Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede • de staartsnede • het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
ACTA
CONCILII
TRIDENTINI, anno m* d.
XLVI celebrati:
Vnacum Annotationibus pifs, ôt k(fîu dtgniirimis,
ITEM,
Rih’o.fttr (}ui Confißionem Augujlanam frofitentur,nonejje ajjentiendum imquis Concilij Tridenbni fententijs iudicarunt: per Philippum HieUncb' thenem.
-ocr page 14- -ocr page 15-lectori,
f
lonyfium tyrannum tan' ta ersa fuos fuifle crudeii' täte tervt gt;nbsp;ut uix quiiqua effet tn regno,qui none-urn exttnâû optaret, prg-terquandam aniculam, qug contra re liquorum hominum fentendamipfa quotidte tn tempîo pro tyranni faiute, ut in eo quo tunc erat ftatu conferua' rctur,uotafaciebat. Accerfitam ad fe Dionyfi'us interrogautt, quamobrem ipfa optaret eum in uita diupermane* re,quem reliquæ gentcs iamduduni fublatum concupifcerentc’ refpondit audacîîer anicula: Sequidemnouiffe ciusauum,homt'nê crudelem, fuper' bum,facinorofum,nuili gratum in re gno, omntb. ingratiffimuminouiffe item pattern,qui non folum tn hære-ditatem uenit paterni rcgni,fed etiam crudeiitatis amp;nbsp;flagitiorum, eascp difc* plinas à patrc traditasfua deprauata natura fie ampÜficauit ipfe,ut impieta tern paternam longo interuallo fupe-ratet; Videre nunc præfentem ipfuna a 3 Diony-
-ocr page 16-Diony num,quî cxteris omnibus qui unquam regnopræfuerunt,in omni genere flaginorum,libidinum,crude* litatisatcpimpietanslongèanteiret.Et quoniam uerebatur,eo extinóo uen^ turum alium qui eum quocp uinceret iniquitate,malebat in eo ftatu, quoad fieri poffetjCÔferuatam efie rempub. quam funditus ab eolabefacfîari qui poft ills effet in adminiftratione impc rij fticceffurus.Grauiterilla quidem» fiCfortaffls uere. Sed nullo modo ide nobis liccbit prædicarede hoc Anti-chrifto Romano, quihodietyrannP dem cxercet in Ecdefia Dei,cuius fla* gitia omnino ad fummum peruenc' runt,utiam non fit quo poifintampl* us afccndere. Etenim cum feptimua file Clemens Romanus pontifex, prç fentiffima Ecdefiæacrefpublicæ pe* ftis dum uiucret, exemptas efletreb» humanis , qui mdiore tunc iudicio præditierâqeam fcdicitatem reipub. Chriftianæ gratulabantur, quod tan* to inimtco Dei Qi totius honeftatis ef* fet liberata, quo nullus poterat orbi terrarum(ut turn quidem uidcbatur)
conun«
-ocr page 17-coftringcre pemiciofîor. Ac H ucrum diccrcfas eft,cratille qui'dem homo turbulentus,flagitiofus,imptus, blaf-phemus, profeffione Epicureus, de* nicçPapa Romanus. CxtcrSiOuitâ, mores 2lt; ingcnium cius Romani An ttchrifti ,qui fe hodiePauIö Tcrtium appcllar, confideres, ludumiocumcp dices fuiffe tllum alterum, præuthu* ius rabies quç hacfîenus dedit^ac dein ccpsdabitJîdiutiuscontingat falfa i* maginatione uiuentis mortui ocu* loshomtnum pofledecipcrc. Namut taceam quibus flagi«isCardinalitiam dignitatem eft confequutus, ut nihil dicâ de tota ipHus uita,quac nullo non generc turpitudinis ab ineunte ado* lefcentiaufqjin hanc decrepitam acta tern femperfuit, eft'que nunc inqui-natiffima: quanta quæfo fraude adi* ftudfaftigiu dignitatis Papifticæ, hoc eft, ad iftä uerè fatanicâ ledern perue-nitf Mortuo Clemente ualdecallide primumfimulabat impium filicerni* um, uix præ fenio pofte fuispedibus cöfifterezarridebat omnibus, lædebat neminêjfuam^ protfus uoluntatem a 2 ad nu*
-ocr page 18-ad nutum reliqûorum accomodabat, qui ad cl/gendum nouum AntichrP Ôû erant nominati,utiftisquafipræ-ftigi]'s permoueretanimos Cardinale um,adeuminpontih'catum cooptan dum,quem sam moribundum fènein uiderent^neq; diu in ea dignitate pet'-’ manerepofîeexiftimarent. Vidttan* dem fuo diaboüco aftu homines ali* oqui uidlos tetris Iibidinibus,uiô:os auaritia, ôd innumeris penèflagitio-rum formis deformatos. Vbiiamfe Pontificem declaratum fenfit qwi an tea tarditatem, morbum ,fenium, f quafi formidolofum leporem fimuU bat, extemplô tuncfadus eft agilis, ualidus, impcriofusjfuamcp inaudi* tamferociâ cum incredibili quadam uafricieconiundîam ilieo cœpit often tare. Et quoniâ uidebat, fe id quoduo lebatefficere, cofequi nô pofte, quin prius animos principû Ôd reliquorum populorum fibi conciliaret, fupcrftP lïonem fibi exercendam propofuit, quafi prætcxtum quendam amp;: fucum lads idoneum ad pallianda rcliqua fa dnora quæ moîiebatur,qua una falfç religio*
-ocr page 19-religiom's imagine facile mentes ho-minum/quf aiioqui funtadfuperßi' tionem natura piopenfi,teneri polls arbitrabatur. Ccepitigitur dtftnbue rc indulgenuas, condonationes, atqj ut iili uocant.iubilea ; inuitare omnes adobcdientiâ fedis Apoftoiice„ppo' ßtis perbenignè iftis Ecclefiæ thefau ris,qui prgtcr morem receptutn gratis offerebant ineptis hominib. remiP fionem peccatorum, abfolutionem culpæ pœnæjôô hoc genus aha por têta in cerebro iftius uaferrimi latro nis excogitata,addecipiendos fenfu?, pcrdendas animas hominS imperi torû. Multi tunc miferi hominesgt;qui adhuc erant intenebris ignorationis fepulti, capiebanturnon leuiter iftis impofturisifed quimeliorelenfu præ ditierant, iam turnuafriciêiftius frau dulenti prpdonis amp;ingentia quepau Io póft iequuturamalauidebant, cer tiffimis argumcntis profpiccrc potue runt. Cum enim non paucijUeq? uul-garcs homines fapicntcr coniidera-rentj^alte ifte uerus Antithriftus diffimulare poftet fuuminftitutum, a 4 fuam
-ocr page 20-fiamnaturam caîlfdè occultarc, uo-luntateshominumfle(flerc,ô^ per Ion gas ambages,longa difpendia rerutn fummam negotiorû paulatim eo quo uokbat ipfe deducere, iam turn in fu* fpicionem certam uenerunt,iftumpi ratam non eflè hominem humanutn, fed potius diabolum ipfum incarna tum,aut certe fpedrum quoddam in* ter homines,feu fcetidum cadauer,ab ipfb fpiritu diaboliagitatu. Idautem ut eredam ueriffimum efle, faciuntc' iusopera,quæabeo poflca perpétra ta uidimus,qualia non ab homine hu manoifed ab iplb potius Satana patra ta uideri pofTent. Duas fibi res cfFici* endas propofuit,eas^ utconfèquere tur,omni cogitatione omnii^ ingenio iam inde ab initio fuiponuheatus in* cubuit : quarum una eft, augere fuos opib.amp; dignitate: altera, extinguerc dodrinam cceleftem.nam ea regnan* te,fuos, ficutoptabatipfe,opibus, po* tentia, triumphis florere non pofteexi ftimauit. Proxima uia ad obtinen* dumiftudanimi fuipropofitum, fu* perftitio uifaeft,quauna, quoniam huma*
-ocr page 21-htimanas metes mîn’ficè foict demcti tare, cœpit non minus callidè quàm diligenter multorum Principumant-mos tentare,ut fi fieri poflet, eos ad fo cietatem fuorum facinorum pertrahe rct. Ac ut relicjuos prætermittamjan' tumpotuitefricere per fuos fatellites, hoceft monachos, ucra diaboli man-cipia,apud CarolQ Jmperaiorem V. Utcum oculis SC mente captum in filas partes traduceret,ac deinde coniu* ratisodtjs in perniciem dotfîrinæ cœ-leftisconfentientibus uotfs confpira* rent. Neutram exeo tempore occafio nem prætermifit, ut utruncp hocani-mi fui uotum confequerctur. Nam an teannos paucos.trecentis millibus co ronaris à Carolo fuo dtledîo filio emit Florentiam Ôi. Liornam,fuis filijsSi^ nepotibus : uerè nepotibus, quorum aüquos duces Parmenfes,aliosCa* nierinos,alios Cardinales creauit.Nc quehis contentus,in mentem quoep illiuenit ducatû ipfum Mediolanen-fem praefenti pecunia emerc, ab co^ dem iuo dileóo filio. Quinetiam ho' die data tneerdum uoce iadlitat feid a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-
-ocr page 22-émftino ante morte effècflurS.quam-' uis ah'oqui femel fuerit à fuo dïkôo fi li’opaflius repulfam. Denicpeas nom nunquam fpes in animo concipit, in' gentesep fpiritustoUitj quales leliqui omnes cogitare nunquâ potuerunt, qui anteipfum diaboîicam iftani fc' dem tenuerunt. Propofuitante paugt; cos dies fuis creaturis, iequidem iam elfe fenem, neep amplius poife fufficc re tantae moli rerum gubernandæ, ac proindeorare utaliquêipfi colJegatn adiungant, uidelicctfuû AlexandrS Farnefium, purpuratum puerum,qui partem iftius oneris fuis humerisfu-ftincau Honefta oratio eft deÜrantis, uel potius fuperbientis latronis, qu* ut fua in familia perpétua fucceflîone quafi hæreditario turc, Papatus pet' mancat, fumma cura quod cercôîciOf meditatur. O dedecus ingens,atq? ig' nominia omnium Principum,ac toti* tins orbis terrarum,qui hacc inufîtata por tenta diutius uolunttolerare.
Jam uerô quod attinet ad alteru fnx Ubidnis uotum explendum, in abo-knda cœiettis dodirinæ profeffïone, non
-ocr page 23-non minus profeóo ßrcnue fcgcfïïf^ quàm in fuis inceßis fiitjs ôf ncpotib. promouendis. Nam cum fuo diledo iilio Carolo fcedus percußit ad oppu* gnandam Germania, comtnuni iure impietatis aduerfus Deum,qua in re-gione püriorêcp in cæteris regnis con flat nunc effe Éuangelicæ dodîrinæ profeffîonê. Ad perdendum igit im-periû cuius propugnator acdefenfor uideriuult Carolus, ficutefle debe^ fct, adabolendâex animis hominum Chriftireligionem, cxifiimaruntfibi non uirtute agendû eße, fed fraude, ui,dolo,dam, infidiofè, ac fraudulen tiffîmis confilijs,qualia ne homines quidê perfidi, abieôi, ôôinimicifljmi auderentcogitarc. Necgenim referre putât,quo modo denuo crucifigi ab ipfis pofljt filius Deiin fuis membris, mödo ipfifuâ infatiabilê libidine ex-pleantVtrinqj fan's diu hoc faxû efl circûuolutû:àPapa ,prætextu religio nis .'à Carolo, fraudulentis confiltjs. Nam circa initiûifiius anni Carolus premifit latrunculQ in Germaniâjqui latrocinijs fuis aliquant parte uaftagt; rct.
-ocr page 24-retScd is cito reprefTus, præmiumha buit dignum fuis fadis. Ab ahero la* tere Papa indixit frequenter Conci* lium, ut reformatio EcdcO'ac inftitu-cretur,quam ipièodit ex animo. Sed cum hadenus non fucccffcrit, tan* dem boe anno conuentum cft inter eos, ut eodem tempore indiceretur à Papa Cocilium Tridentbà Carolo di ledïo filio Comitia de more Imperij Ratifponae : eo quidem confilio, Ut qu orum ad alterutrum locum côueni rent Principes ÔC dodores Proteftan tium, fraude circumuêti compraeheii derentur,qua occafione exiftimabant pulchro compendio opprimerc poflê cotam cauiam Euangeltj.lNam ndctn publicam frangere, quam ipßiureiu* rando confirmatam dederut, iftipro fummis dclicqs habentjUt (uo uoto potiantur.Sed hie quoc^ falfi funtopi nione fua. Nam Proteftantes nun* quam Tridentum uenire cogitarunt, quo in loco fandi patres iftas uerbo* rum atc^ impictatum delicias pepere* runtquas in hoc libello tibi lecfîor da-mus:0^ qui Rauïpong conuenerunt.
quoni*
-ocr page 25-quoniam facile fircum inimicoruni Chn'ftt potucruntintelligere, diutna ope fuerunt liberati, antequamary-ranno per uim QC fraudem fuam uGta tam opprimerentur. Paulo uero poft aduenfentem Ratifponam Carotum lIluftniT. PrincipcsFridericus Palaa* nus Sc Lantsrauius cxceperöt Spirar» Ibi grauiter Imperator obiurga t Lant grauiS quod aliquam unquâdebello Gcrmaniæinferendo œncepiffetopi nionem, affïrmatcp fe effe patrem patriae, quieiusdignitatem cuperet eflê amplificatam 8C ftabtlitam.Proindc iubettranquilIoanimoefleiSC paccni firmam Qi. perpetuam cogitare. Nam quod ad latronem illû attinet qui prf usGermaniae fines cœperat uaftare, difrrtè ncgauit Carolus à fe unquâ cf fcmifTumJmôctiâaffirmauit ipfum iam habere ^d probe fucratcommerî tus,quod^ipfiquoq5 Carolomulto efletgratiflimû.Deinde cum primûm Ratifponâ peruenit,fuoslegatos mißt per fingulas ciuitates Germaniar, quibus denunciabat fcriptis dementer at^atnanter Uteris pacem firmam
amp;pcr-
-ocr page 26-Sii perpetuS. Vokbat fecuros omneS rcdderc,ur poftea ille deimprouifo i'm paratos oppnmeret.o fidê ïnfradatn, Imp. Carolt Maieftate d/gnâ.Non ita diu poft cccpic parère monftrS, ^d ha óenusparturierat: etqui'ares diuniis cclari non poterat, noua utit fraude^ Denuo p fuas literas ct legatos denun ci3t pacê atq; amiciriâ ciuitatib. di clagt;' réaffirmât fe nihil contra religionêirt Germania receptam tentare,fed duos tantûquofdâ Principes inobedientes uellepunire.Poft^ Äntichriftus Ro' tnanus audiuit hancbelli caufam efte propoßtä à fuo diledo filio Carolo, indigne ferês,publice iuffit proclama rein illuftri tbeatro urbis Rom», Ca^ rol3 filium efte mentitüzneqj enim uft qua inter ipfos uel pacftum,uel cogita tu elTe bellum aliä. ob caufam fufeipP endS,$ ut religionê Euangelrj ueratn fummis uirib.extingucrêt.Quarc fc contra filt) diledîi literas et fententiam Clara uoce proclamarc,hoc efte bei* ISEcclefig fufeeptu ad extirpandam Germaniam, ôiomnem docftrinâ E*, nangeltj lefu Cbnfti,quä profitentur-Germa
-ocr page 27-Gcrmanicæ eccIcHœ. Mittif igitar adt hoc pjum opusj'ngenscaterua latro« num,qui omnc crudditatêexerceanu ïfti taies funtjUt fi omnes fimul furiaî Satanæbanc in lucê ^dirent, non pof fintgrafiàri horribiliusaduerfus uni-' uerfum genus humanum. Non fexui parcunt,non ætati.PuellisfcptêôCo-doannorû uitiû offerunt,pofiea pe*, des et manus amputât. Denicp ta ne-fânda facinora ab ifiis perpétrant, ut fuperentomnê fidë, amp;nbsp;fola cogitation ne perhorrcfcat animus,quia Humana no funt,fed,prfus diabolica. Necß funtcontentijifle Beatiffîmus Pater, amp;nbsp;ifte dileóus filius, hac nunquâ audita crudclitate, fed darè profitent ,fi non poffint uirib. iftorum latronum uinccre, fefraude omni fuperaturos, etueneno præfentiflîmo ufurosgt;quo inficiant origines fontiû, Si quicquid polîînt Proteftantium inuenire,con* taminent.OexcdlentêinuiéJifl'.Impc, raforis uirtutem, Si prardaram uicari} Chrifti rdigionë. Sed quidtandê ex ifiis infandis crudditanbus funtcon fequutifaïtcrnaracertè contumdiam, atcp
-ocr page 28-atcp ignomfniam fîbf SC fuis pofteri« concilïauic Carolus, utinam etïâ non æternam animæ condemnationcm* Sciât autem Carolus,fciat Antichri ftus Romanus,eum qui habitatinccc lis irridere eorum conatus, qui ad eos paulo pôft loquetur in ira fua, SC tan quam Hgulinû uascôfringct utriufcÿ capita. Sciant itcmjeiiamfi ad unum omnes qui in Germania uerâ religio nem profitent, crudeliter occiderint, neep homines aliarum gentium inue* niri poflentqui banc æternam 8C falu tarem uoeê Seruatoris noftride cœlo fcnantem uel agnoicant, uel concio' nent,Deumexcitaturû lapides ipfos qui hanc cœleftem doSîrinam contra uim omnium tyranhorû, contra ipfas portas inferorû dara uoce profiteanU Eant nûc Carolus 8C il le pirata Roina nus ,at(^ in fua crudelitate permanen tes, pergant irritare iram Dci,cuius in dicium propediem fane in ipfos uentU rum, fieuf merentur, debent cxpc(3are.
y A L Et
-ocr page 29-ÀDMONITrO AT'
Q.VE HORTATIO LEGA-torum Sedis Apoftolicx ad Patres in Concilia Tridentino,lecla in prima feßione.
Eueren. Patres, Sóc, Cum ipfà muneris noftri ratio qui in hac fanda Synodo PræG dentium, fe^ dis ApoQolicæLegatorum pcr^ fonam gerimus , hoc poftulatux ta uideatur, ut crefcentibus ne^ gotfis, quæ inhocfacro confeC luadDeigloriam, Slt;EccIeGæuti litatem funt expediendà,fæpius apud uos cohortandi, commo nendi caufà ucrba faciamus : turn ucro in hac prima feffîone, qug fcc lix (ut fperamus ) principium ip(î Concilioeft datura,minime hoc a nobis prætermittendum duxiquot; tïïüs* eo uero libêtius hoc officio
-ocr page 30-fungi'mur,quod cum uos uel hor tamur,uteafaciati's quædignatâ to conuentu fint, uel à contrarrjs dehortamur, nofmetipfos eti'ani hortamur,ac dehortamur, qui in eadem quafi nauiuobifcü fumus, ijfdem^ periculis, quib» uoSjijf-dé tempeftatibus fubqcimur: nof inetipfos inqua excitamus ad uP gilandum,ne uel in fcopulos inck damus, qui plurimi procul du' bio in hoe curfu fefe offerent, ud magnitudine negocioru tanqua fluéluum obrui nos negligentia noftra patiamur: ucrùm fpe, ÔC fi de ereéti eo nauigationcm dirigagt; mus, quo maxime portas falutis , adDergloriam in Chriftolefuic ièoftendetdgiturutab eo incipia mus, de quo maxime in hoc priiv eipioadmonendi omnes fumus, unufquif® noftrûm ante oculos fibi
Z
-ocr page 31-fibi’ in primîs proponcrç debcf, quæhâfînt,qugabhocfàtro Co cilio expedentur: ex quo quifcç fa cilè intelliget, quantum fibi one^-ris incumbaL Sunt uerô ea(ut om nia fummatim coplecflamur ) que in bulla indidionisConcilij côtP nentur: nempe hærefum extirpa^ tiOjdifciplinæ ecclefiafticæ amp;nbsp;mo rû reformatio, ac tandem paxcx^ ternatotius Ecclefiæ* Hæc ergo funt^quæ nos curare, iielpotius proquibusafïïduèorare,ut Det benignitate fiant, oportet : arque illud eftjde quo ante omnia in ip^ foCôcilfj exordio omnes, amp;nbsp;fiiix gulos, qui hue conuenimus, pri-mùm autem nos ipfos, qui in tam fanélo minifterio prcbdcmus,ad' monendos duximus,ne unquam cogitemus, uelper fingulos qui hic adfunt,uel per uniuerfum C5 a i cilium, *
-ocr page 32-cilium, etiâ G omnes Paftorcs uniuerfo terrarum orbe hue coigt; rent,tantis mahs,quib.nunc grex Chrifti eft oppreflus, prouiderf pofle^Sienimputamushoeà no* bis perficipofle, autabalio,cpab ipfo Chrifto, quem Deus Pater unicum nobis feruatorem 8gt;^ pa* ftorem dédit, cui etiâ omnem po* te Gate dédit, erramus fane in fun* damento omnium adhonum no* ftrarum,amp;Sdiuinam iram magis ^uocabimus * adiungimus enim ad fuperiora mala, que propterea nobis acciderût,quodipfum fon tem aquæ uiuæreliquimus,hoc al terum maximum peccatû quod noftra uel prudentia, uel potentia ijfdem malis mederi uelimus : ut meritô de nobis dicatur, quod Propheta in perfona Dei ueterem populum accufans,dicit’Duo ma . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lafe*
-ocr page 33-Ia feqt populus bic : me derelp queruntfontem aquæ uiuæ,8ô fo derunt fibi ciftcrnas non ualentes conn'ncreaquas.Tales ucio ciftcr næ funt omnia confilia,quæ à no ftra prudenria,nonafflata fpiritu diuinoj proficifcuntur: quæ non modo populos in pietate,Sóobex dienu'a, tanquam aquas in ciftcr^ niscontinere non ualent, fed quo magis his artibus retinere eosla^ boramus, eo uiolentius tanquam torrentes à nobis defluunt, èC dp fcedunt, ut fuperiorum annorum experietia multis in locis iatis nos docercpoteft, Sónucadmonerc, unicam tantum uiâ medendis his mails rcliclam,finoftra omnia re^' media inutilia cfle agnofcetes, ualerepotius ad augenda^quam ad tollenda mala : ad Chrifti po^ tentiam,quemdextramfuam De
a 3 usPa
-ocr page 34-US Pater appellat, ad Chrifti pientiam,qui eft Gpicntia Patn's, in omnibus nos,qui Patrum per fonam gerimus, fide amp;nbsp;fpe confu giamuSjhuius nos inomnib. ivi niftros efïe agnofcamus♦ Hicue ro quæritur ( i'nquit Apoftolus) inter difpcnfatores, ut fidelis quis inueniatur. Hocautem nuncnœ bis agendum eft.utminiftrosnos in omnibus idoneos prcbeamus* Erimus uero idonei, fi nos ex nogt; bis minime idoneos eile ludicauc rimus.Quiscnim, inquitide poftolus,adhæc idoneusrutqui necogitarequidem aliquid ex no bis,quafi ex nobis, fimus fufficien tes. Verùm hoc fateri non fan's eft nobisjhocdicerepotuit Apofto^ lus, 8óper hanc portaingrediad obeundum munus fuum,amp;ineo ieminiftrum fidelem ac idoneum oftendercî
-ocr page 35-oftêâere: qui fimuïdi'cere potuif, deminîfterio fuoloquens, Nihil mihi confcius fum, Nobis ueró, quifi uerûfateri uolumus , aliter dicere nonpolTumus^quin nobis confcij fimus in adminiftrando munere nobis impofitOjinpluri-mis defeciflè:8^ horum etiam ma^ lorum, ad quæ corrigenda uoca-' mur, no minima ex parte caufam cxtitiffe.nonfatis efthïc fateri,ad tantum munus nos impares efle* Quid ergo nobis agendû, ut ido nei hoe tempore Chrifti miniftri inEccIefiainftauranda eflepoffî-mus ddeprorfus quod Chriftus ipfe epifcopus animarumnoftra-rulècit, cum uenit ad fundandâ amp;nbsp;formandâEccfefiamfuâ.idem fane Patres faciendum erit nobis, quod ipfa fapientia Patris fecit, cum uenit, ut multos filios in glo^ a 4 riam
-ocr page 36-nam adduceret : id quod nobis î' tempropofitum nunceffe debet* Is enim cum oppreflbs peccatis omnesinueniflet, omnia omniU peccata in feipfum tranftulit, fe^ Linum ante Deum pro omnibus reum Ô^nocentem conftituit,aç pocnam nobisdebitam fuftinuit» tanquam omnia flagitia,et omnia fcelcra,quæ nos commiferamus, ipie comifiiTet, cum tarnen ab om ni labe peccati puriflîmus eflètî quippèquipeccatu nonfecit,ne/ que unquâ inuentus eft dolus in ore eius * Quod uero Chriftus pro immenla fua charitate erga Deum Patrem, amp;nbsp;pro mifericon dia erga noftrum genus fecit, hoc nunCjUt ipfi faciamus, iuftitiaipfa à nobis flagitaqut omniû horuni malorum^quibusgrexChrifti cH opprefîus,nos Paftores coram tri bunali
-ocr page 37-bunalï mifericordiæ Dei reos cori ftituamus: atqj omniûpeccatain nos ipfosnontampiè, quàmkv-ftètransfèrentes: quia reuera ho^ rum maloru magna ex parte nos caufa fumus, diuinâ mifericordiâ per lefum Chriftü imploremus* Quod uerôdicimus, nospafto' reshismalis, quibus Ecclefîaeft opprefla, caufam dedifle, fi quis hoc acrius,2lt; m agis per exaggera tionem quandam uerborû,quâm uerèdidûexiftimetjhoc quidem ipfa rerum experientia, quæ métb ri non poteft, comprobabit* Re» fpiciamusergo paululum ad ipfa mala,quib.Ecclefia opprimitur, acfimul edam ad noftrapeccata. Sed quis bæc numerare ualeatî? quæ fîmul cum reliquis malis mul titudine fuperant arenam maris, uflt;$ ad coelü clamant» Circum a 5 fcriba* -
-ocr page 38-\
fcribamus ergo tamtam multitudi ö
nem noftrorum malorumillis mitibus ,quibus hoc Concilium, quod capitalib. mail's medendis eft uocatUjCacircumfcripfit. Sunt uero ilia tria, quæ fuprà comme/ morauimusjhæreiès, lapfam mo/ rumdifciplinam,ôôinteftinu atep externum bellum»Hicergo uidea mus,amp; confideremus,cùm iam multisannis Ecclefiahis calamita tibus ucxctur,unde nam iplà ori/ ginê habuerint,num illis nosquo/ xiam modo principium, num fo-' mentum dederimus. Primùm uc/ rô examinemus initia hærefum, quæhacnoftraætate paftîmpuh lularunt ; quibus fi negare uolu/ mus nos principium dedifte, quia nulliuS hærefeosipfi audores fui musjtamen cùm perucrlæ de fide fen ten tise, tan quam uepres qux^
dam
-ocr page 39-da (int 8ó fpinæ,quæ in agro Do mini,qui nobis colendus comen* datus efl:, ortæ funt, fi illæ qui* dêfuafponte,utfolêcaliqu5do ui tiofgherbæ,pullularût, tarne qui non co luit quêdebuit agru, qui nô feminauit ,qui pullulantes per fe non ftatim curâ adhibuit ut ex* tirparet, non minus quidc princi piû illis dedifle dicenduseft,^n ipfasfeminaueritjpræfertim cùm bæc Omni a à negligentia agri co* læ ortû ducâtjôC incrementùha* béant, Hîc ergofeipfos excutiât, qui funt agricolæ in agro Domi-nijCÔfcientiam fuam interrogent, quo modo in eo colêdo, quo mo do in feminando fe gefïerint. qd qui fecerint, bis prpfertim tempo ribus,quib, paucilTimi agro Do* minicolendo incûbunt, non mul turn (credimus) dubitabût,num adip*
-ocr page 40-ad ipfbs puUulantiu paHim in Bc' clefia hærefum culpa pcrtineat* Hæc ueró monendi tantum cau^ (à dió:a,fatis fint dehis,qug ad pri mu caput pertinenti Veniamus ad(ècundum,quod lapfam mo/ rum difciplinam,Slt;abufus (utuo cant) compleditur. Hïc ueró nP hilattinet diu inuefiigare,qufna tantorum malorum audores fuc rintjCÙmpræter nos ipfos ne no minare quidem ullum aliu audo rempollïmus» Quaread tertium accedamus, quod impedimenta pacis Ecclefiæ in fè continet: qua/ liafunt arma,ueldomeftica,ucïex temathæcenim iampridê pacem Ecclefiæpcrturbarunt3amp; adhuc perturbât» de quibus hoe tantum dicimus, fi ( quod Deus ipfe eer» tifiïmis fignis oftendit)hæc arma flagella dus funt, quibus nos affli
-ocr page 41-gif, quia Quorum priorucapitum reifumus:in'quib. nos excufare non poflTumuSjetiam horû armo rum præcipuam nos caufam eiïe negate nonpoflumus.Eiufinodi uero flagella Deum ob cam can fam immittere cenlemus, ut nos peccantescaftiget, ÔÔpeccataipfa quibus maieftatem eius maxime offendimus,nobisanteoculos po natHicuero quilquis aliquando animaduertit, quibus modis Ec clefia armorum uiolentia uexata fueritjfecum ipfe confideret, quæ nam ilia fint, in quibus præcipue Ecclefia propter ipfa arma detri mentum patiatur » Nec uero hie refertjde quoru armis loquamur, fiuedeinteftinis noftrorum Priti cipum, fiue de externis Turcaru armis, quæ fuperiorib. annis nos magniscalamitatibus afFecerunt: fiuc
-ocr page 42-fîue de corum qui ab obcdfentîa ftiorum Paftorum difcelîerût,ô^ ipfos à fuis fedibus expulerunt» Hocenimfummatim dicimus de Omni genere armorum, fi qui iHa côtra nos traélarunt^à fuis Ècck^ fijs Paftores fugarunt,ordines co fuderût, Laicos auté in Epifcopo rum locû fufïèccrunt, Ecclefiæ bo nadiripuerût, curfum uerbi Dd impediuerut : hic inquâ dicimus, nihil horû cfTc^quod in Iibro abu fuum Paftorû maxima illorum pars,quihoc noméfibi uindicât, per fefadu effe, fi legere libucrit, nonfcriptumapertis uerbis inue niat»Noftrâ enim ambitionern, noftâauaritiâ, noftras cupiditaquot; tes his omnib. malis populû Del prius affecifle ftatim inueniet, atcp harumuiabEccIefrjs pafioz res fugarijCas^ pabulo uerbi prp uari,
-ocr page 43-üari‘,bônaEccIéfîaru(qug funtbo na pauperum) ab illis tolli ,indk gnisfacerdotia côferri, 80 illis qui nihilàLaicis,præterquâ in ueftis genere,acnein hoc quidc differ rût, dari .Quid cnim horû eft^qd negarepoffîrnusperhos annosa nobis faâû eflè i Quare fi Turca, fi hæretici hoc idê aduerfus nos fiiciunt, quid hic aliud,cp flagitia noftra,amp;fimuliüftû Deiiudiciû uidemUsc'iudiciu uero plenû mifè-' ricordia.Sienim^mcritis nosca^ ftigaret, iampride flcut Sodoma
Gomorrha fuiflemus^Curue ro hæc nûc cÔmemoramus^an ut nos cÔfundamusc’Abfit. Sed ma^ gisutuos ceuPatreSjamp;fratres cha nfiîmos, primùm autê nofmetip'^ fosadmoneamus, quo padtohæc quibus nunc afftigimur flagella, grauiora, quæ impendent, nifi
-ocr page 44-reHpifcamus, uitarc poflimus, uf cffijgiamustremendum illudDd iudicium,omnibusquidem nori refipifcentibus trcmendum, ma-* ximèueróniis qui præfunt Judp ciû cnim graue ( inquit fcriptura) his quipræfunt, fiet Judicium uc' ró inciperenûcuidemus à domo Oei. dum enim nunc efjciuncfaquot; cerdoteSjdum coculcanturab ho minibusj quid aliud hoe indicaf* quam diuinu de nobis iudicium, quod prædixit Chriftus, cum dû ceret, Sacerdoces fuos effe fal tcr^ r^:(^dfîiàleuanuerit, ad nihil ua/ lere ultra,nifi ut efj ciatur foras, conculceturab hominibusc'hæc uero omnia nos nunc patimur. quod il propter iuftitiam, utno^ ftri maiores, beati nos quidem : at nunciuftè quidê,quia fal euanuit^ minime autem propter iuftitiant
patimur;
I
-ocr page 45-patimurtin omnib. enim noftris affltdionibus uidemus iudicium Dei. atcp utinam quidem illud uigt; deremus : hoe enim initium eilet omnia Dei indicia amp;nbsp;flagella et fugiendi, atçp in gratiam ÔC in ucx ramgloriâingrcdiendi» Quæres fecitjUt in his commemorandjs a^ eriores amp;lon2ioresfuerimus.nb fî enim hæc bene cognita èC per* ipeâa fuerintjfruftrà intramusin Conciliûjfruftrà inuocamus Spi-titum fandum^qui primum in* greflum in animam hominis fern perfacerefolet peripiîus hominis condemnationem, ut côdemnet mundum de peccato » quare nv fi ille Spiritus nosapud nofmct* ipfos primùm condênauerit, no* dum ilium ingreflum efTe ad nos affirmarepoflumus: acneingreC furû quidem,G peccatanoftraau* b dire
-ocr page 46-dire recuiamusJdecniin dicctuf nobis , quod populo ueteri pef prophetà Ezcchielem eft diótu, cum nondum agnitis fuis fcelerp busDcumper prophetà i'nterrogt; gare uellent» ßcautem ait Prophe ta : Vencrût uiri Ifrael ad mterrolt; gandum Dominum, amp;nbsp;ièderunt coram mc.hæc autem dicit Domi nus: Nûquidad interrogandum me ueniftis» Viuo ego, dicit Do/ minus,quia non reipondebo uo/ bis^ Sequiturautê:Si iudicas eos* abominationes patrum illorum oftende illis» In quibus uerbis oftenditDeus quare nolueritrc fjpondcre il lis : quia nondum fcilf cet abominationes fuas Sgt;C patru luorum audierant ♦ Quare cùm û de Dei fpiritus fit, qui turn dabat refponfa, amp;nbsp;que nunc nos feden tes coram Domino inuocamus,
-ocr page 47-quid nobis faciundu (ît,utpropi/ tia refponfa habeamus,exhis ui-detis:00 fimul cp necefTario nos, quipræfi'demusin hocfacro con feiïujà detegendis noftris peccagt; tis fermonis exordium uobifcum duximus * Quia uerb nonnullos nunc uidemuSjfua primum pecca taj Sc noftri ordinis grauirer de-flentes,atcp Dei mifericordia omgt; nibus uotis implorâtes, ideo qui', dem in maxima fpe fumus,ad nos uenifle, quem inuocamus,Deifpi ritumthocuero maximû pignus diuinæ mifericordiæ habemuSj nempeipfam banc inchoationem Conciiij, in quo nunc conuenP mus ad erigenda ÔC inftauranda penècollapfam Ecclefiâ,utuetus popuius pod diuturnam captiui' tatemapud externos reges redtif Hierofolyma,ad inftaurandum b i tern*
-ocr page 48-templum.in illius ucro popuh'fta! tu,m illorum læta ad patriam pro fedlione, amp;nbsp;rempli inftauratione, noftri quidê temporis, ÔCnoftri ftatus, in hoc præfertim Côcilio, imagine intueri pofTumus: amp;in ducumeiufdem populiexemplo, ucftrum, qui duces eftis populo Deiadcœleftem patriam contert dentijofficium uidere* Quare om ries uos magnopere hortamur,ut fæpius ad memoriam reuocetis, quæin Efdræ, quæin Nehemiæ, quæ etiam in Danielis libris funt fcriptann quibus côfilia omnium ducum populi explicantur, quæ hune unum femper feopû habuc/ rut,utfuaamp; populi atlt;]ppatrûpec cata confitentes, ad pœnitentiam èC implorationem diuinæ mile-' ricordiæomnes excitarêt * Quod cùm populus iàceret, tu quidem '' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia
-ocr page 49-m'a lilts fœliciter fucceflère ♦ Ea* dëuerô confîlia nobis,Gfœlicem fucceiïi-im Ôô exitû expetflare uo^ lumus in inftauranda EccIeGajOb quam caufam læti hue in fpiritii conuenimuSjfequenda crût » atep €0 quidem magis, quo etiam ma-iora nobis certamina impendenc inGauraturis Ecclefiâ, quàm illis inftauraturis templum » Si eniin illis multi,quo minus id perGcere-tur,fe oppofuere: G multi etiam, cumopusimpedire nonpoflènt, cos irriferunt: hoc quidem Gc ha-betote,nobis necirrifores defutu ros,nec qui maximis uiribus a cœ pto opéré nos deterreant, SC auo-cent.Habebimus uerb non modo colludlationêcum carne etfanoui O ne, fed cum fpiritualib» nequitps incœleftibus.Verùmhis om nib. potentior eft is, in cuius nomine b 5 hoc
-ocr page 50-hoc opus fumus aggrcfli. Quare ineocôfîdamuSji'pfum precibus inuocemus, Svipfe omnia perfi*' ciet^ Quia uero hoc Concilium cum deliberantium, turn iicro iu/ dicantium {peciem refert, in quo 60 deliberatur de qsquæ adunh uerfalis Ecclehæ bonû pertinent, e tiâi iudicatur tarn de rebus de perfonis ; fedemus enim tau' quam iudicantes duodecim trh busifrael, quibus coprehenditur* uniuerfus populus Deiîideohic maxime locus uidetnosipfosad'-monêdijUt caueamusabhis quae uel cofultandi uel iudicadiuim in nobis deprauare folent »Mæc ue-' rofuntipfæanimipaflîones, qug ideo etiä perturbatio nes uocan^ quiaretfiûamp;uerû dercb» iudiciu èc fenfum perturbant, ac peruep tunt: in quibus maxime ilia fuut cauen/
-ocr page 51-^caucn^a,quæ reêtè monetÈtlint eus illc in côfilijs abqcienda, vùm dicitiOtnnes hommes quiderc* bus dubijs côfultanr,ab ira,odio, amiciua,uacuos efle debere. nam 'cûinhæcomnegenus hominum fit propenfum, turn uero q maxt nie qui principibus feruiût : taies enim uehementiores habent affè* â:iones:facillimèautêad gratiam loquunt,uel ad odiû:ut fcilicetip/ fosexiftiraent Principes affeâos cflcjà quib, mercedem expeélât* Cumuero dePrincipibus loqub mur,tam dehisqui Ecclefîaftici uocantur,quàm qui Secularesjo quimur : ac licet quidem nos Prin cipes Chriftianos habere agnofea mus,amp; gaudeamus, id qd in uetc rijSCiam recens fundata Ecclefia Patres noftri non habuerunt:ta-men ante omnia nobis in hoc Co b 4 cilio
-ocr page 52-cil/ofemper eQanimaJucftcndu, hune non eflè locum laudandi alt quem, mfi folurn Deu in Chrifto lefu, at(ç ilium folum iuftifîcandf, omne autem genus hominû con^ demnandi: primùm uero nos ip' fos qui hgc loquimurmt cum Da nick dicamus:Nobis confufiofa ciei,regibus noftris, principibus noftris, patribus noftris, qui peccaueruc:tibi autem Domino Deo noftro mikricord/a nbsp;pro^
piciatio.quiareceflimus à te,et no audiuimus uoce Domini Dei no-' ftri, ut ambularemus in lege eins, quam pofuit nobis per feruos fu/ OS Prophetas,Et omnis Ifraelpr? uaricati funt legem tuam,8lt; deck nauerunt,ne audirent uocc tuami Sóftillanit fuper nos malediâio, Ô6 deteftatio« Hic ueró nunc lo' eus eftet, uteiufdê Prophetæ eX' empl5
-ocr page 53-emplu fequenfeSjTuius ucrba mó/ dó recitauimus,nó folum noftra* quifacerdotes fumusjed populi, fed prindpum coram Deo óó Ec* clefia eiuSjpeccata confiteremur, pro^ omnibus ueniâ implorare* mus.Sicueró dicit Daniel : Cu^ adhuc loquerer, orarê, con fiterer peccata mea,8C peccata po^ puli mei» nomine populi hoc Iolt; co omniu ordinum perfonas cox pledens, ut eius confeffio, quam modo recitauimuSjdecIarat» Qua in re, quid nobis, quiproialutc uniuerfæEcclefiæ tantismalisop preflæ,huc conucnimus, facien dum fit, fatis indicare uidetur: nimirum,utnoftra,8lt;fimul Prin cipum ac populi peccata flenx tes,c5fiteamur » id quod plane in fpiritumccroris fatis nuncabuiv dèfacimus,uerbis uero uberius fa .J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b $ cerex
-ocr page 54-ccrcmus, H ipG Principes adef' Gnt,quifuam nobifeum cofeifio^ nem Ôd lachrymas contungerent* Eiufmodi uerô quaG funiculis peccatorû, ut Prophetæ loquuti ïur, facerdotum ac Principum, atlt;^ ipfius populi peccatafunt col bgata, ut difficile Gt de uniusordi nis peccatis inquircre,quin relp quorum Gmul ordinum peccata appareant. Sicuerô omnesordk nés una orationis feric aceufans in ueteri populo, dicit Ezechiel in perfona Dei: Sacerdotes eius con tempferunt legem meâ, pollue--runt fanduaria mea : inter iâcrum amp;profanumnon habueruntdi/ ftantiam. Principes eius in medio illius, quaG lupi rapientes prædâ ad effundendû fanguinê, ad per^ dendas animas,8^ auarè fedanda lucra» Populi terræ calumniaban ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuf
-ocr page 55-tur calumniam.HæciHc^quæ utï namadilla folum tempora pertû nerêqac non noft ri quocç tempo ris imagincm referrent, Vtinam cùm de corruptela morum facer dotum Ioquimur,huic maximam occafionê, maximam materiam amp;audoritatem ipfos Principes, atcpipfumpopulu dediffe, negagt; re polïemus , Sed reprimamus nunc uerbaufqp ad tempus magis opportunum,fontes autem corn* muniumlachrymarû aperiamus, Pedeamus uero ad eos quos cœ^ pimus admonendos, præfertim Epifcopos, qui cû mandatis Prin cipumhuc uenerût. Sic uero ilîos admonemuSjUtOmni, quapof* funtjfide diligentia fuis Princt^ pibus feruiant : uerùm ut Epifco^ pos decetjfic illis feruiant:ut ferüi Dei,nonutferuihominum, Nolt;
Il te.
-ocr page 56-IitCjinquft Apoftolus, fêrui homi num eflè ♦ Pn'mùm ueró feruiant uru' reoi Chn'fto, cui Deus Pater omnem poteftatem dedit: deinae uero propter eum,omnibus, ma* xime autem Pn'ncipibus ; cui ho* norem, honoremïcui tributu, tri* butu,Hortamurautem, utPrin* cipibus feruiât ad honoré, quem* admodum eorum mandata uer* bis iphs pr^ fe feruntn'n quibus m hil ferè nifi honorificu, Séadpu^ blicam utilitatem fpe(flans,propo nitunSicuero in fumma feruiant, ut eorum officium in primis fpe* óetad honoré Dei, amp;nbsp;utilitatem huius Concilih^d propter publi cûbonû eft conuocatu« Quareut ab hoc maxime dehortamurom* nes,quihicfentétiascoram Deo, amp;SangeIiseius,atCß coram uniuer fa Ecclefia fumus didluri, ne ad
-ocr page 57-grati'am Eominfs alicuiusloquax mur:fic etiam multo masis, ne ad odium cuiufquam fententiapro* feramus ,etiam fi cotra nos aduer farij, uel inimici, Si. hoftis perfox fonam gerat : denilt;ç ut ab omni inter nos contentione abftinealt; mus,maxime optamus, SC in Dox mino hortamur * Hæ enim funt quaceontriftant Sórepelluntjquê inuocauimus j Spiritu iandum, fine quo nihil omnino fa cere pox terimus, quod ad bonum amp;nbsp;pax» Cem Ecdefiæ cedat.Cùm enim^ in quitApoftolus,fint interuosco tcntiones, nonne homines eftis, amp;iècundû hominem ambulatisf Cum uerb homines eos appellat, fpiritus Dei expertes intelligit. In omnibus autem quæadreforx mationem Ecdefiæ pertinent, ob quam caufam conuenimus, imita
ri nos
-ocr page 58-n nosópdrtet ilium, qui earn pri-^ mum fqrmauit.de quo ad hoc ip-' fum opus ingredientCjfic in perfo na Dei Propheta loquitur : Ecce feruus meus quem elegi, dileffîus meus in quo bene côplaeuit ani' mæ meæ:dedi fpiritum meum flipper eumhudiciumgentibus nun* ciabit: non contendet,ne(^ clama bit,arundinem quafïatâ non com* fringetjamp;Iinum fumigâsnon tinguet.Hunc ueroipiritum pagt;' cisjcharitatis, amp;nbsp;manfuetudiniSi cùm lèm per apud omnes, cum* omnibus oftendere debeamus,î turn uerô maxime in hoc facro ca felTu, in quo conuenimus,utpcf’ gratiam ipfius Spiritus, côtentio' nibus,quæ nimis diu Ecclefîâ uc'' xarunt, finis tandem imponatur. Quare ne ipfî ullamcontentionis anfam alicui demus, qui pacifi'
corum
-ocr page 59-corû pcrfonam ger Imus, maxîmê cftcauendû. Hoc uero, amp;nbsp;cætera omnià l’ncomoda, amp;nbsp;impedimeri la pacis unico modo euitabimus, atcçadoptatû pacis portû perue* niemus , fî precibus abhumili ÔC cöntriro corde profeébs, ipfum Chrifti fpiritû,qui eft pax noftra, inuocauerimus : utin bocConcix lio præfideat, utlucem cordibus noftris infundatmt^ nos in omni bus ad ipfîus honore, amp;nbsp;uerâ Ecgt; clefiæutditatêregatetdirigàt.Ad talcsenim ipfedlicit: Adhuc te lo-quente,ccceadlum; Quare uthu' iufmodi oractonibtis afTidue inz cûbamuSjquâta poflurnuschari* tateuos in Domino hortamur,ut üno ore atcp uno fpiritu Deû Pa' trêin Chrifto Icfu plorificemus,
qui eft Deus beneditftus in fecula. Amen»
A N N Qgt;
-ocr page 60-A N N o TA TI o NE S.' -
Nempe ht^refum extirpâtlo.) Triittiipité âelibentionum in Conalio Tridentino pro^ poßta, Ordo uerus.de dcéîrinii enim primH omnium conßituendum eßt^ omnesfalßt doéirinaittiy harefes imphfab Eccleßit D«, ^uoiddederit Dominus,fubmouenda. Deinde ßtrciendi reßituendi dtfaplina,purgin, ditj^moresjamp;primùm cleri^deindeamp;reli^ui^ popuU Chrißi,
Tintis milis,lt;juibus nutte grex Chrißieß oppreßus,prouideripoße.)(^is uerà ufpiiini conatusin ueßro Pontißce, aut ul lis eius ereil turis eonfbieitur, gregem Chrißi tandem ton tis malisjubleuandif
Ç^uem Deus Pater unieum nobis feruató' rem (ir Paßorem dédit, ) Siunieus amp;nbsp;uobif feruatoramp; Paßor Chrißuseß,amp;agnoßci' tis datam huie omnem à Pâtrepoteßatemtue-reci^ßentitis,ab hoe uno Eecleßa reformatio' nem effe perßeiendam, ut res ([uidem ipfa ha-betti^uarenon tandëlocum alitiue eius doilri ttte^difciplin^eaperitis? Imöcur noremit' titis tandë huius do6lrinaamp; difciplina tarn hoßilem infeäationem ?
