THEOLOGIAE VANL täte, qua fuperions ætatis homines,doéln'nam Ôôreljgionem fu-am tuebâtur,Liber,inIocoscom muncs digeftus. Omnibus ueræ ac folidæ pietatisftudiofis in primis utilis 8^ ne-

IRANTVR CLVk dam hodie, imó prorfut adrcnatam hifccteinpo' ribui ucrè Euatigelicant doäritiAm obftiipefctmt. Candide Leékr, neu tam guia noua eil doÜrina il' lorum quorundam tudi

dicto, quam iiuiatKjcio quid feditiontsprlt;efe^rere iUii uideatur, quaß Euanfflium nouum fit doilrintC genui,hoc prmiim feculo enatum: pritterca non pa tif,fed dtfeordia: et omnii malilernAatqi mater exia ftut. Verum qui pcderenatoEuanfflio ludicantt facile uelignorantiiiteiiimomoconumcutur.Quh enim ignorât, modo prima facraferipturteprmei» piaiccerit,quoddoürinaEuangelij,neque nouafit^ neq; feditionis auärix: ZT quadh£c altquamdtu ob» fiifcata lt;(c obnubilata »nunc bis jnuncalijshumanis traditiotHbuf,rettAfcitantummodo queat, nodeno» uojtanquam prim incogntta doürtnAjnafcii admodumiamnafci non poteli,fed renafei tantumt, W(t nee gcfwiww» Uf propriam fuam naturam exuso 4 t

tepote^ ,ut qu£ fempcr pdäs ß(critdoilritu,lt;tm^ pliui effe ceßet. AÜ obfecro, qult;s tarn infelicii ne dicam peruerß 'm ill^ qutbufdätn iudicij caufa eßi quot;R-eßiondeo , ipfa ignordntin fcriptura ^Acrej WC ßinpliciStfed prophctice, qu£ antemulta temd pord futurum prddtxit, quod fyncerum E.udn^li* wn effet nAufi-dffum m Eccleffd pa fjurum, zy poteit tiddrdconts,cr humditdrum trdditioiium mßdijSi qudß ad ima ufque (infinitarum animarum dtjfien^ dioquot;) ruiturumt eeontrd, ßto tempore cum magnA glorid,propter{dnguinem dgni,DiuiMicha'eliiCf f ociorum eiuc tnutuopr£ßdiogt;nec non er Eccleße uehemeiKiQpcrefu'citurum. Hiecrenafeentidprlt;e niantbm nunc c^, h^c wftrd nunc tempord,utfili* fißima, itd er propter multas caufdf pcriculoßßi^ ntd occupât; nec e{l,ut in hacrc,circd renatum EMff gelium 'm hoc nouißimo feculo quiequdtn aut dextre» dutßniflrehonünibustribiidmiu.Siquidemquicquii huiusßailum eß, non è humdnocerebro, non ex ho^ miiium mduüria ,fed ex ßngiddri Deiconßliopre^ maturaq^ deliberationeprooijt ; meruerunt dutent puræ doélrmce dd tempus propemodum 'mteritv/K* noßrorum dnteceffbrum, extra dubium peautainA^ gnd'.renafcencidm non itidem, cjuamimmenfa pdtrii , mtlcricordia,erblt;ec(oldjumacumdgni[dngttinegt;

Jjfr ängrlos intercejfore! cooperatorès, cr per Hcclcfiied lon^remotdmimüeriareportduit. Sic tnbii fropheta Daniel udttcinAtm efi duodecinw ca* , fite^poHuaurtnid deregno impietdtii, doélri^ j ïi,« pwrie ruinA'.in tem^arr autcm iüo confurget 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbdf / pr'mceps ntignus, qui /tut pm fiUjs populi tui,

iüo faluabiturpopuliK tuut omnis,quiinuentus /ue^ ritfcriptui inlibro.crc. Hatiw prophetiicfumma, e{i,Euan^ltumpurum, ad tempus quidem per po* teniiam draeonts, zy humanarum traditionum tya rannidemob/iifcatum crpenè oppre/fum tri, fed circrf nouißima tempora in magtu, luce, pro ftr at o dracone, cr /jHWWttM traditionibus pro/ligitis per potentiam Dei,anstlorum eooperationem, ZJ“ Ec« clcfia; iüununAt£ minificria,ad priflinam claritatem

'.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi

i« femw,er an^U eiut cum lUo proiefH fuitt. Et audiui uoccm jiMgnam diccntem:ln ccclo nuticfaÜi füfaluA uirtuSiG' regnumDei no^iri, fijf Chrijiiciu{,(juiiiproieJluiciiacc^/^^torfratru naßrorum ^ui accufabat illr^ nbsp;nbsp;nbsp;conßteiltim DfJ

twflri,die ac noéie.,ei^ tpß uiccrunt cum propter fan guincm agnii^^r propterfernwnem tcüimonij fui,et non Mexerunt atümarn fuamad mortem. Proptercn Itetenüni cali, er qui habitatii nt eis.

Miretur er^ nunc qui uelit cr flupcfcat,cui fiupor cor di cß:nec enim noua eildoärina,qu^ hifee diebus renata eü.nec feditiofa eil, etß euertt^ fatanam,igt;npi€tatisregnumexpugnet,humanastra ditionesruere facial, er fimilia operetur ; ßc fiert oportuit,rumpantHretiàueliliaAntichriflo.

Cicterum quia eoru/m quee aü^ funt, facile nos capere falet oblittio : item,licet addiilißinu dra^ conis difeipuli nunc ad renatum Euanfflium, er reportât um triumphu/m à dracone er humanistra' ditionibtis ruboreconfitßfunt, e^quot; iüo cxtremo,taf mencrifiatfuas extollere non erubefeunt, obpallia* mento jatis rot undo, imô udßrriinofrett,non agno^ feentes ampliiu impietatisregnum,imc)peromnii facra adturantes, fecu dracone nunq ita fœdèac int piedücuiße ,ßcut à rcnat.edoéirmie proßßoribiis aaufantur,quo obpaIliameiKo(ß dijs placet)theolo

JM iiïoru impistatê cr ndicula fomnü detiüdtihut mt/tdacij notânturere hbjrantap^d hoimnefllin' fli(es,ut notu(iiit,illosmiu/tè crpreternuritu per tiwrulium orrf traduci, itdq; ut ad no^ ros iwpotct impiadoilrioA pcrueniat, ^ua draco à mult is retro feeuliSftotum terrarum orbemdeeepit mi fcrè-.dein» de,ut aperte »,notefcat omni populo,draeoris ment bratmpiameiiu dodrinam cr feminaße dili^nter, et docuijfefedulôfhumanii traditionibui outturn'yn teram Euanfflij dodrinAm,turbaßc,eorruptffe,cr defadaffe : tandem ilia ipfa dracottis membra,doa drina imptie, quam à fuo pafre tpfo dracoae habet» ex ammo bene ueUe,etfitd forts propter eertoiguaft dumt aufoi dißimulent, esquot; pleraij; iam oUm ntaxi^ tnetmpia,ad noftrorum reâè [entientium fcripta, {lieet occulté,ut nemo no uideat ,ntodo eatctu fitÿcor rexiße uideri uelint, ijuoße commodiui ex dolo rea draw alicjuando ad uomitu'm,koc ediad ueteres ima poßurof, plaeuit damnabilein draconis doélrtuantf tmaeum ftabdiamentis ey armis regm eius, in cercS librum eotledam, cr tn loeos communes dige/hmiin iucemedere,crfjc adnoflrospoflrros nuttere. Sed rogs^candtde Lcifh)r,t.tme exeufatum habeat.quod Wrt fingulis fcholiflicte doclrinif nugis, finguhre tuiufcjue autoris nomen una cum locorum alic^ti* vneaJiccerim ;id enim amp;nbsp;laboris ß iß t magni.

et /îmf ht hnmenfum excrefcere ßcißet librivm, cle* inde quodcoUedurM fcholallica doârin£ librum» non plurd cxl t-dm profitndo pela^, quâm qute co* rdm utdes,hwfcrhn :qiMhtre excufabit me breuittt tis fludium: cr quidputaui fcholdilicortvmuefdmi atq^ rdbicm ex bis pducii itdfdtif dpertdm ßre, que fdcilè monürdbunticuiut fdrine es“ reliqud eorwn dogmttaßnt. Interim tdmen non «ego, ctww i« bis que excerpfi dliqud reperiri poße non mdldj neque împid,uerwn prob dolor,qudmpducißimd. Vdle Leâor cdndide. sy^ne Tengrorwn ConutdtuiNdßdenßs^

Deus pacer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem..

Deusfilius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.8 - ’lt;gt;6 3 »

Jcium'um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»83 a

Sepultura,pfandus,amp;5 cxequiac mor= tuorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipo a

AVTORVM CATALO-gus,è quorum libris, hic liber de fcholaftica doÄrina colle dus eft»

Petrus de Palude» loannes Capreoli» ■ A Ibertus Magnus* Herugus» Marlilius»

Aureolus» Ataxanus* Pclbertus* ïoanncs Holkot. ïacobus de Valencia» Paulus Cortefius» Hay mon» Petrus de Luna» Magifter» Mic hael Lochmeier» Oiu aldus.

Gulielmus de rationali diuinorU» Gabriel Biel Spirenfis» • Albertus Pighius, Brulefer»

Chriftopolitanus» loannes parui» Aliaccnßs» Petrus dc T arentaßa» Alexander de Aks. Thomas Gaictanus. loannes Salesberic nGs» Hugo. Lyra.

Coram Deo pr^r ogatiua hominum eft,Grg fcis 7ijgt;lt;ilt;rû)5ToAH4lt;«diâa, necuchtaticonfen^ taneum eft, nos coram Deo cfîc æquales.

Deus intelligic tantum inaäu,non in poten iia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A '«

IdeadiciturDeusjfecundü aâ;um prouidert di;uerbum,fecundum ad:uniproponendi:ars fecundum aftum prolèquendi : ratio gt;nbsp;fecun-dum adum perficiendi.

In Deo nihil eftrealiter,nifi elTentia, rela* tio amp;nbsp;perfona:ex eflentia amp;nbsp;relatione con* ftituta : amp;nbsp;conftitutum ex elTentia amp;nbsp;fpira* tioneaAiua,amp;h;c omniaidcntificantur elTen tiæamp;c.

Deus pr out eft fubie(Sum,accipitur aggre* B.tiue',uc eft primum fubiedum theologix.El eus lub ratione deitatis eft primum fubie* tftumtheologiæperfcAionereipeducreatu-rarum, fed rcfpedu perfonarum etiam eftali* qua prioritatc primum.

t Deus in nullo genereprf dicamentali eft, li* cetterminus Deus in praedicamento fit. nbsp;nbsp;nbsp;,

Deus iüft us iudex, iulrè rchiunerât, nulluhi ergobönumirrertiuneratura,amp; nullum ma* Jumimpunitum rclinquk,quart Deüs rtmu* herat fccundummeritacuiustÿ;

Statuit deus nullum damnare pcena fenfusj nifîpro culpa perfonali, nec adultum ialuart tegularitcr fine mcrito perfonali.

Quinque funt motionesin Deo,uidelickt paternitas,filiatio, proceflio,innafcibilitasj communis fpiratioi

Ideæ rerum amp;nbsp;exemplar amp;nbsp;rationes ßc irl Deo funt, quod idea importâtcaufam elFici-entem,conrormem elFedum,fcilicet exemplar caufam formalem. Ratio uerd caulam ß nalem.

Anima multipliciter eft in Deo, Icilicet fi-tut ramus in aroore, apis in flore, nauis in littorCjfeflus in thalamo, thefaurus in agro, fcriptura inlibro , obfeflusincaftro, auicula ihnido,pifcis inriuo,quælibec resinfibipro-prioiuel ui propria,ftella in firmamento,ima go in fpecuJojCerainfigillojStmmainauro, St

' In quantum fapcntia Dd cognorctnua cit poflibilium,dicitur Deus fdentiauel cogni** tio. In quantum eft cognofcitiua futuro-rum, dicitur præuifio. In quantumcognolt; ‘ fcitiuaomnium,dicituruiGo. Inquantumcll cognofcitiuacorum,qoæabiproDeofacien'’ da funt,dicitur difpolitio. In quantum eft cog norcitiuapraemiandorum,dicitur prardeftiha-tio. In quantum eft cognofcitiua damnato-tum,dicif ur rcprobatio.

Per effentiam propriam cogn ofclt habitwm appoiitum maliciæ Si illohabitu mediante, ureitiniproDcocognofccntc,cognofcit eius defrAum.

Aliquidprædicatur de Deo per acccidens* Eademeftadio iuftitiæ amp;proprictatispa-gt; tris.

Deuseftingenere fubftantlæ redudiuacjut menfuraamp;pnncipium omnium retQ)amp; ficut pundus tS^unitas.

In diu/nis non eft indiulduum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Deus difpenfare non poteft, ut homini non liceat fubdi ordini eius,etiaminhis,fe-cundumqux homines ad tnuicena Ordinan« tur.

Deus eft caufapeccati, quo ad fubftantiaiM alt;ftus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Chriftus tantum primam gratiam incli* nantem ad diligendum Dcum,amp; ad prxftan* dam ex nobis luftitiam pro peccacis,nobis m.lt; ruit.

Chriftus praecipuus interceffbr eft apudps* trcm,fandi minus pripcipalicer func inccrccf*-(pres.

Chriftus oiFiciaTua in co^Hs excrcet,amp; in tcf tiireliquitPapxeadem oiFicia exercenda.

Chriitusiiipcrior propiciator cR apud pat trcni,ran(!i:iinferiorcs propiciacores.

Ctiriitusmoriturus amp;nbsp;mundum reliAurus« inftituic prxiatos Ecclefiæ, uicarios fuos, qui potcRaccm habenc rcgiininis, ÿi capita dicuil ^ur,défunt;

Chriftus faluator deredemptor noftcrcft,«-. fem iuRitia noRra, cuius paifionis di meriti nos participes facere dcbemus per facramenta 8t bona opera,qudd ß quisociofr exiftimat iincopenbusbonis,(Se fatisfaAionc fefaluat ri, hic prxfumit 8i peccat in Spiritum fan* ônm.

AdcultumChriftipertinet, portioncmcru çisChriRîauroincluaere, circa EccieHamfcr* fe,populo ofculandum prxbere.

Tunicam Chrifti Treueris fpedandam ptfe'^ taere populo, eft res u tilts amp;nbsp;falutaris.

ChriRus uenit ut populumpeculiarcrfifa* «ççrettqualis fuit olim populus Ifracliticus,

illi imponerec leges gt;nbsp;quarum impletióne per« tingcrctad lurdtiann. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Chriftus in triduo mortis fuæ,non fuit uerlt; homo,di;tuncpotuit magisdicifitius homi» nis,quàmhomo.

Chriftus fuapaffionciatisfecitpro peccato originii,amp; inftituit Miflam,in qua fieret ablatio pro quotidianis deIiAis,tnortalibus amp;nbsp;uc-nialibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Chriftus it2 meruit nobis primam grati-am, feu habitum inclinantem nos, ut facili-f us diligamus Deum , amp;nbsp;feruemus præcepta eius, quod ante habitum ilium , amp;nbsp;poftil-lum,aâ:usuoluntatiseiurdemfpccicint.

Chriftus fua iatisfaAione tantum pro culpa fatisfecit, non pro poena aut æternamor te,pro qua nobis fattsfaciendum eft.

Chriftus durioreft, fan Ai placabil/oreiî ergo bi primum qu^endi funt, ut parent nobis adChriftumaccelTum.

Meritum Chrifti operacur rufFidencer falu* cem bominum,uc caufa uniuerfalis, tarnen re-quirunturalia mérita,ut caufae parciculares.

Chriftus triplidter feipfum obtulit. Pri-enum figuratcinagno ludaico,amp;omnibus re^ liquisfacrificiis legis. Secundo facramencali^ ter,inftituendo facramcntiim cozn^, quod ßne dubio in fuabenediAione obtulit. Tertio ob* füllt idempticcatqirealitcrfcipfum, tanquam liiAimamincruce.

Natura ifta fuitunitahypoilaticae perfonx diuinæinfinitx dignitatis, igitur nullo modo poteftxitimari magnitudo meriti Chrifti.

QuanquamfatisfaAio Chriiii pro peccacis cotius mundi (ulFidens eft, tarnen non opera* cur in omnibus xque elFicadccr atc^ poten tetr Vnderotundf dicunt DoAores; PaiTioChri-fii omnes redemit fufficitntcr, (èd non omnes clFicaciccr,obftaculum eil inde,quia non om* nes uolunt k facere participes huius meriti.

Homo uarm modis fit particeps menti feu fatisfaAionisChriiti. Sxpeexpura prxueni* ente gracia,iicuc S.Paulus,d^ lanAiEicati in u* tero matris fuç. Secüdo fimus participes meri tiamp;fatisfaAionisChrifti perfacramcta,quçni am uircucem A efficadä nabent ex paiTione amp;nbsp;paorccChrifti. Tertio ßmusparcicipcs meriti

feu ratisFaftionisChrifli perbona operation quôdper fe aliquid fine, aucmcritorta , fedqt per gratiam Dei aliquid fint,amp;mentoria.

Neebonaoperacumadftantc gratia, poC-funt latisfacer e pro peccatis,quia peccata anne xanahabentexternampaenam,quant non po* teftpurushonno tollere, undcnüc prodit ufus meritiCbrift),quieft3eternampoeoam in tem poralcmutare,et fatisfacere pro peccatfs. Et huius gratia atq praefidio potefihon|o fatisfa* ’cerepropeccatis.

Merita Chrifti licet non Tola amp;nbsp;formaliter et efFeAiuê,theraurui funt indulgentiarum.

lt; In anima Chrifti triplex ineft cognitio. Co-gnitio,fiue (cientia rerum in uerbo,quæ eft bc-atifica,amp; matutina dicitur: cognitio rerum in-fufajamp;cognitio rerum acquifita. Vltlmæ du» dicunturcognitiones rcruna uefpertinæ,fiuc rerum in proprio gencrc. Et quamuis quæcun que cognofeit anima Chrifti in proprio gene -re,clariuscognorcit in uerbo.Non tarnen ideo cognitio rerum in proprio généré Cuperftuic, nam per hoc intelleAus proncitur, cum fua na turali operationenon priuatur.

Crux Chriftiadoranda eft latria, fine piiftà, fiue fculptajfiue de quacuntÿ materia fabrica“ ta fueritjidcÿ ficut prototypus.

Aliter cruxChrilii^iliter diua Maria ado-ratur,quia matri Chrifti debetur adoratio prO » pria, cumipfa fit rationis capax, unde curn di-uaiTj uirginemadorarnus, eiusbeneuolentiarti captamusdidefideramus. Curnucró crucem Chrifiiadoranius,nonintendimusplacere cru ci, fed crucifixo, ergo crux fccundum eum ino duntefiadorandalaeria.

Alio modo fie pofiumus loqui de adoratio* necrucisChrifti,quafidcipfocrucis ligno, in quo faills noftra pependit, non utimago, fed Ut tale lignum membrisChriitiin co fuipenfis conlccratum,(Stficnoneftadorandalatria,fcd hyperdulia,quia non pertinct ad perfonä uer* quot;nbsp;bi,ficutpars eius,fedeitres quædameius, in qua falucem opcratus eft in medio terrae.

Cum crucem adoramus, ipfumChriitü ado ramus, ita qgt;loco crucisintclligitur effeChri-ftus, quafi concretüm loco abftradi, ut ibi: O crux aue fpes unica.Senfus eft: O Chrifte cru-cifixe.

Quæilio. Cur afinS Chrlfti non adoremus^ Refpondent Scholafiici, ut uitcmUs fcandalü» uel irrifionçm infidelium aut fimplicium.

Præputium di languisChrifti, qui de corpO fceiusnuxit, in terris hicconferuantur, utrüîÿ | ^ioiin Ëcclcfia Latcrancnfi urbi$Roniae cöri nctur

DE DEO FILIO.' « ,n«tur,amp; in die Pafchaepopuloadorandumo-ftendkur. Dominus rcfurgens fi non reafium,-. pilt cotum fanguiuem fufum, amp;quicmiid fuie deueritatehumanænaturae, eademadoraciolt;lt; neadorandafunt, qua humanitasChrirti,non ut coniundauerbo, 'NamprasputiumChrifti fi feruatur in terris,noneft unitum diuinicati« 3uia no eft alt;ft^u pars corporisChrifti,fed quod am fuppofitum per re,ficut quxlibet pars in-» tegritatis feparata à toto, eft perfefuppofitu, non autem funt plura fuppofita uerbi.

Sanguis Chrifti uerus,qui remanfit fuper ter ram ppftrcfurreftionenojnon eftadorâdus ad-orationc latriæ.Sanguis autem Chrifti in alta-» ri poftconfecrationem adoradus eftlatria, eo quódunitus eft diuinitati,ficut corpus Chrifti. Verum fanguisChrifti miraculoftis, q jifcili-eet nunquam fuit unitus Chriftojfed de nouo j Deo eft creatus,ut Pariifj« dicitur eire,qui efÏu fus ab unahoftia gladio,ptr quendam Iildeuna uulnerata, talis inquam fanguisnon eft adorS dus,nee uencrandus tanta uencratione,quanta fanguis,qui femelunitus eft Chrifto.

In habentibus ufum rationis non fuffïcit me ritum Chrifti, fiçut in nö habentibus, qui mc-riCQ rç4lt;^mptQris npftri faluantur y d^non in pro

propriomcrito, fednecefrceft, ctiam aJdrrc' meritum proprium, fecundum il lu d : Si uis ad uicam ingredi,ferua mandaca. Ec icerum Fide*

Pro originali peccato folus Chriftus uerus Deus amp;nbsp;homo facisfecic: pro aAuali ueropec« cacopotcfthomo fatisfacerc.

Mericum paffionisChrifti fuflFidcsfuit pro abfo lucionc omnium pœnarum no ft ris pecca-tisdebicarum. Voluittamcnadbonum no-ftrum nos adulcos per aliqua obfequia poena» liafteri participes illiusmeriti.

Chriftusftcundum quod homo eft,ftit om* nia, quæ feit Deus pater, fed non ita lympida fcicntia,fcilicet uifionis.

Sicut in Deitate una eft eirentia,amp; tres per* ronaciitacconuerfoin Chriftouna eft perfo-fia,amp;tres elTentiae.'deicas,anima, amp;caro.

Vnio animae cum corpore facit hominem, quareChriftusiniIiotriduo,quoiacuicin fep ui chro,non fuit homo, iicet animaamp;caro unica

► quot;Anima Chr ifti poft mortemdcfcendi't adi'n-Fet num,ßue ad limbum adlibcrandos patres, • nbsp;nbsp;nbsp;amp;C.

Quando dicitur: Chrißusfecundumquod homo eft,eft perfona. Hæc propofitio non eft uera/fd dicendumeft: Chnfiusfecunduquod ifte homo,eft perfona.

Naturahumana nontotum comprehendi't Î efleChrifti ,ideo in Chrifto non habet ratio** ntm fpecici.

Quae conueniunt ptrionærarione naturae, ucl tarione partis, dicuntur de Chrifto,liccc re* I pugnentdiuinænaturæ.

Tota humanitasChrifti fecundumanimara amp;nbsp;corpusinftuit principaliter in animas,ôd fc-cundarió in corpora.

Prepriii eft Chrifti, effe caput Ecclefiæ, quo adinfluxum intcriorem, fed quoadinfiuxuin txteriorem,conuenit amp;nbsp;Fapæ participatiuc, parricularjrer,amp;uice Chrifti.

Gratia Chrifti triplex eft,gratia unionis,gra ' nbsp;nbsp;nbsp;tia habiiualis,amp; gratia capitis.

GratiaChrifti habitualis, ut cns, poteft dici Enita. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fidta

Meritum Chrifti operator quidem fufFicien ter fakitem hominum, ut catifa rinagis uniuer-faiis,ramen requiruntur aha mérita, uc caufi fînequibusnOn»

Sfientia animæ Chrifti cftnobiliorfecundG quid,qua'm animacius,nonaûthmpliciter.

Anima Chrifti potuitintelligere per feiend aminditam,conuertendo feadphantafmatat

ScientiaanimæChrifti inuerbo pariRcatut. tiifîoni Dei, quo ad numerum fcibi Jium, non' quoadclaritatem«

Increaturisaliquidftiit potctius anima Chri fii, Monarchia coepitin natiuicaieChrifti.

Deus pofuit quatuor fupcrhumeros Chrfgt; fti,feilicet peccata,clauctn facet dottj,principa turn amp;aloriam.

Crux Chrifti propria,ut reprcfcntans Cbr^ ftum,amp; uttetigit Chriftum, amp;nbsp;eft perfufa fangt; f;uaic ciusjdtbct cadem adorations latrie eutA

Cîiriftoadorari,fediina^o cruos o'us,debet in alia materia adorari latna, uc imago Chrifti tS turn.

Papain hac terra executor eft fpii ituffanAij ut declaret amp;nbsp;glotificet Chriftum.

Sacramentaconferunt fpiriturofanftum ex opeie operatojfine bono motu accipientis.

Homines fine fpiritufando poffunt dilige« tc Deum,lt;S(: praeceptaDei feruare,quo ad Cud-fiantiam aAuum, mererigratiam aciuftifica/. tionem operibus gt;nbsp;quse per fc elFicit ratio fine fpiritufando.

In dono datur rpiritufiandusjdum gratiam gratis datâ,fiue gratia gratu facieniclargitur*

Donafpiritullandinodantur principalitec ad fandif icandum perfonam,neque ad eius u-tilitatcmjfcd ad utilitatem Ecclcfiæ.

Spiriruifandoappropriaturbonitas^nerpI ritufiandus ratione impecuofitatis cicdatut cruddic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' In

Sicutuoluntasartißcisruperfertur materij quam uult formate, ira in Geneiidicitur fpiri-tuftanAus fuper aquis fuperferri.

Pateramp;ßliusuniuntur fpiritufanAo, quiu ni t eos formaliter, fe d non iu fficienter.

Ratione articulationis pater amp;nbsp;ßiiusnoncö ceduntur communiter efle idem principium ipirirußanAi,quia uniras induditur fuppoß' ti,licet quoc:ßconcedcndomGt,quia nö eft po* nenda unitas abroluca,fcd rcfpcAu cius,cui ad ditur.

SpirituiTanAus proced/t à patre amp;nbsp;GHo, in quantum funt plurcs agentes,amp; in quantü funt in ui fpiratiua.

Spirituflandlus procedit per modum uo]ü« tatis.Proceffio fpiritunandiafliiniilatur pro-ccSioni caufati à caufajuc perfona.

Dignitasamp; mérita noftra prædeftinadonis caufæ font, ad iuftificationem amp;uitâætern3.

Prædeftinatioex parte Deicftæternà, qui» quicquid eft Deus , uel in Dco, eft æternum* fed quantum adid,quod importât, kilicetui-Utn æcernamj uclcolUtioncmgratiae, pofTef

DOCTRINA SCHOLAST* tàid temporalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qukunc^ piædefiinatus eft, contingente^ præSeftinatus eft,à ira potuit non prædeftina ri,amp; per confequens poteft dainnari, Si poteft ‘ non faluari,quia faluat/o dependet à uoluntatc diuina contingenter caufante.

Prædeftinatis e tiam ad uitam æternam, ta.-tnenhxc illis non con tingit fine merito,

Deus non pr jdeftinat hominem ad faluterri,' nifi per mérita: nec reprobat, utperueniat in damnationem fine meritis. Et idco non folum eftnoftrafalus ex parte Dei, fed ex parte no-ftra.

Prædeftinatioinfertneceflitatemfaluti,nOil infert neceffiratein libero arbitrio, quoniam t prædeftinationon eftcaufafalutis, nifiincln-dendomerita,amp;itaiàluando liberum arbitriff» In poteftate itaque hominis eft,faluari amp;nbsp;dam-nari.

Nulluieft neceflarió prçdeftinatus. Vndë Scholafticafententia: Si nones prædeftinatus, he ut prçdeftineris.

Libertas quaedam à coadione eft, quæ Gc poteftdefenbi: Libertas äcoaftione eit, qua quisnon poteftuiolenrari ad faciendum ali- ‘ ^uidtuel paciendum contra naturalem inclina tionem

Canern,quomodo graue motumPurfumuio^ Itnracur. Ifta Jibcrtasctiam conuenic inrcllc« lt;ftui,quia îtcèt aliquâ cogniti o poteft caufari in . IntehcAu immcdtacé à Deo,tra uc ilia nOn Gr e« h’citaabintenelt;^iu,necineiüspoteftatc,non ta men intelledus cogitur perillam inteliigcre, quiaintelligcre pér quamcunque inrelleêtio-hem, non eft contra naturalem indinationem intelleftus. Et Illa libertas non cxcludit necell i tatetn,quiaincaru intcllcdus necélTarià intef ligeret,non tarnen coaäc.

Ëftamp;llbertaisqudcdarn immUtäbilitatisuel necelTitatis,proutnece(ritas3pponiturcontin gcnti3P,eftqu3edamindifFeééntiaUel contingc «a ad utrumc^ appofitarum,id eft,facultas agî j di,uelnonagendi, patiendi, äinonpattendi, , ] Volüntas enim libéra omnibus alqs inodis eq dem modo fe habentibus, poteltuelle S^ noil üelle.

Libertasrempcrbonâeftjlicet abufus mà-ÎUs, non tarnen Jiberras,fiucporenria faciendi bonum aut malum, mala eft, fedbona, radix honoris amp;: laudis humanæ.

Eft autem quædam neceffïtas abfQ’ura,qu»e dam ex fuppofitionc. Neceftiras abfolnta uel fimpliciter diifta, eftquandoaliquidfimplicw ttreft necelTarium, iraquedeius oppofitum , includit conrtadiólionem. Echæceft abfo* lütciitcefli»'ia, Wt ; Homo «ft uifibilis, Dti» ß gt;

eft Si ext, quia contradidio eft, quod lia« fjnrfairae,amp;coptradi(floriæueræ. NeceiïiraM ex fuppofitionc, uel exconditionc eft,quando aliqua conditionalis eitneccnaria, quannuls ta antecedens quam conftquens ßtcontingenS« Sic hæceftneceifana; Si Petrus eft prædtfiina» tus, Pett us faluabitur Si tarnen tam antecedens, quàmconfequcnseftcontingcns.Etdic/ tur neceflitas conditionata, id eft, fecunduni quid,ut fi homo nond€beatdebilitari,ntceffe eft tum bene comedere. Et ifto modo dici po-refpquodcQnfirmatio adfalutcm fitnecefta* ria«

Eft pracrerea adhuc multiplex nccelTitat.Eft «nim neceflitas uiolcntiæ fiuecoaélionis, quae mouetcontranaturam,utl3pisproiedus ne- , ceflitatur furfum moucri amp;c. NecelTitas uerö coadionis eft contra uoluntatciYi. Eft neceffp tas in digentiæ,ut cibi amp;nbsp;potus in paupere. Eft quaedam neceiTitas urgens,ut quum proximo fiibueniendum eft.Eft quædam neceflitas ine-uirabilitatis,quails eft in morte amp;primismogt; tibus. EftquaedamneceiTitasexigentiac,qu« eftinmatetiadifponenda ad formant,iiel dif-pofita.Eft quædamneceflitas immutabilitatis. æternæ,hæc fola caditinDeum, amp;nbsp;non in alia bac neceffitare Deus pater necelTarid gignit fi-iium, Hæcauttiii neceiTitas non répugnâtli- ,

I J.

t, r t‘

1 r

bertatiooluntatis, fed lt;alieinucrtibilitaris, c](ialisnon eßin Deo • NecneceHitascoacßio^ nis cadi tin Drum.

■ Eß q'jædamneceffitas finis,fiuecondition» ta,ficncccirariu(ti eftad finem,finc quo finis h» btrinon poteft. Sic mérita funt neceffaria ad tonfcquendambeatitiidinem.Et hoc poteft ac tipifecundum potcntïam Dei ordinatamuel abfolutam»

Deusdatgratiamfacienti quodinfccft, nc-celTitatcimmjtabilitati«,amp; exfuppofitionc, tjuia difpofuic Deus dare immutabiliter gra-tiam facienti,quod in feeft. llla ergo ot dîna tione ftante Sc fuppofitione,non poteftnon dh tegratiam facienti quod in fc eft, q ita tune ef» fctmutabilis.

Us in fenfu compofito, quia impoftibilc eft p ræ deftinatum nô faluari, quia poteft non elfe 'deftinatusjcumpraedcftinatiocuiufcunquc lit contingens. Sicoinnis ordinatio Dei adex^ Ira eft contingens.

Gratiaponiturindcfinitionc prædeftinatio nis,nonquia eft de cftentia eius,(cd quiaimpor tâtrcfpeduinajgrat.am. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Aliquidpottftcxireab ordine diuïnæ pro* uidcntiæ, qiiantumadid,quod intcntumeftj non autem ab ordme prædeftinanonls.

Prçdcftinarioeft tantum conrequtnti'üglo-* i nam,quia refpit it exi tum amp;nbsp;euentum ordiniSi fed prouidentia refpicit ordincm tantum.

Prouidentiafecundum rationem fuinotii»* nlS)poteft faluari jn fpeculatione tantum,nod autem prædeftinario.

Prçdeftinatio iuuatUr precibus fanlt;ft:oruiV| amp;nbsp;ftiis amp;nbsp;al il s bonis operious.

Præfcientiameritorumnoneftcaura prçdlt; fu'nationis uniuerraliter,fed ex parte cffeAualt; liter.

Prfdcftinati non funteerti de prçdeftinatio-' ne communiter,licet aliquibus ex Tpccialipri* uilegio reuelctur, nontamen conuenit omni' bus,ut reucictur.

Potentialitasmateriaç adçffe ,uelnoncfl”t« ' P on eft fulFiçicns ratio côntingentiæ.

' Condngens utcontingcns cognofcttur dire ôé à fenfu/ed indircftè ab incellcAu.

Neceßicasabrolucarumicurex prindpqscf k (êntialibustriplicker. Primorefpccfliinonen’c racionematcnç: ucl refpeAucflc, rationcfor-* tnæ immaterialis: uelrefpedru formæcôplen« tis totampotcntiam materiæ; Secundo rcfpe dtuparrium formx,uel naateri;: Tertio refpe« ftuproprietatum.

Certif funthierarchiae amp;prælaturç angelo* 'lt; rum,itaucquidanfifimplicitcrangelifint, quidam archangeH,quidamthroni, quidam domi nationes, quidam principatus,quidampote-ftates,quidam chérubin,quidam Séraphin, qui dam uirtures amp;c.

Non tantum elelt;S:i,fcd etiam reprobi habet / P’'oP'^’osangelos deputatosad euffodiam.

Sanftus Michael patronus eft à Deo confti-t tutusfuper Romanam Eccleiîan],uc illamab ’ Omni tnaio arque interitu cuffodiac.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4^

Item diuo Michaeli à Deo in cundem finem af? fignatus efttotusangclorumchorus. Hinc 3( Or do fan Ai MichacJis promanauit, in que ne. mo rccipitur,nifiqui iuramento confirmât fc gt;ion pugnaturum contra Romanam Ecclcfî* am.

Angelus cftlmago Dei,manifcftacio occul* tiluminis,fpeculumpurumj (plendidilTinium* immaculatumjincontaminatuiTijincoinquina, tum,recipiens totamffiiuftum cft diccrcjfpe cioûtaeem boniformicatis, amp;dciformitatiSt amp;nbsp;pure declaransin ftipfo, ficutpofTibifeeft, bonitatem,quæcft in abditis.

Quaeftioeft apud Scholafticos,an angeli cre ati fucrint in gratia. Rcfpondeturfecundum quofdam, quôd creati fucrint in gratia grata faciente:(ccundumalios, quodcreati fucrint in puris naturalibus,amp;q jod nô habacrint gra^ tiamabinftanti creacionis.

Angelorqnamoræ polTunt poni uarlæ, amp;nbsp;primumtres. In prima mora creati fucrunti in gratia,iSimeruerunt; In fccunda boni ftetc» runt in merito, di mali cccidcrunt: In tertia çmncsfueruntin termino.

DE ANGcLIS B ONIS. tt - Item fccundum alios poni poflunt quatuor |norç. In prima fucrîitomnesin naturalibus. In fecundamali ceciderunt. la tcrtiabonisap pofita eft gratia,amp;mcruerunt. In quart»bo-pipræmiati Si mali damnati Cunt.

Alqmorasangclorumficnutnerant. Inprl ma fucruntomnesangeli in naturalibus. In fecunda omnes in gratia. In tertia boni merit crunt liantes in gracia,amp;mali deliquerunt. Im quarca omnes fuerunt in termino;

Adusquoshabent angeli fuperiorumordi num,rcfpeftuinferiorumfunt tres: purgare, jlluminare,et pcrficere,qui dicuntur aftus hic-rarchici,quiaconuenlunt fuperioribus hierarchies refpeAu inferiorum. Angelus autem fu» perior aliquid ignoratum inferiori notifi-çansjillo unoaftunotificandiprius incogni-tuminferiorem purgat,non quidemâ feeditâ-te pcccati^red ab ignorantia negationis illutnj natnouacognitione,amp;noricia perficitadu-andifumadeognita. EtdifFeruntilli adus in connotato. Nam in fubtrado fupponunt prû eodcmrCcdicet indudionem feientiæ.

Pu rgare autem connotât præccdentls igné tantiæremotionem. Illuminare obiedima-nifeftationem. Perficere fubiedi elcuationem amp;nbsp;meliorationem.

Angelorü duplex eft cognitio,fcilicet mata pnaecuefpertina. Cogniüotaacutinaeftcog* ü S

Ait(oreruminuerbo,quæcftbfatifica. Cog^ 'tiidouerpertina eft cognfdo rerum in lumine naturæ.

Secundum slios eft triplex angelorum cog-•litio. Vna qua cognofeit uerbum5lt;: fe 5c créa «Uras fibi jnuerborelucence$,una indiftinAa cognidoneinluminegloriæamp;beadficæ. Se-« cunda quacognofeit perfpeciesUbi concrea tasDeunafeamp;alia. Terdaqua cognofeitper, fpecies à rebus cognitis acceptas,banc cogni-cionem uocant cognidonem rerS in proprio genere, Vltimæ duæ cognitiones dicuntur ue Ipertinj,prima folamatutina, quia ifta eft cog ritioin creatore,qui eft principiumomnis créature, Geur maneprincipiumdiei. Sequente« duç dicunturliefperdnç, quia bis cognofeitur resin creatura,qux de Ce tendit in occafum. Necdicitur matutina ueluefpercina per admi xtionem tenebrarum ignorantie, (cd ex caufa diifta. Prima Ic/Iicet matutinaeft fupernatu-ralisô^beatifica. Secunda feilicecuefpcrd-nadicitur naturalis, licet medium non babet (expropria natura Gue uigore fui incelledus, ^uia babet earn per fpecies infu fas à Deo.

Inferiores angeliâ fupcrioribus purgantnr ^ignoranda,amp; illuminantur; ergoaliquid inferiores ignorant, quod ruperioresnoue-runt. Etuidentes ucrbum,tantumuidcntin uerbo, quantum cis uerbum oftendit O' ftendit

DE ANGELIS BONIS. r4 Rendit autem quantum uult. ER cm'm (pc^ culum uoluntarium, quo ad çreaturas ex-» Cra, licet ßt nccenariutn,quo adperfonas in'quot; trâ.

Aliquiangelià principiocognouerunt my ftenumincarnationis,aliqui noncognouerü): à pnncipio,fcd pôft plené cognorunt dumim-ple turn fuit.

MirtunturangelitanqOatti mediatores in' terDeum amp;nbsp;hominem,ut per eos homoinferi cradbeatitudinis fummareducacur.

Angelus loqucdo al te ri, nihil facit,niß quod caufar cogitationem alicuius obiecii in fc, qu^j eogitario in loquente caufat tanquam obie-Aum, caufat eircAiucin angelo audiente no* ficiamintuitiuamfuimetcogirationis,

Angelus audit -3^uidct,amp; tamaudire quànj 4iidere,eft in angelo intelligçre, Sed tunc ui» ’deteum, quando expropriomotuintelligif aliquid, tunc audit, quando per oblationem fpeciciintelligibilisab eo intelligente excita-tusjipfum quodprofertur,intelligir,5ific cô^ petit angelp,non folum refoedu (uperioris ledcntisrefpcftuparis uel inférions, quia fic audit fupremus angelus ab infimOjficut magi-ftcr audire poteft à difcipulo, non quod ab eo rufcipiatdoviiinam,fiue illuminationem, fed quia melius cognolcit eius defedus per fui ip-fjusdttedioncm,

SicutChtiftus non habiiit angelos cuftodes, redminiftrosjflcnccbeaca uirgo angelos cuftó des habuit(quiaamp; ipfa fuit plena gracia^ed mi niftros.

Incelligitur difcedere angelus,nOn quodnS defeiidacabaduerrariojuelnon rccrahac âma lo,Cedquia non perducit ad bonum exhortafi do de monendojde ad cuftodiae principalen! fi nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hierarchia angelica eft triplex. Eparchla,lS cft,ruprema,mefarchia,id eft,media,dehypar» chia,id eft infima. Sumituraucem liæcdiftingt;-«ftiOjfccunduai propriccates,quçfunt feientia« ordo,deaiftio. Vel alitcracopiturhxcdiftin Aio,amp; ctarius fecundura tres ftatus amp;nbsp;otFicia» qux ftint ftatus contcmplatiuorum,prælato-rum, de aAiuorum. Penes ftacum contemplaci uorum eft hierarchia fuprema, penes ftacum prxlacorumeft rnedia,penes ftacum aftiuo-* rum efthicrcrchia infima« Vnde fupremx hfe «arebix cft,imnicd.ace conuertiad Deurh pt^r

DE ANGELIS bonis; - U f ontcmplacionis modum, amp;nbsp;non occupari cit ca exren'ora pn'ncipalitcr. fAi dix eftin præ-pdenna,qui prçfidcnt cæterM,eos ordinando, princjpiando,amp; ad fàluns minjfteria exequen» dadirigrndo,quorum cxecutioangeloruoD cIc ultiirx bierarchiæ Sic, , In qualibct hûrarcliia ponuntur tres ordines ange lorum. In prima funr, Séraphin, Chérubin,amp;Throni. Inmediaamp; infimamagnacll ^udorum diuerfîtas*

Angeli nccj cadentes ncQ: fiantes fuerunt in principio crcationisbeari,quia (ècuricasamp;cct ^itudo eft derationebeatitudinis.

, Liberumatbirriuminangelis,nonideodf-titur liberum,propter defltcfionem ad bon3, indiflFerenteramp;admalü,fed propter liberam ekAionemeorumquæ uolucrit.

Angelis quatuor tribuunturzelTentix lûb-* till tas. ini eiligen tiæ perfpieaciras, liberi ai bi-trij facultas, difcretioperfonalis.

Hierarchiatriplexeftjfuperior,media,amp;irt fenor. Superior continet tres ordines;fcilicct Séraphin,Chérubin iSiThronos,quorum pri-mi confide rant Deibonitatem : fecundiuiitu-tem:tertq aquirarem. InprimisDeusamar, 14 a (hantas un fecundis noiut ut uericasiin ter.

tqs (èdct ut æquicas. Media continet dom/-^ fiationcs,principatüSjpotefiates,quorum pri-mi officia reguhtangelorum, fequcntescapi-tibus præfunt populorum ; ultimi potefta-tem coercent dæmon tirB,itein in primis Do-minus dominatur,uc tnaieitas, in fequcntibuÿ fegii ut principatiisrin ultimis tuetui utfolu lt;nbsp;In ferior fimiliter continet tres or dines:fciliccc nirtute$,arciiangelos,amp; angelos. Ad quorum }gt;riorcs per tine nt miracul orUm operati o, ad écuhdosmagnorü negotiorum denunciario, «fdtertioshumanæcuftodiæfollicitudo,itcm in primis Deus operatur ut uirtus,in fecundit reuela t ut Iux,in ter tqs nutrit ut infpirans.

Rede fentiunt.quiputant angel os in certa* dignitatetdilpofitasefle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Proprium eft Seraphin in amorcDer fem-per ardere,à alios ad incendium diuini ämo ris promoucrc,amp; deum ordinate difigendi tif buere. Hi innmediate Deo iunguntur,amp;ideo primo amp;nbsp;perfedius in ipfas operationes theoj phoniæ deferuntur^ad aliud quoej extra ami tum non dtuertunt.

Cherubin primo amp;nbsp;principaliter relucent dl uini luminis radio,co quod uicinius patriæue ritatiiunguntur,horum officium eft,promo-* ucrc homines ad diuinam cognitionem, ideor ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£»3«

ÔE ANGELIS BONIS. »ä præ cæterii dicuntur lucere,quia pIcni'tudU ncm quam fufc(piunt,alrjsinferioribus com-munkando transi undunt.

Dominariones dicunrur,qu]a cçteris ange* li8dominantur,ab omni oppreffioncfuntli-beri, Ôi nulle inferior! fubqciuntur, horunt ofFiciumeitinfpirituali bcllo inftrucrequali^ teroporret prælationis officium excrccre,lt;Si qualittr dfbéant fubditis dominari, horutn «tiam officiumcft, timoré feruili depobtoin Deum moucri,lt;Si: inceffanter ci famulari.

Principatus Angelis præfunt, amp;nbsp;eos ad minifteriuradiuinum explendum diipOnunt» àdhocpcrtinetuniuerfalcregimenuniusrcg-niuelgentisduiffiuum ad Dci ßmilitudinem, miniiterium quoque eorum eft docerc homines, exhibere reuerentiam unicuique fecun-dum gradum fuum,horum etiam officium cft promouerchomines, ut non propterutilita-tempropriam,lcd propter folius Deiamoreni. amp;honorem faciantiultiriam.

PoceftatibusuirtutesaduerfçfubicÂçfunt, ne mundo tantum noccanr,quantum cupiût, horum officiumeft illos qui fpirituali cerramj nedefudar.t,confortare,amp;:nc Ipirituale regimen amittantjdefendere, item ad hos fpeÂai inferiores angelos quantum poffibile eft diui-• tiæpotentiæ conformare.

Éaciendorum,amp;robuftiadpræcepti'oncm md-Herum, horum officium eft docer^rælatos# ut facile amp;nbsp;pcrfeucrantcr,quæ ad officium prg lationis pertinent,cxequantur,amp;ipfiusonera fuftineant patienter, item per illos miracula fl unt,amp;: uirtus faciendi miraculaperfedis con-ceditur.

Archangel! fumminuncti appellantnr, Si) fumma nunciaiit, horum officium eft de illis quç pertinent ad promotionem lidei, ut de nä tiuitate Chrifti,amp;fadiseius hominesexpedi-rtySc dæmones ab hominibus remouere,pro-phecias reuelare,hi illuminationes quas a fupe rioribus rccipiunt,inferioribu$ ann unciant, Si pereofdcmnobis4

Angeli funt in ccelefti difpofitioncultimiôi hominibus magis propinqui,hi minora nuntiant, Si homines addiuinamcognitionem du cunt,amp;utiuftcuiuant,inftruunt, hifurfumex tenduntur per diledioncm Dei,amp;in femetip-fis firmantur per cuftodiam fui, ac fubfe pro-grediunturadauxilium proximu

Angeli in fe habent cognitionem matuti-* nam,hoccft,cognitionem Dei,item uefperti-nam,id eft,cognitionem rerum in fe,itcm me ridianam,id eir,acriam uifionem. Eft Si alia co gnitio angelica, pro ut fcilicet maioresiudi* cantroinoribus,quæper diuinas tbeophaniasi reuelationespercepcrunt*

Motusangelorum tripJiciter diftinguuH-tur,ftilicetcircularis,relt;ftus,amp;ob)iquus. Cir-culariseft3beod«madidem,amp;cirtaidemcen trom immobile, buncmotomliabenr angcli, guia immediate rccipiunt illuminationcs d )eo,amp; per illas reuercuntur adOeiim,iftud an tcmconucnitfupcriori Hierarchiæ cantumt Item motu redo mouentur,quandoproce-dunt ad prouidentiamfubiedorum, redèo-mniarranfcuntesjibi non rcuertuntur ab co dem ad idemjied de uno ad aliud. Item eft in angelismotus obliquus,qoâdo Cognitionen» inferiorum quibus prouidcnt, refledunt in Deum principium amp;nbsp;finem pukhri amp;nbsp;bonk

Eft etiam dilFcrenria quædam inter miniftr^ feamp;affiftcrc,quia aflifterceftfaciem Dei con templarijficaflifiunt omnes angeb boni.'item aftifterceftimmediaterecipereillummationes aDeOjamp;fic afllftunt tantum tresordincspri-mi. ItemaflîftereeftappropinqparcDeo5£ extrancum efle miffioni adexcerius,ftc exiftOc quatuor primi ordines,

Miniftrare eft nunciarepro tempon's opor* tunirace,neloperan fccundom o(hciuni,eft clt;* nimminiftcnum nuncij de oditq.

De prælationibus angelorumlïc feres ha* bet: Præfunc quidam regionibus, utdicitur in Daniele, Princeps Græcoruro amp;nbsp;Per faquot; rum, quidam præfunt Eccleftjs. Apocalypf. Angelo Ëphefinæ Ecclefiæ fcribe. Alijprae* funt perfonis amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Hierarchiæ ftabunt fcmper,qiiantum ad dt-fÏanuambeatitudinis» Äquantumadgraduni dignitatis,amp; quanrü adncbilitatcdonigratui jii ac naturç,amp; in quantum ctiani fuperiores ba bét reducere inferiores in tbeophouias glori$'»

Angeli ex tribus habent conFirmationemT ex natura, quia natura fpiricualis tantum Fe-meluertibilis inbonumuelinnialumamp;c. e:e gratia,quia fi aliquidconneditur ftabili ætcr no uinculo perpetuo, illa connexio fempcr on3ner,amp; gloria,qua fruuntur cum Deo.

in elTc angeli non eft prius nee poilerius. ' An^di no fucrüt ante müdü,id eft,corpora. ' Angeli fucrunt creatiinco:loempyrco. Angelifuhtcreatiinbeatitudine impfeda.

Qiianro angelus eft fuptrlor, tantörainiis i habet de porentialitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

' Angeli cöueniuntcumfubßantijs raater/äli fcusin geilere Iogico,n0 aüt in gene re phyfico» Corpora affumptaangeli» ^Cuntdeacrcin-' Angeliboni ficut amp;nbsp;mal« illabun (fpiffato» wrcorporibus noftris,

Omnes angeli ex uircute narur? fuç poCTunt tranfmutare omnia corpora naturaliaetiam noftra,amp;:per confequensomnespoteiitiasor ganlcas,amp; per accidcns incellcAum ä:c.

Angelus fupiormoiietuoluntatSinfcrioris.’ Angeli a güt in inferiora per imperiü täcun^ Angelus primus eft fubicAum æui.

Numerus angelorü noneft de gencre quanti taris,fedcftmultitudo trâfcendcs amp;nbsp;formalis,

Angeli boni funt in raaiori numéro, quàn». . Angelibonifortefuntplures,quàm (mali. pmnesdamnatidæmonesjamp;homines.

f. In angelis funt tres riierarchiæ , fecundun^, triplicemcognitionem gradus corum.

Inangelis eft triplex diuifio,fcilket hicrarchl arum fecundum diuerfos modosrecipiendi di uinaïilluminationcs,ordinumfecûdum diuer fosadus,amp;perfonarum fecundum diueifatvi Ijircutem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a

DiuifioHicrarchiæinordineSjfftdiuifiO to tius poteftatiui,in parte« poteftanuas.

Prima diuifioangelorû,cïirccundumdfuer fas proportionesgencre/ecundafecundüdiquot; ' uerfas fpecic, tertia feeundü diuerfas numero*

Angeli quanto funt deo propinquio’res,tan toruntgradufublimioresamp;fcientiaclariores.

Omnes ordines primj hicrarchiæ affimilart tur mini^ris régis circa perfonara ciustfcilicet cubicuIarijsiConfiliarijSjamp;airtiroribus.Secunf dçolFicialibus regni in corn une,(«licet donai« niscuriç,principibusmiiitiæ,amp;iudicib.curi^ Tertiæuerô deputat/sadeertas partes regni» fcilicetpra'pofitis,baliuis,amp;huiurmodi. i

Inferiores angeli exercent officia fùperiorS in uirtutc fuperiorü,ideo infimi pofTunt arcerc

Effcntia fuperioris angeli elf no- (df monts, bilior amp;efficatior,quäni effentia inferioris.

Angeli fuperiores régulant inferiores in fuis minifterrjs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Angeli (uperioixs per (cientiatn fuam ordi-nant alt;^usiXoificiainterlorum, illuminant tes,purgantcs,amp; perficientes eos,

Cogniçio (uperior uin angelorŒeftperfeA or,cjuainCQgnjtio inferiorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plu-

Omne« angeli primç hicrareniç accipiüc co gnitionern diuinOrum cfFeduum in prima eau fajfecundaêinuniuerfalibusrerumradonibus, id cil,à prima hierarchia, ccrciæ autemin pro.« prrjsratiohibus.

Angeli in primo inftâti nô potuerîît peccare. De quolibec ordinequidâangeli peccauerut.' Supremus oim ordinum angclorü pcccauic.

Primus angelus fuit alijs occalîo peccandi, Mulcareperiunturtcmpla, quæ abangelis fuerunt confecrata.

Angeli per minifteria,quæ nobis præitant, inerencur nobis præmium accidentale.

Soil angeli primaehierarchise aiTiftuncOeo. Tantum inferiores angeli mictuntur ad nos. SolaultimaHierarchia habet officiumcu-ftodicndi amp;nbsp;dirigendi homines.

Angeli cuftodiunt particulareshon)ines,ar ebangeli prouincias,principacus coram natur$

fiumanani,uirrutcscorpora,potcftatesagunt In dæmoncS)dominationcs fupcr bonos fpi'ri-tus habent cuftodiam.

Principes imicantur ad unara prouinciam’ Archangeliadunumhonninêad utilitatccom tnunitatisjangelï ueróad pro pria hominis.

Bonum commune ciuitacis uel gentri,difpo lïtioregnorum ,etmutatio dominationis de genteingcntemjamp;initruAio principumdead tniniitratione rcgiiiums, per eine c adordinein principatuum.

Singulis fceciebus rerum corruptibiliuro» €cpucanturiinguliangeli,Gcutßngulisindiui dui( incorruptibilium, fcilicet bominibus.

Per fe proprié cpilibct homo habet unum art gelum, (aepc etiam plures euftodes.

Angeli pugnant ad inuicempro euftodfti«» hon quidem per contrarietatem uoluntarun», fed quia contraria Tunt mérita, de quibus con- , (uluntuoluntatemDci.

Damnandw deputâtur angeli euftodes, qult;* rcrrahuntcosàmujtis« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ange*

Angell poffunt duplicltcr agerc in animo» noftros, confortandointellcftum,amp;illumi-nandofanralmata.

Cognitio angelorîïeftuniuerfalis,amp; quanto funtfuptrioresjtantômagis eft uniuerlalis.: DE-ANGELIS MALIS,

Sicutinterbonosangtloscerti funtordints cercæ prçlaturæjta quOi^ certi Ordines amp;nbsp;pr^ laturæ funt inter angelos maîoJ.

Certçfunt inter maiosfpiritusprçlatutç,ica quod unus uni prællt prouinciæ,alter uniho-flaini,tercius duobus iiel tribus.

Spiritus in doinibus ,qui adiiirati, petune oniß^as amp;:uigilias,non funt habendi pro diabo lis,fed pro animabus dcfundorum.

Diabolus dicit,quail dcotfumfluflt;,peccauit tnim Lucifer, amp;nbsp;impulfus eftulcf adabylTuin.

Tripliciter abqcitur ab anima Diabolus. Primo cum crubefcentiaamp;confulïone, quia reputat übi ad magnam confufioncni)

quando uident, fe ul'étum, 8d confuCum, 54 expulfumabhomtnc, quicftminorisnaturæ, amp;. nobilitatis. Secundo abifciturcum magna uehementia amp;nbsp;uiolentia,quia omncs uires ad,-bibet,nc àdomo,qaam diu po{rcdir,expclla-tur. Tcrrioabfjciturcumgcnerandiuelocita* te,quiapcccator,quidminccrpeccatafuit,iu-ftificacun'ninftanupcr pœnitcntiam.

Demones crcdunt fide aduali exlîgnis amp;cô ieftuns,enâexfcnpcuraquam nouerSc,amp;ex illisaftibuscredend« gencraturin cis habitus.

Diabolus cadendo corruit,uel in infernum uelinacrem caliginofum,qai eftin medioin* «erfiicio acris.Mali enim fpiritus non funt in fu pcriorlparteacrls,neluminegaudeanr,necfunc 111 parte inferiori,n^nimiscontranos (æuiant. Malirpirituscecidcruntfecunda die, fccüduin alios prima die fubitô poil creationem.

Decimus chorus angclorum cccid.t,fcdhoC hondicitur, quàddeccm ordmes angelorum fuerunc,uerum quia toc de iingulis ceciderant) qjôd potcrantfaccre chorum unum.

Angelorum ruina rcftaurabitur per faluan-dos,nam toc homines faluabuntur, quoi d«^ ffionesceciderunc, Cecundum alios ruina ange lorun»

Triplici acumine fcicntiæ uigent dæfhonc»; Primo rubcilitate naturæ, amp;nbsp;hoc per cogni tio ncm uefpertinam. Secundo experientia tempo rum. Tertio reuelatione fpirituum fuperno-« rum. Primo modo intelligunt naturalia præ-fentia. Secundo modo naturalia futura i Tertio modocognofcuntamp;uoluncaria.

Diabolusuipcratus in uno uicio, ipfumui-Aoremnonpotedamplius tentarede eodem uitiojled alius diabolus poteft.

t Lucifer fuitde primo ordine fuperioris hie-tarchiæ,acinillo ordine Tupremum gradum tenuit,cui tanquam principi delingulis ordinj bui mag namulcitudoadhxfit,quam fccü tra-xit.

Lucifer primum hominem tentauit, amp;(. ui-cit.ltem Ghriftum tentauit,amp; uidus eii,amp; po-teftatemtunc amifit, quamultimis temport* bus rccupcrabit,nûc religatus in fine foluecur.

Homo ex ft praeftare poteft Omnia mand* ,taDei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' G f

Hominis caro tantum non intellfgk res dei perfelt;S:c,nec mandata Deipræftat,nec opera-lUropcraplacentiaDeoranimaaucemintclli--git,præftat,iSiopcratur,etflnonEueritregene •quot;ata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Homo regeneratus tantum partem iuftitig recipitinChriftogeneralem,utautem faluus fiatjOpus habet fpcciali iufticia ex bonis opcri bus parata.

Inter homines coram Deoprçrogatiua eft, unde falfum eft, quod quidam dicunt : fumus, fuimuS} mancmuscoramDeofcmper æqua-Ics.

Homo tam uctQs,qua'm nouns, inueniturin utrattpartioncjinferioriamp;fuperiori, quia Ce^ cundum utrancj^partioncm contingitpeccarc amp;nbsp;mereri.

Hominem oportuit crcariad imaginem del non angelos, quia homo habet conuenientiam cum Deo intus amp;nbsp;extra, quodangelinon ha-bent.Sicut enimà pâtrefilius procedit,fie ab homînehomociufdem naturae; Prætcrtafi-cut Deus prælatuseft omniuininfuo unluer-

Homo rcgeneratus tak acfcipit liberum arbitrium,ut ex libera uoluntate perfeftiffime' fa tisfaciatlegi DeiadiuftitiampropeccatiSi

Liberum arbitrium iuuatur quidem à fpiri-tufanAo, feu gratia, fed tarnen ex libero arbi-trio meremur iuftitiam,6i mereri uakmut.

Deus non præcepit impoiribilia,ergo in no ftrapoteftate eft, feruarc omnia madata Dei.

In rebus externis liberunaarbitriumeftfine renouatione per fpiritumianftumiergo amp;: libc rum arbitrium eftinrcbu» uerc inteliigendis, amp;prjfftandislïnc renouatione per fpiritum-fancftum.

Deus præter conari amp;pofte^noftrum nihil ampliusiinobis adtuftitiainrc'quirit.

Homines per fe fuis naturalibusuiribus pof funtkgiDeifariflfaccre, quod ad fubftantiai» aftuumattinct : gratiæ tarnen interim tribui-tur,quod addit rcipcétum meritori}^

Voluntascftliberaadtendendumin quod libetjfecunduna rationem boni iibi oitenium.

HomoTuper oninia poteft diligere Ocum naturaliter, quiahomoerranspoteft diligerc creaturam fuper omnia.

A Aus amicitiæ eftperfe AiiTimus modus fa-? ciendi quodin feeftjOeeftdifpoGtio perfcAift) ma ad gratiam Oei.aut m odus conuertendi ec appropinquandiad Deum.

illx autoritäres C Conuertimini ad me, amp;elt; goconuertarad uos. Item; Appropinquate Deo, di appropinquabit uobis.ltcm : Qu;ritc amp;inuenictis. Item:Siquçfîeritis me, inuciuar ä uobisamp;c.) oftenduntUnumnaturçeße,alte, rumgratif.

Liberum arbitrium eil dominus aAuum ha mini». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.

Eft in poteilate hominis libera, praecepta del facere,qu o ad fubftantiam aftuum.

Humanarum uiriuni eil, diligerc Dcum fti-per omnia,amp; fac ere omnia praecepta Del, qua ad fubftantiam aftuum.

Libero arbitrio Si aftibtts elicitis, uerê tri-buitur poteftas feruandi prjeeptaDei.

Homo faciendo quod in fe eil, meretur re-müTionenn peccatorum,d5 ratiodolet depec-cato,amp; elicit adum dileftionii Dci,ut bene.

Chriftus tantum meruit nobis primam gra tiam,feuhabitum qiiendam,cuius eftnosfaci lius ad feruanda praecepta Dei inclinarc,cætegt; raiuntJiberiarbitrij.

AAusuolunratisantc habitum iil3, quem meruitnobis Chriftus,amp;poft iliumbabitumgt; ciu fdem fpeciei cft.

«ptaeius, nifi quódhabitusilïe, quemmeruff jiobïs Chriftus, exttnaulet nos j ut idem facta« mus libentius.

Habitus ilk feruandi præccptaDei, quem meruit nobis Chriftus,paraturper prxceden« tianoftra mérita,amp; fît ault;ftior.

Homines fine Ipiritupoffunt diligereDeff, amp;præcepta Dei feruare, quoadfubftantiâa^ Äuum,meren gratiam ac iuftifîcat ionem ope-ribus, quf ratio per fe efficit line fpiritufando«

LiberG arbitrium fine gratia, tarnen eft libe* rum. Euentusnoftræ falutisamp;dânationispeiî detexnoftri arbitrq libertate.

Prædeftinatio non infcrtneccfTiratemlibc« to arbitriOjitac^ in poteftate hominis eft,falua riamp;damnari.

Inpoteftare hominis eft ,beneuel male uti fuo ar bitrio,amp; ficponcre obiccmgratiae Dei, tjel oppofitum rcmouere, Poteft enim ceffare âuoluntate peccâdi,amp;: poteft uelle no peccaiTe

In poteftate’nofiraeftj raluariamp; damnari, lt;]uiaChriftus dixit:Si uis ad uitam ingredi, fer ua mandata.

Licet homo habeat liberum arbitrium, ita ut quantum adintcriores uoluntatit aótus uio lentarinonpofTitperpotentiamcreatara.

Liberumarbitriumeftpoteftas fcruândire« ftitudinem uoluntatis propter ipfam reditudi nem,hoc eft, poteftas feruandiiciftitudinem, id eft,conformandi fc reditudini primæfeu ini creatæ, quantum eft ex fui natura propter ipfam redit udinem.

Liberum arbitrium eft confenfus ob uolun tatisinamifribilemlibertatemjamp;rationisinde clinabile iudicium.

Voluntas libera omnibus alqseodem modo fe habentibus, poteft uelkjamp;non uelle.

Ncneftlaudabile pofte faccre bonum,ubi no eftpoffc facercmalum, undein commenda tiO'

tioneuiriiiift), aitEcckCQui potuittranfgrc* dgt;,amp; non eft tranfgrcffus.’ik facerc mala, amp;nbsp;no fccic.

Quamuis liberum arbitrium non porefteffî ccregratiamin hominc,poteft tamen fcadboc habilitarcamp;præpararc quodhabeat. Sicutc-nimnon potefr quisilluminare domum ,po-teft tamen feneftrasaperirc, quo fado fol in» trat in domiim.

Gratia non datur ei, qui (è ad gratiatn nô ha bilitat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

SuTidensefthabilitatioad gratiatn, facerC bominem,quodin feeft. Facerc aurcm hominem, quod in fe cß,tripliciter diftinguitur, Icill cctutnoiTioadumpeccati,«3duoIuntatem pec candidéférât, amp;conecurinbonura, utefthbi polTibiJe.

Ex folo libero arbitrio poteft liberari i mor ce lpûituali,fcilice[ âpcccatomortali.

QuiaDcus non iudicac de adfcftibus, ergo tantum didaamp;fada externa peccaca Tunt,

Peccatum cRaut opus cogitatum,aut df« Aum, aut faAumcontra legem, noncorrup-tio naturæjquæ nobifcum nafcitur, ucl impc-ditnos,quo minus poiTimus legi Dei fatisface« re.

_ I gn o ra n ti a c tiam coram Deo cxcufat peccs tom,etiamfi fit inuincibilis«

Dubitatio,diffidcntia,amp;fimilesuitiofiaffc-' Aus,qui nobifcum nafcuncur,nd funt peccata.

Peccare uolens, amp;peccareuoIuntarièdi(Fe-. , runt. Nam uolens peccat, quipaftione aliqust uiAus peccat,non ex maliciain pcccato pcnc-ucrat* Scduoluntarié peccat is, qui ex haUlt;

Peccatü fortitur tna nomina t didtur eni'm macula,rationeturpitudinis;dicicurfoecor,cö quodperipfumrefugit afFediis redcordina-tus:didturamp;peccatumætcrnæ mortis debiquot; tum, pro ut exit in effedum puniendiamp;c.

Peccatumeßadusdeuiansab ordine debi-* tißnis, contra regulam naturac,rationis,ueile isætcrnæ.

Peccatumcftuoluntaria carentia conform^ tatis ad redam rationem debitæ uoluntati.

Peccati adu« aliquid eft, fed quando nö am pliusßt,definit eiTe,etiam fine gratia. Sedpec« catihabitus,qui exmalisadibus relinquitur, ctiam aliquid eft, öi remanet interdum etiarh, IpfisccfTantibusadibiiSjacetiampoftinfufani gratiam amp;peccatircmifiionem.

Peccati uerö reatus fiue macula ftcundum remruWeft: déformai tarneanimainnon per

lt;nodumpofitionis,ficuttriicadomembrf pc*quot; modumpriuationis corpus déformât amp;nbsp;ma* cuhc,

Tria funt in pcccatoraftiomala,interior ma cula,amp;fequcla. Aftiomalacxpelliturtimoré; Macula dolore; Sequela charitatis ardo-re cxpellitur. Vndc timor eft in iufrificatione, ut diciturpræparatioadiufiitiam,dolor utinlt; fufioiuftitiæ.

Remanercpeccatorcm poft adum tranfe-untem,nihil aliude(t,quàm,nif5ipfumà deiuo luntateordinari adpoenamcodignamilli pec-cato,

Peccatoretiamfiperfeftamegcrit pccniten liam de peccatis fuis per contritionem amp;con-klTionem, amp;nbsp;fatisfaftionem, tarnen tenctur Temper dolere,flere,amp; poenitere, quotitfeun-que recordatus fucrit illius peccati;

- Peccator dicicur ab ordinatione diuina,qua propter peccatum,quod tranfqt, amp;nbsp;no eft qua tumada(ftum,ordinatuscft ad poenatn æter-tiam,hoc enim fignificat peccator.

' Hoc nomtn peccatornihilfigniRcat inex-iftens,in peccatore tranfeunte aftum pecca« ti/ed fignificatpotiusaAum peccati,quitrani

» DOCTRINA SCHOLAST* fqt, amp;nbsp;pcenam, qux rcrpondebjt,amp; Dcum,qp' peccacorem ad huiuimodi pœnam fufttnen daniordinauit«

Magnl peccatoresnon ftatiin quando funt iuftißcad,nabent illam pacem,quam habet per feAi Si cxercitati in uirtutibus, fed pugnando contra inclinationcm,amp;habitüs uitiofos,me-rentnramp; acquiruntfîbibabitutnin contrari* um.

Homoplus pcccatextenfiue* concomitante txteriore operacione,quàmrol2inrerioreuo lun täte,quia peccat pluribus peccatis.

Peccatum quandocÿ tranfit aAu 3i remanet reatu; aliquädo tranfitreatu, amp;reinanet a Au: aliquando tranficaAuamp; rcatufimul.

