-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

K

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are. In order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

, '' ■ •-lt; --’■

.'- 3 .'-n». , .

1 . ■''-,!?*■

• !;t.3.^(v-.-•^f-. ,ƒ

-gt;'^3 - ■

f -ij xf ^vA.*^'

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- y

: 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Historia Ecclefiascic»

Folio n“. 250.

I igmiyaaa haepj mmae lt;pôidwn ttmi^rtônpc etjîriiâilf tPcPmcW’ ftic âb (niriyaiHwir tffe^wf^ca nbUm mwirarlt;^n* we^ui tîi

■* *« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■: nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ■ nbsp;nbsp;nbsp;■ V ■«

CO damp;jwiuMv vli^aoTa (^ljablui er ca bi^ttnêr ptnbiia 10» utfrii aqttai^melhcflbt^auitl^

’\v wc0w^i;nin*'4tt*flt|Winî)’«r il/ïipià*niigt;iaiir putamt^ Âlr wmei-ft^SuT(liÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^Mflriïrö

■iiÄlbc» c^iùr lfat- « P tne^tot^ eär-lt;)üSgt; j lt;$fC4t~««*(ie-^ lt;t*igt;lt;lt;zgt; iett-^teilla dpuö^n^quot;^ j I t^a bä ee|)urar4'7(b^«tcât^tp''lt;!rlt;ire^ep

tlCTtlO W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ds'

flîÎMttpC UltTT »pOSCtiljt * Itrinnnià avi^urce a^fut: «o cvUm tier na

Oiftnïf {ïp n

. i/moilïo wflnÓT «I

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏlWv’

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttrtjSne frii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘T'

attrwfettOtffmasïS^fcf'aSi^^a'^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Itc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p»(

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(be mngt;'S^2*lt;(^

)^iu.elt;s^tltfaamrftaaitiAe(ib'C^'^ lt;Mamp;~t^e(ßb»r^Miei»ca*’«igt;? crc»r«ll’lt;tittlt;)iltw-(h«amp;)ÏZt}^ft’ V

uMMÛIàî md^ (J Mripw m UnT terc»C(?-lt;^mpcBw»wt»lt;Ï^W’ üdt^ «ïtf» M( fllt;iMa«?4«ïrci^rMr

I '^cj*-lt;p.t»clTH4 tunui ffwiïf^uaafffte^i^etil^ ‘f fpl^ct^^f^0'^^Soi^()a(‘e^e^ÿfatil^‘^ÿ’^

' tbr’ Ijcc-n^A f’ 4if^-cO/4 ^itca i1ptgt;^ille4 tUe t a^otelhc ctlSw^ev amp;gt;nbsp;^nal^ ^(U-•i»u!ÓM^lt;) flri^'J’ n/Hrar-tucJwct toilwn-rn^Vita t

fi'«quot; ««C*gt;rc ^ittibf mclMgt;i-

S^l^imtCÏHroP-1 ««hof CoF wKÔÏÎt VMC1 «d'ltr ' nbsp;nbsp;'

V ^ï**”’^**^r

-^3 ,'^«c9?-'tc Ijxr nbsp;nbsp;nbsp;lt;f »pilo «3

■'

5- ■

? ■’ lt;nbsp;;amp;5

J 4|?i®TOcl,efi»}Mlt;îgt;M«fer^wot»^t»K^9«pr«»5»»tî (^nrlÆi wé iUi7 lt;{111 mcJgt;»frf^‘f ifltr^fiubf uiobi ^eitorc^cCtMl^f flup 1 qqiîo^'^^*J rot^tl tiJ ilH' iJbA-i^îîttOH-r.X ■'iwwpnT if/»'’ tKrij/x^/ßW“ f îîX ' f^-’V .ua’l/tt

Y i«tgt; ■ip lï’PJ»''’ /.*! «êif 4 »xJ'quot;(l«Tlt;n,ite'ft«(7in«'lt;

- . ,ï

\ 'f-' '. .V

Vi'zpnir imj me cf cd^batVo?

il^,;|(Fiî42dî2î Üàir timii OIICP« Æc .


^•lt;i i .

, fï' '■'- ''V' *j

■tr r

iç5W^‘*a tticïnor^ uMïWvOicöie

ljbj(ârtKcbin^^pno Wlhçi^^

■■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 'if '

VC ttt natiipp4P|n^M^t6dœa ;i tio CT)lata*iitfi‘OpflttA)Pftquot;dlift|»

:(WMÄ e^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K^’ertw^ftrÄ r^ er

I V4»»lt; (tîplîîr (pcirtWJeÄf b»âj/y «e îBcfl(b|»pi3(*trr((Ao^'l»f‘‘t

A-A^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XK...J

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t’wpem'fix

«4 lt;tr twOtetH^ ev4’

t Itei»* *«rf {tet-tuo 2gt;^igt;t^lt;p.tt2d?«(tgt;ii , 5.

■fl.tffc' ^4lt;pigt;it» -wr aS trt »»j»lt;»’lt;^ wr-ÿ^îr «♦rar’w^i* Ölt;5“1

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çvttTw'

do» tuamp;ic2tre tuSf^ahf^


.1

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

CATALOG VS TE' ftium ueritacis^qui antenoftram ætatem Pontifici Romano, eiüsque erroribus reclamarunt: iam denuo longè quam quot;nbsp;antea,amp;: emendatiof amp;nbsp;au-ftior editus.

H 11^1

Opus uaria return, hocpræfertim tempore fcitu dignifsimarum, cogm'-donerefertum,ac lecflu cumpiimis utile atqj neceflarium: in quo,pratter alia,multi utiles libelli,multat etiâhiftoriæ proferuntur,qua-rum pleræcp nufquam alibi extant.

cz/PFENDI CI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad calcemadie^io, inßrta e^l V'era T)emon-^

ßratio, ^wd eleElto Pr^ßliim nbsp;nbsp;Epißopomm non ad Ecclefia^icos

folam,ßdad Laicoi, ut uocant, pertineat : qaodcp hi, hoc tare EleElionü iam inde uf^ à Chri^ii temporihi4gt;s ad zAnnos 1500 ßnt uß.

Cum Præfatîone H A Th I AE flACIÏ Illyrîci, qua Operis huius amp;nbsp;ratio amp;ufus exponitur.

R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aceeßit CP RcriMM dtq^ uerborum toto opere memorabiliMn

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiofui INDEX,

h*

r

H;


3. R E Q.19. ROM. n.



-ocr page 12-

-ocr page 13-

li^MPLISS I Adi s ET ^•pyTfE’HT/SSIMlS

Klr^^IS, nbsp;c 0 N s r L ! B P's, SEN^TKI^ et R^EHQ^^E DEt

EcclefiteAnclyu urbis Lubecenßs,perpetuamflncera aeritatu T)Qmini conferuationem optât îAdath. Fl Illyricu^.

Ræclaré définit Ariftoteles ciuitatcm, quôd fit cœtus fiomi num,ex diuerfis uitæ gencribus coUe(fiorû,fibimct fufficiens ad comodèbeateqj uiuendum. Cui definiboni ôé communis fermo hominum cofentit, qui fubindeintegrafti iuftgcpmagnitudinis ciintatê defcribcntes dicereiblent,Om niaibi,quæ homini nccefiaria fint,rcperiri haberi^ pofle,

Ac lànè ilia dcfinitio SClaus etiâ ciuitatibus Germaniæ,quæ Liberæ uocan* tur amp;firnt,meritó attribut debet. Nam ibi plcruncp tanta eft reru ôdartificum ttarietas ac copia,c5fluentibus undicp eô induftrîjs hominibüs,pacis,iufticiæ, ac libertatis ftudio,tanquam bene conftituta Politia: tantû etiam ftudium gu^ bematorum in conquirendis neceflarrjs t'oti cœtu, rebus ac hominibüs, ut uel inmediocriciuitate reperias,.quæfæpc in integro Principatu confequi ne* ^neas. Qjræ fané longe præclarifsimaLiberarum ciuitatum laus ac decus eft.

V crum Ariftoteles amp;nbsp;alij (ut S criptura lo qiritur) terreni homines,ficut cor* poream aut temporariam quandambeatitudinem fibi propofitam habent: ita etiam carnalialblùmbona,organaac comoda,adeumfinemconfequendum gt;n conftituenda fiia ilia ciuïtate aut p olitia conquirunt.

At c H RI s TV S nofter Rex, uerorû acfuturorumbonoiiîEcclefiæ aut ci* ùitati fuæ Hierulàlem unicus author, ficut Ipiritualem fœh'eitatem beatitudi* nem ue fuis proponitjacquirit amp;nbsp;parat: ita etiam fpiritualia organa,media, ad* minicula amp;miniftros eidem præparat,cœlituscp largitur. Qiiare t. Cor.iz. SC in fequentibus capitibus,ac Ephef quarto,uarij miniftri,ac ueluti artifices,eo* rum^ opera recenfentur,quos Chriftiis fedens,ac potenter regnans,ad dexte ram patris,benignilsimè donatEccleiîaèfijaÈ,in eius ædificàtionem: quælpïri* tualis conftnnftio ac éxædificatio præclàrifsimè ibidem depingitur.

V erè fané dici poftet, Ch riftum hoc quoŒ tempore inftaurati EuSgeltf ual* deuarios miniftros,dönaac opera ad pcrfeclam abfolutam^ exædificationê iftius fpiritu-alis ciuitatis,iuis fubditis largitum efte. Inter quæ rriihi ilia tria po* tiisimùm adhuc deefte dudum uifa funt: Nempe fuccinôla qùaedam facrarû li* terarum expofitio, aut (utuulgô uocant) gloffà,qug non abducerètluaproli* xitatciédorem à facris litcris(quod plerique Commentary nuncuïty habent, dumnüiquam non Locos comunèsmoleftarepetitioneinculcant, autetiam in aliqüas fibiblandientes cogitationes euagantur) fedadeas tanq^m^ago* gus quidam adduceret. eauerô deberet conftare primùm indicationefummæ aut feopi totius feripti ac partium : déinde,diftributionepartium maiorum ac minorum: poftremô,SC fin^ularum obfcurarû fententiarum, phrafium ac uer-borum breui expofitiorie. Secundô,feparata ÔCplena aliquaHebrææ linguae ac præfertim phrafium SC uocum,qupfiios idiotifinos etiam in alias liriguas alt; uerfioncs tranfiiehunt, illuftratio, eruditis regulis comprehenfa. Poftremô accurata ac plena hiftorià,quæ omniû temporum iride à Chrifto riato forman Ecclcfiæ SCreligionis plenè perfeefteœ euoluéret âc illuftraret : ne quis nobi fub prætextu ignotse antiquitatis,uelPapatum, uelalios errores SC abùfus ob trudere poftèt.

ic Z Hifci

i

-ocr page 14-

EP I s T O LA

Hifcc ego curis longoiam temporefum follicitatus grauatus, fæpecR à Deo ardennbus gernitibus,notis ac preobus optain, ut uel ah'quod fairem no rum bcncficiorum per mejfi non prorfus,confcrre fuæ Ecclefiæ,at faltem pro* mouereuelit.Qiiod qui'dem ille fupra omnem meam fpem, ac pene etiam uo* tum,inHiftoriaEcclcfiæpreftare cœpit; in quo illud quoq? plane mirabile ma mfeftum^ diuini confihj acpræfcnnænidicium eft, quod licet ego primus cogitauerim deco tarn præclaro conatUjôf eins idcam dclineaucrim : tamêilîe poifea alios in id Opus fuo ipiritu excitauit SCucluti in uineiïmeü'emùe fuam immifit,qui omniarcÆus acplcniuscogitaueringconftitueringSCnunccum maxima eiufdem cœleftis patris benedidh'onein eadem uerfentur: ut dubiuni non fit, hoc opus fclidter ad Hncm peruentunim fi modo ncccflarrjs fiimpti* bus non deftituetur.

Pertinet porro ad iftam Hiftoriam etiam ilia, uel fummis uiris maxime ne* ceHariapars, ut oftendatur femperfuilîé, etiam régnante potenter in ipfo Del templo Antichriftojfeptem piorum millia,qui gcnuaBaali ifti,aut abominan* dæ potius dcfolationi,nonincuruarunt.De quo etiam ipfemetHclias fuo tem pore anxius dubitabatjCruciabaturc^.

Hane igitur partem,conquifitis undiep cxbibliothecis raris hiftorijs, amp;ua* rijs fcriptis adionibusep ingenti laborc,maximo fumptu, ncc parua tempons iadura, deniep etiam fubeundo grauifsima pcricula, collcgeram, edideramcp ante complures annos : fed nunc multo au(diorem,cmendatiorem^ euulgo, Qiiod Opus comendarem Chriftiano ledlon, fi uel indigerct comendatione, uel me etiam facere earn deceret. Illud igitur folum dico,multas grauifsimas ac utilifsimas hiftorias,amp; etiam integra fcripta hicinferta eflc,quç nufquam alio* qui in imprefsis libris reperiantur,ncc facile aliunde quam exhoc iplb fcripto repcriri queant.

Vt uero hoc Opus ac comodum pionim fan's benigne felicicp conatu diui* nitus Ecclefiæ præftatur : ita,ut SCinillis alqs duobus aliquid cum fratrib. meis promoucre cmcerecp polsim, omnes boni pijep Deum ardenter orabunt.Bo* na enim ibi quoep fpes me fouet ac confolatur,!! modo pionim precibUs apud Deum,ex quo fonte omniabona profluunt,iuuabimur.

V erùm quemadmodum præclarè dicitur, non minorem efle uirtutê, quant quprere,parta tucrirideo nefcio quomodo prpeipue cruciant amp;nbsp;occupantme, aJios^ finceros ac fidei Chriftido(florcs,iftae uariæ corruptclæ, enores, pefsi* mi quorundam conatus,fcandala 0^ damna Ecclefiæ, quæ to tam inftauratatn religionem ac Ecclefias uno impetu euertcre conantur: quibusep omni ftudio acrationerefiftendum acrepugnandum eft, utmodo ccelefte depofitum inte grumacillæltrm(iit idDeus per Lutherum aliacpfua organa nobis cómenda* uit) cuftodire,amp;pofteris quoep traderc qucamus. Hinc fit,ut minus pro uoto inalijspræclaris ac falutanbus conatibus progredi queamus. Hucaccedft quoep ifta horrenda 5^ extreme deteftanda hominum impictasjlacrilegaingra titudo, uel potius induratio aciubuerfio, utpleriq5 uidentes uiderenolint, 8C audientes audire recufent,propalammonflratos errores,Se^lupos ouillauefti* tos,eorumœ refutationes: utnifi quafi perp etuis fcriptis, amp;nbsp;ueluti clamoribus opportunèaimportunèexcitentamp;^perturbcnt,nihilproficiatur.Quôdfiuna aut altera inftitutione cotenti elfcnt, 8^ ubi femel errores agnouiflent, magno zelo inueritate permanêtes ab illis âbhorrerct, facilius profeeff o expeditius^, addo ó^frue^uofius certain en contra fedueff ores hab eremus*

Vobis

-ocr page 15-

DEDrCATORTA» ,

Vobis ueró, Vifi amplifs. prudentifsimi^ hoc Opus maximo laborc àc fùmptu confetflujdedicare ob plures cauias uoku, quarum nunc duas tantum recenfebo. Nam primùmtemperfingulariquadambcneuolentiaLibéras ci' iiitates,ob grauifsimas rationes,fum profccutuszquod in ijs folis omnes bone ac neceflaria: humano genéri artes amp;nbsp;artificiareperiantur, quöd ibi adhuc ius ÔC æquabilis quædam Itbcrtasuigeat,quódin illis potirsimùmliteris âc erudi' tioni locus honoscp habeatur; amp;nbsp;denique,quöd illic honeftas ac difciplina ad^ hue aliqua iliperfit.qug ingentia decora apud plerofœ Centauros ac potentes fermé prorfus abolita,cxtindlacp funtmbi unius aüt alterius iuperbi,tyrannici, petulantis, aut rapacis Achitophelis àrbitrio,reliqui mortalesinftarhumire-pentium uermiu,uel graminis,aut etiam luti, pedibus proculcantur, neglecflä omni humariitate,iure ac iuftieia*

Sæpemihi, deLiberis Germaniæ ciuitatibus cogitanti, in mentem ucnit »llud laudatiisimu Lacedæmoniorum di(5ium,qui,ftulté ac fceleraté fuadentL bus alijs GraeciSjUt Atheiiæ,mater omnium bonarum àrtium, erudittonis, ôd reéli æquiqj regiminis, fuhditùs delCrentur: refpondcrunt,Se non pofle ferre ut alter oculus Græciæ effoderetür.Veré enim,Liberæ eiuitates oculi orna*-mcntaGermanigfunt,ac(ficutXcnoph6 dicit)officirtæ 6Cfo nte S bonorû: ut fi ufquâ adhuc aliqua expètenda uita in häc uita eft,ea profeélôpotifsimùm in Liberis ciuitatibus reperiatur. Qtias qui homines uel deletas, uel etiam op'-preflàsjfuacp libertatepriuatas eflecupiunt: ij omnium ingratifsimijpropriani patriam,ac ueluti matrem ipfam Germania exo culare, ÔC in longé triftifsimant faciem redigere conantur.

Altera cauiaeft, quôd non fine fingularîgaudio pedloris mei, amp;nbsp;diuinac bonitatis admiratione cerno, Deum omnino adhuc uelle in iftis Saxonicis ci' uitatibusfibialiquam Ecclefiam colligere,ac ueram doéfrinam conferuare. Qiiod turn in præterita cribratione, tempore ardentifsimæ perlecutiOnis Interim acAdiaphororum,bcnigriéfecït:turn Sdnuncdenuofacit, cumalij àlq's erroribus ac corruptelis, neglecflaagnitaj accepta^ confelîàcpueritatc, temerè aflentiuntur applaudurit.Qiiibüs tâmen conftarttérEcclefiæ, Doflores ôd Poliîiæ Sàxonicæeditis feriptis ôé mandatis rèfiftuht

Accipite igitur Viri eximrj hoenoftrum Opus,animum^,benigno fauen tiqp peéforc : QC cum alias omnès bonas utilescp artes liberales ac mechanicas, turn uérô prefertim uéram finceramœ pietatem omni fhidio iuuate,fouetc,ac promouete; uerbiq; Dei clauiû caftigationem patienter in timoré eius fufcf pite actolerate: ut cCfilms Dei à uobis hofpitio lufceptus,uicifsim amp;nbsp;in hac 8^ altera uita uo s regat,pro tegat,ac fèlices b eatos cp efficiat. Veré enim b catus il-le eft,ac erit,qui huicDomino ac potehti in prælio luas portas aperuerit, eum ofculatus fuerit,in eum Confidét,ac illi in timoré ac tremore feruiet. Sed econ-uerfô,ue illis,qui cotrà frementes acblâlphemantés,eius iugum à fe excuterc, 8^ fîmes prot] cere conabuntur. Eos cnim ille in die iræ luæ,ut teftacea uafa,fer reo feeptro hoiTibiliter conCutiet amp;nbsp;comminuet.

Dominus i e s v S regatluô faniffo Spiritu uos, aliasep Saxoniaehoncftilsi-inas eiuitates,adgloriamnominis lui,ucritatis confefuationem, S^Ecclefiac lùæutilitatem,mifericorditer:Amen. Ienæ,Calend.Ianuarij,

Anno Domini m d. lxii,

« t

-ocr page 16-

Mathias FLAcivs ïllyricvs Ch nftiano Lcdlôri æternam in Dogt;-mino falutem»

N GENrr proculdiibiomæi-orc,acettamtent0.1 tonecoficuj^ ftittDeiuir JJelioi, z^chohire^ü If' raelittci tèpo',-e,cîi opprejjô extmEio^ uera TJeiculta, amp;nbsp;pul ßs,aut aJdefi^tonem psrtracltSiCornpulfü'u'e, uelettantamp;cci omnibHiuertepieîotù cultorih. idoloUtricifurores WAximo cum ’P.egiSy ^eginm, e^ procerum appUufù acfauo^

It 1 ■ J r-t ^eorumcppPla-


reper totum regnum uiger et.Contra quoq^ proculdubioflduPloreSjeorum^fêPla-tores,non tantum Leti, fèdetiam conflrmatiac coniiabilitiin f is erroribus, tanto omnium ordinum,præcipuè potentiorum in idololatrius conflnfù fludio,fuere. ^^re Helias,licet omnibus,ßq^ exceüentißimu uirtutibus omatißimus,ei^ßi-ritu Deiplemßimtuttamen tanta quaflconffirationeßucoflnfuadidololatriamf ueiutt animo uiPlus acpro^rat'tu,mortem d 'Deoflagitatfiue,ne tanitetrum exe crandumcq rerumflatumffePiare diutiiu cogaturßue etia'm,quiä Omnesfuos la-bores,pericula, doôlrinam,ac miracula irrita acfineßuPlu abireflnflt:flue deniq^ ne etiam cum alß in tanta tentatione eiiT' tenebrarum hora acpotelîate in erro-rem abducatur. 'Uerum confolatur eum Deus,ac ut uiuere uelit,cöfirmatpottf ßmum ea ratione, quodindicat,multa adhucreple cum ipßflentientiumiliiaß perefe,qux diuinituSine in idololatriam conßntiretßntconfèruata. lt;t^agnapro~ culdubio in tanta affliEliom, clade, animi dolore fuit ea conßlatio pientißimo Deiprophetlt;x,cü ßos laborei,certamina acpericulafuHra nonfuiffl,amp; tarn multos adhucpios unanimiter cum eo Deum ueramd pietate celebrare, certo co-‘

gnouit. nbsp;nbsp;Talù tridiißimus rerumflatus,a.c(ut ChriPlus eum uocat)horapotefia

tu tenehrArum, nbsp;nbsp;nbsp;crthratto,proculdubio ppe in £ccle[ia Deiaccidit :fed tarnest

ea tentatio nbsp;nbsp;confilatiopotißimum femel tantum deßnpta efl, non tarn propter

ßd'eliam,quamadperpetuam Ecclefu T)ei corfolationem.^a quidem confola-tioneßpißimepiosfefeconfirrnaßefolatos^ cfe,dubium ttOfi eflßcut nbsp;nbsp;de T^au-

lo cap. ^om.yt.legimus. nbsp;nbsp;^'dobis qU'Oq^ eadem conßlatio hoc trisîi tempore cum

primu efl utilis ac neceffaria, quam quidem non folumexhac Jifilü hidioriola, l)ei^ tePlimonio qutererc ac petere debemus,ßd nbsp;nbsp;ex ipß rerum experientia, o—

mniumq^temporumhi^ioria.^am ‘~Papidïee,depcrarumliterarumßutoacte-flimonio dfflfl,perpetuo nobis hocfermeßphißna ogganniunt : Zdera Eccleßaac religio [untperpétua, falß uero eccleflæ nbsp;nbsp;reltgionesfùbinde uariè mutantur

transformantur. lam ex omnibusßriptoribus nbsp;nbsp;htiîorijs conflat, noPlram Ec-'

tie flam nbsp;nbsp;religionem,qu^ a quot;Romanopontipce dependet,effl ualde antiquam,diu-*

turnamt

-ocr page 17-

P R. AB F A T T o.

Chn/lt^:^ z^po^olorum temporjh.origihem babere, ài Heîutipsr tradncem ordinAriam'uefucceßonem propa^Atam effi. ^e^irà uero n(igt;-iiaefl,nuperante xxa- annosàLuîbero orta, amp;nbsp;inUùuta.1gicu,rno^rà Eccle-ac reli^io,hoc eß^^Romana,?^ non uedira, ueraac^enutna efl.^/JuicfipbipniZti ■uerdfimilcs^^ admodtiin pUußbiles amplßcationesadijtiunticum damit ant importune qudtrunt, an nos tot fandupa tribut fipientioresdodioresci ßmusS an iiosomnes iÛos damnemus? amp;*c. ,

^tcadueifirij tantum infuußriptisßcfiphidicanturgt;ßdamp; Satan tpßbaud raro taliai^ntta, uenenataip telaincordaconjcientiam^^ pußüorwrfi Gbrdii, ma^ pna Ul contorquet.Hocßpbßma uere quidem dißoluere atq^ ddlruere eßperßacile^ ncmpene^ataperpetuitateaduerfarù doSirinte Ecdeß^,item nodri£ nouitate. quot;Verum ut etiam uerißmil{ter,ac cum approba’ione'f;^ aßenfu auditorum retor-queaturiretundaturq^, eß ßneperdiß^cile. T^lerunq^ enim acciditiuelquia Euan~ ^ehtim Cbrtdiuere abßonditum mundo myderium eß , uels quta ueriiOi crebro premitur dunßime^ pauciores eam, plures mendacium ßequuntur : uddeniq^, quia non aded,ßcut plerwnq^ faße religtones(utita dicamßompoß eß',omniumqj ßje ocults odentat indent :ßt inquam ob baße plures conßmiles caußi^s vit cum a T)eo exci.ati dodores, ueram^ dodrinam,amp;' inprimis Euangelium Cbri-ßiconcionantur, contrariosi^erroresinßdantur, ommium ferme iudicionouam qua-idam dodrinam acprivts inauditam afferre, ueterem recepttßimamS op-^ puanare uideantur : maxim o^ cum auditorum applaußu i bocnomine accujentur Cgt; damntntur.

Sic ‘Ei ophetarum tempore contenderunt idololatrte,ßin ‘Retbel alibiuelle acdebere jacrtfcare:ubißndifmipatres zAbrabam, Ifaac,Iacob,alij ßcriß cauerunt, amp;nbsp;non Hierofoly m^e tantum : contenderunt item contra eofdem à Deo mißos uiros, rdifonempotißimum inßcrißciorUm copiaxeremoniarumq^ obßr^ Kation: conßdere,non in Cordtsßncerapietate,multo minus in Ädeßie uera cö^i^ tione. '^ouum item ac plane blaßhemü uidebatur totipopulû,cùm pröpbeta con-^ cionarentur, E)eum euerßurum eße gentem illam j ciuitdtem ac templum : item quot;Dcumrepudiates lud^is,gentitesproßiscomplexurum.Sic^ Cbridi ac\^pt)-^ ßolorum temporeßßEbarißi deÄdoßprieceptore,de^patrum UetullüfanElio-^ ntbus amp;nbsp;obßruatiombus iadabant,proram^ puppim,quod diciturßlutis noi‘ ßra uer^cp relißonis in aßiduitatefacrifci'orumßudio ceremoniarum,e^ mcdio-eridißiplitM ßu bonediorts uita cura ponebant : edm^ uetudißimam relip^ionem eße,ma^no aßnßi multorum aßßrmdbant.Contra uero Cbridum,quitraditiones patrum ßemebat, ceremonial e:ypßcrißcia non mapnifaciebat, dcnicp totampie^ ^tem in uera cordis adTS)eum cduerßone,in morbi nodrt Adeßbilt;ecp mdlicißU-»'

At 4 da aoni^

-ocr page 18-

ADLE CTOREM

da, agnitione eße contendebat, nouüatü , blalßhemü ac irripietatü atrocißimt accußbant. Qum uerd ille de ßia uetuHate contender et, ac dicer et, faam do^ri-r nam lt;iddlt;foß uetu^iorem effe, quin amp;nbsp;ipfnm Qgt;4brahamum fua opera ac meri^ to, feu fùia^nitione effe ßruatum : tunc plane in fur or em agebantur, lapidibtuf» non iam ar^umentu cum eo certare eumf opprimere uolebant, c^ded illi^ de fuadoflrinauetufîate,amp;deChriiîinouitate,certifbieffuidebantur.

^uarefeut tunc temporis ‘T^rophetis, Chri^o, c^dpo^lolis perdffdie, ^7* ferme ïmpofibilefuit, gloriatîonem uetuflatis impia reltfoniac do^Oribus adi~ mere, odiofim que nouitatis maculam afua dofbrina amouere : ita nobü quoque iam ef ; nbsp;nbsp;Caufe uero ea fint,qua6 fuprd indicaui. T*rtma : quia plerunque ue^

ritas multipliciterpremitur, nbsp;nbsp;nbsp;quaflatitare cogitur. Secunda : quiapauciearn

ampledluntur,paucioresf uerèintelligunt. ZJltima : quia non ita conjficitur, o,^ mniumcp oculos in feonuertit j feut pontifcta turba cum fus crucibus, triplica^ tiscorontsjtamuarijsgalerii,tampreciofs ornatibus,tamprodifofs ueiiibus, difoloribus cucudu i tantis boatuum ululatibus ,tantis campanarum toni-truu ,tot'que demum ac tantis pompis ,trtumphis opibus: ita utcumetiam adft uera religio ac dodlrina, ob humilem inconfficuam^ ffeciem uix adeff feiatur autfntiatur.

TJeruntamen opponimus bute uerifimili, nimium^que plaufbilißphifttati, primum, darum exprefùm' que Zyerbi diuini teiîimonium, quod tdlatur, eoi efè uerum 7?« cætum fue £cclefam, quiuocem eius audiunt, amplefbuntur, cuiiodiunt ; (ÿ» non eos, qui perfquuntur, nbsp;nbsp;nbsp;blaf bernant i Sic enim ille

quief tpffima ueritcoSt uia^uita, inquit: Oues meàuocem meam audiunt. lobannis deetmo. /rem ; ^Sddater mea ei9*fatres mei bi fùnt, qui frmonem 'Del audiunt, acfaciunt ilium. I^uca oEîâuo. Item ; Siquis frmonem meumfèr-uauerit tueniemus cumpàtre adeum t nbsp;nbsp;manfonem apud eum faciemus,^c.

Jtem:Dedit eis poefatem flios Det fieri, quotquot receperunt eum. lobannii primo. Item totie's repetit : .^i crediderit, faluus erit : qui uerd non crediderit, iam damnatus ef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniaflif Deiteliimonia, nbsp;nbsp;alia infnita ,fne ul-

la ambiguitate tefantur, eos effe uelfert Deo dileldum cætum, quieius unicum flium audiunt : nbsp;nbsp;contra, eos effe turbam reiedam ac damnatam, quiuocemß

lij Det contemnunt ac perfquuntur.

Iam nibilfacilius ef probare, quam nos quidem in noilra dollrina, ipfus Det uerbum fqut nbsp;nbsp;ampledi : aduerfarios uerd contrarium facere, quippe qui

inplurimù articults aut fntentÿs non tantum contemnant uerbum Det, fde-tiam blaffbemo ore Calurnnientur,aienteseff obfurum,ambiguum,flexilo-quum, prabere caufam omnibus bar efbus qc febijmatibus. nbsp;nbsp;D^erficue ergd-.

neeeßor^

-ocr page 19-

P R AB F A T r O»

necifirio ^ue argumenta condu^imui, nos no^îram^^ue reltgionem, quomam 7)eiexprejjàm uocem feqwtur, effe uerum T)et cœtum, ueram'que eim reli-gionem : contra, aduerjàrios, quoniam aliud Euangeltum predicant, ejjè anathema maranatha.

7)einde opponimm ipßm expeftenfiam', qù£ tediatùr,ßmper fuiße non paucos,fedplurimos doElores nbsp;nbsp;nbsp;auditoreSi qui nobtßum, amp;gt;nbsp;non cum aduer-

ßrij; ßnferim .Taceo enim iam “T^atriarchoi, Hi^rophetoi, Qhriüum zA-pßiolos : quorum, ut diximuA, doEirinam ßne uUa amhiguitateßquimur. tUud certè propaldm manifedium eß,primitiuam Eccleßam circiter dücentù à na^ tiuitate Domini annu ,prorßts noUræ conßormem in reltgione fui/ß, platte ex diametro ah aduerßrijt noiîrû dißenßjß. “l^oßßb trecentefimum circiter ' Domini annum , cœperunt qùidem paulatim érrorum abußum quorun-^ dim, quiiam in ‘Eapatugraßantur ,ßmina in Eccleßaßargi:non tarneneà tanta ac tam pernicioßßuere ufque adßxcenteßmum ferme ‘Dominiannum, tit non noilriS potitts ea religio, quam ‘Eapiüictè conßenßerit, eiw'queßormam retulerit. ^i illius ætatußriptoresßu patres diligenter legit, ut JDierony-' mum, c^ugusîinum, z^mbroßum, Jdilarium,Chryßilomum,eif}*cßacilearii-maduertit, eorumßntentiam inplerifque articulas cum noilra dodlrina congruere: etiamfiinterdumaliquidincautius declamantibus ,ut ßerißlet, exciderit, quod aduerßrqcontraauthoris mentemproßaduerßs nostorquent. ’^ecHlitdntttrh’ dodrinam noilra conßntientem retinuerunt ,ßed etiam ßpe iüa ipß quaßßmina ac uitiaprteßentium errorum non leuiter taxant,inße^antur ßmnant:quodin hoc meo Catalogoßbinde oilendo.

‘Eoßßexcenteßmum Domini annum, creßente etiam Pontißcis regno-.ß-^ binde ita religioßaEla eß deterior, ut augeßentibus quotidie errorihus ^abu^ ßhus, indies minus ac minus priiîinæ in eaßncerttatis integritatis'que reman-ßrit. ^ec tarnenpropterea Deu^ reiecitpopulumßum,ßcut ‘Eaulus in-quit ; ßdßmper ßhi ßptem, cir etiam plura piorum millia ßruauit, qui illii ' , pullulantihsu, creßenttbus çir graßantibus errorihus reßiterunt, ac contradixe^ runt, non tantum uerhts ac calamo,ßd ßnguine ipß, ac martyrioßo, ^e ucro idßngere ternere, aut mentiri audaEier uidear, ahunde exemplorum ßquens Libellus ex authenticisauthorihus récitât, atque oh oculosponit : qua hic repetere, nimium ocioß, tempus'que ßhi ac alß maleperdentis eßet.

entm propius ad noEirum inilitutum accedamus, ob hoc ipßminhocßriptoo-mnes eos, quantum quidem ßeri potuit, collegi, qui aliquo modo teiiimonium ante Lutherum ueritatt Chriiii contra errores cir furores c^ntichriiîi de-derunt i aduerßariorum'que errorihus} oßfcij negleElioni, perdittßima

uita

-ocr page 20-

AD LECTOREM

contradtxerunt : ut reïpfi ac experietiti'a o^enâerem, fèmper fuiße mtd-o tupiorum milliagt;,quie uut ah omntbuf, autaplertßueerrortbusTlomant jBaa' lu abhorruertnt, eü contradfxertnt ’Uommum ardentcr pro liberation ne ex tanta captiuitate ^emuerint. £tß autern non paucamp;s eiufnwdi uerio~ rü ßntenM teßes recenjeam)eorum'que te^imonia adßribam: tarnen noneß dijßcile conßere, ubi unui doElor reElüußntiens fuerit, ibi puopte plurimos auditor es, quorum nomina ac confeßiones literü mandata non ßnt, extitiße. facile item eß conßere , prêter hoße doSiores aut teilen ueritatü, plurimos alios quoqueßußß-i qui uelmetußribere,mónumentü'que tradere, ob maxi-n mapericula,nihil außßnt. ueletiam ß quid ßripßrunt) idipßmpiorum ßripto-rum aut temporum iniuria,aut adiierßriorumßaudeac tyrannidepcrierit :ßcat in multis adhuc extantibus libeüü leßtur i aduerßriosßmmo ßudio id egiffèt ut omnia ßrtpta contra ßos errores, tyrannidem impuritatem uitie con-gt; ßripta ipenitus abolerent.

Ex hiße ergo ipßs htßoricts teilimonß abundèprobaripoteß ,ßmper fuiß ße non pauca milliapiorum, reEiius que communi turbaßntientium, nel totum ndapatum^ uelpartes aliquot eius und nobißum damnantium:quan-n doquidem ipß rerum edax uetu^ias multa talia conßmpßrit,ç^n-tichri^us cum ßüßEiatoribus ßmmo ßudio talia oppreßeritj denique ih nus 'Do^or multos plerunque dißipulos auditores'que habuerit, ^ßareßal-ßßimum eß fapiHarumßphißna, quinobü noßra'que religioni odiofimno-uitatu notam, ßbi'que uetußatis decus .attribuere uiolenter conantur : quan-doquidem primitiua Eccleßa ferme trecentù a Chriilo annü , penitus no^ bißumßntiens, à ^apatus erroribus, abußbt4gt;s amp;nbsp;tyrannide penitus aliéna ßuent in eaqu^poileaßquutaeß, cum iamßmina iüarum abomination num puüulareinciperent ipleriq^ ac prcecipui dolores eisdemreßiterint: de-nicp régnante iam ac flor ente çydntichriïio ‘K.omano,cum ßu deßolationum a^ bominationibus, nihilominus ßemper aliqui, iß que non pauci dolores au-ditores ubique ßerme terrarum, eùdem non tantum genua incuruarenoluerint, ßd etiam ßrio ac coniianter uoce, ßriptis, denique ßn^ine ac martyrio ßo repugnarint, ab eùcpfl,totamcp Dei Eccleflam Itberari toto pedlore opta-uerint, ac ex imis pr^ecOrdijsgemuerint.

Jd^c iam breuiter in prcéflns Opus pricßari uolui, ac flmul omnes pietatù amantes orare, ut hune nodirum conatum eiÿ* boni conßlant, nbsp;nbsp;nbsp;tum precis

bus, tum flmilium fdilioriolarum conquifltione ac indicatione promoueant. ^lurima enim ubique acciderunt,fl quis modd turn fibliothecus ueteresex-tutiat, turn ßniores percunüetur, num ußuam audierint ante h^ec tempora fuße,

-ocr page 21-

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE F A T I o»

aliqüöi error es abußts reprehendermt. ^odreli-i lt;; quum eß, oro T^atrem TJominino^rt lEsr chstiut Eccleß^eß^e dementer adßt, omnes error es ßand^U de medio tollet. ^ouit certe 2p-ß j omnia nouit, me ßmper optaße, e!j}^ hodie optare, omnia legitime in

£cdeßa ßert ßcundum uerbam ac uoluntatem uiuentis T)ei: nee me uUom^odoypr^ßriim in rebus ‘Religionis, uiolenta,atit z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam carnalia conßlia

probare

Finis praefationiS*

-ocr page 22-

-ocr page 23-

TESTES VBRITATIS. Q.VI ANTE NO. STRAH AETATEM VIXERVNT: SiyÈ Catalogus Scriptorum,qin Papæ ante

Lutherum reclamarunt.

SANCTVS PETRVS

NI VR lAM FECERO, SATIS SCio, DIVO PE tro, fi cum ucl Papam, uel horum Paparum anteceflb ■ rcm,prædpuè autem fi cum iftius peftilendç fedis qua-fifundatorcmauthorcmcÿ ftiiflcdixcro.Namqnidde dus Romano uel Epifcopatu uel Papatufentiendum fit,alibi fan's prolixc,præfcrtim autem in hiftotia Scxtæ Carthagincnfis Synodi,declaiaui. Verùmquâdoqiütf dem Ponrificij omnino uolunt, Petrum quafi chora gum.præcentorem aut præfultoremfuum elTe; Sifolet aliquando Deus non bona,fcd amp;mala quoi^ fecutuia, etiam in fandis fuis depin gerc:ficut cruditi quidâ non inepte fcribunt,Chnftum fuo fomnoin périclitantenaui fignificarcuoluifle,fiealiquando in fumma rerum diffi = cultateacpericuloEcclefiæ, Epifeoposprofundum fomnum molliter in ceruicali opulentiçbonorûEcclefiçdormituroseffe.Cumigituruerifimilefit, in Pétriquoqj quibufdam faâis,aut etiam peccatis, Romanorum Epifeoporum uitam regimeneg depida,amp; ueluti prçfigurata effe: cumiçaduerfarrj tanto ftudio omnia,fi quein corn mendationé eius ufq uam in facrisliteris uel ucrê,uel uerifimiliter tantum dida funt, coaceruant amp;nbsp;dcprgdicannnon abfurdé, nec inutiliter mihi fadurus uid eor,fi hic fta C tim initio omnia ea colligam, rccenfeam^, in quibus Petrus non tantum pcccaiTe, fed amp;nbsp;Romanos Papas quafi præfiguraffe.depinxiflc^ uideri meritô pofsit.

Primùm, negari non poteft, Petrum humilisgeneris 8^ conditionis, illitera • tum^fuiffe: ficamp; Papæplcrunquc exinfimafcce, paulatimmalisartibusadeam tyrannidem perueniunt,Kplerunlt;ÿ indodifsimiafinifuerunr. Nonturpequidem illud Petto fuit, necei exprobrandum: quandoquidem omnes homines perinde adDei imaginemconditifumus, amp;nbsp;in omniconditioneac uitægenerc homines Deoplacere poffint: Si Deus etiam nullius momenti homuncionesamplifsimis donis ornate. Si ad prædicationem Euangelt) idoncos facerc pofsit Si foleat, præ» fertim uero in Apoftolis amp;Prophetisid fecit. Et deni^ illi non ad huius mundi opes potentiamacregnum , ad quæ turn generis nobilitas, tuminduftriainfignis, tumetiamlitcræaliæijbonæartesacexetcitiaâtenetisfufcepta.funtneceffatia. Ve* rûm turpePapis eft,quod Si illiterati indodi^ ad tantam fundionem regiminis to* tiusEcclefiæ(cumiamnon pcrindelinguarumaliai^donaad minifterium neceffa^^ ria,nobis ut olim immediate donentur, fed ftudio ac labore addifeeda fint)8i igno« biles ad imperium orbis terrarum fibi rapiendum præcipitiambitione ferantur. Turpe etiam,quöd obliti penitus fuorum incunabulorum, fuatumcgfordium,mox uttriplicem illamcoronamfufcepcrunt,in tantum faftumfupcrbiam^ erumpunt, ut etiam Regibus ac Cçfaribus,plan'e barbarica tyrannical infolentia,fGetidos fuos pedes exofculandos obttudcrenon uercantut.-cum ramen Deus etiam per ipforutn Petrum,cuius fucceffores eiTe,uel uideri potius uolunt, cos omnibus Magiftratibus acRegibus patere 8d fubcffciulTcrit.

Secundo, ambitioneac cupiditatepotcntiælaboraffealiquotics Petrum, ne^ gari no poteft. Nam ut taceamalias côtentiones de primatu fæpius cum alijs Apo -ftolis fufceptaSjfolus audet obijccre Chrifto, fc ipfius caufa omnia reliquiffc: Si ccr= turn ptîcmium, quod ille tunc carnalefomniabatjpoftulatcacftipularijcurn nihil

B nifi nu gt;

-ocr page 24-

Z TESTES VERITATIS TEMPORVM nifi miferiam paupcrtatem^rcliquiffet. Qua Petriimbccillitate proculdubio figni» A ficatum eft,cosEpifcopos, quidePetrifuccefsionegIoriantur,confimili,ïmôuetô infïnins parcibus maioreambinonelaboraturos.

Tertio non intelligcns Petrus myftctiumpafsionis Chrifti,acbeneficiumina dead genus humanumperuenturum: fed torus in cogitatione,fpe,accupiditatc humanæ potentise, quam ex regno Mefsiæfpcrabar,immcrfus .obiorgaraudaâer Chriftum,Matth.ly.quôdadpatiendumprohumanogenetefttpararus. Verüm Chriftus eum repellitgrauiter, obtjtiens ei infcitiam amp;nbsp;contemptum return diuina rum, cupiditatem^humanæpotentiæ(hocenimuetbum ejgt;§ayâ(/ ualet, fiquisid diligentiusexpendat)quafcandolofitetiamipfi Domino. Quateetiam fatanam cum uocatjamp;àcolloquiofuotepellir. Quamhiftoriamaduerfarij.quodftatimil^ lamaliam Matth, t^.ftcu ta eft,ubiipfiuolunt,primatumPetro ac Papis tradituni effe, uel in ptimis fumma diligentia obferuare debcrent : quo indecertoanimaduer B tere poffciit.quôdetiamfi Petto aliquod priuilegiô,acaliquisprimatus,utuocanr, datus fuiffetjtamen non ita datum fuiffe,ut fatanas fieri, ac.a Chrifto rerjci non po » tuerit.Quarehaectam peruerfa Petriambitio,amp;return diuinarum turn ignorait« tia turn negligcntia,ac ipfifsimus fatanifmus,ut eum Chriftus uocat,tam repenteil* lamegregiamlaudem confecutus.hauddubiéfignificauirjRomanumEpiicopum, qubd primus,acpriuilegiorum Petri haeres etTeuolet.moxfuturumêrerum cœlefti umignarumaccontemptorcm,humanarum^opumpotcntiæacuoluptatumftu» diofum,futurumetiamfcandoIoEcclefiæDei, amp;nbsp;ipfifsimumfatanama' Domino lESV modis omnibus reijciendumacrepudiandum.

Quarto,in ipfa ^afsionefubi in primis futuræ Ecdefïæ Dei calamitates depiâg funt)Petrus eft primum perperam deuotus, feu pius. Non uultfe à Chrifto lauari: quo proculdubioiîgnificata eftiftaPapiftarumpetucrfitasamp;:impieras,quinonfo* loChriftimetito lauariacmundati, feu iuftificari uolunt,fed fuis quibufdamiotio» C nibusacmeritis. Deinde ibidem Petrosgrandiadefuaconftantiaiaöat,ac Chrifto omnibus lt;5 Apoftolispollicetur:amp;tamcnpaulo poft, cum periculumadeft,minus nihil O præftat. Tal is fuit femper Ro. iaflantia,qui grandia q uidem de fe iaâarunr, ôdtamennihilboniEccIefiæDeiinfummisdifficultatibuspræftiterunt.

Quinto, in peticulo parat Petrus gladios, patum Domini uerba ac manda gt;nbsp;cumintelligensrquin QiL pugnare ferro pro Chrifti carnali regno contra eius uolun « tatem conatur. Quo hauddubie'indicatum eft,amp; Papam Romanum,commcnti o dum Petri fuccefforem,olim duosgladios.Politicum amp;nbsp;Ecclefiafticum,fifaicontra Chrifti uolûtatem rapturum eftezficut etiam eum ipfum typum infefc quidem Pa gt;nbsp;pacompletum efle uoluit, qui una die Cæfatis, altera proprio habiti»gt;cum duobus’ gladijs fefefpeftandum prçbuir,amp; proclamari iuffït:Ecce duo gladij. Eodem etiam •1 lo fado fignificatum eft,Papam non confefsione,aut doâtinæ puritatc.fcd gladij uiolentia, fuam Ecclcfiam, feu cœtum adiuuare ac tueri conatutum ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Sexto, in ipfopericulo, qui antea grandia defuaconftantia, erga Chriftum amoreamp;fidelitate iaâauetat, paulopôftne uigilate quidemuel unicamcumipfo horam poteft:ficutei Chriftusnominatimdutiter exprobrat, Quateetiam paulo pôft unius ancillulæ uoce perterrefaâus, ter grandi periurio Chriftum abnegat.' Quo nimirum euidentifsimè præfigutatum eft, Romanos Epifeopos, qui fefc Pe* tros efreiaâitanr,Chriftum Dominum,etiamfi nô uerbis,at cetté reipfa penitus ab« negaturoSjabeo^defeduroseffe.

Deniqß etiam poft acceptumfpiritum S. fubinde fua quædam peccata,fuosq| lapfus quofdam prodit.lam enim uocationemgentium non intelligit,eo^ cœiitus fingulari uifione rediuseruditutdDeo. lamturpiter fimulans fe ab Ethnicorum confortioabhorrere, nonredo pedead Euangelijfynceritatemincedit,ôitantum non earn turpiter prodit. Quareactiter a Paulo obiurgatur, Si. in uiam quaft magna quadatnuimanu^appiçhçnfatcabitut.Demum etiam pâtura acdcetpfeudoapo« ftolq

-ocr page 25-

SVPERIORV'm contra PAPAM; 5 ■* ftoloruperuftfitatiacimpietatireftirir, quidePctrôtanquamfuopræceptoré,maa ioris^ authontatis Apoftolo cæicris,coramomnibus Ecdcfqsgloriabanrur: hac^ quafnimbranominisciusadiiitijpuritateniEuangcIq ChnftijPauli^authontatern labcfadabancamp;conuellcbant*

Quapropteritad Pauloi'llePctnprimatusreijcitur,rerundituracatgt;ijciruf ,uc ille plané neger fe in ulla parte Petrum pro fuofuperioreagnofcere; nee fcab eo dio dicifleEuangeliummecius docendi petqffemecdeniqj quiequam penitus ab éo haa bete. Quin poriusfePetrum Antiochiæ cnormitecpecnici'ofe^ errante acpeccan* tem„reäiusedocuiffe,amp;:grauiter coram omnibus obiurgaffCjfctffolum plus Petro amp;ali)slaborafie.

Q.uareinfimiIiquæftione,inpn‘maadCorinthiosfeueriterpronunciatamp;mO f, net Paulus, neminem debereuel de Pétri, ueldealiorum homuncionum nomine* tumete ac gloriari: fed de foloChrifto, qui folus pro nobis mortuuspaffus^ fie, ac B nosdepeccato,morteamp;:inferisredemerit:nondePctrOj autalijs Apoftolis.qHan^ tumuis celebribus aut laudatis.

Hæc de Petri tum grauifsimis lapfibus,tum imbecillitatibus ac infirmitatibus* îam hicdicere uolui; ciîm ideo, quod Antichtiftus cum fua tutba,tam folicitisarticu Iis corn putat Petri laudes,fi q uæ ex Euangelica hiftoria ei uel ucrifimiliter folum trû buipoflunr, easqjomnesinfehæreditateacfuccefsionequadâ neceffario tranfiffe, feqjipfifsimum Petrum effecontendit: ut pari rationeetiam rétros cius lapfus,gra« uifsimaqj probra,ob quæ ab ipfo cordium cognitore Domino fatan uocatus eft» ad fepertinere, hæreditateqj aut fuccefsione perueniffeftatuat: turn ideo, quôd uerifi:* mileeft, Deum in uero Petro fidiciorum iftorum,ut ita d icam, Petrorum mores,ui» tamamp;ifaâa depingere feu præfigurareuoIuifTe. QuaecuminipfoPetto, licetmoX pœnitente, tam feueriter damnauerit, ut eum etiam fatanâ uocauerit; facile eftindc diuin3re,quiddeiftorum AntichriftorumpcrpetuisfuroribHS,impietatibus,uelhoe C ribilibuslibidinibus,blafphemiis,hærefibus*idololatrqs,amp;:tyrannicacontraEca clefiamacueritatéperfecutionecenfeat aciudicet^alios^ indicate uelitan^giubeat.

SacræKteræ»

S Acrælîteræ non tantum eatenus pugnant cum Papa,eiuslt;^erroribus,quôd COfî trariamdoflrinamproponunt:fedetiam, quôd diferte' Qi. prædicunt oentu» rum efle Annchtiftum,amp;: non obfcuré indicant eum ipfum effe Papam, 6d ctro tes eius ac furores eins depingunt. Nam S. Paulus docer,quôd Antichriftus in tem * plo Dei feffurus, 82 ibi potentiam fuam oftentaturus, 82 tyrannidem exerciturus fit* Eft autem iam tcmplum Dei,ipfa tota eius Ecclefia : t. Cor,3.lt;s 821. Cor. 6. Vos eftis templum Dei uiuentis. Nec habet iam Deus templum materiale in aliquo loco, fi^^ eut olim Hierofolymis, q uod ante multa fecula funditus eft deletum. Sed quis alius fc in Ecclefia Dei extulit,exaltauit 82 oftentauit,quâm Papa r

Item dicit,quôd fc oftentabit tanquam Deum, quôd fefe efferet fu pra Deum 82 eius cultum: quod ChtiftusMatth.24.itadeclarat,quôd in nomine Chriftiueniet. Certumautem eft, Papamfefe prouicario Chriftiuenditaffè: 82tarnenmaiorent fibipoteftatemufurpaffe, quàm quantamfibi filiusDeiufurparit. NamChriftusfe fern P er fetipturæ fubiecit,82 dixit, fe, q uæ faceret 82 pateretur, facerc 82 pati,ut feri p^ turaimpleretur. AtPapa dixit, fe pofte difpcnfare contra Apoftolum 82 Euangeiis ftam,poflereflafacerepraua,82contra - PrædixititemPauIus,quando Antichriftus uenturus fit,nempcinclinantein ruinam regno Romano : quod itidem cum tei ue« titateconuenit. NamtumPapacœpitcaputfuumefFetrc, ô2impietatesimpiecatii! buscumulare.

Petrus quoej admodumgraphice' genuinis^ coloribus iftum fuum fucceflb^’ ïcm,eius(^prælatos,i,cap.fuæfecundæEpiftolædepingit. Prædicitenim,eosab^

B * nbsp;nbsp;nbsp;negatu tos

-ocr page 26-

4 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

negaturos effe ipfum Dominum, qui eosredemit:quod plané Papa cum fuisfecît, A dumiflifefeacaliosfuis facrificijs ac meritis redimerc amp;nbsp;feruate uoluerunt. Item dicit,eos perauaritiamfiâitijs fermonibusdcmiferisChriftianisnegociacuros. Id omninofeceruntminiftriAntichrifti, tot cxcogitatisfabellis miraculorum,appa* tationm'n,reliquiarumfanâoi'um,amp;c.

DicitltbidinibusdeditosforCjMagiflratum'contcmpturos. Id an nonfoli AntichriftoRom.eius^ftHolisconucniat,iudicentomncs: quictiamfœcidosfuos pedes Rcgibus ac Cæfaribus exofculandos præbent, quiçg Reges ac Cæfares pro li« bkoamp;libibidineponuntacdeponunc,excómunicant,abfoluunr,fubditos^jpfoigt; tumfidclitatis iuramentonefaric'Iiberant.

Q.uæpotrôfequuntur ibidem, eosluxui'deditos fore, rcs ignoras danmatu* ros, habirutos cor ad rapinas cxerckatum : habituros quidemfpeciem pieratis,fed j fururos ramen ueluti nubes fine aqua,efflaturos grandia amp;nbsp;fefquipedalia uerba,amp;c. Quæomnia profeâo plané adamuflim Papæ,eius^ pompofisCardinalibus Ptaîlatis.acreliquisfacrifictjsconucniunr.

Daniel docet, eum non curaturum amorem mulierum ,id cft, honeftacon ïtigia: ficutamp; D. Paulusprædixit, prohibirurumconiugi3,amp;ufumciborum.No* turn eftaurem, Papamutrumçghorum fecifle. Nam coniugiumfuis fpirirualibus prohibuir, 8^inuniuerfumdeconiugioitadocuit,quôdfitimmundumamp;carnale witæ genus,minus lt;5 Deo grarum.

Indtcaaû etiamioannes in Apocalypfi, tempus quo rcgnabituiempc'iztfo dies id eft,annos:utScripturafaepcin prophetijsôôtypisperdicm,annum notât» Item 8^ perfonamipfam, nempe earn quæ Romanorum imperium collapfum ut » tuntj eriget. Apoc.ij. Hoc itidem Papa fecit. Indicauitô^locum,utpraecipuéhabi* tabit, nempe Romam : quam tametiiBabylonemuocat, tarnenamp;ipfiPapiftæ pet Babyloncm in nouo Teftamento Romam intelligunt.

VtLicrb minus dubitesjde qua ciLiitateloquatur,addit 8: hoc indicium,quôd ca ciuitas fit extruâa fuper feptem colles, amp;nbsp;habeat dominium orbis terrarum: quorumutrumque deRoma tuncuerc diâum eft. Ipfum etiamnomen Antichri* ïb, dequodecimotertio capite Apocalypfis agitut, Irenæus libro contra hærefcs quintoinrerpretaturelfe LATINVS. quodifertç Papanotatur. Namisin La« tiodominarur.

Hæcbreuiterdicereuolui, utcommonerem folùm, facrasliteras diferte'Pa» pam argucre,quôd fit Antichriftus Nolo enim nunc prolixins explicate, quomodo amp;nbsp;facerdotium amp;nbsp;tegnum Chrifto ademerit.per noua facrifici3,nouos mediatores.

8d EccI efiæ propugnatores, feu patronos.Nam hæc omnia plené ab ijs peri poiTunt, qui de hacrediligentius amp;nbsp;prolixius differucrunt.

Poftquam probaui, facram feripturam diferte' oftendere, feu ptædicere,' Papam effe Ânrichriftum , qui ueritaris teftis amplifsimus, amp;nbsp;fide digniisimus P cft: iamadijciam etiam primatum, de quo nunc Papa tantopere gloriantur, non femel agitatum damnaiumquc effe turn a' Chrifto, turn à Paulo . Nam utmi^ nimum quater quæftio hæc ab Apoftolis mora cft,Si àChrifto penitus damna* ta:Matthæi xs. 20. zj,Ifem,in poftrema cœnà,Luce uigefimofccundo. Nunquam Chriftusrefpondit, fe iam femel Petro primatum dediffe.-nonoportereipfosdctc aâa tranfaâa tories rixari.quod profedôfedffet, fi Petro primatum Matth. 16. ut Papiftæuolunt,dediffer. Sedfempetdurifsimeomnemtalem Apoftolorumcogi* tationcm refutauit,acdamnauit,quafinoxiamËthnicamacnimiumcarnalé,Q,ua* te manifeftiffimum eft,Chriftum ipfum iftam furiofam ambitionem ôi tyrânidem Antichrifti Romani acriter non femel taxaffe, accondemnaffe. Eodem modo Si Paulus in Epiftolas ad Corinthios,amp; præfettim ad Galatas quinto ôifecundo,cuni quidam pfeudoapoftoli de Petri,fui præceptoris,authoritatcacprimatugloriaren* tur,non tantum prolixe negat,feàPetto quicquâ haberezfed etiam gloriatut,fc eum acrites

-ocr page 27-

sVPER.IORVM CONTRA PAPAM. 5

-A acriter Antiochiæ crrantem obiurgafle, fcpluseoalijs^omnibus Apoftolislaboj^ rafle: Sddcm’qj alligateumad folamluda!camgentem,cum^cfl'eludæotuniApo ftolumafFirmar,feuerôgennlium. Eiim cnimflcdatadcxtca promifiirejquôduclic concionan ludæis, leucrôdcberedoccreEthnicos. Summa, tanta uehementia tem agit Paulus, ut omninodubium non fit, Spintumfanflumibiporifsimum-An# tichrifti Romani tyrannidem feu primatumrcfpcxifl'e.amp;oppugnaire.

Hæc iam breuicerdiccre uolui delocisquibufdam præcipuisfacrarumliteras-tum,quæqnafiAudio proprie'contra Papamfcriptadireâa^effeuidentur. Nam alioqui tota Biblia ei contraria funt.ficut abundê a' no Aris Ecclefijs amp;nbsp;doâoribus ha demis prolixisuoluminibusoAenfumeAjamp;fubindemagisacmagisfcripusôi cou cionibusoAenditur.

Canones Apoftolorum

® AnonesJipoAolorum,deqnibusiamolimuariêcertatumeA,anpto authen# i ticis habendi fint, autproapocryphisreijciendi: K tarnen tandema'ponnïiîi cibus cccepti,ut ex Decretorum diAindione nS. apparet : mandant, ne Epifco« pusautfacerdos prætextu religionis uxoremdimittat. Qui contra'feceric, eumex^ communicant. Anathematizantôi eos,qui noluntcomederecarnes religionis cau fa:quodPapiAæfaciunt,quibusnephas eA,die Veneris, autinquadcagefima,gu# Aaretantum carnesiiel cafu,ne dicamcomedere. Etquidemhæcduodecrerabis ponunt, QLdifertc dicunt: Si quis Epifcopus autfacerdosabAineta coniugio, non exercitij cuiufdam gratia, fed quia ilia pet feabominetur, eum deponendum amp;nbsp;exf commtinicandum efle.

Aflirmatamp;fextaSynoduSjfdequa poAeainfuotituIoagemus)tum Apolio^ lotumcanones, tumSifandos patres non tantum coniugium, fedamp;proereatio-nem liberorum facerdotibus pcrmiliire:ipfa^illafanda Synodus coniugiumfacer dotumtueturdiferte'contra RomaniAarumcanones. Vide diAind.ji.cap. Quo« niam,amp;c. Hincapparer,Sathanam AatimfubinitiumEcclefiæiAasfuasdodrinas de Sodomitica caAitate, ciborum^ prohibitione pqs obtrudereconatum .Sedali-quandiuei à prjsrepugnatumelTe, donee error tandem uéritatem op prefsit.

In Apo Aolorum canonibus amp;nbsp;illud obferuandum cA,quôd cum de politia Ec clefiædicunr, facerdotcsfimpliciterEpifcopisôiArchiepifcopis,fineomniulterioci appcllatione fubrjeiunt, eo^ eos indifeeptatione controuetfiarumablegant, nec ullamplanéPapæautRomaniEpifcopimentionemfaciunt. Vndeapparet,pri^ matum PapæSi federn ApoAoIicam, feu tytannicampotius,Rom.aniAarumcom=« mentumefle. DignifsimumilludquoqueobferuatueA,quod 34.Canone,non minus Archiepifeopi ad Epifeopos quâmhiadillosobligâtur. Vndeapparct,maxi mumtuncæqualitatisin Ecclefiafludinmfuifle, plHïimwm^ ab Antichrifliana tygt; rannideomnes abhorruifle.

Græcll^:clefîa,8^ coniundlæ »

ECclefiaGræc3,ci^coniund!BBktjca,Maccdonica,Mœfica,Val3chica,Ru^ thcnica,8£Mufcouitica,iteniS^^hricÄia,id eA,totusmundus,uel certèlon« gêmaxima eins pars,nunquamPapæprimatumccOiB||^onfenfuconcefgt; ferunt.nunquam purgatorium probarunt,nunquam ptiuatasmïflas,nunquam ui:s gilias(ucuocant)promortuis,nunquamindulgentias,nunquamcommunionem fub una fpecie.nunquam necefsitatem cœlibatus facerdotum, nunquam flatuarum adorationem,amp;aliafimilia:fedfemper ijsimpietatibusrefliterunt,5ôhodierno ad hue die refiAunt:in quibus tota propemodum AntichtiAi religio confiAir. Quod teAimonium date' probat,iAa non effecatholica dogmata, nec ueteri Ecclcfiæ nota.

, Si eniminueteri EccleûaufitatafuifsentjprofeâôinGræca Ecclefia, perquamreli« gioChriAanaadLatinamperuenit,quæ^L3tinarum3giflrainreligionefuit,igno'«=

B 3 ta,inu(ita?

-ocr page 28-

TESTES VERITATIS TEMPORVM tajinuficata^nonfuiffent. SemperergocxtitcruntindeabinitiomagnæEcclefiaf, A tum alibi per otbem terrarum tum amp;nbsp;in ipfa Italia, quæ Anrichrifto contra dixerunt : utnequicquamPapiftædecatholicofuarumimpietatumconfenfugloricntur, At^ hocprofeâô ueritatis teftimonium maximi faciendum eft.

Bafileæaudiocffeuolumeninquifitionum Emerid, in quocodicchierroteSj uel potius uericates Græcis tribuuntur.

Quôd fanâi non fint inuocandi : imônecdiua Virgo : quiaunusfit mediator Chtiftus.

Quôd foil Deo peccata confiteri debeamus.

Quôdf3tisfaâiones,quæàfacerdotibusPapæimponutur,ft'ntreprchenfibiIe5. Item quôd omnium ciborumjutcarnisamp;aliorumjefusfitquauisdielicitus. Itemquôd uotamonaftica non fint pia.

Item quôd , qui oiFetanc fan dis qualiacunque munera, faciant Diabolo B fictificium.

Item quôd adorateamp;ofcularicrucem,fitftultum8iimpium.

QUôdmiraculafanôorumfintfalfa»

Quod damnent aquam benedidam.

Quôd tantumualeatBaptifmusaquæfluuialis.quantumconfecratae.

Item quo'd décréta Ödconftitutiones Paparum audiendæ non funr,nec feruan* dæ. Seduereor, nenononiniaiftaeishoctempote, amp;nbsp;aliquot ptoximisfeculis, uetéttibuiqueant.

Clemens Papa*

C Lemens,qui Apoftolos audiuit.ôi Petro,ut quidam narrant,fuccefsit,libj.in« quitdecultuimaginum: Nosad honorem inuifibilis Deiimagines uifibiles adoramus- Quodcerte'falfumeft. SienimucllctisDeiimaginemcolcre,ho* minibenefacientes, ne ram in eo Dei imaginem coleretis. Et aliquanto pôft ; Quis ergo ifte honor Dei eft, perlapideàsôôligneas formas difcurrete, amp;nbsp;inanes atque exanimes figuras tanquamnumina ucnerari: amp;nbsp;hominem,in quo uera Dei ima# go eftjfpernerec Hincappatet, quid illepius uir de ifto idolorum Papifticorutn cuitu fenferit.

Huic Clementi tribuuntur aliquot epiftolar,quae in libto Concilioru impteftâe funt. Inter eas funt quædam lacobo lufto, fratri Domini Se Hierofolymorum Epi« fcopoinfcriptae. Quarum primaadmodum prolixaeft, acferme'totumPapatuni continet. Gelebratur à multis eius epiftola ad Corinth.cuius prolixum fragmentum Clemens Alexandrinus Stromat.4' récitât, quod nullam Papalem ptærogatiuaffl, auttumorempræfefert.loquitutuerô ita deliberis amp;nbsp;uxoribus tanquam fi^ipfc coniugatusfuerit.

Quamramenfuppofiticiam elTe, exeolucai|||^clarius elucet,quôd fingitibi Clemens fe lacobo mortem Petri,ac ueluti eiuit^arnentum, ultimam fcilicet con« cionemperfcriberetcum (utomneshiftor^^^htur) lacobusillefit pliisquamfelt; ptem annos ante Petri mortem inter^iftUff^Wrafido ergo potuit ei Clemens moc tern Petri amp;nbsp;no ui|M|||l^rba perfcriberecnififortêei in purgatorium, aut campos Elyfioseamepiftwrammiferit. Vndeapparet,eampofteaabaliquoimpuroRom» niftaconfidamzficutamp;antenoftra tempora plûtes dodi uirifenferuntjamp;firmisra« tionibus afleruetunt. Vt de quodam monacho nomine cpfm poftea dice«» mus. Qiiare nee Hieronymus ullam eius mentionem facit, cumalioqui non negligenter de eius fcriptis différât : fed meminit ipfius Epiftolæ ad Corinthios, quam ualdelaudat,quæ utinamextarec. Récitâtautemquoddam eiusfragmen lt;• turn Clemens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Deptehenfapotto huius eptftolæ uanitace, facile'6^ali$non pauca: primo» cumPa«

-ocr page 29-

SVPERIORVM CONTRA PÄPÄM; r-

Ä ruttîPaparumfiâKÎæeffedeprchenduniurzot Anadcri ah'orum, quæ fubinde illamClementiscitant.Hinc apparet, quam federate'Antichriftus Ecclefiam Dei . tum adiikerinis fcriptis,tum alijs infinitis fraudibus circumueneric«

Sed urgeamus fané amp;nbsp;nos, impios Papiftas, fuis proprijs mendacijs ,in rftu » io illius ipfius epiftolæ talis eft inferiptio: Clemens lacobo fratri Domini ôi- Epifeo fi po Epifeopotum, regenti Hebræorum fanflam Ecclefiam Hierofolymis, fed ôi omnesEcdefias, quæ ubique Dei prouidentia fundatæ funt, amp;c . Si Hierofo# lymorum Epifcopus,cft EpifcopusEpifcoporum,’6i debet regere omnes Chrifti Ecdefias, nee ille Clemens eft mentitus: cur id fibirapit Romanns Antichriftus, quod alienum eftr In eadem epiftola cum prolixê inftruat Clementem Petrus, illudomnino diligenter inculcat, uteurer, ut presbyter! fintdofli, acpiebemdo* ceant.Namalioqui(inquit) ficæcuscæcum ducat,uterqueÄinfoueamcader. Vbi ® deiudicijsEcclefiafticisagit, nihil deappellationeadRomanum Pontificem petf= nitus dicit*: fed dicit,Primates feu Patriarchasdebere finitecaufas, quodmanifertê contra primatum Papæ eft» Monet item diligenter ac prolixe' Clementem, uc anegoeijs huius mundi penitus ac in uniuerfum abftineat, amp;nbsp;tantum uacct in« ftruftioni populi . Alioqui(inquit)fiet, ut tu tanquam qui non docueris quæ ad falutem populi pertinent, deponaris, amp;nbsp;difcipiili per ignorantiam pereanr. O utinam hoc Papæ perfuaderi poiTet, ut omiftis penitus negoeijs tempora «• rijs,policitoquegladio,tantumdoflrinæ Euangelijinftruendo^ populouacaret, Obfecua etiam quod dicit Epifcopum Romanum poffe deponi »

Prædiflam uerö epiftolam Papiftæ tanquam egregium quoddam fundamentum, bafin aut columnam fuotum errotum, fui^ Antichriftianifmi, paffim ci fi tant in fuis iuribus öifcriptis,adhuc hodietna die, nee pudet fanflos iftos uiros tam manifeftæ uanitatis. Nimirum habent fuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, egregium fcutum

contraomnes lucis radios, uetitaris^argumenta: quin ôécontra ipfum taman« cipicem6«^acutumSanflifpicitusgladium,ideft,conttaVetbumaciudiciumDei.

Dionyfius»

DIonyfiusCorinthiorumEpifcopus, floruit circaî/o. Domini annum. Ispei^ epiftolam ,tcfte Eufebio, monuit Pynitum Gnofiorum Epifcopum, ne difei « pulos,id eft Chtiftianosgrauibus oneribus ( eius uerba funt) onetet, neue fra !s tfibuscalibatumobttudat. Pynitusuetô eigratiasegit,fcntentiam probauit, ac petijt, utfibi in pofterum quoque eiufmodi faniorisdoflrinæ, firmiotisqgcibiali -mentumfuppeditarepergat, quofuosauditoresalat; nefemper laflisdbo inhæ-rentes .infantes permaneant. Ex quibus uerbis licet colligere.iliumbonum Py * nitumprimum traditiunculis cæremoniarnm.ieiuniotum,uirginitatis,amp; fimili^ bus,fuos auditoresoncrareuoluifle,fedDionyfiumde Paulifententimadmonui* ifle,illa effe infirma mundi elementa, ueluti lac olim ludæis praebitum : iami Chriftianis hominibus folidiorem ÔC ualidiotem cibutn ptædicationis legis ac Euangelij dandum effe.

Ita uidemus, femper imperitos fuperftitiofos^ homines, caetemoniarutn iftam umbratilem fanflitatem amplexatos effe , alijs^ obtrudere uoluiffe. Sed fanioresdoflores contra, eosadfynccram,folidam ac fanam Chrifti doflrinatn teuocareconatos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

EgefippUS ♦

EGefippus,uirtumpieratistum eruditionis nomineualdeCelebris,floruitcir-citcrilt;So annis poft natiuitatem Chrifti. Is fcribit ( ut Eufebius 4. amp;nbsp;j. fuæ hi * ftoriærefert) Ecclefiam ufquead mortem Iohannis Apoftoli uirginem fuiffe, quanullihætetici côtaminare potuetint: fed ab eius motte, erröte in earn tanc^uam

B 4 indes*

-ocr page 30-

tl TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

in defercam domum irruiffc . Triftequidcm admodum hoe didum eft, fed ra?' Ä men conrra fccuros Papiftas utile, qui poft tot fecula à paffione Chrifti elapfa, ad a hue uoeiferari audent, nihil erroris in Eecleiïa effe, nee Papam nnquam erraffe, autetiamerrarepoffe. Teftatuc Eufebiuseum Romæplurimos,Valeutiniamp;alioî’ rum Hæretieommpefteinfedos,in uiamreuocaffe.Vndeappaiet,quamfrigidi Do* flores tune KomaniEpifeopi fuerunt : qui externis auxilqs indigueruntad cófutan# dos Hæreticos.IpfefanèEgefippus narrans,quam diu Romæfueritjfineomni reue» rentia fanditatis Papalis nomina, qui tunefibi inuiceni fuccefferunt, reeenfet. Vii * namhuius fandifsimi uirihiftoria faflorum Ecdefiafficorum extaret; plura haud dubiê fimilia teftimonia in ea reperirentur.

Polycarpus

Polycarpus, difeipulus Ioannis Euangeliftæ, amp;nbsp;erudirionis amp;nbsp;fanditatis no» ' minepercelebris; floruircircai-t-oannumDomini,autpaulopoft. Is,utlrenæ= us in epiftola ad Vidorem Papam fctibic, uenit tempore jiniceti papæ Ro» mam, amp;!:inprimocongreffufuit aliquacontentio inter eos de pafehate, ieiunijs, amp;nbsp;forte' aliquibus alijs fimilibus . Sed Anicetus non ptopterea Polycarpo fuit iratus:quin potius amp;Euchariftiam cumeofumpfit.amp;utfuolocoin Eccleh'a Eu# ehariftiam Polycarpus adminiftraret, permilit. Vnde poteft intelligi,primüm nondum timuiffe ica alios Epifeopos Romanum, utuel in minimis ei cedere ne« ' ceffeefle putauerint . Deinde obferuandum , 8c ipfum Epifeopum Romanum, tanquam æqualem,8^ non fuperiorem, earn in ipfis libertatem fuiffecoaflum ferre. Obferua, quod etiam plufculum obferuationi rituum tribuerunt iam turn Papæ, alqcjjEpifcopiac Doflores: nontamen tantum,ut paulopoft, iidhuc enimful# gebat lumen aliquod diferiminis inter adiaphora, non neceffaria, Cæterum ira omninonarratIrenæus ilium congreffum inter Polycarpum 8u Aniectum.ut inter paresdignitate, utquidemtuncadhuceiHUt Oiîînes Epifeopï. Verba Irenæf infra in eius titulo tecitabo.

Plus pnmusj

PIus.I.Papa,fedit circa Annum Do.CL. Huicin libro Conciliorum tribuitur, De cretalis quædam, cuius tantum particula quædam nonitamagna reperitur, quamadfcribam , Petijftis per Hilarium Chartularium noftrum a' beatæmes» moriædecefforenoftro.ntomnes uobis rétro temporum eonfuetudinesferuaren# tur, quæ à Petri Apoftolocum principis ordinationuminitijs hadenus uetuftas longaferuauit. Ecnosquidemiuxtaferiemrelationisueftræconfuecudinemlauda# mus : q uæ tarnen contra fidem Catholicam nihil ufurpare dinofeitur.

ExhacEpiftola,fimodo,utPapiftæuoIunr,aiithentica eft,liquidôapp3ret, Papasiaminde abinitioueteresEcclefiarum confuctudines,quæfibiparumeffent utiles3immutatecoepifle, eo'^inuitisSireluflantibus Ecclefijs. Appâteruerohanc D confuetudinem.quafi priuilegium quoddamfuiffe, autcertcaliquod præcipuum commodumafferensilliEccIcfiæ. Quæcunlt;5demumeafuit: ut 8^ea fl agira ret fibi ueteresconfuctudines,quæindeab Apoftolisdurarunt.conferuari; ôiPapaidfibi parumutileeffecenfuerit. AbeantRomaniftæ 8(Jglorientur,fcuetcrescanoncs8^ confuetudines,bonafidefcruafle 8dferuarc:quæindeabApoftolisfinttraditæ.

Memorabilequo^eftinhocPontifice.-quod paffusfitfibiimponiabHermere quodam,qui finxituariasAngeZorumuifiones fibi côfpeflas:cotius^Papatusfunda=quot; mentaiadtjUt mox dicemus.Cuius ramen liber a ueceribus,tcfteEufebio, fuæ hifto# riæ tcrtio,8lt;i Dift.iy. à Gelafio pro apocripho damnatus eft. Hinciudica qua'm uigi« lantes, 8ô oculati fuerint, iam turn Romani Pontifices : qui negledis factis litetis fi # dis uifionibus crediderint.

Hermes Paftorgt;

Eodeni

-ocr page 31-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odern remporePij,uixit quidam Hermes Paftor ,cunislibctuifioiies,abAnlt;lt;

l-H gelo fibi fub fpccie paftods monftratas,iaaar : amp;nbsp;licet iam olim damnatu« fit, J—utmodöaudiuimusï tarnen totius fermé Papacus fundamcntaiacit. Quod, ut clatius conftet, deipfo eius libro pauca proferemus.

Indodtinatcadenda Apoftolosnondeleaari,necuri folereuifionjbus,conlt;t ftat. SedhuncAuthorem,iiideas ad faftidium,multasociofasfriuolasina culcareuifiones,amp;quidemfuperuacaneas,quædeillis rebus loqiiunt«r,quæalia's per Verbum patefaâæfunt. Q.uemadmodumetiamambiguis,obfcuris, àiomnii# iioinutüibusftudet fimilitudinibus, quænecdocent, necmonentaliudferéquic* quam.quàmmoraliazquæaliogenetedocenditraderejlonge'eifuiffecfacilius.

Deinde in toto fcçipto,nullo utiturordine, nihil definit, nullis argumentis res confedatur,nihil authóritateScripturae probat, cuius ne unumquidemadducitloa g cum. Apoftolienimmentionem in genere ponit, K neminem certum nominatj autalicuius difladodrinam,aut exempla adducit.

De pœnitentia, contra Pauli ólt;iomnium Apoftolorum fententiam, ita docer, ut unam tantum admittat, nee quidemfideiautmeritiChrifti, in eadodrinaquica quammeminit, Denitj fiquisattentiusfabulofumillud fcriptumlegat, animada iiertet in eo arcana Si aftuta fparfa femiiia Antichrifti, maximé in uifionibus fimi« iitudinibus. Primaenimuifio abducit é miindoinfolitudinem, ficuramp;in fimili» tudinibus, multadicitodiofé inuitam communem, In fecunda amp;rertiauifione, niuk3habetdefrequenticoniugio,utamp; fimiiitudines deieiunio inpaneamp;aqua. Videturamp;ad Purgatorium alludereinuirionetertia,ubilnquit. Habentpocnitensä tiam,fedin hacturre non poffuntconuenirezalioautem loco ponentur longé infe;« tioce,ói hoCjCLimctqciarifuerintjóiimpleuerintdicspcccatorumfuorum»

Ecclefiac GaHic^è

ELeutherius Papafeditcircaannu CLxxx. Dom. AffirmâtEufebiuslib.#* cap. î. uatiastuncortas fuiffe contentionesinter Chtiftianos, caufam uero non indicat. Quart Gallicam Ecclefiam fuum iudicium ad cas mififfe,ô^in pri misEleuthcriumRomanumEpifcopumdepaceadmonuiffe. Vndeapparet,tum quanta tune Ecclefiarumæqualitasfuetit, cumfcfcinuicem libéré monerefuntauo fæ: turn amp;nbsp;quanta infeitia fimul, ac etiam inquietum Romanorû Prælatorum inge» nium fueritzquitemeré derebus nihili turbasmonuerunt,fraternam^pacem, Ôi unitatcmEcclefiædilacerarunt- SimilequiddamÄ paulópoftaccidit,cum Viâolt;» temcædem Ecclefiæ,depacc,de^nonfaciendisex adiaphorisneccffarqsgrauitec amp;nbsp;feueriter admonuerunt. Qua dere moxin Irenæo dicitur : habebimus 6^ mfra ti* tulumGallicarumEcclcfiarum. Sæpius enimillifefcPapæ oppofuerunt.

Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afiatica Synodus ♦

VIdot Romanus ad Polycratem fcripfit imperiofius, mandans, ut de Pafehate die Dominico agendo, tû Epifeopis reliquis Afiaticis conuocatis conueniret * Quod nififieretjfore, ut ab Ecclefiæcommunione excluderentur. Eiufmodi enim chartam dentatam ôC infolcntem, Vidoris fuiffe epiftolam,facile ex referipto Polycratis conijcitur. Conuocatigiturex uicinis ptquincijs ôi Ecclefijs Polycrates Epifcopos,quos propter multitudincmnegatfepotuiffeinliteris fuis recenfere. f*ro ponuntur liceræ Vidoris : res de Pafchatcagitur ; fit deliberatio, amp;nbsp;conferuntur fen:» tentiæ. Tandem uerôunoconfenfu omniumdecernitut,nequicquam deantiquo ritu obfetuato, hinc ufog ab Apoftolis, proximis^ corum fuccefforibus, ad minas 62 terrorem Vidoris, immutandum : fed Pafeha, rccepto in Afia more décima quarta , lunæ ab æquinodio uerno ptimæ, habita nulla ratione diet Dominici celebrandum cffcjcum id non fit contra Sctipiuram »

Polycrates

-ocr page 32-

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTES VERITATIS TEMPORVM

A

Polycrates EphefiorumEpifcopus»

Agnus planeet Apoftolicusuir,tefteNicephoro,habitus fuitPolycratesEphc fiorumEpifcopus»Floruitciicat7oDominiannum.Is ViftotiRomanoPa* pæ urgenti,ut ca diccclebracet Pafcha, qua ipfe, noluit ccdere. Nee ipfe folus

Pap^ in eo reftitit ,fed Sialij Epifeopi Afiatici,utipfein Epiftola ad Papam fcribit, QuoscumproptereaPapa excómunicarpt,grauitereft abIrenæo Stalijs Epifcopis ( ut poftea dicam ) increpatus : ita ut mutarcfententiani ab excómunicatione de ûfterccoaflusftt.Iu cpiftola de eadem re fcribit Polycrates ad Papam ,fc eins minis non admodum perterrefieri. In quaSi^illud notatu dignum eft.quod dicit,fepteni fuorum parenrum feu maiorum Epifcopos fuiffc,amp; fe lam oäauum effe« Yndeco»« gnofce,anlicucrittuncfacerdotibusuxores habere. Cognofceetiamaudaciam Pas« parum, qui imperium fibi iam tune in Afiaticas Ecclefias ufurpareconati funt.

Epifcopi Galliæjamp;^Irenæus,

IRcnæus Lugdunenfis Epifcopus5difcipulusPoIycarpi,auditorcsIoannis,intef Patres longe celeberrimus, floruit circa annum Domini 170. Is und cumalijs Galileis Epifcopis * Viflorem Papam Afiaticos ob uarictatem quandam diei Pafchatosexcommunicantem,acriter(refteEufebioIib.^.amp;Socrate lib. j'amp;Tri^ par.9.)perepiftolamobiurgauit; afFirmansPafchatis,ieiuniorum,amp;aliarumta* lium return efTeliberamobferuationcm.Librox-cap. 14. Ecclefiafticæ hiftoriæpars eins Epiftolaeinferitur,quam hieuna cum uerbisEufebij adferibam. Mukaeni'mea monctfircflêexpendarur.

Sed ad hæcViâorRomanæEccIefiæEpifcopus,pertinaciusagenSjpafl4m to fl tiusAfiæ,acuicinarumprouinciarumEcclefias, à communionis focietate abfeins» derenititur, tanquamin Hærefim déclinantes :ö^ Iiterasmittit,quibusomnesfigt;« . mul abf^ difcretione,ab Ecclcfiaftico federe fegreg.irct. Sed hoc non omnibus pla cebatEpifcopis: quinpotius e'contrario fetibentes ei,iubebant, ut magisquæpacis funr,agerct:ô2concordiæ,atlt;5unanimitatifl:uderet.Denilt;5 extant etiâipforum lire» ræ,quibusafperiusobiurgantViâorem,ueIutinutiIitcrEccIefiæcommodis confu» lentem.Nam ôdltenæus cum cæteris,quibus præeratjGalliarum Epifcopis feribens, confirmât quidemgt; ut in Dominica die Refurreâionis Domini myfterium célébré« tur: Viâorem tarnen arguit,qubd non rede fecerit,abfcindere à corporis unitate tot amp;nbsp;tantas Ecclefias Dei, quæ morcm fibi antiquitus ttadirum euftodirent.

Sed et de multis alijs cômonct per hæc uerb.i. Non folum (inquit) de diePa« fchæagiturcontrouerfia: fedôide ipfafpecieieiuniorum. Qriidam enim putant, unotantumdie obferuaridebereieiunium,altjduobus, ali)uerô pluribus : non« nulli ctiam quadragintanta ut horas nodurnas diurnas^ computantes, diem ftatus« ant. Quæuarietasobferuantiænonnuncprimum, neq;noftristcmponbuscoepit: fed multô ante nos,ex illis (ut opinor) qui non fimpliciter,quod ab initio traditum cil, tenentes,inaliummorem,uel pernegligentiam,ucl per imperitiam, poflmo» diîm decidere. Et tarnen nihilominus omnes ifti, etiam cum in obfcruantia uaria* rent inter femetipfos,amp;:pacificifueruntfempernobifcum,S( funt: nec diffonantia ieiunii,fidciconfonantiamrupit. Pofthæcinferitetiamhiftoriamquandam,quæ pro fui opportunitate,nec d nobis debet omit».

Dcnii^ait: Etilli omnes ante Soterempresbyteri,quiEcclcfiç, cuitununcpræes,fa ccrdotiûtenuerunt,Anicetûdico,etPiumjHyginum^,amp;Thelefphorô,8iXyftum, neog ipfi ita tenuerut: nelt;ç hi,qui cum ipfis erant.-Si tamècum ipfi ita nô obferuarenr: pacemfemperhabueruntcum illis Ecclcfqs,quæhuncobferuantiæmorêtenebant: cumuticjSdipfiscontrariumuidereturjquüdnon etiam ceteri fimiliterobferuatét: nunquam tarnen ob hoc rcpulfifuntab Ecclefiaefocictate.aut uenientesabillis pats« libus nonfunt fufcepti.Imópotius Qi, omnes ptesbyteri, qui fueruntantete, omni * bus fem»

-ocr page 33-

SVPERIORVM CONTRA PAPARÏ, n

Âbusfemp€r,quinonitaobfcruabantprcsby£cris Ecclefiariim,Euchariftiam foîennî lerttanfmittebant. Beatus autem Polycarpus, cum ad urbem Romam ucniffct fub Aniccto: cum^ de alqs nonnullis parum quid habuiffcnt inter fe : ftatim tarnen coiffentin pace: dehacquællioneita egerunt, ut non unufquifcp fententiam fuatn obftinatacontentioncdcfcndcret. Nclt;5eniro aut Anicctus Polycatpo fuadere po* teratjUt non obferuarctea,quæIoannemEpifcoputn,difcjpulum Domini nollri, ucl cæteros Apoftolos.cumquibusfemperfueratjObferualTe. Neij rurfumPoIyçar^ pus Anicctuni perfuafit ea deferere,quæ ille dicebat à fe maiorum more fetuari» Cum^ bate ita inter fehabuiflent,communicaruu£ fibiinuicem: ita.utconcederec Anicetus Polycarpo,etiamfacerdotaliminifterio, honorisdunraxatcontempla» tionc,perfungi :amp;itaabinuicem,plenafide,paceintegra,amp;firmachatirate,difce« lt;Junt:ut omnes Ecclefiæ,fiue quacita dePafcha, fiue quæ non ira obleruatent,inter

B fetarnenconcordiameuftodirent.

Hæc Irenæus, agens fui nominis opus, pacctti uidelicet Dei Eedefijs concili-ansferibitrôd non folum uiâori,fcd amp;:diuerfïs Eedefiatum Redoribus fimiliter per epiftolas adferit, quôd multa, prohacquæftione,in Eedefijs Dei diiTenfio de* beatoboriri.

Telbtur quoque Eufebius, amp;nbsp;alios Epifeopos libéré' de eo negocio Vidorem admonuifle. ConfideraquæfoChriftianelcâot,unicam fententiam ex eaepis» ftola. Nam inter alia inquit: Enimuero qui Soterem præceiTerunt presbyteri, Ôi Ecclefiam,quam tu nuncgubernas,adminiftrarunt,Anicctumdico,piumIginium, TeIcfphorum,amp;Xyftum,neque ipfi ira Pafeha Si ieiunium obferuarunr • Vide obfecroqua'mparum honorificèPapasappellet, Dicit,tu: amp;nbsp;non tua Sanâitas. Tot Papasuocat presbyteros tantum, amp;nbsp;non fanâifsimos, fummosç, amp;c. Dicir eosgubernaffe Romanam Ecdefiam: non dicit orbem terrarum, aut uniuerfain

Q Ecdefiam . Etomnino ira cum Pontifice agit, accum aliquo æqualis dignitatis hominc, ut etiamfucrunt tunc omnes Epifeopi.

Hic obferua,pieIeâor,primumquanta infeitia tuncamp; Papa Sî derus Roman« Ecclefiæ laborauerit, qui inter neceffaria 8C adiaphora nullum diferimen facetepotuerit,imôquiillasiamhominum traditiones mandato Deidediledio^î neptoximi ôi concordiain tuenda Ecclefia longe' prætulerit : quod tarnen in* tereaaliquijôi quidem nonpauci, meliorcs dodorcsillam infcitiamfeu erroretn Papæ, quires non ncceffarias utfit jtanquam plane neceiTariasôia' Chrifto man* datas,reprehenderinr.

Denique obferua, quôd Papa nondum fefe ita inaltuttiextulerat, ut nonli* ceret alicui Epifeopo, 8C monere eum nbsp;nbsp;etiam aliquanto liberius arguere ♦ At po-

ftea in eum furorem Romanus ilntichriftus prolapfus eft, ut aufus fit decretarc, quôd etiam fi ipfe infinitas animas fecum in infetnum traheret, tarnen nemo ci 0 dicere debeat, Quid facis fDift. 40. Ex eadem etiam Itenæi epiftola darifsime* cernisdodrinam de adiaphoris 6i catremonrjs.ac ritibus, in quibus uera pietas mi * niméconfiftatjtunc Gallicis Eedefijs ptobê notam fuüTe ♦

ScribitetiamEufebius, multasnouitates 8£ fehifmatacontra regulam oeri» tatis in Romana Ecclefia tempore Irenæi exorta: quibus ut tefifteret Irenæus, feri« pfetitaliquotlibros, utdefchifmate,deMonarchiaDei,8ic» Mirariiamquifpiatn Itenæi, hominis mitifsimi amp;nbsp;modeftifsimi, audaciam poifit, quôd ipfe Roma * nam Ecdefiam erudire amp;nbsp;fanare uoluerit, quam Pontifier) fingunt effe matrem Ämagiftram omnium Eedefiatum:non potiusid Papæqui etrarenunquam poteft,permiferir. Scdquidnonauderet,quiamp;:ipfumPapam,utfuperiusdidumt rft, monere,amp;increpare fit aufus ? Hinc potes manifeft'ecernere.longe'aliamfuiffc tuncrcmporisfotmamôipolitiam Ecclefiæ, quàmquæiamfit.

Erafmusfcribiclrenæumitaloqui,utquinullumpurgatotiufciueritr Redêcti* am monet eum lib.3.cap.38,itatecita£eüludteftiœouiumGçn.}»qqo'dipfum ferne, no nip fa

-ocr page 34-

li TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

nonipfamulicrconter«caputferpenris. Scribititem Ircnæns.quomodoMarcus A Hæreticus jformofamcuiufdam Diaconiuxoremcorruperit. Vndeapparetjtunc miniftros Ecdefiaeconnigatos etiam fuiffein Gallia.

Pene'oblitus eramilludadiicere,quodinbocaiithoteminimêobliuionedi# gnumeft.In quinto enîm Contrahærefeslibro, ubi nomen Antichrifti in Apoc.iî. indicatumexplicat,ratiûcinaturidforeLATlNVS: quôdamp;literarûquantitas cor^ ■ refpondcat numero DCLXVI indic3to,ôôqubdLatini feu Romani imperium or-* bisterratumtunehabeanr. Qua profeâointerpretatione baud obfcurè indicatur, Papam Romanum fore' Antichriftum. Nam Papa 8Cuult effe Latinus feu Roma

I nusjôi: in Latio dominatur. Cçtetum de Romana Ecclefia fcribitlreneus in hçc uer^ ba:Fundantes igitur amp;nbsp;inftruentes beati Apoftoli Ecclefiam Romanam, Lino Epi» feopatnm admmiftrandç Ecclefie tradideruut, Nô igitur a unis ïi.Romæ Petrus fe dit,auttriplicem coronamibigeftauit,ficut Papiftædeeoimpudentermentiuntur: federudiuittantumnonnihil illam Ecclefiam,ficutamp;alias infinitas- Quid igitur B impudcnnfsimiRomaniftæpræomnibusalijs Ecclefijs à Petro ac Paulofundatis, de Apoftolica Petri fedeglotianturc

Concilium Elibertinum, amp;nbsp;Conftantigt;

nopolitanum.

De imaginib.ô;: reliqurjs fanflorunijcarumq; culru «K luminibus,multç fuerunt iam ohm contentiones in Ecclefia. Aedamnauerunt eas plurimi: inter quos primum concilium Elibertinû,ante 1x70 annos.Deindcuerô Bpiplianiusante 1000 amp;nbsp;ferme' xoo annos, de quo infra' prolixius.Poftea ante annos Soo. aliquot Con» ftantinopolitanilmperatoresordine.quinamp;unaSynodusquoqîConftantinopoli , celebrata,cui3oo partimEpifeopi,partim alioqui doâi uitiinterfuerunt.Gregorius quoqg Papa, Epift.9.cap.?.laudat Serenum præfulem Mafsilie, qui circa 600annum Do.uixit, quôd prohibueritimaginesadorari. Hifceidolatrieoppugnatotibusad iiceSynodumFrancofordenfem,amp; Caroli Magnijdcquibusaliquanto poft.

luftinus Martyr,

IVftinus,Martyr acPhilofophusinfignis.quicirciter vopoftnanuitatemDomi» ni,anno floruit,multa dicit difettè pugnantia contra Anticbrifti abufus:3c primi# tiuæEcclefiaefynceritatemteftantia. Equibus maxim'coperæpreciumefl’eduxi» mus,annotare eins deferiptionem rituû Ecclefiç in perducendis ad Chriftianifmum Ethnicis.ô^ peragendis rebus facris, quas tuncDominico die celebrare funt foliti.In d'eenim liquidôapparebit:tum Chrifma autcôfirmationem,etMiiram planêignogt;’ ram Ecclefiæfuiffe: facramentum^ corporis amp;nbsp;fanguinis Domini non offerri,fed tantum de eo communicarimorisfuifle,id^fubutraqgCutloquuntur)fpecie.

ExfineMaiorisApologiç. Cæterum.quomodo'nosDeodicauctimus,reno5 uati per Chriftum,iam exponemusmequid malitiofè diffimulare uideamur.Quot* quot perfuafi credunt, hæc quae dicemus uera efle, amp;nbsp;ad eum modum uiucre polli# centur,ante omnia difeunt precibus,amp;: ieiunijs petere a' Deo præteritorum pcccatolt;â rum ueniam,nobis unà preces.ieiuniaç iungentibus.Deinde ad aquam a' nobis du* cuntur:8^ renafeuntur modo tenafcendi,quo amp;nbsp;nos renati fumus. Nam in nomine Parris omnium, Domini^Deiamp;SeruatorisnoftriIefuChrifti,6iSpiritusfanâi in aqua tunclauantur. Dixit enim Chriftus ipfe,Nifirenati fueritis,non intrabitis in tegnum cœlorum. Et paulôpoft. Nos uerofic ablutum amp;nbsp;inftitutum ad alios fra f tres adducimuSjUbi coetus fiunt : ut tam pro nobis, q u'am pro recens illuftrato pro cemur:quóinucniamur per ueramdoârinam 6^ bona opera, digni obferuatores mandatorumjcuftodes^: amp;nbsp;ut æternam falutem aflequamur. Poft precationem, nosfalutamusofculomutuo: deinde affertur præcipuo fratripanis, amp;: calix aqua diluius;quibusacceptis31audem öigratiarum aâionetn Patri omniumagit, per nomen

-ocr page 35-

SVPERIORVM contra PAPAM, A nomen Filijjandi^ Spiritus ratfjitagatiarqmaâioncm diu, quo prædidaimpo tretagit: poft prcces amp;nbsp;gratiarumaäionem, toruscoetusaccinit. Amen, Eauox Hebtaica fignificat idem quod fiat.

Abfoluta gratiarumadionc præfulis 8i. ominatione totius plebis, Diacoiii (quos uocamus) dant fingulis præfentibus partem panis, amp;nbsp;calids diluti, fupcr quos fada eftgratiatumadio: atijetiamdeferrefinuntabfentibus, Hocautem altmentum, apudnos uocatutEuchariftiazad quod nemo admittitur,nifi qui credit ueram effe noftramdodrinam,ablutusregenerationislauacro in rernifsionem peccatorum, amp;ficuiuens, utChriftus docuit. Nonenim utuulgarem panem, amp;uujgarepocu lumhæcfumimuszfedquemadmodum per uerbumDei, Carofaduslefus Chri# ftusSeruatornofter.catnemamp;fanguinem, pro falutenoftrahabuit : ficetiam pec uerbumprecationis, amp;gr3tiarumadionis,facratamabipfoalimoniarn,qua:musf b tatanuttitcarnesnoftrasamp;fanguinem, illius incatnatilcfu carnemdifanguinem effedidicimus. Nam Apoftoliin fuis fcriptis, quae uocantut Euangelia,ficfibi man o daffelefum tradiderunt tfumpto pane,aâislt;çgr3ttjsdixiffe. Hocfaciteinmeicoma memot3tionem,hoc eft corpus meum:fimil(terfumpro poci]Io,adis^gtatiisdixifa fc.Hic eft fanguis meus : amp;nbsp;folis ipfis communicaffe, quod in mithrxmyfterqsimi# tarimali dæmonesconatifunt. Panemenim (Kaquaepoculum initiandis eosapss ponere.cumquibufdamincant3tionibus,finefcitis,poteftisdifcere. Nosuero'po« fteafempetbac, nobisreuocamusin memoriam, amp;ditioresegenisfuccurtimus, uerfamur^ una continuo: 8^ pro omnibus rebus, quibus fruimur, créa totem earuni benedicimusperfiliumeiusIefumChriftum,amp;fpiritum Sandum.

DieSolis urbanorum ac rufticorumcatus fiunt,ubi Apoftoloru, Propherarum^ literæjquoad fieri poteft, praelcguntur. Deinde ceffante Ledore, Praepofitus uerba facitadhorratoria, adimitationem tarn honeftarum returninuitans. Poft hæc ç confurgimus omnes,amp;: preces ofFerimus : quibus finitis, profeftur,ut diximus, Pa « nisjuinum.amp;aqua. Turn Præpofttus,quantum poteft,preces offertÖógratiarum adiones; plebs uero',Amen,accinit. Inde'confecratadiftribuunturfingulis.amp;abfcn»» tibusmittuntur per Diacones.Ditiores,filibeat,pro fuaquiftjuoluntateconferunr, colledadeponunturapudPræpofitum.Isfubuenitpupillisgt;uiduis:amp; propter mor»« bum,alianiueneccfsitatemegennbiis,uindisquoq3 acperfgrinis:amp;; in fummacua rator fit omnium inopum- Conuentusautemhos die Solis facimus : quoniam hac dieprimum Deus depulfis tenebris, formata^ materia, mundum cteauir. lefus Chtiftus quoi^ nofter Seruator,eadem dierefurrexit a'mortuis. Nam ea, quaepto * ximaSaturnidiem præcedit,crucifixusfuit:amp;proxime fequentiSaturni diem,So a lisdieuidelicetjconfpiciendumfe Apoftolis,amp;difcipulispcæbuit,eis^fHamdoa drinamimpertqt’

Hicclar'ccernis,pieledor,null3mtunctemporîs confirmationem,autinun# D dioneminufufuifle:fedconuerfos,moxa' Baptifmo.ad communionem corporis Domini tradudoseffe. Manifeftequo($uides,nollamtuncMifl3mautfacrificiuni pro peccatis abEcclefia celebratum fuiffe : nullum^ alium S.icramenti corporis Domini præter communionem, ufumfuiffe.Deniqueuidesillam antiquifsimani Ecdefiae formam,prorfus cum noftra inftauratatum Eccleftarum conucnite. Quoef profedoefteximium teftimoniumfynceritatis noftraereligionis.

Clemens Alexandnnus.

CLernens Alexandrinus, feriptor in primitiua olim Ecclefia admodum cele« bris,tum pietatis ,tum eruditionisnomine, floruit circitcr 200. Domini ans» num. Is defacrificijsquidemmulta feribic»fed nufquam uel minimam Miffe mentionemfacit; femperille uerum Ecclefiæ Chrifti facrificium dicit preces effe: altarediciteffcpiamanimamjitemtotumcoetum Deuminuocantium. Sicenin» habecStromatum VII.

Sin autcin

-ocr page 36-

14 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Sin autégaud« Deus honorati,cu m natura nullius indigcat, nonabsrenos Deum precibus bonotamus, 6^ hoefacrificiumoptimumfanâifsimum cum iu* fticia emitcimus ^iuftifsimi uerbo eum honorantes, per quem accipimus cognitio * nem.eaquacdidicimuspereumglorificantes. Eftcrgoquodhicapudnoseftalraiî tCj terreftris congtegatio eotumqui incumbuntorationibus, quiuclutiunamuo# cem habent communem unam mentem. Et paulo póft: Confpiratio autem, feuunanimiauotapropriêdicunturinEcclcfia. Eftcnim Ecclcfiæfacrificium, uet« bum quod àfanflisexhalaturanimis, cum facrificiumfimulapcriatur,amp;tota mens Deo, Et paulo póft : Aram autem ucrè fandam, iuftam animam, SC qui ab ea emiP utur,fufStum,nobis fandam dicentibus orationcm,non credent, ôCc.

Quin etiam eodélibto diferte'ncgat ,Chriftianos Deo facrificare,inquit enim-Propter quamcaufam metito Deo non factificamus, qui nullius indiget, amp;nbsp;omnia præbuit hominibus : fed eum glorificamus, qui eft pro nobis facrificatus, nos ipfos ® îacrificantes.ad id quod cftnullius indiget, ex eo quôd nullius indiget, amp;nbsp;ab impa» tibili, ad idquodeftpatibilezDeusenimfolanoftrafalutcdeledatut. Meritoergo çinQnofferimusfacrificium,quinonuincitura' uoluptaribus,cum inferius, Since nfque ad crafsifsimas nubes. Si longe' etiam ab ijs perueniat, quæfit per fumum ex# balatiOjfi modo perueniat. Nullius ergo indiget Deus,nee capitur uoluptate, nee eft aut lucri,3ut pecuniaccupidus,cum fir plcnus,óicHilibct quod ottumeft Si indi* get,omnia præbeat. Neq| faccificqs,fed ne^ donarijs ♦

Coniugium quoç non tantü laicorum,fed SC presbyterorum defendit,contra lt;orüpctuerfitatem,quiGoniugiumt3nquamremimmundamcontcmncbant,dicc bantqïfeChriftuinuirginitatefetuandaimitariuelle:ficut8iPapaSyricius(dequo poftea) horribilicec déformât coniugium. Sed adferibemus ipfius Clementis uetba.

Dicuntautemglorioftiftiiadatores, feimitari Dominum, qui ncqueuxotem duxit,nequein mundoaliqutdpoffeditjfemagisqua'malij Euangdiumintellexifle gloriantes.Eisautem dicitScriptura:Deusfuperbistcfiftit,humilibusautcm datera* tiam. Deinde nefciunt caufam.cur Dominus uxorem non duxerir. Pcimdm quidem propriam fponfamhabuit, Ecdefiam, Deinde uerónechomoetatcommunis, ut opushaberetetiam adiutorealiquofecundum carnem. Nequeerateineceffepro» crcarefilios,quimanetinæternum,ôênatuseftfoliusDcifilius. Hicipfeautem Do» minus dicit : Q,uod Deus coniunxit,homo non feparet. Et paulo póft.

lam deijs qui matrimoniumabhotrent, dicit beams Paulus : In nouifsimis die* bus deficient quidam à fide, attendentesfpiritibuscrrorisjamp;doörinisdaemonioru, prohibentium nubetc, abftineteà cibis. Et rurfus dicit : Nemo uos feducat nolens in humilitatCjSC religione,8i patfimonia corporis .Idem autem ilia quoque fcribit : AI* Ilgams es uxori, nequætasfolutionem: folutus esab uxoce, ne quaeras uxotem. Et rurfus : Vnufq uifque autem fuam uxotem habeatjUe tenter uos fatanas. Quid ueró i non eciam iufti ucteres creaturam cum gratiarum aâione participabant c* Aliquiau# D tern etiam liberos fufeeperunt, cum continenter uerfati effent in mattimonio. Ite# cumaliquantopôft,quemlocum etiam Eufebiusrecenfet.

An etiam reprobant Apoftolos i Pettus enim SC Philippus filios ptocteatunt, Philippus autem filias quoquefuasuiristradidit. EtPaulusquidemcertênonue» tetur in quadam epiftola fuam appellate coniuge, quam non citcumfetebat, quo'd non magno ei effet opus miniftetio. Dicit itaij in quadam epiftola : Non habe» muspoteftatem,fororemmulieremcircumducendi,ficutSiteliquiApoftolie Sed hi quidem,ut erat confentaneum, miniftetio quod diuelli non poterat, prædicatio* ni fcilicet attendentes, non ut uxores, fed ut forores circumducebant mulietes, quae unàminiftraturæeffentapudmulieresquædomoscuftodiebant.petquasetiamin gynæceumabf(5unareptehenfione,malauefufpicione,ingredipoffetdoârinaDo mini. Atqui hic ipfe reclamauit, Non eft tegnurn Dei efca SC potus:nequeueró ab* ftinentia à hwjo cajcnibus fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pax,ôd gaudium mfpititn fanâo.

Exlibte

-ocr page 37-

»5

SyPERIORVM CONTRA PÄPAM. Ex libro VIE Stromat ♦

V TXorcm autem ducetedico ,fi uerbum dixetic, amp;nbsp;utconucnit. Quienim fucrit y perfcäus,exempla habet Apoftolos reuera iiiroftenditnr, non in eo quod uitam elegeritmonafticam,fed illeuiros uincir, qm'm matrimonio amp;nbsp;libero =» turn procrcaiione, domus cura, ac prouidentia ,citra uoluptatem QC dolorem fe exercercum domuscurarione,8iindiuulfus a'Dei charitate,amp;infurgitaduetfus omnem tentationem, quae afFertur pet filios, uxorem, amp;nbsp;famulos,8^ poffefsiones. Ei autem, qui domum non habet,magna ex parte euenit,ut non tentetur. Qui ergo fui folummodo curam gerit, uincitur ab eo, q ui cum fit inferior quidem in ijs, q uae pettinentadfuamfalutem:fupetiot 3utemini)s,quæad uitaefpeâantdifpenfatio# nem, exiguam reuera conferuatimaginem, ii encans prouidentia «

B Vndeôi exGangrenficonciliOjdequopöftjdarèapparet, aliquandiu poft Apoftolotumtemporapiosdoâores, iftiAntichriftianæ hypocrifi monachotum amp;aliorumfpiritualium,iam turn orienti,feriô repugnareconatos effc.

Eufebius initio fecundi, citât ex fexto Hypotypofeon Clemenentis.hocdi* öum:Pctrusenim,inquit,8óIacobusamp;Iohannes,poftaflumptionemSaluatoris, quamuisab ipfofuerint omnibus pene'prælati, tarnen non fibi uendicaruntpri* matusglori3m,fedlacobum,qui’diccbatut luftus, Apoftolorum Epifcopumftaa tuunt. Vndenon incommodédiuinare pofsis, quid Clemens de Petri dignitate fenferit : nempe exæquat eum lacobo ôd lohanni, eos^ dicit uideri penè omnibus alrjs prælatos: fedtamennullamfibifupetioritatis,aututitadicam, prioratisglo» riam ufurpaffe- Quod fi Petto diuino mandato ei fundio mandata fuilTet, ut cæteris omnibus ptæeffet, ea^ res tantopere Ecclefiæ Dei neceflaria effet, ficut no ■ bisPapiftæ perfuadereconantur:annon fceleftifsimèPetrus feciffet, quinegledo C Chrifti præceptorismandato,negleâo^ publico Ecclefiæ Deicômodo,ea fundione acofficio dcfungineglexiffet,ali)s^earn contra Dei ordinationem demandaffet»

Methodius Græcus »

MEthodiosGtæcusfnam pIuresfuerunt)TytiEpifcopus,floruîrcirca nbsp;Do «

mini annum. Scripfit praeter multa alia, etiam prophetias quafdam de nouifsimis temporibus,quasSebaftianus Brandt, Bafileaeanno Domini H^sexcudicutauit. In ijs non uno loco prædicit ille fandus patet, futurum, ut in nouifsimis temporibus facerdotesnon tantum tutpitetac federateuiuant, fed etiamrehgionemipfamacdodtinamfuametfponte,noncoadi,penituscortumjs pantamp;: contaminent, ac ob id diuinituspuniantur. Prædicit inter alia fo remona« chos amp;nbsp;clericos res facras exurentes, ac porcis obijeientes, id eft impie prophetan « tes. Pingit amp;nbsp;Epifeopos colantes culicem, ôd deuotantes camelum. Quo uoluit ille D fandus uir indicate peruerfum ftudium in obfetuandis titibus, ôd fuis tradition« culis:8dintereanegligeredodrinamipfam,5danimatumfalutem.Ptædicitquo^, fimulDeumueramrcligioneminftauraturum,tepurgaturum^effc. Vnde ani^ maduertimusjdiuinitus ptæfentem Chriftianæ pietatis inftautationemfieti,6d ante totfecula diuinofpititupecfandosuitosptædidameffe.

Aciius Lampridius »

HIcEthnicus hiftoricus,îdeo tantum inter hofee uetitatis teftes tecenfetur,qu'od narrat primaChriftianotumtemplaomnibus fîmulachris carüiffe; ficut La* ' dantius, ac multi alij teftantur. In quibus poftea Papa: maximam diuini cultus partem conftituerunt. Vetba eius font haec in uita Imperatotis Alexandti Seueti.Capitolium(inquit)fept{modieaim inurbeeffet,afcendit,templafrequen* lauit, Chrifto templumfaceteuoluit,eum^ inter Deosrecipere : qudddd Adria* nuscogitaffefectHt,quitemplainomnibHSciuitatibusfinefimuIachrisiufferatfteri:

C gt;nbsp;quae

-ocr page 38-

ïö TESTES VERITATIS TEMPORVM

quæhodicidcirco,qiüanon habetnuminajdicunturj'idriamjquæüleadhocpa» A taffe diccbatur, fed prohibitus eft ab his, qui confuleretisfacra repererant, omnes Chriftianosfuturos, fiidopt3toeueniffet,amp;omniatempladefercnda. Hadenus ille. VetcrisergoEcdefiæmos, abundenouosAnticbrifti,cius^impictaiisabufus tedargutc.Accidetuntautem hæc circa zoo Domtniannum.

Ecclefia Rauennas, Aquilegicnfis,8^ Mediolanenfis,

ECckfia Rauennas, Aquilegienfis amp;nbsp;Mediolanenfis, earumcj dodores.circitet pct annos zoo.reftituecunt primatui,feu tyrannidi ponus,Papæ poftquam cas oppugnarccŒpit. Vcru'm tandem fubannum 700 ( quia tcftc Daniele, Anti» chcifto ciusncfariiconatusaliquandiufucccdercdcbcbant) cas Papanonnihilop» prefsit, nam antca nunc^ fub cius iugo fucrant.Reftiterunt ramen eria poftca ufi^ ad ® annumjoo.utdeinccpshiftorrjsoftcndctut. Vndcfacilcapp3ret,eumnondiuino iurcptim3tumhabcre,fcdfua id fraude,3mbitione,uiolcntia^fibicapuiffc,nequicü quam multis Ecclefrjs contré clamantibus,amp;gementibus.

Hiftoriciquidam,ut Platina 6^fimilesadularoresPaparum,dicuntiftas Eccic lias fuiffcquidemetiamanteafubiedasRomans: fedpoftea feabeius obedientia fubtrahercuoluiffe. Verdmeontrariumlicetintelligcre tumaliundc,tumetiamcx epiftolaquamPapa ad Vtfumducem Venetum fcripfit, qusapud Sabcllicumôi Bonintendium extat. In ea enim date PapaconfitetutjRaucnnatetn Ecdcüam elTe multatum Ecdefiatum caput.

Ad hæc publica Ecdefiatum teftimonia addatur amp;: illud, quod IlIyricæEcde* fiæadhuchodicrnadie in publicisfacrisuulgariutuntur lingua. Vndecolligi c tut, non tcâêAntichriftumjCius^mancipiafaccrc, qui omnes ad Latinum fermonem cogèreuolunt. Colligicuretiamindc, Icdionesddcantioncs in Ecclefia nonidco habitas, quiaputarcnteffecultuscx opetcopcrato, fedutnotofermone Ecdefia ædificarctur.Rcfcrt Aeneas Syluius,multnmRomçdifputa tum effcfuban^ num ?oo.an id in Siauis ferendum fit.tandem coelitus auditam effe hanc uocciOm:« nis fpiritus landet Dominum, Si omnis lingua confitcatur ci. Idco^ dubitari defi turn cffe.SifuoPapæAcncæSyluio, qui poftca piusfecundusdiänseft.creduntPa« piftæ, quddtalis uoxemiffaftt coelitus: curiam tam furenterptohæreticoamp;ncfai» rio fcelcte damnant,uulgaris linguç ufum in rebus diuinis,in Germanicis Si alijs Ec^ clcftisCScd dchactectiam poftca in Mcthodiollliticodicctur.

Angh’ca Ecclefia.

BAIxus in fuo Catalogo,affitmat,cx uetuftis quibufdam fcriptorib.in Anglia,anj^ d teillum Auguftinum,qucm co Gregorius primus Papa mifit,fuiffclonge'purio rem Chriftianifmum : fed ilium omnia in deterius, inuchendo Papifticas cærcîs monias,commutaffc. Dequoquidemdubitatinon poteft. Nam Gregorius in tota occidcntali Ecdefia Chriftianam pictatem fuis nouis ordinationibus amp;nbsp;defotmatio nibus longe fecitdctcriorcm. Veru'milludquoijfimulmcmorabilc eft,quod ait, multos ci pios in Britannia,præfertim doöores,reftitiffe.Ac proptcrea Auguftinum, Romaniftarum more uolcntcmcædibusfuamrcligioné promoucre,incitatis qui» bufdam tyrannis cffeciffc,iit mille ac ducenti exillis fuæ impietatirefiftentib. dodo tibus,fcmcl ttucidatentur.Q.uin Si poft earn tarn atroce tot fandorum martyru truci dationé,nihilominuslongo temporefuiffe, qui Romanis illis Auguftiniritibus 82 fuperftitionib. rcdamarent, prædidus author affirmât. Cóiugium facctdotû nihil» ominusuf^ ad annumDo.iioo.tcfteBalæo 82 Polydoro,alrjs^Anglicarumrerun» fctiptoribtctinuetunt.Citca quod tempus 82 Germanicis Eedefijseft ademptum.

Apollonius.

-ocr page 39-

SVPER.IORVM CONTRA PÄPÄM/

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apollo mus,

Apollonius quidam Ecclefiafticus fcriptor, a'D.Hieronymo admodum laudà tus,uixitanno«t9. Scripfitis.utteftaturÉufebiusEcclcfiafticæhiftoriælibro capite . contra Montanum, cum^ etiam co nomine pcruerlï fpititus cflearguitjquia leges ieiunio circunifcripfit. Vndeapparetjin primitiua Ecclelia ieiti nia^Sdalia eiufmodi exercitta libeta fuiffe, nullis certiscircumftantijs alligata : ac pi • ostuncfenfiire,nô,effebonifpiritusp©nerelegesieiuniorû,utpofteaPapæfecerûtî ÛGjin Montano etiam ipfum Aniichriftû damnauerunt.Quan^ inMontano rede dicipoteft,etiâfpiritualiûcœlib3tüs fanâitatca primatiua Ecclefia damnara eile, Nicephorus lib 4cap.36.ex doâfina ludæ ait: Antichrifti aduentus tune expeda batur. Q.uæ opinio, fi quis Montani hærefin amp;nbsp;Vidons Romani conatus confide » ret,nonprorfusuanafuit. QuidenimaliudMontanüsnouisfuisParacleticonfidî B traditiombus, amp;nbsp;legibus ieiuniorum ,amp;inuptiarum diffolutionibus egitjqua'm uC fundamenta prima totius Antichriftianifmi iaceret c*

Attains ♦

ATtalus nobilis martyr Ch rifti, p a (lus eft circa annum Do. lâo. De eo talis bi * ftorialib.5 Ecclefiafticæ hiftoriçaduerbumlegitur. Referturadhucin eadent feriptura (fcilicetin Gallicarum Ecclefiarum epiftolaad Afiaticas; Si alia nar^ ra tio, q U a m cog n i tio n i s ca U fa h is in ferere d ign U m P U ta U i.

Alcibiades quidam eratin numero eorum,quiproChriftouinditenebantur Hicuitam fan'sarduam öiaufteramgerebat, nihilcibiuolensaccipere, fed tantum faleamp;panccumaquautebatur. Cum^huileuitærigoremuellet etiam incarcéré pofitus obtinerCjAttalo poft primam confefsioné fuani,quam in amphitheatro con feffus eftjteuelatunquia non rede' faceret Alcibiades,creaturis Deiamp; ipfum no uti,62 C aIiisfotmamfcandaliderelinquere.Q.inbuscognitis, Alcibiades cæpitaniniacum gratiarum adionepercipete. Quiaquæillircudabatfpititus,utdoceret:amp;huic,u£ fequeretur,idem fpititus perfuadebar 4

Hinc clarè apparet,initio pios homineSjimo'ipfum fpiritum fandum.fuperftiîî tiorotumhominum,i'eligionemacpietatemincibotumufu,uelabftinentia ieiunio isqjcollocantem,conatib.fedulo réclama ffe. Verum tandemhumanaca:cifaS,Anti» chriftiqjfuperftitiofahypocrifisjdodrinasdæmoniorûdeabftinétia cibotû,Ecclefig Dei uolëii nolenniç obtrufit.Memorabilis uero hæc narratio eft,tum propret rei ma gnitudinéjtum etiam,quod tunc Gallica Ecclefia dignâiudicauit,quam publicçepi ftolæadtotEcclefiasfcriptæinfereret. Apparetenimtumidfuifîe cômune dogma«

Tertullianus.

o Ertullianus circa 200 Do.anrtum floruit.Magna omnino eft eius fcriptorum ad I thoriras, magna etiam eruditio, Scalia dona: uitæquoi^ fuitualde laudatæ.

Hunc tarnen tantum uftumferibit Hieronymus.a'Romano clero,Roma,inui* dia,3c nialeuolentia pulfum efle. Etfiautem occafio non exponatur perfpicua,fan's tarnen eft,quodipfemet Hieronymus teftatutjinuidia SC contumelijspulfumfuiiTe. Clare' enim oftendit, cos nullam iuftam, piam ,acgrauem caufam, contra tantum uirum habuiffc.Beatus quidem Cyprianus tantieum fecit, ut fingulis diebus folitug fit,eum leditarCjSC præceptorcm fuum uocarc: u t quoties Amanuenfem iuberct fibi eiusopus porrigere, diceret: Da hue præceptotem. Hine igiturcognofcatur,qualis pietas,ac humanttas,iam olim Curtifanotum Romanorumfuerit.

Cyprianus.

CYptianusuixitanno 140. Contendit omnibus fanguincm Domini danduni. Afferitquolt;j,uocationem facerdotum SC Epifeoporum effein Ecclefig feu pie* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 bisChri«’

-ocr page 40-

i8 TESTES VERITATIS TEMPORVM

bis Chriftünx potcftate.Sic enim inquit in epiftola ad Fcliccm prcsbyterum.

Plebsobfequens praeccptis Donnnicis,8óDcunïmetuens,apcccatorepræpo * fito fepararidebet,necfeadùcrilegifaccrdotisfachficiamifcerc: cumipfainaximé babeatinpoteftatCjUeldignos eligendifacerdotes, uelindignosrecufandi. ùuod amp;ipfumuidemusdediuinaauthoritatedefcendere,utfaccrdosplebepræfentefiib omnium oculis eligatur,8d dignus at^ idoneus publico iudicio amp;nbsp;teftimoniocom# probctur.SicutinNumerisMofipræcipitDominuSjdicens.-PræhcdeAaronfratreni iuum,amp; Eleazarum filium cius, Öiimpones eos in montes coram omni fynagoga, öCexucAatonftolam eius,6^indue Eleazarumfilium cius,amp;AarcnappofituSmo# ri3turillic-CotamomnifynagogaiubetDeusconftituifacerdQtem:ideft,inftruirSr oftendit.nonnififubpopuliafsiftentisconfcientiafierioportere, titplebcpraefentc nel deteganturmalorumcrimina,uclbonorum mérita prædicentur,3dfitordinario lufta amp;nbsp;légitima,quæ omnium fuffragio, Ôi iudicio fuetit examinata. Q.uod poftea fecundumdiuina magifteria obferuatur inaâis Apoftolorum,quandootdinaroin B locum ludæ Epifcopo, Petrus ad plebem loquitur. Nec hoc in Epifcoporum tan # mm ôi facerdotum, fedôi in diaconorum ordinationibus obferuafle Apoftolos animaduertimus:dequoinaâis Apoftolorumfcriptumeft.Hæcillc.

In traâatu de fimplicitatc clericotum difputat, idem fuiffe alios Apoftolos quod Petrum amp;nbsp;honore amp;poteftate, Q.uare ÔC Epifeopos Ôi fucceffbres parcs Si dignitate Si poteftateeffe. Papas Romanos fæpeinfuisEpiftolis nocatfuosfratres, confacetdotes Si collegas,Siomnino per omnia ica cum eis agir,accum fuis digne tare acautoritäre æqualibus. Abeat iam aliquis Epifeopus, Si fie Papæfctibat : uide# bit, quomodo excipietut. Cum de Cornclij Papæ eleâione tanquam minus rede fada rumor in Aphricam eflet allatus,ita ad cum Si facerdotes Romanos fcripfit.pe # tens ut probaret eledionem rede' fadam efte, ac fifibialiquid iuris in cum uindica ret.Fuit Metropolitanus Catthaginenfis, Aequatautem cciam Nicænum concilium intccfcMettopolitanosiurefeu potcftatc.

Verum quo'd Cyprianus nullum primatum, aut fupetioritatem Pontificis Ro manifupcragnoueritjcx cpiftola eius ad Cornelium Papam liquido' appatet.Nam cdmin perfecutionib. multi fæpemetu facrificarent,multi^ item alqsfefecriminib. côtaminarent,nec eafacilé fine publica pœnitentia,Si grauiorictiamquadam cafti* gatione,fatisfaâione,aut etiâ exploratione,Ecclefia recipere folerct,alibi^ pro Epifcoporum zelo feuerius,qua'm alibi eiufmodi Apoftatç redeuntest radarétut: accidie tempore Cypriani,ut quidam eiufmodi perdit! homines non ferfojaut ex animo de tantis facinorib.pccnitcntiam agentes, eo^a' Cypriano in Ecclefiam nô tecepti,proprium fibiEpifcopumFortunatum nomine,Carthaginecrearêt. Etquo'iftudfuum tamaudaxfacinuSjtantöfirmiuscófitmarcnt.cotroborarent^miferuntamplamle# gationcad Cornelium Papam,Romam,quç ci totum negocium exponeret, ab eo^ amp;nbsp;minis Si precib.aliquem côfenfum inid fadum extorquerct.Ea illueprofeda rem fedulo' et ftrcnuéapud Pontificem cgit.necmultû abfuit.quin cum tettotc ad affen# D tiendum permoueret.Et erat alioqui Cornelius in tccipicndis, feu abfoluédis talib. Icnis nimis ac facilis:adeô, ut tanta facilitate etiâ Nouato facerdoti fuo,homini diucc fifsimi ingenij acfententiç.fchifmatis occafionc præberet:qui contendebat abnega-tores Chriftiin Ecclefiam denudrecipiendos plane' nô cffe,fed tarnen ad pœnitenti am uchem enter hortandos.Q.uod feueritatis cuiufdam difciplinç^,feu cohihcndæ licentiç caufa magis facicbat,quâ quôd coram Deo eis nullâ ucniç fpcm effefentitet : ut pofterijfedatorcsç eius,poftea erroré præceptotis augctes,fenferunt.Verum cum Cyprianus, Si fuorûApoftatarumaudaci3m,conatum^legationis,8iCornelij le# iiitatem,autetiamtimiditatcm,inaudicnda illalegatione,cognouiffec;fctipfitad# modumprolixê,eitoti^RomançEcclefiç.Acprimumcumfatisafpercobiurgauir, quod fc paffus fit à tam perditis hominib.pcrtetrefieri:Docuit^ Chriftianû facerdo# (cm^debere quiduis potius pçrpnam patt fe petmoHeti,ut aliquid côtea uolun# tatem.

-ocr page 41-

TESTES VER.ÏTATIS TEMPORVM

Mtcm,acmandatumChriftiagat.Dcindccxpofuittotamcaufam,amp;oftêdit,qua'nï pcrdtti homines fintillifuiApoftatç:quam(j nullam habcantcaufarrijcurfcabipfa reliquo^coetu fegregentjaut de co uf^ qucrantur : oftendit etiam illos, nó a'fc folo 3i fed ôd â muhis alqs Epifcopis damnatos effe.Tertiô oftend it eriam Apoftaras illos, fl quid iuris habent,non Romam deberecurfitare:fcd in Africam redire, ibi^ uel colt;* ram fe, qui fit corum Metropolitanus Epifeopus : uelcoram Epifeoporum fynodo caufamdicereiquandoquidemconftitutûfit: utcaufæibicognofcantur,ubiaccidc^ runt, diftributos item efleEpifcopatus,acfingulosEpifcoposfuqgrege Contentos, non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debete, fed fuis tantum ouibus præeffe, de95 eis rationem Do

inino readere. Vetum adfcribâ,ipfa iierba Cypriani, tum teftimonij certioris caufa turn quo'd admodum fignificantia,amp; grauitatis zeli^ plena funt.Nam cdm St AT V T VM fit ab omnib. nobis, ôi. æquum fit pariter aciuftum, ut uniufeuius^ caufa illic audiatur,ubieft criméadmiiTum, ôd fingulis paftorib.PoRTiO gregisfitadfcripta, B quamtegatunufquifij aegubernet,rationemfuiadusDomino redditurus,oportet utilt;5 eos,quib.praefumus,non circumcurûre, necEpifcoporûconcordiam cohæten tem,fua fubdola ÔC fallaci temeritate collid ere,fed agere illic caufam fuâ, ubi 86 accu fatorcs habere,amp; telles fuicriminis pofsinr,nifi paucis defpcratis amp;nbsp;petditis, minoc uidetur efleauthoritas Epifeoporum in Africa conftitutorum,qui iam de illis iudica uerunt, et eotum côfcientiam multis delidorûlaqueis uindam,iudicii fuinupergra uitatedamnaruntJam caufa eotum cognita ell,iam deeis diâa fentétia ell.Nec cen^« fura:congruitfacerdotum,mobilisat^inconftantisanimileuitaterepræhcndendi, cu'm Dominus dicat.Sitfermo uefter, eft,eft,non nô,8ic.Sic ôiin epiftola de clcrico:^ rumfimplicitatedicitjunumquem^infolidumfuum Epifcopatûpofsiderc,id eft, noneire,quafi(utitadicam)feudatariumakerius: ficutnunc funt omnes Epifeopt feudatarij,aut bcneficiarij,feu clientes Romani Pontificis. Quis uerônunc Epifeo -porum,Archicpifcorum,Metropolitanorum,6êdeni^Patciarcharum,auderetad C RomanumPontificéitaferibere: quôdillefuos,apoftatasiudicatenondcbeat:fed adfeeosreuertiopocteac,quia (latutumficibicaurascognofcioportece,ubiaccide» tunt.ltemquodunicuiçEpifcopo.fua fit portiogregisadfcripta, quam regere,amp;de cuiusgubernatione,nôR.omano Epifeopo,fed Domino lefu rationem redderede^ beatCRefponderet enim ci profedo Papa.feefle uniuerfæ EcclcfiaeEpifcopum,fuuiT» ciredetotaEcclcfiaiudicarc,cumcßfibicumfuoEpifcopatuadfcriptG,attri'butum^ effe. Q.uarc fc mods iomnibus de illis indicate uellc,quiab ipfo ad fe appcllarint,auc confiigetint. Obfcruandumucróeftquóddicit,idSTATVTVMcffc.ludicatcnim ptoculdubio, id quadam ucteri ordinatione aut fynodo decretum, ficut in Mile/ uitanafynodo, ut pollca audiemus,Patres idem decretû^de cognofeédis finiendisçp controuerfi)s,in fuis locis ubiottæ funt,rcpetentes fimul affirmant, cum Canonem iam olim fancitû effe. Apparet uctôctiam Romanos Pontifices in id decretum olim confcnfiffc.Nam dicit Cyptianus,ftatutum id â nobis omnib. cffc,loqoens deEpi^ D fcopisamp;feipfoac Papa Cornelio,ad qucmfcribebat.Summa,hæccontrouerfîa Cy priani tempore fuitfimilimaei,quæpoft 100annosinfextafynodo Carthaginenfi, dcqua infra,quam ctiam alibi feparatim expofui,agitata cft.Nifi quód hoe tempore longeadhucimbccillior,ueletiamodeftior fuit Romanus Epifeopus, co^ctiam le nius eft hæc caufa inter Cyptianum ôi Cornelium aöa,fàcilius^ pcraâa,quam ilia intertres Papas,amp;fcxtamCarthagincnfemfynodum;quæcftfumma acetbitateSC uehemcntia,inccgcoquinquenniodcpugnata.

Gregorius.

GRegorius, pet cxccllctia Thcologus appcllatus, uir infigniter pins et cruditus, floruit circiterantcannos »too.id eft,trccentos poftChriftu.Seribitin quadam cpiftola.nullamfeadhucfynodumuidiffe.inquanonpotiusmalialiquidcf» fcâumfitqüa'm boni:itacontentioôCambitio Epifeoporum cxctcuetit. co^ dicic

G 4 fibiin

-ocr page 42-

to TESTES VERITATIS TEMPORVM

fibiinaniniocfre.omnesfynodosnuare.Id cumillisiamtemporibiisacci'denrquid A niirum,fjpoftea,cccfcentehominunî,præfecunifpintualiumac Romaniftarum,in regenda Ecclefia,non ram negligentia amp;nbsp;infcitia, quam amp;nbsp;fcelerata malicia.infinita falfa ac impia in Concilijs décréta fint f in quadam oratione negat opera pro mor* tuis fada eis effe profutura, Sóomnino italoquitur de altera uita, tanquam qui pur« gatoriumpenitus ignorer. Taxatetiamiftamcætemoniariam pietatem, quæ extetnoueftitueius^colotefimulatur. Sic enim inquit in uerfibusfuis:

Flagitium eft fidem haberein coloribus, amp;nbsp;non in corde. Ea enim quæin co* lotibusexiftitjfacilitereluitur: Quae uerdin profundo mentis,illamihiarnica.

Ladantius »

LAflantiusannojoo.floruir.uchementerauteminuehirurinimagines, amp;:c3iv B delas de die in templis accenfas.alia^ fimilia, quæpoftea ab Ethnicisad Chri« ftianos translata funt. Dicitimagines effe fupcrfluas amp;nbsp;noxias, amp;ipforum ca* codæmonuminuentum. Decultu ac facrificijs difputat pulchre : differitjDeum non corporeis rebus, fed pia mente,aciuftitia effe colendum: non deleflarieumftrudu* ta templorum, non preciofis donarqs, 8^c. Sieur nuncPapiftæ fentiunt, 8^Daniel pr^edixit, Antichriftum auro gemmis^fuum Deum culturum effe. Apparetfanê hinc,amp;ex eoquoddeChrifti æternofacerdotio erudite'difputat,eum^folum per« petuumfacerdotemfacit,illum,quid fit Papifticamiffa,plané ignoraffe.Sed adferi« bam unum alterum ipfius didum.

Ex lib. 11. Ladïantrj.

Væîgituramenda eft,autea fingere,quæipfipoftmodum timeant,auttimé £ 1 requæfinxctintr Nonipfa,inquiunc,timemus;fedeosadquorumimagi* nemfida.ôiquotum nominibus confccratafunt Nempeideotimetis,quód coseffeincœlisarbitramini: neeg enim fi Dij funt aliter fieri poteft. Cur igiturocu* los in cœlumnontollitis ? Öiaduocatis Deorum nominibus, in apettofacrificia cc lebratis reut ad parietes, Aligna,dilapides potifsimum,quam illo'fpcdatis,ubi il* los effecreditis? Quid fibi templa ? quid aræ uolunt, quid deniqgipfa fimulachra, quæ aut mortuorum, autabfentiummonimentafunt? Nam omnium fingenda* turn fimilitudinum ratiojdcirco ab hominibus inuenra eft,ut poffet eorum memo* tia tetineri.quiuelmortefubtcadi,uelabfentia fueruntfeparati. Deos igiturin quo* rum numero rcponemusifiinmortuotum:quis tamftuItus,utcolatfSiinabfenti* urn, colendi ergo non funt; finecuident quæ facimus, nee audiuntquæprecamur.

Item lib. II. cap. XIX.

Nlhilpotefthomînemaiuseffe, nifi quod fuerit fuprahominem. Deus.iu* 9 temmaioreft homine,fupraergo,noninfr3eft,ncc in ima pofitus, fedin fumma regione quætcnduseft. Quare non eft dubium, quin religio nulla fit, ubicunij fimulachrum eft • Nam fi religio exdiuinis rebus eft: diuini autem nihil eft, nifiin coeleftibus rebus.Garent ergo religioncfimulachra: quia nihil poteft effe ccelefte in ea rc,quæ fit ex tetra.

Itemlib. VI. cap. il.

VElficœlcfteîumén,quoddicimuSfolem, contemplariuclint,iamfentianf, quôdnonindigeatlucetnis eotumDeus; quiipfeinufumhominis,tam cla* ram,tarn candidam lucem dedit: Si tarnen eum in tarn paruo circulo,qui pro pterlonginquitatem, nonamplius, quamhumanicapitisuideturhaberemenfu* ram, tantum fitfulgoriSj ut eum mortalium luminum acies,non q ueat contueri ; Si fi paulifpet intenderis, hebetatosoculos, caligo Si tenebræ confequantur : quid tandem lu«

-ocr page 43-

SVPERÏORVM CONTRA PAPAM.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

i tandemluminis,quidclaritatisaptid Deum,pcncsquemnullaeftnox,effearbitre* miK?quihancipfamlucemficmodcrattiscft:utneç nimïofulgorc.neqi calorcucf hemenunoceretanimantibus:tantom^iftarumreriimdcdKci;qiiantum,autmoc taliacorpora paripo(runt,autfrugum maturitas poftularet. Num igitur mentis fuæ compos putandus eft, qui Autbori,amp; Datori hominis, candelarum ac cerarum lii^ menoffert, promunere? Aliudueróilleanobis (xigit lumen, amp;nbsp;quidemnonfuf liquidumatque darum,mentisfcilicet,propterquodd'

Poctis(j£f nuncupatur,qnod exhibetenon poteritjUifiqutDeum cognouerit.

Epiphanius

EPiphanius,quiuixit anno 370. in capite contra Collyridianos, qui Mariam in* uocabant, uehementerteprchenditadorationem Matiæ, aliorum^fanâo* rum : ac non uultomnino quenquam adorari, præter Deum. damnat^ hunc erroremprolixe, tanquampefsimamhærefin. lamautem, inuocatiofanâoruni habetur pro catholico orthodoxo^ dogmate : contraria uerd fententia, quam no* ftrçEcdcfiçiampiam efl'econtendunt.propeftilennïsima hæreîidamnatur. Adeo, exquoAntichriftus rcgnarecœpit, rota returnnamracommutata eft. Sedadfcrt» bam aliquot eius dida aliquanto prolixius.

Exlib» I. TomoIIL EpiphanfjEpifcopi Conftantinopolitani,

NVm edero carnes tautorum, aut bibero fanguinem hircorum f Et num qua* dtaginta annis factificium obtuliftis mihi in deferto domus Ifraël,amp; quidem multisfacrificijs tune oblatisr'qudöftendat,quód non ipfiobtulerunt,quatj quamipfefufciperer, 82 in nomen ipfiusillfofferent. Sedpropteripforumintali* busprogreffamconfuetudinem, donecimmutaretabftraflosa tali confuetudine, adunum:82abunodcinceps difcercnt,quódnelt;5indigebat, neegindiget. Erde caetero per aducntum Chrifti fui.omnem facrificioru ufum tollerer, uno facrificio, omnia quæanteafueruntcomplenteacperficienre, quod eft facrificium 82 uiâima Ch.ifti. NamPafcha noftrum immolatuseftChriftus, uelutfcriprum eft. Cuius facrificq, acPafchatis 82dodrinæ pædagogus fuitlexdeduccnsper figuram,62 re* ftituens in aliorum dominium.

Item lib. III. contra Hærclès.

VNdenon eftfimulachrificôhocftudium82diaboIicusconatus.Prçtcxtu cni'm iuftitiæ fernpet fubiens hominumentem diabolus,mortalem naturam in ho minu oculis deificans, ftatuas humanas,imagines præ fe ferentes, perarriutn uarietatem exprefsit. Et mortui quidem funr, qui adorantur.Ipfotöueró imagines, quinunquauixerunt.nei^ cnimmortuæeffepoffunt,quænunquamuixerunt,ado* rand3sintroducunt,adulterantemente,abuno82folo Deozuelutcómunefcortum, ad multammultipliciscoitusabfurditatem,irtitatum:82quöd temperantiam legiti miconiugijuniusuiridetriuit. Reuerafandu eratcorpusMariæ,nontarnen DEVS: Reuera uirgo eratipfa uirgo, 82honorata : fed non adadorationc nobis data,fed ipfa adoransenm, quiexipfacatnegenituseft, decoelisueroexfinibus paternisaccefsit. Er proptcreaEuangeliummunitnos,dicensquödipfe Dominus dixerit; Quid mihi 82 tibicuræ eft mulicrenondum uenithora mea: qiionon putatentaliquimagis exi* miameffe fandam uirginem,mulierem eamappellauit: uelutProphctansquæfutu ca effent in terra, fed^ rû ac hærefeon gratia: ut ncaliquinimiumadmirati fandam, in hanc hærefîn, eiuf^ deliramenta dilabantur, Eft enim ludibrium tota res 82 anicu brum fabula,Lit ita dicam toto hærefis ttadatio.Quæ uerö feriptura de hoc narrauit f

Q.uis Pro*

-ocr page 44-

, TESTES VERITATIS TEMPORVM

QpisProphetarum præccpithominemadoran.nedummulieremc'Exininim qui» A demeftuas »fed mulier nihil a' natura immutata : uerum amp;nbsp;intcUcduamp;fenfu in honore honorata,uelutcorporafandorum,ódfiquidampliusadglorificationem dixerim,ficutHeliasex matteuirgo, amp;ficmanens in perpetuum,óótranslatus,S2 mortem non confpicatus. Sicut Joannes qui fuperpeflusbominirecubuit, quern diligebat lESVS.ficutThedafanda. Et Maria adhuchonoratiorhac eft, propter difpenfationem myfterii,qua digna fada eft.Sed netj Helias adorandus cft,etiam« fi in uiuis fit : neque Joannes adorandus, quanquam per ptecesfuas proprias, dor* mitionemfuamadmirandameffeceritzimopotius ex Deogratiamacceperit. Sed nelt;5 Theda, nccjiquifquamfandusadoratur. Non enim dominabitur nobis anti» quus error,ut relinquamus uiuentem,amp;: adoremus ea quæab ipfo fada funr.

TeftaturidcmEpiphaniusinepiftola ad loannem Hierofolymitanum Pa» triatchani,felaceraireipfopra:fenteuelum inquOdamChriftianotemplo: quia in ® uelofueritpidaimagoChrifti, aut cuiufpiamfandi. oblitumenimfeiamait. Ac uehementcr improbat imagines, quas tunc parumin ufu fuifle,exeadem epiftola clarifsime' apparet’Verba eius epiftolæ hæc funt.

Præterea quod audiui quofdam murmurareconttame, quia quando fimul pergebamus ad fandumlocum,qui uocatur Bethel,uribicolledum tecum ex more Ecdefiaftico facerem, 8^ ueniflem ad uillam, q uae dicitur Anablatha, uidiffem^ ibi præteriens lucernam ardentem, 8i. interrogaflem quis locus effet, didiciffem^ effe Ecdefiam,amp;intraffemutorarem,inueniibi uelum pendens in foribus eiufdem Ecdefiætindum atog depidum,6i habens imaginem quafi Chrifti, uel fandi cuiuf:« dam : Non enim fatis memini, cuius imago fuerit.Cum ergo hoc uidiffem in Eccles fia Chrifti contra authoritatem Scripturarum, hominis pendereimaginem.fcidiil» lud, Qi, magis dedi confilium cuftodibus eiufdem loci,ut paupcre mortuum eo ob » uoluerent: Qi effertent illiiç contra murmurantes dixerunt ; Si feindere uoluerat, iu ftumerar.ut aliud dater uelum atqg mutatet. Quod cum audiffcm,medaturum effe pollicitusfum,amp;illicómemiffurum . Paululum autemmorarumfuitin medio, dum quatro optimum uelum pro co mittete. Atbitrabar enim de Cypro mihi mit • tendum effe. Nunc autem mihi quod teperire potui ,amp;:precorutiubeaspresbyteros eiufdem loci fufeipere uelum aTatore,quod a'nobis miffumeftzSideinceps præcipe te in Ecclefia Chrifti iftiufmodi uela, quae contra religionem nofttam ueniunt,non appendi.Decetenim honeftatem tuam,hanc magis habere folicitudinc, ut fcrupu * lofitatem tollat, quæ indigna eft Ecdefia Chrifti ,8ipopulis qui tibicrediti funt.

Earn porto' epiftolamc Graeco conuertit Hieronymus, qui Si laudatuehe«» mentcrEpiphanium. Vndeapparet,ipfum quoquein eadem fentcotiafuiffe; alio* quiccrte'nonuertiffetjfiimpiam cpiftolam iudicaffet. Eandemmateriam tradac Epiphanius 6iin libro Ancorato.Hucetiam referti poffunt, quæ Epiphanius contra p Encratitasfcripfit. Fuerunt enimillinoftris monachisfimilimi. Sedadferibamus fane pauca eius uetba.

Attendue uobis( inquit) utferuetis ttaditiones,qnasaccepiftis,nedeclinetis nelt;5 addexteram neqg ad finiftram.Quibusinfert hæc: Eftotememoresdiledi filij, nein Ecclefiamimagines inferatis, neqg infanâorumcœmeterijseas ftatuatis, fed perpetuo'citcumferteDeumincordibusueftris.Quinetiamnecjindomocommuni toletentur. Non enim fas eft, Chriftianum peroculos fufpenfum tencti,fcd perocu pationem mentis. Ideminalijsquocjfermonibusfuis, deimaginumfubuerfione multa dixie: qu% ftudioQ quætentes facile inueniunc.

Eufèbius Emyfènus ♦

EVfebiusEmyfenus.quicirca eadem tempora uixit, quantum, ex Homiiqsetus quæ extant,iudicate licet,aûitmati poteft,omnino alienus fuit a'Pótifidjs erro cibus.

-ocr page 45-

syPERIORVM contra PAPAH^ îÎ

Ä tibos. Nihil enim ufpiam, quod commcnritio Romane Ecdefîæ primatui adftia pulari pofsitjin qs legas. Quid f quod in Homilia quam habuit in fefto Pet« Só Pau^« lij cum exponit illud Matth. t6. Tu es Petrus, amp;c. non fupcrPettum, nec fuper Eccle • flam Romananam, fed fupet Chriftum 61. fidem in Chriftum, quern Petrus con?« fitebatureffe filium Deiuiui, Ecdeftam acdificatam: amp;nbsp;potellatem ligandiôifol«« oendi non foliPetto, fed etiam eaetcris ApoftoIis,S2 non tantum Apoftolis,fed eti« am Epifcopis facerdotibus conceflam cffe docec,

Agapiti*

AGapitosquidamuetcrcsquoqueinterhatreticosconnumecant. Fueruntau?« tern AgapitijUtillitraduntjUttiufqucfexus homines, qui uitginitatemfimu* lantes, à fuis patentibus GOgnatis% fefe iungebant, 3i inter feuduti fandius feorfim extra mundum uiftuticohabitabant,6CpIerun^federicis adiungebanc» Sedutmulti fcriptoresaffirmant,magiscauté,quâmcaftc'uiuebant* Restotafuip noftris monachis monachabus^ contoilima. Scripfit contra eos Hieronymus^ Sed dericis id fcriptum adeouehementet iam tunc temporis dffplicuic,utRomæ, tefteipfometauthore,abeislapidatumfit»Depingitut enimibi haod obfcuris co?» loribus fpiritualium dericotumamp;manachorum 6i iftarumpfeudouirginum im« puriffimarumcaftitas. VndenoneftmitumChriftianeledot,finoftror«mquo5| confimilis argumentifctipta hoctempotea' Romanics lapidentur *

Vigiîantius»

VIgilantius ,qui Horuit anno 3^0. oppugnauit inuocationes amp;cultutn fando f rum,orationes pro mottuis,adotacionem tdiquiarum amp;nbsp;imaginum, cand e » latum interdiu accenfioné,ôi.alias eiufmodi nugas. item coclibatum fpiritu a -c lium; dicitur^habuiffiemultosEpifcopos confentientes « Redcetnuslânédlt;^uetba dus aliquot a'Hieronymo dtata.

Quid ncceffeeft tetanto honore, non tantum Honorare, fedetiamadorare itlud nefcio quid, quod in modico uafculo transfetcdocolis f Quid puluerem lintea mine citcundatum adorandoofcularisrP rope'ritum gentilium uidemus,fub ptacte« xcu religionis introduâum : in Ecdefia foieadhuc fulgente, moles ettorumaccendr, amp;ubicuncç puluifculû,nefcio quod in modico uafculo preciofo, linteamine circiinda turn ofculantes adorant. Ite, Quod dum uiuimus mutuo pro nobis orare poffumus, poftquam ante mortui fucrimus, nullius fit pro alio exaudienda oratio .lté,Tu pro* hibeas Hierofolymamin ufus fanâotu aliqua fumptuum folatia ditigi # Slaffetis eogt; melius facere, qui utuntur rebus fuis, æ paulatim frudus noffefsionum fuarum pau * peribus diuidunt, qua'm illos qui poffefsionibus uenunaatis,femel omnia largiun * tur.Et: A fuo ftudio monachos deterres lingua uiperea,de quibus argumentaris di* D ds: Si omnesfe daufetint, amp;fuerintin folitudine,quis celebrabit Ecdefias ?quisfccu lates homines lucrifadetr' quis peccantesad uirtutes poteritcohottatic

Quern etfi Hieronymus tanquam hæteticum immodefte' ( tcfte etiam ipfo Etafmo)profcfibitjaceiusettoresexaggcrat : tarnen ptobabilitet,fortafsisetiamuecè à Bullingero in libro de Origineerrotis, drca inuocationem fandotum capite 10. amp;17. excufatur. Etfane'fiquisfcriptumillud Hicronymilegerit,facile'animaduer«» tet, tantum meramaledida amp;nbsp;conuida in hominem congeti, nihil uerô quod fit* inumfit ad confutationemaffetri. Vtinamadhaec ufquetempota tamuehemen* ter in facerdotibus ordinandis requifitum fuiffet coniugium ( ut Hieronymus de VigUantio, ei^ confentientibus Epifcopis fcribit) quam eft requifitus impunis ifte codibatns. Saniores ptofedo paftores, amp;nbsp;non patum minus libidinum amp;nbsp;ptodi« giofarum turpitudinum, amp;aliotum fcelerumin Ecdefia Dei habuiffemus, qua'm hadenus habuimus: uttaceam de religionis puritate, qua petiftosfpuccilsimos He* liogabaloscontaminatajcorruptaggeft , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Antonius

-ocr page 46-

TESTES VERITATIS TEMPORVM'

Antonius heremita ♦

ANtonius hcremitaadmodum Celebris,)tidcm circa 3-0 Chriftiannum floruit» In fuperftitionem circa conferuandas fanâoriim, ut uocant, reliquias duriteï inuedus eft-Q.uod ut clarius animaduerratur,locum ex eius uita adfcribam.

Mos etenim Aegyptijs eft,nobilium, ói præcipue' beatorum martyrum corpo# ta linteamine quidem obuoluere, amp;ftudium funerifolitum nonnegare ; terra uetd nonabfcondere,fedfuperlcdulosdomipofita referuare.Hunc honorem quicfcen^ tibus reddi, inueteraræ confuetudinisuanitas tradidit. De hoe Antonius fæpeôi Epifcoposdeprecatus eft,ut populos Ecclefiafticaconteftatione corrigèrent, aclai« cosuîrosôimulieres rigidiusipfe conuenit dicens; Nec Legitimum hoc effe, nec Deo placitum:quippe cum Patriarcharum amp;nbsp;Prophetarum fepulchra,quæ ad nos uf:g perdurant,hæc fada conuincerent.Dominici quoij corporis exemplum intueri iubebat,quodinfepulchropoficum,lapideuflt;j adrefurredionisdiem tertium clau» fum fuerit. Atc^his etiam modis uicium circa defundos Aegypti,etiamfi fandacD fentcorpora,coarguebatdicens: Quidmaius aut fandiuseffepoteftcorporeDogt; minicof Quodiuxta confuettidinem gentium cæcerarum,humoconditum effe Ris’ museHæciufta perfuafio multoruminfitum euu 1 ftr errotem,amp; repolitisin terraca^ daueribus,Domino gratias pro bono magifterio retulerunt. Hæc inde.

Atpoftea Antichriftus docuit fummampietatemeffe cadauerapiorumf ucl alia pro eis fuppofititia)iamputrida,ex terraeftbdere,in ornatifsimisamp; preciofifsi* mis 1 edulis ponere, ea^ pro Deo colere amp;nbsp;inuocare.

Improbauit amp;nbsp;peregrinationes, docens in omnibus terris effe regnumccelo * rum,Multadeeiusludiscumfatanalego;fednufquam deaquabenedida,cruce,ccgt; ta amp;nbsp;herbis facratis,aliis^ eiufmodi præclaris Antichrifti contra 1'atanam armis. cæ«’ terdm fide,uerbo,acorationeeum pugnaffeinuenio.Fidem fane in Chnftum intet Ç docenduminpciniisdiIigeiitecincuk-auit,Sd:iniuftitiæopetumconfidentiamgta^ uiterinueduseft.

Memorabile fane amp;:illudin hoepatreeft, quddcumaliquandofolicite'co-gitarcc,a'DeO(5 fibircuelari peteret, quantæ iam fanditatis,quanti^ apudDeuiU meritieffetjCum tarn fände acfeueriter uixerit : re'ponfum ei effe, ipfum cum to* tafua caftitate, afflidionibus 8C folitariauita, cuidam patrtfamilias Alexandrino futori æqualem pietate meritistg effe . Sic Deus illos patres reuocate non tan* cuma fuæmonafticæuitæ admir3cioueuoluit,adcommunem uitam rede coien^ dam: fed etiatn in uniuerfum ab opetum meritorum^ fuotum admiratione ad Chriftianifmum : uoluittç eos ftatuere,ipfum Chnftuni noftram effe perfedionem, eo^ Si alios quofuis ueros Chriftianos fandifs. monachis perfedione amp;: apud Deum gratia pares effe. Quiddehumanis traditionibus,monafticis^regulisfenfe* tit,indeapparet,qubdPetrusParifienfis Cantorteftatur,eum quibufdammona» ß chispetentibusregulamfeunormam piæ uitæ, Euangeliorum codicemobtuliffc. quoille nimirum indicate uoluit, omnia ad pietatem neceffaria abundê in factis literis comprehenfa effe,nec effeullis nouis reguhs, canonibusautnormis opus» At Deus bone, quot millia traditionum, canonum amp;nbsp;regularum ab eo tempore flint a'Papa,Epifcopisamp; Monachis coaceruatac Quo diabolico furore eo res perdugt; daeft, ut nunc fit horribilis hærefis, dicereaurfentite, totam dodrinamad falutent neceffariam in factis literis comprehenfam effe,

Spiridon,

SPiridon uxoratusCypri Epifcopus,fandit3re, miraculisS^propheticofpirita præfulgens.circaannumjsofloruit .Istefte Solomenetemporequadtagefimæ hofpiti carnes peteinas appofuit,ut Ecclefiaftica hiftoria teftatur.Quo recufaiv te', quedChriftianuseffet,tefpondit; ObhocipfHm,quód Chriftianuses,debes, iamcatnes

-ocr page 47-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAM. 2?

A ïam carnes co med ere. omnia cnim effc munda mundis, fermo diuiniis terfatur. Tic ipfequoquecumeocomedit. Vndeapparet,paulatimincrementaacccpiircdiabo* licamiftamdoarinamdcciborumptohibKionedongèah'terintercapiisdoâis^ui»« risfeniient)bus:fednequicquam,illisaliis^fuperftitionibus rcpugnantibus. Sem* per enim homines fuperftitioG Ghriftianifmum in externis rebus, amp;nbsp;hnmanis tradi«» nunciiliscollocarunt. j'itcontraueréintelligentesóipiiienferuntamp;docueruntChri ftianifmum nos liberate d talibns rraditiuncnlis »

ConciliumAnciranum ♦

HOcconcilium circa ;go. Dominiannum celebratnm, fl:atuir,ot fi diaconi in or^ dinationefua proteftantur,fe uxores dufluros: illis liceatfacerc,amp;fimul in mi nifterio permanere. Idem ftatuitamp; Arelatenfisaliquafynodns, utteftatur De trcrumdift.28. Statuit qnoquefccundaArcIatenfisfynodus, utMetropolitaniatbi« B triofynodusconuoceturamp;celebretur. Mentiuntut igiturPapæ,quidicuntgt;tantum fuiiuriseffeconciliaconuocareac congregate. Idemamp;Mileuitanafynodnsconftü tuit, ut alibi dicetur. Tamctfifæpe' etiam Impcratotes ac Reges cóuocauerunt,ut alibi annotauimus:feddehacrealiquidetiaminIulioPapa diximus. Hæceadem fyno* dusptonunciat uifiones animarum non a' Deo,fed a' maligno uenireac elTe impoltu rasSatanæ» Quod eft plane memorabile.

Hilarius Pidauienfîs ♦

Hilarius Epifeo pus Piâauienfis,floruit circa annum Domini j^o. Scripfit mulra, inquibusnonpauca præfentiumPapatus errorumfeminataxat.Inlibrocon tra Auxentium, quetitur rationem formam^ueræ Ecclefiæ adeo' mutaram, uel pottus deperditam effcjutficut olimftierit pauper,hnmilis,affliâa,8ôab omnibus perfecutionem pattens :ita nunc contra'fit fuperba, diues, perfecntrixaliorum, die* C Mukas huiufmodiantithefesrecenfetproprietatum primitiuæ Ecclefiæ, pugnanri^ um cum eins quæ eft fecuta, quas maioris certitudinis gratia ad uerbum ex ipfo auto« teadlcribam.

Antichriftos pluresefle,etiâApoftololoanneprædicanrecognouimus. Quif. quisenimChriftum, qualisab Apoftolis eft prædicatus, negauit, Antichriftus eft * Nominis Antichriftiproprietascft,Chriftocflecontrarium * Hoc nunc fubopinio* néfalfæ pietatis efScitur, hocfubfpecie prædicationis Euangelicæ labotatur : ut Do« minuslESvs CHR.iSTVs,dumprædicaricreditur,denegetur. Aeprimummife« rati licet noftræ ætatis laborem, amp;nbsp;præfentium tempotum ftultas opiniones conge mifeere: quibus patrocinari Deo Humana creduntur, 8iad tuendam Chrifti Ecclefiii am ambitionefecularilaboratur. OrouosEpifeopi, quihocuoseffecteditis, qui» bus'nam fuffragijs ad prædicandum Euangelium Apoftoli ufifunt i Quibus adiuti poteftatibnsChriftûprædicauerunt: genres^ ferêomnesexidolisad devm tranf^ D tuletuntf Anne aliquamfibiaffumebanta' Palatiodignjtatemchymnum dEo in cateete,inter cathenas,8i poft flagella cantantes e çdiâisi^ Regis Paulus eu m in thea trofpeâacuIumipfeeffetjChrifto Ecclefîamcongregabat?Neronefe,credo,autVea fpafiano,aut Decio pattocinantibus tuebatur, quorum in nos odqs confeffio d^'uinæ prædicationis effloruit. Illi manu ateg opete fe alentes intra cænacula fecreta^ coêss tîntes, uicos amp;nbsp;caftella, gentes^fere' omnes terra ac mari, contra Senatusconfulta Ö2 Regumedidaperagrantesclaues, credo, regnicœlorumnonhabebantî' Autnon manifeftafetum DeiuirtuscontraodiaHumana porrexit: cumtantd magis CHri« ftus prædicaretur, quanto' magis prædicari inhiberetur ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At nunc, prohdolor,

diuinamfidem fuffragia. terrena commendant : inops^ uirtutis fuæ Chriftus, dum ambitic) nominifuo conciliatur,arguitur. Terrer exiltjs amp;nbsp;carceribus Ecclefia, credi^ fibi cogit, quæ exilqs amp;nbsp;carceribus eft crédita : pendet â dignarione communica nti« um,qua:perfequentiumeft confecratarerrote;fugatfacerdotcs,quæfugatis eftfacer^« Û dotibus pro*

-ocr page 48-

26 TESTES VERITATIS TEMPORVM dotibiis propagara;diligifc gloriatur à mundo, qnæ ChriftieflenonpotuK, nifï earn mundusodilTct.Hgcdccompaianonetradita nobis ohm Ecclefiæ,nuncquàm depcrdita, res ipfa quæin oculis omnium eft at(5 oro,clamauK.

Haftenus Hilarius.Portode humants traditionib. fuper Matth.inquir,eas etu endas e(re,propterca quod fint hominu,non Dei plantatiorquod«^ propter eas,ho# minesDeitraditionestransgrediantur.Superpfalmumiîj.acerriméinhumanilibe -ri arbitrij ac coram Deo meritiarrogantiaminuehitur,citans tlludPauli;Q.uid autc habes,quod non accepifti ? Quod ft accepifti, quid gloriaris tanquam nó accepersJ

Hæc de multis, quibus Tlnticbrifti tum pullulantes errorcs damnauic, citafte fufftciat. In legenda beau Hilarij legitut,cum Leo Papa faftus effet gt;\rrianus,conciligt; iimc^celebratetjUeniffe Hilarium in concilium, durifsime^ concertarc coepiffe cum LeonCjCumhicglotiaretur.fecffeEpifcopumfedis Apoftolicæ.-illeuctô dicctecje quoque effeEpifcopum, nulla in rePapæ cedere uellet. tandem miraculo fubitae B mortis Leonis,certamen effefinitum.

Teftaturamp;epiftola Oxonienfis Pragenfis^adParificnfem,huncbeatum Hi* larium etiam cöntraipfum Papam certarefolitum effe. Vtinam ea afta intégré ex--tarentquot; VertimhiftoriacertaminiscumLcQnePapadeArianifmo.meoiudiciore* ftius Hilario Viennenfi,qui tempore primi Leonis uixit,amp; multa cum eo certamina habuir,quamhuictribuetur. Nam hic longé ante primum Leonern uixit.

Hic fefe fpeculentut in tarn prarclaro exemplo, noftri temporis adulatores Pa^ partim,qui mentiuntur Papam minime errate poffe: neminem^ cum reptehende* te,aut iudicare.fed omnes ipfifubcffe debere.

BaptiftaMantuanus teftaturin Faftis,hunc Hilarium etiam in Epifcopatu con* ffigatumfuiffe. Vndeappater.quidilleöimultialij piiacdofti,defacerdotöconiugt; gio tune fenfcrint.SedMantuani dc hac re carmina,poftea fub eius citulo adferibam.

Eufebi'us »

EVfebius Cæfarienfis floruit paulo poft joo. Dominiannum. Is in fuaEcdefia* fticahiftoria,prætet multa alia, quæfubindehaftenuscitauimusfcribit etiam, quod triftifsima ilia perfecutiofubDiocletiano,potifsimum orra fit a'pctulan tia,fupetbi302rixisfacerdotumamp;Epifcoporum,quiamp; Dei iram contra fefe itritauc tint,amp;Ethnico tyrannooccafionécogitandidedetint,totamChriftianamteligio» nem effemerum prauorum hominum commenttim. Quöd fi iam tum,cumali) fa* cerdotes, tum in ptimis Romani (quorum uita Romano Imperatorinotiorfuit,ac fpeftatior ) talesfucrunt,quid non eftuctifimile.ab co tempore impictatis amp;nbsp;impro* bitatisillisaccefsiffe;'

Similiteramp;EufebiusPamphyliadConftantiamAuguftam,petentemChrifti imaginemadfeabillo mitti,taliadixit. QuoniamautemdeChriftiimagineadme fcripfifti,uttibimittercm,uelimmihifignifices,quam namChrifti putesimaginem: D utrumillam ueram, amp;nbsp;incommutabilem naturæ illius charafteres ferentemr aut hanc,quam propter nos affumpfit,feruilemformam pro nobis inducns. Sedfane' dc diuina forma,non arbitror ctiamipfe ego teeffefolicitam,com fueris abillo edo« fta, neminem pattem cognouiffe prætcrfilium, neqg ipfum filitim condignê quem« piamcognouiffc,nifiquiillumgcnuir,Pater. EtpoftaIia:Sedomninoferuire« quids imaginem forma?, ö^carnem, quam proptet nos induit .^Scdamp;hancgloria dignitatis fuæcommixtam effe didicimos,8ipaffam,mortuam^. nbsp;nbsp;nbsp;Et poft pan

ca: Quisigiturgloriæ eiufeemodi ,amp;dignitatisfplendores lucentes amp;nbsp;fulgurantes, effigiaremortuisamp;inanimatiscoIoribus.SiumbratilipifturapoffetfCumneej dû uiniilliusdifeipuliinmonteillumcontemplariquiuerunt, quicadentes in facicn» fuam,non poffefeeiufeemodifpcftaculuminfpicereconfeffifunt. Igiturfi carnisil« lius figuratantam ab inhabitantcinea diuinitatc accepitpotentiam, quid oportet dicerctunc cum rnottalttaicm cxuir2lt;^cor[uptioncm ablucns fotmam fetuiin Do « mini

-ocr page 49-

SVPER.IORVM CONTRA PÄPÄM. !ƒ A mini 82 Dei gloriamtransftuh't,poft mortis fcihcec uidoriam, poft afccnfutïiincöda los, poftcum pâtre regio in throno â dextris confeffum,poft requiem in meffabdib« ÔC innominandis finibus partis,in quamafcendentem àdefidentem, cœleftes po î? teftates illi benedidis uocibus acclamabantdicentes: Principes,tollitcportas ue* liras: aperiamini pottæcelcftes,introibit Rex glotiæ.

BafiîiuS ♦

BÂfiliusmagnnsclaruitcirca370annum. Inftituitinitiaaliqua monachatus, 82 cantionum,quæ paulatimpoftcacreuerunc,acinbattülogias plane cthnicas 82 opusoperatum degenerarunt. obeamcjcaufam, quod ita nouoscultds infti « tuerec,82commtinihominum uitæquafiderogaret,reprchenditeum Ecclefia Neos« cæfarienfis,utapparct ex eiuscpiftola63.IrcmeiuspropriusEpifcopusEufebii)s,uC ex uita Bafilij a Gregorio Nanzianzenq récita ta animaduerti poteft. Vnd Cap parer, B multos tiincadhuc monafticen noua^ ifta pietatisgeneradamnafle : quanquam impofsibilediâufic, quantum eamonaftica lioftra fuerit puriot» fyncerior, 8Cab omnibus fuperftitionibus mundior*

Deploratisinepiftolaquadam difsidiaÉpifcoporumliifceuerbis. Cumin iiirum(inquit)eualïflem: 82 peregrinationibusfæpenumcro uRis,in moleftiasut pat cratincidiirem,in alijsquidemartibus 82 fcienttjsmultumconcordiæ inter eosde^ præhendi.qui lingulas artes exadeexercent.In folaueró Ecclefia Dei,pro qua Chri;: ftuseftmortuus, 82inquam fpiritum Sandum abundê82 opulentereffuditmaxis’ mum difsidium, 82 uehementem multocum, tum inter ipfos,turn conrfa diuinant Scripturamdiirenfioncobferuaui.Er,quodhorrendifsimunieft,ipfosEcclefiçpræfia des,in tanto 82 animi 82 opinionum inter fe difsidio conftituros, tanta^côttariera)« teniandatisDomini noftrilefu Chriftirépugnantes, Ecclefiam Dcicrudelirerdifsijs pare,82gregemipfiusabfegulla cômiferatione pertutbare,nt 82inipfis nunc, fi tincp C prodcuntibus82florentibusiniquis,impleaturillud Äpoftoli. ExuobiSipfis exnr« gent uiri peruerfa loquen tcs,u t abftrahant poft fe difcipulos.

Queritur porrdadmodum lugubritcr Bafilius de fui tempon's Épifcopisjad occidentalesEpifeoposferibens- Dicitenim,ucramacpiam dodrinamex Ecclefui tolli,ac præfici Ecclefijs fceleratos 82 falfos dodores.In libro de fpiritu S.dicir.Epifco pos falfa dogmata feditionibns 82cædibus defendere.Q.uç pcftis,Dcus bone,quànl inimmcnfamabeotemporehadenuscreuitc Etiftipigriuentrcsadhncdamitantj nihil uici) effe in Ecclefia,nee earn refotmattone indigete «

Gregorius Nyfènus»

GRegorius Nyfenns Bafilij Magni frater, eruditione ac pietate Celebris, 82 telle Nicephoro,uxoratus,flornit circa idem tempus. Is in quadam epiftola.graecê 82 latine Patiftjs anno v^iapud Morclinmimprefla, damnat peregrinationes Ö uerfusHierofolymam,acmult3pierede^dicit*Primiimuult DEI VER.BVM efle nnicam uitæ noftræ normam.quod eft uerum ac folidum fundamentum,ueræ ac fo lidæ pietatis.DEiNDE oftendit,nufqua'm in facrisliteris peregrinationes præceptaS effe.Tertiöaffirmât multa fcelera peregrinationum occafione fieri:82 in primis mulgt;» tasmuliercscontaminari.Q.uartdaircrit,nihil penitusad pietatem peregrinarioneS facere. Quinto' dicit,Deum non magis Hiefofolymis,qu.am inairjs regionibelTe.'fed ibi eum maximê habitare, iibi maxime eius religio uiget aCcolitur. Quinpotius di gt;nbsp;cit.magis uidericacodæmones circa Hicrofolymam habitare: quia nulli ufqudm fee Icratiores homines uiuant.Sicut uulgóidem,iam longo tempore de Roma eft didi» tatum.Sexto'monftrat,ueram pietatem in fynceraac feria Chrifti cognitione fitam eire.Septimo'dicit,DEVM ubilt;5,cxæquopropc' efte omnibus fyncere' inuocantib« 82 fetid quaerentibus eum.Demum concludit,gratiam 82 dona Dei ad lociim alliga# ta non effe.Recitabo ipfius authoris,unam 82 alteram fententiam,

D i Ciim

I

-ocr page 50-

î8 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Cilmitacgfine,quifolitaridSipnuatam uitamûbidclegerint,qinbusnicepietä tis habeatur Hierofolymûana loca uidiffe,in quib ‘iudicia Domini aduétus^pctcar^ nem confpkiuntnr: prçclacé Ceres habet,fi ad rcgulam ipfaai icfptciamusiid^ fi uelic præceptorum duâus.nt opus faciamus quafi mandatum Domini: Sin prætcr Domi ni præcepta id appateatintrodudum,haudfcio quid fir,quodpræcipiac,uelle quid aliquem facerc, qui fe fibi legem boni feceric ipfum, ubiad regnum coelorum hære » ditatem confequendam appellat Dominus benediâos f profeäionc in Hierofoly« ma,inter rede' fada, qnae ed dirigant,non enumerauit .• ubi beatitudinem enunciat, tale ftudium,talem^operam non eft complexus. Quod autem neqg bcatum efficit, nelt;^ ad regnum côducibileeft.quod in eo ftudium «Stopera ponatur f Qui mentem habct,confideret.Item. Vnde uos qui timetis Dominum, in qüibus locis eftis, eutn laudatc. Localis enim mutatiOjUt Deus propior fit, non efficit, fed ubi ubi fucris,ad teDeusuenienfiquidemanimætuæ diuerforium taie inueniatur, ut in te Dominus inhabitet ,inambulet9. Sin hominem interiorem petuerfis cogitationibus plenum ® habeas.etiamfiin Golgathafueris/tiamfün monte oliuaru,enamfifubmonumen torefurredionic tantundem abeft, ut Chriftum in teipfo fufeipias, quantum qui ne initio quidem re-ligionem profefsi fnnt. Confule ergo dilede fratribus, ut d corpote peregrinentur ad Dominum,non e' Cappadocia in Palæftinam,Item.

Hæcillelandifsimusamp;dodifsimusuirdeperegrinationibus,adlocaquæfan:s daeffeputantunimd etiamdeperegrinationeuerfus Hierofolymam, quæomniu fumma8ifandifsimae(reaPapÉftiscenfetur,fenfitamp;dûcuir.Acpoftea,amp;:præfertim Papis Romanis omnia tenentibus.fummusfandifsimuscg cultus Dei peregrination nes adfandÿSjpræfertimRomam ad S.Petrum,funtiudicatæ.Necid fine caufaPa« pa.eius^ mancipiadocuerunt, Sibullisconfirmarunt, 8ô ipfe fatanfalfismiracus lis conftabiliuit.Lucrpfum enim eis omnibus multipliciter fuit • Obferuarietiam „ hic deber,quomodonuncgraflantesertotesiam inde'ab initio paulatima'Sathana '* fpatfi flint,fruftra dodis ptjs^uirisreclamantibus.Non tarnen tam multæfalfçopii« nionesindnlgentiarum, difimilium errorumfuctuntinitio peregtinationibusad; îunâæ,ut poftea circa millefimum Domini annum.

Concili'umGangrenfè, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Concilium Gangrcnfe,quod celebratum eft ante Nica;num,nempecirciter30oi Chriftiannum.feuerrterdamnauitfnperftitiofos homines,quideconiugio,efu catnium,commu ni ueftitu,amp; tota uita communi, tanquam prophana, leuitec fcntiebant.DeconiugiofacetdotûclaréficfctibinQuôdfiquisnonputetfacerdotali funâionefungi,autabeoabhofreatpropterconiugium,illcfitanathema. Anathc* matizatquoqgamp;eos, qui aliamueftem alia fandiorem,aut plus faceread pietatem ludicantjUt iam monachi monachæ» Anathematizat amp;nbsp;eos, qui ob cultiim Dei i parentibus difcedunt,utitidem monachi.Ita apparet,illamfandam fynodum mo;* O nafticas fuperftitioncs iam turn pullulantes damnare uoluiflc, amp;nbsp;facerdotum con« îugium in primisfedulôtueticonatam. Adeôporrdmagni abantiquishocconcis= liumfadumeft, uttotumpenê in decretofitrecitatum. Atiam omniaifta décréta noncatholica,fed Lutherana amp;nbsp;hæretica pfeudocatholkis noftrisfunt.

Venîmadfcribamusprolixum locum Socratis ex lib.z. cap43. quofynodus hæc, amp;totahiftoriamelius intelligiqueat . EuftathiusuetoSebaftiæ Arme* niæÉpifcopus,neadfatisfadionemquidemadmiffus eft;propterea qudd iamant^ a' pâtrefuo Epifeopo Cæfareæ Cappadociæ ob earn caufam depofitusfuerat, quod ftolam indecente geftaffet.Sciendum autem, qudd in locum Euftathtj Meletius con ftitutus eft EpifcopuSjde quo paulo póft dicemus: Euftathius poftea in fynodo Gan grenfiPaphlagonigcódemnatuseft,proptece3,quddpoftea^ in fynodo Cæfariéfi depofitus effet,multa prætcr Ecclefiafticâformulamgefferat: Nubere fiquidé prohiiS bucratî

-ocr page 51-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, '

A-.bueratamp; à dogmatibusabftinendum dccrcuerat:at(5 ira multos, qiMnupfcrant,d cônubiofcparauei’at:amp;illis,quiEcclefi3saucrrabanrur,domi communïcarcpcrfua ferat:acferuosfubprçtcxtupietausherisfuisabftnlerat;amp;cum ipfchabitû Philofo, phigeftarct,cnamfeâatorespcregrinaftolauiifeccrat:mulieres^ tondicuraucrat, 62 determinata tdunia aucrfari : dominicis uerô diebus iriunare docuerat • Demtj ôlt;I' preces in domibus coniugatorum ficfi prohibucrat,8d presbj'tcri uxorcm,quam adîs ' hue legitime duxiffetjhabentis benedidionem Si communionctnjanquam aboniigt;i nacionemdeclinareiufferat:8ialiaplurimaiftis fimilia fecerat amp;nbsp;docuerat. Quo«» rumgratia fynodus Gangrenfis.ficut dixi, 8^ ipfum depofuit : Siipfius dogmata anas« gt;nbsp;themate damnauit. Hæcille. Videtur tune fan's latèiftamonaftica peitisferpfifle, autetiamgraiTataeffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Paphnuttus »

B Icca?yo. annumChriftifloruitP3phnutius,uirconftantia,miraculis8ipietatc £ infignis. Is in Nicænafynodocontradixitijs, qui uolebant Epifcqpos cerdotes ufu coniugum priuarc : id eft, toti fermé concilio. obtinuitep, habeiis^’. dum pro eaftitate cum propria uxorc concubitum, Protulit enim magno totius eoii qlii affenfuillud Pauli: Honorabilcs effe nuptias ante omnia, Sileäumincontamh« natum. Dixiteriam.rali decreto prohibentcufumconiugum,maximamcaufamac occafionemfacerdotibusturpiterlibidinandi præberi pofle.

Mirari autem profedô quis merird uehementer pofsit, adeô plerofqj omnes il»i los fanflos patres,ut Nieephqrus teftatur,in tam perniciofum dccretum ram pronos acinclinatos fuiffe, unicumijPaphnutiumiamproIapfumueritatem fuftinuifTeSi’ reftituiffe. Illud uero'eriam magis mirandum,quodaîm hiccrrorfandifsimæ hu* ius fynodi fententia reiedus cflet,cumqj ab omnibus in fumma ueneratione ea fyno^

Ç-'duspræcundisalrjshaberetur, nonmultopóft pleriij præfertim occidentales EpK fcopi,anteomnesuerôSodomitæ Romanenfcs,denuôinpriftinumerrorem,quôd facerdotes ufu coniugum priu3tidebeanr,relapfifiot«

HincanimaduerteChriftianelcdor,primdm,pletunqgmaiotcm partem eti» amfummorumuirorumin magni momenti dogmatibus turpiter erraffe, ac fæpe inter joo. Epifcoposuixunum autalterumpaulóredius fenfiffe. Deinde obferua,^ fatanam fempeciftam Sodomiticamfacerdotum caftiratemin Eedefiaminuehere conatum : fed aliquandiu pios dodores ei reftitiffe, donee tandem ita merentibus, hominum peccatis,qui diledionem ueritatis non habiierunt,etror præualuit.

Idemfandusuir Paphnutius, cum effet uirgo, Si etiamfolitariamuitam^gelt; ret, putans feiam multu profeciffe, tandem terin orationeà Deo quæfiuit,cui nam fandotum fimilis merito effet i Refponfum fibi ptimum eft, fimilem fe mufteo cui:# dam,qui non proculindein quodamuico cantandouidumquæreret.Secundo re», O fponfumeieft, fimilemeumiudicieiufdemuici. Tertiorefponfumeftei, fimilem eum diuiti cuidam mercatori.

Vndeille didicitjSi fie etiam presbyteros ad fe uenientes docuit, omnia hone^» fta uitægenera Deo probati,Siin omnibus uitægenetibus effe pios homines,Deo^ placentesrnecplaceremonafticen Deo plus alia communi laicorumuitaznecpto«’ fefsionem feu uotum homines Deo commendare,acceptioresqgefticere: ficutimpi=gt;. us Thomas feri P fit, cucullumperindemundarehominemjacipfumbaptifrnum* Sic Si Antonius aliquando refponfum accepit, cum Alexandrino cuidâ futori æqua lem effe picrate. Atcj hocrefponfum illi fandi patres acceperunt tune,cum Si longé maius ftudium bonorum operum in monachis fuit, Si monaftica régula adhuc pus» riocacfynccrior,magis^Chtiftiana extitit. QuidputasnunccosiniftaSodomaSi aboroinationetefponfiacccpturos,

D î Nicænum

-ocr page 52-

30 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Nicænum concilium,

NI erena fynodus cx3i8.Epiïcopiscongrcg3ta,ftatuit,utIiccatEpifcopis 5i facrr^ dotibus habere coniuges,acliberos procrcare : obtinenteid contra omnium ferme' patrom fentenriam Jolo Dei iiiro Paph nucio eoenbe amp;nbsp;martyre .Nam cum pi eric^ omnes patres eoinclinarent, qudd facetdotibus effet fiiarum coniugum ufuinterdicendumïfolusillercm reâiusperpendens.fefceisoppofuic.commemoa ransfacrasliterastcftari.honorabileeffematrimonium.óócubileimmaculatumum dicans eriam, talicœlibatu dari maximam occafionem poffeuirpifsimarum libidû num, Ctuibusrationibus (Deo ira procuidubio animos eoruminclinante) mon pa ireSjlaudaucruntPaphnutiifenfentiam. TeftanturidNicephorusamp;Solomenus.

Mirumautem profedófupramodum eft, cum ultra 300.fanâifsimiamp;doâifsp mi uiri ei fynodo interfuennt, tarn temere' plerofi^ in cum errorcm inclinaffe. Sed ® Deus nimirum eligens unicum homuncionem ad tantam rcm,indicat,fefolum effe iuæueritatis ac Ecclefiæ conferuatorem, non homines : quantumuis doâi, boni ac fapientes fint. Hine ergo apparet, quam tutum fit,mukos etiam doâos, bonos, ac pios homines in rebus diuinis,finê certo feripturæ teftimonio fequi.

Mtrumdóilludfupramodum eft, quod cum hanefynodum omnes Ecdefïæ,' etiam Latinae,atqj adeo amp;ipfa Romana,in maxima femper ueneratione habuerint; tarnen tarn cito'poftea,nempc in annisjo.cœperintmukioccidentalesEpifcopi con iugiumfaccrdotum perfcqui,amp;præfert(mRomanenfesSodomitae. Sedoportuit iciheetibi effeBabylonicammeretricem,omnium non tantumfpiritualium, fed 82 carnaliumhbidinum m3trem,utearn Apocalypfisnominar. Conftitoitquoçhate S.fynodus,utfingularum prouinciarumMetropolitanipoteftatemhabeantinfuos Epifcopos,facerdotes 82 Ecdefias: jMexandrinus in Acgypto,Antiochenus in Syria, 62 Romanus in uicinos kaliæ Epifeopos,62 item altj alibi : 82 ut finguli facerdotes 82 C Epifeopi fuis Metropolitanisitafubicâifint, uradaliosMctropolitanosappellate lion pofsintjfed tanrum ad fynodosprouincialcs 82uniuetfales. Nullum fane pri* uilegium apparet tunc Romanum Metropolitanu præ Alexandrino, aur Antiochæ no^autalijshabuiffe. Nulla eumnefyllabaquidemhæcfynoduspræAlcxandtino, ,Antiochæno,autakjsMetropolitanishonorât,

Etfi enimtres Romani P3par,nempcZpzimus, Bonifacius,82Celeftinus,dc« ctetaNicaenaefynodi nefariè falfauerant, eacjitafalfataad fextamCarthaginenfem fynodum miferant, petentesfibi imperium in Africanas 82 aliarum exterarum prOi’ uinciarumEcdefias:ramen iliafacrofandafynodus, utalibiprolixiusdicam, illud crimen falfianimaduertit,82dare'eiusfcelerisPapam turn coramipfiuslegatis,turn perliterasredarguit: aceuidenteroftendit, Nicænam fynodumftatuiffe, utfingu* larum prouinciarumfacerdotesfuisEpifeopisfubiedifint, nec ad ullumin pcregti nam prouinciam appellate pofsint, nifi3cifynodos:fedutcaufeinfuaprouincia,Igt; ubi ortæ funt, finiantur- huncinquam effeuerum aegenuinumfenfum Nicænæ fygt; iiodi,ita daté Carthaginenfis fynod us oftendit, ut Papa, qudd contra' garriret, non haberet. Q.uin82editahoctemporecxemplariaconfentiunt.

Statuit etiam hæc fynodus,ut Epil'copus a' uicinis Epifeopis ordinaretur : ficut 82 'Apoftolorumcanonespræcipiunt,dequibusfuperiusdixi. HinefumplitPaparum tyrannis qualecuntj initiolum. Licet enim 82 antePapæ fedulo' affeâauetint te^ gnum,tarnen nihil eximium efficere potetant,nulla^ corum eximia authoritas ante Nicænam fynodum fuit, ut etiam eorumSyluius,uclImpiusfecundus,epiftola 301. tcftatur,inquiens: Ante Nicænam fynodum unufquiftj fibi (id eft, fuo arbitrio) uixit, 62paruusrefpedusadRomanam Ecclefiam habebatut. Hæcfunt eiusuerba.

Hincdifce pieledor, quidhæcfacrofanâa.Synodus decœlibatuaurconiugio facerdotumfenferit,aut quisfuctitftatusEcclelïæ ante Nicænam Synodum,82unde witiumfuæ tyrannidis Ronwnus Epifcopusûampferit, nbsp;nbsp;nbsp;Sed Deus bone, qua'm

ptofpet^

. J

-ocr page 53-

ßVPERIORVM CONTRA PAPAM;

4 profpetePapaRomanushac qualicunquefuircgm'confirmatwncula ufuscftfSra limcocpKcrefcereamp;intumefcerejfc^uelleDco æquarezdoncc tandem noftristcni:? portbus, ueluci ilia Acfopica rana, autpotiusipfc ludasChtiftiproditor, médius crepuit, omnem^ dignitatem, gloriam, opes ac potentiam, quæ turpitec in fuum uentremcongefferat, magno cum fcetoreac decorefuofufpenfus effudit.

Conftanti'nopolitana fynodus »

COnftantinopolitana fynodus contra Macedonium,negantemfpirttnsfanfli diuinitatem, ex ijoEpifcopis,circa 38° annum Chrifticongregata,ftatii)t,oc Cóftantinopolitanus ArchicpifcopushaberetprimatumltipcrorientalesEc^ défias. Quod non eo recito, quod id ualde probem:fed ut oftendam, Ecclefiam Chriftituncnondumfciuifle, efTeCbrifti mandatum,utfolusRomanusPapaom« iiibusEcclefijs per orbem terrarum impcret: nec fuiffe tuncPapae lyrannidem ita B firmatam,ut non putatent fanâi patres fas effe, alicui alteri primatum acfupremum regimen in alijs prouincijs dari. Äd cuius fententiæ confirmationem amp;nbsp;illud facit, quo'd tuncquidemhuicdecretoPapænonaufifunt contradicere,. Sedpofteaciim circiterpoft8oannosinGalccdonenfifynodotfjoEpifcoporumrepetetetur,feure« uocaretur hicidem canon,Deus bone,quas turbas, quos tumultus, propterea con « ciuitinEcclefiaLeOjeiusçfuccelTores,dequoppfteadicam. Vndeidemapparet, Romanos pontiftces fubinde fibi maiores fpi,ritus fumpfiffe.

Concilium Mileuftanum,

Concilium Mileuitanum,cui pttcter multosalios doâifsimos amp;nbsp;^entifsimos Epif£opos,etiamdiuusÀuguftinus interfuit, decreuit, ne quifqufcfacerdos aut Epifcopus ultra mare,td eft,ad Papam Romanum appellet.q» id feciffer, eum pro excommunicato habendum. ^ddic^ ei decretofacrofanâa fAodus, hoc C fæpèetiamantea àfynodisconftitutumeffe.Quodfanèualdenotaturapft. Mani* feftèenimtollitiftamtyrannidem.Papæ,qu3mnonccrudeIiter exerwR

Decetnititcm eademfynodus, nt Metropolitan!fynodosconuoccnt,nulla plane' Papae mentione fad.i. At nunc, ÔC iam multis feculis.Papae impudencifsimê blatetarunr,ius conuocandi Concilia tantum ad fe pertinere.

Præcipit item hxc Synodus,ne temere precationes nouærec{piantur,nifi à to* to concilio probatæ fuerint.At poftea cuilibetmonacho licuitimpicntiffimas preces Chtiftianis hominibus præfcribcre,amp; unumquemtÿ fibi nouum cultum excogitate; quod Deo omnia grata effent,quæ modo' bono ftudio fièrent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Anathematizat quocß eos, qui negant fanflos ac iuftos uiros peccata habere, proprer quæquotidieremifsionempeccatorumpeterea' Deo fuppliciter debeant» Inquoarticulo plan'enoftrosfophiftasdamnaffeuidetut.

Statuit etiam, quöd amp;nbsp;priusfæpifsime' a' multisfynodis decretöfuit, neuel ma-£) fculusuelfœminaantez; ætatisannumconfecretur.TamctfiilIçcôfecrationesnon adeôimpoffibilesacimpiasobhgationesadiunâas habuetunt,ut præfens. Quod utinam noftroquotjtem pore feruatumfuiffet.Nôtam multi hominestemerê im» pofsibilécaftitatem profeffï fuiffent, ac in iftos monafteriorû carceres perpetuos fefe præcipitaffent.Omnino apparet, tune adhuc fynccriores doâores in Eccleû'a fuiffe.

Chaiccdonenfîs iynodus,

CHakedonenfisfynodus630 Epifcoporum,fubannum Chtifti 474. contra Eu lychen congregata,repetr)t decretum fynodi Conftantinopolitanæ,amp; ftatuic utArchiepifeopus Conftantinopolitanus primatumfeu fupremum regimen poftfynodos haberetfuper omnes Ecclefias Orientales;id eft,Græcas, Afiaticas, Aegyptias,amp;c.ut ex decimafexta aâione eius fynodiapparet, ubi admodum pro * lixêdehacreagitutr

O 4. Huiede»

-ocr page 54-

TESTES VÊRITA'TIS TEMPORVM'

Hufc decreto fynodi primum legati Papæ in confilio cxiftentes,fefe oppofuc runt clamitanteSjfynodum inuitam in id decretum confenfiffe.Sed Epifcopi nominatim acordinca' præfidentibusiudicibusrogan,rcfpondetunt,feuolentes,fpontè‘aclibcrè confcnfiffeJbi quotj Papæ legati plane curtifanenfiftratagcmatcufi font. Nam cum contra Conftantinopolitani Epifcopi primatum, citarentNicænum decretum de Metropolitanorumfore,addiderunt ei fommuUhifceuecbis;Q.iiód Romanus Epi^’ fcopus Temper habuic primatum.nolentes id in gen er e xn tel ligi de omnibus prouin» crjs,cumtextusmanifeftè contra illamfommampugnaret. Sed tarnen illafraus cis enamnonnihilprofuit.Oppofoitfepoftea et Leo Papa'acerrime'ei Chalcedonenfis fynodi decreto, magnas^turbaSjficutamp;^fucccflbres eius.pptereaexcitauit.Clamitac enim in fois epiftolis Leo, Nicænam fynodum fingularum prouinciarü clericosfois' Mêttopolitanisfubieciffe:nccullatenusfcrendum,utConftantinopolitanuseosfibi fobijcienSjlibertatefoa priuet.Imitaripotius CóftantinopolitanumEpifcopüdebe? ’ reipfomGhriftü,quiueneritutminiftretaliis,nonurfibiminiftretur:qui^dixerit,ut quiuulteffeomniümaximus.firomniumiiTfimus.ModeftiaeflecrefcendüEpifco» pis,amp;: non ambitione, At ifteidem Leo,interea dum al ij s modeftiam prædicabat, nihilominus ampliandæ tyrannidis foæ fummam curam habebat, ut indem ex eius epiftolis apparet.Curautcm nonconfiderabatifte Leorugiens, eadem omnia cótra foamambirionédici polTe.quæipfccontra Anatolium Conftantinopolitanum pa« triarchamdeclamitabatfCur etiamilletantoperepugnat contra idipfom decretum Nicænæfynodi, delibertatefeupriuilegijs Metropolitanorumnonopprimendis: cum fciretantcceffores fuos Zozimum, Bonifacium, Ccleftinum, id idem dccre turn anteafalfaffe,amp; miffaad fextam Carthaginenfem fynodum legationeintegro quinquennio contendiffe, Nicænam fynodum Papæ Romano omnes Ecclefias Metropolitanosfobieciffe'; Sic amp;:Gelafius,Leonis focceflbr,difputat,non omnes Canones Chalcedoncnfis fynodi pios ^ffc. nam id certè non recipiendum, quod Conftantinopolitano Archiepifcopo primatum dedir,

Hincdifceprimum »Romanoium Pontiftcum perpetuam fidem feuregulam, omnia fcilicetiura,Sacraslitetas,Canones,Cócili^8iPatres,tantu'm tuncamp;eatenus aaleredcbere,cLÏm 82 quatenus pro ipfis, non contra ipfos,autcorumtyrannidem uelopcs,loquuntur82pronunciant.

Obferua ctiam ex hoe Chakedonenfis tam frequentis fynodidecreto.nódutn tuncillosfanâifsimos patres aut Ecclefiam DeifcniiflfejChriftum foli Papæ Roma^ no omnes foas Ecclefias, tanquâunicocapiti Ecclefiæ 82uicariofoofubieci(rc.Alio* quiquomodoaufifuiffentaliudaliquod caputinftituercfAtcyhancfynodumPapC . in fuis Decretis dicunt,fetanquam unum exquatuor Euangelijs uenerari.Sed intelli ge, quatenus ipforum ambitioni non aduerfatur. Nam omnia tunc effe bona defi nunt ,cu'm Papis obfunt.autdifplicent.

Deni^obferua82hancfraudem, quod in fubferiptionibus huiusfynodi ali^ quotiesadditur,quodPafchafinuslegatuspræfederitfynodo,nominePapç,Quod ' abaliquofceleratofalfatoreadditumeire,indeapparct,qudd cum Icgisaflioncsfeu difputationes,femperregunteas,82interloquunturnefcio qui, quostextus fempet oocatgloriofifsimos indices. Credo foiffealiquos confiliarios Cæfaris, uiros uir* tute^fapientia 82authoritate præftantes.Sicuides, Papiftasnobisfynodorum82 fandorum patrum fcriptafubindefalfaffe,quo fuamimpiamtyrannidemfoperpio cum ceruices exædificarent 82 conftabilirent.

Sexta Carthaginenfis fynodus »

SExta Garth agin en fis fynodus,cuiii7.Epifcopi,intcr quos 82 diuus Augußinus» intcrfuerunt,eftcelebr3ta circa annû Do, 430. Vtilifsima plane materia in ea con tinetut.Nam certatum ibi eft acerrim einter Pa pam,et fanâç illius fynodi patres,^ de primatUfeupoteftate Epifcopi Romani, rotis quin^annis, Papæ enim tres or« dinCjZozi^

-ocr page 55-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

A dïnc,Zozimus, Bonifacius Celeftinus, mifsis legaiis ac Itcccis pccierunt,fibifupec Afticanasalias^cxterarum proninciarum Ecdcfias lurifdiftionemacimperiumcon cedi. ld nt facilius obtineient,falfarunt Nicænæ fynodi décréta, ea^ita corrupta ei Synodo proponiiuflerunt. Patres ueró pritntïm tefponderuntZozimo (nam is pri» muscoepittyrannidcmpctcre)fe quidem nunquam tale quid inNicænisdecretis legiffejUideri^idfibi nouum. Sed tarnen pacis icconcordue caufa,eius petition! af« fcnfuros,quoad rem cxauthenticis decrctis cettiuscognofcant.

Deindefequenti papæ Bonifacio, urgenti eandé tyrannicamflagitationcm, re fpondent,fcinfpexiffecómiinia exemplariaNicænæfynodi.qnæquidé habere poa tuerint,nihiltamen tale reperirepotuiffe; fed tame milTurosfe primo quoqjtempOa telegatosAlexandfiamamp;Conftantinopolim.quiauthentica eins Synodi exempla ria inde afFerant. Id^fecerunt. Cum legati Marcellus amp;nbsp;Innocentius reuerfifunt, cumauthenticisdecretislongêaliterfehabentibus.quâmduoPapæeorumqî legati B afferuerantjiielpotiusmenntifuerant, miferunteofdcilloslegatos cumeildem ex emplaribus, etiamad cundeBonifacium adhucuiuente. paulo póft Sóillemotitur..

Quate Celeftinus eins fucceffor,tcrtiómittit ad y\fricanamfynodum,literasac legatos, eandcm tyrannicam petitionem eodemmodo urgens. Grauiteribi inte* gcumtriduum inter patres amp;nbsp;legatnm certatu eft: tandem tarnen Dei beneficio cons= ftanter a rota Synodo conclufum, nullam plane iurifdidionem Papæfuper Africas: nas,autaliasexteras Ecclefias concedendam effe. Etfimul prolatisauthenticis ex» emplaribus,crimen falfi turn cord legatis, turn per 1 iter as ad Papam,euidenter often fumacrefutatumert. Hachuiusfandæ Synod! conftantiarepulfaPaparumncfa^^ tiaambitio,centumintegrisannisAfricanasEcclefias miffasfacetecoadaeft- Licet enim eas fæpe tentarit,tarnen inter id tempus illas opprimere non potuit.

Poftioo. demuannos,Bonifaciusfecundusô^excômunicationibusô^minis, Siblanditrjsed perpulitEulaliumCarch3ginenfemMetropolitanum,«Sóquofdani C AfticanosEpifeopos, utnonfolumfefefubijcetentPapæR-omanorfedetiamana« thematizarcntomnesmaioresfuos.quicontrariumftatuerantiideft, totamillam facrofandam Synodum fextam Carthagine celebratam.

Hine daté animaduerterepotes,Chriftianc frater, Papas ampliusfexcentosan nos poft natiuitatem Chrifti, nullam talem tycannidemfuper Ecclefiam Dei habus^ iffe,qualem iam habent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quódfi tarn multis feculis Ecclefia Dei finePapæ im«

perio non tantum ftare,fed 80 florere potuit : credibile eft,amp;: iam Chriftianos fine Pa pafaluari pofte. Potesquoquehinccognofcere, quibusacqua'm præclarisartibus Papæfuam iftam tyrannidemfuperEcclefiasDei, quinamp;(fuperRegesacCtefares nadifint,nempefceleratefalfandofandasSynodos,amp;anathematizando eas, cons: fingendo adulterina fcripta : ut donationem Conftantini,Epiftolas Clementis, ibi^ propria iuraacpriuilegiafcribendo, amp;nbsp;totum orbem Chriftianum turn excommu« nicationibus ac intcrdidis,tum amp;nbsp;crudelifsimis bellis (ut pofte.i cum Cæfaribus Ger maniciscertarunt) conturbÀndo,perdendo,86euertcndo.

Abeant igitur iam Papæ cum fuis mancipijs, amp;nbsp;nobis Patres patres, Concilia concilia obganniant: cum illiô(;patresamp;concilia plane'horribilitercontempferinr, conculcarint, ôdconcacauerint. Hane totam hiftoriam feparatim paulo prolixius recitaui,ac cdidi,eoq;cam iam breuitertantam in fummamredigereuolui. DigniD Ema autem profedo eftet.quae ab homine dodo luculenter defcriberetur. Etab om nibusprjsad unguemcdifccretur. Prorfusuerofimilishuic hiftoriactiam tempore Cypti3ni,(utfupraoftcndimus)accidit, nifi quod tuncadhucerant 8lt;^imbecillioa reSjamp;modeftiores Romani Epifeopiquam tempore huius fynodi.

Turonicum concilium ♦

TVtonica Synodus circa 460. Domini annûcclebrata,Ieniuit poena facerdotib. cxlegitimo côiugio liberos procreantib. priusa' Papis Stalijs perindecaftis ho minibus conftituta, Nam ciiillimandaffent,talé facerdotêfimpliciter excoma municarii

-ocr page 56-

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

munican:illamandatiKtanrum,neeisadaItiores afcenderegradus,aun'nofficio permanereconcedatut.

VndcapparcCjCÔsnecPapæfulminacflenimium iicrirosmccfcnfiffeid calé édecrimen,propter quodquisex Chriftianorumcoemfiteijciendus. Âtnunclegiî’ timum cottiugiumi'n facecdotibus, non tantum eXcommunicationc, fedôd fetro acigni,omnibus^atrocifsimisfupplîct)s,tanquamextrcmahaerefis punttnr.Cum nullæunquam fucrînt ïambarbaræ genres, quæ coniugium pro criminehabué:’ tuit. Vide quantum caftitatis Sodomitico amojé profecimus.

luli'usPapa,

IVlius primus Papa fedit circa annum Domini^yo. Quem non eóadfcribo,quód in aliq uo erroribus Antichrifti contra dixerit : fed quod impudentifsime' Nicænae fynodi decretal hic feduäor falfauerit, Scribiteniminquadamepiftola, Ni^’ cænam fynodum conftituiffe, ne ullæ plane' fynodi nifide uoluntate Papæcele:« brarentur. jAtcontrarium, communia conciliorum exemplaria ab ipfimet Papiftis éditai comprobata, teftantur. Nam non tantum nihil ibi taieinucnitur, fedetiam manifefte'Papa cumaltjs Metropolitanis exequatur. Teftaturitem con« trariumfynodusMileuitana,ô^2Arelatcnfisfecunda,quæMetropolitanisiusconuo candi concilia tribuunt. Idem denilt;5amp;;cxpetientiateffaturmultorum Cóciliorum, quæCæniréSconuocarunt.acinquibusnullaplan'eratioautmentio Pa pæ habetur.

Item hic idem Papa affirmât non tantum Nicaenam fynodum, fed amp;nbsp;omnes alias ftatuifTe.utliceat Epifcopisad RomanumPaparn appellate,atcj omnia ma:# ioranegociaad ipfum referri debeant. Atcontrarium ifta Papiftarum exemplaria NicænæSynodiaffirmant.Contrariomamp;Milcuitanafynodustcftatur,quæ prohi« bet,necuiquamultramareappellareliceat:quæcgafFirmatJdemetiamolimàplu« . ribusfynodiseffeconftitutum. Contrarium quotjfexta Carthaginenfis fynodus afferit,quædicit,nullamfynodumunquam Africains Ecclefijs ademifleiusfinien# di,feu finaliterdefuiscaufisptononciandiquæ^dicit,Nicænam fynodum omnes facerdotes 82 Epifcopos fimpliciter fuis Metropolitanis fubiecilTe, ita utab illis nufquamnifiacl fynodos eins appellate liceat*

Hinccetnis Chriftianæfrater,quamodeftiaolim Papætytannidemin Eccle* fiaDeiaffedauerintjamp;qiia'mfanfl'econcilia colucrinracdefenderint.

Citatur tarnen Ôihuius Pâpæ petutilis defenfiocommunionisfubutracjfpe* cie:Deconfecrat. dift. ±. Vbiilleacriter pugnat,Chriftum feorfim panis, amp;nbsp;feorfim calicis commuuioncm inftituiffe, eoiç fie modis omnibus conftanter feruandurrt retinendum^ effe, Nam iam tunc quidam tantumintinäam E uchariftiam fub fola panis rpeciecommunicantibus porrigebant.

Ammi'anus Marcdlinus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

AMmianus Mafeeliinus lib. 17- fox hiftoriæ præclarê defcnbit,tumtriftem illamfeditionem.qua'm DamafusfidVrfaciusexcitaruntjdumdePontificatu certanctumcorruptifsimosCleti Romanimores, licet breuiter,utpote qui iil in tranfitu j Öó obiter tantum fecerit. Sed âdfcribam eius uerba • Adueuic fucceflbreiusexquæftore Palatij Viuentiusinteger 8ó prudens.Panrtonius, cuius adminiftratioquietafuitSipIacida, copia rerumomnium ffuens. Ethunequo # que difeordantis populi feditiones terruere cruentx, qux tale negotium excita# uere. Dàmafus amp;nbsp;Vrfacius fupra humanummodumadrapiendum Epifcopalem federn ardentes, fcifsisftudrjsafperrime'confliflabanturjadufijmortisuulnerumij diferimiua adiutoribus uttiufquc progrefsis: quæ nec corrigere fufficiens Viuen # tins, nec mollire, uimagnâ coaâus fecefsit in fuburbanum: amp;nbsp;in concertationc fuperaueratDamafusparteqüæ eifauebat inftante . Conftat^ in Bafilica Si# cinini, ubi ritus Chtiffiani eff conuenticulutn uno die centum triginta feptem

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tepertacaa

-ocr page 57-

SVPERIORVM CONTRA PÄPAM; 35 S repertatadauerapercmptofumzeffcratam^dwplebempoftcadelinitam.Neqqc ego ab uno oftcntauoncm rcrum confiderans urbanarunijhuius rei cupidos ob imgt; pettandiim, quod appetunt omni contcntionc laterum iurgari debere : co'm id adcptijfuturifint ita fecuri,iit ditentur oblationibus matronarum, procédant^ ues: hiculis infid entes circumfpcâe' ueftiti,cpulas curantes profufas,adeó ut earumcon uiuia,regalesfupetentmenfasiquieffepoterantreuera beati, fimagnitudine utbis dcfpeaa,quamuittisopponunt,adimitationem jAntiftitumquorundamprouin* cialium uiuerent.-quos tenuitas edendi potandi^ parcifsime',uilitas etiam indumcn torum,amp;fupeccilia humum fpeftantiaj perpetuonumini uetisi^eius cukotibusuc puroscommendant.óêuerccundos . Hincapparetjamp;quaiîiptjillifanâifsimi Èpifcopi fuei’int, amp;; quam ordinarié Ecclefiae Dei paftoratum foHt* fint nancifci .amp;gubecnare»

Damadis Papa ►

EmotabilisepiftolahuiusDamafiadHieronymumprimouolumini conci» liorum infecta eft,cuius hæcfunt uerba« Peto etiam tuam charitatem, ntficuc à redore tuo Alexandro Epifco po noftro didicifti Græcorum Pi’alterium adk nosdirigete tuafratcrnitasdeledetur. Quia tantæ apud nos fimplicitatis imago eftjUttantum in die Dominica Apoftoli epiftola recitetuc una, Si. Euangelij capitu«-him unumdicatur:amp;ncc pfallentiummos tenetur, nechymnidecus in orenoftro cognofcitur. Peto ergo perfratremSkcompresbyterum noftrum Bonifacium, ur lubeatfraternitati tuæ rei huius nobis aperireueftigia. Miffay.calend. Nouenibrtst per Bonifacium presbyterum Hicrofolymam » Vide quam malé fuerit de= formata.Romana Ecclefia defedu pfalmodiae: Siquam contra'totaincantum,aut - potiusboatumacululatumfit pofteacommtitatarEt tarnen feprofiteturmagiftrani omnium Ecclefiarum. Tcftatur Sigebertus hunc Damafum fuifle grauifsimè de adtilterioaccufatum.utappareateumnontantum feditionc acfanguine ciuiumfe polluiffe,fed etiam foedis libidinibus.

Hifpani fàccrdotes I

SAcecdotes Hifpani tempore Syricij Papæ, nempecirciter annum Domini 400 ♦ non tantum habucrunt uxores,ex ijs^ liberos procrearunt : fed etiam tale con := iugium facris literis defenderunt, quod Si in ucteri 6iin nouo Teftamentoa Deo effet pecmiffum.Contra eos,Deus bone,qua'mfurentertumultuatur Sycicius.. Vocifecatur non minus impudenter,qudmindodc'3inquiens: Dicat nunc mihi, quifquis eft illefedatorlibidinum,præceptor^uitiorum. Item, hoc dicit effe.quod Paulus dixit in came uiuere.cum Rom.s .inquinQui in carne funt,Deo placerc non poffunt. Item dicit,eosobfcoeniscupiditatibusinhiare,82c. Videimpudentianif t) huiusAntichrifti. IgiturChriftianiconiugcsDeoplacerenonpoffunt,quandoqui-dem in coniugio,id eft in carne,ut hie afinus rudit,uiuunc.

Nimirumillefandifsimus pater non folum facrarum literarum ignarus fuir, quæaffirmant honorabile effe coniugium, ôdthotum immaculatum : fed etiant Nicænæ fynodi, quæpauloante ftatuerat, facerdotibus ufum fuarum coniugum minime' interdiccndumeffe.utpote rem piam,Dco^grat3m.

Vt autem huius Antichriftimiram 82 plane' ftolidam peruerfitatem eo meli* usagnofcas,82detefteris,audi82hoc. Statim poftfuperioraincipitdifputare,non liceteeum ordinarc,qui duas aut plures uxores duxerit,82,'ut hoc probet, citât Mo s fcnhæcdicentcm:Sacerdotesmeifemelnubant ( quod unde fumpfetit, ncfcio82 Sacerdos uxorem uicginem accipiat,non uiduam, nô repudiatam,nô meretciccm..

Hæe dida ille eô torquet, ut oftendat,non licere bigamum effe facerdo * icm;82 intereanon perpendit ftultifsimushomo, hæc didamulto magis contra fcjqui

-ocr page 58-

TJESTES VERÎTATIS TEMPORVM fejqufpêiiirasdamnabatfacerdotumconiugium: qiidm contra Hifpancisfacerdo^ a tes,qui id tucbantur,pugnare.Sictcmerê,pctulanrer,inipudêter,inipiê,a£ in crudité Romani Pontifices facris literis abufi funt ,ad ftabilienda fui capitis uanifsima fom • nia. Gaeterum qudd dixi Hifpanos facerdotes coniugium fuum dcfendifle:omnino uidenturineafentcntiadiutifsimépcrfcucraffe. Nam Ôi:ifidorus iunior, quipoit 6oo Domini annum floruit,in librodeClcricorumuit3,interaIiadeeorumuitæ ra# tionibusfcribit, eosautomninocaftos efle debere, autut certè unius matrimonij uinculofœdcrentur.Hæcenim eiusuerbafunt; citaturautem hic locus Dift-zj.

ïnnocentius ♦

INnocentius primus Papa feditcirca 41 j Dominiannum. Is in epiftola ad Macc;« doniæ EpifcopoSjhæc uctba feribit, q uæôd dift. x6. rccitantur ; Dicite mihi ( cum paceucftraloquor)criminatantumdimittunturin baptifmojanamp;illaquæfc»® cundum Domini præcepta acDci inftituta complenturrVxorem duccrecrimen eft, an non eft crimen r Si crimen eft, ergo Cpræfata uenia dixerim) eritauthorin culpa, qui ut crimina committerentut in paradifo,cum ipfe eos iungeret,benedixit.Si ueto non eft crimen,Q.uiaquod Deus iunxir,ncfas fit crimen appellari:amp; Salomon ad*. didit.Etenim a' Deo præparatur uiro uxor : q uomodo creditur inter crimina efle di «gt; miffnm,quodauthoreDeolegiturconfummatum,amp;;c.

HæcfiuelilleNocentius.uelalrjPapæftatucruntueraefle, fic^deconiugio fenferuntjcurigituridfacerdotibus prohibucrunr,autadhuc prohibent rcurilleim* pudentifsimus8ôindodifsimusSyriciusdecIamitauic,cffeincarneuiuere?Deo pla* cere non polTe, efle immundiciem, elTc obfcœnas uoluptates amp;nbsp;libidines fcâa» amp;nbsp;tuerie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Sed fie mendacibus,amp; mendacia errorcs^ docentibus accidir, ut fubindefibi ipfisimprudentes conttadicant. Mirumprofeflôcft.cœcosPapiftasnc hodierna C quidemdieadhucuel argumentum hoc, ueltcxtum perpenderc: cum quidemin medio ipforum Bibliæ,id eft,Decteti,ô: in libro Conciliorum fitus fit.

Hincigiturcognofeant Romani Antichrifti,fc, dumeaquæ Deusordinauit, peccatahærefincj eiredicuntjDeumipfumauthoremdamnareacblafphcmare-Multis pofthuncfeculis uixitlnuocentiuslll.quiinquodamgeneralico nci# |ioftatuit,utfactaintcmplis,uulgaribuslfnguisperagantur. Hicquoqgidcminno* centiusin libro de Vitaamp;honeftate clcri, teftatur, in quibufdam regionibus tune non fuifle motis, iitfacerdotes uxorcs fuas dimittant. Q.110S propterea non dam * nar.fed maiorem diciteis poenam indicendam efle,fi labantur,cum proprijs uxoti# 'bus uti pofsint.Sed de hoefuo loco plura.

Bonifacius L

N On hune Pôtificem,qui anno 41° eleâus eft,adfcribo meo Cathalogo, qudd D quicquamadmodumpiéaut præclarèfecerit:contraria uerd aliqua indicate ' pofsim,quæinhiftoria Carthaginenfisfynodiindicaui, Sedideo adfcripfl eins nomen,iit ex eleâioneamp; confirmationcad hæc literis turn ipfius,tum etiam Im» peratorumapparearjquantopcretuncPontificesCçfaribusfubieâifucrint.Sicenini de eo feribit Luitbrandus in aids Pontificum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bonifacius natione Romanus

ex patrelocundo presbytero,fedit annos tres,menfcs odo, dies feptem. Hic in con tentione una diccumÉulaioordinatus, amp;fuitiftadiflenfioin cleromcnfcs 7. 52 dies v.EuIaiusuero'ordinatusin EcclcfiaConftantiniana: Bonifacius in Bafilicalu* lij.PlacidaautemAuguftaRauennærcfidens, cumfiliofuo Augufta Valcntiano, audiens hoc quod Romæ fadum fuerat.Honorio J^ugufto Mediolani fedenti noti ■ ficauit. Vndcuti^miflaImperialiaudoritate, ambos de iirbeexpelliiuflerunt. Sed poftea Eulaius omnino expulfus eft,82in Campaniam miflus,ideo qudd Sabatho Pafch^contraedidumlmperatorum officiumPontificis pr^vfumpftt, edquódor^ dinatus

-ocr page 59-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 37 A dt'natus fueratin Bafüica Conftantiana.Bonifacius uerd confenfuamp;prscccptolm^ pcratoruminurbemreuocatus, óiinfcde ftabilüusconftitutus. HicordinaincEpigt; fcopos36.prcsbyt.n.Diaconos;-DefunâuseftautcmsCalendasNoucmbris. Hic uidesquamnulluispotennæ autauthoritans politicæ.tuncfuerint Pontifices Ro;# mani: fed omneius kient penes Imperatores,adeöutuelnnicaepiftoIaeosRoma expellere potuerint. Nota etiam eó tantum uicifle Bonifacium, quód Eulaius Imperatori non obedierit.Vetdm addamus lt;3ó eins litcras ad Imperatoré,ac contra.

Ecclefiæmeæ,cui d’e vS noftermeum ßcerdorium,uobisres humanas regens’ tibus,depntauit,nos cura confttinxir,necaufis eins (quamuisadhuc corporis incom moditate dctinear) propter conuentus, quia'facerdottbus uniuerlïs amp;nbsp;clericis,6lt;: Chriftianæplebis perturbattonibus agitantur,apudauresChriftianifsimiPnncipis exiftimemLirdee(re.Sienimfecusqua'moporteateueniat,nonuosidfacere,quici]n^ âaæquamoderationecomponitis: fednospernoftram tacentemdcfidiamuides: B bimur,quodciuibusquietem,Ecclcfiæ pacem peruertereualeat,admifi{re. Cu'ni enim htimanis rebtis diuinæ cultor religionisDomino fauente prouideas: noftra CLiIpa erit, fi non idfubueftra gloria Cquamcertumeft diuinis rebus femper animo promptiorefuiffe)firmoamp; ftabiliiure cuftodiatis.Q.uod per tot annorum feriem fubillis etiam principibusobtinuit,quos nullanoftræ religionis curaconftrinxitzid eftutlicit3feruentur,ôêfubuefiræimpcrio clementiæ minime quæ funtillicitafor« midentur. Ipfaenim Ecclefiadeuotioncmtuam Chriftianifsimelmperator,non meo quidcm fermone, fed fui uenerabili affeâu appellat, quam Chriftus DEVS noftci'jUeræ fid ei teflor,8ii ueftrigtibernator impertj, fi bi uni defponfatam, ÔC inta ss flam uirginemferuat: nein earn aliquospatiamini inßdiantium procellarum flu« flusillidijamp;quietam facicm tempeftatis infolito tumore turban', gloriofifsimcöi tranquilifsimeImperatorÄuguftc. Ipfauerdquæuni defponfataeft,noftramatec eft,pietatemueftramlegatione,quam fuisfàcerdotibuscommifitappellat,præte:s ritapræfcntia^auxiliarepetit. Vobis,inquir,religiofifsime'impecantibus modötujs tuseft populus, SóinfidelisDeo,qua'mtibi Principi Chriftiano. Ecccautemintec myfteria,inter preces fuas,quas Ecclefia pro foelicitate ueftti dependet imperij, tefte, apud quem amp;nbsp;de cuius fede agitur, fanflo Petro, folicitis pro religionis obferuantia uocibus clamat ad uos, cum folicitapetitionc mifcctur oratio, ne Humana res folito tentatoreoccultefolicitante,femeleuulfa difcordiadifttahat. ilngeretur pluribus Princeps Chriftianifsime mater Ecclefia, nifi apud te fuarum effet cura caufarum, nifiin opprefsionibus Idolorum,in hæreticorum correflionibus, fide tua diuino cultu pariter, cumimperio noftro femper florente uiciffer. Habet refugium pium tuæ manfuetudinis,animum cum fuæ religionis ueneratione coniunflum, cum quicquidhuic proficiat Ecclefiæ,uosagatis,amp;confcratisfratribus, 86 cófacerdotibus meisprobatifsimis uiris,à meabhominibusqui Ecclefiamfaciunt, legatis, quibus D profequcntibus precamur, facræcaufareligionis, utinurbe ueftræ manfuetudinis hoc animo, quo poftulatis Qi. annuitis, in perpetuum ftatui uniuerfalis Ecclefia: confulatis,

Refcriptum Honorrj ad Bonifaci

umPapam.

Vlflor Honotius inclytus triumphator femper Auguftus, fanflo 81 uenerabili Bonifacio Papæ urbis Rom?. Scripta beatitudinis tuæ,debit3 reuerentiæ cons’ gratulationefufcepimus,quibusrecenfitis,cgimusomnipotenti DEO maxi^ masgtatias.quddfanflimoniamtuam, poftlongumincommodumoptatæreddia tam didicimus fanitati.iEtideo reuertentibus uenerabilibus uiris gaudium noftrum fanflorumapicumatteftationcfignamus,ac petimus,utquotidianisorationibus, Apoftolatus tuns ftudium ac uotum fuum,circa falutem atgg imperium noftrum

E penderc

-ocr page 60-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

pendcredignctur.Illudautem pietatinoftrçfatis placniflecognofcc,quódfandirno A niatuadc Ecclefiarumacpopulipcrturbationefolicita cft.quæutaliquararioncnô pofsit eiiciiire fatis clementia noftra credidic efTe prouifiim. Oenit^ prædicante bea titqdinecLia,id adcunâorum clcn’corum notitiani uokimus pcrucnirc: utfiquid fortè rdigioni tuæ (quod non optamus) Humana forte contigent, fdant omnes ab ambiuonibuseffeceirandum.acfi duo contra fas,amp;c 4 Verunudferuandumeft.ut omnes tranquülam mentem pacificos animos, ex fercniratis noftræ admonitio^î necuftodiant,necaliquidfcditionisconrpirationibustentareconentur,cu'mcertuni fir,nulli partium fua ftudia profutura gt;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AgathoPapalI,

SEedithicPapacirca annum676,Dehocpluresbiftoritifcnbunt, quódimpe» g trauerit temittidefummafolita darf Cæfari pro Pontifi cis confirmationc.Vndc animaduertis,quantopereolim Pontifices Caefaribusfubiedi fuerint,amp;quani dominiocaruerintjUtquietiamipfamdignitatemredimerefintcoadi. AGATHO natione Skulus fedit annos i. menfes t. dies 4. Hic ordinauit Epifcopos 18. presby # teros »0. Diacones 4. Legati Conftantinopolim diredi a' latere huius Papæ,Macha« «um Antiochenum patriarcham in fynodo depofuerunr, quöd duas naturas. Si uoluntates in Chrifto effe negauit. Prædiâus Papa obtinuit apud Imperatores, Conftantinum uidelicetSd Heradiumamp;Tiberium, utiuxta poftulationem fuani remitteretut quantitas iUa, quae folita erat dari pro ordinatione Romani Pontificis facienda:fic tarnen, ut ficontigerit poft eius ttanfitum amp;nbsp;eleflionem, ordinationeni fieri, non debeatotdinari, qui eledusfuerit, nifi prins dccterum generaledeferatut inRcgiamurbem,fccundum antiquam confuetudinem, amp;cumcorumideftim^ peratorum fcientia 8C iufsione ordinario debcat prouenite. Hic defunâus eft4 • c Iduslanuatij .Atij hoe dominium fuperioritatem uefuperPontificeshabuitimpo «nm,cum illi fummi aefandifsimi Cæfares imperarunt.ut Conftantinus,Theodo« fiusSialrj.utnullaimpietas.fedpotiusfummapietasin tali dominioautftatufue* «t : contrd qua'm pofteti aut ftulta fupetftitione ft bi perfuaderi, aut tyrannide Papa*! (um fibi extorqueti pafsi funt.

Polychronius Hterofolymsc Aichi^

epifcopus#

POlychroniusEpifcopusHierofolymitanus,uixitcirca44oDomini annum. Is affcruit,Hierofolymameffefupremam feu primamfedem.quiailla effet ciuitas fanfla.quam Deus olim elegiffenór quod ibi Chriftus docuiffer,ibi paffus effet» ibi refurrexiffet.ibi fpititum fanöum dediffet, ibi Ecclefia Chrifti primu'm orta effet: ibilacobus,Petrusamp;Ioannes,quifueruntcolumnaeEcclefiæ.docuiffent. Adhæç quoque iam olim prædidum perProphetaseffe, quöd de Sion ac lerufalem De» mandatum acdoarinaproficifciinuniuerfumorbemdeberct.Q.uarecontendebat, fefupremum Epifcopum in Ecclefia Dei effe,fibi^alios fubiedos amp;nbsp;dido audientes effeoportere,

Ea recommotus Sixtus tertiusPapa, cogitans id fibi non expedite ( namque Papxiam rum affedabanc tyrannidem in omnes Eedefias, utfuprd auditum eft in fexta Carthaginenfi fynodo)congregat fynodum Roniæ,amp; Polychronium non de affedata tyjannide fuper Eedefias, fed de uiolatis per Simoniam canonibus leumagit: fubordinato etiam quodam nebuIoneEuphemio Hierofolymitanofa ƒ cerdote,qui Polychronium deralifcelereaccufaret.

EfÉcitergo Papa,ut tota fynodus ex fuo numero mittattres Epifcopos,tres fa* cerdotes,amp;: duos diaconos Hierofolymam.cum literis Cæfaris Valentiniani.quiibi authoritate CaEfatis,congregataaIiqu3prQunKialifynodo,eumaccufatent«Faduni cftjdepoi»

-ocr page 61-

SVPER.IORVM CONTRA PAPAM. 32

A eft.depoGcus eftPolychronius. Verum aliquanto pôftcognitaboniîllùis fem's rifîcainnocentia,amp;in pauperesbenefkentia^am'maduerfo^quöd moreseiuslon^ gifsimè ab omni fpcrieauariciæacfymoniæabeffent.denüdmfuum locum a'Cæfa=â reValentinianoreftituiturjamp;EuphemiuSaccufatorin perpetuumdamnatur * Hæe hiftoriola paulo aliter a quodam Papæ adulatote, in libro Conciliorum tecitatur : fedfidiligentercircumftantiasinfpicias, Siueritateminueftiges, facileanimaduer=lt; tas,meamnarrationem longe'ueriorem effe*

Hæcnoneôrecito, utPoIychconijaurambitionéaut errorem laudemtfedut oftendam, Ecclefiam Dei tunc nondum fciuiffe, Chriftum folum Papam uniuetfe ftiæEcclefiæ.tanquam unicum fuumuicarium,amp;populiDei caput præfeciiTc: ficuc Qi, prius in Conftantinopolitana fynodo dixi,amp;: pofteain Chalcedonenfi dicam

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HilariuSjamp;GallicæEcclefiæ,.

Hilarius ViennenfisEpifcopuSjfedit circa annum Domini 4yo.Isfolitusefl:dk fputare, nec Petrumfuiffeprincipem Apoftolorum, autuUumineosius ha^^ builTernecPapam ullampoteftaternautiusfuperGallicasEcclcfias,aut alias exrerarum prouinciarum habere dcbereicicçnequaquam permittcndum,utliconi= niumEpifcoporumordinationesadfetrahe et, amp;nbsp;omnia iura Eeclefiarumfibi perer. Leo Epiftola 77. contra eum adEpifcopos Galliæfcribensjnfimulatalïefla#; tidomini), feuregnil’uper Gallicas Ecclefiasianueréat;: falfc,nefcio. Cerrèipfe Leofibifuperioritatéin easEcclefiasafferturus, itaagit acloquiturutappareattunc adhuc reguum Papæfuperillasnonac’modum folidèfirmatumfuifle. Dicitnon meminiiweoshauddubie,qudd GallicæEccIefiæconfuluerinta'iquandoIlt;oma= namfedem, nimiumleuemconiedurafuiineasiuris prOferens .confulunturenini præfertimin Ecclefia non tantum fuperiores,fcd Stalij quibusaliquid fapientiæaut C fpiritualisiudicij auteruditionis.ineffeputamus. AtnuncnoftriPapæcIamarent;

Duæifta noua intempéries LIOS agitat,quôduosuultisfeiungereab Ecclefia Dei, ab unico uicario Chrifti à ueftro quotj capite diuinitds uobis ordiuato ,cui iam eriam uosiiiramencotam fanftoobftrinxirtis f Vociferarenturetiameffefchifma, efiehæ^ refim plané horribilem. Nihil uero' ibi pro imperio acfuaauthoritatc Gallis Leo mandat: fed dicirtantum, fe de ec) rum confilio acauthofitare hocautilludftatucre uene,amp;c,NuncuerdPapæfimplicitcrdicunt,fchocautilIudApoftoIicaauthoritate mandarc,amp;ic.Cuimandatofiquistemerar:oaufucontrairepr^fumpferit,amp;c.Ciuip pequi adéô infolentes fadi fint,ut etiam fupra Concilia regnare uelint.Koic Hilario ego etiamillamhiftoriamattribuerim,quæ, ut fupradixi,Piflauienfi Hilario attrk buitur : Quod uidelicet cum in magno concilio grauis effet orta contentio inter cos * proptcrea quo'd Leo erat Arrianus,fubitô Leone effediuinitu's extindum. nam ille Hilarius longé ante Leonern primumuixit, nififortéquifpiam alius hic qui non ress D cenfeturfuerit. At nunc (utinfulficanoniftæaiunt) fi quis aliquid contra Papamlo^ t quitur,illeincoelumosponit, O dégénérésChriftianorumanimos.

Symmactius.

SYmmachus fedit circa soo. Domini annnm. Creatus unà fuit^tefte Sizeberto,8i alius Papa nomine Laurentius nec tarn iure acrationibusquamgladqs inter cosdifeeptatum,diu^multaecædcs paffim Romæproptcreafadæfunr. Nec potuerunt illi pacem inter fe facerc- Sed Rex Theodcrictis caufam diremit in cos compefeens,cumquidemipfeeffetArrianus. Q.uinamp;uifitatorcmeisimpofucrac quendamEpifeopum nomine Petrum. VideeaquædixiinSimplicio Papa. Fuit etiam degrauifsimis quibusdam fcclcribus accufatus a,nefcio quibus, coram Theo^ derico Longobardorum rcge,8icotam fynodo Romana,quam illcRex congtegari eiusreicaufacxitalicispfeudoepifcopiscurauit. Accufatores discrimina non nomif nantur,Apparet tarnen ex refponforiolibellojfuiffcmagninominis uiros. Ob earn E i caufam

-ocr page 62-

40 TESTES VERITATIS TEMPORVM caufamRexipfiptimuniamp;reditibuspontificahbusamp;offïciiadminiftrationeintcri* A dixit; fed quam primu'm res ad illam ucre Romanenfem (id eft, ex adulatoribus Romanis conftantem)fynodumdeduâa eft, ftatim effecitPapa.utaccufatores eitis nefemclquidemreac'audirentur,fedipfefimpliciterindifta caufaabfolueretur. Te* ftantuc id tumipfius fynodi ada, turn amp;nbsp;Nicolaus primus in fua epiftola ad Michae lemImperatorem. Vndeapparet.quâmfibibencconfciusille nequamfuefit,cuni necadcognitionemquidemfynodicaufam peruenirepafrusfit:aimquidemfyno dus eius ipfius reicaufa congregata effet, idqg deconfenfu Papæ. Sed ego conijcio, ideo Papam egiffe,ut aliquot Epifcoporum fynodumconuocaret, quöd fciuitfefas^ ciliusex eorumiudicio,utpoteiamGbiobftriftorum(qui3ipfeiuxtaNicænæfynodi décréta eorum Metropolitanus erat) quam ex Regis,elabi poffe.

Qiieftifunteiusaccufatores proprio fcripto de eafynodo,quód incognita cau fa Papam tot grauifsimotum facinorum reumabfoluiffent.in quofcriptoSiillud fuit, Papamadediadarefuam poteftatem, utcum pafcendi ouespoteftate, etiam ® peccandi licentiam accepiffe uideatur. Item dixerunt, eum faltem proprias leges ac canones feruare debere. Dixeruntquoqg, nec Mofen, nec Samuelem, nec Petrum, nec Paulum, ac ne ipfum quidem Deum abhorruiffea' publico iudicio; fed petijffe, ut iudiceturinter fe aefuos aduerfarios. Quid ergo caufaceft,quo'd Papa omneiudP dum, etiam fynodi, réfugiât ac recufet r Ei feripto refpondit q uidam impudentifsi:« mus tabula,autcurtifanus,Papænomine,Ennodius:3cinter alia dicit.'Arguiturfty«’ lo fplendidifsimo Papa Symmachus,quareconuentioncpræuenienscum populo* rum cœtibus examenintrauit,poftcaiudiciaaimeuocatus quaterfuiffet, fpreue fit ? Sed ille contra clamitat, dePapa neminem plane nifi folum Deum iudicare de« bere,autpoffe. Papam,etiamfimalusfit,tamenfuotummaiorum,acilliusfacto« fandæfedis meritisacdignitatefubleuari: earn federn uelacciperefandos, uel effice re,amp;c. Atlt;5 hie libellus,utmagismirete,aäis Gonciliotuminfertus eft.

Hinepotesanimaduertere, Chriftianeledor,quämnullaiura,nullam^fiio* tum flagitiorum drjudicationem,iam olim Papæ patiac ferre potuerint: fed uolue* tintfemperfummamlicentiampeccandijamp;inpiostyrannizandi, habere. Vnde dignum interea 66in hoc Papaillud obferuatu eft, qudd teftatus hic in concilio Ro« eftjfuo temporedominationis amorem inuafiffeclericos,amp;fecifferefpuereiii* gumEcclefiafticædifciplinæzeorum^exceffusnarrare difficileeffe. Diciturramen feripfiffe librum hoctitulo nempedeexcefsibus Clericorum. Vnde apparetiam tune folitos fuiffe Clericos normamiuftitiae amp;nbsp;pietatis egregiè excedere. At cogiteC Chriftianus frater, quantum ab eo tempore ambitionis tyrannidis^ furor in clero creuerit.

Epilcopi Germam’æ amp;nbsp;Galliæ»

I NotercolleflaneaAuentini,inueniepiftolamhoctitulo,EpiftolaEpifcoporutti Germaniæ amp;nbsp;Galliæ ad Papam Anaftafium : cuius ea eft fumma, quo'd mone* ■ ant Papamamp;Italicos Epifcopos,utfefemiffosfaciant,nec deincepsfuper eosty« rannidem exercerepergant. Apparetautem, Papam tune aliquidgrauius contra cosftatuiffe,idc^temercacpraecipitanter. Iubenteos,utfemetpriuscurent. Eorum cnim fcilicet prauam famam per otbem terrarum fpargi. Se, fi quid in fuis regioni* buspeccatumfuerit,profcmetipfisfacile'curaturos,amp;correâuros.Omnino uiden* turPapæimperium aut regnum fup'rafefeconcedere noluiffe : amp;nbsp;alioqui multos eius tetros lapfus amp;nbsp;uidiffe, amp;nbsp;non difsimulaffe. Sed fubijeiam ipfam totam epi* ftolam, undereâius ledor fententiam eius cognofeere poffir. Dubito autem, ad quern Anaftafium fit fcripta : num ad fecundum,qui fedit circa yoo. Dominiannum: aut potiusad primum, qtiifeditdtca annum Domini4oo, cuius^ etiam epiftolaad EpifeoposGermaniæmiffa, cum Concilrjs impreffaextat,

Scquiturepiftolaipfa»

Contra

-ocr page 63-

SVPER.IORVM CONTRA PAPAM. 41 Contra ÄnaftafiumPapani,amp;alios eius complices, Gani'acGefi# ' man!Epifeopi,fub Lîtauico Magno Rege,quem

Galli Clodoueum uocaut*

LOngêaliud fuut pontificales fedcs,8ialiud præfidcntes i proinde honor 82 di# gnitascuiufij fedis ucnerabiliter obferuandçfunt: præfidentcsautemjfi dcuia^ uerint.perdeuia fequendinonfunt.Hinceftquod botcoscarperc,82fpinas cass uereoporcet. Nonputanuê,ledueracKeradfirmantEpircopi,exmuItisauthorita^ tibusdicenrcs;maiorem eflcauthorkatcm conciliorum,qua'mLiniüsPapæAnaftl fij. Paulus j4poftolus,quiclamat, Imitatores eftotc mci: in faciem rcftkk Apoftoa lorumprincipiPctro, quiareprehenfibiliserat, eoquddgentiles inquibufdamiu« daizarecogerer. Scandali cnimfeminariurneftjdum EpifcopifuperEpifcopos proää ß cellasexcitantinfanflaEcclefia, ubifumma paxeffedebetîfurda aure cordisaudi^ entes Sctipturam dicentem, Q.uod tibi non lus fieri, alteri nefecetis. Necimitantue humilitatem boni paftons,qui animam fuam pofuit pro ouibus i quinon fetundum aurium auditum,neclccundumuifunioculorû iudicat,fed fecundum id, quod eft lcrutatorcordium * Audiat igitut uel Apoftolum ad feclamantem î Attcndite uobis cunâogregi, in quo uos Spiritus fandus pofuit Epifco pos, regere Ecclefiam, quamacquifiuitfanguinefuo. Igitur non fubitci cum tenieritate proferendtefunC fententiæEpifcoporum contra Epifcopos, uolentiuni irritas facere poteftates alio^ tumEpifcoporum *

2^naclctus Papa dicit: Âccufatores autem 82 telles effe noli poterunt, qui ante hefternum 82 nudius tertium diem mimicifuerunt: neirati nocere copiant,82 nelæ^« fiiudicium conuertantin fuam ukioneni.

HincXiftus Papadicit: Accufatoribusfufpedis,uel dedomoinimicorutti pto^^ cdeuntibus,noneftcrcdendum«

PapaTelefphorusdicitîIuftitîæpalmam nonobtinebimus apudeos, qui te« fies idem funr qui 82iüdices,82infuperaccufatoces* Nullius fententiaopponatur, utSccipturarumueritasannulIeturi

PrætereaiuxtalitcraminteUedusnofterrefugît noüitatemcompafsionis, quâ utunturergainfirmitatemFrattciæ mediciitaliæ. Continuisfebn'busagitantur,qui cutarenoftros Epifcopos uolunt « Caeci funt, qui lumen eis promittunt. Gibberos fos 82 obtottos noftros effe putant,qui habentes fttumam auariciæ, anguftam por-tam non intrant. Oues fuas errate permittunt, 82 paftotes noftros ad uiam uerita^ tisreuocanticumfpiritualiummorborum mcdicinam,hoceft,abfolutionemaniai marumRomæeffeadferunt: fed ire ad ipfamcoram inter arma,quæfuntintra fines peruîam,noftroscompellunt. An intotaltalianulluseftquiægrotet? Si innoftris folisexeccereuiresfuiiudictj uolunt, audiant Paulum fapientet dicentemî Nolite D tudicareantetempus,quoadufqueueniatDominus, qui82illuminabitabfconditâ tenebrarum,82manifeftabitconfiliacordis,82tunceritlaus unicuiquc à Deo «

Ac ficaudader eos in auribus uulgi reprehendereceffaremuS, fi 82 poft hoftroS* per gratiam Dei fanos, cauterium non inferrent * Q.Uod fi cauterium fuum adbuC aduerfus noftros mouere difponunt, Gallicam in fefe ueritatem fentient, quam finecaufain feprouocant. Nonenimputanduseftille medicus fani capitis effe, quiantea uult ægrotos inflammare,82 ferro fecare,qudm qualitates ægritudinis co« gnofcere.

Si autem amplius affirmauerint, Epifcopos Galliæ fpiritualiter a?grôtare : (cb antigitutDoniinicumpraeceptum,iuxtaillud,Infirmumuifitate. Nonenimcurre.-redebetægrotusadmcdicum,fed medicus ad ægrotum. Quodfircnuunt,fciant nos habere perfedum 82 optimum 82 Euangelicum antidotum filq Dei, quo a' no-bispenitusrepelluntut fpiritales moleftiæ. MonendifuntEpifcopi, ne damnent E 3 occultas

-ocr page 64-

4i’ TESTES VER.ITÄTIS TE;MIPORVM

occultas confcientias noflrorum EpiTcoporum: iK ne prætendantillisquafj per ze» lumnimiæiufticiæjnfidias Rcgij nidicii,ncci5pellanturEuangcIkêrerpódere;Q.i-n fine peccato eft de Epifcopisitaliæ, primus lapidem mictat. Hoc ideo dicimus, ne per duritiam fuæ menns,authoritatem,quam fuam effe putant, in Epifcopis noftris ferrant: quia non eft impofsibile,iâum præiudicijfui in eos refilire: maxime'cuni nofttinunquamdidicercplusqua'm necefl'eeftformidare. Fateamur hodietamen ante Chriftum, qui liberauit focrum Pétri de febribus, quiaconfularores onerofi funtEpifcopiltaliæ. quos loannesà Patnio infula reuera a'numero eleftorum ui« dit, dum inter cætefadicit:M.ifitdraconem,amp;traxittertiam partem ftellarum. Hi dum nitunturabftrahere a noftris paftoribus lumen laudis,inuoluunturglaiicom3^ te fut erroris. Q.uos ira fademus, ut qui uiderinr, non uideant. Fama enim, hoc eft, odor malæ famæ exit in fines orbis terrer eorum. Quihabitanr ultra monrem louis, fagittas mittunt ultra lapidem falutis : quod non fint plantati in domo Domini, fe # cundum ordinem Mekhifedech. CLuibus expedit, ut fufpendatur mola afinaria in colloeorum,quo'dconatifuntfuatemeritatepaftores noftrosfcandalizare . Sedfi ualuerunr,quantum ad ill3mcopiam,quamhabenr, nihil nocere,quospatetindic 6din node obuolutos effe umbra fui fomnij : ita fi æftimantin Gallia defeciffe hæctria,Verbum,ferrum, ingenium. Neergofumum fuæuoluntatis in uanum fpargant.difcantamp;taceant: utdifcendoamp;tacendo pulchtiores fiant. Etiamfiin^ clinata effet area teftamenti noftri, cakitrantibus tauris Galliæ, noftrorurn Epifeo porumeffet,amp;nonillorum,inclinatamreleuare. Q.uod fiinarcam Ecclefiænoftrac folicitè lingua crimen intendant, ruinam intetius cum Oza leuita habere poterunt. Fatemurautem, quoniam fi uitulos cogitationum noftrarum agnofeere poffent, fuumfummumbonum effe dicerent, finoti non fuiffenttamp;dialedicum huncfyllo^ gifmum uigilanter intelligant, Si omnibus Epifcopis una ineft Eft autem omnibus una poteftas :Igitur amp;nbsp;uni »

poteftas, eftôôuni:

Hæcepiftolareperta eftinter Auentinifchoedas,dus propria maiiudefcripta, quod bona fideaffirmo : unde,ignoro. HincanimaducrtisChriftiancffater,olini nequaquamitacultum formidatum^ effeRomanum Antichriftum exteris Eccle« fijs.utpaucisiftisaliquotfeculis, SedtyranntsPapæuna cumcæteriscalamitatibus mundijin immenfum inualuit.

Salui'anus Epi'fcopus Maf# filienfis *

VIxitSaluianusMafsilienfts Epifeopus, ait pîetatisaceruditionis nomînecum primis commendatus,citca annum Domini 480. Is inter alia contra fuborien# d tesacpullulanteserroresdida, etiamconiugium facerdotum defend«. Sed adferibam eius uerba ex v.deProuidentia Dei libro •

Cogimusadukifeendas criminum noftrorurn immanitates:nolentcm De^ um.Prope'eft,uteumnonpecmtttamusutparcat. Nam cum in eum nullum un-quaminiuftitiæfignumcadereautapparcrepofsit,û'cagimus,utfienormitatesno* ïirorumfcelerum nonulcifcirur, iniuftus effeuideretur. Sed uidelicet peccatorfu« aliquis aliquando, fortaffeiam non eft, aut eft ullus criminum modus, amp;nbsp;non pri « us eft, ut de uita homines, qua'mde iniquitatedifeedunt. Q.uis enim non cum fuis iniquitatibusmoritur,amp;cumipfis admodumatquein ipfisfceleribusfepeliturcuc uerePropheticumillud dehistedifsimedici pofsinfepultura eorum domus eoruni inæternum,amp;comparatifuntiumentisinfipientibus,amp;fimilesfuntillis,atqueuti^ namiumentis. Melius quippefueratbeluinaimprudentia deuiaffe. Illud peins52 criminofius,quia nonignorantia Dci,fcddefpedionepeccarunt, Atquchocuide^ licetlaicl

-ocr page 65-

SVPERIORVM CONTRA PÄPAW; 4^ * lieftbici tantammodo, non quidam etiam clericorum feculares, multi etiam reli» giofi:imo fub fpccie rcligionis uicijs fccularibus mancipati, quifcilicet poft uete» turn flagitiorum probrofa edmina, ticulo fanditatisfibi infcripto,nonconucrfaa tionealrj,fed profefsionenomen tantum demutauerc,nonuitam:8ófummum dia uinicultus, habitum magis q uam adum exiftimantes, neftem tantummodo exuCi» ïe.nonmentcm. Vndcillifeminoreinuidia,cnminofosputant, quicumpœnia tentiam quafi egiffe, dicantur, ficut mores priftinos, ita etiam habitum non re^* linquunt.

Nam taliter ferme omnia agunt, uteos non tam putes antea pœnirentiani criminum egiffe, quam pofteaipfiuspœnitentiæpœnitete: nee tam priuspœnitu -ifle,quodmodouixerinr,qua'mpoftcaquodfe promifcrintbene uiduros. fciunc meuerumloqui.Öó teftimoniummihi etiam confcientiafuadicunt,cummultialij, turn præcipuèillinouorum bonorum religiofiambirorcs,amp; poftacceptu pœniteuîs tiæ nomen amplifsimæ ac prius non habitæ poteftatis emptores, adeo non fcs culares tanrum.fed plusetiamquam fecularesefteuoluerunt, utnonfufficeret eis quod antefuerant,nifiplus effent quam fuiftent.

Quornodoigiturtales iftospoenitentiam fe egiffe non pœnitet : Sicut etiam deconuerfioneaDeoaliquidcogitaffejquiaconiugibusproprrjsabftinentes, a re:^ rumalienarum perfuafione fenon abftinuerunt: Etcum profiteanturcontinentie amcorporum, in incontinentiam debacchanturanimorum. Nouum prorfuseft conuerlionisgenus,licitanonfaciunt, i L L i C i TA committunt. Tempérant a'concubitu, QlL non tempérant à rapina. Quid agis ftulta petfuafio f qui peccata in terdixit D E vse non matrimonia, Non conueniuntucftrisftudiisfadaueftra; non debetiseffe3micicriminum,quidicitisuos affedores effe uirtutum . Præpoa fterum eft quod agitis, non eft conuerfio, fedauerfio : qui iam pridem, ut fama eft» C opusetiamhoneftimattimouij reliquiftis, tandemd fcelereceffate. Etquidem iuftumeft, utabomnifcelere: fed tarnen fi non ab omni ( quia hoefortaffe durum amp;impofsibilceffecreditis) certeuelmaximoSCprodigiofo. AtquehæcSaluianus potifsimumde Romanis facerdotibus fcribit. Horrendum ueroeft, quöd fcribic pauloanteid tempus Romætoleratosfuiffepublicosfynædos . Entibimatri Ècclefiarum.Epifcopi Ligures, Venen'æ, Hiftrti circa X4$Domini annum fefe opposs fueruntRomanæ tyrannidi Epifcopi Liguriæ,Vencciarum, S: Hiftriæ,fceti Gonciliji Conftantinopolitani. V.authoritate. EosPelagius Papa primus non rationibus, uetbi Dei teftimonijs, aut difputationibus, fed gladio fuæ tyrannidi fubqcere eft conatus.

Oppugnauitïgituteosipfe, amp;ciusfuccefforesuatrjsmalisartibüs. Tandem autem fub Gregorio Magno, ut ex feptimo eius epiftolarum libro apparet, magna ex parte oppreftifunt. Vtuerôhuiushiftoriæcettitudoaliquahicccrnatu^, adferie bam aliquot fragmenta epiftolæ prædidiPelagij ex Decreti c. ïj . q. ;. Sic enim ibi ad Cæfareum præfedum Narfetem feribitur.

DeLiguribusatfj Veneticis 8Ó HiftrrjsEpifcopis quiddicamcquosidoneaeft cxcellentia ueftra et ratione amp;nbsp;poteftate reprimcre,Slt;: dimittitis eosin contemptum Apoftolicarum fedium de fua rufticitategloriarixum fi quid cos de iudicio uniuer a falisfynodi,quodConftantinopoli perprimamnuperclapfamindidionemadum eft,forte' moucbat,ad fedem Apoftolicamfquomodo femper fadum eft) eledis ali » quibusdefuis, qui darcôdaccipere rationem poffent, dirigerc debuerunt: amp;non daufisoculis corpus CHRISTI D E i noftri,hoceft,fandamEcclefiam lacegt; tare.Noliteergo dubitarc,huiufmodi homines principali uel iudiciali authorita^ tecornprimere: CiuiaregulæPatrum hoc fpecialiter conftituerunt,ut fiquaEcclc^ fiaftici officrj perfona, cui fubiedus eft reftiterit, uel feorfimcollegeritautaliud al* tare erexerit, feu fchifma fecerit, ifte excommunicetur atque damnetur. Q_uddl fifqrtèôihoc contempfetit, ôc permanferit diuifiones fchifma faciendo,

E 4 perpoa

-ocr page 66-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTES VERITATIS TEMPORVM

per poteftatcs publicas opprimatur . Eccc de quo animus ueftcr forte'timidus À eft, ne perfequi uidearis . DePatrum uobis authocitate hæc breuiter din'gcnda curaui Cummillealiaexemplaamp;conftKutionesfmt,quibuseuidenter oltendi# tur 8^ agnofcitur,ut facientes fciffuras infanfla Ecclefia,non folum exilijs fed etiam profcriptione rerum^óódiiracuftodia, per publicas poreftatesdcbcanccoercerÉ

Non nos hominum uaniloquia retardent,dicentium,quia perfccutionem Ecclefiæ faciat, dum uelea committunt^r,rept^mit,^elanimarumfalutemrequi^ rit . Erranthuiufmodirumorisfabulatores . Nonperfequitur,niïiquiadma^ lum cogit . Q.U« ueró malum uel fadum i'am punit, uel prohiber, ne fiat, non perfequitur ifte,fed diligir • Nam ü/ ut illi putantjnemo reprehendendus eft a'malOjiiec retrahendus a malo,bonumeft, humanas amp;nbsp;diuinas leges necefle eft euacuari, quæ d malis pœnam, 8^ bonis prïemia,iuftitia fuadente,conftituunt« g Malum autemfchifmaeffe,amp;perextcras etiam poteftates huiufmodiopprimide^ here homines canonicae Scriprtiræ authoritas,8^ paternarum regularumuos ueriras docet . Quifquis ergoab Apoftolicis diuifns eft fedibus, in fchifmate cumeffenondubiumeft,8icontra uniuerfalem Ecclefiam altareconatur crigcrc. Sed quid de talibus infertus in Chakedonenfi fynodo Canon conftitutus gloria ueftraconfideret. Vbipoftaliaficdicit*

Qui a communionc feipfum fufpendit, 8i colledam facit, amp;nbsp;altare confti* tuit, 8^ noluerit uocanti Epifeopo confentire, amp;nbsp;noluerit eidem acquiefeere, neque obedireprimo8ófecundouocanti,huncomnino' damnari, necunquam uel ora« tionem mereri, nec recipere eum poffe honorem . Si enim permanferit turbas faciens8i feditiones Ecclefiæ per extcrampoteftatem,tanquamfeditiofumcoms’ primi . Et beams Auguftinus de talibus dicit : Multa etiam cum int^tis benigna quadamafperitatepleflendis agendafunt, quorum potius utilitaticonfulendum C cft,quamuoluntati. Namin corripiendofilium quantumuis afperê,nunquam paternusamor mittitur:fittarnen, quodnollet ur dolcatqui etiaminuitusuidetur dolorefanandus.Ecce uidetis,quemadmodumtantiteftimonio patrisnonpetfci’ quatur coercendo talia, fed diligat emendandotalesfemperEcclefia.Facite ergo etiam uos, quod feientes intentionem Chriftianitatis ueftræ frequenter horta« inur.Si date operam,ut taliafieri ultra non liceat, fed etiam cquod uobisfacilimum eflenon dubito)hi qui talia præfumpferunt, ad pqfsimum principemfub digna cuftodiadirigantur . Recolcre enim debet celfitudo ueftra, quid peruos DeuS fecerittemporcillo,quo HiftriamSóVcnetias tyranno Totila pofsidente, Francis etiamcunftauaftantibus, nonante tarnen Mcdiolanenfem Epifeopum fieri pct« mififtis,nifiadclcmentifsimumPrincipcm exinde rctuliil'etis, 8^ quid fieri debu* iffet,eiusiterumfcripitsrecognofceretis,amp;intecubiqueferuentcshoftesRauennam tamen8^isquiordinabatur, ôêisqui ordinandus erat, prouidentia culminis ue» p ftridedudifunt , Hicclateuidemusqua'm importune urgeathic Epifeopus, utEpifeopiLiguriæ, Vcnctiæ.SôHiftriæarmistyrannidifuæfubtidantur'Confite^ tur amp;nbsp;cos fibi refiftcre fiducia decretorum fynodi Conftantinopolitanæ, quæ qua/ lia fuerint, feite operæprecium effet.

Teftatur autem Sigebertus demum 6S4 anno Rauennatem Ecclefiam iuffu lmperatorisRomanæfubicâameffc,quieftunusexprimarrjs VenctiæEpifcopati« bus. Aquilegiæ porrd circa annum Domini 700 fynodus fuir,quæfe PontificiRoma no Sergio oppofuit. Quæ ciuitas olim patriarcham habuit, 8ó ad Hiftriam pertinet. Concertarunt Papæ 8^cum Polæ Epifeopis, quæciuitas,tcfteluftino,olim a' Col chisMedæam quærentibus,longe'ante Romam,extruaa eft,82meæpatriæEpifco# patum tenet.

Exhifeemanifeftumeft, eum non tantumdefendiffe coniugium, fedetiam fimul baud obfcurè ipforutn Papatum cœlibatum facerdotibus præcipientium imputa

-ocr page 67-

SVPERIORVM contra PAPAM. 45 A impuradécréta oppugnafle. Omtiiacnimfermê ucrba contra talernaliquem au thorem direda funt, amp;nbsp;tnrerdixerat multis annis ante Syricius cleto coniugiu m, fe iS quentes^Papxineiusptauisueftigtispermanebanc.

Pelagius ♦

P Elagins Papa fedit circa annum nbsp;nbsp;nbsp;. Eius fententfa Dift, citatur, Ne q uifa

quam uniuerfalisEpifcopusnominetur ♦ Pelagius omnibus Epifcopis sNul^ lus Pattiarcharum uniuerfalitatis uocabulo unquam utatut , Quiaiiunus Patriarcha uniuetfalis dicitur, patriatcharum nomen cxtetis derogatur. Sed ab fita'fidelibus, hocfibiuelle quempiam arripere,unde honorem fratrum fuorum imminuerc ex quantulacunque parte uideatur . Quaproptetchatitasueftrane* minem unquam,etiam fuis in epiftolisjuniucrfalemnominer: ne fibidebitum fub si ö trahat,cu'malteri honorem offert indebitum . Dicit hic idem in eadem decre tali eum fore ptæcurforem Antichrifti, qui fibi id nomen uniuerfalis Epifcopi ufurpauerit.

Diftindione uigefima odaua dicit hic Papa, cœlibatum facerdotum, amp;nbsp;Epi^ fcoporum præcipuê effe ideo inftitutum, ne Ecclefiaftica bona in uxores Só li* betos eotum difsiparentur . ld fi uerum eft, cut igitur noftti Papiftæ facetdo* turn coniugium damnant, tanquam per reimpiumó^imputum,fecro^acigni pu « niendum cenfentc

Sed agedefcribamus locum ex Decreto maioris perfpicuitatis amp;nbsp;certitudi-uis gratia . Inter huiufmodi ambiguitates illud confultius iudicauimus facien * dum,ut congtua prouidentia CAvsam , propter quam principalis conftitu * tio l^abentem filios amp;nbsp;uxorem , ad Epifeopatus otdincm promoueri prohiber» falua difpofitione Concilq muniremus . Qua de re fummo Audio ab eodeni Syraeufanæ urbis Epifcopo,ptiufquam à nobis in Epifeopum contingeret ordinari, huiufmodi exegimus cautionem, pct quam amp;fuam fateretur,quantula effet præ« fentistempotis habita return defctiptione,fubftantiam,Só nihil unquam per fe auc perfilios, amp;nbsp;uxorcm,fiue quamlibet propinquam aut domefticam, uelextrancani fette pctfonam de tebusaudcatufurpareEcclefiæ,amp;uniucrfa fui Epifco|jatus quæ« Cita tem pore Ecdefiae fuæ Domino fociaret, nihil ultra id, quod modo defcriptum eft, filijs fuis aut haeredibus reliäutus.

HifcePelagtj uerbisaddit Gtatianusfequeniia. Eccehac authoritate elcftus inEpifeopumnon prohibetur habereuxoremamp;filios. Eligi autemad Epifeopa-tumnondebet nifi autfacerdos,autDiaconus,Subdiaconus uerononnifi necef* fitatecogente, Siueergo presbyter, fineDiaconusfuetit,appatet, quddinpræfatis otdinibus conftituti,licite matrimonio uri poffunt.Haâenus Gratianus,

Obfetuetuï hic diligenter caufa cur coniugium facerdotum a' Romana Eccle • P fiaprohitum eft,non quod perfefercseffetilIicita,fedobpcriculombonotumEc* clefiafticotum . Affirmât Sigebertus Papam hunc accufatum fuiffe cædis Vigiltj Papæ :Sed ilium fciutamento excufaffe ♦ O praeclatam dignam^ Romano Ponti * ficeexcufationem.

loannes Maxentius ?

FLoruithicfcriptorcirc poDomini annum,fetipta eius Cochlaeusin Germania edidit, Damnauit legatos Papæ Hormifda Conftantinopolim ad fynoduni miffosDiofcorumK alios plurium etrorum, necipfe folum, fedamp; Schyti« ci monachi una' cum eo : quin amp;: Romam miffa de fuo numero legatione, cos errotis redargurere uoluerunt, Sed non tantum non data eft eis facul * ws difputandi,ayt ordinariê agendi, fed etiam uiolentosjac cum ignominia indede

-ocr page 68-

^6 TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM ' iiidcdemandatoPapæimprobanreid populo,pulfifiint. Rdiqueruntnihilomi’ nus ft'cti Deo,bona caufa, amp;nbsp;fauore populi, poft feaffixas publicê proteftationes. De qua reitaprædiflus paterMaxenriusfcribit:

OmirafurioforunîCæcKasamp;àuernatcalicnararummentium criminofa falla* cïa* Neque enim fas eft^tam aperte poffementiriRomanumEpifcopum.Bene' cercum eft omnibus Romæ degentibus, quod ipfi monachi de his quæ circafe adafunt, tammemoracoEpifcopo, quam ettam Senatonbus, nee non uniuetfx Ecclefiæ fcriptis conceftatifunt.

Humana namque tentatione præuentusidem Romanus Epifcopus.utpote mortalitatis adhucfarcina prægrauatus, poftquam comperit reuerti Diofcorum, uolensei præftare hoc beneficium, nein publicoab eifdem monachis argueretuï hæreticus, mifsis defenforibus, cum ingenti uiolentia eos ab urbe Roma fubito exirecompulit: quanquamfæpius publice' öópriuatim, taminconuentuEcclefia^^jj ftico , quam etiam omnium Senatorurn eis uenientc Diofcoro audientiam date effet pollicitus. Q.ui cum ab ipfis.defenforibus egredi urgeretur,compulfijfuntin locispublicispopulum conteftari, nepoftfuumdifceffuni dam eosrecefsifle faui» tores DiofcoriapudEcclefiam diftamarent.

Vndefadumeft, utfaltemeis paruadilatiopraeftaretur, quamdiu feexindf egredi pcæpararent. Cub quo tempore fcriptis omnia quæinfegeftafunt, facultas data eftconteftandi. Quod tarnen nunquam facerepotuiffent, nifihoceisRo» manus populus pcæftitiflet,quilicet pro eisaperte'minime proclamaret,ipfa tarnen fuatacitamurmurationedefenfores, quieosexinde egredi compellebant, deter rens fecit, ut eorum ufolenta expulfio uniuetfæ Ecclefiæinnotefceret. Non ergo ( ut ifte mentitur) populos, feS defenfores Ecclefiæ eos exinde egredi compule« runt. Neque enim fpontefua in publico prodierunt,ut meritó ad coneufsionem quietisjfiuead difsipationem amp;nbsp;difcordiam commouendam,hoceos feciffequi^ libet reâèdqudicaret.feduiolenteradhocfuntuenirccompulfi.Namitahæcfehai’ bete etiam ex ipfiusiftius uerbis facile edoccmur,quibuseos circa Regum ftatuasaft ferit indamafle, qui nullus nifi quod ufolentifsime' moleftatur, facitè compelli« tur. Quamuis non quafi regiæ poteftatis auxilium flagitantes ( ficut hæretici ia^ ditant ) fæpe didi monachi circa regum ftatuas inclamauerint, fed poftquam a locoquem ad manendumacceperant, pro mandato eiufdem Romani Epifcopi fucrantcxpulfi,in publico confiftentes.ubicafu Regumimagines fuerantjquodpe«* titioni fug audientia denegaretur, populo conteftati funr.

Hadèriusille.

Euulgauitpoftea contra eosPapa bullamquandamlate'ac longe, quamMa^ xentius proprio öi iam edito fetipto refutauittitulo contra polTefforem .de libe# RO etiamarbitrioOriginalipeccato rede'contra Papæ corruptores fcnfir,ucri« tatcm^hifceuerbisadferuit. ïufl'erat enim, ut quidam fcribunt, PapanefcioqueinP infauftum Gallum pro Libero atbitrio fcribere ,quem ita Maxentius refutauit, ut eriam ipfum Papam nonnihil tam ferdi erroris puderet,nee omnino Fauftum ilium fuumper omnia tueriänderet* Verba autemeius,fentenriam deLibero atbitrio fummatiècompledentia,hæcfunt.

Liberum autem naturale arbitrium ad nihil aliud oalerecrcdimus, nifi ad difcernenda tantum amp;nbsp;defideranda carnaliafiuefecularia,quæ non apud de VM, fed apud homines poflimt fortafsis uideri gloriofa.

Ad ea uero', quæ ad uitam æternam pcrtinenr,ncc COGITARE, NEC VEILE, NEC DESIDERARE, NEC PERFICERE P O S S E, nifi perinfufionem amp;nbsp;inoperationem intrinfccus fpiritus Sandi j qui eft etiam fpiritus CHRISTI» Spiritom enim C H R I s T i qui non habet,hicnon efteius

-ocr page 69-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» 47

Acftcius. Quodfiquis credit in CHRISTO , üm CHRISTI eft, Sicut amp;nbsp;uef rum cft non iKique pet donum naturæ,fed per fpiritum Sandum eft,qui CH R 1ST 1 eft. Qui iam credit in cum, quiiuftifïcat impium,ut confitentur, Quia Dominus eft I ES VS quod nemo poteftdicercnifi in fpiritu Sando.

Quaptopter anathematizamus eos, qui naturale aut fubftantiam ( fcilicec initio creatam ) aliquam dicunt cffe peccatum. Abominantes etiam eos quicontra uocem Apoftoli audent dicere, Noftrum enim v E L L E, Dei perficere, cum idemdodorôi VELle perficeredonum teftetur effe diuinum,ipfodicente, DE VS enimeft,quioperaturinuobis0C VELLE perficerepro bonauolun-tatc.Credentes etiam omnes ab Abel ufque ad C HRISTVM, Si qui faluatifunc ea gratia, qua amp;nbsp;nos effe faluatos fecundum uocem beati Apoftoli Petri dice mis Quidtentatis DEvm imponereiugumfuperceruicesdifcipulorum.

Hæc ille fandus Petrus de libero arbitrio amp;nbsp;errores ac tyrannica uiolentia B Papac çiusç legatotum fcribit. Q.uæ profedo memorabilia ac obferuatu digna funt, Hineenimlicet intelligere, tumquales iam tuncilli fandifsimi patres tue» tunt, tum qualibus artibus iftud fuum imperium fuper Ecclefiam Dei nadi fint, au ■ Xebne Si conftabiliuerint.

Serenus Mafsilienfis Epifcopus ♦

HIc Epifcopus uixit tempore Gregorij magni, ut ex nona epiftola Gregori| libro no no regiftri a p parer, imagines ex templis fuftulit ac exufsit. Sicenini fcribit ad cum Gregorius. Frangi non debuit, quod nö adadorandu in Eccle* fijs,fed ad docendum tantum fuit collocatum. Quin potius ita tuis dixiffes : Si banc infttudionem, ad quam imagines antiquitus fadæ funt, habere multisin Ecclcfiae easmodis omnibus ôdfieriôô haberi permitto.Et paulo poft. Vndefi quis imagines faceteuoluerit,minime'prohibe. Adotareuetóimagines, omnibus modisdeuita.. C Hadenus Gregorius.

HincdateapparetSerenumiftumôi proculdubio cumeo etiam alios multos uetè pioSjUoluiffe pullulanti idolatriac refifteie» Sed fruftta uincente errorc. Si pafte detetiotemeliorem.

Gregorius Papa I,

RegoriusPapa primusfeditanno «oo. Isuchcmenter pugnauit contra priw r 3 matum Papæ. Noluit dici uniuerfalis Epifcopus, nee quenquam fiiorum ptiorum dixit earn dignitatem rccipere unquam uoluiffe, cum quidemillis oblata effet. Multis durifsimis conuicijsprofcindit cumtitulum,amp;eiuscupidos, comparât eos cum Lucifero. Inter caetera pronunciat quoque, eum qui earn digni « tatemaccipiet, forepræcuiforem Antichrifti. Hortaturetiam alios Epifeopos paD fim,ut tali tyran nidi in Ecdefia refiftant.Videeius cpiftolas ad impcratorcm,8óim

0 petatricem Si patriarcham, præfettim Conftantinopolitanum, ex quibus pauca quaedam didainterfetam,fiqui forte' exemplaribus deftituuntur.

Ex Regefto diui Gregorij, lib. 11 II ♦ epift. X X X11, adMauritium AuguftumdeIoanneConftantinopogt; litano Epifeopo,qui fupremus effeuni *

utrftlK ^pifcopiK dici uokbat.

NVnquidegohacinre, pijfsimeDomine,propriamcauramdefendo?num« quidfpecialéiniuriamuindicofCaufamomnipotentisDei, caufam uniuer« falisEcclefiac ago. Quis eft ifte, qui contra ftatuta Euangelica, contra cano num décréta , nouumfibi nomen ufurparc ptæfumit,amp;c. Et paulo póft : Certê pro beati Petri Apoftolorum principishonore', perucnerandam Chalcedonen« (emfynodum Romano Pontifici nomenuniuetfalis Epifeopioblatum eft; fed nullus eorum

-ocr page 70-

43 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTES VERITATIS TEMPORVM

nullus eorum unquam hoe fingularitatts nomen affumpfif, nee mi confenfit: ne A dum priuatû aliquod daretur uni,honoredebito facerdores pnuarétucuniuerfi,Sic.

Exepiftolaeiufcîemlibri XXXIIII.

TRiftemihialiquid ferenifsimus Dominus innuit, quddnon eum corripuit, qui fuperbinfedmemagisabintenrionemea declinate ftuduit,quiinhaccaui’ fa,Euangeliorumamp;canonum humilitatisatçreâitudinisuerittatemdefen# do • Qua in te a' prædido ftatre 8d confacerdote meo contra Euangelicam fententi* am.contrabeatumquocj Petrum Apoftolum, ^contraonmesEcclefiaSjContra^ Canonuminftitutaagitur,S^c,

Etpaulo pbft,

Sedin haceius SVPERBIA’, quid aliud, nifipropinqua iam eflé Antichrifti ® tempora defignanturfQuiillumuidelicetimitatur,quifpretisinfocialigaudio An* gelorumlegionibusjad CVLMEN conatuseftfingularitatiserumpere,dicens,Su# P ta aftra cœli exaltabo folium meum, Sic.

Ex epiftola XXXV I.eiufdetn Iibri,ad Eulogium Alexandrinum , ÔC Anaftafiïim Antio^ chenum, Epifeopos.

QVi fi nequaquam à fuæelationis rigore uolueritinclinari, tune quid fieri beat, cum omnipotentis Dei folatiofubtilius pertraâetur. Sicutenim uene* randamihiueftrafanditasnouit, perfanâam Chakedonenfem f^nodum Pontificis fedis Apoftolicæ, cui Deo difponente deferuio, hoc uniuerfitatis nomen oblatumeft.Sed nullus unquam præceflbrum mcorum hoctam prophano uoca# C bulo Liticonfenfit. Quia uidelicetfiunus patriarcha uniuerfalis dicitur, patriarchais tumnomencæterisderogatur.fedabfithoc, abfità Chriftianimente, idfibi uelle quempiamatripeteiundefrattumfuorum honorem imminuere ex quantulacun^ parte uideatur,8ic.

Et aliquantopôftzPerpendis,frater charifsime,quisêuicinofubfeqoitur,cuius Si in facerdotib. erumpunt tam peruetfa primordia-Quia enim iuxta' eft ille, de quo feriptum eft; Ipfeeft rex fuper uniuerfos filiosfuperbiæ ( quod non finegrauidolotc dicerecompellor)frater Si coepifeopus nofterloannes mandata Domini, Apofto* lica praecepta ôôtegulas partumdefpiciens, eum per elatiouem præcurrere cona» tut in nomine. Sic,

Exepiftola XXXVUE eiufdemlibrî adloanncmConi?

ftantinopolitanum Epifeopum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

ROgOjdcprecor, 62quantapoffum dulcedineexpofco, ut fraternitas ueftra cunaisfibi adulantibus,arqueerroris nomen deferentibus ,contradicar,nec ftultoacfupetbouocabuloappellariconfentiat,amp;c-

Et paulo poft: Quis rogo in tam peruerfo uocabulo.nifiillead imitandum pro ponitur, quidefpeâis Angelorumlegionibus, fecum focialitercôftitutis,ad culmen conatus eft fingulatitatiserumpere, ut ôinullifubeflre,amp;folus omnibus praeeffeui» deretur c Qui etiam dixit: In coelum confeendam, fuper aftracœli exaltabo folium meum:fedebo in monte teftamenti,inlateribusgt;iqnilonis:Afcendam fuper altitu* dines nubium ,fimilis eroaltifsimo,amp;c.

Veftraautemf3naitasagnofcat,quantumapud fe tumeat, quæ illo nomine nocariappétit,quo uocarinulluspræfumpfit,quiueraciterfanaus fuit. Numquid nam non, ficut ueftra fanaitasnouit, per uenerandum Cbalcedonenfe concilium huius Apoftolicj fedis antiftites,cui Deo difponente deferuio,uniuetfales oblato ho noreuo*

-ocr page 71-

SVPERIORVM CONTRA PÄPÄM. 4«gt; noteüocatifunt f Sed tarnen nullus unqnam tali uocabulo appellari uoluit- Nullus hocfibitemeranumnomenarripuit:nefifibiin pontificatus gtadu gloriamfingu» laritaris attiperet,hanc omnibus fratribus d enegafle uidcrctur.

Etaliquantopóft: Omniaquæprædidalünt.fïunt.REXfupctbiæprope'eft, 6ê(quoddicinefaseft)faccrdotum eipræparatutexcrcituszquicetuidmilitantELA# TIO'NIS, quipoßtifuerantutducatumprxberenthumilitatis. Sedhacinre, eciam fi noftra lingua minime conttadicat, illiusuittus contra elationemin ukionemeri* gitur,quifuperbiæuifio perfemetipfumfpecialiter aduerfatur, 6ic.

Paulo póft: Penfemus, quid nos præccpta admoneant Redemptoris noftci,di centis : Bean pauperes fpiritu, quoniam ipforum eft regnum coelorum. Hinc etiam per Prophetamdicit: Super qucmrequiefcit fpiritusmeus, nififupcthumilem, 82 quietum, amp;nbsp;trementem fermones meos r Gerte'cum Dominus ad humilitatis uiam adhuciufirmantia difcipulorumcorda reducerer, dixit : Si quis uult inter uos primus B'effe,fit omnium minimus. Qua in re aperte cognofcitur,quoniamille ucracitet fubss limiseft, qui in fuis cogitarionibus humiliatur. Formidemus ergo in illo numero afleribi, qui primas in fynagogacathcdrasquærunt,amp;falutationcs in foto, amp;nocari flbhominibusrabbi, quoscontra difcipulis Dominusdicit: Vosautem noliteuo#: cati rabbi: unus enim magifter uefter eft, uos autem fratres eftis.82 pattern nolitc uo« care uobis fupet terram : unus eft enim pater uefter.

Quid ergo frater chatifsime, in illo terribili examine uenientisiudici) esdiflu« rus r Quoniam non folum pater,fed etiam generalis pater in mundo uocari appetis f Caueatur ergo,ó2 fugiatur,omnis inftigatio diaboli,02c»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex epiftola (èquenti ♦

IN quibusfe penêperfingulosuerfus cecumenicum patriarcham nominar. Et paulo póft : In ifto enim fcelefto uocabulo confentire,nihil eft aliud,quatii fidem perdere,82c.

Ex epiftola XXX. fêxti libri ad Maurici*’ iim Imperatorem ♦

EVndem uerófratrem 82confacerdotem meufn ftudiofe' admonerc curaui, ut fipacem habere omnium, concordiam^defiderat, a ftultiuocabuli appellat tione fe compefcat. De qua te mihi in fuis iufsionibus dominorum pie tas præ cepir,dicens. ut pro appellationeftiuoli nominis inter nos fcandalumgenerari non debeat. Sed rogo,ut imperialis pietaspenfet. Quia alia funtfriuola,ualdeinnoxia, atijaliauehementernociua. Numquid non, cum fe Antichriftus ueniens Deum dixeritjfriuolum ualde ecit,fed tarnen nimis perniciofum r Si quantitatem uocis at* tendimus,duæfuntfyllabæ:fiuerôpondusiniquitatis,uniuerfa pernicieS' Ego au* tem fidenter dico, Quod quifquisfeuniuerfalemfacerdotemuocat.uel uocari défi* D derat.inelationefua Antichriftum præcurrit: quiafuperbiendo fecætetis præponit» Needifpatifuperbiaaderrorem ducitur. Quia ficutperuerfusille, deus uideriunit fupcr omnes homines : ita quifquis ifte eft,qui folus facetdos appellariappetit,fupe£ cæteros facerdotes,82c-

Ex hifee diui G regorrj epiftolis apparet,quanto ille selo, quanta^ uehementia damnaueritiftamambitiofamPapætyrannidem,quód is fupremus feu uniuerfalis Epifcopus,feu EpifeopusEpifeopotum efleuult. Non enim defolonomine,fed de maxima re fuit tanta contentio. Plane'enim perinde Conftantinopolitanus, uel uniuerfalisfeuoecumenicus Epifeopus,uelEpifeopus Epifeopotum, uel Epifeopo« rum dominus effeuoluit, fie utfe nunc Papa elTeuultaciaâat. Quare qui cu pit feite quiddetaliimperiofentiendumfit,hincidcognofcercpoteft.

Differit quoque breuiter, non effe neceffariam caeremoniarum in omnibus Ec* clefijsfimilitudinem.fed unamquamquefibioptimaseligeredebere. Mirabilemde hocponcifice refect hiftoriamdiuusHulticusinfua epiftola, quam paulo póft com« P memorabo

-ocr page 72-

fo TESTES VERÏTATÏS TEMPORVM

memotabo in Hulderico,fcd fumma eius eft^quód D.Grcgorius primo quid/ «tiü.*** dauerit cœlibacum facerdotibus : poftea uerócomperto, quód da'm nihilominus li» bidinesexercercntur, mulnc^mdcconccptifœtustrucidatcntur,id mandatum ab# rogaucrir,dixerit^:Melius eft nubcrCjqua'm caedibus caufam prarbere. Libro 7 Rc* geltijCap. 6}. fctibit hacc ucrba.

Mos Apoftolorum fuit, ut ad Dominicamfolummodoorarionemhoftiam confecrarent.Didtitcm Canoné,qui in Miffarecitatur,a nefcioquofcholaftico com pofitumcffe. Hincapparct, quamfimplcxfuctitApoftolica Miflaumó ueró hlnc manifeftum cft, Apoftoios corpore Domini tantum ad communionem ufos, nul* iam^Miffam feu facrificium habuifle. Nufquam enim dixerunt, OfFero feu facrifico pro totoj mundo, aut pro animarum falute; utpote quinullucanonem habuerint, led finguli Pa pae fubinde tam diu aliquid addiderunt uerbis coenæ,donee plene' ali# ud tandem corpus ab eo, quod Dominus inftituit, ciFicerent, nempc Miffam tem cæremoniamuea'communioneplanê dilFcrcntem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Q.uetKuritidemPontifexgrauiterDift.5»2.eamprauamconfiietudineminRo# mana Eedefia muaiuifTe, ut (iicerdotes, quorum erat prædicationi Euangeli) incum» bere,ominb eo oflFiciOjCantuiuacent. Hæcprauaconfuetudo itafanêtam inualuir, utuideatur Chtiftus facerdotibus non d ixifïe^ Ite 8d prædicate: fed,Iteamp; miflate,ac ululate. DeimaginibusfcripfitadSerenumMafsilienfem Epifcopum,nullomodo ferendumeffe,utadorentut:cuiusuerbaicgeinSereno. Scripfitquotj.indeomne malum in Ecclefiaoriri, quödindigniordinentut. SedadfcribamusquædameiuS diâaexiy. Homelia,ubiprolixius facerdotumcriminarccenfetaetaxat.

Super uerba (Mefsisquidem multa.operarrjautem paucirrogateergodomi« nummefsiSjUtmittatoperariosfuosin nielÏemfuam)itadicitlamentabiliter:Q.uod finegrauimoeroteloqui nonpoffijmus,Q,uiaÖififuntquibonaaudiant,defuntqui dicunr. Ecce mundus facerdotibus eft plenuSjfed tarnen in mefle Dei rarus ualde in» uenituroperarius. Quia officium quidéfacerdotaleaccipimus, fed opus offïci) non impletnus* Et pofteadicituiterius : Ad exteriora négocia dilapfifumus,amp;aliud ex honore fufcipimus,ar^ aliud proofFicio aâionisexhibemus:minifterium prædica tionis relinquimus, amp;: ad poenam noftcam,ut uideo^Epifeopiuocamur, qui honoris nomen,non uirtutemtenemus.

Etinfra'; Nullum puto.fratrcscharifsimi.ab altjs m3iuspræîudicîum,quam2i facerdotibus,tolerat Deus ; qui eos.quosad aliorum corredionem pofuit.dare defe exempla ptauitatiscetnitrquandoipfipeccauimus, quicompefcerepeccatadebui# mus. Plerun(ÿ,quodeftgrauius,facerdotes,qui propria dare dcbueranr,ctiamalie* nadiripiunt: plerunlt;5,fi quos humiliter,fi quos continenteruiueteconfpiciunf,itti» dent. Gonfidcrateergo,quiddegregibusagatur,quandolupipaftoresfunt:hicu# ftodiam gregis fufcipiunt, quiinfidiarigregiDominico non mctuunt, contra quos Deigreges euftodiridebuerant: nulla animarum lucra qoærimus,ad noftra quotidie p ftipendiauacamus: tertenaconcupifeimus, humanamgloriam intenta mentccap# tamus. Etquiaeoipfoquocæterisprælatifumus,adagendaquælibcr,lattitiamha* bemus, fufeepta: benediâionisminifterium uertimus adambitionisaugmentu.m: Dei caufam relinquimus, ad terrena négocia feftinamus:locum fanditatisaccipi# mus, Siterrenisadibuscomplicamuf. Impletum eft in nobis profedd, quodfcti* ptumeft : Et erir,ficut populus,fic amp;: facetdos.

Et infra dicit: Quanto mundus gladio feriatur,afpicitis : quibus quotidie pet* eufsionibus intereat populus.uidetis.cuius hoc eft,nifi noftro præcipuêpeccato agP turc Ecce depopulatæurbes,euerfacaftra,Ecclefiæacmonafteria deftrudajnfolitu# dinem agri redadi funt: fed nos pereunte populo autores mords exiftimus,cuius de buimus efle duces ad uitam.Ex noftro enim peccato populiturba ptofttata eft: qui* Licienie noftra negligentia,ad uitam etudûa non eft,

Purgatoriun^

-ocr page 73-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAM.

Ä PurgatoriumignçmhicPapairaa(rent,uttamenmagiscuerrat,quàmconfir«î met. Inquit enim libro DialogorÜ4.cap.35i.In Euangelio dicit Dominus.Ambulate dum lucem habetis : per Prophetam quotj ait gt;nbsp;Tempore accepto exaudiuite, in die falutis adiouite. Quod Paulus Apoftolus exponens : Eccenunctempus acceptabi# k,eccenunc diesfalutis. Salomonquo^ait; Quodcun^poteftmanusoperatej quod net opus, nec ratio, necfcientiajtiec fapientiaeritapud inferos, quo tu pro pea ras. Dauidquoqjait: Quoniaminfeculum mifericordiaeius. Ex quibusnimirum fententijsconftatqui3,qualishincquisqpegreditur,talisiniudicio præfentatur.Sed ramen de quibusdam levibvs culpisanteiudicium purgatorius ignis credendus eft. Etpatilöpoft. Sedtarnen (urprædixi) hoede parviS,MINImisqve peci» can’s, fieri polTecredcndum eft, ficuteftafsidue'ociofusfermo,immoderatusrifus, uelpeccatumcuræreifamiliaris, quæuixfineculpauelab ipfisagitut, qui a' culpa, qualiter declinate debeant.fciunt; aut non in grauibus rebus error ignorantiae, quae ^■cunftaetiampoftmortemgrauanr, fiadhucin hacuita pofitio minime fuerint re=« laxata. Nameum Paulus dicat, Chriftiimeffefundamentum,atquefubiungat: Si quisfuperædificaucritfuperhocfundamentum aurum, argentum, lapidesprecio:» fos,ligna,fœnum,ftfpulam,uniuscuiufqueopus,qualefit, ignis probabic: Si cuius opusmanferit,quodfuperædifïcauit,mercedemaccipiet; Sicuiusopusarferir,des ttimentum patietur,ipfeautem faluuserit,Ôdficquafi perignem. Quamuis hoede ignetribulacionis -, in hacnobisuitaadhibito, pofsitintelligi, tarnen fiquis hoede ignefutniæ purgationis accipiat,penfandum folliciteeft, quia ilium perignem dixit p-oflefaluari, non quifuper hoc fundamentum,ferrum,æs, uel plumbum ædificat, id çft,peccat3maiora,amp;idcirco duriora, atque tunciam infolubilia, fed lignum, fœ^ num,ftipulam,id eft, peccata minuta tenuifsima, quae ignis facile confumat. Sb milia quædam ôd dirt. zr. habentur.

® . nbsp;nbsp;nbsp;Hie daté audimus, purgatorium effe tantum de paruis leuiculis minimis p ec

catis : lamconrtat etiam exPapirtarumdodrina ifta leuiculaaut uenialia peccata fa»» cile'etiaminhacuitadeleti: Sedfimagna ilia, quæfunt contra Dei mandatum, pur== gatotius ignis non tollit,quid eftquodrammultadeeo iadanturiQuid etiam,quod pet Miiras,indulgentias,Sd alia bona opera,idem homines liberari fingunturcSi tana turn leuicula peccata purgatorio igni abfumuntur, ergo alia fimplicirer ad infetnuni pertinent. Sicigitur purgatorius ignis a fuis proprijs affettoribus extinguitur.

Fuit hie Pontifex cord Mautitio CçfarcaccufatusdeparneidioEpifcopiMalchi, ubi etiam fe excufauit : qua'm uerê, non aufim certo' affirmare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Port eins mor«

tern uoluit populus QC clerus Romanus eius libros exurere. Credo ptoptetea, quia uiderunt nimis multa fabulofa inferta effc, amp;nbsp;religionem non parum per cum con:^ taminatam effc.

Hie Papa primus ufurpauit titulum, Seruusferuocumtutfcihmteftaretut, fe p fuos^fuccertbres31icnifsimosa'cupiditatedominandi,uniuerfalem^Epifcopatuni ambiendt,effc oportcre,ut prius dixi. Veru'm titulum quidem 8^ pofteri retinuerunt, qui tarnen dominiomniumtotiusorbis terrarum dominorum efle, dici^ uolue» runt:eo^fepifsimêcisaplurimisobiedumeft, qudd quandoquidem tamambi»' tiofitotius^orbis domini effc uelint: non feruiferuotum,fed dominantiumdomis» ni fe merito fcribere deberent.

Theodorus ♦

THeqdorus Ancijra: Epifeopus, tiixit paulo ante SOO. Domini annum, damnaa uit imagines Sóearum omnes fupcrrtitiones,quod ex hoc dido apparet,

Sandorum formas ôtfpecics ex materialibus coloribus formari, minime' dca corumputamusihorumautem uirtutes, quæpev feriptatraditæ font, ucluti uiuas » quasdam

-ocr page 74-

5X TESTES VERITATIS TEMPORVM

quafdamimagines reficcrcfubindcoportct. Exhisenimadfiniiliumimitatt'onctn amp;nbsp;zclum perncnire poffumus . Dicant enim nobis, qui illas erigunt ftatuas, qnæ namutilkas ex illis ad fe redit î* anquo'dqualifcunque rccordatioeos habet ex tali fpeciali contemplationefSed manifeftum ek,quôd uana fit eiufcemodi cogitatio,ôi DIABOLICÄE deceptionisinuentum,

Dinoth Abbas,

GAlfridusBritannusSiCardinalis, telle Virunnio Pontico, fcripfkcîreat«/* Domini annum noLieni libros Britannicaehiftoriæ» isiufinclibri oâaui pla» néadmirabilem fcituçlonge'dignifsimam narratiônem récitât, quomodo plim tempore Gregorij magni Britannicæ optime conftitutæ Ecclefiæ fefe AugulU* no,Grcgortj Legato fubijcerenoluerinceius^, aceum mittentis Papæ fuperiorita» temamp;doârinam ualidis argumentis conftanterrefutauerint,rciecerint^,amp;Spro^B ptereafintà Papiftis innumeri facerdotesamp;alij Chriftianicæfi . Sedadfcribam ipfa hiftorici uctba, ne quid ex meo cerebro fingereuidear. Exlibro oâauo Galfridi Britan. hilloriæc3pite4. Interea miffuscftiiuguftinus àbeatoGregorio Papain Britanniam, ut Anglis uerbum Dei prædicaret, qui Pagana fupetibtione cæcati in ilia infulæ parte quam habebant, totam deleuerant Chtiftianitatem-Zin patte autetn Britonum adhuc uigebat Chriftianitas,quiaab rempote Elcutherij Papas habita nunquam inter eos defecerat.

PollquamautemucnitAuguftinus,inaenitin eorum prouincia feptemEpP fcopatus, 6z Archiepifcopatum, religiofifsimispræfulibus munitos, amp;AbbatiâJ complûtes,in|quibus grex Domini rcdumordinem tenebat . Intercæterasci” uitateseratin ciuitate Baugor quædam nobilifsima Ecclefia, in qua tantus fertuc fuiffc numerus monachorum, ut cum in feptem portiones effet cum præpofitis fibi prioribus monaftetium diuifum, nulla harum portio minus qua'm trecentos tnonachoshaberet: quiomnes labore fuarum mantium uiuebant. Abbasautetn corum Dinoth iiocabatur, miro modo liberalibus artibus eruditus. Qui Auguftino petentiabEpifcopisBritonibusfubieâionem,amp;fuadcntiutfecumgentiAngIoruni communem euangelizandilaborem fufciperent.diuerfismonllrauitargumcnta” «onibusipfosei nullam fubiedionem debere, necfuam prædicationeminimicis fuisimpendere,cumamp;fuum Archipræfulemhaberent.amp;gensSaxonumpatriam propriam eifdéauferreinftarent. Vndeeos fummo habebant odio,fidemcg5êrelio gionem eorum pro nihilo habebant,nec in aliquo Anglis magis qua'm canib. corn” municabant-Edelbettus ergo Rex Canciorum, ut ut dit Britones dedignanres fub ieflionem Auguftino facere,amp;: eofdem prædicationem fuam fpernere,hocgrauifsp mcferens, Edelfridum Regem Notthanhumbrorum ôzcacteros regulosSaxonurn inftimul3uit,ut coHeâo grandi exercitu in ciuitatem Baugor, Abbatem Dinoth cap leros clericos qui eos fpernetent, petditum irent. Acquiefcentes ergo confilio eius, D collegerunt mirabilem exercitum, amp;nbsp;prouinciam Britonum petentes uenerunt Le« geccftriam.ubi Brœmacl confulurbis eorum aduentû expeâabat. Vénérant autenx adeandem ciuitatem ex diuerfis Britonum prouincijs innumerabiles monachiSi cremitæ,8f maximedeciuitateBaugor, utprofalutepôpulifuiorarent. Collediî igkurundit5exercitibus,EdeIfridusR.exNorthanhumbrorom præliuminiuitcum Broemacl,qui pauciori numero militumrefiftens, ad ultimum relida ciuitate, fed prius maxima ftrage hoftib. illata,diffugit. AtEdelftidus ciuitate capta, cû intellexif* fetcaufamaduétus prædiâorum monachorûj'ufsitin eos primu'marma uerti: fie milleducentieorôinipfadiemartyriodecorati.rcgnicœleftisadeptifunrfedé.Dein decum prçdiâus Saxonum tyrannus Baugornenfium urbe peterer, audita ipGus in» famia.uenerunt undilt;5p obuiam il 1 i duces Britonû,BIedericus uidelicet Dux Cornu” bis,etMargadLidRexDemetorû,Gaduanus Venedototum,etcôf£tcoprælioipfum uuluetatuin

-ocr page 75-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

Ä aulncfamminfugampropulerunt. Sedamp; tantum numerum cxercitus eins perea metunt:quóddecemminiadrcit«8ifcxaginta fexcottuerunt. in parte etiam Bris» tonumceciditBlcdricusduxCornubiæj quiducatumin eiïdcmpraelijs pr^ftabat» Hadenus Galuftidus.

Hincapparct, primiïmitaim'tio ÔritàntiîcasEccIefiasm ChriftÏanifmoinftKü:^ tas fuiïTe, utignorarent quenquamin Ecclefla regnare, aut tyranm'dem potius cXer^ cere debere:eo^yiuguftini pontifier) legatipetitioncm, ut fefeeifubijcianr^illis rent nouam fuifle. Éociem pertinet, quód Petrus Abbas Cluniacenfis quadam prolixa fpiftoIaadD»Bernhafdumteftatur, ScotosSi aliosuetuftifsimos ChriftianosPaa fcha non Romanojed oriental! more folitos celebrate. VndeapparerjeosnonRa ma, fed ex oriente dodoresprimumaccepifle. Deindeobferuandum eft, quod re^ ftaturGalfridus, Epifcoposamp;dofloresBritannicosfuiffejpios ac dodos, Ecclcfi^ asqjeorum optime inftitutas fuifle, amp;nbsp;nihilominus tarnen primatumPapæ, tum B dodtinam eins legarirepudiafle; nee id réméré, fed bonis ac firmisrationibus per^a motosfecÜTe. Poftremoobferuaartem Romaniftarum, quarationefolitilint pios acetuditosEpifeoposuinccre, fibi^ fubrjcereinempenon tantum falfæ dodrinæ mendacijSjfed óictudelifsimis atrocifsimis^ petfequutionibus. Hic memorat mil» le amp;nbsp;ducentos monachos amp;nbsp;facerdotes cæfos eiTe, quo'd fe Papæ Romano eius^le^ gatofubijcerenoluerint. Talia uerifimileeftdJalibifepiusaccidifre. Illudquoque hicredé obferuabitur, hune ipfum Galfridum nonobfcute'illorum piamconftanlt;« tiam probate: Papifticorum uero' fedudorum tyrannidem amp;nbsp;impietatem impfobd te, Obfetua etiam monachos tune ex fudore propri) üultus uiuerefolitos, non de alieno: ficut poftea nunc ignaui ifti uentres delieianrut.

Synodusfexta»

C

SExtafynodus generalis Conftantinopolitäna, eft anno citciter^äo. ceîcbrata* Inea eft hoc pium amp;nbsp;plané Chriftianum decretum de coniugiofacerdotum conftitutum,quod ad uerbum ficin Decretis Papalibus dift.ji.continetur: Quo niaminRomaniordineCanoniseffecognouimustraditum, cos quiordinatifunc diaconiuelpresbyteri,confitcti,quddnonfutsiam copulenturuxoribus; antiquum fequentesCanonem Apoftolicædiligentiæ, Siconftitutionesfacrorumuitorum, legales nuptias amodd ualereuolumus,nullo modo cum uxoribus fuis eorum con* nubia diflbluentes, autptioanteseos familiaritateadinuicemintemporcopportuii no. Quicunque ergo diligens inuentus fuerit in fubdiaeonali ordinatione,aut dia^ conali,autfacerdotali, hi nullo modo prohibentur ad talem afeenderegradum pro uxorisfuæcohabitatione: nee etiam tempore ordinationis fuæ profiteri caftitatem coganrur, quod abftincre debeanrd legitimæ uxoris familiaritate. Itemopottec D eosquialtatiminiftrant, in tempore oblationis fandotum continentes ciTein oni« nibus,utdDeopofsintconfequi,quæfuppliciterpoftulan£.

Siquisigiturpræfumpferit contra Apoftolicoscanones, aliquos presbytero* tumamp;diaconorum priuarea contraduamp;communionclegalisuxorisfuæ, depo» natur. Similiter 8ó presbyteraut diaconus,qui religionis caufa uxorem fnam expel* lit,excommunicetur. Si uerô in hoc permanfetit,deponatur. Sic habet hic Canon ôcinmanufetiptis, amp;imprcfsisuetuftioribus:fedinfecentioribuSeftftudio,utaplt;« pater,mutilatus. InlibroCondliorumautcm,in fextafynodoplanénonlegitur, QuodhauddubiéPapiftarumfraudeacciditquot; Namdecretum Dift.i6.teftatur,com pofuiffe hancfynodum Canones 201. nonfunt autem in Latina Concilia relati^pro* ptetea quo'd proculdubio Papis non ubilt;^ applaufetunt, fed eorum ambitionem 52 impiadogmatataxauerunt.CæterumutadhuncCanonem redeamus,Nilushunc Canon citat,fed non apponit ilia uerba. Item oportet eos qui altariminifttant, 82c. Porté igitut ilia quoij funt fuppofititia,

F s Hicuide*

-ocr page 76-

^4 TESTES VERITÄTIS TEMiPORVM

Hicuidemushancfacrofanâamfynodumdifettê Ql exprofeffocontraRotna A lienfes Canonesjacerdotum coniugium defendcrc,amp; affirmarejd coniugium cum AportolicisCanonibusöifanäorumuirorumconftitutionibusconuenite, Sicon«» tra Romanos Canones cum ijfdempugnare-

Damnàuitôialio Canonehæcfynodus Romanamconfuetudinemieiunandi diefabbati quadragefimae,adferipto infuper ueteri Canonefecum fentiente. Sic enim feribit in fuo s;. Canone: Quandoquidem comperimus, quofdam in urbc Ro mana tempore quadragefimalis ieiunij in fabbatis contra receptum Ecdefiæ mogt; »emieiunare: Quareuifum efthuicfacrofanflæfynodo,utetiamRomanamEcde# fiam modis omnibus obliger Canon, qui inquit: Siquis clericus fuerit deprehenfus dieDominicoautfabbatiieiunare,exceptounicotantumfubbato,isdeponatur: Si uerólaicus,excommunicetur. Liquidóigiturhincappatet,RomanumEpifeopum di in doârinæ controuerfijs, 8i alrjs rebusaâionibus^iudicaripoffeacdebcre, quid alienuma redo aeqoo^fcnferir,autpatraucrit.