Quodnoßrauelprudentia, uelpotëtia ijf' dem malis meden uelimus.^Si hoc uereagno^ feitis,
-ocr page 61-ÂNNOTATIONES» titiSyHefira pruJetu nos mala Ecclefio' awoêf amp;nbsp;fxa(j)erare paffe, imminuereeaatiytol lereno pofje^cun^itnr in quarta ueftra Sffiio Me ob Ebrceti Gracis D. Scripturaru fan tibus, turn melioribns uerfîonibus, ad ue^ ff'im uulgatam latind,tot mod:î depranatamy ftudioffsfacrarum literarum reuocatis flwo ex le^antiorà ingénia ab illis abflerretis, nbsp;nbsp;nbsp;tradi
tislilas ingenijs barbans, fnperflitiofis nbsp;nbsp;nbsp;am
^itioßsfepeliendas. Qjpareitem traditiones, juasuocatis, cum Scnpturis pari affeüu fu' ßcipitislde (fuibus tarnen nihil certi quod pro^ feratis, habetis .Qjgd deniq; Scripturaru in^ terpretatione ue/iris ordinaries addicitislquo'’ rum puKcos habetis,quiipfi /tbiullam au' [int ßcrtpturarum [cientiam fumerel Eteniw Chrißus Dominus,fapientiaPatris,uocatom «es eos qui Eccleffjs fuis reéiè confulere debeanpad legem fuam amp;nbsp;fcripturas,ex'q; his ft lisueramf^inßituendi amp;nbsp;reßituendiEccle' fiasßtas fcientiam profertjp'qs precibus inuo' catus liubet'q; idea easfcrutari excutere quàm religiofißime,ac idea etiä in ijs /ingüis» ^HibHSprim« prodita funt, amp;nbsp;ad id piequaq^ • «njHis Jonis, queeulHs unquam bominibws iontulit,uel oJEmc cofert, eas interpretandi^ c hd
-ocr page 62-ANNOTATIONEN
AJ Chrifli fapietttitit»,amp;c.fije amp;nbsp;Ipe coff , )Hoc lt;iet nos facere Chrifius, pientia putris,amp;flt;tlult;ireserit.
Vtfi'delts ^uis inueniatur.)AtfiJeIis in Bedefu nihil efuàm Dei prlt;fcfpt4 edrniui' firat, eatjjyncera, etjumnnadißcjndiß‘1^'^ Chrtßieura,
D boruin etiatn malorum, ad qnit corrigeH' diuocamur,non minimaex parte canftmex^ titifje,) Malorum, (juibus opprefße Écclefitf funt,nieriió confitemini uos, non minima maxima ex parte cau[am extitifje, eiiam' num exißereifed^uod nam ex his mails reip‘ fa tollere adhuca^redimini^
Sedtjuis hitc numerate ualeat (fuießmul cumrelitjuis mails multltudine fuperantarC'^ nam manSjamp;’ uf^ue ad calum clamant.^Qÿ fitigitur, ut tarnnotoria, tarn multadnci^ccelit clamantia peccata ueßra, malaij-exhis in Ec' cleßiaminueda,arena marls multltudine ßi^ /uperatia,nec ipßcorrigere tandem conßitui'' tis amp;nbsp;conamini, nee ahjs ut ea eorrigant pep mittendumcenfetisf
Quia nullius harefeos Ipß autores fii-mus, ) Nullius ergo h^ereßs uos authores gnoßsitis^Noßunt igitur hie harefestid eß^all enlt;t
-ocr page 63-iNNOTATIONÉS.
e«lt;eci Chrifio Joiîrina omniünocentißimä^ 1 In Script«rlt;t Dfî non effetradita plena fagt; Itttis Jodirinaßncertam ^uoij^illa ef[e, amp;nbsp;ob' fcunm ,amp;ambiguamadeö,utnißue/irlt;£ He^ ßrarumci; accédât intcrpretationes-, amp;gloßce,amp;defini[iones, non poffe homine Chrißimumex caadßdutemerudiri^ i Ro.Pontifi'ceiure diuino effe unmerfarem Eccleßirum Epißcopum: qm eum non uttct lern aiiorantfilienos eße ab E ccleßa E)eif Î H«nc Pontißcem habere dommmmfum-»tum mundi,omnium regnorum,amp;rerum, ut dominij Chrißi mcarium amp;nbsp;adminißrum^ 4 ^'ionpoßeillude religione falfum iudicU' fC’eoqJjcereßim eße,in eius iudiciüinquirere, î Audiendumhunceße, etiamß quidpr^' ter (^contraßcripturam Deiflatiiic^
5 Opera non iußißcatorS, id eß impiorunt lt;idbnc,prceparare ad lußißcationem.
'7 Eldem mortuam, ueram tarnen ßdem eße, quisChrißianosfaciatt
S Chrißi ßanguinem fnßuhße peccatumoe triginile,a^ualia,noßraeßefatisfä3:ione ex' punda.
9 Poßehominesplura operabona facere,^ tpßii ad pinte neceßaria ß'n t,amp;ea deinde ap -c 2 plicare
-ocr page 64-ANNOTATIONEλ plirarc alijs
10 PontifjceRo.haheretanquimin thepU'' rorepoßta mérita Chrifliamp; /anéîorum, illi fcihcetfupererogationis opera eaq^poßeitt ^ulgentiarS nomme, lt;juih. uelit, ad expiattdii peccata impertiri,pro pecunia, pro adoratio' neffatuaru amp;nbsp;imaginum, pro impijs preculit addiuos,proprofe^ionibu!adolja,amp;/îatuaf Diuorum,
Il Aliena P jpulis lingua^ facraeße adminb flranda,
12 Mi/Jas,fâcramenti[jgt;e6îaculum (^extet nucultum,alias'q- ceremoniai conferre adß lutem y etiam ßne uero ufu t^uem Dominuf in/lituit.
ij Simoniacos amp;nbsp;facrilegoj habendotffß I« Epißcoporum facerdotum loco,
14 Nonnece[leefJe,utEpifcopi amp;preflgt;jl teripopulum De» per feipßos doceant,
Obedientiam addiéiam prtdatis uioii^ fleriorum,praferendam efje obedientia prlt;t' fiandteparentibus:prodereij;patrimoniu pt‘f latii canobiorum, pracepta à Dfo eius db (jienfationi,
i(î Mirifoî, aut t^ui uelint libertatem coniH’' gfjretinere, non admittendos effè ad munus fubdt-
-ocr page 65-A N N o T A T 1 o NES. fuidiitconorum, diaconorum-,^^ prf/bytrro* ruin.Minifefiosautem(cortatores,adulieroSi de in fendit ß-wrc iri« infames firendos effe etiarn in ordine Epif:oporum, 17 OrnireÄwrOjdrgfnto,amp;ferico templa, ftatuis o(Ja DiHor«m,potiMS effe lt;iuàm be-neftcere pauperibus-
Ißa, et multi alia dogmata Diuince IcriptU' r(eexdiametroaduerla,manifefta(iiharefes, äueßrisMigißrisnoßris,paflorib. etcoao-natorib. publicepluribus bbris uulgattffunt, defendtur bodie, ac^ponuntur in cocio» nib.etaudetis tarnen dtcere,uos nullius bare fis ipfos authores fiiifß- Et,«t ccetera omittai non eß prima bare fis Simoniafliuius,^uos a» lios ^uàm uos ipfos,autores nominabitisfAntc omHiaigit«r,ö- huius mali omnium pnmt, fontis caterorum, peruerfe amp;nbsp;adulterate do ürinateneri,uos cum prtmisa^nofcere debe tis.Quod quamdiu nonfacitis,amp; tarne betret fumextirpationem «obis primo loconondeli berandam tantum, fed O' perßeiendam propo fitu Mobis à Pontißce ueßro iudicatis, quarum putemus uos harefeon extirpationem inßiquot; tuere,lt;iuàm car« ejuas ia tot an«i$ Pontifex ue ßertamp;fi«î ipßus deuotiores creatura, praU f 3 “
-ocr page 66-ANNO t'a TI o nes, tiamp;fcbo!ce, non uerboru^fed corporumMi' thematis ßerfe^uuncurfharum fcilicet, I Sr riptKM« Dei praferre iraditionibus fanSliontbus pontiflcijs^amp;decretis MogißrO' rum noflrcrum.
z Chrifium adontre, omnino ßummum unicum Eccleßcecaput amp;paßorem, huiuscf; uocem itaaudire, ut uoce omnium à Chrißo glienorum defugias^
3 Euangelion Chrifti, ipßo mittente Chri-floyhoceft uerbumfuum-, animumij^illudprii dicandiinßgt;irante, pr^edicare, amp;nbsp;facrameii'' ta Chrißi fecundu illudadminiftrare, etiamß idprohibeat Pontifex Rom, cum fuiiuocatis Epifcopii,
4 EuiïHgefio« Chrifliaudire,i^facramenti eius percipere, tuxta prcecepta inßituti Cbrtfti,etia fi id uetent amp;nbsp;damnent Pontifex amp;nbsp;creaturif eiut.
T Abufus Ecclefiafticosyiluanquam manifc' ßos,cümin doélrina-,tumin Sacramentis, i' lijscj^ceremonijt, apertas idololatrias, amp;nbsp;ccn^ feffapfeudocleri Epifroporu flagitia^cor^ rigere ad regulam Verbi Dei S. Canonuwt ■noniubente,nec permittentehacRo, Pontif ce,gireius Synodo,
6 Seri'
-ocr page 67-ANNOTATIONES.
lt; Scriptunm^JJeiluids comuntcare^com^ . fifojis uerftonibns enitrrationtbus.
7 Scholtis inflituere-,in putbus pur a Chri/Ji citechefistraJatur,
6 Prinripej ma^ißratus ■gt; lt;juibus 'Domü nusomnë animumfubiecitidepatrimonio crtt dfixialicuidtripere ijs,^uitlluddetinenttnlt;t' nifeßis ßmoKtjs (^fucrile^ijs, flagitiofe profundunt, quod adinßttuendos alendos uerosEcclejiieiniftißros, amp;nbsp;pauperes, publi'^ casiyneceßitates fubleuandas, conuertatur, 5» Vigilare, nr Ecclepx Dei opprimantur perinjidiasamp;' «imRo. Póntifcts,amp;eorum ^ui cum eo Cbrißi hoßesfadunt.
Hj5 cerfè hareßes Pontifex ueßer,EpifcO' ptamp;[chollt;e eius,diris deuotionibus, exilijs, amp;nbsp;omni genere fupplidorum extirpare cona ti/«Mt: Sed eo euentu-, de ^uo crudantur ipfi, exultant omnes pij.
Siidm eir ipß b« extirparehcerefes propo fitum babetis,(ir in hoc à Ro. Pontijice ue-flrocoaiiosin hac Synodo putatis, in eamcjj rem di^iataeius Romit in [Ingulas ferè ßepti' nMn« liccipitis, opHS profeSiofufcepißis «on dißidle modo, ßd etiam impoßibile . Stirps fjiim harumbarefeon eßcorpus Cbrtßi,ud c 4 tis illa
)
-ocr page 68-annotationeî» tis ilia uera, lt;jHtf ui omnipotente profertpik mîtes fuos.ubt c^uos uult, Ef ht tee neriamp; tnßrmt utJentur mundo,tarnen a^ri' cola (ir plantator cultorij; hums uitis,Deus omnipotens, tllos perlt;iuàm facile tuetur con' tra omnem uim amp;nbsp;iniuriam poteflatum ß^iri' tualium in cceleßibus, principis amp;nbsp;deimutt‘ di hu!us,cuipoteflas in acre eß.
Copendio/a ijutde eß lila extirpandi ritio, ^uam maximus lt;}uidampurpuratoru max,eut' dam Principi confuluiße fertur : Trucidare omnes qui Lutheri hiereftm receperunt,quob quot fepttmu annum exceßerint (excindie^ nimunam nationem melius eße,quämorbeni deßcere à fede Romana ) Libros Lutherattos omnes exurereiTypo^raphicam extinguere: Seripturarum le£itone folis magißris noßris permitteretSummulam breuem religionis,fedi Ro.idonea,uelut Alcoranu quenda, populis proponere: pcenaij; capitis fancire,amp;inquiß tione H’fjianienlî tuen. Hoc inqua copendiuitf dtéia quidem facile eßiSed quifedet in ccc' lis, ('f operatur omnia in omnibus, ridetatijf fubhannatomnemßcutgentium fremitumjiüf inanes populorum molitiones, ita etiam Regu conlfirationes, i^fapientum confultationes qui£cuit^
-ocr page 69-ANNOTATIONES»
^Ktfcunij; contra Chnflum fuum exißunt, 0» ineuntHr.
Tarnen non coluit, cfuent Jebttif agru, ^itinonfeminiuiti^c.) Bene:tantude uer4 rfgri Dominici c«/tMrlt;lt; -, utro femme uerbi Dfi, uera uenrum harefeon extirpatione l)«c ueflra tterbtt intelligite,
Confcientiam fuam interrogent,lt;juo moJo in fo colendo,lt;iuo moJo infeminandofegeffe nnt.) Et boe reélè :fed non ipforum tantum confcientitiuerum totus orbisnouit,amp; OMcri tHr,^«o({ maxima Epifcoporïi pari,amp;ipfeue' fier Pontifex Ro, non putant ad fep er tin ere, ut colerent frerent agrü mundi amp;nbsp;Eccle^ filt;t,femine uerbi Dei,
His prtefertim temporibus,lt;iuibui paucifii~ mi agro Domini coIcnJo tncumbunt.)Gran' de boe mal«m: fed id multô immanius, quod cupientes colere agrum Domini,damnatis hlt;e fefeosjiir quantum m uobis efl,d terra exter' minatis ,ferro,aqua,(ir igni,
Càm prlt;ffer nos ipfos ne nominarequidem ullum alium auSlorem poßimus-)Et hoc uerè, Sed non eft uera tanti mali confeßio, dum ab eo nonfa^o refilitis, reflituere difciplinS Chrißi annitimini,
e ƒ Etiam
-ocr page 70-A N N o T A T I O N E lt;nbsp;horum armorum prtecipuam nos cäK fam ef^enegarenon poffnmus, ) Nen foU«' c^ft pnecipua eßis armorum, tfuibus Ee cleßalgt;erturbantur,du6ti hcerefesnon fnppnllulareeflis pafjij uerumetiam feminaßis ipß, at({-fouetis tarn multas, easij; nocenti(fi' mas,amp;dif :iplinam eiert amp;nbsp;populi omnem uertiffistuerùm eo ^uoej; ,iiuocl Re^es interß fapißime comififlis-, bella'q-ipß ueßri Pott' tißcesmulta amp;feuamouißis,nec ea tantuot profuafedisimperio amplißcaJo, ueruetiiitf pro extolleniiisßlijs amp;nbsp;nepotibusfuis, StueJeeorum t^uiab ohejientiafuorü Pi^quot; ßorum dßce(ferunt,etipfosäfuis fedibus eX' pulerunt.yQuem tjuæfo Paßorem, Luthera' ni,(juos hic tacito nomine notatis,fHafede eX' puleruntfNominateuel unum, Paßorenitnif tantum dici poteß Ecclefiat^ui Ecclefiam pa' feere pabulo uerbi Dei puri relilt;^iofe ßudet, omneij; incommodum à ^rege Chrißifibi eo mtßo auertere^ corrigere fumma euraeli' borat.
Ordines confuderunt,)Quos ({Utefoordb neslNeloeumoceuparent paßoru, lupirapa^ ees^doSioru, feduéiores .'Ne Eec/efijs domina rentur Antichrifli Ecclefiarum uaßatoresl Laieos
-ocr page 71-annotatione S.'
' LdfOi autem in Eplfcoporum locum[uffe'' cerut. )Et D. Ambroji'us tx [aico,imà ex cate cbumeno, ita plurimi /anüiU,.Eptfcopiexpijt laiciSiepifcopiueriboni'q-fjéiifunt.Apuduos autem ne ex laicis ^luielem, tdefl popularibus EccleßaDeijfedex pueris, amp;fece mundi fa^ fitijîçÿ-non Épi[copos,fecl Eccleßarum tyran nos-,lt;luiexEpifcoporum loco, epifcopalt'c}- po tfutiijornnfiw epifcopalemfun^ianem euerlt; tunt, Ecclejlas prorfus deuaßant, Praftat EpißoposfacereexclericiSjfed Domini,re^. ipfiin religionis adminijtratione exercitatis: tarne c^ex laich,id eß plebeijs Domini-,face' re Epifcoposybonum efl,ßciHidem ht uere E# pifcopißint,
Ecclefia boni diripuerunt.) Qhî hocfece^ runt,puniantur. Se(i nos eos ^«oq; diripuiße Eccleßarum bona clamatis, qui illa erepta manifeße impijs facrilegis amp;nbsp;ßmonatcis, Éc-cleßcepeßibus,conuerteruntad inßituendoi amp;nbsp;alendos ueros Eccleßarum minißros, Cj-piMperes jlt;tH public« neceßßtates ßubleuan^ dis:hoceß,lt;iuibonaEccleßirumEccleßjs ip* ßsreßituerunt. Eccleß'aenim populus Chri* ßi eß: t^uareid demum ex bonis Eccleßarum expenlumEccleßijs ßrripoteßjiiuod infumt'
tun»
-ocr page 72-/NNOTATIONB^ tur i» eins commoJx uel fptrituilujuel corpo^ raliatEiiiyontniiEcclefijsuerè eripiuntur, i' WO etiitm in perniciem Eccle/iarum couertmi' tur,(jt(a tribuuntnr amp;nbsp;permittuntur ijs ^ui cleßceminißeria ßbi haient ohnoxia’.amp;' net ipß ea pie Eccleßjs pr^eßant, necpneßari pelquot; tltos curant,nißi peruerßa,
Curßitn uerbiDei impeJiuerunt.) Vrrbtf Pontißcis Row. Dei ueßri terrent. nam lt;iuos hictaxatisycurfum Verbi Dei reßitueruntgt; Ate^hicfatisapparetypralatos ea c/Uiefalfo impinguntLutheranisyprius ipßts Jeß^naße.
Hictntfuam dtcimus,nthil horum eßeelHoi in Iibro abufuum Paßorü maxima iHoru parS) ^ui hoc nomen ßbi uind/cant, perße faäunt eße, ß legere libuerit,non ßriptu apertis uef bis inueniat. ^E t hoc uere coßteminii fed tum uera apparebit hcec ueßra Confeßio, cum tan taàuobisfcelera re ipfaremouere incipietis^ Adeoenimueros gregis Chrißi paßores ab Ecclefijsubitjidepulißis, utEpifcopiiam noit putentfui e/femuneris-,uelreßdereapud Ef' cleßis fuasjuel ullapaßoralis fun^ionispar-tem per fe ilUs praßare. Cumcj- Epifcopi eo de penerarint,cateris Pra!atis,ut idë facerent, licentiam dederut, Itat^ corrupta breui tempo
-ocr page 73-XNNOTATIONEÿ.
ff eß tota prælutorÜ turha, ut ferre amplius nonpotuenntjUt inferhrts ordtnis paßoret amp;nbsp;purochi ßium offtctum ftcereitt. Ac «e Ec* clejiie nlitjujndoreaperent, e^ui munus uerè päßortle ilbs preeßtre poßent,amp;uellet,Pon tifexKeßer amp;nbsp;pfeudoeptfcopi parochiitrum proKentMj ue! incorporarunt collegijs Canto rum, uel uorandot concefßerunt Preehttis amp;• CurtifanityUtunut fx Cantor«« prtelatist ^HOï Hocanttdecem amp;nbsp;amplius paroehiarum rfditMj ^bƒKm4^ Hincbona Eccleßarunt icelefijs fände omnia erepta [unt'.pauperunt fnim fußentationi,amp;‘ Scholaru,prope nihilt minißerijs uero populi,^uanauitm omninó «t* tittisamp;‘peruerßs,uixcenteftmi Hierum pari reliéîaßf.ueris autem minißeriß hisipßs Ec-cleßaruopibus crucet paraféefunt-iamp;flruüi rogt.Xenodüchea,nofodochea,orphanotro~ pbea,gerontocomia,ptoehotrophea-,fcholee^ collegta,amp;ccenobia pie ßudtof0ru,aut omni* «0 in Cantor« conuenticulacouerfa funt,aut penitus exhaußa, laicis nouis donafionib, reßituenda relifta. C'1 itaqjRe^fî ft Princi« pfSMiJfrutta immenfas Eccleßjru opfj ueris Eccleßaru ußb perignautßtmos plane ne-^«ä loominej peniws enpi, nbsp;nbsp;in omnino fi.u
gttioßxs
-ocr page 74-AN NOT ATI o NES. , gitiofbs ufus JilapiJari: exifliniituerutprlt;fß^' re,ut uel in ufum reip. aliquid ex illis transfer retur, ut homines adeo nullius ufus,et à tjui' bus Ecclefta nihil tjuàm grauißima franiala dämm acciperet,abfumerent omnut'.ccspe runtiy pin^uiores pr^elaturas Eptfcopaiu! coferre ijs,per ^uos re^naamp;ditiones !uas ggt;lt; bernat.ftciÿ'opes perfona Ecclefia/lici^ abEccle/ijs tn aulas Principu maxima expar te tranßatce funt, Q^lt;£ omnia et reru amp;nbsp;ho-minufuoru ffolia,Eccleßie uobis acceptafe' runtii^ui ea etiafortiter adhuctuemini, actne dies horrenduminmodii auoetis,ubicus];ue' ftrlt;£ rapacitatino modußatuitt pij Principes, Bona Eccleßarum, quce funt bona paupe^ rum, ab illis tollt, indignis facerdotiacoferri, O'er.') Cumuerôheec omninode uobisuere, toto orbe ea grauißimis querelis rot ilt;on fe culis deteßante,conpteamini, cfuî audetis iiOgt; bis/umere poteßatem facrofanAa SynodifO“ generalis, ludicium fupremum tn uniuerfanf EccleßamDei?Qibd,Eccleßam?[möin ipfunt etiam uerbumDet Certe^ui tarn horrendit tenentur ambittone nbsp;nbsp;auarttia, ut fuget pafto
res ueros ab Ecclefijs Dei,priuent eas psbulo uerbi Deiieripiät eis bona^qua pauperu funtgt; conférant
-ocr page 75-ÄHBOTATIONES»
(offrant facer dotu non tndif^nis tantu,felt;î etiS tndi^nißiniis, qnt non forint inter Eccie^ fiif Del Irficos lacK^ baberethi profeâô agun turnon Chrifti, /ed Antichrifii ffiritu, ui Principis mundi^ciuiab inùiopeccat, menti' tur,(^ homtcidaeft.Quid igttur à uobis,lt;!'^ à Ufßra Synodo ( ßquidem idpoßiris, quod mo' lioiint ■, efficere ) expeSîandum fit, quant ea, ^Korum fundamentu in quarta ueßra ßßtO' neiecißisi Vrfcilicetfcripiuram Dtgt;i ereptant omnibus amp;nbsp;l aids et clericis p'tjs, impijj pha^ rifteis prodatis [epeliendamiamp;iitnominetra ditionum interpretättonumueßraru)n,Al coranü quendant pro Euangelio Chriflicon' fwntJatiSjÇir Ecclefij $ obtru Jatis f In Je ij; nomi neexecutionis ueßrorum decretorum, ciui' libwî driflis cunéla reliqua Europee régna aßU ftd (ir pfrditd, T«rciî prorfus euertenda prodatis^
Q^idenimhürücß,quod «fç;drf poßimtis perboî annos à nobis fa^lum elfe.'yî^ihil/a' ne.Sfd necutfacere ißa omnù definatis j «î/dm deuobisprtebctis.
Q^dhicaliud, qßagitianoßra-, etßmul itt, ßüDei ludiciûuidemus.) Sanèflagitia ueßra inhisiamp;^iußu Dfimdici« uidetismtinaetiS, pfrwtded*
-ocr page 76-annotatiónes, feruiiieiitii, animadaertatis-, ut reuertii^ Dominum /iuderetn^
Si enimpro meritisnot caßigaret, iampri' demfîcut Sodoma amp;nbsp;Gomorrhafui^femus.) Principes itacf; SoJomce amp;nbsp;Gomorrhlt;e repra fentabunt nobis Synodum EcclefiicDeijper ^uam reflitui debeat doSirina dilciphnii Chrißi.
An ut uos cofundamus ? abßt.) At Daniel, cum populißuipeccita conßteretur, dicebaC Nobis confußofacietjregibus noflrts, pritld pihus noßris, amp;patribus noßris-,lt;iut peccant mus tibi.^uam confeßionem ipßpoßea ag' nofcitis.
Indicium uerà incipere nunc uidemus à Jd mo Dei,)Çy^ee erattnunc autemfaäaeß f^e^ luncalatronum.
Dum enim nunc eijctuntur ßacerdotes.) Non ßacer dotes Jed idola ßtcerdotum, Q^odßfal euinuerit,ad nihil ualereultra nißi ut eijciatur foras, (^r coculcetur ab homi nibus.) Nonigituriamfacerdotes,ßed in««-le pondus terr ce. nam tnfatuatus fal,ne juiiê ut in flerquihnium ponatur,prodeß.
In omnjtweniw noßris affliéiionibus ui' Jemus iudictuDeifetc.) Vtina, nam hoc fiui deretiS)
-ocr page 77-ANNOTATIONEN.
ieretis^uenhuicDeiiudicio occurrere pcpi «itenfid «on arrnis mundi buiusobßfiere la-boraretts^
Quarenifiille Spiritus nosapudnofmetip^ fos prmu condemnauerit,nonclu illuingref, [um eße ad nosaffirmare poßumus,amp;c.) Et blt;fc uerißime conßtemini.Du igitur adeo nul lu omnitio produis ßgnu animos ueßrosper fpiritttm S. de tantis ueßrisfcelerib.eße con^ demnatos,et uera eorÜ pcenitentia comotos,af ßrmareueflro ipforuteßimonio non poteßisy Spiritü S. eße adhucad uos ingreßum ;imlt;i ipßugnoßcitis -, eu nec eße ad uos ingreßuruy frußraij^eu uos inuocare'.QMd cu itlt;t habeatj ^uisresEccleßaru Deiuobis poßit iudicadas crederef QHisetid,cut Eccleßa Detcordtßt, uobißcum ueht de eius reßitutione conßultare?
yfiuo egOydicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«on reßoH'
dfbo Mobij.)QHi(i igitnr «os tie rebus Écclt^ (ÎÆDfiiuJifftis?
Abominationfs patrum illorum oßende il' Hs.^Boniigiturfacttej^uod has nos uobis ab-ominationesoßendimus,.
J\ detegendis noßris peccatis ßermonis C' xoHiHtM uobifcu duximus.) Omnio neceß' priô, SeJ oportebat «os accußire omnia d peccata.
-ocr page 78-ANNOTATIONEN. pec«M, aJnherata docînn^e, peruerfo' rumij^rituuin cum primis, deindeetitmfi^nS ali^uodproferre inflitutie correéîionis.
Sua primum peccata,amp; noßri ordinis uiter deflentes,atij; Dei mifericordiant omni' buiuotis implorantes-) Ó' nimiumbreuitef ftccatas Iachrymas,amp; non exuera tantorum pcenitentia profufumfletum:ßtarnen aliquot in hoc ueßro conßeßuuidißisßta^^ordinii ueßri peccata deflentes-
Aderigen dam, amp;‘inßauran dam pene cob lapßam Eccle[iam.)Qjiodaduos attinet, non pene,fed plenè collapßm-.ßed ijuam editis not engendre rurßis molitionem?
Noßri ^uidem temporis, noßrißatutf in hoc prcefertim Concilio, imaginem intueri poßumus-) o' ßgt;mniatam imagtnem, Quk^ enim horum in uobis reipfa conßiciturl
Veßrumyeiui duces eßis populo Dei ad cct' leßempatria contendenti,officium uidere.) Acuti oculiiCiui uident,ciucenuflt;iuam funt-
I« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium ducum populi
explicantur,^U(e hunc unum femper fcopu/n habuerunt, amp;c.)Hunc ßeopumdct Dominus ^uos habere»
Eadem ueröconßlianobisfftfeliceßicceßu, amp;nbsp;exituin
-ocr page 79-ANNOTATIONES»
uolumus in inßaumnJa iccleßtiyamp;'c. ob lt;lMgt;n caufam Iceti hue in (jgt;i rituconuenimus-if(‘^net}lt;ilt;t crunt.) Omnino hlt;ecßnciorum confdia uabisfequenda crût. HorHDi igitur conliliorum aliquod tandem fa^ eite initium. QM^e cnim quarta ßßione ueßra decretafeeißis, longe alia nobiseonßlia tni»-ninturdmo oßendunt^
Qmftiam maioranobiseertamina impen' dent inßauraturis Eceleßam^quam illis inßau wtHris templum.') /^n ueronon «iftos «os in Hj eertaminibus ßatim initio Concilijueßri reipßßßi eßis, ^ui deßitißis obtinere eontrà Rom. Pontißeem ueßrum, amp;illi deuotos, ut eocilio ueßro titulum,repr(eßnttntis Hniufr* ßm Eccleßam Dehuindicaretis,eolt;ii amp;■ Pon-tißcem,0'eiusCuriam,lt;iuibu5nemo in orbe eorreéîione magis o[)US habet iurißdiSiioni ueßrueßubijceretisc'
Hoc([uidemßehabetote, nobis nee irriß^ res defuturos,nee qui maximis uiribus à cce* pto opere nos deterreant^^ lt;iuoect.) Talent Pontijîcem, ey aulam eius tales^ c«nftlt;is ipß uerèdeuotas creaturasexpertießis,amp; expert ntiniquotidie: quareigitur deeo non tandetn tpudorbem Chrißianutnquerimini^con-
-ocr page 80-AN N O T A T I Orî E tn illos uen fpiritus armafumitis^ ''
Sedcum ß)irituilibut nequitijiinccelefli' bus.') Sdnè.Det autem Dominus,ut id fenM' tis,amp; ne his ultra credatis^
Quire in eo cofidamus, ipCum precibus itt' uocemus,(ir ipfe omnia perfciet.) Chrißas ^uidem Dominus his omnibus ejî potentior: fiautem eo confi'deritis,uerisci; eum precibuf inuocatis,id tandem re ipfa declarate, et opus aliquod reformationis edite.ld certe,(juod ue' flra tjuarta fi'ßioneprotulißts, demonßrat uos coueni/Je in nomine Antichrifli. Chriftus’e' nim fcripturasfuas et legi infontibus, fir legi ab omnibus , etiâ uerti in omnes linguas uult, eascj; cunSiis ^uocf; preeferri traditionihus, et interpretationibus,has!j- per ipfas fcripturat iudicari» Vosautemfblamueßramuitiofamb ttnam uerfionem uultis haberi authenticaiti: Crtraditionesrecipitispari affeSiucum ßcri' pturis.Etßrripturarum interpretationem Hit! addicitis,^ui maxima ex parte in fcripturi! aut omnino nihil norunt,aut peruerfas uolutgt; Hcecdécréta nonpoßunteße,nifiopera An' tichri/li,
Sedemusenim tani^uamiudicantes duode^ dm tribus Ifraêl, ouibus comprehenditur uni uerfu!
-ocr page 81-ANNOTATIONES» uerf^us pop ulus Dei.) Ç^uare igiturnonamp;' Pontifïcem ueflrum,amp;[celerunt atq^fligitio^ rum omnium/eniinam, Uhus curiam^ Sedfi pergetisjUtin quarta ueflra Seßione ccepißis, non ad iudicandum, fed ad condemnandum uerumlfraêlem,Deici;populum confedißis^
Crà «f ró Je Principibws loqHimur,tam de his ^uiEccleftafliciuocantur,quàmlt;lui See« kresjo^uimur. ) Reélè ^«i Jem hoc^Vnde au te m,^Mo J dicitur de uobis,uos ad gratiam Ro» Ponti^eis à uerafententia deterritosyBerton'- ' tinwm amp;nbsp;Erifulanum epifcopum^Petrum Pa« I«m VergeriMtMjCiraliostjMofJam Joélos pioSjiJ Concilium ueflrum non admittere, fed infidijs Pontif 'cis potiKS prodere^ Ex a J«.-lantibus omnia Pontif ci Rom. propri« peruerfitati,Syno dum potius replere^
Omne autem genus hominum condemnan' Si in hac ueßra Synodo locus eß co demnandi omne genus hominum^ et in primis uosipfos’,^uarenonamp;‘ Pontißcem ueßrum, eiustj;curiam condemnatis anteomnes^cum id nemo fit grauius meritusl
î^imirum utnoßra^^ fimul Principumac populi peccataflentes,confiteamur,(^c.') Re fl:e,C«r igitur non Pontificis ueßri^^cu
a 3 ria
-ocr page 82-ANNOTATION'S» ritf eins peccata hic paulo fj^cciahus conß(‘ r»ini,amp;uoluntiitem produis aliijuitm illi cor' rigendi^ niß prima omnium tolhuttur, de Eccleßa reformatione uos t^uidem fruflri conßfltabitisttluod necipß diffitemini, Clt;tpi^ te enim morbis pereunte,membris reli^uisint dicinafru/iraparatur»
ld lt;juod plane in fjiiritu mceroris ßitis nuitr abiindefacimus,)O nimis leuem mometi' neum mcerorem, qui adeô nullos adhuc pro' fert dignos uera p cenitentitefruéîus^
Vtdifficileßt de unius ordinis peccatis irt' ^uirere,lt;iuin relii^uorum ßmul ordinum peC' cataappareant.) Et hocuerè.Sed facerdotum peccatafunt prima omnium uobis corrigedi. Interffacrum amp;nbsp;profanum non habuerunt dißantiam.) Hifc ig/tur peccata, contemptif omnino,acetiam deprauata legis amp;nbsp;doßri' fieri profanicj; in omnibus ritibus Ec^ clefilt;e,amp;perfbnis confußonem, cur non iit primis amp;nbsp;confiiemini, amp;nbsp;corrigere enitimini? cum h^^ec peccata cauße ßnt fontes omnii aliorum amp;nbsp;ueßrorum^O'principum, amp;nbsp;pa^ puli peccatorum.
Qute utinam ad iliaßolüm tempon pertine rent,ie non noßri (puoc^ temporis imaginent referrent,')
-ocr page 83-ANNOTATIO NES.
referrent.) Referunt enitn nimiu expreßam» Vtinam huic maximam occafionem, maxi^ mammateriam amp;nbsp;^n^oritatem ipfos Principes,atcj; ipfum populum dediffe negare poffe.» Kus.) M.^ximani fané occafionem, matertam amp;authoritatem huic facerdotü corruptela, iftidederuntjhis rebus. Primiim efuod fe à co ^nitione iudicatione Ecclefiafiicarum rerum^perfonarumfubduxerunt, amp;nbsp;uos ueßnmini/ieriiitresomnes Ecclefiarum, ue' frisiudicijspermiferunt:ade6,utpridem nec in eleSiionibus etexaminationibus prælatorü amp;miniflrorü Eccle fia feront fuffntgut^nec fententias dicâtin borumtudicijs. Deinde, ^uôd opes omnes Ecclefiarum,ueftra diffen.-fttioni penitus crediderunt. Tertio, (fudd bosinimmenfumex fuperfiitione auxerunt, icclefiis'ci^externis ditiontbus onerarunt,(^ opprefferunt, ealy re pralatos regundis his ditionibus occupatos,f mfim Ecclef ^5 eripue.» rïit. QuortOj^uodeosetidipfitn aulas fuas, (iradgubernacula Reipub. pertraxerunt. ()^ntô,lt;iudd Epifcopatus eÿ- pralaturas cofe runt, contemplacanonica eleéiioneamp;'examt Hatione,pro carnali ftuore autpecunia,aut propterfecularia minißeria, uel pra/iita, uel ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 4 praflan-
-ocr page 84-ANNOTATIONEN» prxfîMdi^ib ipfis,uel ab ijs ad ^uos illi perti nent. Sexto, tju d eisfuoamp; omnium morti bum iudicio exemptis, cunclorum fcelerum amp;fligitiorumlummam impunitatem conce/' ferunt,amp; conferuant, Verißimeigitur uos guerimini, principes amp;nbsp;populos corruptel^e facerdotum maximam dedi/je occaßonem,mi teriam amp;authoritatem. 0di.afi culpa feuo^-lunt exonerare,nece(J'e efl,ut primum eos omntnononl'unt,necefje uolunt Chrißi ß' cerdotes,rebgioni(i;facerdotiife (c^uam uer' hum Dei,amp; cum hocconfentaneiçanones retjuirunt)fubijcere, facerdotij etiam nomb ne,loco,fbpendijs, poteftate abdicent:Sacer' dotij inlt;iuàm, id efi adminißrationis doélri' nee amp;nbsp;di/ciplina Chrißi. non dtco adminb ßrationis ditionum et opum,lt;iucead Ecclefias delate ßtntde (j^ua ea ratio iniri poteß,ut neminitjuiequam eripiatur,ejuod ullo iure, ul la ai^uitate, ulla humanitate retinere poßit, Üquot; in adminißratione rerum Eccleßaßicarunt (juàm minimum immutari necefßeßt, Quof' tiim tjuißj. munere commodis Eccleßce nbsp;nbsp;RfJ
pub.deßeruirepoteßamp;uult,ei muneri merb to applicari debet, Veriim ut opibus potetl tuEccleßeeEccleßam Deioppu^netfamp; ui'
-ocr page 85-A N N o T A T I o N E s*
Pet,e/î nemini concedendum, Neceffariit awt non corporij titntum,fed etiiin honeßa con-ditionis,lt;lMmconleruitri interfit Eccleßaet Reipwb.fx opib«5 tant immenfis,(juibus Eccïe filt;£ oneratiefunt,nterità fubntinijirari debet: modôexhiiprius coßituatur^unde Chrißus Dominus in fuis uerè pauperibus, (quorunty ntnos ipßagnofcitis,funtbona Ecclefiarunt proprii) dignefußentetur amp;foueatur» Dein Je opMs eß,utipfiinfacerdotes deligant, qnoîMerij pietatis fruiîibus deprehenderint dDominoadideßeficutinßru^os, ita etiant «Jffignatos. Hor«»« tuntfanSbo minißerio, id ff ipfiDomini doóirina difciplina fub'tj^ fiintßjeomnes'.ipfostamen homines,^utfa' cerdotiofunguntur^Huoniant homines funtt ^peccarepoffunt^fubEcclefia poteßa^ tis politicæiudicio relincluantt ueßrum uide^ bcetPontißcem,amp;illius curiam, et Curtift-«oj : arguet eos at^i^ condemnabit de pec^ «to. Itacf^ eos ^ui bene preefunt, amp;inuer' bo(^do^rinalaborant, duplici honore di-
'j gnentMr:«tWt«en de neceffarijs hniws uita non ultra Hits largiatur, quàm opus eis ßt ad ngt;ini[ieriafua[anéiè amp;nbsp;utiliterprceßanda,ne lt;^urfus preefentium rerum copiadcura abßra^
H bantinr
-ocr page 86-ANNOTATIONEN hitnturrerum f^iritualium, HaneßteerJoU bus ßuis uiuenJi agfuJicj; religione et coitJiM wewDew ipfe praferipjta^uire nhlla ttliauel Eeeleßis,uel ßicerdotib. poterit efßeßtluttris.
Dkot igitur Principes,efuibus Dominus ft-CHtomnium,itaamp; jacerdotumanimas fubie' at:amp;popu/i,lt;}uib.una cu principibus Deus iusamp;poteßatem detulit,ut D. CyprwMHîfX diuinisfcripturis euidenter probat,eligedi di' gnos ßacerdotes,uel indignas recufandi,facer aotia reßituere Eccleftjs Cbrißi, tjuifjue pro fua uocatione,ftlt;mmo fiudio élaborent, conti gione certe tenentur,ut idem D* Cyprii' nus teftatur,impictatis eorum, lt;jui facerdotii occupantin perniciem Eccleftarum^
Four« iiKtfW communium lachrymarunt apertamus,) Donet uero paftoribus ueßrisur ram tantorum malorum,^Hce Ecclef js non in'' tuliftis modo,fed adhuc etiam retinetis, agni' tionem amp;nbsp;pcenitefgt;tiam,lt;iU(f uerarum et Deo grataru lachrymaru fcaturigine fuppeditet.
Sicuero in fummaßeruiant, ut eorum offi' cium in primis fj:gt;e£iet ad honorem Dei,amp;uti litatem huius Concilij, ^uodpropter publia bonumeßconuocatu.) Sißcuosferutre Pon I tißciueßrouelitis^certè Eccleftjs Synodus ue ßri
-ocr page 87-ANNOTATIONES«
fin non commo Jure poterit.
Ne acf oJiMw cuiu/c^uum fententiam profen w«s,eti£lt;m fi contra nos aJuerfarijiuel intmi^ ri Cr hoßis perfonum gent.) Hoc lt;/et «obis Dominus Hereby [emper cogitaretftcfacile ciuebitis-,ne quid uel ad gratiam Pontißcis ue ßri^aut ueßrlt;e carnis,uel ad odium eorum qui KOS amp;nbsp;ueßra ex uerbo Det reprehendunt, ßatuitis.
Imitdri nos oportet ilium, qui earn primunt formiuit,amp;c,)) Certeoportet. Ipfeaute lar^ gi«tMr amp;nbsp;eßiciat,ut imitari eum uobis libean Id quod turn demùm facietis, ßPontificis amp;nbsp;omniKm mortalium perfonarum contemplatio nefubmota,reUgiofe inquiretis,quid pater uo bis madet cceleßistSifcripturas eius folas uo'
prop onetis 3 «r ex (jKib«$ de Eccleßarum re fiitutioneßatueredebeatistSipatienter be neuolèaudietis omnes eos, qui ex his uos offi
Keßri uolentadmonere'.Si tarn multa pri' rlrm grauißtma uitia,in doiirina^di/ciplina et «iw ueßra,non poteßis ignorare,ad horu- cor re^iionem uos cum prions accingetis, amp;nbsp;fde pijs xbifj; gentiMW hominibus facietis, ßudio KOS teneri ueroreformandi Eccleßas,et in pri mis minißros earum, îlt;îatn totus orbis nouit
Cir
-ocr page 88-ANNOTAT! ONE s* ^deplorat^nullos inter homines uiuere uo/ citis prielitisamp; clerouitiofius.Siuitam de' nity cuius in crucem offeretis cu Chrißo Do' minoytjuam ut quict}uam probetis,ijuod uerbo Deidttmmtunt eß'.aut condemnetis,‘iuod Do uerbo fuo uel requiritjuel probate
Siprecibus abhumili et cStrito corde ptO' feóiis,ip(um ChrifliJjgt;iritum,qui eft pax nO' ftrtt,inuocauerimus.) Cor huiuftnodi infttlt;tl (fobis Dominus,
Vtéj^nos in omnibus adipfius honorem, amp;nbsp;iieramEccle/i(e utilitatem regat,amp; dirißat.) Atfthicuobis pneftdeatfpiritusy lucemtiftn^ cordibus ueftris infundat,arguet amp;nbsp;condeW'’ nabit mundum in uobis^amp;' per uos ; tjuia miuf dumtotum/ideoeos cum primis ^uifuntex mundanis primi t deiuftitia,^iudicio,lt;}uod Cbrifto fcilicetnon credunt,iuftitiSeiusca‘ leftem non modQnotputeruntjftd hoftiliftnf^ etiam oppugnant^deuiSlam'^^potentiam amp;nbsp;t') rannidem principis mundi reftituere,et Cbn fti ui^îricem amp;nbsp;falutarem poteftatem deijcere
' amp;nbsp;proftigarefatagunt,
Vtunooreatq^uno ftgt;iritu DeumPatreiil Chrifto Iefugloriftcemus,lt;pui eft Dews bent' diéius in /ecula^Amen,) Det nobis hie ipft benedtàm
-ocr page 89-■ A N N o T A TI o N ES.
lenediciusinfeculiDeuijagnofcere^ per' fendere, qudm horribile ah ipfo iudicium «eat omnes eos^t^uHppus nomen lt;amp;nbsp;uerbum KanèmoJó ufur pant,non etiam impijs conaïi' luj frtftexMHt. Quod enim Deus in tam reprobum perditum,atq-adeô uniuerfo or li perniciof impnfum fuo luflo iudtcio tradie dit Row. federn,^ curiam eius,cum'^euotia^ ribus ip p creatur is eius, tot iam feculis,hac turn primis caufa eß^^uod ^uanc[uam contra Cbrißum moliatur amp;nbsp;inßituat omnia,Chrißi tOTen uerbum (ir nomen,cunéiis pds aóiioni Ijks amp;nbsp;molitionibus adeo impudenti impietate prlt;etexereubi(i;audet^
Deti^iturDeus uobis,lt;luip)iritus eßamp;'ue ’^itlt;ts,amp;‘ uult in p^iritu amp;nbsp;ueritate coli ado riri,ut ^«i uw multa He Chrißo Domino, de piritu et Eccleßa eius, de uerho et iudicijs e-iKS,depcenitetiaetprecibus,deßudio pietatis KerbafacitiSyde his rebus etia ferio alie^uando tO7itetis,Chrißumcj^ Dominu ueru (ir unicu taput,pruatore ac uindice Ecclep^eftae dgno patis,amp;adoretis uero cordet pc demu locum iftit,lt;iuem Motis fMmitij,tucri,f tßinodu Eccle (ilt;tDei ptn^iam reprueßentare, populoij^Dei tonplere falutariapoteritis, etßatuere»
DE CRB*
-ocr page 90-DECRETA SESSIONVM I« Concilia Tridentino,
Decrftum i.
