerfant, nefeientes fi de regis ifta côfilio procédant,ut dominet pro fratre frater : Nu ci]s ac literis apud regem egerunt,ut ueniret in Holfatiâ, nolle cup fentes, cui dho pare anuPateretur quidê rex fratrêpro fe adminiftrare terrain:lèd omnia pro poteftate agere nô ferebat» Euocauit fratrê rex iam in Holfatiâ deftêdês: Côuenerein arcem Zegeberge* Gerhardus làtis fibi cÔfciusfadoi^, du* bitauitin arcem afcendcre:Fret^ tn fratris facilitate: èC qy rogare poterat id quod modefte poftulabat,ceffit, afcendens:ibic^ lèruat aligdiu non c3t ptiui fpecie,fed diligêter euftoditi Regina muliebriterilli blandita,fuafit, ne graue duceretpaucoR? dierû patientiâ:Tum rex ^curatis reb’, ut pro tempore pecunia, quam expeêlabat Gerhardus acciperet, amp;nbsp;in fuâ fe ul* traAIbimtranlFerretditionem Quo tempore papa Paulus nihil inter* mifit,quodadexpeditionêinTurcû ptineret,predecefloris fui Pij incho* ata perfæâ:urus:in qua rem publicas in Vrbe ftationes fiipplicationes habuit cum populo: Icripfitcp Imperatori,ut euocaret principu conuentu in locum côpetentem,inquêipfelegatum fuum plena mitteret facultate» Qui cum in Nurenberga eflèt inditft’ couent’’ ad die lacobi, paucis co* parentib’,tcndit in die ^ximu Tritt regu in Ratilpona:Sed tâtundêetia turn peradum eft Aderat Fracilcus Picolomine’ cardinalis:cui’ nomine lohanes Antoni’ Capan’ in couentu principu, mira tornatâ arte, habuit orationc,plenalaudibus antiqug Germanig:Sed nihil cum Fabio Maxi^r lt;nbsp;mocundatore« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIII

Mperator deinde Frideric*, comonitus a fummo pondGce Pau i loJerGcu regemBohcemie,a fe dedaratü hp'eticu, regno de* poGtum,infedatur armis: Sed preualuere,ut cóGjcucrant,Bohoe mi:Exercitü,qui ab Imperatorc miniis illos inuaderet^etro pepulerut,8i in ipGi Auftria cofligere pro patria, qui aliéna ibanc impugnare cogebâu Audi tn Auftrales maioribus uiribus inftitere hoftibus^ Sed rex. Bohee* wi^expedandCinon putauiuRex aûtVngariæ Matthias fan's pro Gia ui rili perfidos inGquitur,incendiiretcp magna proceru parte in molendino •n quod fe receperant ex fuga, nifi ab Alberto MiGiæ marchione,amp; duce Saxonif reuocaret: I s enim erat gener regis Quo etiâ tempore, Karolus dux Burgundie inGgnem duitate LeodieGm expugnauitzËrât qui Jîde* rent illi,ut ferunt urbem:Gd reddidit ille iufta premia proditorib’iubens cedi gladio: Seuiuit aut Gne exempio in earn urbe: Côiûxitenim agmina ftia cS rege Frandgrqui cu ueniiîètpro Leodienfibus,c5uerGis coepiteos cum duce Oppugnare- Prêter omniu ergofpem, rex qui aliqn LeodiêGs in feedus admiGiîèt, côtraillos pugnabau Rebus omnibus pene delpera*' tis,urbici rogat epum Giu,quern antecontêpGrât, 8^ pro quo dux omnia habebat: ut fe bello mediu interponauRecuGuit ille,q) maxime propter G fufeepiflet Karolus tâtû bellû»Tum arma corripuere furètes,auîi in aciê pro dire,qj munitioni urbis nô bene Gderêt: Sed collatisprgliomanib’,fa die a miUtaribus uiris,dues,multi a plurib’ ftatim fuperâtur: Strages ma xima editur in campis* Turn fuperextantes cgdi fuga dilabunt in urbem; Sequuti uidores leuiût in omne genus hominü,iam Gtiati fàngiune, nÔ* dum tn expleta indignatione: Mulieres doi fotenus colligatas in profluê* tem mifere Mofam, impoGtas nauigrjs Gne numéro merGre* Erat ex prin cipibus qui ingentê numerû ?rc,Gd paruo,mercaretur, donauicep liberta tûTum Peronâ(inGgne erat fuGle ex auricalco,^d inlibertatis argument turn foro erexere) inGgni forma cum infer iptione carminû iufiît Karolus uidor auehi,acin Brugenfem urbêdeportari:Stabatcç omnitêporeKa* roli in Ioco,ubi ad burfam(ut uocant)c5ueniût omniû nationu mercato* res drea meridic,Ioquêtes de mercaturis: Sed Mxaimilian’iâ rerç: potitus poft Karolû.gmiGc LeodienGb’,ut in fua referrêt urbê Difcite mortales iufticiam,nontemnercdiuos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA VIIIL

Lbertus MindêGs epus per idem têpus, cum comitib’ de Hoya a nbsp;nbsp;pairuelib’ fuis,anumpto etiâ in focictatê belli Friderico de Bru*

fwico duce,hoftilia nûciauere comitib’’ de Scowêborg:in quo* lum parte Erneft’ frater epûs HildeGmêGs, Symon epûs PadeburneGs, frater eius de Lippia:Odiofum bellum,amp; cum magno partiû incomodo geftû,in quo non aliud,q alterna damna quercrenu Non fatis conftabat inter omnes ,qua de re beIligeraretur,niG per alterna odia. Cûcp exaturati mutuis efGnt incommüdis, amp;nbsp;terrp mifere eflènt deuaftatg, parilitate da* mnorum inuicê copenfata,ad concordiâ rediere,pene non uoiêtes: Nam in earn rem cocis,atcç cellarijs, magna eft attributa poteftas* Quo tèpore Henricus dux Brûfwickcêfis, Wilhelmi frater, unicâ filiâ defpondit W il

heimo comiti de Hênenberge Sofennitas nuptiaru Bmfwico peragkufi Multa undic^ nobih'tas ibi côfluxit: Duo millia ducêtj numeratf funt ad# iienientiü militares equijn Holfatiainterim Gerhardus regi's Danie frs^ ter,«am a militan'bus non fans a mat us, cum terram animo rclinquere noiï poflec,apud rufticamplgbem,cui Temper erat charifiimus, inccntabat fua augerepotentia: Ingreflus PbriGam,eam, qugab Eydora nomen babcr, couocan's maioribus,oftedit de uoluntate efîè regis tratris fui, ut cum po pulû haberet in poteftace,uteretcp illo ad edomandâ régi contumacùaLê^

pretenGs literis regis, que hoc fonare uidebant,nemini dubiû reîiquic^ fratres unû fentire, ItaC^ popülus ifte prompt us iurauic in uerba Gei har# dû Rex ubicopent,alias miGcliteras,queuoIütateeiuspIenPdecIaiarec^ coarguens quod facftû audierat,de facramêtis Gerhardo prcilitis,nec di/ ftulit rex aduentû fuû: Qui ubi côuocaüit miliciâ fuâ,uicinas quoçp Hol fatig urbiû c5fuIares,Lubice 80 Hâburgi,côfilq eos fccit in fratrêparticigt; pes întenexicenim,q illelèinGnuaflet SuinuiGrcrafîèt PhriGjs ëgt;â paluftri* bus Hol(àtis,in WiIftria,gZ Crêpis,gq dilïicultcr ubi côlpirarentjillis re^ Gfteretur ♦Turn uero ccfîit Gerhardo fretus côftâtia Sé fide PhiiGorum, O’ etiâ in abfentis fide pmanerent, ut alio tempore rem meli’ procuraret* Cuncp cerneret paluftris populus regem cum omni militia amp;nbsp;uicinis ur# bibus unu fcntire: amp;G diu reftiterint, non auG tame tentare belli fortuna fine capite,ad regem fan's inuiti,renouatis facramentiSjredierûu Cum me dio tempore Gerhardus comes implidtus eflethelloBremcGu ,quieue# te Phrifrjiquod in Metropoli diximuszSed poft duos annos cum ageret fecundus amp;nbsp;feptuagefimus, inuitatus ab Hollàiis paluftribus amp;nbsp;Phrifrjs Gerhardus, per mare redibat in locum Hulen,aptatas trabes aduehens^ quibus repentine poterant erigi munitionest Rex autê ubi intellexit,cuni celeritate opus eflet, priufq coualefteret hoftis frater, ufus ciuit at 5 arma# tura,duxit in Wilftriâ;8^ quos côprehenditex aduerfefadionis capitib’ iuflit gladio feririzEIapfus eft aut uir primarP Hêneke Wulf, peruenit in Thietmarfia: Ibi non diu poft,cum confuetafibi uteretur infolentia.cffus eft: bona cius funt cofifcata Gerhardus furtim dilabitur,rege etiâ,q? fra* tereftec,diftimulante; g^pcrlongadcuia redqtinfua; noniterumreuer# fus in Holfatiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» X*

Cclefia turn HildefemenGs graui motu quaftat, cum duo in dil# e cordia,uacante ecclefia,eligerentur, Hermanus Haftï^ Lantgra# uiuszIsquiiamdiutenuiteccleGa Coloniêfem,quêdhsprppofi# tuscumaliquâtiscôfortib’elegit: Si Hêningusde Domo, prideeiuldê ecclelie decan’,que maior capituli pars aftumpfit^Is in perfona adijt Gim# mum pontrficê,cÔfirmat’,5i in Vrbe côlècrat’; Reuerfus aut ad ecclefia, honorifice excipitur a capitulo Sed militates terrf,qui arces tenerêt ei re» fragantur Res in apertu bellu exijt Pro Heningo ftabât duces de Brul# ^ico Fridericus Si Wilhelmus, Si Bertoldus Verdenfis epus cum ciuita te HildelemeG: Sed cum facile cederet Hermanus LantgrauP,q5 bellum tefugitzpræpofit’ cum militia euocarût Balthafar ducê Magnigolenfem

«t adminiflrator eflètïquia necdïi ïegitimos annos attigerat,ut efTet epï^ fcopus. Vcnit ilk cum paucis fuorum,8ó in arce Peyne kk cum præpoH* to collocauiulntehm magnû erat lucflamen partiû kuia preh'a multa funt côkrta ♦ Hildekmêfes anno fntegro obkderuntarcem Sturwold,eredis ibi' munitionjbus,amp;^ fame côpulerât cuftodis arcem dedere: qua illi Hen*» ni'ngo epi'kopo fuo cofignarunf. Longo tn diflidio ualuitindignano par tjum ad plena diocefis euakatione: Capti inukem plurimualiquot ccfi:ua ria Fortuna eft dimicat5 Sed Balthafardux pokplurimu luorû laborem, redrjt in terra patru fuoR2 necp lie quieuereperduellionesjHenningu prekantem uiru dedignati funt tarnen pontificc Cum aut lam omnes be! io felîî e(knt,c5ce(kre in ius ei^^admiito in polkflione ecclefie fug per an«* nos feptem*Qjio tempore,Gerhardus comes de OIdenborg,in fua reuer fus,cum kdcret in arce Dclmenborft,uenere mercatores,qui làluu poke* rent condudû pro aliquâtis pânorû fafeibus per terra deuebendis: Cum illi pro xenioofferretaureosquinquaginta: nibil,inquit formidand5,fal ua funt omnia: Mercatores credidere uerbis,qug ilk forlan, ut erat callid* ambigua protulit: Aduebunt panni itinere fuo: Vbi uenere Delmeborft 1 ubentur in arcem perduci.Turn mercatores qui aderant, recens k ab illo pro panis accæpiflè condudû kcuritatêteftantur.illos elTeproquib’^au.» rcos numerallentquinquaginta Tumilkinfignifidei exempio: Vadite, inquitjplura adducite, ifta lunt in tuto: nifi enim Ipern dedifkmkcurita* tis,non hue uenilktis: non cofucui nifi amicoi?2 bona in kcuritateaccipe* re: Hcc funt hoftiu meorum Lubicenfiu, qui me nuper armis fuis Holla*» tia exturbarut, patrimonioli uticp terra: nifi fuilknt,cgo cum fratre fadk träfegiflem: Vadite,inquit,plura fi Übet in eandêkcuritatêadducite, ego interim ika tuta fcruabo lbât illi meretes ac trikes, etiâinlucro ponetes, qp non ipfi cum reb’’ tenerent. Erat nonulli Lubicêfiû ciuiu captiui aputf eum: qui pok longam in careere calamitatê,cre uix fuo funt relaxati Quo etiâ têpore, ingrediêteiam feptuagefimofecûdopok milkquadringêtos* appai uit terribilis in cœlo cometes per mêkm lanuariû in fequentê,grâdf lt;auda multa minât’,qug kquuta funt mala,kuo lumine ccdû côtrikauit.. Aekate turn inkquete terribili incêdio magna pars Erfordig côcremauit immilfo igné per c5duditios,quor?2 erat primari’ religiofus quidâ deor* dine prgdicatorû: Côcrematc due ecckfie colkgiatg,cû pôte mercaturaBs

infîgni urbis parte: Machinât’ekhomo militaris generis quidâ, q? 8C urbi amp;nbsp;lâtgrauio eïkt infenfiis Eadê ekate uenerat Lubicâ nobilis puella ïmperatoris Côkantinopolitani filia,mikà a fummo p5tifice,nauigio de* ducenda in Reualiâ,deinde in R ukîâ,nuptura magno Mufgoukprinci* pûSperauere turn in urbe prelati puellâ ritu Romano educatâ,amp; Latinfs facris imbutâ,fledere maritu ad le imitandû in religionis ritu: Sed ilia co giturkquimaritum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XL

Nnus erat a Cbriko nato feptugefimukerti’ pok milkquadria a gentoSjCum duo omniû etatis nokrg maximi principes,alter Jm perio fulgcns, alter rebus gekis armis dariflimus, Fridericus

Romaiioru Imperator,Si Karolus dux Burgûdiæ couenere in Treùcrtnf de rebus magnis aÄüri:nam ah'a publiée agebât de Geïria,quam pridem Xarolus ab Arnoldo duce co£miflèt,deîndeeti'am armis fibi uendicafièt, Irnperatoris bona uenîa polcês mfeudari:Deinde de cômunib’quibufdâ Chriftianifmi cafibus: de bello in perFidû Turcu gerendot Alia etiâ clam ægere, paucis irt cocilium admiflîs, de quib^ hoc efFerebatur in piiblicû* UC Karolus accæptade manu Irnperatoris corona, rex faîutaretur Belgicg Gallic,aut Burgûdietnam olim Bui gûdia, quod in Wâdaliaoiiendim*', regnum erat: Potiflîmû uero id ferebat Imperij reb’ maxime profuturu; ut Karolus perîmperiû uicari’*,reXconftitucret,ad edomandos Imperio rebelles,aut minus parûtes ,8i ad fub iuga mittêdos,qui olim ad împeriûi pertinuiflènt.Sed ubi dereb’ non couenitî q? Imperator fine alTenfü prit! cipum eledlorum nihil fuper bis rebus poflèt côftituere: Diélu Ipcciofiim cft quo fc honore inuicê preuenirêc,falutantes,deducentes,defcrêtes; cum interim Karolus dux,q) magnû haberet in armis cxercitû,ceflit Imperato ri urbe, foris in monafterio collocat^: Magnis fe munerib^ mutuo miffis honorabant î fed incôparabiliter excclluere que dux Imperatori donarc tt Aliquot cameras tapetis infignes cum uehiculis que ferrent; Sed tn ita fiï it difceirum,ut nubili uultus principu annotarctur,non fan's comperto,ex: quibus id caufis;nam multa in uulgus non prodeüt. Hêricus perea tepo ra dux Brufwickcêfis,princeps quietus,Si qui arma toge poftnabuit,po* fteaq multis annis trâquillus terre præfuit,trâfiuit ad pace meliorê, nullo mafculo hgrede relido: Nam unicâ filiâ,quod dixim'-^, Wilhelm^ de Heti nenberge cornes acc^pit uxorem.Igitur W ilhelm’’ lènior, frater eiufdem Hêrici adfuû redijtprincipatû,quem ini,ut fuo loco dixim^,pcregrinâti, flimulo concitus Brûfwickcéfium,idem Henricus tulit.Opes fertur acer«* ualTe maximas ifte Henricus exouibus,princeps antiqua religione,8i qui patribus ueteris teftamenti fimilaretur,monacho propior q militi,rara ar«» ma contredauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA Xlk

Mperato irntereaFrideric’exitinere ad Vrbemadfe declinâti i nbsp;nbsp;Chriftierno DanoRz régi gratificatus,côtulit Thietmarfiâ,terra,

ut ille pretenderat,fine dno,qug nulli pareret; Si extindo comita tus titulo per Holfatiâ ,Sturmariâ,Holfatiâ, Thietmarfiâ unû creauit dugt; catum,decp illo prefentê ibi r^em inueftiuittquæ res multoiç præflabat initia laboi^.Thictmarfi inde re côperta milêre nuncium,fêd non fatis pre inftrudum.qui doceret imperialem maieflatê, earn terra eflè fubicdâ ec^ cleGg Bremenfi; qüe etiâ fuis in terram prefedis uteret:efFecitcp nûcius,ut decerneretur citatio cum inhibitione ad regem, de non fè intromittendo, priufq res,qug côtradidione fada fit dubia, in iudicio cîarefceret: Sed ea citationê fegnis populus,8i qui modicâ pecunia pro magno cÔmodo non effundit,non extraxittita permanfifle res crédita in prima coceffione, c5* ciuitcladem Si laborê hui^ anni,quo ifta lcribim® recéfendâ fuoloco. In«» de profpdus rex per Italiâ, magnis ubicp excipitur honorib^,triij regno^ rum tiiulis infignis,8i qui in fua ditione teneret Gothos, quoßj tam celc*

fcre nomen ab antiquo fuit per omnes pröuinci’as,qiioi^ ctia opera Romg nunc uifuntur in demolicnda fi uoluiflènt urbetSed ilh' reliquere turn Ro raam, qua poftea Italici' Normani de Apuh'a in cam deformitatê uafti tatem,qug hodietxrnitur, perduxere, Roma ueniês rexrcdpitur a ponttft ce Sixto in palanG:MiracuIo fuit uifenn'bus regis proceritas: fed prgîatia inCcitia. fuit ingrata,q? nô haberet comerciû lingue Latine, ut multa cum illo mutuo (èrmone côferrent» Vtebatur interprété Henrico Sankenftede ïegum doâ:ore,uiro fatis ad dicendum accurato:qui caufam regfj itineris apud pontificê depofuit» Rediens auc ex ipfo itinere rex, deflexit in caftra Karoiiducis Burgundie, qui tum Nuflîâ obfèderat: amp;nbsp;euocatis aliquot principib’, Friderico Brufwickcêfi,MagnopolêG,amp; eo, que itineris toti* comitem habuit,Iohâne duceSaxonig,cum multis comitibus,inquibiis erat Gerhardus frater eius tentauit, fi poflèt rem quæ bello quærebatur, copofitionepacata,in fuos terminos reduceren Sed fruftraimpendit apud Karolum operam,qp certo certior efîè uidebatur Karolus,urbé,uel dedi* «onc,uel armis.in fuâ redigerepoteftatê: qug tn Ipes eum deftituit Nam quod in Wâdaliadixim^,defccndês Imperator ftipat’’principibMeâ:olt;» ribus,cum magnis,8lt;incôparabilitermaiorib’,qeflèt Karolus, uteretur uiribusin eummouit:Trâla(5l:umcp fine prcIio:utobfidionefoIuta,Karo lus exercitû reduceret, Nuffia in fuo ffatu permaneret Ibi tum côueniflè ferunt de nuptqs Maximiliani,quê unicu filiu Imperator habebat,ad Ma iiam,itidem unicâ Karoli filiâ : Qua de re etiam in Treueri ferut eofdem principes fermonem contuliflè: Sed quod ibi manfit inffôfum,hicperucgt; dit in confummationêe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA» XIII»

Pifeopus MonaGerêfis Hêricus ex comitibus deSwartzeborg, e ad hâc expeditionê in Karolu promptus, occurrit,q? prima ad if lum pericula perrinere üiderentur,fiad Reneum uidor,orientent lit fama erat, Karolus petiuifîèt» Ferunt odlo millia expeditorû tum mililt;* tum,peditû atc^ equitû.fub fignis eius militafle,cum accelîîflènr quingêtî qs mifere Lubicenfes Sed inde euocati funt iïli,ut ad imperi) figna efient» Qui uero de oîum diftridtu uicinai^ Saxoniç, Weftphaliccp urbiû uocalt;* ti acceflerât,ad Hêricû Monafteriêfem côfluxere» Ardebât multi ad pre,# lium,8^ côferremanus cupiebâtBurgûdionib’tfednonfinebat eis Impe rialis maieftas:quç cÔfilio omnia priufq armis conftituit experirfi Circui#» bat caftra Albert’marchio Brâdenburgêfis,interdicens,ne quis ic comolt;* iieat,pccna capitis côftituta* Erant nônulli in poftremis caftris fub fignis diÆ Monafteriêfis epiicopi,qui,fiuepetulantiamilitari,fiue prgliû conci«# re cupientes.Ieuato pilco,fignû per ludum iagittantib’ extulere: Jd quida fiue cafujfiue côfilio incertum,obfcruans fignû,depctraria mifit iaculum* Tum uero Piebardi ffuientes uindicare côtendut: Equités finguli poft iê in iumento peditem fumpfere,defilientê in loco pugnet Ducût in eum an gulum caftrorû,unde miftamannotauerepetrâ: 8^ obnixi peditibus,eos urgebâtin Renû Fremuerefoci},fèd retinebatprüfens Albert’marchio, qui culpâcûtumaciumpermifitpledijfciens quodfadum cflèqlta multi

profluentê GÖpiilfi,merguntunaIfj cede maÄätur,cuni focqs l'ndignâtibus nullû haberent prgfidi5 Sed rum aderatïegatus apo ftolicus Forliuiêfis epxfcopus,amp;: cum Imperatore aliqc eledores, qui rem belhcam in tradat’ côigcere: èC ibi finijt: ut Karolus obfidione foluta,r€lt; duceret exercitiï,amp; Maximilian” Imperaton'sfilius^iliâunicâ Karoli ba^ beret uxorem Vrebat turn animu uidoriofi ducis,Renati difFidatio: qui filius comitis de Vadimow, bæredem iè gerebatLotharingiæ, per mor,^ tem Nicolai nouiffimi ducis ; Simuî ÔC motus regis Francoru duci mini* tabantur: qui uidebatur non quieturus ,qj omnes prindpes ,qui fe iîli op*a pofuiflènt obièflo Parifio,paulatim fubuertiuSuperat un” Karolus, quS quibuflibet urjs inftitit lùbruere Igitur Karolus le làtis efle uenturû rat”J prinaum in Renatü uelut minore ducere côtendit, ignoras regis ibi Frâ**. de adeflec5riliu,fauorê,6C manû,quis lilia non uolirarct in nubib”4Obfi! dione Nuflîc foluta,cum iam difeefluri eflènt principes, aduolauit Herat dus ex Renato duce Lotharingie, qui eius nomine bcllu Karolo denuciæ baulllc excæptû hominêprincipisornatu perueftiuit^quafi qui iocunda attuliflèt: Sic honoratû remifit ad dnm fuû înilabat têpus quo uenturîx ex Anglia regem Eduardu iam feiebat cum exercitu, alÊnc fuiïjCui” gerj*; manam teneret cÔiugem Igitur diuifis copqs iuis per oportuna loca,cuni parua manu côtendit Califiâ,excæptur” affine Eduardum* In ipfo itineré Brugis iam ante iuflît côuenire quatuor Flandri^ mêbra, 86 omnes in eu riafolitgfuæmâfionis euocauit: Ibiillosaccrbaincrepationccorripuiqqj tardiores in mittêdis illi fupplemêtis extitiflènt.’appellans eos uillarû mâo fores,hoc eft epulatores: Imputabat Ülis priuatas opes,q) ipfo iam fe opult;* lentiores uiderent,fcituros,86 corpora,86 tes eoRr eflèin ipfi”manu:quib’ ctiâ fuo uteret arbitratu,animab”folis in manu Dei relifiis.'tamcp acerbai increpatione dimiflos,multa formidine obfiidit:Sciebât eu non fruftra fd lere minari Côtêdês ad fan^lû AndomarÛubi eu acc^piflèt iam applicu^^ iiïe Eduardû,repentin”accurrit afïinê cô(àlutarc*Mirant Anglici ducent tàti nominis,paruo cindû comitatu:Hiccineeft,inquiût,iftedux Burgû#» die, cuius tam Celebris fama mundu impleuit: llleiubaufcultâs feriur re* fpondiflè mirantibus: exercitum fuü régi Franciaî non impatem futurunt ftareparatuminLotharingia* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XilIU

On omnino noftræ profeflîoni côfèntaneu exequi BurgSdig du n cis aftatcômodiufcp id,fi omnino fieri congrueret, in Wandalia pageret; q? Burgûdiones,ut oftêdim”,origine prima funt Wati dahVSed cum Maximiliani ducis,86 poftea regis preclara facinora,in mca» dium inftituto deducem”,non erit graue le(flori,clariflîmi ducis, qui ætaa» te noftra pare no habuit,exitûi pcurrere,ut pinde Maximiliani ingreflum illuftrem” lgit Angloi^exercit” deducit in FraaciâzComesfandiPauli expédiât,nec uen{t Anglici bellû magis oftêdüt q inferûuMox intercut têtes Heraldi,colloquiû regû de pace côftituût. No loge a porta Ambia nêfi inftrudlus pons erat duoRz regû colloquio fuper Somma fluuiûidux Karolus admittituc tertius,ignarus q? iam nuncij 86 literæ régis Francias

in AngKa rem omne ante prcparaflènuComcs randiPauh’iamantcde* teÄus régi Frâcie,capto lacobo fratre ei’,qui pro duce Karolo pugnabat Is,ut ferunt,fratrêficprodidit, regi oftendens fratrê cum Anglis habere fècretos traélatus, regê ipfum paélus fit traderein manus Angloru. Hoe admonitus rex Franci^ periculo, nûcios premifit in Anglia, amp;nbsp;nunc colloquiu de pace peragit ,côuenitep inter reges fuper omnib’,cum non* nulla millia Frâcorû régi Angli^ numerarent,maiorc^ fumma fub cautie» ne certa^mitteret: Inde colloquio regu peraólo, rex ipfe Francie ad parte cum duce loquitur:c0uenitcp inter illos,ut de comité fandi Pauli rex Fra ci^ fijo arbitratu coftituereu Neclongu tempus in medio, uind’ comes ValenchiniSjUbi duceoperiebatur,perducit Parifimlndignu ab duce fa* cinus,8^ quod macula infignê glorie illius inurit:prodcre uiru, qui pro iè patre,minepericulis obi^darit caput: Fueritille noxius in regê, necne^ uidcrint quibus ea res permifla efl::certe in duce non ita comeruit, prodi, uincirijhofti tradi: Perducitur Parifiu,ibicp füppliciû iubente rege de illo fumitur,omnibus tame in iudicio Perlamêti rite, ut ferunt, peraAis: cum auratauefte reus,necd5 cc»uilt;ffus,honoraret:damnat’aut uili openmen* to tegitur,ac gladio ceditur/aufis mortis eius in publicum promulgatis. Deinde cum in Anglia exercitS Eduardus rex reduxiflet,inter Frâcigre* gem,ac ducem Burgudig latior de pace tra(ftat’fuit,exprcfle fuper omni* bus difFeretijs habito colloquio: coflitutf treiigg nouenales,in quibus eti am coprehenfi funt utric^ parti cofeederati: Si tame intra ftatutû tempus fuam declarabut uolutatem* Nam de parte régis nominati fuere: Henri* eus dux Caftelle 8^ Legionis, lacob’ rex Scotic,duxLotharingif rex Si cilie 8»^ lerulalem,dux Sabaudie,co muniras Florêcig, dni Barefes nbsp;Me*

tenfeSjAlemani,?«' Leodiefes« Ad parte uero ducis Burgudi^ coprehenfi funtjAlphofus rex Portugalig, Fernadus rexutriufi^ Sicilic,Iohanes rex Aragonu,princeps Nauarre,Chriftiern’ rex Danif,Matthias rex Vnga rig,Cafimirus rexPolonie,Fraci(cus duxBritâniç, Galeati’ dux Medio* lanijfilius Ludouici ducis Sabaudie,cum matre fororis régis Frâcie, laco bus comes de Remont,dux Venetors?,comcs Palatin’Rcni,Iohanes dux Cliuenfis,Rupertus archiepifeopus Coloniêfis.epûs Metenfis,Ludouic’ .Borbonq,epus Lcodiefis,amp; Dauid deBurgûdiaTraieêtêfis epûs: oês hi ante prima lanuarrj declarare tenebuturfuas fuper his uoluntates,uelint, necne,in feedere coprehendi: S*!” q? hoc tempore rex duci fauorê monfira bit in Imperatore 8lt; ciuitatê Coloniêfcm.Erant preterca multa in his pa* dis capita coprehenfa Ne th in hoc quod inftituit bello in Renath dux, quid aduerfiis religione treugaru uideretur egifle, mifit nucium ad regê^ poftulâSjUt faluis fœderib’ liceat Nanffium opidum côtumaciæinfignis perdomarc:Nam trafitum duci perfiringere uidebat ad Switefis amp;nbsp;Elfit tios,qnibus uindida de occilo capitaneo fuo in ea terra,qua pignoratam ab Sigifmudo duce Auftrig reneret,inferre cofiituit: Petrus Hachêbach bic erat,que miferanda morte Eliàtij pergmerut,tradis in focietatem belli Switenûbus: Necuacabat qpeifdemSwitenfibus dudor eratRcnaïus