Voluntas eit caufa pcccati non efFicicns,fed deficiens. V oluntas enim quödhabet refpe A3 ad fuum principium,à quo eftjfcilicet ad De3) non eil natadicere ex fe,nifi bonum.

Peccatum aliud eft commifli, aliud eft deli* Ai, quorum primum eft prxuar icatio prxce* ptorum negatiuorum, fecundum eft præuari-» catlo aiFirmatiuorum,

MatcrChrifti fuitomninofinepcccato« Chriftus fi uoluifiec, pcccarepotuiflct. Aliquispotcft fuiFïcienterimpellià dæmo* neinaÂum pcccatï,non autem inpeccatum.

Clericus in facris plus peccat in eodégenere peccad,quâm religioftis non in facris.

Peccatum quodlibetdicitur remitti, quo ad duo, fcilicct,quoadculpam, Si quoad rea-Etfecundaremillio poteftefle fine prima,

Pcccatorum remjffio primo attribuitur S* deijfecnndö charitati,tertio poenitendæ.

Sequalips corporis,qua corpus, non anitnuS jnfcduseft,cuilt;^ exnobis mcdcJa adbiberipO left. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Naturabona eft.Item: Peccatum nô niß uO luntarium eft,ergo noneft originale pecca-cumhærensin natura,fed tarnen excernadit^a f Äfaftapeccata funt.

Originale peccatum non impedit homines, quo minus poifint feruarc omnia Dei ex fe. nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Peccatum originale non eftpura priuatio, I fed tantum habitus corruptus , cuius uires funt, perfeuerecognofeereDeum, illiSde-re amp;c.

Peccati originalis pœna eft concupifccntia, non mors, non tyrannisdiaboli,non damna-tioamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Fomesnon cft aduak peccatum,neceftsi. dualis priuacio eius ref, quæ adelTc débet, nec cftuiuaamp;quotidieraouenspeccatum.

Falfa docent, qui fie docent, quód omnil ad fedus côcupircentiæmalæ fit peccatum mortale. Nec hoc eft uerum,omnepeccatume(re mortale fccunduranaturara.

Male diflfjniunt peccatum originale, qui di É finiunteffcadualcraquandam prauam cupi-diratcm.

Originale peccatü non Temper manet innO bis, led tollitur omnino in bap tifmo»

Sinemetu DcielTcjfine fideefle«Sic,elt culpa adaalis;ergo fine metu Del eflcjfine fide ef-(eamp;c.cft culpa originatis.

Quæftio fcholaftica eft,utrum qualités ilia contagionepomi, an ex affiatu fcrpciitis contrada fit, utruraaugeatur medicamentis.

Natu ra quldem per feda amp;nbsp;bona eft, igitur negandum eft, hominem nonpoße feruare prj cepea Dei'

|scccata,ignofa«onc Dei, contemprum Dei, uacare mctu Dciamp;fiduda, odiiTe iudiciutn Deiamp;c. quia funt de aduali culpa.

Peccacum originale eft imbecillitas in natU ra,quæ fomes^dicitur, amp;nbsp;non eft peccatum,h{C eft res Tua natura digna damnatione, fed tan-* cum pcena pcccati,amp; res media.

Pomespeccatiper Tenon moratur animatn exeuntem à corpore, ab ingreflu regni ccele-ftis,nili Gmul accédant adualia peccata.

Peccatum originale non eftpriuatio pura, Ted quidam habitus corruptus, licet non infu-fcisautacquiGcus, fedperuitiorum origincm innatus.

Paruolidamnatipro folo originall non a-* Auali crimine nullam habebun t pccnam fenfus in corpore,aut fenfu exteriori. Nec eft eis poena uermis,nec interior triftitia, Ted pœnâ dam ni habentcarentiamuiHoniS} di TruiciOnis dei, amp;nbsp;tenentur inloco uilit

Corpora paruulorumin peccaco originall deccdctium,funt jmpaflibilia,id^fuxcahanc diftinftionem.Aliquidnonpatiabadtuopro ximatocontingit duplicicer. Aut ex uirtuce guam habet in (c,aut ex ordinadonediuinçiu itiæ. Hoc fecundo modo corpora paruulo-rum funtimpalTibilia, nonperuirtutemali-quamreßdendi agentißbi communicatam. Quare etß corpus paruuH uolueretur in illo in fernaliigne,nonfencirctpatnam, quia delicic tnateriain quanaagit illeignis, fcilicet pecca-tum adualc,amp; hoc propter diuinæ iuftitiæ or dinem. Sic neccrurient,necßcient,nec pati'gt; cnturinordinatosmotus, 3( concupifcentias Fomitismanentis, quosetiamdumuixerunc, non fenferunc, nec alias patientur ab intra uel ab extra (enßbiUcer agence hoc ordine iuditix Dei.

Originalis iuititia eft quidam habitus fuper-naturalis immediate â Deo infufus ipß animx Adæ,faciens perfeftam paccmamp; cranquillita tern inter partem fenfualitatis Si rationem,amp; uoluntatem,amp; partem intcllcftualcm,amp; iftud donum quo adaliquid exeat mobilius habitu charitatis, quia faciebat perfeiftam pacem, inter partem fuperiorem àinferiorem. Tarnen fimplicitcf donum charitatis eft nobtlius,cua

per ipfum anima reddatur chara amp;nbsp;arnica dcO quodnon facjebat iiiftïciaoriginalis.

Fûmesdicicur diminui inbaptifmo, non quantum ad eïus efTentiam, fed quantum ad cfFcftum,quem confueuit eau fa re in anima,fci licet peccatum,amp; quantum ad ilium minuitur pergratiam,quia cum gratia augetur, fomes »ninorem habet efficaciam inclinandi ad pec-catu(n,putauidusâEortioreinclinationcgra tiae ad meritumamp;c.

Primi motus pcccatoruih, etfi particular/* ter amp;nbsp;figiUatim poffint dcciinari,omnes tame nullo modo pclTunt caucri.

Primi motus non fun t peccata,quando autS dicuntur peccata, non eft intelligendumdc primismotibus,feddefccundoDrimis. Eftelt; * nim duplex motus,naturaiisamp; fcnfualitatis. Motus ucrô fecundo primi funt peccata,quia funt atftus inordinatiin genere moris.

Si ratio confentit cum delibcrationc, quae fit per rationes diuinas,hoc modo, quia omne lege Dei prohibitum eft uitandam, tunc dici' turpeccatuminfuperiore parte rationis, fed fi dehberatio fit per rationes humanas, hoc modo omne, in quotranfeenditur,medium uirtutiseft uitandum, tuncdic/tur pcccatum efle in inferiori parte rationis.

DE PECCATO ORIGIN, jo ' Peccatum originale eft habitus corruptus, tionpura priuatio.

Peccatû originale refpeftu perfonç eft pœna tantûjfed refpe Au Adj habet rationcm culpç»

Peccatum fuit In Adam,ut in caufa princi-pâli,in femine uerô inftrumentaliter,redin ani ma fubieAiucjin carne autenn ut poena, non ut culpa.

Peccatum originale prçcipuc eft in membria genitalibus,quantum ad originem,fed confu« mitur in operationibus an(malibus,quo ad ra tionem culpae.

Corpora habentium tantum peccatum ori ginale,poft refurre Aionc erunt paftibilia, fed non pacicntur,quianoncrit agensnaturale.

Peccatumoriginalenimiü eft grauitaterea tu^oenç,amp; eft tantiî communicate maxiraü.

Peccatû originale relpeAu naturç eft graui-us ueniali,fed reipeAu perfonj non eft grauius* Si Eua peccaflet,amp;non Adam,filii eorü non habuiirentdefeAusrequencOjfcilicetpairibili tatemamp;moitalitatcra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dë

Vbi non acccdunt externa faAa,etiamG ad fcnrusaccedat, adfeAus amp;nbsp;cogitatus contra |)ræccpta DefCon funt pcccata mortalia. ' Non omnia pcccata mortalia damnabilia funt.

Mortalia pcccata tantum amp;nbsp;ilia omnia per.« cinent ad confcflioncm amp;nbsp;abfolutioncmcla* (dum.

Homo per pcccatum mortale, perdit Si i'* mittic omnia præcedcntia operaac mérita* quia mortale pcccatum non tantum necat ani inann,fed amp;nbsp;bona opera perire facit. Verum bona ilia opera per pcccatum mortale amilTay reparantur poenitentia.

Peccatu aA u alcmor tale eft formaliter corruptie rcAitudinis moralis in aefu clicitOjnô Îui in fuit,fed quiinelTe debuit,quiauoluntas bgra debitrix cil,u( omnem adum fuum con foroutes

DE PECCATO ACT. MORJ it fomniter eliciat rcgulxfupcrfori fecundum præccptumdiuinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pcccatummortale 'non contrahitur quan» tumcunc^ fit cius rcnfatiojnifi fit eiua confcn« fui.

Non omne quod eft faftum contra prxcep. tOmautuotum ,autiuramentum, aut etiana contra Dei intcrdiAum eft pcccatum mortale, quia in quolibet horum ftat peccari pofle per lurreptionem quandam, Si ablcÿ per Fcâo rationis confcnfu.

Atquinon cum impif mcntem cogitatio« nes tangun t, peccamus mortaliter,rcd duntax at cum cis confentimus, id eft,quando illi uo-« luntas noftra fauet,quando cas ipfe cum dele-Aatione complelt;ftitur,quando cas adeflc gau-det,quamdiu uero hç fibi difplicentjfibit^ lune horrori ac odio,nallumcft mortalisnoxxpe riculum.

Tripliciterquis dicitur in pcccato mortal/^ uel quia adhuc eft in alFcdu uel alt;ftu peccandi, aut quia de commilTo peccato non eft abfolu-cus,quianon TulFicienter contritus eft,uel quia licet in foro côfcientiae,non tamenin foropeg nitentiæabrolutuseft,quianonconFcflus.

Peccatorum mortalium'.alia funt carnalia« alia fpiritualia. Carnalia maioris funt infa-miæ,rpiritualiauerô maioris culpx. Pcccata pur£ carnalia funt gula amp;C; pure fpiritualia,in •

ufdia,ira amp;c. Media inter utracj,ficutamp;: aua* ritia participatcum utrii^amp;c.

Pcccata mortalia quædam runtcommifli, quaedamdeliAi. Aliquaenim committuntur in faciendo,aliqua in omittendo. Prima pec-cata funt praeuaricatio feu tranfgreiHo legis, quoadpræccptanegatiuai Non occidcs,non mœchaberis àc. Seconda funt præuaricatio feu tranfgrelTîo legis,quoad prçceptaaffirma tiua,Gcutfunc : Diliges DominüDeum tuum ex toto corde amp;:c.

Peccatorum mortalfum quædam commit tuncur in deum Pattern,quædam in deum Fi-lium,quædam in deum Spiritumfandum.

Peccatum in Patrem eft, quando uoluntas quæeft coniundaappctitui (enfitiuo nata fibi condeleftarijamp;peccansoccafionalitcrexincli natione appetituslcnfinuiadfuum delcftabi-lc,peccat ex paflîone.Hoc peccatum eftappro priatc in patrem,cui adtribuitur potcntia.

Peccatum in filium eft,quando uoluntas a* gitpercognitionemintclleâ;iuam,hoceft,prg l'upponitcognitionem intelledusillius obic-d:i,circa quod elicit fuum alt;ftum,idcoratione errante ipfaconfirmiterelicicnte,non reftèel/ cit, nüi error effet inuincibilis, amp;nbsp;fie peccat ex ignorantia. Et hoc peccatum appropriate di» Citurinfihum,cuiappropriaturrapicntia.

DE PÊCCATO act. lt;* «oluntaspeccatcxlibcrtatepropn'anon con deleftando appetituifcnfitiuo, necexerrore r Adonis, amp;nbsp;qui fie peccat, dicitur peccarc ex «nalitiajquianon expaffioncfiucodiOjnecjex «rroreniradonc peccat,ib( cnim eft pknifi-lîma ratio pcccati,quia pkniffïmaratiouoJun tarij,quianihilcfi aliud àuokintateanicknseâ ad malum, ncq; in fenfu, necjiin intelkdu, fed ex meralibertate Tua,fine aliqua occafionc ex trinfecaeligituclkcontra diÄamen rationis, etiamfi non tendat in ipfum malum fub ratio-nemali, Et hoc peccatum dicitur committi in fpiriturnfanftumjcui adtribuiturbonitas.

Peccatum mortale renaitti per aliquod mul tipliciter poteft intclligi, feiliect quod prae-dicit uarias circumftantias caufæ- Vnomo-do intelligitur peccatum mortale dekriper aliquod tanquam per caufam formalem,uC quando illudeftformainhærensanimæexpcl lens fcunoncompatiens fecum mortale peccatum. Secundo tanquam per caufameffici-«ntem.principaleno difpofittuam aut inftru-menrakm, Tertio modo per ipfum,ut per fig num pronuneians,ueioftendcng abfolutionS â peccatis. Item quandoc^ peccatum remitti -turquoadculpam,quandocÿ quoadpcEnam^ quandoqjquoad utramej.

Qiiia dimcik eft cognofeere peccatG morta le,igitur be fequentes regul j cognitionis tenen djeluntiuxtafcholafticoc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pr»«

Secunda. Bonum quodcunque citraDeum dillgercj fupra Deum uel æquc Deo,eft pccca* f turn mortale,quia Deus diligi debet fuper o-* . «nniaamp;proptcr fc,

Tertia eft de charitatc, Otnne quod direAê contrariatur charitatiDeiamp;proximi,eft mor tak.

Quarta. Qulcunc^ facit direftè cötra quod cunc^ prfceptumdecalogijpeccatmortaliter»

(^iinta eft de ccclefie prçcepto. Nam tranf greffio contra quodcun^ præceptum ecclcfi« eft mor tale, ft fiat feienter au t ex contemptu.

Sexta eft de fine. Quandocuncjquis confti tuit finem ultimum in creaturis,uel citraDeS, peccatmortalircr,quia hoc eft frui utendis.

Oft au a eft de inhæftone firma confeientiae diftantis aliquidfaciendum uel no faciendum:

Dccima. eft de charifmate facramentali. Quôdindigné fufeipiens quodeuncÿ facrametl tum,eftpeccatum mortale.

Vndecima eft de lege pofitiua,quod lex ca nonicauelconftitutio legis alicuius cuiufeun-* * que non lempcr obligat ex eius tranlgrelTione

ÖE PECCATO ACT. MOR. ü àdpeccatum mortale,«iamfi fit lata peruer-bapraeceptiuauelinhibitoriaaut æquipollenf tia.

Duodco'ma eft de malo alicno, quod unius tnali al q fimul compeccant mortaliter.

Décima tertiäeft denon necefiarrjs, utfunt facramenta nonncceffitatis,amp; confilia Euan-gelica. Nametiam fäcramentanonnectlTita-tis unà cumomnibus confilqs EuangcHcis obif gant omnes homines ad rioncontemnendum. Décima quarta eft de obedienria. Quicun-que contra obedientiam debitam ftipcriori-busfiueecclefiafticisfiuetemporalibusin lici* t is onandatis ex contemptu tranfgrcditurjtno^ taliterpeccat.

Dteimaquintaeftde pœnitentiâ. Quodd-nane peccatum graue mortale per poEnitentigt; amamp;confcffionem fequentem fit ucniale.

Décima fexta eft de quantitate intentioniSj tiel quantitate ,quód quamuis quis intendac modicumueluenialiter pcccare, tamenmor-taliterpeccat,non obftantetali intentioncirf his,quæfuntcontrapræcepta,turn quia tails erronea confeientia peccat,rum quia opus mj Iura non recipit quantitatem ab intentione.

Decimafeptima eft de racionis confenfu de-bbcratiuo,ideft,quando quis fufFicientcr po-tuit deliberate amp;nbsp;rcliltcre,amp; non fecit.ut de-buiti

Décima ociaua t fl de fen Cuii aftibus. Quo^ quandocun^in aôibus fenfuuni quis incendie ad mortaleprincipaliter peccac mortaJiter.

Decimanonaeftde titubationedubiecatis» Quandoquisaliquid facit,de quo titubât dur hitandopro utraejparte,utrum illud fit mortale an uentale, mortaliter peccat àtenctur confite«', quiadifcrimini mortalispeccatife .exponif. Seriusfi nondubicaretproutraqüe parte, fed crederet pocius efle ueniaJe, nec aJi-r lindcfcirc pofier. Indubqs Gutem tutiorem uiamampiefti debt mus. Verum fi non maio remeertitudinem deuna partium habet quant de altera, fiftere debet,quoufq: adeorumali-r quammagisafTentiatOr.

V'^icefimacftdeuoluntariis. Qiiodin pecca tismoftaiibus foJa uo.'untas dcliberata pro-far Âoeapitur, quantumadhoc, quod mortale fitpcccatuminuoluntate, quod fi opère exequatur. critgraujus.

Vicefima prima eft de uolnt ate. Oponet e-nim mortale peccatîi uolütarium cflcjadeo ut çurnnôfit uoluntariû,nôfit mortale pcccatü.

Vicefima fecunda eft. Quod quicuncjuolt; luntarieuelexpropriacuîpa exponitfe peti-culo mortalis peccati,uelieipfum utl ptoxi-ir.um,peccat mortaliter.

Ptccatum mortale eft de ordinatlo quçdairt ac deuiatio ab ordmencceHaiioad/aiucis cen-fccütioneju» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pecca-

,jpPelt;c-af.0r ecia n poft peceati mortalia re-miiTioncm,teneturaddeteftacionc«i,non talt; «ïenpr^fetrper. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ConfenfusindeleKÏlarioncmorüum, qm'eS ex dcliberariooe rac!onis,eft peccatfi mortale*

Sme niortali peccato nitnq^am dimicutur ue Tr'alf,mortaleautemd-niitrirurfineueniali. ; r,. Vnum peclt;;atum mortale non dimittitur fint altero, quia mortalia habcnt connexions ad iniiicen) ex parte autrlionis.

Actus quj de/e eft peccatü mortale,fit fxpc «uir,n»otus propter ahquamcircuraftantiam.

Ômne pcccatummortale contrariaturcha titatijuanautem fpci,6i fidei, - Peccatanonfemp^rfuntconncxa, -

Venialiapeccataextinguuntur peraquâhé «edidaoïjpcr purgatorium,amp;res buiufiïiodli ■ . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ë *

Aduenialium peccatorum expiacionerttÿ non opus eft gatia uel Chrifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Impictas eft diccre,omi)e peccatum rfle mot tak,fecundum nacuram, fed ufniaJe hi s, qui funtinChrifto.

Locus Ioannis, Sidixerimusrpeccaturn no habemusjincndacenj facimuseui-n amp;;c. de ne-nialibus tantum peccans intell«genduslt;(t,finc quibusnuniqiiam elTehomopoteit.

Sicut peccatum ueniale dtgnum eft uenia^ A temporalem poenam promeretur,fic ab euen* tu per pcenitentiam mortale fit uenialç

Peccatum ueniale eftcomplactntia feu uo* luptasincreatura infrà uel citràDeum, ideff» ?quodnon plus quàm Deo,nec çqucftcurDeo» quia fcilic et non uellet quis illi finaliter adhae» rere, uel propterillud Dco dilplicere, autfci* -enter contra eiuspr3eceptaamp; mandata qùic* .quainfacere,

Fcccatum ueniale eft triplex, Quoddam eft ueniale ex fola fur reptjone,id eft (Ine aduerten ria,quodpraeucnitdeliberationem ,amp;illudfi-cut uitari non poteft, ira enam nunquâ fic mor talc qnamdiu maner in illo gencre Ói furreptio nc. Secus G maner« amp;nbsp;conrinuaretur adus ex furrcptione inccptus,quoufc^ accedcret pcrfc-da delibcratio,quia tune non man« furrepti-cius. Et dicitur ueniale abaducniendo,quialie nitexfurreptioncamp;pronitatc natur» corru^ pt»,amp;hoc prouenic nifi fubfequitur iudicium ration!«,ut funt motus carnales amp;nbsp;fenfualcs. Quoddam eft ueniale,quod fit cumcogitatio neßne aduertcntia,redlîne pleno confenfu,ut in cogiracionc de mulicre,^ in deledatione ci tra confenfum in delcdationem. Tertium eft uenialecum racioneamp;conrenfu,rcdideoeft ue male,quia n on eft contra prxceprura, ut uer-bum ociofum,amp; mendacium iocoftim,riru$ fu perGuusamp;huiurmodi. Ecdicirurpcccatumue niale,non idco (ut quidam dieunt) quiamere-tur ueniam (hoc etum (al(unn) quia nullum pec catum poteft habere rationemad merendam ueraciterueniam,imódemereturamp;c. Pccca-tumautem primo amp;nbsp;fccundo modo^G accedat confenfuspcrfcdus crit mortale. Nam propter dcfcAuconrenfus amp;lmperfedioncmciiis fuit ueniale,ideo acccdentc confcnCi ceffat ratio utnialis pcceati, amp;nbsp;nihil deficit de ration« foortaiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3

Rationc peccan'uenjahs ptr fcjnort n^ceße «ftconfirerï, fed rationc periculi.

Vcniale jxccaturn eft dc uiatio ab ordint tió ticCfffariOjïed utili, Sciendumauteme duplexfit à dco ad falucem initirutus ófdö.Pr^ mus eft ncceflariuSjÄ: hic eft obftruaritia prccc prorum,fecundum ilIud:Si uis ingrcdi ad uitä, ferua mandata. Secundus eft ordo cofet^cndi ad (aJutem compendiofus amp;nbsp;i^tilis,non tarnen nccciïariusiücut obferuatio confiKorum Èu» angelicorum. ReccJTus à primo ordfne,qui eft per tranfgreflioncmpræçeptorûjdicitur amp;nbsp;eft peccatum mortale,quiainducit morte perpe* tuam,amp;priuatanfmamuita gratia?in prsefen lt;i,amp; uira glorif in futuro.RccefTüs aut à feCun ‘ doordincjfcilicetabobreruanhaconfilioruni ' pcrconuerfioneminordinatâadcreafuram,cJ era tanien tranfgrclfionem prçceptorû,eftpec catumuenialc- Diciturafitpeccatum,quiacft qujdam deordinatio in adhçh'onc creatürç tni ' lt;ius utili,dimiirautiliore,cii tarnen ratio depre peturad optima. Diciturueniale,q'jiano»ndii ci t morte,ntej tolJit gratiam netj earn minuir, i alioqui cum gratia fit finira, poller per multi-plicationem uenialium tora auferri, amp;nbsp;fic ue- f niaJianon clTentuenialia.Minuit tarnen feruo rem gratiç,hoceft,impeditgfatiamafuaope-fationc. Feruorucrôcharitatis confumituc-nialc peccatum, ßeutignisnaagnusguttama-quaeinieaain«

Venialc peccatum non aucrtic à fine,fed of» Ilgar amp;nbsp;Jmpedit ab quantulum progrefl'um suf' fmem,

Dei (nemo enirn contemnuquod aiTiac)fed habetquandâ defidiam ói teporem,pro qua« topJus adhæret creacuræ, quam proficit ad adJiærendum Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quot; AquabenediAa remitticcxfuoualerepec« caruni ueniale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

* Conftnfus fubltus non prarhabita délibéra^ uone,fedex folacorrupttone rationis, qiuin

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E -V

hOCTRlNA SCHOLAST, ^racccdit appecitusfenfualitans in primo niQ. Hi,raJis conilt;nfusdiaturfurreptiogt;lt;Sitftult;-niale peccatum.

Vcniakpeccatüeft,quod hominem ufcÿad reatum perpetuaemortiï non grauatjfed plt;xlt;* nammeretur,amp;facilèindulgttur.

Peccatumaliquod tribus modis eß uenia.* Èe. Primo modo ex genere,ficutuerbum ocio fum eß ueniale,fecundomodocx euentu,fe' cundum quod per pocnitentiani de mortali fit ucniale,tertio modoex caufa ,ut quandofi* pnt quædam ex infirmitate ucl ignorantiat quaelicct quandot^fint mortalia,tarnen die un tur uenialia cxcomparatione ad peccatumi quod fitexcertamalitia Sic.

Pcccatü ucniale nunquâ poteß fieri morta le,na uidclicet ii inteiligatur idem fccundü fiib itantiâ,quod priu^ fuit ucniale mortale fiert

Beata ungo line uçnialibus uixit in hac uita. cß^cdusucnialis pcccatimultiplices func.

Primus eß,q Jia ad poenam obligant uenialiay non quidem determinate uel præcilr obligant ad peenam aeternara uel purgatoriamt uel pr{lciuisfatisfadionis,fed aJaliquamilla-»uni pœnaium. Quoniam fecunduinforum ^ççlcuje praeicntis iatis facit homo leuitcr, fed fccundum

DE PECCATO VENIAL. ,r fefundum forum puroatorij puniecur homo grauius,fedfecundum toruminferni punietur graui(rimcproucniali,quiaæiernaliter,ricuni mor tall dd ucniali difceneric.

Illatapro ueniali in purgatorio eftilcut li» nea.lllacapro ueniali in præfenüjeitficut pun« lt;ftus.

Quantum adculpam atrinec, omne pccca-turn uenialeabolecur inpræfenciàgraciafina li in raluandiSjfed non quantum ad pœnâ, quç foluctur in purgatorio. Delet autem gratia fi nalis peccatum ueniale inipla dtlTolucionc cor ports amp;nbsp;animae.

Deuirtute complttionis,amp;fui ftatus,quani uisnori Gt modus coniricionis ad idem aiic « Aus amp;Ç,

ttiam quantum ad culpam attinet,â multis deferunturuenialiapeccata ad purgatorium.

Homo ftarimàmortceuolarec adgloriam, nifi eum uenialiapeccata impedircnc,quae co*-giturpnusin purgatoriofoluere.

Port perpatrationem uenialiu oportet neö quaedamopera conuertcrc ad folutionemherum debitorum, per quæ nobis debt ret crefee re cumulus æterni præmi},

Poen/tentialicet non fit de uenialibus fimpli citer, tarnen per accidens eft,ÖC hot ti ibus mo*

dis:Pnmorationedubii,utquando creduntuf «flcmortalia:Secundo ratione ftatuti,ut cft^ quandohomo,qui tenctur conSteri femel in anno,nonhabec mfiucnialiazTcrtio ratione pe riculi,utquâdo ucnialisdcleftatioad hoe per duda elt,quödniß homo fc auercac abea,traM turinmortafc.

De ueniali pcccato fclendum, quód in duo* bus cahbuj non remittitur. Primus eft, fi taüs babeat mortale peccatum, quoniam line mor-talipeccaco nunquam dimitcitur ueniale,licet écontra' polTit fieri, fcilicet, quód mortale di-mitcaturfine ueniali, cum enim mortale pecca »um tollat charitatcm,quæ uniuerfa delifta o-périt,confiât,quód exifienti in peccato mort» । Ïinulium remittitur ueniale.

Secundus eft, quód uoluntas fixa eft in afFe-* ÄU alicuiuspcccatiuenialisdeterminati, quoniam idemillud rolli non potefi.

Vnum peccatumueniale potefi remittifinc | altero,quiapcccatum mortale,quodmaioris ' eft adhærcntiæ,potefi remitti fine ueniali. j

Veniale quamui» Deodifpliccat, cüm inor- j dinatum fit,non tarnen facit ipfumpeccantem difplicereDeo,quian5priuatur e;racia, fed ob nubilaturinquantücius proctffjs impeditur adexreriora, ódpropter boe unumuemalerw ftnpcdit,qult;n aliud remitti poflït.

DÉPÉCCÂtO VÉNIÂLr. ,» fVm nccex parte auerfionis,quia non aiierrûe» àfummo bonOjncc ex parte cotiuerfiôis ,ideo unum reraitri poreft fine alio, nô ucrô fie eft in rhorraübus AdpeccatiucniaJisrerriifTionêno ^xigiturnouts charitatishabitus , fedfiifficit nouus motus,quia peccatBuentale nôtolJebac Uirrutishabitum,fedimpedi€baripfius atftuna. • Peccatüueniale nô admittiturfine contrin'o ne,cuiushçccft ratio, quia quâd'u manetuolfi tasinaliquoueniafi\nun^ aimitncur,rlt;duolu tatem auertere ab eo, quod quisprius uolebar, eft difplicere ei, quod uoluitttalis aüt diiplicen t/adoiorcârritrôisdicirur,fedcôtririoinhabi-tunô fuffificad peccati uenialisremilTionem,' recc5tritioinartufempcrreqiiiritHr,propter boc requiriturcontrino medio modo,fcilicer,* ut peccatü difpliceat aftii uel explicite, uel im pliciterdiço aüt implicite,qatalisaftus fufli it

Incôtritionedc ucnialibusnôexigiturpro-pofitum nonpcccatidtuenialitcr,ficut incon-* tririonepro morraÜ,fedlïifFitit,quodeifufîi-ciat peccatum prærcritiiin.

Multa funt,ptr quç toi lûtur peccata ucniali » quçpertria comptehtnduntur.Primo funco-^niiia,quçgratiâc9ierunr,iicracramêtabcclc-fiçifecu.'ido il Ja ,cjui bus impedimenta feruoris tôlluntur,filt;'uteuaquabenediiü:a, quæHircu* teminiinici repriimt, A: cpifcopalis benedi-|ftio:rértiôlt;xercitiü iiumiiicatis ex parte no-«tajUtcfitoniio pcâxtnS) oratio duminicaii«»

cleemofyna, ieiunium amp;nbsp;huiu'modi. Rado ho, rumefijquiacuniucnialiadiimttancur per fer uoretn chariiacis,qui implicite uel explicice co tinctomniailla,quænatafunt,dc fetcniorcnj charicacts cxcitare dicuncur, peccata ucnialia dimitccrc. Vndc cum fecundum quantitacem' fcruoris fit quandras rcmiiïionis, patec, quód proutperinatria praenumcratamaior uel mi nor cxcitatu r feru or, qui uel implicite', uel explicite contntionem continet, pluraautpau-ciora ucnialia dimictuntur,non tarnen femper omnia.

Peccacutn uenialc nullam propric macula caufat in anima,(cd impcdit adus uirtutum.

Pcccans ucnialiter rccidiuatôc fimulac,id cfi,efi:fidus di(pofitiue,dCiinpcrfcde,red non fimplicitcr.

DEPECCATO VENIALL $9 fanirati,quia in co nö eftaliqua dcRituti'o, ncc drjbintanouirtutisyßcutininfirnuratecorpo«' ris.

Aliquidcaufac rcmilTionem ucnialium tri'.-p]idter,rdiicct caufandogratiam,ut omniafa cramenta nouac Icgis, ucl deteftando peccata, uc confeniogeneralis,amp; oratiodominica ;uel reuerendo druina, ucbencdidioepifcopalis» quælibet undliofacramentalis, amp;huiufmodi.

Nulla fatisfaftio eft taxata pro uenia1i,fccl iniungicur aliquidinagis ad deuotionem exei tandam, amp;nbsp;contricionem, quam ad fatisfadio nem.

Pcccatuinuciiiik etil aliqua ex parte diTpM 'tear Deo, tarnen non facit peccantem difplicc re Deo. Pcccatumuenialenooimpedit lemif-fionem peccati mortalis.

Peccatumueniak remittitur poft mortcitt inpurgatotiojqucladculpamamp;poenam, c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Peccatumin rpiritamCanduMi extenftandtt cft,neproptcrilludh'oiTiines adiganturaddc-fperationem,

Peccatum in rpirirutnfanlt;ftumtft,quando uplutitasp.ccat ex libertate propria,non coii 'ddeóando appetiiui fcnfiriuojnecexcrrore ratiôisjamp;quific peccat, peccat eü maJi[ia,quia ron eXp; ffionefineodio,necexerrore in rsti-onepeccat,ibienimeftpkniflima ratio pecca _ti jquiapleniftinia ratio uoluntarq, quianiliil eftaliudà iici'unratc alliciensèam ad inaluin, iieqjinfenfu.nequc in intclkdu, fed cxmtrali bertatefua,(îucaJ)quaocca(ionc extrinfecaeli git uellc contra ditftanicn ration!S,efiamfinon lendacinipfunanialunifubratione inali. Lc boc

DE PECCATO IN SPIP. 4* fcocpecratiim didturcoimmitnin Ipi'ntumfart ^um,cuiactribuiturbonicas,

Peccatuminfpiritumfàndumnibilaliudcft quàmmalitiad’oceftjquandouoluntas potcft amp;ficrcfifterc alkuimalo,amp; tâmtncxlolama litiailludeligit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

. Quantumadculpam attinet, pcccatum in ^intiimCandum cft fercfemperjirrtmiflibile,

Peccatuniin rpiriiureifandum eft, peccare ex «IcdiOiiernali5amp;f3ntumexnialitia,qujeft cura conteiT4'’tu bonorum imptdiendum pec catuin.

NaturaliscognitioDciantelapfum ,aliqua fuit Deinotitia, fed non perfcdiirnna, hoceft^ ulis,quôdDcus erect, gubcrnet,etconfetult;t omnia.

Naturalisnotitia Dei habet eandemcfFicaci am in cognokedo deoct co êdo, quam habuic àntelapfiim. Lex naturalis eft lignum nat Ura liter h ibiiiim notificatiuum redç ratiocinatio nis diuinf ,uolcntis ci eaturam rationalem liga P ad aliquid agendum, pro confeciitionc finis fuinatnralis,quieftfeliciras humana,fiucrao-lufucajfiuececonomicajfiuCDolitica,

Lex narurab'» fie difFcrc à diuina, quiahçcaê quiritur per rcuelarionem. LexucrônacuralU ex natural! lumine intclleftus tantum.

Non omniaptçceptadecalogi fiint Icgisnâ turaf!s,qiiianon omn'apræceptafunt pn'nci* pia praAica ex terminis euidentia,aut conclu* fiones ex illis in confequentia necefiaria illatç.

Secundæ tabulæ præcepta tam atîirmatiiiîl qua'mnegatiuadckgenaturæ lunt,non ftri* Âc, fed large fiunpta. Non ftrilt;fi:e.quia eorum, quaeibi præcepta funt.autprohibita.non finit principiaçravticafimplicitcrneceiraria,necc3 clufioncs hmpliciter necefiariæ 5 (ed funt de le* ge naturæjCommuniter accipiendo.

lus naturale tripiteiter dicitur; Commun!-* tcr,propric,amp; magis proprie. Et fecundû boC tripiieiterdefînitur. Vnomodoficrlusnatup* le eft,qiiod m Lege amp;nbsp;Euangelio cont inetur. Sic dehniturinpnncipio Dccreti.Sichabereco cubinam,cft contra ius naturale, quiaeft côtra Legem Ôt Euangelium. Reliquæduæ definitio« nés nihil papiftici habent.

QiJælex naturab's dilt;ftat, quafi deriuataex primis principiis ei'us, non habent pirn coaAigt; uam,per modum pr3eccpti,nili lege diuina uc| humanarancica (une.

LegiDeifatisfien'poteftper noftraexterna opera,item per conaturn interiorem uolunta« lis, ctiamb repugnet concupifeentia.

Homo poftquam credit Euangebo, ita po-teft fatisfacere leg! Dei,ut fuamex operibusle gis paratam iuftitiam opponerequeat diuinx iræ pro peccacis.

Homines ante datam legem,legcnaturç fue runt iuftifleati: patres lege Mofaica, noshodic Euangebcis legibus iuftificamur.

Lexnontotaeft abrogata adiuftitiani,(c4 t tàntumiudicialiaâtceremoniaba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

quot; Homines per fe uinbusnaturalibus poffunt legi Deifatisfacerc, quodadfubftantiamaAu urn pertinet.'gratiæ tarnen interim hoc tribui» tur,quód addit refpeftum meritoriii

Non eft caufa abrogate legisMo(àicæ,quîa impoITibile fuit earn â nobis leruari.

VctusTeftamentumeft, nontypus Tefta-» menti. Falfum eft,Chriftum morte fua confit maneuetusTeftamentum,

Deuscondeicendensnoftræinfirmitati, c5 ftituithomini menfuram corum,adquætc» neturdeneceiritate,qu3eeft obfcruatio prae-ceptorum, ut de reliquojhoc eft, de operibus rupercrogatiuispoffit fatisfacerede commif-iis.

Plus etiâ quàm kx exigit facere poffumus. Lex contenta eft externa amp;i ciuili iuftitia. Lege Dei tan turn requiruncur ciuilia opera. Deus lege diuina non requirit à quolibet Chriftianoiùmmâ perfeftionem ergalegem.

Duplex eft ordo ad iuftitiam,falutem,amp;ui» tam ærernam âDco inftitutus. Primus eft ne-feßir}us,lt;S4hiceltobfctuantia praeceptoruni» fecun»

fecundum illud ; Si uis ad uitam ingredi, fcrul mandata. Secundus eft connpendiorusamp; uti-ii8,fed non necefTan'uSjricutefl obferuatio co-fihorum Euangelicorum.

Lex diuinaeftfignum uernm creaturærati onalireuelatumnorißcatiuum rcAç ratiocina tionisdiuinç, uaientis teneriillamfcu ligariad aliquid agendum, uel non agendum pro confe cuuonefelicitatis æternæ.

Lex diuina large Tumpta, poteft ftfmi pro all qua totali congregatione, non folum contint te prçcepta amp;nbsp;prohibitiones, fed etiam confi-Iiaamp;promiflionespr3cmiorum,comminatio-nesfuppliciorum,i5imultahuiulniodi.

Lexdiulnacft, quae per dmiiiam reuelatio-nem,per finembcantudinis,eft princtpaliter ordinata.

' InkgepurcdiuinapofTunt quâtlior gradus aft'ignari. In primo ponuntur leges immediate reueiatçàDeoprototacômunitatc hominurrt aut principaliori parte, fcriptaein Biblia, ÔC, prçfertiminEuangelqslatis à Chrifto,adbea-titudinis confecutioncm.

Infccundogradu ponuntur leges diuinç,qu5 ex præcedcntibus fob's deducuntur in confe-quentiaeuidenti.

In tertio gradu ponuntur leges diuinae cX ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F »

DOCTRINA SCHOLAST, prafdidis dcduftç per fucccffiuamrelati'orfî^ Apoftolorum5amp; aliorum æquiualentein tir»' pturæcanoni'cæ,ficut determinationes EcJc-Cae,quæ tpiritufando creditur rcgi.

In quarto gradu funt leges fpecialitcrjnfpi' ratæamp;reuelacæ quibnfdam fingularibus-pef fonis profe aut pro paucisad hoe elcdis. i

Quatuor funt genera talium,qu3edicuniur ad ius diuinum pertinere.Primû cft genus co* rum,quæcôtinenturexprctrcin textib.caho-nicæfcripturfjUt.’Qiiod in principio keit deus cœlum ôi terram.Secundü eft corujquç confe* quunrur confeqiientcr clarè in confequcntia ncctflaria amp;euidcti apud omnem utentemra tionemcxei's,qu3e ibidcmcontinentur.Tertf-um eft eorum,quæ licet non confequanturin conlêquentia clara apud omnes utentes ratio-» nc,uei aliunde dodos,tarnen apud exercitato« in facrisliterisconfequentiaiudicaturoptitna lielfequeIa.Quarcaefteorum,quæperreucla' tioncmfadamEcclefiçconftanr,amp;: hocuelex preftCjuel manifefte per prophe tas, feu miracu lofas atteftationes, uel implicite per commu-nem atteftationcm torius fccclefiç, uel concilrj Î’cneraliscam fufFicienterreprefentâtis, ac per ucceffionemlegirimam deriuatam ad pofte* tOS) per cos, qui talcs reuelauones iiabuerunt mani

DE LEGE DIVINA. ' 4, manifeße;ueritatesocsali;,täto di cunt Ur ma-gis pertinences uel impertinentes ad tbeologiä àfu OS pro feirorcs, quanto proxlmius uel re-tnotiuspoffuntinferriexprçdiftis.

Præccptaafl'irmatiuaobligant Temper, fed non ad Temper. Legatiua obliganc Temper amp;nbsp;ad Temper.

LexmaximcreTpicit ordinem ad beatitudi-nem.Proprius efFeAus legis diuinæ eft,induce re homines ad propria eorum uirtutem, ideo amp;nbsp;lex bonos facie.

Lexdiuina principaliter confidcrat luftuiB, amp;iniuftum,in quantum per hoc ordinaturho--moadfinem.quieft uitaæcerna.

Lex diuina auc obligat,aut conTuIit. Eciam lexuetus conferebat gratiam^ Finis uetcris legis tuit iuftifleatio.

Præcepta quadruplicia Tunt: Primç necefti« racis, TecundænecelTitatis, tert'ænccclTitatis, amp;nbsp;quartæ ncceflicatis.

Præcepta primæneceflitatis Tunt, fine qui* bus imago Dei,quæh omo cft,nonfaluatur.

PræceptaTecundæ nccefiîtatis Tune, quçà primo amp;nbsp;naturalitcr obligant in generali, ÔC

Præceptatcrtiæncccfl'itatisfunfjquaeexa» , »Su humano obliganr,lkut uocum:ucl quç ob ' ligant quofdam,fcd non omnes, aut ctiamom nes in cafu,fîcut condlia.

Prfccpta quartæ ncceflitatis runt,quç prae* lati ecclefîarü inftituüc, fcilicet quf innicuit pa pa in ccdefi3,aut archiepifcopus in puincia fua

Præcepta naturæ Punt tantum de necefla-rijs ad falutem,Ped non Punt fatisPadoria.

Homo etiam poft peccatum potePt fine gr» tia Peruare oia pcepta Dei,quoad fubftantiani , adus. Inlegediuinanon daturpræcepiiïdefî I de fimpliciteryPeddequibufdamcredcdis, quia fides praecedit præcepta.

Interpræcepta legis diuinæ, qiiædam Punt præambuia legi,ficut prçcepta de fide amp;nbsp;Ppe.

Ad prjlatos ecckfijpertintt, dareprçcepta jnJ^irituahbus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ma*

In decalogo fufîïcicntiaoperapræfcripta fu cruntpro iudaicopopulo: aft pro Chriltianis fuerunt quædam o pcra per pontifices addena» da.

Moralia prçcepta non fufFiciunt ad uerun» amp;pcrfeftumL)eicultum prjeftanduna.

Morales leges iufuficant, ctfi hoc ipfum uel ludiciaks uel Ceremoniale j non faciunt.

Leges morales non funt abrogatæ, fed ad-hue conducibilesfuntadiuftitiamcoramDeo

Apoftolusin priorc epiftola ad Corinth. li-tcrænomine non intellexit leges Morales.

Sabbatum fignificat dieifcptimiieligionc, undcerranc,amp;q^ui aliter dicunt,amp;quiftntiunt fabbatum figniticare fpiritualein requiem ab ope rib us mans.

Prçccpta decaloginon Hint data, niß iïs,lt;]ui funtinftatupcrftAionis,quiaprac«ptü(Non concupifces) nullum conuenit fcruare, niG in AatuperfcAionis,n]ultotgiturminusaIia gra uiora.

Præcepta decalogi non obligant hominem gt;dobferuantiamciusin charitate ßmpliciter, fed benead obferuantiam formatam aftringit conditionaliter decalogus, quiaG obligarent, quicunt^ facerent aAum moralem,Uelbencfa* ciendo patri,uel pafcendopauperem,non ha^ benscharitatem,peccaret. In quolibet ctiatn tnomento non Habens charitatcnießet tranf* grefl’orpræcepti.'QuiuerôferuatdecalogûeX charitate,meretur uitam æternam.

Moraiia in tantum Gint determinabilia Icgt; ge,hoc eil,in praecepto, in quantum pcrtinet adiufticiam»

Inueteri Tefiamento leges CeremonialesiU Ibficarunt homines, quiacontinuerûc fubfe fa criScia pro peccatis.

In nouo Teftamento non ualent quidtm am plius pro peccatis racrificia Mofis,(cd nouum Tcftamentumhabetnoua facriFiciaprO pecca tisruidelicet facrilkium Miflæ.

Helegesnoniußificant,rcliquariufnficanr« Nam Paulus cumloquitur de operibuskgis, nondctotalegeintelligenduseft, led dcLe*-uicicis ceremonijs tantum.

Præceptaccremonialiafuerunt ufejad paf-fionem Chrifti, hoc eft, uitam date pot ucrunc prxftantibus ea.

Vide infra locum de facrificio, Leges lu* diciales quia non immediata nec direda inten tione,ordinant ad fincm ultimum Si Tuperna* turalem,ideo non funt propriè leges diuinae.

Homines ante datam legem,loco Euange-lii legem naturæ habueruntjludæi legem Mo-(]S,nosChrifti Euangelium habemus.

Nee funt pluraEuangeIia,nec pluresEuan-* gelift3e,quàniquaruor,nec ullius alterius fcri'* pta merentur Euangelia Dei.

Nouum Teftameutumcltpromiflio omnium bonorum cum lege,Si:cum iuftitiarum no firarum refpedu, cum conditione, quaexi» gitur â nobis ca obedientia, qua iultifica-tnur.

PraeceptanouiTcftamenn, urgentiafunt, quae urgent opera ad iufiitiamnccefl'aria.

Euangelium multa præcipit, nee uerum cli, Euangelium cxhorcari,confolari,amp; obfc-* crare tantum.

ImpiumeR dicere, Euangelium nihil aliud cJTe, quâm prædicationemdc rcfurredionc

halff difiinguunt inter legem amp;nbsp;Euangeli* urn ,qui dicunt Euangcitj rationcmpcr ucceria amp;nbsp;noui Teft amenti libr os Tparfani eflc

Euangelium id pucandum eft,quod ftriprc-runt Mattheus,Marcus,Lucas amp;nbsp;loannes,nec uerumeft, Euangelium in ueteriTcftamento Tparftim elTe.

Multa funtconfilia euangelica, necuerun» eft, tantum unum elTc, fcilicet uirginiiatis con (ilium,

Euangelium habet mandatum imponendi poenas de nouas leges, aut partem pccnarura imponendi. parte remifta.

Euangelium pauciftimas habet traditiqnes, quiaChnftus promilit fpiritum faniftum, qui debuitEccleliæ neceflanas ceremonias reue» lareamp;ordinare.

Lex Euangelica tripliciter iuftificat amp;nbsp;facit homincmdignumuitaæterna. Pnmoperfi-dtœ, in quantum credit lefum Chriftuniefte

doctrina scholast. uerum dciim amp;nbsp;hominem,amp; redemptorem to dus gentris humani Meffiam in legt promif» fum. Secundoiuftificatpercharicatcm pcrfe-âam erga Deum amp;nbsp;proximum. Tertio per fpcminquantum contempcis rebus terrcnis ponit finemfuum incocleftibusàChriilopro nii(ris,amp; fic no operatur propter aliquod prae snium temporale,fed propter uitam æternani promiflam amp;c.

Lex Euangelica poteft fumi pro ueritatis uel obieAi intelleAuali cogn jtione,unde non mi* nut proprie' dicitur kx uclpri^ccptum, uclpro bibitioipfa cognitio agendorum, uelnoagen dorum,quam ipfa ueritas enuncians quid agen dum,uel non agendum. Hæc autem cognitio poteft eftemultiplex, quiauel folumappre^ henßuaueliudicatiua.Etlnudicaciua,uelcum formidine,uel cum certitudine. Etlî cum cer-titudine,uel poteft efte babituaiis,uel adualis, uelabhabitu acquiftto folum, uel abhabitu ctiaminfufo.

LexEuangelij proprqlTimcdicipoteft fides infufa, uel aAus etus, quo creatura rationalis firmiter alTcntit doÂrinx Chriftianae uerita* tibus.

Non omnia quae credendafunt, docentur inEuangelio. VndeChriftum defeendiHt ad jr.fcrna,nondocetur in Euangelio,amp; tarnen te flcnduia eft Gcut articuius ftdd. Item multi

DE EVANGLIO.' 4r alia de racramcntisccclefiænon funt exprcfl» inEuangclio gt;nbsp;amp;tamcn Ecdcfîa tenet lUaeffc tradita certicudinaliter ab 3poftolis,amp; pericu lofum e Acirca ilia errate, quæ non tantü ab a» poftolis dcfcendunt perrcripta,fedetiam qug ptrconfuerudinemuniuerfalis ecclcn^ tcnen-dafunt. Nec ChriAusin Euangellodocuito* mniapertinendaaddifpcnrationenniäcramen torinn, jixit eniin difcipulisfuisin loanne.’Ad bue babeo mulrauobisdicerCyfcdnonpotCquot; Ais porcare modotcum autem uenerit ille fpiri tus ueritattt,docebit uos oirnem uerieatem. Multaigiturdocuic eosfpirituHandus, quae nonfuncfcrjpcainEuangelio,amp;inatnulta qug dann per confuecudinetn cradideruncapoAohgt; quædam per feripeuram.

In omnemterram exiuit fonus eorum, iJ cA, Euangelium per totum cerrarumorbetn prædicacumfuic, id tarnen Ac moderandum lt;nbsp;A,ne intelligas Euangehû ad Hunnos amp;nbsp;Got« tbostranriiAe,qu(habitaruntih orbe ignoco, amp;inacceAibili)UltrarAeoticas paludes. Ta« men in die natiuitatis Domini omnia idola co rum clamauerunt regem pacis,amp; Domini to-riusmundi fuiAe natum in medio mundi. Et Ac congregati omnes Hunni atej Götchi,duo« bus agminibus fadis, rclidis fcdibus tranAc-runt Mcoticaspaludes Aipcr aquas glaciales, amp;nbsp;Ac peruenerun t ad partes no Aras, dq^er Aie

«ffioncmrcnrporis baptifmumfurceperunt. Et hoe idem faAurticftapud Aethyopes. Vrt de Virgiliiis in fexto. Huius in aduencuriaiif nunc amp;nbsp;Cafpia regna, Refponiis horrent di^ iiomamp;Meotica tellus, Et ïeptemgemini tur-bant trépida oftia Nili.

Euangelium eft dignior doâ:rina,quàm cf' terxjigituri diacono tahtumcantaturjEpi** ftola à fubdiacono.

Fides eftnotitiahiftoriae de Chrifto,quonno d o conceptus, natus, paiTuSjCrucif ixus « mor-tuuseft.

Fides eft prindpîuni feu cauTaadferens alias Uirtutes,propter quas iuftificamur.

Fidem foi matametiamimpiçgenres habere poftiint, nifi caren t charitatis operibus.

Fides non poteft iuftificare, quia in intelle-iftu cit,iuftitia aucem in uoluntatc.

Licetdubitarc,an contingarnobis remiflîo peccatorum,amp; anlimus accepti,(Seanfimus confecuturi uitam xtcrnam.

Fide utqualitate feu uircutein nobis iuftifi« cainur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Non fatis eft ad iuftitiam coram Dco,cregt; dere, quódChriftusDominus nofter nos fal-uaueritamp;redemerit, imórequirituradillani (idem fdentiaftneerroreperfeAa.

* NonreAèiudKant,quiftatuunt increduli-tatemeftc fontem peccatorum, necefle illo all ud maius.

Nihil obeftChriftianOjetfiincertusfit-anfic in gratia Dei,aut an opera fua placeant De o.

Falfifiïma fententia eft, crcdctes efTe fcmpr t* tertiffimospofl’c dc rtmiirióepcecati,amp;noffe fc cffein gratia,amp; fibi condonat a eflc peccata.

Aâus hdei amp;nbsp;fpci non con funduntur aüt pet tnifcenturCTpeinfcriptura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Aliud eft habitus,al:ud eft aÄus,ideo fidclt; tion eft motus cordis,Oui crcderc uocatur. '

Fides infufa eft uocabulum rcripturac. rioifiines etiam ad fidemcogi debent. Fides eft principiumiuftificationis,feu prat-» paratio adiuftificationem,nonquaeluftificati nam opera quæ fcquuntur iuftificant.

Fides laudatur,nó tamquia iuftificac,quätit quiaeft principiumiuftificationis.

Exfidenonpoteftefleiuftitia, quia defidt incerti fumus,nec fcimus quando facis fidciad iuftificationem habemüs.

Chriftus ait apud Lucam : Cum feceritis O.» tnniajdicitejfcrui inutiles futnusamp;c. Aft mul.* tómagisdici poteft: Sicredidecitis omnia,d) cite,ferui inutiles fiimusamp;c.

In aïa iunt duçfidcs:acquifità Siinfufa. ôuifitaeft,quçparaturinftitutiôeamp;ufu,neluti h puer femel dicat unü f idei articuliï,amp; mancc aliquid bjrcre in anima,ubi bis dicit, plus ma^f nct,amp; fic fçpius dicendo,rcnnp plus manet iSo:. donee habitüinduat.Infofa eft,quæà Dep iij^ funditur,amp; quç per fide äcquifitäproUocatur«

Falfaeft fententia. Ci edenti nihil poteft no^ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

In articulis Fide/ non aliter agendum e(t,at(^ in monbus uiræ,quæ altcrarijinucari amp;nbsp;corri' gipoflunr. Eccius.

Periculofa eft nimia f/deiprædicatio,quia per illam derogaturceremonijs ccckfiæ.

Fidesapud facrasliteras duplex eft, altera cbaritatiiungitur, altera fineilla inuenitur, f zquam nos fidem informein dicimus,iuftus inquit Apoftolus,ex fide uiuit,icilicet charitatC coniunda. DealteraloquiturideniApofto^ Jus,1.Corinth.IÎ. Ft fi habuero omnem fidem, ' ita ut montes transferam, charitatem auicm non habuero,nihil fum.

Fides formata in peccatotenunquam à con i tririonefeparatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Fides aliquando accipitur pro adu, aliquan dopro habitu,aliquandoproobiedo. Pro ] adueftaifenfusreuelatæueritatis. Prohabi- , cu eft habitus ex huiufinodi alTenfibus frequeii ' tatis

tads acquifitus,u«l immediatcâDeoinfurus, inclinans in intclleftumad aflîcntiendumuc-ritaribus rtuelatis. Pro obicdo «ft ueritas crédita , auc ucl per itafum lîgnificara . De primadicitur.’Fides exauditu cPtjadRóma-hos decimo. De fecunda ad Hebræos undeci-tnot Sine fide placcrc Dco,impoflib»le eft, quodde habirualiintelligendumcft. Dcter-tiajprioread Tinaotb,tertio: Enutritusuer-bis fidci,idcft,ueritarutTicredendarüm.

Fides in paruulis, nec habitus eft gt;nbsp;nec adus fidei elicitusautimperatus»

Fides etiamfæpe accipitur prointcntione faciendi. Nonenimaliterrcquiritur fides ad efficaciam facramenti , nifi quôd txhtbeatur intentione hoc Faciendi, quod Deus inftituit, amp;nbsp;tabs intentio fides dicitur.

Fides tam aftualisquàm habitualis rurfum poteft lubdiuidi, in fidena formatara amp;infor-mem. Fides enim àccipitùr pro eo quodcre-ditur,ideft uirtus, amp;nbsp;pro eo quodcreditur,amp; ficnoncftuirtus. Fidesautem uirtusert,qu3e charitarc formatur. lllauerôquæ iïnechari-* tart eft,non cft uirtus,fed eftinanis amp;nbsp;mortuat

Aftuali formaliter,habituali tanquam difpo-fitionc nos difponentc,ideft,concaufantc amp;nbsp;i inclinante ad aétutn credendi Firmius elictengt; I duoa«

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G »

Poteftamp;ßdes diuidi fecundüeafdem acccp tiones in (Üdem acquifitä amp;nbsp;in fidem iufu Àm.

Fides Cecundum tertiam acceptionem pogt; teil fubdiuidi rnulciplicicer (ècundum diuertî** tacemarriculorumueritarum credendarum.

Fides eit uirtus,qua creditur quod non uide tur,qaodad rcligionem percinct. Et datur in« teiligi dehabituali formata.

Fides eftcertitudoud eft,ce rtacognitioqug dam animi de rebus abfentibus fupra opinio-nemiSd infra feien tiam conftiruta. Hacc definitie eft generalis conuenie ns aSualijhabitu» li, infuCxamp;acquilitx.

AAusfidei eficredere,qui eftadusintellc« «ftus uero affentientis, procedens zx. uolunta« tisimperio.

Definirio fidei ad Hebraeosti.fntelJigends eft de fide formal a, quæ eft fubftantiareruin rperandarumjideftjinchoatio quædam,cauia uel fundamencumaifequendi res fperandasin beatitudine.

Fides eft habitus mentis,quo inchoatur uita aeterna in nobis faciens intelledum aiTentire non apparentibus.

DE FIDE ET DVBITAT. o « fa. Fides acQuifira cft babi'cus naturaliter acquf ficus,ex adiouscredendifrequentitacis. Fides infufa efi habitus à Deo fupernaturaliter Si ita mediateinanimacreatus, Efiaueem fidcsin* fufa babitus,hoc efi, qualiras produ Aa à dco in anima,inclinans ad eofdem adus mediate uel imediace,ad quos inclinât habitus acquifitus.

Fides acquifitafic ditfert à fide infiilà : Fides infufa efi unica circa omnes articulos credenquot; dos,nô fie fides acquifica. Item ditïerunc, quia fidesinfufacorrumpiturperquemeun^erro-rem,circaqucmcuncjarticulum. Fides acqui» fita fiat cumerrorc rcfpeAu alteriusarcieulî uel obiedi,

Fides acquifitaad credenduffl articulos fi^ dei cfinecefraria,quia fides exauditu cfiZ Ad credendum articulos fidei necelTe eft crederc Ecclefiae, hoc eft, crederc Ecclefiam efie uera^ cem.

Natural]' ratione probari non potefi, fidem infufamadcredendum articulos fidei elTe ne« ce(rariam,quia ad credendum omnia credibi*-lia, fuf¥(cit fides acquifica, ergo non efi alia ne« ceiïaria.

Icemfidcsinfufainaduprimo pcrficitintel ledu, eft enim ipfapcrfedioracquifita,imô quoeunqjc liabitunaturaiucr acquifito, puta-

Fides acquifita dicitur corrumpi pererro-« rem circa cundemarnculum. Impoffibikeft cnim,quód quiseundemarticulumßmul cre-dat iS^ difcredat. Stat ramen fimul atflus ere*« dendi unum articulumcum errore circaaliü. Sic amp;nbsp;habitus fidei acquißtae, per habitum er» roris contrartj corrumpitur,uelper longam neglïgentiam eliciendiadum fuum circapro» prium obiedum propter defedum confer-nantis.

Fides infyfa per quamlibet hærefim corruin pitur,alioqui idem effet fidelis amp;nbsp;hæreticus.

Fidesinformiseft,quæ eftinaliquoßnecha ritate. Haec fides informis non placet Deo, tanquammeritoriumex condigno, bene ta» men placet Deo,ficut difpofitum de congruo. Dicitur amp;nbsp;bæc fides tnortua, non ideo quia caret ucilitateamp; elFicacia, fed quia caret uita gratuita, quæ eit uita perfeda, amp;nbsp;ideo fides in tormis non eftpropric uirtus,fcd large.

Omnis fides acquifita eft uirtus intelledua-lis,quia omnis rahs caufatur ab adibusintelle duselicitis,fciJicctaflcntireuero certoexau-doritate teftis. Et etiam omnis fides acquifita eft uir tus tuotalis,capiendo uirtutcni] amp;nbsp;diui».

DE FIDE ET DVB ITA T. • dicur in policicani,quæeft habitus acquifitus» Si gratuicani,quæ el} habitus infufuSiquia ac-« quiritur ex adibus impcratis.

Fides formata dicitur,quçcftcumcharitate Si openbus bonis,uel eft cui in eodem fubiefta leu in eademanima afTtftit charitas.

Fides quae per charitatem operatur,cftpriti cipium fufficiens ad falutcm, dum tarnen Habens legem, obferuet Sic,

Dxmones credunt aAuali fide ex (ignis amp;nbsp;côieduris, eriam ex rcriptura,quam noueruty amp;txtllisadibus credendi generatur in eis habitus,

Angeli antelapfum nonhabuerunt fiden» infufam. Circa hanc propofitionem ( fides eft necelTaria ad falutcm) non folum cadunc propoiitiones necelTariae,fed etiam contingentes.

Fidelis legen« literaliter CanonemBibliæ, amp;C3piens eius fcnrunn,acquirit plurcs fidci ha. bitus, Si nullum fcientificum. Canon enim Bibliaenon eft tradituspermodu nfeientiae de monftratiuæjUt ex principi]s euidcntibus dc-ducanturconclulioncs,quibus aifentiaturpro prer principia ex quibns deducantur,ci go legens non acquirit habitum G lentiæ.

Specialis fidci aAus funt quatuor. Pri-oius eft credendo aaiarclt; Secundus eft ere-

hOCTRINA SCHOLAST,^ quot;nbsp;âendü in Dcum ire. Tcrtius eft credendo ei hærcrc. Quarrus cft credendo membriseius jncorporari. SecundusaAusfidci eft exterior confciTio. Tcrtius aftusfldei eftmortis fufce-ptio. Quartus alt;ftus fidei eft triumpliatig ^caet.

Fides explicita eft aâualis aflenfus Catho-licæ ueritacis,fiue uniuerfalis ftue particularis* Sic quicunquç apprehendit aliquara ueritatetn catholicam,amp; ei aflentit, habet fidem explicit cam illius uericatis,ut aftenfus illius. Omnerc ueJatum ex Deo uerum eft.

, Fidcsimplicita cft fides habitualisuel acftualis aftenfus alicuius propolitionis generalis,multas particulares ueritates in fe inclu-dentis. Dicitur enim propofttio uniuerfalis uel generalis includcre omncsillasparticula-rcs,quæ exeainferri polTuntin bonaconfe-quentiaimmediate aut mediateueracoaiTum ptio. Exemplum. Vt afTcnfushuius, Omne contentum in fcriptura Canonica eftucrum, eftfidesimplicitajnon quidem illius* Omne contentum in fcripturaamp;c. fed omnium par-ticularium ucritacum in Canone contentarum , ut illius. In principio creauit DeuscoclS terram. Adam cieâus eft de paradifo.

DE FIDE ET DVBIT. j, Cîbriftus defcenditdeccxlo amp;c,OmnisauteniS des habituaiis eft fides implidcæ uericatis, ad cuius aircnfum ïnclinat.ltem,eadem fides adu aliscitimplicicaamp;explicka rerpeduldiuerfO'* rum, Namaficnnens illi: Qukquid credit Ec-clefia,eftueritas carholica.Ethabeth'deinim-plicicam omnium ueritatum,quascreditEccle ua. Nam afientiendo huic explicite « Quicquid crédit Ecclefiaamp;c. Implicite alïentit omnibus ueritacibus,quç ex ilia deduci poflïintjficut hu ic;Euangelium côtinetcathoheam ueritatem» Item habens fidem infulam omnia credibilia credit implicite J etiamfi adu nihil appréhendât ôcc.

Fideles funt duplices in Ecclefia:quidâmaio res,ut paftores Ecclefiçjprjlati 8ic. quidam mi notes,ut fubditi amp;nbsp;fimplices.

Sicut faluandis omnibusnecefiaria cfl fidei infufapro quolibet ft atu Ecclefiæ ita amp;adua Eideiaduitisutentibus raiionead falutem nc-cefiariuseß.

Sicut prudentia eft auriga aduum uirtuoft» rum,ita tidesaduum mentoriorum. Necefla riusitacÿcft omnibus ratione utentibus adut fidei aliquando ea ncccflicate,quia eis nccellari us eft adus meritorius.

LicetinueteriTeframentoeadem (ueritno lira amp;nbsp;patrum in tufa fides, tarnen ac quifitanS (uic eadem.Quanquamamp;hoc uerunihc,quc)d

'quSdnoftra amp;patrum Bdcs acquitta eadei^' tuerit,rerpedu cercorum articulorum, puta, arcicult crcationis mundi, lapfus pn'mi hominis,fucuriiudictj,fed non quoadomncsartku los Rdei.

Generaliter crcderc fuit nccelTariG omniho mini,licet non particulariter,amp;explicité. Cre dcrc inquam in genere,qnemadinodû deus or-dinaratuiainaliquâredcmptionispcr aliquetn mediatorem,etiamignorando, per qucin, an pcruerbum Dei,uelperangelum,autaliiî mo dum,amp;iftudgeneralitercrederc fuit ncceflari urn omni homini ad falutc poft lar'^um.In lege atitreuelatfueritatisEuangelicj, adhuc magis Î)articulariter crederc tenemur plus ucl minus ecundum diuerfos ftatus homintim, quàm in lege Molaicaamp;naturae.

Omnia Ecclefiæ membra pro ftatu legis Eu angelicç eadem tenentur crederc,non quidcin explicite, fed implicite.

Er licet flmplices amp;nbsp;minores non tenentur circa fingula crcdibiha particularia explicit tamhabcre tidcm,tenenturtarnen omnespar-ticulares errores,nc pcrtinaciter adliæreant, fauerc.

• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etfi

Etfi quidam adcó obtufi fint,quód articulos In fymbolo ordinatos nonpofTintcrederc,fu£ ficiat eis,quodomnesamp;fingulosexplidtc tre dunt,dunn eisproponuntur (Jee, Fides poteft effe informis.

Fides eft habitus informatus tharitatcadii* ftitiam. Sola Kdes non habet meritum, reli* quæ uirtuteshabent«

Per fidemformatamundamur àpeccatie» Sadi patres, dum hicuiuerent, liberatifunC perfidem Chriftiab omnipeccato,lt;Siâreatu pœnæ adualium, nonautem à reatu pecca-tiamp;c.

Motusfideiincluditur inmotucharitatis« Fidcsdirigitintentionem, fedcharitas fade intentioneni meritoriam.

DOCTRINA SCHOLAST. -fuftjicctinalnstiïe poffit, fincincomtnodo, poteft enim cum dubitacione exifterc.

PerChriftumaccipimusgcncrakmiuftitiï, utautemfaluiEiamuS) opushabemus (peciali iufticia ex proprijs opcribus parata.

luftibcatio lignificac in nobis qualitatc aut uirtutem feu inmßonc habitus, ut facilius per opera ad iuftitiam pcruc niamus.

Patres ante datam Icgem, lege naturae f uc-runt iuftificati, ludçi lege Mofaica j nos noûris quibufdam legibus iußificaniur.

I uftißcacionis caufç Cunt, opera noftra, mérita, amp;nbsp;dignltates noftrj.

Homincsmercntur iuftificationem accueil cito, facicndo,quod in Ce eft,hoc eft, fi ratio do 1er de peccato,elicit aAumdiieAionis Dei,aue bene operatur propter Deum, unde pofteafc-quituriuftificatio.

Deus non requirit aliam iuftitiam pro pecca tis,quant iuftitiam rationis amp;nbsp;noftrarum uirt** um.

Paulus amp;nbsp;lie fcriptura, quando dicir nos R-dciuftificargt;,lic eft int«ll!gendum,lt;deft5totado * Arina religionis,amp;ficct!amlcge.

In accipienda iuiticia 8i mifericordia dev nihil olfidt dubitare, namhoinonefcit, utrum amore,ud odiodignusGt.

lufttficaniur homines propter benefaAa fua,propter qualitatesacuirtutcs proprias.

Scriptura prædicattTos iuAiheari, propter noftram dignitatem, opera, habitus, uirtutes.

luftihcari in rcripcura,Ggnificat nouas habe» re uirtutes, propter quas iufti fi camur.

Apoßolus air. Si dileAioncm non habeam» nihil fumtergo opera dile Aionis iuftifiranu

lacobus ait: Videtis igitur, quod ex open'-busiuftibcatur homo,noil ex fide folum : ergo opcraiuftificant.

Remittite,amp; remittetur uobis ergo propter noitramremiirionem, ut opus, rcmiirionî pcccatorum accipimus.

Redime peccat a tua iuRitia,amp; bene ficins er-gapauperes,amp; ent fanatio deliAotum tuorü, ergo

Peccatum eft odium Dei, igitnr diledio eft ïuftitia. lüftitiacftinuolunrate, fidesafttinitt telleAu,igitur non iuftificamur fidei

Fides ut notitia cft in prsedieamento qualica tis:igitur fides non iuftihcat,cuni non fit fidu-cia in mirericordiam Dei.

Falfum eft,iuftü in omni bono opere peccä-re. luftus manenteiuftitia non poteftpeccart mortaliter.

Iuftitia eft obferuatio certorum rituum amp;C. , Homines reputanturiufti, propter iuftiti-amrationis.

Iuftificationfsinftiumcftfides,reu præpara tio ad iuftificationem.'opera autem,quæ fidern requuntur,iuftificant.

Apoftolus ubi dicit opera legis non iunifica re,inielligenduseft Temper de Leuiticiscercx nionfjs,non detotalcge«

luftificatio non poteftefTe ex fide, alioqui elTetincerta, quia nunquam cerci fumus de de, quando Tatis fidei babemus.

luftiha cftobedientiacrgakgemjquæ eüin noftrisuiribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}

Efa.48. Frangeefurienti panem tuum,tunC inuocabis,amp; dominus exaudiet; ergocharita» tisoperaiuftificant.