SAcroGnda T ridentina Syno dus m fpiritu fanóto legitim^ congregata,i'n ea præfidentibus eiufdem tribus Apoftolicæ fedis Legatis, agnofcens cûbeato laco bo Apoftolo,quôd omne datum optimum,amp;omnc donum perfe lt;^um de furfum eft,defcendens a pâtre Iuminum,qui fis quipoftm lant à le fapfentiamj dat omnibus affluenter,et non improperat eisî SiCfimul feiens, quodinitium fs' pientiæ eft timor Domini: ftatuic 8c decreuit, omnes 8d iingulos Chrifti fideles in ciuitate Tridem tina congregates, exhortandos ellè(proutexhortâtur) title à ma lis amp;nbsp;peccatishadlenus commiC fis emendare, ac de cætero in m
more
-ocr page 91-more Domini ambulate, amp;nbsp;defiz deria carnis defer cre,orationibus inftarCjfæpè fæpius confiteri, eu* charifttæ facramentum furnere, Sc ecclefîaftica frequentare, præz ceptadenicp dominica (quantum quifeppoterit) adimplere,necn5 quotidie pro pacePrincipûChri ftianorunijac unitate Ecclefiæ pri uatim orareuelint’.Epifcopos ue, ÏO3SC quofcuncp alios in or dine fa cerdotaliconftitutoS:gt;Oecumeni cum Concilium in ea ciuitate cele bràtes,utafiiduè in Dei laudibus incumber e,boftiasdaudcs 8lt; pre* cesofferre,facrificiûmiffæ quoltz bet (altem die Dominico, in quo Deus lucem condidit,Slt; à mor/ misrefurrexit,ac fpiritû fanôlum indifcipulos infudit^peragere fa* tagantrfacientes^icut idem Spiri tus fandus per Apoftolum præci pit.
-ocr page 92-pi%obfêcrationes,orati’ones, p(/ ftuladones , oi'atiarum adiones profandiffimo Domino noftro Papa,pro Imperatore, pro Regk bus, èc cæteris qui in fubh'mi'taie conftitutifunt, ac pro omnibus hominibuSjUt quietâ amp;nbsp;tranquil' lam uitä agamus,pace fruamut, fidel incrementum uideamus. Præterea hortatur,ut ieiunent fd tem fextis ferqs in memoriam paf-fiom's Domini, èC eleemofynas pauperibus erogêtn'n ecclefi'aaut Cathedrali fingulis quintis ferijs celebretur mifia de Spiritu fan' do,cum Ietanrjs,cæteris^ oratio nibus ad hoc inftitutisîin alfjs ut' ró ecclefqs eadem diedicantur acl minus letaniæ amp;nbsp;orationes* Tem poreautem quo ia era peragutur, coUocutiones et confabulationes non fiant, fed ore amp;nbsp;animo eek' branti
-ocr page 93-brantiadfîftât.Etquoniam opor tet Epifcopos efle ineprehenfibP ks,fobnos,caftosjdomui fuæ be ne præpofitos, bortatur etiam ut anteomniaquilibet inmenfa (er^ ' uetfobrietatem,moderationem^ ciborum. Deinde cum in eo loco amp;pe ociofi fermones oriri foleât, utinipforumEpifcoporum men fis diuinarum fcripturarû leâ:io admifceau Familiäres uerb fuos unufquiftç inftr uat erudiat, ne fintrixofi,uinofi,impudici,cupp di,elatijblafphemi,et uoluptatum amatores : uitia demùm fugiant, 2lt;uirtutes amplecflantur: SxLinue ftitu 8c uultUjôé omnibus aftibus honeftatem præ fe ferant, ficut de cetminiftros minifteriorum Dei.
Adhæc jcumhuius facrofaiv fti Concilq præcipua cura, follici tudo nbsp;nbsp;intentio fit,ut propulfatis
e hærelum
-ocr page 94-bærefum tcnebris,c|uæpertotart nos operuerunt terrain, Catholp cæ ucritatis iuxjefu Chrillo (qui uera lux i'ft)annuentc,candor ptl ritas^reRilgeat:8cea quæ refop matione egent,reformentur, ipfa SynodushortaturomnesCatho licoshic congregatos,Slt;. congregt; gandos,atcp eosprælèrtim quiia^ craruin literarum peritiâ habent, ut ledula meditatione diligenter fècum ipG' cogitent,quiHuspotiP fîmum Liijs ctmodis,ipGus Syno di intentio dirigi,et optatum efîè^ ô:um fortiri polTit, quo maturius èC conGiltius damnari dainnaiv da,Sô probanda probari queant, ut per totum orbem omnes uno ore,amp; eadê fidei confeHîone glo'' rifïcent Deum ôd Patrem Dom^ ni noftri lefu Chrifti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
In fententijs uero dicendis, ttJ' xta
-ocr page 95-' xta Toletani ConciK] flatutwm^
! inlocobenedicftionis confidents bus Dominis facerdotibus, nub lus debeat aut immodeftis uoci-bus perftrepere, aut tumultibvis perturbare,nullis etiam falfis ua-* nis'ue, autobftinatis d.ifceptatiögt; nibus contendere: fed quicquid dicetur,fic miuflima uerboruin prolatione temperetur,ut nec au^ dien tes ofFendantur, necrec'ti ns dicq acics perturbaio animo in* fieetatur^
i InfuperipfafacraSynodus fta \ tuitSd decreuitjqnod fi forte con ‘ tigerit aliquos debito in loco ' non iedere, et fcntentiam et in fub i uerbo Placet proferre, congrega I tionibus intcrefie,Slt; alios quoicu 1 queadusfacerCjConcilio duran I te,nulliprætereapræiudicium gc neret, nullicg nouu ins acquirat»
e i
ANNO*
-ocr page 96-annotatïones in
Décréta Concilij TriJentinit P(o Lésion’ S,.
DKmns tibi,pie leSior,prlt;ecIara ilia Je' cretajanilorumpatrum, lt;^ui in Cod' ho TriJentino pr^efuerunt^ non minus apaJ homines abfurda^quam er ga Deum contume liofa.Eaenimeßantilt;luigeneris humani ha' fiisfraus amp;nbsp;malicia,ut interdu fein angelus lucistransformer,^uóplures decipiat,amp;iif exitium trahat,etiam,fi fieri pofit^eleHos^ Huiusad exemplum,uidentur t/ltecreaturlt;e Papa, ({ua Tridenti principatum tenuerunt in SynodojUt illi uocant,facrofan£la, omnet fuasadiionesinflituiffe. Etenim cüadhocde' leéli ejje dicStur,ut uicia corruptelas,lt;}u^ ipforum uicio et negligentia paulatim in Eccle fiam Chrifti irrepferunt, fuanunc prudetttia pietate cognojcat acrepurgent, re ipfani' hil aliudagunt, (^uamut prifhnam impietategt; ïdololatriam,amp;‘omnem peccandi hcentiaix confirmentacftabdiant. ldautem ut uerifi milt aUc^uo colore ab ipfisfadlu uideatur, mi' gntficos titulos fubinde inculcant,amp;'fi’edofo E^clefia uocabulo abutuntur, ijuam illt ue/H' gia fuimagißrhhoc eft Satana, cuius ff irita ducuntur,
-ocr page 97-ANNOTATIONEÎ. ducuntur, fequuti, hoßditer infeéîantun Hocfamen difcrimen inter dlum magißrutn amp;nbsp;bos fuos feéiatores uideri poßit, quod die ^flutia et callidiMepIufquttm humanit fucutn f’^lf^^fitcerehominibus, quamlibet exercita' ds:hi uerofuitmßultitiam atq- impietatem toti orbiternrum flolidißtme produnt, Noweriff, qui mediocri prudetut praditifunt, eorufrau ^^^)fligitiit,fucos,amp; inipoßuras,etiatn ß'nul ins moneat:amp; tämen dliquo modo re tegen dee ßtit latentes in ißis feßionibus Coedij Tride dniimpofturee,neadeundem impietatis lapi, ‘Jfw ftmpliciores impingint. Qjn uero medio' (ri iudicio praditi funt,amp;- mores atq- impoßit ^“siftorum bominum aliquo modo nouerunt^ f^cilequidin bis fubfequentibus decretis con dneripoßit, cognofeent, etiam ßdecretaipßt ft^roßtnSilt;e Synodi non legant. l^am in ijs 't^aßintea impietatis fundamenta,quee po/b ^‘(eratinfequenttbus confirmanda,ut ex uer bis decretorum promptum eß cognoßere^ , Primo igiturintotarationeprocedendi fuS ^ftpietatem atq- auaritiam produnt ißi décréta fes,cum de prcebedis ,praßimonijs, ut dli uo^ alijsreditibus Eccleßaßicis, qui ad (Kendum ilium (^lendorem amp;nbsp;terrißcam pom e i par»
-ocr page 98-A N N O TA TIONÎS. pamualJeconducuntjinprimis funt foHicitl, ' muhumci-uerborum in eis con^uirendis itc Ji' finbnenjis prof-unJunK De Joéïriniï uero, iju^totius controuerpie caput efl (irfonsgt;l^' uiter ac perfunSiorie faciunt mentionem, nJ tame ßnetnanifeflaDeicontunieIia.Hlt;ec nK' tem prima cura efle debebat in Cocilio legitu mècongregato,ut certa amp;flrma religioms Jo ûrina flabiliretur,non aliunde quJm exfonti bus facrarum literarum petita, manifeflu prophetarum amp;nbsp;apoflolorum fententtjs coil' ßrmata. Deinde mores hominurn luxtaeait' dem doSirinam ritJcomponendosinformiilt' dosci^curarent.Poflremó,fl uideretur, ^uomo do reditus Eccle/laflici, qui ad con/eruatione Euangelici miniflerii,amp;propagationetn ueti^ dodirinie,fcholarumq- inflaurationem inflitif ttfluntflefftimediflribuerentur.prudenteretl amconflderarent, Nuncuero noflra creafl rie,quod ad explendas eorum uoluptates pff*' net,priecipuè curant: dodirinaapudeos,‘l‘i‘^ prima effe debebat.hæretinpoflremis, aut nt uerius dicam-inullum habet locum, niß utt»^ gis ac magis deprauetur, Hoe nimirunt eH praclarum aucupiumtis qult;eflus eflillis mnl' to uberrimus^ Interim ttero, Deum imrnorti' lerXi
-ocr page 99-ANNOTATIONES.
kni,lt;iuiim religioj'i uidm uo’unt^ Nemo in c5 cihopriniitim loquitur. Omnes congregiti-tMriH Ijiirùu fûnîio:fcilicet,quem uerius ritHtw neriiginis,^lui hos impoßores tranfuer' fos igit-,lt;inei5 oppellare, Is jiftat ßntentiai ccelode'mpßsyUelßtne in cerebro perdivßi^ worMhominwrnexcogitaUj Poßeatpß fucro ßnäa Synodus,o^Uie non poteß errare, pro' ««ncidt ontculi. O' inaudttant hlaß^he-miim.fubitàfulmine de cceiopuniend(tm,amp; extingMcnJitm.
Semper Ubent in ore mignißca illa uerbi^ Sicrum cocilium -, Sttcrofanéia fynodus -, Ec-clefuDei,EccIeßa catholictt, Vicarms Cbri fii, Succeßor SanéîiPetri,^ hoc genus alia ß)fcio/a uocabula,uttßoß}lendore «erborwm fucumfaciant imperitioribus, RetegenJa i* gitureßißorumßaus,atlt;j-eorum opinio migt;’ nuenda:([ui cum ißas uoces audiunt, ucl opi^ nionereligtonis terreturiuel earn quam ßgni' ficantßn^imoniam in bominibws qui eas jtbi falßußrpantietiamnum harere arbitratur, QMarecKm audis Sacrum cocilium, ßacroßtn üamßynodum, tecum cogna id quod res eß, nihil aliud eße,qudm confußam quandam pro^ ßigitie mentis hominum turbam, qua inßtit' e 4 £ïhRo'
-ocr page 100-ANNOTAT! ONE s.
iitt Romini Pontificts,hoc eft ueri Antichrb fii,TriJenti fuit congregatt, ut illuftrttint iit hoc tempore cceleftis doôîrince lucem, fut ft' perftttione,impofturis,atei; dijs inftnitis mtlii artihus extinguantyamp;'fuum tyranidem (pio^ cuncf; id fieri potent modo amplificatamfinbi' litam'cp tuetntur,
Rurfut cü audit Eccleftam Dei, Ecclefum catholicam, earn tantummodo efie pHta,^aie exneruis AnticbrijiPcluieflcaput, uelut angularis huius ftru^ur^e lapis, ex columns flagitiorum atcy impietatis, ex lapidibus cruie litatis amp;tyranrtidiseftfabrefaàa:auihus eX rebus confiât tota beec machina amp;nbsp;firuclura, cuius caputPapa efi'.creatura tan(iuam relh ^ua corporis mèbrafunt Cardinales ,fttelli' tes amp;nbsp;minifiri,monachorum caterua,amp;col' legid canonicorum'.procuratores atij; aduoci ti,Theologi,et impiæ Academia,ut efiLoult;t' nienfis,Parifienfis,amp;' omnes quafunt in Hi' fiania,lt;jui omnes tan^uam fideles alumni dignitatem auioritatemij; ifiius uerè pernicioß capitis,amp;fuarum creaturarum,tjuorumreli' ^u'ijs bene muniturifiorum culina^totis uirib, tueri conantur»
Praterea cum audit uicarium Chrifiifintfl
-ocr page 101-ANNOTATIONEN.
lige uerum Antichrißum^ttduerfariutn it^ue inimicum Chrißhuerum illum perditionis ho gt;»inem,ueram abominationem defolationii^ ^Uitpulßperuiolentittm ^fritudem Chri' ßo,ßcollocatin loco ßtn6lo,ßbi tribuit diui' KOS bonorfî,pro(j^Deo ipfo cupit adonru
Hf c eß eius abomtnanda creatura uerlt;t deßnitio,qua officium tanquam abßentis ßbi K[urpit, cum perpetuo habeamus praßentent Dominuw. H.ibetEccleßa'Deißemper pra ßntem nbsp;gubfrnantew ffonßtmßtum Chri
ßum lefumßiberatorem noßrum. Ergo no« indiget ullo uicario, qui uices abßentis gerat, luxta banc ßignißcationem ßi has uoces i«' telligasy natiuum etgenuinumillarum intelle ft« hibebis, quoties inßcriptis aut uerbis Pa^ pißarÜ uel eas legeris,uel audiueris. lam ergo mihi conßidera,le£lor, quid ab ißiufmodiho-minibus, uel potius SataWÆ fur'tjs erit expe^ ftanJutn.
Primum igitur ipßa loquitur ßacroßanüa S)| «oJkj Tridentina, Attende igitwr ne te decu piit,amp; luxta definitionem traditam, eiws lin' gu«m,ßermonem,amp; mentem intellige: quant Kullo negotio percipiej, etiaßi Synodü ipßani ßacroßanäam loquentem non a«dtas,mo£ió re
5 gxi**
-ocr page 102-ÀNNOTATIONEJ, ^ulam teneas. e»imfynodtis efi^ nei^ /icrofanéïii,ne(}- loi^ui potefl. Sed nus (iHttJtmlitronum undiq- fine difcrimin^ confiiièiiumyatci^unum in locum ex membris uerifimi Antichrifli copuUta : cuius oiwie! ^uitn ea funt.fjfiritu,fraude, impoflurts,etßlt;t gilijs cumulate referta,aduerfus Dfu patreair aduerfus Dei flium liberator?nojlrumlefioif Chrijlum, aduerfus omnia Chriflimembrtif ^ui in ffiritu et ueritate Deum coluht^ßa^'do fifimèconiurauerunt. Quidenim aliud efe potefl ißiufmodi Satanée conciliahulu, iniji«’ prcetextu pietatis,re uera hoc agunthcecAntt chrillimancipia^ut/uouentri bene fit, utc^do ürina uera deßlio Dei inde ab initio Ecclef^ traditaextirpetur,atlt;j^exanimis lt;amp;• memoriit hominumfunditus tollatur^ Htec profei.^o ueriora funt,toto'tj; orbe terrarum manifefi«' ra,lt;judm ut ulla indigeant probatione.Conf lia autem hcecomnia,pion ab Apoßolicafedis legatis,ne{};àrelilt;juis miferis hominibus exahjsnationibus deceptiin illam confufm turbamperuerforum hominum conßuxerut, profe3:a funt,neij-excogitata. Nameora mil xima parsßolidißimaeß,altj homines turpi tnitZirnefandißimi.: alij rurfus in cacamhbi' lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dintiif
-ocr page 103-ANNOTATION'S.
dinfntMoÎMpHtum 4tq; ambiiionM-n rwcntf^ omne genus turpitudinis honores acdiHitias lt;}Momo(locHnqjpartas^Mlt;fr«nt,cloftrina»n,e. rHditioneni,on)neq;PMJiMin «irtutis juperbip fnnè contemnKnt.Sed ab illa callida mcretrt. ceRo^nana,abinoinimicoDet,ab illoimpua filicernioRomano Papainuctaeonfiha {«nr, ut reges terræ.alio^ui lt;id extremam crudelita tematcjjirtipietatein labentes, Je poculo inau-mofwce fornicationisinebriet. I/îiusprofe tanta eft uafrtaes ^impoftum callidi, ut
»Nfntôàlt;{uibu/Jam «iris pruJentibus fît Jubi. tatunijUtruntreuera fit corpus bumanuw ue. ta hominis anima comntuni more hominu anigt; fflatKtn,an uero ffîeôlrum aliquoJ Satanæ,^?i’ nt«JiaboIiagitatum,exipfo tenebrarum regt; gno in hac lucem emiflutn,ut f^rlt;tt inter prin fipesterrce dißiduyamp;miferorum hominum animas fecum in exttium trabat? IliuJ tantu fibi habet propoftum, ut fuos [furios amp;faci' norofos fîlios 3 ^uos uerius portenta Satancc ^«am homines JicaSjin ampiißimo Jignstatis gi-aJu po(?it iocare,atq; ipje infhitis uoJuptatu generibus,quamJiH hac tenutlucis ufura frui poterie,difßuitt,acp(rfrult;itur. Nam Je uita atermtfde antmorum tmmortalitate poß ntor^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem.
-ocr page 104-ANNOTATÏONES.
rfw,no Jubitat illequidëy ut in relujuis Academiji, atlt;j; ab alljs uiris amphßimis lititur: fed plane credit, fibi't^ habet perfml^ fimutn,'nullam prorfus fupereße. Ad conf ^uendnm ergo i/lud animi fui propofttum,^^^ eitiam fummorum principum,eamcy prittexni pietatis acreligionis conciliata,perneceffi‘ti^ fibiforeputauit. Nfij^iHiniuria,meatjuiJeif fententia. Tantum enim fuit adulationibm blandimentii potuit effteere, ut non foln’quot; ingentem pecuniee uim ßbi amp;nbsp;fuis comparaif-ritjfed alterum fiiorum ducem Farmee ac Pb centice, alterum ducem Camerinu creauenb «trunc^exilla fuee Camerineeilluuionepto^ creatum,. Taceo nunc Cardinales, pos, amp;nbsp;alios excel fee dignitatis titielos,cjuibuS fuas omnes cumulauit. Q«in etiam eó pet' nenitimpudentiee, utpoßeaquam Florentifquot; (T Liornam trecentis millibus coronatis emit ab Imperatore,prompta etiam pecunia Dud' tum Mediolanenfem uoluerit emere ab eoiet» Cirolo ïmperatore, ejua eß audacia, Fune autem lmperatoremetrelilt;iuos Chrißiani of his reges,ßlios dile£iós appellat,cureipfaom adunum extremo odio proßefuatur^
Utf w tif Apoßolicam benediäionem Ulis mit
-ocr page 105-X N N o T A T I o NES.
tit,cum ipfe probe fciat,/e uerißimutn Satatiit mtncipiune(j- falutem habere, neq-apofioli^ «m benedi^ionem. Interim ipfefuauitergau detinßnu,amp;tacitus apudfe mirißcot plan' fus a^it^quod uanißimo lenodnio uerborü po-. teßdemu’cereanimos tantoru Prindpum:Ji' gnificans [eidillis impertiri,quo ipje caret, et ^uidomniito ßtprorjus ignorât» Quodaute prctdpuis orbis terrarum monarchis ta pub chrepoßitoblinere os,amp;fuauitereludere,et pcutbouesfubiugotrahuturjitaetiam eos in ofjiciofanäeobedientiiecontineredd uero ferio tn:lt;mpb«t, id uero in primis Jibi palmarium putat.Perfunditur ille quidem incredibi 11 «olMptate,c«m intueturfe]tmmü regni ccs' lorum ejje deum, qui templa cceli fummo Joni tu concutitifed ueniet breui tempus, amp;nunc i»ftit,in quojeyamp;' fuos omnes,non modo fuis fedibuspulfos,fed etiam adextremamillant inopiaw,?^' quam ufqueadeo nunc deprecan-tur, turpem ac fcsdam mendidtatem uide^ lit reduäos.
Statuit £^7* decreuit(acrofanila Synodus,, omnes amp;nbsp;ßngulos Chriflt ßdeles in duitate Tridetina eÖgregatoj, exbortaJoj effe, etc.y Vide quàm Juauiter ludant ifli impoftores, «mliguitate
-ocr page 106-ÄRNOTATIO N IE S. ; ämiiguiNte uerborum, Chnßi fitieles aJbof^ j fdMtKr Triäenti congreg^to!, (/ui cum nullui eum in locum conuenerit,lt;iui uerc(it Chri/li ßäelisyfetjuitur toum tßam admonitionem ui neminem omninopertinere. Necj-enim om-nes ego (]ui Tridentifuerunt condemno, fed eos ejuife Apoflolicos le?jtos appel!itnt,amp;re lii^uos eiufdem ordinis fatellites, m eode cum ipfis ludo edo^os ud impietutem, Cbri^i effe ß'deles perne^o. Ho; fgo uentrißdeles, noit Chrißißdeles iure appelllt;ibo-,dum eos Romi' nameretricis mancipiueffe, minißerio impietutis uerfuri uidcbo, Deßnat igiturinii ni uerborum ambiguitute ludere ■,lt;amp; feipfos uere ad.hortentur:imó re ipfa pr^eftentijuod abalijspoßuljntjUidelicet utdeßerunt defide rii carnis, abijcitinißuus priuttlas cupidiMest pellänt exunimis inßttiäbtlem atcj; exitmlem ambitionis morbumii^uopenead unuomnes tenentunfugiunt idololutria, abominenturie ßammeretrtcem Romanlt;/m,cum lt;juuplerilt;jue omnes pulßo limore Dei,ßneßne Icortunturt Hcfcßopere ipfo priffliterint-,magis admone bunt papulum exemplofuo cpudmßßexcentiS ißiußnodi imnes pr^ceptiones mugnißco titu lorum appmtu coßgnatusßn luce emifermt^
NfC
-ocr page 107-ANNOTAT! O N E S.
Nfc «0« ^uotiJiepro pice Principe Œrî Piitnorum,ac nnittt(p Eccle^i^ priuattm orare uelinc.) Sipilum habereniment!i,autpu^ dons, t/it fecintores A.ntichrißi ^cufuo pâtre diiholo,hoceßcum iUj meretrice Romam-, ^wmDdniel propbetitamp;‘ Paulus Apoßolus «bominationf^n defolationis appellantyCjua' fe detin ioco finéto,pq. ttnciuam DeJtm oßeti' tathomnibus adorandam: puderet illos ide.^ »utiereinuulpus-, cjuodpueri faunt nonßilü eßefaliißimum,ßd eos etmm ex diametro co' tririum conarî. Sed omnino nihil eospudet^ pltnecj^ßnt adomniain^entiafacinora amp;nbsp;co ^itmdi perpetranda imperterritte impude ti«f. QMscredatißam meretricem Rowi*-Mim,pacfminterprirtfipej Chrißiattos cpti-te^cum uideateam nihil al.ud ijudm Ctfc/fS fin^uinem fj}trantem,ittiyin hocfolum intfrt Um eße^utdeßilittone ac crudelitate HMiMer# ßm ÉccleliS Dpi peruaßetac populetur^Arbi traturfortaße, ubi pr^ecipua Ewropæ partent cruètobello imphcauerit,melius fore fua rrn» conftahilttam, Sed longeerrat'.atgßta errat» i*(breuipotiusipfafuuminterTtum uifura fit, pro aterna etfalutari Seruatoris noßri Jo£lri *ilt;gt;qM4z« ipfafuo nefartofcelere cupit per-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaßarct
-ocr page 108-ANNOTATI ONES» m/lttre. An putat efje truncos autflipites mines,^ni hodie in mundo uiuunt, utnoniH^ telligant,ubi mti finti/ia fcelerataconßlit-ubi primum conflitutiif ubi poffea incremeli' tumfufceperintf ubi tandem,(juibus dibusinlucem eruperintf Certèpueri etiiHf noueruntjin bac urbe Romit,ante annosmu^' tos eßße abinimicis Chrijh hacnefaria con^i' lia de hello aduerfus Deum eius 'cj; doéiritiiiuf fufcipiendo,cogitata.Nouerut item, anteiH^ nos tres Buffett effe plane conflitutu, ut infof mem iftum partum,quern dtu pirturiueruntitt animo fuo homines feelerati, prima opportH' nitate in lucem ederent:quo in loco duo MtH homines apud ißam meretricem Romanant if colloquium uenerut,quorum alter habet wi” quod promeritus eff, alter Deo uolete propt' diem eff habiturus^ Et ft enim deffnt homines in mundo,quideiffis crudeliffimis tyrmt' nis dignas pcenas fumerepoffint, certe noJt' eruntlapides,qui contra eos infurganttno ^t' erunt fulmina de ccelo, quafunditus eos,ii( meretur,extinguant. Hcecimpiaconfilia utl pueris ipffs nota/unt:^ profedio Coreboip' fo ffulttores iudicädi erut,ffea latere poffe ar' bitranturt I«« «fro adpalliada quaff uelami' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne quo'
-ocr page 109-Z N o T A T I o N E s» WfïjKoJrf fuperftitionishacnefandi fcekm, inßituit cottc:/i«m Papa,boe efl Antichrifius Romanus. Ac in eo gt;nbsp;Di boni, feriô^quàin ßultits KUgas propoMKWt (atellnes ißius prado «iSj^MÏf«er«Mtcongregati Tridenti, nbsp;nbsp;ma'
^noepuodirnippantu feßionum^qHajiex tri-poJedixerKHt fententw, de confeßione, de
Je ieinnio Je ordine in quo deheani f '-^fre,^ boe genus alijs nugamentis, non mi' nusßiiltis ^«(twimpijs.
Et ijuowiam oportet Epiß:opoi eßeßjbrw, ^^nflos^domuißfte bene prapojltos,amp;c.') Hic Hidesle^ior,quireligionetraiientßicräs Ute f'ithac mancipii turpitudinis faditatis. Cum enim citant Pauli îocHtM^ui eßin tertio capiteprions Epißolte adTimotheum, in quo inbet Spiritusfanftus Epiß:opum effe oporte-ftirreprehenßbilemjUnius uxoris uirum,ß}' Irium, ^c, illamparticulam,feupotius illud f^preßum praceptum De i,^uo(i pracipit di-ßrtis uerbis,Epifcopum eße unius uxoris ui' fnin,confultà(irmalitiofe prÆtermi/erunt» Naw ut funtownes infanda libidine contami natijÇÿ- ownem caßitatem oJerunh ^-legiti' WHw uftmmatrimony,tanquam nefar'tj nebu , iones abowinantur, Q!iüdeßqult;eßoaduerßts f Deuw
-ocr page 110-annotationes.
Deum amp;■ fticras literas blafphemare, ß hiX noneflf lubet Spiritus fani^us,utIegitigt;»Kiff uxorer» hnbeas^ cunt m iuxta orJinacionem Dei caflèuiuits, nullis uagis libidinibus ituiiii mtus, lubet ex aduerfo Pjpa,null3 legitimani uxorem habeas:grai[etur ßne fine moio impotenter tua libido,in omni genere turpitu' dims te exerceas,nullo nonflagitio déforma-tus, Qu(e umjuam alia efie poterit uerior An' tichrifii imago, h^ec e/i^oc in primis babe refludio uidetur-iUt ex diametro eafaciatetdi cat, dt^ue dlijs imperet, quie fimpliciter ßmt cum exprefio uerbo Dei pugnantia prtecepta, QUdjd autem alijs edicit caput ipfum abominit tionis relilt;iuis finis membris,praclare ipße pd orinfiuisaSiiombuspreefiat, Nam cum ante annos alii^uot uirginem quandam per uim ßu' prafiet ipfe Anticbrifius,publice hoc ipfum memorandum facinus euulgauerunt, à Papt effe magna cum gloria perpetratum,^uafi cld' uam extorßffet e manu Herculis, ut homines fcirent ipfum Papam cum aliduafcemina bow num more (tfuod raro folet) habuiffe confue-tudinem. Ç^uo ex fa^o reliqua eius fla^lba, quiC folet in Deum nbsp;nbsp;nbsp;homines committere,
afiimentur. In ifiis autem,attj^ alijseiusamp;‘
-ocr page 111-ASSOTATl OHES.
fuarü cretturirummp'tjsfaéiii etdecretisre futindis -, no multu operlt;e nobis ponen Ju tfje putiuimus-, cKtn ([uóJ nimis fcelenta /unt^ amp;nbsp;honeßis euribus indigm, tum etmm quód non anti et faciendi iudiciuimus,ut commua nißnßt prteditus leSior, in ets le^endts remo rftur. Tantum impenttor« adntonere uo' luimuïj ut ne ad eundemimpietatis lapident fum ißis facinoroßs bominiiius impingerent; amp;ß^uiforte ignoratione aliqua ditéii tmpe-gerHntjâJinoniti iam tandem refipifcant. iinnciÿturfatisfn fontes atqueoriginesjcx quitus hac prana conßüa pro' manarnnt,aliijnomodo
oßendijje,
f 3. DECKE-*
-ocr page 112-DECRETVH II.
IN nomine fanctæ amp;nbsp;indiuiduf trini'tati'SjPatns fpiri' tus fa net h Hgc facrofa..gt;.T:a ÔC Ot curnenica 5lt; generalis Trident? na SynoduSjin fpintu fàndo kgi time congregat3,tn caprsefident? bus eiufdem tribus Apoftolic^ fe dis Legatis,magnitudinê rerum traô;andarum confiderans,præ^ fertim earu quæ duobus illis Ci' pitibus de extirpandis hærefib» amp;:moribusreformandis contine tur s quorum caufa præcipuè eft congregata î agnofeens autetu cum Apoftolo, non effe fîbi colin élarionem aduerfus carnem et fart guinem, led aduerfus Ipirituaks nequitias in cccleftibus cum eo^ dem,omnes et fi'ngulos in priinf s hortatur^ut confortentur in Do^ mino,
-ocr page 113-mino,amp; in potentia uirtutis eins, in omnibus fumentes fcutum fi* deijin quo poflïntomnia tela ne-* quifTimiigneaextinguerCjattp ga leamfpeifalutis accipiant^cû gla* diofpiritus, quod eft uerbû Deû Itaqueut hæcpiaeius follicitudo principium amp;nbsp;progreflum fuum perDeigratiamhabeat,ante om* niaftatuit èC decreuit,præmittenz dam efte confeflionem fideiîPa-* trumexemplum in hoc fequuta, qui facratioribus Concilrjs hoc Icutum contra hærefes,in princi» pio fuarum aftionum opponere confueucrc,quo folo aliquando infidèles ad fidem traxerunt, hægt; reticos expugnarunt, amp;nbsp;fideles confirmarunt.Quarefymbolum fidei,quo fanfta Romana ecclefia utiturjtanquam principiu illud, inqu© omnes qui fidem Chrifti f 3 profigt;
-ocr page 114-profîtentur,necefrario conueiiP unt, ac fundamentum firmum, contra quod portæ Inferi nun^ quam præualebunt, totidem uer^ bis,quibus in omnibusecclefijs legitur,exprimendum efle cêfuit; quod quidê huiufmodi eft’ Crc^ do in unum Deum^patrem omni potentem,faôlorem cccli et terr^, uifibilium omnium inuifibP lium in unum Dominum nO'* ftrum lefum Chriftum, filiû Dd unigenitum, ck pâtre natum, ante omnia fecuIatDeû de Deo, lumen de lumine, Deum ueruffl de Deo uéroîgenitû, no faâum, confubftantialêpatri, per quem omnia faifla fiinu Qui proptet nos homines,et propter noftram lalutem,deicendit de cœlis, 8ôiiv carnatus eft de fpiritu fando cx Maria uirgine,amp; homo fa dus
-ocr page 115-eft: Crucifixus ctiam pro nobis, fub Pontto Pilato paiTus, amp;nbsp;fepul tuseft. Etrefurrexittcrtiadie cundum icripturaSjSu afcenditin ccelumftedetad dextcramPatris, amp;nbsp;itcrum uenturus eft in gloria iu dicare uiuos 80 mortuos: cuius re gninonerit finis» Et in fpiritum Endum Dominum, ÔC uiuifican tem,quiexpatre filio^ procedit: qui cum patre amp;nbsp;filio fimul ado^ »■atur,8C conglorificaturtqui locu tus eft per prophetas. Etunam fanflam Catholicam Apoftoli cam Ecclefiam,Confiteor unum baptifma,in remiftionem pecca^ toru : ÔC expeflo refiirreflioncm mortuorum,Slt;uitamuenturi fc'* culi, Amen,
Eadcm facroianflaOccumenP. ca amp;nbsp;generalis Tridentina Syno dus in fpiritufanflo legitime con
f 4
-ocr page 116-gregata,in ea pr^Gdentib/cifJein tribus Apoftolicæfedis Legatis, uerfis partibus accfndos cHe itP neri, nonnullos etiam in uia efTe quo hucuenianttcogitans^oni' niaab ip(a facra Synodo decet' nendr, eo maioris apud omnes cxiftir.n ^bnis Sgt;C honoris uideri poHèjqao maiore fuerint ÔC pleni ori Patrum concilioöi præftan/ tia. fandta ßC corroborata : ftatuit 8ódecreuit,futuram ièmonêpoft præfentem, ccîebrandam eflêdie fouis quæ fubiêquitur dojninh cam Lætarep/oximèfuturam* In terim tarnen no diffèrri dircufiîoquot;
nem 8C examinationem corum, quæ ipfi Synodo difcutienz da exaniinanda debuntun
ANNO'
-ocr page 117-AN N o TATI oNEs IN
Secundum decretum.
^'y^'VàmgrâuiterhiecSttcrofan^:^ Syno^ V^cJmî iacipit d' nomine fan^ceamp;indiui^ duieTrmititt'.SiPdtris filij amp;nbsp;fjgt;iritus fin^ äi‘.lt;^U!iliittiiiu!i angelus deccelolapfus,prode lt;tin biHc lucem ex arcanocSßflorio fupre^ nti HMmwiï mifjHS,ea fecretcDeipatris confi littproditurusfcniiispätrisn's 'Pridenti con^ ^egatis,iiua Paulus ipfe raptus in tertium cce lum uidere no,i potuit,lt;]^uiie(ffnegatfas efje ho winibMï reuelari, Prof^eüo ß j^ciem uerbo' rKminß)inds,lt;iim lt;^ecrft«m «Mt feßioneefje ^Mdntiuis prfcij.QMjJ Jignnm tantoferet hic fromiflor hiatu^ Ipfauidelicet facrofanâti j S)nod«$ lofiMitKr, i^ua fuoiudicioerrarenott i potfjî,Vf,”.fr(tî’«ndi ergo audiamus eius ori' ! fïdurnS de autore nefas erit dubitarCfUt ^uent
fciamus («t Socrdtis werbo uw) fuvlt;/lvrlt;A/eif ciitiQy rtvce^,
Hlt;£cfacrofan£la amp;nbsp;Oecumen’icajamp;’ge' i «fruïis Tridentina S^nodHïjin ljgt;iritufanSia legitime cogregata.') VtrKMi); boe falfum eflt effluet, Imóhac omnia uerbaimpiaamp;falfé (nnty tantum ad feriendos animos imperito^ r« compardtatNam bac Synodus Tridetin^i
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 3
-ocr page 118-ANNOTATIONS s.
nee OecumenicttiKec generalis : nec in ßgt;iritu fanäto,nec legitime ^ongregati. Sedeß impia,blafj!hema,piipißi' ca-^paucorum latronum^ in ßnritu diabolhcoit tra omne ins amp;fas inßitnta, adperpetnn' da horribiltsfacinora congregata^
Idautem ejßuerißmum reperies leiior,li conßliaißius piratit Romani ßiorummtn eipiorum diligenter expendes^eai^^ad amußim quaß certißimam regnlam earum deßnnio num contuleris,^uas in fuperiore decreto tr^ didimHS,non aliunde quam ex ueris fonttbuf medullis ipfarum caußarum extruäis,if nelutexadißcatas,
D«o pracipue capita fehic expendere uel' le pronunciatipfa Sy nodus. Qjio ante ore ilt;^ pronunciet.non ßtis aßeqnor.Nondumeiiiii' nidimus eins formainecplane conßat, utr«»'^^ uir ßt,anfcemina hcec ßacra Synodus^qK‘^ multapoteß fundere irrefragabilia décréta» Vtruncunq; tandemßt,noitamultum refer^' fiquidem apud Italos nullum inter utrunq^g^' nusponitur difcrimen.Illudin queeßioneeßj quo ore tandem loquaturl Alioqui dubiu eßyßquisformam requirat,e/Je Hermapbrt» äßtum quendam^cuius naturamignortt nemo''
-ocr page 119-ANNOTATîONES.
lt;«t cirtè Chint^nm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Unten
fuut» piulo pcß forttetur Bellerophontemtde
HawerMj Ttpó^i hitep, 07n^lt;}v Ji Jjox/' Tamconfufkntet ntilecowpoßtum Chaos,^uid aliud quam in^ codaisplineq^inhumartas uoces poterit pro^ ferret Si fri« «piW bic tr^Hitre uoluiffetfa' crofitiüa Synodus, multofuiffet co^^ruetius, utnumerofanè queeßionum cequaßet nume-r« tri« Leg«torK ßdts apoßolictie, hoc eß tria cipitailltushorrëdi monßrt Cbimer^ejöKocI fx tribus monßroßs tf«im«ntib. diciturfuiße compoßtu. Sedquodduis hictantü quiießio^ B« triftirc uelit, arbitrer in caußte[fe,quod «Ii^Kis p4Mlo «Ute Lutherus,tanquam Beîlero pho quißpiä, un U ex illis tribus «pitibws co» fecit,hoceßfupremu gradu de triplici lt;{«o ßo leteffe ornata diidemate ilia beßia,perfregit^ Sequetur propedient Dfo Hoîëte,lt;jMireIiq«oj Hmos dtadematis gradus,ei ßmul cum ets caput ipfum monßri conterat etconfringat. Interim loquatur fane hoc monßru,ß uidetur^l^l Con cilto TriJentino. Nam hoc «erèJ«ß;icor e(fe beßi^e os,quod loquitur nomine Sacrofanfti Cocilij.in lt;j«o tarnen nihil prorfus oris pofis cognojcere. Dxas igitur qu^ßiones traftanz dis
-ocr page 120-ANNOTATI ONES» disßbipropofitit'.alterSdeextirpitndis ßbus^alteram de reformandis tnoribuSy rum utratti^ ex animo ipß oderunt. Cnri/lus ait, Omne regnum in fe diutfum dt' fohbitur, Si ergo Bel^ebub in nomine priif' ripis dtfmoniorum pelht d(emonia,reg»Hgt;n fius diuifum erit,ac proinde dto e/ßt ruiturHr Ad eunde rnodU, ß magna tlla beßia f « ß(is tribus capitibus, Legatis fedis apo/loH“ ca,amp;reltlt;iua turbacreaturarum amp;nbsp;perditO' rum hominum,uolunt exiirpare harefes,fe (f ßosprimùm extirpentneceße eß, ut lt;^«1 reuera omnium hominum ^ui hodieuiuut,!’^ reticißimi: quorum regnum, uidelicet idtf fe diuißtm, breuißne uila dubitatione radidquot; tus efl interiturum, lam de reformatione »lt;* rum,non arbitrer eos uflt;y adeo efße mente cagt; ptoSfUtcredathomines iam efßein mundotant ßultos amp;nbsp;infanos,qui putd,ab eis mores cof' ruptos eßereformandos,quibusmultis iantß culis iße ß)l nihil uidit uel ßeleratius, uel ab' ßminabilius. Deinde iubentfumeregladium fpiritus,quod eßuerbum Dei, Sedquiaißx^^ ß^iritualem gladiu non nouerunt, ad arma ear naliaconßtgiunf.fecures, gladios, bipennes, (ÿ' relifuam homiadarum panopHam ßttnut, utfundant
-ocr page 121-A N N o T A T I o N E ff* itfundtntChriflianum p«gni«ew:rogt;t pofi' tun furorem,donee feipfos amp;nbsp;finis aninnts ilt-gt; hOffttfKm bonuMMm crucre re/pergant, SeJ feuncomnesiftiimititores putris fut diaboli, ^uiibimtioefthomiadit^ftcntidlt funt, lt;}uot gutif Chri/ïiawi [anguinis fuerint effu/a: irt HOC beHojtotidef« diabolos ob/effuros animas omnium i]lorum bomici£i4r«*M,lt;j«t eas horrid bill Cz fempiterno crnaatu dilaniabunt a idifcerpent.
Pajrremô,utreHoiofiuideatur,recitatfym^ loIutM Apoßolorum,fedeaprorfus meHtec^Z intelligefia, nbsp;nbsp;' pß'ttacifjîewt bHDUttttf uerbi
proferre. Etf«fm,fireftceoî no«iq«i Tri' (JfKti fuerMwnaHft»« pfricwlo capitis Wfiß^ott dere^Hemine fuifje uel Le^atoru, uel reliquo rum Cardinalium^aut Epifcoporum^nui re£ie po(?itMel intelligere■,nedupraßare,ea «crbM ^«lt;ein hoc Symbolo cóntinent«r. QMod ß fortecontenaentalujui Joftioresjf probe irt boc coiMpfKcJio agnofeere amp;nbsp;intelligerefunt' Warn CbrißwWie religionis ■, bos ego rurfus ; impietatis cortrgMO,cir uerbum ipß«s Cbriflt '1 obijcio’.SerMKsqMinoHituoluwtatfm domini,
Ö* reipfa earn won preeßat-, plagis Mapulabit twultis, QKidfwimaliMdeßpeccarcin ff’iri-tunt
-ocr page 122-ANNOTATIONÏS.
tum faniB:um,lt;luàm n^ita ueritiiteuel ne^li' gere,uel impugrtitre, cuius criminis nullM un^uim^nec in hocfeculo,nec in futuro re^ mißionem confetjuentur^E/io igitur ratum amp;“ coßitutumj Beßiam ipptm Romamm cumfu' is omnibus creäturis,lt;}utfcunlt;j; intra ßnes Hus Sitanici regni continenturyuelpeccn!^ omnia extremo' pertinacite,cru(lelitatis,nnli' cicejamp;' horribiltum flagitiorü aduerfus Df«'” pattern (ir Deumfilium peccare : uel pecc^' turn blafj^hemite contra ipfum ßiiritum
^u,cuius nullafîet in ullo tem» pore condonatio^com' mittere.
DEC Ri'
i
-ocr page 123-DECRETVM m»
C AcrofanCta Oecumcnica ^generalis Trïdentina Syno-üusjin Spiritu fando congrega* Ujpræfîdêdbus in ea tribus Apo^ ftolicpfedis Legatis,hocfibi per^ petuo ante oculos ponens, ut fw blatis error ibus,puritas ipfa Eua-' gdi] inEcclefia coferuetur, quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
promiffum ante per Prophetas iit fcripturis fandis,Dominus no^ ftcr Ie Gas Chriftus , Dei filius, proprio ore primùm promulgaz uit:deinde per fuos Apoftolos tanquam fontem omnis nbsp;nbsp;aluta
risueritatis,8lt; morum dilciplinp, omni creaturæ prædicari iuffît: perfpicienscpjhanc ueritatê 8C dtz fciplinam contineriin librisfcri* ptis,8lt; fine fcripto traditionibus, quæ ipfius Chrifti ore ab Äpofto
lis
-ocr page 124-îi's acccptæ,autab ipGs ApoHo' j liSaSpirituiàndo dictante, quaiî per manus tradit??, ad ncs ufque peruenerunt, orîhcdoxorû Pa^ trum exempla lecuta i, omnes Ip bros tamueteris quàmnoui Te' (lamentijcûutriuk^ unus Deus fitauthor,nec non îraditionesip' fàsjtumad fidem, turn ad mores pertinentes, tanquam uel orete' tius à Chrifto-, uelà Spiritti faiv ôo di(9:atas,84 continua fucceflio ne in Eccîefia cathoiica conferua' tas,paripietatisaHèô:u atcp reue/ rentia iufcipit ac ueneratur. Sacro rumuerô librorum ordmchuie Decreîo adfcribendum cenfuit, ne cuî dubitatio fuboriri poflit, quinamfînt,quiabipia Synodo fufcipiantur iunt uerô infrafcrv pti: Veteris teftamenti. Quinque MoyfîSjid eft, Genefîs, Exodus, Leuiticus,
-ocr page 125-i Leuitïcus, Numeri, Deutcrono^ mium,loiuc,ludicum,R.Lith, qua tuorRegûjduo Paralipomcnon, Efdræ primus 5lt; iecundus, qui
, dicit’NeemiaSjThobias.ludith, Hefter,lob, Pialterium Dauidiz cum centum quinquaginta pfab morum, Parabokr, Beclefiaftes, Canticum canticorum,Sapiêtia, Eccleriafticus,Efaias, Hieremias cum Baruch,E-zcchiel, Daniel: duodecim Prophetæ minorcs,id cft, Ofeajoël, Amos, Abdias, lox nas,Michcas,Naum,Abacuc,So phonias,Agoreus,Zacharias,Ma lachias.Duo Machaba’orum,pri mus 80 fecundus. Teftamenti Noui,quatuorEuanoelia, fècutv dum lVlatbeum,Marcû, Lucam, êëloannciAéius Apoftolorum, abLuca euangelifta confcripti: -Quatuordecim cpiQoIæ Pauli g apo.