Öux Lotharingie,qua jïujncia Karol^ fuo arbitratu diffionebat * X Vlt;; Atale fibi bellu Karolus fngreditur,prima expeditions dingens f nbsp;nbsp;in Nan{eiü:Tranrit’’ eni'm illi inde etat ad cgteros*Cum aut obfi

di'one premeret opidu, defccdit ad eû rex Portugalïe,opem eius •mplorâs in Fernandu de Äragonia,regnum Hifpanie occupantem, cum filia Hcn'ci nuper dcfundi regis:Sed auocari dux non potuit,quo minus de Nanfeio fuam prrageret uoluntate : Deditu indeopidum accepte pofuitc^ prefidiü ualidü AngIicoR?,fub pr^f^lt;5lo de Beuers: Ipfeauiftis co pijs peraltam Burgûdiâ^pgreflus,perc^ Sabaudiâ,S witêfib^ occurrit acl prglin: Grauis ac ptinax pugna coferit: Cadüit uiciffim multi; Sed in fine cefTere Burgijdi,magnis amiilis copijszDuxipfc fibi fuga côfuluit ad opt dum Grâibnêfè Interim reuerfus a rege Fracie Renatus,manu SwitenfiS aud’,NanI^iu récupérât*cm^pmpte Burgüdi acceperât,tâ facile An glici amittut: Dedito opido incolume dimittit præfidiû*qd inerat c5 pre fccto*S witefes in ibeietatê uoeât Lotharingos,magnâcp qua uoeât ligâ li bi cÔfcifcut in ducê,quê fui ferebât inuidu,forti fortiores occurfuri;Mu| ta fiût multis ïoeis leuia prglia:fed totis aciebus côfligitur in uigilia lohâ* nis Baptiftetubi poft pertinaeê ac diuturnâ pugnâ,iteR2 ceflere BurgudL Nec melior fortuna ducis apud FriburgS : peftîma uero apud NanQiû : Nâ opidu hoc obfidione ualIabat Erat turn brumale têpus uigilia dnieg Epiphanie, cum duci nûciarentur aduenire cum auxilijs fuis S witêlês,8£ numero,robore fortiores,fugiore{cp» Et cû capt’’ eftèc a duce a Lothar ringia uir primarF,quiprelènte ducerogatus, quid de hoftibus lèntirctC^ üerum quod fciebatedixit:Sedinui(ftus ducis animus,làlutarib’monitis no acquieuit;hominê iufîît iratus,ut erat ire impatiês iuguIarûErat in fà* tellicio ducis Nicola’ quida Italus cornes de Câpobafîo;quê,ut arma fu^ meret,hortatus dux,audiuit non lë loco moueri,nifi donatiua pro le ac (à tellitibus fumeret:Tardabat enim grarq euftos, incertû quibus ex caufis, nec ad prefinitû aderatdiem,ut ftipendia militib’ erogarentur* Duxim«* patiês ire de uerbo comitis collaphu illiinflixit: Eciâ,inquiês,Iine te,etiani fl cefïènt alq, cum mangonibus occurrâ uenientib’* lam fulgebant in c5* fpedu ligna S witêlîû; Dux quadringêtos grauis armaturg équités præ^ mifit,ut hoftes diftinerent,donee ad pugnâ illepararetur,inftruerctcp or* dines pro rerS neceflîtate: Illi uero cum tumulû apprehendiflent,maiores exercitus fpeciêexhibebât in latû extêti: Sed non erat ea fcgnicies Switen fibus,ut ut a paucis detincrentur Jgitur pulfis propugnatorib’,ipfa ad ca ftra moxperueniCt: Fit pugna nÔ Ieuis:Sed parati impararos,feroces tre* pidos facile uicerunt:Sternûtur aliquot milIia Tum cfiula fuga omnes ft gna delèrunt; Capiuntur Balduinus atep Antonius naturales Karolifra^ tres,prelium difFerêtes,atep hoftêdiftinêtestutfuga interim frater elabe^ retur: Sed infoclix ad riuû malefidum occupatur; ibilt;^ incertû quis,SC 3 quibus,tantus dux profternitur, atqj perimitur Diu ignoratum eft quo abicrit KaroIustSed repertû a querêtib’ cadauerinfertur NanlèiûtGeln facies intumucratjUt dinolci difticilepoflct; Frater in primis Antoni’,phi

ficus deinde eius ,aflènfi efïè KafoK: Puer imberbis qui gskam duo* pTefe rebar,teftatur cadauer efle dni; Aderat eninr dum caderet.S^ monftrauic cedis iocumlt;Sed diu inter homines ipes 8^ metus uariabat AItj uiuu ab* reptum in manus FrancoRz régis perueniflè: Alrj fugaelapium^ièd ipontc exulantem abi)fïe,redituru poft prefinitû a fe temp^ferebât; Mercatores magna îeuitate in eü cafum,amp; ernebât^ôô uendebât p! urima,primû exol* uêda in ducis reditu*Ca?pit,ut fieri folet,res in qucftiï uerti: Qyi enim ca conditione uendidit rem gftimationis Gentû,ab alijs iÜo fiio facfto in opini One côfirmatis,fubmiftb focio emit,Silucratus eft mifie* Inuent’eft Bru xellis Sueuig,quê homincs poft aliquot annos Karolum eflè dicerêt, ipfô pernegate Rex Frâcic eu audiret exitû belli,de cui’ côfilio credebaf non alien us,parata habuit expeditorû militû manu,que Burgudiam ducalem iam,ut putabat coroneadunatâ,berede mafculo non extâte, acciperetre* gis nomine: Vbi refragatum eft,arma intentabât* Idem fit de urbibus ad Somma fluuiû fitis ,de quibus ctia uiuente Karoïo erat cum rege control uerfia Sed prætêdebat rex Karolû in oppugnatione Lotbaringig ac Rci* nati foedera uiolaftè,8f pinde rege exoluiftè uinculis nouiftime paiftionis Nos uero tâto duce tumulato,in Saxoniâ noftrâ reuertamurlt; XVL

Rbem antiquâ,2lt; primorû in Saxonia principum decus Quede U lenborg, Erneftus dux Saxoniæ marchio Miinæ oppugnauic,qgt; male ciues parerêt dnc fue abbatiiîè,que fôror erat principis me* morati: Hac enim radice mufta oriûtur bena,ditm per fuperbtâ fiibditi uo cant in côtemptum prcfidentes.Expugnauit ille Si deigeit Rolandi ftatu* am. q uâ pro figno îi bert atis ab antiquo habuere: Dirgpta eft urbs a mib'ti bus,Si inextremâpauperiê,unde necdû ciues re(pirarût,pcrducûtur: Ru tint domicilia: nemo curat reparare: Viuût in dicm:Tempora terût in la* bore agriculture,qug fi uidû præftat quotidianû, diuites iam (ê copurât: obligatefua predia non finûtur, ut redditû coftituat alter apud alterû,b'* beras poftèftioneSjmundas ab auro manus habere prgcipiunt Ira per ib* Iam côtumaciâ corruit urbs antiqua In diocefi interim Hildefemenfi,quis Hêningum iam omnes accepiflènt epûm^Fridericus tn dux Brûfwickcen fis quiefeere non potuit,multû oblucTrat’eidem: Abegit crebrius de uilfa* grjs iumêta,Si uillas dirrpuit: fêd côgreftî nunq funt in preb'û Iam fepaii latim prodebât comete nuper uifi multi Si infignis efFedus: quia bcUa to nabât undicp Nam Imperator tum de Vngaria côflixit cum Matthia re* gc eius,pofteag ille uxore accepta de pofteris cogitauiuFerebant enim irt padis,que eftènt inter ambos,exprentim:ut Matthias per fue têpora uitas regnaret in Vngaria: cgterû nihil ad illius poftentatê: Qtiam rem,quia in Wandalia attingim’,hic trâfilimus^ Sed Si princeps magnus Mufgouiae per ea tempora oppugnauit,8i in fuâredegitpoteftatê,magna Rufligei* uitatem Nouiguardiâ:qd nemo ante,uel timuit,ucl prgrumpfit Sic enim erat in prouerbio: Quis poteft contra Deû Si Nouiguardiâf illenimiru potuic,cui Deus permifit; in cuius manu funt ommia iura regnoRz* Vrbe ferunt totâ ex ligno fabrefadâ,igni paratiflîmâ,quo qui côfligere uoluit.

Facilc obtriuiuSed hoe in Wandatia diAum,nunc trafitun Roe quolt;^ Francic tum Picardiä rec?pic,qug in illü diê paruic Karolo duci,unde illc promptiorêfua militiaiokbat deducetc. Vrbes habet illa predaras, Abar dfuiIIam,Ambianu maiores,cum non cotemnendis alqs, amp;fj imparcs fint **’emoratis,Tentaiiit idem rexBurgüdiam duca!ê,dccp Ai thefia in fuant ’■fdigenda poteftatê,fatis annifus eft: Idcp,iit Maidmiliani tue duds Au,. ftrig,nuc Romanorû regis ada ex debito exequamur, nobis patiîo diligê ^Wseftexplicandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVIU

e iponfata Maria,unica Karoli duds filia heres légitima terrarum in oedduo intra Renû,ÔÔ Frandâ.Ea puella eu per tepora quib* de cædepatris fama inhorruic Gandaui in Flâdria eflèt,trifti accæpco de patris morte nuncio,mox miflîs ibiennibus nûdjs in Arthcnâ,ac reliquas! prouindas ,quarû magis uacillaturâ fidcm profpcxit, iu flit accipere facra* men ta hdelitatis per fingula opida: Côuocauic (olêne terrai^; fuaru côcili Um eccIefiafticaRz SC fgculariû,amp; fuper agêdis ddiberabat cum illis. Atrc batenfis,Tornacêfis,Morinêfisepifcopi,primatû fui ordinis in côcilio ha buere:Nobiles de fânguine,Adolphus de CJiuis,PbiIipp^de Rauêfteen, multi ait},reb’quoad poterât cÔfuIuere,dng(^ aflitere ♦ Sed Gandaui, facile iôlec,exoritur duilis motus in quoldâ predpuos uiros: Cancella*» rium Burgûdie,qui fe dnm infcripGt de Gailant, de Mildelborg,uiceco*» mité Iprenfem,^ Ludouicû de Hûmelcourt,capicaneû côftitutû a Kara loLcodi}:quibus additur ter tins lohânes de Mêla miles; Frac quartus ec cleGafticus,in que manu mittere qualifcûc^ religio prohibuit lgitur can* cellarium,q) necem comitis iândi Pauli,ut ferebât,procuraflet, qjçp priti cipis fui negotianonexfideprocuraflèt.acculâbant; Dns de Humelcourc inuifus erat populo yppter Ludouicû Leodiêfem epumtqui multû queft^ de illojodia in eum c5gerebat:cui adhcfit diétus miles ln hos tres multa recufanteSjôC iuraomnia,Deij,homine(cp teftantes:cpillorum indicés ibi non eflènt,uc populus gladio iuflît animaduerti Inteiea rex Fracic follid* tari fçcit puellam,ut in propria perlonauenics homagiu preftarèt,alioqui tôfifcandis illius rebus,alios pr^ponerettNon ibatilla,uerita quod res ha buit, qp uenientê non dimitteret,fed inuitâ, filio paruulo feruaflèt uxorê*. Atrebatum interim rex obièdit: Capitane” iam fàcramenta dédit puellg: IntcrpoGta pubUca fide ab obûdêtib^ euocat ad colloquiû:Litere prf ten duntur dng Mariae,quib” fidê ille habês,mox régi permifit urbê Rex ali os ex duib’^ fupplicio alFfcit,alios relegauit, introdudis ex genre fua,qui ciuitatem facerent Franci iuris,omnia modérante Philippo Delquordes; qui uiuenti Karolo diu hdus habebatur,nuc totus regius,meruit capita* neus per Arthefiâ declarari. Res deinde peruenit in tradatû inter regem amp;nbsp;puella: Vbi rex fgeit allegari ab ucteri memoria multa côuenta,in qui* bus eluxitjUt ferebant,primu Burgûdiæ ducatû, nunc regno adunandu, ftirpe uirili deheiente:deinde comitatû Arthefif per multas cöuf nuones, quaruni liicrasexhibcbatjuunc elTe iuris regq,niericoc]ß abilb uendicari.

Ex aduerfô prætendebant ducales, uetera paAa nouforibus eflè fublata. Recolcbant maiores natu exillis quedam:alia dehïen's oftendebanuSed apparebat nô tam iura,g potctiâ regiâ formidan: Igit fi puella in côiugJU Delphini inclinaret,non eflc magna de fucceffione qu^ftionen'dcß multis côfulto ièriocp agcdû uidebatur : q? terris hgreditarrjs plurima ex Franz cia poHènc prouenire bona,pax imprimis,ôô têporû tranquillitas:ab Ger mania non nifi bella,motus,8^ pturbaciones,quimihi uera uaticinarifunt uifi. lam puella Maximiliano duci animû inclinabat, necpotuita fentêtia dimoueri Rex in poteftateiam tenuic Atrebatû,iurc,uel iniuria, non hoc queritur inter mundi principes: Cameracû circûquaqj depafcicur.Hânoz niamingrefluSjDuacumac Valêcianastentauit: multa deinde oppugnâs non ubicç profperat,multis fuoi^ amiflîs.Tornaeû rex muniuic, imrniflô fuo Oliuerio ex barbitôlbre aurato milite, homine minoris ab ortu fortu ne,nue magnis principibus coequato,q5 regem magnis obfequtis deme* ruiflèt:ÎSedexitus compar erat natalib*,Nam filius Ludouici,patremor tuo, uix regnû ingreiTus in noua ÔC magna furca,quâ ipfe iuflîc extruima dauit fulpendi,hominê,qui per (uperbiam omniû in fe principû odia conz ciuit* Hefdunû, ac Betuniâ rex armis in Arthefia:iêd in Hânonia muiz ta per dudlores accfpit in poteftatê:ut miièrâda forspuellf uideret:Nam foris bella,intps feditiones eft experta* T umultuabâtur Flandriæ maiora opida,8lt; ad libertatê fublatis oneribus,qu^ uel Philipp’, uel Karolus im pofuere,proclamabâ^Seruierat têpori prudes puella: 5^,quod necefle fuz it,permifit ciuibus quoR? uidebatur opera tum nimis indigere,quçpofeez bant cqua,e:iam fi iuri fuOjft obuentionibus folitis contrairenc,tum diiîîz mulanterhabuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XVI U*

Apitaneus in terris puelle primu gerendo bello ante Maximila* c nbsp;nbsp;ni ingrefïùm decernitur nobilis Flârningus: 1 nde mutata fènten

tia,quores auchoritatêmaiorêhabercuideretur, Adolphnduz cem Gelriæ uiep in eu diem Cortraci opido Flandriæ pro captiuo habita bello ducê delegere:Côpofitis rebus intra opida,armaticiues exibâc,non côtênendus exercit’: amp;nbsp;feregqs oppofuerc ducêies inTornaeû: Jbienim cÔfedcrat militia regis.Tendtbat in agris exercitus Flandrêrium,amp;ibant prçdatum manus militû in diuerià. Adolphus dux uir armoR?peritilïim’ led bello non fan's fortunatus,nec longguus foper terra futurus, q? patre in uinculis tenuifTetjibat cum paucis equitib’ lpeculatu,quid hoftes moil rentur: ft qua capiendg urbis uia uideretur, Franci,fine figno dato, quod nônulli fuipicantur, fiueinduftria fua clrcûlpiciêtes,incidunr in ducc, qui Ipeculatur’ exibat: mox circuuentum,multi paucos caperecôtendunt, IIz le cum fe acrius defenderet.a multis facile fuperat, nbsp;nbsp;pertinaci’ répugnas

confoditur: primitig belli mifergtoccifumcp uelut emortuu pecus, iumen to impofitum.ex tranfuerfo deuehut in urbem,tumulantcp in ecclefia ma iore,copcrto qpdux eflêt. Mox Gandauenfes fublatis fignis abiere: Bruz genfes aute cum Iprenfibus.cum non tam facile cederenc,excæpereimpez Cum fuperueniêiiû ex urbe hoftiu:Nec diu pugng fors hgrebat: V'ertun*

tur in fuga:Supra capiuntlt; Hic crat exk^ înfaufîc cxpe Jitionis que primai fuit, Reuertentib’in iplô itinere GâdauêGb’,oburj fuere fèxccti ex Geiria militeSjfuo duci, que capitaneu audierât prçfedû gratulantur militaturix Sed ubi audierunt infœlicê exitum^mefti redierût ia patriâ: De alio mox duftore delibcratu» Defertur Petro de Lutzêburgo comiti fandi Pauli* Sed life a podagra fe excuiàuit,8ô uacationê obtinet* lacobus de Remont filius duds Sabaudif creatunlohânes, 8^ lacobus de Lutzenburgo,fili) Theobaldijiungunt comites,in Duaco,8ô Aldenardo fines Flandrie tu* tacuri lohânes dux CIiuenGs,Philipp’ de Rauenfteen frater eius, Philip pus de Beueren confilio prgfünt apud domina Philippus th de Bcuereii Antoni] baftardi filius, Arie,8^ Gindo Andomaro præficitur : Sed alteri permittens curam, Ariam protinus amifit, nec iàtis inftitit auxilio patris Antont], qui regem ièquebatur recuperate: Bxteri coducuntur capitanei, lacobus Galeottus Italus Parmêfis,ZaIazart Hifpanus:fines,ut poterâc funt tutatû Gâdaui nouus créai capitane’ lohanes Dudeiîzel,qui eu ar* matis duibus exiês,Gne frudu reuertit: Brugis tumukuatu cft, captis aliquot ex ciuibus 8cin feruore truncatis interuenienteFridericoTorna* cenfiepifcopomoxconquieuit« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVIÎIÎ*

Aximilianus inde dux Marie IponfuSjin Flâdriâ defeenderat ad m fine mêfis lulrj anni ièptuageGmiièptimi,cum quo nuptias Gan* daui inibat puellaÆrat in eius comitatu MeteGs epus,SigiGnuri dus dux Auftrie patruelis,Otto dux Bauari|^,Marchiones de Baden,co* mites de Wirteberg,8^ muka Gne nomine nobilitas* Inter hgc rex Fracig fuper occiduä Flandria uenit,omnia uaftans, apud Bonoma Gallig côfi* dens ,in fanéfü reipexit Andomarû:ExcurGones plurime fiunt:Nônung amictunt ex fuis Franci,qui longius 8^ audacius uagätur*Caflettum a re«* grjs capitur, 8C direptum incenditur Apud fanckum Ändomaru regiiis exercitus caftra metatur:oppugnat opidum:uaftat qug foris Gint:IncluG fortitcr fe tuentur; Primi Brugenles exeût,oblèfGs folatio uenturi: Mittu tur copie a Maximiliano nouo terraru principe: quæ cum ingrederentur opidum, ingens exoritur ciuiu tripudiatio:Funak'a nodu micanttlnfoliti gaudi] rex caufas ferutatus,arbitrât adefiè ipfum Maximik'anu:Itac^ fol* uit obGdionem. Maximilian’ aut per prima Flandrie opida uadens,conG lium coegit belli gerendi*Vifum eft ad rege Fracig mittere oratores gqua poftulantes: Vbi perueniu t,rex ferutatus de madato, remandat nihil eflè magis fibi cordi,q trâquillâ cum omnibus pacem habere: qua fi pari mon do cupiat Maximilianus,mittat cum plena poteftate inftrudos oratores, rem pro fui magnitudine feriofe tra(G:aturos4 Maximilian’ergo ex hac die fufeipiens rerh adminiflrationê,curâ,8C prouidentiâ,dotaliû prouinciaR?, ne ad arma prcceps iuuenis,ad arma ruere uideretur, maioru fretus conft lio potentiflimi hoftis animü pertentauit,induci]s ad fine uGp menCs con fticutis* Sed cum Heraldis fruftra intercurretibus nihil fruduoGim age.» retur,inanes decurrerut inducig,8lt;ad bellh res redijt « Primi Gandauen* fes fupplemêtu militu mifere Duacu dho de Sarnes,qui fines illos tutare*

tunRelidta quocçKafoli,cum ïegationê in Angliam ad fratrcm Eduard 'dum mittere decreuifïèt ,âLidiuit noua inter ipfos fuos fratres perturbatio onem exortam: Nam dux Clarenfis in infidrjs,quas fratri régi psraaerac^ deprehenfuSjfolenniPerlamêti iêntentia damnat us, capi te immer fus uino crucidatur« Rex autem Frâci^ muftis per Har»noniam,atcp Burgundiam captis opidis,8d arcib^,difïîmulâter tn omnia fieri curauit, quafi ignoran te fe res gererent: Nam quoties oportunû uidebatur,animû oftêtabat pa • cis cupidum.'cum tn hoftilia omnia perageret Ferut nônullos in Auftric ducis fuiflècÔcilio,qui régi omnia,qugintellexerint prodidiflè crederen* tur: Qtia de re fufpedi,cum etiam uerbis fermone notarentur,retraxe^ runt iè in Franciam« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XX*

Ononia intérim in Picbardia.non longe Califia a regijs capitur, b cum nullum fibi prgfidiû alFerri intueretur* Hic comitatus, cuni ff pe dominos muraflèt,in pace AmbianêG,inter Karolum* Vil* Francie regem,Philippû Burgûdigducê,redi)c adBurgudos.Captus îudocus de Peyna uir ex Flâdria nobilis,filiam accæpit dni Defqüordes, tegrj per Arthefiâ capitanei* Mufti tn in neutrafitate fc côtinuerût,qî ru* mor increbrefceret,redituru de proximo uiuentê,utputabatur, Karofum Burgûdum,qui res uariemifcuiuTornacêfcs Temper infenfi Flandrêfîb’, non erubuerepubficis fudis fœdarenome Phifippi Karoficfarifîimo* rumducum: (èdnûcaufcinis preflî faborabant cômeatu: Suburbiaeius exufta funt; uariante Fortuna capti hinc,atc^ inde primarij uirû Dux Au* ftrig proceffit cum expeditis in Hânoniâ, receptis afiquot urbibus amp;nbsp;ca* P;elfis,que pride rex accepiuNato deinde ex Maria côiuge fifio,Frideric’ Tornacenfis epûs inducias procuiauit anni totius ♦ Rex Frâciæ nato du* cis paruufo.mifit equû faleratu amicicig futuræ pign”; Sed beffo armâtur cqui:Beflû bec armêta minâtur,ait iffe Certû eft rn,q?ille induci^ muftos retraxerunt in Franciâ,qui iam defeenderât in obfèquiû domus Burgun* die,per quos non difFicife fiiiflèt Arthefia tecuperata Cuni^ nihif ad pa* cem fruduofum per inducias procuraret,exeûtib’ treugis rex in Burgun diam mittit exercitum: Et cum deferbuiflet amor Burgûdionû in Karof i profê,prf fertim tam exif i pr^ ffdo ubitç prjfidio, neminemagnopere ob* îiftente: Dofa precipua Burgûdif ciuitas capitur a Frâcis,amp; diripitur per Swiceros régi mifitantcs:Sed tn fiffi Ludouici comitis iàndi Paufi, odio fingufari in regem,pro duce muftaf^cere captis arcib’,ôô opidis,non pau cis Nauigat armata nauiin Angfiâ cornes de Naflbw Engelbert’*, fene* feaffus Brabantiæ, ut auxifia querat Angforû Fuereautê ex Angfis,qui Frâcos claflè iuuarêt, ut mare infeftû eflèt marinis duci fubif dis homini* bus Dux ipfe iam côfifio reb” maturatis,uaîida manu,amp; quf Francis fuf* faedura uideretur, egreiîus eft ad obfidendum Morinum, iam a Francis occupattum: Oppugnatur opidum magnis uiribus fex diebus: Vbiin* notuit, agmine magno Francos dudore Phifippo Deiquordes defeen* dere, qui certa fpecie ftmelexpugnandiducem muftis contradis copijs, procdîic* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXL

Vx Maximili’anus in obfidione Morini œrrior de aduentu Frâïi d corum facrus,noctu retradis clam bellidsappararibus,ordineS inftruxif, nbsp;quadrato agmine obuiam proceflît hoftibus: luxta

Bonini opidum uenere agmina fub mutuû alpeôriï: Difponûtur utrinc^ acies ad preliû:ladis initio tormêtis,pari animo progreditur uterq^ exer^ citus ad pugnam.Inchoante prælio ad h or à poft meridiê iêcundâ, extras lt;ftum eft ad quintâ cum non cefîaret ante notftê: Pertinaciter utrincp pu* gnatur. Dux ubi conipexit FrancorS petftora, non cedere certa, fed mori pn’ufq fugerêc,ipiê pedes cûi pedicib’cccpit inire pugnâ:equitib^ tn in fuo ordine durantibus* Vbi media côipexere ducem fu5 AIemâni,tum uero in pc(ftora uigor penetrauit: V rgent ferodeer Francos ,cederecp loco comt pdlûuprimis fugâineûtibus,acrius purgentur: Mifcêcur ftrages: muka Frâcorum millia perimutunCapti rt5nuUi Nâ 8^ ex ducaJib’ non paucî perierûtjled nihil ad numeis? Frâcoi^ Tarn diu pfeuerauit pugna ducaliS donee certior fieret dux hoftiu duftorê in Bononiâ coceOiflè, Turn uerof qui reftiterc Frâcijdebellati funtjUt fugam inireuSequuti funt ducales ad duo ferepafltiu millia:Certa iam erat duci ui(ftoria:Tum uero quid fado# fit opus côfultatur^Morinûadobfidionemrepetere animus erat: fed all's fententia furgit:Iam enim Franci cedere urbibus delibcrabant, fi dux,uC uincere,fic uti uiftoria potuiflet: Nam in Morino,86 Atrebato,tant’ crac motus,ut ueniente nemo ex Fracis ducêexpetkaflèc Sed turn in Aria cor# ceflit^pr^miftîs impedimêtis cum uulneratis, demolitufç^ arcê de Molle* na^unde plurima ducalib^incÔmoda inferebant, prefgtkûeins,cum uirig fcxaginta,fublimi de trabe iuflït appendûHec prima duds infignfs uitfto* riagt;magnû illi nomen cum gloria comparauit Frâd tarnen,ut fit,in fuarr# rétorquent laudê q? Philippum de Rauefteen equitum præf^dum, e fuc» cornu fugam coggerint inire* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXIU'

Vm ageretur feptuagefimufodfauus poft millequadfingetos ir# c opido Hallis Magdeburgefis diocefis flenête, dû dues unù fena» tirent, mifera illos difeordia cæpit, quæ pefrundedit,promptiflî* ma ad euertendas urbes caufa; Nam proprietary in falina,genus hominiï per opulêtiâ iners,86 fuperbû, côtempfere côciues artifànos: nec qui pre* eflèdebuerant,ica publicis utpriuatis eômodis inCèruierinhCÔfcmptus,^' 86 opreflîo exafperauit multitudinê: ut intra moenia graufs tomultuatic» oriretun Audiuere Mifnêfesprincipes,ex quibus Brneftus,Erneftiducis Saxonieeleéforis filiusCarchiepûs erat MagdebuTgêfi8)ufi funt prudêter occafione præftita, 86 urbem intus tumukuantê cinxere exercitu, certi qgt; ab una parte immitterenf:Facile etiâ erat capi,quâ nemo fan's defenderaf, arbitrâtibus inuicê inter fe,86 diflîdentibus,q? ab alter titra parte inuocatl principes fupeuenirent.Sed cômunitas ipfà gquioribus animis aecepit uegt; nientes,çpparu babens,parô amitteret;fortefuâ,fi non meliorê,non poftè multo fierideteriorêtqî ante multis in urbe foruiffe tyrants uidebant, nûe; iüftis fubeflèprincipib’ ferrêt equanimiter^^ CÔiæéli in uincula primores, argêtOj86 auro emûgunt:Mwlta que pridê hauifîcnt in falina,funt archfo

pifcopo aflcripta,lèruaca tn fua cuic^ propnetate: Quæ uwo publias erïf ufibus dcputata, prina'patui non proucniüt: Ita,dumfuperbigpræfiden* tes modum non ponucjnuenere qui frenû inijcerct naribus coi?2*C5uiua re,tnpudiare,fomno longo (êpeliri,omnis eius generis hominû fuit cura: Difcite mortales eflè uigiles,modeftiâ colere,pauperes non temnere,con* filia rebus adhibere,proprr) ordinis metas intueri Per idem tempus,cum Ropertus Coloniêfis archiepûs, placitis côuentis apud Nuffiâ Rare reçu fàret,dum clam ex partibus Rem in Weftphaliâ fugere tentaret, capt’ ca pituîi iuflù ab Hermâno Lâtgrauio Haflîg,qui in obfidione Nuflîgmul* ta fccit inclufus,multa perpeiKis,ne iterum ccclefiâ maiorib’ implicarct la borib’,anèruat^ eft diligêrer. Sed ubi poft non proiperata illiapud NuC» fiam bella acceftlc ea calamitas,ut in fuo uind’ tcneretur, ex ipfo animi do lore morbu côtraxit,amp; e uita migrauit: Suffidt illi Herman’memorat* qui duro tempore ftetit pro ccclefia,princeps de ina,amp; deomnib’optime meritus:quiu(cp bodie teneteandem* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXIII*