TobiasaitiElecmofynaabomni peccatoÄ âmorteljberat:ergoamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-4

Merirumcond gnitfïîcithominesiuftosco tam Deo,propter dileftionem Ä: implctionS legis. Locus Lucç fie intelligendus eft de operl bus;Cum omnia feceritis, dicite : Ie rui inutiles fumas. OpcrainutiliafuntDeo, nobis ueró nonfuntinuttlia.

Vitaæternade cendigno debetur pro bonis operibus, quia uita æcerna uocatur merces.

Bonaoperafunt pretium,pro quo debetur uitaæterna. Bona opera legi L)ei fatisfaciunt.

Ft praeter hæc fieri pölTunt opera fuperero gationis.No folü igitur legi Dei homines Tatis faclt;

DOCTRINA SCHOLAST* facercponiint,fedetiâ ampltus faccrc » Et qui'i inonachiamplius faciunt, fuptrfuntcis meri* ta.Et quoniam liberalitas cft,largiri alr)s,deco quodfupercft,Ikct donate illameritaalris.

Bona opera placent Deo propter gratiami ergo bonis opcribusfidendumtft pro iuftitia»

Antcmilleannos,tempore Auguftini, dani rataeftopinio, remiflionempcccatorumgra tiscontingere.

Timor efi in luftificatione, fient dicitur praé paratioadiufiitiam dolor ,utinfiifioiuftiti3C» Sicut peccatum uoluntarium eft,et confiftit in uoluntate,ficin uoluntateeft iuftitia.

Duplex à Deoordoinftitutus eftad iufti«gt; »m,ficutamp;aduitam3etcrnam,feufalutcm.Pri mus eft neceirarjus,amp; hic eft obfcruantia prac-ccptorumjfecundumilludzSi uis aduitam in* gredbferua mandata.

Secundus eft compendioftis amp;utilis,redno ncccflarius,ficutobferuatioconfiliorumEuan geJicorum.

Lex Euangelica tr/pliciter l'uftificat, 8i facie |jominem dignum uita «terna, Primo per fidc in

DE IVSTIFICATIONE. fi quantum credit Icfum Chriftum eile uerûDc« tim amp;nbsp;homineniiâf redemptorcna totius generis humanijMeßiampromiirum in kge.Secû. do iuftificat pet chahtatcin perfeólam erga de um amp;nbsp;proxiinum. Tertio per fpem, in quanta rebuscontcmptis terrenis, ponitfinem fuunt in cccicftibus à Chrlfto promtiTis. EcGcnono» peratur propter aliquod prxmium tempora^ icj fed propter uitam ætcrnam promiiTam.

In haben tibus ufum ration» non fufficit me ritumChrifti ad iuftitiam feu rcmiffionem pec catorum, ficut in non habentibus, qui merito •redemptoris faluantur,amp;iuftiQcantur,ct nori in proprio merito,fcd neccffc eft,etiam addere proprium mcritSjiuxtaillud: Si uis ad uitam in gredijferua mandata.

luiUtia hominis eft reftitudo, qua homo ill fiificatur in c onfpcdu Dci,amp; ßc fumitur iufti-tlaprocharitatc.

luftitiahominis, quaacouiriturregnucoelo rum,cößftit in trib,in munaicia cordis, operad One bonoru, amp;nbsp;patiStia in aduerßs ^pcer deû» Item ueraiußitia confiftit in corde,locutio-ne amp;nbsp;qperatione cxteriori,amp;hoc tam in præct ptis afTirmatiuis,quâm negatiuis.

luftitia Euangelicaexcellit amp;præftat iufti-» tiauctcris T cftamcti j nain hoc prohibebat ma

num Siopcrationemmalano, fed i'fta prohibe^ animum,amp; Hnguam amp;nbsp;manum, fcilicct propO fitum,locurionem,amp; operationem malam.

luftitb lt;ft criplex:innata,acquiß ca, amp;nbsp;ïnfu* fa. lußidainnata^uelnaturalis eftipfauolun« tas noftra,ucl rcAicudo naturaÜs, ucl iplamec libertas uolunratis.quxnaturalïcerindinatur »dboniimamp; honeftum»

Acquilïtapotcftdici quæcuncÿ noralis uir tus,per quam poffumus redéagerc,amp; hoe mo do juftftia eft uirtus e omnaunis.

luftitj'ainfufa, quæ dicitur gratuitajddr, charitas.Et dicitur theolcgicalis,quænomina turcharitas,amp;lt;ft decor omnium uirtutum, ói’ lt;ft fufiFiciens ad beatitudinem.

luftificare multiplicitct accipitur. Vno mo doefFcftiuè, amp;lic folus Deus dicitur luftifica-Tc. Aliomodo formaliter, amp;fic gratia dicitur iuftificarcjquæinformat iplam animam,ex* pclkndoiniquitatcmculpae,amp; dando reditu-dinemiuftitiæ. Tertio modo non folum inhabitu,ucrum etiam in efFcd:u,amp; fie charitas iulH ficaf,fiue fides,quæpcrcharitatem operatur. Quarto modo dicitur ahquidiuftificans inip!-fius iuftitiæ exercitarionc amp;nbsp;ufu, amp;nbsp;hoemoao mandata Dci,inquibusiuftitiaexçrcctur, iuft» ficarc dicuntur. Item legi Euangclicx com-

DE ÏVSTIFICATIONË. 9t ’petit luftificare fecundum tripliccm modurrigt; üidelicer formaliter, radoncgratixfacramen taliSjamp;fneffeAu,rationc amonsrpirttiialis,amp; cxercirioration« nBukiplids boni opeiis,ad quod dirigitur homo amp;nbsp;per confilia,amp; per prç-cepta.

luftifieatiocftqoædam difpofitioin iuftifi-catoàiuftificantetiFcdiuèJèda'iufticia forma liter,quæ in hoc uocatur charitas.

Initificatio imprjfit perinfufionemgranæ, amp;chatitatis, perquampeccatoriremitruntur plt;ccata,ipflt;^gratificaturDeo, amp;Ecclcfiç in corporatur,ut me mbrum uiucns,non tantum numéro,fed amp;nbsp;aicrito.Hanc autem iufttficatio nem per irvfufam charitatem fequitur cÔmunio fanftorum,quopcccatoriuftiflt;catiis partiels pat omnia bona fandorumomnium.Charita» lt;nim (quae n on quaerit qüæ fua funt) oninia facit communia.

Sola haec quatuor neccflaria (ont ad iuftifica tionem,fcilictt: gratiæinfufio, motus liberi ar b‘irriî,contritlo,amp;peccatiexpuirio.

SecundumFpecialepriuilcgium poteft Deus iuftificare One omni præparationcjuerum fecundum legem cômünem iultificat, nib cos qulfepraeparant,

Quemadmodum quatuor concurrunt qua do ex uno elemento fit aliud,(cilicet unius for nij corrupcio amp;nbsp;alterius gencratio, amp;nbsp;difpofi-

tJo ad corruption E un(us,amp; difpofitio ad gen* ranonemakcrjus,itaamp;dc impio« cü fitiuftua« quatuor requirütur.’impictatis de{truAio,qug lt;ft culpæ remifiio,amp; gratiæinf ufio, amp;nbsp;difpofi'* tio ad deftrudionem impiecatis, quæ cft culp{ deteftatiOjamp;dilpofïtioadfurcepcionégratix» quæ cftliben' arbitrq adDeum conuerfio.

Licet infufiogratiæpertineat adiußificatio nem imptj,oportet ramen præcedere conuerfl onemuoluntatiaadDcum,tempore uclnatU' ra, qua conuer/ione difponaturanima adfufee pdonem gratiæ,qua formaliter iuftificatur* £t hoc eß de lege communi«

Quamuisiußifi'catioimpq fit ßtpernatura* lii,tarnen non miraculofaeß,fed quæ fit de lege communi, ubirequiritur allqua difpofitio in adulto,qui]ufiiflcatur,quamul«effeftiuc fiat per potentiam rupernacuralis agentis.

lußificatio aucem imptj præter legem com« gt;nunem,quæfir,fi dominus iußificat adulcun* aliquc,qui prius fe nö difpo(uic,miraculofaeß«

In peccatorlbus præcedit aliquid, quo digni funtiußiflcadöc,ideß,DeuscömuniternödaC Ifium dFedummifericordiæjid cß,iußificati-’ onem, nifi præccdat uoluntas pccnitendi, ita quöd Deus miferlco rditer dirpofuit,quod cui-libct habend fufTicientem attridoncmperpoc * nitendam,dabitgratiamiuftificadcni».

DE IVSTIFICATIONE. 19 , IuftuseR,quiprædïtuseftiuflïda,uclquircr uat ctiam juititiam, ucl qui cuftodit manda « t»Dei,

Homoutfîtiîmplidcer iuftus feu iuftiÛca» tus ad ultimam f clicitacem,reu uitamçtcrnam conrcquendam, quatuor func ilii neccfTaria. Primo, quôd mundetur ab omni macula âf culpapræterita. Secundo, quôdpoiTit uitarc (iitura peccata,amp; ii comrHittic,quôd icerü poi« fitfflundari. Tercio,qu(gt;dponit bonumopc-« rariergaDeumamp;proximum. Quarto,quôd Et Oco gratus Si icccptus, Si fua opera accept ta ad uitam (tcrnam,quia aliter nonpoHic per uenire ad tcrminumbeatitudinis.

luftiHcatus per pcxniccnciam poteft merer! argumentumglorix per bonaoperajqu; fecic dum erat in peccato.

Quin^ funt,qtiæiuitificàntaniman: Dens auAoricatiuè,gratia formaliter expcUcs mor» bumfpiritualem,implctio mandatorum,ut dl lt;ta:racranicnta tanquam uafamedicinalia, itt j^bus confertur gratia:faccrdos inniinifterio* fcxemplum horumbabcmus in curacione mor bi corporalis.Deusenimfanat corpus auäori» tatiuc,mcdicinaclFediue, dicta confcruatiue, uas QKdicinx contentiuc, uÿ dicitur uulgari»

In iuftificatfonefmpn quatOor rcquirunturt «notu'! Iiberjarbitrn,cöntritlo,lnfu!iograti3e» âtremifTiO culpæ, Horum prima duo kint œ parce fufcipiennSjaiia ueró duo ex paree agen» tis«

In iuft ificarione (mpq aHquid eft ex parte del, altquid ex parte peccatoris,aliquid ex parte ec clenæ«Ex parte Dei duo, (cilicet mifericordia, 4tiuftgt;tia;mifericordia, quareatumindulget; luftitia qua emendam aliquantuium exigit,uef bic,uel in purgaton'o.Ex paree peccatoris duo fcilicet dolor,amp;angt;or. Ex parte Ecclefiæ duo, primum eft meritum 3e prxdpuè Chrifti,ct etl am aliorum fan ftorum, qui fecer üc opera mul ta fupererogationis, quae omnla (ubpotefta-ceclauiumfunt pofita,utfiquidminus inuno membroEccieftaeinuenitur, in aliorecompen (ètur,

luftificatio tribultur tribus, primum fidei, lêcundo charitati,tertio pœnitcntiæ.

Metus libcri arbitrrj fniuftificatione centra peccatum,«ft prior infuilonc gratiæ.

In habcntibus ufum rationis, præparatio, qua homo facit,quod in fe eft,requiritur ad iu-ftißcadonem) nonaatcni in carcntibusufura tionis.

Hæc præparatio cft per cfficaccon diiplicen tiam peccati,AperaflFedum5efcruens dcfîde hum ad Deum, ideo fequitur infußo gratig amp;nbsp;iuftificatio.

Aftus mifcricordiaeopcratur contrapecc:* tumduplicitcr, uelper modum CatisfaAionis, uel per modum præparationis. Primo modo, aAus mifcricordiæ lequitur iuAificationem; fccundo uerö modo præccdit eanijud concur rit cum alrjs uirtutibus requifiris.

Deus eft principalis caufa iuftificationis, paC fioChrifti eft cauia mcritoria, facramenta Ec-clefiæfuntcaufæ inftrumcntales. bides oerd eftconiungens inftrumentücaufæ principal/.

In iuftificando Deus non in diget infirumen tisex caufa fu a, fed propter congruitatem ex caufa iuftificandi.

dïnis,prouenicns ex gratia amp;nbsp;meritis noRrisI Spes cum dubitatione rublïftere poteft, Spes cft uirtus amp;nbsp;qualitas in nobis.

Spcs non poteft cxiftere ßne meritis noftrif quaccumabluntjfptsnon dicitur fpes ,ueru(n prsçfumptio.

Spei amp;nbsp;fidci aAusnunquam amp;nbsp;nufquamcS f unduntur,aut permifcentur in fcriptura.

Duplex eft fpes: Prima poteft efte in homp ne,unde de beata Oirgine canitur:Vita, duke-doamp;ipesnoftra-. Secundafpesnon poteftefte lt;nhomine,iuxtaillud; MalcdiâuSjquiponit fpem iiiam in homine«

Poteft aliquis quadrupliciterexire in aäS Iperandi. Aut enim^erat habendo mérita in propoiito,amp;in radice,5iin efFeä:u,ßcucec ho» snoiuftu8,quiDeodiu feruiüit: aut fperac ha«* |)endo mérita in propoftto, tarnen non in radi ce,fcdnoninc(Felt;ftu,iicutille, qui ante bonft uftim uirtutü, poft^fufccpit gratis, expeAac (tcrnä beatitudinemraut iperat habendo mer i ta in jjpofito, tarn? no in radice, nec^ in elFetftu licut illequipeccator eft,quiproponitmulta trona facere,ä; per illafaluari: aut iperat non trabtndo mericaincc ói cftc Au ) nequc in radi.* cc»

Ce,nec in propofito,ficut ilfc qui faciendoma-la,amp;in mail's proponenspcrleuerare, per loll Dti mifericordiam credit le alTecuturum glo-rlam,neglcda diuinaiu Aitia. Primus eß adus ^ei formatæ gt;nbsp;amp;nbsp;iamcxercitatæ. Secundus a» «us cA rpci Fomaatæ ôi poA infufæ. Tertius a« Auseftfpei informis. Quartus eft iplîusprse« fumptionis.

Spesmagis proprie' âccipitur pro habitu in (urouelacquincoadadum fperandi inclinante, Etutroqßmodoaccipiturduplicicer.Vno tnodo large pro habitu uel adu iperandi bo-num quo deunque apprehenfum, u t abfens fî ue aeternum, ßue temporale, quomodo aliquia diciturfperare diuitias, corporis fanitatem, dC aliudbonum, Alio modo Aride', ut foium re-ipicit bonum xternum apprchcnTumjUtpom bileamp;futnrum.

Spes eAcerta expedatio futur« beatitudi-nis,ueniens ex Dei gratia amp;nbsp;pr^cedentibus me ritis,Acaccipiturpro habitu, accipitur quan-doque pro ebiedO) id eA,re Iperata uel expe-data.

Nullus rede fperat æternam beatitudinem nîG quiDco feruiuit, autad minusproponic Deoleruire.

Spes cA nomen a(Fedionis,amp; ideo uircutislt; Spes quia eA nome uirtutis,igttur nomina* tiabituni}df definitur per fuum adum.

Et uirtus fpci pote ft effc informis. Po teft c-nim quis fperarc uicam ætcrnam fine graci* gratuonfaciente. Et ficut dicitur :fjdejpotcft «Se informis,itaamp;; (pes.

Spes eft formata, amp;non tantumui'rtus gra Cuita^imô cciana uirtutumgratuitarum fuftea Camenturnd^anchora. Virtus gratuitaquta [idc aninaamcxpeÂare ca quæluntfuper o-mnem j ftimationem humanam, 3i a qux pro mifitlargitas di'uina.

Spelt; cfkiudacia tnentis de iargitatc dei con cepca habendi aitan accernara perboname*' ri ta.

Spes habet quatuor elFccloi.PrinQO fubic.« uac uoluntatemàterrenis mundanacontenu-nendo. Secundo facit cam conftjtuerefinem fuum in fummo bono amato. Tertio facit ip^ fam operari propterilJum finem,amp;non propter alium,nee propter aliud Quarto exnibet cipiticnciiin in moraamp;tarditate, fi ilico ófin hacuitadiffertur poftcifio amp;acquifitio fini», qui eftDeus amp;nbsp;uera beacitudo.

Adus fpti non eft propric expeftarc, fed fpc rare, quod idem eft, quod ultimatumfincm in -Ococonftituere.

h-' Spes eft habitus inclinans uoluntatem ad de fiderandum cfTicaciter bonum infinitum, afc' .«pfobono liberaliter fibi conferendumpropter tnerita ab ipfo bono inamp;nitoacccptata.

Solalpes infuCa non fuffidt line acquifira, auceiusaâruad inchnandnmadaftumlpei.

- Prçfunjcntes licet dcfiderant fummurn bo» num,ut fuum commodum,non tarnen fnqui-runt,nec uolunt mcdiaoperajcilicetmento-ria per quac confcquuntur. Non ergo dclîdc-rant ad’pifct per mérita,fed fine menti j, amp;nbsp;fie non cfficaciter.

Ëfficax eft defiderium. quo aliquis fiatim o* fienfofibi perfideqnodfruitio Uci perquam Drus habetur, eft iioi conferenda propter me rita,ftarim eücitadum meritoriumü poteft.' f Spesnon eft tantum relpeftuDei ànobisha bendi, fed etiamrefpeAu omnium per quaeâ nobishabetur,lcilicetrefpeAufruitioniïÓiui. fionis,quac funcbeatitudoformalis ,amp;refpc^ «fiugaudqconfequcntis, fimiliter refptduo-mnium ad Deumbcatifice pofiidendum or -dinatorum, ut relpeftum gratiæ amp;nbsp;merico-« rum,amp; cæterorum Dei bonorum*

Bonum infinitum quod appétit fpcs,I/-beralitcr communicat fe creaturç propter mérita.

Confequenria fpem funt : gaudiiifn,perpe-* tuifas,fatictas5icæc. Præceocntiaamp;circum-currencia,graua,dûflaamp;nKrica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

Spts ncc Chrifto) nec angclis, nec animabuf propric conuenit,quia fpes eft expcdatio prae ■nqlubftantialisjomnesautem prædtAi prx-•nium fubftaatiale habenc, amp;idco carenefpc proprirdiAa.

De patribui in limbo amp;nbsp;animabus in purga lt;orio dicitur, quodfpem habuerutamp;babentj nomine extenfo.

AccipiendoipemproprijiTimé pro uirtute theologica, in concupifeibili non irafcibili eft ponenda.

Certitudo ipei ex tribus oriturtex diuina lar gitaterex abundantiamericorum,iamp;ex pr;gu ftatione xternorum-.

Spes prout eft uiacoruni,eft cuna certitudi« ne opinionis, (pcs autem eorum qui funt in pur gatoriOjamp;quifuerunt in limbo, eft cum certi Kudine,

Spes duplex eft, fuffragrj amp;nbsp;autoritatis pro* priæ. Prima ponenda eft in (andis, fccundain oloOeo.

Noftra crga Deum chantas,tune fumit exordium , quando nos incipimus bene opcrar^ lt;tG nondum adGt Gdes.

Adus amicitiae cft perfediiTimus modusfii cicndi,quod in fc eft,amp; cft diPpofitio perfediffï ma ad gratiamDei,aut modus conuertendiâC appropinquandi ad Deun.

Propternoftram dilcdionem accipiraus r* Riiftiioncnipeccatoruinamp;iuftificaraur.

Donum charitatïsnobiliusdonücft, quant fuitorigmahsiurtina. Nam chanraspotcfta-nimamiharâamp;amicamreddtte D( o,id quod onginalisiuftin'a non potinr.

lüftitïainfufadïdrur chariras,amp;eft decor O-tnnium uirtutum,amp;eft fufFiciensadbcautU-' dinem.

Didtur aliqiifdiufti'ficansnon foIGin habku* (êdctiamïn cffcdUiamp;ficcbaritasniftificatjuêl fides quac per chan'tarcm operatur.

luftificatio eft qu jdana aifpofirio in lufiific'a toâiu/hf(cantclt;ffeÂiue,fedâ iuftitiaformaU ter,quæin hoe uocaturcharitas.

Cnariras cft triplex,prima incr eata , (ècunda infufa, terriaacqujfita. Charitas increata eft ipfe Deus. Vndequiequid cft chantas ueldi« IcAio increata eftipfe Deus in diuinisxrgofb* lum reperitur. Etcapitur tnbusmodis. Vito modocflennaliter, amp;:eft quoddamcommuire tribus pcrfonis,amp; eit ilJa dlJcdio, qua quadi-betperfonaindluinis diligit fe amp;nbsp;alias perfo-» nas. Aliomodonotionahter.amp;eft ipfa fpira tio aftiua,qua pater amp;nbsp;filius (pirant fpiritum-fandum concorditer. Tertio modo capitür pcrfonaliter,qucproducirur per uoluntatem. Paterenimamp;hliushabentes uoluntatemamp;ef fenciani diuinamlibi præ('encem(concordia

DE CHARITATB. « fase eft amor amp;nbsp;eft m o tfo) f pfrant (piritumßä num. Secundo auicro modo appropnatur p» eri. Vnde canitur in quadam profa. Charitas eftpater. Tert/o mocloappropriatur (piritui-fanfto. Charitas itaq; jncreatacft uoluntas df-liina,finc qua nulluscftDeogratusuclacce-ptus.ncc adus quicunt^ meritorius.

Charitas qua Deum amp;nbsp;proximum diligimui cftaAusànoftra uoluntaccelicitus,

Charitas infufa quæ ab increata charirate diuinis influxibus folumin uolun rates aut an-ficliras aut nofiras mittitur,hoc eft,à Deo in-lunditur. Et habet triauominadecomajunf. Dicitur enim charitas infufa,quaGintusfuTa, in quantum â Deo infunditur mcnnbus. Item diciturelFufa, quaGextra fufa,in quantum ad extra relucet per bona opera. Dicitur ctiam charitas ditfufa, quaGdeintus fu(a,in quantum ad interiora bona opera diifundi-tur.

Charitas acquiGta eft,quae ex diletftioneDei frequenti adquiritur ex naturalibus.

Charitas creata fumitur dupliciter. Vno ■nodo pro habitu quodam abfolute in fufo,lt;Sc Gc eltnomenconnotatiuum,fcdabfolutc Gg-nificat illam qualitatcm, amp;nbsp;Gc aliquis potcft cITecharus Gne charitate. Alio modo fumitur

pro termino connotanuo,uc cd abßraAuni illiusconcretl charus, ut fcilfcet connotet ali^ quemefTc gratum Deo,amp;fic fine charitate ne-mopotefteffecharus Deo. Eflic autem eba* rum, ßue acceptum, fiue diledum Deo, nihil eft aliud, quam uelle diuinü, quo uult ali quem beanficare,fimanferic in ßatu pertcdionis* non ponens obicem perpeccatuin,amp;illo mo« do omnisparuuluspoit baptifinü prius quäm aAualicer peccet,cn charus feu acceptus Deo* quia taliuult(fi non impediatur per coiequens peccatummorcale)dare uitam æternam.

Charitas eil habitus fupernaturalis inherent formaliter naturae beatifi cabili, per quem ipfa aeceptatur ä Deo ad uitam çternam,tanquain dignatantopræmio,amp;per quemipfaeft arnica Dei,amp; fibi grata amp;nbsp;chara, per quem aAui dus elicitus fecundum inclina tionem talis ha* bituseft mcritoriusuitææternae.

Charitas efthabens earn,habet Deum charfft ita qudd refpicit Deum non in ratione diligen-ds,iedin ratione diliglbilis«

Charitasdicitur Forma uirruturR,amp;Forma* re uirtutcs,nö quodinbæreat uirtutibus amp;nbsp;deC lt;peciem,ficut Forma fubftantialis inhçret nia-ccriæ,amp; dat fpeciemnon tnateriæ, fedcomplt;ï lïto, feddicitur Formauirtutum proquantP per charitatem adus uirtutum pcrFiciunturgt; quiaper charitatc in debitumfinemukimum* fcUic«

DE CHARIT ATB. ff rcüket funamum bonü propter feiprunOtquod^ Deuseßreferuntur.

• • Habitus fideiinformis nihileft aliud quant habitus fidei,cui non aflifRit in codem fubieda charitas.

Charitas creata poteftaugeri, (êdcfFeAiili augecur à Dco,meritoricautcm per bona ope ra. Non autem poteft minui per ptccatum dé meritorièjquia nee per peccatu mortale j qüi:t hocfimpliciter tollit, cum fibi repugn'afnee perueniale,quiauenialeftatcum charicate. , Etfi utniale minueret charitatem, per multa ucnlalia tota tandem aufererur,quod non cort ceditur, tarnen perucniale fcruorcharftatisre mittitur,red quia uenialia quçdatn multum dif ponunt ad lapfum amp;nbsp;ruinaminmortalia j per quæ perditur charitas,per culpam igitur uenia lem poteft diminui charitas, quantum ad eius firmitatem amp;nbsp;ftabilitatc,uel poteft minui quart tum ad dus feruorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Charicatis mulcx funt opcrationcs, inter haspraccipua eft, placercóe acceptum faccre Deo*

Charitatis uia dicitur perfeAa quatuor molt; dis,fi charitas intelligitur ex parte diligentis* Nam {] intelligitur ex parte diligibilis, I olum charitas Dei qua feipfum diligic,cft perfeda*« Frifflo cauuidQ ootne yUiutu} amp;nbsp;talis perU«

ft'o»ftconfeqiifnson’nibus cbarirattm. Sé-* cundo ccnremplando Dcum, kilicet uacando diuinis,amp;ali)scurj«cenaporaiibu$dimi(ris,nf'« fiquantunn exigir necclTitas. Tertio modo ron fimendo fiipplicium. Nam petfeAa cha» rirasforasmittirnmorcmyfdlicct ram kruf-» llt;m,quàm mundiaJem, quamhumanumfiue carnakm, quàtninitialem,fed non timorem ftlialem necnaturalem, Qiiartoperfcdacha' ticasuiatoriscft afFcftandopræmium,

fct cl antas patriae dicjrurperfrda,qu'aha-bctin.ponibilitatcmofffnfc, tranquiJJjtattiTi ab omni foHicitudine, adualem continuita^ tern in Dei contemplation«,claritarem in Dei lumine.l berratemabomnipaflione ficurita-ten; ab omni reran one,amp; per petuitatem in IKnisbonipoflelTione.

Ordoebaritatis non debet ordiuem tempo rtsj fed peifeAionis. brilla perfedio a ten--ditui'uno modo, quoadchantatisefFedum, id eft, ad adum imperatum, quo afFedus ah'-ejjiU^imf endirui amato,amp;illa ft nonnecefla rióf önÜCjtiiint ur,q ma pot eft aliquis adu n ul turn inrertfo alicui impendere modicum bo-mim.q’ialia funt bonacorponsamp; fortune,quj rpin»ma lunr. Er pottftquisafFedu temiflo, 3 icuiuelieimpendimaxima bonajfctlkerbea nrudinem Si gratiam amp;c. Illa quocj perfediO ^I'us phaxitacis actcndicur ibinun fecundu»«

Intenfionem aAus gradualem lîmpl/citer, feet wagis fecundü appreciadonem adus, uel qu 13 fortioreftfirmior,

Ordocharitansdebi'tus requiritur denectf' Crate falutis 5 quia diligen s non diligenda, auc «quèdiligens,quodiTiinusiielannpliusdi!igen duiaeft,auf minus iiel amplius quod æquedi-ligendum ell gt;nbsp;contra ordinem charitatis dili'

Tres furit charitatis gradus: charirasincipi ens,chariras proficiens ,amp; c haritas perfefta. £t fecundum hos gradus. tres funt ftatus homf num Deo placcn num amp;nbsp;fe ruientiuna,quorum alia amp;nbsp;alia funt ftudia amp;nbsp;officia.

Incipient! cum in eo nafeirur charitas,incum bit principaliteraDeo recedere, amp;eius relli-lt;luqsuitiofishabitibusi3cconcupifcencns,qu5 adhucmilitantineo,amp; in contrariumchari-taris fortiter mouent,diligenter refiftere,nc acquifita chantas corrumpatur, fedfouea-lur amp;nbsp;nutriatur. Hoc autemfit operibus poe-nitentiæ , contririone, confclTionc amp;nbsp;fatis-« fadione, quia ftatus incipienrium eft ftatu» pccnirentium. Et licet fic agendoctiarncre-(cant per huiuftnodi opera in uirtJtc,principa lis tarnen corû folhcitudo eft,no quomodo ere, leant,Qd quomodo peccatis refiitant,lt;Si: hie labor p çf ipiturineipientibus. Hier.4. Nouate piob^snouaU noiitcfcrcre Cupir fpinas.

Curcumcidimlniamp;auferte prçpuriacordium ucftrorum. Nouaturnooalc ptrcófritionem, cuflIunturfpinçperconfelTîonetn,auferuntur cordis præputia uitiorum per fatisfadicn« m. Pnïi'qiiam auterhaliquaniulumcreuit chan’-' tas ôlt;:decrcucruntconcupir«ntiflt;Slt;:oiriaim-» pugnanrcs,utiamnon fifacrirerfortiierque inipiignent/ucecditfetundumfiudiun» «Satura adhof principaliterrendrnSjUtproficiariit gratia amp;nbsp;uirrutibus, amp;nbsp;hot proficientium eft, non ramen ira profkientrs uirrutum prof lt;d3 i'ntendunt,ut contra dæmonum oppugnatio-nlt;s dr fenfionis gladium deponant. Sieur ftgil ratum eft in çdificationc Hieru(alem,ab Elcîr» amp;Zorobabel,de quibusferibitur Nehemiç4. quod una manu ædificabant, amp;altera tene» Eanrgladium. Principaliusopus fuitçd;fica-re,renebarur ramen gladius ad obuinciendurtl impugnatfonibus inimicorum. Horum ergo follieitudo eft per opera uirrutum adqiiirere uirtutes,amp; ornate animamfuamintemplutn betieplacenj Domino, fortificatauerriliccba rirace, ac uirrutibus roboratis, quibut ligan» tur paiTiones,amp;humanus quietaturanimus, fuccedit tertium mentis ftuaium ad hoeprin-cipalirer intendens,ut dimifTis creaturis, foil Deo inhçrear contemplatione amp;nbsp;amore, quart tum uiræpræfentisneceiritaspatituramp;admit tit,qui gradusperfedorumeft.

Totauis merendiuitam ætcrnam, confiftic incharirarc,non tarnen torus elfe Aus,quianae rendicffeAusconfiftitctiam penes œagniru-f , dinemoperiSjücutpaterinmeu’torcmilfîonis pœnæjquod non (olum confiftitinehantatc, fcdetiamin operibuspœnalibus.

Iocundat,auget,ftabilit, peccata remittit. Débilitât, rcnaouet, exerce t atcj repellit, locundat,fcilicct mentem,augct,fctlicetme ritumaccidctitalispræmri,ftab.lit,fcilicctuir-lutes,peccata remittit,lciiicer,quantü ad pœ-nann,quiaiam dimifla funt, quantum ad rcatiî per gratiam,débilitât,fcilicet fomitem.remo-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uet,(cilicetaccidiam, exercer,rcilicethominS

Fides ex chan'tatcnofrra oritur,non chari-tasexfide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Opera charitatis erga proximum,non tan» «X ali)s caufis oriuntur quàm ex frequent! ufu, Ccutreliquæuirtutes,uc fæpeiuftèraciendo, fimusiufthfæpe bene opérande, alTuelcimus bene operari.

Perftda funt charitatis opera,roodo externa opera accédant, ctfi non adlïnt puri adfcquot; Ó:as.

Paulu» aie : Si dilcAioneninonhabeam,ni-' hil fum,crgo opeia dileftionis iuftihcanc.

Lucç 7, Remittuntur eipeccatamulta,quia dilcxic niultum : ergo opera diledionisiuftiquot; ficanc.

Exiftentes in charitate habent intentionem fahemuircualem fiibueniendiproximisinne-ceirjtatt,præfcrtim fpiriruali,amp; fuorumbono rum cos facere participes. Dauid: Parricl-pem fac me deus omnium timencium te. Pr/0 read Corinth.}. Cbaritasnon quaericquaefua funt.

Charitaseftquæformat fidcmamp;omnesuir tûtes. Dicitur autem formate uirtutes, non qüôdiiirtiiribusinhærrat,amp;det fpeciem, (êd diCitur formauirtutum,pro quanto perebarï tatem aflus uirtutum perficiuntur,quiapcr t hariraicm in debitum f inem ultimum, fcilicec fummum bonum propter (eipfum, quod cft Deusreferuntur.

Anima non eil accepta Deo nifi per cbari-tatun,quoad uoluiu^umjud pcramp;ciatur ha-

Chantas cfti au a bonorum trenrorum. ,1 Charicaspclt;(acumcxpellir,feuiuft beat.

Gr dusthantatis in q ^antumexpellit peo .cara runthi; Ptitno lollicchantas pcccatum tnonalcjnon quantum ad hab i uni,litd quangt; tut» ad adum. Libérât enim apeccatomor-tali,fcdnonâ poteftatecadendiintllud. Se» cundo mudotullit chantas peccatû mortafe, quantum ad a Aum habi turn, fed ucnialc ncui cto modo,ficur patetin aliquibus fandibea» _tis. Tertio onodo toUit chantas peccatû mortale utrotjmodo, amp;uemalcquoad habicun* non tollit,llt;d quo adadum. Talis fuie cbari» tas in beata uirgine ante conceptionemChri» .iti..Quartocharitascojlicutrunlt;^utroc|mo do, bc fuit in beata uirgine in concepttone de • poft.Tüc entmfuit in ip(a lublatus fontes pec-candi totaliter. Qii ntotollit chantas utrim que utroc^modo amp;nbsp;.nfoper oiLtiemmiferiamg Icdhoclutin patria.

Perfeda eft cha; iras,quando eft habitu magna,motu intcrioii direda, óf opèrecxtcriori lollicita,

Deraiione chai itatis eft.pi lus fa. cre Ocui* nobM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ^(ci c noi char os Dco»

Charitas eft nobilior anima Chrifti aliorii (ccundum quid, non au tern fimpliciter. nbsp;nbsp;nbsp;'

Rcfurgcns per potnitentiam in rainori chagt; ritate habebit maius gaudium accidentale, de bonis fadis prius in maiori charitate,quam de fadispoft in minor!, non autem maius gaudium eftentiale.

Prjter decalogi bona opera adhuc alia funC Multi ad exercendam piecatcniiSi adcuimm

Operaâpondficibusprærcn'pta, cumope tibus decalo^i conferripoflunt, Ôefubsequali pœna paric^fpe pr3emii,fcruarl debent.

Cbriftusfummo pond f id, ut fuouicado hic in terrisagend, poteftatem reliquit præfcri-bendiad lalutem opera, qux decalogus non præcipit.

Opera bona idco merentur uitam çternam quia mala opera merentur æternam damnad-Onem,

Semel accipitnus fide in Chriftum genera^ lern iuftidam,ut autem falutarem iufadamax;« cipiamus,illa emerenda eil opedbus.

Supra de iuitificadone, quære fentendast quas habent fcholaftici pro iuititiaex operi» bus.

luftidaeilobedientiaerga totam legem, b» naoperafunt obedienda crgalegem,igitilrbw na opéra iuftiftcant.

Opu»bunum fttaliquando opinioneiuftii« tiaf.« ‘alutis q iaerendae per ipfuni. -

Falfum eftjiuftuin in omni opere bono pee* ' care, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Operaqiiæ facit homoex febona, placent Deo,nec funtuicio(a,autmottedig!ia pecca* ta.

D^uscuratdC requiritnoftra opera proiufii - cia. Faififîimum ci), opera coram Deo omnia srqualiae(re,quo ad mentum.

Opera noflra meritoria funt, non tantû ha* . rumaut inarui«,cumcorporaliumxtum fpi* ritualiumrerum,lèd eaam iuftitiæ, uitæ xter* ■acamp;c.

41. Oubitans etiam,amp; qui incertus eft,an oper» fuaplaceant deo, tarnenpoteft operariopera placétia Deo,nec prcccat dubitationc, nec per «it opéra (ua,q jæ facit.

DE OPERIBVS» 7» gi'3tîam,iuftific.Ttioncm, uitam sptcrnamamp;c. Opera, qaç fidem fequuntur,iuftiäcant,noil quæ prçcedunt.

Per opera parer nobis acceflus ad parrem, amp;pcr opera meretnurhabirum,ut pofteadile* dioncmhabcamuBpacem confcientiæ.

Paulus ubi loquitur de opcribus,quôd ope-ranoniufrifkent, Temper intdligenduseftde cercinoniis Leuiticis,quç non iuftiScaruntjnec iuftibcant.

' Lucæcap. T.Renolrtuntur ei peccatamulra, quiadikxicmultutnzergo opera dilcAionisia fiificant.

Opera fupererogariua funr, peregrlnati'o-nes ad locaranftorum,rofaria,amp; lïmilia.

Petrus ait: Studetefirmam facere uocatlo-nem ueftram per bona operazigitur boaa ope« ra m erentur remilTioneno peccatorum.

Oinnia bona opéra amp;nbsp;mérita per peccatutn mortale perduntur, quia mortale peccatü nS folum animam necat, (èd 8i bona opera perire facit,reparancuruerô illabona opéra per poe nitcntiatn,

Bonum opus «impofitum in confeffione cX poceftatefacerdocis, magis (atisfant pro pec« caco^quäm opus,quodhonio fua fpöte facit.

OperaChrifti fucrunc maximc facisfado-* via 8c merttoria,! ta amp;nbsp;nofl:ra opera.

Opera fanÄorunn Ecckfiæ uocantur thefail jrusccelefiis, Si quia adbuc pafLones défunt ad Gol.i.igicur pcritoria mericorum nondumeft p.lena,ncc adimplcbitur,niGcumrcculumfinilt; tum fuerit. Eft autcm pcricoriauasuel domui Vlhi pariter multainferuntur,

Apud deum magna eftoperumdifFerentiiy peusenimlécunduin magnitudmemdi multi Vudinemoperumiudicat.

Fairumcfi:,Deumr3epe fordidiartlfîcig ma« nuak opus pracferre iciunio Si orationi facer'« dons.

Operatiouoluntatiscum exteriore non eft magis meritoria uel demeritoria, quam fit fo« Ja interior fine exteriore imperata.

Opei ationes quxdam funt mere naturales* fecundum quas nec laudamur, ncc uitupcia* mur.

In uita Chriftiana funt conlideranda quatu« or genera operatic num. Nam quxdam prxee dune ab ipfa chanutcdC fide formata, ut ea quç iirntabaiiq IQ uiroiufto fecundum legem,óï nrxeepta diuina,lt;Sc talia opcradicunturtota« liter bona*amp; raeritoiiauitx letcrn^« Quxdam au«

vOE OPERIBVS; 91 «ufemflunt contra Icgrm djuinam, ftchatita tem abaliquo prccatore,ficut(utta dchotnicl diaamp;c. qusetotaliterfunt mala, amp;merenfiir mortem.Quacdam opera fiunt abaliquo, quaç nee bunt ex charitate, nee contra charitateniy nee prepter deum,nee contra diuinam legem, fed naruralittr,propter aliquod naturale inter iffejUt drfendere cognatumamp;c. Quæ quident opera non funtmericoria,quia aliudrû,dilige te proximum propter Deum,amp; aliud,proptc» propinquitatem cognationis. Quædam (unr* quæ licet non proc« dät à charitate, ramen no fiunt contra charitatem,nec contra legem dei* intofiunt fecundum legem diuinamâipracccp ta amp;nbsp;propter Deum, amp;nbsp;ordinantur in charitate, fuut funtrelermolynæ, amp;nbsp;alia operamiferi cordiæ,quæ fiunt à peccatore,non proponcn-te manere in illo peccato,red defiderante age* tepoenitcntiam,pro utacciditin multi«, quae quidemopera licet non dicantur fimpliciter bo na,tarnen de fc nullomodo dicüturmala,pol{ quam non (untcôtracharicatem,amp;diuinapraB cepca. Erifiæoperationes polTunc dici infoi* (Ttes, quibus pcccarrixanima inrendit facere* quod in fc eft, amp;nbsp;difponit ad uitam.

Operari merifone, eft parère fruAumuitÇf Principium operation's eit uoluntas, line quanecopuscftrneritorium,ncclaudabile.

lt;e,opijs poenale,opus fatis FaAorium,opu« fol^ ana'iter bonum,opus conformatum,opus fu* ptre rogationi s, opus incarnacionis,opu s Defy amp;lïboriofum.

Opusbonum itioralitercft opus elicttumy aut imperatum conformiter ad di ft amen reft æ,id eft,inculpabilis ran'onis«

DifFcrunt opera moralia amp;nbsp;meriton'a.Nam operamoraJia dfcunturilla,quxcliciunturuel impcrantur ab ipfa uoluntatc fecundum efle complecum diftamen rcftærationis. Opera mcriroriadicuntur illa,quæcliduntura uo^ luntacefecunduminclinauonetn charitatisuef gratiæ, amp;nbsp;omne opus tneritoriana eft opus mo rale. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Opus ui’rtuofijnri amp;nbsp;laudabile eft triplex. NS Cjuoddam cft opus uirtuofum fimpicx, perti-nens ad uitam contemplatiuam,cuiufmodi cft amare Deum,audire milTam, orare Deu m Aliud eft opus uirtuofum fimplex pertinens ad tiitam aftiuam,Geur cft reciperehorpites,mini ftrareinfirnnit 8£c. Dicunturautemftaiplicia, quianonfuntpermixra. Tertium cftopusuir euofumperiincs aduitamaftiuam, dcrioatue ucró àplenitudinecontemplationisjuccft pre dicarc,alios docere: non enira fimpliciter peiti net ad uitam aftiuam docere, fed etiam cötein plauuam. Et opus uitat contempiatiuæ eft ßni

DE OPE RI B VS. ri pïl'dtfrnitlius Si ncbilius.quàmeff defaÄoO' Jgt;us fimpUx uitæaâ: uæ,ex quouira contenu» planua t ft fimplicirermt.'joruitaaftiua. Et licet opus linrpkx uit» adiuar lit bonunp amp;utr« tuckm, non efrram« n æquè ptrftdum, imd minus perftäurn opctc dtnuatoex etntem-plationc.

Efi autem duplex d PFkulras in opéré iiirto-©fo. Vnaexparre lt;nbsp;peiantis,amp;bare non facie opus in ft uil tuol ins. non cnim eqin rnr. Diffi-ciliuscft mibfMiuna'e,q'iairgt;orate ergoircll Ustftieiunare^uam orare Alia « ft d.ftn ulras «X parte opens infe,0^i|:a fa» it opus magi', me ' ritorium, unde doc tie amp;nbsp;pgt;æd.ca'f funt diftiti lioraopciibus folun nu do cortrn platic nis, difticuiratcoperis in le.igtiurkinr opnatna-'-gismcritoria Opusitaq^uiia atSiujc derina-ttimauiiaconccnipla iuaeftfin pinner nobii liusamp;uirtuoftusing ncie n oris qii'am (ir fin» plexcontemplatio. IMan ma'u» amp;nbsp;pet fcdii-s' lt;ft illuininarr,quam iucere: amp;nbsp;(n ur maius tftil Itntinarc,quant tuccicura man s eft,content -plataalqs traocte, quant de (ado contvtnplati folum.

Opera uiua dicütur,qu$ Eiunt ex radice fpf*« ; »ilualis,uiîæ,qiiç eft charttas,propter quç opc »ans remunerandus eft nitaçtcrna. Hçc tapien. per fequens peccatutn mortale mortificantur,, non per fe,nec abfolutèjed per accidens, amp;nbsp;in . relatione ad peccatorem, quia durante pecca timortalisobftaculojhomopertingerenô po, left ad effiicadam illorum operum,quia cîî pce tato mortali remuncrari nô poteft in uita xter na.Et dicuntur opera uiua, quia faefta funt à ui» uente uitagratiæ,amp; funtmeritoria uiteçccinç, quandiunonimpediuntur.

Operamortuadicuntur ilia,quç faAa func carente uita gratiç,uel quç non funt merito— ria uitç xternç, propter defeftum debitç cireur , ftantiç,quæ tarnen funt bona opera ex genere,-,amp; per côfequens mala uiuere. Qua? ucrófunt mala ex généré, non func mortuapriaatiuc, quia nunquam funt mala uiucre.Quæaurem à principio erantmeritoria, ôi poftea ruperuequot; nie mortale,dicuntur mortificata.

Secundum alios m ortua dicuntur opera, quç nunquam accepeata func ad beatificam prçnaia' cioncm,amp;calia func omnia,quçnon func elici-* taexgratia, lîcucomniaopcracxiftécisinmor tali, bed opera mortificata funt,quç ad prçmi* urnçccrnum funt à Deoacceptata,fcdper con fequens mortale peccatumabaflecutione prç-« mq impedita.

DE OPERIBVS. ni '■ Ékemofyna in peccato mortali fada,nô re»’ btuifcit,quâtum ad operancis merirum, quod niertretur,fi non in mortali fiertt, fedquantû ad tffcftum,quem aliunde habet, potcft reuiùi fcere. Exempli caufa: Elcemofyna in peccato rnortali fada,non reuiuifcit quantum ad mefj tum dantis,reuiuifcit tarnen,quantum ad orar tionem pauperum eleemofynam recipicntiû, quibus impétrant gratiam danti lt;nbsp;Sic abftinen-tiacorporisamp;caftigatioin mortalifada, non reuiuifcit, quoadmeritumabltinctis, fedquia caftigatio ex ipfo opéré habet carnem fubnce re fpiritui,quantum ad ilium effedumreüiui-rcic,quia cedcte fiftione caro fubieftior eftfpû titubquàmfinonpræceffifret caftigatio. Et de operibus fatisfaAionis eftidemiudicium,Gcuc amp;dealrisoperibus*

Opusmeritorium mortificatum reuiuifcit^ led opus mortuum,ideft,extracharitatem nû quam reuiuifcit. lt;

luftificatusper pœnitentiam poteft mereri âügmentum gloriæper bonaopera qüx fecit, di»m erat in peccato, amp;nbsp;hoc per nouam oblati Örtern inuirtutenouægratiae. Et hoc inde liquet, quia aliquis extra gratiamprincipis, ta-Bien multabonaagitalidslamp;exulà terra propter princ/pem, ilia opéra profunt ei, poftquS tcditingratiaaacumprincipe.Ettalisclemen*

DOCTRINA SCHOLAST. tianoncftncgandainDeo refpeftu iufiificati ptrplt;xnitentiain,qui ante panitentiamnun^ ccflabatorare, amp;nbsp;alia bona opera excrccrc. H/ncLucasait:Facite uobi's anakosdciniquO ' tnammona,utcunn dcfcccritis,recipiant uoJ in æterna tabernacula. TaJi'a opera à peccato*' re faAa,non funt tnorrua, fed uiua, amp;nbsp;à princj'-pio uiuO) quia àgran'a præuenkncc amp;nbsp;inr peIlê te ad bene agendum funç fada. Et ßcut non fe* quitur:Domus faifta eft ab homine albo, ergo cftalba,ita nonfequkur: Opéra funt fada ab bominemortuoin pccfafo,«rgo funt morcua. Boha igitur opera fada in peccato ualent iufti ficatioper poenitentiam poftconuerfionem, CO modo,quod didum cft in uirtute nouæcha ritatis.

Opuscarnale eft cpus carnis, uel uitiofum* ueletianimalum, Opusfpirituale ef^opusfpi ritus uel bohum,ucl uirtuo(uni,uelmcritorir umamp;c.

Opus poenale dicitur dupliciter ; uno modo Formalitcr,rciiiccc quôd infert adflidioncmj uelpocnamagentiinteriorem, fcilicrt trîAitiâ animçjuel dolorem exterioremcorpori, ut t3 iritio, ieiunium, caftigatio, labor corporalis» amp;c.Hocopusnoncft fatisfadorium,quia nec uirtuofum.Aliomoclo uirtualitcr,fcilicerquM do eminenterincludit perfedionPoperispoc« i nalis )amp; reddit hominemparatû ad fubeüaum I

DE OPERIBVS, 74 )paffîonc,autlaborê,fifacultasueloportuhiîaa occurrit. Opus fatisfaftoriumcft opus feu a-lt;Sus uolunotiselicitu! , feuimpcratus. Idea flagella undecuncÿ inferatur ab in trinfcco, n3 funt fatisfadoria,fed uolütariafufFei-entiaco-s rum pro remiflione peccatifatisfaftoria eft^ga ilia eft âuoluntate,tancp ab aftiuo principio.

Opus fupcrerogationis dicitur opus confi* ltj,uelquod fit ultra id,quod quis debet, Si o^ Èus rupererogationisincluditmeritum,quart gt;tu» non potefl propr ic feccre opera fuperero gationis,quia dcusnon poteft mercri amp;c.Qu j dicuntur propriê opera fupererogationis, ui-de locum de fatisfaftionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•! nbsp;nbsp;'

- Eftquoddamopusformatutn.Dicunturue-rô opera formata dupliciter.’uno modo per cx clufionemdeformitatts peccati; alio modo pet pofltioncdignitatlsmeriti^Si primomodoacJ cipiantur opera formata,fie præceptadeCalo-' gi obligât ad opéra formata : obligàt enim ad omnia pcrcatamortaliauitanda.Si fecüdo mo do,filoquamur de obligatiôecôditionalij mS data dtcalogiobligantad opera formata. St quis enimuult ad uitam ingredi, necefle efte* charitateferuaremandata,quæquidc charitas cflmeriti principiü. Mandata fi feruenturquan turn ad opera extra gratiam fadf a fuFFiciunt ad f uitandam pocnâ,amp;proptereanon fequitur, cp permandataobligetur quis abfolutè ad opera

' mçriiofia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K »

■ Opus operatum,amp; opus operans,Gc diftin* guuntur;Opus operatum eft opus, uel fignuiU cxteriusexhibitü,quod fitad lignificandüali« quid,amp; ualct cxinftitutione et paAo, Geutfä'* gt;nbsp;cramenta nouç legis ualct ex opéré operate,id eft,ex ui facramenti côferunt gratiä, ft nihil all ud impediat,id eft,ft ruCcipiens no ponaiobic^» uelnon eft peccatocoinquinatus mortali.

Opus operas eft motus ipftus agentis interior,et frudustftfacramentorumjutperea cofe quamurgratiann,non folum exopcreoperaiî te,fed ex opere operate, id quod nullis alii® o-pcribus,amp; ceremontisueteris legis eftconcef-liim.

Opus aliquodprodelTc alij, per accident dil pliciterpoteftintelligiraut quiaeftpurepaffi-quot; quot;nbsp;ua occaftoutilitatisillius, quiacxfemagisor dinatur ad defelt;ftum,quamuis homo ex boni-tatefua inde illius utilitatemeliciat, amp;nbsp;taleo-pus facientinon prodcft,fcdobeft. Alio mode, quia quamuis non ftt per fe caufa u tilitatis, tarnen ordinatur ad inducendii homines ad fa-ciendu alterius ucilitatem, amp;nbsp;tale opus pr odef fe poteftfacicnti,ftcuceft, mortuos fepelirCy quod prodeft uiuis Cepelientibusamp;c.

Opera bona mcritoria funttrium, uitf after nar,augment! gratiæ,(Si:rcmiirionispcene, Prl mumitaq: fcilicetpræmium fubftaniiale uitae ' Ktcrnætefpôdet radie! operis, id cft,charitat!.

DE OPERIBVS. 7s Praemiumacndcntale rcfpondet genen' opc-ris,ficutamp;augmentumgraoç, quia operibus excelJentibus , amp;nbsp;operibus Cupcrcrogationis, meremur magis augmentumgratiæ, quâma* lijs operibus.

Rcmiflio pœnæ rcCpondet poznalirati ope-rJs.Nam opera,quæ magis funt pœnalia,ma» gis funt mericoria rcmifTionis poenæ. Et eftre gula in Theologia, pœna cft refolutoria pœ* næ.

Sciendum eft diligenter,quod homo depræ miofubftantiali meretur tantum uno opere, quantum per mille inanente radice cadem amp;nbsp;noncrefeente.

Totauis merendiuitam æternam conliftic in charitate,non tarnen tetus effcftus,quia me rendi eflFeAus conftftit etiam penes magnicudi nem operis. Opera quç nô Hunt in charitate,li^ cet nô ualent ad uitam æternam, tarnen ad alia mukaualent, unde uerfus.Aptat cor,fcilicetad fulccptioncmgratiæ:minuitpoEnâ,rcilicctilIî quç deberetur,fi nô hcret illud opus, nôautem iliam quç iam debetur: côfert bona tcrrç,fcili-cettemporalia:occupat,fcilicct,nerithomoin terimociofus:afluefcit,fcilicctadbeneoperan dum.deleâ:at,fcilicetmentcm.’mitigat,fcilicet fomitem;arcet,fcilicctfluxumpeccati(3lt;:c.

Opus acceptabilc Oeo^duplex cil: alcerum mericortum,(5i:uirtusmoralisex gencrcamp;bo' ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 lt;

DOCTRîNA SCHOLAST.’ fia intcntioncrecundum exiftcns poteft fat fît in pcccaro morta]i,non autcm primum.

Opera omnia fàtisfaAoria rcducuntur ad cria:adcleemorynam,ieiunium,amp;orationein.

Opéra hoïs à charitate dicuntur uiua, mär'* tua uerôdicuntur,quçfiunt fine charitate.

Opera mortiia funt meritoria, non quidem proprie',id eR,excondigno,fed quafifimilitu.' dinariè ex congruo.

Opera mortua ualent ad babilitatem gra» tiae,amp;adabundannam bonorutemporalium, fed principaliter habent honeftacenii, iocundi tatena,amp; pulchritudinem.

Operamortua non uiuificanturperpœni» rentiam,necquo ad meritum,nec quo adfatis^ faAionem.

Opera fatisfaftionis poenitentiæ facramen-tab's mortua funt,quç non relinquunt aliqueni eflFeAum in fatisfaciente, poft($aAus tranftjt, oportet, quod iterctur, quf autem relinquunt fioft fe effeAum in fatisfacietibus poftq^ aAus atisfaAionis tranfrit, ficutex ieiunio manet carnis debilitatio, amp;nbsp;ex eleemofy nis largitis « manet diminutio fubftantiæ t non oportet, l^erçRtuh

DE OPERIBVS. 70 ’ Quôdficut pcccataaftualia tranfcunt actu, amp;nbsp;remanenc reatu,ita bona opera tranfeunc a-lt;ftu,amp;remancntmerito. Bona cpera quandiu funtconiundaradici merendi, dicuntur ulue*^ tcgt;quando auccm abillafeparancur, dicuntur nior),quandorcucrtuntur,dicuntur uiuificari«

Legis impletio eft externa obferuatio legist Legisinnptetio ad iuftitiam coratnDeo, in poteftate hdmanarum uirium eft.

Leg! turn perfedè ratisfit,quandouolun-tasnoftraaliquo modo accedit ad externa legis opera, amp;fi non omnino purus amp;nbsp;confenti-ens animus accedat.

Subueteri Teftamcntortquifitus fuit ad im pletionem legis confentiens amp;nbsp;purus animus, innouoautem Deuscefiit noftræ infirmitati, ira quod iam fan's Gt in implenda lege, externa lcg.is opera praeftarc.

SubnouoTeftamentopræceptaDeicômu» tara funtin conGlia, ntc ad omnes pertiret fa* tisfacerelegiconfentientibus animis,fedcan-Ciunad perTcdiorcs,

Legis opera in hoe nobis propofita funt, ut à nobis ad iuftitiam pro peccatis impleantur.

Chriftus femel fatisfccit legiin uaiuerfum, pro peccatis prætcritis, nos ucrô nunc imple-jnuslegem ad iuftitiam pro peccatis noftris.

Quia Apoftolus ait ad Coloflen.cap.». EgO compleoea,quæ défuntadflidionibus Chri--ftitcrgoChriftiimpletio non eftperfedaadiu ftitiam pro peccatis.Fit autem pcrfcdajquan* 4o impletionoftraacçedit.

Nihil minus uerum eft, quam Chriftum fua legis implçtione,ad æternam iuftitiam pro nq biiduraturam,legi fatisfeciftc.

Nec hoc uerum eft,Chriftum perfeda ftta It gis impJetione meruifle nobis donum inchoalt; tionis ad complendam legem,loco teftimonij gratiarum adionis.

Falfum hoc cft,noftram Icgisimpletionfj non ob aliam caufam fieri, quam ut ilia teftc-mur de noftra fide,acceptaquc iufticia,amp; ut ilia grati fimusDeo.

Lcgisimpletiopoft baptifmum fufeeptum, fam effieax in nobis redit, ut queat diuinæira? proiuftitiaopponi.

Noftra legis impletio ex opcrc operate melt; KtHriuftiti^nh . nbsp;nbsp;nbsp;•

Cbnftus meruit nobis'primam grat/am few habitum quendam, cuitis êftinclinarc, ut ua** leamus implere præccptaDei facilius.

‘Voluntatis eft implere præceptaDei, nifi quod habitus,quem meruit nobis Chriftus,cx timulet nos,uc idem faciamus libentius.

Habitus illcferuahdiatŒimpIendi præceptaDei, que meruit nobis Cnriftus, paratur per præcedcntia noftra mérita,amp; fit auAior.

Chriftus ait : Si uis in uitam ingredi,ferua m^ data:ergo eft in noftris uiribus feruare manda ta Dei.

Homines fine fpirituranftopoffuntdilige-reDeum,amp;præcepta Deifacere, quoadfub-ftantiam aduum,mtreri gratiam ac iuftifica-tiotiem operibus, quæ ratio per fe efFicitfinc fpiritufanfto.

DOCTRINÄ SCHOLAS. tur,amp; illls folum adimplendum datafunt, qui funtinftacu pcrfcAionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Mandata h obfcruencur quantum ad opera extra gratia (aAa^uificiunc aduitandâ pjtnä, amp;nbsp;per hoc no rcquitur,quód per mandata oh-Itgetur quis abCoiutc ad opera meritoria.

Irapktiomandatorum del dupliciter potefl «ccipi.VnomodoquoadfubßantiäaAusprs cepti. Sic audiens MiiTainin die Dominica,(ub lt;ienicnsparcntibus,dmseleemofynam in ex^ trema ncccHitate conf xuto,etiâ quacunc^in.* centione hoe faciat,implet præceptû faciendo aAumprxcepti. Aliomodo fitimpletioprae lt;epti quantum ad intentionem præcipientis. intendit aüt Deus prçcipiens in omni pcepco. Ut illud obferuando mereamur ad uitam ^ter-' nam ingredi, fecundü illud; Si uis ad uitä ingrc 4i)(crua mandata. PoteR aüt homo per hberu arbitriumcxfuisnaturalibusdiuinapr^cepta, quo ad adus fubRantiaimplere, fed nô ad inté xionemprjcipientis, quj eft confecutio falucts noftr;. Poteft enim honorare parentes,audirc Miftam, dare eleemofynä in articulo neceft'ita titcxnaturali honeftatcamp;pictatc,nó ordinan doin deü tanquamin finc,d^ita non ex gratia. Ad hunc autem hnem nô agicur^nifi per opera meritoria,qux prxfupponunt gratiam.

Ad pr^cepta quis poteft fe habere triplicitcr. Autnon feruando ümpUckcr,fednegligendo aâutn

DE IMPLET. legis; 7» aftum prçccptû, quo tempore p racer pt us efl, quo ad afFi rmatiua, aut oppoiitfi facicdo,quo ad negatiua. Secundo modo obferuando quf dem ad literâ) h oc eft,adü prçcepcum exercen do,amp;prohibitü omicccndo,non camcex chari rate. Tertio modo utrunà implendo propter deü bn^licer e^c cbaritatc. Primus tranfgreffor cft,amp;peccat mortaliter,tertius raerctur uitam 3ccernam,Cecundus non meretur, neej pcccac, niß(orteineotempore,quo tenetur merer), ut in dominico, quo tenetur aAualitcr eligere dikAionemDei luper omnia,aut dum tenetur Te prçparare ad facramenti fufeeptionem*

Abrogatio legis eft tantü abolitio literf le» gis,nô dominijjCyrannidis dic.ipfius kgis, qug poftrema noftra legis impktione colluntur.

Quia in finitæ crant ludforum leges,igitur Deus confuJens noftr j infirmitati, legum muj citudinem abrogauit.

Ceremonialesamp;iudiciales leges tantum ab rogatæfunt, Moralesrelidxadiufutiampro

In locum Moßicarum legum fuccelTerunt PontiCicumleges,præcipucili{^, quæaguntdc Geremonijs»

Lcxabrogata eft cum annexaconditionc, ut G hoc uel iilud fecerimus,iufiificcmnr.

Chriftiana libcrtas eft libera alTertio â lege Molïs,fed non à lege Chrifti de dileAione, que teferuata eli ad lulti ficationem.

Chriftiana libertaselt libéra alTertio à legibus CeremonïalibusiSc ludicialibus, fed non à Moralibus, quæ rclidæ funt ad iufiihcatio-nem.

Liberi Turnus bAi à legibus Mofaicis ,fed iL lis fucceflerunt Pontificum leges de operibus fupcrcrogatiuisj quae impétrant nobis iufti-tiam.

Libertas Euangelrjmalc'diFinitur, quod fît ereptio omnis iurisipßus legis,accufantis SC damnantis nos propter peccata.

Libertas eft multiplex,libertas àpeccato, libcrtas à miferia,amp; libertas à necelTnatc. Libertas à peccato fupponit pro uoluntatc,amp; connotât cam elTe in gratia, Libertas à mifc-ria,

DE LIBERTATE CHRIST/ 7, ria,connotât cam cfle fine pozna. Libertas â ne ccffitate,connotât eam non poHe cogi. Inpri marcHauramuràgratia, media referuaturnoi bis in patria. ludicaturprima libcrtas naturae« fecunda gratiæ, tertia gloriæ. Prima baba muicum honoris,fccundamultumuirtutfs,ter tiamukumiocunditatis.

Secundum aJiosdiftinguiturlibcrtas,inti^ btrt3zemniturx,inlibtrt3temgr3ti^,amp;inli^ bertatem gloriæ. Libertas naturæ eftàcoa-ciionc,libc rtas gratiç eft libertas à culpa,liber tas gloriæ eft libcrtas à miferia,

Crux armis Papalibus infigniter erefta, era ciChrifiipræualetjautadminusæquiualet. ' Non omnis uita crux amp;nbsp;martyrium clt,alio qui mortui iufti amirtunt trucem amp;nbsp;martyr»* üm,quæ duo tarnen retinent habitu, ■ EE HVMILITATE. gt;nbsp;Vetc humiles funtjquicxternis geftibua,uc . fiitugt;

- DOCTRINA SCHOLAST» fiitu,ceremoniis,ritibus,amp; alij s externis obfef uacionibus incedunt.

Humiliatio eft quaHtas amp;nbsp;ui'rtus in nobis» Humiliatioexopcre operatotuAificat, 3t neréturuitam éeternam,

~ Humilitacisin uita æternacertifunt gradua amp;nbsp;ordtnes,6ngularia præmia Sic.

Sacramenta noui TeAamenti iuAificant CC' iam eos, qui non ponunt obicem, hoccA, qui noncredunt.

Quia in facramen tis Si dra iacramenta ma gna myAeria peraguntur,qi)are zquum cAi tnultis ccremonijs iJla adornare.

Sacramentum fidci^nonfides facramend iu fiifkar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacra*

SacramentarctnüTioncm peccarorumftm ptrdedcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Non uallt; t argument G.Skut circüdfio nihil lt;ft,ita nee bapn Inr.us, nee participario canar«

In ufu facramentorum non rcquiriiur fides, quæcredatremittipeccara. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Peccat mort aliter,qui contemnit fufceptio nem facramentorum confirmationisamp; extre-mæundionis.

Prçtercamuliaaliafacramentaamp;farxSafi-gna f uerunt in lege nature,ut undio lapidis la cob,Gen.2 8. racnficium arietislocoliaacamp;c«

V eteris teß.uaria figna fuerûr,quçdâ fuerüC medicina, ut circumcUjo amp;nbsp;facrificiû pro pccca

t/sjquædam præparatona,quibuspræparâ-* bantur ludei ad cukum dei cxequendum,quç-damfignibcàtotiaueritacis fub nouo teftarnc to reueland^: Sic ludjis loco baptifniatis fuie tircumcifîo,locopalt;;nitentiæ,comrauniara‘* crificia,loco ordinis/acerdotium amp;c. i - Veteris teitamentifacrificia, nihil conféré« Länc ex opcre operate, fed folutn exopcreo* perante.

Septenarius numerus,eft numerus uniuerfii tatis:ergo non oportuit efte plura,nec pauciO ra facramenta,quam feptem.

, Apocalyp.j.Septemfuntfpiritusrergoamp;c* Septem lunt principales uirtutes,tres diui-tiæ uirtures, fides, fpes, amp;nbsp;cbaricas, quatuor Cardinales, Icientialeuprudentia.fortitudo, temperantia,dt iuftitiai Perfidemfignificatur, baptifmus

DE SACRAMENTIS. 8t fcaptilmus.'pcr fpem undio: per chaiitatcccc-tiaDominrptrfortitudïnemconfirmatiorper iuftinam pœnitenriarprr (cientiam feu prüden tiani,ordo;pertempcrantiammatrimonium»

Chrifnaain facrameto côfirmationiscôficitur exojeo arboreo amp;nbsp;balfamo ,non alia materia*

Quemadmodum Deuspermofenîn ueterl teftamento inftituit oleum feu Chrifma, ita in nouo teftamentopcrapoftolos«

Mofi præceptum fuit,Exod.J9. Vt fanfturrt oleum faceret,idlt;j in figura adlignificandutn oleum in baptifmo amp;nbsp;confirmatiohe.

Chrifma ut cô(êcretur,non eftnece(rariii,fed quiaeonfecratioChrifmatis pertinct ad dignt tatem facramenti,confccrari igitur debet.

Nihil ualet ad impugnandum Chrifma,h«c obieAio. Chriftus non eft ufus Chrifmate:cr-goCbrifmanihile(t,quianondecuitChriftum externoChrifmateuti,fed interno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Quod duplex oleum amp;Chrifma fub officio MilTae cÔfecrentur,h jc caufa eft lt;?lt;; inde accidtt,

quiaex uolütate fpirituffanclific, qui regit Elt;f ckfiam,datilliomnia necelTaria,oidocet iIlS omnem ueriratein.

Forma côfirroatiôis b çc elTe debe i.Ego figno te figno fandç crucis,amp;: ungo te c brifmate (an A ficariôisjin nomme parus amp;nbsp;filri amp;nbsp;’piritufs.

QLiiexcomnaunfcatusert, amp;nbsp;fpiritualibus fiibialt;crp(xnis,non debet confirmari,neccon firmandicompaccrficri.

Nerno accipiat confirmationc,nifi qui iuftg ætatis eft,amp;prius eft cconfedus.

In facramentoconfirmationisfpiritualiscô paternitas inefioatur inter tonfirmandum,pa genres confii-mandi,amp; compatrem,iteni inter confirmanduro,amp; Jiberoscompatns.

Vitra duas perfonas, nemo ducat ad confit marionisfacramentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Poft confirmationc decet confirmatûligatn capitif portarcufcjîChrifmaexpIicatû fuerir, capur aîït lauari nô debet nifi poft fep tim îî die.

Confirmarinôdebtnrabire,nifipriusocsln côniune bcnediélioncabepircopoaccepcrint. t

Con parer ex b3pnfmo,nô poteft eue corn pater tfllacrair.ctüCvLr...at(onis. Ho

DE SACRAMENTIS. «r Homo ex peccato originali habet in fc fom tem,hoc eftjcintillam maii,amp; incendium pec-catiin carne quod in baptifmo quidem minui-tur,fed non tolliturjtollitur uerô per iaCramc-mcnruni confirmadonis.

In cônnunc cofertur in lacramento côfirmarj onis exopcopato.gratia, tem'dio peccatorü, Infacrameiito confirmationis imprimitur confirma to charaAer^ui iîgnum e ft iingula* ris militixâdfortitudinis.

Côfirmatus plus grade habet quâm qui tantû baptizatus eft,quia duplicis facramcti gratiâ.

Epifcopi qu! negligunt pueros in facramen to confirtnationiS;pcccant,amp; fpoliant pueros Unogradulâiutis.

»Sicutinfacramctobaptifmiregeneiàmuracl uitâaninuÇiita in facramento cô tirmationis co firmamur Si roboramur ad mihtià.lt? licut In baptifmo accipimus remifTionc peccatorü,ßc per confirmationem accipimus fpinrumfan-Aum.ltem ficut in baptifmo datur gratia in re miïïîonem, ica in confirmationc datur gratia in corroborationem.

Qiiia Icfus Chriftus iinAus MelTias cftxrgo decuitcuminftitucreChrifma,item, quia nos Chriftiani,hoc eftjUnAi uocamur; ergo decuit Chriftum Chfifnia,ur per illud fieremus pci fc âiCtirifuani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 2

Impofidoms manuum in fcriptura fit men-» tiorcrgo confirmatio eft facramentum iure di* uinoiniticutum.