-ocr page 126-apoftoli, ad Romanos,duæa«^ Corinthi'os , ad Galatas, ad E' phefi'os,adPhiIippenfes,ad Co' lofTenfeSjduæad Thenaloniceiv feSjduæ ad Timotheum, ad Ti' tum,ad Philemonem,ad HebrX' os» Petri epiftolæ duæ,Ioannis apoftolt tres, lacobi epiftola ü' na, amp;^ApocaIypfi's Ioannis apo' liolu Si quis autem libros ipfo® integroSjCLim omnibus fuis parti bus, prout in Eccleiîa catholics legi confueuerunt, amp;nbsp;in ueteri uul gata editione habent,pro facris ci canonicis non fufceperit, aiiS' thema fît» Omnes itac^ intelli' gant,quoordineetuiaipfa Syno dus, poft ia(ftum Fidei confeflîo' nis fundamentum, fit progrcfiü'
quibus potiftimum teftimo ni js ac p r æ fidi] s, in co n firm an dis dogmatibus , ÔC inftaurandis in Ecclcfîa
-ocr page 127-Ecclefîamoribus,{îtufura: Iiv fuper cadcm fanda Synodus côx fiderans,non parum ütilitans ac-' cederepoiïeEccleGæDt’i,Gcx o-mnibus Latinis editionibus,quæ circumferuntur, facrorum libro'' ruiUjquæ nam Authcntica habêz dafiqinnotefcauftatuit decla-' ratjUthæcipfa uctus uulgata editio,quælongè tot fcculorum ufuinipfa Ecclelia probata eft,in publicis lecftionibus, difputatio' nibus,prædicattonibus, Sô expo-' fîtionibus, pro authentica habca turîSC qubd nemo illamrei]cere quouis prætextuaudeat,nec pre^ fumatv Prætereaad coércenda petulâtia ingénia, deccrnit, ut ne* mo fuse prudentiæ innixus, in re* bus fidei amp;nbsp;morum,ad edificatio ' nemChriftianæ docftrinæ perti* nentiu, facram fcripturâad fuos' C i fenfus
-ocr page 128-fen fus contórquens, contra eum fènfum,quemtcnuKamp; te iet fan' ó:a mater Eccfefïa, cuius eft ludi' care de uero fcnfu èC interpréta/ tionefcripturarum fantftarü,aut etiam contra unanimem confcn^ fum Patrumj'plam fcripturam fa cram interpretari audeat. Et fi hu iufmodi interpretationcs uHo un' quam temporein lucem edendæ forent, qui contra uenerint,pcr ordinarios declarentur,8ô pocnis à iure ftatutis puniantur.
Sed amp;nbsp;impreftbribus modum inhacparte,utpareft, imponere uolens,qui iam fine modo, putau tes fibi licere quicquid lubet,fint licentia fuperiorum Ecclefiaftico' rum, ipfos facre fcripturp libros, et fuper illos Annota tioneSjCxpo quot;nbsp;fitiones^quorumlibet indifféré' ter, Ecpe tacito^fcpe ctiam erneii'
-ocr page 129-I tito prælojSô quod grauius c ne nomine authoris, imprimunr, alibi ctià impreffos libres buiuC modi réméré uenales habentiDc^ cernit amp;nbsp;ftatuitjUtpoftbac fa era fcriptiira,potinimum uero hæc ipfa uctus translatio, èé uulgata editio, quam emendatiflime imgt; primat,nullij liceat imprimere, impri micç facere, quo fuis libres de rebus facris fine nomine autho riSjUeep illos in futurum uendere, autetiarnapud lerctinere,nifi pri mum examinati probatiep fucrint ab ordinario, fub pccna anathegt; matis, ÓÓ pecuniæ in canone Co* eilt) nouififimiLateranenfis appo fita.Et fi reguläres fuerint,ultra c-' xaminationem probationem buiufmodijlicentiametiam à fuis ' fuperioribus impctrare reneam tur,recognitis per cos libris, iux* § 3 ta
-ocr page 130-ta formam fuarum ordi'nationu» Quiautcm fcripto cos commU'' nicant,ueleuulgant,nifi ante exa-' minact probatî^ fuerintjcifdem pœnisfubiaceât, quibus impref' fores, Etquieoshabuerint,uclk gerint, nifi prodideriiit autoréj pro autoribus habeantur. Ipb uero huiufmodi librorum proba^ tio in fcriptis detur î atque ideo in frontelibri,uelfcripti',uel l'mpref fiauthéticèadpareattid^ totum, hoccft ôôprobatio Sc examê,gra tis fiat,ut probanda probentur,et reprobentur improbanda.
Pofthæc temen'tatem illantrc' primerc uolcns,qua prophana quæ(pconuertuntur,Sc torquen tLiruerba amp;nbsp;fententi'æ fâcræ fctP pturæ ad fcurrilia,fabulofa,uana, aduIationeSjdetracfiiones, fuper^ ftitionesji'mpias diabob'cas iiv cantatîo^
-ocr page 131-cantationéSidiui'nationcSjfortcs, libellos etiamfamofos: Mandat amp;præcipit,ad tollendam liuiuf^ modi irreuerentiam 8ó contenir ptui-n,utnede cæterô quifquam quomodolibetnerbafcripturp fa cræadhæcamp;fîmiliaaudeat ufur paretut^ omnes buius generis homines, temer ar io s uiolatores uerbiDei,iurisêlt; arbitrii pcenis perEpifeopos coerceantur* Item hæcfanfla Synodus ftatuit de cernitjproxinaam futuram Sefïio nem tenendam ôd celebrandam efle feria quinta poft facratiftix mum feftum proximæ
Pentecoftes»
FINIS.
I
ANNO^
§ 4
-ocr page 132-A N N o T A T I d N E s I N
Tertium Decretum,
CVm primù/n de Tridentim Synodoru-moresapudnos inuulgarentur, dtiteil' hcûdiutnaiiones deeapercrebuerut. rum fuit,qui Pontifeiarum irtium,ne dixeri»! fraudum, noerantignjri.hifucum fatimej^ dixerunt, '-r dolu malumineq. conueniri Tri' dentum à Pjpce crejturis ttbo confilto,qudDt ut folennt amp;nbsp;augufj. Concilij fententii, iixd potius condemnatione,amp;grtiuaretur, amp;op' primerentur, qui authoritate Euangelq lefu Chrißi,Pontif'ci(e tyrunnidi refißunt.Quof quecarceribus, triremibus, amp;nbsp;extremis fnp' pliajs no uûleret Pjpa ulcifci perfeipfum, n( Concilij lure amp;po’.eßate,regibus icprineipi bus Chrifttani nominis traderentur fundiW euertendh Altera diffeminabatur cofieilÎK' ra,in quam omnes illi concefferunt, qui reeC' ptiordinis ecclefiaßici amantes,pereosipfo! ecclelias reßitui optant,per quos funtiam id' ßidice deiedîlt;e,-per ordinarios fcilicet, qui fe uocantPr^latos . H cuaudißentquofdir» uiros iam Tridentumfe contuliße,cüuit^eßff diimonia amp;probitate non malos, tum ßcri' rum literarum apprime fludiofos, reddebiU'
(ur
-ocr page 133-AN H O T ATI O N E S»
fHr animo didcriores-.«etj; nnltn dut «erbis eo cfptä ßjem Jil^imwlabd«tjidéldntcs pa[?im b« ius CÖciitj progrefju facilefore-,utoblata oc-caficneilliuiricjUiChrißi ^eiotangi exißi' mabantur, eo ufuri fßenty atO; id effeSiurhUt Ecclfjîafandcref«perarftiioflri«£epMritatë,
aiiijHanto tolerabiiiorem dißriplinam.
In tanta wero bwiMS eHentKS cxpeftationc,ec-ce tibi tfrti«m DecretMOi predigt.
HicDfus bone,prior fente«tia^«ài7J fibi palmam uendicauit^ cluäta ß?e deciderut,lt;jHot lt;jMot fibi?ÿ- alijs pol/icfbatwr per banc Syno
i dumeccleß^confultumiri^ Ibienim percez piwHs banc ßicroßn^iim S)nod«,ciz (fiDeo
i pîaceQin ßjirit« fanfto congregata,nondMtn tarne itniuerfaiem Eccleßamreprefentantemy fnturorum aétorum iecißeadmodum male au-(jiicata fwndamenta, in lt;jHlt;e bæc rndera legi* gt;nus ex «rbe Romana comportata, atq; conge P«. PrimHm,ailt;tboritate{^^ régula fanftaz '/Krnferipturarumfatentur agendum eße tat îHarum folum, (Jhæ in ueteri latina editions fontineantur.nam ex omnibus ilUm unam ez wunélcenaris indices autbenticamfaciunt: at que ipßnon modo canonicos,ueru amp;nbsp;apocr^ tbos libres aceeßnt, idij;fummo imperio ati^
o 5 puert' }
-ocr page 134-A N N o T A T I o N E feueritate-, ut qui lieere uelint nemini ullo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
textu refjgt;uereuel antiquim uerfione^ uel eryphaqult;eipßreceperint,atq; ctnonicis H' bris annumerttuerint, Teßatur deindefe piri pietatis affcdiu,quonimirum facras litens co pleciuntur, amp;tradttiones Ecelefufliastäi» fcriptas quant non fcriptas recipere-,qut£ilgt; Apoßolorum temporibus ußj^ ad noßrant ecti tem dur ar untin Eccleßa, Etnequiddeßh poßremo decernunt^ut noua expoßtionesß' erarum literarum non amplius afferStur, cum illisnon conß’ntientes quas hadenusà patri' bus accepimus. ludiciumq; de omnibus »o* uis feripturarum expoßtionibuspenes Eccle-ßamtamp; quoßibetordinarios eßeßatuunt'. ilt;^ eß, penesfeipßts, Hacprincipiaeui'namxol ntediocriter ea conßderanti,non indicant « quas conclußones ßnt accommodanda^ Nff' Ko^ in primis fuccidunt ueri amp;nbsp;purißudqß' erarum liter ar um, cum in editionem ßeu uef' ßonem antiquam uetant inquiri : nec^ doilot uolunt adnithut indies uerbum D« ?ƒ clatmf planius reddatur,his Annotationibusuß expoßtionib.quamagis appofttce et dilucidif ßunthodie, quam ha^enus unquam fuemnt» Omnes alia artes licet ut excolantur, addenda inucif'
-ocr page 135-ANNOTATIONE S»
I io inuentis:unafcriptur II junSiitßorum ƒ?«-tentwfßwmpUnipime^ir accomrnodiitißime expofitij,eiMslt;j;flt;«cr4mentij profuniifjimis perd p4trKm plenèamp;'affatim [utisfa^um, Itioaofos reddere«oÎHUt, dcigndMOî pnßo' res ^ioiiorci^ciuileeccleßitrum frouenti,gt; lgt;M$3lt;lMdm Ecclefws Kerbo Dei pdfccre nidlut. Gnuicertèatc^^moleflacura joluunt buiuf-modi «entres, ^«ibus non fit «îterÎKS (jHtppiS de fontibKS Hebrdicis a«t Greens, unde ft' erce liter ee deri«dtlt;ef«nt, bdMriendu. Iwbent illosejfecontentos ueterilatinatranflalione, O'fdnélorum pdtru expofitionib«Sj fiue lt;iua^ drent, fiue interdum minus f nt accommoda^ tie. Hcec ratio eßj^udindoftisciT'igndHisd* peritur aditusad Ecclefiec gubernacula : ^ui perfuafifdtis eße Kerfionu,Jatis expofitionum fcripturarumjanélarumin cerario Ecclefec, ipf (wpini ßertät,dt(); opibus amp;nbsp;diuitijs Eccle fußicisabfqjlaborefruantur. Experti funt Ro.Pontifex Ct ißef eius créature, plus ^uàtn «filent,fuiufmodtfruéium in Cbrißiano orbe pfpererit uerbum Dei paulo melius.intflle
I ftum : in quo nifwißet noßra bac lt;f täte à do» ftis amp;nbsp;fanélis «iris plus ^uàm antea labord-' t«matq^jMdatum,Pap4tHs impoßurajidolola-tri^,
-ocr page 136-ANNOTATIONES. trice, amp;inßnitiabufus,noaclhucfuißeH^'’’‘‘^. dotradnéiiy t^ui iamfcripturis fanéïn /~nnt amp;nbsp;coniiii^i-fctnente Dfo illis exerciriijs^cjuibus ijlorü décréta ficex proft)' fo aduerftn tur, declaratiaplan èjetb eis ei»^' nare^i^utfuis rebus condKcere arbitrStur peP petuas tenebras in Eccleßa,
Qws demtim non uidet,fub preetextu ApiS' fiolicärum traditions iflos ab Eccleßa nullos uelleabußus remouere imópotius omnes i‘i't receptas tueri impietatesl ad qua facienda, amp;nbsp;apocryphaferipta Je non parum adiutura coß dunt'.non enitn alio fludio illa tantopere coit' ßrmare approbare nituntur. alioqutneis quid Opus eifett' t\onne Canonica Icripturi fufficit ad hominem inßituendum ad faluteml imö ut Pauli uerbis utar,quo perfedius ßt bo' moDei,amp; adomneopus bonumapparatus^ Vt itaq; décréta huius adferta Synodi Eccle' ßa fint perniciofa,euidentibus ac frmis ratio nibus potiß conuinciiqua etßcomplures ad-fern deberent, paucis nihilominus uolumuf eßecontenti, quashicbreuiter fub'iiciemus, I l/fii S)’«olt;f«5 de more non habet quod uni' tterjalem Eccleßam reprafentet, neq- reddita eßadhuc ulla ratio t'quod fciamus^ cur id in aus
-ocr page 137-annotationeî» ^iustitulo uel infcripticne pt omtßuni: cunt tiiwen publice co)tflet,in Conciliofuiffe a de (juceßiortem agiutim. uerum hocfortaßis otpititjMeuidereminiPaulo Tfrtio, creatori flt;eßro,uelle prae/ßeiuttjui uobis illud propo-[ueritis in primis tucndum, uteius mithoritas fßetßcrojin^d-, itautneq-ueßro nei]; ullu »Iijj Concilijs/KbijciatHr.
Î Pari pietdte profequiminifcripturafan^d^ amp;Eccleßijjtca5traditiones tä/criptas «on Rript« . Quiditd fcripturis fitn^tis td äperti püMiHrii? CuralidiCtJUdtis ei dutbonfate çy ßielDignißine tBeologia,i^M4e conclußoni'-'fcHttantStribMitatiijpriiifipijs. Omncs cnim traditicnes Eccleßjßicds lt;lt;«tin fjcris literis ' contineri oportet,a«t in Je euidcnter inferri, Depriptij dutem trdditionibus, ant efacris It tens neceßario conclues,nulld eß controuer fw: uentin coKeftis cy ilfatis probabihter ex HfrboDei,aHtpernianum(Kt Jicitis) acce* ptisiijMÏstantHni Jeperat, quantum ipfis ßcri-ptitnsPanftisfMitto quod quædam babentur traditiones adeo abilhs remotcf, ut ccelum d terra,Mtil;tfwebrlt;e à luce dißant.
3 Sitraditiones omnes etia non fcriptas uul^ tisampledi-qu« erit confufio Î ßn quafdam
tantum,
-ocr page 138-ANNOTATIONES.
tMtum,oportet Ht notis fgt;roferatis,^uibus lit' j ternofd Hlt;zleant,aH[ qmbns eas ipß difcreKtfi | tii,ab his qua fuut diß^ungenda.
forte dits tantummodo/u/cipiendiS,quapei'' petuà durarunt in Ecclefia ab Apoßolis ufiliif ' adnoßra tempora, Q^dßi itaßatueritiS) pauca ferme aut nulla inuenientur,in bus non plurima fuerint immutata, amp;inno‘ uata 5 ne dixerim omnino corrupta amp;nbsp;«iwW» 4 hoc ueßro Decreto fi nolueritit recedere,ut conßantia muneris ueßrirequiTt ret,quo' nampado tuebimini do^mailludiifi' plum Ccena dominical quo traditurà uefirt Romana Ecclefia, utfubuna tantum ßecie hi cis adminißreturf quod fanerecens eßinn^it^, tumj^ir à paucis annis contra inßitutum Cbn fli amp;nbsp;fan dam fcripturam inoleuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Quid'uefacietis indulgentijs
Quid Papatui i Qtddauriculari confefioiii' autuotismonaßicisl amp;alijsinfinitis hqueiß atiyinanibus ceremonijs,quas uetus Eccleji^ ignorauit^
6 Ad hac quomodo tarn libéré amp;nbsp;audaéltf deßnitis 7 inter uerßones illam tantumodont terem latinam habendam eße authenticSleuin ßt quadam traditio,cuius author it“ ig*”'
-ocr page 139-ANNOTATIONS s.
rlt;tur,lt;i«O£{ ddb«c de eo fub indice lis efï : HmÜhs non inteîhgit,earn perpetKÓnon fuifje inEccIepftab Apofiolisnfci^adnofratcponi quot;j Sibifcanti^HtffJitio latina rfijciitmpïiiiï nonpotejïjdMtnüo ^ratextu non approbari, Gr«ecilt;«ccclefwSjIlI)rici50rientis,et Aetbio pnm/Kin fuas uerfiones habeant, parum cum e» conjentientes, c^uid pntatis faîîuras ejje? «Hm fwa BibÜÄ paticntwr emeneJari itlt;t,ut ad ue ßrlt;t corrigantwr exfmplariafQwiti nbsp;nbsp;luJiti,
fipoßremis temponbHS babiuri funt Eccle.^ fwmfuam ,p«tatis ne ab bac Utina Herfionc
I pftent oracula Dcif an potius ex fuis met Ii-brisj^ui pafiw À patribus appellantur Hebrai caueritas? Deß?erabituritaq;lt;juoadueru certum uerbum Dei,inter uos amp;nbsp;iIIas,cJe foil' daconfenfione,cu eius L^diulaptde buiufmo difatueritis,^ui àcæîeris omnib, nationibus minimèfufcipietur. Etifaratione prlt;ecicJiiis MiSinnumeris Ecclefijs ■gt; ne uefræ un^uS ad-iugi pofint.NSubiifaeditio latinaàfuis dù JcrepaueriGilIte non acceded no enim minus ‘’“‘f'* conabutur defendere.
8 Ejbmiru, ^uomodoboc genus bominu De cretlt;Pontijicia,c{ult;e alioquin uolut facrofan* fta,cum uifum fuerit, dif imulent, In cis enitn difinfl.
-ocr page 140-A N N o T ATI Ö N B S. diftinSl.^.cap. Vt ueteru, habetur ex Au^U' ftini fentetii,liJem librorum Antii^ui tefiamé' ti examinandam ad hebraicaexemplaria, amp;nbsp;No«i at/ grœca.At ut iam e/lTridenti conßitn tum, ndamplius licetuerßonispdem probartt tutexaminare^
Nee magis ratiotiem habent Clementi^ quinti,qui difertæ man4auit in conciho Viett' nenß,in omnibus uniuerfitatibus dari opérai» linguis,atcj;potißimü bebroede meminit.siuoii quis no uideatfuperuacaneufore, uel ad difß rendum, uel ad aliquid de religione traclait' du,ßue cum Vlebrais,ßue cum Grtecis 'N''*’* his omnibus ißorum fententia poterimus «ito uerborefßodere, noßra Biblia fuis longeeßt fdeliora,
IO HieroM)»»««! in comentarijs Eccleßaßit noßram uulgatam editionem non femel eat' piticjuod idem uideas-, du ad Algaßam fcnbit^ in Mittheumdn ijuafdam epißolas Pan/bf*'** plerif'tj;alijs locis. Cum itaej; buius uirifan^ß ßmi opufeula probata fint in Deeretn Pot'f cijs,ijuî tuebimur amp;nbsp;ipfum ßmufdr ueterei läueßram editione, ijuam tantopere comme» datts. Mitto idc in commentar'iijsfuperPttgt;' phetas ad hebraicam ueritate pißi'» cofugd-
,i A«r
-ocr page 141-annotation's*
it Au^u/itnus^^ ueteres Patres non hone uulgatam ed:tionein,fplerunlt;y[elt;{uuti funt interpretatione Septua^inta:modó ft ueftrum Decretumratum habendum fthPatrum com-metiirianeq;ii^Ecclefijs-,neci- infeholis erunt fdedi^ni.Addelt;}uodamp; cantiones Ecclefta-fticas uel tollt, uelemendariferèomnes opor^ teb:t,cum ab eadiftrepent:amp;'forte in Eccle-fia prins ufttatæ fuerint, ^uàm ifta uerfto armofeeretur,
n Qinn amp;nbsp;ipft Apoftoli in fuis feriptis iftam uulgatam editionem minime citarunt^ Vndeergoagnofeemus illorumfenfus ? non exea^uamuos probatis, non ex interpretatio ne Septuaginta,({ua fi nonnun^uam utun tMrjnon t4»ie« femper: lt;}uare ilia qui uolet co gnoftere,cum Hebraica ueritate oporteb:tut eaconferat.quce ß non fitauthentica, uti iam ftatuiflis,ludetur opera. Sin ueróilliftdes ha.-benda eft,cur ita improbatis labores ftudiofo' fuin,quiinuerftonibusfuis hebraicte uerita-titnitunturfenfum exprimerez
J? SiueftrumDecretumfuftipiatur,oportet ftatuere uulgatam editionem ffiritus fanSli af-fatu reuelatam,nam utifancitis,nullo prate-^tureijcipotefl, Verùm animaduertite tftud
h idem
-ocr page 142-ANNOTATIONEN,' , itfent ueteres tribuiffe Septuiginti interprett' bus, lt;luorum turnen uerßonem Hieronyixx^ non ueretur fape laceßereßmofortiteraudet contemnere.quod ßilli erg4eosficere,i/ftpU' nelicuit, ^cttteris idem cogitatepermitieH' dumforedeueflraeditione latinii ubiàueri' tute hebraicaaberrauerit,
1 nbsp;nbsp;Qjiodßuos authoritas[an^ioru^ Df^rf
Pontifciajamp;' exempla parum mouent, Plt;iif li uerba[alte debui[[ent commonefacere, dicittÇj^teeuni^[cripta funt^adnofirarndo-£lrinam[criptae[[e,ad Rom, ly. Idem't^ad T» motheum non [emel commedat maximis pr^e' conns facras Itteras^ipuo [aneteporelatinaiß^ uerßo non extabat, Mihi ergo per ueßra Dt' Creta non licebit habere pro authentica, illif^ [cripturam,quam ita Paulus pradicat l Et ab lila ß uidero ueflram latinam difcedere, no» erit liberum,ut mea dicam [ententiam,ac uet' bu Deiàfalfouendicem ^faltemneàludttisf ut haSienus paßim fa^um efl,derideamurt I f admiratione dignum, quomodouo' lueritis unum Interpretern omnia uidiße.ld praßare nemo potefl,(luicun(i; humanoingf' nio autfacultate tjuippiam in alienam littguam couertit. Qjiod ß contendatis ,hunc interpre
tent
-ocr page 143-ANNOTATIONÉS» temdiuino lj)iritufuiffe afflatutn(^uimuis id concedere non cogorycumfcepius deprehen' il««r llt;tp[us 5 amp;nbsp;in articulis noftrafidei, aut ficris literis id minimè coiineatur.féd eßo-, ib
Jiuino minimècaruiffe ) num propte re« coß^uitur-,illu in tato opere nihil unquant humlt;tnaritioneuertif]e,fenfu fuo,amp;- cofucta indMßri«?An idea euincitwrjOmwi« ei fuifje re iw tato opere uertere debuiti T««' t« biiec inter fefunt conexa^ut ißa alia,uos fei licet ideirco non poßeerrare,ciuii in Synodo Tridëtin« rejîJetis.C«mi{; permijjâ ftnt «arilt;t pniHoru p4trucomenuri4,tfc ilia approbetis^ ffliror^uofflodo no intelligatis diuerfas tranf-kt'tones nobis effe inßar commentariorum. 16 MiferEra/mus tatopere laborauit in Nowi tejîainêti Adnotationib. neq^ ^wcrut c tus Ubo res improbatiLeont Potißchuel Vltdrianoyac innumeris Cardinalib.etEpifcopistnKncKos no magn«s numerws Cardinah« Epifeopo ru^jilliMs tam utiles lucubrationes aboletisî 1 7 Omnes libros quos inter Canonicoî recenfui/Hs, eum omnibus illorum parti* bus uultis recipi, abpjue ulla exceptionc. additisenim,Siquis ex i/îis quippiam repMlt; diauerit, anathema eßo , Q^id hic Hiero* b s nymus
-ocr page 144-ANNOTAT! O N E J.
nymus ficiet, qui fapius Beli hifloriSfabuHî uocitiit, hijlorta Sujanttie ^hymnumtrium puerorum ueru confodit : qua tarnen omnih cum duobus poflremis libris,fiue Nehegt;nia,fi ue E^ra.quos idem Hieronymus [omnia a^' pellatjuejira ilia editio è ccelodela^facont' plediitur^
1S Prohibetis nouas interpretationes feri' pturarum-, qua aduerfentur iam receptisap^t tribus. Hie de uobis feire uelim,an uiresIjpiri' tus dtuini adnitamini contrahere,^^ homines cobibere ftatuatis, ne in campo fcripturarunt fe exerceantiLicuit patribus no pqui fuorum patrum interpretamenta,cum ipliuelmeltora, uel probabiliora [ibi uiderentur inuenifjet Cur idem poßerisnefaciant, duobisinterdh citurf An exißimatis omnia iam Eccleßaeße reuelataf Si angeli de ipßt difeunt Eceleßa, quid obßat,qutn ipjt quoq^ perpetuo aliquid re cens ex facrIS Uteris demonflretur,quo donis f[oß ßtiindies ma^is ac magis et inßauretur, et apparetur adfalutem f S i abpilutaeßet atq-perfedia, ndampHus eominorareturin terris: Sedtn ccelum iubuedla,amp;apudDeumficie ad faciem cum fuo ßtonßo Chrißo lefu fumma felicitatefrueretur. Verùm quamdiuhicma'
net,
-ocr page 145-ANNOTATIO NES.
«ft, amp;perßcienda eß-, inßaurandtticiuod pinne adipifcetur,tum monbuj aßueßcendo [in^ïioribns, tum pleniore notitin uerbt Dei. NuKi Jjf Mf compoti rationis id unquam fîet ue fißmile,angelos habere quod exEccleßadi^ fcant:amp;quo addoSlrinam quceexßcripturis depromitur^Eccleßice nihil deeße, atq^omnia (utiuideminidecreuiße) ilt;im à pitribus itaad «mMpiijj expoßta eße,ut nihil fecusatqßpfi feripferint,inuenire-,aut docere liceat, i? Sutuitij penes Eccleßam eße debere iudi cium de interpretatione fan£tarum fcripturi' fumßednt'.lliisphtnei'^telligit^pio «nimoprie ditus,quim nobis ael ßngatis.uel narretis Ec-eleßä. Quterimus ubinam^uei w ^■•ilwsipfit reßdeat. Si dixeritis, in PairiL -.s:. ', '5ciei;-i«s, illosfrequenter pugnantiii frrihere. Si iri Co' filijs, non neinterdumuidemus coaliualiud «trog4recoHcin«m ? Adde, Concilium rrfrô «dnioduwcongreguriiçîr cum habetur,eß(ut modÓHidem«s) nimirMW Pontiƒîci Romino obßnciißimum. Nfijjpnvlar« ßcripturarunt Ioc4 in omnibus coneilijs eodem modo ßunt explicata.Cuodßdemiim uelitis conßituerci lt;(p«c(Epi(coposgt;«eI(Kt dieitis)ordin(irios hac ueßram Eccleßam quarendam tße, ita «t ipft b 3 confuU
-ocr page 146-ANNOTATIONtS» conptli debettnt de ftno Scriptnntrutft (»■gt; nbsp;nbsp;nbsp;intelligetitii : illud ent pifcari in
pi fees,ac uenlt;tn ceruos in medio mari 2 O Libras Machtbieoru miramur,tjuornoaif ta confidenter idmitMisscu fubfinem libn rumauthoritmbi^itt,utrum itppoflte amp;nbsp;mode fcr!pferit,lt;Juod minime ilium deeet,^K' d fj?intufi(nâ:o certó nouerit, feimpulfumx^ fenberet »
Ilt;tw hie deereui finem facere, hoc print duntdxit indicato : i^uod Ji non in preefenti^ o/îendi utVetus NoM«m inflrumentum, in Litina editione, lt;juiim untm iftud Conci' Hum uult authenticam, freijuentißime dißi' deit ab Hebrteis amp;• Greeds fontibus, id non e/l à mepreetermiffum rei difficultate I'pnf-ftm enim loca occurrunt, Sed neaiiunt t' gerem,^uandolt;juidem Valllt;e /{nnotationesi Erajmi, Munfteri, attj; Steuchi, id affatim docent : legantur praterea fcripta Lyri' Ifii, Burgenfis,lt;amp;- Reuchliniifedpotifunnin recentiorum uerßones, atque ex his medio' criter exercitati in Unguis facile intelligent, non ejje Latinam ueterem editionem, tiunn ifli unice ample£iuntur,ßngulare ueritatis columen , regulam, cui nun^uam refra-
-ocr page 147-ANNOTATIO N E î.
glt;rj licéité Det ißi adferto Conalio Do' min«î mentent faniorem, ut his proœmijs e.gt; lus poßrema non reßtonJeant, Etß boni uiri ferè deploratum tudicent ißud negociunit cum Tridenti ml decerni uideant tut am' plius decernendum [jjercnt tx «frîgt;oD(,mHi,p2r jJm rüH Chrißi.
s.
DECRÉ-
-ocr page 148-DECRETVM III I,
Sturofanéii Synodus,amp;c,
Plis fummorum Pontifîcum, et probatorum Conciliorum conftitunonibus inhærens ,eas^ compleiflens, èC ilh's adijdenSjiie cceleftis ille ïàcrorum librorum thefaurus^quem fpiritus S,furn^ ma liberalitate hominibus tradk dit,negIecT:us iaccat,ftatuit dc^ - creuit, quod in illis Ecclefijs, in quibuspræbenda,autpræftinio^ niûjfêualiudquouis nomine nugt; cupatum itipendiumpræîcdor? busiâcrætheologiæ deputatum, repen tur : Epifcopi, archiepifco^ pi,primates,amp; alij locorum ordi' narq^eos qui præbendam,aut præftimonium J feu ftipendium buiuCmodiobtinent^adipiîus iâ^ cræScripturæ expofit'onemjSi^ ùnei'pre'
-ocr page 149-intcrpretationem per feipfos, fi ù I donei fuerintzalioquin per idox neum fubftitutu abipfis Epifcolt; ■ pis.primatibus, Stalijs locorum ordinarijs eligendum,etiam per fubtradionem fruduum, cogant Sccompellant.De cætero uero pvæbenda,præftimonium,autfti pendium eiufmodi, non nifi per* fonis idoneis,et qui per fe ipfos id munus explicare poflint, confe* rantur:8ó aliter fada prouifio,nul lafîtjfedinualida.
InEcclefqsautem metropolita nis J uel C athedralibus fi ciuitas infigniSjUel populofa, ac etiarn in collegiatis exiftentibus,in aliquo infigni oppido,etiam nullius dice cefis, fi ibi clerus numerofus fue* ritjubi nulla pracbenda,aut præ* ftimonium feu ftipendiu eiufmo* di deputatum reperitur, præben* b y da^
-ocr page 150-da^quomodocuncç, pr^terquafrt excaufareHgnationis, primo ua^ catura,cui aliud onus incompati' bile iniundum non fît, ad cuifl ufum ipfo fado perpetuo confît tutaôC deputata intelligatur» quatenus in ipfîs Eccleffjs nulla, uel non fufRciens præbéda foret, Metropolitanus, uel EpifcopUS ipfe,per afîîgnationem fruduum alicuius fîmplicis bcneficij, eia(^ dem tarnen debitis fupportati« oneribus , uel per contribution nem bcneficiorum fuæ ciuitatis
diœcefîs, uel alias pro ut com' modius fieri poterit, de Capf tuliconfîlio ita prouideat, utip^ fa facræ Scripturæ lcdio habeas tur : ita tarnen, ut quæcunlt;$ alia? ïediones , uel confuetudine,uel quauis alia ratione infl:itutæ,pro^ pterid minime prætcrmittantur.
Eccleßa:
-ocr page 151-Ecclcfîæiicro quâdo annui pro' uentus tenues Hierin t, ôô ubi tam exigua eft den' amp;nbsp;populi multitu* do,ut theologiælecHio in eis com^ mode haberi non poffit, faltem magiftrum habeâtab Epifcopo, cum côfilio Capitulieligendum, qui clericos^aliosq? fcholares pau peres grammaticam gratis doce^ atjUtdeincepsadipfa facræ Scrp pturæ ftudia,annuente Deo,tran fire poflînt Ideo^ illi magiftro grammaticeSj uel alicuius fîmplp cis beneficq frudus,quos tamdiii percipiat, quàm diu in docendo perftiterit,affîgnentur. Dum ta-' men beneficium ipfum fuo debb to non fraudetur obfequioj uel ex Capitulari, uel Epifcopali menfa cÔdigna aliqua ni er ce s perfoluat: Uel alias Epifcopus iplè aliquam rationé ineat fuæ Ecclefiæ et diœ^ ccfî
-ocr page 152-ceG accommodam,ne pia ac utilis I atc^ frudluofa prouifio , quouis quirfito cclorcjicgbgatur.
hl monafterfjs quocp mona/ chorum,ubi commode Hcri que-aqetiä IcÆo facræ Scripturæ ha^ beaturrquain re,fi Abbates negli genres fuen'nt,Epifcopi locorum in hoc, ut fedis Apoftolicæ dek^ gat!,eosadidopportunis lurisre medqs compellant. Inconuen-' tibus uero aliorum regulariu, in quibus ftudia commode uigcrc pofluntjfacræ Scripturæ fimilittf leÆo habeatur,quæ ledio a capi tulis generalibus uel prouincialk bus affignetur dignioribus giftris,.
ïngymnafqs etia publicis,ubi tam honorifica,Slt; cæterorum o-' mnium maxime neceiTarialeÆo hadenus inftituta no fuit,relig)O''
fiiTv
-ocr page 153-fifïi'morumPrinctpum acrcrumx pubhcarum pietate 8lt; charitafe^ ad catholicg fidei defenfionem èC incrementum fanæcp dodn'næ confcruationem Sé propagation nem inftituatur:amp; ubi inftituta foret, amp;nbsp;negligcretur,r€ftituatL!rgt;
Et ne fub fpecie pietatis,^ im pic^ tasdißemineturjftatuit eadé San âaSynodus,ncrninemad huiuG modi kdtonis offucium, tarn pun blicè quam priuatim admittenz dum effe, qui priusabEpifcopo loei de uita, moribus, Sé fcientia examinatus Sé approbatus non fuerit:quod tarnen de leéforibus in clauftris monachorum non inz telligatur.
Docentes uero ipfam (àcrâ Seri pturam, dum publicè in fchoïis docuerint,ólt;2icholares,quiin ipz fisfcholisftudent,priuilegf)s om nibus
-ocr page 154-nibus de perceptione fru/tuum, ( præbendarum Sc benefici'oruni luorum in abfentia à iure coffl' muni conceilis, plenè gaudeant èC fruantur.
QLuauerôChriftianæreipub» ‘ non minus neceflaria prædicatio Euangelfj,quàm leó:io:amp; hoceft prædpuumEpifcoporû munus: ftatuit amp;nbsp;decreuit eadem fanda Synodus,omnesEpifcoposjAp chiepifcopos, primates, ctomncs alios ecclefiarum prælatos,tenen per fc ipfos, fi legitime impediti nonfuerint,adprpdicandum fan ctum lefu Chrifti Euangelium. Si ueró contigerit eos legitimo impedimento detineri, iuxtafop mam generalis Concilij, uiros idoneos afTumere teneantur ad huiufmodi prædicationis offi^ cium falubriter exequendum^
-ocr page 155-Si quis autem hæc adimplcre contempferitjciiftridlè fubiaceat ultioni,
Archiprcsbyteri quoquc,plez banijamp;quicunque parochialcs, ‘ uel alias curam animarum ha* bentcs, Ecdefias quocünque mo doobtinent;perfe,uel alios ido-' neoSjfi legitime impediti fuerint, diebusfaltemdominicis,amp; feftis folennibus, plebes fibi commiP fesjpro fuaô^ eorum capacitate pafeantfalutaribus uerbis, docen do ea quæ feire omnibus necefraquot; rium cft ad falutem, annunciangt; do^ eis cum breuitate, ôé facilita* te fermonis, uicia quæ eos decli* nare, 8ó uirtutes quas fèdari opor teat,utpœnam æternam euadere, 8c cœleftem gloriam confequi ualeant»
Id uero fi quis corum præfta./
rené*
-ocr page 156-I
re ncgli'gatjCtiam fi ab Epifcopt in rifdiÆoneexemptum feeflecjua' uisrationeprætenderet,amp;fi clefiæ quouis modo exemptædp cerentur,aut alicui monafterio C' tiam extra dioccefim exiftenti fov^ fanannexæ, uelunitæ,modorcip | (à in diccceß ßnt,prouida paftora lis Epifcoporum (olicitudo non defittne illud impleatur, Paruub petieruntpanem,amp;non eratqni frangeret eis» Itaqpubi ab Epifco^ pomoniti, triu menfium fpado iiio muneri defuerintjpercenfu'' ras EcclefiafticaSjfeu alias ad ip^ fiusEpifcopi arbitrium cogatur: ita ut etiam fi ei fic expedireuifum fuerit,exbeneficiorum frudibus alteri qui id præftet, honefta alp qua merces peribluatur, donee principalis ipfe reiïpifcens , offv ciu fuum impleau Si^parochia/ les
-ocr page 157-îesEcclefiærcpen'antur fubicétæ monafterfjs in nulla dicccefi exiz ftentibuSjfi Abbates amp;nbsp;reguläres prælanin prædiclis négligentes
I fuerint, à metropolitanis, in quo rûprouincfis diœceles Gtæ funt, tanquaiTi quoad hoc fedis Apo^ ftolicæ delegatis, compellanrur, nec^ huius dccreti exccutioncm côfuetudo,uclexemptio,aut ap'-pellatio,autreclamatio,fiue recur fusimpcdireualcaqquoufcp defu per à competenti iudicc,qui fum-niariè,Slt; fola fadli ueritate infpe-quot;(fla procedat,cognitum ôô decigt; fumfuerit. Reguläres cuiufcuncß ordinis,nifi à fuis fuperionbus de uita amp;nbsp;moribus amp;nbsp;fcientia aminati amp;nbsp;approbati fuerint,ac deeorumlicentia,etiam in Eccle.» fris fuorum ordinurn,non audeât prædicare,amp; ab ipfis benedicfbogt; V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nem
-ocr page 158-nein petere teneantur, antequaffl prædîcare incjpiant.
' In Bcclefqs uero, quæfuorum ordi'num no funt, ultra licentiani luorum fupcriorum, etiä Epifco-* i pi licentiam habere teneantur; nequainipfis Ecclefijs non fuoquot; rum ordinum, nullo modo præ* dîcare poflînt. ipfàm autem licop ti'am gratis Epifcopi concédant.
Siuero (quodabfit) prædicagt; tor errores,autfcandaladiflemk nauerit in populum , etiamß in monaften'o fui uel alterius ordi-nis prædfcetjEpifcopus ei prpd? cationem interdi'cat.Quod fî hæ/ reCes prædicaucritj contra eum fe cundum iuris diipoiîtionem, aut loci confuetudincm pro cédât; e-' tiamiî prædicator ipiè generali ucl fpeciali priuilegio exemptum lè cfîè prætcnderet. QuocafuE' pifeopus
-ocr page 159-pifcopus authontate Apoftoîica, amp;nbsp;tanquam fedi's ÄpoftoUcsc dcz legatus procedat* Curent autem Epifcopi, ne quis prædicator uel exfalfis informationibuSjUel alp àscalumniofèuexetur, iuRanVuc dehis conquerendi occafionena habeat*
Caueant prætcrea Epifcopi, nealiquemuel eoruin, qui cum fint nomine reguläres, extra clau^ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O
ura 8c obedientiam religionum fuarum uiuunt uel pref by tcro-' rumfeculariu,nifi ipfis noti fint, SCmoribusSó dotfirina probati, quorumlibetpriuilegiorum pracx textu infuaciuitatc, ueldioccefis, prædicare permittant, donee ab ipfis Epifcopis fuper ea re fancta Cedes Apoftoîica côfulatur, à qua priuilegiahomini,nifi taciia ueriz tate,ctexpreflquot;o mendacio abindi i i o nis
-ocr page 160-gnis extorqueri ucrifîmileno cft»
Quæftores uero eleemofyn^'' rum, qui etiam quæftuarq uuV gó dicuntur,cuiufcunque condigt; tionis exiftantjUullo modo,nfC perfe, nec per alium prædicare 'præiumant : amp;nbsp;contrafacientesi ab EpifcopisSó ordinäres locœ rum , priuilegfjs quibufcunque non obftantibus, opportun nis remedrjs omnino
arceantur»
FINIS»
ANNÖgt;
-ocr page 161-A N N o TA TI o N E s I N QHiirtMfjj DfcrffKw,
Plis fummoruntPontifteum nbsp;nbsp;probatO'
rum Coriciliorum conjiitutionibus inha renSjCirc-.) Audisleiiorprotirtus inipfoU' mine mamfeßim impietaienK
Primo enim de oracuiis Dei, Jecceleßi do-ürittitjde uolunttite Det ergi genus humlt;t^ numinfacrisliterispatefiSiuinulla hie men-gt; tio'.eum hae prima e(Je cura deberet fan£iis p«ribMs,«t rfternu atlt;j; immutabile decretum Deihominibusinculcarent, pr/eteritts i«tc-rimßiis impijs con ßitutionibus-,iamp; omni digni tateuel hominum uel aéîionum bKmanarwm.
iDeintie non folumpratermittunt uerbunt Dei, fed ei tjKoqj fwa f omnia Juas impoßuras, fuis impietates antepoHKnttCHm htec ßt lt;eter' na Dei ueritast in omnem «eternitatem duratu ta,^rußra colunt me mandatis bomin«m.
Pr^eterea,nequidadexplendos omnes im' pietatis numéros deeßet ,ßtcroßtn^ia Syno^ dus Romanum Pontif'cem probatis Concilies anteponit : unum uidelicet homuncionem,fli gitiofMtn, impium, blaß^bemum, omnibus mundißceleribus inlt;juinatMm,toti congrega^ tioniiet Ruiden»,ut ipfa Spodus loi^uitur, ap-i j probatte.
-ocr page 162-annotationes» probattf, Quid obfecro efl furenter contra Deumblaflheinire,flhoc nonefl^ Etenimfi nulla omnino rationes,neq- humana ncci^di' uina proponi poffent,qute à blaflhemijs adeo manife^lis iflos homines deterrerët gt;nbsp;ip fl natura fenfusiipfa ratiocinandi uis mentibns hominuindita, ab hacimpia afleuerationeeos deberet reuocare. Quin proprio ipforum pK dorepermouenturf Quinfuum honorem,fl' am dignitatem refliciunt^ Certe ft micamha' berentgenerofa mentis,flaltqua omnino di' gnitas hominis in eis eflet,prater nomen amp;nbsp;barbam, pudere illos deberettfi tarnen alflmf pudor in eis adhuc haret, unicum, putidum, fordidulum,atijfimpiumftlicernium fibi uni' uerfis anteponere^
' Seditafunthomines,utpofle^uamfein fet' uitutem uentris dederunt,nullum fttoffieim^ tarn abiedlum (ir humile,tam fordidum amp;nbsp;ah' ominandum,lt;^uodlibenternonfaciant,utue-triamp;culina flt probe confultum.Rurfus tan turn eflin iflo ftlicerniofraudis,artifc^, nene flc^incantationisjutfacile omnes iftas bellu' as tani^uam ueros afinos poflit in officio conti' nere» Quis uni^uam effe poterit alius mere' trix ilU magna^^ua fedet fuper ai^uas multas,
cum
-ocr page 163-ANNOTATIONEN. cumquifcortittifuntomnes principes terrlt;e, in CM1M5 poculo deaurato inebriitifuntab imo oinnes regfs mun di de uino [cor^ t«tion!jeiHî? Vides itaiyle^oryinipfb ßatim PnncipioDecreti plures impietates ^udm uer Pi continent
Se4 pergit lot^uißtcroßanSli Synodus, amp;nbsp;ißirmatnon [olumuelle inbærere conßitU' lionibus [3«mtfnis,prlt;etfrito?ÿ-jtegîfélo uer^ hoDei,ßdAliiquo(i^decretiillis adJere ßi' tuißedeclirat. Quid iismonjirumhominisî Ç^id blaß?bfmas mancipiHm Satans? Vis ba bendiMina oracnla quæ pronunciaStet illis de two noHaijMæiiaaJdere Helle te iaSîitiS Ne* fcisteutrunq.; boe falfo prcttexere? Nam û* flmpliciterblaß)bemac2rin Dewm contume* lioßßunt (juæprowuncias.etp omninonera aut diuina efjient,an ignoras nefas eße unum Merbum in eis uel alt;ldere,uel minuere, Hel im* mutare? Qjiid teßatnr difertis Herbis ipfa Héritas «eterni nnminis ? Htce funt uerba ^HrfpofKÜnoretHo ,Ht facias ca omnia cjhcc in eis continentur t Qh^oJprcfcipio tibi, boc tantnrn facito Domino,neq^ addes, neqjminu eSjUe^jirnrnntabis unum de Herbis meis. Sed uerecredas iposimpios blaß-bemos boc in pri i 4 »US
-ocr page 164-ANNOTATIONES.
w'ï habere ftudio^utcum uerbo Dei perpétué dtcant amp;fjciintpugnanrta.