L bertus dux fuperioris Saxonie marebio Mifnp, fratris filiâ Ka a thcrinâjper Roftoebiu infîgni agmine duxit,ibi nauigiû infeen* dens, in Daniâ lobanni regis filio nupturâ* Multi cum co fuere comités,aliquâti pontifices:O(ftingentis equis ingreflus,auratis currib’, puellam regiâ,regio more deduxiuln Copenbauêregia,regû nuptie funt peraélæ: Quibus principal! ritu (blenniterexpletis, in Lubicam redierût, auidi uidere imperiale urbê Placuere cuntfta Alberto principi: lèddiipli cuit fubterraneus ille difeurfus fccminarû, obuolutis uultibus; Magnum libeitatis alimentu: Horrat ur fenatû,2lt; cômonefacittut abufum illû cutet antiquaretqui multis alioquipudicisfccminis preftaret audaciâ, impudi cis fuc ftulticie preberet incrementû*Accepit earn cômonitioncm lènatu# perq benigne,interdixerûtep illû abfconditorû uultuu difcurfum.'Serua* turn eft edidum aliquot annis, fed in antiquû abufum facile relabuntur* Dux aûtin fuperiori eius loci prgtorio ad faces incurriteques equiti, infc fta fub tedo bafta Tum cborp's indulgetur: 80 ubi aliqdiu feriatû eft, in uiam fuâ redierealacres bofpitaliter ibi babitûQuo têpore,Embickcen^ fes ciues ad arma femper précipités,ftratagpmatecircumuenti temeritatis fuc pcenas luut* Soient enimin frequêtib’ Saxonig urbibus ciues, etiam artifàni,arma fua in prompto feruare : ut cum fignS ^pinquantiiï boftiîî clpeculadederit,effufi fineordine,finedudorc ruantjdfciês Wiîbelm* iunior dux Brunfwici,cum Hêricofilio, quibodie rerç? potitur, aftiimpto in Ibcietatê expeditionis Haftie lantgrauiogt;ac comité de Stal berge,uiden dum fe cum aliquâtis prcbuit,maion agmine ad infidias delitcfcente* Ad primum boftiû côlj3edû fonuit de turri fignû: Ciues muftantes arma cor ripiunt,portis proruût,8lt; hoftes iniequûturJllipedoradiu prebuereuc nientibus,miflilibus certâtes,donee ciues magno numero côglobati,aud3 ciores incùberent Tum ccdût rétro militantes,fîmulatione timoris: utfelt;» quentes,8^ urgêtes ciues,protrabât ad inbdias colIocatas Tum utrobo ftes côfurgut a tergo, ôd interclufo ad urbê itincre ciues intercipiut; capi*

? iintjCædunt pcrtinadterrefifèentesï Nongcntitum GiuesfiintpencKtäf/^ ccfi^apti{^,magno ciuitati's detrimento, quae temeritan's fuse damna luiC tam infigniter» Erat aüt feptuagefim’ turn nonus poft millequadn'ngen^ tos,cum inftruerent ad militia,in reHquu futuri cautiores» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIIU

Aximih'anu ducem, ut omne genus experiretur bcHi', turn cccpiC m i'nteftina diftcnfio coturbare: Nam Gandauenfes (populus ad V temcritatê promptus) cccperut quen’ de crebris impofitionib’Si^ coIIediSjqug longe fupra (blitum crebrefcerent:Neruus aüt belli pecunia cft: Noftè oportebat ducem fuum fan's pro fe contendere,q? capitis toties difcrimen ipfe adiret Tum uero belli impêfam fine murmure facerêt,quo«# rum fânguini parceretur,8lt; ipfi hoftibus obiiciantur Mouit feditioni pa ratum populû, q? arbitrareturprimores nobilitatis ad hoc niti,utfua ex* pleant,ciuium exhauriat marfupia» Vifum eft illisefle in offices publfcis qui fuäpotiorê,qpublicacaufam haberêt : eamcp côietfturâdefuis fum* P^ere morib”: q? nulla ges tarn excrefcit opib’ in publicis ofFicqs,q quiin occiduis partibus publica tradat pecunia »Vidimus crate noftra aliquoC qui ex infima emerfère Fortuna in earn opulentiä,ut arecs in prædas exedl ficarent Jn Hollandijr prccipuc opido Dordraco,inteftina tum eines agi* tabat difcordia Johänes aut de Egmundia baro,recgpto in poteßate du* cis opido Jacile copefeuit tumuItuantes Ex Gelria quoq^ nonihil rebelM onis nüciat;8lt; tn duxper capitaneos fuos rem profpere gcftit: Nam Pfif lippus deBeuers Flandriâocciduâtutatur,Gum pr^fgdo Zalazart, Afij quoqj in Hanonia profpere res gerunt,fugato Wilhelmo de Arberg,qui tum regi Francie militabat,8lt; Leodiefi epifcopo per omnia erat infeftus* Multaduceimpulerant,uttum treugas iniret cum rege: Nam Gelria,ue dixim’,motus nouos cöciuit» Rex aut ante treugas,fandi Andomari, Ari^ urbes fibi reddi poftulauittcum dux uicifiim Artbefia tota repofee* reuDuacu rex fecreteiuffit ptentari,impetic^:Sed Gädauenfes qui primi perfenfere XL milliu excrcitü coferipfere, maleces fuis manib’ rem age* re,g extortâ pecunia gmittât Alemanis in predam: prcfcrtfm,qi eius opi* di cômodis carere nô poflint,inde per amne deuedis in urbê fuâ Frugib% Sed turn ualuere inducie inter regê amp;nbsp;duce Aüftric, per quas dux côuer* fus in Gelriâ,mot’ ei’côpefcere inftituitteum interim incolc fuo duel ftu* derêt guulo^Grauiâ opidû turn egpcrc Brabâtfni, tenucrediu.’IndecûÉ in Cliuêfem quoCß ducê niterenf ,rcs interuetu bonoi^ uirorû ad tolerabi les côditiones exiuit^ Hollâdia parère fuo principi inuita cÔpelIit,inducijs iam inter regê amp;nbsp;ducê protelatis: Non ceflauere tn regij Cameraeû infe* flare: fed defenfum eftegregie» Ducales uiciflim tcntaucreHefdunû, fed repulfifunt ♦ Ita uidflîm de uiofatione treugarum Fiunt querfmonic,cuni utrincp eÔtêderint priorê parte altéra uiolafîè, temerafleq^ inducias pacaf tas Sed turn iterû de integro annales treuge interceflère» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX V»r

£ ris fequentes capitaneûtquando etiâ lohânes de Dudenzel Gaiï A dauenfiumcapitaneusgt;cum uerbis côtenderet aduerfus nobilem

Burgiïdi’onem, ad morte ufcp uulnerat’ cft.ut fpintu efflarct ipfo die.Tn* dignad Gandauenfes profcribere uolueruntomnes Burgûdiones de fa* müia dnc Mang. Quam rem côperiens ea dna, nonihil cogitauic in popu ïum,quod tn cÔfilio fréta mariti omiTit.-Interim tertîâ enixa prolem, Fran cifcum nomme,fub honore,ut ferût,Frâcifci ducis Britâm'g: (êd paruulus l'mmatura morte inrercæptus, ad meh'ora régna ^olauiulneerim opi'dii fandi Andomari pene a Francis mteccptû eft: quod imprimis Brugenfès uitauererquinouocôfcriptoexcrcitu immiferûtpræfidiu.InTraigdüm uerointromittitlohânes dux Cliuêfis,cui’ fratrê EngelbertS eicôto Da* uid Burgûdione,Philippi ducis naturali filio,uoluere epûm:Sed Hollan diatotis illi uirib^renitit,Initû eft preliS iuxta AmeiFordiâ tribus millib’ a Traiecfto Cæfi funt ciues plurimi. Dux ipfe Maximilianus deftêdiftèf, nifi eum nobilis de Arberg,qui rebus nouisin Hannonia ftuduere,tc' nuiflentt Intérim uefo in maioribus Flâdrie urbib^ tumultus erat,q) no* hiles quofdam ex urbibus profcriplîftènt:qui côtempta eoB2 profcriptio* ne,in medijs urbib5’obambulabant:amp; Brugis forte res in magna ueniflèt comotionem,nifi duxaffuiftèt:quicaptis tribus exprgftantioribus urbis ciuibus rem omncm côpIacauit Mira hominû in ftnfù mobilitas:g facile côcitantur,tam feuiunt crudelitcr: 8^ deinde fânguine u i fo, faale iram po nunr Quanti Gnc culpa perierunt,quos in feruore fubuerterût,poftea ma gnocre,fi fieri poftet,a morte red ucerentf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXVI.

Er ea tepora militâtes Holfaric,c5 pretederêtliteras regis Danig P nbsp;nbsp;d ni fuijimmêfàm ab illo pecuniâ mutuâ petiuere: Idc]p cû crebri*

fine intermifTione agerêt,uoluic rex fine reb’ daretpaucos ex fuo côdiio adhibuit,inter quos LubiccnGs epûs,8ô iirbiû uicinare confulares oratoresæuocauit in Zcgeberg: Coram his côftituit diem Holfatis fuis: ut quifçp producftis im mediû literis,calculû rerum quas pofceret liquide» poneret. Rationc produtfta, unde cs,amp; in quos ufus impediflènt, de quo iiteræ cor5 loquerentur Z Venereomnes metu magis g alia Ipe exciti: q» exemplû formidarêt cuiufdâex fuo ordinc magni uiruqui inaudit^’in exi* lium agebatur. Etant qui foucrent fpeciêaccipiêdc pecuniæ; alqs etiâ iatn turn dubitâtibus^ Et cum finguli citarêtur, ut quifep rei fue tatione iniret: erant qui nonaliud prctenderêr,q fîmplicêliterarû tenore, regiu afferêtes utlitcris fuis in quibus rex iplè Ioquerec,teftimonio figilli fidem haberet, rcponeretcp,de qua ille loquerent pecuniâ: Nec enim poft tot annorû in* tcrualla, potuit exception? non numerate pecunie obnccrc: nec eins forte meminerat Air) poterâtexatftû rerû fuaRi calculum ponerc,pretêdêtes il#* loloço tantâimpciàm pro regepecuniâ,tempora quoep fignâtes: ibifidê interpofuiftè, pofteaep foluiflè. maior erat numtr’ eoF?2 qui initio acceptis dono ab rege literis,cum pecunia nulla numeraret,obligationem inliteris habuere: Alrjs etiâ uicib’,ufuras que prouenerât,adigcerefummc: utalijs datis literiscum forte prima cumulatenturufurg:Eacp renÔnungiterata, immèlam fibi débita a rege pecuniâ prgtêderût. Erat aût rex Chriftiernus princeps humaniflîm’Ôi qui petêti nihil negarc potuiflcqVndefaâûtft:

ut ïargus rtiam l'n dandis Iiteris haberetur*Scd cum /mmetifâ cxcrefceret fumma, uolui't omnes una ratione abigere, nemini reljjonfurus de h’teris, lt;]ue de nihilo conceptæ dicerent« Erat in tills qui ob(ècrarct,ut rex omni «us accepta fubflantia in prcdqs èC iumentis,fola arma cum equis milita* ribus linquereCjSd fidem,qua (e pro rege obfl:rinxifîet,implercr,ipfè abitu rus in aliénas terras,quomodo poflèt militas,paneinucniret« No tenucre ladirymas qui audierunt: Sed femel indurato callopedoris,nihil huma* hum illi rex reddidit Alius quida,cum prompta pro rege pecunia multis uidbus impendiflet,Slt; eadem facilitate cum ceteris abigeretur,abire rec« fauit.pofcens ad régis prælentiâ peruenire: Cum non facile admitteretur, ipfedepullo ianitore,ingredit,explicans,quib’ Iocis,6lt; tcmporibus,es fu iim expediflec expromptu pro rege: tories pro ipfo capitis difcrimen fub* i(let:aliqn,^pter eu capt’, fua fe pecunia redcmiflet nûc uelut ignotus abigeretznon abiturû iè,quin aliud audiat: alioqui ccclu amp;nbsp;terra cotefta* turumzuita impendcre,q fuos linquereparuulos exheredes prcoptaret: IL Ium rex uerbis placatû.iulîîc ad conftitutos termines, deputatis locis/ua prefloIari Sed tum flentes abierezqui ut fidem implerent,omnipoiîeflîo* ne fua le exuüt,ad inopiam redaiffi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A« XXVIL

Vocatis quoc^ Thictmarfis in Rendesborg,idem rexhoc tepo* c re oftendit imperiales Iiteras,q? terra illoru ducatiii incorporatur Holiatiae,parère regi,amp; legitimis fuis hæredib^ iuberentzrequis finite^,ut in uim literarû illi prgftarent homagij facramenta* Quintus erac annus ex eo têpore,quo primüi rex iftaimpetranèu Illipaucis inteloquuti refpondentzimperatoria maieftatênon reéfe de fado infti udaz eorü ter* ram,tang dno non fubigdâ,Holfatiæ ducatui coiunxiflèzSi maieflati fug oftenfum eflèt,terra ex multis annis fubdita ecclefie Bremêfi,archiepifco* po eius ex multis feculis paruifle, qui etiâ nûc in ea terra fuos habeat prg* fgc%s,ex eo tempore,quo primus Hartwic^archicpûs,nouinîmus hæres comitatus Thietmarfie,fajffa comutatione,ilium deden’tecclefiæ, recepto Stadenfiz quoad ille quoep accederet ecclefiæ per morte eiufdê Hartwici^ nunc Bremenfis archiepifcopiz ea fi Imperatori ollenfa fuiifent, non hoc, quod dediflèuidcret,côculilièt : Ibi feuiuere amp;nbsp;mori,nunq a diuo Petrc» dilcefRiros Replicatu eft fubigdionêquâ pretender êt, magis efte in uer* bo,q operezprgfgdos in terra efte ad uana fpeciezeeteru adminiftrationis habere nihil,nihil obediecie,quoties urgeant illo refugere,ubi illis omnia funt traquilla, archiepum non recognofccrez Proinde nifi parcat imperia* libus litcriSjhoc fe faduru,quod fuerit neceflàriû àd extorquêdam obedi entiam T um uero interuentu eorum,qui regi aderant in concilio,annales treuge cÔftituütur: Quo interuallo deliberati,faciant quod fuerit exeoßt cômodo.ne ad grauiora perueniatzlta tum difceditur«ldê rex tum quen* dam magni generis amplg familie militarê,q? infinita in eu crimina de^ fenentur,quæ ucl ille,uel filfj eius , illius conniuentia perægerint,grauiter accufatum,cedere terra rebus iuflît,inauditû,non cÔuidû,non damnatn* Ille cum adeflttjpermitti fibi ueniâ refpôdêdi orabat, luiturû reb’ nbsp;nbsp;cor*

pore,nifi fè de obigcïli’s purgarett tantu audiretun Sed rex ea irn3uit ïratn in hominêjUt placari non poflet^ Abrjt iïle cum filrjs in exih'um: incp Gu* ftrow apud Albertü duc€ Magnopolenfèm Gfe coîlocauit, meh'ora expc «f^ans tempora^Sedille lam grandeuus,au(flainfirmitateexanimidolofC exceiïite uita: Filrj'muka fecere hoftilia, donee ingratiam redirent regis fiKorum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXVJII*

Am Tiircus Cbrifliani nomïnis infeftiflïmus hoftis,cum fccde.* i ra,qug illi cum Veneti's icka eflent, uoluntate fummi pótificis,co fenfucp prindpu Cbnftianoi^,Imperatoris,regis Vngarif,Kgi9 r^JeapoIitanijrumperenualioqui in ipfos Venetos omnepôdus refcifuiû* ïd c5 intellexiflèt hofiris uiolec’jfimulcp infcnftis régi pr^fertim efîèt Nés politano,ex pn'fca Venetoi^ fuggeftione,cum quibus de regno Gypri ie pvgnacur^ uidcbac,fi non Turcû metuifletn'ngêti clafle aduedrus a Velt;* . fona fn Apuliam,ldruntû obfèdit:decima(êptima die expugnauEptïm lo d,dignitate,8ô etate uenerabilê, exquifitis fupplicris excarnificauit: clerté extinxit; obuiû populü perdiditn'uiienes abduxi'nfccminis abufùs,8lt;f ilia fccit:que (ôletirati uiAores omni crudelitatis genere feuiendo îam papa propius coepit res intueri:Iam manet,qugnepotib’impcndit,in pubîicosi Chrifbanitatis uftis couertifîè: Vbi nue frater Petrus,qui motes nauigat, amp;C maria lîcco pede trâfiuitf V bi cornes Hieronim^ illufli is barbitoniorf MilTis literis amp;nbsp;nûcqs pÔtifex exekauk principes, lèd Ictargo laborabât* Dum aût ibi Icuiret Turcus, propi’calira fua Rome collocare méditât’; q? Saracenos eiufdê fue legis confortes meminiflet ex annalibus,îtaliâ,8i’ ipiàm Vrbem aliquoties peruafiflè^ Matthias interea rex Vngarie later» pulfauit fùe Bolhp, que a llirco proximis annis eflèt occupata, récupéra*» vitqjpotenti uirtute: ut magnificecôpenfataApulie damna uiderentur* Sed ipfa,ut loIetgIoriari,prouinciaR2 domina Ttalia,ubi nuncoiîentatauc prifeas uires,aut magnû animûfSedet ociolà Ipetkans incêdia proximoi??, ôô non attendit caufam etiam nûc agi, cum paries proximus ardet; immo iam domeßieu cernit inccndiû Sed anno proximo Ferdinadus rex Nea* poJitanuSjCum pridem pro eccleha militans in Floretinos,multaeon?pre* dia caßella occupaßct,reßituit, uno ex omnibus fibileruato: ut fignu haberent in oculis,quo admonerenf fue in eos uicßoric Tum potiflimum meditatushoßi Turcooccurrere,ad propuliàndûeu dèfinibus fuisfecô parauit Interim Alphonfus fili’eius dux Calabrie,côparatis copips oblè* dit Idruntu, iam a Turcis infefTum* Et cum magnus Mahumetes gentis imperator,per id tempus plurimis locis bella gentibus in ferret, Rodienlî* bus, amp;nbsp;Calabris, Vngaris oppofitis,in medio iplb feruore bcllor^’,uir ' bello nat’,Su qui plura cofeeißet unus,g ei’ omnes f mul prçcefTores fpin tum efflauit,magno ChrißianorS comodo:Perinde relpirabant, quos if le regebat bello; Nam fili) duo depatris fucceßione côtendêtcs,ut fieri lo let in omni nouo regno, plurima cômouerûu Maior natu Baiacet,occu* paris arcibuSjSC urbib’primarr}s,accepit a fubditis homagimeum minor qui ea le rations fucceflùrû patri Iperaret, qp natus eflèt hnpcratorepatte,

tum frater ex priuato genitus diceretur Côfugîtiîîe puîfus regnis ad fra tres h ofpi talcs diui lohâm's Rhodiefès,quoRî friebat accrbiflîma in getem odia,ponidtus rcddere Côfrantinopok'm,fi CbrïfrianoR? umb^’reducere^ ad iuftum fuû Imperiij,a uiolentefratre occupatiï. Magifîer teftatus hoe non efïè fuaru in'nü,ad Imperator? mifit l'IIû: Qui impenfis pen'nde graua fi uifus,ad regê Franciæ feci't peruenire: I bi captiui (pecie nobilis luueni# diu habitus eft, donee fummo pontifici Innocenti'o mitteret ab regni can* cellario, pacifeentealiquot rubros galeros pro tanto captiuo* Papa illû ira palatio tenuit diligend euftodia, fratreCut aiût) ilhus aliquot ducatorum millia annua polliccnte,ut diligenti’ lêruaretur Seruatus eft in palatio fu pra pontificê, famili'a libéré per Vrbê diuagate: mâfitcp in ea euftodià üfep ad tempus pontificis Alexandri VLqui uenienti régi Karolo VlII* Francig,regnûcp petente Neapolitans permifit ilIStut fecum in caftris ha bereCjufurus eo ad bellum quod preferebat in Turcu Sed ingénu^ iîle iu uenis,q) ita inter man’ uelut pila iadaret, dolore animi côtratfto morbo, in itinere moriês defecit Sunt qui ilIS Ipote fumpto ueneno aiut perijflè« Matthias interim Vngarie rex fumpta occafione ufus,que illi pr^ftaretuf perregnû Turcoruinnouatû,urgebatTurciï,pepuIiflètc^ omni uicinare gionCjiiifi eodemin tempore ab latere Auftrie uexatus,a Turco retraift’, per hoftiliorc Imperatoris noftri capitaneum, lè cogeretur defendere* Ita non fan's eft nobis nofipfos defidere,2lt; nihil pro Chriftianilmo magnum agere, nifi etiam proillius honore contendentes, impediamus, a bono reuocemus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXVJllL

Nnus erat a Chrifto nato,poft millequadringentos oÄuagt fi* a nbsp;muflècunduSjCum Maximiliani ducis coiunx Maria,unica Ka*

roli fi!ia,iam pregnas, cum in uenatione equo celpitante delaplà,, grauiter fe lefiftèt,nec iuucnili leuitate rem earn propaIafret,côtralt;Sto ex ru ina morbojdiem fuS Brugis obqtabic^ tumulat in ecclefia beatg Mariæ* Quod ubi régi) dutftores coperere, precipue dns Delquordes, Arthefiae capitaneus,fàn(fti Andomari urbê prope inftdrjs interc^piflèt; Sed preuê^ tus eft a diligêtiorib’ ad cuftodiâ,q eflet ille ad infidias, Ariam tn poftea per proditionem recepin Tum rex Francie hoc potitus opido, ad pace in* eundam le offerebat: nihil magis fibi eflè cordi teftat’, q uiderepaeê cum Flâdria:Malcenim lîbi fenfit,cogitas de ^pinqua morte; nbsp;nbsp;cccpit agere:

utfilia Maximiliani ducis Margareta,Delphinofiliofuode^ôderet Ka roloiperegitcp potiftîmS GâdaucGb’,qui occultis fepe côfili)s in Francis re(piciût lam em ex dotalib’ padis que interuenerût duci atc^ Marie co ftitit Maximilians nihil habere iuris in terris dotalibus: led omnia perti* nere ad iura filioi^. Vt aut? adminiftratione quocß legitim^ tutelc illS ex* cluderenc, filiS nbsp;nbsp;filiä ei’ magna difficultate ex Bruxellis in Gandauum

tranftuleruntjiam tune cogitantes magis,qedicentes, qp nullam patri re*# linquerêt tutelâ fiIiorS: Quippe,quia re ipfaprobabant magnas opes fub manibus eius mirabiliter deperire,ut nulla pecunia,quantScuncp magna illi,utdicebant,fuffc(ftura uideretur; agente nimirS facilitate, S prolufa

Ïiblt;ra!itate,quiï illi ad prodigalitate imputarÛLScd luftos interprétés ïes accipiens, nihilali'ud prodit, g prindpis benignâ èC facilem humanitatê* qoepeeuniarû eôcemptrix,opcs mauultperderc,ga fê triftem quempiam di{c€dere,amp;^ in fuos non uti libcralitate,que uirtus eft principûprccipua: Sed tum inuito duce,pace cum rege F ràcic Flâdrenfès inibant: que mirtf in modum difplicuiflè fertur Anglicis,prf tendentib’,non efîè fcedus,fetf iugû perpétué feruitutis IntereadumduxinLeodiêfês mouet:occiderat cnim Wübelm’de Arborg Ludoüic5Lcodiettfemcp5m,ducêdeBor* bonio,fiîiû fuû cÔnifus in locû furrogarettota mole belli illi occurrit SeJ iam capiranei ducis ,priufq il le aduêtarec, ceperût opidu fanAi Trudonist Obfîdetur Leodiû. Interim capitulû permiflà fibi libera eligendi faculta* tejohânem de Horne baronê,obferuantialêordinis minois fratrê,elege* runt cpum.C5munirates triû in Flandria urbiû primariaru,pâtre Maxi* miliano non requifitOjhoc agunt,ut delpondcat Delphino Francig Mar gireta fiîia ducis Marie de Burgundia: bis padis,ut proies mafculaex bis.puentura.fuccedat in Burgûdia,Artbefia Sô ceteris comitatib’,quos in Francia pro iê fuis bpredib’ tenuiflèt dux Burgundie Karohis,Hgc tamê inprimordiomagiscoccpta,qcôclurafuere CA. XXX#

Aximilianus dux,c5uocato teri e cÔcilio apud Alonû,que a re* m ge Francif in perpetuû foedus ofFerebâtur,audiuit cmnia menfe

Décembre Mox de côfcnfu côcilrj fui 3pprobauit,amp; folennes ex fuis oratores remifit in libéra ciuitatê Atrcbatefcm: ut quppridein eo lo* co fuere côccpta,nûc certis adhibiris modificationib’, ad plenû côclude* rcntur.Erant oratores ex Flâdriaabbates quinpp, cum mil)tibus,amp; mibgt; taribus eins regionis^ Articuliueroplurimi,fuper dotalitqs, 8Cmedqtern poris terrarum flatibus, amp;nbsp;fupercafibus qui profpici porerant: ut omni* quaep rebus côfuitu uiderct,côccpti fuere,qui turn placuerût Verû cum rex ex cÔuêtione remitteret folênes nûcios,qui puellâ deducerêt in Frâciæ illi’ gêtis morib’ cducandâ,data eft in man^ comitis de Belloioco,8lt; c5^ iugis fup,qup filia crat regis LudouicûScquuta eft illâ Katherina de Gel ria, Adolphi ducis filia, poftea data coniunx Renato duciLotharingiæ* Dux Maximflian''iniquo tulit animo,ftliâ duci in Frâciâtfed ca qua epre* ra tum facilitate periTîifit Indignatus tn Flandrêfibus, redijt in Ant werpî am Tum gubernationêfili) fertur fuafu cocilp permifîfte cognatis de ma* terno fanguine,Pbilippo de Rauenftcen,Pbilippo deBeuers,de Gêthti* fen,amp;2 de Rapegbcn baronibus î quâ poftea magnis de caufis cômiftîonê reuocauit,miftîs litcris per Flandria amp;nbsp;Brabantiâ : Nam hoc erat protin’’ exui Omni adminiftratione terrai^,8ô nihil agere in omi ditione hlq Flan driæ ueromêbra,cum memoratis defanguine proceribus côgregata, li* teras reddiderût rationabiles caufas pretendentes ,curfilrj tutelam gcrerc pater non poftet:ofFerentes ftare iuri in Perlamcnto Frâcip,aut corâ rege, qui fupremus Flandrie dns cenferetur Dux uero tum mouit in Traipdût N^im ciues euocatû fpccie pacis epûm tenuerut captû.Dux aut obfcftàm pene duobus mêûbus ciuitatê cepit.lbi uero tum rebus ex fententia côpo

fitisjtam cum GelrenGbus, g CIiucnGbus, oratoribus noui regts Frandg occurrit: Nam Ludoui'c* pater in fata c5ceffic:cm' uix pubes filius Karo* lus in regia dignitatêüjccedit::qui primordia regni pace amp;nbsp;recociliationc pulchriora fieri reputabat» Venir Antoni^de Burgüdia Karoli duds frat ter, cofanguineus natural is, ÔC duce fi»Iutato,uerbis regis generi Cuo per* tentauir res coponere inter duce amp;C redfores Flädrie,ac nubilis filij fui tute lam gereutes:inquibus erat Antoni) fili’,Philippus de Beueren» Sed fru ftra rem tentauir » Perientiens dux ç» Brabätini coipirare inciperent cum Flandrenfibus, burgimagillru Antwerpiêlèm Machlinig coprebenfum, dedudiuflitin opidum Viluordiâtibiçp gladioferiri, q? conipirationeiri fuum prindpê,cui facramenta pr^^ftitiflètjôC alere,2lt; augere diceret: con* quieuitcß perinde Brabatia amp;nbsp;in fide permanfit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXI»

P infignia gerebant in muhis terris,côipicua fuit mors duoi^’ prùi cipum etate noftra in regionibus noftris maximoru^ Mortu” eft enim»XXn Mai)rex Danig Chriftiernus princeps bumanitate,8lt; clemc tia illuftriflimustquefua Iiberalitas,qug prgeipua uirtus eft principû, iepe ad indigentiâ,quod diâu mirû eft in tanto rege,cocruGc Sed non potuic egere diuin regnis opulentiflîmis Qui fi rerû fuarû ordinêtenuiflèt, que tamê in regnis aquilonis dilFidle eft feruare,omniû non modo noftre eta* ris,(èd multorû fgculorû clarifîimus rex habit^ fuiftet: nûc etiam inter cia riffimos aquilonariû regnorû numerandus» Circa feftu quoçp diui laco* bi rebus exceflît humanis uitftoriofus dux Brûfwickcêfis Wilhelmus no* nagenarius: qui comitatus plures fug adiunxit ditioui: Euerfteen, Wun-# ftorp,Hallermund,WeIpe,ôd Hôborg,quatuor comitatus cum uno do* minioiScptem capitalibus prglijs(ita uocant cum totis côfligitur acieb”) dimicauit uidtortquod prgcipuû rarû decus ferunt noftroru temporû» Sed hoc antiquis côferri non poteft ducib^:quorû alij quinquaginta,alr) etiam feptuaginta pr^Iijs dimicarÛt^M« Marcell us amp;»C»Cgfar»Erattuni alia ratio belli gerendiilèd proculdubio,nec^ ingenio, neep uirib’ minor» Primû W ilhelmi prgliûin Boheemos erat iuxta opidu Brux in eo regno ubi hoftib’ profligatis campû ipfe tenuiuSecûdum erat in militâtes Hil* defemenfis diocefis,homines ubi côlpirant unû lêntiêtes, magno principi non impares uirib^: Dimicatu eft ad opidu Gronde» Tertiû aduerfus re* gern Danig in aurora ad opidû Flensborg in die fandoi^z omnlû,cû Wan dalicis urbib’ dux militaret pro ducibus Slefwickcêfib’* propinquis fuis Qiiartum erat in Turcum, cum pro Imperatore Sigifinûdo in acie côfli* xiflècuiôlorapudGalatiâ» Eaaûtprelia non fan's funt explicata in aunali bus» Quitum erat in archiepifeopû Moguntinû non longe ab arce Hom borgjSextû prglium in comités de Hoya, in diftridu comitatus de Wet pe»Septimû in Mauricium de Oldenborg comitem,cum hoftes eius nu* mero 8^ uiribus preftarent» Oéfauo congreflus moiti fuccubuit; qui eft exitus omnis carnis. His tropheis inclytus dux gaudet diu memorandus inter fummos principes: Filios reliquic Fridericum, nbsp;Wilhelmum: Ex