Noncontendoauremiam quidredius fit,ieiunare,autnonieiunare die fabba« ti:illud tantum uolooftendere, duobus ut minimum Canonibushanefynodum RomanaeEcdefiæ(quæ feiam negat peccarepoffe,omnesi^iudicareuulr,6i d ne# mine iudicari) leges damnaffe. Nec tantum legem unam, aut alteram : fed Si unum Papa, Honorium nempe, qui paulo antè fuerat, damnauit hoc Concilium,ut idem NilusSi Leofecunduseius judicium comprobantes teftantur. Interfueruntautem huiefynodo ferme trecentiEpifeopi,nempe ipo.

Atquehanefynodum etiamPapæapprobant,5irecipiunt,acinfanâoSpirita congregatam fatentur, legeDift. uS. Paparumadulatoresmentiuntur, Siinhac fynodo Papam cum fuis legatistegnaffe. Veru'm fupradidorumCanonum liber# tas propaldmcontra Romaniftasdireda.conttarium planéteftatur, nempeearnfy» nodum uere liberam fuiffe, Si Papam ibicum fuis legatis non plus aliquo alio Epi» fcopo authoritaiis habuiffe : quin potius ueluti fontem aut reumiudicatum, damna tum^efle. NarrantquoquePapiftæ,utPlatinaSialrjquidam,inhacfynodo primam Latinam Miffam a' lohannePortuenfiEpifcopo decantatameffe, amp;a'Pas tribus approbatam. Si uerum id eft: ergo fermé per 700. a' Chtifto nato annos nul# (a fuit Latina Mifla, multó minus à tota Ecdefia fuit approbata. Quo'd ft 700. fermé annis Ecclefiafine Latina Miffa floruit,poffet forte Si iam fineextremo piaculo ea ca tere. Magnum hoc teftimoniumcontra Pa piftas eft, quod Ecdefia Dei tot feculis, di in tanta multitudine dodifsimotum Si eruditifsimoru uirorum, pie' Latina Mif# facaruit. Atea folainter omnes omnium gentium Miflasfefe pro propitiatorio fa# crificiouenditat.

Apparet quoque hie ex ipfotum Papiftarum proprio teftimonio,Latinam Mif» îarnhumanuminuentumeffe, Sinoniam inded Chrifto conftitutam receptamrj D fuiffe,utSidoniuscumfuisPapiftisimpudenter mentitut. Sienimindeab Apofto* lis Latina Mifla recepta, ufltata Siapprobatafuiflei, non opus fuifleteam à fexra fy« nodo probati»

Regula den'corum»

INepiftola diniHuldcridAuguftaniEpifcopi, cuius paulo póft mentionemfaci« am/criptum eft, quod fcriptor rcgulæclericorum, cum Säens literis confentiens prçceperit, ur clericus uel pudicus fû,ucl uni matrimonio foedcratus.quafi utrun» quepium.Dco^placensfit. Quisportofueritifte fcriptor clcricotumrcgulac, aot quæilla rcgula,ignorofane. Non enimeamopinotfiTe,qiiæ pauloanteS. Hulde# ricû, ex Goncili) Aquisgranenfis decreris congefta fuit,de qua infra in Ludouico Ca» rolifilio. TeftacucalicubiCcanzius, eumlibenumregulamdeucorumuocari, dericoenrn

-ocr page 77-

SVPERIORVH CONTRA PAPAMi ».

Ä clcricornin luxnm, faftumac libidines nonnihil cocreuiffe . Namhows, de qua iani cgimus.tcgulæ, praediäus Epifcopus unum fuilTe fcnptoretn affirmât, ïllaueró altera nihil aliud,nifitotiusConcilij décréta fuhr, idque ex uatijs Pattibus colleffa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Canones peregrinationum

HVnctittilum ideo hocloco fumpfi, quod alium certiorem non habuetim. Eft iieröinterBonifacr) martyris, quem Germanorum Apoftolumuocant, epi* ftolaquîïdamnumerous. a'quadamAnglicaAbbatiflanomineEangircirca KO Domini annümad Bonifacium l’criptadnqua eum,tumdealijsrebus,tumeti* am de peregrinationum religioneconfulit. Dicit fe alfas^quafdammonachas, QC mafculos diu optaffe Romam inuifere.ac ibi fuorum pcccatorum remifsionem con« B fequi:Vetümqiiofdamid exConciliorumCanonibusdamnare: Quarcfc«usfen* tentiam quærerc.Sed adferibam eius uerba.

Notum tibi facereuolumus,frater Bonifaci.quia ttiultum temporis fluxit, ex quo defiderium habuimus,funt plurimi ex neceffarij s noftris 8i. cognatis fiue alients cum dominam quondam orbis Romam petetemus, amp;nbsp;ibi peccatorum noftrorum ueniamimpetraremus,ficutalqmultifecerunt,amp;adhucfaciunt,8ôegomaximêqLiç Errate proueflior, multdplura in uita mea commifi amp;nbsp;perpetraui : huius mex uoluntatis atque ptopofiti mihiconfeia fuit Muate Abbatiffa quondam mea amp;nbsp;ma» terfpiritualis,tunica filia adhucinannisiuuenilibusfuit: öihuiusreidefiderium quærerenefciuit. Sedquiafeimus quod multifunt qui hanc uoluntatem uitupe* rant, amp;nbsp;hunc amoremderogant, 82corum fententiam his adftipulantibusaffir* mannquo'd canones fynodales præcipiant,ut unufquif^ in eo loco, ubi conftitutus Cfiierit,82ubiuotumfuumuouerit,ibimaneat,82ibi DEO reddatuotafua* Sedquia uniuerfi diuerfauoluntateiuuimus,82 nobis incerta funt Ö2 occulta DEI iudiciaji* CU t ait Prop h eta.i v s T i T i a tua fieu t montes Dei, 82c.

Hinc igiturapparetjiam olim ueteres fynodosqoae à Romaniftis fopprcflæ funr,ipfam peregrinationem noxiam corpori 82 animæ fuperftitionem, tune pti « mdm orientem tollere uoluiffe,ueru m fruftta.Nam Papæ feduld Romam laftarunt fupetftitiofos iftos Barbaros : quia feiebantid fibiaehementer lucrofum cfle. Hanc candem peregrinationum fupetftitionem,82ChalccdonenfeConciliumpofteacic ca annum Soo.cohiberc conatum eft,ut mox dicctut.

Quid porro'Bonifacius ptædiflæ Abbatiflæ rcfpondetit,ignoro: quianulla talis epiftola extet, Sed in cpiftola loo. fie idem Bonifacius ad Gutpertum Atchiepi • fcopumAnglicumdeperegrinationibusfcribit.Pta:terea nontaceo charitatiucftrac, quia omnibus fetuisDei,qui hic uel in fcriptura,uel in timorcDeiprobarifsimi funt, uidetur, quöd bonum confilium, 82honeftas, 82 pudicitiæ ueftrat Ecclefiac,82 ali» quod RELE VAMEN turpitudinis effet,fi prohiberet fynodus 82 principes noftri mulieribus,82uelatisfocminis illuditer 82 frequentiam, quamadRomanamciui* tatem ueniendo 82redeundo faciunr: quia magna ex parte pereunt, paucis redeun * tibus integris. Perpaucæ cnim funtciuitatcs in Longobatdia, uel in Francia, aut in Gallia, in qua non fit adultéra, uel merettix generis Anglorum: quod feandalum eft,82 turpitudo totius Ecclefiæ ueftræ.

Hincapparcr,quiftuâusetiamcarnales82confpicui, ptaeteripfam fpiritua» lemimpietatem,fintiftaspercgtinationes82fuperftitionesconfcquuti • Supetius alioqui in Gregorio Nyfeno, de hac eadem matetia quaedam diâafunt, quæ hifee ted'eadiungiqueunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

F 4 Tolcta*

-ocr page 78-

56 TESTES VERITAISTEMPORVM Toletanumconcilium IL

TOletana fynod us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt celebratæ circa 640 Domini annum : In quibus

accufaturcorruptus clcriacEcclefiæftarus. DifcrtcetiamEpifcoporumexpia lationes taxantur, damnantur ac prohibentur : quæ ramen tunc rifus ac iocus uerunt,proutnuncfunt. Sanciuntiremutomncs Ecclelïæfcrccôformcnt ad Metros politanam in cantionibus 82 adionibus Ecclefîæ, Vnde liq uidö ccrnicur tune non aumRomanumboatum82«T«f^multôminus tyrannidem in omnibus Eccles fijs82prouinctjsoiguiire,uelponusgraffatamcffe ♦ Intertia fynodofunt hæc uerbacontra Miflas promortuis, quçij. q.î.citanrur.Qui diuinauocationeabhac nitarcceduntjCumPfalmis TAntvmmod oSipIallentiumuocibusdebcntad fcpulchrum deferri. Sufficiatautem quod in fpe refurredionis, Chriftianorum cor poribusfamulatus diuinorum impendirur canticorum. Eccehic tantum pfalmiac g cantioncs de refurtedione cani iubentur, cuni cadauera piorum effetuntur, non Miffæ demurmurari.

Concilium Toktanum VIL

INtef caetera denique quæ cum communi confenfu nosconferre competenter oportuit,querimonias etiam parochianotum præsbyterotum Gallicæ prouin» ciæ folertifsime' difcerneredecuit, quas contra Pontificumfuorumrapacitates, necefsitas(utcomperimus)randem compulitin publicum examen deferri. Hi enim Pontifices(uteuidensinquifitio patefecitjindifereto moderamineparochianas Ec» défiasprægrau3ntes,duminadionibns fuperfluifrequentercxiftunt.penèufqjad exinanitionem extremæ uittutiSjquafdam Bafilicas produxiffe probantur .Ne ergo fiat de cætero,quodconfiât hadenusinordinatê præfumptum, non amplius qua'in duosfolidos unufquifi^Epifcoporum præfatæprouinciæperlïngulasdiocefes,uel ü'ngulas Ecclefias iuxta fynodum Bracarenfem, annuaillationefibi petat inferti, monafteriorum tarnen Bafilicis abfolutionis penfionc feiundis. Cum uctâ Epifeo ’• pus diocefim uifitat, nulli præ multitudinc onerofus exiftat, nec unquam quinari -umnumerum euedionisexcédât, aut amplius qua'munadie per unamquamquc Bafilicamremorandilicentiamhabeat. Quicuni^ueroPontificumeotundemalia . ter,qua'm decernimus,agendum præfumpferit: correptioniproculdubio canonutn fubiaccbit,tanquamconftitutotumfynodaliumtranrgceflbr,ô2prifcorumPatrutn edidicortuptoc,

Toletanumconcilium. XL

IN nomine fandæ Trînitatiscolledisin unum Carthaginenfium prouindæfa* cerdotibus in Toletana utbe, in beatæmattis Domini Mariæ uirginis fede, anno quarto excellentifsimiacreligiofi Vnambaniprincipis.fubdiefeptimoidusNo^’p uembris. Resuotiuagaudrjjamp;diesnimiumoptatægùtulationisoccurrit,inquo nobis datum eft confpicere pariter, 82 deflere, quid lachrymatum de præteritis Do* minodeberemus » Eramus enimhucufi^ prolabentisfeculicolluuioneinftabiles: quiaannofa feriestemporum, fubtradaluceconciliorum, non tarn uitia auxetat, qua'm matrem omnium errorum ignorantiam ociofis mentibus ingerebat. Hade* nus enim florentéDominiuineam deuaftaruntaptifrendentes, fponfamChrifti, quam fui preciofifsimifanguiniseffufioneconciliauir, confpurcare82 polluereco* nata eft hæreticorum fubdola machinatio, 82 inconfutilem Domini ueftem diu ic3e^ te,unitatem fid eifeindere* charitatis tollerefomenta,cum, fuo proprio fenfui perti nacitctuolensinhæterCjfacræScripturæpuritatemfuaeprauitatis intelligentia pro« phanet. Præterea facrofandam Ecclefiam Dei uulnerant ctiam cuftodes eius, qui cum deberentob dignitatis excellentiamcæteros per fuæ uirtutis imitationem pro^ üocareadchatitatis^unitatisobferuantiam,tanquâfalinfatuatum,potiusfcand3/ liqua'mxdificationisdantmatetiamHinccetnentibusquQmodoBabylonifçcou^ fufioni«

-ocr page 79-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM;

ÿfufiotïisollafuccenfanunctcmporaaucttcretconciliorum.nuncfaccrdores Domini de tefolutis moribus irrctiret. Purpuratæ enini mcritn'cis fcquebancur indcamen f ta,quiaEcclcfiaftfciconuentus non adcratdifdpliiia.ncc erat qui errantium corrige* tctur partes,Cum fermo diuinus habereturexofus. Et quia non eratadiuuandorum PontificutnullapracceptiOjCrefcebatimmanisuitadeterioruni.

Item cxeodem concilio ♦

De ijs qui contra Apoftolicam ucritatem circumferuntur omni uento doftrfrtf, placuit fanfto concilio, utMetropolitanæ fedis authoritate coadi uiiiufcuiul\-queprouinciçciues Redores^ Ecclefiacumjunumeundemcg in pfallendo te* néant modum.quemaMetropolitana fedecognouerint inftirutu,nee aliquadiuer^s ® fitatecuiuf^otdinisuelofficr) a'Metropolitanafede patianturfedifiungi.Hoccnim iuftum eft, utindeunufquifij fumat régulas magifterij ,unde honoris ronfecratio nemaccepitjUtiuxta maiorumdécréta,fedes,quaeuniufcuiufcç facerdotalis digni« tatis eft mater, Ecclefiafticædignitatis uel rationis fit magtftra. Ergo tunc nondum Romana cohorscratomniummagiftra, multóminus omnes Ecclcfiæeius ritusm adionibus cantionibus Ecclefiafticis fequebantur,utnunc. Q.uod eft mcmorabi* leSi obfetuatu longe' dignifsimum »

Statuta ueterum,

EDitæ font in uno uolumineplufes leges ac ftatuta diuerforumpopulorum, utAlemannorum,Saxonum, AngIorum,Thuringorum, amp;aliotum, quae olimantemilleannosfuntconfcriptae. Inijsfunt multa décréta de rebus aepetfonis Ecclefiafticis a'politicisMagiftratibusconftituta. Vndeapparet,tuncadügt; hucfpiritualesaut clericosfubpolincoMagiftratufuiffe . Nullaibi penirusiuris* didionis Romani Pontificis,eiufuéiurium,aut poteftatis mentio fit. Sicut ncc in (y * nodis prouincialibus Hifpaniæ,GalIiæ,aiitAuftriæadmodumeiusr3tio habetur, autpené uHaomntnomentiofit. Vndeapparet.qua'mangqftum regnumaepo* teftastuncadhuc temporis Rom. Pontificumfuetit:Sdqua'mdiuerfa forma Ecclefiac à prarfentiextiterit,Qcut etiam poftea de fpeculo Saxonum dicam. Initio legum Ale * m3nnicarum,8^Bauaricarum,moItæ funteiufmodileges,quæiudiciadcrebusac perfonis ad politicos indices reijeiunt; quin Siipfosfpi ritual es polittcisiudictjsfub ijciunt. Vetu'madfcribamindeunam aut alteram landionem »§• Siquis Epifeo* pum quern conftituit Rex, uel populus elegit fibiPontificem, occiderit,folucc eutn Regi,uelplebi,aut parentibus, fecundum hoc didum. Fiat tunica plumbea fecun n £j dumftatumeius,8iquodipfapenfaucrirauro,tantumdonetquieumoccidir. Etfi autem non habet,donetaliam pecuniam,mancipia,terram,uillas,uelquicquidh3* beat, uf^ dum implet debitum. Etfinon habet tantam pccuniam,feipfum amp;nbsp;uxo* tcmamp;liberostcadatadEcclefiamillaminferuitium.ufquedomferedimere pofsir. Hoc per imperium Regis uel iudicis fiat, Stilla pecunia in ufuEcdefiæipfius, ubi Pontifex fuit, ibi fit firmata ufcj in perpetuu m »

Item»

ETfiEpifeopus contra aliquem culpabilisapparet, non praefumat eumocci# dere, quia(ummus Pontifex eft, fed mallet, id eft indiceteum ante Regem uelDucem, autante plebem fuam : amp;ficonuidusccimine, negate non pof» fit, tunc ftcundum Canones ci ludicetuc . Si tabs culpa eft ut deponatur, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deponetut.

-ocr page 80-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM^ deponetLir,autexiiieturdehomicidio,defornicarionc,deconfenfuhoftibus.Si'in‘ A' fraprouindamininn'cosintitrancHt,eteosprodefeuoluerit,quosfaluaredebuit,pro iftisculpisdamnetiK . Hicdarêapparer.quisolimEpifcoposelegerir.cisijEpi# fcopatiis fradiderir, ncnipeuel politicusmagiftratus, ueltorus populus eius loei, non foil canoniciautPontifcx,utnunc fit.

Vetera carmi'na-

VAlenti'nus Müntzer us in fua chronographia teftatur^hofee fcquentes oerfus de fuinaPapæ, fermêante looaannos ab aliquopio acdoäohomine cenfeti# ptos,amp; nuncin uetufto libro inuentos ;

Rotttd diu titubdns, longii erroribus ctdd, Decidef, ZT mundi definet effe cäput, ücclefi^ ceiifura, ßdes, dißeßio Kom£, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

'R.egndcii de medio funt remouendd prüit.

' Qui Idtet aror, erit publics : connubid feedd Fiunt, toüeturhincpudor^ inde timor, Po{l homo peccdti ueniet, guem /piritiu oris Chnfliperdet, eritpoÜqi fupremd dies.

Primos duos uerficulos, duobus tantum uerbis uanati's, Frideticus fecundus PapæmifitjUtfuolocopofteadicam.Si porto'fuut diuinofpirituitribuendiprædiâi uerfus,ctitaliqua difficulras cos ad cuentum applicate: amp;nbsp;tarnen daté teftantur,Ro* manam Ecdefiam erroribus Si fœdifsimis libidinibus plenam effc,ac ruituram tan * dem, ctquodperea^întichtiftusexorietur, quiucrboDeianteultimamdiempatc fietôdconfutabitur.

S. Huldericus Auguft, Epi’lcopus »

SAiiâus Huldericus Auguftanus Epifcopus,qui uixit antcannos fermé 7oo.acet» rime repugnauit Papæ,quiin Germania uoluitinterdicerefaccrdotib. côiugio. Extat eius cpiftola admodum grauis amp;nbsp;pia, in qua non tantum impurifeimurt» cœlibatumfpiritualium Papæ tetris uerbis depingit,amp;durifsime'infeâatur, coniu gium^facerdotumfirmirerdefendinfedetiamin tyrannidemderijprælatorumSi Epifeoporuminuehitur. Scripturæ autoritärem contra hominumfcripta défendit, amp;alios quofdamPapifticosabufus fetidreprehendit. narrat pafsim exhiberi tetra exempla caftitatis dericalis.Dicit bis,tum facerdotes,tum ctiâ magnos prælato s,atlt;5 aded Epifcopos,præfettim in Italia,adeô libidinofos effe^ut non tantum a' uirginib» acconiugatis fibi non abftincant.'fed etiam cum confanguineis, cum mafeulis, arq ue adedeumbrutis ,(proh nefas)fefcfœdècommifceant. Narrat etiam planedignam memoratuhiftoriam, qudddiuus Gregorius Papa primum quidemmandauetic coelibatumfacerdotibus:pofteauerd,cum forte' aliquandoinpifcinam quandam • pifeatum mififlet,ibilt;$ad ôooo.capitum fubmerforuminfantium inuentafuiflent.ui«' dens id exfuo uiolento cœlibatu prodrifle,ex imocÿ pedoredolens acingemifcens, ftatim fuum mandatum abrogarit: recitata^ Pauli fentétia »Melius eft nubcrc quàtn uri,adiecifle;Meliuseft nuberc.qua'm cædiscaufam præbcre.Sitantæ tam^tetræli* bidineSjtot^horribilescædes exifto prædaroPapiftarum cœlibatu iamolim ferme ante tooo annos prodietunt : qnid, quæfo te pieleftor, ab eo tempore ufque ad nosfaâum effe putas,crefcentibus omnium hominum fceleribus, amp;nbsp;præfertim numero, opibus, odo ôd impunitate facerdotum? Legeipfam Epiftolam : non pigebit operae. Inuenitur uerô adhuc hæc Epiftola in uctuftis membtanaceis li^ bris. Teftaturöi Aeneas Syluius in fua peregrinationc, nbsp;nbsp;Germaniæ deferiptio*

ne.Sandum Huldericum AuguftanumEpifcopum.Papæcœlibatum promouenti teftitiffe . Appâter autem ex bac epiftola , qudd tune temporis adhuc coniu^'^ um facerdotum in ufu fuerit : quod^ Papæ primatuSjUel potius impiatyrannisi nondu!»

-ocr page 81-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMJ

nondiiinitannialoerafjutnefasputaretur, ficumctiam aliquisinfimus Epifcopus pcccantctn grauwsamp;afpcriusaamonuiffet38óobiurgalTet; ut pofteaiudicatuni ell, ô^in primis hoc tempore, apudilliusi^ntichrilli cukores habetur* Sedadijciamus fanéipfamepillolam Huldetici.

ReGriptio fandi Hulderid Epifcopi Auguftenfis, m qua Nicolao Papac, de Conti'nentia dericonitn noniufte,fedimpiè;non canonicê, fed indifcrete' traflanti, itatefpoiidit»

Nicolao Domino 8^ patri peruigiIi,S,Rom.EccIefiæ prouifori Huldeticus folo nomine Epifcopus, amorem ut filius, timotemutferuus.

CVmtua , o Pater óiDomine,décréta fuper dericorum cótinentiam nu p^r mi4 hitranfmiffa,âdifcrenoneinueniremalicna, timor quidam turbauicmecunt triftitia.timorquidcm propterhoc,quóddicitur,paftorisleiitenti.im,liueiu^ ftam,fiueiniuftam,timendam cffe.Timebam enim infirmis fccipturæ auditoribus, quiuelii]ftæuixobediuntfententiæ,utiuftamconculcanteslibere' onerof3,im0im« portabili paftoris præuaricatione præcepti feobligarct.Triftitia uerö uel compafsio, dum dubitabam, qua rationemembra cauerc poffent, capice fuo tam graui morbo laborante.Quid enim grauius,quid totius Ecclefiæ compafsione dignius, qu.îm te, fummaefedisPontificem, ad quem totiusEcclefiæfpcâatexamen, a'fanfla difcre^ tioneuelminimumexotbitate': Non parumquippeabhacdeuiafti, dumclciicos, quos ob tontinentiam coniugij monere debebas, ad hanc impertofa quadam uio^^s • lentiacogiuolcbas.Nunquid enimmerito'cômuniomniumfapientumiudicio hæc lt;ftuiolentia,£umcôtr3 Euangelicam inftitutionem.ac fanât Spiritus diâationem ad ptiuata aliquis d ecreta cogitut exequenda^Cum ergo plurima ueteris ac noui Te^ ftamentifuppetant exempla, Gtnâam, ut nolli,difcretionemdocentia,tuærogo ne gtauefitpaternitati.ucl paucaexplutibus huic paginæinterfcci* Dominosquidem în ueteti lege facetdoti coniugium conftituif,quod illi poftmodum interdixiffe non legitut. Sed in Euangelio loquitunSunteunuchi, qui fe caftrauerunt propter régna CŒlorum,fed nô omnes hocuerbumcapiunt: qui potellcapere,capiat.Quaproptec /poftolusait:DeuirginibuspræceptumDomininonhabeo,confiliumautemdo. Quddetiamiuxta pracdiâum Domini non omnes hocconfiliumcapctepofleconlï deras,fed multos eiufdem confili) alTentatores, hominibus,nô Deo, pro falfa fpccie continentiæ placere uolcntes,grauiora uides committere,parrum fcilicet uxores fut, agitate,mafculorum ac pecudum amplexus non abhortete,ne morbi buius afperfio neadufcjpeftilentiamconualcfcente, nimirum ftatuslabefaâetur Ecclefiæ totius: Propterfornicationem,dixit,unufquif(5 fuam uxotem habeat. Quod fpecialiter ad laicospettincre,tidem mentiunturhypocritæ:qiiilicet inquouisfanâifsimoordine conn:ituti,alienis reuera uxoribus non dubitant abuti.Et quod flendo cerninius,oni nés in fupradiâis fæuiunt fceleribus. Hi nimirum nô Scripturam reâe' intellexerunr, cuius mamillam quia duriuspreffete,fanguinem pro laâebiberunt.NamilIudApo ftolicumjVnufquifcÿfuam habeatuxorem,nullumcxcipituerê,nifiptofeflbrccontf tinentiæ,uel eumquidecôtinuandain Domino uirginitatepraefixit. Quod nihiloa minus tuam, Pater uenerende, condecetftrcnuitatem.utomnemquitibi manuuet ore uotum fattens continentiç,pofteauoluecitapoftatare,autaduotû excquendun, ex dcbito côftringas, aut ab omni ordinecanonica autoritäre deponas:amp; hoc ut ui tiliter impletefufficias,me omnes^ met ordinis uiros adiutores habebis nô pigros. Veriîm ut huius uoti nefcios omnino fcias nô effe cogendos,audi Apoftolum oicena ad.Timoth. Oportet,inquam, Epifcopum irreprehenûbilcm effe, tinius uxo

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;risuirum.

-ocr page 82-

TESTES VERITATIS TEMPORVM-

nsuirum.qnamnequfsfcnrentiamadfolamEcclcfiamiicrtcrct,fubiunxit:Q.uiaUi*'A^ tem domui fuæpræeffenefcH, quomodoEcclefiæDeidiIigenriamhabehitfSinii* Iicer.inquk, diaconifmt unius uxoris uiri, quifilijs fuis bene præfinr, amp;fui's domii’ bus.Hancautem uxorcm a facerdotc bcnedicendam effe, fanâi SylueftnPapæ def crctisfcio tefufficienterdocuiffe. HisôihuiufmodifandisScripturæfentcntijSjRC“’ gulæclericorumfcriptornonimmcràdconcord3ns,aK:Clericusfitpudicus,autcer« têuniusmatnmonij uinculofoedcratus.Exqmbus omnibus ueraciter colligit, quôd EpifcopusK Diaconus rcprchenfibiles notanturjiinmulicribusmulnsdiuiduntut: fiuerôunamfubobtcntureligionis3br)ciunt,ucrun^,fciIicetEpifcopuniôôDiaco* num,finegr3duumdiffetcnti3,hic Canonica damnat fententia:Epifcopus3ut pres* byter uxorcm propriamnequaquam fubobrcntu religionisabijcist. fiucrörciecc* tit,excommunicetur:óófipcrfeuerauen'r,dei)ciatur. Sandus quoqg/iuguftinus,fan» dæ dïfcrcnonis non infcius : Nullum,inquit, tam gcaucfacintis cit, quin admittcn» dumfitjUtdeuitcturpcius. Lcgimus prætereain lecundo Tripartitæ Ecclefiafticï ® librohiftoriaîjquo'dcumfynodusNicænahæccadcm uelletfancire décréta, ut ui* delicct Epifcopi, Presbytcri, Diaconi, poft confecrationem à proprijs uxonbus uel omnino abftinerent,uelgtadum deponercnt: furgens in medio Paphnutius, cx illisMartyribusquosMaximusImperator.ocuIis eorum dcxtriseuuliïs, amp;finifttis furis incifis,damnauit,contradixit, honorabilcs confeiTus nuptias, ac caftitatem elft diccnsconnubiuracum propria uxore: perfuafit^concilio , netalemponcrentle* gern.-grauem afferens elTecaufam, quæaut ipfis, auteorum coniugibus occafio foif nicationisexifteret. EthæcquidemPaphnutius,licetnupriarumexpers,expofuit: fynodus^eiusfentcntiamlaudauit,amp; nihil ex hac pareefanciuit,fed bocinuniuf* cuiuf(çuoluntate,noninnecefsitatedimifit. Sunt uerôaliqui, quifandumGtegOiî riumfuæfedæfumuntadiutorium: quorum quidemtemeritatem rideo,ignor'’n* liamdoleo.igno^antenim,qudd periculofumhuius hærefisdeerctum a'S. Grego’ tio faaum,condigno pœnitentiæ frudu poftmodum ab eodem fit purgatum.Quip pe'cu'm die quadaminuiuatium fuum propter pifees mififfet, amp;nbsp;allata inde plus qua'm fex milia infantum capita uideret, intima moxduduspœntientia ingemuit, amp;nbsp;fadum 3' fe deabftincntia decretum,t3ntæ cædis caufam côfelTuSjCondigno illud, utdixijpœnitentiæftudupurgauitifuo^decteto prorfus damnato,Apoftolicuui îllud laudauitconfilium,Melius eft nubere qudm uri.addens exfua p3rte,Meliuseft nubere,quam mortisoccafionempræbcrc.Hune forfitanreicuentumfiillimecum legifTent, non tamtemere,credo, iudicarent.Dominicum fairem timcntespræce* pcum:NoIiceiudicare,utnoniudicemini.IndePaulusdicit:Tu quis es,quiiudicaS alienum feruum ffuo Domino ftat,autcadit.ftabit autem, potens eft enim Domi* nus ftatuereillum. Ceffet ergo fanditas tua cogéré, quos tantu'm deberct admonei’ te: ne priuato, quodabfit, præcepto, tam ueteri qua'm nouo contrarius inueniatis teftamento. Nam,utaitfanàusAuguftinusadDonatum,foIumeftquôdintuaiu* fticia pertimefcimus,nenon pro lenitatis Chriftiangconfidera(ione,fed pro imma^ 0 nitatcfacinorumcenfcas coercendumiquod te per ipfumChriftum nefacias ob» fecramus. fieenim peccatacompefcenda funt,utfuperfintquospeccaire pœniteat» Illud Ô^AuguftiniuoIumus tetecordari,quod ait: Nihil nocendi fiat cupiditate,oni nia confulendicharitate:amp;nihil fiatimmaniter,nihilinhumaniter.Item de eodem; In timoré Chrifti, in nomine Chriftiexhortot, quicuncp non hahetis temporalia, habere non cupiatis:quicunque habetis,in eis non præfumatis. Dico autem, non fi ifta habctis,damnamini:fed fiin iftis præfumatis,damnamini,fi propter taliamagni uobisuideaminijfigenetishumaniconditioncm communem propter cxcellentem unitatem obIiuifcamini.Q.uod nimirum poculum diferetionis ex illo fonte Apofto* licæhauferitisprædicationis: Solutus es abuxore, noliquærereuxorem.-alligatus csuxori,noliquærerefolutionem. ubiamp;fubditur: Quihabentuxores, tanquam non habenies : Ô^qui utuncut mundo, tanquam non utantuc, Item dicitde uidua:

Cui ouïe

-ocr page 83-

SVPER.IORVM CONTRA PÄPAW

A Cni uult nubat,tantum in Domino. Nubcteautem in Domino eft^nihil in contra* hendoconnubio,quodDominusprohibcat,att€ntatc. Hteremiasquo^ait:Noth teconfidcreinuetbismendaci),diccntes: TemptumDomini,tempiumDomini, tcmplumDominieft. Quod Hieronymus exponens:Poteft,inquit,amp; hocillisnit* ginibusconuenire, quæiaftant pudicitiamluamimpudenri uulturpKPferuntcafti« tatem, cum aliud habcat confcientia : amp;nbsp;nefciunt illam Zpoftolidefinition^ deuir* gine.utfitfanftacorporeamp;fpintu. Quid prodeftcorporispudiciria,animo conftu prato ; fi ceteras uirtutes,quas Propheticus fermo defctibit, non habuetitrQuas qui« dem,quia tealiquatcnus habere uidemus,amp; quia difctetioncnijlicetin hac re negle« âam,in alijs ramen uitæ tuæ conftitutionibus earn honefte confetuatam non igno* ramus: huius intentionis prauitatem citd correâurum non dcfperamus. Et ideo non quanta poiTumusgrauitate, iftam licetgtauifsimam negligcntiatti corripimus, amp;:iudicamus. Quanquam enimfecundumuocabula,qux ufusobtinuit,fitEpifco*

B parus presbyterio maior:tamc Auguftinus Hieronymo minor eft,5£ à minotiquo* Iibetnoneftrefugiendaucl dedignandacorreptiorptsfertimcumis quicorripitur, amp;nbsp;contra ueritatem, amp;prohominibus,nitiinoenitur. Nequeenim,ataitfanâus Auguftinusad Bonifacium, qHorumlibetdifputationes,quamois catholicotum ÔC laudatorum uirorum, uelutfcriptutas Canonicas habere debemus : ut non liceat fal ua honorificentia, quarillisdebetur, aliquidin eorumfcriptisimptobareatquete* fpuereji forte'inucnerimus, quod aliter fenferit,qudmucritashabeat5diuinoadiu« torio uelab alijs intellefta, ucl a nobis. Quid autem ueritatimagis contrarium po* teftinuenici,qua'mhoc,cumipfaucritasdecontinentia loquens.nonuniushomi« nis, fed om nium plane, excepto num eto, profeflbrum continentiac dicat : Qui po« teftcapere, capiat, quodilti undenefcitur inftigatidicant: Quinonpoteftcapere. fetiatutanathematec Quid uerô per homines fieri poteftftolidius equid diuinæm» lediftioniobligatius,qua'mcumaliqui,uelEpifcopiuidclicet,uclArchidiaconi,ita C ptæcipitesfintinlibidinem, ut ncqueadulteria,nequeinceftus,ncquemafculorum (prohpudor) turpifsimosamplexus feiant abhorrere,quod cafta clericorum coniu* giafibidicantfoetere,amp;abeisnonueræ iufticiæcompafsioneclericos utconferuos cogantuel moneantcontinete,fed utfetuosiubeantaccogantabftineref Ad cuius impetij.nedicam conftlq, tarn fatuam,tamqgtntpemadduntfuggeftionem,ut dicant: Honeftius eft pluribus occulte'implicari, qua'mapertê in hominum uultuôC confcientia cum una ligari. Quod profeâônon diccrent, fi ex illo Ôi in illo effent, quidicit: Væuobis pharifæis, quiomniafacitispropterhomines. Et per Pfalmi-ftam: Quiahominibusplacent, confufifunt, quoniamDominusfpreuiteos. Hi flint homines, qui priusdeberent nobis petfuadere,utinconfpeöueius,cuiomnia nudaamp;apertafunt,erubefcamuspeccatoresefre,qua'minconfpeâuhominûmun« dieffe. Licet ergo mecitö fuæprauitatisnullius confilium mereantur pietatis, nos tarnen mcmoreshumanitatis diuinaE,eisconfiliumauthotitatisnunquamà piëta» teuacantis,peruifccraminiftramuscharitatis. Dicimusnempe; Eijceprimu'm by* poctita trabem de oculo tuo,amp; tunc perfpicies ut eqeias feftucam de oculo fratris tui. llludquoquerogamuseosattendcre,quod Dominus dicitdemeretrice: Quifme peccato eft ueftrum,primus in earn lapidemmittat.quafidiceret: Silex iubet,fiMo« fes iubetjiubeo amp;: ego, fed competentes legis miniftros exigo. Attenditis, quid ad* ditis :attendite quæfo Siquid eftis;quia,fi te ipfum,ut aitScriptura,pcrfpexeris,nuIli unquam detraxeris. Significatum eft nobis etiam de quibusdam eorum, qui tant* apudfeintumefcantelatione, ut gregem Domini, pro quo boni paftorcs animas nondubitant miniftrare, iftiuetberibusabfi^rationepraefumantlaniare, quorum fententiamS. Gregoriusdeploransair:Quidfietdeouib«s, quando paftoreslupi fiunte Sed quis nincitur, nifiquifacuitequisuetopetfecutoremiudicabit, nifiqui dorfumfuumadftagella patienter miniftrauiteOpetæprecium eft autem,HtaHdia* tur,quo fiqâu tanmm Ecclefia Deifcandalum, tantum clerus defpeâum, amp;nbsp;ab ipfis

Epifcopts,

-ocr page 84-

TESTES YERITATIS TEMPORVM

Ëpircopis,Si ab eoruminfiiddibus patiator. Nee enim eos infidèles diceredubiwtK# rihi.dequibus Paulus jApoftolns dielt ad Timotheum. Quia in nouifsimis tempo# eibusdifeedent quidam a fide,atteudentesfpirinbusertohs.amp;doârinisdæmonio* rum, inh/poenfiloquentiummendacium, amp;cauteriatamhabentium confeientt* am,prohibentium nubete. Hiceftautemji diligenterinfpiciaiur,totius eorum ma* nipuluszizaniæ, toriusconuentusinfaniæ,utdumelericilicitauniosmulici'iscon* fortia pharifaico deuidi, quodabfK,furorc,relinquere coguntur, farnicatorcs 6^. adulteriôdaliarum prauitatum curpifsimiminiftricum ipfis effieiantur. Qui bane inEcclefiaDelbætefim, ficut eæciduces cæcorum machinantur, uc uidelicetillud impleaturquodjPfal. cis, utpote eorum præfeiuserroris.taliterimprecaturzObfcu^ renrur.oculi corum ne uideant,amp; dorfum eorum femper incurua. Quia ergo nemo, quite,o Apoftolice,nouifignorar,quôdfitu pcrtuidecretifententtam, tanram futo^= ram effe peftilentiamfolidædiferetionisclaritateperfpexifles,nunquamquorum» libet ram prauis fuggeftionibus confenfifles .Debùæ tibi fubicdionis fideiiratccoiv fulimus,ur uel nuncad ranti fcandali ab Ecclefia Dei propulfioncm euigiles; ÔC qua nofti diferetionis difciplin3,pharifaicamabouiliDei extirpes doétrinam, nefcilicct unica Domini Sunamitis, adulterinis diutius ufa maritis, gentem fandam, regale facerdotium, pcrirrecuperabilca' fuofponfo Chrifto uidelicet auellatdiuortiurn; dumnemo finecaftimonia non tantumin uirginali florc, fedetiamin coniugali habitaconiundione,uifurusfitDominumnoftrum; quicum Deo parte ôôSpirits jfanâo uiuit QC. régnât per omnia fecula feculotum,Amen,

Hiftprid, de coniuoio facerdotiim »

N Arranthiftorici,Nauderus,Cranz,SiHirsfcldenfis,anno«074grauiacertax mina fuiffein Getmanta,dcfaccrdotum coniugio, cum Hiltebrandus Pap^ urgcretEpifcoposamp;facerdotcsGetmanosuehemcnterjUtablîinerentcon» iogiofli uxoribus,nee illiidfacereullo modo ucllenr.Ac narrant quidam, inter cæ* leros etiam Otthonem Conftantienfcm,dequo poftc3,8iRatholdum Argentinen fem ]^ifcopum,eicon3tuiPapærepugnafle.NecpotuittuncPapaftatim,quoduo» luitcfficereutaacriterfacetdotes reftiteruntiftiiniuaomandato.Oriumertetiamin* defchifma.namSi Eeelefiæaliquandtu fibi elegerunt paftorcs fine Epifeoporum ordinatione, Nolebant enim Epifeopiquenquam ordinate, nifiquifecundum de* cretum Papac cœlibatum uouerct. Verum Papa eadem rytannide, qua Sijpfos Car* (ares opprefsit, tandem Germanis facerdotibus coniugium eripuit : funtej uix anni 4oo.ex quo demum in Germaniaconiugatifacetdotes deü'uerunt. Extat epiflola quacdamfynodi^BtixienfisadHiltcbrandum,quanouendecimEpifcopieumofli* ciodcponunt:ciqginterali3impiafaaaobrjciunt,quôdconiugiafacerdotumdiftta» hat.Celebrata eft ea fynodus circa annum «oro.Sed de hac re poftea in Henrico 4.5i HildebrandofcuGregorioj.aliquidlcgesnoncontcmnendum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Polydoruslib.6Anglicæ hiftotiac narrat,coniugia facerdotibusin Anglia abro gariccepta circa annum ^70. Libro porro'y.delnuentoribus return teftatur,dcmuni circa annum Do. tioo.occidentalib. facerdotibus coniugium penitusademptu efle,

Fuerunt etSyticio Papac certamina cuTaraconenfi Epifeopo, alijs^ Hifpanis facerdoiib. de coniugio,cum Sóilli ius coniugq facetdotum tuetentur.Sed ilia longe antea acciderunt.Veru'm de multiplicifanftorum Patrum aefynodotum defenfio « neconiugq facetdotumfupradiâumeft*

Quin Si Lothatiumim pcratorem, qui circa annum Domini Sy; regnauit, te* ftatutSigebertus, coniugio facetdotum repugnareuoIuiffe.Gebuilerushuius tem# poris Papifticus fcriptor,teftatur fuiffe tempore Henrici iiii,24Epifcopos, una' cum fuo dero in Germania Si Gallia, coniugatos.

Contradicunt huic Epiftolæ Papiftœ, quafi parum cóueniant tempora D. Hui* detici, Nicolai primi autfecundi; cotta' tarnen omnibus tieritatis ac pietatiscupidis, ....... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... ~ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatisillud

-ocr page 85-

sVPERÏORVM CONTRA PAPAMJ

fan’s illud effc potcft.Ptfmu'm quod hæc epiftolain hodiernum ufç diemfiiuenKuc jii pcrueuiftiscodicibus.'Cgoipfeduosuidimcisocuh's.DeindequodilencasSyluii» usaut Pius 11. infuaGcrmaniaedcfcnptioncdifeftèafFicmatjD. HuIdeticumPao pæmatrimoniafacetdorum abolenti conftantcr rcftitifle, Deniquequia Nicola*: usprimus uixitufqucad 870. Dominiannum, quo tempore eriamuixit.NamSyl# uiusuidetur indicare, qnodpoo. Domini anno fit mortuus , Inquit cnim de D. Hulderico : quiuixit anno nongentefimo, ætan’s fuae oäuagefimo tettio, Ipfa fané epiftola plane' Apoftolicum fpiritum præ fefcrt,actcftatur, utfit prorfusdigniisi# ma,quæ diligentifsimèlegatur. Quate pq nihilmoueantutcauinationibusamp;ca* lumnqsPapiltarum. Nonnegligendumillud quoqueeft, qnodhicfanâifsimus Epifcopus non a' Papa, fed a' RegeEpifcopatum acccpit. Hæc enim in eius uita Ifguntuc. PoftquindecimueroannosdcfunâoHiltineEpifcopoâimachinatione nepotisfuiBurcardiduds, öialiotum propinquorumfuorumHenrico Regi præjt fc fenratuseft, eius^ fublimitati nota faâa eft difccfsio Epifcopi, fupplicacum eft.uc

præfatoDomino Hulderico Epifcopalispoteftascöcederetur. RexuercJintuenshe«: tilitatemftaturæ illius,amp;cóperiens doarinæfuæfcicntiam, petitioni eo rumaffen* fum præbens.regio more,in manos eum accepit,munere^ Pontificatus honorauit. His uerdita peradis.hilari animo à Regereuertenres ,82ad j'luguftum peroenientes fecundum Regis diäum,poteftatiua manu inueftitutam Epifcopatos fibi perfecerur»

Hine cetnimus tune Reges acCæfares,non Papas,diftribuiffe Epifcopatos, eo^ non ira magnam Romanotum Pontificum authoritatemin Germania fuiffe, lt;îuæ tandem eorumambitione in immenfumetcuit.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Befêritæ »

BEferitæ intet hæteticosnumerantut, quosaîunt origînem fuama' Befer quo * dam,quiante Soo- annos uixit,accepifle, Hisuiciodatur,qudddamnauerinc * nbsp;nbsp;nbsp;imagines,82 earum cukum.O graue fcelus.CtedofuilTe pios homines,qui cref*

centi fuperfticioni circa idola refiftete funt conati, fi non maiotes aliquos ettoies habHerunt.Nam n ulli cis alioqui obqciunrur, qudd ego feiam.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ärchiepifcopi Conftantinopolitanf ♦

ARchiepifcopiConftantinopoIitani,uttcftantothiftotici,aliqoand{u ufurpa« runtfibiprimatum,comprobantctettia82quattauniuetfalifynodo,uniuet» falesi^ Epifcopi nominati funt: nihilminus quam Romanis Pontifidbosfo*

lis id tituli ac dignitatis concedere uolentes.Quanquam nec ufurpatant quidem pla h'cptopalam unquam ante Gtegotium f quod annis ferme fexcentis poft Chriftum accidit)fibi EpifcopiRomani cam dignitatem,nifi qudd fextae Afticanæ fynodi tem poreacciditjUtalibidiximus. Videepifto,lasGtegorq,undedatéappatet,plané p ignotum fuilTe ptimitiuæ Ecçlefiæ, qudd Romanus Epifcopushabeat primatum C fupctomnesEcclefias,quod^ habeat iusutriufij gladq fupet totumrerrarumor*

bcm. Si enim notum receptum^ fuilTetiftud Papacius ac poteftas, quomodo aufus fuiffetConftantinopolitanusPattiatchaid fibi ufutparer Sed rapuerunt tandem fibi Romani Pontifices earn dignitatem,adiuuanteeos parrictdafeditiofoç tyran • no Phoca, licet fumma ui Gtæci co ntti repugnarent ♦ Vetu'm de p ttmatu Conftan ■ linopolitani Patriarchat fupra in Concilio Calcedonenfeplura dixi.

Audio quo^ hodierna dieextareuerfusinxde Lateranaalicubiinpariereferi* ptos,quinondiuinom,fedhumanumiuspto Papæprimatu iaâent. Stultifsimî autem fuiflent Romaniftæ, fi humanum ius ibi citât eut, ubi diuinum fehabete non dubitarent.

G X Claudius

ï

-ocr page 86-

^4 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Claudius Akifidiorenfis^ièu Cki?

mens Scotus,

CLaudius Altifidiotenfis ,fcu Claudius Clemens Scotus, floruit circa 809, annu, uit etuditus, pius ac prudens, co^ Carolo magno pergratus. fuit unus ex præ* cipuisParifienfisfcholæinftaoratoribus,diu^inea docuit. Is acritetunacuns Adalberto Gallo,tefte Balaco, reftitit Bonifacio (quialioqui Germanorum Apofto* lus uocatur)rcriptoetiaml(bro contra eum: Antichnftianifmumenim potiusq.uan) Chtiftianiftinim in Germania erigebat.

Acuicifsimcumfuofocioa' Bonifacio plurimacftpaffus, 8C ranquamhæreti* eus uterfÿ eriam à Papa excommunicatus. Oppugnauit autem potifsimdm cocliba# rumPapifticum,primatumPapat,reliquiarumamp;imaginumcultum, aliasejPapae impofturas : inter alia quo^, qudd Papa fibi ius deponendi Reges, folucndi«^^ iura--mento fidclitatis fubditos, ufurpabat. Nam eo tempore tranftulerat Papa regnuin ’ abantiqua Mcroueorum familia, ad Catolum. Faftus tarnen eft in extremofenio Epifeopus Altifidiotenfis. AdalbertusauteminFuldenfismonaftertjcarccrecom# putruit. Facit amp;N341C1 crus ptædiâotum duorummentionem. Opinoreundeio eftecum Claudio Taurinenfe, quiquddcrucem adorandam ciTe non putauit, bx« tefeos a' Papiftis damnatut:faciam cius infra mencionem.

Alachis Rcgulus Longobardorum ♦

MVlti rum boni, tum magni uiri, fpurcifsimam longo iam temporefpirituali# umuitam magnopere deteftati font. Lepida tarnen in primis hiftoria de Alachi Longobardorum Regulq^narramt, ad quemeum propeTicinumab Epifeopo Diaconus effet Miffus.cuperct^ is fe ad Regem intromitti, refpondit ^la# ch is, Patere ei acceffum ,fi modd femoralia haberet mmida. affirma ntiœ Diacono, femundahabere,quippequinupetlotainduetit : declatauit,fenondefubligarilo'C qui, fed de eo quod intus effet, Sicontinetetut. Idem,cum contra eum fpirituales bellum excitaffent, acinfuperfaccificulus quidam armisDucisfua; partis ab Alacbi ptouocatijindutusab eo,occifus,agnitus^ effet, uehementiusindignatusuouitjiui# cetit, fe integrum puteum dericorum tefticulisimpleturum. Ita longifsimo tempo« ceiamnullifano non fumméexofusfuit impurifsimusifte fpiritualium codibatus« Quippe cumilli, præfertim inItalia, teftediuoHulderico, iam olim fenontanrirm non a' mafculorum dt:cogna(arutn,fed etiam neca' pçcorum quidem commixtiotie fibftinuerint. Vixic autem Alachis fermé anteiooo.annos Recitaturalioquihiftotia ,Longobardoru,quodquid3mfacciftcusReginamcontaminauctit,cuiRexomni8 pudenda præddiimpetauerit.

PropbetiajGallorum leuitas, Sfe,

lt;■ ~r Vigo habetur 8ó celebraturProphetia quaedam,cuius initium eft,GalIot3k^ J? \/ uitas.amp;c.Eapraedicir,Caefarcquendamlatéaclongétegnaturû,eius^tempo

V receffaturamgloriamuanideti. Siceniminquit; ' ■ ■ C/tfarrtÿilt;ihitubi^f

Sub^uotuncMniceffidfitgloriiicleri.

IntelligitdePapifticoclero,feudefpititualibusPapiftids,quodexpetîeatiatc* ftatut. Nam ipfi nunc régnante latifsimé Ca tolo V. nonnihil in ordinem redigunf tur. VocatautemPapifticumderum, uanumclerum, baud dubic' nontanturi* propter uirae turpitudinem, fed ôiin primis propter uanitatem religionis,cuius mb niftrifuerunt. Quare hie non hominis qualifcumjteftimoniumhabehius, de Pa* pifticae religionis uanitate: Ted eiufmodi hominis, qui etiam longius ptofpicereca!» terismoctalibu5,atç3^eo'fiituraDeifpititupræuiderepotuit. Ahqui tribuuntbaoc ProphefiamD.'Brigittac. Multicerte teftantur inuenitieaminualdeuetqftisexem* plaiibus. Credo ante tnultafecula conferiptatn effc,

Sydouio^

-ocr page 87-

syPERioiiVM CONTRA papäm;

Sydonfus Apollinaris ♦

SYdoniusApollinaris Epifcopus Galliens, qtientur in quodam fcripto.ambitio ne auaricia Epifcoporum Chriftianitatem in ingenres calamitates adduci,

Bonifaciïis Germanorum Apoftolus ♦

HV nc Bonifacinm à mukis Germanoru Apoftolö diäum, non ed meo catalo* goinfero, quddipl'cin ulla rePapifticiserroribusreftiterit, niflquddinqua«* damepiftolaindicatPapæ,quofdâabufus Romaniftarû,quib. Germani, qui Romæ fuerant, fcandalizarentiic,amp;tcmerarias quafdam eins difpenfationes; fed uc habeâoccafionédicendideftarnreligionis,quituncin EccIefijsGermanicisfucrir.

Fiierac fane iam plim circa Apoftolorum tempora religio Chriftiana in Ger« B mania fparfa.crerieratqj criam pofteamagis. namamp; Patres quidam Germanicarum Ecclefiaruin memincruntjprefertimlrcnæusamp;Auentinustcilaturjdifcipulos ApO;« ftolorum in Germania docuilTc. Sed Papis nihil fan's Chriftianum erat, quod non fimul etiam Romantim effet. Q.uaremifithuncfuumpfeudoapoftoltimGregori= US fecundus.q ui circa a nnnrn Domini 71;. fedit in Germania,cum plenifsimis feu tue \ gidifsimisbullis/itGermanosmagisad Papamquam Chriftumconuerteret.

Balæiis feribit in fuo Caralogo, huic Bonifacio omnia in Romanæ Ecclefiæ foe mamcömucantri’cfcoppofuiffedoflos quofdamuiros,fcilicet Clemente, Scotum, amp;AdalbertüGallum.qtiilibrum contra eum edidit. Sed Bonifaciumillosfua SiPa pæqtio^excômunicationcdamnaffe, amp;incarceremAdalbertumin Fuldenfimo:^ nafterio conieciffe.ubi amp;computruit illc bonus ac pitis uirEpiftola qutedam Zacha riæ Papæ nominat illos Epifcopos, nec obrjeit eis hærefim, fed tantû fchifma, baud C dubiépropterea quod in nullisfideiarticulis errareni,fed tarnen interea non omnia approbarent.quæPapiftaBonifacius agebat. Vtinamille liberAdalbeftiextarer.

Sanè3pparetexepiftolisbuiusBonifaci)adPapas,ö^ illorumrefponfionibus, eumnon minus de Papæ, qua'm deChtifti regno promouendofolicitumfuiffe. Nam in fuo iuramento, quo fe Romaniftis obligat, daté hoc inter alia ponit : Sed fidem ac puritatem meam, ut dixi, atqueconcurfum tibi Si utilitatibus tuæEcclefiæ exhibebo. Sic ergo Malefacius docuit,ut præcipuê utilitatem Papæ Sd Romanæ Eca clefiæ quæreret. Extat inter alias etiam nnaepiftola Gregorij fecundiadiftumBo;: nifacium,in qua hæcuerbaleguntur,8dcitantur etiam ij.q,2.Proobeuntibusquippe confuluiffedignofccrc,filiceatoblationeSofferte, SanflafictenetEcclefia,ut quiftj pro fuismortuisuereChriftianisofferatoblationes, atij presbyter eorum memos riam facial, Vnde profeftomulta obferuatu dignifsima intelligi poffunt. Ptimum, oblationespromortuisnonperindefniffe inufuolim, ac iamfunt. Ignorât enim ® oblationes promortuistantusPapæApoftolus, quas iam nc ruftici quidemigno^ rant, utpote quorum facilitates non parum per Miffaspro mortuisexhauriantur. Deinde daté etiam hinc animaduerti poteft, cuiufmodi tunc fuerit ratio offerendi pro mortuis : nem pe tab’s, ut quifij ofFerret in templo quameun^ rem utilem ad ui^ âumSdamiâum uellet, authaberet, id^fe offerte pro fuis mortuis dicer et: Saceta dosautemin publica precatione corum mentionem faceret, non uti ipfum facraa mentum longé in alium ufuminftitutum pro eis offerretur, quod etiam ex aliorum antiquorumferiptis animaduerti poteft.

Quaefiuit quoeç hie idem doâifsimus Apoftolus à Papa, quandofitlatiducoa mendendufPapa refpondit, tunc comedendum,cum uel fumo ficcatu, u el alioqui codumfiietit. Ridiculii hocualdeeft: fedtaméapparethinc,Sdexalijsqueftiuncua lis Papæabeopropofitis, qua'm præclatispafcuisoucsChrifti hic lupus in German niapaaerit:nempeinanifsimiscætimonijs,ôduanifsimistraditionculis,6din primis G 3 ftudio

-ocr page 88-

66 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

ftudio obediendi Rom. Pontificib.ficut ipfemetMalefacius defefelchbitad Zacha» tiam Papam inquiensiQuantofcuncj audientcs uel difcipulos in ifta Icgatione mihi Deus donaucrit,ad obedicnriam Apoftolicæ fcdis i R RIT A R E amp;nbsp;inclinate nó ceflb.

HicigiturChriftianeledoipcrfpicis, quali Chriftiainfmo BonifaciusifteGer« manos imbuerit, ncmpcqudd eos cxChrifticultonbus Papæcultores cffecit. Aiunt camcn,eumaliquosexEthnicifmoconuernffe. Fierifanèpoteft. Subindeenimali^' quiconuettcbantur tum ante eiusnaciuitatcm,tLimetiam poft rius mortem.

Auentinuslibro Bauaricorumannalium quartofcribit, ualdemultosfaccrdo* tesfefehuicBonifaciOjtitus RomanosGermanicisEcdeftjsobttudcnrijOppofuiflf, «um^etiaminpublicisconcionibus accufafle,quódfitmendadorumauthor,Cbri‘ ftianæ^religionisacpacis pertutbator 8dcorruptot:fed partim carcetibus, partim PontificisacRegis authoritate repreflosS^oppreiToscffe. Omninouerilïmilecft, cos non fine caula ei tepugnaffe. Confiât enim, Clementem, Albertuni, Samfo» iiem, Sidonium Archiepifcopum, D. Virgilium,amp;alios quofdam.Bonifacij aduet# 5 fatiosfuiflre,uiroscruditioneacpietatecumprimiscelebresacpracftantes.

ScripfitZacharias Papa ad hunc Bonifacium : amp;nbsp;poftea Bonifiicius in quadam fuaSynodoconfirmatidecreto curauit.ncullo modo facerdotibus arma geftare,aut pugnandi caufa ad bellum proficifciliceat. Sed adfcribam ipfum decretum.

Seruis Dei peromniaomnibus armatutam portare, uel pugnare.autin exerci» tum in hoftem pergere,omnino prohibcmus. Niliillis tantummodo.quia pro^ pterdiuinûminifteriumjMiftarumfcilicetfoIenniaadimplenda.amp;fanâorumpa* trocinia portanda,ad hoceleâi funt : id eft, ut unum uel duos Epifcopos cum Capcl lanispresbyteris,princepsfecumhabeat.Etunufquirqucpræfeâusunumprcsbytc« rum,qui hominibus peccata confitentibusiudicate,^ indicate pœnitentiam pofsir. Nee non amp;nbsp;illas uenationes, QC fyluaticas uagationes cum canibus, omnibus fetuis Deiintcrdiximuszfimiliteraccipitresamp;falconesnonhabeant.

Vtinamhocidemetiamnofttistemporibus feruaretur. Pleraque enim bcIU * lam joo. annis,a'facrificulis excitata amp;gefta funt. Quietiotes profeâores non pa» tum m Chriftianitate habcremus.fitmiori^ pace Deo iuuante perfructemur.

Sunttamenin huiusEpiftolis nondum editis quædam memorabilia contra Papam. Namquomodo peregrinationes,improbaueritac diffuafcritjntirulo Ca^ nonum deperegrinationibusoftenfum eft. Quodetiamad primatumattinet,licet ipfe eum fedulo' promouetit,tarnen oftendit ualdeea dereab Epifcopis 86 Regibus Francorüdifpuratumfuiffe. Hæcenim eins funt uetba in epiftolaad ZachatiamPa« pam:Deeoautem,quo'dtam praeterito temporede Ärchicpifcopis,86depallrjs .à Komana Ecclefia petendis,iuxta promiffa Francotöjanftitati ueftræ notum fecijiv dulgentiâApoftolicçfedisflagito,Q.uiaquod ptomifcrunt,tardantesnonimpleue» runt, 86 adhucdilFcrtut, 86 uentitatut, quid inde petficere uoluerint, ignoratur, Sedmeauoluntateimpleta effet ptomiflïo« Item in epiftolaad Gudcbertum_ dubitanterquafiprimatûPapæponit.Inquitenim,Sicenim,NI FALLOR,omneS*^ EpifcopidebentMetropolitano,86ipfe porto' Metropolitanus Romano Pontifïci, fi quid decotrigendis populis apud cos impofsibilc eft,notum facere 86c. Adijcir, iiififallor, tanquäquiadhucdehocipfo dogmateâutlegedubitct. Monuititem Papas dcipforum auaritia 86 fimonia,86 Canonum labefaâatione, ut ex hac Zacha tiæ Papae ad ipfum epiflola cetni poteft.

Sufeipientes fandifsimæ fraretnitatis tuæ literas per præfentem gcrulö,86 rele» gentes,quçineiscôtineb3ntur,inext3finqu3ndâinciaimus,etadmirationémagnâ, co' quöd nimis repertæ fint diffonare, ab eisfyllabis,quæ a' tua direâæ funt ftacernita te,per elapfumAuguftömenfc.ubi nobis indicafti,quod 86 cóciliumadiuuanteDeo amp;nbsp;Carolo Magno praebenteconfenfum 86 conteftantefaâû eft.Et qualitet falfos fa^ cerdotes, qui diuinû non étant digni attreâare miniftetium a'facro munetefufpetv difti,ô6 quia très Atchiepifcopospetfîngulas Metropoles otdinaffeSjidcft, Grimos nemisJ

-ocr page 89-

SyPERIORVW CONTRA PAPAW

H nem!nctuitatequ$diciturRodanca:fecundiimucrdAbeIinciuitatf,quædiC(turRe mi : Tcttium dcnitj Hartbcrtum ia ciuitate, quæ dïcitur Semis, qui amp;nbsp;apud nos fuir, ôdtua nobis pariterôd Caroli magniatijPippmidetulitfcripta,per quæfuggcfsiftis, ut circa pallia ijfdcm tribus prçnominatis Metropolitanis dirigere deberemus, quód 6«ilargitifumusproadiuuationeamp;reformationcEccIefiarum ch RISTI. Nunc autem dcnuo tuas fufcipientes fyllabas,ualde fumus, ut diximus,nwati,nó quöd an# tea nobis unàcum memoratisPrincipibus Galliamm ,pro tribuspallîjs fuggelsi» ftis,amp; poftea pro folo Grimone. Sed uolumus, ut nobis tua indicée featernitas, eue nobis itadirexifti antea pro tribus, amp;nbsp;poftmodum pro uno , ut amp;nbsp;nos certi red ditiex hoc, nulla fit nobis ambiguitaslt; Reperimus etiam in memotatis tuis literis, quod nimis noftros animos conturbauit, quôd talia a'te nobis referantur, quafi NOS CORRVPTORES fimusCanonû,â^Patrürefcindetetraditiones,quga tamus ; Ac pro boe quod abfit a' cunâis dcricis , in fimoniacam haerefin incida» mus, accipientes compcllantes, quibus palliatribuimus, ut nobis præmia largi antur,expetctcs abillis pecunias.Sed charifsime fratet,hottamut fanâitatê tuam ,uc nobisdeinceps tale aliquid minime tua ftaternitas fcribat.Quia faftidiolbm à nobis amp;iniLiriofumfufcipitur,dumillud nobis ingetitur,4d nos omni modo deteftamur^ AbfitenimanobiS'Kanoftrisclericisutdonö,quodfpiritusS.gcatiafufccpimus,ue«’ nundemusjdum amp;illa tria pallia,quçte fuggercte,ut prfdiximus, fumus largiti.Nul lumabeisquifpiamcommodumexpetijt. InfuperôiChartas,quæ fccundummo^î remanoftrofcrinio,profuacôfirmationeatlt;jdominiottibuuntur,denoftro con# cefsimus,nihilabeisauferentes:fiquidem,quoda'tua fraternitatecriminis nobis fy# moniadobijcitur,nomen anathematizantes, pariter^omncs.quicunçaufifuerinc donum S.fpiritusprcciouenundaré.IpfiusBonifacqepiftoIa,qua eiPapçindicauit, nonhabetur. NonimmeritdautemqueriturPapa, feilla epiftola denegleflisalijs C duobus pallijs.ita pcrturbatum,quafiin extafin quandâincidetinAgebatur enim ne augeudo tuncillius regno,amp; peruicetat id Bonifacius in quadam fynodojficutipfe # met in epiftola ad Gutbertum affïrmat,utidecerneretur, quôd oelint Romano Pon tificifubieâieffe,ab eo pallia petere, id decretû fynodimaximoeugaudio Papa ZachatiaSjUtidé Bonifacius tbidêteftatur, fufeeperat. Quaremalébabebateu nunc denuôindifcrimen fuum.iam partum fopra Gallos ac Germanos regnumuocarû Improbauit Bonifacius tyrannicam, aut etiam fuperftitiofam Paparumle# gcm,quod coniugia inter corn patres ( ut uocantur) prohiber. Sic enim quendaitt Anglicum Epifeopum, nomine Nothelimum confuluit : Homo enim quidam (in quit ) ficut multi folcnt, alteriusfilium defacro baptifmatis fonte eleuans, ado # ptauitfibiinfîlium, cuius matrem poftea uiduatammarito duxit uxorem. Quôd Romani peccatum effe aflerunt, amp;nbsp;capitalepeccatum; ita , ut in tahbus diuortia facetcpræcipiant: amp;nbsp;affirment, regnantibus Chriftianislmperatotibus,illiusma» £) ttimonij fcelus capitali fentenria mulâandum, uel peregrinatione perpétua delen # dum: Vtfihoc in Catholicorum Patrum decretis uelCanonibus,ueletiaminfaâ’ cro eloquio, pro ram magno peccato computatum effe inueneriris indicate mihi curetis, ut ego intelligendo cognofeam, cuius authoritas fit in illo,iudicio : quia nullatenusintelligerepoffumus, quare in unofpititualis propinquitas inconiun^ âionecarnaliscopulæjtam grande peccatum fit, quando omnes in facro baptifma# te CHRISTI Ecclefiæ^filr) amp;filiæ,fratresamp;fororeseffecôprobemur.Similiter,8dc.

Eodemhoc atgumentoÔiLutherus hoc tempore hancfuperftitionem euer a tit .Eftautemamp;hocmemorabile,quôdnon^uoluiteffecontentus Papae decreto, fcdamp;aliosEpifcopos,Sacrasliteras, ueteremœ Ecclefiæmoremfibi confulendum putauit. Reprehendit quo^ in alia epiftola ad Papam uarios abufus ethnicos quos 4uncRomæhabebanr,ltemdifpenfationesprauaspecuniæ gracia faâas,

LeoRiluennas» i I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-—

C 4 Inepifto#

-ocr page 90-

TESTES VERITATIS TEMPORVH

INepiftoIaHadriani;4.adCaroIumMagnum,8êaliquotfequcntibus,leg’^''’ quod Leo ArchiepifcopusRauennasnoluerirobcdire Papx Romano, fed (ibi infuperpnncipatumfupermultasEcdefi'as ucndkauerit. Item,quodidemSet’ gi'us eiusantcceflbr fecerir.Sedit porró Leo Raucnnæ circa 780.annum Domini. Li* ligaruntdiudeea rccoramMagno Carolo.Quid tandem fitconclufumnóhabeo procertddicerc.'Venümiletamen eft,Carolumpronunci3(refecundumPapam,cui; ualdeetataddiâus ob fœlicemconfœderationem contra Longobardos. Confimi^ literetiampoftealoanncsRauennas Archiepifcopus circa 800. Domini annumfft Pa pac teludatusïfed tarnen tandem eft oppreflus . Ita daté apparet.Rauennatem Ecclefiam non tantum uftj ad ySo.Do.annum reludatam efTePapæCquo eftuiCab licorumRegumamp;tyrannideeiusoppreffa,utfupradiximus)fed etiam pofteafubin de fermé ufij ad igt;oo. Do. annum. Quin amp;nbsp;alias multas confuetudines non paulo Romanis meliores puriores habuitjUt poftea in cpiftola clcri Ratiennatis aliqua lt;• tenus dicetur.

HadrianuSjqui circa 780. Do. annum fedit, fcripfit multas epiftolas ad Caro^^ ium Magnum, inter alias uercïin una,quæ eft numero Syuehementerurget, nullos cfl’einEpifcoposconfecrandos,nifi quifitCanonicæàplcbcamp;clero cledi,id^pro* bat Canonibus Olitanis(Reperitur hæc uox aliq uoties in eius diplomatibus.ut non pLitcm earn pro Toletana poni) At hodie aut foli facrificieligunt, aut PapxEpifto«“ patus douant,aut uendunt,cui eis liber,contra omne ius ac priuilegium Ecclefiaruw«

Carolus Magnus ♦

CAroIus Magnus, RexCalIiæamp;Gèrmaiîiæ.pnmus^Germanus Imperator, regnauitcira 8oo.Dominiannum,curauitquin^fynodoscelebrari,in quibus multa funt décréta contra errores Sdabufus nunc quidem graflimtes amp;regnan tesjunc uerö fenfim glifctntes fuborientes. Decreuit amp;nbsp;ipfe per fefe tanquam RfX órimperator,multa in eandem fententiam fuo atbittio. Ex ijs omnibus decretis Ca roli,ói poftea filij Ludouici,cógcfsit Anfegifus Abbas, quiijfdem temporibus uixit, quatuor libellos fuo quoda ordine,qui anno iy;o Parifijs imprefsi funr,amp;annoDo. »WTBafile^recnfi.Ineo ergooperefunt.prætcr multa alia ptæclar3,ôdhæcdectft3.

Quod in templis tantum Canonici li b ci, id eft, Sacræ litcræ legi debeant ; lib» i.capitei?.

Qudd Épifcopi Qc patochi dcbeant d ocete populû fanam doâtinam ex SactiS literiSjSi nô pari ut quifâ quicquam noui ex fuo fenfu, quod ex Sacris liter is nófit de fumprumtcôfingat aut doceat.Et ibidem hancfanâifsimamexhottationemfubiun ginideo diléâifsimi(inquir)toto corde præparemus nos in fcieniia ueritatis,ut pofsi mus contradicentib.ueritati refiftete,S^ diuiua donantegraria uerbum Deicurr3t,8i crefcat:amp; multiplicetur in pro.fedum Ecclefiæ Deifanflæ,8i falutem animarumnogt; 0, ftrarumjamp;laüdémamp;gloriânominisDomininoftri lefuChrifti, Pax prædicanti* bus,gratia obedîentibus,gloria Domino noftro lefu Chrifto, Amen.lib. i. cap. 7^« Quôd redditus Ecdefiâftici inter pauperes ô^facerdotes diu id t debent.lib.i.cap.So-Neclericipræfumant.iquoquam3ccipereeiufmodidonationem,quçin mailt; gnumdamnumliberorum,autaliorumhæredumcadcrepofsit.lib.i. cap.83.Vidit ' nimitum ille fapientifsimus Rex facrificos foleremoribundis cerebrum excantare,et perfuadere, ut negleäis liberis fibi magnam fortis partem, aut etiam totam legent. Eodem primo libro.cap.ioi.fubtitulOjDepabuloucrbidiuini nunciando,cft fan* flifsimalex hisuerbiscxpofita:Epifcopiuerô,utfiueperfe,fiueperuicarios,pabuluni uerbi diuini fedulo' populo annuncient‘Quia,ut ait Gregprius, iram côtra fe occuitt iudicis excitât facerdos,fl fine pfædicationis fonitu incedit.Et ut ipficlerum fibicorn* miffum in fobrietateôdcaftitatenutriantîfuperftitiones,quas quibufdamin lacis in cxequijs mortuorum nonnuUi factunt, etadicent,

Exboî

-ocr page 91-

’ SVPERI;ORVM CONTJ^Ä PAPAM/

Ä nbsp;nbsp;nbsp;Ex hoc Dccrrco ap patet, Catolo, cius^ concilio nomfle probatum, quôd fa«

cerdotes negleda prædtcattone uecbi Dei »caepeiint^xrqu^s d^Mifsis pro morcuis canendis occupât!.

Libro fecundocap.38.cit.Decocponsamp;:fanguinisDonuni'laicorum comma 41 nione, eft dccretum, ut laici ut minimum ter in anno communiceni , Vadianus in Aeolid£Tcoade,multarumGecmanicarumfynodorum,quzpoiiGatolumiue« tuntjteftimonia citat.ex quibus paret^communionemfub utratçfpcciefuiffe in ufu • SuntôChæcdectetain prædiâo Anfcgifi,feuCarolimagniopulculo.

Quod facerdotes no debeant ordinarî,niiïprius rede examina^i fuerint. Qudd excommunicatio réméré finegraui caufafieri non debeat,citatur^ 2 .q.jio,

Q.uôd omnis fymoniacus ingreffus fit cauendus: quod^Epilcopifecundun» Canonesa POPVLO S^cletoruo^fineuIIoterpeâu perfonarum, habita tantum meriti,uitæamp;doni fapientiæratione,eligidebeant, uiexemploôCdoârinapopa* • luminftruerepofsint.Hocdecretumamp;Gratiannsdift.tfj.récitât.

Vetbaeiusfunthæc :SactotumCanonumnonignati, ut De»nomine fandlt;’ Ecdefiafuoliberiuspotiaturhonore,afcenfum ordini Ecclefiafticp prxbemus: uC fcilicet Epifcopi pet ekâionem cleti populi fecundum ftatuta Ganonum de pro* pria diocefi(remota perfonarum ac munerum acceptione ) ob uiiæ meritum, fa « pientiæ donum eligantur, ut exemple SiLueiboûbifubieâis ufqutquaqueprodeft'e naleant.

Q.uôd nemo debcatprofiterimonachatum, niGperitaa'Regeuenia,proptec multasfraudes,âéc.

Quôdpueriacpueilænon debeant ante matucamaEtateminttudiin mona* fteria. Maturam autem ætatem facit annorum j.5..

c nbsp;nbsp;nbsp;Quôd facerdotes paterno afteâu plebem auditores regeredebeant.Ad can«

tumö^pfalmodiamacliturgiamRomanamfolummonachosobligauiCyaliosfa« cetdotes minime.Q.uod eft memorabile.

Valde item pauca fefta Carolus celebrari aoiuit ,nempediem Oominicuma Parcha,cumpraecedentehebdomada,PentecDften,Petri3£Paoli,natiuitatem Bap« tiftæ,Affum ptionem Marix,Remigrj,Mattini,Andteat,Natale Domini, öi fequen ■ tes dies quatuor,Epiph3niam,Putificationcm:3£ eorum mattyrum fefta^n fuis tan« tum locis celebrari uoluit,ubi corpora eotum iacerent.

Luxum facrificorum 6^ omnem plane eotum licentiam, utAnfegifas teferr,’ uehementercoercuit.

Statuititem de uoluntate acconfenfu totius fuicegnigt;ne facerdotibus in bet« Ium pugnandi caufa ire liceat,red tantum docendi dC procurandæ religionis gratiar^ tuncægertimè facrifici culctunt,quefti^funt,ficfuaslibert3tesaciuraimminui.ut e« O ipfo Decteto,cuius uerba adfcribam,apparet.Q.uod denitjinftiganteantiquo hoftr« audiuimus quofdamnosfufpeäos habere, propterea quôd concefsimus Epifco* pisfacerdotibusacreliquis Deiferuis, utamp;cutinprioribusnoftris contineturca« pftularibus,ne ad pugnamproperarent,necarma ferrent, nec homines tarn GhrU ftianos quam paganos necarent,nec agitotes fanguinumfïetent,uel quiequam con tra Canones facerennQuôd honores facetdotum tes Ecclefiarum auferre,uel mi* notate eis uoluiffemus,quödnullatenusfacereuelle,uelfaccteuolentibusconfenti« te,omnesfcirecupimus : fed quantoquis eorum atnpliusfuamnormam fetuaue# tit.ôiDeoferuierit,tantôeum plushonorare,S^chatiofemhabereuolumus.

Statuerat idem anniscompluribus ante'Carolomannus, patruus Caroli,’ in quadam fynodo.præfente ôi approbante Bonifacio Getmanorum Apoftolo,G • cutinßonifacioidcommemoraui, acdecretumrecitaui.

De Epifcopisitaliæ tanquâ, quic%tetistneliotesecanc, pro ptiam legem tuUt, lt;uiushatcfuntuetba.

PeEpifcophi

-ocr page 92-

TESTES VER I TA TIS TEMPOR VM

DeEpifcopisucróioLongobardiaconftituris,quiab bis quos ordinabantfa'^A cramcntajó^muncra contra diuiiiam, amp;nbsp;canonicam au toritatéacciperc iicl exige* re folui étant, modisomntbusinhibitum eft,ne ulterius fi3t,quia iuxta facros Cano* nes uteri^gradu propriataliafacientiumdeijcidebent, Sedadfctibaniquædamde lt;o,quomodofefecrgafacerdotes gefrerit,exAucnnno:Præcepit etiani.utmonacbi, facerdoteslitetisoperamfedulddarent, emendate' amp;nbsp;rede'feriberent, in omnibus contubernijs monachorum amp;nbsp;Epifcoporum ædibus pueros docerent. Mendicis pa lantibus uetuit quiequam tribui, fuos quamœ regionem inopesalere; fanos öiuali* doslaborcuiâumquæritare.acdcfideriofufficeremanusiufsit. IdcircoopesEcck* fiafticas in locupletioribus templis in tres diuifit partes,duas cgenis,tertiam facetdoiî tibusattribuit. In ædibus auguftioribus donaria aequalanceinteregenos6ifacerdogt; tes bipartituseft.

Author82aliarum legumfuit, inquibuscauit, Netemcre' 82pafsimfacrificijS interdiceretur.'neuccadauerainfanishumarentur.’neu facerdotes auaririae, Vene»’ ri^deditieffent: ut Pontifices officio publicéin templo docendiplebem fungeren» tur: ut facerdotes auatitiam ,gulam,cauponas, négocia prophana, familiaritatetn tnulierum euitarenr,autfaccrdotiocedercnr,auttribu mouerentur.-utfures, homi* cidæ82huiufmodicriminacommittentes,fiadafylum,tengt;plumucfugaelapfifo* tent,repeterentur,atqueuieriperentur.Q.uôdfiquisMonachorum,Ponrifexué,prac ïedusue, illosreddererecufaret, fatisdaretdamniinfefli, compenfandi^præftare promittcret:fiillorutn quifpiam aufugiffet, id non fua opera effefaäum, iuraret. Ïusafsiduêfumma diligentia dixir,nonnunquam manê duminduercturitantiteni |)orisiaduraapud eumerat. NullipluresDucatus,prafeduraslt;5,autfacetdotiacon tefsit:diditans,fibi82aliosdemerendos,beneficijs^oppignerandosefre. InEpi* fcoporumfenatumhaudtemerc cjuempiamadlegit; eruditionem ateg bonitatem ïncooptandisilIispotifsimumfpedaLiit. Neminem, nifi antea fibiprobatumS^J; iognitum, creauit. nam eum otdinem ad priftinum modum ,82fplendorcm a' D-Paulopræfcriptum,reduxit. Cutiofècauit,nequtsauarus,autambitiofus,luxuue ,perditus,unquam Pontificalem apicem adipifcetetur. Hyldegardæ Reginæ petenti |jrofacrificulofuo,acidemproceribusaulærogantibus,refpondit:ldoneo,amp;fipaü peri.iamdeftinauiJmperatoremmentiriaütfalIinondecer.utobtrudatfuperiSjCU*' ÎUS uit3m,mores,ingenium ignorer : 82,tantonc oneri pat fif,compertum non habe^ at.EpifcopumMoguntfnum,quodlitunmaureum,deftindumgemmis,inftarC^’’ fareifceptri ufurpaffet.feuerifsima coercuitoratione; eidem auatitiam 82fuperbiau’ pro concioneptopalam exptobrauit fndignabundus82clamitans;En,ait,paftorlt;S noßros jCtucem Chrifli profeffos, quifpreta cura, 82 pafcendarum ouium follicitu* dine,oßentatione,opibus,Iuxu,Imperatoremquemuisopulentifsimumlaceffani* Quendam pridieferiarum D. Martinidefignatum Epifcopum,quód is audus tanta dignitate,amicis cœnam exhibens,82 (uti fit) mero fefe nimiumoncrans,fomno de» “ indcoppreflus,nodu diuinis rebus non intetfuiffer,rurfus facetdotiomouit:ini(gt; lerabilemnegligeniifsimum^ fore ratus, qui primodiefibinontemperaret, ut fui compos Deum ad iracundiam non prouocaret. Item alium lætioremob Pontifia catomdonatum,atquegeßientem,82abhumoinequumabfquefcamno, fiuefup* , pedaneo,unoimpetufubfilientcm,reuocauit: Vales,inquit, utuideouiribus, lt;ques baud malus es ;tua opera in bellis, ubi tua uirtusenitefcat, indigeo: proinde ignobili821 mbecillooues82gregem pecudumrelinque. HadenusAuentinus.

AlicubiinDecreto citatur CaroliMagni ßatiitum,in quo file queritur.imponj fuo Regno a'Papa uixferendumiugum, Sed credo alicuius recentiotis Caroließe»

Ex hifee apparet primum, Papam tunc non habuifle ullum regimen in exteraS Ecclcfias;quippecumReges,Synodos conuocatint,82decretadericisptopofuerint* Deinde apparet, tunc omnem animam, id eß, non minus cleticos quam laicos, pc^ liticismagb

-ocr page 93-

S.VPERIOR.VWI CONTRA PAPAM.

4 iuicis ttiagiftratibus fubicflamfuifle. Poftrcmdcernitorqudd«animo quidem eElt;» tonbus,amp;;abiifibus,quinuncfanccrgnant,tunciierdoricbantur, picntifsimiilliCac-faces amp;nbsp;patres refifteceuolu«unt,fcdfruftra;uincentctandemimpictateAiMichrifti,gt; ficut Daniel prædixit»

Editas eft libellus in decimofexto(ita cnimuocant) folio, Panftjsf at opinorji nomineCarolimagni, contrafynodumquandam Graecam, quam Græci paula. ante' Niccæ pro ftatiiarum adorationecelebrauerant ,00 feptimam uocaoerant. R.c*’ futatergo prædiâuslibellus illamfynodum.ôôpræfettimftatuarum adorationem,' prolixe amp;nbsp;accuraté reqeiendo ueftitum,fufFitum,lomina,amp; alia ornamenta ftatua =» rum,itemamp;geniculationemanteeas . Facithorumquatuorlibrorumamp;Eccius mentionem in fuo Enchiridio. Is uero qui edi earn libellum curauit, multis firmis^ argumentiseuidentetprobar, nonefTefuppolïtitium autadulterinum. Dicitintelt; 5 alia,etiamRomæinLateranenfibibliotheca idem exemplar uetuftis Longobardi cis iiteris defcriptum extare: id quod Auguftinus Steuchus, eius bibliorhecæ præfe* âus,publico etiamfcriptoteftatur.Scciptusporrdillc libellus ca rationed occafione eft,quodjficLitConftantinopolitanusImperator Concilium pro ftatuarum adora» tionecclebrari curauerat, fualt;ÿ ctiam authoritate cam idololarriam defend ere ae ptopagareconatus crat: ficcontra Carolus rum fynodo Francofordiæcongrcgata » tum fuo proprio fcripto ab ca comprobaro eandcmreiecitacdamnauit. Quoduerd in Francofordianafynodo.prrefcntc 86 præfidcnteCarolo Magno, non tanrum Fc« licis error de filio Dei,fcd QC ilia feptima Græcafynodus propter errotem adjpratio nis ftatuarum damnata fit,poftca dicetur ►

Apparetporrd ex eodem fcripto,CatolumMagnum.Sialios pios.ninclongf letiiusdeadorationefanâorumfcnfiffe,quâmnuncPapiftæ.Q.uippcquifæpius re« petit,fûIumDeumadorandumeffe; fed ramen fandis uiris fuum quendamhonos» C remacuenetationemredecxhiberipoflc.Cætetu'm ftatuasadorandaspcnitusnon «fte.mitum non cft Ca rol um fenfiffc.Nam amp;: Gregorius Magnus non ira multo an^ tcidemfenfcrat,acdocucrat, utapparetex cpiftola adSyrenum Mafsiüæ Epifeo* pum.CitatporroÄi: Carolus in praedido libcllo Gregorium.ac probat de dus fen« tcntia,ftatuas adorandas non effe.

Audio Ludouici Caroli Magnifilij librum in Gallijs extare, contra eandemf Graecam fynodum, in q uo longé acrius, qua'm in pricre patrisjmaginuin adora tiodamnetur,

Edidum Caroli Magni.

ADtjciamusfanèhicinitium amp;nbsp;finemedidiCaroli Magni; utindcapparet«,' quödtunc temporis etiam Eccicfiafticarum ccrum curam Car fa res ac Reges habuetint, ncceam partem totamfibi foli RomanumPontificcmuindicar« Q Qntpafsi, f Régnante Domino noftro lE-SV CHRI'STO inpctpetuum, EgoCa» tolusgtatia Dei,eius4 mifeticordia donante, Rex amp;nbsp;Redot regni Francorum,amp; de* uotusEcclefiacdefenfor, humilisçadiutor,omnibus Ecclelïafticæpietatisordini'« bus,feu fccularisîpotentiae dignitatibus ,inChtifto Domino Dco æterno perpétua» pacis 8ôbeatitudinisfalutem.

Confiderans pacifico mentis intuitu, und cum facerdotibus amp;nbsp;conrilfatljs nofttis,abundantem in nos noftrum» populum Chrifti regis dem cntiam.et qua'm neceffatium eft nonfolum toto corde amp;oreeius pictati agcre gratias inceflanter, fed etiam continua bonorum operumexercitationeeiusinfiftereîaodibus:quatenua qui regno tantos contulit honores, fua protedione nos noftrum^ regnurn in æter « num confetuaredignetur.Q.uaproptet plaçait nobis ueftram rogatcfolertiâ,opafto tes Ecclcfiarö Chtifti,8ôdudorcsgrcgiscius,ôiclarifsima mundiluminaria,utuigilî çura et fcdula admonitione populum Dei per pafeua uitj »tetng ducere ftudearis,e»

etrantefi

-ocr page 94-

71 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Ä ƒ errantes Olies bonorum cxemplorumfcu adhortationum humeris intra Ecclefia* * fticrfirmitatis murosreportarefatagamini.ne lupus infidians aliquem canonfcas fandiones transgredicntem,uel paternas traditioncs uniuerfalium conciliorum ex* cedentem,quod abfit, inuentens dcuorct. Ideo magno deuotionis ftudio admo* nendi ÔC adhortandifunt, tmdcompellendi, ut firma fide ôTrarionabili perfcuc* tantia intra paternas fanâiones fccontincan t. In quo opcreôiftudio fdar ccrtifsi* méfanditasucftra,noftramuobis cooperati diligcntiam, Qiuapropterôinoftros ad uos direximus miffos, qui ex noftri nominisauthoriratcuna nobifcum corrige/ (ent, quæ corrigenda eflenr.fedamp;aliquacapitula excanonicisinftKutionibus,qui3 magis nobis ncceffaria uidebantur, fubiunximus: ne aliquis quæfohuius pictatis admonitionem effe præfumptioncm iudicer, quanoserrata corrigerc, fuperflu/ abfcindere, fedacoartareftudeamus,fed magis beneuolo charitatis animo piat, NamlegimusinRegumlibris, quomodo fandus lofias regnumfibi a' Deo datum circumeundo,corrigendo,admoncndo,ad cultum uerum Dei ftuduit teuo^ quot;nbsp;care:nonutmeeiusfanditatiæquiperabilemfaciam,fcdquôdnobisfuntqueq;fan« dorumfemper exempla fequendaamp;quoufqgpoterimus,ad ftudiumbonæuitæin laude Si in gloriam Domini noftrilefu Chtifti congregate ncceffeeft.Q.uaptopter, utptædiximus,aliquacapitulanotareiufsimus,utfimulhæc eademuosadmonere ftudeatis,et quæcuni^ uobis alia neceffaria effc fciatismec aliquid quod ueftrac fanft* tatiamp;populo Deiutile uideatur omittite, utpio ftudio admoneatis, quatenusö^ ueftra folertiaô4fubiedotumobedientiaæternafœlicitateabomnipotentcDeote* muneretur .Öde. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et paulo poft inter régulas, Si hæc recenfetur.

Primdomnium,utfidescatholica ab omnibus Epifcopisôi presbyterislegi* tur diligenter,ôiomni populo prædicetur. Quia hoc primum præceptumeft Do* mini Deiomnipotentis in lege: Audilfrael, Quia Dominus Deus tuus eft: Si utille diligaturextoto corde. Si ex rota mente, Siextota anima. ôCex totauirtutenoftra-Etaliquanto póft flctandcmilludedidum Caroli concludir.

Sed Si ucftrumuidereeft,diledifsimiSi uenerabiles Paftores,Si Redores Ec‘ çlefiarum Dei, utpresbyterosmittatisper parrochias'ueftras, adregendum, Siat* praedicandumper Ecclefias ueftras, populum Deo feruientem.utredeSihonefte praedicennSi non finatis noua,uel non canonica aliquos ex fuo fenfu,Si non fecun* dum Sccipturaslâcras,fingcreSipratdicarepopulo;fedSiuofmetipfiutilia,honefta 8ireda,SiquæaduitamducuntaEtetnam,prædicate,alios^inftruiteuthæc eadefli prædicent.Ptimdomnium praedicandumeft omnibusgeneraliter,utetedantpa* tremSifiliumSifpiritum fandum unum efleDeum omnipotentem, æternutn.in* uifibilem,quicreauitccElum Si terram,mare,8iomnia quæin eisfunr. Etunameflfe Deitatemjfubftantiam Si maieftaté in tribus perfonis ,Patris Si Filij Si Spiritusfan* öi. Item praedicandum eft, quomodo Dei filiusincarnatusfit defpirituS. Si exMa* riafemperuirgine.profaluteSiteparationehumanigenerispaflus/epultuSjSicettia dierefurrexitjSiafcendit in ccelo:Si quomodo itetumuenturus fit in maieftatediui’D na,iudicateomneshomines fecundum mérita propria: Si quomodo imprj propter fcelera fuacamdiaboloin igncm£Ctetnummittcutur,Siiufticum ChriftoSifan' dis Angelis fuis in uitam æternam.

Item diligenter ptacdicandumeft,tefurredioncmmortnorunieffe:utfcian[ot credant,iniifdemcorporibuspræmiametitorumaccepturos.

Item cum omni diligentia cundis praedicandum eft, pro quibuscriminib.de» putentur cum diabolo in æternumfuppliciû.Legimus enim,Apoftolodicentc:Ma* nifeftaautemfunt opera catnis,quaefunt,fornic3tiojmmundici3,luxuria,idolorongt; feruitus,ueneficia,inimicitiç,contentiones,æmulationes,animofitares,irç, rixae.dn* fenfiones,hærefes,fedæ,inuidiae,homicidia,ebriet3tcs,comeffationes,Sihisfimilia: quç ptædico uobiSjficut prædixi,quod qui talia agunr,regnum Dei no pofsidebuiH' Ideo h^c cadem, qug magnus Ptædicatot Ecckfi^Dd fingillatim nominauic, cutn

-ocr page 95-

'SVPER.IORVM CONTRA PÄPAM. 73

A omni Radio prohibete:intelligentcs,quam fit terribileilliid quod dixir. Quttalia agunt,regnum Dei no cófequcntur. Sed omniinftantia admonete eos dedileflio a neDeióóproximi,fideetfpeinDeo,dehumilitatcamp;:patiencia,decharitateamp;Jconngt;s nentia, de benignitate mifericordia,de cleemofynis, 8é confefsionc peccatorum fuoruni:8^utdebitoribusfuisfecundum Dominicainorarionem fua débitadimit* tant,fcientescertifsimè,quöd qui talia agunt,regnu Dei pofsidebunt.Et hocideo dill gentiusiniungimuscharitatiueftræ,quifcimustemponbus nouifsimispfeudodojs dores effe uenturos, ficut ipfe Dominus in Euangelio prædixit, amp;nbsp;apoftolus Paulus ad Timoth.teftatur. Ideo diledifsimi, toto corde præparemus nos in feientia uerita iis,utporsimuscontradicentib.ueritatircfiftere,8ddiuinadonantegratiauetbu Dei crefcatjCurratetmultipliceturinprofedûfanâæDei Ecclefiæ,8ôfalutemanimarutn noftratum,8iiaudemamp;:gloriamnominisDcinoftri lESV CHRISTI. Paxprædis» g cantibus, gratia obedientibus, gloria Domino Deo noftro lefuChrifto, Amen. Anno Dominica incarnationis DCC. LXXXVIX. indidione XII. anno XXI regni noftri, adum eft huius legationis edidum in Aquis palatio publico. Data efthæcchartadiedecimaKalend.Apriles.

Lco lit

CAroli Magni tempore fedit Romæ PapaEeo lil, homo fané indodus, 62 Latini fermonis admodumignarus. Habeoaliquot eius epiftolasadCaro lum,prorfusrudes acbarbaras. Exquibusapparet, tumtemporis CæfareoS minifhos, nóPontificios, Romae ius dixiffe.Inquadam epiftola exponitfummam Cæfareæepiftolæ,cuirefpondcr:ex quafummariafententia.facilé^Paparumim^ pudentia.perfrida frons acininfticia,82 Cæfarisgranitas Sô feueritas, qui eum de ta « libus redarguitjperfpici poteft.Sed adijciam ipfa Papæ uerba,quantumuis barbara, ineptaobfcura. Cumeg perotdinemad fextumconiungetemuscapitulum,quan tum gaudium ôc lætitiam praedidæ epiftolç, atqg cætera capitula nobis ingeflerunt, tantum mœroreamp;triftitia poftmodnmfumus repleti.Continebatenim inipfo præ fato fexto capitulo,quod miffosiaminuenire non ualetis quinobis placeant,de qua teualdetriftaturueftcaSerenitaSjôi nullus de ipfis qui iam adnosfuitdireduSjperfti am uoluntatem amplius miffus erit, excepto quodobediétiam ueftram uoluntanc unufquifijadimplerecupitrôinonfolum mifsiueftririmentueftram portatelega tionemadnoftrampufillanimitatem,uerumetiamalijiamnonfuntaufiquærered uobisauxilium:quia nullus eft quiueftramquæfiuiiclementiam,utdicunt,qui porta modumad plenum potuiflent peruenireingratiamnoftram. SCquia plures direa dos habuiftis miffos fideles,ex quibus iam ali) mortui funr, 82 ipfi blafphemati fue«» tant: deipfis qui uiuunt,nullus iam fine blafphemio effe uidetur » Vnde nobis fill dulcifsime,quid aliud agendumcftcMemorabileuero'eft,quod hicipfeindodifsia D ttiusPapafanxit, ut Pontificia décréta omnium fcriptorumauthotitatiacteftimo* nq s ptæfetantur.O intollerandam audaciam SCinfeitiam.

Synodus VII♦

COngregata eft fynodus quædamfquam Græci feptimam uocauetunt)Cóftan tinopoli,circa annum Do.700. In qua non tantum cultus imaginum, fed 82

J ipfæimagines penitus damnatæ funr,82 ex templis eiedæ. Scripfit in ea fyno a do librum Gregorius Neocæfarienfis Epifcopus,non ille uetus, fed alius, illo multd recentior.In eolibro réfutât fatis diligenter imagines,tum exfactis litcris,tum exPaa ttum teftimonijs.Is liber tum coram tota fynodo eftledus accóprobatus,reliquis^ fynodiadionibustanquam commune quoddam decretuminfertus.Vetumpoftea eft contrario libello ab altera feptima Græca fynodo Nicæna, fecundauocata, tea iedus: qu.xdemumàFrancofotdenficoncilio 82CaroloMagno, utptiusaudiuia

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus,eft

-ocr page 96-

74 TESTES VERITATIS TEMPORVM muSjCftdamnata. Vter^ptædiâuslibellus eftaâis poftcrishuiusfeptiinæ fyno* * diinferrus.

Rccitabo aliquot Canones huius fynodi.utclarius eius fententiacernatur.

O(flauus Canon »

Si quis diuinam Dei VetbÜfecundum incarnationcm figuram, materiali» buscolonbusftudueriteffigiare,öi!:nonextotocordeocults intelleâualibus ipfum fed entern à dextris Pattis, fu per folis fplendorem lucentem, in throno gloriæ ado », tate,anathcma.

IX.

Si quis incircumfcriptibilé Verbi Dei cffentiam Sihypoftafin.propterea quôd incarnarus eft.naturalibus coloribus imaginibus ad formam hominis depinxcric, K g quinon theologicei^endt earn poft carnem, non minus incircumfctipribilemre* manfiffc, anathema.

X.

Siquisindiuifam DciVetbinaturaeamp;carnisfecündûhypoftafin,unitionem, uidelicet ex utrif«^ unam inconfufam 8^ impartibilem perfcâionemfaâam,in ima* gine depingereconatur,uocat^eam Chriftum (Chriftus cnim nomine uno QLDe» um8^ hominem fignificat) Siexeateconfufionemduarumnatutarummonftto» feafferit,anathema.

XI.

Siquis carnem hypoftafi Verbi Dei unicamdiuiferit, Siinnudacogitatione mentis cam habens,ex co conatus fucrit illam in imagine depingere,anathema, nbsp;nbsp;z

XII.

Si quis unicum Chriftum in duas hypoftafes diuiferit, ab una patte Dei filium, ab altera parte Mariæ filium collocans,neqjcontinuamunitionemfaâamcôfitens, ob id in imagine tanquam per fc fubfiftentêMariæ filium depinxerit, anathema.

Siquis ex unitione ad diuinum Verbum, Deificaram carncm in imagine pin* xcritjuelutidiuidenseam ex affumpta dideificata Deitate,8óindcificatamex hoc earn conficicns.anathema.

XIIII.

Si quis in forma Dei exiftentem Deum Verbum, ferui formam in propria hy poftafi a(rumentem,8^ per omnia nobis fimilem faaum,fine peccato, conatus fuerit m3terialibuscoloribusfigurarc,uelutifinudushomofuiffet,8óhocmodoabinfe’ parabili 8ó incomniutabili Deitate feiungete,uelutiquaternicatem indudurus in fan D dam 8i uiuificam Trinitatem,anathema.

LegeChtiftianefrater amp;ipfumlibellum,prædidæfynodf, reperiesibi certa teftimoniaScripturæac Patrum contra idolatriamftatuarum. Neprolixiratemfu’’ iftemus uetitLinterferuiffemus eum noftro huic operi.

SYnodus Francofordienfis,circa 7oo.Do.annufub Carolo Magno congregata, qui er præfedit ci,inter alia damnauit Græcam fynodu paulo'antc in Nicæa, ab Irene matre,mulicrcfuperftitiofifsima,8dCóftantinofihocelebratam.Caufani porto'cur cam damnauerit,Vrfpergcnfis8daIq Papis fauentes hiftorici,cum damna tionenarrent,ftLidiofubticucrunt:cumid indicate,uelmaximêadhiftorici officium pertinuiffet. Non cnim tarn refertfcirc,quis dodor,aut quae fynodus fit probata, damnata,aut tcieda,quam,proptcr quæ dogmata.

Vetum

-ocr page 97-

SVPERIOR.VM CONTRA PAPAM. ^5 A Verum quoquo modo ueritatem occukan'nt, ac praefertim Papiftæ, Siadhuc occultent: tarnen tandem, Dei beneficio, ea emerf^t,S^ind^es magis acmagis cmer«« get. Nam editum eft ante paucos annos alicubi in Galliis,amp; nunc in Germania re» cufumproIixumfcriptumCaroliMagni,contraprædiâamGraccamfynodum,fta? tuarum adoranonem afferentem öd defendenrem. Is qui id feriptum cdi enrauir» multisfirmisqgteftimoniiSjUtfuperiusindicatumeft.probauit, effegenuinum Ca« tolijS^nonfuppofiticium. Adferipfit etiamduos articulosFrancofordianxfynodi ex uctuftifsimo codice.in quorum fecundo diferte indkaru CjG ræcam fyn odum pco pterftatgarum adorationem damnatam effe.

Liquet fané ueritas, re,de rem perpendenti, etiamfine hocteftimonio. Nam cettumeft, tumlrenemac filiumeo tempore imaginibusaddiäifsimos fuiffc, rum fynodumillam adoranonem imaginnm contra fuos maiores appiobaffeacdefen» diffeimö idfoFunTegiffe. QuarecumeafynodusaFrancofordenli damnatafir, ni# B mirum ob earn ipfam erroneam fententiara deimaginibus damnatam effe neceffe eft. Autfiid Papiftæ negant,proferantquæfocaufam,cur Græcam fynodum dam# nariiit. Quid uero',quöd^uentinusauthenticus hiftoricus teftatur,in fynodo Fran« cofordenfifub Carolo Magno ceTeKata.ada Græcorum (u£tj2a ciiisjxciro) deado« tandis imaginibus refeiffa effe î* Sed adferibam locum integrum. Carolus Decern« bri ReginoburgioexitSualouoltas,amp;adfoffamfuperioremnauibusperrerram tra« disprogreditnr:indenauibusinRhcedoncffo delatus in Mænum, Viiztburguni (caput eftantiquçFranciæ.infignefepulchro diuiChiliani)ultimo Decembn perue# hit:undeFrancophoronniigrauit, ibi^ reliquum hycmis exegit. Huefrequentes coite Pontifices Galliarum.ltaliæ, Germa niæimperat. Ädfuere Romani Pontificis legati.Theophyladus ÖL Stephanus Epifcopi : tertio' ibidem condemnata eilhære-fisFo£lidana,Eliphandanacß,deadoptionefiIii Dei Omnesfubfcnpfereface^dotes: tpfcquoqgFœlixSdElipbandus.agnofcenteserrorem: uenia data,dignitas^ferua# C ta-ltemadaGræcorûdeimaginibusadorandis refciffafunt.Faftocrata Regina quar« toidus Augurtituncfatoconcefsit.Habeo etiam peruetuftos Francorum annales,in quibusitalegiturdeadisFrancofordienfisfynodi: PieudofynodusGr.YCorum-pjo adorandis imaginibus habita, ÖL falfofeptima uocata ,ab Epifcopis damnatuc, öLc. ,

Vcaiitem uetitas hiftoriæ pauldclarius innotefcar, feiendum eft, Græcos mul# tis annisante8^ poft prædidamIrenem,eius^ fynodum,adeciacriterimagines in« fedatos,ut neornatus quidemcaufa eas ufquam, præfcrtim in templis, ferreuolue# tint: prorlus ut hoc tempore a quibufdam fit« At hæc Irenes fynodus contra,non tan turnhaberi,fedSiadorariimaginesuoluit,acfeueritermandauit. damnauir^ana# themateomnes contraria fentienteS. Verum Carolus Magnus.cumfua Francofor« diana fynodo,medium fequuti,82 fertiuoluerunt imagines,uel ornatus uel hiftoriæ gratiatarnennullatcniisadorari, feuquoquomodohonorari, non ueftirieas, non lumina accendi, feu fuffitu eis fieri, non procumbere aut genua fledere, aut cur« uarihoniinesanteeas. Quate, utdidum eft,hacdecaufaGræcamfynedum tunc temporis ptoadoratione ftatuarum celebratam damnarunt.

Sedageconclufionisloco, utindubitarafitomnino huius prioris^ narratio« nisueritas,adijciamusteftimonium HincmariRemorumArchiepifcopi,ex zo.capi« te ciuslibri contra eiufdem nominis landunenfem Epifeopum.

Septima autemapud Græcosuocatauniuerfalispfeudofynodus, deimagini« bus,quas quidamconfringendas,quidam autem adorandas ciicebant, neutra nero' pars intelledu fano diffiniens fine autoritäre Apoïïoîîcçfedis, non longé ante noftra tempora Nicææ eft a' quamplurimis Epifcopis habita, ÖL Romam miffi, quam eti# am Papa Romanus in Franciam direxit. Vnde tempore Caroli Magni Imperatoris, iufsione Apoftolicæ fedis, generalis fynodus in Francia, conuocante præfato Impe. ra tore,celebrata,86fecundumScripturarum tramitem,traditionemc^maiorum.ipfa Gtæcorum pfeudofynodus deftruda öL penitus abdicata. De cuius deftrudione non

H *- modicum

-ocr page 98-

76 TESTES VERITATIS TEMPORVM

modicumuolumen,quod in palatio adolcfccntuluslegi,ab codem ImpcratoreRo A mamcftpei quofdamEpifcoposmiffum. in cuius uoluminis quartolibro, hæcde Vniuerfalinominefcripral’unt; VNiVERSiTASabiino cognomiiiartir, quöduno multoncnsuerfo propagatur. Nam mukitudo unitatum uertendoin unumcolk*’ âa,uniucrfitas emcitiir. SicutenimEcclcfiaoniuerfalis cft,quæGræco doquioCa* tholicadidturu'raiiimiruniomne quicquid abeiusunitatenondifccfsit, Catboli* cumnuncuparipotcft. Omniscnimdoârina Chriftiana,uclquælibct conftirutio fiuetradido talisçflcdebcrj^utuniucrfa^iconueniatEcclcfiaCjquodnequaquamhæ^ rcticiobfcruaucrc, qui per dîuerfas niundipartes aiiquibus regionum pattibuscoat* tarijconuencicula quædam ftatuere, quibus amp;nbsp;fc Si quamplurimos ab Ecdefiafticae unitatis confortio fegrcgauerunr. Cüm ergo duarum Si trium prouinciarum Præfu^ les in unum conueniunt,ff antiquorum Canonuminftirutioncmuniti,aIiqLiidprac^ dicationisautdogmatis/nftituunr, quod ramenabantiquorumPatrumdogmatic busnondifcrepar, Gatholicumeftquodfaciunt, Siforraffe dicipoceftuniuerfale: ß quoniam quamuis non fitabuniuerfi orbis Præfulibus aâum, ramen ab uniuerfo» tum fide Si traditione non difcrepar: quod crebrofaâujjî inpleriftjmundipartijî bus.quibufdam necefsitatibusincumbcntibus, fcimus. Multa enim Concilia gdta funt, quorum inftitionibus fanâamunitur SiroboraturEcdefia. Si ueroduarum aut trium prouinciarum Præfules in unum conuenientes,noua quædam ftatucrecu* pienteSjConuenticuIaquædamfaciunt, quæ non cum uniuerfiorbisEccIdïafeiitP unt,fedabe3quadamexp3rtediirenriunt,nondlCatholicûquodf4ciunt,8iidfO uniuetfalenuncuparinonpoteft. Omnequod EcdefiafticumeftjCatholicumdl-' ôiomncquodCathoIicumdl,uniuerfaIceftOmneautemquoduniuerfalecft,pro fanisuocumnouitatibus caret. Omneigitur quod Ecclefiafticumeft,profanisuo* cum nouitatibus caret. Et fi hæcfynodus uocum nouitatibus carerer,ac antiquorum Patrumdogmatibus contenta efler,uniuerfalis dicipoterat. Non autem antiquo^ turn Patrum dogmatibus contenta eft; non igitur uniuerfalis did poteft. Vniuetfa* lem plane' eandem fynodum non cundaremur profited, nifi eam uniuerfalis Ecclelt; fiæ dogmatibus fentiremusrcfragari. HæcHincmarus.

Græca illa fj^nodus feptima ab ipfis uocata, quam a' Francofordenfi Si Carolo damnatam effediximus,eftannoirri.CoIoniçinfecundoConciliorôtomo4ubtittgt; lo fecundæ Nicenæ fynodi édita : congruunt etiam ipfa capita cum Caroli refutation ne. Omnia enim quæ exea Carolus in fuo libello citâtacréfutât,ibidate' ponuntof.

Eftuetdiilud uel inprimisdignifsimumobferuatu, qucidipfe PapaAdriauuS hancfynodum defcriptisliterisad Imperatorem Siad Tarafium Conftantinopolin tanumPatriarchamprobauit:quinSilegatosibiunahabuir, qui omnia deceruetc Sicomprobareadiuuerunr.Legatifuerunt.Petrus Protopresbyter S. Petri, Si Petrus MonachusS. Sabæ: fie contra etiam FrancofordenfemfynoduPapælegaiicompro barunt.Q.uareFrancofordienfisfynodus,5iCarolusin hacre non tantum bancGr{D cam fynodum, fed Siipfum Papam errantem in idololatria ftaruarum damnarunt, tametfi publicæ tranquillitatis caufa eum diferte' nominatim^petere Si damnare nolueruntSed ne dubites.eos etiam ipfum Papam Âddanum, fed fine nomine,pen tqireacoppugnafte. Conferquæfo duas eius epiftolasad Imperatorem Conftant. SiTarafium,cum cap.i7.i8.ip.primilibri,Sicumij.i4,iy.i6.i7.i8.i9.2o,23.24.2s.2tf,fecun« di,8iïy.»6,rettiilibri. Caroli Magni: inuenies profeâo'manifeftilsime',nibil aliud im peratorem ac fynodum in illis capiribus egiffe, qudm ut illas Papæ epiftolas diligei» ter Si accurate' refutaret: tametfi tacito Papænomine.quietis publicæ,utdixf,ftudio.

Exagitatetiam Carolus fatis acerbe lobannem Antioebenum, quôd adulaton riê præSicaftet, concordiam Tarafij Si Adriani deimaginumadoratione;eo^ imn pudenterdiâumillud Pfalmf,PaxSiueritasfibimutuôobuiatæfunr. Viideitideni cerniSjCarolum, etiam ipfum Adrianumfuofcripro petrjffeSipupugifle. Fuit pro* fedo'tum temporisnonieuecertameninter Catolum,rius^Epifcopos,acPap3m:

Iketdifsw

-ocr page 99-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 77 * Iicetdifsimulanteramp;teaê,utexcollationeprædiaarumPapaeepiftolarum,amp;Ca* roli libro,animaduerci poteftdtem cx eo, quód Papa cum fuis Papiftis nihilominus paulo póft Caroli mortem, Claudium Taurinenfem Epifcopum, qui Carolo in ci o musfuecat,obidipfumdamnauit,quódcruccs6^ftatuasadorarinonfitpairus. dctut Papacefsiffe quidcm Carolo Magno,eius^fynodo,tanro impetu rum adora* tionem ftatuarumdamnantibus. Verü m paulo pöftmortuo Carolo, fuas puppas denuó otnarcamp;colerecœpir.

Praeclaram profcaô,amp;Ecclcfiæ Deiapprime utilem operam nauarct, fi quis femel turn Graecam feptimamillam.feu fecundam Nicænam fynodum ederct,tum Francofordienfem,8i Caroli MagniIibrum,tumcapitafynodiGracc{cum Caroll re futatione diligenter conferrenSCdemumhæcipfateftimonia Auentini, Hincmari, Eccq,8dalia,dercfutationeCaroliMagni, quo'dnonfitfuppofititius, adiungeret: B quo tandem omnes pij cernerêt, quod initio multi erroribus^Antichrifti reftitetunt : fed ipfe fubinde plures, 8d quidem ante damnatoSjfcpuItos^, ex barathro infernal j refufcitarit,amp; in Ecclefiam induxerit.Prodeflet ea opera amp;nbsp;ad id,utPapiftis daman« tibusfuam rcligionem inde ab Apoftolis duraflre,os obftrueretut. Non cnim profe * ftöminima,fi non maxima,pars religionis Antichtiftianx feu Papifticæ eft hoc tem pote,cultusidolorum: de quo praedare' Ludouicus Vines fupra' Aug.deCiuitateDei fctibitjfe non uidere,quid fit ducriminis inter plerof^ Chciftianos ftatuas colentes,

Ethnicos fua idola adorantes.

Cabilonenfc Concilium »

CAbilonenfe Concilium circa annum Do.800 .fnb Carolo Magno celebtatum, multa militer ftatnit,in quibufdam etiam crefcentifuperftitioni Siabufibus re* ftitic.Præcepitcnim,Htfacerdotes6ôEpifcopidiligenter ftudeantinfactislite* C tis,acdoceantfuamplebem.ltem,utfedul0ubicßfcholasiuuentutisinftaurent6ieri gant .Seuerifsimê quot^ coercuit facerdotum monachorum impuram rapacita * tem,quos queruntur illi pattes,perfuaderefimplicibus hominibus, ut fua bona tem plisautmonaftertjs ftultèlargtantur,ipfi^fcfeinmonachatum praecipitent. Quin * etiam iufsit id Côcilium,omnino omnia ilia bona fuis hætedibus, patentumftulti* lia,8ófacerdotnmauaritiafpoliatis,reddere. Veruit practerea,neEpifcopiautfacer« dotes alant canes.aut accipitresmeuefefe inebriêt,ac ita minus libéré fuum uulgus ac guercaufint:nefeimplicencnegocrjscinilibus,nequicqu3a'fuisinferiorib.facetdo* tibusexigannneitemquicquam prochrifmate,autEcclefiarumdedicatione,autfa* cerdotûordinationeaccipiant.lufsit,utpublice'pcccâtes,publice'pœnitentiâaganf.

Verum peregrinationes religionis caufa,in primis feueriter coetcuerunt ♦ Sic enim4y.Canoneaeeisfcntiuntacfanciunt.

Namàquibufdam qui Romam, Turonum ne,Kalia quaedam loca fub praetextu orationis inconfnlte pecagrant,plurimum erratnr.Sunt presbyteti Dia • coni,Kcæteriinclcroconftituti,quincgligentet uiuentes.ineo purgari feà peccatis putant,K minifterio fuo fungi non d ebere,fi præfata loca attingant.Sunt nihilomi« nuslaici, quiputantfeimpune autpeccare, autpeccaffe,quiahæc locaoraturifre« quentant. SuntquidamPotentum,quiacquirendicenfusgratia,fiibprætextnRo* manifiueTuroniciitineris,multaacquirunt,multos paupetumopprimunt.-et quod folacupiditatefaciunt, orationum fiue fanftorumlocotumuifitationiscaufafefa« cere uideriaffeftant.Suntpaupcres,quiuel ideo idfaciunt,utmaiorem habeantma* teriam mendicandi.De quorum numero funt illi,quicircumqua(^ uagantes ,illôfe pergerementiuntur:uel quia tantum funtuecordes, ut purent, fefandorum loco« rum folauifione^ peccatis purgari, non attendentes quod ait beatus Hieronymus; NonHierofolymamuidiffe,fedHierofolymisbeneuixiflf,13udandumeft.De quiis busomnibusDominiImperatoris,qualitetfintemendanda,fententiaexpeflerur. Qui uero peccata fua facerdotibus,in quorum funt parochijs, confefsi funt, amp;nbsp;ab his

H I agenda

-ocr page 100-

79 TESTES VERITATTS TEMPORVM

agendæpœnircntiæ confilium acccpcrunt, fiorationibusinfiftcndo,cleclliofynâS largicndo,uitamemendando,morescomponcndo,Apoftolorumliminaudquo rumlibct fanäoruminuifcrcdefidcrant.horum eft deuotio omnibus collaudanda-

Talis planêopinio,quódillaipfa tantum aliquorum locorum uifi'tano pcccata purget,acDcum placet,poftcatnPapatuinualuit: utpotecumetiam alios pro fcmit tere ad tales peregtinationes, religiofum putauetunt efle. Imö etiam mortuos tali« bus aliorum peregrinationibusiuuarifomniant. QuoduerdprædidaefynodiPa# tres uidentur probate peregrinanoncSjidfaciunt partim tcmporumillorumregnan tis^fuperftitionisconfenfu uidi, fed tarnen itz probant, utaccidentiaquæadiuna gunt.magisquàmipfamperegrinationemprobareuideanttir. Nempefipiusacdo dus Éicerdos idad pœnitentiam feu caftigationem eins prodefTeputauerit, iiqjilli pcrtexetintorationibus infiftendo,eleemofynas Iargiendo,uitam emeudandogt;mo res componendo, ÓCc. Vt non tam ipfam petegrinationcm, quam hæc optima acs« cidentiarefpexerint,aclaudarint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Methodius Illyricus,

QVidam Methodius Illyriens, Ilir dodus, floruit circa nbsp;nbsp;nbsp;Domini annum.

Scribit de co Auentinus Bauaricorum annalium quarto, quo'd Slauis litcra» rum charadetesinuenerit, Sacras^ literasiii uulgarem fermonem uerteric.

AitquoqueeumimpulifleDalmat3s,aliosL^IlIyricos,ut3bolitalingua Latina, uul« gari in facris myftcrijs peragendis uterentur. Quin etiam affïrmat,eum ritus Roma nospenitusexillisEcclefijscxplofifTe. Eo opete perfedo,dicitillum etiaminBaualt; riamperneniflCjidemSii ibitentaturumifedfacerdotesac Epifcopos concitalTein eum Principes ac populos, ita ut in Morauiam bonus illc homo aufugerit, ubi moti» tuus,3cOlmutiacfepultusfit. Vtinamaliquaeiusfcriptaextarentjhiftoriam^eerta^ niinumipfius notiorem haberemus. Nam non parua,nec uulgaria fuiffeoportet. C

Acciderat uetö non ita multd ante,nempe fub Carolo Magno, ur plerifqueEc^ cleßisexterarumregionum, Romani feuPapifticititusobtruderentur Quateuerifi* mile eft, iftum bonum uirum, tum illa recenti mutatione ritunm Ecclefiafticotum gt;nbsp;tum etiam ipfa necefsitateintclligibilisfermonis in religione.ad id conandum inci« tatumeffe. Apparetfané exiftiseiusfadis, eum non parum melius intcllexifff» quàmteliqtiumfacerdotumuulgus,quidadEcclcfiæDeiædificationem profit,aut obfit. Eftueröadhucin Ecclefiafticisadionibus,feufacris ufitataunlgarislinguai« Illyria, fine ea res ab hoc Methodio initium inftaurationem^ fumpferit, fiue fic fem^ perindeabinitioinufufuerit.

Syluius ,ut fupetius indicaui,dicit diu multumcj in Romana quadam fynodo deliberatueffe, an fit Slauis feu Vandalis permittendum ,ut unlgari lingua in Sacris peragendis utantur: fed tandem cœlitus auditam uocem : Omnis lingua landet Do minum:fic^eisconceflumeffe. Caeterum ritus plane Romani funr, exceptis pau» D cisremotionbus^locis.ubiGræcareligionisforma eft. ScribitAuentinus,inmaxi’ mauenecationeeffe,acueluti profandocoliin quibufdamlocis in Illyria,iftumM?“* thodium. Dubitatetiam, an idemhicfueritcumalioquodamMethodioMotaui* enfiEpifcopo,ad quem olim Eugenius fecundus feripferat.

MIchaelPalæologus Imperator Conftantinopolitanus,impcrauitcirca anti 11 Domini860. Isferipfitquandam epiftolam ad Papam Nicolaum primum, quæquidemnon extatimpreflà,quodfeiam;fed quantum exrefponfion^ Paptcconijcere licetjfuitfatis libera :acpotifsimum primatumPapçcommenritiurn tum ex uctbo Dei,turn ex Patribus amp;nbsp;Conciliis,deniq5 etiam hiftorqs refutauit Hot«“ tatuseftetiameademcpiftolaPapamadftudiumconcordiafjdeponendami^ilDn* immenfao)

-ocr page 101-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

A immenfaiti ambitionem, Sityrannidis afFcâationem. Papa contra prolixe' 5i fu » perbè declamitat, nullo tarnen firmo argumento uel fua communie, uel ad uerfari -iimréfutât. Vtinam illalmperatoris epiftola extaret: fed nonfinecaufa earn Pa» piftæfupprefTerunt, Audio hune Imperatoremetiam contra idololatriamimagi-nunafcripfifle.

Succenbres Paparum»

MVlti plane'inter Papas ( ut etiamPlatina fæpius teftatur) fucccffdreSjfuorum præceiTorumgefta feuaâairritafecerunt, abrogaruntque . Q.uin8i tota noua quæftiojy. caiifæjd difputat, errata priorumPaparum àfuccefforibus corrigi mutariquepoiTeacdebere. Ergo ipfius Antichrifti proprio teftimonio pro sgt; bitur,eumnonenelt;w(ïM«gT«Tfl{/,impeccabilem,utita loquar :ficuteiusadulatorcs

dicultoresimpudentermentiuntur,eumerrarenonpofle.

EpifcopiBelgici»

H AbueruntScaliquotEpifcopiBelgici, circa annum Domini s^o.contentio nem quandam,eamt5 fan's uehementem,cuni Nicolao primo Papa,de quo dammatrimonio. Nolo iamdifputarejUtra parsiuftioremcaufam habue« ritillud tantum oftcndiffcfatis fir, illos Epifcoposôi modeftius fuas pattes egiffc qudmPapam. Quidautem dico modeftius,cum Papa nihil nifiprorfustyrannice' furenter^ egeritc amp;nbsp;tarnen il los Papam non habuiile proquodam femideo, cui contradicere non liceret.ficutpoftea faäum eft. Sed adferibam unam iliorum Epifcoporumepiftolam, quæ in quarto annalium Bauaricotum Auentini inueni? tur,ex ipfius autographo deferiptam.

Nicolao Pontifici Guntherus 8^ Theodo§utho,Patres,Epifcopi, 5^ fratres co * epifcopinoftrinos ad temiferejipfiquoçfponte Romamiienimus,afiati«» biobtuIimuSjUtfiquidinhis peccatumcrratum''ueuideretur,tanquampas' rens pientifsimusbenignëamp;imodeftéjUtpræceptoremdecet,commonefaccres.Tu ucroacceptolibellonoftro, uigintiampliusdiebusnullum oninino uclpet intern: nuuciosrefponfumreddidtftùtantumabfuitjutincôfpeâum ruumadmitteresNos ociofi fedimus R.omae.Poft demu'm menfcm.fcrc nos accerfitos,ubi abfij cunftatio^ neaduolauimuSjSónihilmalifufpicantes,quafimorclatronumopprefsifti. Nara ftatim ubi in ædes recepti fumus, peffulo foribus obdito, circundatos tutba paga norum, cxpoliatositacgomniopehumanai Sicomitesnoftros factatis protams^ exclufifti:ibi contra fas, contra deccet3,moremi5maiorum,finecoctuEcclefiafi:ico,

cjmcitcumftetiffetnenio ArchtfpifcopuSjnemoPontificumamp;fymmyftarumac-cefsir,nequetu autdccnorenoftro qiiicquam differuifti.antrationcaliqua, reftï == tnonio,fcripto,aut argumcntis crroré pcrtcarguifti, nee quicc| penitus tn deferuifti: fed fubKÔamp;deimprouifOjCûlaterituohæreietAnaftafiusmonachusatnbituscon^ J) demnatus/ententiam contra nos iniLiftam,tenierariam3amp; nefariam, KChriftianae

rcligionirepiignantem.dechartula eJfudifti.ôcfatisproteriie'tuisfratribusat^con* feruisuerbisillufifti.Immortah'sImpcratorAuguftamamp;fponfamfuamcIaraæterü’ natçfuppelleâile inftruxit, dote non fragiliaccadnca condccorauit.fedperpetud dtademateac feeptro proucxit.Feciteidcmpoteftatematlt;jcopiam,ntdiuosconfc-crarctjcœlo adfcreret,ægroscurarct,mottnosimmortaIitatcdonarct.Quçbenefîcta tuuelutilatrointcrdpis, temploDeipræn'pis, inteçttansfcrs^atquelupiisfaâus es ouibusjuiuos occidis, fortes luperis detrabis,uulnerib.ad inferos extrudis, gladiuin meUelitamcondis,mortnos,qiiibns perte reuinifeere non licet,Tu Pontificis quidé perfonam præ te fers,at tyrannû agitasdub cultu Si habitu paftoris lu pum fentimus. Titulus parenté mentitur, tutefaftisloueni oftentas,cumfis feruusferuorum.domi nusdominantiumefTecontendis. AtqiùiuxtadifciplinamChrifti Seruatorisnoftri, infimtises omniumminifttorum templîDei. Tuuerôlibidinedominandiinpræ»

H

Hiïcc

-ocr page 102-

80- TESTES VERITATIS TEMPORVM

Hiïce decaufis nos,ciim fratribus noftris Kcollegisjoctj cdiöis tuis ftamus,nc’ queuoccm mamagnofcimus,nelt;5tuas bullas tonitma^tuarimemus. Tueosqu* Senamsconfultisnon parem,impietatiscondcmnas, ij(dem|facrificijs interdicts. Nosmoteenfejugul3mus,qui ediftum Domini Dei^noftriconfpuis,concordiam CoIIegrjdifcindis,pacem,immort3lemcœleftisPnncipistefleramuiolas. Spiritus fanflusautoreftomniumEccIefiarum, qualongifsime'ôilatifsime terrarum orbis porrigirur.Ctuitas Dei noftri,cuius municipes fumus,ad uniuerfos cœli cardines per tinet,maior^eftuibe,quseBabyloniaa'facris uaribusappellaturtutquædiuinita^ tern ufurpet,cœlo feæquer, feærernam fore iaäKat,perindeacfieffetDeus,immot(= talist^fapiamjuecgunquamfc erraffe,aut errate poffemendadtcrgloriamc,

Addenda ad epift» Teutgaudi Guntharq..

VTueto'aliquante? clarius appareatquidij Epil'copi,alrj^eisadtunfliegetint) t adiangsmqaxdsmexgeüis PontifiicumDamafoconiunâtsrquælicetnuf» quam non turpifsimè Papis adulcntur, eius^aduerfatiosodiofifsimèexagi» tent, tarnen àcandido prudenti^ leâorefacilê ucritas diuinari poterit, Hisita pet# adisundeum iam diôo HaganoneEpifeopo, quifkutquidam Epifeoporumei# demcoangelicoPtæfuli feribebant, ob fermones impetitos,qui in prænominatis profanis geftis d Theutgaudo 8ôGunthario oblatis fonabant,HeIiu nominatus cft, eo'quod ipfeHaganoauâorillqrum praefucrir, Ktaliacum eifdem Archiepifeopis inconuenientibus mendacibusij loquelis compofuerit: loanne, decuiusfupetius memoria textuseloquitur,accitogt;lrchiepifcopocum GregoriogermanoftatrisilH» us.quimultarum præuaricationum iuramenti, quod prællauerant,obliti,obnoxij habebantur. lidemdepofitipœnitentiælamenta non requirentes,amp; tantum faci' nus,quodinuxoremLotharii Regis gefferant,adhuc non côdolentes,cum eifdem Haganonefcilicet.ôiloanneRauennateEpifcopo.ati^Gregorio fratreeius, contra federn Romana, imö fpecialiter contra fummum Pontifieem, Si. populum illi fub# ditum, ôéaDominoIefu Chrifto per beatum Petrum apoftolum regni cœlorum clauigerum commendatum,multa nefanda, multa contraria, multa^ factilegia, Si Chriftianitatis modumexcedentia, palam 6iclam,fraudulenteratlt;5ptocacitcropc taricœperuntatauteorum;nequiaamontestranaret,8im3ria,amp;incœlumosfuum ponentes populum Dominictudeliter difccrperent,ôd innocentesanimas uiperea fadionedeciperennamp;quibusnon fufficicbantmala prætenta.nouaamp;inauditaalia détériora prioribus, diabolo fuadente,facerenonrecufabant, quiaamp;quodfingilla* tim utriftÿ prohibitum, 8;fynodice'fecundumqualitatemfcelerisinterdiâumfue* tat,audaacrcontingercpræfumpfetunt:8ôqua£niincintcntandoncmini Donimlt;’ contempto peregerunr,heu proh dolor.

Cernisleâor,utimportunèinuehatutfcrîptorinillos Epifcopos,magisinoe^ fliuam quàmhiftoriamfcribenszfed tarnen animaduerterepotes,illosEpifcopos5^p conftanterPapætytannidi reftitiffe, amp;nbsp;contra eius iniuftas aâiones ualida fetipta oppofuiffe, nec paucos célébrés Epifeopos illorum fententia: affenfos effe, quod fa# âumnon fuiffet,fiomnino omniiureiuftitiat^caruiffenr.

Spéculum Saxonicum»

IVsSaxonicum,quodilliuulgc) Speculum uocanr, diettPapam nihil mandate aut ftatuerecontraiura Saxonum poffe, Nondum nimirum tune étant otnƒ nés homines ab Antichrifto itapenitusfutpofteaacciditjdementatiôdfafcinati, utomnia quæille impudent! oretyrannicêpræcipit, illiprotinus pro oracuIisDci amplexarentur. Si cxofcularentur. Statuit item illud idem ius, ne clerici hæredita* tis adeundæ poteftatem haberent. Viderunt nimirum prudentes homines, amp;nimis magnas opes ad clericos peruenire:8i non purabantæquum effe, ut qui homines a ciuilibus oneribus immunes effe uellent, q magnas opes ac hæredi* tares pofsiderent. Conditum cft autetn ius Saxonicum ante mille annos, tameefiqu**

-ocr page 103-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMZ ȕ

A tam«n quidam fcribant,idamp;: à Conftaniino Magno confirmatumeffe»

Lui'tpertus»

LVitpcrtusMoguntinos Archiepifcopus/cripfitquandamrpfftolamad Ludo uicum,quaamp;grauitcr pcccare,auteriâcrratcPapamindicar:etipfumImperajs totem,ut cum caftiget.hortatur.Vndelicft cognofcerejiunc Epifcopû non ita Papæmancipiumfuiffejficutpræfcntes.quiipfumomncsiudicare.amp;àneminecotj ita'iudicarcdebercjurpitermenciuntur.Scdadfcnbamusfanêipfamcptftolam.

D Omino pijfsimo 8iamantifsimo,atç in fide Catholica florécifsimo P-egi Lu« doinco,Luitbeitus Archicpifcopus fanâç Dei Ecdefiç uernaculus, præfcntcnt amp;perpetuam in Domino faluté.Tacendiucldeliberandiinduciasnóhabeo, netj cnim liiere me caufa permittit: quam fi relinquo apud Dominum nofttumless fum Chtiftum,cuius intereft:inexcufabilis ero,et uobis promiflam bumanitusfideni ß temetaireconuincor,quiinfpecula,quaconftitutusfum,uidens periculum uobis imminenSjdefidiofa ucl infideli taciturnitarc difsimulem : Ecdefiç Dei,cuius iodt gnus curam paftotalem ac folicitudinem fufcepi,ncgligens efîeâus, mcrccnarius pa iius efleuidear.quäm paftor.Quatitut namlt;5 grauiccr,amp; dehoneftatur,primatus ec dignicas eius infedefandiPetri,coquodinaudiraquadamSi occulta petfecutione nonabinfidelib.amp;DominumnefcientibuSjfedabeisCquoddolendum etplangen dum eft)quiDucesamp; Redores popuIiDeieflTedebuerürdniuriisappetitur^humana diuinisprçferteconantib.ôineceireeft,dolorem,quiconftat in capite,nififalubris ec ueloxmedicinafuccurratjpaulatim permembradiff’undi.Igiturquamuisnouerini prudentiam ueftramhumanisadmonitionib.nonegere.quæfyncerifsimamdegra tiaSpiritusfandihaufi'tdodrinam:mei tarne officij eft,amp;ada patefacere,8d agenda demóftrare.Scitis periculum populi Dei.quod terribiliterimminet: netj latereuos poteft,quodubic5auditum,ipfaquolt;5(utdicam)elementattcmifcunt,utRECTOîS RES, quifalntiinfïrmorûftuderedebuerant,relidofalutistr3mite,euntin praxeps, amp;fcquentib.fcfoueamperditionisaperiont.Vnde prudentiam ueftramuetitatis 82 iuftitiæamatricemcxbottor, utfecundum datamuobis diuinitusfapientiam, cuna fcicntib.legemDei,8óiufticiamciusdiligcntib.tradareftudcatis,quomodoremotis diireniïonumfcandaliSjquçzizaniorûfatorfubdolamachinationefpargerenititur, pax Ecclefijs 8i. uniras optata teddatur, ÔC ccleriter uigilantiæ profedus adhibeatur, neuulnerib.locumpraebeatincautafecuritas.Necj enimtotumadhuccorpusEcdc« fiælæfum eft:quancf capiteiniurtjs pulfato, membra quædam debilitata efle uidea« lur.amp;ideo,cum illis quæ fana eiTeconftitcrit,infirmantibus,fi fortémedicinamfufci perepatiuntur,fuccurrendumerit:alioquinamputanda crunt,fecundû uerimedici noftri ptæceptum, netotum corpus eatin petditionem. Quapropter neceffariun» mihi uidetut,amp;: utilc.ut religiofus Princeps Carolus frater uefter, legatis arcp lieer is a uobis deftinatis,fuper hoc negocio maturé conueniatunuttam ipfe quàm facerdo tes regni eius,qui hadenus^ b huiufmodi fordibmundi (unt,uobis ôi ucftris Epifeo« pisadiungantur,eandem^curam amp;folicitudinem uobifeum participer: quatenus pofteaquam cum auxilio Dei profpetê amp;nbsp;pacifice deitinere,quôiredifponitis,reuera fi fueritis,pati confenfu amp;nbsp;communi ftudio pacem ôCconcordiam fandæ Catholicç . Ô^ApoflolicæEcclefiæorthodoxisdogmatibus,adiuuante Domino,reformetis.

ïmperatores amp;nbsp;lynodus Conftantinopolitana,^

INdicaui fuperius obiter, Imperatores Conftantinopolitanos cultui imaginu re î« pugnafle: fed uifum hoc cft hicfuo loco denud tepetere. Teftatur Richardus de S.yidoreZonaras.ôôalij, Leonemlmperatorem iii»quiimperarecoepitanno Domini727.acercimèrepugnaflecultuiiraaginum,6i rçliquiatumSandotum.Cu« lauit quoî imagines plane tolli.

Idcmdc«

-ocr page 104-

9i TESTES VERITATIS TEM PORVM

Idem decfcuK Si qiixdam ffnodusiConftanrinopoh'tana cirdter 74a, ftumcelcbrata,cunnterftjeruntCCC.pardm Epifcopi,parrimaIioqindofliuKÉ ca^ ins fynodt canones fupra fub titiilo 7. fynodi rcdtaüi, Idem fenfcrunc Si aliquot fc« quentes ImperaroreSinempcpIores q|iam duodccim numero : Ói cum eis baud dubié infiniti alij.cotæç Ecclefiæ fub eorum imperio exiftentes : tametfi non deftief rint etiam 5 qui contranuni fenferint : qualis fuit inpdmis illafupcrftiriofa ac parrid*^ da Hirene,Conftancinipueri mater, de q ua fuperius,

Leo IIIL Papa»

Hk Pontifex eruditionis ac fanâitatis nomine eft apud aduerfarios Celebris. Sanènonpaucafunt ineocontra aliorum Paparumtyranmdem, impicta^ temSdmpuritatemlaudabilia. Imperatoriut Magiftratuifuofe obedicntft fubiecit.qtiiaabeofeiudicari pafliis eftjUteiusuefbatcftantucz.q.y.can. Nosfiquid Q.UÇ mox in Ludouico redtabimus ; Leges Cæfareas coluit, agnouitijomnem ani» g mam tarn dericorum, quam aliorum fuperiori Magiftratui debere efle fubiedam-Etteftatureoseflemendaces qui contrariumfentiant. Inquitenimdift.io.Decä' pitulis uel præceptis Imperialibus ueftn's, ueftrorum^etiamPontificumpræde* ceffbrum irtefragabi'litercuftodiendisamp;:conferuandis,quantc) ualuimusà ualf^’ mus CHRISTO propitio,8inunc,amp;in æuum nosconferuaturosmodisomnibus proft'temur, amp;nbsp;fi fortaffcquilibetaliter uobisdixerit, uel didurusfuen'r, fcians euin procertömendacem. Idemetiam iuftulmperatorum fynodum Romæcelebrauir, in qua de eorum concilioacfententiamulta utiliterftatuit- Earn totamadfcribain exclus uitaa'Luitbcandodefcripta,quandoquidcm nondum édita cft.

Hic concilio amp;nbsp;auxilio Lothaii) Imperatoris urbem, quam circa Eccleßaiti beat!Petri inceperat, pieniterconfummauit,6i cum Lctania earn circundans,6^ aqua exorcizata afpergens fandificauit, amp;nbsp;fuo poftmodum nomine LeonianaiH^ eamuocauit. Hisuidensmultafuointemporecontra DEVM, S^falutemanima» tumChtiftianorumimpudenterfiieri, concilioImperatorum Lotharrj amp;nbsp;Ludoui* ci Romæ fynodum habuitjCum LXVII Epifcopis, cumquibus XLII capitula Chriftianorum falutineceffafia ediditSifirmiter feruanda efle præcepit.

IN PRIMO enim capituloinftituit,utEpifcopus iuxtaPaulidefcriptionem5^ admonitionem irreprehenfibilis.Sibonioperisdefiderabilisconfecretur.

SEC VNDO.Quifquisfacerdoscaueatncpecunijsconfectationemadipifcatuf, neexemplo Simonis in laqueum incidatDiaboli»

TERTIO, Vtbonoopere Epifco pus exiftat di bené fpeculetur,q ualiter po” pulum uerboprædicationisinftruete debeat.

Q.VARTO, Vtfi Epifcopusinueniatur indodus, a'Metropolitano proprio admone3tur,amp;presbyteri,amp;Diaconi,amp;SubdiaconiàfuoEpifcopoutdocere fint, admonetur, di interim talcs presbyteri acclerici celebrate diuina myfteria officia fufpendantur,ut dodi ualeant ad debitum minifterium peruenire.

Q_viNTO,cófirmauit,quod Cæleftinus,amp;Magnus LEO deEpifcopisinftitu étant,uidclicet^d nonconueniatin Epifcopû confecrari,nifia'clericis et populofu^' tit poftulatus. Q.uia nulla ratio finit, ut aliter confecrati inter Epifcopos habeantut Et cum in eadem Ecclefia dignus nôinuenitur, tunc ptimûaliquis dealtera Ecckf*^ eligatur, quantumuis necefsitas eueniat,tarnen inuidiofe' nullo modócófecreiur.

SEXTO, præcepit, neiuxta Sardicenfemfynodum,ultra trium hcbdomada* tumfpacium Epifcopi à proprijs Eccicftjs morentur, nififotteperiufsionem Metr*’ politani uel Principis exnecefsitatecontingat,quia abfentia Epifcopi plerum^i** calamitasplebis.

SEPTIM o, neceflariôferuati præcepit,utiuxraEcclefiamclauftraconfti^ tuantur,in quibuscIericidifciplinisEcclcfiafticisimbuantur,8i omnib. unumfittc* fedorium ac dormitorium, fine cæteræ officinæ ad ufus dericorum neceflarix«

Miniftt*

-ocr page 105-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; sj * Miniftti uctöpræter Epifcopum taks eligantur, quorum uita acdodrina ilfos poti« usçxocnent,quâmdehoneftcnt.

OCTAVo VtEpifcopi diligentercutamhabeann'nbaptifandispIcbibuSjSC cu'ni ncccfsitas in eos presbyteros ordinandi occurtcrit, ut reuerentius obferucntut. Non enini fine conl'eniu ibidem habitantium fiericonuenit.

' NONO Vt incongrcgandisclericisnon pluresadmittantur, qu.-ïmfacultas return eis canonicè attributa fuffitcere pofsit.

DECIMO VtfacerdotesconftituinonoporteatjnifiEcckftjsantfpeçialimoî» nafteriodeputentur, nencccfsitasin feculatibus domibusillis habitandioccurrar, alioquin à proprijs Epifcopis, Aut in Epifcopio.aut in monafterijs caufa habirandi amp;conuetfandiproexercendo ofFicioconftituantur, ubimulicresnullam habcant g copiamconuerfandi.

VNDECiMO Vtfacerdotcsdiuinacloquiafedulo'pcrfcrutentur,8ipopuluni admoneantjamp;ludosaliquosantcfeficri nondclcftcntur. Transgreffotesquippê admonitioncEpifcopiukeriusagcredefinant.Sinautcm Canonici iudicentuv.

DVODECIMO Vt faccrdotcs,qui ad débita opportuna officia in Ecclefijs indifferenter adeffe debentjeenore aliquo, aut uenatione, uel aliq ua aucu pationc, rufticotumminifterioomninononoccupcntur, nee fincornatu facerdotali extra domosfuasadpareant.Sieafolummodo quæPatrum conftitutauidcntur.obfcr« uent. Contrarij deniqueinuenti aut dcinceps dcGnant, aut canonicae difciplinae fubiaceant.

TERTiODECiMO Vt faccrdotcs in fccularibusncgotijs pro teftimonio auc conficiendis inftrumenris non rogentur,quia cos in talibus rebus effenon conuenit. Sienimeuentu caufacaliquiduidcrintautaudiuerint, ubinullæfccularium idoneae '' petfonæinueniantur,cnueritasoccultctur, 8^ malus ut bonus exiftimetur in proui=» dentiafîtEpifcopi, ut coram feôicompctentibus iudicibusautalitcrucritatcmho^ notifie^ attollant.

Q.VARTODECIMO Vtfacerdos,autquis aliusinEccicfiaftico ordinepro»« ueflus,fiincofcelereinucniatur,quoabijcicndusfit,depofitus prouidentiaEpifeo* pi benèptouifoloco conftituatur.ubipeccatalugeatamp;ulteriusnoncommittat.

Q.VINTODECIMO VtfiEpifcopus,præsbyter,Diaconus,ucletiamSubdias» conus de quacuncç fœmina criminc fornicationisfufpcâusfuerit, poftprimamSi fecundam Sitertiam admonitioncm Metropolitani.ucl altcriusEpifcopiaut cius cuifubiacereuidcturjnucniatur fabularicumca,aliquouemodoconuerfari,canoî« nitêiudiceturj quia cui propriam uxotem habere non pcrmittitur,ab omni foemina fe debet abftinerc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

SEXTODECIMO Vt nulli Epifcopotum liccat tes immobiles, de fubiedis P plcbibusalijs^ pijs tollere locis, ne in talifadopauperesinucniantur, contra agens canonicaauthoritatecoarâanduscxiftat.

SEP^imodecimo Vtpresbyteri, omnium ad fccurrentiuminquibufcuncj factis locis,oblationes ad Miffarum folcnniarecipiant,quia cumDEi 8C hominum mediatores exiftanr, exercendis uotisamp;rclaxandispeccatis largifsimamdebentora tioncmpcragerc.

OCTAVODECIMO Vt Epifcopus fibifubieflofaccrdoti,oel alij clerico,nifiab aliopoftulatus, dimifforiam nonfaciat, ôônefalfæ aut ucræ credantur.amp;ucræuc falfefufpicentur,uniuctfalisPontificis,ueIImperialiuclMctropolitani bulla easro» borari oportet.

NONODECIMO Vt Epifcopi, uniuerfique faccrdotcs, quia ad folam DEI laudem , bonorumque opcrum adionem conftituuntur, debc « Mit tamptoEcclefiafticisquam pro ptoprijsfuisadionibuSjCxcepto publicocrimi^ ne habere

-ocr page 106-

84 trSTES VERITATIS TEMÏPORVM nehabeteaduocatum, nonmalæ famæ fufpeéium,fedbonæopinionis,lau£lab’^ hsartisinuentum,acdum Humana lucraincenduin.ærcrna præmia perdant.

VIGESIMO, utfiquîfpiamfacerdotumiiiucnwsfuent,quiaduocariiminiu^ dicio proferre non ualeat, Coram plebe propria fuusEpffcopus ipfum difeutiat. Si bonæ3nmafæconuetfattonisexiftar,aut cuiusreicaufadebitæaduocatumbabeff nonpofsir,malæuerôinuentusproqualitate cuIpçfeciindumCanonumnornianî emendaricuretur.

VIGESIMOPRIMO, Vtmonafterinmuel oratorium canoni'cèronffrudunïi: 3 domin»ûconftruâoris,fobiiiitononauferatur,liceat^illi idem presbytero,f‘’* nokicritprofacro ofFicioilHusdiœcereos,8ibonæaothoritatisdimiflbriæcumcoH fenfu Epifeopi ne malus exiftatjCommcndare,ira utad placitamamp;iuftamreuereß* «am illius Epifeopi obedienterfacerdos recottat, alioquin canonicis ulnonibuS^ fubiaceat.

viGESiMOSE CvNDO fannuitutïïquifpîamcomptobatusinuafotdicab pro parte Ecclcfiæ fe egiffede priuatafîbi te pertinente, ab ipfo fuoç hærede petfoj' uatutinuafio.SaccrdosdenicjintalicuIpa praeuaricariinuentus, à proprio canonK^ ludicetur Epifcopo.Epifcopus d Metropolitano,ut non Ecclefia fibi commiffa datn* numfuftineatdeinuafione.

vigesimotertio Demonallerijs monacHorum finefandimomalîuni» ô^deomnibus alijsprodiucrfis necefsitatibus ad eleemofynamconftitutiSjptæcC' pit,ut per Epifeoporum fonicitudinem,in quorum diœcefi hæc exiftunt,ordincntuf ed cafdem utilKates,quibus conftituta funt.

VIGESIMOQ.VARTO Difpofuitde Ecclefijsquæindiuerfis regionibusfa* cerdotibuSjôi folitudinedeftituta nullo debito officio refonant.EcEpifcopus fi pro* prio iuriEccIefiæ funt fubiedæ,ibidem fineintcrmifsionc presbyterum conftituat,ut fijin fcculatiumhominumfuntiuteconftitutæabEpifcopoadmoneantur.Etfiad» moniti presbyterosinfra trium menfium fpacium ibidem neglexerint conftituerf, abfqj negledu principis urgcatEpifcopus,ut eius fententia emendetnr.

VIGESIMOQ.VINTO VtEcçlefiæquælibetdeftrudæproprio ffipendiotC' ftaurentur.non fufFiciente autem neceflario à populo plebis auxilientur.

FIGESIMOSEXTO Vc nulli Epifeoporum liceat a' fubieflo facerdote, alio quolibetclericoexpijslocis donationem ultraftatutaPattumexigere, autfu* pra, impofita in angarqs inferre.

VIGESIMOSEPTIMO VtAbbatestalcsconftituantur.quifoiuocabulitnini’ fterium deo pofsint indubitanter fupplcre,itadoâi,utquencuncf ftatrumnegli* gentemuiderint omnino cognofeerepofsint, amp;emcndare.

VIGESIMOOCTAVO Vt Epifcopusinfua diœcefi diligenter perferutetutil* los,quifolohabitu monachiexiftunt.ôiadproprium monafteriumredireeosco gar,aut profpeâu congruo in aliud mittat,ur regulärem uitam feruenr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

V1GESIMONONO Vtfœminæquæhabitumteligiofum, autuclamenob» tcntuteligionisfufccpcrunt, deinceps uiro fociari non permittantur, præuaticat» autem ad pœnitentiam coerceantur.

TRiGESiMO Vtdiedominiconullusaudeatmcrcationcs.nifiincibarijsrei’ bus aut quælibec ruftica opera Racete, alioquin ut iranfgreiToc ad pœnitentiam tedigatur.

TRIGESIMOPrimo Vt dominico die petfonam fufpeâamSJ rcatuinfa* mem, aut o ptima fatisfaâione foluant, aut in euftodij s conffituant, ut licitis diebus ludicetur. Nam legibus infirmatur indicium dominico die depromptum.

TRIGESIMOSECVNDO Vt nulli laicorum liceat in eo loco ubi presbytei» amp;nbsp;reliqui clerici exiftunt,quod presbyterium nuncupatur quando MilTa celebratur, confiftere.Q.uia ficuti in Ecclefia fingula loca uidentut expofita,ita uicorum pats,,S^ tnulietum partibus fuis debet efle contenta^

TeigefiOJO*

-ocr page 107-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. 85

A TR1GESIMOTER.T1O ftatuit.utficuti,quimonaftetia elegetunt,dmonaftlt;« rijs egtedi nó pcrmittanturjta hi.quiinuiti fineiuftç oftenffonis ctiminc naonaftetiis funt intromifsi, nifi uolentcs non tcneantut, quia quod non petunt,non obfcruant.

TRiGESiMOQ.VAîiTO,VtmagifttiÔidoaoresinfingulislocis,inquibusne cefsùas occurrit,conrtùuantur,quiliberales artes afsidue' doceant, amp;nbsp;fi tales non in* ueniLintut,tamen diuinæ Sctipturæ magiftti 8ê inftitutores Ecclefiaftici offici) nulla# tenus defint.

TRiGESiMOQ.viNTO,Vtfacerdotesadmoncantuiros8inauUeres»quifeftis diebusad Ecclefiam concurrunt,nefaltando8óturpiauerbadecantandochoroste« neantacducant.fimilitudinemPaganorüperagendo, quia tales ficumminoribus peccatisad Ecclefiam ueniuntcummaioribus rcuertuntut. Siuetononceffantad# monitiacommunionemodis omnibus,fufpendantut.

T Ri GE SI MO s E XT o,Vt nulli liceat excepta caufa fotnicationis uxotcm relin»

B quere, amp;aliamtibicopularc,alioquintransgciforemconuenitfociariprioriconiu» ' gio. SiautemuitSóuxorfolummodo proreligiofauitadiuortiteinterfeconfenfe# tint,nullatenusfinecoiifcientia Epifcopifiat,ut abeofingulariterprouifoconftitu* anturloco. Nam uxore nolente,aut altero eo turn turn amp;nbsp;pro tali re matrimoniuni non foluatut.

TRiGESiMOSEPTiMO,Vcnulliliceatunotempotehabeteuxotem6£conca binam,quiacumdominonfitluctum,animæfitdetrimentum,alioqui Ecclefiaftici communione uidearnr indignus ,8i fi perfcuerauetit ab Ecclefia penitus amputetur»

TRIGESI RïOO CT AV O,Vt de proptia cognatione, uel quam cognatus habu# it, nullus audcatinconiugium copulate jfiquis non feceritóê perfcuerauetit, fciatfe uinculis Anathematis innodatum.

TRiGESiMONONO,Vt nullus abfolutè presbyter ordinctur, èL ut iuxta facuU tatem return Ecclefiæ, oblationes uel teditum clerici ordinentur ♦

C Q_vADRAGESiMO,VtpresbytetiurbaniÓifuburbani.ói rurales ornnes in# differenter ad concilium Epifcopi ucniant,aut Canonü correptionibusfubiaceant»

Q_v AD R AG E s IM o P RIM o, vt laicus qui ptesbytctum fine co nfenfu Epifco * pi proptii fua poteftate EccleCiæ cuicuncB inftituitut à fidelium communione fepate-tur. PtesbytetifitertióabEpifcopo uellegato eiusdealtetiusEcdcfia recedere ada monitiobedirenoluetint,ptoprr)officqgradumamittant.

VLTiMO uero capitulo immutabiliter praecepit, nc ullus Abbas,autquilibct alius prçfumatptesbyteros in Ecclefia ftatuere,nifi qui Sifacerdotisgtadus licite'da. re pofsit, quibus fingulariter óó diocefes pertinent, óC quiCanonice debentipfis Ec* clefnsptouideteamp;Lptæuifas ordinate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

PtaedidusPoniifexin prædiftafynodo Anaftafium ptesbytctum in aliéna Dio cefimotantemSifæpe numero uocatûdemumlt;5excômunicatum ,ÔC tarnen ad pro priam parochiam redire nolentem depofuit.ôipenitus facctdotali honore priuauit.

1 D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item in eademfynodomonuit,8iApoftolica autoritäre prçcepit,ut unusquifc^

Epifcopus per diœcefes amp;nbsp;patochias fuas per fe,8i facctdotes fuos fubieftum fibi po# pulummoncat, utprimitiasôidécimas incunâantet perfoluant, Hasautcmdarc nolentes,quoufcç fuppleant à cibo 8ê potu fufpendant.

Q,uod fi nec pro hac fufpcnfionc fupplere cutauetint,fanfta communione pria uentut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Irem,incademitrefragabilitecaffirmandoinftituit,utnullusEpifcoporumuci facetdotum.tem fui tituliufutpatc aut alienate ptæfumat .Q.ui autemhocfecetit L^a# nonicamfine dubio fubeatultioncm. HiçotdinauitEpifcopos XLiii. presbyteros uctoXix.Diaconos vu.Obdotmiuitautcm inDomino xvi. Kalendas Augufti.

Hic primûm obfetua leftot, quôdtunctantafueritautotitas, S^pietasCæfa« turn, ut illi negligentcm Pontificem cxcitauerint,eicB quid ftatucre debeat quau ptç« (otmaucrint. Etant uctd ympcratotesintalibusexercitati. Multaenimtaliain wis l tcgionibus

-ocr page 108-

$6 SVPERIOR.VM CONTRA PÄPAM;

rcgionibus cum fuis Epifcopisconftituerant.DcindcobfcruaquôdnônuIttCtofiW lem Miffarum, aut templorum ftruendorum.aut facnficoruminftituendorum urflt; tic: Sed tantum fanamdoâtinam,cruditioncm,amp;côtinuam popiiliinftruâionetn' yertiôobferuaquôdconfirmetelcdionem plebisjnucftiturampoliticotum domi* norum, ôô omnes facetdotes ac Epifcopos fuis tantû ^kcropoIitanis nô fibi fubiÿci^«

Ludoiùcus Imperator,

LVdouicus Imperator, Caroli Magni filiusjuidens dcncos propriæ uitæ di« fdplinamcortumpcre, amp;nbsp;Ecclefiæregimen negligereacdeformare, ftatuite* malo irc obuiam. Q.«3rc circa annum 800. aut paulö po'ft, conuocauit Aquif* grani fceqnentifsimum Concilium,tum ex Spirftualibusjum ex politicis proceribuî totius Germaniæamp; Galliae. In eo curauit edi multos canoncs ôê régulas, fecundutn quos Siuitamfpititualium(uruocantur)SiregimenEcclefiæreformate,acinmelius reducere efteonatus. Credo cffceam.quæiamfub hocticulo eftin fecundo Conci« ’ liorumtomo edita.FaciunteiusteforniationismuItimennonem,aiunt^uocatani Regulam der icorum. Platina deplorans fui temporis perditifsimam Pontificumd^ facerdotum uitam,exclama t: O Ludouice.utinam nunc uiuetes.indicans nimiruin» iam uetéindigerereformat!one,amp;acrireformatore,fpiricuales.Namquanqurâi3in iongo tempore facerdotum ftatusfuetitcorrupttfsimus.nihil tarnen fuit maliciaEc* délia ftici ordinis, temporis Ludouici,ad camquæpolleafecuca eftjUoftro^tem^ poregraffatut.

Obferuandum quoque eft, Ludouicum indixiiTe conuocaiTe illamfyno^ dum,rcformationem^ Ecdefiarum amp;'facerdotum fuiregniinftituiire,non Papam« Habeo epiftolam Ludouiciad ArchicpifcopumSalzburgenfem,quiConcilionon interfuerat.cui fimpliciter fuaauthoritate, mifla ilia rcformatione,mandat(dicic enim, Volumus,amp;decernimus, nullam pcnicusPapæmentionemfaciens)uteius Côcilrj decten fuis deticis proponar,omnia^ diligenter obferuet,8^ ipfe,amp; alios co^ gatiminaturcçSipœnaseijquiferuarenoluerit. VndeapparetjPapamtuncnefpi^ ritualem quidem gladium,nedumetiamtemporalem, fupraomnes Ghriftianos habuiffe:omnem^animam non tantum laicorum,fed amp;;dericorum,fuperioribus poteftatibus,ideft, Politicis magiftratibuSjfecundum Petri præceptum,fubieâuni fuiffe. Quanquam id quidem nulla conieâuraindiget,^cumhiftoriæ darifsimetc* ftentur,inpoteftateCæfarisfuiffetunc, create non tantum alios Epifcopos S^Præ* latos.fed amp;nbsp;Romanum,feu Papamjpfum. Veru'm poftea demiîm meretrix ilia ca«! put contraDeum extulit, Regibus^acCæfatibus(proh nefas) pedes fuosfoetidos ofculandosobtrufit.Sed adfcribamipfam Ludouici epiftolam.præfertimcumnon* dumeditamexiftimem:utindelucedariusapparear,quam nihil iuris tunchabuetic Papa,fupra Ecclefias, præfertim Gallicas 8lt;( Germanicas. Quin potius contra'Mo linæus in fua eruditifsima oratione Tubingæ recitata oftendir, tune amp;nbsp;Papas ipfos, alios deticos Imperatoribus obediuifle • Dixi fuperius, de libro Caroli Magni contra idololatriarnftatuarum. Sed confiâtadhucalicubiinuenirihuius Ludouici longèacriusfcriptumdeeadem reaccontrouetfia,contraGræcos, quituneftatuâS colendas elfe,in fua Nicæna fynodo fecunda decceuerant,

ïn nomine Domini Dei,amp; Saluatoris noftri Icfu ChriftijLu# douicus diin'na ordinance prouidentia Imperator Auguftus,uenerabiliArnoni Salzbutgenfi yir»

chiepifeopo, in Domino falutem.

SAcrum memorabileconciliü diuino nutu, noftroqt ftudio in Aquifgrani pa « lationuper aggregatû, in quo muha ob propaganda Ecclçfiaftica dignitatem ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ~ âifubfe«

-ocr page 109-

SVPERÏORVM CONTRA PÄPÄM, 87

A 8ifubfçqu«ntegratiaChnftidiligenterttaaataatcginftnutafunt, tuam imllatenus credimiislaterefanaitatem. Sed quiaconngk,eidemf3nao8êucnccabüi Concilia luam non interfuiffe patetnkatem.ad tnam deftinare dectcuimus beautiidincm pee præCentem miffum noftrnm,nomine Nochonem,formulas Canonicæinftitutionis abeodemfacro conuentu ex fanftorum Patrum fparfim digeftisfçntentriscolleftas, ätque in unum congeftas. Quam etiam idcirco penes palatium nofttum diligent ter fcdbifecimus,ut nihil in fe.fcciptorum uicio^deprauationis aut derruncationis ha bens, adteufegincolumis perfetretur. Quapropteruolumusatquedecernimus, utiuxta Mettopohtanæ fedis tibi Canonice collatam dignitatem, n.oftræqjauthori^ tatis fanaionem,dioecefeos tuæ Epifcopos öi cætetos Ecclefiæ Ptælatos,tempore 82 loco congruentiad te arcefferefacias, 8c his coràmcapitulatimmemoratasinftitu^ tionisformulas pcrlegiiubeas:82quid ob exaltandum Ecclefiaftici culminis fafti# gium,02 animarum falutem idem lacer conuentus credidetit.liquidö demonftres.

B Sed 82his quiinuno collegio Canonice' deguntjtenendamobCeruandami^co tarnmemotato miffo noftro petcenfeas. Atfialicuius cordis obtußo earn intelli* gerenequiiierit jhuiefiueabste, fiueabalqs Epifcopis,compronincialibus feilicet, eius doétrinæ fulgore nitencibus,fobrie' tiadatur. Sed 82 in hoc nihilominus circum* fpeftamonemuseffetuam prudentiam, ut ab hisquieastranferipturifunt ,ita trän» feribantur, ut nec dep tauata uicio feriptoris, ncc detruncata ab aliquo fiat : fed (icuc prædifto miffo noftro eis demonfttatumfuerit,abfquealiqua deptauationeuel de^ truncatione tranfctibatur. Nouetis etiam, quia idecS illius exemplar apud armarü um palatq noftri detentum eft,ut eo ptobari patenter pofsic, quis easincutioft' trän» (cripletit, uel quis aliquam eius pattem detruncauerit, Omnes ergotuædioccefe:« osEpifcopi,82 cæteri, eas uigilanti cura tranfctiberejolcrti ftudio intelligerc,inftan* tifsimæafsiduiratis exercitio diuinitus adiuti operibus complete decertent; utcüni noshuiusreigtatiainquirendæ ueritatis Kalendis Septembribus, fienteidern facto C 82memorabili Goncilio meminimhsnos dixiffefaduros,miffosnoftros çerimpetî umàDeonobiscollatum deftinauerimus, remota cuiuslibei difficultatis oppofi^» tione, eiufdem falutiferæ inftitutionis,prout Dominus eis poffe dederit ,ftrenuiiiy ueniantucopetatotes:quoniamdiligentiindagine,uita comité, perquireteiubebiü mus,quis iniundum fibi officium fttenuè peregerit, uel quis in clauftris Canonico^ rum82cætetis habitationibusconfttuendis, 82in neceffarqsfttpendqseistribuen» dis, 82 indomibus adreceptacula pauperumreparandisfanaiomnofttxpaructit, quis ue cletum fuum eadem inftitutione 82cætcris fpnitalibus documentis infttuere cutauerit: uel quis caufa auaritiæ, eos quos in Chrifti militia tationabiliter alere po* tetat,ptopulecit. Quiaunius annifpaciumdedimus,ut eaquxpromiffa funt, abf» que ullius difficultatis excufatione perfici, ubinec dum fafta erant ,facilime poffent» Nos quoque præfatum miffumnofttumadtuamfanftitatem ideo direximus, ut tuum cæterorumque Ecclefiafticorum in tua dicecefi confiftentium, diligenter ar»

D quefubciliter in hoc negocio intueretur ftudium,82ut opem in caeteris commonen^ dis fettet; qui etiam nobis referrer, qualiter prælati 82 prælatae eamlibenter fufee:» petint, diligenter tranferibereftuduerint, 82 denote adimplere iuxta uitescuraue^ tint; quoniam tarn diu ilium in tua nelcomprouincialium worum diœcefimorari 82difcuttete und cum miffo wo iufsimus , donee ab omnibus memoratæ formulæ tvanfevibecentur ; ut uidelicet cunfta procurans, diligenter^ petficiens, cum ad nos ilium redire opere expleto tempus permifetit,cunfta quae afta funt,ueftro utrcirum^ quelccipto notentur ,atque pet ipfumtuumcp miffum nofttæ dinofeentiæ intiment tut, utfeiamus quibusgtatiatümaftionesreferte, quos^etiamdigniscorreptionis bus cortigete debcamus.

Si uetô aliquis tuæ diœcefeos eidem inftitutioni, ueftræque admonitioni ptogt; cacitet teniti uoluerit, 82 earn quae ab eodem facto 82uenerabili Concilio conftituta atque décréta eft,quantum Dominus ei poffe dedetit,obferuare contempfetit ; ptae« l » cipimus

-ocr page 110-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

«pimoSjUt fiantea hiüufccmodi non fecorrcxcritjquicuncj illccft,antepr«efentwni noftràmtuauclmifsinoftpadmonitione uenire feftinaret, quatenus^ nobisiuxts quanticatemculpæ digne corrigatur. Direximus præterca tibi pondus ôimenfu^ tam, fecundum quæ clcrids amp;fandis moniahbus pam's amp;nbsp;potus æqualitertribufO* dafunt. Q.uæutabomnibusfitniifsjméatcçinuiolabih'tcrteneanturjdccernimusî ne quid inctementi, aut dctrimcnti a' quoquam paiianrur, modis omnibus inhi* bemus. Tuam igitur in cake huius cpiftolæadmonemus fanâitatem,utfecundufn miniftenumnbidiuinomuncrecollatum, noftrae in hocnegodofaluberrimæad’ monitioni obcdienteratqp inexcufabilitet pareas, 82 caeteris in parendo exemplum bonumtribuas. Dignumquippciuftum^ eft, ut quanto fublimiusfacerdotijdi*

___• nbsp;nbsp;nbsp;- _ . I •? . r . _ _. :____ _________ J» ______1___1 rx...'

ftram'(ÿuoluntacemexequendam,deuotioremteat^promptiorem exhibeas. Valc in Domino,82ora pro nobis.

Cumhacepiftolapukhrêconfonat, quod Amalarius quidam,dequopaulo poft, adhuncipfum Liidouicumde ofFicijsEcclefiaftidsfcribensinquit. interaliaj Ptæfertim cum fciamus uos Redorem efletorius Chriftianæreligionis,quanrutna“ homines pertiner. Vbt hic fedesApoftolica,82 primatusPapæremanetr Simple* cirvr acfine omni exceptione ipfe Cæfarconuocat fynodum ipfe décréta fynodi, ui^ get, 82 legatos a'latere ad omnes Spirituales mittit,omnibui^ magnum malum,m pareant,minatur,iubens eos coram fefuoue tribunali comparere.

HieidemLudouicusPiuspaulo poil mortem Caroli, cumadeumallatumfl* fet (ut Henricus de Erfordia teftatut) Leonem Papam multos primarios uitosobno uum quendam eorum contp fe motum inrerfcciffe,grauiamp;imêid tulit ; mifit^Betm ardum Regem Italiæ, fuum^ nepotem, Romam,qui rem totam cognofccrcnt. fit82Papa legatos ad eum uicifsim,feçgde eo fado, ncfcio fane'qua demum ration*’, purgauit. MortuoLeone,fulFedus eftStephanus, quiconfirmationiscaufaadijt tudouicum : ab eo^ im pecrauit, ut quos olim Carolus in exilium Roma pepuleraf. tedirepoffent. Vndc facile'diuines, quistumRomaeimpetitauerit, Pontifexu* an Cæfar. Poft breuifsimum Pontificatum Stephani, eledus acordinatus eft fchalisjfinelmperatorisauthoritatetfed timens tarnen Imperatotem, confeftimft* gationemdeprecandi caufa adeummifit. Ludouicuscondonauicquidemciidcd' men,fed cl erum acpopulum Romanû gcauiterincrepitum monuit,nepofthaccon* fl mill ter pergant Imperatoriam maieftatem uiolare ,fed uetera inftituta ac padaft^* lient;quodPlatinateftatut. Exqua comminationcfaciléapparet, quamuetum fit,quod Bibliothecarius 82 Gratianus fingunt, Ludoiiicum hune fuis iuribus in cr*( ando Papa ,rcnunciaffejde qua te alibi prolixius dicetur ♦

Verdmuttcdtusintelligipofsit, quodfupràdeLcone dixi, adfcribam locum ex Decretisii. quæftione vu. ubifcfeptædiâusLcoadmodumhumiliteriudicioO Ludouidfubmitttt.

Nosfdncompetenteraliquidegîmus, 82infubdiüsiuftaî legt's tfamttem nou conferuauimus.ueftro admiflbrum noftrorum cundauolumus emendate iudicio. quoniam fi nos, quiah'ena debemus corrigere peccata, peiora commtttimus : ceti^ non ueritatis difcipuli, fed ( quod dolentes didmus ) etimus præ cæteris erroris giftri. ïndemagnitLidintsuellræmagnopereclementiamimploramus.uttalesad haec quac diximus perquirenda, miflbs in h is pattibus dirigatis, qui Deum per om* nia timeant,82 cunda quemadmodum fi ueftra præfens fuiffet Imperialis gloria,di* ligenter exquirant, 82 non tarnen haecfola quæ fuperius diximus, quærimus.ut cxa* mufsimexagitent: fed minora Que maiota etiam illis fint de nobis indicata nego‘ cia, ira eorum cunda legitimo terminenturexaraine, quatenusinpoftcrurani^ fit,quod ex eis indifcuffum uel indefinitum remaneat.

Quidam hiftotici fctibunt, 82altos f^ontificcs fub hoc Ludouico effe eo incom fultootdin^

-ocr page 111-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM^

A canfultdordinatos, contra ueterem confuetndinem, amp;nbsp;id quod Leo cum tora Ro j» mana Ecclefia facrofanäoiuramcntojitetis ac figillo, Carolo promiferant. Quare hicquidem Ludouicuseos acriteradmonuit, ut memorcseffent uetetumconfiiez tudinum ac paäorum. Verum cum poftea Os porci, feu Sergiusfecundus, fub Lo thario itidem inconfultolmpecatoreordinatuseffet,mifitillefilium Ludouicum und cum Drogone Archiepifcopo Colonicnfi,ac ualido exerdtu : qui poftquani multis cladibusRomanosaffcciffenr, coegetunteosad deditionem ac iurandani obediendamSi obfetuationemueterum confuetudinuminconftkuendoPapa de Imperatoris atbktio. confirmauit tarnen nihilominus poft grauem mulflamLujs donicushic fecundusSergium,abeo^uicifsiminRegemItaliæeftunâus * Hine igitiir eft,quod hic Ludoukus tarn potens initaliafuerit, Romameg pro^arbitrio re a xerkjUt fequens hiftoriola teftatur.

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eutropfj appendix»

HAbeo exemplar manuferiptum fan’suetuftumEutropqamp;adiunflotumfcri^ ptorum,in 26 libros diftributum. In eius fineeft quædam uetufta hiftoriola, a quodamCut uerum fatear) non ad mpdum Ikerato deferipta. In qua often diturnonincommodê, quarationc,quibus ue fraudibus quidam Pontifices Cæfasî cumpotentiamlabefaflarint, fuam^oppreffo Imperioauxerint. Q.uætametfi,uc dixi, uideatur effe rudior, 8ó in reckatione eorum quæ initio in Romana ciuitate ac Ecclefiaaäafunt,etiamineptior: tarnen quiafaltemin recentioribus remuere', ut aäaeft,rccenfercuidetur,camadfciibam.

Prifeis temporibus Im periale decus effloruk Romçjub cuius dominatione di« uerfaconfiftebantregnajamp;cuicunäaegentes propria fubmkeebant colla. Conftituit ergoGonfules,quicotidianoufu regnigubernacula confilio difponebant. Etant C namqgdiftributa officia per Senatoresöi Magiftratus, prout unicuieg minifterium operecompctebat.Imperialeuerödecuslaudibushonoribus^abomnibustantum modo extollebatur. Poftaduentum unigeniti Fili) Dei,amp; poft afeenfionis eiusglori am.Romanum imperium Byzantium fecontulk, quæ a' Conftantino Magno fare Conftantinopolis uocata eft. Quæ quia Romano gloriabatur imperio,diäa eft Noua Romazfic tarnen,utantiqua Roma gloriofapræponereturcæteris.Euntibus autemApoftoliSjUelfuccefforib, eorum,prædkareEuangeliumfecundumdiuinum ptæceptum,inmundûuniuerfum,RomamCæfares reuertebantutjdiuerfatormen» tafanâisinferentes,utdi)sfuis placèrent. Vndeaccidit,ut B-Petrus,qui prælatusfuess rat cæteris a lefu Chrifto Domino noftro,Romam prædicationis caufa ueniret, quç omnium gentium clamabatur domina: quæ eatcnus,ficut multis idolorum fimu -lachris étatfeduda, ira plurimis prædicationibus Apoftolotum, aliorum^ marry rumexhortationibuscum cæteris conuerfa. Vbietiambeatus Petrus, amp;nbsp;Paulus do-D âorgentium .martyrio coronati funt: ut ficucRoma per antiqua mœnia caput erat multarum gentium in diuifionefimulachrorum, ka caput domina uocareturom niumChriftianoruminunitate ueræ fideiôiinconfufæDeitatis,Habens principal turn totius Chriftianitatis in accepto priuilegiolefu, ubi ait, Tu uocaberis Cephas * Et alibi: Ego rogabo pro te,nedeficiatfides tua.

DiuifoautemRomanoimperio.edquôd imperialisfedes,quæantiquæ Ro-mæfolita crar,Conftantinopolim effetdedufla:multatum gentium populi contra utbcfueranttebelles.Vndemagnaamp;non paucacôtra eâfurrexeruntbelIatefteOro fio. TuncenimRoma per Patricios principabatur.Erat tarnen tantum fubiedafuo Imperatoriita,utfialiquandoImperator paganorumtituinueniteturcrudelis,per fuos legatos, fandifsimos RomæPræfules,aIios^Chriftianos,perd!uerfafupplia cia martyrio coronaret.Crefcente autem Chriftiana religione cal 1 s æftus fidei 3' Patri ci)sexarfit,uf(5dum Longobardi font Italiamingrefsi. Cum^adpropinquarctPa» do,nunciatûcftRomæ(præüdçbatuero'SyluetiusPapatuncRom.EcclefiæjNarfo ï 3 patricio.

-ocr page 112-

po TESTES VERITATIS TEMPORVM patricio, cnios uxor uocabatur Polyxiana. Niinciatum eft autem illis, quód ptaeft* lus Pontifex mififfet ad Longobatdos.intiitans eos Romam, quatenus potcftas GtC cotumaboleretur, ôiEcclefiæiuraeleuaretfubpoteftate Pontificis; cui tanta ineW^ necefsitas, ut nihil aliud ptætcr Ecclefiarum amp;clericotum haberetcuram. Q.uotilt;* dianus ergo utflus dabatut de palatio,confuetus,8iannualia dona pro reftauratio« ne Ecclcfiarum, amp;nbsp;Cæfaris eleemofyna honoris caufa : nbsp;folummodo erat ob reue*

centiam Apoftolorum Petri SóPauli. Si qiJSndo Imperialis legatus mitteretut a Principe, ut Romanus Pontifex proficifceretur ConftantinopoGm ad Imperator rem,omninegleftaoccafioneibat, etiamfiprocertofciretutincxiliummitteretut/ Mittebaturaliquando quidam nuntius à Narfo patricio ad SilueriumPapam.cun^ proficifccrecuraddomumilliuSjLibiiacebar ægrotus: dixit illinxorfua: Domine Pa^ pa,quid tibipeccauimus,quia uoluifti inducete Longobardos fuper nos r His did«, récit eum comprchendi,amp; tonforari.ueftemqg monachicam induere,nec nonfedeU!« 8 teniafinoad monafteriumfanâæSabæ perducere. Cumij egreffus effet fora's, ft* densfuperafinum, dixitquidam deaftantibus: Heu Dominus Papamortuus eft«

Præterea inuadentibus Longobardis Itali3m,amp; conuerfis ad Cbrifti fidem.fuga^ ti funtGræci,amp;ceflauitimperium ab urbe Roma ufque ad Francos. Per Reges enitrt pxincipabanturLongobardi. Diuifisquippeltaliæfinibus.SpoletanorumduxRo^ mçconftitutus eft uiceRegis,tali paäo,ut quando Apoftolicusobiret, intereffet duX præfatuseleâionifuturiPontificis, accipiens plurima donain pattem regiam. S* autem lires inter Romanos furgebant, exprimatibus Regis adueniebatmiffuscuiu eodem duce,ad deliberandas caufas,amp; legaliorum iudicia. Et quiin culpam crimi^ nisincurrebant,regalipuniebanturpoteftate,autinexiliummittebantur,etiamiu* confulto Apoftolico: uf(j ad Zachariam Præfulem,quifubdole' quafi pro familiari* tarequadam profeäus eftad Carolum Regem Francorum,eöquddidemCarolus C habebat filiä Defiderij Regis Italici uxorem : inuitauit!^eundé Carolum inltalianj. feminans intet Reges difcotdias,laudans 8£ proférés illiimperialia fcrptra, accepit? ab eofecuritatem,quo tempore ingredidebcretltaliam:iutantes^mutult;5,teoerfus cft.Tranfeunte autem co per fines regni Defiderij, feparauitab eo quofdam defuis» dansquibufdam plurima dona,quibufdamiuratdatifimilia.Accipiente autem C«» tolo hoc regnum,profeäus eft Romam,deditijibi donaria mulra,quæ ufque hodic Romanum tenet dominium, de regni huius confinibus. FecitcjpaäumcumRo;’ haanis,eotum^Pontificc,amp;dcordinationcPontificis,utinteteffetquislegatus,S^ uteontentiofaslites ipfedeliberatet. Conftituebantautemannualiadona in Papæ palatium pcrduccnda, anti libras decem, atgenti centum, pallia optima dec em,?’^^ ceptis priuatis donis. EtquandoImperator adueniebat Roma,uelfuuslegatus, mittebantur iudicesa'palatiofingulisannis.quipercunäaRomanoru confiniaft^ galia uendicabant placita,com pellentes habitatores locotum illorum ueniread pU C citum .iudicantibus eorum iudicib. reäam legem in præfentia Imperialiûiudicutn» Etfialtetiusgentisinuenircnturhabitatores, regaliiudicioiudicabantur. Erantdc* nifj monafteria in Sabinis, Domini Saluatoris, amp;nbsp;fandæ Dei genitricis Mariae,«’w non amp;monafteriumbeati Andre? ApoftoIiiuxtamontcmSoraais,feu caetera fifca» liapatrimonia intra Romanos fines ad ufum imperialem. Non folum autem inft^* üco regnojuerüm etiäin Francia proficifcebanturmonachi,ferentes ueäigalia.uina, amp;aliadonari3,iuxtauiriüpoffe.Igitur Romanis infuafecuritategloriantibus.leuatU eft corillorum ,iuxta illorum confuetudinem :uoluerunr(ç Imperialem poteftatein ucndicarefibi.RefiftenreautéLeonePapa,cóptchei».Ierunteum,uoluerunccp «gt;««ƒ etuete oculos.Eruerunt aût unum,8ialterû non potuerunt: quia liberauic cum diui^ na mifcratio,8i cicäus eft ab illis extra urbé,quafi perditis ambobus luminibus.CLui fugiensinFrancia petuenit,ad Carplu. Vndeaccidit, eundé Carolû uenirc prouiu* dida Apoftolici:comprchcndenscgRomanos,dcmaiocibuseorumuno dieincatn po Lacerancnfifccittrccentos dccoilari,

— ■ ■ quot;nbsp;■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proptcil«

-ocr page 113-

«VPERIORVM CONTRA PAPAM, pi

Pfôpt«eainucntumeft,utomn«imioresRomæeffentimpcnakshottîfues Mm Epifcoptqua'mlaki ; amp;nbsp;omncuulgus paritcrcuni his facer« fidditatem Impe* tatori, ôiutfuusmiïTusomnitempore morareturRoma: .adddibeiandash'ngio fascontenriones.MorabaturqmppeinpalatiofanftiPetri:amp;eratcóftitutum,q«an la S2 qualia llipcndia de palatio ei darentuf qiiondic.Q.uód autem rehquum erat de fijpradidismonafterrjs.uelpatrimoniiSjdeferebatutaffluenter. Tantanempei'm* pcrialisuKtustbiuigcbat, ucfiinlcgaliindicio minons udinfciicauf3poftponcre«gt; tur.amp;illealicuiusconülio pedes tenetetieganimperatoris, pccens abeaiuftanilea* gcmjiSi mitTus adiurarct Principes Romanorum dicens, Pet eam f/den» quam Do * minoImperatotidebetiSjfacitehuichominiiuftamlegc. ncmoerataiifusdeclinare neeg ad dextecam ne^ ad finifttam,enam fi a'ptopinquis Pontificisillata eflfec iniu • ria. Multoties uerö non ante Apoftolicum,fed in iudicialiloco ad lateratns, ubi q ul B dam locus dicicur,Ad lupani,quç mater uocabatutRomanorü,ibinidicianam leg€ finiebant.CôpofitionesideftmuIâçquoqg.quæfoluebantura nialefaâorib.æquas« liter diuidebanturmiffbImperatorisÔiApoftolici.Siauté tabs culpa erat ut res lede rata fifco publico fubderctnr, nóad Ecclefiafticam tranfibatfubieflionê, nili pet do fi natiuumlmperialepræceptü. StenimaliquisiraincutrebatImperatoris,Epifcopus autludex Romanus,et licitü effet Cçfari uenire Romä.ueniebar.Sin ante mittebatuc DuxSpoletinus,côprehendebaturoffenfor,ôôducebaturinexih'uni.Domusuetôit bus fignabatur annula Regis.ufqg ad eius cófultum: ut fiquando reuerterctur ad gc« liam.haberet propria falua.Sin alias, perlmperalia præcepta diftribuebaturmilitib^ Quo'dfiadiudicispoteftatemreiicicb3turqLiifqiia,8ó Cæfarisadhæretetdementif, mittebatur pro tali negoc(olegatusablmperatore,quidiligenter-examinaret rei uegt; titatem.EtfieieâHS propriam habcrctculpam.fuftinerctiniuriam.

Hacconfuetudine ufifuntRomani ufcj ad Ludouicum Magnum,(quialias 11 uocatur)Impcratorcm,Loth3rii filium. Hic quia magis Italiam habitare elegit, uici:« niortaâuseft Romæ: ubiôiamplioriquadamufuseft poteftate,Habens ftrenuos uiroseius urbis,fcientcsantiquam Imperatoruconfuetudinem,amp; intimantes fati, qui fuggerebant illi, repetete antiquam Imperatocum dominationem, Et nifl obreuerentiambeatorum Apoftolotumdimitteret proccrtôfaceret. Hic etiani Pria ceps Beneuentifinesingreffus eft,8itotiusCalabriæ,duob. modis.Vno,quod pro«, uincia effetItaliæ, uolens totiusregnifinesfuæuendicareditioni. Altero, eöquöd immaniffimagensAggarenorum,iliaiamtangebat confinia.capientesquandami urbem quæ uocaturBari.quam munientes, ôimultis uiâualibus implentes, pro re«» fugiohabebant.Etideoàcomptouincialibus tettaeillius benigne' fufeeptuseft. De hoc CæfareuidepofteainDrogone.

Pracfatusitaçg Cæfar cummultitodincpopuliproficifccbatur,ad accipiendas eafdemgenres. Et negrauatet eos quideptædati ab Aggarenis étant, quæfiuitfolalt;= D tium Rauennae : fed quæfiuit etiam folatium.quæ uicina erat Venetiæ,quatenus nas* ualiadiutotio fultus,poffct abundanter ferre ApuIiam.Prçfidebatnamcj tune Rauen ■atiEcclefiæloannesArchiepifcopus, qui feruienslmperatorifamiliarior état. Voî« de inuidiaduflus Romanus Pontifex,nominc Nicolaus,exatfit in iramcôtra ilium, uocans eumfubdole'Romam,utquafi Ecclefiafticoiudiciopoffethunccôdemnaret amp;altetumfubrogare.Hisquippeauditis,ArchicpifcopusconfugitadRcginamEn* gelbergam:quæ fuos legatos ditexit Apoftolico.rogans utredderetgratiam Archi» epifcopo.Q.uodcûimpetrarenequiret,fuo domino humilitetintimauir,ucgratiam interferretfuæ tuitionis Archiepifeopo, uetans Apoftolicum ei nullâ inq uietud inem facete.Et quia inaudito Principe Apoftolicus excômunicationes in eu protulit, gra fi uis inimicitia inter eosfaâa eft Ereâus eft denic^ Regius honorcôtra Apoftolicâ di a gnitaté.obq cics ei antiqua Patrû ftatuta, nô licere Praelato excômunicare Epifcopfi, jncôfulto fynodali côcilio.Et quia fynodus nô à Papa,fed ablmpetatore uocari debe tet‘Plurimgdeni«irrogationesptalioccafioneillatçfuntRo.Pôrifici.NâPentapoli l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benefti«

-ocr page 114-

91 TESTES VERITATIS TEMPORVM bencficiaks ordincs fuisdifthbuir, præcfpicnsnullam adminiftrationeminipen’ deicR.omae,fxceptisfufFragi)snaualidcportatione.Multa cnimiuuamina imperia* les babuerunt fideles. FeciteriamoccuparenonnuHa patrimonia in Campaniç pat* tibus regio ufui,fuorum^fidelium. De prædidis quo^ monafterijs cotidiana exig^ baiitiir feruitiaindifco Regis, per diuerfosapparatus.Conftituitdenir^confultuRo nianorom Principuminutbe Roma j'ltfenium quendum Epifcopnm, fanditateS^ fcientia adornatum ,amp;apocrifarium fedis Romanæ, dedit^illiadiutoremloan* nem Diaconum amp;nbsp;gt;irchicancellatium, fuum^Secrecarium,quipoftea Reatinus Epifcopus effeflus eft,undciam eleflus crat.

Tempore igitur cógruo Imperator ueniebat Romam, 8L fufcipiebator aboOJ* nibustammaiorib.qua'm minoribushonorificèiueniebattj'cum eoiamdiâus^tgt; chiepifcopus Rauennæ,nil metuens minas Pontifias. Vndecuenit maior difcordia inter PapamSóImperatorcm.Eratquippelmperator in palatiofanâiPetriApofto* li.SiPapaadfanftosApoftolos. Cumqgomnesilliusinfidiæcontra Regiamdignita? tem pro nihilo ducerentur.conftituir monachos feu Chrifto dicatas uirgincs ex mo* naftcrqsRomæjUtquafifubobtentu religioniscotidianascelebrarentlæranias,pft circuitum miirorum,62Miiras canerent,contra Principes malêagentes.Hisauditis» primartj Regis humiliteraccedentes ad Papam,rog3uerunteumfiimiliarirer,uttalia prohiberet. Et,cum nihil ab eo impetrare poffent ,reuerfi funt mcerentes. Quadain iierodie,cum quidam milites præfatiPrincipisirentadfanâumPaulum,amp; reucrtf' rentur,accidit eos occurrcre ralibus lætanijs. Qui inftin du antiqui hollis in iram uec fl funt,amp; profidelitate fuifcnioris uindidam exercueruntcontra illos,pcrcuticnteSj cædentes grauiter cum fuftib. quos manibus defereban t .Qui fugientes, proiece* tunt cruces ôiiconas,quos portabant,ficutmoseftGræcorum:équib.nonnulI{CO*’ culcatæ,nonnullçdiruptæfunr.VndeÔôImperatorgrauitereftpermotusiniram,tf pro qua caufa Apoftoücus mitioreflfedus eft, Profedus eft deniç idem Pontifexad fandum Petrum, rogansltî^eratorépro fuit talia patrantib. uixobtinereualuit- C lam itaqg inter fe fa miliares eftedi funt,ramen Regia dignitas fem per fait Rom{,fuC' l'sœconfinijs.ufij adfinem dierum Imperatorisjficutfupràprælibatum eft. Eoueio infirmante.ôiad extremum propinquante, quia non habebatfilium,uoluitfibif‘’^ cedereCatolumMagnom(fortéGroflum)adfufcipiendaimpcrialiafceptra.Cu*^ hæcita geruntur,Romani Pontificesfemper per oratores literas mittebant inuicato* tias,adCaroIumCaluumRegéFrancorum,inuitantes cum clim.Et quia erat inlit^ tis quafiPhilofophus,rogabantilIumfuperucnircB.Petro, amp;deferuitutisiugoa“ propria libertate teduccre fuam Ecclefiam,ut quafi per uim ab aliquo eifet opptelf^*

Talibus euolutis machinarionib.moritur Ludouicus. Mittirur ftatrm citatus à Ioanne,quituncpræerat,a'PapaIegatusadeundcC3rolHm:quinullasucniendof^* tiens moras,ingreirusltaliam,petijt Roma. Miftiturdeniqg alius milTus ab uxorelifl peratorisEngelberga,uela'fuisprimatib.ad CaroluMagnum(fiucGroirum)often’ densei nota defundi.Et quia logins etar, noluit tarn cito uenire,utimpeditepDff^fö iter Caroli Calui.Qui ueniens Roma, renouauitpadûcû Romanis; perdonansillj^ iura regni,amp; côfuetudines illius, tribucs illis fumptus de trib. fupradidis monafteri* is,id eft,Domini Saluatoris,et beatac Mari? fem per uirgiuis in Sabinis, attj fandi dreçiuxta monté Soradis,etdec?teris qua plurimis monafterijsfiifcalia patrimonri' Patrias ante Sanni? Qi, Calabri?,fimul cû omnib.ciuitatibus Bcneuéti, eis cörolitiinfü per ad decorem Regni totum Ducatum Spoletinu, cû duabus ciuitatibus Thufri^^» quodfolitus erat habere ipfeDux.-ideft,Aricium Clufium:quatenus ut is qui pr{t» rat Regia nice ante Romanis, uideretur poft efte fubiedus. Remouit etiä ab eis Reg'* 9S leg3tiones,afsiduitateuel præfentiam Apoftolicæ eledionis. Quid plura cundä illiscontulitquæuoluerunt:quemadmodumdanturil}aquænecredc'acquiruntiir» nec poffcirurafperantur. Fugatoita^ifto Carolo præmetu alteriusCaroli, quiut' niebat,infitm3tur,antequam de Regno egtedetetutItalico.Egteffus namtj uix.de' fundus eft’

-ocr page 115-

SVPERÏORVM CONTRA PAP AM.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï»ï

funöos cftlt; Ab iUo autetn die honorificas confuctudincs Regiae dignitatis nemo ïtn p€tatotum,nctno Regum acquifiuit*. Q.uia aut uirtus defuit,autfdentia, pro muleis tegniconteniionibuSjÓCafsiduis diüifionibtis.Vndemulta ptælia,delationesôi ca» pinæfaetuntintegno.Haâcnusappendix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x *. nbsp;•

Hiccumnaultaalia düccte, pie leÖor, potes »tum ctiamillud pauloreaius in (gt; teUigete,quód quidam hiftoricifctibunijoannem Rauennatem patriatchammul* ta contra canones egiflîe,eo^àPapaNicolao cxcommunicatumfuiffe. nempeeri men Ioannis non aliud quam inuidia Nicolai fuit, quodloannes in bona gratia apudmdouicumerat,quod^Papæmancipium pet omnia eucfotuno 0Cexmulta,quamciNicolausPapa pofteainiunxit, facile app3cer.'-»m hachifto# tia coniunge,8d earn quae mox fcquetur in Drogone Metenfe. Sic tern totam plein» uscognofees.

fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prxfatio in librum Anticjuuin lingua Sagt;

xonica conferiptum.

CVm plutimas Reipublicæ utilitates Ludouicus pqfsimus Auguftus lummo atque ptæclato ingenioprudentet ftatucte atqueordinärecontendat : maxi # me' tame quod ad facrofanftam teligionem ætetnameçanimarû falubtitatem attinct, ftudiofusac deuotus effecomprobatur. Hocquotidic folicitètraâans,ut populumfibi ä Deo fubiedum fapientec infttuendo ad potiora atque cxcellentiota \ temper accendat Sinociua quæiç atque fuperftitiofa comprimendo compefcat-Intalibusergoftudijsfuus iugitcc beneuolusuecfaturanimus.talibusdeleftamen» tis parcicur,utmeliorafempetaugcndomultiplice^,8idetcrioraj]etandoextinguat.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vetdmficutin alqsinnumerabtlib.infitmioribusi^rebus, ciuscôprobaripoteft affe*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôusnta quotj in hoc magno opufculo fua non medioctitet cómendatur bencuolen

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia. Nam cum diuinorum libtorum folummodo literati areg eruditi prius notitiatn

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haberent, eins ftudio atque impetqtempore:fed Dei omnipotentiaatc^inchoantia

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirabilitcrauftumcft.nupetutcunaus populus fuaeditionifubdituSjTheudifcalos»

' » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quenslingua,ciufdemdiuinæleaionisnihilominusnotionemaccepcric.Ptæcepic

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;namqjcuidam uiro de genteSaxonum, qui apudfuos nonignobilis vates haheba »

\tur,utuetusacnouum Teftamentum in Germanicam linguam pocticè transferee ftudetet quatenus non folum Ittetatis.uerum etiam illiteratis facta diuinorum prae» ceptotumleaiopandecetuc. Quiiulsislmperialibus libenterobrempetans,nimi-tum ed facilius, quo defuper admonitus eft prius, ad tam difficile tani^ arduunt (e ftatimcontulit opus-.potius ramen confidens deadiutorio obtemperannæ ,quami defuxingenioparuitatis. lgituràmundicreationeinitiumcapiens,iuxtahirtoriae oetitatetn quçéu cxcellentiota fummatitn decetpcns,amp;interdum quxdam ubi com modum duxit.myftico Cenfu depingens.ad fincm totius uetetis ac nouiTeftamen » \tiintetptetando more poetico fatis faceta eloquentia perduxit. Quod opus tarn lu »

D cide'tamtg eleganter iuxtaidiomailliuslinguæcompofuit, ut audientibus ac in» telligentibusnon minimam fui decorisdulcedinempræftet.loxtamotemucrô il gt;nbsp;lius poematis omne opus pet uitteas diftinxitjqqas nosleóiones uel fententias pof* fumus appellate.

Ferunt eundem Vatem dum adhuc arris huius penitus effetignarus ,in fom» niseffeadmonitum,utSact3elegis ptaccepta ad cantilenam proptiçlinguae congrus modulationccoaptaret. Quam admonitionemnemo necam effe ambigu, qui hu» tus catminis notitiam,ftudiumcg eins compofitotisatcçdelidetq anhelationéhabue tit.Tantanamcg copia uerbotum,tanta cçexcellcntiafcnfuumrefplendet, ut cunâa

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theudifea poëmata fuouincaidecote.Clatèquidemptonunciatione,fedclarius in

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulisUnicnrqSjiuxtaquddraiio huiusopetispoftularat,capitula annotatafunt.

' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ ' Vertus de

-ocr page 116-

^4 TESTES VERIT ATIS TEMPORVM

VerfusdePoeta SCinterpretehuiuscodicis, '

FOrtundm fludium^uiri lietos^i Idbores, Carminé priuafdm deleddt promere uitdm , Qui dudum imprejjb terrdm uertebdt dratro, IntentiK modico,cr uidiim qu^ebdt in dg^o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Contentuf cdfuld fùerdt,cui culmed tefld, Poßesq; declines fonipes fud lumind nunqudm Obtriuit,tdntumdrmentisfudcurdßudcbdt.

Ofxlix nimiuniproprio qui uiuerecenfu

Prteudluit,ßmitemq; drdentem extinguere diras lnuidi£,pdcemqi dnimigeßdre quietam.

Glorid non illum,non dltd pdldtid regum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

Diuiti£mundi,non dird cupido mouebdt.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuidioßci erdt nuUi, nec inuidtis iUi.

Securns Idtdm feindebdt uomere ferrdm. ^pemq; ßtdm in modico totdm ßdtuebdt dgeUo : Cumfolperquddrumcxpiff'etß’drgeremunduttt Luclt;tßtdrddios,dtriscedentibusumbris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

*Menare, pro Ewrrff exjV„opd«coî* menando iuuencos

Jie« tft. DepeUens tecto uaßiper pdß:udßdltus.

Luetus er dttonitus Idrgd pdfeebdt in herbd Cumq;fdtigdtuspdtuloßibte^nine,ßßd

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conuiilusfomnotrddidißßetmembrdquieto’.

Mox diuindpolo reßgt;ndns uox labitur dito, O quiddgisVdtes,cur cdntiastempordperdis?

Incipediuindfrecitdre ex ordine leges, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Trdnsßrre in propt idtn cldrißimd dogmdtd îingudnr^

Nec mord poRtdntißierdfmirdculddiäi. Ciui prins dÿ-icold,mox er ßit iUepoetd: Tune cdntusnimio Vdtesperßßisdmore, tHetricd pbü dodd didduit cdtmind lingud. Caperdt À primd ndfeentis origine mundi, QWinqireldbentis percurrens tempord fecli, Venit dd dduentum Chrißi,qui fdnguine munduift tducibuseripuit tetri miferdtus Auerni,

Claudius Taurinenfis Epffcopus

CLaudiusTanrinenfis Epifcopus floruit Caroli Si Lndoiiicitemporib. qtiibasD quoqg intimus.diu admodum ante Epifcopanim' fuit, Pugnanit achter uoceSi feriptis contra adorationem imaginum,crucis,rcliqiiiarum,contra inuocatio# nem Sandornm, contra peregrinationes, contra prima'tum Pap?,SC multa fimilia: qu? mala tune grauiter,praefertim in ItaliajubiillefuitEpircopnSjgraflabantur.Qnin àipfumPontificemnonufquequaquemollitercontredat. Namis irafeiClaudio cœperar, quód illelucrofas fibi fuperftitioforum hominum peregrinationes Ro» mam uerfus taxabat.Contra hunc Claudium,poft mortem eins, feripfit fan's inetu* diteamp; contumeliofe Ionas AurelianenfisEpifcopus,temporeCarolifccundi,qui primi nepos fuit.inferuitueroillefuofcripto.etiam excerpta quædamexlibropræ# didiClaudij,quæetfiproculdubio'necopt{ma fideexcerptafint, necpræcipuafeu neruofifsimaeiusdidaitamenopcræprecium mefadurumputaiii.fteaipfadifcn» ptain unum colligerem,Iedori^cognofcenda proponerem. Prudens uero'acpws ledorfaciléinderatiocinari poterir,qua'm prædarum ac ufiletotum eiusopus eßet, fiintegre' haberi poflet.

-Apologeticutn

-ocr page 117-

SVPERIOR-VW CONTRA PAPAM^ Apologeticum feu refcriptum Claudij Epifcopi, aduerfus Theodemirum Ab # batcm.

EPiftolim tuam cam adtunftis fupcr capitulis plenam gattuUtate atqae fto Uditate,pet qucndam accept portitorcm,in quibas capitulis denuncias te tut s» batum,itainquiens:eôquôd tumor abietit ex Italia de mepetqmncs Gallias j ufque adfinem Hifpaniæ, quafi ego feftarn quandam nouam prædicauetitn contra regulamfideicatholicæ : quód omnino falfifsimum eft.

Nee mitum eft, fi de me ifta dixere diaboli membra, quiipfumcaput noftrutn ôêfeduftoremamp;dæmoniacum proclamanerunt.

Ego enim nonCeftamdoceo, qui uetitatemteneo, amp;nbsp;uetitatem prociamo , ® fed[eâas,amp;fchi(mata, amp;fupetftitiones,atqf hætefes(in quantum ualuÇtomptefsi, conttiui,expugnaui,8iexpugnarein quantumualeo protfusDeo auxiliantc,noti ceffo.Et quia,quod hominescolebât,egodefttuerefoluscoepi. Cum enim diftinctc dicatur, non faciendamfimilitudinem omnium quæ in ccelo iunt.aut quæin terra, non defolisiimilitudinibus alienorum deorumintelligitur didum,(cd etdeccclefti buscteatuns.Dicuntifti,contraquosEcclefiamdefendendamfufcepimus:Sifcribas in patietc,uel pingas imagines P etri Si P auli. lotiis 8Ó Saturni (iue Mercurq, necifti funt dij,nee illi Apoftoli, nec ifti nec illi homines, ac per hoc nomen mutatut, etroc tamen8ótunc,amp;nunc idemipfepetmanetfemper. Cettefiadorandifuiffent,uiui poiius, quamuttu pofuifti,adotandieffe debuerant; non ubi petarum ueKquotl, ueiius eft)lapidum,fiuelignorum,uita,(enCu8irationecatentem.

Exquate fummopete penfandumeft'. Quiati operamanuum Dei nonfunt adoianda8icolenda,quanto magis opera manuumhominum adorandaSi colen da non funt protfus,nec in honore eotum,quotum (imiliiudines effe dicuntur.

duiafiimago ,quam adoras,Deusnoneft-lt; Q.uianon folumquiuihbiliafi« gmenta ategimagines colit, fedetiam quamlibet,fiue cceleftcm,fiue tertenam, hue 1 pii:italetn,liue co tpo team creaturam,uice nominis Dei colit, falutem animae f uae, quae à Deo Cola eft,ab illis fp ecat.de illis eft, de quibus dicit Apoftolus : Et coluetunt ôiferuieruntcteatutæpotiusquàm creatori)quidieadfalfas imagines humilias ôi inclinas?Q.uidadineptafimulacra,etfigmentatettenacaptiuacotpusincuruascRea ôum teDeus fecit,8ó cum caetera animalia prona,et ad terram (itu uergente depreffa fint.tibifublimis ftatus,8ôad calum atcç ad Dominum uultus eteftus eft. lllucins tueie, illuc oculostuosérigé,inCupernisDeum quaere,utcareteinferis pofsis,ad altaamp;:cœleftiafu[penfumpcausattolle.Q.uidteinlapfum mortis cum infenfata imagine,quam colis jftetniscCluid ruinam diaboli peripCam ôicumipfa cadisiSub* limitatem fétu a,qua natus es; P erfeueta talis,qualis à Deo faôus es,

’ D Sed dicunt ifti falfæ religionis ateg Cup erftitionis cahotes :Nos ob recotdatio * nem Saluatotis noftri,ctucc piâam,ati^ in eius honorem imaginatam,colimus,uea neramut,at(5 adotamus. Quibus nihil aliud placetinSaluatette noftto,nifi quôd et impi)s placuitjOpprobriû pafsionis, irrifio mortis. Hoc de illo ctedunt,qd ôiim* pr|homincs,fiueCudæi,fiucpagani,quieumreCurtexiffcdiffidunt,8Çnonnouerunc deillo aliud cogitare,nifieumtotum8Cmottuum,etfemperinpafsione pofitum,in cotde Cuo ctedunt et retinent. Sinô attendunt,ne(5 inielligunt quod ait Apoftolus x Etftnouetamusfecundum catnem Chriftum,fednunciamnon nouimus. Contra quos tefpondendû eft; duia fi omne lignum fehemate crucis faftum uolunt adora a te,pro eo quod Chtiftus inctuce pcpendit,8ialiamulta illis cônueniunt,qu3e Chtv ftusegitpetcatnem.Vixenimfexhorisin ctucepependit,8itamennouemmenfib. lunatibus,8êfupetundecim diebus in utero uitgi nis fuit, qui fimul funt dies luna:# tesducentifepiuagintafex,ideft,uouemmentes,etfuptàdiesfex. Adoteniur ergo puell^uitgineSjquiauirgo pepethChriftum. AdotçntutôCpraeCepia,quiamoxna

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tusinptæ»

-ocr page 118-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

tus in præfepio eft reclinatus. Adorentur Si uctercs panni : quia continuociitia natos A eflet,pannisucteribusçftinuolutus:Adorcntur8inaucs, quia frequenter innaui^ bus nauigain'tjSi denauicula turbasdocuit.Siin nauidormtuif,8iin dextra nauigij rete mittereiufsir,qLiando præpedins ilia magna captura fada eft pifdum. Adoreii^ turafinijquiaafelluminfi'dendoadHierufalemufijperuenit. Adorenturagni,quia deillofcriptum eft. Ecceagnus Dei qui tollit peccaia mundi. SediftiperuerCoruni dogmatiimcukores,agnosuiuosuoiuntuorare,óiin pariere piflosadorate.Ado^ rentur8ileoncs,qui3deillofcriptumeft: Vintleo de tribu luda,radix Dauid. Ado« rencurSi petræ, quiaquandodecruceeftdepofitus, in faxenfepulchro eftpofitus: Sideillodicit Apoftolus:Petraaucem eratChriftus.SedChriftus,petra,agnus,Ieo, tropice^non pro prie eft didus : per fignificantiam, non per fubftantiam. Adorentuc Sifpinærubotum,quiaexindcfpinca corona tempore pafsioniscapiti eiusimpofi» Ca eft. Adorentur 8iarundincs,quia ab eis,col3phis a'milicibus caput eius cæfumcugt; Poftremo'adorenturSilanceæ, quiaunus militumlancealatus eiusapctuit,unde 8 fluxitfanguisSiaqua.facramenta.undeformaturEcclefia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ridiculofa ifta omnia funt, Silugenda potius qua'm fcribenda, cogimurlt;5 contra ftultos proponereSi contra lapidea corda nonuerbifagittas.uelfentencias» fedlapideos proijcereiâus.Reditepræu3ricatotesadcor,quirecefsiftisàueritatc,6i diligi tis uanitatem. Si eftis uani fadi. Qui rurfum cru cifigi cis fiJium Dei, Si oftentui babetis.Erper hoc cateruatim animas miferorum,fociasfaâasdæmonum habetist alienando eas per nefandafacrilegia fimulachrorum d creatore fuo, habetis cas de^ ieâas Si proiedas in damnationem perpetuam.

Quo'd uerdais.quâd ego prohibeam homines poenitentiafcaufa pergereRo* inam:falfum tuloqueris.Ego cnimitcrillud nonapprobo.Etuelutiexponens,qua* te dixeris,infers:Q.uia fcio quod nec omnibus obeft, nec omnibus prodeft: nec om« tiibusprofcit.nec omnibus officit.Tcipfum primuminccrrogareuolo-SipcEnireii« tiam agere,eflcRomam pergercnoftt,curtu tanto tempore tantas animas pcrdidp^ fti,quas in monafterio retinuifti,8i pœnitentiæ caufa in monaftcrio reccpifti,Sinon cas Romam mififti, fed potius tibi feruirefecifti ;•

SihæciiafebabentjUttudicis, pœnitentiam agereRomampergereeft:quid adurus es defCntentia ilia,qua Dominus dicit,Q.uifcandali2aueric unumde pufillis iftis quiinmecredunt,expediteiutfufpendaturmola afinaria in collo eius,amp;dcf mergatur in profundum maris,qua'm ut fcandalizet unum de pufillis iftis, quiinmf Ctedunt. Scimus enim, quod non intellcda Euangelica uerba DominiSaluatoris, obi aiiB. Petro apoftolo: Tu es Petrus,Sifuperhanc Petram ædificabo Ecclcfiam ineam.Si tibi dabo claues regni cœlorum.Propter ifta iam dida Domini uerba im* peritum hominum genus pro adquirenda uitaæterna,poftpofita omnifpiriialün'' telligentia,uoluntpergereRomam.Q.uiafiproprietatemuerborum Dominifubti^ literconfidefemus,non eft Dei didumiEt quodcuncj ligaueris in cœlo,eric 1 igatnm fuperterram;Siquodcunqgfoluerisincoelo,eritfolutum8iin terra. Acperhocfcicul’ dum eft,qu0dramdiu antiftibusEcclefiæiftudminifteriumconceflumeft, ufquc* dumipfiperegrinantut in hoc mortali corpore. Cum uerddebitum mortis cxoluC’ tintjali) fuccedunt loco ipfotum ,qui eandem obtinentiudiciariam poteftatem.

Redite cæci ad lumen ueftrum » quod illuminât omnem hominem uenien tern in hunc mundunrquod lumen in tenebris luccr,Si tencbræillud non compte* henderunt.Q.ui iftud lumen non afpiciendo, in tenebris eftis, Siin tenebris ambu^ latis,Si nefeitis quo eatis: quia tenebtæ obcæcauetunt oculos ueftrostPoft hæc ueto promittentiDeodebetfidelisquifç5credere,quantômagisiuranti.

Quid eft dicere,Si'fuerintin medio eius Noe, Si Danicl,SiIacob:ideft,fi tantæ fanditatis,tantac;iuftitiæ,tantilt;5meritifinr,quantiillifuerunr,nonliberabuntfiliun’ Deque,Sic» HatcidcitcOjUtncmodemetitouel intetcefsioneûndorumconfîdat.

-ocr page 119-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM,

Quia nîfi eändemfidem,iufliciam,uentätcm tencar,quaniilli tcnuetunt, per quam placuerunt Deo,faluus effe non poterir.

Audkc hoc infipientes in populo,Si ftultialiquando fapite,qui interceflïonem Apoftoli Romam pergendo quæriris, quid contra uos dicat fæpe dïâus beatus Au* giiftinus.

Quinta tua înmeobieâio eft, amp;difpliceret tibi dicis,eôqudd Dominus Apo* ftolicLisindignatusfitmihi. Hocdixilb de Pafchali Ecclefiæ Romana: Epifcopo, quiprafentciamcorruituita.Apoftolicus autem dicitur,quafi Apoftolicuftos.Cer-té non üle dicendus eft Apoftolicus.quiin cathedra fedet Apoftoli,fed quiapoftoli* cumimpletofficium.Deillisenimquieumlocûtenent,non implent officium. Dominus dicit: Super cathedrâMoififederuntfcribæôdphatifæi: omnia ergo qug^ cuntjdixcrintuobis.feruateamp;facitezfecundumopetauecö eorumnolitefacere.

Vtinam 80 hoc fcriptu intégré haberctur,'amp;aliacius: proculdubiö plura fui B temporis Papatum errata damnauitS^confutauit.

Drogo Archiepiicopus Metenfis»

HIc Archiepifcopus tempore Lothatq Imperatoris filij Ludouici Ptj floruit circa annüDomini 840. fuit^ CaroliMagnifilius,LudouiciPi)frater,amp;uiruere pius ac dodus, tefte Trithemio tac eft una' cum multis alijs Epifco pis,quorum nomina poftearecenfebo.ablmperatorecumfilioLudouicoamp;ualidoexercituRo«’ mâmiflus,utPapâSergiumfecundum,priusOs porei, forte ob ingluuiem,uocita* tum,retraherentadobcdientiamlmperrj,6ddealtjsquo(5fcelcribustcdarguerenc. Namis Papa Si alioqui peirime'fuumpapatüadminiftrabat,utalibihoclibrodea feriptaeius exuetericodiceuitaoftendhöi inconfuItoCæfate eledus confecratuscg •c fuerat, quöd tune temporis minimêlicebat,amp; omnino ad dcfedionéacrebellioné quandâfpcâareuidebatur.Q.uarecumilliinItaliamperueni(rent,nontantûGæfaa ns filius uim, ubi opus fuit, adhibuit, fed et miffi Epifcopi actiter Papa coràm repre henderunt.Nóautépoflum indicate omnia qugPapgobiecerinnfed taméprçcipuè de obediential fupecioritatedifputaffeuidentur,quddfcilicetPapafirmodisom* nibusCxfarifubicdus,nec fine eiusnutu confecrari,multô minus regnaredebear. Nam Sdcaufa mittendi præcipua ea fuerat,ôc eô tandé Papam uolentcm nolentem, pettraxerunt.Verum adfcribamlocum ex Vitis Pontifïctjs, quae Damafi uitisadiun-dÆfunt.EtfiènimiHeftriptor.utpote Romanus facerdosjfummislaudibus in cœ« lumufçomnesPapas fine difctimineuehat,tamena'prudente leflorefacile'etiam ex hac qualicunque deferiptioneueritas deprehendi poterit. Sic uero' ille in prædidi Sergq uitafetibit: HuiusfacraciffimæconfecrationisciîniadauresinuidiffimiAugu ftiLothari) rumor perueniflet Imperatoris, Drogonemuidelicet Metenfis Ecclefiæ D Atchiepifcopum,cumexcellcntiirimoLudouicofiliofuo,magno^cumFr3ncorum exetcitu,Româditexit.Cumquibus etiam Archiepifeopos, plures^EpifcopoSjAb# bates.ôiComités proficifciptæcepit.Ipfiucrô,àquoinoras Boloniæ ciuitatis cum teligeris fuis exercitibus funtingreffi.tantas cædes,etc. Defcribit quomodo ui amp;nbsp;ar^ mis omnia occupauetint,Papa^amp;Romanipertertiti,eos Româintromiferint. Sequitur intextu,quomodo cum Papa difputauerint Epifcopi: Deinceps uero per dies fingulos conflidum fummi certaminis cum fandiftîmo Pcæfule,omnibus^ Epifco* pis ôioptimatibusnoftrisatqueproceribuSjipfe Drogo Archiepifcopus Metenfis Ec defiæ, dequo fuperiusmemoriamfecimus,commouebat, tam ipfequa'momnes Archiepifeopi 83 Epifcopi,qui cum eo contra huncuniuerfalem,etcaputcundarum Ecclefiarû,Dominifiue Metropolitaniconceflïone arque uocarione,conuenerant, id eft,Gregorius Archiepifcopus Ecclefiæ Rauennenfis, 83 Angelbertus Archiepifeo ^us Ecclefiæ Mediolanenfis,

K lofeph

-ocr page 120-

8^

TESTED

5 VERITATIS TEMPORVM

lofeph

«-Epotedienfis

Gausbrandus .

lt;Piftoiienßfi

Aginus

vergonenfis

Cando

Senenfis

■Amalricus

. Cumenfis

Lupus

i Textini

Notthehaudus/

) Vercellenfis

Sifimundus 1

lAprunenffJ

Sigiftidus

V Epi/co« gt;

' Regen fis

Piceo

Epifco^.

/Scholauenft

Toringatius

\ Concordienfis Fratellus

/ ptKEC^f^

V CametinenW

Odelberius

I cleßi«.

lAqucnfis

Bifus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

[ cleßiC'

1 Firmanæ

Ambrofins

/ Lucenfis

Racipertus

/ NucetinienfiS

loannes

Pifenfis

Amadeus

Pinnenfis

Pettus

‘-Volaterrenfis

Donatus

lt;Fefólanar,

EtGæteti,cnmquibusetiam Bofocomes, Adâlgiïus comes,loannes corafS.^ Viildo comeSjBernhardtis comes, Vincfridus comes,atqg Maurinus comes, ri pariter contendebant.Seddiuinagratiainfpirante,necfermonesipfiusalmiPogt;’’ tificis,ncqp prudentiam fuperare iialuerunt.Tanta^ ei fuperna aderat Liktus, ut null» fcrmonc cum concludcrc uel conftringerc potuiffenr. Et ab eo fupcrati pudote,6i operti confufionedefceffcrunt.Q.uod indentes omnem iram at^ ferocitatem.quaiW mentibusobfetuabant,omni modo depofuerunr. Illisigitur petaâis,a prçdi'dopo' ftulaueruntPontifice, ut omnes primates Romani fidelitatem ipfi Lodouico teg» perfacramentum promitterenr.Q.uod prudentiflimus Prçfulfieri nequaquamcoH teffit. Sed fic orfus eft illis ; Quia fi uultis Domino Lothario magno ImperatorihoC facramentum utfaciant,fokimmodo confeniio atque permitto. Nam Ludouico eiusfilio ut hoc peragatur,ncc ego,nec omnis nobilitas Romanotum confeniit' Tuncdemumin eadem Ecclefia fedentespariter tarn beatiffimus Pontifex,quaif magnaninus Rex, amp;omnes Archiepifcopi atlt;5 Epifcopi, ftantibus reliquisfacerdo^ c tibus,8ó Romanotum ac Francorum opumatibuSjfidelitatem Lothario magno IW’ peratorifemper Augufto promiferunt.

Falfô tantas laudes huic Porcino oti ttibui, abunde poftea ex autenticis Hifto' ticis uitam eius longêalitec recKantibus,appatebit.

Rex Carolus Magni nepos,amp; lynodus apud Dunfiacum, CArolustexGalliæMagniex Ludouico filio nepos acirer reftitit tyranntdi Ha*' drianiPontificis Romani, qui tunc conabaturfupremamiurifdiflionemfupt^ omnes Epifcopatus ufurpare: cuius rei euidens argumentum ex epiftolafe^ quentiapparebit.Necueröilletantüfolusidfenfitac egit,fcd8itotumeiusrcgnoni acomnesEpifcopi,utdare'fequcnsSynoduSjamp;narratio.ac epiftola HincmariR^* morumEpifcopi teftatur. ReprehendituerôprædijausRex8imultaaliainPapiîlt;. utquo'dfententiasfêtant nóex arquitatePetri,nóeo^cius priuilegiummeritdafflit tant. Item.quodmaiorum fuorum décréta Canones non fcruent,nec priftiojs 0 fuis iuribus fint contend. Refpondetquo^ fatisanimorcamp;aufteré, minatur^ft»” poftcrum etiam acerbius refponfurum : nifi Pontifex ab inftituto, malcx^ tyrannidis fuæ propofito recefferit. Sed age,amiffa ptolixiore præfatione,ipfius Regis epiftola audiatur. Sanâiffimoac reuetendiflïmo patri Hadrianofummo Pontifici Si Pap® Carolus Dei gratia Rex fpiritualis filius uefter. Legimus in libro Paralipomeno Iios Ifrael mente pacifica iuiffe ad prçlium:quia non liuoris uindiâa,fed obtinend® pacisgratia dimicarunr. Quod rutfum dicimus, quia cogitis nos indeccntibus po* teftatiregiælitetisueftrisinbonoratum,incôuenientibusEpifcop31imodcftiæue* ftrçmandatis grauatumjontumeltjs 8i opprobrijs dehoneftatum, aliter qua'm ud lemusmentepacificauobisrefcriberCjUt tandem animaduerratis,quanquam per«» tutbationibus humanis obnoxium,in imagine tarnen Dei ambulantemeffenos hominem,habetefenfum paterna Siauita fucceflione, Dei gratia, regio nomineac culminefublimatum:6i quod his mains eft Chtiftianum ,catholicum, fidei ortbe» doxaç

-ocr page 121-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

A doxæ cultotemjactis literis ac legibus, tam Ecclefiafticis qua'm feculatibus, ab infan tiaeruditum.nullocrimine publico in audientia epifcopolilegal«« ac rcgulantec accufatum,minimêautem conuidum. Et,ut quæ fupctaddcte poteramus,ah'a tacea mus,ne nos potius iadate,quim ucra dicete uideamurjicet legamus Apoftolü plura defcdixifleobaliorumfalutemneceffKatecompulfum. Quoniam fæpe humilitec uobislocuti,benignaamp;pacificaatlt;$ hononbilia nobis fctipta impctrare nequiui# muSjUt quietem pacis Si uenerationê,quam apud anteceffbres ueftros nofth deccC* foresódnos habuimus.quoquomodoobtincre poiTemus, Scripfimus nobis pcÉ AdardumEpifcopum,8dmanfuetudinisnottrælcgatumjfinginarimacuiritim,quâ inconuenientia pro Hincmaro quondam Lugdunenfi Epifcopo ex nomine ueltro nobisfctiptafuerunc:quænos à uobis ptoceffifle non credebamus, putantesnos rationecompettaabincompetentibuSjquæalioruminftinâu nobis eatenusfccipta fuetunt,calamumreuoc3fe. Sedfpeuanafruftratis aliter nobis,qua'mfperabamus, B euenit. Incapitequippc'literarum,quos per ptæfatum Adatdum Epifcopumnobis ueftta direxit paternitas, auditam laudabilem charitatis 8i fapicntiæ noftræ tnagni^ tudinem,uos prætuliffe inuenimus, ôi mox de compcrto murmure ôi tumukuofo clamoreindebitæ reprehenfionis aduerfus paternitatem ueftram nos denotatos regt; pccimus:ficcgauditamnoftramfapientiamcollaüdaftis,utquafihoneft)us8lt;ireuei: raonuftius nosfolitîs contumeltjs affîcere uoluerit{s,quem nonper ûifipientiam, fed per induftriam in murmuratione amp;nbsp;clamorecontta debîtam charitatem delin quere demonftrabatiSjôô quafi ad ora uifculi melle illïn» Si de eodem fonte, quo Si anremiffæliteræ iftæpofteriores,nobispctniciofumpoculum propin3uerunt,fa^ tentes illa,quæalioruminftinâu,8inô a'nobis ptoceffifle credcbamus,ueftrafuiffe.

Nam in præcedentibus literis nos periuriû, tytannum ac perfidum,Sidiilraâo tenuerum Ècclefiafticarum.nonconfcffumnecordineiudiciariolegalitcracregu« lariterconuiâum, uocaftis : in iftisautem murmurationis crimem nobis impegiilis c ôitumultuoficlamoris nçuum impofuiftis, arguenteDomino carnalem Iftaêl per Prophetam,undenoscoarguitis,Q.uia non fecerit indicium, fed clamotem.Et Apo ■ ftolus,Omnis,inquit,clamor8iindignatiotoUatura'uobis. Et non leuius malum ettmurmuratio his,quibus nos antea denotaftis,dicente Apoftolo, Neqf murmui‘a=s uetitis,ficutqnidamillorummormutauerunt,5ia' fcrpcntibuspecierunc. Et,utbea0 tus die«Gregorius, Nullus mutmuransregnumDeiintratepermittitur«Hinccolligendum eft, quantum peccatum fit niurmuratio,qu3etegnumDfiintercludit,Sicuc Si ilia peccata grauia,poft quorû enumetâtionem dick Apoftolus, qui talia agunt, regnumDeinon poffïdebunt: Etnon,ut fcripfiftis,tumultiiofoclamore paternitas: tem ueftram indebite'reprehcndimus, fed quæ nobis exueftto nomine fcriptafue* tunt,nonmultorumuocibus,quibus tumnitus fieri folet, fed noftra tantum noce te* fcripfimus. Etquoniam taliauosmififfe,Si dfanda RomanaEcdefîa,in omnibus fempetdifcretiffimaattj cautiffîma,diâatafuiffcnequaquamcrcdidimüs,Q.uiaipd D fa fanfta fedes, cû modeftia Si difcretione femper corripere Si falubriter corrigere fes« cundûuniuscuius^petfonam8iotdinemfolitafuit,fuggefliimus. Igitutfimalêlod cutifumusjteftimoniumpethibetedemalOjfiautem bene',quid nobis fuccenfetis^

Scriptum eft,Abrahamlicetfanâum,uta'Deofanâificatumhominem,tarnen eidemDeodixiffe: Num perdes iuftumcumimpio,nonefthoctuum,quiiudic3S omnemterram; Et noningtate'hocDominum fufcepifle» Et nos arguitis,quoniam humiliplacationeuobisfuggeflîmus,nonefleueftrum,nonconfeffo,uellegalicerac rcgulatitetconuiâo.tegia etiam poieftate,gratia Dei, prædito, talia ficutpiebeio, Si dectiminibusconfutato,fctibendo impingerelt;Scientcs,qua'mgrauefitfratn(quod nobis inipadis minus eft ) dicerefatue,nulliœ detrahendum, uel contra fas maledi^î cendum : minim): autem Régi, Apoftolica doâtinaatcj fanfti Dauid in Saulis tant àDomino tcprobati teuerentia,8i Salomonis fapicntja,ac Nabuhç'prodit hiftoria.

Inuenimus etiam in eifdemliteris nobis datum confilium Ç fi forcé dici poreft K » confilium,

-ocr page 122-

too TESTES VERITATIS TEMPORVM confiliutti.quod eft Dominiexempio contrarium, 8^ dccrcn's Sandorum Jouend aduerfum)rciltcer,utucrbisucftris dicanius,omniaquæ âfcde Apoftoh'ca, cuip^ Dcigratiam præfidctis,dircâafunt, alacri mente pcrcipcre, animogratoamplf^^» Sdhumilifemper dcbcmus intcntioncrccipcre . Scriptum eflenim nobisexut^ ftto nomine,nos periutum, tyrannum,ac perfidum,amp;diftraftorem efle terumEc* clefiafticarum . Ethæcalacri mentepcrcipcre,animogratoampleâi,aihumil' femper debemus intentione tecipcre i Nifi fcriptor forte' uclit nos cum uulgo AEthiopes uocare argenteos,0d idco quis nobis pukheruideatur,quia'notninlt; bellus uocatur.öófibi cantate cum PerfiOjduicquidcalcaueristofa fiat, llludqu® Propheticumincurrere; V’çhis,quiponuntamarGmindulce,Cu'm Dominus dict*^ cibusad fcludæis: Nonne bencdicimusnos,quiaSamaritanus es tu,8i djmoniutn habesfquodre cognouit,tacendoconfenfir,8épatientctrepulit,quoddidumfall3^ citer audiuit.dicens ; Ego dæmonium non habeo. Cuius pro modulo noftro in hot ® cxemplumfecuti,quinondidignatus eft ex ratione oftendete fe peccatorem non eflre,qui ex uirtute diuinitatis poterat peccacores iuftificare, de his quae in nobis non tecognouimus ,humilitet amp;nbsp;patienter apud parcrnitatem uefttam nos excufaui* mus:nefipenitustaceremus,t:iles,quales denotabamur.tacendoamp;confentiendo eirenosfateremurjamp;quaficonfeffiànoftraconfeiïioneconuiâiiudicatemur.

Et hochortamcntum, quod in literis ex nomine ueftro ab Adardo Epifcopn nobisdelatisinuenimus,fcilicet,ut omnia,quaeàfede Apoftolica nobis ueniunf» humilifemper debcamus intentione recipere, non folum, ut pracmifimus,Euangf* licaïuetitati,fedetiamdecretis Sandoruminuenitur aduerfum» In quorum decrtnf Iegimus,eum abfolui non pofTe.qui in fe ipfum dixerit mortis c3ufam,qua edidain ahumpuniretur,falfumuidelicet teftimonium : cum omnis,qui fibi fueritmorüJj. caufa, maior homicida fit . nbsp;nbsp;nbsp;Et hinc decreuetunt, ut quicunlt;} fob ordination^

uelDiaconatus,uel prcsbyterq,uelEpifcopatus,mortalicriminedixerintfeeflepoli* lutos,à fopradidis ordinationibus fubmouendos. Et nos, fi ad talia nobis impad^ tacendoconfentiremus,non folum à régi mine regio, uenîmSi sicatbolicæ Ecclefî^f communione nosipfos fequeftratemus .Non igitur talia nobis ex parte fcdis Apo* ftolicæamp;i nomine ueftro fcripta,mentc alacri percipere,amp;animogratoampleâi,^ humili femper debemus intcntioncrecipcre,quar,ficut in eifdem literis ex fentendiJ fapientisSalomonisfubiungitur,quafiftimuli,amp; ficutclauiinaltumdefixiefleuidî rentur. Quia culpas delinquentium nefciunt palpare,fed pungere,cui {entenüX item Sapientis uerbarcferimus.quibus dixit:Ptiusquam interroges,ne uituperfS quenquam.SC cum interrogaueris, ideft,.probaueris,corripeiufte' ,ficutNathan DauidRegemprius intetrogauit,amp;interrogationeprobatumcorripuit:ercumcaii facotteptionisdefuit,humiliteradorauit,uelutiinfacrahiftorialegimus. Maiidatf p 8dfctibite,quæueftro8^noftto minifteriocongruunt,ut deceflbres uettri nobis nofttis dccefforibus mandaueruntjatij fcripfctunt,8lt;: alacri mente, grato^ animo cecipiemus.

Literæaiitem ex nomine ueftro femper fine interrogarione, id eft, fine probat tionenospungunt,8ipeccata,proquibusinuitu pungunt,fpontecôfefla,uelordinf judicia tio legalitcr ac regulariter cóptobat3,nó oftendunt.-et cum peccata manifeftn ôêprobata defint.fomenris benignac adbortationis 8d allocutionisnonrefoucnt: reprehendentehinc Domino populorum redores afperos.atij dicenteiVos auteirt cum aufteritateimperabatis cis,8^ cum potentia. Quibus Apoftolus regulam dfdn commonitionis fingolis dicens : Argue,obfecra.increpa in omnipatientia 8i dodrt na.mifceas temporibustempora,tertoribusblandimenta. Dirum Magiftri.pium pattisoftendentesaffedum ,id eft,indifciplinatos 8d inquietos debent durius at« guere: obedientes autem ac patientes, ut in melius proficianr,obfecr3re: ncgH/ genres autem ÔC coniemnentes debent uticg inctepare atcj corripere: 82 decti* minalibüS

-ocr page 123-

SVPERIORVM CONTRA PAPARt iw minaïibus pcccatis aut ulttoconfcffos, aut ordine iiidiciario comprobatos, at» que conuiâoSj, fccundum modum culpæ legalit« ac rcgularitcr itidicare, No »■ lüit Apoftolus, inqiiit beatus Auguftinns, hominem ab hochomineindicari ex atbittio fufpicionis,uel etiam extraordinano ufurpato iudido; fedpotiusexlege DcijfecundumordinemEccIefiæ, fiucultroconfelTum , fine accufatumatquecon» uiftum , Alioqiiin illiid ciir dix« c Siqniscumfraretnominatur.autfornica* tor,autidolisferuitus8óc:nifi quia earn nominationemintelligtuolunr,quæfitin quenquam.cumfententiaordineiudidarioatqueintegcitateprofertur, Nam fînominatio fufFicit, multidamnandi funt innocentes: quia faepcfalfô in quena quamcrimennominatur . Pleriqueautem boni Chriftiani ptopterea tacent,8i fuftccuntaliorum peccata,quæ nouerunt,quia documcntisfæpedeferuntur, utea quæfciuntjiudicibusEcclefiafticisprobarenonpoffïnr.

CLuamuis enim liera fint quædam, non ramen iudici facile credenda funt, nifi O certis indictjs demonftrentur,nifi ordine iudiciario comprobcntur: utfiperiudf» cium mali ab Ecclefiæ communione aufferri non poffunt,tolerentur potius: ne pec uerfe' malos euitando quif^ ab Ecclefia ipfe difcedens, eos quos fugere aidetur ,uin« catadgehennam.

Q-uodfcriptumefl: in eifdem ex nomine ueftroliteris.quia fané nonpatientec Eontificq ueftri monita8ôcorreâioncs,nos audiffecomperiftis, tiquidô patet adi» h'uc perfeâæ aliquid charitatis minus duntaxat haberct,de qua dicit Apoftolus:Ch« tiras patiens eft, benigna eft,non inflatur, non irritatur, non agir perperain, omnia fufferr,omnia fuftinet . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuius charitatis modum K perfedionem inbenigni;«

tateacpatieniia,inhumilitate8ô fufferentia,exemplo fandæ paternitatisueftræi« literis uefttis difeere admodum cuperemus, fi Deus nos inde honorare digna^ tetur.

Quodamp; in hoc pofifemus addifcere,fiin his, quæ ex nomineueftro nobîsfcri* pta,fanaitatiucftrærefctipfimus,fuftineretis modicum quid inf!pientiænoftræ,82 fu P porta retis nos, fie ut magnus Petrus, ApoftoUcæ ÔC. primæ fedis primus Epifco^: pus,nonfolum patienter,(ed amp;nbsp;gaudenrer aded fufeepit reptehenfionem fuam d coapoftolo fuo Paulo.fibioftenfam ; ut eius epiftolas, in quibus fereptehenfum le« gerat, cummaximo fauorelaudauetit . Non enim itafupputatê eas laudare poterat,nifilegiff«jö^qi”älf8’f , tcprchenfumfeinfisinuenit : amp;nbsp;quo^ niam eas tam granditer laudauit, quam gratanter iuftam reptehenfionem fuam ac* cepto tulerit patienter,oftendit. Etcuma'minoribusfuis reptehenfus fuit,curad Gentiles intrauerit,non eis nudo amp;nbsp;tumido fermone rcfpondit,ut omnia quæ ege« rat patientiffimè fuftinerent : nec aliquid in eorum querela de fua poteftatc dixit,fed humili eius tatione placauir, atcj incaufa reptehenfionis fuæ etiam teftes adhibuit-Quiafiinquerelafidelium, utbeatus dicitGregorius,aliquid defua poteftatedice* ret,profeftödoäormanfuctudinis nonfuifler»

Si igiturpaftorEcclefiæApoftolorum princeps,figna K miracula fingulariter faciens,non dedignatuseft, incaufa reptehenfionis fuæ, rationemhumilitcr reddert: quantd magis, inquit Gregorius Apoftolicæ fedis Pontifex,nos peccatores, ciîm dercaliquareprchendimur,noftcosrationehumiliplacaredebemus r Litcræaua rem ex nomine ueftro nobis direflæ, non humili nos ratione placarunt : nec contra tationemnosexrationc autoritäre quæfiiffemonftarunt: fedindebitaincrepa« tioneos noftrumoppilafeftuduerunt,quum,Deo gratia, libera adhuc fronte de his quænobis per literas ex nomine ueftro direâas, impada funt,loqui poffimus. Scri« ptumeft etiam in præfatis literis nobis ex nomine ueftro direflisdeHincmaro,hoc modo.

Volumus,amp;:autoritäre Apoftoîicaiubemus,ipfum Hinemarumtandunen* femEpifeopumueftra ftetumpotentia,adliminafanâorumnoftram^ uenirecle^: mentiam. Quo fano uenientejueniatparitetaccufatotidoneus.quinulla pofiïc

K 3 autoritäre

-ocr page 124-

,O1 TESTES VERITATIS TEHPORVH

autoritate légitima refpui : tune in præfentia noftra, totius fedis Rollianx j fpnodalicollcgiojcaufailliusprudcntiuennlata examine, ac diligenter inquifita,fe* cundum Deum 8d factotum Canonum conftitutionesSpiritu Dei prolatas, finf protelatione aliqua fïnietur.

Quaetekgentes, licet contra morem deceflbrum acpraedcceflbrum ueftro» turn hoe didum inuenerimus, id eft, v M B R o S v m feculi typum inducece jnEcclefiamfuam,quaelucemfimplicitatis amp;:humilitatis diem.Dominiuidercde* fiderantibus ptæferc: tarnen de uoluntate non dubitauimus. Quiahumanoani* mo facile' poteftfubripi, quod ex delibetatione conueniat immutari. Sed ualde mirati fumus, ubi hoe didatot epiftolæ nobis per Adardum Epifeopum delà tac, feriptum innenerit, effe Apoftolica autoritäre praecipiendum, ut Rex corredot iniquorumôidiftridorteorum, ac fecundum leges Ecclefiafticas arque munda* nasultoraiminum,reumlegaliteracregulariterpro excefsibus fuis damnatum/u^ 8 fretum potentia, Romam dirigat t maxime' autem ilium, qui 82 ante depofitionem contra euftodiam publicam , 82 contra quietem moliri, in tribus fynodis extitit deprehcnfusjicutingcftis Epifeopalibus paternitati ueftrac diredis continetut,^^ poil depoßtionemfuam, 82perfej82perquofcunlt;:p potuit, a'fua peruieacia non quieuit.Sednonmiramur, fi in pofteriotibusliteris ex nomine ueftro nobis dire* dis,eftinfulfitu, ut legaliteracregulariterdamnatus, qui nullis legibus dccernitutà qtioquamgradufeu rebus acfacultatibusredon3ndus,ance^ßcötracuftodiam62 quietem publicammolirinonfucritdeprehenfus,renouato Apoftolicæ fedis auto* ritate iudicio in prouincia, qua fuetat iudicatus, forte' inueniatur innoxius, Re» gia noftra potentia ad ueftram ueniat fretus, cum fc aurore damnaro debe* atur zclus reditudinis non dementia refolutionis, quæ fi non de eodem fora* mine, de eodem ramen conamine manarunt, de quo 82 anteriores fluxerunt, In quibus continctut, ut res omnes Hinemaro commiffæ Ecclefiæ,donee ad pro* priareuerteretur, nobiscommittetet(s,ut indemnes confifterent, 82aliquod di* fpendium non incurrerent.

Vnde,ficut uobis teferipfimus, 82 nunc iterum uobis feribete non piguir, fe^J «xigenrecaufaneceffariumefttquia RegesFrancorum.cx Regio generenati,non Epifcoporumuicedomini, fed tertæ dominihadenusfuimuscomputati : Eine Leo acRomanafynodusfetipfit, Reges 821mpetatores, quos terris diuina poten* tiapraecepit, pcæefte, ius diftinguendorum negociorum, Epifcopis fandis iuxta diualiaconftitutapermiferunr,non autem Epifcoporumuilliciextiterunt, Etfao» dus Auguftinus dicit, Periura Regum pofsidentur polTefsiones: non autem Epifcopale imperium Reges uillici fiunt, adorefque Epifcoporum, Et Dominus, Qux funt Ca:faris, Cæfati : 82 quac funt Dei, Deo reddi præcipit : qui etiam cenfum Regireddidit. EtApoftolusuoluitferuiri Regibustuoluithonorari, 82noncotvD culcari Reges. Regem,inquit,honotificatc.Etiterum,Omnis,inquiens,anima poteftatibus fublimiotibus fubdita fit. Reddire ergo omnibus débita. Et pauld fuperius : Ideonecefsitate fubditieftote, non folum propter kam, fed82 propttl confeientiam . Et fi reuoluctitis regefta decefforum ac ptædeceffotum ueftro* rum, taliamandata, ficut habentur in literis ex nomine ueftro nobis diredis pet Adardum Epifeopum, deceftbres noftros a' decelToribus ueftris accepüTe nulla« tenus inuenietis: Vnde pauca de pluribus uobis feribete neceffarium duximus.

Sandus Gregorius meritcj uitæ82fapientiæ dodrina, Apoftolicæ fedis Pon* tifex,82 totiorbi colendus acimitandus,Francorum Regibus Theodorico 82 Theo* berto prædeceffbribus noftris,depræiudicio cuiufdamEpifcopi, nonita ut uosno» bis feripfiftis pro eo,qui pro metitis fuis legaliter ac tegulatiter iufté depofirus eft, feri pfit hoc modo. Frater 82 coepifeopus noftet Vrficinus, Taurinæ ciuitatis Antiftes,in parochijs fuis,q u j intra Regni ueftri funt tetminos conftitu tf, graue omnino didtül ptæiudiciumfuftinere:adeo'utcôccaEcclcHafticamobJecuaniiamconrcai^facerdQca quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icmgta;

-ocr page 125-

SVPERIORVM contra PAPAM; lój ÿ kmgrauitatem.amp;conirafactotumCanonum dtfinita,nullo eius «i'gente ctim»lt; nc, akct illic nune metuctit otdinati. Et q ui'a patum uifum eft,fi in licitis non iuni gcrenturillicita.etiamtes Ecclefiæfuç,utfcttut,abIataefunt,Quod fi ttafeucntas ha» bct,quoniamnimisintolerabileeft,ut uirtuteopptimeretur,cui culpa non nocuitï prçmiffopatetnçfaIutationisalloquiopeumus,utquodexcelIentiaucftra,amorcEc defiafticæ teuctentiæ, ôC æquitatis contemplationc : fponte poteftimpendfte, noa fttæftudeatbenignius intcrteffioni concedete: ôiiuftitiam illi,ficut de aequiiatij ciusbonoconfidinius,faciatinomnibuscuftodiri,at(5 paicfaflaucntate,quod illû citéadumeftjcorrigi. Pro utilitatc ergo animæueftcaehæc apud uosnolha exhoc« lacio locum inueniat etc.

Sedamp;,adR,omanum cxatchum, minoris dignitatis, qua'm fimus Dcigratia Regiæ potcftatis, dcquodam Epifcopo fcripfit hoc modo . Pcruenit ad nos ß BlandumOrtonenfis ciuitacis Epifcopum,longoiamtcmpote.in ciuitate Raucn^s nati ä ueftra excllenria dctineri,amp;fit ut Ecclrfia fine teâore,amp; populus quafi fine pa«« ftotegrexfuit:amp;ibideminfantes pro peccatis abfqg baptifmate moriantut.Ettur« fus,Quia noncredimus,qudd eiimexcellcntia ueftra,nifiexaliqua probabilis excel« fus caufatenuerit,oportet,ut habita fynodo, palam fiat,fi quod in eumccimenin« tenditur,8Cfitalisineoculpareperitur,quaeaduscj degtadationem facerdotrj de« ducatur . Aliamordinationem neceflfeeftinquitamus.neEcclefiaDei in his,fûW quibus earn Chriftiana non patitur effe Religio, inculta ac dcftituta maneat. Siii autemexcellentiaueftraaliter fehabere, quam deeo quoddicitureffe,pcrfpexerir, eumadEcclefiamfuamreuerticoncédât,utofFiciû fuum incômifïïsfibianimabus adimpleat . Quibus mandatis B. Gregori) pratdeceffotis ueftri dehis,quinec dumiudiciofynodali legalitetac tegulariterprocriminibus fuisfueredepofiti,col* C latis cum fcciptis ex nomine ueftro nobis dircâis,excoquilegaliteracregularitec pro fuis excelTibus iudicio fynodali habetur depofitus, ut cum noftra fretum poten» tia Romammittamus: quæ potuis fequenda fint,iudicate. blos autem auto» titatem ueftram iudicatutam potius credimus,ot eafequamut, quæ decejToresac ptædeceftbres ueftri fecundum Scripturarum ttamitem praedicationem^ maio^ tumfctipferunr,quàmilla, quac fcriptor fæpèdiâæ epiftolæ ex nomine ueftro no^ bisdireàaîjconfinxit.

Aitenimbcatus Auguftinus libro adlanuarîum , Omnia talia , quæne^ fandarum Scripturarum autotitatibuscontinentur, necConcilijs Epifcoporuni ftatutainueniuntur,nccconfuetudine uniuetfalis Ecclefiætoboratafunt,rcfecanda exiftimo. EtS.Leo,dchisquæàfactisCanonibushabentutitapraefixa,8i eifdem Apoftolicæfedis funtpromulgata dectetis,ut nulla poflïntrationcconuelli,confti« iuit,utomni pcnitus autoritäre fit uacuu m,quicquid abillotumfuerit conftitutione D diuerfum, Ac fi cum Paulo diceret. Quia fibi ipfi Apoftolica fedesinfuisconfti^ tutionibus eiTe non potcft contraria. Licet nos, auc Angelus de coelo euangelizec uobis,prætet quodeuangelizauimus uobis, anathema fir.Sed, ut in conttouerfiæ Quintilianilegicur,ftotibusuafricia nebulonum ueneficatis apes mortuas,quibus mellificandnmfuetat. DeScripturisfacrisB. Pettus agidemonftrat, loqucnsde Pauliepiftolis,quæindoâid£inftabiles,inquir,deprauant,(tcuc 6^ esteras Scripui'* lasadfuamipfotumperditionem. EtdetraditionibusEcclefiafticis S. Innocen* tius, dum,'inquiens, Vnufquist^ non quod traditumeft, fed quod fibi uifum fuerir» hoeexiftimat effe tenendum,Inde diucrfaindiuetfis locisuelEcclefijs, auttenui, aut celebrari tenentur, acht feandalum populis : qui, dum nefciunt ttaditiones an tiquas humana præfumptione corruptas, putant fibi aut Ecdefijs non con« uenite, aut ab Apoftolis uel Apoftolicis uiris conttarietatem induâam. Con» ira quemmorbum S. Cæleftinus falubre cunftis celebrauit antidotum,dicens. Nullifacerdotifuosliceat canones ignotare : necquicquam facetc, quod Patrun, regulis poffitobqiatç.Quaeenima nobis tes digna fetuabitur,!! dectetalium normi

K 4 conftitutotum

-ocr page 126-

Î04 TESTES VERITATIS TEMPORVM conftitutorum pro aliquorum Iibito Ikcntia popnlispcrmiffa frangatur. Et äus Gelafius in dccrctis fuis:Patres noftri,catholici uidclicetamp; doâiPontificeSj inunaquaquefcftaqnolibertemporefufcitata,qnicqLnd pro fide,pro ueritatc, pro communionc cathoiica arque Apoftolica, fecundum Scripturarum tramitctn præ» dicationem^ maiorum,fada femel congregatione fanxerunt, inconuulfum uoluci’ runtdeinceps firmum^ conftare: neemhaceadem caufadenuôquæpræfixa fuf» ranttetraaari.qualibetrecentipræfumptionepermiferunt.

Videndum eft ignur.quid hic trames fandarum Scripturarum amp;ptædicario maïorumdcfiniant. Scriptum quippë Iegimusinfacrahiftoria,dixi(re Domiuuin perProphetamlofaphatRegiJmpio præbesauxilium,8dhisquioderuntDonii=’ * numamiciciaiungeriSjamp;idcircoiram quidemDominimerebaris,fed bonaopera inuentafuntinte,eo'quo'dabftulerislucosdeterraluda. Erin Euangelio fetnel^ fecundôactcrtiômonirum,ôônon obedientemadcorredionemdcbicamjDomi’® nus fîcut ethnicum Qc publicanum iubet haben',

Etbeatus Gregorius in decretisfuis, ficut in geftis fynodiinuenire poteftis. peruaforem non folum return alienarum, fed etiam Ecdefiæfibi commifiiTæ ana«’ ihematizatum definitjUerum Kfialiushoc egerit, isquipræeftEcclefiæ,fihocucl ipfefieripræcipitjucl finefua'præceptionefadum digna punireanimaduerfîonent* glcxeritjeum anathematizat: fatis ergo mirati non poflumus.unde feriptorepifto^ nobis ex nomine ucftrodelaræ hanc legemapud fe AVRO fculptamproduxir, quam Dominusdigitofuo nonfcripfit, necfcribendamcuiquaminfpirauit,nequf ordinatam perAngelos in manu Mediatoris illiusdedic: quam nonpaganusin^ dixit,non Chriftianus feduxit.non Ecclefiafticus uir decreuit.quæ de te fub ifto coelo ficutnon atramento manuiufticiæ, itanec fpiritu Dei uiuifctipta perfonuit: Qua meRegema' Dcoconftitutumamp; gladioex utraqueparteacuto, ultorefcilicetno* centium, ôidefenforeinnocentium infignitumaduindidammalefadorumjUteX'i ponitApoftolus :Iaudem uerô bonorum, rei arque damnati arque anathemati^ zatifautoremeffe prædpit, iubens ur Hinemarum facrarum legum præuaricato* tenijfandifacetdotij uituperatotem,Regiæ dignitatis contra regulam Apoftolicam dehortatorem,regniperturbatorcm,periurum,8dfeditîonumauthorem, Ecclefiæ fibi commiffe afflidorem facultatum Ecclefiallicarum facrilegi fundatorem, ac ftirpatorem Epifcoporom,ac totius populi nofttarum partium fcandalizatorein. alienarum return peruaforem, amp;nbsp;ueniendo contra fubfcriptiones profefsionts fuas a'fcripto damnatum,potentia Regia frctum,Romam uenirefaciamus.

Quisigituthanc uniuerfam legeminfernuseuomuit?Q.uistartarusdefuis3b* ditis 8Ó tenebrofis cuniculis erudauit? Contra quam literis Sacris oftenfa nobis eft nia,quamfequamurappofitaforma,cut imptimimur. Clamauit,inquit,Ptophetâ ad Regemlfrael,amp;ait:ScruustuusegrelTuseftad præliandumcominus: cumçfu^*’ gifler uirunus,adduxitcumquidam ad me,amp;dixit;Cuftodiuirumiftum,quifuetit lapfus,eritanima tua pjo anima eius:3ottalentumargentiappendes. Dumautem egoturbatus hue illuc^me uetterem,fubitô non comparuit. Etait Rexifraelad eom,Hoccftiudiciumtuum, quodipfedecreuifti. Atilleftatimabfterfitpulueteni defaciefua, amp;nbsp;cognouiteum Rexlfrael.qudd effetdeProphetis. Quiaitadeum, Hæc dicit tibi Dominus,Q.uia dimifîfti uirum dignum mottede manu tua, eritani# ma tua pro anima eins, amp;nbsp;populus tuus pro populo eius. Reuerfus eft igitut Rex ïfraelindomumfuamaudirecontemnens.ôifuribundusuenitinSamariam. Quac nam uos demetia ccepit feientes dixiffeChriftum Deiuirtutem, SdDeifapientiam^ Per meRegesregnanr,8i conditores legum iuftadecernunt. Et facri Canones, ficut ctedimus amp;nbsp;in Apoftolicis litcris fæpius legimus,Spiritu Dei conditi,8i totius mun* lt;Jireuerentiafuntconfecrati,proptereauideamus,quid dehuiufmodifandiCano« «es amp;nbsp;facræleges décernant.Ait enim S.Aphricanum Concilium.

EtilludpetendumJ quin apudterræ Principes ftatuere dignentur, utfiqu^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiusiû

-ocr page 127-

SVPHRÏORVM contra PAPAM; 105

cwïoslibethonoris clericus tudkioEpifcopotum quocunque ctitnine fuerit dam natus, nonliceatcumfiueab Ecclefiis quibuspracfuit, fiuea quolibcthomincdçîs fcnfari.intetpofitapœnadamni pecuniæfltquehonoriSjquQ nee aetatem,neciexmn excufandumeffe præcipiant.

El tunc Valens, Grarianus 8i Valenrinianus conRituetunt,« quicunque re (ideniibusfacetdoribusfuetitEpifcopaliloco detrufus ,amp;nomine fi aliquid contra euftodiam publicam, uelcontra quictem tnolitifuetitdeptehenius,rurfumque (acetdotiumpeterc, dquouidetut expulfus, ptocul abutbc quam fecuna dum legem diusc memotiæ Gtariani, centum mülibus uiiam agat • eoinm cœtibusfeparatus.àquorum eft (ocietate difcretus, fitque huiutao ip ronisils» ltcitum»huius legis tenore, facta noftra adiré fecteta, ôi imp crate abieftis petculpamfacerdotioperfoniSjquæimpettataCunt.infeôap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

B feiturishis,quotumdefenfione nituntur, abfque fui ptehenfio^ non ü vn’ri« hoc eis pollicentut fufftagium,qui diuinum non uidenwt metuiffe luduium. V nue ôêLeo Papa apud ptincipalem poteftatem petqt de Eutichc fcandali,ô2 ptau lis authote, ut ab eo loco, qui Conftantinopolitanae utbi nimis uicinus erat gt;nbsp;glus ttansfetetur, ne frequentioribus folacqs cotum , quos ad impictatem tua itaxit,uteretut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et Gtegotius Paulum Diadinx ciuitaris quondam Epifeopum, quouique omne quod dilapidauit uel de fubftantia lulit Ecclefiae tcftitueret,in monaftcrium mittendum effe decreuit. Etfi forte poft depofiiionem fuam inuerecunde ac mente peruerfa aliquandode Epifcopaiuloqui, auitutfus ad hoc quahbetafpicarc præ^ fumpione tentauetit, Dominici cotpotis ôi fanguinis communione priuatum, m monaftetio eumufqucaddicmobiiusfui,adagendampcenitentiamtetrudi,ltui* dio Ioannis ptimxluftinianæEpifcopiiufsit,ut perpettari fceletis maculas mgnis difeetetfletibusemendate : iuxialegemluftinianilmpetatons, quiinhbto Con* ftituiionum decreuit, ut fi quis Epifeopus cxplofus, aufus fuetit mgredi ciuiiatem , dequatepulfus eft,uclcxiredcloco,in quo degete iuffuseft, lubemuseuminmo» riaftetioinalia prouinciaconftitutotradi, ut quaein facetdotio peccauit, degens in monaftetio cottigat . Quas leges ab Impetatotibus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ahil i -

cet ptxdeccffotibus, ptomulgatas atque dectetas, nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P r n'

tetconuenitconfctuate,ficutApoftolicxfcdis AniAitesadt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;’

cepes fetipferunt. Ait enim Leo ad Leonem Auguftum . Debes,inqutcns,intunss ftaniet aduetterc Regiam poteftatemribi, non ad folum mundi tegimen, fed ma -ximè ad Ecdcüx ptxfidium effe collatam, ut aufus nefatios comptimendo, quæ benè funt ftatuta,defendas,8i octam paccmhis, qux funi tutbaia,tcttttuas.

El Gelafius ad Anaftafium : Etenim Impctatot Augufte .fi contra leges publicas aliquid', quod abfit, quifpiam foriaffc tentatet, nullaidtaiione potugt;î

D iffet admiiii. Quas etiam leges Ptindpali authotitateptomu^atas noiafoluam quibuîcunque Epifeopis, fed etiam ab ipfis Apoftoliex fedis Pontriicibus,»phus ptimæ fedis Antiftiies obfcruati debete (ciipfetunt,ficut beaius Léo ad Leonem gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftum fetibens dcmonfttat,diccns, Non fe teftagan debete ediaalmpcnalia,

uelea,quxfuideccffotesfecundum tramitemSctipiutaiumptxdicationemcgma» iotumftatucrani.Si qux,inquiens,defttuxi,hæcxdifico, ptæuaticatorcmme con^ ftiiuo,8êeis mcultionumconditionibus (ubdo, quas non folum authotes beaia: memotiæ P tincipis Matriani,fed etiam ego mea confenfione fitmaui.

EtS.Gelafius ad Anaftafiumlmpetatotcm,Si,inquit, quantum ad publicçpettinet difeiplinç, cognofeentes imperium ribi fuperna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7? V

tum,legib.iuisipfi quoeç paréi religionis Antiftites.ne uelin rébus nninaanis cxciui^ uideantutobuiatç fenicniie; Quo, ototc affeâu eisconucnit obedire, qui pro eiogandis uenetabilibus funtattributimyftetqs lt;nbsp;Q,ttod no« bwri Gda’^

-ocr page 128-

to6 TESTES VERITATIS TEMPORVM

beiitiGelafr) incundanreratquelibcnrcr exequi cupimusinhis, quæad fuummï*^ nifterium pertinent, cundis generaliter facetdotibus rede' diuina tradantibus, Si potifsimçfedisilliusPræfulis, quemcundis facetdotibus diuinitas fummauoluit præeminere, amp;nbsp;fubfequens Ecclefiæ iugiter pietas celebranitïficut noftridcceffoces acprogenitorcsorthodoxilmperatores ôi Reges egeriint, nt öi Apoftolicæ fcdis Pontifex,^ reliqui Domini facetdotes nobiSjquæ a Deo font confecnta, cxhibeant: fcientes ,ficutidem beams Gelafius dicit, quoniam Chriftus memor fragilicatis hu* manæ, quod fuorum faluticongrueret, difpenfatione magnifica temperauit,ft adionib.proprijs dignitatibus^diftindisofficiapoteftatis utriusq^difcreuit, fuosi^ nolens medicinalihutnilit3tefaluari,nô humanafuperbiarurfusintercipijuc et Chrt ftiani Principes pro aeterna uita Pôtificibus indigerenr,amp; Pontifices pro temporalid Curfu rerû imperaliû difpofitionib.utetentut : quatenus fpiritualis adio à carnalibas diftaretincurfibus:6dideo militans Deo minime fencgocijsfecnlaribusimplicatet, acuicifsimnonille rebus diuinispræfidere uidetetur, qui effet negocijs fecularibus® implicatuSjUtamp;modeftia ntriufque ordinis curaretur, ne extolleretur utroiÿ fufful; tus,lt;S^ comperens qualitatibus adionum fpecialiter profefsio aptaretur, Omnis Pontifex, inquicApoftolus, exhominibusaflûmptus,pro hominibusconftituiwi inbis.quæfuntadDeum, utofferatdona amp;lacrifiicia pro peccatis,^iidelicetnon folumpropopuli,fedquia8óipfecircundatuseft eft infirmitate, pro fuis. EtReg'^ eftRegninegodadifpenfare,ficut inculcantifteræ diuinitusinfpiratæ. Quiaergo fandarumScripturarum tramite,8lt;^prædicationem3iorumoftenditur,fandocti* amatteftanteGelafio,quiaduofunt, quibusptincipalitermundnshicrcgitur,au* thoritasfacraPontificum,8iRegalis poteftas,amp;per Regem Regom.ac fummuifl Pontificem cundorum Pontificum,qui folus Rex facerdos fieri potnit, condito • teslegnmiufta decernunt: Q.uas leges principales poteftates appellauerunt artet» naSjÔi facri Canones SpirituDei funt conditi, amp;nbsp;totius mundi reuerentia confecra^ ti,amp; ut beams Ambrofius ad Valentinianum dicit. Leges Im petator fett, quas ptir musipfe cuftodiat, quia quodpraefcripfitalijs, praefcripfîtlïbi, ne eut effet libetum aliud indicate.

Et beams Augnftinus dicit, Quiapoftquam leges fubfctiptæfuetintôifirmâ«’ tæ,nonljcetiudicideipfisiudicare,fedfecundumipIas:Q.uiafecundum Pontificals miniftetium ueftrû regiominifterio noftro monita ueftrç paterniratis obedtentctâC libenter cupimns obaudire. Patimini nos ea feruare, q uç prædeceffotes ueftri 3cnogt; ftride huiusmodi, nndcagitur, conftituerunt, Si roborantes feruando, quægfft^ funt,rata doceam us effedeberequægerimus.Nam quomodo leges principutn rite nocabuntur ætetnæjfitranfeuntibus principibus una'cum eisconftitntio legis ttan* fibit? EtPapaSymmachusadEonium,Dum,inquit,adtrinitatisinftar,cuiunaeft arlt;5indinidua poteftas,unum fit per diuerfos Antiftitesfacerdotium.quoniodo priornmftatutaàfequentibusconuenituiolari? Hue accedit,quôd fi hæc eueniat fententiarum uarietas, ad ipfam facrofandam religionem credimus pertinere,cuius omnis poteftas infringimr, nifi uniuetfa, quæ à Domini facetdotibus femel ftatùuiv tur perpétua fint. Quid alias conringerepoterir,fi fucceffor decefforis adibus non tribueritfîrmitatem,amp;rQbûrandoquaegefta funt,faciat rata effe,quçgefferitrQ.uan ta enim VicariisB.PctriApoftoliiudicabiturefferenerentia,fiquæinfocerdotiopr{gt; cipiunr,eifdemtranfeuntibusdiffoluantur.Vniuetfa,inqnit,perpetuafint,quæa'Do minifacetdotibusftatuuntur, Qui,utMoyfcs, ea quæftatuunt ab oraculo diuino fufcipiunt : non quaeab hisftatuuntur de quibus perProphetamdicitur. Væh*^ quiconduntlegesiniqnasjamp;fcribentes iniufticiamferipferunt . Eanihilominus quæà Vicarijs beati Pétri conftituuntur,maneant inconuulfa. Quia ut Leo dicit, nec nimiaeft feueritasuel cemifsio, ubinihil conftituitur, nifîquod ex beatiPttb profertut» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hæcenim

-ocr page 129-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.’

A Hæcentmfcimuscffecanonicê,fcimuseffcApoftoIicaauthoritatetobofata,ÔÇ âpoftolicçfedisdecreta,quç,utGd3fiusdicit,unamquamq5fynodiimamp;fuaauto# ritate confirmât, amp;: continua modo rationecuftodit, pro fuo fcilket principatu, quem beams Petrus Apoftolus Domini uoce ptæceptum Ecdefiam nihilominus fubrequenteSitcnuitfemperamp;tetinet. Etpaulo'fuperius: ConfidimuSjquod nullus iamueracitetChriftianusignoratuniufcuiufquefynodiconftitutum,quoduni-uerfalisEcclefiac probauitaffenfus', nullam magis^exequi federn præcæterisopot* tete, quâmptimam . Et item idem, Cum^ nobis contra falutariumreue«« tentiam regularum cupiamus temerê licere, cum fedes Apoftolica fuper his om nibus, faueute Domino, quæpaterniscanonibusfuntpræfixa, piodeuototjftude* at tenere propofito, farisindignum eft, quenquam uel Pontificum ucl ordinum fubfequentium hancobferuanciam refutare, quambeati Petri federn amp;lequi uide-g atamp;docere,fatisqueconueniensfit, ut totum corpusEcdefiat: inbacfibimetob« (eruatione concorder, quamillic uidere confpiciat, ubiDominus Ecclefiae totius pofuit principatum . Et de facris legibus, quasunàcumfanâis Canonibus catholicaoderatEcclefia,IdemGelafius, utptaemifimus, dicitinepiftolaadAna^ ftaCium Impetatorem, Quantum,inquiens, ad ordinem pubhcæ pertinet difcipli ttæ, cognofcentes imperium tibi fupetna difpofitione coUatum, legibus tuisipf* quoque parent religionisantiftites, ne ucl in rebus mundanis exclufie uideanturob* uiarefententiæ.

Et cum itafacræ leges, tam Ecclefiafticæ qua'mmundanæ, dedamnato Epi^ fcopali 8i. fynodali Concilio décernant, non eft noftri Régi) minifterij, reum fa crorum Canonum iudicio condcmnatum, arque Apoftolicæ fcdis definitionc, fi a CLitingeftisfynodiinuenire poteftis,anathematizatum,noftta potcntiafretum quo» quam dirigerecumapcrtifsiméfacri Canones definiant. Si legcsluftiniani ac cætc * rorumimperatorum catholicorum edida qualiter,8ê pro quibus,Ôi a quibus dcbc « C at Epifcopusiudicari,8i poft indicium,quid,amp;qualiter,amp;per quos fit inde Apofto#quot; licæfedis agendum. Quænonabnuimus,fed incunftantetac competenter annui« mus. Aquibusdcfinitionibus nullieftlicitumdcuiare:quia,utfandus Hilarius dicit, non minus in fandarum traditionum ddinquitut fandioncs, quam in inûniamt ipfius Domini profilitur.

Quocirca, quia Dominus dicit per Prophetam, Labia facerdotis cuftodienc feienriam, ôi legem tequirent ex ore eins, quia Angelus, id eft, nuncius Domini ex «tcituumeft: Nolitepcrmitterenobisfcribi ex ucftræauthotitatisnomine,quæin legibus facris, Dei fapientia conditis, amp;in fandis regulis ciufdem fpititu ptomulga o tisnoncontinentur,DicentcicemPtopheta,ideft,lacerdotipraccipienti, Audiens nunciabis eisexme,exme, inquitamp;nonex te.Etredarguuntur,quidecotdefuo kiquuntur . Quoniam qui à femetipfo loquitur, gloriam propriam quaeritgt; D Noliteigitur,utpcaemifimus jCx ueftronomine, uel Apoftolicæ fedisjauthoritas' te, uifiones uel excommunicationutn intentationes contra facrarum Scriptutas» rum tramitem prædicationem^ maiorum ac facrarum legum, fandorum^ Cano num cóftitutiones nobis de^cæterôfcribi cuiufcuni^ inftindu permittere precamur.

Quiafcitis,amp;fcimus,totümeffeirritum,quicquidabeorumfueritconftitutio a ncdiuetfum.Dicitur,inquitS.Leo,a Domino beatifsimo Petro. Tibidaboclaues ce= 'gni coelorum,6C quaccuni^ folueris fupet tetra,erhntfoluta 8ó in cœlis.Tranfiuit qui a dern ctiâ in alios Apoftolos ius iftius poteftatis, Ôi ad omnes Ecclefiæ Principes de a etetihuiusconftitutio commeauit: fed non fruftra uni commendatur,quod omni a busintimatut.Petro enimidcohocfingularitcrcceditur,quiacundis Ecclefiæredo.-tibusPetrifomapræponitur. Manet ergo Petri priuilegium, ubiexipfius æquitate fetturiudicium.Quafententiaconftat,quia non maner Petti priuflegiu,ubi ex ipfius æquitate nófetturiudicium.Cum cnim ubicuntj dicfcur,ficuti nullus locuSjita nemo redot Ecclefiæ,ex Petti æquitate iudiciû ferens excipitur; Vel contra illius æc^uitatem iudicium

-ocr page 130-

1008 TESTES VERITATIS TEMPORVM iudicium'profcrcns commendatot. Et quia ubicunquc fineulla cxccptionenon* manetPetnpriuilegium,ibiex ipfiusiæquitate nonfertut indicium prolatum,ob# andiemusiuffum,iiel recipiemus iudicium, quod non ex Pecriæquitatefucritpro» la tum, ac per hoc ipiïuspriuilcgiofoccit deftitutum. De quo Epifcopaliiudidoj quid cunftis Epifcopis fequendum, 8d quid Eçclefiæ filijs fit tenendum attjferuaii*’ durn,Beatus Gregorius fufficienter inculcat«

Evgoiubeteamp;iodic3tepriuiIegiomagniPetri,iuxtaæquitatis eiusiudiciuffl» quæ iubenda 8êiudicanda funt:ne,ut diciteius coapoftolus, uituperetuc minifteri« um ueftrum, Quia amp;nbsp;nos fecundum Regium minifterium noftrum, quantumt!^ nobis eft, cupimusferuare quod fcriptum eft ; Filij, obediteparentibusucfttisin Domino,uidelicet,quodfueritiuirumueIindicatuma'Domino:dicenteiIlofingn’ lisquipropatribus Apoftolis Ecclefiæ nati funtfilrjApoftolici uiri ; Tuaucemau^^ diens nunciabis eis ex me. Diuinaquippe'nosleâiodocet, Quia necetiam Balaam fatis fuper^à RegeBalaachpetitus,licet medicamento auariciæ delinirusincon* filio dando corruptus oftenaerit : ullo tarnen aut ulliusinftindu iniudicioiuftidæ aliudloqui aduerfuslfrael perfuaderiuel extorqueri potuit,quàmquod ä Donii* noaudiuir.

De eo quo'd in literis ex nomine ueftro nobis direflis habetur, ut ucnient^ HincmaroRomam, ueniataccufator idoneus, qui nulla pofsit authoritate legitim ma refpuijefcribimus : Quia licet hæccommendatio nulla fit ratione atque auiho* ntatefufFulta,fifotte'apuduosexlexfolusHincmarusnoualege, prifcistampubli* cis, qua'm Ecclefiafticis contraria, imo ordine nouot^more habetur, ut non nifia uobisÔiRomæ ualeat iudicariprohisexcefsibus, dequibus habentur certafacw^ rum Canonumaclcgumdecreta;Quæ,utLeo dicit,null3poflunt ratione conuelh» cumetiamdecaufafidei,utdicitGelafius,cuicunque Pontifici licetfecundumre* gulam errorisantedamnati,quemlibetcatholica communionedifcernere.ôiegni' ita exors ab omnibus accufationibus, nonfolumabhis,quibuslegaliteramp;regui’ lariter accufandi aduerfus feipfum denegatur licentia, uerumôdabhis.quibusio proprijs caufisaccufatio non negatut: utficut leges Si regulæ iubentin prouincia» inQvA funt O R. T A négocia,terminari non ualeant; Si fccundum Antioche^ nos Canones, Prouincialiumfynodorumnon debeant experiri examen, fiuobis uiascumuoluntateSiconfenfudileflifsimi nepotisnoftri Imperatorisueftri, con^ tra cuius dileâionem Sidebitum honorem, fi tamé mutuam dileflionem etcongW um honorem uobis exhibereftuduerit.illucirenon uolumus,obtinueritis,coopf^ rante Domino, pace in regno noftro contra Paganos uirtuteuel quacunquedifpof* tioneDeiobtenta.RomamuenirecongruotemporenondifFeremus.Etquia ilium legaliterautregularitet in fynodo Epifcoporû,plurimàrumProuinciarumdecertis caufis accLifauimuSjidoneum nos aceufatorem illiusoftendemus,6i tantos teftes ido neosdiuerfi ordinisac dignitatis nobifcumducemus, cum quibuseumlegaliterac tegularitcrnosaccufaflejSicomprobaflefuffïcientifsime'comprobabimus.

Tandem quia nos non legifte, uel audifle collegimus ex literis ab AdatJo Epifeopo nobis delatis, quæ antea per ilium patetnitati ueftrædircximus,itera(o' fcribimusea,quæ tuncfcripfetamus.deprecantes nos in omnipotentis Dei honore» Si fanâorum Apoftolorum ueneratione, ut taies inhonorationis noftræ Epifto* las taliaque mandata, ficut haâenusex nomine ueftro fufeepimus, nobis Si regn* noftri Epifcopis ac primoribus de cætero non mandetis. Si non cornpellatisnoS mandata Si Epiftolas ueftras inhonorandas contemnere. Si miflbs ueftros deho' norate.qui nobis in his,quæad ueftrum minifterium pertinent,fi tamcminilleriuin uefttum cupimusobtempetare. Quæ proueftri honore priuilegij uobis dicimus, Quia uobis,ficut reuera Vicario BeatiPetriApoftolorumPrincipis, inomnibusdegt; bite' accompetenterobedire defideramus, Si ne aliter eueniatcauere per omnia eu» pimus, ac ueftramfanâitatem id ipfumcauetehumili precedepofeimus; nenosô^ noltio^

-ocr page 131-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM.^ lo^ noftrosfatisinuitosadidcogatis conucrterc, quod in quinta uniucrfalifynodo,3’ fedcApoftolica,utfn ApoftolidslKeris,præcipuèautem in Synodica B. Gregori), ad quatuor PatriarchaSjâ«^ in alijs cius epiftolis una' cum quatuor præcedentibus legtmuscollaudatum arq; fufceptuin inuenitur nobis tenendum . Quod adhuc noftris literis ad exemplum inferete noluimus,donec feiamus, fi duriciam mandato rumueftrorumerganosaliteradbenignitateminflederepoterimus. Quia quod ex Apoftolicæ fedis nomine fecundum fanftarum Scripturatum tramitem praedi# cationem^maiorumSiorthodoxorum décréta fcribuntur, fequendumôd tenen* dumnonignoramus,8iiquodfccusaquoquamfucritcompilatumfiueconfiäum, nonfolumrefpuendum,fedamp;redarguendumeffecognofeimus. Sideniqueali* terqua'mnosSi uos decuerat,reuerendifsimæ paternitati uefttae tefcribendo,fa• dnsfuminfipienSjUosmecoegiftis. Petimus autem omnipotentem Dominum, ut infpiret cordiueftro,fie nos benigne' traâare, quatenus ulterius nobis non fiç ® neceffe uobisitarefcribece,Sed,utcupimusinuenerationeApoftolorum,ApoftOi: lico Pontificio ucftro humiliter ac deuotê colla Si corda fummittere . Deus omnipotens ad honorem Si falutationematij exaltationemfanâæfuæ Ecclefiae, uospermultaannorumcurriculaconferuare dignetur. Domine fandifsimeSire^ uetendifsime pater in Domino.

Sandifsimo acreuerendifsimo patri Hadriano fummo Pontifki, Si uniuerfa liPapæ,Carolus Dei gratia Rex Si fpiritualis filius uefter.Quia literis ex nomine fan ftæ pacernitatis ueftræab Adardo uenerabili Archiepifeopo nobis delatis,neccfsita« tccogenteprol^xiusrefpondetecompulüfumus,contramoremnoftruminquater^ niunculo annulo noftro fignato,cefponfionem noftram fcribereneceflarium duxi^ mus,quatenus legi planius ualeat,Si quæ uobis ratio refponderecoegit, legenti pie niusinnotefcant.Quam refponfionem fanda paternitas ueftta non afpernanter,fed benigne fufcipiatjquæ a' nobis non eft côtumaciter, fed mente pacifica, ut in eodem qiiaterniunculoinuenietiSjContexta. Deprecamut autem uos,inomnipotentis Dei honore,Sifandotum Apoftolorum ueneratione,ut talcs inhonorationis noftrae epiftol3s,talia^ mâdata,ficuc hadenus ex nomine ueftro fufeepimus, nobis et regni noftriEpifcopis ac Primoribus decæterô non mandctis:fed liceat nobis Apoftolico Pontificio ueftro,in ueneratione DeiSi fandorum Apoftolorum,humiliter ac deua tc',ut eu pimus,colla Si corda fummittere. Deus omnipotens ad honorem Si faluasî tionematfj cxaltationemfandæ fuçEcdefiæ, uos per annorum curricula conferua» tedignetur, Dominefandifsimeatqj reuerendifsime pater in Domino,

Sytiodus apud Duziacum ♦

DOmino fandifsimo, ac reuerendifsimo patri Hadriano, fandae catholicae SC Apoftolicæ Rom, primæ fedis Papæ Epifeopi diuerfarum prouinciarum, qui infynodo apud Duziacum ptouinciæ Remenfisin nomine Chrifti conucni=« muSjquorum nomina Sifubfctiptiones ingeftorum'ciufdemfynodi fetiecontinen tur,quam per uenerabilemconfacerdotem noftrum;Adardum uobis direximus.Si quibus exindc per eum paternitatisueftræliteras temififtis. Cap. i» Veniens ad nos prædidus uenerabilisfrater Si confacerdosnoftetAdardus, tradiditnobis epiftoquot; latnâueftrapaternitate filialitatinoftræ diredam, quameum in conuentu noftro fecimus recenferi, quaedam in eainuenimus , quæ ftnporem mentibus noftris non mediocriterinduxeruntjcceruntqg nos non modicum dubitare.utrum aliter puta tcrnus,anillaitaeffentpofîta,qucmadmodumperfonabant : quæcumfæpiustess petiiufsimus.praefatifratrisSicocpifcopi noftri telatione,impedimenra ueftræfan» dititatiSjSi occupationes miniftrorum fedis Apoftolicæ,prodiuerfisSi maximis negotijs audiuimus, gefta fynodi ab exiguitate noftrafublimati ueftræ per eundem fratrem noftrum fecundû Canones facros direda ab eo, cui nobis indeiufsiftis, ficuc ipfa:ltteræmonfttant,tefctibcte jcxintcgroreleda non fuiffe aduettimus. Sed Si L cpiftolangt;

-ocr page 132-

uó TESTES VER-ITATIS TEMPORVM

epiftolam noftramde cifdem aâioni'bus autoritatiucfttætranfmiffain ftudio ceJTario cum non relegiiTecomperinius. Scriptum eftenim in epiftolafanftitads ueftræ nobis dùcfla hoc modo . Igicuc de Hincmati Laudunenfis Ecdeß^ Epifcopidepoû'tionePonnïicionoftro fcripfillis, quatenus deco fccundumquod Canonicum eft uobisrefcribereiubemus P-timödenicj iieftrærefpondimuschati^ tad, quiacomdamentinfynodofcad federn Apoftolicamuelleincundanteruf* nire,atquein præfeniia ciuspro obiedis fibiabaduerfario ctimitnbusrefpondetc, damnationisineumnon erac profeienda fentenda : Tarnen,ficurinipfiusconcili) adionibuslegitur, qui faluo in omnibus iudiciofedis Apoftolicæ.illumabEpifco» pisfuifleiudicatumafferitis. Nosautem nonaliquacontraquoslibetcommotiin* uidia, necaltedusculpam in altccumretorquerecupientes, uoIumusSdautontate Apoftolica , quia nullius partis fauOrCniatif obffquium , fed reigeftæ uedtatem magisinuenirecupientes, iubemusipfum Hincmarum LaudunenfemEpifcopunt ad limina fandoruni Apoftoiorum noftramque iienirc præfentiam : Cliiofanê P ucniente, ueniatpadteraccufator idoneus,qi)ini)lla pofsit autoritäre légitima te» fpui, amp;nbsp;tunc in præfentia noftra, amp;nbsp;totiusfedisllt;omanæfynodalicollegio,caufa illiusprudenriuendlaraexamine,acdiligenterinquifita , fecundum Deum crorum Canonum conftitudones fpiriiu Dei prolatas, fine protcladone aliqua finietur. A qua rcprehenlionc noftra, quodaccenfemur, quia cumdamaretin fynodofeadfedem Ai.gt;oftolicam uelleincundanteruenire, atqueinpræfendaeiuS pro obtedis fibi abaduerfarocriminibus refpondcre , damnadonis in cum non erat profcrenda fentcntii , bead Petri Apoftolorum primi.pro modulo noftto imitantes exemplum, per quern fumpSmus rcligionisexordium , nos minores, a pud nos potiorem.humiliter excufarefatagimus, quiaillcC ut infacra hiftoriale« gimusjreprehenfusaminortbusfuisjcuradgcnrilcsintraftet, amp;nbsp;commcdilTercuni eis,0iicurcosinbapdfmatereccpin’cc, querelam minorum fuorumhumiliratione placauit, ategin caulareprchenfionis fuæctiani teftes adhibuic diccns : Venerunc i autem mccum fex fratresifti.

Guam cxcufationisnoftræfad'sfiaâîonemtantouosplacabiliusacccptarecon fidimus,quantd nos inca ipfius exemplum fcqui uelle cognofcctis, cuius fedidi# uinoconfilio præfidetis . Vndcnunc nobis noneflet ncceffarium cxcufare,fiis, quern nobis iufsiftis rcrcribete, ad locum in geftorum fynodalium ferie legiflet, quod ibi antequamdamnadonis in Hincmarum profertur fentenna, fcriptumeft ita t Tunc eledæ funt in fynodo ab Adalgario Diacono fententiæ canonum.its eo dicente: Sardicenfes Canones decrcuerunt,ut fl aliquisEpifcopusiudicatusfue* ritinaliquacaufa, putatfebonam caufamhabcrc, utiterum concilium renoue* tur,G uobis pl.icer,S.Pctri Apoftoli mcmoriamhonorcmus,utfcribatur3bhis,qui caufamexaminarunt, lulio RomanoEpifeopo, amp;fi ludicaucrit renouandumeiTe iudiciuni,renoucturamp;detiudices. Siautem probaucrit ralcmcaufamefie, utnoo refricentur ea quæada funt, quaedecrcuit,confirmara erunt. Etinnocendustunc i Papa dccrcuit,utfimaiorescaufæinmedio fucrintdeuolutæ, adfedem Apoftoli* camjficutfynodusftatuit, amp;uetusconfuetudoexigit, poftiudicium Epifcopalere«’ feratur. EtBonifaciusPapadicit,Nospcromnesprouinciasliterasdirigemus.ne excufationem fibiignorationis, qui maximus obtendat, utad prouinciamuenirc cogatur, amp;iilicfcconftituto præfentarc iudicio . Quicquid autem charitasdehac caufa duxerit decernendum cum ad nosrelatumfucrit, noftra aut condccet necef* feeftautoritate confirmetur. EtfanâusLeo Papa decreuit,Siquæinquiens,31i3S cmerferint caufæ, quæad ftatum Ecclcfiarum, amp;nbsp;ad concordiam pertineant fa* cerdotum, illic fub nmore Domini uoluminauentilentur,amp;dccomponendis3t* que compofitis omnibus ad nos relatio plenamittatur, utea, quæiuxca Eccle* ftafticum motetn luftc ladonabilitei; fuetiiit definica, noftta quoque fcnteiitis toborentur,

Htfccccfti;

-ocr page 133-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, m

A Hifcetcftimonijsclarèhæcfynodusuoluit monftrarc.quód uctctibus cano* nibusfuconftitutum: utfingul3rumprouinciarumEpi(copifuascaufasfinalHcr,ac protfus diiudicent,ac cxæquantiir: neccogantur cas ad qucmquamporró mietere iudicandas.autaiiqua'mukcrioréappellanoncmconcedere.nilififorte fpontefuai fuocçiudicio cas Romano Pontifia uidendas tranfmntcrc uclinr. Idem amp;nbsp;ipfc Rex Carolus fupcriusprolixê infuaepiftolaad Papam egit,ac multis tcftimonijs dc^i monftrauic. Vnde apparet, tuncnequaquamEpifcopumRomanumfupremani itirifdiûioncm fupra omnes Eeelefias atit Epifeopos habuiffe, quam pofteafibi ctiam fuper ipfos lai'cos,imô etiam Reges amp;nbsp;Cçfares rapuit,8ônûc quoque utolentec apudeos,quieiustcncbrisexcecanfunc,tenetôôcxcrcct. Vetûmtotihuichiftoriæ. et aflionialiquid lu ci s adijdet ctiam narra tio,ct cpiftola Hincmari Remotum Atchi cpifcopijquammoxfubfuo titiilo infcquenticapitcfcquitur.

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hinemarus»

HlncmarusArchiepifeopusRemenfis.uirdodus, amp;pictatis ftudiofusfloruit potifsimum fub Carolo fecundo Ludouici Pi) filio,drca 870.Domini annum: tametfi 84 magni Caroli tempora adolefccns ullus attigerit, ut ex co teftimo * monio dellbro Caroli Magni contra idolattiam ftatuarum, quodfuperius pofui« mus,app3tet. Isigitutdumcorrigereuitiamorboscjclcricorum conatuseft, muU tummoleftiaruma' perdiræuitæclero,eorum^ad Papamappellationibus,imd82 aPapisipfis fuftinuir. Èuit inter alios quidam Hincmarus Landuenfis Epifcopusei fubiedus, 84ctiam nepos. Isqucndam nomine Nortmannum, Caroli Regis GaD liarum miniftrum,cxcommunic3ucrat,obnefcio quæbona Ecclefiaftic3,quætarnen eins filio concefl'crat;84 quia ea cxcommunicatio tum Regi,tum Hinemaro Q Archiepifcopo improbabatur,illcad iudidum Archiepifcopi 84 fynodi uocabatur.

Vbicunifefatis cxcufarcnon poffct,RomanumPontificemappellauit. Quamap^i pellationemcum ncc Rex nec Archiepifeopus admittcrent,quinpotius cum Rex ui det{nerec,neprofedus Romam maiorcs turbas cxcitarct :illein totofuo Epifcopa-tuintetdiftum,utuocanr,pofuit,it3 ut etiam infantum baptifmuniprohibcrct. Vc^ tu in necfacerdotcs cius ac Ecclefia id interdißum feruare uoluit,nec Archiepifeopus paiTuseftiquin potius cumduriter de cofaöo obiurgauic. impetraratquoque idem Epifcopus litcras a Papa,quibus 04ipfe Romam uocabatur,84 Archiepifeopus eum84aliosquofdam co'mittete,84denilt;5 Nortmanum excommunicateiubeba-tur. veru'm nihil eorum conccdebatuel Rex , uel Archiepifeopus. Quin potius Atchiepifcopusprolixumlibrumcontt.1 ilium iuniorem Hinemarum compofuir, qiiopotifsimumidconaturoftcnderc, fingulas caufas fuisinlocisdijudicandaSjSi Epifcopos fuis Archicpifcopis fubiedos cflcjac patere dcberc. Summa,totuni P fcriptLimpotifsimu'mfpedat contra illamanarchiam 84 confofionem,quödillicon^ temptofuoMetropolitano,Romamcurfitatcuolcbant. Nonquidcmdifert?Pon^ ifficiumcegnuminfedatur,fed tarnen fubinde urget uctcrcs canones Apoll. Nice-nos 84 Afticanos, iubentes ut unaquætj ptouinciafuofitMetropolitano contenta. CitâtquoqueLeonis didum, quo non parum Romanafedcscætcriscxæquatur: quod adfcribam.

Vnde beatus Leo infermonefui natalis inter cæter.i didt, quod dicitut beatify fiino Petro : Tibidabo claucs regni coelorum, 84,Quæcunij ligaucris fuper terram, erunt ligata 84 in cœlis : 84quæcunque foluetis fuper terram, ctunt foluta 84 in cœlis . Tranfiuit quidem etiam in alios Apoftolos ius iftius poteftatis, 84 ad omnes Ecclefiæ principes decreti huius conftitutio commeauit : fed non fruftra unicommendarut,quod omnibus intimetur. Petro enimhocideofingula^ ritercreditur,quiacundisEcclefiaercdoribus Petri forma proponitur. Manet ergo Petri priuilegium, VBic VN QVE cxipfius fertur æquitatciudicium: nec nimia eft tant.1 feueritas,tanta remiffiOjUbi nihil eft ligatum, nihil folutum, nifi quod beatus

L » Petrus

-ocr page 134-

IM TESTES VERITATIS TEMPORVM

Petrusaurligant autfolucrit: qui Regem coelorum,ut Auguftinusamp;cæteridoâo* tesexponunt,maioripræcætens detiotionc confeffus eft , meritopræ cætetis ipft collatis dauibus regni cælcftis muuerc donatus eft : ut conftatct omnibus,quia abflt;5 eaconfefsione ac fideregnumcceiorum nullus pofsit intrare. Claues autetn cegiiicoelorLini,ipfamdifcernendifcientiampotentiami{nomin3t,quadignosrelt;’ cipere in regnum, indignos fecludere deberet à regno. Vndemanifefte'fubiungin Et quodcuntjligauerisfuper terram,eiirligatumSdin cœlis:ôê quodcunij folueris fuperterram,eritfolutumamp;:incœlis. Quæ foluendi acligandipoteftas.quamuis foil Petro data uideaturd Domino,nbfqjullatamendubietacenofcendum eft,quia 6lt;Scæteris Apoftolisdatur,iplo teftante,qui poft pafsioiiisrefurreâionis'^fuættiuin phum.ipparens,eisinfufflauit,amp;dixKomnibus: Accipite S. Spiritum,quorumtf* miferitispeccata.remittuntuteiSjôdquorum retinueritis, retenta funt. Nec non etiam nuncin Epifcopisac presbyteris omne Ecclefiar officium idem committitur, ; utuidelicetagnitis peccantium caufis,quofcunq;humilesacu€re pcenicentesafpc xetit.bos iam à timoré perpetuæ mortis mil'erans abfoluar.

VerumcumhocIandunenlijCaufa utcun^eocedente,compofitafuit,fedalius quifpiamnomine Rhotadus Suefsionicæ urbis Epifcopus, eft Romæ a' Nicolao primo 3bfolutus,quiitidem cum ad Papamappellaretabhoc Hincmaro,utteftan» luruitæ PontihciæDamafo3diundæ,ecat non folum damnatusfed ôêdepofituJ, acincarcetemconclufus.OmninohicPtæfulegerrimè tulitillamconfufionemdP fcipIinæEccleliarticæ,quæexcontinuis prauorum hominumappellationibusorirt foler. DeNorrmanniexcommunicationeRomam Hadrianofcripfitjeam^facere recufauit quodiniufta effet: petijt^neporrótamtcmeréexcommunicationcsprj’ c!piat,autquiburuismentientib'jsctedat: fed patiaturpotiuscaufasinfuislocisdili^ gentiuscognolcifccundumcanones,acdiiudicati.

Fuit CIS alia eaqt pergrauis controuerfia cum Pontifice. lufferatPontfftx bunc Hincmarum excömunicareCarolü Regem: propterea quod fui fratris Lothâ ri) iam mortui regnum occopauerat, quod ille filio eins Ludouicodeberiaffirma^ bat. ld quoqj Hincmarus recufauit: quia Rex fe ad legitimam cognitionem offfto bat. Scriplitdeeare prolixam refponfionemad Adiiani fecundiaccrbamepillo* lam: fubmilsèquidem, fed tarnenita,ut ex aliéna perfona non paucaaudader^ fortiterdicat. AffirmâtenimPtoceresregni dicere, illaeffenouaó^inaudit.i,qudd Papauelitfibideiureregnorumiudicia fumere : eum non pofte fimul effe Epifcogt; pum Regem : eum debere fua fpitituali iurifdiftionecontentu effe In quamfen^’ tentiä mult.i uerè et grauiter contra Pontificiç tyrannidis temerarias nouitates dilTc' tir.Verumadfcribam ipfam rotam epiftola,cum amp;alioqui mult.i digna fcitu habcat-

Domino fanâifsimoamp; Reuerendifsimo patrum patri Hadnano primariæ fe» dis Apoftolicæ,8ôuniuerfalisEcclefiæ Papæ,Hincmarus nominejUon meritoRf’ niorumEpifcopus,acplebis Dei famulus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Excellentiaeucftræautorit3snuperi4. Kalen: Nouembtisquartæindiâionis mihi perlegatos fuosmultisô^magnisincrepationibus repletam,ficut fibi placuit, mifitepiftolam. DcquibusCutuiri,fl3gelliseruditi,uerbisutar) quantum adhu^ manumfpeâatindicium,non uiroqui(imilismeieft,refpondebo, necquimecuni iniudicio pofsicaudiri:nec eftquiutruncç ualeat.arguercetponeremanumfuamin ambobus,amp;filocutusfuero nô quicfcirdolor meus,amp;fi tacuero nonrecedeca' nie« Propterea non ex æquo ad omnia, fed adquædamdehisquæfcripfiftis,dcquibuS taceie non audeo,bteui amp;nbsp;humili fermonemihi eftrefpondendum.

Quiafcripliftisme reminiî'ci debere, fiunquam Apoftolicis epiftoüs nonre^ fcriptum fit, amp;nbsp;conuenientibus refponfis de negotijsde quibus agebatur, Apo» ftolic.p fedi remiffum , ficut me pro ueftro conremptu feciffe penitus conlbt, quando nuper per uiros miffbs in Galliarum partes epiftolas tam mihi, qu-iin alijs deftinaftis, QC nulluni mde lefponfum teceptftis . Humiliter fuggcro, quù

-ocr page 135-

SVPERÏORVM CONTRA PÄPAM; u?

A quia nunqiü pet contemptum à fcdis Apoftolice præccpuonibus dcuiaui,amp;: in no^ ftta epiftola pet commetnoracos miflbs uefttos, Paulum fcilicci 8i Leanem ucneraif biles Epifcopos, pufillitati mex diredas fcripfiftis, quid inde agetemjcd non fcrip# fiftis,utindeuobistefctiberem. Vctuntameneifdemmiffisueftrisuerbisrefpon* di,pto uitibus,me iuflionem ueftram exccututum. Egiauiem exindequantum uas: lui,8êquantum mihi agendû effe uideti potui: 8i quod me agete non poffe u(di,ad poteftatis uefttæ auftotitatem,madatione mca tefettc curauijicut amp;nbsp;uobis innote» Icendum cuius rei exitum,8i effedus certitudinem fciui, quando prxfatas incrcpato tiaslitetas mihimififtis parabam fcilicet,quonlodo ipfadie qu^do cpi^qlas ueftrg audotitatismihiPaulus 80LEO uenetabilesEpifopidedenntRcgwEPucopisÄ tegnotumPtimoribuSjCauffa tam de regno quod antea dominus Catolus habuit, quam amp;nbsp;de tegno quod olim Rex Lotharus habuit,ad fuerit telegt, oi. ets uUta letua tent denunciate cutaui. His autemquidemEpifcopis regni,quod aniea dominus

B Carolus habuit,detulerunt epiftolam.adeosgeneraliter ditedamttanimm.

Inde quæEpifcopis tam ex regno fuo quondä Lothari), qui in Atiniaco iuuo tpnus domini Caroli Regis conuenetunt, Eandc epiftolâtelegi.ôi ptçfato domino Régi Catolofeà8cEpifcopistegniipfius,8iEpifcopisregnidudûLothatr),8:Epilcopis tegniLudouici,(ed8iipnLudouicoRcgiGetmaniæhancrchedulâquæfub(equt* tut poftiutamentainter Reges fine mefada,ded£ In quaCic autotitatis ueftrx ptæ« ceptionemindixijUtpcticulis imminentibus cômemotatis, quornodo eisobuia« te,8iilla omnia penitus,8óinfimulcommouerenon poteram relatione ad autorita tem uefttam,8ê finonreliftentibus uelmihiconfuletem. Ipfa autcmlhcdula ÔiRe* gibus8êEpifcopis,acregnorumPtimoribus d me recitata,8ô dato ita fehabett

Dûs Apoftolicus Hadtianusficutmultis eftcogtiitum ,8iliteris fuis quas prxma nibus habeo, exiguitati mex dignatus eft intinaare. Regibus ôô Prçfulibus ac regno^ turn Ptimotibusin his Galliatum partiumtegionibus 8i inter cætera audoritate mi

C niftetq fui mandauitjUtrcgnum quondam Regis Lothari), quod domino Impera* nbsp;nbsp;nbsp;gt;

loti Ludouico fpitituali filio eius hxteditatio iutc debetur, ôi quid ad eum poft mortemipfius Lothari) red’et: Vcl hominesin eodegentesmortalium nullosinua 1 dar,nulluscommoueat,nullus ad feconctur infledete, Q.uôd(i quis praefurnple^ tit nonfolum per fuxaudoritatis miniftetium infirmabitur ,Verûm etiam uinclis anathematis obligatus,nomine Chtiftianitatis ptiuatus ,cum diabolo omninolo* cabitut Et fi quSnofttumdcEpifcopistamnefatiçtcmentatisautotemueltacen-dofugerit uelnon rcftftendo con(cn(etit,noniam poftotisjed mercenati) nomine te nouetiteenfendum ,8i quiaiam non pettincbitad eum de ouibus,non pertinebic confequentetde paftotalibus dignitatibus. Q.ux autemin epiftolis adEpifcopos, amp;nbsp;tegnotumPrimotes regni quondam Lothati) ditedis cqntineantur,melius ipfi feitis quieaslegiftis lt;nbsp;Audiuietiam quöd (imites epiftolx,ôcutDomino nqftto Ca^* tolo Si. EpifeopisaePrimotibus regniipfius d iredx (unt,domtno nihilominus Lu^ ) r, douico Régi gloriofo SêEpifcopis ac regni eius P timoribusmiffx funt.tluoduos, qui de tegno eius eftis,ccttius feitis. Mihiquo^exiguoRcmorumEpifcopoautoti# täte fua,dominus Apoftolicus (pecialitet cômendauit,utuiccfuatam Reges quàtii cetetosDei acmundiminifttosadmonendo,fuadcndo,acptohibendo, acupidi;« tatis uelauaritiæuitio ,80 utaliena nonfufcipiantatcç tegnum quondam Lothari), Sihomines in CO degentes non inuadant,comprimant Si compefeant, Sed Si pet multos.Si à multis audio diuulgatum inter Principes nofttos dominos fcilicet ac Re ges glotiofos,mutuis Sactamentis fitmatum,utintcreosqui fedicunt ipfius regni hxtedeseffcæquadiuifio ipfius tegnifiatquæfirmitasfifadanonfuiflecutrnultiatîî firmant,iam (editio inter populos illis fubiedos exorta fuiffet. Et fi ipfa firmitas exe^ cutanonfuetit, ptxliaSifeditioncs ficut iam fuerint poft obitum domini Ludouii^ ci Impetatotis inter eos exurgent. Si maxima fttagespopuli acpetditioanimarum inde proueniet quôd poftea emendacinon potetii. Quaproptetinter tanta Sita«

L 3 lia

-ocr page 136-

„4 TESTES VERITATIS TEMPORVM liapeHcula,fciIicctdomini Apoftihd præccptumncgl)gcrr,amp; paftumfurattwniis in nomine Domini Sanâorûeitis intcrRçgcsnortrosfirmatum,diflbluendutn iudicarc.ôifeditiones populomm ac prælia parui pendcre, ôôut Ecclefiarum Rfdo tcs.ac uirinobilesde miikis partibusàpaginisimperKiamp;:fincRegeacPrincipf,nil^ qucm ipfi poft mortem Lotharq pro fua quicp conuenicnria elcgerinr,ficut fatenti’C exiftentes non debeant,ucl fient habent ncceflîtatem,non habeant libertärem redo tem eligere,qui Sanäam Eccleriam,amp; cos atej Cbriftianitarcm in illo regno conö* ftentemdcfendat,amp;:gubernet,dicereanxiansfinegencraliunanimitateÊpifcopo* rum regni domini Caroli,quibus dominus Apoftoliciis decauffa reg'niLothari) luammifitepiftolam,quamcisftcutmilii elt præceptum,dircxi. Debisquæpr^:' niifi quantum ex me eft,nullf definitioniaudeo confentire,rcfcruato per omnia pr‘* uilegio fentenriæ domini Papæ; Cuius auroritas fi aliquid de aftis corrigendon’ fuerit,admonitione paterna corngere,ô^quaeftabilicndafunt,potcritroborarc. D? ® hocuerd quodmihi fcripfiftis,dicentes quis melius te nouit, quid filij quondam LudouiciImperatorisinunutn conuinientes, regnum interfediuiferunr,iure4i*’' randofibiiîniicempromiferunt,titnullus eorum regnum altrriusfcatrisiîbi uiurpa tet.aut omnino peroaderet,8ô tune CarolusRexiuramentisilludcontempmJf’' gnum,quod Lothario imperatore defunâo domino fereniftîmoImperatorifil'O eiusdebetur,inuafitamp;: fidem debitàm uiolaoit reucrentiæueftræ débita humiliât^ refpondebo,quoniâ ita efte3utfcribitis,fcirem,cum ipfeRex Carolus ira elle n® confiteatut,neclegaliuel rcgulari iudicio inde conuiâus appareat,amp; multis atte* ftantibus fateatur banc regni partem fibi a' patte Ludouico Auguftoconfenfutam Epifeoporum quâmcæterorum proccrum.totiusimpcri} traditam.öó a' batteLo* thatio Sacramento publiée confïrmatam : fequendum tarnen mihiarbitrater,quid praemiffoiudiciodicitAfricanumConcilium, ut magiscaueatEpifcopus.nedicati» (j quenquam quod alrjs documentis conuinccre non poteft . Vnde Sandus Au* guftinusqui eidemConcilioinccrfuiffelegitur, a' fede Apoftolica BeatoCcelefioio tlocéte,prouit3fuaatqgmeritisjacmagna îcientiainter Magiftros optimus habitus, in librodepoenitentia dicit : Pleriqj boni Chtiftiani propterea tacent amp;nbsp;fuffetunf aliéna peccataquçnoucrunt,qui3 documentis fçpedefcruntur.ôôeaquæipfifciunr, iudicibusEcclefiafticis probarenon poffunt.Quamuis cnimuera fint quedarn, non tarnen iud ici facilêcredendafunt.nificertisindicqsdemonftrentur. Nos uerd a corn munioncquenquam prohiberenon poffumus,quaniutshæcprohibitiononduni fitmortalis,fed mcdicinalis.nifiautfponteconfeffum autinaliquofiuefcculatifiue Ecclefiaftico iudicio nominatum atc^ conuidum. Quis enim fibi utruncj audet affu* merCjUtcuiquamipfefitaccufatorô^iudexC Cuiufmodiregulâetiam Paulus Apo* ftolusin epiftola ad Cotinthiosbrcuiterinfinuafleintelligitur, cum quibufdam tali' bus commemoratis criminibus Ecclefiaftici iudieg formam ad omnia fimilia ex qui bufdamdacet,ait:Sctipfiuobisin epiftolanon commifeeri fornicarijs amp;teliqua.D Et póft aliquantd: Si quis frater nominetur aut fornicator aut rapax, cumeiufmodi ncccibumquidem fimul fumite. Quid enim mihi de his qui foris funt iudicare? nonne de his quæ funt inter uos iudicatis c de his autem qui foris funt dominus iudicabit r Aufertemaluma' uobisipfis. Quibus uerbis fan's oftendit, nonte* mere aut quomodo libet, fed per indicium auferendos effemalos ab Ecclefiæ com* monione . EtfiperiudiciumauferrinonpofTunt, tolercnturponus,nc pcruetf^ malos euitandoquisfjab Ecclcfiaipfedifcedens, eos quos fugere uidetur, uincat adgehennam . Etttcm,fiquisfraternominaturfornicatorautcaptor ,amp;reliqu3.