Pofi lila ueró magnifi'ca uerbti,ad traélatio' ttem deprtebendis amp;nbsp;prafïmontjs relabuitquot; tur, Parturiuntmontes^nafcetur ridiculut tnus. Ac in eo quidem argumenta quanta utr borumponunt^qult;e tame ip[a non carentmi-nifejiatmptetate, Omnes auteimpietatesquit in ßngulis uerbis continentur,non efl animus hic recenfere,quoniamamp;'p!urim(e funt, in ipfla Decreti leéiione facilimè cognoflun^ tur. Edit rurfus oraculu ipflaflacra Synodusgt; tanquam ex tripode prolatum,ut qui Epiflcopi idonet non flunt ad docendas flacras literas, ali qua miflera pecuniola conducant aliorum ope ram, qui prceflëteorum nomine quod ad ipflo' rum officium pertinebat,quodq; ipfli pra ig»» rationeatij; impietate neq^ intelligunt-,nelt;iue prafltarepoffunt. Qu'npotius hociubetfl-era Synodus, ut ifla bruta animantia,non mO' do inutiliaffedetiam impia etnoxia terrcepoit' dera de graduprtecipitentur , atq- ad fliuant mittantur,ad quam una fluntidonei: aceorum in locupro'fl'cianturaHj, quireëièpoffntJo' cerepopu/um,noexdecretis Cocilij Tride/t tini^neq^ex imaginationibus befliol(£E.oma-
-ocr page 165-ANNOTATIONS s»
Hef, fed ex aerno at(j; immutabili décréta l^ei, ad (fuS recula omnes creaturcefud uitatn amp;[enfus omnesdebent componere. hn exi« bntabunt ijii afini, fatiffaSiu ejfe tpforu uctri^ lali^uis pro Ip fis comederet ß alius pro ip fis iiberet. fl alius pro ipfts Jcrmirft?N5 opinor? Ç^uafronte igitur auJeHt permitterfjHf alius ipfis laboretf utalius proipfis condone-tur!ut alius proipfis doceat populü^Qi^od ft nenofi !lt;j,imôen2 multomagisneceffarium eßad Icntimd eius officij adminiftrationem, ^nod fibt impudeter ufurpShquam efl uel ipfe pwij 4lt;i uitd hominutuendatn conferuan' ^à.Laborenttales afinifuis mamb.dMtalio^MÎ laborefuo ßbi «idu parentineeJiiieHoreMt pau perü erwditor« eleemofynas,lt;iuib.ipfitan' lt;iuam porcifaginantur.cu interim nera ment' iracorporis Chrifli, adquosreélflimè ifla flcultates Ecclefiaflicapertinebät,fan}eacfri ^orecontabefcSt.Sedfciantifliuentrespigri, ^Kandoi^uide uolïit nunc ut ahj proipßs doce lt;‘iJt,alij pro ipps laborent,futuru «JmoiJ; omni Ho,Mt diîj pro ipfis hcereditatem regni cceleflis ronfeijuantur.Quatientur fane illic« fuo uc' treforas. Namtfuilaboris partieeps non r|l» olorite feunquam fore participe ß?eret.
t $ U E C R
-ocr page 166-DECRETVM V*
VT fides noftra cathofica,fi' ne qua impoffibile eft placo re Deo,purgatis erroribus, in fua finceritate integra amp;nbsp;illibata ptf' maneat, 8^ ne populus Chriftia'' nus omni uento dodring circuit feratur, cu ferpcns ille antiquuS) humant generis perpetuus ho^ ftis,inter plurima mala, quibus ecclefiaDei his noftris tempore bus perturbatuFjetiam depeccato originaîi,eius^ remedio,non fo-' lum uetera, fed noua etiam diflï' dia excitauerit : Sacrofanda cumenica 8^ generalis Tridenti' na SynoduSjin Ipiritu S » kgib^ mècongregata,præfidentibus in ea tribus Apoftolice fedis legatis, iam ad reuocandos errâtes, etnu'' tantes confirmâdos accedcre uo' lens,
-ocr page 167-lens/acrarum Scripturarum,Slt; fandorumPatrum,ac probatiffi morum Concilioru teftimonia, ÓCipfiusEcclefigiudicium con i fenfum fequuta,hæc de ipfo pec^ cato orioinali ftatuit, fatetur,ê^ declarat^
Si quis non confitetur primum dominé Adam, cum mandatum Dei in paradifo fuiflet tranfgreG fus.ftatim fanótitatê amp;nbsp;iuftitiam, in qua pofitusfueratjamiGfleJnx ( curriffecf per offenfam præuarp cationis, iram indignationem Dei,atcçideo mortem, quam aiv teailli comminatus fuerat Deus, cum morte captiuitatem fub e^ ius poteftate, qui mortis deinde ^abuitimperium,hoc cftdiaboli, totumcç Adam per iUam præuari eationis offenfam fecundum corgt; pus Sc animam in dcterius com^ mutatum
-ocr page 168-mutatum fuifTe, anatliema Gt
Si quis Adæ prguaricanoncffl fibi fobjöó no eins propagmi, afle ritnocuifre,acceptam à. Deo fan^ ótitatemSóiuftitiam quam difjfibi lolbamp; non nobis ctiâeum perdidine,aut inquinatum ilium per inobedientiæ peccatum,Si mortem,amp;^ pœnas corporis taiV tum,in omne genus humanum transfudiHè,non autem amp;nbsp;pecca^ turn, quod mors eftanimæjana' thema fiuutquicontradicat Apo ftolo dicenti. Per unS hominem peccatum intrauitin mundum,ei per peccatum mors, amp;nbsp;ita in om^ nes homines mors pertranfi)t, m quo omnes peccauerunt.
Si quis hoe Adæ peccatum, quod origine un urn cft, amp;nbsp;propa gatione,non imitatione, transfm fum in omnibus, ineft unicuique .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprium,
-ocr page 169-propriUjUel per humanæ naturæ uires,uel per aliud remediû affcrit tolli,quàm perrneritû unius me-' ^iatoris Domini ncftri lefu Chri fti,qui nos Deo reconciliauitin fanguine fuo,faô:us nobis iufticia 2lt;fan(ftifieatiOjamp;redemptio: aut negatipfum Chriftilefumeritum pxr baptifmi facramentum, in for maEcclefiæritè collatû,tam adul tis quàm paruulis applicari ana^ themaGt.Quia non eft aliud nOquot; nien fub cœlo datû hominibus, in quo oporteat nos faluos fieri» V nde ilia uox:E cce agnus De i, ec cequitollit peccata mundi » ib la;Quicunct5 baptizati eftis,Chri
1 ftuminduiftis»
' Si quis paruulos recentes ab Ux tcrismatrûbaptizandos negatie-' tiamfi fuerint à baptizatis parem tibus orti: autdicit,in remiflionc I ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem
-ocr page 170-quidcm peccatorum eos bapn'aa rijfednihilex Adamtrahereorp ginalis peccati, quod régénéra^ tionfs lauacro neceffè fit expiari, ad uitam setcrnam confèquendâ; unde fit confequens , ut forma baptifmatis in remiffionem pec^ catorum non uera, led falfa im telligatur : anathema fiu Quo^ niam non aliter intelligendum eft id quod dixit Apoftolus , Pef unurn hominem peccatum intra^ uit in mundum, ÔC per peccatum mors, amp;nbsp;ita in omnes homines mors pertranfijtjin quo omnes peccauerunt ♦ nifi quemadmo^ dumEcclefia catholica ubi(Ç dif fuia Temper intellexit, ideo pro^ pter hanc régula fidei,amp; traditio'' nem Apoftoloru,etiamparuuli, qui nihil peccatoru in femetipfts adhuc committere potuerunt,irt j remiffio'
-ocr page 171-remiflîone peccatorum ueracîtef baptfeâtur, ut in eis regeneration nemundetur,quod generationc contraxerunt. Niß enim quis re* natus fuerit ex aqua 06 fpirituS» nô poteft introire in regnu Dei»
Si quis per lefu Chrifti Domin ninoftrigratiam, quæ in baptiP mate confertur, reatum originan lis peccati negat, aut etiam afieric non tolli totum, id quod ueram Scpropriam peccati rationê ha-* bet: fed illud dicit tantum radi* aut non imputari,anathema fit.In renatis enim nihil oditDeusiquia nihil eft damnationis his^qui ucre confepulti funtcum Chriftoper baptifma in mortem, qui non fen cundû carné ambulant,fed ueterê hominem exuentes, 8^ nouu qui fecundû Deum creatus eftjnduc tesgt;innocêtes,immaculati,puri,in ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noxrj.
-ocr page 172-noxf] J ac Deo clilcdli effèó:i funtgt; hæredes quidem Dei,cohæred^^ autêChrifti : ita ut nihil prorfus eosab ingreffu cceli remoretun Manereautem in bapti2;atis coiv cupifcentiam,uelfomitê,hæc fan^ fta Synodus fatetur, ÓÓ fentit j Qup cum ad agonem relidta fint, nocere non confentientibus,0^ uiriliter per lefu Chrifti gratiana repugnantibus,non uaIent.Qup nimo qui legitime certauerit, co^ ronabitur» Hane concupifeentia, quamaliquando Apoftolus peû j catum appellat, ianda Synodus declarat Ecclefiam catholicânuii quam intellexiHe peccatum ap' pcllari,quod uereamp; proprièintt natis peccatum fit : fed quia ex peccato eft, ÔÔ ad peccatum indf natgt; Si quis autem contrariuni fenferit, anathema fit. '
Dcda^
-ocr page 173-Dêdarat tamen nbsp;nbsp;nbsp;fanera Sy no
dus,non effefuæ intendonis co^ prehendere in hocDecreto,ubi de peccato origi'nah' agitur, bea^ tam 80 iinmaculatam uirginem Mariam Dei genitricem : led oblt; leruandas efle conftitudones fe^ licis recordationis Stxti Papæ nihlubpcenisineisConfti tutionibus contends, quas innouat.
FINIS»
anno*
-ocr page 174-A N N o TA TIO NÉS IN
Qinntum Decretuift,
H Avenus llt;icrofan£la Synodus duntaxJt nugis tradliuit, fed eascblt' Çuè^fruudulenter impietite refjgt;erj us, ut l-flis ^uißfundumentisfuo more coßitutis,4di‘ tuiv l'ibi pjraret adconßrmandam horribiliO' remimpierlt;item,^uam in hoc quinto Décréta traSlandam fufcepit.
Pofutmui ergo pins aperce in päteßtciendis confil'tjs nafris amp;nbsp;impijs, c^uibus uß funt pi' tres 'Tridentini,cutn fuopaire diabolo Raimi' no^quàmin refutatione quinti Dccreti nobis ponendum putauimiis^ Rtß enim in eo Deere to ualdeimpinm dogma cnpiunt ßabilire,amp; ^uidem in doSirina magni momenti, tame niam abßirditas rei efitanta,ut camç^cceciui dere, lt;amp;nbsp;pueri intelligere poßint: imô etiam b pß paires Tridentini inßuts ßngults operibus experirentur impietatem ißius fui dogmatis, eamij; planefentirent niß à diabolo obfeßi te^ nerenturipaucis indicabo, dogma effe expreß fècotrariü dodîrince Apoßolicce,amp;toti Cbri ßianaerehgioniintmicum. Summa totius di' fßutattonishieceß.
‘ Poflcauerôlt;itiàm facrofandïa Sy nodus de peeeito
-ocr page 175-ANNOTATIONES.
peccato originis dilj^utationeminfiituitjeupo tms or«c«la [ui incepit effunJere,difertè cófi' tftMr,DeK'n in renttis nihil oJiffe : imó etiam prortHncMt anatbema e(je,qui concupifcenti-«mn«t«rlt;f bominum inßtim,lt;tcehamn« po/l baptijmumin homine permanfntem, lt;iixfrit tße pefcatKw. O' impietatem borrenJan», «erè ConciïioTridentino di^nam.
«Kcliof Concupifcentii qua munet in renatih non efl peccatumf TamfÆci funt-, tamßupi-dbtam aßni omnes ißi fanéïi patres qui fedct in Conciiio TritientinOjUt non «ideant, «t in fingKlisfuis aéïionibus non fentiant^non eti2 (kis proprijs manibus ^uafï pa/pentCZlt;ttre* ■ äent,quicquidipßfäctunt ,ttiamquü/uoiu' dicioinali^Ko minimèimpiooperefe ocet'paz tos eße arbitratur,mcsnifeßum eße peccat«nt contra ïegem Dei f Tam ßulti porro lunt,amp; illiterati, «t Patdi «erba non legerint,
' difertis uerbis pronunciat : Concuptfcentiam non nouißem eße peccatwm, niß lex diceret^ i^onconcupifces^ An id quod eß contra k'
' gemDeiinegabitiselJepeccatnm? Ö ingert ' tern impndéntiam.Negabitis item,in Hobis ip*-1 fis non modoßatimpoßbaptifmum,ßdttiäm' j num inbacÆtatf decrepita karere concupi' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k z ßesiiumt
-ocr page 176-A N N o T A T I o N E S/ fcenliam^ Veßras omnium confdentias apfitl : lo,ad ueßra omnia opera quee uneiuam ab in-eunteatate perpetraßisprouoco. Et ß ^uiß ^uam inter uos erit,qui uel unum opus à fe in omni uita fa6ium,proJucere poterit,^uodci' reat no una,fed multis concupifcentijs, ut Jt eateris ueßrisßagitijs taceam,caußim non di' gt;nbsp;co, quin una litura Jeleatis uniuerfas ßacräS literas,pottßimum uero totS Pauli dodrinam, quihanc traSiationem luculenter perß^ni' tur,Sin,id quodres eßdnuenietis omnia ope' ra uelßan^lißimorumhominum multis concn ptßcentijsnotata,^' tanquam pannum men' ßruatu (quaßmilitudine nihil tetrius,aut hof ribtlius)contaminata,qua fronte quafo aude-' bitis affirmare, concupißentiam non eßepec catum^non efje rem ream,rem damnatam, fx aduerfopugnantem contra le^emDei^ Vnde qutefo proßcifcunturillce Paulina uocesiOm nes peccauerunt,amp;deßituuntur gloria DeL Peccatum nonoui^nißperlegem. Quodego quidem ago, non probo. non enim quoduolo hoc facio,fedquod odi,hocago.Si ueroquod «on uolo,hocfacio,conßentio legi, quod bona ßt.Nuncautemnon iam ego perpetro ib lua,ßedinhabitant in me peccatum. Item: Video
-ocr page 177-ANNOTATIO NES»
Jfo alum legeih in membris meisirebellantem legi mentis mea, captiuum ducentem me in legem peccith^Utt efiin membris mets. In' fdix ego bomo,^«is me liberabit ex hoc cor' poremorti obnoxio^Quodß ter maximus Ule Piulns ipoßolusßenßtyamp; proß’tetur habiti' rein carneßua peccatum, amp;nbsp;dißerte concupi' fcentiam uocatrem damnatam in conß^eä:» Pgt;ei,inimicamlegidiuinte:qui fronte ißißt' crileginegabuntjinnatura bominis poß bn' ptißnumhitrerepeccatum^uel eße in homine quiquam quod De«s oderit, autauerfetur? An PähIhs non erat bapti^atus? Gerte erat, amp;altdMntoßinemelius quam omnes illi por tentop «entret, quifedentin Cocilio Triefen tino.An non erat homo,ex eadè materia qua eÆterihominescompoßtus- Certè erat: fed nullo modo tam impudf ns,ßagitioßts,(ir bla' ßibem«?, quam patres qui illu lacérant in Co cilio TriJentino » Q_uid ergo? Hoc illud eß^ quodexprofeßoconfentientib.animis comr« «erMHt adwer/Ks De«m aduerßts Cbri* ßum eius, Proinde monendus fuit piuslc' ftor, ut ab ißis furioßs impoßoribus,inimici$ crucis Chrißi, ßedulo ßbi eaweret: amp;nbsp;fontes fuorum conßliorumatque impietrftnm obiter * j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i (jperHU
-ocr page 178-tperuimus^^uihus co^nitis, reliiju^e ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mia tjuttin totis Decretis cott -
ünenturifttcilius intel' ligttntur^
FINIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
DECRÉTVM VI.
CVm tubacocli\amp; do(?lorof j. bis Paulus apoftoluSji'nab ' tifRma lila Romanorum epiftola, f poftquâ fpeótandü humano gc' neri propofuerat Adam, à quo unOjUelutàradice rami, totahu' mana natura corrupta eft : mox 'uiuaciftimo admirabili fpiritu propoiueritamp;Chriftum lefum, : â quo in omnes homines gratiam 'uitâ^deduxitjUt inde humanâ fu perbiam domare£,hincDei gra^ tiam
-ocr page 179-i tiam 8lt;f mifericordiam aOercre^ maQnoiure facrofanóta Tridcn'
' tumSynodus,8lt;c.
Poft Decrem de original! pec^ j cato,quod uerus ille Adam ad noscarnali generatione transfugt;-dit,ad ipfam peccatorum iuftifi^ cationê,quæper nouum Adam, Chriftum lefum , nobis ipiritus fandi gratia tribuitur, declaram w dam, dilucidandamcp eo quo re^ gitur fpiritu fando fréta defcedir, anxiamaterpro filrjs,omniü Ho* minumiufticiam efuriens èC fitb I ens, Quia ueró circa facrofan-dû iftud deGderatiflîmæ iuftifi-' cationismyftcriüjUnde Chrb fti gloria, amp;nbsp;hominum falus pem dere cognofcitur,multæ èC noxig '1 opiniones in populis, tanquam in agro fpinæ tribuli germinax j rüt,quibus ubiq! abundat iniqui^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k 4 tas,2lt;
-ocr page 180-tasjSó refn'gefcit cHaritas: In rco' mnibus necefTariajOmnibus con^ fulere uolens,{apicntibus i'nfipiefl tibus. Vt ueroeo clarior dodrina iuftificationis habeatur , quo dû ftindibus tradi'ta fuent,demodo quo infideh's primùm iuftificat, deinde quo pado inter fideles iU' dus in iufticia crefcit, deniiç qua lapfus ratio ne reparatur, feorfim canones ftatuit ac decernit, ante omnia,generalia h«ec uelut totius huius ædificq fundamenta præ^ ponens: Qui corde credit,SC ore confîtetur*
Firmiter credimus,8ó fimplici-ter confitemur,quód poft pecca^ tum Adæ,nullus unquam homo uel per naturam,uel per legem,(1/ ne gratia illa Dei,quam Chriftus lefus humano generi promeruif, potuit,autpoteft iuftificari, in iUf* fticia
-ocr page 181-fticia crefcere 8^ coüfbwyuWd amcç recuperate coràmDeo.Hic eft enim ille agnus Dei, qui tollit peccatamundi. Hie eft medicus, qui nonuenit propter fanos,fcd propter ægrotos gt;nbsp;Hic faluator, qui uenit quærere èC faluum face re, quod perierat. Hie redem-' ptor,cuius preciofo fanguine de^ lentur débita noftra,in quo crefei musiniufticia:eum,fi peccauerp mus,aduocatum habemusiuftu, qui interpellât pro nobis.unde Cz tiam Abeliuftum,amp; Noe, Abragt; ham,lfaac,lacob,8lt; omnemillam præclaram fandorum Patrum multitudinem, anteleoem in Ic ge,nouimusperChriftum lefum occifumab origine mundi,fuiflc
( iuftificaWt Vere enim gratis mor-» ‘ tuus fuiflet, fi ex natura uel lege, homines per Adam iniufti, fine il«gt; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k 5 lo fui€
-ocr page 182-!o fuifleiit iufti » SeJ uere orati's | o mortuusnon eft» nain eratnatU' ra,amp; non i'nftificabac» Data fuit no ïuftificauitJed ad Chri' ftunijper quem homo iuftificarCquot; tur^tanquani pædagogus perdu^ xit» Atque ideo in merito ipfius Chrifti kfu,præter quê aliudfun^ damentum nemo ponere poteft, fundatur omnis iuflicia iuftorii, uel fatiffacfloria pœnæ, uel merf toriauitæ; quia nee ob offenfatn . Deidignuseft quifquam poenité ' tia,qui abfoluat fine illo in quo Deus fibi (èmper coplacuit: nee immenfam illam hæreditatem d? gnus eft qui confèquatur, fine eo quem conftituithæredem uniuer forum,ut fit ipfeprimogenitus in omnibus fratribus.
Firmiter crcdimus,et fimplicf ter confitemur,qd non cft minus efficax
-ocr page 183-cfficaxIngens illud Chn'fti merp tum ad iuflificandos homines, quam deliólum Adæ ad condemn nandoszfedmaois. Nam G, iudv canteDeo,uniusdelilt;fJ:omors re gnauitin omnesin códemnatio^ ne:multo ma2is,miferante Deo, ö
perunius iufticiâ, abundantiam gratiæ accipere pofTunt omnes, iniuftificationeuitæjUt uerè iufti fintcoramillo» Non tantum igit fine Chrifto I efu nullus eft iuftus,
\ ficut fine Adam nullus nafcitur iniuftus: fed quemadmodum ex Adam unius delicto, omnes hoz mines iniufticiæ rei fiunt, ita per
■ Chriftuni lefum, non ex una illa \ iniufticia quam contrahunt, fed 1 ex illis etiam quaslaciunt libcran tur » uerè enim Deus benedvóus uult omnes homines faluos fieri, et neminem pcrire.bC uerè Domi
nus
-ocr page 184-nus noQcr lefus Chriftus pro om niumhominum redemptioneefl pafTus , unam omnium natu/ ram in carne fufcipiens ex Adam, èC unam omnium caufamin criiquot; ce fufFiciêter agens pro fiins Adc, fedluseft illeomnibus homimb» uerè lefuSjid eft iâluator,ut fcilicct per eum impij iuftificari,iuftipcr' feuerare,Iapfî refîpiicerepollint»
Etiî ueropro omnibus mortU' useftiefus Chriftus, firmiter ta* । men credimus confitemur, ! quôd oportet, utillis quiiuftida falutem^perChriftûIefum corn (èqui uoluntjipfum Chrifti Idü meritum applicetur« Médicinal' , nim etfi in iê,id eft uirtute fua om , nibus prodeft, à quib. tarnen nO bibitur, apud eos nihil profîcit* V enenum Adc communiter generationeni carnis ab omni* bus !
-ocr page 185-Elis bib it, quia natura bibitur, no üoluntate: medicina Chriftiqug fupernaturameftjUoluntate red' pitur,n5 natura» Vnde qubd A-dam mali poteft, adu etiam facit. Quod Chriftus boni poteft, adu non omnes aflèquuntur, V t hinc appareat, quid natura fit, quid gratia. Gratia enim non eft nifi re cipereuolentium,naturanon uo lentium ; at(ç ideo natura efl; om^ nium,gratianon omnium. Non dari autem gratiam iftam nifi pre defl:inatis,et adilla per lefumChri ftumuocatis, Reliquos,quosta men Deus ad feuenire non uultj utpote diuina poteftateprædefti^ natos ad malum, ut non Dei fed diaboli uoluntatem faciant, 8^ percant in æternum, non modo non credimus, fed fi qui funt qui tantum malum credere uelint, ib los
-ocr page 186-los CU omni deteftätione ànathô ma didmus.Nam fi pereunt mul ti,neciuuantur ne pereant, caufa in eis eft,n5 in Deo ♦ Ipfê enim aV leuat omnes qui corruunt j SC eri' git omnes elifos*Et priufquam de feratur, neminem defcnt,amp; facit pleruncç ne déférât, etfî quis eum deferuerit ut redeatmt fie uerè ma ledidi fint omnes , qui fe elom ganta Deop
Si quis ergo dixerit,impiu qui à Deo per lefum Chriftum iuftifî^ catur,iniuftum quidem efic/tma nere,fèd tantum iuftumreputari, non amp;nbsp;iuftum fieri,ut ipfa iuftifi' catio fit fola imputatio iufticiæ, nathema fit. Quia ut non tantum reputabaturiniuftuSjfèd uereim iuftus erat, dum eflèt membrum Adæ:fieuerè non modo reputa^ tur, fed efficitur iuftus , dum fit membrum
-ocr page 187-mcmbrüChrifti» Etbxc mutatio eftdextera ExcelG , qua ablutus, fandificatuSjiuftificatuscp eft:ód didtur.utolim tenebræ, itanunc luxin Domino»
Si quis dixcrit, folam remiffio* nem pcccatorum effe integra plcgt; nameptotius huiufee iuftificatio* nis rationem,non amp;nbsp;cum ea dona tionem iufticiæ,quam is qui iufti ficatur,alïequitur, anathema fit» Quia iuftificatus non modo uete tem hominem exuit, fed induit nouum:nonmodomoritur pee-* cato,fcd uiuit iufticiætnon modo confepeliturjed confurgit Ghri-« ftolefumtD » Paulus exemplar fecerit remiflionis peccatorum, rnortê Chnftiriuftihcationis aut, tefurredlionem, dices : Traditus tft propter delilt;fianoftra,ctrefur texit^pter iuftificationé noftrâ.
Si
-ocr page 188-c’ Si qurs dixèn't, lufticiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
in haciuftificanone donatur,efl^ iolam illam iufticiam Chrifti, in ligno crucis exoluit qüæ noff rapuitjimplês pro nobis omnctî’ iufticiâ, ut diuinæ iufticiæ, quani tota natura in Adam læicrat/atis faceret, anathema fiu Promeru’t quidem folus Chriftus lefus magna iliaiufticiâ,ut homo ipfumiuftus efficiaturtfed iuftid^ quæ in illo ipfo fit, non in ChrP fto, aclus iufticiæ illius Chnft* ineononeftdufticia qua iufti fu' mus, habitus eft diuinægratia^ quæ in nobis eft» Quanquaifl non per nos, lèd per eum,8ô Deo îâ Deo, ut qui efftcit : ptï cum, ut qui meruit.Hoc modo et no aliter intelligendum eft,apud fanclos iufticiam Dei amp;nbsp;Chrift^ fieri noftramiufticiam.
Si
-ocr page 189-Siquis dfxerftJILï ipfâm Dei gratiamjquæ in iuftiHcatione da/-tur, quæ gratum faciens dicitur, quæ kilicet uel eft Charitas,ud non fine charitate, quaunauerè iufti funt,quicunc^ iufli funt,nihil cfie in nobis inCcrens, uel inform tnâs, anathema fit. Hoe eft enim preciofumilludjóómaximu Dei donum, quo infantes amp;nbsp;adulti per Chriftum lefum noua creatu/ ra,hoceftDeo conformes, ut eft apud D. Petrum,diinnæ confortes naturæ efficiuntur,regene-rant,uiuificant:8ó,ut inquitD. loanneSjfilfj Dei no modo nomi-nantjfed ueré funt. unde illud D* Pauli: Charitas Dei diffufa eft in cordibus noftris , per fpiritum fandum,quidatus eft nobis. amp;nbsp;il lud Ioannis: Semen Dei manet in to ♦ amp;nbsp;illud : Fiet in eo fons aquæ
1 uiuæ
-ocr page 190-ui’uæ faîientis in uitam æternam»
Si quis dixcrit^quüd ob id tan/ tu impio det gratia, ut fciat quid appetere debeat, quid uitare, no etiam,ut quod faciendû cognoue rit deligat, atqi ideo fàciat aut ut pereum peccata quæ commifit remittantur, non ut adiuuetur ne alia committat, aut ut faeilP usiuft^ uiuerc, æternam^ uitatn mereri poflît, quafî fine ea perli/ berûarbitriû folu utruinqp etiam poffitjfed cum difRcuItate,anathc ma fit* No enfin ait Dominus,(1/* ne me difiicilius potefiis facereî fèd ait,Sine me nihil potefiis face/ re* Vnde necæterna uitâ mereri, uel implere diuinâ legê,nec uitare peccata omnia,nec uinceretêtatio nés, nec ad intêtionem Dei eûfu/ per omnia diligerepoteft homo, nifi primùm fiat iuftus ex iniufto, amp;:fit
-ocr page 191-amp;: fit avili membrum Chrifti,a quo acciplat unde uiuatgt;
' Siqs dixeritjqdexoperib.hâc iuftificationis gratia prgeedentib» earn infidelis ualeat^mereri,cu in illis 3 quâtalibetbonitate præpolle ant,nihil fit uel iufticiæ uel debiti, utinqtet ^batD.Paulus, anathc niafitgt; Inhacenim luftificatione mérita hominis tacere debent, ut (olaChrifti gratia regnet.Nâ fi na turanoftra,in primo parête iliacfa etincolumis gratia hanc quâaccc peratnôeuftodiuit,quomô nûc uulnerataSó femiuiuainfili}s fuis repararcpoterit çpperdiditcDo* naturigit, no comparai ; tribuit, , noriretribuit.Eftmunus,non eft mercestqd qui negat,uel certé no habet q? habere fe credif.uel fi ha* beqauferetur ab eo,quia eft et in* gratus naturæ,5lt;: ignarus gratiæ.
I 2. Si
-ocr page 192-Silt;|s dixerit,ilia gratia donari àDeoadiutohominiomnino fi' neeOjitautquemadmodum non cooperatur iuftificanti, fie libers noncon(èntiatilli,quafi exanime organum ilia tantû recipiat^non ecieipfum,3 Deo primû motus, libéré moueat,ut ea recipere uclit, anathema fit» Liberum enimap bitriû hominiSjpropter peccata Adæ,uel alia,non ita perijt dehu' mano genere, ut à Deo excitatut quemadmoduàfeipfo libéré fiif' fendre poteft, 80 Deo uocâdrefi' ftere.iuxtaillud, Vocauiôi renui ftis,uolui amp;nbsp;noluiftis»fic iuuanK Deo,quiuocauit,feip{um moue/ refualibertatenonualeat ad con (èntiendum uocanti, trahenti,pul iânti.inuitanti» Na Chriftus lefus qui to turn hominem fiinum fecit, non ab re interrogauit eura, Vis fantis
-ocr page 193-fanus fieri Cut omnino cadat iruz plus ille error, quo dicitur, Libe-' rum arbitrium poft peccatum eft res fine titulo,imo titulus fine re» Hincinfacris literis præparaz tio ad iuftificationem,apertio cor disjamp;conuerfio adDeum,nunc Deo,nunchominitribuitur:quia uerepræparat fe homozet conuer tit cor,inclinât amp;nbsp;aperit, fed pracx parante, conuertente, inclinante SóaperienteDeo.ficut fcriptum eft: Nemo uenit ad me,nifi pater meus, qui mifit me,traxerit eumgt;
Si quis dixerit,côfenfum iftum bominis,quo Deo uocanti cre^ dit, ficut difcipulus magiftro,ipz
I fum fcilicet adum credendi, qui eft ante iuftificationem, efle tanz tumopusDei,2lt; nonipfius ho* minis adiuti à Deo,anathema fit» Dei quidemdonu eft fides, quia
I 3 propri]»
-ocr page 194-proprijs liberi arbitrij uinbus fi' ne gratia præueniente, nemo po--teft fîdei noftrc Catholicp myfte* ria credere-.Ced neep mereri,ut fibi detur quod credat, ut neep quôet ; Deum diligat, ne quis de fide ud ! de charitate glorietur. Verunta-mêipiumcredere adus hominis eftjêCinipfius credentis uolunta/ te confiftit.Excitatio adfidem fit mifèrâteDeOjinhomine, fineho^ mine ♦ Ipfe enim illuminât intelk' ‘ ólïjjUtcredibiliauideat: mouet^ ' uoIuntatêjUt imperet aclui.Etip* feaefius ita eft hominis cu Deo,uc non DeuSjied homo in facrislite/ ris libéré fentire, cogitare, uelle^ ; dicatur. No quide tanquam ex fe j ipfo,fed tanquaex Deo: qui cum €xcitetfolus,cu oratiam infundat foluSjiuftificationê fcilicet initias
cofu mmansjCtfi in medio apat homo
-ocr page 195-homo SóDeus,nimirum fie dich tur hominis iuftificationem eff? cerefolus*
Siquisdixerit,quod fola fides omninofinealqsoperibus iuftifi catimpium,hoc eftimpetratillis iuftificauonêjin quo fenfu ab hæz reticis hac gtate profert, quafi nh hil aliud ad hoe ex parte hominis requiratur quàm credcrc,anathegt; ma fit.Quia ut fine cognitiôe Dei, quae per fidem habet, fie nee fine diledione aliqua ipfius, nec fine fiducia in eum. Quia nec fine pœ nitentiaparatus eft infidelis,fia^ dualis culpæ reus fuerit,utab ip^ foDeo iuftificetur: dicente Dogt; minOjNifi pœnitentiam egeritis, omnesfimul peribitis» llle ergo adus crcdendiiuftificationê pre^ cedens, quiamp; fides dicitur, non modo non eft foluSjfcd noneft l 4 etiam
-ocr page 196-ctîam folus ad hoc, ad l'mpetran* dam {cilicetiuftifîcationem.Nani omnia quæ in iàcris literis requi/ rit Deus, accipiuntur ab eo cunt fide,8ó non foîa fide tantu iuftifi/ catimpium. Hine non folum fi-* dem, duo illi principes apofto/ lorum Petrus amp;nbsp;Paulus,f€d cutn fide pœnitentiam fîmul ëgt;C baptifi mumprædicabant iuftificandis. Chriftusiefusdtcebat, non Qui crediderit tantum, fed, qui crédit deritamp;^ baptizatusfuerit, faluus crit. indicans,cum baptifmusfit renafeentia quædam èC renoua-' tio,neminem qui fuæ fit arbiter uoluntatiSjhtè poflè bapti2ari,ni-' fi eum ueteris uitæ pœniteat, at(^ ideo eam deponat» Vndein antP quiflimo ritu omniû ecclefiaruiu, baptizandis proponifin catechu meno Chriftuslefus, non modo utfah
-ocr page 197-ut faluator, in quem credant, fed utlegiflator,cuiobcdiant* Non cnim confepeliuntur Chrifto per baptifmuni in morte, nifi fidem Chriftianâ profiteantur, et diabo loabrcnuncient,amp;^ promittant ie feruare mandata Dei» Quia fine bisomnib.abEcclefiafandaDei nonhabentur tanquam fufficien terpræparatijUt in Symbolo ue^ fte candida Chriftum induant. Quin nemo dubitare debet, qd adus diledionis Dei, fide feques, fit proximior difpofitio ad ipfam iuftificationem apprehendenda, 1 quàmcrederefolumzficutôi ipfa charitasilludeftjinquo confiflit iuftificatio,magis quam fides» V n deinuifibilia ilia bona D» Paulus cxEfaia propheta preparata elle teftatur non tarn credentibus Deo, quam dili^entibus Deum.
1 5 ideo
-ocr page 198-îdeo autcm in epiflolis D ♦ Pauli ad Roma« amp;nbsp;Galathas tantopere commendaturfïdesi'nipfo iuftifi can'onis negodo, quafi ex ea totu ferè pêdere uideatur: quia ßne ea nullus ad iuftificadonem fufficié^ ter difponipoteft. Nâcredereeft primus atflus, quo impij in Dell parâtur,quo dant gloriam Deo, quo hominem ferè exeunt, amp;nbsp;ele-uantur fupra naturâ hominis, cre/ dentes falte lîmpliciter omniaE^ uangelicp fidei myfteria,quæ ocu lus non uidit, nelt;ç auris audiuit, nec in cor hominis afcenderunt* Vnde per excellentiam quan-dam,præ cæteris omnibus appelquot; latur opus Dei in Euangelio,ut quod primumDeo placet in hoquot; mine,8c omnia antecedit,quæa3 falutem faciunt, omnes fecum (nifi obicem illi ponant, fit fpiritu
-ocr page 199-fpiritucorumdolus^adducit ad impctrandam luftificationem» Dum autem D,Paukis,et poft cu aliqui ex fan dis Doctonbiis,ope ra à iuftificatione ifta excludunt, ueldeexterioribus tantum intelli guntjUelde pspotiflîmûquæ pera legis dicuntur , aut de alqs intenduntjde his loquuntur quæ ante ipfum aCtum credendi Hunt» Etfinefpecialiillogratiæ prpueni cntisauxilio,aut demum abfolult; tè , fine exceptione loquen^ tis ,hoc unum moliuntur, quod ' iuftificatio ifta impq , in eo qui iuftificatur , præcedentia illius \ mérita nulla habet j amp;nbsp;fatisfaquot; 1 dionem ullam non exigit, pro^ pter efficaeiam baptifmi , qui eft facramentum fidei: quo qui tingitur J uirtute eius, non folius
, fidei 3 confiouratur fitnilitudini mortis
-ocr page 200-mortis ChriftijS: ex paâo eiu« qui fidelis eftjSlt; non poteft nega^ re (emetipfum,particeps illius tfi* citur,utper eum uetus homo G' mul crucifigatur.Só deftruat cop pus peccatidn co enim lefu ChrP fti mérita, fi informa Ecclelîæ fcipiantur,primumomnibus qui Chriftiani fiunt,applicantur. Vt perlauacrumregenerationis hau riant ex Chrifto iufticiam,ficutex Adam per uehiculum generation nis hauforunt iniufticiam.Fideffl tarne fandi Dodoresintelligere confoeuerunt, uel quam omnia prædida opera comitantur,ud tiamquæfodis nefarfjs gentium opponiturtutidem nonunquam fitapud eos fides Chrifti,quod uniueria religio* Quod etiam in iymbolo Atnanafijuideri poteft.
Si quis autem dixerit,iuftifica-' tum
-ocr page 201-mmbominemetiam quantumlp betperfeamp;um,nontcnen ad ob^ feruationc omniü mandatorum Dei,quæin Euangelio precipiü^ turj'ed tantum ad credendum ut fitbæres uitæ æternæ, anathema fit.Sitenim licet perfedæ liberu tis Euanselium non tarnen ideo Chriftiani funt foluti legibus prg ceptorum Quin ne muflïtando ueliadando fidemChrifti,morP bus fiant Antichrifti, 8Clibertatc Ipiritusin occafionem dét carnis, cuilibet eorüdicit : Si uis ad uita ingredijferua mandata» V nde pa tetjCredentib.no abfolutèjfed fub conditioncpromitti æternamui-taniJuxta illud, Heredes quidem Deijcohæredes autemChrifti,ß Urnen compatimur^ut èC conglo ’fificemur. V t enim nifi rebellangt;gt; tium ÓCinobedientium pater eft iplc
-ocr page 202-/pfê Adâjcuius inobcdicntia tian’ natus eft totus orbisn'tanonniß obediences amp;nbsp;difto audiences,di* gni filij funt ipfius lefu Chrift» quiideo fadus eft obediens uflt;? , ad mortê,mortê aûtcrucis,utpfgt;^ inobedientiâ rei,per obedienciain iufti efficeremur» Atcçpropterea obediêtib^atq^ obtcmperânbusgt; hoc eft fibi, no iam Adæ fîmilib» fadus caufà falutis,ut eft apud D.Paulu. No eft ergo fatis, èp^lt;: catorû tenebriseuafifte, ut iîmus lux in Dominotniß etià ut filij ItJ' cis ambulemus , fobriè nobis, Deo piè,proximo iuftè uiuêtes,fe ^atores bonorum operum, præparauit Deus,ut in illisambn lemus, per bona opera ccrtaet fr mânoftram uocationê facieiitc*» quia qui pfeuerauerit, faluuserit»
Si quis dixerit,per bona opefS nol’
-ocr page 203-nôaugcricorâ Deoiußicia femel habitâ,atlt;çetiâ conferuari,fed tan tïïDeo ^bari,Ggnificaricp,et ofte dihominib.anathema Gt,Qucn*-' «dmodumenim incolumitas cor
, poris Gne exercitatione membro'*
1 rum, ita fanitatis animæ Gne exx ercitio bonorû operu languefctt, at(^ etiâ f^pe perdît» Nâ ob id dac iufticia,qu^ fanathomine,ut fana tus impleac lege : nonfanat quia
, impleueritjfedutimpleat» Vt hie
1 omnino cadat error ille^quo abfo lute afleritjCotra fundatiffima fun damêta Chriftianc religiois. Sola fidehomineGne operibJuftiGea--ri.Nahoc ipfum iuftificari jdicit 45ficere:fcilicetin iufticia.iuxta ib ludloanistqui iuftus eft,iuftiGcet adbuc^De hac aut potiftimu lufti ficatioe eft uoxil!alacobi,uidetis lt;luiaex operib , iuftificat homo, non
-ocr page 204-Sc non ex fide tantum. Äbrafiäni ) pater nofter, nonne exoperibus iuftificatus eftc’ ÔC ex operibus des eius cofummata eftc' V ndepa tct,quod bona opera non funciU' ftificationis tantum frudus amp;nbsp;fi' gna, fed ÔC caufæ.
Si quis dixeritjde bom's opetP bus luftificati hominis loques/u' perbauox eft meritu, anathema fit. Vereenim merituoperumil'-lorumeft. quia duce gratia,co' miteuoluntate, ilia præuia amp;nbsp;diftcqua non modo augmentum gratiæ,fed SC gloriam æternæ ui' tæ,pereaipfa, qui uerè iuftificati funt,promerentur, quatenusin Deofuntfa(fta,perdiuinam illam j gratiâqua Chrifto infîtifuntjUt j uiti palmites t de plenitudine ib lius accipienteSjillius promiflioni businhæretes. Net^enim dign«
-ocr page 205-ali'udpræmiu retribui potcd.cp id cuius per Chriftumarrâ pi-gnusacceperûc,quo fignatifunt, quo urufli funt» V tilt;^ uita æterna gratia dicitur : quia nifi gratia mérita præceiTiffet, non elTet me* ritum, cui gloria tribueretur: fed poftgratiamiam corona^merces, ôlt;.brauium,non fidei certè folum, fedopcrùappellatur:Saillis non modo dari,fedrcddi,tanquâ co^ fonaiufticigjà iufto iudice,prædi catur^Ob idhortatur D.Paulus, 1 utdiuitesfiamus in bonis operi* I bus, thefaurizantes fur damen-i tumbonuminfuturum,utappre \ hendamus æternarn uitam. Quo certè nihil uehemêtius in laudem
' operum dici potuit ♦ Vthinc ca-* dat error ille,quo dicitur ,Eos qui remunerationem illam eu Moy* feafpiciuntjô^propofito fibiillo m gaudio.
-ocr page 206-gau(3io,cuChrifto cruccm fuaitt tollût, 8ó (equuntur eum in omni bus fuis bonis operib»hac rations peccare*Modo enim primumlo' cum fibi uendicet charitas atque ideo DeuSjCt hoc quoc^ Iicet,né/ pe intuitu illius mer cedis, quæ in i coeh's copiofàrepofîtaeft opanti.
Siquisdixerit,quod iuftificati uel fine gratia Dei perfeuerars pofTunt, uel cum gratia Dei non pofTunt,anathema fit. Nam non modo ilia ipfa gratia iuftificatiof nis,fed ipfa etiam perfeuerantia in eagratia,Dei donum eft. Vercan tern per Chriftum Iefum,nifi diui na gratiadefu€rit,aut illam inua* cuum receperit fpiritu fada cap nis mortificaueritis,implere quiG quam poteftlegem Dei. Etea faV tern ratione pro hominis fragilité te perfede diligere Deu, ut fi non tollatur
-ocr page 207-follatur amor extrancus^ad quod defiderandum om nes excitatur, tollatur faltem contrarius, ad qd implendum obligantur* Et ß con cupiieentiâ carnis cxtingucre no poffuntjue rebeilet : domare fab tem poflinqne imperetfiquidcm impietas abominabilis eft dicere, Deum impoflibilia præcepifle. ïdcocpfecundumfidem Catholb cam, fi fideliter pièomnes bap* tkatijUÔ aliqui tantum laborare uoluerint,Chrifto eis auxiliante 6^cooperâte,utdebêt,fic amp;poC-funtjomniaquæadfalutem perd* nentproboc ftatuuitæ adimplo re,8lt; in gratia iuftificationis acce» ptæperfeuerare:quod multos fe* ciffe dubiüm nô eftdnter ea uerb opera quæ maxime iuuât,ut pec* cata omnia declinari, diüina -præcepta perfeueranter impleri m i poffint.
-ocr page 208-po(ïïnt,nihilip{ô feruore, frec^uc/ tiaamp;uehemcnna oratiom's enica cius:quain£erdumfit,utDeus O' bediat uoci hominis gt;nbsp;Neçp enim incaffum oratio eft»Oportet fem per orare« 8ó,Orate ne intretis in tentationemdpfum autem Cófit' mationis facrametum,plurimam uim ad hoc habere cognofcitur: in quo Chrifti lefu mérita fidclib» deuotè (ufcipientibus,ad robur amp;nbsp;augmenta gratiæ inBaptifmo acceptæ comuniter applicantur» Neej dubium,quin frequentatio làcrofanélæ Euchariftiæ, que uc fè eft cibus amp;nbsp;panis uitæ, ut in Chrifto nati, à Chrifto nutriam tur,ad id plurimum pofli't, fi non indigne (quod abfit) fufeipiatur. Et ft uerb peccata uenialia,quæ h lies 8ó minutæ culpæ dicuntur a pïuribusjuixad copiam in omni uiia
-ocr page 209-uita caueri poffint, quæ tamé ad'' miffa, orationibus, mifericordia inmiferos,tunfionibus pedoris, afperfioneaquæbenediêtæ,amp; a.' lijs modis facile diluuntdmpium tarneneftjfalfum óó hæreticum, dicere,quod in quolibet bono o^ pereiufti uenialiter peccent: into^ lerabileautemjquod inferos me* reantur : fed ideo non damnari ib los,quiaDeus illa non imputât. Non enim iniuftus eft Deus,ut o-* bliuifcatur laboris eorum, inquit D.Paulus.Qui tarnen ad iniquita tem refpicere non poteft , iuxta Prophetam.