^üheImOuiditnq30tcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA^ XXXIL

Vo edS tempore Holfàti in ccctû couentumq^ Kilonê excia: ut q de principe deligendo,quod ipfi uocant,deliberarent; aderat lo^ hannes Chriftierni régis maior filius,iam Danig rex uiuo pâtre, amp;nbsp;in Sueciâ eledlus,in Norwagiâ uero hgreditario iure fuccedens:quod lus etiâ fratri titulotcn’ permifittfblus ille regnans^Fridericus eius germa nus frater iam impubes nihil agebat Sed hoc inter proceres prefente am borû principe matre agebatur, quomô in ducatib’ fuccederent SIefwick cenfi Ô6Holfatig, Ibi tum uifume(imultis gquiï: utqm lohânes rex ma^ gnis preditus regnis patri fucceflït, fratri permitteret ambos ducatus: aL terum beneficio feudi unde régi obiêqueret; alteru côpenfàtione regno* rum: ut quadâ parilitate,illi quoçp regis filio,de paterna ditione magnum aliquid remaneret:idcp matrê amborû initio ferunt côtendiiïè, procul dubio perfeciflèc,nifi utrûcp fuû efïè fil iû te(lata,ambobus mallet prolpi* cere g unizSciebat fluxafidêregnormiam enimdudum Suecia defecit a parente* Ideo facile in earn lèntcntiâ DanoB?^pccribus accedes inclïnauit, arbitrantiü æquu eifè: ut qm duo régna Daniæ amp;nbsp;Suecie eflènt elediua: ut aut Fridericus Norwagia pro iè defumeret, amp;nbsp;fratri dimitteret ducat’ ad gquationê eius regnizauc fi id nonet,ex cquo pateret diuidiambos du* catus:ut utricp ex fuccefîione,in utrocp pars proueniret îtaq; fadû eft,uc côcifos minutijs ambos principatus partirent: Danis maxime cônitenti* bus,ut poft fratres,quos german’ deuincit amor,nepotes forte diflîdêtes facile eftèt ad unitatê reducerc: curn utrobic^ poffideât utri(^,unde iè tu* cantunErat eodê anno alius quoc^ côuentus in Rendcsborg,ubi de fta* tUjôC Omni regionis confiftentia,fuper immunitatibus,qug nonullis locis permiflc eflènt,(èrmo habeatur: Sed tum nihil fuper bis eft conftitutumgt; Maior autê couentionis caufa fuitprecaria: çp multis quæ relida eflènt a rege debitis exoluendis,magno opus ere uidebatur* Annucrutprelati 8^ mill tares: ut ex quocp uomere bini lôluerent aurei; Quæ pecunia turn ita diftributaeft in multos, ut uix modicum quid acciperer,qui ingentibus fummis fua pridemimpendiflèt Icaliberaliflîmi principismultælargiti* ones depofcerunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXflU

Aximilianus dux Auftriæ, dum in Traiecfto inferiori accgptain m deditionê ciuitate,omnia pro uoto côftituiflèt: muricß parte de* ieéla porta incaftellaflèt : in quâ impofito præfidio curauit ne ad rebellionê redirct ïnterim per ablèntiâ ei’creuit audatia triû Flâdrig opi* dorum.’qugfrequêtibusad regêFranciglegationib’ utebant* Pertefum cft duce eius rei,6^ immiflo capitaneo, fgcit teneri redeütes ex Frâcia oia* tores eorum* Philippus de Rauenfteen curauit ob id de medio fieri eun* dem capitaneu« Interim Wilhelmus Rim Gandaui,homoaudaciflîmus, duci rem omne eo loci fgcit aduerlam:Dux tn diflîmulâter per occiduam Flandriä tranfiens cum expedite agmine, fertur cofticuto die opidü ßru* genfe irrunperecôftituiflè,accgpto cum quibufilä opidanis, quos cofeios babui£,die,qug eflèt uigilia landi Matthig; quo applicaret,Sed cum eflet

tifèxtilis 1IÎC annus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ducc minus aduertet et, priori fertur aduolafle

di'e:ften'tcp explicitis fignis agmimbus extra porta, expedas apertura. de qua ante coueniflenSed reb’' in urbe imparatis,ftetit ociofus.’cccpitc^ tumultus in urbe,ueirufpicanri5,uel deprehendentiûrproditionem.îtac^ îwgulanturah'quot boni uiri 8gt;^ deff uit gladius in urbepublicus Perqug tempora adunatis Gandaui mêbris,utrbû fgcit prefidens Ffandriede gc rendo bello in archiducc Auftrie, qui adminifï-rationêqueres rei^ filrj fuï terram turbaret : Infuper accu Ca bat duce de inito fœdere cum Anglicis, quod patrie ftatuta uetuiiïènuCuncp longa oratione in eâ rem peroraflec rogauit fentêtiâ frngulorû: luHi diccreprimû abbates.unus refpôditprO omnibus: Ne forte inquitquis in uerboreprehendat,opergpreciû uiden Omni clero c5uocato,refponfum ederefcriptorldcp placuiu Relpôfum efb ergo portera die tribus prçdpuis in omni côtrouerfia capitibus,per fum»* mas rationes amp;nbsp;optimas caufas elifis; Quorû primû erat de caufis prohi^ bendi duce ab adminirtratione légitima tutele, quas cum omni modertia obtriuetût, non uifas ertè légitimas artruendo: Alterum depredbus pra pace ad Deum interponêdis,facile fuit annuere; quia debitû erat pollice* ruTertiû de fumptibus cômuni onere fupportandis per belli têpora, qug funt bona ratione a clero fubuerfa Gâdauêfès aût pro côlueta temeritatc multafibiarrogaucre: Mirtamadfelegationemcx Francia côtemplère: Omnia oportuna bello locaoccupauere, Slufam, Cortraeû, Aldenardiï, Geraldi montem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXJIIU

Enerat deinde anno quarto oduagefîmo, folennis ambafiata u ex rege Francif: Archiepûs unus,dns Antonius de Burgûdia*

Principes aûtdefanguinecû pupillo Brugasièrecepere, çppro* fpicerent ducem oratorib’ regqs oceuifurû Gandauû,neprjfente filium abiens Gcû abduceret,Sed dux ipfe Bruxelfis remanfiGGandaui autêle^ gatio regis aceiba de promit: Non placere regi.quâ FlSdrenlès prétende* rent ducis dehonertationê:çp focer régis ertèt; q? Imperatore Romano pa treillurtraretur: honore eius eße régi penitus animo.’eumcp muftis ex eau fis tueretur: Impiû e flè filiû abrtrahere patris gremio: Proindc paratû te* gem,nifi refipifcerentaberiore,decêmilitû milIibusadiuuareducê Con,r uentus deinde omniû placito indicit in Teuremijdam(Iimes hic eft Flan^ drie)ubi côuenere principes de fanguine,Flandrie rtat^,duxipfêcum ma gnifico comitatiu Port multa inuice tra(rtata,côuenit inter omnes, filium patri reddendû,eo q? non alienus eßet, fed legitim’tutor return filij:amp; qgt; penfl plurimu apud omnes mortales habere uideretur, caput eflê illu ordi ris ac fraternitatis de Aureo uellere,inrtitute per Philippum duce,Karoli patrem.pueri maternu proauu: Additu, q? officiary in ditionib’ non ex*» tranei Alemani.aut Burgûdi,lèd indigene preficerenuHec quis couenta pfacuißent,rn ad exequutione peruenire non poterat, tumulttiante popu lo trium in Flandria urbiu* Cotederunt turn Flandrefes fummopere nun dinas Antwerpif cotuibare, quai û munere ea urbs excrefeerer in immtn fum,in magnû Flandrie detrimentum; fgerutep cum Anglicis,ut pannot

foos Brugas perduccrent,ibi' diftrabendos: ut cmporiu illud fuo honore arçp emolumento non fraudaret MuIta in eam rem egiflè cotendit Iöhalt;* nes CapenolJe Gandauertfis capitaneus jCX caligaru fadorein cum modu proficiens: qin' cum quingentis egrefliis urbêarmans,per Aloftum locis oportunis,idnera perentiü Antwerpia conatur ïmpedire^ herum inters nentu Romanorû Impcraton's côuentus ind/dtur ad res cöponendaszq? altioris honoris locus fiIiopararet:Multa tn fruilra func attentata* Incetf rim Sahungen firmauere Gandauefes præCidiut ut de Scaldi ßumine ne* mo poHct in Brabantiam peruem're : Que res incomodo non paruo affe* ch AntwerpiêCes^ Cuncp ilîiCe aliqh ex aduerfb in armis‘oftcdiflent,Gan dauenfes prodeutcs magna multitudirfe.non longe Ancwerpia,in flumi* nisn'paligneu fibi firmauereprefidiû,Roboreâappellatdomût Exaduer fo aûtiuxta Carthufiâ firmatû eh(îmileab AntwerpiêCib^receptaculum^ Truncalis dom\utalternis minis fibiobiacerentjdib’uanis bobardarû tonâtes in aéra. Adiere deinde ducê multi nobiles, qui auxilia illi in Elan driam obiuleruntifed non erat Maximilianuspreceps oppugnarefui fihj ditionê Inter alios Wilhefmus de Arberg,cum apud ducê cÔtempta ui* deret quaafFerebatopera,(è Gâdauêiîb’in ducê prgbuitcapitaneû; Sed neqj ibi accfptû habuereuii^/ânguinariû^V'ocabâcGâdauêlt’s Antoniu de Burgûdia.’Sed illo recufànte,lacob^de Sabaudia,de Remôt.ô^ lànêri Pauli cornes afcifcit. 111e ueniens côciliâ Brugis contraxit ex animo agens de côcordia inter partes,ne regis fui inairreret ofFêlâm, fi prgcipitaret be| ïum,quod régi difplicere uidebat; nam ex illE erat lëniêcia,futurû foceru fufi non excludi gubernatione terrât^, ÔC ab adminiftratione rei^ Cilij fuû Sed nÔ erat qd duras poflètinfledereceruices FlamingoB!^ nbsp;XXXV»

fcndifïèt Traietft êfes; llle locis Ce tutis côtinet Dilcedête duce,il* (e rcueffus puniuit quofda ex lubdiris, qui prcCente duce in le dixihe tehii» monium ferrent; Nec fidens diutius illcprouincif.lârcinis côpofitis, cum uxore liberifqs côtendit Gandauij,çgt; nufq alibi fecurus a duce uideretur, aceufabatep ducêapud amicos in Francia,qp uxoreius indeorta cflet, fin gens qp filias fuas dux Alemanis fuis copulate cÔiuges niteretur, ut odiu illi conflaret. Indereêlores opidoru in Flâdria principaliû,miflis literis,ca pitaneos foIJicitabant,magnis promiOîs inuitanres,ad gerendû bellum in ducem.Dux aiït mouês ex Mechlinia, non côtemnêdo exercitu delcêdit in Flandriam, AloftûjTeuremonda, Aldenai dû, amp;nbsp;reliqua oportuna lo* ca in poteftatê acccpturus«Primiï Aldenardû minis eFcôcelhthnde Ten remonda^Multa fiût leuia pr^Iia,lnc5moda,damna fine fine,uallarionib’ incendrjs,gladijs, Flandrenfes militû Frâcorû infolentia non feiêtcs, feab illis abfoluûtjuerfulcp in Francos dux Cepe eos proßigauh,qui harent pro urbibus; 1 n opidis (ut fit^ uaria hominû ßudia côciuere crt brâ in illis cur bam; Nam qui ducêaufi funt.uel nominate, mex ut^^ditores proftribun lt;uriHunc rerû ftatum milêraïus ipfç dux, cum non pofict in authorcs in^

famic fuc uindicarerqp eiï dtcerêt dilapidatorêreru filrj,inutile terraru gii bernatorê,ueniflè ad cos inopê ut faginaretur, nihil eu fuis uiribus poflè* Maiorêexinde manu militû duxipfe cStraxic:ut oftenderet cotumacib* fabulatorib’quid mererent ErgomuItisIocis Flandrêfes ftetnuntur:!« Niniuero,in Geraldi monte, cgten'fcp locis: Nee illis profuit Gallica mill tia quam habuere: Vitor fuperbie Deus aftitit duci,ó^ uindicauit in cotu niacestnifi q? authores fcelerü,giibematores maioru ui bium non attigit* aftiras tn terræ pertinet amp;nbsp;pertingit ad omnes Interea cum fnulta fepe fierent in inquirendainueniendac^ pacis media,per principes,per fubmifï» fos or a tor es,per cleru regionS: nihil tale potuit excogitari quo placarent animi Fladriam gubernantiu: Pertinaxeratftudiu partium Videbatur equa depofcere Maximilian’: ut tradito in manus ei’ filio, fex utrinep ar^ bitris caufa mandaretur agenda. Sed nihil apud pcrtinaces: Arbitrabanc id quod uerifimile fuit: fi femel in paiernas manus filius recidiflet,difFiciIe iterum eruere fore: Nee tarnen formidabant puellam germana in manus dare Francorum» Sedduriusillis uifum carerepuero qpuella: lila enim tranfit in ius maritü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXXVI*

Er quod tempus,ne diu Saxonia ineoncufïa maneret, Hêningus p Flildeièmêfis cpüs,qui multa fccit priufq ad tranquillam ecclefias fue gubernationêpertieniret: cum poft feptem annos perfentiret needum efle emollitos ad plenum fuorü in fe animos, ad tranquillitatc iam grand^uus afpiraret:cum propinquo fuo BcrtoIdoVcrdêfi epifcopo loquutus,modefta fibi referuaca portinne ggit,utilleacciperet ecclcfia apo lica prouifione, fug nihilomius Verdêfis adminiftrationê papali prouifio* . ne,confentienteutroep capitulo,retinerct:idep annuentibus utrobiep pa«« tribus in capitulis,prouidente fummo ponufice,ira tft cÓftitutum Hênül gus apud ecclefia quiete fibi côftituta,totus in Deû conuertic Bertoldus multa nobilitate ftipatus, ad Hildetëmenlêm ecclefiam omniû gratulatio* ne introducitur; Non tarnen fuitdiuturna eius ad ciuitatem ciuium in fe tranquilla conuerfio:qgt; neep integro afffduciuitas dimififlet Hennin«» gum fuum,proquo tantolaborefudaftct, amp;nbsp;iam apudBertoldu licerefi* bi quod mérita prçfumeret non uidereultacp aduerfantêanimû ftatfm in apertum bellum habuere paratû: Omnis eccltlig militia cum magna par«» te capiculiinhefit,ut debuit epifcopOAHenricus dux Brunfwickcêfis Wil helmi fiîius ,iam rerum potitus, iplis Hildekmenfibus aduerfatus, epifcogt; po tulitfuppetias* Caufa belli tâti,cjgt; exhaufte bellis eeclefiæ fuccutripo* pofeit a ciuib’pôtifeXjpcrmifta rere in urbe iienaliû tolerabiliimpofitione CGabelIam Itali uocant)Sed cum dues induci non poftenr,armis cogen* di,Slt; malis edomâdi uidebantur Sed durum a ftirpe genus frangi potu«» itjfletfti non patitur*Multa uiciftim fuere leuia pr^lia:bis duxiundus ept* fcopo,totis agminibus in urbem ucrfus,oppugnauit : Aliquâdo dimiftîs îumentis in pedes côftiterant,properâtes ad proxima urbi repagula:ibiqp liantes in aduerfos ciues pugnauere^Egrefti deinde dues,Sublime,quam üoeant. Hameien expugnât, ibiep captos aliquot militares abftraxerunt;

Grebnus ad uia’na uaflabuhdi prócurrunt,eodem foïe reucrfi in urbem^ Multa inuicem intulere incÔmoda^Vidnæ urbcs,q? caufa quocp illarum agi uidebatur,tulcre duib’ auxih'a» Venerat comes de Retbetge cum ex^ pedi'fis de Weftphaliamilitibus trecent:ifquinquaginta,petiturus urbeirt Hilde(èm,ut illis militarct Id refduic dux Hênc^fiatuitcp c5 eccleüe mili taribus oportuno loco iiïis infidian', inter Leyna 5^ DeiUriâ^ad montem qucm uocant Peuters,incurreriint captis omnibus.Sed tum femaiorht» fiium man^prodidit.Brüfwickcê(ès,LunebHrgê(ês,Goflarie(ès,Magde burgenfes,Einbi'ckcêles, Gottingenfes, Northemêfes, StcndaliêfeSjho»» (iilia nuciauere,Só coHatis armis introduxere,neminein aduerfum prode«« unte,permunitionê Buckêdal.’epiïcopos O{naburgêfèm,Myndêfèm, de hippia, de Hoya, de Scowenborg, deDiepholc,comités nbsp;barones, 8^

bknrieû ducedeßrüCwico TrâfTyîuanu de Grubêhagen,qui magna (pc ingieflùs,q5ad poflèflîonêaliqn antiqui,utferebat,dnq,ducat’de Brun* i wicQ^ tantis collatis in unum armis,reduccret Sed tSc incômoda multa (unt colla ta terris:Opidum Sariledc exuibum,magnis îicet uiribus defen fùm*In terra Brunfwckcêfi multaeft uaftitas irrogata, nbsp;potent eflè ma

ior,G unû omnes fènfiflènt: Muite quoq; exuftiones in terra GottingêG; Nec aliud tanto molimine peratfiû eü, g ut rurales cafæ per agros exure* renturtagri uallarentur: prgdç abigerent; Aliquot uicifiîm capiiui ahert^ nauere Sed nihil taie prouenit, quod gquaret captû cum comillitonibu» comitem de Wcibphalia,duobus fereannis traâo beno XXX VH*

Nous erat odtiagefimulquintus, cum graui inuicem odio, hinC a nbsp;nbsp;diix Maximilianus, inde uero Flandri)iguirentj quibus erâtdu*

(Stores Jacob’ de Remont comes fandi Pauli,amp; Philippus De^ Iquordes cumarmaturafua Statim uerocceperutefîèFranci Flandren* fibus fufpedijq? colloquiu fouerêt,alter cum Phillippo de Rauêfteen, dii Cl tum adherente,ex eo die,quo placita inter oratores regis côüituta Flart d reniés non impîerent i alius etiâ, gj criminarctur rpfi duci uerbu fæciiïè i tac^ formidâtes Flâdri) ne in manus ducis proderent,paulatim le a Frâ^ cis retraxcre Percrebuit rumor,q? in manus ducis iteru tradêdaBrugen fis urbs diceretur. Iterum tumultuatio grauis in ea côCurgit: noua in fu* ipeeféos cocitatio; Nec Gandaui maior erat tranqullitas; Cum enim mul* ta forts experirentaduerlà WilhelmusRim, S^Iohânes Capenollecum manu ualida contenderât Aloftum : Interim Matthias Speiart exoritur, ahus in Gandauo capitaneus,qui partibus ducibus populû,cum abeflenc capita faiftionis, inclinauit; miflîfcp per fraudem nuneqs Alofto euocauic Wilhelmû nbsp;lohânem memoratos, Ipecie magnæ rei,cui adefie oporte*

rft,contre(féandc4 Moxuincffi trahunturGandauum* Wilhelmus cum Daniele quodam pleditur capite : Matthias a rege Frâciæ, ad quem ibac orator, militari cingulo,uteflet aurat’miles ,dccorat Mankt igitur Mat* thia rcurante,diu cum fiIiopater Cû iam indignaret oftenfa urbs q? nu merofïor g cui poflét obfjftere,dux eilet intromilïus,cefis gladio qui fera dus funt inue(ffi,cundis uidentibus, dux filiû fuum tranftulit BruxeUaï

Slüfe aut infulc prgfeÄos dux ipfè deftituit,cunlt;fî:a in fuam trulFerrens pci teftatem înterim Wilhelmus de Arberg artis ingenio captus,fupraMo fam Traiedi gladio ccditur, œ epûm Leodienfem occideric,q? officiakm dus oppreflèritjÇ) ligâ cum Frâcis duxerit: Omnia iam ex ducis fentêcict confticuûcur:çp qui rebellionis confcij inuenirentur,fi de aurci uelleris or dîne eflênCjperfrarres, ceteri per legiflatores punirent; Innouaris Gandat legiflatoribusCita uocantqui concilium publicum faciût in opidis, per fingulos annos iuflu principis renouati)muki funt profcripti,muki in uirt rulis habiti.Hoc ctiam llatu,cum iam dux uidor hoftiû uideretur,in Le odienfes quocp, qui quieturi non uidebant, inqp opidu lândi Trudonis, qu^placuerecôftituit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XXXVllU

Vrabat per id temp’ bellum in Saxonia, in quo fua q uifcp odia d profequitur.Gottingeies tum ccpere arcem lunde, amp;nbsp;caftellanix cius duxere captiuû.\Opidû Northern fub arce Hardeberg ca^ ptum amp;nbsp;incineratû.Goflarieniès arcem Hartesborg cxpugnauere,qug il ' lis Temper erat in diabolu malum. Sed Hêricus dux Brunfwici, in focieta tem deuocatis militaribus ecclefie Hildefemefis,adequitabat Goilariam,’ oftentans illi cum non multis. Ciues elati recenti iiicftoria facile excurrütr ducem,ut putabant,nullo negocio repuiruri;llle,quod non cauebät,fimu lata fuga,retrotuIitpedem Ciues immemores, quid recenti memoria Em bickcëfibus accident, acrius cedentê perurgent fequentes, donee colloca tis infidijs intercepti cgduntur,capiuntur, abducuntur, gre emungunturgt; Stabat in urbis porta uir militaris, cafuum illqru peritiiiflimus, qui ciues fequi fuos parantes, uix potuit in tuto continere, ne in idem periculum fe* quentes cum prioribus laberentur:Cernitis,inquit,turbatos ordines, ue^ ftros cgdi,capi,fugari:Et quid nifi in apertum ruitis pericuIumfSi iam eo peruenifletis nihil uobis profperius qintentarefugam,fipermitteretur«. Sic agitur cum urbicis,pofteaq audacie fuç nullum ponunt modû, Quis nocuifîèt ftantibus intra fua meenia f Quis uel ad proxima pugnantib’f Satiuic]^ erat amittercpauca qug abigerentur iumenta, q talem uidere exi tum,dum audentprocurrere,amp; ut ipfi putant.oftentare uires, certarepro gloria,quibus fatis fuperc^ efledebuit, incolumitate fuam tuen'. Aeque cnim proficiunt militates in mercaturis,amp; ciues in armis ; Sorte fua con* tenti iünt paud. Sed hic fit huius modus uoluminis.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BER.XIIL

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iamdudum in ocdduis partibus uidor,cum poft Fran*

cos i'nteftina bella cunÂos domui'ffèt FMdrios, euoca£ ’ m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Imperatore patre Coloni'am,cumcp co profedus eft

Francfordiâ ad c5«cntum,quem idem pater indixefat prirtcipibus eledoribuSjUt de rege nouo cóftitueretur: qug res lam ipfi duci inclinare ac propendere uidebat;

Mutauit isim Fn'detic’ fententiâ,q«i fiipen’orib’annis ea de re a principle bus interpellatus fert refpondiflè: FiKû nos noftru propius agnofdmus: fcimus non eftè rebus gerendis i'doneü: Nee uolebat ulla de re minus,ut ferunt,audire,q illa,ld fiue ex ftntentia dixen’t,fiue quadâ fimulatione prg tulerit, fiueetiâ magnu onus admfniftradi Imperqeuifceratifilio auerte* rit incertum eft, Poterat tn illïï ad mutanda fententiainfledcrc,2lt; matu* rior nuc ^tas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recens de hoftibus uidoria:Magno enim oremulto*

rum efferebatur,q? fine paternis armis, fine amicorû ope, tantâ in Gallos-Fliïdrios rem peregiflètiquis pro magnitudine boftiliu uiriu fatis erat uieiflèjdum tantis armis non cederet, Igitur uolentibus cundis rex créas Romanoru Maximilianus anno fexto 06 oduagefimo poft millequadritr gentos: exempïo Karoli HlI recentiori, qui amp;nbsp;ipfe uiuens filiü fibi cura* uit regem fubftitui: Sed in hoc gloria Maximiliani maior,cp ibi pater Ka rolus ut proficerct eoelum fatigauit 8^ terra,hie Fridericus ut fieri patere* tur uix potuit infledulbi nullis rebus predate geftis Went21aus,incerti5 qualis rex futurus,aflumitur: hie uero multis euedus uidorijs inclaruit. Inde uero Aquifgranu perdudus nou’ eledus, magnaomniucÔcurrei» tium principum alacritate,multa nobilitatis frequentia,adhibiiis,quos fu praoftendimus magnificis apparatibus, perarchiepifeopu Coloniefem, cuius eftifta prouincia côlêcrat rex RomanoRj, Interea multi in Fladria Brugis ceduntur gladio:ali)pre muldant: nônulli profcribunt, tumult» omnia ciuili,q? ciues correptis fignis fuis in forum armati per turmas ,pdl erunt:ibicp ftantes,clamore{uo urgebat ad morte quos uoIuere Sedhac uice comes de Naflb w rem gerebat pro rege,Creauerat enim illu rex ui* carium fuum per abfentia,Dhs de Veris,que extra Maximiliani gratiam agere diximus, filiâ fuâ dédit coingem Philippo de Beueren, Antonrj de Burgundia filio : ut per ilium rediret in gratiam; nec eft fruftratus expe# dationefûa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA lU

P de Richemont comes,nepos per patrê Hêrici regis, V1 regnum accepit, quod hodie tenet: cadetibus in acie cum Richardo qui füg partis erant In Cameraco interim inter iam duos reges Romanoß2 èC Francig agebatur: côgratulateper nucios Francie rege, Romanoru regi Maximiliano.de honoris incrcmento:miratus tn, q? ipfe fururus eius ge* ner ad folennitatê coronationis inter ceteros principes non effet euocat%, Matthias Vngarie rex hac Maximiliani aifumptionê ftudio magno pre* uenirc conftituit,ut impediret:fed noaprcualuit:cótefödentib’ cundis,

tàntg nobili'tatï,8^ üt apparuit in eam die uirtutijs loc’ in fegno debere?'* ïmpletis ergo folennib^ côfècranonis,rex in oceiduas filij partes rcuertitlt; Seqiiutus eft illu pater ci^ Frideric’ Romanoi^ Imperator, non illo Iplert dore,quo folebant olim Romanor^' principes,nec illo apparatu,quo con* fueiiiflent cfus regionis homines ftios principes intuerrmeliufcp aliquan* to fuinct,omnino non uenifre,q in ea negligetia tanta deipici maieiiatem^ Venerat tn,amp; in Geforiaco,hoc eft in urbe Brugcnfi,cum filio rege adit’ cfta Venetorût oratoribus,gratulantib^ utriqircum Hermolaus Barbar’ Ilir memoria dign’ propter literas fempiterna,fplendida oratione,qug ex^ tac,împeriaîê Só regale maieftare,magniticeexfuhflet: miinerat’curn cof îega aurea militum dignitate Interea Leodienfib’ad pace per armaredti* dis cum dnos de Arberg fibi rex RomanoR2 coci^iaîJet, priufq in Fran* Cos duceret,(uos iuflit Cameraciobuiâprodire regis Francrpora oribus Ibi muftis in mediû addudis cum non coueniflct inter utrofcp,de reftitif enda rcgi filia,decp accaeptis in poteftate urbibus, res fine fine permanfit^

remiftefunt Romanoi^jregi litergab Francis cÔtumeltîspIenæ,quid lè archiducê fcriberet cum non efîèt,uiuente adhuc Sigifmudo AnRri^du^ cequot;: de Romanow: quoqî regno cccpit irridernquid inani titulo fe iadarec cum Rome nihil aut poteftatis,autq:uentus haberet^ Turn rex Romano rum coparatis agminib’,duxit in Mörinu, inep fandtim Andomaru: âmiftàs per Bella Flâdrie urbes amp;nbsp;arces,uaria quid? Fortuna recgpit: cum in opidum fandi Quintini duceret,côperit Frâcoi^ exercitû propinqua* rezcerciorcp fadus de quo r Cidam fuoRz in fuu caput cöiuratione,cxercit5 dimifit,(ecp recepitad lnfulas,iplendiduFlandricoeddugopidumjbift* quutus eum pater couenit: Quid uero cum illo ggerit fecreto incomper* turn eft: Cæterû illu ad cunda£ione,qua ipft creberrima uteret, creditur induxiftèiSed rex Morino prgfgdt Salazart Hifpanu,Sando Andoma«* ro Philippu de Rauêftecn jPertrâfiens aut opida minora, lacramenta ibi iuflit renouariin fuâperfonâad prgfgdu blij Phifippi lnducigcu Angli* cis iam pene expirantes, propter mercatores regionis, in Califia renouait tentabantur; Sed fufpenfbs tenuere Anglicirégis Romanorû oratores, expedâtes que exitû haberêt res ci’ cum Frâdsrdifteflèrùt a curia Frâcie regis nônulli principes,quos erat ptgfam feeminei imperij: Nam per uxo rem comitis de BelloiocOjquæ regis eflet germana foror,res oês admini* ftrari uidebant. Dux Aurelianêfis,amp;fi corâ hominib’uxorê tenere uidc* retur filiâ regis Ludouici,altera Karofi regis germanâ,animo tn ilie abalf enato,filiâ ducis Britâniæ côiugcm petebat: Ali) etiâ alio dilapfi,curiâ re* gis uacuabât Anglicitn fobrias cum Flâdrenfibws inducias pepigerunt; Midi enim Brugas ad Romanor?2 regê nûcfj regis Hêrid,hoc pado pepè gerût,fulpenfis reb’,ut fi cÔtinuande eflent inducig, hoc ante feftû lohan nis,pxime uenturuinnotefceretutrincp: Sin min’,antefex hebdomadas

hocuiciflîmalterutris denûciaretur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA MI#

m Aximilian’ interim rex cum intelligeret Anglorum molitiones’ »ec ipft folidûad feedera habuit animû, aufcültans Margaretagp,