Earn,inquit,nominationem intelligi Apoftolus uoluit,quæ fit in quenquam cum fententia ordine iudiciario an^ integritate profertur. Nam fi nominatio fufficit ,multidamnandi funt innocentes, quia fæpe falfo in quenquam crimen nominator . Noluit enim hominem ab hominciudicari ex atbutio fufpitio» nis,ueletiam extcaordinatio ufurpatoiudicio,fed potius ex lege Deifecundumot* dinem

-ocr page 137-

SVPLRIORVM CONTRA PAPAM»

dincm Ecdefiae, fine ultro confeffum, fiuc acciiCatum atcg conuiäum, Sunt eniin LEGES ôêCanonesacdécréta(cdisApoftolicæ,excifdcmCanombuspromul» gata,quæ manifeftant qualiter8i à quibus, uel ubi quis debeat accufati, uel indicia ti; de quibus fanftus Auguftinus in libto de Veca religione dicit, Iniftis temporali a buslegibus, quanquamde hisbomines iudicent,cum cas inftùuuntjtamencum fuenntinftitutæatq5{itniatae,nonliccbitiudicideipfisiudicare,fedfecundumipras. Et (anâus Gelafius in dectetis fuis ad Orientales Epifcopos:ldeo(inquit) uocatut ad indicium cettaquæcunc^perfona, utautfateaturobieâa, autconuincacucobieftis,' Etiterum:NatanPtopheta palàm publice^infacie RégiDauid,8iconimiflmn pro-nunciauit etrorem, ôôipfum commiffutn non tacuit,8i confefsione cotreftum ton (equentet abfoluit. Et (anâus Bonifacius longe antèdecreuir,ôiaccuf3tus piæfens, fi confidit,adobieâa refpondeat. Non infurgendum, ergo mihi eft uifum ad iu di

B tandum ilium,qui non confeffus aut in aliquo fine feculari.fiue Ecclefiaftico iudicio nominatus eft atcç conuîâus,nec utruncj fui aufus afTumete, ut eius ipfe fo teni 8ô ac « cufator 8iiudex.De eo quod fanâitas ueftra exiguitati meæ fctipfit;quia filui.ôicon^“ natale fa cinusCaltemleuitec noninfurrexi,non (olum confots, fed ctiam,quod eft detetius, buius ty tannidis author effe uideor, cum uenia 8i pace ueftræ fublimitatis dico,quiaille qui forte hacopinione fed non cognitione,ad iniuriam 8i increpatio^ nem meamuobisfuggefsit, fcire debuerat uefttae authotitatis grauitatem fuffïcien gt;nbsp;tertccolere, quodfctiptutneïl, caufamquam nefciebam düigentffsimé inueftigas bam. Et ut beatus dicit Gregorius, cum omnia nuda ôiapertafintoculis Domini, tamenmalaSodomaenoluitauditaiudicare:quiait. DefcendamSiuidebo utrum clamotem,quiuenitadme,operecompleuerint,annoneftita,utfciam. Omnipo» tens itacj Dominus 8gt;iomniafciens,cutanteptobationcm,quafidubit3t,nifiut gras uitatisnobis exemplum proponat,nemala hominum antè præfumamus credcre c quamptobatecNam ut ueftrçdignationiucracitcrfatear.nec author,neccôfors,nec confenforuUiustyrannidisunquamjUelufcjabipfiscunabulishaâenusextiti. Hæc quiuobistalia nunciauit,‘adiuuante Domino dcme probate non ualcbit. Etquia non(ilui,ôiinannunciando uelcxequendo ea,qu3emihià ueftraauthoritatepræ * cepta funt,pto fcire 8i poCfc meo defes uel fegnis nô extiti,ficut 8i antè feriptis often;» di,8icotam mifsis ueftris uiua uoce monfttaui. De hoc quod dteitis, quia honore 8£ dignitate exteris Caroli Regis regniEpifeopisfum fublimior,fuggero, quiafeientia 8ômeritisinfetiorem,8i non dignitatiac honore loci priorcmcætetis Metropolitan nis me effe cognofeo. Quia fient fanftus Innocentius ôêBonifacius, ac cæteri (acrac fedisRomanæ Pontifices,inde cætetis fuis ex factis Canonibus promulgatis dicunt, unaquæcgprouinciafuoMetropolitanodebeteffecontenta. De hoc quodfctipfin ftis,utfi ipfeRex Carolus in obftinaiionis fuæ perfidia poft meam conuentioncni petfiftete maluetit, quàm iuxta ueftra moniw refipifeere, ab illius me communione _ atc5con(ottiofequefttcm,ôôfccundum Apoftoheum,nec aueei dicam,fi uefttæ gt;nbsp;communionis uolo effe particeps ptæfentiam eiufnrodi omnibus deuitem, cuin magno cordis dolore ac gemitu dico, quoniam 8£ ’Scclefiaftici amp;feculatis ordinis uiti,qui de diuctfis Regis Remiciuitatem plurimiconuenerint,quos niandatum uen fttum ibidem mihi delatum,quia non dcbuit.latete non potuit exiguitati meae, qui quantum fciui,amp; potui temper Apoftolicæ fedispriuilegiumextüli, imptoperan* dodixerunt 8J.dicunt : Nunquamhuiufmodi ptacceptionem ab ilia (ede ullide» ceffotum meorum miffam fuiffe , cum inter Reges Sacramentis etiam confae«» detatos, (ed inter pattern ôifilios , ac inter ftatres prælia ôi feditiones eotum tempotibus fuiffe nofeantut. Et alqs peccatis meis reputo , me bac intentionis uefttæ comminatione fmgulatitet ab autbotitateueftra impeditum,cum cætetos Epifeopos Regnifui confratresfcilicct Siconfacerdotesmeos tantum monuetitis , inccepuetitis, tedarguetitis, Siinfttuxeritis, non tarnen, ficut me, illos de p artici n patione communionis ueftra: intçniando, comminari uoluiftis, nec etiam eos E 4 nbsp;nbsp;nbsp;qui,ut qui#

-ocr page 138-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

qnt, ut quidam dkunt Regem noftrum in regnum quondam Lotharij pro fua ne * cefsitate inuitauerunt, amp;nbsp;honores ex eodem regno obtinucrunr, ne^ illos qui Re^ gibus82regnorum Primanbus,ficut ego ueftcam præceptionera, 82dcipfoRe*’ gno interdiäionemnon intimauerint,ö2eX3duerfo afeendenresnon reftiterunt, utego quifecundumquodpotui,iufsionemueftramperficere, procutaui82wM emolumenti,ö2quantum paiTus eil pedis in rebus:cum plures ex Ecclefiamihiconi miffadiututnis temporib»abftraâæ in eodem Regno habeantur. Ncc aliud quod# cunçcommodum nifi impedimenta difpendia fimadeptus. Sed 82domino noftroRcgi Carolo ad exaggerarionemdicitur a quibufdam, quod net pro Lo^ thario, ficut multorum cetta notitia, 82infantes inde geniti proteftati funt publico adulren'o denotabo, 62apud federn Apoftolicamaccufabo. In cuius parte Regni nonfolum pars diecoefis, Veru'm 82 pars Parrochiæmeæ coniacuit : Talem præce# tionem82 côminationem abanreceffore ueftro nullus Epifcoporum in iftoRegno acceperit,necetiamabhæteticorum,uel fchifmaticorum,fiuetyrannicorumlmpe‘“ tatorum ac Regum, quales fuerunt Conftantinus, Arrianus, ac Apoftata Iulia» nus,82MaximiusTyrannuspræfcntia82falucatione,fiuecollocationefedisApofto licæPontificeSjUel ali) magnæautoritaris arlt;5 fanditatis Epifcopi.cum locus 82 ratio ac caufa exigit fe fubtraxiffe legunrur. Et fi a 1 i|s Epifeopis Régi noftro communican# tibtis, egomeab illius communione uel praîfcntia fubtraxero, dicunt fecundum Condlium Africanum,qu3m diu illi non communicauero,ut mihi abillis noncom tnuniceturEpifcopiSjpræfertimcumipfc Rex fe peiïurumeffedenegetjfeinuafo' rem alterius, 82 non ad fepertinens Regnum diifitearur,fetyrannum non ciTecon» firmet, fehæreticumuelfchifmaticum, quibus Apoftolusnecauta' quoquamdio præcepit,noneffeconfiteatur,fed confefsioncreâæfidei82amplexioneEcclefiafti' cæpacis,feCatholicum82inpaceEcclefiaftica manere,82permanereuelle demon* ftrer,82fecundum LEGES acCanonespræfensiniudiciOjautadobieâatefpon’^ dere.autobieâisconuindjfenontefugeredicat. EtutdeRegiapecfonainquiunt) teticeamus, nec lïcüt quemlibet plebeum uel libericapitis uirum,in iftis région** busfecundumEcclefiâfticas regulas,82fecundum leges publicas ilium aceufatum, uelfpontcconfeflum,autlegaliterac regularitetaperte'conuiâum audiuimus. S'd in libtis illc fatis notifsima ad legendum oculis ingerunt,qualitet proauus fuus Pip* pinus aStephano ipfiusauxilium petente,82 pro liberarioneRomanæ Ecclefiat«’ Galliamueniente,in Regem fit unâus, cum adhuedegeret Romana Ecclefîa fub nomine82nonauxiliodefenfionisGraecorumlmpcratoris,82idemPippinusnon cxcommunicatione Apoftolica, fed uirtutemhoftiliHailftulfumqualemcun^R^^ gern Chriftianumopprefsit,82Iraliam domuitat^ iuftirias fanfliPetri obtinuic.Si* militer 82 quæauus dus Carolus temporibus Hadriani 82 Defidetij Regis Longo* bardorum egerit,82quomodopatriciatumRomanumfufcepit, quomodoetiam temporibus Leonis Papænomen Impcratoris adeptusfuit,82 quæin Italia 82qn3” taerga RomanamEcclefiamfecerit, 82quomodo Stephanus in Belgicamuenieos Remi pattern füum inImperatoremcoronans facrauerit: 82 quomodo Gcegotiu* fubreptuscumLothario parrefuo repugnante,inFranciam uenit, 82paxpofteam Francia utantea non fuit,82ipfe Papa cum tali honoreficutdecuerat,amp;fuiantccef* foresfecetuntRomam nonredijt. Etcomputantquanta ifteabEpifcopis82popi’* lo, qui Regem non habebant, 62dpaganis 82 feditiofis impetebantur in legnm^ quod Lotharius habuitjinuitatus exordinata ordinauerit : 82 dicunt fecularem fer* * pturam dicere,quia omne regnum feculi huius bellis quæritur,uiaori)S propagamt» 82 non Apoftolici uel Epifcoporum excommunicationibus obtinetur,82Scriptu* ram diuinam proponuntdicere,Q.uia Domini eftregnum.perquem Regestegnat, 82cuiuoluerit datillud, minifterio Angelorum82 hominum. Quibuscumuerba beatilacobi Apoftoli opponimus,dicentis: Vndc bclla 82 lires inter uosc Nonm hinccidemex concupifeentijs ueftrisquæ militant in membrisjueftris c Litigatis^

-ocr page 139-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

Ä amp;bfllïgeraus,8!.nonhabetts proptercaqudd nó poftulaftis.Et ideo,quÏ3 Domini eft rcgnum.ôi per cum Reges regnant,ab illorcgnumpoftularedebetis,qui litigatis ôôbelligeraus pro temporali gloria, cum,fi Dominum pi?, intcnuone poftularctis, ipfeuobisncceffariaad ufum temporalem,Siad fruendum perpetuofuperna bona tribueret.Etcumpoteftatema CHRISTO fanâo Petro primo Äpoftulorum,Kin (o fuis fucceflbribus datam, fed ôd Apoftolis, in eis Epifcopis Pontificium ligan • di amp;foluendi collatum illis infinuare uolumusjefpondent.Et uos ergo fobs oratio nibus ueftrisjtegnum cótra Normannos amp;alios impetentes defendite, nbsp;noftram

defenfionemnoh'tcquærerc.-ôifiuultisaddefenfioncmhaberenoftrumauxilium, ficutuolumus deueftris orationibushabere adiutorium, nolite quærere noftrimi difpendium.Sd petite dominum ApoftoIicum,utquiaRexamp;EpifcopusfimuI cffe non poteftjöófui anteceflbres Eccleltafticum ordincm,qiiod fuum eft,Si non Rem* ß publicam,quodRcgum eft,difpofuerunt,non præcipiat nobis habere Regem, qui nosinficlonginquispartib.adiuuarenon pofsit contra fubitaneos 86frequentes Pa* ganorumimpetus.iSinos Francos non iubeatfccuire,cuinolumus feruire: quiaiftud lugumfuianteceflbrcs noftrisantecefToiibusnonimpofuetuntiSinosillud porta* re non polTumus, qui fcriptum eftein fanflis libris audimus, ur pro libercate Si hæ * redicatenoftraufcg ad mortem certare debeamus. Etfi aliquis Epifcopus aliquem Chriftianum contra legem excommunicat,fibi poteftatcmiigandi tollit.Etnulliui* rainæcernampoteft tollere,fifua peccataillieamnon tollunt. Etnon conuenituIH Epifcopodicere,utChriftianum,qui non cftincorrigibilis,non propter propria cri» mina, fed pro tetreno regno alicuitollendouelacquirendo nomine Ghriftianitatis debeat pr!uare,Sieum cum Diabolo collocare,quern CHRI0T vs fua morte Si fuo fanguine de poteftate Diaboli uenicredimere,amp; Chriilianos pro fratribus fuis ani* niasfuasdocuitponere. Proptereafidominus Apoftolicusuultpacem quaerere, fic pacem quxrat, ut rixam non moueat:quia non nos concrcdemus,ut aliter ad re» gnum DEI peruenirenon pofsinius,fiillumquemipfecómendatterrenumRegen» nonhabuerimus.EtaliadeiuramentisSiperiuiijs.amp;detyrannidedcquibusfccipfi* ftis,fed 6lt;idef:rmit3cibus,quæinter Reges noftcosfaâæfuerunt,Sidefeditionibus, quæ proillo regno exortæfuerunr,(Siad internecionem mukorum peruenirent,ni* fiipfefirmitates executæfuift'ent,nobis dicunt,quæueftræautoritati mandate nobis non conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quapropter quomodo tpfius Regis, in cuius regno Parochia

Siprouincia mea confiftit,8lt;ieorum quicum co degunt,fineanimæ peticulo,Si mi* hicommiftæEcclefiædetnmento, confortium uel prafentiam ualeam deuitarc, nonuideo. CumbeatusAuguftinusin præfatolibrodePoenitenda dicat: Scripfi uobis,inquit Apoftolusin cpiftoLijNoncommifcetifornicariismonutii^fornica» tiishuiusmundi,autauaris,autraptoribus,autidolisferuientibus: alioquindebue* ratis de hoc mundo exire.Non enim pofsint homines in hoc mundo uiuentes,nifi D cunitalibusuiuete,neceoslucripo{runtfacere CHRISTO, fieorumcolloquiumco nuiuium qj uitauerint Vnde Si Dominus cû publicanis Si peccatoribus comedens, Noneft(inquit)opusfanis medico, fed male habentibus,no ucniuocareiuftos.fed peccatotes : Etpaulo poft : quibus fatisoftendit, non temere Siquomodo libct, fed pcriudiciumauferendoscfle malos ab Ecclefiæcommunione,8ifi per indicium aufetrinon poffuntjtolerentur potius.ne pcruerfe malos euitando,quifqu3m ab Ec clefiaipfedifcedenscos quosfugereuidetur,uincuntadgchennam.Q.uia Siad hoc nobisfunt in Scripturis exempla propofita uel in mefie.ut paleæ fufferanturufeg ad ultimum uentilabrum.uel infra ilia retia, nbi pifees boni cum malis ufeg ad fegrega * none, quæ futura eft in littore,hoc eft,in fine feculi, æquo animo tolerentur. Et item idem,cxfententiaPauli,Duobusmodisnontemaculatmalus,fi nonconfeniias.Si firedarguas.Hoc eft non communicare,non confentire. Communicaturquippe, quandofado eius côfortiû uoluntatis Si approbationis adiungitur.Hoc ergo admo cens nos Apoftolus ait,nolite comm vnicare operib.infrufluofistencbtarii:

Etquia

-ocr page 140-

Its TESTES VERITATIS TEMPORVM

Etquiaparumcratnonconfentirc, fifcqueretur negligentia difciplinæ, Magisau^ j tcni, inquit, ÔC redarguitc. Videte queniadmodum utrumcj complexus eft. Nolitc communicate,magisauteni amp;nbsp;redarguitc. Quideft,nolitecommunicarelt;Nolne confentire, nolitelaudare,noIiteapprobare:Q.nid eftautem,magisamp; redargiiirc? reprarhendite, corripitc,cohercete.Hoccnimfecundum præceptionem nodrani uerbis Sdfcriptis egi fepifsime' : Et in epiftola concilij ad Donatiftas idem doflor lertifsimusdicir. Quifquis,inquit,inhacEccIefiabene'uixerit,nihileipræiudicant aliéna peccatatquiaunufquifcp in ea proprium onus portabit, ficutApolloIusdicit, Et quicuncjin ea corpus CHRISTI manducaueritindigne,indicium fibimanducat amp;nbsp;bibit.Cum enimdicit,Indicium fibimanducat,fatis oftendit,quia non alteriiudi* cium manduca t, fed fibi. quia communiomalorum non maculataliquem partici* pationeSacramentorum, fed côfenfio faäornm. Nam fi in fadis malis non eis quif* quamconfentiat,portât mains caufamfuam,amp;petfonamfuam;non ptceiudicaial^ teri,quern in confefsione malioperis focium non habetcriminis . Etini.hbrodcB Baptifmo dicit: Spirituales fiuead hocipfum pio ftudio profiicicntesnon euntforis, quia86 cumaliquauelperuerfitate, uel necefsitatehominumnidenturexpelli, ubi magis probantquamintus permaneant,cnmaduerfus Ecclefianullatenus etigun* tut, fedin folida unitatis pctra fortifsimo charitatis roboteradicantur. y^Idhocenim petrinet quod in illo Abrahæ facrificio dicitur,Äues autemno diuifir, igitur quimcà folida unitatis CathoIicçôCÂpoftoIicçEcdefif petra no diuidOjCtfient nobis fctiptis, et etiam præfentibus ueftrismifsis,adeóexuellra iufsioneuetbisreftitiRegiactegno rum Primorib. nt amp;nbsp;coram eifdemmifsiscomminaretnr mihi, quoniam fiinmfJ fententia permanerem,adaltare Ecclefiæ meæcantarepofsim.Derebusucrôamp;ho» minibus nullam poteftatemhabcrem. Aneftracommunione non debeo feparati aliorumfadionibus, quotum quantum exmeeft,noncommunico quæcunijfunt tenebrofis operibus:qui,inquit Dominos,peccauerit mihi, delebo eu delibromeo: Et anima quæpeccauerir,ipfamorictur-Scdôôin pccc3ntibus,utbenênoftis,8ibea:^lt;-tusdicit Gregorius,caufæpenfandæ font, SCtunc ligandiatque foluendi poteftas cxercenda. Q.uac poteftas.ut LEO dicit, in alios Apoftolos, SiadomncsEccIefix principes commeauit: fedideôfingulariter Petro creditor, quia cundis Ecclefiære* doribus Petri forma proponitur Manet ergo Petri priuilegiumjubicuncjexipfiusftt tor æquirate indicium, necnimiaeftuel feueritasucl remifsio: ubinihil ellligattini, nihil folutum,nifiquo'd B.Pettus autligauerit ant folucrit. Qualitcr etiam frater facetdos nofter HodoBeluaccfis Epifcopus,mecum proobtemperandis ueftrisiuf* Conibus laboraueritjdem legatiueftri nobis innotefeere polTunr,

Sed aliæ comminationes in nos font iaculata:, qnas adhuc nolo pro lt;nbsp;ferre, quasfque fcio, fiDominuS illis permifent, ur iam in deliberatione ita fine retradione comminantes in opere monftrare curabitur. Er ut mihi experiment to uidctur propter meam interdidionem , uel propter linguæ humanæ gladi* um,nifialiuseisobHiterit Rexuefter uel regni eins Priniorcsnon dimittent,utquodP cœperint, quantum potuerunr,non exaquantur.Etnelcio quomodoipfiusRegis, uel inter quos habito præfenti3mamp; communioncm ncl confortium oaleamde» uit3re,cnm Rex ôd cohabitantes mecumuna'cum Rege non folumin parrochiam, ueriini 8iin ciuitatem meam fæpe conueniant, amp;ibi tandiu, ficut Regi compbt cet deg3nt:8lt;!:cumtanramultitudine tarn de regno qcodantea habuit,quam8idc regno quod Lotharios habuit, necnondeairjsregnisad eum confluentibus,ficuc mifsiueftri uiderunt,amp;hocquamfæpeillinidetur,inciuit3temeafuftineo,quiEct clefiam amp;nbsp;plebem mihicómiirumdeferere,8ialiorfum utmercenariosnóualeofut gere, nec quo extra regnum Ciusfugiamhabeorfed n gio cuitu eo recepro deEcclefia lhcisf3cultatibus,ficutpra;cipir,amp;quandiu præcipitilliamp;fibiobfequcntibusferuio, ut quietè, fccundum quod inftat tempus, cum mihicommifsis degere pofsim. Digt; cu enim hanc poteftatem fuos deceflbres habuiire,quam ipfe nulhus interdidion«

-IC

-ocr page 141-

SVPERÎORVM CONTRA PAPÄM

ft dimîttet. Q.u«elt;?tnnia fupta ôiinfta diâajicut non accnfandum, fie ncc ad exeufan ? dutninaduocationeptæfatiR.eg'sdcpïomo.Actatem cnim habet,ipfe dcfeloquaä« nu, ne(5adtcfiftendumueftcæautotkati,nccgad contradicendum uefttæ ptæcca prioni, (cd confulendum qualiter nos EpiCcopiôi ego præcipuè in quena tantani coniminationenaintentaftis,ergaRegemnoftïumgeteredebeamus. Cum bcatus AuguftinijSjApoftoli çxponens (ententiam dicat,Apoftofica inquit domina;ut om» nisaninaafubnnaotibuspoteftatibusfubditafit, ôiut reddantutomnibus omnia^ Cuittibiuum,ttibutum,cui ueâigal ucftigal, ôi cætera,faluopomini noftri cuUt» conftitutionis humanx ptincipibusreddamus,quando8iiplfDo”'’*’‘’®.‘^’t5'ob'S huius (acrædoftrinæptæbetct exemplum, pro capitc hominis quo erat indutiis, ttibutumfoluetenondedignatus eftdubentotetiam ferai Chtiftiaui,^« eics boni dominis fuis tempotalibus æquanimiter,ftdelKeccgfetuite, quos iudicatjn lunt, ^fiufqueinfineminiquos inuenerint, aut cum quibus regnaturi fint, fi öi iifiad uetumDeumconuevfi fuetint. Omnibus tarnen præcipitur fetuite humanis po a teftatibus atque tetrenis, quoufque poft tempus prxfinitum ab iftius feculi con«-fufionCjtanquam decaptiuitate Babylonix ficut/Hietufalïm libetetuc Ecclelia. Ex cuius captiuitatis occafione fi etiam terrcniReges defertis idolis, pro quibus per fequebantut Chriftianos , unum uetum Deumamp;l C H R 1 S T v M Dominuni cognouerunt ÓC colant, P to quibus P aulus Apoftolus iubet orare Ecclefiam, cun» petfequcrentut Ecclefiam, ut fccuram 8ó tvanquiUamuitam agamus cum omni picrate 8ócaftit3te,ficut Si. illcpopulusin Babyloniamdudus,petHietemiamiuï’ beturotare pro Rege Babyloniæ. Et beams Petrus dicii; Subiefti eftote omni hu lt;• manæcteatutæpropret Dominum, fineRcgiquaüprocellcnti,Si.itcm Dominuni timete, Regem honotificare. Omnihumanæ,inquit, creatutacdoâot fagacifst« mus omni dignitati hominum, omnipetfonx, omni principatui, cuiuos diuina

C difpofitio fubdi ucluetit. Hoc eft enim quod ait, propter Dominum , quia non , eftpoteftas, nifiâDeOjSi qui poteftati tefiftit D El ordinationirefiftit . Ec itemfanâus Auguftinus in fermone Euangelq Ioannis . Leguntur, inquit, leges manifeftæ ubi ptæcepctuntimperatores, eos,qui ptecationes Catholicæ Eccle» fiæcommunionem ufurpant hbi nomen Chtiftunum, ncc uolunt in pace colère pacisautotem nihilnomineEcclefiæaudeantpofsideve,Sed quid(inquiunt) nobis amp;lmpetatot?Scd iam dixi deiure humano agitur, Si tarnen Apoftolus uoluii (et « uitiRegibus,uoluithonoratiRcgçs,8idixit,Regemreucremmi. Nolidicete quid mihi Si Regie noli dicerc poffcfsioncstuas, qui Siipfa humanaiuta tenunciafti, quibus pofsidentur poffefsiones . Etfi pet iura Regum pofsidebunt poffefsioncs non poffunt ut Regi,de Ecclefiafticis poffefsionibus obfequium non exhibeant ,fi cut anteceffores nieifuis anteceffotibus exhibuerunt. Cluaproptetdomine patet rcuetendifsime confulite fecundum ptiuilegium fedis ueftræ (ubieaioni nofttæ ,ne

V talianobis cuicunegfuggeftione mandetis, undeinter Epifcopalem autoritärem SC Rcgalcmpotcftatem,interEcclc(iam8iRem.tantumfcandalumpofsitoriri,quocl facile' aefine difpendio religionis uel detrimentuEcclefiafticarutta return,unde (etui Siancillx de i debeantnuttitt,SiEcclefiafticanégociacontineri, poftea non pofsic fcdari,quiaficut Abraham dixitadDominum:abfit hoc ate Domine,no eft hoc tu* umquiiudicasomnemtertam.Ethancmeçfubieaionishumillimâfuggeftionem «abenignitatc fufeipite, qua primus Apoftolorum non folum minotisfui Apo* ftolitedargutionem pro fimulationc fufeepit, uetam Si minotum (uorum qua:« ftionem cut ad ptsputiatos inttauctit fatisfacete aclenirc curauit, cpiftolam au « tem genctalitet EpifeopistegniDomininoftti Caroli à uobisdireaam quamto* tius potui, Metropolitanis tegnifui direxi, ut Si ipfi per fuos coepifeopos illam tranfmittant ,quatenusfcientes pta:ccptionemueftram quöd iubeatis, exequi ftu * deant. Veftra denique autoritas mifit mihi ptxtetito anno epiftolam,ptx* miffum coepifeopi noftii Hincmadptxcipicntcm, ut oiis meiofftcio Norrnian = num, qui

-ocr page 142-

tzó TESTES VERITATIS TEMPORVM

num, quires EcdefiæLaudunenfisïnuafcrat,excommunicarcm,fcdipfeNortnîan^Â imsficutmanifeftunieft multisjniftisRcgionibus,mquibus LEGES Si Canones exortas caufas agitari,ôidefimn præcipiunr, res ipfius Ecclefiafticæ non inuafit, quibusquafdamtdcm Hi'ncmarus Epifcopus domino REGI Carolofinemeo,^ coepifcoporum ac comminiferorum fuorum confenfu conceflir,ur eas Nartmanno benefi'ciaretjficur plurimi'fciunt, QC in fcriptis fois domino Regi.Si mihidiredisfaie tur,quas fiqoidemresnupetdominus Rex EcdefiæLaudunenfi reftituic^quafdam etiani res praediäus Epifcopus filioNortmannifibicommendato in benefidumdo dir.quasab eo receptas renet. Prætereafiueftræcomplacetautoritatiquandotalia ÔC huiufmodi ad uos oeniunr,0i inde præcipere poftulaminijnterponite fiita oobis innotoit,quatenusfanius ueftraiuffioiufte Sirationabiliterponderataualeat exequi. EtMetropolitanusqualifcun^quifecundumfacrosCanonesexcomnw' nicationes intentatas a prouinciali Epifcopo,fi inde ad me uenerit prodamaiio de* beoretradate.fi ueftro benigno fedet animo in obfequium,illiusparrochianuni fuumiubetinondebeoexcommunicate. Jilteram fiquidemmihi pronegoiioip* fius Hirtcmari direxiftfe epiftola dicentes ; Miranda eft plane'ueftra ftaternitas,qui reminifterio iuris Epifcopalis in regionibus illis abutitur,8i multotu charitas abun* dantenequitia refrigefcere dicitur. Hincmarus nam^ neposSiæquioocustunsuc nerabilis duntaxat Epifcopus, ficut audioimus, non minima in fuaEcdefiafuftinei detrimenta,feduobis,uticadixerim,tcpcfcenribus nullam confolationem potoit inuenire. Vndehumiliterautoritatiueftrærefcribo,quomodoutfcriptumeft,fi' Cut audio iudico, Si uos ficut audiftisfcripfiftis,fed qui ueftræfanâitatihæcuetbis uelliterisintimauit,mendacium uobis dixit. Plurinnîm enim pro eo.SiapudRegt; gemSiapudalioslaborauijfedSia'præcedentibusannis^ficutrnultis eftnotunijSl^ eoplorimafuffero, Sitimeone in fcripturæ fententias incidat,quibus dicitur: q“' mentis eft duræ,corruet- Adominaiio enim domino eft omnis arrogans, Si qui ff cxaltatjhumiliabitur . Etficutilla,dequibusmihi pro eo fcripfiftis.mendacitet diaafunt,etiamaliquis uobis fuggeffit,quod cum ire Romam prohibuerim,ueldif' fuaferim mendaciû uobis nihilominus dixit,Rcut5i pluresin iftis regionibus fciunr, Sifcriptisad cumfæpcdircâispoffumoftendere lt;nbsp;Deeo quod pufillitati mes ueftra refcripfitfublimitas, uteundcm Hincmatum,Si alios tres Epifcopos omnium Epifcoporumregnidomini Catoliuicem fercntes,ad fynodu Romammittctemi ueftra fciatautoritas,quia nec ptfdiâûHincmarum.necetiamquemlibetEpifcop^ tum Diocefeos Remorum,minime autem aliarum prouinciarum Epifcopus,niö dominus Rex illis præcepecit,Romam uel in aliquam partem mea commcndaiio' nc mittendi habco poteftatem,nec ipfe ego ultra fines fui rcgniabfqgilliusfcicm^ progrediüaleo.Sicutmiffisueftræfanaitatis coram OdoneuenerabiliEpifcopo,^ Anfegifo religio fo prcsbyteto Si gt;\bbate,quibus noftræ caufæ funt cognit?,dixi epi’ ftolam quo^,ficut mihifcripfiftis domino noftro Regi Carolo a' uobis direâam,S^ àmcdândamptoHincmaro,quae ut coram illo relcgeretur,Si qudd in ea petif* batisimpleretmeinftarejiufiftis, frater Hincmarus mihi non dedit,necctiammif*t» fed ficut audiui a' Remigio SiHardiuco Archiepifcopis aliarum prouinciarum,wm Regi dati obtinuit. DEVS omnipotensfanditatcm ueftram ad Dominum fandjff disSicotreâioncm fandgfuæEcdefiçin fuoapto fetuicioperannorummultatm* ticuUconferuatedignctur,Domine fandiiTime Si reuerendilfime Patrumpatetio Domino.

Hadenus HincmarusRemorumArchiepifcopus,6ifuitemporisdfcns. Q*’’ etiaminDeccctocitatur,tanc%autotitatisfuit, Sequenturpoftea plurcseiusepifto* lat in diuccfa materia»

Synodö«

-ocr page 143-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. m

Synodus Macrenfïs,

T Empore Ladouici Magni,Caroh'cx Ludoukofüioncpotis,celebrataeftquç* dam Synodus multorum Epifcoporum indiofcefiRcmenfi,adS. Macram: tamctfinumerus annorum fi quidcm rcâêfcriptus eft, fit amplior, amp;nbsp;pofte# tiora tempora indket.nempe ssi.annûâ Domini natiuirate. IneaSynododiligen# terdiftinguunturofficiaacgubernatores politici ab Ecclefiafticis,omniamala ex eapotiifimumconfufione oriridicuntur. Vcrumadfcribam ipraSynodiucrba,ne quid confingerc aut mcntiti uidear.

Duofuntquibus principaliter mundus hicregitur: Aufloritas facra Pontiff# cum,8iRegia poteftas. Solus cnim Dominus nofter lefus Chriftus uere' fieri potuit Rcxamp;facerdos: poftincarnationcmucrd amp;nbsp;refurtedionemanjafcenfionemeius incoelum,necRexPontificis dignitatem,necPontifex Rcgiam poteftatemfibiufur# pare pr£Efumpfit.Sic adionibus proprijs, dignitatibus^ ab eo diftindis, ut amp;nbsp;Chria ftianiReges pro æterna uita Pontiffcibus indigerent,amp; Pontiffees pro temporalium rerumcurfu Regumdifpofirionibusutcrentur : quatenusfpiritoalisadio a carnali-busdift3retincutfibus,amp;in Deo militarisDomino minimê fe negoeijs fecularibus implicaretzacuiciffim nouille rebus diuinis præfidercuiderctur.qui clTctnegocijs fecularibus implicatus,Sic. Etpaulopoft.

Quoniam ad extetiora négocia partim necefsitate barbarie! clamoris, partim negligentia noftri temporis dilapfifumus,8óaliud exhonorefufeepimus ,at^ aliud ofticioadionisexhibemus, minifterium prædicationisrelinquimus,amp;ad petnam noftram.ut uideo.Epifcopi uocamur: qui honoris nomen, non uirtutem tenemus, Relinquuntnam^ Dominum hi qui nobis commifsifunt,6£ racemus, cum in pra« uis adibus iacent,0d corredionis manum non tendimus. Quotidie pet multas nca C quittaspeteunt,amp;eosad iufetnumtendere negligentec uidemus. ^d quomodo nosuitamcortigercualeamusalienam.quinegligimus noftramr Cutis enimfecu# laribus intend, rantc)infenfibilioresintuscfficimnc,quantöad ea quæ fonsfunt,ftu# diofiotesuidemur. Vfu quippecuræterrenæ a coelefti defidcrioobdurefeitanimus: Sicumipfofuoufu durusefficiatur.peradionemfeculiAdæ emollirinonualer,quç pertinent ad charitatem Domini : quia dum extraneis adionibus imphcamur,minU fterium adionis noftræ ncgligimus: Domini caufam refinquimos,ad terrena nego# era uacamus ; locum fanditatis accipimus,62 tetrenis adibus im plicamur.Im pletum eft in nobis profedo' quod fcriptumeft: Eteritficut populus fic facerdosifacerdos enim non diftat à populo, quandonullo fuae uitat merito uulgi ttanfeendat adio# nem . Ecceiam pene'nulla eft feculi adio,quam non facerdotes adminiftrenr. Quantoautemmundusg’.adio feriaturafpicimus,quibus quotidie perçufsionibus intereat populus uidemus : cuius hoc,nifinoftro præcipuépeccaroagiturf Eccede populats utbes,euerfa caftra Ecclefiç,ac monafteria defttuda,in folitudinem agri re dadi Hint: fed nos pereunte populo audores mortis exiftimus,qui effedebuimus duces ad uitam. Exnoftro etenim peccato populicutbapcoftrara eft: quiafaciena tenoftranegligentia,ad uitam etudita non eft. Penfemusergo. Quiunquam pet linguamnoftramconuerfi, deperuerfofuooperenoftra increpationecorrepti pa« nitcntiamegeruntfQ.uis luxuriam ex noftra eruditione deferuite quis auariciam, quisfupetbiamdeclinauite hiepaftores uocati fumus,8i cum antexterni paftotis oculosucnerimus,eo'gregem noftra prædicationeconuerfum nonducemus. Sed utinam fiadptatdicationes uirtutem præfufFicimuSjlocinoftrioffîcium in innocen« tiauitæteneamus.

Conuerfio Bauarorum Corenthanorum»

ACnofco fané ipfehanc hiftoriam non proprie' eius generis cire,ut aptiiTimc noftto inftituto conueniat : fed tarnen co ipfo,quod narraui, tantarum gen# tiumconuerfionemadeo parum uel nihil Pap« mcminit,8ôptæfertim non M afStmat,

-ocr page 144-

hz TESTES VERITATIS TEMPORVM affirmât, cum pct fuos fcruos aut crcaturas ( un uocantur ) cas genres conuertiffe, tisdate inudimpudentifsimummendaciumPaparumrefutatur,quiinDecretofuo glonantur,omnes EuropeasEcdcfias a fcconucrfas conftirutas^efle. San'senam liquidóhincapparet, qua'm parua aut nulla tuncporentiafueritPontificumfupei alias Ecdefias: mukouero'minusfupetpolkias. Ipfaigitnrfolaueteris hiftoriæ’ux cuidentifsimè réfutât Pontificum figmenta, id omni Audio imperitis perfuadetê conantium,fe pcrpetuo fic in triplici coro na fu per foliu m Maieftatis cum utroç gla* diofcdiffie.ut nunc fibieumfalföamp; impie aut potustj^ranniceuendicat.

Vtiliter igitur ,amp; hæc hiftoria ad confutationem eius figmentorum, Sialiäf ptæfertimEcdefiafticæedi in publicum pofliintjquæ dare' reftantur Jongc'aliam f3ciemEcdeljae,acB.eligionisolimfuiflc,qua'm poftca fub Pontificum Tyrannide fitconfequuta. Taceonunc,quodamp;alioquieftdign3hæcbreuishiftoriola,quæ non pl3neintereat,fed d pqs ôôliteratis habe3tur,amp; cognofcatur, ut fperem me eiti5 g cditionegratiampotius,quàmteprehenfionemapud bonos ac doäoscandidosij lefloresconfequuturum.

Quomodo Bacoari] amp;nbsp;Carenthani fadi funt Chriftianu

Exantiquo membrano;

T Empore Hildcbetti Regis Francorum,annofcilicetRegniiIlius.v.honorabiliJ ChrifticortfefforRudbertusin Vuormaciaciuitate Epifcopushabcbatur.qui ex Rcgali profapia Francorum ortus Catholicæ fid ci Euangelicæ doftrinæ» totius^ bonicatis nobilifsimus rcfloruitdoäor. Erat cnim uir fimplex,pius ÔC dens,in fcrmone uerax,certus in iudicio, prouidus in confilio, ftrenuus in adujcon* fpicuusincharitate,in uniuerfamorum honcftateprædarus: Itautinnumerabilt$ adeius fandifsimam conuenircnt dodtinam,amp;abcoartcrnae falutis documentée fufeiperent. Cumcjfamafanâæconuerfarionisillius longé latecj increbrefeetet, petucnicad notinamcuiufdamducis Bauariæ nomineTheoto,qui fupra diduin nirum Dei obnixis precibus, prout potuiejibentifsime ftuduit rogate per milamp;s nuncios fuos,ut hanc prouinciam uifitando facra illuminarct dodrina. Vnde prat* dicatorueritansdiuinocompunâusamorc,affenfumpræbuit,primôfuosdirigens legatos : Pofteauerô Chrifti gregem lucrandum per femetipfum ueniredignatuî eft. HocaudicnspræfatusDux,magnopetfufus eft gaudio.obuiam^illicutnfuis pergcns.fandumuirumEuangelicum^dodoremcumomni honore Qc dignitatfj fufeepitin RatifponaciuitatCjCluemuicDominiccEpicdcChriftiana conuetfatione admonere, de fide C.itholica imbuerc, amp;nbsp;non multd poft multos alios il Iios ge*’ tis nobiles at^ignobilesuirosaducram Chrifti fidem conuertit,facro^,b3ptifniate regcnerauitjamp;infandacorroborauitrcligione. PræfatusitaqgDuxS. uiroconcef' fit licentiam locum aptum eligendi fibi et fuis,obicunlt;5 ci placeret in hac prouincia, Ecdcfias Dei conftituere,öicçteraad opus Ecclclïafticum habitacula perficcre.Tunc*' iamdidus uir Domini accepta licentia pcralueum Danubrjuftjad fines Pannonia inferioris,fpargcndofcminauitænauigandoitecarripuif. fic^ tandem reuertensad Lautiafeenfem peruenit ciuitatem, multos^ ibiinfirmos uarrjs languoribus op^ preffos.orando per uirtutem Domini fanauit. Deinde arrepto itincre peruenit ad qucndamlocum,quiuocaturVuaIarium,ubiEcdefiam in honore S.Petriptincipiî Âpoftolorum conftruxitSededicauit. Præfatusitaij Duxibidem primitus,eiincit' cuitu aliquasproprictatis poffefsioncstribuit. Poftea ueroad notitiam uenitfanflo Pontifici Rodbertoaliqucmcffclocum iuxta Fluuium Viarum antiquo uocabulo Innaucnfcm uocatujubiantiquisfciliccttemporibusmultafueruntmirabilitetcon« ftrudaædificia,amp;tunc pene'dilapfafyluis^cooperta. Hoc audiens uir Domini pro^ prijs cupiensprofpiccreoculis,quidindcipfiusteiuctit3shaberet, propter fideliüm animarum lucrum, diuina difponente gratia cepit Theodoncm Ducem rogate,ot iftius loci ci poteftatem tribucrct ad extirpanda dC putificanda Ioca,ec Ecclefiafticum prout ei libitum fotetjordiuare officium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftuo“,

-ocr page 145-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. uj A Q.uodipfeDuxconfenfit,tribucnseiinIongKudine'amp;latirudùiedetcr«rorio, fupetdiiaslongas poffefsioncs,iitindefaccrct quicquid ei placer«ad urilitatem iftt usfanftæDeiEcclefiæ.Tuncm'r Domini iftacœpic rcnouareloca primo'Deo, tbrmo Camædificans Ecdefiam,quam in honorefanâifsimi Perri principis Apoftolorum dedicauit,ac demum dauftrum cum cætcris habitaculis dcricorum per omnia ordi Habiliterconftruxir . PoftcaneródelegatoSaccrdoralioiFicio,omnemibidem quotidiecurfumcongruoordincfecitcelebrari.

TuncprædiâLisdoâorRodberruSjCapiensaliqiiosadipifcifocios ad doâriâî namEuangelicæneritatis.propriamrepetiuirparriamjitcriimejcum xii. reucrtens difcipulis,fccHm^uirginemChriftinomineErentruadamadducens,quaminfiipea tioricafttolnnauenfium ftatuens,ibidem colligens congregationem landimoma^ liiim.amp;eatücónerfationérationabiliccrjficntCanonicusdepofcitordo, per omnia ß difpqfuir.Ipfeqiiotjafsidue'torûfpaciûiftiuscircumienspatriç, confirmans animos Chtiftianorum,admonens^infidefortiterperrnancce,quod uerbisdocnit,operib. adimpleuir micifids3ibi^conftrodisconfecratisc^Ecclefi)s,otdinati5^ iiifeiioribus ôifuperioribusgradibus,propriumfibiordinauitfnccefforem. Ipfeuero'prælciens longé ante diem uocationis fuç, cófirmatis difcipulis ad proprium remeauit fed em, ibicjaftantibus admonitionediuinafrarribiisperaäa, inter uerbaorationisfpirituni reddidit in pace,die uidelicet refurreâiôis Domini noftri lefu Chrifti,ad cuius lepuM chrum exuberantinnumcrabilia beneficia curationûcundisfideliter pctentib. ulcg in hodiernumdiem.Igitur poft diflfeflumB.RodbertiPótificiSjUircharus omni po^ puloegregius^dodor.amp;feminatoruerbiDei VitalisEpifcopnsfedc Innauenlein tegendamfurcepit. Poft cuius tranfitum Antiogofusextitir Abbas, poft cuius difpoii tionem prædiâacfcdiadhcefitSauolus Abbas, cuius rite finito curfu Ethius Abbas fuccefsit. Q.UO migrantede feculo iteratoiliafedeshonoratarefullitEpilcopo Flo C bargifo.poft quern Joannes paftoralem gefsit in fedepraefata coram.

lifdemtemporib.fdlicct Ottilonis Duds Bauariorum.qui runciam fuh’edus fu it Regt PipinnoFcancotum,uenit quidam uirfapiens.et bene dodus de Elybernia in fuIanomineVetgiliusad prædidumRegéin Franciam loco uccatoKariiiaco .Qui propter Dei amoremretinuit cum fecum fere'duobusannisjamp;côperto eobenèdo * domifiteumpræfatoDuci Ottiloni,3CcôcefsiteiEpifcopatûSalzburgenlem Qui difsimulauit otdinationem duorum ferme' annorum fpacrjs Habens, proprium Epi fcopumfecitcomicantédepatria nomine Dabdagrareü ad perfoluendüEpifcopa * Icofficium-Poftea uerd perenrib. populis 8é:Epifcopis regionis illius,confenrit Ver giliusconfecrationcmaccipere, acordinaruseftdcomprouincialibosPræfuIibusad Epifcopum,annofcilicctnatiuitatisDomini, D CCLX vii.xvii. Kal. lulij.

Hadenus prænoratû eft,qualitcr Baioarijfadi funtChriftiani, feu numerus Epi* fcopqrumamp;Abbatum cófcriptusinfedeinnauenfi. Nuncadijciendum ert,qualitec D Slaui,quidicunturChacêtani amp;:cófineseorü fide fanda inftrudi. Chciftiamcpeft'edf funt, feu quomodo Hunni Romanos et Gothos arqi lapid eos de infenon Pdnonja expulerunt,amp;illam poflederuntregioné,quoadufc5 FrandSó Baioarij cü Charêta» niscótinuisaffligendobellisfuperauerunt, Eos autemquiobediebatfideibaptifmu funtcófecuti,tributarios^Regumfeccrüt,amp;terra quam poffederuntrefiduiadhuc pro tributoretinét Regisufijin hodiernüdic.NuncrecapitulandudeCharentanis.

Temporib.gloriofiRcgisFrancottimDagoberti Samo nomine,quidâSlauus manensinQuarantanis fuit DuxgcnrisilliusiQuiueniétesnegociatores Dagoberti Rcgisinutficereiufsit, et régna expoliauit pecunia. Quod dum eóperit Dagobertus Rexmifitexercitumfuum.amp;damnuquod eiidéSamofecer3t,uindicareiulsit,Siicg fecerunt.quiab eoillucmifsi funt,et Regis feruirio fubdideruntillos.Nó multö poft tépote Hunni eofdcQuaratanoshoftili feditionegrauiteraffligere, fuit eg tune Dux eotii nomine Bqruth,qui Hunnorû exercitu côtra eos certûBaioarijsnunciarifetir, eos'^ rogauitfibiin auxiliûuenite,llliquoogfeftini ueniêtes expugnauecût Hunnos M X Ôiüb:»

-ocr page 146-

«4 TESTES VERITATIS TEMP0RVH

et obfiirnaiieiiint Charantanos, fcruituti^ eos Rcgu fubiecer»t,fimiliter^côfines to runi,dtixerunt^inde fecûobfides in Baioariâ.inter qiios état films Boriith nomine, Cacatius,q nem pater cius more Chriftiano nutrite rogaiiir,86 Chnilianû facetf/ieut et faâum eft.Et de Chetumano filio ftatris fui fimiliter poftulaoit.Mortuo autem Bo tuth per iufstoné Francorum Baioarij Cacatiumiam Chriftianumfaâum,petenti^ eifdéSlauis,remifetuntetillûDuccfecetût. Sedilleî.pofteaannodefunâuseftltern autem per mifsionem Domini Pippini Regis ipfis populis petentibus redditus Chettamatus Ghtiflianusfaâus. Qui etiâLupo presbyter ordinatus.Lunancfiffcle ininfuIâChemingiLacy,qoç« Annauocatur,deditnepotcfuumnomineMaiowlt;^ num,ad presbyterû iam ordinatû. Et quia côpatet eius erat,idem Lupo presbytes docuic eum.utad Innanenfe monafteriû d euota mente ad Chriftianitatis officiûft’b didiffcr,Q.uem fufeipientes eidem populiDucatû illidederunt.Ille uero fecû Habens Maioranû presbyterum in Innanenfi monafterio ordinatum presbyteru,qui adtno nuit ipfum ad iliud monafterium fuum caput dedinare in feruiriû Dei,et illeita feciti S ac promifitfcadipfam federn feruiturum,ficut et fecit,arlt;5annisfingulisibidêfuuin fetuitiumpcrfo!uebat,et inde fempecdoârinam et officium Chriftianitatis peteepit uf(^ dum uixit. Exai^is aliquantis tempotib. prænominatus DuxCharantanorûpe*' ti)tVetgiiiumEpifcopûuifitarepopulumgentisillius,ilIos^ in fidefirmitet confort tare.Quodille tune minime adimpîere ualuitjfed fua uice miffo fuo Epifopo noroi» neModffto.addocendu illam plebé,et cum eo Vvatonem.Reginbertum ConthJ» tium,atqj Latinum presbyteros fuos, et Rihardum Diaconu, cum alijs clcricis,dans eilicentiamEcclefiascôfccrate,et clericosordinareiuxcaCanonumdcffinitionéjni* hil^fibiufurpare.quoddecretisfandorumpatrumcôtra iter,quiueniétcsCharanrJ nisdedicaueruntibiEccleiiâS.Mariçin fqlio,8ia!iamin Vburnia.ciuitatefua^dun drinas,8dinalt)squàm plurimislocis,ibi^permanficufcgadiiitæfuçfinem.Eoetgo defunâoEpifeopo, poftulauititcrumidcChetumarusDux VergiliumEpifcopnni, fl fieri poffet,utadfeueniret, Quod illerenuit.ortafeditiöequidcCarinuIadimife^ fed initio confilio mifit ibidem Latinû presbyterû. Et nô multo poft orta aliafeditio ne.exiuit inde ipfeLatinuspresbytcr.ScdataautcCarinulamifit itéra Vergilius Epi* feopus ibidcMadalhodum presbyterû,et poft eum Varmannû presbyterum.Mof' tuo autem Cbettumaro amp;nbsp;orta feditionealiquot annisnullus presbyter ibi état,uff dumVvalinch Dux eorûmifititerûad VergiliûEpifcopû, etpeiqtibidemptesby' teros mictcte,Q.uituncmifiteis Hiemoné presbyterû,et Reginbaldû presbyterû, Maioranû diaconû cû al i)S clericismon m ulto poft.mifititetu ibidé eundé Hietnon'^ etDupliterû, amp;nbsp;Maioranû ptesbyteros,ct alios cleticos cû eis,itcrum^ mifit eisGo*' rharium presbyterû, Maioranum amp;nbsp;Erch enbertû, poft eos Regcbaldû 8C Regenhnt diim presbyteros,acdeindeMatoranü8i Auguftinûpresbyteros,iterum^Rcgf‘’* baldum Si Gunthariû.Et hoefub Vergilio faâum eft Epifeopo. Antiquis'enim tf'” potibus ex meridiana parte Danubij in plagis Pannoniae inferioris.ôC area confine’ regiones Romani præfederunt, ipfi cç ibi ciuitates Simunitiones ad defenfionéfm 0 fecerunt,ali3^ædificiamultaficutadhucapparet,Qui etiamGothosamp;IapidosfuS ditionifubdiderunt,fed poftannosnatiuitatisDni CCCLXXVII ôôamph'usHon^ niexfedibusfuisin Aquilonts parte Danubij,Si in defertislocijhabitanteSjtransfte* tantes Danubiû expulerût Romanos amp;Gothos atop Gepidos.TuncueröSIauipoi^ Hunnos inde expulfos uenientes ceperunt iftis partib. Danubium diuerfas regiones inhabicare.Sed nunc qualiterHunni inde expulfifunr,et Slauiinhabitarecepertint, amp;nbsp;ilia pars Pannoniæ ad diocefin Innauenfem conuetfa eft edifeendum putamus* ’

Igitur Carolus Imperator anno natiuitatis Do. DCC X C vi.Ericum comité de« ftinauit,8d cum co immenfam multitudiné Hunnos exterminate. Qui minimerefi« ftentes reddideruntfe per præfatum comité Carololmperatori, Eodem ergo anno mifitCarolusPippinumfiliumfuuin Hunnia cumexercitu multo, quiperueniens ufcj ad célébré eotum locü,qui diciturRinch.ubiiterüomnes eorü Principes feded« deruntPippinno. Quiindereiiettens partemPannonig circalocuPelesTainfetiotis ' ultra fluuiumj

-ocr page 147-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

* Bltrafluutum,quidiciiurRapa,8ifîcufi5adDraniïflumnm,«eouf(5obi'Drànusflu itinDaniibium,ptoutpotcftatêhabuk,prænominauiteumdoflnii3amp;:Ecckfi.ifti^ co offitio procurare populiim,qLU rcmanfit de Hunnis 8i Slatiis in illis partibus,Ar» noniiuuanenfium Epifcopoufig ad præfentiamgenitorisfui Caroli Imperatoris» Poftniodum ergo anno DCCCiiLC3toIusImperacorBafoariaintcauic,amp;:inmenfe Oftob.Saltzbutgenfemóipraefatamconcefsioncmfilqfuicerransjpoccftatiue'mul ris aftantibus fidelibus fuis alFirmauit amp;nbsp;inconuulfam fiericoncefsit •

Simili etiam modo Arnon EpifcopusfucceflbrVergilij fedis luuancnfisdeinlt;« cepscurâgefsitpaftoralé.nndKjordinans presbyteros,ec mittens in Slauoniam,ia partes uidelicet Charantanas atcg inferioris Pânoniæ illis Ducib. attj comitib.Sicue ptidem Vergilius fecit. Quorü unuslngo uocabatur, multü charuS populis et ama» bilis propter fuamptudentiam,tamobediensomnib.populis,iitficiiicguelcharth3 ß fineliterisabillodireäafuit,nullusaufus eftfuum negligerepræceptûjoreferuoscre dentes fccuuocauit ad menfam,et qui eorum dominabantur infidèles,foris quali ca nes federe fecit,ponendo ante illos panem Ö^carnes, 8^ fiifca nafa cum uino,ut fic fu merentuiftus.SeruisautcStaupisdeauratis propinareiufsit.Tuncinterrogantespria mi de foris dixetunt.Cur nobis facis fic? At ille, non eftis digni non ablutis corporib. curn facto fonte tenatis cömunicarc,fed foris domü ut canes fumerc uidus.Iterö con* tigit anno uidelicet natiuitatis Dni DCCXCviii.Arnoneiam AtchiepifcopuaLeo«« nePapa accepto pallio remeando de Roma uenifle ultra Padum,ei^ obuiaffe mif^ fum Carolicum epiftola fua mandansilliipfi innere in partes Slauorum ire,etexqui tere uoluntatepopuliillius,etpr£EdicareibiuerbumDei, fed quiahocfacercneque^ unt,antecjrefponfumreferretfuaelegationis,feftinêpertexitadlmperatorcm,àre-tulitei.quicquidper eum Dominus Leo PP.mandauir. Poftexpletamlegationclm petatot præcepit Arnoni Atchiepifcopo pergerein partes Slauorum, ôôpræuidere Ç omnemillam regionc Ecclefiafticumoffi'ciummore Epifcopalicolere, populos^ infideetChriftianicate prædicando côfortare,ficutille^prçcepit,fccitilluc ueniendo confecrauit Ecclcfias,ordinauit presbyteros,populum^ prædicâdo docuit, amp;nbsp;inde tediens nunciauitlmperatori, quód magna utilitas ibi potuiiTet efFici : Siquis inde habuiffetcettamé. TunciuffuImperatorisotdinatus eft ThendoricusEpifcopusab ArnoniEpifcopoIuuanenfium, QueipfeArnonSiGerolduscomes pcrducctesin SlauoniàjdederuntinmanusPrincipûcômendâtes illi Epifcopo regionê Charan * tanotum,amp;:cöfines eorumOccidentali patte Drani fluminis,uflt;5 dû Dtanus fluit in amnem D3nubij,ut poteftatiue populü regerer fua prxdicatione 86 Euägelica doäri na,docecetferuire Deo,et ut Ecclefias côftruâas dedicaflct, presbyteros ordinando conftituiffet.totumqiEcclefiafticumofficiänullis partib.proutCanonicus otdo ex« pofcit.ptoficeret dominationé Si fubieäionem Habens luuanenfiumRedorumfiää cut illefecit quam diu uixit . nbsp;nbsp;Poft diem uero tranfitus de hoc feculo Arnonis Ar «

chiepifcopiannoD.cccxxi.Adalrammusprjfsimusdodotfedcluuanêfcemfuf^ cepitregendam,Qinintercçterabeneficiorûopera,finitocurfuTheodoriciEpifcopi proutAcnoArchiepifcopusanteaThcodorico Epifcopo Slauoscómifit, itaôiipfe OthonêconftituitEpifcopû.IpfeenimAdalrâmusannonat.Chrifti pcccXXin. palliûaccepitabEugenioPP.rexit‘cggregéfibicômiffumis.annos,eolt;5fupcrnacles! mcntiauocantea' nexib. corporis abioluto Luitprannus uenerabilis prædidæfedis Pontificatûaccepitpaftot.Q.uemGreg.PP.palliohonorauitannoDCCCXXXVï. Q.uiinnumetabilib.Deo placitisoperib.peradisfydereascófcenditfedesanno DCC CLViiLcuifuccefsit.quéipfenutriuit AdaluuinusuenerabilisPræfulpallio honoras tus à Nicolao PP.ad præfens enitet tcpus.cum omni regens diligctia diuinitus gre genîfibicômiffum.Q.uorûtempotib. Luitpranniuidelicet Zadaluoini Archiepifco porû, Ofuualdus Epifcopus Slauorû regebatgenté, proutiam ptifcis rempotb. iam diâiEpifcopifeceruntfubiediEpifcopisIuuanenfiû. EtadhucipfeAdaluuinusAr« chiepifcopus per femetipfum regere ftudet illam gentéin nomine Dni, fient iam in illis regionib.claret multis locis . Enumeratisita^ Epiftopis luuanenfium cona»

M 3 mur,prouc

-ocr page 148-

TESTES VERITATIS TEMPORVM mur.prout ueracius in chronicis Imperatoru 8ó Rcgü Francorum ct Baioarioru fcriquot; ptum reperimus fcire uolentib. manifcftare. Poliep ergo Carolus Imperator Hunnis reieâisEpifcopatusdignitatéluuanenfis Ecclefiç reâori,cômendauit,yirnoniuidf» licet Archiepifeopo et fuis fucceffotib. tenendi perpecualiter atij regedi perdonauif, ccperûtpopulifiueSlauiuel Baioarij inhabitare terra, VndeilhexpulfifuntHûniSi multiplicari.Tuncprimus abimperacorecóftitutus eft côfini) comes Góterann^ft cundus Vverenharius,iii.Albricus,ini.Gotefridus,v.Gcroldus.Intcrimuerödü pr{ diâicomités Orientale procurabâtplagâ, aliqui Duces habitauereinillis pattib.ad iam diaamfcdépertinentib.Q.uicomitib,præfatisfubditifuereadferuitiûImperaw tis,quorum nominafuntPrinnihlauuga.Cemicas Hroymar,Etgat. Poftillosnetû Duces Baioarij cœperunt prædiâam terra dato Regû haberein comitatûHebtiuuP nus Albgarius 8ô Palio, His ita peraâis Raebodus fufeepit defenfionem termini,intu iusfpacio tépotis quidam PrinninaexulatusàMoymatoDuceMorauorûfupraDa^B nubiû,uenitadRatbodô:Q.uiftatim ilium ptæfentauit domino Reginoftro Ludo» uico,ô^ fuo iuffu fideinftruflus baptizatus eft in Ecclefia S. Martini,loco Treifmauo cato,antéuidelicet pertinent! adfedéIuuanenfiû,Q.uipoftea Ratbodocômiffusali^ quodcumillo fuit tempus. Et nonmultopoftdeuulgarrjs Hecilo Ratimati Duds adtjt regionem .illo^ tempore Ludouicus Rex Baioariorum milit Ratbodum cum exercitu multo,ad excerminandûRatimarûDucem,Q.ui difftfus fe defend! pofte,in fugam conuerfus eft cû fu is, q ui cædc eua ferunt,et prædiâus Prinninas fubftitit enin fuis, pertranfiuit fluuium Sauum, ibi^ fufeeptus à Salachone comité pacificatuseft cum Ratbodo.Aliqua uerö occafioneiterum percepta rogantib.ptædidi Regis fidc libus præftitit Rex Prinninæ aliq uam inferioris Pannoniæ in beneficium pacte circa fluuiû, quidicitur Saua.Tunc cœpit illeibi habitare,et munimen aîdilîcarein quoda nemoreôôPalafelledefluminiSjamp;Scircumquaçp populos côgregareacmultûampl'*^ atiin terra ilIa,cuiquondamAdalrammusAtchiepifcopus ultra Danubiû, in fuaptû priecaie,loco uocato Niterua côfecrauit Ecclefiam,fed poft^ prxfatû munimêædi^ ficauit,conftruxit infra primitusEcclcfiam.quam Luitprammus Archiep.cumiHatï gione minifterium facetdotale poteftatiuè exercuit, in illud ueniês caftrum in hono reS.DcigenitricisMatiçconfecrauit,annoM.DCCCL.IbifueruntpræfentesChehil» Vnhat,Choteinir,Liuntumir,Zeurben.Sihil,Vvlkma,Vvitemur,Trehih,Btifniilj Zeuuemin, Zeska,Crimifin,Goymer,Ziftilo, Amelrich, Altunair, Vvilhclm,Fd^ depht,Scrot,Gûther,Arfrid,Hidrid,lfampeto,Rato,Deotrib,iterûDeotrih,M3dal’ phat,Engelgaft,Vvalther,Deotpald, Ipfiuiderunt etaudierût cóplacationcillod^ inter Luitprammû etPtinninâ, quo ilia dedicata eft Ecclefia,id eft, vill.Kal.Feb.tûc dédit Prinnina presbyterû fuû nomine Dominicû in manus,et poteftaté Luitptain'* mi Archiepifcopi,et Luitprammus illi presbytero licentiâcôcefsit in fua diaecefiMÜ^ famcancndi,cômendansiUiEcclefiâmillâetpopulûprocurandû,ficutotdoprefbf ceratus expofcit,Indecp rediensidé Pôtifex,etcum eo Hezilconfccrauit Ecclefia San^D drati presbytero,adquâHezil territoriûetfyluâacprata in præfentiapræfatorûuito turn tradidit etcircumduxit hoc ipfum termino. Trâfaâisitaç feré duorû auttriuni annorûfpacijs, Adfalapurgincôferuauitin honore S.RudberciEcclefiâ,quâPrinni« nacûomnifuprapofito tradidit Deoamp;S. Petro,atlt;5S. Rudbertoperpetuéiniifum ftuftuariû uiris Dei Saltzpulgenüû habendi. Poftmodû uerô roganti Prinninç mifit Luitptâmus Archiep. magiftros de Saltzpurch murarios piâores.fabros 8^ lign^ tios,quiiuxtaciuitatéPrininnçhonorabilcEcclcfiâ inftruxerunt, quâipfeLuitptâ' mus ædificari fecit,officium«^ Ecclefiafticûibidccolere peregit. In qua Ecclefia Adria nus modöhumatus pauftit. nbsp;Item in eadéciuitateEcclefia S. loh. Baptiftæcôftit

dedicata,S: forisciuitatéinDudlepin,in Vfitin,ad Bufiuiha,ad Bcttobiam,adSnp‘^ lipereh ad Lindolues Circhc ad Rtifi,ad VvieidhetesChirchc,ad Ifangrimes Chit' chen,adB.Chirchen,ad v.Bafilicas temporib. Luitprammi Ecclefiç dedicateftnt amp;adOt3chersChirchen,amp;adPaIprumes Kirchen, cæterisfjIocisubiPriuinna id eft Ptuno,6C fui uoluetunt pop uli. ûuac omnib.tçmpotib, Priuinnæ côftrudçftni

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôéconfectai^

-ocr page 149-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. «7

A 82confecratæàPræfulib.Iuuancnfium.PcriicnitcrgoadnorinâLudouîcîpi)fsimi Regis,quod Pnïn'nna bencuolusfuit crga Dei feinitünn amp;nbsp;fuu,fi'delib. fuis quibufdâ fæpiusadmonentib.côcefsit illiinpropriûtotum.quod prins habuit in benefidû ceptisillis rebus, quæ ad Epifcopatû luuancnfis Écclcfiæ pcrtinere uidentur, fcilicec ad S.Petrû principe Apoftolrû,etbeatifsimu\TiRudbertû,ibiipfc corpore requiefcir, tbituncadpræfenstcàor uenerabilis Luitprammus Archiepif.præcffedinofclcur.. Ea tationediffiniuit dominus feniornofterRex eafdcreSjquçtunr^d ipfuniinipfis locis conquifitæ funt,amp; quç nianteain amplius Dco propicîo augcri poiTuntjUt fine ullius hominis contradidione,etiudiciariacôfignationeillibatê3 ad ipfalocafupra» diâorum fanâorûperperualirecperfcuerareualeanr.lftitiieruntprælenccs Luiupräi» mus Archiepif.ErcherbenrusEpifcopus,ErchêfridusEpircopus,Hartûgus, Carola mannus,Ludouicus,Ernft,Rapot,VvcrenherjPabo,Fritel,Tachofî,Dieteiich,Vva g ninch,Gerolt,Lumtolt,Diethcr,VvoIfrcgi,Iehi,Egillolf,Pnobo,Adelbrechc,Megin gol,ltemAdlpaht,Vdalrich,Perenger,Mangolr,Aâû loco publico in Regenspurch annoDCCCXLViiLind.XLfubdic iiii.idusoâob. Quamdiuenim illcuixitnihif minuit Ecclefiaftic3rumrerû,necfubtraxit de poteftareprædidçfedis,fed admonéte Archiepifcopo prout ualuit,augercftuduit. Quia ad augmentuferuitij Dei ptimitus illuc poft obicûDominicipresbptcri Su narnagel,presbyter acprçclatusdodor illuc miffuseftcûdiaconoetclericis.Poftillûuero'Alifridû ptesbyterûetMagiftrûcuiufcg artis Luitprammus dixetit, Adaluinus fucceffor Luitprâmi Arebipresbytetû ibi cona ftituit,cômendansilliclauesEcclefiæ,curam^poftillutotiuspopuligerendâ,fimi*’ litercj eo defundo Richpaldû eóftituit Archipresbyterû.Clui multum tempus ibi de moratuseft,exerccnsfuum poteftatiuè officium fient illiiniunxitArchiepif.fuusufçg dum quidam Græcus Methodius nomine,nouiter inuentis Slauinis literis lingua la tinamdodrinam^Romand atqgliterasadoiabileslatinas philofophicè fuperdu cens,uilefcetefecitcundo populo ex patte mi(ras,amp;EuangeliaEcclefiafticum^offigt; ciiimillorum.qui hoc latine celebrauerunt. Quod ille ferre nô ualens, fedé repetiuic luuanenfem.Anno ergo DCCCLXv. uenerabilis Archiepif.IuuanenfiûjAdeluuinus natalemChrifticelebrauitin cartro Hehbrilonis nouiterMofeburchuocato, quod illifuccefsitmotientcpatrefuoPriuinna,quê Maraui occiderunt,illo^ die officium celebrauitibiEcclefiafticum,Sequenti^dieinptoprieratc Vvitrimar!,dcdicauit Ecj« clefiaminhonoteS. Michaelis Archangeliin proprietäreHehilonis • Itcin eodem annoXVI ii.Kal. Feb. Ad Spihhun in honores. Margretæ uirginis Ecclelïam dedi cauit,adTremperchdedicauitEcclefiam in honoreS.Laurentij.adFrihkere eodem annodedicauit Eeelefiam.ôôfingulis proprium dédit presbytcrûEcdefiis.Sequenti quoijtépore ueniensiteruminillam partécaufa confirmationisôô prædicationis, contigitillumucnifleinlocum.qoidicitur Cella,proprium uidelicet Vnhatonisibi que fuit apta Ecclefia confecrandi,quam dedicauit in honore S .Petri p rin ci pis Apo ftolorum,côftituit^ibiproptiumfacetdotem,EcclefiamHttadacbidedicauitinho noreS.Stephani.Poftea uerôtres Ecclefias confecrauit,unam ad Quartmaha in hoa note S.Ioannis Euangeliftæ.alteram ad Mihilihes Kirchene, tertiam ad Abhanha, quibus conftituit proprios facerdotes*

Tempore ergo,quo dato ôê præcepto Dni Carolilmperatoris Orientalis Pana noniæpopulusiuuanenfib.regi cœpitPræfulibusufcç in præfens tempus,funtanni L XXV. quod nullus Epifeopus alicubi uenics,poteftatem habuit Ecclefiafticam in illo côfinio, nifiSalzburgenfes Redores, netç presbyter aliunde ueniens, plus tribus inenfibusibifuumaufuscftcolereofficium,priufquamfuamdimifforiam Epifeopo prffentauerit epiftolam- Hoc enim ibi obfetuatum fuit, uf^ dum noua orra eft do deina Methodi] philofophi.

De origine BauarorumBernhardus Monachus in Kcembfmonfterfub Ftiderico,

M 4 Nocicos

-ocr page 150-

nS TESTES VER.ITATIS TEMPORVM

NOricos a Notice filio Herculis didos legimus.quiex Oriente olim concèdent tes in hanc parte Germaniç circa Iftrum côfiftunt, à quib. deinceps Teutonics linguâcaeteros Alemanniç populos transfumpfiflc nâ noua opinio eft,Alcma nû enim peromnesgétes uel cl ericos generale nomé,Teutonicorû eflenemo eft qui nefciat.Q.uareunaprouinciaufurpatiuèpcrerrorcilludhaudproprie'uindicar.No# ricorum, ut dixi Jn ultimo Oriente circa Armeniâ uel India uf^ hodiè maneiotigo» quod penéomnib. notûa probatifsimisctiânupetaccepimus, quiperegrinatiufiB illucBauarizantesaudierunt His Thomä Apoftolum prædicaflea' reuerendifsiini$ dodorib.traditumeft,quiubilt;5etiâàuulgarib.nobiles Bauarij uel fideles appellat* tur,cuius nobilitatis etiâ Germania, ut taceam, qui cundis occidentalib. Alexandto Magno deditionc mandantib. Norici bellû ei mandaffe in cantib. prifcis cantantur, Vnum 4d in ueterum libris.legitur quam unifsimêfuccingam.Circa tcpora Gothogt; rum expulfifcribuntur,et terra abinuaforib.poffeffaj poft ab ipfisquo^defertaamp;iu* l’olitudinctedada eft, TurnBauuatica uelut nouageneratio uenituel redijtcû Duct fuoThcodone pâtre illiusTheodonis,qucS.baptizauitR.odbcrtus. EratautémiHt tantum milites tantçfortitudinis,eleganti{,proceritatis.cum Duce omnesut^dilsini* les mirabiles omnib. per circuitû forent.Mox Romam ufcç cucurtit relatio,mifit? Imperator exigenscenfum.Is adhucRomanismos erat. Dietoindignanscumrot pi nuncio nuncium remifit.Ar inde fuadentib.amicis e'ueftigio Romam cum ttecfU tis niilitib, uenit. Imperator dolofê cum paucis fufceptum pro côtumelia nuncij fui Oxfariem ödbarbam mutilari.ucftemqt prçcidi fuper genua iufsit. Quid faceret inter tantos quomodo patum tuta per fe ipfam ptobitas eft iuxta Saluftiu. Difsimulatiu=^ tctim,dimittiturcumcôpofitioneadfuos,ConfiIiariûoccup3tueteranû,cuiuscon(* lio ierat.Quid agimus inquit,Cum tantû dedecore ad noftros referre nô aufim Bau^ rtjsuidetemlt;Ignauiam confufionipræfcribent,at illerefpôdit,Quæinhoneftafuniç noftca,abundantiorem habebunt honeftatê. Écee multaru gentium auxiltj belluiu hoftem iam parant Romani, lungerefubfidio,uadens ad tuos hoc fîgno tuo ad diferetionem omnes Romanisaquilis affuturosdeuincies. Imperator pro uidotia Bauaros maxima pecunia replens.inlupertribututn plurib.annisremifit. QuibusS* nitisPalatinumPrçtorem honoris caufamifit ad Ducemexigenscenfum.Dieto fclt;’ ens quid pertulitcóprehenfumlegatoröpro obfideinclufit, fed honeftè,mand3t^ pet elegantem Imperatoriparabolamdicens.Ceruus in falrumaccefferatcornuuin acie,pedum uelocitate fidens,amp;dominans. Vrfus eodem tegnabat qua'm acet.cui deditionem proficentur omnes beftiae, folus ceruus contemnit • Vrfus etfi fo rtiocern fe,uelociorem tarnen ceruum non nefcienspctfequidifsimulat.uulpiurfusnegon/ urn credit, uulpis colloquio ceruum ad obedientiam fledens ad urfi palatium duci» Quern iile infidians lacerauir,uulnerauit, Ceruus tame ad priftinam libertaté euaûc co nfufior finis principio,mittiturdenuóproiufticiauulpesadceruü,cuircfpódit,ft' mei didici, maneat fibi urfuscum fnls,Liberero deinceps manibuspetfidi. Hicftg?*’ ceruus necmultamimperatoris ultra,nee cefumdignabotjAudito nuncio Romaui cum principe Noricis bellum denuntiarunt.Theoto cum fuis Otingenfeconfeteui» ubi Cedes DucatuShadenus fuit, allufitdicens. Hie mequiquærit,inueniet,Cun’lt;| proximaflêtinfinitusexercitus,Dieto fufpicanspaucitatêfuorum,ne quid timiditäU tos expauefcerent,interdicitpenitusexploratores.Pugnatur deinde aDucib.imptiï toris,quosnimia cçdeuiceruntBauari,quafinulloamiflb.Secundûbellûapudptiu rem per ferner Imperator fudauit.Norici cum multofangufneuincunt,Siccp CU ptogt; prijs Ducib.uf^ ad Thefsilonem,alios Reges non nörunt.Et extjt ex ijs radix fand^» Theoduligna,quæ Regem Longobardorûaccipiensmaritû,conuertit per matitun’ Longobardos,et ab eis Romäferuauir,CuiS. Gregorius lib'Dialog, feripfit, pro munere,huius pater Rexferibitur Noricorum, cui fucceftbres etiä foli ufqj hodic regni habent iura prçter coronam,q namuis apud luuanö inter antiquç urbis ruinas incapitei7.pedumrepertafit,exScripturaexfculpta.Tempore Augufti Gæfarisfnjj Fabianus Rex NoricorüJuuanenfiö, öi totius Germaniac.poft hunc Antonius,poH huncSeuo

-ocr page 151-

SVPERIORVM contra PAPAM/ ua fihuncSeuetus.Hinceft,quinixtachronicosThcfsiIoctArnoldus,utdccçtenstacei Theffila contra Pippinnum amp;; Carolum MagnunrJlrnoldus contra primuni H«n tiaimregnarcübicertabantjfcdTheflilo poft longam libertäremdflercntibiisrangt;gt; demfeNoricisproptcranathema Papæ,ôidcfecit,8^CarolustimoreDnciim per 1« texitBauan'am, 8dfucccffotcmfui. Arnolphus Imperator princjpalitcrita,ut Ratis ponac mutosaugerct,pofthunc pater ArnoldiDucisfufcepitDiicatù,Poltquem Ac noldiitti^ut in chtonicis Icgitur, Hcinricus pro patre Epifcopatus terra? fuæ, amp;nbsp;Abba nas Regio inteinxtaantiquumconcefsit. AgeArnoldus peiot Diabolo fcntentiam wiplet diccntis: plerumc^ fummum ius fumma malicia eft. Hincfaâio crcuit impq, donee Ecclcftasdcftrnens,prjdiatotiusBauari»cocnobiisraptans,principibusiuis infeudumdiftribuitqtiænonditant. Inter hæcTregrenficœnobio mibbus man« fuunyquibus fundatum prediximus, nihil extra turbas rcliquit. Ahfcelusfidelium B donis partim reparatuslocus ad hucRegibusfubiacet, fed procindunegattaptis i præfato.xx.ii.Salinarum,quasfundatores Regalibusimpenfisdifcreuerant.Arnol. dumautem comparer fuusB. Vdalricusexdnnna reuelationeconueniens prædixitp altera die morituium,nifimox ablata cŒnobristedderet,fpteuit,irtificScpoftetadic cum principibus fuisty. Vdalcico Regale celebransconuiuium inter epiftolasallu^» fitPrçfuliadhucfeuiueredicens ,cui illeadhucdies ufepad nodem eftinquir,Eadé hora flit domû petfodir/ublatus in conclaue moritur. Epitaphium eitts. Spiritus infernuvt polluitojjdfolum, Viuen^ poUebamfaciem t^uiccunqi uolebam, En nihilorfub humojßcmt omnis homo^ .Ç^^''f^'^^’’’^P’’’nîôprçdicauitModellus Epifeopus miffusamp;coulecrarusaB-Virgilio lubPippinno Francorum Rege.Pofthunc,miirusamp;!:confecrarus eft Thede ticus Epifeopusin præfentia Caroli Impcratoris ab Arnone Archiepifeopo. Poll hue Ortho Epifeopus cófecratus eft ab Adelramo Archiepifeopo. PoftbuncOsbat dus Epifeopustfub Lutprano et Adeluino Archiepifeopis ,Huic Osbaldo fcripfit Mi* C colausPP.duoscanones,quiincorporedccretoruinueniuntur.Poft hûc,interiedo tempore aliquo.fuperuenitquidâSlauusabHiftriæamp;Dalmatiæ partibus nomine Methodius, qui adinuenit lauinicasliteras ,amp; Slauice' celebrauit diuinum ofti* ciumamp;uilefcerefecitlatinûjtandemfugatusàChatentanis partibus intrauitMora^» uiam,ibi^qinefcit. Tempore Dagoberti Regis Francorum præerantCharenranis DuxSamo,poftqnem Boruth,poll quern Raraftus.amp;pofthuncCbemanarus, pofthunc Vualthuns. ItemfubCarolo amp;nbsp;eiusfucceflbribusPrimihlanga, cemi* casHpomatjEtgar. EtinOrientalietiam partcBauariçexpulfis Hunnis,incomites abimp. Carolo QC eius fucceflbrib.funt conftituti Geroldus i. Goterammus (). Vuec charius II I. Albricus II11. Gotfiridus V. Arnoldus,amp;: poll hos Duces Helinuuinus, AD bariuSjPadûSiDucesChatentanotûfuprafctiptifubiftiscomitib. amp;DucibuseranrJ HeinricusMarcbio Auftriae,qui fuit temporibus Heinriciimp. Babenbergfe*' cundi huius nominis, priuignu habuit Etneftum Duce Alcmannorum,cuius Ernelti : D uiduamCifilam (K antiquo Garolorum fanguine oriundd Cunradus poftea Impx Dux pater Heinrici iir.Duxituxorem,cuiusErneftifili),fucrunt,Ernft8óHerimannuS! ptiuigni prçdidilmperatoris Cunradi,qui fibi in Ducatu Alemaniæ alter poft alterü fucceflerunt, a quibus Duces de Haringinoriginemhabuerunt. PrædidusMarchio Heinticus,fubqudS. Colonianus annoincarnationis Domini MXii. eftmartpra-tus.genuitAdelbertumMarchioncmfratrcexmatreprçfatiErnft Duels fenioris,Qui Adelbettuscumfilio fuoLupoldo eandemMarchiam Orientalem Vngarisprirrio plenèabllulitbello£isdeuidisamp;occifis,annoincar. DominiMXLii.fubOtibone Regeipfotü. Poft hoc anno incar.DniML VI. Adelberto Marchioneobeunte Ernll filiuseiusfucceiritjCliiia Lupoldusfeniorfiliusobierar. IdcErnll poftannos x vill. occifuseft in Saxonia in belloHein,4.Imp. annoincar. MLXXv amp;Lupoldusfilius eiusfuccefsit. HicLupolduscum Bauaris Bohemis ad Mauripergum dimicans annoincar.Dni MXXXII.poftmaximamftragemutrinq;fadamuiduseil. Idem etiam Lupoldus Medlicenfe cœnobium fundauit', decefsit autem anno incar. DniMVXXXVI. eitjfilius(uus Lupoldus Largusfuccefsit. Ciiiobeximiä uirturé32 - - - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- fortitudinei’*

-ocr page 152-

130 TESTES VERITATIS TEMPORVM ^Jortirndinctn tïcnr.v. Imp: qui contra patrcm furrexerar,fororfm fuam AgnetfUiJ' uiduam dedic uxorem, quæ prius a patte Imperarorc copulata FiidcdcoDuu SucuiçgcnueratFridericum.poftcaDucem patrcmFridcticiImperatons,EtCunra dum poftca Regem Romanorum.LuipoldusLargusgenuitexeaLuipoldum,po^ fteaDucem Bauariæ,amp; Adclbertum,8ó HeinticumDucem.amp;Cunradom Saltz* burgenfem. Poftea Archiepifcopum,8i Otthonem Frifingenfem Epifcopuoi^S^^*' lias 1111. Gerdrudem ducifiam Bohcmiæ,amp; Bertham duciffam PoIonocum,amp;i3R’ Marchioniffam deMonte ferrato,amp; Bretam coniugem Prçfeâi Ratifponenlis. Fun dauitantemptîenotatusMarchioduo cænobia,unumad Niuuenburchcanonico' tum, amp;nbsp;alterum ad S. Crucem Monachotum. Obijt autem anno incar.Do* mini M.C.XXX VII. cui fdrj fui,PrimdLuipoldusdux,póft Heinricusduxfuccefsif« Heinricus duxex coniugeThedoraGræcagenuit Luipoldumamp;HeinricumfiiioS) et-filia'^m Agnetemquæ primóStephanoRcgi Vngatorum copulata, eodefundo HerimannoDuci Carinthiac eft fociata, Qutexea genuic Ericum qui nunc Dux eü Carinthiæ.Heinricoduce poft milita uirtutum et probitatominfigniadefunfto Lut« poldusfilius fucceditincarnationis Domini M.C.LXXVH.

V alafridus Abbas»

VAlafridus Abbas,amp;multorum monachotum,ut eum Trithemius prædicat, pater,floruit Ludouici Pij lempore/irca S40. Domini annum: 62 cumalia» tum deofFicijsacritibus Ecdefiafticisfcripfir, in quo opere multafcitudignif* fimadefanâæuetuftatisfyncetitate tecenfet, quorum hicaliquailluftrandæufti« tatis caufacommemorabo.

Gap.4.cumdeEccIefiæformadiflerir,dicit,ueteres nonadmodum follicitos fuiire,inquam pattemueltemplum, uel altaria effent conuerfa,quod ubicgDfUin effefeirent: fed recentiotes tantum ad Orientem conuertiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Cap.j.decampanisdiffetenSjdiciteffenouuminuentum, 82olimnonadco neceffat(um,qudd tuncnonitacrebrlt;3adtemplaconcurfarint,nec(utipfeloquicur) tarn multiplexapudeosconuentuumafsiduitasfuerit,ficatmodö:fcilicctdumiani ad matutina,iam adMiffas,iam ad horasconcutrituc:fed tantum ftatutis quibuÖa tefnporibus,adconcioncsconuenerint, qux eis etiä finecapanisfatis notafucrunt.

Cap.7.oftenditadhucfuotempereapudquafdamScythicasgcntes,82præci« pix'Thomitanos facta Chriftiana uulgati Getmanicofermone peragi folita. ^u« dio etiam hodie Germanos ibi habitare.

Cap.8.deimaginibusdiffetens,docet,neccolend3s aut adorandas,necabij‘ ciendas effe.

Capiteiï.deorationediffetens.diciteameffedeberebreuem, puram, ardent iem,82noninmultiloquioconfiftere:non debere effe damofam, taxattufioneiuD peâoris,ô2 oris taxat et melodia nimiam,id^de Auguftini fententia exlib.Conftls-

Cap.14.de extruaionetemplorumagens,dicit,uidendum effeutexiufte'paf* tisextruantutjid^ moderate': 82 multum inculcat, longé fatiuseffepauperibusfub« uenire,qaàmparietes temploruornare. Citâtquoque exemplum Gregorij,quert dicit nonin templorumextruâione 82 cxornatione,utalios Papas,laboraffe,fed tu doärina 82 eleemofynis.

Capite»^gt;.taxatagnipafchalisbenedidionem, dicit^effeludaicamfupetfti'* tionem.

Capite lo.n. 82tj.oftendit,Qeteres taras (utuocant) Miffasfolitosfacefflt; Alios enim tantum femel in anno, alios fingulis Dominicis diebus autSabbatis fr* mel liturgian celebraffe: id^ non tantum in Orienreffed 82in Occidente.deindepu ftetos maiorafefta,quin82 minora Sandorum adiedffe: fic tandem ad quotidia nam.ut ira dicam,miffationem peruentum effe. Eft uerö hoc cum primis obfetuart dignifsimum , Vctctesenim,cumnihilaliudSacramentocorporisö2fanguinis

-ocr page 153-

SVPERÎORVM CONTRA PAPAMJ 13^

ÂDoftnnîoperatentut,quàm communionem, nec putarent aliquod fingularemc ritumin eooffetendo autfacrificandoeffe,tatôcelebrabantlitutgiam,nempe tann tum quoties communicate uolebant: quôd 8i Grçcotum confuetudo raro'.utita ditf cam,Miffandiadhucteftatut. OftendituerôetiamRhcnanusin ptæfationeGræ« cæMiffæjolimin Germania ratas Miffasfuiffe,nempe tantum quoties communia careuoluetunt. Verum poftetitas in eum abufum ettoremeg declinauit, ut ex coena Chïiftitaccificiumfacercf.id«^ tandem in immenfumcumulaueritôiauxent, ut nunc tingulisdiebus multa millia Miffarum peragant-.imó ut ptotam puppim^.ut aiunt, teligionisinmultitudinemNliffatumconftituant.

Cap.ij.deauôotibus partium Miffç agens,primdm dicit,Apoftolos,eorumqj (ucceffotes, Miffam folummodo cum Dominica otatione Si uetbk ccenç,ut adhuc in patafceuefit^peregiffe: non habuiffe eos canonem,necfolitos dicete, Oneto,Sa3 ctifico pro uiuis Simortuis. Ait etiambodie quoqj talem Miffam tantum tecitandis

B cœnae uetbis i'ufficeve poffe. Deinde aftitmat,multos apud Graecos Si Latinos ua^ tias libi Miffatumfotmas pro libitu compofuifle.

Et (anèhodietna adhuc die duæfuntin uiu formte GtæcæMiffæ,Bafilij,utpui5 tant,Si Chtyfoftomi; Si duæ Latinæ, Ambtofiana Si Gtegoriana, poftea authorcs (ingulatum partium Miffæ recenfet , inter quos etiam Gregotium tettium , qui poft 700, Chtiftiannumfedit.

Quæomnia abonde teftantut,Miffam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nil nifi communionem fuiffè, fi®

cutiam apud nos eft8i Chriftus initio earn inftituit : fed rneto hominum atbittia actemetitate,fcaudecj diaboliin (acriflcium declinaffe.

Cap.îs.docet,uetetes communi indumento indutos, Nliffas celebrate iohtos effe,8i adhuc quofdam in Oriente folete.ltem,folitosligneis calicibus uti. Sed ad^ fetibam paucaeius uetba . Bonifacius martyr SiEpifeopus intettogatustilicerec in uafculis ligneis Sacramenta conficete? Relpondit: Quondam auteifacerdotes C ligneis calicibus utebantur, nunceconttaligneiCacetdoies aureis utuntut calicibus» Cap.tö.deLocis canonicisagcns,aliquotiestcpetit,longo tempore poft Apo ftolos eas compofitasinftitutascß effe . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicigitur etiam ex hoc autote apparet,

initio (implicem fyncetamcg religionem fuiffe, quae in ptædicationcpœnitenttae, tcmiffionisDeccatotum,ôinoli amplius peccate,incçBaptifmo8i communione conftiterit Vetum poftea humanam fapientiam,illamin caetemonias,cantus,Si pompastraduxiffe:8iutunouerbo dicam,ex tci uetitate in umbtam acfpeciem

wansfotmaffç.

Os Porei»

SpotciPapafaftusciïcaannumDomini 846. obfœdkatem nomenimmOM tauit,acSetgws did uoluif. unde Paçis nominis mutario çft in ufum teepta» Vetùmnon ftaüm mutatanominis tutpitudine, uitac quoque Vceditatem mutauit.Nam quantumuis cumPlatina ,Papatum adulator, laudet; tarnen uitac , quaedatnin ueteri membtana Ictiptæiquas LuitptandiTidnenfis effe op^inot,quoa Fotmoli uita,quæ ultima eft, eifdem plané uetbis in hoc opetc, eius hiftoria, te^ ccnletut) diuetCum de eo teftantut. SedadlctibamiftiusPotciuitamaduetbum.

SergiusnationeRomanus,expatreSetgio tegionis quartac, HicabicgiulsioneLotbatqlmpetatotis eft ordinatus.Vndecumeiusconiecra tumoradptaediaiaureslmperatotis peruenit, indignatus de bac ptaelump gt;nbsp;fi\iumÇuumLudouicum,8CDtogonem NletenfemEpifcopum , cum magn creituRotnamdirexlt . Et poftmultadamnaRomanis illata, iplos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lmpetatotifidelitatemiutatefecetunt,8i.ptædiaum liones in ïedeitetû confirmauetunt. Qui ptçdiaumfiliumlmpetato g Longobatdotumunxit. HuiusPontiHcisfuitftaterBenediftus,nomi , nbsp;nbsp;’

»aide ftolidus, qui çropterPontificis imbecillitaicm »Eccleftafticam Si 1

-ocr page 154-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

curamufurpauir. Abhoceriam maximis muncribusprimatumamp;dominium mæabImperatocefibiacquifluit.Demum ueróAlbancnfcm Epifçopaiumufurp^ non m eruit ,Óiomnia infra 8^ extra Romam fua auaricia ói. uanitatc naftauit, W batetiamiftiusPontificisamp;fratriseiustempore Symoniacahærefis in tantum. “ etiam pnblicêuenderetEpifcopatus: amp;nbsp;qui plus dabat Epifcopatum acdpiebat:*’ erat aliquis Epifcoporum, aut quifquam uirorum Ecclefi3fticorum,qui zelo DO“ âus.cum Imperatorc aut Rege ageret, ut hoc nefas prohibcretur» Et quia nemo 0 Chriftianotum,per quem hocmalum corrigeretur,mifit diuina potentia flagd*“ • paganorum.ad ukifcenda peccata Chriftianorum .Nam fuperucnientesSattac^ innumeroshominuminretfecerunt, caftellaSdurbes multas captas accepta ignidedetunt: demumRegemexpugnantesfugauerunt, amp;multiscaptisS^m‘^^^ feäis,maxima hominumôiomnium return prædaonuftireuerfifunt. Hæcotû*'j nauitEpifcopos XXV. Presbyteros VIII. Diaconos ni.

Ex hac uitæhuius nebulonis defcriptione, quæetiam in Cofmidicomio Henrico de Erfordiareciratur,facile apparet, eum non tantum os,fed öicoiPot^ habuiffe,quantumuis eum Platina,amp; appendix Damafi(utfolentPapiftæ,8ipf, fertim ItalifuosPapas) falfóomet : quandoquidemtotusinambitionemôiâU^^ ciamhuius tantum uitæ commoda per Relus,neglefto Deo .quærens, pronus pi“' iedus^fuerit . Obferuandum uerö eft, etiam hune hiftoricum eius fented* fuiffc,quod cum Papæ enotmiter peccant,a' Cæfare corrigi caftigari^ $i. pofsiui»v modis omnibus debeant. Alioqui Deum totas regiones propter talia fcelerap“'”* turum effe. Veriîm de hoc Potco, Si lite cum Imperatore, habes pluta in gonefupta*

COnciliumCarthaginenfe/.anno 43s, celebtatum,conftituit,utfacellâ5^^f^i fanftorum,ubinoneffenteorumcorpora, diruaneur, fipeticulumnont^^ tumultu populi. Sinmctuituttumultus, utfaltemconcionatoresdehottm^ tur^populumillalocafrequentare. Sacella quotÿSiarasdiuorumobfomniafii’î'^ les^reuelationesfabricatafcuiufmodifuntiamubiç inPapatuplurima,ucI po^^ infinita)omninoreprobat.Ita apparetillosbonos patres uoluiffccrefcenriidololi^ iriædecultufanâorumôôtcmplotumrefifterctfed tarnen aliquantômitiusid^Sf^^ coaâos, propter furoremfuperftitiofiSdfemiethnicipopuli.

Obferuatuquo^dignumeft, qua fraude fatanamp;impijpiotumillorumP^* trumdecretumelufetint. Initio fandi illiuiri concedendum putauerunt mefflOti^ caufa,ut,ubi corpora fandorumfepuhaiacerentjibimonumentaSicapellæf ut“’’’ cant)extruerentur. At pofteri,quo',abicun^uellent,13pideas domos colerepoffmt’ pium^hocdecretumeluderent, difeerpferunt uniusfandicadauer,ueftes^inal^p quot millia particularum,acinarasdiuerfifsimislocisrepofuerunt:utficdicipofs*tgt; in omnibus illis templis effecorpus eiufdemfandi,fi nôtotum, at certé patticnlam aliquamuelipfius.ueleiuscakeotum : lïc^ praeclarêac plane Papifticomorew“* cilium feruaffeuiderentur.

In hacautem tettia Cacthag. fynodo decretum eftetiam, uctantum Canoi» cilibri in Ecclefia legantur : at poftea non tantum Patres in templis ledi funr, fed Ariftoteles : imo' amp;nbsp;uanifsimæ fabulæ in fuggeftu expofitæac aodæ funt. In t«m Carthaginenfi fynodo feriptum eft,negligentiam facerdotum caufam effediffolutî difeiplinæinEcclefia.Quodfiunquam ullis tempotibusuerum fuit, nofttisc«’* elliuecifsimumgt;i

lus Ciuile.

IVsciuilecircîterantemilIeannoseftàIuftinianoImper3toreinft3oratum.Ilt;î“’ Nouellis,conftitutione«24.ôi«6.difertèpræcipit,utintemplisuulgatibu$liô* guis,quæinfingulislocisnot$funr,omnmagantuc8^ccadentm.Pc%cipitittn*

(US, ut

-ocr page 155-

SYPERIORVr^ CONTRA PAPAM»

ius,nt clava exaudibilich noce nevba Saccamentoruni K cœnæDomini SiBaptifniireci tentiiï, quo aftantium deuotio feu pietas excitetur. Q.uibus legibus pcoculdubio uo iuc piemifftmus Impetatov obuiamite,8itefifteïeiamtunc pullulantifupevftinoniSi abuf îui^quxhodie teguat,Si ab Antichdfto fummo ftudio propagatuv,quod facræ liter? uul ganbuslinguisnonfinttraaandæ,necuetbacoenæDommiUsfitclatauocerecKanpc pnmatuuecôitaftatuitNouella.xî.Vtuniufcuiuf(5prouinciæclev.cosfuopamarchæ, ûneullaukeïioriprouocatione,fubiecetit.Gonftitutione too.porto,Gonftantinopolv 1 tanum patviavcbam Komauo æquat.

Celeftinus primus »

SEditCeleftinus circa annumDomini450 .Non male in plerif« fenfit amfiambitione ôidominandi cupiditateinptæceps pveptusut,uta mûmgvatiamGhriftimultum Sipracdicauit,SidefeipitcontraPelagiu , beviatbitrr)defen[otes,inquate SifophiftasfeuSorboniftaspaauloppugna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nauit.Deinde cenouaoit,uel défendit poiius confuetudinem EccleCia^ne æoins busullusEpi[copusobtrudatur,fedümula clero Si populo eligatur.Tertio,contta p lt;nbsp;ftitionesmonafticashaudquaquamCegnitetpugnauit.Namcunyuncliberaa hu ftitus monacbotû ratio effet ita ut fi quis ex monachis in cletum allegav«utCnequeeni aàbuctuncmonachifacerdotespropriè étant) fimuletiamptiotemueftitum abqcetet: hoc que quidam facere noVlent, fed fupetîlitiofe monafticumhabitum retinerent, grauio ter eos re'fUtauit,dicens,Eos potins fuperftitiofo cultui qua m fidei ac mentis puritati miet une ; Veile eos potins petlitetam,id eft,externos ritus ,quàmfpmtumDeofecuiie,dum amicirent fe pallio,8i pvæcingerentlumbos.Verdm non earn effe fententiam diuini ptç cepti,nt ad literam fit neceffe ptæcingete Inmbos ; alioqui ardentes lucetnas, Sibacuf losinmanibus effe geftandos.Difcetnendifumus,inquit,a plebe,uela cæKns,doarina, non uefte ; conuetfatione,nonhabitu ; mentis putitate,non cultu.Nam Ci ftu ereincipie mus nouitati,ttaditum nobis à patribus ordinem calcabimns, ut locum uacuum fuper« ftiiionibus faciamus.Rudes ergo fidelium mentes ad talia non debemus inducerc. Dw cendienim potius funt,quàmilludendi .Necimponendum eftillotum ocuuSjled mens

PrïSa profeaô funtifta præcepta, non effe uulgus ad fuperftitiones ueftium 8£ aliarumextetnatumnugarumafCuefaciendum ; Si docendas potius oues Ghnfti effe, quanttalibuslaruisfimulatæpietatistetritandas autilludendas : necoculoshominutn inanipiecatisfpeciepetftringendos,fedcorpqsdogmatibusfeduloimbuendum. Secu«! ta tempora,præCettimhifceproximis annis 40° ‘ totam tehgioneminhocgenus præltif gi arum autlndibriotum protfus ttansformarunt. Negleda enim eft fyncera cordis pwf tas,8iprædicatioEuangelq,feninftruaio Ghriftianorum ; Sirestotaad fupetftitiolaS obCeruationes ueftium, cibovum,dietum tituum, Si aliatum huiufmodi nugarum de^ ) duda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

NotatnSihocdignumhuiuspontificiseft,quodftatuit,ncullus Epifcopusinuitaa plebi obtrudatuv.Nufquam enim piebs amplins confulitnr ; quod paucis rafis,autetiam ipfi Romano Anticbrifto pecunia cotrupto uideiut,idfit,Ciue idplaceatUue difphceai,u* ue profit fine obfit plebi.

Theodofius Magnus »

^Y-t^?odofiusimpetio,bello,prudentiaac pietare itéré magnttsfuit, I 590.D0minian1tum.ls igitut ficutiitqs,qu3c refta fuere ,magna A- ne, îe îacetdotali dignitati fubmifit, quod exemplum Ambrofianæ ex . nicationis indicat ; ita contra Romaito poittifici, contra omne fus ac Cas ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uitumtuittdodifCimum pariret SipientifTimum, tumSipracclatifCim^ Gaçeffi# bratioite deEcclefiaDei mecitum,perfequenti ,fcltifntacg contra orientales cienti,reftitit. Ctuineriam coràmeum graul orationeobiurgaits a

-ocr page 156-

134

TESTES VERITATIS TEMPORVM

doxft. Verum adfcribam integrum capurex Theodorefo, quo magis rum norum Pontificum impotens üniul, impudens appareataudacia, «Sóaltocum Chw ftianorum grauis libera^ coiiftantia qui eiufmodi iniuftas minas excommunication nes^ Paparum non ualdecurabanr, Confpicietur etiamindejuec Orientales,imo'tfc GræcoSjnececiamlllyricostuncadhuc temporis fubRomanoPondfîce fuiffe• Vetba Theodoren haec funt lt;■

Antiochiæauremin Præfulatu fucceffit magno Meletio Flauianus, qui onjt’ Theodorero rot ccrtamina pro falute onium fubierar.Voluerat quidam Paulinus inuadc* teDucatum Ecclefiæ illius,fed refragatus fuitfaccrdotum cœtus -, quôd eum, qui Md®! coniïlium rcfpuiirer,mortui folium capeflere negarenr oportere: effe^ æquum ut Puitor crearetur Flauianus, multis confpicuus laboribus, qui^ nullum pro ouibus periculuflt adiré unquam recufaffer 4 Hoc faâum Orienti diuturniffimum odium AEgyptio'^'’’j Romanorum^ excirauit » Neœenim inimicitiæ ifîæ una cum Paulini uita fuut rinétæ.Sed poll eum obtinenre folium ipfius Euagrio, indignationemerga FlauianuH' fuam rerinuerunt, quamuis Euagrius contra legem Ecclelïallicam ad illam diguitatcn’ proLiedus fuiffer. Solus enim eum Paulinus multis Canonibus praeteritis cccaiiet.it, nam non promittunt hi morituro fufFedionem,atcundos prouinciæ iubentconuocati Epifcopos,créatif uetant ullum,nifi tribus Epiicopis pracfentibus. Sedhorum illiuü’’ fcice uolebant,communitatem(5 admittebanr Euagrri,8ô aduerfus Flauianum exalpew^ bantimperatorisaures.interpellatus enimfæpenumero Imperator tandem Gontonf'^ nopolim uenire,inde^ Romam ilium proficifci iubet. Euagrius uero quod hyemetncln fedïceretpoUicitus feprimouereimperatumfadurum, reuertiturinpatriam . Sedcun’ RomaniEpifcopi,non admirabilismodôDamafus, uerum criamfuccelïbr illiusSitm dus, amp;huiusAnaftafius,piumImperarorcm uehementius aggrederentur,quôdditfn rent,tyrannos eum fibi aduerfantes euertere : fed audaces contra Chrifti leges iniponi^ effe pati,rurfum accetfitum illu cogéré cœpir,ut Romam proficifcererur.Tunc fapicnflfltn mus Flauianus confueta libertäre ufus, fi qui Imperator fidem meam,inquit,culpantpi’ quam pcruerlam,fiuc aiunt Pontificatu indignam uitam meam,ipfis utar accufatotib^ meisiudicibus, amp;ftabofentenria illorum,quamcunqjtulerint ; findifceptatioeft folio Sôpræfidenria, netjegoiudicium motor, neqicumuolentibusufurpatedimiö^ bo,fedrccedam, ne«^ Praefulatumabdicabo. Quare tu Imperator folium Antiochi^ committecuicuncjilibuerit. Turn Imperator admiratus eins fortitudinem',acfapiendn amjin parriamipfum reuertijSicommüTam pafcereEcclefiamiubet.

Atmulto une tempore pôft,eaEdem rurfum ad Imperatorem R©maamp; acaifeif* ,nes Epifcoporum delatæ tunr,quôd Flauianum ferrer,necg eins tyrannidem tet.lbilmperator,quodtyrannidisgenus dicereeos iubetjquafiipfeFlauianus eilet,näß’ patrociniumje Flauiani fufcepiite.

Gum^ iUi fe cum Imperatore difceptare negatenr poffe : Imperator eos hortatf nt deinceps coniungetentEcclefias, amp;nbsp;contentiones ponecent,multas^ litigationes exnt^ guerent. NamPaulinumdudummortuum,acEuagrium nonpemeniffeuerauitten PræfuIatum.Tum cundas Orientales Ecclefîas,Flauiani Præfulatum defendere, præ^f^ que has habere etiam coniunöas communicantes^, omnes Afiaticas, QC Ponticas, ƒ que etiam Thracias, quin etiam toti Illyrico perfuafum elTe, uniuerfo Orienti pratfi«^ re Flauianum.

Hacmonirione admiffa promittunt Occidentales Epifcopijpofituros feinimio®' as,Si fi leßationem mittcretFlauIanus,audituros.

Mifit igitur diuus Flauianus Romam laudatos Epifcopos quofdam , itetnq”^ prelbyterosacdiaconos. Horum omnium erat Princeps Acâcius, paftoralem cutanj Berrhonæ in Syria fortirus, omnibus in terræ maris^ locis celeberrimus. Hicun^ cum alqs pcofedus Romam,longasiftas inimicitias poft annos decem SZ feptem W’’ ftulir, amp;nbsp;pacem confecit Ecclefrjs . Quo cognito , 80 AEgyptij delero odio concot^ diam funt amplexi • Eorempote Romane Ecclefiæ dudov état Innocentius,A

-ocr page 157-

SVPERIORVM CONTRA PAPÄM, 13^ A ftarijfucceffor.uitprudcntiafapicntiaqgdarus. Alexandrine uetd Theopbflus,de quoSifupca menrio habita eft,Hincccrnerceft,quàmdenihüo Romani Pontifices folitifintingentesrixas concitare, amp;nbsp;quam non femper eis alij cordari Epifcopiac gubernatores cefferinrjed potius eorum turbukntum ac tytannicum animumfot^ ritec conftanter teprefferinr.

Socrates,

S Ocrâtes,Ecclelîafticæ hiftotiæ author,inter pios fcriptores baud tncelebris,flof* uit circa annum Domini 400.IS libro cap. zi.ualde prolixe' difputat, ritus Ec* clefiafticoSjUtfefta,ieiunia,abftinentiam ciborum,cantiones,8ifimiles.Kemlt;32 facerdotum coniugium.cffe res prorfus natura fua libéras : confuetudincs effeait re* g nieréobortasjpaiilatim ufuconfirmatasjdeo^ diuerfarumEcdefiarum diuerfiisia niosritLiscommemoratprolixe'admodum,fed Apoftolos talia omnia hbera reli«: quiffe,quin libera efle docuifle. tandemqg huic difputationi perpnlchrum epi* phonema apponit : Mens,inquit,animus Apoftolorum fuit, non de feftis diebus fanciretraditiunculaSjkd uerumDeicultumamp;piamuitam predicare:ideft.ncgle* ftiscactemonialibusritibns 86traditiunculis (inquibus Ancichriflusnunctotamre* ligionemcollocat,86iamlongo temperecollocaoit)legem86 Euangelium prædii: catuntjueram^coedis erga Deum pieratem,non extecnas amp;nbsp;hypocriticas gefticub;« tionesinhominibusexcitarefuaptædicarionefuntconati.VidcTtipat.s.cap.^s.

Hieronymus,

Hieronymusuixitanno390.is inepiftolaadEuagrium,contenditomnesEpi^ fcopos effe paripotentia prçditos. Ac diferk exequat Romanum Epifeopum, Ç alijsminimctumoppidulorumEpifcopis. Quin etiam dare'probat,Epifeo* pos non diuinojfed humano iure ptesbyteris maiores effe. Fuiffe enim olim idem presbyterumSdEpifeopu. Sic etiam fcribitfupecGalatas,quc)dPauIusnequaquam Petrum obiurgare aufus fuifl'et,niüfe ipG parem eflie nouilTer.

niudquoqg huius uiri diftum contra Paparum ambitionem predarum eff, quod Dift.4o.Citatut: Non eft facile,in loco Petri 86 Pauli ftarc,amp; tenerecathedram tegnantiumeumChrifto. Quia bine dicitur: Non fanflorum filij funt,qui tenenc locafanftotumjed qui exercent opera corum.Prçdarumtanè hocdiäumeft,quo'cl hic Hieronymus tanquam ufitatum ac celebte récitât. Si enim loca dodores aqua* tent tum86isquiHierofolymts poftChriftüdocuir.eiauthoticatc æquaretur. Quo quid abfurdius aut perniciofius omnino excogitati poteft e

In libto porto de Norma uiuendi,inquit Hieronymus : Nulla tam crudclis in tnundobeftia eft,quemadmodum clericus uelfacerdosmalus. Nam corrigi non patitur,necuetitatemaudirepoteft. Quoillefané dido admodû graphice' noftros pfeudofpirituales.præfertimqucipfumPapamdepinxir.

Item exponens didum ChriftijQuodcuni^ ligaueritis fuper tcrram,86c. dicir, îndodosPrælatosfibi hincaliquid de pharifaico fupetcilio atrog3re,purantcs fe pofifeptolibitoligareautfoluere: cum tarnen nihil aliud fit eorum ligare86folue» re,qoa'mexuerboDei.eius fententiamindicate. Contra' noftri prælari 86canoni* ftægarciunt,fententiamfpiritualiumcffetimendam,fiue fitiuft3,fiue iniuftatacex oiolcntahuiusdidiinterpretatione, Papæ poteftatem maiorem,qua'mDeiipfius eft,imo'fupra,86contraDeum,quafi ex plenitudine poteftatis liceat quicquid eius pedotis fetinio libc3t,impiè arrogant.

CitatGratianus »3. q.x. Hietonymum contra fandorum inuocationem 86 orationem pro mortuis,inquiens: E contra Hieronymus, in præfenti feculo feimus fiueorationibus fiue confilrjs inuicem poiTe nos adiuari. Cum autem ante tribunal Chtiftiuenetimus, nec lob,ncc Daniel, necNoctogarepofrepcoquoquam .fed N * unumquem^

-ocr page 158-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

unumqocm^ portarc fuum onus. Illam ptrmamuoculam Gratia ni (coWM hieronymus)cxponitglofra,contra,idquôddixit,quod poffumusorarcproinw* uus.CitaucratenimtairaGratianus prtus ibidem, quæalTereteuidebanttiroratio» ncmptomortuis.

Mcmorabilis amp;nbsp;ilia Hietonymi fententiacft: EcdefiaexquocrcuitinpofftC' fiontbus,decteuitin uirturibus.

Hictonymusinepiftola 84«pulcbrcquoqacdcpingîtdcricorum urtam.fiefcH* bensad Euftochium uirgiuem:Suntdchominibus mci ordiins,quiideo presbytf* ratumamp;diaconatumambiant,utlicentiusmulicresuidcant. Ethiseftomniscura deueftibus,übenc'olcant,fipes taxa pellcnon uadlletrcrincscalamiftti ueftigioto^ tantur, digitr annulis radiant. Taies igitur aîmuideris,fponfosmagisæftimaw quâm clcricos. yMiî ad facerdotium anhelant,ut inopiae ccdant,lt;Km»feriæ: Quia in ftatu feruilt amp;abieâionis cffe abhorrent, laborarc recufant præ pigtitia ,mcndicarf । crubefcuntualidi,quia nihil datetureis:fafliautemfacerdotcs,prouifibeneficijs,aut aliistitulis,abillis omnibus redimentur .Ali),ut Rabbiuocentur,3utdomini:naniin fimplici ftatu nulliusreputationisciîuî effent,ncc rcrpeftusfiebatabcis, fadifacft» dotes,ceruiccs erigunt.ueftes longas defetunt,honores ab hominibus exigunt, tanj» quam dcbitum eis cefetuatum. Nec putant fc tune plus deberc humiliare,5ipceni* tenriamagcre.fcdimo' primosaccubitus ambiant, uotiua ut dcbitum exquirunt, eleemofynas a' fidclibus expctunt,hypoctifi,dolo, ui amp;nbsp;fraude, modis quibufcunij. Ali) ut præemineantdignitatibus,diuitrjs,utfuos confanguineosexaltate ualeani: qui priusignobilesautdegcncces,poftea inter alios ingenuiuidcantur.Etifti/ûnrfa« cerdotes Baal.Scnbit item hic parer ad Rufhcum Narboncnfem,quo'dcxquo£ttuit inEcdefiaauatici4,ficutctinImpetio,periiclex defacerdoribiis,amp;uifio a Prophet;.

Dignafanè Romaniftarum impudentia eft;quæ hoc etiam loco taxetor.GIo»^ tiatur enim.Romanam Ecclefiam effe omnium Ecclefiarum matrem, cum fir pene omnium filial ultima. Hierofolymicana eft omnium matcr.Indcenim exijtlex,fl^ uerbum Dei, teftc Propheta. Damafus ad Hiero nymu fcribens,teftatur,nullamcft tamfedemfeucantionesearnEcclefiam ufqgadfuatempora habuiffeteo^ petitab eo earn rationem pfaIIendi,feucanendi,fuaeEtclcfiac pratferibi, quam in Otientein ufuEcclefiæiam olim habuerunt.

In epiftola ad Lucinum,diffcritdeconfuctudinibusEccIcfia?,quæ contra fidfW nonfunt.inijsunamquam^ prouinciam infuofenfuabundarcpoffe , Non ergo fenfit,omnibus Romanas neceffatiô obferuandas effe, ut nunc Papiftæ conten* dunt.

Adfcrib3mhicSylur)CfeuPi)fecundi)uerb3, qui in Concilij Bafilienfis com* mrntarijscitatlocumcxHieronymo.probansPapam.liineptus, aut ctiam malus paftorfit,pie'dcponipoffc. Inquit igitut Hieronymus quoque fuperillisMatthxi iierbis,Saltnfatuatumnihil prodeft,nifi utproijciaturforas.amp;conculcetura'porcis.O fic in perfona Petri amp;nbsp;Pauli inquit : Non eft facile ftarein loco Petri amp;nbsp;Pauli,Si tene; recathedramiamcumChriftorcgnantium. Infatuatum fal,idcft,ftuitus prarlatus, infipidusin prædicando,amp;fatuusin deiinquendo,ad nihilum prodcft,nifiutmitlt; tatur foras, id cft,deponatur:amp;conculcctuta' porcis,id eft, à dæmonibus.quido» minantur malo Prælatojanquam pecorifuo. En darum eft Hieronymi teftimo’ nium,ptoi)ciaturforas,id eft,deponatur,exponit: amp;loquiturdePrælato, quiPetrt locum tenet; Sific de Romano Pontifice,quem in prçdicandoinfipidum,etfatuum in delinquendo,exgradufuæ dignitatis deponendum affirmât.

Idem defuperftitione peregrination um pulchre'alicubi dick, Non Hicrofolf* mamuidiffe,fed Hierofolymispie'uixiffelaudandum eft.

McmorabileSóillud Hieronymidiâum eft,quod SifnDecretiscîtatur.J Vete* res,inquit,rcrutanshiftorias,inuenirenon poffum,aliquosaltos fcidiffeEcclelüm, amp;nbsp;de domo Domini populos feduxiffcjptaeiereosquiracerdotes a Deo pofiti fue. rant,

-ocr page 159-

SVPERIORVM contra PAPAM» 137

I Mnf,amp;JProphetæ:idcft.fpeculacores. Iftiergouertuntutinlaqucumtottuofum,in omnibus locis ponentesfcandalum. Iteminepiftolaad Nepotianumdicit:Cle^ ticumexinopediuitem,exignobiliglonofumf3ftum,quafipeftemquandamfuge» At noftri clerici nee reprehcndi,neccorrigiampliusuolunt.

Hifcc ói. fimilibus fcriptis ac diöis malam gratiam apud Romanos Curnfanos lniuit,ut etiam fuperius in Agapitis dixi. Fuit^ in tanto odio amp;nbsp;periculo Romae, ut fugcre inde coaâus fit: ficutin geftisipfiusdiferte'legitiir.Nimirumfemperillud Satyriciuerumfuit, Romçnôueridicis, fed mendacibusôiadulatoribus locum effe. Quid autem aliud d e ea Babylone fpcrarijoptari ue poteft “i

Veru'mapponamusfancHieronymo,uclutappendicisloco,qoædâ pauca Dialogis Sulpiti) Seneri, ut appareat etiam aliorum teftimonio,qua'm corrupta iam turn Clericorum uita fuetit.quam^ ea huic ac a 1 q s fanâis patribus difplicuerit.

Igiturdeindedigreffus.Bethleemoppidumpetijt.cjuodabHietofolymisfcx milibusfeparatur,ab Alexandria autem fedecim manfionibusabeft. Ecclefiamloci ülius Hieronymus presbyter regit : nam parrochia eft Epifeopi, qui Hiero folymam tenet. Mihiiam pridem Hieronymus fuperiote ilia mea peregtinatione comper» tus,facile'obtinuerat,ut nullum mihi reflius expetendum arbiträrer. Vir enim ptac-tetfidei meritum,dotem^uirtutum, non folüm Latinis at^ Græcis,fcdamp; Hebræis etiam ita literis inftitutus eft, ut fe illi in omni feientia nemo audeat comparate. Mi» cor autem fi non Siuobis per multa quç fcripfit opera compertus eft,cum per totuni orbemlegatur. Nobis uerô. Gallus inquir,nimiumnimium^compertus eft.Nam ante hoc quinquennium quendamilliusiibcllum Icgi.in quo rota noftrorum natia monachorum ab eo uehementifsime' uexatur,8êcarpitur. V nd e incerdum Belgicus noftcrualdeicafcifolet,quod dixerit,nos uf^ ad uomitumfatiati. Ego autem, in» quit Gallus,illi uiro ignofco:atlt;5 fcntio,de Orientalibus ilium potius monachis, C qua'm de Occidentalibus difputaffe.Nam edacitas in Grçcis gula eft, in Gallis natu^ ta.Tuncego: Scholafticê.inquam, Galle défendis gentem tuam :fed quæfote, li» beriftenunquidhocfolum uitiumdamnatinmonachis?Imôuerô,inquit,nihilpe^ nitus omifit, quod non catperet, laceraret,exponeret : praecipue' auaritiam, nec minus uanitateminfeâatuseft.Multa de fuperbia,non pauca de fuperftitionedifteruit: ucté,fateor,pinxifle mihi uidetur multorum uitia. Cæteru'm de familiaricatibus uir® ginum amp;nbsp;monachorum,atcç etiam cleticorum.qua'm uera,quâm fortia difputauite unde a'quibufdam, quos nominate nolo , dicitutnonamari. Nam ficut Belgicus nofterirafcitur,cdacitatis nimiæ nos notatos : ita illi ftemetedicuntur, cum in illo opufculofcriptumleguntjccclibemfpernit uirgogermanumfratrem,quærit extras neum. Ad hæc ego : Nimium, inquam, Galle progrederis. caue ne dite aliquis. qui haeefortafsis agnofcit,exaudiat,te^unàcumHieronymoincipiatnonamare.Nam quiafcholafticuses,non immeritcîte uerfu ComiciilIiusadmonebotObfequium , amicos,ueritas odium parit. Tua nobis,ut cœperas, potius Pofthumiane repetatuc Orientalis oratio. Ego,inquit,ut dicere inftitueram,^pud Hieronymum fex menfù bus fui: cuiiugisaduerfus malos pugnajperpetuum^certamen.Confciuitodia pe-ditorum,odetunteumhæreiriquiaeosimpugnare non definit oderunt eum cleri ci,quiauitameotuminfcßatur,amp;crimin3: fed plane'eumboniomnes admitantm ôôdiligunt. Namquieumhxreticum elTearbitcantutjinfaniunt.

Auguftînus,

A Vguftinus floruit circa annum 440.1s epiftolaus, adlanoanum,cl.ire*,'iffïr« niat,itaoncrarireligionem Chriftianam, quamquidem paucifsimis ritibus contentam effeDei mifericordia uolocrit,traditionibus humanis, amp;nbsp;ritibus, otludæorum conditio'facilior fuetit (qui tarnen tempus libcrtatis non attigerunt) qua'm Chtiftianotum ; fç^ multa eiufmodi propterfcandalaquarundam fanfla?

N J tum

-ocr page 160-

133 TESTES VER.ITATIS TEMPORVM tum,amp;:ctîamcontentioncsturbulcntarum pecfonarum, oppugnare non aiidrtfi j| Dcploratiamtunctcmporis itaniagnifaflas humanastradKioncs,utdi'uinisman‘ datis præfenentur. Êaque omnia dicir, ubifacultas datur, fine ulla dubitationete« fecanda effe. At, Deus bone, quam in immenfum ab eo tempore humanættw ditiones,earumlt;çauthoritas,abufusâôfuperftitiones excteueruntfln prædiâaepi^ ftolajS;: ad Caftum etiam , ieiuniorum leges nimium fuperftitiofas uituperat.

Pelagij ertordegrana,iullificatione,humanisuinbus ôi. operibus, fuit ton' fimilimusmonachorumSiSententiariorLim errori,qui humaniarbnrijlibertatfin» ac uirium humanarum effîcaciam , legifque pofsibilitatem confimiliter pridita* runt, ôC inflarunt jiufticiam^non gratuitæ Dei mifericotdiæobmentum Chriffi» lcdnoftrisoperibus,fcrmêphilofophice' aut ethnice', tribuerunt’ EumerrottfH Auguftinusgrauifsimêoppugnauit, Damnauitigitur Papiftas in maximis rebus, inpeccato originali,liberoarbitrio,gratuitaiuftificatione,fide amp;bonisoperibus, S

Pugnauit etiam Auguftinusacritcr pro authoritateScripturçfacræ, contra aip thoritatem humanorumfcriptorumamp;confuetudinis: uultqueunicuiqtieeflelibe« tum iudicare de patrum fctiptis adhibita Scripturç norma : id facit tum alibi, tuffl in quadam cptftola ad Hietonymum, qui aliquantóplusfcriptisfuis tribui uokbat, quam par erat,

Reprehenditetram Auguftinus opinionem illam ethnicam amp;:Papifticam,df opere operato, cum in altjs pa ttibus religionis, tum neröin fumptionc SacramenU ccenaEDomini.Inquitenim: Quid parasuenttfmamp;dentesr credc, ödcomedift’ NamPapiftæmultum de efficacia Sacramentorum.acopcrcoperatofplane'eth* nico more)garriunt; feddefidc, in fumptione Sacramentorum promilsioncsifl* ruenrcjomninofuntmuti, Quareillisfummuscultuseft,fietiamimpurifsimusSi ptopalamEpicurcusfacrificuIuSjCumquibul'dam preculisôôcætemoniolis,fiduin Sacramentumuorauetit.

Degtatuitaiuftificationctamctfiprolixcinmultislocisacbenèdiflerat,tamff illud diäuminlibrodeFideamp;opetibus cap.14. in primis pulchrum eft; Bonaopf« ta non præcedunt iuftificandum,fed fequuntur iuftificatum.Idem ÖC epiftolano. dicit. Q.UO nihil clarius dici poteft progratuitaiuftificatione. Inquitquo^ ibiintel alia:Fratres, lefumChriftumiuftum.ipfom habemus aduocatum apud Pattem, ipfeeft propitiatio peccatorumnoftrotum.Hocquitenuit,hætefim non fecit:hoc quitcnuit,fchifmanonfccit. Vndeenim fafla funtfchifmata? Cum dicunthomi^ neSjNosiuftifumus: cum dicunt homines, nos fanäificamusimmundos, nosiufti* ficamus impios,nos petimus,nosimpetramus,amp;c.

An non hic difette' beatus Auguftinus, amp;nbsp;nos culpa hærefis ac fchifmatis Übe* rat,qui omncmiufticiæ ac falutis noftræ caufam foli Chrifto tribuimus: co ntrà, io Papiftas operariosöiiufticiarios ,eorumqueMiffatores,omnem fchifmatis hære, feosque culpam transfert: qui fuis bonis operibus fupererogationis, fuis^ cucullisgt; j uoluntpeccatoresfaluare, Deum^ cisfuis Mifsis ac uigilijspropitiumrcddereS efficerec

Dcciborumdeleâu ita inquit in libro de Chriftianis dogmatibus:Bonunt eft,cibumcumgratiarumaâionefumerc,82quicquid Detispræccpit edendumeft. Abftinereautemabaliquibus non quafiàmalis, fed quafinon neceffarrjs, noncft malum. Moderati ueroeorum ufum pro necefsitate amp;nbsp;tempore, propriê Chriftó'’ notumeft.Vndeappareteumalicnifsimumfuiffeabiftafupcrftitionepontificiotmn nel antecertis diebus carnes.

Sanâoruminuocationemfeuadorationem hifee ocrbisreprehendirlibroae Vera religione: Non fit nobis religio cultus hominum morti]orum,quia fipie'uixe« runt,non fie habentur, ut taies quætant honores : fed ilium a'nobiscoliuolunr.quo iiluminantelçtantur meriti fui nos cffeconferuos.Honorandi ergo funt propret im« tationem,non adotandi propterteligioaé. Erpaulo póft:Hoc eiiam ipfos optimos

-ocr page 161-

SVPERÎORVW CONTRA PAPAM; i5gt;

À Angelosuçllectcdamus*utunGmcumipfiscolamasDcum,amp;c. Sequitur:Cluare honoramus eos chatitace, non feruitute, Sic. Nec eis tennpla conftitutmus, nolunt enimîicfe à nobis honorati: quia nos ipfoSjCumbonifumuSjtemplaeiTcUei noue« tant. Retftè itaquc fctibitur hominem ab Angelo prohibitum, ne fe adovatct ; fed unumDeum,fub quo effet Kille conferuus.Apoc.t?. Kix.Sicamp;lib. to.deCiuicate DeijinquiuSanäi nolunt nos fibi facrificare.fedei cuius Kipfinobitcum facrificiuni cffenouetunt. Talia complura contra Sanäorumadotationem,apudAuguftinuni extant.Q,ualeKiUudcft,quodalibicontcnditmortuosignorate, quidnosin hac uitaagamus , Si ignorant, ergo frufttainuocantur. Purgatorium negatHypo« gnofticotum quinto ►

Deconiugio quoquefacetdotuminquæftionibuscxutto^ teftamentocomM tnodè diffetit,inquiçns.Et Anna cumftetilis effet,KDeumdiligeret, pctqtut h^esgt;

B tetfilium,Kaccipit:quödficonttariumeffet,moneripotuitabeocjuemdiligebat, ne tem poftulatet aduerfam • Et natus ex ea fanäifsimus Samuel ,fthos gcnuit, noii tarneniufticiç fuse mérita minuit,?rima enim ætate fuafempetauôus eft,utin ôutepropenfiori DEI teftimonio commendatetur.Et Zacharias facerdos uiriuftus in feneâutefuaDei nutu genuitfilium, quo nondum nato meruit prophetate. Œus ergo ratione accufatur,quod minime obeffe probatutlt;Et quis neget bonûdici debe te,quod neminem læditcEt ut hoc loco aliquid de Apoftolis dicatur,quod ad robuO pertinetcaufae.cettèS.loannescaftimoniæ fuit cuftos: condifcipulusautcmeiusid eft S. Petrus uxoremhabuiffecognofcitut; Kprimatûuiaccipetetinter Apoftolos noneiobftitit GENER ATio fihorum. CL«omodo ergo condemnandumputa tur,quod nonimpedit metitumrHinc Apoftolus eum quiuxorem habet,Gin cæte tis fetuet mandata.s A cerdotem fieri poffe ac deberc oftcndit.Ctuod fiillicituni effet,non potetat uticg peccatorem dicete debetefietifacetdotem.Et quid tam aper*

C turnt Éiufdem enim Apoftoliuox eft dicentis. De uirginibus autem im perium Do a mini non habeo. Cdm enim Cotinthîj exagitatentur ab haereticis, qui in hypoctifi nuptias damnandas docebant, confuluetunt Apoftolum Uteris, anliceretnuberex an uxotem temittete. Tune ptæcepit Apoftolus, non debete uxorem a uiro recede 2« te,cümhabuetitoccafionemdicendi,fifciffct,ficdocendum,nonlicetenubete:quo-modo Quod fibi non fit ttaditum,docere (c non poffe oftendit.Œuis audet difcipu =. lotumLcevequodàMagiftrotraditumnonefte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Quod t5ortô ctiam ptimatum Papæ oppugnatit ,didum cftin Carthaginenfi (exta fvnodo Sed tarnen dicatur Kiam btcuitet aliquid.fæpç enim Auguftmus, eii -ameum quadam uchementia Kftomacho contendit, clauesnonum Petto fed loti Ecclefiæ traditas effe. P timo Rctraftionum inqmt : Non p etra a P eiro ,fed P e -trus à petta dicitur. P etra enim eft Chriftus. Q.uate addit ,lupet petram ,non fupet Petrum effe sedificatam DeiEcclefiam.îiem in fine dc agone Chtiftiano, contendit

D totiEcclefiæ,nonuniPetroclauestraditaseffe. Additpoftpauca: Neceosaudia* mus,quinegantEcclefiam habere poteftaiemrcmittendiomnia peccata.ltaqj mife* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.dum in petta non intelliguntP eitum,K nolunt credete datas claues rcgni cœlo -

iumip(i,eas de manibus amiletunt.Vbi daté Papam notate uidetut.quilibipræci«» puumquoddamius in adminifttandisclauibus tapit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r

Wlonathos inlibro deOpete monachotum,açtitei taxat,àicensplctolcg ex eis tantumocq Kfaginæ ftudio inmonaftetia cutfitatc, quoîdam etiam ex qs offa San ôotumuelucrauelfalfaucndiiantcs dffeutfitate. iubctigituteoslabotate proptqs manibus.KapplicatadeosilludD.Pauli diaum:Q.ainonlabQtat,noncomcdai. RepichenditKaliasquafdamcotumfuperftitioncs.

Autkularem confefsionem ,libto Confeff. lo. fie infedatut, poftquam dixiffet (olam confefsionem,quæDeo fit,nos curare K.£anate,inquiens: Cluid maium ergo comhominib.utaudiantconfefsionesmeascquafiiphfintfanaturiomneslanguo* us tneos, cutiofum genus hominû ad cognofeendâ alienam uttam, deudiovum ad

N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cottigen»

-ocr page 162-

,4^0 TÊSTMS VERITÄTIS TEMPORVM

corrigendam.fuam. Q.uida' mequa;.runr,qui fîmc qui noluntà te audite, quiGhtcEt i unde fciunr,cum a' meipfo audiunt,an uerum dicam,8ôc.

Reprehendit etiam acriter diuortia coniugiorum poft uotum conf raftorum. Inqm'l cnim in libro dcBono coniugali,quod didum 8C Dift.iy.repetitur: Quidam ,nubentes poft uotum afferunt adulteros eftê.Ego autem dico iiobis,quôd grauiter peccant, qui ta* les diuidunt.Aihodic Papiftis id non graue peccatum ,fed fandiffimum, Deotj gradffi* muni opus eft.

lllud quoeg pulchrê cnm Antichrifti,eiusç fpiritualium erroribus pugnar,quoddi'f cit,Ioannem ideo digito monftraffe Chriftum,66 aflBrmaffe quod ipfetollat peccata mû di,quô præucniret fequuturos hæceticos,qui étant doduri,quôd ipfi tollant peccata miw di. Quidenim aliudfaciuntPapa,faccaficuli,monachi Simoniales,nifî ut menriantut fe fuis bullis, facrificijs, cucullis, Si ali]s fandiffimis operibus fupererudarionis ■, peccata j niundi tollere 8^ abolere : fe^uelutinouosquofdamagnos,nouas(5 hoftias,coiiuerfo in feipfos digito miferis mortahbuspro Chriftooftenrentamp;uenditent e Quarc mon* bundis nonagnumDd,fedhafcetantumfuasfanditatesoftentantamp;uenditant.

Ir.1 oppugnauii B.Auguftinus prædpuos errores Si abufus Antichrirti. Nam quod à plerifcg omnibus diffenferit, iam non clicam, cum id in præfenti opéré noftri inftituti non fic,Demoribus quoquefacerdotum inquit : Solas tantum libidines iam pleriquein facerdotibus reprehendunr,cum fînt alia plurima Si; maxim.a eorum peccata.

AuguftinoSriUuddidum quidam tributint ; Religio peperitdiuitias, ^fïliade* uorauit matrem. Quo uero ftatus,ac ruina Ecclefîæ depid.i eft,

EDidi qaandam breuem Prophetiam carmine comprehenfam,coi Sibyllæ nofflffl erac adfcriptum. In ea ptophena dilèrre prædicunrur tum aha, tum enam exilium C 8L reditus pofcntum ob ueram pi'eratem.PraGdicirurquocp ruina fantafticæ Ecd^

Cæ, öi fucceffus ueræ.; baud dubic ludicantur præfcnna tehgionis cerramina. Nam nó conftat inde ufquea Chrifto,Principes aliquos ob ueram pictarem exulaffe,8i poftea cc* lt;iijffe,ficut hoe tempore Eleâor Saxonicus, lt;Sd Colonfenfis : qui tarnen pro reditu ad teP renum principatumdusij longiorefruitione maluit adcœlefte regnum commigrare. Exulauit amp;nbsp;pientiffirnus Princeps, Ottho Henricus, Comes Albertus^Gafpatus Pfluggt; BaroBoemicus alij^infignes acilluftres uiri.

Nullo autem fanè commodiore uocabulo Ecclefîæ Papifticæ ratio formaçexprf mi poflet,qua m quod fît fantaftica: quod apnd Italos fi'gnificat,tem tantum fpeciem ha bentem,uel tantum fantafia comprehenfam,cuiufmodifolentmelancholicifibiimagi*' nari. Nam totus Papam, ac prxfernm fpirituales, habentquidem fpedem quandam pietatis Si populiDd,fed uim efficaciami^eins (ficutB.PauIus prædixit ) abnegarunt-Omnia enim in externis cæremonijs, ritibus amp;nbsp;geftibus collocant : prædicarionon puri uerbi Dd, quo fola ucra puritas Ecclefia generatur,iam olim neglexerût,'82 nunc crudeliffime perfequuntur.Q,uo potro temporecarmina hæccompofita fint,ignoro.

Recitatur amp;alia Sibpllæ Propheriade poftremis temporibus. Cuius funthæc uerba.Ter trecentos 8i quadraginta oâo implebis annos, qiiando tibi infauftum niet fatum, ubi ui fubaâa nomen tuum impleueris.Hri mihi mifera quando uidebod» cm iftum tuum^oh’m Romajmo Latinos omnes procadter ambit,aut infultat conölijä occulto furriuoqj concubitu, ex Afîa terra in Troiano curru ueâari,animum Habens ft’** ui ( fcilicet leonis ) quando uerólfthimum perruperir fpeâansomnes, dum peIag”S cundo perueniuEttunebeftiam magnamperfundernigerfanguis. Huncautem Leone edi die canis,perdentem PASTORES. Sceptra quidem auteret tibi 8^ ad inferos petüC niet. Hæcillainuolucris quidcmquibufdamagit:fedtamenfatisindicar,quendani canem mutum, amp;nbsp;rapacem Leone eô loci exoriturû,ubi Troiani confedemr,nempen’

Lado Sc

-ocr page 163-

8VPERIORVM CONTRA PAPAH.

Latïo SiR-omae: qui bonos paftorcs, id eft pios ptinciprs ac doöorcs perdar, Ro=» mam in femitutem «digatjóC inferos cum fua im pie ta te pctuenàt ac pettingat ►

Amphilochîus ♦

Slmflker AmphÜochius Iconij Epifcopus, irainquit. Non cnim nobis Sando # rum corporales uultus in tabulis coloribus effigiarecurae eft.quoniam his opus non habemuSjfed polniat ïllorum uirtutum memores effe debtnnis. Hic Epi fcopus date' hoe diâo, à ali) ,imaginum cultum damnauir.

Chryfoftomus»

CHtyfoftomus floruit circa annum Do. 400.nempe3ntenp.isin Homcliaiz, laudatmulicremCananaeam,quód nonquarfiuerirPetrumJoannemautla« cobum mediatorcmifedadfummumbonitatis fontem, nempeCbriftum, redaperrexerir.Super Matthaeumjreprehenditduriterfaccrdotes,quódaLgrotanfp busdecollo Euangeliafufpendebant, fient in PapatuEuangclium Ioannis :acdicic efleimpietatemamp;infaniam. Itemalibifupercundem Euangeliftammquit: Noti enimgaudentmattytes,quandoexillispecunijshonorantur, ptoquibusploranc pauperes.Etpaulopdft : VisdomumDeiædificarcfdafidelibuspaupcnbus,unde uiuant,8ixdificaftitationabilemdomumDei,amp;c. grauifsime' abnfnmiftumPapiï» ftacum,chaticatemncgligcntiumobaedificiorumftcuduram,reprchendens.

Super epiftolamadTitum, contenditEnangeliumomnia necefTacia ad falu i* tenicontinere.nihil^ei addendum effe . Sæpe traditioncs humanas uituperar ► Itemfuper Heb. x,amp;;Matth.t. Galias faepe affirmât,non effe neceffeconfïterihomis' ni,fed tantum Deo,Item de uetbis Efaiae.uidi Dominum,Hom. 4.inquit : Sacerdo » lis tantum eft,arguere,libctam^præft3readmonitioncm, non moucreatma,noiï C dypeos ufurpare,non uibrate lanceam, nee iacula mittete.At Papiftin Prælari, prae # fectimipfefummus Pontifex,nihil fermêaliudfunt,quam cruentibellatores,óóper:* petuiplane'belliinterChriftianosexcitatores.acinflammatoresfunt.

Pulchrèqnoqueretunditfaftumfpiritualium.defuadignitatefuperbientium, inqtiiensfuper Matthaeum • Cathedra non facit facerdotem, fed facerdos cathc=« dtam. Nonlocusfanäificathominem,fedhomolocum:mnltifuntfacerdotes,8i: paucifuntfacerdotesimulti nomine,fed pauciopete. Nonomnis facerdos fandus eftjedomnis fandus facerdos eft. Quibenè fed er it fupet cathedram .honorem ac a dpietabilla.Q.uimalèfedetit,iniutiamfacitcathedræ.Ideo^m31us facerdos de fa a cerdotiofuo crimenacquirit,non dignitatem. Illudquoqucdel’acerdotumperui:« caciaapudeumobferuatu eft dignifsimum: Clerici peccantes difficile pœnitentiam agunt.Etubefcitenimaliquando rurfusiudicari,quifemperfuir iudex. Alibi aflFir* mat,facerdotum culpa potilsimumficri.utuulgi mores fint corrupti .ItcmdicitiSi« 0 eutomne bonum a' facerdotio.ita amp;nbsp;omne malum egreditur.

Deftatuis portâ aut imaginibus Sandorum inquit.Nos per fetipta Sandorutn utimBtptæfenria,nonfanc'corporumipforum,fcdanimarumimagincshabentes. Nam quæab ipfis dida funt,animarumillorum imagines funt. Maxima uerd eft ad rediinueftigationem (inquit Magnus BafiliusjmeditatioScripturarumdiuinoaf» flatu nobis datarum. In his enim amp;nbsp;return argumenta inueniuntur : amp;nbsp;uitæ beato tumuitotumpræfcriptæuelutiimaginesquædamanimatæjfecundumDeum po* liticaimitationeopetumexhibcntur.

Concilium Carthaginenfc

Concilium Carthaginenfc V.anno 4î«.celebtatô ƒ ôftituit,ut facella arç San^ dorum.ubi nô elTent eorum corpora,diruâtur,fi peticulû nô eft à tumultu pogt;* . puli.Sinmetuiturtumultus.utfaltécôcionatoresdehortccur populûilla loca ftequentate. Sacella quo^ et aras Diuotû ob fomnia fimilestj teuelaiiones tab: ica ta quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cuiulmo di

-ocr page 164-

t4X TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM (ciiiufmodifuntïam ubic^ in Papatu plurima,uel potius infinita)omninoreprotgt;â^ itaapparetillosbonos patresuolm'irecrcfccntiiaololatriæ decultn fandotatno^ tcmplorumrefifterefedtamenaliquanro mïciusidagerecoaaos,propterfutorein fuperfticiofióêfcniiethnieipopuli.

Obferuatu quocgdignumeft,qnafraudefafan S^impij pibrominorumPä’ trnmdccretumeluferint. Initio fandi illiiiiriconcedendum putaueruntmemoriaf caufa,ut,iibicorporafanflornmfepulcajacetent,ibimonomenta8icapellæ(utuolt;' cant(extruerencur.Arpofteri,q«b,nbici]n(5ueIlent,Iapideasdomoscolerepofl’ent, pium^ hoc äecretü éludèrent, difccrpfcrût unius fandi cadauer, ueftes^ in aliquot milia particularumacin aras diuerfifsimislocis repofuerut:utficdicipolsir,inon)U* bus illis templis eflecorpus eiufdem fandi, fi nô totum, at certê particulam aliquaW Uel ipfius, uel eins calceorum : fic^ præclateac plané Papiftico moreconciliumf«* uaffeuiderentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J

In hacautem tertia Carthag. fynodo decretum efl etiam ^ittanrum Canonic* libri in Ecclcfia legantunat poftea non tantum Patres in templis ledifunt,fed ftotelesnmôS^ uanifsimæ fabulæ in fuggeftu expofitæ ac dodæ funt.In tertia Chat* thaginenfifynodofcriptumeft,negligentiam facerdotumcaufameflediffolurçu** fcipîinæ in Ecclefia.CXuôd fi un^ illis temporib.uctû fuit, noftris certè çft ucrifsin**''

Ambrofius,

AMbtofius uîxitanno j^o. quiqnidem in plerifcp dißentita'Papiftis. laflit^* men iliud tantum cômemorabo, quod i.,Theff. î. dicit, Priuftj üntichriftus uenerit. Romanumregnumdebilirandum effctfedTlntichriftum Romanis fubfuo nominelibertatem reftituturum. Hic ueluti digito indicat iftius fandi uicifp* ritus, tempus aduentusAntichrifti,8iperfonameius. Tempus,inquir,eftilludpotl defedionemRomanilmpcrrj.S^anteinftaurationé.Perfona porrôeftillaipfa,q‘’?^i; Romanum Imperium iamcollapfum utcuntjeriget.Ciuod aptifsiméinPapaincii* citur.Ipfe cnirn : cum iam Romanum tegnum propemodum extindum effet, illud aliquatenusinftaurauit, translato Cæfareotitulo ad Gallos Ôi Germanosiid^f“’’ nomine, id eft, tan^ Papa. Eatenus enim, quatenus Papa eft, uult habere iosfupt^ Romanammonarchiam.FortafsispiusilleuirinterpretationemhancexApocal’/’ accepit.ubi beftia imperium fignifi'cans uulnerata, amp;nbsp;nonnihil fanata a beftia^uti* chriftumfignificante,honoratur.Inquodamuero'fermoneinquir:Exinordin3ta8i indifciplinatafacerdotummultitudine.hodiedaturcontemptuinoftraErcdempno nisuenetabileSacramentum. Namquidebucrateffeuicarii Apoftolorum,fadifuiit foei) Iudac,8CpraeambuliAntichrifti.Sola nos fideiuftificari,fupet Ro manos, pèaliasconftanteracgrauiteraffcrit,Q.uod nunc caput noftræcontrouerfiæeftcon^ tra Antichriftum, eiusç fophiftas, qui de iufticia ßdeinihil plané norunt, imoeani dodrinam infuperatrocifsimêdamnant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Sandorum porróinuocationéin multis locis non obfeute reprghendit. Nam fuperRom.».manifeftc8iiacriterrefutatfimilitudinemillamPapifticam,quod ind e ficut hicin teriis magnos Dominos,non nifi per aliquos eorum amicosautcon filiarios adiré accópenarefolemus,fic8iiin calo Deus per mediatores fandoscom* pellandusfit'.SuperColof-». dicitChriftiomnipotentiam ira declaratam illuftta* tam^effe.utfciremusipfifolinosfideredebere. Vbi haecuetba ponit: Vtfiquisali* Cui Angelorum aut poteftatumdeuotumfedebereeffeputet,erratefcfctat.Namqii* fefubiedishumiliatjtotus etrattnon tenens caput,ttuncus eft,amp;c.

Gelafîus»

GElafiusPapafeditanno49î.Indecretisdecôfecratione,Diftindioneî.duntrt reprçhenditfumentescommunionemfubalteratantum fpecie,hifceuerbis: Compeamus autem, quijd quidam fumpta tantum corporis facti portione, a calice

-ocr page 165-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SVPERIORVM CONTRA PAPAM. 14^

■ A à calice facti cruoris abftineanf.qui proculdubtó »quoniam nefcio qua fuperftitione docentur afttingi^aut integra Sactaméta percipiant,aut ab integris arccantur ♦ Q.uia diuifiouniuseiufdemcçmyftecii , fine grandi factilegio non poteftaccidere. Enifte Papa diciteffe grande facrilegium,fub altera tantum fpecie communicate: prçfentes uetd Antichtiftiuocifctantur eflecatholicumjOrthodoxum,amp;c.Hincetiamobferuà pieleftot, ertorem communionis fub una fpecie iam olim glncetc cœpiffe t fed pios homines eiaUquandiuteftitiffCjdoncctande error ueritatemeuicit óópeffundcdit»

Simplicius Papa »

SlfBpliciusPapafedit anno Domini 47o.lsconftituitncPapafinePcincipis àüt Cæfaris uoluntateeligatur.Q.uodex cpiftola Odoacris Regis, terns Romanae fynodo fub Symmachoinferta,manifeftèapparer.Hæcenim(unteiusuet a.

B CdminunumapudbeatumPetrum Apoftolum refediCrent.fublimisoi emin^ti «

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimus uit ptaefeftus prætorio.atcB patricius,agens etiam uices præcellcntnsimi I eg

Odoacris Bafiliusdixit,Q.uanquamftudiinofttiôireligionisinterfit,uiintpncop tus eleftioneconcotdiaprincipaliterferuetntEcclefiæ,nepcroccalionemfeduioni flatus ciuilitatis uocetur in dubium: tarnen admonitione beatifsimiuiti Papæ no ti Simplicri,quamanteoculosfempcr habere debemuSjhocnobis (meminiftisenim) fub obteftationefuiffe mandatum,ut propter ilium ftrepitum, 6i. uenerabilis Eccle a fiæ dettimentum,fi eum de hacluce tranfite contigetit, no fine noftra confultationc cuiuslibet celebretur eledio .Nam amp;nbsp;cum quid confufionis'atog difpendq ucnerabi«= lis Ecclefia fuftineret, miramut, p tætcrmifsis nobis quicquam fuiffe tenututn etiam facerdotenoftro,id eft Papa fuperftitc,nihil fine nobis debebataffutni.Qua*: te fi amplitudini ueftræ uel fanditati placet, incolumia omnia.quæ ad futuri Antifti« ÜS eledionem refpiciunt, teligiofa honoratione feruemus, hanclegetnfpcçiaUiet ptaeferentes,quam nobis hætedibuscpnoftcisÇhtiftianæ menus deuotione tanci*

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus.Neunquam ptædium.feu rufticum,(eu utbanum,uel ornamcnta.autminn e*

lia Ecclefiarum quæ nunc funt,uel quç ex quibusllbet ticulis ad Ecclctiarum lur? pet^ uenetint.ab eo qui nunc Antiftcsfub elcftione Ganonumfueritordinandus, KüUî qui fututis feculis fequentur,quocun^titulo atc^ commento alickntut. Si alia uid eorum alternate uoluetit,incfficax atqg ittitum iudicetur,fit(5 fauenti uel con italiæSnos^urlalfônuncde donatione Conftanuniuaitant,

Ënnodius^

DlxiinSymmachoPapadcEnnodio, qui circa attnum 500’. infuispoématibus.declamationibus, accpiftolis hofee uetfus de lemtateac uanitatecleri habet.

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r f gt;

Qttipontif4cies,nuttteruinquinouitblt;t»-ettlt;e, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'

Foonindiiueniiurttnspttlerenttllctpotejt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i--•

Ajlrorum plebem nbsp;nbsp;c dUes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnwntum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 7 ? . . . ,

QuintidcuicertbcornibiHinnotMit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; i'.iîiu-..

Non iwlet bic wuItiM retinere nontinamores^

QttosmHtdt den«tempiwinexiguuMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Pulchtè autéhæcconueniunt.cum ptæccdentîSymtttachiteftimonio.qaîdù cit,tcitamambitioneminuatiffcderum.O.ueritutalioquialiquotiesinfuisepirto i deauatitiaPapæ,quifibinefcio quod debitumfoliietc noluerit.Rccitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

xum dectetum cuiufdam fynodi,de adiungendis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftibus uitæ.m eo ci

tè eafynodus dicitRomanumEpifeopum PENK omnium Ecclcharumguoeuia-cula tenete,ut tarnen tune nondum faeiii uniuetfalis Epifeopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içhios

-ocr page 166-

i44 TESTES VER.ITATIS TEMPORVM. Siilpitius Seuerus *

SVlpitnis SeueruSjUic 8^ puis 8ódoäiis,floiuit circa 4^0. Domini annuni,isin Cl'“® nico Rio ira de facerdotuni auaritia fcribit id modo annotandum curauimus régna imperio Hebræorum fLibielt;Sa,qiiorum terra periindecim tribus ViritimdilW buta ert.Leuitis enim in facerdotium airumptis,nulla portio data, quo liberius feruiW Deo.Equidem hoc exemplum n on tacitus præterierim, legendum^ miniftris Ecddi* turn libenter ingefferim. Etenim præ.cepti huius non folum immemores,fcd eriamigi’* d mihi uidentuc.Tanta hoc tempore animos corum habendi cupido, ueluti tabes in^, ût,inhiant poffeffionibus,prædia excolunt,auroincubant, emunr,uendunt^ -, per omnia ftudent. Ar fl qui melioris propofiti uidentur,ne9 poffidentes, necj neg^ tes,quod eft multô turpius,fedcntes munera expeftant atcp,omne uitæ decus inercedecoi'j mptum habentjdum quafi uenalem pcæferunrfanditatenî, Sed longius qua'm uolu’^ greffus fum,dum me temporumnoftrorum piget,tædet^ ad inceptum redeo. In gis nero deeorundem turpitudine hæc dicir, quæ tarnen reftitus Hieronymo adijdp'’^

Igitur deinde digreffus Bethlehem oppidum pétri, quod ab Hierofolymis fcx mihhns feparatur, ab Alexandria autemfedeeim manfionibusabeft. Ecclefiam lociillinsli^'^ nymus prelby ter regit: nam ParochiaeftEpifeopi, qui Hierofolymam tenet, pridem Hieronymus fupcriorc ilia mea peregrinationecompertus,facile obtintieW/5 nullum mihi expetendum redius arbitrarer.Vir enim prætcr fidei meritum, dotem®““ tutum,non folum Latinis atej Grçcis,fed SiHebrasis eciam litcfis inftiturus eftrut fcüh^ omni fcientia,nemo audeat comparare. Miror itaçg fi non amp;nbsp;uobis per multa, qux kf' pfit opera compertus eft,cd m per totum orbem legatur.Nobis ueió,G alius inquit, ningt; urn nimiumi^compertus cft.Namantehocquinquennium,quendam illius libellud’ gijin quo rota noftrorum ratio Monachorum ab co uehementifTimeuexatur Vndeinterdum Belgiens nofter ualdeirafei folet, quod dixerit, nos uRj ad uomiwni“^ tiari.Ego autem inquam Gallusdlli uiro ignofco,atlt;5 ita fentio,de orienralibus liltin’P‘’ iiusMonachis,quam dcoccidentalibusdifputaffe. Nam edadtas in G ræ-cis guln G allis nâtura.Tunc ego/cholaftice inquam Galle,défendis gentem warn, fed quæioifgt; liber iftenunquidhoc folum uitium damnatinMonachisfimoucroinquitnihilp^® tus omißt,quod non cacpcret,laceraret,exponeret,pcæcipuê auaritiam: ncc minusti^’ ' tateminfedatuseft.

Multa defuperbia,non panca defuperftitione difleruir: ucre fateor pinxiifrniihn'* deturuitia multotum.Cærecumdefamiliaatatibns uirginum amp;nbsp;Monachorum amdericorum ad qua muera, qua mfortia difputauit: unde a' quibufdam, quods’* minare nolo didtur non amari. Nam fient Belgiens nofter irafeitur, edacitatis ninii^ nos notatos .* ita illi fremerc dicuntnr,cum in illo opufculo fcriptum Iegunt,cælibrn’’Pj^ uit uirgo germanum fcatrem,quærit extraneum. Ad hæc ego nimirurn,inquam, progredicris,caue ncettealiquis,quihæcfortaffis agnofcir,exaudiat,te($ una cumHgt;^° nymo indpiat non amare.Nam quia fcholafticus es,non immerito te uerfus comid®' us admonebo. Obfequium amicos, ueritas odium parit.Tua nobis,utcoeperas,potquot;’^ pofthumana repetaturorientah's oratio. Egoinquit,urdicere inftitueram ,apudHiti^ nymum fexmenfibns fin,cui iugeaduerfnsmalos,pepernum^ certamen . Confa’’* odiaperditorum, oderunteum hæretici : quia eosimpugnare non definit: odetunteom clerici,quia uitamcoruminfedaturöócrif:

mina. Sed plane enim boni onv nés admiranturjôô

dilïgunc.

Pauli'nflï

-ocr page 167-

SVPERIORVM CONTRA PÄPÄM, 145 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulinus Nolanus,

AuKnusNolanus Epifcopusinfignis dodrinæ amp;pietatisuir, floruit circa an« num Domini4$o.Is inquadam epiftola ad Sulpitium Seucrum,ita de Roma« nisclericisqueritur.Romæquotj non pauci,ctiamincleroipfo, a' quafolo ui« demus fcandalizari,morfu inuidiæ commouentur. Sed Dominogratias,qui82 mihimifectimopeccatorifuodeditdiccre, Quoniam oderunt me gratis. Q.uod tarnen ad me pettinet,cum ipfis quotj qui oderunt pacem meam, mente pacificus fum. Si quis enim uuk contentiofus cfife, hoc noftra confuetudo non recipit» Horum tarnenipforum,qui nos adifle, ôi. àconfortiofanditatisfuæfegregare di« cuntur,uix ad nos tenuis fama prçlabitur, 82 ab auribus noftris fpinatum Içpe muni« iis,8i aura frigida^uelutimportunumuacuiculicis murmur excludit.

g Videhic82R.omaniclcrimaIiciam,quitamfanâumuirumoderunt: Sicut82 priusTettullianum.Hietonymum,82 alios uirosuirtute præftantes.Obferua etian?, quàmparua tune temporis tuerie Romaniftarum potentia,utquos hicEpifeopus, intantauicinia,contempferit,eorumcj!potentiam paruifecerit,adeolt;5 extenuaue* tic,UC dicetetjtenuem famam de eis ad ipfum peruolare,ueluci culicis murmur.

VnePhotiumnonedappono, quodeius fadaautdida admodumautlau« dare,aut rprannidi crroribufuePapæeaopponereuelim , quandoquidem mihi nonfatis perfpeda funt: fed quô habeam occafionem deqs diccndi,quç circaeumacciderunt.ScribuntLatinifcriptores unanimiter,eumélaico fubirôCon« ftantinopolicanumpacriarchamjde^uoluntatelmperacorisjidljeiedo Ignacio, fa« dumeire,temporeLeonis4.m3nfitqgin ea fundione fatis diu, nempe ufqjadHa« C dtianumfecundum. Fuitueróprimum ea fubftitutio a legatis Papæ comprobaca, tamecfiidpoftea Papa Nie. negaritfeiubentefadum, qui82excommunicaratcum, aceiadherencem Conftantinopolitanam Ecclefiam82aliosEpifeopos.

Vecdrndemumfedente Hadrianofecundo ,id^ flagitanteperquandamSy« nodum,inde deiedus eft,Ignatius^ reftitutus , 82 Orientales abfoluti. Atqj id tali quadam rationeacconditioncfadumell.utcoadifint finguli Epifeopi82facerdo« tesfupplicemquendamlibellum a' Papaeis præfcriptum legatisPontifierjsofFerre, perquem omnino in fecuicutem fefe Romano Pontifici addicebant. luuabat auteni in earePapamtumImperatorConftantinop. nomine B3filius,feddifsimulanter, quituncrecensinterfedofuoadoptitio pâtre Michaeleeiusoperaindigebat.

Hinc obfetua Chriftianeledor,82propter paruasres,magnasturbasfolitos mouere Romanos Pontifices : 82 propter unius hominis iniuriam, tot Ecclefias ex« communicare,82uulneraEcclefiænontamcorrcdione,qua'mopprefsionc,acferui« D tute eins inaudita fanare. Sed adfctibam ipfius hiftoriciuerba,qui adiundas Dama» fo uitas defcripfit.

Hisitacompofitis ,poflquam MichaelGræcorumlmperatorBardam Cæfa« temPhottifautotemfuum,ficucperhibent,interitumm3chinantem peremit,B3« filiumcollegamfibiadoptansJmperatoremconftituic.CumtjnouusImperatorBa filiusaCathoIiciSjtanquâ quifempereisfauebatjfummoftudio coleretur.-MichacI a'fpadonibusfuisjdubiumanfilq uoluntate,pcrcmptuseft. Mox^j Bafilius leruni potitus,ptimôquidem non fefuiiTcconrciumnecisMichaeli'jUtfercur,omnibus fa« tisfecit: turn ueröfecundum Romanæ Ecclefiæ conftitutum, peruaforem Photioni pcpulit,821gnatium patriarcham populo annuente patriarchio refticuit : acex utraeg parte,Ignatij uidelicet patriarchs Photij^neophyti,legatos Romani per fuuni IpathariumBafilium nominedeftinauit, quipræfentc fummo antiftite alternatim confligerent,82iuftitiafufFragante,autiuftificarent Photium,3utperpetuôcondenî narent, Seddiuinoiudicio difertifsimam patternPhotij pelagus forbuic, 82 fimpli» O cifsimam,

-ocr page 168-

146 TESTES VERITATIS TEMPORVM cifsimam.partcm Ignatij cumlegato imperialifaluani feruauit, nullus^ ex NeopH« ti parte nifi moiiachulus folus euant.Q.ui poftmoduin necp Photiuni,pro cuius p3t^ te ueneratjtieqg Ignatium,contra quena,fed neque uniuerfalis Ecclefiæ,ad quamue« nerat,iurafufcipiens,tertio'conuiaus,terciôper{ïdiædenotauis,femel anathemati* zatusabceßir.

At ueto' Bafîli'us legatus Imperatoris.Ôilobannes Metropolitanus. Cæfarr Û padociæ,quiNicolaofi.iera ntdç}hnan,huic fandifsimo Hadriano Papæ.cumEpif’ fcopisamp;Proceribusinfecretario Sanâæ Mariæmaioris.îuxtamoremfanaæWiS Apoftolicæ refidentc,fe fan's hiimiliterpræfentarunt.Donaamp;epiftoIasobtuIerunt, quibusfufceptis fandae Romanæ Ecclefi^, cuius curamine Conftantinopolbiia Ecclefiadefchifmatepurgatafurrexerat, niultiplices grattas retulere,ac poftinnu* meralaudum præconiaconcordiuocedixere;È)euotifsimusfiIiusuertcrImperatof Baftltus,amp;patriatcliamunerciieftro relticunis Ignatius,dum Ecclefia ConftantinO' policana perinteruentum iieftruin inuaforem Photium propulilTet in archiuo,ews librum funttna fallïrate congeftum, contra ingenium i’andæ Romanæ Ecckûæ, fandifsimi^PapæNicolai/eperere. Q,uenibiill3tumquafiLiere'conragiumafuaut bepenitds pepuletc,Liobis($utpote fiiinniocapiti,cui Chriftuscœlo terra^foluf”^ diatcj ligandi poteftatem tribuit,tnifcre.Q.uem precamurfufcipientes rimaminij^ fraudulentiamquaminfontibusConftantinopolicanis nofteruerfipellisPhonusi'’ ferrepotuitjexeoquodinhancfandam Romanam Ecclcfiam nonhabentemm^' culam necj rugam,auta]iquidhuiufniodi,audaceml(nguani exacuit prorfusadoct rite: (3lt;iquid EcclefiæDei de hoclatrociniofitfentitendum , quodfub nominfSy* nodifurtimab eoconfidunieft,p31àniomnibus promulgate. Vtrarumcp pactium conceffumPontificiannucntirefpondinContrafedem ApoftolicamPontificcnnï ipfius,qui.iPhotiusuocem nonbabuit.fentcntiam forte' præcipitarepotuit. Apoftolica ab hisiudicatus ell:,bis^damnatus;KquiauiribusfuisPhotiusconfcfgt;’^ dens in fandifsimum Ponrificem noftrum Nicolaum falfa garrirenontimuH,oS (uum nimirum in cœlum pofnic, amp;nbsp;linguam fuam ut terram pertranfiret excruiiî ideoi^conciliabuliipfius librumfcrutandum admittimus,utaudorilliuS(Sifabrtó* tor mendacrj 8Ó inucntor peruerforum dogmatum tertio iudicctur.

EgreffusMetropolita.librum exhibuit, amp;nbsp;in terra præcipitauit.imprecanKiH* dicens:TumaledidusConftantinopolifisRomæitetummaledidus. TeminiHf^ diaboliPhotius,nouusSimon,mcndacii compilatoraptauit,5ôminifterChriftiNlt;^ colaus nouus Petrus ueritatisamatorattriuit. EtSpathariuscalcefuo enfe^übtun’ percutiens,nihilominusair.

Credoinopufculo diabolus habitat,qnodpræbes complicisfuiPhotij.eaqi’l perfedicerenequiteruduat. Namamp;fubfcriptionem Bafiltj noftrilmperatorispoft fubfcriptionem Michaelis,quem ebriofifsimum fubfcribere nodufuafit,falfifsin’^1’ continet: quam eins non eflre,rcftitutio Ignatij declarauit.'amp;fatisfadio noftra,fiuo^ bis placueritjiureiurando firmabic. Necjenim uniusfcmpercatholiciBafilij uomftt non potuitfalfo fuis feralibuscommodisinfcrere,quimutatoch3raderepotuit mill torumabfentiumEpifcoporum nomina,cum paucis complicibus fuis dcfcribetc« quorum uidelicetEpifcoporum uniuerfitas tarn immunis eft huius fubfcriprionis» quamtenorisignara. Siquidem nullus Conftancinopolitanorum,quandoiftua conciliabulum colledumfuiffetjquæreuera nee fuit,agnouit. Sed quiaCouftaiiti' nopolim comprouinciales uclutiregiamciuitatem pro diuerfis negotijsinllariftiuS urbis afeendunt: pertinacifsimusPhotius mendacium fuum ueriratismcdic.imei’‘ to,ficut eia' primæuofueratinftitutum biuium, dum in locum quorund am faiidit’ fimorum Epifeoporum eines quidemaliquorumillorura,fed transfngas,utbni3 iiulgatum eft,muneribusexcæcatos fubfcribere fecit : inde eft,quod fubfcripnoni^ iftius uidcnturdiuerfi chataderes,et quidam eorum acutiori penna,quidam groll’' iionnulH

(

-ocr page 169-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 147

A honnulli ueró decccpicum fimulantes grofsiorem mcmbranam inquinantes de« fcribiint:iKuidelicetfraudepræfenrium.fimplicitatiabfenrium illudatur. Etillud ctcdat facilius uniuerfitas effeuetifsimum ,quod difsimilibus liteds fecedt falfitas effediueffum.AtuosdicofubfcdpdonumdifsimilitudiiKmh'brumreferentesuidegt;' bidSjfraudemuerönifiConftandnopoIimmifedtisminimccognofceds.

Tum fummus Pontifex utdufcçh'nguæ peritisHbrumferutandum per aliquot dîetumdecieuitjôiomniaquæineo condnebanturcoramSynodofideliterpropa« 13rtQ.ui,ubicç ftrenue' perferutatus eft. Venerabilis Pontifex, annitenre omni fenata tio populan'^connentuapud beadfsimumPetrumApoftolum,indefenfionefuæ Ecclefiædcceffbtis^fuifacrum conciliumconuocauit. Etprimöquidemperlega« losCanftantinopoleos reiuentateluculenter audita, decefforis fui huiufmodi lite* g tas eligensjfinifttam ipfiusfamam purgauit,

Deinde Phodumcumconciliabulocomplicibus 9 is tertiôanathematc perçu# lit.Adextremumucrô.cunâorumfubfcripdonibus fententijs roboratis, præ fod-busgtaduumnefandidogmatis librum cundorum pedibus conculcatum exufsit: quern nimirum rogus ut fomentum quoddamignis,excepit, 80 pene ante quam femuftumctedipotuiflet.cum magno fetorepiceo^ colore confumpfir. Et cum foe tè focus inundatione pluuiæ natutaliter debuiflet extingui,ad pluuiam quafi ad old guttasflamma conualuic,amp; inlaudibus DeifanâifsimiquePapæNicolai,fimulcg Hadriani fummi Pontificis,mitaculi ftupor ram Latinorum quam Græcorum cor# dar efol uir.

Pofthæc, cum epiftolis decefforis fui, fient ab eo fuerant ordinati, Donatum Epifeopum Hofticnfem,amp;iLMarinum diaconum Conftandnopolim deftinauit. Quibus eiufdem epiftolis fuotantumnominetitulatisSócommonitorium,fed82 Stephanum Nepefinum Epifeopum fociauit:eis^præcepit,utomnefcandalum Ec clefiæConftantinopolitanæ folerter fopirent, confecratis Amathodio82Ignatio, fubfatisfaftionelibelli,quern de fcrinio fufeepetant, proprias Ecclefiasfedderent: Photianisuerdfubeadem ac diftdâiori fadsfaâione communicarent quidem, fi facerdotum ufcp recidiuam fedis Apoftolicæ fentendam manentem , fandifsimi Papæ Nicolai iudicioprotelarent •

Itaijmultotumanfraâuum laboriofocircuitupenetrantes, tandem Chrifto ptæduceTheflalonicam ueniunt, in qua BafiliusImperatorEuftachiumSpatha« tium candidatum,cum fuæ falutationis officio fanâæ Romanæ Ecdefiæ legatis ob# uiam deftinauit. Qui eosadmodumhonorifice'percontiguaitinetislocaducentes, Sillambriam pofuerunt. Vbi d Sifinnio imperiali protofpotado ôdTheognifto pa# tciarchali ignumeno,quiRomæ apud fanâifsimumPapam Nicolaum pro refti# D tuendo Ignatio fedulus interceffot extiterat, cum XL. equis de ftabulo imperiali 82 totiusmenfæargenteoapparatuofficialibus, quifibiad omnem libitum famularen tut excepci,ad caftrum rotundum.in quo eft Ecclefia miræ magnitudinls,S. Ioannis Euangeliftænominidedicata',fauoreauguftali,fabbatomanfionemfufcipiunt: 82 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominica quæ quintadecima dies Septembds erat, per indidionem tertiam fingu=gt;

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los equos cum fellis aureis deuotione imperatoria capientes ,obuiationibuE uideh^

cctfcholisSpathadorum, Gandidatotum,Stratotum,Mandatorum,cæterorum^ Palatinotum ordinum, omnibus Clericorum planetacis ordinibusad portam au# teamueniunt. Ibia'Paulolibrorumcuftode,Iofephiuaforumcuftode,fimulopBa* filio facellado Ecclefiafticis indutis ueftibus, uice patriarchs Conftandnopoleos ' folenniter præccduntur,a b omni populo cum cereis 82 lampadibus profequuntur^ Sict^ad Hierenes palatium defcendentes,in domo quædicitur Magna aura, a loan# neafecrecis Spathario^candidato,82StraugisSpatatio candidato,quibus fubmi« niftrationisgratiadeputatifuerant, laudabiliter fufcipiuntur, per quos împeralia mandata fufcipiuntdeuotifsim'e, proculdubio fuggerentia ne fortèmolefté duce« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O a tent.

-ocr page 170-

149

TESTES VERITATIS TEMPORVM

tent, quod Imperiali natalicio imminente in craftinum fufcipf non uaktetit» Û.00 féliciter celebrato, mißt Imperator iji occurfum ipforum omnes otdinlt;® Palatinos,quibns praecedentibus antelmperatorcmin Chrifto tricliniofibicoW*^ nuo affurgentem falutabundi conueniunt, Apoftolicasepiftolaslmpefatotio«^* runt :quasImperator perfemetfufcipiensofculatur: deftatuRomanæEcclefiæ»^ lute Domini Hadriani fummiPontifîcis ,dc^omni Ecclefiafticoriim SenatoriOi* rum^ ordineordinabiliterperfcrutatur: legatos^amabiliterofcolatus.Ignatiopï' iriarchæiufsionemApoftolicamptolaturoabfoluit. Cumfequentidiead toremredeunt,a quotalitcralloquuntur : Sanâæ ConftantinopolitanæEccleliaf perambitionem peruicacifsimi Photq diuerfis fchifmaticorum fludibus laceratS; Sanda omnium Ecclefiarum Domini mater Ecdefia Romana jfandilsimi Domiß* dóuniuerfalis Papæ Nicolai,ftcut in eius literis,quarum audoritate praefens pater no fter Ignatius, qui uiolenter fuerat a' Photianis expulfus, fedi propriæ nuper iuuantf 8 Dominoreftitutuseft,potcftluculenterintclligi, fida prouifionc confuluit. Qu?* proprer nos cum omnibus Orientalibus Patriarchis,Metropolitanis atqg Epifcopis» cenfuram fand« matris noftræ Romanæ Ecclefiæ,per biennium præftolantes,pro’ pter Dominum petimus, ut Domininegotium uirilirer peragatur;amp; tandem äligt; quandoaudoritareuertrifacricollegrjtam peftifera Phorianætergiuerfationisfoo dalapropellantur: quatenus uniras Ôi tranquillitas optât, ut diutius iuxtadectetum

Lcgatifandæfedis ApoftoIicaerefponderunnEtnosideo uenimus,ideo mi^* fifumus.fedneminemOrientalium ueftrorumutrumj in nottra fynodo fnlcip«^ poiTumuSjOifi oblato libello, cuius formam de ferinio fand« fedis Apoftolicçfu'”“ pfimus,nobis fucrit fatisfadum.Imperator et Patriarcha dixerunt:Q.uia noüum hoc Si. inauditumdelibello profcrcndoaiTeritiSjneceireeftuttenoris illiusfotmamui'f deämus.Nec mota.libelli forma prolata eft,8^ de Latino in Græcum conuerfa,oni‘ nium noticiædeclarator,quemquidem libellumofFerentesin fanda fynodorefi* dunt,offerte nolentes extra fynodum inglorij relinquuntur, fed dia tim feruorefan* âiSpiritustemperatipræmiffalibdlifatisfadione,adunitatemfacræfynodireuet* tuncur.

InhacfynodoPhotiusilleperuafot,de multis criminibus perpetratisratio'’ nemredditurusadducirur. Omnes epiftolæfand«RomanæEcclefiæcontraeutn prolatæ leguntur, amp;nbsp;dcpofitionis acanathematis fententia dudum ApoftoMcafedc prolataineumabomnibusidentidemiaculatur: in^cius confpedum nefandifsi* miconciliabuli profanata uolumina , quibus contra fandifsimum Papam Nico* laum fufurra faucelatfauetat,ignecombufta,ueritatis innocent!«^ lampas eniicu*'' quoniamlaqueumquem olimalteriparaucrat, glorificabunde nunc rationis uir* tuteadextremam taciturnitatis inertiamdeuolutusintrauit, 8i apertum fibi co®‘D munionis oftium,quo fubfatisfadionelibelli fufeipiendus admonebatur, quafics» cusin mctidiedcclinauit.

Deniijgeftisfalubriteromnibusquæindecemfefsionibusfynoditextuscotn' pleditur,legatifand« Romanæ Ecdefiætextumfynodi, ne qoidGræcaleuitasftl' fum fuaarteingercrct, Anaftafio fand« fedis Apoftolic« bibliothecario, qui tone temporis pro caufa Ludouici fetenifsimi noftri Augufti cum SuponeArchimini* ftro poft eos Conftantinopolim diuina ut creditor difpenfatione peruenetat, fubtiliter inquirendumanteqoam fubferibant committunt. A quoquia inut« rifeç linguis eloquentifsimus exiftebat, ftudiofifsimê perferutatus , omnequoo ad laudem fetenifsimi noftri Cæfaris, fandifsimus dominus Hadtianus .Pon^ tifex in epiftola fui decefforis Arfenio Epifcopo innoente adiecerat , refecatuW inueniunt. Quapropter epiftolam fedis Apoftolicæ fraodulenter corrofam,fuiw* mis clamoribus conquetuntur ; fatentes fe nullo modo fynodalibus adiombm fubferiptutoSj

-ocr page 171-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM,


t4^


A ftibfctipturos,nifitotius epiftolæ intcgritasgeftis rynodidsiungecetnr, Hoe nioda RomaniscertantibuSjGræcis nero, non cffcin fynodo de lâudeimperatoris ,fed dc folius Domini tcaâandnm, akifonèrcfpondentibus, nomen^ imperiale noftro Cæfaripenimsinuidentibuszadhocnfi^peruentumeft, ut interpofita conditione uoluntatis Apoftolic? diiFinitis fententqs minus diffïnitè fubfcnberent,ita legentes: Ego illenicemagens domini mei fanflifsimiSiiuniuerfalisHadrianiPapa’,inhac fanfta fynodo præfidens,ufqg ad uoluntatem eiufdem eximij Prarfulis ad omnia uc fiipenuslegiturconfcnfijamp;: manu propriafubferipfi«

His expletis,quidam Græcorum lmperatoremconueniunt,Con(îantiriopoa litanamEcclefiam perobîacos libellos in poteftatem Romanam redaäam flebilis: lecconqueruntur : amp;dub!etatefubfcriptionumomniaquæ in fynododécrétafuess rantteuoluend3,cunäaq5reciduis ecroribusconfundendafatentur: óónifilibelluni g reciperent,libertärem priftinamfenonpofferectperefingunt. Illico quidam libels lorum aeuftodibus, quoniamexcellentiorum Epifcoporumlibelloslegatifanâæ RomanæEcclefiæfuturorum præfcij prorfus occuluerant,defraudantur;aC pro hoc iiicredibilirer confternati Supponis Arcliiminiftti amp;nbsp;jAnafiafi) difertifsimi fandæ ledis Apoftolicæ bibliothecarij fidelifsimis auxilrjs inntuntur.

Quibusdiiierfo modo non fine magno laboris periculo imminentibus, li^* bellos quidemuixtandemrecipiunt. Sed Imperatoris iram pro nimiaiuædiftrH âionefideiuehementerincutrunt, Igitur poftdiemtertiumquofacratifsima fynoa duscum fuis feriptionibus omnino in codice confummata,recraâaq; ad omneni elegantiamin Ecclefia fandæ Sophiæ fuerat ab Imperatore in domo quam cum iiicarijs Patriarcharum.uidelicet Alexandrino, Antioch eno amp;nbsp;Hierofolymitano,fia mulqjPacciarcha]gnatio,cum^aliq,uibusrefidebat,callidc'conuocatifedereiubeni« tur, quod ptinceps Bulgarum eis literas amp;nbsp;dona per Petrumalios^diiexerit,aua diunt. Quorum legationem, Imperacorepotifsimumimminentefufcipiunt,amp;c* Hadenusille.

Teftaturifteauthor, ut fupra auditum eft, Photium etiamlibrumcontra Pa^ pamcompofuiffe, quern tarnen Papa exufferit : quiptoculdubiomultain Pontifisi ciatyrannidetaxarit, amp;;fuis neruisacargumentisnon caruit. Obferuaetiamquod per libellos ftaudulenterfuam tyrannidem ampliarunt,ôi Conftantinopolitanam Ecclefiam in fuam feruitutem redegerunt.

Bukarî» o

Ï-( A regio quæiamBulgaria uocatur.iam olim Chriftianafuit. Sedcirciter ;oo. H Domini annum a' Bulgaris genre Scythicaoccupata, opprefsis^autexpulfis Chriftianisethnica fadaeft. Verum-circa87o. annunijcftdcnudad Chriftiagt; nifmum conuerfa. Inde quærentibus iam Pontificibus non ram falutem hominuni D qua'mprædam pecuniarum, certamen erat inter Conftantinopolitanum 8: Ro» manum,uttinamBulgarifubijeidebeant.Nam illi duo Epifeopi ueluti in duas par^ testotius Chriftiani orbis regiones intei; fefe partiti erant: Romanus Occidentales expilabat,ille Orientales, Ac tunc quidemuicerunt Romani,tefte Platina,adiuuante eos Bafilio tyranno ac parricid3,qui adoptatorem fuum Cæfarem pauló ante inters= feceratjUtidem Platina teftatur. Verum non multo po'ft denuo Bulgaria ad Conn ftantinopolitaniPatriarchæiusredijt. Obferuatu uerôdignum eft primum,qud Pontificumeupiditasiamtunefpedaritmempenonad falutem,feddeglubitionem ouium. Secundo, quod Papa potifsimum nefariorum hominum opeadfutus,tys rannidemfuam ampliatit. Anteenimeum Phocas, nunc hie Bafilius adiuuit: quosi tumuterque tyrannidem interfedis fuis Dominis Chriftianis, imo'amp;parentibiiS Imperatoribusoccuparat.Scd mutuasfibiproculdubiooperas tribuerunt, inftabi^^ liendis fuistyrannidtbus.Verdm quo res fitaliquantbnotior 8óteftatior,adfcribam locum ex uita Hadtianifecundi ,Damafo adiunda : Só quidem aliquanrd prolixioä«

O 3 rem.

-ocr page 172-

Ï5O TESTES VERITÄTIS TEMPORVM rçm,indc^incipientem,ubiinpræcedcnte capitcdefiimuSjquonümnondunKßi imprcfTa.

Scdlmperaton's iram pro ninua fuædiftriâionifidei iiehementerincurruntJg* iiirpoftdicmtertium, quofacrauffima Synodus cum f'.ns fcriptionibus orom'noin codiccconfummata/etraäa^adomnemclegantiam in EctleliafanâæSophiæf^^ tat abimperatotejn domo quam cum uicarjqs pattiarcharum uidclicet Alexandria no,Antiocheno,amp;Hierofoly'mK3no,fimuIqjpatriarch3lgnatio,cum^aliquibusrf fidebat.callideconuocatifcdcrciubentur.-quodPrinccps öulgarumetsliterasamp;dü na per Petrum alios^ ditexerit,audiunt. Cluorum Icgationem Imperatote potiffi* mum tmminentefufcipiunt.Sic^præfalutaHonem Petrus Bulgarumlegatuscxoii tur: Dominus Michael PrincepsBuIgaricus audiens, quöd pro utilitatclândæD^' Ecclefiæ,exdiuerfispartibusauâoritateApoftolicæfedisconuencritis,gratanterac^ cepit: uobis^qui exfede Apoftolica miffieftiSjmultipIices gratias agit. Legat! faiiôï 5 Romanæ Ecclefiæ refponderunt: Vos,quia uos filios fanflæ RomanæEcclefiæ noui musjnfalutatosuospræterirenetjdebuimusne^ uoliHmus.Quosnimitumfandî fedes Apoftolica Ht propria membra compleflitur.

BulgarumlegatidixerunnVfcghodiepaganifuimHSjamp;nuperadgratiamChri ftianitatisacceflimusJdeoçneinaliquocrrareuidcamur.cuiEcclefiærubdidebfn^ nius,àuobis,quiuices fummorumpatri3rchatumgentis,nofce defideramus.beg^' tifandæ Romanæ Ecclefiæ,refponderunt:SanflæRomanæEcclelîæ,cuiper tePf” tre, tuusfenior beatoapoftolo Principi Petro cum omni gentis fuæ regn o fe tradia dit: a cuius fucceifore uidelicet Sóegregio Papa Nicolao amp;nbsp;præcepta uiuendi Si Êp*‘ feopos ac presbiteros fufeipere meruit, uos Sdpertinuiffe Si pertinere debere etiam*” eo monftratis ,quôd poftulatus noftros lacerdotes ôi fufeepiftis,amp; hadenus (ionecongruaretinuiftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Bulgarum Icgati dixertint, Afanda Romana Ecclefia facetdotesnos petiffe, fufcepiffe,haâenus^habetenosconfitemur,amp; eis in omnibus obediredecernirnu^’ Veru'mutrumRomanæan Conftantinopolitanæ Ecclefiæ rationabiliusfubdidt^ beamus,cum his patriarcharum uicarijs difFinite. LegatifanâæRomanæËctlef*^ refponderunt: Propter quænosfanda fedes apoftolica cum OrientaIibusdiffigt;”J.^ da mandauerat,Domino iuuante finiuimus. Decaufa autem ueftra fecus q uàm dini nitaeftfinienda,quianihilinmandatisacccpimus,nihilueldiffinimus, uelinp^^^ andicium fandæ Romanæ Ecclefiæ diffiniendum cenfemus: quin imo'quôdon^JJ*^ ueftra patria noftris facerdotibus plena eft, nulli nos nifi fandæ RomanæEfdf“æ pertinere debere.diffim'tiua fententia quantum ex nobis eft prom ulgamus. Viw^*) Orientalium pattiarcharum Bulgarisdixerunt ; Quandouosillam patriam ftis,CLii poteftatifubditaerat,8i utrum Latinos an Græcosfacerdoteshabueritdidtf' tegati Bulgarotum dixerunt:Nos illam patriam a' Græcorum poteftatearmis inus,in qua non Latinos,fed Græcos facerdotes reperimus.

Vicari) Orientalium refponderunt: Si Græcos facerdotes ibi repcriftiSjmaniflt; Rumeft,quiaexordinatione Conftantinopoleos ilia patria fuit. Legatifanâæl^^' manæEcclefiærefponderunt. A Græcis facerdotibus argumentum fumerenoiidf^ beds,quia linguarum diuerfitasEcclefiafticumordinem nonconfundir.Naniftdd apoftolica,cumipfa Latinafit,in multis ramenlocis, proratione patriæGræcos'^’ cerdotesô^femperamp;nuncufqgconftitLiens, priuilegijfui dctrimeritafcntirenecaf' bct,nec debuit. Vicari)Orientalium patriarcharumdixerunr: EtiamfiGtæco’'“'’' presbyterorum nomine ueftri iuris fuifle doceatis, illam tarnen patriam Græco*’“'” regnopertinuiffenunquam negateporeritis. LegatifandæRomanæEcclefiæ'^' fponderunt:SicutBnlgari,a'nobis diuerfo modo pertinere ordinationerndiceiiif^» mendaciu non loquimur: ita nimirü eandem Bulgaria ex Græcorû regno fuiire,nun quaoinegamus. Sed intueduos decet, quia aliud otdinanc iutafedium, aurp’*

-ocr page 173-

SVPERIORVH contra pap AM.

'* tïumut dtuifioncs tegnotum ; nos de diuifione rcgnotum non agimus, fed de ioic fediumloquimur,

Vicari) Orientalium patriarchatam dixeruntdllud quoduobis diucrfo modo Bulgatiampertineredicitisaddifcereuoluimus.Legarifanâa: Romana: Eccleftæ re» fponderunt’.Scdcs Apoftolicaiuxta quod deereiaUbusianftifsimotum Romanotu Ptæfulumdocetipoteritis,utram^Epitum,nouanîuideiicctamp; uetetem^torameg Theffaliamat^Dardaniamjn qua 86 Dardania ciuitashodiedemonfttatut, cuius nunc pattia ab his Bulgaris Bulgaria nuncupatur,anciquitus canonice ordinauit,ob tinuitac pec ordinationê quam tunc paganorû Bulgarum irruptione amilerat,non d ConftantinopolitanaEcclefia modo utfingitut,abftulit, fed abhistactisipiis Chti ftianistecepit. Secundo modo, quia Bulgares qui iuregentilif^i patriamfubiun i gentes,ecce per quot annos retinent, quôdcœperunt fedis Apoftoheæ lernet, ut lu :#

B petiusdiximus, pattocinio otdinationi^ fpecialiret committentes,nobisdebenc necimmetitófubqci,quosultroneauoluntatemagifttoselegit.Tertio modo, quia eofdem Bulgares fanftafedes Apoftolicaiuffu quondam fanftifsimi Papædomini Nicolaijiam pet aliquot nofttum qui hic tumus, illic multas Eccleflas dedicantes f3cecdotescteauimus,quàm perPaulum Dominicum ,Leopatdum ac Formolum uenetabilesEpifcopoSjledamp;Grimualdumcoepifcopum nofttum,quem haâenus iftiBulgarescumtnultisnoftrisfacerdotibusincófpeöu nofttohabetefefalsifunt, àdiuerlisertotibusadcatholicæftdeiueritatem, multofudote ChtifB gcaiia præ» duce,ttansferens ecceultrattienniumtenet,ordinat,ac difponif.ideocgconCequens non eftjUtfineconfcientia Romani fummi P ontificis Ecclefia Romana, de quibus præfencalitct ueftta cetnitutfpolietut.

gùaiecper nos elcgit,utpote quæ oniniEccleCiae folafpecialitet habeaifas iudican * di.Sednecç nobis de bac caufa fententiam profette commifit. duaptopter quod ab ea faciendum non fufcepimuSjCognitionis eins iudicium,quæ libtotum multiplici» tateaddefen(ionemfuimulta^ptofetreptæualet,cxintegtoteferuamus; dquaom-nisnoftra(entendatantafacilîtatcrc(puitur,ciuantaleuitatcptoteciur.YicatfiOtiert talium patriatebatum dixcrunf.Satisindeccns cft, ut uos qui Gtæcorum imperium dettedantes, Ftancorumfœderibus inbætetis, in tegni noftti principis ordinandi iurafetuentüt. Quapropt^rBulgatum pattia înGtæcotum poteftate diufuiffe, 8C Gcæcosfacetdoteshabuiffecomperimus,fanâæEcclefixConftantinopolitanæ,d qua pet paganifmum recefferat, nunc pet Cbtiftianifmum teftitui iudicamus.

Legaiifanftæ Romanæ Ecclefiæ clamantes dixerunv. Sententiam quam non elefti,nequcadmirsi,(me timoré (eu gratia,uel quicquidillud eftmodô præcipita» t ; ftis potius quàm ptotuliftis ,auftotitaie (anfti Spiritus ufcg ad diffinitionem (anftæ (cdisApoftobcæomnino reftringimus; itautnullo modouelnomenbabere (en^ y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentiæ meteatut. Te^ Regum patriarch a Ignatium auâotitate (andorum Apofto •

lorum ptincipum cotamDomino.fuiscç Angelis omnibus que præfentibus conter ftamut,ut(ecundumbancepiftolam fanâi(simiteftitutotistui,DominiHadviani (ummiPonrificis, quam tibiecee offetimus, indufttia tua ab omniBulgaviæ oedi » nationeimmune nullumtuorumilluemittendo cuftodias,ne (anâa fedes Apo # ftolicaquæribituaieftituit,pet tefuaperdeteuideatut . Q.uinpotius,fi quodnon ctedimusiuftam te babete quetimoniam æftimas, (anftæ Romanæ Ecclefiæ te « ftitutticituæfolennitetfuggetetenonomittas . Tune pattiatebaIgnatius Apofto ■ beam epiftolam (ufeipiens, licet magnopete monitus , earn legere diftuliffe, te * (pondit : Abfit âme ut ego bis ptæfumptionibus contra decorum (edis Apofto • Ves implicci j qui nec ita iuueniliict ago ut mibi (ubtipi ualeai ; nec via fenilitet

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debrCjUt

-ocr page 174-

TESTES VERITATIS TBMPORVH dehïo,nt qnod in alijsreprehcnderedebeojpfeadnüttam. Hoe fine coHociKÏoilIa i finita eftjed Imperialis commotio licet fpem fronte fimularetjângmentum fufcepii: legatos tarnen S. Ro.Ecclefiæ ad prandiumconnocans, donis omnibus decorauir, eoscgTheodofio.noneaquacongruebatfoIlicitudine de^ducendi gratia commen»' danit/aqnoDyrrhachium ufq? perduâi, négligèrent^fineulla prouifione dimifti, poft dies aliquot nanigantes, in Sclauorum dedufli üomagoi manus inciderunr, bonistj omnibus ac autentico in quo fubferiptiones omnium fuerant denudaii funtjipfi^capiteplederenturjuifiab his ^ui ex illis 3ufugeranr,timeretur.

Tandem Apoftolicis Imperialibusq? literis ab exilio liberati.amp;iiindefimoûs lendarumianuarium dieindiâo4. Romam reuerlï,omnia quæl'uperiusdiximus, coramfummo PontificeacProceribus retulerunt: nihil^aliudfcriptur3runi,qiiàni librumaâionislgnati),amp; libellos quos à Sclauis receperant, ceu amp;nbsp;reliquoslibels los quos SupponiArchiminiftroamp;Anaftafio prudentifsimo bibliothecario fanâ^J fedisApoftolicæhuiuspræfcientiæfolicitudineexemplaramiflæfpnodijquodfibi fcribendumimpetraueratEcclefia Romana fufcepitdudum, Conftantinopolicoffl mendaueranr,oftenderepotuerunt fupeiiorerempore.

FormofusPortuenfis, ÔC Paulus Populonienfis, uenerabiles Epifeopi;qui cum cæteris iuffu fandifsimi Papæ Nicolai caufa prædicationis deftinati fuerant, rc/ meantes de Chriftianitate Bulgarum,ac omnimoda fubiedione, qua fp ecialiter fan âa;RomanæEccIefiædeuotifsima colla fubmiferant, federn Apoftolicam recréa» runtramp;MichaelisBulgariciRegislegatumPetrumfummoPontificipræfentatuiit-QuiLegatus cum donis regalibus , Regibus réglas quoeg literas obtulit, fummiiffl PræfulemfummoperedeprecanteSjUtautMarinumfibi bene' compertum Diaco» num, Archiepifeopum confecratumremirteret : autaliquemex Cardinalibusdutv taxaifuæ Ecclefiæ,uirumfapientiapetfona^ habita Archiepifeopatu dignifsimum, Bulgaris eligendum dirigeret: quem poil approbationem eorundem denudremf antem Arthiepifcopaliminifteriofublimarer.

Sed Marino Gonftantinopolitanum miflaticum deuotifsime'utdiximtisrc» nitente,fortitofummus Pontifex Sylueftrum quendamfubdiaconum Bulgaris elj= gendum direxir. QuemcumLeopardo Anchonitano amp;nbsp;Dominico Trinenfi Epi* feopis, fimuldéliteras pro ArchiepifeopoautFormofo PortucnfiEpifcoporfmitgt; tendoimportunifsime'deprecantes, remittentibus Bulgaris magna fub uelocitate recepit, Quibusinternonnullarefcripfir, utquæcunqj nominatimdeuotioregalis exprimeretjCum fine dubio Pontificalis prouifio Bulgaris Archiepifcopocomtnf*’’^ dater.

At ucro'BuIgatum Rex expeflanonum moram diutius ferre non ualens,qu^”’ ta eflfe quam à Græcorum Impcratore,quoniam natorum Thororum occafioneal» terna régna fibialternatim ta pere machinabanturabduâus,eundem Petrum quern à Roma finedefideri) fuiafFeflufæuo receperat, cum alrjse latere fuo ConftantinO’D polimrequifitionisgratiajCuipotifsimumpertinere deberet, emifit, ibic^ a legaiis noftris,quôdiuri Romano pertinere ut conuidi, ac poftmodum per Orientales Conftantinopolitanos.quæ donis ac promifsionibus perfuafi Græcos facerdotts iuxta quod Grimualdus Epifcopus,quiaabhis fe repulfumfatcturfufcipientes,no' ftros eijeiunt : 8^pereundemGrimualdumEpifcopum, quialïneconfcientwfediJ Apoftolicæcomptehenfifibi prædicationis officium deferens, Romam ditifsimus rcmeauit.Magnum epiftoleuolumenfriuolisallegationibus,tanquamfubprætfxlt; tu deliberatiuæfententiae,fynodopraEfidentium implicatum Apoftolicæ fedisfn^ petexcufationefuaremifitunquo fado quia Epifeopus Bulgaris expulfumcpifto latacenteafleritjSi presbyterinonfepulfos à Græcisuel Bulgaris,fed ab Epifmp'’ conuentos protedos^,dubiumquarecommufsitant,proditionisimagoquodani^ modo fufpica tur,fed ueritatisintegtitaSjdonecChriftusrenumrimatoramp;cordiun’i in fuorumferuorum examine hancinlucemprotulerir non uidetur.

Clerus

-ocr page 175-

SVPLRIORVM CONTRA PAP AM: nbsp;nbsp;nbsp;»O

Clerus Raucnnas.

-rNucniwradhucEpiftola quædam manufcripta,dcriRauennaiK ad Carolum I iuniotem(uttitulus habet.credo cffeCaluum)m ea epiftolatuetutRauennasclcf JLtusruamqtgt;andamconCuetudinem,qu0diiquiexmonachisadfat«dotiu.nde* (utnpti«ant.monachakmueftitumdepüu€bant,ô4 communi uiebainut.Appatct enimcosdccatcteptehenfosfuiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Difoutaniuçto pie ac crudité faccrdotcs Rau2nat«,aeft«am cfk remliberam, tiecin co tclieioncm aut pictatcm conftfterc.Citant ciiam ptobxum locum ex to• Icftiniptimidcctcialicpiftola quoducftitusrcs Chnftianisl.bccafit,nccquicquam ad pictatcm faciat. Eius loci Cœlcftiniin ca pire d c Ccelcftino menuo fa ft a eft V e s tvlmlmpecatoris nomine tefpondentduritcr quidam eius clerici (ut ip a cp o a n ftatut)acomninocontendunt,monachosinfacetdotesreceptos ,pt!i inuue num retinete debcrc.lnde apparet, quantopere Bonifacios pfeudcapoftolus Germanos turn, tunc cos homines Papifticis nugisacfuperftiiionibus dementauerii : tarnet 1 hicin Italia etiam regnauctit annis aliquot,8iibi fit Mantu ae mottuus.

Appâter etiam.Raucnnatem Ecclefiam non tantum iugo feu tyrannidi Pon^ tifkiædiu teftitiffe, ücutfuprà diftum eft, fed Öi multis alijs eius ettoribus fupec » ftitionibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sed adfetibam totam epiftolam,quandoquidem alioquiuix prodiiutain cemuideatur.

EpiRola cler i Rauennatis ad Carolum iunior em ( credo efie Cal i» uum) quatueturlibertatem uefttius monaftici.

luinælargitarismuncrç,fapicniia,potentiacgpt3Efulgido domino Regi Ca*

1 7 glonofo,fanftaRauennas Ecclefia.juclytos.cum foeli e fucceffu lempet naancretriumphos . CXuanquamenimueftiç celfitudmis glori3e4P’’of®P‘^.

entiæaltitudine,8ihonotclmpetr),quointetmortale5 principalis habetur uiuendi ôôdocendiEcclefiafticæ regolæpenè omnia nota uideantur, nihilcg fit quod defa-ctisleftionibusminusintellcôumuefttætegalt prudcntiæarbittetur.tamenquonv am quandam diff'cultatem Ôifcrupulumfupetquotundam habitu,qui lt;x diuerlis motum 86rcgulædifciplinisadfactampetucniunt dignitatem, in ueftratacramen tc fore audicumus , colleftisfuper hocquibufdam pattumantiquotumexemplis, ' quid de hoc priores fenfiffe contigctit|,ôêquid dataauthoiitatcmandauetint,let« uatointalibus nofttae tenoteEcclefix , dignum duximus amp;nbsp;morem nofttxEcde« îiædemonftate , ÔC uefttam intalibusferuentcmuigilantiamfevenate.

0 Poniificum cnim Romanotum authotitas, quibus in bcato Petro cura 8C tolicitudo pafeendi gregem Ecclefix à Domino 1B S V CHRlSTOeft tradita, eX

0 clatafidei putitate docet quibus rebus 8iregulis Chnftianotom uita m fua cuiufque ptofefsionedebeatcontincti,qualisqj fetuetutin urbis Romae Ecclefqsdifciplina, quotumbeatus CcEleftinns,dehacre difputans,inter caeterainfeti; Dicimus enim. Dominifaccrdotcs(upetftitiofo polius cultui infetuire,qudm mentis uel fidei pun* tati,8ónon mirum, ait ,fi contraEcclcfiafticum morem faciunt, qui inEcclefia non cteuetuntifed alio uenientes itinctejecum haecinEcclefiam.quse in alia conuerfaiia nehabuctant,intulerunt. Amifti enim pallio ficut Græcimonachi.ôilumbos præ cinfti.ctedunt fe fanftæ Seriptutae (idem non pet (pititum, fed per litetam comple « tutos. lSlamfiadhociftaprsccpta(unt,uttalitetfetuareniut i cutnonfiuntpatitec quae tequuntur,utlucetn3e ardentes una cumbaculo teneantui* Habentenim fuutn ifta myftetium ,S4intelligcntibus ita clata (unt ,ut ca magis, qudm decei, fignifi cation nefetuentut.

Nam inlumbotum (ignificattone caftitas, inbaculo tegimcn paftotale, in

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucernis

-ocr page 176-

1^4

TESTES VERITATIS TEMPORVM

lucernis ardentibus ftilgor open's boni demonftratur, Habent tarnen hi iftumfon fican cultum, morem potius quim orationem feqnentes, qui remotioribus babi« tantlociSjöC procul dcaeceris degunnVnde hichabitus in Ecclefijs Gallicanis.uttot annorum tantorum^ Pontificuni in alterum habitum confuetudouerratur. Difc«* nendid plebe uelcæterisfumus,doarina,nan uefte:conuerfanone,nóbabitu:mcn tis puritate.non cuItu.Docendienimfuntpopul4potius qu^mludendi : necimpo* nendumeft eorumoculis,fcd mentibus præceptafuntinfundenda. Leoenimfan* flæ RomanæfedisEpjTcopus,dicK,propofitum monachiproprioarbitrioueluo* Iuntatefufceptum,deferinon poffeabftj peccaro. Q.uia quod quis uouir Deo, debet ei rcddere. Vndc eum quireliäa fingularitaris pcofefsione ad militiam, uel ad flop^ as deuolutus eft,publicæ poenitentiæ farisfadione purgandum.Rclidam fingulart* lis profefsioncm.nori fcapulare,quod prooperefcrtur,cxemplofupradidoaccipi/ iTtuS. Neque fi ad facerdotij dignitatem afccnderis, fed fiad militiam uel ad nupö* f as deuolutus cft, publicæ poenitentiæfarisfadione purgandos habetur. In quibos licetinnocenspofsitefTemilitia,amp;honeftumconiugium, eledionem meliotnt^» quæ in facerdotaliofFicio cffenon poteft, deferuiffe tranfgrefsio eftIn quo capi* tulopropofitummonachi, deuorionemfanâæconuerfarionis,non oeftiumMl* turn intelligentes, qui multiplex uarius pro locorum 82 regnorum diuetfitate» in Grtecorum 82 Latinorum monachis inueniturrin his qui ad regimenEcdffi^* fticum canonico ordine Epifcopali dignitatc facranrur, fi in facerdotali habiw^ confuetudine miniftrent Ecclefijs, inquibus prouedifunt, nihil obuiare patern^ antiquorum regulis pro noftræ capacitatisintelligentia omninoconfidimus,ff“ potius Ecclefiallicis à gt;lpoftolicis regulis initentes,concordiam,quam in habiwû^ cetdotumRomana conferuatEcclefia, fequendam omnimodis iudicamus.l^^^ liusmulto'magis arbitrantes, utuniformis facerdotalisueftis æqualitatecomnnJ^^ ne miniftrandi Ecclefiæ minifterium fortiatur.quam amidofub honore Ponitfit^^ tuspalliofingulatiabuttiufqueordine, fingularitaris fiquidemamp;Epifcopalispto^ fefsione,uita82moribusdifcrepetur. Nec enim dicimus,ut generaliter omnibat Ecclefijs hac lege habitus conftringendi authoricatem donemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scimus enim,quod unufqoifijinfuofenfuabundet: fed nos noftrarutn^t^'* defiarumPontifices,quosexdiuerfis morum82 regulæ difciplinisadfacratnptt' uenilTe dignitatem gaudemus,ßin habitu facerdotali Ecclefijs miniftraucrintjUi’V lum habendum præiudicium,nc(5 pro habitus qualitateferiendoscenfuracanon*' ca fotmidamus.exantiquorum patrum inftitutis omnimodo arbitramur.

Vetdminfupetconfuetudinemac morem noftræ Ecclefiæ concotditerf^' tînendum, quem cæteris ftolaueftibus fuperieda prodignitate facerdotij, populo principantur, conferuandum, eius Pontifices, quam fub uefte pceniten''^ Âlaborisin fuootdineftatuerunt,tenentes,proueftiumqualitate82habitii, lumhuiusordinisjfiuitâeiusincuiufcunqî propofitonullo grauifacinoreproi’®''”^ înfedarid eft, fi non fit fecundæ uxoris copulæ alligatus, fi pœnitentia publftâ no” famofus, fi nulla patte corporis imminutus, fi feruilis aut originariæ condition! nf^ quaquam obnoxiiis,fi curiæ probatur nexibus abfolutus, paternorum decretonn” regulis aut inftitutis obnoxium, fed potius morem qui in ea Ecclefia ex antitj”” eft, inuiolabilitet omnimodo obferuandum . Neque enim ad conferuand^ totius fingularitaris profefsionem, quam facerdotale officium informa uitæEc* clefiafticæ minimé patitur, obferuandum in fingulis, quæ huius fedæregobo authoritas præcipit operanda in efu, in fil en cio, in hotis cuftodicndis, 82in oni* nibus regularibus adibus exhibendis, folum fcapulare pallium, negleâiscaet^* tis,fufficiens omnium authorum iudicioretinemus : fed potiusfubhabitufing”' lari à uita penitus difcordantes, in communis uitæ participatione reprchen* dendos acrius æftimamus . Nec hoc quidem dicimus, ut in omnibush”* lus teligionis* cum ad fandam petiienerint dignitatem, telido more fiæuth'*

-ocr page 177-

SVPERÏORVM CONTRA PAPAM.

fiæuflrcligtonisj’nquaproiieâjfunt, mutandamueflcm fmgulanrads generali« I ter ccnfcamus: fed potius inutroquc habitufacerdotum, morcni Ecclefianim

ordïnem.in quibus prouefti funt,nullis patciim præiudicqs obnoxiuni,irrcpreheiw fibüitcr arbitra mur fequendum.

Huius enim noftrae confuetudinis caufani.o bone Rex.pro noftræ repreheim fionisneccfsirate,ueftræfercnitatircddentes,placitam Dcofolicùudincm ueüram, quamproftatufandæ Dei Ecclefiæ in omnibus fuis utilitatibus uos feiucntil'simd mentisftiidiohabetcmultorum relatione comperimus,ferena redara auihoritarç humilitet exoptamus : pariterquc ctiam immcnfas gratiarum afliones pmicipali magnitudini ueftræ refcrimus, quænosin noftrisfilijs, ueftrisliquidemfidebbus oratotibus, monereamp;cotrigerefuis facris apicibus eftdignata.Stinfuperqiiaiiiutn proranâareligioneferueant,infuædeuotionisadmonitionenübis,î)ereprehciilt;5 g fibiles uide3mur,oftenfa. Vndc ne ftatutorum Canonum in bac noflra conlueti; • i dine fuper tranfgreflbresapud uos iiidcaniiir, quibus regulis ad huiulcemodi te-noremSiotdinem noftræ Ecclefiæ confetuanduni innitiinur,inhisnoilrisfati faâionisliterulis ueftræ principali magnitudini relegendis oftendendum cur n.i«quot; mus lubentifsimèfiquid melius,aur piorum regulis canonicæ fcriptui-æcongrueu gt;gt;nbsp;ttustenendum: dehacreueftra repetit deuotaKegalisqjprudentia, ueibis iii om » nibusmonitisannuentes. ConferuetDeusomnem ueftramfalubrem domuiano nem,ad gubernandam amp;nbsp;tuendam Eccefiam fuamfanflam, i^men.

Erdmutpn’us diftum eft,Cæfarhacfcriptionecontentus non fuir: fed curauic à fuis facrificis longam refponfionemjuelrefutationem potius,courra icribi-Credoetiam æmulationem Ôiodiumquoddam intercefsiüe . Namcuni hæcepiftolafctiptaeft, fuit quidam nomine loannes, Atehiepifeopus Rauennæ, de quo alibi in hoc fetipro plura, cui hic Cæfar non parum erat infenfus : inde adeô, ij C quddillefueracLudouici fecundi Cæfaris intimus : qui non hune Carolum Cals-uum,fed alium nomine Groffum,fibifuccedeteuoluerat:quam fui Domini uolun= tatem poft eius mortem Regina S^confiliatipromouereconati erant.ut ex fequeiia ti hiftotia apparebit. FuitetiamalioquihicÇatolushomo admodum iniuftus, uc hiftoriciteftantut.

SedtameninillaCarolihuiusrefponfione, quamob nimiam prolixiratent omifimus,aliquabonanot3tuquedignafunt:utquodteftatur caput feptimum,ali« amraùonem Miflæcelebrandæfuorempotefui(reHierofolymæ,ali3mConftan^ tinopoli,ali3mRomæ,aliamMediolani,amp;aliam in Hifpania Toleii. Quæ ip^ fadiuetfitas Miffam effe humanum inuentum,non diuinaminft:ituiionem,di« lucide'teftatur. Si enim diuina otdinatipne aliqua certa Miffæ forma tradita fuiffethominibus, cam tantopere uatiare nonlicuiffet, nec etiam forte tantis ui« tislibuiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Carolus Caluus ♦

HVius Caroli credo effeillam fententiam quae eft dift.t?.cuiusfunt hæc uerba, Exconcilio Caroli.ln memoriamB.PettiApoftolihonoremus fanâam Ro« manamEcclefiam,8ôApoftolicamfedem,ucquçuobisfacerdotalis matereft dignitatisEcclefiafticæ,debeateffemagiftra rationis.Quareferuanda eftcuni man;« fuetudinehumilitatis. Et licet uix FER E'no vVMabilla fanâa fedeimponatur in« gum,tamenferamus8ópia deuotionetoleremus.Siuerófquod nondeceOquilibec n nbsp;nbsp;nbsp;fiuefit presbytet.fiue diaconus aliquam perturbationem machinando èi. noftro mi

11 uifterioinfidiando redarguatutfalfam,8ic.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic fimul obferua amp;nbsp;tyrannidem Papæ, feruilem fubieâionem fu «s

' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perftitionum Regnm ac Conciliorum fefe huic Babylonio fcorto fubmirten «

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiuni « Fatcniut hic mifet Rex aut eius concilium, effe importabilc iugum,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodfibi

-ocr page 178-

15^ TESTES VERITATIS TEMPCRVM quodfîb»àPapainiponirur,amp; tarnen nuk fette, putai^ineomagnumquoddadA faci'ificium fanflo Petto offerte,

loannes VUL

IOannes Papa odauus quifedit circa annum Domini g So. accepta pecunia, miP fiscj legatis Moranos à iiirisdiftione Laureacenfis Epifcopi excmitjObquam caufani Sôfupplicantamp;admonent eum fui officfj Epifcopi Germaniæ,quaîfO* rum epiftolaquoniam et alioquiuulis ad alia effepoteft,nec ramen extatimptefl^ a me integra bicapponetur.

Summo Pontitïci amp;nbsp;uniuerfali Papæ Domino loanni Romanæ fedis magni» ficognbernatori,humilimi patcrnitatisueftræfiJi),TbeotmarusIuuanenüsEcclfto j'irchiepifcopus, Vv31doFrifingenfis,ZacbariasSebanenfis,TutoIlt;atifponcnfis, Richarius Patauienfis EcclefiæEpifcopus, nec non Si uniuerfus clerus, populus'ç Chrißianus per totam Noricamquæ 82 Bauariauocatur profperum in Saluatorej nofttoproueftum, Catholicæ pacis augmentum, SSrcgnumoptamus æternum* y\ntecefforum ueftrornm decrctis,amp; fandorum Partum inftitutis plenifsimeini^*^“' mur in omnibus noftrofacerdotaiiminifterioobftantibus amp;auerfanribasRoniâ» numhppenarePontificem,utquodad unitatemconcordiæjamp;Sadcoftodianipft“* tinetdifciplinæ,nulladiffenfioneuiolcntur,fedabipfofumma prouifionedecetna^ tur.Nequaquamenimcredimus,quodcoaâiquotidieaudimus,utdeilIafand36^ yipoftolicafede, quænobisfacerdotalis mater eftdignitatis, amp;origo Chriftbn^ teligionis, profluxeritquippiam peruerfitatis/ed dodrina 8^ autohtas EcclefiaBi tationis.Sed ucnerunr,utipfipromulgauerunt de latere ueftro tres Epifcopi, cctioannes Archiepifcopus, Benedidus Si. Daniel Epifcopi,in tertam Slauinotuo’i qui Moranidicuntur,quæR.cgibusnoftrisSlt;J populo noftro,nobisquo^cumb^^ bitatotibusfuis fubadafuerat, tamincultuChriftianæreIigionis,quàm intribut® fubfl.àntiæfccularis,quia exinde primumimbuti,8ôex paganis ChriftianifuutfadiR Et idcirco Patauienfis Epifcopus ciiiitatis, in cuius diœcefi funt illius terræ popuH^’ cxordioCbriftianitatis eorum, quando uoluitS^debuitillucnulloobftantfintf^’ uit,amp; fynodalem cum illis,amp; cum fuis, 8^ etiaminibi uiuentis conoentum freqcien ' tauit;8d omnia quæ agenda funt,potcntetperegit,8ô nullus eiinfaciemreftitit.Ê''’ am Siinoftti Comités illi terræ confines, pladta fecularia illic conrinuauerunt,®^ quecorrigendafunt,correxerunt,iributa tuletunt. Si nullieisreftiteruntjufijduo’ in era (Tan te corda eorum diabolo Chriftianitatcmabhorrere,82 omnéiufticiafudP trad3re,bello^Iaceffereacobfifterefæuifsimécoeperunt; adeout uia EpifeoP^j prædicatorib.illuc non effet,fed libitu fuo egerunt quæ uoluerunt, Nunc uerdqu°“ uobis graue uidetur8iincredibileinaugmentûiniuriæiaditantfemagnitudintpf* cuniæegiffe,uoseofdem præfatos Epifeoposad fedirexiffe,8din eodem Patauif*’'’ Epifcopatutaliaegiffe,qu31iadeilIa.ApoftoIicafedenunqu3mexiffe,nequcCano* num décréta fanxifle, ut tantum fchifmaunapatereturEcclefia.EftenimunusÊp*'*'^ copatusinquimjdiuifus. Intrantesautemprædidiinueftronomine, utipfidi’^^* runt^Epifcopiordinaucrûtin noftro eodem çEpifcopatu unumArchiepifcop?'”’ fi in alterius Epifeopatum Archiepifeopus effe poteft.Si tr« Epifeopos eiusSumay neos »abfqnefcientia Atehiepifeopi, amp;nbsp;confenfu Epifcopiin cuius fueruncDi^*'

Cuminconcilio Alricanocap.io.decretumfitjUt plebes,quæ in diœcefibns^ Epifeopis rctfnentur,quænunquamEpifeopos babuerunt, necnificumuolunt^' eius Epifcopi a'quo tenentur.propriosacdpiunt Redores 8^ Epifcopos.Iceniio^'^j. dem Concilio cap. 4gt;. Vt plebes qui nunquam babuerunt proprios Epifeopos,n’ ex Concilio plenario uniufcuiufcj prouinciæSi primatis,atlt;5 confenfu eiusad u»'’ diœcefineademplebs pertinebat,Epifeoposminime accipiant. Indecretis P^ Leonis cap.«, feriptum eft: Nulla ratio finit,ut inter Epifeopos habeantutquiàP*^ Hxncialibus Epifeopis, cum Mettopolitaniiudicio non confectantut.

-ocr page 179-

SVPER.IORVM CONTRA PAPAM, 157

A IteniCap' 49.utfiindignis quibuscg Sólongé extra facerdotalemcritumconftituus paftocalefaftigtumóigubetnatio Ecclebæ detut: non ellhocconfulete populis fed nocete.nec ptaeftare regimen,fed augere difcrimen .Erin eodem cap. poft pauca in -quit; Difficile eft ut bono petaganturexitu,quætnalofuntinchoata ptincipio Ettn decteco PapæCelcftinianteceffoiis ueftti cap.i7.continetur,nealicuilocusconce* datucfacetdotiinaltetiusiniutiam.AntecefforueftetZueniibaldoDLiçe impétrante V Vichingum confectauitEpifcopum, Sinequaquâ in ilium antiquûPatauienfem Epifeopatum transmifit: Sed in quandam Neophytam gentem,quam ipfe Dux bcD lo domuit.ôi ex Paganis Chriftianos nos effe pattauit.Cum auiem eisdem Status lo cusfamiliatis apud legatos ueftrosdabatut,accufabant Sidiffamabantnosinmul« tis,8óuerbis mendacibus inftabant, quia nemo eis uera relpondebat, dicentes ,*105 cum Francis Alemanis feandalum ôi diCcordiam habuiffe.Gum hoc tallum efle ex hocconuincitut,quia amiciffiminoftriCunt,84chacitatiui cooperatores ,ÔCetia enm iplisimpacatos effe accufabant.Q.uod non noftra culpa exigente,fed fuaptotetuia ta ciente ica fatemut effe. Q.uia quando Chtiftianitas illiscœpit uilefcere,8ôinlupetdeî« bitum ttibutum.fenioribus nofteis Regibus ôiPtincipibus eotû folueretefpuetunr, bellocgrefiftete 8êgentemnoftramcœpetuntlaceffece.ortaeftfeditiointerillos.Et quoniamatmisfieos defendetint.infetuitium tedegerint,idcitcoiure ptoptio tribu« ratios habere debuetint,8i debcnt,amp; fiue uelint hue nolint regno noftto fubaäifue* rint.Cluapropter oportet nos abalto fpeculati,8ômodetaminis temperiem præoni nibusteuere,nepeiorparsconfortetur,86meliotinfirmetur .Ptogenitores namcçfe teniffimifeuioris noftriLudouiciuidelicetlmperatores 86 Reges exChriftianiffima Ftaucotum genre ptodletunr.rAotauf| uero Slaui paganis 86 ethnicis uenetunt.Il« lipotentialmperialiRomanamRempublicamfublimauecunt,iftidamnatuni;illc Chtiftianumregnumconfortauetunt,iftilatibulis8iurbibusoccultatifuetunt -

C turn conhlio Apoftolica fedes pollebat, iftorumpetfecutione Chtiftianitas dole« ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat.in omnibus hisiuuenculisRexnofter,nulliprasdecefforumfuotumfecüdus, nul

?! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hâcinfetiot,fedfecundumuivtutemàDeofibidatamjfanftæRomanæ, Eccldiæ 8c

viobisfummo Patti cû omnibus tegni fuiprincipibus adiutor optât effe fortiffimtis. Omne names regnum diuinitusfibi cômiffumad Deifetuitiumfuumtç adiutotium unum utile,8e opetatut. V nde 8e pace uigec, 8e concordia gtatulatur.atqi ad u efttatn pateenitatèm {icutpattesfui,fepettinetelætatut.Q.uod nos ptæfati Slauictimina^ bantut cum Vngatis hdem Catholicam uiolaffe,8e pet canem (eu lupum aliascç ne^ (andKsimas 8e ethnicas tes Sacramenta 8e pacem egiffe , atqj ut in Italiam tcanfi« tent,pecuniam dediffe, fi uobis cotam pofito ratio intet nos,agitatetur,anteDeum qui cunfta nouitantequam fiant, 8e cotam uobis qui ukem eius Apoftolicam tene« tis,çocum falhtas manifeftaretur,8e noftta innocentia ptobatetut.Quia enim Cnru ftianisnofttislongé à nobis po[itis(cmpetimminebant,8epetfccutione nimiaafgt; D ffigfbant,donauimus illis nullius ptcciofæ fubftantiæpecuniam; (ed tantum nolt; fttalinea’ueftimenta,quatenus eotû aliquoties ueritatem mulceremus,8eab eorum, 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petfecutionc quiefcetefacetemus. Talia namcç ut pt2efctipfimus,iuxta malitiam ccx*

dis (uiatgumêtantes,et Pontifices ueftros ad iniutiânofttâincitantes,adeo ut diteaa i nob .epiftola quahab Apoftolica (edehaEcomniaimptopetabât,amp;diuet(as iniucii^ as ingerebant,atcçintet alia diuino gladiofeticndos dignos dicebât.Impjetur emm ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nobis quod quidé (apiens aif.luftus tulit ctimêiniquiApfi enina crime qd nobis lai

(ôfemelfadûimpofuerût.multis annis petegcrunt.lphVngarorû non mqdica mub litudinemad (efumpîerunt, ôL more eorum capita(uotum pfeudochriitianotutn penitus detruderunt, Sefupet nofttos Chriftianos immiferunt ,atcçipntupetunae* tunt,8ealioscaptiuos àuxetunt,aliosocciderunt,alios peffima’.carcetumrama ôe i^ ti petdiderunt.innumerofos uetô exiliodeputauetunt, ôenobilcsBirosac ftas mulieresin(eruitiumtedegerunt,Eccle(iasDeiincenderunt,8eomnvaaednicia ddeuetuntjita ut in rota P anno nia noftta maxinaa p touincia tantum un;uaon

V

-ocr page 180-

1^9 TESTES. VERITATIS TEMPORVM ïeatEcdefia,proutEpifcopiàtiobisdcftinati,fifateriuelint cnarrare poffunt,(Jûâto^ dies icanfierint,et totam terra defolatâuideri!it.Q.uandoucrc?VngarosItaliâintMgt;* fecóperinius,pactficaricüeifdéSlamsteftecóinLnnDco niultüdelïdctauimus,pto* mittenccs eis propter Dominüomnipotentéad profeâûtndulgereonintanialaco» tra nos,noftrosi^ faâa et omnia redderejquç de fuis noftros côitaret habere, quait' nus ex illis fecuros nosfacerêCjet tam diu fpaciû datent,quamdiu Longobardiâiio’ bis intrare.Sô tes S.Pctridefendcre.populum^ Chriftianû diuino adiutorio redinK reliceret,amp; nec ipfum ab eis obrinerc potuimus.Et poft tanta maleficia habet bent« cia,8ôfuntfalfiaccufatores,quifempcrfuereChriftianorûperfecutores,SiquisioW^ to mundo aliotfum nos oberrafle, et iufticiæ reftitifTe conetur, ueniat præfenSjtt^'* ludificaflejôônosdehacrefcntiétespurifsimosefle.ldcircofinguliomnes^admo^ nendo precamur,nc ullo modo alicuifalfo de nobis aliquâfufpicioné referentcctt» dulifiiis.ante^opportunitasexigatur, huius reigratia miffusde ueftra celfitudintj nobisautanoftraprauitatediredusappareatuobis.Cómunisgenitus amp;genetaln dolor anguftat,quos Germania 86 tota tenet Norica, quod unica Ecdefiæ diuidinn fciffura.ldeoüquid tras maligna SIauorücalliditateadduxerit,iufticiaaueciac:uosgt; queexaltouirtuteinduti,etÄpoftoIicapoceftatearmati,iuxta Prophetâ:û.uodf(i’ âumeft,alligatc,qdinfirmii,côfolidate:quodabieâû,reducite,utdeincepspopulus amp;fideiintegritategiatuIerur,etfanâaEcdcfiatranquilladcuotionelætetur.Theot; marusindignus Archiepif.Ôd gt;\poftolicarû retû procurator promptifsimus.Pecunii uero noftro iuri débita propter infeftâ paganorû fæuitiâ, nec per fe perferre, necpet alios poterant tranfmittere.Sed quia Deigratia liberata eft Italia, quantories potefO uobis tranfmitto.Precatur noftra humihtas,ut dignetut ueftïa fublimitas tefpondc* teperfingulatranfiniffacumepiftola.

Aime pAter mundi dignufprlt;enomine Petri, Nomine quemfecluerii,utinAm uirtute fequArit Sif^i tuis fdmulis proteÜor uerits,cr ipfos Commendcs Domino,coelo lt;^ui pr^fidet dlto, Hadenus audiuimus epiftolam Bauaricorum concionatorum ad Pontifie^®» in qua quid memorabile fit,fatis fupra diximus.

Otfridus Vviflenburgenfis,

FLorufthicufrcircaannûDo.s^o.acpluraquidéfcripfitjfed tamêinteraliatdw etiâ uernacula lingua v. libros titulo Gratia,quorû argumentû fequês eins prp tioindicat.Vidiautemeoslibros,etlinguaadeôa' præfenri uarf3t,uta'neniinlt; Germano nuncquidéintelligiqueat,imouix pauca uerba poffuntpercipidllf^^^“* tem ibiobferuandu eft ante annos 700 (rot enim funt a feripto eo libro)nôeffebabi turn nefas,fed potiusfummâpietaté uulgari lingua, id^rhythmisfacrasliterasut^ tere. Cûquidé Germanica lingua tunc multôminusapta eiretadfcriptioné,autali' quam omninoeruditionéôiacutiorcrerutraâationé, quam nunc Dei beneficiofit»ö cumeftexcultifsimaamp;nonadeomultdminustradabilis, 8dad omnia expriment daidonea,qua'm Latina.Handdubiéautéinipfotextu multadicit,alienifsitnaapt® fcntib.Papatûerrorib.amp;abufibus.Fuituerôdtfcipulusmagniillius Rabani,etufflio eins etiam Luitberto Epifcopo Moguntino com probata eft.Nam penê in omnib W bliotheciseiusfragméta reperiuntur. Verum cum poftea paulatim lingua Germani' ca mutata eft.coepit negligi.tan^ nó intelledum ö^ideo inutile opus. Dignitatbcul^ minegratia diuina præcelfo Luitbergo Mogunciacenfis urbis Archiepdeopo, 0 tW* dusquamuisindignus,t3médeuotionemonachus presbyterej exiguus.eterrtçuit^ gaudiûoptatfemperinChrifto.Veftrç excellétifsimç prudétiç prælentis hbriftylunt ' cóprobaretranfmittens,in capitecaufam,qua ilium diâare præfumpli,primitusuo bisenarrarecuraui,neullorum fideliummentes,fiuilefccr,uilitatismeæpræfun’* ptionideputare procurent. Dum rerum quondam fonus inutilium pollaretao* cesquorundam ptob3cifsimotumuirorum,eorum«fanditatem Laicotumcanius inquiétât«!

-ocr page 181-

SVPBRIOR.VM CONTRA P AP AM, W

K înqaktatct obfcoenus, à qufcufdâ memoria dignis ftatribus togatus iutdam uenetandæ màtronæ.uetbis tiimimm flagitanns nomme lüd th,u ƒ a EuangeUotum eis iheotifce eonferiberem, ut ludumfçculatiutnuocumdclcrem,amp;mEuagehoru P. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

«d.ne,(o„um imtrtium «tara nooerint ded^^ nmonum, qaod Gemilium “’««.«Y«®aoluminum dialsfliu ptat,m,tuo,un. fada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptobatifsimoium üitotum fafld

ÔuatecognofCimusmundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouifualmeuadiââ

hudabantluuenci Atatoïis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficfe.^demî^

ÔimitaculaCHRISTI deceiitcrornabant Nosuetoquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proptu

gtaiia inftruai diuinotum ucrborum fplcndqiem nèmihiiuftanurtcgate lingua dKebant pigete. Hoc dum eotum chantati i«po^ ƒ «eofuM

Bnequiui,iecinonquafiperitus,fedftaternâpcnnonecoaaü 4 P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûnerdunt

' ptccumiuffuhusiuuamine EuangeUotum pattern Ftancifce J? . «r L fpititualia motaliacguetba petmilcens,ut quim ilhs ahcnælinguædifficulc^a tefcit.hicptoptialmguacognoCcat fandifsimauetba. Denicÿleg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««n^tàcRirt

teUigensinde(euelpacumquiddeuiate,menteptopnapernmelcat4Scn^ ptimis ô^inuitimishuiuslibripatribusintet quatuor Euahgeliftas U c us,ut modo quid iftc, quid UC aliuscætetnç fcribcrent. inter tllosordinatim 5 pto ut potui penltos item didaui.ln medio uccô ne grauitet forte pro fupetnüitatco bütumferrentlegentes,multaôêpatabolarum CHRISTI ôômiraculotum, ciuscg doftrinæ,Ei quamuisiam feifusçhocenim nouifsimé edidi ob necefsttatern.tarnen prædiaamptetetmifiinuitus.8inoniamordiüatimutcœpetarapt^ocurauidiaare* fedqualiter mcæ paruæ occurterunt memoriae .Volumen namtç iftüdin quinc^li^ btos diftinxi, quorum primus nariuitatem Chrifti memorat, ftnemfacU '^apji ma

, nbsp;nbsp;nbsp;f dodcina®loannis.Secundus iam accerfitis eius difcipuUs tefert quomodq Ce ÿ quw

‘ buînamfîgnis ôifuam doôtinam ptædaram mundo tlotam fecit. Tetnus ligno tumclantudincm8idoôrinamadludseosaliquantülunittatrât.Q.uattusiam qua* liter (uæ pafsioni ptoginquans.pro nobis mortem fpontè pcttulent, dicit. Quintus eiustefutreaionemcum difcipulis , fuampofteacollocutionem, afcenfioncmiôC diemtudicn memorat. Hos(utdixi)inquincB(quamuisEuangeliorumbbnqua^ tuotfiiitydco diftinxi.quiacorum.quadrâtaæqualitasfanda.nofttorumquinque tenÇuuminæqualitatemornat,amp;fuperftoamnobisquæc$nonfoluiiïàauüm\uent etiam cogit.ationum ucttuntin eleuationem cœleftium. Quicquid uifu.olUdUi ta-du.guftu auditucndelinquimus,in eotum ledioniS memotia.prâuitatem tpfam pufi gamus.Vifus obftutetut inutilis,illüminatüs Euangclicis uerbis. Auditüs praüus nô iitcotdinoftto obnoxiuslt;Olfadus SCgüftusfe a ptauitaie côftringant.Cbtifticg dul-cedineiungant.cotdiscg ptaecotdialcdiortesbas theotifcc confcriptas ifempet me *

Jmothtangent’Huiusenimlinguçbatbarics.uteftinculta Scindifciplinabilisatqjirt * fueiacapiteguiari frenogrammaticac attis.fic etiaminmultisdidisfctiptûeftjpto^ ptccliteratümautcongericm,aütincôgnitam(onOritatem,difficilis.Namintetduni itiauuu,utputo quærit fono.PtiorCs duo côfonantes, ut mibi uidctürtêttium uoci ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lifono manente. IntCtdum ueto nec a,nec c,nec i, nec u .Uocalium fonos pï s cauete

poiuidbiçgræcum mibi uidetutàdfctibi.Gtæciæibocelcmcntu lingua hæcbortefîs

X citintetdum-.nulîi fcfe cbaradeti aliquotiensin quodam fono nifi difficilè iungenâ k 84 {.fepius hæclingua extra ufum Latinitâtis uritut, qui gtammadci inter lit et as di tunt effe fupetfluas.Ob fttidotem autem intcrdum dentium, ut puto, in bac lingua {utuntur.kautemob fauciumfonoritatem.Patitutquoc^metaplatmifigutamntmi um,non tarnen afsiduc.quamdodötesgtämmaticae arris uocantSynaltt.pbam, et hocnifilegentcs pt3euidiantrarionesdidadefotmiuSfonant,literasintetdum(cria ptione (etuantcsîintctdum uetâ HcbtaicæUngute more uitaotes,quibus ipfas litetas lariancSynalocphaeinlitetis,ut quidamdicunt,pcnitusamittcte,fi4.ttanUUtCmotiS

P a babetufi

-ocr page 182-

ilt;$0 TESTES VERITATIS TEMPORVM habetur.Non quodfencsfcriptionis hLinismetricafitfubnlitateconftnfla,ffdfchf^^ ma homœoteleutonafsiducquarrit. Äptum enimin hacledionc amp;nbsp;priori dfcent^ óóconfimilcm quærunt ucrba in fine fonoritarem: lt;Só non ranrum per hancmrerdu asuocalcs,fedamp;iam interalias lirerasfepifsimeparitnrcollifioncm Synaloeph^C’ Q.uæritenimlinguæhuiusornatuSjô^âlegentib.SynaloephjIenemamp;colbfioneiB lubiicam præcauere.amp;’a'didantib. homœoreleuton, id crt coniimilemucrboruifl terminationem obferuare. Senfus cnim hic inrerdum ulrraduos ucl tres uetfusu» etiam quatuor, inledionedebeteirefufpéfus,utlegentib.quodlediofignat,aperouS fiat.Hicfæpiusiamp;OjCæterçiçfimiliterin illis uocalesfiniulinueniunturinfcriptæ:;'’ terduminiono diuifæuocalesmanentesrinterdumconiundae priore tranfeuntei» confonantium poteftatem. Duæeriam negatiuæ, quæinlatinitate rationisd*^^ confirmant,inhuiuslinguæufupene'afsidue'negant. HuiusenimlinguçptoprieMS nec numerum.necgenera meconferuare finebat. Interdum enim malculinû Latin^ linguç in hac foeminino protuli,amp; cætera genera neceiraria,amp; fimili modo panJgt;^ cui numetum pluraléûngulari, fingularem plurali uariaui, 8d tali modo in barbai»“ mum amp;folŒcifmum fæpius coadus incidi.

Horum fuprafcriptorumomniûuiriorumexempla,de hoc librotheotiïccpon/' rem.nifiirrifionemlegentiûdeuitarem.Namdumagreftis linguçinculraueibaæ»' tuntur Latinitatis planiciae,cachinnunilegentib .præbent. Linguaenimhaccudut agreftis habetur,dû aproprrjs nec fcriptura,necartealiquaulliselttéporib.cxpolit’' Quippe qui nec hiftorias fuorum anteceiTorum.ut multæ genres cæterç cônicnda”^ memoriæ,nec eorum gefta uel uitam ornant dignitatis aniore, Quod fi rato' conti' git aliarum gentium lingua,id eft,L3tinorum uel Græcorum potius explanant.C^ uentetiamaliarudeformitatc, non uerecundant fuam. Stupentin aJijs uel liternla parua artcm tranfgredi, Qi. pene in propria lingua uitium générât per fingula Eil tarnen cóueniens ut qualicunç modo,fiuecorruptæ lingua,fiueintegræain^ hu manumgcnusautorem omnium laudei, qui pledrum eidederatlinguæ.ufihuU’ ineisfuælaudis fonare; quinonuerborum adulationem politorum, fediiin^ pium cogitationis afFedum,operumlt;5 pio labote congeriem, non labioruin inu* nem feruitutem.

Huncigiturlibrumueftræfagaci prudenriæ probandum curauitranfmindd diquiaàRabano uenerandæmemotiædignoueftræfedis quondam Præfulf/i)“* cara meaparuitaseil, præfulatusueftri^lignitati fapientiæ^inuobis commendai^ curauizquififanditatis ueilræ placet obtutibus,8^ nódeijciendumiudjcaucriLUtih' centerfidelibusueilraautoritasconccdar. Sinuero' minus aptusparûmes nrgl*' gentiac patet.cundem uenetanda fandag condemnet autoritas. Vtriufquen]*'^’ fadi caufam atbitrio ueftro decernendam,mea parua commendat humilitas. Ttiu*^ tasfummaunitas^ perfeda cundorum nos utilitatimulta tempora incolutnfH’^^. ïn reda uita manentem conferuare dignetur, Amen.

Ottho primus,

OTtho primus Caefar, uir prudens, potens pius acbeIlicofus,Magdeburgrn^ ciuitatisinftaurator,imperauitAnnojgt;4o.mulra præclare'incommodunicf* clefiæfecit.Italiam.loca circa Romam,acRomamipfam,quæiamPapæP^*' patrimonium uocant,citraconttouerfiam poffedit. Sed non tantum Imperijwfu^'' opes inuiolata fibi contra Pontifices feruauir, Ecclefiarum^ 8icuram 6i ius eas ferendi habuit, ut priuilegium ipfi a' Papa creditum, ôêahbiadfcriptum ,clatc tur; uerum etiam ipfos Papas fatis dutiter acfeueriter cailigauit ac reformauit.Qu^ utclariusappareat.quoniam hiiloria admodum dignafcitu eil, adfctibameamu ucrbum,proutdTheoderico Niemamp; Luitbrando Diacono Ticinenfi defcripMfh' SicenimfcribitNiemuslibroj. cap. p. qui quidemautor longiflimo temporel’ patumintimusfctibafuitjamp;demum VcrdenfisEpifcopusfaduseil, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 183-

’ SVPERIORVM CONTRA PAPAM»

A Sedcertènoftrimodetni Reges Si Imperatores longe in talibus ab eodem Theodetko Rege diftare uidentut, qui maiori cura pciuatum patrimonium fuum, quam iura eiufdem Imperii conferuateconantur .Quodautemlmperialispoteftas fit ptxcipuél'uper malum óóincorrigibilemPontifi^na Roruanum,per quem fcan« dalizaturEcclefia,exgeftislmperatorüfeuRegumRomanotumfatis conftat.Nam loannesPapaduodeamusfuitunkusö:indubitatusPapa,quiantePapatumuoca batutOaauianus,denobili óópotentigenere ptocreatus: quipoftquamaffumptus etatadPapatum.uenationibusfetarumfylueftciumquando^inter uit,necnonli* btdinofe aclubtke' uiuens,cum fufpeftis mulietibus lottes pofuit: acenam ahquo? ex fuis Cardinalibus eum proptetea arguentibus,marc ttaftauit öi mutilauit. ^uod audiens Ottho primus magnus Augultus, de hoc ex corde doluit : öi ex Germania pro ptetea Romam ueniens,eidem P apæ,cut_illuc uenerai, expoluit.

CluodaudiensPapaualdetimuit,promittenslmperatoti,quôdeiusuitamfuà bitô emendarc uellet.lmperator autem ctedenseumitafaäorum,adPapiame mafecefsitjUbihyemandotemanfitjUt fcrutaretutinterim,fifotfan prætati ap didisfafta tefponderent. Sedquia difficile cftconfuetarelinquete,Papaipiene Deurn neclmpetatoremHabens praeoculis, mala malis accumulauit. Q.uodlenii” eus Auguftus, irato animo ad urbem redqr, ut dqudicarct dcipfo Papa, quihoc au diens, utpoteftbiipfimalê confcius, fe indefugæ fubfidio e ueftigio abfentauit ,aa Campaniam declinando .Sedimpiger Imperator,concilium cletiRomani contra éundem Papamin ipfa urbe conuocauit,in quo,diâo Papa communi uoto eins con cilij depofito, uirlaudabilis famæ acfanftæconuetfationis alter Leo huius nominis VI I,extititfubrogatus. IpfeautemOftauianus neadmanusimperatotisdeucnia tet,abditalocapetquirens jinipfa Campania mifetè diem claufit extremum. Pro a

' fefto tunc temporis Papa non habuit tottcmporalia,ficutRomanaEcclefianunc t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidetuthabere’.quiaipfe magnus Auguftus,deipfo deCcendentes (ecundus amp;Ltersî

tius eiufdem nominis Augufti, ipCam Romanam nbsp;nbsp;alias EccleCias in Italia Get js

mania (ecularibus dominqs ditarunt: SCita manifeftè apparetinlibris, quifupec donationibusEcclefiæfaais pei Imp eratoresSó Reges Romanos confeaiffunt,amp; in ihefautiafeu camera Apoftolica conferuantnc. Ptætetea tunc eratadeo excellens Auguftus quod nemo contra eius uoluntatemaliquemPapam,præfettimmalitf gnum ,abieaum uel (chiCmaticum, aufus fuiffet publice confouete. Alias cecte idem Oaauianus,utcxiftimo,reperiffet aliquem potentem, quiipfuminfuamalitiaSi tyrannide confouiffet. Nec ciuitas Auinionenfis, cum eius mirando palatio, tenuit Romanam Ecclefiam,fed potius magno Otthoniobfequebatut.

fluid igitur inducit aliud haec P ompa tantotum tempotalium dominiorutn, dequibusnuncgloriatur Ecclefia Romana, quam neghgentiamin fpititualibus, b ôêetedionem tytannotum in eifdem dominqs, ôcdiuifiones feu fchifmatain ea-

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem Eccle[ia,8i aha mala plurimajatiseftnotum.

Hie etiam Ottho fAagnus duo (chiCmata fuccefsiuè ottainRotnanaEccle fia ,dum ageret in Gallia nbsp;Alemania, cum ingenti exercitu ad utbem Romanam

tediens,manu potenti fuftulit:8iunumin Capitolio tunc {ottifsimo,8i ahum in Ca fttonouofanfti Angeli, quod tunc career Theodorici uocabaiur,loco{itmifsimo, contendentes tunc de Papatu prima facie cum machinisôê alqs tebusbellicis exA pugnando coepit, amp;nbsp;multotumnobilium ac potentumRomanotum eos fouenti * um palatia in utbedefttuxit,8i multos eotumiugulauit ,(eugladio intetemit: hcqg ipfas Ecclefiasad unionemDeo otdinantepetduxit. Et poft longa tempora otto alio fcHifmate inipfa Ecclefia, itetum tedqt ad utbem ipfam ; 8C caufa cognita utrt a ufque contendentis, clero pet Concilium fubitô conuocato , 0^ uno declataio Vapa,alterum,fciliceiBenediaumfecundum,Saxoniamincxiliumdeportauit.

Ecccquantus ôC qualis fuitifte Auguftus.quitoilaboiibus ôiexpends pro refot

P J madone

-ocr page 184-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

matione unionisinipfaEcdenaultrd fe fubmint, nbsp;nbsp;foeliciter operatus

malijinquietemalijs præparantes,cogendifuntad pacem ôiadbonutn.Rf8‘5L| leftatis inccreft praecïpuê,ut per eam mali coherceantur à malo, ut boni malos uiuant:utfacri Canones docent. Scd nonintelligiturdealia potenate,lt;l^’ lmpeiiali,quceoninesd(gnitatestemporaksexcellit.HaâenusNieinuSgt;

Ex (êxto Libro Luitbrandi Diaconi »

De Otthone primo Imperarore.amp;lcgatis ad eum mifsis, Sdqualiter

RomanamactotamltaliamtyrannisIiberauit.imperijçunâioncm^Lj gnia cunïiuramento Iohannis Papænon diu in fide permanfuriaccepit* .

Romanotum.dediâiPapæ facrilcgijs inceftis ödftupriSjamp;alijs flagitijs A'’*' j monia ;8d Papæfiâa promifsionc,de emcndandauita:amp;acrilmpetatoris**’f lecriminatione: SC eius.hoc eil Pap? obftinatione, qui Adelbcrtum recepit ! ufque eieäione,amp;: fynodo Roms celebrata.

Prædilt;fhcepiftolæ aut admonitioni erat adiedum hoc Caroli didum^quod etiam fupra prolixiusrecitaui.

SActorum quoqueCanonum nonignati, utin Deinominefanda Eedrü^J'’“’ liberius potiatur honore, ad fenfum otdini Ecclefiaftico præbemus, utfcnic Epifcopipereleaionemdetiamp; populifecundum ftatuta Canonum priadioeceß, teniota perfonarumamp;munetumaccepiione, obuitæmeritumÔi*^^ pientiædonumeligantutjUtexemploamp;ucrbo fibi fubiedisufquequaquepto“^ ( îeualeanc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, P

Prarcipimus etiam omnibus ditioni noftra: fubiedis, urnulluspnuilfgi^^^. defiaru m,monafteriorum,aut Ecdefias diripere pertentet.Q.uia ficut à fandis bus inftrudi fumus,grauifsimum peccatuni hoc efle dinofcitur,amp;:c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

M Vitahinc,Chrillianeledor,difcercpotes. Ptimum,ad quem pertinfaç* eledionisEpifcopiS^ Arcbiepifcopi,nempeadderumamp;PLEBEM quia,utpræclare'Hincmatus,cuius aliquotfcriptafuperiusredtatafunti“j cit ac probat,Ab omnibus eligi debet,cui omnes obedire debent. At nunc ud Canonici,quemuolunteligunt:uel Papa.cuiipfi libetdeeaEcdefiaCutipfiloA““'’* tur)prou!der,autpotius utprecium quoddamfuumeam uenditjautproptetaÜ^“’ famulida,ucletiam tutpiaobfequiadonat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Secundd.cuius fucrit olim ordinäre 8^ confirmare Epifcoposinempe AtebitP*^, fcopusamp;Cacfar confirmabatödordinabat alios Epifcopos, Archiepifeopumu^'^^p Cæfar amp;nbsp;omnes ad eam Mettopolim pertinentes Epifcopi. At nunc Papa folusom^ nesEpifcopos8iArchiepifcoposconfirmat,eius^tantumiufluordinantur.

Tertio',cuiolimfolitifuntEpifcopipromittereobcdientiam,nempefactislitf* tis,canonibus,Cæfari,amp;fuoArchiepifcopo.AtnoncPapæfegrauifsimisdiris3C'^‘ tamentisitaadftringunt, utmagis ipfiquim quacdammancipiaobligatifintift“^ Syluius fcribit:Q.uod etiamfi ueta Epifcopus contra Papam dicat, tarnen iutamtn» tumfuumuiolet.

Deniqueamp;ipfaforma ptomifsionisamp;mandati Epifcopo autfacetdorfobn' propoGti, ira olim fuit direda, ut tantum in redé pafcendo uerbo Dd, gregemDo* minioccuparideberent. Atnuncadaliasnugas^fuperftitionesordinatur.

Attj hic quidem flatus ac libertas olim fuit Ecdefiæ, At nunc amp;nbsp;omnes fubiedæfunt,S: tam duris iutamentis omnes eorum Epifcopi Papæ obftridi,utSr uius, feulmpius fecundus, inquadamepiftolafcribat,etiamfiueracontraP3p«gt;’’ Epifcopus dicar/acere cumnihilominuscontwiutamcnwmfHHm.

- - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quatean«

-ocr page 185-

SVPBRïORVM CONTRA PAPAM.'

* QuareannoiiM.incomitrjsNorimbergcnGbus, cum ftatuslmpeti|àPapas ' Adiianilegato p«etent,utconciliamciufmodicekbrar«ur,in quo iutamenta, quitus EpifcopiPapisobfttiaifunt,cistrtaxarétut;iefponditkgatus,id nihil aliud effe quàmPapæmanusligate.Vndeclatè potes Chnftiancftatetpetfpicete.qualitetlu betutn concilium Papa otbi Chtiftiano date uclit ; nempe iia gt;nbsp;ubi EpiCcopi quidem finttamdutts 8C atftis iuramentorum uinculisconfttiäi ut ctiamuetum eis dicete .nonliceat:Papauccômanusitahabcatlibetas,utomniaptolib»tulunum ac deot * tumagetcacferte.uoluereacturbarepoCsit.

Nihilautemte Chtiftianc leôotmouetedebet, quodhæcmonumentano« omniade eodéhomineautloco fctipta(unt.Nihilenimidtcfert,cu»Tilimihteccui« de omnibus fctibece effefolitum datum fit, nec de eodem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P®

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuccunt. Vctdm illud optandûfuiflet, nos taha (cripta adhuc ueti^iotu E

' nbsp;nbsp;® habetepoffe.Semperenimtesin peius tuetuncquantocghæcnoftnscotiuptilsimia

lempotibus 8i abufibus mclioia funtjtanto alia uetuftiotahifcç fuete mdioia,

Caput V1, Lib » V b

Egnaniibus,imôfaEuientibusinltalia,8iütuctiusfaicamut,tytannidem€X3 VJ cicentibus.Eecengario atque Adalberto : Iohannes fummus PonufexSóum * uet[alisPapa,cuiustuncEcdefiafupradiaoium Betengati) atque Adalbettl feuitiam erat expetta,legatos faeftac Romanae Ecclcfiae ,lohannem uidehcet Cat dinalemDiaconum,8d AzonemScrinarium.fetenifsimo atque pqlsirno tuneRegi, nunc AuguRo Gxfati Otthoni deftinauit,fupplicitetlitetis Regum figms ot^is. quatenusproDeiamore.fanaotumcpApoftolorumPettiSiPamt,quos et o« tumfuoiumcupereteffetemiffotesJehbi^commiffamCanaam^manam tcc « fiamexfuotumhoftiumfaucibusliberatet,ac[aluti aclibettati ptifttnæ «Ittmeret-H3ecdumRomanilegaticonquctuntut,uiruenctabilisVvalbcttustanaæ Meaio* hnen[isEcclcfixArchiepifcopus,femiuiuusexpt3ediaotumtabie,Betengatqat^ AdalbettiAiberatusJuperius memorati Otthonis potentiam adqt ^mdicans le noti poffepati Betenaatn Adalbcrtiqg,necnon Vvillæfæuitiam, quæManaCLem Atela* lenfemEpifcopumconttaiusfascjMediolancnrisEcdefiæfedipræfecetat.

Aiebatfanè hancEcdefiæCu3ecalamitatcm,quæ,quod Cefuoscç capete opoi* t«« jmSfl. S«d Waldo Cumanos Efifcof «.hune pana efttuulus, non di. tpaKmäBeungarioat, AdalbwoKVvilla.qnamyvalbeHam.con nmdiamfc clttpttptïumdamitans. VenetantKnonnulialtenus otdiniscxltaliauiii.intei: qiios iUaftris Matchio Otbetras.ciam Apoltolltis cncutttiat nnncqs, a tanftifslmo Otthone tuncRege, ut dixi, nunc Augufto Cæfare, conhlium auxiliumqj expetens.

Hotumitaquc'Rexpnfsimuslachtymofis queftibus indmatus,non quælua funtjîedquældu Chtifti co gitans ,fihumfuumfibi cognominem, comtamotetn 5, puctilibusinannisReeemconftituium,inSaxoniadcteliquit:ipfe colleats copqs injtaliam peteitus uenit. Q.mtanto Berengatium atque Adalbettum celctius tegno expulit, quantoeuidentiusconfiât,quôd commilitones Pettumoi Paulum a aifsimosApoftoloshabuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Bonus itacÿ Rex diCpetfa colligens nbsp;nbsp;confrada confohdans, quod cun^ ptogt;

ptiumfuitreftitüit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

DehincRomamfimiltafaaurusadqt ,ubimtto otnatu »WKoqjapp^atutu^ ceptusabeodem(ummoPontifice8êuniuerfaliPapaloannc, impeinxuinonfolumptopriareftituit,uerûmctiam mgenubusgemmatum,uri Sêatgenrimunenbusipfumhonorauit. ïufiutandumueroab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- o” '

fuptapteciociîsimum cotpusPetiiatcÿ omnibus ctuitattsPtoceribus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c$

gatioata AdaVbettoauxiliaturumjacceptt.Pofthæcinpatriamptop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;«

ntt. InteteaptxfatnsPapaiutamenü24ptomifsionisoblitus,quamfeceta nda

-ocr page 186-

K?4 TESTES VERITATIS TEMPORVM ImpeEaton,ad Adalbcrtntti,utfeadear,mittK:üiramcnto ciafFirmans/cinurticon«) tia fanflifsimi ïmperatoris potentiam adiuturum. Adeö enim eundem Adalbettum EcclefiarumDei,eiusdem^PapæIoannis pecfecutorem Imperator fandus tenue» (at, nt otnnem Italiam deferens, Franxinetum adirer, fe^ Saraccnorum fideicom* mendaret. Imperator autem iuftus, qui cur Adalbcrtum loanncs Papa, quem ptU’S uehementiodio infeqnebatur,nuncdiligeret,fatis mirarinon potent, accerfitis qu^* buldam familianbus, an hoe uerum effet, Romam dirigit percontatum. Quuæ^ illöijdem nunerj perueniffent, huiufmodi non à quibuslibet aut paucis,led ab om* nibus Romanis ciuibus refponfa fufeipiunt«

Non difparuideturratio,cur loannes Papa fantifsimumlmperatorem.fuuin fcilicet ex Adalberti manibus liberatorem,amp; diabolus oderit creatorem. Impetatoti quemadmodumrcipfaexpertifumuSjCaquaeDeifuntfapit, operatur,diligit,Elt;^' clefiaftica Sifecularia négocia armistutatur,moribusornat,legibus emeudatJoaivs nes Papa his omnibusaduerfatur. Non dam eft populo,quodfatemur. Teftisen Rainera fui ipfius militis uidua, quam cæco captusignc,multis præfeâamurbibus facrofanâis beati Petri donauit aureis crucibusatq; calicibus ïeftis cft Stephana eiusamica, quæin effufione, quodexeo conceperat,rcccns hominem exhibuii. Quod fi cunâataceant, Lateranenfe palatium fandorum quondam hofpitium» nuncproftibulum meretricum,nonfilebitamicam coniugem Stephane partis cou» cubinæ fororem.Teftis omnium gentium,præterquamRomanorum,abfentiamU' lierum, quæ fandorum Apoftolorum limina orandi gratia riment uifere,quuin nonnullas,antediespaucos,huncaudierintconiugatas,uifgines,uiduas,uiopprd* fiffe. Teftesfuntfandæ ApoftolorumEcclefiæ,quænonftillatimpluuiam,fedio* turn intrinfecus fupra ipfa etiamfacrofanda altaria imbrem admittunt.Q.u3ntanoS (erroretignaafficiunt,quumdiuinamopemeodemdepofcimuscMorsinteflisrf’ gnat,quæ nos oraremultauolentes impedit, arque domum Domini moxlinquetci C0git.Teftesfuntnonfolumiunccarumcuratura,fed amp;nbsp;quotidianarum formarum muliercs.Cuieædemfunt,8ifilicempedibusquæcontcruntatrum,amp;quæniagnogt; cumfubuehunturadiutotio iumentorum. Arque hocrei eft, quod tanta eicumlmgt; petatorefandodifeordia eft,Iupisamp;agnis quanta forritioobtigit.Illihocutimpü* liceat,Adalbertum fibi tutorem amp;nbsp;d efenforem parat •

Hæc dum a redeuntibus nuncijs Imperator audiret:Pucr,inquit,eft: facile'bo* horum immutabitur exemplo u'irorum.Spero eum obiurgatione honefta.fuafiont liberari, facilè ex illis fefe cmerfurum malts : dicemusi^ tune cum Propheta, Hæccft îmmutatiodexterae excelfi.Etadiecit: Q.uodpriusrerumordodepofcit,Berengari*‘ uminFeratratomonterefiftentempropulfemus: dein’paterna abdicationcdomigt; numPapamconueniamus,utfinonuoluntate,uerecundiafalteminuirumpetfc* dum fefe mutenfieçg forfitan deuidus,benè confuefeere ftudebit,his defuefecre.

HisexpletiSjPapiaenauim confcendir,ac per Eridani alueumRauennamufji’ peruenit.inde^ progtediens montemFerctratum,quod oppidum fandi Leonis di« citur,in quo Berengarius 8ó Vuilla erant,obfedit.Q.uó8ó prcefatus Papa Leonernnc/ nerabilemfandæRomanæEccIefiæ tunc protofcrinarium,nunc in eademfedebcä« ti Petri ôc Pauli Apoftolorumuicarium,nec non ôiDemetriumoptimatemRoma^ norumilluftrifsimum, fando Imperatori nuncios dirigit, mandans, Haudmirum €ffe,fihadenusiuucntutisignedeuidus, quid puerilegefferita'am tempus inftarc, quumalienocuperetuiueremore. Mandauitetiam dolofê,quo'd quendamLeo^ nem Epifcopum,8óloannem Diaconum Cardinalem,fuos infidèles, fufcepiffet,Si quo'd fandus Imperator promifsionis fuae fidem uiolarer, dum eos qui ed loeima» nebantjiuramento non ipfi,fed fibi aftringeret.

Q.uibus Imperator pro corredione,inquit,ac morfl immutatione, quam pm mittitjgratiasago.De promifsis uero' fidémutare,cuius mcarguit,an u cru lfr,ipfi pee pendite, OmnemrerramfandiPetri, quænoftrae poteftatifubieda eft, Eccicfó pcomifimus

-ocr page 187-

SVPERÏORVM contra PAPAM,gt; 164

* ptómffimus tedd«e,at({ id tcicft, quod ex hac munitioneBetengatium cum omn» familia pellere labotatïius . Quoenim padotcttam hancetteddete poffumusji non ptius eam ex uiolentocmn manibus eieptam.poteftati nofttæ fubdamus r Deo netn Epifcopum,8óloanncm Cardinaletn diaconum ,fuos infidèles, quos nos fuf# cepifTeaccufatjhistempotibusnonuidimus, nedumfufcepimus.Conftantinopo# limenim domino Papa eos ad iniuiiam noftram proficifccmes ditigente, Gapuæ, ut audimus,flint capti. Q.uibus cumctiamSalccum nauoneBiilgatum,educanone HungatS, dominiPapæ familiatiifimû,8ô Zachaeum uitum reprobatû, dininatum fltijhumanatuinfciumlitetatû,à domino Papa EpifcopuninouKetconfe«atHm, et Hungatis ad ptædicandûjUtfupet nos itrHant,deftinaiii,eodem captos effeloco au diuimus.HæcdominumPapam nullisnarrantibusfeciffectedetemus.nin Ucetae fj dem admittetent, quæ plumbo fignatae, eius nominis chataäetes monftrant.

P Hisexplciis, Landohardum à Saxonia Numendenfem, 8Ó Lunprandum ab Italia Ctemonenfem,Epifcopos,cum praefaiis nuncqsRomam dirigit,domino Ka pæfeinculpabilem e(refatisfaâutos,Q.uorum etiam militibus hoc Impevatot lu us impofuitjUtfifecus dominus Papa non ctedetet.duellouctüeffeapptobatent. tç* fatiigitut Landohatdus 86 Luitprandus Eptfcopi.Romam ante doniini Papæ præ” fentiamucnientesjantofunt in honore fufceptijUt non eoslatetet,quanto lanctum , nbsp;nbsp;nbsp;Impetatotemtædiofaftiditct.Otdinatim tarnen, pro utcisiniunäumfuetat ,enar«

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantes,noniutamento,nonduellofatisfaaionemPapa,tecipetcuoluit. Sedinea»

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem,quafuerat,dutitiapetmanfit.Subdole tarnen poftdies ofto loannem Epifco;*

. nbsp;nbsp;nbsp;pumNatnienfem,8êBenediâumCatdinalemdiaconum,cumiftis domino Impe#

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latotideftinauitjputanshuncfuispoffedeludereuetfutqs,cuinimiseftuetba date

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difficile. Ante quotum tcditum Adalbettus inuitante Papa à Ftaxineto

‘A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HxcdumaguntutjPhoebitadqsgrauecanctifydusinaeftuansJmpetatorc

l nbsp;nbsp;nbsp;tnanisatcibusptopellebat.Sedquumuirginalefydusgtatamredienstempeof^’^^

1 nbsp;nbsp;nbsp;tet,coUeais copns,clamRomanisinuitantibus,Romam aduenit. Quid dam 1 «

l tim.cumtnaiotRomanotum pars optimatum,fanaiPaulicafteUum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

1 äuma ImD.obfidfttus etiam datisinuitaueritc-Quid multis moter luxta uro mp .

Î caftcametatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adalbettus aufugiunt. Ciues ueto fanftunt

i dentes, amp;nbsp;fitmitet iurantes nunquam fe P apam eledutos, aut

\ nbsp;nbsp;nbsp;confenfumatcçeleâionemDominilmpccatotisOtihomsCçfatis Auguftifilqcgipii

i nbsp;nbsp;nbsp;osRegisOtthonis.Poft triduü,rogantib.tam Romanis Epifcopis quam plebe,mag

I nusinfanftiPcttiEcclefiafitconuentus. federuntcgcumlmperaioteAtchiepi copt, I nbsp;nbsp;nbsp;ab Italia pro Engelftido AquileicnliPattiatcha,quemin cadem urbc languor repen

l nbsp;nbsp;nbsp;àenfis;àÇtancia,OrgeriusEpifcopusSpitcofis,BubtusPatmcntis;ablta w, m

1 nbsp;nbsp;nbsp;dusCtemonenfis,HermcnaldusRegienfis; àThuîcia,ContadusLuccn is,

\ nbsp;nbsp;nbsp;us Aticien(is,Piîanus,Sencnfis,FlotentiusPefttuen(is,PetrusCametmcn

I nbsp;nbsp;nbsp;enfe,LucidusCancnfts,TheophylaausPtçneftinus,VuidoSyluæca

l littienîis,Skoblcbcntis,SiephanusSctenÇis,loannesNcpefmusio-\nnes \ nbsp;nbsp;nbsp;nus,loannesPotodudenfis,RomanusFerentinenfis,loannesNotrn

-ocr page 188-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

Câfixttjoannes titulo Cæciliaï, Adrianus titulo Ludnîae^Benediflus lo quatuor coronatorum,Stephanus fitulo Sabinæ,Bencdiâus Cardinalisarcbi Conus,loannes diaconuS.Bonofilius diaconus Cardinalis primicerius, Georgius cundiceriüs,Stephanus adminiculator, Andreas arcanus,Sergius primiceriusufquot; (brui'n,ïöannesfacellariuSjStephanus,Theophylaflus,Adrianus,Stephanus,Btgt;’ didus,Azo,AdrianuS,Romanus Leo.Benediâusatem Leoamp;Leofcrinati),LfoP nii2eriusfcholæcantorum,Benedidusfubdiaconusôôoblationanus,Azo, BfUf duSj Demetrius, loannes, Amicus,SergiuS.Benediâus, Vrfo,Ioannes,Bfneûio‘' fubdiacanüsfubpuImentariuStamp;StephanusarchiacolytuSjComomnibusaeoly amp;nbsp;regio narijs. Ex primatib.Romanæ duitatiscStephanus fîlius Ioannis fuperiftagt;U metriusMeliofi,Crefcentiuscaballimarmorei,Ioannes cognomentoNüzina,a[t phanus de MuZa,Theodorus de Rufina,Ioannes de ptimicerio, Leo de Camitiu Richardus,Petrus de Canaparia,Benedidus cum Bulgamino filio fuo.Ex plebtii^j trus,qui8«ilmperiolaeftdiâus,aftitit,cumomniRomanorummilitia.

Quæ ada fint in concilio contra loanné Romanum Pontifïcem,in qu^^iƒ * derate» animo 8ó maturo confilioprocefsit Ottho, S^quæilliflagitiaobiedaiiut^ congtegatis in concilio,enormia certè,amp; uix credibilia etiam in ficatio aut paganolt; Libro ô.Cap.y.

H Is îta^ fefidentibus,filentium^ fummum tenentibus, ira fandus elî rot exorfus: Quoniam decorum effet, tam claro fandoep dominum Papa«* loannem inter effe concilio.cur tantum declinauerit cœtum, uos o fa nâi tres confulimus,quibüs communis labor Ecdefiafticusac commune negociufflf’J' l'ftir.Tunc Romani Pontifices Si Cardinales,presbyteriacdiaconi, cum uniuemP.f be dixerunt : Miramur fandifsimam prudentiam ueftram nos hoc uelle quodnecHibericos,necBabylonicos,nec IndicosincolasIater.Nonhiciamlt;«u ett,qui ueniuntin ueftimentis ouiuffl,i ntus autem funt lupi rapaces: ira aperte ira apertêdiabolica pettf adat négocia, ut nihil circuitionis utatur. Impetatorit' fpondit : luftumnobis uidetur,utaceufationes nominatim exprimantur, dein“ q uod agendum eft CommuniConfilio pertradetur.

Tuncconfurgens Petrus Cardinalis presbyter,feuidiffeillum Miffamcelebnf* fe,amp; non communicaffe,teftatus eftJoannes Epifeopus Narnienfis,amp; loannesW'* dinalisdiaconus,feuidiffeillumdiaconumordinaffein equorumftabulo.nouc«^ lis temporibus, funt ptofefsi. Benedidus cum cæteris condiaconis amp;nbsp;presbytens, dixit fefcire,quôd ordinaiionesEpifcopotum pteciofaceret,8^ quôd annorufflot* cem Epifeopum in Tudertina ciuitate ordinärer. Defactilegio non effe necefle pet* contari dixit:Q.uia plus uidendo,quàm audiendo, feire potuiffemus. De adulten“ dixerunt, quod oCuIis non uiderantjed pro certdfcitent, uiduam Rainer ij, ^te* phanam patris Concubinam,amp; Annam uid uam cum nepte fua abufum effe,'Kw“'ii dum palatium lupanar proftibulum fedffe : uenarionem dixerunt publice'exet' cuiffe.-Benedidum fpifitualem pattern fuum lumine priuaffe, ôCmox mottuumel* fe : loannem Cardinalcm fubdiaconum üirilibus amputatis occidiffe; incendia te* ciffe:enfeaccindum, galeâ amp;nbsp;lorica indutum fuiffe, teftati funt, diaboli in amorefli uinum bibiffe,omnes tam clerici quim lai ci acclamarunt.In ludo aleæ,louis,Vene* tiSjCætefotum^dæmonumauxilium popofciffedixerunt.Matutinasamp;canonie’^ boras eum no celebraffe, nec figno crucis fe muniuiffe, profefsi funt.Hisauditis,lin' perator,quia Romani eius loquelam propriam,id eft,Saxonicam intelligercneq“'* bant,Luithbrando Cremonenfi Epifeopo præcepit,ut Latino fermone hæc Row^ nis omnibus, quæ fequuntuG exptimeret. Surgens iraqp fie cœpit. De Imperatons Otthonismatura in loannem Pontificem maximum côfultatione, pet interpreted faâa:8CdePâtrumcôttaeumatteftatione,etiâcumfuianathematizatione,fimind Meta dicerennde^confilio inito,ut in peefona dtetuc,ad fui putgationem.

-ocr page 189-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM^ ilt;f6

* I^TEtfæpe contigit,8£ nobis expettiscrcdimus.utin dignitatibusconftituri,inuido

1-' rum infamia maculentur.Difplicet bonus malis,quemadmodum amp;nbsp;malus bo^ nis. Atquehocteieft,quodhancin Papamaceufationem, quam modo Benes’ diftusCatdinalis diaconus legit,8óuobifcumfecit,amphibolamietinemus : incerti uttumè zelo iuftitiæ,animpiecatisliuoteptotuperit. VndemihiindignoTecundü conceffae dignitatis authoritatem omnes obteftot pet pcum,quem fallere, etfi uult, nemo potelt,fanftam^cius genitticem,intemecatam uitginem Mariam,pcrque pte ciofiffimum Apoftolotum ptincipis cotpus,in cuius hæc tccitantut Ecclciia, m nuUa indominumPapamiaculenturconuicia,quænonfint abipfopattata,atqne à uitis piobatiffimisuifa.TuncEpifcopijdiaconi.cleius, Secundus Romanotum populus, qua(iuitunusdixerunt:Sinon8iquæ petBcnedidum diaconumleftafunt,liifque tutpiota8iamplioraIohannesPapaindignacommifitfacinora,nonnosapccc3to

g tumuinculis abfoluat Apoftolotum P tinceps beams P ettus,quiuctbo ccelum indig nisclaudit.iuftisapetit tfimusanathematis uinculo innodati.atquein dienoumi^ ma in finiftta parte po(iti,cum cis qui dixerunt Domino Deo,Recede a nobis, lciensgt; tiam uiamm tuatum nolumus. Q.uod fi fidem nobis non adhibetis,exetcitui domif nilmperatotisfaltemdebetisctedere,cuiante V. diesenfeaccinftus.clypeo,galea, loticaindumsoccutrit folusTybetis,quiinterfluxit,neficornatus abexercim capetesî tut,impedruit. Mox(andusImperator dixit: Totfunthuiusreiteftes,quotfuntnO:^ fttoinexetcitubellatores.Sandafynodusdixif.Si placer fandolmperatori.mittan«' tut literæ domino Papa,ut adueniatjfecgexhis omnibus purger. Tunceidemfunc literadeftinatæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lohannemPapammiffatum* quibus uitiaàconcilioilliobiefta fummatimrécitant tut, cum humiliobfecïaüone, ut ad fcpuïgandum in toncilium uenivenontecuiet *

Lib.6»Cap»9* , nbsp;nbsp;nbsp;. i. . r n

SVmmo Poniifici nbsp;nbsp;uniuctfali Papæ dominoloabni, Ottnö diuinæ rclpcftii

.dementia Imperatoi Auguftus,cum Archiepifcopis Ligutiæ,Thufciæ,Saxoniæ, Ftanciæ in Domino S. Romam ob feruiiium Dei uementes, dum fihos ueftros,

SuetSemh^

que,non à paucis fed ab omnibus tam ûeftti quam aketius otdmis, uos homicidq, petiutq.factilegn’Sê ex proptia cognatione,atq5 ex duabus foronbus meeftus ctrai^ ne effe accufatS.Dicunt 8ê aliudauditu ipfo hortidum ,Diaboli nos m

n numbibiffeûnludoaleæ,louis,Venetis,cætetotumqjd3Emonumauxinumpopogt; fdffe.Otatnusitaeç paietnitatem uefttam obnixè.uemte atque ex bis o^'J'bus uos putgatenondiffÂtis.Sifottèuimtcmetatiæmulntudmisformidaus,marnent muobisaffitmamus,nihilfietiptxtetfanaotumcanonumfanatonem.DataVnu

oTl'otartsPavîe Açolog«fco.id eft,trfvonto,(man*^ logiatn potius,dicat,qua excommunicâtos ptonunciatji ad nouiP nempioeeffetint)EtdctefctiptovatiuminconctboadeundemPapam,quoduet* bisfattisfüVckut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Libri 6. Cap. lo *

Y- TAncEplfto\amcamVcgiffet,buiusmodiapo\ogcticüm(ctlpÛt. loanncsEpU

XJ (copus îetuusfetuotumDei,omnibusEpifcopis. Nos - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „ *

XI quôd uos uukis afiumP açamfacete-.fibsecfaaus .excommumeo

-ocr page 190-

t^7 TESTES VER.ITATIS TEMPORVM

oninipotenn,ut nó habeatis licentiam ulluni ordinäre,amp; Miflam cclebrare. hæccpiftolainfanélafynodolcgeretur.aduenerunr qui prinsdefuerât,rehgW“^ tharingia, Henricus Treuerenfis Ärchiepifcopus.-ab Aemilia Liguria, Vvido^* zienfis, GezoTertonenfis,SigulfusPlacenrinus: quorumconfiliodomino^ ira refcribunr.Summo Pontifici Siuniuerfali Papæ Domino loanni, Otihouit® refpeâucIementiælmperatorAuguftus.fed SifanftafynodusRomæobfefi'*'^’ Deicongregatain Domino Sal.Præterita fynodo,quæ celebrata eft VlH. idusNO' uembrisliteras uobis direximus ,inquibus accufatotum ueftrorum uerba atquf^ cnfationiscaufæ continebantur. Rogauimus etiam eifdem literis magnitodi^ ueftram,quemadmodum iuftum cft.Auobis non quales temporis qualitaSjiea*”* confultorumuanitas expofeit hominum.litetasaccepimus. Non ueniendiadfy*’“ dumrationabiliseffeexcufaiiodebuit. Seddi ptæfentes magnitudinesueftrx^'-bueruntnuneijintereire, quiautægritudinis,aut certé diiïicultatiscaufafaiis^ rent, fanâam uosfynodumdeclinaffe. Eft Si aliud ueitris in literis fcriptum.ç^’^ non Epifcopum,fed puerilem ineptiam fetibere deceret. Excômunicaftis eniw o®' , nés, ut non habeamus licentiam canendiMiflas,ordinandi EcclefiafticasdifpoU’ tiones.fialiumRomanæfediconftitueremus Epifeopum. Ita enim feriptumf^' Non habeatis licentiam ullum ordinäre, Nuncufiç putauimus.imócredifnuSjö^ negatiua unum facerededicatiuum : nifi ueftra autoritas prifeorum fententias niaretautorum.Nosuerôintentioniueftræ,nonuctbisrcfpondeamus.Siadfy'J,‘’ dum uenire.Siobieâa purgarenon difFertis,autoritati ueftræproculdubiôobeaj^* nius.Sedfi,quod3bfit,ucnire,amp;obiefta uobis capitaliacrimina purgaredifsimul^' tis,quum præfettim uos ucnirenilimpediat,non maris nauigatio.nôcotporis^S'*' tudo,non itineris longitudo:tunc excommunicationem ueftram p a ru i petidemüSr eampotiusinuosretorquebimus,quoniamquidciuftèfacerepoflumus.IudasDo*j mininoftriIefnChriftiptoditor,imôuenditor,cumcæterispriusligandiat(5fol“^'’ di poteftatem a Magiftro in haec uerba acceperatzAmen dico uobis, quæcunijlig’'^* titisfuper terram,8ic. Quarndiu enimbonus interdifcipulosfuitjligareatijfoluff^ naluinpoftcg uerd cupiditatis ueneno homicida faâus,uitam occidere uoluir,qi’tn’ ligatum poftea foluereatip folutum ligate potuit,nififcipfum ,qucm infoelicifs**^® laqueo ftrangulauit? Data X, Calcnd. Decemb. Si mifla per Adrianum Cardinalfquot;’ presbyterum.SiBcncdiâumCardinalemDiaconumzquiquumadTyhetimpf'* ueniftentjcumnoninuenerunt. Pharetratusenimin campeftriaiamabierat.Nf quifquâ erar,quihis,ubiipfecffct,indicare poffer, quumqjeuminuenirenôpofffni) cum eifdem literis ad fanftam fynodum,quætunctcrtiâ eft habita,funtreuerfi.Mo^ Imperator aitzExpeâauimus aduentum eius,ut præfente eo,quod nobis cgerir,quf* ceremur. Verum quoniam cum nô affuturumcertôfcimus,qua'm perßd è nobifeuJ^ «gerit,ut diligenter agnofeatis,etiam attj etiam flagitamus. Notum iraij uobis ftd* [, tnus,Archiepifcopis,presbyteris,diaconis,reIiquo^cIero,nccnon8icomiiibus,i“* dicibus,omni^ plebi, quod idem Joannes Papa oppreffus à Berengarîo arqg Ató' betto rebellib.nofttis,mifit nobis in Saxoniam nuncios, rogans ut pro amorcDti*'’ Italian! uenitemuSjSiEcclefiam S. Petri acfeipfum ex faucibuseorumlibetarfniu’' Nos uerö adiuuante Deo,q uantum feccrimus, non eft neceffe diccre, ut in praefeP' tiaru m uidetis.Ercptus iierd mea opéra exeorum manibus, Si honori debito reftif^* tus,obligatusiuramentiSi fidelitatis.quammihifupra corpus S.Petripromifit,ei',” dem Adelbertum Romani ucnircfecit,Si contra mcdefendic,feditionesfecit,6iü'* dentibus noftrismilitibusduxbelli faâus,lorica Si galea eftindutus.

Quidfuperhocfanâafynodusdécernât, edicat. AdhæcRomaniPontifîcf^’ tcliquus^clcrus,8i cunftus populusdixerunt;Inauditumuulnusinaudito,eft«u^ rio exurendum.Si corruptis moribus fibifoli Si non cunöis obeffer.quoquo mo“!’ tolerandus effet. Quot priuscafti,huiusfadifuntimitationeinceftir' Quotprobh hui us exemplo conuerfattonis fuut teptobiePetimus itaquemagnitudinemin’Pj* tijuellih

-ocr page 191-

SVPERîOR-VM contra PAPAM,

A nem împetii ueftti, monfttûiftuâ nuUa uîrwte tedempiû d uiti^s à fanda Rom ana EcckfiapdU,aliamcnlocoeiusconftiiui,qutnobis «éplobonæconuetfationisptæ cffcuakat, 8: pcodlffe fibi: reftèuwat, acbené mucndi nobw exemplum pt«b«t • Tunclmp.Placet,inquit.quod didtis : nihilcp gtatius nobis, quam ut tails, qui huk tanax8iuttiuctCalikdiptaeponatut,inucniripoffu, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

De Leonis ptotofctinatii in fummum Pontihcem eleÔione.^lohannis depo ûtilargiüone,quÎRomanosincædemlmpetatotis84nouiPapæfota^^ petatote uincente,ftufttaconatirunt.Leonistamenindu g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ustutf^umlmn

quumlmpetatorabcffet metetticulatumilkccbnspopulo „-auç-o. poftoPâ UteapV quite Leanis uffcdas mM RomaniBenediftamPapädeclatantJedLeonifedes tedditu ,

Lib.lt;^.Cap.n»

Hlsdiftts.omnesunauoce dixctunt.

Ecckfiæptotofcrinaiium.uitumapptobatum, ad

■nobisinpaftotemelîgimus.utfitCummus8CuniuetfalisPap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .: lt;gt;

fiæ,reptobato obimptobos motcsloanneapoftata . Quum bocomne iffent,annuentelmp.nominatum Leoncm ad Latetancnk palanum Jccu fuetudinemcumlaudibusducunt.ôiccttotempote inEcdefiafanftiPctn adlum^. rnum facerdotium fanfta conkctationc attollunt,etfideles fc ci affututos lutctu a * do ptomittunt.His ita geftis Jpetans fanâifftmusîmpetaiot cum paucis Ko mi? le c cere poffe,ne confumetctut Romanus populusob multitudincm exetcitus, moins, ut teditentjlicentiam dédit.Q.uum^ hoc loanncS5quideicftuseft ,Papa cogno ce* tet.nonignotans quàm facilè Romanotum mentes pecunia poffet cottumpe , cldmRomammittitnuncios.bcatiPcttiomniumcç Ecckfiatum pecuniam pt * C mittentesJifupctpiumlmpctatotemK domînum LeoncmPapam itrocten ,eo

que impqffimè trucidatcnt.Q.uid mulüs motet f Romani quam mox

diateconfiCi.imô dccepti,8ê pecuniae ptomiffioncanimati buccina

te Sa STeftoÂ^

üuium muuÂnen. nuUo tdiftente protetunt.Nonhiibtea noncotb«, non con milism„onc«Ptæ/otâtam!eceptecolaJ“g''™^“’“''‘æ'’r'P°lt;r“'«-O“'-duntuVi,;« ,K.o»ffoktconifagne uiriUugicnnbns .paffitn a tergo üulnerantet • auismKfComanotamdadishutastapetftesfieKt.f'noi’ln'P-tanausonrcncot. dia.quætBnunadebebaMt.indteatas.faosadt'aCtetKbcetttoenKStntahetet,« teuocatnlt;liacpdeuiöisoninibu8,atlt;5qsqMtep«r«anl obbdib.accepns^ienerabi. lisPapaLeopedibusImp.ptouolütusotat.utRomanisobfides teddat, kc^^tunt tiàeiconamendet.Rogatu denieg ucnetabilisPapçLconis.lmpetatorCanftüsRom» nisobridesteàdit,noninccttus,quodptoCccuiutus(um,incceptutos.lgitutRoma* notumfideieundcmPapam,qucmadmodümlupisagnum,commiut. Deinde Ro tnaexiens,CamctinQmSpolciumcgüCt(us,ubi Adalbettum effcaudictat,ptopcra« uit.lnteteamulictes.quibuscumîoanncs.quidiftuseftPapa, uoluntws fus lu btiumexeicebat,nonicnobiles8ê plûtesconcitauctuntRomanos,ütLconem u « mum Sz.uniuct(akmPapam àDcoôCiptiselcdum, pctdercnt, 8ê loannemin » betnïu(tipetent.Quod quum feci(fent,Deo mifetantc^cx eotum manibus eft ucneta bilisPapaLeolibetatusmauciscgipfumconcomitantibusadpqffimilmp.mnencot diam eft ptofeausjmpctatot denicÿ {andus tantum dcdecus ægre {ctens,tiim ex oo miniPapæ Leonis deieaione,turn Cxîo.Catdinalidiacono,amp;:A2oneptototcnna# lio Çquotüaltetum manu dexteta ,altetumlingua,duobus diginsnaiibuscçabtciîiS, lo.abdicatus ddœdauetaC tepatato exeteitu jRomamredite dilpoluit. Ptiuiquait»

t nbsp;nbsp;nbsp;tamenS.lmp.copU effent congtegaK,uolens cunftis IccuUs mnotelc^ Donnnu^

-ocr page 192-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

qua'm tufte effet loanncs Papa à fuis E pit cop is amp;nbsp;omni plebe repudiatus, quam poftmodum iniuftè receptus,quadam node extra Romani, dum fccumc“” iiifdam oiti uxoreobleftaretjtn temporibus adeo d diabolo eft pcrcuffus.ut intta^ tumodofpaciumeodcmfituulneremottuus. Sed Euchariftiæ uiaticum ipûns lO* ftinâuquieumpeccufferat,non percepit: quemadmoduma fuis Gognatisdif’*’quot;’ iiaribus.quipræfentes etant,perfæpefubatteftationeaudiuimus.Q.uomortuo,RO' maniomnes iuramenti.quod fando Imperatoripromiferantimmemoies,Benf“^ dumCardinalemdiaconumPapamconftituuntiinfuperSdiuramentOjnunqu^® feeumdimiffuros.fed cum contra Imperatoris potentiam defenfuros,promiK‘quot;’'' Quo audito, Imperat. urbcmuallauit, neminem qui non membris truncarfi*^ €xirepetmifit,machinis Si fame ufcgadeoafflixit, donee Romanis nolentib.urbtiquot; recipcretjLeonemuirumuenarabilemdebitæfcdireftituerct, acBenediduniiugt;^ s mae fedis inuaforem eius præfentiæ præfentarcr. Refidentibus itaij domino Uo” fummo Siuniuerfali Papa in EcclcCia Lateranenfi, necnon SiImperat. fandifsin^ Otthone,Si Epifeopis Romanis Italicis, à Lotharingia Si Saxonia Archicpil^^P’’/ ptesbytcris,diaconis,omni^Romanorum plebe, quorum nomina fupcriusadW buntunaducnit Benedidus y^poftolicæ fedis inuafor, eorum qui fe elegerant man * bus addudus,Pontificialibusueftibusindutus. Quern BenedidusCardinalis^ff*quot; diaconus tali eftfetmoneaggreffusiQua tibiautoritate, qua'uelcge,oinuafot,n^ Pontificialia indumenta ufurpafti/upetftitc hoc præfenti domino noftro uenetab Papa Leone : quern tu nobifcum,accufato Si reprobato loannc, ad T^poftol*^ culmen elegifti?Numinficiatipotes, præfcntiDominoImperat. iuramfntopr^ mififfç,nunqu3mtecumc£EterisRo.Papameledurum,autordinaturum,abflt;ïquot;'’^ us fill)(J fui Regis Ottbonis confenfurBenedidus refpondir: fiquid peccaui, mini mei.Tunc Imperator effufis lachrymis,quam mifericors effet oftendensjog^'j uit fynodum.ne Benedido præiudicium fieret.Si uellet Si poffer,ad interrogatei« fponderecquodfi non poffet.aut nollet.acfcculpabilemtcdderet,tarnen ptoW” teDeimifeficordiamaliquaminueniret.

Quo audito,addomini Leonis Papç pedes,ipfius^Imp.idcmBcnedidosf® cite procidens, fc peccaffe, fe^ S. Romanç fedis inuaforem effc acclamauir. Poftb^ pallium fibiabftulit.quodfimul cum Pontificiali ferula,quam manu geftabat.Df’ mino Papç Leoni reddidit. Quam ferula idem Papa fregit. Si fradam populoo’ f dicDeinde Benediduin terra federe præcepit, cuicafulam quam planetam uotet ’ cum ftola pariter abftulit Poft autem omnib.Epifeopis dixit : Benedidum ftnu? j^poftolicae fedis Romanæ inuaforem, omni Pontifeatus Si ptesbyteratus priuamus.ob cleemofynam nerd domini Imperatoris Ottbonis,cuius futnus oplt;' in federn debitam reftituti,diaconatus euçn ordinem habere permictimus: Siff iamRomæ,fed in exilium dcftinamus.HadenusLuitbrandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ƒ

Hie Benedidus v.Hamburgum in exilium miffus.ibi^ mortuus eft Sed dtn lucricaufamirabilemfabulamdeeiusmartyrio cómentifunt,colucrunt^euinp' confefforeSimartyre Hamburg! Si Bremæ. VidefecundumMetropoleosCtantOi ubiilluduanifsimumcommentum prolixe réfutât.Talcs uanifsimçfabulçpio*^“* biôinfinitæ in Papatu pro calefti ucritatcSioraculo coluntut.Totus enimP^F^“ exmendaeijseonfutusat^ conflatuseft.

Reformatio monachorum,

VEru'm no tantum Papas Ottho,fcd Si monachos pafsim reformautt. Nafl’f’ Crantzius Si Vrfpergenfis teftantur,circa annum Do. 94'’• fuir ablmpe^W'^^ ctaltjsprincipib.inchoata grauifsimaquæd am monachorum reformafio»P' ptcrea quod no tantum uulgares homincs.fed Si Epifeopi ofFenfiinutiliturbaoci^' fornm,inutilium,uoluptatibus^ uacantium fucorum,iudicaucrunt Si docueruw» / ' tins effc paucosuitosbonosali, quam ram tnultos alios inutiles ,

-ocr page 193-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 200

* multi ad fecularem, ut uocant, uitam abicâa cucuUa tedierunt . Hiftotia eft apud VtfpetgcnfcmóiCrantzium.Vetdmab eo tcmpote,Deus bonc.qua'm mulia noua iftotum fucotum.ucl ctabtorum potius, examina ( nouos otdines feftas^ pult;= tomonachotum (natafunttopinot amplius 50. Óiquantspere degeneraruntfAt boe tempore tale aliquid prorfus nephas haberetur tentate,cnm fatius effe ftatuunt, monachos uel tutpiflimè in monafterio uiuerejquam modeftos ac fobtios laicos in coniugioagete.Vrinamnofttaquoc^Cecula tales OtthoneSjipapiocumPaparumSi impurotum [acrificorum,reformatores ferrent. Centuplo enim magis nunc, quàm olim,effent neceffarq.SedniiCjptoh dolor,plericgpotentesPtiocipesR^esacPAo* narchæfunt AntichnftiôCfacrificorum eitismancipia, S^piotumac doctorumhos: minumcrudeles perfecutotes.

Leo VIL

Clteaannum Domini 94o.accufaueratGerardusEpifcopust.aunsheimenfisa# pud Leonem (eptimum,EpifcoposBauaricos,de narijs criminibus, quibus tu fuam uitam contaminabant,tamEcclefias Chrifti petdebant, De ea te ictibit Papaepiftolam,cuius(HmmamexAuentinorecenfebo ; quodquales iamtumfue« tintEpifcopiJatis indicat.

Leo Epiïcopus fetuus feruorum Dci,Egilulpho ïuuanenfi,Eyfengtino Regino« burgen(i,Lampçrto Ftuxinenfi,Vifundo Sabonenfi,Starchando Aichftetenfi, uenetabilibus Epifcopis,8i cæteris per Buariamcommorantibus, 8óc.

Commémorât primo negligentiamborum,quam à Gerardo Alcbimyfta Laureat cenfijCognouerit;deinde eofdem accufat,atguit,increpat,quód adnlentutmagi« ftratibus,aff6ntando^Ptætoribus,conniuendolocupletibus,pietatemuiolent,reli« gionem polluant,(acram Pbilofopbiam propbanent, pacem Cbtiftianam contut# t C bent.Obijcit poftca,quód intet eos fit in ex plebilis bonorum cupido ,certamen glo» rise Si.honoris,fplendotis,cupidinis,atc5 ambitio potcnti2e,quæ maximas ininiici« tiasetiaminteramicffsimosexcitent. Chtiftiani(inquit)inuefttis prouinctjs,auto# ribusEpifcopis(quicanes mutifunt,nonualcntes latrare,8êfpeculatorcscæci)inui* cemimponunr,tenuesopulentifraudant,decipiunt, circumueniunt,foenerant, po^ fcunt,paci(cuntut,aufetunt,etipiunt;nemo paaione,dono,munetc,xenijsabftinet* Inlitescoitur ueneuntaduocauones,ueneuntetiamptæuaticationes.Exrpolijspaa petum magni Sóftati reditus ôê gloriae loco funt. Vitra modum fumptu 86 magni^ ficentia-nedicamluxu,aedificando,epulando, egregij fané paftores Cbriftiani gre* gis ptodeunt.Grauifsimus folet effemorbus,quia capite diffundiiur,8ic.

Leo IX

INVrîpergenfilegitur.quôd fub Henrico Ul. Leo iX.Papauencrit in Germa# niam,anno tojo. acVuormaciac célébrante LupoldoMoguntinoAtcbiepifco# po Miffam, diaconum quendameius cantantemEuangelium ,ptoptetea quod patumRomanèidfacetet,nec iuffus deliftete uellet.cxutum (acerdotabbusueftf bus degtadauerir.utipfiloquuntut. Q.ua iniuriaitacommotum effe Atebiepffeo# pum.illabiftoriatefert,utfubmediumMiff?con(ideret,negans eamfepetaftutum, autquenquamaliumidfacete paffurum ,nifi fibi tuus minifter à Papa redderetuc, teuinpnftinamdignitatéreftitueretur.PapamqjArcbiepifcopipoftulationepctmo tum,ei cefsiffe'.ac indutum fuis ornamenüs diaconum, priftinae dignitati reff nuiffe, quandoquidcineiusdiœcefieffent.VndeapparettumadbuCjnonfuiffeEpiCcopos aliostamadftriâaPapæmancipiapUtiamfunf.necfenfiffejPapameffetalemSCtan tum quendamDeû,cui ftatim in omnib. patere (it neceffe, ut nunc papille lentiunt»

Circaidemtempus,illeiàéPapa,unàcumpr3ediaoImpctatore,8i.nonaginta duobusEpi(copis,(ynodum Mogunii3ecelebraffedicituf.ibiq5ftatuiûeffe,ne clerici canes uelauesad nenationéaletéi,ne uè (ecularia négocia Siuirpialucta exercèrent.

û. i item.

-ocr page 194-

ioi TESTES VERITATIS TEMPORVM

Item,nequifquamantelcgitimamætatcmmonachusfîcret:uidenteïnin'i* cum multos præcipitad in lilas impofsibiles obligationes caftitatis, antequamfibi ipfi fans noti,cationis^ compotes fint.

Nicetas,

Nicetas quidam Græcus.tefte Sigeberto,circa annum loj o.edito fcripto defen» dit coniugiumfacerdotum .Credo id eum ptoptercafeciffe,quöd uidittunc temporis Papas in id toros incumbere,utconiugiumfacerdotumabolerent.

Sedobhunc tam grauem errorem, ab Antichrifto tanquam hæreticus damnatus eft. Seripfit contra eum Leo Papa, cuiusfcriptimulta fragmenta pafsim in Dectttis citanturjametCi óóalioquiinueniatur.

MAgnæfuntdifputationesdepriuilegr)S,quæuel PontificibusCæfaresdedci' runt,uel contra CæfatibusPapærcddiderunt,8lt;^ de co,num Papa fupetCæ^ fares fit aut contra. Ptimtîm, donatio Conftantiniab omnibus intelligenti^ bus finecontrouerfia repudiatur, amp;nbsp;ueris argumentis refutatut : de qua alibi didum eft.Secundô.Ludouici Pij donatio, de qua diftinflione 6?. habetur, proculdubio'fii ipfa eft commentitia : quod euidenter probat Carolus Molinæus in fuis commen«’ tarijs.Sedadfcribameius uerba.