Dare facramentum conffrmadonis,ncmini licet,nifi Emfcopo,quiain Aftis kgitur, quod PhilippusDiaconus praedicauit quidcalij$,amp; fuaprçdicatione côuertit alios,fed Petrus amp;nbsp;lo annesapoftoli mifli funt,ut conuerfos à Philip poconrirmarent, amp;darent fpiritumfandum*

Ntceflariumeft ut baptizati accipiant chrif ma, ut ccL’leftis regni participes fiant.

Quanquam feriptoreg quidä fendant,Chrif ma efle inftitutum conciliorunn, tarnen in hac parte non eft illis credendum, quia Chrifma ii» ris diuini eit,amp; ab ipfo Chrifto inifitutum.

Non eft de poteftate Concilioruminftitue-re facramenta,fed tantum iâcramentorum ei'-remonias,fpe(ftantes ad facramentorum çfti-» madonem,ornatum,amp; dignitatem.

Verifimilecft,apoitolosfacramentüconflr-matiôislnftituifle,qulafuerütcolünæecclcfiç, amp;:habuerütpotcflatc feribedi Biblica feripta.

confirmationemnegligunt, non ex c5 remptu,fed quia in alpibus amp;nbsp;remodslocis ha bi tante s, quo m inus p offunt fuum epifcopuna adire,nöpeccant mortaliter,quiaprjdidinon obLgantui ad dilfuiha} imó impoiïibilia ferè,

Sacramentum confirmationis adæquatur fâcramento baptifmi in perfeftionejiono con-firmatioctiâin hocexcellic bapnfmum, quia â dignion minifiro dacur. Nullus cnimfim-plcx minifter amp;nullus laicus,poteft dare congt; firmationemjexccpto folo epilcopo,

ConFirmatloetiam in hoc cxcellitbapdf-nium,quia in conf irmatione deus plus graciæ dac hominibus, qua con Firmacur fpirituali mi litia,contra tentationes Sathanæ.

Confulcius ôimagis piumeft, ubi cimendus cßdolus,aut otfendiculumiCommendarefedi uinæmirericordiæjquàmab hærccicofumere facramcntum.

Extrema unAio «ft facramentû abipfo Chri ito inftitutum,amp; à S. lacobo Apoltolo procla matum. Namficut innoftroingrelTuinhunc mundumChriftus nobis facramentum dédie bapcifmi: ergo decuit ilium quoque dare in no ftro egreffu ex hoc mundo Facramentum ex» tremæundionis.

DuæunAionesracramenta Punt: unftioitï conFirnaationcjamp;excremaundio. Vndioin bapti(moamp; inordine,noneft facramentum, fed res facramentalis.

Omnes Catholicià mu'tis ufej; fecuüscrc-diderunt excremam undionem cFTe facramen tum;ergo elt uerè (acramentum.

Sicut deus pro fanitate corporis certa rem« dia ordinauitjfic certa remcdia pro fanitate a* nimæordinauit, ex hi# remedfjsexcellentiffi' mum eft extrema un Aio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Innoccntius prinnus dicit. Lxtrema un Aio cftgenusfacramenti :ergo facramentum eß-.

In extrema unAionc externum fignumeft» amp;nbsp;facramctalis operatioiergo extrema unAio facramentum eft.

Qiianquam aliquid eft dicere, fpiritumfan» AumperapoftolosextremamunAionemin-fntuiü'e,tamenpotiusrcntiendunn eft hoe facramentum abipfoChrifto inftitutumeiTc.

Marciff, ttegreflîprædicabantjUtreiîpifce rent,!?!: dæmoniamultaeijciebant, amp;unge-bant oleo multos ægrotos.amp;fanabant :crgO cxtrernannAioeftfacramentiimàChriftoin-ftitutum,amp; ab apoftolis frequentarum.

Ltfi fecundum quofdam negetur circa locum Maret,Chriftum inftituilfe extremam un Aioncm,tarnen ideo non fequitur, extremam unAioncm à Chrifto non elle inftitutam,ratio eft,quia multa fecit Chriftus,quç non funt fcri pcajefteloanne eap.ti.

PiccredendumcftjDiuumlacobum, fuana do Arinam de extrema un Aione,à Chrifto pr j gt;nbsp;ceptorc accepilTe*

J Fieri'poteftjquôdapoftoliolimalhforma circaextrtinam undjoncmufi funt, quam ho dicunturecclena,idq;difpenfatiué.

ExremaunAiomulta priuiltgia habet præ alijs facramentis, quia quàm plurimisucteri« teftamcnn figuris præmonftiata fuit.

Dauid ter undus fuit. Primumin domo pa tris fui,i.Rfgumi^. Secundoundus füptrlu dam in Hébron, î.Regumj. Tertio fupero-nfinemludçain,2 Regumj. SicomnisChriftia nus ter ungit ur,in baptifmo, in côfirmatione, amp;in extrema undione.

Extremaundio in ueteri te{tamento,non habuit facramentum oppoiitum,ficutbaptif-mus habuitcircutncifionem amp;c.Caufaauccni hæc eft,quia in ueteri teftamentonemo potuit uenire in ccejum, fed omne» uencrunt in limbi rum infernum,in hier ojßell.

Extrcmaundioproprièloqucdo,indcdici-turjouianeminidarideoet,mil extreme infir-mOjÂ: de cuius fanitate, non cft pes reliqua.

Extrema undio non datur propter infirmf tatem, fedpropttr difceirum ex hoemundo.

Auguftinusait : Sacramentum eft uifibilis forma inuiGbilis gratiç, undi o extrema eft fa cramentum :ergo undio extrema non tantS fignificat externana fanitate, fed eft facramen.-tum gratix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 4

EfcJefia fcmpcr credidit extremam undio-nem eiTc facramcnrum gratiç,amp; tollere uenia liapcccata:ergoplrcrcdendumeft,quodEccIc (lafempercrcdidit,

De propria extremæ undlonis opération« eft,rollere uenialiapeccata,(îne qua nunquam cfthomOjficut loannes ait; Si dixerimus,pec-carum nonhabemus amp;c.

Materia extrem? undionis debet elfe de o-leooliuarum, quia in ueteri tcltamentogt;non alio oleo in templo uß funt«

Quia oleum oliuarum fouet amp;nbsp;eft falutarC) fgiturßgnificatinternamfalucemconrcicntie) uel ipfum confcicntiæ nitorem.

Oleum oliuarû ßgnificac Içtitfam, extrema uerô undio eft facramentû læ(iti?:ergo nô oie um nucum,aut aliud requiritur,loco materi?.

Oleum oliuarum fie adeo eil uera materia extrem? undionis,quod etiam neq^ Papa necÿ Concilium illam mutare poteft.

Sunt qui fçribunt, Chriftum extrema undl oneufum elfe, quandofputo emiffoin oculos coeci,eumfanauit,Marcis,

Non fatis eftad mate ri â extrem? undioni» habere oleum oliuarurajnifi amp;nbsp;hoc tonftcratu fueritabEpifeopo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P14

Pitcredcndum en,quôd oleum,quo ufi (unc apoftoliinungendisægris prins à Cbrifto fue hr conrecracuin, unde Ôi Dauid Pfal.4. OlcO Ixtitiæ unxi eum amp;c.

Sacramentum extremæ unfti'onislure ab pifcopo dari debet,fed quia epifcopialijs rcbu« quamplurimisoccupaci func,licet facerdoti* bus feu presbytehs, quod alias deiuread epU fcopospertinet.

Form a extremç unftion is haec elle debetî Ego ungo te oleo (an Ao,in nomine patris, amp;nbsp;S ltj,amp;rpirituflanAi, in hoc, ut quicquid pecca-uerisper indecentem uifionem,iibircmitta-tur,amp; purgetur per un Aionem hanc,

VnAio extrema ex opere operate confert gratiam,reini(rionem peccatorum uenialium) amp;nbsp;iuftitiam,ficut amp;alia facramenta.

Laicuscfiam in extrema necefTitate, tarnen non poteft miniftrare un Aionem,item nec dia conus,nccEuangeliftahocfacramentum dare poteft.

Extrema unftiorequiric fingularem uirtu» temexperfonis miniftrâcibusjàpendet exdi-gnitatr perfonarum,quf adminiftranteam,

Euchariftïicftfacramenrûin efle quicto,un-Ä.oin cHe fucce ffiuojSi tranfitorio ipfo a Au.

Sanus extremam utiAionem acdperc nôpo teft. Non quiuis morbus eft aptus ad extrema unAionem,red tantum Jœtaiis.

Quando dubitatur de uita alicuius, hac for gt;nbsp;ma utendû eft:Si es mortuus,non ungo te,fi uc rómortuus no es,ungo te hac fanAa uiiAiôc.

Infanifempcr non pofluntefTe participes hu iusfacramenti,quoniamnon habent aAualia peccata.

Deuotiofufeipientis auger mcritumexpar tc operis opcrantis,fcd facramentum unAiois habet fuam efficaciam ex opere operato.

Nec infantes pofl'unt participes fier I huius fa cramenti,quft nondü habent aAuaiia peccata.

Aetasad extremam unAiontm apca, æfti-manda uenit ex ratione, ad quam qui uenit, Si nouit quid bonum,quid uc malum eft,is pote t unAioneuri.

Quantu ad corporalia remedia attiner,non opuseft, ut totuincorpus ungatur, Ted tantii ilia membra,in quibusprincipaliterineftmor bus,ita extrema unftione,non omnia corporis membra unguntur, fed tantum ilia, exquibus oriuntur,amp;:p«r quæperficiuntur pcccata.

Tres iiirtutes animæfunt,quæinclinantnos ad uenialia peccata: uirtus cognitiua,uirtus co cupitiua, amp;nbsp;uirtus fen(iciua,quarcin omnibus his membris,quantum concedit horteftas,fieri pottft undio. Cognitiua uirtus amp;nbsp;fenfitiua in quincç fenfibus agunt. Vnde quinque fenfus ungidebent:Concupitiua in lumbisde pedi-bus,undeamp;c.

Septem funt capita lia teembra, quç ungi de bent:quinc|,' fenfus,lumbi,pedes, ocuii, aurcs, mantis.

Vniftiones omnes refcrunturadtinumin-ftansprolationis uerborii ultimæ undionis, pro foluenda unitate facramenti.

Manus faccrdotisin extrema undione,n5 intus ficut Iaico,fed foris ungfitur, quia faccr-dotismanus priusinordinationcundae funt,

Vbi deficiunt membra , quæungi debenr, proxima pars corporis loco deKcientis illius mcnibri ungi debet*

Quæftio cl^an natura coccus ungi dcbcat f Refpódeturanirmatiur,nam licet coccus opc* ratiuo uifu non pcccauit,tarnen mah ad uiden dum concupifcentia pcccauit.

Quidam ftatuunt,unamunAionemin uita fadam ruflriccre, quidam putantpoftannüpri mum iterandam efTe^hquis ruriumin mor-« bumincidercr, quidam poit tres menfes conce dunt repeticionem, quidam totics repetcdaW permittiic,quoties quis inloctalemmorbum incideritamp;c.

Nihil maculati introibit in coclum, ergo fe.* fiinanda eft extrema undio,per quam purge» mur ab omni macula.

Extrema undio operätur in gratiam ex uir tute facramentalijfeu uirtute facramenri.

Si duo clTent in æquali merito : alter difeede rethincßne extrema undionc: alter cum ex-trema undione, tunchic pofteriorlongebea-tior ßeret, quam prior,amp; haberct altiorem grä dum inuita æterna, quia Deus maiorcro glori amfalutisdatillis,quihicin terra habent ma* iorem gratiam;

Si quis in pocna purgatorij e(ret,cunc libentt USpocnamufk^ad nouilTimum dicm patidebe rct, quam unum gradumper undionem acce» ptum, non habere.

Veniapcccatorum uenialiumeft proprius extremae undioniseffedus.Eteft hiccertusex la*

Iacobo,quandoait;Si quisinGrnnaturamp;c. 1 Eft exrremaunAio remcdium contra pecca ta,non originalia,quæ baptifmus tolli't,ncque contra mortalia, quæ pccnitenci'aauFert, (cd tantum uenialia.

Sacramenta licet in genere tollant uenialia peccata,extrema tarnen un Aio proprie tollit.

Extrema un Aio tollit quocÿhumanasinfir-n)itates,ex quibus non poteft efficaciter opc^ rari opera uiix; item, tollit tentationcsSata« næ amp;c.

gt; Extrema un Aio armat amp;nbsp;animatbomincnigt; utcum diabolo tentante confligere pofTit«

Inbaptifmo daturGdes.ln conGrmationCy fortitudo.In facramento altaris charitasJn or dinefcientia. In pœnitentiaiuftitia. Inmatri^ monio conuncntiaâi: modeftia,lnunAionc câ £rmatio fpei.

VnAio extrema, quanquâmper Tenon eu« retmortalia peccata, tarnen per accidens curat, ut iiquisin extrema nccelTitate mortiscCi fet depeccato mortali attritus amp;nbsp;côtritus,mo do accipiat«xtremam unAionem, falutcm c3 fequi poreft,alias damnatur. Item fieripoteft ut quis confelTuSjtamen non accipiat abfoluti ontni,propter fuam indignitatem erga pani« tentiam,3d quamlicetineptus Gt^tamen aduti Aionemaptus elTe poteft.ltem, Geri poteft, qj quis confcGus, inpeccato mortali adhuc ßc quo

Tollit tandem extrema undio magnâ partem temporalis pojnç,qiiam quis ferre cogéré ' tur propter fiia peccata,liue hic,fiue in purga-torio. Vtfi quisdifcedcnshinc fine tinflione, ■deberetad fexennium patiinpurgatorio,fiac gt;ciperetunAionem,minueretur tempus pœnç amp;nbsp;pœnafimul.

Quando eleemofÿnæ Si oratlones pro mor tuis tollunt pœnam peccati, cur idem non fa-* ceret extrema undior

Extrema unlt;ftio captiuos ducit malos Cpirf-tus,quo minus nocere Si tentave poiTint, , Ad aliquot dies fe contincre, ne quis poft ac reptamun(ftionem,nudis pcdibus terram at-* tingat,decctChriftianum,amp;fptAat ad dignica temacreuerentiam ranci facramenti.

Membra extrema uncftionc unAajCumftu-* paextergi debent, ftupa uerô comburi debet, autinfluentemaquam proijci.

Homo per fe nullo facramento opus habet, quia Deus fuam uirtutem nonallegauitadfa-cramenta.

N'jHo modo concedendumeft, facramen-tanou^'iegisnö confcrrc gratta luftiHcantem, lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

DE SACRAWcNTlS, «8 nonponcntibus obicem,quia hæcopiniocoft temptiim réconciliât facramentis.

Nihil probabiic habet hoc argumentutnî Omnc quod non eft ex fide, pecca rum eft tergo facramenta nouæ legis non conferunrgra-tiam illi',qui non ponunt obicem.

Sacramenta ct iam incredulis dant grattam. , Falfum eft,fol3mfidemnôponeret)bitetn3 Si cxzzra. omnia obicem e fle.

Pofitionem obicisinieiligunt fcholafticide aâuali tantum propofitoexternipeccati.

Tantæ uirtutis finit (acramenta Ecclcfiæ,ut fclo etiâfufccpto uoto hominem faluare que-anr.Hinc catechumen os faluos fieri,certa fide credimus.Hinc liibita morte morientes, uolen teshabere facramenta, æternaptedemptionis participes fieri,fan AadocetEcclefia.

No icquitur Chriftus eft,'quicrimina remit tit,qui baptizat amp;c.ergo non ui facramenti ac cipimusgratia,rem;flionempeccatorumamp;c.

Sacramentum dicjtur a' (acrando palfiuc, G-cut medtcamentumamedicando, (xornaraen turn ab ornando : fc lacramentutn clt aliquid, quo quisiacratur;

Sacramenta funt medicamenta perfefta, Si pigmenta odorifera,amp;unguenta lalutifcra,fa iutifera refpedu ægroti cui andi, odorifera re. Ipciftu Dei piacandi.

pro facro myflcr«odïuinitatis,incarnatipnKj amp;c.Secundopro facro figno, ucl facrar rei Gg' no,amp; hoe modo extendit fe ad facrificia remontas uetcris Teftamenti.Tertio modo, figno gratïæ eflFicaci ôc cerro, amp;nbsp;fie noui Tcfta* mcntifignadicunrurfacramenta.

De fàcramentis noui Tcftamenti dici poteit folum, quôddantgranam ex opère operaco, de ueceris facramentis non poteft dici.

Sacramentum eft corporale uel materiale elementum forts fenfibili ter propofitum, ex fi milirudine reprefentans,ininftitutioncfigniS cansjexfandificationecontincns aliquamin-» uifibilemamp;fpiritualemgratiam.

Sicuthabec fe aquaad diluêdas maculascolquot; porales, ficfacramcntaadabiuendas maculai îpiricuales.

Sacramenta nouæ legi's funt caiifr, fine qui non,quia funt eau fæ efFcdus facramenralis, ôd non caufæ naturahs.ltem ex uoluntariainftitti tione d uinafine eis non caufatur cfFedus facra menfalis,caufaturaureineis pofitis zergolunt caufæfine qua non,£xdeicriptionccaufæ,fine qua non.

Sacramentauetehslegis, amp;nbsp;G non conculc-tunc gratiam ex opère operato,tamencontu-lerönt gratiam ex opere opcrante,(iue per ma dum mericiex deuotione lufcipientis«

M orbus/eu culpa originalis tollitur per ba p tiPmum, a dualis culpamortalis per poeniten tiä,culpa uenialis per extremaundion?. Igno rantiaamp;difficultasdifcernendiinter bonumamp; main per ordincm,quo datur clauis feientig ad difeernendum. Malitia,liueincIinatioadmaI5 in uoluntate,per euchariftiam,qugmucatrufgt; cipientem in iufeepeum,incorporât amp;nbsp;unit, per hoc uoluntatis inclinationem malam in ba namtransformat.Contramorbum,quieftin« firmitasrefiftendiamp;proficiendi in iralcibili,da turconfirmatio, quæ roboratad confitendâ nomen Cbrifti in perrecutionc.Contra concu-pifcentiamillicicoruminconcupircibili datur ma trim onium, quo excu fatur carnalis co neu pifeentiaeadusà crimine.

Sacramenta Ie»is naturae tria f uerdnttdeci'« mj,facrificia,amp;obIationcs.Decimatiofignifi-cabat remilTioncm peccatorG propter nume*' runi} quia drachma perdita fucraedi inuenta*

DOCTRINA SCHOLAST, Sacn'fïcia carnis m aceratfonem : obJatio ligni9 cabat boni opens exhibitionem,

Sacramentanouækgis àfacramertn's uete* rislegis,ficdiiFErunt:IIlaimpIentiirannOrc,hfC impkbantur tinnore.Illafiint(îgnagranæ,hfC nöerant. IJlafiint ilgnaamp;caiifç,bjcuerôi)g-narantum. Illa conferuntamp;dantgiatiam,qua continent,haecnon confcrebant,nee dabant.

Sacramen torum gratif, uirtutü, ói donoru diftinguütur tantum ratlone,nó re,nee efTentia propter cóparationtmdiuerramadducrfosef fedus,quia gratia facramcntalisdicitur,in qua tuniordinaturad fanandam animamà morte peccati, ucl ad fànitatenicôferuandam utlau-gendam.Gratia uirtutum dicitur,in quantum , ordinatur ad bene opcrandum, eft tarnen in re idem habitus, quo anima fanaturper fui iuftifi* cationem,amp;: dirigituradmeritoriam operatic nem.Per gratiamfacramentorumintelligitur gratia, quæ eft uirtus uel caufa uircutis,aut [ot mauirtutis.

Duplex effedus eft facrametalis, alter fequi tur opus t^eratum, quiproprie diciturfacra^ mentalis cffedus,31tcrfequitur opus operans.

Qtiia homo ad ptccanaum procliuis eft, igi , tur cófirmationis facramentü inftitutü eft,ut honjopcrilludcófirtnetur,ne ampliuspeccet.

Confirmatio necclTaria eft ad ralutem,à Chrî ftoinftituta, 5^ per manus apoftolorum Eccle-fiat R omanæ tradita.

Non paruo gloriæ præmio priuatur,qui fine confirmationis facrame nto dccedit, illo fel licet gradu gloriac, qui refpondet gratiç confir inationis.

Extrema unftio eft unftio hols infirmi pceni-tentisjfadain determmatis corpons partibus cü deo ab epifcopocölccrato, miniftrata à fa-cerdotc, fimul uerba certa cüintétionc débita preferente ex inititutodiuinojefificaciterfigni ficans curationc finale uenialiü peccatorum»

Duplex c fbefFe Aus un Aionis extremæ, pec catorutn remilTio amp;nbsp;corporalis infirmitatis al-Icuiatio.

ReAiosfentiunt^qui credunt extremam unAionemä Chrifio infiitutamcHe, quam ab apoftolis,

ExtremaunAio rité fufeepta delet uenialiagt; imd uidetur, quod abfeluit ab omni culpa cott iunAapetitionc recipientis,itaquöd dignerc cipicns etiam ab omni poena liberetur tum ulr tute facramentijtum quia petit pie^perfcucran terprofeöi iufte,

to mundane,in bono côfirmanc, corpori Chii fii myftko incorporât,ad futurä uitam prarpS rant,trudiendoilluminât, àmalorefcruâtamp;c»

IndTpcnfandis facramcntisprfcipuèrequl- ƒ rirur intenrio difpcti ßintis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sacramenta noui^kgis iufttficant, quantum ad opusoperans, amp;qaantü adopusoprrarS*

Efftduscôfirmationispræcipuifunrgratiî in baptifmo datacôfirmare admilitiam Zpiri* tualfmprepararr,adcóftant£m cOnfclTionein ‘ Cbrifti mcitareamp;c.

Sacramenta funt quçdam adione ; hierareW CæjOrdinatæaddiucrIosefFcdus fpirituales.

Sacrannenc imnon ek cuiuslibet Caerfreifi' gnu(ïi,redrantumfandificantishomines.

In ßcramentis indigentibus materia iàndifî , rata,manet uirtus racramentiin materia parti aliter,poft u(umeius;inalris autem nihil.

Elfedus (acramencoriim duplex eft.'prlmüt lt;ft gratia, fecundarius charadcr uclahquirot nacusanimx.

Sacratnenca ueteris legis nö diluebât pccca« ta,guoadmaculâ,fedquoad reatum.

Infacramentoruntduotopus operansjdell ufus facramcti,amp; opus operatuni,id cft, ipfum facramcntum.

Con firmant amp;nbsp;conf 1 rmandus debent cITe itt * gratia,amp; debentcfTc confcHi 8i ieiuni.

Per côfirmationem accipimui remifTioncm pcccatorum.Cofirmaiio datur cotra infirmi-. tatem originalis pcccati,non aAuabs.

Datur extrema unAio cotra rcliquias pecca ti aAua:.i,non autcmpeccati originalis.

Extrema u nAio eau fat graciam amp;nbsp;remifHO nempeccatorum, ideo habet uim illuminatiquot; uam amp;nbsp;purgaciuam,iicec non icaplcnatn, Geut baptifmus.

In baptifmo confertur remifli'o peccatoru» no propter fidem, fed dignitatem fideiuffor«»

Ccremoniæ baptifmo per homines additae, fine fcrupulo confeientiæ, amp;nbsp;magno peccato, Omitti non poiTunt.

Paruuli cum hinc feeedunt fine baptifmo, in limbum perueniunt,in quo nec bene, nee malé babent.

LauacrumbaptifmitolHt originale pecca» tuna,fed etiam lauacrum baptlfini per fe,

Charader,quiin baptifmouel inordineirn primitur,non eü res fidaiîne fer/pturis.

B^tifmus ex opéré operate côfcrt gratiâ, remilTionetn peceacorum,iuftitiam amp;c.quia a* poftolusait ad Tit. î. Sed fecundQ fuam miferi cordiamfaluosnos fecitper lauacrum regene rationis, ac renouationis ipirituflandi, quem efFudicinnos opulentèjper lefumChriftumfer uatorem noftrum.

Baptifmus Ioannis non fuit facramentum, quia non contulit graiiam, tarnen reducitur ad iacramentum nouæ legiSjOuiaacceiToriumna turam fequi debet principalis.

Laicusinbaptizando filio aut fiHa,nonde' feetrccufäre tniniftrum peccacorc, quialaicuS non habet iudicare dc fuo parrocho.

Bapcifmus infundit ôdimprimltan/mæ fig« num feu charaâ:erem,qui non poteft cxtingui» aut auferri ab anima.

Hic charader fignificat, quod quis facramS tumbaptifmiacccpic, qiioctiä in inferno Chrf fdanu^ræludæo ac gentili cognofcicur.Ecc.

ÄdHph.i.In quopofteaquam credidiftis,ob lîgnati efiif fpintufanAoj^mifTionis, qui eft ar tabo hjreditatis noßrjamp;c.Ergo ucrum cft, in bamifmoimprimianimæcharaderem.

Catechifmus tâ circa paruulos,^ circa adiil tos in baptiTmo, cft iuris diuini, quiaCbhftuS ait:doccteamp;c.

Ceremoniæ circa baptifmü funt iuris diuini si fpiritufando per apoftolos infiitutç,ad hgni fiicandamd^ oftendendä dignitatem baptifmi.

Ceremonie ante baptifmü ad hoe cödueunC Ut aliquo modo per illas fandificentur infan* tes ö£ pr^parentur. ld quod ftgnificauic Ezechi cl,quando dixit caj^.Cum fandificatus fue^ roinuobiscorâeis, tollam quippeuosdegen tibus, ói congregabo uos de uniuerfis terris, amp;nbsp;adducamuos in terra ueftrâ.et elFundam fuper uos aquâ mundâ,ct mundabimini ab oîbus in quinamencisueftrts« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex.*

DE BAPTISMO. • 5, ExufFlatio in baptifmo eft inftitutum apo-fiolorûjimôinftitutumChrifti, quia Chnftus Ioannis zo.infuflFlauit in difdpuIoS}amp; dédit cis Q^iritumiandum.

Sal confecratum quod infanti in os imponi tur circa bapcifmumjcriptur ç conrentaneuni cit,amp;ab apoitolis inftitutuni,quia in Leuicico lcgicur:Quicquidobculeris,tdralecondies,amp; nonabijciesfalpaAiDeitui âfacrificqs tuis.’

Oleum quo unguntur baptizandi, ab apo-fiolis Tuum initium coepir,amp; à rpiritufanâo a« poftolis inftillatum fuit,quia amp;nbsp;in ueteri tcfta* mento ungebantur facerdotes.

Ccrcmoniç circa facramcntumbaptifmijlä ciunt ad dignitatem baptlfœi, amp;nbsp;ad cultum Deû

Confultius amp;nbsp;magis pium eft,paruulum offeree laico baptizandura, qitàm baeretico. Ec cius.

Nouem func baptifmi. Baptifmus diluuif. Secundus maris rubri, Tertiusluitrationis. Quarrus Ioannis. Quintus Chrifti. Sexrui pce nitcntiç,quipurgac âpa'naamp;culpa. Septimus fluminis â Chriflo infiiturus. OAauus efleX iinguis igneis. Nonus citranguinis,amp; ifteefl perfeAiflimus, quia facit homines euolarc ad codos«

Baptiûîius didcur abludoin aqua,nona-qua,quiabaptifmusnon cftaqua,quæ cftrcs permanens,fed lotio in aqua,qu; eft operatiO) cranßens.

Baptifmi efFeiftfls eft triplexxharaften's itn preffio, gratiæ in fufio ,amp; culpæ amp;nbsp;poenæ re-miflio.

Venialc peccatutn tollitur baptifmo ,non tanquamrepugnans gratijjed canquani repu gnans gloriæ.

Qui paruulus fine baptifmo deccdit ,non lt;ft fcpeiicndus in polyandro bcnedido, qui ucrófêcundumpartem in utero matris bapti-zatus eft,in polyandro bcnedido cftfepcU» cndus.

B^ptifmusuerus eft, cui nihil deficit rcqui* Ctuts adclTc racramenti,amp; quod imprimit cba raderem.

Additæbwtifmo cercmoniæ,etfi non per* cineantad elTenciam, pertinent tarnen ad eius folemnitatem.

In baptifmo imprimitur indclebilischara-Aer,qui eftincipientium in ecclefta. Eft aucem cbarader fignum diiUndum indélébile.

Sal, oleum, chrifma, cercum, chrifmale, falfua^ Flatus,uirtutem baptifmatis tßa figurant.

Baptizandusin quatuor locisfnungi debet, in fronte,in uertice,inter fcapulas,amp;jnpc-Äorc.

EfFedus baptifmi funt hi fequentes: Prçpa-rat ad alia facramenta, à peccato mundat, de-Ice originalem culpam,f omitcra rcmittit ,pae nam relaxat,rationalem uim animç illuminât, concupifctbilem ad bonum inflammat, irafci-bilem confortât,gratiam tribuit,charaderem imprimit, fomitem mitlgat,cómunlonem Ec-clcliçpr^ftat, à fatisfadionc exteriore libérât, ianuam cocli apcrit,facit iufium amp;c.

Catechifmus Si exorcifmus praemittuntur ‘ baptifmo tanquam prxparatoria, ut in baptif mo gratia efficacius opcretur.

InneclTitate peteft fieri baptirmus,inaqaa mixcacumChrifmatc, quia nonfoluiturfpe-ciet cius.

Solcmnitas, ritus Si ccremoniar circabap-tirmum,profuntaddcuocionem(Stinfirudio« nem.

In baptifmo adultorum non requiritur uo-hintas abfoluta, fed fufFicitcondit jonata,pcr CBinasamp;Hagella.

Apparente aliquo mennbro,(î imnninct pe« riculum, debet rcbaptizari puer,r ebaptizan.» dutznifi fit caput.

Baptifinus eft ianuaonnnium racramento-« tum, in quantum eft caufa charaAerts amp;nbsp;gra« xiar.

KeAc faciunr,qut acceffuri adc OE;nam,innf« tunrur amp;nbsp;confidant in ftiam c0fcfrionem,con-cntionetn,orationcs.iciunia,amp; alias prlt;;para« tiones.

In coena non propter hdem accipinnus re* Riiftioncmpcccacorunr],fed quia digmacce* dimus.

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpus

Quia in «xnaChrißusfumma ïllaDeima-icitas adeiï,quare pium eft multas ceremonias addere,quibus magnified tradeturChrilt U», CœnaDomini eft M ilTa priuata, oblatio lêil facrificium appIicandS pro uiuisamp;mortuit, Utilludracribciummcrtatut cis rcmilTionenB

In ueteri tcllamentofueruntracrificla propf ' clatoria propcccaris;ergoamp;innouoteftamê tO oportet efle racrifkium propeccatis*hoc au tem olFertur in MilTa.

SacriFicia ueteristeftamenti faepius ofFere* ban tu r. Chrißus eß facrifie ium ut 1 bofiia in ue teri ttßamento promifla;ergoChrißus faepi« Us offerri deber.

AbelrtliquitßjoGcrificio typum (acrificif )lt; inMiflarergoMißaeft FacriFicium.

MrlchiFtdech obtulit panem amp;nbsp;uinumln ty pum,itlt;m Chrißus obtulitin cocna panem amp;nbsp;uinum, qiiiaeiatfacerdos fecundum ordineot Melchiltdech: Ergoamp;c»

f ir menrioalraris in nouo tefiaraento:crg3 rieceßariö rtquiritur Facrißeium.

Canon applicat oblationem tanquam Fatia t faAiOnem pro uiuis amp;nbsp;mortuis, quia applicat eam panter parriarchis omnibus, propnetis* apoftohi die,ergo Miflacft f*crificimn,qaod

Malachiasinquitrab orcufolisufc}!ad oce» fum amp;c. Item in omni locoincenfum oFeretur romini i'neo,amp; oblatio munda: ergo cotna eft (acnbciumamp;c.

Skut in ut terl teflamento iuge fuit racriùci» um,ita amp;nbsp;MifTain nouo teltamento iuge (acri^ Ëcium efle debet.

Ratio non poteftcomprebendere, langui-rem poffe diuidi à corpore : ergo qui corpus accipit,non eget akerafpecie.

Miflaracrffkiücftjnc! ßgnüfacrifkijtantG» Mifla fandi amp;nbsp;«ufti facerdotis oibus prodeft. MifTa eft opus faciendum à certo ordine in-fiJturum ad piacandum Deum pro alijs.

Ineucbariftianonmanetfubftantiapanis 8t Uinijfed fit traiisftibftanciatio panis ÓC uini.

Officium Miffae eft ratisfa(ftorium,quod of fertur pro defunftis, tribulatii amp;c. amp;nbsp;quod pO tcftakeriapplicari.

Cbrifnisfuapaflionefàtisfcdtpro pcccato originiSjamp;fnftituitMinamjinquafier« otîa-tio pro quotidianis dcblt;ftis,inortalibus amp;uc-nialibus.

QuçRfo cft apud fchoJafticos,utrü una Mff-fa pro pliiribus, tantundan ualcat, quancum (îngulæprofingulis.

Mifla ex opéré operato fuftificat Si toUic re atum culpæ ôc pœnæjin bis pro quibus fit.

Apud Lucam in Aftis fit tantummentiopa n«:ergounapars tantum porrigendaeft lak« incoena.

Inter laicos amp;nbsp;presby teros habendü fuit dif* crimenZergo iufic laicis negata fuit pars altera« Laidunaparte côtenti effe debent in coena, quiai.Regum 2.kgitur,quôd filij Heli,amifl(gt; fummo facerdotiOîpetituri fint unam partem facerdotalem, qua parte fignificata eft una ties in facramento laicis porrigenda.

Magnü pcrkulütimendum cft in eftufion* caliciszcrgolaicisnoneftdandaparsaltera, Miffa audita prodeft indoftis in fideccclefi^ etfi Miftaœ in lingualatinaaudiant,ncc intcU ligwc*

, Mifræ auditæ amp;nbsp;fpedatæ ex opère operate» profunt audientibus 3c fpeAincibuSjCtii illans nonintellïgant.

Mifla ex opéré operato confertgratfanj,i5i applicata pro alijs meretur eis ex opéré opera to remifTionetn culpæ amp;nbsp;poenæ,amp;: impetraC quicquid opus habemus in omn i uita.

Sacrificia Lcuitica meruerunt coram DeO remiGionem peccatorum.'ergo amp;nbsp;facriFicium Mifleapplicatumproalijsjmcreturillisrcmir fionern peccatorum.

, In ueteri te Ramen to fuit Pontifex, qui ob^ tulit facrificia pro peccatis populi tergo amp;itl ^nouotcRamento oportetfacerdotes pontifi-cesefle,quiofFerant facrificia pro peccatis. .

Corpus Domini femel oblatum incruce, pro debito originali, iugicer ofFertur pro quo tidianis deÜAis (n al tari,ut habcat in hoc Eccle fia munus ad placandum Gbi Deum.

MiiTaetiam pro iniuRis applicata,non po-nentibusobicera,mcrctureisremifljoncpcc-catorum.culpæ amp;nbsp;pœnæ.

QuçRio eltapud fcholaRicos de ualore Mi* fæ à circumRantia perfonarum illam facien»

Mifla eft fàtls faftlo pro pœna amp;nbsp;pro culpa c« opéré operato fine fide.

Subftantia pani8materialis,amp;fubftantiauî-ni matcrialis non remanet in facrameto akariS«

Sacramentum cocnæcxopcre operato con fert gradam,quia Chriftus dicit: C^i edit car-nem meam,amp; bibit fanguinem meum hab« ul tamæternam.

Minifte r ecclefif,quando non célébrât MiC» fann in lingua latina apud latinos, peccat.

Sacramentum cœnxpracfiguratumfuiteX facrificio Melchifedcch,fub lege naturæ. Mel-chifedech fignificatChriftum amp;nbsp;fie omnens fa-cerdotem,qui offert Abrahj.id cft,cuicjiChri ftiano,pancm amp;nbsp;uinu(ii,hoc eft,corpus amp;nbsp;iàn-guinemChrifti,fubrpccie panisamp;uini.

Contraconfècrationem corporis Sifangul nis Chrifti,amp; contra oblationem feufacnfici-um Miflçjinfra mille amp;nbsp;quadrfngcntos annos, nullus error exdeit} nifinis nouiflimis tempo» nhus. Eccius»

Impugnarcfacrifidum Miflç, amp;uetcrcmc5 Tuerudinem totius catholicæ Ëcckiîæ euerte^ re,eft agere contra apertara ueceris 5e noui te-ftamenti fcripturam, contra Patrum fcripraj contraConcilia óec. Eccius.

Chriftus tripliciter feipfurn obtulit. Pn'mu figura té in agno ludaico, 5e in reliqiiis facriß-ci)slegis. Secundo,facramtntaliter,inftituen-do (acj amentum cœnç,quod fine dubio in fua benediflione obtulit, 5etanquain (acrificiura, oiferendum nobis comcndauit. Tertio idem* pticc f(ureahtcr,tanquamuidimamin cruec leipium obtulit.

Chriftus ait : Hoc facire in mei recordatio-ncnD,his uetbis inltiruir MilTam, ut perpetuun* läcrif icium in Ecckfia.

Nonlcquirur. SiMiffaeitrecordatiopain onis amp;nbsp;lacriftcij ChriftKcrgo nonpotcft per Te facrificiumeflc.

Duo iiint facrificia Euangclica. Alterum Ta-crificiüChriiti, quo Temtl obtulit in crucepro peccatis. Alterum eft Tacrificiumcorporisóe fanguimsChrifti in iacramentojioc non fit in cruce amplius,aiit ut mortatur Cbrilius dc-tiuOjTed in myficriist

Sicut in uetcri teftamcnt o ChHftus obhtus «ftfiguratcjitain notio teftamtnto ofFcrtur fa cramentalicer. Scd qutmadmodum figuraciî facnficiû infen'us fuit facrificioCbhfti uero . incruccjita facramentakfacrificiuminferius facrificioChrifd uero,afttamen facramentak facrificiû excelknriuseft facrificio fynagogf.

Miflacft facrificium, quod ofFertur pro o.-mni ftatu totiuschrinianilmijpro uiuis ii mor tuis.

Teftamentum omnia bona teftaroris (ubfe comprehenderc debet,id quia in miftanon fit: trgoMifla non eft teftamentum.

Accidentia infacramento ,ucluti albedo, guftusamp;cæt. manent, ncc adharrentfubftan-(iæ.

Corpus Chrifti incipit eife in facramento fine mcdij»,ti]Oucndo fe per medium locum* tccius,

Integrumcorpus Chrifti fub panceft,ficut amp;nbsp;integrum cß (ub Tangnine. Nam licet dux (ïnt fpecies facramentt, tarnen fubüngula (pc-* cie,integrum corpus eft.

Hoftia quando frangitur, credendum eft» fub ftngulis fraciis partibus, dum facerdos ce* lebrat Miftam,quanq; partem per fe,effe inte* grumfacrannentum.

Etfi Paulus racramentum comæ pancm uoquot; eet, tarnen non eft credendum, quód prO* pterea fubßantia panis in facramento manc* at.

Chrifius dixit: Hnc eft corpus meumïcr* go renenda eft tranfubftanri3rio,amp; qudd fub* ftantiapanis in corpus Cbrifti rranftnutetur» lt;

Inueteri teftamencoarcam cummagnalaii deamp;reuerentiacircumtulcrunt:ergoamp;facra« mentum circumferendum eft.

Vbi 2njm2 eft, ibi languiseft,fubpanetft anima : ergo fub pane quoque fanguis eft, un* de (cquitur communicanti Laico fufficereu* nam ipeciem, qua limul fumit 6i corpus amp;fanlt; guinern.

Quatuor fub fpec/e panis funt,corpus Cbd lti,antmaChnfti,dcitasChn'fti,amp; Canguts. ' AgnuaPafcbalisfubunanempe carnaJi fjpe cit

Vtrac^ Ipccics fortafTis in primitiua ccclc-fia, in aliquibus locis in ufu f un, fed non in o-onnibus-,

PutatEcdusutramque fpeciem inprimiti.« uaccclclia,tantum diftributam ciTcinhistri*« bus fummis feftiuitatibus, in die Pafehæ, in diePcncecoftes.amp;in die NataliciorumChii-iti.

Chrißüs ipfe Tub una rpecic porrexit apofta Ui in Emaus facramentum, quando accepto pane, grat iarum aAionc fada, amp;nbsp;pane irado« porrcxit illis panctn.

Caufa utriufquefpedeiinprlmitiu^ cede-fia, hæc (uit. ^riainprimitiuaccdefiama» gnacxtitit perfequutio amp;ciFufio fanguinis: ergooportuit fumerecum utranquc fpedem, in lignum admonitionls, quo admoncrentur homines, ut clTenc ad ferendam fanguinis elFu fionem parat).

Confuctudo unius fpcciei tandem in ccde-fiauidoi iam ,idquc cx multis eaufi* obcinuici delcta ucra:^ fpecic pro laids. Prima eft peri -culum, quod accidcrc poteft in porredionc ca licis,ncquideffundatur in dehone ftatem tan-tifacrament). Sccunda,quiapericulolumeft conferuarc fpedem uini. Nam uinum facile torrumpi potefipn acetü isutari, akcran amp;c.

Vndcpoftca naufea fuboriri poffct fumentf-* bas. Ttrtia,quiaiTiu tapericulaacciderepof' fun[,quando uinum ad aJia arq; alia loca, læpe remoca dcflt;rtur, utincerimtaccamus,quöd multi homines à uinoprorfus abhorrent ccgt; jam natura,quidamexalrjs accidentibus.Quar ta,quia quantum adformamattinct, pericu-lofum efcjoe quis uel labijs,uel lingua,uclbar* ba,aliquid uini aut attingat,aut releruet.Quin ta,quia Deus miraculis l^pe teftatus eft, unam fpeciem libi placere,amp; utramc^ dirpliccrc. Se* seta, quia ut ecclcfta multas hçrcfcs circa facra* mentum uitaret, unam fpeciem amplexa eft. SicquandoNeftorius,exceptis alijs hjrefibus, amp;nbsp;hacinfedus fuit,quôd fta(uic,rub fpecie pa-nis efte tantum corpus Chrifti,amp;: fub fpecic uini tantum fanguinem, unde etiata pro necefta* rio duxic,ut lateis porrigeretur utracÿ fpecics. Sic Pflagius fenftt lub utrac^ fpecie laicos com municandos efte iuxtalocum Ioannis capi.^. Nifi manducaueritis carnem [iliihominis,iS2 biber 11is fanguinem eius,non habebitis in uo* bit uitam.

Quatido Chriftus dixit, Matthaei Bibite ex hoc omnetamp;c. nonomnibusin genere dixit, fed facerdotibus cancunx.

OccaGoncm prohibendi alteram rpeciem» praebuitConcilqs Conftantienfi ncerrorlanusfcrperet, ex quo quidam diuidc bant Chiiftum propter duas fpecies. Altera fuitoccalio, quia turn multi fenticbant com* munionemutriufcjfpecieiinuerbo præceptS eflx amp;nbsp;neceflariam.

Ecclefia prohibuit alteram fpcciem, no quia per feiniufta eßet, fed quia uidebaturmulto** rumerrorumoccafic elTc.

Eccleßa non modo habet liberate cccleß • am à rebus per fe malis, fed ctiam a rebus per fe non malis, lie libe rauit ecclclia ecclcßam ab altera fpccie in facramento.

Eeclcßalineomnidolo 3C fraude inltituital teram fpecicmlergo laicus una fpccie c onten « tus effe debet.

PrimitiuæecclcfixChriftianifua fponteab ftinuerunt le ab alterafpccie, ne facramentuin dehoneliarent.

VeibaGelafti,quibusprçcipit,ut integruna facramentum fub utracjfptcicaccipiatur, no lunt incelligenda de iaicts, fed de faeerdotibus tantum.

Loci Mathfi z6, Marcii4.amp;Lucæzi. dein-ftitutioneutriusquefpeeiei, amp;nbsp;de portedionc (ub u:racj !'pecie,defoiis faeerdotibus, non de laicisinteiligfiidifunt«Nunuscnitn laieorutni turn pratfensadfuii.

Chriftus ucratnque Ipccitm laicis nee prar^ ccpit,nccproh]buit,fcdApoftolisamp;ecclefisc ordinandü reliquic, ïuxtaillud:MultaadhuC iiabeo uobis dicere,qux modo portare nefci-* eis amp;ic,

Quamuis in primitiuaecckrii utrac^ fpedel honiinibusdatafucrjt,arbitno taméccdcliae’* aut potius Papæ,quj eß omni ecdcßaamp;con^ cilio alcior,una duntaxat (pedes laids,decre» caeß.

Apoßolusaitad Corinth.n.Pnorisepifto læ. Probet autem rdpfum homo amp;c. quo lo^ co Apoßolus oßcndit, ut non accedamusad (äcramcntum,nifi digni amp;nbsp;puri prius.

Oportet aceeßurum ad iacra(nencum,cer» tiffimûeffcjfe fine omni pcccato mortalieffe, finon uelitiudidumfumcre.

Sacramentum cucharißi^ principaliter inßi cutumeßinfacrifidumamp;facramentum.

Eucharjßia eft oblatio benedida, per quam bcncdjdmur:aßripca,pcr quam omncsincoe lo aßeribimur : rata, per quam in uifeeribus Chrißi ccnrcmur;rationalis, per quam äbcßia li(enfuexuimur,*aceeptabilisjut quinobisdif* plicemus,per cain acceptabiles aus unicofi** iiofimus.

Eucharißiaeß fpeciespanis ucluini,corpus Chrißi ölt;: fanguinem uirtute facerdotalis con-Ucrationts uere amp;nbsp;realiter eoncauns.

Tam fpecies panisfînefpeciebusuini, quàm Uinum fîne fpeciebus panis Tunt eucbarîAia,^! utræc^ continent totum Chrißuni,etiani con-landim non plus continent,quàm alteræ (bl(.

Clericus non excellentius perfoluit diuinû officium, quàmcelebrando Miflam.Nec po-pulus excellentius,quàm audiendo Miffam.

Eucharißia dicitur facrificium,cü in mémo» riam facrificij femel à Chriffo oblati,cum qui9 in co ßlius patri iterû offcrtur, Si. iacrißci] tru^ Äusfufcipienti applicatur.

Verbis confccrationis debito à facerdotc prolatis, fittransrubßantiatiouiniin fangui« nem Chrifti,amp; panis in corpus.

Chriftus in ultima ca;na,prius fufcipiensfa« cramentum facrariaentaliter tantum.

Adconfecrandum dignê multa alia requirS tur,rciiicecamp;ordo,uefces,locus,tempus, ora-tioncs,cerlt;ae, leiunium naturx amp;nbsp;etiam alia quædam.

Quamuisin confecrationc Ecclcßae,corpus Chrifii incipit habere nouum locum fub hoßia non tarnen dcfcrit ccxliim,ncc moueturdefcca dendo per nacdios oxbesÄ aéra.

In coelo corpusChrifn eft Jocaliter amp;nbsp;circunf Icripciur,jn facramcto non ficjed deFinitiuamp;.

SacramentumEuchariftisein rationefacrtfi ct),nó tantum prode{lhis,a quibus fumitur,fed ctiampro quibus ofFertur. Nihil,n.inbac uita «nagisfatisfacitpromortuisjquantunifacrifi-ctumaltaris.Et non folum frudificat in bonis amp;iuüis,red ctiäin peccatoribus, proquibus offcrtur,ut â pcccatis conueriantur.

Eucbariftia ex operc operato libérât a' malo« âCconferuat inbonO) uenialiadele[,amp; cauec mortalia.

Accederc ad facramentum altaris no^n efiin præcepto,nili in cafu,ut reniel in anno, amp;nbsp;in pe jricalo mortis.

Curati tenentur ad cclebrationem Miflae, uelper fe,uel per alios dominais diebus,amp;ma foribusfeftiuitacibus,quibuspopulus obliga^ turadauditioncm Miiræ.Tencnturamp;faccrdo tes non curati ratione ofFicq.

Quôdaliquis fit idoneus minifter ad facra-» mentum cucharifi;ix,requirun tur aliqua de nc cciritate,aliqua de cong ruitate . De necelTi ta te rcquiritur poteftasordinis,facultas fermonis, intcgritas intentionis. Decongruitatemulta rcquiruntur quæ ad duo rediguntur, tciliceC) rcnioüoncmimpcdienüutn,u( funt culpç mor ta-

DE COENA. IO» talcs, auf pocnæ canonkæ, piita irrcgularitas« excommunicatiOjfufpcnrio, amp;qu3eaain, qu« non fuutcuJpæneepocnæ.Item ornamenta, ueftes facerdotalrs,figna,geftus, orationes. Item locus,uafa,tempus,(eruitor refpondens« Etdicitur Miffadmittendoîquiaib» mitti-tor agnus,lt;d eft, Chriftus ad patrem ad dirait-« tenda peccaca noftra.

Itemà d!mirtendo,ut eftinfine,quando po pulus dimiteitur, ô^ diaconus dicit: Itc, ^^i(^a cft,quæ fie exponi debent, hoc eft, fecuri abite, quia mifîa eft hoftiaChriftus ad patrem, ut intercédât pro nobis.

Communiter foicnnis MilTæ celebratiodebet fieri his tribus horis; tertia, fexta, amp;nona. Miiræpriuatæ dicipoHuntab aurora uf-æ ad ftxtam,

Celcbrentur tres MifTæin die natalis domi-ni.Pi ima,quæ eft ante diero, fignificat tempus ante legem quando eramus in tencbris.Secun da dum dicfcit,amp; fignificat tempus in lege,qua do nondum plena dei cognitio habebatur.Ter tiain die plena, amp;nbsp;fignificat tempus gratiæ,in qua iam plena dei cognitio habetur.

Mifl’a non debet celebrari, nifiinloco fa-cro,fupct altari lapideo, quia ipfeChriftus di-citiir petra.

lacobus amp;nbsp;ßafilius CæfàrienGs epifcoput« tradiderunt nobis ordinetn cclebrandx mitTç.

Mifîa Grcadicitur, qaum Sacerdos non poteGconGcere,quia Eorcciamcelcbrauir, ucl obaliam caufam, potcG accepta Gola epiftolâ amp;Euangcliumlegere,5c dicereoracionemdo* iiunicam,amp;darcbenedidioneni.

Legitur de Leone Papa, quôd fæpc feptiesy aliquandoctiamnouiesMiGain cclebrauic no die.

PeraudicionemMiGae nonfoliim Cpiritua-lia,fed etiam quæiibet corporaha amp;nbsp;tempora La bona aGequipofliimus.

Miflà inter omnia fufFragia pro mortuis gt;nbsp;plusprodeft adliberationem cpurgacorio.

Transfubliantiacioeft mutatio fupernatu-ralis,qua nec materia, nec fubiedum manet y fed tantum accidentia GnefubieAo.

EfFeAus euchariGiæ funt hi : Commémora-« tioChriGt,uiuificatio,itaucdc attritoEiatcon tritus, corporis ChriGi myGici incorporario y fpiritualis rcEedio, deuocionis augmentatio fomitismiti^acio,uirtucumroEgt;oratio, pecca rorum rcminio,armatio côzn diabolum, fpei cleuauo,amorisexcitacio,Eidei commendatio angelicacôuiuacio,cœleftisregni collatio, fpi ricualis dcleAatio,iuGiEicacio.

Officium Miffæ moraliter Gc Te habet :lntro ituiGgniEicaciAcboationcn}boni,K.yricleiron inu 9

DE COEN A; «Of tationcra mlfen'cordiæ .Primo, tribus modisi quantum ad rcmiffionemp«ccatorum,quçper petrauimus corde,orc,amp;oplt;re.Secundo, tri^ bus rnodis.quanruTTi ad graciæ coUationem,'amp;j licet fideijfpe ijamp;tharitat«.

Tertio,tribus modis, quantum ad glorifie« rionem,qua gaudebimus fuper not in Deo , amp;nbsp;intranos denobis^amp;iuxtanosinproximo.

Gloria in excelfisjfignificargratiarumaAf® nem.Colle Aa deuotam orarionem.Epiftoiaec Euangelium nouæamp;ueteris legis oblêruatio-nem.Graduale amp;nbsp;alleluia fignantuitæ aAnu^ amp;nbsp;contemplariuar pcrfedionem.Offertoriuna tribulati fpirirus facrificium.Secrcta ftatum tri tæ.Præfatio ftatum parriæ. SanAus rxulratia nemangelorum præfenrium. CanontranfitS membrorum in corpus Chrifti myfticura. Pater nofter filiationera per gratiam-. /^nus dei libcrationemper^ratiam diuinam. Triplica-turautemagnus Uei, ut libcrcmura* prxtcrt-ttsmalisjpræientib’js^amp;futuris. Complenda boni opens lignât completionem.

Circaaiia,quæ ludunrpropc Miflam ,fci-* as,altare fîgnifirare crucem, calicê fepukhrü, patenamlapidemfuppofitum,corporale fyn-donem,in qua corpus domini Fuit inuolutumu Euchariftia eft facramentum Si racrificium.

EuebariRiain quantum eft facramentü.pro deft tantum fumentibus, in quantum uero ra** chficium,prodcftctiam altjs.

Euehariftialibrrat âpiirgatorio ,inquantu eft racrificium CatisfaAorium pro peccatis.

Mifta dicitur quafi tranrmiira,ftilieet a populo adDeum, uel diciturabemiftione cate-chumcnorum amp;nbsp;excommunicatorum.

AccipercaliquidproMiirajfimOniaeftjnon autem accipere ut ftipendium. Poftunt amp;nbsp;acci-pcre denariOS,ficut conduAi faeerdotes, non quaft preciumMiflæ, fed quaft fuftentamen-tum uitæ.

In Mifta priuata fufF/cit unus præfens, fcili-cet feruitor,non autemin MilTa folcnni.

MilTaquadruplici ratione quotidiecélébra turin ecclcfia.fcilicet: quia Temper oportet pa ratameiTemedlcinamcontra quotidianapec-cara,ut lignumuiracfemper fit inmediopara« difi, utnobisquotidieCbriftusuniatur facra-tnentaliter, amp;nbsp;nos quoc^ ci ipiritualitcr, ut fit apud

DE COENA; 14 »pu J nos iuquot;is memoria pafTionis CbriOi, ut uero agno loco agni typici quottdie utamnr aducfperam.

Qiiando in uno die occurrunt diuerfabeneficia dei commemoranda^ucl impecrandapro uiuijamp;mortuis, oportet Miflam pluriel ce * lebrari, fiadiîc facultas,puta;unamprofcitogt; amp;nbsp;aliam pro ie«unio,uel pro morcuis.

Multiplicatio Miflàrummultiplicatoblati-onem facrifleij, amp;nbsp;mul tiplicat quoque eius cf-ftftuï.

Miflaceltbratur proparuulisbapti2ans,n3 quidem ad reraiffiontm e uJp3e,nec ad augmen turn gloriacjfcdad lolatium uiuorum, amp;ad c3 mendandumredemptionis noftræmyfteriun» ad gratiarum aAiones pro eis,amp; ad oitenden« dum,quôdpercincnt ad corpus Chrifti myfto rium*

Mofaica facrificia propiciatorla, non tantum de propitiatione coram populo ludai-ia» fed etiam coram Deo pro pcccatis ad iuftitiam propiciatorla lucrunt.

Non rolum facrificium Chrifti^quoipfefc obtulic/acrificiumipropeccads fuit,fcdetno^ jugefacrificium in MiiTa pro peccaris noitris offerimnj.

SacrificiümChrifti propiciatorinm, tâtuia fiat pro originalibusamp;præteritis peccaris.

Sub nou o Teftamento duplicia funt iacrif/-* ciarpropiciaroria pro peccatis,amp; eucharifticx

Duo funt facrificia Euangclica: alterïi, quo feipfum obtulitCbriftusin cruce; alterum,eft facrificium corporis amp;nbsp;fanguinis lefu Chriibj infacramento.

Sacramentum alraris aliter prodeft uiuis,3* litermortuis. Viuis enim prodeft fub ratione facramenti amp;cibi, Mortuis fub ratione facrifi* cqamp;c.

In quantum enim facramentum eft,cibat, amp;nbsp;dat gratiam, amp;nbsp;perfeftionem manducanti, in quantum autemfacrificium,plaçai Deum.Ho (tix enim plaçant.

EtquoniarriDeusiratus eft, non afFeftione (nfli(ftionis,ideo Deum p!ac»ido non fedat ip'

DE SACRIFICIO.’ toÿ alFfftionCjfcd remftti facit poenjacerbitaccm, Sacramcntum ciichariftiac principaliterin« fiitatum«ft in facrificium.

Lkctfemeloblatustft Chriftusincruce, in aperta carnistffigie, ofFeitur tarnen idem in altariqiiotidie,rciatusin panisuinit^’pecie,nS quidein quaiirumadea,quæpoenani impor-tanr,fedq jantum ad Einem falutis.

Sacramcntumeucha'‘iftiæin raiione facrifi-cii,non tantumprodeftbis,àquibus fumitur, fedetiam aIrjs,proqjibusotFertur.Nihil enim in hacuitaeft,qiiod tantum fatisfacit pro mor tuis,quantumfacribciumaltaris. Et non fq-lum frudificat in bonis iSciuftis, fedeiiüinpec catonbus,proquibusofrertur,utapeccatiscq uertantur.

Sacrificitim propriet Temper accipitur pro aliquo fafto ad honorem debitum foliDeojâi adplacandumeum.

Inquolibet facrificioconfiderantur quatu-or, feiiieet; cui, a quo, quid, amp;nbsp;pro quibus of* ïertur.

Sacrifîciaueteris legis erant inltitutaadfa» lisfedionempro peccatis proprijs.

, Sacerdotiumeficertusordo hominumde' left or um, ad aliquod opuspro alrjs faciendu« adplacandum Deum.

Sacerdotium eft,ad quoduocancur facerdo tesjUt pro populo facrincent, amp;nbsp;mercâtur alfjs remjlîionem peccatorum.

Chriftus faccrdonum non aboleuitjfed in me liustranfmucauïc; facerdociumFiguracum, in racerdocium Euanglicum,mininros ßguratos in miniftros ueros.

SiDeuspaftuinfecitcum filnsLtui fubue-» tcriTeitamcnro,multomagis paftumfedtcS faccrdoribus noui T eftamenti,qinbus dcdir p® tcfiatemfoJuendi,iMigandi.It«m,potefiat£in confecrandi lacramcntum akaris.

Ordo eftfanft urn figniï, quo fpiritualis pO-« tcftas â:ciTicium datur confecratis.

Ordo uocaturhocfacramcntüm,quiaminf ftriEcclefiæ non omncshabentacqualem potc ftareminEcclefia.

In ordinis facramcnto, confcrtur ordinata gratia Dei ex opercoperaro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

~ tJE ^ACïRDOTIO.’ loS tam commonefacio te,ut fufcites donum De/, quod in te cft, per impofitionem manuum me arumiErgo facramentumordinis cöfcrt gratii exopereoperatOjamp;ordofacramentumcft.

AdTicumiiHuiusreigratiarcliquiteinCrc ia,utqu?defunt,pergascorrigere, ixconftitu» a» oppidatim presbytero«,ficut ego ordinara^ amp;c.ExhocIocoapertumeft, Paulum non tan tumconfecraffepresbyterosjfedamp;Titoatque ficalqs confecrandi poteftatem dcdtiTc.

Priorcad Timotb.4^Citóne cui manusim« ponas. Hiclocus aperte ofiendiqquódorda conférât gratiam,idquc per impofitionem ma nuum.

Ioan.20. Acdpitcfpiritumrandü Sic, Circ^ bunc locum cómuniter dicüt Doftores, quód Chrifius in facexdotes confecrarit apoftolos* quando dixit; Accipitefpiritumfanftum amp;c.

InfulFlatioin apoftolos, loan. lo. fignü fuit promiffç gratiæ,quamaccipiunt facerdotes ex lâcramtnto ordinis.

Scxfunt poteftatcs Ipirituales, quæ dantur facerdotibiis in ordine. Prima eftpoteftas con fecrandifaCramentumaltaris inonicio MifTæ, amp;nbsp;quicquid MilTae adbæret,uclati poteftas of^* frrendi Si facnficandi, itemorandi prouiuis, amp;mortuis. Hanc poteftatem Chriftus dedita-poftolisincœna,quando dixit; Hoc facite ia ■ici comtnemorauoneoi«

SfCiinda eft poteftas diftribuend fâcrame'n ta,ni3Ximéa nem porcftas ligandi amp;nbsp;toluendi, amp;nbsp;eft hæc poteftas clauium.

Tcrriaeft potcfias iirifdidionis. Ha^cpo* icftarcfti habet paftor in (na parroch a ept'co* pus II fiio epifccparii, papa per rotum rerrariï O' bcfi». Dedir hanc potcHarem Chi jftus Perm ton facerdotumord ni, quandodtxitad PernimPafteouesmcas fiVc.

Quarraeftpotcftasprafdkandi. Hancdedit Ch iftus Apoftohs, amp;nbsp;fit omnibus acrrdoti -• kus,indieafc nftonis.lreinuniueifuminuridft amp;nbsp;P’aed.care Sic,

Scxra tfi poreftas fumendi ncce (Taria ad fu* fte'gt;tation»mcotporis, idque luxta pia-cepiï Lhrifti: Edite amp;bibire, quit quid appofuerinC ucbis

Forma confcçrandt amp;nbsp;ordinandi mini ft rot Fiileftac in tiibusconf)ftit.inieiunio,oradonc amp;:implt;,rnionemanuum, quæ formacerraeft ex I a 1} Ad.circa ordinationem Pauli et Bar» nabæ.

Mmiftfi Ecclefiæ per ordniem m ftarum per feftiouisponuntur,ut per lacerdotalcniopeta tionem pe rfe da n conlequannir.

Septem i'unc ordinei (tu gradus or Jinis. Ho« graduj Chrifiu» iplèexeicuit.amp;fuæEcclefiçrc liquit. Sunt autem feptem hi g adus, quia Rmc ftpicm dona fpintus,quorum quicapaxnod citmec ilia habet,illc indigne a»ip:t ordinis fa cramentAm.

quot; Primus gradus ianitorum eit, quorum ofFf-ciumelt caucrc, neinrromitiani in cemplüma los,uelutiexcommunxatos,hxrcticos«Horü fig ira fuit in ueteri Teftamtnto,eorücohors, quiimmundos nonintromittebant intemplü ficgt legirur i.Para. 16. Ian tons olFicioufu« eft Chnftus, cumementesamp; uendentes c tem« ploet,ceret.

Secundus eft Icdionariorum, quorum offi ciumel»,populoprælfgere prophecas,amp; benc deere pane» ôdocs nouosfrudus.Horü figura fu;t inueteriTtftan»cnto,clatTi ir^phitaruad pupulum bfai.ss. Clamaamp;c. Hocgraduufus tftChriftus,cuminNazaietiiutniretm fyna-f;ogam qiiädodarenrillilibrüiamp;lcgcbat!

Tert.US gradus exornftai um tit. quorum «ftad(uuare,amp;tticlt;re d.» mon a. Horum ugj

\lt;DOCTRINA SCHOLAST» ïnftituitformamadiurandi' dçmoniajamp;eijciew di,ricut meminit Hieronymus in Mat.cap.i». Hocgradufaepc ufuseftChriftus,quandocie-* *Cit dæmonia.

Quartus acoluthorum, quorum eft portare cercos,inccndere candelas,parare panem amp;nbsp;ui* numadfacranientumamp;c. Horum figura fue-runtilli, quipræfucruntin ucteriTeftamentO aureis candelabris, amp;nbsp;feptem lampadibus amp;c. Exodi.i7,Num.6.Leuit,i4:Chriftushanc gra durnipfehabuitiquia fuit lux mundi.

Quintus eft (ubdiaconorum,quorum cft ml niftrare aquam adaltare,fcruircdiacono,laua re corporale amp;nbsp;linteamina alcaris,porrigerc calicem amp;nbsp;patenam,legere epiftclam in officio Mifiæ Hic gradus figuram habuit in uetcrl tcftamentoexMathineis,quià Dauideamp;prin eipibus erant dati in adiurorium leuitis, primo Efd ».Chriftushocgraduufuseft,quandopoft ccenam præcinxit fe linteo, amp;eoepit lauare dl* fcipulis pedes amp;c. Ad hunc gradum nemo ad* lt;nittitur,nifi beneficio aiiquo prouifus,aut ip* fefacis diues.

Sextus eft diaconorun?, quorumeftferuire altari,baptizarejpraedicare lt;xcæt. Horum ß* gurafuii leuitarumordo. Hocgraduufuseft Chriftus,quandoperada coena, porrexit fuis difcipulislacraraentumcorporisluijamp;fangui IV« Äc«

f Septimus gradus facerdotuin eft, quorû eft accipere poteftatcm confecrandi facrameutS akaris,ortertniiamp;celebrandiMiflamproui-uisamp;mortuis. HorumfiguræinueteriTefta-mento fuerunt filtj Aaron, amp;nbsp;illorum fuccefto res. Hoc gradu ufus eftChriftus ipfe, quando poftcanam conCecrauic panem amp;nbsp;uinum, tranftulicincorpuïôdfanguintmfuum.

Inucnci funt hi gradus ordinüm, ut eftetdif* crimen aliquod inter miniftros Ecdeüx, amp;La icos.

Cumolim Ecclefiaanguftioreflet, triplicec tantumgraduscrant,epircopi, facerdotes amp;nbsp;diaconi. Hodie quandoEcclcûa ampltor eft) plunbusgradibus opus habet.

InueteriTeftaraento fuituiiibilefecerdoti« vmrergo 8i in nouo Teftamcnto uiftbilelîtne cefTc eft.

Sacerdos eft is,qui Deo dicatus eft,ad facri» ficia faciendajamp;diciturquafifacra dans. Sicuc cnim rex à regendo dicitur, lie facerdos à facri bcando uocatur,conrecrat entm amp;nbsp;facrificat.

Apoftolus ait:Nondtdit noblsDeus pote-ftaccmin deftrudionem, fcdinçdificationcn); igitur puceftas minhienabs non tollicur.

Charader ordinis eftfignum diftindiuuni» jpecialf,indlt;kbile,quocltnnaJaicjs di «rr.fl tur ÿ quodnonconfercur infacramentis, quae itcrahpolTunt,

Sacerdosnoiiælcgis operarur/n Chrifti per Fona.Pcxna fatisfaAoria in pocnitentia taxacur ad arbiirium facerdotis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Charadereft potent(a,quartnati inuitam ïpirituallt;m,pofliint faccre operationes fimi-* |(Suir(utibu«)quibus(àcramcntaetFkaciamha btnr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Charadcrin damnatisnon eft ordinatusad f in em, fed Deus nihil relinqucnt inordinatum, clieiec exhoc aliquodbonum,fcilicet,quód ap parebitiuftiorcotum dan3natio,quôatâtunt

Charadere confirmamur triniracl, in fapien kia per baptifmum,in potentiaper ordincm,irt bonitate per confirmationem.

• Charadernonirrprimitur in darione alxii-ius rcidedin folaimpuGtionc QianuS]amp; undio nc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cba-

DE SÄCERDOTIO. 109 Character imprimirur in quolibet ordmc. Chai after interior eft principal! ter facram? tumordmis.

Ordines ecclefiç funt reptem,fccundum fep tem refpeôus ad euchariftiam, n on aurcm cundum grattas gratis datas,nec fccundutn do na,nec aftus hicrarchicos.

Infacramento ordtnis perquod homo fit difpcnfatorcæterorumfacramenrorumjcon-fcrtur gratia gratuinfaciens,amp; tnaior quâm in baptifmo.

In quolibet ordine omnia dona rpiritu(ran«gt; Ai dantur,licet fîngula fîngulis aptentur.

In feptcnnio poffunt dari omnes ordines mi tiores,fubdiaconatus in tempore difcretionis, diaconatus circa uigefîmum prim um annum, prçcipucin reJigiofis,facerdotium inuigelimo quinto annOjepifcopacus in trigefimo.

Charafter,poteAas clauium, amp;poteftas c3 üciendi cuchanniamfunt idem perelTentianu'

Pcenitenriæ très funt partes, contritto,CQp 'fcfîiOjd^fatisfaftto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O s

Poenitentia tancutn remittitur aAualis cul* pa,amp;non pœna,q'jæcxpiatur fatisfaAioiie. “ Pcenitenciaetiam fine fide falutaris eft.

Canones pœnitendales recepd iuntin eccle fiajutillorum opéra gradam mereanturbo* mines.

Poenitentia facramentum eft, etft careat fen fibili ligno diui ni tus inftituto.

Poenitctia efi fcciida tabula poft naufragiu* Fides praecedit poenitcntiam, non eft par« poenitcntiae.

Poenitentia eft quf dam dolentis uindi lt;fta,pu niens in fe quod dolet [e conamililTe«

' Per peccatum mortale perduntur att^amit cuncur bona opera,nam mortale peccatum nô folum antmam necat, fed amp;nbsp;bona opera perirc Bcjr,reparantur autem per poenitentiam.