Si quis dixcrit,in buiufmodi bonis et fandis operibus,quibus homines Deiiuftificati funt, iufti ficantur,8c iuftificabuturin Chri fto,nos nihil agere, fed tantum a-gi à fpiritu fando, anathema fit.
m 3 Quia
-ocr page 210-Quia qui di'x«. Facia utfaciatis» Ô6 nos facere, et ßne illo facere no poflè,manifeftè docuit,ut nemo fit fegni's amp;remifius ad feruien' dum Deo:nec fic confidat de 21'3'’ tiaDei'jtanquamDeus liberi aP bitrq,quod reparauit,amp; fibipr^ parauitnon fecus quam feflTor e/ quorum ftrennuitatem, curfuiHj opera non requirat. Qiio taO' dem fidenter cum D. Paulo dkc/ repoffîtjBonû certamen certaui, curfum confummauijfidem ferua ui : non ego autem folus, fed gra^ tiaDei mecumtut qui gloriatuG in Domino glorietur»
Si quis dixeritj femel iuftifîca/ tum hominêpeccare, adiniuftid amlabiamp;^diuinamsratiam amit' tere non pofletattp ideo qui labi/ tur,amp; peccat ,uere iuftificatuni nonfuifie,anathema ßuNunqua eniifl
-ocr page 211-enimimpeccabiks fumus, quàm diu in corpore mortis huius fufpi rantes.adlibertatem pîoriæ filiox
•* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZD
rum Dei peregrinamur à Domi* no:quiamanetin carne concupt kcntia^SCnóeftin nobis perfeóra iufticia quoad uiuimus Jgiturin bac ualle lachrymarS, ubi hoftes funtin medio noftri, nulla eft no^ bis fecuritas: ficut fcriptum eft, Quiftatjuideat necadat.Scilicet inter fpêôC timoré ambulandum eft,amp; non de diuina mifericordia Iblum, quod præfumptio eft, fed de diuinaetiam iufticia, quod ue* iuxta illud:Seruite Domino in tu more,8d exultate ei cum tremore. Vthic cadat ille error,quo diciz tur, non modo confjci,fcd certô fciri à iuftificatis,quod fint prgdc ftinati,2lt; quod fint in Dei gratia.
m 4 Et
-ocr page 212-Et file alius quo dicitur,Tencniu ftificatos omneSjUtidfirmitcr certo credant. Qpo nihil uel ma' gis temeran'um, uel à Chriftiana humih'tate magis ah'enu dicipo' teft.Nâ delida quis intelligitfda' mat pfalmus.SC D.Paulus: Nihil mihi confcius fum,(edn5 in hoc iuftificatus fum.Quia quinos,S^ opera noftra iudicare debet, Do^ minus eft : cui uni ftamus, aut ca' dimus.Nelt;ÿenimmeipium iudi co, inquit Apoftolus: tanquam nonnihil de bonis operibus no^' ftris diuinæ gratiæ innitentes,co' fidere poflîmus ut amp;nbsp;fingula ptC cata,iudiciü Dei anteoculosno^ ftros ftatuentes, perhorrefceredi fcamus. Licet magis omnino frequentius ob mifericordiâ Del fperandum fit,quamobiufticiam formidandum.
Si
-ocr page 213-s l’quis dixeritJn co qui à iufti cia ad iniufticiâ labitur,perdi fern per cum iufticia etiam fidem, rur^ ium^ folafide omnino finealqs operibus recuperari Ô6 amiflam iuftificationcm,aut Dei gratiam, anathema Gt»Quia uerècum pec* cato mortali manet fîdes, et perdi turiuftiGcatio* Excitante autem Deojfua ilia gratia præueniente, fine qua impium eft dicere, quod quifpiam propria peccata detefta ri amp;nbsp;odiGTe ualeat: propter ipfum Deum eliciês homo adum fidei, ! qui eft credere in eum qui iuftifi* cat impium , diuina benignitate adpccnitêtiam adducitîqugideo fecûda tabula poft naufragiumgt;. ab antiquiftîmis Thcologis eft appellata,quôd fineea nullus a* 1 tniflam iufticiam falutem recu' I perarepoftit, quantumlibet crelt; i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in y dat.
-ocr page 214-datjatq? etia fîdat. Per ipamp;m enifl’ pceni'tentiâ,qu^ eft fàcramentutflj communiter applicantur Chnft^ mérita fidelib.lapfîSjUt poftînuHæcaût tres partes copk (ftiturrContritionê, confefiîonc, fatisfadionem.quarum prima fuperreipia,duæ ultimæ faltem in uoto femper funt neceftàriæ.
Si quis dixerit, peccata omnia illi efte remifla,qui remifl^ eflè cef to credit ac ftatuit,atlt;çhancdîc illam fidê quam requirit Deus a peccatore,ut iuftificet, anathema ftuNonenim ficdicunt iacræ teræjin quibus illud eft contra fü pcrbam hanc temerariam,ffpc etiam falfam fidê. Quis fcit, fi con uertatur èC ignofcat Deus i Se^ fie dicûtjCum auerterit fe impius ab impietate lua, et fecerit iudiciu 60 iufticiam,ip(è anima fiiam uiui ficabit»
-ocr page 215-ficabit* Fides auté quam requirit Deus, eft fides Euâgelica,qua eer to credimus dodrinæ à Chrifto perfeipfumjperÄpoftoloSjCtper Ecclefiam traditg,quæ poeniteu'' tiäincluditjfine qua nulli credent tium côtingit peccatoru remiflio«. Et fi uerb nec iuftificatio ifta, qua iufticia récupérât ex operu præ^ cedenti debito,haberi poteft:Dei enim donum eft,quifolus eripit peccatores depoteftate tenebra' trâsfert in regnu filfi diledliz onisfuæ,auferensab eis cor lapiz deum,amp; dans eis cor carneü:duz ce tarnen atfiu fidei,amp; ipfaaliabo*' na Opera interiora et exteriora ma gnä difponedi uim fecu habet,ad iUamperChriftfi ïefum obtineiiz dam:quia per ipfam uirtutem fix deijpeccator manet adhucmemz brum Chrifti,non uiuu quidem, fed
-ocr page 216-fed tarnen com’uncQum.Ätc? nimirum,fi Opera ei'us refpiciun^ tura DeOjdumeftinuiaad iuftt ficationem, 8C multo minus hic tribuatur tota uis recuperand:c iuftificationis fidei folæ, quafi lam fblam refpiciat Deus. Nani aperte dicitur ab angelo:MemoV efto unde excideris,age peenitcO'' tiâjôC priora. opera fâc.Et de Deo dicitur in facris literis,quod diflï'' mulet peccatahominum proptef pœnitentiam,non propter folani fidemgt; Id quod exemplum etiaifl Niniuitaru oftêdit» Vnde 8^ infi-' dclibus, amp;nbsp;ad Chriftu porro ucni entibus pcenitentia, extefis inciii canda eft fides,qui ad iàlutares quas ueniunt,amp; Chriftiani fiunt, fine quibus làluiefTenôpofiunt« ïta inter Chriftianos,peccatores, quorum magnus eft numerus, duiîï
-ocr page 217-dumàprædicatoribus excitStur, utredeantad cor,terroribus pce* narum ucrberandt humiliandi^ funtjSC præmiorumlaudibus er? gendi, ut fatagant in bonis oper i* bus abundare, ut in ieiuniis, ora* tionibus,eleemofynis : fi quando det illis Deus pcenitentiam ad ui* tam,utrefipifcant 861iberentur à diaboli laqueis, à quo captiui te* nent.Nota eft enim uox ilia Chri ftilefu:Nifi abundauerit iufticia ueftra plus quàm fcribarum SC Pharireorum,non intrabitis in re* gnumcœlorum.^ Vtproculabfit quod dicitur , Quicquid agimus ante impetratamiuftificationem, peccatum effe damnabile, nec an' teillam polïenosueluotumgra* tiæhabere.Hincuero illud etiam patetjCum impie afferitur, Dolo* rem qui ante iuftificationem affu mitur,
-ocr page 218-mitur^de peccatis timoré geherf/ næ,peccatum elTc,amp; peccatores peiorcs fàcere.De illo enim timo^ redicitur,Initium fapiêtiæ timor Domini.VndeôôChriftus lefus comminandoad h une timoré in^ ducebat ; Timete,inquit,eum qui poteftcorpus 06 animam mitterc l'ngehennam. Cuius exemplum fândbomnes fequuntur, amp;iplâ tota Ecclefîaà tempore Apoftolo rum iemperiêcutaeft.
Si quis dixerit', remüTa culp^i atep etiam reatupœnæ æterne dc'
ïeto ,’non manere quandoqp turn pœnæ têporalis exoluend^^, uel in hoc iêculo.uel in futuro, mittamur^anathema fit: quiacot^ iradicit (àcris literis, fände
fiæ et unanimi confènfui patru^’’» qui inde colleoerunt ad mortifî^^’ tioncifl
-ocr page 219-—•— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tioncm carni‘s,non tantum uelut antidotu peccatoru futurorum, fedremediumuel redemptionem præteritorumiammultis ante culisjfatisfadiones, canones pœ-* nitenriales,i'ndulgêtias,atlt;çetiani piafufFragia uiuisSó mortui's* lam igitur tandem his promuh gatis et leÆs, animum fuum incU nare nemo différât» Etquihade». nus aliter quàm oportet de iufth cianoftra,8d iuftificatione fenfe^ runt,qui^ minus cautè èC non (é^ cundumfideicatholicæ regulam deealocuti funtjdeceptos fé, Sgt;C ab eis in præcipitia erroru fîmpUx dores abftrados fuifle dolt; leant,atcpideo reff*
pifcant»
FINIS«
ANNO-*
-ocr page 220-’ ' A N N o TA T I o N E s IN Sextum Decretum,
IAmputtiuimus nos perfun^os effeläbore pralianJigtiuerfus hcec Lernlt;ei monfri^ quorum ex unocapiteconuulfo ingens ^ei«' demonßrorum alterna exoritur: cwn ex Tn ïifMtoMotiî mittereturin hanc urbe Rormtnt ^raclaraillaSanéiorum Pairum de iußifeit' done tradiatio, in^nam extremum uerfum halitum reoni fatana cumulate pr0gt; fundereuoluißeafflatos patres arbitramur. Prius enim ^uàm Conciltu difjolueretur,lt;li«gt; fe iam ea (^ua uolebant efficere j confe^uutot putanhiudicarunt non maleconuenireadmii niendam eorum tyrannidem,^uam uidët «)ilt; lt;MW régnante Chriflo,tanlt;iuam domtnoamp;‘^^ beratoregeneris humani,non poße conßiß’ fiinditus ïabefaëîaregloriam iflius no/tri ß’'* piterniSeruatoris, eiusi}^ unica quam uocat ot^KvTfucrtfj radicitus extirpate fua huicSatanictefedi coflarepoßetimpieüSt atij; extrema abominatio,
Ac ut omnia ifla fua confilia uerè diabolic^ tliquo uelutifucô palliâta uideaniur,proiicü^ ampullas ^fefquipedalia uerba. Citantfcri^ pturas Apoflolicas^quas horribiliter corruiH' pitttti
-ocr page 221-ANNOTATIO NES.
puntjdc Ji/cerp«t. kftititnt ß)iritH faniluntt cuinj iw nowine Synodunt ipfant effe con^e^
! nbsp;nbsp;g4tim,Äc eiKS diutno afflttu etiamnum gMber-
ntri,non fine mtnifefii Dei contumelu bid-f^hemunt'. cum reuemomnes ab ipfis inferis reuocitasfuriis-,oculos,aures,os,mëteni,amp; 1 nbsp;nbsp;relilt;inosiliorumhonitnafenßtsoccupafje ere
1 nbsp;nbsp;4«. Ïnculcantufcf;adniufeigt;nterrtfïcamil'
Uwippij «pKrpdtdm «ore, Anathemaeßo:qua fucumfe facere pofjè imperitioribus, ac terro remincutere inji'rmiortbMS «rbitrantur : c«m ’ boHienemo fit, per Dei gr4tw,lt;JMi fucos ißos nonintellig4t, utq; ipß etwmpMeri omnesi* ßas inanes comminationes ^ftcut uerè funt, ita
1 ftiam credant e(?e ^hoJ ille ait. Fulmina molli ' \ culum no deeuffura papauer.Eßo igitur,lt;juo(l
in [uperiore Décréta facere propojuimMsgt; idc in boe etiam nobis conßitutum.
Primùm itaq; ad illas in primo Decreto tri' ditas definitiones leiiorc reuocamus, ut uerè credat j^iritum diaboli eße^ä quo bæe abomi# 1 nbsp;nbsp;nanda portenta pronuclantur,cxcogltata pri'
1 nbsp;nbsp;Wilm Romlt;e in cerebro ijîius fraudulenti fili*
I cerntj.quem tanquam uerum Bel^ebub pringt; i cipem d^moniorum,qui leges fuis inferiorib^ I nbsp;nbsp;diabolis prlt;efcrlbit, debemus iudieare : dein*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n de per
-ocr page 222-annotations s». Jeperfuos celeres equos aä patres trlt;infmtffit,lt;iui uelut ce/lro percita tAanàdejt ontculafibi à patre/uo tradita pari cum eojH' rorefunduntacpronunciant^
Deinde «eró impietates et blafjihemias,^^*^ in hocfexto Décréta continentur,pitucisip{ riemustijua ippe aliocjui per fe erunt leâot^, »otißima, lt;juoniSuerè inonftrof'lt;efunt;amp;’^‘ mis impudentes, ac proindeminimum in eis refellendis ponemus»
Liudant illd (ut ipßlo(iuuntur)altijsim‘t'’f Pauliad RowiJnos fcriptam Epißalä,lt;{uim rità etiamnos nonlaudibus modo humituf) feddiuinaetiam uoce celebrandam exifli»'^' mustfed earn /criptamadeos eße,qui febodit Romanos appellant,pleno ore pernegamus^ Naw iw ea epißola Romanorum qui tunc fuc/ runt laudaturfides,qute in iflis qut hodie fuitt nulla eßiquin etiam earn Chrißi ßdemde^Ki^ Paulus in bac Epißola concionatur,radicitu5 efjeauulfam ex animis omnium hominum op' tarent:idq;UtßatßimmaopeipßnitÜtur,quüi iiunquam omnino con/equentur. Illud autenf (utipß)rum uerbis utar)ßrmiter credunt,amp; ßmpliciter conßtentur, nullam poß mortent ßupereße animorum immortalitatem, aniles ß
-ocr page 223-ANNOTATIONÉS» huïdseffe amp;nbsp;puerorum terricubmenta^iiua deinferiSydeceternis cruciitibus impiorum ft crtelitera prodiJerunt:nifi quod eas tormert' tor«m uoces Unquim belle confiéids fabulas «d tuendem ßtam tyrannidem y ad retinendos homines in officio et in obedientia fedis abonti Itandceffibi ejfe perneceffarias 4rfcitr4nt«r, Nouiego in hacurbe Roma homme no uul girentj^Mi cum ahum qucedam eruditum diffe /entern luculeta orationedereligionis doStri' naaudiretjubiffnemille dicendifeciffet^fua' uiter ridés alter ille magnificus heros, Amicct inquit,tamdiufuiftiin Ltaliajamp;adhuc curas ißas n«g4j? Ö uocem no homine,(ed cacoda monedignam.Ab iâisffi dqs placet, prodibut rehgiortis leges.iffi blaß’bemi iura dabunt,ifii mentern Dfiitttfrpretlt;ib«iitMr:4bi/îis fdcra.. rumliterarufenfus,tanquam «b oraculo erit petendustiftiprafcribent toti orbi tcrnr«»» religionis fententias : ißi funt,qui nummc caleßis ffiritus afflatherrare non p'offunt^ o' iwpieMtfm.
AiuntideoeffedPaulo propoßtum Cbri-ßum lefum, Mt numanam fuperbiam domarett quod nos etiam uerum effe conßtemur.Sed il~ lud miramur/antam effe iflorum impiorum ßu n 2 pfrbwm.
-ocr page 224-ANNOTATIONEÎ. perbiitm,tlt;igt;»î{;iniinrittttm muhcum, utnoltp lum [jiiritu Jiuinioris nonfuerit conflerni^^’ j P J etia aduerfts ipjum Chri/iutn lef, ni' uerfus unicum ilium liberatorem noflrum fx' perbißime infulranhamp;fligitiofe bla[fiheitiS(^ Conjiitcecidijje praßantes illos de cal» fjiiritus propterpeccatumfuperbilt;f, hiuddX' biecfuiAfeßlio Dei pares efficereuolueruntgt; ht ifli h of le s Dei non folu pares, fed etiam fx' periores uideri uolunt^ dum negat fanguineft Chrißifufficere ad integram teternamf ho' minis luftifrationemifed quodin mérita Chri fil diminutum eft,affirmanteffe opérions hil- , manisitancjuam re uidelicetpreciofiore, prii' flandum.O blafjohemiam longe ipfo diaboH furore horribilioreÇluod fiipjifuisoperibxs aternam uitam falutemq^feconfeiiuipolfeopi nantur, primo ipfa opera ^ua perpétrât lt;}uoii die, eos intueri iubeoideinde cum plena impie tatis firßAgitiorum omnia effe uidebunt, cer^ tô fibi perfuadeant,nun^uS fr iußißcationem corcmDeo confequuturos, fedad certamee-ternam'cf^ condemnationem re^lo tramite iit infernum ipfum ruituros.
Vide cpuafo leSlor, ijuantu peccat tn primts uerbis h(ec fan^a Tridentina Synodus,in ßi rttx
-ocr page 225-ANNOTATIONES, rit« ftnéio congregatit,lt;fua no poteß errare^ Sed cum hæc uocabula audl^y iterum te ad gegt;-nuinam ißarum uocum deßnitionem reuoco» Etrurfus in animo tuoß'ge,tantum eße profli-^itißimos pirattis, lt;jut cupiSt omnifraude^ßt^ perßitione-,dolo,malicia,ferro igné uaßa' reEcclefiam Dei, corrumpere cceleßemdo^ ^rinam,tantum utfuam ißam illußrem pom' pamamp;magnißcu fßlendorem ßabiliat, ßuiscf-inceßis Iibidinibus^nefandisij^ uoluptatibus perfruantur,
Pergitrurßusfrauduletis uerbis decipere, officianimis officiofe commendat, dum feuocatanxiam proßlijs matrem,omnium ho minumiufliciamefurientemamp;^ ßtientem. O' ambitiofèpradicanda tßius benign ce matris pietatem : cuius filij ßnon ab alio diligentius curarentur,autpdelius cußo' direntur i^uàmab ifla folicita matref:tlicet,ce leriter profeiio interirent omneiiCir tan^uam a leonibus aut urßs laniati membratim dißer' perfWtMr. Sed habenda eßgratia decretorib. Tridentinis,ciui modum amp;formamßtceß)lici tudinis uel imprudentes ßatuerunt, ut omnes ßbitanijuam àprtefentaneo ueneno^aut certè crudeltßimo carnißce, cauerent ab ißa ßingui n 3 nariit
-ocr page 226-A N N o T A T I o N E s. I niria mtttre,lt;iua[ànguinem innocentum cU' pit profundere. Affirniiit enimfe id i nonet« iußfi'citiontsuelledefcendere, eo(fi ritufretiin ^uo regitur ip fa. Cum autem coti' flet in ffiritu diaboli earn effe cogregatam.ßrb ritu diaboli igitari,in ßriritu diaboli lo^ui bbt' ffhemiit,[firare c^edes et minas, con/e^uitut facile, in eode ffiritu diaboli eius lt;^ui pater ef (irauhor bomicidiorurn ab initio,eandemnu^ ^uocf. fui patris naturam retinere, tom ot hem terrarum ferro ate}- igni uaßare concupi' feeretut pari cum fuo illo patre crudelitate un dii^ ifla folliciti mater,Chrtfliano fanguini (^od uero dicunt,multas amp;nbsp;noxias opinio nes germinaffearca facrofanSium defderi' tiftm^ iufificationis myflerium, id plane fa' tendu efl: fed rurfus accurate conflderandu, unde ha praua opiniones tanejuam ex fonte omnium impietatum promanarint. Id fane diligenter expendenti con flabit facile, praci' puas harefeon fordes, ^uahodiegrauiterex ercent Ecclefiam Dei, ex iflo flercluilinio Ro «îintcmeretrieiî, ex ifla cloaca diaboli,tan' quam ex barathro ^uodam peruerfaru opinio ltumprofluxiffe,Defi»at ergo hac impudent
Synodas
-ocr page 227-ANNOTATIONES.
SynoJui alioi benemeritos lace/Jere, fe ip' /»r»,fnoi afpIJoreSj/uum Antichrijlum Rom« HMt« intueatur,fe agnofcant effe illoi uerè ha reticos homines,illa uera ditboli mebra, qua hodteferro amp;nbsp;tgni perunflant Eccleßä Chri fli,amp;in perniaem omnium eleéiorum Dei im fiofcedere malorum omnium flagitiofè cori' iunuerunt.
Ad hacefl tanta ißorum impioru cacitas^ ut non uideant, tata omnium return bonarum ignoratio^utfepugnâtia loqui non intelligat: a«tfl intelliguntymalicio[è dtßimulent, atque impii la induritaq^peruerfttate,^ fibiamp;om nibw in re grauißtmafucumfacere deleSlen^ tur, Pronunciantanathemdef[e,qui aliunde feconfequi po(Je iuflifcationem arbitratury quàm in mérita ipfius Chrifti lefu,prater que nemo aliud potefl ponere fundamentum. PaU' làuerà poft negant hoc ipfum meritum fuffi' cere ad perfeSiam hominis iuflif cationc ^fed quod in ea diminutum efl,praßandum effe me ritofuorum operum. Hic mihi confiderent t' ßifacrilegi,primoutrumhac tolerabilis bla~ fjgt;hemia uideatur in oculis Dei,atq- in auribus omnium piorum,negate meritum Chrißi fußi cereadexplendamuel perfe^ißimam iußiß^-n 4 cation
-ocr page 228-ANNOTAT! ONES.
cationemf Deinde blafj)hemiitm amp;nbsp;ahfurditi tem expendant.Quomodo enim ip/îfuis ope' rib.ejute uerè horrtbilia diaboli facinora ftnh implebunt,e{uodipfummeritum Chrifb prie^ fare non potuitf Quis adeo demens e/i,lt;jui nonintelligat manifefiè hanceffe abominatio nem inauditam^ tantuadminuendam Chrißi fruatoris gloriam, ad extinguendam omneai fanam doéirina ab if is impijs hominibus exco gitatamf Sienim ex operibus iufida, fient Paulus difertè ratiodnatur, ergo Chrifins | fruframortuusef.In totaigitur iufifi'catio' nis caufa nihil ad cumulum meritorum adfet' re debet, necj; etia pofunt humanaailiones: ^uiaperfolam Deimifericordiamy ^uamelc' ^i Deifdeapprehendunt,non ullis humanis operib.omnes creature falute con fetjuuntur.
SitjuisdixeritjiuftidamtjUiein hac iufif' catione donatur,efe folam illam iufida Chri ffipuain ligno cruds exfoluitlt;jult;enorapuib implens pro nobis omnem iuficiam,ut diuitiei iuficice, ^uam tota natura tn Adam laferat, fatisfaceret,anathema ft.) Hicmihi diligeti'' ter expende Led:or,ordinem,lt;juo in futsfrnn dibus fabiliendis progrediuntur ifi fcelerati impoforeSf ut paulatim feinfnuent in animis hominuntf
-ocr page 229-ANNOTATIONES. hominHgt;n,fuoci;ueneno in exitium trahant wï fernbiliter dententittas anintas,Principi6 enm toti in hoe efje uidebahtur, ut mifertint gene* rij humani deplorlt;trent:deinde eontaminatam bominis natunin propter Adami peccatum in ttterna condemnatione manere, nili eriaere-tur fanguineßlij Dei,fatebätur.Tü hanc una ff[e hoßiam faluiarem affirmabät,(]ua una eß ßeaxerat Chri/îimeritumad iuflißcationent omniumhominum:ßcut Adami peccatumin uniuerfum genus humanum peruaßerat-,fua'lt;j^ tranfgreßione fecerat omnes homines reos iriedtuinee. Nwnf «eró ad manifeßam im^ pietatemrelabuntur^et impiam prorfus doéiri ttam contra omnem ueram religionem,contra fuaipßorumpaulo ante commemorata uerbat cotra totamPauli doSirinam, cotra ipßam de-nity falutem animarum ßagitioßßime propo^ «Mnt. Qjudenimhorribihusin rebus huma nis proponipotefl,lt;iuàm negare iußieia Chri ßi,idoneam eße^ad coferendum per feipßm, amp;nbsp;non per aliud falutem f ’mpiternam ?
Vnde hoc nouum inuentum fophifma? PromerMit ejuidem folus Chriflus lefus [ua magnailla iußieia,uthomo per ipfumiußus efficiatur,Jed iußieia qua in illo ipfo fit,no in n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriflof
-ocr page 230-ANNOTATIONES.
Chriflof (^iionioiioi/iitinter fe pofjunt cofti re^ Cui ergo promeruit Chri/ius iuflicium, ni j puobisyfan3:ipittres,(iuatncertèno babetih toti ^eneri huntanopromeruitf ïpfe profes feéió ßbi nullit nelt;j- human j necf^ angelica lU' ßicia inJigebattClut erat filiui Dei, fedebat ad dexterant paths in gloria fuateterna, Sflt;J ^Kiitjlt;ni«er/«wgfn«i humanueratincondé-nationepeccati,ipfeßliusDeiprodiensexar^ ' cano ßnu if terni paths,induit humanS natu^ räjamp;fuofinguine,fua morte prceßare uoluit aterno patri,ijuod omnes creatura perfolue' re debebat.^^on dicetis,opinor,eupro[epif' fum,qui peccatu nun^uafeceratifed propec' I caffî totius mundi,pro peccatis etia ueßris, fî tarne hanc ipßam fatisfa£iione à Chrißofth^ ueßro nomine, poteritisfde apprehendere»
Qjhn ita ratiocinamini hüt Chrißusboe unico amp;nbsp;aternoßto ßacrtßcio potuit placare iram paths, promereri remißionem peccatO' rum,donare uitam aternam omnibus jiutnof^ potuitl Si negabitis poßße, blaß^hemiam bor^ rendam dtxißis. Conßequitur ergo,potui[ß‘’_ Rurßts utrum uoluit hcec ingentia dona ß^\ promererhan hominibusfSibiprofeil^ö ipf^quot;^ hilampliusßmönetantuinlt;iuidem pararepo^^ h(gt;
-ocr page 231-A N N o T A T I o NES.
ntjifuàm lt;iuod ipfe in regno Dei patrihfu^ ut delicetaterni hareditate poßidebat. Reli^«« eßigitur,amp;'potuiffeamp;‘Uoluifleßliu)nDei ge Ken cocibare gratiam ceterni patri^j et^loritm fempitermm domtre, lt;juam aliot^ui nulli creaturitpoterat promereri. Ç^uodft uni uerßeßin uno Chrißo obfigmtt lußitit ßlus noßra,itb eo^-,no ab ullis operibus, non «tgt; ali4 credtMra petenda^quafronte audetis af ßrmareyhominem eße iußum propter iußt-tiam i^uie in illo ipß) ßt,non in Cbnßo'Qute tandem quaefoent ißa hominum iußitia! Vof ipßs intuemini,ueßra opera conßderatet tjute ubiplenaefjemultisiniußicißamp;tranfgreßio nibus conßgt;icietii,aut aternum plane de uo-bit deij-ueßrorum operum iußißcatione Jpßje randum;aut certè perßlum ßlium Dei uobis à Bfopittrf pftenJierMUt iußißcatioy redem^ ptio,uita ceterna, amp;nbsp;^uict^uid Jeni^j ad falit-tem animarum pertinebit.
Si ^uißiuant uero eß^lt;iuißtorum operMm Ji gnitate fretus^uitam ße rfternam conßquutu^ rum ßerat, is uniuerßam legem 'Dei,hoc eß utrant^ue tabulam Decalogi, non modo penitHs co^oßrendam -, fed ettam re ipp in uniuerfum pneßandam ßbi proponan
Scia
-ocr page 232-ANNOTATIO NES.
ScMt hitte e/Je legem fj:)irituile,^ult;e (ut PiU' lusloijuitur) non extermm tantum obeJieit' ttamifed interior es quoique motus cordis iil prttfcriptum legis diuinte attemperatißimos reijuirat » Sciât de bac lege feriptum effe : Si hacfeceris ,uiues in eisißnonfeceris, wortt morieris, ItemilludtMalediAus homo non permanferitin omnibus (luaferipta fuiit in Itbrolegis.Hancipfe Chrifluslege pauds uerbis declarat,cum ait earn à nobis po/lular^ utamemus Dominum Deumnoßrum extoto corde^ex tota anima, ex totis uiribus : nbsp;nbsp;proxi
mumficutnosipfos,
Itaiyßtuisoperibusuis iu/îus pronunciad coram Deo, ita debes temperare uitie tuacuf fum uniuerfum,ut à prima illa hora in tjua edi tus es in hSclucem, upload extremum uitte at ticulum nihil aliud fiicias,nihil aliud dicas, ui hil aliud cogites,nihil aliud cocupifcas,(iuàni auod angufta ilia norma pneceptorum Dfi ti' pipermittet,idc]; totumiuxta uolutatemDei gratißimumjatcfiordinatißimum, Talemfu' ifje naturam integram ante lapfum ,ßanteai' hue in prima fua eSditionefatemur. Sed qttert ijuam poßlapptm primi parentis, prater unit Chrißum,extitiße, aut deinceps exoriturum
-ocr page 233-'A N N o T A T I o N E s» tffey^ui hanc integrant ohedientiam aut ßtterit haéienuSy aut deincept praßiturum, dißrtecu doilrina prophettca pernegamus^ Q^odß ißi patres Tridentini, »on alta ratio, «e t^uam fuis operibus iußißcari uolunt, cum «lioijui ßnt hominesßagitiofißimi, certum e^l illos in perpétua condemnatione fine ßne permanfuros-
Si ijuis dixeritßlam ipfam Dei gratia quat in iußißcatione daturjCjUce gratumfaciens di' citur-,(jui!e fcilicet uel eftchantas, uel non ß' «ecbantate,^Hd«M4«ere iußi funt quicunci^ iußifunt,nihileßeinnobistnfereSyUel infor' tnans,andthemaßt.) Hic «iJes leéior iw puK-cis uerbts duplicem blaßihemiam, Primùnt mrfomwiuw maxime neceßaria toti generi humtnoincertam doiirinam tradunt^utani-mx homtnum perpétua dubitatione débilitât a «iMunt in deßieratione fempiterna. Nc^mc f«iMpttâiip(îp4treîlt;J««»iIiîjet afflati ßjirp tu diuino, afftrmare poß^unt, Vtr« gratia ißa, Juam illi gratumfacientem appellant,re uera it cbaritas,aut aliud quippiam. O' miferan-dam ccecitatem belluarum -, qua cum fßiritus fanüi afflatu hac oracula pronunciata uideri uolunt,tarnignarumrerunt cceleßiu Ißiritum fangum
-ocr page 234-ANNOTATIONEN» , finilum lo^^uentem mtr-oJucänt^ut t^uaoifixi HO ßt caufa efficiens ißius gratige entiSftton poßit affirmareideinde, utmixiin^ ch aritatc ejjc affirment,^uatn in fententiSui' dêturmagis inclinlt;ire,lt;}ult;efo,qut!e haceßtii^' uerfusffltum Dei blaffhemiai' ^uaaduerßl aterni numinis mifericordiam contumeliit-QupmoJo Deo conffabit fua gloria ■gt; debetur,integritits, ft ijuod proprium eflmif' ricordia diuince,in caufa iuffiffcationis, tuti' biimpudenter atq^ impie tuis operibus, malefanacharitati attribuas f Indignumpf^' feóló eff cum iffis belluis perfrióiafrontisl^f monem habere,qui Nm effrenata /unt imp»' dentiit,ut iam quid fit pudor,quid uerecundi^gt; prorfus ignorent:amp;fibipro laude ducanlf' as infanias,fuas impietates in uulgus [furgeret et quo magis ipft fepropinat etiaffultis bomb nib-deridcdos,eo magis in fua impietate atq^ioi pudetiainduratiuolut perftflere. Quid etiiquot;' dereligioe diffutes cu ijs, quiomne religiotic pro ludibrio habent, earnq^ pratextu religio' nis uolutfunditusextinguere et labefaihtrel Siquis dixerit.quodfolaffdes omnino fiitf ahjs operibus iufhficat impium, hoc eff intpe' trit Ulis iuffifi'cationemßn quo fenfu ab hare^ ticis
-ocr page 235-ANNOTAT! ONES.
tiàs hie ahte profertur, qua[i nihil aliuj lt;sd hoc ex parte hominis requiratur quam crede^ re,anathemaßt.) lamprodnnt fnammanife^ flam impietatem ifliflïij diaboli, Tridentini pa tres. Cum enim noftri temporis hareticos nominal, eos hand dubie intelligut, quos alio' ^uiProtefldteSjautLutheranos appellat.Nec aliamobcaufltmapudeos in odio funt, quant quod iflorum patrum flagitia ferre non pof-funt,amp;labefaéldtam ab iflis blaflihemis ccele flem doéîrinam,Eclt;clefl'lt;£ Dfi iam inde ab irti^ tio generis humani traditam ,adfuupriflinunt nitorem-,ad illam were propheticam apoflo licamnormamconanturreuocare. Reßgt;on* deSt ergo nunc mihi ifli uerèheeretici patres, atq; omniu hcerefeon feminatores, qua fronte, quopudoreaudëteos uocare hitreticos, qui nunquam ab ullo honeflo uirofunt codemna.-ti,«e(jj ullaiuflarationecouiSlihcerefeos effe potuerunt.QMnetiamquialiquauirtute pra
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditifunt,eos praclarè meritos de Ecclefia Dei
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fateri coguntur,
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde,fl tales iudicant,fl talia fecum pra.»
, nbsp;nbsp;nbsp;iutJici« domo adferuntad Conctlia,quamob^
, re homines perfri^æfrotisaudêt eos ad con.» , nbsp;nbsp;nbsp;ciliu uocarefAn utaudiatfua condemnationef
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ar^«i
-ocr page 236-A N N O T A T 1 O N E S* At^ui eandetn pofjunt audtre donthllne libo' re ac periculo, ne tb impofluris fanéîorum plt; trum,lt;{tàfitiuntfangninem humanuntjcireSquot; j ueniantur, Acego quidem uni mecunt omnes ^ui iudicium Dei graititer, ficut debëh । pertimefcuntjperbeatos fane pHtantus iß»! ; ProtefianteSftjui ab ifhufmodi manifeßis bl^' ; Ißhemis condemnetur,quorum iudicio nemo j bonus probari potent,ni ft ^ui ijfdem cunt ip' | ft'sfcelenb.fuerit inlt;juinitus,ijfdemlt;^inceßi5 libidtnibus contaminatus.latn uero cumneg^t hominem fola ft'de iufliftcari po/Je, et magnam Deoyflio Det,toti ßtcrafcriptura, doâ'in^ Paulina iniuriamfaciunt ,amp;fua manifeß'»’* impietatem,fuam blajj)hemiam,fuam impudett ttam,fuam tnfaniamßolidiftime produt. Cunt . ftdem dicoyftduciam mifericordia Dei er^age , nus humanum propter Chrißum mediatorent intelligOyiuxtaPauli amp;nbsp;Apoßolorum doctri' namtnon illam tjuam ißt fuis in Decretisufuf pant,hißorica notitiS ■, cpua in diabolos i^uoilf ipfoscadere poftit,ut lacobusait, EtdaniO' nes credut, amp;nbsp;contremifcunt, Ne(];enint fg® dubito hanc ipfam notitiam hiftoricam eße in patribus ipfts Tridentinis,ut in ueris diabolis, ^ui creduntftneDeum efje (ft tarnen hoc ere duiii)
-ocr page 237-ANNOTATIONES.
dunQefJe in patrtb.ipfïs Tridentinh.ut in ue^ ris diibolis^qui creduntfanèDeum efjf,utntli cem acerrimum peccatorum efp^ipunuuru ma los teternis cructatibus:amp;lt;iutafe tales ejjeui dët patres Tridëtint, horrent conljgt;e6ïu Dei, iudiciupertimefcuntyUteos mantfeße utdeas ümnuncuiuere in aterna condemnatione, In fora nero hac difputatione de lußiciaßdei, quiChrißianifunt,amp;gußum aligne doóirt-na cceleßis haußerunt^non hißoricam noti-ctam,necßdem diaboli,aut Concilij Tridenti ni,qu^eeadem efldntelligunt, ßed earn de qua Paulus apoflolus fumma cotentione JißjMMt, cum iit'.Exoperibus le^is non iußificabitur O' mniscaro coram Deo.Nuncautem ßne le^e reuelata eß iußicia Debfcriptis propheticis et apoßolicis conßgnata, Iußicia ueró Dei ea eß,quce apparuit de ccelo, et donatur credenti l«î perßdem leßt Chrißi,in omnes ßupra omnes creaturas oenens humani perua^ata, quaeamßbi perhancuiuidam ßdemaccom'’ modatam appréhendent. î^ullum eß dtfcri-•nett,nullus operum humanorum pratextus^ nulla iußicia legis,qute in iudicio Deipqßit fubßßere. Omnes enim peccauerut,et deßitu tiJiintglor« Deiiiußificatiuero GRATIS, 0 fua ipßn
-ocr page 238-ANNOTATIONES.
fui ipßus gratia amp;nbsp;mifericordia perreJeiH' ptioiiemquie eß in Chrißo lefu Domino nt ßro,t^ue propofuitnobis teternus pater i SHÿiop per filer» in fanguinefuo,utperhitn( placatorem oßenderetur homnibus repoßtii» eße apud Deum ueram illam per miferieorli' ' am Dfi donata omnibus iußiiiS, ejui crediting ! junt in nomen ipßus,amp; corona gloria’int . fempiternofruituri.Deniij;,ut Paulinoijnoi^ uerboßniam, ßatuimus hominem iußißetri perßdem ßne operibus legis.SeiungitPinlnS à iußißcatione uniuerfa legis diuince opcra.et ißi blaßhemi ex Decretis abominandi piriti^ Romani amp;nbsp;ßa’impi^e Synodi', hominesct' ram Deo iußißcari poße contendunt.
Qjiod fi urget eos particula Sola, eamcjßn Paulina dißutatione inueniripoße negabiih ei^uidem non agacotentiofet fed abillis peto, ^uidrefert utrum hcec tria elementa,Sola, ex , prefa ftnt, an altera eiufdem plané ponderis j particula,Gratis Adhac,^ui omnia opera It gis diuin^e,lt;}ui omnta opera hominum amp;nbsp;art' gelorum,qui omnia denicj- cceleßia çir ttrrc' ßria äußert à iußißcatione, prater folä ßdemt ijuide earn quam Apoßoliuocät lußißcait temamp;purißcanteincor, non'neperßicueco
-ocr page 239-' ANNOTATÎO NES, fequitur^folam eßeßdem tjua iiffiificat homb nem^tiiiod euincere cotjtendit Paulus grautßi i»a difjiutationef Sed quid ego cum belluisdi [jgt;uto^qualiißanon fintmultis iam libris per Dei gr4f!d declaratißima-, çÿ- lippis atq- tonfo-ribusubiq-gentiumnotißima^ Equidem arbi~ trormaie locatuni tempus,quod ni bac tota re pulfîone criminum (y irnpietatum iflorum /'ce lerttorum pofuimus,qu!dmul{oinmeliori/lu diocollocaripoteratutilius. Sienim uel iflos afinos docere, uel eos ad uiam ueritatts coHe-ris reuocare, qui ultra ip fi uoluntfuis inform dibus perire ,ntbilo fané plus agas-,quàm fi desoperamUtcumrationeinfinias- Proinde jlatuinunc tandemßnem facere, neq-adrelt-quasimpietates qucein toto Decreto permul tacontmentiir, uerbum amplius refponderet cùm quad eas indignas tudtco,in quibus refel tendis plus aperte ponatur: tUm uerô,qucd multorum Itbris adomnes ißas abominationes copioferefßonfum ef:amp;leôîorem, quiplura tig' ornation uidere uolet, ad eos libros qui bac cetate à uiris eruditis confcripii funtyin preefentia rc' legabo,
I 1 N 1 S,
O i
N OMI/
-ocr page 240-NOMINA ET cognomina '
Pralatoru/Mypublicorum Oratornmittii^Vo' j Horum,lt;lui Tridenti ad Conciliutn conuenerunt^
loannes Thomas de fanCfo Fdp ce, Neapolitanus,epifcopti^ Caucnfis, Nunciusgt;
Cornelius Mufcus Placenti'nuSj epifcopus Bi'rtontinuSjOrdin«® no reformatoru fandi Frâcifd»
Thomas Cafellus CofentinuS, cpifcopus Camen’ni, orduiis I Prædicatorum»
lacobus lacobellus RomanuSjBd h'caftri epifcopus,
loannes Baptifta Campeggitis, , Maioricæ infulæ epifcopus» ।
Ludouicus Becaletus, ConciH} ।
Secretan’us» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ '
Benediifîus Nobilis Luccêfis,ep‘ fcopus Accise in Coriïcagt;
CathelanusTriuuIcius Mcdiob neniÏs,
I
-ocr page 241-nennSjepifcopusPIacentinus» Ludouicus Simoneta Mediola^ nenfiSjPifauh epifcopusgt; ïacobus Nadantes Florentinus, Clodqepifcopus»
Ricardus Pates Anglus, Vigor^ nienfis cpifcopus.
Hierony^nus Theodolus Floren’ tinus, epifcopus Gaditanus.
Petrus Francifcus Ferrerus, epF fcopus V er cellenfis.
ïacobus Caucus VenetuSjCorcy-* renfis archiepifcopus»
Robertus Vuacopus Scotus, ce^ cus,epifcopus Armacanenfis»
Braccius Martellus Florentinus, Fefulanus epifcopus»
ïacobus MandozaHifpanuSjC^ fareæ Maieftatis Orator»
Francifcus Bandinus, Senenfis archiepifcopus.
Hieronymus V idas Cremonen^ o 5 fis.
I
-ocr page 242-fîSjAlbanus epifcopus»
Epifcopus Suffraganeus Carcï^ nail's Moguntini.
Olatus Ma eer Gottus,archïep^ fcopus Vplacentf'nus.
Petrus Betanus Mutinenfis,Fam cpifcopuSjOrdinis Benedi'ótini» Hercules SeuercIIus Florênnus, Cun'æ procurator.
PhilibertusFerrerus cpifcop.etc» Henricus Lofredus Neopolita'' nus, epifcopus Capacianus.
loannes Salazarus Hifpanus, epi fcopus Lontrinus.
loannes Fonlccus HifpanuSjepiquot; fcopus Caftriadmare.
Coriolanus Matriolanus Neo' politanus, Sanó:i Marei epf fcopus.
Relaffus doiftor Hilpanus.
Generalis fèruorum.
Bonauentura Conllanzanus ge^ neralis
-ocr page 243-neralis non reformatorum » Generalis Carmelitarum. Generalis Auguftinianorum. Francifcus Caftilioneus ^Sanéti’
Dominici epifcopus.
Dauras Quintana , doclor Higt; fpanus.
Præterea funt tres Cardinales: Cardinalis de Monte.
Cardinalts Anglus.
Cardinalis fandæ Crticis.
CAV'
-ocr page 244-C AV S AE, Q_VARE ET AMPLE' x£ ßnt, cr retinendcim duc4nt dodrinam, profitentur Ecclefite, qu£ confeßionem Au^ißf exhibitam imperatorifequuntur.cy quart iniilidf iudiabuf, coÙeâis in Synodo Tridentina, ut uo'
Clint, non fitadfentiendum : per Philippu/m M.elanchthonem.
ETfîex magnitudine periculoru noflroruiXt fumptuum cr liborum,fatis inteHigi pote^, nosnec curioßtate, necprauaaliqua cupiditate, nee citcci pertinacia, genus doiir'mie, Det beneß cio inflauratum in Ecclefß noflrisßn quo iam wgt; fenefcimus,retmere crpropagare'.tamen de coti' filto cy uoluntdte nojlra hic rurfus quiedatn dicett da funt, non modo ut honeflis homimbus huius tatis nos purgemtes, fed etiam ut uniuerfam pofier gt;nbsp;tatem Chrtflidnampriemoneamus,neex crimiM' tionibus condemnutionibus aduerfarioruM de nobis iudicet,fed cauffteßntes, cr noflrtu uogt; luntates uerè confideret,
Reddent enim Deo omnes homines ubiq^ terrd' rumrationem fui iudicij de nobis,quid no dgimuf priudtd aliquam cduffdm,fed Eudngelij dodrinton de uera inuocdtione,de uerd agnittone Domini no flriiefu ChriRi,cr de omnibus pdrtibus uttie chri fiidn£ necejjdrijs profitemur,qudm Deus exdudi' ri uult d toto genere humdno,ut coUigdtur itterM Ecclefjd ex omnibus gentibics^
Quare
-ocr page 245-î cendre iterum cr ueré affirmctmiK exdudiente uniuerfd Ecclefia »i calo cr i« terris, ieHem uoluntatii noßrlt;e ßcimus Deum,nos pracipuctno uertßuerißiniis Gquot; immutabilibus Dei pr^eceptis, ut banc ipfam doélrindtn Euangelij puratn, quant Ecdeßte nojlrte fonant,dn)p!eâamur,necabqcien däeße cenfeanius,quie iubêt reélè inuocare Dctwn iuxta Euangelium,G' uetant idola coU, g religio ni chriftian£ Ethnicos furores mifceri. Sic enim inijuitprimummandatum,lionhabebis deos alic' nos.Gfecundum:tionaffùmes nomen Veitui ud' nè.Et pater leternus inquit de filio, Hune audite. Et Eauliuait: St quis altudEuangelium docet,ana thema ßt.ltem, Eugite idola.
H^ecfulmina codeflia G coêgeruntnos affenti ri prolate uer£ doârin£,G adbuc cogunt nos ne earn abifeiamus. Non opes, non uoluptates, non imperia,deniq; null£ res humant mouent animos no{lros,utcumfummis periculis glaboribus tot iam annos ab alifs diffentiamus, quorü beneuolen tù)« G coniunilionem omni officio in alijs rebut tuericupimus.Sed doârinam cceleßem anteßrrt nos neceffe eü,ut pr£cipitur,Oportet Deo magis obedire qudm l?o»»wiîgt;tM.Nfc ignoramus,ab homi nibus profanis hanc piam uoluntatem noflram ter ribili oratione uituperari.
Primùm,multifunt athei,qui cumt omnes reli, giones pariter commeiuitias g fabuiefas effe or bitrentur, infleétendam effe Eccleßa- doélrmam
Of ad
-ocr page 246-aJ tempora,'y' dd polentum fenfiK dtcf; opiniotttt dicMif.dcfrcmuntinMibiuucrbif, utipß dicunt, multarumgentium trantjuiUitatem et imperia tut barifttolunt^i ominbut religionibm concordmm anteferri. ,
QUittquam autem ualde dolemus tantit contU' tneliji Deum cr filium dut Dominum nolirum IC' fum chriftum zs“ Ecclcßam Dei affid, ut rehgio dicatur fabuloßi effe, poflponêdd odo çy trdit (juiUitati impedorurnttamen nunc breuiter re/poa dcmiit,n:gt;s abbomre ab lÜti opinionibut EpicU' re!t,ea((i; execrari.DdcdenturiSdfapicntia OM torcf dduerfariorum,qui earn ex randdii Epicure crm libcüit excerptam paßim ntic edunt, cr hoc udut Sirenum cantu multorum aures ddiniunt,cf mentes eorum d Dfo auertunt.