Cæterum his quæfupra dixinum. -jz.nonobftat^ quod Plat.in Bened.ii.i? poft eum Sabell.Ennead.8. lib. 6. Anton.tit. 15. fcripferunt,Conftantinuni H 11.Imperatorem Conftantinopolitanum, didiBenedidifandionepermotuni, ftatuifle,utquemdeincepsclerus,populus,exercitus9RomanusinPontificemdegt; legiffct,ordinaretur,nullaConftantinopolitani Principisuel italiçExarchiexpeâ^ taauthoritate,utanteafiericonfueuetat (idenim tatumeratincrcando Pontifier quodPrinccpsconfirmaffet, uelquieiusuices initalia getebat) turn quia fandii^s Pontificis folito more inftituti ( prætcr id quod uix nota efle potuit ultra marCjCûin didus Benedidus uix decem menfes fuperftes fuetit) potius moueredebuitad ob« feruandumtamutilemamp; receptum morem , qua'mad ilium infringendum: wi” quia illudmutuatifunta'bibliothccatio,autorefufpcdo,quippe qui fcriptafuacon« farcinauitjexquibufuisapoctyphisuelfidisfctiptutis infctinijsuelbibliotbcdsP^* pæ,quibus præerat, repertis,modô eftentin domini fui fauorem:tum quia præK*if^ illaconftitutio Conftantini (quam falfam puto ) nunquam effedum fortitafuit,uE exprefle teftatur Volaterranus yinthropolog.lib.iî.Ex cuius uerbis poteft deptcbfH dijUel modico temporeferuatam non fuiffeidequo fan's conftitit,paulo póftBen^' didum,in CanoneapudPlat.

Etpecpfædiâa,minus ctiam obftatcap. ego Ludouicus, LXiiLdiftind.ubiiii. citur.Ludouicum l.Pafchaü ius eligendiamp;inftiruendi Romani Pontificis remifi^t-Hocenim a'fufpedo aurore procelsit ,uidcliceta'pracfatobibliothecario, oc Plat, in Pafch.i.Sab.Enne.s.lib.ÿ.VoIaterr.AnthropoIog.Iib.zi.teftantur, Vtautemnontn in fauorem Paparum credendum bibliotheca tio, potentatus eorum fautori, farnu * locgdomeftico.-itanoneftcredendumGtatianomonacho, quiôtipfeafïcdibusiSi ambitioninouorumfui temporis Paparum,quantûpotuit,fauit:necaliundequî® aBibliothccatio didûcap. ego Ludouicus, tranflumpfit:8dficnecaliis,quitantun’ didaeiufdembibliotecarrj récitant,necaliundefciunr, necexaminant. Sedexami' nandoueritas elucefeitin contrarium:quia utfupra'nu.yy.idem Pafchalisa'populo ui coaduSjPontificium mu nus obire ante habitam authoritatem Imperatoris, Ifg^^ tos exeufatum Si ad culpam non inficiandam,fcd in populum transfercndam,nilt;® adLudouicumPium, quiut manfuetus état, fatisfadionem quidem accepit.fed cumincrepatione clcri Sipopuli, Siabiedo prœcepto maiorum iuftituta pada^. fetuandijUt^ cauerent ne deinceps fimili exemplo maieftatem laederenr,ut ex ptefft

-ocr page 195-

SVPER.IORVM CONTRA PAPAPÆ, 105

A Plat. 5^ Sabell. tçftantiiE . Quid autem magis contrarium ain repugiians cft præfatæ amp;nbsp;fufpeâæbibliothecaft) fcripcuræî' Certé uel ex hocfalfitatis conuincituc: nectarnenctiampetfefufticiend exeniplo tantum,fedctiam excoquod tempore Eng. II. immediati diâi Pafcalis fucceffon's, Ludonico pio adhuc uiuo, Lotharius L filins eins in impetij confortium affum ptus, Romæ poliiiam ordinauit, 8C magiftra tus inftituit,ut liiprànum.73.amp;: lu.Hoc autem fieri non potuiflet,fi Ludouicus Pius Romamipfam,caputImpettj,Papæ dediflet.Quid quöd Volater. Geograph. lib. 3. prætenfamillam Ludouici donationem longé aliter 8^ difformiter,quam Gratian, in d, c. Ego, tefert fed ex fcriptura quadam apocrypha, quamin bibliotheca Papas fefeinueniffedicit.

Et ficillius bibliothecæ fcripturæ, unde tam bibliothecarius qua'm Gratian» amp;Volater.fiimpferunt,fibiipfisnonconftanc:amp;nonfolum quôd domefticæ,amp;é g loco fufpedo.fed utuariæ rer)cicndæfunt;amp; multomagis ex eo,quôd tides hiftoriæ repugn.atperprædiâ3:tiimcx eo,quod Volater.ibi Calabriam inferiorem Sifupes tiorern,amp;ducatiim Neapolitanumincludit.amp;aliaquæconftatexfcederediuifio nisinterCarolnmMagnnmamp;Imperarorem Conftantinopolitanum faâæ,Græa cornmimpetiocefsiiTe.amp;diu pluribusc^ feculisetiam poft Francorum imperium in Germanos translatum ufqjad Gulielmum Ferrebach Normanum, Tancredi Galli Normani filium (qui è Neuftria in Italiam tratjcientes, regnum Apuliæ anno milefi mo feprimOjd einde Sciciliæ,facerdotibustamenGræcis relidis,occupaucrunt)rc:« manfifle: ut etiam ex hiftorijscorum qui tempore Caroli Magni, ôideincepsuixes tunt,8ófcripferunr,liqiier.

Porrônec uctum,nec uerifimile eft,quôd Ludouicus Pius ea donairet,quenon poterat, Sinullomodo pofsidebatzÔi quæpatereius ex dido fcEdere,Græcoruni imperiû reliqiierat.Quin ficutregnum Francorum alienate non poterat, ira nec im» C petium amp;nbsp;regiones imperi) Occidentalis ( quæ ex dida diuifione Garolo Magno 82 fuccefforibus fuis ce(rerant)8i mulo'minus Romam caput Impcrri:Albe.inc.i. defu» ' tn. 8(1. bene a' Zenone. C. de quadr. præfcript. Et fie donatio Ludouici, fi qua fuir, eildem caufis nulla effet, exquibus prætenfa donatio Conftantini Magni, quam glof. SiDodorescommuniter,quieamfadam fuiffeputant, ramen non ualuiffe concludunt,utglo. i'iccurf.inauth.quomodooporteatEpif.uerb.confetensgeneri. coll.i.Pett.Perti.in prooem. Inft. nu. xi. cum feq. SignorOl. de homedeis confit zó, fentitBart in prooem.82Bal.de nouocod.in printenct,qudd ualerenon potuitfine confenfu populi. Ätqui prætenfædonationi Ludouici populus Romanus nun» quam,ficutnecprætenfæ donation!ConftantiniMagniconfenfit.necfolumnoii appatet deconfenfu,fed de diffenfu conftat, etiam per continuam populi Rom. re» fiftentiam tempoteEug.j.Adr.4.Alex.3.Luciij.Vrba.4.utfatisfupra,

Tum nullus unquam Papa inuentus eft, qui fefundarit in prætenfa donatione P Lud.de qua in d.c.Ego Ludouicus: necquieam un^allegauerir. 82 licet Nic. 3. in c. liindamenta, de cled.inó.fabulamillam ConftantiniMagniallegauerit, tarnen nonfacitfundamentuminea, fedinuerbisfacræScripturæ,pharifaico 82 ludaico moreadterrenum regnum detortis,utibfpatet,82fupra' nu.jtf. Pariter Greg. 7. qu» lanto molimineimperium Germanotum aggreffus cft,82attriuit,nullo modo do^ nationiscuiufuis ab hominibusfiuea' Conftan.Magno,fiue à Ludouico Pio memb nit(quç tarnen maximéin rem fuam feciffent,fi quid ueri autuerifimilis habuiffent ) 82 omnino nôomififfet.fedtantûnitituruerbisChrifti.ad regnum 82Imperium to tiusorbismalédetortis.Sic82BenediâusXli.contraLudouicumBauarumImpera torem,non31iotituloMediolani82a!rjsurbibusImperij uicariosnominefuoinftü tuit(quibufdametiamuedigalimpofuit) quam uel unicus (q||riftiuicatius in terris, hoceft,ctiamintertcnototiusorbisImperio.EtanteeumBenediäusii. codemmo do nouos magiftratus Florentiæ conftituit,ut apud Plat.

Ptæterea adhucuiuo Ludouico Pio, 82 biennio ante eius obitum, Greg, ilii, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q 3 eledus

gt;

-ocr page 196-

204

TESTES VERTTATIS TEMPORVM

eledns.nunqiiamuouitinircPontificatum.nifi pritisfua cleâioncab Impmtorel^J gatis uefuis ad hocdeftinatis diligenterexaminata ô^confùmata j utomnestefta'’^ lur.SiadditPlat.quöd præfatusLudouicushocnonfaciebar exfuperbia,fedneiuM Imperi) amicterlt;t. Ergo falfum eft,«U om pritis ea rcmififfePafchalijUt ex bibliotheea ho refcrt Grat.ôJ alrj.QuiaGreg.iiiL pofterioreft,8ii tertiusiPafchalii. âüdemtu douicus Plus adhiicuiuebat: amp;nbsp;recens adhiicfinïTet memoria dfâi prætenfi pafliin;’ terLudouicumSdPafchaIem,fiqoôdcalefuiiret. Nullusautem Pal’chalisPapafuù anteillum prinium,Ludouicii.authoritateconfirmatum,necaIiusfecotuseft,nififf/ ‘ rêpoftrrecenros annos.Iam ergo non minus manifcfta eftuanitasôiimpofturadi’ ftæ prætenfædonationis.dequain d. c.Ego Ludouicus.quamfamofæilliusfabul^'! Conftant.Magni.necnonprçdiâædonationisueIremiflîonis Gonftantininn.pio utetiamnunquam habuerunt efFedum, neclegunturPapæacceptafl'e,uelufifuifffi fedalqs fibi efficacioribus præftigiis,terrificis^ôlt;^pcrtinacibusccnfuris öófeditioni» bus ad contemncndum imperia amp;nbsp;régna concitatis. HæcMolinæus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Idemfancbiftoria proappendiceEutropioadiundajquamalibiinhocopcf^ pofui,teftator:nempeLudouicumcontinuiffefibi fuumiusinregrè.Verumpoftciu^ refutata funt falfa priuilegia,uera adfcribemus ex Theoderico Niemo.qui multorui” paparum intimusScribaacSectetariusfuit,qui etiam prolixiscommentarrjseaitlu» fttauir, quæapud memanufcriptahabeo,Deaiithoreautemhocpoftea pluia. T Empore ex quo Longobardi intraueruntRomam,quam obfcderuntamp;cæpf'’ runt,ItaiicuinuerdRegnuminuafcrunt,amp;Xii annosabfç RcgedetinueruclU que exiplïs Regem connituerCjamp;præualuereuftj ad Carolum Regem, fiderium cœpit Regem Longobardorum in Papia, port longam obfidioncm; filius Adeltbisfugamca pitm maritimis. hucufqglegatiConrtantinopolitanæurbis Romælta.ie^commoranteSjdetinebantoppida.ôdtributacoIligebantjSôærâf'® AugurtiNeapolitan, deferebant. RomanamSialiasEccIefiasItaliænon défende^ baiit.Cum^expulfifuntagenteLongobardorum,ipli^ Longobardiufe^ad Caro^, lum Regem régna detinuerunt.Accidituerô,quôd LimprandusRexLongobardo^'' rumRauennamobfedit,amp;captam deftruxit. Exarchatus uerô RauennæcutnR^’ ucnnis Romam petierunt,8ôConftantinopoIim direxerunt.

Pofthocautem AftulphusRex Longobardorum exarcharum Rauennæ, archatum Hyftriæ, feuDucatumFerrariæinuafit,8ôFauentiamSdCefenamttilic^l^ Romana Ecclefia. Turn temporis Stephanus Papa irtc tranrtulit imperium deCtæ' cis in Germanos,in perfonam difli Carol i,q ui fuit in Germania natus,cducatus,roof tousamp;fepulcus.Pro tanta petfecutionelegatos mißt ad GermanidCaroloRegiFt’’ corû,rogansutprædia RomanæEcclefiædefendererproamorebeatiPetri.lftfUfquot;^ Carolus pietatemotus,Artulpho Regi fçpitis legatos mißt, nihil^pfecit.AftuIpbd tarnen omnia bona Ecclefiç Romanæ ablata eijeftitui mandauit.Etfatisfacerert*” omnibus promißt: fed nihil horûobferuauit port morte Aftulphi Regis,Defidetius-

Huius filiam didus Carolus habuit in uxorem : qua defunda, contraxit moninmcumquadamfilia DucisSueuiçin Germania, quç fuit mater PijLudouKi) filij eiufdemGaroli,8£quieiin imperio immediate fuccefsit,regnum4obtiuBit,® res Ecclelïæ nihilominus inuafit: ad que etiam Carolus Rexfæpê legatos mißt fius^ dem Regis.lpfe uerdDefideriusRexbonareddereEcdefiæ, illaquerelinquercodl^ promifitjSónihil profecit Itaqueiftis temporibus Adrianus Papa,qui didoStephä* no fuccelTit in Papatu,ipfi Carolo legatos mißt : amp;nbsp;ut Romam ueniret ad defended' dumres Ecclefiae.poftulauit. Ifte Carolus fuit natus in regalipalatio,f n oppidolm^ penaliIngenheim,M3guntinæ diœcefis, fuperflumine Rheniconßrtente:inq*’® Carolus quartuspa^moderniRegisRomanorû,dominiSigifmundi,adhonotc ipfius Caroli primi^gis,didûpalatiûtranftulitincœnobium Canonicorfireguß* num nationisBohemiæ, qui paucinumero funt, amp;nbsp;Domino famubnturibiden’; Humsautem Carolipritni mater uoc^batur Etberta,deregaliftirpedeGrxeiaotb undaj

-ocr page 197-

SVPHRÎORVM CONTRA PAPAMJ

Àunda.Carolusu«tôRexmgreffusltaliam,Papiampbfedit:amp;(çlinqucn£ibiexcrci4 ium,Roniâ retendit,ad dtem folennem rcfutteâionis fanâæ : ibitphonotificè fufee plus eftàbeato Adriano Papa : Siacundisetiam otdinibus Romanis »in laudibus ctiatnei aedamantibus ; Catolo peepetuo fetnper Augufto a Deo ut_tâ\Ô^uiâotiam.

Poft diem iietó reCurredionis reuetfus Papiam cœpitDçfidehum Regem, Ciduxiiincapiiuitatem.Poft hlt;ec teuerfus eft ad Romam,nbiconftituta eft fanfta fy nodus àbeatoAdtiano Papa in patriarchio Latetanenfi, uidelicetin Ecclefiafandî Saluatotis ,quæ reiietendifsimècelebrataedà centumôiquinquagintatribusuiris religiofis,EpiCcopis ôi. Abbatib.iudicibus etiam 86 legis doftonb.ab umuetfis regionâ bus Kordinibus huius almæ urbis,à cundo etiam clero hums fand? Ronr tcclefiæ exquitentesufus leges mores eiufdéEcdefiæôôimpetii,quemadmodum etiam hærefes feditiones aboleri poffent,de Apoftolica fed e ôê dignitate paiticiatus, SC g Romano impetio,ex quibus omnibus nimius error etefeebatin uniuetlo or e. o » pulus itaque Romanus IcgemcondebatmorefolitOjfed difficile erat pro unoquocp ncgücio totiens in unum congtegati ; unde fua in ius Sô poteftatem Impcratotj concefferunt,quemadmodumlegitur. Populusitaque Romanus concelsit et, ai ru eumttanftulitomneiusfuum,ôipoteftatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;• r a r 4

Nota quahter Adrianus Papa cum clero 8i populo Si uniucrfa fanda fynOdo , concefsiteidem Catolo Régi ius eligendi fummum Pontificem,ut habetur 53 . dlft * Adrianus.Siilludptiuilçgium tenouaturSi confitmatut perPapamôiCatdinales populumRomanum,ac generaleConcilium,in petfonam Otthonis ptimima* gni Augufti,fuos^fuccefforcsinRomanoimpecio,inperpetuû,utfequitutinferius.

Adeotum autem exemplumptæfatus quoque Adrianus Papa, cum omni clero8ipopulo,acuniuerfafanâafynodo,conccfsirCatolo Auguftoomnefuum ius Si poteftatem eligendi fummum Pontificem,8i ordinandi Apoftolicam federn, - dignitatem^patriciatus, infupet Archiepifeopos SiEpifeopos per fiugulas ptourn ciasabeo accipeteinueftitutas diffiniuit. Poft hoc uerô* confecrationem accipiant, undepettineat,undetarnenabolitafituetecumfcientia,morescj;in poftetum,qua» ‘ tenusnemo petcognationem uelamicitiam ,autperpecuniatum acceptionemhbi , eligatEpifeoDÛ fedfoliRégiRomanorûhuiufmodireuerentvættibuatut facultas » Vetuntaméfiab uniuetfo clero Sicundo populo aliqua præfumpiione etreligionis caufaeligaturEpifcop«s,nifiàRegelaudetur8iinueftiatur,ànemineconfectatut.

Exhocipfototo ptolatisfentcnttis ab umuetfis qui inhac fan da fy no do cou gtegatifuetunt in nomme fandæTtinitatis, Adrianus Papa pro omnibus hoccon cefsitdaudauit’Siaffitmandoconftituit. Adhocetiamtotumtobotandumdecret uit,utfiquis poft hæc contra hanc fandam fynodum temerator repettus fuetit ,fiue contra hoctotum quod prædiximus tepugnaueritjcuiufcum^ fit gtadus, odinis uel officii,aut dignitatis, uel generis, feiatfe in itambeatiPettiPtincipis Apoftolcitum, Siotnnium fandotum Si ptædecefforum nofttorum catucum,Ôi anathematis uin* ® culo damnatû perpetualitetuidutum,excômunicationc quot^ uniuerfalisEcclefi»

SicudipopuliChriftianiemetfuvû.lnfupernifi àmalotefipuerit, itreuocabiliexilio

î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prematur,uelultimisfupphcf|sfetiatur,8ibonaeiuspublicentur.Q.uiuetôptointui

tu euftoshotum Siobferuatotin omnibus extitetit, benedidionisgtatiam uitamcg Âtetnam cura omnib.fandisfuisfinefinehaberemereaturinfeculafeculotû,Amen,

Item de eadem re Leonis. Conuenit Apoftolico moderamine polleni» tîbusbeneuolacompaffîonefuccurrerejôipofcentiumanimisalacrideuo^ tioneaffenfùmprscbere .Exhoc enimlucripotiffîmum præmium apud co ditorem omniumreperitur , Deinde c^uocpóicunAumclerum,óiomnetn. populuin alferimus effcconcordem58iadmelioïêftatumforeprodult;flu.m5 arque ideo, quia iuftè rationabiliter ueftrahumilitas noftro Apoftolatui humiliter poftulatjquatenus gratulâter peragrâtesfanôâfynodû ueftro co cüio congregatam patriarchiOjLateranenfiinEcclefia fanôi Saluatoris co

Q_ 4 ftitutaïc

-ocr page 198-

TESTES VERi;TATIS TEMPORVM fti tu tamà pluribus uiriscathoIiciSjEpifcopis,amp;Abbatibus,fnfiipertii^lt;lt;;^ bus ÄS legis dodoribus,promulgantes qualiterquietèacpacificèftareô^u*^ uereualeamus, præfentibusomnibus SC fingulisregionibus buius alw^ urbis Romæ, dC ex omnibusordinibus cleri ÔC populijaflerentibus ÔC firmâtibus per omnia,uthaerefi QC altercatione acomni errore expulfo’^^’*’ niamnimishistemporibus error exhocaccrefceredifcernitur, tamdeR^^ mano imperio,quam de Apoftolica fede ac dignitate pa triciatus^SC dein«^ ftituris Epifcopatuum, Iddrco ad exemplum beati Adriani,fedis Apoft®* licaehuiufmodiEpifcopi, cuius uitamSCadionem fatisdifcretamaudim^ muSjSCrationabilis admodum fuis fpiritualibus fandionibus regni Italic patriciatus dignitatem SC ordinationem fedi Apoftolicæ conceffit» Infup^f Sc Epifcopatuum inueftiturasjuelutipficum difcretioneSCreuerentialil’** turn fucrit, praeter quos tam Pontifici fummæ fedis quam Archiepifcopigt;5 ipfi Caroloreliquit, Igiturnos Leo feruus feruorum Dei,Epifcopus5acilt;i^5 exemplQ beati Adrianfeum cundo fimiliterclero uniuerfo populoRo* manOjOmnibusep ordinibus huius almac urbis,ficut in fuis feripturis app^^ ret, conftituimus,confirmamus,per manu Apoftolica,dignitatem conct^i* mus atquelargimur domino Otthoniprimo,Teutonico,Regidodiffin’‘’' VocatenimOtthonem primnm,quitioluitcffeccrtus,qiiódregnum Italiati* bifiiis^fuccefforibus, Imperatoribiis Germanis, qui eifent pro tempore ufcf in pctnum.per eundem Papam amp;nbsp;fuos fucceflbres,etiam qui eifent pro tcmporc,nii'’^ quam poifet aut dcberetconferri.Nihil enim,aut modicum inuenit, quod fpedaff^ adiusamp;proprietatcmRomaniImpeti),dumillud infeaffumpfit. EratenimpfO* pterimpotentiam8CnegligentiamGallicorum,defcendentiumabipfoCaroIoRf ge,Græcis8Cbatbatisnationibusatcppa^anisilludubiqueimpugn2nübus,quafit® talitecdiifipatumatqueconfufum. ErattjiftcOrtho primus AugoftuSjfiftusHenrtfl primi : ad quem LudouicustuncImperatoramp;RexFrancorö,quiulcimusfuitdff“^, cefrionediäiCacoliptimiAugufti,tuncdebiIis,accerfiuitEnceardumcomiremÖ^'' eatiæjamp;quarundamuicinarum partium,dicens ei: Frater chatiffime,uideo resno’ ftras dediein diem male procedere.SCSaxonum négocia multiuaneprofperati. igiturquod tibi mandOjSd accede ad HenricumDucemSaxoniç,8CiIliinfigni3Uttt tum Regum Ftancorum mei parte præfenta;Q.uia meliorem amp;nbsp;utiliorem eoaddf* fendendum Rempub. noncognofeo modum.Qui quidem Comes fraternumff^ quendo mandatum,diäum Ducem ad oppidum Frizlauen Maguntinçdiœcefîsc® uocauit : cuiuenienti illicmentemdiflifrattisfuiaperuit,eum^ rogauit uttantun» donum fibi oblatum nullatenus refurarct.

IpfcautcmHenricusconuocatisillicPrælarîsamp;Procetibus regniGalliçSCSa* onLT,amp; eorum omnium acccdentibus exhorta tionibus amp;nbsp;precibus, fe de regiminf p imperrj SiregniGalliæintromifit.NoluittamcninRegemungi, afferens nontnf* terinngfproeoquöddiäo regnoobuiusaliquandoextitiifet. Ouific aifumpto'’’ fcregno, laudabiliter SC ftrenue'ipfumrexit imperium, Almaniam reintegrando quoad omnia dominia quæ prius Reges Francorü,8C Imperatores illius nationisjn ipfa Germania aut iure beni,uel alia's quomodo libet ufqj ad illa tempora tenuft“t’ Et ultra diflus Ortho primus Auguftus,filius(ut prædicitur)didi Henrici ptimiiW”^ quam Fidelis SCconftansImperator.fuo addiditimperioLotharingiam,amp;etiaH’ tegnûBurgundiæ in partibusGallicanis,quæ ex tune fub iure SC proprietäre Roinägt; ni imperi) hadenus permanferunt.

Spiritualiin CHRISTO filio noftro, eiusque fuccelio* ribus buius regni Italiæ in perpetuum, tam fibi facultatem fucceftbrem cligendi, quam fummæ S E D J S Apoftolicae Pontificem ordinaiV di:ct

-ocr page 199-

SVPERIORVM contra PAPAM. 207 dl ;Sif per hoe ArchiepifcopoSjUti'pfi tantum ab eo inueftituram acciptant, confecrationcm^ubicuncp perdnuen't, cxceptis his quos Imperator Pongt; tifid Ô6 Archipresbyten's conceffit, Ita demum afren'musjquód nemo dem^ ceps,ciüufcunc]^gradus uel conditioni'Sjautdigmtatis feurcligionis,cligcn diRegemuel patridumfiuePontificêfummæledis Apoftolicæ,autquem cuncpEpifcopu uel ordinandi habeat facultatemjfed foli Regi Roman, lm pcrij hanc reuerendam tribui facultatem, quamabfqueomnipecuniadi* Ïponat,

Nota,quód femperexcipiturSimoniainconccflïonibus Epifcopatuum,amp;etis» am maiorum fedium.Et cum ita fit,cur igitur ita introduflum fit per Ecclefiam Ec clefiafticos.quiRomanæEcclcfiæpræfuerunt.S. PapamSóCardinales,quitiincin B Auinionarefidcrunt,quôd per eos ptomouédiin Archiepifcopos,Epifcopos,lt;Sd Ab bates concordarent cum Camera Apoftolica,amp; pro communiferuitio dominorum Cardinalium : amp;nbsp;alias nulli ex tune prouidebatur, uel nulluscreabarurAntiftes,nifi hæcloluerctjfeufcfubhorribilibus poenisadid,obligauerit.

Et rogetjUtpote Rex et Patriciatus Romanus.Qiiodfi à cCdlo clero ÔC uniuerfo populo quis eligatur Epifcopusjnifi à dido Rege laudetur ÔC inuc ftiatiir,nonconfecretur.Siquis contra hancauthoritatem ApoftolicâSgt;C tri. ditionem aliquid molitus^auttemeratorinaliquorepertusfucritjfiuecon* tra hoc noftru confiliû agens /ciat fc in iram fandi Petri,principis 2l fih'j no* ftridomini Otthonis^eitiscp fuccefforû,amp; omniû prçdeceffbrû noftrorû cens fnrâjô(:fub anathematis uincuio emerfurû,ac per hoc excômunicatione uni . ucrfalisEcclefiæ omnisep populi Chriftiani eu fubiaccredecernimus, Infu* per,niflt; à malo relipuerit^irreuocabili exilio prematur,ucl ultimis fupplictjs feriatur. Qiiiuerô pro intuitu cuftosamp;lobferuatorextiterit,bcnedidionisi gratiam uitamtp çternam cum omnib, Tandis fine fine mereatur habere in fe culafecLilorumj Amen.Inhis adis interfuerefeniorcs,procôfules, exarcha* tus quidem tenentes,regionarq fcholae Graccorum.

Et nunc eft titulus Cardinalis prçdiâæ fcholæ,8^olim in ea legebantur feptem artesliberales.amp;ptæcipue'Rheton'ca.Et etiaminca legit quandocunegbeams Augu ftitias, amp;loannes uocatus deAnglia.EtfuitmulierdeMaguntianata,quæftuduic Athenis fub uitili habitu,8óin tantum profecit in artibus ipfis,quód tand em ueniens ad Romam,amp; per biennium in eademfcholaartesipfas liberales legit; Sóadeo'fuffi« eiens fuit, quo'd etiam maiorcs amp;nbsp;nobiliotes urbis cius Icâiones frequenter audiue* tint; amp;poftea in Papam eligitur concorditcr à Romanis,ct Papatum biennio et am ® plius tenuit.Sed tunc diutius ocio 82 dclicijs uacans,non potuit contincre ficut prius fecit,dumardentetinpaupcttatepofita literarum ftudio infiftebat.Vndedum qua-dam diein rogationibus cum clero Romano, ficut tunc moris erat, in folenni pro* ccffioneincederctjPapalibusornata diuitiis,ediditfiliumfuumptimogenitum,cx quodameiuscubicularioconceptum,propetcmplumPacisinurbe: utadhucuetus ftatuamarmoreaillicpofitafiguratiue'monftrat.Lindefummi Pontifices dum ad La terancnf.debafilicaprincipis Apoftolotum8óecontta'uadunt,illudrcflumitcrnon faciunt, imo per alias nias petindireftum iranfeunt, illud aliquantulum prolon« gando.

Arabumjudæorum Sf Paganorum,Öó de maioribus omnium plate arumJnfuperCardinaleSj Archiepifcopi,omnes presbyteriSóEpifcopi de finitimis ciuitatibu5procenuartj,notartj,cancellartj exomni plebe Ro* tnaniimperrj,

Hæc

-ocr page 200-

205 TESTES VERITÄTIS TEMPORVIVf

Hæc autem fcnpta reperiuntur in antiquifsimis bibliothccis,amp; pene præ ninii^ tîetuftateconfumpns, quæ referuanrurad tobotandumdignitatemRomanoiuw ImperatoEiim in fccula ieculorum, Amen »

amp; ^wijldt prduui,ieuitie codice rdfïn,

Abfç^j Deo mdnedt,morte mdldperedt.

Hic qui conferudt, Chriflum fuper£therd cerndt

Htcinfrâ rcftitutintur Romano imperio omnîa rcmpofalia, qnç per Romano» Imperatotes EcdefiæRomanæ per priuscollatafuernnt. Et hæcreibnitio fadafm^ folennifsime, etiampcrPapamôô Cardinales amp;nbsp;generale Concilium , necnonpf^ totumpopulumRomanum ,amp; omnibus illis confentientibus amp;nbsp;uolentibus^m abiuratione-Ad idem fequitur aliud priuilegium didi Leonis Papç, côceiTum eidf’” Ottboni primo MagnoAugnfto,amp;omni^s fuis fuccelTotibusRomanis lmp«*'*’ tibusSô Regibus in perpetuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

EGo Leo feriius feriiorô Dei Epifcopus, Otthoni fpin'tuali filio noftf®

in Chrifto,Imperator! AuguftOjôd omnib.fiicceiroribuus fuis toribus ÔC. Regib, regni Italie, quatenus dominus Carolus RexFW’ CO rum ôt Longobardorum^SC Patricius Romanus,nccnon Pipinus ciuSjdeRegalib.regniltaliætribuerunt in fandîa Romana Ecclefia troApoftolOjfiueinftrumentafcripta fueruntperEtheriumnotariumi*’* wmjfiue per faeram, fine donationcs, feu per alios modos fibi obuenernot donationes à luftiniano Rege^SC Ruperto Rege, h æc omnia largimuf * diffïnimus uobis Ottboni Impcratori,ô^ Alheidac coniugi tuæjregni®^'’® forti, ueftriscp fuccelToribus regni Italiæin perpetuum ,præfentibuslacro* Tandis EuangelqSjS^patrocintjs pîurimorumfandorum,uidelicet,5^lt;^' (

Nota, quomodo Papa in generali Conciliofuperiftis uenerabilibus reliqofl^ abiurauit perpetuo'illa regalia Sitemporali3,quæ tranftulitin ipfum OtthonemP'' mum Augullum eiuscgfucceflbres,acRomanoimpcrio reftituit irreuocabilitet^quot;' perpetuum.Etaduertendumeft,cum quanta autorirateamp;folennirate etiamilb/'* ftitutioprocefsit,proprer rationes ôicanfaspotifsime',prout habetur in texru:fcl'^^ fuerunt multæaliç maiores Si. potiores.ficut præcipué in geftis Saxonû contintt^^'

De cruce Domini, amp;nbsp;decaligispedumfuorum,ôf deueftimentoin confutili,ctfuper corpus B, Petri,cum terribilibus facramentis,â PapapJ^ dido Si fuis Cardinalibus, per confenfum SC au toritatem totius popuH^” mani,tam clericorum quâm Iaicorum,de omnibus ordinibus Roman*® unaquac^rcgionepraefentibuSjlaudantiUamp;confirmantib.pronimiap^'^*^ cutionepaganorum ; ÔC Deus omnipotens tibiuidoriStribueredignd**b|^ Si expellerceos dcprouinctjs Rom.imperîj : Praedidas autem donation^’ quas fpecialiter hicnominabimus,Ô!^ perpetuatim in regalib, rebus fubia^^ re uolumus per noftrâ Apoftolicam traditionê : Surrianum, Montembop don,et LunginfulâjCorncç rcgnû,paruâMantuâ,MÔtenfeIete(,infuîâ y netiarîï,Ducat3 Ferrariç,Cancnû,Caniod5,DucatûHiftriç,Dalm3tiâjb' archatS Rauêne,Fauentiâ,Cefcnâ,caftrum Tiberiatus,,Roccam Medio h num,Roccam Comiza Term,terimifî,caftrum Ceperianû, terra Cornu'® fiam jRoccam Fauillam, Petram de Appla,feu caftrQ Cufianum,Pet*'®'’’ Mauri, CernutuUam, diicatum Arimini, Contam, Montemfcrretun*’ Montem Capiniam feuOlympicum,caftrum cxforrj,Robin,Eugubin?' bin, ForumSempronq, GalIiSCSenogalli, Anconam, Auximani,^^, fam,ducatumPerufij, Vrbcnctam Si Tudertum, Ameliaortu capti cum oppidis fuis,Caftruin Ciraianum,Caftrum Gallera, Caftrû s**

-ocr page 201-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» ïö^ ïaftâmjCafteUanumjTiburtinumjDucatum SpoletanGjMarfiôC Anchar, Thcanutn,Locumbareni,2lt; Capitenatam ApuKam,Calabria,Bar Thean trum,Ducatutn NcapolimjDucatûBeneuentijCapuGsSalcrnûjSorrend inVulatnjCardiniaminfulâjMefenjAnciae infulam feu Mótislutrem,M.on# tisargeiartj,tcrritoriumCu{itan,terntoriâPræneftinum^etCornciumpro pe marc cum mulüs caftriSjterram SilandiS) terram Clufium,terram Pun^ dam,tcrtam Cafsipate,terram egetan.terratn Claudianam,ter r am Cami finam,terramFabinen,terram Siram,terramCoranijjterram Portuenfem cuminfula Archis,terram Oftienfem cummaritimis: caftrumJLucoliSjöi MontisbobiumcumtotaCampaniajCiuitatemFundiSjCiuitatê AquinenG PercniiumôCTerraciumjCiuitatcmBamentûjôôSufforariamjLifuuairas, Scptqm,TranueiciesjCiuitatemNepbifq,ciuitatêFalifenamFidenam,^iV B lammagnam,Feretrum,Clytcrnam,VitrialamjPontenlongum,Ercüuro dam,BcrgaUi,Roccam,Faman,Roccampalioltj caftrumruptum, Albo# rum,caftrumrubeum,NcapoUm5Galiopolim,Cotronum,Regium Almç fitonis,Tranfpodum caput ApuUaCjMchimBeUeum pineum Fortemini ciuitat. maritan.Territan.in regnoTrinacriacPaterenfen,M.ercenenf » Ca tanienf. Athenarium monafteriS fandi Benedidi,in monte Cafino ,Mon ♦ Farrcnf. monafterium jlmbeUim monaft, fandi ArcbangeliBononienf« Mon.aularegia» monaft.Nouancule,monaft,Martyr, conftitu turn in Tu^ fcia, uthaccomniababeatisj'teneatis.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.uate igitut iftafunt obïata eidem impetio Roman. none per diactCos te ■gt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nentut occupata,tanquam fifint deiute 8ó ptoptictate Ecclefiæ Romane. Et tUafor*

, (aneftcau(a,quatctam(inifttè proccduntincapitibnsnegoiiacatbolicaefidei.

ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etpofsideatis in perpetuû aduerfus curiae ÔC militiarum ueftrarû ad

bellandû et expugnandû contra prædiclos paganos,6C contra rebelles Ro manilmpcrqjdeocp per huius noftri autoritärem iuftâ côfirmamus,corro^ beramus jin omnibus progenieb ,ueftris,degenerationein generationem iti perpetuû, Nam fiquifquambanc autoritäre noftram deftruxerit, ôô bu ius uiolator effe repertus lrtcrit,fiue côtra boc agens,feiat fe in iram B.P etrl principis Apoftolorum, et noftram noftrorumcp prædecefforû cafurû : in fuper nifiâmalorefipuerit,fubiacebitlegiîub3e,Slt; eiusRegiæ poteftati teipub.utq contra rcmpub,côtralmperat,maieftatê aliquidmoliti fuerint, tune amifsionê fuftincant, et bona eor û publiccntur:fiat,fiat, ïn aâis bifee interfucre Arcbiepifcopi,Epifcopi,et alq de uicinis comitatib. Arebiepifeo î pus Çalatitan,Ciconatus Epifcopus,Buftafius AlbanenfisEpifeop. Gra ƒ O tiofusPrçneftin,Epifcopus,Martinus Narnien.EpiftBenedidusTudcrti# nusEpifcopus,Boardus Caftrenf.Epilcopus Joan.Pcrufienfis Epif.Geoï gius OrtenftEpifeopus, Andreas Mamentan, Epifcopus,Tbeodoftus Me» litcnftEpifcop.Sanic.FeranftEpifcop, Albertus Luccrin,Epifcopus,Da , mianus Alanas.Hiomnes ArcbicpifcopictEpKcOpiinbisaâisinterfuere. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardinales presbytcri,Georg.Cardinabsad uincu\a,Benedilt;ft.Cardinalis

dcprxfepc S «Mariae,Cardinalis presbyter Eeo fanâ:çHierufalem,Catdilt;» nalis presbyter lanuarius fandac Ceciliç, Andreas P atriarebatus Lateran» Cardinalis presbyter Eauftinus S. P etri, Marcus presbyter Cardinalis S »

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pétri Apoft.Hi omnes Cardinalesbis atftis interfuere,omnes fcboleRbm»

\ nbsp;nbsp;nbsp;deindePoferinatq Satellarq exomni otdineRo.atqj minoris popuURom.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îtemEau*

-ocr page 202-

Äio i b b 1 b b V b K 1 T A TIS TEMPO R V M item Fauftinus, caput fenati exconfui. Probonus excoful Pala, LuriaO*^^^ Roman. deFormaTroiana, Paulus de templo Patatani, loannes de U** Claudiana^Leo de uia Salaria^Remf gius de uia Amelia, Scaniphus dcugt;* Mamertina gt;nbsp;Romulus de uia Ardeatium, Gardus de uia Flaminea, W eus deuia Portuenf.Gorbûs deuia Latina,Sauinus deuia Apia,Rîaria’’^^ deuiaTiburtin,Gardus deMacello Lidiç, Jnhis adis interfueredeomn*^ bus iftis regionibus:regio uico Princt|,regio Violeta jegio Caputtau^*»'^^ gio Celimonte.regio riui Argentarij,regio prima Auentini,regio addu^ montes,regio urbis Rauennæ,regio odaua fub eapitoIio,regioadGaj‘‘* nas albas,regio Labantica,rcgio Herea,regio Fudim/egio féconda Ma meftini,regio fecUs Pormetronqjlanuarius ex nota Græcorum,Troian^ demontcmolbio, loannes conful de Palio, Soforitanf, Amadus confid y Palio Vatican, loannes démonté aureOjPetrocius de CutOjGreg.deCd* ïanoua. Scripta per manum Gregorij Archinotartjnoftri, Datum inp’®^ arcliio Lateranenfi,tertio Calend.Maij.Indid, V J, Annoeiusfecundo,* didi Domini Otthonis fecundofœliciter,

Sednequisfufpiceturiftasdonationesmecommentumefle,poirum teuetiiftummanufcfiptum exemplar. Adfero etiamteftimonia HenriciToken^ lionici Magdeburgenlïs.ex ipfius rapulatio.ut uocant,adfctiptum,

ExSylualocorum communium Henrici Token,quam ilk

Rapulariumuocauic,

Ëpifeopotuminueftitnta.

THeodoricusNiemtertiporeîoaoniSz^.FIofçnnçinuenitinqoodâantiquil’'' mo lib.de inueftitura Epifeopatuum- Dicit enim,fecundum quod habew'^,' dift.in fynodo:Q.tiod fucceflbrib. Otthonis Regib. Ifaliæ in perpetuucóc^ pofeftatem eligendi fnmmom Pontificem.etdicinSolum Régi Romani imp«')'!' buimns hancfacultaté.Qüod fi a'eun Jo clero amp;nbsp;uniucrfo populo quis eligatuj^P'' fcopusneca'dido RcgelaudetutKinueftiatur,nonconfecretur.Etponit,quùlt;lK concilium fub pccnaexcooimunicationisuniuerfalis Ecclcfiælatæfententiæf«^ debeat, HocpriuilegiumferuaturFlorentiæ,pro Imperatoria dignicate. Iteniidflt;quot; Papa Leo Otthoniamp;fuisfucccflorib.Ro.Imperatorib, «SóRegibus in petpetuuW'« ftituit omnia bona RamanæEccIefiæ,pec prias ablmperatorecollata:amp;fuitû»® pccPapam,Cardinalesamp;P.R. amp;uniuerialecondlium,cuius copia ficincipit'^''! feruusferuorumDciEpifcopus Duoni fpirituali filionofiroinChrifto, Imp«^quot;’quot; AuguftOjSiomnibusfuccefforibusfuisJmperatoribusôiRegibusregnilcaliiE.fl“^' tus dominus Carolus Rex Francotum Longobardorum, amp;nbsp;Patricius Rotnart“’’^ neenon Pipinus pater eius deRegalibus regnihuius tribuentin fanâ.i Ecdefia Ro* mana beato Petro Apoftolo, fine per inftrumenta feripta, fiue pet Ethereumno'’.’ tiumfuum,fiuepetfacram,fiueper donationes feu per alios modos, fiueproü^quot;'^ untperdonationes a' luftinianoRege, amp;a'RupcrtoRegc,haîcomnialargitn«'* diffinimus uobis Domino Imperatori Alheidæ coniugi tuæ, regni^cotifoquot;’ utrifej fucceffotibus tegni huius Italia^in perpetuum,prtefentibus facrofanâisE^ gelijs, 8!. patrocinqs plurimotum fandorum, amp;c. Et nominantur omnia ’ amp;nbsp;caftra nominatim, 8ifubfcriptiones nominatim, amp;nbsp;præcedunt Epifeopi ißW’ fctiptione,CatdinaIes,amp;:c«

Exeaderti»

O TThoprimus Imperatof didus Magnus, eœpicanno Domini??«. uittrigintafexannis,exillotempotç contierfi faut, ex

-ocr page 203-

SVPERIOR.VM CONTRA PAPAM. x«

* gt;ïoi:tbegiXinones,Efcones,Cuvoni,Lu2ates,8ómulti alï) diiietforum petegïinorum ôC prouinciavum incolæ 8C habitatOL'es,tiinc pagani .Mortuo Otthone tcccio lïne filio,G ref gorius V. nationeTeutonicus,depatentela edifti Ottbonis Augufti,inRo.Pontificem affumitur : cuius tempore eleâoïeslmpetr) conftituuntuc.HæcHenricusToken.

Facit alioqui Ô6 Gcatianus dift,6j.canone,m lynodo, Sic.priLiilegtj Cacolo mage no SiOtthoni pcimoredditomentionem.Vevtim moxpoft ttium Othonum niottem, cum denuo Gæfacum potentia langueCcerer, coeperunt Papas magna ui tyiannidem fu? pet Ecclefias Sóimperium affeftare, excómunicationibus acbello ciuiliin Germania et Italia excitato earn occupare.Non dici poteft,quot feditiones contra Henricum quartu excitari cutauerit,quantumq5 Chriftiani laguinis effuderit.CLuo demum per proprium fi lium oppreiFojCum Henricus quintus Romam coronationis caufa ueniftetjibiPapa Pa? fcbalis ab eo iuramentum fidelitatis petere ccepit: quo negante, Imperatovem cuiquam fidelitatemiutaredebete,aut cuiufquamfubditumeCfe, fedomnesipfiiurareopovtere:

I nbsp;nbsp;nbsp;g exortta eft contentio,unde porro etiam acre prylium.Demum uiftis Gurtifanis et Rotna

niftis,cœpitHenricus Papam,ei^ benediftionem,unaionem,pacem, 6Ó ueteraiura leu ptiuilegialmperq extorquer ; quæPapaei Sôiuramentoôi lacrofanaaexcommunica? tione,ftquis unquam contrarium ftatuete änderet,confirmât. Sed eas ipfas tarn fanftas 86 ratas confirmationes 86tranfaaiones,Papamoxubilmperatot in Germaniam recel lifCet,in fuo quodam conciliabulo rcCcindit,S6 Henricum infuper excommunicat. Vn? dénoua incendia 86 noua bella,quæ-non deftituuntut Germania attociter graffari,fa? cvificis 86Epifcopis,alr)sq?partimfuperftitionis,partimrapinæftudioPapæ auxilian? ribus : quoad tandem Henricus V. lua, uelimpetqpotiusiura Papistcadidit,acpro? didit. VertimneficquidemPapae conquieuerunt,quinfubindema^sacmagislm? petium 86Ecclefias opptimerent,omnibusqueeosiutibusacpriuilegqs penitûsfermè Ipoliarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

HæcpraGcedentia,acfanè etiam fequentia, cum iam fcripfiffem ,inueni locum in 1 Sledani hiftoria, ubi tuccinétè ifta G allicorum Regum certamina comprebenfa erant. quem,quod 86 commode ac compendio rem totam complefti uidebatuv, et Sledanum hxc omnia me certius noffe non dubitabam,bic adfevibete uolui. Sicut per omnes alias ptouincias,itaperGalliamquoc5, liquisuacaretEpifcopatus, aut Abbatia, quamuo? cant,eligendiliberam habebant olim facultatem bi qui dicûtur Canonici 86 Monaebi. Minora nero facerdotia,quæ non funt eleftiua, ficut aiunt,EpiCcopi conferebant, 86 pa? tvoni ; deinde lires omnes de rebus lacvis autbeneficqs ,in fua quæcp prouincia difeepta? bantur .Pontifices autemRomani,crefcente cupiditate, ccepevunt eleftiones Illas euerte? te,86petreferuationesatcggratiasexpeaatiuas,utiuocant, emolumentum omne Ro? mam86ad[edeviuabant,‘36liresomnesetiamprimae ,ficutloquuntuv,inftantiæ ,Ro? mam euocabant. Huius uero mutationis faftum eft initium in G allqs, Ludouico nono rege ;uetùmis animofe reftitit,86 anno Salutis bumanae MC CLX v i.legem tulit,ut mos antiquusretinetetur,necullum eo nomine tributum Romano Pontificiperfolueretur*

natas exigiptobibuit.

Dectetumboc concilq,Rex G alliae Carolus fepiimus,re cum fuis deliberata,ratum babuit,86anno MCCCCXXVltl. confirmauitediâo ,quod uulgo Ptagmaticamuo? cantlanäionem.Eugenius uero quavtus concilium boc itritumpronunciauit,utilibro primo diximus ; 86 qui fecuti funt eum V ontifices, decretum iftud repudiarunt, 86 febif? maticum effe dixerunt.EtPius quidem fecundus Ludouicum undecimum , Caroli fe? ptimifilium ,miffolegato magnopere folicitabat,ut fanftionem nullam aboleret.Rex autem à SenatuP arifienfi ,rotius G allias celebertimo, qui torus fere conftat elute conful#

I ùsjconülium exquitit.Himultis exuetuftarerepetiris,quidfuperiotumremporumPon# V» ùfiççSs

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•» nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;J

\

-ocr page 204-

2iz TESTES VERITATIS TEMPORVM

Mficcs,quid fynodi,quid ipfiïis denique maioies, Clodoueiis, Carolus Magnus ,PhiliF* pus Deodatus,Ludouicus Nonus, Philippus Puicher,LudouicusHurinus ,loaniHspri' nïus,quid i'pfius denique pater 86 annus in eo ftacuen'nt, qua ni florens eo tcmporeOa iiafuerit,8óqua'nïnuncfitafrtiüa,deinonftrant:óó nilï leges annquæferuenWGWW rum eft ( inquiunt ) ut Ecclcfiafticus ordo con turbetur totus, Só ut infrequentiorfiiGa Ijajplenft^Romam tranfcuiTentibus,amp;facultat)busexhaunatur:ut templa nus alla fumptuofifslnia,pkirimaqc! per G alliani a:dificia,negligantuc ôôcorruantxta rem numan'am quodattinet, niü'patn's tui fandio ua]eat,eftèrentur è Gallqs aureorum millia decies centena quotannis. Etemni ut reliqua taceamus, Pio aam Pontifi’ce,uacaruntEpifcopatus ad nuniniuni uiginti, qui finguli tam proann^ii » qua'm pro reliquo fumptu, dependerunt millia lena,uacarunt Abbariæ cïrciKtl/ fingulæ^ fokierunt milka bina : uacarunt ex reliquis beneficijs plufquam ducenr3,q^ Gngula numeraruntaureos quingentos. Deinde fuut in tuo regno patœciaruiniW“ centum amplius ê quibus intim ta uis auri per innen tun) illud pontificium conn^‘^ fuit.Patris igiturinfifteueftigtiSj neca Balikenli decreto diicedas, Hoc quidem natus conlilium : fed Rex Pontificis uel autoritäre uclarteuiäus, aboleri landiunf*]’ uoluit : eiusœ rei fuit adminiftec Cardinalis Bakienlis Regi multum familiaris, qufn’“* bi Pontifex deuinxerat. Veriim et procurator regius,amp; Icbola Parifinajcuius permutai’’ i'ntererat,magnisanimisobfiftebant,Sóa'Pontifïceprouocabantadconcilium.Luta eus deinde duodecimus, graues exercuit hoc nomine cum lulio fecundo inimicinaS: in Lateranenfe Conciku ilia ta res fuit: qui fuccefsit Ludouicö Frandfeus primus,çm’ Leone decimocertis demum tranfegi't conditionibus Bononiç,poft captam Pifubota'-nimirum utEpantu uacante,uel Abbatia, no quidem eligendi facultatem habereuft' Iegia,fedRegis tarnen ciTetqntra fextum menfem nominarequempiam Romano”?' «fid,quern eomuneredignumefle putaret.amp;^c. Commode hifee adtjeieruruetusta ptum De inueftitura Epilcoporum : quandoquidem ueteres confuetudiiies ac iuci” hacrerecenfet.

DeinueftituraEpifeoporum ftriptaanno Domini iio o. ex

ueteri codice manuferipto defumpta,

LEo Conltantini fikus lmperauitannisquini^ in Regno Græcorum 8^ rum,poft quern uxor eiusHyrena filia Chaiani Auarum,id eftddunorû filioluoConftantino Imperauit annis X. Verrïm Conftantinus matrem Hyrenen imperio priuauit, folus^ annis fex imperauit. Hyreneautem ftipaadempiu bi imperio foemineo dolore abula,Conftantinum filium fuum oculis amp;nbsp;j m pe’’^ P*'*,,, uit,ôefola annis ^.imperauit. Romani autem qui ab imperatore Conftantniopotai' • iam animo defeiuerant, propter tardum 8ó infrufluolum ipiius auxilitim rannos, accepta occafionis opportunitate ( quia mulier ex coecato Imperatore Coiu tinofilio fuoimperabat ) unamini confenfu CaroloMagnoimperatorias laudes tnarunt,cum^ pecmanus Leonis Papæ coronauetunt Cækirem lt;Sd Auguftum iiFt bntes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Igirurex quoByzanium ciuitas tertio a primo Conftantinoin nouam ump?quot; amp;inRegiamurbem eft exaltata euokitis annis circiter CCCCLXVlll. diuifoa ftantinopoli Romano Imperio, Carolus Magnus Rex Francorum primus ih’P^ ’ Romanisannosxiiii.

Extunca Gtæcis in RegesFrancorum translata eftimperatoria dignicas:8^^ , nus Papa,collaudanribus Romanis lt;K plena fynodo primatum Archiepifc‘^P‘’'ù Epifeoporum, Abbatum ,Ducum, amp;nbsp;Principum acclamante, Carolo Maguo n fucceflbribus fiuturis Imperatoribus fub anathemate concelsit Parriciatum amp;nbsp;per fe uel per nuncios fuosconfirmationem in eleftione, uelin conlccration^oi^^^, nuniPontifidsconcelsitjôôinueftiturasEpifcoporumeis determinauitjinuo’k^^

-ocr page 205-

SVPBRIORVNl CONTRA P APAM.

215

à «ewtEpi[copus,qiHPeïRegemucllmpeïatotemnonintroie«tpiKê amp;integïe',excepüs

quosPapaKoinanus inucftivedebet confectateexantiquo donc Kegum Si Impeta^

totumcumalqs ,quæ uocautuc regalia,id eft, a Regibus 8ilmpevatoribus,Pomitiabus

Romanis data in lundis Si redditibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., . r» r- t- .

Inhacœncefsione continentur regales Abbatiae,Præçorituræ. Exhoc conftituto

Carolus Magnus EiftulCuna jDefideriuna ,aliosL^ Reges Si tviannoscæ. ebello amp;exi« lioàeleuit,quifundos8ibonaEccle[ix Romanæ aliarumcg Eccleiiaïuna inualerant, “™ AÏï|“™smmprâtoi«fc«(tores CatoU

GæSialiatumEcclenLnatimoreDeiSicharitateSdJetrideuoteptûlecuufunranueft^^^ tutasEpi(copotumfacientes,eorunaconCectationibusuelper(e,uelpetnunc * ftentes; iuxtaquodPaulus Apoftolus aiiadCorintbios -.Nonpamam quod

B Çeàquodanimale,àeindequodfpitituale.Magnus etiamGregoriusTbeodenco, lheod betto, ôiBrunihildi fcribit, ut abCqj lymonia inueftituras Epifcopovum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J: æ

ctiam primus Gregorius non eftconlecratus donee Mautitq Imperatoris non n , affenlus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;■

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioannesPapainueftituram LeodicenfisEpiCcopatns, quanà CarolusRex conceV*

l«at,RvdaarioPrumien[iAbbari plane confirmât Si inuationemriilduim per G iCelbetf turn Comitem de Câpre monte fubanatbemate damnat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

VapaLeoprimo O ttbonialqcjj pintes PontificesRomanndeconfirmaueruntlub anathematçRçgibusSilmperatotibns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,r a- «■ a

V nde mirum eft imo periculofum in Calutem animarum, quod fanfti anrecefCores «Xmagnanecefsitate Si potenti tarione fub anatbemate confirmauerunt,noc a tempore I GtegQtq,quiSiHiltibtandus,fnbabtolutionemimmutatut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q,ui à primo Conftantino gefta QC décréta teuoluerit, patenter mneniet quod pet

1 c Reges Si lmperatotes, SideuotoslaicosRomanaEcelefiap aliæc^inotbetettatumEc«^ clelixinfundis Si naobilibus ditatXiSi exaltatxfunt ,fibicg tutelas Si defenfiones con# l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ira rytannosSitaptotestetinnerunt,ut gladius Regalis Si ftolaPetvKtbiinuieemlubue#

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niant,quatiduoCbetubimconuerfisuultibusrefpieientiainptopitiatotium. nbsp;nbsp;nbsp;_

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RomaniPontifices alncnPtæfules, de rébus ôifundis pet deuotoslaicos, Silaicas

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Âcquiûtis,8iàîeeulatipotèftateeonntnàatisftruxeïunt,8iotnauetuntEcde[ias,8iaqui

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busaccepetnntgtatiam,nondebenteisinfetteconrumebam Sift deinueftiiutispetcalt;:

uetunt,exemploptivniGtegotq éxbibeantut. Q.nodPaùlus dicif. Atgue,obleeta,incie* painomnipatientiaSidofttina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. t . ,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VlietonymusinEpiftolis fuisdicit: CtnadtingentosEpilcopos tmpetialcs ntetaà

adîynoàunaconttaxerunt. Inhoeuittus Imperialis cgit, quodexcommunicatioPon« tificis agere non potuit ,ut fine cap tione, fine damnatione, fine eontumelia totEpifeopi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ierinr Siredietint .Exeommunieatio enim quantum intelligitut Sitimetuï,tanium ca»

uendouitatut,Si punitio corporalis in uita uelin membris,in tebus uelinfundis plûtes tefipifeetef aeit ex iuftitia tegali.

Omni autem Pontiftei fummopere eauendum eft ex medulla fetipturatum 5 né

1 quanàoilleligatinterris,Deusfoluatincœlis:uelquanào foluit in tetris,Deus ligerin v nbsp;nbsp;nbsp;cœlis. Hoc euenit ex ilia gloria ptxlationis nimqs motibus animorum, quando fucce*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentesP ontifices ptxcedentium P ontificum décréta Si excommunicationes immu«

lantSifoluunt.

V nde cumDominuslefusipfa ueritas dicav.E nàalè locutus fum,teftimonium pet«^ bibedemalo. NlitumeftSipericulofuminCbtiftipufillos,quodantiquaconftituta fub anatbemate confirmata,noviisivnmuràtionibusfoluunt58iindenoluntteptelaeuf \ nbsp;nbsp;nbsp;di,obqcientes-,Romanaiudicianonfünttettaö.anda. SiRomana indicia non funtïc#

l traftanda, non uiderur putillis Cbrifti cationiçum Si îalubte ,ur a rempote Gregorq ' \ quiSiHildibrandus,eafoluantut,quxfubanàrbemate confirmauetUnt,Sylvyftet,Leo \ nbsp;nbsp;nbsp;Adrianus,Ptimns Gregorius ,Leo,Egt;enediaus,etgaReges Silmperàrores de inueftien?

,\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O î » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;, R i distpifeopis

-ocr page 206-

2.14

TESTES VER-ITATIS TEMPORVM

dis Epifcopis pet illos, a quibus eriam à dcuotis laicis, fœminis fundi Si alia tnobiM Ecclcfijs Domini in orbe tetcatuni prouenemnr, fibi^ rutclas Qi. defenlïones cenimtC' clefiallicavnm teriniiecunt contra ty tannos Si raptores.

Si in fuccefeione quilcp foluit, quod prædecefsio fnb anathemare confitmauit,«« oritur confufio puüllis Ghriili,cui parti potius affen dendum üt antiquæ an nouæ

Pars anriqua in paupertate mediocci Sihoneftä arguit, obfecrauit in paticnna doftrina,8i parcendo iufticiæ maiores Si inferiores pedbnas ad correflionem adduxit' Noua auté pars ex uotis fidelium infolefcens fub fpeciereligionis omnia trahit adfe nibus expanfis. Gum Dominus dicat : Keddite Gæfari quæ funt Gæfaris, SiDeoqUquot; funtDei. Gregorius,Auguftinus,Ambrofius,eaquæfuntdataEccleftjsa'fecularipot^ ftate ÔC confirmata,teftantuc potius a' feculari poteftate tetinenda.

LegituretiamdeEpifcopisHifpaniæjScotiæjAngliæjVngariæjquomodocxînn'l qua inftitutione ufquead modernam nouitatem per Keges introierint, cum pa« 'fquot;’* poralium puce Si intégré. Ctui pacifice folicitus eft. reuoluat uitas Patrum Si legacSi intelligat.

Sed Epifcopatus, qui fub Romano degunt Imperio maioribus fundis Si amp*'^ tibusuigentiullicijs, Siideo proptermaius fcandaluma ftola Petri difectius ttaflan' fu nr, Q.uia non omnes fu nt Petrus, qui tenent federn Petri : fieu t Scribç Si Pharüæ* fedecunt fuper cathedram Mofis, non omnes fueruntMoylés, Elatio enim exptæ gt;nbsp;tione, Siindifcretio ex correftione paciunt fcandalum in confufionem, Si fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

illud quod Dominus in Euangelio dicit : Vos Scribç Si Pharifæi circumitis niateS^a dum,ut faciatis unum profclycum,etcum inueneritis facia tis filium gehennç duplo gt;” gisqua'muos.

Longé etiamantedecreCumAdeiani PapçeiusqgfuccefforûRegeSjquierantuia ’ Simaioresdomus inueftituras Epifcoporumfecerunt,fcilicetDagobertus,Sigif’^ ’ Theodecicus,Hildricus, Pippinus filius Begge Maior domus, Theobertus. Ab his)” nifati funt Remaclus, Amandus, Andomarus, Antpertus,Eligius, Lampertus, alijî ûifsimi Præfules, cum Reges ifti in moribus fuis fa tis fuerint notabiles, Si folo fatoiaaa Kegum per maiores domus uiuebant.

Poftquam aufé Romani ingruentibus uicinis Sigrauibus bellis dcfciucronta cis Impcratoribus,cx caufis fupra didis,Papa Stephanus ob infeftationem LougoW rum uenit Parifios, Si affenfu Romanorum Si Francorum in Regem Si unxitPippinum filium Caroli Marcelli,natiex Afpaide,propter quam ex pellicattia fiatam Pontifex Lampertus martyrfaduseft. Vnxit etiam idem Pontifex Stepb^t*’ ios eiusdemPippini Garolum qui agnominatus eftMagnus, 8i Garolomaiiuot’’ trem eius, confirmans ftirpem corum in Regia 8i in Imperatoria dignirate.

Ibi deinueftiendis Epifcopis per Reges antiquam confuctudinem horûcolleftionepucéetintegcéferuandaeftantiquaconftitutio,nepufilli Chrim dalizentur. Nihil enim refect, fiue uerbo, û’ue præcepto,fiue baculo,lïuc alia te)4'|' manu cenueritinueftiat, autintronizetRex Si ImpecatorEpifcopum, quo diecoO nbsp;nbsp;■

tionis ueniens, annulum Si baculum ponit fuper alrare. Si in curam paftoralein accipit a ftola Si autoritäre S. Pétri. Sed congruum magfs eft per baculum plcx,idcftTcmporalis Si Spiritualis. Operarius enim in feminandis fpit*'^';’rJ gnus eft meccedefua, noninaccipiendistcmporalibusiuxtaquod Paulus ait: F tualia uobis feminamus, non eft magnû fi carnalia,idefttemporaliaa' uobis mfW

Præcedens inueftitura per Regem in fundis Si rebus Ecclefîæ, contra q^raiin^’^ raptores quieta Si pacitïca reddit omnia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Sequitur au rem confecratio, nt bannus Epifcopalis banno Regali conticnff^®^ communem fakitem operctur : Si fi Epifcopis fauendum eftRegibus homaginin»'^ cramentumderegalibusapcrtiuseftantçconfecrationem,cum Paulus dicatApoU'’'J Vnufqui'^ueinfuofenfu abundet. Omnia diuina SiEccleûaftica permagi'fttosE^

-ocr page 207-

SVPBRtoRV^ CONTRA PAP AM.

RaramadpiceniSCqiüctempufittoïüm Ghrifti tcndercdebent. Lcgjtuccnimi^ R?g,mA8êNlAcchabxowtn;qao(iàRegibusJudæis,8igenahbusùcçvdotes

Romani«antgçnriles^8tGhriftianowmpcc[çcutotes,8:in^

ftids pauper« «antEcckfiæ,Süd titnotaus GhciftianiSiqui wncpauactancRomx 8t

« reinîüinacredit,camius(uumiti domum iVlorum।paapet ..SEa£=;g^^=sgsg;.A^ ‘Äs“S£ssSquot;S“””— ftiendts,(ecuàtidàfuntaniiquaiura. c-.,^rni(r«nnbodicaensLongobardotam, Stbjtenim primus Gregorvasdtciv. Si a«

*'’^';^'F’?««cDucesbabetet. Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' daiam,ne contriftenr uanitetRc

uoluv.ltafuccefforcs ipfius Gtegotq cauere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;membra exalrata 8C con*

gçsin (uis antiquis monbus pet qdotuni antecgi^ nbsp;nbsp;v

fitmaraîunt. SediüxtaPauVùma VontAce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

titate 8^-humibtàte,tcniutis(üpetbià Sicontentionc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intégré. Ctuia

auapropter apudPontikces « Reges bant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etit ,ia

C Dominuskîus dicitifi ocuVas ivius factitbmpkx, totum corpus tuui

I cft,ûintentiobortleft,amp;c)pusbonurBeft._

SiRornanvPonrificesintendunr Regibus a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inEoifcoDotuminueftiru«

(copis,riment,ddbitanr,dolentpafiiViGbrAi,Rrg nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. g;:adtcftamcotte«

risexcefferint,poïsunia tinioratis uitis, 8Z.Ponti i ronfectatiotK EpiCcopotum Ponti« ftionislineamreduci. Si àutenà in promoten _ ^Qj^jjj^jjoofQnratemfuamege* VexRomanusèxotbitàuerit,8iînbuetbowmmç,p

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit,nonuultütreprehendatur. GumDominu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

malèlocatuslum,teftimoniôrnpetbibcdcma ♦ . lftiautem,inquiant,£ummusPontitexa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculosOei, eccc peticulum

’ toritaretubîpecieteligionisinttoducontut_ ôtfcienter coopetantut. Vnde ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebincapite8Linmembtis,iAcft,quifcient«opcantat,^^^^^^^^^^^V^^^^^^y^5ç

Dominusleius hypocrilim, St nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!V oeccatum mulietis adultct» mile«

Dpetomuiâàraàii,uôcansillos£epulcbtadealbar -, nbsp;? ç • otoleSCproPetrottibu«

4 nbsp;nbsp;ri«à«wSçit,âC«ug™«iactoamh^^^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnifoluit^RegibùsiubetdebitateddbPenoSîPa^o

mi conceduntin lentenriamDomininofttiletu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«aciftci qui éx côntcntione,atto«

u V.

fid.qaonhmK8^umOriçoamp;id*am,Saramcmçaahaqmm^^._^^^,^_^^ g»™»,t»çià,iTO .«mmï|S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftiratà, miximè ptoftetjoteik»'«

murauonescontraantiquaiurapropret.uiràmdebemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

çàperioresinquatumpaceiuxtaPaulomttanq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rnrn ciüibus quando otta fuit

Horandum eftauremPontibcibusRomanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noncftpaxtcftiiuta,niü

àiuiGoineleaioncPonti£icum,uclincommunio , _ p j^„çosympcïatores,exqua pctGticoslmperarores,quamàiulmpettumJifett,ne^«^_^^^^^^^/ebriftianiq^ impetiumRomanorum darum eft ers .Etqui ^ ^g^^Q^^ç^itnmilencot damRomanosPonri£icesuitos£anaiamp;imosu£quead§x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o^çsautemexîran«

diterttaftauetunr. Sicutle^tuide Agapeto^SCdeJoanne. imp«

-ocr page 208-

xi6 SVPERIORVM CONTRA PAPAM,

dshonefte Sêpie deduxciunc SicinlegïtiirdcStcphanoóódcLconeexcoecaro»

De diuifioiiepopuli nbsp;nbsp;cleri in eledione Ponnficis Romani coniprefla pec

hum AuguftiimcxGrarcisitàlegitur.Bonifacius XL.RomanorumpiæfeditEeeæ' * ContrahuncBonifaciumordinatoEulalioôô per hocdifsidcntcEccfcfia, aniboju Honorij Augufti ab urbe egrediuntur, èL fie reprobato Eulalio iuffu Augufti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

quia prior oedinatus fueiat,fedi Apoftolicæ relhtuitur.

DediuiûoneRomanorûciuium in eleftioncPontifi'cum pcrîmperatorcsexrW ris adnihilata ira legitur. Ottho primus loannem, quem Adelbcrtus Pontificcni cou* ftituerat,iudicioGanonico deponi fecir,(K Lconem ordinari fccit. Et ifteloanuesfceui iixocecuiufdamobleâansa' diabolo pereuffuseft, acfincuiaticomottuus. turn Otthonis Romani ex ambitione quendam Benediftum fuperpofuerunt. toc rediens obfeffa Roma Romanos cæde «Sé fame adeo afflixit,ut Léonem P«^ani cepruros promitterent,öóiurarent. Benedidus reiedus non folum PapatUjfed etiamw j cetdotioa Leoneexordinatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Item Betiedidus Simoniace' Papatu Romano inuafo,cum effet riidis literaruni-aquot; terum ad uices Eccleûaftici officq exequendas, fecû Papam eonfecrari fecit. û.uod cuin multis non placeretjteraus fuperducitur,qui uices duorum expleret.

Romç uno contra duos, duobus contra unum altercantibus Rex Henricus Co cadiF. contra eos Romamuadit,Sôeis Canonica ô^Imperiali cenfura depoûris,Suii’S' gerum BabenbergenfemEpifeopum Papam fecit, qui 8d Clemens Romanæ Ecdeli^' C X L VI. uocarus eft, 8ô uicifsim ab eo Rex Henricus in Imperatoré benedidus eft,iof^‘ tibus Romanis, fe fine eius confenfu eius^ fuccefforum nunquam Papam eleduros-

Igitur hæc fcandala paftores animarû cauere debent, cocam Domino ambubui inuecafimplidtateproptecChriftipufillos. Exquo Imperium Romanorû CaroloM gnoacclamatum efffunt anni cc ci x. Eft autem annus præfens m. ci X. quandou*“ mum Pafeha fuit ab incarnatione Domini fecundum cyclum Dionyfij .FINIS. nbsp;nbsp;nbsp;,

Hic audis prolixe turn ex hiftorijs ac confuetudinibus jtum amp;nbsp;ex rationibiis nbsp;nbsp;nbsp;quot;

ti ,quod meritô ac inre inueftiturae Epifeopatuum ad Principes ôi Reges pcecineant? quorum Dominio Epifeopatus funt : eo^ iniuftifsime' facere Papam, qui eos courra on’ niaiura acuetetem morem ôi.priuilegia Principum acRegum ad fefe rapiat. tuctradattoquoque meritô adpriuilegiotumtitulumadfcribitur. Suntuerôobha contcouerlïas pofteaingentia bella mota,Slt;iplane infinitus Chriftianorumfangu’spf» ■ fctanjGetmanotum eamp;fuSjUt poftea indiç3bitur,ôi omnes pene' hiftoriæ teftanni'^'

AntiquacAgendæ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

VTinamantiquiamp;imasAgendasplures, plurium^ Ecclefi'arum habere poffêmuV Plurimum enim olim inter fefe uariarunt. Omnes tarnen longé purioces,mng'5^ Ghtiftianae præfentibus fuerunt. Non libet porrô omnia eahicexpouere «ntiquirusin paulo melioriufu, qiumpræfentiafunt,fuerunt. Nimiseninilatent:. materia pateret, propriume^g librum impleret. Quare tantum pauca quædarnrccffl febo. Vidi non unam ,{ed multas Agendas, etiam non ira antiquas : ubi diferte pta:o* pitucin forma uiû'tationisçgrotorum,ut eis detur corpus fanguis Domini.Vidieuâ^ quandam, ubi extrema undio,uf nunc uoc3tur,non ultimo loco, fed antecomuiu”’ nem ægroto dari prçdpitur 5 nec femel tantum in uita, ut nunc fit,fed fæpius ’rer-aoso^ bus ineodemmorbo:diferte addens,doneeconualefcat. Vndeeriamapp.orctj”'’^ «us undionis tune fecundum ueterem morem fuiffe, impetrare aegrotanti laniratem, didumlacobi. Vidiitem aliam Romanam,qua: duas diuerfiisimas undionis form continebat,alteram in ipfa pqenitentia,altcram poftea fadendam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.cm

Eft anno 1497 • Romç,Pontificialc,feu Pontifidalis Agenda impreffa : in qu^fi tuftiorem c nam duæ funt ) formam ordinationis Epifeoporum perlegeris, a' fouo ofquead 4t. manifefté inuenies,olim Epifeopos non à Papis Romanis, fed a' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

poliianis conficmad fohtos : nec etiam mods fuiffejUt Papæ iurarent fidelitatemjie nbsp;nbsp;:

-ocr page 209-

SVPEtlt;IORVM GONTR-A P AP AM, gt;'*5*

A tarn Cao Mettopolitavao obedientiataa poUiceventut. Sed recevatiocForiaauh ibîdan po*

‘ fittwmipfiPap»iaaieiub«.Qjoodttaldcdigiwmmemot»acc^uttoncett.U«« euinahincnonpoteftaninàaduerKCC,oUnacentuploanguftiocenafuiffel nvdon^aaànaiwncfit-OiinaeiaivaaüvagalatuvnptotnnciarunaEcdeûæfuoMe^ unoiiihilpaKbant, (taiNtona K tœa Catthagmenta ftatuK. m in hmus h.ft«

ftionis iütdvnationis,86 onaninofandionisrr;„„Âabere nova pot* inehta ex Hivaenaaro Renaotuna Ardaiepifcopo quovaaana uet ‘ \cpiftoîa ni fum; quitenapoteCatoliMagni, ô6LudouideiLas hb), uaxitine p j^gpjfcopum adLadouic«mG»Catem,q5apetitutHtaatbotJeaconcedatdvgvnoaunatpvuopuni '''^‘^^DdSkiidem epiftolana ad Cuum qùendana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cUgatnA

6 detiatncpi[copocarentena,acinftate,uta d«o(inniVô6p(^uVo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ£

Tetriô,em[devaaepiftolavaaadinamipCavnotbatanaEpiCco^^^^^^^^^^

hottatuï eana,atidovaeunaEpifcopuna detigat,86 qaaCdana eau

içsextaccisiitetis86canonibaspvæfcïibit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,-»vrbiVniffnooi

Q.uatto,pïovaavtsvovaena Ceu ptoteCsionena d^a EpvCcopa co . nbsp;nbsp;nbsp;„^naodoK ill? dà

Claivatd,teftinaoniuvaaocdivaationis,S6ivaftnaftaovaena avaat ,q

ftas86va\aaordvnatusgeteteitafuafutaaionedebeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;uianritna aaonaodd

Ex quibus ovaanibus ordine poCvtis, totavaa Ç tat ata d'canl ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? Q

olimEpifcopidigv,oïdvvaari,S6tdeiatunaionegeveïçfolatafant,pedpvceïCi^tes.

EviftolaHincmari ad Carolum Regem pvo BcdefiaSyV

uanedenfi paftoreuiduata ♦

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oiaaivaogloïioto Cit Cenapet Vatas 86 uita .vu.

I 1 wnmnuttcsdraci,ötduovaieicgt;yiuancacuugt;i-vv«.«~. ^n...Jcvp,™nnap€uns innotefcçntes, çandeirt Ecdefiam ftatte 86 conjacerdotennftio E

Ô0, uiduatam eff« çaftove : fçïenies etiam içtiusEcdefiæ ïam c e i c\ nprbumhabe* netn,ut ds çaftoï tecunduna (acvas tegulas tdbuàwv. Œuos imettoga , ,»rnond.etan1i

ss£ÂàÂsî=i~=S^^^ «a\m«,cmd*nabommte®obediri.Egoaoran,'K«.utçixfMnmA,amp;c«^ ttmuîftiumEïpoinumpcïfïatKmHddïboVdumcotnçtttbyKlwmue tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Ittian ddündum audkdm, nova ramen ftatui antea domvnanonv ucfttx qnvdquam dçïugg,«ïçt«,autptoead«naEcddvaçoftnVaK,çïv«îquamfecundumteguiMcnamoïe ab çakgatos acdoetem. Q.uva,utLea vn dectetis £uvs dvdt,tv vn quvbnsUbçÆcddv g »

0 dvbus oïouvdeuKiÇdentçïcg cutandum cft, «tvn donvoDonavnvnvbnut vnoïdvnatum , x nvbftlt;5çtxçoft.çtunv: quanto magjs dabotand«ttveft,utvndeftvoncdusquvvnpta ont nçsconft.vtavtut,nonettçtuïlt; blatntotv«sfanvvVv^Donvvnvftatusetotdonutabvt,uq«o tîquvtvtut in cotipote, nova titan caçvte. Vba çftdVabcati V auU AçoiVob ççt açatatotn U lt;tnittaçiæceçtio,quaivaççttonaTinvotbçiomvai«naCbtiftiÇacetdotnmh«m«t«s«v divütï 86çïoivaàe uvaicuiq«« noftïum dicitut a Manas nenaini dtd inaDotaeris,necg co naunitcsoeccatisaVievais. Vndetdigiötltapkaataauefttaintdbxc

Vonis ptagadtsinaê çondetabat, quibus dicit,«tindonao Dotniava nibiVtitanot

lütn ,vaibiVqjptxpoft«tana.Q.uxtiidçnaÇandasô6taçvçnSitaaç«tènonçonct , üUtasintdkdusuçftïitutÇvdçvatçtçvaadeatct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«anabt

Vtoçv«çaQo\aavneï?ueïçnd\tsivaaçac.dçmçntitsinaç,dignçtuttnibvDonaan

^a\itetistuistignvticaïe,quc«aa«\tisdcGoepitcopisnoft.tvs,«tcicxttvotenWas a niws ditigam ,ôt aâtitatoüs o^do tangens jn«aàçvnEtckü,aAéôvoncnK Ganotave

-ocr page 210-

218 TESTES VERITATIS TEMPORVM * faciar.SC aut pccfe,aut per litcras ftias,uican'o fuo defetente èlndem eleâi onem, wm creto Canonico finguloram manibus roborato ad me referat j ueJ pet me ipÖ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pominanonïs ueftræ difcrerionem perueniat.Erqniain domo Dei, urex uerbisLtofl præmifimiis, nihil authoritas patitur inordinatum eflejiiihil^ præpofterumjC^]” “° Concordia cleri ac plebisin eledioneregiilari, uel ueftræ Dominationisconfenwmc gnouerimus,literasMetropolitanæ ainhoriratis Ibpereleftionem certæ perfonçadC pifeopos Remotum diœcefeos dirigemus; certum diem aclocûeis defignantes do SCquô ad ordinationcipfîus elefti,aiitipfîconueniant, aut litetas fui confenws p« ptesby cerum aut diaconum uice fua transmittant.

EpiftoIaHincmari Remonim Archiepi'fcopi, ad Hadebertum Siluan^^ denfis Eccleftæ Epifcopum,pro eligendo Beluacenfis | cundæ Ecclefîæ Epifeopo.

HInemams fanéke Metropolis EccIeGa: Rémôrtrth EpifeOpus, àc plebis luSjOileâo fratri ac uenerabili Coepifeopo noftro t^adèberto falutern i

Dileâo fratre ac uenerabili confacetdote noftro Hodone EpifcopoEcdw Beluacenfis defunâo, hortor ac moneo dileâionem tuam /rater chariisitne, ut Ecclefiæofïîdouifitatoris confenfu domininoftri Ludouici Regis noftræ humilié Metropolitana delegarionefufcepto,ad eandem Ecclefiam quantocius ftudeas te, amp;nbsp;afsiduis hortationibus clerum plebemç eiufdem Eccleû'æ publice admonetetfi neSjUt remoto priuato ftudio,uno eodemç confenfu talerti fibi præ/iciendumcxP^J, amp;nbsp;eligant facerdotem,qui 8d tanto miniftetio dignus ualear reperiri,amp; a uenerandis nonibus nullatenus refpuatut. Formam autem eleâionis,qualiter amp;nbsp;qualem eligtf' béant, tuæ dileäionitränsmino,qua m publice coram omnibus tua Iblertiarelcgif^ at, nedeignoranriafcquiliberexcufareualeat. Quxeledionontantumaciuitatisd rids erit agenda, ucrûm 8^ de omnibus monafterrjs ipfîus partochiae, amp;nbsp;de rufticatu^ pattochiarumpresbyterisoccurrantuicatii, commorantium fecum concordiauow^ tentes : fed laid nobiles aedues adeflè debebunt, quo niodo ab omnibus debn W cui debet ab omnibus obediri. Et fi poft eleâionem,formæ eleâionis a nobis ptt dileâionem ds transmiflae,concordes omnes in quameunque regulärem perfoiiâtf vueneris, moneas eos, decretum Canonicum ab ds fieri, fîngillatim omnium bus roborari,amp;cum dectccoCanonico,atquccumtantis,quiluffidenreromniuW*'' teftimonium cledo ferre pofsint : eundemeleâum ad nos adducete tecum examin^^ dumprocura. Tuaautemdileâio,frater charifsime,foletticurainhaceledioncin“'?; Iet. Præfertim cum nobifeum tibi neceffe etit, ri qui otdinandus eft,manus imponf^' qui benê nofti prçceprioncm beati Pauli Apoftoli perSpiritum Dri emiflam,quaiop^ fona Timothei omnium Chrifti facctdotum numerus eruditut. Proinde unicuiquti^^p ftrum didtur:Manus nemini dtô impofueris,nequecommunices peccatis afîeiiis.û*'* rft, inquit Leo, dtô manus i mponere, nifî honorem tribuere non probatis r ôi communicate peccatis alienis : nifî talem effid otdinantem,qualis et ille eft,quinonn’f* tuit ordinari r Sicut enim boni opetis fibi comparât ftuâum,qui redum tenet in elig^’^ do iacerdotem, iudidum ; ira graui femetipfum affidt damno, qui in fuum coUtg*^ fdenter aftumit indignum. Non etgo in cuiufquam perionam practermittendumƒ’ tjuodinftiturisgeneralibusconnnetut. Neeputandusefthonorillelegitimus, qoi^ ritcontradiuinac legis præcepta collatus: ôênonefthocconfulecepopulis, fedno^^^ necpeaeftare regimen,fed augere diferimen.

EpiftobHincmari Archiepifcopi ad Hcdcnulfum, LaudunenfisEcclf^ fiat Epifcopwm,pro clfgendo Cameracenßs Ec^

clefiacEpifcopo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 211-

SVPEîttORVM GONTRA PAPAMgt;

* T T IncmatusfonâaïMtttoçolisEcdèfiacRctnorumEpifcopuSjacpliebisDeifàmo^ I—lt; Ins-.’Jileftofïacriacuenecabili Goepifcoponoftco l-îedenulfo falutem. Düefto fvatïi ac uenerabiU confacetdote noftroloanncEcdefiæ Camecacenfis defunfto, hottor ac monco diledionem tuam, frater charilsime, ut düfdem Ecclel'iæ officio uifita? totis noteæ humilitatis Metropolitana delegatione fufcepto, ad eandéEcclefiam quaiv tocyus ftvideas ptoperare, ac alsiduishortationibuscletunaplebenaqjcinCdena Ecclefiao puWice adnaonere feftina -, ut remoto priuato ftudio, uno eodenlcg confenVu takm fibi præîiciendum expetant ac eligant facerdotem, qui 8i tanto rriinifteriodignus ualeat re? peviti,8ià uenerandis Ganonibus nullatenus relpuatur. Formanl autetn eleftiouis, 8t quakra eligevç debeant, tuæ dileftioni transnaitto ; quana publice cotana omnibus tuâ {olettiatelegtfaciat,nedeignorantia fe quilibet excufare præualeat. Q.uæ« eleaio non tantum à ciuitatis clericis erit agenda,ueruna ôC de omnibus monaftetqs iplius parrochiâ

5 iæ ,8iàewfticanarumpatcodaiatumpccsbytcris occurrantuicarqicommorantiumle? cunaconcoïdiauotaferentes .fed Sólaicinobiles ac eines adeffe debebunt: quoniarn ao onanibus debet eligi,cni debet ab omnibus obediri. Et fi poftleftionem formaa elettio* nis à nobis per tuana dileftionem eis transmiffae,concordes onanes in quantumeunque regulärem perîonam inuenetis, moneas eos^dec^^etuna Ganonicu m ab eis tien,ac liiagi latina omnium manibus roborari : Si cuna decreto Ganonico, arque cum tantis qui u i»

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fictenter omnium nice teftinaonium eleda ferre pofsint, cuna eis mandauero, eundetn

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deâum ad nos adduceve curent.

EiuCdemHincmari ad cleruna Si plebemBdua^

cenfisEccleliæ epiftôla ♦

Hlncmarus fandae Metropolis Ecclefiaa RenaorumEpifc^us ,acplebisDeifamtw lus,cleto SCplebiin partoclaia Belnacenü confiftenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iipîVit» Hn*

uenevabili confratre acconfacetàote nodro, patte uidelKet ac p.

done ,eleäione Canonica à Domino noftro rege nobis tolltab‘ reftnre fkuii ceffe evit,ut de eligendo atqnc conftituendo uobis paftore,uel dodore.

dumEccletiafticas régulas uotisnoftvis in unum Domino laae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maruretis 86ex*

prxmitsis iciunqs 86letaniatnm obtectationibus,itaaare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnî^ue fadt una*

otato eo à quo ed onane datum optimum et omne donum pçr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ç, nbsp;nbsp;• ç

tiinaesbabiiareindonao- itauosœmftudnslauius uenerandi fratiisac i^oepiicopa no*

uosdiutiusdeftitutosnondoleatis. De cuius uadelacete uobis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nmmvfti^Ki*

dione,proinapotitonobisminifterio ,86curatotius pronanciæ

de Eccletiaueftra,fine tarin ciuirate .fineinnaonafterqsAatsdatcip

Apoftblicx formée conuenienremdedictarionibusnelpresbYyeii S- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcanftim*

1

« t

a

i

86 fautoreD omino contecrandumEpifeopum, facur, cum de e g -endoEpitcopoagerer,1iro 86TimorlaeoVanlusdepingit Apoftdus ‘

de ciuiraris aeparrodaiee ueftrec ciuium oràiiaandusEpitc.opus c e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. run^alrerum

idoneusfnmmotacetdorio,quodeuenirenoncredimus,p .r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnnciVium tine

dealreradiceceteosnoamp;rxEccVetia undenobistecuiadnmA^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nenrumeftat*

cuiutquanaconrradiaione,ordinandiquenquamGanoniceelea^^^ tributaVicenria, eiigereprocnrare,quimerirouirx86tcienra^ oinenfiscondliiQua* \eat,86prodefte-.qui^facrisGanonibus,prçcipuècapiro\oCarrba^nei

lis debearordinariEpitcopus, non debear obuiare : 86a decrerisp. yL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•,. *

♦, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banoceiarb,Geleftini,Leonis,G eVatqarqjGregtKq, quantum pararur^bumanaKagd^as,^

86potetitiscQntpicete,nonuakatquQquomodqdatcreparc.S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aubiepitcopâ,

-ocr page 212-

azo TESTÉS VER.ITATIS TEMPÖRVM

Archiepifcopi, uelparcochiaEpifcopi, quenquamLiobisnotum,ptofïciium8iutik^ eligere malueritis,neceire uobis cnr cum beneplacïto illius EpiIcopi,CLnïis intecen lens Canonidspentum obnneie,ö^ ad nos ilium medïante uilïtacoic ueftio exaniiiK»’’ dum adducere^quatenus fi congruus facvis Canonibus inuencus fuent, uobis ordii'ftut Epilcopus. Anteomniaautemcauetein elcdionePondtïcis,malumSymouiacæh^ telcos, ne pro dato aliquo, uel promifsione inlicita, neque pro gracia cuiufcu n^,uel fä* miliaritatc,aut propinquitate alicuius, quenquam attencecis eligcre: non eum,cui natalium, nulla morum dignitas luffiagetur, uel qui original! auc alicui conditiunio^ ligatus dccineacur: neminem exlaicis neophytum,id eftjnouiterattonfum, plina,ucl non per tempora conllitu ta ad tcdeliallicosgradus prouedum. Quodiufü ^ecialicerdelignamus, quia cum Canones dicanc. Nullus ex laicis ordinetur: dcniüi^ ftrant,quöd non de omnibus lit laicis conlticucum. Nei^ enim clerici nafci^Sónoiip* j funtfieriil'eddelignacafuntgenera, dequibus ad clericatumperuenircnonpoiTunt'^i cft, fi quis fidelis milicauerit,ti quis fidelis caulas egerit,hoc eft, poftulaueric; 1Ï quis fid^ lis adminiftrauerit, fi quis uira.de leruiuir,fi quis publicam poenitentiam pro culpis minalibuseg!t,li quis bigamus, uel qui maiitus uiduæ fuit,uelficut cubinaniuelpd“* cem nouit. Gauete nihilominus, nein liceratum uel alicuius hærefeos peftecortuptut”’ ac aliquorum mcmbrorü damna pcrpeiïum, non negociacorem clericum,aur inl^'’, ftisö^ lucristurpibusincubanrem, aut horrendis quibusdam criminibus diffamaröjueldæmonrjs fimilibusqj pafsionibus irretitum eligcre attentetis : leddon^“ Del dignum,fidelem atqi prudcncem miniftrum et difpenfatorem eligcre.

terius exteciusi.p dccenter ornatus,forma uiucndi uobis religiofa conuerfationedenio', ftret,uelfana dodrinainterhuiusmundiactribulationü tenebras,rcdocallegradien fine oflrenfionead portum falutis æcernæ,lumenmanifeftarepræualeat : cc contra ricam infcftationem,ü, quod ablït,acciderit, uobis ferreauxilium prudentiafciât,uiflt; rate ualeatjtemperantia confulat,amp;^ lie exterioribus adminiftrec,ut inccriora non dc^ fic intcrioribus feruiat,ut exteriora penitus non relinquac : amp;nbsp;ambidexter,contemp»^, ni mente infcruiac, uitæ adiuæ lèruitijs intencus,ut fidelis feruus amp;nbsp;prudens conleWiJ' rempore tritici menfuram,id eft,modii uerbi fidci probatæ difpenfet. Non folunn” E? dicationisfermone,acconuerfationis cxcmplo,ucrcïm in cundis falutis ac uitæ nre^ tris,neceiraria opporcuna prouideat. Huiulmodi autcm,quantum Dominus dfdfO' ïpfo coopérante elcdum, cum uifitatore ueftro præ.fcntc fcilicet confratre nolho, 6^ decrcto Canonico ad humilitatis nollræ folicitudinem examinandum adducitf) ƒ (utlongè antenos didum eft)non eft facile dimittendus,cui eft proximuscóniittf”““' Prasnofcere uos deniep uolo, qui, fi perfonam a' facris Canonibus dcuiam feien ter uü addiixeritis,non folumex ea Pontificem non habebitis,uerüm etiam proillieiw^. L ne, ut contemptorcs Canonum indicium incurrecis : fed noftro ac cocpifcopow^ ftrorum iudicio refutata rationabilitcr eledione ueftra incongru.! ,talcm fecundumf^p^ dicenfes Canones ftudebimus eligere, qui ueftris uitiofis uoluntatibus non debeatco fentire. Ciuia ficut bene petentibus dicitDominus, Petite accipietis ;ita lum male peten tes redarguir,dicens,Petitc,etnon accipieris,eö quod male petaris.1 f fratres, atut uobis paftorem fccundum corluum tribuat. In cuiuseledionefi temporalia qua'm fpiritualia commoda ftudueritis attcnderc.gratiamfuç elcdionjS; étioni ueftre,bonorum operum pioruna ftudiorum audorcooperator commodare : qui non ficut homo,tantum in facie,léd fingulorum corda fecuratur,gt; nes : cui eft honor gloria,poteftas imperium in fecula fcculorum, Amen.

Eiufdem Hirtcman' ad cïerum plebeni Camera^ cenfis Ecclefiæ epiftola.

HInemarus fände Metropolis Ecclefi? Remoru Epifcop. ac plcbis Dei famulus^^ etplcbiin parrochia Cameracenficófiftenti.Q.ui.a dcfundodiledoeruencr.ifi tte ac cólacecdote noftto, patce uidelicet ac paftore ueftco loane, necefte eft, at

-ocr page 213-

I SVPBRIORVM CONTRA PAPAM.

( nbsp;nbsp;nbsp;atqne conftituendo uobis paftote 8C doâote atcg redotc, (ecundum EccVefiafticas regu^

r lasuotisnoftrisinunumDnomedianteconueniehubus,pïæmifsisiciunrisaciewniam obfeaauonibus,ttaaarequaniocyusmatutetis-.amp; exorato eo,à quoeftonine *

optimum,8C. omne donum pcvieftum, quic^ facit unanimes habitai^ in

uuàcumftudnshuiusuenetandiftatrisaccoepifcoçinofttbcuifecundumin i canonicam uifitatoris officium inEcckfia cuius amote ac uigote

n«,tod,âta„s,lariconcotdicaantoisM«nau™u^^^^^^ gite,quimetito uit2e,8êfcientiædoaïinauobisptæcffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unaninmuoto

nonibusiactisnondiCctepet. De cuius eleftione decretuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•n-..oi.isutftrii:ogt;

agete,8ê[ingiUadmomniumüefttummanibusinptæ[enaahuiusaiütatonsueirato. botatdatagite.

Vlaccfequcntia capitula pvæcedenucpiftolæ adhxrent, ex decretis Celeftini Papac cap,i3-

a nbsp;nbsp;nbsp;Vlliusinuitis detutEpifcopus: cleii,pkbis0iotdini^confenRis amp;d^

quitatut. Tunc aketde aketaeligatutEccleGa,fideciuitatisip ootuecitinf Wilt; Epifcopusotdinandus,nukus dignus,quod euenivemon c e

ueniti.Ptimum enimikiteprobandifcint,utakquidealqsEccleCf) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ cc. -

Habeatunuîquifcçfciæftuaummiktiæin Eccle[ia,inquaCuanipe akerfibi audeat fcgitxtatem.lnakenaftipendiaminime alterobtepav.necalf) ç ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Siauodfibi

uendicate metcedem,fic iacukas clericis renitendi li fit,uidevint pt g ’ otae.mium ingeri ex ttanfuevfo eognouerint, non rimeant tefutare i quak no

uellibetum,de eo qui eos reftutus eft,debent babete indicium.

£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ItemexdccretisPapxi-^coniSjCap.ii*

Kuka ratio' rit,utinterEpifcoposbabeantur,qui neca cleticiâ font

bibusexpetiti,neca prouincialibusEpifcopis cum Metropolitan!ludicio conlectati.

item exdeefeds CiufdemjCap.JS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cum ergo de fommi facerdotis eleftione traftabitur ,ille

,umd«ri vkbisq, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,æpoMtut,quimaioribus«

Epifcopum non optatum aut contemnat,aut odetit,ôi.flat minus V S nit,cui non licuit babete quern uoluit.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item ex deereds PapxCeleftinijCap.»'^-

Celeftinus uniuerlisEpifcopis per Apuliam 8i Calabtiam conftitutis. KulliCaceW dotumfciosliceat canones ignorare, necquicquâfacete quodVattumpolsitregulis ob« uiate.Q.uae, enim à nobis res digna fcruabitur,G. decretalirim norma conftitutorum pro

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquotumlibitulicenriapopulispermiffafrangaturt’

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KequidadcognOlceiidutri totum otdinem promotionis tpiicoporum deeujet«

’ pàucab3amp;cfcqnenriaexüeteri?onrifièali,bifceHincmaximonumentis adiecimus«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiftoVauocatoria»

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dileftifsimisfratribns 5z.filq5ptesbYteris,diaConisbo'noratis,elèricis SipofCeffo*

ribas,uel cunftæ plebiill.Eccleîiæ ,limulcç uoeatoEpifeopo ill. M.auxiliante Domino Mettopolkanus ianftac, îedis Apokolicaci ill.

Dlkftionemueftrâlalubriter alloquimuf.Cl,uiaptçdiftumtalemd uobis eleôîiEpi fcopum,uitum uenerabilc,taliEccleli^ ordinate côpellimuf.laudemus etbonort muslefcim.Cbri.ut quobis banc eleftionis deuotioné deditnobis quoqjpficienf

àittibuatfacultatc,lamÇatâu!t.umteliSiofaU!olentiatençte5etadfanftâ£edemnofttâilV

perdu«

-ocr page 214-

zzz TESTES VERITATIS TEMPORVM.

perducerefeftinate: qui forte' magisdigniorerit/ifcoccukare uoluerit. Ob bancdireximus admonitionem,quemadmodum optime placuitlanflæ fynodo, p tcopum fine uocatoria fufeipi non deberc,ne obfeuritas dubiæ ordinationis incuna.

Decretum quod clerus amp;nbsp;populus firmare debet de

eledioEpilcopo,

DOminis patribus illis uencrabilibus fcilicet Epifeopis dioecefeos Mctropobwi’f deruSjOrdo öd P L E B S. huic fanflæ Ecclefiæ fpecialitcr obfequentes. Veftræpa’^ nitati eftcognitum, quantum temporis eft,ex quoaccidentibus uarijs hæc fanda Ecclefia Metropolis noftro fit uiduata paftorc,ac deftituta redore :

, folumadnoftrum,uerùmaducftrum,ac omnis dioecefeos detrimentum pertinere nofcituiscumrotiusprouinciæfolicitudinemMetropolitano confteteffecomni}'’’quot;’^* Propterca cligimus huius dioecefeos huius Ecclefiæ presbytcrum nomine bis fufRcientilsime cognitum , natalibus moribusnobilem, Apoftolica ôdEcc*^ fiaftica difciplinaimbutum,fidecatholicum,naturaprudentem,docibilcm,pand’rr’'^ moribus,temperatumiiita,caftum,fobrium,humilem5affabilem,mifericordeni3b^ turn,in legeDei inftrudumjin fcripturarum fcnfibus cautum, in dogmatibus fticis exercitatum, 8d lecundum fcripturarum tramitem traditionem^ orthodox«^ ' ödcanonumacdccretorumfedis Apoftolicæpræfulumconftitutiones,fanofcn*btd fiafticas régulas intelligentem, fanc^ fermonedocentem acferuantem, anipkdfi’^ eum qui fecundum dodrinam eft^ fidelem fermonem, öd cum modeftia corripin” eos qui refiftunqödfi qui fanæ dodrinæ aduçrfantur,cis refiftete öd redarguere pi'æ“” tem,hofpitalem,modeftum,fuæ, domui bene præpofitum,non neophytum, bont' tem teftimonium bonum,ingradibus fingulis fecundum traditioncm Ecclefîate^” miniftrantemadomneopusbonumödfatisfadionemomni pofeenti rationem“ j quæ in illoeftfpe paratum.Q.Liem uobis quantotius petimus ordinari Pontifi«quot;’’^ tenus authoreDominoregulariternobis præeireualeat,ôdprodefte,ôd nosfubeiustcy minefalubritciDominomilitarepoisimus.Q.uiaintegritaspræfidentiumfâb’srft*’' ditorum : ôd ubieftincolumitas obedientiæ,ibifane eftfcrma dodrinæ. Vtauttn’O'quot; nium noftrû nota in banc cledionem conuenire nofeatis, huic decreto canonicopfr””* ptiisima uoluntateûngulimanibus proprijs laborantes fubfcripfimus.

ILL.iUiasEcclcfîacAfchiepifcopusinelcâJoneftïDomini N. Ecdefîæüt fubfcripfi.Iftiinofdinarionem illi'ns Ecclefiæ Epifcopi ipfo confennente of““’ confenfei-tint,quod præfens infcriptio nianifeftatEt Paulo póft fequs tui' cubn«-TuncaduocanturinBafiltcam presbytehà dextriseiusjamp; diacot*' lîntftns.Ipfeuerômch’nato capitcmmedioeorum incedit, ufqucdtuni'^' mat ante altare^tuncexuatiir cafuhjSCinduat eum Pontifex planets, nbsp;nbsp;[|

gatbreuemjhuncmodum contincntem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ciucs,inquit,noftiielegcmntfibi ilium paftorcm. Oremus itaq] Dcumpro*’ j uiro,utDcus omnipotcns infundatin cum grariamSpiritus fui, ut dignus habeatut cathedram Epifeopatus regendam. Et refpondetur a' fchola, Chrifte audi nos : 86can turlctania,8Cc.

Ex eodem Pondficalijquod etiam facerdotes à plebe eligiopof tuit.

ET alloquatur populu fcquentibus uerbis,pco ordinando pvesby tcro: Quo dileâifsimifratrcSjreftorinauis Sinauigiodefcrendiscadcmeftuclfccuritatis . tio,ucl timoris: fta communis eorum debet cflefententia,quorum caufa nis exiftit inecfruftraà patribus reminifcimurinftitutum,utdcelcftioneeorLimy* regimenaltarisadhibendifuntjconfulatuc amp;nbsp;POPVLVSjquiadeaduôi conutn^

-ocr page 215-

' SVPERIORVNI CONTRA PAPANÎ,

ne çtxfcniandi,quod nonnunquam ignotatut à plnribus ,fcKut à paucis. Et nece(re eft,ut(acilius quis obediçntiâ exhibcat ocdinatio,cui affçnfum ptxbuit ordinando. ftattutn noftioiuni amp;.presbytCïoruniN.conuctf3tio,quantum mihiuidetur,ptoba« wacDeoplacitaeft, ôidignautatbittotEcclefiafticihonotisaugmento : ncunum fotcaffe ud paucos aut decipiat affenfio,autfallat afteftio jentenai eft expetenda mnl totum Ata® quid de eotum motibus aut adibus nouçnus,quid de metitis confentia vs,Deolefte coniulimus.Debethancfidem chariiasueftta habetc.quam fecondum ptxceptumEuangelh amp;nbsp;Deo exhibete debetis,8^ proximo, ut bis tcmmonium fa« cetdoiiimaeispromeritoquamaffeôionealiquattibuatis.Etqui euotionemom niumexpeaanius,intelligeretacentesnonpoffumus . Scimus tarnen, quod eft ac« ccptabiUusDeo.AderitpetSpititumCanaumconfenfusunusomniumanimcrum» Etideoekaionemuefttamdebetis publica uoceprofiteti. Ulisautempro icenn us,

B dicateisEpi[copus,quiadprcsbyterq gtadumptouehendifunt,0^. lama nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

matumnofttumtedibimus,8iformulamfidei8iregiminis,quamEpifcopiexni e»

teMettopoliiano folia funt.adfctibemus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

Ptofeffio MotinenfisEccleamp;æ,Epifcopi nomme AdUbecti,ad HmcmatumK^ tnotumAtchiepifcopum,8ic.Egoill.presbyter uocatusEpifcopus, c. eueren

____ c r 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0. , 5 r * . - f.^i-t4A«’»pnTni'nhnnnnimnDe

iuuu;nvin\iKuiatuvx-ciiiukuui----

rum, pet quod ad cœlefte tcgnum gratia Dominipetuenitut,fidem, nbsp;nbsp;nbsp;P .

aionemopctatur.effe non dubium eft: non ab tecenfuitueneranda Ecdehæ catbo« lies confueiudo,ut ab eis qui ad ptædicationis promouentut o Jcium, hdeimteg t tas 84confeffio tequitatut Cluia ,ficut Magiftet egtegius 84 doftot declatat.Cotdecreditor ad iufticiam,ore autemcôfeffio fit adfalutem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c,

gratiaîopemapetfactofanaum miniftetiumuefttum, Motinenfis cc Epi(copus,ptofiteotunamfidemeffe.camqjopetantegratiaCuperni ? §

C nete,ptædicareatcç defendete,quam àDco infpitatam,amp; ab Apo o ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

queàfucceffotibus eotumcuftoditamhabemus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innuifola

roiffionem peccatotum: unam Apoftolicam 84uniuerfalem Ecc e 1 nbsp;nbsp;, rafUnlicu

poffunttelaxati peccata in nomine P atris , 84 Filq, 84 Spiritus fan i, JL baptifmum.quàm 84 pet dignos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.uolicamnemi-

gitam fibi à Domino poteftatem .

nem faluatipoffe confiteor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^^^^^^quot;^'^-ilrofiteot^uidelicetNice

tanfta84ApQftolicaEcclefiatccipit,metecipete ^ueneta p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k : nbsp;nbsp;gt;jj, ç

natïittecentotum decem84oaoPattum,fubSylu^roPapa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CL.Pa.*

tatote,contra Atrium 84einsfeaatotesceVebtatam-.ConftantinoP

i ttutn,conitaMacedoniû84Eudoxium,tcmpotibuspamaîiPapæamp;Gtamiii^p

\ cipisaftamiEphefinam, C G .Patrom gt;contraNeftoriom ,fobJbeodotoM^^^^^^

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptincipe84PapaCeleftino,coipetfoosoicariospr3e(editidcmbeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;ç

nus,84fanaxmemoriæCytillosAlexandrinusEpifcopus:Chalcedone^en^^^^^ centotum trigintaPaftum,coi preedit pet uicatiosfuosfanftus Leo nbsp;nbsp;\ \

i\ U

»1

bus Matt\aniptincipis,contraEuiychcn nefandiffimom V ïÿnkm mo lebtatathtiiemConftantinopolitanam, temporibosVigilqPîiVæ» principe, contra Theodorum 84omnes hæteticos ; item

GL.Pattotn.fub AgathonePapa,Conftantini 84Heraclq acTibetq „arutis 84 potibos,pto adonatione facienda fanaarum DeiEcdefiacum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;au

opetationib.inuna perfonaDeiamp;hominisEilqDoaaininoftrile u (i|-ni\itctpet tem quicunqjab eisdêfanaisP attib. in memoratis fynodis .nelpo nbsp;nbsp;^jj^^^naùlegû.

Spititutnfanaôîentientibus diuerfis uicibuslitetis dioimtusinlpnat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ep\fto=

tur,eandetnuenerandamP atrum autbotiiatem fequens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftan«

lambeattctecordationisLeonis Apoftolicxfedisantiftitis.adV

; nbsp;nbsp;nbsp;tinopolitanumEpifcopumdatam,84omnesewsepiftolas en

ptas,per omnia Siinomntb.inuioYabilitetcaftodiie,84 men nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptofi.

-ocr page 216-

ip4 TESTES VERITATIS TEMPORVM lt;1

profiteor.ln quibns inter cetera ( fiait amp;: in fermonebeatiAthanafij,qucni lï^Catholica uenerandoufufrcqucntarcconfueuit.quiita incipit,Quiciin^uulty. uuse(re,anteomnia opus eft utteneatCatholicamfidem) poft documentu nbsp;nbsp;nbsp;■

cemur.quomodo trinitas perfonarum in unitate diuinitatis,amp; uniras Deiiacis'*’' nitateperfonarumuenerandafit, euidentifsimêcontinctur, onam exeademb*]. trinitate perfonam Dominum amp;nbsp;faluatorem iioftru lefum Chriftu Deihooiii’i’^jj^ lium,ex duabusamp;in duab.naturis,boceft,diuinaamp; Humana,in una perfona co” ftentibuSjSdinfua proptictate differentiae^ manentibus,effecredendumamp; dum:quifecundum Apoftolicumfymboliijde fempet uirgincMari3,qu{amp;u«ac” Dei eft genitrix.fecundum carnem n3tus,paffus,mortuus,refurrcxit,Sóin ccelos ä dit.fedet quotjaddexteramOeipatrisomnipotentiSjindcuenturusiudicareui”^ amp;nbsp;mortuos.Ad cuius aduentum omnes homines refurgent cum corponbuslu’S» teddentdefadis proprijsrationem,lt;Sórecipicrunufquifcg proutgeftïc,amp;infadi5‘^ perfeuerauerit,ab eodemiufto indice,et fine fine regnante,cumibuntimpqigt;’'8?A-/ æternum,iufti3ucem in uitam æternâ. Anathematizo quocj omnes hærefesaCKn* mata,quæCatbolica amp;nbsp;Äpoltolica Ecclefiaanathematizanamp;quicquidfan.tfi'’^^ telligentiæcontradicit.refpuoamp;anatbematizo: etquiequid CatholicaiKgt;'P°'^°j ca Ecclefia recipit et tenet,meadiuuantcDomino recipereamp; fequi, ÔC à facriscan” bus atïj à regularib.decretis Apoftolicæ fedss deEcclefiafticis ordinibus et aj canonuni promulgatis, feu à fynodalibus conftitutionibus, quas catholica EcuC adauthoritatemrecipit,mepercontemptum pertinaciternondeuiaturum pro” ' or. PriuilegioecianiMetropolis Remorum Ecclefiæ aceius PræfuIis.fecundüO’ cros fandoru Conciliorü Canones,amp; décréta fedis Apoftolicæ ex facris canoni^-legib.promulgata,pro fcireôi pofte abfq?doloamp;fimulatione,uelindebicaäiprf’’ nacicontradidionemeobedituröpcofiteor.Sedamp;obferuationesacregulatiaO’? data.facrorum'^conciliorum placita,quæpoftordinationem Epifcopalcniio”’. risCanonicis fecundümorem Ecclefiafticum proprijs fubferiptionib.roboratiscoi ledj.amp;mihitradcndacorain omnibus prædixiftis.meferuaturum ptofitcor,6^”'” nibusfupta' fçriptis cum cordis ôê oris ptofeffionc fubferibo.

Hincmams,ïânlt;flæ Metropololis Ecckfiæ Remorum Epi(copus,Ck*^‘’

ocdinïS^plebïin fanda Tornacenft Ecclefia confiftenti,in

Domino pacemddfalutem.

SlcutbeatusPapalnnocentiusdocet, oportetnofte,quicquid Ecclefia cuftodir.àqua principiumfacræinftitutionisnosacccpiiTedubium nonC”gt;P“ ptcreadocumento acuetbisbeatiGregorij uosalloquiprocuramus.ioß””“ . ■ tes.quo'dprobabilibusdefiderijsueftrisnihilattulimustarditatis.'fratremian’^*'^ epifcopum noftrumuobis ordinantesprarfentia uelconfenfuacliteriscoep’froP tum totius nobis commiftæ prouinciæ,fecundum (heros canones facerdocen’,?’ □ temquotj.at^ redorem. Cui his literis,qoasfacri Canones,otdinatosprius dc^o ' ciliorum placitis,ne fe aliquid contra eorum ftatuta feciffe pcEniteat,inftrudosabo ' dinatoribusfuis, manibus'eorum confcriptas.iubent accipere, fecundum nem Ecclefiafticam dedimus in mandatis: necunquam ordinationes præfu^’”'' , citas, nebigamum, aut qui uirginem ,fi deconiugatis agendum eft, non eftfotiit uxotcm,nelt;5 illitetatum,uel in qualibet corporis parte uiciatum, aut ex publica?® nitentia uel curia aut cuilibetconditioniobnoxium,notatum^,adfacrosotdinesP mittataccedere.Sedamp;fiqnoshuiufmodiforte'repererit, refpedudiuiiionona«“ atpromouere.AliennmetiamclericumfineuoluntateSiconfenfu Epifeopifoy” * trafacras régulas non folicitet, non fufeipiat, non in fibicommifla Ecclefia orai”^' ncc eosquiprobatæ fid ei non fuerunt,facris ordinibus præfumatquoquontoao t plicare.lnordinationeautem presbytetorumacdiaconorum,c£eterorum4^^,^j‘

-ocr page 217-

ï SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 195

A aftidotdinisminiftrorum.actotius muneris.id eft,d manu, àlingua.ab obfequio in debko ,iuxta quod Dominus per Prophetam prædpk, quantum patitut humana lîagilicas,mundas,amp;: cordis 8ó corporis manus exhibeat, ne uno eodcmcj gladio 84 dantein84acdpientemmunusinterimat;8iiUidtomunere polluens manus,ali)sfe benediftionem credatttibuere, cum fueritiam propriæiniquitatiCubftratus, 84 fua nihilotninus ambittone captiuus. Ab eis ctiam quos ordinauerit, indebitum 84 con tta tacrasregulasfibi factamentum fieri non compellaf.fedficut Dominus, præfcius nônullosaccepti Spiritus tanfti doitpm in ufumnegodationistnncxuros, præcepic dicens,Gratisaccepiftis,gratis date : quodgtatis ,id eft,fine ullauenalitatc datiuel accepti,aur etiam promitsiuelfpetati muneris, quantum ex uobis ek : cæterum iple uidetk,habens confcientiæ fuæ tcftem, quem habebit, 84 iudicem peteriuni nofttæ exiguitatis acccpitjuis etiam comminifttis gratis conférât : feiens ex u ange«

B lio,quodtedemptornoftetperfemetipfum fecerit, uidelicet quod ingretlus plumeathedtasuendentiumcolumbaseuerterit. Columbasenimuendere,e e Spiritufando, quem Deus omnipotens confubftantialem fibi pet impofiuonem manuumhominibustribuit, commodum temporale petcipetc. Q.uodc^uiagere ptæfumitjfuamDeo iudicecatbedramipfeeuerrit-.84 quos cum ptecio ordinär, proa i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uebendoagitutfecum 84ipfiSimoniacihæreticifianf. 84probenediclionemaledia

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiontmàbeatoPetto Apoftolotumprindpe,Simonimago,quidonumianaiSpi

l diuctfisadinuenrionibusturpialuctafedantes,quod minifttis altatis minime ton» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenit.defunak ptesbyteris.iuxta quod didicerantuiduatasEcclefiasfacultaresbabc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te,xeniaptohisobtincndisexegerunt, 84gradus Ecclefiafticoseisnonttmuebant,

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antequam illis eadem xenia perfoluerentur,84 fynodos temete ftequentabant,ut tas

I ftione minifttotum fuotam diuerfo modo denarios quafi pro eulogqs accipetenr. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quod didu nefas eft,etiam pro factiebrifmaris difpenfaitone,uel de tccle*

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiatumconfecrationequæcunc5emolumentaingeniocapetenf.84necetleelt,utcon

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttapeftifetamorbotumgenera falubria medicamentotum quætantur expenmens

l ta,(icuii84demanusimpofitione, ira 84de bac fimoniaeæ bærefeos ingeniola84 l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malèftudiofacollatione,quiddam eum accipereinterdicimus monetiteslUum at s

ignisindignariomea,24tucccndatut,84non(irquiextinguatpropretmaliaamftua l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diorumuefttorum. Yndeirerumitâtusdicif.Vifitftbo tuper uosiuxtafruftumftu«

uttacçtdotes çet£uamçatrochiamconftitAiios,quoûens ad conùgnandosinfant tes çgtçffus fuedt,ultra modum gtauate rainimè dcbeauncc lumtriam collauonis , quas lui çr3£àeceffotes,qui hocbenè, mi(eïicotdu€r,actaùonabiliier,atqj lactrs con

D ftdaùonrbusconueniçnietconienùfuerunx.excçdat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. j • nbsp;• vu

4 »

«

br de caçdlis antiqukus (ubvôis Ecclelqs, non æqualem îicut de çtrnciçabbus Ecdetqscollaüoné exigav.(edçrindçaUsEccleftacumftbrïubveft\scaççnis,àçbitani ôêanüqukus conluetana collaüonem conÇetat.P rindçales uero Ecddias alqsEcdca Iqsloco caçdlarum nonlubqdaf.Q.uia(ccundvana îactos Canones,nonlkçtEçkcoa çvs,çarrocbiana annqukus conftkuram inconïulrè conîundere arque àiuvdete,nec mauüonarrcos tuvs amrds aur luis bomrnibus à ptesbytetis çarari * Nec en am qua r adre«prvonemRegas,uellegarionam,auiadornaruslu3eEcdebïcladendos adm P totia,quali.perendoponus autexigendo denarios ,aelcaballos,autueKes = kingas, aurad ker alrquod çura ueredos, aur aliaquæVber acdçiar, id eft raçi^ . a quo uetbo acdçete,aues quæalias aaes tapiunr, acdçirres noTOÎnararut cum bçr

I fcoçituoslubdkosnonuracdçkrestaçere, ledlicur gallnaaçuliosiuos rouere, oc quosque inkrmos ur çerirus medicus conuenienri medicamenro ac tempore de beanrcurare; 24 quos curare non potuetinr, aur patienter toletate.aut tegularirea b a ulque ad

5

-ocr page 218-

Ï9Ó TESTES VERITATIS TEMPORVM ufcj ad corrcflioncm fuftincntes à fano corpore fubmoucrc. Rcgulam dequarta parte tcdituumEcdefiaEiuxta confuciudinemaliarumregionum,itautf fcripta,itnclligat: ôônon prauc'illam interpretans, perindeinhisregionibustl^'*^ font presbyterorum contra régulas facras diripiarlt;Vnde fi qua fueruntgrauamina'‘ lis impofita,temperet : q ui amp;nbsp;in p ræfenti ôé in futura uita fibi profpiciet, fi eos quniW commifsi kint, ünegrauamineconferuareftuduerit.Miniftros uero',id eft Archipt^’ byteros,amp;Archidiaconos,fecundumquod prouidereDominoinfpiranteamp;cooP ranteualuerit,taies conftituar,quioderintauaticiam,SCnon diligantmunera.ncdf' quanturretributiones.neqg proordinandisclericisuelrcconciliandispoeniteniii’“^ munusaccipiantjamp;ipfomunereeumcorrumpcrefatagantjamp;presbyterosinparâ tis 8i exequrjs indebitis non affligant.Et ficut fupta' de Chrifto diximos, perdiuft’^ petitiones.utillisadiutoriumfaciant, quæ funt presbyterorum, undeipfiuiuftc. hofpitesrecipete,8ôfuas Ecclefiascontineredebent,colludio quocunq^ ditipia*’'-। uteifdemabinquifitionefuiminifterrj parcant, amp;ptoinfamiaeorumcalcandau^I cooperienda quodcun^ emolumentum non acdpiant:amp; fi agentes talia miwi’'“’ tepereritjin minifterio manere non finat,amp; canonica inueâionecorripiat. /

IpfequoijproconftituendisminifterialibusEcclefiafticiSjUidelicet occonom ideft, EccIefiafticarumfacultatûdifpenfatotem,Archiepifcopos et Archidiacono^ in quibus fidei fyncetitatem amp;nbsp;ptobos mores ac religiofam uitam debet eligftf»?'^ mio non conftituat.Quia Ecclefiafticum obfequium, quod male'compatauerio^ cipientes munus a'fubditis,paenis uenundarecurabunt. Nec pro quocunqueiudi^ contra facras lcges,nequefuperinnocentem contra ueritatempreciumullumart’f at.necetiam odio uel gratia,liuoreautiracundia,quantum fcieritamp; poxucrit.a'y* cio redo declinet,dicente Domino : Non facias quod iniquum eft, nee iniuft^*^. bis.iufte'iudica proximotuo,amp; iuftequod iuftumeftexequaris. lufténainçfl“® iuftumeftexcquitur,quiinadfertionciuftitiæeandemipfamiuftitiam qiiærit. baptizandisdenique infantibus,uel pro fepi.l£ura,obaudiens décréta beatiGtfgo'^’^ precium de tetra conceflTa putrediniquenquamnonpermiKatinparroebiafu’fl'’,^ rere,amp; dealieno uelle facereludu cópendium: fed fi quando aliquem q uif«^ incommiffofibilococonceffetit,fiquidem parentesipfius proximiuel bæredfspt’ luminaribusuelinelcemofynadefundifpontequidoffetreuoluerint.acciptr^,'’® prohibeat:petiuerd, autaliquidexigiomnimodouctet, ne quod ualdeirtdlt;8'°* fum eft, aut ucnalis (quod abfit gt;dicatut Ecclefia, aut de humanis facerdotalis td* giouideatur mortibusgratulari,fiexeorum cadaueribus ftuduerit quartetfdO“’ compendium.

Ab omni quoep auaricia amp;nbsp;ufuta,amp; turpi lucro fecundu facros Canond^'?* feabftincatjamp;miniftrosEcclefiafticosabftinerefaciat.amp;etiamlaicos abftin«f^“ deat.Seautemamp;fibicommiffosminiftrosEcclefiafticosfolerterfollicitequf^“'^®* diat.ne contra facros canones condudores uel polTeffores alienarum poffefsionun fiant.Ncc turpi negocio aut inhonefto lucro uidumquætant,nelt;ÿfecularianego^i^’p tub cura fuafufcipiantjDeique miniftcrium parui pendentes,perfeculariumdotn^^ non difeurrant. Nec propter auahtiam gtatiæ, aut honoris,uel pecuniæ pattimonio turn folicitudines, autalienorum teftamentorum defenfiones adfumant.necnj*^ iufsionibusinfcruiant : a'familiaritatenihilominus ac contubernics illicito fceminarumfeamp;comminiftrosfuos, fedô^a'tabernisfecundum facras régulas defiafticosminiftros faciat abftinere. Attendatquo£5,quod beams lob aduerfum me terra mea damat, amp;cum ea fulci eius deflent, fi frudus eius come abfque pecunia.

Vndebeatus Gregorius:Omnts,inquir,quipræeft,fiperuerfainfubdit!sf’f^* cct contra hunc terra clamat.Sifulci deflennquia contra eius iniuftitiam rudes qu'‘ populiin murmurationes erûpunt/ed perfediquiej pro prauo eius operefeff‘ hb.affligut.Fcudus enim tetrj abfj pecunia comedere eft,ex Ecclefia quidffump'“

-ocr page 219-

SVPERIORVÏ^ CONTRA PAPAM« '97 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

çrædicaûoneàuihonsuoccdiciwr-.Opottuuucotn t« p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tettæieitut

muhvqs^ucniensegotecepiffe^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufumcorporis petci«

ftuftusabfcç pecuniaconaedit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„endit ExieitquodVuodebctuc

pit.(ed exhortationis miniftetium quot;°quot;Nonigituttedemptionem cotpori,i€dnonimpcnditquod(ubieäo debet

aut ptecium de coUationc ptcsbyterowmæ^bus præcipiat.utintran*. cleiuftKamunusrnanducarc.EtcurriDotninuspræd^^ lesindomos eowmquibus pacempr3cdicanr,inae

fünf, per parrochiatn prædicando ac confirmando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P babent, rcgt;

perfluaspenfionesinpigmentisSialqs quibufcjapre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^jjjigns qudm ne

quitete,ôêabaquçforte in domo fuanon accipu,uolup P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dbefcetc.Nec

B ceffitati,exigece,amp;;(uis parcésopibus defuperft^ ç^^ccipere utfufîiciat prat ideodebetptædicace,urCumptusaccipiaf.(edideofumprusaccipere,u^ dicate.Ecdefias quocg in ptoptietatibus liberorumbom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fvnodaba 8i ini

petiabacapitula.quaeregulariaeffcpro a . . giipfxabeifdemUbensbo^ iatem,ûcut cætetæ Ecclebæ, autboritate Regia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P J. .„u,heat ut factum

minibuspotiantur. Talemi^fecoopéranteDotmn^^ leaimoniumbonum.iu^ mmiftenumnonuitupetef.quienamabhisquiforisiun , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r.ftatutaf oræ

xtaApoftobcamdoarinam.haberedebet,Namcuiusniradefp citu .re^^ dicatioconiemnatut. Etcumpaftotperabruptagtadiiuc,

f quidabeoabfoluto capiat,contraCacras régulas excornmuv ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. exuobis

utfandusAuguftinus.exponensfcntétiamPauli Apoftolt. Au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

^^Bionfttaf.noniemerèôêquomodolibetjfedpetiudiciumavifetcndifuntrnaliab Ecclefiæcommunionc : multà magis autem caucndum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S vponriiiQ fl

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minifttiEcclebæofficiofuo ptiucnrut.

q«dde,„ocun,dcutoadauKsto^^^^^^

1* nonaedat n«ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inaeligibam. K çtæfcnrib.

temonbœEcdAæ toæ Migemet an uiçm

luncjbquabiasrcipopofcetvtxanoniceauttiaiocuivd àumordinemàfacristegulisptopofitum.Etntcunaabteuicitigu op nbsp;nbsp;t igim ,

nibilpetcontemptum contumaciiet faciat.uel fieri in patrocbia ua petmittat, quan turn exipto fuetit,quodfitEuangelic2e uetiratiSJ. Apoftolicx traditio ni atcÿ lactis rc# gulisininiicutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . j r j- j

P Siauiemfaôumcontigetit,atguendo,obîcctando,inctcpando ,fccundu quoi cuicç uidetit expedite,iuxta traditionem maiotum,quantu potuerit, emendate pto ƒ cutet.PaftotalemîiquidemtegulambeatiGtegotqmente,ote,acmanu,quantumn î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biDominus feite ac poffe contulctit jn cunûis fequi ptocutet.Miniftetiuni itacç,orna

turn,uelpattimoniumaïqjreddiiusuelfacultatesEccleboe, prout leges diuinituipto mulgatæpr3efigunt,ftudeatconfecuate,ampliate,augeteueldi(pcn(ate.Etmonalte tqsin pattocbiafuafitis canonicamptouidentiamgerat; 8i quantum cxipfofuetit, debitapiiuilegiaamp;antiquamactcgulatemconfuetudinemfetuet.Ordinaiionesuc tôptesbytetorum ôî. diaconorum,ôCfactofanftibaptifmatisfactamentum , fecun« \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumttadidonemEcclebafticam ,ftudeatagete.Cüi etiamlicetinlpirante diuina gti

tiaabundans adbtdoamp;tina,tarnen pro nofttiofficq debito.exfctinio fanaænetros polis Ecclebæ Remotum ,documcntu. dateboàebimus,qualitetfe coopérante pos mino motum ptobitate 8ê dofttinæ ftudio debeat getere.lpfum uetonon nelcium, QUÔdtotiüspiouinci3ecutapertacroscanonesfitMeiropolitanocommiÇfa,adean ) dem

-ocr page 220-

testes VERITATIS TEMPORVM j dem Metropolim faam ficuti ad matrem, ut ex cius cathohcis uberibus falobtfnifü* gatdoârinâ,humiliteracfedulôatcjobedientermonemusrecurrete,8inonamplgt;' us quam fibi per facras régulas eft conceffumjindubitc ufarparc, cumrantorh^ tis ac humilitatis glutino præceptis falutaribus ad inutccm fimus connexi, ut dktn^ fibimandatodiuino:Interroga parrcmtuum, 0dannunciabotibim3iorestuos,o^ dicent,tibi8ónobis reâoremte pofuerunt, noli cxtolli,fedeftoin illis quafiunus^ ipfis ; amp;nbsp;quimaior eft ueftrum.erit minifter uefter: obedicntibusfcilicet miniftwnao patetnam dodrinam, amp;in obedientibus (quodmaiotiseft) reguläremchariwi'S correptionem : nos fratrum acconfacerdo turn noftrorumfakibribusdebeamus“ confili)s,8iipfiobedirepatcrnisacregularibusmonitis.Huic ergoamp;hæcÂial'âpr^ cepta falubria obferuanri deuotis animis uos obfequendo obedireoportet,utirrfP'^ henflbile placidum^ fiat corpus Ecclefiæ,per Chtiftum Dominum noftrumjqo'®* uicöó regnat cu m Deo Patte omnipotente in unitatc S pititus fandi Deus, pet nbsp;nbsp;nbsp;8

feculafeculorum,Amcn.

Hincmarusfandæ Metropolis EccIefiæfauenteChriftigratia ordinator,hisl*^ teriscanonicisamp;ordinatoamp;clcdoribusipfius,datisanno incatnanonisDonil'’“!' ill.ill.Kalend.ill.indid.

Sedaddamus fanêadhuc paucaex Agendis uetuftioribus.amp;primdmdei“'* dcdt’onis,quoniam eaderepotifsimuminpræcedentibusadumeft.Dequ^it^f'*’'’’ Mogunnna q uadam manufcripta Agenda habetur.

(

Rubhca ex pontifical! Moguntino,de ordinal

I Ta quoque examinatus,S2 plene' I'nftrudus, cum confenfu ckncorum acconuentu totiusprouinciac Epifcoporunijmaxime^Metropoltani author*'^* team præfenriaotdinetur.Nullusinuitisdetur Epifcopus.Cleri,plebis,3ior‘li'’n confenfus, ôôdefiderium rcquiratur.Hisita peradiSjduo Epifcopi cooperaiotesoi nisfacrijteducunteledumin facrarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et paulo poft fequiturfermoMetropolitani ad plebcm amp;clerum: Sefu^^o eft.diledifsimifratres, inexceffu facerdotum lex, ôiantiquaEcclefiæconfuei''“*’’ utdecedentibus alijs,quiqg dignifsimi fubrogentur,per quorum dodrinanifides*:^’' tholica et religio Chriftianafubliftat,nein ouile Domini praedouiolentusirtump^'i amp;difperfasabsque paftoreouesfur nodurnusinuadar.Recepto itatjdifpenfat'Oquot; Dei facetdote noftro,folicitc' uobis agendum eft, ut in locum defundi ta lis fucce.o præpateturEccleliæ,cuius peruigilicura amp;;inftantifolicitudine,otdo Ecclcfi»^^'’^ dentium fides in Dei timoré melius conualefcar,qui (præcipienteApoftolo)igt;’0^* nidodrina formam bonioperis ipfe præbeat:cui^ habitus,fermo,uultus,ince®^’p dodrina,uittusfit,quanosutpaftorbonusinftruat,exemplopatientiædoceat,aO* drinareligionisinftituatjamp;inomniopercbonoconfirmet charitatis exempIo.Sf^ cundumieituruoluntatemDomini,inlocum fandæmemoriæillius, nominfuir^ uenerabiTemilluftriteftimoniopresbyterorumSitotiuscleri,confilfo ci V• VM* confiftentium,credimuseligendumuirum,utnoftis, natalibusnobilem,motibiis clarum,teligione probum, fideftabilem, mifericordia abundantem, humileni, ftum,pacificum,patientem,charitatemhabcntem, tenacemin cundis,quæl*’l^’^‘'‘ dotibuseligendafunt, bonis operib. exuberantem.Hunc ergo,dilediflîmifr3tres,t^ ftimonio boni operib. eledum, dignifsimum facerdoiio confonantibus laudibuS clamate 63 dicite,dignus eft.

Petrus Damiani.

PEtrus Damiani Epifopus Oftienfis,83etiam Catdinalis,floruitcirca « ©ƒ o-mini annujs in multis locis abufus Ecclefis faorum temporu wxat.Scti^fin”'^^'

-ocr page 221-

SVP till OR VM CONTRA PAP AM*

aUalibeUum, tituloDe corccaioncEpifcopiac Papæ:ubimuliistaiionfcus* amp;irt ptimisipfiusPetti exemplo ptobat ,omnes fupetiotes Ptæhtos acEpifcopos.ruo# tuminfetiotutnteptehenfionem accotreaionem patienter amp;nbsp;cum gtatiarum aaia ne accipete debctc. Veru'm adfctibam totum eum Ubellum, quonum nondum eft quicquam huius autptis, quod quidem ego fciam, editum.

De correâ:ioneEpifcopi PapSC ♦

-r Lludqaoddicitut.Nonlicetcuiuslibet EcdefiæftUum admaiotcm Ecclefiatti

I ptoptn teamsEpifcopi,8Cquæcunquefuntcorrigenda defecte.nimisabrouum*

amp; ptotfusEcdefiaftkæ difciplinæ ptobatur aduerCum. Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ‘art«

quod deUnquit,quâm ei qui magiftri officio fungitut f SiL iàçQ m e

ptæminetjUtquodalqsnonUcetJpCefolusperproptiæCedispnuileg

b tigatCaeetdoiumïQ.uis eft enimhicattogantiae tumor,qui elationis fa

niqueianta[upetbia,utliceatEpi(copumpetf3s0inefas adpropri^euolunu bittiumuiuete; ôiquodinfolenterexceffumeft.àfubieaisfuisdedignetur au ir ptæfectimcumiUinonadietintttibonaliaPtæfidum.necfotenfiunipullaueriine ' aminacognitotum; fedEcdefiampotiusadeant.ôêCacetdotibusiudicabiliafuifi cetdotis exponant,ut quod feculatibus cuenite potetat in denfum, graultet amp;nbsp;ho s’ neftè pet(acetdotale cotrigatutofficium. Vbi profedo dignum eft ,utis quiiinpe # titut ,uel extationefc exhibeatinnoccntem ,uel confiteatuthumihtet peccatoteni, nechis allegationibus utendum eft, ut dicat, (e non debete ab his qui (ibifubieai funtaccufati, neuideatur exccfsibusfuis ueVamen obtendete amp;nbsp;ludiciumfubtetft gete,dumconatutinaUummontem quæftionisiniutiam tetotqucte, Quiscnini ne[ciat,quodptinceps ApoftolorumPettuspotcftatemregnicœlcftisaccepit.uic tuiemUganditiuefoluendi quæ uelletincœlis ac tetrisobtinuit Juptamatepedi .»

C bus atnbulauit ,fola fui corporis umbra xgrqtanies etexit; mcniicntcs ,iaculo nudi fetmonisoccidif.orationemottuosfufcitauit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Vlicitaquetamfublimismetiti uir,cum exadmonitioneVanftib.

Viutn, gentilem uideUcethominem, fuiffet ingteffus, aduerfus eum quæ

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, ab his qui étant ex citcumcifione: cutad afienigenasinttoiffet,aique l

manducate ptacfumpfiffet ,in[upctamp;inba^ifmatetecepiffetf

Iteu« quoddam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, io quo qoad.opedia Kt« oha «que uo a -

iftiainetant.de ccefofubmittiuidcrit,uoccm audictif.Sutgc Pettc,maâa ca.quaUtetetiamttes uitiuenientes.eum adCotneliumuocauctmt.quahte p • tndS.fanftuseumcumftUsiteprxcepit. EtqucmadmodumidcmSa an

fuperuenite iambaptizatis confueuetat ,in gentifes 8i antebapufmum ueni . g « 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutiftctutnadifcipuUscu\patetur,auihotitaicmquaminSanftafuetatfottitus t »

defiauofuiffet obtendete,tefponderepotuetat.ut paftotemfuum oues

tomtniftxfuetant,rrptchcndcte no auderent. Sed (iin quetefa tideViuro fu3c tituVumobicciffet,doctor profedo manfuctudinisnonfuiffet.NqnetgOTOsp ui\egüfuiaothotitatereptefsit,fcdburaifipotius(atisfaaionepVacauif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fo\usipfeadfadendamfidemnonfufficctet,etiamtcftesadbibuit.Venecunt,i q »

tnccatnôi.Çexfiatt«ifti.

Dtfcatetgocumdcf«is aâibus conuenitutEpifcopus,tationem , teddeie jBonde fuiprimaius eminentia lupetbitc : ncc fibi fieri ctedat ' nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;*

cum diuniorc corripitur, fed confuVentem potius ueV medicum „ r bittetut . Nunquid enim Nathan Ptophcia cum Dauid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

uetitatis inuedione cottipuit, indignationem Rcgq motus incu 7 quid Û1C BdCgalis cxccUcntix cuVm«« oppofuit. ac udut lUatam

-ocr page 222-

too TESTES VERITATIS TEMPORVM fuocontumelwm propulfauitr Scd moxut fccognouitægrotum,fufcepit antidotum, detcxKuuInus.ôifcâionisfiiæ non horruitferramentnm.Videhuini' km langtiidum. Peccant, I'nquic, Domino. Audi etiam ueloxmedicinæremediuin' TranftuIitDominuspeccatumtuum,nonmoriehs.EcontràRcxAchab,qui£Offl* pi'entcm fe Prophctamaudircdefpexit, ultionis gladium, qucmiUeminatusrf) non eunfir.Quia dimififtf,inqui£, uirum dignum motte de manu tua, ent anima w* proanimaeûiSjôipopulustuusptopopuloeius.Dauidetgoculpaml'uamæquâ“** miteraudienSjfententiam mortis quammerebatureuafit:Achabautemcotteptio* nis impatiens,impiæ pietatis, quoniam indigno Régi contulerar, ucniam nonin* iienit.Nunquidamp;mulicresillæhofpitæuidelicetSaluatoris,inuiceminierfelidg^* uetunt,dum altera qucreteturaduetfusalteram,quiafolamfeminiftrarecompfH^^ retcpoterat enim Maria dicere noftrorum more Pontificum.-Accufafti me, ô^torpo* risacnegligenriæcondemnafti.Nonfanêomnisquereiaptotinusaccuratiod(ceo*(

Namaliudeft querelacompafsionis, aliudaccufatio fimultans Siodij.® nfmirumfit.utofFenfiocotrigatur: ilia uero'.utis qui ofFendetar.condcmnetur.Pf’ irumplane'infaciem refiftens Paulusobiurgat,ÔCcoramomnibusreprchenfibikquot;’ indicat.Quod illeinaccufationisnontulitiniuriam,fed benignéôô patienteratcj* pit.quodnonexliuorejfedexcharitateprocedcreperfpicue'recognouK.Sedecce*’'' citut: Ego fum Epifcopus,ego fum paftor Ecclefiæ, non debeo a com nuisis accufationem pati:moleftus,amp; nifiin caufa fidei, dignus fum etiam inprauismoti' busqequanimiterferri.Sed dicmihi.quifquis es: Nunquid nonlegiftiquodinEu^H geliofcriptumeftjSipeccaueritin tefratertuus,corripeeum inter te amp;jpfumfolu®^ fiteaudietit,lucratusesfratremtuum:fitenonaudiertr,adhibetecumduosueltifs'^ fies, ut in ore duotum uel trium teftiû ftct omne uerbum : li autem eos non audicof» dieEcclefiæ, fi Ecclefiæ ergo referenda eft caufa quorumlibet frattum,quonio“‘’i' non etiam facerdotumrporrdfifacerdos quiin Ecdefiapcccatjdedignaiut ill Efdf’ fia difcuti.quis iam ferat Eccleffæ fe legibus coercerifporrd Ci EccleCix taæ filijs.u'quot;' feris,aduerfum temutire nonliceat, nunquid aliunde producendifunt telles, amp;nbsp;faâa tua pet abfentiamdomefticæcohabitationis ignorant? Beatus lob dicii^i contempfifubireiudiciumcum feruomeo:8itudicis,abfit utdignerad examen nirecum clerico meorDeus omnipotens per Efaiam clamaoIudicatepupillOjdf^ dite uiduam.ôi uenite ôôatguite me • Si is qui iudicat omnia, non dedignatuta uis argoi:tufuperbusuticg,cumconferuoin indicium uenirefaftidisfôdcumfisteit ôiciniSjUermis amp;puluis, humiliate tedefpicisadimaginemconditoris?ptæfef'’'^. cum Scriptura dicat, Ducem teconftituerunt, noli te extollere, fed efto in iilisqu’' unus ex illis. Q.uis plane' nefciat,quia Samuelilfraelirica plebs præiudiciuminw'''’ , eum^ de ptincipatu iniuftèdeiecirfEtcum eos arguere meritô potuiflet, ulttofeai* guendum nullius accofationibusobtulit:amp; utrum eosin aliquouiolenteropptf“^i’[ ntjinquifiuit.Eccepræftofum,inquit,loquimini demecoramDomino, Chrii^eius,utrum bouem cuiufquamtuletim,autafinum:fiquenquamcalumnü* tus fu^Bopprefsialiquem,fide manu cuiufpiammunusaccepijamp;contemnanii* Iudh5aie,reftituam(5uobis.Cumergo ram incôparabiles,tameminentesat(f Ini’ mes uiri,fubieâis fuis rationem redderede proprijs aflibus non defpiciant: togantiætypus.quis eftiftetantæfuperbiæfaftus.quofacerdoshuius tempotisin tumefcens,titulumfuipræfulatusopponat,ôd EcdefiæfuæfiIijsquifegrauatosaB^' tunt,æquoiudicionon refpondeatcExdudatur ergoabEcclefiaftica difeiplina p£^ niciofæ confuetudinis regula.tollaturhæcfubterfugij uerfuta calliditas,utisquii^. peruerfis audacis fuperbiæ allegationibus uritut, immunitatem commifsi pj’’'-“ nonlucretur. DeVigilioquoque Papa,quifeditcirca Domini annum lu®' in quodamopufculo. Quid dicam dePapa Vigiliolt;qui(celeratus8iinipiu5P'^ BonifacioPapæ eft molitus infidias, poftmodum Syluerinum Papam

-ocr page 223-

SVPEUIORVM CONTRA PAPÄM; lai unequîtefcondemnauit.amp;dcmum data pecunia in Papamaffumptuseft rDcfimo* niaquoquefuorum tempotum grauirerqueftuseft, amp;proptiumde eatelibellumi ktipfitlndicat etiam in quodam libello, fuo tempore fuiffe Mediolani Epifcopum Auxennutn,qui coniugio facetdotum fit pattocinacus.

Annonius ♦

HIcBenedidinus monachus pauldantetnilefimum annumDom.uixir, Scris pfit hiftoriam Regum Gallicorum. In ea quædam memorabilia ad noftruni quoijinftitutumfacientia narrat, ut quod Gregorius III. adiuuerit feditio« nem.quam filij contra Pattern Ludouicum Pium mouerant. Vbi fimul etiam Epi* fcopotum Gallicorum cóftantia contra Papaminducitur.Sedadfcribamipfiusuct* B ba,tametfi hxchiftotia melius fuiffet polira fuptain Ludouico Pio.

Humanogencripacicgcontrarius diabolusnequaquam abinfeftationelmpc tamrisfetiabatur,fedpetlatellitumfuorumuerfutiasfiliosfolicitabar, perfuadens illisquo'd pater eosultro perdcceuelletnonconliderantes,quód quimitioromnib. effetexternisjimmanis non poteratefficifuis. Sed quiacorrurnpuntmoresbonos colloquia praua,8ólapidum etiam duriciem mollis aquæguttula fepius illifa tere# bratefolct,tandemadiduentumeft,ucfilioslmperatorisinunumcumcopi)squib, poterantjamp;coirefacerent, Gregorium^ Papamaduocarentfubornatu, quafiqui patri folusfiliosreconciliaredeberet, ut poffet,rei tarnen uetitas pcîftclaruit.Impera: tot è conttatio menfcMaio Vvarmatiam uenit cum ualida manu, ibi^ quid agen« dum fibi foret diu deliberauit. Milsis^ deftinatis Bernardo fcilicet Epilcopo cum re Iiquis,filt OS hortabaturad fe tedeundum.Sed et Papam Romans fedis cöueniebau utfimoreprçcefforum aderatfuorum.cuttanrasneâeretmoras non fibi occurren« do.Cumuero'rumoruf^ quaop diffufus fereretdecæteris quiduerumerartdePapa ueto'Romano,quödideo adeffer,uttam Imperatorem qua'm Epifcopos cxcómu n nicationis itretire uellet uinculis,fi q ui inobedientes effent fuç, filiorum^ Imperaro* ris uoluntati:parum quid fubcipuitEpifcopisImpcratoris præfumptio audaciaeaf* ferentibus,nullo modo fe uelle eius uoluntati fuccumbere, fed fi excommunicatu tus aduenirct, excommunicatus abircncum aliter fe habuit antiquorum authotitas Canonum.Tandem ergo uctum eft in feftiuitate fanöi præcurfotis Chrifti Ioannis in locum,qui ab eo quod ibigeftum eft,perpétua eftignominia'nominisnotatus,uc uocetut Campus mentitus.Q.uiaenimrj qui fidemimperatori promittebant,meni’ liii font,locus in quo id contigit teftis nequiti? in fuo nomine remanfir. Cum autem haudproculindeordinatis aciebusconfiftercnt,iam iamc];.ruenduminarmaputa» retur,nunciatumeftlmperatori aduenitePapamRomanum.Q.uemuenientcmin I ipfaacieimperatorconfiftensfufcepit,licetindecentius quamdebuit:imputansei D quod ipfefibitalemfufceptionempcæparauerit.quiinuficato modo ad feueniret.

Dudus autem Papain habitationem cafttenfem multis affertionib. perdocuit fetantuiter non ob aliudƒufcepiffc,nifi quia dicebatur quod inexorabilicotrafilios difcordialabotatet.ldeoc^ pace in utramc^ parte fcrere uellct. Audita uerö parte lm • peratotis.manfit cû eo aliquot diebus. Remiffus auté abimperatotead filios ur pacS mutuänedetet.cü penè omnis populus partim donis abftradus,partim promifsis il ledus,partim minis territus ad eos,populumcum eis confiftentêmore torretis de« fiaeret,nequa^ utfuecatiuffus,redirepermiffus eft.Totergo copr)simbiaddudis,et Impetatotifubdudis ,adeödefedioindiesinualuit: utin feftiuitateS. Pauli,plcbei contralmperatoréadulando filios eius irtuptionéfacereminarentur.Cluib.Impera^ toruitib. obnitinôualens,filrjsmandauit,nefepopular!exponeretdireptioni. Cui remandatutcaftris celidisadfeueniat:teautcmatutrime' obuiamipfi proceffuros. Quib. alttinfecusfibimetoccurrentib.Imperator filios admonuit equis defilictes et fibi 0 CCMC

-ocr page 224-

icz TESTES VERITÄTIS TEMPORV^ i fibioccurrenteSjLitpromifsi'onis fuæ memorestamfibiquamfilioSóuxoriiH^j quæ olim promiferant,cófecuarcnt, Q.uos congrue tefpondétes ofculatuseftj^ caftraillorumeftprofcflus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j,

Q.UO peruenienti uxor fubducirur, 8óad Ludouici tabcrnacula IpfumueróLothariusadfuacumCarolo admodum pucro dcduxic, óico®? |j dfsimisinPapilioneadhocdeputatoconfiftercfccit.PrætctbarcautcmianipoP“-iuramentis obftrido Imperium inter fratres terna fcäione partitur- Vxorp«quot;'. LudouicoRcgereceptaexilio irerumdeportaturinciuitatem Tartonam • tamenDeusfingularimifericordiahuncRegempaulopöftinfuiimlocurn. • ,

Idem etiam fenfit imagines adorandas non effe,8iilibere' quadam deooïn^' nodo narrat.HæcenimfunteiusLierba.

Adrianus Papa,fecundum quod Nicolaus prædcceffbr eins difpofueraW j. tosfuos,Donatumfcilicet HoftienfemEpifcopum,amp;StephanumNepefinuintp fcopum,8iMartinumdiaconumfanâæ RomanæEccleriæ,adBariliumlnipfrj' rem.Ô^adfilioseiusGonftantinum amp;nbsp;Leonern Auguftos Conftantinopoliw^'^ xit,cumquibus ÔôAnaftafiusBibliothecarius Romans fedis.utriufquelingt’^b' cæ fcilicet Sd Latinæ peritus perrexir.Et fynodocógregata, quam oâauam nbsp;nbsp;nbsp;'

lemfynodumillucconuenientesappellaucrunr, exortumfchifmadelgnati) fitioneöi focq ordinationefedauerunt, fociumanatliematizantes ói Ig*’3tiuni' ftituentes.Inquafynododeimaginibusadorandis aliterquam orthodoxioo^ resantedifFinierant,ftatuerunt,amp;quædam profauore Romani Pontificis,quirl’ rum Liotis deimaginibus adorandis annuit, amp;quæd3m contra antiquosCaiw” amp;:contraipfam fynodumfuam conftituerunt; ficuc quieandem fynodumlf»^'^'' patenterinueniet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j •

Denicg etiam idem narraf,quod Papa anno Do. ijS. uoluerit primatuni j in Gallia AnfegifoSenenfiEpifcopo, eurn^fuum perpetuum legatumconftit“^' ’ atque res fit diu adain fynodo apud Pontigonem, fed conftantetrepugnantit’ Epifcopisnihil planèfit à Papa efFedum. Vndc apparet quanta adhuc libertas,8^conftantiafucritin Ecdefia contra Papas perpetuó,tyrannidcïn lupf’: tam Ecclefiam afFedantes.

SedadijciamSó alias duas eius hiftorias, alteram quomodo Reges FrancoiJ nomen AuguftimultóanteCarolumM.obtinuerint. Nadusenimeftid Chlo . neus,qui eft primus inter eos Reges baptizatus. De qua re fie præfcns ut bteuiterl bitlibrofuæhiftoriæi. Cap. î2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Brumali autem recedente rigore. uernaliç^ fuccedente temperie.ClodoBf Tolofam petit: inde thefauros Alarici auferens ad Engolifmam propcratuuf'” aduentu murus urbis diuino nutu fpontêruens, aduenienti RegiapertumP’^ ' buit iter. Qpi uniuerfos Gothos quos inibireperir,gladio interemit, pari etiam w” do peruicinas urbesaduerfarios interfïciens.fuos^conftituens, eas fibi par^f^*-? pulit. Rebus ergo cundis exfententiacompofitis I’uroncs,iterdirigit.Vbidufflib' uarum gratia aliquantifpet moratur,legationem fufeepit Anaftaftj ConftantinoP^ litaniprincipis,munera epiftolas^eimittentis.lnquibusuidelicetliterishocto'’' iincbatur,quodcomplacueritü'biamp; fenatoribus eumeiFe amicum imperatorut”’ Patricium^ Romano rum. His ille perledisconfularitrabea infignitus afeenfo eq“quot; î'n atrio, quod inter Bafilicam S. Martini,amp; ciuitatem fitum erat.largifsima popuio contulitmunera.Abilla dieConfuIfimuîôô Auguftusmeruitnuncupari.

Altera hiftoria eftde Symmachi 82 Laurentij fehifmate, quam etiam adiuj’ gam ut perpétua Ro.Pontificû ambitio cognofei etiam bine pofsit. Eo tempotf fundo AnaftafioPapaRomano,pro eius mcceiForeJœda in clcrofimul82 poP”' eratdfirenfio.Q.uædametcnim pars in perfonam cuiufdâ Laurentij côfenfumptï bebat.Maioruerd 82ut poft patuitjfaniori Utens côfiliofandifsimû fibi elegeratS} ; macbu.OrdinâtucergounadieambOjôiSymmachusquidâinBafiliea Cóftan»

® nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ana: Laute««

-ocr page 225-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMi' löj

A waiLautcntius ueto inEcclefia S. Matiae.Scd cum neutra pats alter!cc^ic^ confti tuerunt,utliscoeptaiudiciofuptamemotaliRegisTheodeticifinitetut.Q.ui Rauen* tiaepofitus dumlegatos uttiufcç partis audiuiffet,dectcuit, ut qui prior ordinatus ei« (et, aut quem maior pats clerifimul 8i populi elegiffet, in fedc Apoftolica refid«ct » VndeSymmachusPontifexfaausconftituitLautenuummNucet.anaciuitateEpi« (copumintuitu mifeticordiæ.Hçc autem plenius in geftn. Ponti^^ica bbujqui (cue uo luetitinueniet. In hac uero diffenfione ut B. fetibit Papa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

(chafiusEcclefiseRomanædiaconus pariibusfauitLaurcntq.Q Jif... r (Ui atc5 amator effet pauperum Chrifti.eleemofynarum^edulu^ quatntarnenfleftipotuitutSymmachocommunicaretjillum ^zr .«(.ndiauerat îerptæfetens, quemEcclefiaiufto Epifeoporum iudicio f.bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eff^ or:

HketgoPafchafiusdumtemporeSymmachi Pontificis tetminun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuæfu

n titus uitae,adEcdeftam eft delatus mandandus Cepultutae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îranTeft

pta fetetrumeiuspofitaetai,cum quidam dçmoniacustetigiffeijftaumlibe at

In fcelices Cæfaves^Platina Si hiftorici*

NAimPlaiina.aHiqaeplorimihiftorici.mg'“'’!“'?''”'™!quot;?'®?®“”™,*

TO^â.riftiamîangainisWüm,lt;fan.fabinâePapæae(c«c.plutaqîadfetJ pMe,8iotbemtcttatutnfibtinrctunutemuendicareconatiii^t»

Déficiente iam debûitatocç regno Romano,cœpecunt_Papæ crefcetc:

Paulus futurum orsedixcrat i.Thcfs. i .P timùm rapuetuntfibiRomam, ( quam ita;« menadmodumÇetô,nemçecirdtcranteannosioo.8iægrefualibertate,tefteSÿebs lico.çtodusfooliarunfjôCcitcumuicina loca. Ac,quo faoliusilla tetinetcpoffenf, ç commenti (untfiditiam (ut multi poftea probarunt) donationem ConftantiniN e eoeontenti.cumuidetentGallicorumRegûpotenttamfibtadangenda opesuCut cffe çoffe,conatiïuntlmpcratotiam dignitatem àConftanimop^ itamslrnperato^’ nbusad eostransfetre . VctdmCarolusmagnuspro fua modeftia no.uiteum titu lumtecipete ( uidebatnimirum transfetti cam dignitatem ab co , qui ta eiu no

quePaçselatgitus eft poteftatem.

I U

**

r

9

Remanfittamen adbuc aliquandiu uetos ius.ffitmiffimoPapæCatdinaliam* queiutamentoSCdectetodenuo fitmatuml peneslmpetatorcs,conutmand»Ro* TOanosPontifices,confetendiœEpifcopatus,Archiepi(copatusôtAbbatias.

D nbsp;nbsp;nbsp;Pofteaambnionisfutqs extimulatiP apae,ftatuetunt contra ptiotum Paparum

(anftiffimaiura ,meniiscgfirmata décréta, utliceatRomanenùbus cutniams ebgetc Papam,quem uelint,finc Ctefaris confenfu,

Deinde ne hoc quid em contcnii.de ctcuerunt, ne ullius Imperatotis cleôio r a« tafitfineipfoium comptobatione,ut(cilicet uice uerfa,(icut antcaPapa pietatis con« fitmationema Cxfatejiciam Gxfai aPapa earn eracndicare cogatut.

Quaitd,extotfetunt permulta ÔL triftia acplufquam ciuiliabellalmpctatori* bus,tus confeiendiEpifcopatus, Arcbiepifcopatus, Abbaiias,et alias Prxlaturasj.quaS non nififuis mancipqs,autumcçaffetcntibus contuletunt. Atcj ita oibis lettatu opei

IcpovcnuauiaaK çtuvaxçtuiu.

D enia 8c «e\«ü inÇimæ ïo ws lùbdkos îuos iutam cnto (ibi obuunxciunt. \uscg twandi 8C àeçonendi çtoUbku CæÇates^tanqaam îuos uibffimosumoVOs, Çu««nt ; adço, ui cuvn ud in çaïuaie Iroççtatot aViquis ççccauu ; ut qu(^ vn *

-ocr page 226-

204 TüSTES VERITATIS TEMPORVM derkus primus finiftrum fulcrum cphippr) tenuir)aut ipfis obcdire noïoir» cumtanquamhæretkumPapa cxcommunicauctk,depofuerk,amp;2aliuni inloc^i eiusfubrogauetk.

Hanctyrannidjsfuaearccm Papa dumoccuparer,nihil penfihabuK/*!’“'^. abuti,infinitum fanguinem Chriftianum fundere,ciL]ilïbus bellis populumDfU gercjrattesacfilios contra parentes incitare,fubditos iuramenns fidelitatisfol‘’f' ’ Ecclefias miniftetio uerbi etfacramentorü per fua impia interdida priuare.óiaf”® cœlumterrçmifcere,omnia^ Humana óódiuinaïurafuréteruiolareÓdpropi’^'’^|H Longünimiseffetcómemorare.quasnam turbas conciuerint, gefferintPapæ cum Cæfatibus, Henricis,Fridericisxum Ludouko Bauaroó^^lÓ ’ lithæcimperijuelEccIefiatumpotiusiura ad feraperent,orbemterræfibifuW tent.Cæfares ad ofculandosfibi pedes cogèrent,amp; EccleßaminferuitutenkW'. tenr,Q.uareea exhiftorkisledotes peterepoterunr.età pluribusetiamhoctenipß'' funtcolleda:utabHutteno,Carione,amp; Franco. Breuitertamenquofdamln’P^'^ totes iecenfebo,eorum^cercaminaacfententias contra Papas annotaba» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus IIIL

ACetrimacfuerunt contentionesCæfari Henrico nil. quicœpkimpewrf^'^ annum Domini lodo.cum Gregorio vii.ante' Hildebrando uocato, fedatoribus, de iureconferendi Epifcopatus, Abbatias amp;nbsp;Prælatutas. Nii” üfijadid tempus penes Cæfares fuit,conftituere quos ueIlent,Papam,EpifcoP'’’’ y^bbates 8d Prælatos per Imperium, aut ut minimum confirmareeos. Nee«“®® ceseacaruit tquippecum dotauerint amplifsimis opibusac teditibusEptf^oP^’ tusCæfares, ôdEpifeopi ac Abbates Germanki magis prophani principes

' Ecclefiædodores finr. Q.uis uero'fapiensPrincepsaut Kex.itaalteri in uinciam aliquam,aut etiam folumunapotentiorem ciuitatematttibuereuelii.u'“'*'' prorfus omni iure ac obligationeeius, qui ei tantum beneficium largitusf ft, roomento bellum fuo dominoinfetrc,6ihoftib. eius fefeconiungerepofsit^Eo' fané nihil aliud effet, qua'm alium in fuam perniciem gladio armatc.

Sed hoc tempore Papæ,amp; potifsimumhicGregoriustumipfeinconfuIto^^ fareeledus eft: rum ne porro Imperatores Epifeoposconftituere poffent, max®’® r)ifu,horribilibustumultibus,feditionibus,Ôô plus quamciuilibus.uel etiam dialibus bellis agere cœperunt,8lt;^ tandem etiam perfecerunt •

ObiecitquidêôCalia crimina Papacu fuis manciptjs huk Imperatori, uif“'” tantdfacilius opprimerc poffet.Sedomnino hæcfuit ilia Helena,de qua taatroflt^ amp;nbsp;diu certatueftmempe ut Papæ Regibus amp;nbsp;Cæfaribus colla calcarent. Vete'aate® omnino dicipoteft,hucufc5aliquas uiresaliquam^libertatemôimaieftateml!”' peri) Romani fuiffe: fed in hoc Cæfarc,aceiusfilio,expugn3tam à Romano Poi’®\ fice,oppreffam^effe.Scd adfcribamquædamex Auentino,dehoccxitialiéifsw‘®'' quo'maiorfit narrationifides.

Eademtcmpeftate,dumtaliafiunt,AlexanderPont.Max.moritor,fnbftitü'® à Senatu populo^ amp;facerdotibus Romanis HildebranduSjquiS^Gregoriusfep®* mus, is^ ftatim Præfidi Italiæ Cçfario fe ledum literis a pcrir.Scripturus^iam Chriftianç Occidétalis EcclefiæjRomani^Imperi) bella,cædcs, homicidia,p3rflt;^; dia,fimultates,odia,ftupra,furta, peculatus,facrilegia,difsidia,fcditionesplusq^ ciuiles,plusquàmdomefticas,præfandûoperæpreciûduxi:nos,queraadniociûû( cet hiftoricum folam uetitaté fpedare,amp;ab omni odio atcj amore uacuû mus.QuippecuiHildebrandusôi Henricus, quos narrabo,necbeneficionecnw'“ cio noti,utquiantequadringentos annos,qua'm ego nafeeter,mortuifint.Legi*”® toSjpræfertim Paulû Bernriedtenfcm.Gerochû Reicherfpergenfem antiftik,^*'?“'' ftinianos myftas in Boiaria ortosiuterij de huiufcemodi difeordia pernkiofalil’r^ cdidit.uter^ pars huius tumultus fuicilleReginoburgi), hic Auguftæ primari?^®®

-ocr page 227-

SVPERÎORVM CONTRA PAPAM; X05

A tacetdos-.attibo rebus Hildebtandi ftuductc. Quamobtem fedibus pulfi, in exilium aftiïunt.

Extant praetctca in biWiothecis noftiis cpiftoiæ, diplomata, cdiöa.tefcnpta Henrici 8ê Hildebtandi ultro citrocç miffa. Ego hotum inftrumenrotum publicani (equatautotitatem,uttiutc5 cauCamkdulo ÔC exfidc perotabo-.uicqs uttiuCcg (ut ho a mines fuetunt)notandis,amids: in uittutibus pracdicandis^oftibus ctedam. Nam Henticumftuptis,amotibusimpudicitiæ ôi adulterr) flagtaffeintamia,neamid qui® demnegant.C3etctûminpaupetcs,monacbos,facctdotesmunincentnsmium,cqn ftantiain aductfis,fide in dedititios, dementia in hoftes, pietate, ptudentia ciuüi ÔC militari,cximiafpecic,acmaieftatecotporismagnotutnopcrumcapaci,qui nseum natuta dignata,omnes antccefsiffe,boc^ faftigio digtaifsimum fume

* tatentut.EtGtegotiumuicumfanftifsimum,peruicaciotemextitiffc,Pau us et^ B titcn[is,quieiusuitamlibtisduobuscompkxuseft.ôireliquieius.

ptopugnatotesptodunt. Geiochus quocg (quo nemo actiuslcnpiis^ubns hi btandumtutatus cft,utpote quictimina Cadaii obieâa,quæ apud nullum alium le ss getim, explicat) tandem (uæ partis pcttinadam ,ne dicam tytannidem, hike uetbis coaftus uetitate notat:Romani(inquit) libidiuinum u fut pant honorem, rationetn aftotum teddece nolunt.ncc (ibi did aequo animo feiunt,Gnt ua agis? lUud baiy ri * i cutnincukant;

Sicuolo,liciMtgt;eo,fitproMtioneuolMntlt;«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Q.aaenamfcelidtas dus temporis fuerit, uelhincexiftimariltccbit, quod eius tempeftatis illufttis 8ê gtauis in p timis ac eloquentiCsimus fcnptorjiome luum pro# detenonaudet.Etadmodum(dtèactitetc|3,Adfaaiones,adftaudes,adkekta(in« quiCperuentum eftiueta fcribcre periculum,(alfa ctimen.Haaenus Vonunces Rom. comitqscutiatis,calatis,àïacetdotibus,equitatu,pkbe,(enatu,pet omnium gene» tum îufftagia eleôi (uetantàd tum tatum fuiflê rcpetio ,fi Imperator « Romani auto tes herent,quiillos.ftcuii alios Epifcopos ,ad concftiaiutefuo euocabant. Cætetos quocç uniuetios P ontifices monachotum myftatum magifttos, ex conlilq decteto, comirriscentuiiatis pet fuffvagia purpuratotum, more maiotutn, Ytnpemtotes pet Getmaniam,Galliam.Teutonicam,lialiam,Romanumotbem,(icudinCamlo Ma gnocomrnetnoraui,capiebant.Sanai(simivatres,q^madmodumChriftosDo# minus 8cDeusnoftet,comites8Ckgatieiusfecetunt,amp;ahosdocu^etunt,Cæ(atcsm

«îrisàDço kcundos,anic omncs motuks pnnios^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huuuu^

*1 A

I

mu$conftiwtos,abvmmottaUDeockftos,8t(,onUiuocatK)cotonato ^ienctaban^ tuï,àominosœ(uos uocatc fokbant * ti(demtnbututn,cctuum,non denegabant;

fti prouincis reliftentes ,uideri contra pietatem Cbriftianamfeciffedecetnebant . Grande nomen effelmp eratotis, à Deocgttadi ptaedicabant. Reipublicæ tutbellis.

P nedum armis, ut milites Ghrifti ,k non immifcebatii ; paupettatc 8£ modeftia cum cstetis Gbriftianis decettabant ; quo quiftj (ubmifsius le getetet, bot maiotem elle (entiebant,En(em ancipitem, gladium dupliccm,Chtiftian3c duitati datum ad lcr # uandum,uiuilicandumQg,non occidendum elle putabant; eundem^lpiritalem ap# çeVlabant,qui eft(etmoÔei,uita ôtluxhominumjôC. mortuosad uitam reuocat, ex

, nbsp;nbsp;nbsp;bominibus DeoSjCX mortallib. xtetnos ladutantpm abluit,ut illi ueV Regum quem

piam,uelimpium, uel Artianum tegno pelkre, eidcm (actilicqs interdicete, po pu # iumlatramento (oYuere teniareni,atc£ régna euettere ,languine humano (e pollue » re,pto printipaiu cum Gbriftianisdeceiiatelibi petmitierent. Vicilsimbos princi#

’ Gtcgonus {eçùmas, qui 8C HiVdcbtandus ,kcws atmis Motdmannotum, qui tum çet AçuVvam ,Ca\abnam,Camçaniam, quas uicsccuçaïant ,debaccnabaniuï, conbtus «üatn oçibus NiachtyVdæ muUetis itnçoicnris, amp;nbsp;difcotdia Getnvanotum , îûmus conwa moicm maioium, çôutuvtalmç evaioûs auiboûuu ,P onûîicaïutn

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Maximum

-ocr page 228-

lotf TESTES VERITATIS TEMPORVM

Maximum occupauit.Vtramqg pcrfonam fibi impofiram cffe dChrifto, ft quoHwfl^ quc,utliberetligatc,foluercpoflft,iaâitare: utramcp pcrfonam agKarc.Occtdcntf*” adfcrcrcjomnempotellateminfetransftttc: neminem parem,ncdumfupfrio^^'” fetre:iuftaali'orumdiminuere,cætcrisiusatlt;5honorcm praeriperCjCunóaiiifttf^^ ferre:Cécfares,Reges,Auguftos,utprecario régnantes,flocci faccre:Pontif!CfS,Ep^® postnordinem redigere,deuouere,capitediminuere:lites,bellacócitate,difcotdi3 Ïererf,fadionescon{irmare,iufiurandum,pada,facramentafoluereccEpit.Etian’ iniuriauelipfum Caefarem afFecent.tamenfemetuioportete, inquadamglort^'“* epiftolamtpotequi errarenon pofsK,6óa'Chrifto Domino Seruatorenoftto,Pffgt;^‘’’ queacceperitpoteftatemutfoluat.liget^utcun^libeat. Sacerdotes illa publice'uxores,fleuri cæteriChriftianijhabcbant.fih'os procreabant:ficutiininftt'J^ mentis donationuni,quæ illi templis, myftis, monachis fecere, ubi hæ nominati® cmnconiugib.teftes citâtur,erhoneftouocabulo presbyteriflçnuncupâtur,inueniO'’

Cæfarturn,quemadmoduminCaroloMagnoamp;iam explicaui.EpifcoP'?’’ Pontifices,Âniilütes,monaehorum magiftros, uirginum maximas, fuo lure cap’^^ bat.Etut hommes,non drj fumus,nihil^ eft exomni partebeatum.eueoifbatim*^ tim,ut amp;nbsp;hoiwtariutn feribis pro diplomate, xenium lufFragati, condonarene«^ fotet:faccrdotcsillüsNicolaitas,hosfimoniâcosappellat; eofdcmdeucuetan’P' tus,inceftuscondemnat,curaf3cetdotum mouet.Scribit deinde Cacfari.D“'-''’''®’ Principib. dpnafliSjtetrarchiSjmaxime'BerchtoldoàZaringcn.Rudolpho^Suf“®' Vvelphoni Boio, Adalberoni, ôi uxotibus horum,atcç mulieribus, caeteris^q*’v cunqgidoneosctedidit ifemEpifcopis.præcipuèOtthoniCôftanticnfijfacfdic^' populo.uifupcrioresMyllasuelutfceleratosanjimpiosdeuitcntceorumfat'''''^'^’ colloquia,fermoncs,conuiuia,haud aliter quamcontagioncmfugitennillûsf^l'*'^ te,refalutareue,maximamimpietatem efledocet;iifdem parère,fi fibi non pareau gt;nbsp;ses Ecclefiarticum reddi uetat. Grauifsima itaqp feditio gregem Chrifti petculifj®^ * un^ talis lues populum Chniliafflixit.Myftæaduerfus Pontifices, populusaduf' fuslacerdotes,prophaniadiierfusinitiatosfæuire,omniadiuina Humana recccperunt.Viti,niuliercuIç,utquiG$maximêauarus,ambitiofus,autinuidus«’'' bella,liresamp;odiaamab3t,leuiadmodumfufpiciuncula excita toSjfacerdotift'O'^'“ ftcndi,bona rempli diripiendianfampræripiebanpopularesfacerdoiulos,qui tes habebant.flocci faciebantireligionem polluebant,facra temerabât,luftncaat!‘' pafsimexpiabant.decimasigniconcremabannfacrofanâamhoftiam (hotfffto'^ ferens)à myftis,qui coniuges habebant,confecrat3m,tn lutum abi)ciebanr,pf^'l’“ queconculcabant. Talcs enim non eflefacerdotes.ncquefacrificarejHildebtaßd“ docebat.

Hinclt;5 occafione arrepta,multi falfi Prophetæ nebulas offunduntjabufe'’”^ raculis(cxempla uocant) d ueritate plebem Chrifti auertunt : facras literasd nterptî tando.fuo negocio feruire coguntPorrô paucifsimis Veneri bellum indiceniibM quibufdamcaftitatcmiaäantiac,queftus ergo fimulantibus,maxima parsfubhofl* ftocaftimoniæ nomine ftupta,inccftus,adulceri3,pafsim8dimpunécomnito’'?‘' Ali) uetbis quidem ambitus crimen abominabancur, fed plusauri fubmagn^Pquot;* taris fupetficie.dumfegtaiisdarecunâaianâantjcortafere, plurifquefactauC’''

Grata admodumGregorio,alioqaif3^esaurcsuituperantibusat^crimii’’ tibusCæfarcm.præberefolitOjiftæcfuerctquïtanto.cardinererumnequaquanit^ fandumarbitr3batur.Q.uippefibipetfuaferat,tempusoppottunumuenilfe,qa3‘’‘'^ Romanos flaminesàferuituteuindicatet,lmpetatorisiugum eins opibusdiniin*' lisexcuterec, authoritatemantiquaretjomnem poteftatem in fetransferre' KacçprincipatumPôtificalemconfirmaret.Nilfpeciofiusuidebatur,qo3nilubb metu,neminem mortaliumformid.irc, 8dur liberet libcrtateEcclefiafticapffquot;‘'j atqueenelnipecaiocem,cuiusacnia,uiS| non metuerentui, utquiatbi(noi^°'^^^^

-ocr page 229-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» X07

A Pontificis ptecatio duntaxat tcgnarct. Gregorius ergo hæc mente obferuans,SaxoB num animos uetbîs confirmât ,ûbihanc rem curæ fore refpondet ,(c propcdtem in Germaniam ptofeaurum.conciliumtonuslmperiiincettutndiemindiaurum.ubi commuai confenfu debuiufmodi rebus agitetur,pollicetur.ltaqu^imifsisSaxoni busjp(eplenusfpei,haudtameninfciusquidincceptaretquamcJiffialemtemmo* litetut,Machtyldam,ptimatiamltaliçfceminam,fihamBoni acq ocuplenisimam, crebtiscoUoqurisfamiliatii^confuetudine(ibideuouet,DeindeNordrnannos,qui^ bus fotmidolofa potentia Gælatis erat.focios fibiafcifcit. Nempe hi Campamam, Calabriam,Apuliam,magnamGræciamui occuparant, mis pellerentut.metuebant; ne cœprum in neruum erumperetjenüm fottunam Hil debrandustentareftatuit.

PrimôHagnam Auguftam (quæin paucisdiebusobqt, intemplodiuæPettonellae)deindeeiusptolem Machtyldam, matrem g

B tam Gæfarisadhibet. Hifce præfentibus.iorices.tineas, purpuratos aulicos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

(os â confiliis Henrici fulmine fuo afflat,tonitru fuo attonitos facit.ldem Gæra , hofceomnesaulaprocul afe éliminer,fermones, adirus eorum deuuetjntcrmr » tut. NunciosCxfatisobieftactimina à Saxonibuscqnfutaturos.conanbuscpnu obftkuros,in uincula conrjcit,frigore ,fame, (iti excruciat, pet urbem circumductos

HxcCæfar referein epiftola ,quamad Archimyftam Agtippinenfem dedit-ldss quefacinus pletifque myftis,(enatui populo que Romano difplicuit.

duamobrem Hugo flamen Romanus, eu mlitetis in Germaniam rnittitur. is ubieàuenk,uoluntateGaefatis,84Sigeftidi iyioguntiniPonuficis,inVaiagioiTumur^ be Quinquagenalibus concilium cogit. Intetfuere omnes Epucopi Galliæ, Germa» niæjpræterSaxonas.Leftæ (untftequentifenatu epiftolæ flaminum primotumpo»

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puli Romani,in quibus Hildebrandum ambitus Ô4 periurq accetfunt, eundem pleta

C queauarèjfupetbèfacetcconquetunturibocque reieftq, aliumpaftorempoftulat» Fil partum contultum buiufeemodi: Hilbebtandus,quife Grcgotium nan^pat,pr» musfinecon(en(unoftroaduet(uslmpetatorisRomani,tctumDomimaDeo con^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftituii,uoluntatcm,co ntta morem maiorum,contta leges,contta aufpicia ,P o niUica

turnmaximum,quem ptidem ambiuit,8imdicio conrnftus pctperuoabiurauit »m^ uaîkjMonacbus deiertot eft,nouis dogmaribus tacrofanâani pbûofoçlnam tar, diuiuaslkctasialîàinterçretando îuæ caufacferuitccogit, concotdiamcoucgi| icindk,(acta,ptopbana,diuina, Humana commiicet, uttunque iuxta çouuit.Dvabo« lis,bot eft,acetbiîsimorum bcftium (çutciîsimis criminanonibusjn^uotum malc^ didisautemcommodat ôt credit .Teftis judex^accuiator ,inimicusidem eft » Marigt; losabuxoribusleçatat : (cottapudicisconiugibus,ftuçïa»inceftus,adulteriacafto çraefçttconnubio: populates aduet(us(acetdotes,uulgumaduer(us Epilcoposcon» ckat.Hemineminitiatumrkè e(fedocet,ni(iquiabeo(acerdotiumemendicauetit,at D que ab eius autkugismetcatus (uetif. uili plebecul3e,gtanflcariftudet »uulgiimperiti autamcaptatjimulatareligione decipit5deftaudat,circumuenif. in(enatulo muliet* cularumdelactati[simis£eligiQnismYft.erqspettraaatt(upreminuminislegem,qua (eidemquoqueligauitjoluit : uttunque84imperium 84 pontiîicatum.ftcutiDeci) 84îaUorum deorumcultotes (aftitarc con(ueuerunt,u(ütpat.

Hake ob cauÇas,Çanâi(simus\mçetatOï,Ponnfices,(etiatas,çoçuIusquc Chu* ftvanuSjtiVumHiVdebïanàum abdvcandumjibicundemnova ç\acete,neque ones la po comtnkiendas cenîent .Hvaîc qae,non(olum Germanise GaVViæcgJed itabæ quo queEvikopi,eonuenruTiciniafto,Çubicriçiere : iuraruntcç ,(e nunquam Pontiîicem maximumiftocnominevecepruros » CæiarquocgÔi.Hûdebtando SZ-iacerdonbus popuVocg RomanobinasÇcribirVketas,imçerar ex toniùq decteio, utiUe ad çtiuatam ledeaiukam. Hi deieno HiVdebtando,çaftoremmoKemaioiumübide\tganf.ata

0 'V.

i

'4

-ocr page 230-

208

TESTES VERITATIS TEMPORVM

qurmanus quidem ab Hildcbrando abllineant, fuprcmique Ptætoris rdinquant.

Inter hacc Gregorius, ubi ifta agitari per Sajtonas y ÖC eos qui rebus fuis ftudf ' bant, competit, (cognitaipfiseratRoniani Pontificisinfirmitas, ô^quôdauW“’ nouatum rerum eiTet) Romæ concionem in templum uocat cum facetdoiW» equitatu,plebe,fenatuagit. Caputmundi(inquit) Romani rerumdomini,uiflo gentium populus,6ó imperiumamp;PontificatumJnquoslibuerit, transferre poifl'» heutiante ducentos ói. feptuaginta quinque annosa Graecis in Grrmaniamttan* ftulit. Quemadmodum milttcm ignauum Imperator exautorarepoteft,iwO’'''.’ , Duceminiuftum deferecelieer. Veftrummunuseft, Quirites,ueftrumeftbeiK’quot;quot; um,ueftrofanguincatquefudorepartum, tantumlmperium:quod bonum,«quot;* ftum,foelix^fit,'Mecum(filijchatifsimi)decernetis,quinamRomæpofthactfg''^'j tit:nec,mefuperftite,Rexlibero populo,quem non crearit,imponetur.

PofthæcGregotinsmilliatalentorumquindecies uiritimdiftribuit.EaaNoi'^ mannis SdMachtylda contributa fuere. Opes quoqueEcclefiafticas, quibus nus pauperes alebantor, militibus amp;nbsp;rei bell icae peritis largitus eft. Quod SI brandiniGerochus8cPaulusnoninficiaseunt:óihictanquam bene' fadumexcU' fat,amp;idlicere défendit. Romanos ergo hoedonatiuooppigneratos, fpeciofono mine libetratis inefcatos,Gregorius facile' ad fedeficere perfuafit. Dum autewiy' fiunt, Rulandus facerdos Parmenfis literas Imperatoris, confilij decretumdrlj retiSjædemfacramingreditur, Öiabfqueomnifalutationishonore: Tibi(alt;^i’,'^ debranduminquit )Cad'arnoftet Chriftianifsimus, fanâifsimiltaliæ,German*^’ Galliæ Epifeopi, facer ordo Chriftianus præcipiunt.ar te munere, quod nia,gratiaoccupafti,confeftimabdices.Necenimfaseft.inuitisillisteaduerfus^® ihotitatem lmpetatoris,contraChtiftjanac Ecclefiae decretum.ouiliDeiulttain^* bare.Deindeadca:terosuetfus:Ptentilsimi(inquit)ftatres,paftoremiureueftto‘'^' iigite,deindefacraiifsimus conful, tribunus 6^ princeps ueftermore maioruiii a?* ihorfiat.Ifte enim Hildebrandus neque paftor, neque pater, neque Pontifex, eft,lupus,latro,3tquetyrannus. Vixhæcfatuserat.amp;Iohannes Portuenfisprofilquot;' C3piaturcapiatur,ingeminat. Fittumultus.VrbispræfeâusôCcæteriParmeOT gladijs ftriâis ciccumfiftunt,in templo^ confodete parantllle uix ope Gregorijfquot;® Paulus refttt)euafit.

inhoefuo conciliabulo Papa Caefaremexcommumcat, proferibit, dignitate ptiuatjid^perorbemrerratumomnib.Chriftianisatrocifsimis bull»“ ■. nunciat:omnescôtra eum fub religionis prçtextu inftigat.etiam fubditos eius.qu præftito iurameto omni^ obligatione foIuit.Quarc fequitur paulo po'ft in Autr'quot;®’

Pleriquetum priuatim,tum publicêindignum fadnus clamitant, pro con^'^^ j ne Gregorio maledicunt, Hildebrando male precantur, ipfum odio atquelib'® nedominandi præcipite^agiuociferantur, Antichriftum effe predicant, pir'®®’ fubfpecie(inquiebant)debacchatur,honeftisnominibusbonumpublicumfiu’''*®( titulo Chriftinegocium Anrichrij^iagitar.In Babylonia.in tempio Dei fedei, omneid quod colitur, extollitur, quafi Deus fit, fe errare non poffegloriatnr: iquot;^ tolenda gloria fua,pertinacifpeiatqueconcupifcentiæ Imperatoris fuoarbirtio^ ftituendi.fedeuouit.Homines nonpeccatis,fed lege Chriftiatquefacramenrisl'’ uit : pacematquepietatem religionis noftrae labefaâat : bella, feditiones coiKquot;^ ' ftupto,cædi,periurijs,perfidiæ,r3pinis,incendioindulget. Non folumar^ jrquot; bitionemfuam occulendam fabulas comminifeitur,annales corrumpit, res§ ftas inuertit, fed etiam cœleftia oracula adultérât. Diuinas literas falfo tandOjfuælibidini feruire cogiufacram hiftoriam Iacerat:inter mulierculas od cris philofophatur litetis . Quicquid dixerit, legem Dei putat, ad fuam incongtuaconquiritteftimonia, fentenrias deprauat, ad uoluntatein

-ocr page 231-

SVPERIORVNl CONTRA PAPÄMZ

tciiptutamiiahittepugnantem. NimiumCibidePhatifeorumfupcicÜiofütnk,ut quofquc damnare uel lolucte atbitretuncum apud Dcum non (cntentia (acerdoiis, (edunahominisquaïratur.

PtæteteaHildcbrandusiUediuinæmakftatirefragatur^Chtiftianirsimopnn« cipidiuiniius conftituto,8C àDeo inaugutato refiftinnetfuws,fallax,obfcutus, calli !# dm,imperium orbisritulo Chrifti (ub ouina pelle ambit. Altos, pecudes ignauas , ftultos,ftipites,caudices,afinos,qui eins fycophantias uafcamenwcp no mtelligant, putat.Huc omnes nemos intendit,ut ducc gtegts oppreffo, in otdinemqj redaao,in oucsdefertaspræfidioImperatorislicentiusimpumusqjgraflemr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pore«

teaas à Deo ek,maxima quoqj.nempe Cæfarea,ab eo (it neceffe eft. Cht ims cum eumpopulustebusimponeteconatetur.aufugif.amp;duosdebæreditate ambigen. tes.quieum atbittum cœperant,ad Cç(arem,cuiimpetium otbtsiertarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

2 (umeft,ablegauit.Pontificibusquo(^ludaeommptæcipii,Rcdditequaî un nbsp;nbsp;nbsp;‘ “

tis,Ca:[ati-.cuiueaigalfoluit,ttibutum pendit, cenVumdedit. Idemnosu.

docet ; Dcum timete, Regem honore afficite, D. Pauli ptæceptum eft; Fid em nbsp;nbsp;g

fetuate,Q.uód (iquilpiam cæliium aliter docuetit, deuoms efto. Flagnium lunu * modiHildebtandiinexpiabile,(celus baaenLisinaudimm, proculabotbeG^m.^ « noabigendum, en(e (.quern Imperator fupremus ad uindiftani malotum Cælat nadir) te(ecandum; lupus (ub ouina pelle (æuiens, ferro tollendus. Septimus tile nonuetbis8idifpuiatiQnibus,(ed uinculis 8i carcerefatigandus eft. Nempe idti™ eft à Cbtifto,Deo o primo Max. P etro ôê eius (u ccefforib.Romanis Epitcopis: V adc ietto(aiana,offendkulummihics-.8i,Q.uigladiumaccepetit,gla lopetea .

Appendix deHildebrando, (eu Gregorio V lb exFaCciculo return (ciendarum Colonise 1553» imprello

defaipta.

iedus ,2lt; Guibertus inlocum eius furro

gams (it. Caput 1.

p, VmUMmvento,eHenrico, gJÄSSS™ Ç^tiusbuiusnommismucnitur,imperium g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jegnilatitudofetro flam^.

V^maoVumatumPnncipiluorebellantc nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;g

dÄümm. anathemaris gladio^ki^m d^ cemit.Cuius reinoùkate eo uchementius indignanone moium “V nwinorum quonun^antê hæc rempota huiu(modi (ententiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• inud'ôx

ptomulgaiamcognouetat.Eapropretpluribusex(taha,Galh3, nbsp;nbsp;nbsp;Tridènrina (iü

iotarÂtatemBrixinoraminip(oPirenæo, baud procul a ualk^ ^iam,coadunarisEpi(copis,Ptincepscuïiammagnarïicelebrauit,ubiomnfem^^^ nientibusiniuriashbiàRomanaEccleftakrogatasaffeamp;uofeco lt;q ’S urbis àelicetip(oincon(ulro,quitanqoamRex8i.patticius,primusine

t

t

1

»

I

»

I

«

4

4

Epikopi effe deberet,Romani(ibiPonrificem pr3efeciffent,c^ a p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Q„^nigt;

tore plûtes ibidem qua(i(ine eleftione inthtonizatifuerinr. Hac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\aici

um animi eo (acilius contra Romanam Ecclefiam inclinan po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çuorum ,

(ecularisbonoris conûdetationeacccnft, amp;Epi(copi ‘^°”^'^'°^/ü.,^n^ati,uo\uns quibusreccntetconnubiaabeodemPonnfice mhibitafueta , eiscaffandaiue lati ptincipis accedebant.Hisigkut acclamanubus,ptç(ata ele 10 ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affenlu

dicatut ,Guiberrusqj Raucnnatenlium Archiepftcopus, „Uodomonachus

çùndpis utbisEçvkoçus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptænominaro

udncctomanucusaçç€Uatus,exu(ftatuï. Vndccommun Vonttüd(cdpwïntQnukï|s SCdeuaftiombus çknam dinge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

4

-ocr page 232-

XW TESTES VERITATIS TEMPORVM . ter caetera dicenres: Sicuthaflcnusfolebasdicerc,quód nulkisnoftrumeflftEpî^’’^ pus:itaf«as,quöd nullus nofttumdeinccps critj^poftolicus. HaecOttboFi»* genfis.

LiterXjquibus uocati flint Hildebran/

diniadaudientiam.

ADalbertusEpiïcopusfanâæRufinaeS0uaecandidæ,IoannesEpiïcopu$ff^ ftienfiSjHugo Epifcopus Prasneftinus,Albertus Epifcopus Nephefinus^ f Cardinalis presbyter urbisRomæ, Romanus presbyter urbis Romæj^^*' Cardinalis presbyter Sirbis Romæ,Odauianus Cardinalis presbyter defignatov lus primicetius Romanæ Ecclefiæ,Nicolaus eleâus Abbas fanâiSylueftti niç,N. Abbas fandiPancratij urbis Romg.amp;deruSjamp;clariiTimi principes laid, baldus Chinebii,amp; Vdalricus defanäo Euftachio,8i populusRonianus ,oinnif DeumtimentibuSjamp;falutem Romanæ reipublicædiligentibus.

Nolumus ignorate prudentiam ueilram, qnöd ad deftruendas hærefeï.fO'’ ter ab Hiltebrando inuentas,öi antiquas fub nomine pietatis impie' ab ipforeno“ ras, amp;3ddefenfionem fideicatholicæ, amp;adexterminandam impietatemtoi« quinouiteripfam fidemcatholicam ( quantum in ipfis erat ) feindete nonti®“^. runt,Deoauthote,NonisapudS.Blafiumconucnimus,oäauoIdus3pud S-y^' fum,feptimo Idusapud S. Mariam,inEcclefiaquæuocatur Rotundaconffdi®*’’ ipfas hærefes damnatas,fic ut maiores noftri.amp;Snosdamnamus: omnes fed^iot^j communicatores, complices femel damnatæprauitatis, pari forte cenfemus,”^^ uel paululumtaceamus,confentireuideamur.Eosuerd quiauthoribus errotö^o'^i tnunicantjdatafecuritatelibereueniendiamp;abeundiuocamus.amp;ut permaioff^i^^ os.D.Rayncrium 36 loannem Burgundionem caufam fuam agant,admone®‘’5’ cutitatemintegram, in quantum poffumus, ufquead feftum omnium Sando’'quot;’’ proponimus,etiamcumincaufafuadefecerint,neminemcircumuenientes,nu**''' fanguinem,fed omnium uitam Si honorem fitientcs,necfeditiones in populo co”’ mouentes. de CAVSA enimfuadifFidereuidetur,quifquisauthoreftfedicio”' Pacem uer3m,dileäionem fynceram,proponimus omnibus pacem, Qi ueriutf”’’ amp;unitatem£cclcfiæcatholicæampleâentibus,utfimusfilii partis noftriquiinc^ liseft.Q.uienim ex patte Diabolo font,opera partis fui faciunttconfpirationibuy ditionibus,cuius filrj fint,manifeftc oftendunt Nos uerôillius difcipuIieffedeMf^^ mus,cuius doârina etiam inimicis fane eftintelligenda.Orent pro nobis Ecdflïæ”* crefear fermo Domini,8ic. Datæ Romæ contra fchifmaticos in facro conuc” tu: Anno abincarnationeDomini Millcfimo nonagefimo oflauo,indiâiout feptimoIdusAugufti.

Hisliterisuocatifunt, Dedinaueruntautemaudientiamfchirmaticipetf”‘^^^l' dm annos,per obfides potentes amp;nbsp;clarifsimos,8i facramenta fibi oblata inuitati,u^ caperentutfuis mendacqs, nefuis libellisconujncerentur, quibusauthoreseocüi” cotruperuntterram hærefibusuarijs,long'clate^diireminatisper Apoltolos niuD plicis erroris.Sacetenimconuentus.totiesdeptehenfacotumuerfutia, inconfptu” Ecclefiæcorammultitudine Romatiorum ait : Eos qui fandam Ecclefiam fctnd«« non rimucrunr,iterum uocamus ad fynodum,quam (Deo authoreXelebraredifpo fuimus circa Calend.Nouemb.In præfenti tarnen,quia uenircrenuunt,teftesinucci mus contraeoscœlumamp;terram.quo'd nullum confenfumadhibemus eorumpct' uetfiratiramp;inteftimoniumillius,in medio Ecclefiæ,inconfpeâu AngclorumS:l’” minum,incendio tradimusdécréta eorum hæretica, quibusorbem terræ petuer^ runt. Verbum Dei adultérantes fub emcntito colore pietatis,quærétes plus fcquam fidemcatholicamamari. Quiperfedecimannosnullum dederuntlocumueriiau» fugientes lucem examinanonis, tenebris ettoris affueti, falfis expofîtionibin intoc*

-ocr page 233-

SVTîîRïORVM CONTRA PAPAMJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

A qoentesfcriptutas ,in adiumenium ncfandifsimisfchifmatis. Hvldebrandusin exa ttçmisfuisuocauitadCcunûdeCardinaUb.duodecim,quemmultumdiligeDat prç cæteris;8ê confcffus çft omnipotentiDeo.ôitoti Ecckfiç,fe ualdc peccaffe in paRora Uc«ta,quæetateiadtcgendum commiffa » Atcçhunc confetfotemfuumnyluaci lmpetatotcm,8CtotamEcclenam,utoptaïeniüUueniam. Hancculpæcontelsio*


nemedamSiggibenusteftatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___

HatoSappendix,mi nitum eft addcte ex Abbate Vi(petgen(e decietum ce lebmtynodi ptâriatotnmKpoUticotum ptoceinm,

biandimeoSglegatte. Hæc autemeinsnetba font . .

DeoeleftumiliumconftatjCedàfeipfoinftaudcacpecuniaobtectu

fticumÇubuerdtoidinem ,quiChtiftianiimpetii p«tutbauuïegnum,q

tholico ac padfico cotporis ôi animæ intentât mortem,qui penutum fratrcs gem, qui inter concordes feminauit difcordiaminter paciftcos lue , (candala,intetconiugesdiuottia(diftrahebatenimfacerdotumcomugia, tica Mudo) 8C quicquid quietè inter piè uiuentes Rare uidebatur,concu s . toteDeocongregatiinunum,legaiisacliterisftetiis.Epifcoporum, le . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ResMogundæcongtegatotum.contraeundcm Hildebrandumpro • Anna acincendiapt3edicantem,petiuriaachomicidiadefendentcm,catbo i nbsp;nbsp;nbsp;Ua-iptici

Rolicatnfidem de corpore Si fanguine DominiinquæRionepone , nnnifp Betengatq antiquum difcipulum,diuinationumaclomniorum eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pvnrKil»

Rumnectomandcum,Pythonicofpititulabotantem,^ilt;it^° tantem,iudicamus canonicè deponendum ôiexpellendum.ôi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P a

auditisdefcenderit,in perpetuumcondemnandum. Faûaautem

qua poRmulta etimina ipft Papæ obiefta Jic conclufetunt. Q.ma et g nbsp;nbsp;. n

tuustantispedurnseRinitiatuSjÔCEcclefiaDeitam graut tempe a ep ..•••£ nouitatutntuatumpericlitatur, Ôêuiiam per conueifationem mladeboneRaRi,obeàientiam ,qoam tibi nullam promitimus, n lamletuatutos effe tenunciamus.Haâenus Vrlpergenüs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;scbxc

Yam addam pauca ex quadatyt cpiRola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’craçféæ Sinonpai*

quoque ad Adtianum ^dcribinCardinaYibus ueRris cYau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr^datnres : non oa^

tentciuitatesnoRtaf.quianonuidemuseospr3cdtcaiore , p fpAanriiniatiabi^ tis cottobotatote5,îed pecunix raptorcs ; non otbts tepata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pftiam ufcM

les cottaîotes.EpiRolam earn concYudens dtctf.Supetbiæ deic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnidem

adîedemPettiteptaffcutdemus . lAartatGcbutYetus, noRntentp Vapifticuslctiptot.YuiffetcmpoteHentictquattim Gennanva ôt GaYu^ ginttquatuot Epiieopos, qui unacum cYeto îuarum dtœceîium con g ■ * contugiumque Çaeetdotum conftantet deîendcrtnt ,ynde appatet, r iacetdotum tune temporis nondum iuiffe pendus aboYiturn: lamentno denftalibicYattus ÇttmonRtatum. Vctürndehoe CxtaieötVonidtce euammYelt;

It t

1 .

l

î

t

î

‘tl

5

quentibusidülis dttetui.

RudrolpVus Dux SueuYæ »

ERaïuiViîpetgends ,ÔCalq qutdambiRottct,RudolpltamDoccm Sucutæ, I qui ptimumiortiîsimè conita omnes ieddtolos, pio YAenrtco i • nbsp;nbsp;. V

* latoiepugnaiai, demumàPapaôCEpiÇcopis.quilubindcaltump exiinôis piiotibus aductYariumilli optimo Gxlart excitabani, perdw , lonamYmpetnbbiuendicam» demumque poft aliquot ctuenia -„perf* utlta piælia, tuxia NYetsbutgum ei manumabftiffam effie t ac cum W^ntc exetet tu »uixNYtttbüigum cum Yeddionis compYieibus Epitcopis auiuguYc, tôt que ao

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T --Y uQcans

-ocr page 234-

TESTES VERITATIS TEMPORVM oocatis illis, abfcifam cis dcxteram monftrafire,acgrauitcrgcmcnrem r m3num,qua domino mcolinpctatorifidcm dcdi,qiidd cilübdituscffe,^^ ' quetanqiidmcoordinariomagiftratuifcruircgt;amp;nunquarcfiftcrcuclin^: Siuos ciinïPapaperfuanftis,utmotocócracunibeUo,rcgnuei amp;uitacripcrecon3rer, nunccgo niorior,rcgnum^ eins relinquo. Vtinam me per ueram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

am duxiffetis.Dignilsima plane memoria cfthæc biftoriola,quöd furo^foi Anoc fti eins^facrificorum triftifsimabclla, fcditionesS^ periuriaintec Chrifti^nosw tancinm , Sóitampoenas^ Deicontratamncfariosconatusdemonftn'it’ VnitateEcclefiÇjde quo mox dicam,eodem anno necis Rodolphiconflsgraflfjiiquot;’’ baltenbcrgenfe fummum tempkim, ubifuit eledus, turn et MogunnnûuWfft^'’* auguratus. MiferathuicRudolphoPapadonodiademaCæfateum,infcriptûf’‘’^ uetficulo:

Peträ Jedit Petro,Petrin ^iaJema Kudolpbo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. gt;nbsp;rl, i quot;

Q.UO indicate uoluit,omnia régna ac dominia mundi Petro,Papis ac fibia Chi ftocommendatacffe,utipfeea cui uelir,profuoarbitrio tradat. Videexttemaoii*“* daciamimpudenciamd^impietatem Romani Äntichrilli.

De unkate Eccicfiæ »

EDiditHuttcnnsannoio. librumprolixiim,tiruIodcVnitate Ecdefi£r,fcripi‘”'' anteannos 470.contraGregoriumvn.eius^complices,quihortibilitfii‘'*’’ excommunicationibusamp;interdidiSjtumetiamarmiSjHcnriciiiiii. perfei]“^* batut.Probatin eo prolixêauthor,quicunlt;5 demum eft.tumargumentisexSciipj“* raamp;;aliundedefumptis,tumetiamhiftoriarumcommemoratione,Papas5iEpif'^‘’ pos non tantum nullas iuftascaufas habere,quo'd Cæfarem perfequanturJfdeii^'” inipfapcrfequutioneadeömodumexcedere,ut plane fceleratêacimpiécontMon’^ nia humana ac diuina iura furant.Nullam pacem ferre pofle,cum tories eis fitæili’“’ fima oblata : imo',fi quando fimulant fc pacem expetcre,omnia ramen ageteeofin^» ut nouis maioribus^turbis dentoccafionem.

Sanètuncabund'cresoftendir.uerumefleprouerbium Germanicum,fugt;i’'^' ctificulis non aliter poffe componi femel fufceptas inimicitias,nifi ut eos iugulesdo* cos porrdcommunes, quiquidema'nobisin hoclibroannnotantur, ponfsiniiigt;^ hofceduos tradat : Papam non habere politicumgladium , multo minusaliqu®, dominium fuperlmperatoremrNulloiutepofleeumfubditosImperatorisautah® rum dominorum,iuramentofidelitatisfoluere.DiligenterdenitjinculcatilludPi'“* lipræceptum.Omnis anima fit fubieda fuperioribus poteftatibus : attj id eo fpiritualesfummosSiinfimos, politicismagiftratibusobediredebcrcdocft.AdKi* bam uhum aut altcrum eius didum ;

Nolite pluresmagiftrifieri, fratresmei,fcientcs, quoniam maius iudiciumff* mitis : ficutdixitlacobusApoftolusexdodrinaDomini,amp;:Saluatorisnoftfi« inquit, noliteuocaterabbi. Vnuscftcnimmagifteruefter. Vodey^uguftinusi”'*^ bro qui prætitulatuc, de Magiftro difputans,querens, amp;:inucniens, non efre,qui docethominemfcientiam,nifi Deum. Magiftros,inquir,tuiKplui^ fieri exiftimo, cumdiuerfa, ati^interfc aduerfafentiunt : cum uerum id ipfum“'^ cunt 3 omnes amp;nbsp;uetumdicunt, ab unius ueri Magiftri,Magifterio non recedunt. Q»' €nim,inquic Chriftus,maior eft ueftrum,crit minifter uefter. Qui cnim fe exalraneritt hum)liabitur,8dquifehumiliauerit,exulrauerit.Sedcumipfeunusm3gifterCHRi‘ ST V S idem^ Deus mutet tempora, amp;nbsp;transférât régna,tenens corda Regum in »ii* terafuaiLegimusdocuiffeHildebrandum Papam quod poteftatemipfehabuerii^ per Reges Sófuper régna,Sdpofle.idfaccre quod per Deum tantum fieri dicif Plain’* fta : Hunc humilict, amp;hunc exaltat. Nam reddite, inquit, quæ funr Cæbf”» Caefari, 8d quæ funt Dei,Deo . Q.uam certê regulam proprio confirmaniif’i' «mplo dicens Petto Apoftolo; Vt non fcandalizemus cos,id eft,ue nos Cæfan

-ocr page 235-

SVP^RIORVM CONTRA PAPAMi ii^

A ttadtcetites tutnuliuandi «is occaRoncmptæbeamus ,uadeadmat«,62 thittehais mum ,amp; eum pifccm qui primus afccndctit amp;nbsp;ap«tio ote eius inuenics ftat«* tem, ilium fumcns da eis pto me 8i te i Ei dilate a me, quiamiiisfumóChumiltS

auietiam docuit ApoftolosEcdettamnon Regnum difponete,uelotdinare, quodnecipfelegitutaffeaaffe: quifugitinmontemlolusoratc, wm mtbæ uenif* temtapeteeumTôêRegemconftituetc. auoniamcumtn€otmaDeieff«,fotmam (etui accipiens, uenit non minifttate : iuxia quod etiam Paulus Apo o us nbsp;nbsp;nbsp;m 11«

bet effet ex omnibus, omnium (e fetuum feat. ut plutesl^nfacetet. Vndc amp;nbsp;Cre gotiusPapa,cumeffctCummusPontifcx,84uiriutumartifex,mta

nés humiliauit,ut primus ipCe in e piftobs (ms (etuuro fetuorum Dei (e ap peUauetit, fiChochumiliiaiis nomen ad poftetos quotjttanlmnetit.

Item paulo pbft.

P ŒfoaXpSoni, m,««qaœ.nlt; qui

çauld plûtes Epikopos Hildebrandt P ap» (ctibit, (anda Del e^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

cxtetotuntautemquifuntpetotbemiettatum.facetdoiia^bEcdebaDeyftefepa-tata. Cdm «ettè non folum Gtegotq «quelnnocentq teftimomum

(andomm Pattum iudidum concordat cum (entennabean Cypc^^ani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

qua teftatut ùvlibto de V nitate Ecclebæ, quod alienus fit, pïophatlUS fn. ,li□ (hs Ut. quod Deum uattembabete non poterit, qui non tenet unitatem tccldtæ, quani mantfeftatetDominus.unitatis eius otiginem ab uno inc p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confortio

di(po(uit,Siquia erantmique 8êcæteti Apoftoliquodfuit Pettus, pan «onloti □ ptæditi ôt honoris amp;.poteftatis,cxoràium ab umtate ptobctfciiut , utEcclefiauna monfttetuf auamlcilicetunitatemtenete fitmitetfiZ-uindicate debemus. maximè nosdnXeÂVquhn^

SedHildebtantPaoa Gcdiuifttctlamtaccrdoiia.quemadmodum Ecdefli. amDtS^eRempubliîamimçetq.quoniampattesi^

ipÇumnamque ôî.intet RegemHenticum.gtaues or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI «nteftate naritet

?otdix-.Papaplutimumannitente,utRexdcponeteiutaRegiapoteftatcpatitet« dignitate-.Rege ueto contra niiente ut defendetci(e ab boftiumfuotum lione-.quipro parte du(demPapxcettant,qu2ctebanteumopptim t . x n Ulla eft Ecdelta, Stdiui(a(uniEcde(ix îacetdottatatqueomniaAcandalorumotta (untgenera, Exinde creuitgraue St diururnumbellum ,Stnonfolum auile,(ed^ plu(quamduilebdlum,Stfaaxfont abtque diuino panter arque humano re^pean ® uaftationes£cddiarum,8tc»desbomfoum. txinde euamcorrupt» ««vtr dtum^ patitet Sthumanx l t g k s line quibus non (ubbftvroelDa Eccleba, uelfmpet^ Reîpublica .Exinde uiolata eftbdes St pubbca ^^arboto Exrnde euam cremt iba infoftina,urproueritateU(areftimonia,8tprofidecarhobcaabundeniperiuna^ poftquamlegesbdfo(iluerecoaax,imp\earutiamvftapomtnt(enrenua,perO(egt; \mProph«tlm:bloneft,inquu,ueriras,Stnoneftmi(ertcordia,8tnoneftlaenna DeimtLa.malediaum,Stmendacium,Sthomvadtum.8tforrum,Stadultcrtum

♦ inundauerunt,8t(anguis tanguinemrerigir.

Hxc nunc abundant St (upetabundanr, propter dodrinatn Hildebtandi Papx,quadim(itcorpusueVEcde(ix,ue\Reipub. Uunqmdhoceft Apoftobcuni «fferamp;Gregoriumddeft.benèuigftantemeffe C StrndoannaSt vn conuerlatto. nc cathohcumeffefocundumlententiamtciiptotts propobtx epiftofxt Arque ctm\ ---- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raltHtldcA

a

1

-ocr page 236-

)

TESTES VERITATIS TEMPORVM

tali Hildebrando partes habere,amp;ciufmodi,qnaliafupradidafunt,flagiti3i®‘ te,foLiere,iieI defendere, nunquid hoc eft filios D EI effejamp;fpirKuales, Ûes effejiuxta fententiamfcriptoris eiufdem epiftolæcAbfit hoc, fiic.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itemdemonachts»

N Emo cxiftimct bonos de Ecclefia pofle difcedere, fed qui iaftantur,nf“^ inanes paleæ tempeftate, quorum peruerfa mens non habet pacem, do»' perfidia difcordans non tenet unitatem. Ergo longum eft inter mon^hos certamenarquedifcordia deuefte monachia:8iapudeosqui religiofioresuidf'” tur profua iadantia: apud eos inquam tam folenne eft ôC célébré, tamqaeÉiB'' öumamp;Lienerabile nomen, quod eft duplex ueftis, utreliquipermonafterianio* nachi nullius meriti uel momenti æftimentur ab eis, nifiinduanturhac d/ploid^ confufionis . Sed duabus,inquit Dominus, tunicis neinduamini, habenif^ uidum 0^ quibus tegamini,his cftote contend.

Contra hæcctiam diuinamandata affedant laxas ueftes, qui funt Gbiin quoqucplacentes,cumfuperbifecundumSctipturasfandas,alio nomineappd' lenturfibiplacentes.Sed per naturaleingenium,quo illi minus fapiunt .intelk’^i' Lucanus quidam gentilis poeta , quod laxæ ueftes prétendant tepotem qiif”* damamp;molliciemeorum,quidefidcsac pigri uidenturaduirtutumexercitia.

Quicquid ad hos^inquit quot;) braéiui munditjj teporem

Vibitur,emolUtgentes clemcntid call : ïUic O' IdXM ueftes crflnxd uiroruitt 'VeleoneiitduideS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

SedfandifsimuspatetBcnedidus defcribens quatuor genera monachoruffi tertium inquit monachorumteterrimum genus eft Sarrabattarum,id eft,fibiuiutii* tium, qui nulla régula approbati,experientia magiftra,ficutauruminforn3ce:lf“ înplumbinaturam mollid adhucoperibus feruantes facculo fidem, mcntiriDf^ pertonfuramnofcuntunquibus pro lege eft defideriotumuoluptasjcumquitq“'“ putauerintuel elegerint,hocdicunt fandum,8^quodnoluerinq, hoc putantno® licere. Vnde6d pec Salomonern dicitur; Suntimpij,quiita fccurifunt,quafiiuft‘’* rumfadahabeant.

Sed uosquifecutieftisme, ait Dominus, intrate peranguftam portam,qi”-lata porta,amp; fpaciofa uia cft,quæ ducita'd perditionem,8^ multi funt quiintrantpf^ earn. Quamangufta inquit,porta 8iardauia,quæ ducicaduitam, ó^paudfunt^“’ inueniunteam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

Adhanc ueróquidifïïciliseftafcenfus,ideofandus Hieronymus interaliain’ ftitutionis monita proponit monacho myfterium fui habitus, Vis inquiens, Wi qualcs Dominusquæratornatusc habeto prudentiam,iuftitiam,tcmpetantiai»i fortitudinem.

His inquitcoeliplagisincludere,hæctequadngainaltum uelutairrigamChf* ftiadmetamconcitumferat.EtgofandiPatrcsqui uerc erant monachi, nonurt* bis, fed fadis ita conftituerunt tenuerunt modum, arque regulam monaftic^ ueftis, ut effet ad édificationemea utentibus; Sdad uenetationem fodseamaff*' cientibus.

Item* t

Sed quia ociofitas inimica eftanîmæ,ideo propter opera tantum conftitaiïS-Benedidus alteram cucuUam,qugdicicucfcapulace,eôquodeiufmodiueftisap»û( caputtan*

-ocr page 237-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM/ zij k caput tantum et fcapulas tfgere.Sic cnim fcribit et docet beatus Bafilius io régula fua drinftituoonemonachorü;Rcuera,(nqu!ens,neccffariumuidetur,eumquim3nu^ urn qpete uri io aliquo debet, expeditum efle, amp;nbsp;in omnibus præpatatuni, ac fine olloimpedimentoinueniriadomneboni'opeiisminifterium. Vidimusnosah., quando ueftem cucuUatam, paruam quidem,feditamoderatam, utdefuperuf^ que ad tenes tantum defilieret, ödutrincpuftj ad humerorumconfinta pertingerett qualiscerteformaatquemenfura propriêdicitur fcapulare, quod monachis pro:« ptet Opera tantum afsignatur,ex mandato regulæ; quia ibi exptimitur mruncp, ut 82 monachus fingularicatis fuae cufiodiam per ueftem cucullatd attendat ; amp;nbsp;per breuia tatem eiusCimul acper brachior nuditatê magis explicitas,ôi impiger ad opera fiat, Raraautem eft nunc apud monachos 8i inufitata eiufmo di ucftis ; quia pauci aut omnino nulliiftius temporis monachi ftudent more partum laboti,aut exerci« B yo operis.Cum apud antiquos pattes fuerit ufitatum, ut nnlltim fufcipcrent in con # fortiumfuum, nifi probatus hox meruerir per opens exetcitium, quod poft oratio s’ numftudiaatçleâionum,præcipuèualetcontraimpugnationesuitiorum. Vnde Ôi. Sarrabattas,hoc eft, fibi uiucntes appellat fanâus Benediâus tertium genus mo » nachotuni.Q.uoniam nulla,inquitjegula approbatiexpcrientia magiftra,ficutau^ luminfornacc, fed in plumbi naturam molliti,adhuc operibus feruantes feculo fi dem,mentiriDeo,per tonfuramno(cuntur,quibus pro lege eft defidcriorum uolu» ptas.cum quicquid putauetint ucl elegerint hoc dicant fandumjôi quod noliicriiit, nocputantnonlicete.

HincbcatusHicronymusfcribitadfacramuirgînemEuftochium'.Tria, inquia ws.funt genera monachorum.ex quibus tertium eft detettimum atque negledum, öiquodinnoftraprouinciaautfolum cft,3ut primum,apud quos, inquit,aft'eäata ^nt omnia, laxaemanicæ,caligæfollicantes,ueftisgrofsior,crebrafufpiria,detra^ ç niocleticorum,amp;fi quandodiesfeftus uenetit, faturantutaduomitum. Sed quia fciuntmonachotum nomen glotiofum, fub ouium pcllibus lupostegunt, Chrii» ftummcntitur Antichtiftus:amp;turpitudinem,inquir,uitæfalfonominis honore coii uefttunt, qiiietiam dum erubefcunt pro Chriftogloriofam fufciperecum Apoftolo nuditatem,inciduntintctationem,8ilaqucumdiaboh,amp;defidcria multaôiinuti lia,amp;noxiaquæ mergunt homines in interitum amp;nbsp;petditionem.

Confidetanda funthâîc,quæfanâi Patres confcribunt fuper eo genete mo « nachorum.quod nuncin noftra quoque prouincia aut primum eft,3ut folum,qu3 a lesetiaminpublicûiam cmerferuntcxitium,concitantes regnumaduerfusregnum: quinonabApoftolica fedequjdemabftinuerunt, fed multa contra eamgefTeruntj, f«ipfetunt,amp; docueruntjideo^ etiam a' catholica Ecclefia apoftatauerunt,qui in ca^ thedrapeftilentiæ federunt, ôdfupra altitudinem nubium fedcmfuampofuerunr: qualefcilicetmyfteriuminiquitatisprætendunt inueftefua, utentes capitio tunicæ 0 ptocuculla,quædicitutminotcella,8êhabetfpeciemctucis, ficutdiâumeftfupra.

Valtramus Niemburgenfis ♦

quot;Y AIttamus Epifcopus Niemburgcnfis,floruit ante 4îo . 8L amph'us annos, fcrî * \/ pQt pro Henrico nil.contra Papam. Sufpicot huius authoris effe præceden »

temlibtum de unitateEccleftae, Teftaturcette'Trithemius.eumcontraPa« pamfctipfiffe.

Venericus V ercelknfis ♦

Clrcaidemtempusfcripfitamp;Veneticus Vercellenfis Epifcopuslibrumad Pa* pam, in quo eum teuerentet monet de ijs omnibus, quaecontrafasacius, præfertimcontraHenticutn lui. fectt» Libcieftutulus,Dedifcocdiategnj

Sifacerdoti). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sigisbectus

-ocr page 238-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM '

Sigisbertiis ♦ ö

Igi'sbcrtus monachus Gcmblacenfis,floriiitante annos 440 .DenfenditHcn^ cumilii.amp;fcripfitcontraGrcgoriunifcprimum,amp;cpiftolamPafchalisP2P*' Q.UOS nam porrd præcipué errores oppugnauerit.ignoro. hæc enim tantutn^ Trithemio defcripfi. A Vincentio fæpeciiatur: multa enim fcripfit.Facile tamen^^ cxfcopoconijcere,eomafleruifle,Papamnonhabereutrum(5gladium,necaliq“° ins fupra Imperatoren!, Molinæus teftatur,eum m ulta tetra facinora Pap? Gtego« obiecifle. Tnthemiusdicit,eum plures epiftolasamp;opufcula contra Grcgonum*^'^ pfiffe: quæextare,ualdeoptandumeffet. SedadfctibamusquædamexAuentH' deSigibertidiâis.de^ Henricoini.cuiplera^ omnia hæc capita coniunflafunt-

Sacerdos expiranti fimilis triduo'in Saxonia decubuit. Is ubtad feredijt,ap““ inferos HiIdebrandum,Rudolphum,Hermannum,tyr3nnosæternismaâatiWh plictjs, reuelauit.Falfitum prophetæjalfîapoftoli, falfifacerdotesemerfere,qu'*'’ mulatareligionepopulumdeceperunt, magnafignaatcg prodigiaediderunt.Sii'’ tempIoDeifedereatcpextolIifuperomneid quodcoliturcœpetunt. potentiam, dominationem ftabilireconantur, charitatem/implicitatem nam extinxerunc.

Sigebertus horumtemporum fcriptof,uiralioquin ctiam, ut quifij illatemp/^ ftatepotcrat,omnisdiutnihumani'^iuris confultiffimus; Perniciofiffima(inq“*” feditio,amp; atpacebonorûdixerini,hærefis omnium peftilentifsima.popuIumCl’i*' ftianum percellit. Sacrificuli illius,quifedixitpueroscffeminatos,falfospropbftäS» tyrannos (qualis Imperator nofter princeps optimus non eft ) populo obfcelera 11” ponete,hisa'Deodatis,nonfolumnon parendumeffe,ueru'metiamfraudeXq''‘?' uismodotollcndos,populumChriftianumdocereaudent:pcriuria,homicidw/'* uiliabella,cædes,perfidiam,pietatemuocant: huiufcemodiDeo placeteprædican'C' facramento rogatos,teligioneiufiurandiCæfariaftriâos,cxautotant:fidemfrangf'’ tes,foederadiffoluentes,padum præuaricantes,iuramentumuiolantes, perfidosat* que periuros non effe,fibicredi poftulant. Quin eos q ui fidel es funt, qui rcbellionf» incendia facere,ftupra,inceftos committeregt;prædasagitare,proximosopprinierf)°^ cidere,compilare,fanguinem Chriftianûeffunderefummo opéré cauent,in nuwf* tofcelcratorumarqueimpiorumcomputant.Ceuuerônonextet perpetuûimniof' talis prætoris edidum : Qui padum foluit,non effugiet : Periuriregnum Dd”'’ pofsidebunt. Pleri^ omnesboni.apettij'ofti.ingenuffimplices.tumimpff'un’ Antichrifticœpiffe,quôd ea quæ Cbriftus Seruator nofter tot annos ante' noto tauit,eueniffceo tcniporecctnebant.memoriæliterarumprodidere.Haflenus^i'f^'’ tinus.Teftatur Sigisbettns etiam in fuo Chronico,Gregorium viLfeu Hild ehrandib tandem fcelusfuumagnouiffein extrema hor3,pa:nitentiam egiffe:aduocaffe?ää fequendam fuum intimum factificum,quem ad Cæfarem,ut fibi ueniam pcteret.ab p) legauerit»

Idem Sigisbettus in Chtonico fuo dicir, anno 1088. effe non tantum erroren’. fedôêhærefimjquo'dPapaaudetabfoluerefubditosiuramétoImperatoris.autalio* * turn politicorum dominorum. Dicit etiam.eum malé abuti iure,dauium9 potefta* te,caufam^ præbere contemptui teligionis, quo'd tam temerêae fme caufa Irnpew^ tores excommunicet. In expofitionefuorum temporum narrat quædam niira,ud potius miraculofa, de mulierequadam, quam dicit Romam ad Alexandrum terti-um ueniffe.ac inter alia indicaffe, quo'd Romano clero graues calamitates ac poena^ immineant.nifiabexercitiodoli Guipfeloquitur) difcederent,fubquoa'multisrfgt; tro temporibus ufqg in earn diem laborauerant.Narrat fane'crebrd tetra Papatoin^ clerifacinorum exempla,quæ hic commemorarenimislongum effet. Thrichemius teftatuteum plures epiftolas ôCopufcqla fcripfiffecontra Gregorium : quæextatt uehementer optandum effet.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leodien*

-ocr page 239-

rSyPERlORV^ CONTRA P AP AM.

217

Le O dienfis EccleCia.

CItca annum Chtifti uoo. 8C paulo ante alîquotPapæ atroces inimkinasenm TmperatoteHenrico 1111gt; óiV.cum maximaChriftianotum,8iptæ€ertim Getmonotumcalamitatc, amp;nbsp;fanguinis eftutione gefferunr. Q.uo tempore mukaktipta conttaPakhalem ii.nam Pafchalis crudeli epiftola horratus etatRo* bettumcomicem Flandrcnfem, utLcodienfem Ecclefiam 8ê ptouinciam {erto ac igni uaftatet^eo quo'd adhuc(uolmperatoti Henrico obediebat.ftcut paulo ante Ca tnecacenfem crudeliter uaftauerat,cuius mifetabilem faciem admodum déplorant.

RerpondeietgoEcclefiaLeodienfis Papae piè ac etuditè ; indicatie diuinum mandatumbabete.utfuo politico magiftratui obediat, datumeg (emeliuramengt; ktiptuminlecundo Conciliotum tomo editum eft : quare ibi à Chtiftiano leftorc legipoteftRefetamtarnêaliqua inde, quo rjsinfetuiam, quibusuellibtiuel tempus deeft. VocantRomam Babylonem, dicuntcç earn à P etto lie p tophetico fpititu uo # catam effe,quôd Romanis turbinibus 8i ptocellisEcclefia effet perturbanda. Accu« lantuehementer,quôd Papa bella contra Eccletiam Chtifti exciter. Adlctibam uero ôC uetba ali qua inde^am pliotis ftdei caufa.

15

Hos attonitihacnouitate return,quætimusundc lithocnouum exemplum, ut ptædicator pacisjuo ote alterius manu infetat Ecclefiæ bellutn .Contra Barba totum ôCinimicotura Deiaffulius,concedunt Canones etiam cleticis arma,ad de« ftntionemuebisEccletiæ. Bellauetô indici Ecclefiæ per authotitatem Canont» catn,nu[quamfctipturarumlegimus.ltemaliquanto poft.

CluisPontificumRomanocumCuis decretisunquam authorixauit,utdebeae

C Pontifexgladiobelli in peccantes utkEtiterum; Cur pro maltsRegibus otati debe « rePaulusdicitffcihcetutttanquillamuitamagamus . Effet Apoftoltcum, imitati Apofto\utn-.effetPropheiicum,imitatiPtophetam. Sedpeccatisnoftrtsmerentib. ApoftQlicus,quieiiamiamotare deberetpto quamuis peccatote, uitranqutllam Q£ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quietam uitam agamus : agitbellando, ne ttanquillarn amp;nbsp;quietam ««^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

I ItemobqciuntPapæ.quàdpropter fuas ttadirtones ÔCDei mandata utolatt uelir,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiones.AtiUisdicitDeus-.Q.uateuosttan(gredttnmtma.ndarumDei,ptopKtttadt*

nesuefttasdubetDeus,ütquçfuntCæfaris,reddamusCæfattSiquæ(untDei.Deo.

’InhancfententiamPerrusSóPauluspedibuseunt.lrem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Q.uisiuteteprehendetqu0dEpifcopusparribusdotninifuifauet,cutpromi(.

’A . îamcumiutamenrofideliratemdebercPectuïium,nemodvJatrateffegrandepecca-I nbsp;nbsp;£) turn,Beus apte iutar,Sinon pœniret eum-.Q.uia (aptemtacuftodtt præccpra turamen

'A nbsp;nbsp;nbsp;tiDei.Sedttos,quosiuraffefæpepœniter,iurareptohtbemur.Suurarhomo,tubet

I nbsp;nbsp;nbsp;DeusutreddatDomino iu ramentum (uum. Hocnectgnotantftlt, quodregnum^

'\ nbsp;nbsp;nbsp;(acetdonumfctndenresnouellofchifmare,8inouelhslt;utquibufdamplacer)rtadv.

’A nbsp;nbsp;nbsp;lionibusillosquiRegiperiuranr.Çeàculpaperturqabfoluerepromttrunf.nonat.

• \ nbsp;nbsp;nbsp;rendentes,qu0dExechielexoreDeidicatde Sedechta,qutpetturauttdommo[uo

\ nbsp;nbsp;nbsp;RegtlAabuchodonotof.Cluifoluit,inquti,paaum,nunqutd efwgtet eItem.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hincomnesperpenditis,quo'dîitreuscapitis,qn\nonreddttCæfartquælum

'• ‘ Cæfatis, fecundum dectetum Dei u el qui Regem tnhonorat, contra d«tetum

' * Apoftolit uelpeietando affumir nomen Det tn uanum,per quodtutauit Kegttt«

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deli,taretn.Ecce,quate excommuntcaridicimut.ltem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«fnAaoTPok

’ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus Apoftolus docet ; Nondomtnanres tnclero, fed formafaffagregts.

' \ nbsp;nbsp;nbsp;Paulus Apoftolusad Calatas delinquenres ait-.Ptliolt,quos ttetum patruttotnDo^

U TOtnQ.HQsigirurattendatD.Pafchafius,ptosadmomrores,nonttnptosconutaato

-ocr page 240-

ai3 TESTES VERITATIS TEMPORVM

ces. Malediâum excommunicationis D.Pafchafius nobistmpropcranfcd illuiïj’ re' omnia nmemus,quodS.fanâusperosPfaImiftædicit:Maledidiomnesquidfi’ clinant a'mandatistuis.Malcdiâum excommunicationis,quod ex noucUa traditio« ne Hildebrandus,Odardus,8i ifte tertius indiferetè protulcrût, omnino abijcimu») amp;nbsp;priores fandos patres uftj nunc ueneramur, Si. tenemus,qui didanteSpintufan/ do non animi motu,in maioribus Si minoribus poteftatibus grauitefdelinqueniiO' qu«damdifsimul3uerunr,quædamcortexcrunt,quaedamtoleraucronr. DotninuJ nofterEpifcopuscômunicatR^i Si ïmperatori fuo,cuiexRegaIibus eiusacceptis fidelitatemiurauit. Nimiumcfnuxittempüs,quohæcconfuetudotncœpit:ô^l^“® hacconfuetudincmigtaueruntifeculofandiamp; teuerentesËpifcopf,redaentesC2 farieaquæ étant Cæfaris.amp;Deoquat étant Del.

Sed quid dicitAmbrofiusfupet Lucamt'SiChriftos(inquit)nonhabuitinia8'*j nemCæfaris,curdeditcenfum Non defuo dédit, fed reddidit mundoquodeni mundi.Ettu, fi non uis effeobnoxius Cæfari, noli habere quæ mundifunt. St“’* habesdiuitias.obnoxiusesCæfari. Siuisigitut nihil debereRégiterreno,di«ngt;“^ omnia,amp;JfequcreChtiftum,amp;c.Ircm.

Ecce quare cxcommunicatitiocamarjeoqnodfandoSjôimoderatoSjô^a”^ ciquospatrestenerous, Si pto poiTeimitamur. Epifeopum, Archiepifcopum.n'^* ftrum prouincialem et comprouincialem fynodum ex antiqua traditione tenrni“®' amp;quicquidibi deScriptuns Tandis diffinitumfueritjRomam nonrefertur,ufqut^ grauiota ncgocia.de quibus non inuenitur in Scripturis Tandis authoritas.lHoS*'^' cû'lcgatos âlâtete Romani Epifcopi exeuntes, Si ad ditanda marfupia difcurrente^» omnino REFVTAMVS : ficuttemporibus Zofimi,Celeftini,Bonifafi),£onc«'* Aphricana ptobauerunt. Etenim ut a' frudibus eorum cognofeamus eos, nonwoj turn corredio,non uitæ emendatio : fed inde hominum cædes, ii Ecclefwrum DM proueniunt dcptaedationes.Quia igitur antiquæ regulæ inharremus, Sinon onj” uento dodrinæ circunfetimur.ecce undeexcômunicati dicimur.Item aliquato pon*

Curergo dominus Pafehafius uult,ut exoluamus quod nô rapuimustutpff“* dodericiuocemur,ubiredamlineamtencmuslt;Potiusdepofitofpititu præfump'quot;’ niSjCumfuis confiliarïjsfolerterrecolligat,c|uomodoàbeatoSylueftrouflt;î3dHn' debtandum,federn RomanamPapæobtinuerint, SiquotSi quantainaudira f ambitioneilliusfedisperpettatafint, ôiquomodo per Reges Si Imperatoresoit’^’ nita fint,Sipfeudopapae damnati Si abdicati fint : èibi plus ualuituittusimpcf’ lis,qua'mexcommunicatio Hildebrandi, Odardi.Pafchafi).

Dominus in EuangeliodicitrSimale' locutus fum.tcftimonium perhamp;c ■ malo. Et Paulus Apoftolus in faciem Petro ptincipiApoftolorum reftitit. moto Romanæambitionistypo, curdegtauibusSimanifeftis non reprehendan/ tut Sicorrigantur RomaniEpifcopicQui teprehendi Si corrigi non uult,pfeult;lo^Si fiuc Epifcopiis fine clericus.

Grauiter item aceufant Papam, quo'd ptædido comiti remifsiooem rum,propteratrocem pctfecutionem Chriftianotum /it poIicitus.Sicenim fuabullablafphemattVbicuncç poteris, Hcnticumhæreticorumcaput,óóeiusfa totes petfequaris. Nullum profedógrauius Deo factificium offerte poteris,qtgt;^‘^^ eum impugnes. Sic. Hoc tibi Si militibus tuis in peccatorum remifsionetnSi Ap“ ftolicacfedisfamiliaritatempræcipimuj, uthifee laboribus Sitriumphis ade® ftem Hierufalem Domino præftante peruenias. Quare illi contra ira feribunt.

Hadenus EuangeliciSjApoftolicis Si Propheticis teftimonijs innitebatnüt». quod minus habebat materia.augebat exemplorum copia.hic uerô quid dicarn o cio:quômeuertam,non uideo. Si enim utriuftj legis totam bibliothecam totius bibliothccæ ueteres expofitores reuoluam, exemplum huius Apoftolidp^ cepti non inueniam.SolusHildebrandus Papa ultimammanum factis Caiiom“’ impofuir,quem legis prxcepiffeMathildiMatchioniffx, interaifsionépeccatotu fuoriinii“

-ocr page 241-

SVPBRIORV^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAPAM.» 2.19

Ä tuQtum,utdcbellatetHenticumlmÇ««otm. Qnodi^e nunc,ipfc e

tint,nullaauthotitatedi(citnus.Hoc^^^^^ queminàifctetè(ûlueteuelligatc.Demum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pïædicantpacem. Et:Stquis

ducuntpopulum Del,qut mordent dcnnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=;^„cQnibcUum.Claieindican-

nondedeticinoteeotum„ Fradiæ,oreloquipacem, dentibus tes,Papas 86 eotum cuttifanos effe I. ■ jvi-nQC ft ça otnnia quæ copiunt, uetô tnotdetc,8ô ttiftiabella excitate coniiaChtiftianos, non ultto eislatgiuntut.

Beno Cardinalis ♦ . .j^^ij^^HftdebtandiPa EnoCatdinalisflotuitfetmeantejoo.an . nbsp;nbsp;P

pæ,quiGtegotius VU. ^^““‘^^^“^quot;'^abalbspcrfctiptanlnfunt. tundamaliotumenumetat,quæalioqui ^„QnatnfietetPapa.perpetraac

B PtimdmptoUxe' tecenfet,quænamfcelet , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. deuinxerit.Dicitpe■

tk.Pofteadocet,quaatteftbiEpifcopos.pt3c(ettim

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tqffe aCtdateHentico amice,ut quofdam ^P^æP . .»ciffet Hildebrandus eof

tet. quod cutniUc ç dolum non intelltgens )bon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maximis ptius fibi iuta *

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detnillostanquamablmpctatotemfigni miotia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

DeindecumbocmodoEpifcopo„nceitimacitatione,m«koma , xiffet,îubitôfineullaiuftacau(a,imo ôêneg . depofuit: alium'cj quendam gisaccu(anone,impetatotem8iexcommunKauu^^^^^^^ Impecatotemeffe,amp;ieditionemconitaCæfatemouetctuis^ av h

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquaÇedensCæfatem ptædiftus Papa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a«,^'n,efre. fuiffeqiidftcnum

1 eumîuaillainiquiisima cxcomumcationcnottiDu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrdineexcitauit ouißta

A nbsp;nbsp;c «aùmçofeaacddit.Nam qaatüotkd.uolûsty.anno o.d

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üiUima amp;nbsp;çhn€ exiùota ChnftianitaûbeUacontta H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnnachus eïfel con*

ïuggeftûa(«ndiffe,ac cotamCatdinaUb.toio d«o « populo Rom.vtædmffe.lm^

1 nbsp;nbsp;nbsp;pemotemame?emkftummoniutum,auuctKommdi^iuaKpnuand^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftnonacódat,iulsiiïcnonproPapababcü,fcdabaltanabfttabi. Inwaû u

' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempustubmiîùlmpctatoïicomutatosticarios. Abquando ctiam cutaffe lapides,

® ü,tuç?inèimmnictcntut.îed mtidiaiotem,duvn açtatlaçidcm ,ab co dcttaftum 8i

conttitumeffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r» «

DeniqjmultactudeliaîaaaHildebtandicommcmotat. Vctumde bocVapa ûlib’v.natnbic quocç uel maximè facet doiuiïi coniugia in Getmania difttaxit, oê tet;« tnè çeukus aboleuii, Acobbæc aliacç eiusftagitiaôiettotesà pletifquetutnauucis piælaùs^Çuis ff uetunt enim adbuciunc aliquiintet eos boni) tum etiatn uniuetuta« tibus ddenum effe.

NattaietiatnidetnBeno Catdinalis,Syluefttutn fecundum,Benediftutn no * nutn,8CGtegotiütnV1. Çi Gtegoüutnvli.de quofuptà diftutn eft,fuiffe vnagos.

lliüd ueto uel tnaxitnè inbocîctiptote obfetuandutn eft,quôd difputat, eosfe ipîos exEccleffaDci eqcete,quidc (ua poteftatc confidenics,alios tcfpondete pata « tus,acte excüfatc, inauditos cxcotntnunicant. Cluod Si nos hoc tetnpote teftè no * fttisPapiffistefpondetnus. Noneftptofefto dubium, quinfibiftotiasPapatum

V * îyncçti

-ocr page 242-

t

xiO TESTES VERITATIS TEMPORVM fyncctjhomines,8inonadulatores,utPl3tina8êfimilcsfuerunt,perfcripfifl'fnt,pl^^ tof(5Papatumiftisfimilcsfuiffeintelligcrcmus.Stcucamp;Vefcllus teftaturinquicii^.’

SummorumcnimEpifcopornm plcri^ peftilcntcrertancrunt, ut nouifs'®'^ diebus noftristnConftantiaecelebricancüio daruit.Bencdidus.Bonifadusöil^* hannes ïj.quàmgrauitcrfidcmlaccraruntT’Etnoftns poftrcmis diebus Piusfeco^* dus.ôiSixtus quartusc' quorum alter patenribiis bullÉ régna terrarum fibi uendics* uinalterturpifsimas difpenfationes nonfolum de praeftito inciuilicaufa iurauif^' to,fcd etiamdepræftandodeplenitudinepoteftatisplumbatasbullas emilït,«’^^' iifupoteftatisApoftoIicæ.Q.uicqHidfraterPetrus,uel cornes Hieronymusinfoln’' teraut auarègefferint,ipfcpoftea,cum tefciret,tatificauit,etiam buUis plumbans*

Talibusatris (Ut itadicam)coloribus pingit ôiTheodericusNyem, Epitop“ Verdenfis,aliquotPapas,quorum quidem intimus Scriba feu CanceUariusantdj fueranut nec inimicus eorum fuifle, nec res ipforum, fada, mores ue ignotaire,ii‘‘‘ dicipofsit.

Sedadfctibamus fanêtotam Bcnnonis huius hiftoriolam, quoniaroS^“ gnifsimaleâu eft,amp;:ànoftro inftituto non aliéna.

VITA BT GBSTA HILDBBRANDI, QVI RO' raanus Pontifex fa(îlus, Gregorius ièpcimus dit^us eft, dcfcripoP'^ Bcnnonem Cardinalcm,archiprcsbyterum fandæ Romanac Ecdeiïæ?'!“' cotemporeuixit. Vbi narrat«r,cur fueritdcpofitus : ÔC mirandarefcruntd dealijsPonrificibusRomaniSjUidelicet Benedidonono,Gregorio(exto,Syb ueftto undecimo,]ohanneuigefimo,Leonenono,Alexandro undeci* mo,ôiali)S,quænullus hiftoticorumadhuc ptodidit,nelt;

que Platina, neque quifquam alius.

Reuerendifsi'mæ matri S. Romanæ Ecclefiæ, deiiotus fih'us eius,ôi. humilis feruus Beno, Catdinalium archipresbyter.

QVum deottinibus Romanç Ecclefiac Cardinalibus/ere' foîus Eufebins Cibf* riumPapamdeclaraueritbæreticum, Si.clerici Romanæ Ecclefiac Anafti' fiumfecundum.duas Ecclefias excommunicaris communicandofacic®^“’ damnauerint : non abfurdum exiftimaui, maiororo noftrorum nomina areg dig®^ taresmemoriæcommendare, qui Hildebrandum reliquerunt, cuiusintoletâb^ digrauifsimos etrores publice'deteftati ,niin^adeum reuerfifunt. Diuetfasetù® fcholas Romanæ EcclefiçIiterisadnotauimuSjquæ ab eius cômunionereceffet“®’ Leo tunctempotisarchipresbytccCardinalium,amp;Beno,amp; VgobalduSjSiloâHi’CS Cardinalis,K Pettus Canceliariusamp;:CardinaIis,ordinati ante tempora Hildtbt^u dj:Natro,Innocentius,Leo,hitresabeo confectati,deferuerunteum,erroteseiusW' ecrati. Similiter Theodinusarchidiaconus,quemipfeconftituitatchidiacouuni)^ âlij Cardinalesdiaconi:Ioannesmodôarchidiaconus,amp;Crcfcentius,loannespn* tniceriusfcholæcantorum,cumomnib.fuis: Petrus oblationariuscurnomnib.fuiS) exceptounoiPapa prior fcholæRegionariæ,cumomnib.fuisSubdiaconis,Atoiî^ colythus amp;fubpulmentarius cum fuis, Cencius iudicG primicerius, eu alijs iudicib* ôdcunâimilitesfignabandageftanteSjPtiorfcrinariorûcum plerifcj fuis. Ipfietiam Epifcopicumiamucllentcumdefeccre,Hildebranduscôuocarisadfclaicis,eiscûn«' filiumfuum aperuit.ôiquôdEpifcoposa'coHoquio Cardinaliumuelletfeparatt)® dicauit.Pofthæc ipfos Epifeopos conuocauinamp;turbis laicorum ftipatus,factamen' tumabipfisEpifcopiscumterrore Sêminisexegit ôôexrorfit : SJinmanufuaiutart coegit,neun^ ab eo diffcnrirent,nun^ Regis caufam defenderent, nunev fu perot * dinaro ftbi Papæfauerent,uel obedirent. Quo fado, eos per principem Saleruitami in Campaniatn tniücd^fic eos àcôfotcio Catdinalium,et à Romana urbefepaKU'^*

Nonfûiu®

-ocr page 243-

SVPERIORVM CONTRA P AP AM; ixi

AÎ^onrolumEpi(copos,fedetiamutbisprcsbytctos,8iinferiotisotàinisdc«cos.in {upetSilaicos, iutameniisalligauit, ncuUatationc,ullo tempotc condefeend«.

Alexandto Papa iuxta ucfpettinam boram defunao, cadem die contra Cano « nés àlaicis eledus cft. Sed Cardinales non fubfctipferunt J.quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^s : fub ana-

ibemate enim Canones præcipiunt, neminem ebgi m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontto

ante dietn tettium poftfepulturamipfws prædecefforis, Poftquamabunde aCcen.

EKa2àcoL,o8:âa.ftodh«us^

St'tÆ'ùoDi™oniPapamnondtt«ant,ciopt«teftimoniumEcddiafti»

Vtpnmumad excommunicandumtuteiaic -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ain tîlurcsnat^

-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“''''S»‘dûTuW™scon,v^ta

tes.utraanù'eftcdatetutintelbgi,(effori , çP.-r ^^Ççjy^inatctcontraEccleEam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta ptælumptione, quanta, quameg ^V£g]di(siparetcaibedramCbrifti,in#

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbnft^cûntraîedem bean P etti,quant crudebtet d P „ •

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culcandolegesEccleïiæ, impetando cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaintetîetuit’in quibus manife »

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pos communicantes ei.excepit ab exco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit)^as Ecclefias iccit »

1 iiftideliseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______^4 oprentebcato Gteeoïioadfit

Et àe coïçoïcDomvniEgnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifti fotmam acceçitdigid • Et

manàammuUetis hdçm contigu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„4 (anaam Anaftatiam,ut camSuç #

nnÇttdLtosCatdvnaVçs.Attonem VJ” nbsp;nbsp;__ idanium petagcrcnt, ÔC üUsiH

çonc dttÇdctnEccicùæ AtchtçtcsbyKto Ktdu^om uvnn bus diebus (tngub pet dies (inguVos PfaVtcnatn ronûeit ftutnîiguumçvsCbtiftusoftendctev.quodmimmt

O XrapetatotïoVitus etatbequenwue V cum’pet explotatores (uos om« næ.quK eftïin monte Auenuno. Hddebtandus . nbsp;nbsp;nbsp;^^yAetatotueV ftans uel

niaetusoçeïafotticitèinquitetct Jocuminqu nbsp;nbsp;4 adboc induxn,ut(u«

ptofttatus otabat,notanÇecif.8ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôtitâ aptatet, ut de a\to ïu î*

pia ttabesEccVeÇv3c,occu\tè lapides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contetetet. Cluod miniftet tand

pet caputotantislmpetatotis dimittciet, tJ^p nbsp;nbsp;oondevis ïupet ttabes aptareuel

itelensxumiefttnat et impiété, Sêlapu^na m g, V tabula,âlapis Saille mifer ba t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;let,lapis pondetelüo eumttaxit;8Citaaa£ubttabi^AStab nbsp;nbsp;, P

mobenùiâoinçMimenmmEakto««'»“^'“^ eft.lluiusteigeftxordinem poftquam Rom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^^ç^Y^^(çteiunt.lmperatot

luneligauetunt.ôêttiduôpetplateasutbisa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç

i autemlolitaclemeniiaiulsitcumlepeliti. . t-.».4ÇectetislAildebtandi,aÇcen

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannesVottuenüsEpiÇcopus.quunt

\ ditinambonetnE.Petti,24intetmulta,aua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dttlilde#

-ocr page 244-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

citHi'ldebrandusamp;nos, undedeberemusuiuiincendi ; fignificansdcfaaamento^ Corporis Domini, quod Hildebrandus, rcfponfa diuina quætenscontra Impfcatogt; tem,fcrturinieciflefgni,contradicenribusCardinalibusquia{siftebantci.

In Pafcha Domini,feria fccunda.cum ad Ecdcfiam S.Pctri ad Miffam derust popoliisconueniffcc,poftEuangeliuminambonemafcendir/icureratindutuspon tificalibusindumentis.Ecin præfentia Epifcopotum Si. Cardinalium infrequently clcri(K fenatus Si populi Romani publice clamauit, inter multa fuædiuinatiofflsuft ba: Regem Hcnricum ufquead proximum fandi Petrifeftum,fine dubio moritut“» auta'cegnopenitusdcijciendumjintantum.utulterius nôpoflet congregatequa^ fex milites.Prædicauit etiam Epifeopis Si Gatdinalibus,amp;iomnibus quiadetant,«? amboneclamans : Nullo modo habere me pro Papa ulterius,fcd ab altari meaucIH cc,fi ufcf ad prædiâumfeftum prophetia hæc efFedum non habuerir.

Eil’dcm diebus parauitlmperatoremperdereperoccultosproditorcs.DeusätiO tcmeomcurtodiuir.Et codem temporefueruntnonnulli, qui exiftimaneruntipfuf! Hildebrandumconfciumcxtitiire,8iofdinatoremproditionis: quiaeifdemdiebis pauldantc proditionem de morte Regis falfôprophetatapræfumpfit. Qiioduft» bum uehementer percufsitcorda multorum . Er palam fadum eft, Hildebrand«^ ooce propria in conuentu Ecclefiae efle damnatum,q ui ( nt didum eft ) iudicauftat^ nullomodoeffePapam, nequepro Papa ultetius habendum ,fedproditoreniv^ mendacemcirectedendum,nifiuflt;5^d proximufeftumfandiPctriImperatortn«' rcretut,aur omni honore fpoliaretur, adeô ut ultra fex milites congregate non W** fet.EtdiuinonutuadumeftjUta'feipfoquo^damnarecurhæreticus.Sicaitilpn*’'’* ' ücus.DominusipfcinquinProphctaquiarrogantiadeprauatusuolueritloquiini’® minemeo.quæego non præeepi,utdicerct,autexnominealiorumdeotum,inttt^ ficietur. Q.uôd fi tibi tacita cogitatione refponderis, Quomodo polTumintelKgf^x uerbum quod Dominus noneftloquutus Hochabebis fignum, quod innomii’t Domini prophetaptædixerjt,8i non euenerit, hoc Dominus non eft loquutul/t** pct tumorem animi fui propheta confinxir,8i idcirco non timebis cum.

Temporeautetranfado,quod Hildebrandus in diuinationefua præfix(t,Rf^ nero' ne;p mottuo,nc(5 militib. fuis imminuto,timens Ce fais ucrbis deprehenfuOY ore proprio condemnatu,adcallida argumenta feconucrtitjperfuadensuulgo*^ do,nó de corpore Regis fed de anima Regis prophetafle.quafi anima Regis omnes prçterfex perdidiffet.uclillo fpacio mortua effet.Et his ucrbis uulgusindo“ delufit.Contra huiufmodiprophetas beams Gregorius fupetEzcchielcait:Intftpt« phetas uetos Sifalfosifta eft diftantia: quia prophetaeueri,fi quid aliquandopftt^ umfpiritumdicunt,citiuscorriguntur:Prophetæautemfalfi,amp;falfadenunci3ff’* alieniàfandofpirituinfuafalfitatcperdurant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

Tres homines non conuidos,non confeflbSjabfi^ fecularibns iu di cibus, H«“’ brandus mortiadiudicauit:amp;eosin patibulis iuxta Ecclefiamfandi Petri,in loco q“'’ dicitur Palatiolum,intcrficifufpenfos coegit, fine dilatione,fine difcufsione,conit [ leges,quæ praecipiunt,etiam manifeftos reos intra fpacium Si retradionem trigt«*^ dierum noninterfki. Quæctiamapud Paganos uigent,Sdferuantur,ficutdocftyn* . thoritas bead AmbrofijjôdpafsiofandorumMarccIiani Si Marei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Gentium filium præfedi Stephani,ptius fidelem fuum,in catcerem mifit»^' uafe undiq^ aculeis ueftito, mille Si mille mortibuscruciauit. Qui poftquarn cua«^ ipfumHildebrandumcœpit. De cuius captioneantequameuaderet, omnibus q«’ captionisilliuscoopcratoresfuerant,hocdebitum publice'remifit,quodpofte.ii«*^ deliter uindicauit. Ccntium.cui omnia remiferat, perfeq ui cœpit : nouem df n” minibus Genti) in patibulis fufpendio intcrfecit,antc portas fandi Petri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■

Filius cuiufd am uiduæ, ca ptioni eius interfuit : cui cum multis alrjs pcenitent * am Si cxilium unius anni indixit. Quo explcto, uidua ampliorifatisfodioneuoic« placateaniipumHildebrandi, funernimmifit collo filtj fui, ÔC fune filium «abcn^

-ocr page 245-

8VPBR10RVM CONTRA PAP AM.

« çâtltcï cam filio ad pedes Hildebrandi ptotulit dicens: Domine Papa, de manu tua uolotecipetefiliummcum, qui exilium uniusanni,Ô4 pœnitentiamateiniunaam potiaait.AdhxcHildebtandus,in ptælentiptoptetcosquiadecant, iram diisimu^ lans ,filium et reddidit, cum aufteritatc dicens : Vade uade fœmina. dimitte me w pace. PofteamiisisappatitotibusCuis,(iliumuiduæapprehendit,amp;iudic»bus,ut eutntnotti damnaient, ptaecepit. Quiuno ore tefponderunt.ïe ulcerius non poffe ülutneondemnare, quiad indicium Papæ confugiCfet ,84 pœnitentiam84cxihuna unius anniabipfoPapainiunâumiam impleuiffet. AdhscglonoVus Hild^ran#' dusiudicibusitatus ,ptæcepitabrcindi pedem filio uiduæ.quæftuftra apud Hdÿ « btandum exiftimauetat pœnitentiam,84 leges,84 iura ualere.Et p ede nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®°» ƒ *

loteillopofttriduummortuuseft. Multa quidem alia fecit Hildebran t , dantatfanguisEcclefiae,gladiolingus eiusmifetabili ptoditione eftuius,^p' P *_ quæà communione eiusiuftifsimè Ecclefia tecc(sit,(icutfecerunt Imperator

• tempotibus apoftatatum Libern 84 Anaftafq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;, r- r • nbsp;nbsp;..îo»

Vt Libetqfeftum celebtatetur,iufsit.Hoc ptçcepto eiushsteum ntmauit.qu budabilibusmetitisdamnabilesexitushabuii.

Die quodam,cum de Albano Romam uenitet,oblitus eft fccum ferre fatni • rem(ibilibtumnecromanticæartis, fine quo nufquam auttaro incedebat. tluo cumin itinete eiad memoriamtediffet, in inttoitu ports Latetanenus fe inantet uocauitduosdefamiliaribus fuis affu€tos,84ftdosminiftros Ccelerum fuorum 84 uc eundemlibtum citifsime' fibiafferrent ptæcepit : Ô4tertibiliterinietmmatus elf, ne libruminuia apetirepts(umerent,ne ulla curiofitate fecretalibri inueRigarent.bea V quantôamplius inhtbuit, tantô uehementius eotum curioutatem ad inuettigan » dumeiufdemhbtiarcanaaccendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .s,

Igitut dum in reditu libtum referaffent, 84 diabolicæ atns ptscepta cutio e le « getentjubito adfuerunt angeli fatans, quorum multitudine 84 hortotc duo lUi lu# ) C uenesptopè effefti amentes,uixadfe reuerîi(unt.Et(utipfiretulerunt)maugniIpiii» lasinftabant, dicentesiAd quid nos uocaftis lt;nbsp;quarc fatigaftis f citoprscmite quod nos agete uultis,alioquin infutgemus in uos, (i nos diutius tenuerins. Ad hoc altec iuuenum-.Peftinanter (inquif)mutosillos dcrjcite.Ethæcdicens ,manuoftendit

«TO«(anftxctuds ftgnd(e (ignames,tamo tettote cxt«nu,wementes Qi çaiçnan-teSjuixRomam ad dominum (num çetuenetum.

VEnrandis Ecdrfi.^ Romanæ çanibus, «ddetem Chnfto, KUmçtidih . gendis ftattibus ,Beno Caïdinaiis Romans Ecdeiiæ ttdrte ïetuitium, ÔC ïa imem,(etuanübusEcdefts catholics commonionem.pccuiuscommunio» neS4difciçlina,udçoteft.ateJtufttaiibiaççlaadit,quiïquisinwftcex çoieftaûs çtæ^ lumçtione quenquamligauetii.ucl (oluetit. Iniufte autem ligat,quiiquis anquem 2atatumÇatislacete,8i.audientiamimçlotaniçm,ncqjconuiftutn,ncqj(çontecon#

X) leffutn,anathematizat‘. imôîeipfumîtufttamaledicêdo, quaîiçtoçtioiaculoinie intotto vnaledidt,ôêcondénat.O noua proditio, procèdes deîanamp;uaïidâmô déco quiuilumtnnsiacctdosuidcbatuïEcde(iamtegete,8ifcniotibusiudidbus çtseffe.

HftdebtandusinftabailmçetatotijUt eqcetetEçitcoços îimoniacos.lmçeta • toitiedens,quaîi cxzelo legis, quaîi à thronoDeiçtoceàetçhaecmandata,îine naota obediebav.iine mota,(inc dii cu(sione,iine iudictatio otdine Eçiicoços eqeie lt;» baf.àutnçethancobedientiamlcDeo îactilicate exiftimabat, dum adhucuetîutias Hilàebtandi minus intelligebat.

Vlilàtbtandasueto exçulîos àRege (imoniacosjdocabav.^ quos Regt intc» ftostcddideïat,eoslibiîamiliatiamidiia teconciliabaf.ôt multis8tmagnis luta« mentis übiüdos 54 obnoxios cffidçns,çts alqs exaliabat. Et modico temçote qs at

' tibus Regia domo çettutbata, 64 çcnè amids deftituia, libiuctôamiettia maio # wmPiindçumcomçaiata ,çximçtouiïo£in« légitima accuiationc ,Vine canonica , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y, ttocaüonç

-ocr page 246-

«4 TESTES VERITATIS TEMPORVM iiocatione,fineiudiciarioordine,obed{entemfibi ImperatorcmcxcommuniMuiM amp;: regni principes ab eo feparauit.Et cum jApoftolbs præcipiar,ne quis in negotiocii cumueniatfrattem fuum: quantum in co fuit, mottificauit potiusqua'mcalbgau'i* Sic autem Imperator multimode circumucntuSjprætcr canonicum ordinem fxcom municatus,amp;confenfu Hildebrandi,lt;Kconfilio,magna ex partclmperijhonoteex« poliatus éi. bellis Ôêcædibus immenfis fidelium fuorum prægrauatus, fruftracano« iiicamaudientiam implorauit, S^extortamconfefsionem inuitusac coaäusapu“ Canufiumin præfentiaHildebrandiprotulit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Dicite quæfo,qui iuftitiam diligiris,qui ad dexrram ue! finiftramfauotealicuws perfonædeclinarenonnoftisjdicicequæfojficonfefsio tanto teporeextorta coilibet pauperi,nedûCçfari,præiudicaredebLiit:fiexconfefsioneextorta potiusnóextitit^ us canonû hic qui extorfit, quâm qui peruerfèiudicatus peruerforis indicisiniuriaSi uiolentiam patienter Sdpublicè,et cûlachry'mabiliaffliaionc,nudis pcdibus.inlanf ! is ueftibus.hyeme prætcr folitum afpera, apud Canufium, fpeâaculum angelotum faäusamp;hominum,8lt;HildebrandiIudibriumtnduöpertulitcDicitcquafo,fiqtgt;''‘ quam fanâorumPontificum,quenquamplebeium,nifi aut fponteconfcffum,aufin fynodoconui(Sum,necineademprouinci3,fed in longinquis terrarum partibusit* motum,tampræcipitiiudicio damnarepræfumpfitcSiquistamaudaâerabufüSf“ poteftatcligandiamp;folucndifEquidemT^mbrofius 1 heodofiumligauit,fedptæff*’ temjfpontcconfeiTum . Maximus,Salonitamus Epifcopus,perpluresannosfXin prouinciamfui Epifeopatus,apud Romam,apud bea tum Gregorium, defymonia* ca hærefi,dediuerfis adulterijsaccufatus: uno tandem anno deficientibusaccul'atO' tibus,facramentofolamanu præftitOjpurgatuseftjftcutin regiftro eiufdembeatiGtf gorijlegitut-

Etbeatus AuguftinusinlibrodePœnitentia : Satis lt;nbsp;inquît gt;nbsp;oftcndtc Apofto’ Ius,nontemere'amp; quomodolibet.fcd periudiciumaufercndoseffemalosabEcdC' fiæcommunione.utfi per iudiciumauferrinonpofsinr,tolerenturpotius,ncpfru«* fcmalos euitando,abEcclefiaipfcdifcedens,eosquosfugereuidetur,uinciata(igf‘ hennam.Multi(inquit) corriguntur,ut Pettus .-multi tolcrantur,utludas:mu!tinf fciuntur,donee ucniat Dominus,quiilluminabitabfcôditatenebrarum.Etquideni (inquit) metuentes præceptafeucritatis, quibusadmonemur corripereinquiftoS nondarefanâumcanibuSjUtEthnicum habereEcclefiæcontemptorem, à compî' gecorporismembrumquodfcandalizateuellere,ira perturbantEcclefiæpaceffl,ut conentur ante tempus fepararczizani3:at(j hoc errorccæcatijipfipotius a Chrifti nul tare fepatencur.Q.ualis nobis caufa eft aduerfus fehifmata Donati, amp;nbsp;nô eu m illis tl“* noueruntCecilianumnonuetiSjfcd calumniofis criminibusappetitumjôipctnid” fam fententiam fuam mottifero pudore non deferunt: fed cum illis,quibus diciniuS ctiam fi malifuiffent,propter quos in Ecclefia nô cflis uos,tarnen eosferendos,quo5 emendate autfegregare minime poteratis,in Ecclefia permaneredebuiftis, Etpaulou póft: Nos (inquit)^adfanamdoârinampertinerearbitramur, exutriffjteftimonijs uitam, fententiamlt;5 moderari, ut canes in Ecclefia propter pace Ecclefiæ toletenwsi ôd canibus fandum jubi Ecclefiæ pax tu ta eft,non demus.

Hildebrandusautemnon folum Ecclefiæ perturbauitpacem,fed etiamEctlf* fiafticamfciditunitatcm,amp;unicæfideiucfteminconfutilem,dum Cæfaremamp;Ep* CO pos communicantes Cçf3ri,abfquciudiciarioordineexcommunicabat: Si letiio gradu communicanteseis,abcxcommunicationc noua pietateexcipiebat:qoosbu iufmodiartibusôiRegifubducete.Sifibiallicerefeftinabat-

Dicant nunc Hildebrandi difeipuli, quibus commentis,quibuscolotibus deaurare pofsint, quod ipfe Hildebrandus in fynodo generali hæretica prædi# cauit, prædicando excommunicatis communicate confenfit, ptædicara fcripfft: prædicatione 8i feriptis altctam catholicam, alteram cxcommunicatorumEctlt' fiam faciens, unitatemfcidit, amp;fcripta’perorbem tetratumdiffeminauit: ptadi» cando,

-ocr page 247-

CONTRA PAPAM. ^^5

quot;'”‘S£.SeÂc«dinaksJapUn,;o.«M^^^

intoletabi*

îiftcr eotum



Dkanuotamus) HüdebtanaianupuH, SU--'r; - nbsp;nbsp;. - fti

unkatem Ecclefiæ in duas «el pluies partes nbsp;nbsp;nbsp;p*; 5Si „erô iuftæ ex

iudidanootdinedamnauit,fe»p(umpotunabEcde i _ '^„„ip-ntes Cxfatiexeruit,

» comunkadonis gladium inCæfatemuelEpdcopos com nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exdoiendoabVol,

• quatecommunkantesipîisEpdcopisteiriostadupetfcrjp^^

uiK Nunquam edam «ndas dieiinfans ab «communicatis

fitaiebapdzad-.uelabexcommunicadsbaptizatus, 8Z.C0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ævedeosnonooffe

laluaii.Equidemtacer Chalcedonends nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prHefiambaDiizando^s ob*

adialatembapdzatv.ôi damnateos,quipatuulos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ß Âusuftinus

tuleunt. Ctuid proptiè de patuulisapud excomunicatosb V nbsp;nbsp;nbsp;, x oâteiÂepeivL

fcdbatBanda«oE|i(copoan(etieeindeme^^^^^^ rasEpi'mquot;™LßngX’diTnÄ^ReV''“'™’”'quot;quot;'‘'^^^^^

kdôiîcnpdspubUcisconîenïetunt.exttaEcdeîiamcomunKate^bapnz^q

C cxd effent,quantbætcddjcnpus ptoptqs deptebenCi.Pto . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipb uetitas

deEctleamp;aiaàicate,quinufquamtepeciuntutnonettaf(c, q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neueneno

teputatutinmendadum-.qoatnfolofallend!ftudiouetbis^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Mendadu

enods eotum petdpetentut ,qaafi mei ueneheotu mote admd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

idtatemofque ad moitcm, SCuka Ói motte eiüS daiificanie dofttmam caibolicam, Libenusdedatatuseftbaetcticus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , . nbsp;nbsp;nbsp;, -,. . c

EibedumunusEa(ebius,commumonememsde(er«ndo,8tmxtaEvungeh^ umtati^ etbnkum 82. pubVicanum deuitando ,ligauvt,uno fpitttu^urn ö. ugu * no,magis opeic quam uetbo dkens: Ccepifti habetefrattem taneg publKanum, U1

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xltwikl UI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UL lUlVX-XAV-lAa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• uww» nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

V nus Eufebiüs Ltberlum tecedendo à communione etos ligautt : quanto ma « gis Hildebtandus in ettote petfeucians, cum Angelis fuis apoftaiis damnatus in abyfCumtclegatus eft,RomanxEcdefix patiibus ab eins communione tecedenu * büs,8ieiosbæteîesamp;ligandi8cfoloendiabufionemexcctandbusc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p . r

AnaftafiusPapacanoniccinttaait: fedquiauni excommunicato fine latisfa« ôionç publica communicauit,quidam R.omanotom deticotum expoteftate 82. pti udegiofanfitxfediscommunioncm eius defetentes, eumligauetunt,quia commua^ nicando excommuntcato Ecclefiam diaidete ptadumpfit. HiVdebtandus ueto a difeipulis fuis fanftuspïtedicabatutïquafiaequaliaamp;longè détériora non commue« rit', quafiRomante Ecdeftæ detid ôCVaici publice ab eius communione non te * ceûetint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n-

Sileanibypoctitædtcütaitbcatus Petrus') pitarisEmiles, bcauPettt nomen , ignémaliciscfubnominecathoVico ,fubobicntu iukitixatrifkrofe fuppofito ,delt;

-ocr page 248-

X16 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM ftcucnteSjamp;ferèdemergentes.Obftupcfcantpfeudoprophetæ ad uocem Petri, ib6** cie humani,in cauda fcorpiones,lupi fub ouina pelle latentes,corpora trucidantes in orts gladio ,amp; animas pariter dénotantes : quorum religio nihil aliud redolft,!’'*' proditionemamp;auaritiam: penetrantes domos uiduarum,captiuasduxeruntniiilgt;* etculas oneratas peccans,fuboccafioneimpacati temporis,attendentes fpiritibusf^' toris,amp;dodrinisdæmoniorum,quasaccepitHildebrandusmagiftereorum,a'n’â^ giftrisfuis: a'Theophylaäo.quicognominatuseftBenediflusPapanonus: tentiOjà Malfitano Archiepil'copo,a loanneArchiptesbyterofandiloannisdepotti Latina,quipofteacognominatuseftfextus Gregorius Papa.

Thcophyladus facrificijsdæmoniotum deditus,infyluisamp;montibusniolif' tes poft fecuttere faciebat,quas magicis artibus ad fuiamorem coegerat. Teftaiit“ hoclibelliipfius,inuentiindomo eius,poftquam uitammaléfinierat.Ethæcfabw^j adhucrufticisRomanorumeftnotifsima. IsdumadEcdeflamrediretdefyluatö’” fecretis, ubiij fecum Habens prædidum Laurentium principem malefi'ciorum/'quot;^ coetiampublicêdeMathefidifputabar : Óóuulgusauidumnouarumreturn,no“ diuinationibusinfuiadmirationemexcitabat. Nomen autem Lautentijapudfin’* plices proeohabebarurcelebre, quiauidcbaturaliquando eximprouifo prophete* te.Etdecoinpliceamp;difcipulo fuo Papafecurusgaudebat,etiam publicèinconu^'’' Epifcoporuamp;Cardinalium 8dSenatorûauguriafuamagnificare,etadcantûa^u,'J fubito'auguria denunciare,quid ipfo die, nel heftetno,uel nudius tertius fadü^' oriente amp;occidente,in meridie,in feptenttione,8óin remotiorib. uel extremi^J^^'^* rumpartibus,fiuedebcllis,fiuede morteprincipu. quemtentanducumdi^^“® dam multi conueniflent, ftibitóaudita eftauicula, qute uulgd pafferdicitur, duK uoces frequentare. EtLaurentiusfubitôinterrogatus.inpræfentiaTheophylâ^'^ Epifcoporum,quiconuenerant,quæauisiIIacanerei lt;nbsp;fubitörcfpondens:Auir“7i hoc(inquit)alijscanitauiculis,utcitóconueniantad portam maiorem,ubin’0^ ftadus cuiufdam rufticicurtus,amp; effufum eft milium,quod fuper ill o ferebatud’’quot;'* tat autem frequenticantu,:itilluccitóYonueniant,amp;;raturcntur.Q.uoaudito,pl“'^ aftantiumconcito curfu ad maiorem portam,alius aliumcertatim præuenetuntj* ficut dixerat inuenerunt.

Auguria eius nullo diuino legis zelo uindicabantur, infuper a' complice fuo pafempermagnificabantur.Vndef3dumcft,utaliquicuriofafedati,pubIicè^l'^^ te'frequentarentcontuberimumamp;magifteriumeius. Morabaturautemintfo^ praedidiArchipresbyteriloannis de porta Latina,quiftudiofèeiusmagiftetioï“‘’ tebatjamp;imbuebaturartibusillius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Theophylado autem SiLaurentioadhucinuenibuSjinfecetatutbemijsni^*^ cijs Gerbertus ille,dc quo didum eft.

Tranfit ab R. Gerbertus ad R.poft Papa uiget R. Et Gerbertus quidem P^n*®p) pôftcompletummillenatium, afeendensde abyffb permifsionisdiuinac, annis fedif,mutatonominedidusSyluefterfecundus. Etperquæmultosdecep’'’ ; pereademdaemonumrefponfadeceptus,morteimptouifa,DeiiudicioeftintefccP j tus.Hic tefponfumâ fuo dæmoneacceperat,fe non moriturum, nifi ptius in Hictu' lem Miffaabeocelebrata. Hacambage,hacnominfstEquiuocationedelufus,dtii^ duitatem Hierufalem prædidamfibicrédit,Romæ in Eecclefiaquæ uocatutHier“ lem,Miffam faciensindieftationis,ibidemmiferabiliamp;horrida morte ptæueniu ’ înteripfas mortis anguftiasfupplicat,manus amp;nbsp;linguam fibiabfcindi,perquasnræ ficando dæmonibus.Deuminhonorauit.Et hic quidem dignumfuismeritis exit“ inuenit.Sed difcipulos illius Theophyladum 8ô Laurentium, magiftrimots tet« ma a ftudijs idololatriæ non abfterruit,quibus ultio diuina (, ut paulo poft eft)nondefuir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • a ni

Igiturpoftinfoelicem exitum Gerberti,certamen erat inter difdpulosipfius,u“ quifi^anhelacetadtapiendûPapatûfibi,Sedicaûcpofteûûdauufdecimusin-'itiitrgt;

-ocr page 249-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8VPERXORVM CONTRA PAPAM; îî7

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»YHtiKlUK-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huit fucccfsitnonufd camus loa

J nbsp;nbsp;nbsp;A Btquintomenfcueneno fuffocatus dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jigius.Stfcdixtiibus annis. Anno

1 haxines.Stuixannunxp«eg«»C.uifuc«isitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AlbticiTufculanenfis,

I quinto çoftGetbettum,£cdit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hukfuccefsic ftaict cius catnalts,

\ pattuusThcoçhyladi,8tuiidccimo anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„y^ytus.et fedit annis nouem. His

StpaxiausThcophyladijUigcfimusloatmc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxgcfitno quinto poft Gäbet*

duobus fuis pattuisfucceisiiThcopnyiact •j^^jj^fheophyiafto infyluis à dçmo ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum,magiftiam £uum,Cedem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ..aq Lantentio infugam ptacdpitaio »

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne (uffocato,Atebiptesbyteto m exftiam aoa nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difcipulus eius fedem

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoigitutpoftGctbcttumuigefimoquxnto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiolentetobtinuit,8tcondi£cipulamfuam r : .Uj^^uit.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodemtempote Hildebtandus det nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-yj^ççquvxius^in bceuifaftus eft utd

11 nbsp;nbsp;nbsp;® ttxo adhx(it,8t Atebiepftcopi Lautentq m !nVaeUet.nxInicas fuas diftuxiebat, St in

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u(que magiftetq egtegwsmntatot • Cg' nbsp;nbsp;nbsp;(„cqUs oculos fimpUcium,uelat (igno

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xnodum(cinnUatumignisdi£sxneMy.^ 1 oaeanos Cbtiftum publice perle *

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£anaixaxis ludificabax. Et quia DiaboU P V^.6^monaftico , fub tpecicreligio*

I quinoupoxetat,pet£al£ummonacbuni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Sedquamuispeccatisexi*

nh,nomenChrifti£taudulenxct£ubuctte V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çgo.

genxibus xalia (leti p eimixteret difpenfaiio ûiux » pinquabax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j i ftz relicionis cultote fidelifsimo Roms

lnàicbasillis,defanao Contadod g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßenedidus nonus, babito

notum Imperaxore Augufto , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eompliabus.molitus eft filium Im»

l tonûbo cum£axniliari£uoLautenuo,ôtaiqs . r jj„c;mnçtïi exnxrbare.StnxEc-

\ sas;=5aa?.-s;quot;:“:=S5a£a;'

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uionas naxiones.ne iix eum ali

àusihoùum çtoîündx vctuetftt3ûs.üîü 8C atu cdoftus^tat wnioïü^^^^^ u\ft«ma\«Hdowm,ÓC çcîsimis magte çnot dvÇaçülns. Quod exftuftvb«^^^

0 diiiçÇmDoft«aççtcepaEcdeîia,çetc«mîubobtctacaihoViQnomin g maidawuta: petcççn St mandas,bdbskiaUbas Ô^immcnbs cædibus lyCo auxbo^ tehniaiuSjStîabtoVoiçmdbs aeneno çtoçmato bxiçtibus nçîandusxmts çxoç lufEocatas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, eu;

titdem dkbasÇaoeiçorttas eftinPaçatam çrædifto Atcbiptesbyteto Sabt* nmUstpikopas ,qa\ muiaio nominç dvftas cft Sy\uçftçt tenias ; Stùamp;am eft, at Romanatedebam oants diatdas Çdndluidtwut. Cum auxemtanta vetaerUtas Rotnaxnïadiücat«, dxaxno naxuadfaxtlmpttatotHcnncus, St Ç utmuVxabteanet

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condudâ^td\gxo^otamC.atdxnabumvx«dbasdftagxtatas,ivtisauxbonbus Roma

natntcddxam ptoioco offxcr|£ax,çto oîfido lmçctxab,çto poteftate(ibxÿact;sca« nonibus tonceff a,ad paxgandamEcddxam,ad extutbandatn St ulcxtccimum ux va»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciüçgos.dtaotamÇç pïæbuxt.'îbtopbyVaftamxnfagamcoegit.Sextatn Gxçgotxum

\ nbsp;nbsp;nbsp;xn taftodiaxntedabx^qatm pofttaxn exûiammdxt. SabxncntemEpxfcopum

\ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XionambttiOjUd uis ad V açatum cocgttat,ad£td«m çxoçtiam itdxtt tomçunt.Ro

-ocr page 250-

-zvi TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM mana ueróEcclefiaciusrerpiransauxiltjs/ccundum dementem Papamelfgi^l^^^ quoEcclefiæuniraszâquo óófubfequencer Komanorum Imperator Augulto)“^' nerandæmcmoriæHenricus,coronatus eil:ôipro'tantismentisunice'glonfctu^ ■ triumpho fingulari,unici amon's priuilegüim,penendo rdololatras, fymouiacos,.» unicatem Eccleffædcfendendo,promeruir.

Quibus ftrenuè peraflis, fextum Gregoriu m ( ut fu pra'didum eft )cuin Hil«' brandodifcipulofuoinTeutonicas partesdeportatione damnauit. Nimü wmf pietatedeceptus,necEccIefiæRomanæ,necfibi,necgenerihumano prolpiden^’“ nos idololatrasnimis laxe habuinquorummemoriamæternocarcerea'conwg'^”' hominumremoueredebuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• r !■

Defunäoauteminexiliofexto illo Gregorio, Hildebrandus perfidiæfin’'’ î Ôdpecuniæeiushaeresextitir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. |

Eodem tempore Clemens Papa defunduseft.HuicfuccefsitDamafuSjSiW ( oiginti tantum Ô4 tribus diebus,uenenoCut dicitur)propinato fuftocatus.

Theophiladus enim magifter Hildebrandi, poft fugam reuerfus Romanii cumfamiliarifuoLaurentio.multismaleficijs facramfedernuexabat: difcipulifui Hildebrandi, eaquæin palatiolmperatoris gerebanturjefciebat. igiturimmaniter uexante,iterum Romana Ecclefia legatum ad Imperatorein“‘'* git,amp;utconfilio Cardinahïim Papam eligendum Romam mittat,expofcir.

Brunoigitur, quiamp;Leo, exconfilioCardinalium RomaminuitusSico^°j' dirigitur.In cuius comitatu nimialmperatoris indulgentia permiftus eftreuertiniu debrandus, bac permifsione facerdotium pariter amp;nbsp;regnum fub fpeciereligi“”* euerfurus, ôi. iuramenta Imperatori præftita non diu feruaturus.

Brunoniigitur.multaloquendoinitinerefefuppofuit. Et, utRomamtif®®’ ab eo obtinuitjUt fieret unus de cuftobibus al taris beati Petri. Et in breuiloculo^quot;’] pleuit;8i cui pecuniamillam committeret.filium cuiufdam ludæi nooit« dem baptizatum, fed mores numulatiorumadhuc retinentem,familiärem(ïbiW’ Etiam diu concilianerat ftbi quendam alium, incomparabilibus maleficijs afla^' tum.Gethardum nomine,qoicognominabaturBrazutus,amicumTheophibo’gt; qui fubdolafamiliaritate dicitur fex Romanos Pontifices intra fpacium tred«!'® annorum ueneno fuffocafife,quorum nomina hæcfunt:Clemcns,quifextoGtfgo‘ tiodamnato.ô^Theophylaâo expulfo, ledit menfibus nouem, SCdiebiisffP'^’ poft dementem Damafus, qui fedit dies uiginti tres ; poft Damafum Leo, qui« annis quinque : poft LeonemViâor,quifeditannisduobus,menftbus tribus,®' busfeptem: poft ViâoremStephanus, quifeditmenfesfeptem,diesuigint'°“^' poft Stephanum Benediflus, qui feditmenfesfeptem, dies uiginti. hicnonufi’t' nojfed ui8^ dolis Hildebtandifuit eiedus.PoftBenedidum Nicolaus,quiftdiiquot; nisduobus,menfibusfex,cfiebus uigintiquinque. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Huius tempore Hildebrandus prædidisduobus familiaribus fuis pecuniam fuam,8d confilia fuacommunicauit,8d per eos uenales linguas multorurn fibim'”* parauit.Et poft hæcTheophyladum antiquum dominum fuum,amp;:m3giltmm,'* mulantem pœnitentiam,Leoni Papæin dolo reconciIiauit,amp;STheophyladi lio Kfodioneipfum Papam Leonern contra Notmannos animauit.

Igitur Leo Papa eorum dolos minus intelligens.amp;Romamdeferens,alp« tranfiuit,amp;multisTeutonicisfibiaggregatisad expugnandos Normannos,dfquot;’ Romam tedijt:amp;Hildebrando amp;nbsp;Theophyladoinlfigantibus,in Äpuliamcontt Normannos tranfiuit.Etquia Theophyladusmanifettêeum ledere non audeW'i fimulato obfequio cum eo manens, Q^ ingreftus amp;nbsp;egreftus eius explorans.ßi’g''' per fecretos nuncios intimabat Normannis: amp;inmanus eorum,Hildebrandofl' dante,ipfum Papam tradidit. De quorum manibus, uix Papa ( interfedis p« ditionemTcutonicis)dcfolatuseuafit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Leone poft modicum defunäo,ThcophyIadus de patentum potenti^P^^^^

-ocr page 251-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

tmlt;ns.Rongt;a.namEcddnm,quamfriasmd«aexau«at.i«ran.i.exMenondt,

ImerimHildebnndusnoausPtoteosnow^^^

Rotnaadlmp«atotem,dtlmç«Mo''adRo nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;4 wft.ptïdiausGeitat

dlt;tiæàifcu.«bM£t(iquisaUusinPapatumel i«s.Wênon,ineBaiuws^amdutB™s,ngt;b«

PoftquamautemfedkNicolausPapa.Hil e

nonpoiuit.adatchidiaconaium quoquo modo . • afflixkôtckeumuenit^ ciumtuncaichidiaconumRomanæEccleJiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ildebtandi adulùmumcon

û«iuiausconmmelris8Cdolis,ÔCpecunudeceptus H Ide^ «.fsic,uiHildebtandus uiceeius atchidiaconatuiung nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--„jinao.

, H«co„«(sio„e mdeb.and»s

® gteKus,coegiiinuerecundis ptecibusôt minis miliiu ’3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utetimat»

tumcnatnLnisqaibufdam tettibiUbus thidiaconumotdinatetSCconftiiuetei.Etpoftpaucos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

«ft»ueneno(atdicuuï)fuft'ocatus.

Catdmalesautemambitionem ^‘'^J^^pquot;‘Jjjquot;°[iÈpkcrp”JGa’doll fauorem tnulnsçteabuscoegetunt, ut eis in elcâo fuo^^Pat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ P ƒ j • Eimanifefte

«iÂ,mptæftaret. auodfaftum, cot Hild

1 tonominÇjAlexandtumuocauetunt.

1 nbsp;lt;nbsp;W A„sbrin™a..quemm dolo degetant. V»*««

I nbsp;nbsp;nbsp;quibusçotetatattibasuexabaf.quiauttK^iaccedeteanneiaDai.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Igitut ubi Alexander intellexk Je dolis 8C arte ab ^ddebrando ^quot;f^ennVakC

I nbsp;nbsp;nbsp;petaiotiseleaum,8Cinibtoni2atum,die quodatn,cumin , , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfque

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apopaU,rnp«tea^

1 nbsp;nbsp;nbsp;\K(nnaSCgtwulmpeïatons.Elpû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manus,tnuliamutmaiâdo,doncc Miîa

1 iX’SSî^bwÂiffâexptaadpfamAkxandjami^^^^^

1 nbsp;nbsp;nbsp;laiidoliitaia;«iam.8tnondum«wamponnhcabbasradumcnas,pignBdute

1 nbsp;nbsp;nbsp;ralapbiiam.incitpànsKimpiop«ans,quôdudkunquU£KgiMiamlmpraroa

nMvotam.tiçxwnciçîe Hiïdebïandüsomncsieddiws Romans EcckUæUbiictv nun,ÔCimmçn(am çecuniam congte^auk.

Akxandîo iekut tub mvïetabiU iugo Hddcbtandi qoodam udçete dcïanfto, eadembotaHûd?bïandusà(uismûkibvis,tin«affçn(odcnÔCvoçuÏKftmihïoni2a tus,timensn« alias net motam eligetetut. In cuius deamp;ione nuUusCatdvnanum iübîcùçîu, Ad quam cum uènitei Abbas CaîsinenÇis,aitiç(ç Hûdcbtandus: rtatct ni miumcaidafti,Rdpondk Abbas-.Bitu Hildebtandc nimium feftinafti^qutnondum teçuko domino luo P aça,(cdcm Avoftobcam contta canoncs ulurpafti. Hocmo» dointbïoniiaius Hûdebtandus,quaVkeiuix«tk, quaktet à te Cardinales, quiteftes uns SC doftknæ eius effe debuctant,temouetk,quàm miletabilitet uexaucnt.quan# tishactetibusmanàumcottapeiit,quantaçetiutia,quàmimmenlasvetdkionescôf . nbsp;nbsp;nbsp;ïectaaeritjUix à multis deïctibi çoteft. Clamat tarnen aldus languis Cbtiftianotum,

\ eoauboteSCincentotemiletabilketeîfülus.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X Hoeeft

-ocr page 252-

230 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Hoc eft decretum Hildebrandijin quo à dodrina fidc

catholica aberraiùt«

GRegoriusPapaRomanacfynodopræfidensdixit : Nosfanâorumpfæ“^^^' forum noftroruniftatutatcncntcs,cos quiexcommunicatisfidclitateautUC mento conftriâi funt, Apoftolica authoritatcàfacramcnto abfoluimus : fibi fidclicatem obfcrucnt,omnibus modis prohibemus. Item : Et quoniaui niultn ’ pcccatis noftris exigentibus pro caufa excôniunicationis, perirequotidie cctnim» ’ partimignorantia,partim ctiam nimiafimplicitate,pattim timoré, partim«bmn cefsitate de uiâu,unà anathematis fententiam ad tempus,prout poflumus,ttrop'^ mus opportune'. Apoftolica ita^ autoritäre ab anathematis uinculo fubtrahimtiS) delicetuxores,liberos,feruos,aiicillas,feumancipia,necnonrufticos8dferuien[fî,^ omnesalios qui non adedcuriales funt,ut eorum confilio fcelera petpetrentut:*“'l los qüi ignoranter excommunicatiscommunicantjfeuillos qui communicanten® eis qui communicant excommunicatis.Q.uicun^ autem aut orator, fine peregtinn, autuiatorin retram excommunicatotumdeuenetit,ubinonpolsitcmcre,6^nonn betundeemar,abexcommunicatisaccipiendiliccntiamdamus.Etfiquis excom® nicatis non pro fuftentationefuperbiæ,fcd humanitatis caufa aliquid dare uolu'®’ non prohibemus.

PRoampliorideclararioneillius.quoddeSylueftrofecundo diflumeftjQnipf'^ ufquam perartemdiabülicam Pontifex fieret, GebettusfiueGibcttuseftnpP J latus.itafcribitlohannes Stella Vcnetus,âd Patriarcham Aquilegieufetn.ftn® næEcclefiç tituli fandiMacci presbytetum Catdinalem.lllius ergo uerba hædnnhn fequunrur.

SyluefterPapa eius nomtnis fecundus.natione Gallicus, Gibertusanteâuo's tus.hocanno Gregorio Pontifici furrogatus,feditannis quatuor, menfcuno.ô^® ' bus oâo.Hic malts artibus pontificatum obtinoit,eo quod ab adolefcentia cum nachus eirer,reliâomonartetio,fetotum diabolo obtulit, modo quod optabât on neret. Et ut bonis attibus operam daret,primôad Hifpalim Hifpaniæ urbema“'' fit: ubi cumdoârinæadmodum cupidus eirct,ca in te tantum profccit, nt breutop mus dofloteualctit: amp;Othonem Auguftum,atlt;5 Robertum Regem, Si nonnnn alios infignespræclaros^ uiroshabucritdilcipulos : quorum opéra primôRe®^' ’ fis, deindeRauennatis Archiepifcopusfuetitfaâus : pofteemoRomanus diabolo adiuuantefuerit conftitutus.hac tarnen lege, ut poft eius obitum totusu'' in anima Si corpore effet,cuius fraudibus tantam adeptus effet dignitatem.Poftn quçfiuitGibertusa'diabolo,quàm diu in pontificatu uiâurus cffetrRefpôdinQn’ diu,inquit,in Hierufalemcelebrabis,uiues. Poftremd,quartofuipontificatusan’’ ’ dum quadtagefimali tempore in bafilica fanâæ Crucis in Hierufalem Romæfn'quot; ’p[ catetjlâtofemotiturum ftatim cognouit.Vndepœnirentia duâus,erroremfuu®^ ram populo confeflus eft.Rogauit^omnes, üt corpus fuum diabolicis accibusfcdu^ âum, membratim detruncarent, dificdum^ac laceratum fuper cutrû impontttn ' Sieo loci fepelirent,quo fponte ab equis foret ueâum. Feront itaqueDeinutu(uiie lerati difcant,apud Deum ueniae locum fibi telidum effe.modo in uita panituenw cquos ipfos fponte ad Lateranenfem Ecclefiam pcrucniffe,ibidcm4f’fptgt;l''’®^^''

LAmbertus Schafanaborgenfis,quiantc joo. annos floruit, KmonachusHnj^*'^ dcnfisfuK.fcrtpfitLatinéaccruaitê chronicô,quoduulgôHirsfeldcfeappf''j^ foler.ln co quædam dig na notatu côtra inolitos Papatus abufus dicit.Narf^'. Hicrofolymam rçpgionis caufa pcrcgrinatum cflc.magno quidcm zdo.fcd fin' entia: ubipcregrinationum ftultitûm damnareuidccut.Teftaturûeminnattano',

-ocr page 253-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 231 X rynodiEtfurdenfisôôMoguntinae.ubiArchiepifcopusnomincacniflruPapæfacecs’ dotum coniiigium aboleic eftconatuslongo tcmporein Germania, facerdotum coniugiuniinufufniffc non tantum in Germania Ö^Gallia, fed amp;:in quibufdam loa dsltaliæ. Narratidem, plu res Pontifices ab Henrico iiii. Romæmotiendbus alijsconftitutos: quinSiBenediflum quendam abeo depofitumefle,fed Hilde:« btandumpcimuminconfulto CæfarePapam fadumeffe. Narratitem.cruentum certamtnbisaccidifle Goslariæ intemplo, defupetiotilocofcfsionis, interHece«s lönem Hildesheimenfem Epifcopum, amp;nbsp;Vuederadum Fuldenkni; idcginfpedan« teCæfare,qiiieoscohiberehaudquaquam potuen't.

Sirtiilequidamp;ante'fub Henrico iii.Moguntiæ,interMoguntinumamp;Fulden» fem accidilTe.Nauclerus affirmat.Sed pofteriore ualde multos in tempio at^ aded adipfaaltariaJcedetrucidatosciTc. Narratitem,intcrduosPapasRoma:fuo tema g' poreauociterarmis depugnatum de Pontificatu effe.amp;addit epiphonema.inqui si ensiSicdeprauata Ecclefiafticirigoriscenfura, homines non utquondam,ucpræs= effentEcclefiæDei,inieda manu præliabantur,fundebantlt;^fanguinem, non pro ouibus Chtifti,fed ut dominarentur ouibus Ch rifti. Sæpe alioqui grauiter conq ue titur.monachos penitus fuam difciplinameorrupiffe: 8^ alios clericos, præfertim^ ptælatos.penitus negleda omni pietate, ac Ecclefiæ Dei cura, ambitioni 6lt;^ turpibuS lucris amp;alijsfceleribus penitus deditos ffiiffe. Poftquam prolixe' narrauir.quomo a do ingentibus p ecunrjs monachi Stalij clerici Äbbatiasalios^Epifcopatus hceri82 emerefQ]itifint,lïibiungit:Mirabaturmundus,undetantus pecuniarumfcaterct flu« uwSjUndeCrcefiamp;Tantaliopescongeftæfuiirentin priuatos homines, amp;eos po» lifsimum homines,quicrucisfcandalum Si paupertatistitulumpræferrentjamp;prre terfimpliccmuidumamp;ueftitum nihil reifamiliarishaberefementircntur,amp;c.Pul:s chteeuam narrat, quomodo Papa Getmanorum Epifcoporumfimoniam corrigea renotiL Dicit Alexandrum lu aduocaffefimul pluresGermaniæEpifcoposhuius ctiminiscaula.Sedfatisfueritipfius hiftoriciuerbaadfcribere.

EpifcopiisMoguntinusamp; Colonienfisamp;Babenbergenfis'aDomino Apofto^s lico euocati,Romamuenerunt. IbiEpifcopusBabenbergenfis accufatus, quöd pee fimoniacamhærefim,dat3 pecunia, Epircopatuminuafiffet,multaamp;preciofa mu* nera Papæ dédit : amp;nbsp;per hæc efferatam aduerfum fe mentem eins ad tantam manfue tiidinem reduxit, ut qui non fine periculo honoris amp;nbsp;gradus fui euafurus putabatur, nonfolumimpunitatemcriminis,quodobicdumfuerat,confcqueretur,fed etiam pallium amp;nbsp;alia quædam Archiepifeopatus infignia abfede Apoftolica pro benedi « ûioneperciperet.Ecce ficnorunt Pontifices fimoniamcorrigeretriplicatafimonia.

Conradus Traie^lenfis,.

SCribnnt quidam hiftotici, Conradum Traiede'nfem Epifeopum acriter defen » diffecaufam Henrici un. tumuocetumfcriptis. Quæextare ualde profedo' optandum effet. Veru'm cum ea haberi ncqueant, adfcribam ex Auentino tan » turn fummam unicæ eins concionis, in conuentu quodam procerum Germaniæ ha bito,undefummaeiusfententiarumac cogitationuminhac materia utcunqueani* maduertipoterit.

Sublatis itaque Gregorio amp;nbsp;Vidorecapitibus perniciofædiffenfionis, feffo totcladibus orbeRornano,placuit utriufque partis Epifeopis,iure atcÿliteris, non armis at($ferro morebarbarorumdifeeptandum effe. Fit igiturconuentus Garftun gi,tectiodecimoCalendasFebruarii,conueniuntEpifcopiGermaniae,GalIiæ,utri* ufiç partis .Vbiconfédéré, Conradus Epifeopus Traiedenfisita uerbafecit : Ad pa * ccm.quam uobis patres confultiSeruatornofter abiturus reliquit.ftabiliendam con uenimus : uim,temeritatem, uiolentiam, errores peftiferos eorum,qui cœlelte do * num contaminate non erubefcnnt,gladio dHplici,enfeancipiti ad uiuiim refecare,

X a iitcmfque

-ocr page 254-

23Z TESTES VER.ITA TIS,TEM.PORVM utriufqucinftrumennteftimoniisinxta præccptumChriftt rcfellcrejOpcracrff^*quot;quot; duximus. lofues hoftibus afttitis fallacibus iuramentum, qnod mendaciter wtotK' ranrJcrnauir.Nabuchodonoforo impio Rcgi ludæos Reges,corum fidem ftangfquot; tes,immorcalis coelimaieftas perHtercmiam atqueEzecKielem uates fuos coargü' fpretum teftarur. Qui iutamenrum conremnitjœdus fpernit,paflum fed cm fcangit,ilium defpictt per quem iurauitrillifacitiniuriani, cuius nominia^“^ ïariuscredidit.ViuoegOjdicit Dominus: iuramentü quod fpreuir.fœdus quod PI® uaricatuscftjponamin caput eins. Nunquid foluenspaâumefFugietc'Noncouli“ randumeuijied per quem iuraueris.Mulco'enimfidelior eftille, qui propter Deitibicredidit,quàm€u,quioccafionediuinaeMaieftatishoftituo,imôiaman”^‘’’ moliris in fl dia s.

DeTiberio8iNerone,riónfolumlcuifsimis tprannis, fcdimpurifsimiSQi’®?) tnonftriSjpracceptum Icgimus : Red dite Cæfafi, quæ Cæfaris funt : amp;nbsp;jDeunnil^^* te.Regem honoratc.Principibus,qui nô finecaufagladiumportantjCtiamfi mahr tint,nonmododido audientes eftotc : ueru'm proqfeefupremumDeumdepr«®** mini,quôtranquillamquietam^uicamagamus. Omnisenim poteftasa'Deo^ ' Qui potcftatirefiftitjd^iuinçprouidentiæ répugnât. Idcircoambitiofi8irupctbii‘;|’ quiilludDominiDei^noftrielogium(quodcunc^foluerisfuperterram,critSi^ tumincGelis:öóquodcun(51igauerisfupcrtetram,eritamp;ligatumin calis)pffquot;î. ta fronteinterpretando adultérant,fuæ lib*d in i feruirc cogunr, 82 nobis ceu pufj',’ que omnium rcrum imperitisaftu ilIudereftudent.Quafiuero'nefciamus.pef^ , cflefacris uatibus diuinæfapicntiæconfultis, pro capacitate audirorum diuff”’ minibus idem appellate, candem rem prodiucrfitateaffeâuum modöpropri)’^ dötranslaticijsucrbis, quod idem ualet nunc figuratcnuncfimplicitetdicere, brisfimilicudinibus,frcqucntibusprouerbiisatcjcxcmplis,aptisciomp3rationi‘’..' amp;huiufcemoditanquamluminibusrcm illufttarc,animum at^aurcs tanquai” . mulisferire,ÖC ut lunt uaria ingcnia,uaria otationis fententiarum^ fupelleäiftlquot;’ ncsinftruete,docere5tecrearc,r3pere,traherc,moucre,obleÖ3re.

Et utD. Aurelius Auguftinus docet, ueritas diuina ita tradita.ita plus mouet,plusdelcäat,plushonoratur,quam fi nudaabfqueueftcptoftiwffL, Nempcanimusnofterquamdiumortalicarcereclaufusderinctur.nolituelitJ^jj fluxis,fr3gilibus,quç uideri,tangi folent,nimium addidos eft,ad æterna Sf cetni,taäufentiiincqucunt,caecutitat(5 hebcbaturjOifügnicuIus ingenijÙ tismotus excitetur, PtoindePontifex aeternus,id quodfubobfcurèdeuincul’’ . Paxuobis,inquit:Sicutmemifit pater, amp;nbsp;cgo uos mitto: AccipiteSpiritutnfan““ j quibus remiferitis peccata,remittuntur : amp;nbsp;quorum rctinuetitis,rctentafunt. J . concordiam 3ffereret,ut unum fc uerum paftorem effeindicaret,uni dixit: Siq“'^ amas me,pafceoues meas,id eft,Itein mundum uniuerfum.prædicate Euaogd'^^. omni creaturae : atquc,Data eft mihiomnis poteftasin coelo amp;in tetra : iteetgO’^n, ceteomnesgentes.HancobcaufamaperuitdifcipulismentemccElcftisdodof’ù lt;clIigerétScripturas,Mofcn,Prophctas8óPfalmos.lufsit^ cosin nominefuoP^’Tj, lentiam amp;nbsp;temifsioncm peccatorum praedicare apud omnesgenres,teftes tumeffe.

Has ergoobcaufasHildebrandusambitionein praccepsabiuit,cumpo£f“^ j,) îmmortalis Dci.cuius nuncius duntaxa t eftjibi ufurpauir.Ita mores,ira nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jijf’

homines funt. Male' confuluiffet rebus humanis fuprema ilia Maieftasji j inmanummortaliscuiufquamtraderet.Quisconcupifcentiæhumanæfiof”’ .ji rcteaurquismoderarcturf Nefapienrifsimus quidemæquoanimo tantum^'’j lerit.Non neceflehabcmus,utquifpiam nos doceat.quonam pado fpiritalip% te,ucl,urucrius dicam, difpenfationeatqucptocurationediuinipeni C oracuio.^ cnimcoeleftiumpromiatqg condiduntaxatfumus) Petrus eius^ collegç of*

-ocr page 255-

- SVPER.IORVM CONTRA PAPAM,^

'A ClariusIuceJnlibroqucmdegeftisLcgatorum Chrilli Lucas Medicusfcripfit,lis quet:arm3noftræmilitiæ,fpintus,nonferruni,nelt;5tapinæ,cædes,homicidia,periu • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiafunt.nimiriimlorica,thorax,galea,baltheus,enfis,fcutum,funt:pax,amor,iuftia

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cia,fpesfalutis,ueritas,fermoDei,fides. Cluæmuneradiuinafæpius Imperatorno;#

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftct Chnftianifsimus ultro Hildebrando obtulit: fed ipferecipererecufauit, Non in#

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficiasinms,hQmoeftille,peccarefoIet. Nam nemo uicrjs fine nafcitur,oprimusfllc

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,(iui minimis urgetur. Nulla ramen illi,nifi ex permiflb,uoluptas Veneris^iuxta#

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qi^’enatutaledcfideriumufus.quæficutiuuentairtitatijitafeneâutcmitigaci folenc

* ! Iamidf3ieor,peccatumprimumquidem magnum.athumanum tarnen:fece •. rcaIijfæpe,iremboni.Etprofedo'reâèæftimantibus principemnoftrum, liquet bo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na natura eins eiTCjUitia uel forcunæ uel ætatis ingeniia animi bona, ilia indoles in re

busmoliendis,conficiendisuclocitas,periculis^fubcundisfortitudo,uisincredibi#

B lisanimi,laboris patientia,confilium per magnicudinem animi,52quantam uix po« tfilætaseiuscaperefolcrcia. Reimilitaris,iuris,ciuiliummorum,diuinarum huma# ( • nbsp;nbsp;nbsp;natumijterum perittajortitudo propemodum nimia,non modo inter Reges excel

, icnSjIedinterillosquocj quorum hæc folauirtusfuit. lam perpetuum pacis pietatis , ' 3tcçteligionisftudium,inpauperesliberalitas,maioratribuent!squàmaDeopetuna J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut ^lemêtia in deuidos,benignitas in amicos,crg3 milites beneuolétia, in nuUo un#

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua Germano Romano ue tanta fuere principe. Quod fi flagitiofifsimus is foret tyrâ

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n JS,tarnen ei obtemperandum.nequaquam refiftendum effet. Prohibent humanæ

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leges,(lecretaéjpatrum,aduerf3rios,hoftes,inimicos,accufatorcs, telles atijiudices

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'S^lhis turn in Italia,tum Hildebrando pacem facit, paucorum fcelereatque

H pfräJia Saxonia excidit: perfidustyrannus,qui perfidiæ graues pœnasreddidir.fpre t^fdigioneiureiurandi,uiolataaffinitate,neceffitudineeaminuafit. Neminipriua« i ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to.nili ante in integrum reftitutus fuerit.d ica feribi poteft.