Poenitcntia rurfum uiuificat mortua per peccatum mortale peccata, amp;nbsp;rurfum facit ea placereDeo,redditcj meritoria.

Poenitentia in tempore quadragefimali fieri dcber,antequam fumatur facramentum ccenç, quia lie inftituit Ecclcßa, cui obediendum eft,

Pccnitentia Gmilis eft negocio iudiciali. Quemadmodymenim quis iniudiciumuoca tur,fic poenittns per contritionem uocatur,iSc fuorum peccatorum admonetur,itcm,qucm-admodum quis coram iudicio cogiturconfi-* teri fuum peccatum, fic pocnitens in conftlTio ne confitetur peccata fua,tandem quemadmo dû reus in iudicio cogitur fatisfacereprofud peccato,fic pocnitens pro fui».

Ex opereoperato facramentipœnitentiæ circa ablolutioncm,accipic pocnitens remiiTio nem peccatoriimamp; fpiriciimfandnm.

Refipifeere amp;nbsp;age re poenitentia aftus interio res func,amp; pr ofluunt ah babicugt;fiue habit ü uir« eütem

DOCTRINA SCHOLAST, catena dïxerimus, flue adumpriiuü uirtutem ipQm perficieuccm.

Pozn'tere cft dcceftarj amp;od.fl« peccatuin,amp; cft uindicarcpcccacum i e ciunmiiTutn.

Addektioncmcuiuslibet pcccati mortaiil aAuaiispofl bapti mum commilii nquintur aliqua punitiouolantanarcrgoadciusdeZetiO nein leqiiiriturpoenitcntia.

Poeiiiicntia efl dolor cut dis amp;nbsp;amaritudoa* nlinae,pro mal s qux quifque conimiiit.

ËfFe Aus poenicentix runt,rrnnflio pet cat o* rum,commijnicario poenx xternx in tcinpo* ralem,amp;ex confeque iti coliatio uitx {temx.

Pcenitentia dilct,lauat amp;nbsp;miidat.dekt emm fupcrbiamja lat luxuriam, mundatabauarigt;-tia.ucJ poeiiitenc adcleciniq tiiaiem a Deimc moriailauaclenfuaiitatem a tutpitudinecon« cupifcentixd^inatciiaii liable J, â(:mûdatcor amp;nbsp;conrcicn;;an à macula,Item deletapropo* iitu lauata iocut one ócniundar abopere.

DE POENITENTIA. w, dfremoru.,,prop/nquus rfigratiar infufîor.,^ percacircmiflio, rrmotuieltæicrnabcaütU' do.

Pœniff nna duplex f fî'quçdam interjor,qu{ danjexffrior Interiofcftdc«urcnaturali.fcx-tenorfiradaibirnumbominis. PricrnoncÂ facgt;aœcni um prnpric,poftctior cft fàcramen-t - m.

Panjrent l'a pr r fe ruPcrpra non didtur facta mrnriim, fed iniî’iida à m niftriseecicfae,

Cuminomni 'acramentonouælegîs (itali-quama eriaiulibdisclen enti, qiixfir lignum amp;iaulagrarix Oj ortetetiam mfac'amcnte Î^a» ireniiæiiaefle fed lunc marena'enfibili« agt; géalt; cij iri.gt; pro omni । c fmc rcsillafîtcxtc tior tubfianria,tvje aAio Humana.

A reart pretati libi ramurpergrariatn,ife-quei saurempeicaiüiuni pei pa.nitentiana,dC perpalt;tegt;tius.

PoEfiitentiaeft dolor de peccato præteritO) feduerecundia eft timor de peccato futuro*

Deceftatio uel difpliccntia peccat i abfolufty • amp;nbsp;eft cuiusiibet uirtucis,red ut cxpiabilc per e-am,quo ad culpam amp;nbsp;reatum,eft aâusposnt» tentiæuirtutis.

Poenitentia quædam debet cÛc publica Co** lemnisxpropter peccatum publicum,ut fit ter* roralrjs,ut fit exemplum pcenitendi,amp;ne de-fperent grauibus peccatis onerati.

Pœnitentia Tolemnisexit forum occulcum, quo adrxequutionem,non quo adconfeffio* dem amp;nbsp;iniunârionem.

Soicnniter pœnitens no debet ordinari,ordi dans aüt debet priuari fuapoteftate ordinâdk Pœnitentiareftaurat omnia mérita priora) fecundum gradum charitatis fequentis.

Reintfgritas aequalitatis iuftitiæ nonfolum r êquiri tur in poenitentia, fed magis reconcilia tio amicitiæ.

Pcenitentia operacur ad pfccati urniaUs di« gt;niflionem,quo ad omnes partes fuas.

RemiiTio fulpç eft effedus poenitentiç. pril» dpaliter ex ui clauium in minißris,fecundario ex ui adus ipßus potnitentis.

Potnitentia tollit toram culpâ/ed non fèm-per totum rcatum,id eit, debit ü totius poen;»

Pccnitentia non tollit ómnes rcliquias pecea ti adualis,id eft,defedus cofe quenies, niß poe nitcntiaiamperfedaßt/ecundum omneseiut partes.

Contntio quç paratur per difceffionennjCol ledionem amp;nbsp;deteftationem peccatorum,uera amp;nbsp;falutaris eft, etßßne motu ipirituiTandiin« cipiacur.

Sine fufficiente contritioncncmo debet ab« folüu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Co»)

Contn'tio tft dolor uoluntarié adfumptutf pro peccat is, cum propoü co cö ù tendi amp;nbsp;fati« faciendi.

V crè tlieologica difpucatio eR,an peccata rc mittaoturpropter atcntioncni uelcontrition' nem.

Contritioeft petfeda difplicentia omnium peccatorum (imul in minutiffimas parres, quj turn fit uerc,qjanJo de omnibus peccatis,öc I* cundum oinnescircumfrantias requiljtas,per tingimus ad remiiTionem peccatorum.

Cotrltio fecund jmcITentiam uerlatur in cor de,i5e fccundumuirtutemexternr in con fiten* do amp;nbsp;facisfaciendo.

Oiftingucndumeß interconrr tionemprf-* mam, quæ d bet elfe dolor moderatus, amp;nbsp;inter contrit ionem fccundam, qu; debet effe ma ximus dülor,frd tarnen non mmius,

Contritiopro (ïngulispeccatis fieri debet, proobliiisuerö fufFicit communis contricio. • Contritioquantacunep paiuaexopereopc rato,omnemculpam5lt;:pccnaro dciet.

hxternaoperumdikiplinajuaJcclococon-ernionit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con*

Coniritioni innitendü eft, ut remilfionen» pcccatorumaccipias, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Non funt rufFicicnti'acontritlonis fign à,fi Et cerdos fentic peccacorenipeEercamp; credereab folucionem,

In conrhtionc non tam exquirendû eft à pec catore, an credat fefc abfolui, qnâm an dlgnlt; dolcat.

Pectatumita remittitur,quia attritus feucS tritus elicit adum dilediôis Dei,propter hunç aflü mereturaccipere remiiTionc pcccatorü»

Chriftianus ultra contritioncm cordis ha* bitacopialacerdotis,ro i facerdotidencccITl taie falutisconfiteri tcnctur,non laico.

Caufxoriginales contritionisfunthçtinrc jpfutn d(f«ndcre,incdi(ari magnitudinemde

DOCTRINA SCHOLASx* tnukitudinem pcccarorum,rrpurarc omnff annos uir je fuae in a(r.ari(udin(,cogicare de ira Dei fuper peccatis amp;c.

in lt;nbsp;ontritione no remitf ontur peccata, niß quishabeatpropofitumconfirendiearquino habet, etfiueram contritionem poiTidtat,ta* men non accipit remiiTionem peccatorum.

Naturçlegibusconrentit, attritum ui Tacra menti fieri contritum. Hine dominus per Pro pbetam ait: Appropinquate Deo, ôi appro-pinquabituobis.

fides eiiaminformisattritum accedere per fuadec amp;:cogir,quæin attriti continetur ratio nefiueiigniricato.

Contr Jtiofine charitate eße nequir,charitas finehde,fidesauteniinformisfinecharitatc exi ftir.

Remiflioculpÿinniïitur fidei formarç,con trit/oaurcm nunquam à fide formata fepara-turxrgoremiffioculpaeinnititur tontritioni.

Vbi facerdos ôi peccator incerti funt de cou trit!one,non eft refta abfolutio, etfi peccator ftabrolutumcredat.

Redffaciunt,qui fidunt contrition),amp; pro-pter fiduciam in contritionetn,fpcrant feacci perc remiiïionem culpæ.

Virtutc contfitionis efFiciunt confefTîo ratisfadio remifliionempeccati,quia confelTio amp;nbsp;fatisfadio funt facramenrum contritioius amp;reniiflionis peccati,(îc diuerßi rcfpedibus» contritio eft res amp;nbsp;facramentum.

Id quod principalius ac eflentialius requin'-tur ad peccati deletionem, ex par te pœniten-tis eft contritio,amp; inter talia requiGta,quç plu ra funt,putaadus,habitus,paUiones amp;cæt.' quorüm quodlibet quandot^ dicitur pœniten tia.

Contritio eftdolorpro peccatouoluntarlê alTiimpcusjCuiTi pi opofito confirtndi amp;nbsp;fatis-facicndu

Pozniffntia interior principäHus accipituf procontntione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ad contrit ionem urnialis no requiritur pro politum non peccandi,ficut de mortali,fedfuE fielt dl(plicentia eius amp;nbsp;Riæ caufæ.

Con Fe (Tio q læ coram Deo fit. dïdtur men •* talis,quæ fit foli Deo, Sihreeft de iurc natu-rx, Hxc confeflio etiam appellator confe iTio fraudis,quapeccator (ëipfumaceufat. Etcon felTiofraudts accepta eft Deo in orepeccaro-n$,hoccft,ciusqui adhocpeccatoren, dom ca men non Gt peccator in uoto,feu adu interio« ttjuclexceriorc,

Poflibile ell aliqoem potTe omnia fuapecca taconFitcri,(aAadiligentidifcuHtoneiS^colle« Aione.

Peccatain confeiTione remittuntur, abfolu lionefaccrdocis ,ccü non credant, qui abfol-* uuntur.

Confefllo auricularis prçcipuèad hoe falutt risamp;neceiTariaeft, utpocnicens feu confitenS fatisfadionem accipiat propeccatis.

Magna curioßtas decet côfefforcs,ut diligert ter de omnibus confitentiu delidis,inquirant.

Nullus eft auricularis confeflïonis ufuSjfin« addita fadsfadionc pro peccatis.

Auricularis confelTio exTecftdencccffitatc ralutis,quo ad remiiTionéculpç, non quo ad rc iBiflionem poenæ,pro qua fansfaciendum eft.

Auricularis cöfeffio pfe ex opere operato H btrat à pœna çterna, amp;nbsp;minuit poena tempora té, aut ad minus jternâ in temporale comutat.

Thomas fcribit prçcipuum efFedum elTe aii ficuUri^ confcHionis, hbcrareàpcena æterna purga*

ConfeiTor non debet abColucre poenitenttm â pœna amp;nbsp;cuJpa,fed à culpa tancumjpro pœn» debet imponerc factsfaAioncm.

Quia omnia petcataenumerarinô pofTunC facile,tannen diligentia adhibendacft,ut colli« gan[Ur,amp; ea quæ polTunt, in memoriamredi«« gancur.

Magna quaeftio fuit apud fcholaiticos fenH» per,de proprio facerdote inter paftoies amp;nbsp;fra-1res.

Oportet iudicem prius cognofetre caufam, priufc^pronuncieticrgoenumeratiopeccato-tumin confeffionceft lurt diuino nccelTaria,

Minifti iecclcliae mandat um haL ent dt cog-r o cendis occultis. Solomon aie: D ligeoter eogno:çcujltumpccoris tui.crgoc. gnofec-I * occulta ptcta[a,tit lui diuioi.

Confitens fi recufat fufcipcrc fatisfaAionCI lion pcrcac, fed abfoluturus eft has poenas in purgacorio.

Sublege naturae fuit auricularis confelTioy îrem fub lege Mofifica; ergo decuic amp;nbsp;fubEu» angelio efie.

Sacerdos neminem abfoluere potcft,nifi prius per confefTionem peccatum cognoue« arit.

Chrifius dedit fäcerdotibus abfoluendi po-* tefiarem: ergo confefiio iurisdiuini eil, amp;nbsp;ab ■pfo Chrifio infiituta, ut res ad abfolutioneni pertinens, amp;nbsp;fine qua non potefi abfoluere fa^ cerdos.

iacobi 2, Aker akeri conficeatur peccata fua! krgo confefiio auricularis iuris diuini eft.

Ador.i9. Mukiueniebant, amp;confiteban* kur peccatafua : ergo confefiio auricularisiu*' ris diuini eft.

Pfal.ji. Confiteboraduerfutnmeiniufiiti'** ammtaniamp;c, Ergoamp;c, “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nört

Non obJjgamur ad confcffionem uenialiiî peccacorum , quanquamilla confîteri faluta» reell.

Diligentia in inquirendis pcccâtis ante con-tciïioncm,magna adhibenda eft, fed nô nimia.

Confitens non obligatur ad confeiïionem oblitorumamp; occultorüpeccacorum, modo in fine côfcirionisdicatrbgo quoc^aceufome propceromnia peccata oblita amp;occuka.

Humiliatio amp;nbsp;pudor incôfenîone,tonit par tem pœnarum pro pcccâtis, ficut amp;nbsp;potniten « tia facit.Tamen pudor non debet effe nimiu«gt; nequidtaceatur in confefîionc.

Integra debetefleconfeflîo,ne conßtensfcf enter quardam peccata taceat.Dc hacintcgrica te confctrionis,loquitur Hier.emias Tren,2,E(« funde cor tuum,(îcut aquam.

In omnibus rebus diligenter expendend« func omnes circumflantiærcrgo Si circa côfcf-lionem omnium peccacorumcircumilâtiæ digt; ligencercxaminandæfunc.

Circumftantiæ quæ minuunc amp;nbsp;exténuant peccaca,non func conficendæ, fed i 1J ç cancum, quç peccaca exaggcranc,exempli gratiazCon« Ficeatur aliquis fe in quadragefimali ieiunio co tnedilTe carnem,adaendo circumftanciamex condiüone,quiain6rnau« fuit.

‘ Circu’nftanciæ.qujpgrauant ptccafa Sf agget antgt;hæ funt; Oi do, nam maius pzccacS c/tpeccare cuincierico,q làm cum laico. Tem pusjoam quanto tempus fanftius cft^tanto ma lus ctlpcccatum.LocuSy nam quanto locus fan Äior cftjtanto maius cü peccacum- Numerus, quantitas Jainni expeccato iniundi proxiiTM ftatus fcucöd.tioperlonae, procraftinatio peC cati exmaJitia, propria ad peccandum prouo* catioipcrf'uerantulongain peccatoikc.

Propriciates confcHionis lunr, ut fiat prenac djtatèjhumiliter,intègre, feftmanter, aperte, cumenumeratione omnium peccatorum ,fi* muiamp; circuniftantiarura, propt ie, amp;nbsp;occuJ** tcamp;c.

Poteft quidem fiert, ut quis cafu inter conft tendum akerius confitentis audiat peccata, qui autemea audit,obligatur fub peccato mor tali tacere.

Qui confitetur pcrfonac, quae non habet po cefiatemabfoluendi,illccogitur denuo confite riperfonæ,quæ habet.

Qui in aka parrochia,quàmin fuacôfitetur, fine côfenfu fui plcbanijcogiturdenuofuo pic banoconfiteri. Vtenimlentcntia nulla eft,qu{ âfuoiudice non profertur, itaamp;ab olutio fa-cerdotis nulla eit inhominê,in que nullam iia* betpoteftaté. Siquidemnô fuifKit poteftasor dinis^ fed rcquiritur ctuunpoteftas lunsd âio fiAu*

Quando quis feienter tacet unum pecca* turn,tune nulliuspcccatiremiffionem accipir.

Sufpenfus ab officio, non poreft abfoluerc.: Qui feienter eonfitetur indoAo amp;inepto fa cerdoti, qui nonnouïe difeernere inter pecea-tum amp;nbsp;peceatum, is cogitur denuo fua pcccata tlofto X apto confiteri.

Côfitentempoteftabfolucre côfcffor abom nibus peccatis,exceprtis cafibus referuaris, qui fpedantadfuperioresja quibusfiuult liberari jconfitensjfuperioribus confiteri debet.

Coftffio fpeAans ad perfonâ dignioreni,inlt;* utilis eft,quando fit coram indigniori.

Ex bis caufisquis denuo ^onte confiteri de btrfua peccata femelcôfeffa. Quando confef fus de abfolutione dubitat, id quod tarnen lau dablie non eit,quando confeffus dubitat.an co feffus fit hoc uel illud peccatum,an confefforfa tis intellexerir quantitatem peceati, quando putat,conftfroremnon audiuiffe peccatum, non ferioanimaduertiflein peccatum,quando dubitat,an confeffor fcicnnam babuerit difeer nereinterpeccata, dCinftituerc confeffum rc-«ftciquando dubitat de poteftate faeerdoiis in abfoluelido amp;c. In his eafibus laudabiliter agit confeffus,quando denuo fpontaneauoluntats çonfitecur nouo confeffoti.

Laudabilirer amp;nbsp;ille agit, qui fpôtaneauolui* tacedenuocôfiteturid'in peccatûnouo con* ftiTorijUtfuam diligcntiamdco commcndet« . amp;nbsp;ampliiu aliquid corâ dco mtrcatur. Et quan quam fccundana h^c confelTio non eft neceifs ria,tamcn utilis,laudabilis,amp; falurans eft.

InrccundariaconfeiTione, quanquam fecun dariaabfolucio non tollat poenam peccati,calt; men propter tria utilis eft: Primum meritoria eft ad remiffionem amp;extenuationem poenç, fc cundo meritoria eft maioris gratixdei, tertio per fe lavdabilc opus humiliationis eft, quart etiam gratum Deo.

Qui impolitampoenitentiam nrglexir,obU gatur,ui (uamncgligentiamconficeatur,amp;o* rctfacerdotcmjquoillumrcmelimpoßta pot* nitentia donet,ucl ut impoßtam in aliam tranf mutet.

Porro qui impoGtxpoznitentiç oblitus cftgt; modo non fucrit à luperionbus reieruata, iile obligatur ad confelTionem fu; negligcniix, orare debet pro nouapocnitentia imponenda.

Vbitimendumeft damtiumrx conLlTione alicuius pcccati,potcftconHten« iilud tacere, donee aOuirumtuiicinentemiccrcta,pcrueni* at,amp;iimorpericuli ceftet.

Item poteft quis reftè tacere,nec conftceri a« liq lod pcccatum, ubihoc non poteft confiterf £n( pr od.tione perlboxjcuin qua pcccauit, 34

DE CONFES. AVRIC. «» potf ft ram diu producere peccatum, donecae niat ad faccrdotcm^corann quo noncft timen-’ ^perronarnotiria»

Poteft etiam quis in longinquis r(gionibu9gt; confitci i raccrdoci,qui idiomalinguxnon in-telligar.

Laito in nectiïitate quisconfiteripoteftjd^ ft laifiis nr qnrat (oniriium abfoluere.

Bonum opus in confeiTione impoGtum â (à rerdotC} magis farisfacit pro peccaris,quätn bonum opus,quod qui s Tua fpont c Eicit.

Confe Hus amp;nbsp;1Î monatur in pcccatomortalt, tarnen minus in inferno adfligi tur propter pec catum.

Con feffio Gcramenralis non rrÄe tribuinir Innocentio tertio, ut inuentori, fed potius iuri diuino.

Hon oiuiediuinoteneturad confeffionem «nuuumpcccatorum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇiT

Decctfacerdottm in altaricelebrantem, ugt; bi rccordatus fueric alicuius peccan,acccrfere ßcerdotem,amp;illudconfiteri.

Confeflio aiiricularis Cola nneretur dici con* feffio facramentalisj ita dicitur cöfeflio uoca-lisj quj fit facerdoti, amp;nbsp;nö cft de iurc naturae Iïgt; cuteft côfefiiomentalisjquçfitcoramDeo.

Cöfeflio facramentalis cft fccreta delinqucn tisaceufatio fuorum comifTorumpeccatoruni corâfacerdote, i'urifJiAioncmineG babente, ipc ueniæconrequendae.Etdiciturconfcfriofa cramentalis,qüiaiHadcfinitionödaturdecon fefTione cordis, quae fit corâ Deo in cubiculo CQrdis,neq:dcilla,quæfitiniiidiciocontentio fOjfcd dcilla,q'içfitin foroanimç fecreto.

Poteftetiamquis per intrrprftem confite* fÎjG non habueritfaccrdottm nofcenttm lin* g^amfuam.

Côft iTio qnâdo nô fit cor â l'IIo, g habet incô fitentem lunfdiftionem, non cfifatramctahs.

ConfelTio auricula ns nô potcft fieri Jaicoïn nect(ritare,quoniâ is abfolucrenonpoteft,amp; fine abfolutione confelTio aurtculans, non eïc facramcntum poî:nirentiæ,igiturjnnulloca* fu teneturquisconfirerilaicü,nrcueniaJia,nec mortalia, Porefi tamenconfrfTiolarge (um* pta, fieti laicO in rtcreto, proprer uerecundi* am, quæefruna pocna debiraprccato. amp;ma* gnapars fatisfaftionis,fimiliterquoqiie prop-terconfiJium obtinendum. Item, propter hu* tnilitatem,in fignvm quodfacit, quod in le elî, paratus confiteri facçi do ri, fi eius copiam ha-oeret.

ConftfTio facramentalis eftdelegediuina â Chriftoinftitutajuiuificandispcccatonbusprs cepta.

Côfrffio facramentalis eft de iure diuinO,ex-preffarn Euâgelio.Namloan.io.aitChriftus: Quorumcunq; remiferitis pe ccaraamp;c.Quibul Uerb sdedirChrifius apoftoiispotcflatéiudt-câdi ac remittendi pecçata,quibus datur potc-ftas iudlcâdi,(Ilia datur eciâpotcfiaa cognofct

Cognitie autem peccatum remlttcndl fieri nonpoteft, nifi per accufatlonempeccatorum quæ eft confcftio.

Pater deditomne ludidumfillo, ergocon^ feffio racramentalls eft iuris diuini,undc quan-docratDeut tantum,foliDeo conficeri fuffici cbat,poftquam autem fadus eft homo,amp; pro peccatis noftris mortuus, datum eft Cibi omne Judicium de peccatis,amp;fibi eftconfelTio facien da,quiloco fuouicarium reliquit, cui e tiameft facienda, Et ex hoe habecur,quód papa,qui fub cftiuridiulnojnonpoteftdilpenfarccum ali-quo,utnonteneatur confiteriinmortis peri-culo,amp;lncæteris cafibusad lus diuinum fpe-«ftantibus.

Tempus confefTionis determinatum eft tem pu4 pafchale,amp; m odus eft de iure politiuo, fu-pra quod eftpapa,nee eo lfgatur,quo adfc,ne que quo ad alios, amp;nbsp;quantum adillud poteft difpenfare. Ex quo pater, quód papa tenetuf confiteri,licet forte non fecundum formam. C. Omnisutriufqïamp;c.

Debet autem quiftj in confelTione tanrä dl-Iigentiamapponere,quantumapponcretadin quirendumaliquidmukumarduuin, quodfi-bimtiltum eftetèordi.

Con feffio quandoc^ Erin aiflu,unde colIigH tur quatuor cafus, inquibustenetur peccaco mortaJi obnoxius confitcrün adu.Pnmuseft,

DE CONFES. AVRIÖ.' i« èum imminet indicium damnationis,uel mife-ricordiæ,ut eftinarticulo mords, aut ubiperf culum mords dmcndum cil amp;c. Secundus ca-fus,quâdo uult exercerc aftus aliquos, quibus drberur reucrentia Cpecialis, ut aliquando uulc communicarertunc enimfccundü omnesdo-Âores nÔ fufficit Cola contritio,ad digne cômu riicandum,fed requiritur facramcntaliscôfef-fio. Terdus aftus eft, ut quis furcepturus alia fa cramenta,prçmittat côftfiionem.Quartus ca-fuseftjurex ftatutoEcclefiæ circa ferias pakha ds,quisfurcepturustuchariftiam, confiteatür. Quintus additur ratione Confcientiç,uel feru-f)uli. Addituretiâ cafus,dumquiscx ftatuta ùiordinisutluoto fua fpontc cmiflcbtenetur certo tempore ad cÔfitendum, quod uerum eft dummodo ftatutum ordinis habet uim præ-lt;:«pti«

Confeiïionisqualitas haecefTedebet: Simplex debet e(re,ita quôd nihil admifceaturcutn cis,quærequirunturadpeccatcrumquantita-tem. Debet etiâ eflehumilis, ualde enimhumill ter debet Tehabere confitens in uerbo amp;ßgno. Debet eiïe pura,id cft,cum recla intentione fa-lt;3:a,amp;fidelis,ideft,uera,utnihil admifeeat de falfitate. Debet effe frequens, frequenter cnitn faAaeftutilis.

Verecunda, utconfitens ucrecundetur de peccans,quæ confitetur,quia quidam inucni-untur,qui in ttcitàdo fua pcccata, uidenturfc iadaic dealiqua uanitate (cciilari.

Integra,id tft, fada finecelatioealicuius pee cafi,quódcófitenstunc habcat in memoria,dc quo alias non fuit legitime confeflus.

Sécréta,quia ibi agttur de feci etis côfcientif« Lacbi ymabilis,Iacbrymis procedentibus tx peccati dolore,

Accelarata,nnultut« enim expediens çftpec catori ut citó cófittatur, quia abyfliis abylTuin inuocat,idefi,igt;nüpcccatum ad aliud inclinât.

Forth,id eft,pœnifens debet ita tffe cÔftan-tis animi in cofitendo,ut propter uereciidiam nihil pertip?s ad fuç côfcientiç purgationemo-mittat.Accu(ans,ideft,pccnitensita debet aciu iare fcipfum, ut in fui cxcufationc peccatû fuü in aliuii. non torqueat. Debet etiam elle para tapaiere,pcenitensenim debet tlTe paiatuspa rertjboc eft,obedirefacerdoti,in fufcçptionç, Ót expletione panitentiæ, quam rationabili-tet miungit. txhisconditionibusqu;dâfunc d.enctellitate,qi)ædamdecongruitateconfef-üonislacramcni alis«

Ncc^fidus,nequ« quinonfufRcienterdifcuP fit confdcntiani fuamjcôfcquitur effelt;ftum fa* cramentalisconfeffionis.

• Confcicntia dubitaiisan peccatîi (îtmorta,* Icjtamenteneturilludconfiteri.

Quatuor fun t cafus communes, in quibus c3 feflio itei anda eft.Primiis eft propter enormj-tatemfceler)s,ob quam oportet peccatorêad fuptriorcm remitti, quiccfeffîonêremiffï audi re debet,amp;ab(blucre,nifi malit aken' commit* tere, SecBndus eft propter ignorantiâ facerdo-tiSjUtpote quando racerdosignaruseft,quçrcrt dus enim eft tue facerdos, qui ligare amp;nbsp;foiuefe queat,amp; ei iterti eft côfitendum, ucl ex licentia iacerdorispropri], ucl autoritäre fuperioris. Tertiuscafuspropter malitiam fi(ftionis,utfi feicter aliqiiod peccatumin corde rttinuit, uef fiacceflit cum uoluntate peccandt . Quartus «ftpropter conttmptûlàtisfaftionis, ut quart do negligit amp;nbsp;contemnit faccrc pcenitentiam, fibiiniuntftam.

Remirtit gcneraiiscon Fefiîo uenialia,quan* turn ad cuJp3,amp; quantuad poenç diminution^ Rernittit ctiam mortalia oblita, quant ü ad po6 nam,cum prius remilTa funt,quo adculpâ pef facramentalem confcflionem.

Côfcflbr tenetur celare côfclTa, de legenatu tfidelege pofitiuajamp;delegepofitiua Ecclefiç. Item confittns,tenetur celare adaamp;diftafa-«rdotis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.

Sigilluni confclTionis eftde lege naturae, ff» cunoïim alios de iurc d uino. Cadit autem fub (igillo confcHionis, quiequid con(itensuult) aut uelle debet,tanqu am fecretumcelari.

Hçrefis no eß cclanda,iuxra uulgarc uerficu lum; Èfthçrefis crime,quod nee côfeiTio celât* Circûftantiçconfîtcndï, quf grauant pccca» ta,his uerfibus continentur.'

Luda pwfilla,modus cuJpç,et fiatus altus, Conditio,numeruSiætas,amp;:fcandaIa,rexus. ConfeiTio facramcntalis cß adus uirtutis ell citus ä pœnitentia.

ConfeiTio præfupponitadualem côtritio-nem,dcJentem culpam, idco diredè ordinatur ad dimißionem pœnæ,

Confefliofuit præfigurata in baptifinobe an Ioannis Baptiuæ: item,in refufcitationc Lazari.

DE CONFES. AVRIC. «, tuta fuit J quando dédit Apoftolis poteftatcm remittendi pcccata.

Conftffio facramcntalis eft de neceffitate falutis noftræ,quo ad rcmiffionem culpae, non auccmquo ad remiflionem pœnæhuius tem-« poralis.

Etiamilli, cuidimiflaefltotapoenaper con tritionem,nece(raria eft fatisfaôliu amp;nbsp;c onfeffio, quiautraa eft in præcepto.

Omnes fubpcccato mortali uiuentes, tenen tur condteri,ex ftatu co Eccleiîæ, id eft, e x ui fa cramentû

Papa poteft difpenfare, quôd diflFeratur con feffiOjnonauccmprorfus d mitra.ur.

Nullus hominum teneturconfiteri de pec-catis uenialibus, fcdlaudabile tamen eft,amp;ea confiteri-,

Quili be E tenetur confiteri de peccato morta lijcumpropûficonon peccandi.Sicenetur con ficeri peccatum fuum, quod dubitat clTc mortale,amp; caufas uel occafiones fufficicntes pecca ti mortalis fiue circunaftantlas aggrauantes in iniinituiu die«

Qiiilibtttfnetur confiteri omnia peccata» ftçm numcrum omniü Riorum peccatorum:

Homo non confitct ur fufFicienter peccatum fu5, njli fpeciem coKteatur peccati, quç cogno fcinonpoteft, niRpcr circGftantiastrahenteS in aliud genus peccati,ex quibus peccatum (pc cificatur,

ConfeiTio poteft quidem cRe informis,quO adfacramentum,red non quoadfrudummc ritiamp;c,

Con fefllo dupliciter libérât à poena æterna, ' dimittit pcçnam tempora lemjfcilicet ui claui-um,amp;uipoenofa.

ConfeiTio facit demortali ucniale,non mu-tando culpamin uenialem, (ed dandoueniam.

ConfeiTio generalis quç fit in Miila , Prima, ctCompIetorio, deietpcccaca ucniaiiaamp; eti^ ammoitalia oblita.

ConfeiTio auricularis poteft quidem fieri lai coin necelTitate, fed eaccifantc oportet iterft çonficçrifaçcrdoti.

In qnincj cafibus licet alq quàm proprio fa-cerdoci conßceri, amp;nbsp;One licencia eins, quando uaguseit, mutansdom:'ciliu(n,pcccansin alia parrochia,!! proprius facerdos reuelat confef-fioncrn,'jel follic'tat ad peccatum, Si in extrema necelTitate,

ConfelTor debec mterrogare confitences,nâ de q jolibec peccato, fed fecundum conditio -ties fingulorum.

Priorc adCorinthios cap. n. Si nos ipfos iu dicaremus,nôiudicareraur à do ini no, ergo no ftr^ peeng colluut pa:nas,q aas minacur Deus.

DOCTRINA SCHOLAST, Nam ficinterpretantur Apoftoli didum; No* ftræpoenæ fiunt; ergo poenæ Dei perillastol-luntur (èquicur itat^cfl'c fatisfadionem no» ftrampropeccatis.

Peccatamcrcntur pœnas, nullum igitur remittitur peccatum, nifi aliquæpanæfoluan* Fur,unde probatur fatisfadio.

Pocnitentia habet rationem pœnæ amp;nbsp;com-penfationisjideo multis pcxnis per fatisfadio-nem cumulanda eft.

Pcena feu uindida neceflaria eft ad poeniten tlam,quia Auguftinus dixit, pœnitentiam elTc uindidam punicntcm,unde adhuc fequitur, ef fe fatisfadionempropeccatis,

Sarisfadio eft,quae conftatnondebitisope-ribusjfed fupcrcrogatiuis, quibus redimuntur pœnæ purgatorij,aut cert c aliae poen j tempo * rales,

Laudabiliter inquit Thomas, agit côfefTor, quando dici t a d con feftum: Quicquid boni fclt; cerisjfit tibi in remilTionem peccatorum.

Satisfaftio Chrifti generalis ualet pro tota Humana natura, ucrum quenque per ic opor-(ei fatisfacere pro fuispeccatis.

Oportet fupererogatiua opera e(re,quæde bent fatisfacere pro peccatis,non débita.

Deus remittit culpanijfed non pocnä, quam commutât in aliquam peen am temporalem fa risfaAoriam,per Canones amp;nbsp;facerdotis iniun-dionem,in parte uel toto declaratam.

Erroneum eft, Deum à morituro non requi rere aliam,quâtn mortis pcenam,imó rcquiric aliam,pro qua fatisfaciendumeft.

Sanéfæ funt leges, quibus docemur de fatia fadion.bus pro ptccatisper opera noftra.

Canonicæfatisfacfioncs funt necetTahæad redimendas pccnas çtcrnas,aut pcenas purga.-torrj-.

Opera fupererogatiua,quibus fatisfacimua pro peccatis,hæc amp;nbsp;fimilia funt: peregrinatio* nesadfanftorum fcpulturasÂ: reliquias,ro* fariad^c.

S.cut fan's fadionibus purgatorium redimi tur,ita fätisfaftione« pecunia redimendæ funt.

Canonicæ fatisfaftiones neceflariae funt adpcenam purgatorq redimendam, aut pro* £inc canquam compcnfatio ad tolkndam culquot;

In rcmiluone peccati deus remittit culpan» Et tarnen quiaconuenit lultitiae diuinæ punirc peccacuin, niutat pcenam ætcrnain in poenatn icniporalem,ucrumpars illius temporalis poe næremitticurpotcftate, rcliquumautem red» nucurper facisiai^iones.

SacisFaAiones ualent, ctiam (ï fiant ab hi«, qui lapfl funt in pcccatum mortale, Satisfaftioncsnon tantum ualent ad difci-pliiiam, fed etiamad placandum Deum.

Pœnaeæternæ non remittuntur, nifi propter poenampurgatorrj.autfatisfadiones Ca nonicasjhoc eft,propter certa quædam opera non débita.

Deus condefcendens noftrçinfirmitatf,con fiituit homini menfurameorum.id qux de nc celTicate continerur, quæ eft obferuatio præcc «orum, ut de reliquo, id eft, de operibus fupe rerogatiufspoff itfatisfaceredecommifTis.

Scotus dixit poenitcntiam diet, qiiafi pœnae tenenciam.’trgo poena eft præcium pro pecca-tisxroo pro pœna fatisfaciendum eik

luftitiæDeiconuenit punire peccata: ergo noftræ fatisfaftiones mcrencur rcmiiïiontm peccatorum.

Communes calamitates præfcntis uitæpro prie per opera fatisfadionum Canonicarum, hoc eft, per opera traditionum humanarum, id eft,per opera ftipererogatiua, ex opéré ope rato,uci etiam il fiant in peccato mortali, toi* lunnir.

Satisfaeft lo hodie non eft imponenda iècun-dum feueritarem Canonum, utolinn,nec fe.» cundunirefpondentiam admagnitudincm pec catoruin)tdeonccpræftns,necprçterita çqui-ualens.

Sarisfalt;ftiomultû temporalis pœnæaufert, Satisfalt;ftio eft compenlatio,qu« fponte fit, ex openbus non debiris, pro peccatis amp;nbsp;pœ-nis.

Sic pottft homo fatisfacere pro peccatis, etiS quandü adftantc habet gratiaui Dei amp;mcrit5 Ciirifti,

Chnfti,ittmdiuinambonitacennamp;libcralita' tem,quæ propofuit nobis pro peccatis fans* facienai modum,non quód noftra opera pe r fc »aefFicaciaamp;dignafunt,fcd quia lolaopera fatisfaAionis loco pro peccatis acceptât. Vn dedodlorüfcntcntia; Satisfaftor reddatDeo çquiuakns,non per effentiamjfed per diuinam acceptationem. HincApoftolus ait, ad Ro.8» Nam reputo,non elle pares adfliftiones præ* fentis temporis ad gloriam, qiiæ rcuelaoitur ergauos. Quærcntenciaucrimmacil,q-jiaacl fliftioncs per fe à longe' non acceduntad giori-am,nec dignæ funtgloria,uerumfiunc dignae cxuoluntateDeiamp;meritoChrifti.

Chriftus dixit Mathæi 4. Agite poenitenti* am: ergo non fan's eft accederepœnitentiam, autcogitare,fed operariper opera,idquodfit per fatisfaftionem.

Rede fentiunt Catholici, quando fîc fenti* unt : Etfi cul pa rcmifla eft, tarnen requiritur ad huefatisfadiopro temporali pœna.

Deusreraittit quidem peccatumjfed non finit iinpunitum,aut igitur pœnitensinfeipfo punitpcccatum, aut Deus punit in poenitente cum puniendo»

Nmiuitæ in fua poenitentia fimul inducrunt faccosjiciunauerunt amp;c.amp;Deus refpexitad opera eorumxrgo eft fatisfadio pœnalis.

DE SATISFACTIONE. tir facco Sic. Ergo Sic. Idem fecit Manaflcs ».Par. îî.Ergoamp;c. Similia exemplamultaextantin hbris I udicum, Iudi(h,amp; ^iachabaeorumamp;c. Ergo amp;rc.

Item Paulus ait,i.adCorinth.it. Si jpficor-nprrennus nos, non corriperemurâ Dominos ergo eft fatisfaAlopro pocna,quafi ipfinosad* fkimus,præuenimus pœnam Dei.

Sipcena unà cumculpatollcretur, tune nihil rtmanerec orationibus tolicndumpoftpoe nirentiam.

Chrifti fatisfadfo fufFicics eft pro omnibus* fed non æquê efficacker ac potenter in omnibus operatur, lèd in illis tantum, qui faciunt fe fatisfadionis Chrifti per bona opera participes . Vnde rotundé dicunt Dodorcs : Paffio Chrifti omnes redemit ftifFicienter, fednon o-tnnes efficaciter,obftaculum eftlndc,quia uO* lunt fe facere participes huius meriti.

Homo uarrjs modis fit particeps meriti feu fatisfadionisChrifti, fsepe ex nacra præueni-

Secundo fimus participes meriti amp;nbsp;fatisfa^ (SionisChriftiper facramcnta, quçfuamuirtu f tem amp;efFkaciam habentper palîtonematqut 1 mortemChrifti. Tertio timusparticipesme-riti feu fatisfaftionis Chrifti per bona opera, nonquôdbæcperfealiquidiint,aut merito^ ria,red quod per gratiam dei aliquid lint Scme ritoria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Bona operaetiamadftante gratia,nonpof funt per fefatisfacere pro peccatis, quia pecca ta habent annexais æternam pœnam , quam non poteft purus homo tollere,undc nunc pro dit ufus fattsfaélionis feu merifi Chrifti, quieft æternam poenam in temporalem mutarc,amp; * fàtisfacerc pro peccatis, Huius gratia amp;prç* fidip nos quoej polTum us fatisfacere pro pec« catis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I

luxtaprædidummodum Chriftusfatisfe- । citpro peccatis noftris,atquocj: nos fatisfacc-te oportet,ne nihil faciamus, operando in ui--neadomini,ut lucremur cum talento noftro.

Satistatflio acceptatur à Dco,non Gmplici- 1 ter, fed ut làtisfadlopropeccatis, quia Deus procU-

DE SATISFACTIONS’ «É procliuior eft ad mifci kordiâ, quâna addaœ-nationen).

Homo conflt;flu8,eui impofitaeft (âtisfx-ôio, et fi in pelt;tato mortali nioriatur,amp; con-dennnetur, tamen non in perpr toumadficitBr posnapro peccato,àquo efi abfolutus.

Bonum opus fatisfâdtorièimpofitumjamp;m diuina grana preftitumjmeritoriumcft temif. lîonispfccatorum.

Diiplexconf modum fatisfadionis cft.Alce Tum quia fatisfadione fatisfaeir pro poenap«c cati,altfrum quia fatisfadicne quismcrctur gradum jttrnæ gloria arq; falutis.

Qucmadmodurri in Cbrifto opéra fiienint meritoria^jofteaamp;fatisfadoria propeeeatis, iraamp;cpera in nobis nacritoriafunt,amp;propcc catisfarisfadoria.

- Potcft aliquis in uno opéré Gbi mereri prae-tniumçrernæfalutis,amp; nihilominus proaiio fatisfactre,fineincommcdoprcprtj meriti. Sic opciaChriftiamp; fibiamp;nobisfueruntmerî-toriajamp;fimul ilJis optribuspro pcccati» fata-fecù.

Mofes amp;nbsp;pro fe amp;nbsp;pro a!qs orauit;ctgo qujtf fibi aliquo operc meren' poteft æternam falu-tcin,amp;pro alqs facisfaccre,

Sicucnihilincommodiquisaccipft,quando promortuisoratjtiam meritum illiusea non diminuitur,ßcnecquicquamdamniacceditfa tisfacicnti pro alio.

Deus nullum peccacumGnit cffeimpunituï ergo fan's faciendo in nobis punienda funt pec cara,ne Deus puniat.

Satisfadio quam claues poflunt tollere ,eft iuris diuini,nfcmorandum eft argumentum. Si fatisfaftio iuris diuini eft ; ergo non poteft toHi per claues.

lobinquit: Vtinam appenderentur peccagt; ta,quibus irammerui, amp;calaraitasquam pa^ tiorinftaterajquafi arena maris hæc grauiot appareret, lob igitur fatisfecitpropeccatis fuisukra condignum,amp;opcra fuain quanta GtisfaAoriaexcedebantpœnam peccatis fuis debitam.

Satisf a iftio fandorum plerum^ fuperabun dat,lob S, Vtinam appenderentur peccata meaamp;c,

Satisfaftio fuperabundans,prodeftegenti-busexintcntione fantftorum operantium. Se cundoMachab.iî. Sanftaergoamp;làlubrisço' gitatio pro defuncftis, exoptarc, ut à peccatis loJuantur, AdCollof i. Ego Paulus minifter,

DE SATISFA‘CTIONE, »19 ^uinuncgaudio in paHionibus pro uobis^ât adi(npleoca,quæ défunt pafTionum Chriftiit) carne nnca pro corpore eius, quod eft ccclefta. FofterioreadTimoth.î. Omniafuftineo pro pter eledos,ut amp;nbsp;ipfifalutem confequantur, Opera Chrifti maximefunt meritoria/imul amp;nbsp;racisfalt;ftoria,amp; ut nunc opctaChrifti, ua amp;nbsp;operanoftra.

Opus fatisfadoriu eft opus feu adus uolun tatis,elicitiisuelimper3tus,ideoflaoella,undc ciincj infcrantur ab intrinfeco, non funt fatisfa doria,fed uoluntariafuflfercntia corum prorc miffione peccacifatisfadonaeft, quiaillaeft 1 Uoluntatctanquamabadiuo principio.

Opus fupererogariöisdicitur opus confîlq, Uel quod fit ultra id,ad quod quis debet, amp;nbsp;o-Êus fupercrogationis includic mericum,quare )eusnon poteft proprie facere mérita fuperc. logatiua,quia Deus non poteftmereri,

Sacerdotem dicere horas Canonicas,non eft Opus fupei crogarionis,item ieiunarc per qua» dragchmam non eft opus fupercrogationis.

Peccat IT orra liter qui contemnit autnegli» git fatisFadionc,quam fponteacccptauit, fine caufa fufficienter excufante,quianon reddit de birum ad quod fe uolunrarie obLgauit,undeli ConfcHbrahquid irrationabilitcr iniungcrcti

utl quod confitcns impkre cóinodlt; nonpofgt; , fcr,potcfthuniillt;tcrnonafccptare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

Licet fecurdC ftritftam iufticiä deus iufiéex( gere pofTet omne quod fumus ói polTumus tä t quam debitün€C€flitatis,ramcex liberrate fua noftrçinfirmitaticôdcfcendenshominicôftitu it menfurâ eotû ad quæ de neceflirate ter ctur, quç elt obferuâtia prçceptorûjUt de reiiquo,id «ft,dc operibus (upereregationis pofTit fatisfa cere decomnniffo,quç opéra etfi debcatr.us de bitocongruitafiSjUon uiiltramen,utfibidebc anturdcbitoneceflitaris,rifi ratione uoti ucl ïattsfaifboni« iniuuAaepro peecans.

Satisfatftio propeccaro regularitrr confî' ftit magisinaftsbuspocnalibusuelpafrionibu« i uoluntarrjs, quart)inalpsaóribus panalibiis» î quoniam culpa or dinar ur per poenam débita, amp;nbsp;ideo (ècundum diuinamiuftitiamculpæ de* beturpocnajamp;ita reddendo pcenam debitam fatisfacitpropeccato. Etdiciriir regulariter, quiapoteft quis quandoep peradum boniitff, iion pcinaicrn facisfacere pro peccato •. Poteft cnini Deusadum intrnfum thariratis accep-* rare propunitione débita uni culpæ, iuxtail-* hid Petri : Charitas opent niukitudinem pec* 'catorum. V eruit) licet adus ille char iratis non fit ptopi IC punirio,eft tarnen ttiaiusbonuindi niagis reddens Deo honorcin, quimpropriè iUiuspunitio*

Satisfaftio fecundo modo accipitur üt diftinguirur centra alias partes pocm'tentif, ’amp;definïtunn hune modum; Satisfadio tfto-peratfo fxrci lOr laboriofa feu pccnalis uolun taricaiïtinnpra ad puniendum peccatum à fc cô nnïTiim, amp;nbsp;ad placandum diuinamoffenfam, ucleftpaffioautpœna uoluntarie tolcrarain Ordmead pcccati rtmiflîonem.

Dicitur operatio exterior,per quodexclu* ditwratflio laboriofa interioramp;paffjoeamco tnitans, ut eft contrino Si triftitia cam confe-quens. EtintelJigirur peraftumexteriorem, aftusqui fitcorporalibus membris (pofitiue vel priuariue ) inferenribus poenam corpori Si. fatigationem, Si dicitur pofitiue, ut peregri-nati,ocorporisdifciplfnatio,eleemofynarun« diftributio. Dicitur priuatiue propter ieiu-nium Si abftincntiam,ubinibil3girur, fedab adiône ceflatur, amp;per hoc etiano excluditur confeflio,quia licet fiat Organe corporali,ta-tnen breuis eft, amp;nbsp;non fatigat. Oratio uerô quia pcrfeucrantem oporteteire,laboriofaeft Äattenuatuires corporales,lt;amp; idco inckidit ur infatisfadioneftridaaccepta. Ëtfatisfadio principaliter firDeo,quia Deus iniiiriatur per tulpam. Et confifrit fatisfad io hoc modo ca-piendo,inhisrribus; ieiuîiio,oiationc,amp;erec. mofyna,5lt;: panionibus uoluntai ijs comitanti-bus ifta tria opéra dtfih il.a,

Adieiuniumreducuntur omnia corporis ma* ceratiuaordinataadrephmtndum carnis rcr bclJioncmjUtfunt uigiliæ,peregrinationes,ue tfiium arpericaces amp;nbsp;nuditaceSfCorporh flagcJ^ lafiones,amp; generaliter quæcunc^ corporis af-fliftïones. Ad orationem reducitur quicquid pertinec ad partemconcennplatiuam,amp; medi« tationes,fcnpturarumleftiones,pracdicatio-nes ac uerbi audttiones, ftudiirm theologicüi diTputationcs,erranti5inipngnationesinmO' ribusamp;in fide,amp;cçtera quçimmcdiate uerfan tur circa Deum tanc^ obicftum. Ad eleemofi-nam rcdiicuntu opera mifcricordiæ corpora^ lia pro Chriftopropter Deum inipenfa,amp; qu£ cuncf erogationes bonorum temporaliutn iiï pias caufas, ac fubleuationei tniferiæ corpolt; ralisfratruin.

Congruum cft,ut per quæ quis peccaoerity per haec amp;nbsp;torqueatur, fic qui in carnepeccauc ric,etiamin carne puniatur.

Congruentioreft iUafatisfadlo, per quant non folum abolentur preterita peccata, fed et* iam adhibetur remedium à futuris cauendis repritnendis.

Boni confefToris eft congruas fatiifadiones pronitentibusiniügere,attenti8diligétcromni buscj'rcûftantijs côfitentium, requirituritaq; diftretio faccrdotjsjut non imponat alicubi fa tisfaAionetn nimis difconuçnicntcm fed cam

DE S A TISFACTI ONE, u« quf fibi magis côgruit, quâ forte melius itn-plebit,ut puta pauper, nec ekenaofynas poccft dare,nec orare, qucoportetcôdnuolaborare pro uidu fuo neceffario,nec ieiunare, quia tüc non fufficeret ad laborc neceffarium pro uidu côtinuo fibi ncceflario, labor cnim cônnuus eft fibi ieiuniü,quia côtinua macerado carnis,tan tuinmodo inducendus efi,ut ilium laborc fubc at in remiffioncpeccatorû, fakem quoufcjfibi occurrar oporcunitas folucdi aliquâ fadsfac^l onem. Similiter de diuite, fi ieiunare nô ueller, inducendus cR ad oradoneg amp;nbsp;clecmofynas,amp; imponendumillud,quodlibendus recipit, amp;nbsp;quod creditur perfeuerandus implere, uel fi omninonullamfadsfadionemuclitrecipere, à facerdotefibiimpofitam,dicattarnen(eha» bere difplicentiam de peccato commiiro,amp; fir tnum propofitum non recidiuandi,abrolucn* dus eft,(Sinon remittcndus,nccadatindcfpc-rationem. Etdenundanda eft fibi pœna, quæ elTetpro peccatis fuis facienda, (S^ quod cam in fcjuel æquiualentc abfque iinpofitione Rudeac adimplcre,aUoqui foluat ad plenum input** gatorlo.

Qui ucre poenitet (Si rccipit fatisfatRionefeii pccnitendä fibi iniund:am ab ecclefia (claue no errante) quantücunc^ pofiea recidiuet, nunÆ tenebitur, nifi ad ilia unicant implendam fatisfa étionCjCtfi cä compicat in cbaritate,melius eft.

quia non tantü foluit pa:nam,fcd merctur,rel iïadimpleatcamuoJuntaric extracharitaccm foluic quidcm pccnain, fed non mcrctur gra* tiam.

Alij fic dicun t : fatisfaAio extra chart tatem fada fcienter repetenda eft,qualînô (ada,quia per earn nihil pœnæ abluitur.

Deus duos modos fatijfadendi détermina» uitlub dilïun(S:ione,hocelt, akerum duoruna uelfn purgatorio,ueI in præfenti uita : fufFide ergo propoktü fatisfacerealrero modoruna.

Satisfadio eriamin praffenti concediturin fcruorempoenitends led cuilibet licet cedcre iiiri fuo,ideo quinegligit Jeuemfatisfadioné, exptdatftueriorcm,quarnuis fiulté agat, fit etiam hoc fignum remilTf conuerfionis amp;nbsp;con tricionis,litarnencæcera quærulTiciunt,funC ibi,non uidccur excludendus 3 regno Dei.

Et fatisfadio quar debet fieri proximo, fie habet. Pcccatumnon remittitur,nifiablatum rcftituarur,red licet fit ablatum reftitutum,taimen adtiuc manet fatisfadto Deo fatisfaden-da,quae dicitur poena amp;c.

C^einadmodum peccauimus corde,ore,amp; opere, ita oportet quod tribus rnodis fatisfa^ ciamus,côcritione,confefrione;amp;:rc(titutionc. Primo per fletum aegemitum cordis ,utindc ueniat pietas amp;nbsp;humiktas, unde procelTit ini^ ^uitas. Stcundoperieiunium adpuniendum carnem

DE SATISF ACTIONE. m «arnem amp;nbsp;aminam. Tert io p^r orationera,uc ind« egrediatur laus amp;benediftiO, undeegref fa fuit bla^^phcmia aut fiultiloquium, aut uani loqutumjttm per elcmo.’ynam, ut tnitigemua Dcum aliqjomuiiercjamp;utpaupercs depre-Centur Drum,utdimittat nobis peccata. r- Satisfa^io'aliäslicdefinitur. SatisfaAioeft Deo debitum honorem pro commtiTaculpa impcnderc.

SuisfaAio tft datnni uel iniuriae illatæ re-coinpenbtio , fccundum aequalitatem iufti gt;nbsp;tiæ.

SatisfaAioeft aAusuirtutis materiaHtcr5£ formaliter elcAïuæ quidem luftitiae uindica-tiuæ.

SatisfaAioadpluraordinatur, adplacatto-nem diuinæoîFenfæ, ad rcmilTionempcenæ, , adexcifionem radicum pcccatorum, ad refti-' tunonemnainusiuftcpoffeiroruni, ôdadquæ-dam alia. Prtncipali ter tarnen ordinatur latis faAioad placandum diuinam offenrain,ne ul-fcifcatur peccatum. Et per hocilla operatio ■ uel pafTio uoiuntaria eft pcrfeAior,(amp; maglt;s latisfaAoria, per quam magis placatur diuina odenla. Etquoniain per nihil aliud magispllt;^. catur Beus,quam per aAiitnäci'antateelici-tum,illc aAuseitlimpliciter magisfatistacü-uus,qui àmatoïc eliciiur charitate A:c.

Sarisfadiofft duplex trcconciliatis Deunf Ä platans. Etdeil adichur, quodnonpottft fieri de unopeccaro,amp;non dcalio. Et hæcfa-cisfadioc{i,qua quis fatisfatit Deo ex deuOquot; tinne amp;nbsp;i n grana, À uotatur ab aliquibus fatis faftiomtritoria. AbacA fatisfadio, amp;dici-tur folutiuapœnæ, quæpccnam temporalem foluir,amp; net eft platans, nee eft retontilians. De ilia ditttur, quod poteft fieri de uno petta to,amp;non de alio ,utpatetinretidiuante,quj implendo iniundam poeniccntiam poft reelquot; diuam facisfatit pro prttaco prius demilTo» abiquc fatisfaAione pro pettato retidiuo.

SatisfaAio quaedam eft plena,quædam eft fcmiplena. SatisfaAio plena eft, quando ft-mul fit fatisfaAio de iniuria amp;nbsp;damno, unde pro nullo pettatOjin quo fit auerGo âDeo.po tcft fatisfacere aliquis purus homo fatisfaAio lieplenaria,netprofeipfo,nct pro altjs,propter hoc quod offenfa amp;nbsp;iniuna extedit pu-ram creaturam. SedfatisfaAionefemiplena homo poteft fatisfacere pro aAuali fuo pec-cato, fed non pro original!. Nam nullus homo potuit fatisfacere p ro originali, nifi Chri-ftui Deusamp;homo ,de aAuaii poteft quidem homopurus fatisfacere, fed iatisfaAioncfcmiplena, quae fupplementum amp;nbsp;completio-nem tecipit apaUionc Chrifti, Chriftus enim faciifa-

DE SATISFACTIONE. m làtisfacirns pro omni oArcnla,omnibusimpc-trauitgratiam, quanrumad fu^Kientiam , St mtrito illius fatisfaiftionis homo concipiena gratiam fatisfacir, poftca dcoprolæfione quâ in[ulitf)bi,aduali!t ciilpa.

Sicutin beHoreftitutaamicifia,nôftariinrc-tnttticur dtbitum damni il]ati,it3 poft remiflil-onemculpæ incontritionercmanet debitum pccnæ fansfadoriar Iniungtt autem (acerdos quædam ad fadsfadionis Eundamentunn, Cicuc abftinere à peccato,amp; reftituerc ablata,quædx iniungit ad fatisfadionis expeditionem, ut cft uitare confortia malorum ; quædam imungic ad rubftandam fatisfadionis,ut ieiunare, uigi lare,dare elc€mofynam,pcregrlnari,amp; huiuf-gt; tnodi opéra pœnalia:quædam iniungit ad per-fedionem,à fecuritatemlatisfadiois, utfunc opera fupererogationis.

Satisfadio debet culpærcfpôderc In tribus, fcilicet, in numero, in pondéré, Si in menfu • raquoqj.

Perfatisfadionem tria magna bona nobis continguntrimpetratiogratiæ, rcmilTiopccnj amp;nbsp;cxpurgatio reliquiarum culpæ.

Eleemofynadupliciterpoteftacclpi,âut in-tentione fubleuandi necelTitatem proximi, St lie cft opus mifericordiæ, aut intentione recôt

penfandi prodebko offenfje diu’n3e,amp;fic cft cpusiuftitiæ, unde primo modo pertinet ad Bitrkumuitje.'fecundo modo ad nuritumdiquot; ! •niffioms pcenæ, qaia eleemofyna ik data c{i ? proprièfatisfafforia. Siciciunium, quod na nbsp;nbsp;I

lu/amferuat, 8i uitiumejuo.:^ domat, bonum i lt;ft,ói fansfafforium. Sicoratioproadmo-nicione malorum eft cancummodoparsiacis' .j ■ fauliunis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

SatïsfaAio cft aftjs uirtutis iuftirix uindi-' catiuje,imperatiuç cft at^lus charicatis.

NuIIa fatisfaêlio debet imponi propecca- Î to original), ncc deeo debet cfl'e pjenitentia proprié, . Poenitcntiai canonum non femper oportet ioiponi.

Satistadziout pars lacramenti fufftcitadex-piandam poenam propcccatis, non autemex quantitate paenæ,jdco opottet cam imponi.

Satisfaâio iniunéia à facerdote duplicitcr Baiccex natura opens, amp;nbsp;ex uiquoquc ciaui^ bm, ideo plus ualct j quàm fada expropria uO * Juiicacc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;'

SatisEadiorcquiritopusmeWtorium, idco pœnapiirgatorri non eft Catisfadonajnifi lar-gè.id cft,pœnx dcbitæ foludo.

Pcenitenspcr fatisfadionéconrequnurper feAum cfFeAum gratiæ, quia iiberacur totalis tera reatupeccati.

. SatisfaAionem oportet fieri per opera poe-nalia, ratione pcccatorum praeteritorum, Si Euturoriim.

Minor poena requiriturin fatisfaAionepoe næpro allO , quàmpro fe,propter maiorem charitatem.

Sarisfaciens pro alio, non fatisEacit pro fc, quia ilia quantitaspœnæ non fulFiat ad utrücÿ, Icdiibi meretur aliquid maius dimiiTioacpoe* næjfcilkec uitam æcernam«

Ad facisfaciendumpro alio, non requir/tuf impotencia pro alio,quo ad debitunijred tan* tum, u t fatistaAio eft in remedium.

Indulgentiæamp;resrunclicicæ Zi expediunt* Indulgentiaeualcntad remifliontm potnat* pro peccatisadualibus débité ad diuinä iufticia.

Indulgentiaenonfoluni publias crlminibus Tunt necelTariæ, fed etianicaeceria dun's amp;nbsp;imp! cicncibua.

Indulgentiæ edam his (ex hominum gcnerk bus utiles funt,mortuls feu morituris,infirmis legitime impeditis,his qui non comiferunt cri* mina, his qui crimina commiferunc etiam pub lica,qui meliora operantur.

Indulgentiæfunt relaxationes poenae, quam lultc pro culpa propria pateremur,de chefauro Lccleiiae ad |diuiaam|iuftitiam perfoluendam* fumptæ,

Indulgentiae fecundum Thomam funt, quae dantur per fatisfadiones, adhonorcm Dei, Si ttlitaceiQcccleliae»

Indulgentiæ non danturpro corporalibus, per fc,fcd utcorporaliaoramtnturadfpiritua liaamp;c.

Indulgentiæ non tantum refpiciunt ad poenas fatistadionis facramentalis, abhominecô fiitutas,fed etiâ ad pœnas poft hanc uitam,

Indiiîgcnnæ papales tantæfunt dignitatis# ut foHicre polîïnr hominem, en'amfi quispet impoffibik Dei^enitricemuiolaffet.

Meritum pafuonis Cbrifti, eft rhcfaflrus Ec-cJffiae,ex quodanturindulgentiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Error eft dicere, induJgentias non expedite; item,error efrdicerc,induJgent as effeuitiurti operis,quo ipfiim minus ualeat.

Non fequiruriScriprum eft: Propter me de-îeo iniquitates ueftras : Ergo indulgcntiæ im-' probandæfunt.

‘ Papapotefl per indiilgentiasremitterepoe-rampropeccatodebitam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Mpriruri,infirmi,Iegitimc' imped]ri,non cri mina publicahabentesamp;cæt. tarnen indulgen tqsegent.

' Indulgctiç funt fatisfaAïOnum remiffiones^ PrudenrifChriftianæeftjcredereindulgen-tias papæ amp;nbsp;e pifeoporum,

.. ftpa omnibus contritis óieonfeiTis darein duJgentias in remilTionem peccatorum poteft inaxjmcpia Jocauifitantibusjamp;iplîsmanus fu asadiutricesporrigentibus,

, Singuliep. fcopifuisfubditis fecundumlimf tationcm facrorum canonum indulgentiasin remiflionem peccatorum dare pofTunu

Quemadmodü ex capite uigor in uniuerfum corpus dimanatjiraexpîpaceu capirc^ uel fi mauis corde,fluitin ecckfiammagnaindulgc-tiaruttiuis« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indul»

Rtdiniunt hominesinduJgtntiasexpracce«! ptoEuangelko, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ponhïcxexfbefauro Ecclcfiædat îndidgen lias, qui tîiefaurus lt;x meriroChrifti amp;nbsp;onv«i amp;nftoTum colligkur.

Saricfli muho plura pafl 1 funt,quânR forum rèmeruerepeccata,igiturmagnal)ablt;nrmerl \ Ta,quæ nebis formaliter ft u ujrtualitcr appÜ— cauturperindolgentias.

Indulgentif non uer dunior pro pecunia,lëtl «xpendûntur pecuniç,iit ad ipirlt;ruaJia ordi»lt;-tur.Papa pJenitudinê habet pottftatisxrgofx» te fl induJgentiar elargiri per totâ ccclefiàmiU-tanre m,amp; rantas,qu3ntas uult.

Quaiitatemamp; quantrrarem indulgentia»«, nonlicet filo,autamufri,hoccft,(upcrfti«OM» indagare.

InaulgentiaFtbefaurigratiarum funr* ‘ ' Suntquidam ddiirijs ficonerati excjcatkj^ üt reftitutionemmalepartorûad uerâ poenix^ Tiam,adrelinqigt;fd3bona,utcôrulitEuar.gtliû, nuJIauiautatrecôpelIi allicicfpofiunr, quart indulgentiæ inuentç funtjUt iftiurmodi bcmi„ nibi’s merieat ur,ut fpem concipiant,nlt;c in p« catu fuis defperent« '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Induit

5* Tndulgentiæ tantum ualent,quantum fonSt clauenon errante. Clauis au te tum errat,quart do nonexaAf circumftantias rei, de qua eftiu dicium,exp«ndit

MeritaChriftilicet non foIaSd formaliter, amp;effeftiuc,thcfaurus funtindulgenriarum,au rum amp;nbsp;argentum formaliter funt the aurus.Ä exauro atq^ argento hommes conftituuntamp; «{Ficiunt fibi thefaurum.

Bona opera Chnfti amp;nbsp;thefaurus funt Eecle* fîæ,amp;exopcribus Chriftiamp; randorumefFici-tamp;r thefaurus Etclefiæ,hinc Chriftus d:xit;thc (aurizareuobis thefaurosin cœio.

Lttetindulgcntias motu proprio concede-re populo ctiam de fado, loper uotis difpen-ßie.

Animç duæac trcsfimul fæpc cxtrahuntur per indulgentias ex purgatorio,tacito occul-to diuinæ feucriratis.

Remifftonem culpç â deo fadam fupponïït indulgcntiæ, fine qua inanis eft omnrsindul-genria.

Dum papa hberalis eft in conceflione indul-gencJarum,uiuis ac ueris mebris Ecclefiæ, quae

ÖÜINDVLGENTnsC ut fo!a rcciptre pofTunt cfficaciam earum Chri'i ftumlmitatur.AdRo. gt;i. Diucsinomnes.qof inuocanteum.Efa.40, Sictitpaftorgrtgem fu Urn pafcctun brachio congregabit agnos,ct in finu fuo leuabit eos foctasipfe poitabit.

Hisamp;llmilibiisdi'.iinarïi literarütefdmonqs fanftiac dicaiidtO'iiriingeniac^cxccllccts,^-barunt Romanfi porificem farisfa Aiones in t€~ clefij thefauris re pofitas, fuo iudicio applicate pofTc ad panas lutndas criminü eorü, qui tan-ti feruoris funt, ut pocnirentiam pro fuis pecca tis condignam agere uakant,

Faseft Romano pontifici, no nifiprohono te dei amp;nbsp;fanAj Ecclclîç utilitate,largiri uenias* Uteiusimper.umnon difTentiatàuotis fanAo« rum, qui pafTi pkira fuerc, quàm eorü crimina meruerunt. At quomam claues regni coclorü habet papa, poteftaperire quibufcunc^nonin grcffisjfcd ingredi ualcntibus, ut funt qui pur« gatorq ignibusalligantur.

Peccatum non leue cft,indulgentiasadbafi-licamfanAiPctriimpedire.Hoc peccatum qui committunt,coeci tanguntparittcm, nee mte| hguntinterioradomus.

1 ' InduIgentiænuncfigniHcantremiffïonÇpoe I n?,nunc conccfTionemgratiæjnuncdifpenfa« tionem.

Quanquam uehementer boe indulgent«? au óoraraciitutnad mulAæ liberationem ualitu

DOCTRÎNA SCHOLAST. fumdicatur(utrbcologfuolunt fcrè omnesygt; tintn ueh»mcntius quacdamabroliitumis genera,ob ciTcntiæ prænnium rT)ereri,quodlong^ fit tcmporariæmuJâæ libtracione praftanri-tis.

Indulgentia cft quædam reminio porna? de-fcitæpro peccato pcft contritiontm babiiam de Dco. ,

VelinduJgenn'atft pocnacrelaxano, quant Qiiis iuftrpro (ulpisprcpnis faccrc dcbuiflet de thlt;faiiro EccJcIiæ ad diuinam iuftkiam plt;e-foluendam fumpra.

InduJgcnriæ folum rcfpkiunf poenam, non culpam,amp;itanonâ cuJpa,(cdâpcvna abfol-ijiint.

Per quadragenâdefignaturpocru'renn'aqu® draginradierum,tumftptem annis fcqiienriquot; bus ,qu3m panam iniungebant raticne ur.iu» pecfatimortaJis,iraquôd periftosfepum dirs panittntes excludebanrur à confortioEc-clrfiæjamp;incedcbant capite dikccpri to, Ipar-fociinr, amp;nbsp;poft eoldem dies iniungebatur ei« panitentia kpttnnis Etintrabos annut ifpte non utf bantur eatnibus, nec uino, nlt; ckéro, iifebalnco quoque,kddotmiebant potius in terraafpera,utllapide. Et exp'er siam illiâ fepiem annis, licuit ilJispiimum etmmuni-care.

Caréna fine carcntena erar pcena fncludeiis pœnitennâ qua drag?ne amp;nbsp;ftptenç, qutafic poe nitentes abftinebart à c)b)s,amp;: à corinerfatione hominum, amp;iciunabanr in pane quadraginra dtebus,liret modocanonespccnitentialesfîrtc arbitearq pcenæ arbirrariæ,

Vcindulgenhç ualeant, duplex exigitured ditio,una ex parte donantis, altera ex parte rc cipientis. Ex parte dantis requiritur potentia hontfta,amp; rationabilis caufa.Ex parte recipi-«nris exigiturccnfeffio cum liera contr itione, amp;nbsp;fides cum liera deuotione, ut uerc de pecca-tisfit poeni tens,amp; uere conÊdens, quôd indul» getttiaualeat fibi.

Alijquatuor ponunt requifitaad ualorern înduIgentiarum.Quôdfjtconttitusjôiconfef-ruiiuerepœnitcat amp;contcrar.