4uc ïdióla crat Karoli duns Burgundi^ïut filiu fratns fiii ducis Clarccïe çjîrati's in SIulâ naui'bus,adiLiuaret ad confèquendâ genen fuo débita le«» gni corona:de qua reeft pofterius attentatûîNauim l'nftrudam permifit eidem dne,quâ ipfa côfcendic Hibernia petituratut câ côcili'aret fil/o fra*gt; tris fuimemoratp lnterimBrugis Romanorû rexcômorat; Audiuitihî oratores ducis Britânig^nuciantes ad illû profugiftè duce Aureliani,auxi Iiurn 8x^ focia arma rogantes in Frâcieregê.'Decernûtur illis duoequitum milJia Aderantetiam nûcq regis Caftelle, quibus pro tempore, quod in rem uidebat eft refpôfum*Sed amp;nbsp;principes elelt;ftores,miflîs Iblênib’ nun* cijSjquçad RomanoR: regnû pertinebäc depofcere* Summa aut curares gi ftuc,erariû inftruerezut gcrendi belli neruus in expedito cflet: In quam remcouocatiftatus Flandiip,clauftrales,ecclefiaftici leculares,magnu fs depolcebanuSpirituales quide,quod iuris erat obtendcrant:fe non pofte niG confulto fummo pontificej'n ea re quicg coftituere: fatfturos tn de be nignitate,quantû iurefinant,fi fuislibertatibus reftituätunFIandrig mul ta caufanturjexhauftaspopuli Liircs,crebris cötributionib’; iamnoneftc in eoru facultatibus quod clargiätur: Quippe quiannos odo fub Karoi* Io, ÔÔ nunc pene decc fub ipfo rege multa exanclaftcnt bella:Nam annus tum erat feptimus oduagefim’^ Sed res tum infctfta permafit* Crefce* banraut in urbibus Flandrie uehementerprimu murmura,deinde aperte indignationcs, q? foIiFlandrcnfs emungercntur argento, reliquas ditio* nis ferras perdurareimmunes : non le auri montes alijs habere maiores; fincm aliquando fieri oportere exadionu: alioqui,fi perleucraret emugc#» re uehementer, lânguinêaliqn profiuxurû* Ea tum in urbibus murmura uolirabant* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA IUI*

Nterim nein Saxonia quics erat*Nam Erneftus Magdebtirge* i fis archiepus adminiftrator Halberftadefis,cum inueniret iu** ftam indignationis caulam in eines fuos Haiberftadenfes,paratis coprjs ad iuga plena obedientiâ eos armis adigere coftituit: Nam iudi cium in urbe,quod impignoratü ab epifcopo tenuere, ad redemptionem, quam ille parauerat,uenire non /inebant ’I um uero prefectuiam in parte urbis,qug iuris cftetepifcopalis,!!!! non permilere Cuncp intra urbêinale tflènt unanimes,inteftina feditionelaborâtcs, paratû habere nbsp;nbsp;prompt«

»legocium uidebatur:Duplex nimiru gcrendi belli comodum erat ponri frei: qjfciret Halberftadenles egterisSaxonie urbibus cflèinuilbsÇx^ exo* fos;cpleab cor: cömunionedudumretraxifltnt: Deinde intus feruête difcordia, non uniimfentircnulgitur poft diui lacobidicmfeftUjduxitin eos.’ Vallabat oportunislocis urbeobfidione: Slt; irrmiftis pcrtoimetaU pidiS’non paucis,muros deformauit 8^ mccnia.Exicrat magna pridem pars capituli ,fuo epifcopo non rcfragatura:Rf manfit tn dccanus,quidiui num in ecclefia ofticiu tueret ui:» Erat aüt uir nobilis comes de Qiiei uor* de,tarn ipfa canicie uenerabilis, qui familiâ fuam cum ciuib’ iufiit mernia tuen pro uir ibus; Cum in co deprehenfi neceftarii belli articulo,quid face* rentf Aliqdiu fuftinuere obfidione* Cum tn non haberêt qd foris ipera*

LiBRi xnn SAX* CA* mr* et v* irnt aquog defcnfionis prefidium, extra comumonê cæterarum urbiurn ponti,2^ potentia hoftis fui, quæ crcicere t quotidie animo perpendentcSg dedifionê ffcere,gratia domini fui implorâtes ♦ Accepit ille urbem in po*»^ teftatem, amp;nbsp;omne ius gubernandf ciuittitis a côiùlatu in lê trâftulit: Con ßituic indices,fcabinos,ôd omnia moderatur ex hoc die pro arbitrio Ca* ïamitoiâ ciuitas luit damna imprudentic fug,8ó improuidg defenfionis in^ tus Si foris Jam omnis mcrcatura deperijtzQuifcp fuo contenti.non que* runt augcre patrimonia; Viuunt in diem; neceft quideformatos muros cum mcenib’,aut curet,aut cogitet,aut poffit reparare* Ita fe res in hodi* crnum ufcç in ea urbe quondâ florente habent* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA V*

Enricus interim Wilhelmi fih'us,dux Brunfwickcêfis.quiprima h fue miîitig ftudia declarauit Hildefcmêfi hello, pnnccps ad arma natus,nec minus animo q manu promptusjam feruefcente bel* lo memoratoj'n Magnopolim cum paucis contenditrSi in arceZwerir», Margaretâ Erici Pomeranig ducis filiam,germanam duai um, que côiu* gioerât fociatgduobus fratribus Magnopolenliu ducibus,Magno atc^ Balcazari,côiugêaccgpit Sedhocprimû anno^feCt’ in ci” nccurfum.cii earn deduccret Bugflaus germanus eius dux Pomcranigoótingètis (lipa tus equitib’,qui armis fulgerêt; Ea dos eratGermanæ,ex côftir uto,uxô* rem excæpit: eaqj in tutu dimiffa cum dnabus Si puellis, iplt expedituin agmen fuum iunxit Bugflao, Si una mouêtes copias fuas.duxtrûit in Ho nouer ,opidûcç armis terruerütrqp bello Hildefemêfi necdu pacato feim^ mifcuifïènt Jmmittût principes tormentis fuis lâxa grandia Sed ciues in* ten iti,muros Si meenia opidi fui defenderunt; nec th prorucrut temere fo ras* Vbi iam aliquot diebus frußra opidû tenraflèntprincipes,Bugflau» dux ne incalTum ueniflè uiderctur, inter comité de Retbcrge, Si côcapti* nos eius,ccepit ex una,Si ducem Héricum ex altéra rraÔ:arc;pcrfecitcp,uc cornes cum côfortibus expi omiflà ingenti pro fua fuorûcp laxarione peen nia de captiuitate prodiret Nec diu poß proxima bru ma finirû eß omne beilû Hildefemenlè,qualicuncp tramfaeßione: Cepenfara damna:captiui coequatijSi ut fieri omnesexoptauere,in luâ qtiifcp dominationê, auteti* amlibertaté rcpoGtus,alterna iurarecgno(ccbâ» Per cadlt;m tempora ali’ Henricus dux Luneburgenfis,Ottonisfi!ius,tum accepit côiugem de do mo Miftrcnft Margaretâ, folennitate nuptiaR peraCta m op'do T zelle,Si: in arce illius precipua, quâ illußrauit multorû prefertia principu* Erncßi ducis Saxonieea eratfilia,gcrmanâ habens reginï Dame, amp;nbsp;fiatréErne ßum archiepûm Magdeburgêfèm,necnô Fridcikû t! étoié,Si lohannc duces Saxonigfupetioris,alios germanes« Ch:oetiâ tempore, Wilhelm’ dux Brûfwickcélis Héricipater,cumnon cqiic ferret infoltntiâ Weßpha lorum ultra Wifcram,oppugnauit Si cæpit arcê, quâ uoeât Hcmelfche* borg,non longe ab Hameien opido ducû memoratoi û, ad ripâ ditßi flu* minis:Eig(ßus cß caßellanus: impofuitep dux ipfe preß diu fuS« Aderanc arma ciuiratum,que illi duci parerent: Bru fwici,Gottinge,Embice,Norf hem,Honouer Tnm primü Btufwickcefes laci amenta prgßitere Wilheï

mb poil Wilhclmum patrê Eodem quocp tempore cÔflituk Emeilus af * chiepGs Magdeburgêfis,cum arma fuorS miIirariS atcp urbiu cum bellf* cis apparatibus in expedno renerct,oppugnare arcc Weueling, Infercfpc re rem principes Brüfwickcêlès,WilheImus pater,Henncüs Effg ïflumcp efl.lir quiinerat arcis prefedus,mox abiret^ euacuans pr^fidiumj Eleiflus efï: utrinc^ comes de Staîberge,qui arcêferuaret,donec inter me^ moratos principes de cuiufcp iure fuper ea rc ad plenû eoueniref nbsp;nbsp;VL

Àximiliano Romanoi^regi noua indies bella crefcebâtinFfail m dria: eum grauarent Flâdrig mêbra ad cômuneerariu coditut^ ' pecunia côportare. Rei^^cere omnes omnia in Gandauêiês popiï lofîoresrqui fblerent.Sf poflènt eâcaufâm potenti’ fuftinere: in qua ur be rtiponfum fè daturos ceccri aflèuerabât4 Rex pr^uenire côftitues on'tif ram fcditionê,Gandauu côtendit,ut populû Gbi prepararct^ Scd ubi intcf ïexit iam autrlbs fibi ilîoi^ animos,cÔtcndit Bruxellas.’lIIic qçp iâ inueni^ ens i cipetîlaread tumuitu,quia non niG prcfinito numéro mifirû pmifîûs edintroire^redijt in FJandriâ,iam magis,atçp magis omnia fibi côperiens aduerfa ïgitur contcndit in L^eJandiâ, unde ftatuto tempore reuerfus ed Brugas audirereiponfa FlandrêGum in Maio, (ùper côportando parioî Quf: cum nô fatisplacita darent, minas pro fua côfuetudine intulcre Aie mani,animati,q? audirent res profperegeriinBritânia, amp;nbsp;çprexHifpanic maxima uidoria pegiflet in Granata, noftri temporis rem omniû claiffli mam; Decennio ferturcôtinuatolaborâfle rex in eo regno,8lt; urbibus ci* nouiflîme in urbeomniû primaria Granata expugnâda lnteiïm Roma^ norum régi inter multa proipera quædam fe immifcuere aduerGi: audiiiit enim captû a Francis opidû fanefti Andomari furto.cum nauiculis pafiîm notftu introirent abfconditi a fratribus fandii Bertini, donee multiplicati infurgcrêc*Vix pauciex regijs eJapfi rem perrulerunt,6^ordinem geßoi^ exponunt: q? mafeuoJentibus ineölis,6t ad Fracos inefinantibus, Gjpera ta Gt illOFÇ2 diligentia:nam cpteji,aut mei G,aut cpGperierût Gandaui qcp comotio faAa ed ingrefGs exuJibus,quos pridem prolcripfere:icd paucis punitis,ftatim coquicuit: cum Gandaueies Romanoru regifeparituros ad omnia fponderêuMorini quoqj cuFodes pro Maximiliano rege cum infeftarentur,mifere nucios regi, niG mifîîs auxilijs roborarent, importa* tis armis amp;nbsp;comeatibus,non iepofle diu rem rußinere Vnuncpillis per* mittitur Rexe^elâdiaTeurcmundâ cotendit: ubi fado côuentuad co* filium, audiuit deaduerfis fuccefîîb* Martini Nigriin Anglia: qui dum ipCe milceret incendia,epfus eilet cum omnibus copies quas baberct.'Non enim fatis aderât in expediro,qui fauores amp;nbsp;arma polliccrent pro fiiio du cis Clarecie.’cum rex Anglic quadragintamilliû duces exercitû, præft n* ci regis Romanoi^ Heraido fei tur dixiflè poft côfiiclû: Grates inquit de bemus Romanoi^ regi,8^ magnpduciiïc Burgundip, quorû opera Gt ea ftrages perada;oftêGs caligis eiufdê Martini,quas Margareta ducis Ka* roll relida multis pi eciofis margaritis exornauiiîet Mittif alius Clarêiig ducis filius captus in CaliGam; ut abeflt t cognationi fue pro co tumuku*

inti/jui aloqui uidebantiir omnirto non quicturt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vit».

Irca Morinû peruigil cura fuit HiipanoB2 mib’tum cunéfa tuerie c Franci duce Philippo Defquordes ueteri Flâdn'g hofte, non fo* lum hoc opidum,fed cundlâFIandriâ ope Anglorû, qui iam ia^ Fefti crant régi RomanorûCpr^fertim g) modernus Angliæ rex Henricus VlLex Frâcis ortus,ab illis noneft paßus diuidi: undeortaeft ilia dïHB* cultas permittendi Flandrijs inducias quas fperabant) fub leges mutere* ïgitur maritima opida Flandrig,GraueIingâ,Dunkerken,Nouûportuni îuflîtrex RomanoBJ diligenti’aflèruari: qui nauibus apparatis expccfta:* bant hoftestnam ueniêtes excipere coftituerunt : cum interim idem Phigt; lippus Dclquordes,magno per Frâciam parato exercitu.properabat Du acumjnfulam, Morinû,armis pullàre : Sed in alfjs fruftratus,in Morino profperat,dedencib’(èpaffim incolis: çp uim militû quiinerant,fuftinere baudpoflenttltacp multis ccGs.atcç captis,pauci euaieretAdopidû Betii iiee,quod in Arthefia rex Frâciæ dédit dno de Penis,ad côpenfanda qugi pro ipfo amifit in Flandria,fraude ftruxit Philippus: Nam literis adultes’ rinis uocauit nobiles de Flandria, quafi traditur’ eis opidû: llli crediderCj armis iam ad fumendû in poteftatê opidum apparatis* Venerat côhituta dies: Dux Gelrie Karolus iuuenis, qui tum primis in armis Romanorû régi militabat: Engelbert^de Naßaw: Philippi de Rauêfteen,magna fti pati manu uenerant,opidû ut fperabat acceptuii. Pandûtur FrancoR^ inli die:fed tn magnû pr^liû côferirur*Cadûc multi de Frâcia nobiles,in-qw bus frater Philippi Dclquordes: VerûÜlis ceflîc uiifloria Capiûtur Ka^ rolus de Geiria, SC Engelbert^ de NaiBw: Vin elabitur Philippe de Ra uenfteen, fuoR2 periculo redgmptus: Sic peruenit ad Frâcos Karolus Gel rie dux Vi(fton'a nunciata Parilîum, Igtitiâpeperit ingente Sed funeßus aderat nûcius de Britânia,qui regis fugâ, militû cladem,armis pefte fa ^am detegêSjletitiâ omnê fubucrtitjnde uero Frâci côuerG in Leodien* fem^^uinciâjducibus de Arberg dnis,igné 8é ferro omniadefccdauerût* Romanotû rex aduerfa corrept’ ualetudine adefle non potuit: fed Philip po de Rauenfteen Flandriâ turandâpermifit: qui uindiôtâ dehoftib’ fu«» mere polIicereuNo quieuere interim Frâci duce Philippo Defquordes^ quo minus Flandrig a (ândo Andomaro imminerêt*Sed dih'gentia Phi b'ppi de Rauêfteen curantis omnia diligêtiffime nihil ^fgcerût* VIIL

Ifit interea régi Romanorû Fernâdus rex Hilpanie, uidfor Gra* m nate,folênes oratores, ofFetes fœdera nbsp;nbsp;mutua præfidia: fi Phi«»

lippo filio fuo Maximilian^, filiâ Fernâdi acciperet uxorê: ui* ciflîmfiIioFernâdiMargaretâ Philippi germanâ,qugnûc in Frâcia tene tet côiugê pmitteret Interim ad bellain GalIos X milIia militû pollicet ipfe cum Britonibus ab occidua parte inuafurus prouinciâ* Sed cum res in deliberationê eft pofita, quæ tn poftea illos utrinc^ habet exitus* Inte^ rea cum ageret de augendo erario inter tres ftat’ Flandrig,miîitaris qui»* dem ordo cÔfenût : Spirituales fi iufticiâ folico more debitâ de iure conlß quantur faduros poUicetur quod poterunt, non ad fuftinenda hdla,qug

Eint iïh's interdira,(èd ad intertenendû régis (Îatum Popularis autêftât* oratoribus Gâdaucnhb’, mhiJ côtnbuere gerendi» bellis rcfpôdic,fcd fii ftïnendampacêcum Frâcis initam putaiiiuSi tn opus fi- collatione,ad pa tem non ad bella polficeret fubfidia^Gandauêfcs hoc daco rel^nfo abielt;» runt,ôddeftitun's in fuiciiu'tate ,quiauthotitateprincipisius redderenr, ipfi fua temeritatc nouos crearunt legiflatores* Tum ufdêtes rem omnem interturbaiijfugicrûc optimi quicp de urbe: Reuocatifub pcenacôfifean d jrum bonorû non redierunt,uitârebus prçponêres.Miferûtqui guber nacula apprehêderant uxores ccdennïï poft illos, cû Iiberis,ut una exulagt;* rent,Rex aût Francie iam ad pace rt fpexit,öfteres futuroIbceiofuo nbsp;nbsp;re

Eatum,Betuniâ,Ariâ,Andomarû,BipaImcs,8lt;ominiacicraSômamfiu«’ uium.’que tumdicituroblaiiocôttmpta: uidcrintqua prudêciaquot; Ganda UÎintérim grauitertumultuatû eftiqp exules redieruntregeinuito, nec ui debatur urbs regris mandatis paritura ♦ Brugis autem colligitur es pro«» mifTum per capita iuxta faciilrsres finguloru: ut regie cocributionis cffcgt; iftus impleretur.’Sed tn donatiua non prouenerûtftipêdiarijs, quis inges lindicp pecunia corraderetur 4Rex a cleroimpcnfaspoftulaf,quas ffccrac oratoribus ad urbcmiftis, duodecim auteoi^ millia^lllereipodet: Si pax cum Frâcis iêruetur, 6^ ck i o iura libc rtatis peromnia reftituâtur, uiden»» dum illis quomodo ad odto millia pcrueniâuGandauêiès uocant clerum in couentum:Non copart t;Rogat ut interueniat neue turbationi: Non audet ft tantis rebus interponere'ftit ns quid prideindignatienis urrinep reportaur rit Intelligens rex rem omnelpetftaread nouam rebellionê, cjgt; membra Flandrie iten? refumeret gubernationê, clam firmar opida pride fibiparcntia,Teuremûdâ,Aloftû,AIdenardû,Curtracû,Inlulas, 8^ Du«» acum Gadauenfts in Huift duxerût; q? capitane^coß? quoftîâ ibi pride ex fuis amififtèt Albicapuciatos(Sicenim uocabâtquandâfuorû focietatê) lohânes Capenolleprofedt^ ad Philippû Deiquordesin Atrebatû,quirt gêcos inde milütes cduxit,pollicête Philippo, qpmaiori mox manu k que retunSed in Huift amp;nbsp;Aldenardo Gâdauêksnonprofecerût: Polleain Aldenardû artequadâ in fuâredegerût poteftatê: bis em opidis maxime indigebât inuehêdis ex Frâcia fiugib’',alioqui fameexcruciâdi VI111*

i nbsp;nbsp;nuarû c i II i; nii 1 accedat populû oêm in rebellionê Gâdauêfib’ac

currere: Arbitrât’* rex prj'fêtia fua ciues terrefacere,aduolauit:nâ ex maioribus quidâ rege ad ingrediêdâ urbê inuitabâc.aftèrentes Sx/id ex aïoarbitrâtes maioiêpopulipattê,riadcftet,protinusacccftùiâ4 Jntroiuic ergo Brugenlcm urbê rex,Petro Longocolloeius inibifcbultctoducr te, cum non muftis, foris maneieleliquâ manu quoad iubeict infinuâs* Per quod tempus in opidû Curnaeû uocatus Philippus de Rauêbctnf erio hannem de Horne rt gifidek m,non diftei t prcF tftionê,iperans aicê,qiiâ tenuere Gandauenfts,capere;lam cum HadrianodeLikeiken Gâdatun fium capitaneo fymbolû in opidofecitjnterprâdtndû confurgens difti* mulantcr lohânes arcemingreditur,ianitoiêcôfodiens, Mox ammo uol

liens Hadrianus quod fierctjfèqutt precedente,8^ lam portis (êratis oppS gaat arcê; Nihil armorü in prcfidio reperic [ohanés,undearcê tuereturg j8lt;^ quo poflèt oppugnantes abigere Recgpit non magno negocio arceni. Hadrianiis,magno 1ûor2 ftipat^ comicatu: lohânem côfoditjperinde Phi lippus poft lien lès fruftratjQui cÔperto ç}? rex quoq? Brugis non profpc raretur,Slu}am fe recepic,inui(ftam in arcem;Nam rex Brugis, uterat g3 ftitutum,armatus primo maneappaniit addomû ScabinorûcBurgaüO)* cant) fperans iuxta condicftum côfluxuiarn ad fe plebem. Sedebat quilqp domi,proprio intentus Iabori înfonuit rumor per opidS regem ftare ar* matum ad domû fcabinorû,proclamatur ad arma,quâdo quifçp luo time bat capiti:non enim inftru(fta plebs erat dudorib’: Tum qui regêintro* duxere,ubi uident ad arma côclamari, nec ad ftipâdum, (èd oppugnâd5 regem côcurrere,male fibi tiroctes.quærût latibuîa» Incôpofitû uulg”in* fsnfta multitudine rcgêcircûfiftii freines ; na qui cû rege ftarçt,cÔparücre nullûCôcun it in forû authore decano fabrosz Iignarior5?,q) pridê pro le* ui uerbo ad delationê mimi quidâ ex eorû ordine eflèt decollatus, regent fumptoin foro confilio adeunt: Opus,inquiût,uideri,utquot;paulilperutatui* patientia,uolens eat in libéra euftodiâ: Nam aulid fui iam pene omnes au fugcrant Primûin domû Velfg: deinde in Craneborgî nouiflîmeindo* mum lohânis de Groffîs audientiartjTcge inclulerunt. Alemanis eieiftis, iiobiles qui in comitatu regis ei ât in eo loco honorifice detinenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X«

U ocftuagefimooéfauo poft milîequadringèros: Capti nônülliex ciuibus,qvü régi taira fuggeflifle pinarêtur, ut ui armata in dues iiteretur,truncacifunuSehultctus iplèdiulatuitzEuocati Brugas Ganda uenCes,ad magnûincceptû aderâr,maiorinuméro qfperabat: Exclufi tn mukifunt urbe. Alij etiâ qui ingrefti funt,auertûtur a côfilio maîigno qd côceperanu Quidecancellaria regis erant,aîqde cÔcilioecclefiaftici, mifti funt Gadauû^Rexa Brugêrib^adicus,lachrYmas ante uerba dédit; Collachrymati fünt qui uiderunt mukû Oftenfà lunt ci pkirima,qu3e illc fe ignorare fateret: Rogabat,ut uita illi falua fit: Promitcût ornes langui* nem fuû dare pro illo,ne quid mak' patiat Interca Gandauêfes iuxta opi* dum Huift detrimêta fuftinuere no parua, in glaciê merfi,dum oppugna renuinde uero cum cômeatus intercipere conarêrur,ceri Turn uero rege in euftodia manente, Gandauêfes cum alqs Flandrip membris refumpta adminiftratione,Ipris Brugis nouos magiftratus erigi curauerûtdnte rea lohânes Capenolle,ut ad regê Frâcip nûcius Flandrie mitteret eft an^ nifus,rcclamâtibus nônullis:Non oportere Philippû principe fuû hfredi tateauita depclli. Matthias uero Speiart qui lemper pro rege ftabat Ro* rnanorum,Brugis deprehêfus, Gâdauum perdudtur; ibiep excruciatus, in quatuor ueluc patrieproditor difcinditur Brugis lacobus de Duden#» quot;d gladioper tumultû cpdicur,muka offeren»,(lia omnia exhibcns,ut nu dus peregrinari fineret: cum pro eo religiofi ordinû,nationes etiâ merca* torum interuenirêt; Sed fruftra omia lacobus de Here trûcatus. Nicola

us de Helft,pridem penfionanus,cum alijs cxccpi't mortis fentêtiam. Sed iam fub iâu giadq acclamante populo,mifèricordiâ, meruit uitamtSed 3. morte^pi'nqiia cocæptum coloré nung pofuit Interim nobiles fndignati pro rege capto,aduerfus tria Flâdrig mébra quf potuere moliunt:accepta cuftodia opidorS«Gapt^ deinde ad mediu ferme quadragefime,qui mub turn quercbaturfchultetus Petrus Longiconus,diu illis ludibriofuitrita in foro circûduxereper tentoria, ubi dues uelut in caftris excubabant,acl lingula irrideturrinde uero cruciatibus mifere in foro examinatus in tor^ mento,quod ipfe pridê fadendis queftionibus excogitaflè crederet, poft: omnia cefus eftgladio uir etiâ maiori dign^loco pro ingenio diligétia, lêd uita digniftim’jqué furor popularis cœperat odiflè: nue uero magno fl fieri pofîèc,a morte mercarenu Sed irremeabilis a morte uia eft, nbsp;nbsp;XI«

i pum; Miftiis eft Wormaciéfis epûs in Brabantiam ad PhilippS nepotem afleruâdum: Multa pro liberâdo rege tentatafunt Iru ftra.Scribit fummus pontifex,8^intentât cenfuras,gladiû luumjfednihil profuit apud pertinaces Gandaui interim magna cedes bonoruduium: Nam quifquis pro rege uerbum unq molle emififlè recoleretur, fufpetft’ liabcbat,amp;' patrie proditor. Vénérant auxilia belli gerendi aBritonibusî fed capto iain rege nihil fieri potuit:Trifte ubiqj inftidû. Philippus Def*» quordes.ut bellû fufeitaretex bello, Karolu ducem Gelriecaptiuu fuum, ad inftantiâ Renati ducis Lotharingie, qui fororéei” iam côiugéteneret^ per Lotharingie mifit in terra fuâ: Quieuit file aligdiu, dum Romanorû rex aliis,quibus erat implicitus laboraretiSed poft aliquatos annos oppi* gnat,qd mox dicem’.lnclufus ergo rex Romanoi^ Brugis afîèruabat;ôi que fieri poterat,aut c5minado,aut If uiedo oia cotemnebant. Tentauere aliqn Gandauéiês, aut blandimétis,aut ui publica regê edutftû in mantis ponere FracoK’Ud cum relcirct,orabat Brugenfes cum lachrymis,ne ullo paefto fineietiPollidti funtilliexfidejamp;f ex animo curauerut,au(fta uigilS manu,qui regem cuftodiiêt. Temperatu eft intereaforis abatrocioribus motibus,ne quid per earn occafionégraui’in captu regê côftitueret.Erat multo tempore inclufus,donec Brugêfib^ uideretur rem pro fuo arbitra* tu cciponere. Non deftiterüt Gandauenfes aduigilare,ut iiue uolentibus, fmenolentibus Biugenfib®,regeadimercnt Sed caueruthacdercBru* gcnies,non modo proprer regê, fed eiiâ fua caufa: certi q? rege apud illos manente,pacêpro fuauoîuntatecflènthabituri: Necomnino fpefuafru ftrantunEquidêjCum il Iis iam eflè tempus uideret,regem iureiurâdo cô» ftringût,adhibitis quibufdâexprimanobilitatecum illoiurâtib’oîaque faefta uiderent ex animo remiftiirû,nûg uindicaturu.ld fuo,8ê potiflîmu phiîippi de Rauenfteen iuramêto firmauit,ac uenerabile Chrifti corp^in eârê defumpfirdta turn carcerelaxat;Veinâueteris lofeph Gmilitudine,ia prim’ in orbe Chriftiano,toti(^ mudo futur’ falutaris princeps. nbsp;nbsp;XIl.

f nbsp;nbsp;Ridericus aût pater,iniuriâ amp;nbsp;côtemptû fui, que pcrpefltis eft in