Hæc ubi dixit,librum datpontificalem VueziloniarchimyllæMoguntino,re’ ‘^'f^fi'ïlcgemiubet,qua non licet fpoliatum rebus fuis refpondere,accufari,nedumi coquot;demnari.Eundemcodicem deinde VuernherusMersburgenfisPontifexaccipiu ’ nbsp;nbsp;nbsp;Defœminisquoqueidemcautum legit, nefciliceteæ priusinius ambularecogan-

11 nbsp;nbsp;nbsp;tur,quàmfamiliärem rem domi compofuerinc. Polleaquam hæcira dida fadaque

( nbsp;nbsp;nbsp;funt, GebhardusSalisburgenfis Boiorum primarius Epifcopos,ætate,eloquentia,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcientiaegregièpræter cæteros Hildebrandi nosuenerabilis, cui focrj refpondendi

1 nbsp;nbsp;nbsp;prouinciamdemandarunt,omninoobmutuit,nehifccrequidempotuit,ctc.

. Veru'm age adrjciamusô2epiftolasquafdam ex uetufto manuferipto codice, de ptædiflo difsidio,ex quibus etiam m3gis,qua'm iniuftePapa egerit,pateat.

J' Y EnricLisDeigratia Rex,gratiam,falutem,diledionem non omnibus,fed pau 4 ri ’^'seandem. Inmaximisnegoctis,maximismaximorumopuseftconfilrjs, quiamp;facultatemhabeantexterius, 82uoluntate noncareantinterius,utrei cuibcnêcupiuntconfulere82uelint82pofsint. Quiaincuiuslibetreiprofedunecfa# . £ult3sfineuolunte,necuoluntasfincfacuItateproderit.Q.uodutrunlt;5tufidcIifsime, utatbitramur, æqualiter pofsides: uelutuerius dicamus, licet maximo tibi maxii» ma non défit tacul tas, maior tarnen adhuc maxima facultate, fi bene' te nouimus, in nofttam82tegni utilitärem exuberatuoluntas. Depræteritisenimfideliterexhibi# j nbsp;nbsp;nbsp;tis,in futuris crefeit fpes fidelius exhibendis. Tuæ autem diledioni committimus,ne

(I noftra fit fides tua,quia de nullius tegni principumfidelitate, qua'm tua, maiora fperamus ficuthadenus non mod(5in præteritarumrerumexhibinone,ucrùmeti# aminfperandarum promifsionetuagauififumus»

I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Àfsit ergo in tempore hocopportuno tua cum facultateuoluntas, quam non

modônoftra,uerLÎm etiam omnium coepifcoporumfratrumtuorum in unototius oppteffæ EcclefiEe exoptat uoluntas. Non enim oppteCsionem ignoras, tantum ne

X 3 oppref#

-ocr page 256-

134 TESTES VER.ÎTATIS TEMPORVM oppreffæEcclefiacfolatiumfubtrahas:fed regno 8dfacerdonocondoleas,qu0ff''^^ queficutEcclefiaeftexakata,humiliata,heuutro^niduara* Namunusdutnuit^ quefibiuendicauir,utrunquedifsipauK:nec inuno profuit, qui in neutro pro/* . feuoluit, nee potuit . Et ne diutius notati nomine te fufpendamus , quem dicimus, Hildebrandum fcilicet, monachum quidem didum cum, nonpaftoriscura, fed inuaforis uiolentia Apoftolicæ fedf præfidentfiflgt; defedcpacis catholicæ,pacisunicæuinculumdifsipantem,ut hbimetipöinp’^quot; ptueftfeire. Vtenim depluribuspauca referamus, regnum «Kfacerdotiam'^ ^ nefciente übi ufurpauit. in quopiam Dei ordinationem contempfir, qui *1°'’ uno,fedinduobusduo,ideft,rcgnum8ifacerdotiuni principaliter confiftf''^“,j, luinficutipfeSaluatorinpafsionededuorumgladiorum fufficientiatypicain^'. gi innuit.Cui cum dicerctur:Domine,ccce duo glad ij hic:refpondet. Satis h'cans, hac fufficientidualitate, fpiritualem 8ómaterialemgladium in EcclfW^ gerendum,quibusomnenociuum foreamputandum,uidclicetfacerdotali,3doP dienriamRcgisproDco:Regaliucro', ad expugnandos inimicosexteriuSjacoi’ dicntiaminterius.-omnes homines docensjforeconftringendum, utita dealio alium tenderetur, dum nee facerdotij regnum, nee facetdotium regni honot« uaretur; HancDei ordinationem qualiterHildebr3ndicaconfuderitinfani3,W*P nofti,fifcirenouifti,ueluoluifti. Vuormaciamuenias,óóibiplura,quorumP^“^ docetchartul3,cum centum principibusaudias, amp;:quidagendumfitdoccas,W^ tuspcrdilcdionemcoepifcopocum, moratusperutilitatemEcclefiæ,oblig3t35P uitæ'noftræregnitotius honorem: Valere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DIleäis in Chrifto fratribus óóDominis.AtchiepifcopiSjEpifcopiSjPtincip''’quot;^

Romani ïmperq ducibuSjMarchionibus, Gomitibus, maioribus busciero amp;nbsp;populo fandæ Ecelefiæ cultoribus N. Verdunenfis Epifc°PS Dei gratia ,id quod eft, fraternam diledionem, debitam feruitutem, p erpetuatn’ Domino falutem. Regni noftri perturbatio, ut uerius dicam,nilï Dominus tar,proxima nimis annulatio, in maximum dolorem nos excitât,in lachrpmasuû' cat,in müerabilem quetimoniamcoram Deo amp;nbsp;hominibus nos animar.Hildd’'^quot; dus.quidiciturcaputjiameft cauda Ecelefiæ: quifundamentum, iam détriment'quot;’' eft Écclefiæ. Hic difpergit,qui diccbatur congregate: hic Ecclefiam odit, qui did^ turdiligete : iamufcj adomnimodamhætefiminfirmât, qui dicebatur Eccldïquot;? fanâam confirmare.O inaudita arrogantia hominis ,fupra omnem Eccltfiamiquot;'^ gloriantiSjfuptaomnem maliciam male' agentis.unitatcm Ecclefiçfcindentisiçquot;'’“ inauditum eft,regnum8iilRegemcatholicumdeftruetepræfumentis: impiosin®' ficantis,pios iniuftifsimê damnantis.dccreta pattum peruertentis, Regem adultequot;* num extollentis, Regem liberum amp;nbsp;legitimum ctiam cum memoria nominis^t/ gi) extingueremeditantis. Périmai fid elitärem dicit, fidem facrilegium facit;iino'?j, ab initio fuit mendax parer eius, per omnia mcntitur,6i in omnibus ueritaticpquot;quot;’ dicinVideat Deus âiiudicet,uideteuos ôiiudicate : Hominem impium, hominequot;^ abominatum,membra Ecclefiçfubuertentem,c3putnoftrumfacetemusc'nosoini’* Ecclefîaftico honoreuerifsime'deftituentem,pattern nobisconftitueremustVitalquot;^ ilium accufat,peruetfitas damnat, obftinatiomaliciæ ilium anathematizat.Inq'quot; te uobifeum effe,uobifcum facere,uobifcum laborem fubire, affenfus confiliumjâquot;; xilium ueftrum non reeufat. Deeligendo autem Pontifice,quierrata corrigat,q'quot; deftr^iâa reftituat.qui huiufmodi fortia confundat,Deo coopérante uobifeumope* tabimur.Deo confentientc uobifeum fenticmus,ôô pro honore Ecelefiæ, ôiprote* cuperatione Regis amp;tegnf in nullo uobisdeerimus: Valete.

PAtribus,non fratribus,dominis,nonamicis,N. defignatus TreuerenfisEpifequot;' pus,Ecclefiæ.deuotifsimas orationes in Chrifto. Ferre fententiam contra Apquot;' 'ftolicum,noneft tutum:imôinfanum,amp;:omnino nefarium ,aliquidaudereiquot; ilium, qui in uiceS. Petri fungiturlegationcipfius Chrifti.Ifteautemjquiinuaittfe^ X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, dem Apollo*

-ocr page 257-

SVPHRIORVM CONTRA PAPAM,

X ^em Apoflolicam,qui inaudita elanone cfEertut,qui prophams nouKaiîbuS (ludcc * amplo nomine deleâatur,quem neeg Chtiftianum appellem, quia non habet cha» taftecem, id eft * pacem amp;nbsp;charitatem, quam Chriftus fuis miUnbus imprefsit, qua Chriftusfuosnotauinnon occurrefecontta huncjiioninfurgere*magnum fanâaî mattisEcclefiæ eft peticulum,6i plane eft contra Deum. Quisenimnefeit, ex hoc quafi fonte omnis diffenfionis, ôdcapiteomnis fchifmatiSj exclu fa paceEcclefiæs difeordiam totius mundi emerfiffec’Q.uisinquam non uidet,per hunc quafi fignife^ rum,tantum fanguinem mundi effufum effec De multis rationibus, qui non fequi lt;nbsp;turChtiftum,nequeo uere'appellate Chtiftianum:itacetténecPapam,quern ui* deototies 86tarn manifeftumhomicidam.En bonus öófanftus Papa,cuius cöfrlijs, cuiusinftinduamp;duâu,membra ChriftitotSótam petditis modis funtdilacctata» En bonus paftor,qui in il los tanta ctudelitate graffatur, pro quibus Chriftus in cruce pependit.quosipfe proprio fanguine redemit.En uerus Pontifex,Siiuftus facerdos, ® quificut dubitat.fiillud quod fumitui in Dominica menfa, fit uerum corpus 8d fan » guis Chtiftnita non pœnitentibus etiam ea,quæ iuftefrada funt códonat factamens ta,Nihil certeita eft impium 8d nefatium,nihil ita eft deteftabile Si execrabile,quod ipfecutet,dum alios contra Regem atmet: dum alios ad bellum, quod ipfe omnib. intendit,excitet. Inter has multiplices calamitates8imiferias,quas patiatur Sicon* queritucfanftaEcclefia, mihi quocj illata eftab eo tarn fuperba quam uiolenta iniu * tia.Cumenim Tteuetis pariconfenfu tarncleti quam plebis effemeledusEpifco* pus,tarnen eoimpediente,nullam culpam obtendente, fete per biennium confecra tionemobtinere non potui,omnibus eiufdem EcclefiaefilqsSifufftaganeisintetce dentibus,amp;inufitatamfuæ Metropoleosuiduitatcmmultumquerentibus. Nihil mihi profuit fyncerus inttoitus,8i légitima mea eleftio apud ilium,nihil ualuit con -fonaauthotitasEpifcoporum,8iftudiofalociintercefsio,Vttaceammea,utptæter«i mittam ptiuata,Q.uia malus,8i non putus eius inttoitus, quæ minatus eft, peruenit ad petdiiifsima exempla-.ne plus pet hunc fanfta, quae modô extremum trahit fpiti tum,peticlitetLitEcclefia;exme dico.quod nullam eiobedientiam pofthacfetuaboi nec meo iudicio ampUus fedebit in loco Si in uice fanfti Petti, quern ipfe non fequi* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut obftupenda abufione nouitatis fuae,S4 inauditi decteti.

SententiaEpifcoporumGermanicorum,damnins

Hildebtandum.

O.VmprimùmEcclefiæ gubernaculuminuafiffes, eifibenè nobis cognitum ef* ket,qudmillicitam Si nefatiamremcontrains Sifasfamiliari tibi artogantia Kpta:fumpfiffes;diCsimulandatamen,difpenfatoriaquadamtaciturnitate,tam uitiofainttoitustuiexordiaputauimus, fperantesuidelicet, tarn ctiminofaprinci* piaconfequentis tegiminis tui probitate Siindufttia emendata ,8i aliquatenus ob » litetata. Vetdm nunc ut lamentabilis uninetfalis Ecclefiæ ftatus clamat Si déplorât

D malisinitqstuis peiotesaftionum decretorum^ tuotum progteffus, infoelici re* f pondes tenote Si pettinacia. Cum enim Dominus Si redemptor nofter, pacis Si chatitatisbonumquafifingulatemfidelibus (uis charafterem imprefferit, cuiusrei teftimonia pluta exiftant, qudmut epiftolati breuitatecomptehendi ualeant : tu è conttario.dum prophanis ftudes nouitatibus,dum magis amplo quambono no« minedeleaaris,dum inaudita elatione diftendetis ,uelut quidam fignifet fchifma • tis,omniamembra Ecclefiæ,quçfecundum Apoftolum quietamSitranquillamui» tam ante hæc tua tempora agebant,fuperba ctudelitate, crudeli^fupetbialacerafti; flammascgài[cotdiç,quasinRom.Ecclefiaditisfaaionib.excitafti,peromnesEccle fiasltaliæ,Getmaniae,Galli3e,8iHifp.futiali dementia fparfifti.fublata enim quaniû fuit,omni poteftate abEpi(copis,quæ eis diuinitusper gratiaS.fpititus,qui maxime' inotdinationib.operatur, collataeffedinofcitut,omni^rerûEcclefiafticatûadmilt;'

I nbsp;nbsp;nbsp;nifttatione plebeiofuroti pet te attributa,dum nemo iam alicuiEpifeopus aut près»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 4 bitec eft,

-ocr page 258-

TESTES VERITATIS TEMPORVM bytcreft, nïfiqui hac indignifsima affentatione à faftufuocmendicauit,ownf yipoftoltcxfnftituttonisuigörcm, illam^pulchcrrimam membrorum Chniii ftnbiitionem,quam dodorgentium tories commendatöiincukat,miftrabiltco fufionemifcuifti : fk^perhæc tuagloriofadécréta( quod fine lacbrymis poteft)Chrifti fere'nomen periir.Q.uisautemilIudproindignitatereiftupf3fiVj( nouaniquandam,indebitam^potenriamtibiufurpandoaiTog3S,ut débita fæfraternitari iuradeftruasr Affensenim, cuiufcun^ noftruni parrochianiaM*' deliäumad teuelfolafamaperueniat,ultra iam non habere quenquamnoftti' aliquam poteftatem uel ligandi uel foluendi extra^ptaeterte lolutn, auteuniqufquot; tufpiritualiterad hocdelegeris«

Qo«fentenria quod omnem infaniam excedat, quis in Sacris lifcris non uideatlt;C!.uiaergo per hosalios^ præfumptionum tuarum fpiritus Ecdfj Dei tam grauiter periclitantcm,imö fere'peffundatam^diurius tolerate, omni deteriusiudicauimus:placuit,utcommuniomnium noftrumconfilio,tibi,qnf“ . âenustacuimusinnotefcat: quamobrem necmodopofsis, necunquam poiut' Apoftolicæfedipræeffe.TuipfebonæmemoriæN. Imperatori teipfumcotp'’^ facramentoobftrinxifti,quöd nunquamuiuenteipfolmperatore,autfiliodns“, tnino noftrogloriofo Rege,quimodôfummæ return præeft.Papatum atttipl^^''’ ciperes,aut alium quantum in te eft,fufciperepatercriSjabfcjaffenfu uel laudanif'^^ to partis,dumuiueret. Ad hocfacramentum,funthodie teftespleriqueEpiftoP’ quihoctuncamp;oculis fuisuidere,amp;auribusaudierellluderiamrecord3re,quoiff' dotuipfealiquosexGardinalib.cumambitio Papatustitillarer, ad tollédamæf’^ Iationemhacoccafioneamp;conditione, utipfihocidemfacerét.facramentoteob*'' gafti, quo'd nunquam Papatum habiturus effes. Vtracj hæcfacrameutorumjqf^?^ fanâe'quàm cautêobferuaueris,ru uidetis.Præterea cum tempore Nicolai PapsV J nodus celebtatetur,in qua centum uiginti Epifcopi confederant, fub anathemit hoc ftatum 82 decretum eft, ut nullus Papa fieret, nifi per eledionem Cardinal'’’ fidapprobationem populi,82perconfenfum 82authoritatemRegis. Arquehui*” conciltjfeudecreti,tuipfeauthorlt;32perfuaforfubfcriptor^fuifti:atquehocquafiff?' torequodamgrauifsimifcandali,totamEcdefiamrepIefti, deconuifluamp;cobab'* lationealienæ mulieris familiariori qua'm neceffefit, In qua reuerecundianol» magiscaufalaborattquamuishæcgeneralis querela ubiqucperfonuerit, omnia“'* dicia,omnia décréta perfoeminas in fede Apoftolica aaitari,deni(j per eastotiusot* bis 82 Ecclcfiæiura adminiftrari.Nam deiniurijs 82 contumelijs Epifcopotum^ filios metetticum, 82 cætera id genus indignifsime'appellas, nulla querimoniafugt;* ficit.Quia ergo 82introitus tuus tantis periutijs initiatus eft, 82 Ecclefia Dei tamgt’* ui tempeftate per abufionem nouitatumtuarum periclitatur, 82 uitam 82conuftb^ ; tioncm tuam tarn multiplici infamia dehoneftafti, obedientiam quam tibi nullaifp promifimus,necdecætetoullamferuaturos effe renunciamus; 82 quia nemonj; ftrum,ut publice'declamas, tibi haâenus fuitEpifcopus 3 ita nulli nofttumanw^'’ ctisApoftolicus.

Helmoldus ♦

M Vita haflenus de Henrico liil. didafunt, partim ex Auentino,partinril^® Henricicoætaneis, in cuius rebus ac controuerfiatametfi fupramoduml“' gubri82mifctabili,ideo libentius fum immoratus, qudd in hoc potifsimn^ corruiffelmperium,ac ferme'rota Chriftianitas,fubiugum^ ab Antichriftomifl'at'' feuidetur.Veru'm de eius fineac ultimo cafu nihil dum diflum eft.Eum uerócognf( ce.qua'm miferabilis fit,exuita Henriciiam olimdefcripta,82exeius epiftolis,inqfi busdefuisdifficultatibus, fuorumfubditorum proprijs^ fili) perfidia, quosPap* infuumexitiuminftigaratjconqueritur. Nam hie ea omnia adfctiberenimislo“*

-ocr page 259-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM.

gutneffet. QuatenospaucatantumexHelmoldofacerdote.quægiHcnticusde Etfotdiafuo Chronico inferuit ,adfcnbemus,

De hoe quoeg Hcntico Uil. uulgariter óimytho'ogicê dicitot in Chronicis Sdauotum,cap.XixQuöd VuigbettoP apa,Hentici, qui öê Clemens, niotcuo.ro* pita(unt[chifmata,óêPafchalisnihilominus excommunicauitlmperatorem: óóeó u(cg(ententiaiUainualtiit,utcoU€aagencïalicuïiapnncipesTcutoniæ Henrico dia dematollendutn, góadfilium eiusæquiuocumnansfevendumdeeernerent ; quôd iatndudiimpetpatremfuitinPtincipemdeftgnatus.lgitutMoguntinus,Colonien fis,Vuormacienfis,d Principibus mil'si, ueneriint ad Regem in tutti Regia Hdgeef a bem.dicentes; Facnobis teddi coronam.annulum Si purpuram, cætera lt;5 ad inne * ftitutamlmpetialem pettinentia.filio tuo deferenda.lmpciator quætit caufam. Ac illv.Q.uid quaetis,ea qux optime noftifScis de (chiCmate longo: fcis qualitet Epifco * ® paius,Abbatias,8êcæteraomniafecetisuenalia.amp;quomodohteleâionisfacultas inreftonb.quibufcuni^conftituendisJedfolapecuniæratio.Pto ijs etfimdib.fanxic authotitas Apoftolica,8ifaqitPtincipûunanimitas,te regno ôôcômunione fide« liumpnuandum.Cluvbuslmperatof.Vefttapoteftas eft,hæc mihi imponere,8ó cri* uaen\mpingete.Dico [Aoguntine,adiutatus pet nomen ætetni Dei:Q.uid exegimus oelteceçimus àte,cumte Moguntiæ ptæfecimus f Tu quoeg Golonienfis fimditer^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lllis autevn{atentibus,nihil pecuniae aut oblatum,aut tequifitum,auc acceptum hu ƒ

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iusteigtatia-.Rexait,GloriaDeo, Similiter8êdeVuotmacienCi-.8iiterumRex;Di«

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnametgoptobcneficqsuefttisnobistependitisgratiam. Nolite ergo illotum pars

t nbsp;nbsp;nbsp;ncipes effici .quilcuarunimanusfuas contraDominum ôiRegemfuum nbsp;nbsp;uiola gt;

1 nbsp;nbsp;nbsp;uevuntfidem,8iiuramentocum[acramenia. Parumuobisfupereftæui,fenio 8ilalt;

I nbsp;nbsp;nbsp;boteconfeftis.Nonponatismaculaminglotianoftta. Siuerô fententia ueftrafixa

1 £ manet,utcedamas,conftituaturdiesplaciti.Etficutia adiudicauetitfilionoftro co* 1 nbsp;nbsp;nbsp;tonam,man\busnofttisimponemus. Illisautemcconitariônitentibus,Rexpas

I nbsp;nbsp;nbsp;tumpet auuVtüsabeis, uidens quôd ueniffent militia ftipati ,ipfecgomnimalicia8C

I nbsp;nbsp;nbsp;atmiseffeiptotuncdcftitutus,Ptincipibusip(ishocuetfutè procutantibus .Regali

I nbsp;nbsp;nbsp;bus ergo inàutusRex,amp; in federn tegni teceptus,dixif. Hune imperialem honorem

I nbsp;nbsp;nbsp;præftvtitmihiDeus,^ Concors ptineipum cleftio.Potens eft autem mihiDeus con»

I nbsp;nbsp;nbsp;leruate,quodpt3eftiiit.HaaenusaftoteDeo,bellis^,uicimusimpugnantes.Hocan

I nbsp;nbsp;nbsp;teminteftinummalum,fednecCufpeaumhabuimus,nec peccauimus. Q.uis enim

I nbsp;nbsp;nbsp;in orbe Chtiftiano tantum nef as confurgete crcderer,utiuraia Ptinci pi Sact amenta

1 fidelitatisittitentur,(ufcitetutfilius contra pattemJPoftrernônullabeneficqs gratia, I nbsp;nbsp;nbsp;honeftaii teueteniia exhibearurf Cerie maieftasImperialis in profcribendis inducia

t nbsp;nbsp;nbsp;rumtemedra confueuirnon negate,ptius pracmuniens quam fetiens,ptius inuitans

\ adgratiam quàmdamnanspct fententiam. Nobis autem audientia denegatur: \ ideoqjpt3efamur,neaudiamur.Ci.oistantammentisalienaiionem à fidehbusami* 1 cis,amp;àPontificibusmaximè,ptotedctepof[e concipetet c duod fi necDeumnec I nbsp;nbsp;nbsp;honeftatemnoftram tcuetemini,eece ptxfenies (unrus, uiolentiam explodere non

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p0ffumus,ttrilitibos8i.armisdeftituti.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontificibus ergo baefitantibus quid agerent ( magnatum enim return in »

1 greftusdifttciliseftldixirMogunrinosadfocios: dud ufquc ttepidamusf Nonne I off\tqnoftrieft,Regemconfeerate,confeetatuminucftircc Nunquid ergo Priners \ nbsp;nbsp;nbsp;pumdetretoimpenderclicer,eorundemanthoritate tollere nonhceatïduem me’

-ocr page 260-

138

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

tus, fugiens perucnitad Du ca rum Limborgenfcm, de quo principcn^ ' Rex,cumadhuc poreus e(ret,deftitucrat,amp;eumalteri tradidcrat. IpleautemPtn’' ceps defticutus,cafu,cum nunc Rexfugeret, uenariom'deditus erat, prope uiam,?^ quam Rexipfefilium fugir.-animaducrtittjrenijquia lamfamadiffundebaturM^ quitur ergo cuni niilitibus Regem ueIocius.Q.uod uideiis Rex,de iiita dm uit, cc magna ueniampoftulauir.CuiPn'nceps:Malé,inquit,domineueniamdcnifi“'* ftisjicer poteftateueftra in mcabufus fueritis:tamcn, Deus noui't, qiiod uobiscom’ patiar,attendens iniquirarcm circa uos maxime' eorum, quibus beneficus extitiftis.amp;affumpfit Regem in caftrum,mifK^ circumquaqj promihnbus,colltg'' quafiDCCC. loricatos. Quibus perduxit Regem in Coloniam ciuitaccmin^' gnam.Colonienfesreceperunteum.FiliusobfeditCoIoniam.Cæfar nodecUp^**®’ fugit Leodium.’Sdconucneruntad eum illucomnesuiriconftantes,óiquotumcot/j da miferatio tetigeranprofpedocpauxiliacorum numerojdimkarertatuir.rogauwï principesódomneroburexercKusfui,dicens;SifornfsimusDeus hodienosiuufti'i feruate mihi fihïim meum,(Sd nolite eum interficerc.Prarlium ergo commitdtudP^* ter uincit.filiusfugit.mukis inrerfedis.Prælium autem inftauratur:pateriiindtut,tgt; Cömprchcnditur.Quantasautem contumeliasuirillcmagnificusdiebusillispft'J’ lerit.ficuttelatudifFicilejtaauditulamentabileeft. Interamicosamp;inimicosinfc'^ tantes,quidam pauperculuscoram omnibus dixit eidennlnueterarc dietumtmlo* rum^nuncuenerunt peccata tua, quæoperabaris prins, iudicans indicia inwfta,pp^ primensiuftum,8idimittensnoxios.Cuicumquidam pluScenfatiiralcerenrut,“'* xitCæfar: Nolite quæfoirafciin eum, finite eum ruoluntas Dei ell,utI, Erat ibiSpirenfisEpifcopus,Regidiledifsimus:quo agitante, templum ingensl^^' genitriciapudSpiramconftituerar,ciuitatemcj Epifcopium mukum ptomo“^’ rat,ad quemRexaiuDecidiafpe,Da ergomihipræbendamapudSpiram,utfoui’i] am fandifsimægenitrici Dei,cuideuotusfemperextiti. Nouienimliceras, Ó^P®'^ fumadhucfubferuirechoro . Adquem EpifcopusrPermatremDei.nonfad^'” quodpen's. TuncCæfarfufpiransamp;illachrymans,ait:Mifereminimei.amp;c^ mantis Domini tetigitme.mortuus que eft Caefar Leodii,ftetit'quccorpusciusigt;’* humatum in capella quadam deferta quinqueannis . O magna Deiiudicia,qu^ compléta funt in tarn ptæpotcnti uiro.

Sperandum cftautem,quôd Dominus ille tribulationis decoxcritineo Icof* am,amp;rubiginemomnemabftulerit. Quotiensenimin præfenniudicamut,at)®* mino corripimutjUt non cum hoc mundo damnemur. Hæc Helmoldus.

Henricus quintus»

HEnricusv.feduflusa'Papaamp;facrificis,adiuuitopprimere pattern, pro tateac iuribuslmpert), imd 6^ pro communi omnium bono decertantem-Mortuo tarnen patte, ibi fepofitis dukibus uerbis coepit fcfe Paparum tapa* citas exerere.Quarecumamp;ipfeiamuideret,quorfumdemüeuaderePapariinityrii’ nis conaretur,cœpit quofj tuen' ius conferendi Epifcopatus,Abbatias amp;nbsp;ptæUturîS’ accapto,propter non feruatâfutFrifige^ifis kb.7.cap.i4.teftatur)fidem,PapaPaftbi Ii,ei omniaiuralmperrj.quæ pateraltjc^ prasdecefToreshabuerunt, extorquer Co”* firmat omnia Papa literis,rigillis,iuramentis:ö2 contra'ab Im peratore eftamplii’*' misdonisornatus.Sed fidemnondiutius,qua'm Cæfaradfuit,feruat. McxubüH^ inGcrmaniam redit,omnia mutatacinuertit.Quaredenuonouxexcommuo''^’* ciones,bellaciuilia,nouæ feditiones excitantur. Tandem poftmukabella,attociis'’ mas^calamitatesGetmaniæ componitur caufa,ea(tefte Vrfpcrgenfi)ranone,utPi paquidéinueftiatôd confirmer EpifcopoSîUerûilIifintcontentiEcclefiafticataiidJni iuriididionc,politico gladio careant,ôC ex oblationib. acdecimisuiuant. Vctiim^“ earn rationemEpifcopos Germanicos teformarc, cos^i fua politica potentia pn^

-ocr page 261-

SVPERIORVM contra PAPAMi 13?

Mouuos eft hicHenticos (inc libctis penitus, quod tune plericÿ non immeritd taüodnati(unt,cffçpœnamDei: propierca quöd ille patumteft'« Cccundum Dei:

nit isadinnocentium, alicubi in Gallqs commotantem; â quo pctiilnnocentius opemconuaiuumAnripapamPettumLeonis,quifcRomaexttulctat. PoUveetut quidem Cx(at,(ed tarnen (imul qucntut,lmpetq uices gtauitet attenuatas cfte,cum lt;i PapaiüsconfetendiEpifcopatus 0!. Abbatiasademerit.De quo quis dubitate que at,cutnmaxiniaimpetii pacsinEpiîcopatus Abbatiasf^difttiftant^

' OcthoConftantienfis EpiCcopus ♦

SCtibitNaudetus.Otthonem Conftantienfem, quiciteiter ante joo. annos fc * dUjEpiïcopumtepuenaffe Gtegotiofeptimo, Vacetdotumconiugwtna to* antv.actecen(eteiiam partent epiftolæGtcgorq ,in quaüle aceufat Otthonem apudfuotdctkos, quôdiuffus priori epiftola utCacetdotumconiugiumabolcret, non tantum idfacerc negiexctit.ïed inVupet petmiierit,ut amp;nbsp;ali) uxorcs ducant. Ctua redtateumRomam.ôicitetraminatuf.prohibetqjderidsCcuetdsime.neuUamtuo Epifeopoportoobcdientiam aut teuetentiam ptæftcnt. Vtinarn haberentu eius , aliovumcçlctipta ac defcnfioncs, quas ille, proculdubio pto fua iugi)ïacetdotumiuftitia,Papætytannidioppotuit.Sedad[cubamülamepiftolami

GÏegSE^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laids ,tnaioribus ateg mi.

notibusinConftant.diceceti conftitutisjalutem Sêbencdidionem. N'b intus tatt

n,t

C nofttoEpiîcopo ueftto Otthoniliteras exbortatotias,pet quas pro teoRicq Apoitolicaautoritaieiniunximusilli .utümoniacam næte int ƒ luapenitusexdudetet, amp;nbsp;caftitatent dcticotumftudtofe SeàEpikopus uefternequebeatiPetti teuetentia ptæcepii.neque ofticq dîne atttadus,ut nobis tdatum eft, quæ paternè (uaferarnus, pet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aae'mad«

nonloluminobedicnti3e,oerunt etiant tebdlionis oftentam tUQdumaccepimüS,palàmclericisluisiuÇsioninoftr3e,itno “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auinonbabe.

noconttatiapetntttit,itautquimulierculasbabocranycnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*, 3v

battt,illidtatemetitawlubinttoducctent.CLuodutaudiuimüsmoleftefcrentes,al*

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;letam eiîctipfintus eptftolam,\ndignaiionis nofttx motus o en ;‘À,-j :

1 nbsp;nbsp;nbsp;IplumadîynodumRomanamaduocauimuSjUttationesteddat, ÔC „

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taulas,ù rationabiles îuctint, in audientia totius S. conuentus exp o

1 nbsp;nbsp;nbsp;lilqcbatilsimt,uobtsnotaiacimus,otlaluti uefttæconîulamus • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nXfirquot;

il _taEpikopusucftettcpugnansôî.contumax.p,* A nbsp;nbsp;nbsp;ôic Cluaptoptet omnibus Rcui prxdiximus,pco ÔCbcato P etto obe

ftolicaautboiitatepi3cdpimus,liinobdutationepcdifteteuoluctit,

E çtxceptts Apoftolids uoluetii effe conttadus, ab omnulhus tubieavonts lugo tt . Vetùautbotvtate uosaWoluimusâtauift etiatn lactamenuobligation . Eietitobfttiftus,quantdiüDco aclediApoft.iebcllis extitetti,nullai li t btbidoneliatobnoxiüs.

WAdebeïtus EpiCcopus Ceuotnanenfis »

Hlldebeitus tçiîcoçus Cenontanenîts,uit plus ac etuditos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annum

ui5.HotàiftieboÇuumiadtciuntdçVapa,eiuscçcatiaexpte s .

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Vrbs fœlix,jt ud dominé urbs ittd cdreret,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nd dominé elTdtwrpççfljrwe^d«.

-ocr page 262-

240 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

Tcftaturid VincentiusinSpcculo hiftorfali' . Sufpkot cumefle authoK^ Rhythmicorum uerfuum,dequibus modó.Scripfk enim ipfe tales RhythmkoS) tarnen bene Latinos uerfus.Valde muka autem eft iftis duobus uetfibus comply“ ' Ptimdmindicareuoluit, Papamcumfuiseffe egtegiê fceleratos tyrannos,uip°‘ quorumdominatio tedderet urbem Romam infoelicetn. Deindeaffirniauit/® nonrantum perfidos,impios,uanifeimos^nebulones effe: fed etiani itapetfnö ftontis.utfibinonturpeeffecarerefideacpietate purent. Multastribulationtsp®* nusilleEpifcopusRomae,quinamp;:uinculaac carceres(cefteSuppIenientohiftotii‘ rum)pro Chnftoöd eiusEcclefiapaffusell. Quaïporrófuetitcaufa, qualeueiifgO' cium,nonafctibit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pcrcurriquafdam manufcriptas epiftolas, quæ partim huic Cenotnanf'’ ’ partim nefcio Cui innominatoTuronenfittibuebantur. Egoeundemefleopk‘’''j Quod fl diuerfi funr,circa idem tamentempus eas epiftolas fcriptas efl'e app^^' Recenfebo autem quædam tx eis epiftolis,noftro inftituto utilia.Reptehenditf'“’^ mitem quendamquodreligionis caufa D.Iacobuminuifereuelit: éidicitcum^' aiusfaéturum,fidomuiacregionifuxbené præfit. VbiqueeumDeumrede'coif' paffe. Inaliaepiftolareprebenditconfuetudinem quandam,ubiintiHdusp3i'f dabatunôdoftenditutramcjfpeciem feorfimdandam effe. In alia epiftolagrauWf^ admonet Honorium Papam, nequafuisappellationes ex ultra montanislocisnj' mittatalioquieumSóEpifcoporum poteftatemomnemannihilaturum,8ian’P‘'^ timam fenefttam uitijs aperturum.In alia conqueritur de exadionibus Roman?'“* tiæ,3cdicit,ümnescalaroitates óó aduerfitatesorationibusuinciac repclli,ptæ'^ I Romanas expilationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

InalioeiufdemepiftoIarumexemplari.hæcinuenLquæhicaduerbumful’r amiRomanifunt quos timentamp;i qui timentur. Hifunt,quoshæcpeculiaritcrpn’'?| uincia manet inferre calumnias, dcferrc perfonas, afferre minas, auferrefubftanti^®' Hifunt,quorumlaadaiiaudisinociooccupationes,in paceprædas,interatnwf“' gas, inter uina uidorias. Hi font, quicaufas morantur adhibiti impediuntprsf'f'* mifsi,faftidiûtadmoniti,obliuifciintutlocupletati.Hifunr,quicmuntlites,uendui’! intercelsiones,députant atbitros,iudicanda didant,didata conucllunt,attrahuni“ gaturos,protrahuntaudiendos,trahuntaddidos, retrahunttranligentes.Hifoi''’ quod fipetasamp;nullo adulante benefidum promittunt pudet negate, paenitetpi®* lticiffe.Hifunt,qui negant reuereniiam clcricis,originem nobilib. confeffum prio“* bus,congceffumæqualib.cundisiura. Nullum illisgenushominumordinumiti’’^ pocum cordi eft.In foto Scythæ,in cubiculo uiperæ,in conuiuio fcurræ,in exadion* busharpyræ,incollocutionibusftatuæ,inquæftionibusbeftiæ, in tradaub.codfif' ; incontradib.trapezitæ.Adintelligendumfaxei,adiudicandumlignei, adfuccti’’ cendum flammei,ad ignofcendum ferrei,ad amicitias pardi, ad facetias utfi, ad fal* lendumutilpes,adfupctbiendumtauri,adconfumendumminotauri.Spesfirnu' in return motib.habent, dubia tempora certius amant, öd ignauia paricerconfcico' ' tia^trepidantes.CumfintinprætorijsleoneSjincaftrislcporeSjtimétfoEdera ne®* cunantur, Bella nepugnent, Quorum fi nares afflauetit rubiginofiaura marfupij» confeftimuidebisillicÖdoculosÄcgiÖdmanusBtiatei,.ödingeniumSphyngisgt;

Hildeberti Cenomanenfis Epifcopi contra

peregrinationes.

IN memoria B.Iacobi,ftruenuifsimeComes,8d prçdicanda uirtutefublimisjtf'', utfertur,fumpfifti.Qodnosbonum quidem non negamusfed qiiifquis admin* ftrationéfufcipit.alligaturobedientiæ.Quienim ad maiorauocatur,0dutilior3; ‘ firelinquir,delinquit . Vnde te, fili chan’fsime,culpa inexcufabilis expeftaf,qu* neceffattis non neceffatia,difpenlationi otium,debitisindebitaptaeponis. Inter [3* , lenra,qu*

-ocr page 263-

SVPHRIORVW CONTRA PAP AM» 141

Vma'quifeïuisfuispatetfamiliasdiftttbuit,citcuiteuagumoïbemt«tatam nullus doaot.nulla omnino fciiptuia commémorât. Hictonymiteftimonio B. Hilanon cunjeffetptoximusciuitadHietufalem lemel earnuidit ,ne loca fanâotum con ■ tcmpùffe uideatut. Pottô praetet foliium mentis tuæ oculus caligauit, u non urnes plenampeticulofiscaùbus affumptamnbipcregrination^. PtæmuninoncsDu cis Aauiianotumttanffturus es,cuius tibiinuidiam (uîcitafti : faftus c expugnatto netoauiluperiot. Fete' apud omncs diututnior eft iniutiarum beneficiotum. Præteteanelcis, (itenatafitin filio patetnæ nota plûteshodiegenetantut iniquitatis hætedes quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exoart«*

telinquesSé ttemotem, fiteiuuenicommittis in quo nccefCe c ‘ a« « peiîiàiam,leuitatem ex annis, exiniutia ultionem. Audiuimus eni glotumRegi,tuocçauunculOjid quôdtefaautûfignihcas,dffplice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aemen«

- gtauitet.idcouftantetimprobare, Sanè eotumalpetnan'^rgt;i,,prnnr Si ® tiæpettinaciaeft. Hi nimitumtuisptouidete commodis ôi affcftu uol e ,

Fottaisis autemdicis; Votum uouiDomino.ttanfgte^iomsargua , tado uotum. Agnolce ,ôPtincipcs, quia tu quidem alligaftite uoto.le offidoAu uixjedOominus obcdicndæ;uiæ,qua(anaorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç. fmaus

àienuK,q«a{anaotum memorqs ptouideas , Appende etg^fita idnetis,utÇ«pplçtc poîsitintermiffæ dilpendiumob^ientiæ. Œ „lundis adhere turn depone ptopeta,baculumlumeptogladio,fcftina egte /• nbsp;- mhnnnmitl

comitibus,Æisùomonem peruehiculo inuiatibi hnt. Sv tninifttaiionislong'cmaius eft,8C elegantius, quodinhcianne ?, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ledeinpalado,di(poncdefafftagr|saffliaotum, Siutomnes nibus-.Viue teipublic«,noaes illi ptacffans 8i dies : iudicwm mri

£tas,nonaceeptio2etlonatum.Tcip(umlegibusamote(übicao

cenfor.eumignouedsexcclsitalienis. Infontesmvmme

impunèlxîüs.lniqaitadsuliionemintctfplendidiotespffnderis aucm

! nbsp;nbsp;nbsp;güinemnectinecauîa,nçclibcntcteffundas-.doleôêquouesill m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jStiatn

\ lexiudicateffundendum. \n omnibus rcuetentet exerce poteft ♦ g l nbsp;nbsp;nbsp;Deo,cumlecetisaliquidglotiolum,Supetomniapaupetibusadeffc

\ pacem. Extuisauiemminifttisncceffecft diumam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imnnnVaonnT Per

drcaeotdempaupetcsetîanauatiûDeiquxcquidimpieuo , .jntnratvAncScvV# huiulmodibonosPiincipcs,{edptauoshabcntesmtmfttos,Sc p

\am,nuncHatpyiasappellat.EtcnimScylla facichumana,(edc. tu,, „.udem cinaadelctibitut,Hatpyi3cüultumhabentuitgineum,ungues tapa nbsp;nbsp;.

boniVdndpescompatantut,ipftctudelitatemabhorrentcs ,demp c-Ytctl lumconqueientes,hominem manîuetudine Si rnifciicotdia cxprimentes. miniftrieotumodotato,pt3Edæcanib.tapacitatclimilesnnn^nauoe« Tuitaqj ptouoto tapacitatcmatqj exaaiones tuotnmcomp «kubi tamdamot,8totphanotumgcmiios,ôilachtytn3ecomttanmtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hndds,thelaunxatutitainàieitç,8iteuelationistuftvtudicqDe ,q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malcfaao*

queletundumoperaîua.Cïuienim ma\um curn poîsvtno cotng »V fQænronc liconfots eft,in culpa,conlors etit Si in pcena.Sicut ergo ptxîent V S (ubfidns in* tiSjUtetetuotumconülio amicotum,utete meo domifedens pa p circumletripet liftens,\Qcaianaotumnonlt;ietidcransintueti,iediucrvtaiagen , memotiaslapidum,lcdcitcumlerrcmcmotiamuitiutum,

\ V Hdàçbertus naonetPapam,neumetaidè quaVuisappeVVadoes acciç Y ■ nbsp;quot;nbsp;cas uvm vudidoxum 24 authotitaum cpûcop

luraimminuat.

Honoda

-ocr page 264-

»4i TESTES VERITATIS TEHPOR.VM ,

HOnorio Deigratia excellentiTsimo ac rcucrendifsimo patri

EccIcfiçfummoPôtificiHildcbcriushumilisTuronorumminifterdfbiiÇ* tfgritatcmobedientiç.Pbilofophusaitjcolcrcofficijs,non exafpcrateuff j omnépoteftatem,ideo cumulatis ptecib.cxoco,ne uos,rcucrcndc pater, prçle^ ptumcxafperet,autueliusdenccefsKatcpræftimptionéf!gurarc.Etcnimj fcripfi,eodemquofumlæfusiaculo,Iaedimctucs EccIefiçfofpitatc.Bonamfpt*^® coin finu meo,quiafcribcns proiuftitia,gratiâ partis nôamittâ. Q.oaslibetetgoi’f pellationcsinRom.uigetcuclfufcipiEcclefia.cisÂlpesauditumnôeft,nfc*p, j-p iraditum inftirurts.Quid fiforte huiLifmodiemifericnouitas,ut piaceacomnj*'’ , fercntcradmirtcrcappcllationc.Pontificalis peribitcenfura,etQmnimod{£Ôn’'*’ turEcckfiafticçroburdifcipljnç.Q.uisenimraptoradfolamanathematbisfôini'’ tionem nóftarimappellabitutfQuisclericus autquis presbyterfruftratoriçappd* ƒ tionis refugio non patrabir,aut etiam fepelietur in ftcrcorc fuo ƒ Quis EpifeoP“^”^ bebit in promptu,non omne dico.fed aliquam ukifciinobcdientiamfEn’Si^*^ quæuisappellariograffabir,foliietcôftantiam,feiieritatememolietadducés6^lt;‘'' lentium,amp; reisimpunitatem dcliâorum:Sicficr,ut facrilegia rapinç,fornicâtiogt;’^ ’ SZ adultcn'a pernidofo inundent increniento, cum præful ad fuperfluas appd^’^'J nesclauretitor3,amp;defierirperfequi peioruni pcrfeciitioneslocorum,cûpun*^’’’. nifeftumfacerdotnm immundidam.cum uiduarum iniurias uldfdorphanot“ ' Dilationc nimirum cenfurç fadnora fouebuntut,8i uenient in profunduin inifl®' ïisinipune' delinquentes.

Præterea.quis Euangelkum illud iniplebit præceptume exi cito in gt;nbsp;üicos ciuiratis,amp; pauperes,acdiuites.cæcos amp;nbsp;daudos, compcllet ut intrent • caecurnueldaudumintrarecompelIcr.ficîecusueldaudusdum^compellirutapPr a latf Denieç pro deliflo Heli nullus Pontifteum punietut, quomodo appeBatio cxcufationemluamquifquedefendetoffenfatnr Hinccritqui Saulum j percutiat,quiMofisanimaductfionem imitetur, quigeftetgladiumPhinætSifl mifetkordiam Domino cantate ptæualeat? Exempla quidemeenfaræ fetnptV.‘’r uereaemulatores eiusquælibetappellatiofepelier.amp;uiuos.Sané paruaeftmihi*^^ entia,8ô exilis:quacfi,iuxtalob,interaquilas in præruptis habitanrescuni tumlanguinem lambir,fatisell. Non erubefeo meam uelaccendete,uelptoquot;‘ tnenfuram.

Intercætefos tarnenfacerdotes ad meperuenit, qtiasappellationesciwiP' ; fufdpit Ecclefia.quas etiam fineoffenfionefedis Apoftolicçtenuitamp;abierit. enim,8d uniuerfitas Ecclefiæ prædicat,quod grauatis iudido fubuentns appd'^'L nisdebcatut. Accepiquo'dfufpeâos Habens iudicesautinfeftos,quódformidagt;’^, merariæuimmultitudinis eodem temedio pofsit acdebeatfubleuari. DecretisCotneltj Papæcapituloultimo taliter Ecclefiæ traditum eft : Si cem aduetfum fibi fenferit, uocem appellationis exhibeat, quod nulli gari. Item in eodem: Nullus facerdotumeaufam fuamalieno committat ’ non ad Apoftolicam federn feceritappellatum:fedunufquiflt;$ cum prouindalf^' [ dicesac notoshabeat, nifialiquam uim temerariæ mültitudinis illictimuetit,; jnfeftos uel fuspeâos indices h3bueric,pro quibus caufis ad minoris auchoricaus* dices amp;nbsp;ad alias prouinciasappcllareamp;uenireconcefTum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Audiui etiam alias quo^appellationes effe,fed moratorias,necomninorf piendas,de quibus in facris legibus his leg:mus uerbis. Quicun^ enim conhdf’’ iuftæcanfæ,fed caufaafferendæmotæ, ne contra eumfententiaprofetatur, appt nerit,uclfidefado,confenfusneabdicatur,appe!lareuoluerit, huiufmodiappt“ tioncs non recipiuntur.Et quidem uidentur mihi plûtes talium fpeciesappf^'' num,quas fie prudens iudex,ira ut necefle eft, difeernat, ut circa iudicandos in“’’® j nibusdebitam ferner æquitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Porto' ca quæ prærogatiuam obtinent ,ficut paruitati meae miniftcauitiu'quot;^^

-ocr page 265-

: SVPERIORVM CONTRA PAPAMt 24Î

Ä titas petftrinxi.Quxfi pluta funt eriam uftj ad tempus cathedræ uefttaefub Apofto*. lica cucuttetc uigilantia. Confiteot non ttanfgtedicndum quidem effe tctminos, quos pofuetint pattes noftti. Motatotias auiem appcUationes Si. fupetfluas omni * no elongandaseffeànofttaaudientia : non fuftinendum in hotto Domini plantatt toxicum mortis, quo fubuentus affliftorum morietut, quo Pontificialis rigor elan « guebit,quo iufticiæ patlïmoniain nihilum teucttetut,inctementum lufcipietubet * tasdelidotum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

CalixtusPapa»

CAlixtusPapa fedit circa annum Domini «xo. Hunc non ideo adfcribo, qudd bonialiquid fecerit(extorfit enim omnino coniugium concionatotibus Get * manicis Si Anglicis) fedquód conttahuncalq fcripfetunt, quos nominate ß non poffumxatmina tarnen uetufta inuenio,quae hic otdineadfctibam,

C)boneQAlixte,muniiKtotufperoiitte^

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qttoruidm prabyteri poterant uxoribt« uti :

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioedefiri(xifli,pofl^uamtuPapt(fi(iJï(,

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item ♦

Prifcinnireguldpenitmuffaturf Sictrdosperhico'htecoUmdecliniiturt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed per bicfoUmmodo «hiic articulatur,

ICumpir noßrumpriefulemhiecamouedtur. Itd qwtddnx presbyter coepit «tHegdre, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peccdt criminaliter qui uult fepardre,

CUwdDeiMcom«nxerlt;tt,füonind»nlt;tmlt;(rc. Taks digtiMm duximt« frres dppeUdre.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O quant dolor lt;üixiu«,lt;jMàintormentuiw^au^

Nobis ejt dtmiitere, quoni'am Juaue.

OKomdiuePoiitißxßdtuifliprdi, j.

Ne in tanto q-imine moriark cdue.

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non eft InnocenUKSjimo Nocens uere,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q«i quo fado docuitjUerboMultdelere: \

Et quod olim iuuenis uoluit babere, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Modo uetiMPontiJèx fiudetprohibere.

i' Giguere nos pr£cipit uetut teßdmenfunt : Nouumquod nonretinct nufqudm eß inuentum» Prdf il qui contrdrium donat documentum, Nuflum neceffdrium bk dat argumentum.

Dedit enim Dominus maledidionew.

V iro,qui nonjecerit generationem. Ergo tibi (onfulo per banc rationem’, eignere, ut babebas benedidionem.

Nonne de militibus milites procédant, Et Reges à Regibus, quifibifuccedunt ? Per locum à fmili,omnes iura kdunt Clericos,qui gignere crimen eße credunt, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nobkadbucprlt;ecipituetHsteßamentums

'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QU,od nojb-ie iam legk eft uerax ftndamentum ,

* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtmaresezfoemituefeiant inßrumentum

'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tale,perquodbabeantprolkincrementum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

'* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zacharias babuit prolem er uxorem,

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Per uirum quem Kenuitadeptusbotiorem»

i*! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï X ÇaptixaHtt

-ocr page 266-

144 TESTES VERITATIS,TEHPORV,^ )

BdptizMit ttiiim noflrum Saluiitoran, Ptrecitijuitenedtnouumhuncarorem^ Paulus calos rdpitur ad fuperioreSf

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VbimultMdidicitresfecretiores:

t ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad nos tändemredienSjinflrucnsq; mores f

SuM(.inlt;iuit)habedntquilibetuxores.

Propter h£ccr alid dogmata do^omm, Reoreflemelius,crmdgis decorum T QwfliifuamhdbedtyO'nonproximorumf

Ne tncurrdtodium,uelirdmeorum,

Proximorumfceminds,flliMe^nepttSt

Violdre neflix efl,qudfl nil deceptes : yerètudmhdbedt,crinhdcdeleâes

Diemut flc ultimum tutiusexpeiics.

Ecce idm pro clericis multumdttegduit l^ecnonpropresbyterismultd comprobduii P4ler nofler nunc pro mc,quoniam peccdui. Dicatquif^presbyter,cumfudui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hine igitur,ram«fialiundelongémelius,appar«,fuïfleolim non pro facerdotum com'ugio pngnauerint : fed fcuftra,uincente tandem iM mano Äntichnfto,cum fuo Sodomitico cœlibatu.

Theodon'eus Abbas S»Trudonis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

THeodoricus S.Tttidonis Leodierifis Abbas, floruit circa annum infeâatusmultumeft Romam, præcipue'ob Simoniam: non ob pecuniam dantut honores,fed etiam pro indignifsimisdantur.D^'*’ Romac Simonem Magum pro Petto tegnate. Sed adfccibam paucos qnof“**?--ueifu$,fparfim excerptos.

Pccedomumpdcis,duislt;fltdtilimpùtatif,

Item, ’ s

VidlleusirgenticonlringitouÜidCJirifli^

Item,

P^esnimisiniufld,fltnummKPrdful(y‘AbbtL

Item,

Cemelupummonachunt, *

DeprduoregimineEccleflain^uflt

VtKopfbNifa,coruoddtureccecolundgt;di Qudlis pulluferit,quemflrtcommixtiotdliit

Etpaulopbft, ,

Qlfld non flgt;eremus,fi nummos poflideamus S

Item ♦

Rana cdputmundi,tu Quondam tahbuxultrix^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aut citilts uenidsultricesredderepoenax:

Autcdpututfiierds,modàcdudieùiâimdfidt: Sifis uendlis,lt;}uod Quondam Numida rifit. P.mptornondeerit:tuuendes,atlt;j;peribis^ ' Talibus ipfe Deus ^uonddm cum reftè mùtatur, SSetiflv

-ocr page 267-

; -SVPERIORVM CONTRA PAPAMgt; 145

Menflt;w cr flt;4es de ftcris «edibt« srcens

Dic,)ïrtt Mdr4nlt;ttblt;(, Deiw, bt ; die, pnt rfndtbcm4.

Hincappatet,huncbonumuirummifctanduniEcdefiaerçgimcn8Canimad* «çitifft,8êdeplotaffe,unà cummultis alqs bonis ac dodis,

Hugo de fanlt;flo Vidtore

HVgo dé (anfto Viöotejdidus natione quidem Saxo jed Abbas fandi Vido • ttsPan(ienfis,floruit circa arinum Domini ujo.id eft,ante 4x4«annos.Multa (ctip{n,mukumcg ÔL etudirionis 8i pietads nomine à Trithemio laudato t. is alicubiita de dericotom petdidfsima oita fetibit: Clerici noftris tcmpqribus kgem ncfdunt,necdifcunt,feduanitates;ocio,commefrationibos,ebtictadbusftudentï tenenacapiunt; afsidue' in plateis,rato in Ecclefqs: tardi ad inueftigandum culpatti peccatotum, patati ad infequendum ueftigialeporum : uelociotcs funt ad co ngte ■

B gandum canes,quàm adconuocandum pauperes-.citius pottigunt panemcanibus, quàm paupetibus : citius extendunt manum ad taxdlum, quàm ad Miffæ librum .1* (unt quorum thalamus otnadot quàm altaria,fcyphuspulchtiot calice,cquuscati» riot quàm Mi(rale,mappapulchriotcaCula,camifiadelicatior quàm albr.imô quod honendum eft dicere,84 nefatium,fcmotalia pulchtiota quàm cotpotalia. Item Au:* guftinus-.Vlus placetOeolattatuscanum,84rugitusboum,gtinnituspecoru, quàm c\encotumcantus,la(ciuè 841uxutio(è cantaniiumjur placeant amafqs fuis. Videte quaminiutiamfaciunthiintemploDei. Faciunt enirnex eotabetnam84domuni ttipudq,ubi(olenilafciui camus exetccti.ltcm:Rcftatatptædicado eins contemna*

tuijCuiusuùadefpicitut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . . c jr a

I.

Vnde licetagno(cete,qualis tamturnclert ftaiosmotcsqjfuermt. bed ftuftta eftàtammultisdodis pqsqjuitiscepcehenfus.quippequicotrigt plane non uelit, c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Haymo ♦

T T AymoatchidiaconusCantaatienfis.tcfteBalaeo.reftitjtquæftuofisPapîfta*

V-ï tumttaditionibus ,teligionemqjad Apoftolicam puntatem teuocarc uidc^ tut conatus. Differere enim folitus eft .nouosillos pfeudoprophew^^^^^^ uellecaptiuosducercànfetüitutemcçtcdigctcpiosdetne a nbsp;nbsp;ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

telibetatos.Cl.uarationegrauitcroffcnditPapifticos ariæ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

citca toto.Dominiannum.

Romanû

OmanidiuSC actiterfuamliberratemcontraPapamdefenderunt.necliben. tettutpifsimisCurdfanispatuerunt. Hortatifuntettam Cæ ares, jetmanis cos,uîiusurbisàPapise;totqucrcnt. Nam pnusnontantum Graeci,fed K

Vtantdmpetatorcs,quin ÔCSaxonici Otthones earn m tua potefbte habuerunt.Ex tateatumepiftolainFïifingenti,ad Conradumlmperatorem^îndetKum area u4o.Dondniannum,qua!umadrecipicndamRomanaep^efsionembortantur: dKunt,Papas fempet Caefaribus rebellarc: dicunt æquum cffe.ut quac Cæfans font, Cæ(atiteddantur.84quæPonnbcis,Pontifici.Sedaà{cnbamtpfamepiftolam.

BxceMstmo atcç prædaro urbts SCorbis toûus do^no, Conrado Dd gradaRornanorumRegi femper Augufto, Senarus po gt;nbsp;pulüsœRomanusS. 84 Ro.lmpetqfœlrtcmô4m,* clytam gubernationem.

-ocr page 268-

i4« TESTES VERITATIS TEMPORVM t ueftrafidelitateôêhonorefacimus.Etquidem regnum amp;:imperiumRomanoW^’ ueftro a' Deo regimini conceffum » exaltare atque amplificarecupientes ,in euingt; turn,quo fuit tempore Conftantini6lt;iluftiniani,quitotumorbemuigotefenains populi Romanifuistenueremanibus,rcducere,fenatu pro his omnibus Deigtan teftituto, amp;nbsp;eis qui ueftro Imperio Temper rebelles erant, qui^ tantum honott Rom. Imperio fubripucrant, magna ex parte conculcatis,quatenuseaquæCit' amp;Imperiodeberentur,per omnia 8^ in omnibus obtiueatisjuehementecatçpnna* nimiterfatagimus,atqueftudemus.Etobhuiusrei effeâuni,bonum fundamentum fecimus. Nam pacemamp;iufticiamomnibus earn uolentibusobit uamus;fortitudines,id eft,turres domos potentum urbis.quiueftrolmpction” cum Siculo amp;nbsp;Papa refiftere parabant, ccepimus : amp;nbsp;quafdam in ueftra fidelicattit* nemus,quafdam uerofubuertcntesfolo coæquauimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 8

Sed pro his omnib.q næ ueftræ dileâionis fidelitate facimus, Papa FtanijP^’ nes,amp;fiirj Petri Leonis homines amp;amiciSiculi,exceptoIordanonoftro,fiddto'' inueftra uexillifero8óadiutore,Tolomacus quoqueamp;alij plûtes undiijtiosimpquot;' gnant,nelibetc, ut decet,Imperialem Regio capitiualeamusimponerecoionai”' At nos,quoniamamann'nullus labor gtauiseftjlicet inde plurima damna futo'itquot;' muSjptoueftroamoreó^honoregratantetpatimur. Scimusnamque,nosauo'’gt;’ proindcpremium, ficucà patteaccepturos ; uos^incos, ficutin Imperij boft«’’ uindiflamdaturos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Cum tantaigiturnoftrain uobisfidelitas fit, tantai^ pro uobis fuftineamquot;’» precamur,nefpcsifta nobis deficiat,ne Regia dignitas nos ueftros fideles ói f'l'® defpiciat. NequefiinRegalibusauribusaurafiniftra de fenatu amp;nbsp;nobis flauetiii'quot; earn in tendat aut refpiciat: qui enim de nobis ueftræ altitudinimala fuggerunt,quot; ueftra 8ê noftra(quod abfiOdiffenfione lactari uolunt,amp; utrofi^ (ut foliti funt)olto dèopptimeremoliuntur.Sed circahæc,nefiant,RegaIis prudentia,utdecet,folitquot; fit,ôi prouida : reminifcaturtj ueftra folertia, quot amp;nbsp;quanta mala Papalis curia, diâiquondamciuesnoftri.lmperatoribus, quifuerunt anteuos,fecetint:6inquot;* détériora uobis cum Siculo facere tentauerunt. Sed nos Chrifti gratia in ueftra fito' Iitate uitiliter eis rcfiftimus,ac plures ex illis ab urbe, ficut pefsimos hoftes Impeiij?’ funtjpepulimus,

Appropinquet ita^nobislmperialisceleriter uigor,quoniamquKquidiiquot;'‘ tiSjin urbeobtinerepoteritiSjamp;utbreuiterac fuccinâcloquamur, potenter in uibf» quæcaputmundieft, utoptamus,habitare, totiltaliæac regno Teutonico.o»’quot; tlericotumremotoobftaculo.Iiberiusôômeliusquâmomnesfere'antecelTotesut’ ftrijdominariualcbitis.Sincmora ergo precamur,utueniaus:amp;interimdcftatuBf’ ftro,qucmfcmper defid eramus falubrem ôiprofperum, de his Regahbus litetis^t nuncijs nos lætificare dignemini. Sumus enim per omnia ueftrae uoluntatifemp^'o obtemperare parati.

Scian's præterea, quia pontcm Myluiu extra utbem parum long? pcttempo'^ multa pro Imperatorumcôtrariodeftruâum, nos utexercicusuefterpereum Itani* irequeat, ncPetri Leonisper caftellum fanâiAngeliuobisnocerepofsint, otto/ tuerantcum Papaamp;Siculo, magno conaminereftauramus, QC inparuotempotis fpacio muro fottifsimo amp;nbsp;filicib.iuuantc Deo complebirur. Concordiamautétnifi Siculumamp;Papam huiufmodieffeaccepimus.PapaconcefsftSiculouirgâôêannu’ lumjdalmaticamamp;Lmitramatcjfandaliaietneunum mittat in terram fuamlfgatai nifi quern Sicul.us petietit, ôi.Siculus dedit ei multam pecunia pro detrimcto otto® ódRom.Impetrj.quod Deigratiaueftrum exiftit Hate omnia foliciteueftra anima“ uertat optime Rex prudenti3.Rexualeat:quicquidcupit,obtineat;fupetboftfSI*”* periumteneanRomæ fedeat, regatorbem.

Princeps terrarum ceußcitluflinianui Cgfarii uccipiat Ciefar,ipitefunt fud pritful

VtCbrijhif

-ocr page 269-

SVPBTtïORVï^ CONTRA PAPAMi gt;47

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtCbh/hwiußit Petro foluentefribwtitm« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Nos de cæteto legatos noftros precamut, utbcnigne tccipiatis : amp;nbsp;quod uobis dixttint,ctedaiis:quia fctibctc cunâa nequiuimos • Sunt enim nobiles uiti, Guido lenatotJacobusfiliusSixti piocuratotis,8£ Nicolaus eorum (ocius . At Chtiftia 9 ni(sitnusPtinceps,huiufmodiuetbisfiue uenijs ptæbereautes abnuit.quinimôuc ƒ niçntes ad (e ex patteRomanse Eccleùæ uitos magnos ÔC claros,quo tum unus Gui» doPifanus.âufdem cutis Catdinalis Cancellatius erat.tenouationemç^ antique ■ lumptimlegiotumfuorum poftulantes,honotificcfufcepit, 8ê honelte dinnfit. î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;Idem Ôêcotàm pet legatoSjCOtàmcumFrideticopïitno Romani egetunt.ye*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idmcumuidetentiekufttaCaefarumiampetciuiliaGctmanisbellaacper pi co»

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;posdomitotumopemimplotatejpfipcvfemetnihilominusidemVcdiiloegerunt.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GuatecteatoPatricio,inftitetuntacritet apud LuciumôêEugeniumPapas, ut i

B (uauetetaiutateftituetent.lpiumcnimmote antiquorum facetdoium, ôioblationibusfuftentarioportete.affetuetunt. Nectantumdifpumionibus, e Karmiscertammeft duritet. SedPapatandem, adiuuantibus eutnTiburtin^, alrjsRomanotum hoftibus,ptæualuit,SicP ap3e,K eotum Epifcopi »gvegem ftipafceteïuntloliii.

Fridericus primus ♦

ltcaannumDominitis4. cœpittegnare Fridericus , qm

( nbsp;nbsp;eftuoeatus. Gonatus eftis quoque libertatem

afferete-.aclongo tempore,nempefermèîo.annisJans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AWxarAdm

tus. Verdm tandem tranfegitmediocribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra

Opetxpteciumuetoeft,impudcntiamPap3cAdtiani,exeiu P P Qirpnimin bunc Cafatem fctipta cognofccre.quam Auentinus (uo openinfetuir. Sic cnim in -''^'^^^nterimYuilbelmosRcxSiciliæ,Dux Apuliæ,PtincepsCalabtiæ cm^^^ etatuirtüslmpetatotis,îdlicetmctuens neid mail nancifcer nbsp;nbsp;,q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^æ

latRogerio patriluo ,HadiianoEpiîcopo Romano clie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maiores

quæ cumlnnocentio, Eugenio. arque cæwnsRom^^^^^ tuihaaenusatmisdecertatant,concedit Ambo cietatetnineunrHadnanusnoduminCcirpoC

baumRomanilacetdotis, Auguftumptecatio u pridericum AfftiDoinenietti adHftlmurnTreuerorum:Atnulpbu^^^^^^^^ arcbimYftam ,epiftola, ex qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“æ,^„ansVatum eft ad Alemannos,ui

àuximusRomanumÇinquiiJmperiuma Gtæc s^ RexTeutomcotum non ante, quam ab Apoftoiico eu

tut. AntcconîecrationcmRcx,pôftlmperatot. nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principumtuotumba

O nbsp;nbsp;nbsp;VndeigiiuibabetImperium,niîianobis.Exe , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ozAuouftiôC

betnomenRegis,exconîectaiione noftrababet nome

Gæîatis.Etgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Recobteamiqu .Z

citeinomengtanàe,uteffetFmperatonKutpo^ tetlmpeiator,Kaduocatus redis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonlmperatoris. Roms

paccaia,effeilubieaa,qu3e noftra curn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ cftSvlua Gal' iæ • Impera *

noftraftdes eftjmpetatom eft A(^is m Ardne iotquodbabet,totumbabetdnobis.SicutZac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;j Gtxcos.Êcccinpo*

adTeutonicos,itanospoffamusab Alemanm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àDeo

icftatenoftta eft, utdemusftlud ,cuiuolumos. nbsp;nbsp;Ç a.difiremus8Cplaniemus,Kc.

ïupetgenres Ktegna,ut deftruamusKeueftamu , nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;• ^ps^ogcnnmlialia

DdoäeGtimancsimbtteuocatdmbeateMtm-teobn^^^^ pelleie,Danos,Fiiftospetdomitatcnunquamuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eipaulo

-ocr page 270-

f48 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Et paulo póft idem Auentinus deeademre*

MOrtuoigiturViaore,AIexandro Romam tenéte.ImpetatormenfeMâi®’^^ qucquinquagenalibusapud V’uirzburgum,conuentumEpifcoporum»‘’ tus^Imperi] cogit.Coeunt frequentes archimyftæ,minores Pontifices,P'!

des,Duccs,PrÇfeâi,VidonemPontif,Max.legunt,Pafchalem(5Uoc3nt.FitfenaWSC fultû,nullumpofthacforePontif.Max. nifiquimoremaiorumconfenfulmpf^’' ris creetur,arque nnncius duntaxat Chrifti,fucceffor4Petri, non etiam CæfatcîP® tentiæpertinaxæmuluseffeuelit. A'fingulisexaâumiuramentum.haudalium^“ recepturosaut paffurosPont.Max.perpetuô,etiammorcuoImperatore. . .

Sed dicamusfanêaliquid ex Radeuico,quiappendicem Frifingenfisfctip^f’ dehuius difsidij origine,quo res to ta melius intelligatur» Nonenim tantum dericus, fed 82 maiores eius qui Imperatores non fuerant, quod Frifingenfis pto»^

manfcraiK. Qnarccom hic Fndericus aliquando Romam uenifTct, coronæ,uf°P/ nor,caura,monfttata^ei a'fuis effet pidurainLaterano palatio,quoniodoLotbâ^' usfecundus^PapacoronaretutjCumhorumuetruumadfcriptione:

Rexucnitdntefores,iurdnspriuf'Vrbishonores, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Poü homo fit Pdpje,fumit quoiunte corondm: ægertime'eam piduramt“ H NamPapæhominemfieri,idcmeielt,acferuiimuelfubditum. QuareegitPf““* [ cumAdriano,uteapiâuratolleretur,necaufaalicuiusdifsidqeffct. Venin»P®*’L Papa,cnm Cæfatin Germaniam difcefsiffer.recum fuis deliberata,metuensi^nf‘’^ Cacfarnoliteffemancipium Papæ,utproximiduo(Lorhanusfecundus,quip‘''^ ,, penitusfePapæfedibusfubiecerarjUiralioquinecmalusnecignauuSjamp;Coiira““^'' ftatuit, eum ab illis fui^enerofiocis a nimi motibus obducerc, amp;nbsp;monftraieeum^^^ ocra fuiim fubditum eiK,(Sda'fecoronam ac Imperialem dignitatem accipetf'ûu^ naâusoccafionem captiuitatisLeodienfiEpifcopi,quemnefcioquis cæpeMr,wlt;^ adeum fiipetbamlegationemzfiniulatqueieexpoftularecumillo, quoduonlib* tetEpifcopum ex captiuitate, fed ramen interea feduló ô^inliteris «Sóuocekg!’^' eiinculcatferuilisconditionis uetba . Namipfa primümfalutatio talis fuit:Salû' uosbeatifsimus pater noftetPapa,i3^iiniucrfitasCardinaIium:ille ut parer, tres.Quoipfouolebantlegatiiudicare,eum perindePapæferuum acfubdicuW’^quot; ; ac Cardinales.Deindeinlitetisei obi] ciensenumerat Papa, qua'mmultaben^bû^ Romana Ecckfiafufceperit. ôôintetalia dicit quo^, quod plenitudinenidignité*' amp;nbsp;honoris ab ea fufceperit.

Cæfarôiprincipesfacilê fcopum legationisccfnenres.impatientifsimt;’®’'’'* tionemtyrannidisPapætulerunt.Orta eftdeeareacrisconrentiocumlegati5if’^°,J feffu principum. Ibi exclamat unus ex legatis; Vndeergo habet Cæfarimp«*“'^’ non à Papa f Qua uoce ita common funt Imperrj proceres, ut uix eos Cæfar co»quot; ' re,nemanusin legatos inrjcetentjpotuerit« Quare legatos illos parumhonorifiçcj bitos,moxdimittunt,feueriterinterminantes,neufquamad quenquanidcui^ U errant Ne ueroquis putaret aliquid eis præter meritum accidiffe, indeç quisotiretur,mKtitCæfarcumproceribusliteras pertotum Imperium,quibusrti riemindicaret. Sedadfcribameaslitetas : funteniminptimisdignæ quæcoSquot;®* fcantur.

CVm diuina potentia, a' quaomnis poteftas in cœlo 8C in rem, nobis eius,regnum 82 imperium tegendum commiferit, 8i. pacem Ecclefiarow* pecialibusarmis conferuandamordinauerit,non fine maximo dolore cor zconqueci cogimutdiledioni ueftræ, quo'd a'capite S ♦ Eccleüæ,cuiGhtiftusP^^^’^,

-ocr page 271-

SVPERÏORVM CONTRA PAPAM, ’iileaionisfuçcharaftctcimprefsic,caufçdiffen(ionum,fcminatiummalQtum,peft* fetimorbiucnenum manate uidentur.Dc quibus,ni[i Deus auertat,totum corpus lc tle(ixcommaculari,unitatemfcindi,inrertegnum84facetdouumfchilmaftctipe-timefcimus.Cum enim nupet in curia Bifuntq effemus, 84 de tetedefiarû débitafobcitudine ttaftatemus,ucnetutlegatiAp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ .«„frine

lalemlegationem noftrx affetre Maicftati,unde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbficZfufceDiffemus

te dtbetetincremétum.Q.uos cum prima die aduentus (uibon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j-jniKus nnfttis

64(ecunda(Utmoseft) adaudiendam legationemeorum cum P.peÇupetbiæ conkdiftemus, ipfiquaft de mammoma iniquitatisinflati gt;nbsp;AnnftobcisUte defaftuattogantiæjde exectabilitumidi cordis elatione,kgatione P qcuUs me riscon(ctiptamnobisptæfentauetunt,quarum tenor tabs etat : Lit nbsp;nbsp;ii„t.f,topeno«

ns(empetdebetemusbabete,quabter dominus Papa in(igneimper a nbsp;nbsp;nbsp;z,

B bis coniuletif.necç tarnen pœnitentia moueretur, ft maiora excebenti

Hæïmtfthpatetnæ dulcedinislegatio ,quæ unitatem Ecdeftæ

fouetedebuit,qux uinculo pacis utrumcj colligate. Ad uocem 'bam ne .

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A._-mriionûfinHVllI

Omni uernateuacuam,non(olum impedabs maieftas debuain mmguauu.

cepif.uetdtn omnes principes quiadetanc, tanto furore amp;nbsp;traCunt rep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftri

dubioiïlos duos iniquos presbyteros mortis (entenna damnaffeut, interceptïtetptaeVeniia. Porto quia mubapariabtetarumapu

fchedulx(igibatx,adarbiitiumeorum(ctibendxadbuc,quvbusftc nbsp;nbsp;_^

(uetudinis eotumfuit, pet (ingulasEcde(ias Teutonic!Kegntconc p

(uxuituste(ipetöcte,abatiadenudate,ua(adomusDe!afpottate,ctu

tebantur,ne ubïa ptocedendi facultas eis d aterur. eadem qua uenerar tna a^^bem Ç eostedkefedmus.Cumc^pereleaionemptincipumaColo peotegnum

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;umnoftcum(n,qui\npa\sioncChtiftifilq (uidiiobusgVadfisncceflaïtis ge t

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otbem(ubi€üV.tumqueP«tusapoftol«shacdoatinamtuidunnnformauetn.DE^

\ nbsp;nbsp;nbsp;VM TlMETE, KKGHM HONOKiïiC^iTE'. qükunqjnosinapcnalemcoionatïi

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇIO benehdo aDommo Papa (ufcepiffe dixctit, diuinx inftimuoni 84 do ttcinsc V c

' tuconitaduseft.ÖCmendatnieuscnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 4 .-

Q.uiau«t6haa«nushonorcmachbeïtatemEcdeîiatam,qu3E tam dvu mdebw

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixCetuituüsktgo dept€ffaeft,à manu Aegypnotumftuduimus etipete,o4omnia «is

tgnoraintanobis 84 tmpetiocondolcïCïOgamus i (petantcs.ncbonoïcmimpeni, quia tonftitunone VibiSjóCCbnftianae tebgionls inftitoiione, ad ueftva utcç tempo iag\otio{us84imminutuscxntit,fideiueftt3c indiuiÏafYnceïVtasiaminaudita noui» tate,tam ptsiumpiuoia cVatione tmmtnui p aiiatut : (evens omni ambiguttate temo* ta,quod mottis peticuïum ante uellemus tncuttete,quàm nofttis tcmpotibus taat% conWionisopptobiiumtuftinete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r a •

ta (,ut putabant ) iniutia CxiattsPapa commotus,futetc,ac Cxîatcm ûneftait toepit,tuncc^,utopinot,tUas\iteias,qaas(uptàcx Aucnüno appo(utmus,(ctip(tt.R.a« deukus abas indem ad tpi(copos(ctiptas tecitat,inquibusacca(at Cxtatem amp;iu* beitpiicoposeom cobibeteAWicoottatefpondentbumibtet quidem Papx : (ed ta* nien(imu\84Cxîatem dibgcntei extu(ant,84.P apam accu£ant,cumcç ad (ettbedom

, a\iasmo\\iotes\itetas,mittendamqjmodeft.ioiem\egationembottantut, quodSC (edtPapa,quandoquidem uidttic tuntbaudîadVè ptxuaVete poffe. Sed adCcdbani 8talium\ocumexeodcmtd(ingen(i,undeappateat,cum(atis bbeù acîeueiitetcu RomamsbatpyisegiîÇe.

bdem ettam Catdina\es,petmi(Ïu ptindpisButebbatdum tifteienlem (ento Y gtauemdeinutibtatecao(antes,itidem(ubmouetc. Dum'quepoft.baetinbAagde* IV nbsp;nbsp;nbsp;bütgeniem 84 quotdamaVios (çnunùatnUiU togttateni, à ptindpe inbibvtt 84 ad

pioptiaiediteinisiïunt,

' ta tem

-ocr page 272-

TESTE'S VERITATIS TEMPORVM

Eà tcmpcftate Eugenius Papa,uiriuftus Si religioneinfignis,ab haclucctgt;^^quot; enSjAnaftafio hominiueterano,ôôinconfuetudineilliuscutiæ exerdtato/fdfn’^^' liquit.Ä quo dum Gardinalis quidam Gerardus ncmine.ad terminandam burgenfis eledi caufam rBiffus fuiflet.ac prindpem in eadem duitate natale Domt” celebrantem adijffet,cum quædam ibi fecusillius nutum tradare uellerjiidign^^'^* nem eius incurrens,infedis negocrjs pro quibus uenerat,mandatis fæuioribus tie redirecoadus, in uiaetiamuitadeceCsit • Verdmprincepsmifsisad Ânaftafim” cumGuiemanonuncrjs,nonfinequorundamfcandalo,qujneunquarnidfietey‘quot; mobilitér Fixum Romanos teuere, a'proprio ipforum ore audierant : Exhincnoquot; folum in fecularibus, fed amp;nbsp;in Ecclefiafticis negocijs difponendis, authoritasPud cipisplndrnumcteuit.

SedadfcribamusfancexeodemRadeuicoöialia quædameiusdida. 5““ cnim admodum memorabilia,8idigna fdtu.

Ex appendice Radeuici ad Otthonem Frifingen;’

fem.Lib.4. Cap. 34.

LEgatos ( Cæfar Fridericus inquit, Papæ legatis refpondens ) ab Impcratort^') utbemnoneffemittendosPapa affirmât,cum omnis magiftratus Petri fitjCumuniuerfisregalibus.Hæc res,fateor,magna eftamp;grauis,gtauiot'î 8^ maturiori egens confilio. Nam cum diuina ordinatione cgo Romanus toramp;dicat,amp;fim,fpedem tantumdominanns cffingo, amp;inaneut;lt;5poKon‘’' inen,ac fine rc,fiurbisRomæ de manu noftra poteftasfueritexcufla.

Exeodem libro,Cap,68«

Deinde conuocato in unumconcilio, cum refediiTetAuguflus, ait3dEp*p‘’’[| pos:Q.uamuis nouerim,officio acdignitatelmperij penes nos eife poteftatenicóg'' gandorumcondliotum, praefertimin tantisEcclefiæpericulis( hoc enimSi ftantinus, Theodofius, nec non luftinianus, feu reccntioris memoriæ Carolus gnus Si Ortho Imperatores fecifle memorantur)authoritatem ramen diffinif'’ huius maximi Si fummi negoci) ueftrae prud entiæ, ueftræé^ poteftati commit^-

Hadenus^de Friderico i.feu Aenobarbo adnotaffe,contra Ronianift^f'^ («rotes, fan's firmer enimhiftoriam eius texere,noftriinftitutieft.

Fridericus II»

FRidericusfecundusImpefator.omniplanêlaudetum forenïï turn bellies moniomultorum fcriptorumdignifsimus,coepit imperarc circa annum mini »xij. Is non tantum in Europa, fed Si in Syria, recuperata HierofolymSi^ ^multisalrjscircumuicinislocispræclarêfegefsit. Veru'm tantauirtusa'Ronwnif*^ t rum doliSjimpietate, acnefarrjsconfilijstutaac libera miniméeffepotuit.quint^^ petitis uicibus oppugnaretur.ln Vrfpergenfi, quædam eius fcriptotis teftimo*’*’ hacrcfunttecitata. Veru'm nunc amp;nbsp;ex Auentino aliquot loca, acpræfetrimeaq“’ non tantum impios Papæ conatus indicat,fed Si fententias Epifeoporum, auta 1 rum d e ill is nefatijs Antichtifti conatibus recenfcnt,adfcribemus.

Vbi anno eodem Augufla filium peperit,cui aui Friderici nomen patentesa xere, Albertus à Bogen, quiin Apulia exulabat, pofteaquam hoc accepir, obrecensnatumhæredem lætabundum cum fupplicrjs feconfert: ueniam^n^ folum fibi im petrat, fed Si dignitatem 86 honorem, Si fibi Si Ottocaro Boienioi cuperanambo edido reftituuntur. Philippus cum fpôfafua in Germaniammig^,^ ’ Auguftæin Rhetia regio cultu magnifice' nuptias facit. Gonuenere frequentesPr**^ cipes Imperij, filium Augufti in cunis adhuc uagientem Cæfarem declarant ,eiae fidemtabulisfignatisafttingunt.

Eadem tempeftatepleriquePtincipesfincmuiuendifaciunt. Henricus Br“

-ocr page 273-

SVPÎIIIÎORVTKÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAPAM; 2^lt;

* okcnfis.neposlmpctatotis Loihatq. Saxonia atquc Boiatia pulCus :

dus,pattuus LudouiciBoiotum Duds, apud Nanfcos in Ensdorf fcpulwszHenïP susexMachtilda Anglia «es mates tuUt.Hcnticum.Otthonem.amp;yudhdmum, thotemtegulotumBtnnonisuici. HanditalongoternpotetnSKÜ.amm^^^^^ Impetator ,teliao filio impubete,con[cftim particidiah

afftigiiuf.duoproimp«do,auihore8êAntefignanoptitnati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fociiseins

Philiçpusftaterlmpcratotis,tutorneponsimpuberis.aLud nbsp;nbsp;.

Sueuis,Notids.Vindelicis,Cæ[atfalutatur.AtSaxones,Boiemi,mftiga tcïnn^^^^^ tiotcttioRomanoEptfcopo,quieos[actamcnto,quoFriderico nfanna^

étant,foluit.ptætetea Richatdi Regis Angli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Hentid Noni-

nem,filiumHentidundecimi ,Saxoniaatquc Boiatia exafti^ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yn^netatoris

iüdemBoiatiæ atque Saxoniæ tegno detutbati,ptonepote ’ „ q jç^aiis i B Lotbatq.tcbusimponnnt.Eum Anglipecuniaadiuuat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j- - „ at

Ftandî{autûtadeft.ltaGetmaniaduilibusatmis,Po«ficeMax.daCsicumtenente.at

1 '”'HUîsrpLvi.tatdot«,monaclngt;n.ætoi„®.oçW^^^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftb^«ibcndislibris,iKiapparetinbiblioiheds,opetamnauarant.Ptophamqu^^

I dotes coUocupletatant,prædiafacetdotahaadnïimfttarant, cos us q q ReginobutgcUEptiJpuscxAùareuctfus^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«?.dcnotavumc5iupcns,annoueteuuonni«tut.tbe^^^^

nemincrefiften^'

placxpilanf.necabans atqucCactis manus lactilcgas , eg „°r,,n„rf,HeDictatis deua

=-;h:==:îïs;=^^^^^

E\3£S53-S.:»3â^^

tWqatqucMcdumopçidotumBotattxdynaft^^

Eckbcttumab Andeebs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yçgû.. deinde aductîus Oitbonem pug.

tumptxfeat.EpdcoputnBambctgenl^K^

l quot;.nâXSSXÂmtksAtos

A aliaoppiàaobfeîCa; cunftaluftu :.5ædc(oeftatulum ouafi paria ,\ interGhùftianos caufamaiiulctit,ni£iRomaniEpvîcop ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Kamanenùbus.cûntïucidauk.

Itemçaulopbïlt

tü«çffetat,ÇuÇvcaâhab«nsçotenuam,Vïuàcnua,îœhttUUj¥ndenc^ aamtçiftoVa tden') aduettas Auguft« cümÂtahs ac J-o g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peUunt.quvtnvUci

»«p«taeün«CâvantehomUaîâTOOin«»dî^li»'»oS~me^^^^ TOibhV^amp;adaadacdüSçaumwnîvuauou« uaVwufciro^çnuaç^tactt.

-ocr page 274-

TESTES VERITATIS TEMPORVM fubidemtcttipusHaganoiæbrumalesferiascdebrabat. LudouicumBoiorutnDu’i ccm,Rhenanum^ ptæfeâum ( inuidia fem per uirtntum comes eft ) quod eloqucn* tiaöóprudentia.pietate^in Auguftumnullifecundus foret, haâenusomniumco'’» ßliorumfecretorum^participem, curatoremcjàpatrefibi quafiad regendumpue^ rum datum,curia atqg fenatu amouet.

Is ubi animum Cæfaris abs fe alienatum efle, 8^ iniqua agi, parricidialia^imf* confiliafentit,cumOtthonefiliocl3mfecedit,inBoiariam^migrat. Subfequit“* Caefar, Boiariam ferro, ignedepopulatur,Ludouico neqiiaqiiamneminimoqui* dem digitulo cótra'nitente.Interim Auguftus pacataSyriaatijPalfftuiajquasquin' decim annis poffedit, in Apuliam redit, ubi fines regni ab Epifcopo RomanoarniU occupatoSjfe^ per omnium flaminum religio'nesdeuotumofFendit.Q.uamobrtn’ literis per uniuerfum orbem Chriftianum mifsis.acriter in Romanum Pontificemtu uehitur; fraudes, aftutiam,acerbitates,iniuriam,tyrannidem eiuscommfmorat,in iuftitiæjimpietatiseundemaccufat. Germaniae,maximéBoiotumSdNoricoruw principesatc^Epifcopi,Berchtoldus patriarcha AqiiileiæexBoiariaabT^ndechs» Damafia oriunduSjfrater eius Ottho Dalmatiæ arqp Hiftrïæregulus, Eberhardus^r» chimyftaBoiorum,SigefridusReginoburgenfisPontifex,BernhardusCharion“'’’' Luitpoldus Auftriacorum atij Stitiorum teâor,Venetias,indeRomam profid^'’” tur,facerdotemprimariumappellant, modeftiæChrirtianæboni^paftorisofiifi) commonefaciunt,eundemamp;Auguftum ingratiamredigunt.ltem patilo poft:

Rurfuscrimina,faâiones,fraudes,fcelera,cædes,bellaciuilia,(quibuson’nii diuina Humana commixta,RefpublicaChnftianadircordiæmaliscontufa,pi'æd^ paucorumlibidinifaftaeft) commemorarecogor.Qiiod qua'mmoleftum,qt’agt;”’' duum mihi fit,quif(5 ueritatis amatorjChriftianæ^ fimplicitatis cultor, rei'UiiK^hu^ j manarum peritusjfuoingenio metiatur.Equidem nullius obtreftator,autaduhto' fum : ficut lexhiftoriæ poftulat,libero oreloquor: id quod nonfeciflcL. Sifenna^t primus Romana Ctifpus in hiftotia carpit.In libera ciuitate,inquibat ImperatorTi* beriusjlicetmortaliumtriftifsimusjlinguamjmentesliberaseffedebere. Hocprotegt; öómagisinhiftoria,quaeueritatisfcriniumatqueintetpres eft,exigitur. Haudun* quammihicredibilefuiftet,tantam uecordiam cuiquam hominum inelTe, nifiaut'’' gtapha nadusforem, pudet explicateuerbis,quæ illos non puduitfacere. paucifsimispotero,amp;quatenusad BoiariamO'nquahæcprimiîmfcintillaLands* hut% exarfit ) attinec,rummis duntaxat ( ut aiunt ) digiculis rem attigero.

Imperatorem Fridericum fecundum Cæfarem Auguftum, baud dubiefeci”’* dum Carolum Magnum, potentifsimum utilifsimnm^reipublicæChriftianæî^™ fine conttouetfia fapientifsimum principem fuiffe, Nicolaus Cufa, Epifcopusßn’S' nenfis flamen Romanus, uirundecunqg dodifsimus teftis eft : atqp Egidius Ross’’,' nuSjBituricenfisinGalliaPontifeXjphilofophusat^PeripateticusinügniSjqniio { bris quos fcripfit de inftitutione regia ad Franciæ Occidentales Imperatorcs, bon ad illius exemplarproperarecohortatur. Idem Frideticuslibros Ariftotelisomntsgt; pletacß alia in facris prophanisliteris,uniuerfamfupelleäilcm philofophia:(qo^^! ut ait Albertus Magnus,inopialingoæLatinæa'diuitqsaliatumlinguatutnemenû care cogitur) ex Græco at^ Arabien fermone per interprètes doftifsimos uertenda curauit.Athenæiskgcndam exhibuit. Quibusrebusfe^tenetis unguiculisoblfd^' tumfuifleprofitetur.Leuoniis,Aeftri)s,Pint2tjs,Sennogallii$,accolis Venediat^L’ dani in Germania attj Sarmatia Europæa.quôd explpfo falforum deorum cultup tatemChriftianamteceperint,priuilcgia,immunitates, ciuitatem^Romananido nat.Eius potentia,uires,prudentia,magnitudo animi,return bellicarum peritia,ui^ nitas(namfnltaliacontramorem ueterumimperatotumhabitabat, Germanit per filium adminiftrabat, bis duntaxat ex Italia in Getmaniam egreffus ) formido laatquefufpeäafueieRomauofacecdotumfenatui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

-ocr page 275-

SVPERIORVîÆ contra PAPAÎd;

aaodGicgotiusnonusPontif.Maximus nonkinfidas, (edingenue'fatnnr».

VifamtftflaœminibosRomanenftbas3mperiomG«manûma«saome,lt;i^ ipfe utile (otetPlacuit id coniunderejatcjdllcotdianon folutn debilitatc,Ce tesquoqueatquefauillastedigete, 8iFnde«cumhuncceafaft,gio t« tumdetutbateÇuodhaudtetnetè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦’ EteiîinîS^etnadhuc

blicijac nondum (etuiiud obnoxi} étant,non ita ( ut nunc )fug nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabantlibtis

coidiae,inettiæ, odo atcg uoluptanbus deuoti étant; fapientiae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-cmabant Chri«»

incumbendo.Chtiftum amando.oues (edulô pafcendo,Reinp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joce

ftianæcondoni confultabantJpfifacta cunfta at;^ munia obeu nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;V V Cæfas

bant. Atqjhuiufcemodifacetdoiia atcç

P lum atqjlmpetatotum ptindpum nofttoiutn; ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mmuniter à pote comities calatis atque cutiatis ukitim (uffcagqslatis ,leaos effe nbsp;nbsp;, p^aerict

pulol’acetdotibus'quc uniuetüs communes animatum /;„;,T,nQniPoniifi=» buiustetate,exdufo populo jCætctistç (acnficulis duntaxaia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ppifcopi inti-

ces tœptum eîfe,fuptâ explanauimus.Eas ob caufasillius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Apokolicx

tulisMqs epiftolatum atque dectetotum,non un nuncft^^ fedis gtaua mmitum fauote buma no, f ed mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Çg^piftobs, fenatufconCub

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«umîuoium,conlüio,incuiufquamptoumaa ^“^‘^^^^^JTnminibus deftinatos exifti-

1 • nbsp;nbsp;usfuigtegvs motes cogno(cebant,aDeoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coatgucndum foret,

A c mabant.Siquipçiampeccatumauttemeteaaumfuctat.q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roma^

1 nbsp;nbsp;nbsp;idptimumldtuumgtegispaftotemtefetebatut,isc5pnmumcognoc^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusduntaxatadmonebat-^unaaiute,legebonotummtotumexptm^^^^^^^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu,ÔCmotematotum,excommunis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îniuspaucorum vie,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bantut.V^ihvltumultu,atmis,ui,dolomalo,poicnna(cdit

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P«fsi’^o’î'i’^«^^^«'«metitatcaiquchbidmcg«cbatuc.H^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûq««e,Epiîcopotumautbotiiaiemlabefato,adu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«œmplacnumeft.NeccnimalketPndetvcusoppt P

uùcçiàûwtn â^nvAs condonauu,c^aa mox. auvACuuvn cua

YtcmpauVopoÇt»

Hæcubltkè petaaafont,tnbus diplomatlbas

pantódq,mendacq,ctudelkans,penutq,facn\egq,vmmetans^

am contto.eanitmmató hnn« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(„„ïdintm obndt. nuWttn

ligionk noft.t2eaffeueiaf.Sactamentotum etdem conf .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p^^Q^jp^cndete

tnumpbosatqguiaonamcaVumniatut.Vlacomnesuetfuutstmu^wuos aU^KtoXnoPonnSue«,fta™mteaàtamm^

dadis, ÓCkaommnoopptefeAs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vunrewmotemaiotumpct

explodatAdeo Indlgnum effe,cmCbnftvanos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„^„diaum;uniuetfosfa-

onmiumfacetdotum telvgvonesdeuotum, evdemUa

tumento,qaQetaftnavfuete,ex.conbVqdecteto,fentennA

-ocr page 276-

t^4 nbsp;nbsp;' testes veritatis temporvm

magiftrorumexautoratoscffêdeclaratïdonecillerefipiCcatjat^fecumingratW®'^^ deac. Item paulo póft:

Porto Ranerius inter hxc,aduerfus Cæfarem diplomata Sigrfrido R.eginobutgenfi,Imperatoriæaulæ cancellario mittitjpræcipituttenunciec. da auretranfit.MoX Ranerius D.Hemeran),Pruueniæ,atquePrulæ,quæin3gro^ ginoburgenfi cubant, imperatjUtEpifcopumcumSymmiftisdeuotumpto*’“*] lt;nr,5i hi parère recüfant. Omnesimpudcntiamhominisirrident,8dquidonwin leuifsimo âifuperftiriofifsimo Gallo in Germania ncgocij fit.aut etiam Romanor tifici.inconfukis collegis fuis Epifcopis Getmaniae,rogant,ftomachantur,irafcuat tanças turbas concitari, difcordias feci uociferantur, libertärem Chf iftiaiiam opP^*’ rfdemptum,inferuitutemafalfis pafto ribus redigi.R^quot;* tius ultro citro mifsis nuncijs.fumpcus fecetat, mucuo pecuniam a mercatotibus^* nenfibusiuffuPontificisaccepetat,æsalicnumconflauerat.Sigefridumfupenorfn’)| eius my It as, ad urbem Trecafsiorum in Galliam baud longe a' Lutetia Paufiof“^ «diâoeuocat:3Clt;5 ubipræftônonfucre,condemnat;8dutæsalienuma'feconttaoij» Ranerio, Orlando,Bartholo, Leoni, ciuibusatcj negociatoribusSenenfibusdiffol tjant,pronunciat.Q.uodcumfacerefuperfederent,a præpofito Aïchftetenfiamp;^l^f^ dorflÉenfi,iuffuOtthonisreguliBoiorum,inftiganteAlbertodeuouenturKal.Nö' uembtibus.

Item paulo póft:

His^ ira inftruâis,omnes regiones tonitru co neu tit : Boios Sueuis, Mifnenfibus,Auftriacos Morauis, Saxones Tutogis, uniuerfos intet fe quoej uifflS*'” comittitjdiplomata omnibus Epifcopis Getmaniaemitcit: nemoEpifcopotuwP^’ cet.lubetmonachorum patribus,utEpifcoposdeuoueant. Necilli didoauditnit’^ funt.ImperatjUtmyftæ alios Epifcopos,monachialiospræfules ex fefuo^conlili^’» nifi hi obtcmperatentjlegant.Nemo non miratur nouitatem exempli,nuiiquai’’,’” tebac tentati,nedumfaâi.Nufqu3m benignêaudita eft Icgario. Cunâi ftemere,ij’* dignàri, ftomacharicœperunt ; hominis temeritatem,cuius uitam aemot«prob' noftent.deteftabantur«Omniatumultuin Cetmaniacomplentuttindignifsini“'’' facinusfasatcjæquum clamitant, Romanum incoeptatcEpifcopum. Conrad^ Fruxinenfis Epifcopus ad Imperatorem prouocat,nullum ius Romano Flamiiii^b'^ qucconfenfu pontificum Germaniæ effein Germania propalamdocet: Suos,!”' quic,Romanenfisfacerdos pafcat Italos,nos a'Deo conftituticanes.dnoftrisouibi» luposouina pelletedosarccbimus . Quidalrjsfaâurusfit,hincdifcite,finoft'‘^'‘^* fuos ßi. collegas, ille perfonatus uicarius ira accipiai.

Item paulo póft»

Epifcopi nonfo’iim eius mandata in dubium reuocarunt, fed ipfum etiamof‘ lutiofotemChtiftianaE '•oncotdiæ.hætefiatchamperniciofifsimum.peromniumù cerdotum8^monaihorureligionesdeuouetunt:deterioremTurcis,ludxis,S3rtCf^ nis, Tartaris,prçdicabi.t:ea fieri auipicio Romani Pontificis apud Chriftianos,pr(^ fas Ôiæquû,contra leges contra intercefsiones,aduetfusaufpici3,iusgcntiû,doârinî Chrifti,quaeneapud imm3nifsimosTartaroscommirterentur,uociferabantuc.Rr' gtnoburgenfis arque Batauenfis Epifcopus cruce fignatas copias aduerfus Albeftunr ducebant.Auguftusubihæc refciuit,principibuscunâis,maxime'Otthoni Boiotutn regulo,ptæfeâoi$ prætorio Rheni,literas mittit.

lllarumliterarum hæcfententia fuit : Pleraquecrimina fibiobieflaa' Roini-Pontificenegandodiluit,alia in ilium retorquendoconfutat: Pontifices RomaiioJ auäos diuitiis Qi dignitate a' featij caetetis Impetatotibus, æmulos effe pettinacifst^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niûî

-ocr page 277-

SVPERIORVÎ^ CONTRA P AP AM* ^$5

noftesdies^ideoscorrari utnon amfequa^^

quantcaprteoppteffo.facrlecætet s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oçutabonrnrbus,haudaliter,inrôma*

teeosdoininatronematqjdruinitatem,nemp^^

gis quamDeus nmeantut.Nam multos An«quot;«n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reUgioni effe. Se

ullos alios (quemadmodum opera oftendunt)exittoC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihilcRmaeiscupete,

,«idemop\L«cnAedeChrifto«,™s«l.g,onevtædia^^^^^^

quimut(uottmpoteRrfeublicaChuftunipntaimm3çlW^^,^^^^V^^^_^^^

tns,extttpenwïiadicttus.Copiat«amlaptenwsimosq«u busdiuinisnon(olumRo.Epi(copum,led unumquemcg

Chriftianum.

B re,modàrebus profanis fibicommüsis aojunea nbsp;nbsp;uv-—: fed luxuria,

cuiusrp[ecaputconftrrutus(iraDeo,nonarmrs,nor^urop^^^^^^^^^ cupiditare,quætadixomniummalorumeft,enctuai, nbsp;nbsp;nbsp;-inenneeocia poteftaa

tre fiar Jpbuiarniturum ; (e furnrnop ere pro cornmrffo frb a Deo te,en(eqgdiainitus traduo contra' enifurum ,utouih p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Ï' P eundeni

nJça„„um,d«,aaaferfonaVuvi.ty«n„.a^ ^drcara tegnorum.huntanatumhrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° js Chrifti ,cutus uicariuni

fttauotre,quibusilhinterdiaumfit,ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nrChrfftiana: plebilupus ouina

feiaaitat,ueftigiacogaf.fe ampbusnecçar® chatitans,gratifsi peUeteaus,diutiusimponat.Opusuelmaxrmumpret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rdotibusaufette

nrum Deo rmmortab, opes ôi aururnirrirarnenrariaa orum druunsnimtumauftus , maximo ptetatis v,nrimanæ ■ ■, r lûDeus'ired

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moretytaitnotumpefsimotumputetjrartonemaftuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j la

dereueUtadquod(obDeoconuenir,u(urper;feerrare,ul a^^

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftringinon poffe.ctedifibiimpudentifsimejimulcgit^et P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proini»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los,cornrnerKa,fucutntaceti:übi,uruicinoeumrnrus8imcure^rumeff^^

gt; de qukunque Cbrifthnam (aluarn effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrecS

feruatoris vtoftri.omnium denicg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„ rertiadecfma.

inBoiariaindtao ad V uenzcslaum

\ regiodiadematedonatoseffe,quorunatertiusùrVuettz«laus. pe àadamRotnanotutnflaminum,ncborutnfallactafeduôus,(eat^tentpu . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

àiæmaUsoetàitumeat.PontificetnRom.infidiarinationtorbtsRegtnæ.Ideo date

PiWum oçeram^uteiusualentifsitnas genres Boiemos,Teutonas,Vencdos,Sciauos, Danos,C,irrtbtos,Vngtos,committetc quouis queat ntodo. Crues aduetlus trues, nronathos aduetfus myftas,hos rnEprfcopos ab eodetrr concitarr. P ræfules P orrnti crbus, druendito rllis cultu,nrrtta, pedolrtuolt;^Pontiftcro æquatr;propbanos,aua» tifstnrunr quetrrcg^atcg pecunræmaxrmè ftudiofunr,decirars drfttrbutts corrtta lacet» dotesbenèfentientestobcirarr. CXurfintRonranenfesrlb,opéra eorunr oftendete» Cbriftunrrtrundo pacédediffe ,rllosbellacrur\ra proprnate. Duces, Regulos,tetr^» tbas,er(demfal(rsChrrftrscobortantrbus,rnurcemf3euite,84uelutmembraAugufto caprrrluorepugnare,atcgdrurn3emareftatrvefrftere-.GrcgorrunrnonunrcaptunrInr-petq corrluetudine,utfolus tegnct,omnra petturbarc atqj conrmrfccte-.cunaa tunrul tu complete,ut furlumdeotfum urrruerfaferanrut. latnpridem eosqulBabylotrite,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boceft, Romæ, templo D ei incubent, diuirritatem aneûate, 8i aftuteid drfsitvru »

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;late-.folas'que Getmanrcas uites ab bis tirneti,quas ut îpeftacuVutn bbiparia cotnpogt;

\ traut, ttulpecuVas ûlas couaû.ftrGetmanrarVlautatrxretrarum ,erus belbcolrfsinri ' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;Z X popüli.

-ocr page 278-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

populi,Venlt;di,Sclaiii,Vngti,Dani,TcufonesfuisuiribusiïmtuisuulnenbuS£orM/* ant/unimopereillosftudcrc.lta cxangucsatcjdcfcffos prædæcffocminatisillis,ligt; bidini arqg feruttuti primarij faccrdotis proculdubtö obnoxios fore. Alitetnonot# . , bemtwrarum.neqgcunâasgcniesconglobatas, tobuftifsimisGcrmaniacgfntibuS

quicquam officere poffe. Omnes homines natura ptocliues ad mala, omnia mala rxçmpla ex bonis initqsortacffe: ubi femel Romanus facerdos gladium naduS eduxerit,ncminemlicentiaeeiusat(5 furorifincmautmodum ftatuereaufutum;n«5 ilium ceffaturum.donec omnes iuxta bonos ac malos in feruirutem redigat. Ac nos tandemfetdeuentuccrummalis'quenoftris edoâijfaperecogamut. Hæcubidi* âafunc,ô£c.

Item paulo poft»

Annuit Ortho poftulatis. VbiReginoburgium uentum ell, Si prowescon^j fedete,l*tf'^æ^^tgt;ff“^^S3tiP3pæ,quibus Otthonem BoiorumDucemdefidrfof» pedum Romano Epifeopo facit,recitantur. Deinde huiufcemodiorationemAr^ chim^ftam habuiffe reperio : Chriftus Seruator Dominus Si Deus nofter,fdido ætheriofolio,atque(ut ira loquar)immort31itate,mortalis pauper^ efFfdusfll,“^ nosimmottalcsattjdiuitesefficeret. Cumqgdeuidisinferis triumphabundusruf' fus in coclum rediturus effet, pacem fuam nobis reliquir, concordiam atij mutuum amorem tanquamnotamatfj tefferanï, quaciuesfuia'militibusinferilouisdifctt^ tierentur.afsignauit.Summoperequoque admonuir,uti falfos Chriftos.fallos ptogt; phetas uitaremus,quitedipeileouina,nimirum Chriftiano nomineatquePonti«’ ’ do titulo,nobisdominariatqueilluderecupctent. Q.uos exfpinisatqueopfub«’’ nempeauaticia,Iuxu,contentione,odio,inuidia,bellis,difcordiæmalis,Iibidinedo niinandi,ambicione, cognofcioporteredocuit. Quid nam apertius hilceuetb«, qua'mBabylonis Pharifæosatç Scribas, cœleftis Imperator indicauir; fubPonub’C cismaximititulo,paftorispellelupumfæuifsimum,nificæcifumns,fentimus. Ro* maniflaminesarmain omnes habent Chtiftianos:audendo,fallcndo,amp;:bell3f* bellisferendo magnifadi,oues trucidant,occidunt:pacem, concordiamterris dt^ pcllunt:inteftinabcll3,domefticasfcditionesabinfetis eliciunt; indies magisätqi’^ magis omnium uites débilitant, ut omnium capitibus infultent, omnes deuoteni» uniuerfasinferuitutemtedigant. NonPontificismoregregiconfulunt,fedpoiw^, immanitate tyrannilicentiadeb3cchantur,iurtitiararefsit:impietas3auaritia,cupim tas honotum,pecuniæ ftudium,libido crebrefeit. Inopes Si boni prædæ funtfedf’'’ tis,acdiuex3nturundilt;5abiniuftis:foliautcmmaliopuIentifunt.ChriftusinimkoS odio habeceuetat.eofdem amari praecipitide hifee prometeri,fidem hollibusletuS’ te.beneficijsmaleficiacxpiaredocet. Ro manenfes contrd,fanflauiolare,focdereno mine Dei facrato ad fallendos homines abuti, benemeritis ingratos effe, malefadi^ beneficiacompenfare,bellare,litigare,defraudare,prodete,decipere,fubm3gnapi«'D ' tatisfoperficieiubent:diuinæmaicftati,coeleftiprouidentiæ,naturaetepugnar(’figt;' ; premæ maieftati a Deo Opt.Max.conftitutac refiftere nos uolunr.

Hildebrandus anteannos centum arq^ feptuaginta primus fpeciereligionis» । Antichriftiimperijfundamentaiecit. Hoc bellum nefandum primus aufpicatusdi» । quod per fucceffores hucufe^continuatur.

Primo'illi Imperatorem d comitijs Pontificalibus exttufere , eaadpopulu^ Si facerdotes tranftulere. Deinde Si bis ludibrio habitis atque explofis,nunco6 nos in ordinem redigere atej feruitutem conantur,ut foliregnent. Capiiiam impti“ rr) confuetudine,penfitatisfuisôiaduerfatiorumuirib.occaiïonetapiendædoniingt; tionisSiopprimendælibertatisChtiftianÇjfpeciofoEcclefiafticçconftituendçlibft tatisfucoutentur.crediteexperto,nonceffabunt,doneclmperatoreinordincredi’ âo.Romanilmperi) honore foluto,paftorib.ueris,q ui pafcanrjopprefsis.canib.q«’ lattarequeantfublatis, per hune morem omnia extinguant aut occidant.

-ocr page 279-

SVPERIORV^ CONTRA PAPAM; 257

4 ottinïatutbateattjpetmifcetcuolant.Seddonamanuelingratiscontcndunt.

Paulus, armatium philofophiæ diuinæ.praccipit: Subicâiinuicem in timoré

Cbtiftieftote. Hoc intereffe inter Chtiftianotum 8i pro phanotum Principes, cœ# leftis doftor 86 præceptor nofter ,fummus cç atlt;5 immottaus Ponnfex docet, quod hiàominanturCubdicis,illi(etuiunt.Formam{eruifupremaMaieftasfurcepii,utdi(* cipulisfuis[eruicec,eotumcnpedeslauaret.FlaminesüUBaby oniæ o i tcgnatccu* piunt,fette paremnon poffunt; non defiftenr.donccomniapedibu^uisconculca* uennt,atc»iniemploDeifedeant,extollantutc5(upraomneidquod courut.fames opum,fins bonorum inexplebiliseftiquo pluraauido concefferis,cop ura^ perte, pottigedigitutn.ôô manumconcupifcet.Licentia omnes Cumus deteriotes.Cbn fera uusfetuotumeftjdominusdominotumjpetindeaeüDeusforet,effecupi . tenus,atqueconciliafcatrum,imôdominorumfuorumafpernatut. Titnet, nbsp;nbsp;oî»

- rum quæ aduerfusaufpicia,leges ,intetcefsiones in dies nuns at^magis geti ,ra* ® tioilemtedderecogatut lngentialoquitur.quafiueroDeuseifet.Nouaconùlial o pedore uolutat,ut proprium Cibi conftituat imperiurndeges commutât, fuas Uncit, contaminât,ditipit,fpoliat,ftaudat,occidit,perditusbomoille nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anttchti*

ftum uocate folent)in cuius fronte contumeliæ nomen fcriptum eft, Deus fum, erra* tenonpoffum-.intemploDeifedetdongèlatecgdominatur.

Sedûcuteftinatcanis(anftarumlitetatum.Q.«^^fg'brn«lltgat.DoanntclU genf.omnesimpii impie agent,nec^ intelligent. Quemadmodum longo ante tem« pore SibySSyda^es Rexantiquifsimus fub interpretanone uattemantts

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puetiadmemociampofteristcadidif.nomenRomanutnmultoanteptæfatus,qua

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illaTtoiana gens condetetur- Condones Ptophetarum

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num,nequisfacilèintelligat,denunciarunf.Romanimaieftaspopuli,quaol mo «

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis tegebatutjublata eft de tertis,8i imperium m Aüam teuetfum eft; rutfus O tiens

' C dominabitur Jetuiet Occidens, Regnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

per plûtes di(sipata,concifa,minuta.nc dicam tuumfetuniut,necallam requiem bellis exitialibuseffefentimu , nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roma

num quondamlmpetium. non ad r^gendum

Deccmcornua (id quodD. AukI nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^icuUjtali,Romanas ptouincias pot#

^«SyVrn,Afti,Hifpani^alli,^g , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Cotnucçpatuulumfob hisfuccteuir,

itmdkuKb«'^olîoquensgtandia;triapoti(simum.S^^^^^ \niæ régna in oràinemreàigit,tibicçîetuire cogit,mfufteniab 11 nbsp;™

lumCbtifti (anftosenD ei uexat ,diuina bumana mifcet,inf anda, exectabilia molt « tur.Ctuidbacpropbeiia apettiusf amp;c.Haftenos ex Auentmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j • gt;

Hitteftè omnesFrideticibuius epiftolæapponi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nitandæ otoa

O amp;gtauirer de fumma Anticbtiftiiniuftitia ac iniuria queritut.Sed nos uitandx pioa lixitatistauîa,rantuminiiiumunius,8ialtetampetbreuemadlctibemus,

Vïidericus W.omnibus CHrifttants « tuare in circuitu oculos uefttos,artigitefilq bominum aurcs \ dalum,difsidia gentium,generale iuftitiaedolcatiscxcidiuna.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,.n5india

àÇenioribusBabylonis,quipopulombaâenusregereuide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, p

ciuminamatiiudinem,8Cfruaumioftiti3einabîyntbiumconuetiunt.Se pes, amp;intelligire populicaufamnoftrami de uultu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

oculiueftriuideantæquitatem. Scimus enim.ôiin„ gz . mus,quod cum apud uos pondus 8ê menfurafuerit, profefto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. z-g j

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centiamuefttaminiudicq nofttiVibra ptæpondetare uidebitis,

bentiumVabqsSiuenenofisaàinuentionibusfaftionumjô^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïrideti»

-ocr page 280-

z58 testes VERITÄTIS TEMPORVM

Friden'cus Regibus Prindpibus mundi, ut non obedianl Papae 8C Cardinalibus, eo quod funt eleemofynis paupes;

rum impinguatijói contra cos re» calcittent.

ILlosfœliccsdefcn'bitantiqüitaSjquîbuscxalicnopræftaturcanrcla.Statusnan’/ quefcqucnsformarurcxptincipiopræcedenn's:amp;utimprefsionemcerar«ipit exfigiUo.fichumanæ uitçformatur mortalitas ab exemplo. Hancutinamf®“;

.cir3tcmnoftrafercnitaspræguftaffct,utcautclaefoIertiam,quamuobisôChriftniii Reges Só Principes ex noftra maieftatis nimia læfione relinquimus, nobis Chriflia^ niKeges8dPrincipesrcliquifTcntPorto',quiaclericicenfenturpauperûdffW' ïlis impinguati,fiIiosopprimunt:ipfi^noftrorumfili)fubditorunipaternæ£0*’‘’'^ tionisobliti, neclinperatoremnecRegem aliquaueneratione haberedignantur,j quoties in patres ApoftoIicosotdinantur.QuodautcmexcircumlocutionibusnO' ftrisinnuitur,ex Innocenti) Papæ quartipræfumptioneprobaturrquiauocatai dOjUtalTerit5 generali contra nos non uocatos,necfuperaliquaftaudeuelpwuit3if [ conuiâos,aufuseftfententiamdepofitionis ftatuerCjquampcætctomniuinRfg“i’’ enorme præiudtcium non potcrat ftabilire. Quid cnim uobis S^fingulis Reg'*’“’ fingularum regionum à facie tanti Principis facerdotum limendumc Non ftipcw ’ finoscxPrincipumeleâionefolenni,Sôadprob3tionetotiusEcclefiæ,acinChH^ ftianæfideiteligioneuiuentium, Imperiali diadematcdiuinitusinfignitos,S^®’ 1 régna nobiliamagnificêgubernantes,deponendosaggteditur,8ôcuius,quo ’ perialediademajnonintereftjaliquidinnosexcrccrerigoriSjetiamficaiifælfgit””^ probarentur: ueru'mquodfacetdotalis ficinfeftat abulïo poteftatis, a'funiiBO’’^^ conatur præcipitare deotfum,nec primifumuSjOcc ultimi.

Et hoc qutdem uos facitis obedientes,reh'gionem fimulantes fanfliniM“®'^ rum fperat ambitîo.q uôd totus mundus defluat in os fuum. O fi ueftrac crudelitai» fimplicitas a' fcribarum ôipharifæorumfetmento.quodefthypoctifis, iuxtafen* tentiamSaluatoris, fibi curaret aduertere : quotillius curiæ turpitudines poffetislt;quasinhoneftas Si pudor prohiber nos elFari, Sane'redditus copiofijfl“ 5 explutiumdepauperationeregnorum ditantur, quemadmodum ipfino(hs,ip'y^ l’aciuntinfanire.Apud nosChtiftiani mendicant, ut apud eos Patereni maiidticf'’ ibiueftrasdomosobftruitis,iitillicaduerfariorumoppidaconftruatis. Sic^df ftris eleemofynisimpinguatijtales Chriftipauperesfuftcntantur,quibeneficii£°'” penfatione,qua fairemgratitudinis cxhibitione uobisfc præbcntobnoxios, quanto manus eis indignantibus libef ali ores oftenditis, tantô non foluin mantis, amp;nbsp;cubitos auidius adprehenduntjfuo uos laqueo dctinentes.ficut auicul3,qu? quä” road euafionem fortius nititur,tantôfirmiusalligatur.

Hæc uobis ad præfens fcribenda curauimus mirtere, infuffïcienter exp rimen D tia uotum nofttum. Caetera uero' fecretius intimanda decreuimus, uid el icet in qüos ufusdiuitiaspauperumexpendit prodigalitas auarorum. Quidfuper Imper^^ comperimuseligendo,nifipax,quampcrmagnosmediatoresintendimtis rtffW* te,ut inter nos ôi Ecclefiam faltem fuperficialiter reformctur. Quid de Regiim oßi* I niumcommunibusfpecialibuscgnegocrjsdifponereintendamus. Quidftipcnn' fulis Oceanifueticordinatum«Q.aîdcontra Principes uniuerfosquibufdamconh* lijs uelnegocijs,quæ nos, quinonnullos ibidem habcmus familiäres 8^ fubdiioSi licet clandeftina latere non pofsint, ilia curia machinatut:quôd omnes tot uiribiis» tot uiroruminfidijs, quos habet inftruâos ad bella in hoc ipfo iure, quodinftat,q'’ nunc uos nos opprimunt, Si opprimere poffe fperemus.

Quod autem taies Sitaks fideles noftri latores præfentium uobis retulerinf, cette credatis.ac çtiamjfifanflus Petrus iutaffetJùmilsimum habeatis : nec proptfj — - ■ ' - - nbsp;nbsp;nbsp;..... ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- hoqquo'’

-ocr page 281-

SVPERÏORVM CONTRA PAPAM» x??

^hoc,quodàuobispeiimus,uideatur uobis,qLiod ptoptetinnoslaianifcntcntiam depofiiioniSjUefttamagnanimitas noftræ maieftati aliquatenus incutuetur. HabCi? mus enim confcicniiæ putitatem, ac per confequens Deum nobifeum, cuius tefti« moniuininuocatnus-.quia femper fuit nofttæ uoluntatis intentio, deticos cuiufcç te Ugionis adhocinducete, Si ptæcipuè maximos, ut taies perfeuctcntin fide, qualcs fuetantin Ecclefia ptimiiiua, Apoftolicam uitam docentes. Si hurnihtatein Domini cam imitantes. Tales nani^ clerici folebant Angelos intueri, mitacu is corufeare, ïEgtoscutate,mottuosfufcitare,8ófanftitategt;nonarmis,fibiPtincipes u lu^ate.Ac iftifeculo dediti,ebriaiidelicqs Deum poftponunt ; quotum ex alnuetia u latum ieligiofuffocatut.Talibusigitutfubttahetcnocentesdiuttias,quibus a onetantutjOpuseftchatitatis.AdhocuosomnesPtincipesunanobilcum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

fupetftua deponenteSjinodicis rebus conteniijDeo feruiant,cuiteruiuniom gt;

® ncmdebetisdiligentiamadhibetc.

HuicFtiderico 8ê hofce duos fan'cnon inuenuftos uctfus attiibuunt ;

Roma di« tit wb ctn s,u«ir ij s erroribiw ääd, Con-uet,crifl«ndidcfiitete(recdp«t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r-r «

duo catminelmp erator 8i multi alrj boni uiri ptudentesq? eins confi nbsp;nbsp;H

nifeftè declatatunt, quid de Papa fentitent : nempe eum uatqs errortbus agi an ,ö£ «... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ I .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hanvlnniiim nin

kwin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CULldinj uawuu^ Vliu laix* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- l Cn. j;rzgt;f“np

(«ddçhocImçetaioreaUquid in cap.Petti de Vineis paulo pol

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus ViVTLuceburgenfis»

OftPrideticumfecundum. óiHenricusfepiimus (is,(enonnihilRonianxtytannidioppo[uit:Vedbreuitasimp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;py Ànen»

* eins pium inftitüium impediuit.tluid ueto fit hiclmpetatotco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lino8i.SledanoindicabiniüS.Auentinusenimbb.y.fichabet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n n-

Hentkusfcptimus perlufttatacircumquaqgltahaB^tnam pto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a'nfos

p«omamp;lohannlt;m€tattesReg«Camva«te.Vtünosbis(ccamconffe bispto9i5amtKudolvhoBoioXü«°quot;‘“0''quot;8™n.q“°'“quot;'“’3^

«ibuiu DrinieâNkolaoHoft«nh. AmulphoSabone

ïiitcbonediacono, flaminibusRomanis quoseoCkmensV ■ . . ’ hcçrdnti ■a,,con(ec.amt-.MctçtoicognomtacAogufti,togM«b?s'“Ç'''°™«^^^^^ bus,non folum indignuni niaicftate Auguftali, uetutn eiiam co tnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgt;nmi

letnhbettatetnœtehgionis Cbtiftianæ,ptincipetn piinapnm.orbis tetiatum Donii nutn,Çetuofetuotumfactatnentutndicete exiftimauit• V«^^ Cfetncn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;□ ç _

fus, adCampaniae ApnUæcçpiincipcs hoftcs Augufti déficit, Rupct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Cïïefateni condtat. Auguftus tæpius ab hifce uenenis appeiitvis, Ru p cttum ciimn c

1 nbsp;nbsp;nbsp;P ïsfatnaiçftatis excontûïi decteto condetnnat,Roniaqj inTufciam inigtat »

EtçauVoçoftgt;

IntetbæcinltaUa ImpetaioiHenticusfeptimus Cxfat Auguftus duode:uice # (lino CaVend .Sept. teVebettimo Chtiffianotutn die fefto in facta sede a Be Doiïiinicano (.oui auto tnafè ab initnicis Cæfatis concftiaius fuetaf) cœ e loxito ob\ita,atque poUine AdavnantinoÇquam ptæfens uenenum ehe aiu i ) optitni pnncipis potioni indiio , nouo ôi inaudito exempVo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fp^p

nonîofutninfaftos,annales,aftatefatum eîffed

tnonixconfectaneosextat.ÔiantiquistnoievnaiotumceVebtatutn ei * -a j' CluamuisRomani ftamincs uegtitudine anvmi, quod homo uin ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ç .

ho ftibus ut ueWeifupphciumfumete non poffel, anitnamipmi^^i

poftulant.ln paucis ouoct pôff diebus.Cluintus è medio lohiiut.

CstieiùmSVedanus fie dehaciçtcùbif. Potto quod^ogununus

-ocr page 282-

2éo TESTES VER.ITATIS TEMPORVM ficisapprobationedixir,moribusit.i receptnm eft,amp;:inoleuitconuetfotcrunio^'^^ ne. Nam olim EpifcopiR.omanifoIebanrablmpcratoribusapprobanjCunKlK'’ teiwiorcs.-amplifiicata ucrónófolüatbirrarufuo regere coepetunt,ueriïm etiacoK^ adduxerunttandem poftacerrimascotentiones.uteligendiquidemitisGcrman’^ feptem uiris permutant,confiirmandi iierdpoteftatemfibipropnam effedkantt' hac quidern authoritate fæpe funtufi peromnia régna, maxime perltaliam,Gfr* manüm, Galliam, qnando deßgnatis Regibus abrogato magiftratu fubftitaft'’” alios. Etenim, ut reliqua iun's Pontifïci) loca præteream, in Gregorij nontdectenl*’ . bus epiftolts,Innocentius tertius afïïrmat,ius eligendi CæfariK,beneficioPontiK* eum Ói Ecclefiæ Romanæ dclatum effed Græcis ad Germanos,amp;ad CaroIuniGs^ faremcognomentoMagnum;öi^ipfsrumeflecognofcereaciudicare, nunifiti“'’^ nea perfona.Nec eo contenu, fidem etiam exigerunt per lufiurandum a j tius orbis terra rum magiftratu. tlu^e quidern res maximis ofFenfionibusatij bellis caufamfarpededic.

Tandem nero' Clemensquintus, quiuixuadannumfalutismilefiman’tre* centefimum, legem hacderetulit, infertamiuriPontificio. Gum enimHenW^ eius nominis feptimus êfamilia Lucemburgica Cæfar, nollet ad hunc moduinob* ligari,qudddiceret nouiefle rem exempli,nec ufurpatam ætate fuperioti: utinpofterumcaueret,copiofêrem explicat,amp;quideo tureiurandocontineaturof* monftrat,nimirum ut Cæfar Ecdefiam Romanamdcfendat, ut hæreticos exterm'* net,ne£5cumimpijsullumhabeatcommercium,ut Pontificumdignitatemmo“’’ j omnibus tueatur, ut priuilegia quondam Ecclefiæ Romanæ conceflaquocuntli’^ I tempore confcruet,in primis ca quæ pro feâa funt a Conftantino, Carolo Magi’®gt; Henrico, Otthone quarto, Friderico fecundo, Rudol pho, ne quid iuris in ilbs “V defiæRomanæfacultatesattj polTefsiones quocunquc titulofibi ucndicec,utw'^( quas etiam ubiuis Ecclcfias earum^libertatcm at«^ iura protegat. His rebusdeuin* ôumfibiCæfaremefledicitjamp;Henricum etiam per internuncios hæc fibi promis fiffeconfirmatjUtcunquepofteadifsimulancrit. ExrjtautemhocdecretumHeBrif*’ lammortuo » nbsp;nbsp;nbsp;Clemens hie eft,qui primus omnium Roma Cardinales euocä*

uit Lugdunum,Siin Gallia cum illis confedit. Inter Pontifices autem, qui nofttaies uehementerexagitarunt,præcipuifuerunt: Gregorius vii. j^Iexander Innocentius in.Gregotius ix.lnnocentius ilitNicolausHi.BonifaciusVHLGle* mens V. Hæc Sleid.

Habeo ueteres rhythmos,dchuius optimilm^eratoris rrifti cafci, det^mon-* chiquieuminterfecitfcelere.quosiamBafileæ una cum pluribus aiqs ciufdetnii^ gumenti pocmatibus ab Oporino in communem utilitatem editi funt.

Grauamina.

VIfum eft omnia grauaminafur ea olim oocarunt)id eft politica onera, quibus fea'Papisôiprælatisfæpegentesacregnaonerariquefta funr, quanriimfif! omninopoflet,in unumcolligere,ealt;5huicnoftrooperiinfcrere:quoa'Cli^ ftianisaliquatcnus diuinaripo6it,quamintollerabili, non tantum fpirituali,fed^ politica tyrannidegenres8Ctegnaoppreflerit ôC cuerterit. Tametfi paucifsimaw’ hucfuperfint.nam taliacum primis diligentcrftippreiTa fun ra'cl er ids, magistini” qua'maliafcripta contra Papam,quo'dhæcmagis propala'miniuft3fuerLint,ÄiBi* gis clerici opumquàmreligionisconferuationemfpeâarunt.

Diftindionciy.cicaturdecretumquoddamexconcilioCaroIi, in quo parr^ conciltj quecuntur,imponifibi uix tolerandum iugumafede Apoftolica .Noiiopi^ nor effc Caroli Magni temporefadum,nam tunc temporis adhuc non nimwmfûS* midabilis erat potentia.Sed de hocdecretofupra dixi.

Ludouicus iX.Rex Gallorum,quiinter diuos rclatus eft,quilegemfanxitanno Domiqiuis.contra fraudes PaparHm,inquaqueriturgrauicerdenouiseoruniJii'

-ocr page 283-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

A inuentionibns, rcfctuationibus 8!. pracucntionibustedituutn dignitatam Ecclcfi» afticawm ,quibus Papaomnem fermé coUationem digniiatum Ecclefiarum iibi ra* puetat.Eodem anno idem Rex amp;cótra Simoniam Icgem tulit.in qua quentur,uen* diEcdtfiaftkas dignitatesÄucfus idem Ludouicusaliquanto poft,fanäionempta-gmaücamfanxit.quae adhuc hodiecelebris cft.qua ptobibuit omnes cunæ Komanç txaaionçsimpoüws Siimponendas. Sicueró intet alia dctapacit^c aparum que nwf.ltem exadiones 8C oneta gtauiisima pecuniawm pet fixtegiii noftnimpotitas uelimpofiia (quibustcgnnm nofttum J? paupetatum exiftit) fiue etiamimponendas uel imponcnda, leuati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

ttnuSUOlumUS,8iC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . „Jnmftpdi«

PófthuncLudouicumPbilippusPulcher, annoDomini ijoj. *

dam,nederici nouas exaftionesexigant, fed uetetibus tantum content

B Catolus Q.uattus,anno ijss. iufsitbonacolledorumPapæ dennen,

fttontsitnpediri.Q.uorumCiomniumediaa Sóada intégré habetemus,p

degrauesquerdasadfcribere.Neqjenimfinccau[a,tatnkuetacdifta lamadfctibemus’afta SCatticulos grauaminum a Rege SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnftnris

lis ÔCEpifco pis fuis Patifqs, Anno »ji?. ptopo[itos,SCeximptcfCo ibe PetribemandiSCCardinalisdefctiptos.

Anno Domini millefimo ttecentefimo uicefimonon , P * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

tmb.«,Domi„„PhiUppusde g«ri.Dd quondam darse memonx Domun Caroli comms V aieiq,man tonesRegniPtanciç,addiemOaouatumfeftibcatiAndteæ,V . .

Vatiifqs conuenite petbterasfuasinfra aram inclufas ; quaiumq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

laws uidelicctditedatum tenor fequitur.SC eft tabs: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«„irmnnPdnert

, PhilippusDeigtaiiaFtancotümRcx.‘i'^i'^o,ô^^“^®j|’^°^*°^Pç

A C ti(alutemamp;dileaionem.Q.naniômagis(ciennxdiuinx dwmatumcgSc ip «tatum

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noiiiia,acc3eteratuuinuiummagifttareturn expeticnuax,uigent in no

nius noftis,quantu SC qualiter omnes SC finguli clerici SC lain tegni lanqu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

bmulinnn3corporeuiuentia.bbiadinuicemrenenturcompan,muruumjprxft^ teconbliumSCauxiliumiemporalitetSCcorporabter.addefenbonem^cuftodum unitatis,8Coptaix pads mortabbus cunftis SC ueræ lentiiuribusprouiribuspropulfanda .Gumigimtadnoft^^^^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am quod nos gentescç ÔC officiales ueftti affetiiw P^i nbsp;nbsp;nbsp;4 a j Rabini

aiStBaronelabquosregninoftriÇranciç.uobisacfubdiiisueftris^itïBÿliui^^ oficialesnoftnacbaronesptxdiaiafferunt,eiiampctuosôCofficialesuefttosacp5ft cutiawrnuefttatumîatelbtes, SCcurforesi-iobis SCipfis, noftris^SCcorumfubdiiis quamolntafoiffereiroaftisrcmporibusillata,seinprxïentiadbucinfetti in gtanamina, inîolitasa SCindebitasnouitates, propter qux ilbus uetxunitatis con-

D nexio,qu2einteruos SCipfos uigete debet,ut eft. diftum,fu3equodammodo inallio* lubilitatisintegritatemamifit. Q.uddfinobis.quifubditorum noftrorumiam cie* ticotum quàmlaicQium concotdiam SC unitatem dibgimus difplicei, non e»

Etidcitco uolcnies Coper his deCalubri rcmedio, quantum cumDeiadiu.orio pofCumus ,ptouiderc i requitimusuos nihilominus tenote pracCeniium man an. quatenns ad diem oôauarumleft! Andrex proximeueniuromPatiCqsperiona ne inierCitis,uiadmoncaminiàegrauaminibosôCnouitaribos,quçôCqaaspet'* ôos afCeritisuobis Coiffe illata SCillarasinosaoiemptxdiftis Balioisamp;omciaimus nofttis atc^baronib. damus p et noftras alias literas in mandatis, or dida die V Cimiliter interCintperConaliier,adniCiCupetgraoaminibos,SCnouitatibus,quasiibiet \ nbsp;nbsp;nbsp;CubditisCuis perooS SC officiales oeffros afferunr Cuiffe illatas , ur Cuper his SCbngulis

\ nbsp;nbsp;hincindeillatisgraoaminib.per nos etcóCiliónoffró deräCalubripoCsitremedio pro

i \ nbsp;nbsp;nbsp;uideri,qoód inter 00s Scipios amoris oincoltiintorroptibile etCyntei ^charitatis affe

-ocr page 284-

Die uerófupcrius in didislitetis contenta, prælatiParïfijsconiicneruntwP latio Rcgali, Só comparucruni coram Rege ibidem prælati adinuictm, Domini,Bituricenf.Auxitanus, Turon : Ro. Rhoma. Senon. ArchiepifcopijJr cen.Cathalanen. Landun.Patifienf.Nouiomenf.Conftant.Andegauenf.Pid’“ Meldenf.Cameracenf.fandiFlorij,Briocenf. Cabilion.amp;EduenEEpiftopi-dieipfoRegefedente, amp;confiliarrjsfuis, necnon aliquibusbaronibusamp;i^^^ . fiftentibus, amp;:fada dignitati Regiæreuerentiaperprælatos,nobilisdidifctetus Dominus Petrus de Cugnerijs, miles amp;nbsp;confiliarius didi domini noftri præfentiaomnium S^inpublicolocutus eft pto Rege, fado thematefuoiftf^ quæfunt Cæfaris Cæfari,5dquæfunt DeiDeo. Et profecutuseftiuxtailludthfn' gt;nbsp;materiam fuam includendo ad duo.Primo', quo'd Régi debeatur rcuerentia^*“® « iediorfecundo, quo'd debcat effe fpiritualium amp;nbsp;temporalium diuifio, ut fpiriiuï*' adprælatos,8ôtemporaliaadRegemôôbaronespertinerent. EthocprobauitP” ■ multas rationes fadi öd iuris, prout in refponfionibusfadis infra lïc per Senoncß' eledumôiEpifcopumEduenf.pleniuscontinetur.Etfinaliterconclufit,quddpr^’ latiefl'entcontentifpiritualibus,amp;ineisdefendereteosRex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Quibusfetmonibuscompletis, dixituerbaquæ fequuntur in Gallico3 intentio Regis erat reintegrate temporale.Deindepropofuitin Gallico articulos*'^ fra' fctiptos.Et poftea tradidit in Gallico prælaris,Iicec fint träslatiin Latino:6iptJ’P^ nendoeos probar, contenta in eifdem non pertineread prælatos, fed ad Don””“^ 1 temporales,amp; qua iniufte' procedebatur per prælatos fupereis.Etniliiloininuspt^ | pofitione fada,dixit idem Dominus Petrus, quód prælati fuper his deliberareiic^ | confulerentDominoRegi,tanquameius fideles.SuntautéhiartiGuIi,lt;Sócefpo'’''°’ï' nes fuper his fadæjOec non grauamina Regi tradita per prælatos, quorum articulorum in Gallico ttaditorum,in Latino ramen translatorum, tenotieq^i^'’'’ Sdefttalis.

Hæc funt grauamina ufutpationes,quæ amp;nbsp;quas prælati amp;aliæ petfonaec^' clefiafticæregni Franciæ,uel eorum officiales Si indices,pro ipfis feceruntamp;ftO'”’'’ in præiudicium iurifdidionis temporalis Domini Regis QL baronum, ôialiow”' fubditotum fuorum Dominorum temporalium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Primo' deiure commun! cognitio caufarum, qua tanguntrealitatem, in poffefsione fine in proprietate, pertinet ad iutifdidionem temporalem: prælqjtoipjn impediendo iutifdidionem temporalém,nitunturfibiattribc^ cog'nitionem caufarum realium,fpecialiter fuperpofitione «Si fupet omnibus m* trtdidis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Item quandolaicus turbatur uel impeditur in poffefsione terræ per aliqu^p clericum,amp;propterhocimpetratadiotnamentum a' indicefeculariincafunouin^ tis,uelalia's:Officiales prælatorumimpedientes iurildidionemtemporalenbf^'*' unt moneriad inftantiam clerici iudicem fecularem,amp; partem,ut poftadiotnam^quot; turn ceffent fub pœna excommunicationis,ôd certæ pecuniæ quanti taris.

Item cum cognitio petfonarum laicarum pertineatad iudicem feculatero ƒ ' ceptiscafibusfpiritualibus: officiales prælatorum faciunteos citari coramfea^'”' ftantiam partis. Et fi didæpetfonælaicæ déclinent iutifdidionem didorumoft^' lium,uel Domini,quibusfubiiciuntut,requirunteastemitticorameis tanquatnco' ramDominis uel iudicibus fuis temporalibus:didi officiales renuunt hoc faccte,gt; compellunt per excommunicationem partes ad procedendum coram eis.

Item officiales prælatorum faciu nt fæpe moneri perfonas laicas ad inftanli^’^ clericorum,dicentiumfeeffeimpeditosin rebus hæreditarijs fuis per laicos • nbsp;nbsp;nbsp;,

ipfilaici afférant tcalitatem,amp;ita fit in ueritate,ôdfuper hoepetantremittiadiu^'* cemfecularem,didiofficiales monenteos fub poena excommunicationis, ruagna pœna pecuniarü, ne propter hoc uadant cotam iudicefeculari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Itemofficw“^

-ocr page 285-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SVPERIORVM CONTRA PAPAM^

I A Item officiales ptxlatoium nituntuc habete cognitionctn conttaftuuW iniio *

1 nbsp;nbsp;nbsp;(um An cutiafecubn pet liter as aut (ine litetis, amp;nbsp;pet monkiones excommuntcano ƒ

nis, iententias nkuntut excómunicationis facete talium conttaäuu fuper obbgau .

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kemptxlaiifaciuntconftlia prouincialia.Sè fynodaha ftatuta,inquibus p uta

' hduvit 8C otdinant in gtande ptæiudicium iunfdiâwnis temporalis, de qua n n

1 ïpeftai eis quoquo modo cognofcete,amp; uiCe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V,:n{lt;.ndk oblieatinnibu«

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item ptaediaiofficiales nkuntut plûtes lutatosp to tecip

i nbsp;nbsp;nbsp;(uis,inconttaftib.iniUisiuti(diaionib.atc$loasdommotumt

, nbsp;nbsp;nbsp;ditionib. tetum haetedkate et alias, et üc nkuntut impedniwtisdia

; lenvumextta (edemfuamobligaiionemtedpete nondebeant,u r^iimpo • Itemfaciuntckatipluteslaicosexoffiaofuo iupetaliquibi nunimaleiicnsteiponiütos.dequibusimpoiitisaffetuntfibtcogi

' B te. Etquandi tkadhuiutoodi uenientes ad diemfib. ut

gabant maleficia oppoamp;ta contra eos-.diaiofficiales ipfos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ’

lunteostecedete,lice\incaiibuseisimpoiitispettineattecteden^

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detentio ad eoidem officiales minime pertineat,led adludices

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;übus luptadiais,licet pet inqueftas óê ptoceffus (ados per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pinnocentes ôi

I nbsp;nbsp;nbsp;«adiaoslaicosüccap\os8idetentos,qdemlaicireper,antut^

, nbsp;nbsp;*Wo!voWnwl!9äOäMol»inWKn,h.lom.nüsdiftoto^^^

1 nbsp;nbsp;nbsp;â“^lon«ç,o(criçt»risp.o«(tQam.U»inqatftaçraâiaotü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„aüuttc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetintdemagnapecuniscquaniiute.liceidciuteintalicatu eis nbsp;y

' nbsp;nbsp;nbsp;cationiscuntepâlatotum.8Ctalesexcommunicatinonïa sbciumd^

1 nbsp;nbsp;nbsp;lentis in excommunicationc, in continenti tc aggta ua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^communicationis,

. ueleotumofficialesiaciuntmonetiiudicesfeculatesCubpœnaexcom^^^f^^^^^^ , nbsp;nbsp;nbsp;compellant pct captionesbonotumtalcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non obediuntmonitioni

ui,amp;addebkum petioluendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»bfoUiniß latisiacianidedebito ,

hüm(ïnoàv4pti€xcommamcanwt,ttccçonu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______

f' L. 11 ■ ** r ♦« haI ovif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alMubdiiiwdïésTecul«e$ta *

ltem(iballiuiptæpotiiiueUeiuientcsKegi,a nbsp;nbsp;nbsp;)

libustnonitionibusinclinauetint,necaliquabonap

‘ nbsp;nbsp;nbsp;tosinnenianinr,opottetdiaosofticiatiosRegisitecumex^

' \atotum,8cibiiutamentam ptaeftate,quodo, Jfententiam ex lt;nbsp;tgt; mtatos.Mioqainintontincnti denunciantut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excómunicatis,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cómunitationis dcpelluniur adtatisiaciendumde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P P 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aaio=»

ïtetnüdnolddftntptoceffuincutiaaVicuiusDommiK^

I ’^'’^'^li'i'lÇwfonali.ôtconiingatqaodalterapattium g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VP^

tiamalicuiSsptxlati,cotamofaiiuo.Voftn'»6«°^P'°«quot;quot;^^’^^^^^^^^ lekatatn-.offitiales diaaium cudatum nituntut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at(cntentiatum faciunt

‘ tntnjaniinteabqnàm çttfonaU,ÔCu«mi«

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^'®^««lt;^ott'inumtemporaVetn,acognitionccautep PP

1 ïaóat.excommanitatai.ÓLiiabkutad emendam. c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aDodlatad cu *

I nbsp;nbsp;nbsp;ii(àiaio,aiamittktcîottümlttum.Q.viunü\VasacütiapixVaiomtnapp

ff * 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;V\^ Vfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid attenietut iupet

A oRtdaksuoVunibabeiecogntiionemiahta ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appdVattone.

I

-ocr page 286-

TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM appcllationcjipfi nituntur exigerc cmcndam aiufticia,fi[curab illo ftum. Et fi genees Régir compellunt cos ad rcfiftendum, ipfi excomniun*^^'’^ { Itemdiâi prælati habent magnam multitudtnem officialium, Præpofitosclericoruni, quiquidem officiales faciunt communiter uocecontraquafqueperfonas per dominium Regis,8d alibi finecommilsionf-in qua’ibet dicecefi effê non debeai nifi fedes una duntaxat,ubi cognofcatutdec fis. Et ex hocaccidit pluries, quód muit? perfonæ fine caufa coram eis citanwt finem,quodtedimantfe demagna pecuniac quantitate: quod eftinmagnun’P judicium Regis fubclitorumquefuorum,8lt;liurifdiâionistemporalis eorum.

Itemdióli Præpofiticlericorum figillant domos cleticotum inuillisi^^^^ aliorumdominorumtemporalium,inptaeiudiciumiurifdiflionisdominiRf^. aliorum fecularium: licet in domibusamp;alijstresfondis Regis uelaliorum«“^“* ji iim,didi prælati exerccrealiquamiurifdiâionempofsint.

Item diâï prælati uel eorum officiales, figillant bona mobilia cleticot“*” , iugatorum 8C mercatorem, licet in talibus eorum cognitio pertincat ad iudiceoi curiamfecularem.'

Itemcompellunt petfonaslaicasad dandum aiTecuramentumclericfscor cis,in curia Ecclefiaftica,maxime'Regis feruientes.

Item in iufticia QL in dominio Regis öófubditorum, faciuntgentes inuentatoria de bonis laicorum decedentium.

Item ipfi cognofcunt de aöionibus hypothecatijs, quæ funt reales, temmixtæ.

Item diâi prælati nituntuthaberecognitionem perfonarum laicatui”/® morantium in domibus Dci,óó leprofarum,uillarum regiarum Sd fubditorumWj^.^ tum,uelextrauillas.licct domino Regiueleiusfubditismemoratispertinfatco?. ;| tioeorundem; 8ddantdifli Prælati uel eorum officiales monitiones pœnispecuniarum,6ifentcntiæcxcommunicationis,quo'd nullus trahatill^^P fonasmaliacuriaquamfua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Item ad finem,quód didacuria Ecclefiaftica augmentetur,didi praelatiraf' magnam multitudinemtonfuratum puetis ætate minoribus, quorum fetuorum fill),ali) deillegitimomattimonioptocrcati.achominibusconiugi*'*’’ fufficicntibusôdillitetatis.

Item faciunt contagiati compelli perfuos Præpofitos clericorumn^*'* uiduaSjSó nÏMicuui habere eorum cognitionem, nee non pupillorum,S^ß^‘^^f.,)i care bonaeorum,quando moriuntur:ficutdemaiotibusætate.quandodfCf [ ab inteftato, quorum quidem cognitio fpedat ad Regem, quia tales pn^onS' • cum bonis fuis degardia Regis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. y

Item faciunt capi per didos Præpofitos dericorum. Sein dominio bijiutis otdine non feruato, plures perfonas laicas,imponentes eis ,quo'd cafucommiferunt aliquid contra fidem : 6idetinenteosincarceribus,licf^.^°' , captio amp;nbsp;detentio fpeâaredebeat domino Regi,donec taies perfonæ fupft'“® fuimpofitofintconuiâæ.

Item exercent fuas iutifdifliones,cutrentcs pet uillas Regias fubdicorum extra federn fuam non debeantiurifdiâionem tenere.

Item quando ifti Prælati uel eorum Officiales faciunt moneri Præpofiw^’' uientesôiiufticiarios Regis fupetaliquofaciendo per eos.in fuis monitionib“’quot;’: gnam pecuniæfummam apponi,applicantes Prælatis,nififiat,8dcomple.itur,tl'' in monitionib.fuis continetunôdcum hocpœnam excommunicationisappP*’** ’ i amp;hoc eftincoeptumdenouo.inpræiudiciumRegisôifubditorumfuorum' d I

Item quando Prælati uel officiarij eorum profequuntur aliquemlailt;^“^^p | curia fua ex officio, amp;nbsp;in cafu huiufmodi deficiunt,fibi teftes, ipfi faciunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

funas laicas adfecendum teftimonium in ilia caufa coram citari, fmcfitßufS^

Reg*“’’

-ocr page 287-

SVPBRÎORVM CONTRA PAPAM.

Regius, 8!. akctius cuiufcunque 8i temporis teftibus, nolunt aliquid conftituete pro ex*

penfis eotnm. Et nifi ueniant ad diem ad quam ciiantur, excommunicantut. Item ä

Viquis tnalefadoc capiatur, pet aliquem iufticiarium vegium acculatus de furto fuo : 3C

ille cuites eft futata,ueniat covam gentibus regqs, Ôô ptobet rem huiufmodi furtiuam fu*

am effe,8Cideo expediatut eidem pet genres regias, ti ex poft fado dicanc prælati uel eo* turn offtciatq male faftorem effe clericum, ipft faciunt compelli pet monitiones Si cita* tiones[uas,ptædiftas genres tegias adreftituendumeis remfurtiuamptædidis-.quod niüfecetint,excommunicantut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Itemficontingat, quod genres tegiæ captant aliquem malefaaorcm prociimine cetto pet eum commiflb, nbsp;nbsp;idem malefaâot dicar le clericum effe, licet nec tonluraim

nechabitum déférât, clericales officiales ptaalatotum faciunt in continentr dennentes caçientes compelli pet monitiones ôifententias,adteftituendum fibi prædiftum ma e* J' B fadotemranquam clericum fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item ü genres regiç uel alqiufticiatfj feculates cœperunt aliquem malefaftotem,

1 «onem,ueletiamhomicidam,qui tonfutam defetat clericalem,eumque reftiruant præ-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latis ; idem malefadot fatis cito poftmodum expeditur,licet cognouerint ctimen; etiai^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licetaliquilaici,quicüeofueruntfocqinmalcficqs,proptechociufticiatifuermt,eum^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acculauetinrdemaleficio-.8i.tictalesmalefaaotesadtalia maleficia perpetranda aci #

l usexcitanrut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item fi quis dicat fe cxpoliatum fuiffe, officialis dabit Gbim contmenu momti^

ncm contra expoliatorem, 8Óuittute monitionishuiufmodi mouebrtur per aliquem c \prxpoCitis cleticorum.quod reftiruat fibi contenta in monirione ; aut quod lutet, h Ipo* liauitconquetentemdehis de quibus eft conqueftus, 8i.Ciciutate tcuertit cotam præpo? lito,ipfe ptæpofitus in conrinenri monirionem figillar, 8Ó excommunicat illum qui no* luitiucate;necpoterirpofteaabfolui3onècfatisfecetirde conrentisin monirione,de qui Cbusconquevensîepriusdixeratfpoliatum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;. r i • v gt;

Item fi quis pro deliâo fuo detineatut in catcete alicuius ludicis fecularis, Iicer cap* tusfuetitinhabitulaicalidefineronfuta, 84 quodgeffetirfeanteà per totamuitamtan* quamlaicus,pto eo folum quod adnouabir fe pro clerico ; quia meliorem expedientianl habebiràprçlaro 84 officiatns.quàmpet feculates,84 deliaummàncbitimpunituni,di* fti officiarn faciunt moneri iudicem feculatem, dr cito malefaftotem reftiruat eis, arque teddaf.alioqutnceffabiruteisà folennibusECclefiætitibusin connnentipertoranwil* lam, ubificcaptusrenebitutmalefaaot. Etptpuirandispericul« quæuenitepoffunt occafione difti ceffus, opotrer quodqdem indices teddant malefaftotem ,,in magnum ptxiudiciumiutifdiftionis tegis 84 temporalis ad quem cognitio poffer petueiiite in ca» fureffotti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Itemquando aliquismalefaftot redditut iudicibus Ecclefisî pet indices tecnlate§ tanquamclericus,amici ipfins malefaftoris ueniunt ad officiales ptaBlarorum,84 concot dantcumeis : 84 fie dimittnntfine pnnitione itx, 84ficpeiota committunt quam ante licetctiminaeffentnoriota. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Item quam citius clerici coniugati,mercatores, uel alq clerici^ cniufcnncç nainifterï) exiftant, ttahunrurin caufam coram indice feculati pro aliqno delifto ,ipfi clerici impe* trant ab officialibus quattdam monirionem, 84 adducunt tecü qnendam presby terum j petquemfaciuntmoneriiudicemfeculatem fnb pcena centum uel ducentatum matca* turn atgenti •. 84excommunicanr, ne cutiam uel cognitionem de talibus tenelnt 84 ne moleftenteosuelin corpore uelinbonis-.etfi dominus index eospoftea,ceffatücibidem in continentie celebratione miffarum,licethocprofafto îuarum mercarutarum exiftar.

Item difti officiales concedunr citariortes fine numero contra petfonaslaicas, in cl t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çü affecutamenriperîonaliret coram eis, ad affecutandftperfonas ralitet incognitas i 84 fi

Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tognitac fint,in tirarione conrinerut, quodille qui ciratus eft, monearot fub rnagna p ce*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na,neillûquiîiccirari eum fecerar,ipîum pendente cirarioUerrahar ad indicé feculatem i

'\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Itemcumquiscxcommunicaruseftinaliquoloco,diftiöfficialesdahtéitariones

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À a berîonalei

-ocr page 288-

TESTES VERITATIS TEMPORVM ,

pçrfonaks fuper partidpibus, nbsp;nbsp;faciuni atari rotamparriam ad unamucHnäS^

drcumqua«^ : 8d taks qui nouerunt cxcommunicatum, bene' X L,LX, ud fonæ,purgaiiturRipcrpatriàpationcprædiâorum. Exquofcquitur,quódpfOï’J. nes antiqui amp;nbsp;knes, redimunt k, quilibet deduodewm denarijs, ucl de duobus prouitandis pœnis: ôi. multæ uineaEôdtecrædimittunturincultæj 6ê plûtes bon mines lüca propria dimikrunt.

Item aiâioffidaksimponunr pluribus perfonis famas laudabilis quôd funt ufutatij : Si. oportet eoscumipfi'soffia'alibusconcordare, ptocuiwn turn infamia élabore.

Item diâi officiales faciunf dt:tn aliquem bonum hominem coniugatiimjö^ çonunt ei quod adulteratus eft cum aliqua. Et fimiliter mnlierem aliquam coning^” imponendo fibi quod adulterata eft in perpetuam infamiam ipforum coning“'^’gt; ( cumhocextorfionempecnniarumrecipiuntabeifdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Item memoria fit de magna multitudine procuratorum, qui comedunt toturn dumuirtutedtationum,amp;recipiunthomines in gardiafua,amp;peruillastcncntpW^j Siakifias fuas, Si authoritate fua relaxant citariones propter pecunias quas extotq nbsp;nbsp;;

amp;recipiuntobhocabdscitatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Item alia grauamina quæ capitula,abbates, priorcs,hofpitalari), Sialiæ Ecdefiafticæ regni Franciæ faciunt contra populum .Talia funt. Quia faciuntcit^^b res burgenks Regis,et alios in pluribus Si diuerfis locis per priuilegia,uidclicctB^gt; . Nannedanf. in Britannia, Lugduni, Mafticoni, amp;nbsp;alibi, fpecialiter hofpicalat*)^^ utunturiftis communiter quam alibi,ex quibus multum damnificaturpopulus,®^» [ oabiturmultipliciterinfututum,nifiremediumapponatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ mtii

Item indices Ecclefialhci quocuneg cafu nituntur habereco^iitioncm ininf*^ Î Cue in uerbis Cue in fadis cómifla fit iniutia : nec non uxores clericoru, licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f I

ces,et eorii mariti fimiliter mercatores.Et fi aliquando tales cóiuges capiantnr pet j-j feculares, officiales faciunt ceflum opponiin parrochia illa,uircute cófilr) Siluane^tn * Item uoluithaberecognitionem bonorum tam mobilium qua'm immobiun ’ uiduarum. Et fi contingar,quód aliqua uidua mercatrix in uilla Regis per uiam^^ ’ laicam perfonam faciat conueniri coram iudicefeculari, amp;nbsp;iam fit procefliinijqoonp fona ilia laica fuerit per fententiam iudicis feailaris in petiris uiduæ condeninata : niatad noritiam iudids Ecekfiaftid, quod uidua ilia in aliéna curia fuum conuew birorem,ipkiudex Ecckfialb'cus trahetipfum ad emendam,amp; compelkt cum emo' tepermonitionesamp;fentenrias.amp;hocfæpècontingit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Item plures habitatores terræ didorum prælatorum, uocant k inuicem offi'eialiumex quadam appcllarioneuologia,etnitunturoffidaks detalibus appt*“ ' , nibus cognofeere in præiiididum iurifdidionis temporalis Domini Regis. , j.

Item fi quis in Briga, ubi fanguinis effiifio fad.a fuerit, ca piatur, pet aliquantJ am fecularem puniendus,fi laicus reftituendus iudicio Ecdefiaftico.ac G dericostxit^ fi tails captus appellat ad curiam officialis, uokint didi officiales de hoc cognition habere, etiam ae laico fient de derico. Et cum hoc nituntur exigere emendam a' eww culari,quac prædidam fecitcaptionem : Sifi hæc permitterentur, nnnquam malet’ respunirentur. Quia in continentiappellarent,amp;poft appellationemftatimfuget^^ Itemfifaciantcitari pluresex officio, ipfinonadmirtunturperprocuratotetn-C ad diem fibialsignaram accednnt, imponitur ris, quod ufurarijs : Si nifi refpon“’ aduoluntatem promororum,detruduntnr,licet fint purilaici:nequeliberantuc,don finantiam fecerin t pro uoluntate offi'eialium, licet non funt nfurarr). Si fi qui funtuamp;t^ rij, offidaks recipiunt ab eis cmendans : Si poftea ficut prius permittuntur excccereu taSjUt in eis folitas emendas exerceant.

Item capifadnnt perfnoskruientes, clericos in quoennquetrelfundo, abfqueh quod iuftitiam loci faciant appcllari : Si fi per aliquos in hocimpediantur, ipG lunt eos pet kntenuam excommunicationis ab impedimento defiftete. Item quof

-ocr page 289-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAM, 1,67

A iviâices temporales capiuntaliquem,qui poftearequiritur, SCïedditurtànquam clericus

i udici Eccletiaftico fine difficultate quacunque,nihilominus didi officiales fadunt ipfos

iudices excommunicatos a Canone nuiiciari.

Item faciunt prælati tonfurashominibus XXX. annomm, 8ô ultra,« etiam con«= iugatis aliquibus, quando ueniunt ad eos metu intrufionis carcetis, et punitionis alicup ius ctiminalis deliai,qaod antea perpetrauit. et hoc pluries fuit fadurti.

Item fi contingat,quo d aliquis homo Regis,uel alterius cuiufcunque cxcommuni# cams exiftat,et uelit fatisfacere, et facere fe abfolui genres prælatorû exigent ab eo emeniî dam ad ipforum atbittium,unde plures remanent in excommunicatione.

Item, poftquampropter debitum duarumpetfonarumadinuicem contendentv um, fuper pofCefsione alicuius rei immobilis, res contentiofa pofita in manu Regis per î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquemferuientem Regis, monent ipfum ne pertudient alteram partium inpo e sio^

V B ne-.quodfifecetit,excommunicant eum.

Item diftiprælati decanicç SC capellani, St aliæ genres Ecclefiafficæ, tot Ktantos, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;labotes dant officiarqs Regis, ratione iurifdiftionis Regiæ, ficut prædicitur ulurpatæ j

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quûdplutes officiarqRegq expenderunt de fuo pro iuribus Regis obferuari *. 86 pet uexaf

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionesôClabotes faciunt eisexpendevequicquidhabent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item fi aliquisiufticiariuslaicus, pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;iuftacaufa ad requeftam partis ^Vpo^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natmanumfuamin rébus haereditarr|s cleticotum, indices Ecclefiæ 8ô eotum mini dtt

1 faciunt monitiones in fcriptis contra diftum iufticiarium fub pœna excornmunicatio# I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis,amp;Çub pœna pecuniæ,ut manum fuam leuet 8^ amoueat, 8ô iniungit eidem, ut alte*

i tampartemde prædiftis rébus gauderepermittat;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicatum: à quafententiaabfolui non poteft,nifitedimatfead officialisatbittium,in

I Cgitantquàmcito debet decedere,ipfimittuntliterasclauîas wpellano

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenusaudeatinhumareipfum,licet fececitteftamentum,8êEccleamp;afticlt;.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cepetif. ÔCpoftmodumLn amici defunftiad eos

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h^-.diftiofficialesaÇ[etunr,quôddiftusdefunausfuitufuratius,uelmandatatcclefiæ

tumaîuaiuri[diaioneamp;ntexempti.etiamncei.nii

illius,quiralem«folentiamcommffit.

U fuis canfis exiftunt quod de iute non pofCunt ; unde contingi q P nndm alias ad

tcclefiafficifaciunt ceffareproceffusdibicognitionemattn t

pettatfonetalium aàiotnatotum,trahuntlaicos ad emendam

Item cognitionem cleticotum coniugatotum ,naetcatot nbsp;nbsp;,q mercatotatuni

iq, quotum cognitiopettinetadiudicesfeculatesfçecialitet upet fuatumatttibuetefibinitunturEcclefiafticiindices. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^diuinumoftf

WmisPonüSldbus.

4

-ocr page 290-

i68

TESTES VERITATIS TEMPORVM

os : 8ê ÛC quando delinquunt,non poffun t punin,ücu t decet, propter quód nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no

feruatuc.

Item indices Ecclefiaftici habent procuratorcs, qui fi tencant aliqucm excotnniu^ nicatum, fiuciufta fit fententia, fiue non,ipfi faciunt monitiones fieri, quód nt«* os op^ returuelfiiciat negocium qualecunqueeiqui in tali ftatu confiftit: propterquôdtetræ»’ uineæfæpc remanentincultæjinpræiudidumcommunitatispopul) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Itempromotores ptacdiäi faciunt fieri citationes, perquascitarifacfiiutui^ntit iriginta,quadraginta perfonas uel amplius in citatione, imponentes eis quód pacncipa* uerunt cum talibus interdiäis ; QL de uno capiunt decem,de altero uiginti lölidos,iecun dum quod poffunt,unde communis populus eft multum oppreffus grauarus.

ItemiudicesEcclefiafticifaciuntlurareomnesaduocatoscuriarumfuatunbqoo nullus litigabit fine eorumlicentia contra eos, propter quos ins pauperum mukotyns périt,caufæ Regis retardantur: quia proprrj penlionarij Regis non l'unt adnitlsi^oip'’ locum confilium accedercjnifi de ipforum iudicum licentia Ipeciali. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Item uoluntinuenrariafacere de bonis illoru, quiab inteftatodecedunt: uoluni? bonorum tarn mobilium qua m immobilium poflelsionem habere, 6^ ipfa per tnaiius corum defttibui hacredibus, uel illis quibus uolunt conferee.

Item teftamentaquique uolunjr per manus fuas execiitioni tradcre,inucntaiiafi^ tebonorumdefunäorum,eadem^ feruare,8ôhæredibosdiftribucre:ôôhabentûtiigt; ciales,quifupechisexequendisduntaxatdeputatiexiftunt.

Iren; fi aliquandoteftamentis coram tabellionibus faäis nolunt adhiberc fidetn« nifi prius per ipfos officiales fuerint approbata.

His auditiSjdixerunt prælati, quod fuperhis uolebant deliberate. Si fuit afsign^*^^ dies Veneris fequcns,qua aie refpondit pro prælatis diäus dominus eleftus Seiion. t propofuit infra fcripta apud Nicænas. ubi Rex tenuit didam diem, dicens fi'c uidelicet. Ü.uia dominus Petrus de Cugnerqspridieproponens contra EcclefiamGallicananb cœpit thema fuum, quod fccibitur Matth, n. Redditcqnx funt Cæfaris Cæfatisqo^ funtDeiDeo. Inquibusuerbisdicebatnotariduo: Primo,prælatorumadB-fgfSobt* dicntiam, reuerentiamSifubieftionem: Secundö, iurildidionistemporalisSifpi^* tualisdiuifionem. Etprimùmprobabat,perilludquodfcribituc i.Petra. Subie® cftote omni creaturçpropterDeum, fiue Regi quafipræcellentijfiueDucibustanqu^oi ab eo mifeis in uindidam malorum, laudem uero bonorum. Luc. xx. cum dicfj^ Apoftoli, Eccegladrjduohic:dixitDeus ,fufFicit. Per duos gladios,intelligfnsn“^ iucifdidiones.

Item quod Chriftus pro fe Si Petro uoluitfoluere tributum.Matth.ty. ad dandutn cxemplum,quomodo Ecclefiafticç perfonæ tenebantut foluere,8i reddere potefta ti lein poralitemporalia. Ethocconfirmabatperhocquodfcribitur n.quæft.ptim.'ijWp.l* ttibutum,8icap.magnum. Item quia hoc cauetur legehumana,cumdicitur:Maggt;’^“ duo dona collata funt, facerdotium Si’imperium. Sacerdotium, ut diuinis : urn ,ut humanis præeiTet .in corpore Autenticorum, Quomodo oportet ipldm Side* ricos ad oedines perduci, in principio collationis primæ. Ex quibus condudebai» quod cum iftæ iucifdidiones fint diftindæ.a' Deo, Si una fit reddita fiuecreditaEcty fiæ, Si aliadominis temporalibus, quód nullo modo Ecdefia debear introtninetelt de iutifdidione temporalijcum feriptum fitPcouer. xx. Netransgrediaris terminos an* tiquos, quos pofuerunt patres tui. Et benè fignanter dicit Antiquos : quiaconfuetudi’ nés, fi quæ effent ad oppofitum introdudæ, non ualerent :quiuimo effent potins cor* cuptelæ. Nec præfcriptio porefthaberelocum nifi ius fifei fit impcasfcriptibilc.-necRet ctiampoffet à le taie ius abdicate, ficutpcobatur per multa cap. quæ funt décima diftn* dione. Quarecum Rex in fua cotonationeiuraffetiura regni non alienare,«Sialien^ta ad fe reuocace, fi per Ecclefîam ,aut per quemeunque alium étant ufurpata, tenebatut Rtx pcciutamentum,ad fe ilia ceuocare.

■I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftpropo’

-ocr page 291-

SVPERIOR-VNV CONTRA PAPAM, 26^

Pûftotopafitospïædiftos atdculos, oftenfas^ tatioiys eut fetendaampUustaUa

dttioiKtaueHniuriæpotiusnonfint,te(pondetuntconitaEpi(copiôtpcælau,quaw

wmpaaewnt,cmraiï4eftlt;Ult;bqsaUqaototaocittOCB;œm8Ccfmap«K^inewia

acpriuik2iaEcde(iarumimminuetentuv,8iptocucatotcegninegatet,eaadipCorumpn

uikeiaaciutaoettinete. SedadCcribamaViquiddefecunsdifti .

pôXS“venaisftqu™iaçndNkænasu«™mpç^^^^

ff.adaiamtrfçonaâgt;«i.faUubidomi„usPemsde^^^^^^^

teçtodomi„oRege;kdtondo;PaMobis,cgo(um,noUKnmeK.«V^^^^^^^ qualiMDtæfadnoneffentwtbarideaUqüibusquæeffent

Rtgismtetnaie inla EedeBæ prateoram, tandmebona8i.anonabiU.8Cintettetntlintetptimamcon«onem^^^^ ptobateuoluk, quod caufatum ciuilium non potetatadE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AzG^nruaUaadCpki*

B quiatalia étant tempovalia, quac debent petnnete ad tempo a , p ‘ wa\esÆtuktaptopoEtionesquasaUasptopoCuvt,alkgaui 86.diftadu^ gauketiam,quodptoptetboccVeticistadebantutcapita,in ignuni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oinrebabe*

Ut.Etàl?egauL^hocxx.q.XtDuotuntgeneta. V^.^S?ffiusfSanX bantptælati cognitionem in cevtis caîibus in iu« exptefeis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ■ dicebat,

guVâconttaeos. Adbocallegauitdeteg.iuxa.t.ff.delega.i.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Voquebatutdefa*

quodïanonepeceatinonpotetatadeospetnnete; airpharfccus Gumiftisalle?

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûoRegisVtaneiæ, qui (uçetiotem non habet: fedin aiqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eium,

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^^«dixkamp;concVuat,qoàddominusRexpavatuserataudit^

\quiueUenteumÇupetaViquibuscon(uetudinibusinfovmate quibuseffetinfotmatüS,quæ effentbon»ÔCïationales,facetet^ob etuatu

PoftinodumdieDominicafequentiitetato «“XnoikkiSaamp«

\S;aaS;ÂSÔèÂSi^

latotutntegtatiatus eft dotninoRegi. Secundo tcit1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EccVefiafticæ, quas tup

damptxeomationesiaaxetantinptxwdia™^^^^^^

pVicabanttenouati. TuncdominusP«.cxïeîpon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç' P Tmiodixitoquöddeah*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deiuotnandato,neeahquidiciebat,neceastatashabebat^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus abuiibus, de quibus tempotaVes étant conquefti, {apphcaaitîamp;i,qnôd

\ quóddotninusikexamp;cxtetitnetitodebetentcontentatv.CLuattotoppnc

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueïïeteosconfoVatidebenignaÇuateîponhoneciatioti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnodD\acebatlclegj,î4

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tunctefoonditdidus dominusPettusoto aonamoKege, q y expefta*

\ O ptxXatietnenaatcnt ea qux eîfent emendanda amp;nbsp;cottigenaa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetminum nihiV

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetuique adieftunanatiuitatisDominiptoxime uentutum,in^ q emendanda, ueVeot*

\ innouatet, EtÇiinkadiftunatettninumptæVatinonenaenua r.,,,gt;deffetsaatumDco84 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iexiffentcottigenda,dotninasli.ex apponetettaVe temedivtm,q

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo. Etîicptæ.VatitecepetuntVic.entiamà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çnofohtomote

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic te aliquandiu ùVtto eittoc^agitata, cumEpncopt t^p ^YYçmationemEmula#

\ ielottnatent,itanempe,ut(pecieaeuetbisiniutiatumqn^'^ AivninuetenttdemumP-ex \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenqteautetniplaeaspotiusaugetentôCaggtauatentquam . o^ççtànnidemcôhi#

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îeuetatn quandam legem tulit, qua talem pexlatotumauct^'^^ P?dem caula poftea

büit,leqjaeiuosinlibettatetnaffetuit. Ctuid Gatolus V«csc inptopiiotitulodicetat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AiAoAecot.Rom.acPapX

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ItemCatoluslextus Pvex Gallix Jtainquodamwo çaicio

laçaduu ♦

-ocr page 292-

»70 TESTES VERITATIS TEMPORVM

CArolus Dei gratia Francorum Rex, uniuerfis præfenres literas infpeduris faluttm j Notnmfacimns, quod cum nuper propane qua'mplurimorumnumeroMan regni noftti prælatorum, Parifijs nunc exiftentium -, nee non filiæ noftræ «iw Vniuerûtatisftudq PariGenfîs,nobis querulofè fuifletexpofitum, quod Ecdcfîæ rumprxdidi regni, ôiDelphinarusViennenfis promagnitudinegrauiumexaâioii“*’' ôi oncrum,eifdem Ecclefqs tam per Benedidum Papam X111. qua m fuos anteceffoKS contra communis difpoütionem iuris impofitarum opprefTç, atquein tantum grauatï haâenusfuerant 8d erant, quôdcædemin magnam pauperiemacruinamcortuebant» amp;in defolarionem undequaque uergebant, niû per nos de remedio fublctiarentut: r^ nantiæ ?tiam fuperijfdem Eccicfrjs exadæ, deeodem regno noftroin magnum84itt parabileReipublicæregnieiuidem noftripra;iudicium,exportabanturànobis.

Imprefsi funt cum Clemange Apoftoli, au t refponfio narionis G allie? in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8

Conftantienfi,De non foluendis Annatis oblati : qui plurimum huic negocio luüS aïK* tentjôi dignifsimi funt,qui Si alioqui Icgantur : Q,uare eos apponam.

Apoftoli 8^ Refponfio Dati per Nanonem Gallicanam domi'nis Car^ nalibus Si(. extern, appellanribus ab eiuidem contliifione,uoto,deliberault;’’ ne,acdeclaratione Gonftan. captis dófadis folenniter pereandenbquo*^ uacantiæ,ac minuta ieruiria nulloiurefint dcbitajôC decætero nihilfoluant.

CVm Euangeiica deritas dieat, nihil cuiil fcaiidalo fienduni éfTe, fubiüfigit■ quôdneceireeftutueniantfcandala, fedimputetübi perquemuenit maxime adiuum: quia paffiuum uel defenfiuum communiter noneftnt“'^ ’ necin culpa. Cum autem uenerabilis natioGallicana,amp;ipfius uencrabilia,achono ‘ bilia fuppofita,tam maiora,mediocria,qua m inferiora Conftant. congrcgatajptog tali concilioinibiconuocato Si débité congregato, pro ckducendo in eo bentuoces iudicatiuas ,confulciuas, nbsp;nbsp;querelotas/ecunaum materiasfuppoütaj,®^

lationes débitas cogaturrefpondere,8i apoftolos(ad quos teneri poflet)darecuN3'” terpofitasappellationi pro parte magiïtri Ioannis de Scribanis, aflerentis tem, fifcalem, nomineqt cameræ Apoftolicæ Si fibi adhærere uolenrium, narionis honore,8iconclufionis in ea habitæ(ex qua oriri dicitur interpofita •'’PP^ „( luftificatione, ac ueritatis manifeftatione,in refponfione huiufmodi Si ^P*’^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

titorum datione ordinetur ueritas,quæ fi feandalum generet apud aliquos,ucl cubi, hoccaufam adiuampræftantibus, non autem uenerabilination)Gallican fenfiuam affumenti, fuæ^ Ecclcßarum,ac monafteriorum, cæterorum(j benenüo apudipfamportionemnecefsitatibus profpicienti,afcribatur.

Defeendendo igitur ad materiam,nouetit idem magifterloannes de Scribanis» minicj Cardinales,ac eorum collegium. Si cæ teri uniuerfi, qui tune Si mine pro il confilio funt Si fuerunt Conftantini congregati, fuifleordinatum, quotdeputaten de fîngulis nationibus certi, quIcumdeputatisdominisCardinalibusconueiiiten^i^^ aduifandumquasciTentreformandain curia Romana, tam in capite, quarn (uip membris, Si de modo pro futuro prouidendi, ficut fadum fuit Si eftinterfiedéputa nationum,cumquibusfueruntSituncerantdominiCardinalesPïfonus,Can^3 (ÏS,8iFlorentinus,qui domini Cardinales contradicentibus deputatis nac aperuerunt materiam annatarum, Si iurium acminutorum feruiriorum lum potuetunt, fundauerunt eas eiTe débitas, adducendo in medium rationes oi lt;u . i cationes, quas per prius longe' aduifauerunt. Difeufsione fada inter omnes, uali | bus rationibus Si authoritatibus iuris diuini pariterSihumani demonftrawmf . I ciTc débitas, Etquamuis dediirentoperamadttahendumadeotumopimtgt;nflt;’’^^i,f^

-ocr page 293-

SVPBRÎOR.VN1 CONTRA P AP AM. ^7^

çowetantanduaioneumenfaftadefingulowmdepuntotumu^^^^^

patsquodnondebenwï necuketiustokcai deb . tpriiniquimateiiamprcy

lescondudete noluerunt, fient 8^ tn alqsfecerant öc

Kcæterialii.depuatos fu. '

Nouitetiamidem de Scribanis domin'’^ * t^emediis amp;nbsp;modo ptoceden* iffecettosafiosdefingulisnationibusadadunan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ■ sf jeptaetentoincutia

di, amp;pcouidendiinexocbitantr)sexotbitantetc5,acin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„.ptnnosfnitaduifatnm,

RomanapetofimIoan.tuncPapam,8êafiosdetempo nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;g^dominiCatdinac

quoddominusloan.prxfatus, QL enriafuaRomana p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çtælatommc^

ks, SCeotum coUegq cameratius,fiue pro camet^i nbsp;nbsp;g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pluvies nacaffent in

ÖCptxlatutatumuacantibns, 86 quouensuaca C * exiceteftuftus primi anni be? anno^iptoquafibetmntationetituUuoluetunt a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8;,quandoquePapaquafibct

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a«nns,«aUqtnndota ge Uto

uiceWMUsuaanKstabebit, 8óCatd.oalBn,h tomnu^^^

ptoptetuacances fuevunt qnandoque pnuati ptæ * nrælati, qni forte non foe*

wutptafoçndf.exqnibusCequutæfontftiage ,g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inopptefsfonemprx

ï.tquiaexorbitanterfaaumfoetat,8êcondat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edam perfonatum qui«

\atUtatunr,fi.edefiatumc5Jp„nratos oluvibus vationibus fuitcoiv buscontigetat, SCitafattumfuetatpeteofdem JP ‘ gZuctaliquos exeifdemfuitdi« dufum, nondebitum, SCeffetolleudumde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exwndendum adfutura ,ttCupec

1 dum, ptoptet eafdem rationes 8ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ r- nbsp;nbsp;foiet fievi,communicata. 8ê deiUF

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kocfuitcompofitafebedula,8êintetcosieaa.^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ad nadones fingufas miffa, (altem per deput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folennitet (eptem diebus

\ nbsp;nbsp;C»te,toi„Äda,,atqued.aa,«commquot;to^

d dtbbaMm,itadsiuJ,!cicraedjftod«^ub. .

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac(ingLilatitet,quietiaminbutu[modtodrum 8c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»„jnforum patte eotumvaof

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;les ptxlatos excommuuicatos, contra vet «emate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pvomotore (e

1 nbsp;nbsp;nbsp;mmtosnonexprisisMAoAWU^^^^

1 ptx(enti,9Z.fututoeffetollendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;, ,;a'„

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caufaucto moduarationes que ô^iuratecolleâaCqndntnm teïtpotnt^^e. ^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuerfotum.,quiindiaanatfonedeliberauetont,8CaliascoriluLatecanen.probv

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exptitnuntur, 8LiuxtaGregotqrefponfiuumoraculum-, Sic . j ‘ ç

\ bitirratn editum, initium Si caufana debendi iftatum ptxfta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debiti Si

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anuipexlaturatum,dignitatum,uelbeneficiorumuacantium,q ‘ -,r.tviv5e,(eriptione

\ nbsp;nbsp;'V quosnoluntexigete,diligenterinquirentes,priuilegto,con(uetu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V curiafecuiv

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttoripottçàefendicertumeft,(icutfuitob(eruatum,8idenonuac.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dutnantiquiiurisordinem,nullumreperiripoffein™^

\ mtoo,amp;qutot4an,^,^snec*taubus(uisAeomiute^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantiû.’Excepit^Bpifcopales, Si etiam alias (upramaiores per exprenumjCertascßpoiv

' tnodumfedtfiTOerillisdeelarationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-ovrt*«

Deinde poftmodum nonnulliRomaniP ontifices ipfius luceenores, e i

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ieniporibns(imilesfeeeruntre(eruationescertiscau(isexpre(sis,qnasclerus, rncip ,

\ nbsp;nbsp;nbsp;Sipopulus aliquotcmporetolerarnnt^ledpofiimodumnimiumgrauatiweisin a iquv

\ nbsp;nbsp;nbsp;busregnis Siprouincnsrecntaueruntfolnere^prontfuitfaauin Anglia, Si quibuinaavqs

\ o t 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a eoqnodpa

-ocr page 294-

i7X TESTES VERITATIS TEMPORVM

co quod per modü facukans toleratum fucrat. Et ficquantiimcunc^ eis tueront, ateg polTunt reeufare, maxime quia cefTant caufse,quæ tune étant, eo quo fitpaffagium ultra marinum,ucl aliiid uirtiiofum ex talibus pecunrjs.Etquia liæ, Alemaniac, 8d Angliæ partes per Eki gratiam font unitæ ad inuicem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

tari non debent,cum propter diuifionem temporibus çetroaflis aliquantulum diu« iffettoleratu,necfine ceferuatione,autcontradidione Cquæ impediunt 80 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-m,! ;

faciunt exadionem) reperitur tails præftatio decern annis continuata, 8L quando ; talia,ptæfcriptionemnoninducunf maxime de fupremo ad inferiores, 8^ ûietuainem,uteftiuriftis nomm,8ó infra expreilïus dicetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Deuacantibusuero 8i frudibusprimiannimaiorumprælaturarum, Abbati^^ um,ufdelicctEpifcopalium,8ifupra nullum aliudinitium tuiffeinuenitiic,qoa’i’j^^^ luntaria Sigratuita oblatio quorundam ,qui in difeordia eledi ad Abbatialem ƒƒ ; thedralem Ecclefiam, dum profequerentur, in curia per appellationem ad earn « ’ fgt;ereum qui obtinebatfinalem uidoriam,promouebaturfiueeligebatur. Etta i | atio 8ii gratuita datiOjiuxta uulgare italicum dida fuit feruitium, 8ó fecundur» nos propina dicitur. Etdidafueruntferuitia communia : quia communitecnitct diuidebantur,eo quod fingulos quibus dare uolebat, non conuocabat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjpi

fuiffet nimium onerofum his qui tunc agebant in publico confiftorio, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjp

dududum eft in confiftorium fecrecum, quod tarnen fuerat8ófimoniacum,uf tumdefimoniafufpedum, 8i fpecies mali crudelis, etiam fi practextuconfucw Turn quia ante uel poft promotionem ad huiufmodi dignitates, aliquod huius pfæ tu dare uel recipete lecundum facros Canones eft etiam prohibitum. Turn, ratio eft tab's oblatio, datio, uel obfigatio, quam etiam facere non poteft tabs promotus. Etfuccefsiuo tempore uolentes gratuite dare 8lt;^ uoluntarie con^f tnam certam, uel aliquid, eo quod tunc nulla certa taxa eft in camera, quo ad tertiam partem ualoris Epifeopatus, monafterrj : aliqua uero ad mediam, iu etiam taxa didum ualorem excedit, pront in libris cancellariæ feriptæ funt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

minu tis feruitrjs compulfi funt dare 8i offerte ad foluendum fe 8i monafterium, am obligate per fuarum literarum retentionem.

Etnouifsimeadditumeft, amp;compelluntur per eandem retentionem f ad id,quod reperiteturelTedebitum in libriseorumcameræ,fiuedominorum । nbsp;nbsp;nbsp;'

lium peroblationem uel obligationem alicuius prædeceiforis monafterij uel ad quam affumitur, uel transfertur. Ex quo refultat pcticulum 86 maxima abwt ’ propterdiucrfitatemlibrotum,in quibus diuerfimode poiTuntfctibifolutioneSjUf Icribi, fecundum diuerfitatem uel obligationem, aut forte maliciam officiariorunj^^j praefunt talibus, prout quandoque compeiTum eft, quemadmodum de hoc pedot obligationum,quas fuper hoc habentin cancellaria, 8i quas in talibus obfcru^iuR rum copia inferius fcribitur) poterit conftare plenius. Et nullus tails modus induo' fuetudinem, ptæfcriptionem, nec iuftam caufam talia exigendi, uel etiam Tum quia gratuita uel uoluntaria oblatio unlus uel plurium fingularium, non m confuetudinem uel obligationem ad quam teneanturalij,nifi uelinr,cum hocutp^' dum facultatis,quod præfcribi non ualet.

Neceftius continuum, quia refpedu diuetforum 8^ feparatorum CIO,82 datio petfeâacft,quæperfucce(rores continuatanoneft:82ficontinuata j nihil refen ad alios : 82 quia etiam quamplures ex Illis qui obtulerant 82 debebant, c? foluendum obligauerant, poftmodumrecufaueruntfoluere tanquam etiam foluerunt. Turn quia nullo ftatuto,priuilegio confuetudine,præfcriprioi'’C,au titulo poteftinduci, quod propterconferre, autconfentite promotioni,aureleaio* cuius monaftetij,uelEcclefiae cathedralis, flue utprasfi'eiatutadminiftratlonipræ bcnefidjjtiueEcclefigjaliquid poamp;it uel debeat peti uel exigi, eo quod

-ocr page 295-

SVPBRIORVM CONTRA PAP AM. »7?

Hcas 8c Canonicas ttadkioneSjdavifeimè focetfimoniacnni

nwaeexteanwthæannatæ petcamerani Apoftoïicam 86dominos

quod meant : ted quia conferuut ,£en quia collation! ÔC pcomononi,quac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P s

i«mdant.Ethoccftdatê(wlttdamCanon«amoa»œm.To^q.^^

ptopteteaexiguntuv qiiia conVetunt, feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;shuiufmodi extra curiam,

quiaaacaiK,eoquodabilhsquipromouentutadpt3clatu

ÔCpetalwtnquam pecPapam,nihilhabent,uelcxigunt. t a,,fnntDcæfentcs,ôê ra®

uihilp«cipiuntintaliexaftione^,nifidominiGatdmales,qui uacant,

men de iute communi omnes Cardinales etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 - condaens fpeciem gt;

monaftetium fiue Eccletiam., ad quod fiue ad quam PJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;earners cum minuds fetuv

uendum taxam, fiue quotam, quæ referiut eiseffn , . ^o^Ugationemconap

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uis,dConaneilludÔCquicquidtepetitur,debiianp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[uorumprxdecefforum,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milein faftam carnets ApoftolicæoôC dommis C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tales modi nunquam

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petlitetatum (us promotionis retentionem 0^. detention nbsp;nbsp;• , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oc tefuV

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inducuYii confuetudinem, neque prxfcviptionetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confecrati, QL notum fit

1 lataliauiolevKia; quiaquanwmeunque ptoina^ “Tlje k.i/nfmodi non poffuntintrare , monaftet!isuelEccle(ns,quibusptæftciuntut,fineli „ nbsp;nbsp;nbsp;■ c y^teni buiufmodiinde«»

poffefsionem; propter conftitutionem pcenalem a^^^acumueltutpeftumdefi«« \ bitatumexaftionum, qus incipit, inianftæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curia realis pecunia pro fiuftibus

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monia-.quiapetuntutftuftusprimianni,8cVoiuiiuri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qoandoque foluitutto#

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colligendis in partibus ; 8C quia (olnfiut ante nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardinales taxam tequi*

1 nbsp;nbsp;C tQtncamers,8Canteadeptampoffelsionem-.ôcnin

'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tant, 8C pet retentionemlitecarum exigunt re ue o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contraRomanam cu*

\ quia ex ptsmfisis infettut taiionabilis diftimato _ ^^_^i ç • abftinete uolus* \ tiam,quamDeus(etuateputitatem 8C lufticiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnsfiuntinptsmifsis dationc,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it,te(ultatajinfeftio8Z.nullitasomnium84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^j^Q^ctnôêîummifsionemoptoo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblatW,obligatione,fiueconttaobligant^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;ptetmodum84cau(am,ex quibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnæbuiufmodi occafioncfctnntut,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtopteteaqui dicuntutincideteindigete. Vtoptetenimpts?

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riondebenteastenete,nectimete,necuiaentu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... aCquiaconttaiusconftitutio»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didamconcutrentiamcontinentettoteminto .gg^^^ciminlistefim,latgofumptc»

\ nbsp;nbsp;nbsp;UIS. Mamuidetentutbominem obligate ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cielptofpititualibuspecuniam84

uocaba\o,uidelicetquodfitlicitamlpititaaliaei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnnilegjumquandoef*

tempotalia date. Turn quia tabs ’^onfuetudo,p ¥ g^ç^^^^ntiatumEcclefiatum Û leuvnimiumiotentEccleffis, cleto 84 ptouincqs o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullatenus ptoced|tet, 84

defitudiua. ttpropteteadeiutenukefiet^^^^ ptiui\eg\umlt;fiquod appatetet^nonfolumdeiute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^yatus quilibet,qui«i

moueudum,uttoqueiutebocte(lanteclat^^^^ catbedtalem, antequàmfusexpedi. wtiaptomouetutadmonalletiumuelÆcddiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SZLipfisbte*

aututlitetsm tuna, lutatnibil de lutibus mona nbsp;nbsp;t .„™fttatis pottantut adxanceba^

dsiu caucefiatia expeditis, 84 deindebullatis ,ace nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^totxfettut qux obligatio e(t

nam,iquababetinQnpo(£unt,nifiptimdleobligtCUtplt;^'«^'-''^^^'-'^«°

quianouiuifietetedendum ,nec eib, cametam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ v commodum ,uellt

V nbsp;nbsp;nbsp;autquokuuque alios ,ptoptetquodcunquelactum,fiue temp . r ^le confiietudw

\ iufiinere,autetiamdetendetetantaminbonefiatem,ptstext nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;«clndun.tnt labest

\ nbsp;nbsp;Uis, ptsfitiptionis, autptiuile^, etiam quando efient, tn q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi,ntnntX-84

-ocr page 296-

274 SVPERIORVM CONTRA PAPAM» ’ fimonix 8^ darum pcriurium, fcandalum^ et damnano animarum. Tumqui'iâ adhuc præmifsis cefïanribus, et fuppofito quod annatæpericæ debcrcntur, roUendæ funt ex toto caufis et inconueniennbus ac fcandalis fcquennbus. Nam lieer fecun* dum Apoftolicam doârinam,Papæpqtcftasa Chriftoiriimediate fit,tarneneftadEt« defiæ ædificationem nbsp;nbsp;non ad l'pïïus deftvuflioncm, quæ tarnen refukaretm obfen'^

rioncprædiâorum: eft^ huiufinodi poteftas ordmataad iufticiam, reöum ludiO” um exercendum, quod non obligaret et ccflaret in exadiom'bus præmifsis,habetç prsamp;’ ßdcrcpropterbonumpublicum, amp;falutem animarum, amp;nonproptetfeiplumjalias uideretut abufus.

Nec uidetur facultas Papæ,nec Eccleû'æ Romanæ conceffajiieque eis compentp® b'bitouoluntatis, exaâionesfiuepræftationcs aliquasimponereEcclefijs, aut perfonU Ecclefiafticis, cum eorü non fit dominus, fed tantummodo Chriftus maxime pet quas caufeturipfarum oppcefsio, uelinde oriaturlcandalum, deriuqj caufa murmutandi,uf etiam refultetdetrimentum animarum, aut fruftretur, fine fraudetuc intentio fundato rum Ecclefiarum cathedralium,monarteriorum, QC aliorum inferioruni beneficium'”; Tum quia per exadionem prædidarum annatarum tarn ardenteret inhonefte'exada^ tum, fine den' principum^, in quorum dominio funt, et eorum degenere,qui ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ueruntexpreflb conlènfu ,etleuem decimæimpofitionem fequutæ funtopprefsionf?”’ dero amp;in Ecdefijs, etindemurmurationes graues exortæ., et apud Regem magnosil‘'f ' Principes,8ó alios nobiles et illos de populo ufque ad plebeios Icandala, quia indentp^ ti ruinas Ecclefias cathédrales, monafteria, aliaque beneficia,quæ fui primogenitotes* alfj magnates fundaueruntetuberanter dotauerunr,et largi'tifunt ducatusxomitamSr' j alias dignitates temporales, baronias, caftra, terras, iurifdidionem, et alia tcmputaW j bona, pro fuftentatione miniftrantium in diuinis, et ad diuinicultus honoreinff^”^ ‘ gmentum,fuorum quepeccaminum cxpiationem,alimenrationcm pauperunioKdf” ptionemcaptiuorum,EcclefiarumipfarumrfCdificationem etreparationem,^''''”””’^'' acpoffefsionum,Ecclcfiacumetmonafteriorum culturam,iurium ipfarum ptofequ”” ncm,conferuationemetdefenfionem,quæ omnia ceffant, nec fieri poffuntdedim”'^ turn in Ecdefijs fie fundatis miniftrantium iuxta fundatorum ordinationemniiimff oportet,propter didasinrolerabiles exadiones. Turn quia fcandalizantur,etindemi' muratur cum recurrunt ad caufas, propter quas talia contigerunt, dicentes non tentionem fundatorum, nec eorum exiftere, quod propter tales exadiones, nel en;quot;” miles ,uel propter replete quadraginta aut etiam plures petfonas,deberentfruftMnquot;quot; tionibus fuis fundatores, et ipfiin hoc pati uerecundiam ,quod dotata pereos tam exuberanter, deducantur adruinam, 86 patriareddaturinfirmioradfedefena dum contra hoftes, eô quôd caftra 86 munitiones nec retinere, nec defenderepoffquot;” ’ quibuscollatafunt, 86 propterea nolle patiomnino dicunt, cumtalia 86innullp‘” dantutPapænecCardinalibus, ut fiant eistributaria, cumfintfeudaliaaut mere poralia.

'Jÿm fcandala 86 murmurattonesinfurgunt, dum uidentetfcntiunt,exiginquot;' . modi uacanrias et præftationes fine pietate et mifericordia,aut aliqiia reniifsione,q‘quot;'' tumcLinque impotentes; 86 hoc notum fuit, fient contigit in AbbateSaturniniThom ni, compulfo obligari ad taxam fibi relatam, quæ erat qua tuor milium 86 diiceiitomg^ florenotum,86 non ualet,annis omnibus (etiam uiuendo fupra locum) quingentos, tam ipfequam plures alij compelluntur perexadores, deputatos ufq; adimpig'i’’'^” nem terrarû dotalium Ecclefiæ uel monafterq,« ufqj ad iienditionc calicum, etiam conflatorum,librotum,et aliorum ornamentorum,86 bonorum aliorum Ecclefi??^ , petuntur foluere. Turn quia fcandala,et murmurationes infurgunt,quôd proptetn modi exadionem prælati, et alij miniftri reputantur per exadores excomrnunican) i per proceffus acliteras, quas affîguntin locis pubh'cis,eos denuncianr,infnriantur,e nbsp;nbsp;i

tecundiam faciunt in diebus folennibus., nec cord alrjs audent celebrate, licetin ne nbsp;nbsp;nbsp;!

nonteneantfententiæ. IndefcandalizantutPrindpes,86alijdepopulo,etintan|]^^j

-ocr page 297-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

amp;(igiüo ïdationisfçntentiæ oportet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx.flotenijineeo qnoddare

dio,fi(itGmoniacumuideatunulqt»itcg,öc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8j,quodexpenditnunciusin

opottetdecicis adhuiiitmodi ptofequuaon . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcandaïa funt cxo«a,8i. non

tanAo8Ctedeundo,necpethocpnnapaicmt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^,^^^^^^j^^p^Q^^^„àconrinuap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

teîîam çïoptet cxadiones prædiftas ,ex eo q nbsp;nbsp;? folicitudo Romani Pontiûcis n fuo*

«itialesexadiones^nonceffamta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ouifsimedepofitum,gLiettacutu

tumCatdinaliuniufc^adioannemmcWie ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. . nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

continuatione,in qua fiicfEuûo huniani «pg nbsp;nbsp;nbsp;‘ timcn cadunthonefte talia in uina

EtUmmanahabearoriemAVeimper^^^^^^^

tampetfeftis ; 8C quia pet humiUtatem fai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««{^ciAi eladio,aut alia Uiolentia .Tunt

detix in effeconferüati,terineti,8ê acquit t'jnfmodi uacantiavuni 8i.aliarum

B qniaptoptettam ptomptam t^timetatton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.□,.aucïunt, nec» foliciti fuetunt de dote

\ âion«m,tanieta acalq domini Catdma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ooffent 86 debent,neque de tecolli^ti?

\ 86çaKimunioEcdetiae.Roman3e,de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ çjç dcbetentut fed eapet expteiïum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ao tnbnta,pçn[iones, 86 débita, quæ ^^\. .. nbsp;nbsp;communitatibus, etiam modetni do*^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temtfeinntamp;temiitunt,ptout€ecetuiftaliqnib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,y^çgi Apuliæ ttibuta

\folutionemdiftaïnmpenEonum,86etiai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« : . ç^y,çnçftciotumetptomotio9

«acannas86aliasexaUiesexigete,aCçetbocco^^^^^^^

nemadptxlatutas teiinete •. unnde magiS ab

ueteantut,86etiambonotentut,ftcutde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exaftiones, 86iptum modum exigea

ànnGallqsexottatunt,eoquodlupetmtesae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apmnhi beneficia babentut in

86aliabeneEcia dotauetunt: audtentes te em JJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy^iotum defttuftiones feo

cumRontana, 86quôàçtoçteteatum^^^^^ quebantnt,quetelamfecetuntfimapi^^ g ‘ in cutus patlamento 86 îuo conwtotio, auuïuù V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Apoftolicx,86àominotumCatdu^liumCqt ôLad plenum folennitetapettum

\ nbsp;nbsp;nbsp;tumuolumineinfenatn. EuitajcVatè demonftratum,quodulttv ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. * nbsp;nbsp;nbsp;nçàinbs

\ ç, inconuçniçntia, pet taies exaftiones uacuabatuttegmana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ y . v befein-ma

A nbsp;nbsp;8^^'W,quxadnullatnpietatemapplicabantmtfedpoftmodamm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

\ nbsp;nbsp;nbsp;patiebantexitus ,86caafabanteffieaus, quodcçRomanvPontiEceso v

\ nbsp;nbsp;niti86tequiliti,utinbistamfcandalofis86caufantibusannnatutndan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

\ nbsp;nbsp;nbsp;»idetent,86Ganonicutnotdinctn datent,qnodfacetene^exetunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^..-irACrtincrt

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GçttamiàtutptoaiÇionctntuncfupetbistationabilitetxdtàn,ty-i^P

\ tegalcolasSLindominnsîuisdotniciliatos ,fubàiuinaS4te^aoîfenlatetnandaelt,^

\ nbsp;nbsp;quandodebetentut-,ptoptettalefcanda\ü.toVlendxfnntÄnn\qulanecdiaaptoui

1 nbsp;nbsp;nbsp;talitetfafedt,qaln petptafticäRoman^ cntiç aliqnapecunqs intetuenientibua na

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nqs fuisbeuÂda côf ettentut,ettefultatet quod ptius petfolennes fuos

lundis nuncqsnotabilib.ptopatteptelatotû.86cletvtegniful,atajün\uetvnati

\ nbsp;nbsp;lisdedinatosad'Roïn^.utbc,\ntçtcçtetadotnlnoloannltunclnfedeApoltO

' \ nbsp;nbsp;ledçnûptQponl,eutnajtequltl,exbottatlettnonctifeclt,uttalesexadloms,petq

abufuslequebautut,86petdltloanitnatûÇubmoutwcutatçt,86ptouldetçûOi^t at«.

-ocr page 298-

27^ TESTES VERITATIS TEMPORVM

Qui u«bo ccfpondit hocfibi placere, Qi. totaliter fubmouereuelle; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgifcu*’

legatum, qucm dcftinaturus (utdi'cebat) crat ad Frandani. Etquia nulla ptoui ta eftjlicctiuftepotuifTetjacpoffetiuxta diâi Grcgorr) epiftolam, amp;nbsp;alias dciutep^ fum pcouidere, magis mice in fauorem amp;honorem Ecdefiæ uolens in j[iis ftulit: 8i. fuis ambafsiatoribus SsC alijs pro praelatis atqueclero regni fui ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leifl

deftinatis ad prçfens generaleconcilium,iniunxic hanc prouifionem Sórenicd profequi : quam multipliciter conantur quida impedire gt;nbsp;plus curantes de quæit^' M .j. animarum profedu. Turn quia multiplicatum eft fcandalunijôi caufa noua adiui ex eo quod dominus loannesolim Papanouifsime deftitutus,tcihfic3CUVÔdfP‘^ .jj; facit audiri : quod unum millionem Si feptingenta milia florenorumaucihabff uerfis locis repofitaiSi collegium dominorum Cardinaliumadmedietatcm^'’’ j tantundem præfumiturhabuiffe; quorum forte maior pars de GallqsprocelsiCquot; d principes,clerus. Sipopulus attendentes, magis commouenturad exquirendumf dium: cum didæ pecuniæ nullum profedum fecerint: fed plûtes arces Si Ecddias cularunt,8i caufa deftitutionis didi Ioannis atque magni fcandali.

Fuitergo tab's exadio caufa tollendi,nefîmilia futuris temporibus euciiiantau am contingant: Si fi prædidi locum non habuiflenc uel habere poftent, ficuttamcn bent,adhuc didç annatæ Si uacantiæ Si huiufmodi indebitæ exadiones fuut toilen . Sitotaliterfubmouendæ iquia dantcaufam proximam fimoniæ committfudæi” tiadiuerfimode,infamantc5 curiam Romanam,Siinfinicocummalorunidantoc^i^ nem : Si funt Sifuerunt caufa,quôd uenderencur beneficia Ecclefiaftica,prælatufçA gnitates: Simercarentur. Sicurfadum fuiffereperiturcum domino olimloaund^P' quod quamuis fimoniacum non effet,fient eft,tamen tucpifsimum,abomiuabilcA^ dalofumualdeeft. Turn quia fubprætextu Sicolorefoluendiuacantiasfecundun’ ‘ tumlaborem Si taxam antiquam prætcnfam,tciplicatur8iquadruplicaturiuxtii“ bum quorundam dicentium : quod fient offertiuxta taxam,ira poteft offerte,fiidait turn ualorem unius uel plurium annorum : Si per hoc promouentur ambitiofi, Sim^ morigerati, illiterati, Si quibns défunt aliæ uirtntes : reenrrunt ad peennias : repelluntr literati uiri uirtuofi non habenfes pecunias : Si futurum eft de proximo, quod fifictity dum eft, ita continuatetnr in promorionibus Si beneficiornm diftributionibus, nbsp;nbsp;nbsp;‘

efficerenturdefertainulluscj curaretfcireueletiamftndere.-Sipoffetindeparifides*' ligio Chriftiana propter defedum dodrinæ maximum detrimentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

SuntetiamrollendæSiremouendæ.: quia iuxta taxam prælatutæ uacantiSî^ commitriturinquifitio Si proceffus, mercatur Si nuit limitarelalarium,quodaffetitub debitum abillo, pro quo debet telationem facere: Siin fecuro unit habere atitequarnij* ferat : pront in hac uenerabili natione G allicana per egreginm dominum Paukimdo^ j tem alterius narionis conquirendo fuit notabiliter propofitum : Ci aliquantulum unus apertus : uidelicei quod quia tune eratconnentii cnm Papa aliquem deberefoluft^’ tria milia : qui telationem facere pro nacantrjs debebat : uolebat habere trccentos, qu^/ oportebatdetraherede prædidafummareo quod promouendus nihil plus habebat:gt; tuncPapa defuo proprio foluitquinquaginca, Si C. procurauit pars propria : Si fiepte quolibet miliario habuit quinquaginta : fifit fimoniacum,iudicent audieiites.

Idem facit notarius,qui feribit in proceffu : feu eifer Papæ,6i feutifer domini Cardi* nalisreferentisiquidemore mittunturad promotum, nt plurimum adintimandiin’ fuam promotionem: quifua falaria dicnnt effe limitanda fecundnm quantiratem ua' cantiacum,8i idem trium portarum oftiarrj. Si qua'm pintes alij confimiles, qui nonet* primunturdepræfenri. Turn quia promotusin curia propter taies angarias cogiturellf pafsiuê ufurarins : Siintraremanus mercatorum : qui pro quingentis niutuatts uoW habere Si recuperate mille cum fuo intereffe: quod claie expertum eft. Et adhuc cogituf fieri Gmonia propter huiufmodi maculatas exadiones :eo quôd oporcetfecunduinli* mitationem taxç pro iurefacrç uel benedidionis munererealiter peennias fokiere:quod abhorrendumeft. Turn quiaetiam huiufmodi uacantiarum infurrcxitquædamwr* piCsimaueiii'

-ocr page 299-

8VPERIORVM CONTRA PAPAM.

piamp;inwuenalitaszeoquodlicet fuerit commiffum pro aïiquo notabih' promoiiendo adprxlaturam uacaiicem, quantumcunquenotabilis S£füfficiensfuerit; iiihilominuS ptootniiibiisalijs uolentibus concurrerc fimilitet cottwïtittcturi amp;nbsp;quandoque eideni wtnmi(amp;rio,quandocg diuerfis.Sóqui melius folueceuacantias potcrit,ódfecommiira tio gtatuni reddere: 82 apud canipfores,quibus peainiac funt numerandæ, defoluendo cectos 82 cantos facere,ille fufficientior eft, QL prçlertur alij fecundum modum quandotj obretuatniB. Etindefequuta fuutfcandalaaiuerfa,ut taceamusilla.

Rurfuscçquiacum propree retiuerefolutionem uacantiarum 82 aliarum exaflio« numjhuiufmodideciinæ 82 fubfidiacharitatiuaquandoqueiuducantur: uenundatus eft clerus,82 libeccas Ecclefiaftica fublata 82 totaliter remiffa : 82 eft data 82 concefla Print cipibus comitatibus, pardcipatio in huiufmodi exadiontbus : ne contradicerent, 82 nullatenuscleroafeifterent;82utcxcoper brachium feculare poflentfacereexigi: 82 uk ® «aillatcibutaalia 82 exadionesaliquibus conceiTafuntfuperclerum: ita quod in ple* ciftj^uedominijs faftifuut prælati, clerus, 82 quicunque rcligiofi deterioris conditionis quamlaici : quod forte Papa facere non potuit, neque poteft: cum lït in fubuerGoneni, Ktutbationein uniuerfalis ftatus Ecclefiaftici, abfoluerepriuilegia 82 libertates eoruni, qutfetuate ea habenr,ut in pace 82 quiete Deo ualeant famulari, 82 iram Dei populo pla# catc. Pcæniilsisigitucomnibusftantibusdicereeasdebitas,82cxigcrepoire,utpræfer* iurgt;82pettinaciterhoc tenere,eiTet forte haereticum 82 periculofum ualde.

Exipfis igitur 82 quibufdam altjs de præfenti non exprelsis, 82 ex caufa 82 refultaii libus ex eis Si pane eorum, quae fufficcre ad hoe poterant 82 poffunr »conclufit cationa* biliter82deiureha!cuenerabilis natio,82fuppofita eiufdem,maturadeliberationeprç« habita, didas annatas fiue uacantias 82 quas appellant communia 82 minuta leruitia de pcæfenti 82 de præteriro, nee aliquo temporc,nec continuari, nee per modum tribu ti feu debiti impoiii poiTemonafterrjs uel Ecclefqsautbeneficijsfeu perfonis EccleGafti« Î cis,non effe débitas : 82quatenus de lafto,prætextu eorum quipræterierunt nullus conau tetuceasexigereuelleuare,totalitereiretollendas,82reGftendum.

Modo ad caufas 82 rationes, quibus nititutiuftiGcare82confirmare fuam appek hn'onem interpoGtam præfatus de Scribanis,82 qui ea compofuerunt, 82 fibi adbacen* leSjteftatcefpondete.

Imprimis enim didt idem de Scribanis, fuifle deliberatum in natione,proceden* dum elTe in arduis pet fecretum fcrutinium ; 82ita fuifle prafticatum, etc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refpon#

detur,quód in adibus parucularibus,de quibus adum eft,quod per ftcretum fcrutinium fieretdelibetario,iraobferuatumeft. Inalijsueró,inquibusfpcciahteradum nonefti nequaquam:quiarepugnant honeftati concilii82 plenariac libcttati. Et quando ita otdinatum fuiflèt, nonefletfubftantialeformæ, neCdecretumirritansineontrarium. Etquianarionesfingulæ délibérant apud fe, quæ uidentureisuriliauel necelïiria, Gne ahotum conuenienaa : Geut faftum ftiit de procedendo in caufis prçccdentibüs, 82 com D mntendisfupetuenienubus in curia fede uacanre, quod non eft aeiurc : in quo délibéra* rum ruit, 82eti'amconclufum in quibufdam nationibus, antequam fuiflet datum uer# buminnationeGallicanarquac quidem natioconftringi non debet; nee plus aneillart extens na tionibus ; 82 ultr^ quandoque fuit aftum, ut in adibus certis pet iectetum fertv öniumdeliberareturtinquoftjitfolennitcr 82 débité oppoGtum: quare fuperfluofundat fe 82 nuUiterpræfatus deScribanis.

Cum didt ultra in ofdineidem de Scribanis,appellansque materiæin nationibus flelibetandæ primodeferri debent ad deputaros quatuor nationum. Refponde* mtjita faftum fuifle ut didum eft,82 quando non eflet fadum,fubftantiale non eft.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papac fubueniendum ab inferioribus Ecclefijs, quas aiTe*

nt defcendiffe a Roma 82c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refoondetut, quod q uilibet Épifcopatus debet certos

woshabereredditusprodonationeamp;fuftentatione fua fiue Epifcopi, Geur habet Epi* fcopusRomanus, quæ fuffecere 82 fuffîcere poflunt aim induftria, 82 alia quæ extraotü dinarie fupecueniunt.Nam Apoftolus ex induftria quætçbatûbi uidum,nc quibus mi*

B b niftrabatjelTet

-ocr page 300-

»78 TESTES VER.ÎTATIS TEMPORVD^ . niftrabat,effet niniium onerofus. Ecfînon fuffidant redditus Epifcopi Rornani «P fenti, primo habet tequitere fubfidium à dero fuæ ain taris óó diceceüs, deindci^ p uinciæjôipermodumfubfidrj charitariui temporahs, «Sinon perpetui census, ötp modumab alijs Ecclefijs immediate fubditis poteft fubfidium benigne implotatejH caufaneceffariafuppofitaexpreffai^öi liera honefte' non poffunt denegaread k*^’P ‘ Nectuncfort? uenitexaâio uibuentionis refpeftu datæ tcmpotalitatis pro Ecclefijs, ut certLim onus fupportetur, aut afiquid aliud fiat iecundum eorum oraiiw nem,neftuftrenturocdinarioneÔiintenrioneeoruni : fed tantum refpeftu eotum, ‘I proueniunt rarione fpiritualitatis lt;3i dotis conftitutæ. a' iure, ut fuut dednix,oblation ’ porrio Canonica mortuatiorum^iSifimifia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

Quod autem Ecclefiæ aliæ defeenderint a' Roma, præcefsit Ecclefîa Græcigt; qua primo fedit Petrus Anriochiç,8ilacobus Hierofolymis,8lt;i fuerunt aliquægt;quæto 5 tendebant de parijSi quæ præcefferunt^ab ea non uidentur defeendifle: veruntanifH' omnibus recognofeitut tanquam fuprema domina Si magiftra omnium, propKf tûtes 8i.méritaeorum quipraefueruntin ea : cuius ultima non correfpondeiic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jik

Subiunxitpoftmodumpræfatus appellans,quod fubueniendum elldomiuisC'^ nalibus,quicoadiutoresfuntPapæ,Ôiic.Sicutdicit . Refpondetur,quôddoniiiii^., dinalesduplicemhabent ftatumprimæuum:cuius rctinenttitulum,8iiprincip!'‘^ gnitates in collegiarisEccleftjs in curia Romana obtinent, uel finit curati parochiau“ Ecclefiarum eiufdem : Si illo refpeftu dicuntur Cardinales,id eft, principales:quo“ comperireisfpecialiter : fed multæ funt Ecclefiæ ficutRauennateii. quæ obtineuK^ gnitates, in ea nominant Cardinales : Si ita eftin pluribus alijs Eccleffis^n diiictlis'^ j nis, Si ptouinctjs : Si ex ifta præfenti inftitutioneeorundem primum offiriunituic, ; eft, Si efte debet,confelsiones audire,prædicare,Si etiam baptizare Sic. quo ad p ! teros. Epifcopi uerô Cardinales hæchabenr facerc«Si cxercercinfiiisdiœcefibus:^''C de fuis titulis,« eorum emolumentis iftorefpeftu debent Si teneiMiir contentari:fio’^|. I dcderoinfingulis dioecefibus.Erfi non ualeant quantum ualtierunt, limitentexpf“'^’ uel pétant fibi prouideri debere Si per modum canonicum. Et ille ftatus fuit in fundatus,Si iialde humili's Si benignus.

Alium ftatum affumpferunt : quando Conftantinus imperium Occidental^ tulit Ecclefiæ Romanæ : quam uoluit habere Ienatum,Si quod fenatores ueftibus,!!“^ te. Si otnatu dccotarentur,qui ftatum ilium repræfentarent.Et ilium teneur Si nbsp;nbsp;। j,

tant domini Cardinales, ut dicit Innocentius : quorum officium eft principicon*^ ’ fdlicetPapæî fient conftilebantprincipi temporafi. Sdein; Conftantinus Ecdefintnno poffeonera talis ftatus fuffetre,necexpenfas luftinere,et quod ftatum eorum ptopttt» Hüllet admittere, nifi afiter prouideret, contulit Si dédit eis patrimonium Sitempot^ proftatu eorum. Quod poftmodum augmentatum. Si fi illud occupatum fuetit,culp’ Si negligentia eorum faftumeft ; fient fupradiftumeft.IdeorecuperentiielfintconijJ'’jl eorum primoftatujcum ftatus eorumfitnimium Ecelclïæ onetolusr Si non eft tius,ficutprætendunrmulti,maxime cumtanto Ecclefiæ onere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quod enim domini Cardinales funtPapæcoadiutoces,ficut. dicit qui app®^ nihil eft, fuper falfo fefundat : qoi.a Epifcopi finit Papæ coadiutoresjSi fupra Cardiiw* . deiure. CardinalesueroftinttantummodoPapæconfultores. Etpateriquiaduuü^ Cardinales qui bene' feruierant,in eorum remunerationem Si pro quieteipforumpt^ moiiebantur ad cathédrales Ecclefias. Patet etiam quod rnaiores effeuidcaiiturCard: nalibus ; quia cnm florebat temporalitas ris data, Ecclefi.a Si generale conciliuni ft3iugt;” eorumlimitauitad. XXv. familiales tantum: Epifeoporum uerôad. XXX.quost mencontemnunthodie: Si per uiolentiam eos Sialiosdeclero opprimerccoini’®'' « arque uolunt fibi faceretributarios,8i pereos faciuntui familiatitcrlcruire : necproq^^ l cunqueprælatoetiam prono, adoranteeos in terra ponerentmanum ad capel'iimA“ I lutarenteum. Quod nunquam aliquis Rexaurprincepsfecit, neqiiebndiepermitid“^j j cuminmediqtè eccipiant Epifcopi poteftatem Si dignitatem a Ghrifto ;

-ocr page 301-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMé 17^

A Cardinales ab homine, quo ad ftatum affumptum fenatotum, diftum 8ê fucutum cft* atijneceffarium inftatu eorum prouidete,iicccnusconftituaciic numecus,ftatusœeoi« rumb'mitecuc; decerncndö quod fietent tantummodotemporales,ficucaliquidixe* wnt;8i in quolibet generali concilioqui bene fchabuiffent, confirmarentur: qui uerd male^etadicatenturjdódomos fuas remitcerencur.

Cumulteciusfubiungic,appellans quod Papa Cardinales fund in poffefsionë petcipiendia' prælarisannacas:prae,fercim in dominio Regis Franciæ. Refpondè tutproutfupra,et ultra,quod nullus unquam compecqctitulus pcrcipiendi,etüaliquan dopercepetunÉ,hocfuitpermodumpermifsiu£efacultacislt;36benignæcoletânriæ,qüaè fecundtimlnnocenfiumôiquofcunqrdoâorespoteftreuocariquandocuni^.Etertmi tum licccatos talia pro fundamenco aTlegare,quod a cactcro fufFcrre nó intendunt: quià nbsp;nbsp;nbsp;’

tiuandocunlt;5 effet eis aliter fubueniendum,concribuendumieffetæqtialiter pec näcio*

B nes 8iptouiiicias,8i calis prouifio annatatum nimiurn effetexcefsiua. Nam taxa ua* «ntiacum fecundum quod defcriptum eft in libris cameræ Apoftolicæbde ECclefijS

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jn^wlibus ôêabbatijs Galliarum taxatis, afcendit ad fexeenta nonâginca feptem

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia feptingenta quinquaginta Francorumjfine praElacuris,quas non taxant, amp;nbsp;altjs infe#

l dodbus dignitatibus et benefici)s,qua! fetè ad tantfundé afcendunc:quæ fumma prima I ‘^^nnos(uelutdarê demonftcarctur)integraliterfoluituc:ecfingulis annis diuifaafceit der«ad ducenta milia,prçlaturis aU)s minoribus beneficqs iniiinâis. Quod fi in fin guÿ nationibus tantundé reciperetut haberetuc, afcendecetfumma, effet in uni* ueno fex miliones nongenca fepcuaginta fepcemmilia,amp; quingenri floreni : quod effet excefiiuum ualde,ctiam quanao non folucretur: nifi toca in decennio amp;nbsp;ultra, dominf

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardinales moderni obrinerent in G allijs fex cathédrales Ecclefias,Ôô alias dignitares j

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac alia beneficia: de quo deberent contentari fine tanto quæftu uacantiarum,0i cecürrè

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teadaliasnaciones:tantundéeisfacetcnc,quodeffetcarionabilius : quandoomries,Ita

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 'ica,Germanica,Hifpanica,et Anglica nationes tantum facerent cis,effent ad minus tcei

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eeneaôiquinquaginta annis fingulis-DetrahuntenimSiobloquuntucuencrabilinatiol

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni Gallicanæ;quæfola plus facit qua nirocum tefiduû,âôfuftinec pondus æftus diet.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.uodautécóniüniaferuitia,ficut dixit appellans,debeccncut,propterférüitiumi

1 quod cómunitati ôi reipublicæ impendit Papa amp;nbsp;Cacdinales,cÈc. Refoôndecur,quod 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^paadminiftransiuftitiam 86 regnans ad acdificariottê Ecclefiæ etfalutem ânimaruj

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;non ptoptec ipfUm ferait quàmplurimum: et tali fecuiendum effet etiam realiter quo

ad dominos Cardirialesi fi non debcatuteis nifi quia feruiunt:quàm plures ex eis de ni* hilo fecuiunt,imô nocent 8ê officiunt fuperfedendo ab exprefsione caufarümi, qùæ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnütemporelocumhaberepotuecunt. Q.uahdoulteriusfubiHngitappellàni,quôd

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine uacandjs uiuere riori poffunc,attentO quod patrimonium Ecclefiæ propter fchifmd

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nialum regimen Ecclefiæ Romanæ ôiptçfidentiumin ea,eftoccupâtum,8ôc*

1 Alkgàt luam turpitudinem : amp;nbsp;deuorantibus fubftantiam fuam non eft daridtis reàic* I nbsp;nbsp;D lusadalienastôiquipræfedecunt in RomanaEcclefiâ,fueruncCardinales,amp;deillo

? I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatu affumptizôi eos qui ptæfuerunt, elcgecunt domini Cardinales etiam qui furit mo*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘iftni,0iptslijmuntur clegiffc mcliotes; qui,utconfïtetut appellanSjôi fibi adhæccntcs

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;otumdefttuxetunt.lmputentcrgofibiipfis.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etcum altetius appcllans dicit,quod fi remouerenrar uacantiæ,Cardinales vei pd^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blic{fetuientes,non habercnt undc uiuecent, 84 fie cas non deberc folucrc nimia leuitatè

fieridiftam conclufionem eràntdebitores cameræApoftolicæ. Refpondctur,quodfi debitotes teputet propter uacantias quas àfferit débitas,patet pet fupradi fta nô effe debii

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tores,necetiam débitas ; nec effe foliiendumifi ex alia caufa dicat cos debitores ,iuftificat

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«dum. Q.uod fede Apoftolica uacantc,Gcut dicit idé appellans,nihil fit innouandû etc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refpondetut qUod nihil innouatut, fed quod eft uitiofum, fcandalofumt^ in debitQ j

' faleeffededacaturô4declacatipetituci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß b i Q,ùandd

-ocr page 302-

. TESTES VERïTATIS TEMPORVM .

Qiw'ndo ulterius progredient idem appelions, oftendens gt;quod inconM“$ hationibus ad conclüfionem nario G alh'cana proceßit 8Cc. nbsp;nbsp;nbsp;Refpondçwt 9“°^

medium deputatorum aliarum nationum, quae omnes confenferunt qnod de P''^ tollendç effent confultç Caos nariones uidenturj ôC quod Riper illis natio Galbcana beratet, omnes fciueruntnationcs : amp;nbsp;eriam domini Cardinales ultra deliberation ’ motiua,öê conclüfionem fuam uoluerunt cómunicare alrjs nationibus ad effcftnni co curenona: Siprouifionis dandæ. Quod domini Cardinales per exquifita mediaimp diuerunt, inter nationes non eft, quæ tantû fuerit grauara licut Galltcana in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

ftionibus,etpropterea magi's follicita effe debet.Et côftat quia in Anglia nihilpercipity^ fideEpifcopatibusCqui Rint paueijeamera iiel domini Cardinales.Ncc paterenturqno intetea Cardinales obrinerent beneficia, amp;nbsp;in certis regnis Hifpaniariim ordinawm ’ ouod camera nihil totaliter redpiat.In Italia uero beneficia,prælatuia:,ôi dignitatesn’ dicifiintualoriSjÔi cum hoc domini temporales amp;nbsp;comitates prohibcnt,quandoui tuceisatej placet,quôddiftacamera nihil recipiar,6ónoLiifsimé cómunitas Florentin PapaaIoanni,quitunccrat,0idominisCardinalibusineorumcinitareexiftenribuS)p^ * pterunicum abufum,quern Papa cómifitin conferendounam abbauanijfitaûieoru aominio,priuaueruntPapampoteftatcconferendibenefidaineocumdominionl$^“ ! quini^annos,ncctuncappellauerunt : 8Ótarnen perhocperduntfruftnsannacaruni'' Alemania in ceros diaeceubus,6i prouineijs percipit aliqiiidn'n alijs uero nihil : into admittuntur liter» Apoftolicæ,niÜquantum placet Epil'copisiqui reciifiint in denega” do, uidimus : amp;nbsp;propterea G allia, quia nimium grata fuit,06 obediuit,nimium ta eft,ôêadhuc opprobres lacetatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r3 i

Q,uandouerôfubiungitimediâusappcnans,quodminis8^tcrroribusSiccrtti ! pt/ncipu lioluntatibus allegatis fuerunt impedin' uolentes deliberate, ô^c. Refpondttn quôducutdiâumcft,adopprobria6iiniuriasproriipitappellans/ibicpadhærentW) appellarionis compofitio ad inteHigcndum,8ó eft falfum quod aflerj't : led dominij dinalcsfuerunt illi quiincutiebant terrorcs ôè irtferebant minas,atq? dicebanc ininns» . praclansô^alqsnotabifibusuirisnarionisGallican», amp;eorûfamiliaribHScumniin^ , auftetitate, ut libéré non auderent quod confdentia didaret Riper illis expfinietejSia“* qtv'bus dixerunt,quôdinquitereturcotraeosadfinem deftinationiseoitiniftatus.W j dixctuntiniurias:alxjsucrofpemdabantpromotionis,8ôexaltarionisftatiis,dequoî^ i hue confidünt aliqui, familiäres Rios uenirefaciebant ad nationem GalbcinanijS uociferaildiim clamandûf fieu t de fado fccerunt)ad delibetationé impediénduip-* , ultra uidentes non poffeimpedite deliberationem qiiæ fiebat,adinnicé congreganot“ | nés ptothonotarios,auditores palatij, fcriptores,notarios, curfores, amp;qiiüfcunçano eriam mechanicos Romanamcuriam fequentes, conuocauerunt, ôiladfeticnitettto tunt,et cum gemiribus eis dixetunt, quôd natio Gallicana per fe fola piefumcbatdeftn’^ rc uclle ftatum Pap» Si. Cardinaliü,prothonotariorum^,camcr» clwicorum, auditotum,pluriumfcriptorum,notariorum,aduocatorum,curforum,cætei'orumqno tumeunçRomanam curiam fequentium i SC ipfam Romanam curiam indtarunth quendo,quôd oportebatfeillis opponere,SC ad contrarium labotare, ÔC conclüfionfin teceptam de non foluendo üaeanrias facere per media,ut non admitta tut per alias natio nés : SC fuit dubium SC eriam periculum de magna comoriohe contra natos deGalW-Nectaliaattenrauerunt,quahao natio Anglicana ÔCeorum RexilluftrisinterdiXitialtâ exadionesnolleplusfiiftiherein tegnoRioAnglixiSCuidcritespropterhocnopofTeptn ficerc,quiararionabileeftquod petitur, SC irrationabilequ'od impedireconanfur: cou uerteruntfeadappclIationcs.‘8CunâinterpoRieruntnominibusRiis,8Caliatnmterponl fecerunt per didûde Scribanis, aliam uerô per magifteû loannem Ponceti corû promo* totem SC clericû.Per taies appellarioncs et oppofitiones, uolcntes impedire ÔC illibertare dicentesuotafua: SCinprædicationibuspublicis materiâ procuraueruntadintenwm corûîSC per uerba magiftralia notauctunt non fibi propicium effe, quod beiièfuit inten* lt;um,Q,uareqHÔdimponiturali)s,apudfçmetipfumetûbi adhérentes quæratappflbn^'

Ruanda

-ocr page 303-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. x8i

Q.wandocnimlubiunxttidem appellans qood addiâam qoaeftjoncm ptocfffumi ter’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domtnis CardinalibiwSiin hoenario Gallicana nó fuffiden

ntiæT' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dl das annatas nbsp;uacanriasjconclufitjamp;c. Refpondecue : quod

pinr^*^r^(-’ianonem fans lace 8i ample ptouifum eft domim's Cardinah'bus de Icxa* tanto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didu: öiconfulrißime' cócukiÜKecmitum eft quod

dine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultedus dicit idem appellans,quod de laudabili conliietu

focdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanas curia: camerac,fecleApoftolica uacante ad Cardinales

allfp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuerunt cequiliu in dida conduQone,óóc. Reipondetur: quod bene facie

eg-iceconfuecudine pro titulo purariuo : quia de iure eft eis intcrdidum,ne de fadis ca# /æ Î? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feintromitcanr,lede Apoftolica uacante: 5ó fiqua fit confuetudo occulta

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ffpfdu aliarum nationum eft confulriua,öó quo ad torn concilium eft quere*

jf(j^^^“’'^’:°*''aliointendunnnGnuare:80apudip (umprofequi,u£remedicturineis:ut de Po*^T P'’?P’^^» nbsp;nbsp;priiKipibuSjprælatis ôd clero, qui ibi remanent, amp;nbsp;de cæteris

fe °P? ,‘’'^'^^f’^'^'^^‘^*^*’dam,quam fececunnne uideantur confenfum præbuif* prædidarum uacantiarum præftatione ; ut 1» '’niprouiiïoneiïj non dcderit,conftec quod peveos non tteteric.

union^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terius, dicit idem appellans, quod domini Cardinales funr cauü

iimicca ■ ^^^poudetur quod utinam iia effenquod de præterico nó fecerunnnec ufcg coiiûïlii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiet,uidcbitur poftea.Nec quo ad hoc eriâ præfumitur,jquæ in fado

y friani de præfenti. Cum didt ulterius ilie idem appellans^quod remouer« uiti r^'‘^^j?^^^'’^^'^^otodusotdinisclericalis,amp;c.Refpondetur:quoddeinordinatoec aa^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinemadipfiuscômodum,ncccuraretdenutrimencopec

ti otd^*” 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcandalo:dummodo affluai aurum amp;nbsp;pecunia.Si debeaf fubuet

oclericalispropCettollercuacantiaSjpoteftuideri ex præcedentibus.

VItetius praefatus de Scribanis dicit, quod atteftari fimoniam inceruenire in folu* One earum,eft ucnire contra uota plucium conciliorumjamp;c.Refpondenir, quod nun* fo ^'”7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concilio fuit ordinatum,quod quis poflec recipere pecunias,uÉ

PKitnaiiq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquemeligaÉaddignitatesSéprælaturas: fed

ene lutediuino canonico Siciuili,Si per generalia concilia reperiuntur prohibita:qug etiamdaiîinantadûSiconfuctudinem. Quando ulterius progreditur contra claram tfi ueritateni,8i ipfius confdcntiam,uidelicec quod folurio iftarü uacantiarum eft onus ealeaiecinhocuetfaturaliqua obligauopetfonalis: cum perillâ maneat officium obli* gatumjamp;non perfona. Refpondetur,quod mirabiliferiuftiffcatadum ex iftis ^pel ationibiiSjGcutfupra didû eft: claruin eft quod li terç promotionis haberi non poflunt, onecobtuleritqiiodpcricurabeoife^

Ik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obligatio fit perfonalis : aut iura omnia fallunt : aut eft perfona*

nôi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P5’' Obligationen!,quam fecitdemonafterio, uelEcclefia,

leithypotheca : quia dominus non eft : Siquianon pofsidettcmporeobligationisî AUianon uergit in utilitatéEcclefiaamp;uclmonafterijiSiquia ectam turpi caula,Si quia uelcapituli:et quia tépore fundationis nô fuit taie impofitû,nec ^H,pet confenfum illorum,qui côfentire habent et neceflàciô. Aliter nô poceft effe realeî quando effet hypochcca,adhuc difeuteretur primo perfona,quç antea fuerat obligata.

Q.uod mutata perfona remaneat,onus fupra Eccleßam uel monafterium quod iniitti^non eft uerum : nifî quantum per porredionem didarum literarum eum obli* gare aanntadfoluendum : in quo obligatusreperiturfuiffeanteceiTor: Sifîcpoffunt exigcreab ntroep totum debitum quando uolunt. Et quod hoc fit uerum, patet perfor* marnoblig3tionis,quam feruantintalibusincamera Apoftolicaeriamdomini Car* ainales,quæ tab's eft.Prirnô rubricat forma obligationis Patriarch«, Archiepifeopi, uel tpilcopi,ant eledi: quando in propria forma fequitur.

Vos domine Patriatcha,Atchiepifcope, Epifeope aut clede de licenria Si authori*

B b J tare

-ocr page 304-

tsi TESTES VERITATI8 TEMPORVÏ^ iateApoHoltca,uobjs{nhaCpartccoiKefla,graus8ifpontcoffftris:d3te^c^^^j,]j, donaris prourihocommuni fcruirio camcrac fanâilsiniifn Chrifto pat*:*® • Domini,d£c. Alexandri Papa:quinti,ôdiàcrocoll€giorcuerendifsimotufn*** Patrum dominorum fandae Romansc Eccldïas Cardinalium uidclicct,^*:* auri de camera boni Sêlcgititniponderis : amp;quinc^ fcruitia confuetapro^^*^ itefli 6ioffidalibus domininoftri Papæ,8idominorum Cardinab'um prasdiclot** • recognofcitis eifdem,cameras et coUegio ac familiaribus öi officialibus cnniarumquantitates in quibus prædiâa ueftraEccleßa,in librisipfotunic^ coUegii, per aliquorum prædeceflbtum ueftrorum perfonas obligata eft.Q.*-’^® fiorenos cum quin^ Ceruitijs 6i recognitis fupradietismromitrids redde tert Io liter cum effêâu in Romana curia, ubicun^ç ruerit: uide!icetreuecendifsiniist»“^|^,{^ pattibus 6£dominis,dominis mifetationediuina Henrico Epifeopo Sabinen* deo fanâæ Mariae nouât diacono Ncopolitano,amp; defaluris uulgariter nuncnPa* ’ âaeRomanatEcdeGæCatdinalibus -, amp;Fcancifcàmifetationeeadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Narbonen, domini noftri Papç SófacricoIIc^ Cardinalium camecario.ueleot* ” jtj ' ceiToribuSjUel dt^utaris ab ris,medietatem Idlicet in fefto. Sic. nbsp;nbsp;aliam medittâ

fefto.âic.tecognita uerô in alio fimili feilo.ôdç,Q.uod fi débita îoeo termim®’ ' Rocen.fummam 8Cquincj feruitia confucta, Si. recognita fuptadiâa non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ajiff*

diâum : promittatis redire ad Romanam curiam infra quatuor menfeSjpoftebp'^^j^ minos huiufmodi uel alterum eorundem immediate fequentem,öd coram diens o niscamerarijSjfeueorumfuccciroribusautdcputarisabcis,perfonalircrcomp*'*^ ’ । inde non tecedere,donee per uos fuerit de ptïcdiais incegraliter Ctrisfaflum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l, I

Super hoe obligatis uos uel Ecclelïam ueftram, Sófucceffbres

bonaEccleiïçueftracmobih'a8Ümmobilia,præfentmôifunira, ubicunqiGni^^y^^ ■ Rant.Etut Gris uinculo fortioris obligarionis aftriflidubmittitis uos,quod

ftros iurifdirionietcohettionidiftotum dominoru camcrariotum,8icuiuflibet‘ 1 nfolidum: ac,eriam (ucceiTorum fuoru amp;nbsp;deputandorum ab cis ,amp; de uoluntite“ qui hoc uuItiSjÔi pctitis,amp; hanc iurifditionem in cos porrigiris: ptçfati doiriin*

rii,8i quilibet eorum eandem iurifdiâionem in fe fufeipientes,et fufeipiens in

datum faa'unt Si pratceptum : ut de re confeffata de foluendo diftam noten.

Ôiquinç feruiria ac recognita fuptadiâa, dcreueniendo ad Romanam curMni) I non tccedendo ab ea abfœ fatiffaâione,sé quod omnia alia Si Qngula dtercomplearis Siattendatis.Quod fi non fcceritis,fufpenGonem,alias admim' nemfpirituah’umamp;temporaliumdiâæEcclefiæ , Si ab executione pontifitsW’” j maioris èxcômunicarionis fententias,ex nûc prout ex tunedn uos canonica nion* præmifTa proférant in his fcriptis : comminantes nihil ominus didi camcrarijj^ h bet eorum,fccontra uos didum dominum Pattiarcham,Archiepifcopum,Epi‘tT uel eledum,proceffuros Si proceffurum, abftj alia uocatione ceu monirionCiStS'^^’ Li res pocnas,et fenrenriasfpirituales Si tcmporales,8óa^auariones earum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

eorum alteriplacuerit,feu uifum fueritexpedire.Et quod uos denunciabunc Si nbsp;nbsp;j«

rifacientperfe uel per alium feu alios excommunicatum,fufpcnfum, periurunb pœnis Si fenfentijs afttidum: quas propter hoc in uos duxerint profereiidas.

Et uos dominePacriaccha,Archicpifcope,Epifcopc, uel elede renunctacis fupt'% omnibus literiSjpciuilegijSjindulgentijs Apoftolicis impetratis,uel impetrandis,co'’ Gs,uel concedendis quibufcHne^,^ beneficio appellationis amp;nbsp;reftinitionis in integ**’^ ac omni foto,ufui,praEfctiptioni amp;iuri reuocandi donum, amp;nbsp;omni auxilioiur*® nici Si ciuilis : pec quod contra præmifla de iure uel de fado uenirepoflctis,uel præmifforum. Et omnia præmifla iuraris ad fandaDei Euangelia teuere,i appcobare,6^incontraciumnon uenire,direde uelindiredc,p€tuos uelahum nbsp;nbsp;nbsp;, 1

Si uero ante fatisfadionem huiufmodi uos contingat mori, cedere uel t:*^n nsfet^^ Si ille ucliUijqui ad regimen ipfius EcclcGæ uobis fubfticutns uel fubftituci

-ocr page 305-

8VPERÎ0RVM CONTRA PAPAM;

* 9Wt«ormefjf« poft tibfticucioncm, Si diâæ Ecckßa; poflèfsionem adeptam ,de flo Wi.8óferuittjs8irccognias (adsfacerenon curauctit, ccucurauerint,exnuncproutex tune wfdnn poenas óe IciKçncias in cofdeni fubftiwcos, corum quemlibct iiifligunt, ^iprafecunt inhisferipris, pront didum eft, ÓdnartacumauthotKatediaorumdomi* noüummeornmCacdinaliumjSCnoftca, pcofcrimus inhisfcn'pris;8i uos dominum Pairiatcham, Archiepifcopnm,Epifcopum, neleleftum, uolentetn, petcntemód tequü wicem ad pcxdida recitata,conacmnam'us. nbsp;nbsp;Et tiihtlominus monemus nos femel,

Kcundó,tfrrid3óperemptoiiê,acfubexcommunicauonispocna,utpredida adimplea« tKgt; attendatis Si, obfctuetis : aiioquin excommunicationisfententiaminuosproferi« tnus lil his fcriptis. Et uos domine Patriarcha, Archiepifcope,Epifcope,uel elefte, imltis quod pet nos cleticos nel notarios carnet«, qui fuimus bic præfentes de pcxoiüsisorai* nibus Sifingulisjfiant nnnm nel plnta pubUca infttnmenta?

Similes formæ pro eifdem quando fit per procurator res,X ibidem pro Abbatibus.

E^Kcpettenofemdida; obligationis confiât, qood non eft realefeduiolentnffll f*donale,fient lüptadiâum eft : eo quod per literarum retencionem ad hoc com* r- nbsp;nbsp;P^uuiKuc. Etlicetcompofuerini fotmamapiiori modoquo potuernnt, adiiifti*

uiidnniiSicobrandumfaaumfnumiueruntamen reprobanda eft ôiuitiolànaldej ptoptetea fupethis obligationibns nunquam uoluetuntgroflaceinftrumcntum, nec opiam obligationis datCà nbsp;nbsp;nbsp;Peccant in quintjuel quatuor fubftäntialibusfccunduni

ûtmam intis :quo4pçfqygj^,i,'5ç(,-,jiçiijgçntffn poteftclare intueri : neceriam Cardi* ales aut eocuna ptactenfus cameraous unquam habuecuntiurifdidioncm, nec habent potettatem ad hoc,qnam ptactendunt.

appellans i quod attentis coriiientiOnibul pt ^gem Romanotum Si. Pettum deLunafaais,uidelicet nihil debetinnouad : cum pernocpoiTetinipeditinnio Ecdefias i cumfitin uilipendiumtonus Chrifti'anitans re* mouaeuacantiasjamp;c. Refpondeturquod remonere caufamquæ præftarôô occafiO* nemdarpeccatijetdamnationis animafumipet quam etiam paranturfcandala ôifïunà pftquam defttunntutEcclefi«, Si. uniuerfaliter perfon« Ecclefiafticac opprimuntur, SC ftantin ertöte : intentio^ fundatorum Ecclefiarum, Si beneftcioruhi fraudatur : Si pee quamoperapietatisimpediuntur, ÔCiuftitïâlædituc : eft adornareChtiftianitatctnôC Mm in deuocioneconfouere. Necpethocfitinnonatiouel immutatiocontra promit» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 'Si^^^'^^^bæcfaâanon eflëntaut fièrent, Roinanorum Rex il*

D “'“inins,^ omnes alij Rc^s,gt;8d quicunep Chriftiani, haberentincrepare totum ge* oh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hniufmodj data fiiiffetjÔC ultra quod dtius uenient quf

D«uunt Petro de Luna : dequo modica fpes quod uoluntariêaliquidbonifaciati55 •aalmsptopterhocindinabnnturadrecedendumabeius obedientia*

Subiungit,quod ex illis appellabat ad federn Apoftolicam,8i fuhamum Pontiff* tern futurum, ôd apoftolos petit. Sic. omittens concilium genetale fraudulcntcr. Non Qubi^,qnod deberer effe index competens in caufa huinfmodi, Si quod ledet de pt«* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft haberi recurfus faciliter,et appellando ad Papam tantum facit eau

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideretur iudex competens,eo quod fit pars formata; Si eins came*

M Apoftolica, Sicondlio Cardinalium in hoc uteretur ,qui afFeftn quern habent often* dunt.Ideoex præmifeis cefultantibus ex cis ram coniunftim qua'm diuilim, appclla* tionem difti de Scribanis : nciç aliam interpofitam nomine diâorunidoniinorum Cardinalium Si eorum collegq, nec aliam interpofitam per magiftrumloan. Ponceti, ctu qnofcuncj alios in materia buiniraodi,amp;iipfius occafione,

B b H«g

-ocr page 306-

»•4 TESTES VERITATIS TEMPORVl^lt;

Hxc uenerabilis nario G allicana propter hoc folcnniter congrcgata,maww beratf one habita, nonducKadmittendum:nec eosadniittitappelIantes:nfC ?o™ lis appellaaonibiis uel alteri earum efie deferendiim,ne(5 defert.Parata eadem uen lis natio 86 fcofFerens, iiellerefpondereplenius acfingiilariterfingnlis caufis» caufantur SC iuftificate nituntur diâi domina Cardinales, 86 didus Ponccrij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{({

pcrcos,fciisnominibusinterpofitis: quarücopiam etiamfafta débita diligfj“® non potuit : quandocuncp dabitur ci uelhaberepoterit. Proteftando tionequorundamalioriimhic non expreiTorum. Hane rcfponfîonem baniSjprocutatori^ collegijdominorû Cardinalium,86ipfisdominis flc prasfato Pontifia fîngulatiterûngulis,ac quibufeunœ fuis adhaerentibus, «isuolentibus coniunflim 86diuifim,proApoftolisaa quos tenen poflendanso^ j riens 86 prçfîdens eiufdem nationis,de confenfu et mandato totius narionis-PfP' nbsp;nbsp;j

eade uenerabilis nario,86 præû'dens acfingula fuppofi'ta eius, maxime' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

ftinati,pco parte prælatorum ati^ deriGalliarum,ad hocgenerale conciliunidfP quendoeorumreceptamconcluü'onemapudpracfensgeneraleconcilium;^“'’! nbsp;nbsp;'

deiuredebitepoterit86licebic:86deeademreferendo,intimando4, Sófetiben nifeimo principi Francoru Régi,86 germano fuo Régi Siciliç Ludouico^i otninai^^^ ftriDudAcquitaniç,primogenitoRcgisFrancorûilluftrifsimo,cæterisc5 ducibus^j^^ micibus Si baronibus G alliarum,prælacis, ac illis de clero qui in partibus ven^” nobilibus : 86 illis de populo omnium G alliarum ad ipforum exculauoneinôfc W ia£ioncm,86ad debitam prouifîonem confequendam, 86c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ConRitutioïâcri Bafilien.concilr) fuper annatis,in

refsioneuigefimaprima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

ActoIanftagcnetalisfynodusBaGIien.inSpiritufanaoIegitimècongrfS^f^’ uerialrm Ecdefîam tepcacfentans.Ad perpetuam rei memonam in non”*^ tus patadiciftatuithæcSanâafynodus:quodtamin curia Romana, quaniâ . pro lêu in confirmationc elcâionu,admi(sione poftulationum,pra:fentationi’Oi P^ fione,collatione,difpoGtione,eleâione,poftulationc,præièntadone,enaniaw'£’(j,ÿ cienda; inftitutione,inftallatione,86 inuefti tura de Ecdefiis etiam cathedralibus«* ttopolitanis, monaftcrrjs -,dignitatibus, bénéficias,officijfi^ Ecclefiafticis[pßd i nec non ordinibus iacra 86 benediftioneae pallio : de cætero nihil penitus antt exigatur raaone h'teratum, bullæ, figilli, annatarum, cômunium 86 minutotud s i:iorum,primotum fruâuû,dcporcatuum aut fub quocunc^ alio titulo,colote ne : ptf textu cujufcunœ confuetudinis,priuilegtj uel fta tu ti, aut alia quauis cauô “ caGonedireâè uelinm'reâè: folum fcriptoribus,abbrcuiacoribul^,etrcgi'ftistdÇy terarumfeu minutarum proipforum laborecompetentilalanbperfoluendo. tem facto canoni,fi quis exigendo, dando,udpromittcndocontrairepræfbdi^^ ' pœnam incuttacaduetfusfimoniacos inflidam : ac in ipfis dignitaribus, nbsp;nbsp;nbsp;’’f fcH

talitccobtcntis,nullum ius aut titulum acquirat.Obligationes quocpjpi'oni'^’*®* furæ,ac mandata, 86 quicquid in prçiudicium decreti huius falubernmi nullas obdnecc uires aCtj irrita cenfeancur.Et G(quod abfic) Romanus Pou| casceris uriiucrialium conciGotum exequi 86 cuftodirccanones debet,aduerfusb^^^^ ftionemaliquidfacicndo,EccleGam feandalizet,generaliconciliodeferatut. ucrô pro modo culpæ iuxca canonicas fanâiones per fuos fuperiotes dign^ quot;nbsp;puniancur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]

Arreftum cunæ parlamcnti Parificn, füper annatis non folnendis.

-ocr page 307-

çvperîorvm

* ’ . B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« _m.;nerGsptæf«ntesIitçtasmVpçftutisSal«teni2

ni Atol«sDcigtamFtaiKOtumRcxumu«ub V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pluhmoruAi numero grandi

L Nowmfacinius: quodcumnuçctp P* .açmiuvn:necnonfiliaenoftrædikftac tegni noftti ptaEhrorum,Panuus nbsp;nbsp;nbsp;, fniffet expofiîum,quod EcdeGægt; nofttoi

ttniuahtatis ftudij P arificnfis,nobis queru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nwgni rudinc grauium exaôionû 8G

tumçtædifti tegni 8i Ddphinatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'XQ^m.xiU.qdàm fnos ânteceflbtes cort

onerumdtdem Ecckfqs ram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atœ in ràntum gtauatæ hactenua

m cômunis difpoûrioné iucis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac tuinam cortuebartt, ôi. in drfa

iunaniSietani-.quodeædemr [ {ubkuarentut.Vinàntiædiamfiu htioné undequaeguergebant; niûper nos . maenu amp;nbsp;itteparabik reipublicç^ pcrii'idemEcdeCqs «xadx de codem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis:quibus Ecdefiam, çvækrtini

tîgiri eiutdem noftri prxiüdiciutrt ‘ omni opprefsione ptçferuare incuni iaçtadiftotum regni eiDdphinatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ »atori noftro,tationé eramus tedditu»

ÿ b«bav.amp;unde (pedaliiet afttidi 80 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^pç^ çïæmifsis exàftionibus

ri-.hatniÜKrîupplicando quaiinusEcdefq d,iasiatemur;or miniftri 8ê alix Ecdefi» ffauaminibuseascetfatcfaacndo,prouiac« » • ^.^(^^^Iff^jjçgçjç.çarunî perfoix diuinis inîiftenres 8i.famulantes,ui nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nvofdsionem, 8i fundaro#^

xdAciainbono Si. decenti ftaw teuere : a v c» uaierent?

wmùowmdiipofttionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’ niacno conGUo ad uidendum, Si- ddibe^

EtobboenonnuUi 8ê plures de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid rationabiliter fieri poffeC

tandamfaç«his,et aïqsEcdefiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[uper didis exadionibus referenda

amp;deb«et:dudumcômifsiacdeputaü,afi(^y^^«fup^^^^^^ uidiffmtamp;aàui(affent,(euddibetaffent.q . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.; nbsp;nbsp;nbsp;. ndemprxlatiôi-fifianoftra

\oidebawt diftam defiberationemlar^us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. g, adùifamento (upradidorum

afiquas dedatationes,8i. additwnes eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^^Yamenii cutiæ,cum nominibus dir

nofcownAconîiliatiotumfeciffentxas«jno nbsp;æ

C aorumnoftrorficonfûiatiora,quidt^ e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. noftras patentes eidem curiç

fcbeddiîubnofttocontrafigûlonatfiffem nofttæmandaffemas,ôêetdepapoteftâtém wuxfcus-.quatinusadeandccutmTia gaowfiVio,amp;Kqua$fisnoftuboWj° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'ig^Ddphinatus nofttoturn fapec

uideietut; içîanoftta cutia,Ecdefix pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^jç faciendum confuleret î

tontentisindiftafcheàu\aptoutdet«,iecv

ac tenorefitevammU« çtouthçtôLdiahtius SCiucuVenuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cutiaptocutatotibus,uoftïo generali,

qu?bant.Conftitütisçroptetbocm eaaem a^. infafilia noftra uniuerfitatePariûen

\ ’î«^’'°lt;i'i«fe'™?a™^«oftnDaastttunc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Subttahatis uos ab omnl

\ Mtoparteriuîdemfifixnofbxtubh«ue^^^^^^^

\ ^.^««ambulantetnotàtnatejropofitumfiAuq

\ ttumadrnftatnaturaltum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à fummo cteatore mbiVoÎQâ

\ b matâtSi^normundus,ttt«a»retain ordine:quorûeVemenris quatuot

\

\ fitudinemfaiafimentierîuftcntamennreferendo^deo q ,. nbsp;nbsp;nbsp;. ôtfibireftau«

\ nbsp;nbsp;nodtdiudpoloperakertusconuerfionemdeperdtd^erd

' \ ratetpfius\tamtxmunete,8Cinft.inftn,8ii.increarxfaptet .,V

' \ nbsp;tur4ugxbsdicAtitaatix8LOimoctanxpo\marunv.nufttüSquatü^^^

\\ nbsp;nbsp;ttimeamntküipforummaiorempartem

beteufiasüvtquamîuffteeïef.quernadmodumtnmtcrocoîmo,fiadex«îCnma«et m membtotumafimontamcxtertse^ntibnsfitmerev.undecorpv^tp u ntefttieauobn*i t ^exinanittouemuergete eonfingetett medioquoàamtubftraftwotentmidïUOhm \ wimodifitçetabunàanûmembro etter ocenrrendum«

-ocr page 308-

»0Ö TESTES VERITATIS TEMPORVMJ ,

SedBencdidusfupradfaus nei^ modum,nclt;5pondus,ne^ menfuram,ü’Elt; G'a nbsp;nbsp;Ecclcfîæ fubicâis obferuacc confueuerat: quin magi's ipfbs icgis öi rctuiwOP

porcabilibus:a nonnullisdefunftorum fucccfforibusfpoliaauferendojabaliispfv’ taruni ödbeneficiorum Eccleüafticorum uacanhas extotqucndo,a' quibufdamW^ doarrcragia tanquam débita præteritorû Öd incognitorûccmporum à benefidanS) rum quç de nouo obtinebant beneficiotû; primam expetendo QC percipiendoanii^' , ab his,qui temporefubtraâionis obedientiæ dudum libi per nos,i3d cleruni regniac phinattis noftrorû prediflorum faâæ. ad praclaturas feu digni tares, autaliaEcddiai^jj beneficia promoti tuerant fruâus(quos didæ fubtraâionis tempore male' (edicebatjrecipereenitendojôd procurationes capiendo,prælatis,archidiacüiiiso^i ordinariispcouiûtationedebitasialrjs^cxadionibusacextorlïonibusindcbitisa tat,affececat,8i contorferar,adigebat, affîciebar. amp;nbsp;contorquebat ; contra Chrifticolarunii qua'm ethnicorû quorumeuntç : apud quos amp;nbsp;ab omni tempe^^’ abomnimunereôdferuitutefuiffeliberûcompertumerat. EosenimnonanciHæ fcdliberæ,qualibertateChriftuseos liberauerat,tefteÂpoftolü:ipfüs^lubhisadhon te uerbis : ftate nobte iterû iugo feruitutis contineri. Nam (u t eadé noftra filw dilt;^ inpoli’tiafeculariquisprindpc ram a'nobiliquimignobili annatas primas onigt;” hæteditariorûjin aliquem quoquo tirulo tranflatorû,excipere ÔCextorquetefawgf»' lt;nbsp;lion iytannû,autfuæ politiçeuerforé cenferetrôi talem redoré fuftinere uaIeretlt;Ü.‘‘‘' minuseratidcBenedidus,qui minifter,amp; non dns Ecdefiæ ab Euangelica uerita tcbatuc,primarû annatarum frudus fibi tyrannice' approprians beneficiotû

Illudparuipendens Samuelis,inRegum libro popukim allüquenris,ôédicenn^-

quimini de me coram Domino,öd coram Chrifto eius,utrû bouem alicuius aûnumtfiquempiam calumniatus fim, fi opprefsi aliquem, fi de manu cuiufquam

nus accepijöd reratuam uobis,Ac dixerunt:Nô es calumniatus,necp opprefsifti nos,n j tulifti de manu alicuius quippiam.Exemplo ramen cuius inftrui,^ terminis

libus contcntari,non exadioni,8d conculsi'oni pecuniarum tyrannicis inhiaredebf Euangelioexhortante,neminemconcuteretnecg calumniam facere, ödconteiitüdif bercftipendijs : ipfius Apoftoliexemplo,in Apoftolorü Adibus dicentis:Argmwni^ aurum nullius concupiui,ficutipfi fcitis ; quoniam ad ea quç mihi opus mecum funt,miniftvauerunt manus iftæ. Egolt;inquit Apoftolus)fcio quonwm poft fceffum meum intrabunt ad uos lupi rapaces, non parcentes gregi. Quam X foiritu Propherico clarè proponebat prçnuntiaffeipfa filia nollra ProphetâEzeoquot; ' wis fub his uerbis: Fadi lunt greges mei in rapinam, öd oues meæ in deuoMriownj •, quodnon ctatpaftor. Nequeenimquæfieruntpaftoresgrcgemmeumtfedpa**:^ i poftores femetipfoSjSdgreges meos non pafcebant.Propterea (inquitDominus)«*'“ | cos faciam, ut ultra non pafcaiK gregem meum : öd liberabo gregem meum ab o« ium,6d non erit eis ultra in efcam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

Ex qua darum eftProphetia dominoBenedidofupradido »quitanracoiiM^'-^ êdtnordinarionecupiditatis debacchabatur/ubttadionem nedum ft'nanriaruniwp'' didatum fibi fieri deberejfed plenariam: quamuis alias öd dudum fibi fadam fado dutareac tenere cenferec,Öd in eadem fepermanereproft'tebarureadfmfilisbf Ex eo praefertim quod reftitutioné obedientiæ per nos eideni Benedido fadï nn'b _ quç fub conditione non impleta et fub caufa cuius nullus fcqtiebarureffeflus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

per fchedulas quafda in ipfa reftitutione contentas apparere dicebat. Ecdefiæ acDelphinatus noftrorum prædidorûauthotitatedidarti reftitutioné minime ra® (8d per confequens ipfam fubtradioné durarc,feu ipfam aut faltem diôariî pecunia® 6d nnantiarum eidem Ben edido fieri debere ; cum idem Benedidus ad deftmendu clefiafticam poteftaté non hominis (ApoftolotefteXontra fandçfynodi authoriraie j finientis,nullüEpifcopum expeteredebereaurûôd argentum a' parentib. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

monachis qui fub eo funnet G regorii,Bcrnardi,öd alioru fandorü dodorum.-imoti gdij authoritaté : didas finantias in Ecclefij prçdidæ fubuerfioné öd exinü

-ocr page 309-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

Eandem autcm fubttadionem per tandem noftram curiam,amp; prælatorum,Sô di naftcae conciliofadendam effedicebateadem filia noftra,exemplo Regis loas: ^uiconcilioloiadçlacecdotis pccunijs ad rempli reparacir^nem deftinatisï quibus facer* Qores lui temporis abutebantur,manum appofuerat,8ó carum partem ad necefsitatem üiuinisfamulancium : partem ad mecceaemlatomorum,8i partem in avehitedorum lalauumpartiebatur. VndedidiiinipCiuslaudemprodierattquodRexloasrcaumfece tatcotaporr,j|jg^^j(^^j5

q^iöd eiufdem Ecclelîæ oppreisioni ^oaiderenobis aut eidem curiae nollræ incumberet: ôi authoritatc, ÔC natutali ratione* ^^optqiucifiutandi debico,et antecefforum noftrorum exemplo apparere eadem fïlià noltta oftendebat.Ambrofq in lib. de Patciarchis,necelsitatem defenüonis Ecclefiaruni ^?amp;pettineteafferentis. Redo præterea rationis didamine, quo genres eriam quæ les» Benedido didacum finantiarumexadionemeffefiibtrahen » 3maifSnireiit: ad quod proprtj uinculum iuramenti nollræ coronationis,in qua uni*

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefijs iibi commiisis canonicum priuilegium 8ô iuftitiam ferua:^

tç,adetenQonempro poiTçcontra oppreffbres adhibere promiferamustnosadigebaE ac prdaliteraftringebat.In exemplum étant Rex loas praeuidus : pcædecelTorcs^ nortri niporibus Bonifaci) Clementis, Gregorij, ÔC aliorum quondam fummorum Pontifi# rum.PethdqffyjQjjçj^^i^^ exadiones piefundatorum beneficiorum fraudabaii r mtentiones:3i a' fua falute Si gloria defundorum animæ morabanturcaptiuæ,

Q.Uûdfi eocum holles Si ueritatisüipprelTores, haue perfequutiouem Si inobcii Qientianiefleptçtendcrentxum Deo magis quam homimbus cire£obediendum,hçc nominutn uaniloquia ( Papa Pelagio afferente) nos nequaquam retatdare deberenu trancfinquirjbuiufmodi rumoris fabulacores : Non perl'equitur, qui malum iam fass f h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibée ne fiat : fed diligit.Ex quibus conformiüer ad fui themaris uec

C oa ƒ aejem filia uollta requirendo concludebat : quareuus fuberadio fieret eidem Be* nfdiftoobedientiæ,auclaleemdidatumfinantiatumei'pecuniarûexadionis:quodc3 pecuiiiæ inrnanibuscoUedorumaucfubcolledorum exiftentes, in nollraarrellencuc m^u ; ôihis quibus eidem Benedido aliquid occafione prædidorum debere impo^ nebacut,nefoluerentinhiberetur procuratoribus generali noftro, aedidi noftri paccui uibexcuIaeioneproÉeftancibus : fe non affedionis inordinaeæ libidine aliquid dicete uellctSifefînotaî autrepræhenfionis dignum aliquid dicerent, debitç corredioni fut» mittenres,aculcetiusproponentes,quod Ecclefiæfuerant SieranÉ per principes cem* potalesfunda£æacdoeatæ:quarum dos feu patrimonium aurhorirarecapineqiiibae

Ecclefiæ Romanæfedis prçeminenEiam,quani ubidari Gonftancinopolieana, Alexandrina^, 8C aliæ nonnullæ Ecclefiæ contendes» bantjCtibuilfet : ratio^ fuaderec,8i uellet ut prælati qui fidem publicatenr, diuinis infi* ttetent,Ecclefiafticafrequentarent officia : SiSactamenra miniflrarent : neceffaria rç* D etrentfui ftatus Siuicç: nô tarnen ipfi exadiones imponerent,nulla præfercim utgeure neceisttace. NamArchiepifeopos (quonomine RomanæutbisEpifcopumfcripcura nuiic^ac)fiiperfufsfufftaganeisfeu eoriifubiedis exadiones imponereiura uetabant* Q.uodliEcdefia Romanacccerarum capuc, ôi. principalis exillcns : ut funtfeculi uanetates amp;nbsp;uicifeimdines temporum,8i mendum Si animorum malicia,in auc à fuo (quod maius amp;nbsp;audius regno noftro pofeidebat) pacrimonio,forte ahqua difturbaba* tur,quo minus ipfo libéré urete Air,caEteras monere debebat Ecclefias,excitarc, adhor* chariCatiuo : quqd eidem Ecclefiæ Romanæ annui poifet acdebetet;cuni tarnen concilio,moderamine3Siiuftacaufa,abfqucpræiudicioculpa[ non præccdente,durante necefsitatetac de côfenfu Si benignicate principum,patronoe wni,etaliotumprçlatorû;8inoncumgrauamineafsiduo8iindiftindocçcenarûEeelesgt; fiaru: quas utieg Si præfercim horu noftrorum regni etDelphinatus fupradidus Bened j fins pafsim,8i pharifæorû more, qui décimas indifferenter de plantulis,herbis,baccis^ amp;ümiiis generis ftud£b,extorquebanc;cumsraHicôpulfione,lubfidijs etexadionibus infolitis^

-ocr page 310-

238

TESTES VERITATIS TEMPORVM

infohns, 82 contra libcrtatesEcdeCæcxagitabaf Si preniebat : quibusciimifCiY' . flaciaEcclcfiafticæfubfidioôi iuuaminifempecfui(ret(altcrum cmm rgebatauxilio)nccefsiras occurfandum impellcbat: fuadcbat æquitaszcxigfbatw ac totius damor populi incutiebat. Intccf prætcrca noftram,hnic cuinæ i nos ftjmulabat : ne uenctabiliumhuius noftn regni Eccleiiarumjanrocharitansat extriift3rum,S2 quarum fundatorcs óC auâotes oiccbamur : tam nnfera, tam negleda furn'peret deftruftio,exem^plis(5inftrueremur egregijs Thcodolt) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Conftantini, Caroli Magni aliorumçg anteceffbrum : qui cormprelis contra Ecdcu ipfam quandocj attcntatis folcrtcr obuiauerant^c fucciiiTcrant liberalirer.

Subfîdium antcm,quod Ecclefiæ eidem conferre poteramus 8Cdebebaæt’S’ ’ cidemBcnediftoinhuiufmodi abuûonibusnon obcdire, obedientiamij ftibtcah'’^^ In quo nullatenus iuxta beati Thomas de Aquino,82 aliorum Ecclefiæ dodotum nbsp;nbsp;j

ticorum dodrinam peccabamus. Ex quibus alijs pluribusaftrudis rationibu^con debant ac requirebant : quatenus eadem curia noftra iuxta noftras mandatotfas uj inhibendo didi Benedidi oflRciarijs: ne quasranonepra;miirorumexigcrf”f*'’. tegno82DeIphinatunoftrispecunias:acexaâas82 penès eofdem officiariosexiltr arreftariufqgadprælatorum congregationem faciendam prouideret. didi Si fugcamerç oflBciariorum ab aduerfoextitit requirendo propofitnmt materia præagitata grandiSjSi alra iura fedis Romanç (cuius erat ipfe Benediduscip / fuami cameram 82 an tiqua deueria fua ac Cardinales concerneret,82 tangcret Beneoidus Si Cardinales nullo in eadem noftra curia procuratore fulci remue : fapræfens deduci, foueri pofret,aut defenfari,82 prælati noftri regni ad peo^îenu*’’ nium Sandorum feftum congregandidicerenturn'n cuius tcmporisintcrftitio'’^i;^jj «crtcbaturpcriculum: eadem noftra curia fuperfedere uellet prout tenebatiic.^^ filia noftra in contrarium proponente, ac diceme : quod radix pro parte i p fi us propofitorum inualida cenferi debebat; eoquôd eadem filia noftra proceflum dinariumnonintendebanfedfibiab ipla noftra curia prouifionemfieri mora referre debebat. Namquantufeunqj eftetPapafeu prælatus noneratfuus-«a nis eius poteftas fiue dignitas 82 alius cuiuflibet magis Ecclefiæ qua'm perfonæ •

De iure igiturBcncdidi fineEcclefiæ Roman? faciendum erat : quod ad pto'f peninere uidebatur Ecclefiæ,82 non in ipfius præiudicium : tefte Apoftolo pofita fub his compellante uerbis : Templum Dei eftis uos,82Spiritus fandns' j,, uobis: Q quis illud uiolauerir, difperdet ilium Dominus, fubdit: Non hominibus. Omnia enim ueftra funt, fiue cephas, fiue Paulus, fine Apollo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpj

niæ autem fiue finantiæ,quas idem Benedidus cxigebat,non ad Ecclefiç nbsp;nbsp;j . w

ipfius 82 animarum tendebant interitum : cuius interitus 82 prælènris horrendi lu» „ tis étant medium 82 fomes. Q.uare a nobis 82 eadem noftra curia (quibus fufti0_ niftrarceratneceffe ) huiufmodi mortiferaß pclhlcntiai non tam reiiciendæ nbsp;nbsp;nbsp;Ltl

Ws82abf(j uUamora tollendacerant:cum82unumquenqueiuregenoumgl»“,*“ manu interfedoris confeftim eruere, 82 uim ui repellendo interficere liceret : fnpra requirendo didisnoftro 82 patrui noftri procuratoribusfuamtcqueft»”’ quicentibus,attento quod per notorias exadiones fæpc didas,refpublica ex °” dicationum 82 fubiedorumjuifitationum 82 corredionum, 82 alias ut fupra ter contra facrotum Canonum inftitutiones grauabatur ; quod^ querel.is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ù

ceffuminituri,fedremedioautpcouifioniinnitentesintentabant:nccer.itqW‘^°' Ü um opponeret ad hoc 82 ut fupra condudentibus ; officiarrjs ipfius Bencdidó'’ co um contendentibus,82 ut negotium abfeg præcipitatione protelaretur quantum pt fentibus fupplicari fas erat, proutfupra inftantibus nequiequam innouareturtctl do condudentibus.

Tandem audirfs hincinde ad plenum partibus antedidis : in omnibus ac propouere circa pracmifta uoluerunt,82 in arrefto appundaris : congreg-stis 'g’'“ dem nofttÄCuri» noftri Parlamenti cameris; conuocatis^, 82 aftanribusiuiw

-ocr page 311-

SVPERIORVH CONTRA PAP AH. le?

deS? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magni confilij, ac uifi's fupradidis Ittcris Si fchedula’: conft*

ta hïr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si attentis diligenter Si cum magna Silonga delibecatione omnibus dc

tftant‘vTk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conlïderandis, Qi. quæ eandem noltram cun'am in hac parte po«

dolit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mouete, per prasfatæ curiae noftrac arreftnm prædiâis obtemperan«

diôus'^v’^œ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noltram a' nobis impetrans : diftum fuit,quod diélus Ben«

tutn J,.-^tii ceflàbuntin notes regno SiDelphinatu ab «xaâionibus annata« tumq ''^‘^’'‘^’'^’*^^^^^^'’^^tnolumentorum,prælarurarum,Sialiorumbeneiido« tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uacantiumjen quçnacauerunt, ant U3cabunt,tam pro primis anna«

Bened^fl'qui tempore lubtraâionis alias eideni ueiier nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^æ^'^^^^^^°'’^5ptçlaturarum,dignitatum,Si aliorum bencfidorum ob«

bitaruprocuracionum pro uilïtationibusde* debit ^^F''^*‘‘^^°'^^’^t‘9tiorumcun^, rationeprçmiiTorum uel aliarum exadionum dûinr''^'r' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptocutationes poterunt ptçlati,archidiaconi,Si alij ordinarij, quan*

° P ÎJP^^dbieftos uifitareconrigerit,8ileuarc.

quam ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardinales Si camera nus collegt) à perceptione illius partis,

oer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prælaturarum proprimis annatis uel alias ante prçlens arreltum

quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occafîonepræmiflà debitorum. Etiï ali#

fubc n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leuata leu exafta fuerunt, occafione prædiftorum apud colleâores leu

«datr ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quofcunqj exiftit feu remaneiIbb manu noltra,arrertabitur,Si

Dm ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tteftatipfa curia noltra. Ipfif^ nealiquid eidemBenedido léu hoccui*

M m alteti tradant,aut foluant,inhibebitur Ôi. inhiber eriam eadem curia nollra.Et pec em arreftum eadem curia noltra ordinauit et ordinär, quod excommunicationis fen# ^naptæmilTocum occafione illigati relaxabuntur : Qi.hæcquoufcg alias per eandeni ’tiam noftrarnextiterit fuper præmifsis ordinatum. In cuius reiteftimonium præfenti C ft^^^^*^’°^*’‘’’^’^^in‘‘fsapponifigillum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Datum Parifins in Parlamentono#

'^'^‘^’■^fP^^’^^Bris.Annodomini milleûmo quadringentefimofexto, Siregni notta. X X V l. Per arreltum curia:.

B A I AE

Scquuntur nonnulla in quibus patct approbatie Cscri Concilié Bafilien.fiC pragmaticae fandionis à Rege

Francorum.

De fadoEcdeCæ ambafsiatores Eugenijin ctaftinum ad nencus Régis fuilTeaudi# tos : quiintet cætera quatuor petierunt.

Primo ut Rex reprobaret concilium BaGlienfe a tempore translationis in Fer# tatiam,Si apptobaret concilium Ferrarien.Si in eo afta.

D Secundo ut nullo modo depofitioni domini Eugenrj confentirctin eledionem, pecBalilien. concilium f3âam,deDuce Sabaudiæ.'imô earn reprobarec Sic.

Tettiôquodinillam ciuitatem Moguntiâ nullo modo inconfulto Papa mittetet.

Quaixoquatinus pragmacicam fanâionem uellet fufpendi Si colli, Si quod do# Minus Eugenius prouiaeret. Incraltinumaudiri fuut ambafsiatores Felicis, Silocutus , fuicfolennifsimè Sicumgratitudineomnium dominusThomas de Corcellis : qui pec ) duashoras tenHit,8i ualde Régi plaçait. Praelati Si ali) per fex dies deliberauerunt, Si F# naliterfuitrefponfumiad primum,quôd Rex tenuerat concilium Bafilien.proconcilio: ad ipfum ambafsiatores miferat : mulu bon.a pro fide Si moribus conltituer3t,q ue Rex I approbabatinecunquàmcongregatumFerarien. proconciliohabucrat,auth3bcbat.

QuoaddepofitionemEugeni), Sieleélionem Felicis , nunqua'm eas approbauerar, aur approbat : imo tenuerat dominum Eugenium pro Papa,Si adhuc tenebat. Si no# Icbatquodfibiinfuo regno obedicetur,nifi aliud inconciliogeneralicelebrandoj’uxt.'i annuminaliquolocoGalliarumfuiffet ordinatum; Si quod requirebat Papamqua# i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C c tinus

-ocr page 312-

15gt;Ö TESTES VERITATIS TEMPORVM rinus illuc tnitterctdiâum condliuni -, Ql. conuocaict, amp;: cckbran' piocuraret, S^quod J in eo perfonaliterintereffer.Q.uó ad mittendum Mogunriam,cc ad illam ciuiwtemip'' aduifaret tempore opporcuno quidagendiim.QLioadpragmaticamfaiidioiumeaw inuiolabilitec uolebatobfcruari ö^curtodiri.Etfi aiiqua iudentur nimis ng!dam'“°8^ , nerali condlio,poffent moderan'; Monuic enam ambafsiarores concilii,qao‘^ manum ad aliiid futurum concilium tranfmifit.Datum Bituriæ. i x. feptcnibtis.

Ifta Epiftola eft inlibraria fandi Vidoris prope Parifius in libro pp.X. folio, uw j mo pulpitræ.p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ■

Epiftola faciens ad intelledum tertij arriculi, ubi fit mentio de non mittendou Moguntiam inconfulto Papa : in qua lïcfcriptum erat fupra.

SereniGifno principi Carolo Francorum Rcgjjfratri etconfanguinco noftro charifsimo,

FRideh’cus Romanórum Rex femper Atiguftus ;^uftriæ,Snriæ,Karanthiæ55i tnolæ Dux, ComesTirolis amp;c.ferenifsimo principiCarolo Regi Francorum tri 86 confanguineo noftro charilsimo Salutem, ôc fraterna: diledionisalKaUi”’ Dum ad facti imperij faftigia diuino uocati munere, tantæ moli grauifsimæ gub®’ tionis humeros noftros in Dei nomine,ne fu æ uideremur ordinarioni rcfiftcre,iyncu corde fubmifimus: inter innumera mala,quibus undiq; orbis terrarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

maxime quocertamen agitur,uc æuo noftrofanda fcindacur Ecclefia : aniniûnowquot; eo premit,acdentius4 follicitat,qu0 eidem Ecclefiæ matri noftrçfiliali diledionisquot;® ' teéónobiliaduocationisofficio fortius coftituimur obligatiiut illifæuanuncuc patient! pro uiribus nobis diftributis ab alto,diligentia celerifuccurramus : currenduinhoctamneceflarioacfalutariopere Reges er principes Chriftianonon’i gaudentes pura fynceritate hortemur. Nihil uero ad id aeque patrocinatiirum conlpi^'u mus , ciua'm Qcatholici fimul conueniamus Reges amp;prindpes Ecclefiallid ut fentiant quicuneg difsidentes unam efleuocem omnium.Tuncenim fperandû,(iuo ' nemo ufquam illam irridebit,aut fpernet,nemo non rcuerebitur,neqj non timebit.

Vnde uenerabilium illuftrium noftrorum,et facri imperij prindpnm oratotibus: qui pridem decretum eledionis denoftraperfona adculmen impei^quot;^^ bratç,confpedui noftro artulerant: alijs quocgjprçlatiSjprindpibuSoComitibiiSjfom ' proceribus,et uiris cófularibus noftris fidelibus diledis deliberate cófulentihiis:eo'’'\ tionem feu dietam folennc pro communi conftituimus omnium falure in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

guntina,rebus gerendis pluribus ex caufis accommoda,in diem feftum Pudficatio gloriofas uirginis Mariae proxime futurum: quæ eiitfecunda menfis Februarijmu^lquot;^.^ dexteraDeinobisafsiftentepropitia,intendimus perfonaliter nos transferre; cfon mamfraternitatem ueftram puro cordis affedu rogantes : quatenus orthodoxorumP® genitorum ueftrotum imitantes ueftigia : prolaudeDei, proconfolationcEcclefiæ'quot; I’ fandæ,ac todus populi Chriftianifalute : ad conuentionem leu dietam huinfmodii neos ueftros oratores,de ueftræ fraternæ diledionis propofito, uijs quo'q; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

bus ab imminentibus calamitatibus fanda pofsit refpirare Ecclefia,diftinde et ad triidandum,confulendu,cooperandum,amp;: concludcndum,in his plen.a teftatefuldtos,illicdeftinareuelitis. Siautemfraternitas ueftra conuocanoncmct tarn eandem accedere poffet 8C uellet propria in perfona : id profedo ingentem glou I amp;nbsp;rebus gerendis frudumuberioremafferret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p I

Hortamurdeniegfraternitatem ueftram,aduertere uelle mentefideli:quælifo ftraexhorratio,quantaqjEcclefiæfubfirnecefsitas, amp;quampericulofumefletnow filenrium,amp;f agere libearquod expetimus, propter falurem populi ac decusueftnimi fpicientes ad ilium cuius caufa agitur : qui de ccelo defeendit utmoriturushonioc^ j. cem afeenderet : in quo militans fundatur Ecclefia : quatenus in ea fubotta fidia,8ia grauioribiis periculis efuatur. Datum Viennx ^nnoDomini.M CCCC.X

-ocr page 313-

SVPERIORVM CONTRA PAPÄM. xpi

A Wenfis Maij.Regni noftri anno primo.Sic in pedeliteræ, ad mandatum domfniRegis ^onraaiis ptæpolnus Vicnncn.Cancellarius.

lt;1 k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiicitur,qiiód HenricusToken,olimcanonicusamp;lcgatus Mag#

ofbucgenlis Aichiepifcopi,in concilio Bafilienfi, quod ibi fe audiiuffe in Facragme iua, quam Rapularium infcripnt,affii‘mat.

'V decies centum milia. Narcaui't Archiepi'fcopus Lugdunenfi's in coti:« ODatilienGjantiQQQfniiji 14^6. quod tempore Martini Papae uenerunt ad curiam miliones auri computati ab Epifcopis prælaturis, abfcg ’^‘luicomputarinonpotueruntde paruis clericis,qui quotidieabfqjniHiierocurrunc curiam Roman am, deferentes facpius lecum tocam fubilantiam fuam.Archiepiico# pJsTutoneiifisdixicBafilcæ anno Domini 1459. quodtres miliones auri uenerunt ad cJtiam Romanam tempore iuo, in quatuordecim ani^is, de prælatis prælaturis » de B 4uibus pomit fieri computatio : abfcj paruis clericis ad curiam currentibiis. ludicetti# *’’’usûeum,qua:uoragohæcfit.HadenusToAan. Hiccommode'interleri potell, e-fiiiiûGutiæParifienfis pro Libertäre Ecclefiæ,ad Ludouicum xi. contra Aulani R3manam,qLiam prius Duarenus Parifrisuna cumfuo quodamtraâatuediditjdcg wmRegispuuiiegio.

Francifcus Duarenus Sebaft. Albafpineo»Rcgis

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftianifsimi Legato,

I N iuris potitificnCommentarijs,quos fuperioreanno,cum una eiremiis,confcripfi, mentiofada efta melibelli,quem clarilsimus Senatus Parifienfis,quondam pro de# feiidenda libertate Ecclefiæ, Gallic? aduerfus Romanam aulam ad Ludouicum XI, ç Regem,noftcum miût.Et quia eius libri ledio ad confirmationern eorum, quæ a' nobis deporeltateRegis circa minifteria Eccleliaa ibidem traâata funt,non parum conducere uiia eft,fecinoninuitus,ut eum ê Gallico in Latinum fermonem a' nobis conuerlum fi* mulcumipfotradatu noftroimprimendum curarem. Huiusautem defenfionis argu# mentumexlib.s.eiuldem ttaflatus,cap.ii.pctcndumeft.Q.uamcum leges, nudamdïni f)Iicem,ac rudern rerum maximarum defcriptionem ea contineri cogi'tabis, ad quas il# uftrandas amp;amplifi'candas excellentis oratoris ftylo opus effet. Eft enim caufa huiuamp; modi,ut uix alia grauior unquam reperiri queat, aut accurata copiofa^ orarione homi# nisalicuiuseruditi,8iReipublicæ,patriæ(5mifccabiliterucxatæamantisdignior. Ve# nim exiftimauit amplifsimus ordo,orationis commentarium paulô plenius, quod ca# pita Sófummas return compleâeretur, tum fufficere, Legatis omnia copiofius atq? ube# tius,fiita Regi uidecetur,expofituris. Hunc uero libellum, ut maioris illius operis appen# dicem, qudd tuo fratrumq^ tuorum confilio ,lllufti ifeimæ Duci Biturigum Margaritæ p dicatumpotius,quamtibituic,nunca meaccipies,çternum,utfpero,necefsitudinis,quç mihi tecûiam diu infticuta cft,monumcntü.Vale,Äuarici Biturig. Pridie Idus Mai. ly ƒ 1.

Pro Libertate Eccicfiæ Gallicæ aduerfus Romanam aulam defenfio Parifsienfis CuriacjLudoiiico iindecimo Gallorum Regi quondam oblata.

CVM Rex maiora grauioracg Regni negotia mature, 5ó cum magn.i deliberaoone rrad3reaipiens,nupcL'm3ndaueritcuriæ Parlamenti,ucfi quæ lïntiuftæ conque# tendi caufæ ob pragmaticæ,quæ dicitur, fandionis nbsp;nbsp;quarundam ipfius confti#

tutionumeidemfanâioniconfentanearumabrogarioncm,curia eumadmoneatamp;^cec tiorem faciat : uifum eft curiæ huiufmodi querimoniarum caufas fimulcumidoneis quibufdam remedfjs hic colligere, ira ut Rex in obedientia, quam uere Catholicus 8C Chriftianifsimns Rex fandæfedi Apoftolica: debet,perpetuô maneat Ad hæc autem ex

C c 2 ponendai

-ocr page 314-

X5gt;î TESTES VERITATIS TEMPORVM ponendaJR.egi et eius confilïo ficiiti ipfe mandauir,curia loaiinem Lofelier,8ilo* Hency conamp;liaaos,âC inquifirionibus,uc uocani;,prxüdentes deiegauic.

Ddiberationis capita»

IMpn'misigîiucatea incommcxla facih'us cognofcantur, confiât cam,çx quo primum in RegnoFranciæ^inftitu ta eft,ac præfcrrini a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jteii '

ftianoruniRegumprimitemporibuSjmagis quaniin ulloalioChciftisniot * gno,nullo crcorc contaminacam Horuiflc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,,

Ac ob jnGgneni Regum pietatem 8L feruentifsimum erga religionem a“w ’ ac in tuendo fetuando^ diligenriam, amp;nbsp;Dei exaltatum nomen, 86 audus cuiws^ defiæiibertas confecuatafuic.Ea fiquidem fuicRegum in Ecdefiam Dei affedw^P penfauolunras, utingentes opes tarn in ædium faciarum extruftionem,quan’‘^*’ tionemôi dotarionemEccleÜacum liberalifsime, fumpruofèamp;maguificè imp^’ tent.Necminusfuiteorum ftudium in cuenda,ôlt;:ilkilhem Chriftianils. titulunio^quot; menhasreditariumfibipepererunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

-HI. Rexidemqgfummusacfupremus nofter dominus, quipræcipuuseftfoi^’ tutor,cuftos,defenfor8(!:uindex earum Ecclefiarum,cum libertasearundeniuiow ’ lus habet Connocandi Antiftites,et alias huiufmodi Ecclefiafticas perfonasditionis j*’ lit eorum incepris QL conatibus obuiam eatur,qui contra earn libertatem aliqüid aufi fuerint.Solet^ talis coriuentus Ecclcfiæ Gallicanæ congregario appellari.

-ocr page 315-

SVPERIORM CONTRA PAPAM, 2^^

* ücjr'p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pccita^ fuerunc tam a' fcholaftico conuen w, qua'm a' Regio ptocu^

ühi fn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnet«,« uocant, Apoftolicae ofGdatiis, qui wm quicquid uilutn

‘»bituunattauaunt,8dininediumadduxctünt.

ckcte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus,quorum intcrérat, 6C ludicibus in conûîiutri mifsis, candeni

Vont^fi^qujc dicuntut, nomineautdeciniatum quicquam a Ko. cum Die nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caußm excommunicati abfoluercntur. Qu^ omnia

piouunci« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcttinentibus jin ipfo fenacus decceto pknius difctiBuncur, quod

Bonita muled poft ediâumpromulgauit Rex, quo dectetum fenatus coné'c* awnieft:fuit^publicacumin curia ti.Maq.i 409*

^?”'’*'^*** menfe Mattiodcfentencia amp;confilio Antiftitum ÔC perfonarani caefiafticatuin,tegniadtuendam Ecdelîæ libertärem fada luit confticurio, quace* ^^ones omnes amp;nbsp;grad« Apoftolic«,unà cum exadionibus cudæ Romanx intet* Xli. Eodcmannocumnitctenturaliqui diplomata regia impetrare, quibuseacon* V n “®^^'^^'or,tegius cognitot in curia patlamenti incercelsn. Si. contradixir.

*• Ex his pafpicuum eft,tam Regem 8i Ptoceres tegni, qua' m Ecclefîaftid ordinis onunttjpcxtetearegium procuratorem, amp;nbsp;Regis conliliaciosincuriaparlamentied ^^'^''^^’^Ebcrtatem Ecclefix Gallic« factam tedam conferuarent ab eaœ om# nemacctrcntiniuriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

XniL CWminlacroündisfynodis ConftantienfiSi Bafilienfîmulta décréta eflTenr, umun«ibuscanonibus,tum qs, de quibus iam diximus,conftitutionibus Regtjs ual* econiona, Gatolus feptimusRex ptæfentc Rege,qui tuai Delphinus nominabatur, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regtj languinis, Anciftiubus,cüllegi]S,tum Ecckûaftids,tum fchola*

f quot;ftoratotibus ram Pontificis Rôniahi, qua'm tacrb lanaæ fynodi uniuerGilis, tandem ea décréta accepit nbsp;nbsp;edido fuo confïtmaüit, quod

“ulgopragmaticamlandionemappellamus. Geftaœ h«c lûntinduitateBiturigum anno i^j j.

^æcigitur(audioedmaioris authoritatisfemperhabita eft, qudda ûcrofari* “S condhjs quibus pt«etat Pontifex Romanus,au t legatus eiufdem, ortum habuerir. Nulla enini de rjs rébus unquam fucrat lex in Francia ante id tempus lata,qu« ab Eccle* wuniuetfaliauthotitatem ôi uites haberet.

AVI. Exeo tempore regnum ipfum profpetiore femper fortuna, Dei benignitatej uwmeftjamp;inmaiorcquam unquam antehac authorimte glocia,aceriam return om nium copia Si abundantia fuicQuanto autem fueric hoftibus tetcori, Aquitana ecNot* ^®niateihntur,exquibuslodsexpulfideiedi4fnnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

xvii. Eius fandionisobferuatioadtcesSiuiginti annosftetit,agifurlt;5nûcqâadrieri* piuuji« quota in ufu effe defqt. Ac interim ptæfedi Ij.int Ecclefqs, ea(^ fine moleftia SC interptUatiônercxcrunteximiæprobitatisgrauitatii^uiri : quorum aliquiob fingub# ^ndimoniamiam fato fundi miraculis claruerunt, ut Michael Andagauen*

W cpilc^S^VchjfPjfj-QpyJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ-,,;

canonum, decretorUm, confti tutionuni abro^tionéjinnâmerabi* lia narcuritur incommoda, qu« ad quatuor genera pofte referri uidentur. Ptimuni * »totius ordinis Ecclefîaftid confufîo: Secundumeft,patri« defoland ac défertio: ifrcium eft, pccuniatum tegni exinanitio:Q.uaccum eft, Ecclefîatum ruinaÔêfub*

oninia pfotcliacuc oiria fe nolle fanditati, dignitati, honon,8i authoritati rontiticis,aclanftæfedis Apoftolic« quicquam detrahere : quin potius omnem ho* horem,reuerentiam,82obedienciam,quam unufquifcç piusôiftdélisfummoEccIc!«

® emendatidne dignum exddcnt,Ec*

défi« detetminationi,qu« ettate non poteft^fubijeae fe non recufatjc. a reda, 14. q. » i

Ce a XX-,

-ocr page 316-

TESTERS VERITATIS TEMPORVM j

X X. nbsp;nbsp;Quod ad pnnium genusincomniodï attiner, fans confiât, ff eledfoo’^

collarionibus ordinaciotüm fublatis, rcferuanoties gran'æ cxpeftattïiæ béant. Si iudida lires in prima inftantia ad curiam Komanam deu0!H‘’gt;’™i^’’?L lîilem inde confufionem exorituram elle. Torus enim ordo Ecclcliafticus contundi t cûmfnaünicuicÿiurifdiâiononferuarur.ii.q.i.c: peruenir,

XXL Vrhæcconfufioperturbatio^ rerum uitccur,8dquodfuumeftcuit^rdin^.^ i lutjxiecretumfuitin iam didis concilrjs, amp;nbsp;a Regeconftitutum, ut collegia EcdeW c.a Si. canonica paftorem Ecclefiæ eligantjpræfen tent patroni,6ó ordinarii couftwi”^; decaufiSjiiifiünt maiores,in prima inftantia cognoCcant.

XX11. Dubitandum non eft,quin Rex, qui præcipuus eft fundarot tutor, cofto$’“ propugnarorEcclefiarumfuiregni, non folitm iurepofsir, fedetiamdebcatdateo^ tam,8d curare,ut décréta SL conftitutiones, quibus baud dubie propulfantut caquæ ximus incommoda diligenter bona fide obfertlentur. Ac li ob earum conftiW numuelabrogationem uelconfemptum,in hæcniala Só calamitates incidecenc^^ fubditijiureo^timoipfiusopemimplorarepofTent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

XXII!. Quodauremeledtopaftorumadcollcgi.iEcclefiafticapertinea^eorpiutrp^ fint uti abftç Romanæ fedis offenfa,ex ep apparet, quod cdm Epifeopus Ecclclia: ipT fus fitjSi matrimonium quoddam fpiritale interipfum er Ecdefiam contrahattUjO’^'’ farioconfenfus Ecclefiæ interuenire debet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o ifO$

XXnil. Dubium non eft quin collegiaipfa, quibus notiores funr perfonægt;N paftores ad regendam Ecdefiam multo facilius eligere polsint,quamfiin aulaR‘^”‘ napcomooerentut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ui*

ueretuc.

XXVin. Ludus Pontifex Romanus uir fandus 8^ martyr,qui EcclefiæRoinaliæP fuitanno t s 4.. ira decreuit : Nullus in Ecclefia,ubi duo uel tres fuerintin cougregajiot ’ nifieotum eledione canonica presbyter eligatur. Si uero aliter quis Eccleliam tw^ fueritoeoqudd per cupiditatem illam acqiiilïerit, atq{ contra canonicæ difdplit’æ*^^ lamegerir,cxpellatucc. t. de elcd.in Decretal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pP

xxx“-

-ocr page 317-

SVPBRTORVNl CONTRA PAPAM; 29$

A XXXlt AUiiseft canon concilq Conftantinopoiitani annt, 8 61, cniushæcuevbl

Ruk ; Prom adones 8ó confeccariones EpifcopocinB, concordans pnonbus concilias .

deticotum eleaione,acde cevto Epil'covoïuna coUegioftenhxc landa ly nodus nniuet^

WisdiffinitSiftatuit.

xxxm. ConcilioLateranenfi,quodablnnocenriotmioRomaecoaftumcftaw

xo,.«bi Anriftites. „ 6. adfnevunt,ce«aformaebgendi pvæfcnpta fun ; addnumcB

eftutnegligenribus eledodbus poft tres menfes, omne tus ôêpoteftasprouidendi

deüæ adtupeciorem Andftitem deuolueretut, c. quia proprer, t» ncpro defedu , de

XXXlUi. Pdfct Reges,cdmEcdeftasregrnfurreftè conftrtut dendrÈedeïqsrariOnem,quxeieftrodrctcur fempermaxrme probar^^^ ommbusretirtereftudueratnr,utlegrtur apud VincenttSpeculdtrfto h . x B ClodoueoRçgnnaFranciæ Cbriftianorumprimo, qui Anno 4oo_ conuocatis in ci^ taceArKdianen(ipcrmultisPræfubbus8ôEpifcopis,inquibusfanftusMeionuserat,ptC cipitinçvæfidendispaftoribusEcdefqsanciquoscanonesferuariacretineri.

XXXV. IdeniftatuidnâpetatotLcoinCod.luftiniani,tit.deEpifco,amp;der.cuiusuce 'baViictuuLSi Quenuuam ud inbacregia urbe,ud in cæteris prouincqs, quæ toto orbe teKiMmdifEife fant ad Epiamp;opatus gvadum Deo autbote prouebi conn gent, puns

i.fiquenqiAntG.deEpifco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ip

XXX VI. Gatolus Magnuslib. t. capitulabascqux fequuntur conftituit. Sacro^:uirt .»„ton“,nüd nomme fanda Ecdrfia .fuohbmus pomrat fcnluMoidiniEtdttiafltopiæbemus.utfabcaEpfcoçipnÿftlonemt nbsp;nbsp;nbsp;V

ll,!tnmdumftatMcanonïmdevmpriadiœc*(ten,otivertonammKn™^ bitubieaisuîquequa(5prode(reuakant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

pafitotes intet tictos canones tetuietunt, quodammo o co a , .

lunisj.dift.

XXXvu PhiliDDUsDeodatus fanfti Ludouid anus, cum in fuam diadematis Ftanciciobedientiamuelutdiutno^^^^^^

Gomiiaium Andc^uenfem,Ptfta _ nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;canonici Ecdefiavum catVaedraUum,

fixtegnocçutiVesdigetent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

XXXV UL Inpktifcft monumentis antiquis repetitur, petmifttos fundatotes Eccle« baTOin ditertè ÔC expteîsim ftatuiffe , ut mortuis EccVeliatuna Prxfubbus pet de^ dionem ipfcptouid.utut. duasfundationcs Romani Pontifices poftea conbtmaueti XXXtx. Exquopïimàm otta eft in orbeEcdetiaufqj ad tenaporarataoiLudouwi nuiquamreoenesPontiRcesRomanosinEcdefias 8ii-beneficia,qux dectrua dreuntut, vibumiustibi uendicaîCe,aut digete uoXentes u'daienus impedqîVe, quo minus libew tare dedionisftuetentur.Q.uinimo conftitutiones eotum cxtanntiemotabiies, exquy büsappatetcutx eisïuiî[e,utteftè aicçotdine eïeCdonesfierent, Guiusrcitidemfaciunt quxindectetoGtatiani, ôCinVibroDectetaXiuniGregotq bacdereieguntut. quodinpoftuVationibusquocçipîis abeoiutetanquam aVieno prortus abftinebat^K infitmata poftuVatione temiitebat ad ebgentes negdtium, utdenuo e\igerent,c. bo« nædepnftd.ptxXato.Tuncautem ftotebatEcdeïia,te\i^o ptopagabatur,exaKabatut fides Gadio\\ca,bonis,8Cïpitita\ibns Ç4tempota\\buseKubetabant,accitcumnuebani omnia,

gt; XL. Cùm rempote ùnamp;i Lndonici conatentut Romani iibettatem eieaionum \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce q. initingcïç^

-ocr page 318-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

lt;nfan^e,8£ ijs malis.dequibus lam dïxiïnus,uiain apcrire, is fe Chriftianuin,d^ Catholicum, cuftodern^ amp;nbsp;propugnatorem Ecclcfiatuni fanitn ptçbuit. Occutht enim pwnidofilsimis conatibus ód confîlijs Roman Ecclefias in Ubenatón üindicauit.

X LL nbsp;nbsp;Ludouicus Hudnus annot? tf. hanc fanâi Liidouici conftimnon^^

dam aliam huic fimikm Philippi pulchci cdiâo fuo confirmauit. Cui ponea Regisaccefeitaliaconfitmariojannoiîji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fuburttf*

X L1L Poft illud tempus Romani fumma oper nifi funi cicâioncs ommnoi te, quorum inccptis Reges Chtiftianifeimi conuentusfolenniterindicentesjot ftirerunt, eorumç conàtus reprefferunr, ut antedidum fuit.Nam fua non pa™ efle exiftimabant eligendi motem in regno fuo retinerijamp;i éô magis quod iure W r ftatemeligendifàcéteconfueuetant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;losGti*

XL IIL lusquodhicfîbiRexuindicat,rclatumeftinlibrosiurisPonnfi'cn,ƒj àatiusedidic. VbididtutHadrianumPapamcum Liniuerfafynodo,tradiain^ ‘ Régi fus amp;nbsp;poceftatem eligendi Pontifi'ccm Romanum, federn Apoftobcamor nbsp;nbsp;nbsp;।

di: item Archiepifcoposamp;Epifcopos per fingulas prouincias abeoinueftiwjatn । pete diffiniuKjUt nifî à Rege laudetur amp;nbsp;inueftiatur Epifcopus, a nemine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Hadrianus, tij.dift. Ac tametfiLudouicus Pius ius Ponuh'cem Romanum elig^nœ pudiaftedicatur, c. ego Ludouicus éj. dift.fempcrtarnen ius inueftitucarummiiiugt; cuius locum poftea fuccefferünt Regalia Si. ius aliud qUO utitUr Rex, cum uacaiitr fcopatu eligendi poteftatcm facit.