Poteftas prælatorum in dandoindulgenti-as, noneft, nifi quædam poteftas dil'penfatîo-, nis,quæ debet efle rationalisadædificationcm,'

^ideturreminioplenariaoir.niumpeccato-rum,(Ile, qui ipfam lucratur, fi montur tune y ftatitn cuolabit in paradifum, amp;nbsp;fie uni tantum qiiandoqiiralctplenaria indulgentia ad decern dies,alqadcentum,alij ad mille dies, quia ran« tum tcnebacur,quibus ucro talutis remanet ex peditus«

Srius papa fuprtmuï, unâcum pâtre, amp;nbsp;K* lio,amp; fpihtufando, poceft dare pitnariaautO’ ritare, omnimodam indulgentiam, à panaamp; a cu!pa,quan) dum conferr,dat innumerabilef amp;jnnnjros indulge ntiarum dies. Poteftautfin iiocEccIefiaface»e,ut iiult,quia boe facit ex di* uina aurorirate. Thefauiuni enini meritorum Chi ifii,amp; mattyrum amp;nbsp;con fefforuni,8i: uirgi.» ni.m recomntiendauit Eeclefiç difpenfandum» cum Ecclefia,amp;praclatistradiditclaues regni coelorum.

Et fiindulgentia eR determinataamp;raxarai quo ad quanticatem eleeirofynae, qui tan ruin dat,roruni eonfequitur: Qui auremnen lan-tum,quianon poteß, non Jucratur indulgenci am; licetenini alias bona uoluntasfuHFiciat ad nierendum,frdadfatisfacicndumnon fic. Hoç modo pauper homo amp;nbsp;diues non funt eiufdciil conditionis, Nam is qui moriiur paratus fa-tiifacere, propter hoc non eft immuniSjitadi utile indulgen[ias,non facit lucrari cas.

indulgenrias tarn boni,quânnmali dare pof funt.Nam mains cpifeopuspoteftindulgenti-as dare,quia non facit indulgentias de proprio meriro, quopriuaturper mortalepeccatum, fcddeihcfautoEcclehæ, cuiuspeccatumnoM

Papales indulgentiae profunt defiindis in pargatorio, quandoquidem cruxaliquando dacur pro duabus,uel quatuor,uel deccmani'« mabus.

InEcclefiaeitthefaurus mcr/torum Chriiîi» amp;nbsp;perfeAorum, de quo Tolus p ipa, qui claues habethuius thefauri proneceffitatibusEcclc-fiæpoteftaccipere Ädifpcnfarc.

Epifcopi in indulgentris non habcnt poteit* tern generalem,fed Jimiratä,amp; nô nifi per fum« mipontificisdifpenfationem.

Proprié Joquendo papa non abfoluit defun Aos à po£na,rtd quafi pro cis foluit de commu ni thefaiiroEcckfij, Viuentes ucrotÿ modo ab foluirpapa.

Caufae, proquibus debent dari indulgen-tiae,eft honor Dei,amp;communis utilitas Ecclelt;« fiæôdc.

Indulgentiae tantum ualent, quantum To*-nant,Gadlit autoritasdantis,charitasrecipien tiSjSipiiCauCi.

Indulgentia fe non extendit ad remiffioncm culpae,qjianon eft facramentalis, poreft cnim amp;nonfacerdos dare indulgcntias , fifuerit ci commilTum

.Indulgentije ualent ad remilTionem pœn» iniundæ,uel i niungend e,propter Infinita me-titaCt)rilii,di fandorum.

Solus papa habet pie nanam poteftateno djndiindulgentiasjalij autemfecundum taxa* tionemcius.

Indulgentiæ datæ ab exiftente in peccata nortali,tantum ualent,quantumdatæà fan' sftiiTiniOjCura non remittat ex ui fuorum meri torum , fed ex ui meritorum reconditorumin (hefaurisEcckßae, Dansindufgenttas indirc*; Aé,ramen ualent.

Indulgentiæ non menfürantur fecundum lt;3euotionem,amp;laborem recipientis, nee fecun dum qualitatem dantiSjnecfecundum caufam pro quadantur.

Orans pro rege Franciæ, habet decern dieat deindulgentia,àpapalnnoccntioquarto,lic£t fit pure Ipiririiale;

Venia debcturalfcu/duplic/ter,lcil/cet,uel ^i,quod indulgetur, id eft, peccatum tantum, uclei,quodeftindulgendi ratio, ut infirmita», huiur»icdi,non autci)} pcccatum.

JScclefiaedci'uile regnum,quodbrach/ore-. culari opus habet, mund=mis armis ,humanij tradiçiqnibus, amp;nbsp;ciudibus legibus, ad faluteoi animx.

EcclcGa cG focieras externaru rcrîi,ac rituûgt; Eçclefiaelt externa poiina bonorüctmalorû.

, Ecctefiaîigaturadhomines rationepotcft» tis 8i digni'tacis,cum cccleGaGicç, tS fccularis.

Ecclelîaeft monarcbia externa amp;nbsp;fuprema» toiius orbis tcrrarum, in qua papa irrefragab/ leinjiabetpoteftatcmjtaminlaicos, quànacie ricos,cui rclifterc,(înefa(ftis,fineuerbisj_neint-nimortalium eft integrum

Non uniuerfaEcclclîa habet poreftacemfol Uendl ligandi peccata,fcd tantum clerici.

Ecdcfîa habet porcflatemapprobandi artp lt;ulos, amp;. pr3eccpta.amp;: fcripruras fanftas, marf Tnaioris,uelautnrirateiud ciali.

Ccdefia habet poteftatem ordinandi cerf* fnonias,»nferqs,in Cibis, inieiuntis, prccibu»» uigilijs amp;c.non lokim fupcr f(ip(uin,((d etiam fuper aÜos.

Auguftinus dixirEuangdio non credereni) nifi mc catholicæ Ecdcliæ authoritas cotnmo uerec:E r^o Ecdeiiæ auiontas maior eit, quarrt Euangdr).

Ecdefiacftpolitia, confticutaordinationP bus humanis,facrificiorû,raccrdûttj ctrituü.

Non eft recipiendum, Romanam Ecclefiam nonfuiiîefuperioremalijs EcdefijSjance tetn* poraSylueftri.

Ecde(îaCbrifti,amp;qui pfidentin illa, côiiitu tionesiaciuntamp;manaaca,ad honorSdeÉacfi* ddiû emcdationem, quæ etfi in propria forma in facrislitcrisnÔreperiuntur, lunt tarnenobli gacoriain foro confcicntiæ,uc quihæccon-tennpferit,Chriftumcontemnat.

Non folum prçdcftinati ad uitana funtin ue* ra Ecclefiajied ctiam mali amp;nbsp;reprobi.

Eccleha eft monarcbia externa fupretna to-tiusorbfs terrarum, in qua oportet Romanu poncifxcm habere potekatem

Ai quo nemini lieer diTpucare aut iudicare con dendiarticulo$fidti,abolendif(ripturasquaa uelitdnftituendi cukus amp;nbsp;racrificia,irem con^ dendi leges quas uciit, difpen^andi ôi foluendi quibuscunq; legibus uciit diuinis,canonicis, ci uilibus, âquoi(nperacoramp; regcsomnesacci« piantporettacem amp;nbsp;ius tenendi régna,deman datoChrifti, cuicumparer omnia fubiccerit, intelligi oportet hoc ius in papam translatum efle,quare nccelTc elt Papam clTc dominum to tius orbis terrarum,omnium regnorum mun di,omniumrerum priuatarum Sipublicarü, habere plenicudinem poceftatis in tcmporali'-bus Si Tpiritualibus,habere utrunque gladiuna fpirirualem amp;nbsp;temporalem amp;c.

N on fatis eit ad ueram unitatetn eccleOç, co fentirc dedod:rinaEuangelii,amp; adminiftratio ne facramcntorum,nec necelTe eft, ubicj fimi-» les traditioneshuminaseffejfeu ritus aut cere» monias ab hominibus inltitutas.

tft de neceiïitate falucis, credere Rotnanam eccleliam elTe fupremam inter alias eccIcOas.

Non uerc delinitur ecclefia (ànfta ■, quôdlît untuerfalisccclcliaamp;prçdtftinatorum uniuer fitas.

Nec hoc uerum eft, uniuer falctn fanAain cc clefiamtantumuna'ne(re,lîcut tantum unja cftnumerus omnium praedeftinatorum.

noJ'jnï liortuIanusTummacunii/-gilatjiiezizaïiiaadcrefcat utiii herbu,itcmne »amusiii arbarc minus direëlfexcrefcac,itaeC ckfia uigilare fuimna cura dtbetjUt purger» que Gunt purgâJa,amp; Jingït,quç^unt dirigen-da,non fjlum ea,quj per Ie malafunc, fed «iS »lla,qucpcr fc noniunc inala. Sic olim purga-uit ecclcnaecclefiam , diliberauic illam ab al‘gt; tera fpecic in facramcnto.

Tanca cft autoritas ecclefiae,ut illi cedar fcrl prura. Sicccclefiafabbarumtudæorum tuhr, nonfcriprura. Siccircumcifioin uerbofundx ca,ceirir authoritaci eccleliæ dcc.

Écclefia regitur fpirirufandorcrgo dum qtig damauferr, quae infcripturakriprafunr, non pcccat. Eccius.

Cbriftus promifit fc manfurum apud eccle-« fiamuf^adconfumacionemfoecuh.crgo ere-, dendumeftquiequid (iatuirccclefia.

Seruus fuper ccclefiâ conftiturus cft Petrus» amp;nbsp;fic dus CuccefTores fuper ecclelîâ fcrui fünf.

Romana ecclcna,quæfcmpcrimmaculata permanfit,domino prouidcnteamp;beatoPetro, opeio fcrcncc in futuro ptrinanebu fine ulla

DE ECCLESIA.’ i4gt; hjrcticorum infimulationcjatc^ mfu ma amp;nbsp;mo bJis omni tempore pcriïftct.

Ecclefia Romana habe t fanftum ÏVljchaelem patronum,Michaelemueróinnumcrus atigelo rum chorus armis cccleftibus fcquitur,qiare pen'rcnonpottft.

Deus mandaute angelis,ut pro Romana ec« défia cuftôdiam accjpiant,ne ofFendar pedenx ad lapidem. ReAècecinitDauiddeRomana cede fia. Super afpidein Si bafilircum ainbula* bis amp;c,

Papam fuccefforem Petri, amp;nbsp;uicarium Chri fti generalem fuper omnes ccdefias femper ag nouimus.

i SicconfiteturuercChri(tianus:Egoloquen-temChriftiimnunqiiam audiui,nifi perecclc-fiæteftinnonium.MatthaeijMarci.LucæôCio« ann(sfcrjptamlt;nimçagnofco,»ifiquiacredo ectlcfiæillisteftimoniunn perhibenti. Acque quódhumano more in fcripturis fui» non fup-pofuerint faJfaprouctis,prorfus ncIciOintfi eccleiiæ teftimonio.

Ecclefia dicitur dfcatholica,id efi,uniuerra. lis,per torum terrarum orbem JifFufa,

MiRfanseccIefiacftcôgrcgariootnniumfideU umuiacorum, Tub Chri Ao militantium conrra (babotum,carncm,amp;mundum. Vndepaga-tii amp;infideics nö funr de ccckGa militante, nee beaci,necconiprchenrores,nec Chriitus, iieet fit dux amp;nbsp;reAor militanris ecclefîæ.

Habet hæc eccleßa Tua arma. Primo baptif anuseit armatura intrantium eccleiiam miliquot; tantemgt; SecundoeftterribiliSjiuxtailludCan ticorum. Ipfa (R terribilis, ut caArorutnacicS ordinata,quia munira amp;nbsp;f orris ,amp; hoc per con firmationem. Tertio dicituracies, quiacon-' iunda amp;nbsp;unira efi Chrifto per euchariftiam. Quarto dicitur ordinata, Si hoc per facraraert cumordinis, Quintoquia aliquiexea extra» huntur per mortem corporalcm,ideo inRitu* turn eit facramentum matrimonq ad multipli candum prolem. Sexto quia multi profternun tur per mortalem culpam, ideo initicutum cil racramentumpaenitentiæ ad refiirgendum« Septimo eß facramentum excuntium.fciliceC extrema un Aio. Et quicunc^egreiTusfueritcC cieiiam militantem cum omnibusarmis fu'S/ fcilicct iàcramentis conferentibusgrariam,line dubio iiaditad eccleiiam triumphantemi quincunr^exit de ccclelia militanteßnearmis neceirart)s adfaluremifînc dubio ad mfernum uadit.

DE ECCLESIA. «4t yroefcllt;fiauniucrfali,amp;fic eft unicä eedelu, extra quam non eft falus,alio modo pro cede Iiaparriculari,amp; ßefunt pluresecdclîæ«

Ecdefiamil tansproprïérutrptaproecde« (îaun'iierlabporeftiftomodo deferibt. Eak lîaeftomnishomo Fidelia,uel omnesTiomitict -fideles adu uel habiru implicite uel explicité Credentes, uel jnigmatice cognofeétes omnea catholicasueritaies. Dicuntur autemcatboh'« c; ucritatc«. quibus quilibet uiator a Au uel ha bt tu explicite uelimplicite FirmiteralTentirctc Octur»

Ecclefia Petri poteftFumidupliciter. Vno tnodo proeccleiia,quam Petrus perlonaJitcr rexit. Aliomodo proeccleßa particularism 'quaipfe federn tenuic. Etiftomododicitur fa jife ecclefta Romana.

EcclcfiaRomanacapirûrmultiplicitcr,aIi-qvando profummoPontifice,amp; quibufdam pr^sby teris amp;nbsp;diaconis,quandoc^ Furnitur pra (cliscaidinaiibus, qiiandoqpproomnibuacrc-dentibus Fidem apoftolicamprædicatamRo^ maris qoandoej:proomnibus clericisRoma^ iiis,aiiquando pro omnibus fidelibus Romany dioctiis.

Quando Chrifius ait ad Petrum : Petre ro* ^auipro tc,ncFides tua dcficiac «Sic. nonloqui« tur

Fcckfia dicirur dupIiciter:CorpusChrifîi myftkum tantum.amp;coi pus cum capi;te,f€ili-cctCbrifio.primo tantum i» odo dititurfpcn-fa,Cet undo n.odomembrumecc.'cfiæ.

Cor pusrcclefiç my fikum confifiit ex hoinJ pibus À angf lis,txuiatohbus amp;nbsp;beatis.

Etcltfia nuncf andern habet poicftatem fia» tuendi,quam habuit tetr pore apoftoloi um.

Fcclf lia potcft condere legem,in pertinent tibus ad culfum Dei,amp; adfubiedtonem infide liumamp; rerun) fiiarum.

Ef défia acdifkata fuit per torummundum, ftdpofieaper Nicolaum hçreticumamp; Macho n)erem,ad infidelirarcm redierunt.

SolusChriftus fundauirecdefiann,fedrhini-fierium eius commirtit Petro ^fuccelToribui eius,in ædificaticne.

X^iillusprohibeturlngredi ecdefiann,amp;3U* duc urtbum Deijufcj adMiflamCatechume-pori'rp.

• Evtlefia poteft accipi in ufuscoirmuncseltd tosjpirt} tcrneccllitatem,ficutadcibûamp; hu-» ùifiucdi.

DE ECCLESIAE ' M4 ïn cafunrceflitatisliccr Oendereautemere tfrram^ubialiquandoecclcfiafuitjueiutrian-nexum fpirifuali, nonporeft «nni aut uendi, quiaeftfjiiiOnia.

EcdcfiaftifapOffPasefidominfumin r«hu» foinnial»busamp;:ciuilihusfniül,atq:adtopo«-nastamin cmnrslakes,quamCkricos,cû au toritare côderdi amp;;ft3ruf ndi kgf s, quitus rc-ganrur honquot;.incs,cum in fpiri(uaiibus,runlt; in ci uilibusicbus, amp;ubi Jcgibesnoncft lofus,fti-btartarmaaddtfendti.dum nulii antis rcclc*' lîæjtam fpiriiualia.quam corporaJiabona.

lusconfertndiecflrfiafiifâpottfiaifm.pe« DfsfoJumPapamfiat, ànon pênes tcckfiam«

Soll Pettoamp;: eius fiiccefibribus Pcntifici-bus data eït cecJcbaftica potefias.

In rcferuationc cafuum.r.ô foîuir pa-na Ca-nonica^kderiam culpa refcruatur,iniEis etiS qui ucrc conuert uniur.

Specflat ad poreft-iKmecckfiaftkarM. faccre mandata amp;con(iicuriones inccclefia,adhono rcmDéiac fideliumemendati'onem, q^æetfi in propria forma infacrisliterisnon rcptn'ail tur,funt tatren obJigatoriaein foroconfcien-tix, ut qlt;tI bas contcmpïerit, Chriftüm con-» tcmnat.

Poreftatis ccclebafticæ eft, non folum doctf re uerbum,red (Sdcondcre Sifiatucrclegcs.

Eft de poteftate clauium,non folum nouoS cultus inftitucre/ed etiamquofdam cafus rev feruare.

Poteftas ecclefiaftka eft, qua epiTcopi ha^ bent iusinftituendiceremonias, leges, de cibisr ferqsjgradibus nniniftrorü feu ordinibus

Poteftate clauium non remittiintur pccca-tacoram Deo, fed eft inftituta poteftas claui-« urn,ut mutet pccnas çrernas in temporales,ut imponatcertasfatisfadiones conlcientij« ,ut inftituatnouos cultus, amp;nbsp;ad talcs fatisfadio-nes amp;nbsp;cultus obligat confcientias,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fotefta*

Irrita Tunt omnia,quç contra eccleßafticatn poteilatê,contrapriuilegia 8c immunitaces ce clefiæ dicuntur.

Epifcopihabentpotefiatfregiminis,amp; co» hercitiuæcorrelt;!I:ioni$,addirigcndumfubdi*r toi in finem beacitudinis ætcmæ.

Ad poteftatem regiminis requiritur pOte« fiasiudicandi,definiendi,difcernendi,amp;ftatu* endi ca qupd perfeâum hnem expediunt auÇ conducunt.

Duç font claues facerdotis. Altera eft clauij rcientiç,pcrquamcognofcit,quii dignusßtab lôlutione. Altera eft clauis poteftatis pronun. ciandç fententiæ. His addi debe^oteftasco-gendijut prj diAf clauesfuum oiïicium expe,» dire poiïint.

Poteftas clauium dicitur poteftas ordinii* quia omnis facerdos ordinatus habet illam p9 teftatem,licet inde executionemgt;

I urlidiftio ecclefiaftica in referuatione cafu pm plurimû ad timor? pie bis raomenti habet. Quidam cafus iure diuino referuantur ve ecclefiaftica poteftatc.

Du( ftint claues Petro amp;nbsp;fie alqs miniftris ce elefiçrcliÂar,altcrapot?tiacognofccdb altéra U^andiamp;roluendi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Ecclcßafdc3 potcünsnó ncccITanó fundatuf in fide uelgrana,fed fn charadcrebyitifmali, quem de lege comum' neceffanóprækrpponit»

Poteftas facrainentl eft triplex:auAoritagt;-tiSjexcellentiæamp;minifterii. PoteftasauAori-« tatis eftj quaqiiisex feprïncipalrtcr no ab alio fuperiore poteft renjiitere pcccatum. Et bxC eft folius Dei comunis tarn patri,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpi-

rituifanAOjA: licet filiusAfpirJtuflanAusbanc poteftatem â pâtre babeant,â quo babent amp;nbsp;rf lentiam, amp;nbsp;ita ab alio, non ramen à fuperiore habent,eó quod pater non eft fiipcrior filio, amp;nbsp;fpiritufanAo. Poteftasexcellenti'æ,eftpote-Itas quodammodo inferior! delcgata cum præ rogatiua. Et baecconfiftit in quatuor prçrcga* etuis, quæfuntmererielFicaciam facramentis, conferi e effeAum facramenti, fiue lacramen-tis inftituerefacramenta, amp;ineiu« nomine co ferre facramenta. Poteftas minifterij eft pote* ftasdifpenfandijUeJ eriamminiftetialiter facra mentainftituendi. Poteftasbaptifmieftpote-(tas ceferendi elîeAübaptifmati». Hicauteeft remilTiopeccatorum, HailC tiiplitcmpotefta-«œbabuitCbriftus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polt;

Poreftas eft duplexxcckfiaftica amp;nbsp;fcrcnlaris, Ecclefiaftica eft poreftas, qnæ à Chrifto fiiper-naturahfcramp; fpecialirer coUata eft fuis Apo-

* ftolis ac difdpiilis, ôi coram fucceftbrlbus Icgi i timisufq;infincm faculi,ad çdificacionemec.

Poreftas ccclefiaftka fundatur de neccfTira-tede domo ftipcrnarurali, ficut cftcharadef baptiTmalis de communi lege, quicbaraAen'n «iatoribuseosdeecclefiamilitanrc reddir,facit inftiper idoncos amp;nbsp;capaccs ccclefiafticç po« teftatis.

Legirur fcxtuplexpoteftas, data à Chrifto Apoftolispro fcamp; corum fucccfToribus, mi-t niftrisfcilicetecclciiac, ciuales funtepifcopidi I prjsbyteri,funtautem næ poteftates: Pote-ftagconfecration(s,facramentorüadminiftra-tionis,prædifarionis,iudiciariæcorr«Aionis, dipofitionis miniftrorum ecckfiae accipiendi uirænecdraria,abhisquibus ipiritualiaadmi« Diftrar.

Poreftas ecclefiaftica prima ftiidiuifionek-cerniturinpotefiattm ordinis amp;nbsp;iurisdidio-nis.

Poteftas ord.'n:seft dvpkx,qu3edâeft refpe» , iftucorpoiisChrifiiiicri,amp; quædam refpecftii corpor smyftiCi. Puma eftpoteftajconfici-endtuerum corpus Chrifuamp; fanguinem eius.

SecutidafftpotefiasIigandiamp;folucndijamp;K-* lt;raq! poceftas confertur in collation« ordiniJ facerdotalis. Et fundanturillæduæ potefta* tes in charadere facerdotali,fiue uno Hue duogt; fcus,amp;ideo runtinauferibiles. Et Heet mor-* tale peccatum,haerefis,degradatio,amp;aHapp« riæ canonicae, poteftates ilJas fufptndantjta-* men non tollunt, quïa poceitates illae fundan-* «urincbaradcre facctdotali,amp;idcofuntinde lebiles.

Quamuis degradato auferatur prfoilegi-» um cléricale, amp;nbsp;rchnquitur curiæfeculari, ta-« tnen nô ideo aufert ur ordo, quia priuilegiuM non eft efientiale ordinit.

Poteftas ligandi amp;nbsp;foluendi eft duplex: quf dam conferturexui ordinationisin facerdo- î crn],quumrpircopusimponensmanum ftiaM fuper capita ordinandorum,amp;dicit: Accipi-« te ipiritumfandum quorum remiferitis 6iC, Hæc poteftas in omnibus facerdotibus cftxgt;-qualis, ôi. uocacur ilia poteftas ofticq uel ordi-nis iâ(erdotalis,ftcutamp; charader facerdoralis, in quo hæc poteftas fundatur,qu;dangt; exccu* ! tionis,amp;: hæc eft duplex,quædaia eft «xecutio ris ftmpHcittr,(ine qua Habens poteftatemne« nur em foluit amp;nbsp;]igar,amp;hlt;^caliquando cum or« dine non accipitur, ficut quando quii ordtna^ tur ab epifeepo non fuo fine lieentia fuiepifco pi^aut quando orduutut ab cxcoonnutiicato,

DE ECCLES. POTEST. «49 «kgradato,uel fufpenfo,quorum omnium un» eft ratio, quiaepifeopi ordinantesin his caii^ bus,non habent executionishuiufmodi pote» ftateai,amp; ideo ad alios illam no tranftnictunti quia quod quis no habet, non poteft al qt dare.; bt idcoa contingeret, G forent eadem impedimenta ex parte ordinanti. Poteftas igitur pr£ dida accipitur cum ordine,quando non occur runt praedida impedimenta. Et hç duj potefta tes, dicuntur remotæ,qula pofTunt impedi ri.

Poteftas iurisdidionis eft,quæ requirit prae lationem fupcr aliquamplebemuel perfonam canquam materiam fupcrquamexerceri debet,tarn prima poteftas,quam fecüda,uc faber utl artifex non poteft opcrari,niG dccur mate ria,in quam operctur. Materia uerd eft pcccagt; turn per fe,amp; per accidens pcccacor, co modo quo poenitentiç facramentü conceditur habere materiam,unde in hoc dicitur facerdos habere poceftatem iurisdidionit,quia fubiidturci ma teria,in qua exercet poteftace ordtnis.Eft ergo poteftasordinis,poteftas ad utrâêÿicxecutionS amp;nbsp;iurisdidionc,fcd remota, fit aût pr opinqua rca]otisimpedimenci«,amp;fubicda materia.

Poteftas iurisdidionis eft duplex, quædara ordinaria,qux (cilicct alicui conucnit rationc benef cq autd.gnitatls, tn quo ucl qua confti-tutus eft ipfo iure,amp;; tails efujottftas prçlatio-•18 amp;curatorum,âi:lu polluât uices Tuas aine

committere. Alia eft poteftasiurisdiftfonls IcgatauelcommilTaJîuc extra ordinaria. Ec bæc eft duplex,quaedam eft liinitata foluno ad arbitrium conimittentis,amp;:per fenalloiure fuf fuka,uceftpoteftasadiucorum, quoscuratiaf fumuncin (ublciiamen îaboris audiendi con^ fcffiones, fiuc conitniffio eius fiat generaliter ad omnes parrochianoSjßuc ad aJiquos Tpecia liter,fiuead unum fingularitcr. Alia eft pote-ftas quad media inter ordinariatn amp;nbsp;commif-fam,quæ fcruara forma in iure ftatuta amplia* ri poteft comtnittcntis arbtirio amp;: n on reftrin-gi. Hæceft poteftas fratrum mendicantium» (eruata forma exprcffa in C.Dudum de fepul* tiiris in Clement. Et quicuna habet iurisdi-Aionem in alium ligandi uel loluendi, hàbec illann à Papa, qui eft fummus hicrarcha Si print ceps eccleftæ,amp;: hoc mediate,uel immediate. Imnicdiatcutarchiepifcopi,mcdiatcutinferf-ores prælati,qui fuaminftitutionemrecipi-untab archiepifcopis,epifcopis,amp;alrjsinfcrio ribus ordinarijs.

In corporalibus clauis eft inftrumentum ad rcmouendura aliquod obftaculum. Et quoni-amin fpirirualibusinuenimus obftaculumin-gt; gredicndi in rcgntim ccKlefte,neceflc tftillud re snoueri, ideo ad fpiritualia nomen clauis tranS ferimus, uocantcs dauern illam uirtutem,per «uamobftaculü (uc eft peccatum} rcmouetur.

DE ECCLES. POTEST, 14B Quemadmoduna clauis matcrialis eft proxi ittuiu inftrumcntum aperiendi amp;nbsp;claudendi o-per hoc no eft apertio,nec aperiens,iicc caufa propter qua a pent ur. Sic dauis fpiritua-liseftaliquod requifitûad aperiendum regnfl ccdorûjquodnôeftaperiens,necapertîo,ncc caufa propter quam aperitur,uelut eftdigni-tas perfonæ ad intrandumjaut dignitas ad rc-pellendum propter mcritum aut demen'tum* Nannapcrtionemintelligimus ipfam fenten-tfamdiAantccffe aperiendum uciclaudendü, amp;aperientemiudkemrentcntiantcm. Sic ergo dauis eftpoteftasfententiandi.

Claues fpiritualesjCjbus cœlü potrererari ho mini,diftinguüturplures.Vna eft fana doftri-na,fecuda eft uera pœnitetia, tertia eft fanguis Chriftiamp;:pccna,quarta eft poteftas collataa Deo fupernaturalitcr faccrootali dignitati.

Clauis duplex eft,altera Ordmis, altera iurit diftionis.Clauis ordinis,qua peccata foluun-turuelretinentur,non femper habent materiS inadu. Clauisiurisdiclionts requiritnoatcri-am rubieâ:am,ncuc dominus feruum.

Clauisfpiritualiseft poteftas iudicandi,fol-uendi amp;nbsp;ligandi, qua dignos redpere, amp;nbsp;indi-gnoscxcludere debet äregnoDeieccleftafti-cus iudex.

Ëx poteftate dam's farerdoteshomfnes Iiga tog iSi loitJtos ligät amp;nbsp;foluunt, düpocnicctibus

Vfus clauiumnonc{t,niGin facratncntali ab. folutionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Poceftas quoc} clauïum extendit Ce ad remif-fionciïi amp;nbsp;retcntionem culp;,non coram deO) fed coram facie Eccleßx. Ecquamuis aliquia apudDeum fic folucus,non camcn in facie Êc^ clcfîæfolutusbabecur,nifi periudiciuaa facer» docis.

Clauis dkitur errarc,qnando Gcerdos abu» ticurclaue. Poteftergoutraqueclauis errare poteftatis Si fcienciæ. Poteßacis quandofa» cerdos abfoluere tentât, non fuæ iurisdidioni fubiedum,auc quem nouit non contritum, 3t inutroquecafu ille error imputaturfacerdOquot; ti ad culpana. Debet enim facerdos fpiritualil rcirc,adquosfc extendit fuaiudiciaria potc» fias, amp;nbsp;nonexccdere limites fuç poteftatis« Similiter non debet indignes abfoluere, nee dignes ligare«

Error clauis feientix, potefi contingere uel «Xparte facerdotis, uel ex parte confitentis. Ex parte Sacerdotis omittitinueßigarcnecef* fana : puta an confitens fit contritus, an non, aut circumßantias necclTariô confitendas uel dum abundat fuperfluis, putaquando in-quirit, quæ audire deltdat, non pertinen-na ad Iimuc torum , peccac autem Saterdo« làtisfa'

DE POTEST« ECCLES. «4, fan'sfacicndopruritui aunumfuarum.Icfmcir cumftantias fataaspeccacanon a^grauantes, ncc alkuiantes, amp;nbsp;tunc non poteit ferre redS iudicium, niG à cafu. Poteit etiam contingere error ex parte conGtentif, quia fcilicet fidus ert,amp;Gngit(econtritum,cuni tarnen non Gt, per hoc facerdos creditjqui non eft, amp;ica erras fuo iudicio.

Deusautem facerdotis errands in cogno^ feendis neceGarij8,arbicnuni no approbac,neC. cius iudicium.

Arbitrium ucrófacerdotis à Deo approba-tur, dum clauis feientiæ errat in fuperGuis, no tarnenomittit aliquidinneceiïarrjs, quantum adpeenitentem, non autemquantum ad facer dotemamp;c.

Claucs EccIeGæfunt duæ: difeernendi amp;iudl Candi,amp; diGinguuntur rationc, non autem eO fentialiter.

Clauis inferni eft poteftas dandigratia, quf foliDeoconuenit, qua aperiturportainferni, id eG,toliitur pcccacum,amp; clauditur, ne laba-« tur iterum in peccatuin. Sed clauis regni eft po teftasdiinittcndireatum, quxconucnithomi« ni,ucl eft eadem cum claue inferni,fed denomi natura digniori«

Claues ËccIeGæqoo ad ciTenciam, dantur in ordinatione,fcd ufus in iurisdidione.

’ DOCTRINA SCHOLAST, eft poceflas c xcrccndi aAum Tcicntix, in iudi-»' ' c/oconfcftionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

Clauis fcientiæjid eft, autorirai iudicandi uefcicnt/a,non poteft fincpcccatoaccipi, kd bencèconucrro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Clauis ordinisefi quid facramentale,nö au-' tem clauis iurifdiftlonis, ideoeffeAui ciusfub iacetarbitriohominis,nonautemprimæ.

Deus habet claucs ecclefiç per autoritatcm, Chriftus per cxccllentiam, (accr dos per mini^ fierium,

ChriftusPctro contulit clauéordinis ó^iuquot; rifdiAioni»,amp;abeo in aliosdcfcendit.

Soli facerdotes habécclauem ordinis,amp;cl3 bem quoqueiunfdiâuonis, ät alq haberepof-funt.

Claues Ecclefiæ difponuntad remifTionein tulpæ, qaamamp;remittunt, amp;Iigantadpo£-namamp;c.

Claues babenteffîcaciam exmerkoChrifti^ amp;nbsp;aliorunijqui func de Eccleßa.

luftas habent confdentiæ fcandaU caufas, quando uident, quamcunque religtonem labe faftari.

Obex alicui polira,in uia corporaH, cui fm-pingeng difponitur ad ruinât» fpirirualem, di-citurfcandalum.

Fieri potcft, ut eciani iultuin fcandalutnori atiircx operibus fupcrerogatiuis, ira utquis niortaliter fcandalizctur.

Si timcndum eft fcandalum ex opéré fupcr-lt;rooationis,fcandalumlcilicet, quoquisfcan-dallzarurmortaliterjtucomilTio illius operig eft in præcepto.'âautcm non eft timcndü fcan-dalonimortaliter,fed uenialitcr,onoiffio illius opcris eftinconfilio: admonitusautem proxi nuis,ne fcandali2ccur,amp; ybi fcandaliaari tamC uult^non curandus eft,

Scandalum adiuum per fe^id eft,intentuniy cft (pecialc pcccatum,non autem per accidens.

Mandalum aAiuuili incentum, eft Ipeciali* ter peccatum formaliter,ex parce finis, amp;habj cusimperandSjCcilicct ait),non autem ex parte obieAi,amp; habicuum elicicntium,nec etiâ fean» dalumnonlntcntum»

Verunej; rcandïlumamp;aAluumamp;paiTluunl eft aliquando ueniale, amp;nbsp;aliquando mortale:

ScandalumaAiuum uel palTiuum non con» uenit perfedis, nifi de ucniali, fed imper fedis c« uamacmortali»

Ad uitâ xternS pacet adi tus expurgatorio. Sc J ipeum eft;Si uis ad. uicamingredi, ferua m»

Vita aeterna H n on eft débita mcrces, fit incerta, quia dcbitum ccrtum'eft,mircrirordia autcm incerta, non aliter atcÿ in foro apud bo-tnineiius certuineft,tBirericordiainccrta.

Vita xterna quiauocatur tnerces, igitur de betur tx condigno pro bonis operibus.

Vita seterna proprie'pro operibus debetur, quia Paulul dicit:Reddct unicuiqipropter opc rafuaamp;c.

Deusiuftusiudex iufté rémunérât; nulhin» lt;rgo bonum irremuneratum, amp;nbsp;nullum malS impunitum relinquit, quare dat Deus uitâ^ter namexmerico.

Duplex ordo à deo inftitiitus eftad uità (ter nam,(eu falutem.Primuscft necelTarius,amp;hic (ft obFcruantia prçceptorum,fecundumillud; S) uii ad □itamingrcdi,ferua mandata. Secundus ordo eft compendiofus,amp; utilis, nô tarnen necelTariusjftcut obferuatio confiliorumEuan gelicoruin.

Vita æterna no pot eft obtineri, nifi per ha« uirtutestheologicasjperfidemjfpemjamp;chari-taten».

Toi a ui» mercndi uitam aetcrnam confift/C in cbaritatc,non tarnen totuiefFedus,quia me tcndi cfFeAut confiftit etiam penes magnitudi neni operis.

Quod ex cond/gno mereamur uitam çter-namjmulraefuntcaurf.PrimaeftefFicaciadoni IpirifuflanAicoopcrâtisinmerito. Secunda, ueritas Dei promittentis. Tertia,perfuafibili* ras hberiarbitriiconfentientisamp;Hnaliterper-« feuerantis. Quarta eft difTicuItai ftatus tnercn di . Qiiiniaefl dignitas Chrifti noftrieapitis, lnteru(nientis,quod glorificaridtbetcumfuis imembris. Sexta, eft Jiberalitas Dei tribuen-» ti«, quemnondecet paruaredderc. Septima, obfcquiiim fibi fidtiiter obtemperantis. Oda-ua,nobilitas operis, quodextharitatc procedit,amp; idco non poteft fufficienter, ni li fummo bonorcmunerariamp;c.

Quonianiigitur homo meruit uel demeru-ir,in anima I'unul amp;nbsp;corpore punietur, uel pras nnabitur in utroq;, unde ineifdem oportet ip-fumrelurgere.

J, Inter rerurgentescn't magna differct]a,qu3 ^umatti'netadordinem dignitatis,nammaiirC Purgent difformes amp;nbsp;paflibilej,in bonis autem natura feruabitur.

Refurrefliotriacorr/^et fnnatura:dcfedû, ficutin pueris,amp;inmutilatis:(iiperfluum,fcili« cet unguium amp;c.trrorem,fient in menfti uofî-tate menobrorum.

Aurcola eftmentis Tpcciale gaudium, exo-perepræcellentiamp;priuilcgiato.Sciendumeff-, quôdficutcxgaudio tfftntialispr3emij,quod Suidem eftaurea,rcdundatin corpus quidam ccorjquieftgloriacorporis.'itaexgaudioafl rcolæ refultat quocjjaliquis decor incorpus, fit fie auréola fit principaliter in mente,fcilicec perquandamredundantiana fulgcat etiamin carne.

tionamefipracdicatioueritatls. Excellentiffi-rnumopusconcupifeibiliseft cbftruatio cafti tatisuirginalis. Excellentiffîmum opus irafei-bilis eft tjerptffiomortiSjUnde patet,qucdprg dieatcribusjuirginibus,etmartYribusdebeiut auréola*

Secundo patct horum numerus,amp; fuiTkicn tia ex hoftibus, quostper pugnas magnificas Uincimus,quifunc.'müdus,caro, daemon. Mar tyres cnimuincuntmüdum, uirgines carnem, {»raedicatorcs diabolum,quoniam enimnonio urn dcfcjfed edam de cordibus aliorum expel lunr.

Tertio patet idem per uiftor/am triplidS pafTionum: font enim pafliones innatae, illatae« amp;nbsp;in cordibus alienis, fed paiïiones innatat ßi« pcrant uirgïncs,illata$ mar tyres,illas aüt, qux Hint in alienis cordibus uincunt prf dicatores*

Quarto diflinguunrur aureol3e,fccundü eaj quibusChrifto nobililTimècóformamur, Chri ftus enimfuit doAor, fecundumquoduerita*' tem mundo manifeftauitrfuit quo:j martyr» fecundum quodpro mOndo paffïonem funi* nuic.'fuic etiam uirgo, fecundum quod purita* temferuauit.

Quinto fumuntur aureolæ fecundum prae» figuradoneminueteriTeftamento.’trianamcJ habebant aureolas,ficutlegiturin Exodo,fciÜ lt;ctaltareincenfi,arcamfadcris, Simenfapro-* pofitionis. Prima fignificaraureolam martyx rum, qui corpora fuafuperaltarc palTionisinl molauerunt.StcundafiwnataureolamuIrginS auaiicutarca fóederis fuitauro intasamp; extra ecorata,ita uirginitas mentern amp;nbsp;corpus orlt;* na^Terda lignât aiireolamprsdicatorum, qui luuc

Palmaeftpræmfum accidentale, quodnec radicijncc operi dcbetür,reduolunrati, taie prç miim habuit S, Martinus,co quódmartyriu defiderauif, licet opus non fuerit fubfecutum, unde catatur de ipfo: O fandiffïma anima, qu5 fi gladius pcrfccutoris non abftulit,tarnen pal-mammarcyrii nonamifit, Haecautempalma, nec aureajncc aureola dici debet.

Aureola prima debeturmartyhbus, in quitus perfedilTima hiftorlaeft de impugnatione exteriori, amp;b3cc perfedio uldorlæ conlidera tur ex duobus: Primo ex magnitudine palTio-» nis, quia in ter otnnes palTiones illatas exterlus praecipuf mors tenet locum i præterca dolor tadus omnibus alijs doloribus prxeminet, Si ideoin hoc glorlofior uidoria eft: Secundo confideraturexcaulà pugnæ,quæipfc Chri-ftug eft,poena enim no tacit martyrem,fed cau-fajhoc eft,mors. Sciendum, cjuodmartyrl ft cundum hoc,quod exteriusadnigitur, non de betur præmium, fed fccundum hoc,quod uo-luntariè fuftlnet,quianonmcrcmur nifi perea quæinnobis funt,amp;nullomodoperea, quae extra nos funt. Sicutnon demeremur,nifiper ca,quæ Intra nos funt. Quanto autem illud quod quis fuftinet uoluntaiir,diH'lcilius eftuo»

D OCTRINA SCHOLAST, luntad fuftinerc, tanto uolunta« quaeproptCT* Chriftü illod fuftinet,oftenditur firmius inChri ftoßxa, iamp;ideo excellentiuseipræmiumdebc-tur iamp;Ct

Aiircola fccunda dtbetur uirginibus proprer Gngularcm uidonam,qiiam de carnc obti lient, contra quam conn'nucbclliim gcn'tur, quamuisaufcniiSi uiduæpugnmt contra car-ncm, perfedius tarnen uirgma rn'umplianf» quia nobilifl'imum genusuidoriæ cftjhoftf nü quam celTifle. Illis uirginibui räntummodoaii reela deberur,quoe propofirum habuerunr,ufr giniratemperpetuö côlèruandi, quamuishoc propofirum fuent inrcrruptum, integrfrate ra men carnis m3nente,dfïmodo in fine ui'rç repe-rianturadprimum propnfiium redijlTe, quia oirginitas mentis rccuperaripoteft,fednonuir giniras carnis. Si autemaliquafit uirgo carne, quæfi propofirum no habuerit, ptipetuôuir* ginnatemreruandi,nonefttamen dubiü, quin nabirura fit fptciale gaudium de incorruptio-ne coiporislupereflcntialegaudium,ficut et/« am innocentes de hocgaudtbunt, quodimmo ncs 3 peccato fuerunr,quamuis pcccandi opor tunitartm non habuerunt.

Nota eriam hoc: aliqua u/rgo poreft corrir» ,picatne,nfc tarnen aureolamanittirjficutiHa quæuiolentcropprimifur, ' Sciendum à boe (A, quod uirginibus debc-tot

DE VITA AEÎERNAi tur Frudus cctcfimus,amp; hoc quia cœleftcm ui“ tâm ducunt,quæ hgnificatur perc«ntum,quia numerus ille de læua rranfit addexteram.

Viduis dtbctur frudus rexagefinrius,quia ta ksexerctre Ce debent ïn operibus mifericor-âjæ,qa3c lîgnifîcantur pér quadragirtta.

Con/ugafiï aurem debetur fiuAus trkefi“ tnus,quiaraJibusfufï’icit implcre decalogütri niracis, ex duAu cnim trinarf) in denarium ßiic tn'ginfa,undeuerfiis.

, Cum fexagefimum fruclurti capianr uiduati, Tricefinius dabitur uxoribu» alTociatjf, V/rgineæ dabitur centerimusintegntati.

AiireoJa tertiacrtpracdicatorum, quia perfi âiflimauiftoriaobhnctur contra diabolum, quandoaliquisnonfolumdiabolo impugnan tinon cedit, fed etiam eum de regno ipfius ex« -pellit,amp;non fulum â fe,fed etiamab alrjs.

Neminidebetur hæc aureola, nifiaftufpfè prædtcetjundenonhabitui, fedaftuipugnçde ' oetur,lîcut amp;nbsp;Apoftolus (hxic;Non nili qui Je gitimècertauerit.

Toterunt etiam particularia gaudia /nuita æterna, quæquilibet habttin ic, uelinaltjsj 3uôd ca foJius Ûel noftri notitia comprehen “ itamp;c.

Ex omnibu» gaudqs ac præmijs ui'te çtern« quædam fpedancadanimatn, quædamuerô ad folum corpus, quçdatn ad coniundum, quç tarnen fclici fine quifc^ beatus fecundun) mérita recipiat fine fine, Notaamp;hos uerfusdeau-reolis.

Aureolam martyr,dedor, uirgoej merctur* Frudus centenus fexagenus^ tricenus Virginibusjuiduisamp;conitigibus tribuetur.

Aduiintelledus (peculatiui, fiint propin-quiores ultimæ beatitudini, fecundum fiimlitu ain(m,^adua inteliedus pradici,fcd é côuer fo iècunduiB prxpatationem animi amp;nbsp;meriti.

Efientia beatitudinis côfifiitin adu intellc-duSffcd deledatio eiusir. uoluntate.

Gaudiû beatorü poteft augeri, ufej ad di'em iudicq. Kefurrtdioprobabtlitcrloqucdo,erit in crepufculo,folc cxificntcin Oriente, d^luna in

Omncsrefurgentes cognofcent omnia, Si fingula peccata,ói mérita propria amp;nbsp;aliéna, in breui tempore,uirtu te Dei,amp; tarnen bead non dokbunc,neccrubcrcent etiam de fuis pecca^ tis amp;c.

ParteseiTcntiales Si organic« refurgentin eodemlitujquo prius,nonautcmparcesmate dales,necacciden talcs.

T otü quod materialiter fuitinbomine,quo ad totalitatem rpeciei,rer(n'get ,nô autem quo ad totalitatem mated«.

Vnumquod^ refurget in eo, (n quo magls participât uirtutem ipecici, Si fi «qualiter,t5c refurget Irt eo,in quo antea fuit, ficut in nutri to carnibus humanis,amp;Deus Gipplebitinalio aliunde,ut in pueris*

Semenrefurget in genito tantn,non in gene rante, de cuius pcrfcft tone non fuit»

Ocs refurgcnt in «täte iuuenili, non quo ad numerum annorum,rcd quo ad ftaturam. nbsp;nbsp;;

Non omnci refurgcnt in çqualiquantitate, fed in quanta perucniirent,natura no errate re-motoiuperfluo, ut in gigancibus,amp; fuppleto defcAu,ut in nanis.

Natura mortalitatis noaufcrctur â refurgen-tibus.federunteiu'dcin fpcciei,licutnunc.

Corpora fanftorum poft rcfurreftioncm e-runt impailibilia proprk, ex domino anim£fu

|3racorpus,amp;magisinmagi's beads,amp;nó na-* tura qumti corporis,ficut quidam dicQt, quia corpus quintum non uenit matcrialicerad cö-pofitioné corporis humani. Etimpoffibilccft diccre, qjaliqua uirtus corporis ccelcftistranf fçratcorpus humanum ad proprietatem glo-riæ,quails cftimpoflibilitas corporisgloriofi cuininiinucadonc corporis bumanù

Speciales orationes applicaeæ uni perfonf, perprælaros, uel etiam rcligiofos,pluspro ' îiint eidem, quàm generales, etiam non paribus cæteris.

Infidelicas eft, orare pro co, de quo certi fu-nous, quod in ccclo eft,ficut amp;nbsp;iniunâ facit martyr!,qui orat pro co.

Etiam pro damnads orandum eft,quia latro in morte pceniiiMt, I«dnonpubiicc, uerumin feercto.

. Pro omnibus regenerans debet fieri oratio Fednon publiée,propter fcandalum, Siinueniaturmortuusfubitô, quiprtui fwti bonæac honeftæ uitæ,in publico oratio pro co fieri debet, quoniain iuftus, amp;nbsp;firepenuna morte præoccupacusfuerit, eric tarnen in rc-frigerioamp;c.

Oratio eft duplex:altera publica conueni-«ns aiicui ex officio: altera priuata conucniens aliculex merito uitae Primo modo oratio boni laid,non eft efficacior, quammalifacerdo-tis, quia bic ex officio orat in perfona totius ec clefiæamp;c.

Oratio capitur tripliciter,propr/e'jcommu-nittr,5lt;: comuniffime. Proprie oratio eft alTcn-fusad deum,ad aliquid deguftandum, impeträ dum,uclexoluendum. Communitcr oratio dicitur, iecundum quod comprehendit omnS adumcontemplatiucad dcumreiatum. Com muniffime, fecundum quodcomprehendit om nem bonum aftum, fecundü quod dicitur: No «flat orare,qui nonceffatbenefaceie.

Orationes peccarorum nihil ualent ex opéré operantiS} licet tarnen ualcantcxopcreopfr

Orarcangf los, fanftos, beatoi, amp;nbsp;gloriogt; fàm uirginem non poflumusjfed petere aliquid ab eis poflumus.

Oratio eft aAus potentiæ,ftcm eft aAusuO luntatis,recundum alios aAus incelleAus.

Vt oratio fît meritoria,ratisfadoria,Iibera toria, feu acquit tatiua,requiritur,quód eius at tentioiit intenta.

Oratio utfîtexaudibilis, liæconditionesre quiruntur,ut Orans humiliteramp;frcquentero^ rct,bonaqueintentione,oret difcreté, picadfa lutem, perfeucrantcr, iuftc, propropria fa* luteamp;c,

Non rcquitur,quôdhæc oratiofît ftultaÄ ociofa, qua quis aliquid orac, quod tarnen feit fenon impetraturum.

Orationis efFeclus tres funtpotlflïmi': Pri* muscommuniselt omnibusadibus charltate informatis, qui eft tnereri. Secundus eft impe-trare,quod petitur. Tertius eft Ipiritualis refe Aio mentis.Quartus hic addi poteft,quieftfo lutio dlt;Uü,aa quod orans cenetur.;

DE ORATIONS. vj Oratio eftaftusrati'onisprafticæ. Fundamentum oradonis e(i uel fletus. Oratio eft in præcepto religionis,quo ad l'p Gim pecere,red quoad rede aliquid deiîderare, caditfub præccptocharitads.

Triafaciunt orationcm cômcndatamDco; clcuado nentisin Deum,concinuado âtla. chrymæ.

Triafaciunt orationcm eiTcexaudibikmibo nitas dei,fufFragiaranâ:orum,amp; meritumpro prium.

Valor charitatis duplex cft,ad impetrandu, amp;nbsp;ad mcrendum. Et cæceris paribus, primus eft maior orando pro fe,quàinpro alio, fecun dus autem fecundumraaiorem charitatem.

Alias clFedus oradonis triplex cfttmeritü, impetrado, (Sifpiritualis refedlo mentis.

Orationes fiunt in horisCanonicis, ad falu» tcm cccleliæjut ira Dei auertatur à populo amp;c.

Licet unushomo impctret alteri uitatneter nam oratione,nunquam tarnen hoc fit, niß me diandbus aliquot proprijs operibus illius.

Meritum orationis exigitur ad fuppkn dun» jdcfeAutn aliorii m eri torum noftroruni, quae «on fuffj'cercntfine oratione.

Qfii non attendit uel intelligit oratióenijh» fcet quidena naencum, non autcinconfolatioquot; nem.

Oratio foh Deo porrigitur, ut per eum ini-plenda, fandis ueró,amp;: angehs, Si hominibus. Ut per cos impecranda fuis tncritis ac prjcibus, amp;nbsp;non ut Deus ea» per cos cognofcat.

Oratio non debet fieri ad fandos^qui funt in purgatorio,uel in hoe mundo,fed tantum fup

Vrileeßorarefandot quintuplici ratione, Jicet fuperioretfintplus accept! Dco,pritnum fdlicet ex hoe, q jodaliquis quandoqiinaiorc faibee dcuoUoncm, adfanduin ininoré, quäm ad

DE ORATIONE. »;lt; aâfanftum maiorcm.Ex dciiotione autcm ma simè depend« oranoniseffeó:us. Secundo propter fafdd/um tollendumy quiaaïïiduicas ainius rei faftidiumparit. Etperhocdiuerfos fanftos oramus, quafi in lingulisnouusfer-Vor exci tacur. Tertio,quiaquibufdamfanftis datumeft in aliquibus fpecialibus caufis prçci-puèpacrocinarijficut S.Anthonio ad ignem in fernakm. Quarto,ut omnibus honor dcbitus «xbibeaturà nobis. Quinto,quiaplurium o-rationibusaliquando impetratur, quod untgt; tisorationenonimpccrarecur amp;.C.,

SanAi orant nominibus proprijs propter trja,quiahoc mcruerunt, pJus nobis innotef-« cunt, amp;nbsp;propter (idem refurre Aionis iniinu^ Sindam.

SanAicognofeunt inuerbo orationesno-firas etiain mentales, ficut amp;nbsp;omnia alia, quae pdnos pertinent.

SanAi orantes pro nobis,femper exaudiun tur,quandoquecxcafunofiriimpcdiuntur ab exauditione.

Orationes faAç pro paruulis baptizatis de-funA.SjOonfunt fu«ragia,ftd gratiarumaAio pes.

Orado dominica uakt ad remiffioncm cul pseueniaJis 8i mortalis ptccad, ex opere opegt; raco.

Magiftratus ciuilis non prius locum habet apud eccIeGafticaspcrfonas,niß quando uoce« cur. ’

(Xuicquid habet ciuilis magiftratus,ab ecde ftahabet:ergoecclcGafticus magiftratuspOquot; tioreftciuilù

Non eft de oiFicio ciuilis magiftratus,cura^ refacra,aut iè rebus facris immiicere.

Vidcinfràlocumde Papa dCprimatu eius, ubiuidebis,quàm nihil fit ciuilis magiftratus» relj^Au ecckßaHid»

Matrimonium honeftares cftîergo infcqs pa rentibusamp; cognatis,matrimonium contra-here licet.

Omnes nafcimyr liberixrgo clancularia ma trimoniacontrahi poftunc ßne cöfcnfu paren; cum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filg

Filü able) parentum uoluntate in monafie-rium Tc dare poffuntiergoamp;finepatentumcô fenfu contrahcre.

Inccrconipatres non cß contrahendunnniagt; tn'nioniuin,necinterliberoainorum,nequein ter alias perfonas quae exradone compater-* nitaciscontunguntur.

MatrimoniumnonpOceRdirimi, Gaiter co iugungt;,tnatrinionio nondura conftttnato,tno naficrium ingrediatur.

Non licet facerdotiaut epifeopo duccre nec primara, nec fecundam, nec tertiam uxoretn amp;cæt.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Olim

Olim fecum atrulerunt ius naturale nafccft« tes in contrahendo inatritnoniOjnunc non af» ferunr.

Omnia facramenta poft peccatum cccpegt; I runr,excepro matrimonio,quodante peccatum cocpic,nonadretBedium, fed ad (cruitu-tem.

Paulus ait ad Ephefios j. Hoe racramentuM magnum cft amp;c. t rgo matrimonium eft facra» : men turn»

Secund» nuptiæ non font benedlcendæ 3 racerdote,qu]a Chriftusin fccundis nuptijs no ita fignificaturatc^ in primis.

‘ Matrimonium duæ perfonae interfe con-„traherc poiTuntjquæ criam non habentuö-lunrarctB coeundi, 0( qui nunquam cömifcen-‘ tur pertoramuitam,idqueexemploMari{Ä! ^lofeph,

Et hoc legit tinoum marrinaonium eft, quod dux perfonç tantum propter routua officia in-“ ter ft contrahunt,etfi commixtio carnalisnuii quam fequatur.

Matrimonjum ethnicorum lt;ft quH^mk-gittimum,fed ncncft lacramenrtin],necjuo--tum,quafi illos ft parare non Lcrat.

Matrimonfum fub nouo T'^fiarrenro^fX-* lt;elht matrimonium ceteris Ttftamenti,idcg tx uirtute facratrentali.

Ad Epbtfiosj. Hoc racramenrumtnagnuoi eft:rrgom3tritvonii)meftfacramentum confe rensgratiam. ^^Hkls ibi dccet ApoftoJustn»-trimoniuro amp;tfle racraincncum, amp;nbsp;confcrre gratia rn.

Paulusmatrfmonium magnumfacramen-tumuocar,qiiiaconfertrcsniagnas,uelutigr» tiam,iuftiriam

Ad EpheG.j.non eft legendumî Hocmy-fterium magnum eft,(cd hoc eft magnum facra mentum.

Omne remedium contra peccatum (n Eu-angefto eft facramentum.Matrimonium eft ra medium côtra peccatum: ergo matrimoniuna eftfacratnentum confcrensgratiam^

Non nocet reiterarc facramentum marri-» tnonij, quia non imprimit charaAerem,idco propter reicerabilicatem non debet cxcludiä rationeiàcramenti.

Apoftolûs ai t ad Hcbr.cap.i 3gt; Honorabile eft coniugium,amp; cubile impollutum; ergo nsa trioQOnium eft facramentum conterens gra»* tiain.

PrioreadTimoth.î. Ipiàtamenfaluafirper generationeœ liberorum ôdc.ergo matrimo* tiium eft facramentum ex opéré operato con* ferensgratiam.

Matrimonium eft facramentum fanftificans hominestergo confertexopercoperatogra» tiam.

Ptiore ad Corinth.7. Si quia frater uxorem habet In fidelem amp;c. Sandificatusefteninqma ritus: ergofacramentum matrimonî)confère ex fua uirtute gratiam;

Deus benedixit Adæamp;Heuæiqua benedi-» ôione,finc dubio impreffa fuit animabus illo rum fîgnum gratiæ: ergo matrimonium con-fertgradam.

Chriftus Mathælt9.Iibenumrepudn abftu-lis,cur ergo idem non lîngulari gratia aotaiTte matrimonium.

Item Chriftus fua præfentia amp;nbsp;inGgni lairs'-culo ornauit nuptias, Joann.2, ergo extra du-blumeftquodidemdonarit naatrimoniû ^ra* «a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H«c

Hçc eft en/muoluntas Dei,fanAjficatlo uc» fti a,uc abflineacis à (cortarfone. amp;nbsp;fciat unus^ quiTcÿ uas fuum poflidere cum landificatfone « honore:ergo matrtmonium cxfc conferç gratiam.

Diuor tium fècunditm omm'a iura, fiib nouo teftamenco,nihil eflalludjquàmfeparatiojle« ftoamp;àmcnra.

Chn'ftusaitMathçiip, Quicunc^ dimifcn'c fuatti uxorem,non didt:quicun(^repudiaue-» rit ; ergo perfonas, quæcontraxenint maerf-monfalicer,non licet,nih âledoamp;inenfafep*«« rare.

Matrimonium tempore Euangeltj coram Deo amp;nbsp;eeelefia legittimè contradum,non fol uftur aud:oritace ludicis aut ullius hominis,at) fit etiam ipfum ftuprum,fed indiffolubile ma* net,donee uitacontradorummaneat,intérim feparatio à leAoamp;menlafieripotcft.Confci)* tiunt fequcotes feripturæ loci.

Priore ad Cor.7. Vxor à uiro ne frparetor, lt;]i:odh feparata fuerit,maneatinnupta,autre conribcturmaritoamp;c.

, AdEphe.y.amp;adColIofT.?. Vxcres obedicc ■raritis uefiris. tanquam Domino Sic,

EtfiinmatrimonioconiunÄ3c perfonæ fe--fiarentur à kdo amp;nbsp;menfa,tarnen utraque per-^naius fuumrctinecin corpusalrerius,unde didum fcholafucorum : Habentiusfopitumy (ednenextindum.

Sii (epirareillasperfonas, quæinicrunt le-gittime i'^atrinioniutn, ut ex caufa ftupri li-ceatinnocenti denuo contraberc cumaltéra, contra Deura eft,contraChriftiim,contra A-Ïtuftolum,contra rcripcuiam,contraiuracju(« laamp;c.

In cafuinceftusiuelutifi quis Cororem uxo-ns iuæ,aut focrum fuam, aut alio quopiam giadu confanguinitatiscontingentero, pol-luerif, reus mox à turc exigendi debiti ma-» ^rimoniahs attendus eft , non tarnen uxoris tbcrurndclercredebet, lus non exigendidc-b rutn matiimoniale,ratisfadio cft pro pec-çaio.

Matrinnoniumfii coniundione aniœorum, quç fil piolationede pre'enfi,iitprte, Egoac-op.o temmtanjlô«. ego accipioceinmcuin.

AdfoJemnitatem ôi decorum matr/monq tequiritur confenfus parcnturrijnon quiaefï dematrimonqcficntia,

Matrimonfum fieri non poteït, nifî corcoti fentiar, conknfu tnimfido nunquamcontra liitur matrimonium,

Adconrraliendum marrimonium noncft neceßarius confcnfusin carnalem copulâex-plicite.

Parentes pofluntproliberfscontrahere,et. f liberi non exprimant fignapropria,modo Cnrpræfentes,

Etfi coituJnon poteft per omnia apcccato ÉXcufari, tarnen quando fitprolisprocrean-dæ gratiajcxcufatur à peccato mortali.

Aftus ille quum fitcaufà rcddendi debiti,iamp; non intendit prolcm , tune nec eft peccatuin mortale,nec ueniale.

Matrimoniumduplicitcrpoteftdiffoloi,a-ic quantum ad chorum, aut quantum ad luncu-lum. Primo modo poteft diffolui permutuS 44renfuni,ficntm ambo diHentiunt àcatniii

copula, pofiuntconcorditcrfacere connnlt;n* tiæuotum, quo fado, unusaltcri non tencruf obf dire,quantum adcarnalcm ccpulam. Dc« be t aucrm hoc uotum fieri,antequain accédai carnalis copula»

Ex mutuo confenlu dilToIuf potcfî matn'quot; moni'um,quantum ad thorum, per religiorns ingrelTum, alt'ero ctiam remanente in fœculo» fi nonfit fufpeftus de incontinentia, ita tarnen quöd uotum caftitatisemittat, ante quam alter profiteatur. /

Error fignificaterroremperronaCi Condi-tioferuituiem. Votum continennae folenne. priuatum enim etfi impediat Matrimoniurn contrahendum , tarnen non dirimit contra-dum\ Cognatio triplex ,quaedann carnalis, quaedana fpiritualis,quaedamlegalis. Cuitus * ailparitas, put a quando de duoBus eöiugihus infi-

DE MATRIMONIO. tSt (nfidclibus unus conuercttur adßdemChriRia nam,aliopcrfeuerante infua infideiicace,tüc fidelispoteftcontrahcre marritnomunn deno uocmnperfona (jdcli difToIuitur primum macrimoniuin. Visamp;uiolentia, amp;coadio, coadioneaucemabfolucanon impeditur ma.» triraoniumconcradum, quiaconfcnfushomj nis non poteft abfolut ê cogi,coaftio uero cô-dicionatapro bc inducic metumcadcncctnin conftanteniuirum,in)pedicmatrimonium, amp;nbsp;qu ancuœ ad iudicium Dd Si ecckHç. Coadio uerô leuis Si leni naotu prQueniens,non impe^ ditmacrirnonium, quia calis coadio, potius nondcbecdici coadio. Prohiber quoej oi do, non quilibet,(cd facer ordo prohiber contra-hcndum,amp; dirirairconrraduna. Erexeo ma* lores ordines impediunr inarrùnonium, quod talis depurarur nos habens, minifterio facro, quod requinr mundiriam mentis amp;nbsp;carnis,per fpicacitacem intelledus,amp; feruorem adfedus, ad qu( difpofuit conrinentia, Si ad eorum op-pofica frequentia carnalis adus. Item ligamé irnpedit,pura fi habet Icgirrimam uxorem ui* uentem,amp; fi cum alia contrahit,non tenet ma trimonium,quiamp; de iure narurali debet una efic iinius uxor. Itena honeftas,ideit, publicæ ho* neitatisiuRitia. Impcditamp;alTinitas. Itcmim* pocentia coeundi,quando nonuales carnaicna copuUm cxerccre. Ex his quaedam impedi*gt;

OOCTRINA SCHOLAST, fhenta rede uocantur impedimenta, rcliqu» qualia lint, res ipfaindicat, nimirum fignoenca (cbolaftica.

Impotentia quando fequitur ma trimom'un» confumatum,non dirimit, quia tune poceRas cR tradita uerc, amp;nbsp;ilkcui fit tradita miïTusfuic in poircITionem.

impedit amp;nbsp;furia matrimontum contrahen-dum, St boe fi contrahit tempore , quouacac ipfeufu rationis,nec lucida habet Interualla, ^exiRit in furia,Si enim contrahit tempore, quo habet lucida interualla, tune matrimo^ nium tenet, quia illo tempore confentire po» teR.

Et inceRuf dirimit matrimonium,inceRus uerö dupliciter confiderari poteR,uno modo ratione criininis, quoinceRuorusinficitur,amp; fic prohibée matrimoniuoi contrahendum, ligt; cetnon dirimat contra huiufmodi prohibitiogt; nemcontradum.

Tria funt crimina quj prohibent matrimo* nium contrahendum, X dirimunt contradum, Primum, li adulter procurât mortem uxoris legittimæ, ea intentione, iit contrahat matri-monium cum adultéra, amp;nbsp;ccontra. Secun-dumerimen eR, fiadulteruiuente uxorefua, dat fidem adulteræde Matrimonio contrahendo cum ca poft mortemuxoris fuæ, uel poR mortem marici ipfius adakerae. Tertiun

DB MATRIMONIO. i4 ^ftcn'men, fi adukcr cum adultéra de faAo can traxitmacrimonium peruerba de prçfcntl ui-» üenteuxore iplïus adultcri, uel uiuente manto iplîus adultcræjiftæ duæ perfoiiæ nup-quam poffunt habcre ueruni matrimoniuinj Aiampôft mortem fuorumCorn gum.

Septem luntcrimma quæ prohibent ma-* trimoniumcontrahendum, (ednon dinmunc conrtaftum. Primum eft inceftus.Secundum eltraptus Cponfjjputa fi aliquisr^ituio- , lenter mulicrtni alten defponfatam.Tercium tft uxoricidium, puta qui uxorem fuam occi^ ditdudruszelouindidæ,iracundia, uel inui-dia. Quartum eft fufccptto propriæ foboli« de fiente baptifmi in fraudem matritnOnii, ne poftea ttnerctur rcddcrc coniugalc debitum proptercognationemfpiritualem. Quintun» cftoccifio prçsbyteri. Sextumefterimen propter quodaliquis fuftinUitfolcmnc pœniten-tiam, poftquam enim alicui pro fuocrtnunc iniunftaeftl'olemnispocnittntia,ille dcinccpa non debet contrahere matrimonium. Srpti-nium fi qui* feienter accipit monialem in uxo. rein.

Matrimonium in ueteri lege,fuit tantum ofi ficium nature,non (âcramcntuai coniuneïio» nit Quifti amp;nbsp;ecclcfidc,

Quandomulierfecundonubitjnupnænort funt benedicendx , propter dcfedum facra» tncnti»

Confenfus cxpreiïus per uerba de futuro, kion facit niacrimoniuni,fed per uerba de prg* fenti.

Copula camaliscum confenfu per uerba de Futuro,facit matrimoniumin foro ecclcGf,nô aucem in foro confcientiæ.

Matrimonium magis fubiacet ftatutis eccle tiç,quàm alia facramenta,nam matrimoniutn non tantum eft racramencumjfed etiamcon-cradus eccleGæ.

Neuter coniugum cenetur imnncdiate red-deredebitum, feddantur duo men Tes,ad deliberandum de religione, Si neuilecn babeat cÔ-lugem.

Matrimoniumnon imprimit charaftcrem» fedconuenitcumimprimentjbus «umrationc infeparabilitads, amp;poteftat» corporalis, non autcm Tpiricualis.

Ecclcfia tripliciter fc habet ad matrim oniü; fiatucndo,puniendo,amp; tudicando.

Impedimenta, qux tantum impediunt ma« trimonium,duo funt.'prohibitio bcclefiæ, amp;nbsp;tS pus feriarum.

EccleSa dat trienniumad expediendum eFFi caciter,n impedimentum iinpotentiæ Gtper« petuum.

Frigiditas,amp; quælibet impotentia et ferui« tus, ignoratæ impediunt nutrimonium, non autemfcitç.

Intîdclitasimpedit nunc matrimonium con trahendumcumfideli, amp;nbsp;dirimit contraâum, Gpræcedit.

Matrimonium ante carnalem copulam eft tantum fpirituale uinculîi, igitur foluiturper îngreiTumreligionis, quæeftmorsfpiritualis, quia morlens feculo uiuit Deo.Non ramen in teiligicurmortuus feculo ante profelTionem,

Non iicctcclcbrarc nuptiasab Ad lentu uf' qiieadoAauamEpiphaniæ, àfcpruagtfiina J* que ad o Aauâ Pafchæ,amp; à rribuj diebus anit af ccntionem ad o Aauam Penteco^les.

Humanæ traditiones amp;nbsp;ceremoniae in Ecf le fia,rub eadem poena amp;nbsp;pari pracmio Ccruari de-bent,acc^præcepta Dei.

Humanf traditioneiamp;ccrerBoniæinEccle-fia rcruatf,promcrentur iuftitlt;ain,graciain, rc auHioncmpeccacoruna amp;c.

Humanj traditioncs ufir Â: confuerudine ap proba tæ loco cloquioruin Del cokndx c t h a-wCiidæ Tunt»

Ccremonij amp;nbsp;tradicioncs ccclefiæ,proarti« culisHdethabendç Tunt, immutabiles, ^folius pontiHcis autoritäre,amp; poceftate pendentes.

Humanæ conftitutiones, quasprxiidescc« cl€fiæfaciunt,feruiuntad honoremDel,amp;fi-deliumemcndationem,quæ Ct lî in propria for ma in facris litcris non reperiantur , funt ta mcnalligatorix in foroconfcicntiçiUtqui has contempfcritjChriftum contemnat.

Non peccant,qui ctlam frigide legunt ho-rasCanonicas. Siquidem omniafpeAätadcul turn Dei.

*1 Ceremoniç ÂftraditiôesccclefigilIuftrantU bertatem amp;nbsp;uim Euangelrj,

Inftitutiones Dei funtmnciriones, tonfuræ, -ueftes ccrcmonioff,benediAioncs aquç, palma rum,candclarü,herbarum,confecrationes ec-cleliarunn,altarium,uarorum,hominunn Sic.