Immiflis armfs magna Flandn'a dade inuoluit,rcgead oïa qui'efcête^Sedï tum Philippe de Rauenfteen, qui facramêtofuo omnia cu rege firmanèr, UC oftenderet,nonfua uoluntate arma renouari,dereliâ;o rege,que prim* ipfe Temper ad ea tempora ab initio recôciliationis fequebat,arcê Sluie ac cepic in potcftatê^Hiceft port^ ilîe Geforiac’,dequo in Ptolomeo:FIan^ dienfib’^ ex illo die cquior Superuenerat tum noua caufa, noui belli mox futura radix» Moneta currens (ut fit)belloi û tempore leuior fada, iùpra modum afcendête auri ualore ad argenteos(fî:upberos uoeât) (èxagintax Inde precipiti uia redigi tentât ad uiginti; Vifa eft cudis ea tam grâdis lubita nûmi çftimatio,nimiû dâni oinib’ importaturarcû eflènt in utrac^ parte'nobilcSjfiia utrobic^ îucra uenantes* Nam alrj leuaturi graue nûml pondus probabâtjUt uiginti foluerentur pro aureo.doluturi^aût min’ uoj* iebant» Res diu fluduabat: Ceflîflentqj uoluntatiprincipis bonû ualorc requirentis maiores in populo,amp; magno fuo detrimento,pacem uolentes cocmiflënt: Sed uulgus inftindûanobilitatefualucraquerente,nequa^ inducipotuit lterum nou’ tumultus: renouata priftina bella» Philippus; de Raucfteen,quê dixim’ apprehêdiflè SIufam,iam aperte a rege defciuic partes plebis Flâdrenfium ampledit: 86 opido Slufa cum utraç^ arce cô^ munitiSjdiu reftitit relique nobilitati» Terra maricp pugnat: V aîidâ ma^ num côtraxit Philippus in opidum: naucs habuitexpeditas nonpaucasî Satellites collegitex Gallis, Germanis,Danis,manu concdiciâfiue grcs* gariam: Curauit fruges importaii a Frâcia: Diu eâ rem fortiterfuftinuitr Cum terra uaftaret a regijs: Ipfe in mari graflâbat. Ad opidû quod inter Brugas Slufam mediû eft (Dam uocant) tencaeû eft ab regqs,fi poflîc intercipi, ut comeatus prohibèrent a mari ad urbê Ibi cecidic bona parss Germanic? nobilitatis,fruftrata ad opidum capiendu : cum intus uigüa«» rentdiuracin' 8^ inuiói,donee fub idum habcrctomnes: Ft,pftrati (une uiri,nullo precio æftimandi,quia nulla re cocquandi,quos foci] ad tumiM lum rapucre» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XflL

Lbertus Saxoni? fuperioris dux, qui uidebatur neucraliter agelt;« a nbsp;re,nec fe bello immilcere, Bi ugis poftulauit pacific’ cum aliquan

tis,qui timeri non poftent armatis intromitti, ep haberct rem cut maioribus colloquio dignâ 8lt; lerio agenda: premifiis quiholpitia cura^^ renr,8C cibis parandis intenderec Non dubitaucre Brugenfes ctiam ma^ ioruinarmatoru numeru admitterein urbepopulolam, præfertim cp au^ dirent 8£ crcderêc in urbe pnodaturû: nemo ccgitauit de eo quod file pa^ rauerac ftratagemate: Jpfe ergo cum expeditofuoru agmine cotinuo infc,#i quitur precedentes: Et primi quidê hofpitia petiere fimulantes q? ad ma*» nendinn introiflènt»C?teri interea cotinuato ordine opidum pertrafibac aliam porta,que ducit in opidulü memoratu, millepaffib’ diftanszquod Aggerem,ut diximus,uocat:Et primi agminis iam porta tenebât opidi ff pedidijCum nouiftïmi no longe Brugis abeflènt,cotinuato th in fequen*» tes itinere. Qui in opido erat cuftodes,nihil mali a Brugis metuentes, arlt;» bitrantur fibi mitti prefidium ab amicis; ita nihil mail fufpicantes opidani

Dam opidum amifère: Et quod ante armts (epe tcntatum txpugnari non porerac, tam Icin' nuc occafione Brugêfib’ dcpcrrit: mep co amiflo omnis fortuna belli côuerfâ,Brugêfibus capir aduerfârû l^am indeinterclufus erac a mari.cómeatus famcq? laboratü eft infigniter» AccefTit altera caufâ bt-Ih tum finiendi,q? ftipendiarrj Slufjs cum Phïlippo de Rauêftecninclu ■ n fumukuari uider€nrur,ob nefcio qua caufam; Sed in hoe genere homigt; num caufàm tumult’quprerc fuperuacuû eft,quod ad omnêuentu cômo ’ hetur*Capiti igitur fuo times Ph)Iippus,amp; ïam Briigêfibus fuis autpro* defte.aut adefîè non ualês: utraep de re ad pace incHnabat: Solus ille cum fblo de r^airow comité pacis leges côfcripfit Tum ßrugenles,ut tiipêdia foluerentmilitib^: argentû quod quifep domifadûi habuitprouinb^fa cultatum in cÔmune côtulerût,deficiente nûmifmate:Nam omnis exhau fta erat pecunia,appenfum eft in datera in gris debi'ti eftimanonê, tradi tum leuiflimo eft homi'nû genen, ut abcederet« Ita tertiû quoep bellû eft finKum:duib’ ad magna calamitatêpene omnibus perdu^is^ Siceat qn certa rationc gubernari non pafti tumultuâtur, difeât malo fuo ad toléra biles redire côditiones: Flâdria fît exemplo uicinis prouinefjs» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XlllE

Er ea têporain Brunfwico urbe Saxoniæ primaria, immiftùs eft . p fpiïitus ueniginisincapiiamultorû: utinpubliciscôuennb®’tu mulruati ciues, magna parte côfulatus fîio arbitratu dcftittierêc adminiftiationemouis pro libidine furrogatis: quibus adiecere uiros ui* gintiquarucr txciuibus,quirebus geredis capiêdis côfilqsintereflènt» Ea res liuores in populo plurimosparturiuit, dum deftituti cû omnifua cognationeaduerfarentur ceteris,qui uel gubernacula tenuere uel fuede* honeftaiiori dcdeiintalimcntÛ4Vêtus in urbibus malû,dum quifq? ordi nisfuiobliuilcitur.’nulla adhibeturaprgfideniibusmodcftia:nulladein* de a fubditis in longû preftat patientiajta primû odia,deindeiurgia,de* mum nalcuntur inttftina bella; qugomnesprccipuas urbesfubueiterût. Qiie res ende ferme tempore,per annû a Chrifto oiftauû amp;nbsp;oduagefimCt poft millequadringêtoSjin ueteri marchia damit multorum detrimento* Nam in Stendaliadummaleparerentciuesfenatui,efferrenturepaddi* fturbandumpublicû côcilium.’lamimminentcillis lohâneBrandenbur* genfimarchione principe elecQore; Qui perdiftridû omnêaxifam, utap^ pellant,c5ftituit de ceieuifia,nec fàtis illi annueret a fubditis: interueniete iurbatione,quam diximus,inteftina: cogebâtur maiores inuocare prince pem. Qui egrcfîus iialida armatorû manu tumuliuâtcs repreftît,6lt; capita gladio puniuic:inftituitcp diu reeufatâaxifam per oês uibes Veteris mar* chie facili ufus^?greftù per inteftinâ ciuiû dilcordiâ^ Erat per ea tepora im pacatum mare,cum PbriGj illicapitanti ucterem inftituerêt qugfîû; Spegt; cie quide HoIIandinos perfequendi,fed re uera, ut côpcrtum erat,qui illis militarent, nullonauigâtium incômodoabftinuerûu Hamburgêftsqui crebra utunturnauigationeperlittora Phrifie,HoI!andic,Zelandig,cuni incurfâtionib’ ucxarent,iamantefcpe perlitcras aliqnin côuentionib’cS ^iciis captaneis cjuefti, niliil ferius experirêtur ; armauere aliquot impofi*

lis ftipendiarijs naucs, in man qucrentes, inuenerut non cotemncndlt; manum greganorü; Pars iam per littora uaga ferebatunpars portS in na uibus afièruabat Cum cernerent urbici' Hipendiatij, quod gen’ bominix repehflenf,aggrcdfuntur ut caperent«!!!» capi non pafli,cum nihil hoftilc pre fe tulifïènt,(è tuentur: Capiuntur tn,nec atrociter fè,ut dixere,defenG^ tabant: q? illis periculS uitp in ea cflè captiuitate non formidarent Inerant aliquot Franci,iam ab illis in Gris nauibus capti; Vnaperduciïturin urbê captiui:Seponûtur tn Frâci,q? iam capti ab alijs tenerentur Septuaginta* quatuor erant,quorû de capitis periculo certaretunimpetitiin iudicio,qj public^ nauigationis inimici incurfarentomnes pretereûtes: Illi impedio fuos nominat in iudicio dnos ,quoB2 iufîu bella hoftib’ intuliflent,ceteris abftinuifrent Studio quefitu,ut inueniret,quod illis obi}ceret;Non erat quiaccufaret, Abloginqua urbe ,pducit nauita,qui fibi adpmpt5,nelcio quid.qd ibi reperiebat quereret: Vas erat no magnu,ferreis clauis plenir, uilis preciijCui’ pretextu tot capita dânarent Miièrû {pe0:aculü,plc£flunt omnes gladio Mens erat terror? graiïàntib’ per mare inpccre,ut illud filt;* nerentpacatu: Sed nulla auocant fupplicia morcales ab exceflibus,q?im* punitatefibi quifep ^mittit latere fperâs inter multoRjfacinora* XV* Ex Romanoru,iam diu uidu’ thoro,de nouis nuptijs cogitauif»

r Jam pmifitfilioditiones auitas,in patriâ region? demigransrubi illi pater,patru’,dcdcrc terras, unde regiu impleret ftatû* Sigt; gifmnnd’ Auftric dux,qu? illi pro f täte nbsp;amore patr? uocitabac,comilt;*

latum Tirolis illi permifit,inuitans:ut iccum in urbe Infprug comoraret; opulentilîîmâ profecTro region?, quæ aliquot centena millia aureorS prelt;# ftarct gubcrnati,ex fale,8t' argento,qug ibi abundat: quorû ibifontes 8^ minere funt non pauce Couenerat cum Francifeo duce,ut unica eius filial cum dote acciperet opulenta; Nam ducat’ ille dos erat uniep proli MiGt rex folennes ad côtrah?dum abfens de prpfenti matrimoniû oratores,fufi» ficienti mandato fuGFultos Interim Frâcifcus dux in fata conceflit* Bella no defuerc ab rege Frâcip,quilatifrimûillû ducatû,fup ditioni iam uacua turn arbitraret: cp feudû eflèc ab corona Proceres refragant, Sô moriens» tis fui ducis mandata impleuere,Romanorû régi Maximiliano feruantes prouinciâ, cum herili puella* Non deftitit Gallus oppugnareprouinciâ: Habebat,ut fit,in latiÔima regione qui illi ftuder?c:Sed maior pars procc rum pro Maximiliano ftabat* Venere interim Romanorû regis oratores 80 pucllam régi fuo deportâdâ depofeunt, prouinciâ cômittentes guber^ nandam,quib’ earn dux mori?s permifit,donee ueni?s rex ipfè cûda pro* pius infpiciens ordinet: Incolume iter ab rege Francorum cum puella,ôi lêcuritatêpublicâdepofcerût:No negatur^lgitur rebus in prouinciâ con ftitutis ex fententia,cum puella amp;nbsp;honefto comitatu iter per Francia inua duntjfretipreftita iecuritate- lam peruenereinlocû qui Frâcipregiadin^ ßitutum fuû uifus eft idoneus Aderat rex iple cum aliquot ex regno pro ceribus: Puellam fibi fifti iubet: dignanter ueni?tem honorât* Tum feifei tatur ex Britonibus, qui c prouinciâ illam deduxerant, G omnia légitima

que ad defpôfàtionêpuelle gtincrêt,ex pfona Ro^.regis efïèntimpfeta nz li refpodêCjde uolücare mortui ducis parctis illi’’ efîe addidlâ Ro^regijCCi^ fera feignorare;ad hoc (è exifle,ut fponfam regi fpoio deducat Tum rex cóicato CÛ fuis côfilio,iubet rcfponderi miflÏs a rege Ro Ire liceat quo ue ïint.’puella nulli nupta,nec per uerba de prefênti cuig deuinda, luo thoro ef[èafleruatâ.lbi,uolentê,nolenté,inceitû pucllam,dnabus defuo regno Emittit, ut inclinêt ad regis aflenfum, mox thoro fuo impofita habuic pro coniuge,omnib’ de more impIetis Tum remittendam Romanorum regi filiamfepe mnltum repetitâdeccrnitur*In uno fatfio geminu com mittitur piaculû.'propriâ Iponfàm tam diu in primis afFedbbus habita, ita etiS ut in nonullis Uceris name puellæ luo côiüxerit: côtemnês,ac rerjciês, quam non debuit,inuadcns,iniuri’fuit in (bcerûrcui 8^ Ipôfam adgmc rat,S6 in eiufdê filiâ,cui thoriï diu ^^mifliim abftraxerit* XVI.

Num amp;nbsp;idipüim tenue ex iuris fuperficie quefiere adminiculura U qui regis Francie facflum tuentur:Scripturas icrutant,qgt; procu* ratores ad conttahendû matrimoniû mifli,mandatü habuerint, nô pro fc quifep infolidû.fed omnes côiundim, cum fit matrimoniû opus pcrfonale.nec cadat unû in plures: Magnis regibus non in Icelus députa tur^quod minoribus in piaculû: Verumqp inuenitur, quod Grgcus Ana^ xerfes fertur dixifle:Leges humanas teîis aranearûefleperfimilcs,inqui^ bus herent muic?,ac culices,fcabroncs impune rumpût peruolâtes. Abie re triftes Romanorû regis oratores,que acciderant regifuo reIaturi Pult;* clla interim regina Francig ab omnibus habetur: Margareta fratri reddit tur in Flandriät Non magnopere fuifie cordi Romanoru regi has nupti as,uel indepcrpenditur,qp nuq uifus fit tantam iniuriä uel minimo uindi* cafle: Deinde alijs etiam colligitur coigduris:Nam cum ad regem fuire^ diflent oratores,relationem faciêtes de his que acciderant,co die quo rela ra fufc£pit,equum côfcendens in foro opidi Iniprug,Dnica Efto mihi,c5 currit obuio haßainfefta* Cum interim Sigifmudus dux patruelis,allat* geßatoria cella,ut crat pedibus eger,in medios équités rege adefle innuj* it: nie armatus obuiam proficifcitur amâtiflimo fui propinquo : Et prior; Quid eß,inquiens paterfquid agiturf ut hoc tempore in publicu prode«. at ueßra iynceritas, T urn illetNon fußineo,inquit, cernere pernicie capi* tis ueßri,qp hodietribus incurrere,ut ferunt,decreuißis:En profieißor in uicinum Hallis opidum.Ad querex:Non redle,inquit, pater de me pre^ dicaruttScmelliceat incurriße,80 fan's fit:Sino inquit femel,fed tum neite refur: Non prorfus amplius g femel refert rex. Quo dit^o ille in palatium redijuQue res indicio eß, extremis, 8C fummis ßnfibus uix hæfiHècordi bas nuptias,nee admißas in profunda precordiorû, quibus folent,qu£ ar denter cupimus,pedibus inherere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XVII*

Ngariæ rex Matthias logo dilFicili bello côgreflus Impera^ U tori.çp quidâ regni archiepus corona regni ad Imperatorê Fridc ricum cum thefauro non cÔtemnendo pertuliflèt, totâ pene Au driS occupauit,ademitc^ Imperatori;illo ad omnia defidcte,ô^ nihil agen

mq? bene (peraret per Matthfe mortem,prout euencrat, omnia in iuftanj fucceffionem peruentura^ Sût qui arbitrantur omnia Fridericum diflimij lanter pertulinè,quo fubieólos,fibi minus au dien tes, alieno gladioperdo marée:Sed gniciofa nimis diffimuIatio^Sût qui ab Imperatore mudi dno ignauiä abigüt,qd omnes debemus,eius faÄa femper hönefta ratione in mcli’ detorquetes. Sed non diu fupererat rex Matthias huic per Auftria uidori^. Vnde fadu eft quod prudenter côieciflè credit Imperator,ut in fe ac filium tota rediret Auftria* Sed tum uacuato Vngarig regno temp’* aduenerat,quo de ruccenione,ac iure fuo Imperator cü filio loqueret* In* tenderSt caufam nucijs amp;nbsp;literis miflis. Magna uero imperia, non legib”

iure,fed armis comparant,feruantur Jdeo Maximilianus rex, copa* ratis undicç armis,duxit in Vngariä; amp;nbsp;accedente illi bona parteprocer« in regno initia læta belli habuit: ut ctiam Albam regalem armis caperet« Ab altera parte negabat Wladifla” Bohemie rex Cafimiri Polonig rcgis filius,cui cum tertio agmine fe opponit lohänes Albert’’ frater eius, is qui pollpatrem tenuit Poloniam: qgt;matrem haberent Alberti Imperatoris eiufdem Vngarie,2lt; Bohemie régis filiam germanä,fororem Ladiflai no uiflimi de fanguinc régis. Dum inter fe tres memorati digladiantur de re gno.Impcrator Frideric” uiuendi fjnemfgcit,de cuius fucceffione non eft laboratum,q: iam uiuens habucrii hlium Romanorü regem ,iam Augu,^ ftum,iam Imperrj fucceflorem.Sed Vngaria interim inter man^triu exer* cituum laceratur Scripfere proceres refdui, qui Romanowa regi necduni parerent CaGmiro regi Polonie:quidita Gbi uideretur duoru filioruraar ma inter lê collidere,ad regni fubuerfiomê; lam illi domuiq^ fu^ in eo com placitum,çgt;primogenitû eius fibi regem dîlcgifîent,amp; tamêfratrem eius nihilomin’’impugnaregermanû S^regnum: nifi aliter ille rebus cofule* ret, ut lohanêAlbertû filiû alterû ab armis reuocarer, fatfluros urgête ne ceflrtate,quod iam f^cifle nt quidam ex cor: cô(brtib’:qui iam Romano* rum régi armis coadli cefîîIfent.Apparet aût ex his literis propenGores fu ifle inspectes Pofonos q Auftriosi Sine il lis ius 8^ phas depofeere uideret. Cue magis coplaceret illis in earn familiâ,quc turn potêciflîma uideret: qgt; incertû haberentquid Iperarent ex Ro.rcge: cuius regnum in fediuifum quo uergat nihil oportet ominari,quando ueritatis orc declaratû eft. Sed cum res in eos decurrit exitus,ut lohânelA.lbertus exercitum patris iuftli retraheret,rex Bohoemiæ, Sô armis ,fauore præualeret, Romanorum rex qualibufcûcç interpofitis couentis placitis,regnû Vngari^ in manu Wla didai Bohoemie regis reliquit lta neep de Vngaria,neep de Britâniafunc res prolperatf jMagnaTemper fe oftetat Fortuna Auftralib”, fed non fzpe prgbetperfruendam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA. XVllU

Er quod tempus Henricus Wilhelmifdius,dux BunfwickcenGs P iam rerum potitus,pâtre ad quietem feftinante, Brunfwici ciuigt; bus coepit oneroCor uideri,q ab olim principes côfueuiftèntzHa bebant foris dues praedia plurima ; quæ uel principibus, uel militaribus olim ftruiebant: Nunc iam uoluntateprincipum in manus ciuium deuo*

iuta* Fa aiitcm libertate illis prouenerunt: ut nccç inde ad obfcquia,ne^ ad extraordinaria munera tenen credantur; quodillæ præferre di'cun tur Iiterg, quib” ad tuendum ius fuum perfruiintur, Princeps arbitratus gquum cenferi,ut quoniam tam bona parte regionis in fua commoda per fruuntur,nec in urbe uedigah’a, neep impofitiones rebus uenalib’’ patiun tur.acn’us inftitit,ut de tam muln's predqs,uel munera fupportent cetero* rum,aut in urbepermutant in ufus principum fuorum fieri rerum i'mpofi* tiones,quas ItaliGabellasuocannJlh'sexaduerfoprctendenti'buSjamp;h'* teras a pn'ncipibus datas,8ó nihilommus lÔgam qua fupra hominum me* mon'am funt gauifi Iibertatcm4 Vbi iam capic in contronerfiam res peruc nire,fn’uolum aliquid ex utracp parte ccepit artentan', undepars altera fu* urn credidit lus roboran: Demum in apertum bellum res exiuihCredide re Brunfwickcenfes uanas t fie minas,quas audierût: Nam ilia le eflè opu 8^ ciuium multitudine côfidunt, q?nibil minus q obfîdionem formida* rent: unde nihil apparabant ad earn rem,neep arma augebant, neep eom* meatus abundeprofpcxerant:fcd ad inertiam fuam fedentes, fblo fugma* gnitudinis,qua putabat,terrore,fe omnib’elleinfuperabiles exiftimabat* Adiuuerut banc ipibi^ audaciä quidam ex militaribus,fiue ingenio deti* nendi ne quid agerent,fiue q? ita crederent:qui ingreifi 8^ egrefli urbem, nihil minus g obfîdionem molin' principem tefi ai êtunCircuibat interim Henric’ dux omniû ui cinorû principum domos,amp; omnes ore appellans, uel ab initio firmabat,uel ante ilhgata feedera renouabatteffecitep, quod noftra memoria nusq alibi uidimusrutomniu uicinoru principum armis Sóconlènfu Brunfwicû obfideretur '7 um imprudentiâfuâfbcordesfêro damnauerût ,qui per tanta têpora nullû belli fgeere apparatus Satis muni tam habucre urbê.’ld fecit,ut eflènt fegniores^ Sed neep fan's erât ciues ad tutâdos muros edodi,lôga pace refides,amp; animis,amp; corporib’ uidebât* Tum,qd omniu maximû erat, ad perniciêpro multitudine populicômea tus exigui:que res in famé uergebat,obfidione in tépus extrada Oppu* gnauere aliqtis uicib’urbéqui obfederût:fcd non tâta erat in armis iidu* cia, quâta in fame,q» feiebât nihil illis efle ad pernicié propi’^ Vicinû erat obfidentib’ monafieriû Reddageshufen:In hoc caftra fua dux,iam afpi* rante bruma reuocauit,firmauii(p:ut quantifcuncp armis inexpugnabile uideretur ; Excubias oportunis locis ordinauit, ut aditus urbis obferua* rent. Aliquot aliquando fadfa fiint leuia prelia,amp; in excurfione peditum, q ui iam obfefîis acceirere,uel in ipfà urbis oppugnatione, quæ aliquando cruenta fuit dum caderent idi bombardis nÔnulli Aliquâdo etiam fors (alternata eft: uidorefcp cadunt* Ferunt ciues fi uiribus ufianimis ualuif* fent,paruo quem habebant militum numero, fi ex muftis fuorum millib’ aliquanta iunxiflent, facile pares fore obfidentibus^ Sed longa illos trangt; quillitas,8ô rerum infolentia fecitad arma ignauiores* Ad inreftinam dii» feordiam fæpe fortes fuere: ad externa arma propulfando nihil ung ma* gnum oftenderûu Durauit obfîdio ex æftate per autumnû 86 uniuerlàm brumâ : cû omnis fjDes ducis 86 auxilioij: ei’ eflet in expugnationc famis:

Scicbant hoc qui fons bene uolebant obGfïïs Ita qgt; rebus neceflarf’s a J importandum undicp in Hildefêm cóueótis, cotraxere ipfi Hildefemen* fcs,quas ex fuis uicinifcj^ poteranc, uires,8C arma, ac Brunfwickcenfibus per nunciu fignificauere,ut occurrerêc uenientib’, omni qua poterâc uir* tuce;ut cômeatû etiâ inuitis hoftib’ inuehcrêt in Brûfwicû* XVIIH*

D opidu Peyne Hildefèmenfes cum omni apparatu perucnerut a incolumes:lndemouentesobuioscxconftituto habuereBrun* fwiekcenfes: Necpotuit tantum apparatuduxignorare*Igi'tur omni quo poterat equitatu ac peditatu occurrerat impeditur’,etia côfèr,» ta hoftib” manu,certus cofligcre : Tormeta bellica præmifit in oportuna Ioca,cu cufiodib’: Ipfe cu omni agmine iequut’ Iam egrciTi Hildelemen les cum Bunfwickcefibus, in copias duels recla cotendunt, in eum prefer tim locu in quern tormenta collocaflet,8d cÔmiflà manu pugnâulbi fupe riores effetfli urbici,duels primas copias repelI5c,amp; ft fatis inftetiftent, im pedlmenta bellica hoftibus abftuliflent; Sed feruauere uires fuas magno quod cernebant agmlni duels* Igltur progrefli in ulllam non longlnqul urbicijcaftra fua ex tempore cômuniût,omnibus in mediu acceptls; extre ma curriSus 8^ inftrumentis bellicis uallauerunt: difpofttls ad iatftu bom bardlSjin earn partem,unde fibi immlnere hofles profplcerent: hue in pr{ mis errorem cômittêtes,q? pro multltudinefuoK* angufta nimis loca me^ tarcntur,q? difFi cul ter fe uertere, minus aut pofTent Impedlmeta tranffer* re^Dux elus rei non lgnarus,fuu agmen clrcumduxlt,ea uia fequut^,qua illiinuallcmdefeenderant: lamapparebatcomlfTus error,qpangufloIo* comutare propugnaculanonpof^nt: Denfoduxagmine moult mho* ftes: Primiéquités ca fteterefixi prefïura,ut non fe commouerent* Igltur aliquant! ducaliû,exurblcorû caftris icfèi bombardis: aîlquâti etlâ eeß glai drjs,tam ei ant propinqui: ut non fe In ullam parte poflènt cômouere* Infj gni Ibi clade accepta ducales retroceflère: Diu tn deliberauerunt, ft iterve adorlrentur* Vrbiei aût cum hoftes decllnarent,quadrato agmine Inceflè rc,parati femper ad pugnâ undecûcp incurrerentjllodie Brunfwicu ere* ptum eft ex hoftlum faucibus,in quas iam pene fames cÔtruftt.Tum eeci* dere animi obftdentiu:cccpitcß Inter principes de totl’caufè Interceptlone agûCôftltutls primû treugls: intérim de côpromifTo dcliberatû*Côfllrii ere demu caufam omnê in manus duorû principu,qui gquiores ad omnia uiderentur:Ea fides turn fada eft Brunfwickcenfibus Erneftus Magde* burgenfts archiepûs,dux Saxonle, marchlo Mifnenfts: lohânes marchio Brandenburgêfis,prlnceps eledor,elccrti funt ad caufam arbltrû Aderant cum tradaretur in Tzerueft duo Henrici principes Brunfwickccfcs,Ma* gnus quoep dux Magnopolêfis: ipfi quoep Brunfwlckcenfes cum amlcis fuis* Forma agendihecerau Audite partes dluiftm: primo duces: deinde Brunfwickcenfès abfènte parte (èmper altera: Verbû dlcentis acclpiebant notarij:Eatarditate pronûciandûfuinEt quis multafintintentata,tnlfta uice res ad exitum non peruenit* Alio deinde tempore res a multo minori bus eft ço^qyaiajut ex quatuor arcibus,quas de manu Btunfwickceftum

lt;2uxbeiïo cepiflèt,dug ilh' rcmancientïEx duab^aïtens,una manerct defo Iata,Afleborg,equanda folo: Altera dues reti'nerent,cum prfdijs fuis îltæ tarnen,ut fubditos fè pn'ncipibus fuis agnofcerent; Cetera funt abdinora, nee manauerut in uulgus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XX»

Am ccepit hêricus dux Bunfwickcêfis Gnior,agnominatus có^» i nbsp;nbsp;paratione ,|?pinqui' fui ducis de Luneburgo æque Hêrici,baberi

formidabilis’.Copertum crat ingenq neruis,animi,corponbuilt;^ uiribus,dexteritate cófilij,multisprgualere: Aboleriiamcepitei’rei me»* moria,qnâantepaucos annos nonagefimo poft millcquadnngêtosHogt;* nouerenfibus intentauit. Seruauit memon' animo iniuriâ ab illis Hildeft«* menG bcllo irrogata Tuncenim eum aliquatam iuuentutê, cum armatu* ris impedimêtis cómodato ex eo opido fumpfiflèt, ut pcrinde imparatf ores eftèntdues ad arma: ubi opus eueniflet:c5traxerat equitatu amp;nbsp;pedw turn numerum,qui fan's cflè poflètopido opprimêdo: fub nocTtis tene«» bras adequitas, cæpit euftodê in (pecula:cauês nequis fe cómoueret:Ta* cito collocauit peditatü in horrea lateru: ut iam primo mane ad porte refè 1 ationê irrumperenc opidS ,adjtücp occuparcnt,fequuturis equitibus. Di es erat Celebris diuc Katherine uirgink cum ante lucê, nefcio quis opidai* norum,urbêingreflur^,uidet latitantes in horreis,’8£ iam pene ad ingreG» fum porfp clamauit,ne ullo modo portarius panderet urbê,hoftes adeflè, nefcio quos.Sonuit de turn' emiftà bôbarda cuftosjllico fe comouere de Iatibulis:nam id erat Ggnû apprehêfe portg ut prodirent: Prodeûtes afpt ciunt fe proditos Tum detetfta res exciuit ad arma opidanos: Sed qui Ia«* tuere q poteranc occultiflime redibat: Colloquiü deinde queGuit cum ha bitatoribus:lïfi rerjdüt dicêtes: Principe fuu abeflè qlongiflime: male ab redeunte muldandu author? eius malicie, qui abfente legitimo principe, talealiquid in opidum duci fubditü attentaflet. Fama fuit non iguoraftè cundem pn'ndpe, cum poft aliquot annos Brunfwickcenfes duo procôfii les,ex côuentu, que cum nÔnuIIis Luneburgi egerant rcdeûtes,capercnc in diftriétn ducis Luneburgêfis,cui’ faluo coduóhi erant premunitkCo-* radus de Vcitem eius incurGonis duftor erat: qp caufaret quendâ ex famt lia fua immerentê Bruûfwici publico cefum gladio: Aueôli cum caperea tur,diu tenebant:nec poter ât ullis cÔditionib’laxari,quis multa intenta* rct dux LuneburgêGs,in cui^interpoGta publica fide capti effent priufq in t-erueniret ide Hêric’dux Brûfwickcêfis: Tum cnim folutis no paucis mil libus aurcoru,cxfuo quifqt,funt captiuitatelaxatk Cardo reru fercbatur qp Herico duci cupido inceftèrat pcrnofcêdi,quc in eSuentu illo cum He* rico ducc fratruele eius,a ciuitatum oratoribus aefta eflent: Idcß innotuit, interceptis inter alia literis,dum memorati uiri caperentur. Sed fratrueli* urn principum amor ac familiaritas,ante quid? tenuis,exea caufa non ma* gnopere augebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA XXL