Noî aß-irmamutdodrinam de Deo comntenJe tdm Ecclejiat iÜußribits teßimonijs, in qutbasfe DfiM patefedthumanogeneritueräer falutarein eße-GT Paulusini]uit,Potentiam Dfz eße ad falU' té omnicredenti.AcDeogratidS agimus, quodiUt menfd tnißdeordia ex arcana Çede jua prodiens fe patefecitgencri bumano,et filium mifit,utpro no bisuidima fieret.Etfientimus pratapuè hocofp' dum ab omnibus honünibus flagitari^ut h£c bene ficia Dei agnofeant cf celebrent.ut Ioan. 14.. dicif turiSi guis diligit me,fermonem meum feruabit, et pater meus diliget etvm, zx ad euAn ueniemus, eXquot; manßonem apud enm faciemus : Qui non diligit me,
-ocr page 247-nie,ferniones t^eos non lerudt.Sit igitur prïtnd cn' -ntuendapuritatii EuangeliJ,necjumaiit ftbi uJ bouMfi« rfMt aiigdi tantM audaciam, ut tetcrna dccrcu Dei cominipant, aut mutent : ßcut mitîo fecit'^diabolut, Hchj»: d décréta diuino abduccns, CT pe/îfd omftifci» j'cculis fcccrunt idolorum cr impioritm dogmatum architcéii.
Nrc fumui ddco rudes uitlt;e communi'S, cuwi guident cr nos dff:cilibus tempeflatibus ,Deo iuuMte, rcgamui noßrAs po!itias,ut neti mtcl~ ligAinus quanttem bonur/! ßt ordo politicus, zx concordii tn ßngulis rrgnis : quMa uirttt'S ßt cauere, ne teiriere,ne crrorc,ne caußs n n UAldeneceffarijs eius ordinis hjrmon a turbecur.
Ament omnes cr «fncrrnfKr imperia , fed propter Drum, qui fe in impcrijs redè colt luf-ßt : nott amemtts imperia extrufo Deo autorc, nee putemus hanc hominum focictatem tantwn ideo coijße, ut collatis opcris quatrant uolupta' tes, cr cdrHiK 'mflrumenta, quales ßierunt ciui^ tates Sodoma, Sybaris, Theb^, cr ßmtlcs : fed fint imperia templa Dei, 03quot; ad hoe cjf’ciuin pracipuè conditos eße homines agnoßamus, ut Dei notieia in eis luceat, er congregates ejfe diuinitus , foctetatem mirandis uineu^ lts gencrationis ,educaticnis ,off'i:torum, een-tradiuum,gubernationis,defenßonis copulatam effè , ut ueramDei notieiam docendo 1:3- coiu fitendOfAlij alijs tradainas, S;t igiturhoepraei^.
ptium
-ocr page 248-ptittm officium in uitd,longé ditteferendum ocio tt trdntjuillitdti iniperiorü,uerdm de Deo doUrindiff difcere cr tueri-
Secundo, dlij nos uituperdnt cattidiores,4*^ cum dißimulent fe effe dtheos, ßudiu/m religion^ prlt;efeßruiu,Qr drrogdntftbi titulü ecclefite D«: In brfc diunt femper munere uerdm dodrindgt;n,n(' ceffdridm dd falutem. Qjidre cum nuÜd nimc idold,nuîli errores pugnÛtes cum articulée fidci i/if illoccetu,quiidmdliquot feculis regit EcclefidUt, uocifirâtur, dut faljà t^utedum in dodrind ufititii cr ufîtdtis ritibtts reprehendi, dut feditiofè res p‘i'' uds exdgitdri,quds condondri communi tranquil' litdti meliuf effet-
Cum dutem fepe dlids refùtdtd fît hlt;ec idddntilt;( dduerfdriorum, qui mdgnos ZT ueteres Ecclefiif morbos occultdnt ; nunc tdntum ordbimuiomnef honeftos homines,non fîfcindtos flultd fuperßitio nc,ut circumfficidnt toto orbe terrdrum collegia fdcerdotum plend infcitiie cr/furcitiie, zx uideît in templis populumdd diuerfdsfîdtuds profirdtü» ab alifs alia dond petere:cr non modofînguldru/lii gentium, fed petiè fîngulorum oppidorunt dliit Humina effe,quorti muocdtione mëtes d uerd Dei inuocdtionedbducitammdnifîftum efî,qudm md' nifefium efl 'm brumd twbis diem breuiorem eßt qudm in leftiuo folftitio-
De'mde confîderent ZT prophdndtionem c«' luDonüni^qutepdrtimin theatricü Ibcdaculum conuerfd
-ocr page 249-conuerftefl,ptirtim in qutefia,m coüata.cr tnukli ewdif contaminatur.
Hlt;f c CIO« confiderant pnidetues, nihif ne mali putitnt effe, tetrM libidinum conßtjiones: flatuti' riï 'muocationes ƒ ZS“ uariM cœnte Dvmnicie pro^ phanationesf Qult;e cumante htec tempora pij eru ditione er prudentiaantecellentes femper deplo^ rarint,nunc homines aftuti defendere priefltgijs uerborumconantur. Atresloquituripfa,h£c e^ xempla Ethnicorum fimilia in Eccleßam,diaboli artificijs inuedia eßetey pauiatim conßrmata.
At «ö errat,inquiiit,Ecclefia.Qute eß ifla impu dentia- Cionwjconßjcfl«ßnttamtetramala,nol le tarnen fateri errata^
Non dubium efi,er fidße femper,er eße homi nespiosinEccleßa,quipleroflt;J;errores er deplo rarunt,er reprehenderunt, alij ma^is, alij mtnitf perßicue.itamanetinEccleßaueritas. intfr»» ta men,utpr£didium e^,dominati (untinEccleßa Pontifices profani,qui imperia er tyrannides plu risfeceruntquàmdoârinam, er indodli facerdo' tes er auari monachi multos errores Iparfcrunt. Et c£ca multitudo facile capitur plaufibili doärü Ha,qu£fiultis adfediibus blanditur.
Homm iwdtcirf o' exemplanon tribuantur Ec cleßa Dei.Nä er prædixit uox diuina, non folunt multos extra Eccleßam Dn EMitngcIittW oppugna turoî eße,qualesfunt Ethnici, Mahometiàie : fed etiam in hoc ipfo coetu,qui titulum habet Eccleßai
Dei,
-ocr page 250-D«, maÿtâm fire
uis cpintonibiii , zsquot; i uera tnuoctaione ubep
rantem.
Ac Petruf nos i^d exemplum ifraelitiirum ie» duett : Tuerunt ZT' pfeudoprophelte in populo, )ic inter uos erunt. Q_uinta multitudo ferè ot«' ntbiK temporibus in Ifraelidolacoluitf Etfltcer/ dotes ipß , gui (ut nunc loquuntur homines) ot' dinuridm gubernationem tenebant, uera ßeri' jicid depraudbant, ex pro lulhcia ßdei extet' nam hypoerißn ceremoniarum docebunt , cum Prophétie taxlt;(rent,flt;euitia,utnunc quolt;^ fit,exdrßt.
EtpoßMachabiCos, cumfei!Σ du£ fumniidft potent turn tenerét, Pbdfißei ZSquot; Saduc£i,ßMrine cefjießjtion [olumpMcosinuulgo,ßd magnom turbdm fdcerdotum, interpretum legis, ludicitm, tetris errortbus inquinatam ßaße.
ii£c cum acciderint in lüd parud politidique tteruos difeiplin£plureshdbuit,qudm Ecclefid du Jperfdnunc in bdrbdricis imperijs,cogitemusamp; hdncpoßremdm mundi fene£ldm multts morbü ey delirijs obnoxiam effe, zx Prophet£ querebtnt ad h£cfeculdquoq; pertinere,quidif.UißDotnü HUS reliquifjet nobis jemê, ßcut Sodomafdâi eßc' mus. Imà quidtdm ßmile eß, qudm SaduceonitH dgminijEpicurei Pontifices zy Cdrdindlestcx Pbd rifieis,fdcrificuli ztx mondchi,quifiios ritus in qtt^ ftu hdbenti niß quad dliqudnto pluspudorts in il'
Id politid
-ocr page 251-U politic luditicä fitiße cottfcntditatm cR, gudrn nuncefl in coUegijs Pcntißcijs,cr mona^erijs.E^ rantenim mari[i,G' äomeiiicam difctphnam ut cunq; tiiebantur,^^ minus erant ociuß.
Mparues nteuos, tnguiunt n(jtmuOi,et alitJuM iniculurum ittepti{Kreprchcnditis,quM mji eßetis nintismorofi gquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißimularetis pro'
ptercommunem concordiam Flusenim nocetorbi Chriiliaito tarn atrox dißidium,qudm iPie Icues in eptite,qu£ taxantur- Hec fiiit unquam uüu £tM, HfCfrittn huebominum infirmitatc ,ßne multis iworbiî,©' haÜucinationibus.
Häc oMtiotic homines,qui perhiberi uolunt po litici,extenuc(nt errataiquod fo /jf, qnw leuiter cu rlt;t»t ^lortam Dft,er utilitati aut tranquidita' ti malunt confuln-e. QHitrc Hfrtorum prd Rigijs uuttegunt, dutcxcufant multa hornndamala.
Non cnim de paruis tantum rebus, aut paucis dip fenßo tft: nec tantum anicularum ßiper^itiones tdXiimuf.
Extantferipta doäorum ueleracr recentia^ qu£ deßndunt bac poi tenta. Nfgdfit in feriptura tropheticaer ApoRo!icahancfidtm,qua accipi endaeSlremißto pfccHtoruw, contittfri.cHm Pcz truî Bmuc fj?f HHiHcx/d* Eccießhe conßnfum affir^ tnet,tnquiensgt;iiuic oninej Prophet« teftimoniHm perhibent, remifsionem peccdtornm accipere per nomen ciHJjomnrj qui creduntin eum.
Nec obfcHrMi« ejl, ^«itn tetram fententidm propugnent
I' *
-ocr page 252-propugnent aduerfairif, cum iubcnt uniufcuiu[ijue mentem in perpétua dubitatione manerc,an hibt' at remißionem peccatorum.PoJteafinguntdari r( itußionem propter cuiufq; mérita, imó etiaiti pter uota monaüica,propter urnales mijjas, qnlt;i^ fcribuntetiam ex opéré operato mereri remißio' nemfacienti cT alijs. Deinde coenam Domini amp;nbsp;ad mortuos peruer/e transférant.
Doärina de uera pœnitentia, caligine opiniO' num,de enivnteratione,c^ de fatisfadlione, prorlut cbfcurata fidt.
Qttalesfere toto orbe terrarum in templis ido lomonia; confpiciuntur,ubi ad certas ftatuits ßunt concurftis, hominibus tribuitur bonos proprH débitas Deo £terno patrijCf filioeius Domine noüro left Chri^lo, cr Spirituifanâo, fcilictt ïnuocatio.
Q«£ eloquentia feu homnum,feu angelorum, fatis deplorare potejl animarum exitia,qu£ pert' unt propter legrm,qua coniugia prohibetf Ac mid ta concurrüt mala in immundo ccelibatu.Primùm, Uerè Deus irafcitur uagis libidinibus.Deinde men tes poUut£ non pojfunt inuocare Deumiruunt igi tur ex alijsfceleribus in alia,tanquam uafaira.
Ad h£c mala accédant infcitia cr negleâio Oli niüer^ Euangelici tanta,ut paßim aut nuSte ton' Clones, out futiles audiantur, difciplinie prorfid nuUafit cura.
Non igiturpauci tantum in uulgo peccant,net kites
-ocr page 253-tfMfj f cXMtuw 0if pf 4 noflrif täxMiur.M/tgtii er» rores, contumcltoß aducrfm filium Dct,cr perni» (iofi mentibuf,o‘atrocia jcclcra dcfenduntur mtt giti itHton'tdte ab aduerlarifs,lt;}nife lailitant ordi' nariam potcflatcm in ecclefta tenere. Et dciditur fituitia adflabiliendos errores, e^Squot; conßrmanda multauitia, qualem anted nunquam exercuerunt guberndtores,qui non füerunt Ethnici.
Ctmigitur in conf}gt;eHu fint tanta mala Ecclf fiie, errort J, idola, Itbidiner, negleélio miniflerij euangeUci,fieuitid,nonfolum agnofcendafunt, fed omnes bomiHcj ubiq^ terrarü expauefcere eortm con/feflu,c^ cogitationeirte Dft cJctcfedf«. Non enitn de nihilo diâum eflfonante Dct uoce certif» finds teftimonijs in mote Sinai,inter fragores hor rendos, cr fidmina alternat pcenas denunciantitt ■idolorim cultoribut’.lSion habebis Deos alienos coramme. Ego fttm Dominus Deui titas,uißtdn$ iniquitatem patrum infilios, etc.
Hane uocem cum ederet Deus,tremuerunt lolt ga montium iuga,fdxa,fcopuli:cr ueram ejjètpœ-n£ mundi quotidiana: oflêdunt. Si qui igitur hanc concionem rident, e:}quot; prtefenttbut uoluptatibus fruendum cenfent,^^ inanem curioßtatem dueüt, anxièmquirere ueram de Deo e:;- de uera inuoca» (ionedoârinam, lUes ipfis feopulii c^faxitrupis Sinai duriores funt.
Sed non dubium efl trifiißiwaf panat contem-P ptdiuocû
-ocr page 254-pt‘euociidiHmie,uägäriomnibus temporibui totû genus humanü, fequuturM ejjè pojl uitam,cu/m jilius Da je iterum mundo oflendtt}«^ fudtn Ecclefidm omet ietemagloriit,G‘ bof ribili non deßturo 'mcen^o puniat-
Dehocipfoiudiciomtereit commonefieri fidtuamus,cum incendia orbis terrarwn, ruitte gnorMn,conßtßötus religionivm,donuflica mitâtes infinités,magno dolore^eilatnus.
Sed alujiti, non omnino ßrrei,fatentur ali'^nof Eccleßie morbos, O' nt ipß molli uocabulo nonti' nant,abufuf elJè-iHobis tarnen iu^èirafci ordiHit' riam potestatem,id eR funtmos orbis terrarûprtd cipes inquiunt, quia fine ipforum iudicio 0quot; automate quafdam opiniones, aliquot ÇeculO' rum confenfu confirmâtes, o' quofdam ritus abo' leuerimus.
I^egant priuatis o' peucis concedendiwi (jfit utfibi iudicitvm fumant de re comuni,deßatu ßt' cleßie.^tuidetur fequutura ittfinita dißipatio,fi cuilibet in uulgo fententias O’ritus fuo arbitrio mutarelicebit. Quidenimmanififliuseft,quèm in populo maximam efiè multitudinem inimicatit religioni o' legibus,cupidam infinitlt;elicentiit,iit' uidente alien£ potentie,feditiofam,inconftaHteiHr rapacc,deniq; audacia o'fitrore précipitée Hane amare hac perfuafione,ut putet ßbi beere dogma' ta O' leges mutare aut delere fine fuperiorum iudl
-ocr page 255-ilo, fumrnit itmentù, et atrocißimS fceliM uidetur, Nfc «ftfrd tantum exempla commémorant,fed etiam recentia. Vt cum Vlyßis focij uentos ex tre, in quem inclufos Aeolut Vlyßi dcdcrat, cmße^ runt,paßim in diuerfof ams regiones erumpentes contrarijs ßatibus mare agitarunt, ut ingêi es pro-ceÜæ naum undiiji quaßßarenf.lta nunc pofiquatn femel propoficum c exemplum ab ordinaria po-teflate dijcedendt, multis locis homines fanatici, palàm fiiriofi,tragicos tumultus in £cclefijs exci-tarant. Hoî igitur indicant neruos atq^ artut effe fapientiie inuiris politicis,acerrtme propugnare ordinariam autoritatcm,receptos mores,çy com-munem confenfum.
Hancterribilem orationem,tanqua caput Gor^ gonis,omnibus tetatibus eccleßa; obuertunt poten tes,qu£ ad inflammandam rfgw iracundiam ual' deaccommodataefb,
^ecuero nihil nwuemurnos hac atroci oratio tie.Nam eS“ nos pacem, concordiam principum, O'hnperiorum tranquillitatcm optamus. Nrc ordinaria potentate fine per/ficuo mandato dim-no diffentiendum efje cenfemus.Hec laxamiu flee «os multitudini : fed hoc fentimus cr probamut^ quod Apofto/j confcntientes dicunt,Oportet Vto ntagis obedire quÀm honunibits. Semper ita omnes funiiudicarunt,diutnam autoritatcm humante an-^^firetidameffe,
Se4
-ocr page 256-Sed procédât,ïnquiuiityCcgnitio. vtindHi ƒ' dem effet eei gubeimttorwm ecclefice pietit, utgfo' mm Dei, falutém animarum aittefèmnt fuis cupidititibuiyCr doélrinam emendarent ipß, difciplinitm pie regerent. Sed Deut ecclefidin fuiquot;f itaguberndt,ut tradiderit nobis Emngelii}, quod tß teternwn e:^ immutubile decretum diuin£ uo'^ luntatis,certè comprehenfum in fcriptis Prophet! cis CT Apofiolicis.
Ab hdc reguld uetiitdifcedere,etictmß fuperio' res,dut plurimi,ed negligitnt es“ dbifcidnt. Et quid ipfeimmenfd mifericordia colligit,(^fubindein' ßdurdt Ecclefidm,excitât do{lores,zy lucem do' ürin^ reßituit,qud dgnitd,neminem uult expedd re humands cognitiones,dut hominum iudicid. ' Cldmdt leterniis pdtir defilio-.Hic eflfilius meut dilcilus,Vlunc dudite. Si uerefldtuimus eße Deu/in conditorem i^iudicem,dc pdteßilum elß,amp; uero dmorenoßri mfijfeflium utieterndm Eccle fidm coUigdt: huic eius mdnddto etidm pdrenduM eße ßdtudmus, ut filiumßlutis noßne cdufd miß fwm,cir iüuflribtts tefltmonijs,refufcitdtione mor^ tuortim,crdlijsmirdculis commenddtumtätige neri htmidno, dudidmus, eiq; fummd reuerentid obedidmus.
Hoc (elcrntt»! CT immutdbile mdnddtunt, H«f audite, dnteßrendumeß non folii/m uniuerfe hU' mdttiC dutoritdti,fcd etiam al^s rebus omnib. quit homines
-ocr page 257-hominei fuo ordine reólè expetunf,uitiettofir£, culMibui,impenorivm tranquillitati,ptici,
Nonferi,non homines erant Apoftoli: fed pitriam, ut dues in optimis fimilijs nati, maxi mè amdbant-.uenerabantur templü,in quo fe Detts toties patefèceratttotumq; ordinem politic ludai' clt;e,quafdebant in toto genere humanonulia effe pulcbriorempobtiam,mdgisqudmuitam fuam di ligebitnt.Deniqi norant utrumq; 4 Deopr£dpigt;ut res obfcur£ ad collegiüfacerdotu/m,quod miniflc' ho adtemplum ^ngebatur^referrentur, er iudica tumfieret,ut Deu-i?. fcfi?tumejl .tii tarnen nee refirunt de euangelto ad id confiliutn, nee obtem^ perant prohibentibui Ifiargi nouum doârina;ge nus:quia tam antea audierant uocem æterni patrif de filio, H««c 4«dite.l(«ó norant,in omniivm prophetarum condonibiis prtecipi de audiédo iJlefiia» ttiamfi Pontifices,B.eges,Gr Principes ei aduerfa turi effènf.ut in Pfal. dicitur, ofculamini filium: Item, Tu es facerdos in teternum.
Nee tantum ilia uox cœle/îis eeterni patrif, aut illadidainProphetis,ad Apoflolos,aut ApoHolo rum tempora pertinebant, fed ad omnes homines omnibus£tatibufpertinent.Audita uoce filij Dci ineuangelio,neceffeefl. omnes obedire.Etquinoit audierit,inquit DciMgt;cgo «!tor ero.
Sed reclamant aduerfarij: Multa funt obfeura, quorum declaratio prius i(amp; orciindru poteflate pe
P i tdtur.
-ocr page 258-Mur. Sclmui h^c phiufîbiliter did ab dduerf drijs'. quiß bocferiô dicuntEuMgcliumcffe ambigudiil er incertum dodrinum, quid aliud ejße cogitant, quàm Sphingos ætiigmata- ut nuper quidam ex ai uerßrijs noflrarum £ccleßarum fcripfit ,nullum e/ße uerbum in feriptK Propheticis er Apofiolicif, qtodnon uariè inteüigi poßit.
Proßdi horrenda contumelia Deumaffleiunt, qui ßicdeipfitti ßrmoneiudicant. ptiamjicubi iit parte aliqua non ßatim fe rudibm ojfert fententia, tarnen f mtma dodrina:per/picua e^.NuBa in De calogo eü ambiguitatiVultentm extare 0quot; exaU' diri Dem fuam fententiam ab uniuerfo genere hugt; manotfine uüa ambiguitate,aduerfut peccatuM. Deinde totigeneri hwmano notam uult ejjèhane conßolationem,prolatam ex arcano ßnu : Rentitti nobis peccata,er fieri nos hieredes uit£lt;eternd propter filium, non propter noftras uirtutes.P't hoc ingens beneficium fide accipiendum effctflii' tuendum^ fingulis in poenitentia uerè fe recipi propter filium Dei.
Ac oportere in nobis,poflquam receptifumus, tucere hanc fidem,^- exiftere iufticiam bon£ con' feienthe,
H£c dodrin£ capita,nec obfcurè,ncc ambigue traditafunt.pt fi quid ejl inuSo articula obfeuri tatis,addidit Df«lt; fcriptis perpetuum uocem mini fierij Puangelici,quu imperiti erudiunturdeueri interpretUi
-ocr page 259-hterpreMîoneAd miniflerium docendi Eudngetif C fidffèfCr in noflris eccleß/s negari non po-teft.Ecfuntcr fiteruntHudia doâriniC EUMgdif «p'fdnoStUtfililisDeipræapif.Siquis diltgit (Wf, fcriMottcm meum feruabit.
QUirenontemerèfententids inexplordtas dut fiiitrftrunt noßri doilores,dut nos recepimus. Sed cr doftor« cr nos,proptergloridtn Dei falu-tem noflrdm,con/iderauimus fontes dodrin/e, co» tulimusecclefiieteßimonid,qult;ffiuimtMdntiquitd' tis fyncer£ temportt,ne nouas dut ambiguM jenten tiM amplfderfWMr.
Att]; itaferuat Det« feinper in Ecdeßd ueritd-tem,noin lüocoetuqui propheticd apoßolicd fcriptdncgligit, cr prtefentes religiones propter tritnijwifltutetw boni conßdendds ejje'^ducit, qualef cun^; funt, ut dicunt multi peruerfe philofophdit tfj.’ttfc in ijs qui curioßtdte, dut dmbitione, qu£^ runt nouds opiniones,dut utpotenttvm ddßdibui [eruiâtdpplaudûterroribus. Sedin dlijs,quilegut, dißunt,Gt‘ dmpleduntur Propkticd cr ApoßoU Cdßcriptd.ueritatemdmantjteflimonid ueteris Ec cleßd probdtd inquirunt,et buwdnis opanionibus E)eiutgt;luntdtem dnteßrunf.qudles no folunt dpud Woj er funt,cr fùerüt,fed funt paßim in toto orbe terrarü multi dodt er pij,quorum dliqui profiten tur quod fentiunt,dliqui metu tmpediuntur quo mi uus pdlùm oßendant fudm fententidm, ht tdmen p 4 rfpilttö
-ocr page 260-aßiduo gemitu Ecclcfitetmenddtionern opMgt;
Vtigiturnenosquidemconcedendum petuldit tibia ingcnijs iudicamm.ut reßdi cx täte traditiU fententiM mutent,ut ftcerunt A/fdbit' pttÜ£:ita econtrd ubi perfpicua efl uoluntcts D«» obediendü Deo ejje aßirmdmus, nee expeâdddHf effècognitionernhumunam. Certèiüoru cognitio non expeéiàdd eSl,quipdlMt funthofies ueritatif.
Deinde,etidmfi qua e}]et obfcuritds, cur rebut non iudicatis damnantur noftr£[èntentii£, G“ tihoneßi homines propter(blam purioris dodrh nlt;e confeßionem interficiuntur ? Eu in re certè hoc noftri ludicij efl,nec trucidare infontes, nec ddiU' Udre dut dpprobdre dliendm feuitidm,
Exdrferdt iniufto odio Sdul dduerfut DduidefHgt; Intered filius londthds etfî erdt in eo pietds ergdpu trem,?^ reuerentid ergd regem prtecipud : tditien mimfler eße iniulllt;e crudelitdtis noluit. lAulti uerô dlif præjentem potentidm pluris qudm cdujfiin fdciebdnt.
QuÀm multis locis fdcerdotes doilicy fandi tdntum proptered necdti funt,quod munififid ernt td inuocdtionis mortuorum tdxdrunt, qua in ipfo iudicum confe/fù dliqui in dnimis fuis tdcitè hnpro bdbdnt.ut po^ed eosfdteri dudiuimus.
Cum igitur uerißmum ßt,dd proprium uniuß cuiufq; iudicium perttnere,ne in re uel fibi probd' td,uel dubid,feuitidm exercedt, dut ddiuuet,nemo nobif
-ocr page 261-noiûiuflèfuccèfeyepotefl,quod[ieuitilt;e,quie qui dem 4 monacborum fitrore ZJquot; Pontificum fuper^ bid ortit eß,jbcif eße nolubnui: fed ut lonathas, ho mines innocentes,piûs,do{loi,Deiim inuocantes pro nobis,Militer feruientes eccleßte teximus, prie fcrtim cum nos etiam, ut re iudicata, caufam pro-baremus,
N(tm cum Pontifices nullam légitimant cogniti onem inftituerenttçy manifefiam ueritatem dam^ narent,GT magna affieritate idolomanias flabilif rent,af[entire iniuftis ludicijs non potuimuf,
Quarediudifputatarecrdeliberata ctwn era ditti CT pi/Sjboc doârintegenus,quod unum dili-ge.nterconfideratis figt;ntibus,ideft: feriptis Prophe ticisGrApoftolicis,Gr (oÙata omni antiquitate» uideiMttseJ^cperpctwtwn confenftvm catholice ec' clefilt;eDei,hocefl omnitow eruditortî CT pioriMW» quifùerunt omnibus feculis in Pcclefia Dci:quod guider« in SjmboIiSjApoftolico, Niceno cr Athit nafiano breuiter comprebenfiww eft,er probdtij?i morumferiptofttm poft Apoftolos teflimoniaha' bet.proptcr gloriam Dei CT falutem noflram am^ plexifumus.Scimus non efje gignendas nouas opi~ niones de'Deo,ut audacifiimèficerunt cukorej tz doloruMi,cr Pbilofopbi,cr multi fanatici homi, nes:fed reuerenter tHcndd eftwnicd do{lrina,itt
Dcim ipfe lüufiribus tefitmonijsfe pdtefèciL 1 ideo nullam nouam opintonë.proponi in ecclefift ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P s nq/irtf
-ocr page 262-noflris päßifumtK. Se J ueterem, uerà,amp;uffilt;^‘^ Ecdeßte Gei dodrinam incorruptaw profitei»ugt;^gt; Rc utfciripoßit, quié tiAtn iüa fit, extat confißio noflra AugudiC exhibita, qttie ßintmant breuittf continef.quam quidem cogruereadfymbolaf/^po üolicum,Nicenum,cr Atbanafiahü,Gr ad perpt tuam fententiant probatißimorimt firiptorii/Mt qui tn Ecclefia pofi Apoflolos fiterüt, non dubiw» td,fimûdodextrècr non calumniofe de [cripto nbiMiüifiudicetur.
Et quicunq; erunt euenttt(,Geoteternoplt;di'i Gotnini noftrileßu Chrifiigratiasagimutprohae Euägelij luce,qu£ monflrat ueram inuocationetit animorü, e:xnormaniuitte,qult;eres ontnibui inter fumma bona ducend£ funt.
Ne^- enint Epicureorum iudicijt nwuemur,qid alios bonorum fines, aliof metas reru/m expetenii rumproponuntfiedconditü ejfie genus humanus» femus,ut in eo naticia Gei luceat^e^j- ut de Geo ue ra teftmonia dicat,eiusq;confuetudineinuita lt;«' temafiuatur.HJecmaiusprtefidiu/meJfiein hac ui ta homini,in omni genere periculorum,qudm Çcirt ueram inuocationem Gei, ut feriptum e/i : TurrM ßrtißmanomenGomini.Q^are uera agnitione Gei nihil optabilius ejl.
Et quanquam euentus in hac uita uarq funt, ut omnium temporum exempla oflendunt ueritatei» non fine magnis periculis retineri: tarnen DEVS
e4M
-ocr page 263-earn non prorfm deleri finit. Ef «oî quidcm ^erlt;t^ tnuf Df« huiiK officij noftri memorem fore, quod f^uitiam in facerdotes pios O' innocentes nolui mus exerccre : ficut diäum eft, Beatus qui intelli git fuper egenum o puuperem, in die mala libera bit earn Dominus.
Hec fumus adco feri,aut rudes uitæ communis, M tembili clamore de ordinaria poteftate prorfus nihil moueamur,cum uociferantur multi, non fitif fèmutandamdoâlrinam, aut ritus, fine ordinarite poteftatM iudicio O' comprobationeiquia O'ordo Eccleftte tHrbctur,O'fxemplum A periculofum.
H« fr^gice exaggerata multos aduerfus nos incitant,nec nihil mouent animos noftros. Ham et Itos ordinemetgubernationis uinculainteOigimus, O' magnifacimus.Sed huic noftrodolori opponi mus midta perftiicua mandata Dei, qutbus feue rißim£ condones additie funt.Filius Dei inquit, Nf in hac uita,ncq; poftea remitti blafthemiam, qua contra Spiritum fandumdicitur. Hacimmiti noce homines ubicunq; funt,poüeaquam audierut ueras fententias,et re cognita eas inteUigunt, feue tißima lege cogife agnofcunt, ne ueritati diuinitm monilrata aduerfentur.
Ciuid igiturfaceremus in articulis multis, quo rum per/ficuitas omnes fanos adfentiri conuincitf ut de indulgenties,de facerdotum coniugio, de ma nifefla profanatione cocna Dominica quam facri ficuli
-ocr page 264-ficuli indo Hi, ignordtttts quid dgunt, amp;nbsp;quid fd ß crificiugt;n,toto orbe terrurum uentrii cdufd in tricum j^eéidculum trdnfferunt) N(WM dduerftri' murfpirituifdnHomdnifiHd fcelera faxanti^dquot; rei horrendte bldfphemiie fingeremui nobii excufdtionem,qudm fcribunt Ordtores dduerfärio rii,quid plus malt fitinfchifmdte,hoserrores diß^ mutandos efji. Imo uero anteferatur manditti/ndi uinum,quod prohibe! blafphemiam dicere in Spiri turn fanHam,omnibus eptfcopis ZT regibm.
Mettefunt feruitutK,quds Deus ipfegeneri hU' Mdno circumdedit, qu£ oftendunt qu£ malddißi mulanda O' ferenda fint, qu£ non fint ferenda. Atq^itd Df(« pepe coUegit, o' emendauit Eccle fiam contra indicia ordinari£ poteflatii. leremias, Amos,O' dlif Prophet£ palam difjentiebantàfvm mis facerdotib.dcregibus,etmaiore parte facerdo tü ac populi: fie poHea Zdchdrids,3aptiHd, Chri fius,ApoHolidißenferuntab ordinaria poteftate.
Hifi uiros politicos confuluißentfimiles orato rum qui nobis dduerfdntur,audiuiffientidem confi Hum quod apud Platonem fcriptum eH: ut parent tes deliros ferre decet,ita tolerandos eße poteitd' tis ordinari£errores,nec excitanda dtßidiain pa' tria,quiain otvctg^^tty, o' feditionibus nihil mail non infit.
H£c oratio etidmfi aticubi locum habet, tdMeit in Ecclefid non ufurpetur ad fiabilienda idola, eonfirmandat
-ocr page 265-tonßnHitndM bla/j^hefnidtViderât Apoßoli Chrb fium reuocatum ex morte in uitttm. l^orant fibi mandatum eße,ut euangelitvm docerent, quo qub dm er iUiuf pulcherrtmlt;e politM uincula ex ner' Ul laxabatuuriqua ex rf,m patrio, dißipationemfi eri uidebant.Hic ß affenfiffent ordinarilt;e pote^a^ ti neganti reuixiße chrtfltmt, er damnanti dodri namthorrenda; blaß)bemilt;e rei fi{ißent,Deum con tumelia affeaßent, er fibi er alijs itterntvm exi^ tiumaccerfiuifßnt.
Vt igitur ApoHoIos ipfos neeeße fiât doctre 'E,uangehum,etiamfi poteftdr ordtnario dißentie^ baf.ita omnes homines eorum doóirinie own Mide rent eamdiuinitus confirmdritoßintiri neeeße fit^ it,quanqudm in toto orbe terrarum omnes fummi gubernatores reßagabaturiita femper Euangeli/ uoci omnes obedtre debent. er qui cum earn audi er'mtdgnoßunt Gei uoluntdtem, er tarne obfeqiii noluntjimo etiam detere earn conantur,feu ui, fett fiaude,ut nunc multi prtefligias adlabefiäadam ueritatem comminifcuntur, metuantfententiam, quam de blaßgt;hemis Filius Dei pronunciauit, nec cogitentharumrerum mdximdrü,er adgloriant Gei pertinentium explicationë üianeî ludos eße, de quib.ut in Arceßbe fchola coneeßum fit quarn^ tunq; uelint partem tueri.
li£cprtefitifiimus,utcordm uniuerßa Ecclefi4 buiustctdtis er poüeritatis,publice exponamut
qu4
-ocr page 266-qult;enos caufienioumnt c^adamp!eâenduni0' ad retinendum doârintegeniK,quod in ecckf^sno ftris/bnat, No« curiofitate, non cupiditatc uibi nonerrore 4 cieterK diffentimuf.fed de Deo tefti' tnoniumdicimui. SenttmiMueram effide Deodogt; dlrinam in Itbrit propheticis z/ apoßolici! triü' tam, cr ßhunt Dej iudicaturum ejji omnes howi' nes, cydaturumteternam falutem ijs qui Etuingi' lio obediunt,Qr abieilurum in £ternia pcentó idot quicontemnunt,autoderunt Euangetium, Sentit mus pr£cipitè Deo hoe officium 4 toto genere hü' mano, zyàfingulis hominibus deberi, uthancip' fam dodlrinam per Prophetas, chnilum,^ ApO' fiolos traditam jiruari cr iÜuflrm curent, crpgt;'lt;’ pagationem adiuuent.Sicutfcriptum eß: Qui nuit coüigit meewm, dißipat.
Sentimus uicißim uerè diligi 4 Deo,exlt;(udiri,et ferU(trihitncEcclefiiim,qtt£ Euangelium incorrti ptèfonat.Sentimtis etiam,hanc ipßtm dcürimtn qu£inEcclefijs noRris proponitur,uerè effeßn tentiam fcriptorum Propheticorivm or Apofloli coru»t,dequa fymbolorwm probatorumferi ptorum teßimonia extant,
Manet enimin Eccleßa in aliquibus uera fen tentia de Dei uoluntate, alias iüußrhr, alias obßit rior.etiamfi ordinaria poteßas fepe prorfus proff naeß,Grtetros errores deßndit.ßcutin ria,Smeone^ria,Eltzabetß{lfit lumen Euange
-ocr page 267-l^ytthmp Anntucr CuiphnttrantatM.ï^ec aUi gittafuntpromißionts deueritatcmanfura in 'Ec clefia,id tos qui titulum habent ordinart^e potefta tis.nfc legüt,nec didicerunt,nec amät fcnpta pro' pbnicacr Apo/ioiica:cr cü fumpferint inde fu£ potenthe tituiu,deinde nouM leges condunt accom ntoddias adfuiim utilitatem,cr pugnaittes cttw» cce lefii doürinlt;t,cr excogitattt ilrophas,quibus eat» ad/uiss opiniones infleâant.
Sed manet ueritas in alijs,qui cvm difeunt cale ßem doflrinanijpio peâorefe Deo {ubijciüt,expii tiefcuntagnitionepecciitoruni,cr rurfus erigïitur fiducianufericordite, propter filium Dei mediato rcinpromtjj'te,zy’(trdentibusuot(s orant fe guber nari à Deo,obtempérant ti,c^ regi uolunt non tan timhumanis iudicijs,fed uoce Dft. Idco Efaias ui dens fequuturas in Ecclefia fui populi.et poflea tri fits tenebras, precatur Deumne lucem doélrintc prorfuiextinguißnat.Cum^ait, Obßgna legem indifcipulis meis :fignificatmanfuram eßedoäri nam,uelut obßgnatam diuino Spiritu in mentibus non omnium,fed difcipulorum, id eil eorum qui propheticam doârmam dtfcumt, amant,ex ample Guntur,er non corrumpunt eam,ßcut eX nunc lu diei,zx olim Phtrifei corruptelas cxcogitarunt, quorum exempla aduerfarij noüri in multis grauif fimts controuerßjs imitantur.
Cum Paului toties cl({mitet,Pide iuflificamur, impoßibile
-ocr page 268-tmpoßiiileeR legeiuRificdricfc. i^i contriiri^ fententias propûnüt:tmô,!n(jutunt,kûtno legi fdtisfacere pottfiyCr hif dilionibut meretur rein‘l ßonem peccdtortvm. Sed cum ntenqudrnfcidt dofdtKficeritifètnpcrdubitet dnpldcedt Deo-oflendüt fe non duditores eße Pduli, fed mordie“^ tenereperfudfionemhunidndm,qudm dnteßriint Pdulodifertèdiuerfumdocenti.Bt cum fcripttun Pduli non dufint prorfm delere, duddäer fingunt cduiüdtiones dd eludendd Pudngelij uocefn,quitigt;t proldtdtnexßnutetemi pdtm Dem per Prophe tds,Chriflum,z?' Apoftolosgcneri humdito trädt dit,ut deremißione peccdtorü certonobif itolnff tdsDeinotdeßet.
Omittimut exempld dlid.Ndtn ß plard conuxf mordre uellemuf,qudm longd futur d eßet ordtiol Nimm Propfccfrfriw» ö“ Apo^olorü difcipuli funtgt; quifdcerdotem,honeflum mdritü, interfici iubentl Ult;ec iniu^d crudelitds ex Phdldridis dtfcipl'md (ßt non ex Propheticd O' Apo^olicd.
Pofiqudm dutem oftendimui,et quid fentidmuft O' qu‘e fit uoluntds noflrd in cdußd tdntdtnunc re tiquum efltUt reuerenter omnes Reges, Principe!, O' omnium nutionum uiros bonos oremus, ut pro ptergloridmfilij De^o fdlutem Ecclefi£, dutori tdtemfudmddhoc officium Deo d totogenerehii ntdno debitum confirdnt, uidelicet ne ddfentidif turij squideiere fineer dm Eudngelif doilrmdiii,
-ocr page 269-fc« Synod/ prtetextu,fcu alijf modii cofidMur.
Notw quidfiM nuUa res huMMagratior conti» gerc pofJct,qMm uidere fynodum dtgnam eccUfiti Dfi,iw q»!t liben pia collatione jententiarü de febiif maxmis explicdt« uerttM inter om«« gen^ tes commimî confenfu propagaretur, Tatcm jyno dum,ecclefiie neceffariam cr falutarem, oquot; «oï 4 Deo ardentitiw Kotw petimus, dlicjuotics ab inutäißimo Imperatore Carola Augufto, Dotmno Hoflro clementißimo,omnes ordwt« in hoc itnpc/' rio petiuerunt,in qua (ynodo Mcrè, ut Pfalmtis died,conuenirct populi CX P-eges ut ßeruireitt Deo: hoc eß,m qua ueris modis reflituerent ueratn Dei inuocationem,cr faluti animarü confulcrent, non 'ftabilirem idola,cx prauas opiniones,opprelja ue ritate,partimui,partim fophifmatum prteftigijs,
Srd buiiM Tridfntinlt;e fynodi,quam indtxit Pjm liM terfi«î,i«diciM/f^MHt»roj nos ejje,nequa quant poÜiceri poffumui . liosq; per^icuæ CT ucric cauߣexcufant.Perfonaiudicis,qui eß tnimicißi' »11« noßr£ caußte'.c!' firma iudicq, in quo nulla li bertas efl dicendecßcntenti£,cr inßujfragium tbüt plures indoéiicr mimici noflr£ doilrinte,cyfi qui alij meliores aderunt, deterriti flt;cuitie malo-rum, non audebunt dicere quodßeniiunt :poflre-tnö er locus periculuw noflrts minatur.
Ac primum iuflas eße edufaiS,cur RomantM« Pontificemnâ poßimuf ficereiudicem noflrarum I ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 controuer-
-ocr page 270-(oitirouerßarum mdnifiRtvm e^. eR efiiâ HOX fiiiturte crfcripit iuris, qu£ uetut ei iudiciiM permttere, qut reus cR ipfe^CT ininücus, if ho' flüem dnimiim perpetuis præiudtcijs declanuit.
Hoc tantum dijjidium or bis terraru/m initio or tum eß d reprehc/ione errorum pontificiorü,qMS monachi circumßrentes uenales mdu’gentitu cum auxijßentjpoiiea Pontißx Leo X- editabuüacoit^ ßrmauit,zy‘ cumulauit errores, quorum reßtatio tftai’M certanun accëdit. Ac foie meridiano clariut tß,d:ßndi i/n buUa Leonis errores pugnantes c«M* «erd Lcclefiie doëirma. Confiât autë, Pontificent errantetn non ßciendum eßfe iudicem. Cum^ reut fitfmßiper hoflilem animü perpetuis priciudicijs declarat. Q^otannis repetit condemnationem no' }lr£ doëlrin£, er magnant crudelitatem exercet i« omnes quiamplcüimtur noflras fententias, Gquot; imflimmat regrj er principes toto orbe terrurM ad exercendam ßmilem feuitiant.
Quid aliud ntme quoq^ iudicaturum eße ßere m'M,qudm ut hanc crudelitatem confirmet, equant neeeßariam eße iudicat ad retittendam potentidnf er eius neruos.Suntqs potentieipßus nerui, idols* er ßlffiopiniones, qudt taxamus. Sciinusbanc tarn trirem reprahenßonem inultis magnis uirtt politicis mgratam eßeter nos nonßne magno dof lorebos eccleßie morbos comemoramus.Sed niMf uerel '.ßblt;eccömemoratio,ej’nuncquide neeeßi' rih
-ocr page 271-I ‘ ali'iJUS! ejje de Deo tellci oportet.
Deinde qualis eritiudicij ßrmaf Initia iam ui' dimm:habit(e funt orationes,in quibits Ampbiäyo nes,quifunt Tndeiui,iaâ!tiint Kontanwm Pontifi eemçxeiaddiiioSiiuiUis doilrime crroribia ccri' tuminatos eße, cr queruntur ab alip/j^arfat ef/i berefes,nec dubium eß eos id erimtn in tws cort' ßerc.Tales quid iudicaturi ßnt,iam oßendunt. Et ticcedunt alq multi Epifcopi^quibu! foils fußraga^ tio ecnccditHr,ignari doiirin£ de Dco,lt;y' opinio nesdeeccleßa peregrines cy cthnicas circwmß' rentes,dcditi uoluptatibutiCf ardètes odio noflri, quia aliquid diminui de dignitatefua noHris chmo rib'arbitrantur.Ui habet adiûéîos ntciidcboj indo iios,partim frfcinatos flulta fuperflitione, partim agnitdueritatê cea ßrijsagitati delereccnaniest
Hifc fotd iudicum, etß per fefe abhorret À ueritate,tarnen fleubi in rebus mantfeftls luee ttC' ritatis cotiuiHa mutare aliquid in pontifieijs fen' ' tentijs uellet,non änderet, Totlt;t rninj «m'i« arbt. triM intuetur.ld (15 cjp iudiau Ecclcfi,e,necfenten tiaru coHationë,res ipfa loquitur.Etfi enim çypüU d aliqui ESicodemi fimiles aderunt,bi tdtwn mix ge mitM fententiä fuam fignificare dHcîf bfit-Et ut ma' Xime aliquid rede monercnt,maior plt;trj ui«ccret.
Hiec cii fint manifisla,miuüè fdceremusßi lÜius • MuiIhtudi«M,gKd ueritati inimieä effcfcimus,auda • ciàcofirmaremustquodfieretifi iflâSyncdü indicé q » faceremus,
-ocr page 272-fàcerefnuf.tJec dubiu cfl,nthilo nos iujiiofes itUiH bcriores indices habitttros eß'e,quüm habuit Tb(' ramenés Critiam^cr clt;eteros coüegas.
Vrlt;eterea ad ludicij/ormam pertinet^certo colt flitui,an ex iurediuino,exfyiKbßlis e:^' certK ttßi' wonijs doflrinie Apoflolortim pronüciandum ßtgt; an uero ex reccnti conßtetudine fexcentorü anno rû, Decretis, qu£ àutfuperflitionenata fnnt, aut condita futtt ut munirent potentiam, ej cxdt^ tuta theologiaThom£,Scoti, e:^ fimilium.
Iffîô «fro in tertia feßiotte fynodi Tridëtinte d( cretum eft,non diffentiendum effeab ijs traditioni but interpretationibtM,qute funt ipfis ußtati-Hlt;fcfî erit norma iudicij, quid pronunciaturißn( denoßrts fentent ijs,iam liquet, Damnabunt banc propoßtionem,Fide iuflißcamur: quia non feqiti' tur 'rhom£ interpretationem, quce efl corrupteht “■ pugnans cum ipfo Paulo,cr cum uetu^is ey-fanio rtbus enarrationibus. Damnabüt hocdidîum, Vttd oblatione confummauit omnes quifanitiflcantufi quod affirmai,unicum fùifle facrificium propiciet' torium,mortëfllij Dei I^unccSflatccen£Domitfi ddmniftrationë no ejfè facrificiü,quale ipfi docët, applicandum pro a^s,ut mereaturremifionê pec catorum.Habentenimcontrariam perfuaftotteiiit qu£ multis feculis latè uagata efl.