XLIIIL Cumfprerisomnibus,quatumiammcmini,conftitutionibus,Romani , archiamEccleßacconfundereacperturbare non definerent, referuationö P fim igtatiasqj expefliuas in otbem fpargerent, ingens Ecdefias defbtmarioinof eft. Ad extremum Ecdefîà uniuetlalis in fpiritufando legitime congregata,,po:g«’^^ lern cefotmationetn capitis öi membrorum referuationes Ohines, gratiasij «pt“» duas fdftulitjamp;uetetes canones deeledionibus amp;nbsp;collationibus reftituit. In quagff’quot; talitefofmarione illud difette cautum exceptum^ eft, utquicuni^ cuiufcunlt;ï‘l'g’’''\ OS etiam populis obedirecontumacitetcontempferiti nifi refipuerit, condigna^P^’^'quot;' tena»fubijdatur.

X L V. Q.üod àd minora beneficia atcinet,quæ collatiuà dicuntur,obfcutum no” lt;otum confetendorum ac diftdbuendorumiusad Epifcopos in fua qnfnlt;î“'^ petdnete, c. regenda. c.quicun^, c. nouerint, lo. q. *. amp;nbsp;toto tit. de offic. ordinan“^^' tal. Ac Pontifex quidem Romanus ciî m gratias tribuit expeöatiuas, aut mandawqu* aocantdeprouidendo, 8iad Epifcopum abquem ea mittit, his uerbis cona'pi®^ ma folet : cuius collatio iurc otdinario ad te fpeftat. Proinde ea confetendi facultas ns àdimi, nee minui ullo pado abftj iniuria^poteft. Ad quam iniuo'am depélkndam Epifcopi ad Regem,ut tutorem defenforem^ fuum,mcritö confugere poifuiit. XLVt lndignitatcmhanc,ratio prouidendi Ecdeltjs quam Romana curia excogi* tauft s oehementer äuget, perreferuationes nempe Ql gratiasexpedaniias. Prxbent cnimoccaffonemcaprandas mortis alienæ, quod cum ne ethniciquidem tolerabilf iudicannt, multô magis Chriftiani hortere amp;nbsp;execrari debent, c. nulla,deconcpr^ ben.

XLVIL Experientiauelfoladocuit,poftquam a ptagmatica fanâione rectffunifl^ quantam giatfas expeâatiua: confufionem pariant, partim ob earummultipbdtio* nem, partim obprærogatiuarum ac derogationum daufulas QL cauillationes, quæi» «is iniki confueuetiint. Miras! enini ofFundunt tehebras, Q/L lires infinitas gi'gnunt. tametfî Pfus qui noaüsim'é diem fuum obiuic,ftàtui(ret,duo tantum diplomawiiifi*!* gulas colladones expedïenda effe, famen duodecim ac eô amplius non tardcoiiipi^ duntur.

XLViiL Anteea décréta quorum fupra menrionem fecimus, tanta eratconfuiïo#!“ diffccli

-ocr page 319-

SVPERÎORVM CONTRÀ PAPANt

K'àiccceKAndegauenüfexcentægratiæ expçftîitiuæin uno annoinuent»fint Necmis

norinplecifcçaliislociscxtititnumeïus.

XLiX Si eorempote, quoiftae tot gvatiæ impettatæ fuerunt, decefsiffet Pontifex

Romanus,ittitæ omnes ac ptotfus inutiles tedditæ fuiffent, ptoptecea quôd noui Poiv

ùficeshuiulmodi gracias ftatim teuocate folent.ltacg in fingula diplomata fi uiginti aiv

teoscomputemuSjideft,quanti uulgoæftimantuc ,[umpcusineotumimpettationetn

fadijtomnetimusiaftutamhancduodecimmilliumauvcotumelie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;,

cteta,dequibus iamdiximus,conftitutione(cçfadæfuevant. Vecùmümulatcj ab ets rw ceffumeftjinpviftinumilludchaosdenUoincidimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

quttnlocoip(ocammotatur,8J.nôtantumnoutt,qualistitEccleua,iedqualts tte tat ß is de quo præficiendoagitut melius SêutiliuspofCe £ccleliçprouidece,quamtnl orna* na curia huiufmodidiplomatisptouideviColear. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LU. Siquisobüciac,ordinariosetiamcollatorespletun^homtnesnontdoneosaa gubetnationemEccleiiarum promouete -.buicretpondendum eft,ft qutiTea in te eu querini,corrigieos Si puniripoffe,iuxtac. graue,depraaben.Atl ontüexRoma ai nbsp;nbsp;-

miuiÇubeft,ut ipîemet de fe teftatut,necpoteft qUit^uam et dtcere,Cur tta facts. A næc pï3eütiuntutaPontificcR.omanoperegrini,nonindigenæ,quorumingenium8ôcon« ditiomotibus patriæ non conuenicAtaqj diïsidiahinc facile nalcuntur cum grauttsima (alutisanimatumdetrimento,8i.Sactamencorumtrreuerentta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

LUI. Décréta, de quibus hic loquimuv, ftudqs aclitetis maxime fanent ; quia lubcnt litetatis acgtaduatis beneficia confetti. Q.uod fi quæ in eis oblcutitas tnitt, ea itapoteftcumaliquoKâpublicxbono,utnihilominusilhbatadeccetoiumauthorttas CuTsiitaRegiutdetetutpoffettatiotniti,quaftamibns^^^^^^

acminote[umptallt;egnsmmiftvisconîulereturindiftttbmionembenefictorum,quam percutiamRomanatnfiaf. ÔL eadem opera (cholafttas SChtetatis uitis ptofpict , nempe cettos menfespto tettia patte ipûs débita attctbuendo. Q.uodR.ex defunftus fa cerecogitabat,ôêinanimohabebat.

eligenttbus acccptum eiS

Lvt. Sifortèquisdixetitalienumnoneffe,utKomannsVontifexc^^^ altquotumbenâctotumhabeat, quibns çosttfamdiatibns luis ÔC ^qsgtautfetmiS niris,quotumoperautitutintebusatduis,conluletetKelpondeMumefttattsbuicpio. fpedutiieftepeteafYnodotumdecreta,deqnibushicloquimut.ptmittuntutem^ niabeneficitquotumtcferuatioincotpnsiutisincluAitut. Adhæcubilnntdecembe* OneficiaunumaduitamtöLduonbiqninquagintatuxyac.mandatum.CLviatationebc ne metetide mùltis eipetquamfacilè eft,nuVlam conîulionem afterendo Eccieltx ^nec übiuindicaïtdo iura ordinartotum.

LVU. Ci.uodadiudiciaatlitesatûnet,petfpicnnm eik èas cotam ordinatqs waftat' debete.blecabfQilummaeoruminiuria,SLtotinspopuh^au\incommodo,fimaiores «auioref'Qicauùsexcipias,a\iterfiertpoteft. Q.uamobremhdectetato\\antut,quvbus huicttialo pr?eclafafuituia,iuftitsima çsitapuàR.egem conquerendt caula.

LVUf SanftiPetrtexempVuna,cuiusfucceftotesf.unrPontificeslkamani,nàaximceoS moueredebequtiurifdiaionenaotdinarianaEpilcopisdinaittant. ^blamcumVliera* folvmisquaeftio delers obletuatione exorra eftet, Petto turn prxfente, facobus qui Vhctolo\vmoramEpilcopuserar,lententiamde earepronunctauit. AcutVtncenttua lctibitinSpec.blft. c. 9. bxcquxftlQad a\tumtath nbsp;nbsp;nbsp;a^peViatiohem ttamferta non

-ocr page 320-

TESTES VERITATIS TEMPORVM J

LIX. nbsp;nbsp;Abfcg his,dc quibus loqu i'mur,conftiturionibiis,nenn'ni lieer« wto

aliquam aut beneficium obtinece. Atgumento funt ea quæ poftabrogarione^ conftitutionum Romana curia hic delïgnauit. Non enim iolum caularum carum,led etiarn poflefforiam cognitionem,quçRegis cft,libi uindicareRon«^‘{( tunt.Acnea regalibusquidemiplispotueruntabftinereiquorumcognitioadKrs^ curiamParlamenribauddubie fpeftatJd^ perlpeâum elt in plcrilij quae Regem admonuit cófuluitij curia qui rum in finibus Aquitaniæ eius rei gratia conftitutiones memorabiles ediditRexjquæ in curia parlanieiiu ret promulgatse,amp;:inadisperfcriptæfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffj

• L X. nbsp;nbsp;Necclericos niodo Sd perfonas Ecclefiafticas uexabant his litibus■

etiarn laicos profanolcj homines.Nam exemplum (uccurrittonforis^antediulL»^^^, ; a:dem in tube habitanrissqui cum Romæ agentcni filium amiliflet, mox 9*^*jjto* debicoincuriam Romanam pertraftus eft.ldem^loanniUargonges regioadui^ accidit.

L X I. Alterum ex quatuor malorum generibus,quæ ex decretorum contempt gationc oriridiximus, eftPatriæ delolatio -, quam depopukitionem ut uulgd inus.Regis fiquidem intereft plucimum,delercum a' populo amp;nbsp;delolatum ctgur”” . efteJn multitudine populi dignitas Regis,^ in paucicateplebisignominöp®’*^^ Prouerb.j4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ..jin

IzXii. AntehæcdecretaSôconftitutionescumreferuationesamp;Tgrariæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

ul'u eirent,amp; caufæ in Romana curia rraftarentur, populäres Rcgni huius currebantRomam* Quorumalq Cardinalibusamp;aulicisinferuiebant : minis tamiliæmancipati, fedaliquafpeuanaillefti fuam parentum^fuortiniu’'’ tiam abl’umebant : alij, 8ó hi quidem plurimi eo conlilio Romam migrabant,ut^® ' cis hie manentibus moleftiam exhibèrent amp;nbsp;Ecclefias beneficiaqj ab eis quoiurelt;i iniuria extorquerent.Nam experimento compertum cft,maximam eoruni hincRomam proficifcebancur,fiueobitineris periculum amp;nbsp;moleftiam,liueobpr”,’ quæ Romæ crebrô graflàtur,ftatim mortem oppeterefolitos fuifre.Qui uerö culis incolumes euadebant, negotium faceflcbantfenibus,ualetudinariis,ôiiali)shu'‘ modi qui in Ecclefijs fuis ôô bencfi'cijs crant afsidui. Ac fæpenumero contingebai^*’ feri homines in curiam Romanam ci tari cu'm aduerfus iftos calumniarotcs le detei) iiequirent,præ tædio 8ô mæroreuitam finite cogerentur.

LXIII. Pleriœbeneficiortimcaptatores,parenrumamicorumloculos . omnino,tanclem4ad fummaminopiam atcç adeo mendicitatem redigebaniur-ft . res etiam plurimis mortem accelerate confueuerat. Nec uero ulla fpealia tantas^' . bant miferias, nifi ut plumbum forte pro auro domû aliquando reterrent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

interdumuchianscoruusdeluderetur,ut^ plumbum auro redemprti nihilpï^”^^ • qua m plumbum effet. Cum enim diplomatibus fuis plumbeis confiderent, interufWt*! bat alius qui annula tionem aliquam fie enim uocant-ex infperato afferret. Âc ioter^^ decemaurduodecimad idem beneficium anhelantcs amp;nbsp;acceptantes exiftebant. y uerô lire inter eos,Romam denuo redeundum état litigandi caufa. Sic onwibns pais* Romam confluentibus,cegnum popularibus ac lubditis milerabiliter deitituebatur. LX111 li Scholaftici quoq? coniicntus, quod longe deterius amp;nbsp;Vniuerfitates ftudiofo^ rumdefolatæ aedefertæ ob eandemcaufamiacebanr. Necdubiumeft, quinconK'’’^ ptusdecretorumSZconftitutionum, quæ a maioribusnoftrisnobisrelidxfunt,!'^ I omnia incommoda trahat.

LXV. ‘ Idadeofacile cognofeipoteft,uelexeo,quodcumrumorfncrebrnifTecde^^ gmaticæfanâionisabrogatione,necdum eaderequicquam in curia piiblicatiiniel’ ’ maxima popularium multicudoRomam fecontulit. Ex quo conücerelicerqnanws ' futurus Romam concHrfus,quanta regni defolatio,G confedam effe rem authoniat curiæ conficmatanijuulgo intelledum fuerit.

-ocr page 321-

8VPER1OR.M CONTRA PAPAM nbsp;nbsp;nbsp;W

«V.

nee Lillares peftilcnuot ac exnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;return, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^o nobis fidem iubet ac intec:

inquit, nummus menfuta eft om „ „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lünt nummi,nec fine ijs tegnum de^

cedit,quoues te aliquain^gem^ s. .rj : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem ipCam, qua maxime opus

feudiacpvopugnatipoieft.lmone lUtifdict q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

eftinhoc tegnoabf(5 pecunia

tXV U. Si décréta ôi conftitutiones tam dictæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V c ineentem niw

tenamilliaauteotumSóró ^napliushincRomame^^or^^^^^^

mmmEçifcoçanram Atdwpfapanran

mhocreaiofunt,coniidecemus,nonciimcuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pvnpftatiuas■, mcon?

«tmum Æ in anmns K aUahutenwd, uea,gahaal ™«6as KU.« dn qnas magiaa çeennia nd itmtns 84 nian^^^^ « NanvnaltaelltammgnntS aemnebenebanmn a^

.iuisnbnoxianonBn^Hncaccedatqnod^

omnsbenAo,nomint™P''3ifoVn,ïa'nPtopinq™'™' canü,pecuniam ah. luiiandoïumptomouendoïumqï bfiotumaui V^YV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a conférât ac conn

gniotes Abbatias acceptent. Ac ne Abbatias c^uidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hincfk utreditus eo#

SSSSsss“^^^

minibusptæfetantur. Guimaïo acpekiobiifteteacmc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarmdnmïacevdotnue!’

ex cnnftitutioneLeonis petfpickur 1 cuius bxc uetba (unt. em S r . æftimeî«

mit aut [ecutum,k tandkas incovruptacortinnpatiw . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . * ,„ai«ita niVn«; V fourni

fanusardotauarkiae,8Z.afacris advtisrepeVVatutpiacuVarc ag nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;.

bs noktis tempotibus eiigaiuttpifcopus, ut quocunqjVocorum petuene nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ptopti2cintegtkateputificet,nonptetio,amp;dprecibusotdinetut Antiftes,tan v

bitu debet ekefeoontus ut quxtatut cogendus ,togatustecedat ,inuitatus emigu , Ç5 ibi fufficagetut necefeitas excufandi *. ptofedd enim indignus ek facetdt^io, ni 1 ueri dinatus inuitus. Cum fané ,ti qnk banefandam 8C uenetandam Antiftitis tedem pec nix intetuentu tubike,aut k quis ul aVteium otdinatet,ueV eVigevet, anquid accep nie dc# tegitut,inftaipab\ici ciiminis 9Z. Vxfæ.maiekatis accutaiione ptopofka, a gtadu lacei« dotqietiabatuf.necbocfo\umdeincepsbonotepciuaii,ted perpetuæ quo^mtamix damnati deceinimus t ut eos^quos paitacinus coinquinat,S4 2cquai,utioia^iimiuS pcc# nacotnitetut.

Vxx. kkSCabudbaiumannaiatümgiaiwStexkiaVemaVumt qniaquieasRoma« noPontikeipendunt ÔJ. exbiuunt lin pœnam incuiiuni, quae. adueitus timoniaci am« bitusteoskatuta ekqiec uWumius inbeneficiumbabeni^quodbaciaiione obtinuetunt. ddenimuetbis decietiexpiekutneft.Q.uain le quantumkicoiiupteV^acpeiicuVinémà noninteki^t.

LXXl. Y’okquam\abefadataeft.ptagniaticç^tandionis,SLueteïum deciétoiumaki iboikasxxpeiientianosdoceiautopixtemmexViaukumhoctegnumeke. Namdntt I nbsp;nbsp;bacapudnummuXaiiQWYnponicnukaemvnentajCtu^nonmagnopetekequebidietat

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abq

-ocr page 322-

500

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

ab ijs qui pro auro minuuorem monetam expofccbanc : ex eoc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J-ubSi •

ftum facicbant. Nunc ueto arte Romana fic cxuâum eft aurum ex pc^olfltiuro 1 utacreatantum minuta^ nobis moncta relidafit, amp;nbsp;nummularijsponteniuic iampueriliumpuparum,amp;nuncularumfiftoresincolant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. m,u

LXXIL Vtfpedarim ac Ggillacim demonftreniuï,quantopcrc hoc ttieu^opc tegnumexhauftum fit,animaducrtendum eftPijPontificistemporeuacaflcin gnoplufquauigind-Archiepifcopatus6óEpifcopatus.Necdubinmeft,qW‘’' nuoillo ueâigali,quod annatam uocamus,quam pro reliquofumpru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..Qa

tea ordinariojinfingula diplomata feu bullaslena aureoni millia depenia luiinf ? finr.Q.uaaftimmaertcentumamp;uiginriminiumaureorum.

LXXIII. Cœnobiarchiæ quoq^Ijuc Abbatiæadfexaginta auteo ampli^s in hoc eegno. Quarum fingulæ duobus millibus aureorum ut minimum coniuK j Summa ergo eft centum 86 uigi'ntimilliumaurcorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . j.,

LXX nil. Eodem tempore prioratus,decanatus,pra'pofituras,prçceptoriæ,o^â‘'.| gnitates eleftiuæ,quæ lituoinfignitæ non funt,plufquam ducentæ uacaueruiit. p ' nbsp;nbsp;lingula huiufmodi beneficia aurei numecati funtquingenti. Summa igiturcc*’^“'”

miUiumaueeotum.

L X X V. Gonftat in hoc regno ur minimum centum millia paroeciarum dTe, çj’* habitentur Siincolantur. N ec ulla eft in qua eo temporegratiam expedatiuani a***1 nonimpetrauerininquarumfingulasXXV.aureiimpeniifunt,tarnproKinfnswgt;’’P^ . quam diplomatumconfeftione, pro non obftantijs, prærogaciuis annuIlanonibtiS) alijs fpecialibus daufulis, qux gratijs adferibi confueuerunt.Irem pro executoriopro*-fu fupereifdemgratijs faftoSumma hçc eft, uicies quinquies centena miHd aureotu • LXXvi. Etfiingense(retpecuniarumexaftio,earumreeumnomine,dequibusi^ diximus, quo temporeiamdidæconihtutionespromulgatæ funt,tamcnexquoco''J uellicœperunt,id eft tempore Pij Pontifias , S^hocetiamcempore alterotanton’^' eftôêampliorhuiufmodi exaftio. Tuncenim annatæfoluebanturhabita ueteris' tionis ratione,eaçaddimidiam partem eius raxationis redigebatur.Nuncufröaiin^ î taxationé ôiannuum reditum excedunt,adco utplerumj uideamus diplomataabii^ petrantibus apud trapeziras dimitti,quod reditu omni amplior fuma exigatur,idqu^ in Abbatia Bernaijenfi 82S. Pharonis Melden.accidüTe comperimus.

LXX VII. Infîciari non poteft Romanus Ponrifex,quin fublatis referuationibui^S ■ tijs expeâatiuis,multô plus emolumenti ex hoc regno, qua'm ex duobus alijs nbsp;nbsp;nbsp;° '

bis Chriftiani amph'fsimis 82 opulentifsimis regnis auferat,ur puta pro annati's uat® tium Archiepifcopatuum,Abbatiarum,aliarumlt;ÿ dignitatum,et beneficiotumçlw’^^ cum,quae immediate ei fubieâa funr,quorum ingens eft numerus. Pro deuoluaonib^ aliocum prasfulatuum 82 dignitatum,pro beneficiorum præuentionibus : procórncH’ dationibus82pcnfîonibus : ptobeneficijsuacantibusin curiaRomana:prodifpei’‘^*f tionibusadduo, ueltriauel quatuor beneficia incompatibilia ; ProgratiaSifacuIi^' uifitandi perprocuratorem: prolegitimationibus: prodifpenfationibusfupetj^^f_ ïEtatis 82 aefedu natalium : pro re pœnitentiaria, quæ latilsime' patet ; pro priuilegins■ proexemptionibus: proaltaribus portatilibus : pro facilitate eligendiconfclîüreni:p'j’, gratijs G neutri 82 perinde ualere ; pro difpenfationibus fuper uitijs corpons : pro W,' laritatibus : pro contraftu matrimonij in cafia prohibito : proinfraâionciiotorumrcquot;* gionis 82 petegrinationis : pro abfolutiqnecafuum Papæ referuatorum : pro indulge'’’ tijs 82 alijs id genus. Exquibus fumma conficitur multo amplior, qua'mduceniowi” millium aureorum.

l,XXVIII. ReditusEpifeopatuum, Abbatiarum, 82aliorûhuiusmodibenefi'cioruf) quos refidentes 82 commorantes in curia Romana ad fe perferri curanrquotannis,oee* duntfunimam centum millium aureorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

LXXIX. Quartum genus incommodi eft Ecclefiarum ruina 82 deftrndiOjquodoquot;“ modiûtfacilê exfuperioribusatticuGscolIigiporeft. Nam beneficiarijsabfennbus’’'

-ocr page 323-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM^ 30t

'3ftidtâumeft,pecuniaquçininftauradoncmfacïotuttilocorum impendideberet, alio expottatur.Præfences ueró ac tefidentes annuo illo ueäigali,quod Pontifia Ro nianopendifolet,premunturmiruminniodum82onerantur,utenamfiuelintfuin pnbus in tutelam Eccleftarum neceffarqs lufficere non pofsint. Ex ea re du plex ma« lum confequecue* Nam óó cultus diuinus defetetut in petnkiem animatum, 66 plc«! becuh, quæfub Ecclefiartici ordinis hominibus uiiamtolerate confucuù.ptae fui egeftatecedere patria ôilolum uettete cogetut.

LXXX. Commendationes, quaeiarndidîscanonibus 56decretîsprohibitæfue* taiit.nuncuerô uôtatçfunt 86 quotidianæ,quid aliud funtqüàm certifsiniâ omnium Ecclefiatuni euetüo c Nam ex quo décréta ilia peffum ierunt,uix ullum eft paulô opi naiusnobiliuf^ beneficium,quodinhanccommendationis cotruptelatn nonmeû detit'.uelutindiœcefiPatifienfi clarifsimum omnium coenobiorum,quad uelRe«

B gum Chriftianifsimorum fepultura fatis nobilitatur.ltem coenobta fanâi Maglorq 2 lanftiMauini:fanaiEligii,86aliaquamplurima.

LXXXI. In prouincia Rothomagenfi nobilifsima abbatia S * Ouen commenda^ ta eft; Itemmons S. Mich. Lunneges.Nontebourg, Fefcamp,Lyte,Yue, S. Cather * Gtammont. Acbeneficiaetiamregulatia,quod eft indigniuSjhodie fine deleducôsî mendationis titulo dantur.

^XXXîi. lu diœcefi AndegauenfiabbanæS. Albi. S.Nicol, S. Georg.S.Florcnr* Fetriere,Bourguet,Gunault,ô6aliapletaquebeneficiahuiusmodi.lnaliis ptouincijs abbaiiæ Cluniacen.Cafad.lffor.Compend.lnfulaBar.Sulpitq.Bitutig. S* Vine.Coe« nomam.CulteraCœnom.S.Matti.Auguftod.86 alia beneficia numetabilia.

cLXXXIii. Hatam commendationum abufusquampcftilensexitiofque fit huic

. tegno nemo fans eloqui poteft. Cômendantur enim opulentiora 86 clatiora bene« ficiautçlutimumCardinalibusRomançEcclefiæatquehincfitjUtferèuacentincu« tia Romana, eotum que diftributioPontificis Romani fit, nulla que eleftio locum habeat. Et quia redditus ac ptouentus eorum beneficiorum Romam hinc exportant , tut:cot(uunt ædificia-.difciphnaomnis monafticaceffat; cultus diuinus friget 86 ex tinguitut. Sic ædificia omnia tam lapidea quàm fpiritalia dirai funditus 86 cuetti u» demus, adeo ut fl quis in poftetum ca reftituete 86mftaurarc copiât, uix, imo ne uix

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem unquam in priftinum ftatum reduci queant. Nam ei font mores huius fecuss

I li,ptobdolor,ut periode fit abbatem effe,ac ptofanicoiufuis prædij dominum effe. l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NecuUiusonctis pfficide gratia quis abbatiam accipiat.nifi uià Colono quopiamauc

1 tedemptote fine conduftore rationes exigai, 86 reliquati quaefintaufetatet con* 1 fumât.

I dLXLxxiiu. CumfynodosGonftantienfistemporeMattiniPap3e,eos,de quibuS îI iam diximusjCanones edidit.non medioctis iam étatcotruptio in Ecclefia. Sed loti

I ge'profeôdtoletabilior quamhoctempote î ac finguliCardinales fingolis abbatrjs I contend étant ; nec ullis hominibus alqs commendabantut abbatiae. Hodie humi« ■ 1 liotibus86innullaàignitatcpofitis, necregulates abbatiæmodû , fedprioratusSÓ 11 iamconuentualesS. Benediai,atque adeo Hofpiialiaipfa S . Antonrj feculavibus 11 hominibus commendaticcepetunt.

1 teffuEcdefixeifdemufifunt, Exquogeneieeft collegiumapoftolotum.Sacto« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ôd fanôæ

-ocr page 324-

,0» TESTES VERITATIS TEHPORVM fanâçfynodiAntiochenfisChattaginenfis,CooftantinopoKtanç,Lâf^^^'’^'’f*^’?(^ Sanât Patres ac Pontifices, qui eoscomprobau«üt8ifeciitifunt,Pius,Marnnös, confeffor,Gregorius,amp; cætcri. Denique fanâifsimi quitjamp; ChriftianifsinnRfg'’» quicoscanones öiEcdefiafticam difciplinam:quæeiscontinetur,fummopeK2ni' plexi funt,amp; cuAodiendos eos diligenter curarunnut Clodoueus,CaroIus Magn“’’ PhilippusDeodatuSjS. Ludouicus,PhilippusPulchet,LudouicusHutinus,Ioanf j CarolusVI. Carolus,vii.quorumtemporibusprofperos acfaelicifsunosfuc«''“’ hæc monarchia habuit.

Adijciamus fané ôi appellationem fcholæ Parifienfis,a' Leone Pontifi« lt;■

VNiuetGs praefentes li'teras infpedutis Redoramp;uniuctGtas magifttoruiHj'^’’^ tum ôifcholarium Parifrjs ftudentium,Salutem in Domino. a :

Notunifacimus.quöd nosapud S. BernardumParißjs,fup«ir pris amp;alijs noftrisnegocijs agendis, per iutamentumcongregatiöiconuocati,*” do ÔC forma cótentis in quodam codice papyreo, cuius tenor inferius defct'W _ inferitur,prouocauimusamp;appellauimus,prouocamus^5iappellamus.CuWSfl demcodtcis papyteitenorfequitur,amp; efttalis.PræmifsisexpreiTe'protcftît*^ ’ quod contra unamfanâamcatholicam6ôApoftolicamEcclefiam,quamtotiu^ ’ bis elfe magiftram 8i obtinere principatum credimus, fandaf^fedis thoritatem.ae fandifsimi domini noftri Papæ bene'confulti poteftatem fcintendimus : Si quid ex lubrico linguae forfan male' didum fit.parati '

Sed quoniam is qui uices Deigerit in terris, quem Papam dicimus, Deo poteftatem immediat'chabeat, per hanc poteftatem non impeccabilis^Ynrtf nec poteftatem peccandi accepit:ica ut fi quid quod iniuftum eft,facienduiiif“fP cepetitjpatientetfuftineredebeatjfinonfiat.quodeiprauafueritinfinuarionf“'^^^ ftum : e/queparendum non fit,fi quid contra diuina praccepra ftatuenduw^? creuerit: imó ei tefifti iure' poteft. Quöd fi il li potentum auxilio, forfan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Àù

uel minus fano cöfilio deceptoruni adiuto,refiftinon poteft,fublataquefunt*^^* «ndiremedia: unum tarnen iure natural! prodirumeft, quod nullus princepsfj^, tepotcft,appellationisremedium,cumfitquædamdefenfio,quæiurediuinO’” rail amp;nbsp;humanocui^ competit,quænon poteft auferria'principe,utin lis.defen.amp;re.iudic.amp;:no.Splcndorillecanoniftarum.lmöin c.QuæinE“ tum.de Conftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ad huiufmodiergoappellationis remedium,quoopprefsireleu3ntuc/°; gientes, nos Redot Vniuerfitas ftudq Parifienfis, illuftrifsimiacChtift^”'quot; sj ptincipis noftri Francotum Regis filia primogenita,antiqua ftudiofum 5 acnominc nofttis fingulorumquedodorum,m3giftrorumamp;fcholariumP^‘ fium.ftudent. animo queôiintentioneprouocandiôdappellandia'perfonisvtS^ uaminibus infra' fcriptis,dicimus ÔC proponimus.nos^loco ôitemporeoppoquot;^' âi congruis probaturos offerimus,quæfequuntut •

Inprimis.quôdcum prifcisillistemporibushærefesmultæpullularent,p miqueerroresinfurgerentjamp;Chriftifideliumdifsidiaorirentur.EcclefiaftiûQ'^ j f tus deformatioconfpiceretur.fueruntfacrageneralia concilia prouidcftatuM.'nS|j 1 bus hærefes extirparentur,moresreformarentur,Chrifticolarum difsidentiuni . uicemreconciliationesfierent, ptoutfacrorumgeneralium conciliorumin^^æ^^ officio. Et præcipue' ante omnia facta Conftantienfe QL ßafilienfeconcilia, cefsiue'ac legitiméin fpiricu fando congregata, uniuerfam Ecclefiam rfPfæ, ” tiajqua'mplurima circa præmifla ftatuetunt, maxime circa ftatus Ecclefian*^' j in capite quam in membris teformationem, quæ il lis diçbus prxdpue

-ocr page 325-

SVPERIORVM

A ïtfetmatione aidcbanwt.cum defotmitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcformitatum fcdetumcj

lupiosçandetnEccktiaminficerecôfpiccren gt;nbsp;V^^.j^-^^jjjjtçmÇfpïçtisanuquoi’

ttgnanüum çnotmitaùbus ç einicioüs, qu P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multacç difcttmina itue

tumPaitum decietis ÔCinftiturislumen cathoUcç ucntaiis.Chnfto

dffeuidebantat.diaînusbonotreflot«cuntetn^^^^^^^^ ««aVu«auxiUantç,effiügetct,8iEcdcfiafticæ bb«t tas^Chriftismus ïalubtket ïcgeretut,8iad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concilium, quabtec pet fan

ftosPanesantiquos,{acticanones,(alubtiaqu^de fti ftatusEcddiafticitam füget elcaionibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^^ljÇçjyad,Ecclcùapc

di SCinftituendi conditi fuctunt,qui quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeipUnæ Ecclefiafticæ uig P

bonotis SCboneftaiis foebei ubeciate ptod nbsp;nbsp;VominescRin quietudine

1 B ùt,itbgio,pietas,Charitasi’-junt .Scdpoftqnamdamnatx ■

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitutijDcumauthotempacisdcuonfsitne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^^.^j^j^l^y^panitatisiutau

1 bitionisimptobiias,8t deteftandæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defetete atque

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do, içfa fanftotumPatrom décréta P^?^=^^'quot;ÿ-Sccle[iaftici, arque decolotano*

\ inuidatuetc,fubfecutæfontdefotmanones . diznitatum'queóêaboturnbene-

otbtt.muïùçlicariones ôitnnometabûcs co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fQ^jegtauitet affliâç.8i feread cit

tabilia oneta,quibas Ecclefis Ecclebafticae q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confpiaebantut.

iiemam euacuationem defttuftionem üb . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g/^ bona indignt occupabant,

CumbenehdorumEcclebafticotumpait^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oetfonisconfetebantunneo

Siîxçe dignitatesacbeneficia uotabüia 8£op nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdidebant ; 8ianimarom cor ,

gnitis Sêindignis, quæ in eifdembeneficqs . . temporale lucturn qqsereba , C qux cftarsattium,ncgleaa, uelut mercenary r Qranegbgebatut,Ecdebaftica iota ç lic'que cultus minuebatur diuinus,animatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptædecefforum.

iibant,ruebant2cdificia,quæmagmbcen« nbsp;nbsp;nbsp;eftulcentcs,quiadChtiftwn3eple

Atcleticilitetatum (cientqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ pfrlocida Ôê falutacia docotnenta.

aàifkaûonemîalutatem uacatepoff^’a^»'^ nbsp;nbsp;nbsp;-^^y^ibos.S^motib. infotmate , p

ptxàiaamilluftratentEccle(iam,dccotar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;candelabrum m dorno Do»

quosquaîioerluminofas ardentesqu« \ . -«oscorpusEcclefixranquarnfydus t tuini poîitas Çertorum tenebtis ptofugau ) -m^dia codeftis irtigüi gratia influente, tadiatetmautunum, eorum'qoe foeconua ,dobia'que declatatent.pto SctiptutaiumænigtnatareferarcntjObîcuta nbsp;nbsp;nbsp;, • ç^Qj^cclefiæfabticauclutgem#

fundis'queacdecoris illotum fermontbus, J . Xorulaciglotiofiusfublimataco« v misuernantibus rotilatet, ôî.'^^’^^°'^'^'”^^^;-,„,mconîilnsforent opporiam,pto^ rufeatet-, qui etiam regno rom ôi-retotnpubi nbsp;nbsp;j : ^iparum ÔC humanatum fctenria#

D ptctfçemcongru® ptotnorioniseisablatam , rutnftudiadeîetebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,crafiQne.(pes capta de morns abe

Infupçtïdernationum Stexpeâanuar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^æ^^^ççQbtiftiminiftros

nxuotisingerebatat,liiesfofcitabantur,conte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;foucbatur.pauperesdenct ;

oriebantut,ambitio pluralirarisbcncficiotum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;pet calli»

uatqs BCinnumetis petfonatum 24return duc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Cedefiaftica perlitiuminuo

dos S4talumniofosopprimebanrat;.bendiciaqooqult; U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dioinisofîicqsîæ*

lunones SCmultiplicarionesîæpius iniufte occupa ’ abuîus peftifeti,hotten« plus tetnanebant,materia iniuftis uexanonibus pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’ u j. ^tur : iuu enibus bon®

daSï.deteftandafpccielabisSimonhc®refperbcornmirt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptÂ

indolis.quiftudiotis 24uirruofis aftibusinrendete d . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduetfus diuina 24

bebaïuf.amp;breuirer, ftatusEcdeh® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arque proumeiarum,

hutnana iutainanvmatum P«micicm,acEcdcb^lt;^tcg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. amp;C deftruftio»

pixtipuèregniEtanci3e24Ddpbinatttsyiennennum PE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd » nbsp;nbsp;nbsp;nem

-ocr page 326-

304

TESTES VERITATIS TEMPORVM

nem perpctrabanturzqnorum quarutn^thefauriin cxtraneas regiones nir.ut eo exhaufto, faccrdorio^ depredo, régna ipfa Sêfubditidebilioresina teddetentut : beneficia^iam non gratis,iuxra Euangelicani doânnam,C»*'gt;*d^, præceptumdkcnnSjGratisaccepirtis.gratisdate : amp;nbsp;contra Concilium L^teta îe,6i c. unicum. ut Ecclefiaftica beneficia cum fumma authoritate anaöc«» ßiargentiexaäioneconferebantur' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ r ntiW

Hisigiturtamdeteftabilibiisincommodisdiuinaf procoldubiddifpw^ uoluntatijaluberrime' prouidere cupiens concilium Bafllienfememoratum, co hæcfalubctrimaconftttuit amp;ediditftatutaóidécréta,uolensamp;Ldo feccleliæpraefîcerenturpaftores.qui tanquamcolumnat8LbafesipfamEedeii^ ârina meritis firmiter fuftentarent,non qufdem per referuationes -.jiu fiarumhuiufmodi teprobandoccertisduntaxatexccptis^certamfalutatemwt j antiquisformiSjàiureintroduâisadrjciendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tntiiî

Et infuper,ut per fingulas Eedefias miniftri inftituerentur idonehQ'^^y.J amp;nbsp;uirturibus effiilgerent adChriftiglon'am,amp;popoliChriftianifalutaremæ“‘' lionem reprobando multitudinem gratiarum expeâatiuarum, quædigo“’ miniftrormn inllirutioni QC promotioni obuiabat, ac referuationes quafctiociY. licficiorum flue per Papanjfiuepetleg3tosreprobant,acnullasamp;inualidasdfm '

Voluit infupet amp;nbsp;ftatuitgt;ut per prælatos,amp; eosad quosbeneficiotuincoiw Bidifpofitio fpedaredignofcitur,uirisftudiofiscertis^ qualitatibusfpecifiwtisp ditis,quiperuniuetfitatesgeneralium ftudforumeifdem prælatisamp;patronis^ liatentur,canonicêprouiderctur,certismodïficationibusamp;decreroitritant.adK • Ptæterea ut fraterna charitasin dero Qi. populo uigeret, amp;nbsp;ne quis proximi’ifl'*'“ indebitis uexationibus opprimerer : fed iuftitiaordine debito cuilibet miu'ftr^quot; j adobuianduminfinitisabufibusôi uarijsincommodisquafinoleuerantift^o”',’. profaluteamp;quietefubditoram.iuftitia in partibuscum honeftateSi faciJiwtem ftraretur, ne ftudium amp;nbsp;alrj fubditi extra régna amp;nbsp;prouincias fuas ad curiam Rom * nam ttahetentur citarentur/ic etiam pet hoe hm'ufmodi regnotum proo'oo » rum.facultates exhaurirentuf.

Damnauif infuper huiufmodifacrumconciliumjabufomillomwn’o^m^* turn deannatisfoluend.falutiferê prohibensillarüexaâionemamp;folutionfm:m • ta^ alia fanda amp;nbsp;falubria ftatuit idem concilium,ad diuini cultus augmcntumi lutemquietem fubditorum.quae omnibus innotefcunt. Quæquidem tenifsimusilleprinceps.diuininominisamp;EccIefiafticihonoris exaltatordeuoti ’ inus,amp;conferuatorexcellens,Carolusfeptimus Francorum Rex,infuocekbnco tilio EcdcfiæGallicanæ Bitutis celcbrato,recenferi fecit : amp;nbsp;ea fit falutifer3,Siwo ''fg noacDelphinatuiutilifsima,falutiamp;quietifobditorumconfulent.inconcofleftc“. ti ptaecepit, perregnum óóDelphinatum promulgarifedt,proutconfetu.itaamp;oD feruata fuerunt. Ai ex eotum obferuantia cultus perfeuerauitdiuinus .falusadufOic fubditorum,omnia^ in eifdem regno amp;nbsp;Delphinatu profperc fucceiferunt.

Sed Romani proprijscupidiratibusamp;commoditatibusinhiantes.attendtm tes his tncdrjsaurum Si argentumjicut antea.ex diâis regno amp;nbsp;DelplinatuadfepfO fuo uoto non deferti, huiufmodi ftatutis inuidentes, ea per Romanos Pontifîcesab* cogate facereftuduerunt. quod auxiliante Domino hadenus prohibitum cxiîtit,dû nec aduenit dominus Leo Papa decimus, qui Romanis plus debito fauens,in quo^“ dam cœtu in Romana ciuitate.quæconrra nos eft, nefeimus qualiter, non tamtnm fpiritu Domini congregato, cum quo nihil contra legem diuinam Si facra concün ftatui,decerniautordinaripoteft(oper3 enim quæego facio,ipfa tellimoniumpff* h(bentdeme) præmiflatam falutifera ftatutaabroganda efle, nefeimus quofreru^ confilio.cenfuit,contra fidemcatholicamamp;authoritatem facrorum generalium m ciliotum,ueniendo,factum Bafilienfe concilium damnauûunquointercætetaiu

-ocr page 327-

SyPERIOR-VM CONTRA PAPAMJ

30?

deiltotaktiahabnalumdcdtonem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„i,aia„„r,.,condcndo;

Quaedam alia ftatuta pro hbito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnbditorum illufttiisimi Prin -

inpnnidemregnióiDelpbinatus praediaotum Canonicas cleóiones, qui*

tiçisnoftnFtanciæRçgisdetnmenium. Petbox ^»,pfir9Ubus,monafteriis,8êalqs

bus (anaè amp;nbsp;falubtitet Ecckfïjs Meitopolitanis, earn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j »u j^Qi^deftruxir .Hu -

collegiansEcclefnseoiundcmtegniôiDelphinatu p _(jj3itefetuando,col«

iutmodiEcclefiatum ptouifiones.cum uacaueunt,coU

briones egSó impettariones bcneficiotum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j g^cutiales fedis Apo*

clarauif.tubdirorum^ tegniin primainftannap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ (^ljjyjt,8ida«^

ftolicx pafsim uocari,ói nominationes uniuet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuibus uictutum tnenw 8i

- nauii ; irautamodôfi talia ftatutatollerarenru , nbsp;nbsp;nbsp;ontenrumfauotes(uftragabun

litetarumkienriajed quibus pecuniatum aceruus^ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolor) pctnicicm St

tut ,adipfatumEcclebatum non didmus m’nres öiuicia non perictutabun » tuinamaffumantuf.cum huiutmodipedobatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntoptereaftatucns, ut

iut,amp;indigni(æpiusadregimenaffumentuta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. g^çlçQiççrfonatn

badquemVtrinneleaioTrisconbtmartoptoceffu^ diligenretexaminet.aniequamcidemeleaomunascom namtonrtàfacieniiimponens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«do decteuit, uitis ftudio

PethxceriamScaliaquæ idetn dommusLeo agêaptifeirnummo-ris8Cliietatuvn(denriapollcniibus[pempro p.„inhinatus exbauticndnnuenit, \àutn,bcultarem8C(ubftantiamtorius tegni j. . ,. a pæbis machinariombus ad quo etiambuiuimodi tegniSC Delpbmatusf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huiutoodiqî

curiam Romanameuocentur.amp;indebtusue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(eteniisimum Ptincipem

iknouiiet ediris ftatoris,iam didus ‘^^^nnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ualicis,agentem inmaxtmo

noftiumFtandîcum Regem,modetnum v p• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coegit. Hcbe prornrisro *

ftteçiruarmorüm,conîen(umpi3ebctequotu nbsp;nbsp;nbsp;aiftidominiPapæ monins ob*

nisinkaaoiidemVrincepsilluftrisurdetetu , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„, quæConcotdatauocantur)

temçetans ,bæc quæ didatunt denouo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atiendens, nobis »ƒ'^a que

tuinamtcdefetorius'qä regril ibdcitnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiris.publicabdaeffetm*

Vniuerîiraie.SCalqs quorum inretetat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj.Delpbinaioiac(ubdius pcimcvo

perauif.nondqudicansgt;quàmei,didoqî S

laeffeuiderenrur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WotîOtcfCoscffe îen*

tx quibusnosRedot SC Vbiuctîitas gratuto ,. nçtueniripoffe proipi* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iienres,cutn per caadiuperius cnartataincom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iam,didicçtacriBaîilienî.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciamusnddrco à domino noftto Papa quot;bb te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abtogarione, nouo -

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tontiiq 5Z. eiadbxtenrcs pragmaucæ iandioni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dVotum quadam pub •

A D tümkarutotumeditione,conïenîus ptæftatione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuàm omnibus SC tin*

\ nbsp;nbsp;nbsp;,licatione,8êomnibusinde£ecum8Ciecuturistampronooisq^^^^^^.^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulisiuppo£insipÇiusVriiuerbtaiis,amp;nobiseii

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contùiumkgirimèacinVocotutOjSCquernbb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj^adiUumueVillos,ad

\ uerfiraSueU nobis SC ab ea deputandi adiré p • pobisprouocate \keiSC

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemîeuquosdeiorc »Pbrideg^o ^bbîuetud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çtouocamusSCap «

\ ÂxssràtÂJv-—

y nbsp;nbsp;nbsp;diminuenài,mutandi,corr\gendi,amp;inmeliusrei

\ nbsp;nbsp;nbsp;Vjenetaonobisatnoftrtsadhxtenubusamp;adbxreu le

\ nbsp;nbsp;nbsp;tum SC adumV aidqs,m noftta congregauonc gebcranap

1 niieudebiara;AnnolilD,l!C7U,dumçdima£eptimam^^^^^ ^1gt;^ Votodûm

-ocr page 328-

5OÖ TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

Pofttlîodumuerôprçinferta appellarioncfic intcneäa, die prima iis,uit ucnerabilis magifter Acnolphiis Mormart,in artibus magiiler,öóin iutectu HcentiatuSjiiofter procurator generalis.iK ad hocfpccialiterconftitutus.corani^ herabilicircumfpcâoui'ro,magïftroGuilhdmo Huc^utiiufqg iuris Ikent.infignist'’ clefiæParificnfis Decano, tan^ coram perfonaauthentica8óindignitatecoiiftitigt;/^ perfonaliter comparens:cum ilium feu illos, ad quem feu quos appellamus, adii^ non poiTumus, huiufmodiappellationemSô contenta in ea nomme noftroSi^pf'’ nobisintimauit.infinuauitS^notificauit, apoftolos^cuminftantia débitafibidar^ petrjt,amp; requiQuit.Ciui quidem dominus Decanus cum rcuerentiaßi honorcdcbi^ tis cidemappellationireuerertterdctulit,amp;:apoftolösreuerentiales, Si tales deiureSi confuetudinc uel priuilegio dare poterat 8idebebat,dedit8iconctlsK'

Aâafuerunthæcultimcîdiâa8ifaaa,in EcclefiaParifienfi,gt;inna8idiepr®^ didiszpræfentibus ibidem uenerabili Si fcientifico uiro magiftro Petro de Vallf''’J Theolog. doäore, canonic .diâæ Ecclelïx Parifienfis, Si magiftro Ärtuto j^lauftiquot; artibus magiftro,teftibus ad præmifla uocatis Sirogatis.Sicfign.Ie RouxSiHubcff» 6ifigillataindupiicicauda,SicærarubcamagnofigiIlo diâæuniuerfitatis.

Veru'mutaliquando tandem Gallicas miferiasfiniamus, 8i ad Germanica’ redire pofsimus,quaedam epiloginice exMoIinaeo adferibemus , nbsp;nbsp;nbsp;Vtc^p^’'^

uideas,quanta uis pecuniarum fingulis annis exhauritur e'regno Franciae,Primo numeræmyriadesauri expifcanturpereas.quasüocantannatas,feuuacantiasj^c^ chiepifcopatuum, Epifco patuum, Abbatiarum, Prioratuum, Conuentualium,'-aliorum facerdotiorum eleäiuorum,Ethoctributum exigitPapaanteullamexpf/ ditionem,uel traditionem bullarum •

Secundö, non folum exigit defacerdotio tunccollato, fed etiam de omnibu’ altjsfacerdotijs,quf impetranstenetjSiquicumuteafimul cumcollatonouofaccc dotio retinere pofsit,difpenfatur,non obi1:ante,quöd in prioribus coli a tionibus eo* rundemfacerdotiorumannatas perfoluiffet.

Tertiorutfus omnium eorundem nouas annatas exigit, etiam abfoderopoi' fefforeuel titulariototies, quotieseodem modo pernoui facerdotijaffccuticjnem uacant,feu uacarefiuguntur,etdcnouodifpenfatur,etiam fibisjterautqtiarerin an» nohoccontingat.Itaquo'dfæpius contigit Si uifum eft in Gallia, eundempræia» tum pro eodem beneficio tres aut quatuorannatas intégras Papæ dependiffejnon fine magnoetiamimperitorumSifimplicium fcandalo, cumuideantfeiid.i0itr$ prophanas femel tantum in uitauafalli domino diredounius anni tantum tedn tum dependere,8iadhuc hoc raro' contingere: 8i quando cafus exigendi contingir, non plusqudmfemelinuitauafalliexigi. Quddfi unquammaximehicexclamat fandailla L.Si quenquam.C.deEpifc.Si cleric. Q.uemôhquit)mutumintegtitanJ autuallumfideiprouidebimuscSiaurifacra fames penetralia ucnerandaproferpit-Quid denitj cautum efle poterit, autfecurum, fi fanditas incorrupta corrumpitut c* Ceffet igiturdeincepsaltaribusimminereprophanus ardor auariciçjSiafactisadp^ lis repel latur piaculare flagitium.

QuattOjinfinitas quotannis exigit pecunias etiam d e fimplicibus.ratione pr» uentionum aducentiscirciter annis,contra difciplinam Ecclefiafticam Si ainiquos canones ufurpatarum. Hacenim uia neq uifsima prouocanrur homines ambitioU, ut Romam mittannquin quandoc^ uel pauper es uerfuramfacientes huicalexcom inittant,quin etiam (utaliquando uidi) uilcs,imô famuli ad furta etiam domefticâ alliciuntur,ut inde cum trapezitisPapae.fpeuenandi beneficia,negocientur: adeôiit nonnun quam ad idem beneficium trcs,quatuor:uel fex(utuidi) per Simonicæhæ» refis trapezitasfitauocateostext.inc.i.XXIII.dift.)Romammittant,utetiampro co dem beneficio quandocj plures bullæ precium numerantes. Nihil enimad eoS deexitu, lucro uel damno emptoris feu collatarij, moboprecium habeant, Ethac uianonfolumaffligiturtegnumin pecuniaruingentieuacuatione,fed etinmetum

-ocr page 329-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 30?

Ä ^fptâuâtionCjdifdplinæc^Ecclefiaftkaîcorruptionc.HaCenimatteRomana non fo Iumirritantur,quifuaptcnaturafuntambinofi,fed etiamamp;maioresamp; minores pro uocantur.ut poftergata uera difciplina.anibitioni Siauaritiæ ftudcant: cum q ue mul lieandemaleamfubierint, 82 unus tantum excurrentibusbrauiuniobtinerepofsir, fefelitibusinfimtis,nec non odijs 82uexationibus inuicem atterunt 3i, conficiunt.hic fcilicetintehm officq Ecclefiafticicurafubeat.

propterrefignationes infauorem:quælicetquandoqg deidoneisfyn wtcfiftipoffent,utfuntexemplaueterumc. petifti.vili.q.c.i.vni.q.i.82hoc «iamadmittit Aegid.Bellemere: tarnen Papa maioriscuiufdamreligionisprætex:« tuinuniuerfumprohibuitjed utfibifoli hoc genus negociationisexercereliceret,uc eucntus docuit. Sexto,rationecommendarum,

Septimo'rationeuacantiurtjincuria quouis modo. Eft enim recens inuentum ® *’ouotumPontificum:82utcunqj Clemenstertiusinc.il.depraebend.invi. iaftat ^iniquamcöfuetudinem talem effe,tarnen ilia praetenfa confuetudo etiam poft eius öbitumnon erat ab omnibus cognita 82rccepta:tantumabcft,utuiuo Clemente teÉ , amp;multi minus ante eum,antiqua fuerir.ut patet in c. inter caetera. De præbend » «xttàubiCeleftinustertius.fucceflbrdifti Clementis.noti declarauit,nullam eftecot •ationem ordinarij faftam de beneficio refignato, in manu fuideceflbrisqudd nOrt omififfet.fiquid tunc fuiflet de ilia prætenfaconfuetudine, quæ tarnen fenlimcuttt ïtliqiiis abufionibuscancrimoreferpfit : 82 quia non moxcomprefla fuit, ptolege UenecariccepitjinquitRexinc.mala confuetudo. Viil.diftihä.

Oftauo.ptopterinfinitasdifpenfationeSjputa ætatis,ordinfs,beneficiorumin tompanbiIiLim,82uatiasfpeciesincompatibilium,putanumeri,ordirti$,cettimoni ftfttj,82tcdi,tumdtfpenfationisuariarumfpecierumirrcgularitatis, fiuecorporalis çinti)iieldelifti, uelcxtemoniæomiiTæautpræpoftetatæ , tumdifpenfationumirt gtadu prohibito mattimonij, uelaffinitatiscanonicæinuentaetiamartequagra.* dusdtftenderenrur.HincenimaceruipecuniarumRomam Baant, ubinonerubef=* wntpublicasgtaues^taxasproftare, uelutleges certo præfcripto preciotefingeiiï» das.Vidi,qiüulttamilleaurcosnumerauerunt prodifpenfationecomhientitiæcü« iufdani,quam fpiritualem cognationem uocant. Et nuper fimplex prioratus a Rupe Guidonis,indicecefiCarnotenfi,nonconuentcialis,nec eleâiuus,obcuram animai tum 62 minotem aetatem impetrantis conftitic Romæ nongcntis aureis : 82 tarnen inipetrâsatcefto Patifienfis fenatus82precium82mercedemamilit,obleucmquan damomifsionemuelfubreptionem dilpenfationis : 82 iu (le quid emamilit. Sedina dignuni 82pudendum eft, Romanos inftitotes 82 ttapezitas fie Ecclefiæ Gallicanæ Iludete’,ô2tamingentem82aureammeffem proilliusuexatione 82 diftbrmatione peteipere.

^ondjabinfinitispriuilegqs,exemptionibus,gratr)s,quasuocant,non uifitana di,uelptocuratotemuifitandi,confirmationibusptiuilegiorum,homologationib^ concqtdatotum,tranfaâionumfubbeneplacitoPapæfaâatum, permutationebe* neficiotutncum difpenfatione, uel penfionis creationc, autalia ncgociationeiute communiuetita.

Decimô,de mandatis. Singuli enim Papæ infïnita propc' concedunt manda« ia,cum qiiilibet ordinarius uno,fi decem uel quinquaginta ad fuamcollationem ucl prælentationem habet,duobus mandatis,ab unoquoej Papa grauari pofsit, 82 pro hngulis mandatis circiteruigintiducatiexignntur. Hincingens uispecuniarumæru Katut,82quanquamnon poirunE,nifi unum,ueladfummum duo mandata fupec üngulisotdinattjsconcedi:tamentotuenduntur82bullantur,quotfcfetedemptos: tes offerunt 82 numerantpeticulofuo,

Vndecimd.propter aliud genus aucupii,quampoenitentiariamPapjuocanr, propter abfolutioncs cafuum Papæ refcruatorum,infraâioncs uel commutationes «ptotum,ttanslauones monaebotum non folum de uno monaftetio ad aliud, fed lt;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D d 4 etiam

-ocr page 330-

305 TESTES VERITATIS TEMPORVM etiam de uno ordine in alium,poteftatis ingcediendi quacuis feccndi,8i alia innumera menfæ pcenitentiattj Papæ deputata.

Duodecimo, propter confefsionem uel confirmationcm condonat’O”“ ’ quas uocantindulgentias Papæ,quæmirumin modum nonfolum inmagwst plis,fed etiam in priuatorumquorundamædiculismultiplicatæfunt,ad€outi3 uulgushocgenustjSlxÄTTsAixüf irvideat:tarnen ab inftitoribusamp;lucrutn inde qu tentibus, quandotj centum uel quinquagintaaureis Romæredimuntntquot;

Decimotettid, in creandis protonotarijs, amp;nbsp;alijs notarijs ( quos uocant) 8i. Epifcopis, quos Rota amp;nbsp;aulici Papæ nullatcnances uocant,uulgusCa lorum portatiuos,quidam ludibrrj caufa potatiuos uocanr.

Decimoquarto, propter bullas Sïtommifsiones nouarum fundationun’»“ immntationisantiquarum, uelreduflionis regularum monafteriorutn tem ftatum,uel refticutionum in integrum,amp; infinitorum refcriptorum ad liW ' am in bis quæ iure communi per otdinarios expedite deberent : ex quibus noncomputato primoannatarumatticulo, tempore Ludouici undccimiinf^” turn eftjultra ducenta millia aureorum fingulis annis regno efferri.Quareidein^, omnino uetuit Romam quicquam deferrt, uel uUam bullam inde auehi» ut fuf co.gl Xv.num.iSi.

Certumeftautem, hodiequantitatem illamadminus doplicaramdif»^^ proptecaugmentationé populi, plus media parte ab illotemporeauäi.qaamP'j pter augmentationem taxa cum curiae Romanæ. Poftquam autem locum nbsp;nbsp;nbsp;*

ticæ fubintrauit concordatum,amp; fic locus apertus eft annatis, coepic ultra rem præcedentemfquæ circiter quater centum millia aureorum afcendiyaliaui’“' lis quantitas annatarum nomine extrahi.

Præterea coeperunt multi curiae Romanæ aulici, Archiepifcoparus ,Epgt;^ ƒ tus, Abbatias.amp;pinguiorabeneficiaregni pofsidere,quorumreditusfmg^’.l'^^' ' nis regno euehuntunita quod fingulis annis fere decern myriadesfquem miliot^’“ uocant)foleant regno Romam euehi. Vnde nihil unquam redit,fed uel in luxuRO« inanæcuriæconfumitur,uelinimicis Regis datur. Nulla enim negociatiomftc^J“' tæad ufum hominum utilis,nobis cum illisintercedit. Æiæquidem nationesbo* nas8i utiles pro pecuniainferunr,iuftaamp;æqualfcommutatione;Roman3Uffo^ tia plumbum duntaxar,nifiquôdcut dentes Cadmi)ingentia feminaria 62 antw“ litium.proingentibusaceruisauriingerit. NuncueniamusadGermaniWg“ uamina,62ptimumeaadfctibemus,quæ circa annum Domini«274.acciderunt.

CircaM. CC. LXXnn. Domini annum, Gregorius decimus, facricolarutn concilium Pafchalibus Lugduni habet : undecun^ Pontifices certos acciuit exM‘ mania,Gallia,Anglia quatcrnos,Hifpania duos.-ex Sicilia, regno Ecclefiæ,Vngâti’gt; Dacia,Bohcmia,Polonia,Suionibus,Nordouicisö2Scotisfingulos. uocataçcon^o clone,ex li bris facræ hiftotiae,quos Machabeorum nominant, præfatus ,cutam ftu* dium(jbelli,uttiufi5reipub.adminiftrationem,adEpifcopos82Antiftitesattin«f» multis uerbis perfuadetcollegis: Palæftinam expeditionem,82ad Graecosfubigf'’' dos Romano facerdoti,armainduendacenfet. Deinde leges, quibus uitiafacetdo* turn, monachorum^ Antiftitum caftigentur, 82 corrigantur, rogat. ZopfnonMS, genus fœminacum facratarum,abolet.Tum omnium return Ecclefiafticatum deci^ mas in fex annos monachis, myftis maioribus minoribus Pontificibus imponit' partem oâauoCalendasIulij, alteram portionemodauo Calendas lauuarij n“* metare iubet.

Poftrema hæc décréta fcifcit,promulgat,piacularij arque facro aurîculario feâident opetam,orent,inftent,fuaderenondefiftant,utrei,fanâifsimoptop^^ fito Pont.Kiax.ære,pecunia,opibus faueant.Q.uifcj Chriftianus,puer,uir,infan5,P çlla,fœmin3-,fac€tdos,prophanus,capit€C€nfHS,fit,quotannisnutnmwnTtnbua •

-ocr page 331-

SVPtRIORVH CONTRA PAP AM. 30?

Ä OeuötQS «fto.qoifquis ijs penfionibus aductfus iuetit,Pletalt;5 aha tum,ut alias,ma.

gisiigutotumhom'.nutnnioce quàmexæquoâibono, commentafuntRomuki

uultutes,quibus ddraudati atcg compilatipopulus folet,amp; quæ neunquam t^o im

monaUcotdifuiffecxnus ptobauit,euentusdocuit,plctilt;5 adconfiliutncoafti kc»

eoluxttbabitum eft.lmpcndqsnon (ufficete aurum,argentum,g^mæ,ueftes ptæ*

óoïatanis,opes tcmplotum uenundatæ, paupetibus quifolücndo non étant, divx

did3e.Ciftetticn(tstnonachi,quibus Pontifex Rom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'quot;l

umdecimationes tedemere millibus unciarum argenti

ginu.Futftenfeldenfcs,duopondoatgentiTeutonicaaecimus êCttiöinta. Acætetisomnibusdecimæ fupetbëatcj auate cxaâae:ôc , codemannoanimatnefflaffet,nihilofeciustarnen Romani fùmincs ,, fexannos.exiottapet uim pecunia à Getmanisemunxerunt. Rumore

B(efaoçenculoatcçftipendioPaleftinamjAegyptumjAfiam,Ap nca nbsp;nbsp;nbsp;v

Tu[ds,Satacenis,Tattatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, r.,z.«»ar«t!Rnnoni*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnamobrem 8i Rudolphus illalege atc® omme pnmano

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amprx{eautas,ducatus,urbes,regionesUalvx,haftenuslmpetatotvb^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Romaniohm [Aatunus uocaCquæquotannis miUia drachma

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes'pen(«arent,conceïsit.Q.uemadmodum8êImperator Max r,alcndas Auga

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnKdedvnoPtincipibusapetuit.edidocgdaioexOenobriW nbsp;nbsp;nbsp;• .

fti,annoChtÜdM.D.XL conqueftus eft.Dum code =‘^^°^^.{V|^J^yj„^nouemRom. Pilam,aduet(usIuliumfecuudumPont.Max.Senatum .jpntalisRexconuoca* FlaminesÀdem Maximi'.iauus atcç Ludouicus Ftanciæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p ,tUfiæ,in ca pùe

\ ^notam,conunuocum,acincotrigibüium,umuerfalem Ecckham cnetu

\ nbsp;nbsp;nbsp;Sec^uuntur auifamenta per deputatos prouinciarum nationis G

\ nbsp;nbsp;nbsp;niCÄ conceptainconcüio Conftanticnfi, 2lt; pofteap« depuu.

--nSaudna^opermatenaApoft^^^^^^^^^ nebcncficiorum haftenus per vuunny» r narioscoUaioresptaaican-.» da,8i-c»

•r^çnrnKadtoUendaiUa(candaÂa,q«æhaaen«lt;x^nawon^«^^^^ •^hift»corambenefidahum,8ipoffcfsionumeotumdefo\auonea^ c\c^iaDe^SJ.c.ptoi\\orumkanda\otvimaienatefccandau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,q nbsp;nbsp;nbsp;P

V’^evi\econtdiumto\\i,aufettiS4teuocatidebeant,rc(etuauov«somnw 0 gu\otutnbtneficiovumEcde(iafticotum,tarnmaiorumqüa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;„^todüax funt

tem in cotpotc iu'is non eVauduntut •. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Óêc. auddhu«

*nextftennaad tegunen, autper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quemcunque fummutn

lulmodt teïeruation« fututis temponbus nuWatenus pet q uaâonctoncûù Vonnhternfunthncdcc\ataûone.autEontaK,conknîu.ôiapprobanonetoncur)

\t«m toWatuï hxt nrmk exotbitans abuEo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pet

ndütptoVegefetuate tonantut, üfddicetquobona Etdchaftvca c^uætunq^^^v^^^ Catdina\esobtenta,fii\\a uacatc conüngat,quod aVqsquam vat nbsp;nbsp;- çy^va

non debeani: quodudqj magnum inconueniens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^^onarthainEoi

inttoducttctpiidk acceptanonem pedonaium,quamfuptem defiatt\utnphanienonadmimtdtem,qaiavdoftvcvumdomwo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cecondumi

cft;utnrnoPonnhd,cuiuniueda\kfo\kkudoEcdeh^Deveommvffa^^^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panes ^v^«,^vna^enàhiebtt^conEEumgt;datdÇttVWO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tonün»

-ocr page 332-

310 TESTES VERITATIS TEMPORVM contingct, ipfos non nifi in curia Rom. decedere, amp;nbsp;ex eorum deceffu ftw non nifi ibidem uacare , idcirco ne beneficia diftorum dominoriim Cardinali“ ’ peripfosiamobtenta,in curia perpetuarenrur,tn magnum detrimentuillotun’ neficiorum8dfuarumpoffefsionum,amp;Squod peius ell,diuini cultus, lium animarum, ilia ad fua remedia 6c Deilaudem frequenrandam ftatuathocgeneraleconcilium,quijd Domini Cardinales habenres neficia,defado ilia obtineantjfi fairem uelintjquandiuuiuant.fic'fjipfisdeceof’ uacatecenfeantur,ipfis ordinarijs collatoribus, no obftante c. licet ftatutum, præfenti,de præbendis,lib 6.ficut fi ipfi ex Romana curia decefsiffent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Etpraefatorum DominorumCardinalium numeroreduâo,fecuudumlt;I'’ . inalijsreferuatorijscapituliseftauifatum, nulliCardinalium tuncinanteaalicii’ beneficium Eccleliafticummaius aut minus detur,uel afsignetur,cuiinproprwP| . fona præeire,autipfum tegerenon ualeat : fed ipfi ficut pro communitatetotius borent Ecclefiæjita ipfis fecundum decentiam flatus eorum de omnibusftuu* cameræ Apoflolicæ,aut deregnisautprouineijsChriflianitatisdiflindis tur,fic,quôd quilibetannuatim,prodecentiafui flatus feruandi,cum débitamo ' tatione,ôifnperfluorum amputatione, habeatii).ucliiij.florenotum:f«‘’'’/’‘'. quod huic facto concilio pro falubri remedio contra faflus,pompæ,ambitionis/

Item flatuaturamp;ordinetur, quod in omnibus benefict)selediuis,fiufl^^'’fC iriarchatus,primatus, archiepifeopatus, abbatiæ, præpofituræ, primiceriatus,?^? tatus,archidiaconatus,archipresbiteratus,decanatus,autaliaeleâiuabenefici3»’ tiota,feruenturiutadeeleaione öiapoftolatione in corpore iuris contenta/“ omnibus eorum capitulis,6i proutpofita,etab antiquo per fanäos patres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

funt:quæ etiambeneficia elediua.fubquacunqg expeäatiua gratia cadetenon beant,fictamen,quód illæeleâiones quotiensoccurretuntfaciendæ,poltqu“'’^ äae funtjper immediatos fuperio res fecundum formam iuris examincntur,öi«*’° nicæfaâæconfirmentur: öiquo'dnullomodo liceatfummo Pontifici, in contrariumattentate,practetquamineledisfibiimmediatêfubieâis. Ûeq“)*’“ habebitprohibere; uelnificontingatin præmifsis quiequam contra formam*“^ faftamauteffequomodolibetattentatom.quöficutadidteneturjitafibiliceatf^ teraaauelattentatatettaaando,fiueinmeliusotdinando reformate,cumpoid ’ tecotrigendiamp;puniendittanfgteflbres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Item quia feclufis beneficijs elcäiuis, de quibus in proximo capitemcntio' ' âa efl, reliqua beneficia Ecclefiaftica, quæ faltem non funt deiurepationatuslaic“ rum,funtadhucinduplicidiffcrentia.Namquædamfunt minora, utejuftaxarndf' cemmarcarum argenti purinonexcedunt: aliafunt, quæ communi æftimatio“ huiufmoditaxamexcedunt.

Item quædam minora beneficia funt, quæ continuamperfonalem refiftcnti* am,amp; continuum exercitiumdiuinioffictj requiruntfic,ntquafimanualiacenfe^’ tur’idcircOjUt fecundum ualorembeneficiotum fiat moderatio tab's, ut magis neis amp;nbsp;bene' metitis maiora, amp;nbsp;minus bené mentis minora beneficia,ffcundum aequalemiuftitiaediflributiuæregulam, quod melius fieri poterir,confcrantur,ft3 tuat amp;nbsp;otdinet hoc factum concilium, quod fubgratijs Apoflolicisin forma IpeciaU concefsisnullatenusomnicaderedebeant beneficia memoria,quæ uidelicettaxaifl decern marcatum argenti non excedunt.uel continuum requirunt exercitium aim niofïïcrj:utfuntuicatiæ, capellaniæ,altariflæ,amp; præmiiTariæ tam cat hedral mm quàmcollegiatarum patochialium^EccIefiarum,monafletiorum,óóconuenm' umachofpitalium, amp;exadoetfofubgrattjsinforma pauperum concefsisnotim* dantbeneficia maiora,taxamuidelicetdeccm marcarum argenti puri excédent,^ , fiquæfignaturægtatiatumfecijs faâæ reperiantur,careatimpettan£ conimoaoH^

-ocr page 333-

CONTRA PAPAM. 3«

AwafamApoMkarumde(oçetconfickndatam:8iaccevtionesôtptouiaon

VeuaUbusconfeaisluetisùaæftntkwa^^

tiSKmpotib.q«emcunc5 otdinatwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficia maio ta taxam

petumeam Apoftolicam expeâauuam in formai çft^fimiliiet non nifi pet uni decernmarcatumatgentiputi,urptæmm«nr,exe^

tquààexecuioresApoftoUciAcundumrenotembuatu

chtent«Uosadobïinen.Ecde(iaftkabenefuiahabilesôCidoneos,mnq

1 cxamineraksdefaaotepetiuntur. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnxconttainfiddes,bae«

\ lKm,quodadprourdendumuniüet[ahEcdeteDcWæconna

\ tex\tos,kbiîmatkos, 8êboriotum motum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oattimonia tua Ôêtabotes

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.ôcinkienriaetudkis, qui in genetabbus ftudqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;■ ^gnotos minimè '

\ nbsp;nbsp;nbsp;lt;«otumtont«rnunrproueniuû,ôiqnib.fort«ranpetord^^^^

1 nbsp;nbsp;nbsp;wlWttmtttdtaspXmdetemcftataaiKotdtimhw^^^^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtoluitisbterarisquarram

Ikerquçwxamdecemmarcatumatgennuidea utexcedet^^^^ bberEcdefiacarbedtati.quatra pats canomcamnm ÔC ptæD|« doaotib.tactscTbeologiæîWrikanoniciÔê ciuûis.au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didam taxam exceden

lisu«6co«,8»i,Ecd?r,is,qu3:ÙU™flt;«btn^«ot«^

C resbabeniJimiViier quatta pats canomcanKrm,pt O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftisfacultatib.Tbeo gt;

Vicemiaris,aut in medicina dodotib.magiftns tn atn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quaiiatvmi^

teneanwr.audàÇitaVesnonuenctmtmftamcntem.necm V foibraninfteni,Çi didabenefida deteiunc non uebnt. a oïdinatns didabe a ws,a\iàsfQrtantint inhabités ôt inidonei: luncbceaico • nefidauacanr.atns pcitonis idoneis,enam nongtaduans, nbsp;nbsp;nbsp;•a.^ub. ptæfatis do a

quia in a\qs furuiis uacaiurisbenefkqs de dida quatw pat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oeneterufxoVtc a

V âotibus,\kennatis,magifttis SCbaccalauteis nuUum .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tobatoves te a

ôionçsuwo tecus aut a\kettaftac,tint ipto iute nunx. txn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çutpentionem à

custeu in tonuaiinm tcdetiaftica beneficia confetentes, . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^§4^ ftuftib.

coiiaùone cüam abotatnbcneficiotumdi qux uiwa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcbetut’pet ttienni *

fuotnmbenefkiotum,tationc quotum buiutmodv ets con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« „ud èum cui tecus

umtinttutpenti-. SCuktabxctaUatam apoàcokatoiem,qu v ptouttumextitiÇfet,tnptôxima,ue\inptouinctanuettpncuvA ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exem*

eiüs detetminationem cottigantut SC tef otmentut, qüo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. g, ßj^ncioaf es in *

pium.Cluodinboctacto Conftan .conciVio non feiutn epne ^ççQçotum SC. fuiati Abbates babete debeantuocestudtcatiuas SC ^®’^'^quot;^^^\Qtß(atotes,mona * Abbaiatn,nec non capituiotum SC uniuetfitatum ftudiomm p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptio tes

ketiotutn SC conuentuum ptxccptotesgenetaVes,mintntt,pi tnagiftti ,doamp;oieSjSC deuototum C.büktftde\ium oiatotes «

-ocr page 334-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Sefjuuntur ordnie ea quæ tempore Bafilienfis concili) tibus Impertj Moguntiæ in pub, conuentu fuere deliberaca.

M Illefimoquadringcntefimo,Mogunnæ,in materia dcclarationisanimoram , fuper faflo diflenfionis in Ecclcüa Deicxortae.pcr dominos eleâotes6dengt; | da,8èdecautionefaciendanationiGcrmanicæ,defublationegr3uaniinuni f ciufdem nationis,fuitauifatum indida inibi tenta circa feftum Purificationis Mat» uirginisrQuodcuicun^ partiadhærendumefret,anteomniaprouideridebfr«,quot;lt; authoritas conciliorum generalium infïrmetur, amp;grauamina, quæ dudum pOT’’ tæ nationifuerunt ill3ta,tollantur è medio,ôiconiraeacaueatur in futurum.

In primis,quiaBafiIeæ hucufquenoneftnominatusaliquislocus profcorol i conciliocelebrandojiuxtaformamconftitutionisfrequens.ita quodiamnonpeii’ dear terminus alicuius concilrj;expcdir,quôdillecui facienda efthæcadbæfio.o^ nés ôi fingulas conftitutiones olim in Conftantienfi concilio fuper authoriîaie.quot;^’’’ nore,8^rcuerentiafacrorumgeneraliumconciliorum promulgatasapprobeyt''* piatjôi prouideanöómoxin eifdem literis bullatis conficicndis fuper præmilsisp^ mittat.feu poniceatur,fececumenicum,uel faltem generaieconcilium iudiceccutllfi quantocyus id fieri poterit ,in loco rebus gerendis accommodo, ubi pctfoualOT ' I poterit,alioquin finequeat, per legatos Apoftolicos plena potcllatefulcitos,co'’^'^ liumipfumprofequaturcumcfFedu. Promittat infuperoperamfedaturunJ,^“^“ in huiufmodicelebrandoconcilio per nationesprocedatur, fient in prionbusW'’* dlrjs reperitur obferuatum,ôi. præmifla omnia uidentut honefte'Si.infte peti Nam pM hoc ueritas prodibit in Incem ; 8^ illi qui ex alia partc/eu fub alia tiatetnänebunt,poteruntaptifsime'nobisconfolidari.Papaetiam,cuiadba’ieÄ lt;x hocauthoritacemfuam Apoftûlicæfedisaugebitôôconfirmabit, quandow* debitur ab omnibus fynccritas fua in faâis Ecclefiæ Dei.

Itemdepræfenti non poteft de loco uel de tempore fpecifice'tradarGnf'îP'’* terithocalicuiusarbitriocommitti,nealiifortafsisindignentur,quafinoufitb3biri ratio commoditatis eorum,quantum ad fitum uel aliam aptitudiuem lod. nonpoteritnegocium,quoad hoc,meliusfpecificari.

Déiridequoadreleuamen grauaminum auifatum efi,quôd cum cîiâanatio |)las Cæteris nationibus ab Ecclefia Romana fit honoranda, propter auxilia clefiæ Romanæ multipliciter præftitit, ac propter Imperium Romanum, Si poteftas in eo confiftit, quöd Ecclefiam Romanam multis dotibus exornauit,^ îllecui facienda eftadhæfio, eidem nationi in rerributionem meritotumfuo'''quot;” profeSifucceflbribusfanda^fedeApoftolica, deconfenfu Cardinalium, etiam manuum üiarum fubfcriptionefubfequentcconlfiruat,ordinet5amp;iifi*'^S“^ te priuilegium concédât, per feôôfucccflbres fuos perpetuis temporibusincoii““^ feruandum,8^c.utinferius feriatim annota tur.

In primis fiquidem caflet,annulier Si ittitn omnes,amp; fingulas referua”^’ tam generales qua'm fpeciales,fine particulates EcclefiarumMetropolitauaru^’ thedralium,collegiatarum,8i monafteriorum, dignitatum Si beneficiorum Eccle fiafticerumquorumcuntç.quibus pro eleâione prouideri confueuit,fine pet uaganteSjAd regimen, amp;nbsp;execrabilis,aut per régulas cancellariæ,feu quafcuu^^w^ conftitutiones aut ordinationes introdudæ fint, referuationibus in corpore claufisduntaxatexceptis:8iquódhuiufmodibeneficia in corpora iuris clauft manus Pontifex infra unius menfis fpacium abipfius uacationis noticia compute’ dum,conferreteneatur:deindeis cuicollatio fada fuerit, earn infra tres menfesfo''‘ tinuosordinatiétencatutinlïnuare.Siueröcollatio uelinfinuatioampliustf-’/ !

tuf,ordiBJ*

-ocr page 335-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM,

A tvii,otàinamus,p«inde habcant difponerc.ac fi nulla teCetuatio ptaccefsiffet »Bcnci« fici)s autem ôidignitaiibus ckaiuis in cotçore iutis non tcfetuans, iuxca diipofitioi» nemiutis communis débite çroaidcatuï,çoftulatiombus «iam in difpoficione iutis communis remanenubus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

item fi Epifeopus aut Abbas fucrit digendus ,conueniant cbgentes, audituii lAiffamSçititusîanai: Si con(efsiamp;contriti,Cufcepta euchatiftia,ad digendum in^ gtediantut.ôi ptimôiuvabuntin manibus præCidentis capituU, 8Ótutfus prxlidens mmanibusimmediate fequentisiubhacforma: Ego N. iuro 8i ptomitto omnipo« terniDeOjôCtalifanaOjUdfanâæfub cuiusuocabulo dedicataeftEcdefia,eum di^ gerequem cteduntfututum Ecdefiæ in [pirituaVibus ôi temporalibus utiliotem ; ÔÔ nonilliuocem date,quem uetifimilitet Cciuero promifsionc aut dation« aucurns tel tempotalis, (eu ptecc pet(e ud alium inteepofita, auialfasqualitetcuncç diiedc ue

I B màiiede çw (e eleftionem procurate . Item iutamentum ptæftet, confiteatut qj ôt l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commumcet,quiconftituit ptocutaiotem ad digendum cettam petfonam : neeno

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ptocutatot conftitui poteft,qoôd etiam iutamentum ptæftetut ab iqs ,i n quos con

l tinget (upet eledione fututi AtcbiepKcopiud Abbaus üeticomptomiffum : qui eu» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amconfiteti 8ê communicate lencantut. Q.uod fi prædida non fecetint,pro lUa uice

l «ligendKuntipÇo iute poteftate ptiuati. In inferiotibus uerô dignitatibus digentes, I nbsp;nbsp;nbsp;aàconîeîsionem Secommunionem nullatenus fini aftiidi,(ed in alqs fotmam lupc

I uusttaàltamoWetuatcieneantüt.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hnitaautemeleftione, decretum dedionis immediate fupetioti quem ius

l pettinetconütmandi,ptæ[entetur, quiin eledionis negocio procédât ,iotmam de=.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftioms,8êeleaimetiia,omncsc»citcunftaniiasdiligentetexaminaiutüs

1 nbsp;nbsp;nbsp;ftiocon(itmandafit,uelinfitmanda,iudicialiierconfitmeiurudinurmetut.^on it

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maùones autem taiione confitmaiionis nil exigeteded neqj etiani (ponte obiaia te #

1 C ciçeie.tatione confitmationis (ub nomine (ubueniionis JubCidq, gtaiitudims , aut

1 nbsp;nbsp;nbsp;alioquouisexqui(tiocolote,ptaeiextucon(oeiudinis,ptiutlegq,(apenouiausamt

\ nbsp;nbsp;nbsp;uetentix,(eu quauis alia tatione ptadumat. Noiatqs

\ nbsp;nbsp;actedendo tatione EcdefixCatdinalium, ud maioiis parus (ublcrvpno ae

Rtnkiatuïtonkctanàus auibcncdkcndos aàtaamÇaçetto«mimm«diaiam ,nec Vt«knskçùi\nVlomana cnùa. Q.ao taîa çoft benediaionetn aui tonUctauoncm bm\\knrevnkmur,vn\med\aio loigmoddcbnamintameniutn çtæftn.utüs.

^Âaukawmck,qnôàcnmcxvncamp;enatos’^aüatüm«çeaaûuati^^^^^^^ wdüSiLaoKWvonumçïXtogaûuûà çrmdç'o uacauonisbcuTOac^uvn, n

nii-.aüi£aiam\nquamçft,quoàû\ecuvaàbxUo(n^atknàa,omnesg ‘ - . » . ùüasactektüaûonesçaiùtQVatçs àçbcndkt\saacatuùs in noftïana ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■gt;

àîcîtmo non tontçàatjniîiçto toto Kmçoic 2oni\htaiua(niinqn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\auo4.

-ocr page 336-

»gt; TFSTES VERITATIS TEMPORVM ne, in qua decemfucritn beneficia, deuno,ubiquinquaginta,dcduobirtdunUX habeat difponere, in quibus difpofitionibus indigena alicnigenæ præftrarur.

Item,ut nullum beneficium noftræ nationis, exten's petfonis commfndfW t autdeipfopenQoconcedatutjfineaffenfiiordinario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Itcm,utquaeftio deunapræbenda in qualibetEcclcfia Metropolitana Thtoi go afsignanda,etiam ad cathédrales EcclefiaS noftræ nationis exrendatur,itauico ’ lationesptæbendarumhuiufmoditeneanturcanonicatOjS^præbendaniniag®^’ licentiato autbaccalaureoformatoinTheologia.qui per decennium in LiniufthU' te priuilegiata ftuduerit,8óonus refidentiæ acleduræ amp;nbsp;prædicationisfubite uo'“^ rinquic^ bisuelfemelad minusperfingulas hebdomadas ceflantelegitimoimp^' dimento lcgat. Quod fi neglexerit,arbitrio capituliin fubtraóHonc dillribntionuni rotiushebdomadæ puniatur;8ófirefidenciamdeferuetit,dealio prouideatut.Nin^ ; men perdat.fiabfensfueritâdiuinis. Porto poft conatam,utpræfertur,huiutoolt;m gt;nbsp;præbendam.duæ immediate uacantes libéréconferantur. Tertia uerdpoftMüjgt;‘ cans,8ôdeincepsfempcr,poftduasliberècollatas, Tertia conferaturmagtHroauiy centiatofeubaccalaureoformatoin Theologia, qui per decennium inaliquaVn'* nerfitate priuilegiata ftuduericDoâori feu licentiato in altero iurium,fen mediW quipecfeptemannos:uelinutroqHe,auraIceroiuriumbaccalaureo,qtiipfrtrifnni* .um.finobilisexutroqueparente,exantiquogenere.alia'sautem perquinquen* itium,tnaliqua Vniuerfitate priuilegiata ftudiumfuum fecerit,quidegradibustfi’’ poreôdnobilitatefupradiâis fidemfacere teneancur collatori, per legitimadoc«-menta. Hoc etiam in dignitatibus non eleftiuis, perfonatibus.adminiftrarionW ôdofFicrjsdiaarumEcclefiarumobferuetur . Etquiduas præbendas cathfdtâW obtinuetit,autaliàsunumuel plura beneficia, in quo uel altero refidente abilloufl abutroquein omnibus obuentionibusducentotum florenotumcameræualûttn’^ liabereualeatjinter perfonas prædiâas non numetetur.

Item in Ecclefqs parochialibus oppidorum muratorum inftituanturpftio» næ,quæ ad minus per tres annos in Theologia ,uel altero iurium, magifterin^t''* bus,in aliqua uniuerfitatecontiguo ftudentes.fi poterint inueniri.

Item .utquolibetanno in quadragefima qualifi'cati fua nomina collaroribti* fupradiâisexhibeant.alioquindifpofitioaliterfaâanonittitetur. Sinautemw^^’ tcpectifuerint,difpofitio perquæcunque,etiam fiCardinalatus,Parriarchalis,Pon , tificalis, aut alterius cuiufcunque dignitatis, aliterqudmut præmitiituthâ:'/“’ ipfo irrita fit,SC inanis.-collatio uerô,feu prouifio,feu quæuis alia difpofitio ad fupe-nocemproximumdeuoluatur,qui perfonætali habeatprouidere. Quodfinoi’ fecerit,adaliumfuperioremproximumgradatim, ufqueadfummum Pontificem deuoluatut . In Ecclefijs autem,in quibus illuftres aut militâtes,feucertomodo genituræprocreatiduntaxatrecipiconfueuerunt.quodfupradeliteratisautftudio^ fis perfoniseftexpreffum : ita inteHigatuc,fipetfonæmodopræmifloqiialific3tîi inter huiufmodi nobilesfeu generofos reperiri poffunt,qui etiam nomina fua coiLv totibushabeantexhibere. Û.uoceflante,prouifioaIiterfaâanonirritetur,neRo* manusPontifex,autquiuisaliusEcclefiafticusuelfecularis,proconfirmationc,fit’ I âione, admifsione, poftulatione, autcollatione,prouifione,præfencatione,fto 1 qualibetaliadifpofitionecircaEcclefiafticabeneficia,feculariaueltcgularia.SJptt* i tinentia ad ea,nec non ordinibus.facra benediâionc,ac pallio,decætero quicquam 1 ante uel póft exigat, ratione literarumpro ipforum labore competentium falatio foluendum.

Si quis autem exigendo,dando, uel promittendo contraire ptæfumpfftft,»* moniacorum pœnamipfofaâoincurrat, ôiinbencficiotaliterobtentonulluinius | nec titulum3cquirat:obligationesquoque,promifsioncs,cenfuræamp;m3ndatJ,dill quicquid intra ludicium huiufmodi ftatuti,quacunque etiam Apoftolica authorin’ te contieiecitattentati, nullius fitïobotisuelmomenti.-caueatur, neilla quæ tem« ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--------- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ßotere*

-ocr page 337-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM»’

A pote teceptionis beneficiandorum pro fabrka, ornanientis Ecclr fiæ, ucl diuinï cul » tusdecoredareconfueuerunr,inprincipioreccptionispethocaboleantur:dumtas» men non ad perfonarumjed Ecclenarumuciluatetnconuertantur.

Item quöd is cni fiat adhaefio,nullam impofitionem nel exadionem faciat in nationenoftra,occafioneprouifionisfibioliminGoncilioBaf.promiffae,nifiinalio genetali Co ndlio dcexpreflb confenfu nationis.

Item quod inpattibus noftrj nationisultra quatuor dietas a'curia diftant,omi nescaufæmaiotibusnecnoneleâionumEcclefiarum fedi 2^poftolicae immediate fubiedatum exceptis in partibus terminentut:

Item ne gtauati perfaltum etiam ad Romanum Pontificcm, omiffomo diojfed adimmediatum fuperiotem duntaxat, nee a' grauamine in quacunque in a ftantiaantediffinitiuam appellent,nifigrauamenipfumin diffinitiua repatarine-B 9‘^gt;tet;tunc enimadfuperioremimmediatum femel tantum liceatappellare.Q.u£c appellation friuolafucrit,appellansappellatoultracxpenfasinquindecim flore» ms auri de camera condemnetur.

Item ne poffeffotes non uiolenti, fed colorato titulo beneficia proximo trien * mohadenus pofsidentes, uel qui in futurum pofsidebunt,necpinpetitorionccpin poffeffotio etiam rationeiutisnouiterquæfitimoleftentur.nifi aflor legitime im» peditiis, Side hoe proteftatus iuxta Concilium Vuiennenfeduxerit intimandum. msautemmota intelligatur,fiadcitationem,exccutionem,iuris^fuiin iudicioex» nibitionemjamp;terminocumommniumobferuationemfuetitconcefirum.Ordina fn^uteminquirant. Si quem beneficium iniuftê pofsidereprofpexerint pridem.Si

1 A' P*'otefl:ationibusdominotumclcflorum, Sic. durantibus,plures eleftiones amp;nbsp;ptouifiones faflæ plurima beneficia authoritate ordinatia collata, fen» tentiæmtetlocutoriædiffïnitiu^prolatae, plura^aliageftafunt, fuperquibuspof» untadPapam uel Concilium rccurrere,obftantibus proteftationibus: neigitur con 1 ƒ'’ttaproteftationumdecipiamur, caueatur,quodillecui fiatadhæfiogefta hu# m modi confirmet cx certa fcientia, ac fi de uerbo ad uerbum expreiTa effent : ita ' quod nullus fuper huiufmodi beneficqs, aut alrjs geftis fiueaflis in Romana curia, uel fxtra,moiçftçtu|.jÇti3,^Q lis fuper eis alibi penderet qudm coram ordinarijs.eti* amfialicuialtetiquaefitum diceretur.quibustalibusfcilicerius habere prætendenti» busfcilentium perpetuum imponatur : Siipforum poireiTorum tituli, fiueiuris fine tue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quos durante proteftatione authoritate ordinaria acquifiuerunt, confir «

metjSiautor.Appoftolica approbet. ipfis œ poffefforibus feu detentotibus in quan tumopus,deillisdenouo ptouideat.

D Dtoteft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinattjsiudicibus pendentes, apud quos iuxta formam

Sent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coramillistantummodo profequatur Si terminetur*

urnhifi ^^fcutac, nonexequantunfed afla,8iquicquidadhocunaquaelt;j partis: til p ?®^^^8^*^^boramordinarioperducatur,quæfummariæfimpliciterSide leatcdmüiaf infpefla, procedens, negodum ipfum unica fententia ua » tecmin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commitrat ordinarijs fimilimodo

tx cert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuod ibi cognitum fuerit, Papa ratificet, Si authoritate y^lpoftolica

dinan'^ k æ*’^!^^°bfirmer,contra' facientibus, ac etiam in i)s qui eos authoritate or -Aniik , ‘■'^P°fsidentibusfuntairecuti,impeterepraefumpfcrint,feu quomos ftmoleftare, perpetuum filentiumimponat.

era ^^P^p.°*^*’’,^SifinguIa quæjdifla proteftatione durante in præiudicium, 6 uamen, uuelaefionem iutifdiflionisiutis, uelpoffefsionisMetropolitanorum,

Ec I dicecefium

-ocr page 338-

TESTES VERITATIS'TEMPÖRVM diœccfium,donn'niorum,rcrrarum,prælatorum,concgiorum, pctfonarumft^J^^^ tom quarumconqg corum qui hoiufmodi poteftationi obcdiunt,obediuefunt,q modoIibetuergcntia,Apoftolicauelalia quauis authoMtateimpetrata.fcuquo dolibet conce(ra,uel in poftcrö concedcnda.aut in iudicio nel extranididal'^^'- . tnodolibetobtentafcuobtinenda, caffct, irriter, lt;Sóanniiller,amp; pro infedisp^'^*., habeatzacillioelillis taliterimpetratis,concefsisuelobtenns,concedendisuflo nendis, quomodolibetniterentur, etiamfi ipfisSicoiois, quiojs corumiu5f*^ quacfitumforetjdeApoftolicæ potcftatis plenitudineexcertafcicnn'aperpfruum lentium imponat. Vtaurem praemiffafirmiter obferuentur,poIliceaturPaP‘''^° 6ófucccfforib,fuis,fc omnia præmiflaamp;fingiilainuiolabilirerobferoatiirum,®-^. tra ea uel ipforum aliquod in toto ucl in patte nullo unquam tempore decernendoinitum,amp;c, ProfirmiorifnbfiftcntiacommittetRomanoRfg'y^ ' ripiboseledoribusjamp;altjs-.quofecumdnxerintaflumendosfupcr corumoblftu tiapragmaticamfandionemconficiendijacpoenisóicenforisuallandiSicormu ' tandi poteftatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

Item commi'tretom’ucrfisArchiepifco pis noftrçn3tfortis,qoodfiunquâWu eum ucl fucceffores,aut eorum feu alia quauis authoritate per obliuionéforw'^'^ inaducrtentiamlapfis,uelimportunitatemdicentiö,autalia'squ31itctcunlt;ï'*^rg, iudicium ucl læfionem corum qisicÆ ftatui feu concedi contingat : quod quij'*’. turn Ärchiepifcoporum 52 Epifcoporum id calTet.amp;c. Et pœnas, fi quæ forte per quacuntj authoritate ptolatæforent,feo profcrri contingerct,rclaxandi,ö^‘’ nia in priftinum ftatum produccndi,concédât eis,amp;cuilibetcorum, ftatcm ; 8iut præmifTa amp;nbsp;omnia poft^ fie lia tu ra fu erin t, conferuent,manutf'’Lj amp;defendant,contradiâiones percenfuram Ecclcffafticam appellationepo»P°L compefccndi,totiensquotiensipfisuifumfuetit,inuocatoetiamadhoc,ûopuS‘ auxilio bracht] fccularis,amp;:c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

Superpræmifsisauifamentîsconcordent, ferenifsimus dominus Ron’^” Rex, Illuftiifsimidomini Principes eledores, inuiccmuellcafsiftere,amp;alterutj“ fedefendere, contra omnem hominem eos uel altcrum corum coniundim,““ uifim,occafione præmiflbrû molcftarc,inuadcrc, feu quomodolibet p erturbare nantem. Verdm nô ira magnû frudum hæ deliberationcs imperio ac Gerniau'iP percrunt.ut exfequentiloco Molinæianimaduerterepoteris.quiinquit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Et fie ualdc neceflarium fuit iltud ediâum,ptout fimile ualdencccflariiU’' in nationeGermanica:quæ licet minus penderer,eo quod minus opuIenta.wW ’ miruminmodumgrauabaturjutidcntidemcogereturfupplicesamp;querulosliu^j los offerte Pontificib.Romanis,qui eos uerbis eludebant:cxprobranteseriani,qu^ fuafpiritualia multd preciofiora eis feminabant, quod^ centuplum ctiam pf^^ quasuocantlndulgentias,rccipiebant:utpatetin epiftolisAcneæSyluiigt;qugt;P° JP Papa Plus ll.fadus cft.Superuento aurem Concilio Bafilicnfÿn d.fefsione XXU illud confilium nec in Germania quidem propter potentiam Papç fuorum^emii tiorum fetuacetur,fcdduntaxatin Galliajmedianre Regia pragmatica/imild^^*® pctialis fandioncceffaria eratGermanis. Primu'menim, utferibit Platina nenfiSjinNicolao v.Germanorumalt) côcilium Bafilienfeferuabantjalij oeutj^. erantjOccFcelicinec Eugenio obtcmperabant.Sed Eugenius liii.mifsisoratotibA quib.AeneasSyluius)ufqueadcóeosdeliniuir,utamp;:ConciliumBafilienfe,8^uf'’', litatem eis tollerer, adiuuante Friderico Auftrafioinlmp.eledo,huiuslmperato( Caroli V.proauo,nondum quidem coronato,fed coronamfitiente.-quietianiF® cem Sabaudum côpulit,fe Pontificatu abdicate,amp; cedete Nicolao,à quo paulo po^ coronatus fuit Romç.curn Leonora noua nupta uxore,Luf(taniæ Regis filia,XV ' Martii,annoM.CCCCLii. incipiendoànatiuitateDo.quamuisMariaSocin.iu*^' contingat.col.ij.deforo comp.fcribat,fuiireannoM.CCCCLiquod eftucfum/^ putando more Gallko a'Pafchate,ptout SC annales Feanciç. Anno

-ocr page 339-

SVPERIORVM contra PAPAMgt;

A audka motte Nicolai v.quiFndericum in.coronauerat.Getmanitniferamfotteni luam deflentes, perfuadete nixi func lm peratori, ne Pontificibus Romanis amplius obcempetatet, nifi fakemquaedamad pragmaticam tendentiapriusabeisimpe» ttaffet. Oftendebant enim, fuamlongê ( fed immeritö) deteriorem efle conditio » nem Gallis uel kalis, quorum femi(Italotum in pnmis)nifi tes immucarcntur, memo dicebantur.

^ogabanc.urgebant procereSjpopuli^Getmaniæ ,grauifsimistum rationi# , ‘’s.turnexemplisjtumutilitatcm.tumnecefsiiatemImperii,Imperatonstjfideni *mplorabanc,obteftabantur(qua ipfis uel facramento obftriâus état) nee non dede nationedigeftorum foli kudu cate-tent : quo'd Gallica natio aduerfus exadiones Pontificum non fruilca tecurfum ha gt;nbsp;mt ad Regem fuum,à quo procéda eft : qni qj non diu ex didis dccretis pragmati « e wm lanaioiiem,pro libettare fuae nationis foeliciter confccerat,ôi utilitec feruari ta »

'^tiodlmperacor nec minus poceft in fuo Imperio, nec minus debet populo «•ftatibiislmperq,quam alius Rex in regno fuotquid'nam ad fummum futurum, fi exteriadRegemfuum récurrentes præfidiuminueniant, Siab eo contradidas ex. aaionespcotegantur;Germaniueróamp;ftatusImperii ad fuum Imperatorem recur* tîntes,ab eo defetâturjeu pottus ptodâtur,decretis^ in fua natione fadis ptiueniurr' P nbsp;nbsp;His tationibus uidus amp;nbsp;permotus Imperator, non minoremfuis, quam Rex

tanciæGjiiij jptagmaticam fadurus erat.nifi;grauifsima(uerba funt Plat .in Pio 11.) /“fætf‘:*licetSyluii)auchoricas incercefsiflet,cuiushæcfuitapudCæfaremfcnten-. tlt;3;(nicaudiimpiamimpiiôôperfidioratorisuocem)IntcrPcincipes (ait)eciamde niagnisrebusinterfedifsidentes, pacemaliquandoôiamicitiam componipofte: atiutecPtincipemôdpopuIumimmortaleodiumfemperinteruenifte.quaredice-n‘H(hûc eft.coiKludebatimpiusille Aeneas, Califtipaulo poftfuturusfucceffoij fa* C ^‘^’sfibiuideti,cumPontificefentite,quameorumcupidrtatibusobccmperare,quo turn mentes non ratione,fed appetitu amp;nbsp;cupiditate ducuntur.

Viden’ qua arte,quo machinamento.quo impietatis ariete,uenenata ilia lin* gualmperatotem uenenis fuis fubito' in feci t amp;nbsp;dementauitfSi uno uerbo tarn explo tatam uetitatem,tam euidentem iuftitiam, ram excuftam 86 utilitatem neceisiia * tem decretorum concik‘arium,quibus idem Aeneas interfuerat, ea^ diu cti.im apud wndem Imperatorem probauetat, nbsp;nbsp;exequi feccrat,tot tantas^rationes Princi*

pumamp;:populotumGetmaniæ,omnia^iamperfuafa,i3mcuidalt;Siadmifla,tan* tnmnondumconfeàa,euertitamp;profligauit: effecit^, ut ea unica faifa,fediciofa,ÔC uenenata tatione imbutus,imd dementatus Imperator, fpreca tot populorum fuo * tumtamxqua,iufta3ineceflatia poftulatione,eundcm Aeneamoratocemdehge* tît,quern dignum patella operculum ad Califtum nouum Papam mitterec luu no mineiuramentum in eius uetba praeftare, 8i abfolutam totius Germaniæ obedieii * O f'^'^gt;ntpotemeramquamuocantobedientiaepatriam, conciliaribuspatrtjsi^de* ctetiscalcatis effedam: proutprius idem orator eodemFridericomittente.óóeius nomine Eugenio mi. publice renunciauerat, fed fcilicetFrideticumac Germanos omnesinhumanisdiuinis^eideincepsobtemperaturos»

îta(ÿ Ftidericus Auftrafius bis Germanos fpreuit ôi elufk, natiuis^ 5!. concilia tibusdecretis fpoliatosferuituti Papte fubiecit, quæ partim caufa fuit, quod feptein ^tnisptiufquammoreretur, cutauitfilium fuum Maximilianum nonlolumekgi occotonari Regem Romanorum, fed etiam in Imperij adminiftrationem alTocia uir,nepoftobitum fuum ( ut fadumfuiffet) transferreturimperium in aliam famili * amilurpedoshabensGermanos,quos bis contraconciliatiadecretaCprimumante-qiiamcoronaretur,temporeEugenijquarti: amp;iterumpoftcoronationem!u.ain,g^ obitum Nicolai quiuti) poftulatis eorum fpretis, feruituri Papaliumexadionuni fubiecetat, a'quibus deinde anno M. CCCC.LXllI, oblelTusfuetac. Hadenus Molinæus.

Ee ? CLuarc

-ocr page 340-

318 TESTES VER.ITATIS TEMPORVM

Quatc mi ff ra Germania in paupcrtate,amp; fub Papæ durifsima tyrannïdf pilatione dolens,fccmcnsacobmurmuransufqucad-Lurherumpcrmanfiijficut«^ queniia fcripca teftantur.

Martinus McyrCancellarius Moguntini prsefulisj Domino Aencx CardinaliSenenfijpatn'optimo, S. P, D,

COgnouiexlirerisamicorum,tcCardinalcm effecreatum. CongratulotK^ bi,quipro tuauirtute.dignacófecutus es præmia:ctmihi,cuius amkusinwoi' gnitateconftiturus eft,in qua me mcos^ ncccflarios aliquando juuareporfnt' Illud mihi moleftum, quödin ea tempora incidifti, quçfedem Apoftolicam ra uidentur . Nam domino meo Archiepifcopo frequentes affcrunturdeRonia^ Ponnficequerelæ, qui nctçConftantienfisnc^ Bafilien. décrétaConcilfjcuft°™’’ nelt;çfcpaâionibusantecefl’orisfuitcneri3rbitrarur,nationcm$noftramcontfni'’f te Sii. prorfus exhaurire uidetur. Conftat cnim,elcâiones ptælatorum pafsim beneficia dignitaresquecuiufuisqiialitatisamp;cardinalibusjamp;protonorarijsrcffri'^^ ti.Et tu quidém ad très prouincias Teutonici nominis,fub cafotmula referuation^ inipetraftijquæhadenusinfolitaeil.amp;inaudita . Expedatiuæ enim numero couceduntur. Annatæfiuemcdij frudusabftjulladilationetemporisf’' guntur, ôîplusetiam quàm dcbeatur,cxtorqueripala'm eft. Eccleflarumtfgi'’””^ non magis metenti ,fcd plus offerenti committuntur:ad corradendas pecuni“'^'’ uæindulgentiæindiesconceduntut. Dccimarumexadiones,inconfuliisp^^^ noftriSjTurcorumcaufalïeriiubentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Caufe quætradandæterminandæ^in partibusfuerant.ad Apoftolic“'’’'f/ bunalindiftindêtrahunturiexcogitantur mille modi, quibusRomanaffdfSi*“ . «xnobis ( tanqoamexbarbaris)fiibtiliexttahatingenio : ob quas res natio quondam indyra.quæ fua uirtute fuo^ fanguine Romanû imperium^of*”’^ ’ que mundi domina ac regina,ad inopiam nûc redada, ancilla amp;nbsp;tribotaria fada el • 8d in fqualorciacens, fuam fortunam, fuam pauperiem multos iam anuosm®'^ ’ Nunc uero' quafi ex fomno cxcitati optimates nqftri,quibus remedijs huic wb””' tiobuiampergantjcogitarecoeperunt. iugum^prorfusexcutere,amp;feinpd^(j ucndicarelibettatcmdecrfucrunt.Erithæcnôparuaiadura Romana: curiat/’^ cogitant,RomaniPrincipcseffccerint. Quantum itatç de tua noua digniwtd^ J tantum commoucotamp;angor,tuo tempore hoc parari.Sed Dei fortaffealiaf't^^ tatio,amp;illius ptofedôfcntentiaobtincbit. Tu interim bonum habetoanimu^' quibus repagulis fluminis impetus coerceri pofsir, pro tua fapientia cogitato:o^ lcoptime'.ExHafthafFenburga,pridicKal.Septemb, M. CCCC. LVH-

Excpiftolis AeneæSylur).

Emittuntur plura Apoftolicafcripta,contra murmurantes de grauamine nationis Germanicae.

AEncas Cardinalis Senenfis Laurentio Rouarellæ falutem plutimanidicitA toreptæfentiumtccipiesquatuorbullas apoftolicas, Ôiunum figurationis. Ex bullisunamreddeslmpetatori.fimulcum officio, S^ortu bi diredo. Alias bullascurabis mittete tribus principibus Eledoribus uibusl’uis. Extantôiialiætres bullæapoftolicæ,fimulcumduobusofficijs,!'t^' breuibus.Officia dirigentur Régi Vngariæ.ac Domino legato:Bullæ quo« en ' tettia uero'Stngon. Sed hæc omnia mittimus per alium nunciû,qui det.Siteinueniatincuriaregis Vngariæ,afsignabittibica.Sinautem.tradetpct* fumregiæmaieftati.quaefibi dirigûtur. Alia uero cutabitrranfmitti

-ocr page 341-

SVPBRIORVW CONTRA PAPAM;

A neceffatium ctit,ut quam ptitnüm cum confiUolmperatoris, cum litetis fuis^^ d pattes iUas te transféras,Ôilabotes iuxta commifsionem tibi ttadnam. numeft,ut procures, qucjd Imperatoria maieftas Cenbat Atchiepdcopo Magdeburg gentfimaViRigenfi, amp;in primisTreucten. 8: Saltzburgen ut û quaetantur ad a quant conuenttóneminfaais Ecdefiæ, non confentiant,fed ferantut,quæquætuntur.Eafuadeat,ut(iquifuntquinouitat q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftw nui

affentiantquiapetkulumeftinmora.Habebismoxaliashteras^n«gt;riculum l^oigt; plenius de bac materia ad te fetibet .Einteiliges rei grauitatem P 0.1 arino Rh-num eft etiamlaborarc apud DucemBauatiæ Ludouicum,ut fcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-j.ni Ado«

ni confanguineo (uo, ne fc implicct conuentionibus eotum qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i l11 P rin

ftulicatnaliquo modo moliuntunperfuadendo fibi,quod multo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otdinarios.

dputn ptomouebuntut per federn Apoftolicam.quam p et capitu gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feribe

6 Ethocbenècuta in autibus Principum conculcatc : quiauetuas . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

l3cpius,quomodo tibiCucccdat.DatumR.omx,vni.Kal.Decem

ExConcilqBafilienfis fefsioneXXX.L contra inordinatas be^ neficiorumEcdefiafticorum oblationes,qu3c a

Papafiunt.

D^m autem hæc cura teforrnandæ Ecclcnæ ,huic fandæ unîn etfâU |tilienÇiincumbit, hoc unum fingulati folhcitudinc pr Q^iftienths E uirtu * \ut,utpcrlingulasEcclefiasminiftriinftuuanturidm^

tibus effulgeantad Ghtiftigloriam,Eumuctfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expcdatiiiarum

lutatem,cuiteigraueimpcdimentumhaftenus ukaeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j .„.jasœinot

C multituào,qu2e grauem otdini E ftatui Ecdefiafticq perm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ftequentius da

dinationesTacplurimadifcriminacomperiturniieciffe. Exh iifuntEcdefqsminifttinonptobati,neccogmti, uacatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alienæ

peftaùo, quæfkutantiquaiura teftamur, occahonem de Weraiidæ motus ptïftareÇolet.quodplurimûptxiüdicatammarumfaluti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jmpPa nuttiuntut,

metxatcontcntionesintetferuosDd cxcnantut, ranco e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

plantaœbmrfktotamfoa«atamteio,ha'^^ «nmiwiwmin moa.m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sut »».am difaimma nonnun .

curiam, innumetabûes uexationesfuocunt, otu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fthmfuis oatrimo«

,»»m(çoU™a,.ocdd»ntat,acu«nsafft.^^^ nqsacparentumopibusexhauftis,grauiegeftauiubia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illaobtincntt

iuftotiUbenefkiafibiuendicaut-.Erionquibusdeiuredeben^ fednonnunquamhiquibusaut citcumueriiendi ptoximt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ïwoçgt;aûùarum

tjhtiganàumfacühasîupçetitubetiot.Subinuokiuombus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

atitóaüunum.ahoturA'^huiufmodigratiasconcomuanuumJra^^^^^ deceptiones comingitinuenki. luucnibus etiam, qui ^æV'Jquot; uariosdikurfus.tationc graûatumipîarumlurbanturE q pedefiafticus

lt; cohatoiibus fuum minifterium fubtrahiiur, E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jofficia infetio »

dum unkuiqjfuaiuùfdiaio non fetoatuf. Romania V orifices dum officia mt«io * mmnimiumfibiüendicani.àmaioribusEmagisfcoftuofis p nbsp;nbsp;. %

uvnuüVws.ôC çïÂÎüàkvum çùbUc ùVuùs afeiuni.

Gtauamina Germanies natvonis ^cutn r enveài^s SC ^iCameu. us 3iàCÂÏareamMaieftatem,vnduos\ibeV\os dûUn'z ûim à’va\îa,«otçotdinc 8t nvoào,c\ôo çùusvvnVKffafu««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

----4 S«KniÇ$vmo

-ocr page 342-

TESTES VERITA TIS TEMPOR.V.M Serenifsimo Rom, Cæfari Augufto Maximiliano lac. Regius famiharis.

AVdiens nuper/acratiisime Caefar,Maieftatcm tuamRomæadeundæacf'” âam,fcripfiIoanniCollauroa'fecretis,utCæf.Maieftatemtuanidenogt;’“ commonefaccret,quæ ad fplendorem nominis tui, Germaniæcf parum attinereuidebantur,ut ea à facrofanâa fede Apoftolica tecum enimcredidiimpetraretenonpoire,quôdaIulioii.Ponc.Max.àtuaCæfateaM3 ' ftatefalutando effespcticurus.lnter cætera 'ueröloanneni Collaurumdeunoling ' lanter reddidicertiorem.quôdfœlicisrecotdationisprædeceflbrtuus Henricus nianus Cæfar,præbendani quandam(quæ obid Regia uocatur)in Ärgenrinen.t défia fundaueritjCuius omnes in Imperio Romano fucceflbres iure fundationis P‘ culdubidcollatoresfueruntjamp;adhucefledcberent: fient amp;hodieCæfareatuae'h, ieftasduarumfimilium præbendarum(quasprogenitorestniin temploSpite*’-fuis erexefunt) ills patronaros habet» quomodoautemabeoiufeergaprxbena^quot; ^rgentinen. ( fortê propter interregnum ) Ro. Rex ceciderit. 6i. ad præpofituin» ‘ dcuolutum fit, prorfus ignoto. Hoc tarnen multis perfuafum eft,Cxlareami“^^. Maieftatemiusillud patronatusa'fummoPontificedenuo'inutrotjmenfeexæfl ta ce facile confequi pofiTe : utamodd,ad Dei laudem amp;nbsp;EccIefiædecuSjUirquifp'^P fcientiaôi^uitæhoneftateconrpicuus,tuæ^MaieftaticognicuSjnoninutilequo''^ I dambeftiæ autcoquinæmancipium,fednequelenOjUeijcatamitus,liber alienus dfcientrjs QC pietate, eidem præficeretuc. Tuæenim Maieftati,cundisij'““ in Imperio Romano fucceflbrib. mores Qi. mérita perfonarum longé clarius.q^^® exteris gratiarum difpenfatorib, poteru nt effemanifeft.a.

Sed amp;hoc quoep Deo gratifsimum, animabusfalutiferum ,tuæautcmMâif ftati in primis honorificû uifum eft, fi a' facrofa nda fede Apoftolica de quorundain abufibus erudienda,inuiolabili lege impetrares, ne deinceps, quicunfp uel natalio“ feurus, uelomniumbonarumlitetarum indoâifsimus côtta diuinam naruralennj legem,contra^facratifsimos Canones duo aut tria facerdotiafubunotcâo.rresa® quatuor præbendas aut canonicatus in diuerfîs collegrjs, intra eadem Romanilin' péri) moeniafitis.totidem^pinguesparochiasqualicun^difpenfationeinedicai” difsipatione) a fummis Ponti ficibus effet confecu turns, cum tot canonicatuiiWi^'’^ Ecclefiarum patochialium quælibetalterius aut utriufep iuris facræue paginsb“'’^ tiatum, imd dodorem honeftoftatu nutritepoffet, adeôutfingulifingulisw”' contenti,Séin animo tranquilli.

Hacreuixaliquid Deo gratins, Germaniæ^ntiliuSjMaieftatemtuamarbittot efficere poffe.Taceo,quôd hoc pado prj adolefcentcs,quiin gymnafijs multolab^ re,bonarum^ litetarumamore patrimonium fuum expenderunt, parte Ecclefiaft'^ ciilipendt) nada,cohætcdes in hæreditate paterna ad rerum publicarumaugtntiy tumreleuare,Chrifto^fetuire,ôdpro totiuslmpctij aclmperatorisfaluteprcccsd’i' funderepoffent.SicquoqueperfingulasEcclefiasminiftriinftituerenturidonei,»* cræ paginæ facto rnm^ Canonum dodi præbendas facilius confequerentur,3cc^c ciliterisSiuirtntibus præditiad Chriftipatrimonium afeenderent, occafiodeWe^ randæmortisalienæ tollctetur.Neque effent rot lires, tot^contentiones,cum gno rei familiaris per totam Germaniam detrimento : neqg effent tot fraudes, non uexatentur infontes ab eis qui nihil nifi contendere,accep tare,inquietarc, nexarcno | runt;non,quibus proximumcitcumueniendimaioraftutia, autadlitigandum«/ cuiras fuppetituberior,fubinuolutionibus prærogatiuarum,antelationum,regtd‘' fuum,8ilaqueisinftrumentocumàptopriisfetuisfcripcorum,totfraudcs,t£)tdfcf‘ ptiones permitterentunadolefcentibus qui literarum ftudio,uirtuofisoperibusin* eendere deberent,non daretur anfa euagandi, ncc per lirium anfradus ru rbarentur. Non confundecetut Eedefiafticusoedo, non fineretuc unus folus ad nullamtem

Deogtatam,

-ocr page 343-

SVP^RIORVM CONTRA PAPÄM^ 3« Deûgtatatn,autfideinofttæutilem tdoneus,turpkeïoccupateftaUa8êlocâittom.-nibusEcdetnsinira eandemimpetq ciuitatemfttis ; f»c que patrochqs pet qoandoeç mercenatios ptoui(is,Valubrius pet doftosæquot; “ pffent’nacua^ftiUa non diuinus cultus,nec animat um (ufftagia omtitecentur : no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

cÄKnwt uoUmtaKsuWroæ. minus ium,nonpetKethoTpKabtas,non eleemoiynae.non nom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;murmura Si

(iarumcottuetent, non bona SCprædiaalienareniut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniatiabiles.

odiauulgiincunaos(accrdotes,ptoptctpaucosauariisimos^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Nnjsgo primus tum, cuiann bcesdoriosum

ftomachummouet ♦ Nam8i.EtancifcoPetrachæ,uitop o a adrnodumdiiplicuit.quinecexpaukadVrbanurnqutntuminmodumieq^^^^^ perfcribere. Audiebamteambidoniantiquæ (quæ«sTSÏbe

B iumeteuk)frenum ponere.Si ut uno aut pauas pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnidturnius quanx

nefkiiscontenta effet,cdicere:iufte inquam.grauitetcç . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^multisbtnc

unumaliquem (pattaforfanfoedisattibuscopia) naufeantem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ . ^qa^iart

indemeliotibuspenutiafamecglaborantibuslt;Et(apientksi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nafcitur

zenusbisuetbisadftipulatur : Religioniac dofttinænoftræ opp , nbsp;nbsp;nbsp;deferuntur’

quddiacetdotia ambitione potius ôigratia. quam mentorum tifiinnkus VicusPrincepskluftris,inorationeadceterafunc l»..(.™»dlt;sK«mplaisnonibus,CMamiris.8ilupisfu.ffecomm^ tlurima.ubitit.aritsime Cætai pin tua tumma ptudenua pt^uWubm co^ CæfaKsaima«aKmtuam.adhuiut«modiauanMCætc ommque numôtmoàîiamcuàtacrotanaatede Apoftolicaimpettan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ Clirifti

(em. nbsp;DuminusDeustuæCî(attxÇlt;ltnudtaiadtaiKlmp«iltesimen,gt;-hnltl

GrauamimGcrmanicxnitionis.cumremcdiisamp;auiamp;mœtis adCafareamMaieftatetn,in duoshbeUosddtuiCtim diuifa eocRordinc amp;nbsp;modo quo ptius imçteffafucrc.

Grauantina nationis GermanicXjSc facriRo'' manilmvaqdecem.

'fi

ommàetogaüonecoxKcffas ,îacc«ffotcsPonùfvcesunen(e nonatbvttatut .imo çet a«bm àiîçfinîaûonçs»Cuîç eïition?s,tcuocaüones, ad cüiutcuncg Ç cuam üuvs ) Ç b îonxmftanùamconuauc niant»

* Ci.uôàdeftion«çt3clatoïamquando^tlt;rjauntut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

î Q.uàddçftionibüs ptæpotkutatum , quas quatandam tccicuatumcaç\tu\x inuko ætçitnpcitatuni,contiaucniiat •. Spita tek, amp;nbsp;Haîda, cuius buWa de eugendo çixçoîiioen«uaiaeft,co adbucfupctftke,quidedctai.

4 nbsp;nbsp;iXuo'd beneîicia SC dignkates maiotes Catdinalibus 6Z. çiotonotatqs tevet^

uamuî.

$ Cluôd cxp«aaiiuægtatiæabîc|numcïo eûneeduntut, Scmukxintctàumaà unumtQkatoiem.Vndcîuïguntquoûdianælkes ,8Cpecuniædiiapiàantut. Turn ftVx, quïçio bulks gnnatum Ç quæ nunquam effeäum (ottientut ;gt; expoikæ tant » Tünaill3c,quæ pto Vkibus dcducendis coniutnuntut.Xnde apud quoidana ottutn eft ptouetbiunv Cluilquis gtatiatn expeftatiuana ab utbe exttaxetit,centum aut ducen* tosauteosnumtnosin ciftarn kmuVadipiam gtatiam tcponat.quibus ad ptoîçquen


6 CVaoà

-ocr page 344-

511 TESTES VERITATIS TEMPORVM

6 Q.uodann3tæabfcpdilatione8ifinemifcricordia(ctiam EpifcopisinttâpaM ; cos annos mortuis) exiguntur.Interdum plusquam dcbeatur,extorquetur,propt« i nouaofficia,amp;nouosfamiliäres. ExemplumdeMoguntinaSiArgennnenl. to [

Ecdefïarum tegimina minus dignis (Romæ uidelicct) comniitnniur,qBia mulos magisquam homines pafcendosamp;regendoseffentidonei. _ 8 IndulgentiïE nouæcum reuocarione aut fufpenfione ueterum (laiascontt clerummnrmurantibus) adcorradendaspeciiniasconceduntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

,9 Decimæ fub prxtextu expugnandorumTurcarum exiguntur,nulla fxpwi' tionefubfecuta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • n'

ta nbsp;nbsp;nbsp;Caufæ quæin Germania (in qua «Sddoâi öi infti indices funt ) termin«ipo'

teranr.adtribunalia Romana indiftinfle'trahuntur.QnodS.Bernardus,adtugf*’ umPapamfcribenSjUaldeceprobareuiderur,

Remedium contra grauamina nationis Germanic« ♦

SÏCæraïcæMateftaticonfultum uifum fuerir,proponaturfummo PonnficiSiû* crofanâæEccleGæ Romanæ,quo'dgraue,imôintolerabilefitnationiGerniafii* cæ,amodô tantas expenfas ôc moleftias pari, tantas pro confirmatione^rcnif' pifcoporum SiEpifcoporum inferre annaras, præfertim qu«in quibufdamEF^ paribus fucceflu remporis auâæ,in quibufdam duplicatæ efTç dicuntur.

Nam fedes Moguntina(ut dicirur)olim folum dédit decem millia florenot'’'y' quæjCum quidam illic eleâus date rcnueret,fic^uf^ ad mortem fuam pfrfiftc«')^ dus poft eum confirmationis cupidus,fe opponere timuit fedi Apoftolicæ,off««i5 antiquam fummam,puta decem millium florenorum.is nec confirmationcmin’P^ trare potuitjnifi Q^ teliqua decem millia fimul redderct,quçadhuc extabanta'fuoprî decefforenondum pcrfoluta.

Sic^ cogebatur date uiginti millia florenofum,qug tune indubie'in regiftt“^ cametæfignatafunt, Si. ufç adnoftram «ratemdfingulis ArchiepifeopiswadJ:® nedum uigintimillia, fed Sóuigintiquin^, propret noua officia,amp; nouos Ponnnr' familiäres. Tandemexcteuitfummaufqueaduigintifeptemmillia;quae^rch'^P'' fcopuslacob.cogebarurnuperperfolucre,utretulit uicatiusinfpiritualibusMoS“”' tinus, fic^ in uita unius hominis fep ties uigintiquintj millia a' folo Archiepift^P^^'’ Moguntino pro confirmationeArchiepifcopiRomamperuenerunr.

Et cum Atchiepifeopus lacobusuix quatuor annos fediflet in Archifpif^°P’* tu,mox poft cum eleftus dominus Vriel,ad minus uiginti quatuor milliacoaduseft petfoluere: quotum partem mutuoforfanaccepita'mercatoribus,fedurillisi^tisfa^ ciatjimponerecoaâuscftfubfidiumaut exadionéin fuos populos ôipaupetfsagrv P colas,quorum aliqui nondum fatisfecerût tributo aut exadioni pro pallio,a fuo præ deceffbre lacoboimpofîtæ. Sic^ non folum euifeerantur noftrates,6^adfxtreniani inopiam rediguntur( de qua reuerendifsimo domino Bernardino fanâæC^“^'’ Cardinali,ôônuperlegaro,confiât )uerumctiamincitantur ad rebellionem,6Jq“® rendam utcun^ libertatem: Si ubi pofrunr,inTerfefufurrant defæuiua in clerun’-

Admonendus etiam uidetut fummus Pontifex, quod per aada beUa,rettxC(t manorum pafsimdefolatæfunt,acpercrcbrasmortalitates numerus uiuentiutndi^ minutus.

Sic^ obpaucitatem cultotum,agri pro magna parteincultiiâcent,amp;içf^tf[‘’’ nea diuerfis euentibus attenuata,ôi uenæ minerales exhauftæ funr, pcrcunt^W“^ prouentus, exquibus Archiepifcopiamp;EpifcopijCalijsetiam honeftislt;Slt;^neceW impenfisgrauati)fediApoftolicaeannatamperfoluerepofsint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (•

Non fine caufa lacobus Atchiepifeopus Moguntin, iam fere'motiens

-ocr page 345-

SVPERIORVH contra PAPAH, jij

Ä de ttioi'te fua non adco dolere, quàm ob id, quöd fubditi fui paupercs, îterutn pro pallio grauem exaäionem dare cogetentuc.

feus ergofummns Pont»fex,uelut pius pater,filiorumfuorum amator,8iff« delisatprudenspaftotjCumfilijs fuisGermanicxnationisagac,ne propediemuel inuniuerfos Chtiftifacetdotes pe£fecutiofubotiatur,uelinftatBoheiTioruni plenqj ab Eccleßadeficiant Romana.

Mitius [altem agat.quotiensArchiepifcopus aut Epifcopus ad paucos annos texerit'.fkutdeEpifcopis Bambeceenfibus accidit, quotumttesintta paucos annos •nortuifunt.

Q.uiddealijsmultisEpifcopatibusr'Siquidcm Germania(AeneaSylnio teile) fuptaquinquagintaEpifcopatus habet. Quidde Abbatibusf quotum aliquiRomaa^ confitmantur.

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efto.quod in Germania maiotes effent ex agris,ex mineris.ex teloneis obuen

tiones; indigetettarnenCæfatea Maieftas amp;nbsp;cætetiPrincipes, thefautoöinerua belli,contra holles pcæcipuè infidèles, ôiadconferuandamin Germania paccm , at(5 adiuftitiam unicuicf miniftrandam : ad quod Confiftocium Regalis Gamcræ, cummagnisimpenfis fände inftitutum,maxime defetuit.

PtxteteaOpus habet Gæfarea Maieftas pecunqs ad comprimendos imperia rebelles,8cadextetminandosficariosat(5lattones;quorumnonnuniEcclefqs no gt;nbsp;cete,eatubona ditipere,imö in clericoru perfonas fæuire atcj graffari nó erubefcunr»

Demum natio noftta,non folum pro repatatione Ecclefiarum 6^ monafteria . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum auto indigetamp;argento, fed etiam pro hofpitalibus,pto pueris expofintiis, pro

L uiduis,ptopuetpetis, pro otphanis,piofiliabuspaupetum ( neftuprocadant) de« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iponfandis,pto domefticainopialabotantibus,pro annofis 8c eftbctis ,pto ualetu

I dinatijs.ac pro puftulatis,quorum (prohdolot ) plena eft Germania,altoqui etiam ,| _ populofajUtifexummininKfaftidiensmuliebrem.

l • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AuifamentaadCæfaream Maieftatcm»

SlcuttegnumPcanciçpragmaticam habet fandionemfcui in conferendisbenefi trisinnuitur)(icImperium Rom.habet concotdata Ptincipumzutcgeaillæfa. IconfementutjintereftCæfareæ Maieftatis. Rato tarnen haftenus per fummos

Pontifices uiolata funt-.Sóauditores Rotæiuxta ilia hucufcg fetuntur iudicaffe. Et f» aliquiscutialium pet quamcuncç difpenfationem conaretut illa inftingere, quod

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopus juelP tincepsu el Senatuseiufdem locifprincipqsobftando) in faciem

1 roncotdatainculcaret,piè cxhoctan8necontcaueniat,quoniam audaciafuafuftine

l nbsp;nbsp;nbsp;tinequa^,cum amp;nbsp;Tutcæ 8êludaci pada fidemqjferucnr.quis Curfitanotum tarn in

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut ftultus eft, utcontrauoluntatemEpi[copi,Ptincipis, aut totius alicuiuss

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eommunitatisinaliquaciuitatehabitatcptaefumatf PoffetetiamCaefareaMaie«

1 nbsp;nbsp;nbsp;ftîspetlitetasautoratotesfacilèin tegnoFranciçexpcriti, quomodo illicbenefici»

DI nbsp;nbsp;nbsp;confetantur,8è quam authoritatem in confetendis beneficqs habeat fummus P onti

1 nbsp;nbsp;nbsp;fex.Sccundumhocpoffetmodctamcnfietiinlmpetio Rom. Öifretiuminexplebili

I nbsp;nbsp;nbsp;auaticix Cuctifanorum adhiberi.Si præclarç V niuerfitates,præcipuè facultas Theoi’

I nbsp;nbsp;nbsp;logicaPaci[ieia{ls,approbauetitmodumillum ,quidedifponendis8ócorifetendis

I nbsp;nbsp;nbsp;dumenimeft,quod tand pt2elati,tanti dodores,tam probatiuiri,quiin regno Fran

' nbsp;nbsp;nbsp;ciæacinftudioParifienfiuiuunt, nihil apptobent, quod conttaDcumaut contra iu«

ftitiamcommittetetur . PtouideattamenCaefareaMaieftas,neArchiepifco*

1 pieledotes in hoc fando inftituto à fe diffentiant,hbi^ nonadhæreant, ptoptec \ cenfutas Apoftolicas,quas timebunv.SC. populus interdidum diu nonfuftinebit.

I ProuideaietiâCæLMa. ne ftatres mendicantes contra ipfam ptædicent.quife» I diApoftolicx hbentetdefetuni, timenies pcrdeie ptvullegia fua, utinam Chrifto

-ocr page 346-

314 TESTES VERITATIS TEMPORVM ôdnaturæinnixæquamuisiuftifsimam caufamdudumhabuiffent, contratantam* auariciam tantoscgabufus prædicandi,

Tim eai Cæfarea maieftas, nePapamandcc cledoribus, ut ad eledionf m noui Regis Rom. procédant : ficutcontra Fridericum fecundum LandtgrauiuS Ihurui* giæjÔi Guilhelmus Hollandiæ comes(iubente Papa)fuerunt eleâi •

Timeat Cæfarea maieftas omnes prælatos Ecclcfiarum,præcipue'praepouios, quiexiuramentotenenturauifarePapam.

Timeat Cæfarea maicftas,ne SD. N. Papa obedicntiamàfubditisauferat,» circnmiacentes populos prouocet, ut in terras Cæfaris feu Ârchiducattis /ufttiæir* ruant: quodifti homines fub colore obedientiæ Apoftolicis mandatis priftanoæ, promptifsinioanimofunt faduri . Timeat Cæfareamaieftascenfuras^po-ftolicas,aquibusS.D.N. Papa non abftinebit.

Timeat Cæfarea maieftas, ne Papa argutifsimislocis rudi populo perfaaaeat,B contra pragmaticam,fe^ excufans, fimpliciumbeneuolentiamcaptet:a|leg2Wf‘’’’ quoad Ecclefiam,fiuepatrimoniûfandiPetripertincntes,ad quodexolFicioft*’^^^ tur. Circumfpiciatergoôôdeliberet Cæfarea maieftas, qualiterfapientifsimo'““ côûlio omnibus illis Romanorumfubtilitatibus(fi neccfsitas exegeric^ficrefpou^^^^'

Conclufio,2lt; pia exhortatio ad Cacfàreain

Maieftatem.

NIbilfandius,nihil Deo gratios,nihilfempitcrn3 memoria digniusfffiff'^^ff’'’ terit Cæfarea maieftas,quam ut tantas Germanicæ nationis moleftiîS^^’^* adionesmoderetur,utlaicisclerum perfeqiiendioccaffonemauferat,ütp!*’ rochias(quarumaliquas,EpifcopatusItalicos Aeneas æquarefcribit) cxfaudb’^^'f’’ tifanorumetipiat,eis^ frenum imponar:utius patronatuslaicoruminutriflt;î#'’°'C tninationes canonicorum, collationes^ Ecclefiafticotum in ordinarijs mrnW conferuet. utmultorumilluftrium,nobiliumamp; ciuiumfilijs in GermaniaconfuW» quiinuniuerfitatibus abadolefcentia diuinas ôdhumanas literas difcunt, uiSiip“ extra curiam Rom. abfij inquietifsimis uexationibus, fumptuofîfsimis^’^“”’ etiamindignislitibusad præbendasEcclefiafticasafcendant:quietimpciiol^°’”^ no.confilijsamp;totiEcclefiæ.orationibus fuis opem ferre pofsint.Ne^ enimnno'f”^ caufaeft, eut tantopereflorcatFranciæregnum,nifi quo'dtantostam^Pfæ^“*’'^^ in omni bona dodrina uirosmultos habct.Si Cæfar banc impietatem cneruauetit, fi Germaniam tributo graui oppreflam in priftinam libertärem uendicaucnr,Wo» dis QC boneftis ad præbendas aditum fecerit: turn uerè liberator Germaniar.Iibf'^’ tiS9reftitutor,tum uere' pater patriæ, perpetuo'abomnibus pafsim poterir appelle* ji:necminotemfibigloriam,Germaniæ^frudumafFeret,qua'mfiprouinciaroaIi’ _ uam bellicis ei uiribus adieciflet. Sicep non minores uni Maximiliano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

gtatias debebit, quàm bis omnibus, quia' translato ex Grædsin Germanos impf’’ ^o,multis antea temporibus regnauerunt.

Ediôium Maximilianu

SVmmum Ecclefiæ paftorem, Siomnem clerum exemplocharifsimipâquot;'’^ noftri Friderici Romanorum Imperatoristerri),hadenusuenerati.nonpit* uos dignitatum amp;nbsp;Ecclefiarum paroebialium prouentus ex terrarum nf* ftrarumfiinibus.dericis amp;nbsp;prælatis abfeniibus, clementerinferripermifimus. Q“'’® ' amp;dampro humanaftagilicatedelinquentes, cumConftantino prædeceflbrenf' j ftro damideoperirenondedignareniur.Verumcumexnoftralargitatediuinim' tusdecrementum profluat, undediuinælaudis,Pfalmorum ô^MiflarumampI’'*' catio debuerat proficifeunoftra intereftfqui abfij meritis in folium Romanilmpt''! eledi fumus( ut inter cæteras maximas pacis amp;nbsp;belli occupationcs, uigilanterquo? circumfpi ciamus, ne Ecclefiæ pereant ne teligio labafeat, ne diuinus euhus dinH’

-ocr page 347-

■SVPERÎORVM CONTRA PAPAM»

I A nuatut.Sineanimab.defunftotum (quiEcdefqsSifacerdoubosdefuopatumonio

I nbsp;nbsp;nbsp;benefecerunt) contra ultimas ipfonim l’oluntatestat^usCuccotratur: q

/ /• Hflj-l fnlo nprfotisv^^^tefidc3nt,8ódifttibuiiones ont: vet quotu abtentiam (cum mono folo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluntates caffantur,de

i deîetuunt) diuinus cultus diminmtut,ulnmx beortaft^^cia labant, Ecckfiæ de I nbsp;nbsp;nbsp;lunaotumanimæ tatdtus ex tgne putgatorio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hofpüalitas ôi de-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctefcunt,Ecde[iafticahbettaslæditut,«monumcnta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvebtis huiuk

emofynæminotantut patrimonia parcntum 8^ ncrui tetu p • uittutebes» modi auatotumcoUitigatiombus euaneCcunt : clericii p nbsp;nbsp;nbsp;fni«rualibus,utiles,a ptæ

ne{icqsdigni,fua'cçptudcntiaEcclcfqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ft'^ijb^esmouenturjcanz.

1

I msEtclelù aliam præbendam occupet, mû P«^quot;^ quot;bcneficns aitequendis pec

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idoneam ac Ecdeîiæ uiilem fit dimiffurus: necg . quemcuncj quinon

iniuftaslites aut ambagcsindignc uexct, aut , nbsp;nbsp;otincipum 8ó paâa nation

, nbsp;nbsp;nbsp;(it de numero dercriptotum familbnum,iuxta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PSatomm ptæiudici-

( msGetmaniçJaKô (amihatcmfoiffeftngat,ino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, potifsimum uero

\ um.Neclaicisiuspatronatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ioifccn^Lisbenefk^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quacun^

1 nbsp;nbsp;nbsp;wwwsEcdeüaspenftonibusgtauet.Necmadipifc

I nbsp;nbsp;nbsp;queftaude,dQlo JaKis infttumenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contraiuscequumboneftum

A ^tot. Necsregreffumautaliafacnseano^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I nbsp;nbsp;nbsp;ôiteaamtationemimpettatcptæfumat^ubpœ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeumSi omnemhonefta.

I M»mfaus dim™ (aucnte

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï«AuguftasAc.HonorabiU,deuoto,nob.s4el^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VuimphelingoSeVeftadien(i,(actxThcoVoamp;tx ptofeffo.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n,(amiUadnoftio.

\ nbsp;nbsp;ovukuVlsSclucubtationfousmisiatndadumhabuimustomp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q s.

\ nbsp;nbsp;nbsp;non modd (ectetario nofttoindubiiatamadVnbcasbdem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[ectetaru

\ etiamnontcquKitusdnobis ptxftidfti.exbibcas.Cnptmus ‘ bocuoto no \ nbsp;nbsp;umnofttum t^quoniam dus opera diurius catere non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperia

\ fttoàteexçeàitum,quàmptimumaànostcmii«.Oawmi PP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reeninoftii

\ \iVbetlingcn,dieXViU.vnen(isScçKïnbris,AnnoDommtt'^» • nbsp;• S

îî Pec

-ocr page 348-

3X0 TESTES VERITATIS TEMPORVM ,

Per Regem*

InuidißimoD.noftro Im p. Maximiliano, lacobus

Seleftadtenfis humiUmam com

mendationem.

VïftoriofifsimcCærarUcôaCærarcætuæMaieRatisepiftoIa, Sccretario inftniftione.totisad id uiiibusmeaccinxi,utid quodCæl^f'^i^ji Maieftas defideratCquoniam tum cum Deo,amp; abfep confeientiæ poteft) cfFiciam. Abincunre enim ætate omnem operam meam CæfeteïC mum tuæ Maiefta«, deinde Germanicae nationis ôi. facti Romaniimpf rij amp* tioni,deuouiat^ dedicaui. Quamuis me uoto tuo amp;nbsp;inftituto longé imp^*^^'”.. (,j P am, amp;nbsp;multi fint m aula tua, qui hoc munus abfolutifsimé impiété uakanr:^quot;^ maioreft etuditio,maior^returniftarumeommunium experientia. SuntS^^P reliquosPrincipes,8iapudfenatusRecumpublicarumoptimidoâifsimiq?i’*f'’^^^ Germaniamexornarejamp;adpacem concordiam^uniuerfalisEcclefiæ.acî liuscleri Chtiftianam difdplinam reducendi famam ôi gloriam pctfuadcr^rP, fentiin quare non modôtua Maieftas, fed öitui inlmperio prædeccflbrfs,^^ Magnus,eios^filius Ludouicus Pius, ©tthoncs denitj, Conradi,Friderido^^i^^j tici,nouifsimc3utemSigifmundusfummainduftri3 operam nauaruntjimpdl' ipfosindubiezeloamp;charicateinDeum Opt-Max. ôigratitudineinChrfftugt;”f ipfiusin humanum genus benefici)s,præcipuéautemamarifsimaepafsioiiiS'

Ne^ enim Chriftus pauper pro nobis fa ft us eft,ut nos in omni rerum opi^ Jliaæluxu,de ipfiuspatrimonio cupiditatem nofttamSó ambitionempro“^ j, nctjfamem pertulit.ut no'ingurgitemur: nefjlabores.caftimoniam, ,mcntafubt)t,i'!tnosinocio,inlafciuia,inlt;^ omnibusdelictjsamp;uoluptatibu^Lii mur. Nequchi,quibusresEcclefiafticafu3debctincrementa, quantum^dd nem temporalem attiner, hucrefpexiffe uidentur, utin ocio tantum fieri“:' tcnr,omnibus rebus ad nota fruentes, citra ramen laborem. Alia certe illife^fuos^nonnunquamfpoliantes, Ecclefiam ditandam cenfuerinn*’î'’’ù otcommodius diuinis offieijs uacarepoflent, abfque folicitudinc defai“'“*'quot;|[,QS qi^em ex agris, nemoribus, pratis ac aquis facile' colligere liceret. Et ut paup Chtifti,oiduis,orphanis,8ifenibus,quosroburcorporisprorfusdeftituri»2e®'^ej^j. tantibuseleemofynamliberaliusimpenitent. Sic eniminInftitutionibusp, profefsionis,quasaufpiciolmp. LudouiciPij conferiptas putanius,abEpi‘£°r rumconciliocomprobatas,ficinquamlegitur.

Res Ecclefiælt;ficut à fanftis Patcibus traditur, in fuperiotibuScapiw'ise tinerur)uotafuntfidelium,precia peccatorum,8ópatrimonia paupecum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

nam^, fidci ardoce amp;nbsp;Chrifti amoce fuccenfi, ob anima rum fuatum r£*dred*ugt;’’gt; coeleftis patciædcfidccium, fuis proprijsfacultatibus fanftamlocuplcten’*^“' .Eccleftam.uc ijs amp;nbsp;milices Chrifti aleccntur,Ecdefiæ exotnarentur, pauperes retr tentur,8icaptiuiproremporumopportuniratcredimcrentur.Q.uaproptccuigii I »iacfolerticucaprouidendum efthis,quieiusfacultatesadminiftrant,nefos''’ « folummodoufusconucrtant:fedmagis(iuxta pofsibiliracem return) Chtiftob _ lanrium, imô eoruminquibusChriftus pafcitucamp; ueftitut, curamgererep^'’' nonnegligant . SublcribithuicfentcntiæProfper,airercnsuitosfanftosefS^,^ défia» non uendicaffe in ufus fuos,ut proprias, fed ut commendaras paupetiba^ uififfe Nam hoc effe pofsidendo contemnere, non fibi, fed alijs pofsidcre-bendicupiditate Ecclefiæ facilitates ambire, fed eas pictatefubueniendinimp » I Quod haber(inquit)EccIefia,cumomnibus nihil habentibus habetcomrnurif! / aliquid ind e eis, qui fibi d c fuo fufficiunt, erogare debenquando nihil aliud ft

benubus dace,quam perd ere. Haftenus aliéna cecuUmus.

Ptoini^C

-ocr page 349-

svperiorvm contra papa.m..

r, . J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Kol'nnem ptofcffbs ddem Seruatoti noftto

» Pramdecum omnes Chnftl Khg'o«™

gwtostffe expediat,magis tarnen id P

ïaciisinitiatoSjôC de hbetaUiate tanta 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.uojit)usaUenifinius,iantotumbe*

lium affatim ptoui(os,utab atatto 84man nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bilem non moueat, ncc ad

ndvdatumdecet meminiffe, quo noftta uita V»K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laicâ.atniciôamutuafla

oblowdonem 84 odium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;„,iftitescumïuo deto pietatide »

t?at,ofîînaicula 84(entes eueUaniuc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„-.pontificemfactofanftam-

diioftniintua ucneraiione,84in îp(um quoeç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r = ; .1 jj, obcdieniia fuldatur.

queRom.Ecdefiam uniueiCotûWiaUs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auætamhonefto 84fando ne-

Q.uaptopiet(eteni£sime C3E(ar,ed(itudini ,q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coUeftis tumuhuatiè

gocio ChnftianKsimè affidtut,non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» »çjas ^inconuentibus ptæftantk

uonnuUis.q«ædeditaopetaô4apuddiuetfa^

I nbsp;nbsp;ç umuitotumpatdmuidgpammL ^onem pkuimum conducere m-

man»3ecotnmodum,84 ad diuini cultus ampWt nbsp;nbsp;nmnibus obfequcndum, ptom

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deniuï.EteôadidabfolucndumjtuxqjMaiefta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tuætdaieftarisSecretati-

1 priorfui.Pnmùm,quednepotemaffe’cututumconftlus(um:de

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um,«x\aboiemeomaiotenitaamin(cbenig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.vinatura (ubdiiustuaein[ctüia

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inàe,quôd(ublmpetioRo.natüS84aUtus,metii , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ •’ nattodniocom*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«oluntari'.poftïcmó, utbacopetapatnamnieam

menàariot(:m(acetem.Seleftadium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jFrionis patuo (anè intciual =»

tiusrin AKarik meditullio ütom, ptouincqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c aneaunïqnanium uallis Al

y nbsp;nbsp;nbsp;locuig«ut.Q.uantumenimBti(agcsab(unt.qua nbsp;nbsp;„..^^j^eftadiiiueU Gallis,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btïucain Volegotuide minuiiotibus lotis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsit,

1 nbsp;nbsp;nbsp;uelab alqsboftibus (.quod ab(u) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Jdpqs çft.EiColcinonnunquam

I nbsp;nbsp;nbsp;quàm Pnneeps Auftnacuscbquidem mcinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remooie exhibitum. Ex Atgen *

tûtato,Galtn(i.Nouemb .M. D. X,

Epitome inProccmium Pragmaticæ

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sandionis.

procemium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nafccmisEcde*

•r ptoccmioPtag,maûcxîanaionis natta Q4DeVphinatn,et«xctini8Cdo •

\ fvÆ^RçgçsY-tanc\x,Ptsdaû8iPtotjtesvn amp;nbsp;, MotiamDd,84ad augmentum

tau«iutEcddias,cc£nobia,8taUa\ocaVac gt;nbsp;„^j.;ftjosidoneos ad p to pagan « ùiQvnkuküs. Item quod inftituctint in ûnsi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôdàtanftisvauibus

1 datnHdem,adbonosmotes,amp;cxcnap\auntu _ ■.* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytcrnqudd^quamdiu

\ tondvüïunicanones-.ptoiceUdïcginnpeft^^^^ ndhoneftas, diidpVina, tdig'o ,

A nbsp;àanonttùUoWewaübcmnt.ftowltmtcdrfiaOciUo« nbsp;,

0 XATOttatççoff«C.x(atçatuaMa\c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çoffdsionibas dotaiæ Junt a

toWî^ùtxin Gttmanw«tcamp;3c^ amp;nbsp;a JP .. ^çaeieùsPnndvibus lîicutvn ŸÆvnatnçetatoïvbus,ab\Uuftnktmis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GçtTOanoiamdariîsimètçpen-

tuçoVàQ, àt zdo 8^^««°’^'JSfacno 8i H?ntko Cxîatc «edas 8C wtÆttwoconftat,mùVtastcdetiasa CatoV M

dotatas.SvutnkmaDucvbusSaeuvxfitA j.Mn^Ecddb^ôCccenobt^sGctmaa

àDaeobmoP.çeç Aufttafe mVtataxn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .,.-«5'™ GcttnanoiumV tin «

ùoumt€2\on\bus,«tcftkatlt;çàotaûs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouod cxatnbkvQnc Çz, auaùda

Conks\uwutÇKotàwmPtasvnauc«nanat,qTO

-ocr page 350-

,2e TESTES VERiTATIS TEMPORVM (quae patmm décréta contemn«: fubfecutæ funt ) maioruni corruptionesatqBtde« à)cmationes:ftatus Ecclefiafticidehoncftationes:ufurpariones grau»fsima::pi^ tim haec fieri per praclaturarum amp;nbsp;dignitatum, aliorum^ beneficiotum Ecclefum* corumrefetuariones.ôipergratiarumad uacaturabenencia expeâatiuarum,a «aldeexorbitantiummulnplicationes,amp;perinnumetabilesconcefsioncsjgtauilsi* niaaôôimpQrtabiliaonera,quibus Ecclefiaeôdperfonæ EcclefiærcgniafflidæiOP^ ■ pteffæ.ôd quafi ad internkionem redaâæ bis diebus confpiciuntur.

Nam Ecclefiàrum beneficiorum pecunias indigni extcri^occopanf.Mâiigt;* (es digniraies opulennoraœ beneficia petfonisconferunturincognitis.â^ »on batis.Pauciin Ecclelijs refident:quia cum fintplurales, ubiqueref dereSiptæ’f”'^ as deferuire non poffunt, uuliiis cp commifsi fibigregis non agnofcunt. Anim«“ nbsp;nbsp;,

curanegledajemporalia lucra folummodo quieruntur.ChriflicuItusdimiiwiwf' | Animatunicuranegligitur.SubtrabirurhofpKalitas. EcdefiarumiuradeprttuniJ Ruuntædificia . Popiibdeuotio attenuamr. ClenciregninofttifcientijsSiuirt“''* bus efFulgentes, qui in acd ficationem plebis noftræ uacare poflent, ôiq»gt; gijsÔi Ecclcfiae pubhcis confilijs forent opportuni.djuinarum bumanarum^l^^*^'’' j narum Itudia delerunt, propter promotionis ad beneficia fpem eis ablatai»« vo' turn alienæ mords ontur.LiresinfinitæjContentionesamp;Srixæ, rancotesamp;oduint Chriftimnnftrosfuf(itai«ur,nutriunturatquefoiinetur. Pluralitatisbentfioo*^“ execrabilis ambitiofouetur. Pauperes cleticicum return fuarumdifctiminep^f^. lumniofoscauiUofosîçopprimuntur. Beneficia inoffîciata relinquuntur.Bti’tn^j fimoniaceadquiruntur. hiuenibusbonæindobseuagandi licenria præbfWfiH literisetuirrutibusintenderedeberent. PræladsSôcæterisordinarijscollaæn lusfuum atqueminiflerium aufettur.Ordo Ecckfiæ bierarchkus conftindn^'^*^ / timaaduerlüsdiuinaatc^bumanaiurainaiiimarumpern‘ciem,amp;S gninoftriopptefeionem.ôiconcukadonem perpetrantur.Sic^iuracoroiiæno depeteunt,a^thefautiregninoftriinexternasregionesdeportantur.

Præmifla bæc Carolus vil. Rex Francorum, cæteritj prælati cognofcenres.talia ftimulaniibuseotumconfcientijs.abfquegrauifsimaDf' . ' fa diuriusdifsimularc non potuerunt.Itaque décréta bæcBafilienfisfynodi^’f^' utiacent, pattim cum quibufdam modetamiuibus, aut epijkijs tecipif' fenfecunt.

Addiüo ad procemium Pragmancæ»

VT ad oculum bæc omnia liera effc denionfttentur, difcernant bon'ƒ5., iudices( quifakem diligenterconfiderarunt)fi non floréaldiligfn''°'.« nuscultus.ordinatiorcantusi fi non fiant pauciores in cboroconf»‘‘nn^^' non fint minores faâiones,minores lites,minor pecuniarum cffufio,mi»oMonf diculafeu fcandala.minorconcubinarum pompa «3ôluxus,inilliscolkgij5^b«' fijs,adquæpergtatias Apoftolicasnon patetaditus. Exemplumfumatuto«b« ‘ fiaparocbialiFriburgenu,decolkgioBadcnfi, Heidelbergenfi, ôi Spirenlîs diœcefis, ubi licet parua lint collegia, mediocres cÿ præbendæ, ÇO® ramen alias, quas infatiabiles Curtifani occupare, amp;nbsp;in quibus poft ttimoniorumcç difsipationeSjprabendaspinguiorespofsiderepoflunk'quot;?™ , busdiuinisofïicqs,inomniEcckfiaftica difciplina.amp;in perfonarumcoiKOWUiP ceamp;tranqiii|litateexcelkrcuidenrur. Ignol'cantmibimultioptimifafcnn'^^’j.^ amp;in catbed ralibus amp;iii colkgiatis denote', Deo feruiunt, quibus contention«, tes,kuitates,euaginatiQnes,confabulationes, amp;cæterædiflblutionesaanio difplicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . (jg.

Exemplum denilt;5 fumatur ab Ecclefrjs parocbialibus,ad quaS gratis licç fefe non extendunt,quibus de idoneo redore feu curato citius pto»»^^quot;quot;^’'’ , his quilubgratijscadunt. Q.u1ppequæintcrdum propter dioctfoscolln'g^

-ocr page 351-

SVPBRIORVM CONTRA PAP AM.

A uatîa5Qiipfotumaftutias,adbicnmutnautitiennium,cettoSiidoneopaftoïc a u tunt. Etcumuixtandemaliquis Cuniianotumuiaotahotum inpatoch aai q utcuncj wafctit,nri in ea non rcftdecueUi tcüdct,non pïædicM,nec cance dit,uttaltemptofummoPontifice.ptocgfaccofanfta.exhonèmr ^Non(ic teaMaiçftate%t conttaTutcas,ad Deam pieces à populo contingitdeEcdefi^s patochiaUbus.ad quas Cuitifani feu co« ƒ• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj

ftoikasnonadmittuntuï. Exemplum fumatut deEcdefia par nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eueltieid

Heidelbutgcnfi,Badenfi,Vlmenfi,Fiancofutden(i,adquas,cu nbsp;nbsp;nbsp;•

deidoneisteftoribusfalubritetabfqueomnilite.abftjmultapec ptouidendas,uelPtincipes,uel uniuerfitates.uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptæ e bonos atone

matutèSiftaiimdelibetant.ôiadDcihonotemanimatumcç a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neifciptos

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doftes uitos,eis abftj cStrouctfia præficiunt:qui petfonahtet t( i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fakitisCutue^

l E ptxdicant,popu\umuetbo8iexemploædificant,ac(uas£Mes^ « • l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tipaftotes)diiigunt,deqaotummisPontifkibus,paftonbusq3

\ ôéexultandum effet: qui ôircâè agetentjt ad ftmtles

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delipopuloptæficiendos,fintcoopetatun.lp(icnimdcamm nbsp;nbsp;p.

l îkiMtlwm,ptedofo«“sfanguineredemptorum, exadiU^^^^^ (^mmus Poniüex l exttemo tudicio tattonem (unt teddnuti : ficuilulius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g, bumibmê

\ nbsp;nbsp;nbsp;«oft«?nexotdioBullæ(uæcon«alohannemBentwolum,fpont^^

confiutut.EtPlatinatnCelcftinoV.eidemteuerendffsimosd^ affitmaffe nattat,omnia mala,tum accidentia,in die tuduqfib

\De déplions ♦ Cap» V

Generalis teîeruaiio omnium Eeelefiatum eltdiuatum,petRomanumPontiflcemfietinondebet:ncc^

, Nec(uUusPoXcon«aueniat,mffexlegitimisca^^^^

Papainaffumpùonefuabæc(e lurei obfetuatutum. ç , »ATÎfs«. rnnfir « Eleftione prælati uelEpiîco pi fada, confitmator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onbr »

\ nbsp;nbsp;nbsp;tnationis^aliquidqoaniumcuntçpatuumnonexigat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a gt iso aai

\ notninefubuentionis,(ubfidq,grlkudinis.auialiocolote,pr«textucuiuÇuisconluc \ xuditiisaurptiuffegn perîe uel pet alium.nuUatenusteapcte ptæfumat.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çluibisconrtauenetitjipfoiureconfitmationispetpctuoiitptiuatus.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^eciummusquidem Pontifexaliquidpto confvtmationcaccipiat.auoquiti

•1 '■ fuiutocQnóViodefctaiut.

Omnes teïetuationesteaocamut,cxccçûsi\Us,udq«3eintotçou iudscx«

Decoïhûonvbus»

VtJtttt àatïina quîc in ptocctnio natiata (uni, alia cùatn incommoda oùun a laiexnvuUipVicationectaüatnmexpcÄauuatum.

Vnmó,Qnódc\ct\ci in ^tacqs paxtimomum Si pattntum opes cxnautwnt.

Secanào,qaôàbiqa\büsaoimaioï pïox\mnmcncumucmenàv aftuua, anl aà\ttiaanànmiaç.ükaaiuppcucub«ttoi,'bçndvcwtibvntnàicant.

bt J 'Imvo

-ocr page 352-

330 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

Tertio,quöd fub inuolutionibus prærogatiuarum, aut antclarionun’»®’^ tam huiufmodi grattas concomitannum, plurimæ fraudes committuntut • Pro» pteriftas Si alias in proocmioexprcflascaufas.ftatuitfanfta BafilienfisfyHO't”’’

QuödfummusPontifexgratias expcdatiuasautnonnnationesamo^lo’’“*’* excaula concédât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

PotefttaniendifponerePapadeuno beneficio adcollationem, in c«n:82deduobusadcollationem,»n quafucrintquinquagintaóiultrabeneficW’

Locus eft præuentionijfi ordinary fint négligentes.

Ordinarq huncordineniinconferendisbeneficijsamp; dignitatibus fetoent. In omnibus Mettopolitanisamp;lcathedtalibusEcclefqs fit Theologus. . Tertia pars prabendarumconferaturgraduatis,ptæcipucTheologis:nrofort effet, qui duaspriusobtineret praebendas, quarumuna adæftimationetnuaw j ducentotuni flotcnorum Canieræ,hoc eft^ducatorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

De parochialibus Eeelefrjs fie prouideant

oïdinart).

InEccleftjs parochialibus, quæ in ciiiitatibusautuillis muratisexiftantjn^ ' cuantur perfona; idoneæ.quæad très annos inThcoIogia, uel alteroldtiuralw*^ tuitjeu magt ftri tii artib U s f. n t.

De numero Cardinalium,

Ecclefiæ Romana: Cardinales,fintnumero tantum uiginti qaatuonnf^’*^'’* tnaiiiur minorestrigintaannis. Sintmagiftri,doâores,uellicennatiiniutediuino ÖÓ humano. Sit laltem tertia uel quarta pars de magiftrisaut licentiatis Theolog**' Paud uetd ex eis fint tilij, frattes aut nepotes Regum ôi magnorum Principu® •

P.Rscftcrifcus D Jac.Vuimphdingto diuinarum 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;literanim licentiato

S» D.

REmitto ad te, uitornatifsime.fîdo cum hoccommenfalî lampraginatica:,perqudmfcite,fyncere^abs teexcerptam.una'cutiipt““ tifsima Cæf Maieft iiiltruflione. Faxit Deus Opt. M. ut aquila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

fpeâifsimaoculatifsinia^ipfaeft fummo culminefperindeutliliatusPoncfpsH piatconferuet^, nefcilicetpofthac beneficiorumifti hypagines, unioetCaro^ nobileniGermaniam mcdullitus exenterent,eneruent^.Negociumiprunirofl’ «cle'commodifsimumartjdiuinum.fummoperecommendo. Necnoncu'w'“^ eainrediligentiam,tum Cæf M.ad Remp.Germaniæzelum,haudinimerito'’l’p ximi facio.mirifice^ laudo. Nihil prorfus demendum in ipfofado, a drjciendum lt;hac præfertimpeftiferatempeftate.proinde^ nobis inqutetifsima)opetæprf‘^'^i]j duximus. AeneamSyluium de Germania: fitupropediem aut ipfereducaro,’ fidocum tabellioneadfuumremittamauthotem.Valefauftifsimê:Ræftf*''‘^°^ jj tuo.tanietlïfcabro amp;nbsp;inculto, utare pro tua fynceritate,ut uoles. Darum feftinä amp;nbsp;ex tempore.urgentecontubernah hocmeo,probatæuita:uiro,quemtuïnu nitaticommendo.Calend.Decenib.AnnoCbrifti.MD. XI.

Hifceimportabilibus oneribus commodê adtjcientur ôiea »oo.grauam ’ qnæimperanteCarolo v.annoDominii^ii.incomitijs NotimbergælegaW

pæoblacafunr.

Grauamina (edis Apofl:oh'cæ,non ferenda Germa#

nis,ac primùm de Difpenfationibus «etc ledemptis»

-ocr page 353-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAM;

» iM«tdiqua oneta »udillud minime nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„tuUtem multa, quç nullo di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

conftituiionibushumanis mukaptohibentut.imp« çnusfunt.matrimoniotum

uino piæcepto udinietdtdafunt.ud impetata. 11« S honeftatis cognitione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

uminnumetacxcogitata obftacula, ex affinitatis ’ V. nbsp;nbsp;nbsp;originem ttahentia. Ci# .

ïçitttuali,kgaUc5,amp; confanguinttads.tammuKis g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;netd'suatem creauic ,ac

boiumium utus intetdidus, quos Deus tarnen ad n nbsp;nbsp;nbsp;jjQj-uit.Hæ nimitum,atquc

curngtatiaiumadione promifcuè fumendos Apono . ^^^Qæines, donee pecu= hisfimilescomplûtes humanæconftiiutiones,couic5 pecuniafaeiat diuitib. nia (ibi hatumiegum gtatiam àftatueniibusimpetten , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftitutionutn

licitum,quod tenuibus gratis fit ptobibitum« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copia d Getmanis expiica»

humanarumtetiaculis, nonmodo magna

ta,e Getmania 8i trans Alpes lata -. fed 8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;au ueis uid ent fe lUaqu ead, no n

tas,p\utaoffendicQla,fimultates,dum tenues nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V diuidas non (emd appd*

B ob aliud ,ni(i c^uoà (pinas Euangdicas Cita enim G lat) non potsideant,

Delenspore interdi^lo.

I nbsp;nbsp;Pan modo agitutedam cum edebtandis n “Pÿ^^^^J^l^ç’^Çy^quadtagefitn^

IeptMg,tm».qaacamaMtinE«kti»^mu^ utcjinulooiflaotempoteabS^’ue.aefiaftidsSia fecolalibuspifsim(i nmtiidiaamtftttu™ tarnen mtenm«abEcdd^ nlt;MmmraevnbUce,geniabtetu.»amt. Seto àtt.ft8tamboc(actteqnBUiKnâat.anoaiinumm p natç.oWbttnm,impnneacUbct,fa«KUc«.Eft™m^ ttumenistetiaculumaquo exttabuntur nummt.Nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. r? -.nnditio

paupeiis dluitis^longe diuetCa intelaxandis bis conftitutionibus (it con itio.

De oner ibùs P apalium indulgentiar um,

t lllud Imoottabile lam olim inctebuit Romanatum indulgcntiatum onns; qnando(ubpe^t(onapietads,qunmautbafilicasRomanasconftt^ neminlutclspatatepollicldtuntRomaniVonufices.omnemafit^^^^^^^ nmactedulisGetmanisexuxeruntpecuniatum medullam. Eiquodlongcmami» nsel(adenà«m,petbasimpoftutas,aceatumconduaitiosptæconesôCptÂdKa^ totes, ptofilgata eft Germana Cbriftianotum pietas, dum qui exitudete uolebant uenalesiuasbüllas ,laudcs(uis mercibus occinebant,mitas öiinauditas condonatl perempnnasbas condonatlones ,nedum noxas ptxtetitas ,autlutvtras uiuentium, led SL delunamp;otum uita cxiftendum in putgatotio (quoduocant Cantor es illi indul gentiarum ) ignis ,modónomerctutaliquid,modo tinniat dexteta, Atogbis meta - dumnundinationibus,(imulÔC(poUata eft.acteGetmania,amp; Cbriftipietas extin# da: quando quAibetpro precq,quod in bas mettes expendetat,modo ,peccandi im puniiatetnfibipollicebatar,Vlincftupra,tncekus,adultetia,penutia,bomicidia,lur* tajtapinîe,(ccnora,actotamaVorumleina(cmel.otiginem (ibi ttaxerunt.Q,uod enim gt;nbsp;malorum ampbusiambottebuntmottales,quandofibi peccandibcennam ac imgt; punitatem.nedumin uita,(ed öi. poft obitom,2ete,btetimmodico,compararipofte dnundmationibusilbsmdulgcntiarqs ,(emelpet(ua(ombabent? naaxtmè Germa« ni.quibüsperbosuerae pietaus(ucos,(ubte\igionispet(ona,nibil.nöpet(uadetidifti tile eft*, utingenio plane ad pretatem ttedulo eft Germania,

\4 Et licet indulgentiae bae nonlemel inboc ad Germanos mi((ae(int,qua(iex totrala earum uenduionc pecunia , (ideles contra Barbaros eftent tutandi at deiendendi •. euentu tarnen compettum babent Getmani , peCuniam banc non tntemftdti, autaboquiReipubVicxCbri^an^neteftatiam , (ed in ptopinquo

~ ~ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ( 4 tut

-ocr page 354-

TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM tiimluxiim5acfiibkuandamfannliamipforumcfleuerfam,qiio anobioap.^ funt per quam maxima incommoda, quod ôi ofFçndicula orra ûintfimpH^æ ’y( quod nunc Gcrmani rôties fend en tes lufam fidem, quum uerè iam tes pofto* ’, contra Turcas inftituarur expeditio bellica, nullisradonibusperfuadenffP^^j i tururcredanr, quodresipfaferènotodumfacit,irafcilicetinftareceruidbosno nbsp;nbsp;nbsp;j

ctudeles Turcas,fufpicantesfcmperpriorib.fimilequippiamagi.Q.oæun3tâtio nbsp;nbsp;.

Ht ram ægrc manus contraTurcas iungant. Quantorum ergo maloriim,Ôûinr temporalibusacChriftifideliumconfcientijSjcaufæfuedntRomanæinduIgf'’ fanâitasi^poftolicaprofublimitarecaptusfui, exiguaopéra, uelinde,finon . 'ullaalia,conieâuraconfequipoterit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Praeterea Papalis fanâitas,cæteriqgEpifcopi,acEcclefiæRomanæcoluiH^[^^

cafusaliquotfuætantum abfolutionireliquosfecerunt,quorumfiunum turn commifetis,iamautnumerandum,autabfolutionedbicatendunifft:^^L quöd in hoc referuati fint,ut uel inde nummorum aliquid eis accrefcat. Quodf conijcerc licet’, quo'd in cafibus etiamquantumuis pro tempore honeftisautnf^ f3rijs,nunquamtamen,nifinumereturaliquid,difpenfant. Atfinihilattukfl’)® meraueris ue, indifpenfatusperpetuômaneasoponet.

6 Veru'm ü quis,unde numeret,babeat,iam nedum pracfentes indulgfnt“^ cum conftitutionum tranfgrefsiones,fed Si:infutorum impunê, ut eas ipfastf^'' di licear, indulto permittitur.Q.uo fit,ut anfam indeaccipiant ij, cum quibus'f^ penfatum eft,peierandi,homicidia,adulteria,6ifimili3 fl3gidaperpetrandi:lt;lY doquilibetcxfacerdotumuulgo, abfolurionemempddam ùirtutcindulcih’^ partiri poteft. Q.uæ malorum feges tota ex habendi libidinf,auriq;facta nuncEccleûallicorumnonnullimiferéexcruciantur,otiginemducic.

De prædtcatoribus indulgenriarum

Scationariis.

y Eli: Kaliud indulgentqs uendendisaddidam homînum genus, qoos tionarios uulgo' uocant.hirufticorum plerunçabutunturfimplicitate.dumo^” uicos,uillas,pagos,angiportus,omnia^per3grantcaftcll3amp;oppidula,præ“'f’”* tesfanaicuiufpiam,Valendniputa,Huperti,Cotnelr),Anaftafijuefanâin’0^ , ac quantum ad rem familiärem addat,fiquotannis hune uel ilium munufcalo^b

q uo, quod eis Stadonarijs fcilicet in commodiim ced.it,demulceas. Infcribent^î de hinc fimplices, fub fanâi alicuius numen actutelam, p ro mitten tes cp, alteromotbotumgenereuacatutusfît, quieisannuûcenfumpenderit, ûuæom* nia in hoc excogitata funt, ucflmplicesilli ad uiuum ufque exugantur. Nampt** mu'm hoc negotium à fanâo Anthonio cŒptum,in innumerata morbofumgf'’^ ta dehincaffueuitdiduciiitautuixfuperfit morbus nuncaliquis.cuiStaiionarijnoô amp;:peculiarem fanâum.tanquam tabernæ uel negotiadoni præpofuerint. Ptoed' fit que eôufqp eius maliferpigo,ut paupetum ac fimplidum illorum, Quæftuati) ƒ Stationari) prædicatores, fanguinem uorentamp; medullam : dum^ilH beris fuis neceflarfjs fpoliantur,indelicqs Si. luxu plus quam Sybaritico degunti«* tionarij. Quæ tes amp;nbsp;in primis præfentem fibi fanditatis Apoftolicæn’fdwnam poftulateuidctur,quointerdicetetutEpifcopis,cæterisque Ecclefiæpr'*’’^”^^^’^ eorum uicarijs, neprolegationisfeu funâionishuius admifsionequippwnipo»* hacacciperentprecij,neueeas omnino toleratent amplius, autquancumpftfos l ftarct,paterentur.

$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nec minus 8lt;^in hoca religiofisgrauanturprophani,maxime p3Upfr«,£I“*'

bus res cftanguftadomûnempequôd médicitasordinummendicantium,niliiliii ture, neque in urbe finit non peragratum, dum d terminis, quos peruagaiitut, Terminarijdicuntur. Q.uas quidem peruagationes contraordinis eorumftatü* ta,neçg edam ad necefsiratem, pet auariciam infatiabilem adinuenerunt. Ita emm

-ocr page 355-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM; 333

1 ^itoUtcümin oppidulo ,aliquandonon admodutn cekbti ,fcd p«exiguo,d(io,«ia, auico amplius illotum fiiKconucndcula.in quæ, oninc qmcquid deemÿynæ un. d,lt;ïdifquui poteft,confeKut,dum tarnen interim motbo aur fenio confedtaues nel iiKolx.quipetætaiemcxlabotibusôCfudottbnsfntsniucum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s nbsp;nbsp;i erts tgt;

neftèuixetant,egeant,fameôiinediaç«cundumnccenenaDe nbsp;nbsp;’

lta(5togantfanaitatcmApoftolicamJtnp«iiPtincip«,cæten(^^^«us,quate nus (ananas lüa,P aietna animi affeau,offendicüla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,• jou-je amueiti

tum,difpen(ationum,Swnonatiorum,Tcrminariotumlt;5e me

negotiutn temperate uelii,ne libettas Cbriftiana,fcruimte hu numpenitns extinguatut.ûlaqucentuK^confctcntiæ Chtminaeiiut^i rninum.quibus nuUum cft peccatum maius, quam numm

qukquamprohtbent.quàm(igtatiscôtraaenneqmsueltt.Kdifp^

B piobibuetant,numctata(cüicet pecuniaampboie.Vciumq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad oietatem 8C

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libus Chtifti, tanquam cum fuis ouibus agatut, infttuantut^ p nbsp;nbsp;nbsp;ruiufuis ttaditio-

t^îdtatemmutuam,exiu(sioneChrifti,quamadobfematio^mcuiu(uisna^itio

\ nbsp;nbsp;nbsp;ntsbnmanæjormidme pœnæ. Acfi errate eas aUquando

I tut,ôC(ub(euentut potiusftaietné.quàmita femibtet ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nninm quàro pii*

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus paulonotiusfeat.paftotcmcupete potius ôiquætetefalutem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jQ nbsp;nbsp;nbsp;P

uatacompendia.ac eatumlanam.

\Quam inique caufæ prophanx in prima inftantia ad Romanum trib u

nal iudiciarium trahantur.

» nbsp;nbsp;nbsp;Q.uum ncdutniutis ratio, (ed 54teiptafetics poftulet. » ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^mîs'in exec

* ftionumlimites,amp;.utquibbctOtdinatiusïuts fitfm^us co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» . otoTempotc

C cendiitttKdiaione non diftucbet; minime tarnen Pontiüce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P peutio*

txiftentes,aequitatembanccommunemcon[idetatunt,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nroobanis puta

nempettonarumEcdefiafticarum, laicos non taroin caufis e nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citari,

b3tieàiuiam,autpignotum.84inp«maqutdemmsuocatisjed84 acmiusuotati(ecerunr.au^resnedumttacurprædtaumeftgt;miu^^^ rotins RomaniImpetq otdtnibus,ccdtt tniaftutam.pe ôîdiâionisdehoneftationcm,diminutionemqî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«- • r „ä

»• lttm,cumRQm3E quiÇpiam etiam latcas,intetpo(ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ptotinus

ïpetateiuftitiamapudiadicemcompetcntemmGermaniaaff q

\ adialeiutameniumadmitritor,acciiatiocicqntrapartcmaduer(amdccetnn^.

\ nbsp;nbsp;nbsp;que ptoceffns à indice otdtnatio exGetmaniaRomam.nccvumc nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec

\ piiteadnet(amonira,prottabirut,tnàeiuratneniiptxrextu,necVondccnn«to,

\ nbsp;nbsp;nbsp;ülla admlttitnt ptobatio^eriam Vv plane doceti poffer, aurotem v u P pkoma

o\ b tes(ialüosradicesagetet,nec ptincipqsteîifteteu«,otnnes tand nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -rj-amne '

\ nbsp;nbsp;nbsp;næcutixttibnnaldruoluetentut,ordinatï|'qjuniuetffîüaprmatenuuurttdi^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;Qjaodnonlolumtonttaomnemiuftiiiam.ledetiamintoletabvict e .

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta ptoptetîaaiRomamlmpeiq ftaras(anaitatem

\ nbsp;nbsp;nbsp;praitamp;umonusinRotnanaGüttapofthacnonioletateueltf.kdca (vlt;»ntia Ro.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nemo ueltctle(iaffitus,uelleculat\s,ob tauîam prqphanam,tn pritnam ,

\ nbsp;nbsp;nbsp;mamminsnotetuf.ied petîonx ÇCtautebxotdinarto tadtct,tutinwne

cent,rilvuqnantut,ulrta(^boc atnplius contra æquitatem non gtantniut »

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De eoïdeïuitoïiWs, îic exteris V

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busiudidbus»

« Item

-ocr page 356-

534 TESTES VERITATIS TEMPORVM

11 Item eftSd aliud iudicium Papalium, per quos æquêordinarw attenuâtutiii* k rifdiâio,geuus,quos Conferuatorcsuulgo'uocat:eosEpifcopi,cætençEalelijrtw Cipes, ex primatibuSjUel Abbacibus fuœ diœcefis, a' fede Apoftolicain hocimprtwK folenc,ut coram his^omnes illorum caufe amp;nbsp;litcs,quas iam inftituere cogitant,aiti* mantuneuocentur^ per hos inius perfonac fecul3res,nobiles 8i plcbeij,in caofis on* nino ptophanisjlicetaâoribusiuftitiaperordinarium tribunal nunquamfuftitac» negata.Ciuôd fiuocati in ius ire recufauerint, ij contra ius ac phas excommunicatio* ne,licet nulla,feriuntur;cuiuscciinnumeraadducipofsint exempla. Ac fiutcapiine Çotium^procederet.breui eô return ueniremus,ut omnes caufæ prophanæ, ad con/ leruatores hos,cæteros^ indices Ecclefiafticosjaicis nedum fufpeflos,fed iKalioq^ încommodoSjpertrahetentur» Q.uod ut elt intolerabile Germanis PriiKipibu$,ita^ apertafronte,cum factiRomani Imperij pugnatconftitutionibusordinatis,quac£iij réiKexptefsimuoluntacexprimunt, quddnemo aliumexordinarioadiiKompt' tens tribunal in ius pertrahete debeat. Quaptopterlmperij Principes,Proc«fs.3t Status,fediApoftoiicæfupplicantjUtgrauaminaatijonetahaîcradicitu'sfunditiJSî tollantur 6^ abrogentur.

De Papalibus dekgatis accommifîarris,

»» Item fan.Pontificiaad Ecclefiafticarum petfonarum petitioneoijin^'^^^^ I legatos ôôcommifiatioSjtanquam Ecdefiafticos indices, per Germaniamconçtat* 1 tefoletjUt impétrantes dehinc laicos.cuinfcunque euam dignitatis, ad tiæ,coram ira dekgatisin caufis prophanis,iudicio conuenire pofsint. ûood“tde fadofaepenumero præfumunt, itaexcommunicationis pœna mandatamfibi*”^^^ partes iurifdiâionemdefendcrcconantat.Q.uæomniaôdinperniciempffib'’^f‘quot;’’ fecularium, ôdinintifdiâionis Getmanicat acordinariæ iaâuram uergunt, nuationem.

Quo patîlo Eedefîæ Prælao per (êdem Apoftolicam ex Epilcopc» rumordinariaiurifdidione,accæterorumfiiorum defenforum tutela eximantur.

I) nbsp;nbsp;nbsp;InfuperSihocmoliuntur fummi Pontifices, monafteriaaliqootcxinif^®

ut ab Epifcoporum,eorum fcilicet ordinarîjs, ac defenforum.protedorum^^lio' iurifdiflioneita exempti,teddanturimmunes,immediace^fubiaceantfediApoltO' licæ : quæ res non tantum prædiais ipforum ordinarijs ac defenforibus, fedôitfÇ* RomanoImperiocedit iniafturam, turn, quandocoHatiopecuniariaptoImp^fO necefsitate,uiritimlmperi),ftatibusindicitur.lta enimfit.utipfiperfeaboneribusp*’ blicis exemptijimmnnitatefuagaudeant. Dehinc ctiam auxiliarcs manusEpütoP'^p «cdefenforibusfuis.quod ante hacfâcerenecelTumhabebant, non porrigant.pf' quam technam Romani Imperij attenuanturnerui, acdectefcuntplusiuftou*^^' Q.uapropteramp; hicImperij proceres ac ftatus rogant, ptæfata onera exemptio*’“® abroganda’tollenda , emendanda^, ac monafteria hæc Epifeoporum deft”!^ rum ordinäriæiurifdiâioni relinquenda, utuelindelmperiumRomanumpti«“' demApollolicameneruatum, uirespriftinas eocelerius recuperate queat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

De attenuatione iuris quod uocant Patronatus »

14 Item,qoum permortes poffefsorum pro tempore beneficia uacsreincipi“'» quorum ius patronatusad laicos fpeâat, feu Ecclefiafticos, turn conanturdiP^P^ fanâitas, amp;nbsp;eins oratoresuellegati,iurihuïcderogate, hoc modo : utconfet^ beneficia ira uacanna, Curtifanis, aut alijs quibnfcunquelibuerit, ita ut . ipfis ius fuum ptaefentandi per hoe adimatur, auferatut que. ac interim n

-ocr page 357-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM; 355

A pt»t?xitut à fedc Apoftolica,qua[i ptæucntionihacin tefitlocus.at qui prior benclt;* Lumilludcontukrit.quodhæcteneat collatio ; lieer patrom tempus quoddatn

habeant,intta cuius metasbeneficia fualibetè, amp;: à nemine ptæuenti,conferre pof.

(int. Eâ ob tem pattonislakis ÔC Ecclefiafticis exftftitü hac prxuennone

tutiaüuta. dnaptopterfactiRomanilmpeti) ftatus fandita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

gitantjUtialiagtauamina atc^oneraabolcantut:8ipollbacbe

quæq pattono telinquantuf.nec permittendum Guttifams, ' ftamto itteuo ciotumotdinem.uel luopte ingenio ad taba beneficia fein get nbsp;nbsp;• Qtdinarios

cabilifaiKiendnm, fi quid à quoquam contra

ptïtextuimaginatriiftiusiutisptacuentioniSjUtptaernittitut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caffutnamp;inj»

omneidnuUiusfirmomenri, uitibuscareat/it^ ipfo mrenuUum, caffumKm. uaïidurn.

DeBcclef»föds,quiRom«,uelinteramdumRotnam,

mortem opperunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I 15 bero,amp; tumCuttifanis,c3Etetis^(ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^H^nim'^amUia^es fanak

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tdem Apoftolicam uacantia coUata funt officia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îubilæo intet eundum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tws(uæ,aut qui curiæ feruitent, uel m anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unquam fibeiieficia bæc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romam,autetiamRomæagentes,mortcmoppctqflent

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kdiAçoftolicæçffçntcommiffa, rede arque . nbsp;nbsp;, flc.rjjj^eiurepattonatus.fint

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conMetatutiPontificiafandirare^ababeneficauel

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necne,petquodEcde[iaftici8i(aicipattonifeudaiatt),ûen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

\ natusotdinatioptiuatifunt,8ô(pobari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nrmultisDtæditiCuntbeneficns,

1 V. nbsp;nbsp;duinetiam abquando.quum q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia ad menfam in -

l nbsp;nbsp;cRomam ueniunr, à cutiabbus Gatdinabu nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noratius,quorumina

1 nbsp;nbsp;nbsp;««=^ntutdominotum[uorum,uadeclamadb^nrm«(US^^

'V nbsp;nbsp;iffrcutialesCardmabum,acideobeneHciaeotumeffei^

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àoUae(taudisresh2ec(irplena,unu(quifcibonusfacûepetpendetepotett.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qqo paélo fub prxtextu famtVanwtts

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficiorumocï Cuïtifanos itnpugneturcoua#

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;œ^XVpoffefforesiUoru«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VractaUbusfuerintbenencqs

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inueftiû«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nlt;cmi„MK4Wta«amhacutlt;ïtó,«tuU.gt;V«4ifta^

\ Œ’'quot;''^r'''“°T’'“”quot;hSswtoMX'înpagnaucoWMtoac^

. U lu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n«oçtuôR.omanaccunxpenuombüsano

\ SSkntd'i^utG^^^ utcunqjbabiUum.ncmo unquam adbæcafpr *

\ xr^'^Xtev^ obuiamueniunt Strum Getmanis non fetendaà Cutùîanis oneta .Ira

\ ' nbsp;^dmpeiG«man\am(ubnViingcniobenefictauenantut,utconentmurnsptcsbYi’

\ nbsp;nbsp;tetisxtate amp;nbsp;iniegûtatc uiiæ Çpedabibbus, qmbenebaa £ua^abfqj

\ nbsp;nbsp;(ia,iufto ritu\o,8tbonafiàe,mu\tos ram annos qutere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ (eisione negotiumfatetc, poffeîsionem intetturbate, ad Romanam cunam pet. \ fonabtet ut eomçateant, in ius uqcate, ac

uaniaftionesquantumuistniquas inite neceffumbabeant, modo lupremo^V^^^^

-ocr page 358-

33lt;5 TESTES VERITATIS TEMPORVM annosqüiete'agereuclint. Cogunrutenimhoc quodiflumeftmodoa'Cutttamp;niJ A ad pcnfionesannu.is,rcferuata,amp; id genus alias præftationes.Aclt;ïbocagunt o • tifaninebuloncs,nonpropria(utferuni)authotirate,fedR.omanorumfuorum a* turorum,3cregularuni,qu3Suocant,Cancellariæ. Quæconftitutionesoninesquo* lidie pro libidine Curtifanotum figunturac refiguntur, cum derogatur pnotiö“ nonadmodum,iKuidebatur,æquis,amp;feruntiniquiores. Quarenedunifenio^ ’ feâis beneficiotum poflefforibus harum decipularum atcj fraudum rudibus, Ira bencficiorumcollaroribusimponuntmilleinftruâidolisCurtirani.NainÂupoi’ fidens beneficium presbyter, cum Curtifano litigatore fiflitio non tranfigat ,tanif ira fibilitem facit praeftigiator ille Curtifanus, ut li pendente efFiâa hacconttouw ' moriaturbenefic^ Cutprædiâumeft)litigiofipoflreffor,quc)ddehinccontn’i’° ** . tem faciens,negleâocollatotisordinarioiure,in poiïefsionemeiusbenefKi)*^*“ j I tur. Ea propter denud atqg itetum Sa. Rom. Imperij ftatus iuftas fanflitati ylpoftoH' cæfiinduntptecesjuelitenumerata omnia CurtifanorumimportabiliaoneraenK» dare,acpenitusabrogate: neueillis pofthacpermittere, utbeneficiaGetinaHOW*’' bbeca,pec machinationes præfatas oppugnareimpunè audeant.

Quomodo prouifioncs Ecdefi'afticarum digm'tatum Ro’'*

mam pertrahantur.

Item,qHæcumlt;5 dignitatcs,feu beneficia pingui3,utputa Pracpofituræ,P^ natus, Cantoratus,accactera officia, CanonicatusEcclefiæcuratæ.amp;benftoquot;'”’’ plicia, quæ fub menfeordinatio, extra Romana mœnia uacareincipiunt, quotuna antehacadiusordinarium,patronatus Ecclefiafticoruamp;laicorumfpedabatcolfi* tio et elefliOjtû excogitatur à Romana fed eiuris patronatus ab ordinarijs collator®, abalienatio, maximè fi poffefforespciftinibeneficiorum.autofficiotunidignin’^ turn iie talium.familiates uel officiales Papæaut Catdinalium fuerunt. Idcorogant Romani Im peri) Status, pratdidum etiam onus e' medio tollendum, ac patronos collatoresordinaciosapudcollationem,eleâionem,præfentationem,Si nomina* tionem taliumdignitatum acbeneficiorum,iurafcilicetordinaria,deffndfndos,ac defenfos manutenendos.Nec curandum,utrum familiäres, uel officiales Romani curiae fuerint,qui beneficia hæc poiredetint,tegre(rum,acceffum uc,autaliudqnod* damiusimaginariumadeahabuerint, ita quod tale ius prætentum ordinatiop” irono,3ccollatori,nunc8i pofthac nullum faciatpræiudicium.nullam^gto«'''^* âuram, fed pet omnia iura ordinatia finantut tllæfa.

De rcgulis cancellariæ Papalis,noms tcchnis

QC referuatis fiiper cafibus fucuris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

30 AdhæcCancellariæ Romans regulae, quasadfua compendia fubfndeeX* cogitatefolentCurtifani, actotiesferreacreuocare, nec nonôialiæfubindeiwux artes excogitaricœperunt, quibusbeneficia Ecclefiaftica ex Germania Romjm^o facilius pertrahantur, aggrauarenturcj ita, urifiGermanorumquifpiambennioo* rumaliquodambiar,id quod non aliundequa'm ex Curtifanotum manu, magm numerara pecunia,autpenfioneannua referuataaftequipofsit. NecjiinhocCurti* fanorum inexplebilisauri fin's contenta quiefcit, quin nouas quotidie artes fxcogi' cetrqualis eft amp;nbsp;ilia,cum fupet beneficio aliquo uacaturo, duo aut tria mill is aurto' rumad futures cafus referuantur collatotibus ordinarijs, tarn Ecclefiafticis qua'm»' cularibus, eorumcp iuriordinario, acipfis denique Ecclefiafticisbeneficijsinpt^' grandeexirium,perniciem, attenuationem, «Siderrimentum- Nam cum aliquis futurarum referuationum exiftit, adfequitur'que is beneficium, cuipf'“ toctefeiuata étant fupet hoc milita, tum fuptemam opem, technas protcu^

-ocr page 359-

. SVPERIORVM CONTRA PAPANÎ; 3^7

lii«M4ittKonfio8flW,v«mattüonam(alicetrrfcraato

uant«ftbiingt€ffum,a«c(ram.atcBaliasidgenusdeapulas.qu.bus«usordinanum wUatotüm «a exhauïiiuï SI aaenuaiuc,ui auinunquam, lotumannotumcuïticulaçattoniâCCoUatotcsoidinatij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

uîtkiepolsint.

DeBcdeûafticisbeneficijs^cumis 8C non

curatiSjingenere,

tt Net minus Si iUud in Romana curia bucufcç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accSinœ Jp o^tâ

ktuationesV«ao’^a^«,naeyalcs,gcnetaks^tpc^a m nbsp;nbsp;nbsp;nominibus,ob pecum^

noues,uniones,ôêconcotdata,quod fois uocani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GermaniamsCuc

1 nïanisakdeRomanaconcedetentuï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-aæ (ocktatibus metcatotum po»

1 nbsp;nbsp;nbsp;^«^°^^«vu8ceaiv[abenefiaaacptæhtutxpædiaxj^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentumæïe,cum onerecenfosmediocns,(ediia,uidehin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s in^ui^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âuntut. Cïuafobtfoptaaicaatcçtechnafaaumeft quod^^^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;««'beuefidotummagnajinonmaximaporno

I «ni^ïjta.quxbeneficiabincidiorisinidoneK 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouiGetmanamliguam neqj

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to tunt tokata ; amp;nbsp;quidem nec Getmantsjc nbsp;nbsp;t-„ nbsp;nbsp;jg (k (çquutum, qnod ouibus

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foquanniï,necintekigant.uiinauditümdiaunocin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intebi«

\ nbsp;nbsp;nbsp;Gfo'foptskaifont paftotes,quotum «boues noce

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gant. Vefom gtauius etiam inde otitut Getmanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^ç gubetnatc pofo

\ amp;patochiates Ecdctiæ ipb ptoptia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jîolftufobat) nimiium utfubdius

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;font (.quod tarnen paftotisofCictum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feptxbetent exein

I cÇ«o^foaUbus,8êfotegtkateacinnocenuamom^^^^

l nbsp;nbsp;nbsp;pfom,utouesfoastanquam ouesCbnft brioatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pemnetet ,ipb pafto^

\ gdqfonubusbaufta.quantum ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“Jivosfobditirios cutatut.

\ nbsp;nbsp;nbsp;tesmetpaketent.Eotomuetôneuttump«paftotcs U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnnnr-ïdU

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptimdm enim iptiqui benebaabæcEcdebafo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus

\ nbsp;nbsp;nbsp;ûum eft affequuntut mundo ,quia ptopna p nbsp;nbsp;nbsp;_ quàm tint,ad onus hoc inbabiii

\ iàoneirideobsceadematqsæquè,annong ^^ç^^aet^dditusannui exagnsto« \ nbsp;nbsp;nbsp;\iotibus,pto annuQ cenfoVocant,nonidoneus,quis ptuiis metccm 'kiia

\ nbsp;nbsp;nbsp;cantüt ÔJ. emûtut,ut is demurn babeatut etnp to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuttitmos Ecdetiaiuca be«

\ uent .ka plané pto ptecq quantitate clocantut n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccletix

muiAüî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mmvmvim (k ido neas, cuenk, «t

»ni

\ nbsp;nbsp;nm.dius quk îos dixnk.dubvum eft) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntopxueut \.coms, dutn

\ nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fontewïbvdas,viowus,actûà«^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SiGeuu\foüslt;âba\tsqaÀtn

) \ Leg«ndasquasuocâtÇanaotu,necab£cd«uatec Ç nbsp;nbsp;' \,,n-» CbtvkvoubUcè io ton.

\ ChukùnxVEaangdkxdoftùnækmd^^^^^^^^

\ ctonedo«ntautdentmabudào«tenttndoaedot^^^^.^^^^^^^^^^^^^

\ gt^quamWütemoatumutciwatent.manas no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abonktuwr )

\ nbsp;nbsp;vnodKaconduxetunt'racmetccnarnfont, nont, q nbsp;nbsp;nbsp;ç Q,3ot^„^,osV\osnaftotes,à

\ çakom . kaentmbt,utCbnktbmç\«v\ebecu\a,?«,ad

\ S«v^^naGknktkde,actnOeumkducta,mqatbns^

' bomtnu«\Çuççïkktofofontn\aactonnnenta,ç«q vAncatntttabatutcu;acmvi\n* k Qonàuakvomra,vonus quatn Cbnk' g,\oïU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hockküw cutât

\ V^ktbusçtùm matonibusintenm gtaumtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ves^nla çotumqvtocçtçdda«

\ tQnduaQt?s,utu\Kavenkonem\ocaionçcnàetad. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unde vauWj ,n«c

\ nbsp;t«aauttot-.«çAat4vnteteakvsnv«abexm^^^^^^

' nbsp;nbsp;mbeneuoVmuaut^tauatumaaioVçmndaatift

-ocr page 360-

33S TESTES VERITATIS TEMPORVM ƒ neficia hxc non adextcros, fedfuos,hoeeftGermanos, utpcttincrentipw*’’^*’’ fundauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quapropterfacri Romani Imperr) flatus obnixe' quoque rogani » “'P'æ' oneraacgrauamina,pet quæ tamimmenfo pccuniarumcumulo(poUaturW® ’ nia,quæ hinc per Curtilanos male' prodigiturjadicitus ac penitus roUantutôiîui ‘ rantur,ita ut beneficia perGermaniam nemini,quam nans Germanis.quipetio*’ liter ea polsideant(id quod dCxquitasd^honeflasipfa fibi poftulantjpofthacw feiantur ae concedantur.

Qgibus nexibus Archiepifcopi ac Epiïcopi à (uis ca pitulis ob coUarionembeneficiorum fintadflridi.

Nectantumbeneficia acparochiales EccleflæRômâeobpeconiaffauof*$’‘'' familiaris confuetudinisamorem,indodis,turpibus,ridicuHs,acoffendiculoti)n’ plcnisconferunturperfjnis: fedamp;fimilequiddamab Archiepifcopis amp;EpifwP?^ committitur, quipereorumcapitulares congregationes kaobligantut, ptafpinguia beneficia, curata ac non curata (quæ proculdubiö à Jundatoribus pf' mum,ot ad dodosacintcgrospertinerentuitos,funtfundata)capitularibusCïR3^ nicis,utcuncçadhocinidoneis,c5ferreneceflumhabeant:quidehinctaliaben^ ‘ Dmpliciaaccur3ta,indodisacludicrisperfonis, moddqua'mmaximumprß“^^”, cenfumannuum, elocantjæqueatcjfupràdemercatorum focietatibusdidu®/ * ita quod poffelTores illicondudictj, maiorem partem ex illicitis exadionibus^“*' te,ai(5obidfubditoseôampliusonerarecoguntur. SimiliterS^cûcaeten'scathedt libus collegiatisl^ Ecclefijs.ac earum capitulis agitur. Item Sdper praepofiws/^* quosepin dignitateconflitutosagitucidem, interim dum fua conférant bfOfii^^C tccleûaflica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

aj Præterea.quipinguiora (ita ut prædidum eft) babent beneficia .acE«*^ parochialeSjUtcuntj annuas penfiones amplifsimas ex locationis titulo, a côdudo tibuspercipiini,quibusredditibnsàlaicisfundatoribusbeneficiahæcanipliff'quot;quot;’ dotata.tamen committunt locatores,ut domus beneficiariæ, prænfgledaæ‘’*^^L turn cura,penitus collabantur. Nihil enim aliod curant benefîctorum perfo^^^L« polTeflbres, aut locatores, quâm ut pecuniæ æquo maiorem fummam condudoribus recipiant,ac eandem hinein uarios,fed inhoneftoSjillicitoSjäCO“ , diculorumpeccatorum^plenosufus conuertant, defaluteamp;cura animaru®,“ fubditotum, uel etiam eorum, quorum ex marfupio uiuunt,hoc eft,fiiodato® ’ prorfus apud hos nulla mentio,refpedus ( uelut Megarenfinm olim gt;nbsp;plané nul W' Eapropter S.Rom. lmp. Status,ac Principes, nbsp;Proceres laki, hicquocf fupplK^n ’

tandkas Pontificia uelit earn offendiculorum fyluam.turbatum rerum ordine®? 11 onera haec iufto grauiota,tollete, emendate ; ac Archiepifeopos, Epifeo postj, obligatione,qua n promifsionis prædidæ nexu tenentur, liberate, folatos'^if“’ dere:acedido cauere,nepofthac Archiepifeopi 8i Epifcopi,talibusaftringa® uinculis:fedutdehincnullibeneficium Eccleiiafticum,curamhabensanim^tu ’ confetatur, q ui non fit dodrina, ætate^ Simoribusadhoc idoneus : qui SC hoquot; ftam acpresbytero dignam uiuatuitam,ôêquiipfeptopriaillud pofsideatpen na.nec plura quidem, fedunum tantum beneficium curatum ,fcu parochiale®t clefiam,Chriltgt;anè,hoceft,fineoffeodiculisullis,fed multocu'mdoärinaetuffl» , tæintegritacisfrudu adminiftret.

De prælaturarum Commendis,ut uocant,8i

incorpotationibus.

Item illud hucufiç notori'c obferuatumfuk, ut Abbatiæmultæ.cffoo-iiem plura,ac leliquæ id genus domus, feu Ecclefia^cacû pcifon^û côgreganoquot;‘

-ocr page 361-

SVPÈRIORVM CONTRA PAP AM,

^feoaatfonlt;srdUc«împmtorixacpdttcipal«,Caidîmlito^^

Ptxlaus,intutclamcommcndatcntu£,incotpotentutlt;^. Qaatefaâum eft, ut pet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Catdinales ,Epifcopos,acPtsclatos illos,quibusiia (ut diftum eft ) commendatæ étant Abbatiæ ac Monaftetia,itafont attenuata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™ ?riam n«”

moitamtnona Womm ‘’“Squot;“’à« de«n. nec?ffa‘.

çtiftinumœ ternm ftatum teftitnendas : cauendumq; p » Q Cotninendaî,uiuocant,fcuincotpocaüones,concedaniur,

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DccoWaüsEcckfiis.quæfupctnobaibusrart»

tnm fondatæ font.

gt;. W.ai«tqaædamtintcoHc8toE«''Kæ?''G«lt;n«^^^^^^

V 'i'legwm eft,ut tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cQnfoetudines,iuta non fcnpta,ptfoiles:

npoftunt^ ^«bennattamenlaudabt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. regionè agitur pet Curti«

giaPapaha uequaquam cutantut.m pjænofitotum.acDecanotum ÔC Canoni lanos,aàhbetæeleaiomsï.pifcopo nbsp;nbsp;al|□□uiconttaCapitulariutnuolantatem ac

totutnptæpçàtuonem,utcoadwto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Krptindoaisôiignobilibus, patantut ad

^conleniüvn efodantut.NectatoGutu nbsp;nbsp;nbsp;^Eftantibus ftatutis ÔCconfoetudinibus.ÔC

■ ^SSSSSto^üS’obilibus GctmanisbEnrfida fabtnhanut,« hxc

ta™m,uÄ«imp™a.u«ignob,tead^^^^^^

. J^QUod’am excogitati onctis, ab cftdem uel a Cumtanistmpettateueltt, cnmy^nquam (ubtndealiahùic negotio ptac emete,uelannuo cenfo teditnct« S ^Q^jj^^VjusGetmanite, foptemx att^ médiat

inuetevata priuikgia manutenenda,

b'S““X'S^Sm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notó fabtadt mogiura fam uchna «

acunumquen» cumfois uitibus 84 ptfoilegqs de a dunv.84inDoftetumcaacndam,acunumqucult;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnftfoat

^ndendutn,tnanutenendamqjdd quod tel ïcqu nbsp;nbsp;PP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

' V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üeannatls,

ZI nbsp;nbsp;nbsp;naantumadannatasCatuocant')attlnet,quasTc.cdeliaftidpt3elati,Roma»

noPoiSidQnotannispendant,quascçantea\iqnotannosGetmaniVtmGpes(edi Rotnfobmtisulcçannotumtnetis^eotamen modo pct

QUO petunia bæc adnibil aliud quam contra lutcaspatandamdefoniionemKo -roxtanquamdepolita,lidelitcr adteruatetur. Vctum quum anni.in quos ptatfoto WoSnfam«wGam»nos,fam oUm rfftuxsnm

«çntemu G«m»mP «mx?« dgt;dx«nm mifcMçra--

-ocr page 362-

HO TESTES VERITATIS TEMPORVM fupplicatur^jd quodinfcfponfionegeneraliörarori Pontificiodata,acinptIniiU i exCæf. Maieft.litcris ad fanditatem Pontificiam eam ob rem fcriptis .liquidonu* gis reperitur, quam ob caufam laid flatus Romani Impcri) uelacomplicandactn* fuerunr.

Dc contributione Ecckfiafticorum, ac rdigioßrum domu # nbsp;nbsp;nbsp;i

um, contra Turcas, ac pro defenfine iuris fiC trän * quillitatis publicæ.

’» Item, poftquamlaicorum Imperq flatuummaioresEcclefiaSjmonaftffüi «ætetas(5religiofasdonios,perGermaniam,adlaudemomnipotentis ita amplify atlt;5 hoc padodotatunr,diuitrjscpauxcrunt,quo'diam laidipfiuixtcrtiamautq®^ tarn partes in bonis temporalibuspofsident,at(5 ob cam caufam ncccfsitaiitamt^' clefiaflicorum qua'mlaicorum fublcuandîe,propognàndæ^,acmanudeffndenfl(l paci ac iuri publicis,nccnon ôôinTurcas,cætcros^ Ecdcfiæcatholicæat facti Rom-lmp. hofles parandæcxpcditioni,præ/eruminopiauiresminusfuppetunt :idflt;’ negorij ipfiusexigitncccfsitas,aequitas^,quo'd fanditasPontificiaita xquéaep!'* ternérem tempetct,ut Ecdefiaftici ctiam tan^ quiampliores pofsident diuKias,nfgt; dum contraTutcasadferendum opcmtcncantur auxiliares porrigcre manus, ld ad tuendumius publicum,actranquillumReipub Chriflianæflatum, quotanniî pecuniæ quippiam contribuendum,ita qudd ArchicpifcopiôiEpffcopi Ecdcfùm* cis prælatis ac perfonis fuac ditioni fubicdis,ipfi foli ad ferendum hancopem,«’'’* tributionem prædidam indicere,ius ac poteflatem habeanr.

Z? Atcçilludeomodcramincagatur,uteledores,cæteri^ Principes tus laid ab Ecdefiaflicis proceribus,in corum principatibus, comitatibus,oppidi$» acterritorijs,inexerccndaiurifdidioncnonperturbentur,autpraepedianrur.Nem*^ pehacrefiet,qucid!aidinterEcdefiaflicosiusactranquillitatempubIicanitu«i)* Ecdefiafticifublaicisdegentes.eo'facilius'ac commodius etiam iusquemqnffuurn defendereacmanutcnerepoteruntjCum Ecdefiafliciparia onera unàcumlaids giftratibus ac gubernatoribusprouinciarumferreamp;contribuereiubcbuntur,quem admodum adidipfumexChriftianaamp;germanacharitate,acobæquitatfmpanMlt; temijferuandamalioquitenentur,obligati^ funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

JO Etquandoquidem omnes Ecdefiaftidin primisacpræcipué.meritdpwfli* ribus contra Turcas, tanquam hoftes Chriftianac fidei, ad ferendam openi,pf’”' damdefenfionemrecuperandum^ manu, quas olimcredulisilleferrofubfugys^ Chriftianorumprouincias,tcneantur:eamobrern prolicico,bono,acpariterCnrP ftianæReipub. utiliamp; neceflan'o uifum placitumc^g eft,utii quandoexigereid fitasuidebitur, quo'd mund^isôi: preciofior fuppcllex Eedefiarum carhedraliuin» monafteriorum,cætcrarumi5EcdefiarumacreIigiofarumdomorom,auti,argcnti,^ unionum,aliorum^precioforumlapillorum,deni(58dc3mpanarum pars non ceffatia.pro communiChriftiahæ Reipub.utilitatein mediumconferatur,nethfW rus Ale Ecdefiæ Turcis potiusqua'm nobis euflodiatur, adferueturûe, idquoaÿ perGræciæ regnum iam olimufuueniffeexperientiaipfadocuit. QuafresTufc« magno cefsitlucro,præfidio^,quando reperto hoc Ecdefiæ mundo,feu thrfauro, militibüs fuis comparare potucrunt ubetiorem commeatum, ut ec' inftrudloieS hinccæterasChriftianorumurbesoppugnarent,acprouincias.

Vt perfonæ Ecckfîafticæ ob perpetrata makfîcia

commeritam nullam luantpœnam.

51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item,quicunq^EccIefiafticosrecipit ofdines, maiores feu minorWjpfflio«

omnium poenarummagiftratuumfecularium.utcuncj magna perpetrcrmalewu» immuniseflecontendit. Nerçhocitaordinatitemere'præfumunt.quôdabEcckw fticis fummæconditionis flatibus in peccandi haclicentia manu teneantur. iæFg

-ocr page 363-

SVPERIORVNI CONTRA PAPAM, 34»

é tiumna enim compettum cft,ut quum ita confcctads, ptæfetumfacetâodbus, pec

iuta canonicakgnimæuxores Ûnt inietdidæ, quöd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^arttnîï\Tac nXin-

tum,uitginum,laicorum fcilicct uxotum,füütum,(otoïii^4 nbsp;nbsp;nbsp;j bot’em oamni

tetdvaÿoliciûni • Effidum quoque petatsiduum

»ô««Â»M3omsatblanditqs.utœmpl«mh^^^^

patumeuamin(ectens(quasuocanOconfe(sionibus ^q ,

lumtft.àiuiutnaopetalabcfaaentut, adpeccata,offen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Âineant ôiremo-

N«,a,ô «dm etKnn,a, W.üKot.s,Mfflias ,m.. us patnbü^ temut,mHuiiHsmKum,gladto,aqua,tgmu€,ubuiustep tummalotum[egetemexUb»dineinfanaconitabunl,m 4^n4onumifm3ta,ac nïKidiis3nno«ntumdeïadonedgni,tapina,füttoJaVfacudendonum

milkïtdetumfotmis,interim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„orn^âtraiitMempe

® gno «dam aUotamoffendiculo,Vberdmè acimpune nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj^iuCutDattini «

immumtateacpeccanditualicenda,quam ex pttuûe^s ppiein-iounè auicquidlia irthocW Cdm enim amp;nbsp;feme\ compenumhabent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

bu«tit,tum n«dum magiftranbus duidbus,fed Cois Ep c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randem ut m

diumoft«ndtuatmaga:m.quodcunquetUiuebubeant.ueVuetenu^ çettadsnaaWkqsi^petpettandK magis J‘i2'“ugt;Xoois amp;nbsp;Epdcopis, ne nukfa «stauomm.aUquatenusintetdvftumeftAuhiepdcopis,« P § nbsp;nbsp;datos• id

dores hosçubddcnndnaUiudido reosagetepofsmt ^^^Xtea^eraX qaodtandsfumpubos,tantaqjpompace\ebwnoponet,utp pic nbsp;Ç q

tüsimè unaiilUmaicfaâotes mérita pledantar pœna. Adh^ attrtnguntu oo Ugantar^çEpikopi per inacapitaVa^t petfonas mfacrisot^^ conftitutas,fecundum Canonica etiam iota, Plt;®”'S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtèr^laicos ac Ectle*

C teœnonaudeantaCLusetestota eô îpeôat.ut ex difpatv _

• ti^kos,'imuiiatcs,difsidia,atqjodiap\usquamyatin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iam

î» nbsp;Wuàqaotçnonmediocriterdmendumeft^utdperfonæ^

diftioneris.aUotumcgmaïeficiotam cauîa, quæ qüottdte pe p offendicolo’ .,m«.mdk«4»usça,«;-vv«na,habea^^^^^^^^

apudbicoturnuulgustvimuUum quemptam, ieamo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Vnnerinres omîtes

œnuaiçfosEcdcMios(cnk«,tlt;i«eu™«’ quàdimçunitafinantmaVeRdatamnotona,commotu . -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? ,x

« nbsp;nbsp;nbsp;Cï«»pvopKntece(sitas,æqoitas'lt;çt?fa\tbipoftu\ant,utEccM^^^^^^^^

nammçtxdiaa ptaeîumptaptiudegiaabtogentut,abo\eatut,e me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;? uel

iVatûgtadadnaUtetïanciatQt ,caacatur,acftatuatüt ,quod otdma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narea,œ

miwmb conftituti.unatûpetionis\atcis,xqoaViabcantiuta,æquosm , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Z®.

pœt\as,ttaquàdEcc\eiùfticiü\tta\aicos,tnpatvb de\iftts,nuUaptîe u

. ptxTo^adaamJmmunitatem'ue; fed ut quifeç deUnquentium Etc , \ O*qaod«\iqd\ttadvce,obcômiffumfuûma\edcium, (ecundum dd fti qua ‘ meniuram,nó(ecus atqj a\q maXeiaftotes ,pcEna àiute communümpet ^..c, àe\'fto,comroeniutat3cç,p\«fti pumtEôi.afîtcipofsttarcçdebeai.\ quo ‘ nbsp;nbsp;_

cVetafticis ,boc eftprobis Si.eruditts unis, dubic ptocuiimpendio naagis art p tarwumabeft,utpetboc\xàiiuseorùputent,\AactenamcçEet,utivuiotan u Ç\ak\«'ya\\oqmimptobinebu\oiaes,adobedient\âmaiotib debitam aca eue neft.«aj\.dü«nàümcôpe\\enrut, Adbæc kditiones,bmu\tatesc^mter eosatcç pr9£caueamur,emtenturDenicç5ibocipio\attiaàobfetuandum,coïendumgt;ï. • ^tXüttxEcc\cùafticosedmagismuitabuntut,pctmoüebontütqj»

IDc oneTebannt,reu excon-.muntcaûonts»

itemP^omsetxtetiscçiniodspct AtcbiepifcoposacEpi’'0opo‘'»^ntcert5eo* wmEcdeTiakicosindicés ,mu\tiCbriftianotumobcaufasptopnanas oo pecuvt € denique at tuipis qusftus ataoum txtoatmunitaawc; oiuitotomcç, Ved «ort rn

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 mnaç

-ocr page 364-

HX TESTES VER.ITATIS TEMPORVîM infidcinfirmorumconfcientiae pcrhocaggrauancur, ^indefpcrationempfffwu hunrur;acdenilt;|obpcciiniæ,lucn uetan£uIum,aLitalioquires minimipffc*)»’“'”* tcrnicioncm ufqj animæ,corpons,honons,atlt;5 rcïfamiliaris, contra diunia hunia* na^iurapcrducuntnr.Q.uandoncmo,nifiobconuidum hærefcos crimen,Mcom» municationtsgladio fchendus,aut profeclufoaChnftianacatholica^EccIefia,i3* crislitcris teftantibus,reput3ndus cft.EapropcerS. Rom. Impe. Principes, Ptocet« ac flatus laicirogant, ut Pontificia fand. tanquamfidus,Chriftianus,acpiuspatcr, uelitpræfatumonus Banni,feu excommunicationis,apud federn Romanampeni-tusabolere, acapud cacteros Archicpifcopos, Epifcopos,amp;eorum indices Ecclefia» fticos ablegarc,tollere,Si; deniij ita lancirc.cauere^, ut nemo ullâobcaufani,quam manifeftum acconuiâum hærefeos crimen,amp; quantum ad facrofanâam Chrini»« demattincret, excommunicationisfuImtneferiatur.autprofecIufoa'ChriftianaâC , catholica Ecclefia habeatur.Perinjquumfiquidemcft,fidel es Chrifliobtempotah’î : umbonotum.lucriue.autdeniqueullamaliam hnmanarumconftitutionumiranh grefsionem,excepta hærefis perfidi3,a' Deo optimo maximo,fua^ Ecclefia catholi» ca exdudijfeïungi, feparati^.

Quo paólo multi cohabitatorcs,oppidoriim excomrnu^’ nïcan' 8C ipfi ucciint^ innocentes excom* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

municantur.

Item amp;inudin plerifj fæpiufculeeuenir,quóduicinorfi excómunicaniif^' 6^eo amplius, quos tarnencaufa nihil omnino contingit, cum ipfo principal’^i^* communicationispoenaaggr3uantur,8inonobaliud,quamutofFiciaIcs,EcdfW’ ftici fcilicetiudiccs.faciliusjcitins^ pro libidinefna miferam plebeculam depeculf*’’ tur,ac pro fuo libitu eorum abutantnr fimplicit3te, ipfoscg principales ad quafcun? etiaminiqnasacceptandastranfadiones per hoccompellant,adig3nt^. Nain amfiexcômunicatusipfe,una'cûuxore,lfbcris^fnis,perintolcrabilehocamp;in*^“'‘* fimum banni onus,fn exilium irecogatur, quodhacin re nullus fit ofFicialibusmo* dus.neij finis,nec^ uHa facultatnm ratio.-tamen nullus eft hominibus illistefpf^“’» numinduftria, data uead hocoper3,amp;percôtemptum,annecefsitateitainipfquot;^ te,ucl cafu potius,uicinicohabitatores,cum excommunicato ipfo participatint/^’'^ mercium uehabueiint,autfufficiensneha:cfucritt0ciuibnscaufa,quareexcoß’”’. nicatummeritófolum uertereiufsifledebuerant.horum penfi habetur nulluHi'^^ unumcuraturhocperofFiciales, utquoufi^ principalis ipfe excommunicatuslol’ uendo non eft,conciues ac uicini fui, ututculpa uacent,ad folutionem tarnen quo fupereft debit! cogantur. Quo'd fialiquando ofRcialibusinosobtrudattit,contP domeftica, nempecanonicafua , eos hoc molin’ iura,qnæ pecuniae caufa quempi^ amexcommunicari,autinterdidum ediciuetent:nihilominustamenidipfun’^°^ nantur.caufantes interim,non ob pecuniam,fed contumaciam, quçtantôfîtmaiot, quantd undefibi originem ducit, minorem habeat caufam, tales excommuiiicn^*' atlt;5 hac decipula,auaritfam fuam officiales nugando contegere nituntut.

Item amp;nbsp;de illiciti’s interdits»

3lt;s Praeterea, quum facerdos, autalioqui Ecclefiafticapetfonacafuoccito, turn nedum occifor excommunicatur,fed amp;nbsp;totum oppidum, aut torus pagusim • quifsiméinterdicitur:quodinterdiâumedufcgdurat,tam^diuintetruptapeiideni publica ChriftianorumofFicia,quouf^ uelocci.'’or,ucl totaincolarumeius loci row munitas fecerint homicidij compenfationem,homicidium^ expiatint: noncon«* deratoeo, dederithe occafionem, utfegefferitprobe', uel nequiter uerfatusfotW occifus facerdos , uel alia's Ecclefiaftici ordini afletiptus, licet iuta canonicaip'i* in quibufdam cafibus, modum negocio præfcribant. prægrauantur'que itaquf «X delido unius, centum alii nihil talc commeriti; nedum contra commu* pemæqiwquot;

-ocr page 365-

SVPKRIORVW CONTRA PAP AM. 34ï

Ä nnnïequiuiem,Ccd8iconttaomniadiuina8ihumanaiuta.

De abrogatione feriatarum aliquot dicrum ♦

ln(aD«6ifcnarum,€eftoïum^dietumtanta copia,laicoriim uulgus non tne

diocnttt atgctur.Nimiium.quum tot fint tdigiofifafti dies, ut uix aegte tempus agrt

colis (uppetat,quo fiuftusagtijtottudotibus è terta peUcäos,aliquando aqua, plu«

uii.immodico ue æftu,non tatö etiam gtandine,alia'ue tempeftatc pcticUtantes ,in

honeaconférant•. quos tarnenftuôus.fi non fetiatum folennibus

commode ac cittaiafturam ex agto legere,domum^fette potuiffent.A e,qu

riaris quoque diebus,quidubió ptoculbono confüio,acinDei Opt.Max n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ptimumbenè(untfetiati,innumetapetpcttaniur deliâa,peccataq5^ice ’P

quàmbisomnipotenscolatur.uenetetutbe.ld quodtesipfanotonumlaci

R abeft,uiteftibushocegcat.Eamlt;:5obcau(amSa.R.o.Itnp.Siatuslaicico

tant,acteip.Ghtiftianæcondudbilius,(icffvenisfctiarum(quæanimi?,q .

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no culm,Gbriftianis,hoc eft his quibus à peccatis (empet fenandum eft, reclus

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btanmr)feftorum^ dierum numerus paulo coetceatut in ataum.m

\ nbsp;nbsp;nbsp;De domibus or dinum militarium,ac baliuqs (ut uocant ) per Apuliam,

Siciliamcç ordini militari T eutonicorum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidolocgGetmanotumdi*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoniereptis«

\ s' nbsp;nbsp;nbsp;hem ,licet dominis otdinis diuæ Mariae uvtginis ( quos n uIgô

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irahoftes Chriftianae rehgionis,ad pugnam mfttuftiotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honeftius

\ nbsp;nbsp;nbsp;''i«obilesparirer8Lftdetcarholicæpropugnatores,undecom^^^^

\ mrammilkiac (empet patatam utucre P°^7quot;^ ’ /*^°S^atando ,c0meaturas

\ nbsp;nbsp;nbsp;otdims aliquot Q quas uulgo Bahmas ,ac a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quietè fine cuiufpiam tut«

\ otdohtsiphs (poharus,tatete cogttut .Inruper priores

\ nbsp;nbsp;nbsp;diuis(aptadiftilocaras,nato’ltaVo,ncmpeHictonYmo Ven nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o omanorum licet

\ ceftetunt^eumcgordinisfaepe diaiinftgnibusdecorarunt.co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potum vtaede«

A t) V ontiiicum ac\mpciatorum ftatuta ÔC ptioilegia,toiics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J? hæcomrua oerti*

\ nbsp;nbsp;nbsp;cefforesroboiata,quibus ad Germanos tantum otdmis mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

\ nerent,cautum,(ancitumqjeft.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde etPlomanenfcs Gotti(ani,ordinis (apt a memotati domosytit nam,

\ nbsp;nbsp;’®gt;ononiaeputa,Vapa\ibusbu\Visacptoui(ionibasattentareconau u ,qu a

\ nbsp;nbsp;dinemadligandam(ecum^.omx coegetunt .Id quod non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ emamp;cWordinis,0LtotiusGetmanicxuergitnatioms.DemumGe^^^^^

\ nbsp;nbsp;lore quoque diuiBenediavmonaftetium,contta(undatioms

lioribus panels equldera annls eteptum eft.,actn commendarn lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Getma «

\ \lColnmnxco\\atum,quxomnlainpetmciemtendunt actrucup^ \ nbsp;nbsp;nicx nationls dettimentum t attentatumogeft, qutcquid id eft.,

\ icacquitatem omnem . taptopter Impetq ftatus hit quoque togam fanamp;i« y usPoÄia uellt rnibtarl Teqwuviqwm otftvqt , bona e^pta

-ocr page 366-

544 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM icddiriKablaroSjabfi^uIterioremoraconfeftimrcddere, acreftituereautïd'Pj'^quot;^’ amp;qii3ntàcinusfîatjiBandarc,curate ue,quemadiiiodumiuris,boni^â^æ4““'^ hocûbipoftulac.

De oneribus facri Romani Imperrj Statiium laicorum ,con# tra Archiepifcopos,Epifcopos,caîteros^ prælatos Eccle# ftalh'cos,corumquoquecapitula,acfuffeâos ' , iudices,quos uocant Ecclefta *

fticos.

39 Prærcroncrafupra'mcmorata,Archiepircoporum,Epifcopotun)S^pf^.j torum, qudd ij fut prædiâum eft) àfede Romana conferiiatotes delfgatos»^®'’^ genus alios plerofcp Ecclclïafticos impétrant iudices,per quos laici non fe ren dis j grauanturmodis, quôd non omntnoinfrequentereuenit,utlaiciinpeticulun’ . perniciemanimaî,æftimationis,corporisat(5 bonorum perducantur,acquantu pet hos ftat iudices,pcrtrahantur etiam.Sed hic nondum fmis. Sunt enim comp* taadhuc alia grauamina, prout figillatim eapercapitanunctecenfebuncur.

Primum, quibus modis laicorum bona immobilia ad Eccklt;^ fiailicorum manus,ô^ non contra, ab Ecclefiafticis adlaicos peruenianc

40 ltem,quum ^fede Romana conflitutionibus fit cautum ac prouifuni,^^^^ »iaEcclefiaftica,præfertim immobilia,-tegulariterpcrfonislaicis, unquamdi^ aut uendi pofsinnôi tarnen Ecclefiaftici.nulla cogcnte necefsitate,fed tantum tumtes familiatis reddaturlautior, crefcant^ cenfus.nunquamnonceflantl^*-® turn prædiaemptionibus.innumeris^alïjs modis adfepellicete, fi qua tandem*’* C pofsibileuia ♦ Q.uodipfumquû(ÿftanbuslaicisgraue,damnofum,acintobgt;'^i, eft.Q.uamobremS. Rom» lmp. ftatus laid Reipub. Germanorum utile, nectl“d' um^putaueruntjfiomnia bona immobilia, folifcihcet,quæ pofthac aliquo^l““’ cun^fandemtituloa'laicisadEcdefîafticos pcruenirent, poflenta'laicisfupf^ bus,quorumditioniprædia hæc fubiedaforent, tandem ab Ecclefiafticis tfdiß^’ lui,3C($ iufto precio uendicari:nonconfiderato,quicquid contra hocpriuilegtoto ptætenderentEcclefiaftici.

Quomodo Epilcopi bona bæreditaria Ecdefiafticorum

adfctrabereconentur.

41 Necratôamp;iIludfaftocontigit,quôdcumperfonæEccleriafticæbonabæff‘ ditariotitulo, âmaioribusfuisjundcum cæteriscobærcdibus, iurehæreditarioliO fortêufurparent,acfidehincinteftati deccHüTent Ecclefiaftici, turn per Epiftopo’^i turn nonnullosfibi ipfis bonaillabærediraria laicorum uendicaricœpctunt.no'’ in mediocrcmproximorum, uenienriumabinceftato, cognatorum pernicieniac iaâutarn. Qua: resipfa quo^ laicis non ferenda ,imd omnimodo onetofa,in[oft* tabilisq^ell.;

Qgo ingcnio, bona quædam laica, quæ Ecdefijs, aut alrjs religiofis domibus certis padionibus uendb tafunc,uel hypothecata.ditioni Ecclefia fticæ fubiugati conentut.

4t Adhæc/i quando cafu ica contin^gt;it,quo'd bona laîca temporali ianfdiâio* nifubieâa,fruâibus,tedditibus,cenfibusucannuis Ecclerrjs,accæteris religiofis dOj mibuslegentur, uendantur,hypothecentur, autquouisalio titulo tradancut,ut a laicis etga Ecclefias ac monaftetia annuo cenfu tributaria efSciantur, mohan* (Ut Ecclefiaftici, lalia pcacdia laica ex cîuüs poteftaie ac ditione in EcclefiallKa^

-ocr page 367-

SVPERÎORVW CONTRA PAPAMi 549 XUaiwf«te:atqïiehuicutcunquciniquoiUicito‘ueconaiui,Epifcopi,EcdcCkaftic/q«e patiocinantur ptælad, lucntutcçtem longé iuiquiCsimam: tantum abeft, min hoc qmnquamteuneanwt Ecckftaftici.

De collatione beneficiorumBcclcfiafticorum

iam primum fundatorum t

Item, quntn beneficium aliquod Ecclefiafticum àlaicîs jfummae ucl mediae conditionisptimùmfundatuï, dotaturcg,iuncquidatnEpi(coporum ptimani eius bentficq coUadonem fibi ufutpatc nituntut, acbenef.cqs ipfius doiauonem ,tunda» tionetnueptiusconhïmaretecufant,quàm eotumintennoni acqu»euetint,.'|«æbe» nefitia ex fuis cenfibus dotatunt,hoc eftjfundatotcs atlt;5 paitoni,lecundutn luta eu»

anvGanonica collatotes otdinatq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

De confirmationibus beneficiovurnPcdeGaftico#

iumnonneceffarqs,atc[ucalqs id genus

gtauaminibus,

44 Ptxtetea ü quis nouam fundationem bcneficqEcdefiaftici Jtatetnitatts ue lt;xigtte,atq5 tandem confitmandam pctctc uelit,quanquam cofitmanonishuiu.tc, deiuteacsQuitateminime'indigeaf.nihvlominus tarnenfundaiotesbcnetciomm ptïiei tnQdum,pecuniatum exaftionibus ad uiuum ufque aggt3uantut,exuguntut-que,acpetRomanotum ftatuia,tcchnas at fubtiies maaicas, eo dinguntut^t kmda honeshïotnnes,quarauisminimi(mtptecq.neceffauoconfumentut. Quodv^* lum non mediocïc Geimanotum laicotum eft onus.

DefubCidns,^alï)s oneribus,quœ ImponunturBcdefiafti# cis,quicollatoreshabentlaicos » üeinceps.ïiquandocontmgit,EcdefiafticampetfonamdlaicobeneficioalP quo dotan.8iEpi(copo pro inueftitura aedpienda ptxfentan, turn Epitcopotum tn fçttunahbus ^atnocani^ aicatn,pto inueftitura tantum etogant æKis,pt3denta(K lis .quantum coUatumbeneftciumin annuo habet ptouentu, nonnunquam eiiani quaniumbimo Ataenimaltetapowo extgitutEpftcopo. ^teiiquamtenm Atcht diacono,aut Atchipteihyieto pio inueftituta.uel poffeffefsioms itadtnonc.

AS Infupetnimium'cnptouitibusjllicinsexaaiontousgtauantEpftcoptbencfi* tia,fubMqs nimitum.nullxlkctfubfintutgentes.aut illud hbi admodum poft ƒ an testaufxthoceft.quodiutauocant-imanifeftac ôêtauonabftes.ultta euam mo quçm\utacommaniaincafibuseuiàentibus8i.neçefCatqspiæîtnbuni. hsn mp taf\bus,quibas fobs iuta.fubftdiumab Ecclehafticis etogatt petmnmnt, iu^ etus tel immodicQ ufu.utptesbvtetis uitx neceffatia,uix,aut certè ne ilia qutdem te inquan-b lutBemum^intotius populicapuihoctedundaionus.quandoua ptemuntut vi tetdotes.uttefpitateeisnonliceai.niuicifsimlubditamplebecolamarro an . onetefetnutQnus,e0 Ufa,ut nullum gtatis.mfi numetetut lempet aliqmd,mtnnttec fattamentum-EcclefiæaCbtiftianac donum : ad quod tarnen ptæctpüum gv ans uc fatetent, datent que ea gratis, qux nullo xre r edimi poffunt,arque tp A gt arts at c pifteut.fattofanamp;iEuangelqatreftannbuslirettsrenebanrut • Ardlu testp a nototium.

Quo paào Çxptus.SC qutdem pïuYcs uni tndo£tt atcç

inidonetotdinenrut facetdotes.

\tem Atcbtepifcopt,Eptftopt.Sii. cotum fuftefti lt;nbsp;beptnumeto plûtes indoaos,idiotas,inhab\lcs,oilesqjatlud\crasp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;^

dotqfunedonéoidmant^qut tumexmmtfteuo Ecclelt^,ad quodmmus

-ocr page 368-

^4^ TESTES VERITATIS TEMPORV;M

üiuerenon poffunt,tarnen nequcaliunde,uelexbeneficiis,uel pro prijs bonis,unde uitam ptesbytero dignam ducere queanr,habent, fed ta^ tiosamp;fiâitiosaUquando,nc^illos quidemfecumfcrunttitulosrfitfjdehto,^^ innata mak'tia,morum ueleuitate,autquaptemunturegeftate,(ficutres da fames )ut inhonefta exerceantcommetcia, acmunia facerdotibus obeannn g' na.Q.uacrcsanfamfubindeminiftrat,uerêEccIefiafticosacChriftofacrospresb^ ' ros floccipendendi,nihili^faciendi, quöd illorum uira cord oninerfoj dieu lis fit qua'm refertifsima . Interims quibufdam Epifcopis,fexcotruptistfinM adhocadhibitis,dignusnefitfacerdotr)muncre,uclminusordin3ndus,MfS3dnlt; betut,quipafsim quofqg indignifsimos fimulatis futs uocibus teftanturdignos.a hoe minifterium aptos feront Si accommodosJicet non ra rd nullus perfonatoto illorum teftium.ordinandum.ucl de facie albus an ater fic,nouerir. conantur qun Chtiftianis fanftionibus, fub petfona , fuco. atque fiâicio tantum praïtextu law«J facete.

De impends immodicis,quæ in Eedefiarum

confecrationeinlumuntur.

48 InfupefquumEccleGasacremplaprætenuiaquidc,Deodicant,facrantq^ nonnulliSulïraganeotum.fubditosutcunqueperfeegcrtatelaboranteSjfiipfrf’ minime^ neceffarrjsfumptibusoncrantrnequehoccontenti, quinmuneiaqi'o?’ Siillaquidemimmodica.a'miferaplebeculaexigant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

4? nbsp;nbsp;nbsp;ItemquumlaiciEcclefijsaltarisdonantornamenraquædam,n«nonui *

las.SifimiliajacinDeihonorempecuniasfuas expendontuiihilominus tamtn^“ fraganciexigunr,uttalia,priufquamadaltarisconuertanturufum,confecreDwr)P' quademumconfectationemuneraacdonapetunturinnumera. , . .J

Q.uapropteræquumeft,uttalcsabufus deleantur. EtfiSuffraganeifmftr^ ‘ borate nolint,ui unicuicj ptælato aut plebano talia faciendi permittatur po teftas-

Quemadmodum cœmiteria nonnunquam (tiperfluè,ac

minimé neceflatió confectentur.

50 nbsp;nbsp;nbsp;Demomfifortefîneatmîs.pugnis tantumSicapillisincœmirfrioAoP'“^

ces uemanusconférant, aut rixam habeant,ad fanguinis uf^ ,qo3ntumuisnio n*» «fFufionem,tumadinterdiäorumfeucritatem tecurrunt Ecclefiaftici : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç *

blica Chtiftianorum redintegrant ofFicta,quam ciuium uniuerfitas ccemicerium ' nuömagna pompa,grauibus^,necprofeädminoribusimpen fis confccrancurau rit,quamptimu'm(utptædiâumeft) exprophanorcdditosfitfepulturæislocusi cet.Quæomniaincaputtandemredundantlaicorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ƒ

91 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item Suflfraganei excogitaueruntjutfolumipfi,Si nullus alius facerdosjäib

Campanas bapti2ent.creduntdcindefimpliciores,itaafFirmantibusSufftagantis,i les Campanas baptizatasjdæmones Si tempeftates pellere. Quapropterinnun’f plerumlt;5adhibentorcompatres,ptatcipucucrdquifortunapollcnt, exotantut,qu baptizationis temporefunemquacampanareligata cft,tangunt,acSuffraganeop{ cinente ( quemadmodum in patuulorum baptizatione fieri folet j omnes pst*’ ter refpondent, ac campanæ nomen ingeminant,ueftequenou3,(queniadnio^ dum 8i Chtiftianis fieri folet) campana induitur. Inde ad fumptuofa tut conuiuia, quibus præcipuê compatres, ut eo largius munera offerant, adhibf ' tunnec nonSufFtaganei, Sieorumcapellanicummultisalijs miniftris regabcerp * feuntur. Nec hoc fatis eft,fed 8iSufFraganeo mercedé perfoluere necclFe^“gt;‘1“^'’^ tnunufculumuocarefolenttindeeucnitjulaliquandoetiaminparuiyiillisrr'’.''’' florentin taliabfomatut Siexpendantutbaptizatione; quçres nófolufuperMo /

-ocr page 369-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMJ 34^

'Ä îïâ ïdam Chtiftianx tdigioni contraria »acfimpUciotum teduftio, 82 tnera eft ex. • aóio.VernnianKnEpifcopi,utSufftagancos «el uiWsima obaetatc pofstnt metcc * de,raUa,82adhucabfutdiotatolerant. Resigiiut tam nepbanda öi ilhcuamenta aboltti debet. Cxtedm (i conducete uidetur,ut campanæ confecrentut ( tta eniin Suffiaganeibaptizationcm appellant.quoties a ptudentioribus de hac i c inierpel !» lanwncóvieniens erit.uttalis confectatio pet anumquem^ bat (acetdotum, quem admodumcum aqua bencdifta,Calc,herbis amp;ümilibu^ieti diexptnfislakotum,ncpopulusRmplexua(cducatur,02damno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

auatitiat deteftandac prælumpdo euitetut.

Quemadmodumdenouafanaicuiufpiamcdebritate

d nbsp;nbsp;Deinceps.Rforte pet dioeceftmEpifcopi alicuius noua effettuHanfti cejeoj^

tas,ad quetn paCsim concutfusfit.tumEptfcopt aut praelan^eo nbsp;nbsp;nbsp;, umen do

niumteniam,autcertè quartam partem ftbiuendicateptaefunju it.Œ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecunia,

tneftkaeotum,nempecanonicaiuta.eisnonpermittunt,qum^ poüusacmentô,prorodusChdftianæReip.necefsitaK,a manam,patanàumcçexpedidonibcllic3ecommeatum contraTu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

aut terre tn proximt uettetetut neceffatios uf u s lt;

Quo vaöo illicitamàPrœpoftttsmonafterio# ïumDeo dicatarum uitgtnumpetant

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecuniam»

l Jt Item quum’ monafterw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mouedu^offow ( necç enini

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxfeftos gubetnentur, qui tarnen ad Itl^iuofftctQammifstoniptæpo«

.I petpetnaeftbaecptxpoütura)attarnenEpitcopt.ac p „„„aftettoDeodeuo« '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttornm,prins co nfenfum(oumadbtberetecu(ant,qu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ tatnm,iimp\idumcgpuellarum pccuntæ al'Q“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocuntut itefum pec

\ nbsp;nbsp;nbsp;»4. nbsp;nbsp;Item, quums qutfpiam. aut Abbartffa eb^tut,

\ nbsp;nbsp;nbsp;Sufftaganeus confecrati, licet antea ut monaebt amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acinfupet tanquammu •

1 nbsp;nbsp;nbsp;lecrari'.Sufftaganeumcçcum fats tegte exalte Sippatuum damnum cedte

\ nertsloto^magrtampedoluetepecuntam.aux

\ ttonfolnrrtrrtonafteriorum,fedeuamtllotumqutbmrnonatt«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;'«î«P«Vontiftcesîummtmulta,82uartamcuruRon^^^^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;tta,qnaetpfvtmmantuendu\ttptecto-.quodqatdcm ? r : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hinceuenit,

\ nbsp;nbsp;nbsp;iubertteP ontifice) opera talium indigent offvetabum, J? tedimunt ,aut con s

\ nbsp;nbsp;nbsp;ntnatioGermanica,ptæcipue' uetó Eptfcopi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp^^ç^ agptaueniuf.acloni

\ nbsp;nbsp;D f'tmationem aKomano petuntPonnfice,ac mubt alq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile con-

ptopieitabaoKidamciitódcleddebcnt.

De Arcbipresbvteïoïutn o^tdaVbus, SCaVi^^iw.

dlóbustedebaftkis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• a »sdes'

Ardxvpresbvtetotum quoc® OSkuVes, ut. InlapwÇjCkutdlibus monbus,nibiVpenbbabentcs-,« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ctiAiano diîdtot olux

Et quàmuotonè m pubbds deganr peccaüs adaanonbüs,qumtmano pet quodVavd,quos ob adm\Äa,debko modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mïmoemnó petducun«

L nbsp;nbsp;nbsp;diüotes amp;Lme\\ores teddete debebant,uedumad meuote nbsp;nbsp;nbsp;s oÇbdaUuvn pet

\ nbsp;nbsp;tat,(cdoRendkubsoueta\Atutpoüus.Ädbxc,pcr\eoesacv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇçàtantûlceXeta*

\ nbsp;nbsp;louas,\n quorum conkreurüs rruWa Cbnklanx pretaus u'g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;A çptxdautut.

v»babendramQt,\aidtntktèaàq\uü.ul«llbbonvsltt\slÇ°t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ydquu®^

-ocr page 370-

348 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

Id q«odÂfchicpifcopi8iEpifcopi,fiqiiidem reuera quod dicuntnr, effent, boe eft* Chrifti paftores, dubio procul diutius non rolerarenr, oues que Chriftt talibus » otfcndiculofis paftoribus curandas minimècommendarenr, pafcendasuecom» mitterenr»

Quam iniquèlaid ad uetitum trahuntur Ecdefia

ft I cor um tribunal.

Fere' 8ihocquoqpacddit,utl3iciadEcdcfiafticorum,Iicetperiniqu'e,tt2b3ngt; turiudicium.Nam etiamfi aftorfit Ecclefiafticus,quilaicum reum iudicioconueni« rcintendit, attamennihilo magis ordinarix iurifdidioni reorum déferont, pafsim Ecclefiafticitales reos laicos/dlicet quafeunqg etiam ob caufas ciuilesäcpb« ’ nêprophanas, ad Ecclefiafticum tribunal, tefragantibus omnibus etiamiuribus.j percrahereadnituntuKquum tarnen maximê cóueniat, ac iure non ignotofit quàm exptefsim cautum,adorem rei forum fequi debere.

Quo pad:o magiftratuumciuilium ftibditi, propter debitam pecuniam ad indicia Ecclefiafti ÿ ca pertrahantur.

^7 Præretea Ecclefiaftici fæpiufculc laicorum fubditos ob débita pecunian^» coram Ecclefiafticoiudice in tus uocanr.ac prægraui eorum iudiciorumordinft®*’ deminibi uexantatq; excutiu nt,licet â ciuilimagiftratUjadeo^iudicereoruniOf^”’ nariaiuftitia,iuris(5débitaexecutioeuisnunquamfuerit uel denegata ,ueldiorw® gt;nbsp;qua'mparfitprocraftinata: fit^itaper aâorum(ut didumeft)petulantiafn)q®’ conuenti iudicio Ecclefiaftico laici, uarios obeafus ius fuum non ita examufsini,“^' c dcduccreperimprudentiam,uelnon probate per fimplicitatemnoueruntrnequt edodi funtjUtin prætentam pronuncientutexcommunicationem,acirrep3tabiltw cerumfuarumperducanturdettimentum.perniciemôdiaduram.

Qpâm inique laids iudidbus præbeatur occafio ab Ecddîa^ fticisjfubditôrum fuorum petendi mifsionem.

JS ïnfuper Scalias plûtes ob caufas illicitas, à iudicibus Ecclefiafticis contnptf’ fonaslaicasemittunturcitationesac monitoria: quanquam taiesiudices, pubbt^ ctiam teftante fama, indubitantet perfpedum habeant, uocatos ita in ius ad dino^ nisfuæ terminos minime' pertinere, illosç ad ordinarium ius remittendosfort-Quodipfum quoque laicorum fubiedis, non ferendis modis graue, onetofumqufp eft» Nam etficaufæ,perfonælt;5 taies ad inftantiam magiftratuü ciuilium aclaicorum fuperiorum petitionem, tandem ad ius dicentis laici ordinarium remittaniuttn* bunal :nihilomînus tarnen ita immetitô inius uocati, grauibusonerantutimpfquot;' dqs.damnis 82 expcnfis,eo quo'd fuperiores fuos laicos, quos non rato ultraceu^* fimumlapidemperegréabeflecontingit, primumrequitere.dehincliterasinÜ®^ num ab his tmpetrare.ac tandem eas ipfas iudicibus Ecclefiafticis mitterecoga«®» intérim nuncijsad hocconduâis eroganda eftpecunia, ceffandumàquoddianis . operibus/erendæimpenfæitinerumatqueaduocatorum. Quo'd fi forte fupetiot« fuos in iuS uocati non continuo'implorauerint.mifsionum literas impetratint.easç iudicibus prædiâistranfmiferint, ac ad monitioneni ufque proceffuniinteteafiti» etiam Ecclefiaftici iudices uel requifitihincâuocatorumfuperioribus,qua.’# cunque tandem in ius uocatifitcaufa.remittcre tarnen icauoca»

tos atque admonitos ad ordinarium iudicem

laicum reeufant»

-ocr page 371-

SVPBRIORVM CONTRA PAP AM, 349

QuodiudicesBcdefiafticicaufas aliquot fpeciales licet laicas, ita fuac aflerant ditioni^tt omnino cas remits tete nolint.

J9. dautn apudEcckîiafticum iudicem ,ob dcçetpwtu idAk^mmè natotuni,hoceft^atutaliunilibetotûftatunioau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1™’

üiàuawmuç,quaacuncçetiamiudiciou€nrilantuïcaufe,conKa aic tetpdlatiàlitigantiumlaicotumfupetiocibus,indices Ecdcfià^ '\faiftinniuttenu» ftendiiute,neccitcumducere,autadteiniusuotatos,otdinan luti tant,pKcibus induci poffunt.

Öe aliis illicitis Si inutilibus expenfis caufarum propbanaruni,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1T-! ,.-.-u;,-..,. fi-abiintnr-a.C denUO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'


ti


qux


temittuntnr.


lt;0 Adhîec,qiKAnïlaicn8COtamindicèEccle[iatticoCutCnptàdiaumeft^

nocawï,demumcttadpetitionemiudicisordinariitenntutur,tuiTict i e e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P .

«uwtot^^ai tam male in ins uocati fecerat laicu reum, metcedem tammtçmetè adueiitiitraansfuitind{ciunà,petif. cogjtntcj de bine ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrneo-

pœmuiuoeensillenltraexpen[as,qnasobnaalamininsnocationen^^^^^^

petfolnnsuocationumlitetisjiabcndilibidinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»vnenh^ à iult;

wtalt;ftiaio.MeaiutiStatio,qaxtcmetciniusnocatorcfnndcndasdiaatexpen(as,aiui

C àicibusbistuïatutquicquâtitnôindiciàtiùsbiceotuniôrdcgt;,ejtdiametro,quo .1 nbsp;nbsp;,

cnmiucisboniœ et æqui ordine pugnat.Eum tarnen iudicioru otdinem,non ob a lud, Quantum conieântaaffeQniUcct,baaenus ita tdigiole obletuarnni,quamutplurima

i nbsp;nbsp;nbsp;aftotumtutbapeibocadeotumallicevetnritibnnalAta£cmpetiniqunni,ex ce, quçm

\ nbsp;nbsp;nbsp;tito dtbebateffe xquÂitna,ftndentlacete lucruni.


Quomodo noux pet uiolentîam inftituantut decitua^

' nimprscftationes,

lt; i nbsp;nbsp;nbsp;\teYn,etblaidpçr tnùlta anrioruna cnrticnla de cettis eoruny prse diis,neqj maioi

tes,ne(^exignas (.ut notant') prxftiietinidecinias'.tamen per Ecddiafticosiudices,apud quQS iniquislitigint conditionibns,autboritate indiciaria ita cis fit negotium,ut auipe tirasiudido décimas,Hué quidpiam alind eft,qnod ab cis cxigitur,ptxftaré,perfolnerecg autçxtômnnicationispœnamfertre,neccÇrumbabeant.Nec:çboc temerè .Nani etiam* G à îentmtia qnàntùnànis iniquàïlomam appdlanerint, non e os fngit qua m onerofus atcj difpatGt SC ilbclitium euentus.

Quo paftaBcdebalVicorum ofticiales ac fuPtcô;i,Si ipfvlaicos

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adEcdeftafticorum tribunal inius tr aber e conentur ♦

\ nbsp;nbsp;lt;t Mb2ccomnia,perîonîeb.cdefiafticacnednmipîxpetîelâîcos,quib. diàufld

\ nbsp;nbsp;nbsp;df ,adimilibus cafibus,adEcdefiafticos trabnnt iudices'.nerùrri etiiniE-tdefiafticorum

l ofbcwXcs,fuSeaiutocütatotes,domefticifarnali,famulxc5,acdenic^ipforumetiamfnb \ diti,conat\mt,aanituntütc^idem iuris,qnoàeorunlbabentîuperiores,ü.bqpîist\noqj \ aStretÇjUlutpateaj.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DecauVis miutravum,qu2C coramBcddiafticô

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uentilantuïiudicio.

VA b Tandeni

-ocr page 372-

,ço TESTES VERTTATIS TEMPORVM

«y Tandcmifîquandoexfaâocuenit, utcccldîafticuscontra agctefllatas forte uedgt;o iniurias intendat, conatutEccleGafticus iudex cas fuæiurifdiâioniuendicare caufas, quo denuô ceusiudicioconuentusgt;o*^^*^ (ux^ eripituc at(^ eximitut iucifdiâioni.

Ogemadmodum caulâe prophanæ ob inccrpofîta Ecdefiaftico tribunali afferantur,

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;Infupcr QL jd præfumunt ofRciaIçs,fi quando in caufîs prophanis,ac«’’

nas Ecclefiæ minime faccatas,dicatas ue,fcdomnino laicas,data ndc,feu P mento,uerbo,udin fcriptis,paâa,obligationcs5contraâus,uclpromiisiouf uelctlebratæ,quôdeam ob rem, at«^ huius prætextus râtiorie,taies pgt;^oph^'’^jjri)âlt; ' caufae coram ipfis potius,quàm orcwnario indice agitaridebcant : quæ*’°“® j-juô* fticorum techna ufU fi increfcerct, ac diutius toleraretur, iam aâum foret de “jî“! „015, turn auditorio, quôd onines prophanæ ciuiles^ caufx contraduû atcp tranw hacuia neccffariôad Ecdcfiafticos perttaherentur. Quis enim contiadus,^ £idio,quacdeniffl inter pacifcentesconuentiOjquæ non fitfolenni ita ^’P“ । jfifH* promifsione uallata f lilac nimirum rernm ncniremus, ut in totum ciuiha e jj CUC indicia. Q.Uod nedum contra æquitatem ipfam,contra omnia iura fcnfgt;tagt; duili magiftratui intolerabileforet. Nam ut demus hoc intérim Ecdeliafticisi de periurio commiffo notionem ut habeantj nihilo magis per id caufæ ipfîus P“ lis,contraâuspuia,auttraniaâionis,quamobrem illepeierauit,iudiccsconip erunt, quin periuros illoS ob religionis trànfgrelsionem manifeftariam conuenire poflent j ac canonicam huic indicere mulâam : referuata tameri ci uiu ftrarui,qui periuros poenali iudido fecundû ciuiles ianâiones pledece ius babtu gt;nbsp;iniilà Obi ob id pana.

feruentjnecß manu,hoc eff,executionedebita

t nbsp;nbsp;nbsp;Præterea,nedum rationi confona iura communia, fed ôiEcdelïawty

cathedralium proprijc.reformationcs,notoriæ,in qua'm plurimis calibusnegl'? trcitç^ fiuntjdum contrarius ex eildem ducitur fenfus.Exequuntur enim hæ^juj tantum,quorumpoteftatemipfinonreuerentuc. i^tfiteospotentioreSjauteosQ manu pares elfe non poflumusjcontingat, turn ex iuris fui ri^orc remittuntqaipP Nam etfi maxime' Epifcopi locorum ordinarq,aut corum omciarij a' uim quibus contraj us iniuriæ illatæ funt,pto débita iuftitiæ execucione,act.ibunigta“ num onerum ue abrogatione interpellentur: fepenumero tarnen euenit,utquttda oelpræpofîtumcontingaf,ueldec3num,uelcecté capitulum, acEcdelïacCanonic pitularcs:hoceft,cos, contra quos loci huius ordinarius Epifcopus, utcunçæ^^ tauens,rcmorantecum hacuia,in eleftionepra’ftita,acpromiirafide,meritamirw Cioiùs cmendationem atcj muldam præfum cre,eisqj infligere non audeac.

lt; lt;nbsp;Ad hæCjÈpifcoporum acprælatorum nonnulli,pro tempore Ecclefiani iudidocum fynodotum®,ad fuum libitum fpeciales quaidam ôiprætentas fêtant niaciones,ordinationes,leges,ati5 ftatuta, quæ ipfa multifariam a iure communi dcnt,acfeorfumtoti duili magiftratui 8iiurifdiâioni,eorum$fubditisdetogMt,^ perniciem adferunt. Netç ullam prae fe ferentia aequitatem, quod ad Ecclefiaiu£O|^ pnuata compendia,in41aicorum nccemfintexcogitata,at(5 effida-Eam^ob^j^ «a acccpcare,aut his parère minime tenentur. Nam nclt;ç ipfi Ecclefiaftici domeftc® fuas conftitutiones lecundum rationabilem fynceriorem,ac germanumæquiWi telleâum, obferuane. Etenim lametfi reformauones huiufcemodi “tpluoninn

-ocr page 373-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 1^51

A want,cotamgfficialibus,«orumœEcdefiafticis confifton)s,mauifeftaacnotor{a tan» tum,minime^ occulta delifta deoetc agitati atqj ucntüati, conüderavicg in pvimis (alus animacum,8ê honoïlctu Ghrifto debitus,potius quàin pecuniavum luctnm/. attamen nus Kl oppolïtum,atcç ex ptofeffo conttatium,negotium ipfum, innumetæcg aliæ cort ieftucaEaccitcumftantiæplusliqüidô manifeftumteddiint. id quod pattim'ex fuprà «numetatiSjpattimex tccenCendis tequennbus articulis,utcunc5 Vuccinàis, cuic^ æftimd te facile tft.

Quemadmodum plus pccuniæ,quàm pccnitentiæ, pcccatoribus imponant.

çœnitemiam (eu (arisfadionem imponendam effe,uc (ic non pecuniæ luctum^ed po» B dus animatumlalus quætiintelligatut. Id quod (upca etiam memotatum eft. At hccle^ (iaftid indices 8ê officiales,petpetam ammaduetbs canonibus,didam fpititualem pœ nicentiamintantumexalpetant, aggtauant Ôôaugent, utlaicipciuCquameamlatistatf ftionemacceptateuelint, pccuniamagisübiab ipiisimmunitatem compatenf.quate hiâmalwm ptemuntut,Eccle(iaftici cüntr-à mulcum ditantüt, utputa qui in (uum uatumcommodum Si partis aguntmunus,8êiudicis : quod tarnen omnibus lutibus àiîîommeft.

Qucm in modumhonefti uiri Si tnuUercs ex falCo rumore fæpenumero grau en tur»

üafticottibunali ,ut deliftotum acfceletum fontes, finiftto tumote defetuntut, ac nort wins pet îententiam innocentes declatavitut qua m ubi (c iuteiutando putgauetint.q ‘ -putgationcfafta,inptiftinumaûftimationisftatumteftituuritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fttè denunciatis incommoda, damna,!mp€nfe, earn ob tempecpeffæ,menm te debetent: nihilominus tarnen innocentes ipli in diftæ teftitunonis f!dem,ofticiali, de(iafficoueiuàici,duos auteos,cumautci quatta patte ,pro abfokitotqslMcns qûâmneceffatns, numerate coguntur* Et hoc crt-cur Officiales. ^Eccleamp;àffici^vu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

taminiqûasSiillicirasrumotisfaffiatc9dclaitoniScauias,!taaà(edentur,a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

foliscçÇibiuendicentÀdtarnen ipfumnon Ime magnahngu attacha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnialia

liuincotnmirrunt.biam(xp!useucnir,quodaketcantesmulieies,!ra,inuidia,feuano quopiamadfeducommovXimûcem femakdidis !mpetanr,conu!cqspro(c!n^m in tantunâôj dèmententut ,quoà altéra alteram uel adulterq, uel magKæ artis tea tnulei.Ctuod ubi cotam Official! deducicur,tum ilia quxperuacundtam alterampro» bris ac contumelns aàfecetat durifiurandi Sacr amento iele excufare ac purgatc cogv , (cilicetQuicquid iniuriarumin alteram ptofuctetit, id omne non ex certo animtpropo* iito,fedita,inüiàiaa profedum effi.pariqj modo altéra,quæ adulccrq,nectotnant!æuc inîimulàta eît,ffiàïriinnocentiam,quodcç prxdidotum nequaquam ubt conlcia htta» cinotum ,iutamentô detègete iubetur.Intérim uero quilibet apud te facile conqcere po» teft,intalibus caùtis,mulieribûs,t!Ùe memoratorurn tcelerum uacuæ lmt,tiue qldem cri minibus obnox!«,iutandumtarnen elfe,dummodolamàm,honotcm, acuitakm tpi» titumretinere uelint4 Qjuaex te non folumillicitum oecuniàtumluctumquxritut, ted delibetatçpeietationesextorqoentur,tecu\aresqj!uri(didiones Si indices in eotum muV ûandi officio impedtuntut. Et hc contra tacionem,impnnita remanete delida neceftai dumeft,

C^omodoEiCcWiaRici iudtces iilicitunî ex ia^atis matritno# uiotum caufis petam intevcfVe.

«5. Deinceps,quumintcru!tumatqjfœm!nam,depàngendismàtrimomalibusfi cds illisfccderibus,negotium quodinter eosfortè agebatur,eoutcçptocefsit,quod ab al* tetutra partium mattimonqconttaamp;as,exçadionibus illis,taras,petfeftuscgptxtenàa!»

H b i tut

-ocr page 374-

TESTES VERITATIS TEMPORV^ . tur : at infidcnw altera, datiim^ eft ab altera aken' perfonæ ueftium, aut ah'oqoi nwgt;’ muliebris quidpiam tanquam arrabonisloco, adferuandumaccuftodifiidt’’’’^^*'^^ dat^ deinde, ut aflerticonrradus matrimonij fcilicetcontemplatione,contrahenteS' Ecclefiafticum perLienianttabunal,acibidem per (èntenn'am in diuerfuniitfiubwn gt;nbsp;feparenturi^. Tum iudex illeEcclefiafticus inique hocfibiinhaccauta prætt'i™''’ refte : nimirum, ut omne quicquidhincindearrabonis nicetraditum fit,uthoclibit dac tanquam commi'Tum.Id quad neduirj contra oniniaiura 5 fçd nbsp;nbsp;asquitateiliatl

honeftatemipfam proculdubio eft.

Quibus artibus ludices EccIcGaflici caufàs promi(cuas,qua: coram ciuili ctiam magiftratu in indicium dediici poiTuntjlibi folis uendicaréconentur.

7 O item,iicetcc»mpiures unt cauiæ ira promiicuæ iurjididionis,utiecunauiiH“' communia,apud Ecclefiafticos atcp ciuiles indices agitari 8C piiniri pofsint.-fæpH'l^ tarnen euenit, utquum ciuiles indices, conceflam fibi hac in re proninciam wf' dionem adminiftrareatc^ exercere uelinr,idipfum ne faciant, per indices EcdeliaK fub excommunicarionis poena eis inteidicitur,prohibetnrq5.Q uôd fi diurius perftatf beret, breui Ecclefiaftici indices a' ciuili magiftratu, cius^ iurifdiâionequafcun^Ff''\ caufas eximerent, fuæ4 aflererent ditioni : id quod Cælareæ Maieft. cætcris^ W“:quot;' Romani membris graueeft,8^intolerabile. Etqnanquamfecnndnmiuraconiin‘iquot;'_’ manifefta periuria atlt;^ adulteria, malefïciorum^ præftigiæ,acconiïnnlesali2:taü ’ perEcclefiafticosacciuilesindices,promifcunm, uteroccuparitiCiuiliterproKnipd pleâi pofeintjhabeati^itâ præuentio hacin relocum : attamen Ecclefialtici indices et tia omnia iura, caufas huiufcemodi, folis fibi fuæ^ iurifdiftioni ufurpare coiii*’®'lt; Quod ipfum iurifdiâioni ciuili non ferertdnrtïeft onus aC grauamen*

Quemadmodum caufæ propbanæ,fub prætcxtu denc# gatae executionisjad Êcclefiafticorum couûftoiia tïahantur.

71 nbsp;nbsp;nbsp;Item, fi quando perfonæ laicæ in caufis ctiam omnino prophanis ,a' nbsp;nbsp;nbsp;_

Ècdefiafticis citationes impetrare conentuc, prætcndantqj magiftilitum ciuiiem ? tam fibi iuris exccutioncm facere neglexifte,anteqnam fnmmariè,f31teni pereuMeU quod docuerint infttumentum, iuftitiam, Ut qncrnntur, fibi denegatam : dtationt^ men, atcç air) iudiciarr) procefrus,a' indicibus Ecdefiafticis ad folampetentiumqf^‘ lam hisdecernuntur.Q.uôdlï deinceps ad pètitionem uel cinilis indicis-autpattisn’' uocataa,caufæ huiufeemodiadordinarium tribunal rcmittantur,prçhg!turciuiliit' pcrbreue,quatuor hebdomadarum puta,tempus fatale, intra qyod aâoris intennoin quen'moniæ exintegro atqj ex affe exeentionis ordinefatisfacian Ac lï in ardifsimû præftituto tcrmino,lèntentia diffinitina aut non fertnr,uel executioni lata non nua tut, libertatem dehinc iudex Ecclefiafticus dat adori laico, coram fuo tr j bunali ulceu procedendum. fit^nonraro (mirnmjiocauditu ) utcaufa,quæintramenfislpaû‘ coram ciuili confiftorio agitaii,peragii^ debebat,qiiôd hæceadem apud Ecclehaltio» iudicem trienniojaut cô amplins pendeat,hinc indccifa.

7 Z Aiunc prærerea indices Ecdefiaftici, in tal ibus cafibus, prophanas ad fc caiiû’ pertrahere fibi licere, fi magiftratus cinilis in adminiftranda inftitiæ executione nff. gens inuéniatur : e regione tarnen ferre minime poflunt, ut in pari cafu idem lurisci eisferuetur: nimirum ut in caufis Ecdefiafticis quifpiam denegledo cultn inftitiæ Eccleûafticis apud laicos aut ciuiles magiftratus conqueri, aciulhciamlibipefftii

-ocr page 375-

SVPÉR1ÓRM CONTRA PAPAM,

A mtÿfttattts adminifttari ,po(hilace pofisk. qbanquam inta communia in gcnete dcfï* niant, ftatuant^, quo pado canonica dudibus, 8t «egionè canonicis duilia iuca opcm [uppttiasij fcïK debeant.

Qiio padoEcdefiaftid indices,fccuhrcs caufas prætcn^ tae iurifdidionis prxtextUjineiTe transferre

conentut.

î J nbsp;nbsp;Neahoepkrif« Jonga «p«ienria return ac ecudirionc doftis ptobatuc, qudd

iudicMÊcdeûaftidjquibufdam inîods diututni uVus, quaû poffctsionis, adimpletætj ptxfaiptionisptætcxtutiaicotum conttouctfias coram fedmmendas battenus prx* lamo(etuntNameacxrcC»fateaMaieftas,Romanum(^lmpctiumhaudpatumdc« tùmtntipatitut, utputa quôd non minimus Imperqhonor, temporalis fciucet iuti i# ûio. metnotatæ pracfcripiionis uclaminc minuitut, attenuatut, amp;nbsp;penitus ab impetio adÉcckÇiafticos refettut. Œuod contra tcccpta apertaqj iura effe, nemo eft qui nelciat 1 quibus kataicuï et cauetut,ui nulli ptxfcriptioni quaniumuis longx,aduetius praccmi*


lt;^àmmiquèlïomicidæ,alqcç peccatorcs abEcckfiafticis iudicibus dupUci afficiantur pœna,

7 * Q.a«mdiuinahumana®wtaancnt,atncmoduabüscxdi debcatu^sîtnc* T'ZT^.mrit^nonna'h.ûmCathedtali'.mEcdri.atomçxiiofafta.

mta{a)Ki»'qiKnioi£S,qmbiKatriutt9t«ash^iato,^iqaœ^qü«m“'^mmw n(xamaetiin\inamtlt;oshacafc5uexacant,d«cftantut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• refetuatos uolt;

îm«ào,quààhomidàq,fittùUaïiwîfaavaotum, q«os ttanvâ,^aaainauiîmcoafeîsionc,çabhcamvœmtennam,mx^

to^ammftgnoÇuoiûmi2fowmdcaccotc,ïgnomuMa,i^amwCabucc^m^^^ qnàîtnoccnkçnrixîotmanon uCqucquacn vmçïobandafo , y amoîiorem uuxEAfeÂataquimçtoxim^

Â??Qundbuscg!:eg:)vfb,maklt;ïO®aoboff^a

X'ÎÂS'SïïnChritetatooatafenam.œi^lanïmwnsc^^

Ctauaiîcqucnduni tdinquùucgt;

QuomodoCuneftsepecunvxintuîtu^BcdeGafticiiudic«, officiaVesÄVcgiümas cohabitation« oC ^tastoktcnt.

B ,1 nbsp;ïalt;e«o®cW«iaritaaa?Âc£H tarnt,Ute «veramx^^^

mdan\noniw«dicunt,tcd ÔLpaîsim ç«mniaut,^ou«nt a ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç •

dcos,tdigioîa/cçÇ£Mat«,ac«çtoabnÇàcm^^^^^^ bin«,çd\vtibas,n aVqs id g^nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ .„^4 fortuvAis animabus 8t

finanl ^uxtâ ambxquanwmfcanàa\i,p.ncuh4^ttmKv^oto^^^^ t^otib«svatiam,nonti^quààtcccnfeatar-.qmnan«novd,nihta\çacxÊüuatm teStatonüu^tAiquaudo

y qaatjiamcauVa^ww« ytohdfcataf.qmhabquaniod .’^ßt-metccdeiatis magna, y nbsp;b\e^iÄAo^tiahs,aÄmi,paaatan«nnnm«au^^Jvi^^^^

cam aViaavdvmentdonaac cohabita« inàa\gît,nonç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^^^^^^^^Q^^^^x

gationc,Ça'ç«amp;çsnt htabÇcnsconivmx,annatnï^con«ftcntx qaoqnamcaXamniati vohit, tohtannx nomtn n ,nonhnç n g âituVo^ndi^mattitnovïqconttnvgmindiàttmav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vlb^htiahtttn

-ocr page 376-

554 TESTES VERITATIS TEMPORVW

V t officialium delegati,£eü (ynodalés iudices,iIlicJtos « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

doiïiibus cenfus ejcïgant«

-l'J nbsp;nbsp;nbsp;Et hoc G ermam's pofthac non fcrcndum onus cft,qudd fy nodales ittdi'cfS

cundamrcgionpm oppidula,amp;uicôs oftiatim peràgrant, cchfiis^ cxigunt: qüos ubi teniiß picbccula perfolucrcncquit, proanus cunl cxcornniuiiic ' nisiaculispeatuc:adeoruniquolt;ç ccnfùuni folurioncm cumfummareifamilisn triaonc,atlt;5 attcnuarionccomprilicur. Qucd fi pcnitus amoueti nô poteftgta“^*’’ aliquo l'altem fine ad æqui bonicg fegulam cohcrccarur.

Qpô pado hebdottiadan'a peciini'aâmelt;’ chanicis ekigatun

ftoribus,laniis,ptopolis,molitoribus iCiüfdemij generis tncchamcarum arauiîgt;Pæp^ foribus,qualibet fepnman.1 peedniarrt poftulant,qua forte' per inopiam non foW ckfiaftico ad ïd fulmine adiguntur.

Dciniqm's Ecclefiallicorum areftis (utuocant)

i 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non mediocrem jtem fuperioritaris Ôi. iurifdiâionis terti poralis ’^’dutain

fateaMaicft. Romanumeg Imperium parirur, ex male obfcruatahadenusplufgt;^.[jj locis,diucurna confüetudine : uidelicet quôd Eedefiaftici iüdices, ubi inter ciuilis ortaefteontrouetfiai ad alterius parris pecirionem literas inhibitorias (fj quibus alteri partium mandànt,ne incœptam coratn feailàri feu füo indice litemç quatar/éd in Ecclefiafticö coram fefe iucliciô compareat.Cüi fnandato ubip^’t^^^j^ obtempecat,8i fe fuam^ caufam ad fùum ordinariutli iodicem remini in turn primûm libellus,arriailf,exceprioties,réplicæjdnph'c2e3 cæteræ id geitus Icnp rae,utrin^ptoducuntdc,quibus,reliquis^aâisiS«^agitaris,perleâis,numeMriscpP°“|j.f’ quàrn’porideratis, tandem inrerloquiTnnir,coritroucrfiam coràm fe uenrifindati’ .Cuifenteririæpropterea,uelintriolinr,ipateretoguntur,etiamfi maxime' quod-appellationem ad curiam Romanani incerpofitahi, obimmenfos tum ’ tumimperifasproleqüinequeant. Neqjenim cuiuis çommodumeft,aditf An nerô talibus,fimilibus^ fen teiitijs fe Rifpeftos reddan t;nec nc,cuilibet bono® nqeiendum relinquitur. Vtium hoc cercum crt, quôd ex-farri énumeratis cafibus,^ P fa ciuilium caufarum fylua,iurifdiftioni temporal!, ac ciuili magillratui, iqdiesH। hitur at^ eripitun Quod non folum iuribtis æquitati, fed raam rationi effedigriofeitut,

y t plericp inopia rerum laborantcSjiudiçiaJium expcnfarunl nbsp;nbsp;f

uariorumç laboriim 5C expenfarum formidinCÿ

ad iniquas tranladiones com* pellaniur.

terua,nullo æce conduaa,fed gratuitô conquilïta,ftipari adftanf,acpaupfnbusinji phanis,egeftate prcfsis,id hominum genus,non nifi magnoconducendum elt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ubi fortunîe^tei^ familiaris tenuitas denegat,ni pcnitüsxauf3,etiamyj[{ | re uclint, cranfadionem feu compofitioiiem utcunqi iniquam inirecogunær. Li quantum grauentöt tenues,nemo eft qui non facile' id deprehesdat.

-ocr page 377-

SyPERïORVM CONTRA PAPAMgt; ^5?

In multisEcckfiafticorum confiftorrjs,extertM caufarum pagt; troniô^procuratorcs,qüàranonadmiuant«r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

il Ethochadenus Getmanis mukumattuHtmoleftîatum, quodperEcdeßaW* 'cos wdicés,nuUi cotam fç 1 i ti gantium pattium, alqs uti aduocaùs procuratonbusƒ* Çît,quimï(s,quosGbifuisi tribunalibuSjiunûucandi factamentp obnoxios vedaidc* Vmt. Ne tarnen nihiloininus exteeni pactoni à lûigatotibus cönwlantur, a eo bieuô ^ptxfigqnt técminos,ut necç aditi unquain pofeint. Et ne hoc eorum ud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j c ,

xqnitaticontratium, iniptobatipofsitJeidincontrouecQaecommo Atinrerini mint, qiiô cèletiotem pet confiftocq iutatos ptocuptotes mnidianaluce datius appatet,qua fyncetitatç,qua ue dextetnate td ag. nbsp;nbsp;•

penumbabentofficiales ,(e fuoscg (upeviotesà conüftotq adqQcaus ùmeîhEtîrcTntféri dientespltvónotum netecundia^dum C iudicein,enisueRipenot«,qnacunq5in pattefaceie poffent

audent,ulttâ quam pat fit »egbgnntut.Q.uam tem Eedeftatoa præ j; ’^p^Xievent tiw tettitotiotale exeteetut confiftoviuni,qiiunipvobibeie,penuusqjeta nbsp;nbsp;. f,,u4{ns neiril»

canwvacde{endünùEtidpotüsimumeaniobcaufam,uthqiwtdotp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J»

dommiuEcckfiàftico iüdkioexpctiendnm fit,diai aduoœi 8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;j,,

ksmetisÇuisdientulis ^eaqnac cauffæfibipoftn^atneceteitas , co

.ptopitios teddecenf.talcmqj aduocatotum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nubhficias ke udonfe

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-neraoeftcuiuelcercbtnmkticuikulinpatte mamvllæ cotCal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nififotte ns

\ nbsp;nbsp;nbsp;Jit,udattdeat,cumidquotidianaexpetkntia^deöduceat^em ™

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinondumaStelauantut^Gtexploiatitfitnutn.Q^tusem q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimilibusuc

l «tlptocutaiotum,quinon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vi'v'''4^’^^^Wrmn'hhA nibiloddnus uacui

l jadledibtR,animonorial{dùdndo,teaocutoKldiodcqcia Æj.j ^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utnibildili*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«iamptÄdiftotumadkätmtrtmxtaiÄ’^tetÄiispteaoüetd^^^^^^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ntiX,laboiumnibil,mlvilkem dientufi iut^am ptætetmv r/, ■

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giauatnimbus,nulla ptaetendot adbibenpoffet nydicina ,qiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S‘ emwad*

\ nbsp;nbsp;nbsp;^’iqjlimue,ö^aduocatos,3Cptocntacotesuelconlükve j udadcondkociumkcomaa^

\ jdutetdketeu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

mentadéivesentur.

«i ' ■ TiWMïto .Chnfti ÜWtMiom

c\u^T\s,^àib«sç4maB§aftadumi,ub\çarodA\^^tcckft^saA iem oï

miutn,ççtÀuoçiamîaùshcç«nçc\ueuut, œtçus Si.îanSû\sCy\fti ‘ , 5 . uQbbSiQtawàuainKmifeÂbvaèm çeccararum ïcbqü«,dwcg,ApUK

DRtduidmK,non attenta ùltçnons àvVationis (,?lt;. quiàn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi*

quamtàitî Vtnaûtsqj caufe çto conàmone faatotMti UtulattbnsvùatùbüS^^e nçmfoàinàtbetent.

% î nbsp;nbsp;VentÆunm awktAac autnmni avûpoïc nAndenabte cuvtnnt,t\uemadtnodnm

I nbsp;nbsp;mOTcda4Çmnn\katnnfac«ôk«aAÙnWbvnnstanten,Çinin^

l nbsp;nbsp;nbsp;rtn«a\\Uk;ttWK^cantöc^óno\oódmtnalt;Vïgt;fe'Aent,ni\kvtstnb\bentagr\tok^d^^^

\ çoTOmankatiom,wt non veenntamm çœna ,ne unas œW^aty ^ntk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tç«

\ mmktant. Vnd£,e^çuiB.-Ot,taùçt ^auvevcn\i.ûUnônvaKtdÂ^kvàntuïdanano,cuw \ nbsp;nbsp;nbsp;üua^kas ,Qüas maxmXts ekykvlbs StUbonbns çet wteçynm coXnetnnt annum ,n\naç«

\ mtate non audeant. £namb ûb niteritn ndVti ^óte çetçant, ud eùana tnatçenetç met« \ nbsp;nbsp;niant ,tantuntn\oào ob'd«Anätatn\uttün\\nic\num,fec^inä êüam ùb iùut dtam aete«^

\ ft;\ndanA.Ç\uaeambôtôn«nvutaÇ«ntàiumài^as,ôi.omnçrn^ktatem,atvaçomentQ

UV\ 4 VtV.cck£ù^i

-ocr page 378-

TESTES VERITATIS TEMFpRV®^

Vc Ecclefiaftid (ynodis abuiantur.

14 Nccminus moIeftum^aue^Germanorum uulgointolcwbfl^^’jjjdcï^ nodales iudices pluribus in locis quotannis ( id quod non niü poft dinemutfiem,iuribuspecmtffunjeft) o^uitant,acmicuni,quid nis,aut fuperioritatis exerceant. Hoe interim conftat,fimplid popello fubtrahi alimenta.neç tabs pccagratio eo fineet ordinaaone,qua furnmi* inftituta cft,obléruatut.Nam pro pcenis Sgt;C cotrcâionibus,qijibusfocinoro*®* num fontes a uittjs deterrece deberent, pecuniam prîcfentem èc numerata«^^ quiddcnii^eisinlucellumcedecepoteftjexi^nt.Idquodinfupeaotibusf“^ memotatum cft.

De Canonidscathedralium amp;coBegiatarum Ecckfiarufflp^ rochis,reliquis^ religiofis perfonis : Si primàm,quod iniquis nexibus Epifeopi ôi prælari a bits abftrin* ganturCapitulis.

UlidtumeftÔihoc, plane4imquum,qlt;iod CanonidEcdeffariini^^ burn pca:cminentiores,quorumin manu potior Ecdeüaftfcorum iudidotoO’î 7 cum,ac cenfutatnm pars üta ert, rebqui^ collegiatarum Ecdeûarum CanonX^’p^poirf cbgendi fuperiorem poteftas eft,nulfcimin Epilcopum,feu praclatû eligun^’*”; jureiurando aftrinxerit,plane^ deuoucrit : b'tecis quo^ interdum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u**

lo probe' muniris cauetit,ipfis ipfotum^^ ordinatis iudidbus ab offidalibusi^^jQi cuncp grauijuel inhonefto,intoîerabibç propoûto,firlt;onttarium fore. Ac fi deb'nqnetecontigeritjimpunê dsperipfum uthocûbi liceau

De non ferendis ultra oneribus,quibus mikra plebs pfO

Sacramentoruniadminiftrationegrauatur.

« 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pleraeqg item parochiales EtcleGæ,monafterijs, praclaris,

curtCtrum reâoribu$,incorporation is f uc uocanr) feu alio quopiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d*

quas etü ipfîiuxta Canonum conlhtuuones,petfeleptouidere teneantut, ubi cantgubernandas,beneficiotum dotem,ac dedmasjplerunç fibijpûs KKn tam enotmibus abfenriarum penûonibus grauanr,atlt;5 onerant, p3rochi,eorum^ uicartj,uicepleban j,faceîlani, coadiutores, exud^ clefiatum adminiftratoresjCompetentem iürtentationem,decejirialt;5 alimenta berenequeant.Q.uofit,( nam unde condudietjifti paftores ÔC mercenariju*'^^’ •nt oportet ) ut illidtis exaâionibus,locatas übi ouiculas,mifet^ deptædeti•' omnem^fubftantiam tantum non abfumant.Poftquamenimaltaris, cramenta adminiftranda funt,primus, feptimus, tricefîmus, anniuerûnus^“* gendus,auricularis confefsio audienda, mortui fepeliendi,et quicquid deniç nbsp;nbsp;nbsp;jd

eft,qood ad uitâfundorum cçremonias obferuandas operaepredum gratuitô faduntnequaquam,fed tantum exigunt,extorquent,exu^nr, quanw ta plebecula uel cum fummo fuo difpendio praeftare diftîcultet poteft : nés ufçp ad fummum indies augent,arqp accuniulant,nonnunquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!gt;*

nicationis fulmine a^ foluendum adigunt : pletoflt;5 etiam, quibus perinop’^ nioni»$» cet ad celebranda uita ftindis obfequia,anniuerlatias,âê alias eius »rinss carte compelleteconantur.

y t ob Miflàs can tandas Icgcndas, pè*

cuniam exigant,

« r nbsp;nbsp;nbsp;Nelt;5 hoc practeriri poreft, quum nonminimumGtwqtwGetmsni^

qdfacerdotes, unius diei Miflas, ad quas alias fundacionis,(èu annuç reco te celebrandas obb'gantur^non femcLfed quater,quinquie$,plurie$ uc ucnun nbsp;nbsp;gt;

-ocr page 379-

SVPBRÎORVM CONTRA PAP AM. 357 A miffaduobus,ttibus,autçlaïibusEccle[iafticis bençficijs fatisfacereptæfunwnt.

Quo paólo parocTtii, àfuis parochialibus fubditis, ubi,lt;iomiciliummutareuoluerint,pecuî= nias oTibigeanr.

’8- nbsp;nbsp;Vçm,amp;cubicnvatçEcclçfi3efubditns domicilinmmatrimonb/euakenuscuiii*

îpiam nçgoti^ cauCa, in aliam tcansfenc çaïochiam, animo fccum uolutat, non ptius

tnigrandilicentiamâ pavochoimpetrat, quâmuhipïoteftimoniaUhnsliteïisautcum

nnmçvaritnLimmum;qnemhfoluereuelnolit,ndegeftatepteffusnonpo(sit,Sac'^3oaçn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

totumimçtdiao,dônecfatisfeceïit,mniaaïUï.Exhpcitaqî, accacteris lupià taftis onetk

bus S4gcauaminibus,facilç depvehendituf, mivumcgin modum emicat, quodomnia

Komanx Eccleîiæ. Sactamentahis qui opibus abundant, auto uenalia kint ; cdiquts

utto guibus minimum [uppctit nummovnm,et iniquus cftPlutoSjiUe diu itiatum deus^

1 nonimçaïtiuntut,Vedpenitusdenegantuv.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiemadmodvim fepulturæ vus quibufdaua morgt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïçdinaendum.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negetuï (tpubuta, QUOS manifeftis ôi. plane nototqsqaàoïtalibus (utuocant)peccatis,ex

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;communibacmottalium (otte, abîqgDominici cotporis, fanguinis ue patttcipationq

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;migcaffecompettumfit. VeïùmEcclefiafticinon animaduettistaubus V ovatmcnmde*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u«is,fottefoituna,aqua [uffocacos,gladio,tuina,uel incendio occilosdugnlatos,atq5 m«

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taca(a{unftos,etiamtinonpateatipeccatismoïtalibnsobnoxqdeceffeïintnecne,vntc

i Cdeitafticarntumulate fepultutam nonpetmittant, qnoufi^tanàiniquotato,mottua#

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumuxotes,libeti,amiciue ab ipfis cccmitetium non modico æve compatauetint,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VtpVçrvCpHccicfvifticv5uitatTi\avcarnjplauec^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rixofamagant^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90- nbsp;nbsp;blec. minus etiamGetnaanis moleftum çCl,qnudponot pavocbotum, faccïdd

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum,mùnacbütum,aliotumôi Ecdetiafticotum pats ,in diuevfotqs, ftabulvs ac cnotevs,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uopulotumtutbis, (e immiiccnt : in plateis itemlaabitu mvnus detenu, tttpuia gladt^s^i

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueïtibusó^,luditïis; ptætetea vixis,wtgqs,liubus,altctcationiDuslàtcos aditam,Qi.con«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iequentetadatmaptouocant,unlnetant,nonnunquametiamcötod\unt. Deni exconi

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muuicationisîultnine miievos illoslaicos,uelquoslactetnnti eo uiqj dinexant^quoulpj

\ adlibitumluumlaicilecunalAiscompoluctint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iteminlocis plevitcçEpiicopi, 8c eotum oRiciales vaon lolnna lacetdotum vole*

\ o vavtttoucubinatum ,dumnaodocettape'doluatQt petunia,led Sci'acetdotes tontines» Î \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes, SCquv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contubinis degunt, concubittatus ccnluna petloluete togunt : aHeten*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes ,bpiitcgt;pum pecuniae indignum elle •. qualoluta ,liceYelacetdotibets ,utuelcçelibes

\ petmanea\at^elconcubinasalant.Q.uamtesb2cclitnepbanda,nemononinttlligil.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuopaóiouounuWvVxdvbafbctpubVvcascxeYccavAtta^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bernas,^ lllicitacotxadant lu CYUi

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91. nbsp;nbsp;nbsp;Eccleiiailici item ^potilsitnuni inbis lotis ubiidvildiamp;ionembabcnt, in temi

\ p\axumdedicationibuspublicasexevccnttabetnas,lvnsc(jl3ce\\anisSClacetdotibusta')t4

\ i\\os,d\attulaslulotias,8i.quicquidadluduYnpettinet,conuiuisadminift,tate,acovnni.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lepolito pudote illicituminde petcipcveluctuna lbudent,idqi lupetiotnatis quodam iute.

V libilicetçadletunt.Çl.uanquamPeantilicumcanones,Ampetatotnmleges,omnesqtom4 \ nium ptouinciatuna magiiltatus uetent,neEcclelialb\ti ita à dccoto etbonefto deuient, \ \ uibisleinuviluantnegotqsxitcaqnaiuixYaitosoccupatosefiedccet,

\ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXnomodd

-ocr page 380-

358 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Quomodo EccleGaftici moribundis, utfuos amp;legitimo8 hæredes defraudent,perfuadeant» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

9 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intercæreracriamhoeobticendum cftneqiiaqiiam,quumnonniinilt;i}'’^

oniis,qnoGecmanigrauantur,quódregionumperuagatorcs,quos ac Stau'onan'os uocantjmonachi 8^ iacecdotes, infirnios, aiiimaniij iami’am agf ac præfem'ni eos,quibus æs effe i'n cifta notunt, temporahbusHe bonis abundaK pcrtunihabent,blandiloqnentia,adulariónc,uerbis^ ucnuftulis ( utad pefsinia o . hoe genus hominuin fempec plus æquo inftrudum ellj atep paratum ) cumueniunt, perfuaüom'busij fïfticrjs eo tandem adducunt^quod fibi pon'orcW cuniarumöó bonorum partem in teftamenhslegant. Qua reliberiagnati,acc^^j teliqui^ûàiô^l^gïth'nihæredesjquibus potius tota hæreditas illæfarehnqufndi j contraorrtnemaBquitatem,mitumqua iaduca adfidanrur, interdüm^ ädiiii* uflt;ï adigantur.

Quibus mcdrjs innunieram pccuniæfummam,mendicani^ tïuin ordtnes Romam importenr,uirginum^ uefta* lium monafteria moleftent.

*

9 4. nbsp;nbsp;nbsp;Quum nemini dubium fit, his qui iure experiri uolunt,pecunia ,ea®noii

dica opus effe,amp; [^eriqi mendicanrium ordinum regulis addidi, multas cauiasaj^.^ tes in iudicialem controuerfiam,non fine magno ordinariorum, parochorunija^g^^y corum detrimento, contra phasncphasçjimo nulla omhinoneccfsitateexi^quot;^.jj mam pettrahant : tribus infuper eorum gcneralibus,quos uocant,CardinaIici!g^^ gnitatcm,innumera ( utfertur ) pecunia comparauennt: non parum timendum ’ nonpræfatimendicancium orainibusfubiugari,multâfacrarumuirginumj^P tim ea,tibi fe folos dominari norunr,monafteria,in quibus Principum, tonum,nobilium,acciuinm liberi frequenter uifam iiiuunt,pecuniis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

culentur: ÔC eis dehinc,quibufcuncjp alqs modis, interitus, pcrniciei,moldtert®^’j^^ ciorumcçincommodorumradix atejorigoGnt. Interim^miferè captiuasnion* , fub perpetui poenacarceris adigant,nccLnqnam alij,quofecüpadoagant,mangt;'^ id quodquibufdam in locis plus nimio,proh dolor, compertumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quibus uero pharmacis huic morbo meden' poisit,cogitandlimreG'nquit‘’ ■ præftarét, quod uirginum monatterqs ,ac mendicantium ordinibus, in nicn-'’ tmperq iurifdidionibus fitis, quibus hadenusperiurifdidionuhimagiftw^^^^Yw ftatesnulliptæfcdieffenrcurarores,feu difpcnfatorcs3duo,æcaté,moribus,aeptof ■ perfpicuà præftantes niri,unicuiq? tali nlonafterio feorfim præficerentur,quio’^”^ eorum comrnunibus computationibus, acceptorum uidelicetamp; expeufo’'“’^!” fent:quibusiçcuræeffet, neinpofterumprardidauirginaliacœnobia, a mrndican^ p bus moriachis, eorum non neceffaria præfeiitia, uel quocuncp alio modo Qua una réproculdubio efficererur,quôd didorum monafteriorum annmfwdus, fus,redditus,indies augerentur, monialium perfowæ in magnum ufqjexcrelcere« metum,86fie multô melius,uberius,utilius, qua m fi ipfarum pecunia uelRoiw ’ in alium quempiam locum indecentem conferatur,luftentari poffent

De Romanorum Pondfîciim Leoatis amp;Oratôribus,nccno’^

O

Comitibus ( quos uocant ) PaUtinis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

» ƒ. Accidit aliquàndo,quôd Legati Oratores Romani,cum Papnlibusfuf uoe-^^' facultatibus in Germaniam mittantur ; qui talium facultatum uigoreô^

' tos uulgo conceptos,naturales,baftardos,fpurios,damnatoexcoitu progipro^ qui contra Chrilti inftituta,legum^ fandiones in mundum editi arqi expoûn ion timoseffîccre,amp;adquofcuni^ aduslegitimos, idoneosreddcrc,^adfucceision cum legitimis 6i naturalibus liberis habiles facere Sd admittere,

-ocr page 381-

SVPBRIORM CONTRA P AP AM,

â ftatuamacdignitätumcapacitatemttiba«econantat.Cuiostamcrird,inRomaniln«

ptüjittritoïio,nullam omninohabentpoteftatem.Nccpatum indelirium, iutgiotum»

tnotum,conttou«Gatum, offcndiculotum^, in factolanôo Romano impcrio oritur,

(luodexnonconceffo toiiu conccpri,cumlegitime ediris ad parem admitri debentfuc*

rdsionem.Q,uam temutnimium Getmanis moleftam,lntp«ii otdines tolu,amôuc»

ri,ptnitusâabokrifummopetepetunt.

Vatipïxtetea modo à Romana fedeiamdiftist«g«'S,uicecomuesPalannl

fufficiuntutâmilipoieftatelegitimandi,adlaccefeionemadmittcndi,3tomniaa im

ftatlegatorum,quorumiam ante menriofaftaeft,efGciendi,nccnonnotano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qui urnen uicecomites adeo runtinidonci,adeo inhabiles,adeo lneratum tg nbsp;nbsp;’

deniqj tetuminexpettcs,ut minimum ctiam,quod ad Notariatus artem ient.Vn(ienonimmetitotubfequitut,quódmultóinepripres,quamipuhnt,c

I Udos ; uiïtmpet dignum, quod in ptouetbio eft,conrin^t patellç cooper wlum iptumlmperqftatus,abtogariefffiaimtogitant. Ptæfaciit^Apoftolicx ' ƒ àlegad/utriurandis,paars,obligationibusabfoluece,amp; nouoteSHwere moliutut.Q.ua una te çquitatt fideicgbumanx nihil e

97 nbsp;nbsp;Conantutinfupetbeneficiaquxpaitonanisiutifubfunt confer e,amp; p qnnd

utnttddiafticis quam feculatibus iniuribus luis detogate,pcnitusqj cos p «dammeritdaboletur.

Vtriuamp;«fotusteUgiofi,inCuomtrimönafteriorum,chuh^^^ tttndirionura,aïiorum(:^conücntuum,commo urn,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duniamp;cularibus-.quumipfiuidlsimabillisadhxteditaies

necguocentutjnecgadmirtantUt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;» lt;

Cfotdatutlocum.mosnonampliüsfeteriàushâaenustnoleui^p „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^olhatdi,

fit,tadicue»t: uidehcerquô^drrionàchi,maritales

Conuentus, SCquicunc5tandctritunr,quitcreltgiofos,8Ca populanb iitentut,patenribus,confangaincis,agnacis,ac• -r eomm^cognatt ,fett quandoinpa«em,nonnunquamtntotumlucce(ktn neceffatqlaict^prxtaaistcligiofts^dipforamh tta^ uocantut,(ednecadmitmnturquide^«oAGe^ dendacutatidume^utdeincepsnemofememoratarumrehgtol^uriA^^ g?rt,ueladdicet,nifi prias ea de te ciuiles ma^ftratus cewtot^ -,vp,«4bus 8C amtctS,ttntta ria,auihodtate,SCconGlioteltgionemtngtedtuolenttbus,ap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eantandctÔmodè

tuiaiqjfottunamacfacakatesmediocriterptouideri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus hxre*

inmonakerqs uiuetepoamp;int.ta tarnen lege,eopaaoSCcondin nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aequo*

C ditadhus,oninibusqjpatentum,frattom,fototum,co^atotum ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inducantfuum,

tumtuna alionifuccektonibos tcnuncienuin animumcç nequaqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. onfeouife

(einpoftetumhîtteditarioiotc quicquam nedumlpcrate tantui , • r r ç^yj^ç^etunu poffeputateqneant.ldemqjcumbisquiiamolimreh^afotumtegulislelevuriiecet Htri, à iatdRomaniimpetqStaribus 8i. peritut SC cenletut.

\ 'Quoà2lt;tnptO9dnteViabitts VuoYTOadxcqttiitBSj’^^ memotatisgtauamintbusttaôatumut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atebic*

s 9 nbsp;nbsp;Potlot item pats baftenus enumetatotum atriculomm, R^'^£cdcbafti»

plltoposbpiftopos,Ptxlatos,Oftidales,1c.ccleltaktca confiftotia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptocetum

caspetlonas concetnenrium ,CaelatexMaieftariinptoxin^pt ^lY^Çctipris ,nori V otmarix celebtato conuentu ,alaids Impetq columnts SC a ’ ,necekita* Une fuppllribus oblata eb ptedbus , quo ptxdiamp;a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IpVum non dam

,^\ue itapobulanribus abokat ijrtqi« medio penitus vouas, v. Atdriepllcop

-ocr page 382-

^60 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM Arçhicpifcopis, Epifcopis, reliquïs^ Ecdcfiafticorum lia tibus in prædiâis comic^^' âuni elt.At hucufcç nihil uel immutarc^ucl emendate cœperunt. Eam ob ran feco'a Imperij ordines necelTariôjUrgenabusç excaufis adafti funt,Papabfanftitatilupn morata,ac nô amplius ferenda onera,prout lüa fanditas,clementi, Chriiliano,planf^ paternoanimiadtedutïeripetqt,indicare:at«5 fupplicicet rogate, quoptædiâagtîi”^ mina fua fanditas emender attj e' medio tollat.

Plura adhuc grauamina ob ocuîos uer{àntur,i'ndicatu maxi^ me neceiraria^quæ tarnen breuitatis gratia

omittuntut.

i oo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qnamuis feculares facrofandi Romani imperij ordines, longe' grauior3,n’‘J’

109 plura adhuchaberenroncra,qiiæa:quitateinterpellantc,indic3ndaforair:atnf' ftæ breuitatis modum excederc uideantur,iam recenlitis hoctfmpore,refcruat)saliî^^ magis commodum tempus, contenti elïè uôlunt. Ea Ipe fieri, ea hducia iiixbubin^P' nus enumerata abolira fuerintgrauamina,qui3d ôâ reliqua una corruitura fint«

Henricus Primus Rex Angliæ.

Circa annum Domini t» o o. maxima: fuerunt contentiones Papis cum ribus HenticoquartoSiquinto,de inuelliturisEpifcoporumÔ^Âbbad'aW'’'' eft,de iure conferendi eas dignitates.Nam cum anré line controuerfia id Cæfares ac Reges eiret,tunc G regorius v n,amp; Pafchalis 11, id ad lefe penraxaunij^’^j conciliabulisqiiibufdamRomæcelebratis. DehaccontroUerfiaalibididuwdt-idem plane certamen etiam in Anglia Ecclefi'as pertUrbauir. Nani Anshelmus Ard''^ ( fcopus Cantuarienfis coepit refiftete Henrico primo Angliæ Regi, impediais eins in llitucas,nolens^ iHis Epilcopis ôi. Abbatibus, qui ab eo confirmati eraiit, TeftatucuerôSimeonDunelmenfismon3chus,huiushiftoriçautlior,iusinudin‘'d® di feu confirmandi Epifeopos Abbates,priusin Regum Anglicoi urn poreftnt^' quin amp;nbsp;pattern ac fratrem nuius Regis Giiilhelmum nomine,illud 1 us ante' po»t * tarnedi öiilli (Guilhelmus uocabatur) id Papa, acifteiple Anshelmus cxtottlt'^'^ conatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjj)

Hineapparet,quomodoAntichrifti fanditas ( non enim auli'mdiceretV” quotidiemagisacmagiscreuerit,8óperoibeniterrarumfefeextenderit.Cætetum Domini uoj.tefteprædidohiftorico, ortum eft maximum difeidium inter Anshelnium Cantuarienfem,id^ ufegad annum 1107. perdurauit.Eo gregataeftLincolniçmagna fyntxlusEpifcoporum, prælatorum,amp;clencorutn Regnijfuit^deaffenfu omnium commode' conclufum. Verum ubi Paulo polt mus fidelis Papæ minifter,8i turbarum author,mox omnia fufij deqi P^tuertit»-tit. Quarcmanfitaliquandiü ea contenriodeiureinueftiturarum, leuconfiin’^”^^^ Epifcoporum,ut edà ex contentioneHenrici fecundi amp;nbsp;Thom? Cantuarienfis Sed nua'm uaria, longa, QL tantum non exitialia Angliæ certamina de inncHit‘'(j^^ alrjs^ rebus fuerint,audiemus poftea ex Maethseo PatiE cuius excerpta qusdäi” noftris infetemus.

Henricus II. Rex Angliap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1

Circa annum Dominiiitfy. Henricusfecundus uidens Epifcoporum alioruiwpr^ latorum, 8L cleri porentiam nimium crefccre in Anglia, eosç etiam Pap mentis aciuribus a'fealienari,atq?ira Regiam potennam acmaieftaremp debilitariamp;uilefcerejinftailrauitueteresquafdamconfuetudinesacioraregniin’’^ antinui Reges in ufu habuerür. Eas illeappellauitDignitates regni,quödforte R. 4 dignitacem,poten£iamacauthotitatem tuendam étantneceifati»« quot;

-ocr page 383-

SVPERIOR-VM CONTRA PAP AM.

M«óivitaetiamfiiit,iHEpifcopiS^;pï3clatiiLKentRegifuofideUtatem, poUiceantuv^Ce

Pto lutibus det'enlùcos eins «iiam,digniuicm,pOKudam,8C totius cegni publicani ud«

utitem.Vlociuïamenttim iurauit ptimumdicut nbsp;alia omnia vegis iuva,Thomas Beket

Ganwatienlis Aïchiepilcopns ,qui poftea inter diuos eft telatus, totius Angliæ primas.

Vetùmpoftea coepit de tanto peccato pœnitendam agece,a Papa abfoludonem petetCi

eiacemme talia iutamenca tanquam ptotlus impia damnare.0.nave Kexhomùti petit»

toitaws,priuavAiteum omnibus tuis vebus,ac in exilium pcpulit ; tamed'i ille piius cki m

ultcoautagçtit^exulauitcgquinquennioinGall-qs.