Aximilianus inten'm Romanoru rex in Italiam ire conftituitjm m peri) coronam in Vrbe accepturus: In qua rem fatfto principum in Wormacia magno conuentu,ccrpit agere de ilia profedione.

fiortat’ principes, qui' multi ad eum die couenent.'ut in expcditioneni pro Imperrj honore fe appararct,accingerêtcp:SimuI oftendês,quanta rei Chriflianc eflènt difcrimina ah ^uifiïmo nominis Chriftiani hofte Tur* C0 Animauit principes de illuftri uidoria, qua nuper Femandus Hifpa* niarum rex de occupato Granat^ regno reportaflèt: ut decênali hello for tiflîmu regem oppugnarit, atténuant, nbsp;omni ditioneexuerit, Chriftia*

nifmo reddens prouincia per annos fere odtingentos poflèflàm a Saracen nis; Mouiti^ uehementer principes omnes tranfit’ Karoli Fracorum re* giSjCius nominist VIII in Italia,qua ille fine magno labore puafiiîèt, ufi^ ad regnû Neapolitanû occupandû:quod etiâ arfhis redegerit in fuam po . teftatem,paucis arcib’excgptis,queinexpugnabi!es haberent Tum uero cômunicato inter principes côfilio: inftitutum eft quo ordine in earn ex* pcdicionem fumptus neceflarn colligèrent ex utroçp ordine cleri popu li,de certa in aliquot annos prouentuû quota exporrigêda. Satis tum fa* lubritcr omnia prouiià funt,multa ad pacem côftitutazDe moneta quoc^ que plurimû inter omnes habebat momenti: turn in certâ forma eft con* uentum Sed expeftata eft in hodiernû falutariû côftitutionû exequutio; Renouatc déinde crebrius principû regni couentiones: In Lindow ad lo cum Fuetum.'in Friburgu,in Auguftam,in Nurenbergâ:Multa delibe* rata: Sed necdum iieniflèîempus magnarû (X Germaniarerû cernimus* Interim Romanorn rex fecundis inftitit nuptfjs, accepta cÔiuge filia du^ cis Mediolani,eius,quem ante aliquot annos cefum fcrunt in ecclefia diui Stephani Mediolanncuius frater Liidouic^ dux de Bari gubernacula ap prehcndcns,non facilepotiiitdimittere,ad inuidia omniû Italieprincipû: Qiu' ubi uidit inde fibi creari negociu,introduxit in Italia Karolu Frâcig regem eius nominis VlIL ad occupâdû,quod diximus,regnû Ncapoli* tanum: utimpliciti Italie principat’’ proprijs rebus, quib’ ab illo rege for midarcnt,interim fuiobliuifcerent Per qug tempora perrjtuerus 0£lcgi tim^ fuccefibr in ducatu,hui^ regine german'* frater, qd certû eft.'incertS uero,ueneno,an morbo.Ludouic’ interim regine patruus, per Romano rum regem, miftoin eâ caufàm câcellario fuoinueftitur de ducatu: quod nee pater eius, nee frater unq poterant ab Friderico Imperatore uilis con ditionibus impetrare Multis in earn rem expromiftis, q? diceret tftè Me* diolanum camera Romani Imperrj,uacuatâ morte Philippi nouiftîmi du cis de Vicecomitib’: Caufamc^illamintegrâferuabatFrideric’* fuccefto ri: Nec imprudens poterat quifq regis noftri côfih'um fubaceufare, qj ad tranfitum 1 talig blandiendû erat duci Mediolani: quod ante illû fecit Si* gifinundus PhiIippo,amp;S nûc maiori fpe faciûdû erat Maximiliano: qp Lu* douicus pridem ducebat in Italiâ Frâcig regem,inopinaro,8ô inljaeiato fu peruenientêFlorentinis,q)nulIis ante admonitionibus hocprecauiflenu Vnde feclûeft:ut reftitutis pereum Pifis inpriftiuâlibertate, redudfap^ familia de Patzis exulante, alia de Medicis extruderet, Florentini multa centena millia aureorû,aut rauneris,aut mutui fpecie régi numerarêt, Ro manoi;um rege fimile aliquid ab affine Rio preftolâte:ln quâ rem tam fa*

ciïeprebuit aurem inueftitiir^ eitis» Sed tum intcrmiHo profelt;fbonfs indi tuto, idem rex defcendens in ocdduas filij partes uidere quid ageret, per fui abfentiâ fert iu Antwerpia cruce fuftuliiÏè in pedl’ cu omni familia.ctt pretêderct cxpcditionê in 'FureUjffpe aniinis deftinatâ: fed in exequutio* ncmnecdum qualibufcûcç impedimenris pcrduöam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXII»

Ec diu poft impîicatur magno S witenfiu bellocHeluctiOs dixe* n re antiqui)qui uetei i fern nt in domu Auftrig odio laborareiqua cruetis fp pe prelijs a(tenuarut,8ó nûc Frâcoru tegi deuinamp;i, foc* dere fcrcbant ,fatis cottimaces regi Romanorezcum tn Imperio fubdito» negate fe non poftint^Magnam Sucuicligam fex induxit iuper eos,ut at mis perfnngeret,edomai-etq?: Sed infrenem popiilu nulla potuituisper* domare Cogr efti magno nuper prplio fudifle, perdidifteep fernntur ma*»' gnam nobiliratis pane^comices,milites,glt; militarcszcu ipfj qq? non incra entam uieftona leportarenc, Demu renouatis per tradaius fccderib’^fa* tis ftiperbo popuius regi fupercilio dicit obuiafle Inde rex uerfus in Gel* ham oppugnauit KaroIum,AdoIphi filiû; quêbello Flandrcnfgnon dit» poft morte Karoli Burgundi^ ducis,dixim’ ad Tornacu cccidiflè, Hunc filiu eius Fraud captu j cmiferelt;quod óó ipfum oftendimus) antealiquoÊ annos in terram fua«Tencauere ante bac multi illu RomanoRjregi cond** hare:fed nihil potuit fieri, côtendente rege ducatû illu regno Romanor2 uacauille»Vrbes aut in eo ducatu non paueg, integra fidem leruauerc dt» d fuojufep ad inanitione fui pîenariâ: Militares aût,incertu quib’^ex cau* fis,fatis ab lèalienauit dux:ut magis regi, g fuo principi ftuderent »Erg» rexaflumptis in focietate belli ducibus: Alberto Saxonic: GcorgtoBa* uarip: Wilhelmo Iuliacêlî : 8lt;^ lohane Cliucnfi, acribello duceimpiigna* uit:Euaftata terra,aliquot captc arces amp;nbsp;opida minora: (ed maiora ftle co tinuere^ Rex anocat^ in Alemania fuperiorê, quatuor memoratis ducib^ rem cÔmendans,ipfe profe(ft us eft ad côuentum Imperijin Augufta.Ni* hil diu memorabile geftum eft eo belIotGregarq pedites, qui fe Guardi* am appellauere, ubi euaftatâ uiderut Gclham, per fpeciem non foluti fti* pendij,fec6tuleread Geirie ducêzut ueiiâ forte,uicinorû ducû,Cliuenljs, ac Iuliaceufis terras inuadât ♦ Id cum fieret, duo illi duces pertcfi rerû, per medios egere cum hofteî ut quod ad (è pertineret, de omni controuerfia ftarent iudicio regis Frâcie»Iam aût mortuo Karolo fine hcrede,fuccef!îc LudouicusCdux pridem Aureliani)proximus cxregîi fanguinead coro* nam.ls repudiata côiuge,quâ Qrecietenus tenebat,blia Ludoiiici regis,ac germana proximi Karoli, quâcp nung côiugis afFeeftu tetigiflèc, accæpit relidâ Karoli:eam, que primo defponlàta erat Romanorû regi, eidemc^ Ludouico aliqn a puellg pâtre Frâcifco repromiflà: foclicc,an inlcelicêdi* catn côiugio foeminâ: qugfcmper ibi petit,ubi ïam alia thoru occupauif» Hic Ludouic’ iam rex,miraarteperegit: ut Mediolanêfes in fuû cÔlpira* rent ducem ,euocarentcp illûjiam Frâcip regem Vbi intellexit dux côiura tionem fuoru in le ualidam,cedcndu tempori putauit : oneratifep aliquoc auro ôi argêto mulis cÔceflît in alpes, Brixiiiâ tenens affinis fui regis Ro

manorum urbem.expetflans tempora meliora:Sdebat enim fluxosfuoRj animos facile exaciandos fupcrbo François Imperio Interim rex Franck Ludouicus,miro apparatu Mediolanû inuehitur, obuiam efFufîs cundis ordinibus: cumipîe médius inter armatorumilliatrafiren Conftitutis iti ea urbe, in omni ducatu cundis ex fêntentia, cum rebus amp;nbsp;locis, quos uoluit,prefeciflèt, ille redibat in regnum: Non dormierut qui pulfo duci duderenc,cum cernerêc Francorû imperia a populo fafl:idiri:Tgiturreuolt;* catus afuisdux uenit,cindus multis ex Germania millibus equicû,pedilt;« tumcp: facileqj fugauit Francos^refumptapene omniû quâperdiderat di tione,ufcp ad paucas urbes:quas,uel Veneti(fingulares amplificandcditi onis magiftri)uel alij,occupafîènt. Ita uerià fortung rota,iam iterû fuftu* lit in altû duce Ludouiciï Sed cum Franci non ignorarêt fraudes îtaloBz efiè promptas in omnê parte, magno côparato exercitu rex mifit in duce* lam côgrefluri uidebantur ex aduerfo:cum S witenfes(utferunt)duode^ cim millia^qui duci militaient,ab rege obgrati, ducem deièruerunt, itaeç dux ipfe a F-râcis capt’,iam libertaiêamifit cum ducatiu Frater eius Afca nius cardinalis uicecancellan^ quoc^, aVenetis intcrcipit,8^ in manus gis perducitur: Ita germani ambo capti trahunt in Francia,cum aliquan«» tis ex Mediolano primoribus,ad numerû^XL incertum quo exitu* Hec pro rei nouitate paucis ftridimcp attingenda putauÉnunc quod agimus exequamur Rex ilIeFranciefadus arbiter inter tres duces, caulàmdirp,* miuDuxGekigufephodieinfuamanetditione» CA* XXIH*

Lbertus fuperiosis dux Saxoniç,qui iâdudû in oedduis partib’ a Romanorü régi miIitauit,Hollâdinis quoc^ operas in hoftes co modauit, ab ipfo Romanorü rege remunerationis loco accæpit gubernationem Phrifiæ occidêtalis: cui omnê maritimâ paluftriü terrai^ regionem côiungere deftinauit,qdiu Phrifig perdurât in ea uocabulû Fa die fuit immiHîs peditibus gregariorù de Guardia,inter fe domeftico,uc femper,bello diflidentes ad iuga cogéré: nam unifedæ addita manus fti* f r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oc?

pendiariorum, expugnauit altéra: T um ope côuerfa in priore arma tulit* Ita infeelids difeordig fug terra poenas luit:qug fi unû fenfiflèt,n5 tam fact leexpugnaret*Aliquotlocis princeps uidor,munitioncs firmauic,utpo* pulum in fide cotineret Sed Phrifrj fluxa fide popu!us,Ç( non diu pro fua confuetudinein fêntentia permaneret, ubi deflexit Albertus dux, cuF ca« nos cum prudentia reuerebantur,filiü,quem illis fua uice reliquerat prefi dem côtempfêre:iuuenem,ut aiunt,nô totis precordrjs armatradantem: quiin medio prgliorü gftuCut fert^alps pugnâtibus,ipfefuis indulfit amo ribus* Sed non confueuere noftri tempon's principes primi in acie pugna* re,ut lulius faditabat lgitur Alberti duds filiü Phrifij in munitione cons# clufum circSGftunt, fperantes cum omnibus a fê facile intercipiendu,prk ufq pater arma référât in terram lnterea Magnus duxinferioris Saxonie, lohânis films,a patre gubernationi terrarü prgfgdus,prgfertim terris pa* luftribus Hadelerie profpiciens,cum uidcret lohanem comité de Olden* borg occupaflê uidnâfibi Phrifiâ,Stadland,atc^ Blexen, eafcp terras fir*

mis munifîepr^fidtjSjCÔftituk amp;ip(camplificarcditionêin uicînos Wur fàtos,q? cius l'uri ab antiquo putarent obftndi, inc^ eâ rem côparauit art* ma*Viderunt hoc nonulh's oculis archicpûs Brcmêfis Iohânes,amp; ciuxtas Bremêfis, Hâburgenfefc^, non pafîî ducem latius ad mare dnari,q) terra quam peteret cflèt lun's ecclefiafticit Igit colloquuti fœdera iungunt,co^» munibufc^ animis Magno duci nûciances hoHilia, Hadelen'am inuadunt fui iuris faciut,prçueniêtes ducis molicionê lbi turn Thietmarfi,qui ar ma fua côiunxerât archiepifcopo amp;nbsp;urbib’memoratis,cû côtumelfjs pro Rio more exaf[?erafient gregarios pedices HamburgenfiS, ab illis mifèris modis cefi cadunt,uiri circirer LXX Id hodiequerunt, amp;nbsp;in Hamburt* gi urbem intentant alt;fbonê Magnus dux ponèfRone terre fug deRitutus quérir apüd omncs uicinos principes facile impetrâs.ut cômunib’omnit* um impenfisiuxtafeederaque dudum côucnerant,uocarcturde occidu* fs mundi partibus ea mantis peditu, que Guardia diceretur,ipfo turn no^ mineterribiîis, qpuaRatores terrarû inuitfîi haberent Seddocuitexitus uiros a uiris uinci poRè. Venerat Guardia euocata, diocefim primuin Bremenfem côRituit peruaRare Sed cum ex Oldenborg Vifurgû tranf» mittere non pcflètjbrumaliprefertim nbsp;nbsp;niuali tempore,excubâtibus engt;

am in altera ripaipfis Bremenfibus incolis,rctrotulerepedem:amp; per iiici na opidi Wiîdeshufen in Verdam urbem duxerût, facile,cum Verdenfis adminiftraror, Hildefemenfis epus ibi reflitiRètjfi alienam caufam fuâ fat» cere uoluillet:cum non ignoraret mulrorû principû illis adeffe manu Jgi tur ad côfinia diocefis Bremêfis, ac terre Luneburgenfis deduêîi, infignf diu fame excruciantiOpida St ad iû 8Z Buxtehudc,ne ung oppugnare co nati,qp non tenerent impedimêra bellica expugnandis urbibus:fimul ex«* peêtantes,ut geluconRn’cRis omnibus undis, peruium ubic^ iterinuemgt; rent:Sed milèrante Deo, non fuit ea perièrantia gelu,ut itinera durarent, uariantibus quotidie aeris qualitatib^: utbiduanofrigoritantûdem rem poris fuccederet ad rigorê laxandû Et cû militâtes in diocefi nô làtis au (cultarct archiepifcopo,obliqua inclinatione refpiciêtes in duce Saxonite, cuius germanû maluiflèntpontificêfuû( Maleenimparêtpiebeogeneri) cogiturarchiepûs rebus alitercôfulere: Nam Hêrici deBrunfwieo ducis filium ChriRopherû de côfènfu capituli accæpit adiutorc*Tum ucro dux ipfe pater arma corripiês,ducerecôtenditin hoc gregariû,8ô colleêfidum genus peditu,quod tato terrorc impleuiqpuincias: Omnia illiin ƒ mpfu fucre Sed rex Danig lohanes,qui paucos ante annos illorû opera Suecic regnum perdomuit,eos conduxit, mittes oratores, quiauerterent ab illis ducem* Medio tempore Hadeleriâduxfolo illorû peditûterroreinpote*» Ratern recepit: Tentara cR per eofdem gregarios fatellites Wurlatia poR rcccptam HadelcriazScd ibi infigniclade aecæpra repulfi funt,fccmina,uc ferüt,duce paluRriS uirorü*Igit reb^ibi coRirutis,in obfcquiü régis Da nigeuocati,per terra Luneburgêlèm,percpopidû Winfen,uoIûtateHam burgefiû requifita,rrâfuadarût in Eiflingcn lncolg paluRris illi^tcrrc,uel nutu minimo accgpto de ppprimendiSjtum apertis cataradis terræ, nuUo

négocio ömnes gdidiflènt fine fui Ggui'm's impêdiojam in luto mifèrefa^ borantes: Sed fides implêda fuic kacp trâfierût incolumes. XXIIIl* N HolGtiâ uenerät,muleis dubitantibus quo ducêdi:Statim tn

i fè res aperuit Rex Danig Iobânes,idêçpduxHoIGne,cumfra* tre Friderico duce,iamdum Tbietmarfis infinuarStliterasImpe^ riales,q? fubigdti per Imperator? HolGticg ditioni dicerentur Jlli uero reif fragati funt äd ecclefiâ Bremenfèm Ce peninere côtendentes. lam hoftilia ilhs principes memorati nunciarüt: SC tarnen immiflîs oratoribus perten* faruntjG fine fanguine dederent Fucre qui tranquillitati confulêtes,(imul ctiam dilFidetes rebus fuis,fine ordine aduerfus numerofiflîmos,ôi ordi* natiffimos hoßes, uoluntati principû facile fuiHènt aflènfi: (èd communç refragabfitur:nec erat coßantia obganniie Igitur rex cum fratre omnib* apparatis,mouit in Tbietmarfiâ poß principiû Februarr|:Peditu grega* riorum pene lex millia predicabâtur eoru qui ßipendijs militarent: Cete* rum ex lutia,Pbrilîa,Holfatia,exopidis,8^ agris,qui acceflerant, numera ri non potcrant Tam certa fpe uidtorig uenerat nonulli: ut pecunia copa^ randis rebus ex prgda fecum in sonis portarct,una cum Gginis,ad dandas literas,ubipecunias expendißent.Equites Ipledidi ex Holfatia, lutiaqp,8C omni Dania illo Iplendore ibant,in armis, quibus folet ad magnas nuptigt; as properari: omnelecum aurum in marfupijsferentes Acceflere nonulli ex Marchia,Luneburgêft,Brûfwickcêficp tern's,incertu anfccdere mifli a principib^,an fua forte militates: Nemo dubirabat tantis uirib^ Thiet#» marfos protinus ceßiiros: amp;nbsp;ft ad ßatariä pugnam uentu fuiflet, non erat fimbiguu.Sperabant multi turn fe dedituros homines,cum cernerêt ante oculos rem apparata,quam diu credere noh poterant lgitur cudfis ex re, 8d pro cemporUjSd locoru qualitate cÖßitutis,magno agmine ducut prin cipes in terram hohilem XIlL Februarij: Nam aliquot dies cofumpfere in côlpedlu hoßiü,expedlandis copifs que confluxerant:fimul in alpedlu fuo terrerêt inimicos lam ceflère de aridis terre partibus,qug ad Holfatiâ côtigug funt:intro in terram palußre omnibus fuis perdudtis* Et tamêea fuit hominû ptinacia cum temeritateiut in uilla intberg nuptias pera* gerent, cû primi agniinis aduentarent. Ingreflum i ncoîæ obferuauere ad Hâmam,inde perdudluros fufpicati Sed cum fe ibi aîiqdiu oßederet in* greßuri,dudlorib’’ freti incolis,qui inter cæteros ßipedio regio militarêt, ex latere per graminiu iter,fub aquis latens ducütur,amp;: unicu terrg opidix Meldorp, qd ipfum tn incolg negligenter communierat, cum aliquot in* de idlibus tormentoru fadßs,tonuißent ihcaflum, facile occupatur ab in* gredientibus Fugiere qui poterât:In alios omnis ætatis,ordinis 8d fexus,' eß feuitum: ut terrore excitato promptius dederentur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV.

Rincipes aliquantä in opido moräfecere,fi forte deditionis cofi* p lium fumerent incolg,fine fanguine parentes: Ipfiueroin palußri bus fue terre locis cÖgregari,incerti erant confilif; Quidä fecum deditionem muflîtauere: Alif circufpexere fugam in Bu2e,que infula,niu nitior uidebatur ad cuendü: Pauculos intus habebant ad ßipendia mili*^

ta.ntesîfèd illos côuenire non finebant,exteris non fidcntcs^Qui’da exBif profijgt defer tores ,cum opidum ab hofti'bus capercttir,omniaiainperdi'* ta foris difiemmauerunt: Ea prima uolitauit fama; herum pertentandos nûcijs putauere principes,fi faniorê fumerent mente: Miflîs fpeculatorib’ terrp gnaris, fcrutâtur principes que intus capiant côfilia: ex quib’ unum natu Pbrifium ceperant Tbietmarfi,quem bono fuo uiuere finebant: nam cfteros correptos mox trucidabant.’Hûc hominem adigut minis ucra fa* teri,quo itinere fint hohes ingreffuri. Id cum accaepißent, proxima node fodientes,uallû opponuntpcriutofiflïma itinera uenturis; Ibi aliquot ho minum millia feruauereexcubiastAlq locis alijs, cum nonfiderentad pie num nuncianti capto Igitur peflimo aulpicio mota funt cahra die Lune, quf fuit^XVH Februarq/nuItisrcdamâtibuSjquinoflèntuadofaitine* ra:Sed præualuitcôfilium capitaneorû de Guardia, quos ad hoc obéra* tos rex habuit. precefïère hi pedites tria pene millia, cum ciuibus 8Ó agri* colis maiori numero: Sequitur agmen equitû, tam certam prefumentium uidoriam, ut uehicufa quocß poft fe uenire fineret: Peranguftum quoq^ funt ingreflj tramitem: que res inftnitam peperit clade equeftribus; Ne* mo cogitabat periculu efte,ubi prcceftere pedites de Guardia, rem omne babuerepro expedita Lutofum aeprofundû iter cxlaterib’ feptu grandi bus foftaciSjfupra genua turbauit equites Equites uero ibant in prgflura nimiajfpcranreSjamp;^ espedates in folida peruenire lam Thietmarfipoft ag gercm delitcfccntes,toimentis miflis fonuerunt,non fine diferimine ueni* entium: Primi tn agminis pedites pluteos cofertos prgferebat, fubiedifi^ baftis trâfibât foflàta,amp;l iam in folido côftitcrât:lèd angufte ftabat,utpii gnare baud poflènuDies erat nebulofa,pluuia grandine mixta,uentis fg* iiientibus de ccelo pugnabatur Terra crebris foftatis difcifta,nonfinebaC aciem cxtenderc,aut excurfiones facere Regia tormenta iam erant collo* cata,fed pluuia cu uentis impediete,cmitti faxa non potcranuProcurrere nônulli ex Thietmarfis,ut cuerteret: ex quibus nonulli funt cefi. Interim aggere tuti tonuerut ilii bôbardis,rupcrunt(:^ ordines ftantifi peditû Sed cum ambiri fe ex hoftib’ cerneret Thietmarfi,pauci egrefli,non plures tre centis,aur ad fummu quadringêtis,pugnâ côlêrut aduerfus tot millia: fed Iuto,2lt; frigore,8lt; anguftoloco côftridorum î ranfiliêtes incolefoftàta, pugnauere pauci in multos,loco captos: bis reti opulfi reuertutur: bis ex fuga fe coIligutjSd hoftts loco captos,frigore,8ó luto madidos,cedut,de* trudut in foflata Auxere aqua cataradis apertis: utfoftàtorû nullu iam uideretur difcrimen Multis pereûtibus,primi ex Guardia pedites fugam ineunt,in qua tn multi cedutur Tum audi animis 1 hictmarfi, in reliqua ftiantiu manu collcditiâ,ex ui bib’’,amp; agris,fcuiût ad internecione,ccden* tes aut mergentes aquis,quj maxima turba fuit. CA XXVL

Vm uero inuadûtequeftriû preftam anguftia loci turma: Nam t nbsp;nbsp;loco capti,c0mouere fe baud poterant, in null.â partem exire ua*

lentes.’Nam antea pedites cefi,poftera parte curribus conftridi; ex utroep latere foflatis inclufi ftabant immobiles præfente morte pallidr»

Circufufi ThictmârG esc latere janccis,âe (agi'ttiâ, prirhu equos ütilneraué re^Iutnetâ übi ßfen(ereferrü,Qui5t,procülcät,d£ijdüt(efloreä,Fit ftrepit’ mifèrabüisï Vapor afcendens ex fudöre,oculos obfiidit: Pn’mi agtnittis^ cum iam foflata peditu numerofa multitudi'ne i'mpIerentur,utcS^ euale* re^ipfis ignorantibus quo trâttfîeritit: Nam pluui’amp; nebulblus aer,fimul niues cum uentis,mixto ex fudore fumö,üifum omnibus ad^metünt.* Mi ferabili cede fternutur,coculcantur, mcrgutur^Sc una ilragepeteunt uiri militares,ne gladiu ftringêtes» Principes ipfi cu aliquâtisjncertû quo ela pfi funt: Nâ ne quifg retrocederet,impediuere curr’tqui 8^ ipG iter couer têtes,cS iumêta codèrent,ftetere platift ra in latu obueria,uelut pro caftris obigêla, Creditu eft per denfa cæforû 8C merfoRt cadauera nonullos eua^ bfle Quiinopido remahfcreadcuftodiamuhieuadStJ Quiabhoftib’ Occupâturjine numero cgduntur Incredibile eft memoratu,quâta trium boraru Ipacio peradta fit cedcs îpfi Thietmarft mirant quomo tarn breui têpore tanta conciderint turbam Sed maior pars inüêta eft fine uulnere« Que res declarabat,aquis demeribs gplurimos^Nemo fan's explicat ordi nem rei gefte,omnibus de fuo periculo c0territis:NebuIa,noxingruens, bombardarûfumus,8lt;ipforû iumentoru naporexuberas,uifi.imadgme re* Noxfequuti alfj exTbietmarfis,pugnantesprimos nudauerearmis, proft ratos excufiis zonis,Sc quos fpirates repcrere c5crucidât,deinde ue* ftib'’,ad extremu ctia camifijs detradis: Paucirepti die Lung ièquêti qui liicç pmitterenu Hoc immaniftimu crudclitatis genus: fguierut in mortu os: 8c quide peditu aliquot millia cotumularut: fed equitibus hoc nega* uere* Inerant duo comités de Oldeborg, Adolphus,0£ Otto,milites plu^ rimi,militares fine numcro:Flos ipfe Holfatiemilirig perqt,infinito fuoruc gemitu,c5miferatione omniu maxima,qui nouere,humanitatê,modeftiâ bugalitatê,in amicos Cæteru in omnes fpkndorê,fortttudinê,c5ftantiâ* Sed tum in Into coputruere fub foie tot fpledidi équités:Fadlis iadura ie* pulchri,ait ille: ah’*: Calo tegit qui non habet urnâ^Tertia hgc infignis in Thietmatfia clades Holiàtorû* Prima fuit ad ânu a Chrifto millefimu* treccntefimûuicefimûfecundujcum ïohanes ÔC Gerhardus comités rebus preeflent:qui turn euafere, cæfis copijs ultra duo minia Altera ad annum . quadi ingefimûquartû poft mille, cum Gerhardus primus SIefwici dux, horum principû matemus proauus, cum magna fuorû manu in Hamma caderet: Et hec tertia ceteris maior* Nam cgforû numerû nemo fan's expli cat,cû Thietmarfi illû fuiflè maximu côtendût, alfj negât,ad pauca millia redigêtes Sed fua cuic^ domus môftrat quâti perierint* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVII»

Lbert’deinde Saxonic dux fupeTioris,eftate que proxima lèquc a batur,expeditions fgdt in Phrifiam^'oblèflb in terra filio laturus opem: Ad que recurrere qui cædi iam ditftæ fuperfuere pedites, cum multisalfjs,audo Temper numero nouis fupplemêtis: Duxit illein Phrifiam^ Si eo terrore côcuffit in colas: utdimiftis opidis, 8i omni terra profugerent: ïgnauiflîmgpecudes merite perpétua feruitutê, que pro pa* tria ne prirejâ fuftinuere pugnâtAlbertus foluta tum obfîdione filq, opida.