Conftitutiones ecclelîg obligancper [c con-fcicntiam,(îcutamp;ordinationes Apoftolorum.

Humanj traditiones inftitutæ funt adplacan dum Deuin, ad promerendamgratiam, amp;nbsp;fa-tisfaciendumpro peccatis.

Ncccfleeft, amp;nbsp;per tine t ad ueram unitarem Ecclefiæjhumanas traditioncseffeubicÿ ümi-lesamp;çquales.

Humanætradiciones dupliccs futißuniuerfa leiamp;parciculares.Vniuerfalcs oportet ubiquc cfleßmilesjparticularcs non oportet ubit;^ G.' miles efTc.

Obferuatione traditionum ]nEccle{îa,me» remur remilTionempeccatorum amp;nbsp;gratiam.

Aqua benediftanon eftperfefacramentuni gratiæ diuinae, aut quod fanftificat, fed eft fi* gnumprouocans animum hominis ad remifti* onem uenialiumpeccatorum ad abig^dain diaboli tentationem.

Aqua benediAa in ufu fuit apud uetcres an te mille amp;nbsp;quadringentos annos.Eccius.

Alexander Papa quartus, Petnfuccefforin quit.'Aquam ialeconlperfam,benedicimuspo pulo, ut per illam confpcrfu«, fandiflcetur, iSi purgerur,id quod amp;nbsp;faciendum omnibus pref bytcfis mandamus.

Quód fi fanguls hircorum amp;nbsp;uitulorum po-tuicfanAificare populum, muko magis aqua benedi Aa poteft, quæ facr» orationibus confe cratacft.

Exemple S. Seuerlni certum efl,horasca-nonicas nec anteuerti,nec poft copier! finepec caro pofte,edamfifubfitluftlfiimacaufà.

Ecclefialn toroorbe obferuat ritus Ecclclî-afticos,tradit(ones,obreruaciones,cercmonias amp;c.pro diuino cultu.

Confirmatosamp;ordinatosinfacerdotesamp;e« pîRopos, inungere facro chrifœateauc oleo • ualde myfticaeftceremonia.

Ceremoniæuctcris Teftamend.noncontu-Icrunc gratiam ex opéré operate,fed ceremo-niænouiTeftamcndgratiam ex opère opera« toconferunr.

DetfrminadonesEccIefiæ,qu3e à Ipiritufâit Ao régi dicitur, quoej fpedant ad legtm diu!-«

nanijficin amp;nbsp;leges feu tradinones fpeaaliter W foiratg amp;nbsp;reuclatf fipgularibus quibufdatu pef wnisprofc,autpro paucisadhoceleftisi

Nonmtnorem poteftatem Ratucndi eert' ' «non/asamp; tradinones habet hodieEcclefia,^ tempore Apoftolorum.

Poteft Ecclefia concedere ceremonfas amp;nbsp;tra dl tiones, in rebus pertinentibus ad cultum di^ uinum.

Hereticis nSeft feruandusfaluus côduAuSî Scriptum eft ad Titum;Hçreticum poft uni aut alteram admonitionem deuita: ergo extre ino fupplicio puniendi funt hgretici.

Lata fententiadamnationls inConcilioco-tra bærefes , libri haereticorum comburendf funt,exemplotorü,qui tefte facrofanftaferi-ptura,Diuo Paulo citra controuerfiam, ueni-«n tes, amp;nbsp;confi tentes adus fuos,contulerunt e» ps libres iSic,

Suilt rnniNadab «t Abibu filrjAaronis, de tjuibus in Leuiticis libns,d«uoran (unt igni,co I3n’.q:donninomortui fuetunt, eoquodaccc-ptis thuribulis,inquot;^ofufriintign€m,amp;incen-fum,amp;dtfuper offerentrscorä domino igné alienum,quod eis prseceptum no erat: Sichae-retici rede confurountur ignc, exurunturque, quoniamalienumignem, ciipidiratisuideliccc prauæcÿdcdrinæin Eccltfia catbobca fucce-dunr,quiq4 Icripiuramcontra rpiritufland/jr» tionis «amp; naturaenormam amp;nbsp;fententiam fecus quärroportttretotqucntes,perperam inter«-pretantur, peccantes côtra uerum amp;diuinun» fanfti fpiritusignemjquitbaritatiseftergaDe um amp;nbsp;hominem.

En or in fide non eit ideohçrefis, cjuiaabec» tlefia darrnatus eftjed quia fidei contrarius»

Hærefn duplicirer atcipi poteftjucl pro ba» bitu,uel adü affentiendi fallo,uel pro obiedo quodeft propofifio falfa feuarriculus faifus.

Determinatio iutr.miprntificis declsrat^lt;3£ définir, quid nam lit hærefis, aut quid hæreti-cumamp;c.

In tommnne cdofunt ufæ contra hærefes, putbus conuincuntur amp;nbsp;rcprobantur.

Pronundatio prophctica,fcn‘pturarum cOrt* cordia,autoritas rcribcndum,dilfgentiaredpi «ndumjranonabilitas contentorum, irratio^ Habilitas fingulorum errorum,Ecclefiæ ftabi* litas,miraculorum claritas.

Hærefes pkruncj inde oriuntur,ucl ex od/o, pel ex zelo non fccundum fcientiam, cum hoquot; mines talizeloimbuti, difcolos fcliolafticorit mores intuentur magis dereitando cum indig» natione, quàm mifcrando cumpia oratione, amp;niodefta redargutione.

Poenahærtticiert,quimanifefîéinhærefide-prehenfuseft, nifimoxEcclefiçarbitriofatisfa ciatjfi fit laicus,ftatinn:fi fit clericus, prius â fuis ordinibusdegradatusjdtbetfxponiiultitig reculari,animaduerfiôe débita puniendi, ne o-» uis morbidainSciattotum gregem,

Hærcticus poft pœnitentiam amp;abiuratfo-nem,in earn quâ abiuraucrat, hçrefin relapfus, tannen fine ulla audientiacuriæleculari exter minandusrelinquitur, quiafi quoties reuerte-retur, conlèruareturin h'de,uira,amp;alrisbonis temporalibus,aln fecurius in hçrefin relaberett tur,faciliurquc infici polTct tota multitudoy .quoddiligcntercauendumcft«

Omnishæreticus eftdeiurc cxcommuni-tatus,lt;3t' eius fautores,lt;Slt;: defenfores.

Mortuushacrecicuspoteftexcommunicarî, cuiujfiacrefis pnmum poft mortem fuam delt; prthen*

prehenfa eft, puta in fcriptit fuis hic derelidis^ Per quamlibet hxrefin corrutnpitur ßdes ii| fura,alioquiidem((retßdelisamp; hæreticus.

Quôd aliquaopinio hæretica fitjrequirun-turpræcipuc tria. Primüeftfalfacrcdulitasin rational!,quodcftjqood erret inarticulisßdc» amp;ciusfacramcntis,icilicetbaptifmo,cuchari-ftiaamp;alqs. Vndeiftafalfa credulitas contra fi-dem eft dupliciter.'primo diredé, amp;nbsp;principal! tcr,amp;fic omneilludj quod eftcontraarticulos fideiamp; falfæ crcdulitatis: fecundo indiredcamp; fecundariôjficut eft dogma pcruerfum,ucl ex pofitio extor ta in feripturis diuinis,ex quibus fcquitur corruptio alicuius articuli Sdei, uel determinationisEcclefiæ,uel huiufeemodi. Sc (undo requiriturperuerfa uoluntasin concur pifcibili, exquauult temerc amp;nbsp;contra Ecclç-fîam. Tertiorcquiriturdefenfionis uelafTcrti onis, aut etiamimpugnationis pertinacitas ex parte irafcibilisjfcilicetjquôdpertinaciter hoc ceneat, quia il quis erret uel in fide, uel in alijs prædidis: fi tarnen paratus eft corrigi, non efç hæreticus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

JdærcfisnuIIomodoeftcclandainconfeirio ne,redconfefrapublicandaamp;naanifeftanda,uif de uerftis;

Hærefis prindpalitereft circaarticulos (i-* dei,fecundarioautcnjcircaea omnia,qufincC clefta ex illis dcriuanrur,aut quç illis adduntur»

Haerctici non poflunt abfol nere, quia ne ba bent iurifdidioncm, nec danr grariam.

Firmi in fide corpore quidem poffunt con-* tierfari cunn hæreticis,fed non in diuinis.

in liominc anima intellediua 8i fenfitiua, amp;nbsp;uegetatiualuntideminfubftanua,licccfiabcât diuerfas rationes.

Anima dicitur,dü uegetat, fpiritus dn con-templaturjfenfusdumlentif,animusdum fa-pit prudenter,mens dumintelligit, ratio dura difcerntt, memoria dura recordatur, uoluntas dumconfentit.

AnJmam ciïe gratam ucl charann,uel acccp-' tamdtO5nihilaliuJen,i^animameflein talift» tu,in quo, nifi per mortale peccat ü delinquat^ deus uultei dare uitam æternam.

Anima dupliciterpolluitur.’aut macula mor talis pcccaci, quæ quidcm expellic nitorem gratiæ; aut macula uenialis peccati, que quo» dammodoretardât aftum dileftionis gratui-tæ. Et prima pollutlo cft per mortale peccatiî, amp;nbsp;facit ad dcformitatcmimaginis.quia aufert ci formam fecundum imaginem recreationis, Secunda uerôeft pollutio uenialis, quæ et (î ait quo modo polluât,non tarnen omnimodc foe mat.

In anima Chrifti triplex cognitlo eft,fîcut ce in quolfbet beato. Cognitio Aue feientia reruni in uerbo,cognitloreruminfu(à,amp; cognitiote wimacquirita.

Animabus poft mortem nonaffignantur a* llquacorpora, quorum ßntformx,uel deter* cnina tl motores , fed aliqua corporalia loca fecundum congruenciam,amp; fecundum gradue jdlgnitatis earum«

Anima ftatim poftmortemuadit adparadi fum,purgatorium,uci infernum, Animæcxi-ftentes in purgatorio,habcnt uoluntatciirma« tâininbono. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y »

Quandiu anima fi uifur deo fine corpore,ap fetituseius ficquiefcit inco,quódtamenad* ucadparticipationemcius,uelletfuü corpus pertingerc.

Appetit anima fie frui Deo, quod erlara ipfa fruitiodcriuetur ad corpus per rcdundanciam, Ccutcftpoflibilci

Animæfanftæ ante afcenfionem amp;nbsp;poft regt; furredionem Chrifti,erant cum Cbrifto in pa* radiCo terreftri.

Animæ feparatæ â corpore ante refurredi* nem ôlt;:præmiantur,amp; puniuntur criampoeni* corporalibus.

Habitus feientiæ hic acquifiii,manent in ani mafèparata* Animgfeparatçqufdam,quf hiC runt,cognofcunt,fednon omnia.

Animæfeparatæpofliint cognofecre fad» uiuentiû,per animas nouiter decedentium,ucl per angelos,uciper demones,uel deo reuelâte

Animæ feparatæ cum folo peccato origina Ji cognofeunt omnia naturaliter cognolcibi-* lia àrationcjdi multaalia,

gt; Vticollatione amp;nbsp;difcurfu eft cônaturale Ot» ninibus animabus beatorum.

Anima non cognofcit fempcr fc amp;nbsp;deü,quia non Temper Tunt ei præTenda obieAiué.

Infernus fecundum Thomam,e(t horridus Ualde,tenebrofus ôi pœnalis locus omnium d£ raonum.

Infernus fecundum Scholarticosefl quadru plex. Primus eft proTundilfimus, ôi eft damna-torum,inquofunttencbræ,5iquantumadca-tenciam diuinæ uiiionis, amp;nbsp;quantum ad caren« tiam graciæ, cum bac pœna fenObilis, amp;nbsp;fe* cundum doAores, proprius eft locus perpetu-usdamnatorum,qui tampœnafenfus,^ pœna damni perpétué puniuntur,ad quem locG nullus defcendit,niii quicummortali in bac uita perTonaliter perpe trato, fine uera pœnitentia ab bac uita decedit.Et ifte locusfecundum com munemopinionem babeteflem mediotcrræ, uelfub terra,uelin cctroterrf,id eft,in medio. Rationabileenim uidetur, quôd immun dis lt;3c uiliflimis peccatonbus pro carcereperpetuo, correlpondeat locus uililfimusjtalis eft in me-

OOCTRINA SCHOLAST, fli'o terræ,ubi tanquam ad fentinam feces totJ* üs mundi co^untur defcendere, qui qutdemlo 'cus mukas habet qualitates laeßuas.

Infernus creditur effe maxima concauitas, He per hoe amp;nbsp;maximæ capacitatis.

Sicut Deus ex prifTimamifericordia prçpara Uit locum quendam amœniffimum, clanflimu Ói:iocuiidi(nmum,pukherrimumamp; altifliimu eleftisfuis zitacxfeuentate fuæiuftitiæ para^ uit locum rurpiffimumjnefandifTjmumamp;c. ue luticarccrem perpetuum puniendistranfgref foribusmandatorumfuorü,amp;cft infernus localis , Poenalisautem infernus cft mfum infernale fupplicium, quo cruciantur amp;nbsp;puniuntur impii peccatores. Hoe modo tot funt inferna, quotpœnæamp;c.

Verè æftimandum eft, herebf infernumeffe federn fub telluris uertice conftitutum. Nam quemadmodum grauiora fuapce corporis natura ad inferioraducuncur,ita terrenadeorfum fuopce pondère feruntur.

Secundus infernus ifto fuperior eft limbus puer orum, in quo funt poenæ duplices prxdi-«ftæ/ed nulla poena ièniusjfed poena dâni, quae eftcarentia diuinæ uifionis, amp;nbsp;beataefruicio-nis,eo quôd perpetuô peccat o original! mane-antmaculati.

Tertius fuper hunc,in quo funt tenebræ ca-«nccs diuinæ uißoniS] non autcm tenebr^gra

DE INFERNO. I7Î h'æ, fed eftibipoenafcnfusjin quo fönt animas purgandæ,ôipœna damni,utra:^tarnen tem-* poraJis.

Supra hune tertiiim eft Äquartus, tenebro fus, quantumadcarendamiuminisgloriæ, amp;S non gratiæ, amp;nbsp;in quo nulla eft pœna fenfus, in quofucre patres abomni dcbitopeccatipur-gati;adhunc jnfernum defeendit Chriftus,amp; ftcundum multos dodores ctiam ad locum fc cundum purgatorQ,omnes fuos amicos, id eft« Î^raria lîbiincotporatoseripiens.NÔ autemad «mbum puerorum,nec ad infernum damnato rumdercendir,quareamp;nullumdehislocislibe rauitChriftus.

Animæ patr um per defeenfionem Chrifti fa ftæ fuerunt beatæ ( amp;nbsp;licet ftatimpoft mor-temChrifti habuerint bcatitudinem ) amp;fic pa-tuiteis cœlum, quanta adprçmium bcatificü, fed no« quantum ad locum.Cuius ratio eft,g» Chriftus inoibus primatumdebuit habere, un de omnium afeeflo debuit differri uf(J ad aCcen lîonemClKifti:undeanimçfanlt;ftorum,necfta-tim fuerunt edudçde limbo, nec ftatim in cce-lefti paradifo fuerunt collocatç,diuinadifpen» (àtionehoc tacienreadnoftramfalurem.

Qiiod Chriftus dixit ad latro nemiHodie me cuinerisin paradifo : paradifus ibi nondicituï locus ille empyrci,nec locus paradiùcerrcftri»j (cdipfaDei uUio.

AnimaChn'fti pcrmanfit in inferno ufc^ a J terrium diem refurreftionis,quo limbusfadus cfl paradifus, propter aptamDei uißonem, in quo amp;nbsp;htro rcceptus cit, fccüdum ueriflimani Dei promiflîonem,

Licet pana infcrnaîis fle maxima, tarnen no tollitpeccarum, quamuisipfummanentemor dinet fub iuititiadiuina.

Etiam damnatis piacularia fulFragia opit(lgt; iantur,non quantum ad panas peccatorum, pro quibus damnatifuntjquouismodo releuä das,nec quo ad panatn damni, nec quoadpoe namfenfus.

Pro damnatis quotÿ'orandumeft,qiiia la-» tro in mortepanituit, fed non publice, ueru in fecreto.

Cum in damnatis fit diuerfitas peccatorum* erit etiam diuerfitas panarum,undc cü in pec-cato fit auer fio à creatore,amp; cöuerfio ad bonu commucabile, amp;nbsp;deordinatio eötra didamen redærationis, tneritôpana uariabiturprop* ter iita,undcpropterauerfionc fitcarentiauifi onisDei:proptercÖuerfionem fit pana mate* rialis incendtj,propter inordinationem aüt ra tionis amp;uoluntatis erit pana uniuerfi,quç co^ fifiit in adfiidione uaria amp;nbsp;acerba,atquc æter* na,

Damnatiuidentufc^ ad diem iudierj glöri-»mbeatorumin uniuerfaIi,lt;Si non in paiticu-bri)

Ofto genera pœnarum in lege efTe confer!-pfîc Tulhus,rcilicec damnii, uincula, uerbera, talio,ignominia,exiliû,morsamp;feruitus, quae omnia poiTunt pcenis infernalibus aptari.

Infernus quadruplex eft,damnatorum,pue îorum,purgandoruna,amp;fanftorum pacrum. In primo funt tria: tenebrç gratiæ,tenebrç gio riæ ,amp; poena fenfus. Infecundofoladuo. In tertio tantumfecundumamp;tertiutn. In quarto tantum lecundum.

Limbus eft pars fuperior inferni,in quo de^-tinebantur raluandi,quouTque debitum primi parentis pcrmortemCbhfti folueretur.

Quod autem Pfal.i.dicfcur; Eruifti anima me3^ ex inferno inferior/,non eft contrarium. Did* turcnimîbilimbusinfernus inferior refpedu acf is caliginofi,in quo uc in fuo inferno adfligS turmodomaligniipiritus,undcrefpcftu ilhus acrti, quo ad fttii, limbus hoc eft fuperior pars jnferni,dicicur infernus inferior.

Limbus paruulor u aut pueroruna, eft 1 ocutf proximus damnatoriijamp;ideo eft locus uilisjre 2pondensinfelt;ftionicarnis,quf eft naturalised pfto original!. In hunc locü defccndût paruuli, ^uideceduncin peccato original!,quibus nulla pœna dcbetur,eô quod nuliû cÔmiferunt pec-catum agt;ftuale,debecur tarnen eis poenadamni* quç eft Carctia diuin; uiliois beatific^ f ruitio nis,có quod perpetuo manent original! pecca to maculat! Et ifte limbus dicitur cóiundus in-lerno,quamuis in eo nulla lit peen a fcnftis.

Poftquam Chriftus ianuas coeli aperu!c,tunc finusAbrahae faftuseft locus glor!de,rcil!cec ipfum ccelum empyreum.

Suffragia nonprorunt!llis,quiruntin limbo puerorun),qu!anonfunt in ftatulalutis.

Libcrauit Chnftiis omnes illos ex limbo,qui Werici ftii capaces elTe poccrat,Qcuc fuerüt fan« di

ÂipatrcSjqiiinonproptcrreatûpcrfonæjfed tantum propter reatumnaturædctinebantur. Nec paruulos libcr^uic Chriftus climbo, quiadccorporeChrifti nonerantperfidem.

Sinus Abrahç dicicur limbus ille, c quo Chri ftus patres libcrauic, quia Abraham ibi fuit, fednunccoclumempvrcumeftfinus Abrahæ, quia ibi cft iam Abraham.

A nullo prçdidorum locorum cft tranfitus adalium, nifiètertioadquartum,hoccft, de pu rgat or lo ad limbum pat rum.

Exiamdiftispatet,quarccâtamus. Libera animas omniü fidcHu defunftorû de manuin-ferni de profundo lacu amp;c. quia ibi infcrnus fu mitur pro purgatorio, ficut amp;nbsp;ibi ftirait ur pro Jimbo,quando Chriftus dicitur ad inferos de-fcendiflTcjuel infcrnum deftruxifle.

Limbus patrum eft fupra limbum puero-rum,amp; uterc^ eft fupra purgatorium amp;nbsp;infer« num, licet lint contigu!, amp;nbsp;différant in pocnis, fecundumquod confonatfantftorum dKftis,^ rcuelanont faftæ multis.

In limbo parrum erat quics,pcr immunita* tempevnarum, nonautera perimmunitatcra dcfiderij.

Sandi patres in limbo habebantfidemamp; fpemoquia no euacuabancur,ntfipct uilioncm Pei per elTcntiam,

In limbo patrum trat dolor de dilatiôc glo* tix,non aucempoenarcnlibilis pro pcccato.

In purgatorio Papa non folum perfediiTi-mis, fed etiâ alqs quibufcunc^ omnino omnes panas rcmittere pote ft.

Non fequitur. Papa redirait animas ex pur gatorio propter pecuniam ad ftrudurara ßa. fiJicæ S,Petri : ergo ex charitate obligatur eus c uare purgatorium, amp;nbsp;animas gratiscx illo li^' berare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nec

Nee fequitur. Iniuria eft pro redempti* ora-re: er^o Papa debet exequias ddanniuerfaria defundorum remittere, lt;xà beneficijs pro il« lis feruandis infti tutis, rccedcre.

Animæ in purgatorio non peccant, etiamli quæran t requiem,amp; horreant pœnas.

Animæ fufFragijs uiucntium liberanturex' purgatorio,nec opus habent,utipfæper fêla» tisfaciant pro peccatis.

f Animæ in purgatorio fatisfaciunt pro pec-catorum poznis,â quorum culpis abfolutæ,hic nonfatisfeccrunt.

Animæ in purgatorio certæ eflepofluntdç Tua raluce,amp;anxie' cupiunt noftra fufFragia.

Anniucrfan'a,uigiliæmortuorum, depofi-tiones,feptimus,tricefimus,fraternitates,ob-lationesamp;c.piæ funt ceremoniæ, quibus iu« uantur animæ in purgatorio.

Poenj çternænonremittuntur,niliproptcr pcenam purgatorrj,aut fatis fadiones canoni-casjhoc t ft,propter certa quædam opera non dcbitaamp;c.

Hçrefis eft dicere,innperfedam charitatc mO riturf ferre fecum neceifarioroagnum timoré, qui per fe folus fatis eft loco poenæpurgatorrj, amp;nbsp;impedit inti oitum regni De:.

A nimj duç uei t res per indulgentias Q pe ex trahuntur ex purgatorio,tacito occulto diui-næfcueritatis.

Anima; quædam ex fpecialibus caußs in lo* ci» purgantUfjin quitus ddiquerunt.

Pœna purgatorij eft maxima.Nam ficut di-Icftiones fpiritualcs funt intenfe multü,amp; praß cellunt corporales,tra dCtriftitia de abfentiafu-per excellic omnem dolorem corporeum.

In purgatorio folatiü ramen eft in adfli Aio-ne,ex certa fpe beatitudinis, 01 ecclefiç fpiritua Irbus fubfidps amp;nbsp;prjs atnicorüfuffragiis,et quia chantas in eis cögaudet ueritati corre Aionis» Anlmabus in purgatorio,per modumfuffra gtjjprofunt indulgentiæ.

tcri uiuo proprer charitatis uniontm , fed fie prodeft bonunn falt;ftuin alijbono,fccundum il-lud: fandorumcommunionem, Separticeps «go fum, quia una eft omnium fideliü uniuer-falis ccclefja chariratcconiunda,qu3e eft focic tasamp;amicitia(piritualis,Vndeficutquàdocft; côtraÂafociefasomniûbonorûintcraüquos, quiequid unusiucratur oïbus eft commune,fic lpin[ualiter,non aüt peccatori, qui non eft dc corporeCbriftijfedmcbrumdiaboli,quia non lt;ft cöuentio uel cömunio Chrifti ad Belial amp;c.'

SufFragium uiui prodeft morruo propter charitatis unionem,amp; fic omniabonabonoru

Mortui uiuunt fn mcnoorijs uiuorutn,amp; ß( omncsMiffæ eisprofuntiin quibus eftununa memento pro mortuis. Profunt autempro^ ptcr intentionem uiuorum.

Profunt infuperfufFragia omnibus amp;folfs, qui func in purgatorio) qui pofTunt per alios fa tisfacere,qui non poflunt per feipfos.

SutFragiaautem quibus iuuamusdefunAo ♦um animas,funtpreces faccrdotü,id eftjMif-ræ,quæ inter cætera plus ualet ad cducenduaj êcarcere»

Item fanftorum prêt ibus iuuanrur animæ, nonfoluœinpatria, quiorantpro fociisfuis, fed e tiam prccibus iuftorum uiatorum,amp; prf * cipuê oratione dominica.lt emPfalterio quod cft oratio rpirituflanôii.

AnimædefunAorum quatuor modis fol-uuntur,aut oblationibus facerdotum, aut pre cibus fandorum, aut charorum ekemofynis^ autieiunio cognatorum.

Curatio uero funcris,cÔdltio fcpulturç,poni pæ exequiarum, magis funt uiuorum folatia, quàm fnbfîdia mortuorum.

Soliiuntur eleemofynacbarorum,quia elee mofynaa morte libérât,amp;facicinuenire uitatiy

DE PV^GATORIO. 17^ 3eternam,quiaetiamincluditoradon£amp;ieiu« nium,ad quæ ccnecur eleemory nam recipiens« Soluunturquoç^anjmæieiunijs,amp;quibufgt; cunc^aflFlidionibuscorporalibus.Sicutbeatu^ Dominicus catena unam difciplinam accipie« bat,proillisin purgatorio.

Liberantur ctiä animæ defunAorum indul-gentfjs prælacorum, ficuc enim prælatus po-teft diipenfare thefaurum ccckfiæyfîc priuatuï bona propria.

Sepulturaquo(ÿprodcftui'uisamp; defunAiSy ad aftrctendum fidem rcfurrelt;Sionis.

Mortuo profu nt hæc ceremonialia circ2 fe-puluram, cera, oleum, oblationea,rcricaamp;c« quia talia cedunt fn honorem Dei,amp;utilitagt;« tem paupcrum uel mi niftrorum, ut fi de pan ■“ no ferico fiat altaris paramentum,uel eccIeGg omamentum,uel in pecuniam redaAum detur pauperibus.

ProRintamp;fufFragiapermalosfaAa exopç reoperaco,utmi(ramalitâtum,c]uâtumboni| item ex operc operanteuniuerfalis ecclefis,

Item ex opere opérante profunt fuifragia, eius fcilicet qui uel rogat uel mandat pro k all quid fieri,ficut bonus dns per malu feruum fa-ciendo eleemofynâ meretur 8i fatisfacit, quia Sui per alium facit,per feipfum facere uidetur^ cutChriftuspermalosminiftrosbenedicitiSC bapcizat^amp; fic fuff ra|;ia à dcfun Ais mâdata ud

Si eert urn eftaliqiic non efle in cceIo,infidcM tas eR pro co orarc, (kut amp;nbsp;iniuriam facit mar tyri,quiproeoorat.

SufiFragia non profunt illis, quifuntin litn* bopucrorumgt;quianon funt in ftaru falutis.

Si inucniatur morruus fiibitój qui prius fuit bonf uitfin publico oratio pro to fieri debet* quia iuitus,f) morte præoccupatusfuertt, eril in refrigerioamp;c.

Purgatoriusignis corporalis eR,per qutt» tantummodo -piritus iuftorurrijqui in hac uita »ionimpleijerunrpoenitentiam,necfatisfadio nem i ondignam,alFligunrur,

Hi qui lunt in purgatorio fpem habent eua* bonis,quialciunt ienoneiTtin inferno,amp; ramen propter poenarum magnitudinem bocali quando non animaduertunt.

In purgatorio duplex pana eft,unaeft poena damni, quæelfde carennadiutnaeuilïonis* altera cftpanafenfus de aHliAione ignis, quantum utruncÿ,minima pana purgato-, tqmaioreit maxima panamundi,

Deigncqui purgat animas dupliciterloqöi polfumus. Quantum adid,quodpiimo3fTli-git,ik eftcorporeus: quantum ad i]lud,quo4 proxtsneaftligic amp;nbsp;immediate, amp;nbsp;fier ft incor-

Ilkautem ignis incorporeus duplkiterpo-teft confiderari. Prinio,utert:inftrunnentunl naruræ,amp; ficagere poteft in corpus,ÔC non ir» animam. Secundo prout eft inftrumentum dl üinæ iuftiriæ, amp;nbsp;lie agit in animam imprimen-do illi (peciem fuam,per quam aflFiigitur, qui:! oiokntcrfpecieillainformatur-.Skutenimanî ma fecundum ordinem naturæ unitur corpo* ri,utinftituatuitam,ficroeritôfrcundumordi nem iuB.itix unitur,à quo fufeipiat pœnam.

Dçmoncsnonpuniunt animas in pufgato-* rio, (ed illuccas adducunt,uelctiam aflîitunt) Ut communiter dicitur.

De loco purgationis Gc feiendum eft, quôd locusilk dupliciter a(rignatur,aut keundum legem coinmunem,amp; fie e ft in uno loco,in par «cinfernicirca limbumpatrum,auc fecundum difpeqfationemfpccialem,Gcpurgancur ani-niæaliquandoin diueriislocis,inquibus pec« cauerunt,hoc autem fit propter aliquam (uam reuelationc,propter fufrragia corum, quibua apparent in illis locis,uel etiam propter aliquS Qtuentium ædificationem.

Jgnis purgatoriusplus uel minus cruciar, fe cundûquodquis plus uelminus dccremabilis ftcü tulit.Oportet en impriuft^dei faciès uidca lurjcj lignum,fo£nu)ftipula,raaiora, minora Ôe

ffiediocnauenialia per cremationem totaliter cöfumantur.Prjd/da uerö pccnç diuerfitas,nô rft d/uerfitate ignis agccis, fed fubiedi patictis» ßcvt fub eodem fole unus plus çftuar,alter mi-rus.Tanco cnim quifqi rorquetur diutius,qu» to afFeÄus eins urntalibus adhærebat for tius.

Sicurpertinetadfeueritatem diuin^iufticiæ bonos propter uenialla purgari inpurgato-n'üjita pertinetadbonitatem diuinj mifericor diæeofdem perfuffragia reuelari.

Suffragiaprofuntdefundis, non admerl-tum uir»,fedadablbJucionem pœnæ. £t boC uel ad pœnaruoi mitigationem, ucl ad celfio-rem pçcriarum liberationem.

Locus purgatorq eft duplex,ficut habet ßit ftorum diÄa,amp; reuelationes illis fadfjcomu-nisamp;coniunäusinfetno, fcilicetfuperioreogt; óiTpecialisCtcunduin difpenfationem Dd,

Ignispurgarorij eft çternus ftcundum ftantiä, led eft temporalis fecundum clFeduai purgationis.

Animç in purga torio non Colum purgantur â Dei ivftitia, fed deducuntur illuc ab angclisgt;. demones autemcomiiantur Si aftiftunt.

DE PVRGATORIO. 179 tn purgatorio diucius torquentur alrjs, quj amp;d ucnialiamagis fucrunt immerfi.

Qui funcin purgatorio non poffunt pecca. te uenialiter,quia nonhabent f omitcm ex quo caufatur.

Exiftens in purgatorio eft uiatorfccunduni quid,in quantum rccardatur à beatitudine,nô auremfimplicicer.

Qui funt in purgatorio fciunt fc ciTe libérait dos,a{lt;oquinon petcrent fuffragia.

Inter fuRF ragiipro mortuis, principale eft^ cuchariftia/ecundum eleemofynç, tcrtium ra tio,quartumcæcerabona.

SuRFragiaecclelîç ualct ad tria,ad augmen-tum gratiæjcuftodiam uirtututn,amp; addeFenquot; fionemabhoftc.

Mortuus patitur detrimentuno, fi tardetur «xequutiockemofynarum, quas prius man-dauit fieri,nÔ qui Jem quo ad meritum,kdquo ad cRFeAum remedij.

Chriftus pr^Cipuus apud patrem intercef-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 3

Impietacis eft dicere,Mariam nullam habe« re apudChriftum prjrogatiuam in caufafalu« Cis.

Maria nunquam errauit,nec errare potuit, Maria concepta eft fine pcccato originali.

Hæretici funt,qui improbant cant ica de fan dis,ueluti; Salue regina,Regina cocii amp;c.

Oratio Mariæ, amp;aliorum fandorum uita defundorum, longe excellit orationcuiuen« cium.

Etfi per Chriftum habeamus accefliim ad pattern, ideotamennon caditfiducia fandorum.

KeAc tribuicur TanAiS l'n hoc pars diuînita-tis quçda 11, quia ccrnunt tacicascogicaciones menriuminiiobis.

Quæftiocft apud(cholafticos,dc matutina amp;nbsp;tieiper tina cognicionc, utruin mane an uc.« fperiaudgt;antfànAi.

Eftaliquomodo diftinguendum de media.« toribus incercelTionis, Si mediatoribus redens ptionis

Ordoinftitutusàdeoeft,adaiixi!iaranAo.« rum ccfugere,uc corutn (ucruis Si uorn ialuc« «luijGabncj« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 4

Singulis (ànAiscertæ procurationes com^ tniflæfunt, ut : Anna diuitias largitur ,Seba» ilianus arcet peftilentiam, Valentinus mede^ feurtnorbo comitiali,Georgius tuetur equi» tesamp;c.

Opus pœnale fanAorumpoteft confiderari duobus modis. Vnomodo, ut eftmcritoriü, amp;nbsp;ftcnón tranfgreditur perfonam, nifi fol um meritum Chriiti y qui fibi plus meruit amp;nbsp;alijs, quàmaccepturuslit infeipfo. Secundo modo pro ut eft facisfatftorium, amp;nbsp;lîc multi plus fatis iecerunt,quam debuerunt,iuxca fecundü fen* fum dixit Apoftolus, adColl.i. Adimpleoea, quæ deftint paflioni Chrifti,amp;: totius eccleliæ, amp;nbsp;iterum t omnia fado propter eleftos, ut amp;nbsp;ipG falutem confcquantur, bine lob quoejcia mabat : Vtinam appenderenturpeccatamca, quibus iratn tncriü} calatnitas quam patior

DE INVOCAT. SANC. i8t In ftatera,qiiafi arena mar js; hjcgrauiorappa-fetet.Iob igiturfatisfccit pro pcccati's ultra cö dïgnum,amp; opera fua in quantum fatisfafto-ria exccdebant pœnam, peccatis Tuis debitam.

Opera fanftorum meriti dono panter ui-gent amp;nbsp;CatisfaAionis. Quód aiitem fintmeri-toria,certumcftcxj.cap.Miat.Beati cftis,cuni maledixerint uobis homines amp;c. gaudetc amp;nbsp;ex ulcate. Ecce enim, merces uefira copioCa efiin ctxlis.

Satisfaftio Pandorum Puperabundar, ita, quód illorum Puperabundantia mérita alrjs per indulgentias applicentur. lob. 6. Vtinam ap-penderentur peccata mea amp;c.

SatisfaAio Puperabundans prodeft egenti-« bus ex intentionc Pan Aorum operantium. Secundo Mach.it.SanAa ergo amp;Palubriseftco-gitatio pro defunAis , exoptare, ut à peccatis Poluantur.AdCol.i. Ego Paulusminifter, qui nunc gaudco in palPionibus pro uobis,amp; adim pico ea, quæ défunt palPionibusChrifti in carne mea, pro corpore eius,quod eft EcclefiaïPo fterioreadTim.z.Omnia lüftineo propter ek-Aos,utamp;ipfifalutem conlequantur.

Opera Pan Aorum eccicfiæ uocantur thcPau ruscoeleftis.Matth.Î. Thefaurizatcuobisthc-Pauros in coclo amp;c. Ad Col. PalTiones adhuc de Punt.

plena,nee adimplebitur,nin curn feculum Sn«'-* cunj fueric. Périt ona autein uas eil uel domusj ubiparirermulta inferunrur.

Rtliq'jijefanótorüiucl pulueres,in quos re-datflafunt corpora ladoraripoffjnt habitudi-ne 'ptcialiscóiundioni«,uel unionis, l(c,crux CbriRi,flagella,claui amp;;c.adoraciôis culcu pro* fequi,'ccundunn prjdiAurn modum beet:

Veftes, aiit aliæ re» in fanétorurn uCum per corpoiumautmêbi orunn accaftum ucnienccS iuxea pri^didummodum ad »rare beet.

Imaginum introduAio nó (uit abic^ ratio-n3bilieajfa.Propcer tripbcem.ii.caulamintro duAdefueruntjUideiicet propter flmpliciü rugt; ditatem,propter adfeduum tardteatem, pto-pter memoriælabiliiatein.

Prçcipua ratio eft,cur Humana religio admit tit facras uenerandaCqjfanftorum imagines, uC (împlicioribus tflet memoriale perpetuum, ói deuotionem fapientium excitarent.

A uifibilibus imaginibus difcimus tranflre mente ad inui!ibilia;ä corporalibus ad fpiritu* alia'illenamlt;^cflflnis imaginum;

Simulachrorumcuitiis introduAus eft,turn ad ineoiumitatis noftræ memoriam excitan-dam, turn ad hebetiorû hominû ingénia admo nenda, quandoquidê uehementiustahominS mentesinfluit arpe(ft:u9,qaàmauditio.

tur,qui Abagaro regi effigiem fuamin linteo pidaiTi militjEufebiotefte.Quod qaidemgenus cultus poftea eft fenatufconfuko confir-matum,promulgatumque ,ut diuorurn imagi nes in delubris pingercntur.Ex quo facile' intel ligi poteft,ranlt;fforuinlitnulachra clTe colen-* daamp;c.

Quód fi fanftorum imagines eolendædi-cuiitur,nemini dubium elTe poteft,quin fofpi-tatorumChrifticrux auguftius (andiusc^ coli debeat. i

Imagines return adorandaruitijeadem fpecie adorationis adorandæfunt,qua res reprefenta tae,tamcapiendofpcciesillasproprie, qua'm communiter amp;nbsp;analogice,ut imago Chrifti,uel beatæ uirginiSjUt reprefentet mihiChriftüm crucitixum,adorandaeftlatria large accepta, (cilicetcum for mo adum, quo credo Chriflû amp;:Deumamp; hominem per iftiufmodiimagi-nem reprefentatumefle,amp;: crucifixumiÄ dili-go cum ralem. llliaftus funt latria, propric' di-fta. Suo modo dicendum eft de imagine uirgi-nisgIoriofæ,quçhyperduliaadoratur,lt;Sc cjte rorum fanÄorum. qui dulia uencrantur.

De reliquqs fancftorûjueftimentis, amp;nbsp;rebas, Quibus ad Dei honorem ufi funt,per ea meren-ao,adorandæ funt dulia,tiel hyperdulia,quod nihil eft aliud,quam recognitio eotum ut parti um,ucl coniundaruiu Undia,

Animabus fan Aorum debetur eadem adort tio.quærandis, nam propter animas fanAaSy toturacompofitum eftfanAum.

ReliquiaefanAorutn func uencrandæ, tan^ ea,quætucrunt partes corporum fanAorum, ßltem fecundummateriam earum : partes au» xcm folum adorationc adorandæfunc cumto to.Cum ergo TanAi dulia adorandi funt, fîmi» liadorationc duliæ eorumrcliquiæ funt adora dx;limili dixi,fed non cadem adoratione,quia adoratio duliæ analogicé attribuitur fan Ais partibus,quæ non func creacuræ rationales,id eft, partibus macerialibus propter animam ra» tionalem, cui debecur dulia propriè di Aa, liue fit aAu pars,ßuefucrit pars. Cxterispartibus Jauta corporiuel partieius debetur duliaana» ogice', liue iit aAa pars fan Ai, Hue aliquando fueric pars eius.

Reliquiæ lânAorum funtuencrabiliter bo-norandæ. Nampcr contaAum illarum, multi dominus beneficia contulit ad earum dignitatem declarandam.

Suo modo dicendum eft decæceris, ut armi» criumpbalibus, ueftib, fepulchris alqs olim adufumfanAorum pertinétibus.Generaliter autem omnia coniun Aa adorandis cadem fpe-cieadoracionis analogicradoranda (unt,qji--bus ea, ad qùæ coniunAafuerunc, adorancur propriètli latria,lacna;ft hyperdulia,hypcrdu-

Matri Chrifii drbeturadoratiopropria, quia ipfararioniscapaxtft. Vndccunn diuamuirgf nem adoramus, eius bcncuoleutiam raptainus amp;nbsp;deßdcramus; cum utrô crucem Chriftiado-ramus,non inttndimus placer ecruci, ft dcruci fixo.

Duplex eft confirmatio:alterauiç,altera pa» trix. Conßrmationis uia conftrmata fultuir « go gloriofa, ita quod met eri potucrit, amp;nbsp;nullo modo aftiftcte gratia diuina,id eft, gratuita det Uoluntate earn peccarc prohibentc.

Beata uirgoin conceptione filij, licet no an tehabuit impofftbilitatempeccandi,nec un^ infcäa fuit aliquu peccato,nec originale

Tempore paffionis Chrifti totabcckfiaamp;fi des Ecclefiae Cliriftianaein Maria matreChrifti remanferat.

Sandusquilibet habet aliquano præeminen tiamftcundumfpiritualemufumalicuius uir-tutis.

Sandi quadruplicem prærogatiuam confe-quunturàDco,fciIictt, quiafunt elediperprj defti-

DOCtRINA SÖHÖLÄST. deflinationemjformati per gratij fnfufionenî» redi pe'rdilcdionem,amp;ferui per operationis debicum.

Tria præparat Deus fanftis, locum ætern* quieti s,regnum æternæ dignitatis, amp;nbsp;menfarn acternæ con fola tioni$,i d(J ex merito aliqua ex parte.

Seruimus fan dis, non quafî obnoxtj eis, fed uirtutereuerentiæ, quia fünt noftri dodores per dodrinam uel adminiftracioncm, uel inter celTionem (Sdexempium.

Maria fuit bis fandificata, femel in utero ma trisjfecundo quandoconcepit Chrifium. In prima fomes fuit ligatus, infecunda totaliter ablatus.

Maria eft perfedè beata fecundum corpus, quia unà cum gloriofo corpore fuit affumpta in ccclum.

Maria meruit portare Cbriftum,hoc eft, me ruitgradum puritatis amp;fanditatis, quo congrue elTei mater Dei.

Puritashæc fuit bcatæuirginisjquôdâpfc-catooriginali amp;alt;ftuah fuit immunis.

Rtliquiae CanAorum u«l diuina ue» ba,!ifire portanrur fufprnraadcollum, Gporttnrui ex fiducia Del amp;: far.Aorum,quoi ü luntrcliquif«

Dicetematrimonium omni ftarui,etiamfj| ccrdotali efijr præcf prum, ad uitandum forni-lt;ationtm,tft doArina Afmodei,

Conii gia facerdorum feruiuntad ignomi^ tiiam amp;in(amianiftacus facerdotalis, amp;nbsp;Rotna niitnpcrij.

Ideo fact r dores non debent contrabere ma-trimoniuin,quiaccclibarusmunditiescft.

Inucteri Tcftamcnto, ücerdotcs temport ( niiniRerïj abfdnueru nt fc ab uxoribus, ergo fa . cerdocesnoui Tcftamentifc abftincrc debent,, amp;nbsp;quia noui Teftamenti facerdotesfemperora । redebcntjigiturfemper contincre debent. 1

Status uirginitatis eft fupra ftatumconiuga lem,amp; illo n on eft melior fupra terram.

Ccelibatiis eft angelicum uitæ genus,granP fitinumDcofacrificium,quod meretur reniillH onem peccatorum,meretur aureolas, fert een ttfimum fru«ftum,(Slt;: alia intînira.

' Scriptumeft; Mundamini,qui fertisuafado mini.’ergo mundi debent tfle iacerdorcs:mun-diaütemefte nonpoffunt, quando ducuntu*' xores amp;c»

Statutuiu de corinentia clericorum f ecit Ee defia, quia potuit, quia licuir, quia decuit,quia cxpcdiensfuitjamp;Latini taleftatutumlibenter ruperfc receperunt, iedGrçcidederunttcrgü, necin tam nobile ftatutumconfenferunt) JdcQ /iblacum di ab eis regnum Óic,

DECONIVGIO SACER. tSf Virgim’tas ultra cciugalem caftiratem addie pcrfcftionis ftatüjamp;dilÏerrcutdcnturjficutuir tus imperfefta amp;nbsp;pcrfefta«

Adus uirginltatis cft, abftinerc à concubf* tu propt«rdeunn,hoceft,illomodo,quodcm uult abftinerc ralcm. Vuk aüt deus eo modo, quoreda ratio diftat.

Inaliqua nefcicntc,inuitaamp; furiofa,amp;fiuio laretur,manet uirginitas, quia non tam in car» ne cft,quàm menre.

Virgo uiolenter oppreftajpoteft rartéaurç olam no amitterejundc dixit LuciaiSiinuitan) tnc corrupt ris,mcrcesmihiduplicabitur amp;c,

Virginibus debetur fruftus ccntefimus,5{ hoc quia coeleftem uitam duciir, quç fignificati tur per centum,quia numerus il Ie de lacua trat, fitaddcxteram.Vnde uerfus;

.Virgineac dabiturccntefimus integritati,' , Virginitasnonrequiriturin ordinandis,q, confecrantur in mlniftros,non in fponfos.

Si Adam non peccalTet,uirginitas noncffeç perfcdior cotinentia coiugali, led quiapecca-» uir:igicur uirginitas cft cotinentia coiugali per fedior. Virgines no uiduç uel coiugatf gcruf figuramEcclefiæ Chrifto defponfatæ.

Virgines meliu« poffunt feruire deo, qulfl» lt;oniugaræ:Icem,f«.rugt;tus uirginumacceptior cit Deo quam feriiii us coniugarai um.

Virginitas laudatm odiiplic;ter:quiafar-» «is mund'riamconferuat,atgt;imam decorat, Ä ornar,angelis cccii afTimilat, Cbnitodr fpon-rat,Deo aditrtgir.amp;adproximat. cjtensftati« bus praipondtiar,odorembonjffamærpirar, adnuptias ætet nas inuirar.

Caftirasconiugalisrôeftiiirtiisfpccialis Tu-pra caftitattiTi,qui3 non habet iaudtn’,nifiab-fhnrntiæ abilhcitisdeltdation bus, nee caßi^ casuidualis,quianonefr perfeda.

Caftitati attr.’buitur quidr m decor ,(lt;d ui’r* giiiitan excelJeritillima pulchntudo«

Non eft plus credendum fimplici laico,eciä-ß fcuptuiam allegct,quànn patrtbus.

Quatuor dod ores tcckliae,quandodircor dant,tunc in dtiputationibns fubrilsbusd^q ae filoluhus prxktiur AuguftinuS; in transiatJa lubu»

bE SCRIPTIS PATß» 18# llibusucl hiftorialibus amp;nbsp;interprctan'onibu«»' præfertur Hieronymus, in moralibus Gregorius,in fermombus amp;nbsp;iudietjs Ambrofius,

Pro certiiTima régula tenendum eft, quód dl fta fanétorum ab Ecclefia approbatoi um func firmiter tentnda, amp;nbsp;præcipuc quatuor doifto-rumulcj ad ultimum iota (eruari dcbent,et de« fendiufqjadlanguinis effufionem.

Quando patres dircordant,decifio fpeeftat ad Papam,in articulis fidei amp;nbsp;rebus fpedanti-bus ad falutem animæ,

Sabbatum fignificat dlei feptimi religionem non fpiritualem requiem àmalis operib.tantü.

Dies dominica non tantü inftituta eft,ut ho mines inillaeonueniant ad audiendumuerbö deijfedetiäad feriandum, quæcaufa potiffima «ft. Difcriminaciborumc5i:feriarum,funt opera utiliaad promerendam remtflionemculpae ^pœn*»

Dilcn'mina ciborum amp;nbsp;feriarum, funt part Cultus dci, ad ^mercn dam iuftificationêutilia.

Nonpoftrema pars ChriftianiTmi eftfirain obferuan'one certaiü feriarum,ntuuin,ieiuni' orum.ueftitusamp;c.

Peccat,qui in cibis amp;nbsp;ferq's trâfgreditur, pol luit confcientiam,amp;cömittit mortale peccatiï»

Scriptura habet pluresfenfus, ueluti litera-' iem,allegoricum amp;c.nec uerumeli, feripturx i efletantumfimplicem fenfum.

Multa recipien da funt circa negociü falutis* quæ tarnen in feriptura non continentur.

Periculofiffimus error eft, dicere,qj in côtro uerfijs ecclefiaftici», feriptura pronunciarede-beat, quia fcr(p(urautri^particômuniseft,(SC utraqjparsillam acceptât.

Intelledus feripturæ ex concilijs amp;nbsp;patrutn fcriptiscolligenduseft,nonexipfafcriptura.

trafcriptura.Sic Ecclefia tulic fabbatumluda kum,non fcripturaiüc Ecclcfia abftulit circQ-cilïoncni,non fcripcura.Eccius.

Nonpcrpctuóuerücft, omniaea, quçi'nfa» cris liceriscontinenrur^efTeindifpenfabilia, auc immutabilia,nam etiïutriufcjlpccici mentio Hacin facrislitcris, tarnen Ecclcüapoftea urdi* nauit unamfpecicm. Eccius»

Papa habet pótcftatenijrcripturam pro fci'n terpretandi,noncontrafc, quiacumipfefitui carius Chriüi,amp; Chriftus Gt ueritasji quicquS cotraTe ftatueret, idemcótra propriâuolunta tem,ergo contra ueritatem ageren

DodrinaRomanaeEcclefiae cft régula fidei infallibiliSjàquafacra fcriptura robur accipit, Sylueftcr,

Simplici Jaico fcripturamalleganti,noneft plus credcndum,quâmpapæ,ucl concrlijs,

DOCTRINA SCHOLAST, fuut trahi ad eum fcnfum,quemfibi unufquifcj fponte præfumit,licet non oporteat.

Rede fentiunt, qui Matthæi, Marei,Luex» amp;nbsp;Ioannis feripta non agnorcunt,niiî quia de il lisEcclefiaperhibct teftimonium. Item,redé Aatuunt, quieredunt, quod quia Euangeliüae proueris nonfupporucrint £alfa,idnonnißex teftimonio Ecclefiæ patere.

Seripturatripliciter dieitur facraZ à TpiritU'' fàndo,à materia,amp; ab cfFedu.

Scripturæ facrxquadruplexeft fenfus, l(te-ralis,allegoricus,moralisiîue tropologicusj amp;anagogicus.

In parabolicis locutionibiis generaliter renquot; (iis literalis eil, non qui per uerba, fed qui per res (Sifadadefignatur.

Bonus feripturæ inrelledus ex bis quatuor ftîboriturzcx uiris præditis ingenqs, amp;nbsp;excrci-t3tis ftudio, ex humilibus in iudicio, amp;nbsp;ex im-munibus ab afFedationis uitio. Ex oppolîto al eerius iftorum quatuor folet facilé falfus iniel (edus fuboriri,

Hoc proprium eft feripturæ diuineo’nfîgnis ubcrtaSjUt uerba eius fingula myfterialintjquâ luincuncjuideantur humilia. Rrsinfuper lo' quuntur in ea,amp; docent mores ôi uirtutcï,do--centcharitatem tropologicc,reu nnoral!ter,do cent fidcmallegoricc,doctncrpcmanagogicc.

leiunia ex opere operato merentur remilTiO nempeccatO' u!n,iurr ria n, amp;uitamçternamè Item, ncctffariafuntad lufuciamnouiTefta-incnti.

leruniumdidtur abftfnenria â cibis uitqs« Et eft duplex,fcilicet corporale et rpirituale.

leiuniii corporale eft abftinctia à cibo amp;nbsp;po-tu,intuitu fatisfaciendi,uel uitädi peccatii, ucl acquireodiuitamærernam.Spirituale eft, abfti nenria apeccatomortali.

leiunium accipirur tnp!idrer,proprie, com muniter,comnnuniffimc. Proprit dicitur adfli» diocarnis fecunduin giftum.’ Comuniter om» nis carnis adflidm, quæconiiftit in uigilqs, fiagellis,amp;lt;eiiiniis propriedidis .Comuniiri^ mcabftinctiadicirurab oirinipeccatomortalU

leiunium ftride accepttimpro abftinentiaï cibo 5lt;:poru,triplex eft,ftilicet,naturae, uirtu tis,Ä;ccclefi3e.

leiunium naturçeft abftinentia cibi et potua integrodir naturali. Hoc modo ilt;iunar,qiif peruigmtiquaruo^ liorasa cibodiporulîmul abftinet. Er raltitiununi requirirur addigne fulcipicndumbuchanftiain.Hoc modo ieiuni»

Ilm per puram priuacionem, amp;nbsp;per confequeni hec eR uirtus,nec adus uirtucis.

leiuniumuircutis cft aftus temperantiae,^^ tftrefrenan'o deleétationum guftusin cibo, SC Êotujfecundum regulam reftærationisjuelhâ itus adhancinclinans.

leiunium Ecclcfig eft abfiinenda à cibo amp;nbsp;po »OjCecundumrcgulam abËcclcfia inRitutam« Eftautem régula àbEcclcfiainflituta,quôdic* iunus præcer cœnam nullum cibum iumat, per hoc foluitieiunium, quifquisindie natura îi plus quàm femel comedit. îpfa aurem unica comeftio ceena dicitur, quia refedio in diebui ieiuniorum fieri folccfecundumandquum EC-cleliæ moremmoR uefperas.

leiuniorum Eccleliæ,quidam Tunt de pr^cc-ptO)UC quadrageiîma cota,exceptis dominicK diebus,amp; quatuor tempora:ltem,uigiliæ apo-Rulorum ) præter uigilias Philippi amp;nbsp;lacobi ac Ioannis EuangeliR;. Item, uigilia natiuitatis Chrifti, à uigilia aflumpdonis gloriofæuirgi nisdominçnoRrç. Vigihaomnium fanAorG« fandi Ioannis BaptiRæjfandi Laurentij: Item uigilia PentccoRes.Sitamenuigiliæieiunandg cadütin dominicam,anticipantur quantum ad leiunium indie fabbad.

Sunt alia ieiunia Ecclefiç nô de prçcepto,lcd deconfiliOjUt AduentusdominijitemKogati-oncs: item quatcaamp;fcxtaferia«

Tres funt caufæ excufantes quofdam à ieiult; tlio ecclefiæ,in firmitas,pauper tas,amp; labor,iï-Ue fît inlirmicas languoris,Ïiueinfirmitas æta tis,fîcut fencs funt amp;nbsp;pueri,fîue infirtnitas coa ditionis, fîcut minor ualccudo perfonæjpro-pterconditionemfexus, uelaherius acciden» tis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

leiunium ab ccclcfîa præceptum obligat ad Culpam mortakm omncs fideles ipfum line ex cufationeiegittimanon feruantes.

Dicitur ieiunium præceptum,quia leiunium de confîlio non obligat, nifî ficrct ex contem» ptu.

leiunium foluitur tribus modis feu frangl* tur,læpius comcdendo, cibo nonconcclTo u-tendo,utefteruscarnium,cafei, ladis, butyri, Quorum amp;c. 3i ncgligendo tennpus cômcfno-nis ,utinqijadragefîmacfthorarcgularis poil uefperas dnftas,non tarnen oportet uefpcram dielcxpedare,ledolFkn,ut Icilicetantcquam celebretur officium ucfpertinum,noncdatur«

Inalijsieiunfjsrequenduseft mospatriæ de tempore commefîionts, quem quinon feruat) excepta rationabilicaula,peccau

leiunium potiffimum propter duo inRitu-turn eft,propter adfliftionem c orporis ad iaiis faciendum ptQ peccatis,amp;adreprimendana

Miniftranc buspubücccibosjquibusiciuni'» um prçcepium loJuicur eis,in quibus nuUa 3p'‘ parce txcuiârio kgittima, non exeufancur â morcali peccato/ed uclucpeccaco confentien tesiudicantur obnoxij.

leiuniûeftfubtraAioprandq, amp;poftcoenâ cuiusiibec cibifubcraâiouique in icquentei* diem.

kiuniumdefinit Paulus Cartcfîuscarnificc, quo mens ad fuperarum rerum conccmplacio-nem efï ertur,facitc^ pro fcelerumgcnerc fatis.

leiuniumeftaAus uircutis fcilicecabilinen« tix cemperantiae eliciciuæ,lt;5^ aliarum uirtu* turn imperatiuæ.

Iciunium principaliter fumitur propter tria, propter comprimendas concupikcntiascar^ nis, propter ekuationcm mentis,propter Ca tisfaâ:ionem.

OmnesChrifliani tencnturadiciuniaeccle« fiae,ni(i fucrint uaidc legittime inipediti.

jleiunans in Dominica contra confuetudinS ccclefiæjuel ex fuperftitione àc.peccat.

leiunium fit in uigilqs fandorum^caufa prç« parationis addeuotionem, amp;nbsp;caufa fignifica-tionisjquódfandipcr afFlidiôes peruenehnc adglonam.

'Commcftiocarnium foluitieiunium, nôc-fus pifciuiTiiUel leguminuiTi,ncc potus uini.

Nimtauel auida,ardcns,lauta,uel itudiofa commeftio,non foluitieiunium,fedcolli(eiua mcritum.

Srpulcura eft locu î concauus in 1 jco eccleba ftico uel cim terio fadus,in quo corpus catho-jiciconquicRit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lo»

Sepultura inuenta eft,ne horror Si fœtor fit uiuis, amp;ad fidemrerurredionisfucuræ,amp;ut oretur prodefundis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

lus fepulturæ dicicur,quodcompetit eccle» fix ad fepeliendutn aliquos in fiiO cimitcrio,ôi prouenic ex Pontificis auchoritatc amp;a(rigna^ clone, compctit uerd generaliter ccclefij s par* rochialibus.

Pr odeft fepultura mortuis, in charitate de* cedentibus,aliquidpurgabilc fecum defcren* tibus,non per (è, fed peraccidens, In quantum fcilicetinfpicientes repulturam,meinonam re cinent defundorum,ut pro cisorent. SeduU crahoeprodeft in loco lacro, in quantum fepe Lens mortuum alicuiuslandi patrocinio com «niet it, cuius precibus credendum eftadiuuarigt; Et quiacæteris paribus ex diuinaordinatlone cri limphans ccclelia fpecialiter orat pro illis* qui in loco facro funt fepulci, bt quia illi,qui lo co illi deferuiuntjtenentur cçteris paribus prO illisfrequentiui amp;fpecialius orare.

Item luminaria,pannl, Si alrj fumptus, pof* funtmortuisprodeffc,qui fiuntin fepulturis, idcjpcraccidens, in quantum per tafia homi* lies excitantur ad conapatiendum, Si per con-Jequens ad orandum pro cis,dein quantüpau* peres fr udum capiunt. Si eciJeiii. propter dc3 tKknoiuux* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lu«

Qiiilibet libère poteft eligere locum fepur-» turæmagis religiofum, V ocatur au ter.i locus magis religiofus, in quo frtquentiusamp;hone-ftius,i5i:deuotius pro uiuis Si mortuis célébra« tur,amp; talia Hint loca in quibus func conuentus fratrum religiororum.

Sollicituaopiaconferentistemporalia, pO*« tefteumbono corde nedum infuffragiiscon-diciones apponerc,fcd cura hocloca certaSc bonorabiliafuærepelitioniseligerejcumap.-penßoneinfigr.iorumfeu tituloruœ conferi-ptione iuxta fui ftatus qualitatem.

Ecclefia his fequenribus perfonis prohibée repulturaro,excominunicatis,n)anifeftisuru.gt; rarijs,illisquiintorneamentomoriuntur,rap tonbus,qui pertinaciterquum poffint, inuita non ratisfaciunt,amp; in morte non poiruntjblaf phematoribus Dei 8i fanftorum, illis qui non femel in anno coiTimunicanc,neccon(jitentury nominatiminterdidisamp;hocrubexcommunl cationispoena, illis quibus interdiduseRin» grefrusecclcfiæhllisjquifaccrdotctnfiliisturo rem initituit,ludæi$ amp;nbsp;paganis,cor[X)ribus ex-cnteratisiiel diuifis,qui fi de fado fepcliuntur, debent exhumari fi difeerni pofliint, fimiliter paganusuel puetiqiuicxtrahitur mortuus de Uentre niatris,no ekinfacro loco fcpeliendus: 11 au«

Paüremmortiia marrc pueruiuerct, dtbcreu rcindimatcr,amp;puerbaptizan,amp;:ficinfacrolO co ffpeliri.

Mortuiisquoque poteft excommunicarf» non qin'dcm quantum ad lacramenta, quoni* amabilJis pcrtranfitumabeccitfia militanrc, (cuuisfijntfacranf'enta)iam fcparatuseft, fd--Ikf t quantum ad id, in quo communicat cuo* rcde(ia,hoc tft,quantum ad CufFragia gcnera-lia rcclcfiæ,amp; quantum ad ccckliafticamfcpul turam.

De orationibiis pro mortuis,uide partim lo cum de purgatorio,partim locüdcorationc.

Mortuuspatiturdetrimentü,fitardeturexe ?|uutioel€rmofynarum, quaspriusmandauic ieri,non quidem quoad meritum,nee ut pu-niatur, fed quo ad efFedumremedrj,

Sanfti Patres procurauerunt repiilturam, proruiscorpóribu8fepeIiendis,utortendercnC ca pertinere ad prouidentiam Dei,amp; ad refur* redionem.

Terranonconfecrarain fèpulturam,potc(l emi inrepuIiuram.EtfepulturaiamcÓfecrata, poteft uendi ratione materiç, in neceflitare ec-cJefiae, lïcut amp;nbsp;calix conCecratus ratione matc-riæ non autem poteft uendi ratione confecra-tioniSjUeJ ofFicqjudprocenïünisinfunereali-cuiu:

Culôs, ut f( il'crr aliquis pro ptcunia ibi frpelia tur,ramtn nö dantts obJacioncs débita» pro fu ftentatior.e, debentcompelli dart fteundutn con fut tiidint iTi,amp;p olTur.r puniW per facramë toruiT) fubtraftioncm,ró per facetdotcir, cul funt oblationes faeiendæ, ne lüdeatur pro fa* crametiroruir uelfacrairentaliumexlübitio* ncaliquid exiglt;re,rcilictr per aliquem lepen'o tem. Quaefiuni adornamrntnmfepuJtiirar, proluntuiuisad rolatinm,defunfti» utróper accidrns in quant um excitant uiuos, ut ortnc pro eis, ut 1 in quantum pauper» srecrrantur, eed» fia decoratur, uel dant ur ad rcuerentiam Dei,utcera,oleum amp;c.

Locusracerprodeftfepultonoexoptrco-petatOjIed exopere operate ,in quantum ipfc dumuiuerei hoe mei uir,ueJa]rjproeo,utfan Ai illius loei, amp;nbsp;miniftri frequentius S)i fpiricua liusorcntproco.

Sepultura in loco facro non nocet impiO;ni fiin quantum eamfibi indignatnprocutauit gt;nbsp;pre pterhurr anam gloriam.

Sepulturain non ponit Cbrifius inter opera miferic nrdiae,fedloium eacjuæ funt euidcntiQ tisnecefTitatis,

Papa extra Concilium habet pronuntiarC» Omnia Côcilia à fpiritufanfto profcfta funï amp;nbsp;quicquidinConciliis conclufumcft,autho* »cm habemus fpiritumfanftum.

Tanta eftConcilîorumauthoritas,quodnÇ miniliceat illis autillorum geftis,contradicc» rc.

Conciliumquod uoluntatiPapæin aliquO reFragatur,conciliabulum potiusappellaridc ber.

In Concilrjs non inuenitur ftatutum, quod Romanæ ecclefiælegcm ullamConcilia prç-fixerintjimô inuenitur, quod omnia Concilia per Romanæ ecclefiæ authoritatcm fadaf uc-rint,roburcf acceperint.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nullu»

NuIIusct ir ordo in Chi ifti eccfrfisjmiUa h/à tarehia,fed perpemus hot ror,amp; fempiterna cS fufio,ubinegab iur,non iiceic PapaecumfuiS fibifumereiudiciuminConci qs.

Ecclelia nullum Concilium uniuerfakco» gnouit pro Ifgittimo, quod a Papa non fu« corgrrgaium,diuiquoPapanontgirpræli-dem.

In oAoprittn'siiniueiTalibuS Concilns,o-linniaapoft dicæfed s amp;nbsp;Romani Pontificisiu dicio pt rafta fue ru nt amp;nbsp;tarn a«fta, quàœ iudi -cia fynodatia prorfus ab unius authoruatt ac()( iudkio dépende runt.

Figmet.turn eft, amp;impudensmendacium, imópuracalumnia.quód quidam dicunr,Pcn t fees in Concilqs iæpe ex fuistradi'iombua ôdeonfuetudine contra utrbum Deipronun-ciafTe. Siquidem Chri'tus rcgauit pro Petro ccclenaiticæhier3rchiæc3pire,ne deficeret tides ems, ad confirmandoamp;hæfitantes batres in fide.

Summum indicium inConcihisjeffe penes (iipremam amp;nbsp;(acrofanifta i uisdidionisau« toritatem,nempt apoitolicç catbedrç,(3e ccclc-fiaiticçhirrarchiçprçlîdis, pnmumcertun til, exipfaformafocicta(iseccltfia'’ice dtindeex Umbra amp;nbsp;figuraeiufdem in ilia fynagoga ut-ten,in quaomredifficile SeambiguumiuduP UQJjadpfjlidtmeatiieJidcbcucef dotes levuu* b

DOCTRINA SCHOLAS, fn eadem miniftrantes domino,mandatum cft corum abCcpulla tcrgiuerfatione,cxceptione, difcufTionc fèqui deRnitionemamp;iudicium,!no bedientcfcj impcrio facerdotis prçfidis,penes quem erat facrofanda ilia iurisdidionis aucho ntas,puniri mortis fupplicio.

Ex uerbis ChriftijMatthæi 13. Die Ecclefif, quidam ftatuunt, rummuminConcilnsiudid nmcITe penes ecclefiam. Verba Chrifti intcllc da de unaqualibet particulari ecclefia, quem-admodum illaChnftum intellexiffe certü eft, cuidenter falfumeftquod dicitur, ruromiini InConciijsiudicium elle penes ecclefiam. Non enimuniuscuiuslibet particularisecclefiæ, eft fummum in ecclefia iudicium,fupremaq! iuris-didionis authoritas,cum fit ordo inter cede-fias,amp; inferior iubieda fupcriorum authorita ci3lt;: iudicio, donee ad primamfupremannquc ucntumeftjquæfecundumformamhicrarchiç ccclcfiaftieæ de alqs omnibus iudicans, nullius quâm Del iudicio (ubiacet. A ft uerba Cbriftf nullomodointelligipofluntde uniucrfalicc-défia, quf nullam prorfus^urisdidionisautho ritatcà Chrifto accepit,nec eftidonea ulii cor-reptioni faciendæ,ulli peragendoiudxiojullis adibusiudiciarfjs, quia difperfain uniuerrum orbem multitudo. Necualetquoddicunt,uni uerfaliaConcilialoco uniuerfabs ecclefiçcITc, cumnullamtalemcommifîioncmuniuerralii cccicfiae

Sanfti Patres ab initio quotiefcunquccon-uenerunt obquæftionem aliquam fidei, fem-per reCpcxerunt adunam baptifmi PetriCa-thedram,non ignorantes ad cuius difcuflîo-nem definitionemquc pertinerer omnis fidc( quæftio, pro cuius fide, ne quando deficeret, fingulariter rogaffet Chriftus, quo remifiiflec confirmandoSjfuborta inter nos dubitationç aliquadebde,

Deus in ueteri teftartcnto uoluit ad facerdo tes pertinere, ut fuo iudicio dircerncrcnt,amp; dlt; iudicarent controucrfias,quas circa legem fu-am contigit oriri, atqpea, quæad fidem, reli-gionem, cultumc^ diuinum pertinent : igitur iniuftccontendunt,qui indicium rerumccck-lïafticarum iudicant ad reges,principes uniuc«, falium^ foECulorum ordines fpeftare.

Etfi Romani princ^esnonnunqnamlegui, turConcilijsinterfuiirc,non tarnen ut cogni-tores aut iudicesintcrfucrunt,red tantum pro Feruandatucndai^ Concilij authoritatc, unitlt; tc,amp; concordia.

C3crares,reges,amp; principesnunquan inter-fueruntConcilrjs,niii prins ab epifcopis,petita licentia. Quando auteminterfuerunt, non fu premumlocumoccuparunt,uernm infimnm i locum in fcUabumiliorc.

Saculares principes licite interfunt fynoJa Iibusconuennbusjrdnon nadatibusnecde. f.nirionibus inConcilijs.