Litigatum diu eft inter Regem acEpifcopum, etiamRomæ,ubi ftudio canfa pro«

dncebatut •. 2Z.iamhuic,wnailli male mmabatur Pontifex AlexanderItquo eos Cubini deatgenco emungetet ; fient Gantuarienßs gtauitev qnevitut in fuis epiftolis, prxfevtini meaq'aamadMognntinumAtchiepifcopumfcribit,ubiprolixe quevituvimatremRo*

i mam eSe fadam meretticem -, Si. pro mercede pvoftitutam effe. F auebat Gantuatieiafi » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G alVus,ut ÇciUcet Sê ipfe uicifsim potentem ali quem prodi totem in regno Angliæ habe*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetSpçtabat etiam,Regem ex fna hlia fobolem procreatutum ; ac Cantuatienfem, cuius

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftcnïonateReges,fiteftituetetur,dlipotiusfuonepoti,quàmpuetoexp’iioteuyarena*

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to’iaatamm.CTnatè mittebàntut furuim ac deotfunà mnltçlegationes, magnoeg ftudid

l » rrxafeuçbat,lnillislegationibusfuitetiam NT. GtatianusDecteticolleao“,ft'S‘'^ws Pa« 1 pæ,3ii.VçtttisTombardns,legatusGantuarienfis,dnocolluminareligionis Antichtifti \ Roarani itemloanncs O xenforded^gatus Regis Vlenrici,cuius rtiam quædam fctiptà 1 extavepntantut. Tandem ueto cnnàPapa nil amplius corruptorq Avgentifpetatet, 8ô a \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CantuatienfiaVqscçEpifcopis Gallicis et Anglicis edoftus eftet, earn obligationem non

\ nbsp;nbsp;nbsp;taminnniusGantuatienfispetniciemiquamin omnium prælarorumÿ5i.præcipue ips

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lws?ap5a,excninsiutarnento acobligatione regioiuramento eximantnr,pfonunciat

\ tecnndnm Epifeopum -, eunieg libetum illis obhgationibus iubet in integrunà reftitni. \ C Q.noàSLfadnmtandemeft.TinàebatenimRexexcommuhicationemPapæ,àcintet« 1 diftana-.quaoccaîionemetuebat, rie ftiiprocetes nouas aliquasturbasconcifent. Gai* \ In^teftadkmgerent. Vetum cum Cantuarienfiseffeiiamreftitutus,nectanàenadhuc \ quirfttrrpuffet,autillosabfoluere uellet,quos prius^quodRegi contra fe fauetant, ex» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;communicauetat,iuffu Regis interîedüs eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In bac ueto rota hiftotia præçipuè ilia uerba Caniuatienfis ex ptolixa epiftola ad

\ nbsp;nbsp;nbsp;Alexaudrumtt.obferuarrdaîunt.Ûicitenimdd aclumeffe a Rege ôi.furs rnilTa controi

1 uetfra,utuigetent confnetudines (, uerba eins funt ) aut potius abufiones uererum tYcan* \ nbsp;nbsp;nbsp;rrotnm ÇideftRrgum Angliæ'»Ro.Porrt.nefciceturur Anglia .SifponfæGhriftipriui*

\ legia (,ideft,ninrralicentiaEpicureotumfattificuloruna■) finerepatarionisfpedeleten* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

\ nbsp;nbsp;nbsp;tut.Bine enim in telligitutprimùm,illas confnetudines feu iuranon fuifCe noua,fed etiâ

\ uetetfonsRegibus uîitata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde ,tum illos uetuftiotes Reges ,tumlruncFienti*

\ nbsp;nbsp;nbsp;curnîecuvrdnnridfeduldegiÇfe,utRomanipontificistYtannidemôCexpilationes,cle*

11 nbsp;nbsp;nbsp;vicp nitniaurpotentianà ,opes^aclicentiam,quæ illi ptiurlegia uocant,nonnihil cohibe*

1 nbsp;nbsp;nbsp;rent,neRegiam potentiam ac dignitatem tantopete debftrtaretrt Si. coatftatent.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ldemîanèSiGalliciàcGettnaniciNl.anatchæfeduldegevunt,ut alibi inboclibre»

\ nbsp;nbsp;nbsp;àidum eft,SL dicetut ; feàftuftta.Q.uia,utD anielinquit, Antrcbtifto fuccedete debebat j

\ nbsp;nbsp;nbsp;quoaditaOeifuperpopulunrfuunrfrniretùr.lÀhrc ergo iudicent reftè îentientes, an me

\ titobiccontemptotfupetiorispoteftatrsfitcanonizatusi Vlancbrftotiôlanaexepiftolis \ quibufdam,una cum aliamembrana ex AnglraHotibergant allatis,bonafide excerpti. 1 VideBalæicatalogumfcriptorum An^icorunà.Sæpè enrm inpluvibusnomirribusfa* \ nbsp;nbsp;nbsp;titiftiusrdoltTbonAæme\atronem,dicitqjeuraa etiam ptopteteaqllastutbascorrciuiffe,

\ nbsp;nbsp;quddRexuolebat puntte clerrcos,qui tunc rllicinrmarriter cædibus Silibidinrbus gtaf*

\ fabantut.VettrnabuncptæclarummattYrenrcorrteradiftespcrtrneceadpriuilegiaEccle* \ UxqeRextafosSLunftosattnagetet.

' C.xfatiuslrbtoDralogotum S. cap. 69, drett jOj-tadragefimo odauo araraopoft !gt; i morterd

-ocr page 384-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

mortem huius fedttiofi nebulonis,difptitatnm effe Parifrjs inter Magiftros tus nel fakiatLis effet : ac Rogeriim quendam Narmannnm dixiffe, eiim morte,propterea qnôd concumax ftn'ffet erga Regem,Dei miniftrum.

iffe, enm metito inter martyres ceferci, quia pro dero mortem obijffccgt;ka haW ftianeledor, Papiftarum regiilam : eos effe bonos ac pios, qni pro utiM täte ac di^ ücrificulornm, contra celiquum Chriftianornm cœtiim fedulôlaborantacpng*’^ ’ Balæus multos prçclaros uiios nominat,qui contraiftum Beketum qui eius cauGim improbauerint,Regem(^defendcrint: utjoannem Oxenforde,bi • turnFoliotjoannemPiâauienfem EpilcopunijSi alios. Quin Só PetrumBkkJ’ eiusarrogantiamimpcobarefolitum,teftatur. DeHenn'd porro fccundi uitaadan bus, uide Petrum Blefenfem in ^iftola ad G ualterum Panormitanum Epikop“*^’’ Balæum.SedadfcribamlocumBlefenfîs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .j

Non Geut alt) Reges ( inquit) in palatio iacet, fed per pronincias cuttens,CTplor^ fada omnium : illos potifsimum indicans,quos conftituit indices alioruni. Nknio argutiorin confilrjs,in eloquio tocrentior,fecurior in periculis,in profperistimi'^kvo^ ftantior in adiierfis.Quoties poteft a' cutis 8C folicitndinibns refpirare, fecreta librorumledione,antin cimeoclericorumaliquem nôdnmquæftionislaborateuo te.Regibus alijs longe eruditioreft,urbanior,munifi'cencior. Ad pacem quicquid cogitat,quicquid loqnitur,quicquid agit. Nullus fnblimior, nullus^ ficentior inuenitur.Pater eius, potenrifsimiis nobililsimus Comes,fines fuos amp time dilatauit.Sediftepatris facultatibns fnperaddens, in fortitudinemantis kæ tum Normanniæjducatum Aquitaniæ,ducatum Btitanniæ,regnum Scotiæ,regnum Hiberniæ,regnum Galliæ, paternæ magnificentfætitulosinæ® bilitet ampliauit.Quadam enim diuinitatis imagine femper ambiuit opprimere w fosjoppieffos erigeie,ô«î aduerfus fupevbiæ tumorem exitialesfufeitare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

f^ichareJus Rex AnPÏtó»

Circa annum Domini M. CC. regnauir in Anglia Richardus Rex. is telle fen,admonicus fuit a' qnodam lando facerdotejSulkone, u t fi'lias fuas nuptui cet,nceumDeusadhucgrauiuspuniaf, Cumqiillenegaffetfeullashabeffn^’ tefponditSulco : Imo tres, eas^ pefsimas babes : fuperbiam, auaririam, Quareconfentiens Rex,conuocatis fuis proceribus, dixit : Do fuperbiam temp'-'k^, hofpitalarijs,auatitiam monachis,0iluxuriani Ecclefiafticisprælatis cum cleto. » appacet,quid 06 illi homines de clericornm probitateac pietate fenferint.

Rupertus Epifeopus Lynconienfis*

RV’pettusEpifcopusLynconienfis,uixit circitenzjjo.id eft,antêannosjóo.Habii't quafdamcontentionescum Papa, nolnit admittere quendam P.ipæ amkun'I ad canonicatumLynconienfem,proprer inlcitiam.Balæus fcribit, eurn etiamre* ftitiffcPapæexpilationibus,Angliamdegfubentis. fnit^ ideo.a Papa excomnnimr^ tus : quam excommunicationem adeo conftantercontempfit, nt 86 mortuiisijK’ Difputat, Papam nihil contra iuftitiam ueritatemç poflè : imô cum id faciat,, peiotcm eum Lucifero 86 Antichrifto effe.Tandem a Pap.a ad curiam citatus, amp;)niullc damiW* tus, ab eo appellauit ad Chriftum : ac narrat Ciftrenfis lib. 7. tefte Hufs, Si qnidamamj quod obeunteLynconienfi,audita fit uoxin curia Papæ,damans : Veni mtfcriniudy cium Dei. repertns^ fit fequenti die Papa in ledo exanimis, aebuida in eo piaga,nim quam fi fülle percuffns fuiffet.Fateor antem,non poffe me ordiue totam eins hiitcwmi tecitare,necidiamago :fed Matthæus Paris hiftoricns Anglicus j qui circa eatcnipctJ uixit, tellatur, eum uolniffe anno Domini M. CC. X XX. luum clerumacpiahtcstf^ formate : ueriini illos impetraffe a' Papa literas, quibus ab eius iurein ea partelibetattiv lur.Quare profedum eum effeRomam,accum Papa acriter expoilulaffeiuaunif'rutb.

-ocr page 385-

SVPERÎORVM CONTRA PAPAM, 565

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim vefpotidiffe,eum quidem fuaa confdentiæ ac officio ratisfcdffe,quod fuos

tetjrinate uoluerit.Q.uave non eiïe quod amplius tviltetuï,aiu queiatur. Nam quûd ip* It Papaaliqnid cnnl aliquibus dil’pcnlauit ,le de eo coramDeu tarionem reddicutum* Aicç ua ilium Ëpifcopum te infefta, confumpris multis pccnnijs uexata^ fencâute in uinlongaitinecc,quali cumquodamdedecote domum tedqffe.'

V enfimile mihieft,in haC profeaione eum lequenccm concionem habuiffe.Nani Huffuscecitat pattern cuiuldatn conciortishuiusboni uiti ,quam coram Papa habuit, in Rio Secmone de Paceiquæ jCiuia non cxtat impreiîa,integca hic à me defcnbecutjcuni ptæfeccimhaudquiquam indigna lit,quae publice legatut. Sic igitutineipit,ut 86 Hufsij netba adlciibami

MagnusdoftoiRobertüsLyntîonienCis Eccleûæ Epifcopus, in Sernloriê qûetrt lecit cotant Papa,loquitur his uerbis : Etquae inconlolabilitet lugcndæ coataionis 86 1$ invnaiiwtionis,acpet hoc dilatationis complementi tegni coeleitiscaulainpromptu eft,bonotuinuidelicecpaftovunidefeaio,8Cmalorummultiplicatio. Vhiusenim vnià cft caala,8c, oppofitotum Cadix oppoütæ.V nde cum boni paltotalis libertas càulæ lue* i W'.tt dilatationis fidei,8i teligionis Ghtiftianas i neceffatio e contra coardionis ôôirit* l niinutionis eiu[dent fidei Si teligionis lunt partotes mali 8C eorum multiplicatio j 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^’^'^il^îbspaftotalis teptelsiO.Et quia boni cortuptio,cll mali oppoliti gcnetatio,mali(^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V'^t^^'^^sluntciulacortUptionisfidei 8i teligionis Ghriltianx,nece(fatio ipli luntcaula

1 ''’^''•^^^datis,l’chilmatis,hçrecicx prauitatis,ôê uitiolxconuetiaiionis pet otbem uniuet* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuin.lpfi eiiiin lunt fecundnm u ocem ptophetalem, pottionis Domini deliderabihs iit

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delettunt folitndinis datotesjomnis lettæ delôlatotes,3i etegis Domini difpetlotes,di*

Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacecat oies 3êdilsipatotes,uinexDomini depaftotes 8C aemolitores,8ê pollution.s üi*

V P^tomnemtertameffiifoteS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

V . Necmitum. NonenintanhunciantGhtiftiEr»angeiium,uerboorisuenientedc 'Y c uita cotdis,2elo uidelicet Calutis animatunt audo,tobotaco, amp;nbsp;conlummato exemplo '11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opetum,opecibus lefu Ghrifti ut poCtibilc confotmium ; ac per hoc fecundum legislato»

Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptopheia: teftimonia,ipûmet in Icipfis lunt moctui,8C animatunt curæ l'uæ coni#

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miîacumoccilores 8ê mottincatores ; ac pet conlcquens j cum principale Opus Ghrifti *

Y PtopKtquodipfeuenitin mundum,Gt animatûuiuificatio: Sil'atanæ opus pröpriumj 1 nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;maxime ab eo inuentom,utpote honticidæ ab initio, lit animarum occiliO 6C mot#

1 nbsp;nbsp;nbsp;tificatio tipli paftotespetfonantlclu Ghrifti induti, uetbumDei non anndnciàiltci, 8i

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi non lupetaddeteittntalicias alias,lunt Antichrifti, 8C latanas transfigutatus in Ange»

l nbsp;nbsp;nbsp;Vimlucis,fûtes etlattorte8,ntaaaiotes onium, etpetditores,facientes domum orationiâ

l nbsp;nbsp;nbsp;Ipeluncamlatronum ; lupetaddunt autem 8ê omne genus pvæuaticationis,utiam nort

\ nbsp;nbsp;nbsp;litlupetquopetcutiateosDeus ultra .Supetbiaenim eotàmanifeftilsimè oftenditlem«

1 nbsp;nbsp;nbsp;pet,nec nô cupiditas 8C auatitia,ut iam compléta fit uox ptophetalis,qua dicitur,Q.üôd

1 nbsp;nbsp;nbsp;umlquifcç déclinât ad auatitiam-{uam,à lummo ufqj ad nouitsimum,lucrum auätici^

Y 0 ledmtes inhocnefcientes fatutitatem. Inde^ cffedi lunt uiduatum deptacdatores,pu* 11 nbsp;nbsp;nbsp;pill xum diteptotes,ctafsi quidem in gtege occifotes,pcllium gtegis delupet carne eotû^

Y nbsp;nbsp;nbsp;8ê catniunt eotum delupet olsibus eorum uiolenri ablatores, Ôt olsium confradores 8t

Y nbsp;nbsp;nbsp;conei lares, ficut inlebeie (anguinis effiilotes. InlupcrluxuriotiCsimi funt,lupcr omnes

Y fotntcatotes,adulteri ,inceftuo(i ,omnigenete gulolitatis fummè gulolii SCdtbteuitec Y nbsp;nbsp;traaleatutjOmni gcncte flagiiq,facinotis, abominationis, nouæ inhis adinucntio*

1 nis.ficatdicuntPtophetæ., coinquinati,Dco 8C curtx cœlefti fummè abominabiles 8S 1 nbsp;nbsp;oiibiles Âedi.Ctuia pet iptos nomen Dci in omnibus,gentibus blafphematut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cium^paftotum conuerfatio gtegis fit libéra dodtina 8C infttudio j ipfi lunt eut^

1 nbsp;nbsp;Aentesmagiftri malotnm omnium: Si.qnomodo non tunchçteti ci maxime ,cum uet*

Y bômopetisefficaciusfuadeatuerbootis,ôêcum ex officio ipfifintgenerationesinui« \ nbsp;ltm3etcmam,quomodo fie abutenteshacingeneratiua ,nôn funt confonantes detbis

\ Ptophctatum,corporalibus illis Sodomiiis pelotes etabominabiliotes, prxfettlm cum l nbsp;nbsp;totliodsuirtütispeiot Si abominabiliot ütabufio c Ipfi etiamçaftotes funt ex officio

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i X UxSi

-ocr page 386-

3^4 TESTES VERITATIS TEMPORVM

lux fol mandypfumil’uminiius uiuift'cans. E contrario autem denßfsinias renebras efG.indenres,ct pro calorc iiirali ftïgus corrumpens óómorun^ Î nianifellifsimclunrmundï tonus prodkores.Scd quæcfthuiusmnlitanripoor ginalis caufa,fons origo c diccrc uehemcnrifsim è tremffco et,expauelcD : non audeo,neincidamin jllud Væ Prophctçdiccnris,Væ mihi quiatacui,qm^' lutus labijs egofum.Caufajfons ÔC ongo huiïis cfthæcCuria,nó folum ex eoquo ’

- nos difsipatjöihasabominarionesnó puigat,dicafola haccmaxime' pofsit,6^^ æj fumme' tcneatur : fed eô amplius,quôd ipfa per fuas promifsiones,d]ïpenfatio!iesf' nbsp;nbsp;nbsp;|

lationes, curiæ paftoralis talcs, quales prætafti func paftores, imo mundi prodicotf^’' oculisfolishuiLisconftituit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hæc per cotum Lynconicnfi's Epifcopus, in fcrmone qucm cxhibuftin pra'if iquot;* Domini Papæ Innoccntrj quarri,amp;i in prçientia dominorum Cardinalium cönftiW'i '

Hadcnus ex Hufsiopartem fcrmonis Lynconienlis defcripfi.Cçtci'ùni Bnlçus m Catalogotertatur,eum laccrdotes,non Dei,fed hominum mandata docentes, efle appellate SatanæminiftrüS,Antichriftos,'ijres nofturnos,latrones diurnos niof*' corruptores,animarum carnifi'ces,8ó aiigelos tencbrarum.NaiTantur 8^ miracub’l'^ dam eins : led quia Papte aduerfarius fuit,non potuit,nec debuit(ut Papillæ loqtHHi canonizari,feuintcrfandos referri,utpotchæreticusÔôfchifmaticus.

MatchæusParis fcribit, hunc (andum patrempaulo ante mortemkthalKfr cumbentem,aduocafreadfcquendam monachumloannem deS. Egidio, tn™'’i4 prime eruditujcumcjgrauiteraccula(rc,quód ipfc8d all) monachi non aliquanto^ Papæexpilacionibus 0^tyrannidi reliftanr.Scribitquoepidem ,fiiiflceinliqnno“'^ nenum propin atum,ficLit cc multis alijs,llt;omaniftarum opcraifed lib eratnm^Dci sc ditimediabenefierjs. AdhæcidcmParis dicit, Papam uoknifehiiuisboin Ropi cadaucr effodi, cumqi per orbem terrarum proethnico amp;nbsp;haererico P''odss’'^f' difFamari.Vcni m in ipfo conatu extindum habita ctiam quadam tiiÜoneiiauLy'''^ nienfis« Nimicum confeientiam amp;nbsp;furias eins eftprepeffus.

Seualdo Eboracenfis.

NOn multo poft mortem Lynconienfis ,eft excommunicatus a PapaRoniæ» ab eiusminiftris in Anglia , Scualdo Archicpilcopus EboracenfiSjObea* ‘ caufas pauloante expofitas:illefciiicct,proptereaquod rcpugnauittyMii»' cxpiIationibusPapæ.Mitaenim,(SCplanc incredibilia narrat Matthaus ParishiW’ Anglicus. quâmmifcrè tunc Romanus Pontifex fit folitus Anglianinontanit’^P'quot; ’ qua'm deglubere,aut potius excoriate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Veriim hie bonus^Pontifex fretus caufæ acconfcientiæ fuçbonitatc.cxfwpkp conicnGs,Papam,rius que excommunicationem contempfit. QuatePapaperniomS ûia fulmina itératis uicibus in eum exafperauit.Sed adferibit hiftoricus,quödquaw^' * le magis ê Pap.a maledicebatur, tanto magis .i Deo ôô hominibus benedicebaiut,.cf'p bit amp;nbsp;hæc de eodem idem hiftoricus.

Seualdus Archiepifeopus Eboracenfis, dum conftantcr contra Ronianæo'f-tyrannidemdimicarct,tribulationibuslacefsituscxpirauit. f-ficin amaritudiiieairu»^ conftitutus cogitauit,Papam ad inultonipernic cm a' Deofuper Eccleliampermiri *quot;» excmplo RobertiLynclonienfis prouocatus, amp;nbsp;dolens inconfolabilirer, Jenpbtad U' pam brcuiloquium quoddam, uca confueta tyrannide tempeiaretjhiimilicatfiiiw’’^^ rum fequendo prædeceflbrumiut etexcmplo Petri paftat oues ChriHi non towdat »sn exco iet,noneuifceret,autdeuorando confumat. promoueratenimadEtcleliaficnoi' ficia ignaroSjicIinguæ Anglicanæ inexpertos, præcipuè lordanû quendani Etceiii lie At Pap.a fubfannans 82 contemnens omnia, maioremconcepit indignatiouejUW ineiinari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Epiflola de extrema expilatione ac ferin'tute Angliæ per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Papas elFeda,cxuetencodicedefcript4,

-ocr page 387-

SyPBRlORWl CONTRA PAP AM.

CcWnobiUAngUcanae.,inlutoó:twteandllata:,PetritsfiUusCafeiodori,mv

H l«Cathohais,pugilChnlhdeüot«s,fakKcm,8icapüoitatisiugumabnc«e,^

•*-gt;btauwmaccip€tekbe«atis.Gompatabot€CLn,udcuiafsimüaboKlcmlakmn»

Ualt; wiçxæQüabo k uitgp füia Sy on f magna enim eft tua conmuo. Velut mate ICAa

üaaesÛndohno,totadvcmœcoïeconfeftaDatacsmmanuseius,dequonon^

abîqjanxiUoCubleuanris.Nam Sctibç 8ê Phatüxifttpetcathedum

t« gt;ptindpwRomanihoftes tibiin capue fafti, [ua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mini*

Vxupltuti woram ofsinm ex meduftis,gtauia impocubiha mis

ftcotmnitnponumhumetis oneca : Si ultta qua m decct,tc conftitun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^atet tua

Ub«aftietasabanüquo.B.ecedatabhincomnisadmitationismaten

namina gmtiutn,üidaacum mote Cuo Cubdiio detponfata nbv piun nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;«ullô pa»

t«vt,3tRoman3e utbisPondficemtummum prçdçgtt,qm quod «a nbsp;nW _

t tetnnatisgenetehocoftendit.Supettc quidemluas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[jçpç

toedocetfetuxmatriseffemaritum. Gommcmotatentmapud e P , stfcti# ««bani,quodeftinîeriniopeamp;gt;risfuificdtgeftnm:Sumeu^^

bnneoftylo hominis udodtet,Spoliadctcabe,cvtoptaedai;e. . nbsp;. % «(«jmptus, pto

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'^''^''ä'i^^^JSnifterinmEc^^^^^ inpatte

\ nbsp;nbsp;t diabolusuiiKitïK.ateidcmGbrifto copia ammatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ou^inqnU

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^'^«quot;^»'^''onfehabet:quiaineohdcsutubai,dommatnttn^na4C nbsp;nbsp;q

\ nbsp;nbsp;nbsp;tendoapvetk,minim$inumitut.auisenim«edat,hm«led^

\ monxatmOïo f acinæ uolumatiplaccte ,óicatms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weSsxdiftca*

\ nbsp;nbsp;nbsp;i«d3^oSmeGhriftomunetadignalt;Etd«btoptoculpaJtotqù^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionem non ai^\at,aUundc cugienuleont,qu3c«ntt qua nbsp;nbsp;nbsp;j. ’V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onium amo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Süatn,iaaainauditannvKnpariuiftlupMristm,qmbonosp^^^^^^

\ nbsp;nbsp;tgt; rio advtdViint, pctquodK.egum,Vtincipum Si Gnttftianotum ïa

\ nbsp;nbsp;nbsp;'^^^'”^^onnedeb«inoculis omnium mitabikteputati^qnodribi GbtiftusptoÏe SiPe

\ nbsp;nbsp;nbsp;ttoR.egibnsfo\uiiafetttributam,ipietegnaettegnommVtmdpescontiauoinnmemA\

\ nbsp;nbsp;nbsp;lins, cuius àicitfe e«« nicarium,qui ab ie tcgna ^ mundt tudtcta abdtcantt A«»

\ nbsp;nbsp;nbsp;caenititutàitiani,dominioîuiftvli,quiatotülibiuendtcât,qaodîcnpvetate e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

\ nbsp;nbsp;nbsp;Dt«,h\ia,quidp\osagitlt; Ecceatettabit quodlibet;, nee tarnen tepumie

\ nbsp;nbsp;nbsp;hpatteuMetumtuaium dedmam à te inmat ,niii ptimos ftuQus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «dwU

\ habcatminifttotum, uitampto ie qnàmptoîuoiangntnenouumconftitn. . \ monium^deeiidemabieftispqfeimis uolnntatibnsinndatomm Si aha emmexeew \ nbsp;nbsp;biliapto tutiotumiuotnmiripendqs ,quos ttanimittttm Angham ,tamtmpontt ,qni

\ nontantum tunm actuomm niSium auSevant8ineftntas,ïedcotumpelleSaccantei \ \acetentueluttanes.blnnqnidVlabndïodonoiotRey^debcatconmütan,qnuemnlnm

' nbsp;nbsp;nbsp;Domini deuaftauiqSiuAiisluis atgjtnteis 5i auèeis ipóliaui« qhod egpLat envm vlle ,a^t

V \ nbsp;nbsp;nbsp;1 ^ifte

-ocr page 388-

5^ TESTES VERITATIS TEMPORVW iKifte.Siilkdomus Do fpoh'ain'tminiftrosi ipüm debito deftitueb-iï* amp;nbsp;hic facit. Cette melius eftoccifisgladio,quamtaniealiqualiteriiitetfediS J9“/ tuiitmortuiftatimjamp;iftiäintatctrafrtenlKacecoiifumpii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ymife

Compati.ancu.t tibi filia, omnes tranftiiiites per uiam -, quia non eft dolotu ficuttuusaam eniip præ dolore nimio^^itcpeffufione tua nimia lachiyn^atiiiii wp^. bones, o facies tua açnigrata ita, quod non es çognita amplius in plateisen nbsp;nbsp;• jj

te tuus præfatus fuperior coHocauit,inebriauit te abfinthio Öd felle. AfflidiontipP'^P^ tui, eius^ gemitû audi.uidcDomine, defcen'de : quia cor didi uni fupet cor Ppar , niseftnimiuminduratum,quenijpppulLim abneliberumnondimittit^uilïiu'“? dinemanus fuac. non enim fuper terram flagitat miferabiliter, téd poftniortfin!“! qnorumcuiK^ Chriftianorum bona fub nomine tituli de inteftatiscouüftunt onquot;’ ’ poftdeceflum omnia deuorat.Etenim EcclefiaAngjicaua,qualitera lettoadis ttn’P tibus,Franciçin Regnum Angliïc Tups concupifeentiæ oculos dirigences machinât' tur,illud fuæ fubiecere poteftati,fed quod in ipûs hadenus defuit,eit timenduni,nr*^ Srædidiuirinouaconiedurationouihoftis; quia Regni deficientedidaquot;®’

■fteudo facerdotio,ei^detur uerè Regnum impotent! us contra hoftes.

Ne igiturtua filia, tuiiç facerdotes in milenam deducamini longiotcni, ut pro tua tuorum falute, quôd Rex^tuus Çht iftianilsimus öd Regni potentes/îquot;'^^ pliisimis beneficijs ce ornauerunt,quii^ uos Sd beneficia huiurmodishaberentinh^ lu tueri,teliftant çoniedurationibus,cünlpiraçionibus, arcogantiç, ac fupabi? didi ugt; J qui non Dei çontemplatione, lcd pro prxatyßis öd pro fuis ditando parentibnSr nido fuo, quia Aquilam exaltando per præmifla öd aliaimpoüta per euiide pecuniam Anglicanam noui dpmintjgenere iam conjpellit, ne difsimulata inb^^ V jjj te Rmplicitas Regni huius fubue rßonem auferat,uelut tuam, öd adhibeatut ffrotrpV^^^ tunccautela-AuertatncmpcDominus uiKutum decotdeuiciillius uelaineu,lil’i?^.^j, contcitum Ödhumilelargiatur : ödagnofeereeum faciat ueftigia ueri De.bperququot;^’ lenebris etuatur, öd præmiflps labores finiftros dimittere compellatur ; nec pon * liea quam plantauit Dei dextra,facræ fidei cukoribus tepleaturAnimaduertc enim ba Domini» öd Propheriam lcrem!æ,ad propulfandum huiulmodi inchoata, cunt :Tu pallor, qui Populum meum Jiiperlifti, öd eumdefuis habitationibus eico ecccuifitabofuperteworum mali'ciam ftudiorum, nec erit uir qui fupetfolium de wo femincledeat,nec qui in luda ultra babeac potellatem. fiat nidus tuus nbsp;nbsp;nbsp;à#

ficut Sodoma öd Gomorra, tali ter fit fubuetfus ; qui li pecterricus ex bis didis iwquot; tecit ab incocptis,öd reftitutionem non fecerit de perceptis,pfallent pro co ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«1^

ter corde indutato pfalmum centeü'mumoäauuni,illi cuiomnialeruiunt,apertequot;gt;’e li fingulis diebus in Cbrifto deuotilsimi dicimus laudem.

Matthæus Parifienfis.

MAtth«us Parifienfis Auglicus biftoricus,floruit ante annos j oo.tt tedegit in^ pendium hiftorias An^iæ, feu præcipuos flores 'inde dccerpfit. In eo opulcquot;^ ualde multa narrat de grauifsima Papæ tyrannide» qui mins arubusonmiquot; clefi'acumiura,eledionc$,inucrtiturasfeuconfirmationes adfefetapuerirunioóifl'^. mirisacmultiplicibusartibiisAngliam penirusfjcdeprædatus,expilaueric,8dex“’‘.. . Narrat idem multa 8d de certaminibusicbolæ Parifienfis cum monachis,quæût adfccibam,fcpofiris minus ad fcopum noftrum pertinentibus. Ad fcribani uerocquot;’ jpfa uerba ptædiéh' hiftorici,maioris fidei giatia.Dolendum ueró elt, numéros aliqquot; .docirecorwptos.

Anno Domini» o 94. RexAngliæ non multumfauebatEcclefi’æRoniaiis;'!^^ folito impudentius muner.i poftulabat.Nullum igiturdefuis perniittebacRoniapvJ,^ te,allcgans, quod Petri Ueftigijs non inhærebant, præmijs inhiances, nee eius tem retincrent,cuius fanftitacem probabantur non imitari. Et paulo poftRom^^ Anshelmus, qui ex Regno Angliæ profugerar, concili) moderator, pcafideute

-ocr page 389-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM,

A oituSiConfiUoPapainiicftitutas Ecclriiattjm laidsademit, amp;nbsp;acdpientcs fyriodaliati» Fhoritate pduaiiitjaliisqi radimftiüs Anshelmos PapaniUfotmaiiit.

Anno I o 9 j. Anshelmi pcouidentia Vvbanus apiidClarum momem in Aluernia concilium tenfnSjhæcfedtftatuta inter alia: QnödEcckfiaCartiolicalitinfidecafta, amp;nbsp;ab omni feculariferuitute libera, ut Epifcopiucl Abbates uelclcridEcclcfialbcasdfn gnitaccs de manu principû non accipiant, necy ab aliqno laicoruni led tantum à Papa. Cluôd qui cæpentEpircopû,exlex fiat: 84 qui lacriordinisuiros,anathema: 86 qui mt^* baitiù bona accepecic.Û.uôd qui ad Ecdelïâ uel ctucem cöfugetit,imniunitate gaudeati

Emcricus primus Rex,in coronationepromifsit: MortuoArchiepilcopouelAB« bate,nihil accipiam de dominio Ecdelie, uel dehominibus,dohec lucCcfTôv in Cam in« giediatut. Anshelmus redijt Regis permilsione,ac federn tcpctr)t*

\ AnnoDominitoix. AnshclrnuscondliumtenuttLondiniinEcclefiafanftiPau

B li,adfeftum Michaelis,in quo décréta Romana de inueftituris publicauit,ne fcihee t ullg EcdeQafticæ dignitates demanu laica fufcipetentucDepQluit etiam quofdam AbbateSs Regeln earn dignitatem promotos. Et quoniam noluit^onfecraie quofdam d Rtgp inftitutqs Epifcopos.denuofaduseft profugus: peiduxitc^fecumKomäa le dtgraad* ‘tos Abbates, denuó^ eiptiftinas dignitates intermediannbus muneribus impcuauip

Citca idem tempus maxima fuit Romac inter Anshelmum amp;L legatos Regis de iiiuefti«» ' tubs coiitentio.Tandem Rex fuo iure de inuelfituris ce(sit,anno Domini I o 17.

• ■ : .AnnoDomini tl ».».Anshelmus pbijt poft multa cettaniina, pro potentia ae opi* busPapæ,8idericorumconctaRegcmfulccpta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoDomini 111 s.loannes Cremenlis Apoftolicæ fedis Cardinalis,de licentia

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;R^s Anglorum ueniensin Angliam ,in Epilcopatibus 8i. Abbatqs perendinans ,10*

1 .cns amp;delicqsinhiabat. Et tandem metens ubi nonfeminauetat,cum multisdonarqs! I J ùginatus',ad natiuitatem beatæ Matiæ Londoniqs folenne concilium celebrauit:in quo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intet estera,concubtnas facccdotum,öi facerdotes damnauit coneubinarios. Tandern

I ,uecôineodemuicioipfelegatusindelieqscrapulatuscecidic,accompeditus 86 depté* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jheiikus, fcandalum in Ecclelia non minimum fufcitauic.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoDomini 11 j î.RçxStephanusdnueftituras prælatoruhl fibi referuat. nbsp;nbsp;-*

I ' nbsp;nbsp;nbsp;AnnoDomini II s ».Thomas omnium primus fœlicitatemiurauit Henrico,Re«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gis Henrici primogenito.ldem Thomas adhuc laicus eligitur in Archiepifcopum Gai^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuatienfem,abEpilcopoRoffenüGualceto.Sacerdospoltmodüordinatus,habitumi^

l anonachotuma Papafufeepit. Mariaminuocabat ( utintegritatilauere uidevetur ) amp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jhoniam Apoftolum,quia in eins die inlucem primüm prodierat.

1 nbsp;nbsp;nbsp;» ‘ AnnoDomini n 6 4. apudClarendam,loanne de Oxonia præfidente, multà

I Êunt(dpetinueftitutis,officf)s,8êfadnotibusclcri.ThomasCantuaticnfisGumconcel«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liftecieges tcgias,8C eas obfetuatc iutamento Grmaffet, ad fc teu vrlus,fadi p oenituit : ab

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altatis officio te fubttaheus,donee à pontifice Romano abfolutus fuilTeti

,1 nbsp;nbsp;nbsp;' . AnnoDomini«t7i.'fhomasCantuarienlispcciditur.RexHenciGusHiberniarrt

I nbsp;nbsp;nbsp;dngiefTusdcletoStpopuloRexfalutatur. permifitcypofteaadPapamlibéré appellatia

I nbsp;nbsp;nbsp;r.nwficu,amp;con(uetudinesconttaEcclefi;ehbeitates!nirritumreuocari.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gildebettusgt;Thoma:Cantuarienlis indefeffusperfecutor jEcclefiaeLondinenfi

I jeftiuaitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

I , nbsp;nbsp;nbsp;AnnoDomini uT^.uentente in AngliamPen'oLeonelegato,concefsitRex,quôa

I nullusdeextetd clericus ante iadicem lecularcm perfonahter pro crimine trahetetur i

i nbsp;nbsp;nbsp;.quodEpifcopatus uel Abbatia non tenerentut inmanuRe^tiis ultraannum.utinterlei

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftotes cleticotum conuiftiEpiCcopo prxfente puiiirentut,amp; loannes Regis filius fithäc«

1 nbsp;nbsp;nbsp;.tesGlouemix.

\ nbsp;nbsp;, AnnoDomini ii79pucrquidâapudVuadefcocb martyttzatUr.Cônciliûgenè«

taleRomx celebrawt,in quo inter cçteta conftitutum eft, ut clerici continentes muant. Et liqnidcptehenfi toetintin jtD.uidolabprare,quodeft contra natuvam,excoTOmuni«

i tcüiur.Sè

-ocr page 390-

jds TESTES VERITATIS TEMPORVM ccinur, SL i deco abijciantuc. Acdu'epifcopi in uifitauone Gnr contend cquiSjEpilcopi criginta^egaa X X V. Archidiaconi V i tDecani 1L necftatecorop tHcEcdefiaftidlaicorumindiens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- i-anD* |

Anno Domini » * s Balaenuinus Cancuarienlis, Galftido Eboracenlie gis fratn pcohibnit J ne ab alio qua m a fe ordinem fufdpccet iacerdotakm tionemEpii’copalcm.EtneaqiioquaniredarguipoirecidcmEpifcopuSjlD”*’*®! nia uoti (oludoneni de peregrinationea Papa imp«cauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ’

Innocenti) tetri) fauocc exortum eft in Italia nouum Praedicaiornm gennSji) Cobicædicebantuc.-quiaApoftolicamuitamcœpauntimitari.

’ AnnoOomtmi» ? s.luirexitdiflenfiointer Archiepifeopum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;june i

tuarienfeSjproptcr Eccleliam quam ad Lambecham acditicabat-Timebaiit fedemillucttansfcrcetcathcdralcni,aduocacis monachorum locoCfCulatibus«^ j ttbuspn eorum opprobrium aut contempium:ptædpue' in contemptu tumpletilt;çfueruncmoiiachi. Romam igitur profedi, Innocendo Papac conqiieftijære prodigalit« efRifo : quod Papa non rcfutauit,quamuls effet coUeauö’ pauperumoblationibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rjy

Vndefequenti annocompiilfus eft Arçluepifcopo*,PontifîceimpecanK» ► Gam Giam ignominiofc complanare.

Eo annofiebanihorrcndæ tcmpeftaces.Papa Innocendus fub colore fubucn ttrraG landarpeainias colligebat : hoc toleranaibus Regibus, ne qui indigebany'^j fufpeda,auxilio papalidelfatuerentuc. Q.uæargumenroia cxtonüo perfueuwsr*' DeotteditutdifplicuiiTe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Anno Domini * * o «Joannes Fetendinus legaius in AngUam ueniens,rtiigt;?P^,^ luftranSymagnam pecuniae fummam congefeit: amp;nbsp;tandem ne nihil fcciffein bus uidetetuc,Radingae concilium celebrauit. Quo paâo ûrcinulis cum UdifpoGtiSjfeftinus acrepentinus uidorRomam remeauir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j. •««amp;£*

AnnoDominit 107. Rom» poftmulcashincindefufcepaonesde^re®^ ^0 poCantuar.eledoscairauitPonrifcXjadmiflbStcphanodeLangtonCatdinabj^I“ «at in curia maior. Extunc ergo non potuit d aedamp; Papa in omni tribukndo*: q crcatucafuafuitjinquitMatthæusPacilienfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AnnoDominiiiit.Innocenrius Papa omnes a' fïdelitate ac Idbiedionf Ioannis abfoluit : imo a' menfa,conlilio,8icolloquio inhibebat, fub anacheuiio^ minatione.Vndefugtentiumab eo maior pars diuerfainorteinterijr.

Papainnocentiusfententionalicecdiffiniuit,utRexIaannesa'Regniiyio I tetur, Iniunxit^ iUud oftidum Regi Francorum in remilsionem peccatoruin : tens d, fi id facerct, quod lure perpetuo ipfe Si luccelTores fui Angliae lentJeripGt^ad alias nationes,ut crucefeGgnarent,pro uindicandauniuetôHs iniuria contra ethnicum.Acdnxit feRex Francorunvparatis nauibusadpog”^,^’ nam Angh'æ authoritate Papali adempturus : uencrunt^cumillo omijesEP'^^P^j^ monachi Angliae profcripdjCum clerids amp;nbsp;laicisexulannbus,iadabantlt;»feh»^(^( lt;iium fete Angliat magnatum literas,de conniuentia et fauore. Interim ex Ftancocum nauibus ttecentas,fi:umento,uino, farina, cacne,atmf$ ac alijs reb« tttas,alrjsiniedoignecombuftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijjf,

AnnoDominimj.hætefisAlbigenGû dilatata, totâptouiiuiam coepif HicoIausTurcuIanenüslegatus,quicûquatuotequisetduob.mulisinrrabat,quW ginta in breui ftipatus. Si multa familia incedebat,micamç in Ecckfijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

AnnoDominii»»4.poftqu.amfefubmifeiffctRexloanncSjiracuniFraf’^., .. l Regem deridebanc,qui expenderarplus quàm LX.milh'a h'bratum in illo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Èaratu, præteramiiTasnaues. AfterebatinfupeccoramPoutifice,aduerfusSiiu^ | angton,Archiepifeopi ^tephani ftatrem, loannem Regem benignilSiniuni | Si modeftum, Ecclefiæcç Romanæ pronum ac deuotum : fedinexadionibusas^^ tocum Archiepil'copum Si Epifeopos fuiffeprotecuos contra Regem hunutow^^’

-ocr page 391-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAIVf.

fiipMmodtimauaros,8C quôdRegnilibenatespliisæquodeprimerent,laxatùm^eft

i.lKtdiâlim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc r C ■

Anno Domini ' ï i j. Papa in Angliæ Barones oftenlus rratns, uulto rugofo 8i

indigntione maxima, chavtam libevtamm' Angliæ ,licet pia amp;nbsp;iuita contincnKm,in

DeipeuKimpetiententiam diffmitiuam damnatam cairauit^excómnnicabatqjrcbeUes.

Sttfecnfus etai Archiepilcopus ab ingieiVu Eccleliæ, 6ó à dininorum cckbrat« one,

qnia nol ebat Barones excommnnicare per tuam dicecetim. Barones inRegem eligunt

Vtancovurn Regis filium : cuius in AngUam progreffumGniloCardinalisirnpediuit* adferens adFcancovum Regem mandam,utloannem Eccleliæ Romanæ tcudararium Vmtegetet,defenderec,Sidiligevct. RerponditFrancornmRex : Regnum Angliæ parti* moniumianaiPetvi nunquam fuit,nec eft,nec evit ; nullus Rex uelPrmceps dare port it Regnum,quod eft teipublicæ dominium,fine affenlu Baronum luorum, renenrut defendere.EtfiPapahuncerrorem tueri decteuevir,pecniciolum Regibus öcre*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gifts omnibus præbebic exemplum. Non approbo faâum Anglorum Regis Ioannis,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduetlatq meiiled doleo de regni eins ancillatione,cum P vinceps proumciarum liât luo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' TnnccitcunfedentesVranciae magnates,qnafi uno ore clamare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJXÏnl

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óolamaAuftimotKm,in quern credimusjnhoc articuloftabimusadcapim^^^^

I nem,quKqmdfecent AnglornmRex ; quodPrinceps non potent pnncipatumluuni I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daretnbutatinm utRegni nobilesinde efficetentui fcrui,pi3Efertimlaceidoti. Sup^ue*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impediatis.meelegeruntinfuumDominumAngliciBavones,ptobçreditatemea.dum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totinpedorepalpitat,decertabo.difsimulatcgidenapatet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..r pmafiusdeHno*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MagiftetSimonEangton,ffater AicbiepilcopiCâniuarien is, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^'SJ^î^ccleÇiæfanftiPauliLond.præcentoiqcumquibuldamalqs, .p

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficioEpi(copi,Abbates,priores,monacbi,canonici ,er clerici multi,qui .u ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;g*

\ tonibuscontilium8i.auxiliumpt3eftabant •. naaxime magfterSimon e . S

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Getuatius deVlobtuggc.Q.uiomnibusbeneficqsipoliari,Romam a e ^ utnarerat 1

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niifeticotdtamexpetlatuti,qu3epatuaetat. Eegatusinclerumm

\ Si clauftraliumloculos.VlugoEv^’^^^^''''^^''^^'^ proEpifcopatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ttnm*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expofuir,aclegatocentiinumetauit.eiusexemplo8ialqlunte o i,ean c ‘

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnuoDomini un. diffenfio orta eft interRicbatduno

\ nbsp;nbsp;nbsp;ne\menfem,8i eiuldem cœnobq monacbos Roma: tandem te nautno. c . r you#

\ monià,adùltetio,factile^Oi°ipetiario. Et cumfetnnsEpifcopi Y . .^cile famu* \ nbsp;nbsp;*£) ne\mipetcafeiftet,dicebatconquerentiEpifcopnsr Malas gtates ba .

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus,quitonlumilium noninteremerit. locum que nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;,,oVa. retfnbPctnt

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Annoxixó, Papa pet Otbonemlegacumprwbendasa toto

\ nbsp;nbsp;nbsp;ùbi dati.DebenRwquiCmatris inopiam blq naturales lubleuare .P aq

\ clefqscaibedtabbusduaspttebendaslibidari r unamdepomoneEpi _ P ’* vdnon» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capirulo.SimilitetdeccEnobiqsdiuetfasportiones.PvoRegeatcgomnr

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àitloauuesBedcl'otdeuÇisatcbidiaconus,bà’cnondebetelieri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n;.„,;rpnfe con*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EodemannoMaeftetRomanns adlftancotumpntteslegatus,^

\ t\\iutnteuuif.ac.eademftiGalbijsftcit,quae-Ottboin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* etPunduV*

\ nbsp;nbsp;nbsp;deputatttacefiguati.Eodemïinnoóbqt¥tancifcusMmomtrtumra

\ telsitBonotius,dequofctibitut.

OV itCT HonoTi^ultoruin ndte tekri. Ijl Ubi iwoïi uiwtT« ,UAd,lt; tnoïü

-ocr page 392-

gt;70 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Anno Domini i » is.exigebct Papa Grcgorins aduerfus hunc omnium revum mobilium,io lota Anglia,VuaUia,8£ Hibernia. Q.uod cleco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

pro maioci parte obanuit,cx redditibus, proucntibus,fruftibus, Qi. de omnibus üdu ti'onibus Ecdelïarum,altarium,uel poffelsionum ,quocunc^ nomine cenfeantut,n debitis,uel expenGs aliqua occafionededudis. habuit^ coUeflor authoricatemfxco municandi óó intetdicendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Anno Domini 12 j i. Anglorum clerici uidentes opprefsiones halicorum^f’'^ rum,eotum bladalubito flagellatauiolcntetrapucrunt,pauperibus uendiderunijQ businquietudinesminiftrabant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Anno Domini un. Gregorius PapaconftituiruiGtatoresJuperuitostcußOio per orbem generaliter uniuerfum,cum ifta authoritate,Gregorius EpifcopuSjetcE^^ fus eit a faCie dei facanæ. Rogeais Londinenfis eo anno accula tus deconfenfu, diitrJ' ftionibus frugü Romanorum clericorum,Romam profeftus ut fe purgaret,PatmæP^’ cuniä fuam nodeamiüt : nee ideoci in aliquo pepercit Romanæ cunæ cenfut■aludK*^■

Anno Domini 11 H. iudæiefRifapeainiaadmirandum priuilegium a' Papai^ petcaucrunt, nea' Regibus autprincipibus pro exadione pecunia* turpiteriraâatfii®' dd quôd licereteis Ghrillianos habereferuientes,etiam Chriftianas pueroruniluu^“ nutriceSjin derifum magnatum Chriftianorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Eodemanno Pap.a in Angliam ufuran'os mifit,quos uocabat fuos mercacorfS, efcambiatoces.Londoniis hi habitabant,tcrram infccerunt. Hos RogerusLoudi«^ EpifcopuSjUir opumè literatus, excommunicabac : qui a' Papa procurabantjuru^ dinariuspcrfonalitercitaretuCjRomae refponfutus. Extunc üne cûnttadidionf“*^ exercebant.

Anno Domini I x 4 o.ab Imperatore reprehenfus eft Anglorum Rex,quótl tau’’ pudentet permiferit cerram fuam per Papam depauperari. Leolinus NottuualipP”^'^ j motitur.Papa per fuum legatum perqt in coneiho Redingenfi, quintam rum omnium contra Imperacorem.Diffuadec Imperator : acbenècontradixilid»« ’ nifi prius confenfiffent prælati,ab Eadmundo perluafi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Abfoluebat quotj Papa cruce fignatos pro pecunia,Chriltianis in terra numetoocdfîs,cumDuceBriranniç,exulatEadmundusCan£uarienfis.Pfttus”^‘’ pro pecunrjs Icgatus in Angliam uen)t,conuocans clerum ad Northantonatn.

Anno Domini»24». magnates Angliæiter Hierofolymiranumattipu^'’’ praclatis multi funt per Cicfarem fubmerfi,dum irent ad Concilium generale. manferunt in Anglia Papales nuneij, pro colligendis peciinijs : dequorum exCOW’^*“' bus,ne autes ofFendantur,melius ellfilercjq uam aerem cædendorecitare. , Anno Domini »i44.Marrinus Papclnnocentq nuncius, pro colli^ndisp«““ I’ in Angliam uenir.E contra Cæfar fupplic3bat,ne aliquid in fuum damnu bueretur.Refpoderuntiÿ prçlati,quôd patri fpirituali pro Ecclefia dimicanti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgj O

Anno Domini 124^. Fridericus Cæûir cxcommunicatur.Dum Pap^ ni in confilio, repentinoincendiocombulla eft cius camera, minifttisiocauteigut curandbus.Eo igne creditur ipfa charta obligatoria de Angliae tributo Ecdicitec com fta. Dum Fridericum perfequeretur, Magifter Richardus de Vuicho eligitutin pum Giceftrenfem.In concilio Lugdunenfi conqueftus eftRex Angliasper ptou' reSjfupet innumerabilibus exadionibus Papæ. Et con tradidum eft tobuto Angw inuoluit earn Rex loannes tempore belli,alii inter ipfum QC nobiles dercgno,amp;f- , , AnnoDomini » x.tlt;?.prouifum cftinParliamento,utefficacitetfaibecetutUo no Papa!,ut a' confuetis opprefsionibus ceffaret.Scripfetunt igitur per fc Epifcopip feruntAbbatesS^ Priores,icripferunt Comités amp;nbsp;Barones, Icripfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pLj

omnium fcripta ferin.i polTent emoUire corda. Hæc alia eo fadlius fcripfit, quia ex præcepioRegis accepit. Eo anno Papa audiens pet nes, quod clerici quidam in Anglia opulenti, indecenter a' feculo fecit,ut defundorum cleucorum bon.a cedetentin ufum ipfius. Robettus

c

-ocr page 393-

SVPERIORM CONTRA PAPANÎ,

?7i


A diaconusLvncolnienfis, motiensinteftaws,pluta miJHamarcatü cum uaGs argenteis

’ ceiiquetat.Almaviciis atchidiaconusBedefoidienüs.pecunia abundans maxima,mot*

ttK«ocOTpattóobi«auEdcfeanncsHoieftacchidiaconusNotthamwon,motbov^

pentino cotveptas,V.millia mavcamm,cum cuppis atgenreis,8ó aliquor auceis,

wm«infiniusiocalibusidiquit.Cumhæcadllt;egisaLHesvecuenicent,redamauRœn

ftanieï,nehæcinaudiian'ûuitasptocedetec. ptobibiÙK^pïæ^'^^is, nepecunias apaa

contnbuetcra.SedPapahæc omnia contemnensJcvipfKin

butiobliKtertit; potentes execucotes eon Ui tuensEpiUopos, Vinn . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . „

luicenfem.Atbi negocium papak itafnlminibus exequebaniuv, uttet ' P n eok rn

gifileiKiumimpol'uevin[,in quoconftdebant,ne mntivet. Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnrrinnriw

natus ftuftvatovios defctibendo tecitare, qui ftequentet hnem tarn ftebi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guakeras GadeoknfisEpifcopus,Oxoni]pvædicatomm

i B qaamVapaamp;(uidienteslmpetatotemdepoiniffent,m eiusnecem tiadttone eonjpt

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taaetuntAffumensexpmetitisaudaciam?apa,milevosAng\osoppnmeteientabati

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folKoimpenotnisdenaandanspvælatis,ntomnestnluisbenebeqstebdentes,teïnanl

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b'önorumfuotumpattem eipevnienninmconfetcent; non tehdentes,dum iam,a i

\ nbsp;nbsp;nbsp;amp;STOnditinmb'a8datifeimis.adquodexequendnm,EpifcopumLondinenlcmcon«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftviuit.AtprobibuitpettuosdeticosRex,neconkntuent.Eadmunduscanonizatuu

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnauOomini 114 7.tepuitftdelium deuotio circa Ecdebam,pvoptevquondtaü

\ nasexiotfoaes YndeqaidamTtancowmnobÜdsrmi contraPapammuabikm ieee^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnbkca:,pto pelkndis iniuvqsVlt;egno iUatis, fuper impetiola Komanomm poUuVatio.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uepecunix.EpiftoVasfolitomordaciotesadeosfcvibebantAngu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. •

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dekinantutin AnffiiamduoMinotes,iobannesde Canti3,8ê Adamus,Papa.nv

\ nbsp;nbsp;C berat,pro pecuniatia[ubuentione,anxiViü adopusVapæ daantatiue peutun.Voitmuk

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas ueto diiceptationes,conknteruvat ptadati ad contribntione XL mduum marcatum.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodemi » 4 8.anno,Mactba:us Paris^buius operis compoiitor,ex præcepio Vapaa

\ nbsp;nbsp;nbsp;raikuseftinNottuuegvam ,pto tetotmando nigto otdine m cœnobns monacbotum

\ S.Eeuedifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j . t'

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtîedicatoves comperrentes Regis deuotionem, magnainduftvia

\ pettatuquandamaVbi matmoris,m qua ueftigiumpedrs Cbriftt dum aicenderet, nw 1 pteffuna uidebatutv Minotitx CVatifti ïanguinem in mukvs Vocrs, ac Gmevueni.es vae, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raari3c.Erarac«mukipethosdiesperincubos(ideft,monadaos;generau.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoDonainix 150. RobertusEyncobiienks citabatreVigioiosiu'æ. dKKCCUS,m«i»

\ nbsp;nbsp;nbsp;Viotarrdceuitxgratia;Sedexemptionibus à Vapaperpecuniamimpetratisvmpedvtut.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adv apam etgo quetulus uenit, dieens •. D omine cvedvdi, ui auxdiante connuo ueUvo

\ nbsp;nbsp;nbsp;on\ues,de quibus ium conqueftus caft\garem,atqj ab erröte penitus teuocatemdpu ue#

\ D ro deprato naonfttato,8il quidam aVq data peeunia,prob dóiot,redcmerunt.Gui V apat Î \ nbsp;nbsp;nbsp;Çiai«,iibetafti animam tuam •. CLuid ad te de gratia meat (ecimus eis gtatiam. Nunta

\ nbsp;nbsp;nbsp;quidocdüs tuus nequam eft.,quia bonus ïum t Vtec de conbVio Gatdvnabum teen Atm

\ nbsp;nbsp;nbsp;deuacuusteeefeitLyncoVnieniis Epiïcopus, SCiuoitaudatusptopobto,atqjeoniuius,

\ nbsp;nbsp;nbsp;tuuVtorumeuacuatiscrumenis,SC\p’LoEpikopokneacinbrmo.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoQomini x 15 x.cumHenticusRexpknè deVere ueWedudxosa Ïuotegno, r*

\ nbsp;nbsp;nbsp;amp;UT(\eiiuit,'bie penitus deiub cedo dekrentur ,kd qvtod but adinkarCain makdt t,

\ ptoiu^ •. nee omnino oeddantut, fed toti mundo pateat mifetia eotum continuataj. \ nbsp;nbsp;nbsp;OttefeabiVioves eis étant tunciudicaüiaVfeGbrtk.iani,acVap^uïutatqtuncimpingnai^i^‘

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodent annoEYnebinientisEpifeopus incontinentes Vacerdotes caftigrtb^i

\ fecqseospnuansiquoidamiukigabat,quoidamexpebebat. lenebtx paXpabttesa \ bottibifeseoannoiiebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoE)omini-x 15 ïLy ncóinfenfes apndBuggeden decubuit,gtauiter inntmatu^^

\ nbsp;nbsp;qniipititupr(;nofeensE.ec\.efe^ t.ùbn\aùonêfettnt.am ^notaunadfefeauemyoanww^

-ocr page 394-

1^7^ TESTES VERITATIS TEMPORVM

S.ËgidfoDotntnïcaiiutn, iii arte medjcinali pcn'cum,iS^iii Thcologïa niagitotumte» h gentein,recitaiis;5 quædanîi-adallt;oinaiioruni,eum gïauitec redarguirrepidieiilisdii coins at j MinorKiS,quüd libenus eoium uicia non ccpcehcnderit, eosij obidhætea« cosuocabac.Hærelis ( inquic) eit, feiicentia huniano teiilu çleâa,Scnptuïælacfæco‘’‘ tcaria, pala'm edod i, perciiiacircr defeiila. Ec poit reprehcnfioiieni piæiacjcum,m.iXK mê Konianoruni, fubninxit: Dare curam aniniacuni paiuulo,ucl alicuiusprælacihunianofenfueleda,proprer carneni uel tenieritateni:dóeltcoiitrana ScnpcLiræ l'aaæ qiiæ prohiber fieri pallores qui non funt idonei ad arcendos lupus. Et cllpalani edoâa,qiiia nianifellé porcarur ügillata charta. Eteltperfinacitoiirffnla: quia fi quis lioluerit contradicece,ful'penditur àC excomniunicatur.Cui eiiiin hæc hætf* fis diffinitio conuenit,hærecicus elEEt qui poterit eis contradicere, ôô non conrcadidr, hærecicoruni taurorelt. iuxtaillud Gregori): Non caretIcrupulofocietatü occuiWjijai manifello fàcinori definit obuiare.Nani uulgo dicicur.

Cantabit uicuuf cordm Utrone uintor.

Hæc 8d alia iniilta iugLibri.a pvopoluit ante mortem,granitée infirniarus,obgr^ ues Ecclefiarum oppieisiones.Migrauir ergo ab huius mundi exilio fandus pKlulpi“’ Reg-siui monitor 3 terrifi’cus Papæ redargucor jinanitèllus pra:)aroiuincorr€ptür,niû* nachorum correct or,presbpterorum diredor,dericorum inllrudor fcholariuni lull®' tator,populiprædicator,inconcinentium perfecutor,Scripturarumpericcutacor,Roi”^ norum malleus 86 conteniptor,Lyncolniæ fepultus. Suborta eil tunc dilcordia'quot;® Vniucrütatem Parifieilfem 84 fratresPcædicatores,qui multiplicanamp;Sexaltaßt^quot;“^* bant fcholâciuni iucibus lubiacere. Robertus Lyncolnienfis Zelum habensDei/-''“^'’ cos fuos uexauitjin religiol'os tercibiliter,in religiolasq; terribilius fulgurauit. , .

Aiino Domini « t ; 4. Romanus pontifex dicebat ; Vere jinquit,de Philofopl’*^“^ poreft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Proftdt,z7inpreciopromerctricefedet.

CumuellecPapalnnocentiusiratus oiïa Lyncolnienfis EpifcopiextraEcdf^® proijcijUt aedamaretur per totum mundum cthnicus,cebellis,84 inobediens; Sediuui* lionenodurna ab eo(ut ternir) percutiturad mortem.Innocentius Papa obtulitrfS”®’ Siciliæ Régi Anglorum,ad opus Eadmundi ftli) eins,Conrado Regedefundu.Rf*®' mis indifcretê regnum fuum obligar Papæ mcrcatoribus.

Anno Domini 11 y y. dixerunt ad Regem ludæi ufurarij : Papæ nos ftippl®’® tuntjpermitte nos libéré exire de ruo regno.

G rauis diffenfio Parifqs eratinter fcholares 34 Dominicanos,quiconai \ fitatisconfuetudinespleraqifeceruntin magna fuperbia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

StetitRex pro uniueefitate. Similiter Ö4dues, præualuerunttaiîien Domii”® Papas deuoti ob multimoda eorum obfequia. ludæi Lyncolniæ., Hugonemp“^® crucift'xecunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1!

Rullandns Icgatus in Angliam uenir,ut décimas in Anglia,Scona S^Hibenu^ ligetet pro Papa, ad debellandum Manftedum Friderici Cælaris filinm, Ronwuæ clefiæinimicum. Rege enim per Petrum de Egebrancko EpifcopuniHeiffowf»^ dement3to,multa deteftabilia a' fulphureo fonte Romanæ Ecclelïæ,pt'olidoluf’ temporis emanarunt, ad multorum perniciem. Infinitam enim poil crucis nésexigebatRuflanduspecuniam.inauditaeratexad!O,quampetebatPonnfcx- _ LondinenfisEpifeopusdixit: AntequamtantæEcdefiæicruituticonlentwniA* tiæjacintolerabiliopprefsionijprofedôdecapitabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Reuocata eratParifqs uniuerfitas,quædifperfa fuerarpropterfufpenfioiKS f num et difputationum per fracres Prædicatores,qui omnia,(èd luo malOjpertutbu Orca ell difeordia inter Epifeopum Baconienfem,84 Abbatem Glafconiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Tranfqt hic annus Romanæ Ecdefiæ, S4papali cunæ,fi deuorioiicmreputed, lencifsimus. Expirauit enim quæ confueuit haben' deuotio,habita a' prælatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

penes m.ttrcmltom.ananiÊccIeûam,etpatremacpaftorem nollruDoniUHiinN^^jj^i '

-ocr page 395-

’ SVPERIORVM CONTRA PAP AM. 575

«^EtfiiUacada fidelesChtifti muUotics ufe^ad

nanq«anyumenJ.cut8i(equen«anno.tamliM^

lingulos (auciauit. Goguntut eniminfontes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çft tempotalia bona

quxDeus «ft .abtenunäate. Et ptaeter hoc quod tnto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|Qj,’m,[edintuinam.

uiolenietdcptædantur.Papaopetatutomnianonin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit décima in

Gonfufuetuntfempctlaici ptælatis,(cilicctPapæ ufutatq • nbsp;nbsp;. contra Chti^

fübfidiumtettæ fanftæ.Gogimut camttansfcttein '“D““ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multiphchet mentiti

ftianos, Ex obligation« iniuftifsima ,gtauiota fubtte cog nbsp;nbsp;nbsp;’ QV^ibet«’^ .Concede*

fjlfoiutamento ptæftitOjquodinutrocjteftamento cœ ^QV^(çfQavc,ninincida*

te cog'.muitetnainos folutionis,quos nullo modo po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouimus- Datur pote»

tnasiuhqueos ufutatiorum,quosfocios co turn ot pat p nrælati ut boues ftis pedonis ptotfusindignisfupetnobilcsEccleuas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templo,acftagel

B ».Hæcultimæfetuitutis conditio.Ecceucnditoteseqcundi^au^^

landt,S«dquiaignobihuseftfaceieiniutiama^De{iDominûultionû,8ôc. d«ndueft,quàdfup«thocclamot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fraitcfuo AthelmaroEpi-

AnnoDomini ,176. RexHcnncusVuintonixc t

ftopq nataleDominitenens intet alia togabat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.omanotum hydtopi-

fubhmiüçtan^congjcgatet. M umquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z' g Cedabitut,necunquarn

camftùmioûçs«xpçttam•:Noui finquif) quo nu q q.ç ggiofisuifceiibus faiis fi«abitutm«ifons thefauti,quinfollohs eotum , deûdenû adimpleatur,8^c. infundaïut donccmeum demonachis maht aduettanuo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hedefias omnes effe

In congtegationcLondinenfi, cum, nbsp;nbsp;Leonardusfatis modeftiè:

dotniniPapættefçonditptoomnibusmagi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£j^^iQnc.ac(idicctetur,defeni

y«tum eft ;inqutt ■) tüiiionc.non ftuvuonc.ue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, V . „„jj qua tctignauii conf’.t*

Une.nondifpetïione.Adduxetuntchattam

mauones âCtnuçftttutas ptælatotumJ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ fututtones ÔC magnatum adu*

tentqt«ttq,ut omnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;cmoleftab^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iquot;

caWœVædamiV'nnnttt' O

Hûtanno obqt'loanncsRonwnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auatiîsimus.Hicfetmè annis jo.thefau

tn\s (ignaïus teddiub. amp;nbsp;thefautvs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atcana AngUæ icfetauit ; ac pto»

-dius çnte ac .Ksto inhu««.

G.üod«funûo,R«xomniaoccupabat. gt;

obütGahdmns äetbonco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xop«,dom.

Dnu^wnxabadoleîcenùa,pet quamptomotosfoerat.H tudnaempefsimamvntegnofufdtauit,fcihcetutptoqua : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»rno

tenenttSjinfubditotum damnum aedetnmentum, patuommeto topetiotum emo \umtmuTO,tunamuddomn\ummumfcquctentut,^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„s

noluitRexühKçginammoVeftate.

tAmoùtxLondimfcandalum'mcuwebam *. quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ludæos ad foppVn*

umtd«tuatospbn«cempu«ïiLvco\nienfis,Çuisimetcefevombus,pccunqsconduai àmone SZicatcttchbctabantAepuitLondincnhum deuotvo petaes

P aùiknEum tehigunchatitas «tgaP t^edicamtes^qm V muemtam confuemdw^ m fitmate conabanmtAohannes dcDedmgthona,àc otàme?txa\catotum,ht«ratu. ta S4 tonhVio «xeeWentet po\\ens,adB.egisfamdvate conhUumuocabatut.undc teg-nutn patuit paçaVi difttimini »

Teputtdenotio mukotum etgaP apam Si.E.cdcfiamB.oy'^^^P^iOo eotum ex tothoms ♦ du pûudpio fuît tteatiouis ptttum Çufitagù a fideVibus exigebant, K.k quamak

-ocr page 396-

574 TESTES VERITATIS TEMPORVM

quam aliquihypocrïfin putat profccolaritaris palliati'one. Quia opera fcquentu/o traiium prædicabant.Spes ergo defanâitate Papæ prorfus euanuit exufflata.Quod fit tem peftashorribilis uenti,grand mis,pluuiæjonitrui,corufcatisôd fulguriseutifiî dQmibus,molendinis,6óhorreis,qiiofdamoccidit,acmultosrcrri»r.

Quo'd Rex Atiglïæ tunc fuerit imago be ft far, pate t per hoc, qudd idem Rexsb Alexa nd to Papa fufeeperat. De illorum ( inquit ) moleftijs plus dolemus,quotum circa federn iplam,ficfemperdeuotio feruiuit,claruit quefynceritas . Himeructuni ubenoteab eademfedeRilcirifauore.amp;attolli honorificenn'a potiori.Horumnam* que grauamina illico fentimus in nobis,cunilæduncur,deguftamusfuarumainati^ tudinemlæfionum,8«îc,

Iohannes de Diua,de ordine Minorum, in Angliam uenit, utauthoritatePu' pali,quaeemendationcindigebanr,cfformaret. Omnia enimpoterantinRomamj cunapecuniæ.

Apud fanâamTrinitatem Londinicanonicifæpedelana caprinacontend«^ bant.Iralitemfufcicauir.liscontentionemöóodium parturiuit,odiumukionemlîi’ duif,ac Diabolo procurante per occifionem hatris confummauit. Nam unuson^ dem alterum interfeeit: ÔC ut uidercturadhocprouocari,feipfumgtauitttuuliif^ tauic.

ManfredoRegeSiciliæImperatorisfiIio,conttaPapampugnanie,profpf'’'’'^ ceac triumphance,nulluseratquiPapæcondoierec.

Prior Vuintonienfis Andreas expulfus,déditmenfe Papali marcaif«^®'' num,ut reftitueretur in perpetuo redditu, quem Papa patenribus ridibus degluO^ ' Tanta his temporibus ex auaricia procernm nocendi eupiditas, ut quosptJEdccw^^ cxcoriaoerar,fucceflbt immifericordiceteuifcerauerir.

Cum audiflTcnt prælati,quôd Rtx SîPapa confoederatieirentinauaricia,mf'’^ uerfionemEcclefiæAnglican®, mulrireftiterunt : priæcipuèpriorDunelmeniß,* priordeGifeburna,fuftinentesin tfllicerraminefufprtiGonem a' diris Romanæw tiæ,perlecunonem,amp;mercatorum Florentinorum ufurariotumiurgia.

Canonitis EboraciincoIlegioprandentibus.clanculo'ïntrabantRomani.di^ înaudirafraudeigiiotumdecanummoleftabanr.Authoritarem ta m tyran nicam^'î mini Papæ,cui Rexfetotum inclinauit,ôd utaptius dicam,incuruauit,multiut“f*^'® ter formidabant,imago, *

Rex in ira (ua.præcepît officiarijs, ut nulla Ciftercienribusgratia exhibftftuf’ onde plures eorum funrcoafli,cucullas amp;nbsp;tunicas fuas uendere.Cluidamintroauoi) ac monachi fraudulenter fafli,Glafconiae ôi. Vuintoniæ cœnobia fpoliabant.

Epifeopus Herefordenfis Reipublicæ proditor, fub licentia Regis cimamcollegit.Pudor prohiber modum extorquendihuiusiniquifsimibominßtfO citate.Difcuttenribus in curia Romana muneribus.ac fimonialibus præmijs,Anûff' as prior Vuintonienfis intruditur,poft inhnitasexpenfas.

Diebus his Rex pefsimo fretus confilio, ut filium fuum Eadmundum mffS”“ Siciliæumbratilepromoueret.paupertatisuinculis per Papænegociatoresittemut' Dederatenim Rex intelligûquôd in Anglia petuniæ puteus effet»nexhauftus.yfurat autem pecuniae alien®, ad plufquam centum quotidiehbrasafcendetunt.utimmi^ net et Angliæ defolatio amp;nbsp;ruina.

Crebrefeentibus fcandalis amp;nbsp;odqs inter magiftrosParifienfesSiffi'atrfsPr» dicatores,eleâi funtcum magnadeliberationeceleberrimimagiftfi.Goilhelmuî t S.amore,OdodeDoaco,ChriftianuscanonicusBeluacenfis, NicolausdeBatoy* per Albam,Iohannes deficcauillaAnglicus reâor VmuerfitatisParifienfis SfloW nesBelinGallicus, omnes philofophi ,omnes redores in artibus,indfcrnis,(Ki ïhcologia, de nobilibus procteati,ut Romam adirent ad Dominu P^pan^pw

-ocr page 397-

SVPER.10RVM CONTRA PAP AM. Î75

t qnffit:uV„tarfintisPaÂnfis.KSdri«int«tarione,c|»æd«.^^^^

intma8num.Namftaittsnou»quidlmjJiædinbant,leg«bantKdocebantdeht»

meina, exVibtisloacbimi Abbalis-.incipncg eotombbct.EuangeUum æteinum . Sa

q»ædamaba,quxnonexpedKKCt»a^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ S„b(annab.t

cûnmVnvueduatemmifeïum.utmagütnsintaaemtuiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ann'rhnftifnc

çoçüVus deemofynas confuetas (ubuahendo,uocans cos «ffût«,ç[eudoçïædicatotc5,Rcgum8ôPnnapumadulatotesfatos^ otdinatioiumcomemptotes.Sieotundemfupplantatotcs, .

(ubinuaiotes.tonfeamp;ionum ptæuaticaiores, 8i qaiignotas pto

peccadaudadamfubminifttabam.Audkis igitut bmcmde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrf. A

uinouusiUeUbetjQuemEuangeUum aetetnumnominant,(lt;«eto,amp;

wftauam (candalo combutctcwt, ôi alia quxde loadnna (cnpus cman^c banim.Diligéùaigküï HugonisCaidinalis,ôêloanntsdeColumna Ar h ^p Ç Meffaneva(is,quide otdine pracdicatotum erant,caute ac lacrte ptocutaium elt, quot;’quot;'“lÄSÄ'dusCoennbienBsRegisftaK^^^^^^ digtbawv. qaiaodio tanc babebawt Francorum (uperbia. Alemanotum intcft nu bcùam.acilloiüminîatiabilistapacitas:elegctunteumnïluÏTobf dèîiti mmÂkmankæconîonam.atcttoriginiscommumtatetn.ElegcCunte«mobî.ddna tenaxûnftnKiâô6tapienriam,rbeïauti^abundaniiam.VndeSatyncuSquidainquu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

tondonqsapnaruir.nouusSiincognirus.PapalciamcnautenrKumoftendetum, «aurordinam^niutio uvderetur.loannes MefCancnhs AngUam .wsdtMaqbjemAPartdienfemadpbanum^.Albam, óÓcovaquenrutM t aa sl peiuv\\u«iirareramOxonienüquamPatiftenli.Ptsdiftr€rarrcs,qurala crsm ut, ^quot;quot;^^^SlSönrifexpetArcbicpiCcopurnMcffancnfetn^ÖiArcbiepiCcopumTx tentinum,inlaruabar Regem îupei Siciliç öi Apuliçtegno,pro ïuo fiUo Eadmundo, o'nurbouamAubabkülirailcs eraniPrscdicatoribus.babentes ramen ftellam rube« anain peâore quiuqueradqs criniram,'m cuius mcdro tomnduas erar aereicolons. proçrerftellamquînaroDominoappAtukirtB«bleb«m.ïorlt;^ramordrnesaçpx ruetunrru Angl»a,urordinumcon(uftouidcreturrnotdinara. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r „

Libeuuundem«MtmoMehiDnndnentes,8CcinoraaGitehntnenfc,üta Ipeukoue papali pet pecuniam. O' fthabulffcntin tnbularrone conlotres, otin eo^ ^tumcoukanriacoadiutorcs ; quam iœliciret Anglicana Ecclelia de rortonbus rri« Cum Adamus de Nlarlïco NilnonralnEpilcopom Elienlem effet eledus,dixit. Abfit utottupemtamnobilemEpifcopatum,aurufurpevncaurenataconlcienria rati rumminiftetium.blamuidebatfccaptrusfunftioncdeftitutum. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j •

Ptxlarimiletabiliret enetuari, Simeticulofi, concefleruntRegi quadragmta duomilliamatcatum, admancipandum Aputo regnum Eadmundo eiustibo ,m enormemEcclebælacîionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Romani uigilanret rempotalia procutanr. P not 80 rnonacnr V umronis, atlt;^ Abbas SiCcouucnrus Glalconiç,pct arnbuiones Si. difcordias fcandalumfufcitatuut acîcbilmara,qaxcuti2cRomanæforaentapt2cftabanr,tericenda. _

ScbolatesV anfienfes,propter frattumP tsedicatotum perfecurionem receden resxmirarem pro magna parte uacuaram teltquetunt. At frater Hugo Catdinalis in« Eabatuig\lantei8Cpotentet,ut partem fcbolatiuminfitmatet, Si ftatrestobotatet. Ç»uÇiandusommummAngVtaVocupl.ettorhabeiur»quoàPapæddplket^

-ocr page 398-

'^7^ TESTES VERITATIS TEMPORVM

Stephanus de Lexintona,natfoneÄnglicus,Abbas olim Clareuallenfisdari^ fimus,obi)t.hicfcholamParificnfem,quæChadanæidicitur,plantauit ptimum.ôi tiM'tiatam fuftentauir.

StatutumeftRomæ,qucmlibeteleaumtranfalpinare, utRomanorumlocO' losimptægnentjinruinamregni Anglici.Ecccuenalitasprælatutatum,ufxatiop«^ fonarum,Ecdefiarumintcntum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Seuuallo ArchiepifcopusEboracenfîs cxcommunicatiir,pulfatiscampaniS)^ . candelisaccenfis.intcrtorem.Papalem tyrannidem exemploRobertiLyncolnif”’ fis patienter fuftinuit.Indignis noluit facerdotia conferre. Sed quanto plus pientePapamalcdicebatut,tanto'plusa' populo benedicebatur, licectacitêpropi« metum Romanorurn.

Anno Domini m. cc lviii. BrancaleusfenatorPapamuicitjuuantrqi’O’^ dam Anglo Matthæo deBealuerio, incurrensamidtiam Manfredi, quemdil^^^' tanunde pecunia, quam Rex Henricus illuc tranfmiferat pro regno Apuliæ.inæ'j mabiliSjHon fufficiebatad quietandum ufuras, quae tacite fubtepuere. Impo*’*'^ igiturPapa,quodEcclefiamdeccperat:undeforduiteiusfamaintetnationes.

Excanduitira Papalis in Regem,ptopofuit^fententiam excommiinicatio'’ in eumfulgurare,acregnuminterdicerc.fuccedennbusgrauioribus,Rexmentcco ' fufus.quincg millia marcarum ultro numerauit: utiram cordis eiustempetansp^quot; tendam ad tempus prorogarer.Inde perijt tota fpes de Apuliæ regno.

RuftandusinAngliamuenit, quifolito medicamine Pontificem pro coll igendis in Anglia reliflis diuitijs, amp;pro decipiendo Rege circa Apulw MagifterGuaketus deOxoni3,confectaturin Epifeopum Oxonienfem.

Herlotus Papæ nuncius in Angliam uenit, fuper Apuliæ regno refponfui’’^ cepturus,exigitin parliamento pecuniaminfinitam,quamobligabatfeRexfoluW'( rumPapæmercatoribuSjfubmagnispocniSjquasteorinhoneftumrecitaif.HU'”'/ rus autem pecunia: ad tantam afeeddit fummam, utftuporem ac hottotemauH* busgeneraret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Aggrauauitmanum fuam 0apa contra Archiepifeopum Eboracenfem.*'’ teriorata cftadfecukimconditio^adDeumiietdmeliotata: quia mulriplidbusp«' recutionibus,patientia incrementum fufeepit.

Venir in Angliam frater manfuetosMinorita,fequensErlotiueftigi3,i’’^’^'?^ coboratus poteftate, in tantum, ut üotis muratis abfolueret ( ut dicebant quofcuni^ prolibitu,uel excommunicatosacfalfidicosamp; periurosiuftifiwref“” inukirei audaciam fumpferuntdelinquendi. Nam facilitas ueniæ, peccandipat' occafionem:fed prudentibus fibilumamp;derifum,ficut fequens declarabitferniO't lotus intrauit XX- fupetbifsimisequis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Refponderunt in patliamento nobiles,periculofa efle ac dubia,quæRegi fert Pontifex detegno Apuliæ.Q.uod cum Pontifexintellexiffet,alios mificnuncio » qui uulpinisfermocinationibuscredulam Regis fimplicitatem circumuenitent,®' decettatimaduenerunt,Sterlingorumfpeciemolfacientes,utmunerajj Epifeopus Bononienfis, qui ex parte Papæ annulo quodam Eadmunduinl^^^ filium pro regno Apuliæ inueftiuit, Archiepifeopus Meflanenfis, nuncloannfs Diua, nunc magifter Bernardus, nunc Senifius, nunc Ruftandus,nunc Erlotus, ali) nonnulli. Q.uos omnes infatuatus Rex cum fumma reuerentia fufeepit, fui damnum. Magnates igitur,quia pcælatimeticulofifilucrunt,merirôprouo“ » Regis uias deinceps dirigereconabantur, in finec^ refponderunt, feamplius no talesextotfionesfuftinere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. , 5

Simon de Paflelouu clericus Regis,dolofus8ómendax,confidisftatiinW conabaturab Abbatrjs multas extorquete pecuni3S,ad ftiuolum Regis ufum.rtc“, ab eis tefponfum fuilïet,quód prætet alia incommoda timuiffent petiurium:

-ocr page 399-

SVPER.ÎOR.VM CONTRA PAP AM;

377 -

(inqnit)chari(simi.ncîuçcrhocfolicitçaitm;blb?:De?}inusRey/,aticmquen-damîanvffiîsimum.nômine Manfuctum, de otdinc Minotum, a P apa ad cautelam deftinatujn,Quiotnncsiutatncntotuni ttanfgtcffotes inurgenti necefsitate abfol« uend'ipou'ftaeem plenamhabet. Hoc (inqnit) nonfolum,ut ctus quisfrangat pro inueniendo chirutgo,dutante padiamcnto Regi impoCitum etat alegaus^quod pto vniffanonÇeïuatetdedEcdehæclauescontcmneret» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o • r j

^\inotesaürhoritatePapah (efeinttufetuntinciuitatcmBunenlem , audaces effeai,conttadice.ntibus monachis ; tandem^ præualuerunt, admitantibus mukis eotumimpetumuiolentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

Seuuakis ArchiepifcopusEbotaccnfis, dum conftanter contra Romans cu nxiytannidem dimicaret, tribulationibus laceisitus expirauit ;^c

ft animae conftitutus ,cogit,auit Papamad muhotum perniciema Deo lupet cccieii ampeimiffutn,exeniploRubetiiLynco\nienfis prouocatus ,8êdoiens mcon o a bilitetdniptii ad Papambteuiloquium quoddam, ut a conlueta tyrannide tempe a tatet,hutniUtatemcKfanftornmfcquendo prsdeceffotumiutSóexemplo Petnpa quot;nbsp;tatouesChnfti,noniondat,nonexcotiet,noneuKcetet,autdeuotandoconVumex tet.VtomQuetat enim ad Ecddnffica officia ignaros,achnguç Anghcanæ mexpet^

bät,vatentes8:affinesCatdinaVium (uVpendit: çluteslohannes de lando Egidio

Dominicanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ru

iicuioiitnaQeadempoiioneiiDerauetatis.uoctvuiu*

Muhibocpoculo poiionaiicontabe(cebant,acmotiebantüt : putabann^toxi« ’cutnihudàVidauienîibus aut ludæis ueniffe, quorumpnmi per Barones,aiq per

Papxuîutatiosuexabantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

BetnardusdeNimpha,propèRomamoriundus,nunciusPapaE,eximptoui* îo obqt.Quiuituaîet,84extortor nummotum à ctucefignaiis,argumentolus état.

inuentum eft apudihum (ctinium plénum (ceduhsbuhaiis 84 tcnpus, ut pro uoluntaretuarahbusiraudulentetabuteretur » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Inlocisquibuidam (ectctiîsimis uata, quscoftrdh uocantut ueneno pie « narepetiebantur, Veris turiVsimis munira. In illis gen«al«ei mu entus erat hquot c^eruleus, uenenutn habens lethale : quem canibus oblatum noluetunt guftare, i nifttibispetmixiumi 84tuncmoticbantur. Hocin Anglorum intentum^ ahe « \ nisprocutabarut. Ties cnim aductîatioshabebattunc Angha,Romanos,Viclaui# 1 enies,8tladi!eos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j-

\ ft. nbsp;nbsp;nbsp;¥atnisinediaplericuruncpetierunf.84honorabiles quidam hoftratvm mendia

) \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;candoimpranh 84 durientes, multiphcaiis etiam (utpirqs nodes trantegerunt in

\ îomnes.Vnde,quodinaudiium ecat,adhucin Veftoomnium Sandorum mdsis ex«

EdotusPapæ conühaûus, deticvis 8Cnotatius,cumuidiffettegnipettutba-nQnetn,tadfcacptudenretteccisitab Angha. \ntctimOpidamusDouote httoda, Séttanieuntiumindagatot,muVtosinuenitnumiîmateonuftos,quia »e nigenis dehdetata dctuVeruni ; quos utleuiustranîixent, quàmcitius exonerauit. Etinuentxtuntmihe marcs dedi Vuintonienhs, quasad ftipendia quatuor mt* htibüs dabar,utRomam adeunres ex parte Regis StbAagnatum , ditpendra eoma pendioiènarratent ,84quomodo poft, mortem BetnVratdi buhatas icbeduias m? ueniffenruacuas.

ManffedüsVddefvcdmpcratotishhus,in Regem Apuhx coronatus,uftdcetc iecrtRomanumnomen, nuhadetadmundo AngVo rum Regis iftioiaamp;amenrio » k V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk 5 ne,C.teaue*

-ocr page 400-

573 TESTES VERITÄTIS TEMPORVH n.e.CreaûèFiîeuitn inuito Papa. Archiepifcopos S: Epiïcopos, qui plus Rfgi‘1“’'’’ Papæobediebant.VndeRcxAngItæ grauiiereftconquertus, quod Papa gnum thefaurom obillud regnumhabuentjmiffo ctiam annulo.

Brancako knator Romanus.fupcrborum malleus,makfadorum fxtirpato, populi protcdor, ueritatis defenfor, ac iuftitiæ amator obijt, ereöo eiujii’^^l^^ propcrium triumpho.Succcfforem uero protinus ekgerunt eiusauunculuin,Pap^’ les nuncios contemnentes atcg cachinnantes: fequebacut tonitruusin Angliagt;ueDlt;» mensuentus.amp;corrufcatioterribilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Anno lî/ÿ.Piâauienfes magnum thefaurum in faccis lanarum fubdolédftwi tuntRichardus Rex Alemaniae in Angliam fedijt. Fratres Prædicatores eadembûf banc apudDunftabk,pro habitatione habenda, quæ minores in uillaGutirnlin* cicbant,inCanonicorumnocumenta. Domicilia enimconftruxeruntfumpwoli;^ cxhauiiis oblationibus.Ec hos luuabac Hugo Cardinaiis.

Vniuerfitas Parifienfis per Prædicatores öd Minores non medioctitftel^®’ left3ta,Totq[ordinesexornfunt,uthihos,Sdèconuerfofupplantarent:necfuftîcif'* batfutconlutuiOpopulus ekemofynis eos fuftentare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Templarij.öd Hofpitalarii,fratrcsdeS.Lazaro,8dfrarres ThomæAccoiKnlf^’ femutuointerfecerunt in terra fanäa.Vnde qui olim erant Ecckfiædefenfofes,'^ faâi funtdtfsipatores. Papa Régi Akmaniç Richardo Imperium procutauidfoW' fikntio callidè.nemanifeftusuideretur Hifpaniæ Régi aduetfarius . Quiaihcbu'’ Richardus abundabat,in Anglia lacitando quiecius.

Hucufcß (cripfit uenerabilts frater Matthæus Parif qui eo*n^ no(utfertur;obtjtmortcm» Aliiiseiufdemcœnobt} fcaceckquentiaaddidit,cuiusopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ficincipic.

Ex Henricus componît cutb Rege Franciæ de terris.Eodem annoManftf'^“’ Iv Fridericilmperatoris films, fefecitin Regem Siciliæ coronari: quemPap^)“^ regni 1 nualorem,excommunicabat.

Ex Regis delidiain muItisSipprimcbatur Anglia,Pidauienfium tumdominatione,præcipuêHomericiRegis,fr3tris quoqj Regisutetini,ôdPf“* Subaudiaauunculi Reginæ,3tç aliorum.His etiam diebus Romani, eorumk* gatijfuper Ecckfiafticis admifsionibusin Anglia multa grauamina intulerunt, pW^ uidentcsfuisuacantia,amp;ampl3 beneficia prouoluntatisfuæarbitrio, excommuni' cantes ubitj fibi aduerfantesihos tandem cum Piâauienfibus, licet feed, exite com* pukrunt.

Anno DominiiKîo. Akxandrofuccefsit Vrbanus, qui auxiliocrucefignaro* turn fugauit Romæ exercitum Manfredi, contulit^ Garolo Ftancotuni Regis fratn D regnum Siciliae, geftare^deinceps eum fecitarma Francorum. TeukisburiaemoH« tutjin latrina.

Anno Dominintf;.Vrbanus Anglici regni perturbationicompatiens.Sabintn fem Epifeopum inAngliam mifit,necingredi potuir.Claruerunt Thomas,lîquinîs, ôdBonauentura.-Oâobonus in Angliamuenir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Anno Domini izóó.reformata eft pax inter Regem 8d comités, qui tandcmle Rcgifubmiferant.Helicapitur.

Anno Domini »z^y.in Concilio Northantonenfi,Oflobonus legatusexconv municabat Bpifeopos comitibus fauentes,edidit^ noua ftatuta.Manftedus a Cato* lo Siciliae Regeocciditur. In parliamentoBurienfi legatus décimasuendicaba» opus Romanaecuriae.prcpter débita Siciliæ,Apuliae]8d Cala briæ,in nomine filt) Re gis Eadmundi.Q,uod negatum eft, cum non eftetad utilitatem Regisautregni. A RomanaeEcekfiae obedieniiam uocabantur rebelles in infulaElienûj petlegatum.

cuiiefponlt;

-ocr page 401-

SVPERIORVH CONTRA PAPAM; J7? cuitefpondebanr, quöd Romans Ecclcfiç tanqiiam capitiobcdircnt.fed non eu pis» ditatibus aut exigentijs eorum uoluntatijs.Et rogant Icgatum ad fuas h'teras teftitu^ tieampliushabeantdepcædarf.

Anno Domini jxôs.LcgatusLondiniprædicatcrucenîjaducrfusconiitcm Cio uetniæ,Regitunctebenem: qui tandem reconciliatnr.

Anno Domini u6?.Oftobonus Icgatus Londiniconcilium conuocauit^in quo mukaftatuitad reformatio nem clcri Anglici.

Anno Domini ujj.TheobaldusPlacentinus Leodinenfîs Afcbidiaconus ,qui cum Eduuardo uenerat ad Acon,in Papam eligitur. Hic caiTato cicflo Cantuarien^ fi.RobertoRilbarbiDominicanorum prouincialiponcifkatumdedir. Rexerat irte anteotdinis ingreffum, Pariffjs, in artibus.Crematut Ecclefia Noruuicen(is,per furi. «ntesdues.Obijt Henricus Rex.quifacerdotibus in corum mifsisafsiftercfolebat.at

B ^“^«otumofcularimanus.Cuicum S. Ludouicusolimdixiffet,nonfcmperMifsis audiendiseileuacandum, fedfrequentius fermonibusaudiendis ; fatuerefpondir, ûe malle amiciim fæpius uidete,quàm de eo loquentem audirc.

Verum utaliquando tandem expilationes ôicalamitates Ecclefiæ Anglicæfï inamus,ptæcedentibuscxMatthæoParifs.defcriptis,unamipfius Regis Angliæfup pneatotiam epiftolamad PapamapponemuSjqusuel folatriftißimam tyrannidé AnnchtiftiRQ[jj3,^fypçj Ecclefiam abunde depingerc poteft.

Petit Rex Angliæâ Papa,ne fuas Ecclefias cuiqiiam tradat/cd fibi ac fub ditisliberameleâionem relinquat,

C Q Anâifsimo in Chrifto patri,Domino CIementi,diuina ptouidentia facrofanftre XRonianæacuniuerfalis EcclefiæfummoPontificijEduarduseadem gratia Rex

Ftancorumamp;Angliæ,6idux Hibernis,deuotapedumofculabcatorum. Pen^ lataledisApoftolicæc!ementia,quædefoucndadeuotioneChriftifideIium,8ianM motum falute folet effe fumme folicita,non quærens qus fiia font,fed quaefunt poti us lefu Chtifti•.tenet probabilitcr noftra fiducia.quôd ueftramaternitas.infpeâa Celfitiidinis Apoftolicapræciaritatemeritotum,8itfcientiædiuinitusiam ereda, ca quæ decus Ecclefiæ ac deuotioncm plebis atténuant,amp;: animorum ac tetum pericu^ Ucomitantur,curabitmifericocditcr,iollete.

Inpublicamautemnonambigimusnotitiam perueniffe, qualiterabexordio, nafeentis Ecclefiç in regno noftro Anglis, progenitotum noftrorum Regum Angliç fie ptocerum ac fiidelium didi regni, dignè recolcnda prioritas propter diuini cultus augmentum conftruxit Ecclefias,amp; ipfas amplis dotauit poffefsionibus, Si priuilca gt;nbsp;ponensincis miniftrosidoneos,quifidem catholicamin fubic^ ftisfibilinguisgi populisfœlicitcr propagarunt, perquorumeuram amp;nbsp;folicitudi:« nem uinea Domini Sebaoth,incultu ôe fruduicidemmirifice'fœcundauit.Sedquod dolendum eftjipfiusuineæ progenies degenerauit in labrufcas,amp; exterminant ean» apri de fylua ôi fingularcs fers depafeunt eam,dumimpofitioncsamp; prouifiones fe« disApoftolicæjquæfolitograuiusinualcfcuntjpfiuspeculiumjContra piam uolun^ iatemôiordinationemdonatorum,manusoccupantindignotum,8lt;t præfertimejc teriotum : Steiusdignitates amp;nbsp;beneficia pinguia perfonis conferuntur alienigenis, pierunquenobisfufpcdis:quinonrefidentindidisbenefici)s,amp;uultuscommtiro» tumfibipecorumnon agnofcunt,8ilinguam nonintelligunt: feduelutmercenarij, folummodotemporalialucraquærunt:8ôfic diminuiturChrifti cultus, animaruni curanegligitur,fubtrahitut hofpitalitas,Ecclcfiarumiuta depercunt, cuunt sdificia

1 clericorum.attenuaturdeuotio populi.

- Clerici diâitegni,uitimagnæliteraturæ,5^conuetfationishoneftae,c|uico« I tam animatum poffent ibi Qi tegimen falubtitec petagecc, amp;nbsp;pro npfttis fo*

Kk 4 lenî

-ocr page 402-

380 TESTES VERITATIS TEMPORVM rent 83 publias confilijsopportunijftiidiumdeferunf,proprer promotionislt;^°Sf^ fpcmablatam,qiiædiuinæfdmus noneffeplantauoluntati : quinimöingM“^ fttnmamp;fidcliumnoftrorum uertiturpræiudicium.amp;incffabilepericulum,™’!’, . uS'amp;confultiuscaiieamus.Namiuspati'onatus^qudd nosamp;fidelesxioftninw“ obtinemusbeneficijSjeneruatut; curia noftra, in qua duntaxatcaufæ tronarusdiäorumbeneficiorumtraäaridebent, 83ficiura coronænoftræ^'æ’^j probrofèqu^m damnofédepereunt :ôLregni thefaurusad extraneos, Iioftrosmaleuolos,afportatur,fubtiliforfanconicäura,utdepreffof3ccrdotio,f'),^ queexhauftothefaurojeddaturregnumdebiliusinaducrfis. quæcxpræmifsisfequunturincommodajuetuntnupercoramnobisinpâ''^'’’ [] to noftro generali percommunitatem diäiregni palam expofitajunanimifi^t'' tipetitionifibiiunfla,utprædiaisdifpcndiis,qujEdiâæcominunitatiuidentur*' j Ierabilia,celericeroccurramus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

NosautemAnglicanædeprefsioncm Ecclefiæ, 83 exhæredationfOico'''’. tegiæ,ac mala prædiâajquædifsimulara diutius addixcrinr,non uerifimHitergf^^j orapericulacernentes, intuitu ad uos fuccefforcm ylipoftolorumprincipiSj'l^jj^ pafcenduni,nonadcomedendumouesDominicas,63confirmanduni,d^non , primendum fratres fuos mandatum a Ghrifto fufeepit :ifta deferimus, uotiui’J bus fupplicantes,quatenuspræmifsispondcratis,83 confiderando.quöddeiut^ andifuntdeuoti populimagiftratus,ô3iuxtadiâum Prophetæ , Dandifontd dem loco populi uinitores, quod per beatosi^poftolos effe faâum, uiroslinguarumfuarum habentcsnotitiamtranfmiferunt : penfataetiamdfn nisplenttudine,quod domusnoftra regia 83clerus ac populusdiâirfgnip^^^jjj, runt haâenus inobedientia diâæ fedis,propter quod non haberet eis äusonera83grauiacumularc:fed uelitis,ut paterfilrjs thefaurizans, allcuwrf‘' u.f tum impofitionum 83 ptouifionum ac onetum,iam per federn ^poftolicatnin fcentium,gtauitatem : promittentes ulterius,ut patroni patronatus fui folatium admittant,Ecclefiæ^cathedrales,8331iædiairegniliberasclefliones83cotutno^|.j ciumhabeant. Quasquidem Eccleliasdifliregni progenitoresduduminnng

' nationibuseorundemperfonisidoneisiurefuoregio liberêconferebant,8^P°’^^^^ ddad rogandumad inftantiamfanflæ fedis fub certis modis 83 conditionion^æ^.^ ccfferuntjquód eleftiones fièrent in didis Ecclefijs per capitula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gneef»

cefsio fuit per federn ipfam ex cetta fcientiaconfîrmata : fed contra formani^ , fionis83confirmationisprædiâarum , diflafedes per referuationés 83pro“' fuas diflis capitulis adunitfupradiâas elefliones,83 nobis ius 83 præroganna^j iuxtaformamdiaæconcefsionisnobiscompetuntin hac parte. ProptfNn° ,. iegem regni noftri ex quo lex in concefsione pofita non fetuatur.coiK£i$^° tur,83 ftatim reuertiturin primæuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfi'C

Super præmifsis igitur dignetur qujfumus ueftra benignitas,ad 83 falutem animarum,ncc non ad tollenda fcandala 83 præiudicia pfæbbaW’ 63 falubre temperamentum apponere.ut nos 83 noftri, qui perfonam flifsimam 83 fanaamRomanamEcclefiamdominaricupimus,utdebemos, tibus didis malts intolerabilibus in paterna ueftrçdileflionis dulcediiiequie teuirefcat^ noftra deuotio, per oftenfam nobis piæ modcrationis nofttægjj am recreata.Gonfetuet uos altifsimus,83 regimen Ecdefiæfuæfandæ, profpera831ongæua.Datumapud Vuafon.dievii. Anno regni Regni uetd noftri Angliæ X Vi I »

Arnulphus Aurelianenfis ♦

HAbco magno ac eleganti charaderein uetetimcmbranaceoquf^®.^^^^ fcriptamquandamSynodum Remenfcm, celebratamannoDom^^^5^|j^

-ocr page 403-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM^ jôi nJ^petanteOtthoneii.ôiregnanhbusinGallijsHiigoneKfihociusRatberto.quae ondumimprcffaeft,credorecundamcfre. In ca, intet alios multos Epifcopos, fuit fnulphus Autclian.de quo fie initio eiusfynodiferiptum eft: Arnulphusaiitemue •’ftabilisEpifcopus, ordinisineafynodocuftos, acomnium gcrendorum inter« ptesdeclaratQs eft,co quo'd inter omnes Galliatum Epifeopos fapientia amp;nbsp;eloquen uaclatifsimushabebatut. In eafynodoaâumeftpotifsimum de depofitione Ar« “*phiArchiepifcopiR.emenfis,quiLothariifiliusfuit,multas^ante£pifcopatum

Gallicis Rçgibus inimicitias gcfsit:84compofita controuerfia, accepto^ a Re « pous co Archiepifcopatu,præftito^fidclitatisiuramento, Remes Carolopattuo “ogt;bcllumfottê contra Reges Gallicos moucnti,ita prodidit,utciuitasca nontan^ turn occupacctur,fed etiamdiriperetur.Patrauetatalioquiödaliamultaactetcafaci« •’ota.Hunc Reges Galliæ, fottafsis repulfo iam Carolo ,cæperant, ac primïim co #

‘«amcongregati curaucrant. Inhacigiturfynodo cumiudicareturiftcproditoc fnulphus,ac defenfores cius uellent catifam Romamad Papam reijei, feientes ni a •iiitumibifacilèfceleratos elabi acabfolui, contradixit eis conftantcr amp;nbsp;erudite Ar * *’ulphusAurelianenfis,dequoinitio'dixi.Cuiusorationis,quoniamledudignaeitj Pattena aliquam adfcribam,0i quædam illam præcedentia.

Ex (y no do Remenfi fecunda,capite XX V. Ad Romanum antem Pontificem caufamperlatamfuiffedicebantjcpiftolarumexemplaribusin huncmodumprola tis.ßeatifsimo Papae loanni Hugo gratia Dei Francorum Rex. Nouis ateg inufitatis rebus permotijamp;c.Item cap. XX vi. Domino amp;nbsp;ReuercndifsimoPapæloanni, Epifeopi Remorum diœcefeos.ôôc.Si aiitem finit: SufFragetur nobis ueftra authori « tas Kin huius apoftatæ deiedione amp;nbsp;in cius qui domui Dei præcffe pofsit, Archie epifeopi noua ordinationezfimul^tnuocatis Epifeopis noftris fratribus ncceffari.i promotione', utfciamusôC intelligamus, cur inter cætetos Apoftolatum ueftrum ptæfetrcdebeamus.

Obfetuaaculeumin fine. Volunt, Papam aliquid cximium tcipfa præftarede Dete,utappateat,curfitcæteris præfcrendus. Sequiturordinead præcedentia, cap. XXvu,eiufdemSynodi,fic ad uerbum.

Hisepiftolis in media fynodotecitatis.mifsioniscafum tempus, amp;nbsp;relata gatio afa defenforibus Arnulphi petquirebatut. Et de primo quidem,mcnfis undeci mus ceperiebatur: de altero autem,nihil memoria dignum, fed legatos tantum fcri^» ptaRomano Pontifici porrcxiffc,pcimo^feblande'acceptos cffc:poftea uero' quam HiribcttiComitislegati equum corpore præftantcm , niuco coloreinfignem ,cum alqsmuneribusPontificiobtuIccunt,feperttiduumante ianuas palatq defatigatos, necadmiffos,infedonegocio redtjire.Adftipulabanturetiam huicrationiBrunonis Epifeopi præfentes clerici ,qui fe pro cius captione Romanum Pontificem adiffe di^» ccbant,àquo maledida in rcos cum ex authoritate Apoftolica expeterent, ciusmini ftrifummamfolidorumXdaricenfcbanr.Q.uibusderifis,eoquód,fi pecunia redimî poftet,nee mille talentamorasinfertcnt, hoc tandem in refponfis ab ipfoPontifice acceperiint,utis pro quo captus eflet,beneilli profpiceret. Non ergo federn Apoftol» camhuiciudicio præiudicare. Benè quoeg Aphricanos Epifeopos fuper hoc Roma« notumtypo petmotosfuiffe, quifuper hacrefynodo CCXvu. Epifeoporû ,tcm* poreZofimiPapçinchoata,8è per tempora Bonifacq diftcnta,tandcmq}fub Celcfti no confummata.quid de Romani Epifeopi poteftate fentiri ucllent.in æternis nio « numentisftatuctunrQ.uod concilium quoniam infigne eft,amp; bcati Auguftini præ» fentiailluftrata,uim^multiplicisargumentihuic fynodo praebuit, ad plénum his geftisadnedereutilciudicauimus.

Sequitur cap, XX VIII. fie ad uerbum :MuIta fuper his parer Arnulphus publicèlocutus eftj multa cum fibi tune afsidentibus contulir, quæ ne forte' mi« nusfuauis

-ocr page 404-

•TXSTBS VERITATIS TEMPORVM

funiiKatishjbeanr,itafparfim pofira,ut funtabcopro!ata,ca innnumcolligf^^ gt;nbsp;.abiirnus.utcontiniiata oratio plusutilitatisftudiofolcfloticonferar.Nosquwf ïnqif.t:ïlt;eueiendifsintipatres,RonianamEcckfiam propter bcatiPettimemotu iern-er hoiiorandam deceriiimus, necdecretis Romanorum Pontificutn obui^ conteiidimiis ïfuliia tarnenautboritateNicæniconcilii, quodeadetnj:, cleiiaCeniperuenerata ert: ftaruta etiam faerorum Canonum, diuerfis loos, iieilts teniporibas, fed eodem Dei fpiritu conditorum, in æternum uakrepf* cipimus, SZ ab omnibus feruanda cenfemus. Duoautemfunt quæn’^g'’°Pf\ à nobis prouidcri debent:id cft,fiRomaniPonrificisfiIentiuOT,autnouacon»if“j lio,promulgacisIeg;busCanonum, ueldecretispriorum præiudicatepotc»' enim filentium præiudicat,omnes leges,omnia priorum décréta,eo fiIente,Wtt^ cefieeft. Siautemnouaconftitutio,quidprofuntlegesconditæ,cumadunius!gt;f 'j trium omnia diriganturt'Videtis,quia hisduabuscaufisadmifsis, EcclefiaruniP flatus periclitatur : SZ dum legibus leges quærimus,nullas omnino leges habtni^' Quid crgolt;NumpriuiIegio RomaniPontificisderogabimusf Minime. Sedii*'^’ manusEpifcopusiseft,quemfcientiaamp;uitae meritum commendet, nee filent'“ nee noua conftitutio metuenda funr.Quod fi uel ignorantia, uel metUjUekupw't^ tcabalienatuFjUel conditio inuidiam facitfquod ferê fob hæc tempora uidimusK“' mætyrannidepræualente) tuncmultô minus idem filentium Si^nouaconftitu'*^ formidandafunt. Nonenimisqui quolibet modo contra leges eft, legibuspt^'“’ dicare poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.«•

Sed o lugenda Roma, quæ noftris maioribus data patrum luminaprotub । noftris temporibus monftruofas tenebras,futoro feculo famofas offudifti. cepimus clacos Leones,magnos Gregorios : quid dicam de Gelafio ÄHnnocenn“-qui omnem mundanam philofophiam fua fapientia QZ eloquenria fupeMbi“'c Longa feries eorumeft,quifuadodrina mundum cepleuerunt.Eorumii3i?‘^*‘F° tioni,quiuitæmeritoamp;fcientiacunâosmortalcsantcirent,refléuniuerfalisE^ j fia crédita eft: quamuisSi in hac ipfafoelicitatehoc priuilegiumtibi ab^pht'““” Epifcopis contradiftumfit, has credo quas patimur miferias magis quàmtyP“'” dominationisformidantibus. Nam quid fob hæc tempora non uidimuskidifl’“^ loannem cognomento Odauianum,in uolutabro libidinumuerfatuni,etiarn^quot; tra eum Otthonem, quern Auguftum creauerat.coniurafle : quo fugato, Leo Nt ' phytusin Pontificemcreatur»SedOtthoneCæfareRoma difcedente,Oflan'“'’ Romamredit, Leonem fugar, loannem diaconemnafo, dextrisdigitisaelmg^. niutilanrnultaqgcaedeprimorumin urbcdebacchatus.inbreuimoritut.Cuißtnt dum diaconem, cognomento Grammaticum,Romanifubftituunt:eumqn°Q Leo Neophytus cum fuo Caefare non longe poft aggtediturjobfidet/apibdepot” ’ perpetuoc^exilioin Getmaniam dirigit.

SucceditOtthoni CæfarijCæfar Ottho,noftraætate condos PrincipesarmiSif confilioacfcientiafuperans.SucceditRomæinPontificatu horrendummonftt“'” Bonifacios, cnndosmortalesnequitia fuperans, etiam priorisPonnfidsfang'''^ cruentus, Sed hicctiamfugatus,at^magna fynodo damnatos, poftobitn’” Ot thonis Romam redit : infignem uirumilpoftolicum Petrum Papienfis '' priusantiftitem, data facramentorum fide,abarccurbisdeijcir;deponir,fquoio carceris affédum perimicNum talibus monftris hominum ignominia plcnisdcien* tiadiuinarum Sihumanarum return uacuis,innumcrosfacerdotesDei pftorb“ttt’ tatu fciétia SZ uitçmerito côfpicuosfubijci decretû eft c Quid eft hoc .Reuerédilsiquot;' patresiVel quo nam uitio fieri credendumeft,ut caput Ecclefi3fumDeigt;quod iu'û lime credum,gloria Si honore coronatumeft.ita in infima deiedumjignoquot;’quot;”^ ■ dedecoredeturparum fit?Noftrum,noftrum efthocpercatum,noftraimpiet3S,q quærimus quæ noftra funt.non lefu ChtifttSi enim in quouis ad Epifeopaturue fto morum gcauKas,uitae meritum,diuinarum ac humanarum rerutn fcicntia

-ocr page 405-

SVPER.ÏORVM CONTRA PÄPÄM.

Äditeiinueftigantunquidineo quiomniumEpifcoponinimagiftcmidcriappent, inucftigandum non eft ƒ Cur ergo in fumma fede ficinfmius conftituicur,ut etiani in tlero nullum habere locum dignus inueniaturrQ.iiid h unc,Rcuerendi patres,in lub limt folio tefidentem,uefte purpurea amp;aurea radiantem, quid huncinquam effe c^nftn5rnimirumficharitatedeftKuitur,fola4?fciennainflatur6iextollitur, a n T i* CH R1 ST N S eft,in templo Dei fedenSjSife oftendens tanquam fit Deus, Si auteni nfccharitatefund3tur,nefcientia etigitur,in templo Dei tanquam ftatua, tanquam idolum eft : a' quo refponfa petere,marmora confulere eft.

Quo ergo confultum ibimusfEuangelium docet,quendam in ficulneo tet frti flumquarfijirCjSCquianonrcpcrerit, fuccidereuoluifle,fed admonitumexpeftaC k t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primates noftros, quoad poflumus ; atcp interim diuiniuerbf

pabula.ubinamiepeririualeanrjnueftigemus. Cette in Belgicaö^ Germania, quæ B uicinænobis hint, fummos facerdotes Dei in teligione ad modum præftantes in » ufnifi,inhocfacro conuentu telles quidam font. Proinde fiRegum difsidentium animoutas non prohibetet.inde magis Epifeoporum iudicium petendum forte ui» oeretur, qua'mabeaurbe, quænuncemptoribus uenalis, expofita ad numoruni quantuatemiudiciatrutinat. Quddfiquifpiamdixetitfecundum Gclafium, Ro« nianamtccießatndetotaEcclefiaiudicace,ipfam adnulliys commeareiudititim, pre f eius unquam iudicio iudicari:is inquam,qui hoedixerit, cum nobis in Ectlc« 13 omanaconftituatjUtde eiusiudicioiudicatinonpofsit.quanquam hocipfum

DUKongregatisin concilium facerdotibus denegarc.Sed cum hoc tempore Romas nullus pene lit,ut fania eft,qui facras litcras didiceritjine quibus(utfcriptum eft) uix f*^ontcaliqufseorLimdocereaudebit.qnödminimèdtdicittr

Ad sompatationem quippeRomaniPontificis.inaltjsfacerdotibusignorantiautss cunçtoletabiliseft;inRomanaautem,cuidefide,uitamoribus,difciplinafacerdo=î tum.decipuniuerfalicatholicaEcdefiaiudicandum eft.intolcrabilisuideripoteft, Is placet, qui fecundum Ezechiclem prophetam maner in ga 20pnylatio,quod refpicituiammeridianam,amp;excubat in cullodijs rempli.

/^^'tautemloco prior,fcientia inferior,non aequo animo ferat iudicium loca inferiotis.fcientiaptiorisCCertèipfeApoftolorum princeps non abnuit iudicium, quamuisloco minoris Pauli,feientiaprioris,in faciefibi refiftentis tquonid non fana oidebatucdoftrina magiftri.Et Gregorius Papa cum dicat, fi qua culpa in Epifcopis inuenitur,nefcioquis Apoftolicae fedifubieâusnon finfubinfert, Cum ueróculpa nonexigftjOnines fecundum rationem humilitatis pates funt. Inuolutus ergo cri« nunibus,fentiatptæeirefibiRomanum Pontifïcem:amp; qui nullis atrocioribus fädis petgtauator,intelligat parem , dignam fe ac Romano Pontifice in quolibet nego lt;« tiüi3tutusffncentiam.Sedcfto,ponamus nuncRomæ effcDamafum, amp;c. Hadcü nusexfynodoaduecbum.

Hsccelebetrimusille Epifcopus de Romano Antichrifto.confentiente appro binret^ totafynodo,grauitcr,erudite' ac piè differuit ' Vndeapparct, amp;nbsp;Romanos Pontifices iani tunc plane fceleratos ac indodos homines fuiffciSê ramen eorum ty* tanaideni nondumitainualuiffe,ucdodiacpii Epifeopi magnum nefas effe puta tent,abillis diffentire, aut etiam publice'in fynodis contra eos dcclamitare. At uero noftcistemporibus,amp;proximis aliquot feculis,plané ingens nefas effet,quicquam taleuelpriuatimdicercjueletiamanimofolummodo concipereiquumquidem Pat patunnmpietas,turpitudo,amp;infcientia,plancinimmenfumab eo téporccreuerit. Quarequantdquishoctcmporemagiscatholicus, magis^Orrhodoxus Chriftia « fiusuidenuult,tantôturpius Antichrifto adulatur,eius^fœtidifsimos(beatifsimos iiolebâdicere)pedes,alia^inferiotaofculatur.Q.uafiuero'id Chriftiançpietatis per« fcftioapex^fitautptoptcreafilius Dei femet exinaniens, ferui^ foemam accipiens, fanguinem

-ocr page 406-

384

TESTES VERITA TIS TEHPORV H

___________________ff,.J..:.........

dam turpifsimo ac nequifsimo tyranno Romæagenti.turpiter adula tcw^'^ ijs cius pedes feruiliterofculare[ut,omnes ciuscrepitus acruâus pro fpidtusS.ot ,^ amp;afflatibus haberer,omnes^fuasopes,fangmnem,Ôdipfamanimamaaf‘“ tum impenderet,profunderer ÔC perderet.

Petrus de Bruis*

VIxithicPettusdeBruîsferme'antejoo.annoSjdocuitcrucesKi'm’g'”^’^ randas non effe. Reprehendit, quo'd tot fupetfluæEcclefiæ’3lt;^altafia^f, fumptuofêaedificentur. Item quód tantum fumptuum in êiuera Ecclefia.id cft.mifeti Chriftïani negligantut.DamnauitorationeinóiW promortuis.undcapparer,eumamp;purgatoriumnegafle. DoGuititem,»®“®?' tuin condudorum facrificorum, quiin templis fine mente amp;nbsp;fineintdled'’» uera fide fît,nihil aliud qua'mDeiderifionemeffe. Verifimileeft.eumomntsliaquot;, Icshominum ttaditioncsdamnaffe.TribuuntuteialioquiöóucriquidanitKOi • quod opinoc Papiftas Audio defoimandi hominem mentiti,ut folent.

Anna Cæfàns filia ♦

ANna uxor Nicephori Mcliflcni,filia Irenes Si Alexij lmperatotis,fcnpß''’^ tiam circa annum Dominiuoo.quam Alexiadem uocauir.EiuslibtHunf ' in quorum primo meminitcontentionis eiusquæ fuit inter Henricui”^ , gernAlamaniæ,ôiPaçamRomanum.aitenim:

ÇvX^lt;A/alt;pôg(èf/i^«xctf'efcê»A4Tô Ttpte trviitict^îitp tKKVtruu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hlt;/Ih

7ti^o!(tiyKÂitgi^y«S KKit.Klt;J«.vw .i Jî. tAtaifo^K ^Hyisn ttVTM Tts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Klt;CTHTiltT0 713 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TÄf l»K fltf

»7rolt;/ltlt;/lniSLùuyKajL7rv xgà ewttftoie cwJjoixa-t tÜ/ 'JTISiVOVTamp;’, H^TOtVTCDltiyKÄHitKTUptt/ltttKilf, 0 ifliyignf «ÄÄ/xetHÄf tffÛTtCtil ty^i^pi-TO amp;! «Ti^ yVUlMHS CUü'T£gt;'^jJitTIOSOhtKOp a:^7r«iir(tyTX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HCUTI^^

Kar»lt;r;(ükT«x«7iptff (8ÏPi/»(0ui^«/z«T4g»lt;f fcj|j«lt;r«T0A0^»if,amp;c.

Tum narrat Anna quàm inhumane Regis legatos Papa exceperit ƒ

exclamar. Tlt;«vT«,«g;ç/tf^4«s« c'iix«, T^rte^T^wTov

qfSl ölt;xotz/zÄ*«e «JiKiTHg yivofiivoi) äcar^ iy nbsp;nbsp;nbsp;it ÄaTttfot Ätyovat Tt »(S“

*s*y«famp; a^TnSKÄd^ev^ttSKurKy. Dcindelubiicit,translato Byzanum. Romanis Imperio,0T//*tTlt;eîrfc7rîlt;axfc i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct^yiS^xriKH

Calccdoncnfismcminit- Prælium poAtemocommiiruu» refett intet Hrn^, amp;Papam,gt;(9aoTlt; VTrtgTWquot;^tiKovTeeyiKiKi/lx! (cvlt;/l^iSK«T' inamp;vnp ffipiimriitiftaxi/. Papam ueró fimulamp; Saxonum DucesT«rT»A«^ÓFTfc

lt;p0^, qui Papae auxilium laturi uenerant, eo ptaelio fuperatos.» inquitx«T«ffM ST^Tsr«7txs(,ovlt;fli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlTin' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aipii euf^avoinxtrcufit 'iHb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itdfff,

vQ^tp^0vilnSäa'a7llUamp;ff'Tamp;S7lt^lt;TCiCCS)ßiT«TSnftVH«TtKHCyK^tTamp;' Mf ijri vgt;p i t/lbannns ehttyirwiiift ngit eheus Kflf. tävt« nbsp;nbsp;nbsp;Ttfèf «uxï/xflcöxTxf ,62c.

Conradus Epifcopus*

COnradusEpifeopus Chronicon quoddam Moguntinum fcripfit, aenätt« intercætera , quomododuopij, iuAi62pacifici ArchiepifcopiMoguniiiii. nempe Henricus 62 ChriAianus,quod a' fraudibus 82 ä tyrannideei generi ho* minumufitataabhorrerent, à Papis fint tanquamfomnolenti 82 inutiles depofitii uendito Arch‘iepifcopatualrjsfacrificulis,obingentemàurifummam,cuiusinMtclt; défia maxima tunc copia fuir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a •

Miferabilisueiôcumptimis,plcna^ manifeAæ iniuAitiæ eA hiftotupnoja

-ocr page 407-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» 385 ft Archiepifcopi.nempe Hcnrici. Namxllecum feapud Papam delatum inrelhgcret, mifit fuLim quendam intimum clcncuni,nominc2irnoldum,a’fead niaxinias quaflt;5dignitatcseuedum,qutfeapud Papam excufarer. Scdillebonushomuncïo pro cxcufatorefitaccufatorjcorrumpicduos prædpuos Cardinales pecunia,acim« pettatpereosa'Papa,uiilliipficognitoresinrem præfcntem mittantur. Quicum ueniffentinGermaniam.citalTcntijHenricumjContemptaomni quantumuisiufta 3P°^°gia,eiimdeponunt:8ófubftKuunt Arnoldum.fpenimirumEccIefiafticiauri. Quainiuria bonus ille pateraffedus, hifceuetbis(teftehiftotico) Cardinales iIlosaIlocutuscft:Venerabih'suir Henricus, tam manifefta peruerfitatccommotus, ipfos peruerfos alloquiturin hunc modum: Si ad federn Apoftolicam appellarem, conuaueftrum imquumproceflum, Papaforfanipfenihilamplius attentarer, 52 nihil niihi accrefceret,nifi Iaborcorporis,amifsio rerum,amp; affliflio fpiritus.amp;euifcejs g ratio mentis,amp; euacuatio gratiæ. Appello ergo ad Dominum léfum Chriftum,tana quamiudicem iuftifsimum. Vos cito ad eins tribunal,ibi mihi coram fummo indice tefpondcbitis.Nec enim iufte.nec fecundum Deum,fed mercede corru pti, ficut pla=s cuit,iudicaftis.Atilli:Cum tu ptæccffetis,nosfequemur. Hæcautemridentes amp;nbsp;de«î tidentes dixerunt.Ada funt hæc Anno gratiæuo;.

Pofthæc,narrat hiftoricus mortuum effe Henricum,8d llatim poft eius mor^ tem duos illos Cardinales miferabiliteruna die perijffc.Sic eniminquir:

Morsuenerabilis Henrici multis innotuit. Peruenit etiamadaures illorum Cardiiialium.qui ab Epifcopatu eum amouentes, fe promiferant fccuturos, amp;nbsp;lu dentesadalterutrum dixerunt: Eccepræcefsit,nos fuo temporefequemur. amp;nbsp;ecce tranfijctenipus breue.Sdambo uno die moriuntur.Nam unus fedens in fedenaturæ: ut purgaret uentrcm,omnia inteftina fua in cloacam eiecitjamp;Sanimum miferabilitec exhalauit.Aiiusmanuumfuarumdigitosarticulatimabmordens, amp;deore expu a Ç ens.deformatis manibus quad feipfum deuorans expirauit.O Deus ultionum^Doa tnineDeus ultionum, hoc eft, iuftum exercens indicium ; S^in his omnibusnon eft auetfus furor eius,fed adhuc manus eius extcnta»Auditafunt hæc in terra noftra, 84 famacelebridiuulgata: neca'qooquamaliuddicebatur,qu.àm,Bencdiâus Domi^j nas,quiuenetabilis Henrici iufte' iniuriam uindicauir.Nec multum poft horuni ext* tiuni,e(iamipfe Arnoldus hortibilicafu in feditione peri)r:aliquor^ diebus infepul a lusliumi.uilif.cuiufcgctiamfcortiuexationtac lacerationipatensiacuit. Expofit-i cæde Arnoldi,cópellat Hiftoricus hifcc uerbis Cardinales ; O' Cardinales,huius rei uoseftis mitium. Venire ergo, uenite, haurite nunc amp;nbsp;ferte architriclino ueftro dia^ bolo,ei^ offerte cum ea,quamdeglutiftis.pecunia,etiamuofmetipfos.

Sicnimirumaurifacra fameSimonem,nonPetrom,fed Roma num, eiusqgû'ÿ liolosfarelIitesGatdinales,alios^fpiritualestcgente84agitante,Ecclefig^hrifti,84 pqspaftoribus,84animarumfalutc, Sdtemplorum thefaurisfunt fpoliatæ. Nam idemfctiptornarrat,fuifleMoguntiçinornatu Ecclefiafticoimmenfumthefaurum, D calices,ctuces,8ó alia inftrumcnta,non tantum ex argento,fed etiamexfolidoauro: inter cæteta unam ctucem nomine Bennam, ponderis ^op. libtarum, cui uerfus hie fuitinfetiptus.

Auri fexctntiK habet hicc crux durea lihrtu.

Ita ut folutn eius aurum,præter gemmas,84duos maximos carbuncolos, ua « luetitcirciterofluagintamilliacoconatorum. Quantum fane'ex illis,quæ hiftoricus hie narrat, conrjeetelicet, ualueruntornamentaamp;infttumenta MoguntinæEcclcîS fiæ tunc tempon's,ad millies millenos florenos. At ignari rerum clamabunt, 84 iani clamant, Lutheranos illos SialiosEcclefiarumthefautosdiripuifTe: cum ucrifsimè deillis84alrjs 8ó plcrifi^ dici pofsit, quod mihiante paucos annos centenatius qui a dam fenex Hoxatiæ in Hafsia interroganti,de uicino illic monafterio Corbeia,dicea bat; O Corbeia, Corbeia, auream olim Corbeiam foliti funt nominate homines, uetumfpoliataeft,nonamftitibus,fed a'fcottis.

11 Bernhart

-ocr page 408-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Bernhardus,

BErnhardusfloruitcircai)5o,annum,ideft,anteannoS4oo.SansactitrrpugM'' uit pro gratuita luftificatione per folam fidem,amp;:gratia,contra mérita 8d liberum arbitrium.Videlermôy.SCso.ReprehenditimpietatemPâpæ» tifanorum,Epifcoporum Si fpirirualium,eos^ inter cæteraAntichrifti miniftfo^p“ pellat.Lib.ad Eugeni.Sô lerm.ajSupra Cantica alicu bi dicit,prælatos effefadosr ' latos. Obrjcit enam Eugenio,quod ncgleâo uetbo Dei, humanas traditiono P[‘’’ moueat,quod^tyrannidemfupra Ecclefiam exerceat. Reprehenditamp;fqpffquot;“’'’ 'nesmonachorum.ac dicitalicubi,fenoncredercolimtantasfuperftitionfsii)i^°^ «aftcrqsfuiffe.lnquodam fermonepulchrèdeconiugiodicitiTollcdeEcckft^“^* norabileconnubium,6ithorumimmaculatum: nonnereplcs eamconcubins^^ ’ inceftuofis,fcminifluis,mollibusmafculotumconcubitoribus,amp;omni^Jf*’‘'îSf’’ neteimmundorum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hugo CardinalisinPollilla fuper i. Iohannis citât Bernhardumhatcalicu^^ dicentem: Videtur bonelefu aduerfus te coniuraffeuniuerfitas Chriftianotuni,* illiin tua perfequucioneprimi funt, quiin Ecclefiatuauidenturprimatuniten^» ôi^c.In ipfo quocg mortis articulo daté Ôigrauifsimè omncs fuas, ut ita dic3tn,b'’? ftitates amp;iurticias damnaffe dicitur,3cad folios Chrifti meritum confugiftf» wq“' cns:PERDITEuixi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . j' f

San'equàm fueritcorruptus iam turn fpiritualium Papæ ftatus, fatis ifteS.uir, is quincç ad Eugenium libris, in quibus grauifsiméin Papam, tualesinuchitur. An uerôabeo temporcin mdius peius uepromouerint.noiidift'* eile eft cuiuisconqcere Inquit3licubiintercætera:Sicfa(aitando,probatisuoshâbt^ re plenitudinem poreftatis,fed iuftitiæ forre'non itidern. Facitis hæc, quia potenJS-fed utrum amp;nbsp;debeatis,quæftio eft,amp;c. Potuiffem fermé infinita, ea^ uehe ment’»'' lt;■ maB.BernhatdidiâacontraPapam amp;clericosannotate, nißalioquiipfeauthoi integer omnibus notus 3^ petuulgarus effet.

N ArratHugo,Platina,amp;SabelIicus,AtnuIphumquendamÂrcbiepi(coP“'” Lugduneiifcm,qu( magna nominis cclebritate,magno9 mortaliuni conf“ lu dtuinam legem per Gallias,!tah'am, amp;nbsp;tandem Romæ praedicabat,!®?' à fpirirualibus ob rcprehenfa eorum fcelera, libidines,amp; errores, necatum lifle^id HononumPapaminiquoanimo,fed tarnen quæftione abftinuiffeû'’'’“ jpfumfubindicat,eum nô nimium iiiiquo animo tuliffe. Acciditid ante4;c.3nnoS’ Hugo quidemdicitcaptum amp;fufpcnfum, quodfine publica authoritatefier'i’'’'’ potuit.Similis ferme per omnia hiftoria nartatur Sô de quod am Illyrico mowd*®» quaecKciterante4o annosRomæacciderit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Venîm adijciamus fané nartationem Trithemij de hoc Arnolpho, extiu^ Chronico Hirfauienfi, quandoquidem id nondum opinor editum elTe. Histem* poribus fub Honorio Papa fecundo ,uenitRomam quidem presbyter, Arnolpft“* uirmagnædeuotioniSji^prædicatoregregius : quicuminterannuncianduniuft* bum Dei,clericorum lafciuiam, libidinem,auariciam, 8^ nimium faftuni teprehcn* detet,amp; paupettatcm Chrifti Qi Apoftolorum eius,integetrimam^ uitani adimitî tionem omnibus proponeret: dRomana quidemnobilitateut uerus Chriftidi(agt; puluslaudatuseft,fedCardinalium8^clericotumodio nimium eft habitus,a qui» busS^ noâu captusoccultceftinterfeâus. Hocfuum martyrium anteacumadhuc effet in heremo, diuinitus fibi fuit reuelatum, cum per Angelum ad prædicandum Romam mitteretur.Vndeâi publice dixicScio quo'd animam mcam quæriiisdcio quod me breuiclam occidctis.Sed quarecVeritatemuobis dico:faftum,(upcrbi3ni» auariciam,luxuriam,nimiumcpftudium quo'd,compatandisdiuitijsmiferiimpen« ditis,teprçheiï4o; propterea uobis nô placço.Êgo teftem inuoco jqelumamp;terraro,

-ocr page 409-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 3^7 Ä quùd annunciauerim uobis ca quæ mihi Dominus præccpir. Vos autem contemni» tisamp;meamp;crcatorcmuçftrum, quiuospcrunigcnitumfiliumfuumredemit. Ncc tnirum,fi hominem me pcccatorem uobis ueritatcm annunciantem.morti traditu« tieftisxum etiamfifanâus Petrus hodic refurgecet,amp; uitia ueftra, quæ nimis multi«« plicata fu nt repreh end ccet,ei minime parccrctis.Cum hæc alta uoceclamaflet, fub «= mortem fubire pro uctitate nontimeo: uobis autem in uerbo UûminicQ prædico,quôd omnipotens Deus non parcetimpuritatibus ucftris. Vos fainiomnifpurcicia pleni,plebem uobis commiffam præceditis adinfernum.De« Cum^odiumcleti propterueritatcmin cumfæuirccœpifler,eorum wiidijscapiusfubmerfuseft. Setibit hiefubmerffum effe: fedSabelicusôiPlatina fufpenfum effe affirmant, quibus ego tanquam return Romanacum magis gnatis, potuis credendum effe arbitror.

B

Arnoldus Epifeopus Brixienfîs,.

ARnoldusBtixienfis Epifeopus .damnauitciuilem adminiftratîoncm in de« to Jeu quod fibiius temporalis gladt) ufurparent derici, att^ ob earn caufam eft ab Hadriano 4. hærefcos damnatus.Floruit circa 1150. annum, id eft,ab -nine ante 400. annos.Balæus,

Iohannes Saresburienfis ♦

IOinnesSaresburienfiSjôi Epifeopus Carnotenfis, floruit circa annumujo.So» liais eft dHriterinfilöarifcclera Papæ,amp;totius deri.j^ripfitetiamlibcllumtitus« lo Obiurgatotium cleri.In fuo Polycratico uero fic icribit.

Sedent(inquit)in Ecclefia Romana Scrib’æ 62 Pharifæi, ponentes oneta im * Q pottabilia in humetos hominum.Pontifex magnus,omnibus grain's, ac pene' into«» 1 era bills eft. Ita debacchantur eins Icgati, ac fiad Ecdefiam flagellandam egrelTus fic fatan à facie Domini, Nocent fæpius,82 in co funt diabolo pcrfimiles. Ap ud cos iu» dicium nihil eft,nifi publica merces.Ci.uæftum omnem reputant pietatem. luftifi » cant pro muneribus impium, affliftas grauant confeientias, argento 62 auro men « fas ornant, amp;nbsp;exultant in rebus pefsimis. Siquidem peccata populi comedunt: eis ueftiuntur, S2ineismultipliciterluxuriantut,dumucriadoratores in fpirituado« tant patrem.Qui ab eotum diffentit dodrina,aut hæreticus iudicatur, aut fchifma «« tiens. Manifeftetergo feipfumChriftus,62paldm facial uitam, qua nobis eft in:« cedendum. amp;c.

TeftatutPetrusParifienfis cantor, in fuo Abbreuiato uerbo, de quo poftea, cum in Lateranenfi concilio Papæ ac Epifcopis,uolentibus nefeio quas nouas tradi« tiones condere, teftitiffe, ac dixi ffc : Aded no n effe nouas traditiones condendas, uc jj mam deuetetibus aliquid potius diminuendumfir.etiam fi effent utiles.Nam 8211« latumutiliumtraditionumnumeroaccopia nimiumChriftianosoiaerati.ïllud^ ponusagendumeffe,utuerbumChriftiferuetur. lamcnimuete Chriftianisobfjci poffe,quôdpropterhominumtraditiones,Dcimandatumirritumfecerint. Talcs fanioresdoftoresfubinde fuetuntin Ecdefia :',fed non funt aufi omnia dare'dicere acfcribereqnæopusfuiffet.InSpcculoeft,huncIoh3nnemab Hadriano Papa audi» uiffeinter alias querelas 82 hoc,Papam uerè feruorumferuum effe:quia cogatur fer« uireRomanis,auaticiæferuis.Idem Adrianus 82 illud foiebat dicere ad eundem Io« annem, multos Pontifices magis Romulo fuccederein patricidijs, quant Petro in pafeendis ouibus. Inueniin quodam manuferipto libello, cui titiilus eft, de Vita 82 honcftateclencorurn,quôdhicIo.Romamcx Anglia ueniens,Hadriano 4-cuifami liatiSjamicuscjfuit.interroganti’, quid fui homines de Papa Romana^ curia lentil tentacloqucrenturfrefponderit, Eos dicere, non poffcillum expleri omnibus toti * us Ecdcfiæopibus,quin fempct plura expctat,quecaturœ fe egere, 82c.

LI a Etmun«

-ocr page 410-

583 TESTES VERITATIS TEMPORVM Etmundus Cantuarienfis Archicpi^

lcopus,

De Etmundo Archiepifcopo Cantuarienfi, qui circa h^crempora Albertus Rigenfïs Archiepifcopus eum ualde rolicum effe a munftibus a horrerc,acdiccre: Per «nunera,quænunc data funr.nunc accepta, eftChnftianitas hodie,deficiet^priusquamanimaduertant: nififecutateftuuuf’ fint ab hac pefte. Grandia profedó hæc uerbafunt : fed credo huncbonum refpexiffe ad id, quod Antichriftus omnes doâos amp;nbsp;potentes adfemunetibusaC diftributioneterrarum.id eft,Epifcopatuumamp;praelaturarum,aniciar,quofu»i»’' pietati conniueant,ficHt Daniel deeo ptaedixir.

g Petrus BlefèiiCs

PEtrus Blefenffs uixit ant£annos 400. Scripfitmulta, in quibus grauifsim^“*^“* perattumuitammoresqgfpiritualium corruptifsimos.tumnegledioncnioi' ficij.tumdeniqueSiimpiumabufumdauium. InquadamepiftolaadquW* dam offidaletnfut uocant) Epifcopi, monet eum, ut quamptimum ab ea tecedat-Hortatur quoque.ut exeat ex illa Babylone. Dici fanê uix fan's potfft,^^'” horribilibus uerbis dcfcribatEpifcopotum iinpiam tyrannidem ,quamilliwi‘*^f^'* biliter nbsp;nbsp;nefatie' per fuas infernales Harpyias,id eft officialesÆcclefiaigChriffi^

bato omni humano ac diu Ao iure uexent, deglubanr, lacèrent amp;: difcerpant, opes coaceruateftudent, quas poftea turpifsimc' perluxum amp;nbsp;Iibidinêptofilt;’ndi'’f' Quam epiftolam totam hicapponemus.

QViateaffeâuofifsimé diligotnuifceribuslefu Chrilli, propofut tefaluwf^f busmonitionibusadhortari,utde VrChaldeorum,8idemedio BabpO’ nis tempeftiuè exeas: utminiftetium damnatifsimaeuillicationis

Scio quiamunerum ci^iditasfubuettitcortuum.utfieresofFicialisEpifcopi.C“®' quelegeras, fed fortafle negligebas uerbumillud lob. Ignis deuotabitcorpoti «orumjquilibenteraccipiuntmunera.Igiturbeatuseil, quiexcutitmanumfuan’^® oninimunere. Credo hominum officiales non ab officio nomine, fed uerbomutuaffeuocabulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nam genus eft hominum quod dicitut officiperda officit, eft uerbumct^clf nimis amp;nbsp;acetbum , Didio plena malis.hincdiciturofficialis. Totaemmiiitfuuo officialis,eftad opes EpifcopifuæiutifdidionicommiffaSjUtmiferrimasouesqaari uiceilliuscondeat, emungat amp;nbsp;excorier. Ifti enimfunt Epifeoporum fangnifugac euomentesalienumfanguinem,quembibetunt. Diuitias quascongregauitinipiu$ cuomet, Kdeuentreeiusextrahetillas Deus. Iftifuntquafifpongiainmanupre p mentis:quafi quida collatoria diuitias fuis Domihis influentia, Si execrandisacqui# fïtionibusnihilfibipræterpeccatifordern fœtulentiamretinentes. Quodenim “gg^fgatperopprefsionem pauperum, Epifcopiscedit quidem ad dclidasjoffif»* libus autem ad torm en tum.

sic «05 non uobis meUificatis dpes, Sic «0$ non uobii accumulatif opes.

Iftifuntfectetiora hoftiola, per quac minifter Belis facriftcia quæfupetmen» famponeb3nturaRege,clanculumafportabat. Sic Epifcopus longa niaiwbona aliéna dinmit. Si notam criminis à fe remouens fuis officialibus cul pæ Si diffamii diferimenimpingit. Ideoquafifubumbra Epifeopi, Siobtentuiiifticiæpallians fubditos opprimunt, Ecclefias grauanr, redditus aliénas uiolenter inuadunt. Ocu» los habentad munera, pupillo Si uiduæ non intendunt. Verba funt bip Sprach: ConcupiicenciafpadonisdeuirginauirinuencuUni. Icaâiquifacitperuimiudid«

-ocr page 411-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 385»

X ciuminwftuni, fpado ui'rginem opprimit: 8d prolcm in opprefsione non quærens, cotrumpit, nongignit. Sicprælatusiracundiæautauaritiæ fuæ fatisfaciens,nec ftuaumiuftitiæquacrens,cortumpitnoncorrigit,cxarpcrarnonemendat.

Quod cnim fit prætcxcu fucatae religionisac fimulatæiuftitiæ, non fruflificac aduitam,nonædificatadfaluteni-Parcit Sauloptimisgregibus Amalech, quafifa«: «ificatutuseaDeo.ôdincurritindiuinamofFenfam» Gedeonquidcm depræda Madianitatum fecit Ephot, QL hocfibiôi domui fuæ uetfum ertin ruinam.

Hancadminiftrationemquamtibidamnabiliternfurpaftijpatientiusferrem, fiin factarum literarum fcientia præemineres. Caufæ ôi. iudida.quibus te impruîs deiiter,nedicamimpudenter,immifccs,potiusconfuetudinarioetfeculari uirode^ ftinantur. Vitumliteratumà Ecclefiafticum nonficdecebatfecularibus negocijs implicati,. Apoftolusad Gorinhiosfcribensait:Seculatia négocia fi habuerins.eos ® quicontemptibilioresfuntintetnosconftituiteadiudicandum.

Officium ofFicialium, quorum te numero aggregafti,hodie eftiura confun^ dete,fufcitare lires, tranfadiones refcindere, innederc dilationes, fupprimere oeri » tatem, fouetemendacium quæftumfequi, æquitatem uendere,inhiareexadio -nibus.uçrfutiascontinuate. Iftiftintquthofpitesfuosgrauantfuperfluaeledione, Kmultitudineclientele. Quaitunt dclicatosôd fuperfluoscibos, cum fcriptuni fit;Comedentcs amp;bibentes quæapud illos funt. Dealieno enim prodigi,de pro* priofuntauatijuerbotuminfidiatores, öó aucupes fyllabarum, tendunt laqueos ôipedicas incapturam pecuniæ, iuraintcrpretantur adlibitum, amp;eaprouoluna tatefuanuncabdicant, nuncadmittunt,benédidadeturpant,prudenterallegata petuertunt, tumpuntfœdera,nutriuntfimultates,fornicationesdifsimiilant,ma* trimoniadiftrahunt, adulteriafoucnt, penetrant domus, Ôdmulierculasoneratas peccaiiscaptiLiasducunt;diffamantinnoxias,Ôinocentesabfoluunr. Et ucmulta fübuetborum paucitate condudam,dum omnia ucnalitcragunt,filtjMammonæ, fediabolo uenales exponunt •

Dominusin Euangelio dicit: Gratis accepiftisgratis date. Et Salomon in pa a taboIis;Veritatem eme,noli uendere fapientiam,iuftitiam SC docdrinam» Vereor ne rapiat fpiritus elationis, ÔCdominandi cupido ad uanitares SC infantas falfas:utinamactenderesuerbaSapientiætali3Comminantis:Ouosquicomplace tisuobisin tiirbis, dataeftuobis poteftasàDeo, qui interrogabit opera ôdcogitationesueftrasjquicum efletis miniftriregniillius, non rccle iu dicaftis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Horrendéautemapparebit, SCiudicium durifsimum bis qui præfunt, fiet: at fottiohbusfortiorinftatcruciatus. Amice, in aranea huius feculi periculofifsimé pugnas:Mots te fequitur,uita fugir,caro palpat,mundus allicitjeo rugiens, 8C quæa D tens quern deuoret,circuit,cucurrir.

Omnisquiinagonecontendit, ab omnibus feabftinet. Vtinamabomni* bus feculi huius noxrjs abftineres, utintequodfuumeft, noninueniat. Princeps huius mundi :8Cin palæftra qua curritur ad brauium nihil haberct aduerfarius, quo tecapetet,auttcneret,autdbrauioretardarer.

Simihicredis, imóficredisinDeum, rclinquematurius officialis officium, miniftetiumdamnationis, rotammalorum, fpititum uertiginis, quiteadinania citcumuoluit. Miferere animæ tuæplacens Deo, cui placere non potes cum ifto damnationis officio.

Clerumfepealioquinominar,Syriam,Edom,uitulos Bethel,idoIaAegy^ pti,pinguesSamariæ,facerdotesBaal,iudices quiconduntlegesiniquas,amp;;nmlto' pluta, Epifeopidomo,(inquit) utcumfamiliadominumcomprehendam,nihil

LI i eft damna»

-ocr page 412-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

eftdamnabiliusadmcritum, nihil inhoheftius ad mores, nihilfotdidiusadconU fciendam.nihilculpabilius ad famam^nihilperniciofius ad exemplum.

Aufer Domine dedomo tuaidolum.ô^confringe cornua peccatoris.Munna Romæomnia peruertunt,amp; omnia monachis liccre permittunt: imoad omnrsc’f nis iliccebras, quas annua redimunt penlione, Cantantur eorum lurpitudinfsm tentorijsGeth,amp;incompitisAfcalonis.SicfaäuseftptincepsSodomotum,aufgt;* pubs poft eum in eachedra peftilentiæ fedeniibus. Sic.

Rhythmica: ueteres cantilenæ,

RHythmicas quafdam canriicnas primdmanno 4s. amp;iferum p.auflior«*'^'* dûquæquantuni exduotum codicum uetuftate,generemuficeseisadiunâæ» alrjs^ quibufdam circumftantijs conijcerelicet.Midenturutminimumîf’tr JOO annoscompofîtæ.Sufpicorautem obfermonislatinitatem,metn’genus.wS effe HildebertiEpifcopi Cenomanenfis, quiante4ro.annos floruit,Sifiniiliapl“^ compofuii,necadmodum Romanenfibus Curtifanis fault. Venfm decofuprafaQi*

Inter eas admodum pic amp;nbsp;magna fpiritus alacrirate,Cbriftibenlt;ficiuniff^ lebranr:8dgratuitamiuftitiam,quæ fine omni noftro merito contingat.ptædiwni.

MultæetiamreprebcnduntPapam,amp;eiusabufus. Vna inter ca:tetasqu«ùiif» principemBabylonisueniiTeintemplumSalomonis, ibi^ fibialtamfedrmcon* fttuxifle.

Orat eriam Deum.ut cum indepcllat. Quæ uetba aliter intelligi non qua'mquód Papa Antichriftusirruent in tcmplii Chrifti,ibi^fedeatacregnrt,‘’u^” pturapraedixir. .Aha qucricur,prælatos fados hxtedcs Luciferi, eos queEctlt^'” opprimere. Alia querirur,monartica hypocrifi meritû Chrifti obfcurari.Alialainlt;^^’ tur.Eccleriam fadam eflcfpeluncam uefpillonum:id eftreprehendituigiliastt^’'.‘j fas pro mortuis,ad quas totum minifterium Ecclefiar translatum fit,ita utfattifi^“ obliti prorfus mandati Chrifti,Itcamp;prædrcateEuangelium, nihil aliud prop^mo* dum qua uefpillones fint. Queruntur et de perfecutione a' dero excitata.Arç alios crrotesöifcelcrafpiritualium Papae reptebendunt,ôi DeumotantuiEtdt* fiamtepurgareuelir.

Poteftautemfieri,ut8i a'pluribus authoribuscompofiræfinrilJaecâtilfnp''f lt;nim funtmonodia.aliæbicinia,aliætticinia,aliæ Latinæ.alix Gallic». Adhst,in ntroqueexemplarifunt multa, quæinaltcrononrepcriuntur.-utappartat,aliqiio$ pios fibidiuerforum authorum cantilenas collegiflre,quas potuerunt nancifei.

Vndecognofei potcft,iam olim multos pios fremuifte contra AntichfiftDi”» amp;ciusabominationcs in tern plo Dei collocatasigcmuiiTe^ ad Dominum pro Et/ défi» 1 ibe ratio ne,8d repurgatione : ac ex animo cupiuifle uiderediem renouaiionis Euangeltj,quem nos ingratifsimi magno cum tædio fpedamns dC faftidimus.

Similis his Rhythmica cantilena extat amp;nbsp;in Vrfpergenfe Abbate, in narrariont p teruma'Philippo Barbaroffæfiliogeftarom.inquais (namabeocompofitauidt« tur) curiamRomanam,tanquamfontemomniummaloruminfedatut.uixitaa* lem is Abbas ante annos JOO.

Extantquoc5inPræmonfttatenfïum,utdicitut,breaiario,inOmniumfand^ rum officio,ifta Rhythmica carmina,contrafandoturninuocationem,nKiiwraô£ luicrcefsionem:

Adiuuent nos eorum merits, QUOS propria impediunt fcclcrd ? Excufet eorum interceßio, Q UOS propria accufatadio C At tu quiets tributfli Caleftis paltnam triumpki, UobK utitùm non peçcdtit

Quaeom*

-ocr page 413-

SVPEIUORVM CONTRA PÄPAM, 3^

Q-Uæcatminaolim fortafsis anteannos 400. (nam tarn diu S^attipIiusPraw rnonftratenfium ordo durauic ) ab aliquo pio compofita, manifefte damnant inuo;« ««ioncm amp;nbsp;mediadoncm Sanflotum: amp;nbsp;ad folum Deum omnis boni fontc,eins^ filij tnetitum nos teuoca nt lt;

Hildcgardis»

HUdcgatdis monacha, amp;nbsp;muUorum iudicio ptophetifla, floruit circa annum ’Qo.id eiljferme ante40o.annos.Grauifsime in luis prophetijs Papifticorutn fpititualium.non tantum fceletatam facinorofamcguitam, fed öóEcclefiaftid negleâionem,at^ adeô Ecclefiæ Dei hotribilem defttuâionem infeftatur. Ali cubiinquitiNuncautëin populo fpiritualilex negleâa eft,quibona docere aclacete contfmiiit.Magiftn quoij amp;nbsp;prglaii negleâa teliâa iiiftida dormiunt,in quadam g uifioneapparetei Ecclefiainformafoeminæ,querens,àf3cerdotib.facicm fuamefle puluçteconfpetl’amjôdueftem difciffam, amp;c. eos necdoârina ncc exemplo populo perlucete,fed contraria potiusfacere: eosinnocentem agnumàfepepuliffe, Dixie Auocf.omniainftitucaEcclefiafttcain peins inclinafle, facerdotes^ legem Demon doctte.feddefttuere. AtcgobhæchorribiliafeeletaôiimpietateSjgtauilsimameis fninamrac prædicir.

Noneftautem5quôdfibiPapifticifpiritualesindeblandiantnr,quôdi!laetiatn ,?”®‘:^”‘’offquutura miniftris Ecclefiæ pollicetuc: ficutiS^Ioannesderupefcifla, eiufdem generis uates. Præponunt enim fore, ut priufquam meliota tempora lequantur.illi pœnitentiam aganr.

Q.U0 fermone baud dubie' indicant pios miniftros in inftauratis Ecdefijs, qui plcrifj friere ex fpiritualibus.fed tutpemuitam,etimpiasidolatriasdeferuerunt.lant cum racrificuliamp; monachi, ’d eft, tota lerna fpiritualium , habeat Hildegardim proplietilTa, agnofeete debent, fe non ab homine, fed d Deo pet earn feue^» nCsimeaccufatosclTe. At Deus bone,quantum ab eo tempore,nempehifcc4oo.ana UIS tutpidinisjmpietatisamp;idololattias fpiritualium cumulatum eftc Adfcribam hre quandam huius uatis prophetiam ex Alphabetfea fylua locorum communium Hen ticiToken (dequoalibi) defumptam propteteaquôd noftris temporibus impleri cam clarê cetnimus. Prædicit enim ptæfcntcm teligionis inftaurationem, eam^ pi» entifsinwm fore prænnnciat :

Tunc infiila Apoftolici honoris diuidetut, quia nulla religio in Apoftqlico or«’ oineinuenietur : amp;nbsp;eapropter dignitatem illins nominis uilipendent ,alios^ fibi ui« tosamp;Atchiepifeopos ptæfîcient: ira etiam,ut Apoftolicus eo tempore ex diininutto Ue honoris uixRomam,5i pauca adiacentiafub infula habebit. Haecauiem ex parte petbellorumincutfionem euenient,ex parte quoque per commune concilium, 8C conienfumfpiritualiumSófecularium perfonarum.tunciuftitiain fuareâitudinefta ttatautindieb.illis homines ad antiquascôfuerudinesôidifciplinasantiquorû ho minuhoneftèfeconuertent.Sieas obferuabunt.ficut antiqui. Concordat glofTa,8tc.

In hac fane prophetia amp;nbsp;Hildegardis amp;nbsp;Token funt Lutherani,imo' pefsimi hæretici.quicrediderunt ôi fcripferunt, negleäo fanäifsimo Romano Antichrifto, piamEcclefiæDeirefotmationemfieri pofte. Sed hæcHildegardis prophetia und cumquibufdamSibyllæuerficulisfeparatim prolixius'queefta'meedita.

In plutibus, Ijs^ uetuftiscodicibus repetio,quandam eius non ira prolixam, prophetiam,deuentorispfeudoprophctis:quçnon nifidcmendicantibns,quieani paulo po'ft fecuti funt,fi quis reâè rem perpendat in teil igi poteft :

Indiebusillis exurgetgensinfenfata,pompofa,cupida,perfidaamp;dolofa,qua£; peccatapopulicomedet.ordinemquorundam timentiumdeuotariorumfubdiGi« mulata mendicantium fpecic tenentes,fe^ cæterisfiâa deuotionc inflata feientia ac ptætenfafanâitatepræfercntes, fine ruborcac Dei timoré ambulantes multa noua nialaadinuenientes,fortes82ualididfapientibusamp; Chrifti fidelibusordo illemale« dicetunala^onb.ceffabunt,Kocioiiacabunt,^«mentespotiusordinem adulantiu

-ocr page 414-

' TESTES VERITATIS TEMPORVM qiwmniendicantium.Studebuntinfuperomnesnimium,quaIitcrdofloribu5ucri= tatis peruerférefiftaiK, amp;nbsp;eofdcm cuni potentibus interficiant.öipotentesfeducaiit amp;dfctpiaiK, propter necefsitatemuûæjamp;deleâationcmmundi.

Diabolus namquein cis quatuoruiciaradicabit, uidelicct adulationfm.in« tiidiam, hypocrifinSSdetraäionem. adulationcm, ut eis largêdctur : inuidüm, amp;quandoaltisdabitur,8^nonipfis: hypocrifim, utperfalfam fimulationemho* minibuscompl3ceant:detraäioncm, utfeipfoscommcndent,extollant,Saltos uituperenr,propterlaudemhominum,amp;feduäionemfiniplicium, acfincdcuo* tioneamp;exemplo martyrum ptædicabuntinftanter, detrahentPrincipibusfewb* tibus, Ecdefiarum facramentauerispaftoribusfubtrahentes, recipiences que eie« emofynas pauperumjnfirmotum öi miferorum, nec non fc^in multitudiiumpo* puli trab entes, familiaritatem cum mulieribushabentes,eas^initriientes,qu31itW| maritos S^amicos fuos blandê Si per ucrba dolofa decipiant : nec non res proprias ciufdemfurtiuèfnbtrahant.amp;ipfistribuant,

Tollentnamque res furtiuas,amp;malêacquifît3S»amp;:diccnr: Date nobis,Sînos orabimuspro uobisific, utaliorumuiciacuriofiustegant, amp;fuorumpcnitusobli* uifcantur. Heu etiani tollent tesmiferasa'raptoribus, prædonibuSjfpoliatotibos» furibus, latconibus, autfacrilegis,abufurarijs,fœneratoribus,adulten's,hæretids, fchifmaticis, apoftatis, mulieribus luxuriofis, lenis «Si lenonibus, à potentib us.per« iurismercatoribuSjfalfisiudicibus, militibus,tyrannis: aPrincipibus contralfgf'” uiuentibus, amp;à mulris peruetfis perfuafioncm diaboli,amp;dulcedinempcrcaiiac üitam delicatam, tranfitoriam breuem, nec non fatietatem in condem nationen’ æternamfeâantcs«

Hæcautcmomnia îneîsaperta, 5^ manifefta erunt populis uniuerfis. C ucrodedieindiem duriores amp;nbsp;nequiores efFiciuntur, amp;cum feduâiones Siim» quitates eorum exploratæ fücrint, tuncccflabitureisdari : Sdtuncibunt ritcadogt; mos famelici, amp;ut canes rabidi, fubmifsis in terram oculis contrahentescetui' cesfuas.uelutturturesjutpanefatientur. TuncclamabitpopulusfupereosiVæuO' bis miferi, filijmœroris: uos mundus feduxit, diabolus ora ucftrainfrenauit.cato neftralubrica, ôdcordaueftrafinefapore:mensueftra uagafuit, Sóocoliucftridf^ Icdabantur in uanitatibus, amp;nbsp;in infanijs multis. Venter uefter delicatus duRb'et* culaappétit,pedes ucftriueloces adcurrendumin malum.

MementotCjCum ctatis apparenter beati æmulatores, paupcresdwitfs fimplices potentes, dcuotiadulatores,petfiiditraditores,petuerfidetradores,fan* âihypocritae,uetitatisfubuetfores jOimis diredi.fuperbi, effrontés, dodoresiu/ Habiles,martyresdelicati»confeflbrcslucri, mites, caîumniatores,rcligiofiauati, humiles,eIati,pqduri,mendaccs,dulces,pacifici,perfecutorcs,fimpIiciumorpW’D fores,malarum fcdarum per uos de nouo excogitatarum adinuentores,niiffrfeo’* desnequam,amatores mundi, uenditores indulgentiarum, fpoliatoresbenri’* ciorum,oratorcsincommodi,confpiratoresfedition,fufpiratorescrapulofi,dei'‘’e* tatoreshonorum, zelatorcsctiminum, mundi raptores, infatiabilcsprædicaco-tesjapplaufores hominum,feduâorcs fœminarum,feminatores difcordiatum*

Benè etenim de uobis glotiofus Propheta Moyfes in cantico fuo cecinitiGens 9bfq!confilio,amp;fineprodentia,utinamfaperentamp;intell!gerenr,acnouirsimapto uidercnt. Aedificatores in altum, dum altius afcendere non poteratis, tnnccftt' diftis: fient Simon magus,qucm Deuscontriuit, plagacrudeli percofsic:fica n° perfedudionem,nequitias,mendacia,detradionesamp;intquitatesueftr3scorruil I • Et populus dieet illis :Itedoâores peruerfitatis ,fubuerfores ueritatis, frnrres^ona mitis.patreshæreticiprauitatis, pfeudoapoftoli: quiafimulaftis uosnitamfertnt^ Apoftolorum,nec tarnen in minimo uitamillorum impleinftisifilij iniqu'catis ,.ei*

-ocr page 415-

SVPERIORVM CONTRA PAPARI,

A enti'asuiarumucftrarumnolumos. Nam præfumpnoclatauosdccepir,«SJinfari3« bilisconcupifcentiafubucrtiterroncumcocueftrum:8icuniin akumultraquam de cctafcendeteuoluiftis, iufto Deiiudido. dcotfum i'n opprobrium fempiternum ce«« ddillis.

Et floruit bcata Hildegardis,cuius haeceftptophetia,circa annos Domiai M, centtfimum quadragefimum fextum,ut habetu-r in Martini Chionica,amp;c.

Ekbertus Abbas Benedidinus.

ECbcrtus Benedidus Abbas S.Florini dioecefis Treueren. amp;nbsp;frater D. Elifabethf dequa mox,floruit circa annum it6o. multa magnozelo nee etiam uulgati ( uc gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunequidctnfucrunttempora)cruditionefcriplït. Interalia etiam epiftolas,

quarum ego perpaucas uidi. In eis tarnen quædamfunt noftro inftituto admodum conuenientia , Nam in quadam epiftola ad Colonienfem Epifcopum ira de bono;# tutnEcclefiafticotum profufione,de^ profligata monaftetiorum pudicitia fcribir.

SednondummiDomine, intra uifceraEccIefiæpaxueftrarecepta eft, adhuc matet pafsionis quafi torfiones intrinfccus fentiens inhunc modumgemebunda congeminai : Ventrem meum doleo,uentremmcumdoleo,fotispax,intra prae» aatio.

Pacemuegociatorcs habent,fed nondumfu pet fdtos pacis paxrequieuir. Ecce enimpeneubiqueminiftri Ecclefiæ débita fe co nfolationepriuaiiconqueruntur.Si^^ cut enimipfetioftijta à Domino ab initio otdinatumeft,utdealtariuiucrenr,quiala tari dereruirent. Etut tata h?c efletordinatio,per manus Regum acPrincipum locu«» C pletemlecitEcclefiam, utabfquefolicitudinccorpotalis nutrimenti,milites Chrifti orationiacledionifcripturatumintenderentlt;,Sed ecce in his ternporibus ordinatio ma,uf(jquaque euacuari cernitur,maxime' per difpenfatotes ac difpenfattices Eccle^#, fiatum qui co nftitu ti funt fuper familiam Domini ut dent illis cibnm in tempore.

Hienimdûquçfuafunt,quaerunt, bonaEcclefiarum aur pcriniuriamnegligunr, autin{uisuoluptatibusconfumunt,autinlaicas manus pro fecularifauorc.autobrcj« quioconferiint,atqueitade3bfconditisfiliorumadimplentuentresalicnorum. Si quisautemfiliorumpetierit panem,propanelapidem,autfcorpionem,autferpengt;« tetnilliportiguntjdumautduramobiurgationem.autpracurgentcmlaefionemin^e tuiK,autuerfutamexcufationem prætendunt, VndefitutminiftrosEccIcfiæautpro prijs Hi pen d ijs militare,aut fi hæc nô habcnt.aliena impudenter mendicare, aut fie« tis faucibus mœftas Deo laudes concrepare O porteat »

Atquehacoccafione per omnes pene Ecclefias diuinælaudisorgonafufpen* P duntur,amp;nemoconfiderat ; uixin una quaej Ecclefia tribus aut quatuor miniftranti bus continue alijs urgente necefsitate ad cognatos ôi notos.fiuead ncgociationes fu asdikurtentibus.

Vettimealio',82appofuicormeam,uthuiustamgeneralisruinçc3ufasintelli gerem. lnfpexi,cleticotumEccIcfias,acreperiineisenormitatesgrandesôôinnu* nieras.

Vidiclauftrauitginum,quornmaliaredius uifearium i ideftaucupiumfatanç appellauerim ; 8£ecceignisalienuscunâauaftauetat,liliacaftitatisaruecant,Ô^de«? plorandus uniuerfo orbi animatum intetitus ubi^ apparuit. Omnia ergo confides« rans,amp;præfat{cuinæcaufasinteUexi,8iDomini patientiamuehementeradmira.-tusfum.

Circumfpexi autem fuftinui,quifimulmecumcontriftarcturfuperomni« bus malis his, amp;nbsp;uix unum de mille reperi,qui dignus haberetur inferiptione T Av Si itaque in hi( diebus fufcicauit nobis D E y S Machabeum , qui à finibus noftris

-ocr page 416-

testes VERITÄTIS temporVM noftrisgladi'umcohetccaCjUtinam öi Patriarcham nobis fufeitet, quia'fanfl'fi^^’ tis Domino alienarum auiumroftraprohibeat. Vtinamôi Phineam nobislul» citec, qui öi enormitates ôücontaminationes tabernaculorum Domini,difttiäiiu» dici) pugioneconfodiac.

Hæcautem omnia in nobis Domine mi,opto côcncrece,ut liera Siinifgwp^’^ EccIefiæDeipetuoireftituatur.

In alia item epiftola adeundem de anteceflbribus eins mateintetRomanos Pontifices fetibit:

Multi fapientesfecundnmearnem, multi nobiles, multi potentes in draillateanteceflerunt,fednonin plutibuseorumbeneplacitum erat Deo. Etant enim homines amantes feipfos. Si nonappofuerunt cor fuum, ut ioxta dfbitam ofifici) fuimagnificarentcoramhominibus eum ,a' quo omnis paternitas incccloi ßiin terra nominatur,

Indulgereautemcarnijdeliciofeociari, pompaticêincedete,quæftni dere5magnificareparentes: HocilliseratEpifeopari. Monumentafuiquidîfif’^ cis, ne nihil fecifleuiderentur, reliqueruntinrupibus,fiucin ruribusadociumtlf' fliSjfttuâuraslapidummodicæutilitatis.aut concupifcibilesformascelqsamp;pt’’i« cilliscutiofe'laboratas. Beatiusautemilliserat,abtjslapidibus,quiædifïciocon* gruunt,fupernæ ciuitatis teftimonium fibiconquififlepietatisddreligionis,«®’” defeciffent, recipere eos polTent in acterna tabernacula ♦

Melius meliusEpifeopari te opto, o' inclyte dicrum iftotum. feligtetut^'^ cunt incedis', utinam bene'. Non enim omne q^dfelidter,bene'. FelicitasDiun* diportexic (nanumtiki,6£amplexataeftte,S^inqftifceduscumea,amp;rc.

Etpaulo po'ft»

MOuentur montes, quiftillare debuerant dulcedinem, SCquomodonon commouebitur fubiacens terra t Ecceenim efFufa eftcontemptio rupetpri”* cipes principalis Ecclefiæ, quae omnium mater eft, SC fcideruntuniwttf” fummi facerdoti) ,tupetunt uinculum pacis Ecdefiafticæ.icautinuicemnioidtit'h innicem fe intetficiant,anathem3tiz3ndo alcerutrum.

Eft tarnen incertum quæduarum partium percutiatingladio Petri, cutnnrt pofsit in partes diuidi,necindiuifus fibiaduerfari : Vndefit, ut non iamcortcd’O'’ nis dulcedinem, fed diiTenftonis amaritudinem amatifsimam pcopinentom* nibus terris.

Et omnes,inqHit, colles turbarifunt.Ecceenim ex illorum uefano mow,non modica turbatio deriuata eft,in omnes fubditos illis Ecdefiarum panes, qui parti magis aifentiendum fit ignorantes, ipfi quoque fibi inuicem inalirioféa«* uerfantur,aitecuccum feabominantur , odijsqueS^ dectedadonibusfeinui^^'^ pecfequuncut/

EkdeRcpkau»

Gtofauit ac declatauit ius Saxonicum E K R E P K A V, qui circitetâ««

4oo.uixit annos. Is quo^ non pauca pro ueritate contra Pontificem dicit. Nam libro fecundo, arriculo 24.commendans coniugium, inquit.

tv;e wof wtipe bos ®ot/ iias er nlc^t fptac^ tn fcbôpffung ber fraweii amp;ut/Zs iff 94(/b«» teil» ÇQîêntÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oftbime feç/fbuben» er fagt/«» ift nit nbsp;nbsp;nbsp;ba» ber maiwU^in

«

-ocr page 417-

SVPERIORVM contra PAPAMgt;

werbe ein e^e/ ^'‘»eifctf f J’,'”^tT^*‘^'''’lt;’[^'t’gt;«/îgt;’«îû@o«3e0i5jen/ci»twebevIeiblieboî»erbtttitifafid^/b(iiibiecVc «Bch Oltr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wters ! Öilt; erbot JA ferner bzant ber bciüaen tTbüftenbcit i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bewerfet

ep»c entçaltnnfs bes beiligen geifts in ben anffcrwelten freien »

Donationeni Gonftantini,inqui ens,{ntec aijo’ ‘’^^“^tebtiinoeb bas/fo gctban goamp; burcb recht nie (ang/»n nie tauge »n inÄutheii. de non jfg jJ'^'®^tpermu.Ea:le-reb’§«SiigûurcoIlac.3.amp;C.dcIegib.8icôfti.Prin.ôlt;:edilt; ^o'”’l®*eberg«amp;i fluiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reich bergcbctt/2(ch pfaffe/bes eriurne iidn nit auffmicb/font»crn ürne auff 2(ccuc

îenftflU fuper iicrba bonum amp;nbsp;compotens Col. i. Xgt;anrt ob wol ber ^ónig ” ’»US gab nbsp;nbsp;nbsp;35apft ® plueftro weltlich gewalt/er gab ihm barumb alle weltliche gerith t nit,

fiiDrJr'^r'‘^^'’''f'^57.prononciatPapamnonhabcreiusucnufcK gladii neccffe P ^æfatem.inquitçnim inter alia.

fltticbtbab^^f^'« «Hen Jil einem rmberncht/foltu wtffen ! bas ber '^arfr bribe ïüeltltch vnb @ei(f lic^ bas© ■ ’’’^^‘’®’ft'enrecht,^anbiewibecift lo.diftind.quoinre» ^aftebtbas@otthabe ^'nt Â^çfe'^ ^**^'^* «nbbas ïVeltlich gefchetbcn an â wcçen perfonen/bas ift an bem ÎSapft lenttbaii«

Honorius Auguftodunenfis ♦

H O'iotiusAuguftodinenfisfloruitcirça euo.Dominîannum. Isinquodam dialogofiiode prædeftinationeamp;i Uberoatbitrio nôobfcuréindicatPapain Cf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfifstnaam BabylonemApocalypticam . Verbaeiushæc

uni: verte lead dues Babyloniç,ôi uide quales û'nt,amp; per quas tendant plateas Sic. laejUenihucadfuperciliummontiSjUtcanâa pofsis æditicia cerneredamnatçciui 3tiSjlntuereptincipes8iiudices(intelligefummosEpifcoposôipraeIatos) ccccpo 'taeftineis Beftiæ fedes. Omni tcmporeadmalumfuntintenri,fempcrncgoci)s •niquitatis inexplebiliteroccupati^flaginanonfolumfaciunt, fedamp;aliosfaceiein-quot;uunt;fanflauendunt.fccletaemunc,totisuiribuslabotant, nefoliad tartaraue^ niant.

Verte te ad cletum,amp;; uidebis in eis Beftiæ tentorium,Dei fetuitium ncgiigunt, tettcnislucrisinferuiunt.facerdotium perimmundiciam polluunt, populum perfid •nulationem feducunt: Deum per mala opera abnegant ; omnes fcripturas ad falutê pertinentes abdicanttomnibusmodis laqueosad ruinam populo fubfternunr, que cæcum ipficæciad interitum prçeunt.

b Contcmplare SC monachorum conciliabula,82 uidebis in eis Beftiæ tabernax çula.petfiftam profefsionemDeumirridentcs.irameius prouocant,normam regu latem moribus amp;nbsp;uita calcant, per habitum feculum fallunt, multos dcceptos dece« ptiipfidecipiunt,feculatibusnegocrjsimpliciti funt,inferuKioDei defidesexiftunt: pleriçillotamgulçamp;illecebrisdediiifunt,quidaminimmundiciaefordecompu« ttefeunt.

Afpice etiam habitacula monialium, K cernes in eis Beftiæ præparatum thala* num.Hæa'teneraætateimpudicttiam difeunt, complices fibiplurimas ad cumulum fuædamnationisadfcifcunt,uclfeopcrirefcftinant,quômagisfrenaluxuriaelaxare queant: omnibusfornicarijs peiusprofternuntur,8i:atinfatiabilisCharybdis,nun* quamftercoteimfnundiciçreplebuntur.

Hæ animas iuucnum illaqueant, Qc gaudent fi plures illaqueant, 82 hîcnultpalmamuiaoriæ.quæalijspræ* ualetinfcelere.

Elifabcth

-ocr page 418-

3^^ TESTES YERITATIS TEMPORVM

Elizabeth Germana,

E Lizabeth uirgo Germana,floruit circa annum u^o.id efl,ante4o°«3’’”°5,fuit diuae Hildegatdisfamiliatis. Scripta eiusfuntParifrjs.cum præfatione Fabri, o pufeulis Hermis, Hild egardis, fratris Robert!, ÔC M echtildis imprefla. In eis ifli ptopheticusfpiritustribuitur.quôd quaecun^fcripta reliquerit,inuirione.iDeo diaa,reuelatalt;5^acccperit. InterajiaprælatosfieDeus,referenceÄngeIo,petoseiu5 alloquitunCaputEcclefiçcIamatjti: membra eiusmortua funt:quoniamfedesyipo ftolica obfefla eft à fupetbi3,amp; coliuir auaritia,ôi repleta ert iniquitate, 8i. impifwit, amp;nbsp;feandalizant oues meas.ôi errate eas faciunt, quas euftodire ôi. regere d ebuerunr, amp;c.Etpaulo pôft:Hæc dicitDominus magnis prælatis Ecclefiç:RecordaminiQn3m tationem reddituri eftis inrremendo iudicio meo de ouibus meis, qoasfufcepiftrs regere 82 euftodire,quando appreciati eftis dona fpiritualia populi mei ptedoinfcC' licitatis,82c.Et paulo pôft.-Ego ddebo memoriam ueftram de terra uiuentium.

Item hifee quoeg uerbis eos accufanHæcdicit Dominus : Ecceego mittoAngf' lum meum.ut annunciet uobis,qui in fublimi poteftateirritatores eftis.Dico aurrni uobis,quo'diniquirates terræjquasabfcondins propteraurum82argentum,afctn» dant coram me,ficutfumus deigne.Nunquid non anima? font plus quam auwmrt argentum,quas fuffocatis in ignem aeternum propter auaritiam ueftramddcircoa^ eufat U os religio ueftra coram me. Ecceenimfœtere feciftis.fanâificationeninif^ni inconfpeûu populi,82uerfa eftinabominationem mihi. Ôccupaftis principatom fanâorum meorum,82nefciLii.Maculaftisftratummeum,82ûlui.Q.uidmihi^^“°^ bis,exafperatores manfuetudinis meæ? Vndeafeendiftis turbare ouile meum,Sijg grauate cor meum fuper filiosmeos,quosgenuiinamaritudineanimæme«,inait labotis 82anguftiarum mearumiEtadiecititerum loquiad me,dicens : Nonnep’* ( flores mei quaûin grauifomno obduratifuntf82quomodo euigilareeosfacw’”*'’’ pergregesmeos,quidifperguntorj'82c.

Epiftol.1 quattafic Hilinum Epifeopum Treuerenfem alloquitur: Redde rano* nem,qu{a defraudafti mihi margaritas eleâas,82gemmas preciofas, quæ tibi mifl^ fuerant de magna Maieftatis potentia,ptoiecifti poft tergum tuum, 82 noluiftion^ diremihi.Nonnetufeis,quiadixi,Abfcondiftihæc à iapientibus82prudeniib‘’’gt; reuelafti eaparuulisc'Accipç82teuolueuolumen,82inueniesquaedixi,82qu^”® funt.SedesApoftolicaobfeflaeftfupetbia,82coliturauaricia. Q.uodfinoni'’**'^^* bis eis.quætibi funt reuelata,82ipfi in peccatis fuis morientur,82 tu iudicium pon^* bis. Vndeanimaduerto,etiam illiArchiepifeoporeuelata elTealiquadefctlff*®“ 62 teprehenlïone apoftaticæ Romanotum fedis.

Uttho rnlîngcnfis » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

OTtho Epifcopus Frifingeniïs, floruit area annum Domini njo, nempf annos^oo.Iscrgoficcontrapoliticum Papægladiumfctibit. , Sicutad fpiritualem gladium fpirituales quoep poffcfsioncs,id primitiv,oblationes.Sialia huiufmodi pertinent: ficmaterialiomncs terreiis“’ g tates.ducatus.achuiufmodifubiacér.Hocenim Deusnóinuna petfona/edltp^ ’ timinduabusinEcdefîaeffeuoIuit.Proindeficutilli perfonæ,quægladiunim3 rialemportat.non licet contingere eaquæfpiritualiafuntficamp;iftieauftirpare.q“ huius funt,non conuenit.Vndeamp; in Euangelio faibitur: Reddirequæ funtCæl3 Cæfati,82 quæ Dei funt,Deo. Id^ Dominus ficut prædicat uetbis,ita fadis uit, quando tributum pro feamp; Petto iufsit dari. Paulus etiam, omnem poteto tf d Deo effe confiderans,in caufa pofitus non Petrum, qui tune Romanæ catneo præfuit, fed flag«tiofifsimum ex Dei uoluntatc fuper terram Regem NeronemappeIlamt,ôic,DamnauK«iam,feucefutauitdonauon€OT

-ocr page 419-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. 397

A qaa.m uulgö Q'c uocant. Improbat quoq!,quód Grcg.7. Hcnticum excommumca* uetat,regno^ ptiuauerat,affirmans nihil tale unquani priusfacercaufos effe.

Bernhardus Cluni'acenfis ♦

QVidam Bernhardus Clum'acenfis floruit ante annos 400. fcriplït ad Perrum Cluniacenfem Abbatêtres quafifatytas,dadilo carmine,in quarum duabus poftetioribus acritcr derum infedatur. Reprehendit eotum multiplida fla « gicia,iibidincs,auariciam,fupetbiam,anibitionem.Reprehenditamp;ifimaniani item, negledionem. Queritur indignifsimosad fumma officia in Ecclefia pro » inoueci, atij ita mifecé negligi SZ perdi oues Chrifti. Aine omnia autem uch emen s» tifsimè Rotnanam curiam infedatur: ubi quetituromnia auto argento^ uend 1, eti amipfatniufticiam. Sedadfcribampaucaquædaminde. Namdabimusopetani (fi aliquando,Deouolente,ucfimul omniain publicum ptodeant.

Lex maid fùribut his fubeuntibus intrat abundè, 0 Wit/d feculd,uertditHr infiilaPont^cdlis, Infiild uenJitur,hdud reprthenditur emptio talis. Vmditur annulus,hinc lucra Romulus auget cr urget, Pß modo mortud,Roma fuperflud,(].uando refurget i Ronw fuperßiit,arida corruit,afflua,plena', ^lamitatcrtacet ,erigit^iacet,^ddtegena. Roma dat omnibus omnid,danubus omnia Romie, Cumprecio. quia iuris ibi uid,iuspérit omne. Vtrota labitur,ergo uocabitur hinc rota Roma, Quafolet ubere laude fragrefcerejtcut aroma.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanocensnocet,at^uia}ndocetip/dnocend{,

lumrelinquere,lucrarêquirere,pdlliauendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

• /Sapènotarius,efiibicariusemptus,utiTla: Quecupisexaret,crfflcrapr£paretipfefigilla, . Situanunciapr£uenituncid,furgefequaris: Pxpetelimina,nulla grauaminaiamuerearis. Quam fapientid non ualet,uncid dat tibipacem î Vncid fa:derdt,uncid temperat ore minacem, Awred lamind ddt tibi lumind caca Q^ritum : Oßidperuid,uerbdq} Tullid,cor ßabilttumgt; Si datur uncid,flat propegratiaPontificalisz Sin procul hac ualet.hiec tibi lex manet, crfchold talis. Ergo prior tua dexterd mortua Roma probatur, ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sparfdper extera iam tua dexter a laua uocatur,

Diwes indigend,pinguis es arida,libera feruis, -Lib(rafubderis,itreqi uenderisipfeproteruis. Sape reuenderis, hinc reprehenderis ore lugurtha ; ScjUd Mordx rdpis,Gr cupis,(y capis,cr trahis ad te. Romd rKens,rotd fœdd, fatis nota cauteriai te.

_ Gurges es altior, area uoracior, alta lacuna, Infocidbilis, infatiahilis, omnifcws una. QUO bibis dmplius,hoc inhidntius, Uucddce clamox. Die rogo, fufficit at mihi deficit, ipfa reclamas. Si tibi detfud,non repleat tua guttura Crafus Mdrcd uel aureus amodo, non Deus efi tibi lefus.

Paulo po'ft»

PrimitKjeligejpo/leddirigejiKriSdmdntes, ■-À , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HJ» Non werd lt;

-ocr page 420-

TESTES VERITÄTIS TEMPORV,^

No» lucrd ÿ-dndid/ei fynoddlid iurd pdrdntes. Q«i tud nunäd perpercuntidfeculd cldmoit, Koßrdq;frigi{{dpeßimd,ftruidd fdildreßdmmtnt. Sej fdcii hoc fecM Ecckßtc dectM txtenudntes, Mittii in exterd toüeremnncrd'^fo fldgrdntes Qü^nt tud diriÿt hue mdnttf,exigit tUe tributum^ Nec fcond feculdfedbotJd ßrcukmoüeq;ßilcrum. Suetiis db ubere tionniß currere,uel ptditdre Celticd curribns exit eijueflribui drud medre » Qui modo g^eßibm ibdt oudntibm incomitdtns, Viilitdt drduuf,^^ fibi conflum eß et^uitdtut. Confilidriut, ipfeq; nunciuf,cr liter dlif, Pdpd tUMprlt;eit,d(ld libri nehit huefynoddlii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Koefremit hoßiite ßue fdtellite regid pleiid Clerui elt;lueßrid uix dnimdlidpdß-it duend, Sertcd pallid datßbi Gallia, Koma caprmum , Erratibipedes,ambuldt hit itjues in reßipinum.

Gens fluit,obuia fltßbi, gloria pulchra uideri.

Vrbs flrepit,iss ß)ndt,atlt;i; modos tonat huic fcbold cleri, Duäus in atrid Pontificalia ,mollè recumbit, Poculd prlt;iecipit,aÿnina ßtfi:ipii,oß:ula iungit. Concilium uocat,in folij locat aggere ßße ► Imperioßor ambit,er cdtior ejje, pr£e/ß, Audit amantiiis impia/urdiw d^ua fibaudit : Nrfm lucrd terred caußi parit rea, non rea claudit. Romu exelt;luar,imo quid eloquar,dut tibi pronieUlt! Vneid terotdt,uncid te notdt,hdud fire Komam^ populos tÿ)i,te rutilons ßbi nsdreafubegit. Semper enim lucrum progenies tud uult,agit,egft, Dum lucrd Porihicdf dum tuns hoflied munerd Crdjßtt Vult ßtit,in/fiicit, heu ßbi defieit,ces bibit aßßus. Hicefitis ebrid flat tibi propria morte togot^, ’recremot,impiat,urit,inebriot,excrucidttj;, Dlt;w ßdcro culmino-ddismoderomlnolicro probroßst Ariddmitibus,affludditibusombiti{ißSf lt;nbsp;fdsmihi ß:ribere,fM mihtdicere, Koma fiiißit Ecce relaberis atey reflilueris ordine trifli, Clouda ruis firis À pede roborisßntus ab e^uif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Jrreporabilishicibilabilisinfcidreäi., Vrbs fine iuribus,cr ßnepatribus obrutd morces : Dordonids premit,Auß)nids emit aureus orces.

Flt;« mihi feribereßas mihi dicere,Komo perifli i obrutd moenibus,obrutd moribus occubuifti. Vrbs ruis inclytd,tdm modo ßibdito,lt;luamprius oltdt Qup prius altior,hoc mihi preßior, er labefaild. F4Î mihi ßribere,fas mihi dicere,K.omo perifiiz Sunt tua moenia,uocifirdntid,'R.omd perifli t Clouda redis,cdput alta iaces, apud omnipotentent*

Iohannes Monachi* ?

V Idi qucndamlibellumiamolim fetiptum, inqoofuntuariæpifluræ CbtiHi eijeienn's cxtctnplo Hcndenies öe ement« f lauantis pedes

-ocr page 421-

SVPER.IORVM CONTRA PAPAW 3^9

U inthtonofuæmaieftatisffdcnti'SjSialiarum pctronarum.Singulis quoi^ ilhs piflu *! tisadfcripcafiincdida,exfacris literis,patnbus decrcto plerumque contra Papae accleriinkitiam, turpemuitam,uanoseorumerrores,amp; falfæ doftrinæ perfecu« tiones ditefta. Quorum unicum tantum adfcribam quod fupra Papam in throno fuoffdentem,amp;petentibusuarias,utloquuntut,grattas concedentem,pofitum elf, utinde Sd de alijs iudicari pofsit.

Curù Hult mlt;irctu, bur fa txhdurit ZT »cm St burf£pjrcM,ßtge PapM cr PatrietrchM, Sj dederis m»CM,cr eis impleuerii circM, Cutpa foluerii qudcun^ ligdtuf erii.

Ifiti« quis^tu quisfego fum.qutd quierii?ut intron, Fers aliquidtnon,ßci /Drii,f^o,quidf fitis,intra.

® lohannesMonachidick, quodRomafundaraa'prædonibus, adhucdcpri* tnotdijs tecinet.dida Roma,quafi manus rodens. Verfus ►

Romrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rodit’.quod rodere non ualet,odit.

Ddntes exaudit,non dantibut oßia claudit.

Curia curarum genitnx,nutrixq; malorum, Ignofos notif,inhoneßi5tequathoneßos,

Concordatlohannes Andreçin Nouellis de Statu religioforum c.Ifto.h'bro lt;f. Kdemalicia Romanorum Iohannes Monachi,c. fundamenta, de eledionelibro «.inNouellis remittit adcap.i. Rom. ubiPaulusfpecialiter fcribitdeuitio contra naturam,amp; concordat Bernardus in cpiftola ubifcribitad Eugentum Papam, amp;c.

Quando porro libellus hic fit compofitus, non aufim pro certo affirmare: credo tarnen citcitet ante 100 .annos, Porrö nomen Iohannis Monachi non eö ada Ç fcripfi,quod putemcum fcripti huius authorem effe ; fed quod eius in hoc dido mentio fit.

Concilium Lateranenfe,

Concilium Latcranenfefublnnocentio tertio celebt3tum,circitcrantc3^o. an* nos,habet inter aliaôi hoc decretum contra nouosmonachorumordines.

Caput XIIL

Ne nimia religioforum diuerfitas grauem in Ecdefîa Dei ofFenfionem indu gt;nbsp;catJitmiter ptohibemus, ncquisdecætcro nouamreligionem inueniat. Sed qui® cuncfuoluetitadreligionemconuertijunamdeapprobatisaffumat. Similiter qui uoluetitteligionisdomumfundaredenouo, regulamödinftitutionem accipiarde ■religionibusapprobatis.lllud etiam prohibemus.nequisindiuerfis monafterijsloa jj cummonachi habere praefumat, necunus Abbas pluribus monafterijs præfidere* Clare affirmât in hoc decreto fynodus, quod ifta tanta uarietas religioforum feu nionafticorum ordinum,grauem Dei offenfionem paria t : eo^ ne plures porro no n ui^otdinesficrentjfcueritet prohiber. At Deus bone,quot ab eo tempore nouæ ifto® tumfucocumfedæinuentæac excitatæ funt c QuinSiadhucquotidienouarinue* niuntutjUtiam non tanta auium aut pifcium uarietas fit, quanta monachorum,

Opufculum tripardtum»

INfecundotomoConciliorumannoiyji. Coloniæ imprcflb, infertuseRlibec titulo opufculumTripartitum, De negocijs Ecclefiae. In eius ultima parte multi tetri næui, feu abufusEcclefiæacprælatorumtaxantnrrquo'dabundeindicat falfifsimumeffe,quödRomaniftæ,eorum^adulatoresamp;mancipia tantoperede fuæ Ecclefiæ putitatcgloriantur. Scriptum uerö eft id opus circiter ante 400. annos.

Mm 2 wtcolledoc

-ocr page 422-

'400 TESTES VER.ÎTATIS TEMPORVM iitcoIleflorConciIiorumautiimat,amp;extcxfuipfodiïïï(ianpoteft. Vewiwato'“*4 bam aliqua inde,uc quak fit quod didtur, cognol'ci pofsit.

Ex tertia parte opufculi Tripartici,in (ccundo Con^

cil iorum to m o in) p refsi, Cap. ».

Circa hoe fcïcndum cfl,uuIgafecnquot;f,qudJ m«ilæmuh’crcsd(cunf,quddplujfo^ crantut II) uno fefto de pcccaro fiio,quàn) per totam feptimaiian),ufl quindrlt; namferialcni.SimilitercoDftatdeinulcisalijs peccatis.qudd plurafuiitinnu’ nierabiliteriDfeftis.qua'minaljjs diebus.'ÊtiJeo uidetur.quôd acceptumefTeiDto, quo'd paudoca fella elTentit) EcclefiaDei,cumin ipfis Deus plusofFendaturiuelfalie quo'dliceretoperarijs.poftaudirumdiuinumofficium, inaliquibusfeftisniinotl» bus ire ad opera fu.1, prxcipue'cum pkiriminonhabeantjUndefeSifuosfuftentrntg nifide labotefuo: Scilli qui iamabundantamp;^habent, plus expendaiitintabrrnis diebusfellis. qua'in aüjsférial.bus. propterquod tanta feftoruni muIticudopluris mumceditin poputigrauamen.

Iterum, In qu bufdam Ecclefrjs catbedralibus efteonfuetudo, qucdquando canonici ahqut non reddunt clencis quod debent, clericifaciuntccflarea diuinis. VndeôdfcepecefTituriniltis Ecclefijs; imôquando^exmodicacaufaSdoccafionc» Viderurautem .qudd tnultd melius effet, utaliarpœnæcontta huiufmodicanoni* cos conftituercniur, neeukus diuinus in huiufmodi Eccleßjs annihilaretur.

IterumrEriaminquibufdamdiCEcefibuseftconfuetudo, qudd non canfâtof perartem,qua: potcftaddifci fere' perannumifed perufum.quiuixpoteftfdripM^* annos. Etideo funr multi clerici in huiufniodilocis ualdeilliter3ri:quiatfngt;P‘'i qudd deberent expendere in literis addifeendis, oportet eos expenderein boiuûno diufu addifeendo. Etideo niultômeliusuideretur,quod ubirj cantareturpffâttei”.'

Iterum in multisEtclefijscathcdralibuscftconfuetudo,quo'd uttotamBibll» amkgantperannum, faduntlfdionesadeoprolixasinmatutinis,quôd ferénuts lus audit totas matutinasramp;liquiremanent ibi,dormiunr,ut frequenter. Etideo ui* deretur melius,quo'd in iftis Ecclefqsomnesleâiones ram de tempore,qti.îmftiaW defeftis,fièrent ita temperatæ,qudd fragiliras Humana poffetaudirccas lu'çmft’e.

Item in multis EcclefqscathedralibuSjirapaucicIerici ueniuntadhotasCaiio* riicas, quôd quandoque uixfunt inchoro plusqua'm quatuor .aut fex cumtamto fitmagna multitudoclericoruminiftisEcclefqs, quæhabet ftipendiaabillisEcdflt; fqs, ôôdenulloalioferuit, nifideoffi ciando F.cclefiam.Porro'remedia courra hæe omnia poffunthabeti per ftatutajn quibus dicaturbreuibus, amp;deceiitibus, qu°“ in feftisHaäenusconfuetisliceatoperarj,port auditum officium, præterquaminia» Iibus.Etqudddecæteronon coganturhomines.ad afiqua feftanoua. Etpaulo póft ex Cap. 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Qui) nemo inferior ander ponere os in Ecclefiam Romanam,tanto'magisde ceret,ut ipfe dominus Papa amp;nbsp;dominîCardinales attenderent diligenter.cortigf'’* da in Ecclefia Romana,ôiinciperent ab illis,ut corredio aliorum, quæ ad eosldnn D)è pertinet.maiorem haberetefficaciam. Éceeenim quantum damnum, tunafeandalum emanauirper rotum mundum,otdealiistaceatur,intantisua«lio tiibusPaparus.quæcontigerunrindiebus noftris.Bt paulo pôft.exCap. j.

Totusferemundus obloquirur.Sôfcandalizaturde tanta multitudinereligio* forum pauperum ,qu( introierunt in mundumzqui non iam religiofi, fed trutaiint) uocaiKurà n)ultis,quodceditin maximam uilipenfionem religionisfacræ. Et licet ilturum flatus bonus poffet dici, amp;nbsp;adbuc poffentin huiufmodi flatibus bonis mul tiboniinueiùrijanien non uiderurexped ens.iflos pauperesn)ultiplicari,nilït.in« tuin,qLianrun) potellmunduscomn)üde'portare,amp; quod honorreligiouisferut' lut tficut non Hum Epifcopatus uel parochiæ,ucl ianonkiineademEcclefia.nni quaiituin

-ocr page 423-

SVPERIORVM contra PAPAM, 401

A quantutticationabileuidetur.Iterum,funtquaedammuliefes rcljgiofçpaupcfes,quç occafionequærendineceffatiadifcutrunt per uillas amp;caftra:quddeftu31deiiides= cens,amp; etiam peticulofum in mulieribus.Et paulo pöft ex Cap. 4-

Cum innnmerabilia mala fequantiir ex malis prælatis,uidetur quod in eorum» ptomotionedeberetapponimaximacura, perintelligenteminquifitionemdcpct lona,àperronisquænonconfueueruntmcntin.Iterunî,tantadifficultaseftindepo ' fitioneprælatotumfecundum iura propter mukitudinemteftium, quæad hoeren qiiintur,quöd nullus,quantumcunlt;5fceleratus,depofitionemtimet.EtideoEccle* ûæ iniiLimecabiles fub iino prœlato peftifero ftantes multisannis, deftruunturamp;i tempotalicer Sifpiritualiter. Etideo bonumuideretur, quódordinarerurperali:« quodiuSjquôdprælatimalifaciliuspoffentrenîoueri, Etiequereturexhoefruflus duplex: fcilicet, Liberatio Ecdefiarum, quæ fub ipfis pereunt : ói. ineufsio timoris in B alqsmalisprælatis.Necuideturquodindiebus iftisfiteademratioprædidædifFi« cultatis(eruanda,quæ fuit olimrquia tunc ferèomnes prælari erant boni: amp;nbsp;qui con traeosmouebantur,male'mouebantur. Nuncautemferè nullus nioueturad accuiä fandum prælatumjnifiboni,qui habentzelumDei accendentem cos contra malos ptælatos.

ktrum,tanta eftomifsioin prælatiscirca correfliones, quód rato' fitaliquis quicotrigat,enamdeiUisquibonicffereputantur.Etcumexhocproueniant mala mnumctabilia, effet circa hoe magnum confilium apponendum.

Itftum, tanta uanitasamp;lafciuiaappatetinfamiliaprælatorum multorum, in iieftibusparncis,5duirgatis,amp;Capellis defloribuSjamp;corrigijs deauratis, Sifinuli bus multis,quo'd non cft Rex netj Princeps fecularis.in cuius familia maior uanitas iiiufniatur:amp; bene' deceret,quöd in familia fuccefforum Apoftolorum maiordifci« pliiiaappareretin habituSJ ornatu : ficutiura otdinauerunt de habitu clericotum, quöd fit honeftior,Sd magis difciplinatus qua'm laicorum. Paulo po'ft Cap. ;.

In cniijs multorum prælatorum tanta fit extorfio pro figillo, quöd ultra om lt;nbsp;nesexpenfas,quasrequiritfigillatio,habcnt prælatimultideluctofigilli modo' mil le libras,modo duo millia,8ifimilia: quod non uidetur poffe fieri fine magno am -mæpeticiilo,cumordinarij,quifunt competenterftipendiati, gratis eaquaefunc iuftitiæ,debeantexhibere.

Iterum,multi ufurarrj adhocinducontdebitores,quo'd faciantfibilitcras da * ri,8i tecognofeere eos cum iuramento,quod tantum fibi debent de forte, quod fah fum eft,qua facia nt fibi ufutam in fortem computari. Et officiales multi, licet feianc iftam fraudem ,figillant tales literas, propter lucrum figilli. Et expediter mulrum, contra fraudes iftas, quae mulcum funt multiplicaiæ, remédia inueniri . Et paulo D pôftexCap.6.

Iterum,diuites parochiæ dantur,ut frequenter talibus perfonis, qnç nunquam rcfideiitibhSóraroinueniturEpifcopus,qui circa refidentiam huiufmodinimis fa « tile amp;nbsp;cum multis non difpenfetjn damnum maximum auimarum, 86 deftrudio# nem Ecdefiarum.

Ircrum,qu3ndo ponuntur Vicarij a' perfoniscuratis in fuis paroebijs, no babe tut utfrequenterrefpedusad bonftatemamp;fufficientiam perfonæ,fed ad ilium qui prominotifalariohabetuc. Etfiuntinnumcrabilia malaincxtorfionibus, SSalijs, pethuiufmodiuicarios,

Iterum,parocbiæut frequenter non dantur fecundum Deum,fed per preces 82 familiatitateSjperfonisomninoindignis, 82quae nibil ualentad regimen anima a tum.Et quod peius ell,tanta eft bodie remifsio in multis prælatis, quod facerdotes parochiales, qui in immunditrjs 82 alrjscrimiiiibus notorrjs funt exempta 82 uia perditionisfuisfubditis,noncorrigunt: etfiinterdumfortafsispuniuntin pecunia, infceletibus fuis dimittendo eos. Iterum J tanta eft ignorantia in facerdotibusinnu:« Mm 3 metabilibus

-ocr page 424-

40X TESTES VERITATIS TEMPORVM merabilibus quod in foluendo SSinligandoS^inhuiiifmodiindifcretémultosad , infcrnum niitrant.-óê ideocxpedker,amp;c.Etpaulo poftCap.?.

Tanta immunditia luxuriæ notoria cft in niultis parcibus mundi,non fokim in clertds, fcdeüaminfacerdonbus^imóf quod horribilecftaudire )inptæl3nsma^ ioribus.

Iter«m,ram maleexpcnduntillibona Ecclefiæ modo' in uanitatibns, modo in fupcrfluitanbus,modöinditandisSófublimandisconfangiiincis,modóinfiiisluxii rijsamp;peccatis. Itcrum funttotÄranti, qui nihil bonifociunc in Ecclefia, inïiqiiód de bonis Eccl cfiæducunt dies in delicijs: quod ualdetimendum eft, ne Deus prop« ter huiufmodi 8lt;i:alia feel era nimisgrandia Sdmulta,öó quæ diu durauetunt, tonfun datjUel confundipermittatftatum Ecclefiafticum,nifialiquacorreftiofubfeqiiitur; flcutfaâum eft deludæis a' Deo primum exaliatis, amp;nbsp;poftea deftruâiisin pepftuii, amp;confufis.PaulopdftexCap.io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

Item concilia anriqua,amp; etiam pofteriora, uixinueniuntur.S^ eftmirabilf.quo modo hocita neglexit Ecclefia Romana : Ôiquomodo non ordin3uit,qiio'dinEc« çlcftiscathedralibuSjuel etiam Métropolitains fairem, fempet haberentut.muluf* nimfunrin eisualdcutilia.quænon funtredadainius.ficutpatetintacetantnficon lio.inquodata eft forma indulgentiæ,quae daturfumentib.crucé: amp;m3ndaturpræ latis.quo'd nôhabeantnifitriaferculazôdaliamulta bona,quçnôfuntfcriptaiiiiurf.

Item cum tota Ecclefia regacur hodie periiira canoniea, 8d non excufentur ilM nefeientes, in multis cafibus : ualde bonum effet,quodfieret,6dc,Paulo pöft« Cap.u.

Quia plurimiprælatifprohdolotjfunttcpidicirca ea,quae Dei funt,imottiini contrart) fere'omni bono,non uidetur modo aliquo expedite. Et paulo poft;

Item dicitur,quód ciconiæ congregate,quando inftindu quodam natutæftn^ tiunt,quodaJiqua deillis,relidocomparefuo,commixtaeftalj),omnes infurgud C in earn,8i cum roftris déplumant cam,8ii: in earn defacuiunt: quid ergodebenifef^ repraelanbontcongregati.deillofociofuo, cuiusluxutiæturpitudoinnunierabiks »nficit,8d fœtet in tota (anda congregationeï'

Itcm,z.Efdrae.9,c3pKulo Iegituc,quód Efdras purgando Ifrael a'mulirribusalif nigeniSjincœpita'facerdotibus.propterquod uidetur quod purgatioiftorum.o''** nes alias debet ptæcedere.etiâ iuxta iliud Ezechielis,A f.induano meo incipite,d^c.

Item dicitur.quo'd tempore Regis Philippijotum regnum Fr.inciæ fuit fuppo* fitum interdido : quia tenebat quandam mulierem pro uxore, quænon poteratiu* ftc effeeius uxor. Quid ergo eft faciendum de prtclato, qui nô folum mulicribusma Cita ris abutitur,fed eriam monialibus amp;nbsp;abbatifsis euidenrer i

Item,temporibus modernis duolmpefatores depofitifuntlnConcilij$,pfO« prêt temporalia damna quæEcclefiæinferebant. RexetiamPortugaliæ rcmonis eftpecEcclefiam,abadminiftrationeproptrjpatrimonrj, quiaadregimenineptusD uidebacur.Q.uomodo ergo Ecclefia poteftdifsimulare,quin prælacus,quieti3min^ numerabilia mala inferr Eccleü'æ,5iineptus eft penitus ad regimen animaruni,foij^ niter deponatur. Timendum eft uehementer, ne propter taies difsimulatioflf^ tolerantiaSjira Del contra Ecclefiamcumuletur.

Alboinus.^

INfragmentisAuentini, inuenio Alboinumquendam.admodumdofltimui« rum,quiante4oo.3nnos uixir,defendiffeconiugium facerdotum . Handdubiè multi tune ea de rcfcripferunt,quandoquidem cùdter 24. Epifeopi unacumluo clero ut fupra dixi tune uxorati fuerunt. fed cur eorum feripta non reperiantur, caufa eft, quôd Antichriftus cum fuis miniftris omnta talia fedulo' fupprefsir, Âopprelsir, timens nimirunjluccmueritacis fuis mendacnsaccrrotibusfututamincoletabilrni*

Huga

-ocr page 425-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM. 40^

* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hugo»

O

HVgo gloflatotamp;CatdinaliSjqLiiflornitanteannosjïo.id eft,drcitergt;25o. an num,fcnbitinfuagloffa,Diabolumolimhabuiffcduasfilias, AuatitiamóC Luxariam. Auaritiam elocaffeludæis, Luxutiam cthntcis. CæterLÎm jam ck« j.quot;:°5'^'rif(jillorufuasfponf3s enpuiffe,foloscguelkfibi proptias inram^ haberçj, Luxiuiam.

f'h’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullam habevccoaâiuampoteftatcmzamp;riquâ

ölufutpent,habereeosabImpçratore.fuperPfalm.77.uerdinqUlt, Multiclericil ööt progenies uiperarum.Fœcus enim interficit mattem,quando na fcitur; quia ma

'^'^’Itiexquo natifuntin Ecclefia, perfequuntur mattem Ecclcfiam, 82 '-nnftiimpatrem:82quantum in ipfis eft,intcrficiunt.InPoftiIIafuper».Ioannis, cb

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Videturbonelefu, contra teconiurafleiiniueifitas

'^ötiitiai]o|.q,y, 82llliinperrcquutionctuaprimifunt, qui in Ecclefia tuauidentuc priniatiimtenete,82gerereprincipatum,iuxtaillud:Q.uiedebatpanemmeum,m3» 8”p3batfupetfnefupplantationem,82c.Vndeappatet fane,eumaliquatenusEc« oeiialticiordinisfummamimpictatem,imó82AntichriftianiImumperfpexiire.

Petrus Comefton

PEttusComeftotfcholafticæhiftotiæ author, 82 cantor Parifienfis, floruit circa annum Do.ii4;.nempeante4oo.annos, is inquodamquadragefimçfermos: neinclericos inuehitur.dicens,cosinftudio fcripturçelTcneglfgentesxöfumc« -reeosbonaEcclefiç,quçpaupcrib.dcbebantur,luxuriofifsimèinexquifitasdelicias et nimi3nicrapulamacingurgitationem,yocateosfalfosfratrcs,ac prolixe eoruni Inxii petditam uitamdepingit, addens feûerifsimam comminationem iræ diuinæ •

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iohannes de Argentina ♦

IOannesdéArgentînafloruiccircaannumnzo.ncmpeantCî5o.annos.Is,utVr« fpergenfîsfcribic,fuituehemcnsconcionator.Ac,utexeiufdem Vrfpergenfisnac tationeintelligi pqjeft;gratuitamiuftificationem diligenterinculcauir.quætunc uifaeftnouadodrina^ Q^jgdoflniiademericis operum, prorfus iaminualuerat, Poteftantemindecolligi,cumdoârinamdegratuitaiuftificationcdocuiire,qudci isChronicusfcribit,muItosindecogiiaffefic,51ocutosefle:Peccemusigitur, quo # niamcruxChtiftinos ab omnibus peccatisliberabit, 82 abfoluet. Sic enim 82Pauli tempore,82 noftro,multi uel abufifuntEuangelio.uelita idfuntcalumniati,utdice:« tencFaciamus tnala.ut ueniant bona. Item, Peccabimus igitur, 82c. Verifimile eft eu

Nam illis temporibus fuerunt Voaldenfes circa Argentinam, ue eftalibiinfraannotatUm.Ytinamhaberemuseiusplenioremhiftoriam.

Abbas îoachim Calaber.

ABbasIoachim Calaber,homo eruditionis, 82 etiam fanâitatis uitæ nomine tnm primis Celebris,qui floruit anno uj o.in quibufdam Germanicis rhyth ■ mis iam quidem olim feriptis, (ed recens Francofordiæ editis, affirmât, Pa i» effe Antichriftos,quo'd in fimoniam fint immerfi, aeluxu 82 libidine penitus perditi,quorû utrumtj feelus prolixéprofequitur.Dicit eos fua turgt; pitndine82fceletibus abfterrereludæos 82 ethnicos, quo minus ad Chriftum con » uettantur.Interalia quot^ fie inquit.

®cHwck^toncb2/mitbcmfpott/ pfaffcu bîingcii ©otf.

Extant quædam eins propheticæ piâuræ fuper Apocalypfim, cum Itaücis ex a pofitionibus, ubi etiamafperius Papam 82 fpiricuaies aceufat. Damnatus eft aPa ■ pa in quodam concilio Laterano, quod quaedam minus redé dediuinitate docuc • Mm 4 rit _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

-ocr page 426-

404 TESTES VERITATIS TEMPORVM tir.cftq; Wdamnatio iarecanonko inferta : fed a' Luthero propria qiiadamdifputa# noiiedefenditur. Inalioquodani h'belIoprædicnetiamfore,utChnftusEccle(i« amfuain repurgct; ratio reformationis præfentium remporum rebus pukhte' confonat’

Super Hieremiam ïïc fcribit : Eft 8^alia ficus, quæ malediâione præuancatfo# nis ïam aruir, Latina Ecclefia,fiue nauicula S.Petrixuius folia tcmporali3,dequibuJ conficiunturperizomataad cxcufandasexcufationcsin peccatis,quibusinhonefta« tem uitæ fuæ ram Adam fummi Pontificis, quàm Eua Ecclefiæfubieâorumopeti» ant,amp; in ligno Ecclcfiafticægloriæ fcfc mifcrabiliter abfcondant.Sed quia'pattimo niumIefu,quodipfiPontificesàPrincipibusChriftianis,quafiboniô2malifcifnflt;æ lignum fumunt : boni,quoad fuftentationem uiræ:mali, quo ad difsipationemô£ libidinemuitæ,Siabufum,cupientcsgigantcs fieri fupertcrramjeipub.faniofiijui’ ripettotamlatitudincmlmperijChtiftian^noncontentiftipendiiSjamp;G

Ecaliquanto po'R,

Nam fecundum fententiam S. Brigitræ, porens eft Deus fufcitareSi Francos aduerfus Ecclefiam. Cum enim EcclefiaRomana deficiet,quo3d obedientiam,S: Pontifices ex Alemannisthefaurumexcrahentes filios amp;nbsp;filias adculmendignita* tisfecularis promoueat, uolante matre cumpullo, aderrorem ducetur populus Chriftianus:tum finis,clamor amp;nbsp;ululatus uniuerfæ carnis uenict ad Dominum aftro rum,amp;c.Curabo Deo danre ut aliquando eius ille commentarius in publicumpæ’ deat. Plenusautem eftprophetijsdcfutura Ecclefiærcformatione,ôiinfeâaiioiK perdirifsimi ftacus£cclefiæ,præfertimcleriS^prælatorum.

Petrus Cluniacenfis Abbas gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

PEtrusCluniacenfis Abbas,floruit ante4oo.8ipanloampliusannos.lneius tpi* ftolisquædamabinftituronoftro haudquaquamalicnainuenio,quç3dfctib3.

In epiftolaad Rotomagenfem Epifcopum,defcribitcuiufdam amici,no« mincGuilhelmi, motbumac mortem, indicatçeumantecommunioneminun« öum efle,ficucôiueteres Agendæ præcipiunr,contrahodicrnamPapiftarumcon* fuetudinem . Fuituerdbuiusuiri tempore grauifsima contentio Cluniacenfibas cum CifterticnfibuSjCumquidem eorum Abbas D.BernhardushuicPetroamicus familiaris.uiueret de nefcio quibus decimis, quibus Ciftertienfes uolebantptiaa* te CJuniacenfes. Non fan's pernoui controuerfiam, nec fané noftriinftituti earn pt* nitus pernoffe admodum intereft. Fuerat is Abbas Petrus in bona gratia a pu d Pagt; pam,ut ex multis eius epiftolis apparent ramen illi imp erra ucranr, ut Papa Clunia cenfibus fcucritermandaret,utindccimisilliscederctCiftertienfib.Inepiftolaigitur ad EmericumCardinalem,amp; CanceIlariûPapæ,queriturgrauitcr,accufat^Rom3»P niftas, quo'd feuera fententia fit contra ordinem fuum nec auditö,nec etiam uocarû, incognita caufa, nullo^ proceflus ordineferuato,lata.In epiftolaadInnocentiûPa* pam.deeademrefcripta, querituradcó.auflüeflenumerum monachorumactno« nafteriorum Ciftettienfium pafsim ,quin etiam in uicinis locis circa eorum mona» fteriumddcj contra canones,utfiipfidefuisdecimiscosalereacfuftentaredebwnt, neceifefit uelminiierefuorumnumerum,ueletiam penituscedere. AtDeusbont, quantumabeo tempore mundusiftis fucorum aluearibus.accedentibusFrancifca* nis amp;nbsp;Dominicanis, Auguftinianis amp;nbsp;Marianis, aggrauatus eft c In eadem cpiftola inquit ad Papam : Si aliterres procefleritjquod falua partis gratia dico, autfuamt cum Ecclefia retinebit,autfinemeiufte'hucufcj! poffefsis carebit. Vnde potes pie 1c« ledor animaduertere,qua'm acriret illi fanâifsimi patres, mundi defertores,pauper tatis^ uoluntariæ poffeflbres.de huius mundi opibus fint digladiati.

In epiftolaad ClateualIenfemBçrnardum,acalios,srauiteccueisdefadeffl teexpoftubt.

-ocr page 427-

svperiorvm contra pap ah; ïSj

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dkitjinimicum hominem ilhzizAnia in eos feuifle. Exclamai etiana

prn’ ^quot;a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chcifto fprcuifTçjô^nuiic

t o Egeftatc fotdibuSjac mifetijs lirigarc ?

Et paulo póft :

io am ■ “f Quod ucrum cftjratnbus ßi. amicis f3tcar,hoc uno uctbo, oeJuti iacn« paritetôdæmulorum peftora tercbraftis : amp;Epifcopos,clcticos, abba f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfos,ad quos eciam pcruenirepotin't,laicos,aducrfüsuos unanimia

concitaftis.Necpotuitfatanasnequiciæfuæunliusiinienireconfilium.ô^c.

‘11 quadam admodu tn prolixa epiftola ad S. Bcinardum.hortans f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ads’

(^^'■°'’‘-°*^‘^'3wintetCifterticnfcs8óCluniacenfcsmonachos,oftendn,nondcbe

P*^°P^^'^“f‘’‘’*ï’3iitiicftisdiucrficatcm : quiailki ’oera. EtcitatexBenediöinarégulaadmodumbonasfcntenuas,quarun) pri» 3næceft:Sic (inquit régula) Abbas omnia temperet arque difponat, uranimæ Ufntupamp;quodfaciuntfratreSjabfcjmurmurationefaciant, Quicanonindicar^ ^Jiesritusac cçremonias, obferuationes ue monachorû, ubique ad timorem Del prædiâamfententi» f '^^°'’‘^'udit:Monachusergo partisBenedidiregulam profitens, tune earn uerc fetuatis uel mutatis quibuslibet cius capitulis.charitatis legem ubt» utd ^^a'^f‘^f^^^9'’O‘î‘’eftiumhunccanonem ex régula profert: Régula præcipir, f uelhumcoloreac grolsitudine non caufenturmonachi : fed illius coloris auc qualitatis ueftibqsutantur,quçinprouincia,inqua h3bttant,uelfaciliusinueniri,uel fuiuscomparati poffunt. Quæ régula clarifsimam libertärem ueftitus indicat • Ac C •lune monachi, adeo' ftatuunt neceffarium fibi ad falutem fui generis cucullam effe, •Il uel dormirent fine ca,iratumfehabiturosFranaTcumftatuerent, duarefcmpec pfftori patuum cucullum alligant. Teftatur item/ummam fuiffe aatictatem cætca ßioniacumin Eccleftisfuo tempore. Sic enim inquit:

Silex Chriftijdeft,chariras^ab omnibus diuerfosufus fequentibus relinquen-aaelr,nufquam planéultra quaerenda eft. Nufquam enim inueniri poterit.poftquâ abomnibusmoremdiuerfumfequcnttbusexclufafuerit lt;nbsp;Non nceharifsimi.totus otbistCfratumChriftiEcclefijsiamabantiquorefertuseftr’ cum^omnem penè nu merum excedatmultiplicitasEcclefiarum * fubuna fideSieadem charitateDeofa« Hiulannum,tanta pene'apud eosinuenitur uarietas ufuum, quanta jnfinitas eft loco tum.Hoc in cantibus,hoc in lcdionibus,hocin omnibus Ecclefiafticis officijs^hoc in ueftituuario.hoc praeteraurenticaquae mutarinon poiTunr ieiunia, in ieiunij s diuec , fiszhocinuniuerfis fimilibus,quæ pro temporum,locorum,gentium,rcgionumua tietatibusa'praelatis Ecclelïarum, quibus feenndum Apoftolum, quantum ad ralia pfrnnet,infuofenfulicetabundarc,inftitutafunt.Relinqucntergo omnes iftae Erde fiæcharitatem,quia mutauerunt confuetudinem : ceffabunt effe Chriftiani, quia uis dentutindiuerfislufibusuarij.Peribitabhisfummum pacis bonum,quia unufquifcg modo uario operator bonum. Non ira fenfit uita 8i. uetbo doâor Écclefiæ Ambro» fius quideieiunio fabbati feribens, quod Romæ feruari uiderat,amp;MediolaniEpis» fcopusfaâusferuarinoninuenerat.ait: QuandoRomæfum.ieiuniuma'Romana Ecclefiafetuatum euftodio : quando Mediolani, morem eiufdem Ecclcfia: fequens non if kl no.

In alia epiftola ad Papam Eugeniumficfcribit:Non pettinetquidem, quoeî diâiitusfum,ad proprium negocium : fed quoniam alienûeft,quod ueftrum quoli ber modo eft.Eftautem ueftrû,totius Ecclefrç Deiin hac uallelachrymarum peregti» nantis canfas audite,auditas difcutece,difcuffas iudicio Apoftolico difFinire. Et licet perfona ueftra côftituta fit fuper gères ßC regna.ut euellat deftruat, difperda t amp;: ^Csipetjdi £dificctamp; plantet : tamé quia nec Dcus,nec Ierem,Ptoph€ ta,cui hoc didu

-ocr page 428-

40^ TESTES VERITATIS TEMPORVM Cit,eftïs,po£eftisfalli: potefiis abhi's.quicaquænonlefuChrifti, fedquæfjîfi’*’'? qciærnnt,decipj.Hoc nefieripofsitjOporretuüfidclisiïquisfiicntfiliuSjquçf'tii nota, «obis forcé ignora fu ne,patri fidclitcr pandat : amp;nbsp;ne hi de quibus legitur, Veneniim afpidumfublabijseorunijfynceritatemucftramtoxico l'uoinficereu31eant,modo quo poteftjpræmuniat. Nam non eft paruum DeimLinus,dtalibuslibcrari.

Vnde appâter,hune pattern longifsimé ab eorumPapaeadulatocumettoteac mcndacio fuifle.qui negant Papam errare pofle.

In eadem epiftola,commendans Pontifie! quofdam monachos,inquit:Intefi lexi,neemcfalliputaui cunâorum Latinoruminilirutis,eorum propofitumptak» rcndum,nee effe eos de 11 lis qui liquant eulieem eamelum glutiunt : hoc eft.qnnc titumfaciunt mandatum Dei proptertraditiones hominum, Si décimantes meiy tam Sóanetumamp;ciminumjSó; (iuxca unumEuangeliftarum )omneolus,dimitiut quæfuntgrauioralegis,iudicium,mifericordiamôôfidem » Nonenim præcipuc'in cibiSjin potibus,in ueftibus,inlaboribus uel fimilibus regnum Deieonfifteteputant, licet hæc difcretiuéfaâa multum eidem regno Dei militent: fed in pietateilia dequ^ ait Apoftolus: Corporalis exercitatioad modicum utilis eft.pictasautemadoæ”'* utilis.promifsionem habens uitæ quæ mine eft pariter 8C futuræ.

Ex quibus licet cognofcere.iam turn quofdam monachoS in fuperftitiofa dietu. ciborum.ueftium acgeftuumobferuationepictatisfummamconftituilTe: fedhuiK pattern,alios^faniores,longifsimé' ab eaopinionefuifTe.

Epifeopus Fluentinus,(èu Florentinus.

Circa annum Domini lit?. graffanteperIcaliamarmisPafchali II. Papa, ptimisaffligenteEcclefiam Rauennatem,quænunquamadhucfeptorfusPa pis fubqcere uoluerat.cœpit côcionari ac prædicare Fluentinus Epifeopus f if“

Florentinus, ut Molinacus nuit ) Antichriftum adueniffe : ipfum nimirii ni Papamjn C dicans. Ade3autemPapaidadfepettinere,fe^eo petifenfit, uteadecaufatefttoa* bellicoôô Antonino,eo'in propria perfona fit profeâus,filéiium queeümpofuent' Haud dubiénonpatumillc Antichriftusfuoregnotimuit : necleuipericulomotus fuit,quôd ipfemet e(5 profcâus eft.

Balduinus,

B Alduinus.Gonftantinopol. Imperator,regnauit circa annum uay. CiimPap eum nefeio quid obiurgafletjfibiqgin ipfum ius uindicaret, fcripfitlnnoceiino »II. meminiffeeum debere,qnodnon dominus Imperatotis,fed fubditusIÏGu ctarumcgliteraröteftimonijs probauit, Papamamp;omnesclericos politiconiagi^^ tu obedire,8i non dominati clebere.] nter alia citauit etiam diftum PetrizSubditiffto tcomni creatutæ propter Dcum,fiue Regi. amp;c. Ei Imperatotis piæepiftola’tefpoj* dit Papa æquéfupetbo ac indoâo fcripto,cuius pars aliqua recitatut c. Soli rc.tit.de obedientia ôimaioritatc.Sic. Eludit cnim id didum ineptifsime',quo d nonptæffP turn iuris fed conûlium humilitatis fit. SicfacriPapæluferuntôôillufcruntlactisliff* tis,prouceocuminipotencilibidinilibuit,ô(^immanitytannidiprofuit.

Pétrus Cantor Parifienfis ♦

P EtrusCantorParifienfis.àComeftorediucrfus.iiixitcircîterantejyo.annos^tem pore Henrici VI. fcripfit prolixum Steruditum librû titulo Verbum abbreuùtU’ in quotaxatnontantûEpicurcamuitamcIericorû.amp;negledionemofficij.if'’

amp; multos alios abufus Papæ,eiusqjfpiritualiûfeu facerdorû. loan. deVefaliainfi’^’ Il bel! o contra indulgentias, feribit, qgt; hic Cantor dixerit indulgentias elfe pias trau« des.AliacusinfuareformationecicatCantorê hue,in fuo Abbreui?toiierbod.iniiiai’ tcmpluralitatcbeneficiorû,amp;excmpciones, qd Papa multos Abbates .SôPralatos fuorü Epifeoporû iute acobedientiatemere'eximerefoleat. Taxar inter alia grauitet multos Miffg abufHS, ôi præfettim eius nimiam multiplicationê Si ptophanatioiif-

-ocr page 429-

svperiorvm contra papah; 4»?

I /(Cüfatuehcmentcrfaccrdotes,qiiôduerbiDciptædicationemom(ferint,accanes mutifaäifint. Rcprehcndittraditionum Papifticartim copiain amp;nbsp;inipietateni, dl tf titijpcteasefFedum effe,iit fecund am Chrifti diâum, propter hominum manda »« tijDeimandatum fitfaâumirritum amp;nbsp;ncgleâum.^Au qiioop^oftauratores cætemo niatumuelum rempli femel laceracum refardre: ïd eft, ludaifmum inftaurare. Pre lt;nbsp;cumbattologias.ôô prolixos ululams ex templis tollendos cenfuit , Obiurgat eti# amcondonatores.quod omiffa fana doflrina,ad fabulas, Si curiofas odofascjco » gitationes fefeconuetterint, eas^ praedicent ac doceant. Obijcit eis quoij obfcura a tionem,elufioncm,8ôdeprauationemgeniùnifacrarum literarum fenfus.Dicitreâê deeisillud Scripturç did,quôd uetbum Dei admixta aqua adultèrent,8^ cauponen tut.Defideiuftificantenon maléfenfit. AbufusinEcclefiaacreligionein immcn» funKxcreuilTe,amp; omnia opprefsiffeaiTerit: ut uetepofsit did, a' capiteufq; ad plan « k tam pedis fanitatem in ea non elTe.Omnino fuit uir pius ac eruditus, multat]^ uicia, abufus.Siimpietates.in Ecclefia amp;nbsp;religione graflantes taxauit, fed plura baud du * bfeuiditjquædicereaufus non eft,ob metum Romani Antichrifti,eius^ Pluiifeo* tumacPontificum. Taies fané femper plurimi fuerunt.

V uilhdmiis Parifienfîs Epifcopus»

VVilhelmusParifienfis Epifcopus.uir eruditionis ac pietatis nomine percele« bns,flortiitdrca»î?o. Domini annum. Senfit dum de articuloiuftificationis, riiniamp;demultisalrjsreligionis partibus,longe'melius cætedsdus temporis doâotibus.Sctipfitlibellum unum decollationebencficiorum,in quo primiîm do cet,qualis debeat effe facerdos.tum in uita, turn in doârina, Deinde acerrimê infesî datur facerdotes fui temporis,8ô prælatos,qui taies admitttant, eis^ benefida con,. feranrDicit in eis nihil pietatis ac eruditionis comparere, fed potiusdiabolicas tuigt; C pttidù]es,omniumfpurdtiarumacuiciorummonftruofitatem;corum peccata non fimplicitet peccata effe, fed peccatorum monftra terribilifsima, eos non Eccîefiam , r ja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^Syptumac Sodomameffe;prælatosnonædtficareEccîefiam,

feddefttuere, acDeoilluderc: eos cum alqs facerdotibus prophanare acpolluere corpusChtifti: prælatosomnibusEcclefiaftids honotibus membradiaboliSi Dei hofteshonorare,eosincoelum Ecclefia: Ch tifti Ludfernmreftituere.Ipfiusauthoris uetba tecitaui.Tettio'difputat,eos nequaquambénéficiaconferte poffc. Poftremd pugnatacerrimêcôtra eos,qui uel acdpiunt uel dant uni plura benefida;quos muU tiplicitetteptehenditacdamnat. Firenim nonrarôapudPapiftas,utunusaliquis fgtegiusauceps,aliqHotcenturiasbeneficiorum,præbendarum,canonicatuum,ôû fimilium rcddituum conquirat ôicongerit. Audiui fuiffealiquando.qui ad feptin # gentahaberet. Circa idem tempus fcripfit quidam librumtitulo Bonum uniuer fale,dçptoptietatibusapum: quiitidemuehemcntifsimèineosinuchitur,qui plu« D ra beneficia habcnt, autdctinent: accefertmultatriftia exempla fubitaneæ mortis Mliiim facetdotû. .Memorabile uerc) eft, quod refert, quendam magnum canonicu dixiiie.cuniaudifretfuum fociumuefpetibene' ualuifie,8lt;imanêinuentum mortuû: Quid multisffecundum ufum ôdconfuetudinem Ecdefiæ mortuus eft,ut uidetis.Ita apparet, tune fuiffeaded frequentia exempla repentinæ ac tetræ mortis facrificulo « tQm8icanonicorum,utiamdiceretur,efl'efecundumconfuetudinem Ecclefiçmori. Nec multo' aliter hodie accidere uidemus Antichriftifpiritualibus, eorum® parafi ris nobilibus acignobilibus.

Bernhardus Vuefterrodi»

INucniuntutinbfblîothecisrhyhtmi quidâ,titulo planâus Bernardi Vuefterrodi,’ in quib.gtauiteradmoduinfeâaturmaliciâcleti. Obijcit au té eis præcipucfummiî uitçturpitudiné.etoffîcrj negleâioné.Monachos dicitmûdoipfo mûdanioces,ec uanitateipfa uanioresieos nô pietatis,fed opû et deliciarû gratia monafteria intrare.

Prælatos

-ocr page 430-

4cs TESTES VERITATIS TEMPORVM Prælatos dicit effe meros Pilatos Sdtyrannos, id eft, perfecutores Sdoppteffo^Ecz A clefiæ.DicitqLio(^,grauifsimeucxariEcclefiamChtiftiàclericis,itautpetkuW'” ’ neintereat. Dénichait, ubicjpatereidololatriamjSdenotmesclericorumabuU ’ Opinorhuncefreinum,qucni8dTricemiusuocatBernhardumCotbeienftnini • nachuni.ItaenimfacitVueftphaliæmencionem,utappareat,euminiprahabita • Curabo,Deouolente,utaliquandoid fcriptumfimulcumalijspoematibusolioi tta Papam fcriptis, prodeat. Forte'ante annos ?oo.ôd amplius uixit.

Henricus de Gandauo ♦

HEnricus dcGandauo.qui uulgùdoâorfolennis â fophiftis uocaturjflofu'f^“ tejoo.annos. Sæpeinfuo duodlibetofecundo diiTecitcontrainaiKS““^^ difpenfationum Paparumdeplutibusbeneficiis,5diïmilibus.Dicit,pjæ effe minifttumSdfubditum legis,non dominum. Dicititcm, mala nonideoii^'''^® na.quo'dea Papa permutât aut iubeat. Citât idem Bernhardum multumdctalti’quot; tentiadifputantem, quôd nihilualeantPapæ mandata, autdirpenûtiontstontM Deimandatum . ItemdicentemillauetbaiBonahehæcfpecieseftcficfadiwf probatis nos habere plenitudinem poteftatis, fed iuftitiæ forrè non item . hoc,quiapoieftis:fedutrum8ddebeatis,quæftioeft. Quodlibeto potto' 8. quæl • 27 difputat contra abufum bonotum Ecdefiafticorum.fed tarnen loco dominot“'^ haberi,cumreâ'ceisutuntur:cumuerômale',locoprædonum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Fuit fané hicfcriptor talis,qui multos P a piftarum abufus ex animo odefiG“^' teftatusfit,atlt;5 cupient eoscorrigiactolli.Multiomni no taiesfuerunt,quiexanimo quidem omnia reâa piacp eftein Ecclefia optatint, qui^ etiam aliqua non patua ui« tia religionis eius uidetunt: fed tarnen partim educationis longa confuetudme,p^r* rim etiam metu uiâi,nonfuntaufi omnia quæ eis difplicaerunr,tcprehendete.

S. LucasHungarus,

I Nfcholijs VerbiabbreuiatiCantorisPatifienfislegi,S. LucamdeHungamf*' communicaffcquendam hominem,ignoroobquodfcelus: qui moxadPap^m Alexandrumfccundum,ut opinor,profeâus,facile pecunia abfolutionememit'

Verum S. Lucamnihilabfolutionc,authoritate,amp;minisPapæ,tanquaminiuft'’’ motum,fecundô óótertio' eundem,quandoquidem fibi non fatisfecerat.excotflin“* nicaflè. Q.ua reoffenfum Papam ,ptimu'm fufpendilTe ilium beatum Lucam ( fuitEpifcopus) moxetiamexcommunicaffe, Adeôautem nonmotumdefua tentia excommunicationibus Papæ Lucam,nec ueniam pctrjfle, ut Si. inonuusûiin ea excommunicatione : fequuta uero'eflenon pauca miracula poftLucaeilHus^^^ tem,quibusDeuspietatéacfanftitatemeius fitteftatus.Sihçc Papiftarum hiftorioU liera cft,difcant6ôinde,fæpePapæmandataamp;excommunicationes fine peccatoac iraDeicontemnipofle.Gognofcantetiam,quam parui hic fanélus uir,alrj^ plurirni, p Antichrifti Romani minas,excommunicationes Ôiauthoritatem fecerint : cos que imitentut.

Gilbcrtus mon ach LIS,

I Oh. Hufs in fecmone.Vos perhibebitis teftimontum,citât qucndam doäottnt Gilbertum (opinor eum.qui fuit monachus Ciftertienfis,Öi a ncf 2^0. annosui* xit)dicentem,faftumcfleincleroabomin3bilemonftrumfupertetram:qubgt;'t gradus fummus,animusinfiimus: fed cs prima,uita ima: lingua magniloqiu,migt;n‘’5 oriofa : fermo multus/ruäus nullus : uultus grauis.aäus leuis : ingens authoritas.nu tans Habilitas : fpcculator cæcus,præco mutus : pugil mancus, præcurforlcntus. nie dicus morbiignarus. Quibus nominumantithefibusillebonusuir.qukunquffuit, fan's a pcê peruetfifsimumcleriftatum,affliâam^DciEcclcfiamdepinxit,inqu.'ifa* ctifici ôd prxlati nihil minus çflent, qudm uidcri uolebanr, aut «iam efle debcbant.

-ocr page 431-

SVPERIORVM contra papam.


40^


* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fabulæ»

VEtus qnoddam exemplar fabulatum Aefopi ac fimflium,cum pukhn's pidu* ris,cxtatin bibliothecaFuIdcnfiamp;alijs.Multæi'bifuntpiâuræ.prælaiosPa# pifticosegregie'taxantes. Sæpeibiuidere eft luposcucullatoSjConcionaiKcs.

Intet alias una eft, ubi lupus nionachalicuculla indutus, rafo cg uertice concionatuc ouibuscitcumftantibus.Eftauteminterpretatioadiunäa hifcetierbisiLupuscucul ■ latus hypocrita eft.Vndein Euangelio:Attcndiredfalfis prophetis»

Prima omnium fabula habet lupum cucull3tum,amp; baculo fubnixnm,ac con « donantemanferibus.amp;diccntem; Tcftiseftmihi Deus, qua'mcupiamuosomnes inuifceribusmeis. AliaeftdecattoinfulatOjamp;manutenentcEpifcopalemfcipioa nem.acprædicantemuribus, uteosconuertat. Cui forex maximus nacurefpondec g hifceuerbisiCharius eft mihiutmoriar paganus, quamfub ucftra manu fiam Chria ftiaiiusiatcpomnes mures aufugiunr. Voluit forte' is,quieting dcmumolimillas pi=* durasfecit,indicate,PhatifæoSjhypocritaSjAntichrifti circuiremareac aridam(uc Chtiftusinquit) quo untim profelptum acquirant, quem tarnen poftea duplo ma gis gehennæ reurn faciant,qua'm fuir ante.Indica uit item, eos elle meros lupos, fe« duäotes amp;nbsp;deuoratores gregis Domini.

Viceliusin quodamfuo fcripto illarum fabulatum mentionem facir, easij Lu » meranifsimasuocat.Fcrtèfuncanteioo.aut^oo. annosprimumfcriptæ.

Dtirandus»

DVtanduSjOmnîsdiuini hu mani^ iuris confultifsimus,nationeVafco Gallus, EpifcopusMimatenfis.amp;anditorRotæRomæ (ubiôi l’epultusell) floruit circaijoo.Dominiannum. ScripfitSpeculumiuris,undeSpecul3toreftdi^ C dusaremRationalediuinorum,admodum prolixum. Scripfitamp;deconciliocele^ brando,id^authoritareSdiulTu Clementis v.conciIiumViennenIecelebraturi.Edi^ tum eft id feriptum Parifijs,anno Domini ty4r.Ti tulu m ei præpofuerunr.üe modo celebnndi concilij generalis. Veru'm non demodo,fed de rebus inconcilio dehbe a tandis,ineoopéréagitur.Multa profeddutiliaauthormonuic,8ô præcipue'derefoc mationePapæamp;cleri.Namftatiminitioita queritur,decorruptilsimis eorum mo « tibus.-Secutifuntuiam Balaam exBozor,qui mercedeminiquitatisamauit, corre#; d'.onemuetü'habuitfuæueianiæ. Namfubiugale mutum.quodhomims uocelo:» cutumeft,prophetæinfipicntiam probauit. Lluodetiam hodieaccidit, cum tani ftultaamp;diffoluta perpetrentur in Ecclefia Deiàdidis perfonis Eccleîïaftkis, quçdea berent effe lumen aliotum,ôd lucernæ fuper candelabrum poîïta\iiixta id q uod Do^ minusait,fenfushebetantludæorum,8i etiam paganorum. Et eciam il!i,qtn ratio a iKdiainaeagnitionisomnimodocarent, iftorum deteftanturinfaniam, öóeoruni 9 diftottaamp;Deo contraria itinera faniusfapiendoredarguunt. Exquofecunduin eumdodiabindoâis.clericiàlaicis neceffatiorcdarguuntur,utibidemamp;Aug ait: Qui nec regiminis inferationem habuit,nec fua delida deter fit, nec filiorum crimen correxit ,canisimpudicus dicendus eft magis quam Epifcopus. ». qiia.ftione 7. Nec tegiminis.

Titulofecundo.compendîôdocet.quomodo Reges amp;PapæEcclcfiam refor» warecommodifsime'poffent: nempefiucteres leges facrarum Iiterarum,concilio» rurnamp;Cæfarumferuarent,nouas^incontrarium inftitutas dift.et abufus tolierenr. Item.fifuamipfiuitam primdmcorrigerent.Sed adfcribameius uerba :Siitacj duo, .àquibusregiturhumanû genus.ficuta' mimftrisDei, uidelicet Ecclefiaftic-iautontatt le,amp;Regalipoteftate(ficut Gelalius Papaferibit Anaftafio Impeiacori 96. diltDuo funt.jueïlentintenderead diftamreformationem,lt;Sófalubreregimen humanige^ neris.habetentuwmampleäipr^dtdam, ut uidelicet feipfosóó humanuni genus tfgetent,fecundumquûdinlegc,ô^inEuangelio,amp;:incôciIr)s(piritusfandiiii: in» N n du probatis.

-ocr page 432-

TESTES VERITATIS TEMPORVM


410


probatis legibus

flu probatis,ut i6,dift.Habeo nbsp;nbsp;in altjs humanis 8^ com tatum,corrigcrecut8órefotmaretur,proutmeliuspo(ret:8ipfouidfretut,uf,gt;'’^°^jj' trariumimpunêattentarctur.S^quód huiusuitarnouitas non negligeret, qusgt; annquitatefuerunt hadenusconfuka, 8C prouidéconftituta, ficutaicIfXillacf’ nizata,x. quark. «. antcnorum«§»illud. Etinfuper,quöd omnesufusjfuuetwsaf* ufus,confuctudines,qâæ£cnrendæ{untcorruptflæ,difpenfariones,priuilegia,libf ’ tates,8dexemptioncs,contrarietates,8icontrariantiafupra diflisdioinisó^huniJ’ nis legibus approbatis Sigencralibus toIlercntur.Q.udd autemS.D.Pap^SiiyS debeant feruarepræmiffainlcgcôiin Euangdio.concilijs ói iuribosappiow' contenta,de facili poteftoftendi.

Titulotcrcio difputatjlimitandam Si reilringend am eiTe fuperioruui,«^^'^ Papæ poteftatem, nefibi nimium licentiæfumant, Inter alia enimiieinquù: paucafufficiant ad probandum, qudd fifupradidæ poteftates,fcilicetEcdefw'n^ amp;tetrena, uelint mundumS^genus humanum falubriter gubernare, quodi^* I'uafadaamp;difla deberent diuinisöi humanis legibusconformare,Äfeperini^.' lionemeisfubticcre, öicxempla eorum quæ agenda funr, fequentibusiSiiubdit* demonftrare: 8C non ut prtefint, ncc ut ipfi uel lui diuites efficiantur, rempublw'” gubernare. Aliterenim, fecund um diflum Leonis Pa pæ : fiquærunt quæ fuaW nonquælefu Ch rifti/acile'a legibus amp;dodrinisfuprà pofitisdifceditut,ôidoin'' nari magis quam confulete fubditis placer,honor inflat in fuperbiam: uifumcftadconcordiam, tendit ad noxam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Q.uartotitulouult difpenfationes cohiberi. Quinto,mulrisSîfirmistitio”*/ bus damnat exemptiones, quas uocant, ac uult omnes peniius reuocari.ûtî”’^^ Præl3tos,Abbatesamp; Abbatiffas, prius Epifcoporumfuorum iuredPapislibw^^° gt;0 denuô fuis ordinarijs fubrjci eft^hic titulusuaidc notatudignus.

IN PRAEFATiONE fecundæpartis,diligenterdifputat,acfirmiterptoMh ueritatem potius facrarumliterarum, qua'm ullas confuetudines quantumuislon' gas.fequendas eiTe. Queritur item ibidem ,iam primitiuam Ecclefiæformamferin abolitam efle.uerba eius hæcfunt: Sanecum Alexandro Papa rccolentes.quowi^ do hæcfanfla plantatio EccIefiæDeifueritinftituta,dolentes dicerepoiTuffîUS^ eodem, quod etfi non ab omnibus, neij in omnibus 82 plerifcp,tarnen amp;inpi‘''^ bus ab illa fanfla inftitutione primitiuæ Ecclefiæ fanflorum patrum,c3ucil'°''’'” 82 dccretorum.Rom.Pontificum in tantum uidetut effe declinatum.ut aliqoiexno bis primæinftitutionis uideanturobliti.Ext.deStatu mona.recoIentes.VndfßW'’* contra perfonas Ecclefiallicas fpecialiter inuehensaitrChriftusdocuituetbisdif’^’ emplis,cligendumquod carnieil moleftum,82g.

In primo 82 fecundo tittilo eiufdem partis ,difputat excanonibus, quodep^Q feopus non deberet facile ex fuo Epifeopatu in alium tranfire, nec etiam liceat pluw beneficia in unum congererc.

Titulofeptimo difierit,quod Papa non deberet facilépati caufase.xpw'’'^ cqs in curiam transferri,nec quenquam eo'finegrauifsimis caufiscitare. Itemq“ non deberetiurifdiflione Epifeopum pertutbare,nec beneficia in ali)s regionibus^ illentia a' curia cuiquamconferri deberent,de quare eius uerba hæcfunt : Videtut, cundumdiflum Gregor. Ecclefiafticusordoconfundi: quia Ecclefiaftica benewî» ad ipforum Epifeoporum collationem 82 prouifionem pertinencia,petfedeniApo Ilolicam 82 per alios conferuntur,etiam antequam uacent,non folumin Curia mana, fed extra.

Sedfubfinemconcludithifceuerbis:Prouerbiumuulg3re eft.Q.uiuulttotoni, pcrdi roium. EcclefiaRomana fibi uendicatuniuerfa.

Titulo undecimo,récitât formam concilij exlfidoto quam dicitualdeurta« ftam eiTe, in ea^ etiam laicos in concilium intromiccit.

litulc

-ocr page 433-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 4ti

Titulo decimotertio,dicitutileuideri,conftitui,utneciuuenes,necufrgines an tei^.annumconfecrentur.

Titulo 1'.diligenter difputat.Ecclefias peregrinis commendandasnon effe,82 condudithifceuerbistHocautemnon feruatur a'Romana curia, 62 presbyteris præ l't’S,qui curas animarum 82 prælationis committunt talibus qui nec fubditos intel» hgantjnecintelliguntur ab eis.

’8.Titulodifferit,indignosnoneirepromouendos: 82monetPapamaccon»8 uhum,utcogitent,fubuerti ea rationetotam Ecclefiam,quod indigniad Ecclefia fti* ta muni,i ptomoueantur, cæci^ duces cæcum gregem unà fecum m æterni exicq fo# ueatntrahaiit.

tndfregnaredicK^aciinullum pcccatum efler,

® _ Titulo2i.probatngt;iiltipluitfr,iioncflcampliusfcrcndum.utitamiiltabeneffiî cninpaucoscoiigeraniur.ficLKiammcun’a Romana fiar, Scd adfcribemusindcafi qua eius iierba : ht in difla fynodo exprcfle dicatur, quod nullus poflïc cflêcanoni* cjspræbendatus,nîfi in una Ecclefia.Etcumcontranunifiatin Ecclcfia Dei,quia uni perfoiiæpta;bendæmulræamp; beneficia multa.amp;multædignitatesamp;perfonatus eu malintucpoaTsime fi de prxeffendü Ecclcfiar Dci patenrela exiftanr,amp; ex hoc paria tur generale præiudiciû uniuerfali Ecclefiæ,quç debitis officijs ôlt;^obrequrjs,reftonb. adminiftratoribusôôdefenfon'b.defraudatur,eleemofynæfubtrahûtur,perfonæEc c efi.i(ticæfùditatxin rupetbiani eflferuntur. Etfecundûquod diciturPro.i.cap Eoa rumprofperitas perdit eos.Sic. Et paulopôft: Quareiiideretur utile Ecelefiælandæ Del utordinatioBonifacqlupethocfaâaindiâadecrecalijGumfingula, quantum ad reguläres, extenderetur ad cleticos feculares, amp;nbsp;ad dominos Cardinales, qui iii ^graueaiiimarumipforum pericu'um,SiiuniuerfalisEcclefiædirpendiuni,inuIta mi» lùflorenorutnjibrarum di marcacum fibi Sdfuis peftifera adinuentione, fuper Eccle filsetiain parochialesddeuratas faciuntcumulari, amp;Ecclelias etiamcathédrales82 oltrinnrinis l'ubdiuerfiscoloribuscommendari 82certasfibifolui ab illis qui eo* tumpromouentur auxiliopenfioncs,quænunqu3niin Romana Ecclefia moriuii« tur.fedabunocardinaliinalium, uel ineiusurl domini Papæ propinquum uel nés p irem deriuentur. Exquibusfequitur (cum fibi uendicentuniufrfa)quôdinfoelix clericus,qui de prædiâis beneficijs fuftentart dcbuerat,mendicacin plateis nbsp;nbsp;nbsp;feruili

□perini iiicipatus publicam depotcit eleemofynam.

Titulo decimonono moner.utcaueatur in concilio,ne tam temerepræliti fua aiitpræceiTorum décréta aut promÜTa irricafaciant,ficutalioqui folere prçl’ertim Ro ru bioshifceuerbiS affirmât: Hoc uidetur honotabileôdutileobfetuari,ne paulatim g auitisEcclefiaftica deperireuideatur,maxime'in Ecclefia Romana,in qua uifum O e.l,qiiü dominus Papa reuocabat aliquando non folum gratias, 82 alia conceffa pra.'dece!roribusfuis,uerumetiamfaâa82conceffa a feipfocontragrauiratem,autf ihoritatemdihoneftatem Ecclelïafticamdiiutidicam. Verum ufitata rff etiam hos die h.EC ratio Papis, utbeneficia aliquanto prius conceffa reiiocent, quo bisauttec e indem rem uetidere pofsint : ficut ptolixê Theodencus Niemus de fui temporis Pa pis fen bit.

TituIo ui'gefimotertio dfput3t,quafrenda effe remedia,ne tam temerè Præla* ti32 Epifeopi inf.imentur,82 ad curiam Romanam trahantur.

Titulo3i.difputac,prouidcndumcffe,netam temerèomnes lices ex prouinerjs trahantur, neueitainlongumtrahantur, diquafiimmortalesfiant, utplerumque accidit.

Titulo }i.dicit,f3cerdotes non feruareea quçincanonibus deeorum uita82ho neftace funt mandata. Citât etiam ex Chryfoftomo dicente,Sacerdoces ôi. Pontifices nolttiomnemiuftitiam populo mandanr,82ipfinec modicum feruanc,82c.

Titulo 34. citât mulca ex epiftolis Gregorij, quomodo ille nokierit fe uel N n 2 quen«

-ocr page 434-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM qucnquamah'um Vm'uerfalcmEpifcopumuocari.Probatircm prolixêexmultisue Ä tcrumPapatumepiftoliSjCOsfolRosalios Epifcoposfibi præfertc. Quatcmonetex Gregorio,ne nimium Papæ fubicâi fimus, ne eorum ui cia uenari compellamur. amp;nbsp;tandem condudit id caput hike uerbis : Ex quibus omnibus uideretur modus affu# mendus,quddfic Romana in fctibendohonoteiutEccIcfiajamp;quodalijshonotde bitus nullus negaretur.

Trigefimo oâauotitulodtflcrit, Epifcoporumluxummodisomnibus cohi# bendumeffe.eos'cgad antiquamfrugalitatemcompellendos. Monet ibidem,omni uni rcddituumEcclefiafticorû,fiuefecularium fiue tegularium, decimam partemcf’ fe pauperibus fcholafticis decidendam,ut dofti homines haberi queanr.ltem,iiipâu peribus etiam ex fuis redditibus profpiciant. Monet quocç,prohibendû effe.nttam temerêexcommunicationesfiant.àcontrariumcuriae Romanxabufumtaxathiamp;^ çe uerbis : Nullus facerdotum quenquam hominem reâæ fid ei pro paruis Kif uibus caulïsexcómunicacehabeat,ficut inconcil Agathcn.c.j.amp;inconcil.AIuemen.n.q. s Epifcopi,öóc.nullusfacerdotum. Q.uodminime'obferuaturinRomanaEcclfb^, in qua,amp; acuius delegatis,contra prælatos etalios pro minimo fentcntiaefulmn’^'’ tur,contra decretal cm illam Alexan. iiii.

Titulofx.docct,non permitrendumefle.uttcmercclericieuagentutfinfptf' mifsione Epifcorum.SedadfcKbamustotum cum titulum,cumadmodumbteui$ amp;utilisfit.Itemini5. c. prædidiconcil. Agathcn.fuitconftitutum.quódcletidsfi^ commendatierjs Epifcoporumfuorumliterislicen.nonpateateuagandilicent'i'* hocidem fit conforme alqsconcil.6óiucibus,7i.7x-amp;75.dift. Si ext.decler.pofê'’* nis. Et dida iura K fimilia non feruantur, ex quo multæ infolentiæ committuniuf» plurima fcandala in clero amp;nbsp;populo eueniunt. Si. pericula animatum : uidetfWf“’* pethoeprouidendum, cum uidcanturomnespetfonat Ecclefiaftica:euagati,amp;“^( Dues non habentes paftorcm.

Titulo 41. eiufdem partis, dicir, teuocandum efTecanonem Mileuitanumi'*' Caufæftniantur in fuis prouinerjs.

Titulo 4ç. difputat,non temere'dandamefleimpunitatem fontibosad pla confugicntib us,fed inde extrahendos effe.

40. Monet, uidcriutile, utin Concilio matrimoniumfacerdotibu^concfd^ corn plané ftuftraamp; incaffum haflenusfintad caftitatem coafti cetdotes ius mattimonij habeant.idc^etiam Apoftolorum tempore in ufufuftii-

Titulo 49.difpotat,id modis omnibus agendum.u t litcratis potius qua'min“ ftis Ecclefiaftica ftipendia demur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.

Titulo jo.oftendit.non effe permittendum.ut clerici à fuis Ecclefijs quenti docet,non effe fetendum.ut uenationi uacent.

Titulo n.agitdecohibenda monachorum peccandilicentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

gendos effe ad laborem manuum. dicitcg in Aegypto eum morem fuiffe, ut null“ planémonachum reciperent, quialiquam attem non noffer, autalioquimaf’^^ operari noller.Itcm probat ex ucteribus concilrjs, nullo modo effeferendum.ffc^^ cramenta laidsadminiftrent,atlt;5 ira paftotumofficium inuadant. Inquit cundum Eugenium Papam, abftj nephandifsimo aufu pro aliquo lucto monafterio eis exire non licet,ncque pcenitentias dare,ncquebaptiz3re,neqiif’ tnum uifitate.necç mortuum fepelire,nclt;5 ad fecularem Ecclefiam tranfire.nfJ^'^f^j quibufcunqueofticiolis fefe implicate: cum clauftro fuo debeat effecontentus,« ficutpifeis fine aqua,fie monachus fine monafterio,amp;c.Sedadfctibamquætlam P terea eius uetba : Item cum in prædido j8- didi concilij Agath. fueritconftitum ’ quo'd ptædidis monachis fine commendatittjs Epifcoporumlitcris, licfutiiu pateat euagandi, SC. fi contratium fccerint, QC poft uerborumincrepationemif . emendauerint,quod uerbetibus caftigentut. Et hoc principalitet non “'’.’^-3 contra regulärem eorûordinis difeiplinâ prj cætetis euagétur,Ôimulti cotüubi?^^^

-ocr page 435-

SVPERIORVM contra papam.

nantdiffenfionem,brigam8dfcandalum,contra condition«eorumftatumamp;offï £wm:cumdeberenthaberefimplicKatemcolumbæ, nccuicpmachineinur dolos.

Titulo;4.dick,Epifcopos,cum maxime in fuis Ecclefijs cffe dcbereni, folereiti curia Romana,aut in aliorum Principum aula elTe.

Titulo ^j.abufum imaginum taxat.

Titulo óo.queritur,décréta de fimonia non femaiteo^id fcclus impundin cu ■ tia Romana Kalibiapud prælaros patrat'i.Quaremonet.utin conciliocohibeatur.

Titulo éi,queritur,in curia Romana facile abfoluieos,qui aductfarijs Chriftia« ni nominis arma adferu nt:id porto' cortigend u m effe ccnfet.

Titulo 66.queritur,Epifcop.8daliospræratos non uifitateEcclefias,ac reforma Ecdeßas:amp;tarnen intereaprocutationesacciperceatum^ iura accidere. Q.uod mo dis omnibus impediendum efle ac prohibendum putat.

lt;7'Pocet,prohibendumne iniudicrjs Ecclefiæmunera accipianructot^cx æquo ij quidonantjaut non donant,audiantur.

PARTE tcrci3,tituloprimo,dilïerit,quôdfiEcclefiareâ'creformandafit,àca* piteincipeteoporteat. Sicenimftatim initio'inquit: Sane'quantum ad reformatio i* nemuniuetfalis Ecclefiæ,utilitetôi perfeuerabiliterac efficacitcr faciendum uidetur, quödacapitetado ßjcdenda, uidelicet a facrofanäa Romana Ecclefia, quæ caput eftomnium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Titulo quarto eiufdem partis, queriturreligionem Chriftianatn

detidetiobinfcitiam acruditatemfactificoru; eo^uidendem,utpofthacftudeanc, Titulo decimoquinto oftendit,tapacitatem amp;fordes miniftrorum curiæ Ro # nianæcottigendasSôcohibendasefle. SedadfcribamintegrumilludCaput, quod oibteueamp; utile efttitem cum in uniucrfali Ecclefia Qujftores multos errores diffc# minent: inultosç feducant fimplices,Si multas abufiones procurent, ÔC uitam ge« tantcnormiterdiffolutam,in tantum quod patent riluijpoteftas^dauiumEcclefiæ , contemnitur, cum pro uno obulo uel nihilo indulgentia concedatur, nec proficiat ptouifio concilij Latcranen. de poeniten. 8i cemifsio. cum exeo propter eotum im pottunitatem,amp; propter pecunias,qu3s efFundunt in curijs Epifcoporum, a' quibus litetasobtinentqueftuofasac indulgentiarum, Sideaudientiaab Ecdefiarum re* ftotibus.curatis populis fub magna pœna paranda eifdem, amp;nbsp;ex hoc diuina officia perturbentur,fetmones ÖC praedicationesimpediantur, 8i populi extra uoluntatcm ptopriamtetineantutin Ecclefijs,contemnant^impofitaspoenitentias abeorum cutatisamp;confefforibusadimplere, putantes feabfoluipropterdidasindulgentias ab eifdem,amp; propter facilitatem ueniæ pro obulo obtinendae Si pecunia redimen * dæjdelinquete non formidant: ii.q.j. pauper, de fent. excom. ut fame. I. di. filapfis. uideretur fupet hoc decópetenti remedio ceflarent prouidendum. Si infu per q uo'd quæftus cutforum Si nunciorum Romanæ curiæ.

opera manuum.ficutSifupràdemonachisdixerat. Itemdicit D prohibendum,ne quisi^inuitis parentib.ad monafteria conuolenquod et in Gan -grenficoncilio ftatutum efreaffirmat.Q.uerituritem,quöd ncglcdisfactisliteris,ifti

-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Titulo xs.difleritde ualidis mendicantib.quos prohi*

hendoseffeputat.Sequenti docet,pauperib.Sihofpitalib.profpiciendum elfe ex bo mstcclefiafticisiquoniam prælatieorum tedditus adferapuerunt.

Tituloxj. dicit, Abbates fefe multiplicitcr a fuorumEpifcoporumobedientia fximete,quodeis permittendumnon fit.Sedadfctibamaliquanerbainde: Contra ‘“P^riotes Si monachis Si fubditis eotundem j Si quöd clauftralibus, Si alrjs in re * Icamibuscomedentibuscongruaprouifio fiat: quo'd Epifcopi debeantelfefubiess öijSideiurefintjficut probatum eft plenèftipra'in prima parte, in ultimo titulo, in Auodeexemptionib.ttadatumeft.DelinquuntautéSiexceduntdidiAbbates qui* Dufcunçingenqspoffunt, feabobedientiaSifubicflione Epifcoporum SiAtchi*

Nu 3 epifcoporum.

-ocr page 436-

414 TESTES VERITATIS TEMPORVM epifcopotiim,amp; Epifcopalia iura non folafndo,amp; etiam ufurpantmuhipHi*fff fumendo contra illud c.accedcnnbus de cxccf.prelat, cum tarnen fubiaceantcortr» âioni Epifcopotum, is.q.i. Abbatcs.öi c.âbbatibus,amp;c. fi quis. Item quia confeisio^ nes audi'unt, Qi. pcenitentias iniungunt illisqui cis confiteri uolunt,quo‘l^a‘^^'^* nonpoflunt.

Titulo »7. agititcrum de defperata Ecclefiae Romanæ reformatione, de qua* re tres primos eius tituli paragraphos adfcribam:Sanc quantum ad refortnationew Romans Ecclefiæuideretur, quod ipfa Romana Ecclefia, qus non debet haberf maculam, neejrugam, amp;nbsp;quæ mater eft fidei, öimagiftra debet effeuniuetlalisEc* clefiæ,ô6adquamomnis fanâæreligionisrelatiodebetteferri.amp;abeanormamtf* dpcre,exbiberftferegulamôifcholamuirtutum,utbenê uiuendo normamali)SDf nèuiuendiamp;refle' pcrfemitasiuftitiæfeipfamduceret,necaliquandoabotfumttas heret:amp;fic correâioneinfeipfapræhabitain DeiSôproximi dileâione.uerahumih tate,uifæ honcftatc.motum grauitatc,diuini cultus fedulirate,uiâus amp;nbsp;ueftitus pat» dtatefuiidata:ornamentotum,app3ratuum,amp;fam«liarumamp;pomparumelaaua luperfluitateteftrifla,fcientiæprofunditatedot3ta,trabe^deoculofuo eieâajquôd diftortum eft, prauumqjreperiret in fubicâis Qi. inferioribus cotrigeretjamp;etiaintt^ formaret Chriih exemplo, qui prius cœpit facere quàm docerc.

Itcmquod legem fibiipfiimponeret, nctranfgrederetuccontentain dinii’i^ ôJhumanis legibus3pprobaris,quibusgenus debet pereamS^ authohtateimp^* riali amp;nbsp;Regali gubernari humanum : fed ea ufi^ ad fanguinem obferuari mandatff» necin contranumdifpenCaret, necpriuilegia,ncc indulgentias, necexempQO'’^^ concederet,5i conceffaincontrarium rcnocaret:Nec dominus Papa finecôfiliofta’ trumaliquid agitaretnotabile, nccreuocaret a' praedeceffbribus fuis tationabitótf conftttuta oei conceffa.necuenirepermitteret contra Ecdefiafticamlibettatem.

Item cum Epifeopi fintin locum Apoftolorom, qui parem cum Petrohono» tcmamp;potcllatemacceperunta'Deo, quod nonkgunturfcciflecurialeSjOonEpi’ fcopi,q'JC)deifdemEpikopis,Ärchiepifcopis,Metropolitanis,Primaribosamp;Patri^ orchis, AbbatibuSjamp;alijshonorem debituminfcripturis,poflefsibus,fedibusintta ôdextra Ecclefiam ôd alijs uetbis 8dfaftis impenderet: 8d confuerudines Romani cüriæôdalias contrarias reuocaret,cuin honor fitEcclcfisfupradids.amp;dehon^ retur ex contrario, prout Gregorius atteftatur,6dindctota Ecclcfia uilipendatut,8d quaficontemptuihabeatur.

In fequentibus paragraphis oftendit,curiam Romanam non debereflliatun’ Ecclcfiarumiurifdiöionemimpediretquo'd non deberet indignis traderefnnflio’ nestqudd caueretomnemfpedemfimoniæ:quôd non debetet Papa uni plut^off* da acprazbendas commendare.necaufæinlongom producantur: quodmifetabn bus perfonisius gratis dicidebetettqudd nullaiuragencraliaPapaampliosfooat» bitrio conderedebcretjfed tantum dcconfenfu concilij. Item quod fingtilisdecen* nrjs generalia concilia celebrari deberent: quo'd nulli cognati Romani Poniff*^ promoueridcbercnttquôdinpœnitentiaria Papænontemere'abfoluetentutA“'^ etiam eodem titulo, ut primatus Papac cohibcatur. fic enim inquittltem qudd pn * rnatusdiftac Romans Ecclefiae dcclararetur8d diftinguetetur per iura Ecclefianica 6dfecularia,nec dominus Papa uocaretur uniuerfalis Ecclefis Pontifex, cum not prohibearGteg. 8dcontra aliquem indignitateconftitutum non audiretaliquatn querelam.nifi conditioneSdzelo qucrelantis examinatistnec aliquem petfoiiahtd dtaret ad curiam,nifi prius fummaria contra ipfuminquifitioneprsmißa.

Vigefimoodauo titulo,agit de reformatione prslatorum, quo multa prsce* dentia pertinereindicat. ôiinfuperaddit,quod deberent crebrd concilia prouin* dalia celebrate, quod extra fuasdiœcefes non temere'debeanteuagaritquód debt* tent habereœconomos aegubernatores return temporalium, ne ipfos fitncceflc eatrada«

-ocr page 437-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 415

Ij fâtta3atc,lt;3ifp»ritualia negligetc. Item quód ncquaquam debcrcnt dauibus abi» utiitinerè excommunicandOjintcrdiâa fufpcnfiones ponenda. Item quód debe tentapud fe habere,Siahoqui fouete öd alcre uiros dodos amp;nbsp;rtudiolbs. Eodem mo doóóinfequenti [itulo,clecumcefocniandum eiTenionec.

Titulo ji. dilTerit de generali modo, quo tota Ecclefia reformari pofsit, ac de^ nuö,ficutamp; ftatim initio didt.eam pcoculdubio nel optimam, nel folam eins rei ra» «onenieffe, ut uetuftæ leges feruentur,omnes^nouitates,priuilegi3,indiilgentias, exemptianes.ôCaliæ Romaniftarum captionesóiartes, quibus fraudem legibus fa-£iunt,tolletentut. Omnium enim malorumcaufam effeait.qudd Papa Romana £utiaomniuniiuraadfetrahat,r3pi3tamp;euertat. Hæc enimemsfuntuerba; Nouitas noftti temporis fub inquietudine degit,quia diftû gradum amp;nbsp;orditjem derelinquüc. Secundum nami^ Äuguft. minus ordinata inquiéta funr,ordinata ueró quiefcunt. B Et ideo.quia antiqua ordinatio de regimine mundiamp; Ecdefiæ,8i fua cuique iurifdi diod Romana Ecclefia 8i præüdentibus non feruatur,amp;!: ordo Ecdefiafticus confun ditur.f’cut Gregorius attellatur.Sed ad fe.quæ ad minores amp;nbsp;medios pertinent, tra* hete uoluntjUtiii eis uerificeturillud.Cum exakatusfuerod terra, omnia traham ad tneipfum.•mnndusturbaturuniucrfalis,Ecclefia læditucamp;grauaturjdi ordo Ecclefi articusconfundicur,ficut Gregorius atteftatur.

Tituloji.docet^etijmid magnumforead reformationccompendium.fiEccle* fiaRoni3naptimumfemetrcformaret.Sedapponaeiusuetba:Secund(5poiretuni* uerfalis Ecclefiareformari fi Rom. Ecclefia àfe primo',8^gradatim d pradatis Qialtjs nialaexéplatolleret,exquib. fcandalizatur,amp; quafiinficiturpopulus uniuerfalis,0£ nomé Domini dominatores populifecundûEfa.exhocfinûtblafphemari.Namfe* cunduAuguftinujtiihilmagisconfudit Ecclefia Dci,uel eiofFicit,qoamdicete,Peio* tesfuntcleticiqualaici. Proh dolor,quia uideturinipfa EcclefiauerificaridiâûEfa. J4ânfigutamBabylonicacciuitatis,gloriofæinregnis,8ôinclyta:infuperbiaChaldç otum,dequa dicitur: Erft cubile draconum,amp; pafcua ftrutionum,ö2 occurrent dæ* tnonia.onocentauruSjamp;pilofusdamabicaltcrad alterum.lbicubauit lamia,öóinue nitfibitequiem. Jbi habuit foueam ericms, amp;nbsp;enutriutt catulos. lllic congregati func milui,alter ad alterum.

Titulo 55.deauaticia Romanæcuriæ dicit,amp; multa eius rapacitati's exempla re« «nfet.adfcribam eius uctba: Sane quod reproba exempla ambitionis.cupiditatis 62 auaticiæ publicæ uocêtut ôdarguâtur per fideles,amp;:infideles,in Rom.amp; etiam in uni* üerfaliEcclelïa,euidentcrdemonftcât quæftus éc muncra,quç pro Ecclefiallicis bene fici)s,dignitatibus Kofficijs recipiuntutöidantur,in animatum dantium Si recipi« lt;titiumdetcimeiitum,in pcccatumfimoniæ, quam utriufcj pagina teilamentidete* Hati«,8iquæeftg^repQt3tLif hæfefis.Adidem pertinent quæftus,qui fiunt per lega*-P tos amp;nbsp;nuncios amp;nbsp;familiäres Apoftolicae fedis,8i petillos qui in domini Papæ amp;nbsp;prç Iatotumfetoi[ijscommorantur.Adidenipertinenttalliæ,fubieâioncs,fubfidia,pro curationesiuabfentia,emolumentafctipturarum8dfiginorum,quaeexiguntur,rcci-piuntutamp;leuanturàprælatisfuperioribusSdinferioribuseorundcmtad idcm,quæ ftusindulgentiarura,priui!egiorum,difpenfationumamp;exaâionum. Ad idem fpe« «antmultiplicationes beneficiotum Ecclefiafticorum,8ô penfionum, quæ indebitf unicommittunturamp; conferuntur perfonæ.Ad idem,exemptiones munerum, uen* ditionesiurifdiâionumjucra turpiaôiinhoneftanegociationûfecularium Si mer* cationum.quatummultæad fpeciemufurariam, quam mercatoresEcclefiafticariî petfonatum pecunias tenentes exercent dietim, pertinent. Ad idem pertinent elee* mofynatum defraudatio,hofpitalicacis reftridio, munerum Ecclefiafticarum perfo* narumadcultumdiuinumdeputatarurndiminucio , ptælatorumSi curatorum in folcnnitatib. Stalijs Ecclefiafticis ciuitates amp;nbsp;loca fua fugientiû euagatio.Ad idc perti ‘’ftargumentûfatis denouo inRom,curiainttoduâû,dehisquæDtobulla,fctiptuai

N n 4 ris 82

-ocr page 438-

4tö TESTES VER.ÎTATIS TEMPORVM

ris ÔC3!ijsquibufciincç,quæconfueueruntinc3abantiq«o perfolui. Superquibiiï^ omnibus effet decompetcntibusamp;contrarqs remedqs(cum, fecundumphyfitu* rumaffer ionem,medicina fiat per contrariumjfalubriter in hoe facto concihopfo^ uidf ndum. Nam in omnem terram, in qua exinit fonus Apoftoloriim, fanftaDfi Ecclefia,iSi potifsime' facrofanda Komana infamata eft,amp; nulgaritercundicbniat, amp;:refricant: Q.uód inea amp;c.omnes a'maioriufcjad minoremauariciæftndeiit.E* quo antem in Ecclefijsjicutm Romano imperiOjCteiiicaiiaricia,peritlex de facetdo tibus,amp; nifio deprophetis.

Titulo j4. eiufdem partis, agir de fuperbia 8i. fallu Papæ,6lt;^ curiæ Romana: prælatorum,quem omninonimiuin, accohibendum effecenfet. j^c inter alia di» citjquddcumRomanaEcclefiaomnes aliaspræfecontemnereacopptimereper* gat.mirum non uideri,fiiiicifsimabomnibuscontemnatur. ôdaccommodathucii lud Domittj diäum:Cdm ego tibi fenator noq^fim, nec tu eris mihi cóful. Sed adfcrt| bamus pauca ex eins tituIiinitio:Q.uo'd perniciofa exempla clationis et fuperbiç.ma nifefté tam in capitequa'min membrisin Dei nafcanturEcJefia.cum probeniexcflgt; fus notorij ueftium,otnamentorum,uerborum,ölt;itaäorum.quibuslt3tus Ecdfl'a» fticus extollitur/equibuslibet pra?ferendo,aliorum uitam amp;: mérita deprimendoft obumbrando, feipfoscommendando,8óimprobosdefendendo, fandaindigniî committendo,malos probonis,ödbonospromalisapprobando,amp;c.

Tituloi^.ag'tdecorrigendo kixu,amp;f nimium fumptuofis prælatorum conut# uijs, Adferibemus inde duo eins breuia dida : Qudd perniciofa exempla peccang«* læuniuerfus populus Chrirtianusa'clero recipiat, in3pertoapparet,eLinididiisdf» fus lautiusamp;fplendidiusamp;plunb.ferculisjquàmfaciant Reges SdPfiucipesdomi» nijContra honeftatem Ecdefiallicam,amp;clericalcm regulam,amp;dodrinanKuntóu* tam a' fandis patribus.conuiuentur. Et paulo po'ft:Effet itacj fuper fobrictatcd^P^' fimoniaferuandisin llatuEcclefiallico prouiaendum.cum magna pars Ecclefiafty C corumreddituumin excefsiuisconuiuijs QC. commeffationibus expendatur. Vndt uerendum eft, qudd Deus propter hæcSialia, contra Ecclelïamôieiusmimftw* irafcatur,amp; quód earn permittat deprimi,ficut fecit ludæos.

Inlequentibus tituliSjUfj ad finem.queritur de negligentia acinfcitûdenW' tum, proponitC^muItaremedia, quæintantomalooppqni poffentacdeberfi^î præcipue'autem,urpauperibus Icholaftids prouideatutjurcç tantum dignis bend** cia demur Sed adfcribam aliqua pauca ex eis titulis, 8^ pnmum tit. 4J. I*c habetur: Teneur nameçaliqui propter fauorem,quem in Ecclefia habent,tor bénéfice,qno. uiginti,amp; aliquando quinquaginta fcholares,amp; ultra', poffentinfcholis fuftentatl de eis. Necitafuccefsiue' bénéficiât!, plus cæteris pauperibuscômunitcrprofidnnb quinimo'frequenriusdeficiunt, ôd expenduntin pompisamp; uanitatibus diesfuos» amp;nbsp;Ecclefîafticos redditus, cumulatos eifdc. Poffet etiam talibus clericis prouideride beneficrjs.quçdiuitibusindebite'conferuntur.Erpaulo poil rit. 4s. Deprehenditoro ßi notaturinEccIefia fanda Dei,quiamanifeftêapparet,quo'd Ecclefia Romane f’** fas eledionum multis utjs amp;nbsp;remedijs ad fe trahit, ôi. EccI efiæ remanent ex bodnn» gistemporibusuiduatæ,gregem^Dominicum propter dcfedumpaftorislup*;5f^' pax inuadir. Etpaulopôlltir.47. Negligentiaetiamcircacuramdidaruman’ip turn manifeftéapparct. Quia perRomanam Ecclefiam abfij euidenti necefsiwt uel utilitaredifpcnfaturcummultis, utpluralitatembeneficiorumcuratorumobii» néant. Et quo'd nonteneanturad tempus ualdelongumrefidentfamfacerfP^f*®'’^ lem:8ididamcuramhabentes,amp; etiamprælariabfiç necefsitateS^ utilicatepfæ^ didiSjlongistemporibus in Romana curia detinentur, «Sd diuerfis uijs abEedelijk qjæ eifdem cotum cutæ commiffæ funt, feabienranr.

Item paulo po'lltitjo.Hæc negligentia nimis manifefte'apparetinclero.tami capitequa'm in membris,8iutinam non ueriffcerur uerbum in cicro Efaiædicenns. Populus hic labijs me honoMC, cotautemeocHmlongècfta'me.ItetnpauæP“

-ocr page 439-

SVPERIORVH CONTRA PAPAM,quot; 4lt;y

Ä litolo . Deflituïcur Ecdcfin.petd ttur dctiotio fubdirorum, Ecdelïafticaïuradepr* teuiit . Etcum ipfas Ecclefias amp;nbsp;Ecclefiafticas pcrfonas grauet'Romana Ecdc» quot;’jS^âggrauantib.faueat.neruusdifrumpitucEcdefiafticçdifciph'npnccoportet ex ttnplalupet ptattnifsis Jonge' quærere,cû repetiâtur depropè quodâmodo,amp;ubi^» Item initio Ultimi tituli. Sane' fi ad difttibutionem Ecdefiafticorum prouentu^ umconiidetatio habeatur.uidcti potcft, quod expendunturin fuperfluos elatosSC uanosufus ueftium,ocnamcntorum,familiarum,apparatuum,8ê luperfluitatem ci* botum8dpotuum:uel exindeditantur.cxaltantur,ecnobiliMntur patentes,amp;datut carniôifanguini quod eftChrifti:utdecætetis,dannbusliiftrionibus,pecfonisuiIi'« bus jödlufotibus, ptinei paltter taceamus.

HincfaciléChriftiancIcftorperfpiciSjEcdefiaedcf{cocum,praelarorum,amp;in ptimisRomanæ curiæ ftatum iam olim ante joo, amp;ampliusannos, longécorru■ B ptifsimumamp;defperatifsimumfuiffezeumijaccufaflrcjdeplotaireamp;corngioptaflc, nontamuulgaresaliquoshomunciones, qua'mfummosacdoflifsitnosquofque, Venim adcü non eft emendatus, nt ab co tempore centuplo detcriotfitfadus, flue tutpifs.eotum motes,fiue negledionem officrjjiue dodrina: ac religionisformam , fiuedeniopintolerabilem planeipfotum tyrannidcm,quaEcdefiamDeioppreflc* tunt,teaè petpendas ac examines.

Michael Conftantinopolitanus amp;Leo Atrii?

danus Ärchiepifcopus.

HIlt;luoEpifcopipaulo po'ftmillefimum Dominiannum uixcrontScripfcrunt quandam epiftolam contra Romanam Ecclcfiam, non quidem de maximis eiusuittjs aut,erroribns, fed tarnen fubindicant infine,feetiamdepluribus acmaiotibus rebus fcriptutoSjfiea benignéaccum ftudioueritatisacceptafuedr.Ve C w'madijciamipfam eorum epiftolam ad uerbum.

EpiftolaMichaelis Conftantinopölitani, 8^ Leonis'Atridani Epilco^ porutn'aduerfus Romanam Ecclcfiam Graeco fermoneédita, ôilohanni Tcamcnß Epifeopo in flgillationem omnium

Latinorum direda,cum fuiffet Trami exhibita fra tri Humberto fandæ Ecclefiae Syluae candidae, eius^ ftudiocftinlatinum translata.

Michael uniuerfalis Patriarcha nous Romæ.Si Leo Archiepifeopus Atridç Me tropoIisBugrarotum diledo filio fratrilohanniTramenfifalutem.Dei ma* g'^^diledio.Siiiicundacompafsionisuifceraflexeruntnosfcribcre adtuatn fanftitatem,amp; per te ad uniuerfos Principes,ad ipfum Rom. Pontificem, amp;nbsp;me* D moraride Azymis 82fabbatis.quae infefte' indecenter cuftoditis, QC communica t tis ludæis. Etenim Azyma 82 fabbata ipfi cuftodire aMofeiufsi funr. Num uero' Pa * fcha Chriftus eft, qui ut non iuxta legem inucnitetur aduerfarius, ideo 82 citcumci -fuseft821egalePafchacelebrauitptimitus,Sicillo difcedentenoftrumnouumopc* ratuseft. SicutinEuangelio fecundum Matthæomdemyfticacœnaloqucns,fic quoijincipinPrima autem die Azymorum accefferunt ad lefum difeipuli dicentes: Vbiuis paremustibi comcdecePafcha.Q.ui ainiteinciuitatem ad quendam,82diciis teei:tempus meum prope eft.apud tefacio Pafcha cum difsipulis meis. Vefpere au tem fado difeumbebat cum duodecimdifeipulis fuis,82 edentibusillis dixit: Amen dicouobis,quia unus uefttum traditutus eft me.Et poft pufillum dicenteluda: Nun quid ego funi Rabbi dicit ei : To dixifti.

HucufqueDei homines uniuerfa legalis Pafcha funt. Deinde ea qui my* ftici, funt 82 noftri, addidit Euangelifta, 82 dixit : Accipite 82 cooaedite’, hoc eft corpus meum, quod82prouobis ttadetut » Et^accipiens calicemgtatiasegit,82 dediteis

-ocr page 440-

418 TESTES VERITATIS TEMPORVM

deditcis dicens.’Bibueex hocomnes,Hic eftfanguismeusnoui TcftamentiDicen# k docnininoui,oftendit,quoniamca quæueteiis fuerunt Teftamcnticffliiucrunr. yifpice quomodopancm corpusfuum 1'ubnouo TeftamcntouocauK,fKiKuiuifi* ctim nbsp;nbsp;plenum fpiritu, amp;lïcur caloris denionftratiuum ,uos quidem paner», nos

«gTOiz dicimus. àçT©' aurcm interpretatur eleuacns óc furfum portatus a' fermento amp;nbsp;fole,calorem öó cleuationemHabens. Azynia autem nihildiftatalapideline animaôlt;iIntolaterisdeorfum coniunäa terræôô ficco luro comparata, quæ cum amarûudineMofis comedere mifcris ludæis femel ni anno conftituklegem digt; cens ; Q.uoniam malæ pafsionis 80 tnbulationis fymbola funifignificatiuaino# ftrumuero pafchagaudiumSilætina efttotum; Si extollit nosabhumo propret gaudiumadccelum. Sicutôd fermenrum propter proprium calorem panem,qui panis Omni fuauiracerepletuseft. alizymauerôneque fal neque fermentumha» bcns lurumeft aridum. Aut nonauditis lefum Chrillum dicentem difcipulisfuis;® Quia nos eftis falterræ. Etquoniamfimilceftregnumcœloriimfermen[o,quod fermencareturtotam maffam, Saturn etiam uocat, fans imôtribus,hoc eft,tribus modtjs rcpletHS,patrem 8ifiliumSilpiritumfandum,quorum nequaquanilutu» lentum azymum eft particeps. Dicitauremôi Dauid deChrifto. Tu es liicetdos in ætcrnumfecundumordinemMelchifedech.quiante Mofen Si Abraham,cccli Si terræôt omniumcreaturarumagnofcens Deum exurgens obtulitillipaiitmôi uinum.

Idcoai’tdiuinus Apoftolus: Quoniam ficonfumatioperleuiticum facerdo# lîumerat, non fecundum ordinem Mekhifedech facerdos Chriftus dicereiuf,8i quia translatofacerdotio necefleeftutlegis translario fiat, quæiex luculentacoiH ftituitludæis Azymum CLiftodire. Idem ipfe Paulus i.Corinthiorum u.inquir.Fn« tres egoaccepid Dominoquodôi tradidiuobis. Quoniam Dominusinquai’O*^ de tradebatur, accepit panem 8i gracias agens, fregit Si dixit ; Accipice Öieoiüfdi. te:Hoc eft corpus mcumquod pro uobis cradetur. SimiliterSi de calice, hiceft calix nouum Teftamentumin meo fanguine : hocfacitein meam commémora' lionem . Qjjotiefcunqueenimmanducabitispanem hune,Si calicembibetitis, mortem Domini an nunciabitis,

AzymauerS neque commemorationem habet Domini,neque morteniDo' mini annunciauit, fine Mofaica Siante mille ôi quad ringen tos annosexlegecon* ftituta.ôi per nouum Teftamentum, hoc eft per fandum EuangcHumSipetCbti' ftum maledida Siderelida.

SabbatauerSquomodoin Q.uadragefimaludaicèobferu3ris,quidixicetiani An nefeitis quid fecerit Dauid, cum efuriret ipfeSi qui cum eo étant, quomodoin* trauitintempIum,Si panes propofinonisacceperir,8ic.

Etquiafabbatum propter hominem Si non homo proprer fabbatom. QuÎD Sidicebant: Quoniam homo ifte non eft ex Deo,qui fabbatum non eufto d ir.Et ite» rum loquente Chrifto in fabbatoei qui manum aridam habebat. Similiterôin qui dæmonis fpirirum habebat in fabbatomundato Si murmurantibus ludaisôi fimilia dicentibus dixit Chriftus hypocritis, Vnufquifi^ ueftrum none foluirifi'^';''’* apræfepi, aut bouemfuuminfabbato Si ducit adaquare e Et paralyticofimûittt quem faluum fecir. Etideo quifabbata cumazymis cuftodiunt,nequeludæi neque Chriftiani funt.fedfimilesfuntlcopardotficutMagn.dicitBafilius, cuius capillinec nigri necalbiomninofunt.Quomodo autem Si fuffbcatum hitalescomeduntjin quibusfanguisrenerur, autnefeitis, utomnisanimalis fanguisanimaipfiusfit,6^ quicomederit de fanguineanimam comedit: Si id circa fecundum hoc necgenti les ex totofunt.IIli occiduntautplagantes comedunr.Etenim HalleluiainQuadri gefima non pfallitistfed femel in pafeha cantûmodo,quod interpretatur,Dominus uenitjlaudate Sibencdicite eum Si hymnû dicite.Et ergo fecundû hoc laudarcjiicç

-ocr page 441-

SyPERÏORVM CONTRA PAPAM, 4,^

Ä Benediâus quiuenir.pfallûis,amp;iftud nomen HalleluiaHebrake'didumeft. Cue talemcantumdecepnonemhorum ralium nonafpkins,necintelligKjs,ne^corris= gitispopulosÓiuofmetipfos, ficutquidcbcnturiudicana Deo,nonderelinquitis quod dicitur:quoniam Petrus hoe öi Benediâus.Si Paulus ôd cæteri dixerunc : De» tipitisuofmetipfos,amp; populos in iftis. Qu r uerofctipfimus ea func quæPetrus 62 PauluSjamp;cætetiAportoh, ôôipfeChriftusdocuit, óófandaatcjcatholka Ecclefia fulcepitjôicuftQcJicreligiorê. Q.uæ62uoscorreâicuftod!te. Az/mos uerô82cultalt;s uiasfabbatorumptoijcitemiferisludæis,amp; fuffocatabarbarisgent hbus, utfiamus puhonines6£immaculati, 82 in reâa fide,82 unus grex unius paitoris Chnlli ,cuius iiKtucediuinofanguine inebriatilaudamus.puri pure'patré, 82filium,82Spirituni Cuidum. Vniucrlïenim quiMofislegem cullodiunt.derelinqjentesChriftum,, lucemaniifetuntjpermanentes in umbra ficutinfipientesin perpetuum.Hoc aureni homo Dei mulronens,82 ipfe cum populo agnofcenSjdocuifti eos,82 corredus Icri* pfiftimultistalemcouruetudinem habentibus. Et ut habeas falutem anima: tuæ, mitte ptiiicipibusfacerdotum, 82facctdotibus Francorum, 82 adnione; ut per hæc ieiploscorrigain,5e populum,ut mercedem 82in iftis habeant.Etfi hocfeceris.pro= ponemus82perfecundam feriptionem maiora Ôi.perfeâiora his fctibere tibi, fidei animarum, pro quibus Chriftus pol'uù animuni

Probus TuIIenfis Epiïcopus,

Circa annum Domini uso floruitProbusEpifcopusTullenfis.isreftituitPapte Houotio quarto, quartam partem reddituumEcclefiafticoruma'cIero exigea ti.cuiusorationcmex Auentino defcribam.

C l^robusFrancifcanus EpifeopusTullenfis,Tubiorumoppido in Sueuia or» tuSjfacrarum literarum interpres,cuius ram clara facundia ntq; pollens crat, in labro luftricoconfiftens, hiiiufcemodiorationem fecit. Quoultj collegæcharifsi tnijRomulei illi uultures parientia noftra, ne dicam ftultitia, abutentur c quouftj ço tum flagitia.auaritiamjfuperbiamjluxumtolerabimusf Non ceflabit hoc genus Ar» chifynagogtoii pefsinium,nifîomnesad cgeftatem82feruitutem durifsimam rede» gerit,Difcordia noftra hocce malum er eu it, difeordia noftra illinebulones ufi funr. Necunquam, quamdiu illi failli fuerint, Chriftianisfeftampacemferuare,abarmiS fetiarijpietateni inter fecolerelicebit. NuperSaxonesatqueSueuosinter fecommi* feront:deindediuum Fridericumfecundum, Reipublicæ Chriftianae urilifsimum, Conradum qnartum, SueuosatqueoptimosPrincipcs, Imperio fimulatqueuita ptiuatunt.il]Germania d(fcordiæmala,Satanæ 82 Antithrifti fatrapæfeminarunt: Contadum poftea inlontifsimum,immeritifsimum,82 optimæindolis adolefcen» tulum.ptolem Diuorum, iure gentium hæreditatem maiorum repetentem, fraude, U doloiiitetcepetunt.accrudelifstmenccarunt. Sueuosatcj Francos Veftriacos intec fearmis.uçlunfpçftaculijn^filjjjc paria componentes,cömiferunt.Defndeaduergt;« fushos,Hifpanosconcirarunt. Nunenosaduerfus Galliæattç Hifpaniaeproceres, toguatos noftros,ex Germania quondam profeäos,concitare nituntur. In memo# tia habete,quid ante duodccim annos ille fancegregius Decimus.cum decimis ege tiridem Q.uattus,cö quartis aget. Vrillas Gregorius uigilantifsimus à nobis emun» geret,Scythas,Arabes,Turcasinnosarmauit:Menti3r,nifihofcc(nempemaximuni uedig31)magisfaluos,qua'm nos effeuelint.DiuiBernhardiconfecranei,quibus tajs men ut amicis ille confultum uolebat,millibus aureum nummis fexcentis fe redeme tunt.Hinclicet exiftimare,quanti ilia conciliabula conftent,quantum ueauricorra;* datur.Fallacia fallaciam truditjattj placin huiufmodi argutorum hominum magts niore,quamexbonoatlt;5 æquo,fatanæillilucemfimulantes,comminifcuntur, qui# bus populo tenebras offundunt.Q.uæ nequa^Chrifto Domino Deoq;noftro cor lt;• di eire,exitus 82 opera,nifi plané cæci fimus^probantjCuétus docctjfacrç liter? cantâr.

Proindc

-ocr page 442-

4X0 TESTES VER-ITÄTIS TEMPORVM

Proinde patres Chn'fto deuotirsimi,expcrgifcimini,confiiltte/i’C£urc'tcrfbus perd t;s:ietïpifate,atcgc3pefsirereinpubiicani.Maioresnoftriinununcsimpetqn men Konianosarniorumftudiofifsimos.difciplinaemilitaris pert(ilsimos,gfntiuni uidores,rerumdominos,orbisterr3rumdomnores,humanogeneri,fininmisinipc rKareperniüleftëtulerurit,eorum^ imperium armisfoluerunt. Nospuerisatfjeftce miuacis (nequidgrauiusdicamj æquoanimo feruimus. dtiifitilleTufculanus,no l'um nefcius. Noui hominismores:aurifuga eft,uenalis^fœneraior,atcç perftdos,oi Ie pecuniæmancipium.Ego minas eiusfloccifecero,fenatumlt;çrotinsotbisChriftu niappello. Hæc ubiProbusdixit,cæteriomnesfententiam ciuscollaudant,arque fequuntur. In paucisdiebusuniuerri,Tufculanouimformidante, neqjinpubtoni ptodite audence,paulatim dilabuntur.Ita reinfeda,concilium foluium eA.

Thomas de Aquino, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

THomam Âquinaté,qiiî circa annüDomini nóo.inxir, quemin primisPapiftæ) ob fuam quandam fanditatem Só eruditionem,uenerantur Si predicant. Kv quinehicquidemomnes Papæ errores penitusapprobauit.

Catharinus in quodam libro contra Afotum Hifpanum monachuni con ten* dit,Thoma delib.arb.antiquorum patrum fententiam lequutum efle, contra reern tiores fententiarios.Etfaneims.cap. Kom. Si^. ac4.ad Eplief.commodèloquiiur» Nam Rom. 6, inquit: Liberumarbirtium femperleruum eiTeautgratiæautpeccan,. fuper Eph 2. affirmât fidem amp;omnino accelTum ant conuerfionem ad Deum.no™ ' Iiberi arbierq opus effc/ed fingnlate donum Dei. De articuloetiam iuftificarionislæ pe admodumbene loquitur, afferens nos non per opera, fed perfidem, atepadeo per folam fidem iufttficari. Super Rom.j.Sii. Tim.i.clare' dicit nos fola fide luiMea« ti.Veruminhuiusreiteftimoniumquædameiusdidaadfcribemus. ,

InCap.j Epiftolæad Gal.ledione4-Q.uicun(5 exoperibuslegisfunt.lnttH*. gendum eft deoperibus cçremonialibus Si non de moralibus. Vel dicendumiqud“ loquitur hie Apoftolus de omnibus operibus tarn cçremonialibus quam moralibus Opera enim non funtcaufa cur aliquisfitiuftusapudDeum, fed pottus funtexecutio nesSimanifeffationesiuftitiæ. Nam nullus per opera iuftific3turapudDeum,ffd perhabitumfidefnonquidemacquifitumfedinfufum. Etideo^quicumjexopfri* bus iuftificari quærunt, fub maledido funt, quia perea peccata nonremourW^’f« necaliquis quoad Deum iuftificatur, fed per habitum fidei chatitate iiiformJtuin Hçb.iiHiomnesteftimoniofideiptobati-

Ex cap. J Epiftolæad Titum.ledioneiilpfecognouit figmentum noftrum,idfO Pfalmus dicit : Sakis autem iuftorum à Domino. Seq uitur : deinde cum dicit: Non ex operibus iuftitiæ, ponitrationem faluandi,0^ primoexcluditur ratio præfumpn: fecûdôoftenditur ratio ucra.Ratio ptæfumpta eft quod propter mérita no lirafimus falu3ti,quod excludit cum dicit: non ex operibus quæfecimus nos. Ro.n. Reliqui^D fecundumeledionemgratiæDeifaluæfadæfunt.Dent ?. Non propteriuftitiastu« as Siæquitates cordis tui ingredieris,ut pofsideas tetra eorû Sic. Sed ucraiuftifid™ nisratio eftSOLAmifericordiaDei.ItéinEp.ad Rom.cap.?.led 4 oftendit.hicludæ os Si gentil es effeæquales quantûad ftatûgratiæ, oftendendo folafideChriftif'ffi iuftificationem.Ex i.Tim.i.led.j. ubi inquit.Data eft iex ut cognofcaturpeccatuRc'.?-Quia nifilex diceret.'Nontoncupifces ôic.Non eft ergo in eis fpcsiuftificationis,W in fola fide, Ro.j.Arbitramuthomincsiuftificarijperfidemfineoperibuslegis.

De libero arbitrio,

INc.2 ad Eph.led j.poffet.inquit.quis cred ere quod ipfa fides effet.a'nobis qd crederein noftro arbitrioconftitutumeft.Etideo hocexcludensdicir: Etbocnó ex nobis, Non enim fufFicitad credendunibbernm arbitrium, eo' qoödeaqiiæ funt fideijfuntfupca cationes,Eccleri. j. plutima fupra fenfum homines oftenfa hint ubi

-ocr page 443-

SVPERIORVM CONTRA PAPäMgt; - nbsp;4«,

Afibi'iCot.î.Q.uçDdfunt,nemonouitnifîfpiritusDci amp;c.Etideo quod homo credit hoc non poteft ex fe habere, nifi Deus det fecundu il lud Sap, 9. Senfum autem luu ‘luisfciet,nifitudederisfapientiatn,8imiTctisSpirirutnfandumde akifsimis ? Pro* ptet quod fubdit, Dei cnimdonu eft fcilicetipfafides.PhiLî.uobis autem donatum ^ptoChrifto nonfolumutin eumcredatisjed etiam pro co patiamini amp;c.

Decommunione fub utra^ fpecic.ledione in cap.u.ad Confie fcribit.Tradi tutauteinhocfacramcntû fubduplicifpccieproptertria. Primöquidé propter eins pfrffâionem: quia cum fit fpiritualis refcâio,debet habere fpiritualcmcibûjamp;fpiti-tualem potiim.Nam amp;nbsp;corporalis refeâio non perficitur fine potu amp;nbsp;cibo. Vnde Si fupta decimo diâu eft,quod omnes candem efcam fpiritualem manducauerunt, Ôi omnes eundem potum fpiritualem bibcrunt .Secödo' propter cius fignificationcm. Eft tnim memoriale Dominica? pafsionis, per quam fanguis Chrifti fuit feparatus d' ßcotpote'.amp;ideoinhocfacramcntofcorfimofFcrturfanguisa'corpore. Tetriö pro« pterhuius factamcntieffeäumfalutarcm. Valet enimadfalutcmcorporis,öiidco offettut corpus,amp; ualet ad falutcm animae,öd ideo oftertur fanguis.

De coniugio facerdotum multo' melius fcnfir,qua'm nunc rabies pontiffeia fen* Waediaat D^jaudus ciusfcntentiamdefcribit,fent.4. d.js.q.». ubidefen« tentumultotutnait.folcnnitati ordinisnonefteannexum uotumcontinentiæcf« entulitet)fe4fQjyj^ ex ftatuto Ecclefiae, Sdaccidcntalitcr. Et idco in tali uoto pofte ““penfati perEcclefiam, non obftantc confecratione, cui non coniungitut uotum

• ^fd non tantum difpenfatione Pontificis Thomas Aquinas docuit,melius ^epresbptetomatrimonio uti,quam fcortari,fed8dconfilio presbytericonfeftoris» *^aminfumtnaquaeincipir,Commifcrationes Dominifuntfupet omnia ( cap. quodindpic, Poft hæc dicendum eft de inceftu ) ficinquit ad uerbum : Dicit canon quod fi clerici in minoribus ordinibus conftituti, contincre non poftunt, 8d matris ß’onium conttaherciuoluerint,debet cis afsignari fuftentatio fua debcncficijs fuis cx ka Ë«Iefiam,ita quod de cætero non minifttentin Ecclefia in ordine fuo, fed confu Mm habeant.amp;libettatc gaudcant clericorum. Contra hanc canonicam inftitutio»» kern hodie obtinet confuctudo,quód ftatim cx quo acolytus contrahit matrimoni« urn,Omni Ecclefiaftico bencficio priuatur. Cum canon,ut diâum eft, præcipiat de beneficiofuftfiitati. Si autem acolytus in fecteta confefsione ad diferctum facerdo^ km uemat,amp;fenullo modo contincre pofTe dicat, nonmultum peccatfacerdos, «undo eiconfilium.ut cum aliqua occulté matrimonium conttahat, amp;nbsp;occulté fui tpifcopi ocuIosfallat'Minus cnim credimus efte pcccatum .beneficium cum occul« 0 coniugio tetinete, quamfornicariam contra diuinam prohibitioncm habere. Si ’''■Qpoftfuadfactosotdincsdfuis prælatiscogatutacccdcre, ctedimusminus efte tarn '^’’[.“^'‘'’^Thomæillius, qui amp;nbsp;inter monachos focictatis Dominica: uixit ui» inn » Winter etuditos doârina^ cxcultos uiros docendi fanâitatc nomen tuin noii^'^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probate facerdotum coniugium.fcd ob leges papa#

GIonàDecreti,

GLoffa decrcti ante joo. annos fada, multis in rebusredius loquitur.qua'm uul« gusfophiftarumöè monachorum.Vtdcconfefsioneauriculati: hæc funtcius nrrba.dift.g.dcpoen.Scd melius diciturconfcfsioncminftitutamfuifle à qua» fninniuetfalis Ecclefiætraditioncpotius quamexnouiueluctcristcftamcntiau# ntitatf.Satis clareoftendit hicgloffa .auricularem confefsioncm efte humanæ tra# gt;konis,non diuini præcepti. Addit eadem Græcos non obligati ad confefsioncm.

Afferit eaamp;communioncm fubutraqp fpcciede confe.dift. 1’. Hæcenimfunc gt;nsuerba:Necfuperfluc'fumiturfubutraqpfpecic.Namfpccics panisadcarncm,02 prcies uini adanimamrefertut. Cum uinumfitfacramentumfanguinis ,in quo eft drs anitnæ.Ideo^fumitqrlubutta^fpccic,utfignificeiurquodutrû(jChriftusaf«

Û 0 fumpfit.

-ocr page 444-

4U TESTES VERITATIS TEMPORVM , fump(ît,lt;3êcarnc,ôianima.Etquodtam animç,qoâcorponsparttcipatiouâii • deft fub una tantû fpe‘de fumcretur,ad ruitioncalterius tantöuaktefigo*”” Deconiugio facerdotum dicit gloffa. dill. 84. quod Syricius primus msn nccoclibatum quod ante eum licuerit facerdotibus contraherematrimon'“^’

DeCaefarumauthoritatedicitgloflçaiinocario,quôdampliusloo«!gt;olt;if' , CeDcnitniannis leges de rebus Eccleliaftjcistulerintzquod^ eis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

utiudicetnouitatespofteafecutasminusiuftaseffe.