Si ex his recentibus opintonibut pugnantibnf (u ApoRolica doilrina pronüciabitur, nihil opm cü fynodo.
-ocr page 273-eflfynodo.Nottienint fuut h^c recêtà,et ob h^nc »Ppm cKuffttmÀnoflrii reprehenft : quid cum ab Apoflolicadoétrina dijfenciant, qute eil mmotum eir immutabile decrctum Dei,n£ce(fe fint ad apo^gt; itolicam doürittam me/ttes hominum raiocari.
Atdicent,cumplerteq; /intfcripticrfcntetuite controuecfî£,fHTs Iim Jliaigt;oias,cur magis ueftrlt;e interpretationi, quant noflr£, qua confenfu aliquot ficulorum comprobata cii, credercntus ? Etfi bac obieclio plaufibilis tarnen ontnes pij, doUrina ntediocriter exculti, uident quid refpondendü fit-
Mmùm,nonfuntomniaobfcurain fermone di ttinoctinfymbolis.tHuüa igitur interpretatio ciwM fiintibiu pugnans,recipienda eü.îüoncnim gignen da eH noua de üeo doürina, ut ficerunt ethnici, Orpheus.Hefiodics. Oftendiniui autem multat ad-uerfarionminterpretaticnes pugnarecum finti' bws,£::r genuf doârinanouivm ejj£,non traditumà Deo.Tc.thnicum eft enim,quodfingunt prodejfie fa crificium ex opéré operatÿ fine bono tnotu utëtis^
Deinde coftat qy hoc, recentia fecula, quorum confenfumfequunturaduerfarij,difceßijje à uete-rumfcriptorü faniorüinterpretatione. Videndum eü igitur utra interpretatio, noRra an contraria, pugnetcum ftintibui,hoceü cumfcnptis propbe^ ticis,cr dpo^olicis fymbolis,(y certu tcftimonijt Apoüolica fententia,
tiancefte normam iudicij oportebat. Ncc «oi
i 3 ignordfMiM,
-ocr page 274-ignordtnm, multos prlt;efligiatores,ut^a^iliatilt;ligt; la er prau-ïs opiniones, prtetexerc antiquitatent, cr inßeäere intégras conciones Chrifli crquot; ApO' ^lolorum ad humanas opiniones contra natiuaiit fententià, cr iüuftria printiC Ecclefiæ te^inwniii-Ac magnum decus/apientite multi in coÜegi/s pcit tifieijs GT in aults Regum e(Je putant,arttßciofe pmgere idola,G‘ conannaaliqua interpretatione falfas opiniones lenire,
ni iudijcum mnltis tnodis Rcclefîæ pernicioft fînt, pro/èâô exemplum non cft confirmandum. Hamfi hisßtcoßs interpretationibiis exeufare licet errores,qui nunc taxati['unt,aliquâto poß eti^ am ethnicis religionibus, ut diabolus inßigat leuia ingénia ad deridendum Deum,alfingentur beü^ txeufationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Effet autem impietas,talibus ßophi^icis permit tere cognitionem,qui non habent fluditvm uerita^ tistfed civm uideant hoc plaufibtlius effcytantu qu^e rite pnetextuSjUt quoquo modo pr^fentes ritus tue anturOramus autem omnes graues uiros amantes eccleßam'Dei,neaudiant tales agyrtas, corruM' pentes doârinam de inuocatione, quam purißh mam effè oportet.
Cum mens in inuocatione quicrit quern alloqutt tur^ex an er cur audiantur noftr£ preces, neeeße efl feiri hunc effe uerii Deu creatorè cæli et terr£, er coditorem ecclefl^fute, qui fl nominat patrent
Domini
-ocr page 275-toomint noüri Icfu chriflit et ccrlo exdudire pter ßlium^qucm uoiuit pro nobti uiéiimam ficrit ÇJquot; COnfiitllIt HiJiTH/J HM inÏTHflllM
Hicfioculn obijcit iüeprtcftigMor GcorgMntf t‘’iirtem,iutionem,Anrtdm,ç^ dieet congruere btii inuocationes,iam re uera Dein horrtbili coiuume littajpcitur.
Artaxerxes uotum ßcerat, tegrolantc inceHa coniuge,fe lunonem folam uelie colcre, ß fanaret ifiuliercula,cr ueüe totâuiam arce 3abyloniett Stemplnaurotegere,guod ipjj donaturteseffet, Hifcfi talis aliqutsfophiila leget, quteret ffc' ciofam 'mterpretattonem.Dieet lunonem ßgmfica re unieam £ternam mentem ,feu ■npivoiaiJ reïlrb cem.ZtDeo gratam effemutiißeeiuiam, qua tegt;» pla ornintur,utfaeerdotes aU,fludia iuuari, pau^ perum Utopia ffb'euaripoßit.
Talesffeifemper cr fùeruiit,çr erunt pernio ciof^corruptelæitiuoeatiottM u(^,de qua coneio natur Euangehü.Quareaduerfaritalibus, quant' libet/}gt;eeio/is interpretattonibus^neceffe fft,
1« hißoria paßionis filif Dei, inßgnis imago proponitur,eü oeulifilijDeitegunturfaffqs ,cr utidiq; faeies c£ditur colaphts, etaddüturuirulen tifareafm(,Vaticinare quts tepcreuffèrit. trrident uelatütquaß aut non uideatàquo contwmelia ajfi' ciebatur, cû uelit perhiberi uates : aut etia ß uidc' at,dtß(mulare tarnen,or acetpere iniurià cogatur, q 4 QJi'd
-ocr page 276-Quid tà ßmile eR huic tmägini, (luim iüie juco fe crrMorü interprctationetf Ventaient tan^uum cdpiiuttm i^i (troducunr, ac primiim oculos eiu( iteiant, hoc eß fuidam cerni nolunt. Deinde alij i' Hunde colaphos infligunt ,hoceéi corruptelif no' uiseamluierät.Etßbiipßsplaudunt, et tanquart benegeßa tnumphos agunt inter fuos, zx Epicu^ reaaudacia fibi perfuadentnon cerni hasfrdudeS 4 Deoinec uerentur indicia. hotninum,freti potc/b tumfiiuore.
Aduerßn tales fophißasßntdntis periculis eX“ tremte fenetütemundijproßäo diligentiaçx cumfpeiîione opus eR,necr haic qu£ iam reßittt ta funt,nouis pr^eiligiß obruanturiet ne hoc cxent plo confirmentur pctulantiaingenia, qutelibenter omnes religiones mißccnt. Omnium uirtutu longe maxima e/i,maximeq; neccffaria, uera Dei intiOf catio : qu£ efl reilrix omniivm periculorum uitte, cr radix c£terarum uirtuti!,cr prtefidium in hac miferiahumanaprtecipuivm. Hutus uirtutis dodri nam uult Deus omnibus hominibus notißimam eß fe,cr feruari incorruptam. Tadle autem deerr ant humanie menses à Deo: zr in quam tetrosßrores ruant, poüquam femel impulße diaboli laqueis te nentur,oflenduntidola,e::r perntcioß errores ont nium feculorum atq; atatum.
Ideonon concedendtvm efl, ut homines EpicU' rei,aut ignari dodrin£ caleflis, cr non amantes ucritatcin,
-ocr page 277-umtdtem, zrfludiofi fophillices,de his contro» uerfijs pronuncicnt.
At dicft aliquis:blullit ne patiemini iudicia, ttul tlt;»n cognitionem^ Imo non diibitamut,membritue fie Ecclefix Dei pjßim in toto orbe terrarti/m,quà per/èrri doélritiit potuit,quotidie iudicium ßcere de doéir'mif.zr multi fuam fententium decl.trant, qui ut tefleiitur fe probare hanc doilrmam, con' feßionem eim uit£ßult;e anteponunt.
No« igitur défunt iudices er teftes nollr£ ßn^ tenti^.Atq; utmam de hii tütit rebM,qudt uniuer fogeneri humano notißmtiu efße oportebat, ’m iU' dicio uerè eccleßaflico pofßemiK noftrtK fentenÜM cum uiris dodii, t'mentibus Dewm,er amantibus uerittttem,coftrre.Cur autem eiut fynodt cognitio nem expeteremu!,in qua nonfolum nos non audic mur,fed etiam alijs rede fentiettbus libertM diceit dlt;tfententi£ nulla concedetur^
Podremo er loci periculo iuflèmouemur^ubi cum noftri tuto uerfari,pr£fertint emt/ßa aliqua libera uoce, nÖ poßentßatis excufatifumus,quo mi nus ad eum locum accedamus.
Extant er uetera er probata exemplaßtndo-rtm patrum,qui Sy nodos deßigerunt, quanquam autoritate fumma indidassum fufpicabantur non hoc agi ttt ueritat pateßeret ,fed ut flabiliretur aut tyrannis,aut impium aliquod dogma.
Imperator Confläiinus edidoluculenter er-Cent, q j reßripto
-ocr page 278-rèf(ripto pr^cepit gubernatoribus ccdcfiarui», ut in Tyro conuenirent.r.tß aliquieô uiri boni,O' Deum redè coientes accel]erunt,ut Potatnon titif tyntamen plures Epifcopi coUudcbant cum Ario. Cum igitur Athdnaßuf uidcret (c habituruM efi iniquos iudices,fwâu difceßif.cumq; ad impcri^o rcm,qui non procul cr(tt,uenijfct,coram ïmpcrito re,quan(iuam irato,fe excujduit.
Deinde Conflantinus fynodum Antiochiiecoé' gitfrequentißimam.Ad banc noluit accedere M4' xz/MJM Uierofolymortim epifcopui: cumquidcntl» Cl uicmitds cum inuitare poßet.Sed norat quo uo' tuntas Conüancini propendebat, uel pottin quiil machinarêtur tütimpoflores,qui nürtßcif tecbnii deprauabant Imperatoris animum.
Poüed cum Photinin horribilem tumultum iif Pannonid excitdffèt, renouans ueterë Ebionifblii' fphemidm,dc negans in ChriRo duds eße ndturdSi lmperdtor,ut in re mdgnd,fynodum conuocdt Syr mium. Adhanemagnitudo negotij inuitare dcbegt; bat omnei,pr(efertim qui non longe aberant. VC' nitdutemeà magna frequentia Aridnorum,qu^ cum fufpeâa eßet pifs Epifeopis in occidcte,pluri nü cô accedere noluerunt. Ex pr^ecipuis uerô ucnit tô Hifpanuf quifpiam Ofius Cordubenßs epißo' pus,quem Imperator propter nomtnis celebriM^ tern peculiariter euocarat. Cumq; ibi aflutè dC' prauatum eßet Nicenum [ymbolum, Oftin anibb guitatein
-ocr page 279-^uiMêuerik^uodinfertum erat opiniont tranqwUitittts approbituit.
Pofted c!wn aus äu(horitätcm hæretici aUegti ret,Zcdeßlt;e in multis regiontbus pcrturbatiefunt. IdeoHihtriusafperèqucritur de Ofiogt; eig^nonfo luw imprudentiäjfed-etiam leuitatë tribuit.Ciiitire multoßtius/iiißetfOfium non uenirc infynodum.
Cynüuscpißcopus liiero[olynu)rum,qui defen dit ç;- c««t Grfgorio N4:$;dnxf«o tait dem confcnßtiUhquotics citatus à Synodis, non ac ceßit ad eas, dc primus dicitur ußts ßcripta ap^ pellatione.
l’Kpcrdtor indixcrdt,ut Mcdiolani conuenirent Epißcopi ex oriente occidente. ibi eum Paulinus epißcopus Treuirenßs, ZX pauci quidam alij animaduerteret Auxentiimi fàuere Anants, flatitn initio difceßirunt,ac ßterunt cæteris autores dtß:e dendi.Elon enimuolebant prietextu fynodorunt deleriueritatem.
Cum igitur ßmiles caufas habeamus, nt Tri dfBU'nttm Synodiwn probemus , quales illihabue runt in ß(giendis,ttut relinqiiendis impiß Syno dis,ßatis nos er hiccaußie, er b^ec exempU eX' eußant.
Precainur autem Deum (CtcrHiwn patrem Do mitti „oilri leßu Chrifli, ut ßcut ße immenßit bonitate generi himtano pateßccit , ita ßcr -uet inter homines lucem Euangelif , nec ßnat
eam
-ocr page 280-earn dclcrihumanis fùroribûi quibufcunij;.Pr(Ci' mur Ct um,M uoce Euan^dij coUigit ßbiinrnuhi^ gentibuf £ternlt;itn Ecdeßlt;im,4 qua uerè i/nuocttuf GT cdebretur, zSquot; ubique tcrrarum idola euertät-Oramusetiam proptergloriam Da cxfdutë Ec* cleßte inuidißimtvm Imperatorem Carolum ilum, Dominum noflrum clenjentißimum,amp; oi”' nes reges principes,ne pr^textu fynodi finitnt damnarimanißfldmueritatem,cr confirmari Uo la,ZT tniußamßeuitiampaßim gra/ßantemtdcfibi ipßs comminationes diuinas proponat, 'm quibnf dicitur, Blaßihemia j^iritus non remittetur hotnità. bus.Uë, Veniet ßuper uosßütguis iußus ejfu[us iit' de ußq; à nece Abd iuRi, cTc.Üon afßtntiantur hjl' pocntts.qui agnitam ueritatem obruere conantur, Non ßnt miniflri6Îienlt;ecrudelitatis:ÇedquierMt falutaria conßlia ad ßuendam ecdeßam Dei, qi‘‘^ proßdo in hac mundi feneda fit anguflior ZT mnoßor.Hiecreuerenter,ut inEcdefia Dei,fitf uüis priuatis cupiditatibtis petimus. Non enimda ledamur dißidio, nec ignoramus noflra periculd et noflrtu £rumnlt;u: ßed aßentiri non poßimius,ut Euangelij lux, et dodrina neceffaria ecdeßie D«gt; aboleatur.nec fodetate crudditatis poUuere men tes noßras, ZT uniuerfam pofleritatem nofirnm uolumus.
H£c efl plana conßlij ratio: quam cum iufiißi mam efje conflet,ab ea non dißcedtndum eßtZTtquot; xitui
-ocr page 281-stilus Beo cowmendSHi futtt. Sidut flt;epc docet UöX cœkjlii.ut in Pplmo j6. SwMitiw c^lo Deo, cr rÆeit Uci«, Expcdït Deum-.CT cußodi uiam eius^ Et büc ipjum «ternum pdtrem Domini noftri lef» Chriüi, conditotcmomniitwirerumo' Ecclcfiic futs orantM, ut nos gubcrnet
ÇJ' dcfindat:
‘amen.
S.D,N. D»
-ocr page 282-s, D» N, D« PAVLI DIVINA , PROVIDENTIA PÄPAE III. ' INDVLGENTIA PRO PACE , PVBLICA, ET extirpate ONE HAERESVM, PAVLVSE' PISGOPVS SERVVS SERVO RVM DEI, AD FVTVRAM REI MEMORIAM»
De I omnipotentis Spiritus, cuius numen prouiden tia Ecclcfîæ fuæ fem per adeft, nos pro paftorali officio noftro , hortari admonere non définir, ut ex ipfâ Ecclefia pefiiferas,qua; in ea increbuerut hærefès, aufeP reftudeamus. Acnosquideiaru indeanoftri Pontificatus initio» banc in animo noftro curam infi tamamp; infixam habuimus,ut uf neâ Domini perpurgaremus,amp;^ difleminaw
-ocr page 283-âifTemînata ab bæreticisin Ger^ mania impiórum dogmatum 21^ 2ania euellcremùs, InQemuimus
O
cnimfemper, oC ex intimo corde doluimus, cernentes tantum pia' rumanimarum numerum, quas Chriftus dominus nofter precio-* fiflimo fuo fanguineredemit, pro pter peftiferas hacreticorû doêtriz nas.exfanétæ matris Ecclefiæ fi* nuamp;obedientiaàbftracflum fuif* fegt; Sednon folumerrantes filios inuiamreuocare femper optaui* muSjUerùm ipforum quoq^ hære ticorûmenteSjfiquaratione pofi femuSjfanaretentauimus » Et pri* mo quidem,quôd noftræ natur æ bumanitas poftulabat ,£ecimus,ut lenibus eos medicamentis ad fani tatêreducereconaremur. Inquo ctiamDeum dominum noftrum imitari
-ocr page 284-imitavi uoluimus, qui longan^quot; mis Só mifencorSjpcccatores diUj ut conuertantur, expecflat* Se^ cumleues nihil medicinæ profit^ rentjOmnes^ conatus noftri nés eflcnt, atcç irritijad Côciliun’ Seneraledefcêdimus: cuius autO' ritatem illis grauiffimam forefp^ rabamusdpfum^ ConciliûinuP be Tridentina^quæ in ipfius Gtf manicæ nationis iure ac ditiont cft,adaccedendûcômoda,adcô^ morandû libera, congregauimus« Sed ita profèdô res fehabet, u*: qui non errore humano, fed dia* bolica pertinacia, àredofaluds curriculo deflexerunt:qu^adeo^ rum animos fleótendos ualere berêt,ualeant potius ad induran'' dos. Nihil enim eos prorfus net Concilh generalis mouit authori
taS)
-ocr page 285-tas,nee narij sex locis tot cptfco^ porumconuentus,nec Chriitia, norum Regum amp;nbsp;populorum ue nerano,quam huiuitnodi fcmpcr Oecomenicis conuentib. tribue runt.kacpaperto iam multis men fib, ConciliOjCelebratis^ aliquot feflTionibuSjeorumnemoilluc ac^ cedere uoluit: faniflam^ ipfam Tridentinam Synodum, fpiritu fando legitime cógregatain, ufcp eocontemnunt acdefpiciunt, ut nondecretis eius ftaturos fe, non diffinitionibus fidem habituros, non authoritati ceHuros efïe,pa' lam profiteantur, atcp denuncict, led in priftina fua pertinacia im pietatepermanenteSjGcut ipfi fub uerfi funt, ita alios fubuertere, amp;nbsp;ut nihil Concilij authoritate nio^ ueantur,perfuadere nitunt,Hanc r eorum
-ocr page 286-corumtam diuturnâ prauitatci« fi diutius in Ecclefia manerc,óóa^ ali'orum perm'ciem.impum'tate ’P fa augeri, amp;nbsp;corroborari paters^ mur:non uidemus profe(fió, Quo modo grauiffimâ Dd iram 8^ lü' didu poflTemus effugere: nee lt;}ua ran'onem totam'marum, quotah iftis ad exitium 8C intentü ducuiV tur, in illo die, fupremo^ iudicio repofcenti à nobis Domino dere. Itacpcum decorum corre^ dtioneomnino defperauiiTemus, uideremus^ illos plane faneftx Dei Ecclefig hoftes efle,bellum^ pijs ominb* indixiiTe neiàriumî quantis^ pofifunt conatibus enid ct cotenderCjUtin eandc,in quam ipfi cedderuntjfoueam impieta/ £is,reliquos omnes detrahantïdi' uini fpiritus inipiratione aeddit,
ut
-ocr page 287-ut chanflîmus in Chrifto fili'us nofter Carolus Romanorum Im perator fem per Auguftu s/or tilTi musamp; rehgiofiffimus Phnceps, meofdemÔC Deihoftesamp;rebel--les fuos,arma fibi eaptenda ftatue ret:CUIUS quidepios laudabilesquot; que conatus, SiC excellens in rem Chriftianam ftudium, omnibus noftris 06 S^R.E ♦facultatib. pro piorum falute,proreligionis de^ fenfione,proDei honore, denilt;^ pro pace ÔÔ tranquillitate publiz cafumusadiutLiri » Sedcum omgt; ne donum optimum fuperne ad nos defcendat à patre luminum, pax^ fanda amp;nbsp;falutaris,quam Ec clefîæ catholicæ reftituere cupiz ■ mus param us, è Dei manu ad nos uentura fit,iacris etiam literis moniti, patres noftros ieiunrjs fæ r X peamp;
-ocr page 288-peSélachrymis amp;nbsp;orattonibus fi de integra amp;nbsp;iyncero affècfïu effu/ fisjiram diuini numinis placauiP fe,extindis^ diHeniionibus con cordiam,amp; fedatis bellis uic^loriquot; amamp; pacem impetrauiflê, Idci^ co Chrifti fideles omnes utriufc^ (èxus hortamur in Domino,et pa terne admonemus, in quibufcun que prouincrjs,regnis,oppidis,lo cis^fint: ut ad eundê Dominum noftrû humili corde conuerß,po fteaquam prpfentium noftrarum literarum tenor amp;nbsp;fententia, eo' rum qui ordinarrj lo corum funt opera, ad eoru aures amp;nbsp;notitiam uenerit:huic fandae expeditioni, fais ad Deum orationibus, pijscf crga pauperes eleemofynis fufFra gentur, quarta^ fexta feria labbato proximo fequente iciu*
nent,
-ocr page 289-ncnt,nifi ah'quo iufto impcdimcn to id agere prohibcantur jntcrim pura cordis contritione, amp;nbsp;oris confeflione, confcientias fuas dili genter emundent» ut Deum bimagis propicium reddant^die Dominica , quæ fabbatum, quo ieiunarintj proximè fequetur fa^ cro 8c falutari Chrifti domini no' ftri corpore reficiant,Deum om^ ni animi ftudio fuppliciter oran^ teSjUt tandem populi fui,quem nigeniti fui filij fanguineredemit, mifericordia cSmotus, à prasfen^ tibus eum calamitatibus liberarc dignetur, pacemcp illi ÔC concor^ diaiUjfublatis diflenfionibus^do^ nare: quo omnes eius fideles, im^ pqs extirpatis hærefibusjublatis^ que difTidfis, amp;nbsp;infidelium Chriz ftianæ religionishoftiûmetuua^
r 3 cui
-ocr page 290-cui ac iôlutbdiuinæ eins mai’eftat) cultum,ôii^ pium lâmulatum exhp béant» At(Ç ut tranquilliore ani' mo maiore fiducia ccelefti Eu/ chariftiæpane uefcantur, netç ui Iius grauitate peccati amp;C abfolutio nis difficultate eum fumere prohi beantur : ut^ eorum oratio, quo puriori à corde manauerit, hoc fit Deo acceptior,et ad mifericoP dia Chriftiano nomini impetraiv dâ efficacior:noftra,quam à Deo obtinemus,authoritate,omnibus fingulis Chrifti fidelibus, qui bæc quæ præcipimus egerint, c5 cedimus j ut prefbyteros fecula^ res amp;nbsp;cuiufcuiKÇ ordinis regular res pofîînteligere,quibus pecca^ ta fua confiteantur; quorum cou feffionibus diligenter auditis, illi miumquem^eorum,à quibufuis deli
-ocr page 291-deliâis 5^ pcccatisaquamuis gra^ uibus et!am,fcdi ÂpoftoÜcæ fouatis 3 præterqtiam ijs quæin Bulla in die Cœnæ Domini legi folita côtinentur, ab omnibus cenfuris,in quas propter ilia pec-cataincidiiïèntjlalutari pro deli^ âis admiflis fatisfaôiione intun-âapoffîntabfoluere:dumodo £lt; admiflorum eos peccatorû ex a^ nimo pocniteat, in pofterum ri tè.amp; ut Chriftianos homines dcz cetjuiuere ftatuant: eacpquæfa^ cerdotes illis ^peccatorum fatisz faâione mandauerint, exequant. At(p etiam eadem authoritate poftolica, ius amp;nbsp;facultatc damus amp;nbsp;concedimus prædiôlis faccrdo tibus, uota omnia ab ipfis Chrifti fidelibus fufcepta, in alia quæuis pietatis opera commutan dijcxce^ r 4 ptis
-ocr page 292-pt/'s duntaxat caftitati's nis uocis^Præterea ut Chrifti hdc les pr^’mijs cceleftibus inuitemus, om nib.ÔÔ fingulis,qui hgc omni^ redte lecerin t, q^ceiîîonem^ indi^ cendà.animô ad Dcii et cogitatio nec5uerfa,ei^hærefum extirpa' tione amp;nbsp;pace publica fupplicâtes, fuerintprofequuti:aut fi quieorU inorbo J autaliquo quopiâ iufto l'mpedimento idfacere^hibeant, piam eleemolynam alicui paupefi homini,pro Chrifti amore, quan tûipfisuidebit,elargttifuerint:aut fiipfi egeniamp;pauperesfint,quin quiesorationêDominicâ amp;Sa' lutationem angelica, pacis à Dco concordiæ impetrandæ, toi lendarû ex Ecclefiahærefum eau fa ,pia mente dixerintî Nosom/ nipotentis Dei, ac beatorum Pc' tri
-ocr page 293-tri amp;nbsp;Pauli apoftolornm fuorum authoritatecôfîfijpleniflîmam in Domino peccatorû omnium ue^ niam et indulgentiam damns,atcp largimur. Præcipientes infuper omnibus prefby ten's, tam Cathe dralium collegiataru ecclefia^ rum fecuIaribuSjquam aliarü qua runcunque, etiam clauftralium re gularibus, fimul^ omnibgt; cuiuG uis ordinis monialibus, ut duram tehocaduerfus impios amp;nbsp;pertina ces bello, donee fuerit diuino au-^ xilio fccliciter confedum,fecunda quarta 8ó fe^a feria poft Mifta* rüfolennia,Letanias piè canant, una cum orationib. ad hanc rem accommodatis » Atep ut hæc om* nia, quo pluribus Chrifti fidelib, nota fuerintjhoc inueniantur plux res , qui Deo pro publica pa^ r 5 cc
-ocr page 294-cc S(fcxtindioneîiærefumfuppî‘ centnnuï'rtutefandlæ obediëntie j præcipimuSjô^ mandamus omn* bus 5^ fingulis Patriarchis, Archi epifcopis,Ëpifcopis,amp; alij s ecck^ fiarum Prælati’s, ut cum primuin prpfèntesjaut illam tranfumptunt manu alicuius Prælati, aut perfo' næin dionitate ecclefiafticacori' ftitutæ,fubfcnptum, ad eorü ma' j nus perüenerit:eas ftati'm, omni in loco, per fuas ipforum prouim cias, diœcefes, ecclefîas,caftra, 6^ terras,fînealiqua fraude, aut luquot; crOjCum ijs gratis, conceffîonib. fàcultatibus et indulgcntq s gratui tis publicare faciant:non obftam tibus quibufcuncp conftitutioni' bus Sf ordînati'onib*Âpoftolicis, aîfjs quibufeuncp in contrat'
uni ♦ Ea declaratione præmina,
-ocr page 295-quod po ft quam præfentes, in rc gnis, dominijs, prouincqs, ciuix tatibus, caftris, diœcefibus, tevz ns Jocis^fupradidis publicatæ fuerint,aut ad fupradidorû Chrp fti fidelium aures peruenerint, diz cscpprædiôb quarte amp;fextg fen'a rumac fabbati èC dominicæ fue-' rint elapfi, ulterius non fint ualp turæ.DatûRomç apud fan et um Marcû: Anno incarnationisDo-' rninieg millefimo quingentefimo quadragefîmo fexto,ldibusïulq:
Pontificatus noftri Anno duodecimo*
Vifa de Curia do. de Fortibus* Franc.Aragonia.
B.Motta.
Sixtus Vicec. Epifcopalis«
-ocr page 296-L E C T OKI.
POßeilt;{uiim monßrofailli beßii^omi'' m per/irinxit oculos orbis(jgt;eciofopgt;'lt;t' textu Conalij Trilt;ientini,nunc ceufurijs^g^ tatus Jiabolus erumpitin horrendi amp;• tonitrui, Sf J ut nullus in orbe eß tam ed lidus aut ueterator dtabolus,lt;jui non interdu»! labatur,fua'(]^opinionefrußretur: itatfleßelf ritus prado Romtfnwî turpif/itnèfe nuncexh buithominibus deridendum, Edidit nutte tilt dem Bullam, in lt;iui concedit indulgenties y ut uoantyijs ^ui ad exttrpandas Eccleßas manie, arma fumpferint. Synagoga non poteß uidere florentem Ecdeßam Cfcrl /?/. ld uerö quod pretextu religionis ßetrt cotendit in hac bulla impius illepirata Roitii' nusytam infulfè a^reßus eß ,ut reueranullu! fit puer ußt^ueadeo rerum imperitus,lt;}uinoii agnoßcatfacile meros ac poßremos halitusrc' gni Satana in hac bullacontineri .Etifuia rd indignitas tanta efl, tam'cj^ perfiicue abipfl fcelerato latrone Romano propofita, ut nullis idoneis uerbis eaproferri poflit, neiy ^uif^ui fit,quin earn impietatem que in bulla contint' tur,primo ßatim intuitu facilimè cognofcatimi lui
-ocr page 297-lui ippm Iwlkw fitnpUdter,Ht in hac urhe Ro ' W« ejiti e/l,hominibus legenJtim proponeren impieut« innottire^qua longüit' Jio^ui uolumen reijuirerent. Illud untum Jb cci, Jho pracipui in hiic bulla luxta animi /ui Jefiderium e/Je Papam confe(iuutum,qute ip^ fe ij^uidem tnagni facit,amp;«ere digna /unt qua tbhominibus animaduertantur et cognofcatt tKr.PriniKMilludeß,koc e/febelluEccleßaf Untum id extirpandam Ecclefiarum Gertna' I gt;’i«lt;foftnnamfMfcept«mjnon propter inobe ’ dientiim ullius Principis, «t Carolus fuis lite ris euulgiuit.Hibebit ergo Papa,habebtt itew Carolus,^ ^uidë de calo miffum prtemiu, di gnumifliifui^faiiii, Alterumillud eft,quod cupit ifte litro RomanKS bullam éditant efte ad perpetuim rei memoriant. Ü ueróadeó plenè S confequtUHs eft, ut quant diu orbis terraru fta ! bit, homines futuri fint qui fciant uixiffe in boctempore quendant incarmtunt dtabolunt, ! fe Paulum Papam tertium appellabat, «owagfnariH pene filicerniu, uel ffeSirum po tiusinter homines, ueroftgt;iritu dubolt agi^ tatum, qui fuam in focietatem traxit dileSiunt ftlium fuum Carolum, ut communi omnium con^
-ocr page 298-1
I
confenß( conïunrent tduerfusßiium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
iuii^doäritJitt» ex animis iic memorii hon« , num fundùus extirparent. Seduiuit adhuc Dew, fclt;ee nepharia conßln diutius re non poterit,quin breui utriufcylerf pentis capita conteran^
tur^Vale^
FINIS.
ANTIHESIS PAVLI AVO floh Tarfenßs,^ Pauli praßentis pirii'
ROma duos uiditdiuerfo tepore Paulo!gt; Nomine coniundios,offic!oßpiirtgt; Extremu lUe diem claufit mucrone Neronis-
FcelicesRomatranßgitifledies. I «tnij; DeK5 ccelefli pafcere uerboj
Quasemit/prio ßinguine Chrißusoueh He« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißimili ßudio praceptafaceßiitih
Efl uarij uarius caufa laboris amor, Ille ^egem pauit, quin impius ifle trucidit: lllegregi totus uixi^at i/le ßbi^
-ocr page 299-lllefletitccelebsluenere hic corrîîptui utrac^j^ i^imumfenatum feed Jus hircus haben ^leiubetca/iosthalamos, meretricibus ifle
Gaudet: na ex feortis plurima lucrafacin Qjnefiuit ntanibus uiéium,[uccurrit amp;nbsp;illet ^»dignis armis hic aliéna rapit, llle pijsfratrum munufcula legit egenis: lim collegia nouis furripit ifle dolis» llli pacis erant flratern ce feeder a curce, ^rtïhushic mirisborrida bella fouet» lili fda fuit crux gloria, plena triumphis
Vitaißdreprobrum nilniß lataiuuant» llleprobos facro fungi uult munere,cotrd hic
Gorruptis uendit tnunerafacra uiris, yUibus illefatnem dapibus, uelpanefugabatt
Suauibus huicepulis menfa referta placet^ die toga corpus uelabatpaupere,byffo iße tegit,cultu purpureoej; nitet»
dlfolafuit Chrifliflducia certa:
Ifie magis cinà:usgt;nilite tutus erin ^debat totus Chriflo conlungier illet
P erpetuu terns hic cupit imperium» (traf QdßdmororfAntipodas uidifliRoma.^d ub
RoMlt;e fw fic peritura fides
FINIS»
-ocr page 300- -ocr page 301-PaVLI III- PONTP F I C I s ROMANI EPP ftolæ duæ, ad Hcluctios, ôd alp lt;luoteorumEpifcoposatlt;p Ab^ ^ates,quibus inftituti Concilij Tridentini,8ó fufccpti cotra Pro teftantes belli ratio continetur»
-ocr page 302-BXEMPLVM EPISTOL AB P/tuli ( 11.Pont, Romani id üeluetioSf^c,
DHecfli fifq,fâlutem Sgt;C apofto^ h'cam beneduftionem t Pro noftra 06 prædcceHorum noftro' rum crga deuotiones ueftras,tO' tamç iftam fortiffimä nationcm beneuolenda, qup fadt,ut (èmper nos ueftri memores,ueftrorum cómodorum atçp honorum fum' mâ rationem habeamus: nô dubi tamus,quin uobis qcpin animo bC memoria infixû ßt,quanta fuc' ritjUtqui icmper noftris indicijs, noftris^ (îipendijs uoshonefta^ uerimusrueftraaiitem uirtusamp;^ue ftra lîdes nunquam prgdeceiTorP bus noftris,amp; nobiSjUlJainteni' porum uarietate defuerit» Atque banc tantam tam arcflam inter nos amiciti^ coniun(flionem,qug utritj
-ocr page 303-utrfep parti Si Honori fuit fempcr^ ôi commodo: fuerunt tarnen ua^» fri SiinGdiofî homines, perturba tores legummorumcp bonorum, ijdem^ fandæ catholicsc ôi apo' ftolic^religioniscorruptoreSjqui frparare èC diuellere conati funt. quibus tantum fauit perfidus hu* mani generis hoftis, ut ex ifta for* tiiïîma Si nobis chariflîma natio* ne aliquos tarnen à nobis potuerit auellere, magno cum dolore no* ftrojtanquam è finu Si complexu amantiffimi patris dilediflîmos fi lios.Quorum iacfiuram atcf dam* num etiam nunc luQere Si lamen* tari non deGftimus, defiderantes SiDeoreftitui,8lt; nobis:quosno ftræ curæjdiurnæcp Si noélurnæ cogitationes omnibus precibus apudDeum,8i affiduis lamenta* tionibusrequirunt. lllud tarnen s Z Ùco
-ocr page 304-Deo,eius^ di'uinæbonûatiamp;^cle mentiæreferimus acceptû: quod pars de uobis l'nfide ergaipfuni Deû,8ô erga fan clam matrem Ec' clefiâperftitit, necfèah'enari à cul tuueræ Chriftianæ relisions
O
pafla eft» Iii quo Deus miferkoP dig dominus,amp; uobis qui integH remâiîftiSjde ipiritu fuæ fapiencic effudit:8^ fi qaigends ueRræ dc' cepd Sc indudti improborum feP monibus, in alienum fenCuinabie runt, illis tarnen exemplum ante oculospodtum ed'e uoluit cofl^n tioris etmelioris partis,per quam a/iquando poflint facilius reiipi'' /cere,etreuerti ad earn CanCiam it' dem, qua patres ipCorûomnes^ aui, SCmaiores perpetuo curfuut terum ieculorum in cathoIiexEc' deiipgremio tenuerut. CuiusDd uoluncads maxima eiîaroumeri'
tun^
-ocr page 305-tum,quod pax et concordia inter uos,nediHidio quidêrdigibnis, quo folêt afperrimæ feditiones oriri, infringi, aut uiolari potuit: quam pacem ueftraamp;coniunóio nem nos optimum fignum ueftrç probitatis, 8^ optatæ ac fperaræ nobifcum côfenfionis habemus. At nobis quidê iam inde à noftri pontificatus initio omnia tentant tibus ac molicntibus,quo bis difi fîdiorum atep hærefum domeftb cis malis occurreretur : cum pro pace inter Chriftianos princi pesreconcilianda,ficut notum uo bisefl;, plurimum laborafîemus, et lenibus primo rcmedq s icriben dojbortando,monendo iniquos bscreticorum animos placare ftux duifiemustpoftquam cæteranon fatis proceflcrunt^ad fummum 8C maximumomniuhuiuimodi ma
lonim
-ocr page 306-Jorum remcdium,Oecumenkum amp;nbsp;generale Conciliû mdicendum deuenfmus»Etquoniamin Ger'' mania maxime hæc hæreticorum praua ièges pullulabatjocû conci lio habendoTridêtum elesimus, iuris nationis Germanie^ ciuP tatem:ad quam illi cômodèuenP rCjtuto^ commorari in ea,amp; tue/ ri,(î uelient, partes fuas poffeiit,
Sperauimus enim,id quod erat Jjîerandumjin tanta Côcilij gene/ ralis authoritate,cui femper re^es Chriftianijô^ populi plurimum detuleruntj'n tanto conuentu ue/ nerab ilium Epifeoporum, quie% omnib. nationibus illuccolledi, de fumma fide catholica authore Ipiritu fàndo ellènt aduri, neini/ nem fore tanta impietate prædi^ turn,qui nonfe tantæ, diuinæ ma gis humanf, autoritati fubmit/
teretî
-ocr page 307-teret: qui non reiedis fatfîs fugge* ftionibus improborû, iudtcium uniuerfum catholicæEcclefîæ Ru fpiceret.Quam etiam nunefpem, dileâiflimi filii,de uobis retincx mus,paccm^ illa inter uos, quam Omni laude dignam paulo ante di ximus,tanquam anfam diuinitus nobisdatam accipimus,ad con* glutinandos iterumueftros cum Ueo Sc nobifcum animos: cum et qui fideles ac conftantes è uobis manferuntjhoc certè animo ob-* temperandi facro Confcilio fint fu turi:et qui non fua culpa,fed quo dam credulitatis errore( qui fæpe etiam bonis incidit)prolapfi funt, autoritatem Oecumenici concilq, amp;nbsp;eius fpiritus fancli qui conciliz urn regit,non contempturi efle ui deanturrad quod nos concilium, tanquâadcccleftemfenatû queiv s 4 dam.
-ocr page 308-dam,CUI Deus præcft^eum^ ipf^' met amp;nbsp;moderatur gubernaf. Deuotiones ueftras , ficut etiam ante fedmus 8gt;C inuitamus Sgt;^ ad' hortamur.Quoduero nobis pt? ter omnc (pern expeétationein acciditjUt inuenirentur inter Get' manos non pauci etiam de numt' ro corn qui fe dicunt eHe Princi' peSjqui cccumenici Concilrj gva^ uiHimamauthoritatem, potiuscf diuinâ(ut diximus) quàm huma' nam, ita. fuperbè infolenter^ dc' fpiccrentjUt nó modo ad id fe ao ceflTurosnegarentjfed contume^ lrjs8ómaledi(flis petulantib. atcç nefarijs omnem Conciliorum fan óitatem improbiHimè infeâaren tur,fe^nec Cocili] decretisftatn ros, nec illius authoritati tantulii delaturos dicerent: Id nobis, ut uereloquamur,maximo dolori fuit»
-ocr page 309-fuit Vidimus enim BancperdiV torû contumaciam, fummam no bisneccfîîtatem affcrrc, ut de ui âtiçarmis eiïet cogitandumtcum nec tantum animarum interitum, quæhærefumuenenis quottidie inficiebantur,nec côculcationem totius, non magis Ecclefiaftici Chriftiani nominis atquehono^ ’■iSjpoflèmus amplius perfcrre* Quod alteru nobis paftorale offi cium,charitas^ paterna,quam er gaomneis fideles Dei filios atq^ noftros gerimus :alterum locus atquehonor,amp;fummipontifica tusdignitasnópermittebat. Sed nobis fæpecogitantibus quid a-gendu eHêt,Deû^ precâtibus, ut is diuini fui co fill} nobis lumen of ferret : opportune accidif,ut chagt;-rifiimus in Chrifto filius nofter Carolus Romanoru Imperator s femper
-ocr page 310-femper Auguftus, cuius erga Dc urn omnipotentem et fandlam ca tholicamapoftolicam^ filt;iê fin^ gulare femper extitit ft udium,ó^ præftantiftima pietas.impiorutn fceleribus eifdem ferè quibus nos offènfus, 8^ quod cum Cóciliuni Germanicgnationiipfius præfti tim po ftulatione et opera à nobis datû eflèt: qui id contemnebaut, ipiîus quocp amp;nbsp;fâdum ÔC authori tatem uidebantur contemnerejfî eut quidê aperte petulanter^ fa^ ciebant:armis fibi conftituerctui olatæfidei catholicæ fânditatein ac unitatem efle uindicandam,cui nos occafioni tanquam nobis ab Deo ßne ulla dubitatione oblatf, ftudiofenosadiuximus, iumnii' quelmperatoris optimam uolun tatemjOmnibusnoftris amp;fanäe Romanx eccleßf opibus atep au' xilijs
-ocr page 311-xiltjsiuuareconftîtui’mus: Deo hanc noftrâ operam amp;nbsp;adionem tribuentes, cuius numen hono* defend fmus, nec uolumus cÔmittere,ut fi lente negligenter^ nosgeramus,fspofteatot filioru Animas hæreticoru pcrfidi'a inin^ teri tS abduefias, è noftra manu rc lt;luirat.Quem animû noftrum,et totam côfili) noftri rationem,uo* luirnusuobis diledi filq, noftris literis facere notam » Primùm ut iiobifcu, tanquam cum as quos charifiîmos habemus,curas et fol iicitudines quæ nos premunt, cornmunicaremus:deinde ut uos ttiam hortaremur,ac rogaremus, ütaninn'spns^uotisamp;: uolunta^ tib.ucftn's nobifeum eflè, hoc eft cum Deo 8^ cum Chnftiana reliquot; giôeuelletis.Nam cummulta de uobis eximiaôC præftanda feda poflînt
-ocr page 312-poffînt comcmorarbnuîlu tarnen futurum eft pr^ftantius, q? hoc, H cum Deo ueterem coniûÂionem ôôamidtiâ, quam majores ueftri (àndtè coluerunt,aut feruauentis, aut recücih'aueritis:fi fedîApofto lice,qug uos femper illuftrareatcp ornare conataeft,priftinum uCquot; ftrSamoremamp;Tcultu reddiderh tis:fî nobis, qui uos paterna dile-' lt;ftiôe ^(èquimur,inhac didacau làiuuanda èC ^mouenda,ueftt2 ftudiaueftra^ auxilia adiunxerP tis. Qug omnia ut eu ueftro fum^ mo commodo êCutilitate fiant,et Deû omnipotentem, etuosipfos chariflT.fih} omni ftudio rogamus atlt;^ cohortamur » Datu Rom^ a^ pud fandû Marcu, fub annulo pifeatoris, die 3. luhj a 5 4 d.Ponti ficatus noftri anno duodecimo*
Blo* el* Fulginn*
Exeni/
-ocr page 313-s
X E M P L V M E P I S T O L AE 111. Pont. Romani 4 J Epifcopoi O* butes ali^KOtVleluetite^
^avlvs papa III, c
Venerabilibus fratnbus,Seda nenfî èc Curienfi epifcopi's: ^cdiledis fili'iSjfandi GallijSc làn figMariæ de Vallcjnec non fan» Vrbam'jamp;S alqs Abbatibus, in ^duetiorum,8ôfuorum confoe^ ^eratorum dominio comrnoran* ^’büs,falutern,et Apoftolicam be *^fdicbonê, Cùm omnes Chri ftianitansprælatos ad uniuerfale Concilium Tridenti mdidu,pro ’^oftrojllorum^ ofRcio ftudiofè couocamuSjCt cogimusîtum nos pfecipuèecclefiam Helueticamre Rentes, cuiusnationis populos tanquam peculiares fedi's Apofto îicæ filios,Slt; libertatisEcclefiaftigt; cæ defenfores/peciali amon's nox ftri
-ocr page 314-ftri prærogatîua compkdimuf» ïccircoà uobis tan to ftudiofius cxctpijSC ad effèdû deduct' debet, quanto ipfum Concilium aper^ tum, celebran'cß corp tu, Galhcis amp;nbsp;Hilpam's acitalis prelatis,amp;a/ Irjs Indies côfiuentibus,frequen$ îam eftn'ta ut uos fubpuderc poP fit, tam uicinos, tam longinqui's in conueniendo fuifïè pigriores. Quod aute ueftra nano non par^ ua fui parte infedla hærefibus,re' medio ipfius Concilq magis indi get, nulla in uobis mora quàm primum conuenicndi eflè debuif fenQuam nunctarditatem, celeri debetis diligentia copenfare. Italt;5 remittens iftuc diletflu filiu Hiero nymu Franchû,nunciu noftrum, has ci ad uos dandas,iterata^ niif fione uos monendos ac hortaiv dos duximus, Apoftolicaautorp tare.
-ocr page 315-tate,tenorc præfentiu monemu« amp;hortamur,aci'nuirtute ftndæ obedientiæjamp;fub uinculo iuragt;
’Hentiin ueftrispromodonib.prg (andorurn Cano-» •lum diftridionib^uos urgcmus, utquätocyus, et omni mora poft PoIita,addidiimConciliü profi ibicB ad pacem uniuerfalem. ‘anationem^ et unionem ueftro^ ’’Uni populoru intet cætera omnt ftudijs intedere debeatiSjini--pleturi ueftrum officium,et nobis
poft DeSjtem grata ôô acceptant ^aâiiri : fient idem Hieronymus Jiuncius hæc latius explicabit, eu ’^suerbis plena habebitis fidem* f^atum Rom£,apud fandum Pe
fub annulo pifeatoris. Die ^’f’Aprilis.M.D.XLVi.Pont* no^ ftrianno duodecimo»
Blofius Eledus Fulgin.
Aufcub
-ocr page 316-h it,'lt;5^/, I ) '
Aufcultata SC col! at ion at a eft hacc præfens copia à fuo ucro originali, ni hiladditum,nccimmutatum . quod atteftor ego Albertus RofytiTiguri' nus, clericus ConftantienC diœccfis publtcus SC Apoftolica S)C Impcriali authoritatib.notariuSjSC in Archiuio Romanæ Curiæ defcriptus ÔC matri' culatusrin fidem manu pro*
, priafubfcriptus»
Ita atteftor idem Albertus Rofyn manu propria.
FINIS.