comuniuïtjS^ in Groningen ducens,ea urbêobfèdit: adu de onini* bus reputansjubi illa,uel caperetur,uel dederetur Bx altera parte orientis oppugnauit eam Idzardus comes on'êtah's Phrifiæ:Leuia fiüt prelia muf ta:fèd nihil ad deditionem« ItafêcómeatibusSCarmis præmunierant: ut omnem impetu facile fuftinerent, 8^ têpus in autunum extraherêt: Nam cft paluftris aquatica terra; qug difFicilem faceret crefccntib” aquis opi* pugnationem. Interuentu epiicopi Trai^dêfis res coponit, Vbi Albertus duxiam morbo corrept’ uitg Cuedcfperat; Nampriufq coditionib’totis CÔfentiretur,ignorante parte urbiSjiplè in caftris morics defecit, princeps animo rebus geftis egregfus, qui canos fuos multis bellis pro Roma* no Imperio fatigauiuFilius eius ad regem côtendit Romanorû, patris in ram terra gubernationê impetratur’ Interim qui fugerant Phniîj,côdu* ûis peditibus,qui pridem Alberto militabât,magna ui terra repetût, ad;* uerfam faÆonêrepelIentes;ut eft terra ilia malediélioni fubditaièmpiter ne jfemp fouês hereditaria diuifionê: ut alq Schiring,alij Vetkoper cenlè*» antur,pertinaci odio,fine caufa,Gne fine,inuicêperfequentes; Que pertina cia etiam Hollâdinos corripuic* Sed illi paulo ciuiliores,q) mûdum pera^ grant,leuius exequûtur fuâ ièlt;ftionê4Phrilq uero genus hominû inciuile, qjrariusalrjs mifcent nationib’,fîiis morib’’ infordefcunt; Sedluuntpœ nas ferocie fue,q? diuifi crebri’ fuperâtur, ubi indiuiiî herent inuidûMo riens Albertus teftamento filrjs cÔmendauit caulâm Idzardi comitis me* morati,ne unq ilium delèrerêt; Sciebat Groningenfiû in illû implacabile odiu;q? redditi priftinæ incolumitati,arma in illû exterminâdû eflènt co* iierfuri: Occupaucrat autê illepriori bello opidû Dam,qd ad mareituris Groningêfib^ obuiû eft:idcp prgfidio impofîto cômuniuiu XXVIIL

llitares terrg Groningêfis adhelêreprofugiidzardo memorato m q? nimia lèruitutepremerentur ab urbicis, non permiflî panê,aut potum,in gdibus fuis côficere; iêd omnia ex opido iuberent ex* pecftari* Inde uero ad iudiciû euocarentur in diétû opidû, quoties uel de minima re a quopiâimpeterenu A uetufta memoria, cum inuicêcædibus incêdio in fe delêuirêt homines memorati, eflentep in opido ex militari genere,qui iudicfjs ÔC côcilijs prefiderent cum cgteris opidanis CopIacitU turn erat cÔmuni omniû aftènfu.ad euertedas cædes 8^ mutuaincêdia;ut de côirouerfijs in opido experirent: euocatiep adeflènt,magnis pcenis c5 ftitutis,aut amiffione dextere in criminalibus, aut prgdioRa euaftatione in ciuilib’* Harû rerû abufus quidâ inoleuit, cum deficerent in opido milita res;8lt; Groningêfes ueteri côftituto pertinaci’ inhcrebâuHis ex reb’orta diflènfiOjlècreuit militâtes terræ ab opido; qui (èfe interim bello tonâte in terra comitis côtinuere Durantib’ treugis,quas epûs Traigélenfis proxi mo anno interpofuit,cum Groningêfes iniquis feri êt animis opidû Dam a comité teneri, cÔduxere manû peditû ualidâ, aliquot millibus aureorS expromifîis,que dumexpugnatû traderetur, foIuerenuOppugnauerepe dites cum ciuibus,nonlàtis cômunitum opidulû; Etnifi fortiflîmeab his qui inerant dtfenfum effet etiâ expugnaflènu Comes interim armauit fu*

'os aliquot extens codudis:Mittebant etiâ a uicinis nonuKa fuppicmêtaï fortior creuerat,q ut ab oppugiiantibus poflet fuftinen Jtaqj repulit pri’* moimpetu Groningcfès:Priufg tn illeaccederetj'mpktis fofîàtis feno Si euedionibus multis, trafilierut in opidum gregari)* Jbi adunati qui intus crant repulerunc,aliquot centenis opp redis. S cd ubi comes prodijr in aci^ emjedigutur pedites colledicq cum Groningêfib’ pugnaturi,e£iâ dupla to milieu numero exuperati: Miffilibus primü amp;nbsp;deinde ex tormentis dc parte comitü iada faxa ordinê rupere,ftragemcp f^cere T urn gregarrj pri mi fugam ineunt: Groningenfes fequütur lbi magna fit ftrages de parte Urbicoru« Altera 8^ hg c peditu infida pugna, qu^ uebemêter eoB? nomen exrenuat,m5ftrarcp,8^ perfid5,amp; inane genus militü, folo nomine glo riatione magnü Tum uiélor comes firmat obfidionem captiuis multis ex urbe detentis: T ribus locis præfidia imponit, ne quouis pado quicq im* portetur Ad famem res ifta refpexit nifi properata inundatione, aut rerïï compofitione opido confuletur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA* XXVil Ik

Odern illo têpore,cü ageret annus primus poft millequingêtos, . c Henric’dux Brunfwici fenior,pro filio adiutore diocefis Bremê«* ' fis Phrifia eidem ecclefi^ ab olim rubditâ,nûc male parente,cp fè libéra diceret a memoria diui Karoli Magni ad iuga cogere inftitit* Cir** cuiuit ilie fuo more,ur folet,in perfona, diligenter omniü uicinoruprinci* pum domos inuitans ad auxilia fubmittêda, pro infreni populo fub iuga mittendoiperfecitc^jUtad principiu Septêbris cÓucnirentiferius quiderra g paluftris terre oppugnâdç ratio depofteret: q? autüni aquofa tempora,^ immeabilem faciunt terra*Sed late cotrahenda auxilia prius cogi non po terant Submiferefuos,Henricus Luneburgenfis, Magnus Magnopolê* fis,Bugnaus Pomeranie duces:Ipfe Ericus cum Henrico fratre totis incu buere uiribus: 8gt;ó e diocefi Bremenfi militia omnis,amp; ab urbc,8lt; ab agris, quotquot poterant in unu côuenere Ferebâtur ineflè auxilia archiepifco pi Coloniêfis,8lt; prouincialis Haftïg comitis Poterant illa ad ingeminann» dum terrorê pr^dicari: Poterant adeflè,nibil ad rem*Ingenti rum equitS peditücp agmine terra petiere memorata: guis priusq eo declinarent fan's incertü haberet,quo tâta dirigeretur expeditio Finxit fibi quifc^ fomnia; Sed tn uigilabac omnes, 8lt; ftabâtad euftodiam fuaR2 rerû Initiû PhriGg Stadland,quod cotinenti arida tangitur,quia defendi no poterat,defèric, intro ad reliqua paluftria retrocedentib’ incolis,cum armentis, amp;nbsp;gregi* bus: Ibi uero fe defenfioni parabanu Hoftile agmen plena horrea reperit, unde faciliorc fibi f^cerat oppugnationê*MuItitudo uero tanta facile ab* fumptis que aderant,ad famé peruenere,ut caftra multi defererent, inedia coadûOppugnatio uero intêtata eft uiriliter: nee defenfio fegnis erat ftan tium pro libertate:Inde,quod neceflè fuit, incômoda (unt utrinep illata* fed maiora tulere impugnâtes* Acceflit autûni pluuiale tempus,qnod ingt;* colis quantû c5modabat,tantû incômodabat impugnâtib’ EcclefiâunaL incaftellauere ducales: ut per uniuerfam brumâ diftinerêt populû rurico» latn ab agroxû fuorû culcura* Sed accolarû inftantia Sd incûbantiû eccle#

fiæ Foïmidata media rem diræmitî Itacp duces retraxere copias * Sequuti funt non diu poft ecclefic defenfores:Ita in aliud repus dilata res cft Quo tepore Groningefes cum hoftib’ padi ad treugas peruencruhPax dein* decertislegibus eft c5pofita:Sed necp ilia durauit,cum Idzardus comes ' orientalisPhrifigopidu Dam,quodieruatadituman's,tenerct: Et quis non omnino difcluu Groningefes uiderentur,mari hahentes portus alios ^grc tn cernebant comité illis incuberc* Sed nec^ duces fuperioris Saxo* nietenentes occiduâ Phrifiâ deftitere GroningcnGb’ arma oftederc.Vr* bici fefli, ac pert^ fi rerum bellicaru, miflis oratoribus paci côponendç in* ftiterant:Propofita funt eis capita padionis,que fi fubirent, rediret tran* quillitas* Oratores retro ferebantad leuatum urbis,qui uidebaturcodi* tiones amplexur’ Infinuadafuerc eadê capitula populo: Qiii ubi cogno* Hit,uno ore reclamauit: Extrema pafluros omnes, (anguine 86 uitam im* penfuros,priufq acciperent coditiones Quod ubi renûciatû eft principi* DuSjUidebantur laxare rigorcm: Nam extrema perpeti decernetes,(blent acres intendere cafus:Ibi in hue diem res coquiefeunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX.

Enricus dux Luneburgefis, tametfr titulum habeat Brunfwick* h cenfis principatus cum patruelibus : ditionem folam habet,quar uulgo communiter diciturLuneburgenfis: earn uidelicet,quam olim Hermanus ab Ottone I împeratorelubuedus in ducalem honoré acepperat, quod arma eins ditionis cômonftrant: Is inquâprinceps, cum nonulli militares fecuritate ab illo preftitam oratoribus BrunfwickcenGs (enatus uiolaflent dilïunderentcç rumore,non fine eiufde coniuentia rem efle peradam, indoluit illuftre nomen fuum comaculari; eoldem uiolen* tos quibus poterat rebus in(edatus Ceflere illi in diocefim Magdebur* genfem,excepti a cothbulib^fuis; Ibic^,cum nonulliinter fe militares cait lam armis,ut folent,intentatis uerfarent, erat in parte is qui hoftes memo* rati ducis cofoueret : oppugnatorib’ eiits partis fubmifit auxilia princeps memorat’’,équités fupra cêtû; Ea man® gladio Ô6 igne fgurjt in memorata diocefi,pertinges ad opidS Baleftede,olim caput principat® de Aneholt: Qua rê archiepûs Magdeburgêfis indigne ferebat,inflâmat®a comitib® memoratis.Sed prindpes fuperiores Saxonig Fridericus,86 lohânes,inter (c,86 archiepifeopi memorati germant fratres, non paflî ultra ^gredi in* dignationem inter fratrem 86 fororiû(nam germanâeorundé principum tenet duxcÔiugê) uocantdiftîdentes in opidu Quedelenborg* Côuene* rantc^ archiepûs cum ambarum ecclefiarû magdeburgenfis86 Halberfta denfis prelatis Aderant memorati duces,comite(c^ de Ancholt Walde* marus,86 Georgius« Adolphus Nagdeburgenfis prepofitus ftabat cum. archiepifeopo fuo : Non aberat Henricus dux(fpedidus:Ibi interuentu principum fratrû,plaça turlMagdeburgêfis (brorio, cum aliquantaexpro mitteretur pecunia in copenlàtionem damnoR2 Rebus ex (ententia corn* pofitis,redeutin fua«Duo interim Henrici duces Brûfwickcenlès patrue* les,unum turn (ènfere: Nam regrelîùs illo itinere didus iunior,in ip(à ur* be Brunfwickcéû falutauit (ènioré; ibic^ cayfam duo rû militariû ad arma

ufq: diffidenriu compofuere. Non ditrauit in longu ille cófcnfïis,cürii re^» cordaretur quifc]^ fua parte padionum, quas fupcrioribus annis bello iü Brunfwiciï intêtato iniere^ Vifum eft cuiqt min’ fe iiifto tenere cum plus deberetur: Ambo querulatur:Aliquot uidbus ad tradandu couem'unt. Sed creuerunt indignationes Dcmu in BrunCwicum cocurrunttlbi' cum , ali'qdiïi tratftatum eflet,in illam acerbitatem res excreuittut fierentaltern» conuitia,cum altrinfecus improperarêt, que ui'debant cotingereprincipa lem honorem Ibi Henricus dux fènior, produtHisliteris padionû, uulga uit omnia côfilia edomâdaR2 S)C partiendarû urbiû Brûfwico ac Lunebur go» Aftitere multi quibus erat res in:3perta,Iibenter tn cupide accipe^ rent nudata cÔfilia: ut cernerent fuorum in fe principû afFedionê. Qui de parte iunioris affuere,conßlio proximi,cum erubelcerentad circumftâtes urbicos uolebant a fe deriuare talis rei coniciêtiam: Sed nihil profuit,cum ex aduerfo illis dicefetur,8^ locus, Si tempus quibus interfuiflènt. Cuncç res fumma indignatione partiS diflîdentiû in apertû bellû relpiceret, tan* ta erat fecuritas ducis lènioris,ut armata fuorû equitûadfexcêtos manu, contenderct in caftraProuincialis Haflîæ comitis, qui ab hac parte oppu gnat comité Reni Palatinum: Ab altera uero Romanoi^ rex (uo Ibforio aftîftens Alberto duci de Monaco» Belli caulà non minima: Contendunt enim Bauari de fucceftione Georgfj que Diuitê cognominauere:cum ille moriens fuos hf redes non relinqueret» Exitus ipfe in incerto eft Magnig utrincp uiribus concurritur» Germania fere tota fauet Alberto: cum altclt;» rum tueatur aurum plurimû,unde ftipédia ille largitur larga. Et fi maior uis ingruat,refpicit in Gallos,Bohcemos,Vngaros quos, ut ferut, habet fcederatos.

abcdefghiklmnopqrstv’xyzABCDEFGHIK L M N O P Ql.R S Omnes Cunt tcrniones,pr£tcr a quaternionct

înuidifîîmo K A R O L O Romanor^* eÏeóto.S»^ Cathoîico re gi femper Augufto,Iohannes Soter,alias Heil * P^D

ÏNiuriam,Serenifiïme rex,mâieftati tUf facere uiderer,fi Saxonum hl ftonam,per quoda Albertu Kraritz nationc Saxonê, patn'a Habur^ , genfém,fumma in'gilantia congeftâ,qùam præten'tis proxime menfi^ bus nitidïs charaÀeribus impn'mi curaui,alten qtibî dedicate:Hæc ete^ m'rn ges gloriofa,iute dextera Aqiiilæ nigræ,amp; fàcri Romani Imperf),cti ias optàtiflimüs es modetator, dici potent alà: cum ei'us uirtute,8ô armis Impcnu ipfum in Germania tuâ ohm fuenï inüeôtû Hgc gês,AngIoR2in Britânia, antea per annoi^ cetenana fundauic u(c^ hodie perduras regniï* Hcc gens cû parte uiélrice in eampis Catalaunicis côtra Attila in aciepu* gnauic HfC gens Wadafos idololatras,in perfidiaptinace^,partim perdi dic^partim migrare coegit:adeo,q? hac tempeftate non minus loci Wangt; dalis adgmpti teneût (tora fiquidem hæc pars quæ nunc Saxonia appella* tur,olim W andalis patriû fuit foîum)q artte polîederat: Qùippe ad K a*» roll cognomento Magni ufcp têpora,Sâxonia non amphores habuit ter^ inino5,q qui nunc Weflphahâ(antiquam Saxoniâ hodie uocatâ^prgfcri bunLHæc gens examen cmiht ad Pannoniæ orientale partem, impræfen tiaruin Sibenburger,hoc efi: Septemcaftrenfes appellatos.’quibus ingens cft animi ârdor Turcis confligere:quos noftra patru memoria fæpe uel fl:raiierunt,uelinfugam uerterûrHæcdenicp gens,Liuonas,Eftones,

Curoniêfês, per fe ad Chrifti fidem armis impulfos, armis ut in ipCa de perfiftant coercet,ac cum finitimis Rudis, 8lt; alqs Âpodoiicç Sedi nus,uel male parêtibus popuh's,quoties necefiîtas ingruit,marius animo* fè conièrit Vifum e(î ætate noftra,perpétua laudedignû Waltherum de Plettêberg,ordinis diuæ Deiparæ Mariæ ièmper uirginis in Liuonia pri mariû Cômendatorê, intrepidu exercit’ ducê,natione Weitphalû LX* RufloR2 êi TartaroR2 milliafudiflè amp;,pfligaflè non numeroib equitatuî Nâquicumipib Waltherö manus hoftib^côferucre,quincp milh'unult;* merû dicunt no exceHîflê Tibi etiâ in Mahumetanos militabût Sugui,qs Cælâripfcdimifitintados.IdêfaciêtreliqugGermaniæpopuIi: Necdet crût,quib’ afîînes tuiimperât,Vngari,Wâdah',Gothi,Sarmatæ,quorix triuphos ütriulcp lingue authores hiftoriographi tacuere minime* Hifpa ni maritimi tui Beigg claflem, utercp Sicul’ cômeatu tibi miniftrabût* Quo autéad gloriofum in Mahumetanos belJû magis teinuitem, filêtio dtixi rtô prætereundû, çp Mahumetes ipiè oriêtis feduÄor,qui falûs uera mifcuitjtamôCfi Caiphg potificis indar,is penitus nefdretquid fua uerba fonarêtjfinê fuæpeifidæ Çéamp;æ tâcere non potuit,cû in Alchorano inquit. Omnia nouenario terminafi: Si enim Platine graui authori credim^,Ma bumerana hæc fcéta Anno Chridianæ falutis DCXX1IL ortû habuit: quæ fi nouenario Mahumete teile,hoc eft noningêtefimo fuæ durationis terminabit anno, tuiï erit iamiam (ccurim ad radie?plâtationis faliî uatis apponere, ut iîc optimo Diio noftro Saluatore lESV CHRISTO te di rigête, fis futurus tui nominis ob res pro eo gefras Maximus* Nam Magni cognomen Karolus ille Frâcus Germanws tibi preripuitt Yak*

tS ex Angl ia trûsfcrtur, nbsp;nbsp;Ji.j.cJz^

CoJoniêfis archiepsinfeftus H, Leoni Weftphaliâuaftat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.é.c.jS,

Colonicnfes archicpusucndicat fîbiô^ pofteris titulûWeftphaliç. lbi.c.59# CoJonieh.archicpsImp.rcftint.Jb.c.çi Colonie mirabilis tumuhus, Ii.x,c.i7^ Comités de Rîgelhêilluftres,li.i,c,id Comi tes mul ti in Hercinia, nbsp;nbsp;li.^c.j,

Comitat?Holferip feudû Sax.li.6.c.44. Ccmitai?dePeyne ad cccPiam.li.S.c.iS. Cornes de Rcgenftcen nodîu occupa* lût ciuitatêHalberftadêlcm, li,9.c,i8. Cornes ide uidus occidit, Ibidê, Comités de Oldêborg pereût,Ibi.c,34 Comètes tcrribilisapparuit, li.ii.c.x. Cornes iànêfi Pauli prodit, Ibi.c,i4, Côrad?Côradifili?imperat, li.i.c.jj, Côradus idê uaftat Saxonia, lij.c.i, Côradus ide ludificatur. Ibidem. Côradus idê defgnatrcgni fucceflbrê HenricûSaxonigducê, Ibidem, CÔiadus fortis dux cadit, li.4.c.é, Côr ad?Imp. dud t uxorê VF âd Jb. c.5 6, Côiad?cû exerdtu in Italia, Ibi.c.s?* Côrad?Imp,pacê dat terris, Ibi.c.jS, Conradus idêlcpelit Spire, lbi.c.39, Côradus Hêrici,IIII.fiii?exccraf mo* rcs ôi lûtâ patris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li,î.c.i5è

Côrad?,III,inBitinf^'ajm, li.é.e.iji Con,idêin terra fandam, Ibidê, Con.ciuidê expeditio fi ultrat. Ib,c.i4. Con.eiuidê fili? uenenat. Ibidem, Côrad^eps Lubicen.acculàt .Tbi.c.zx, Côrad? eps dux exercitus. li,7,c.x, Côftâtinop.Impp.inOtto.x, li.4.c.iO Côrad9Frid.x.fili9inHêricû,li.S.c.i4* Côftanûnopolitanû Imperiû fub Bal* duino labefadatur, Ii,8.c.xi.

Ccciliû Côftâtiêfe airat Sigifli.x.c.x? CôciliûBafiliêlêinftauiat, li.xi.c.xi, Conftâtinopolis calami tas, Ibi.c .54. Côfulcs Imperij duo archiepi, lij.c.fe Côpolîtionis forma inter lâca dotiuni

amp; Imperium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I bi,c.4X.

Chorifantes anno integro. Ii.4,0,55, Carinthip ducatus iadat, Ii.j.c.x, Crcfcêti? côfeil omnia turbat, li 4.C.XX. Crelccntius idêcôfodit, Jbi.c.x4, Ch riftian? JVl ogû t. e lcd?,mira uir indu ftria multa agir pro FridJ. Ii.6.c,j4.

Chriftiern? inueltit ab lmp, li.it,c.ix, Chriftijdêrex Danig obit, lbi,c.3i,

BritSniadiuRomanis panut Ii.i,cj’9. Brit ones amittunt nomen, Jhi.c.xx. Britones in Gallia migrant. Ibi.e.ii, Britâniç ducû ftirps maicula deficit Jb, Bruma rigens óó inaudi ra. li.x.c.iS. Brugis feruat ob ânû biflexti Jiuï.c^j BrunoTanquard^ Otto duces Ji.i.c.ji Bruno archicps fra ter Ottonis.I.funda uit mohafteriû in Colonia, Ji,î.c.ii, Bruno idê Jegai^in Francia, li.4,c,i5, Brunones duo Sax.marcbiön,lb.c.x7 Brunonum eorundê genus, nbsp;nbsp;J bide,

Bruno alius arcbieps capitur,Ii,7,c.i6, BrunfwicûinfôloWâdalico, li.i.c.i, Brûfwicû a Brunone fundatû, li.i.c.ji. BrGiwicûûrnauitHen.rex, li,6,c,i5, Brûfwicu oppugnat Philipp? ,li.7.c,i6 Brûiwieu cjiipritamultis, Ibi.c.xl, Brûfwiciftat? in partes lcindit.li.S.c.5i Brûfwici ducû lineç mêtio, li.9.c,ii, Brûfwici ducû alia genealogia. lb.c,}i. Brûfwieêfiû crudelis tumult?, Ibi.c.j?, Brûf\jç'icêlesreintegrâtHanlç.li.x.c,y, Brûfwici duces uincûrad A Ira, Ib.c.iz, Brûl^'ici in cl crû plcquutio. Ibi.c.18, Brûfwici Luneburgipartitio.Ibidê. Brûfwici duces in Hollatia. lbi.c.50, Brûfw-ici duces intentât brachiû Igcula recôtra Luneburgcics, li.ii.c.i, Brûlwici nouus tumuhus, 11,15.0,14, Brûfwicclîb? noua bella inftât, Ib.c.iS, Brûlwicûpmit femes,nô arma, Ibidê, Bninlwicoinuchût cômeat?, Biûfwid duo^cofeiles capiût’,lbi,c.io Bugllai Pomeraniæ duds trium germa narumlôroi^delpôlàtio, Ibi.c.y.

CAlix Henrici Impe,in Aî crfe borgoftendit. li.4.c,J4, Apiftranus in Germania uer bum Dciièminat, li.xi.c.jf. Cardinales duo miflî per papa têtât cô^ ponere duos reges, li.ó.c.ié. Catalogus Jmperatorum 8ó regum Ro manoi^ delcribit, li.5.c.5.per totû, Cattoi^nomê trâliuit primo in Saccos ôdindeinSaxoncs, Inj?œmio, Cliueniîs comes fit dux, li.xi.c.i, Cimbri quacgens feierint. h,i.c,8, Cimbroiçr bella cômemorât, Ibi.c,x. Cimbriagëtis nomêlèruat. li.x.c.jr, Collegiu Canotiicoi^per Wcd,funda

Holßti o pp o fint lè fegi .Tbi\c.i7,m fr. Holfiti comités ïThietmarios Jbi.c.jj» Hollatipulfi^fugiütadduce* Ibi*c,57* Holfnct extorres in comités. Ibi.c.jS. Hollâtiç comitû linea ponit. lbi.c.59. Hollatigcomités qui olim. nbsp;nbsp;li.9.c.9.

Ho Hàtiç comités cótraintiicê. Ibidê. Hollatoïji paludamêta cadida. Ibi.c.x. Hollâtiç comités regê expcjlut. Ibidê. Hojfati cçdunt a Danis. Ibi.c.is.in fi. Holfàtiç comités i urbes facias, lb.c.17. Holfatoi^ in urbes bellü fcrpit. Ibidê. Holfatie comitS fcpulchra. li.9.c.ii. Holfati opponüt lè comiuhP.Ibi.c.17, Holamp;tiç com.forordclpódet. Ibi.c.ji. Hollâti erexeieprefidiû. li.x.c.ii. Holßtia tutoribus mandat. Ibi.c.ij. Hollâtoi^agmêuicitDanos. Ibi.c.50. Holfatoi^^ceres deficiunt. Ibi.c.ji. Hollàtiç mijitarib9 fit folutio.li.ii.c.i6 Holfatia dniidtt interfratres. lbi.c.51. Holûf.cladesinThietmarfia.li.ij.c.iy. Hollâdioi^ibellû inHâlàm. li.xi.c 19. Hollâdia oppugnatabimp. li.7.c,44. Honoiier opidû erigif. Ii,6.c.i7. Honouer tentât per infidias. Ii.9.c.xl. Honouer fttrtim capi tentât. Ii.i5»c-xx. Horneborgarxeuertit. li.S.c.ç, Hunding^ rex Saxonû antiqu^.li.i .c.4. Huni funt origine Europei.In^œmio Hunoi^ prçliû in Catalaunicis. li.i.c.zs Huni in Pânonijs extindi. li.i.c.6. Hunoiji ten^ mii-abili t fepta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibidê.

Huno^bellû comemorat. Ibi.c.iô. Hymn9 Gloria laus côponit per epum: qui obhocecarcere libérât, li.x.c.iy.

IAcobaHollandiç comitis filia nu? ptias alternat. li.xi.c.ir, Acoba eadê nubit impari. Ibi.c.ü. Dolû VenerisMagdeb. li.i.c.ii. ïdolû Saturni in Hartesborg. nbsp;nbsp;Ibidê.

Idolû Hâmnnis in Hâburgo. Ibi.c.iô. leiunia Io.Bap.amp;Laurêtij. li,4.c.5ç. Imperatoi^ R.o.catalog9 texit. li.5,c.5. Impcratorê nô dignâtur Italici fcripto^ rcsniiîconfecratûapapa. li.î.c.4.

Imperatorcs dant fuccelîôres, Ibi.c.ï5. Impialis Burgûdiaad Impeiiu. li.4.c.57 Impator humiliât lè.H.Leoni. 11.6.5;. Impatoris Côftantinopolitani literçad Fridcricu.l.amp;^econtra. Ibi,c.57.

Impcrtj uicaria t9 da t per papS.li.S.c. 50, Impertf uicarPSteph.Colûna. li.9*c.i;, Imperator nofter Vngarigregê inuadit dtnnille Turc« perlèquit. li.ii.c.xS.

Inueftiture ecclefiai^ dilcordia.li. ;.c.5S. Innocêtq.III.Ifçpro Ottone.Ii.7.c.i4 Innocêtij.IIII.côdIiûLugd. li.S.c.ii. Inundationes in Hollandia. li.xi.c.S. Infamia iniuftade adultérin. nbsp;nbsp;Ibi.c.ii.

lo .dux Luneb.auxit lâlinâ. Ibi.c.i7. Io.Teutonic9gIoûtor decreti. Ibidê. lohânes.II.princeps Wagr»'',lbi.c.59, lo.idê duxit reliêlâ regis Dan. Ibi.c.xl, lo.idê uarie iaêlat a fortuna. Ibi.amp;lc.fè, lo.III.traQgit cû Lubicêfib^. li.9.c.9, lo.comcs deferit fratrueles, nbsp;nbsp;lbi.c.i4,

lo.marchiofortia fada ggit. Ii.xi.c.i4, lo.çomes de Hoya capitur. Ibi.c.si. loppcn obfident Saraceni. nbsp;nbsp;nbsp;li.7.c,x,

Iringus ^ditor dhi lui penjt, li.i.c.18. Irmenful idolû Saxonû. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.i.c.9.

Italia cœpit creare Imperatores.li.6.c.i. Itzeho crefcêteStoi-adefcndit.Ii.7,c.ii,. Itali nô CTcdût uiuere Imperatorcs quo# rum arma nô fentinnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ii,8.c.i9.

luda fuit Saxonû ante Chriftû. li.i.c.i. lutiâ amilère Saxones in duello.Ibi.c,4 luttj oblidêtarcêGottorpe. li,9.c.xi. ludeiJVIogûtiçmalehabiti. Ii.;.c.i4. ‘ ludrt muldant ob démérita, li.xi.c.7, luliû Cæ.ftruxilîèarces fabula.li.i.c.i;. lufticiç Içuera exequutio. li.x.c.7. KArolus Martelé, Pipini pater conßidat Saxonib^. li.i.c.jj.

ArlomâiP in Saxones. Ibidê. Aroli magni genus, li.i.c.i. KaroP totis uirib^inSaxones. Ibi.c.i. Karoliab initio principatus. Ibi.c.5. K arolus tranftulit Saxones. nbsp;nbsp;lbi.c.4.

Karolus bis in acie côliixit, Ibidê, Karolus in Hunos bellû gell'it. Ibi.c.;. Karoli opera indiueriîs locis. Ibi.c.7. KaroP forts foelix,domi infeelix. Ibidê. KaroP lüoiîr experP côiuratiôes. Ibidê. Karoli qugcorporeahabitudo. Ibidê, Karolijs perdidicit bonas artes. Ibidê, Karolus in aquis calidis nat^at. lbi.c.8, KaroP clecmolynarP prçcipuus. Ibidê Karolus Leonê papa reltï.tuit. Ibi.c.iS. Karolus Romg lit Auguftus, Ibidê.