RfdilTiirc fentiurt, quiCæfaresamp;rorcu’a-resprircipesncgant effe ccgnitores amp;nbsp;indices inConciIr)s,flt;d adinittuntcos,utadmin!cuJa-rofes;faiirores,amp; fynodalis dffinïtionisadfer-to»esaduer^ushcftfspietati$amp; orthodoxe fi-deitliuiurmodiQ’nodisintcrefle quidcm pof-funt faciilares Principcs,fednCndebcr.r.

Chrifius dixit: Super Catbedram Moyfis federunt Scribæamp;Pharifæiamp;cçt. amp;nbsp;addidit; Omnia quæcunquc uobis dixerint, ferDateamp; facite/tcundutn opera uerôilloiumnoJitcfa-fcrcjdicunt enimamp; non faciunc. Ex bis uer-bisapertiimeftjmalacperauitan-cpperdiram Fcnrificum amp;. alioi um Clericorunr. qui præfi-dentCathedræ, hoceftjConcilijs, non tollere de bram erga illos obedientiam.

Vniuer'alisecclefianullam habet authorita tem iurisdidionis inCôcilr)s,ncc ullam àChri* ftt accepif.

Komam Pontificisautboritasnon efirubie dFa Cor cilrjs, fed Concilia Romani Pontificis autboritati.

Omnibu^fynodis uniuerfalibus amp;nbsp;fynodali bus r arundf m dect etis, definitiôtbusamp; fenten rrjs.ut tuftis 3( pijs authoriratem ac rebur im-pai tita eft femper apoftolicj fedis authoritas.

Nunqiiam eft faAum, quod fynodalis fen-tentiaapoftûlicæ fedis rcntenciamamp;iudicium correxerit, fedfubürip^crit fempcr, amp;ueluc norm am quandamin obliquabilisfideiiS^iudj cq femperfuerir fecuta.

Qiiód nullus in Pontificem iudicandiius ha beacjpfe uerocunda iudcare, uidc inFralocS proximcfcquentem,deprimatu Papæ.

CuniLcoj.à Pafchali PrimicerioCam-pulo pr jsby tero apud Carolum magnum im-pcracorem,grauiter amp;nbsp;de grauibus criminibus accurarctur,óiciufdcm inftancia earn ob cauquot; fam,totiusGal iç,Gcrmaniç,amp;kaliæRomana fonueniircrepiftoporum fynodusjtaqjconfi-dentcin bcati PetriBaGlicajrogaftec Imperator epircoposdecau(aPontificis,cuiaccufaco res capitale crimen intenderant,uno uelut orc concorditer omnes reCponderunt, (edem Apa ftolicam, quodDeiecclefiarum omniumcaput (it,aneminciudicaridebere,q lO tamgra-ui refponfo deterrico Imperatort, reieftisq.ic acculatonbus.omifta eft omnis ulterior caufg inquifitio.Et uel ex hoc uno faAo per picuum eftjPapam cundos habere ludicandos, de â ne-mine iudicari debcrc,ncc humano iudiciofub« iacerc.

Q(içftionumamp; conrrouerfiarum,quç fub-oriuntur circa (idem catholicæ eccleljæ, lê Pontifexconliicuius eft iudex Óe arbiter.

Pro certo adfirmandum cft,fummi eflePoil kificis conuocare Condliü tanquam eius,qui funnmus eR poR ChhRum paRor ouium in rc* busprçfernmfpiricualibusamp;eccIefiaRiciSjqu» rum præcipuc Concilium cR.

In primis dubium non eR, Romanum Ponti Ficem, quem meritó maximum cundcmquc fummum uocamus,primum Hbi uendicare lo cuminConcilio,quia fublheRi ChriRojCum» mofccundumordinem MelchiTcdcch amp;in x-ternum Caccrdote, pontificecj fccundum ueri catem maximo, caput fit idemi^ princeps to-tius ecclcRæ, 8i in liac indubitatus illius V ica-rius ; proximum deinde iocuin uendicat fibi Cardinalis HoRienfisex Priuilegio, quo Ro^ nianum Pontificé prg cçterisconfccrat. HunC fequiturin feRionCjPatriarchaConflantinO-palicanus,hunc Alexandrinus,hunc Antioche nusjhüc Hierofolymitanus. PoR hos deinde fc des patriarchales fequütur aliæ quatuor fedesî Aquileg.BituricenGGrandenfis,amp;Rifangenf. PoRillos deinde fequuntur alrj fecundumfuæ dignitatis ordinem , ut primo Archiepifeopi, mox Epifeopi,deinde Abbates.

InConcilrjs illi opinion! magis adhærendtî tR, quæ magis uidetur concordarc cum diäis fandorum amp;nbsp;determinationibus ccclefiæ 5 fi

DE CONCILIIS, iptf autem de alrjs rebus, tune fauendum efî ci, qui melioribusrationibusroboratur.

In Concil qs dida fanftorum ab ecclefia ap-probarorum funt firmiter tenenda-, amp;nbsp;prxci-purdidaquatuor dodorumufqjaduldmum «Ota feruari debent,amp; defendi ufcj ad fanguinis effulîonem,

Confilia pertinent ad perfedos, prçceptum autem ad perficiendos,fedpromiflioadimper fedos,prohibitio uerôadperuerfos.

Confilia cuangelica qugCnriftus adiecit prg ceptisjhçc recenfentur. Pnmumeftpauperta tis,quj côfifti t in abdicaiione proprietans.Se-cunaumeft obedîcntia,iuxtaillud;Supcrca£he draniMoyljsfcdcbundcrib^amp;pharifçijquod

dKunr,facireamp;c. Teitiumeftcaftitatis,iuxta llliid.Tripliccsrunt Eunuc hi amp;c.prædiftacoil filiatriafunt fpiritualiaamp; fubftantial a omnis fgt;ei fciftae rclig onis quia fu as obferuatores c-oi gantamaio, nonfolum quantunnadcul** paiTijfedetiam quantumad cau'am Quartum con iliumeftcharitas, Maihæi5. Ddig teini-micos ueftros amp;c.Illud quantum ad dilcdionS affcdus eft prjceptüjfed quantum ad dikdio-nemeffedus, cftconlïJium, quiamimicouelle gratiam amp;nbsp;gloriam neceiïiratis eft,fed oßende reilli rignabcneuolcntiæ,hocpcrfcAionisôf confilq «ft, unde ad hoc non omnes tcnentur, Quintü eft manftierudinis, iuxta illud : Si quis te ptrculFerit in unammaxilla, præbeei lt;Slt;:alteram amp;c. Ad idem pertintt,qui tecQ uult ludi-cio cotendereamp;c Vnde repetere fua coram lU dice infirmis amp;nbsp;imper fecfli» lice t, perfedis no. Sextumeft mirericordijamp;erogationiSjiuxtail lud Omni petcti tribue amp;c,Scpcimüeftdel»ii plicitate uerborüjUt ibi;fit lermo uefter ficficj non non,amp;c Adhocconlilium reducituramp;il lud: Non lurabus amp;c. Odauumeftdeuitanda occalione peccan,(inde dicirur;Si oculus tuus fandalizatte,erjceeurn.Nonum eft derediiu-dincuitmtionis ac limplicitate finis unded;d tur : Attend te nciuftitiam ueftram faciatisco ram liommibusamp;c.itenri, nefciat (iniftra tua, quud fade dexua, item, uc iuceant oper a ue^^ ftiaó^c«

DE CONCILIIS, lt;97 fira Sic. Dccimum de conformifare open's ad dodrinam,ut ibiallegant oneiaglt;autaamp;;lt;3ec. ltem:erjcc primum trabein ex oculo tuo amp;c.

Conciliû foluspapaconuocarchabrtsà quo non poceft appcllari ad concilium, ledècon» uci fo.

ConliliaChrifii reducuntur ad tria, ad pau« pcrracem,ad contintntiam,amp;: ad obed ennâ.

Confilia tria Euangclica fecundum te omni« busexpediunt, nificxdifpohtioncaliquorum quorum alTectus ad hæc non inclinatur.

ObferuatioconfiliorumËuangeltj difTiciIi— Oreft,quàm præcepforum,quoadaâ:us exte. notes,quo autem ad intcriores perfcdc ècon« uerfo.

Nullus adus perfedionis cadit fubconfilio qui in aliqijo cafu non cadat fub præf epro.

Grpus upcrerogationis duple x « fi, fcilicet, totaliter excedens neeelTitatem falutis ôieiuJ de neccÜitatejlicet non q soad hune modum. Sfcundu 11P ire fi fub praeceptum cadere Ecclc fiæ,uelcuiu(cungt;.^legi,latoris, quoaddetermî natiü leii) modi,non autemptiinum, fedtantü cadit fiib conlilio.

Conli.ium nonquam obligat, nifiperhoc, quod m præceptuin trâlit, ex aiiquo accidcti.

Confiiq dónum Jirigit nos inO'nn busordi natis adfincio uicx æternæ, üuc lucellarqs, id b gt;

Romanus Pontifex uicarius Chrifii eft,amp; fuccefTor Petri,fuper omnes totiusmundiEequot; défias, à beato Petro conititutus.

lus conferendi Ecclefiafticâ poteftatem, (tat penes Colum papara,amp; cui papa comrnittit.

Nemo debet admittiadmunus Ecclefiæ,ni-fi aut à papa,aut eius uicem tencntibus,clelt;ftus ordinatus lt;amp;conHrmatusfuerit.

de PRIMATV PAPAE. 198 rfo omncm culpanijquam df buifTent in hac ui-ta fecundum canones foluere.

Papain purgatono nonfolum perfeftiffi-mig, fed amp;nbsp;alijsquibufcüç^ omnino omnts pce nas rcmittcrc poceft.

Papanon tantum habet poteftatem remit-tcndi peccata in côtritis,fed etiam inis,qui per fe Aam contritionem habcnt.

Romanus pontifex CucceiTor Petri, eft uica* riusChriftbftiperomncs totius mundi ecclcfi* as, ab ipfo Chrifto inftitutus.

In manu papæ prorfuseft, ftatuere articuloa ßdei,imö leges bonorum morum Sioperum.

Dominus nofter lefus Chriftus rclicfturus mundü, perfpiritumfanftti inftiruit prælatos in Ecclefia,uicarios fuos, qui poteftatem habet regiminis, amp;capita dicunturÓefuntjEcclefiae, qui his temerc rebellis fuerit,à Chrift o amp;nbsp;Eccle fiadifcedit.

PræfidesEccIefiæ habent poteftatem facien di mandata amp;conftitutiones, ad honorem dei, amp;nbsp;Hdelium emendationem, quæamp;lî propria forma in facris literis non reperiantur , func

DOCTRINA SCHOLAST, ramenobligatoric inforo conrcientiæ,utqut liafccontcmpfcrit,Chriftumcontemiiar.

Sipapa fitpræfdtus amp;nbsp;malus,amp;fie per con fequensmembrum diaboli, habet tamenpo-teftatem fuper Hdeles,

Non licet alicui diaconouel presbytero prç dicare ucrbumDei,abrq;aucoritacel'cdis apo-ftolicæjfiucepifcopi catholici.

Eft de neceiTitace faluiis, credere Romanam Ecclefiameflc fupremaminrer alias EceJefias.

Non rede fentiunt,qui fiefentiunt : Papalis dignitasâCæfarc inoicuitjamp;Papæpræfcdio amp;inftitutio âCæfaris potentiaemanauit.

Et/amisPapageric uicemChrifti ,amp;Petri, qui non fequiturChriftum amp;nbsp;Petrumin mori-Eusamp;dodrina,

Cardinales funtuerirucceftbresApoftoIo-rum, de fi eos nonfequantur in dodrina amp;nbsp;ui-« tæmoribus.

Papa per redam amp;nbsp;legicimam eledionem fecundum humanam conftiiuciunem, ekdus, ctfi Chrifto contrarie u.uit, tarnen reda uia in-Cratinouiieouium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Chriftusamp;ApcftoIi non melius guLcrnatcc EctkGamJÏuiuei£nt,quàmliodie gubernatur àpcntiRce.

Papa caiion/ff dedus,qui pro tcirport fuc tirc.us noirine propre expr ITo, tftuicarius Chrifti,amp; fuccefi or Pet ri,Habens fupremâ au-tor rarem in EcekfiaDei.

Autoritas iurifdiAionis Papæ,arf hfepiko-plt;,amp;: epifeopi, in foluendo amp;nbsp;kgando rr aior eft autoriiatefimplicisfacerdotiSjetiam G cut am animat um habeat.

’ Papa omnibuÉ CHrtkfaniscontrittsamp;cpn-fcffis.poteftconcedcreindulgentias inrertiifli Oiitm pcceatorum,maxime pialoca uifitanti-l}us,amp; ipGsmanusfuas porrigentibus adiu-trices.

. Paukis ad Hebrços caaj. tuber obedire prae laris: ergo quicquid lubentprçlati, accepran-dum eft.

Item Chriftus ait Ioan. 10. Oues audiunt uo-cempaftoris fui: ergo prarlati Ecciefiae quic-quid kacuunc præcipiunt, illud cues audirc debenr.

Papa tftfuper icgesamp;imperatore8,amp;ufrl-ufq; gladq mateftate fcrmidabilis urbi amp;orbi»

Papa extra aleam humanorum iudidorum eftjUt qui iupra hominis conditionem cuolans Omni iuri autoritärem tribuit.

Papanec uult,nccpottftcrrare, quia Chri^ ftiuicemin terra gerit, amp;eft quoqueuirtualis Ecclefia.

Quantum ad fanditatemattinet, Petrus eft randiorpontificcfucceflore,quantûuerô at tinei ad oi dinis amp;nbsp;iuriCdidionis dauern, pontifex non eft inferior Petro.’imô pontifex de iure potcft,quæcunc^potuit Petrus.

Papa duplicem gladium gerirxorporalein, quointerdum hoftes Ecclefiæ abfterrer,fpiritu alemjquoinfede D.Petri omnia mundi régna territat.

Summus pontifex eft de iurc Romano amp;nbsp;de faftomaior,potentiorcj omnibus regibus amp;nbsp;impcratoribus rerræ.

lur ifdidio papae extendit fe ufque ad inferos amp;in purgatorium ufque. loannes Angelus Pa rifienfis palam fcribit,animas in purgatorio cf fe fub iurifdidione papæ,amp; fi uellet papa,poP fit purgatorium euacuare.

Papahabet poteftatem, fcripturas interpre y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandl

Quemadmodiim ex capite uigor in uniuer^ fum corpus dimanat, itaexPapaceucapitc» ucl fi mauis corde,fluit in Ecclefiam magna uis indulgentiarum.

Incorpore fingula membra fuum penfuin foluunt,laborât,quæcaput prærcripfitîincor poreautetn myftico, Papa folus membrorunx omnium officia exequitur,quiarcmittit eis o« mnia opera, quæfacereexdebito pœnitentiae cogerentur.

lurcdiuino monarchiaamp;unus principatus in ecclefia neceflariuseft, quoq RomæelTc debet. luriidiflio papæ Jonga,lata amp;^fundacft,

Necpapa,nccpotcftas eius à nobisneepo-teff,nec debet iudicari, ne impij os in coclü dl-camurponere.

Nemo non infra papâm eft, poteftate amp;nbsp;do (ftrina:ergo nemini etiam uideri debet Papa cr-tare.

Papç perfernari] runtciu$uolûtatisamp;ratio ab bis portatur in rébus om nibus gerendis. Ra tio eius non labitur, qui ius omne habet in fuo rcrinio,neque labit ur uoluntas eius, quia Papa hocomnc,quod uuJc,agere poteft,

Crcarc unodic rrigiiHaCaiclinales,aAuseft humanus,quia âpont ficehominc fieri pnieft, licet refpeA ue,neq; bonus eft ilk adus,ncc ma lus.'non bonus,cum non lit de confilio, nec de prxeepto Euangelij nec malus,quia fit à pon* tifice quicrrarcnon poteft.

Sicut pontifexRcmanus fummum locuoC cupatjamp;eft fummusmagiftratus,itaiuftcfun»» mum ekmenrum fibi in uindiAam bæreticoquot; rumekgit.

Papa iurc diui'no ufcan'us ChriftieR, quia ChriftusaitadPetrum; Tues Petrus, amp;fuper banc perram aedificabo Ecekfiam.

DenecclTifafC faIutiseftcrederc,Romanum pontificem efTc fuper omnes alios miniftrosEc ckfiæ.

Papa eft uniuerfalis epikopus fuper omnes tccl fias, amp;nbsp;omnes epifeopi à Romano confir* tnari debent.

PE PRIMATV P A PAE. tolt; ffc,ut non deficiat fides tuaî ergopÔtifices Ro mani femper manebunt capita orbis terraru, ' Papapoteft remittcrc pœnas, prætercasj qnas uel fuo,udcanonum arbitrio fmponit.

Poena a papa impofita, uelàcanone,poena eft peccato débita, amp;nbsp;n onnunquam adæqiiatJi peccato débite,amp; ut in pluribus non jqua,quia minordgitur fi Papafuam remittitpccnain,et( am pro peccato debitam relaxat.

Qtjinque lunt pœnæ j In quas Papa poteila tern habct'.Pçcnaætcrna, purgatoria, caftiga*« tona,canonicaamp;fatisfaftoria.

Edî diuus Paulus dicat; Tradidieum Sata-» ræ in intc ritum carnis, ut fpiritus faluus fiat ; tarnen pontifex poieftatem habet inpoenant caftigatoriam.

Papa poteft rcmittere omnem culpam, nec uerum eft,quod femper opus Gt declarare amp;nbsp;ap probare remilTam,

Panormitanifententiain confultâdo tantS uera eft,non in autoritatemprçftando,quadi-cit,noh modo Cocilium fuper PapamcUe,fe4 ctiam quemlibetfidelem.

Chriftusut pius pater uoles thefaurizaremi litanti ecclefiç,acqiiifioit illi thefaurûjnô in fu-dario repofitu, no m agro abfeonditii, fed per beatum Petrum cccli clauigerum,eiufc};fuccef fores,fuos in terris uicarioscommifitfidelibuS felubnterdifpenfaudüamp;proprtjsamp;rationali»

DOCTRINA SCHOLAST, bus cauCs, runcpro rotalj, nuncpro partiaK remifijontf «xnæ remporalis propeccatisde-^ fcitæ,quam generaliter, qua'm rpecialirer( pro utcum Deo expedite cognofcerenrjuerrpanl tentibus ÂconfelTis mifericorditer applican*' dum. Ad cuius quidem rbefauri cumulum dei genetricis, omnium ekAot um à primo iufro, ufquc ad ultimum mérita adminiculum prçfta re noflt;untur,de cuius confunrprione feu dimi riutionc bon eft aliquatenus formidandum, tam propter infinita mérita Cbriiti ( ut prædi* Aumcit,quàm proeo.quódquantoplurcs eX ciusapplicationc trahunturadiuftitiam,tanto magis accrefcit ipfomm cumulus mcntorum»

Vnus eft thronus ft dis Ro.Pcnt .amp;genera-Jisconcilrj,nec inter fe diffei unt,nifi ficut mem bra â capitc,funt uerö nullius uirrutis membra fiacapitenrota fiierint,

Papa dum eft liberalis in conctifioneindub gentiarü ueris ac uiuismcmbnsEcrlefiæ,qu3e iola tarum efficaciam reciperepoflunt, Chri-(iumimirarur.

RomanusPontlfexfatisfaftiones in Eccle-fiætlielâuris lepofitas , fiioiudicio applicare potcft ad panas luend3£criminumtonim,quj tantifcruonsfunf,,utpanitcthm pro fuis pee

DE PRIMATV PAPAS. ♦ ratis condignam agerc ualeant. Dcclarado fee tnonum domini nos in hancluctm dlt;duxit,54 intelkdumhuc deditde fummo pontifier par-uulis.IAa docutt fpirituffanftus paH infpiratio ncuiros rtligiofiuimos, qiiidocet omnia,amp; fuggeric omnia, quçcuncç dixit Chriftus.

Fas eft Romano Pontlnci,non nifi pro bono redeijamp;fanAxËcclcfiætitilitateîargiri ueni-asjUt eiui imperium non difTentiat à uods fan« lt;3:orum,q‘ji paiTi p'ura f uere,quàm corum cri-tninameruerunr.

At quoniam claues reanicœloruno habet pa pa,poteftaperirc quibulcunquc noningrefTis, led ingredi ualentibus, ut funt illi, qui purga-torij ignibusalligantur. Quare etiam intulic Chriftus: Etportæinfcrinon prxualebunt ad uerfuscam,

Romanus Pontifex nô debet i'mpcdiri â ftru Aura bafilif æ D. Petri, nee improbandum eft, «Juôdaltiffïmumtemplum erigatytneruftrtau ro,omet,amp;c.Taitbusenim muneribusDeo donatis,ungirurChrifticorpus,accenduntur* que populi ad eius odorem perc/piendum.

Si facerdotes Romani effent auariffimi et ra paciffimfplangenda tarnen effent tantum ilia I nim crimina,non prxdicanda. Vndc 5(. Cæ^’ar Conftantius dixiffe fertur:Pontificemà nemi-ne iudicari debere, neejjcnimà populo ,ne-^à deficit,neqtje ab ipfo Cæ'arc.

Item Can.Si Papa.Dift.quadzagefinna. Ro' mani pontißcis culpas redargucre, præfnmiC mortaliumnullus,quia cunftosiplc judicat* ânemineiudicandus,nifiâfidcdeuius. Bonl-facjusmartyrliæcproPontifice fcnpßt,crgo liera funr.

Germania, quæuerc ala magna,feu Alatna* tiiadicirur, caàRoncanis Pcntific4bus accep’t inunera,eoshonorcs,ca praemia, tantæ denicj maieftatis don3,quibusprïncepsatque domina rerum praedicatur. In folameiifin Germa niam iiifa eft ßnda Romana Ecclefiaquàm-afflucnt.ifTime'largajbenigna., placidilînnique uultusamp;c;

Gain ClrriftianilTimf, Hifpanicarliolici Sic, canones ponriflciosuelutic coclo demiffosfuf cipiunt, amp;Romanæ Maieftati fe fubiiaunt: ergo meritd omncs alrjpopuliidcmpraeftar« debenr.

Gaudet uberius Romana urbs, lætatur, ge-fti'tquc cumulatius Romana fedes beati Perri,mediam fc locatânoftra tempeftate à Cliri-fio efre,intcrduos gladios, catliolicumet Cbri fiianifTimum,

Picentitaque nunc Pétri fucceflbres Chrf-ftoÆccc domine,duo gladijbic,quibusRoma na Ecclefiafecuraiacebit, quibusuiftrixinfi-deles fubqciet.IIIe inter hos gladios felicior,il-le fortunatior,ille ^lotioGorj qui Romanano

. Qui contraRomanum Pontificcm agit,is Cham iudicandus ucrc eft, qui partis Noc pudenda nudataimpudens fracribus reuelauit,

Pontificis uox eft cum H(cremia;Corriperc quidem poftumjcorrigere aîît non ualeo»

Romanus pontifex ex hac rationc fummus eft. Ratio à uoJuntatc Dei pctitur,quam in ipfo fa(ftouidemus,neç^enim(]neuoluncatc dei un quam in hanc monarchiam deueniffet.

Apud onnnes thcologos uolûtas figni, quam uocant operationcm dei,non minus, quàm a-lia ligna uoluntatis Dei,utprçceptaprohibita, amp;c. metuendacft,ideo âfchifmatisreatufccx cuTare non polTuntjqui huic uoluntati contra-ueniunt,amp;fefeâ Romani Pontificis aucoritatc fubtrahunr.

Si iuxta prxceptumCbrifti, cedere aduerfâ-ri]s debemus, amp;nbsp;qui anguftiauerit nos mille paf fus,eundumcftcumillo amp;alqs duobus milli-bus,quantomagis,fi Romanus pôtifexexegc-rit inluo principatu,Cedendumeft,(îucidiufté fiuciniuftf exegerit Nâ incomparabilitcr minor reseft principatus ipre,quâ ut uniras,chari tas,Âhumilitas proprer iplam per nosdiffol-uarur, Ideo non dubico pcccareeos, qui in dif-fenûonem fe rradûr,dc æccrnâ unirarc propter

Lane temporalem, terrcnamrxccllcntiam fu-gieridam,di IToluunt: ferenda tnim omnfa funt quaepeccara ncfunt, quareamp;princi'patusP» fix ferenduscft,quianoneftpeccatum. Quod t propter peccata nofira nos deus uoiucrit pre mere mukis principibus, ficut in ProueibijS di cit Salomon, nunquid refiftendum eft flagcïlo dcirProptcr peccata(inquit) populi,multi pri cipcaeis. Perinde quandonoftrumnoneft deft iiire,!rata nc,anpropitiauoluntate,Deus no-bis quofcunque Principes'dederit, boe noftrS cft,uoliintatem eiuspiofimpliciquc timoré fuf ciperc,quotnodoeriâ, fifubTurcanosefTeuel letjTurcæfubeirclibcnterdeberemus: quanto iguurmagis dtbemus fubeffe poteßati FapaCj quando lie deo plaCuit-.

Poreftas Papæ eft ordinatio Dei, Apoftolut autcmd(cit:Omnisanima pottftati fublimiori fubdita fit.’f rgo Papæ obediendum eft, ut ordi nationi diumæ.

ßeatus Petrus docet omni humanæ creatu-r^obediendumefte, quiaficeft uolunras Dei. Athumanamcrcaturam uocat magiftratunij ficut amp;nbsp;ftjmmus pontifexmagiftratiis eft,unx de nlt;ae ciimmc noncft,qui fclcàpoteftatePapæ fubduxertt.

Coiifenfus omnium fid tIium,cognofcitP» pampro fuocapitc:crgomaléagit,quiunitati ; ndetüin reludatur.Peaes folcs Pontifices ue-

Qijsaomncs inferiores lumus pontißcc, ig( tur nonpoffumusillumiLidicarejunde latida-bilis fcntcntia; inferior non potefteffcfuperl orisiadcx.

ChriftusipfePetro xrernæuitæ clauigero, amp;nbsp;(îc fucceffonbus Potificibus Petri, fimul ter reni amp;nbsp;cœlcftis imperrj i ura commilît,

Non Ecclelîa: confuetudincjfed difpenfati-’ onis diuinae ueritatejepifcopimaiorespresb/ terisfunc.

Chriftus ait.’Super cathedram Moyfi fedebSe feribxpharifæi amp;cæt. Et fubiungit; Omni» quxeunque uobis dixerint,fcruatc Si faciteje eundum uerô opera ilforum nollte facere.Di-cun t enim amp;nbsp;nô faciunt. Audimus,qtiid hic prg cipiat Chriftus, audimus proptcruitam perdi-tam Pontiflcufnamp;alîoruna, qui præûdenc cathedra;, nihilonninus nobis deoerc illis obedien tiam. QuôdfiChamuilistantü,nôcooperti9 uerendis patrisfui malcdiubonemacccpifle k-gitur,quantopotius,quinon uident füluna,fc(l icrutantur amp;proditnt.

ScdcsapoßoJkade omniEcclefia habet lUÖ fud(candi,ncc de eins Ikeciudicareiadicio»

Gratianas citac hæc Bonif acrj mar tyris uet‘ barSiPapa fuæ amp;fracernæralutis négligent» deprehcnditur, inutilis amp;i remilTus in opcribus rnis,infuper amp;nbsp;à bono taciturnus, quod magis offkitfibià Omnibus hoibus,inniimeros qui dem populos catcruatim fecum duck gebenng mancipio, cum ipfo plagis multis in ætcrnum uapulaturus, Attamen huius culpas hic redargt; guère pr$rumitmortaliû nullus, quia cunAoS ipfe iudkacurus,ä nemineeftiudkandus.

Incaußs ßdei non licet ä Cummo pontißcc appellate,feu eius iudicium declinare.

Papaabfcjmendacio 8i adulatione potcft ap-pellari fanäilTimus. tt potcft adorari cuku du iiæ,urqUe ad oicula pedum,amp; ita de reliquis ho noribus.

Papahabet plenitudinem pontificalis pote-« ftatis,ficutrex in regno, fedepifcopi fufcipiun tur in partem follicicudinis » quaßiudkes lingu Jisciuitatibuspræpofiti.

Papa per hoc, quod eft epifcoporii fummus non habet plenitudinem poteftatisperrelpe-’ ftum ad corpus Chrifti ucrum,fedper reljjedu ad corpus ChrilUmyHkum.

Excommunicati ones pn'uant hominem et-iam communibus fpiritualibus ccclcfiæ prçci« bus.

Excomrnunicatio eft cenfura àCanone ucl iudice ecclcfiaftico pr Qlata,priuans â commu« ni o ne hominum amp;nbsp;iacramentorum.

Non pro quolibet peccato mortali infligen da eft excomunicatio, fedpro co, quod ahter coriiginon poteft,

Excomrnunicatio reqtiirit iurisditftionem« idcono fubditus excommunicati nonpoteft, abcocuiuseftnon fubditus propter defeft um iurisdidionis. Excommunicate enimeft ulu« amp;nbsp;adusiuritdidiouis,

Mortutis quoc^ poccft excommun/câW, «Juidcmq jantamadfacramenta,quoniainab iilis per tranlïtum ab ccclcfiamilitante (cuius funt iacramenia) iam feparatus cft, fed quan -tum ad ld in quo conimunicat cum eccltßa, hoc eß,quantum ad fufFragia gcncralia eccle^ hx,amp;quantumad ecclcßafticam fepulturam^ fct hocpatec de hxrctico, cuius haeiehs prima poft mortem fuamdeprchtnfaeft,puta in feri pcis (uis hic dcrchdis.

Verum cft. Nemo poteft excommunica-ripro crimine altcrius, fed ß unus parcicipac cumexcùmunicatoin crimine uci adtibus pro liibitis,poteft excommunicarijßccnim partiquot; cipando pcccac,amp;pro fuo peccato excommti nicatur.

In cenfuram excomunkationis non folü in' curriturpcrfentenciamiudicis, fed quandoiÿ ipfo Fado ex difpoßiionc iuris fcriptt.

Sententia cxcommunicationis laca abhOquot; mine quamuisiniufto jnuiiatenuscontemnen da eft.

Multarequirunturad iuftamexcommuni-cationem,fctlicct ut cxcommunicator habcac iurisdidioneminexcommanicandum nonliquot; garamuclimpeditam.

Sunt autcm certæ perfonj amp;nbsp;certi cafus ex-cepti,inquibusfinepeccacopotcftcommuniquot; cancuincxcôiaunicatisœaiore excommuni*

DÉ EXCOMMVNICAT. jotf cationc,uteß,ucilitas (piritifalis amp;nbsp;corpora* lis , ciconfulendo amp;pcttndo confiliumabco debitum amp;nbsp;rc petendo, uel etiam conueniendo cutn coram iudice. Item lex matrimontj etianx cxcufat. Item filt)familiàs,rcruiamp;ancillæru-ftici rerujcntis,amp; generaliter qui ante excom-municationcnafuerunt excommunicato aftri di,per excommunicationem à debito non ah foluuntur,

Excommtinicatio habet tria nomina. Vo-caturenim excomrauiücatio,anathema,amp; fe* paratio.

Excómunicatio triplex eft, Maior quç fepa* rata cömunione fidelium amp;pcrceptione facra mentoi ü. Secundaexcömunicatiodiciturmi nor,amp; feparat à perceptione facramentoruna amp;non a comunione fidelium.Tertiuindicitut cxcômunicatiominOrabhomine,quænonc5 trahitur à iure, fed infltg tur ab homine tantü, amp;nbsp;feparat à communione fidelium aliquot urn, amp;non facramentorum.

Debet uitari excommunicatus , ut ca * ueatur minor excommunicatio primo in crimine , fecundo in diuinis , üt lï intrat in Ecclefiam tempore diuinorum , debet eijci, ß non uoluent txire, dcbent Clerici ceirarc, donce exierit , prædicationi tarnen inter * eflepoteft. Et fimilitcr cekbrai’.s, Onon-duminceperitCanonem, quoinccpto,pro* cederc

DOCTRINA SCHOLAST, tedere debet ufqueadrumptioneminclufiue» amp;nbsp;poftea ceflare,ac cemmunionem ac comquot; plcndas inarmario auc loco fecreto complcre.

Excommunlcatio eft duplex : inaior amp;nbsp;miquot; nor. Maior faparac ä cœcu fidelium. Minor d pardcipatione facramencorum.

In quintuplici cafu prohibetur participatio cumexcommunicadsjVndeuerfus : Os,orare,ualejcommunio,menranegatur;

Participans cum excommunicatis uel in di'quot; ulnis,uel ex conteropcu contra præccptum ec ckli;,peccac mortahcer,in alrjs autem ueniali« ter.

Abfolutionefacerdotls remittunturpecca« ta in confcffione,etfi non credat abfoluendui, Abfolucionis caufa contritio eft, non tarn uerbumDei.

DE ABSOLVTIONEJ lo, Abfolutio fundata eft fuper contr/tioncm: ergo nemo debet abfolui, niß ftifFkienter fue-ritcontruus.

Sacerdos quando non ferfo abroluitjfedio-co,non ualec abfolutio, etß quis fe abfblucutn eficcredar*

Abfol u tio pro dignitate per fonarum uale t; ße abfolutio papçexcelientioreftabfolucione Cardinalisamp;c«

RemilTio culpçinnititur contrition! pecca-toris,officio amp;poteftatifacerdotis,

Sacræfcriptur3eamp; ufui Ecclefiæ repugnaf, Deum remirtendo cuJpam, rennitterc amp;nbsp;poequot; ram,item Deum noncommutare panami'n aliquam pccnam temporalem fatisfadoriam, per canones amp;nbsp;facerdotis jniundioncm,in par te utl toto dcclaratam.

Caiiiç gradç fnnt,amp;: gradus ad gratiam,me rit orium, congruum amp;nbsp;condignum.

Negandum efr, quembbet Sacerdotem, rullo praelato dempto, Cu o fubdito petenti, pofie remit tere, aut debere, poenas amp;nbsp;culpas, ita quód prxlatuspknarie nonabColuens à poe rapcccet,

Solus Papa in fex cafibusabfoluere poteft, fcilicer quando aJtquis inrjeit manum uiolen-taminCiericum uelreligiofum,dcillo,quiinquot; cendit ecc!c(iann,amp; eft denunciatus,de ino,qui frangit Ecclefiaro, Ói eft denunciatus, deillo, quiin diuinis fcientcicommunicatcxcommuquot; nicatis

DE EXCOM MVNICAT. toj tikads ncminah'teraP?p3,dc illo,qui falfifi-caT k dis apoRolicç Iitrras,amp; de ilio qui cxcont «ïiiinicatis in ctimine ccrr.municat-.

Confuetudodat uel aufert pcttfiartm ab* folucndijficut quando in aliquo epifcopatuc-normiacrimtna ad terrorcm Epifcoporefer-uantur.

Nullus poteftabfoluereab excommunica-tionlt;malorilataàiudice,nifiipfeuelciusfu-perior.

Cafus quinc}: funtjin quibiis cportet, quod fmplexfacerdosmittatabfolutndunnadfupe riorem, fcdic« t folemnis poenitcntijp,txcom-municatiorcreruara,irrfgulariras,incen.dium, amp;lt;onfuctudoinaliquocpifcopaiu.

Qiiædamreliquiçpeccati remanent poft ab Iblutionem, fcilicet difpolitio ad pcccatum rc atus,licet diminute.

Peccatumincafu rrferuato nonpoteft rc* mitti,nifiacceirerlt;tauthoritasrercruantis-

In remiflione pe ccati,dtus remittit culpatn# Et tarnen quia conuenitiuftjtiæ diumæpuni-* re peccatum, mutât pccnam æternain in tem--poralem.

Abfólutionis forma apud fcholafiicos bxC comunioreft. PaffioDomininoftri lefuChri fti,merita beatiffimæ uirginis Mariç,amp;: omnium fandorum,ünt tibi in remilTionem pecca» torum.

Poteftasabfoluendi fundata eftincharade-re facerdoralijunde amp;nbsp;fecerdos hçreticus,propter impreflum ilium charadcrem perpetuO durantcm,abfoluerealiospottftinnccellitate»

Duæ funt claues face rdotis. Altera clauis fcl entiæjper quam cognorcir,qiiis dignus fit ab- , folucione. Altera ejauispoteftatisfeuiurisdi-tffionis,qua profère fententiam»

Qutmadmodum folus facerdos habet pote ftatemincorpusChriftijilludcörecrandiinfa-cramcnto altaris, fic folus facerdos habet pote ftatem in fpirituak corpus Chrifti, hoc eft, in creden teSjabfoJuendi cos à fuis peccatis.

Gratialargc eft Dei donum naturæ rei fuper additum,ftue conféquatur natura generaliter, fiuthanc naturamfpecialiter,ut funt corporis fortitude, animi uigor, ingenij perfpicacitas, amp;nbsp;induftria, bona memoria, cognitio rcrum, etiamnaturaliter acquifita pulchritudo,elo«-quentia, aOFabilitas, etiam externarum rerun) pofteffionesamp;c.

Gratiaeft forma nobis à deo gratis datafine pneritis præcedentibus,gratum faciens habci) tem,amp;eius opus bonü reddens digna uitax^^ /erna, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

Gratia gr3tiirnfaciens,quani Habens amicus Dei conftituirurjamp; dignus uita æterna, Eftc-riim qua-damforma animæ a Deo infufa, qua animafotnnaliter reddiiur Deogrataamp;cha-ra, amp;nbsp;qua ordinatur ad uitam ættrnam pcflï— dendain,nifiobicem pofucrituelinipedimcn* tum.

In habentibus ufum rationis,non CufFicit mc ritumChrifti adrcmilTioncm peccatorum, fi* cutinnonhabentibus,quimtrito redempto-jrisacopiunticmiffionnr prccaforum,iSlt;.'non in proprio merito, (ednctcfTe cftetiamaddcte propriummeritum^fccundiim illud: Siuisad uitamingredi,feruamandata.

Quiagiatia gratisdaia (empcr præftôeft» igitur inexcufabilisefthomojfi gratiamgratS facientem non recipit.

Quamuislibtrumarbitriumnonpoteftefïi eet ent honiine gr atiam, tarnen pot» ft fe adgra tiaxT) Habilitare Si præpararc,ui habeat.

Quamuis homo nun^ firccrtus depeccat^ temilTione,tarnen propter hoc no oportet poé «ütenriam extcriorem eiïe perpetuam.

1' In articulo mortis quihbct facerdostantüi quoliber prccato abfoluere pote fr^aliâs non.

Excommunicatus non poteft abfolui :t pec* Caris,nih priiis pr æccdat ablolutio ab excom.* tnunicatiOne.

Quando homo facit totum quod poreft, amp;nbsp;totum quod in fr eft, t une eft ncceftuasad ha-bindam grariamamp;'c.

Caufaeftetftiiia principalis grafiæ eft Deus, difpolîtiua inlufficienter homo , lufticienter ChriftuSjinftrumentaliter facramenra.

V otum eft indifpcnf3bile,refpeftu circum.' flantiæperfonarumjdifpenfabile fitaucborita tePapæ.

Vota ÄmerenturremilTionem peccatorû, amp;nbsp;iußificarionem,amp;uitam aeternam.

Non fenr per ueriim e ß, quôd ad omneuotû requiratur poOibilitas, uoluntas fpontanea, amp;ccnfenfus.

Quanto âcaftioribusanimisproficiTciintur tiota,canto magis Deo placent, quare adulcf« centum uota præualent uotisfcniorum.

Vota funt pars cultus Del, amp;nbsp;merentur re« tniirionempcccatorum,dciuftificationcm.

Votum quodcuncf fiueprouifitadoneter-ræ fanâ:æ,Ronaæ,Compoftellæ, aliorumque locorum fancftorum, turn iduniorum,oratio-nunijoperumc^ elccflorum fub peccato co rcientiæpræflandum eft.

V Ota prædifta prö uifitatt'onc terræ làndg amp;c.præiudicantuotiscrgaproxlmum,coniu-gem, liberos, fcruosjdonoinos

Vota perigrinationum, iciuniorum, oratio num amp;c. longépræponderant openbus man* datorumDei.

In uocis quç deo uouentur,licet fummo pon tifici difpenfare, ctfi talc uotum Gt iuris diui« ni.

üicut iuramencumhabe- corn tes, ueritaté} iUJ.ci.,mamp;iuftiuair,it Ä:upturn.

Propric loqueiido eft iiotum de bono fupe« rero^arioniSjUt funt confiliaChnfti,amp; omnia bona operaadquæ non tencmur, ficuceftpe^ TCgrinatio,ieiunium Sic.

Votum eft conceptio nnelioris propofiti animt deliberatione firmata amp;:cæt. Hæc defi-nirio cftiioti tacki, quod fit Deo per interior rem locutioncm.

Votum religionistantumeftprçeminendç» quod omnia alia in ipCum commutari poflTint.

Opus facftumcumuotomagis meritoriun» eft quâmfîne uoto. Nam cum Deus accepter opus propter operantem, tanto magis accept tat op us,quanto eft ab homine ad feruitium fti urn ’ptciahus dcdicato,ftd cçteris paribus homo fpiritualius dedicator ad feruitium Dei per uorum,quam fine uoto.

Seruitium hom.nis religiofieftDeomagts acceptum,quimhominisloecularis, quia dar fotam arborem cumfrudu.

Votum eft reftificatio quaedampromi/Tio-ris fpontance,-juae debet fiert Deo, de his qute Deifh’nt.

â'dturuotùni ,qjafi Habens complete racio--* nem uari,nonauccm uocuin Habens alïquidne ceffitatis.

Expedicuouerc, qiiauotüfirmacuolunta-tem (n bono, nee ta nen hbertatero diminuir, nee cft ptrirulorum de fe, (cd ex culpa mucan' tisuoluntatem,fcd afTimilltbeatis.

Fraftio uon eflqujdaminfidclicads rpecics. Et ad HdtJitatem pertinet Teruare promiiTa.

Omneuotuin temporale FaAum infoeculo foluiturpcringreiru.ïi relijionis.,etiam uotü crucisinfubfidium terræ (anftae,q\iia üotuin rel gionis incliijit omnia alia uoca,rauone pet pcrui taris, obedientiæ,

Qiii uouit religioncjucl ire ad terra fantflam nonpoteftaliLÏpontrepro fcjCeciisantinalris, Si quisiiouendopriuscogitauit dereligione cemuniter, amp;nbsp;poft digit unâ, tenetur fimplici ter ad religionem,ideoli non poteft recipiin rt Jigioncm a fc elcAam, tenetur aliam quçrere»

Vir poteft uouere peregrinatione amp;nbsp;aiïumc re crucc in rubftdiü terrç fanftç,fine côfenftj ux oris,non autc c conuerl o, quia fatis probabilc cft,qj uxor debeat uelle eonrinere ad tempus, fubueniendo necelTitati generalis ecclefic. In fa uorem nfgotri,proquocruxdatnr,inftitururn cft,quod uir poilu line confenfu uxoris crueen»

Icciperc, ficut eciam poflït domino fuo tcrré^ no â quo frudum tenet, abfc^ uxoris confenru militate. Nectarnenomnino adimituruxori iusruura,quiapoteßuirumrcqui. Neceftfimi Ie de uxorc ad uirü,quia cum uir de beat regere iixorcm,amp;non r conucrro,magis debet ux* or fcqui uirum,quam c'conuerfo.

PoRuotumuirginitatis non poteft aliquis tonfentire matrimonio fine peccato,fiuc uo-tum fimplex,fiue folenne fit.

Qui contrahit matrimonium poft uotum fimplex,peccat mo rtaliter,quo confummaco tenctur reddere debitumuxori,fed non poteft debitum peterc,ecficoniunx moriatur,tene-tur continere.

Altcruter coniugum ante copulam carna-lem, poteft altero inuito uouere religionemgt; amp;potcfteâ ingredi, nonauctmpoft. Etpoft uotum profeftionis,poteft alter cotraherc ma trimonium cum alio,non autem prius.

Quando uterij coiugum ante copulam car-nalemuouet continenciam, maner uinculum coniugq ,quia neucerabrenunciat, non autem quando alter coniugumuouet tantum.

Profeffusin prçiudicium côiugis,côpellitur redire ad earn, nec tenetur inte rim déferre ton ruram,ncc habit ü religionis, turn propter uitu periü uxoris,turn propter feandaiû uitandum^ quià

Si uir expreffe confentiein uotum caftitatia fuae uxoris,non poteft uotum reuocare.

Eaquæcadunc fubuoto,obligant etfamex lege naturali,amp;ex lege diujna,ideonon pof-func difpenfari.

Inuotocontinenfiæ noneft difpenfandutn propter periculum mortis temporalis,quiabo num continentiæ etiam fine uoto eftmulto me Iius,quàm Talus corporis. Et per alia remedia proutderl poteft.

Et humanis traditionibus Deus coli poteft,-' Cultus internus,ait Thomas, pertinet ad uir tûtes thcologicas,extcrnus ad iuftitiam.

H jrnanæ traditiones, ritus ccclefiaftlci,8^ re liquæ übferuationcs atque ccrcmoni3e,pro di-üino cultu in toto orbe obfèruatEcclelia.

LatriaeftcultusToli dco debitus, quanqul ad ^andos abufiuè, hoceft, non proprièdcriuc tur. Tres Tunt Tpteies cultus Dei, latr.a, Juhagt; amp;iiyptrdulia.

* Dulia maior cft hypcidulia, (èruitus quidam reuercntialis,exhibicacreaturje rationeexcel-IcntiaceminentisSdlingilarifTimj.Ec dicicjr ab byper,quod eft rupcr,qaa(i exccJJcs dulia,q la liseft rcuertntia exhibicauirgini glortofe,uC ma.’crDèi, excellenscherubinói ftraphin, amp;ormcsangflicosfpiritus.

Adoratur amp;nbsp;Chriftus uchomo , quia tota perlona uerbi in hu nana natura ac diuina Cub-Îîftens.adoratur canq lam terminus,hoccft,ob icifium adorationis, no quia natura hamana eft terminus per fe.

DecultufanAispraeftandojamp;eorumimagi nibasatcpreliquqsjuide locum de inuocacio^ ne,adoratinnc amp;:c, fanftorum.

Lacria comprebendi'r quin:^, fcilicet fidem, rapientiam,reuerentiam, iäcriticium,amp;oraci' bnem.

' Dulia debeturcreaturacp'n quantum eft ima* oo Dei, Vnde dulia eft amor, qui dtbetur fan-«ftiSjidcirco de beata uirgine fciendü eft, q Jod in quantum ipfaeftptnona Ian (ft a, dtbetur el dulia, fed in quantum eft mater Dei,dtbetur lt;1 tiypcrdulia.

DE CVLTV DEI. «4 cüteftcaroChnftiiCrux Chriftiamp;c.Vnde fci'-cndum eft, quod hgno utræ crucis Chnfti, in quo pependiCjdcbccur hyperdulia, etiamfi noa fit figura tum, uc fignum crucifixi, quia inftru-mentumfuitnoftræ redemptionis.

Cultus diiimus triplex eft,feeundum tripli. cem ftatum,rcilicet,ueteris legis,legis nouæcç fecundum ftatum gloriæ.

Theologia fine philofophia nihil poteft. Vbi definit philofophus,ibi incipit theologus, Ariftotelis ethica optima eft theologif arnica. Sine Ariftotclenonfit theologus.

Theologus no logicuseft moftrofus hcreticus. Eft amp;nbsp;log/ca fidei, fuppoGtio mediata extra terminum numerum.

Malum eft et Ecclefi jc, fi Porphyrius non fij-iffet HOCUS theologes cum fuis uniucrfalibus.

Noneftimpium, ad expitcacionem facraru Iicerarumabdita,Ariftotekceu parente uti.

SpiricuiïanAus mißtancillas fuas, hoe eft,ra rionaIemphiIofophiam,Phyficen, amp;Ethicen, uc feruirenc ueræ explication! feripturæ faerç.

Paulus poccas telles adduxit,item altj CanÀf Patrcs:ergo non folum philofophiajed etiam poëtica facit ad explicationemfacrarumlite'' rarum.

Theologiauno modo idem ell,quodfides infufa. Alio modo includit theologia fidem ac quificam,amp;aliquos habitus adhxfiuos euiden teSjtam propontionum,quàm conclufionum.

Theologiamyfticadd fpeculatlua dilteruntî fpeculatiua eft in poten tia cfFedi ua,cuius obic Âuraefiuerum :myfiica reponiturinpotêtia atfediua, cui pro ooiedo bonum aiïignamus.

In hoc conueniunt theologiamyfticaSi fpc-culatiua, quiautrac^ eflinfuperiori parteani-mæ, de non in folo fenru,ucl imaginatione, neC in ratione fola.

VerbaApoftolorumdi Prophetarum non pofTuntintelligi line alTedufeu mente feripto tuminterpretantium ea.

DifFerunt qucö; theologia,amp; theurgia. The oiogia ar Aatur ad ue tus T eftamentum: Theur giaadnouum,

Theologia eft fcientia acquifîtaper ftudiX} amp;Iaborem5amp;p(t nnotum intelIeAus.

TheoIogiaeftfcicntiaargumentatiua.Etma Ximèproprium eiuseft arguere ex autoritate facræ fcripturæ,proprièamp;txneceffitatc:alio rum ucrô fanAorum probabiliter,philofopho rum autem quafï extraneè,r ationibus uero na-turalisrationisadaliquammanifeftationem.

, Paupertas Eiiâgelica eft opus fupcrerogan-Uum. PromiiTionespaDpcrtati Euangelicæ fa lt;ftæ,fequur)tur earn ex operc opera to.

K eJigiones funt uitc côfi lior ü ultra prçcepta* ReJigiones funt flatus perfcÆonis.

Conrcntaneumcft,amp;fcr)pturç,amp;patiibHS, inflitnerc genus uiræadmendicandum.

Vita fpiritualisamp;: pcrflt;lt;fla,nontamin altfs rebus confiflir, quam in obferuatione feriarîîgt; rifuum,ieiuniorum,ueftitusamp;c.

Vitamonafticamereturcoratn dcoioflitl-am,amp;uitamæternam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Viramonaftitaideo fiarus peiftftion/s efï, qu^a in illonô folim religioft feruant præctpta Del,fed etiamconfiliaEuangclica.

Vitamonaftica uerceft ftatus perffÄionis, quiamererur remiiïionempcccatorumJuftl-tiam Coram deo, quia eft pei ft Aio Cbriftiana, quia feruat conf ilia amp;' pracej; ta, quia habet o-pcra fupcrerogarionis.

Opera inmonachatu,non tantum funt cultus Dei iuftificanres, fed funr peifecffiores cultus,hocefr magismercnresremifiionem pec-catorum,amp;: luftificanont m,quam alia uitæ ge nera.

Monafticauiia,débita obferuarionecufto-dit3,quampergr3tiamDti,quillbct monafticl cufiodire poflunt,meretur uitatn arernam, ÄquidtrnmultoauiftiortmCbrifluseis prernj fic^qtii reliquerint domum,aut frattes, autfo-toresamp;c.

Modefre loquunrur de monaftica-, qui ficlo-quuniuitMor.afticauita non eftpeiftdio,fed eft flatus acquirendæperfcâionis.

Abdicatio prcpnetans omnium rerum prO * pter deunn,mcritoria amp;nbsp;fanóta uia eft ad pcrfcf cftjonem.

Fit mentio Nazarcorum uouentium in fcri ptura:crgouoramonafticafuntiuris diuini.

RecbabitaeJcrem.jjr. nee pofTeffiones habe- , Eant,neebibebantuinumxrgo monafticauita • tÜ iuiis diuini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Vota monaftica, obfcruationts ciborum, Ie(Sionum,cantuum,ueftituSiCaIceorum,cin-gulorum,cultus liint utiles co ram Deoadiufti tiam amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Euangtliumpræcipitamp; confulit diPcedere à faculratibus,amp; res in commune conferre.

Sialiquisingrediturrcligiontmpriuatâqua , Itmcunc};,tampofle(rionatoium,quâmmeiidi cantlum,redditur aptior amp;nbsp;babilior adobferua tionemmandatorumDci.

Soli in fiat U perfeflionis Tunt,qui mûdo ab* dicant uitam,amp;ingrediuntu.rmonafiena.

Ordoprædicatorum eftordo apoftolicus, in cuiusped:ore,tradentc S.Rom.cccl.ut plu-rimum reiîdet autozitas tutandæ fidei catbob-^cx amp;c,

DEPAVPERT. EVANG. «y (iRic in hi s tribus confilij s, in confîlio pauperta tis, quæ eft abdicatio proprietatis, in confilit, obcdicntiæjamp;inconfiliocaftitatis.Hæccôfilia fuos obfetuatores elongant à malo, nô folmn quantum ad culpam,fed ctiâ quantum adcau-fam amp;c,

Deus cum accepter opus propter opérante, tanto magis accepter opus ab hominc ad fcrui tium fuum fpecialius dedicatojficferuitiumrc ligiofi magisacceptât Deus,quàmferuitiü hominis fccularis, quia dattotam arborcm cum fruduamp;c.

Paupertas confert feptem bona : pcccatorS recognitionem,uirtutum côlcruationem,cor ... disquictcm,defidcrij implerionem,fpirituali-. um bonorum dulccdincm,met itorum exulta-tionem,amp; coclcftem haereditatem.

Perfeftioeft quintuplex, feu quinque funC genera perfeAionis, Prima perfedio fuffi-cienriæ eft, quæ confifiit in adimpletione man-darorum. Sccunda eft perfeftio religionis, quæconlîftit inobferuantiaconfiliorum- Ter tia eft perfedio prælationis,quæ conliftitin re ligionefubditorum. Quartaeftperfedio opc racionis, quæ confiftit in oftenfionc cxcmplo-rum. Quintacftperfediotranquilliratis,qug ■confiftitinconfummationcrerumdtlFicilitnj^

Status prælatorum perfcAior eft, quàm aîi orum,quoniam quilibet talis eft inRatu bietaf chico«

Religio eft,qua fe anima uniDeo,undc fc peC catofubreparat,recôciliationeligat,ueleftftu dium fapientiæ,ucl eft ftatus,per quem uni fo« üDeoreligamusanimasnoftras adculcum di vinum animo feruiendi.

Rtligiofus nô folû dicitur,qui profitcrur rc* gulamaliquam,fedomnisquiaiicuiprælatofe cundum ecckfix ordinarionem fe fubdiderüc« imôeademrationejquicûqîftatû aliqucàChri fto aucab Ecclefia approbatüpropter deü fuf-cipiunr. Reguta rclîgioforumcftjUiuercinO'' 'bedientia,caftirate,amp;paupertate.

Summa religionis régula in hoc depender, Utprælaticuftüdiancfuosfubdicos,fubditipr{ Iatisbcnignèoblt;diant,deuotifintftnes,iuuc^ ticslaborioß,fithonefta8 inhabicu^nediocri-tas in uilt;ftu,iint aftjiduôinclauftro,amp;adiniU‘* riam quoque rari^on fint ciuiles, fed clauftra-* les amp;Ct

Eft modus raendicandifupererogatiuusiufti Ciae,fcilicct cum quis mendicatpro Cbrifioue* nerâdo amp;nbsp;^ximo ^dtficâdo, per nnirationc, â£ cultus exhibitionem,per imirarionc, quantum adcontcmptum fui,amp;uilifîcacionem.

Laudabtlis r ft illa mendicatio uoluntaria^ qua fc quis cxponit j ut rcdcmptori fuo Cbri-fto

DE PAVPER. EVANGEL' âi» fio conformet,amp; cultui diufno mente Jiben'o-» re.auteuangehzationiuaceGdepofltafeculifo ljcitudine,amp; proximumedificet atcfprouoce» ad pictatem. Ex bis autem patet, quæmen-dicatio laudabilis, licita, Si mericoria quoque fit Sec.

Qui ingrediturreiigionem.moriturrcculo, amp;nbsp;uiuit Deo. Non tarnen poteft inreJJigi mor tuus huic feculoante profeffïonem,fed poft.

• Paupertas fpiritusincludit duo; Abdication nemrerum temporaliumjamp;contritionem Tu« perbiæ.

Religio eft in uoluntate, »deo ordinat a Au» aliarum potrntiarum ad dei reuerentiam.

Religio habet duos aAuSjCcilket elicitos,ut racrificarc,adorare,amp;huiulmodi, amp;nbsp;impera-tos,rcilicet aAus aliarum uirtutum.

Religio eft ftaruspcenitentiae,excrcitiumdj fcholaperfeAionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Status rcligionis præfertur eleemofynis Si uirginitati (ccularium, quiauiuentes m mona-fte» qs, ad hoc, quôd inhçreani deo, pofiponüc propriâ uoiûtacur.jSi oiinua, quçpoffunt ha.»

bercjCed uirgincs ad hoe poftponunt iienerta I cupiditarcs amp;uoluprates, amp;nbsp;ideo uirginif as ft' cuiarisnontft iïm pheiter maxima uirtutum.

Statos religionis poteft conlïdfrari trjplicfgt; ler,falicef,utex«rcitiumfendendi adpcrfedï onem chariratis,ntquietans,amp;holocauftum.

Status religionis eft fecunor ftatu prælato-rum, quia ignorartianon imputatur religiofi» lîcurprælatis.

InprimitiuaEccIefia omnium Chn'Qiano-' rumerat perftAiffimus perfedionis ftatusy ad cuiusuitæ exemplar omnes rcligionesin-ftitutæfL'crunt.

Habere aJiquid proprium,répugnât perfe'* dioni religionis, non autem habere aliquidin communi.

In ingreflu religionis accipitur tanta gratiaj quâta in bapr jfmo, amp;nbsp;remittitur omnis poena, fèd hoe non eft,qoiatalis exfca fatisfadione abioiuarurjfed quiaeo ipfo, quóduoliitatetn fuam etiam in ftruitutem re digit propter deû, plenariciam pro omni peecatofatisEecit, qua chariorem habet omnibus rebus mundi,de qui bus tanrum poteft dare, quantum fi cleemofy-nis omnia pee cara fua redimeret,ctiam quantum ad pctnam.

DE PAVPER. EVANG. 1,5 tur ad ingrtffum rcligiois fecundù fc, nec quo aduires, kdquoad impedimenta uci modos rcligionis, per dodrinammaiorum amp;c.

Habens uocumuel iuramentum minorisre ligionis,ricè inducitur ad maiorcm, no aucetn c conuerfo,nilidifpenfecurgt;

Inducens alios ad rcligioncm.non modo no peccacjfcd ctiam meretur magnum premium, modo id facial abft^ uiolccia,limoniaj amp;men* dacio.

Puer ante puberbatem poteft recipi in rcligi one,de confenruparentum, fed póR ctiam inui tis parentibus.

Peccatoresfunt maxime attrahendi ad rcli-gionem,ut pro peccatis prætericis poenitenti» am agant,amp; futura caueant.

Religio folitariorumeRpcrfcdior,quàmfo Cialis, (ed cR pcriculoRtTima imperfedis,

Homo tunceR perfedus,quàdo eR paratus ad omne bonumncceffarium amp;fupererogati-onis.

Monachus comedens carnes contra præce •-ptumpr$lati,ucl excontemptu rcgulse fui or* dinisjpeccat mortaiitcr,

Martyriumeftadus pcrfedionis.non quU deinfecundum fc, fed fecundum fuam caufanS) quæ charitas eft perfcdionis uincuium.

Martyrium pro dignitate etgrauitace,diuer fa habet præmia,amp; coronas diucrfas.

Tria requiruntur ad perfedum martyriûî Poena mortis, ficut in Laurentio amp;nbsp;Scephano: patiendi uoluntas,amp;fic innocentes proprie no dicuntur martyrcs;amp; caufa.

Prima aureola debetur martyribus, quia ex cellencilTimum opus eft perpeffio mortis.

Martyrium eft maxime adus perfedionis, non quidem fecundum fe, fedutimperaturâ fharitatc,amp;uteam oftendit.

Meritorummagaa eft diuerfitas, amp;habent inter fe mérita magnam prçrogatiuain,amp; dif« paria præmiainuitaætcrnar

Optime meriti funt de EccleGa,qui merituta congrui â£ côdigni inuenerunt ad gratiam oblt; tinendam,

Meritum côgruûîamp;condignum, media funfe amp;fcalæ,quibus tranfttur ad gratiam.

Opera noftra meritoria funt, nonfolum hx rumautillarumrerum/ed etiamiuftici9e,uit( æternæ Sic, tAeriti noftra honorem amp;nbsp;mericum ChriiU commendantat.^eleuant.

Homo poft habitüillum. Ce iprimam grati-am,quâmeruit nobis Chriftus,uc (acilius férue muspræceptaDcbde condignomeretur.

Si per mifcricordiâ faluandi fumus, nihil in-tcrcftiiiterhos,quibus cûntingit falus, et qui* bus nô côtingitugitur neceiTitas poftulat,me* ritü condigni quf rere,fiquidem neceffe eft,dil» crimen efte inter faluandos amp;nbsp;damnandos.

fedetiam amplius facere. Et quia monachi atri phïis faciuntjuperfiintds mérita. Et quoniä liberalitas eft,largiri alfjs, de co quod fupercft, licet donareilla mérita alijs.Magnum eft buius donationis facramentum.

Induere mortuis cucullumjignum feu tcftl» monium cft,applicara efle aliéna mérita.

Vnuspoteft altcrimcrcri bonam inclinati onem ad primam gratiamjfèd non primam gra liam perle.

Quando facimus, quod in nobis eft, mere.' tuur formaliter primam gratiam de congruo.

Opera fandorum mcritoriafunt uitæxter næjiuxtailludMatthei cäp.j.Beaticftis,quum homines maledixerint uobis amp;c.Gâudete et ex ultate. Ecce enim,merccs ueftra copioia eft in cœlis ôic,

Deus iuftus iudex, nullum bonum irrcma gt;nbsp;neratum relinquit,nec malum impunitum; ergo Deus rémunérât propter mérita.

InhabentibusufumrationisnecelTc eft etiâ addercmeritumpropriumjfccundumillud: Si Vis ad uicam ingredijferua tnâdata«Eï ûcut prit dentia

Meritum non cômcnfuratur labori, fedper fedioni charitatis amp;nbsp;incenfioni aclus.

luftificatus per pcenitentiam poceft mererj augmentunn gloriç per bona opéra quæ fecitgt; dum erat in peccato.

Nemopoteft alteri mereri primamgrati-àm, fed merico congrui poteft quis alteri mc*-rerù

Sutficiens eft habiliatio ad gratiam,fi homp facit quod in fe eft« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Omnc mentum uel demeritum acquiritur in hac uita. Item non bonum faccre^fcd bene facercjlaudabile eft,nonenimuerbis,fedaduer bjjsmeremur.

Ex parte hominis tria in merito eius at ten-duntur,fubietftum,boceftjanima,liberumar-bi[aä,amp;intentfolîue funs. utbus rcfpon-*

dent tria ex parte Dei, »ratia, uirtus, Si chari-» cas. Gratiarcdditurrubici^lum Deogratutn, tiirtus habilitât liberum arbf crium,charitas in tcntioncm dirigit ad finem dcbitum«

Meritum confiftit penes liberum arbitriuna occafionaliter,fed non fuHFicit ad mericum.

Totauismerendi uitamæternam, conliitie in charita[e,non tarnen totus elîed;us,quia me rendi effeAus conßßicectam penes magnitudi nemoperis.

De praemio fubilantiali meretur homo can cum uno opere,quantum pcrmillemanentera dicecadem,amp; noncrefcence.

Meritumeft operatioaliqua liberca uolun« cate elicica ad praemtj retribucionem illi uel allt; ceri accepta.

Meritumnoftrum totum conftftitiniuftitia amp;opcrationc fecundum iuftitiam,amp;pcr con» fequensinoperatione fecundum uirtutemcr» ga Deum 3i proximum.

Anima inFormata gratia per adum à uolun cate limul amp;nbsp;gratia elicit um,de condigno me» recur æternæ beaticudinis præmium.

DilTicuItas operis mukum facie admericum, ÎBiintantuai,uttioiuo qui eft multominoris clia**

DEMERITO. »î» charitatis,quàm angelus,poffit meren, ut per Ucniatadrubliinicatemangelicam.

Timor pœnæ æternæ eft meritorius per fc, ut eftinuoluntate , peraccidens autcoiut eft paffio.

Gratia eft principium merendi remotü,Charitas uerd eftprincipium merendi proximum,

Exiftens in gratia,meretur ex condigno uif tarn {ternam ratione gratiæ,fcd tantum ex co gruo rationeliberiarbitrrj.

Quanto eft inagis arduum opus,tanto eft ma gis mericorium racione bonitacis,non quidem ratione difFicuItatis, niß per accidens maioris conatus amp;nbsp;attentionis.

Meritum martyris etiam minimi eft maius fecundum genus operis, merico cuiuCcuntj co feHoriSjnonautemelTtntialiter.

Mentum eft çquale præmium uitæ çternæ, (qualicate quancitacisgt;imàæqualitatepropor tionis.

Quantitasmen’ti poteftattendi exdiiobuj, ex dilficultate amp;nbsp;bonitate operis,amp; ex uolun» tateamp;charicate operantis.

Labor maior efi magis meritorius,quàmla bor minor, triplfciter;ratione maioris charita* tisjtationc nobilioris operis, amp;nbsp;rationc magis difficilis operis.

AAus intenßor paruæ charitatiseft magis merit orius pr^mij accidentalis, quàm adus re rniiïusmagnæcbaritatis.

Prçmfum accidentale dicitur ad quod dite-ôc mérita non ordinantur, fed fuperadditur ex liberalitate retribuentis.

Homo ex folo libero arbitrio merèri po-teit, Etiamilliquifuntinpurgatoriomerëturi Patres ueteris teftamenti meruerunt fibi in-rroirumparadifi, quo adpcrfonam,nonquo adnaturam.

Poft mortem poteft qui« mereri prœmiun» accidentale,amp;rcmiflîoncculpçuetiiaîis,quam diu eft aliquo modo uiat or in purgatorio,non autem præmfumclTcntiale.

Meritum eft boni operis eiFicacia, ad obti-ncndumid,quodnonhabetur,ueiadhabend3 iuftius, quod habetur, unde per meritura non debito fit debitum,amp; ipfum debitum fit magi? debitum, fie rex dat equum, quemmiies non-dum meruit,fedufuequimereturcundem e-quum iam datum.

Meritum congru!, eft per quod difponitur fubiedumjur polTit reciperc gratiam fccundü rationcdiuinçiuftitijjiftuduocatur difpofitio materiç,quandoquis facit quodinfceft.

Doftrina Diui'Thomæconfirmaraeft,quia Chriftusad Thomam perimaginem crucifix! miraculo fc dixit ; Bene fcripfifti de me Thoma, Quam ergo mercedcaccipies pro labore tuo •; Qui refpondit: Domine, Nifi teiplum. Huius admirandae confirmationis teßis eftomnis d-vitas Parthen opea, quæpræf atam imaginera fummoueneratur Audio.

Eiufdem dotftrina approbata quocf eft â bea tifTima Virgine Maria, eidem apparente amp;nbsp;di-centc,dolt;S rinam Thomae filio fuo efle accep-tam. Teftante hac fidanarratione geftorum S. Thomæ.

Item D.Thomaedoftrinaapprobata eft à fanftis apoftolis Petro amp;nbsp;Paulo, eidem appa-reniibus acplurimareuelantibus.

Dogma Diui Thomæ fempcr tutilTimum in uenitur, nunqp enim déclinât â fententia quatu or dodorum ecclefiæ.

lt;ens,amp;paripateticus ubi(^ inucnitür» Albertus Magnus omnia fiu« bumanitatis, ßuc diuinitatis didicit.

loannes Scotus acutus,uerfätiliingenio prg ditus,ingenuédifpurans,patrumachberalium artium fiudia uencratur.

-s. Durandus ardens,cordatus,profundus,qui aut propria honeftc tut arur,auc comiter dentes doAorcs réconciliât.

Petrus de palude,maturus legum memoria, dilucidus peripatetica difciplina , diitindus Tbomifiica erudit(One,noua molitur kribere tenrtpera(us,fuauis,amp;placiduscomprobatur«( loannes Capreoli Tholofanus^in quo intel* ledus 1 homifticæ Tapientiæ rtfidct,(erurus fit tis fupcrq;tft,arrplus,folErs, acutusamp;grauis, ä rede fentientibus iudicatur.

Î bornas Caietanus uiuacis ingenrjjcatholi-eus femper amp;nbsp;perfpif ax, nubiiononnunquan* fchbendi genere fpcdatus,neq; barbar us,neef angelici dodoris interpres habetur.

Syluefter non ambiguus fparia colligit, la.» boriofus, fidelis, partttur unita, difloluit no« do8,feccrnitabd:ca«

fiae«	»97 b
Excommunicatio,	iof a
Abfoluno,reini(nopeccatorum,0^
gratia*	200 0
Votum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.	jtio b
Cultus dei,fan(lorum,ô^homï-
num*	2i\| a
Theologia ÔC Philofophia. ,	2t4 a
Paupertas Euangelica,religio,amp;
ftatus perfc Aorus.	a
Martyrium*	219 b
Mentum*	220 a
Scliolaftica dodrina*	22J b