Extrenianiundionemireraripoireoftendit, dift.9/.Atnunctantumin^ ' moagone^dfjlblumfemeldatut. Verumolimfæpiusfuititerata,utuetuftJi$i^ » /IgendaetertaiKur.L'Kitamp;alia niulta paulöteflius.quam tunCjôipofteaPoo^'**^ cocutn^mancipüleuieruntôCdocuecunt.

Innocenttus HU»

INnocentius im. feditcirca njo annum.IsigiturincommenrarijsfuiSjtitoï^^ conuerf.coniug.c. Placet,fic de facerdotum niatriinoniofcnbit: Matrimoniaal deiure natural! non impedit quenquamordinariadfacrosordmes. QuiiMtu raliiureporellordinarus uti niattimonio contraâojicut facit OrienralisEccllt;fiïlt;d ciiamcontrahere poflet : nificonftitutiones Ecclefiæ hoc prohibeant,amp;c.

Ergo hic quoque Papa diferteconf tetuc,coniugiumiacerdotutnperftff^“ fua natura nialum non efle. Curuero' rem pcrfefebonam aclicium ,AntichtiW^°* mam tam atrociter danniaiir,3Ctam multos propterea iugu-lantr'ptæfettimô’’’^'’** deanc.intïnicas Itbidi!ies,alia^ fcandaia inde ingenti copia etumpete.

Gualterus Mapcs.

EDîditBalæusquofdamrhytmoïcontra Papam,EpifcopoJ,pra?Iato$J£cltti^ coSjfcriptos.Titulus «1C forma fcriptieft.Apocalypfis.Rngitenimfibiomnijdi uinitus in quodam libro reuelata efTe. Grauiterfane'in eo'fctiptoaccufantutil* It,turn de extrema uitæturpitudine,tum dehorribilinon tantum neglrâjotir,fr(iâi peruerfioneofficijjUtpotequiproeoquödoues perreâamuiamducere.docertK pafceredeberent,(educunt,deuorantamp; perdunr.Defcribamueróaiiquaind(,utalii quantö reâiusdeeiusfcriptiacfcriptorisfententiaiudicatipofsit.

PoüiJuM perlegemm pnmijjum titdum,

Subfcnptum legert ccepi cdpitulum :

Quo mores didict uitdm^ priefulum, QUI duces popult feducunt populum.

Vægenti inutilitcornutis ducibut,

Qÿ^multant mutilas dniMtisfruflibut ;

Dumh(dgt;etlt;luilibetfanumincomibutf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Non pdfior ouium/ed paßus ouibutt

Non tantum cogitâtiüe de miferis.

De claudis ouibui,agnisûe tenerbs :

Qiuntum de compute laäis aut ueüeritf

Sic ouem perditam reportât humeris.

Si uulgi inuenerit exceßui paucutoSf

CaufaturßdeiUfos articulas:

Tmhit iits ouium in caullt;e tribulos,

V eüens exuuias,cr mungens loculos ♦

Ermntem fequiturgrex errons prlt;euiugt;nt

CiUem pafior deuitos ducens per deuütmt poft lac cy uettem dat carnes ouium, Luporumdentibui,çrroâris ouium.

ItpoviU

-ocr page 445-

SyPERIORVM CONTRA PAPAH, 415

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecpaulopoft.

üïcfcriptmreppericonfuetudinei,

Qfficialium raptimimdgines : trdudes, inftdidf turpitudinei QM« WftgzM« codicK excedunt mdrffnts. H/ funt,quos retinens mundm inhorruitf A quorum fdcit totuf contremuit : Qttos dumin cdutibus Khodopegettuit: Ad omîtes fcelerum motui exacuit, QUdntum ex fibimet innato fcelertf Vel ex ofpcio po/funtofficere: t^equithic cdldmiA fcribentispingere, ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, QltóHox,c(Mlt;fpoUrt'Hjng«lt;tpefexere#

Ttibuiint quidam hoe poema Gualtero Mapes,aut Golix facetdoti.uuis AHa 81is,Balsusfane' nondubitat,authotem fuiffe Anglum.

Anshdmus Auelburgenfis,

Hit Auelburgenfis Epifcopus, quod non ignobileoppidum fie um eft in Mat » chiaad Auelum,non procul ab Albi,flotuit circa annum Do.n;o, Ac fuit ho a nio pro ci us temporis ratione eruditus,non tantum in factis,fed er in linguis. inmultisfanèpauldreâius fenfit que^mteliquafex hppoctitarum. In quadam epi i« nolaconfett ptolixê monachum,cum communi facetdote,0dadimitIaudem perfe« Hionis moiiachisquiue! maxime'iaâantfepetfedionisuiamfequi.Suntalioquiec aliaeiuSjquæcontracommuneserroresrede diâauideantur. Sedproptereaetiam nomen eiusadferipfi,quod is prolixe teftatur multosfuo temporefuiffe, qui pugna Ç uennccontra uarietatem SC nouitatem fedarum monafticatum, fubinde in Ecclclia o«enuum,eamcf in uarias fedas difcerpentium.Recitabo eius uerba.

. De eo,quod quidam foicnt mirari tam uarias Chrii»

ilianx religio nis formas.

SOlentpletiij mirari in quæftionem ponere,8iinterrogando nonfolumop pugnarenerum,fed etiamalrjsfcandalumgenerare.Dicuntôitanquamcalum niofiinquifitores intettoganr.Q.uarc tot no uitates in Ecclefia Dei fiuntr Quare tototdinesineafurguntc' Quis memorarequeattot ordines clericorum cquis non miretur tot genera monachorumequisdenic^ non fcandalizetur?amp;: inter totdiuer*' fasformas religionum difeeptatium tædiofo nó afficiatur fcandalo r Imd quis non contetnnereGhriftianamreligionem totuarietatibusfubiedam,totadinuentioni busimminutam,totnouislegibus Kconfuetudinibusagitatam,tottegulisSimo « ribusferêannuatimmonachorumfluduantemc'Q.uod modö,inquiunt,a quibuf* Ddamproptet regnum cælefteprohibetur.Q.uod modo'tanquamfacrilegium inhia becur.iubito'tanquamfandumSófalubreconceditur. Tales homines odiofifunt, inducunt quæftiones Si corda fimplicium peruertunt, dicentes: omnem religio * nemtanto'ellecontemptiorem, quantomobiliorem . Quod enim,inquiunt eft tammobile^tam uariabilelt;taminftabile,quomodo alicui fa pientum digne poteft elTeadmirabilerProptereaquippefua uarietate probat ferefpuendumefTe.

Eccenidimus in Ecclefia Dei,ut aiunr, quofdam emergere, qui pro libitu fuo infolitohabitu indutinouum uiuendiordinem fibieligunt, Sifiuefubmonafticæ profefsionistitulOjfiuefubCanonicæ difeiplinæ uoto, quodcunep uoluntfibiafTu « munt,nouum pfallendimodum,8iimetascibarioiûfibi Itatuu nr, Since monachos qui fubrégula LBenedidi militant, neccanonicos quifub régula Auguftini Apo • ftolicani uitam getunt,imitantur.Sed omnia pro libitu fuo noua facientes, ipfi fibi funtleXjiplifibifuntauthoticas; QC quos pofluntin fuam focietatemfub ptætextu

Oo X nou£B

-ocr page 446-

51.24 TESTES VERITATIS TEMPORVM

nouæ legïs colh'gunt. Et in hoe rcligiofiorcs uideri putantur, fiab omni habkuacdifciplinafcqueftraiiinucniantur,amp;tanquam praecætfrisnotabiles,aig** to demonftrentut.Hæcamp; his fimilia dicunt,amp; crebris quæftionib, al ijs inquiétant’

Difputauic idem Conftantinopolicontra Græcos, ÔC præferrim quendam Nechitamoppugnantem Papæ primatuni.Diibito,anidcmfitcumNi£fta dequo fupra dixi,quihocAnshelmouçtuftiorfui(rcmcoiudkiouidcrur.

Vualdenfês,

CVom diligentius pro mei tenuitare iudicij rem perpendo, uideot maduertere.amp;Deumamp;faranam fubideintempus.eadem conffliainftauran« diconfitmandiçfuum coetumamp;religionemagitafle.Namantequadnngen«’ tosannos,amp;facan quatiiorquofdam Apoltolos,nelu ti quatuor fuæinipiecatis co» j lumnas excitauir, quifuum Antichnkum eius^abominationes egregiéconfirma» tunt,ftabiiierunt^:Só Chriftus fuam religionem .Antichrifti abominationibus mun» datam, mundo denuö exhibuit, ac oftendir. Quatuor illi fatanæ Apoftoli, q uiantc .jooannosPapatum egregié cófirmarunt.acuelutia'fundamentisinftautatunt.fue# runtprimu'm GratianusDecret»colledot,amp;Petrus Lombardus,quiMagifterfente ciarum uulgo' a' fophiftis uocatur: q uoru uter^ partim ex facris litetis,partini Si mul tômagis ex patribus acconcilijs mala fidecolleâis.peiûti^interpretatisacdetortis fententijs.Papifticam religionem probare.ftabilfrc^funtconati. Deinde Franciïcus ÂDominicus, qui inihtuta noua hypocrifi monachatus, homines etianimîS's quamquifquamantèjfuperftitionibusaufi funtdementare.

PortdGhriftus potifsimum perquendam Petrum Valdum Lugdunipntf^* fium ciuem,fuam uetitatem,depulfis Ântichriftitenebris (, utpoftca clarius appâte» bit)illuftrauit.Acciditautem ea dodtiua: teligionis^ChriftianxinftauratiOjUtmuf ti hiftorici teftantur, hoc modo :

Circa annum Dominin^o fuerunt Lugduni aliquot optîmates, qiiodamloco congregati.conferentes de uarijs rebus:ut lolcnt fæpe,præfcrtim æftatis tempore,iji Italia QC Gallia in porticibus Magnates conuenitedifpellcnditædrj,fallend!^ ori) caufa,ac colloquendi cum alqs fui ordinis uiris. Ibi dum illiociofi fermones cédant, accidit,ut fubitd unus fpedantibus omnibus aIijs mortuus corrueret.Eo tain milieu «mplo fragilitaris humanæ diuinæ^irae perterritusac commotus unus exillis no » mineValdus,homoprçdiues,hauddubie'impellente eum etiamDeiSpiritu,coepit cogitate de emendanda uita,placando9 Deo.ac uera pietare aliquantd magis ferio colenda,quâmante'feccrar.Cœpitigituramp;elecmofynaslargiusdiftribnere,8ifefu» amqgdomumjaceosquieumaliquandoquacunq^occafioneaccedcbantjdoceteSi admonercde poenitentia,fyncero Dei cultu, ac liera picrate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Progreaijcntepaulatim tumbeneficentia eiusinegenos,tumipfiusftudiodo cendi,aliorumc5dircendi,i3m etiam frequentiorcœtusad eum confluereccepitiSi ipfe eis non fuas aliquas régulas,fuiij capitis fomnia diâare, fed facras literastomex plicandodeclarare.tum inuulgaremGallicamlinguamtransferre. Fuitenimho* inododus, utexuetuftis membranis cognofco:8dnoncurauit fibiabalijsuertijUi quidam uetitatisinimici mentiuntur.

Epifcopusporrôamp;Prælati,qui,utChriftusinquit,cIaues regnicoelorumabftu Ierunt,acnec^pf^intrarenecaliosintromitteƒe uolunt.aegre'fercntes hominem lai» eum amp;nbsp;fecularcm(ut iftifpivitualis clericatus^ nominegloriantes, tumentes^alioJ Chriftianosptæfecontemniint) facras literasin uulgatemfermoncmuerrere, do» cendodeclarare,amp;iam etiam quafiepetus quofdam domifuæ habere, eicgconcio» nari : primüm monuerunt eum, eius^fedatores, ut a b inftituto defifterent;addita etiamexcommunicaiioniscôminationc. Verum necipfius ftudium promouendæ glorif Dei,falutisœ proximunec fames uerbi Dei,qua pufiUi Chrifti, nemini alioqui in templis

-ocr page 447-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 425

A *fmplis uerbum Dei fyncerè docente, laborabant, talibus Pharifæorum 8i Ponnfi» cunimandatiscohiben poterat. Dicebac enim amp;doâor amp;audicores,Deo magis quam hominibusobediendutn effe.Effe ueró Deipræcipuuni niandatum,uoceni Dei audite.

duatenegledis impiorum mandatis, cocpit etiam diligentius efunentes Chti ftianos non tantum re familiari,quæ nimia largitate paulatim magis ac magis exte# nuabatur.quam uetbo Dei.falutatibus^nionitisacdocumcntis pal'cere. Data quo# que. Valdo/icjadhætentibusoccafio ell,ilia prælatorum tytannidejniuftist^man datis^quibusftmpliceminnocuamcj ptïedicationem uerbiDei oppriinereacexcins guere conab3ntur:utpaulödi!igentit]sdefacetdotibus,eorumq;religioncacinlttm tocogitarent.amp;pauloliberius loquerentur: atcj ita crefcente etiam certami ne cum facetdonbus,fubindc plures erroresacfuperftitiones Papifticæreligionisanimad^ ® nerterent Sitaxarent. Sicnt SC hoc tempore accidilTe uidimus, iit cum Papa eitisi^ mancipiain Luthetoferrenollentfolamindulgentiarumreprehenfionem, darenc ipfioccafionem peraeftigandiacredarguendiplures ipforum errores.

Eodem etiam tempore col I egic Valdus patrum tellimonia^uulgari fermone, utfuos non tantum fctiptura, fed etiam uererum teftimonijs contra adiierfarios ue# t'tadscommuniret.Gertientesitacp EpifcopusaceiusPharifæi SdScribæ.Valdieius quefeâatoriimtn docendoacdifccndo Dei uctbo conftanttam, quam illipertina# turn effecakimniabantur: dolentes etiam fuis turpitudincs,infcitiam,negligenti# am Ill docendOjSialiquos etiam errores ab eis taxari.excommunicaucrunt eosom# nesfimul. Aliquantouerópöil,cumillosneexcommunicationequidem moueri cetnerent, ut al'uo propof to defiilerent, etiam exilio, carceribus, fetro demum ac ^igniperfequi,amp;:crudeltteruexarecoeperunt:ut necifsitate, præfenti^periculo coadi , iintLugdunodilcedete,acin uarias terras diffugeteôCdilabi.

Credibileeftaliquotannis, forte quatuor ant quincg,enmccEtum durafle.ac Valdunidocui(re,ptiulquam plané Lugduno pellerentutacdifsiparentur. Nam 02 Valdus uit potens fuit,multos^ eum amicos ac cognatos habuifle uerifimile eiheo « quenontamfacile'opprimipotuir, necetiam initio llatim durius facrificos Papæ U€xauit,dcnilt;5 nondum eratmduda inChrillianitatem ilia plufquam barbarica Ô2 ethnicacrudelitas.in pios tamatrocitergraflandi, quam nunc inquifitotes pafsim exercent quamcgpotifsimum immitifsimis iftis lupis, pellibus ouium indutis, qui fe monachosuocant,debemus:utt3ceamillud quod in hacre præcipuum eft, quo'd Deus luis,ante petfequutionem,d.fcendifp3ciumaccommoditatpm benignêiolec concedere.

G.UO temporeproculdubio Valdus8^ difciptilosaliquot egregiosira edocuic acetudijt.ut ei collegæ elTe,ofFiciocp docendi refle fungi poffent : amp;nbsp;doftrinam fu » amconftituit,feu(utreflius dican ) Chrilli dodrinamacreligionem pharifaico An« t’chiillifetmentorepurgauit, errorescjacfuperllitionesPapaeacPapillarumnota# uit.indicauitiSitefutauit. Appellatiporrofuntnontantum Valdenles i ll homines, fed etiam pauper es de Lugduno, Lconillæ,82Inf3bbatati : uaria enini illis nomma ab aduerfartjs indita funr.

T^tij hæcdeortUjfeu potius inilauratione huius iieræ Chriilireligionis acdo « ûtinæ.Nametiamaduerfart) quidam eorum fcribunt,alios dicerc,inde a'Syluellro perpetudfuiffefimilium dogmatum feflitores: alios uerd etiam inde ab Apollolis» lam deipfis cotum articulisjfeu dogmatibus.

Articuli Valdcnfium,

I. Solis facris literis credendum eflein ijs quæad falutem pertinent,82 nulli præ# tetea hominiautfcripto,f»rmiterfentiunt.

1. nbsp;nbsp;Sacrasliterasintégré'continctc omniacaquæ ad falutemfunt neceffaria: eo^

Oo 3 nihilpeni#

-ocr page 448-

4^ TESTES VERITATIS TEMPORVM ' nihil pcnïtus recipiendum autadmittcndumin reügione eiTe, nifiidfolumquod nDbisDeusinfacrisliterispræccpitjindubitantercredunt.

3' Vnum effe tantum mediatotem, nee elTe inuocandos lanâostilla tanont, ftatuunt.

Purgatorium nullum effe, fed omnes hominesuel perChriftumiufti»f^f°^ in uitam æternam, uel non credentes in æternum exitium abirc, terrium aut quar » rum locum fupereffe nullum, aiunt,

f. Tantum duo facramenta, Baptifmum ac Communionem, recipiunt a« probant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

OmnesMiff’as,^præcipuêeasquæpromortuiscanuntur,impias,eoçaDO» lendas penitusefleattirmant.

•j. Omnes traditiones humanas rerjefendas, ueleert?pro neceffarijsad law* tem nequaqiiam habendas effe : coq; tollendum effe cantumacrecitationfiïioni*i crjjieiunia ad diescercos alligatajfuperflua feft3,difcnmen ciborum.tamuariosgra dusacordinesfacerdotum, monachorumacmonacharum,uariasbeneditonfS feuconfecrationescreaturarum, uota,peregrinationes,dóaliam oninrmtufbani tituinn acexremoniarum ab bominib.inuentarû feu cxcogitararûantiquaiidâtfff' 8. Pfimatum Papæ fuperomnes Ecclefias,in primis poteftatem eiusfupraow nés politias.feu utrumt^ eiusgladium penituspcrnegant,neccéfent3liosgradusfi* cerdotalesin F.cclefia retinendos effe,pra.’terfacerdotû,diaconorû etEpilcoporuni; y- Communionem fub utraep fpecie ÖÓ piam effe,amp; neceffarianijUtpote^'C^*'* ilo otdinatam ÔC præceptam.affeiunr.

lo. nbsp;nbsp;nbsp;Romanam EcclefiameffeBabylonem, dequain ApocalypfitPapalnf“*

omnium errorumfontem,amp; uerum Antichriftum contendunt.

»I. nbsp;nbsp;nbsp;Indulgentiasquoçrei)ciunt:tametfiillæinfraquadringentosannos,nfW*^

peantexyo.primum à Bonifacio oâaunexcogfcatæfunt.

12.' Coniugium facerdotum pium ac neceffarium in Ecclefia effe docent.

Verbum Dei audieutes,acrcdè fentientes,Ecclefiam eiuseffe,ei^ Ecclefia claues a'Chrifto datas,eoej earn poffcacetiamdebereluposfugare.amp;uerosbonoJ« queChriffi paftores uocare,amp; eorum uocéaudire,ac ab illis facramenta percipere.

H i ferme funt Valdenfium articuli,tametfi alq eos per fpecies latins diducanr» pluresi^faciant.

Cpnftitutaigituriam, feu potius repurgata Cbriffidoflrinaacreligiontjin* ftrudis^acedoâis non paucis, qui ad docendumiam amp;ipfiidoncicffenr, accidiC proculdubidnon tantum humanaautdiabolicaperfequurorum malKia,ffdni^I* tô magis diuino côfilio.ficut Apoftolorum tempore,ut crudelitateimpiorumLug'' dunopellerentur,acperuariasmundiregionesdifsiparentur,quofcilicetinomneni terramfonus eorum exirer,Si:uerifatisluxdifpergcrerur. AufugeruntigiturLugdflp no,partim in uarias Galliæ partes, amp;nbsp;præfertim in Narbonenfem prouinciam: pat* tim,amp;quidem plures.in Lombardiam,Italiæptouinciam, quam Romanidteno* tem Galliam uocarunt.

Habeo confultationes iurifperitorum Âuinîonenfium, item jArchiepifeop®* rum Narbonenfis,ArelatenfisSd Aqucnfis,itemordin3tionem Alb3nenfisEpifttgt;* pi,decxtirpandis Valdpnfibus,iam anteannosjoo.fcriptas: cxquibusapparet,plu* timos pafsim intota Gallia fuiffe.Fuitô^ integrum concilium Tolofecontra VaHtn fescelcbr3tum,circitetantcannos55î. fedpriusinalioRomæ celebrato damnad fuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Amplifsimiim uerdnumerum fuiffeiam olim Valdenfium .grauifsinias^con* tra eos perfequutiones inftituras, facile' ex prædiâa trium Archiepifcoportim Galli* eorum confultationeanteannosjoo. fcriptaapparer. Nam fubfinemeiusiraffti« buut;Q.uis enim cft folus tllepetegtinus, qui condemnationem hæreiicotum Val« denfiuffl

-ocr page 449-

SVPERIOR.VM CONTRA PAPAH.’ 417 ‘ïfnlïnni fgiiorct.a longis retro annis tam luftifsimè faâam.tamfarnofam, tam pu » blicam, tocamp;tantis laboribus.expenfis,amp; fudoribus,fideliuminfcquutam,8i tot •norhbusipforuminfidehumfolenniterdamnatotum, publtcc^punitorum.tara ‘Ottttetfigillatamr

ExquibusuerbisfaciIe'appatetjamp;muItosValdenfesiam olim antejoo.annos tetram^eorumlanienam Antichriftumcumfuis

EicetportömagnoftLidioGalhci prælati acinquifitoreshofccmiferosChris W3nosinuefl:igauerint,öifint perfequuti : tarnen non iracosextirpatf poruerunt, quiiiufcj ad tioftra tempora circa Mafsiliam potifsimum non pauci luperfuerint, Namnoftrisquoque temporibus propria amp;nbsp;publica tcmpla habuerunt, publütq^ ^as conciones,factamenta, amp;nbsp;cæremonias percgerunt. Curarunt quoç Biblia, lua dialeäo eleganter imprimi.

Cæterumi) ipfi hominesdemumanno v-tr. fuernntt' Rege Galliæ Francifco 8''3uif’!iniêaccrudelifsimèafflidi,uelpotiusfunditusdeletiöiexn'rpan'. Q.ua.'illo« fumbonorumuirorum miferandacalamitas, aduerfariorumqg plufquam Turcica ttudelitas,efttum feparatim quodam Gallico libelloexpofita, turn dó a Sledano îo'îipendiocomprehenfa,cuius locum adfctibam.

Siintin prouincia Gallia qui dicunturValdenfes: hiuetufta conruerndinenc* quf Pontificem Romanum agnofcunt,lt;SóaIiquantó puriorem Temper habueredo^i ctniiamidipQHqya^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplioremcognitionemauidefibi para«

tunt Regem uero'fæpefuerant hoc nomine delati,q jafi magiftratum contem » *’^]f'’?’’^ffbfllionemfatcrent. Hacenimcriminatione plerique noncHtuntur,in « uidiol'amagisquàmucra . Conrinentur autemaliquotoppidis arque uicis, intec € quosellMerindolum. Inhosante annum quintum lata fententiafuerat Äquis, quodeftptouinciæfummumtribunal,utopprimerenturomnespromifcuê utdi« tuns ædifiqs æquaretur uicus ille folo, refecarentur etiam arbores omnes, ôô locus tfddereturdefertusoinnino.ficutlibrodecimotctrfoatrigimus.

Portô.quanquam fie erat pronunciatum, non ramen ea uis tune adhibita fuit, Rfgfni admonentibus nonnullis, amp;in his.GulieImo Bellaio Langeo, quitutn ProrfXfratinTaurinis,ut decaufa priuscognofcerettfed hoedemum anno ,iudi« ti) âttj ienatus Aquenfis præfeâus,Iohannes Minerius. Aprilis die du jdecimo/ena tu conuocato, récitâtliteras Reg’S, quibus executio mandabaturlatae fententiæ. Hasautem literas ,Tornont) Cardinalis commendatione dicitur impetraffe Mine * tius,peridoneumfolicitarorem Philippum Cortinum. Cumigitureas meiife la nuatio 3ccepiffet,nonftatim protulit,fedin tempus rei gerendæcommodum refer uabat.ijsrecitatisliteris,deledifuntéfenatu,quirem exequantur.His adiutoremfe» D fptofitebatutMinetiUSjCoquôd abfentcGriniana; prouinciæ præfeâo, rempub-liMnigetebat. lamantêuero'mandate Regis pafsimconduxerarcopias, Anglici bnlicaufa:nerum htsad fuum hocinftitutum eft ufus.ad hæcMafsiliæ, Aquis, Are* latæ.cæteristjin locisfrequentioribus militiamomnibusjimpetauerat.qui poiTenc atm3ferre,grauidenunciata poena: deinde ex Auinionenfis agrifinibus, ditionis Poinificiac,miira quoqg fuerunt auxilia.

Primus igitur impetus faâus eft non inMerindolanos, ueiu'm inagrnm, op * pidoPettufio uicinum.ldibusautem Aprilis.Minerius.turba Procerum arque Du « cumftipatus, Cadenetum uenittfed intereacenturiones aliquot,in unumSô alte^ turn uicum, ad Druentiam flumen,irrucinc: Sôcardtbus, direptionibus. incendqs graifati,magnum uim pecoris abigunttidem fit alrjs etiam inlocis.eodcm tempo * re.Merindolani.cum ardereomnia circum afpiceient, relidis fedibus in fyiuas con * fugiunt.ôi ad uicum Sanfanlefum maxima cumformidine pernoâant.

Huius autein loci inculæ iam amp;nbsp;ipfi fugam parabant.Cauallonenfis enim Epi

004

-ocr page 450-

418 TESTES VERITATIS TEMPÓRVM fcopus, pontifier)legatiuicarius,negociumdedetat,nonnullisducibus.ipfoscon» tnicidandi,Poftridie,paLilöprogrediunturlongius,redifyluis,namundi(5penculu erat: amp;Mincnus capirc fanxerac, ne quis eos ulla rciunarct,fed ut promifcuécæ^e# rcnttiromnes, quocuntj loco dcprchenfi. ualebat idem ediâum in Iods finicimis Pontificiæditionis,ôdEpifcopi quidam eiusregionisfcrebanturaleretnagnamW’ piarum pattem.

IbantergodifficiliSimolefto itinere, geftantespuerosin humerisßibrachijp inqgcunis.SóquidemmuIieresaliquotgrauidæ:cum^ ad conftitutumlocumucni* rent,iameóconfluxcrantmulti,quirebus perditis fuga falutem quæfiuerant. multo póft nunciatutjMinerium aggregate fimulomnescopias,utipfosinuad3t,fu ithocfubucfpcrumu'tatj cedcliberata,confilium extemporecapiunt. Kquoniam iterfaciendum erat perlocaimpeditaöóafpera, mulietes,puellas8óinfantesibirf«5 Iinquunt,paucisquibufdamadhibitis,amp;in his,Ecclefiæminiftro:ca:teti,licutcon» ftitutumerat, Mufsium oppidum petunt.hocautem ea fpefaciebant,foreuthollis inimbellem turbam,amp;;omnipræfidiodeftitut3m,uteretur mifericotdia. Quisibi fueritexcitatusgemittis,quicomplexus,quglamcntatio,facile'quiuisintelligit-

Vbitotam noäemiuÜTentjfuperato monte Leberone, multos arderetiicosaP que prædiaconrpiciunt:Mineriusdeindebipartito agminejemaggredituriSiqai^ per indicium acceperatjin quam partem MerindolanifeferecepüTent^ipfcM^rquot;’'^!’ Ium petitjteliquasueró copias ad illos inueftigandosmittir. Antequamhipfrof”*' tent in fyluam,ex militibus quidam,impulfus commiferatione,præcutrit,amp;duæ* mo cacumine rupis,qua parte fufpicabatur profugos confedifTejduo faxa d etjeit : indeperinteruallumillisacclamat, licet eos non confpiceretut fuga fibiftatimcon^ fulant. 6^in hocipfotemporis punäo,exi)squiMufsium iuerant,duoquidamtn* terueniunt:8dhoftiumaduentu nunciato,minift»umEcdefiæ,cæteros^cu!lodcs, qui pauci numero fœminis erant relidi gt;ficu t diximus, abire cogunt, uia quadamar* duacommonftrata perfyluam,quafugientespericulum euaderent. Vixhidifcef« ferantjCum eccemilites adfunt,pleni furoris,8d edudis gla di)s ad cædem omnia po* feunt,magno cum ululatutueruntamen àcæde ramen fibi temperant,^cuminlo^ lenter multafeciflent,omniargentoamp;alimoniafpoliatasabducunt. Etatipfowm propofitijfœdiusillastradared’eda'Centurionequcdam équité inccrpell3ti,qdroc te'fuperueniens pœnam eis minabatur,amp;ad Mmeriumreda' contendereiubebat,ab incœptodefiftunt:ijs^relidis,praedamamp;pccusabigunt. Erantmulieresnumero circiterquingentæ.

Minerius interim uenitMerindolum,amp;cumuacuum habitatoribosreperifler, diripitacincendir,edito priusexemplo ualdecrudelinamadolefcentemunicumibi nadus,religariiubetad oled,amp;tormentis occidi: póft,Cabrietam oppidum petit,Si machiniscôcutinôdadminiftrantePoIino Duce,perfuad et oppidanis.ut porta pare 0 faciantjpollicitusimmunitatc.-uerûintromiiTo milite poftaliquâmoram.côcififae tuntomnes.nequeuel ætatis uel fexus ulla fuit habita ratio. Multi ad ædemfacMm» ali)alio',jquidamincellamuinatiamatcisconfugerant:fed produdiforas in pf^r“æ’ ueftibus^ nudatijtrucidantur ad unum fere' omnes, non uiritantû ,fed nidietes, pleræi^grauidç Minerius etiamad quadragintacircicerfœminas in horrcumllrami nis arque fœni plenum includit,póft ignem fubijcitamp;lincenditrcumiilçueftibusexti tis conarentut flammam nafeentem reftinguere, neque poiTent, ad niaioremfene* ftram quafœnum recondifolecinhorreum,aduol3nt,utfefecr)ciant:fedibitepuli{ relis 8Ó hallis,conflagrarunt omnes.fuit hoc Aprilisdie xx. Poft hæc Minerius p2t rem copiarum mittit,qui Coftamoppidum oppugnent: i)s iam ingrefsisiter,depte hendunturilli,quos paulo antèinccllamuinariamconfugift'ediximus.bxcitatoigi^ turclamore, quafilaterent infidiæ , teuocanturmilites, amp;ad inrernecionemillos rnterficiunt. Cæforum numerus repertus eft tam in oppido qua'mforts »numéro

-ocr page 451-

8VPERI0RVM CONTRA PÄPAM; 41p

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperfticcs étant infames,ab eo furore,plcrique rebapttzati fues=

Rebus ad Cabn'eratn expeditis, copiæmittuntur Coftam. eius oppidi domi» pus iam ante' cum ciuibus egerat,ut in arcem arma fua conferrem, amp;nbsp;q uatuor diuer« Hslodsmurumdifijcerent : td fifacerct,fe pro fua gratia facile perfedutum apud Mm •ietiumpQ||,çç[,jjy|.m. a maleficio temperetur.Petfuafi morem gcrum.po'it ilie dtf»

‘^eprecaturus: 6c nonlong'c progrefluSjObutum habet militcm,hi quum *’ihilofecius procédèrent,ôôimpetu primo nihil efficerent,altera luce uehemennus ®Ppugnant,amp;incenfis drcum ædificijs omnibus fuburbani$,facil( manu C3piunt,eo lt;iuodlupenotinoäepleriqucdefertaftadoni profugetant,dclapüfunibus.Poltedia Um ergo cædem.amp;i oppidum direptunijdecurrunt in hortum caftellouicinum: öd mulieresatquepuellas.quae trépidantes eo'confugetant,promiftuc'conftuprant:ôd Bquumdiftnunumatquenoâcm inclufas detinuiirent,adeo'traäaruntinhuniani» tet,utillæqQægç[ç[j3,^j uterum, öd natu minores puellænon multo polt extingue-fentut. InteteaMetindohni,ödhisadiunfti complûtes alrj, qui per fyluas atque ‘upesobetrabanr,inteccepti,uel ad triremes mirtebantutjuelconfodiebancur, muh» «uminedia perierunt. deinde non procul ab oppido Mufsio jquod ante diximus, RUI amingtçf5jcjyç|.,^2^.fi^,ljj.jjpçl3jjj3jj2nt,numero3d uiginti quinque;(cd pro

fYiic præter-

na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effugerant ,Geneuam öd ad loca uici»

Huiusergo reifama cumin Gcrmaniamemanaffet, plurimorum animos of»i endit; amp;Heluetij quidem,qui non funt Pontificiæ religionis,interccdcbant ad Re* gfm.utineos.quiptofugilTcnt, uteretur mifericotdia: Rexautemôdiultas effecaus asjCuritafecftit^

gocijT^^'^ oportete follicitos effc de eodicit, qua'm fit ipfe deillorumnc:#

mptehenfam,quofuamdocerentinnocenci3m . Eiusdodrinæcapitafunc: De fo patte,Creatore omnium tcrû:deFiIio,intcrcclTore8daduocatogcneiis huma» '’,':aeSpititiiSanao,confolatorc8dcommonftTatoreuericatis:deEcclefia,quatn «•unteffecoetumomnino cleâorum.ôdcaput haberelefum Chriftum : de miniftris ec efiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nififaciant officium : demagiftratu,

Rueminftitutum a'Deo fatentur, ut bonos defendatjfontes uerô puniat : deinde non onotem modo', fed ttibutumetiam illis ôd ueâigalia deberi, necullumordinê hic «pioportete, nimirum exemplo Ghrifti, qui ueâigalipfefoluit : dcbaptifmo,

tffe’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;membrorum repræfentetzde cœna Domini, quam aiunt

gfatiatumaâionem.ôdbeneficij perChriftumaccepticommemorationem :dc yrimoiiio,quod cum fanäum fit.ôd inftitutum à Deo,neniini prohibendum effe udicant; de bonis opetibus, quæ nobis effecolenda docent, ôd exercenda, ficut fa« hælityçdemonftrent; defalfis dogmatis.quæquoniam d ucto cultu nos abducür, ^tanda effe pronunciant.Infumma.fideifuçnormamôdregulam effe dicunr.uetus f^nouumTeftamentum,fc quecredere profitenturrjs omnibus, quæin Apoftolo« fum fymbolo continentur.Poftremô Regem oranc, ut narrationi fidem habeat : ete ^imfiquidfortéfitdelatumaliter.idfalfum effc,uellefedemonftrarcdicunt ,fi mo» 00 audiantur. Bello tum Rex eratimplicatus, ita'cj conquieuit aâio : fed ia fl a pace, ieetudit:SdinftigantibusnonnulIis,in hanc tantarnexarfitimmanitatern.Haiftenus Sledanus.

Cçtetûilli quiin Longobardiam profefli funr,multô plures mortales ad uerâ reil« ponisfententiâpetduxccuntjlatius^fuâdoârinadiffeminatunt.Naindepertotam

Italiatn

-ocr page 452-

4?o TESTES VERITATIS TEMPORV ItaliamLifqueinSiciliamfuumdogmafpatferunc.utFridericus n.Imperatotinfuo i contra ipfos mandato tcftatur.Indc ctiam in Gcrmaniam.præfertimin AIfatbin,amp; circa Rhcuum,item in Boemiam,unde porro in Saxoniam, Slefiam,Mocauiatn,i^ Polonia ca dodmia cft ante annos 300. diffeminata.Fucrunt enim in LoDgobatdia uclutifcholaîfcuAcadcnnæquædam huiusuerçChriftitheologiæ.Q.uæomniaex inquifirionumlibris,aliisq3minimcobfcuristcftitrjonrjsprobarcpoffum.

Habeo inquifitionem in BoemiaddPolonia contra ValdcnfcsfubRegeloan* ne, circa , Domini annum faflam, ubiinter alia diferte fit mentio colledatum, quas fratribus præceptoribus fuis in Lombardiam foliti funt mittere.Siinaliain* quifitioneinucnio, eos effefolitos exBoemia caufa difeendi theologianijadluos præceptores Valdenfes in Lombardiam proficilci, uelutiad fcholam leu ^cadctni» amquandam.

Hermannus MutiusinfuaGermaniæhiftoria dicir,circaannumDc.mini«i«'8 fuiffe multos in Alfatianobilesamp;ignobiles qui,3ffirmauerintlicitumeffeiifumcibo rum quornmuis quauis die, nec minorcm eflein pilcibus qua'm carnibusluxumji* citumetiameffefacerdotumconiugiumtdamnalTecosetiamPapam.qui taliapfo* hiberct.Obquamcaufam,aitPapamamp;Epifcopos,ita in eosfæuifle, utaüquandq centum unadieintcrficerentur.Nauclerus narrat,eodem tem pore ctianiMediol^f ôi circa, fuiflfe eiufdem fententiæ ac doflrinæ homines, mififleîjg Al fa cos Mediob* ncnfibus.tanquam præceptoribus fuascolleflas,fiueclcemofynas. Vndelicetcon-qcerejUtrofcjfuifleValdenfes.Brufchius in fuaMonafteriorumhiftotia narrat, ciK* idem tempus^c.ciues Mognntinos Bingam addbflos,acibicxufl:os, propter Vai* denfiumdoflrinam.Habeo etiam breuem quandam inquifitionem,in EpiRop^'** Moguntinenfi dontra Valdenfes faâam.

Valdenfes o pinor amp;nbsp;illos fuifle,de q uibus Crantzius fcribit libro ?. cap.78 tropoleos, quo'dfubFridericofecundocontra Papamamp;monachosin HaiaSue» uiæfintconcionati.

Habeo quo^magnûpfoceffuumuolumen,in quo 44i. Valdenfes nomina* tim examinati funt in Pomerania,Marchia.Sd uicinis locis,circa annu Do.«v«.amp;fn^ pradiâosacticulosfuntconfefsi.Multi corum teftantur,fcio.amp;3o.annos in eafeda fuiffc:multi etiam affirmant,fuosmaiorcsquo^ficfcnfiiTc.Subindicant tarnen,fub* indcdoâoresfuosexBoemiaad fe uentitarefoJcre.Vndcapparet,ctianiiftasS3XO nicas regiones iam anteducentos annos ct an^plius, id eft longé ante Hus, plenas Valdenlib.id eftorthodoxis feu rcâé fcnticntib.Chtiftianis fuiffe. Nam ubi 44j.no minarimfuntexaminatijibifaciléeftratiocinari, etiâalios plurimos fuiffe qui non funt cxaminati,qui ucl latitauetinr, uel fuga fibiconfulucrint ; Sófane'illiquiexami* nantur,fubinde plures eiufdem fententiæ homines,qui non adcrant,nominant.

Fafciculus temporum indicat,eos etiam progreffu temporis dodosacfubtiies doâorcSjdogmatum^ fuorum ptopugnatores habuiffc, non pauca fcripfide. If » dem fané folidis faefarum litetarum atgumentis fefedefenderunt, utex ^lanitew* tationcapparet,quibusnoshodiecontra Pontificiosutimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Politia porto' eorum Ecclcfiæ uaria fuit.Haud cnim fcio an ufqnam diopnoi^ ce' feu manifefté fuam doârinam fint profefsi, fuas eæremonias iK condones pnbj * cé pcregecinr,ptæter^in Boemia ,amp;in quadam uallcin radicibus .Alpiom.nomta procul a' MediolanOjUocata Lucerxa,8i forte in prouincia. Narbonenfi,utfupta di* öum eft. In quibus locis 8d hodiern.i die publicefuum dogma profitentur, docent) ac eæremonias facramenta^adminiftranr.

In alijs locis pleruntjdam eltcfunt coaâiæoij uarias temporum, dodomm, aclocorum commoditates excogitatunt, ut modo' contra tam duram Anttcnrt perfequutionem latitarepoffent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uh«

Non eftquidemidomnino probandu.quod in multis locis diu fine ulla pun* Iiçacôfefsionefucrint,Scd tarnen negate non audeojquinôiill^feptémillb long®

-ocr page 453-

SVPERIORVM contra PAPAH. 314 ttfmportfutenteAchaboamp;IezabelrhrïuDnuni ptorum,fuerfntDeipopuIus,acad ætetnam uitam pcrnnuennnfimodófuam imbecillitatcm ac nimiatn tinnditatem, pfccatum effe agnouetunt,Ói a' Deo cius uem'am pcticrunt.

Valdemirum acdolendiim eft,nullum pauló uetuftiuseofumfcn'ptom exta# te.Stdcaufaindkaturinquibufdam commcntariolis Apocalypfis, Lutheriopcra funt.Indïcat enfin He bonus mf,quifqmseius libelli author eft.PapiftaSjôdpræfcrtimmonachosfum* tah'a fcri pta conquiftuiffe, ac op prefsiffe.

ft zt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcfsioncm atinoi4ît.fcrîptam habeo,pfnitus cum na

lira aoarinaconfcntientem,ualidifsimis^argumentisfubnixam,quam aliquanda

Valenfcm doârinam regnalfc.

cit fane longé mclior ac puriorin ca confefsioncfententia.deomnibus teligia nis partibus quam ucl Hufsi,ucl VutdeGfucrit. Ac nequeo fanè mKan,qui accident, rjuoacutneodem tempore fimulHufsius amp;ValdenfesinBoemiafuerint,nonta« menexeotutncollationeHufsiusfuam doftrinamaliquanto purgatiorcmacfoli« lt;iiotemefteceric,ualidionbusq;argumentisfuacomprobauerit.

diat'N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo accideriti fané poften' eorum acerriméinter fefefunt digla

deti' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuera Valdcnfium dogma funt fcquuti.hc^f Hufsiræ ui

ken nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœtu dus prodi)ffent,grauifsiméfuntucxati6ioppngnatiaR.O!*

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;complicibus omnibus,Pragenfibus magiftcis,qui Si ipG uel maxi «

gt;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doârinam acfenteotiam retinereuidcri uolebant.

Vetiimcumipforum Valdcnfium uetuftiorafcripta haben'nequeanr,3ppo fmusIiicPapiftæ cuiufpiam,R.cinerrj,utopinor,fummam prolixam dogmatum piotunijortê ante 300. annos confcâam Öd à nobis ex uetcri mcmbranaceo libro C flumptani.Etfiautem isipfeValdenfîum aduerfan'us,durifsimis acodiofisuerbis orum dogmata ptoponü: tarnen fyncerus accandidus iudex, negleâa ilia hoftis n fa«imaduertet,quid illi fenfen'nt. Quare ego quidem bo nîtideuctbaaduerfari) apponam/ed leâoces ueritatis cupidi iniudican p^nmleg”'quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiftotici autarquit'udicis defuo aduerfario fcti*

De V ualdenfibuSj 8^ eorum do(n:nna, ex ueteri co #

dicedefumptum.

HAerefisfçptemfunrcaufac.Primaeft,inanisglon‘a.quia eni’muideruntdoâo tesinEcclefia honorari,idco8dipfiappetunthonoran. Secondacft,qiiôd , nbsp;nbsp;nbsp;omnes uiriSd mulieres,parui ödmagni, node Öd die non ceffant difcerc amp;nbsp;do

Ptetft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laborando.node difcit öd docctadeo parum orant,proa

Forum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam 8i. difcipuli fine libris.Doccnt etiam in domibuS lepro a

Deccar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditionibus docent uitare feptem mortaha

aliu '^^^°’?f’’^”’3’’ïjfthocuocantdeccmprçcepta.Itemdifci'pulus feptem dierum, firH™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doccar,utCortina cortinam trahar.quiexcufatfe,quo'd non pof«

br nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Difcequotidieunumuerbum,Öd poft annum fciesdida, Öd fic

P oticies.Audiuiaborecredentiscuiufdam,quod quidamhaeren'cus,qucm noui.ad octantum,uteuma'fidenoftraauertccct,ôdadfuampcrducertpcruerterct^,noâe Vemali tempore per aquam,quædiciturIbis, natauit ad ipfum » Erubefcat negli gfntiafidelinmdoäorum.quinon ficzclantcatholicacfideiueritatem,ficucperfidi Leoniftæzeiantinfidclitatis errorem.

** Q^^ffnafetuoremin doccndo ac difcendo.

nouum Teftamcntum öd uetus uulgariter ttanftule« üiH* docent öd difcunt. Vidi Öd audiui rufticum idiotam,quilob récita!» de uetbo ad uctbum: öd pluses alios, qui nouum Teftamcntum tociim fciucrunt pecfcäe'

-ocr page 454-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

I. Suijid eft porei,eum non receperunt(fuj diccntes,id eft5fues)óiin PfalmoJn» crepa feras arundinisdicunt reflederediu terrræ, tneet^wafmcn/ arnndinis prohi« rundinis • Pfalmis etiam imponunttitulos,bermdD«fpaim. ExurgarDeus,fcct‘^^^ lgt;faItti/Dcprofundis,ï)«9ïofïpfa(m/amp;ficde cæteris 3. Item inlocisoccukis oo* centóódifcunt,necaIiquemadmittunt,quinonfitfideieorijm.Caminuniimcoue« niunt,primó dicuntiCauete neintet uos Qt curuülignum:id eft,neal«quts extraneus adfit,6ifuamdoârinam præcipiuntoccultari dericis: fientquidâloquunturperu gna,quænullusintelligicnifiipfi, fieamp;ipfi uetbatransformant. Eedefiamuoant lt;iStein^aufî/uel rttof)aufj/clericos,fcribas,teligiofos,phatifa:os,dlt;ifi,cdemultisalijsay teftè non refpondent.

Z, eftpiiKiociK,fui{iroSut$ j. Durteperfecutioneseosmonuerunt,ut/îlgt;iàpriiMgenerâtic/i((iiii^(”^

Quarta caufa eft,exemplum, de malo exemplo quorundam, ut cum maleui» B uere uid etint quofdam , dicunt : fie Apoftoli non uixerun t, u el. Sic nec nos, quifu» mus imitatores Apoftolorum.

Quinta caufa eft, infuffîcicntia doflrinæ quorundam facerdotum, qui pfæ“'* cantquandotjfriuolajuelfalfa. Vndequicquid Ecclefiæ doäordocet,quodpftte« xtumnoui Teftamenti non probant,hoc pro fabulis totum habent.

Sexta caufaeft, irreuerentia, quamexhibent quidam miniftri Ecclefiæk* ctamentis.

Septima caufa eft,odium,quod habent contra Ecclefiam. Audiuiabotebæ* tfticorum ,qudd intendebant clericos öiclauftrales redigere ad ftatum foflTotum. per ablationcm decimarumamp;poflcfsionum, amp;pet potentiam Ôd multitudint*” credentium eorumfautorum.Cum quidam hærefiarcha hæceticuschirothecariuï in Cheron duceretur ad mortem,dixit coram omnibus: Meritcî nos damnatisni^’f dô,quiafiftatusnofternonefletimminoratus, poteftatem mords,quamexetettu contra nos,modôcxercuiffemus contra clericosamp;religiofos.

In omnibus enimfuntciuitatibus Lombardiæ:ôôinprouincia,5iinâHis'^'* gnis Si terris,pluresauditores habebant.Si in publico difputabant,Si populumuo' cabantad ftationes foleunes in foro.Si in campo,Si prædicabantin teâis. Nonerät qui eosimpedire anderer, propter potentiam Si multitudinemfautorumfuorutn« InquifitioniSiexaminationifrequentcrinterfui. Etcomputatæ funt40quot; quæ hærefiinfeâæfuerunt, acin fola parochia Cammach fuerunt decemfcn°® hæteticorum.SihuiusparochiæpIebanuseftab hæteticisintetfeâus:amp;debocnii lumiudicium eftfecutum.

Scâæ hæreticorum ab olimfueruntmultæ,inter quas omnesfeflas.qfæ“quot;^ oel fuerunt, non eft perniciofior Ecclefiæ Dei,qua'mPaupetum de Lugduno, tribut decaufis.Ptima,quia diuturnior.Quidam dicunt,quo'd durauerita'tempore Sylut^0 ftri.AIi) dicunt,quôd a'tempore Apoftolorum. Seconda eft, quiageneralior. Fere enim nulla terra eft,in qua hæcfeâa non ferpar. Tertia, quôd omnesaliæjcuwn”* manitate blafphemiarumin Deum,horroreminducant,hçcLeoniftarummag”^^ habens fpeciem pietatis, eo quôd cotam hominibusiufte' uiuant. Si bene'oninw _ Deo credant,Si ornnes articulos qui in fymbolo continenrur: folam Roman”^ clefiam blafphemant, Si oderunt: cui multitudo facilis eft ad ctedendum,fient oulpesSamfoniSjdiuerfas faces habebant,fed caudasfibiinuicem colligatas;ficfi^ * retici funt diuetfi in feftis inter fe,fed in impugnatione Ecclefiæ font uniti.Quando* quein una domofunt hæretici trium feâarum, quarum quælibet damnataltetain» 6i fimul Ecclefiam Romanam impugnant : Sific fub dolo uulpcculæ,uineamDo‘ mini,id eft Ecclefiam, demoliuntur crroribus.

Omnisergofidelis Chtifti, qui legit has nefandifsimasblafphemiasSitnn* tes,compatiatut fandæ Romanæ Ecclcfiæ,matri noftræ,ob preciofum fa nguniein lefu Chriftbquemfuditpro ea,ucfidelitetfeaccingat hæreticorum Leoniftarûfpur

-ocr page 455-

SVPERIORVM CONTRA PAPÄM, 435

* «totes tationibus,amp; ptæcipoé nouiTeftatpenti autoritatibus confurando. ipfienimintenduntfunditusfubruerefi'dem nofttatn.Etquiaheu raruseft,quicon«

Çhrifto uetfus hætencos malignantcs j opponens femurum pro domo öominijtuipfefurgeDeus,Sdiudicacaufamtuam . Pluhmadehis.quæfubfcripta quaedam«iaminfcriptis catholicorum

‘ ^“’’^‘^‘^maiotf

fnentin Lugduno parit«, contigit quendam mort ex eis fubitd coram eis. un« ’fquidam de maioribus intet eos tantum fuitterritus, quod ftatim magnum the# wutum pauperibus etogauit ^amp;ex hoc maxima multitudo pauperum confluxit ad ^ip.quos habere 4. uoluntariam paupertateminftituit,amp;:effeimitatorcs Chrifti

Apoftolorum. Cum enim effet aliquantulum Iiteratus,nouiTeftamenti textum IS Kr'^']L^5°^*’“183rgt;ter.Pro qua temeriratecum fuitab Epifcopo reprehenfus.contem

P 'wincepit inftare doftrinacfuæ,dicens difcipulis fuis, quo'd clerus, pro eo quod •^alænitæ effet,inuidcretfanâac uit? ipforum,amp; perfedæ doârinæ. cum autem pro ^«nocfententiam excommunicationistuliffccineos,pertinacitercontempferunt: V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus terminisillisproficitdoârina ipforum. 4. valfum eJi

Xfi ibiBere uotum pMpertlt;itK,fed perfecutio dduerfdriorum eos pnuperteitem docuit.

, Ettores iftorum diftinguuntur in tres partes. Vna pars eft de blafphemqs.quii» usblafphetnantRomanamEccIefiam,ôôfaâaôiftatutaipfius,amp;omncmcIerum, fia pats errorum eft, contra Ecclefiaftica facramenta ,0i fa nâos. Tertia pars eft de oeceltationibus eorum,quibus omncs honcftas Qi approbatas confuetudines Eccle ‘lædetfftantut,contra RomanamEcdefiam.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti,

lea Ecclefia malignantium : Qi quo'd defecerita'Sylueftro cum uenenum tempo -kalium in Ecclefiam infufumfit. Secundus, qudd omnia uina amp;peccata fint in fctclefia,amp;qij(5(j,ppjfQjj uiuant. Tertius,quo'd dodrinam Euangelicam pf ne nullus ferner in Ecclefia, præter eos. Q.uartus,quddipfifuntueripauperesfpi t'tu,amp;petfecutionem patiuntut propter iuftitiamamp; fidem , Quintus,qudd ipfi ‘unt Ecclefia lefu Chrifti. Sextus,qudd Romanam Ecclefiam Orientalis non curat : •temqudd Romana Ecclefia fit ilia mcrctrixin Apocalypfi • Septimus, ftatutaom# nia Ecclefiæcontemnunt.quiafuntgrautaôd plurima . Odauus,quo'd Papafitca. putomnium ertorum, Nonus.qudd ptælati font Sctibæ,amp; religiofiPharifei. Deci-nius, quôd Papa 8C omnes Epifcopifunt homicidæ propter bella, Vndecimus, quod non fit obediendum prælatis,fed tantum Deo.Ad.y, Oportet,Deo 8óc. Duo« necimus, quöd nemo maiot fit altero in Ecclefia. Matth. Vos omnes fratres eftis • ‘Jectmnstertius.qudd nemodebeat fledcregenuafacerdoti. Apoc. Angelus lohan« J”fi'XK;Videnefeccris. Decimusquattus,quoddccimæ non fintdandæ: quiain prl itiuaEcclefia non dabantur. Decimus quintus, qudd clerici poflefsiones non de# D “f'^fj^^bere: Deut. Non habebunt facerdotes omnes qui de tribu Leui funt, par# tem o^nïreditatem cû populo Ifrael,quia facrificiacomedent,62 nihil aliud accipi« eut. Decimusfextus,qudd clerici amp;nbsp;clauftralcs nô debeant præbendas habet e. De timusfeptimus,quo'd regalianôdebenthabere Epifcopi Qi Abbates. Decimus oda uus.quod terra Qi populus nô fit per parrochias diuidendus. Decimus nonus,qudd tnalumfitdotareamp;fundareEcclefiasamp;clauftra. Et quo'd teftamenta Ecdefijsnon lintotdinanda.Quo'd nullus debeat fieri Ecclefiæcenfualis. Siomnem dcrumdam uant propterocium.dicentes eos dcberemanibusopcratijficutApoftoli. Nomina prælatotum reprobant,ut Papa,Epifcopus amp;nbsp;c. Quo'd nemo cogendus fit ad fidem. Omnia J. officia Ecclefiaftica reptobant, amp;nbsp;nulla teputant:ptiuilegia Ecclefiaftica uihil cutant.Immunitatem Ecdefix amp;nbsp;pcrfonarum,5i rerum Ecclefiafticarum fper« uunt. 6, Concilia,conuentus8ifynodosdefpiciunt. Etdicurttquödomniaiura patochialia fint tantum adinuentiones. Qudd omnesobfetuantiæ religioforum uut ttaditio nes Phatif%o cum.

Pp Defe#

-ocr page 456-

TESTES VERITATIS TEMPORVl^ï

De fccunda pafteerrocum : Omnia facramenta Ecclefïæ damnant, cramentobapnrmi dicunt quód nihil fitcatcchil’mus:quód abfolutio,qnæ“^f''’ fantibus,njhil profit: qaodfufceptores, quid rerpondcantfaccrdoti,nóintenig3i’t’ Quód oblatio.qua: diciturabvvfgen,fitadinuentio.ExorcifmosoiTincs6ibfiifY äiones reprobant. Miranturetiam,qu3reEpifcopis fobs liceat confitmate. cramcnto Euchariftiæ dicunt, quód facerdos in mortali peccato non pofsircontice* re . Quód bonusbicus.etiam mulier.fifeit uerba,conficiat.Quód tranffubftantatio non fu in manu indigne conficientis, fed in ore digne fumentis èi. confici pofsim’ nienfacómuni.Malach.ln omni loco oflferturnominimeo oblatio munda. femel uaumin anno communicant fideles,reprobant. Quód ipfi communiant quotidie.Quódtranffubftatiatio fiat per uetbauulgarifermoneprolat3.Q.uóa M«» fa nihil fit,quód earn Apoftoli non habeb3nt,amp;: quód fiat prepter qoæftum. Cano^ nemMiifæ non tecipiuiit,nifitantum uerba Chrifti uulgaricer. 9. CantiimEccIn'f • dicunt efleclamorem infcrnalem.Horascanonicasreptobant. Quód oblaiioficf^ dotis,quæfitiuMifla,nih!lprofit. Ofculunapacis.amp;altaris.amp;^manusfacerdotis.öi pedum Papæ,reprobant.Def3craniento poenitentiæ dicunt,quód nullus pofsit ab' folui a' malo facerdoie.Quód bonus laicus habcat abfoluendi poteftatem : quddipquot; perimpolinonem manus peccata dimittanr.S^ dent Spiritum fanâum. Quod ton« Htendumfitpotiusbonolaico,qu?mmalofacerdoti. 10. Quódnou firgrauispcf/ «itentiaimponcnda,exe(«pioCbriili. Vade,noliamplius peccare.Publicaspan^ tentias.ut carénas teprob.inr,maxime in fœminis. Quód generalis confefsio non lit fingulis annis facienda. 8. Sactamentum coniugi) damnar,dicentes.mottalittrptt careconiugesfi abfej fpe prolis conueniant. Compaternitatem nihil reputanMuo adconiügtjimpeditiünem.GcadusafFinitatis,8dcöfanguinitatis catnalisamp;fp'i*^ lis quos 7. etiâ inihtuit Ecclefia,8dimpedimcta ordinis 0^ publicæ honeftaiis.ôfbt clefixuetitunifpernnut. Quód foemina poft partum non egeatbencdiäionffii^ troduflio. QuóderraueritEcvleQ3,clericismattimoniumprohibendo,cumfri^n’ Otientalisconcedatutcontrahant.Quodcontinentcsnon peccant per olculumaut amplexus.

r. intelltxerutttproculdubiodeaHionibutCieremotudnfSjabhomintbuiexcogitätii, 6. culJubio conciliorum abufum tantum. -j. Credo reprehendijjë,lt;}uod catechißnus latine, non unlguribnff^ ètpapiflii pemâui eft. Nam Vuald.ßemperßios infantes baptizarunt. 8. ld eft, doeuerunt impuroiß‘^ tes à minifierio arcetidos. Sed aduerfarius omnia depntuat. 9. Docuerunt proculdubio,ilium boatuinjquot;lt;Y de ejfeinutiletn. la. Exhacßrtefententiafuperiomabfurdahic aduerfdrius colligit. ». îîocpro(Mi^ falfumeH.

Sacramenrum unâionisreprobant, quia tantum diuitibusdatut, SJptopttt pluresfacerdotesibi nereflarios.Sacramentumordiuis nihil dicunt elfe,quód om* nis bonus laicus fitfacerdos.ficutApoftolilaiciétant. Quód oratiomalif3CfrdotiS0 nulli profit. Greg. Cum quis cui difplicet. Quód oratio latina laitis non profit To” furamclericalemdérident. Quodillegitimiamp;Jpueriamp;notorrj peccatotesiiiEcdt’ fiafublimantur.ctiamfubfannant. Quódomnts laicus Sdfceminadebeatprædic^' te.Corin. Volo uos omnes loqui linguis,ut Ecclefia ædificationem accipiat. quidprædicaturquod pertextum Bibliæ non probatur, profiibuHs habent: 9“° facra Setiptura eundem effêâum habcatinuulg3ri,quem habet in latino lundtcon ficiuntinuulgari,amp;dantfacramenta. Textumuer'onouiamp;uererisTeftamentim’* gnam partem uulgariter fciunt memoriter. Decretales amp;nbsp;decrctum,8ôdift.i Si wp® fitiones fandorum refpuunt.SJ tantum inhærent textui facrarumlitetatum.Excoffl municationemcontemnunt.Abfolutionemnon curant.nififolumDeum.lndulgtb lias Ecclefïæ refpuunt.difpenfationem dérident, irr egularitatem non credunt; nul* lumfanflumcreduntnifi Aaoftolos,nullumfanftuminuocant. ij. Canonihtio^ nemÔdtrauslarionemiSi uigiliasfanftorum contemnunt. Laicos,qui forte fanfloS cliguutinaltarijdetidcnt. Letaniannmnquamlegunt. Legendas lanâorumnon

-ocr page 457-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

jictedunt,miraculafandormfubfannant ; reliquiasfanflorumcontemnunr. 14. Lignuml'andæcrudshorrent,propterfupplicium ChMfti,nccfignantfetaI).Qudd dodtinaChnfti,fiue Apoftolorumjfïncftatutis Ecclefiæ fuffïciat ad faluteni. Quod «aditioEcclefiæfitttadinoPhanïaeorum: Si qudd maioruisfian'ntranfgrcfsione humanætradinonis,qiidm legis diuinæ; Matthæi ij. Quare tranfgredinuni man« data Dei, amp;c. Myfticum fcnfum in Scriptuns diuinis réfutant, præcipuè in diäis Si ôieditis:ut quod gallus fuper campanile fignificet dodo »

’2. fcilicetferudtoordine, tj. ide]l,penituiddmndruntß{nHionemfMerdotumueritdte)nperfe» Juaitium, 14. ideß,ociofdffignificdtionesci£remonidrumcrueflimentoruniEcclefidßicorum.

Tertiæ partiserroresfunthi.-Omnesconfuetudines Ecclefiæapprobatas,qHas inEuangelio non legunt,contemnunt:utfeftumluminum,palmarum, réconcilia • B tionem pœnitentium, adorationem crucisin parafceue: feftum pafchæ, Si omnia feftaChriftiamp;Sanftorumfpernunt,proptermultiplicationemfeftorum:ecdicunr, quod «nus dies fit öcuc alius, amp;nbsp;in feftooperantur occulte'. leiuniaEcdefiæ non eu» tant:Efaie5,N«mquid eft tale ieiunium,quod elegi.Omnes dedicationes,confccra = tiones Sdbenedidiones candelatum ,cinerom, palmarum, chrifmatis, ignis, cerei, agnipafchalis,matrum poft partum,percgrinorum,locorum facrorum, perfona « nimfacraruni,i,eftium,(alis8ôaquæ,decident . Ecclefiammuratani reputantne tiorreüm,8zappçjjjjp[mjigjfj[çj ©tcinixmfj/necDeumibihabitareautumanr.Äflo» tuniiy. Non in templis manufaâis habitat Deus, Si qudd orationes non plus ibi Mleantquàmin cubiculo: Matthæi Tu autem cum oraueris, intra in cubiculum. DedicationemEcclefiænibil curant,amp;akaris.ornatum Ecclefiædicunteffepeccatf ttiiTi,amp;qudd melius effet ueftirepaupcres,qua'mornarcpatietes. Dicuntdealtari, quoddamnum fit putrefeere pannumfuperlapides: Si. qudd Chriftus non dédit ■Apoftolis ftolas,nec cafulas, nec infulam.

Item conficiuntinpicatiOjid eft,poculo domeftico.pro calice: dicunt, quo'd cotpotalefitjUt pannus braccarnm. De lumine dicunt, qudd Deus, q ui eft lux uera, nonindigeatlumine: Sôadhoc ualereintemplo, ne clerici pedeslædant. Thu* tificationem teptobant. Aquam benedidam dicunt utfimplicem, Imagines pi • ftutas dicunt effeidolatriam . Canticum Ecclefiæfubfannant: ôôquddinuerbis tantum,amp; non in melodia fit uis. Clamotes laicorum dérident : procefsiones fefti «» nas,utpafchæ,§^lugQt,|.e5 utdies rogationumamp;funerum,rcfpuunt.Dicunt,qudd cantiisdiurnusamp;nodurnusnouiterfità Gregorio inftitutus, quem prius Ecclefia nonhabebat. Quddfacerdos plûtes Miffasunadiediuerfiscantarepermittit, re» ptehendunt. Qudd infirmi antealtarefuperafferemfcmouent,fubfannanr.Temsî coganturire 3atcclefiatnptopterquæftum,ipfietiamadEcclefiam fidè uadunt, if. offe» tunt, ô^confitentur,8ô communicant fiâe'.PeregrinariRomamSô ultra mare,diß? æadent:cumipfifefingantpetcgrinari,SCita Lombardiamintrantes uifîtant Epi:» icopos fuos.Sepulchrum Domini Si fandorum fepulchra contemnun t. Item Eccle liafticamfepulcuram reprobant. Matth. îj . Quiædificatis fepulchra, 16. uellenc ftiam potius fepeliriin campo,quàm in coemiterio.fi Ecclefiam nô timerenr.Qudd Exequiæmortuorum,Miffædefundorum,oblationes,pompæfunerum,teftamen»= *3,legata, uifitatio fepulchrorum, uigiliæ ledæ, Si anniuetfaria, Si extaa fuffragia animabus non profint. Vigilias nodurnas funerum teptobant, propter infanias 8i Iceletaquæibifiuntamp;perpetrantur. Confraternitatemclericorum Ödlaicorum,quæ diciturzech,diffuadent:ôd hæc omnia dicunt agi propter quæftum.

tf .Id eßfirtc dliqudndo periculi cdufd,miferi homines dîiqtàd ßmuldrunt dut dißimuldrunt. id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fdlutem reßrreputdnt,ubi quis computrefcdt,contrd Papißdrum fupcrßitionem.

Hos omnes ertores habent, quia negant purgatorium : dicentes tantum du as Pp i uiaseffe:

-ocr page 458-

'43^ TESTES VER.ITATIS TEMPORVM utaseflcjunamdcflorumad coelum.aliamdamnatorumadinfernum.Ecclff «» Lignum quocunlt;5cccidcrit,ibicrir.Sieftbonus, nonindigetfuffragiozfieft malus, nihil prodeft.Item quod omncpcccatum fit monale.Sdnullumuenialc, Item quod unum pater nofter plus ualeat, quam decern campaiiarum fonitus, Si plus quam Mifla.Q.uód 17. omneiuramentummortalefitpcccatum:Matthj.Noliteiura» reomnino,fedfitfermouefter,efteft,nonnon.Ciuidicit,ueré,uel certé,teputantiu* tamentum:per hoc fe à pcccato excufans.ne prodat fecreta,imó plus quam hornici« dam reputant, quicogitiurarc:utconfirmator,quïaconfirm3ndoexigKiutamen« Ium:d6ludex à tertibus,ói examinator in fide, amp;nbsp;facerdos qui cogit abiuratepecca » t3,undc multifiunt periuri.Itemreprehendunt, qui dicit.quöd uiolans lid em, quam f3cerdoti dedit,reus fitfeptem periuriotumiquo'd omnes Indices amp;Principf$ nantur,6i dicunt maleficos non damnandos.Rom.u.Mihi uindidam,amp;:egorftf** buam.Matth.ij.Sinite utraquectefccre.Item,iudicia Ecclefiaftica^qus: habcntlacet» B docesjieridicunrnoii corredioniscaufa/ed propterquæftum.

tg forti ibuftm ZT nitniant confmtudinem iurandi reprobarunt.

Explanatio dicflorum errorum*

SEqin'tur explanatio didorum errorum, cum occafionibus fuis, amp;nbsp;folutionibus catholicis. Primusitaij error pauperum de Lugduno, qui amp;nbsp;Leonillæuocan« tur, eft quód Romana EcclefianoneftEcclefia lefu, fed Ecdefia malignand^ om,8dmeretncis,quæfcdetfuperbeftiamin Apocalypfi:ôi quod defecitfub S/lur# ftrOjCumuenenumtemporalium in Ecclefiam eftinfufnm.ltemquöd iplifintEcde Lialefu Chrifti, quiaipfi dodtinamEuangelij ^Apoftolotum ucrbisÔicxtDipl*$ obleruant.

Deinde tranfeamus ad alios errores eorum. Omnia ftatuta Ecflefîæconftm» nunt,nuHa efle.autoritatibusSdrationib.probantcs.Leuir.ArreptisNadabamp;Abiu thuribulis, obtulcrunt ignem alienum, quod eisnon erat præceptum, ôi deuotauii eosignis.Glos.IgnemalicnumofFett,qui contra ftatuta Dei alias traditiones doc«, uel obferuat: amp;. tales funt traditiones Ecclefia : ergo, amp;c. Catholica folurio: aliénas tradiriones,id eftcontrariasEuangelio. Item Dcut. Nonaddesaliuduerbum, nec minuesaliquid.Solutio:aduerbum,textuifenfumcorrumpendo. Item, Quod fgo prarcipio tibi,hoc tantum fac.SoIutio:Q.uaedam præcipit Deus per le tantû, ut Euau» gelium:quædam per miniftros.ut per Apoftolos,Epiftolas. Item, Non ueiiifolu^i:® legem, fed adimplere.

Itemdicunt,dodrinam Euangelfcamamp; Apoftolicam fufFiceread falutcm,6i ftatuta Ecclefiæ ÔC canones elTe traditiones:Matth.Q.uate tranfgredimini mandata, amp;:c.contrà,fiMoyrilicuitâlt;:ProphetisaddereIegi,8dmutarcquænoncrantcontta^ ria legi.ut fabbatho pugnare: amp;nbsp;fi licuit Apoftolis addcredodtinæ Chrifti;ergo 6^ fuccelToribus Apoftolorum,fcilicetdodoribus Ecclefiæ, licet adderequac funt utilia B amp;nbsp;honefta.Chriftus inftituit baptizarein nomine partis amp;nbsp;filrj amp;fpiritosS.Apofto^ li uerôin nomine Chrifti,contra for mam Chrifti.Corinth.Ego dico,nô Dominus. Item, Eucharifti3m,quam priusparaphrafifumebanr, Apoftolusaieiuniofunii'd» ber.Item.Apoftolus in ordinebigamiam ôêexcommunicationem inftituit.Item,la# cobus confefsionem Siinundionemextremam.Item.fihæreticisorationeslicetfa? cere, amp;nbsp;ben edidiones, ÔC expofitiones nouas, amp;nbsp;ftatuta, amp;nbsp;habereconfuctudines, q uas Apoftoli non habebancigitur amp;nbsp;eadem ratione Ecclefiæ licer.Matth. Super ca thedram.amp;c.omnia quæ dicunr,facire, amp;c. Deur. Qui fuperbierit nolens obedire fi cerdot(,moriatur, Exhocpatet,quôdinftitutiones Ecclefiæamp;prælatorum tene« tnurferuare.In eodem,Ad uerbum facerdotis omnenegocium pendet.LucQuiuos audit, 6^c. Rom. Omnis anima poteftatibus fecuIifubditafit.Heb. Obedite pcæ* pofitis,ôic.

Occafionem huius ecrotis dicunr, quôd ftatuta Ecclefiæ grauia funtamp;:mufta,

Chrifti u((d

-ocr page 459-

SVPERTORVM CONTRA PAPAM. 43;,

* Chtiftiuerôleuia8ipauca:Aâ.CurtcntansitT)poncreonusfopcrcertiîccsdifcipu • lorum,quod nec,amp;c. Itcm,mulriplicano præceptorum.implicationem inducic ttanfgrelsionum.Item ,quód qnædam ftatuta Ecclefiæ contrariafunt ftatutis dtui« nisjuedepoflefsionibus Ecclefiæ: Deut. Non habcbuntfaccrdotes partem cö popu^ lo. Item, ftatuta Chrifti funt um'uerfalia, Ecckfjs nero particulatia: ut de dccimis, Dfut.ltem, Orientalis Ecclefia non curat ftatuta . Item, qui ftatuit, non obferuat: l'^ïtth.Alligantonera grauia,amp;c. Item, ftatuta Ecclefiæ frequenter mutantur, utdc gtadibusconfanguinitatis.Chriftiuero'nunquam.Luc.Verbameanon tranfibunr, öif.Irem,Ecclefia ftatuit quæfibicompetunt,ut lil9ertatem.Item,ftatutaChriftifini ta funt ,fed Ecclefiæinfinita.

Papamdicuntefle caput omnium ettorum.uocantes cæcosprælatos,religio# fospliarifæos.Dicunt,non opérantes clericospeccatie. Hosdicunt plenosfuperbia, auaritia,inuidi3.Superbia,Matth. Amant primos accubitus,amp; uocari ab hominibus Rabbi, Auariti3,quia omniafaciunt propter quæftum:Ierem. A minore ufqj ad ma toremomnesauaritiæftudent.Inuidia,quia foli uolunt effe magiftri:Matth. Væ uo ^'^fct'hæ,qui tuliftis dauern feientiæ, 8lt;^c. Vndedicunt.quo'domnis homo amp;foe» nnna:debeantprædicare:Num.DixitMoyfes,Q.uisdetutomnesprophetenrdtem, Pnteftispctfinguios prophetare,utomnes difeant. Matth. Si hi tacebunt, lapides clamabunr. Apoc. Q.uiaudit,dicatueni. Item,quia Apoftoli prædicantesfuerunt laic(.Item,fiiicetlaico prædicate propter quæftum,multo' magis propter Deum.

Contr3,R.o.Q.uomodo prædicabunt.finonmittantur^ Ad hocdicuntfemitti itifpirarionediuina,Item,ordo dodorum eft præcipuus in Ecclefia DeûEph.Ipfe de ditquûfdamdoaores.alios paftoresrCor.PofuitDeusin Ecclefia Prophetas, alios doflores,alios paftores,etc.Nunquid omnes dodorescCor.Mulieres in Ecclefia ta# C Çfant non enim permùtuntur loqui.Item, Catholicos prædicantes hæretici capiuc «nfetmone.Vnde quicquid prædicator per nouum 8C uetus teftamentum non pro oabat : talem prædicationem mendacium effe dicunt.

Dicuntetiain foli Deoobcdiendû,non prælatis.necPapæ.Aâ. Obedireopoc wt.8ic.îdolatriare dicunt Ecclefiam,occafionequorundam prædicantiuni.Papam Ueunicffeterræ,maiorem hominibus,parem Angelis, amp;nbsp;quia non pofsitpeccare. y»de reprobant, quo'd ipfum Papam pattern uocamus, ôC mônachi Abbatem* Matth. Pattern noliteuoc3re,8^c.Item quod dicunt quidam,obediendum effe quid quidpræcipiant. Itemgenuflexionesquæfiuntfaccrdotibus,contemnunt:Apoc. Mendiante pedes Angeli,amp; dixit, uide nefeceris.

Sacramenta is. Ecclefiæ, contemnunt occafione fcilicetirreuerentiæ, Quatn quidam facerdotes exhibent facramentis,amp; quia funt uenalia facramenta, 62 ptoptermalamuitam quorundamminiftrorum. Dicuntetiam Papam S^omnes n”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occafionebelli,quod cxercentcontraChrift:ianos,pagaa

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fos qui crucem prædicant,damât. Quöd Pruteniamp; pagani non

* ’tgladiocogendiadfidem,fed prædicationealliciendi.Contrà.Exod.Dixit Moy es,ponatunutquif(j,gic PçtfQsmaledixit Ananiæjamp;mortuus eft.

’S. J^^lltiitupmntAbufumcrprofin((tionemf(urtimentorum,quieiibimpurisfdceriotibui fit. ’ DfBaptifmo errantquidamdicentes,paruulosnonfaluariperbapnf# mum;Matth,Q.ui credideritSó baptifatus fucrit,amp;c.fed infans non credit: ergo non 31uatur.SoIutio:infansbapti2aturinfidepatcntum.Q.uid3mbaptizant,31ijimpo-■’unt mantis probaptifmo.Occafio, 20. quia fufeeptor non intelligit quæftioa nes facetdotis,Matth.Siniteparuulosuenire,lt;Sic.Chrifma reprobant. ContiÄ,Apo3 ItoliungebantoIeo:Luc.

^9- ^^gt;tc(n-oremnecidmhdbent:necdîijfcriptorei,utSyluitK,€t^obüciunt. zo. cupieruutbdptt “ßndßmuulgdrifermone.

^onfirmationem non curant, hancpaucifsimirecipiunt, eriamquinquage# «qreprehendunt, quod hancEpifcopi folisfibiferuent, licet corpus Domini fit Pp 2 dignius

-ocr page 460-

'438 TESTES VERITA TIS TEMPORVM

‘iigniusSolutiozSoli jApoftoli nianus imponcbant: ut Matthiæ,Afluum.

Sacramentum Euchariftiæ dicunt facerdotcm immortali pcccato confictte non poffe.Reg QuiaOzamortuus elt,quia tetigitarcam:Ôi Joannes non audetat» tingereuerticem Domini. Icc dicunt,quo'dbonus laicus,etiam mulier/ikitutrba, porsitconficere.Item,quód non in manu conficientis,fed in oredigne funientis,fiat cranfTubftantiatio.-Pfalm.Defidcnum pauperum exaudiuit Dominus.Occafio erro» tis ipforum :quia corpus Domini miniftrabantLeuitæ,ut Laurentius, öiThatfinus Romæpaflus.Item,quidamconficiuntexquacun^forma,quidamex iabtufca,qui dam extinäo paneinuino quidam in unouafculo anaxinum accipiunt, quidam poftablutionem fumptamiterumcelebrant.Alijconfii'ciuntcumacetojquidamEui chariftiamferuantin cameris amp;in hortiSjUtinBauaria.ItemfubdiaconicorpusDu mim dantinfirmis. Item, diaconus tota noöeludens,feu bibensin taberna.manf in camifiacelebrauit,teile Goth hærefiarcha. Item, Eucharikia uermibusfcaturiuit, I iuxcaZuuetel:iell:es monachi ibidem. Item,corpus Domini fæpiuspedibusconcul catum,5ó languis efFufus,Item,abindignis,in publico pcccantibus.fumituröittaäa« tur;8d dignis.ut facns uirginibus,amp; uiduis.dari negatur, nifi forte' in coena Domini» Item,in rure a fcholaribus fine precio laro datut. Caufa, quia Ecdefix plebanis catc Jocantur,Sónon fufticiunt uicartj fcholaribus in precio refpondere.

Miffam nihil dicunt e(re,quia Chriftus nihil cantauir,necApoftoli. Irem,qui» Chriftus femel oblatusjacerdos eum bis immolatindie. Item, quod ptoptftqua:» ftumMiffæcantantur i\Iatth.Væuobis qui deuorarisdomos uiduarumjubobtm» tu prolixæocationis.Item.quia non cantant bis matutinas.uel uigilias. Eos item di* . cunt peccare,qui comparant feu emuntMÜTas.Item dicunt,quod prima Miffa facet dotisnouiminoris fiteflicacior, qua'm centefima. Occafioerroris: ïk quidam firaedicant.quöd facerdospeccator, cumcafulam induit, ut Angelus mundatut.C tem quidam fimulant fc conficere.fine canone. Item, cantum Ecclefix dicuntelTe cantuminfernalem.óC fieri propterplacentam:8i damnum effe,hominesabopeti« busimpedire.Hcirascanonicascontemnunt. Contra'pfalmus:Septiesindielau* d em dixi tibi,amp;,Media node furgebam:et Petrus orauit fexta hora,et nona.Dicunt, quod unum Pater nofter plus profit,qua'mfonitusdecern campanatum-Oblatio* iiem nihil dicunt prodeflTeofFerenrijfed tantummodo accipienti: Luc.Mifeticordi* am uolo, amp;nbsp;non facrificium. Item quod melius fit dare pauperibus, qu.ini offeree facerdori.Contra';SiofFers munustuumantealtare.Ad hocrefpondent,munusiblt; occipi pro occafione,uel pro bono opere.CathoIicus.-Dominus ap probauif oblatio Item uiduæ.Luc. Hæc uidua plus omnibus obtulit. Item in Leuitico,a' primocapi» tuloufqueaddecimum.80 j.Regum.9.capitc.Occafioerroris,quo'd oblationesmak cxpendanturdquibufdam.Item,detrahuntMiiræ proptercantumfuperfluum.fii tnoram . Item, quddleuibuscaufisfacerdosfepelitigat,infraMiflam,amp;ficfacet»D dos turbatus,fæpè fi nit MiiTam. Item confuetudinem MilTas compatandi,dicunt cflcfpeciemfimoniæ.Q.uidamadinuentioncslucrofas uocantjconfoetudiiiesbo» iias.ôC has cogunt feruaci,ut quod uulgariter didtuc aiweâcn.

De facramento pcenitentiæ dicunt, qucîd facerdos in morrali peccatoli» gatus, nullum pofsitabfoluere, fed potius bonus laicus: Prouetb. Ab immun» do quis poteft mundari c .Malac. Maledicam benedidionibus ueftris, amp;c. Luc. Medice cura te ipfum . Matth . Eqce primu'm trabem,. Efa. Coanguftatum eft ftratum.itauralter décidât,pallium breue utrumque operitenonpoteft.Stta» turn dicunt animam . Per utrumque, intelligunt Deum amp;nbsp;Diabolum . Item dicunt,quod.bonus laicus habet poteftatem abfoluendi. Item,quod quisnon habet quomodo dabit {Item dicunt, qudd melius fitconfiteribonolaico, quàm lacetdotimalo.Contra'.Luc.Ited^oftencliteuosfacetdotibus.Iohannes.Lazarumli gatumab«

-ocr page 461-

SVPERIORVH CONTRA PAPAM.'

S^tumabrotueruntdifcipnli. Occafioerroris,quódintcrdum Bohemusfacetdoa ■‘futonicHniauditjamp;neuteralterumintelligir. Item, quod ccnfefsio decern homia •jumfimulaliquando audûtur.Itè/onfefsio fit petiiiterpteté: lté publicacôfefsio fil aûîmantis.Dicuntctiâquidâjquo'd fineoblationemunetisnóualeatcófefsioudeo pupttesnegligût côftteri,amp; hoc eft ludaizare.Item quia piarü mentium eft, culpas ‘^ognofcetc.ubi culpa nó eft. Ne^ matres,quæinfiïmos infantes non uident ani* ’’pexhalarecogunt :facerdotescogunt publica pœnitentiâfufcipere.quae pro uul ßirilsimo ctimineimponi confueuit, amp;nbsp;fie difcurrentes per eras eras, ruunttn peccaa 3’Tales quandoquedifeurrunt per multas dietas, ut ingreflum Ecclefiæobtineant, flwiameu nunquam communionemEcclefæ petdiderunt. Item pro manifeftis pec Wtistantum pœna pecuniatia puniuntur,’amp; fie nulla fatisfaâio Ecclefiæ exhibetur: e *fwlitasufniæ,incentiuumttibuitdclinquenti. Item,pro occultispeccatis num« fumMiffatumimponunr.Item,quidam confefsioncs produntindireâè.Item,qui^ flam occulta peccata feribuntiu literis, amp;fic proditur confefsio. Item, uxor occulte Pmcutansabotfum,uelfimile,mittitutadEpifcopum , dificfufpeâa metito' oed«

^’'^^i^untii(fttcerdotil)ut uaritntemperfe^uentibui,

hf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniugi) damnant, dieentes mottalitcr peccare co niugcs, fli

ablqueipeptQiij^Qi^yçfjjzijjj. Corinth.Cluiuxores habentjanquamnon habentes luit. Contra',Corinth,Qui matrimonio filiam fuam coniungit.benéfacit: amp;nbsp;qui nô gt;ungit, melius facit. Si non dormierit uir eius,mulier alligata eft legi, quandiu uic ^us umtt. Quod fi dormierit uir eius,liberata eft à lege, ut cui uult nubat, tantum in C Domino.Beatior autem erit,fi fie permanferit, Alij matrimonium reputant ut fotni;» cationem: Vnufquifquefuam habeat,propter fornicationem.Solutio; Propter foc mcationemcauendam,nonexplendam. ltem,Vxorcmduxi,8iiidconon poflufti ucnirç. Ergo ,quiinconiugfo funt, non pofliint faluari. Contra' : Quos Deus con;? lunxit, homo non feparet. Corinth, Alligatus es uxori: melius eft nubete, quàm fie uti,Viti diligitc uxores ueftcas,ficut Chtiftus dilexit Ecclefiam . Vacate orationi ad iempus,i3i tunc redite in idipfum ,Timoth. Voloadolefcentesnubere. Idem: No;« uifsimis diebusinftabunt tempora periculofa.amp;difcedent quidam à fide,ptohiben* Usnubete.Occafioalia,ex parteconiugi): quia nee tempus,nec matrimonium coni« gesobfetuant. Alia,.exparte facerdotum: quia caftas uxores coguntquæretefugitû ÜOS matitos, per multas terras, quae etiam non tenentur cohabitare maritis, niii ue» lintjamp;ficplutimæcotrumpuntur. Itcm,fponfauirgoarceturabingreffuEcdefias pet undecim dies,fed fotnicaria non uno die. Similiter dum eft in puerpetio,amp; mot 0 ma:cumcanonesipficoncedant,etiam primo dieingrediEcclefiam.Item, quidam ptædicantmulierem in puerperio defeendentem damnari: pauperculæ non haben ri quod offerat poft partum,ncgatut benedidio. Item quae pattui eft uicina,cogituc ad catmina,8d fie laborans abottum facit.

»}, DMiunti^ufumnonrem.

Sacramentum undionis exteetnae dicunt effc ultimam fuperbiam.Contra',Ia« tobi ultimo : Infirmatur quis in uobis. Occafio, quia hoc facramentum nullidatuc fineptecio : amp;nbsp;hoc facit pluralitasfacerdotum .amp; licet honeftum fit plures facerdo* tes induci,tamen ficut baptifmus Si confirmario pec unum datur, fic amp;nbsp;unflio,Item prædicantquidam.nulli facramentum hoc debercdati,nifi qui poffet habere faltem duasuaccas.Vnde pauperes grauiter fcandalizantur. Item dicunt, quod duodecim luminafuntnecelTariain unftione:fedtamenfufficiatunumlumen,ubi corpus Chti fti minifttatur,quia eft dignifsimum factamentum,ita Sihic.

Sactamentum otdinis nihil dieunt effe, quia Apoftolilaici erant,Item,Chti# Pp ftusnon

-ocr page 462-

440 TESTES VERITATIS TEMPORVM ftus non dedit Apoftolis ftolas, nccinfula, ncccafulam.nec annnlu.ncc aliud mctuniConnàjL^t^if‘îo« Saccrdos peccatormundatus.mundatimmundos.Heti^ Quemadmodum faccrdotes .Item,Si folis facerdotibus licuit hoftias galiafacramcntadarejUtcircumdfionçmamp;benediaionemôi mundationenicof poraliter8ifpirirLialiter,8ddocere: multdmagis Ecclcfiaftico faccrdoti. Solatnbu Leui habuit facerdonum. Olïas fuit leprofus,quia ufurpauit fibi faccrdotiutn. Ton' furamderidentjquia Apoftoli nonhabebant. Contra Petrus : Nonutdominan» tcsinclero. Igi'turclerusfuittempotcApoftolorum. Aâuum j. Paulusordinauit presbyteros Ecdefrjs fingulis.Exod.Dominus multa præcepit Moyfi de ordination nibus.Timoth.Oportet Epifcopum.S^c.Diaconos pudicos efle in miniftrando,nul Ium crimen habentes. Conftitue per ciuitates presbyteros. Occafio,qui3 indigniui» ta amp;;fcienria,amp;defeäum naturalium habentes,adordines öódignitates ptomouen» tur,amp; fic miniftrantes uetbo amp;nbsp;exemplo Dei Ecclefiam fcandalizant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

24 Dicuntetiam.EcclefiatnDeigram'tcrerraffe, prohibendocleticismatntnoni um,quia lex uetusöi noua concefsit : amp;nbsp;difsimulando fornicationem. Itemdfillf’ gitimo thoro nati, maioresinEcclefia obtinentdignitates. Item dicuntquidam, quo'd continentes quicquidfaciuntfurfumcingulo,ofculis,taflibus,uetbis,ubetuffl comprcfsionibus,peäorumamplexibus,omniafieriincharitate.Coutra'gt;^poft.Bo* num eft mulierem non tangere.Matth.quiuiderit mulierem ad concupifeendueam-Eftigiturmulto' magis,quitangit,moechatus. 24. üoceisabalijsnonobijcitur.

if. Excommunicationem contemnunt,dicentes, excommunicationemeff« malediâum:Genef.Q.utmaledixerittibi,amp;c.Ecclef.Cummaledicicimpiusdiâbo/ lum,maledicftanimamfuam.Ergofimaledicithomincm maledicitfeipfum.ApO’ Maledici regnum Dei non pofsidebunt. Contrd,Aä. Petrus maledicir AiianiamSi Sapphiram,amp;: Simonem.Apoft. Huiufmodt tradidit Saranæ. Item excommuiiica« uit Cotinthium.Galat,Si quis aliter euangelizauerir,anachema fit.Ioan.Nclt;5 auf di xeris eLQuidam dicunt,excommunicationem iniuftam efte tenendam. Icfætf*”* poteinterdifliexultant hæretici,quia tuncpoflentcorrumpereChriftianos,utamp;ci^ antuilefcerecultom Dei.Item,impium eftinnocentespremete,amp;punite,fubtraäio ne l'acramentorum,propter aliéna peccata.Item.quo'd laus Dei Sdcoeleftiscuriidub ftrahatur. Item animæin purgatorio fuffragijs Ecclefiæ fraudentur. ltem,quoduiuis fidelibus deuotio minuatur : öiideo, tune dicunt décimas effe non dandas. Occalio erroris,quia excommunicationes multiplicantur pro leuibus caufis, ut pro denano decimalijuel Qnon uenit ad Ecclefiam. Infimilibus fulminât earn iuris ordinenon fetuatOjöipoftea communicateis,necabfoluuntur,amp;ficcommunicator municatusamp;populusfuntin periculo. z;. Contempferunt excommunic(itionemfff[‘^^ torum.

Decimasdicunt non effedandas : quia in primiciua Ecclefianon dabantur. □ Item.fi decimæ non debentrecipi,igitur non debent decimædeciniari.Si dicis.ideo dandas,quia ludæidabant: eadem tationedebemusalialegaliaobreruare.ltemd^ cunt,qudd in paucis terris dantut decimae iuris etiam Romani. item dicunt, pf^i^are cos,q ui dant decimas,amp; peccare laicos qui recipiunt décimas : quia male' expendun tut. Contra',Malach.Infertedecimationem,utfitcibus in domomea Matth.Vxuo bis pharifæi,qui decimatis mentam 8C olus,8i quae grauiora funt legis : QC hocopot tuit facere,amp; illa non omittere fcilicet décimas.

PoffefsionesSi proprium dicuntclericos non habere, uel facerdotes. Dror. NonhabebuntfacerdotesSi Leuitæ,8iomnes qui de tribu Leui funt,partemSihSi’ teditatemcum populoïfrael.quiafacrificiaaccipiunt.Aâ.Et nihil eorumquæpolsb debant,diccbant effe proprium,fed étant eis omnia communia •

Indulgentiasnôcredunt.Luc. Ouispoteft dimiterepeccata,nififolusDeusc'j'lbfo lutiones Ecdefiænihilteputant,irregulatitatênoncuranr.Sûlutio:Dcusrfmittitau« totitate,

-ocr page 463-

SVPERIORVM contra PAPAM, 44?

S tonnte, faccrdosofficioJoan. Quorum remiferitis peccaM.rcmittunturds* Difpen-’ fationes Ecclefiæ non credunt.Occafio : multiplicatto indulgentiacum, Item,quia poena futina telaxatu r,q uia no n cr cd u n t.

FeftaEcclefiænon cutant,dicentcs,unum dicm efijciltalium.Contfiï: Prxce Dominus diem fabbathifanâificatc. ad hocrcfpondent : fi proprer præceptuni Dccalogiferuaredcbemus.ergo circumcifionem. Contrà,Chriftus afccnditad dî *nifefti.Occafio:cencum éiuigintidies inanno. Item,fcftum PafchaeS^Pentecos» ftriidicunrquidamelTeStephaniôJIohannis, Item,infe(lisfuntfora. Itemjcfta iransfetuncurin dominicas proptcrquæftum. Itcm,tuncoperanturf3rtotes aurû gæ.Item,quia nimia fuut fefta,Tr3nslationes,Inuentioncs,ôiOâauæ.Item,tard eft hebdomad3,quin duo uel tria occutrant ♦ Item, propter colledasiuducuiitur,inde populus fcandali2atur.Itcm,operarij nonlucrantur.fed depauperantur. Item,tune g plutacommittuntur peccata. Item, primitiua Ecclcfia pauca habuitfefta ideo ipfil operantuc occulté.

leiuniaEcclefiæ nihil curant : namindieparafceuesipficarnescomedunt oc« culte.ApotRegnumDeinon eft efca.Efa.Numquid taleeftieiuniumcCorin. Qui non mauducat,mauducantemnoniudicct. Contra. Ioannesieiunauit,amp;: Ânna,S2 Cntiftusquadj3gf^[3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli Luc. Quando auferturab eis fponfus, Ô2

tuncieimiabunt.Occafioerroiis.quia pauperesamp;operariosin paneS^aquaieiuna« teoportetpetquadragefimam.Item,propterieiunium nonaflumunturad opus.

Ecclelïammuratam reputantut horreum, amp;nbsp;appellant earn uulgariter frein# Ms. Ad Nonin templis manu faâis,64c. Necorationes plusibi prodeirc,qua'ni domo alia.Luc.Tu autem cum oraueris,ôdc.ïoan.Nec in monte hoc,nec in Hiero folymis adorabitis. Apoft. Sed in omniloco puras manus leuantes. Contra : Et in# gfciTusinHierufalem.primo'intrattempIum, quodlibetuendereiufteprohibetin çtetnplo.cantumamp;laudem puerorumcommendat.Itemarcenturimmundiatem# plo corporaliter iKfpiritualitcr. Item, Publicanus honorem detulit loco facro, no« lensleuateoculos. Ecclefia materialis fuit tempotibus Apoftolorum : Corint. Nun# quid domos,Sic.8i,Ecclefiam Dei contemnitis c Reg. Nota otationes Solomonis . loan.Domus me3,amp;:c.Item,Eiecicdetemplo ementes. item,Non finebat uasferri per templuni,lcem,Docuit à orauit in templo. Occafio : quia latuales fiunt in Eccle iia,amp;ibi pompa ueftium oftentatur,amp;: etiam incaftellatur.

Dcdicationem nihil curant. Contra tnotadededicationetcmpliamp;^tâbefnacu •i.Ioan.Fafta font encænia,Sic Altäre dicunt eiTeaceruumlapidumj^ damnum ef* Jequôd pannipurrefeunt fuper lapides.Contrà : nota de dignitate altaris,Exod. lo» Item^Noha,Abraham8iIacob.conftruxeruntaltaria.Occafio,magnifumptus,quii bus EcclefiæcQnflrmjpjy J çfl-ç utilius da ri pauperibus .Matth. Videtis has omnesaîdificationesf non relinquecur,dôc. Item,quidam habent in Ecclefia taber« j^nam.Itemdicunt quidam, quôd quotiens homo Ecclefiâcircumit,tot peccata mot» taliadelentur. Item,quidam dicuntptædicant,eflepcccareutadulterum,itead tcdelianialienam.Itcm quo'd melius fit orare in ftabulo qua'm in Ecclefia.

OrnatutnEcclefiae dicunt effcpeccatumrôi quod melius effet ueftirepauperes, quam parietes. Contra',Nota de'prnatu tabernaculiôi rempli. Exo.»o.R.Maior pa-truminprocefsione feotio Antonqornabatur. Corporale dicunt pannum bracca# tum.Deluminedicunt,quôd Deus qui eft lux uera,luminenonegeat Contra',Domi luminatia in rabcrnaculo,Exod. lo, Item,calicem effe ut byearium, id eftdomefticum poculum : quia ptius erant uitrei calices.Thurificationem repro» banrContta',Dominus præcepit fieri thymiama : Exod.Item.Angelus apparoir Za# mariæ,cum incenfum offerrer.Aquam bcnediâam reputant ut fimplicem, Contra', Haecaqua habetur ex aqua luftrationis.durans feptem diebus.

Imagines piâuras dicunt effe idolatrias. Exodi uigefimo .Non facies tibi fculptilç

-ocr page 464-

442 TESTES VER.ITATIS TEMPORVM fculpnle,tifcimagines: Solutio. Nonfacias adadorandû/cdmemorandum. Item, 1 pidiiræ finit fcn'pturælakonim. Occafio:imagines de trunco,Si pidurælatuatæ, horroi'emmagisqiiamdeLioiioneminducunt.Item,Inucrbis,noninnielodiaelt nis.GantumEcclefiæfiibfannantdicentcs.Contra\Par.i?.pcrtotum,DauidinftituK cantoresadlaudandum.Pfal.Bene' pfallitcinuociferatione.IdeOjChriftusappro# bat cantum ôi. laudem puerorum in templo:Si hi racuerinc,ôic.Occ3fio, protraflio, Si fuperfluus cantus,utuerfus, fuperuerfus, clamores laicorumderideni.Contra Pfal.Clamormeusadteperueniar.Malach.CIamemusincœlum.Ptûcefsionescon temnunt,proptecftukitiasquæibi fiunr.

Sanaosnoncredunr,utdicunt,nifi\ApoftoIos,8iquorumeftmcntioinEuan# gelio, uel in Aâis. Contra, Apoft. Laudate Dominum in fin dis eius. Item, nullum fanâum,nec fanâamMariam,nififolumDenminuocant. Contra lob. Ad aliquem g fanâorum conuertere. Luc. Diues in inferno orauit Abraham in coelo.Occafîo.funt falfi fanâÉutViuanus Si cætei'i, quorum nec nomina, nec mérita, necuit.imfciunr. Itemnecfontesucnerantur, utinDrozo,ubi in fontefacerdosbaptifatcrucifixurn, Si populus offert fonti.ltem,arbores fanâ.T.-ut fanâorum Chriftophororum.ôiâe:« remin campis.Item,nominibusfanâorumiIludunt,utErhardo,eosoblationibus uenerantes,Item,fanâis ueterisTeftamenti nulla deuotio exhibetur. Itein,boDOt quiDeo exhiberideberet, non foliDeofedmagis exibeturquibufdam. Vndelt;]ui» dam ieiunant feriam quattam fanâo Nicolao,qui Deo feriam fexram non ieiuw”'’’ Item,cum nominator Nicolaüs,omnesfufpirant: cumnominatur lefusCbriftus, omnes tacent. Item,Legendas amp;nbsp;pafsiones fanâorum non credunt. Occafio,con» trarietas de baptifmo Conftantini, Si quædam incredibilia,ut in Legenda S. Mit* gacethæjSi Iulianæ,8i feptem dormientium.

Miracula fanâorum non credunt. Contrâ, Ci miraculis Ecclefiæ non credunt, ergo Apoftolorumcccdunr.Item,tefufcitatiadhucuiuunr.Occafio,fiperfalfaroW’ cula,utolcum,fanguis,lachrymæ imaginum,Si lumen cœlefte.Itemhypotdf^f“'?’. qui uulgariter Hetzer uocantur,qui fingunt fibi infirmitates diuerfas, Si finguntfuW tam fanitatem:De hac fcâa Ecclefiæ ualde nociua.dicetur infra'.Iob. Deus noninui' getueftromcndacio.lurare,dieuntmortalepeccatiim. nbsp;nbsp;nbsp;Matth.Dicouobisi’un

iuratcomnino,nelt;5 perccelum,nelt;5 perterramrfed fitfetmoueftcr,efteft,nonuu'' Conrù:Laudabuntur omnes qui iurant in eo.unde patres iurant,Si Apoftolusiu uit:Teftem inuoco in animam meamgt;ApocaIypfis:Angelus lcuauitdextram,ôiiu* tauit periùuentemin fecula. IpfeDeusiurauit, Heb. Cum non haberet,perfeny * ipfumiur3uit,8iChciftus.Amendico uobis,Sic. Ergo licet iurare,in cafn -Occalio» frequcntiaiutandi,8iafsiduitas,pcoleuibuscaufis,8i quia-inciduntin periuria.Hæ* tetici,quinunquam iurant,funtfimilesdiabolo,quinunquamlegituriurafle.

1,6. ^ortèiibufumcrfrequtntidmiurdmentorumddmnnntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I’

Reliquias fanâorum non credunr.Contra'cRegum 4. Ad taâamoCsiatnf^^^'!’ faeifurrexitmortuus Aâ. SemicinâiaPaulicurabâtinfirmos.Item,fimbriaCnt' ’ Si umbra Petri.OccafiOjfalfaereliquiæ quas quidam circumferunt per uillaSjS!'” quot;nbsp;bernisdeludunt:utIacfanâæMariæ,quæcum paruoIaâepauitChriftum:^*^. mandtam pro ocflefanâæMariæ,SifudoremChriili,8imembranam quainuo tus eft Chriftus. [Item reliquias Angelorum. Item quæftuarius publice' fe ’ quod feitet facecefanâos,quando uellet quaefîtus, quomodordixit, quod bonisfecuitminutatim. Si inuoluit purpureis. Si circumfcripfit fandos luit: Si hoc fæpe facit. Item, lac fanâæMariaebaptizant, Siaquamdant ad ' bendum. Item,uenalesfunt. Item,a'muribusfuntcomeftæ,Sihocplebanusp^ puloretulit.quimultumexhocfcandalizatusfuit. ltem,diuerfae Ecclefiæ idi2, de corporibus fanâorum,dicentcsfeeahabetetut de corporefanâiMacci, Vit»

cæterorum.

Ctucem

-ocr page 465-

8VPERI0RVM CONTRA PAPAM.’ 44J

Ä Ctacem fandam horrent, proptct fupphciiini,quod Chriftus paflus eft in

OctafiorQuidam prædicant,cruccm furto fublatam,pct fctediffe.Item.lignum cru tis ‘licuntfimplex lignum.Itcni,nonmunitintfefignocrucis.Contta,Gal.MihiaLi* *«tii ablïtgIotiari,Sic.Proucrb.BenediduniIignum,pfr qiiodfitniftiria.Marth. Vin üfbuntfignum filq hominis.Iteni/i beatus uentcr,qui Chriftum portauit ; igicur lt;32 '’ux.in qua fanguinem fuum fudit.

Sepulchrum Domini nihil curant, nee fandotum. Matth » Væ quiædificatis *fpulchta,amp;c.Contra,Ef3.Ericfepukhrum eiusgloriofum.Pfal.Adorabimus in lo to ubi ftetetunt pedes eius. Sepulchrum Domini lt;32 Prophetarum etiam gentiles nu ois pedibusuenetantur.Sepulturam Ecclefiafticam non curant. Vellent enim poti# Usfepeliriiucampo qua'mincœmiterio, fiEcdefiamnon timerenr. Contra\ Àd. j» SepelieruntStephanum uiritimorati. Item,fandiPatres elegeruntfepeliriin locis 6 factis. Occafio,noncontritifepeliuntur,82quifeipfosoccidunt,amp;plenècontiitis quandûfj fepultura negatur. Item, ab omnibus aliquid exigitur, etiamab infanti« bus,qui nonindigentfuffragr)S:etiam leprofis.Item,quia fandi quidam fepeliebâtuc inhoais.utChriltus:quidamin proprijs domibus, quidam in aquis, ut Clemens. Vigilias funerum propter infanias,quæ ibifiunt. Item ,cum ins Ecclefiæab initio niuiidiSicaiionesEcclefiaftici hoc concédant, ut quilibet homo, ubifibi placet, digatfibiftpuifm.3fn;muitæ lices proc^dauetibus oriuntur, 82magnum feanda:» luinfideliuniamp;infidelium.

Peregtinationesreprobant,propterdifcurfum. Contra', Chriftus apparniciii ipecieperegnni.[,uc.Matt.Argenteidatiin fepulturam peregiinocum.Occafio, mul tæpfregtinxcocrumpunturinuia.ltem,falfæperegrinæ,quæuocantur fterzer.Iteni in aquis dicunt Chtiltum82 Âpoftolos Ecdefiam ædificafle : ô2peregiinæomnii pfccata ficut in baptifmo remitti.

Purgatorium negant,dicentes tantummodo duas uias efle, unam eledoruni adcœlos.aliamdamnatorumad infernum. Eccelignum,quocunt5cecideiit, ibi etitjUel in cœlo uel in inferno. Dicunt etiam,animabus nec Miffas,ncc Anniueifari um,necoblationes, nec alia fuIFragia prodeffe: fed fieri propter quæftum. Contr.à, Mac.Vitfortifsimus.Cor.Si quisaedificat,82c. faluus eric,tum quafi periguem . Ad hocdicunt,pecignemtribulationis.Item,Auguft. Quioratpro matrc,iniuriamfaa cic matri.Etgo qui pro infantibus Miflam dicir,ucl orat.iniuriam facit eis. Item,fi bo» nus,nonindigetfLifFcagijs:fi malus,non ptofuit ei. Item îohan. Ego pro eisrogo , non pro mundo,id eft, pro mundanis. Sed non pro uiuis eft orandum : igitur nec pro mortuis.Solutio-.Non oramus pro ualde bonis, quia non indigentmec pro ma lis,quia non prodeft,fed pro mediocriter bonis uel malis, ut citius liberentur, uel ut mitiuspuniantur. Dicunt etiam, orationes boni laid plus prodefle,qudm malifa.» b cetdotis,ô2unumPater nofterefficacius efle.quàm multæMiffæ.Ioan.Scimus quia peccatotesDeus non audit.Efa.Cum multiplicaneritis preces,non exaudiam.Greg. Cum tjs,quibus difplicet.ad intercedendum mittitur,reatianimus ad détériora pro oocatur.Item,orationes latinas dicunt laids non prodeffe.

De ertore purgatorij funt tres errores, feu opiniones. Primus eft, quod nul a lumpeccatum fit ueniale, fed mortale. Contra, Prouetb. Septics in diecaditiuftus. Secundus error,cum dimittitur culpa,dimittitur poena. Ex hoc datur occafio libéré pcccandi,82facramentumpaenitentiæcuacuatur.Matth.Poenitentiam agite. Luc. Facitedignosfrudus poenitentiæ.Tertius error,quôd fuftragia non profint:quo'd eft feuiteinmortuos.Ecdef. Mortuo neprohibeasgratiamfieri. Ad prçcesfororunj Lazarus fufcitatur:ergo ad preces fanâorum dimittitur peccatum.Match.Quidixe^ rit blafphemias in fpiritum Sanânm,non dimittetur,ne^ in hocfeculo, neçg in fu » turœErgo nec peccatum remitriturin futuro non blafphemia.

Pius fecundus, feu Syluius, hofeeduos fequentes errores Valdenfibtis non tribuit. nbsp;nbsp;nbsp;ludicesôC Principes damnant, 62 dicunt maleficos nondamnandos.

Matth.

-ocr page 466-

444 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Matth.Noh’iudicarejamp;c.Genef. Qui efFuderithumanumfanguinemJundetutfan^ A guis eiusproeo.Exod.Nonoccides,Matth.Mittcgladiuminuaginam,amp;cOmnis quijamp;c.Matth.In paraboIiszizaniorum.Sinite utraij crefcere. Contra', Mot. Pau# lus excæcauit Elimam impcdientcm fidem, Exod. Malcficos non patietis uiuetefu# perterram,6iabaltan cucllas eos.Luc.Vendattunicain,amp;cmatg!adium.ItemIo# hannes BaptiftaiEftote contenti ftipendijs uefttis,8dc.Igitur licet contendetecontta malos.OccafiozPrincipes amp;iudices funttyranni.Item,iuftiHa uenalis infotolaico# tumôiclcricorum.Efa. Væquiiuftificatisimpiumpromunenbus.amp;iuftitianiiufti aufertisabeo,ôd,pupillononiudicanr,amp;caufæuiduænoningrediuntutadfos.

lurarejdicunimortalepeccatumeiTe.Matth.Dicouobisnoniutateoninino, necßper caelutn,ne^pettetram:fed fitfermoueft«efteft,nonnon.Contta,Pfalin. Laudabunturomnesqui iuranr. Sanâi patres iurarunr. ^poc. lurauitinuotoDo» mini in animam nieam. A poc. Angelus leuauit manum, amp;nbsp;iurauit pet uiucnteæ î in fecula.Item,Deiis iutautt.K Chtiftus,Amen amen dico u obis. Ergo licet iura re in caufis.Occafio:Frequentiaiurandi,lt;Sdarsiduitasproleuibuscaufis:Si^quiainadunt inpetiutia.HæcetKi;quinunquamiurant,rimilesdiabolo,quinun^legitutiutairr.

De moribus Valdenfium,

COgnofeuntur hætetid per mores amp;nbsp;uerba. Suncenim in moribuscompoCn modefti.fuperbiamin ueftibus non habennquia nec preciofis,necn)ulwni abieâisutuntur.Negociationesnonhabent,proptetmendaciaôiiurameutâ amp;nbsp;fraudes uitandas:fed tantum uiuunt de laboremanuum,utopifices:ôôdodotts ipforumfunttextores,amp;futores.Diuitiasnonmultiplicant,fednecefl'arijsfuntcon’ tenti.Caftietiam funt Leoniftæ.Parci funt in cibo 8i. potu:ad tabernas non eunçnec ad choreas,necad alias uanitates.Abirafecohibent.Siautemoperantur.ueldifcnnt^ uel docent:amp;ideo parum orant.Item ad Ecdefiam fidê uadunr,öiofFerunt,^toquot; fitentur,amp;communicant,amp;ptacdicationiinterfunr,utprædicantemcapiantinf«« mone.Confimilitetamp;muliereseorumfuntmodeftæ.Cauenta'detraâione,amp;â'icii tilitatCjSi uerbotum leuitate,amp; d mendacio,amp; a' iuramento. Nec di'cunt uerè oel cet té,8ifîmilia:quia hæc reputantiuramcnta.Item,ad quæftiones,rarcîdiredètrfpw-dent.Vtfiquærasabipfo,fcisEuangelium,uelepiftolasf refpondet,quisdocuiutt meiftacuel dicit,Hæcdebentdifcere,quimagniamp; profundiintelledus.udqm^“ bocfuntotiofiÔdidoneijôidicunttantû.EfteftjnonnonrhocdicuntfibilicW^“'* Chtiftus dixitludæiSjSoluite templû hoemô intelligens de téplo Saloraonis.Finis-

EXALIO INQ.VISITORIO LIBELLQ.

De modo orandi Valdendum,

MOdusautem Valdeniïum talis eft,uidelicetquo'd flexisgenibusintetwincl' nant,S:opponuntfefuperaliquambancham,uel confimileadhocapt^» ôJc. Flexisgenibus inclinati ftant in omnibus orationibusin filcntioiw“'^ qudd pofluntdiceretrigintauel quadragintaPater nofter, ôiAmen aliquoti^^ r hocfaciunt quotidiereuerenter,quandofuntcumcrcdentibusfuis,6^confcntitn^^ bus in faâo ipforum, fine alijs exttaneis, ante prandium amp;nbsp;poft, Séante ccenaro^ poft, amp;nbsp;de node quando uolunt iread leâurn.Ôi antequam reponant fe. Item,û manepoft^furtexeruntdeleâorltem aliquibusalijsoicibusperdiem.tanidenia' nequa'm de node.Item, nullamaliamorationem dicunt, nec docent,nechaben, nifiorationemDominicamPaternofter,amp;c, Necaliùdreputantfalutationemi* ‘ gelicamAueMaria. 17. necfymbolumApoftolorumCredoinDeum.Etdicunt* la per Romanam Ecdefiam,non per Chriftum fuifleordinata,feu cotupo“^^’

»7. ließ,negttntSymbolumtJJiorationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Vciuntamen atûculos fidei feptem de diuinuate,^feptem de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

-ocr page 467-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM? ^445 decern præcepta.Si fcpccmopera mifericordiæ.fub quodamcompcndio quodam« modo ab eis ordinatoamp;compofitodicuntöi docent, amp;iiullo plurinmmglonan* tut, ofFeruntfe promptosad refpondendum defidefua, Antequam po» nantfe ad menfam,bencdicunt eam dicêdo : Bénédicité, Kyriedeyfon,Ghrifte eley fon,Kyrieeleyfon,Pater nofter : quo dido, antiquior inter eos dicittn uulgari : De?: us,quibenedixit quinque panes hordeaceos ôôduos pifces in deferto, corani difcû pulisfuis,benedicathanctnenfam,8lt;^ ea quæ font liiper eam,amp; eaqu«Tapponentuc •Il ea(6ifaciuntfignum ctucis )in nomine Pattis, amp;nbsp;Filij,amp; Spiritus fandi, Amen. iremquaudofurguntdemenfainprandioamp;incœna,redduntgratias,hoc modo uidelicet,quôdantiquiordicit in uulgari, id quod habetur in ApocalypfiiBenedii: ftioamp;claritasamp;fapientia amp;gratiarLi m adio,honor,uirtus amp;nbsp;fortitude, Deo foii in feculafeculorum,Amen. Et poftea fubdic:Deus reddatbonam mercedem ôôbonS 6 cambium omnibus il lis qui benefaciunt nobis. amp;,Deus qui dédit nobis cibum corlt;s potalem,det uitam fpiritualem : ÔÔ Deus fit nobifcum,amp; nos cum eo femper: alij tefpondentjAmen. Item,quando benedicunt menfam, amp;nbsp;quando tedduntgrati» asjtenentutfcequentermanuswndasjamp;elcuantuetfiis caelum . Item poft prandiss um,diais gratqSjSófadaorationejUtfuptd.praedicantÖódocentjóófaciunt exhorta» tiones fuas dedodtina fua.

Ell alio inquifitorio libello perueten»

ANnoDominii39i:4.diemenfisSeptembtis,infrafcriptifunterrofes pro nunc feflæVualdenfis. Primo Nicolaus dcPolonia,IoannesdePoloniafilius ciu iufdamtuftici, Conradus de Saxonia deuilla didaDubunprope Vueyffe* butgfiliuscuiufdam ruftici,VuaIricus de Hardech ex artificio futor,Conradus de Ga Ç mundiaSueuusfiliuscuiufdam ruftici, Simon deSaligVngarus, ex artificio fartor, Herannus de Miftelgen Bauarus ex artificio faber ,Ioannes de Drena Bauarus ex arti ficiofaber, ptædidi nominanturinter eos apoftoli, magiftri,angeliô2 fratres. Ha;« bentautem talem uitam Siconuerfationem.Primo'ieiunant tres aut quatuor dies in hebdomadain pane aqua,nifi fuerint in grauicontinentia ad laborem conftiniti. Secundo'faciuntinter fuosfubdicoSjUt coram cis apparcantfuperiores. itemfeptics indieorant.feniorincipicorationem, 8^faciteamprolixamuelbrcucm,fecundum quodfibiuideturexpedire:8ialtjfequuntureuminoratione. Iteminueftibus uili«: bus incedunt dodoresibini bini ambulant,fenior fcilicet cum iuniorc,quocunque pergunt. Item,in uerbis funtcauti : mend3cia,iutamenta,amp;i quxlibet natura turpia deuitanr.ltemfuosfubditosad eadem diligenter informant.

‘V'

Ex Aeneæ Sylurj Boliemica hifton’ajde V ualgt; 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denfiumdogmatibus,

R OnianumPræfulemreliquis Epifeopis parem effe. Interfacerdotes nullum difetimen. ptesbyterum non dignitatem,fed uitç meritum cfFicere potiorem* Animasécorporibus excedentes, autin æternas eueftigidpœnas mergi, auc pttpetuaconfequi gaudia. Purgatorium ignem nullum inueniri.Vanum eiTeorare Ptötnoctuis,amp;auatitiaefaccrdotalisinuentum. Deiamp;fandorum imagines delens: das.Aqu3tum,p31marum quebenedidionesitridendas.Mendicantiumreligiones nialos dæmones inueniffe.Sacerdotes pau peres effe debcre,fola contentos eleemo fyna.Liberamcuiqueptaedicationem uerbiDei patere. Nullumcapitalepeccatum, quantutnuis maioris mali uitandigratia, tolerandum. Q.ui mortalis culpæ reus fir, eumnequefcculari,nec|ueEcclefiafticadignitate potiri,nequeparendumei. Con^ ”fmatmnem,quam chrifmate Pontifices inducunt, 86 exttemamunflionem, intec ^fdefiæfactamentatninimêcontineri. Auriculatemconfefsionem nugacem effe ; «ufficete,fua quetnque Deo in cubili fuo confiteti peccata. Baptifma fluuialis undæ.

Û.q nulla

-ocr page 468-

44« TESTES VERITATIS TEHPORVH

nulla intrrkâafacri oJci mixtura, recipiendum, cœmitcnorû inanem ufum,cjaæ»^ ftus caufa repcrtum:Jquacun^ tangentur tellure humana corpora, nil diftate.Teni « plum Deiljtè^arentisipfum mundum cffe.Coartate maieftatm eius,quiEcdefias monafteria.oratoriaqgconftruunr, tancf propitiorin eis diuinabonitasinueniatur. Sacerdotales ueftes.altariumornamentajpallaSjCorpotalia, cal ices, patinas, uafa^ huiufmodinil habere momenti.Sacerdotem quocunqj loco facrumChrifti corpus cofit ere poffe.petentibus^ miniftarerfufficere, fi uerba lacramentalia tanrum dicat.

' SuffragiaSanäorüincoeliscum Chtiftoregnantium fruftraimpetrari, quçiuuare nonpoffunclncanonicis horiscantandisdicendis^fruftra tempus teri. Nulla die abopereceffandum.nilïquæDominicanuncappellatur. CelebritatesSandoruin prorlus reqciendas.ltiunijs quotj,ab Ecclefqsinftitutis,nihil ineflemeriti, ObI'erua,Syluium Valdenfib.noii tribuereillos tetrosertores,dem.igifttatu, dei^indrgnitateperfonarum. Itemdciuramento,amp;c. quos eisfuperiusfallottibuig audiuimus.tloareproculdubio crimina illis temere.exodio S^inuidia.abaduertiti »sfalfó.ifcripta funt. Commodéquædamde Valdenlib, annotauitetiamla* cobus deRebiria,olim Regius Secretarius in fuis colleâaneis deurbeToloira,quÄ

Valdenfes fiueLugdunenfes diu primû locum tenuiflein Gallia Narbonen!/, Albienfi.RuthenaCadurccnfiAgennenfi^diœcerib.celcbrioceftfama.eoijtenipo tenulloautparuoin preciofuiflêeos,quifacerdotesfeEpifcopos,ôô miniftrosEccle fiæ diciuolebanr.Indigni enim omnes rerum omnium ignari pene' cum effent, to« le'illisfuiteruditioneamp;dodrina præcellentifsimis,primas in populo parteshbiuen dicare.Exquib.cum prç ceteris Valdenfes acutiusdereligionedifpurarent.admiite banturfæpeàfacerdotib.publicédocendicaufa,nonquod eorumfentcntiarfibipw barentur.fed quod Valdenfesingenio pares non effent. nbsp;nbsp;nbsp;Tantouerôinhonore^

jerathuiufmodihominumfeâa, utamp;abomnibus oneribus babereut imnwniia* tem,8d multo plura ex morientium teftamentis confequerentut facerdotes • Hoftiï fl fuiCTet haeretico uiæitineris^ cornes,ab hofte nonlædebarur,falusomnishonii* num in hæteticorum tutela ene uidebatur. Publicus deniij locus his état in queoi fuæduntaxatfedç homines mortui inferebantur. Bernardus Clareuallenfisdum prinium tentât ad Viridcfolium,quo in loco centum uigebant nobiliorutn uitom”’ domus antiquifsimæ, tela hæreticotumdepellere, uulncribus^ Ecclefiæ amp;noncxauditur, Viridifolio omnia mala precaruseft. InquoDeusfettuteiaSfX* audiffe preces: N.im ab eo remporeSéomnes fenfimcorruifiTeillasnobiliofûæ^f’’ amp;nbsp;tandem plebi mala omnia eueniiTe, quoadisageta' comité Montis fortis Ep^ fcopoTholoflTano Falconi dono datus eft, qui Abbas fuit otdinis Cifteccienfo,* adminiftrationemfufcepitanno.M.CCV.

Hisuero'temporibusfæpedifpurarumfuircum hæreticisapud Viridefcilium’p femel iterum Apumeæ. Celebris uero' difputatio extititin mente Regal/,cm ^3'’^ arbirri præerant duo nobilcs uiri, Bernardus Villa noua nbsp;nbsp;nbsp;Bernardus Arrenffî,

duo plebei Raimundus Godius, Si AtnoldusRiberia. Nulla uerddeteuo?“'“’’ conuenerunt.

Q.ui haereticiexiftimabantur,amp;quorom præcipua nomina hæc font eus lordanus, Arnoldus Aurifanus.Arnoldus OtthonuSjPhilibettus CasIienÜs.Bt' lïediftusThermus.

Conftanter porrdafïîrmabant Ecclefiam Romanam non enefandamEcck* I fiam,necfponfamChriffi effe Ecclefiamdiaboliimbutam dodrina, Babylonaefff I »llam,quam Iohannes defcripfit infua Apocalypff, matrem fornicatioinim Si äb* | ominationum obruram fanguineSanflorum: Domino non probarfquæipûEf* cîefiæ Romanae probarenrur /viilEim ne«.p Chriftum necç Aportolosinftituiffe, botniiium cbmmentuni effê.ldficeos fenfiffefctipfitlacob. Rebitia. .

His «30*

-ocr page 469-

SVPERIORVM contra PAPAM, 447

His ex aduerfo oppofiti étant Petrus de Caftronouo monachus Ciftet«enfis,ec fgîtus Rom.Pótificis3 Qi. magifter Rudolphus mifliis, ctipfe aPonhfice Romano, uidacusEpifcopusErencnfis.amp;Dominicuseiufdem Écclefiæcanonicus, homines pofterior feâam inftituir praedicator0,qaam feâç aduerfariorum ooi)cercc.Tandem Innocentius Papa ii i.mifit Arnaldum Amalricum,qui undicj fa “ Tholofanis depelleret. lam pridem enim mfid^sfucrac fdeâus Petrus de Caitronouo Pontificis leg3tus,eius^fiifptcio in Comité Tho :* 0 lanum non leuis ceciderat. Almaricus igitur promifit pafsim omnib. pcccator3 fniam, fiquidem arma in hæreticos agri Tboloflani fumerent. Sic fgitur eg'it cum RfgeSi Ptoceribus.ut armati milites mitterentur. Qui anno no?, priinuBliterium, utinde amp;nbsp;alia loca fada mtiltorum hominum ftrage expugnarunt. nbsp;nbsp;nbsp;Habentuc

quaedafcitu digna de Valden.ctiam in Paulo Aemilio in uita Philippi ii. Regis.

Benedicflus XIL

Cltcaannum Do,»;?^ fedit Papa BenedidosXii, Is ut Engelhufen refcr^roga^* 'us ut plures Cardinales cteater,rerpondicLibentct feid faduru, fi modd no « L f nbsp;nbsp;nbsp;tnunducteate poiTennamhuncquiiamexiftar,uix præfentib.Cardinals

us ufficete.HicipfiusPapçfententiamdeluxUjrapacitate^Cardinaliuni, amp;fuma eff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habemus. Adeo enim Cardinales fumptuofos

faftittuatjUtuixeos præfensmundusaletepofsit • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teftatut Appendix Mat

®'\Ufntiatij Papæ,quodreformauetitmonachos,amp;f£Epiusteftatusfic,pauagt; tilsimds inter eoseffebonos.Veru'madfcribamipfahiftoriciucrbatBencdidus Po« titfx anno 1335. fecit multas reformationcs circa ftatum monachorum nigrorum, d e modo uiutndi,amp;: deregimine,amp; demultis alijs.ut patet intuenti reformationes ib «s.qujcömuniter^ßßatufiiilliusordinis dominium ampliaruntjôifubditos coar^ (;t3tunt.Harum teformationum ptomotot Si compilator ftiir,dominus Petrus Car* ootenfisCardinalis ordihis monachorum nigrorum, qui didas reformationes in * CQcpetat tempore domini Iohannis Papæîx.

Huie Domino Benedido maxime'infitumcordi fuit, cleticos Qi religioforum otdinii ptofeflbtes Qi ftatus reformate, ôi uti dicatur uerius infirmare. Pauebs enim uel nullos bonos credebat,5iomnesduiamandatorum Domini Si confiliorumfe mita dcclinaffedicebat.Nullos uel paucos dignos promotionib. uel gradib, Ecclew fiafticis exiftimabat.Hic dominus Benedid. Papa au3rus,durus, Si tenax,in cofete« disgratis,temiffus,tardus,8inegligensinptouidendoftatuiEcclefi3rumfupramo dum fuit:8i in excufationem fuae duriciæ paucos ad hæc dignos Qi fufficienres dice^ bat.Communitet etiam Si dominos Cardinales fore dcceptores fui credebat.Rard fupplicationesipfotumrecipereuolebatjipfosqg non modicum fufpedos habebar, otdtnesmendicantiumifupra modum perfedainuidentia exofos habebat. Paucos uel nullos deipfisotdinibus ad prçlationes promouebat.Diffeiifioncs eortim liben D tetaudiebat,8ifubditiscontraprælatosfauereuidebaturmirabiliter.

Hie babes ipfiusfummiacfandifs.Pontificis de fuis fratribus Gardinalib. Sifi* liolis monachis, quiquidemQiipfealiquando monachus fuerar. Si peromnes ip -forum gradus uixerat aCjUitçgenerajUt ei tanquam petito Si ipforum domeftico te* ftimetitofidcshaberi debeat,

Helias Rubeus Tn'pelauienfis..

HEliasquidacognomento RubeusTripelanienfisAnglusutopinor.fcripntcie citerantejoo.annos,?. librostituloSemidialiö,in quib. primûdeidololatria Ethnicadiffcrindeindeetiam dealrjs uitijsacfcelerib.omnium ordinû.Milita inter alia dicitetiam de clericorum multiplici ac no ferenda malitia,imo' Si de Relin gioniscorruptionc,Cuiusfcriptoris,quoniânô extat impreffus,aliquot diâaadfcri Demus.Meminit alioqui eius etiam Bakus in fuo feriptorû cathalogo, De ftatuis igi tueidoloriim differens lib. j'.recitato Balbi teftimonio, ira de eo côcludit tandem, çosquiprimumfimuIachcaDcotumpopulisptopofuerunr.ciuitatib.fuisSimetum Q.q * dempfiflç

-ocr page 470-

449 TESTES VER.ITA TIS TEMPORVM dempQfle,eterroremaddidi(Tecórnend.ibilKerc5iedansDeosfadl?contenïf’/P®^* fein fimulachrorum ftoHdiuce.Cui ümilcfi qiiisdc nofttis quasin EccleliaDw^tau tamus imaginibus.iudxarû,forte non erraucrif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Libroi.dicit(peelegacalongius puntateinfolareligto conffftathabitus lupern* de Hare enimfunc eins uerba.MonachorufiipcrftKioncs deucftib.hifceuerbisuan’* «at:ftohd;fsimuni cóiedo ad inæitimabilc, qiiam fupcr omnia curare debet bonio (alutemexteriorishabitus,colon's etforinçaliinenrorumtjin feceflustranfmitten* dorum referte differentiam.Maxime cum aula catholicorum fummxdiuinitaos^f* bicrioficlongiusamaudatadeuellib.isfolicitudo, nedumdecoloreuelbsuelino* Gonisartili.io.ltem uehementer indice uagatur in uia uanicatisqui et in retu fortui* tatumujtietate/uçfalutéponicaniniç; Eodemloco prolixe'fcriptor hic pergittccetl ferecorruptamuitaai Ôdniepcasac impias fupetftitionesmonachorutn.

Libro HI. fcfcr.bit,

QVaequiaconrinnouilicg(tillicidio noftritemporis Ecclelïçmodernaiîibbe fadantfundamentum: ne totum titubet ædificiumf(dei,eftmaximêuftfU* dum. Nullû reuera ueluti mibiuidereuideor,hodiegenushooiinum(fti3*^ fîmendaxgeneralicatigenusincludatur negotiatorum)eltfotdjblt;cupiditâtûurtiii* bihusexjaecatumrqua'in fietminiftrigeneralicerEcclefiarum.

Ad hune profedo uirçfinem uiui peruenimus, quod quamuîs ob temanuali mandumomm ui.a probatum, hominenafieri contigetitfacetdorfur Epifcopumrpoflbreuem temporis a' tempore ptomotionisexcurfumimaleuitiätu mulcû prorfus uirabit uitium. Virum fuperficialiter pridéprobum ttansfotmao'tiu furem,fadum crederes lupum ex agno Lycaonicû:Secularib. reb. implicitu® Iitediuino negotiatotem.His Cynicus quidam fie competenter allufit.Q.uu®®*’”C tr)onafticçuitçquendam,quem uiiçftiçfandicascundiscômendaueratadgrai^®* adidfut fiQcoijuocjti m Epifco^iim côlecrarent Epifcopi.cuidam peteasfotiep^t; testranlitumfacienti.ôi qiodiia conuentusibitotfaceret Epifcoporumjfi^^f'’'“'^ refpondii.-Monachuminquirquendam promouendo périmant. Adid quod fopM diximus,alludens . In 4 lib.dePapa hæcbreuiterdicit. Q.uedamautenigf*’^f^:' litas fie eftabfoluta ut pridem Principisjiodie fummiPontificis.Cû fumniusPon fex de cçteris uoluntate elf ,inftar facril egn difputare,l‘egnius ad iurisoculo^t^“ enti refpiriensæquitatem, eum,quemaduerfa parspetierit,pafsimpetenticoct iudicemadidiuseligendi ludicem.poftulaturusuteum quolibueritfledat,rtii amicitiam tefpicit,uel fatuiratemiEft autem cauendum.ut iuris ait petituSjK*^“^''’ index quem altera pars nominatim petierir.

Eodem libro de Ckrici’s Prælatis commémorât»

DEc.Ttero,fi Clericorum generaliter Praclatorum^ Ecclefiafticorum fufficienre ucllemus enotmitates intus et in tergo fcript3s,multdcitius ron^ marerurO elles. Illud reuera ttiui.ilcefletconfeiruin,neclaici$

Ecclcfiç nô expediret efi incognitû.quod hoftio fibi quilibct Épifeopandusnot rato,fraâisingrediaturparietib.3d Epifcopatû.Necalijinfertorumfecuscôfcrn ad jpicesdignitatum.Atqiii nunt^ in curia nificuriofuslaborauerisuelgrauidîS^ crumenaspra.’fentaueris,3d Ecclefiafticçdignitatishonorem promoueberis- ■gt;quot;’ horumfubfidioliterçnihil prorfus proderuntjed necuirtus.necreligio.Intabo litcrasuirtutesamp;nioralii realis foperat allegatio : Vndereor, quia promotos glonanturpecun çperfubi'idijm.exfrontiflïmifiuntextortores poUrapecut^aru -Sedin h 1C me indicé uiriiupreme délirant Ecclcfiaftici. Eodem libroaceadem re. Sed quid dicemusdeRedorib . Ecclefiçq uosOcddenrales uulgariternofuii perfonas Sdcertèiitin mera fubfillamusueritatcnil boni citra mƒndaCli^dƒ eorun dicerepoccriniusuniuctfitatc • Nam quid turpius detcftabilius uceft,

-ocr page 471-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» 445» ^mofynis plusiufto fupetbire cxpopulorûpeccatis,pctimmundçuiriumgulofitans jntumelcererlllicite' pewlantiarum fuperfluüatiabutêdo/piritualib.lora laxaie. Ad tales reuera tam generalicet Occidentales Ecclefiarum.Rcdoresdefcendcrunr,con« fuetuainum cortuptelas:quod contra fas pium clandeftina córrahunt matrimo nia:uelfeconcubinatummanifcfte'fœdant percontuberniajecjuitiamaculanrpec extra ordinatia . Inde eft quoddecore domos Dei fpreto,penitusamp;:animarum cura exfrontifsime' declineturadillicita,intenrionem^ fuam fola dirigat ad inania, quod resfecundum ioris exigentiam,et forenfis et Eccleüaftidjpauperib.erogandas, inluxuconfumantamp;inkixuMa',

Denifj in y.libro hæc fcribir. Eft enim prohibitum,ne clerici tabernas edendi uelbibendi caufa ingtediantur,nilï peregrinationis necelsitatecompulfi. Sed ad id hodieuentum cft,quod et tabernas habent impunè ftaconnes,{tgaftia,cócubinas^ uetéfouent,uelfigoralitertabernarias,amp;intabernisnon fecusinebrianturquam pa rafitiuel htifttiones. Nullam rem funditus infamé magis quam parafitus uitant uoa luptatem.necilludquodhumanam temperate foletfocietatem, nee ftoltiloquium necfcuttiliratcm.

NMß(t moleßd mdgis res eß Jeitdtis hottori, QW4W uitio uiäiK,rttäis dbß^ rubore fdcerdos, Nempe fuum trdhit dd uitium dux dgminis dgmen, Sumit db exemplo pecus drgumentd regentis. Grandeßbi iKitum^ putdt q^uod ßcerit duthor. Sed diuind domus Domini reäore fdgdci

Semper eget qui feruetoues fine forde fetpudceSf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.'

Jndigd femper erit etidm pdflore cdnino

Clÿtdnis efl cr homo bené àrcumltürdtouile,

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hayabalus»

TEftatur Henricus deErphordia quod anno Do.u r fit Vinione a' Clemente VI. uexatus quida monachus Minorfta nomine Hayabalus, ptopterea quod folitus eft publice concionari SC afFirmare.fe diuinitus iuflum cócionari Eccle iiamRom.effeBabylonicammetetricem,etPapamac Cardinaleseflemeros An* tichnftos,Benediaum etioannéhuius præceffores effedanatoSjCtalia cóplura hu* iusgeneris.DicirquocjprçdiausChronogtaphuSjeadêillacumonachôcôftanteret intrepid è corâ Pa pa ipfo,cû aceufaretur aftirmaffejecg diuinitus per uifionê e(ïe di. cereiuffum,et porto'fi pofsitcócionaturü.Obieftumenim efteidémonacho,quod hæreticorû libros haberet, quorü nomina nóindicanttir, ut uerifimile ualdefit eum plucimosPapjerrorcsanimaduertifre.taxaire.ctdamnaffe.Nófatisclare'indicatui', quanam rationeillu perdiderint. Sedtaméuideturextextuid propemodöcolligi poffe.cpfitin perpetuos career es cóclufus.Accefsitueró nó pœniteda hifloriola uexa P tioidhuiusmonachi.quoddum hiccorâPôtificeaccufatur,etipfeuicifsimPapæin iafticiamaccufatjaducnitfacerdoSjCÛPapalibullaquamantePapæ pedes prorjeie inquiens.accipetibituambullam.quandoquidcmihi prorfus eftinutilis. lamenim hictriennioinftiti etfupplicaui, nee tamé mihi fecundum hanc fuam bullam ius ine umreftiruitut. Quo uelutimanifeffo experimentofuitmonachi aceufatio Papalis iniufticiecóprobata.Vetu'm nófuitidillimifcroimpunê.Namgrauifsimèuirgis cae fus,incarcerem una' eum monacho proijcitur, ubi forte' cum eo etiam computruit»

Parifienfis Epifcopi »

MOnftratumeftin plun'b. huius catalogi locis, graues olim cótentionesfuifle inter Clerum Gallicum,fcholametmonachosmendicâres.NuHcethocada ijciatLir,teliari Henricû de Erphordia.adfcripto etiâ diplomate Stephani Pa tificfisEpifcopi3annoDo.ijî4.datO5quodolim fortè circa ijoo. et ante plûtes Epifeo piParifienfesdamnauerint,ThomemonachiAquinatisdoftrinam.Nonfatis clar'e «xplicatutin quib.partib,Sed tarnen res non parui momenti fuiire,facile' ex ilia bulla Qq i liquet*

-ocr page 472-

450 TESTES VERITATIS TEMPORVM

liquet. Veru'mpraedidusStephanustcuocat cas dânationcsindubium, tantûdifputabilesarticulos. Vndcapparetpaulatimmagisacmagisnicndicati monachorumfuperftitioncs 82impictates,fruftra mukisbonis repugnantib.nw^ We.Vtinam omnia ilia cum monachis habita certamina publice'nota effent,proc dubid muka pratclara myftetia ueritatisi^ teftimonia reuelatentuc.

Godefridus de fontanis.

VIxithicuirdrciterantcannosjoo. 82 fcripfit contramonachos mendicants* præfertimidoppugnans, quodcumuitamfolitdriâprofiteantur, uelint^ gubetnatores Ecclefiarum et alios opprimant. Initio autem eiusfctipti habe quædam hiftonadecertaminib. prælatorum Gallicorum cum monachis, qngquia adnoftruminftitutumfaciuntôialioquifcitudignafuntadfcribam. ,

Noueritis igitur quod prælaii regni Franciæ conuenientes Parifiis,longaibidf J præhabitadeliberationeuocati fcceruntper præconesin fingnlis fcholisgt;62 togan omnesmagiilroscuiuslibetfacukatiSjBaculariosetomnes ftudentes, uedignareo' turucnire,ea,quç‘cis proponerentaudituri. Côuenerunt igitur die fequentiNico'^ magiftri omnes 82 fcholares, et fratres de quolibet ordine potiotes in falâ Epffco pi Parilienf ubi erant quatuor Archiepifcopi,et jo.Epifcopi côgregaii. Surgensaute ÂtchiepifcopusBituriccn.rnagnusperomnia clericus,primófccitfernioné decbati täte,et fuit hoc eiusthemaiPrarresutfciatisquçfitlôgitudOjlatitudOjaltitudo.etpt*’ fundu charitatis,etcôclufic poftea,quod ucra charitas ipfos côpclleretprouiderc lain ogregis fibi cômifsi.Secunddconclufic,quodfottitudocharit3tisipfosatniaretad beret effecontentusfuis,non officium altcriusfibi ufurpare,quiaEcdefiafticus°f‘^ cófundi'cur, nifi unkuiç ins fuum obferuetur. Sed heu hodie ifta'charitas tefngu'f^ C Ecdefiafticus ordo peiiitus eft confufus: Q.uia multi falccm mntuntin nam,lia ut iam Ecdefia monfttum dici pofsit.Sicut enim in corpoce naturaliconii” git,quod monftró diciturcömembriiunum akerius officium habet:Sic6iincofP‘’ tefpiritualifdliceiEcclefia cum uticj literati amp;nbsp;prudétes fratres,uidelicetmaior«ff minores off.cium fpecialiter nobis commüTum occupant, fediniufte'jCumn«”'^ debeat fibi honorem aflumere.nifi qui uocatur d Domino tanquam Aaron.Quiaf^ go fuperiftofæperogarifecimus monachos perfonaliter per dominumRfg^'’’’r quocÿ per alios magnates rogarifecimus,ut3 noftro officio ceirarent,ncc tarnen*!^ cerunr,fedquoniam nobisinuitis prædicauerunt pecfingnlasdiücceres,etconfcis'lt;’ nesaudiuerunt,dicentesfuper hoe priuilcgfjsPapalib.femunitos.Venimiisaduo^, quiptæfentesfumusamp;habemuslitcrasde rati habirione omniûEpiïcopotûtfgn* Franciç.ad cóquerendö nobis de tanta fratrû infolêtia, quia qgt; nos funius nos entis-Credo enî cp nô fit hodieprçlatus inter nos,qui de hac uniuerfitate nôfitaffumptuj- 0

Rogamusprætereaerrogarifecimusdiflos fr3tres,utdiaa priuilegia

ad fede Apoftolicâ à domino Papa lucidius interprætanda, q» fimilicer facetettn^ tunr. Vt ergo difeutiatis et uideatis, quid iuris illis cóceffum fit ex ip fis priuikgil’p * creuimusuobis publice'legi. Etftatimquidâ alter furgens in publico ambondegtt priuilegia,et poltea Icgit conftirutionc Innocenti) iilLquæ his contradicit ut ibi often fum fuit,amp;ad quam ntrumcj priuilegiu rcmittit,utpoteilli cóftitutionemderogan^ Hæc côfii tutio habeturin v.Decretalium,8óincipit fie. Omnis utriufij fexusjamp;c His leäis furrexitEpifcopus Ambianenfis maximus lurifta,amp;dearticuload articuluni currens.oftendebat liquidó per iura prædidçconfticutioniin nullo per prædidaprt uilegiadcrogatû, nee Heere fratrib. cófefsionesaudire, 82 poenitentiasiniuiigetefi'iî Epifcoporûô2parochianorufiueplebanorûlicentia fpeciali.nullofratrumiiiunicci uerbo cótradicéte Rogauit ergo dns Epifcop.uniuecfitaté ut ets in hoccafu afsiftite dignatentur, quia ipfi fimilicer ocs et unanimitet deiïniuiflcnt ufij ad fanguinc tail

-ocr page 473-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM* , 4^i iniatif obuim. Hçcfaâa faetant die tabbad Seqaenti die dominicafdlicer,anas otdineMinoriimapudftatresMaioresfecitf«moncm,quod prius.iitcredo uiïuin noneftSipaucisuctbis finiens fetmonein. Incepitloqutdeniateria fopradiâaôi replicas fingulosarticulos prout poterat,mcliusordtncexpoiiebatadiicienc,q lud ïiuokiiffencdiâispriuelegijsutilanus potiùnenndicebantetiamquodcum prçdida privilégiaimpetrarent,diâusilmbianenfis Epifcopus præfens exiftens rôtis uinbus tefiftebat,imôomncs prælati nuncios ad curiam nnïerunr,8i minime'procefferuiir. Quiadum Papæ ipfifratrcs modum utendijquoufcj fucrant diâis priuilegijs uli,tx ponetein.Paparefpondit,Placet,Voluntautem,air,8i cxiguntitcrum pralatiano^ bisjutmittamuspriuilegianoftraad curiam, ut ad impetrandûquod fatuûnimis.eC fet,quia ficdaremus locum amp;occafîonem reuocationi nobss datæ potcftatis ; Prçte;» ^teanofterMagillernouitcrobiit.Magiftrûquocgordinis maiorû prçfenrénon habe tnusjundcuôimmeritôdetamarduofaâo pro totoordincfineillis nosinteronnt-tere non audemus.Rogamus igitur uos,ut nos excufatos habeatis, amp;nbsp;tam kuiter ad uetfumnos non moueamini.quianequau^ uniuerfitatis uilius membrumliimus.

Sequenti dieagebatur feftum conceptionis Beatæ Mariç apud frarres Minores : 8iecceunusMaiorumfacicnsfermoncadeundemfinem,utdicam breuiter,perdua ipfad^'''^^^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scriptura quæ dicit : fadi funt amici Herodes Pilams

CæteruminuigiliaBeatiThomçitertim prælatipræconizarifeceruntperfcho las, utomnesdominicatertiafcilicetdie,horafermonisad S . Bernhardumconue nirent.Q.iiodfadumeft,ôdfurgens quidam magifterinTheologia fecit fermoneni de hocThemate: prope eft dominusôd mollis authoritatibus 84 uerbis arguit genea talitecillos, qui dominis 84 prælatis fuis contemnerent obedire. Fine dato uerbis , C Ivttexit Epifcopus Ambianenfis corn quo tantum eratibi Archiepifcopus Remenlis ^procedensindidothematefcilicet propeeft dominus omnibusinuocantibuseîî inuetitate,84 diuilïttriplicem ueritatem iuxtaillos uerfusqui inglofta decretaliuni læpe ponuntur. EÜKerMi« uitte do{lrinlt;e iuflicia^. Primumfemperhiibe duo propter fccaidaU linque^

Oftendens per multas authoritates Theologiæ Canonum, 84 kgum, 8c eu dentibusfadis : Fratres non habere ueritatem in'tæ, quia de hypocriiiipfaarguaus« tutmanifefténecucritatemdodrinae, quiacordefelgererentet oredulcia prædica* tent: necueritatemiufticiæ, quiaaliorûfibi officia ufurparent. Ethisfmemimpo^ lienslegifecititetumibididapriuilegiacumdidaconftitutione. Omnis utriusque lexus, 84applicansfingula fingulis luc^'diusoftendebat per ptiuilegiafæpedidaiii •lullodidæconftitutioni.omnisutrius^ fextis pcnitus derogari.

Hoc fado ait : audiui quod frarres dicebant, mepræfentem fuifTe.quandcj ptiuilegiaimpettabant,84uerumeft,imôcumterad me perueniretfama huiufmo« jj diiuiadPapamteclamans84 petensdid.1 priuilegiareuocari.fed fequentidiea' doa minoPapaadremotas partesfuper arduis negotijs miffus fuit, iraquodtune de hoc hnetn habere non uolebat . Mifimus 84 poftea nuncios nolfros pro ea^ dem caufa ad Curiam, quos fratres dicunt nihil profeciffe, fed falfum dicunt, quiakteras nobis retuirruntpotiorum in curia figillis figillatas quasdominoRegi« Jæpeoftendimus 84 uobis omnibusoftenderebreuitetuolumus.quibus dominus Papa nobis promifit dida priuikgia, uel penitus reuocare uel interprætationelu^ eidiusexplanare,quas fperamus fub buKa,publica breui habituros.Adultimu m pe^ nuit dominus Epifcopus omnes cuiuscunej nationis,uc hrec priuikgia tranferiberer, amp;adpattesfuasmitterent,utomnibusapparent quid per prædida priuikgia frank buslit conceflum, fuperhis poftea difpuratum fuerat a' Magiftro Eg’dio deordine Aoguftini, qui modo meliorde tota uillain omnibus reputatur 84 détermina tum ffi irabeodem,quod Epifcopieflentin partelongius faniori. Quarum determinatio« nemcopiam propter nouitatem habere ad pr^feqs non potui, fi tarnen habete po« tueto, mittete non tardabo,

Qq 4 Aetates

-ocr page 474-

TESTES VERITATIS TEMPORVM AetatesEcclefiæ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

DEfcnpfi exucteriquodam codicclibellum, tituloDeætatibusEcdffiæ,forte antCioo.annosfcriptum:inquobrcLiifsimèmdicatur,quis ftatusquo^tem» porcin EcdcfiafuerK.præcipuc uerôineo oftenditut,quàmfucni

Eedefia aliéna ab ambùionibuSjSdaffeâationcpotentiæ,fine Iupcrioritatis:qu? nia lapofteafcröinolcuerunr.imöidquoqueibfnonobfcure'monitr3tiir,olimPapam nullum plane primatumfnpcr alios faccrdotesacEpifcoposhabuifl’e: fedpaularim creuiflcjód tandem præfentistyrannidisarccmoccupaire. Vcrum,adlcribamus4^ né totum eum libellum, quoniam omnino ledu dignus eft.'tametfi ualdeuereacin« tegrumnoneffe,

Caputprimum,DeîetanbusEccIefiæ»

COgitanti mihi,amp;:cum animo meo fæpe'repetenti, pciorcm ilium EcdefiæDf* ftatum,amp;mirum pariterSiindignumoiderifolet, qudd uniusEcclefiæftatu uarietates fufcipiente,ed peruentum fit,ut nûc ablata aboculis ueiitatf,iifcan» tiqua religio,neque humanitatis ratio teneretur.Q.uamobrcm perfedio uetetumk* culorum inutata eil.Æt enim quidam Metrilla dicens :

Ciuitim peperit,qudß muter bonoripcdtd^

Relligio,qi{ód dit fententid Gregoridud : Dum difciplitid ceßdt,regndtqi ßmultMt DeßcifEceleßa ueritdijperijt^ fdcultM.

Olim enim erant aurea fecula.erat deuotio/eruor, religio, fanda mentis pan* tas,contemptusdiuititiatum,ôôtotiusfanâimoniædecus.Hæctanquammatfih'’ norificatapepeterat diuitias: quia propter has. Regest Principes amplifsiniis°°^C narqs EcdefiasSd monaftcria fundauerunt. Nunc uero' illa antiqua aurea ifculagtä' datim ad argentea, deindead cu prea, amp;nbsp;abindead ferrea d efeenderunt : quoniaw fummi Pontifices effe fc paftores animarum obliti funt, amp;nbsp;in uitga ferrea, tanquam erudeles tyranni.incoepetuntdominarijcötradidumprimipaftoris Petri: Non £1“^ fi dominantes in dero,fed in forma fandigregis,

Indeigituruenit,quödantiquafecula ad ferrea reduda,diuitias antiqnasamiie tunt: quiadcuotiodecreuitjamp;imatrem extinxitfilia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Succedentcuero temporc,fecula ferrea ad ftannumpcruencrunt:8óindea““‘ timumSi infimum metallum,quod eftplumbum.Nuncuerödefccndcnrio,ignore re mefateor, quomodo hoc nomen Papxjita iam reftridum fit,quöd foliRoniano Pontifici adferibatur. Olim enim generale nomé erat,amp; pro omnibus Epifropisfup ponebatur. Vndebeatus Hieronymus in epiftolis, quas ad Epifcopos feripht,eo® Papas nominauit.Exemplum: Domino uerefando,beatifsimo PapgAuguitino.SK^ ßi reliquis fctibit,8i in diuerfis dodorum feriptis idem reperimus.

Primum legimus in epiftolis DamafiPapæ,quâd præpofuit nomenpresbff^' fi fuo nomini.Exemplum : Diledifs.fratri Paulino Damafus. Per filium meum/'^ lemad tcfcriptadireximus ♦ Infuperamp;:,ipfe Romanus Pontifex uocaturfinipbut/ facerdos.Vndeinconcilio Tautitano ficlegimus:Illuddecernit præterca fandaiy^ nodus,ut quomodo legatos Epifcopi Galliarum,quifoelicicomitatu deftinatunwt fiquisab eius communioncfeuolueritfequeftrare, in fandæ pacis confortiumfu^’ piatur.iuxtaliteras uencrabilismemotiæyimbroft),8ôRomanæEcclefiæfacerdoti dudum latas,quæ in concilio Icgatis præfcntibus recitatæ funt.

Beatus tarnen Betnhardus lib.x.de Confiderar.Romanum Pontificeni exâlM amp;humiliat. Exaltai eum, dicens : TuPrincepsEpifcoporum,tu bçres-Apofto* lorum, tu primatuAbel, gubernatu Noe, patriarebaru Abraham,ordineMelch^ fedcch, dignitate Aaron , authohtate Moyfes, iudicatu Samuel, poteftatePf^ trus,undioncChtiftuS:Tij cSjCuidaues traditæ,cuiouescrcditæfunt,Êcûntta'nunc

-ocr page 475-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMJ 455 A huttiiliat,dicens;Apoftalisintcrdicitutdominatus,ergo8i:tu tibiuforp.ireaude,auc doniinansapoftolatum ,autapoftolkus dominatum: plané abaketucco prohibe« tiS'fiutrumij fimul habere ueliSjpetdes urrum^.

DedomïniouerôPapæidemBernh. indiflo.î.lib.ait: Vbialiquandoqm'fpîâ Apoftolotum iudex federir hominu, aur diuifor tcrminorum,aut diliributor terrari» btetiffedfijjqyçjpgg ^^poftolos iudicandosjediffe iudicantes non lego. Et liba,in«

Q.uænam tibiuidetnrmaior dignitas nbsp;nbsp;poteftas,dimittendipeccata,an præ*

diadiuideodiffednoneftcoinparatio . Habent hæc infima indices fuos,Reges Si Pfindpes lerræ, Cur fines alienos inuadicis lt;: cur falcem ueftram in meffem alienam «tenditis r non quia indigni uos,fed quia indignum eft uobis,talibus infiitcre.Hæc înimtercenafubftantia, lires amp;:caufaePapam excæcarunt,amp; eumramen elcuauea g cunt,quodhumilitatispriftinæ6ôinnocentiæpfimitiuæoblitus eft. Eegonempeiii ^f8*ftto,quôd Antiochenus patriarcha benedixit beato Gregorio magno,8^ ipfe i« cuiidirsimécutn omni uenerationc fufcepit illam, Nonne maioris eft, minori bene« «leerer Vtique,

HicfandusPapa noluit fc uocariPapam, nonPatriarcham.nó Primäremfeu AtchiepifcQpmjj. fçj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qçj fç yQj-jpj gQjm'f fsjçc yej(5

“ocfiaê,feduecè,uerbo,fcripto,8óexemplo oftendit.Nuncueró hoefiâe' fit: amp;nbsp;idea luerinnfctibcceuellentjUtiquedebctcntfcribere, dominus dominantium,8ifimi« •la.ParimitQi. ctiam,quod plus cft,diuinas aferibi fibilaudes : amp;nbsp;homines idolarrare kciuiK, LielCiiiunt. Nam ambitionsauari,ut ea quæpetunta Papaimpetrtnt,eius huniiles creaturas infuis fupplicationibus fenominanr.Diuinum opus eft,creare:8d unuseteatottantum eft,illequicreauit coelum terram, mare, omnia quæin eis c'unt,qui tefpicitterram.öi facit earn tremcre,quitangit montes 8C fumigant. Abfic utnoino mattalis,homopuluisöicinis,communecumDeo nomen habeat: quod, lolius Dei proprium eft,mortalis fibiuendicet.

De cura Papac » Caput fecundum.

BEatus Hieronymus fuper Epiftblam ad Titumjoquens de ftatu Ecclefiæ primî tiiiæ.ficinquit: Olim idem erat presbyter, quiamp;Epifcopus.'Siantcquamdia» boti iiiftindu ftudia in religione fietent,óó dicetetur in populis, Ego fum Pauli, ^gofum Apollo,ego fumCephæ: quoniam presbytetorum confilio Ecclcfiægubec l’îbantut, Poftquamautem unufquifqueeosquos baptiz3uerar,fuos efle putabat, l’on Chriiîi : in toto orbe decretû eft,ut unus de p res b yt cris fuperponeretur,62 fehif« ’’]3tûfeminatiatolerétur.Et paulo pôftait:Sicutergo presbyterifduntfeexEcclefiae 0 côfuetudine,ciquifibi prepofitusfuerit, effe fubieäos:itaEpifcopinouetunt,fcma« g^s^ôf^et^dincquâdifpcfatio^is Dominic$ueritate,ptesbyteris effemaiores,6iia comuni debereEcdefiâ regere. Hæcille. Quæroigitur,ubi erattuncillaMonatchia, dequanunchisdiebusta^m exquifitèdifputatutî’Vnde Romanus Pontifex fie exal« tatur,utfemetipfum non cognofeat: unde Monarchiadicitur.Idem beams Hiero nymusad RufticumNatbonenfem Epifeopumait : Presbyterinegociorumabini» igt;oiudiccsordinatifunt,presbyterifacerdotumintereffedebentconcilio: quoniam ^'pfiEpifeopi utlegimuSjEpifcopi nominantur.fecundûquod diâûeftadEpifco pum, Nolinegligcregr.atiam,quætibi data eft perimpofitionémanuû presbyterq.

Diftinguitut autem à iuriftis ipfa primitiua Ecclefia, in primam amp;nbsp;fecundam i onde Dinft,ÿ3 • legimus,dicitur :In prima primitiua Ecclefia commune erat oificium Epifcopotunaôêfacerdotum, ôinominaerant communia, amp;oftïcium eratcom« ^uue . Sedin fecunda primitiua Ecclefia coepcruntdiftinguiamp; nomina Ôdofficia ». Ergo ifta nomina, presbyter, amp;nbsp;Epifeopus, étant prorfus nominafynonyma,82 Fbamadminiftratio erat communis: quia communi confilio facerdotum regeban« ’ucEcclefiæ. Exquoigituc differentia non fuit a'ptincipio, igitutipôptælati non nimis

-ocr page 476-

4H testes veritatis temporvm niniis fuper facetdotesfe debenr eleuare. Et ob hoc bené dick quarta Carthagt* neiinsf/iiodus.'Epifcopus in quolibet loco fedens.ftarepresbytctum non ptwtut' Eteadem fynodus : EpifcopusinEcclefia,inconfcflu presbyterotum/ublinnot deat:intradomumoerö,coliegam presbyterotumfeeflecognofcat. SedquiatP' 1'copi fx co mm uni decreto presbyteris cæteris que inferioribus funt prælyh *

eoru m curam gerere tenentur; amp;nbsp;quia Romanus Po ntifex omnibus pcælaws f » ideo uniuerfalis cura fibi tradita eft. Vnde beatus Bernhatdus lib, a i de Confia Eugenium ait; Exiinquam in mundumjisqgcteditusefttibi.Exi in ilium,nonian* quanidominus,fed tanquamuillicus,uidere6iprocurare,undeexigendusesMtio« nem.Etidemlib.j. Nonfomtamrudis,utignorcm poütosuosdi^enfatortJ- f inædific3tionem,nonindclkuâioncm.Deniquequæricurinterdifpenfatorw,üt • delis quis inueniatunubi necefsiras urget,excufabilis difpenfatio eft.VtiIis diftinctio» quamuisnon propria.Namcumhorum nihileft,non planéfidelisdifpenfatioe , fedcrudelis difperfio. Quid ergo dicemus ad illas miferabiles difpenfariones.quæ modo fiunt c Quid dicemus ad hoe, quód ipfi furnmiPontifices circa oucsipws cemmiffas faciuntequas non folum tondent,fed etiam excoriant r Quid dicfiuus ad faftum amp;nbsp;fuperbiam lt;

Beatus Bernharduslib. 4.deConfid.dicit.Tu paftor procedis deatitatos, taw multa circumdatus uatietate.oues quid capiunt ? fi auderem dicere.dæmonû wagi qua'mouiumpafcua.HocficfaflitabatPetruscficPaulusludebatcVidesoronfW clefiafticum zelum fernere pro dignitatetuenda? honor: rotumdatut,fanâiP“'’ ' hil,aotparû.EtidcmoftendensPapæuiam reâam.per quam ambulet, ait deres ante omnia fandam Romanam Ecclefiam,cui Deo audoreptæes.Ectltuaw matrem eflejOon dominam :Teuerönon dominum Epifcoporum,fed unuwfxip fis .Porró fratremdiligentiû Domim,amp; psrtiçipem timentium eum.decæf«o°P°/c tere te eCfe confîdeta formam iuftiriæ.fandimoniæ fpeculum,pietatis exemplum,a.’ fertoremueritatis,fideidefenforem,dudoremgcntium,Chriftianofiî Du£em,aw' cum fponfi,fponfç paranymphum,cleriordin3torem,p3ftorem plebiumjmagi® înfipientium, refugium opprcfforum,pauperum aduocatum,miferotumfpem,tu* totem pupillotum,iudicem uiduarumjOCulum cæcorum,linguam motoromM lum fenum.ultorem fcelerum,malorum metum,bonorumglonam,uirgatnpuj5 ‘ tum,malleumtytannorum,Regum pattern,! egummoder3toré,canonùdifpcui tem,faltcrræ,orbislumen,f3Cerdotcm altifsimi,uicariumChrifti,ChriftuniD°m ni,poftremcJdominumPhar3onis.Eccequ£m pulchrum,qua'm uigilem.quawp num charit3tedepinxithominem.Sed ubiiamtalisc'totum nuncperuetfumf»,a • turn obfcuratum eft,ôi mutatus eft color optimus. Sandi uiri paftoralçm cutamiu feiperetrepidabant: nuncuerdadillasindignicurrunt*

Sandus quoqueBafilius.omni uirtuteredimitus, quid defefenlitaodiainW. ait ipfein dialogo lib. 6. Cap u. fenbens ad Chryfoftomum fie: Ex ilb die,ex quoiu in meam notitiam de facerdotîj caufa detulifti, frequenter prope periculum to: tus meterroramp;tantus inuafit defedus. Confiderans enim fponfam Cbtifti,lt;Sf^'“ fanditatem,8i fpiritualem pukhtitudinem, ornatum^ eius, atque pmdenti^w-cogitans uitaemeæ mala, perfiftebam ad ill3,amp;: me aliqualiter lugens,anguw^u^îî hebefcebamapudmemetipfumdicens.-Quisputasdedit taleconfiliumcAutqui tamgrauiter Ecclefia deliquitc Quid eft quo'd adeo exafperatus eft,uteamunatw * hi tradi,amp; tam magno dedecori fubiacetefaciatc' Hoccrebrd apud memetipfuw gitansJncontentifsime^mihiirafcenSjnecjconfiderationemfuftinenSjficutmor aliquo acdolorc percuffuSjftratus iacebam in terra,amp; nec aiidirealiud potctani,n uidere Sic Sibeatus Gregorius fugit,ôilatuir. Sic omnes fandiad curamaniinai accedecetrepidabanr.

Capitulum certium,De ætatibus Eccicfi» ♦

*NoniW

-ocr page 477-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 4^5

. - y OninfdtèSeneca. Romanæurbis temporadiftribuitperætates: meliusta=« * men et petfeâius tempora Ecclefiç per ætatesdiftribumKiir.Infantiaqmdcm

*- poftafcerifioncChrifti incŒpit,quamuisdeChn'ftilatercfliicnsantêuidea tutnata.Hanceïusinfantiamfacra Aâuumhiftoria pulcherrimêdefcribit. VndeB. Hieronymus in prologo eiufdem, qui quidem prologus eft epiftola ad Paulinum, ubiaicAôus Apoftolorum nudam quidem fonareuidentur hiftonam,amp;: n.ifcentis Ecclefiæinfantiam texere.Hæc quidem infanriamunda crafjfanfla erar,amp;SaIuatogt;-rispabulonuttita.Pueritia Ecdefiç.feumagis proptie loquens,puellarumagt;tasincce pitabeo tempore,quo beatiÀpoftoliab inuicem diuififunt, utinomnemteriatn exitetfonuseotum,ôiinfinemorbis terrarumeorum procédèrentuerba: quoniam unumdogma,unamfymbolifotmam prædicarecœperunt: ÔLeKco tempore ipfa mater noftrafanâaEcclefiaauâa fuit,ô^difcipulis plurib. inftitutis^ formata. Tuiïc enimquilibetApoftolorumdicetepotuitcum Euangelico EfaiaProphera^Ecceega 84 pLieti mei,quos dédit mihi Dominus;cum Pettus ntioAchenis uerbum uitæ præ^^ dicauit,Paulus Græciam a' prauis traditionibus 84 erroribus antiquis,ad ueritatis ui;« amditexic,Andréas Achaiamconuertit, Iohannes ipfamAfiaminfeptemEcckrias diuifam fideiluceilluftrauit, Matthaeus Aethiopeshorridos,agni ueftiuit uellere, , Thomas Indiana,cæteri^Apoftolifuas prouinciasad Chrifti fidem,ad ueritatis .aga mtionem,ueibo ptædicationis induxerunt.

■Adolefcentiauero'incoepitjCum iam dilatata fide,etiam illiqui exgentibusacî fidemChri({ifuntconuerfi,mattyrium pari nequa4timuetunt:fedconltantcr,ala«' criamp;iucundocotdetyrannisinfukabant, utChrifto placerepoiTenr, öiunitifibf Tuneenimi) qui poftGallilæidiftifunt,Chriftianifuntuocati;quod tarnen nomen in Antiochia habuitortû. De quo nomine in EfaiadidtunEt uocabitur tibi nomen nouum, quod os Domini nominauit,dequoglociamur, quod a'Chtifto Chci^^ ftianusderiuatur.

luiientusautem abeo temporeuidetutincœpifle.quo paxEccIefiæ donat.a fn iffelegitur:tuncdenilt;5 confirmatisuitibus flötete coeperunt, tuneEcdefiatum præ«gt; laricôuenerunt ,etfynodos celebrabant, errores extirpabant, et deftrudis Deorum» templis Ecclefiaserexerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virilisæras,feu proprié loquendojærasfoeminea,

utin fexu maneamus,incoepitab eo tempore, quo Bonifacios 4. obtinuit ab Augu « ftoPhoca.utEcdefia Romana caput efTct omnium Ecclefiarum.Q.uiaEccIefia Con ftantinopolitana ptimam omnium EccIefiarumfcfcribebat.Lcgimus3utem,quód inConftantinopolitanoconciliodecretumeft,ut ilia Conftantinopolitana fedes ‘i”’ili®priuilegia,quæamplaRomahabet,accipiat:amp; quod in Ecclefiafticis rebus ^agnificetur, ut ilia .Et in Chalccdonenfiillud confitmatum legimus : fed additur ibijUdit fecundamullibi autem legi,Conftantinopolicanae conceiTum fedi, ut fit pti quod ante Romanam nominari debeat. Cum autem Phocas Cæfar fie Rogt;» manam Ecclefiam fublimauit, bene' fanâa Ecclefia ad uirilemô^ potentem fta« D tum uenit.

Senilis Jetas Otta eft ab eo tempore,quo Orientalium Chrifticolarum quatuoc patriarchales Ecclefiç,à Romana Ecclefia funt diuifaf:tunc fenuit,84 tandem langui« damotbida^faflaeft. Creuetunttandemuitia,84fchifmatafurrexetunt:Ecclefiæ! nosdecidit, 84robuteius perrjr.Ifmahelitæconfortati.illam terram fandam olim Patribus promiffam, 84 ab eorumfilijs pofleiram,pedibusq;fandifsimiDomini iiofttilefu Chrifti calcatam,pafsione 8L eius fanguine pteciofoconfecratam, 84fe« pukhtofnoredimitam,expulfisChriftianis in poflefsionêreceperunt. VndeiUudl propheticurn,quodin ptincipio Pfalmifcribitur,impletum eft.-Deus ueneruntgen» tes **ihæreditacemtuam,polluerunttemplum fandumtuum,pofuerunrIeFuialem inpomotumcLiftodiâ.Pofueruntmorticiniaferuorûtuorû, efcasuolariübus cceli, carnes fanflotum tuotû beftrjs terræ,84c.Domineïefu Chrifte,refpice de fanduario tuo, Ô4de excelfo cœlotum habitaculo, fupet fponfamtuam, fie hunnliatamSi afflidatn

-ocr page 478-

45lt;^ TESTES VERITATIS TEMPORVM afflidam : 82 libera tcrram tuam ab rj s, qui fponfam tuam 52 te oderunt. Refufc*W Romanumimperium,heu dolor,collapfum,ad conterendam Agacenotum* ftatem : qui non in te Domine, fed in fua feritate confidant.

Caput quartum. De infauna Ecdefiæ,

eiuspueritia.

FVndamentafuntiafla, fundandamdefuperneceflTeeftinfantiainEtdffj^^ grediamur, Legimusigittirin îibroi.Ecclefiafticæhiftoriæ.cap.j.ubifcuIf allegat Clemen tern in ó.Difputationu m libro,fic in forma:Pftrus enim,igt;’Q“ 52Iacobus, ô2Iohannes,poftafrumptionem Saluator'is, quamuisabipiof“^ omnibus penê prælati,tarnen fibinon uendicarunt priniatusgloriapijlfdl^cobu gt;nbsp;quidicebaturiuftuSjApoftoIorumEpifcopumftatuerunt.ExhisuerbisLiidttutco cludi, quodlacobus fuper Apoftolos accepit principatum,quia Apoftolorunitp • fcopus fadus eft. Epifeopus autemfuperintendensdicitur, 52fedemDominile fufeepitpofsidendam. In tertio uero'libro ait: Poft martyrium lacobi.amp;coiKinuo confecucnmexcidium,trahitur,Apoftoloscæteros52Dominidifdpulos,quiä“* '' lud tempus teliqui erant,in unum é locis omnibusconueniflcfimul,cumijsquipto pinquifecundumcarnemdicebantur,82habuifl‘ecommuneconcilium,qtifæ°P°f tet dignumfuccefforemlacobiiudicari: omnescpunoconfilioatqueunoconleni Simonem filium Cleophædecreuiflc, cuius mentio in Euangeltjs fada fcopatus federn fufciperet.Inuenimus adhucaliquam pralaturam Petri« nbsp;nbsp;_

Eamus igitur ad Adus Apoftolorum,ö2 uideamus quid dicant defynodis. ff* goibi c 1. quódApoftolifynodalitercongrcgati.elegeruntpetfortcmMathiani^ locum ludætraditoris. Legodenii^ cap. 6. quod fecunda fynoduscelebrataeft, f quaficdicitur: ConuocantesigiturmultitudinemdifcipuIorum,dixerunr:NonfU(« aequumnosderelinquereuetbumDei, 82miniftrare menfis, 82c. Elegeruntetgo tunefeptem dtaconos. Tertia fynodusApoftolica habetur Ad. ó. cum Apoftol*^“* dierunt,qudd Samaria recepit uerbum Dei.miferunt ad illam Petrum 82loannfnJ. Synodusquatta habetur Ad.». Peruenitautem fermo ad antes Ecdefiæ quæ«^^ Hietufalem,82miferuntBarnabamuft^adAntiochiam. Quintafynoduslegiruj Ad,is.ubidicitSpititus S.SegregatemihiBarnabam 82 Saulum in opusad quo“ j fumpfi eos.DcfextafynodofcribiturAdotumdecimoodauo.Ibi lacobus J^puu°® turn Epifcopus,fecundum prius didum eiufdem hiftoriæ Ecclefiafticæ,diâ.iu'tlcn* tentiamdicens: Notumeft a'feculo Domino opus fuum, propter quod ego iuto non inquietari illos, qui exgentibusconuertunturad Deum : fed fcribereadfOS,ut abftineantfea'cómunionib.fimulachtorum,82fornicatione,82fuffbcatis,Kiiiugui ne, 82 fubditur: Tunc placuitApoftolis 82 fenioribus cum omni Ecdefia,eligfrff’' eis uiros,82 mittete in Antiochiam cum Paulo 62 Bernaba, ludam, Barfabam SiSp lam, uiros primos in fratribus, rjs q uifunt Antiochiæ 62in Syria 82 Cilicia,btribus D ex gentibusfalutem.Hæcfunt concilia ab Apoftolis celebrata:nec3bipfisfoluni,uf* ciim etiam a' cundis Chrifti difcipulis.

Caput qui'ntum, De puentia Ecdefiæ ♦

VEniendumnunc cftadpueritiam.PoftApoftolorumdiuifionem,cumß^^* ttus Antiochiamuenit,ibifedit, 82uerbumDeitanquamfidelisdifpeulaio feminauit. ibi^ difeipuliab Angelo Dei uiriGalilaeinuncupati, nouumno* men acceperûnquiaChriftiani funt uocan,82expletisannis,Romamuenir.CuiPau lus fundus eft;82fccundum hiftoriam Ecclefiafticam, non folum Pettus illiEcdcuje præfedit,fed cum eo etiam 82 Paulus. Vnde p, c. dicitur: Fundata igirur SC æditican Ecclefia,beati Apoftoli Lino ofFicium Epifeopatus iniungunt.huic fucceditAnacle^ tus,poft quern tertio loco Epifeopatum fufeepit Clemcns.Iis q uidem uerbis fithæcdicens.-Quatempeftatein Roma Clemens quoquetertius poft Paahtm^

-ocr page 479-

SVPERIOR.VM CONTRA PÄPAM. • nbsp;nbsp;4^7

* Pontificatum tcnebat.6ihb.4. inqint: Alexander Romac quinrafuccefsio» f poft Petrum attt Paulum plebJsgubernaculafornwseft.Tuncenim ub/que,non n ludæa tantum.difleminabatur uetbum Dei,per uniuerfaro tegionê,6e difdpuli re ff. quot;tut gaudio amp;nbsp;fpirku fanâo,d£ Cagena miffa eft in mare, qux ex omni genere nu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°®' eratjNicolausunusdefeptem diaco

MaguSjAnanias ódSaphitajqui puerilem Ecclefiæ fta«

Cap, VI, De adolelcentia Ecckfiæ,amp; luuentute ♦

PVctilibus annis jam tranfaâis,adoleuit Ecclelîa.dd acte pit tobut. Nam Cbrifti fiocles fortes faftilunt in bello tyrannorum minas concempferunt: ad diuerfa 6 tn “PP.^‘^^duâi,mQrtem non limcbant.Quiaibanticonfpeduconcilrjgauden

•quoniam digni habiti funt pro nominelefu contumeliam pati. Sed non omni« us hæcgratia data eft,quia multi retrorfumabieruni: nec folum de minoribus, fed «'amdemaioribusamp;columnis,imddemaximis. MarcellinusPapa propter me* ™npauoris,amp;crimenauaridæ,grana churisobtulit.Sed ramen conualuk de inû'r* nond’ ^f^^'^^^f^^i’seftinbello: qualitetcongregaukEpifcopos, quicongregati fefsi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^’ïii-oportebatenim reatum propriumconfkeri. Pdft.eiuscon«

para«

cratcorrigi.Etfubdidk; LicetenimPaparirhæreticus.uelaliusmalus.fitamen P3tatuseft£ocrigi,iiondeponatur:ut X4.qj. Veliddrco nondebebantipfumdepo fre.quiacoaâusfedt. Sedinueritatehæcultimacaufaafsignaturminusbené,8i otnniuononualet : quia propret nullam caufam debet homo «doits immolate, Ôi Ecedete a Deo fuo amp;nbsp;quia paftor gregis Chriili fuit, ideo^grauius peccauk : paftoc Euetut animam fuam ponere pro ouibus fuis. Verior cauia huius rd eft, quia non frantiynodalitercongregati.qualiteripfam uniuetfalem Ecclefiam teprefenrare ne Çuaquatn poterant.Nemo enim primam federn iudicatc debet, fed hoc pertinet ad domuumamp;reginamfponfamChrifti, cuiusferuusamp;difpenfatorert Papa, quant uuiuerfalesfynoditeprefantant.Subfcripferunt ramen in eius damnationeEpifco« pijSddamnauerunteumextraciukatem : ôiMekbiades Epifcopusfubfcripfitprius «ntiusdamnationem.

Dpadolefcentiaoerô, uirgo materfponfa Chriftiadiuuentutis ftatnm largo Detdono gradatim afccndit.quando Conftanrinus contcmptis idolis, nome Chri Iti Eonfiteticœpk,8ihocediâo publico fcribereiurauit,quod quid emficincipit:!« trinitatis Partis SC Filij SC Spiritus Sanfli,Imperatoc '-.æfatFlaiiîQsCQjjjiji^jji.jyj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jçCq jj„Q tx eadem Trinkatefanâa faluato*

reUoniinopeonoftro,fidelis,manfuetus,beneficus,Alemannicus,Gotthicus,Bri« Dtannicus,unicus,pius,fcclix,uiâor8Crriumphatorfemper AuguftuSjSCc. Arque hoc quidem tempore patres Chriftianae plebisin unumconuenerunt.SCfynodoscon« uocabantjin quibus ea quæ funt fidei inter fe traâabant.Antc enim hæc rem pora foc licifsima,propter perfecutionistabiem,non poterantinunum congregari.Legimus tarnen ill i.Iibro Ecclefiafticæhiftoriæ,quôd in CæfiteaPalæftinæ fynodus célébra» ta eft perfeciitionis tempore,fub fanâo Viâore Papa 8C martyre, longe'ante Nkænâ fynodum.SimiliterGangrenfeconcilium,ÔCquædamalia eodem temporefub fm âo Viâore; fed magisabfquetimoré, d tempore Conftantiniincotperunt, ex qui« busquatuormaximæ authorkatis apud patresuetetes extiterunt,in quibus hære# fts eradicatæ.orthodoxafides explanata, SCChriftianæ teligionisuitæ formaeft inhisdepiâa . Ibiconfufifunt, quimale'infidefenferunt, SCpraua dogmatafe« tninauerunt : ut puta Arrius , Macedonius , Eutyches, Sabellius, Neftorius, ûiofcotuSjManesSCHeluidius,ca£i«« quepeauorumdogmatumaffertores. Tune

R c otdinatæ

-ocr page 480-

453 TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM ordinary funt patriarchales fedes : ibi ftatutum cft,qudd Romanus Pontifex «on de i bet appellari primæ fedis Epifcopus.nec uniucrfalis cft appellandus. Et in fandifsi« ma Nycæna prima fy^nodo fcriptum cft,c.6.Mosantiquus perduretinAegypto.uel Libya amp;nbsp;Penta poli, ut Alexandrinas Epifcopus horum omnium habeat poteftatê, quoniam quidem amp;nbsp;Romano Epifcopo parilis mos cft . Nunc uideaturglof.qut habetur Diit.py.an tcxtui fit forma confona,qua dicitur in quibufdam quod uterque deponitEpifcoposiucldic,Romano,id eft Conftancinopolitano, quiafandiPa» tres bené exprefsiftent.fificdeberet intclligf. Conftantinopolitanusautemtrmporc f rimx’ NycenaefynodiftmplexEpifcopus erat, óiin fynodo Conftantinopolire» ebrata, priuil egium Alcxandrini patriarchf ad Gonftantinopolitanum Epifcopum «ft translatum.Ód utclarius pateat, glofTam »Ham textui nó cógruere.uidcamus quid inRiperdicatEcclefiaftica hiftoria.Dicituribidcm lib.io.Cap.tf. Sicutapod/llfxandri amÓóinurbeRoma uetufta confuetudo fcrueturrquia nel file Aegypti.uelbicfubutB bicarum Ecclefiatum folicitudincm gerar. patres cnim prifci temporis nolebantRo tnanum Poiitificem ficattollerCjfic deificare,quemadmodum bifcedicbusfieticoii fuetum eft.

Caputïèptimum, De uirili xcate Ecdefiæ, amp;

eiusfencâuce.

Vïrilisætas perfeâus hominis ftatus eft. Ecclefia deniij catholica ininfa™® era i innocens.amp;î munda : in pu critia creuit,âe dilara ta eft. in adolefcentiaau* âa roborataqg eft, fed plurimum pafla in iuuentute,ab h^ereticisinfcftatafit, amp;perfchifmata’diuif3.N3m Conftantinopolitanusun!ucrfalisuocariuoluitgt;ft^' manus uerôincontratium laborauit. Obbocilkmagnusbeatus Gregorius.P^^ «piftolas amp;nbsp;fcnpta huius præfumptionis audaciam molitus eft extinguere* Pbo^^ f uero'imperante.hocfchifmapcnituseft exrinflum.nam Bonifaciusquartusabeu* dem Cælareobtinuit.ut Ecclefia Romana capot effet omnium Ecclefiarurn. Abfu igiturtemporeianâamaterEcclefia, euacuatistjsquæeranrparuulæ,ad foeniæf* am éetatem per gratia m largitorisomniumuiriliterafcendit Imperatoresckæ/^ tifsimiEccIefia»iidefenfabant,largcmunera ipfi tribuebanr,amp;dtyrannotuminf''' tibusipfamliberabant. lus habcbantnonfolum ordinandi federn ApoftolKj'”» fed eriam omnes Ecciclias cathédrales. Reperio quidemjquo'dipfiPontifi«’^'^’ roaninunceligebantura'populo.nuncabimperatoribus: Senonnunquamablo’/ peratoribus fimul Sóa' populo. Pelagius fecundus eft eledus abfque iu fsione Pnoct* pis. Infuperomnes Romani, tarn clerus qua'mpopulusjuna uoceLeoneniinii'®'’ mum Pontificem elcgcrunr.

Delmperatoribus exempla legimus. Nam Leo Alemannus a' Cæforeeft flus, quo defundo, cum ipfeCæfar nullum Teutonicorum poffetinducete,utPa’p patum fufciperet.Brunoncm Tullènf. Epifeopum ad hocinclinauinquiadurb^ uenicns, amp;CX hoc Habens confeientiam ,omnino rcfignauit,amp;poft hocmii’^^}', claruit.O quis eft hie amp;nbsp;laudabimus cum, fecit enim mirabilia in uita fua. lamiifP'' rantmiferi,iam ambiuntquæruntgioriam. Vbi funtilli, quidicuntPapan’quot;“’ poffe rcfignarefDe utrifej legimus data fada.Nam Vitalinus eledus a' populn‘’”L dos direxirad Cæfarem, iuxta confuetudinem fignificans de fua ordiiiatioiKiquot;^ ipfiusconfeiifusadeffet.Quodautemiuradicunt.quod in concilio Romano Adti anus Papa dedit Carolo Magnoius eligendiTontificem,amp; federn Apoftolicamo dinandi,8^ArchiepifcoposôiEpifeopos fecundum fingulas prouinciasinuen'tquot;* tasabipfb recipere, uerum dicunt: fed quodImperatores anteillud tempus: ho non habcbant.nequaquam ira eft. Nam hie Vitalinus longcanteilla tempora tu«-

Denicß fummi Pontifices ad diuos Imperatores oculosdirigcbant, 8^cotai ipfisfepurgabanr. VndeSixrus,congregat3 fynodo ƒ s.Epifcoporunycoram^ugu* fto Valcntiniano purgauit le de £nniine,d Baffo quodam fibi impofito : Si ebusb.co“^

-ocr page 481-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM* * 4^$, *chusS.conuocatoconcilio CC.Ôi vi.Epifcoporum.etiamexpurgauitfedecrimine falfijamp;cumgloriarefticutuseft.Vndepatet.quôdlmperatoresprærogatiuammags namhabuetunttaminconcilijSjUtin fuperioribus didum eft,quam in eledioneRo mani Pontificis, K ordinatione fedis Apoftolicæ ,nec non inueftitura Archiepifeo«» potumEpifcoporumôiregaliumAbbaium. VndeditatæfuntEccIefiæ, amp;pr^lati l'iiupetbiamfunt eteâi.Cum igitur Ecclefia in pcrfeâam libertatem uelut in religion nfmcrcuirjöiifimul in deliciis ;fed tandem emarcuit,amp; fenuit,6i rogofa fada eftun» gt;up«dwifaeft,amp;f£iffa.

De flhifinatc Vrb * VL 8c Cle * VIL

GIrcaannumdomini 1580. fuitlongifsimumfchifma.dequoNiemusillorum Papatum intimus diligentifsimèfcripfit. Eo tempore multa à muleis feripta amp;diâafuntdePaparumambitione,dc^corruptifsimoEcclefiæftatu. Inter aliahabeo etiam libellum deconcilio, cuiufpiam non fane indodi uiri, qui præter# qua'niquddprobat,conciliumeflfead tollendumillud fchifma necelTarium, ac efle HiptaPapatn,amp;Papam errate pofte: etiam multa in concilio corr genda utifiter pro ponit.quotiimaliquaordinetecenfebo. DeminuendaPrælatotumSôCardinali« uni pompa^quosdicit ira opibusfquandoquidemaliquiîoo.aliqui etiam joo. bene iicia tenent ) Sifaftu inflatos amp;nbsp;dementatos,ut fermé ignorent fefe homines efte. De cteandisCardinalib.ex omnibus nationibus.Quôd clerici Ecclefiafticosrcdditustuc profundant,negledis pauperibus,negledis'queEcclefiaroni ædificijs.quæetiamincelcbectimislocis,utRomæ,plane'corruant. Decorrigendo abufu daiiium: temere'enimexcommunicarihomines. Demoderandis litibusqug etiaminmodicisrebusiamplane'immortalesfiant. Decorrigendoueftituclerico:# C rum.quüam magis milites qudm clericiuideti uelint. Decorrigendis ité monachis, qui fefeiam ferme' totos negocijs politicis amp;nbsp;congerendæ pecuniæ dediderunt » Q.uod nonfit pecmittendum,utPapatradatEccIefias,quibusuelit.commendare enim eumpletunqueexterisamp;indignis.Decorrigendismonafterqsrqudd fœmina tiimmonafteriafintinlupanaria,monachorumin rabernas,S^aliatempla in latross numfpeluncasuerfa.Dcminuendispiduris,82imaginibus,quæfimpIicibus idola^ triæoccafionemdent. Deminuendismonachorumordinibusamp;uatietatibus. De cohibendis exemptionibus amp;nbsp;priuilegijs Papatum .Denon augendo fandorumac feftotum numeto.De explodendis ex remplis feriptis apocryphis fabulofis.amp; de toi lendaopinionum uarietate ac difeordia: utin materia conceptionis beatæ Virgin nis,amp;c»

Nouus flatus Ecdefiæ «.

o y Naeniuntutinuctuftts codicibus Bibliothecarumcarmina quædam non infcii» I f^’jÇ'^'^PfæfationcaccpilogofolutæocanoniSjôihoctitulOjDenouoftatuEcs» clefiæ.Nam in eo carmine confère author,quiconque ille d emum fuit, ueterem eft : acoftendic,quantum non tantum in moribus, feu Kofficio,clerus à priftino ftatu degenerauerit. Inpræfationedicit.Iuftinianum ptohibuifleclericis omnjia politica Ôdfeculatia,ut uocanr, négocia : fed iam eos totos illisittimcrfoseire,inijs quefeturpitergerere,pofthabito Dei timoré. Id uerôetiani ideo accidete quia nullus magiftratus fit, qui eos caftiget, eorum ue errata corrigat » SicquoquedepaftotibusgregisChrifti.id eft,dcckricisfcribit.

Nomen hdben5,non officium pufloris ädimpkt, Qttt terrendo lupos,fft luptcs ipfe rdpdx.

Eligitur,quo negligitur pkbs pubUcd,pdllor tondens duido gutture forbet ouei.

Talia pluca catminafuntinco poëmate.Sufpîcoc circiteranteducentosannos Rc i efleab

-ocr page 482-

4^0 TESTES VERITATIS TEMPORVM cfle ab aliquo pi'o homme, qui Ecclefiæ cortuptifsimum ftatiim deplorareuolof» A hr,confcnpta.

ïoannes Vunfchclbergius ♦

IOannis Vunfchclburgcnfis, thcologi’æ doßorisGermanijDefignh^i™'*^* culis falfis liber extat,nondum impreÎTus . Vixit circa annum D0.14'”’ ' cenfet in eo aliquot fallacias auarorum facerdotumnit deimagine Chrifti fudatl fe,derubiginein manubriocryftallino pro fanguine Chrifti Gracouiæadorato:de tefina ex lignêa imaginedcfl[iiente,Sôcodem modo pro Chrifti fanguinehabita.De .•facerdotcBohemico,qui fuo fanguinead decipiédum populum tinxithoftianidf ementito fanguine Chrifti in Vuelfnach, oppido Saxoniæ,cuius caufa eumlibrum de fupcrftitionibus:uir,utapparetinteger,Sô amans Ecclefiafticæueritaiis.

Repen in quodam manu fcripto codice narrationcm,deeius quadamconrB done in oppido BauariæHamberghabit3,cuius aliqua fragmenta autexcerptaadi» fcribam.Iuquit)gitur;AnnoDo.i4î9.ipfo die S.BartholomeiApoftoliuenetabilis, uir egregiusmagifter ïoannes Vunfchelburgfacræ paginæprofeflbr,oppidi^Hani berg prædicatoreximius, in ÂmbonepræfatioppidiEccleûaeS. Martiniuetba fe» quentiaintonauit.Gamaleon beatusuir,8ôexcellcntis rcligionisconfanguinrusBo nifacrj Papç,qui fandus eft,habuir quandam uifionem de ftatu Ecclefiç.qucm babi« tuta eflTet antediem nouiisimum,ôlt;^c.Item quartus gladius fciant Regem Romano« tum tetribilem, amp;nbsp;ilk faciet malum in Ecclefia Dei, de quo lerem. Eccc populus ueniet de terra Aquilonis,lt;K gens magna confurgct, quæ fagittam amp;nbsp;fcutum accipi’ er.crudelis eft 66 non nuIerebitur.Voxeiusquali marefonabitjamp;fuperequosafctn dentpræparati,quailuiradprælium aduerfustefiliam Sion, ideftEcclcfiamfan* 0am. Itempaulopóft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Atmatus uir eft Im pefator,qiiiuenieta' meridie{nempc c. v,)qui incipitmalum Ecclefiç,amp;malum habebitortum. IllecotonabiturdPapa,8iimaioremItaliamfibi fubiugabit,amp;auferetpoteftatemaTeutonicis. Et hi Teutonici eligent fibiimpes» tatotem de Alemannia alfa,id eft Rheno;amp;illefacict in Aquilgrano cocilium freu« lare,amp; ponet Patriarcham in Moguntiam qpicoronabiturinPapam. Etlmpf«^ toreledusinuadetaliumImperatorem.SSoccideteum. Et Romanoncurabitur,^ fedes Apoftclica cooperietur.Et omnis fpititualitas extbit dMoguntia,amp;poffdsio« nemauferentabEcclefia,8ôoccidenturfaccrdotes,ô4c.Hæcille.Q.uæ uidentutno« prorfus male' noftra tempora exprimere.

CiuitatenfisEpifeopus.

INferuit Hermannus Rid fuo libello de Vita Sdhoneftateclericorom, paftrm concionisEpifcopiCiuitatenfis, qua ille accu fauit,amp;deplorauitperditi(simum cleriftatum,fummam^ tit eorumuitæ turpitudinc.tum ofFicij negleflionein.

Cuius unumautalterum didumhifee meis breuiter interferam, ut inde de iota« orationeiudicari.uel potius diuinari pofsit.

Quid dicam,aut ultra' adtjeiam, de ftatu clericorum r Nam, ut uideo, populus ifte duræ ceruicis eft, amp;nbsp;in iniquitatibus fuis uenditus, in fcelenbus fuis pertinax. Vocauieum,amp; non eratquiaudirehEfa.ifj Siuero'luxuriam.auatitiam/upecbiam, fimoniam.accætera clericorum uitia profundiustradarepræfumpfero.fantafticus, ac præfumptuofus totaliter promulgabor,aflt;5 de mendacio arguar.amp;^effundamfet monem(contradodrinamfapientis)ubinon eftauditus.Sed uæmihi,Ifaia tefte, fi tacuero.Populus eriim ifte,fctlicet ordo facerdotalis Ôi. clericalis, ad iracundiam pro uocans eft,amp;fgt;lii mendaces,nolentes audireuerbumDei : qui dicuntuidentibus. Noliteuidere:Siafpicientibus,Noliteafpicerenobiseaquæredafunt : loquimini nobis placentia.uidetenobis errores.ceffeta'facieueftrafandusIfrael. Proprerea, quia probaftis uerbum meum, amp;fperaftis intumultum, crituobisiniquitasbæc ficut

-ocr page 483-

SVPBRIORVM CONTRA PAPAM. 4^* Aficutintetnipno cadens demuro excelfo. Quoniam fubird,dum non-fperaturjue* iiietcontdtio eins, 8icomminueiur : ficut conteriuic lagena figuli contritiane uaiï a da.Narraueruntiniquifabulationes, fednonutlextua. Auericateeninitalesaudi:* tumaueftunr,6d ad fabulas conuertuntuija.Timoch.4.amp;c.Er paulo pöft.

Oertoccæcus. Namfifubditi, intelligentesprælatorumac reflorumleuitec laltemnegligentiasamp;uitia tetigehnc,ac facrorumcanonum amp;diuinorum eloquio t«m teftimonia adduxerint, tot inditedis increpationibus, iniuftis gcauaminibus, dfptefsionibusjhumilitatibusaccontumelijsafficiuntur: jmo'iänquam fantaltici, oicaiitenataserroneas^confcientiashabcnies conremni,Sinonaudiri diciintur,' Çuod etiamex hoc præ Humana infitmitate interdum commotientur fe defendeur do,âquo contra prælati fibi occafionem fuftipiunt eofdem quafi iullé deptimcndf amp;humiliandi,ôninî!Sftupenda,8êuetéculpandauæfania . Quid peruiciolius, B quidue a'falute remotius, quàmillos deteitaci, ôiillocumhortamenta in fabulas toniiertere.quieosfataguntadfalutemreducere.ôifeletalitetuulnetatosfanosæfti marée Taies luntpraelatiôitcâores, qui diftcidëaliorumuitia reprehend une: fed cumipfisuelleuiterrefiftitur,uelcumculpa eorumredarguitur, moxad hæretico» tumfmâum,qui(fecundum Originem)fuosreprehenfotespetfequuntur,feconfe:« mntjamp;tanquaincajuaiçsdiflenlionesfcuflificant.

SundtCiuitas,

Clfcaannum Domini i4O7.prohibuitfen3tusSundenfis(quaeeftciuitasad ma teBalticumfîca)ciuibus, ne tam fumptuofas ôc immoderatas exequias fuis - mottuis porto'facerentjficutanteafuerantfolitifacetciquo'd ea rationead exa J. ttemam paupertatem redigerentut,ciuitas^ tota attenuaretur. Interefle enim etiam ffipublicæ,quomodo ciues fuis fortunis utantur. Hac quafi cobibitione rapinæ uec lutgrauifsfniainiuriacômotusConradusBonoluen plebanus in Voghedeshagen ptæcipuatotius ciuitatis parochiajaâus eft hoftis ciuitatis. Cœpit coaâa latronum manu non tantum raperelt;Kagere res Sundinenfium , fed etiam quibufdam pedes oimanus ptæcidete. Qua iniuria uulgusconciratum,quofdam facerdotes ex eo rumcóplicibus igni in ciuitateexufsit. Vnde porrô etiam majores lires exortæ font. NamEpifeopus Suetinenfisinterdixiteisfacra, aceufauit queeos etiam coram Pa » pa.Sed tandem res tota, data fanâifs. antea ( qua fola deleflatur ) oblatione corn » pofita,ttanfaaaqueeft.

Brixia»

P ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Celebris Cifalpinæ Galliæ ciuitas eft . Eius fenatus olim forte'

JJ ^’’^cannosioo.uidensmonachosôdaliosfacrificosftultumuulgus incitaread immodicasprofufiones,infumptus funèbres, leges quafdam de ea re tulit,-, modum quendam Papæ Sicletifunus deducentisSiMiflarumconftituic.

Uuoddectetumadeômaléhabuit monachos eius ciuitatis,dolentes fuam rapaci^ atem coherclt;ri,ut etiam publicum feriptum ediderint,accufantes fenatum impie # priuilegiorum cleri.

Veru'm contra nomine fenatus font duæ apologiæ fcriptæ.ab Epifeopo m P]°^’'æ’^’^P“Blicumeditæ,quæSiimprcffæcxtant;inquibustumdecretum 'imdpiumefleptobatur.tum monachicupiditatis.auariciæ que immoderatæ ac» cü antuc . Turn denique etiam probatur falutem Chtiftianorum non in eo fitain elle,ut plutimæ pro eis Miffäe dicantur.

, Dignafanéefthæchiftoriola, quæobferuetur, turn propter religionis Papi ü tiàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftan»

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;‘ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rc , Hetmannus

-ocr page 484-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Hermannus Ried» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

CVtaaiannotfff.edi, cumaliisqmbufdamjibenuni HcrmanniRifdjidJlo De uita Si honeftate cleucoruin, quïcirciter ante loo. aui cuam plûtes annos tiixic.In eoainhoradmodiim accurate Sigraaicer dcfcribi't mores cledcocum, turn quales cffe debercnr.rum quales iam(proh dolor) fine. gt;^c fane ualde proto Ói acerbêtum uitat eorum turpitudincni, rum SiofFicij fumniam ncgledioutnnnfc* âatur Si accuCar.Nam inter alia fic quof^ inquit.

Temponbus ia tn currentibus periculofis, multi reperiunturclerici',qiÄ ratio» nibus Sifentenrijs patrum non uincunturjacram Scripturam nonrecipiuni,Si fan» âorum patrumcanonesmlipendunt, telle beatoBernhardo, in libro ad Eugeni* urn Papani.Hifuntjqutuiros intelligentes ac catholicos,grauit,atem criminum de* j ricorumpenfanres,accoutra eorum petfidiamuigil3nterdamarenitente5,exofûs habent,^ derident,imofanralticos ac pacis turbatores ac erroncas confeientiat ha « bentcsairerunt,utpatet t. q.i pertotum: Siquiproextirpationeuiriotumtalium clericorum zelo boiïó laborant, ac ueritatem in canonibus factis expteflani,quam quillbet inteliigenspublicaretenciur,allegant,tantisdetraâionibus,fibilis,tifui3C contomeltjs,a'fiiis amp;cæteris præiatis exponuntur,quod tandem tacereSidifsimu« larecoguntur multi. Sic^ uetificatiir illud Hieronymi, dicentis in librode Norma uiuendi f.c. Nulla in niundo tarn crudclis beftia eft.quemadmodumdeticusuel facerdos nialus.namcorriginon patitur,necueritatem unquam auditepoteft. Et» utbreuiterdicam,omnimalicia plenifunr.Ecaliquantopolt.

Moderni derici peiorcsfuntillishypocritis, qui licet mail fint. Si pefsimipr3t* uaticatores, pro maiori parte: non ramen talia in occulto hominibus iiefcieniibus, uthypocritæfecerunt. Vtinam foretitabonum,utiufticoramhominibusappategt;* tent,ne homines in eis fcandalizarentut. Sed aliter eft negocium : quoniam minus ucrecundanturlaiciSjglohantesdemalicia eorum,Si male aâis.Quotpublicos for* nicatuSjfiue fornicatiosuidemus rimó quod peius eft, talcs Si huiuCmodi fic uiuete permittunturpubliceab eorum pra.'latis,folumquo'd omniannoporrigantceitam quorum pecuniatum ofEcialibus eorum.Q.uid feedius polTetaudiri.tacconuncui* dericNequehoccelari poteft,cum publicum eft,8iomnibusconftat . Cscenlm quotfimoniaci publicicin tantum etiam,quo'd ipfam fimoniam cclare non poten» tes.profubterfugio fingunt alios terminos fimoniam exptimentes, fpetantes hoc iiominefimonia non audito,ipfam fimoniam confiderari non pofle,dicentes: 0tlt; dinatioEcdelIæ eft,autftatutum.Alrj fubtilius euadere conantes,dicuntPapanifo* cede plenitudine poteftatis, qui in talibus poteft difpenfate, admitterc Si ordinate; cum fimonia fit,quia prohibita,ôituncpcccatum. Papa autem ptohibente,autah=' ordinante.ftatuenieacotdinante.ceffat tale didum: quod ualde efterroneumalTexD cere. Er paulo poft.

Modernus igitur ftatus Ecclefiafticus,præmifsis Si fequentibus in eo deftif'’’ tibus,cxcorrelatiua fequela ualde eft peticulofus. Nec unquam fuit abininoniundi uflt;ÿ nunc.ut puto,in tanto peticulo,ficutin præfcntiarumcernitur.Fuctuutpenema lores perfecutioiies ac uexationes Ecclefiçifed tunc femperaffuetunt uirifaiiäiSide uoti,quigratia Spiritus S.præditi.fideles confolabantut,erudienccs,8i confortantes. Modo'autem uideturEcclefia in fecutitatcpofita:fcddetalib.fandisuirisnullibiptt cipitur.Ideo Ecclefia quotidiein fideiib.Siregnisdccrcfcit.in perfonisproprijstabef cit,non obftante quacunqg libertate.Ptius auté,cum libertas npn tanta fuit, fed didù Tandis uirisprouifaEcclelra,quotidiccreuit6iaugmentabatur,ut uolcuslcrutaribi* Horias aperte uidebir.Ifta partim notauit B.Bernard tepofefuo, Sermone J4,ubific diciuOlim prædidu,Si nunc tempus impletionisaduenit. Eceeinpaceaniaritudo inea amatifsima.aniara Ecclefia ptius fuit iij necemattytû,atnatiot po'ftin coriflifla ....... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harreu;

-ocr page 485-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM.

gt;hæt«icotuni,am3rifsimanuncinn)onbusdomellicoriim.Noiifugare,nonfiigeie «os quifquanipotcft:itainualucrunr,6^muhïplicaiiluin fopecnutnerü.Etlubdicln tfftinaôiinfanabilisplagaeftEccleliæ , óiimöin pace eius aoiantudoamanisinja. Sediiiqua pace?Eftpax,amp;non pax-paxa p.ig3nis,paxabhær«ricis;(ed non eit pax Vtofeaïa'filiis.EtconcludKuox plangencis Ecclelïæ in tempore illo : Hhos enutriui Öiexaliamjpfiautemlpteuerütme. Echocquam pcriculolum lic,iden) ipleibidtni tingitdicensiSiinfurgeretapcrcus harreticus.mitterftur foras,amp;areiceret:li uioleii tusininncus,abfconderetfeforfitanabeo, NuncueröquemeqciatEcclelialanCtaf . lil quo abfcondatfecOmnes amici, amp;taincn inimi£i:omnesdomclEci,Ólt;: tarnen nulli débité pacifictOmnes enimquæfuafunt quaerunt,non quælefu Chriiti, Me* Hus enim effet paucos eos forebenef3cientes,quàm multos male. Ht tarnen in clero, qui mall funt,hodic( prob dolor )nimisinualuerunt,ôd mul tiplicati luntfupernu*

g nietum:Pfal.j9.Vndeidcm beatusBernhardus31io in locoitalamentaturdicens: Dilatariuidetur Ecclefia, 64clecifanâifsimus ordo fuper uumerum multiplkatus «ft.VetuniDoniineIefu,ctfimultiplicafl:igentem,nonmagnificaftilaetiriani : duni nihilmuiusappateat.qudm numero defeciffe. Vndeidem exponens illud Plal. LXXit.in labore hominum non funt.ôi c. Ad oculum,inqnit appaiet,cum cunrti ffatushabeaiKaiiquid laboris amp;nbsp;uoluptatis, cleciciinter hæc nouo quodam artifitio ailttibuentfSjtotumquoddelcâatin quolibet elcgerunt,ôô to turn quod molellac tefpueruiit.A'niilitibusenimreceperuntfuperbiæfaltum,amplanifamiliam,equo=i tumphaleraSjgi^uoßilfs apparatus:amulicribus,pelles rubricatas,collo pendentes, o-alia huiulmodi ; a' rufticis,fcuâus agrorum,amp; horrea plena. laboracorum la nguis: iiem bibuntin omni diffblutionejiuxtaProphetaediduni : Væuobis. quiuefciinini ludotibus paupetum.Et fubdit idem beatus Bernhardiis : Sed bené cauent mil naris loticæpondus,niuliebiemdeclinantuerecundiam. OmnestufticiSé agricolæui*

C dumffbilaboreacquitunt, hidelicijsaffluuntiôi tarnenaduenientefruâuum tem» poteptoniptuatia eorum plena funt tritico,6^ uinum uuæ bibunt meracifsimû, in« deincta(rantuc,amp;impinguantur,ac dilatantur. Ecceautem quid concludit ibidem: O dencediligenter aufcuita : R.ellac,ut fint in labotibus dgmonum,qui in laboribus boniinuni non fuerunt. Et paulo poft:

MinifttiChriftifunt.öifcruiunt Antichrifto, honorati inceduntdcbonisDo* tnini,cuihonorem non defetunt.lnde,quomodo quotidie uides,rneietriciLis nitor, Hrionicus habitus,regius apparatus. lnde,autumin frenis,in fellis,Öd calcanbus.

, SedheUjfuntiam presbyteri,quinecbenefaciunt,necbenedicunt,imöbenedi centibusautbenefacientibus contradicunt : 8dulttahoceosperfequuntur,fubf3n* * l^^omultodeterioresfunthiillis pharil'aeisöd hypocritis,quos LhnftusiliQ tempore peiores omnibus iudicauit, uelut fupra in exordio huius Tra» aatus eftoftenfum. Vndecontra iam ad ultima mala uidemur petucniffe,imö quail ad ultimum tefrigeriumcharitatis. Etpaulo póft;

Nam ut ptius didum eft,in labore hominum iam clerici non funt, 8d cum ho« Dunibus non flagellabu ntur.Ideo tenuit eos fu perbia in iniquitate fu a. Lauet ergo iu itusnianusfuas infanguine horum peccatorum . Nam uttellatur beatus Augufti« nusinlibrodeBaptifmo:Sioporretomnem hominem utentem ratione,in eis quç iideifuntfpiritualitetintelligere.utfpiritualisfiat,autfaltem laboraread hoc ur fpiri» tua^liseffitiatur : fihocnecelTarium eftomnihominirationeurenti, quairo' magis necelurium eftadfalutem presbyreris,qui ali)s debent exemplum elTe,iSd per uitam luambonam uitæfpiritual s pra:beteformam c Fcclixigitur eft,quielïugit,8ddifrum pituinculaconfuetudiniscleticorumöd facerdotum moderni temporis, 8d prorjcij

Dabiteos. Etpaulopóft;

R t 4 Et quid

-ocr page 486-

4^4 testes V-ERITÄTIS TEMPORVM

Etquid nece(reeftfingulacIericorumuKia,quafiminusnota,publKare,cum a., dehis expcnentialucedanormundumrcplcuecitunwcrfumr ideo propter mul « titudinenï luxurix,cætera uitia ,auaricia atqg fimoniahærcfunféda, Sihæcmaxi» niamala imó haercfîsamp;pcrfidia, quafi iampeccatumnon reputatur: cum tarnen nullaconfuetudo,nel peccannummultkndo, aut iuris corruptela aliquem polsit excuface. Namdiuturnitas temporis,acpeccannum multitudopcccatumnonmi-nuit, fed äuget.

Volqui'nus,

CVrauiBafilea:ediannoo0.eiusqiiandamHomcIiam,fuperEuangcliumde interfeminatazizania.Tota confnmiturin infedationeclericorum.quibusöi fummam turpitudincm, amp;nbsp;deplorandam propri) offictjnegleäionem ob’ iicit.Sed adfctibamus pauca aliqua inde, ut melius, qualis fit, appareat. Quid eit B tcsmonftrofarMonfttum eftunum corpus, plurimacapit3:uelunum caput, pluti» ma corpora habens.Siquidem monachus es,id eft,unius cultos,ab unitatecenferis, id eft,ab unius cuftodia.ab una lege,ab una profefsione,tanquam unum corpus be# ne ordinatum,fub uno capite. Sed alia eft facies negotiantis in foro, alia dedaman # tis in palatio,alia degentis in palatio,alia conuerfantis in monafterio. Ecce quatuor facies iftæ,non non elephantorum,fed draconum . Q.iùd igiturcMonachusesdi caufidicus.negociatoramp;curialiscErgo unum corpus quatuorfacies Habens,mon# ftrum temonftras. Nolo praetetircclericum,canonicum,aut plebanum. Veniatin niedium,agnofcatuter^ monftrumfuum.Ocletice.uelcanonicc.tuquipluresprx bendas,beneficia,altati3,commifsiones,dignitaces,prælaturas,prouifiones,6ic.tu qui plures babes Ecclefias, an ignoras, quia fub uno corpore plura capita, uel fub unocapite pluta corporatibiconftituis, Öimonfttum te facts c Bicapitalisueltrès ptaebendas ,aut plures, tu duas uel tres Eccleûas, tu duo uel tria aut pluta beneficia tcnes;amp;c.Ec paulo póft.

Proh dolor,ôiprohdolor. Hodiemeretrixanriqua, quæHabenspoculuW aureum in manu fua,plenum abominatione,fornicatione immundicia, qua niw rabiliterinebriatfacerdotesamp;clericos.Dequain Apocalypfi; Vidimulierem am defanguineuitorum,amp;:defanguinemartyrum CHrifti.Mulierem möllern di« citjcmollientemluxuriamcarnis, ebtiamdefanguinefuorum fcortorumfiuefcot« tatorum.Hæceftillafanguiruga,quaefugitfanguinemminiftrorumDei,8im3tty* tum Detquimartytes Chrifti efte debuetant,amp; fiunt martyres diaboli,in honotein eiusamp;obfequiumcarnem Qi. fanguinem confumentes.Cum uidiflem,inquit,ho# mines,mitatusfum . Q.uis non miretur,amp; horreat,8iobftupefcatfacerdotemDolt;’ mini,minifttumDci,caliceepotaro fitibundum,etpotarefecesdecaliceB3bylonis, Veni,dicitmcretrixifta,inebriareuberibusmeis,quænondulcedinemlaâihabentp ignis.Erpaulopo'ft.

Caeretum alq precibus diadulationibus, alrj promifsis Qi muneribus,alii^* fcquiis,ali) prætextu confanguinitatis, cached ram peftilentiæ pafsim fibiueijdi^ contendunt.Sedquodturpius fonat,multilenonesmaioribusmeretricesnuttieu* tes,autadducentesj, qualicunquemodo ad beneficia prætextuilliuspromouentut. Quid abominabilius, quid deteftabiliuscoram Domino maieftatis Quomodo Ecclefia Deiindeexaltari poftetrNequaquamded potius deprimitur, ^continue annihilarenturin rebus amp;perfonis,utclarifsimcquotidiêcernitur. Quoniamhi omnes nö per hoftium,id eft.per formam canonica:eleäionis,aut promocionisiu trant, fed afcenduntaliundê. Quid eftaliunde'rid eft,undeconc5,iniüfté,indirefle, extraordinariè,permix tim,per fas amp;nbsp;per nefas,feditione,feduâione,dolo, fraude,^ prece.öó ptecio.Ifti ergo fe palpant in etrore.K blandiun tur fibi,

De uitlot

-ocr page 487-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 4^5

De UI ta Sd honeftatc clericorum ♦

INufniturinmanufcnptisIi'briSjquoddam fcrfptum «tuloDcuita 8ê honrftare dericocum,diuetfum abillo qiiod Hcrmannus Rid fctipfftjquodtjanno Domi ”''5ïï-Bafiteaecum alijs quibufdam cdi curauijorté Siaiite loo.aut plores aiinos ft • Initiumcius cft. ApparuitcnitngloriaDfiÓ^gratiaSaluafonsno* •’wc.DifputatQfjjjfjç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clencorum,acindicattum qualcsfintjCum

SualesetTe debetent, Iiimultis locisgrauiterdccisquentuc, quorumaliquahic ®dictib3m.

Sedheu.ficuc iam ftatus ftatckricorum,ïta paucos uidi, agnoui.expcrientia ip# iaaidid,quifjcciimhacuiccutedifcretionisincoeperint : pauciores,quifinclapribus gtauifsimisconttnuauerint: Se paudfsimos,qinad finem foei kern perduxerint. lam B ordiiiaiiturinætatcminorcs,inuita nonlaudabiles,infcientijsneccCfarrjs non fua luiidameiita habences. Et ut dcceligiofis pnïiilegiatis taceamusjam ordinancut in facetdoces,amp; pofteain cura animarum reflores.in prædicationis officium afcenden ws,qui nee granimatices régulas,nee th eologicos articulos fidei didicerunt,autau* diuetuntforte'jaiitlegeruntprobationes : neccafus iuris canonici ad Epifcopum uel ^P^ni pertinentes,nee minimum f uangelium populo fimplici exponere fcientes. Ô^quomodoiiijçæ(.j,g^jyj.f5 cæcorum poffenteuaderelaqueosdiabolicos,infini« ftsmodisfeSifjßif^Ijjg^Qj j|lj,qye3j3tes?Qqu,\j inquitbeatus Gregorius in home!» UfügnauiceEccetotusmundus plenuseftfacerdotibuSjödtamcninmeffeDomint ualdeidoneusreperiturrarooperarius. Tales,inquit Hteronymus,funtficutinfani giadioseiiaginatos habentesin manibusluis,nulIiaccedeiKi parcentes.Nec mirum, lt;i tales diabolus aftutus pafsim decipitomnes : alium in fua priuataabftinentia pec Etuitatem capitis, aliuminconuerfationemulierum.aliuminconfcrsioneaudiena C da,alium in prædicatatione facienda aut faäa,31ium in facramentorum uenditione, oblationumextorfione. Quarefi contra prçdiftos ftylum ica feuereacuifciibendo, amp;allegandoiuca Ecclefiaftica, 6^ doäorum fanäorum diäa,nullus mihi pro malo habeatjamp;c. Etpaulopöft:

Sed heu nuncfunt tot 8itantifotnic3tores,facerdotesconcubinarii, quo'd pan ciRntdominiaut prœlati, quitaleseuitantindiuinistimo' publice'permittunttales federecumfuisconcubinis,8iCfiIiisÔifiliabus. Vndeprælatifecumeisdamnant.fi eoscompefeerepoffunt ôC nolunt, uel pecuniam ob hoc ab eis fufeipinnt : 8ó qui etiâ talesfeienter permittunt pro fecelebrare, uelcogunt uelconducunteos ut promoue antur. Vnde Hieronymus gloriofus ( ficut etiam Eufebius feribit ad Damafum )fie detalibusdixitin agone mortis iacendo : Heu mi Domine, qi:iddicam,quôdhoa diefacetdotestecomeduntinaltarintcarnespecudum8iuolucrum,imâquod pe!^ ius,qutanoâcutunturmulierumaâu turpifsimOjSêmanemafticandotecomedûtC D VbiDominelatitascdormis ne, anuigilas c Efttibihocacceptumfactifidum c Eft hæcoblatioquameligis { exaudis ncpreces eorumdecoelo,defedemaieftatis tuxequot; Vete'jlihocuellesfacrificium ôôlibamen,mendaxfies,amp;peccatorum focius. Porre» Domine,Ruera funt quæ locutus es per os Prophetarum,fi iuftis folum fupplicatioa nibus præfto es : amp;fitibi placet æquitas, hoctale impediendum eft facrificium ne figt;i attquanquamin fe Si de natura fui facrificium bonum, nec pofsit uiolari à malisfa^ cerdotibus,quiamalicia non dijudicat hoc facrificium. Vndeiftud facrificium fit ad facetdotis præiudicium Si damnationem,nec pro quibus fit prodeft : imd, ut uerifsi me dicam.qui uitam facerdotis malam agnofcit,8i eum pro fe celebrate facit,fit eiuf« dem pecc3ticonfcius,néc non Si pœnæ particeps.

Similiacomplurafuntin eo . Alicubi etiam difput3t,longe'gratius officium eG« feDeOjCumfacetdotes rede concionantur,quam cum fuas preces peragunfc.

VitæBa#

-ocr page 488-

4^^ TESTES VERITATIS TEMPORVM V itx Babergenfium Epifcoporum

VIfæBabcrgcnfium Epifcoporummanu fcriptas, ante hæctemporacompo* fitas habeo. In ijs author femel atcçiterumiiiPapaeacdericorumcorruprifsi# mumuitæftatumgrauKerinuehKur*Q.uæloca3dfcribam,uthuiusquoque boni oiri teftimonium deBabylonicae Thaidis fœditatecognofeatur,

Atguetum prim um genus Caroli magniignauia Prindpum Franciædeficfte cœpit, adeôfocordes Só nullius precij homines in principatib. Galliæ tunc erain, Idem etiam accidieea tempeftatePontificali dignirari,ut uidelicet unacumindu« ftriaimperatorum, fimol etiam Pontificum uirtus Sd integritas deficeret. Plurimi enimtunefuerunt Pontifices,quimalisartibusPontificacum adept! funuPluteseti« am fuere,quifeditionesfeminauerunt . Tantæprætereaambitiouesamp;auariciæ fueruntjUt non coaâi,ut3ntea, fed fponteamp;largirionibus Pontificium inunusobi* rent, àquibus fandifsimiPetrifedesoccupata fuit potius quam poffefla. Eiali* * quanto pdft.

Meritö hæc,Babenberga,commendaresfempiternæmemoriæ. Videsquan* rum infudaueritfanâifsimusille Imperator tuus Henricus,pro tuiEpifeopatusfoli« datione, ut etiam RomanumPontificem maxima locorum diftantia ad te penta* hcremeruerit. Oquamfoelicibuses cœptaaufpict)s,quanrisfanâifsimisinllitutis, quanta uereligioneacfanftitate esfundata.Ofrclerusnofter Babenbergenfisnien* tefecum(utdeberet}reuolueret:profedo'nonitafefeinomnemluxum6dibidine(n effundetet.Quanta fit libido undiqg conquifita, qua'm corrupri mores,quantaam» bitio amp;nbsp;pompa, non attinet diccrecum ita aperte amp;nbsp;palam peccent, acfi indelau« dem quærerent.Ideo refeixit pietas amp;:religio,utin Ecclefia uix fupplicaredignfiiwr. Non orantjdum facrificatunfed rident potius. Si. quidem impudenter. Non bym« nos canunt(id enim feruile uidetur )fea iocos amp;nbsp;fabulas ad rifum concitandum in « terfenarrant.Quid pluracquóquis dicacioródlafciuior,eömaiotemiu tamcortu# pris moribus laudem metetur. Tanta eft eorumfuperbia Si petulantia,tanta ignora* tiociîm literarum omnium,turn doflrinæChriftianæ, utfeuerosamp;dodosacgra» uesuirosreformidentjfpernantqg.Quiditarln tanta peccandilicentia maluntuiue» te,qua'm ben? monenti aut toganti obtemperare: Et ob earn tem Chriftianareligio, quotidie in peius labitur. Quid dicetes Henrice,fi noftris temporibus uiueresi'Si tarn prauamreligionem,amp;fimulatam potius qua'mueram,in tua Ecclefia uidnts^ Crediderim ego ,fi hæcfutura præuidiires,a' fundationetantiEpifeopatusabtinu* iflesrcuiusotconfulercsurilitati, nodesetiam infomnes ducerenonesdedignawJ. Sed ne(utaiunt)incoelumos ponam,Miirahæcfacio.

Teftatutquoquehicidemfcriptor,fæpe'obieâumeffeOtthoniEpifcopoBa* benbergenfi,multa templa Si monafteda circa annum Domini njo.extruéti,quod canto monafteriorumnumero, tantoejocioforumhominum coetu nimiumgra-o uentutlaici. Verum abeo tempore infiinita plane' monafteria exrruda funt, irrtim*’ pente in mundumFrancifco,Dominico,d(^aliis, cum fuis inutilibustutbis.

Thomas de Corfellis

FVetuntinBafi'IienficonciliomuIti uirieruditione, ac uirtutepræftantcs,qugt; pro eo quod eius tempon's tenebræ ferebanr,fatis liber? contra RonianiPapf tyrannidem difteruerunr.Inter quos fanênon poftremus,fi non primusaeprs cipuus, fuit Thomas de Corfellis, cuius admodum prolixa ac luculenta oratio in Syluio extat,qua probat, Ecclefiam Si concilium efle fupra Papam. Sed adferibam aliqua eiusuerba,utmeliuseiusuirimens8lt;ifententiacognofcipofsit.

Fundamnntoautem tei quampetimus, uerba funtredemptorisnoftrilff“ Chrifti, cumin pluribus locis, tumibicum Petrum alloquitur.dicens; TuesPe^ crus ,02fnpec hanc petram aedificabo Ecclefiam meam.Sd port« inferni nonpr-e* |

-ocr page 489-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 4^7 AUïlfböntaduerfuscam . Aquibusucrbis idcoplacunexordiri,qiiddal(quiucrba hïcadextollendam RomaniPontificisauthontatcmfolentadduccre;fcd tiinpatebiQalius eftucrborumfenfus.quàmaliquiopinentur. Etpaulopóft.

At fides Ecclefia:,cuius pcrfonamPctrusgcftabat,fcmpcrintemcrata pcrman^ öt.De Romanis uccöPontificibusIicerct exempla admodum muka referre, litem« , pus fin«et:quoniam aut hærcncijaut alijs imbuti uieijs funt reperti.Ei paulo poll.

Sunt enimaliquifiueauidigloriæjfiue quod adulando præmia expcâant,quj Pftegrinasquafdam Siomnino nouas prædicaredoârinas coepetunt,iplumi^ Cum inumPontificem cxiunfdiâtonc facti concilq demete non uerentut. Excæcauic namque(llosambitio,a'qua nonfolum hocmodernum,fed omnia ufquein banc diemfehifmata fubortarepecjuntut. Namqueutolim peftiferam illam beftiam, B quæpetAtriumprimöquafideinfetnisextuleratcaput, cupidum Epifcopatus in« duxitifichodiernam hætcfininipræcipuénutriunt,quos iam mendicarefuppudet; quotum alius damat^fubdicorumfadaiudicati a'Papa,Romanum uetoPonuficem foliusDeireferuariarbitrio:aliusdicit, quiaptimam federn nemo iudicabit, quöd ptqueab Augufto, ncque ab omni cicto, nequea' Regibus, nequeà populo ualeac iu(iicatLÄliusaircrit,eiedionem fummorumPontificumfibi Dominum referuafle» lus uetôafff tere non uctetur, Romanum Pontificem, quamuis animas caterua a tiniiecum ad inferos trahat, nullius tefponfioni fote fubiedum. Necconfideranc quiaquæ prædicant tantoperc, uerba autipfornm fummorum Pontificuni luntjfuasfimbrias extendentium,aucillorum quieis adulabantuc. Et quia huiufa modididafolutioncm habent, recurrunt ftatimad Euangeliumö^ uerba Clirilli, non prout Spiritus fandi fenfus expofeir, fed fuopte ingenio interpretantur. Pluri a C mum'^illudextollunt quia Petto fit didum. Tu uoeabetis Cephas: per quod etini MputEcdefiæfaciunt: Tibi dabo claucs regnicœlorum : 8^, Quodcunqueligaucris wpettetram : amp;,Rogaui pro te Petre,ut non deficiatfîdes tua : ôd, Pafee oues mcas : ^,Ducinaltum retc: nbsp;nbsp;noli timere, iam ex hoc cris homincs capiens, quod^ foli

Pftto,tanquam Apoftolorum principi, Chtiftus mandauit pro fe amp;nbsp;ipfo ftatereni date iamp;quia Pettus traxit ad tetram tete plenum pifcibusmagnis,amp;quüdfoJusPea ttusadChrifti defenfionemgladium euaginauit. Quæomnia hi homines miro niodofublimant, expofitionibus fandorum dodorumomnino pofthabitistquas fi(utparefleoconfiderarent,manifefte'cognofcerent.

'•11 ^æ5“^“^3)9nærefutat,exDccretisdefumpta funt. Vndeliquet qua pra?cla«i ttilledciurecanonicofenferit, contra plerorumque canoniftarumamp;adulatorum dum*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plané facrofandum, magisqg ipfis facris literis feq uen *

Arnoldus de Noua iiilla.

ARnoldus de Noua uilla Hifpanus,uit eximiê eruditusjinguatum Hebraicæ Græc{,Arabicç,amp;Latînæ,philofophiæôi thcologiçperitifs.floruitantean^ nos JOO. Recenfetur a'Papa, eios^fpiritualib. intet hærcticos, quod eorum stores reprehendit. Milita admodum fcripfir, quotum quaedamadhucinueniuna tur.Balcushabetipfiusfcriptum deSpurcicijs pfeudoreligioforum. Docuitautem, ^uoddiabolus totum populumChriftianumfeceritaberrate a'ueritarc lefu Chri^î ni. Hancfententiam non opinor effe falfam. Refpexit enim ad tam uarios errores, quosfatanmiris præftigqs in teligionem Chriftianam inuexit, utiam patet, poftep cteaifunt.Itcmqnôdfidcs.quamhabentiamChriftianijfittalis.qualisdæmonû. quot;‘^^quoqueuerêdidum eft. Nam Papiftaedocuerunt, amp;adhucdocent,tantum ebiftorica fide, quameertum cil8ô diabolos habere, fidemautem fiduciæ non 8dtnittunt,ncc un^ hanc dodrinam uelintcllexetunt, uel docuetunt. Quo'd totus populus

-ocr page 490-

4«3 TESTES VERITATIS TEMPORVM populusChriftianusducafuradinfcrnuJd eft.plcn^ pcrfalfamdoârinamaPapa ad infernum ducantur.Q.uod omncs clauilrales func extra chariraté.et daninantur. Reâè ôihic fenfit,omncm monafticen elTe damnatæ uitaegenus. Quödomnes fal« fificentdoarinaniChrifti.Q.uôd maléfeccrintiheologijquödtnifcuetuntphilofo* phiam theolûgiæ.Q.uod MifTæ non fint cekbtandæ. Cluód pro inortuis non fit fa« ctificandum. Ex quo apparet,eum non tantum Milïam, fed amp;nbsp;purgatonumrepte* hendifre.Q.udd in iure Papæjtantum de hominum mandatis ôioperib. agatnr.In quibus arttculis plerofiç Papœ errores taxauit.Ttibuuntur et âialij quidam uatij et^ rores:fed perinuidtarn,ut opinor,more monachorum Papiftatuni^, ufitato.Nam jliud efl manifeftummendacium, quod philofophiatninuniuetfuindamnauerit, cum tantopere medicinam,8itpfam philofophiae partem, medicus exiftens ptaedi» cauerit »omnibus^ fcientrjs tam ardenter tam foeliciterincubuerit. Sed baud du» j biè collatfoneTheologiæ,Th eologici^ finis, philofophiamreprehendit,negans fciliceteam pofféuecamæternæfalutisuiamcommonftrare.utfophiftæalioquiuo luerûnt,cum id propriû uerbi diuini effecaut certè contendcns,eam Theologij mifi ccndamnoneffe,ficutalioquifiebatetadhucfita'Papiftis.Ideofycophant{alioqui (ut fiOclamitaruntjeûuniuerfamphilofophiâprorfus damnare. Habuic hic doâot non paucosauditoresôifeâatores, etiam poft mortem, præfettim in Hifpania, quos Papiftx Acnoldiftas uocauerût,S^ tan«^ hæreticos funt peifequutiatrocifsiniè.

loannes Semeca»

Clrcîterantrannosjoo floruitIoannesSemeca,Decretiglofrator,8ipræpol** tus Halbetftadenfis. Reftitit Clementi4. décimas petGermaniamexigenti. Obqu3mrcmàPapaexcommunicatus,præpoficura^priuatuseft.Scdiniin* îuriæPapaf,ipfeappellationem ad concilium oppofuit, babuit^ multos potentes uiros fibifauentes. Vetum dum ea contentio inter ipfum ôi Papamferuetet, roots uttumqß è uita fuftulir.Hiftotia eft apud Kranczium.

V uilhelmus aurifex »

VVilhelmusAurifex datuitanteannossoo.docuitPapameireAntichrfHuf’» RomamBabylonem, 8d prcelatos membra Antichtifti. Cæfarius»o,di»ifl. fui Dialogi.

Vuilhelmus de S, Amore,

VVilhcImus de S. Amore,magifterParifienfis,amp;canonicusBelouacen(î$,fi°* cuit ferme'ante joo.annos: id eft, circiter 1250. Scribitin quadamconcione, negleflisomnibusalijsctiminibus,tantum contra hypocrifim quod inde plus peticuli,uel damni potius pietatiaccedat.quàm ex ullis alr)s paoi cisnotis^criminibus. Totamenim Ecclefiamhypocrifiinfeâamefle. Neming fermc'inueniti,quiadhucpeftemoppugnet, proptetea quod camoppugn^”“ oitae periculum fit,fe^ ob id atrocifsime' coram Papa amp;nbsp;Ptælatis accufati-uititaç omnesmonachos, ptæfertim autem mendicantes acerrimé. cotum damnans penitHS,tumaccufans eosquod perturbentEcdefias,dm” ordinarijs paftoribus condonentut,amp; audiant confefsiones, ôifîmpliû^ff officio fungantue.

Omnia fcripturæ teftifnonia,e|uæ Antichriftum eiusqj miniftros deprog plicauitfpititualibus,ptobauitfiignis 39. mendicantes effepfeudoapoftolqs-quotçdiâumChriftûcSiuis effepetfedus.uadeô^uendeomniaquæpol^ quere me)cxpofuit,mandatam fcilicetibieffe paupertatem habitualem ( u ftæ loquntur) non auflualem: id eft, flagitare Chriftum à nobis,non no# abijciamus.quae habemustfed utcum confefsio diuini nominis glo^ro y ftulau«it,tum ptoptec cura omnia deferereparatifimusificut ô^cum

-ocr page 491-

SVPERIORVM contra PAPAM, 4lt;!jgt; * ™’^''^^Pf°pna:anima:infeäatoribus fuis Chriftusrcqain't,non iobctfimpliätej on honorent pattem,multó minus ut cum odio habeant : fed utte ita poftulan« negligerc parati fint. Verö quantumuis ucra propofuerir, Antichrifto.cius^turba pro hercticodamnatus, profctiptuf^eft.

contra monachos,inter quæ 82 quatuorlibros, quos ipfe temin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colleftionescatholicæamp;canonicæfcripturæoô2c.Sicau

um rr I 'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hypocritas hypocrifin ac fuperftitionem didt. Scripfit 82 ahgt;

midr'^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfeudoprophetarum, Indpitautemfic; Ecceini«

tarn niend’^\^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oderunt te cxtulerunt caput. Scripfit 82 contra Bonaucntu

* tione^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parif.hiftoricus Anglos,fctibit tune temporis ingentes fufiTe conten

chio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monachis, tum propterea quödopprimebantMona#

Quen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouumquendam acerroribus refertifsimumlibrum,

fuece^V^Tk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quorum hæc nomina

Ni“’Vi^uhelnmsdeS. Amore,Odo de Doaco,Chriftianus canonicus Beluacenfis, tif.amp;loh ^'■’P^*^Albam,IohannesdeSicca uilla Anglicus reäoruniuerf. Pa» ad Pan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gallicus.hi feledi ac præcipuitotius fcholæ uirijuerunt Romam

runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monachorum infolentiaóCerroribus queretentur. Mife*

fuiætë fuos:acmox conuidtiacconfurarifunr, quodquidemaderrores te nol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attiner.Sed reliquam tyrannidem monachorum Papacoherce

éffe putauit utile fibieire,iftos fuos fatellites ubique quàm potentifsimos killid

ear æf^''”,‘”^’^OhachorumEuangeliumdamnaretur,nemonachorum ovdincs ationedamnatentur,3utcerrè uilefcerent; fed ut ea litis pars dam fopiretur.

Inuenitut qooqueliber quidam titulo, De periculis mundi,qui incipir : Q.uia “’‘•^htes facris fcripturis,82 edtidem contra monachos accurate'fcriptus''. Eum ? I) cribuunt prædido Vuilhelmo de fando Amore: Sed M. Matthias Parifienfis, de quo poireaaliquid dicam, in fuo prolixo uolumine contra Antichtiftum, totum id ictiptuniinferit.acid toti Parifienfifcholæ tribuit. Apparet cette ctiam ex ipfo initio .‘■f'Phjhonuniusjfed plurium nominefetiptum efle. Verum papiftænonfinecau-aia uniattribuetemaluerunr.quam tantae fcholæ,quo fcilicet minus eius authorita epremerentur. Verum egoid fetiptum cum nomineactitulo potius fcholæ Parifi» «mis prodire malui,Editus ueróeftBafileæan.Dominiiy;r. Habeo eiuslibrumcon» tatnonachos.fctiptum.Sc duas condones itidem contra monachos fcriptas.In pri;* °^Ç’iiadatEuangelium de pharifæopublicano. Phatifæosdiciteffemonachos, proprietatibusin Euangelio pofitisprobat. publicanum dicit tr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fua peccata agnofcant,ideo facilius ueniam cortfequantur : con*

a ohachidefuaiuftitiaconfidentes.difficilius. Inpofterioremonet Ecclefiam, L «1 pcriculum a' monachis imminere. Illos enim fore miniftros And» chrifti,82feduaores.

gt; f monachis non fit concedendum.ut in alienis templis, înuitis ue* ^s paftoribus,officio paftotis fung3ntut,fcripfit non tantum hic.fed 82 plûtes alijruc ‘ frnhatdusglûflator Decretalium,Godefridusdefontibus,HenricusGand»uo,Io annesmonachusCatdinalis.Ioannes de PoliacOjArmacanus primas Hibcrniç.qui dam Bafilienfis,82 Nicolaus de Cufaitametfi tune temporis ubicjlocorum ingentes

^*’5'■dntinter paftores, Epifeopos ac monachos, qui eis Ecclefias per* turbabant. Nicolaus Clemangis in libro de cortupto ftatu Ecclefiæ.demonachis loquensinquit.

Multaquoijaliadehiftoria pfeudoprophetarumapertainiquitate,qua do* tfiutnDeipetfodiunt, 62 poUuuntfacta, in pluribus lods feriptura commémorât Sf nbsp;nbsp;nbsp;quæ; fa*

-ocr page 492-

quot;470 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

quæ fan’s eorum pcrfidiam, quantum ad noftram pcrtin« brcuitatc,detegftf Cur.Dc qua ft cuilibeat amphora cognofccrc.Cyrillum uideat amp;nbsp;illic mira niet,ad fidcliuminftruâionem longe'antcquâorirétur.Spiritu S.rcuelanteprtdid . Quanquâ nccaliquotalq fcriptores ctiam defuerunt,qui de bis fubdolisinoÇo*^*ou fnuka ualdcutilw Ôi præclara, po'ft eorum introitum,ad Ecclefiat pracmunitioquot;^* præmonitionem ptodiderunt.

Multos pofteafui dogmatisfeflatorcshabuitVuilhelmuSjUtinqooaamortr ti fctipto De hæreticis annotatum inueni.iiiter quos Siloannes de Poliaco tut, Tametfi quidam fctibant,d^ipfum GæfarcmSigifmundûineafententiafuilƒ cette',ut ex eius cefotniaiione apparct, parochis plurimû, monacbis u«o' paru faute.

Laurentius Anglicus * r a

LAurentius Anglicus’, Magifter Parifienfis, Sicuiufdam coHegij ilHc ptæpouws, floruit circa iiôo.annum; id efl,ferinéante ?oo. annos.Fouic concio»ando,do* cendoôifcribeiido,partes Gulielmi dcS. Amore,ChriftianiBeluacenfis,algt;0‘ tum^monacbosoppugnâtium.Scripfitquo^duosIibtoscontra costaltetumtitu lOjCauendumcflea pfeudoprophetis:alterum,DefenfianisGulieImideS.Amoe^' ô:qugdamalia,in quibus omnibus oftenditmultisGgnisactcftimonijs,adefle An* tichrillum pro foribus. Diguum aurcm hicobferuatu eft,quo'din huiusuitaBalæu* narrar,quod^amp;exfcripto prædidi deS.Amoreappaiet,compofuiffeillisef'’’P°^'* busmonachosclamimpiunjqucndamlibrumjfuænimirûimpietatiutilenijÇUf'? uolueruutobttudereorbi Chriftiano.fubtitulo Acternifpiritualis^Euangelij)“^î uerum Euangelium Chrifti obhtftarefcu antiquare. Sed in futtiuo uel facrilego po* tius conatu dcprehcnG,tefutati^àpra;diâo Gulieimo ôdalijs, cumuideieutfetfU* fterenon pofte,reieâa culpa in quendam monachum,quiiam olim erat mortaus,j cum librum exuripafsifuiK,quo ftmul exutetentur pia Guliclmi ôialiorurowntw monachosferipta,

Petrus de Vineis*

PEtüus de Vineis,cancellatiuslmperatoris Friderici fecundi, floruit anteannoJ joo.id eft,circitcrujo.Scr«pfit multas epiftolas ad diuerfos nomine Imperato«» potifsimumde cxcommunicatione ôddepofitione Cæfatis,tunc

nefasa' Papa fafta : quæ epiftclæiamaliquaex patte etiam imprcfiamp;extant.InP»‘^ tioneôdepiftolisPapam,eius que Cardinalesuocat Pontifices Se;phârifeos.Sedert hoctcmporedicitpharifæosfupcrMoyficathedram,eos^congregari£ontraCnfgt; ftumDomini.Papamaffirmatfaâumeftelupumrapacem.cauendumeftefrtnifn' cum.Totummundum Papæ ingluuicm non pofte teplercqueritur. Cutix tutpitu* dinestantaseïTeaireritjUt pudoreascffariprohibear.ContenditjPapamnonhabf^ tegladiumciuilem, necullumius dcponendilmpcrarorem . Deni^gtainto'o queritur, 6icum Pontifice Romano nominelmperatoris expoftulat, quödeum nonlegitime citatum, multo'minus auditum, excommunicauerit,amp;dfpofuf*’f’ nee ullas plane'exeufationes aut rationes ipfius audire unquam uoluetit. M“““ uelinftnituspotiusChriftianusfanguistuncobeos Papac furores.permultal’d*^^’' ptælia efFufus eft.Scripfitidem Petrus etiam librum de poteflate Impetatotii^o”^'^’ Papam,in quo hand dubièalTeruitjPapam nullum ius in politicisrebusfuptaltnpe tatottm habere. Ob quas caufas Pa pa etiam eum excommunicauir.

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reges Gallic! ♦

Eges Galilei longo tempore cum Papis contenderunt, de iure confercndi pr?

‘ IX latutas,deannatis.dcfcruitijs,amp;nefeioquibusalijstyrannidisPontificiæ^' •LV iurqs,potiusqua'm iuribus. Primaautem,quod egofeiam,contcntioacciattj regnantcLudouiconono, quiamp;fanäus Ludouicusuocatur. Namisannomi. fanxit legem contta Papatu ptæferuationes prjuentiones, aliagg machinamrw!»,

-ocr page 493-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 47t A 01^int el^iones Epifcopotum prælarorum QC aliorum quorumcunij liberæjuali edid^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eledohbus patronis 8^ collatotibus. Eodem anno nbsp;aiïam Icgent

'^‘^onttaSimoniam.Demumamp;annoDominiiï6s. edidirpragmaticamfan» tifó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibuiromncs rapinasSiexpilationes Romani Pon

pçj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«us uerbafunt:Itemexaäiones Sioneragcauifsima pecuniarum,

regni nofth impofitas uelimpofita, C qnibus rcgnü da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;depaupctatumexiftit)fiuecnamimponendasuclimponen

fuari autcolligi nullatenus uolumus.nifiduntaxat pro cationabili,pia, amp;nbsp;urgen fl?.'^.’‘-®'^f3:ineuitabili ncccfsitate.acedamdeexpreffoSifpontancoiuffunoltro» ö^’pfius Ecclefiæ regni noftci,amp; c.

Sedhuius LudouiciSdillud ptæclarum eft,quo'd narrant additiones ad hifto lamMatth.Pariir.hiftoridAnglici,eummonuiffcaliquando RegemAnglicæHen ^nisquitotis fermé diebus Miffas audiebat, ut potius crebrôprædicationemuerbi /‘quamMiffasaudirer.quodiliudmagispium Si utile effet. Hincenim manifeft^ îp prædicationeaccognitio f lacriticii Chcifti,quàm facrificulorum miffatione feu faccifierjs confiftere. Onanie multas impietatesSiabufus regni Antichri^

f ^p\\'?’^'^^f3nnos2yo.NamMalefaciusille non tantum poteftatemfuper Ettlegt; gt;^s üallicas iifurpare fibi.fed etiam ius conferendiregnum illud rapere tentauit. Ve æniI\exeidiiriterrefpondit,8ifortitetteftitit,etiambello.Nam excitauerateiPapa

?*? : Veru'm haederemoxpleniorem narrationemex feripta appendiceMartia ç '’i3afctibetnus,inStephano Aufreriinfra' plura dicentur.Q.uanquam ÔL circaannu ‘=4'’.grauescotitentionesaccidiffenondubito,cum S. LudouicusRexfanflionem pf-igmaticani,alia'que plurima décréta ad reprimendam Papç Romaniftarum que Mpacitatemdecteuit.

Tertiacontentiointerillosaccidit eifeiterannum 1400.ideft,antei;o. annos, quo tempore Carolus Rex ad fupplicationemtotius regni, defententiaparlamenti fui magnt conflit),curiæ Si fcholaeParifienfis,fanxitarrellum,ideft,dccretum quoda dam,qiiodcumClemangeimpreffumeft.Q.uafeuetiter prohibuir,nequifqu3m Pa pæannatasfokieret.neueabeoGallicaspramp;laturasacciperet. Contra cam fanôio» lient appellauit Papa.cius^ curtifani,non femel. Eis appcllationibus Galliciregni le gatiinconcilioConftantienfi oppofueruntferiptumquoddam titulo Apoftoli,in quo probant annatas non deberi.Id quotjfcriptumeftcumClemangeimpreffum.

Idfcriptumdicir.IoanniXXil.fuiffcad tempus permiffum,obexpeditionem contcainfideles,utillisoneribus EcclefiasGallicasgrauarepoffet : fed d loanncuc O opiiior XXiii. petijffe regnum Gallicum,utillaimportabiliafcandalofa^onera Eccleftjs Gallicis imponere defincret.id que eum pollicitum effe,nihil ramen feciffe. Fuitautem tes maximi momenti * Nam ut minimum ter centena millia coronaroa rum earationc Papa Gallis annuatim eripere eft folitus. ut taceam alia infinita inc5 niod.i,quæaccidebant,dum tantum tjs qui Papæ placere poterant, quantumuis cf:# fent peregrinijindoâi Si per omnia inepti,addo etiam regni Gallici hoftes,prælatu ra;,conferebantur, Q.uaremirumnoneft,fiiamPapæfommodefideriodulceillud lucrum appetentes.ius^nnatarum Regibus extorquerent. Nam ij magna fui regni difficultate,calamicate(5 coaâi.denuôid ad fe reiraxetunr.

Hicidem Carolus etiam paulo ante prædiflam arreftationem alias literas de ea dem te publicauit.Quas quia editç antea non fuetunt,nunc bic adferibam.

Epiftola Caroli Regis luper libertate Ecclefiarum regni nbsp;Del

phinatus,quoad exadiones,annatas 6i grauamina

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petPapamimpofita»

Ss » Carolus

-ocr page 494-

47i TESTES VERITATIS TEMPORVM \

CAfolus Dei gratia amp;nbsp;c. uniuetfis 82c. Si dorare uel dotari nouas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

teres ampliateoperibus,opus eft perfeâæchartratis: multo'ptæftanH^^ / prefsis 82 gtauatis congtua fuffragia exhibete.Lamentabilem fiquidem nbsp;nbsp;nbsp;'

moniam noftri82plurimum principum profapiænoftrç procutatoreSjUecnonP ? latorum,Capitulotum,collegiorum,conuentuum,accleri tegninoftri,ac tus,acefiamdileâçfili{noftrç VniuerfitatisParifienfis recepimuscontinfgt;’fiæ*™ quentis. Videlicet,quodquamuisfecundum ApoftolicamdodrinamPapæP^^^* ftasdChtiftofit.ad Ecclefiæædificationem non ad dcftrudionemotdinata.^^’^*’' ft'tiamredumîçiudicium exercendum,cui non conuenit pro libitu facultas exadio«' ncs,angarias,82tyrannidesfupetEccIefiasautfubditoscxercendi. CumDomiiws docuf tit pafceregregem 82 docete.non terrenis literis inhiareaut auaritijs dclfdati. ü.uiaftuflus Ecclefiarum 82bcneficiotum quorumcumç 82uacantium.iamftcan^g dum difpofitionem conciliorum generalium 82iutium quam fccundum piamiO’ tentionem fundatorum otdinatijad fuftentationem miniftrantium in diuiiiis,ip^’“^ diuini cultus augmentum.altmentationem pauperumjtedemptioncmcap'iuorii, Ecclefiarum fuorum^ adificiorum reparationem, terrarum 82 poflefsionumE«Iegt; fjæcultoram,uiriumjpfarumconferuationem,caeterorum^onerum intolletantigt; urn fnpportationem : adeo etiam quod bona per pralatos poft eoruni obitumƒ** miflt ftituris debent fucceftbribus refetuarijn Ecdefia utilitatem confetenda. Nifffot tê inillis locisregni.ubideufu 82 confuetudineueteriobferuatis licitumiirprjlaniip fis,82alijs uitis Ecclcfiafticis feculatibus,deeifdem bonis facere tefta mentum, etiam abinteftaroindiâis bonis fecundum confuetudinem82obferuantiamfupta diflis fjlt; fuccedunt hæredes.Quodqi licet fueric decretis fandorum patrum inftitutû, ucprætariEcclefias fibi fubditas Omnesfingulisannis uifiraredeberenequatenusfie docetentindoflos, conigerent exceffus, mores teformarentjEcclefiasreftauratent, 82 cættra prarlaris conuenientia ad Dei honorem exerccrent.ac propter hoc procura (tones in uidualibus aut pecuniam reciperent ad uidum ufitatum.

Nibdominus tarnen alioqui colledores,82 alij ofFiciarrj Romanotum Pontiä cum,ptæfettim Papæ moderni ab aliquibus annis circa Ecclefiam 82 uiros Ecdefiaft» co3,præfatotnm tegni 82 Delphinatus noftroriim contra prædida plurib.itfttbus82 împottabilibusferuituiibus,opprefietunt,82alîlixeruntpotifsimc'bonaprælatotutn 82 uirorum Ecclefiafticorum decedentiumjtam regularium quam fecularium, quæ fpolia defundorum interdum nuncupantur.tefcruando 82 ufurpando ftudusEccIe fiæ.temporeuacationis prælaturarumautbeneficiorum Ecclefiafticorumobuenim« tesleuando82 capiendo arroragia practeritorum 82incognitorunitemporum,tan« quam débita per fulminationemcenfurarumEcclefiafticatum,exigendoabcnffiM cis quibuscun^,annatam exafperando 82 extorquendo.

Cuiusannatæmedietatcm quoadmaioresdignitates collegioruni,domino*o rum Cardinalium confueuerunt afsignare, 82adhucannatam unamcum quadan’ pecuniæfummaquamuocantjminuta feruitia,82quam pro familiaribus eltedio^^ cum exadioneiuramenti 82fub pœna periurij 82aliis diuetfismodis82ccnfuriJt’f'* gerent.procurationes præl3iis82aliisratione fadçuifitationistanquamdttiete« turcapiendo 82 leuando in pecuniam numeratajicetuifitationisofficiononimpet’ fo. Ab illis autem qui ad procurationem nullatenus tenebantur,tatu mdem quidem quod dum uocant exigendo decimas,62 alia fubfidia tradatu non habito cum ptæ* latis pro libitu uoluntatis imponendo.

In his etiam exigendisficutnec modis,nec mifericordia,necæquîtasffruatur» aut menfura.Et cum prælatus ptohibeatur adminiftrare fine bullis.quare cui no pla^ cetfoluere.expellitunquiabullænonexpediuncurfine pecunia parata.Vndeltcuibe neficium Ecclefiafticum obtincre uidctur.cum ptecioudmercede quod pro bono communi

-ocr page 495-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 473 jltommunipotius debfturprædûis fcicnna aut uirtute, ólt;!:qui fuffidcntifsimi func, ijtamenlipaupercsfuntiKillatcnuspromoucntuc, propterquæôi aüa innuniera inconuenieniiagrauaminaipfeEcckfiac öóMonaftena, âicoiuin beneficia multjs inloctsdiâorumregninoftri,8^Delphinatusirrcpacabilicurrunrhæreditagia,con fpiciiintutinocculcaôC immobilia . liiierdumdefadoalienanturautimpiguo» tantôt.

Mobiliactiampretiofa reliquiarumuafa Ecdefiaftica, ornammta, calices^ libti,S,fimilia,interdum etiam uili ptecÏQdiftrahnntur,mcmora noncedcndafre»; quentiusinciduntuc amp;uenundantur,ôiEcdefiæinnumcrabilimoledebitoruin impottabiliteroncrantur.

Numerus Deo fetuientium miniilrorum, qui fuftcntariin confueto numero ^nonualent, minuuntur, amp;nbsp;qui remanent Deo Si Ecdefiæfetuienres, propterfre# qufntesexconimunicationesS^ cenfuras occafionedidarumexadionum , quibus latisfacetenon ualerent, defado prolatas à diuinoferuitio plurimum retrahuna tut, amp;nbsp;interdtimaliquimendicare compelluntur,6iin maximam penuriam redi^ guntiit,nonhabentesdequou31eantDeofcroiendo, aurinltudijs exiftendo fiue tomedendo fuftentariEt regnum noftrum quodinteraliarégnauiiisfciçnti» •It'S comniuniter floruit copiofe', perquos etiam regni iufticia confueuitgiiber» naritalibusmnshis temporibus, proh dolor munduscurar.

indecultusdidmus ôdoperadiatitatisquæfieridebuerant,multipliciterde» itaudantutamp;ceiTantjSóincentiofundatotis nonferuatur.

Hisetiammodis regnum redditurpecunijs amp;nbsp;opibus plurimtim de pan« petamm,amp;infinita uixqueenarrabiliafcandalaquotidieoriuntur. Q.uænomi* na, licctfint fatis ad oculum manifefta, óiad quam eft Papæ poteftas ordinata, deditedateneaturobuiare.

FuitquePapa modernus. Stalij prædeceflbresfuifuperreuocationemauc nwdetan'onem didorum grauaminum, acde aggregando concilium generale, adptouidendumdepræmifsispluries requifitus,actanien fie omnia abCquereme« diodiututnacontinuationeperdutarunt, doneedudumfuper quibufdam pernoa ftramRegiamordinationem , nouifsimefuperalijsexdidisgrauaminibus, pec quendamnoftræeuriæ parlamentifub eaformanunciatum,quodcelTarent, quo ■ ufquepereandem curiam fuiffet aliter ordinatum,prouifum^extitiffe*

Etutad perpetuum ubetius 8iplenius prouideretur.in prædidisnuper pec ptocutatotem noftrum Regium,inconcilioPrælararum Öi didarum Ecdefiacum Gallicanarum amp;:Delphinat.Paririjscelebrata,ubi erant Archiepifcopi,Epifcopi,Ab amp;nbsp;Procuratores Capitulorum, 86 Collegiorum, ac Vniuierfitatum »alijuiriEcclefiaftict, nobiles magiftrandi numero folennitercongregati . Vbi etiam confanguineus nofter Rex SiciliæLiidouicus, amp;ptimogenitusnofterDux AqtiitaniæjSiDucesBituria: patruus, confanguineus nofterBurgundiæ,8d Barbas ntjauunculHSjpro nobis illi tunc ptæfidebant,propofitum facit amp;requifitum,quod talkerotdinaretut 80 fieret,quod exadiones,amp;gtauamina, de quibus fupra, ceiTa a tentpenitusamp;omninojuper quodplurimis ôC repetitis interuenientibus difeufa fionibus,8dmatutius per prælatos amp;nbsp;alios uiros Ecclefiafticos, fupra didos dclibe tatum extitit amp;nbsp;conceffum, quod attamen illis quæfupta præmifla funtSJalrjs attendendis talia grauamina amp;nbsp;ufurpationesfecundumDeum, ô^confcientiani non ualebant commodê, nec debeant amplius tolerari.

Supplicabantigiturut ad Deilaudcm,reipublicæutilitärem , Ô^Ecclefiarum libertatemdidatu Ecclcfiaiûcegni,EtDelphinat.co«fetuationemfupradidam eft'i#

S s 3 cacitec

I

-ocr page 496-

'474 TESTES VERITATIS TEMPORVM cacitcradperpctuumde cemedto opportuno proutdcre dignctnur ptafdidaoni^ k nia öd fingula grauamina ccflari facicndo, QC nihilominos praediftas ordiiiaiiones uel pet nos fadas ,amp; diäum Arrcftum Parlanienticonfirmando ödad perpetuum cxtendcndonoftramfuperhoc ordinationemRcgiamubiqac publicari teneti.Ód obfetuarifacientes.

Mos igÜLir attendentes quod ad ftabilitatem Ecclefiæ eft poteftas Regia diuinitus ordiiiata, 8i. quod per regnunitcrrenumcœleftcregnumnuncprolidt, quando deftruentes Eccleliatnrigerepnncipumconcernunriir, imófacti canones quandocalia permaiorcs Ecclefiæ pcrpetrantur, ad Reges debent babete recur* fum , öd quod lil i'lis, de quibus notoriæ turbacur ftatus Ecclefiæ, etiam Papa: iionubedire confuluntfandi doftores, recognofcentes, ut tenemur, öd proptec Ecclefiam, quam, qaantumad nosfpedat, etiamexfpiritualidebito iuramen* ti CHRISTO DOMINO tuendam fufcepimus, Deo fumus rationem red* ’ dituti piogeiiitoroni noflrorum exeniplo edodi, qui facrofandas Dei Ecclefias öd uiros Ecclefiafticos zelo fideiöd piædeuotionis accenfi, immenfis muneribus arque priuiîegtjs munientes , Ecclefias ædificantes , öd conthtas reftaurationes «as d concufsionibus , öd quibufdam nouitaribus indebicis præferuarecurarunt, quarum etiam nos pcomptos defenforcs öd pugiles exiliere gloriamuf, prædiâis omnibus cum débita praemediratione penfatis.

Habita etiam prius dcliberatione cüm principibus Regulis nofttæprofa* piæ, ôd alijs Proceribus , multisque uiris prudentibus 8d notabilibus regnino* îlri nobis in confdio noftroafsillentibus, tam grauem ell manifeftam déforma» tionem atquedelltudionem Ecclefiarum prædidatumtegni8d Delph.uirotun)* queEcclefiallicorumdefolacionem,rub conniuentia oculorum amplius difsimu* late non ualentes, otdinamus,ôdrenorepræfentiumordinauimus, quod omnia ödfingula, exadionesödgrauaniinaluperius declarataödenartatacelTare debeant öd ceffabunt, Öde, Vtantea in noltris tegno ödDelph. prædidis. Et quodilla, quæc per diäum Arreftum curiae noftræ Pa rlamenti circa hoefuerunt, donee fuiflet aliud ordinatum.dida que öd pronunciatadecæteroindidis regno amp;nbsp;Delph. perpetuo ienebuntur,0dimmobiliterferuabuntur.

Hæcautem præfentium literarum feriptoannotarij, publicari que Si inter tegias nolirasordinanones regillratimandauimus, uthatum partium intetuen* tu J plenam inde noiitiam habeac pofteritas fucceflura.

Quocircauobisomnibusôdfingulis fupradiâis 8duellrumcuilibet.quifu* pcrhæcfuerirtequifitus, committimusôd mandamus, quatenus bancnoftram ordinationemindiâisregno8dDelpb.nollris publicari, cullodiri ôdimmobâi* ter conferuarifaciatis, didas Ecclefiasôdpetfonas EcclefiallicasabomnibusÔifin^ gulis exadionihus fupra diflis,8dlibéras immunes feruari,ôdin bac libertäremâ*p nu tenerifacietis contradiâis, ôdc. Quod fi uolumus,ôdc, Datum anno CCCCW-Xviii. Februari).

In confilio Conllantienfi, cum ptæfidentes Cardinales uiderent plerofquc Patres in confelTu exillentes, negateannataselTe débitas, nolueruntptopoüt^'^ confulrationem tellibusillisGallicisApolloliscondudere . Quae Curtifanotum împiafapientia,ôdconciliorum turpis feruitusobferuandaell. In Bafilienfiuero concilioannatae,aliæ quefimiles expilationes ôdfimoniæ,penitus prohibitælunt.

Poil concilium Bafilienfe, Ludouicus Rex paffus eftfibi a' legato ödPapalm« piofecundOjfeuSyluio, denuo'extorqueriiusannatarum. Q.uæàquo6dquando poftïllud tempus denuód RegibusGallicisimpeditæfint,ignoro. Fadumenini cffe,certum ell.

VltimumcertamcnacciditfubLeoncx.NamutcxappellationefcholæPâti*

fienfis

-ocr page 497-

SVPERÎORVM CONTRA PAPAM/ 47^ üenfis abeo,uel Lupo ucl Leone.ad conctlium,imprcffauna cum AeneçSyluij com nientarijs Coloniæ anno «jjr. apparct, Francifcus Rcx Galliæ in Italia bellû gerens, tnotus^ non tantum blandittjs amp;nbsp;ftandibns Papæ, fed etiam fperans fe fauoi c citts «diutumJaciliusuiâoriamobtinccejôCltaliamfibifubigerepoirejCôceflêratiterum Papætus illud expilandi Galliam.

. Venîm cum tes aliter accidifle uideret,ne ad alia damna ilia expilatio etiâ regniî JP’iuspfnirusdebilitaret.curauitjinterpofita Parifienfisfchol{proteftatione,etappel atione.annatarumexadionemimpedtri.Sempertieröin iltiscontentionibusScho *3 Patifienfisjtotius que GalliæPrælatijfuo Régicontra Papamadfueruntjproban» tfsillasexpilationes elfe Simoniam,6Îmultipliciadamnaamp;fcandalaEccleii4;Dei infette-

K a' ^*’0 fnsgis apparear,quantas tapinas Papa Si in hoc regno Si in alijs Cbrf^ ß ftianitatispartibusexercuetit,adfctibam locum qnendam ex Henrici TokenSvlua Madeburgenfis Archiepifcopiiega

n l^’Iloneftdecies centum millia.Narrauit Archiefcopus Lugdunenfis in conci l'o Dafilifnfi,anno Domini i4î6* quo'd tempore Martini Papæ neneruntad curiam ^o^anatn de Ftana;! nouem miliones auri, ( id eft jCoronatorum ) computatiat» P’ ^°Pisamp;prælaturis,abfqucijs quæcomputari non potuerunt de paruis clericis, 9111 quotidieabfque numero currunt ad curiam Romanam,defcrentes fecom fæpi*gt; iistctamfuani fubftantiam Archiepifcopus Turonenfis dixit BafileæannoDo:* iw. quôd très miliones auriueneruntad curiam Romanam tempore Rio iii Qoatuotdedinannis, deprælatisSi prælaruris, dequibus potuitfiericomputatio, abique paruis clericis ad curiam currentibus. ludicct timoratus quæ uotaf go hæc.

C nbsp;nbsp;nbsp;Non eftautem dubîum,quin omnibus certis Si accidentarqs comporatis, Paa

paiæpiüsfingulisannisdecem miliones coronatorum undiquaquecorraferit, præ«gt; Iwim ueto'cumindulgentiæin maiori preciofuetunt. Quod uel inde probaripo^ teft.quôd loannes xxn. tantum noucmdecim annis federir. Si tarnen motiens ui gintiquiiKj miliones coronatorum in thefautis fuis reliqnit,

ExtarpublicèlibellusPetriBertrandi,annoirij.Panïijs editas,in quo narratuc tontrouerfia,quæ anno ijxp.in Gallrjs inter Regem ac eius minifttos,Si inter Epifcp^i pos,Ptalatos8iOfficialcs,alias^Antichrifti Harpyiasextiiit.

A«fifttuncintotoeotegnocertatûeft,potifsimûdeeo,quôdEpifcop Si Prj lîtiuatièmitis que technis iurifdiâionem etiam politicam ad fcferapereactrahete üoluerunt.Siiuraacpriuilegia tegni debilitate Si infringeregt;

Rfcenfentur^d.articuli( præter alios fpecialiores,quietiam publice' tuncin con urntu Regniexhibitifuerunt }in quibus enumerantur ordinemodi ac uiæ/eu rario» D ’’^MuibusiuraSipriuilcgiaRegni à clericis extenuarentut Si fubuerterentur : qui profedo non parui.fed maximi momenti fuerunt,dignif$imi que funt qui ab omni bus cognofcantur.

, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fftde earealiquot diebusParifijSjin maxima cum politicorumjum Ec

ptiiafticorumhominum frequentia.Tandem pollicitifunt pfeudofpiritualesjeabu i^^.de qiiib, quererenturRexSi regnû,breuicorreâuros efte.EtRexfubiecitdïilh nô forrigerenr.fecorreâutüeffe.Sed fie baud dubiècorrexerunt.utresquotidiepeiores ifrent:ficutfolituseftAntichriftus,unacumfuis,reformare. Dequibusonenbusfu-pta articulos inter grauaminainferuimus.

Hæccumiamfcripfiflem ,oblatus eftmihi Caroli Molinæi Parifienfiscom« mentatius.ad ediftum Henrici fecundi.ubiomnes hæconrentiones Paparum cum Regibus Gallicis, 8iundcumplurimisalt)sfcitudignifsimis, prolixe'erudite que S s 4 expolït?

-ocr page 498-

47^ TESTES VERITATIS TEMPOR.VM

Cxpofitæfunt.Eum ergo uidc.Atf^ uthocadijciam.teftaturis.PapamadhucaniiQi’ timad minimum unum milioncm certorum rcddiiuum ex Gallijs habere.

Scdage,nuncrecitemus ex manu fcn'pta Martini appendice de Bonifacio oftauo.

Eodem^ anno Domini M. CCCi.BonifaciusPapa, quicontra Regem Ff®'’* ciae plurima concepcrat, prouocarus tantum mifit litcras cum bulla fua eidem Rtg* ad pcrpetuam rei mcmoriam, in quibusmandauiteidemjquodctimipfcP^Py^* minus effet in temporalibus amp;nbsp;fpiritualibus in uniuerfo mundo, iiolebatquoa te » cognofcereturregnum Francij ab eodcm contranum fentitc,amp; tenere h?teticum iudicabat. Fuerunt^IitcræhæinRcgispalatiocoram pluribus concrematæ.Sifi^ honoreremifsinuncijuacuiquod poitarent» EttumRexartarifccitomnesuiasoi (xitusregnifui.

Eodem anno Papa cxcommunicauit omnes qui impedicbant illos, Romaiiam curiam ueniebanr.

Anno Domini m. ccci.in fineQ.uadragefimæ,Philippus RexFranciæcon« fiderans,quodpræuifaiaculaminusferiunr, minus^livdunt, conuocauitonwes Lrælatosôd Barones perfonalitcr, omnes quecommunitatestcgnifuipftpto*^“^^* tores idoneos, ôi. aducnire Patifios excgit, confilium Si. auxilium ab eildem contra omnemhomine^mpetiturus, SpecialiterautemcontraBonifaciumPapaminten* lioferebatur. Fit^rumormagnusintotorcgno, turbatiocordium 6^conftifîore* lum.fuerunt^ipliPapæBonifacio obieâaçtimina,8ititulus hærefeosfuoqnfpfæ* deccfforeuiucnteintrufiojamp;ingreffusillcgitimusad Pa paru m,lt;Siquodei non état parendum,fit^contra ipfum Papam prouocatio ad concilium generale.

Eodem queanno Domini prælaxaro M. CCC. ii. in Kalend. Nouembns Romæ Bonifacius Papa celcbrauit conciliumi quodanteperannumamp;aiiiplw^ conuocaueratjprælatornmregniFranciæ, omnium quedoâorumregnicolorun’j tam in Theologia,qua'm in utroquciureCanonico amp;nbsp;Ciuili contra Philippoml^^' gern Francia mcmoratum, corufcationem Papæ multis tonitruis contra Regen»» nulla pluuiaapparuitfubfequuta’. Defecerunt^fibi prælatialiquiinregnu,niago* quætentes quæ fua funt.amp;fibiipfis ad tempus tantummodoconfulentes.

Anno Domini M. ccc.iii, Bonifacius Papa Régi Franciæmouetlitew.'P’ fum qucexcommunicatinducens , quia non permittebataliquem exitederegi’O uetfus curiam Romanani, neclibéré pecuniamapportari : obquamcaufaniiaen» Bonifacius Albectum quondam filium Rudolphi,Ducem Auftriæ,Rfgem Alaman nia,cuius eleâionem ante' repulerar,in Imperatorem confirmar,eidcm4 fnbijciens p tegnum Franciæ,ficut Kalia régna.

Anno Domini M, CCC. ni. in uigiliabeatæ Mariae uîrginis in fep.diiw^* nifacius Papa Anagniac in patrio folo,acciuitate Papæ originis cum fuacuriaff'quot; / ter, ubitutuscffeamplius merited crederetur in gentefua,K populo,ßcnatione-conferjsaliquibusdomefticis fuis proditus fuit,captus queatquedetentus.^lquot; * faurus fuus ac Ecdefiae depredatus Si. deportatus,non fine ignominia Ecclcuæ dedecoregraui.

Cardinales uero'fibi timentes relido eo fugerunt,cxceptisfciIicetD.Perlt;'°^quot;! fpano SabinenfijK. D. Nicolao Hoftienfi Epifeopis. Cuius captionisKfcclff^“^ liferiSjfuit Guilielmus de Nogauelo d e S.Felice dioecefis Tholoffanç complicibus confentaneis Columpuenfibus. Exquibusolim duosdecapellaucrat Cardinal ? Super ipfum itaque Bonifacium,quiReges,KP®ntifices,K religiofos

-ocr page 499-

SVPEkîORVM CONTRA PAPAMgt; 477^

ÂSipopulumhorrereôitrcmcrcfccerat, amp;pauor,timor, amp;trcmor, amp;doloruna ditpatitetirrueriint: autumque nimis fitiens, aurum pcrdiditamp;thcfaurum,uc «xemploeius difcantfupçriotcs ptæladnon fuperbe'dominari in clero amp;nbsp;populo, (ed forma fanâigrcgis ex animo cutamgcterc fiibditorum, plusqueamari appe» tantquâmtimeri. DeAnagiuaucrô Romam perduâus XXXV. diea'capnone fuainlocodoloris,82 amaritudinij pofitus,interanguftias fpiriius corn effet,corde rnagnanimus obijt Romac v.Idus odobtis. Sequent! uero die fuit in tumulo, queni fibiuiuens præpatarifecerat tumulatusin EccIefiafanâiPetri.Anno Domiui M.CCC. III. Ponnficatus fui anno nono » Pluta dehac re infra in Stephano Anfuerio ifpeties,

Exeodem in Clemente V,de

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eadem ce.

ANnoDominÎM. CCC. Xi. quartodieexitusmenfisAprilisfcilicetv. Ka*» IfndasMatjJnAuinioncpetCIementemPapamfuitin Confiitecio publia foexeufatus Philippus RexFranciæ, de hisquæegerat contra menioriam DonifactjquQijjjj^Pgpæ, g^pronuncatuniad exeufationem Regis, quodegcji taieainbonaintçjitÎQi^ç^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,ç|q ptæfentibus ibidem Regis nun •

ci)s, K haze fueruntconfeqnenter, utdiâumell, bullarum Papaliumteftimonio cûiHirmata. Fuit que ibidem Papæ Clementi commiffum totum negotium, to-fus queproceffus habitus Bonifactj Papæmemoratiabutcaque parte, kilicetaccu • lanteamp; defendente: fuit'quetenunciatumôCcondufum per uiam pacis tradatæ.

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clemens abfoluit Guilielmum de Nogareto præfentem ÔC petentem

caption^ excommunicationis, qua tenebatut propret Bonifactj Papae

Carolus V. aut Sapiens,

Hlcfuit quintus huius nominis Rex Galliæ. Regnauir autem circa annum Do ■ mini ijSo.id eft cicciter ante ducentosannos. Is cognomen fapientisobti^ nuit,cum proptereximiam fapientiam acpietatem,tum ptæfertim,quod Sa «asliterasuetticurauitinoulgaremlinguam, ut ôiptomifeuum uulgusintelligea Ifgere’^*^^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficfaseffelaicis facras literas

tatf J^'”’f^'3m,tefteMolineo,curauitlibrumedicontratyrannidcm8irapaci5î D 3c 1,5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Harpyarum, titulo Somnium Viridarij, in quo prolixè

fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»detoto regno Pontificio, ci que non tantum politicus gladius,

f ’3mfuperioricas fuper Epifeopos adimitur. Eft impreffusiam olim fermé ante Adfcribemusuerdunumeiusdiâum,uttotiuslibriArgumen* m CnriftianaParifiaindecognofci queat. Sciendum itaque quod Ecclefia Ro* ç^’p^^^'mdofuiufquead tempora Conftantini obtinuit licite prioritatemhanc enf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praebentium eidem confenfum 86 obedi •

fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia eidem forent aliquaauthoritatefubieftae,

pfoptetApoftolorum Petri Si Pauli ptæeminentiamcharitatis,8iin fide Con« miam. Et turfum proptet multitudinem folennium perfonarum in ea honefta * ƒ Pf^PQl^'vium^atqucdominia,qui etiam propteripforumchatitatem, immen a ta curanijamp;fingularcsfideles aliosinftruereamp;fraternemonere.

am ?-’^”?^^®‘’pf®f’’™*”onita,tanquamdoâorumfufcipientibusipforameti 9 (uf °™’^®dones,circa Ecclefiafticu ritum,quoni3m utiles uideb2ntur,poftmodum '^fpctuntjôi demum ipforum mandatis fub Çcclefiaftica cenfutacxcommunica » lionisuei

-ocr page 500-

47^ TESTES VER.ITATIS TEMPORVM tionisnclinterdidi propterfidclium unitatéferuandamobedierunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

ojedtcntia fpontaneaperlongam confuctudiucni obtinuituim eledionis.cuiul» dani; unde lieer circa initiutn Ecclefiæ rcliqui Epifcopiôi Ecclefiæ fidcliumgt; que diuina , neque Humana aliqua obligarentur obedire mandatis ueliuftim# tis Ecclefiæ uel EpifcopiRomanorum, plufquam èconuerfo,inualefcentetanien hacutiliSirationabiliconfuetudine, quafidelesin uerirateamplius feruabantur, eoqudd tuncfidelicarueruntlegislatore, ipfosad ordinem reducente,acinuni* tateferuante, Obligatifuerontpofterilegcdiuinaadübedientiaminlicitis,öiho^ iieitis, aefidemum Epifcoporum Si Ecclefiam per eleâionem fibi iudieem fta# tuiffent circa Ecclefiafticumtitum, amp;nbsp;hoe præfertim ufquc in hæc tempora qui# bus potuiffent publice' congregari, öó de ftatu Ecclefiæ perfeâionis ordinäre de contentiofisaâibus.

Hancigitur prioritatem Romanus Pontifex, ipfius Ecclefia licite'abinitio g per quandam fui charitatem amp;nbsp;folicitudinem obrinetecœpit, quæpoftmodum propterconfuetamdeuotionem,reuercntiam, ôCobedientiam fpontaneani, clc» dionis quafi robur aiTumpfit.

Nunquam enim exScriptura colligi poteft, quod ex præcepto C H R i ST ’ nelconfilioautalicuius Jipoftolorum, Ecclefiæ,uel EpifcopireliquifubciTcdcbc* rent Ecclefiæ uel EpifcopiRomanorum,etiam Ecclefia Rico ritui,Q.uodtamcn,finc cefsicas fuifletjamp;debitum ad falutem fidelium,quemadmodum afleruntjiamqui' demRomanorum Epifeopineefolum circa Ecdefiafticumritum, uerumetiamin iuribuscoaâiuis, non tantum fupcrclericos,uerum etiam fuperfecolaresprincipe’’ tus quoslibet,quomodo eftcredibile CHRISTVM ôiipfos Apoftoloshocprætf*'^ mifiiTerfedquod ChristvS 8^ipfii^poftoliapertêftatueruntoppofitum,prælct# timiniutifdiâionibuscoaâiuis.fecundumquod pluries eftoftenfum. (

Tempore ConftantiniprimiRomanorumImperatoris,quiprimus CHRI^ STI fidemSibaptifmumaffumpfitjmo'fidelesinceperuntpublicécongregati,Si dubia circa fidem diffinire, ut Ecclefiafticum ritum ordinate,ut exifidoricodiccap# paret. Deprimiriua Ecclefia in fynodo Nycena, i^lb hoc igitur Conftantinopct ediâumImperiale, iuxta laudabilem SiantiquamconfuetudinemobtinuitEpi^ feopasSi Ecclefia Romanorum prioritatem, quamfibi fuper aliasconuenirnsSi tationabileeftcompetere, proutexiam didis euidentqscomprobacur, ôiulttî prioritatem banc quarundam prouinciarumpoffefsioneSjatquedominia.quam# uis ante tempora Gonftantini, Si poft etiam Romanorum Epifeopi fuis epifto^ fiuedecretalibusquibufdam prioritatem,quam,fuperalios illis conueniremon# ftramuseleäione, uelconftitutionibus Principum,fibifingul3riter abfquerequifi-tionelegislatorishumani, fidelisCollegij, cuiufqueuelperfonæfingulatiscuiuf# cunquepræeminentiædignitatis exiftatdocueruntdiuinalegedeberi.CuiustamfUD oppofitum fuperius eft oftenfum.

lt; Poft tempora uercî Conftantini primi Imperatoris,8ipræcipue'inin’Pf‘ tîali fede uacante, hanefibi deberiprioritatem quandoquelegediuina, quanuu* queuerdconftitutione Prinetpum fuis epiftolis affirmarunt . Infuper Epiimpo* turn aliqui confirmantes de omni iurifdiâionecoaâiua fuper omnes miindimi» niftrosEcclefiarum, Siipforumcollegia , quoutentes tanquamfibi conuenienii exconcefsionePrincipis,quoddiu potensextitit Romanorum Ptinceps, ipfiusj quetegnumSiplenafecles, principatu uerêdeduâo, infeditionem, Sipræcipue ïmpenalifedeuacante.pertemporuminteruallafunâifunthacpoteftate/anquatn fibidiuina LEGE conceffa.ficetiamfuisepiftolisexprefleruntfibiconuenireicm* poralium omnium difpofitionem feu diftributionem pro uoto abfque collegq cuiufq uam aut petfong lingulatis, cuiufcunque dignitaris uel authoritatis tequifitio ne, amp;nbsp;confenfu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quibus

-ocr page 501-

8VPERIORVM CONTRA PAPAM^ 47^

* I P Q-oibus etiam ipfofum excefsib.modcrninon content! fuis expreilerunt epifto •gt;suuedectetalib.autoritatcm,fiuciunfdiflionemcoaäiuamfupreniam,fupcrom* •’fsmundi principatus,populos,amp;fingulares petfonas fibi lege diuina deberi,fic ’lutdem, utnullusptindpantium prædiâorum iurifdidionem coaâluam, quani f°'’’’?^.*P^*813diumtempocalcmjptaeter,quicontraipforumdiâamenfeu confen# utnliciteualeatexercere. Præterautemautconttariutnfadentes,Reges aut pbpu t. osfxcQinmunicationisuel interdiâi fententiæ uocaliter pronundando fubiedos, ttctuntigitutfefolos in mundo Christi uicarios, qui Rex regum, amp;nbsp;Dominus onnnantium. Hoc latenter intendentes quod fibi debitum diâumtitulum ple^^ oitudinis poteftaris, propter quod etiam ad fuam autoritatem pectinete dicunt, ptnniamundiregnaamp;principatusconfette, ôêauferre licite' pofle Re^'bus amp;ali)s

» uidelicec

. Hæcamp;hifcefimilia plurafunt ineo libro, Quæ grauiterpie'ac uere contra c tyrannidem Papæopponuntur.Nec ramen folom hæc pars regni An» cntiftiibiaccufatur.fed etiam multi alij abufus amp;nbsp;impietates eius taxanturamp;refu ^ntut. Vndeapparet ilium uere'fapientem Regem, eius^ proceres ac confiliarios itaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiffe ueritatis, ut plerique potentes tunc amp;nbsp;poftea fucrunt, nec

P'f'^’^'oneferuilitcr fraâasac proftratos, utomnibus Papænutibus neceffas» ûobediendum putarent. Q.uin potiusftatuerentpium fandum^ Pontifici Roma 0 etiam publicis fcriptis reclamare.

Cardinalis Portuenfis

HleCatdinalisamplius anteannosjoo. uixit,8iin Germaniam mifit propbe« tiam loachimi Abbatis cum fubfequentibus uetfibus de Catdinalium dif*

», totdia,utteftatucConradqsH31ber.fol.38^,fuichtonici.

Non concorteiWjitec concorddre putMiuft

Et tomen 1: icnil pietotii agontM.

quot;Vt confumomui nos,in ßmul er perectmtn.

Sed non curomui defàntOf^uom lapidamut^

Nee bené penfomut de mitndo quem täniamitt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïi

Ergo dgiiniui nos ipfos, CT fuciomiK.

Qttod nonperdomus htec teittporo,necrepetMiW » Q^jèrmidomuf, hoe cofu prteueniomuf. Sponfumcondomuf,quem^nJ^praficilt;tmtis,

Humpertus de Romania»

HVmpettus de Romania Magiftet v.otdinis Praedicatotum.floruitftefte Aliagt; w)citca annum Domini nzo.Sctipfit de rationetollendifchifmainteçGrx» cos ac Latinos ortum. In féconda eius libri patte cap ♦ n. teftatur,magnani cauiam eius fchifmatis fuiffe intolerabilia grauamina Papçin exaâionibuSjCxcom -?.“”*^^^*angt;busôiftaturis.Dequibus tribus Rotnanæcurixfeu Antichriftityrannû oiDus^dmodumgrauiteribiillebonusmonacbusqueritur. Et fane hæc tria com«» pendiofetme' totam Papæ tyrannidem compleâuntur.

Ludouicus Bauarus»

LVdouicusBauatusadeptuseft imperium anno Dominitji4.excommunîcatus eft,amp;a'Papadepofitus,eôquddaufusfuiflet ftatim poft eleâionem, anteqaâ

U ’ iubetetur,nomen eius^Imperq fibiufutpare. Q.uin amp;nbsp;pro fchifmatico Pontifice proferiptus amp;nbsp;damnatus.Multa habuit certamina 33. an» DOS,qum.imperauit,cum tribus Papis, ô^bellacomfcditiofis in Imperio,quosPa» pa cum Epifeopis ad capeffendum imperium contra Impetatotem incicabat, gefsit.

Sed de

-ocr page 502-

480 TESTES VER.ÏTATIS TEMPORVM

Scd de bellis dicere non cft noftriinftitari. Quare tantum de arnculiï, quos K contra Papam defendit,breuiterdicendum eft« Francofordiæ adMenunijinpublic ciscomitijSjpublice' propofuitCatfarfuam excufationem.contra loannisXXll-«# communicationem.lnqua(quodpræcipue'îinobisannotaridebeC diTputat,poli» ïicum Sgt;C fpititualelmpetium feu gladium effe penitus diftinda.Papam niillumom nino ius habere fupra C{fatem,imö contra' omnem animamdebere effefubiedam ftiperioribus poteftacibus.Prætereaoftendit,Papamfe non legitime'citatum, multo minus auditum,modisomnibus iniufte damnaffe : acfimul iudicem Siaccufato« renijUti fanâis iftis Antichriftis mos cft,in fua propria ca o fa effeuellc.

Inalio uerôquodamfcripto,quo tueturfedcdiuortioDuciflçCarinthiæicui, ut alteri nLiberet,permiferat)amp; filij Régis Bohcmiæ,dicit Papam amp;nbsp;alios fpitituales nullum plané coaâiuumius habere debere,fed officium eorum effe tantum,ut do», ccantiillud uerd penes Imperatores alios^ politicos magiftratus elle,Défendit tego B ôé huncarticulum, quem noftræquoqueEcclefiæiam contra Papamdefenduiit, q uod fcilicct redé per diuortium feparatis, liceat denud contrahere matrimonium, præfertim parti innocenti.

Contulit quoquefinedifcriminc omnes Epifcopatusamp; prælaturasImpetij, nonconfultoPapa. VndeappareteumprimatuniPapæ nonadedmagnifeciffe: fed ftatuiffe.Ecclefiarumcuramctiamad politicos gubernatorcs,(uaqu3damtatio# ne.pertincre. Difpenfauitetiaminter prædidam Carinthie DuciffamôiMarchio« nem Brandcnburgenfem,in gradu,quem non nominat,fed a Papa prohibito. dcitidemanimaducrtctc licet, eum poteftatem Pontificiam cius^ deerctalianon curaffe.

Multiautem doâiuiri tuncamp;Cæfaremdefcndcruar, amp;Papamoppugn^’ runt.eius^errores refutarunt. Inter q uos hi tantum mihiiam fuccurrunt. Marlihus ç Patauinus.Ioannesdelanduno, Vuilhelmus Okam, MichaelCefenasgenetalis Minoritarum,fraterBonagratia, Dantes, Sd Petrarcha : quos cum modis omnibus fouerit,dilexerit^,non eft dubium,amp; dogmatibus eotum,de quibusalibi, tenus affenfum effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tentauitoptimusillc Imperator non femel, reconciliationem cumPapa'kd fruftra'jtcpugnante non tantum ipfius Papæ, Cardinalium ôd Curtifanorum cia,fedetiam Gallicorum Regumcontra Cæfarem odio ambitione didus xn. Ioannis XXii.fucceflbr,aliquoties publicélt;Kdifertéconfeffuseft.L'’* douicuminnocentem, fuum^autecefforem iniufté eum effe perfecutum men metu Regis Galliæ ( in cuius regionetum Papæ refidebant) aufuseftud^d priorisPapæ tefcindete,uelLudouicumabfolucre.

Veru m adfcribamus fane' aliquid ex Auentino, de huius difsidij origine exuetuftamembrana, feriptum Ludouicicontra Papamlohannem . Subidenip tempus primarius facerdos Bcrchtrandumflamincm Ro. PhilippomValefium, quiVeftriacaFrancia pofteapotituseft,cumcopijsinItaliam mittit. Cities,dyn^' ftas,oppidaab Imperio,ab Ludouico,adfedeficerecogit:fidemferu3iitesdeuu ' Eofdem pet Berchtrandum Dominicanum, impietatis quæftorem, bæreffOJb inuritjarmis'cjinuadit. PetraMalaôôMacthæusabAdolphoCæfarepræk’b’ datus : eius filrj Lucious amp;nbsp;Stephanus, Marcus ac Galeacius, eloquentifsimi !’ƒ S'‘ * uifsimiuirijCæteri^uijPontificia^feruitutcopprcfsijTurianoSjVuelphonesij.P^ tes Pontificis Mediolano pellunr,ad opem Cæfaris confugiunt, maieftatem liGcrmaniimplorant,Ludouiciauxiliuminuocanr. IsBerchroIdum deNeyne gt;nbsp;Frideticum de Truheding,Bçrchtoldum,amp;filios eius Berchtoldum, ^Henriçu deGrayspach Regulos Boij)idæ,Franciç,Sueuiæuittutib.Sinatalib.ceIebres,quiP[^ prudcntiaatçfatidicafuorumcognominumdiuinatione, pacematçconcor inter Chtiftianoscôfirmarent,ad Pont. Max. item ad legatumeius fruftra pront iubet.Becchtcandqs illepaâi cuebatot (id enim Betchttandus Germana

-ocr page 503-

SVPER.TORVM CONTRA PAPAM,

481

njnonrolum legatos Cæfacisa'Pontificcad ferci'eâosnonaudiuit.fedamp;contume *î3itcflos,quafi hoftes excedetc Italia iufsit ,mox^Mediolanenfeni agrum ctudcli 7aepopulatur;ftupris,cæde,tncendiisuniuerfa,utibello fierifolet,complcr.Ludo *^us,qiiôd factamento togatus.tcligioneiurifiutandiadaâus effct/c maieftatilm« affi/r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nunquam defuturumjnopibus contra fas, præter æquum armi's

U. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populi Gcrmani libcttatcm confugicntibus quos fine maxnno fcelcrede

|j/^^’’°^pofffjfupfriores tetrarchasCæfareisaufpicijsfuppetiasfcrtejUim ui repel g nbsp;nbsp;nbsp;gentium imperat.Atquehæc exutriufque prtncipis Romaniediflis jquæin

cn°'J ïæ P“*’**”® bibliothecis fetuantur,excepimus. Ea fi a' chronicatiorum nienda* J)5difctepauetint,illotum negligentia arque temcritas (quiamoreatqucodio cæcu fotes,acimperitiaconfififabulofa,orniira publica inftrumentorumauthoritatejfi. wiiquitejfpçjj^^jj.jj^Q2ccufetur:8éut pofsintillorum nugæfpcrni,catnen fides

fanon debet. Quaecunij in diplomatibus reperi, incorrupta perfcro.

reff ■ nbsp;nbsp;nbsp;u’gf fimus fecundus bac bulla Cæfarem afflat. Pofteaquam ( inq uit ) a' de

ûnbus noitris tes Romana a' Gtæcis ad Germanos translat3,Carolo Magno in fi ille honor, beneficium Pontificis Maxi:*

gy ,'^’^5afnmeffe,fiRom.Pontifex,uniuerfi orbis Chriftiani pateratqueprinceps, principum defignata cerd '^^’^.^®'^’^'*i*ftrandi,nequcregij tituliufurpandiiuscft,qua'm primarius fa» dosDeiOp Max.legatuSjfuonuminefaueatamp;afpiret. Prærereafummapote* s,niaximumimperium,ubiotbum capitefuerit,penes Max. Pontificem,cuius be* fUcmmiiiqtjçji

fs fuetint,neuter Rex eft.Epifcopus Romanus, ficutcommunis omnium mortali* ni parens, fafces Romanos ob diffeniionemdeftitutoSjrempublicamdereliâam, uoarbittiotemperat. Quemadmodum animus imperare, corpus illi cuius benefi* ç tiouiuit,fetmi.çjjçjjçj ; itaoptimêconfultum effe rebus Chriftianis nemoambigir, f’ouragilia æternis,prophana facris,corpotalia fpiritualibus fubditafunr.atqueob» ïfnîpetant.Cluodtumfit,quandoPonr.max.dignit3tem ucramij fuoarbirratumo deratut:.8(i(T)pç|.gfQ|. |.çjjgjQf,ç facramenti, ei qui terris præfidendo uicem cœleftis Iniperatotispeifungitur.addiâuseft.HafceobcaufaSjCÛ poft fata ImperatorisHen» «dfeptimi,duo,Fridericus attj Ludouicus, Reges confalutati fuerint,ambo, ut pote montra aufpiciacreatijindignifuntfummo return humanarûfaftigio.Refpub.in me» dioderelidaatçdilacerata,dnobisiurenoftro adminiftratuc, Proinde Ludouicus ^aximomalofuo, non minoreEcclefiæRomanæ detrimento, necdumànobis n'gnusquiimperetiudicatus.fuafponteregium nomen,return habenas temerèufuc panit.atç in kalia atcç Germania occupât. Nam Brandeburgenfem principatutn conttalegesattj intercefsionemfilio fuo tradidit. In Italia Galeacio,eius fratribus de criminehærefeoscondemnatisatijrenunciatisfuppetiastulit. Nosigituriuxtamu nus cœlitus nobis datum,Ludouico præcipimus, ut intra menfes tres fefe abdicet ab regio nomine,gubernatione,funâionibus publicis,rebusgctendis penitus abftine» at,a fehaftenus aäa refcindat,nec pofthac nifi luffu 8i. mandato noftto dignitatem tefumar.quod fiobtempetateobtreâaucrit,patriarchis,Epifcopiscunâis,facetdoti* bus ptincipibus ciuitatibus imperamus,ut eundem déférant,ac nobis parete coganr. Dataat^publicata Auinione,oäauo idus Oäobtis,anno dignitatis 8. Chrifti uerd n»i.

Hæc ubi in Germania compettafunt,Ludouicus diuinihumani^iurisconful* tifsimos quofij in Italia, Germanijs, Galltjs, præcipue'Bononiæ ar^ Lutetiæ, iure utroqgattj facrisliteris peritosconfulit.Hiomnes refcripfere,adaamp; dogmata loan* nisaduetlusCæfarem, Cbriftianæ fimplicitatiÔC diuinae philofopbiærepugnare. Extant huiufeemodi confiliaTheologorum in bibliothecis,in membranis fetipta, contra uigefimum fecnndum,Libros quogg edunt hi amici Lodouici Matfilius para T t uinus^

-ocr page 504-

■481 TESTES VERITATIS TEMPORVM uinus, loanncs Gaodauenfis, Luitpoldus deBebenourgk, Andreas Laudenfismy’ ftaFruxinenfis, Auguftæmagiftcr epirtolarum : Vln'cusHangenorAuguftaoftus» facro Cæfatis fcrinio præfedus,Danies Aligcrius .QLc,

Sequitur Apologia Ludouici IIII. Im peratons, publice contra a'/ lumniasIoannis XXii. propofiia,

INprimis contra nos, amp;nbsp;Imperialem authoritatc,amp;iuslmperrj,allegatuc^ob^ citur.quöd poreftas 8C authoritaslmperialis eft a' Papa : amp;nbsp;quod cledus in Rfgc Romanorum.exfolaeleâione non eft.R..DicipotcftuerusImpecatot,netbas betpoteftacem, iurifdiâionemôiauthoritatemantequaminungatur, confecretur amp;nbsp;coronetur à Papa : qui ut dicunt ,tam in temporalibus qua'm in fpititualib.hab« B plenitudiqem potcftatis. Ad quæ tefpondemus, hanc opinionem facets canonibus aciuriSirationipariterobuiarejficutexpreflepaterinDecrcris ^tf.dift.c.CuiB'idue rum,amp;canone,Duo funr, amp;c. Imperator.ubiexprefte babeturinbateuetba:Duo funtquippequibus principaliterhicmundusregitur.f.authoritasPonrificum,8iR.c galisporeftas. Habetquippelmperatorpriuilegiumpoteftatisfux,quamadmii)igt; ftrandis legibus probabiiiter diuinitusconfecutus eft.nec Imperatoruftirpat- bfcibi ubigloffæordinariædicunt.qu'odiftæ poteftaresfuntdiuerræ,amp;quôd neutra dfgt; pendecabaitera,6^quod Imperatornon habet poteftatem fiueimperiunanilialo# Io Deo. 9j. d.c. Legimus, ubi in textudicitur, quod exeicitus facit lmpftarotc,6i gloflafupuerboImperatorcdicinSic exfolaeledione principu.Dico enimuerii Im« peraroré,antequâ a' Papa confirmetur,ut dixi 7J d. Quamuis haecglofTa.amp;i hocfti« am probatur in canone X. d. ubi de poteftare pótificali amp;nbsp;imperiali loquitutin hæc uetba:Q.uoniam mediator Deiamp; hominuChriftusIefusfit,aâib. proprijs 8idigm« catib.diftinâis,officia poteftatisutriufcn difcernitjUtlmperatoresproæternauitaPt)^ tificibusindigerent.SóPontifices procurfutemporaliûrerumimperialibuslegibus utercntur.Q.u3tenusfpirituaIisaâio a carnalib. incurfibusdiftaret,amp;Deomilitas,f. Papa, minimefenegocijsfecularibusimplicaret : acuicifsimille,filnipefatornon uidereturdiuinis rébus præfidere, qui efletfecularibus negocijsimplicatus.Hæcibi. Vbigloffa ordinaria deutraij poteftateloquens .dicitfic: Dum ergo potellatesiftæ diftinâæ,eft hoc argumentum,quod imperium non habetur a Papa,ôiquôd Papa non habet utruntçgladium. Nam exercitus facit Impcratorem,43.d.Legimus.8iiin petium a folo Deo habetur,73.q.4.Eft quamuis.Alioquin fi imperium haberet aPa pa, poifetin temporalibus ad Papamappellari ; quod probat Papa Alexander4-Quôdilla.f.temporalia.fuam.f.Papæiunfdiâionem nonattingunt. ex. deappd. Siduobus. St,qui fi. ficut legit c. Tarnen. nbsp;nbsp;nbsp;Ica eius,credo iftas p0reliâtes diftind^s

eire.HæcgloCStS.d.c. Quoiure,didtur:qudd iurahumana perImpetatores,Regf5D feculi, Deus humano generi difttibuit. St lex didt, q udd imperium facerdonu'^J principio præcefferuntinaâum.quomodooporteat Epifcoposamp;carterosclff'-^“ ordinem perduci.In principio,Conf.i. NecImperatoriurifdiâionéPapæ.neri’^E* iurifdiaionemimperatoris perturbaredeber.extra'.deiudic.Nouit.

Ex quibus Stalijs pluribus quæ breuiratiscaufa dimittuntur,clarèpatet,qQdd poteftas St authoritas Im perialis, q uæ imm ediatè eft a' folo Deo, St non a' Pap3,8i quôdeleâusinlmperatoré.ex fola eleâioneeft RexRom. St habet authotit.item, îurifdiflionem St poteftatem Imperialem St antiquam, inungatur,confecretur.K coronetur d Papa, aut non : St quo'd Papa non habet in temporalibus didam pleni rudinem poteftatis.

Sed obricitur,quôd ille qui feloannem Papam xxn.appellabat,perfoospro* celTusde faâocaflauitjfiuenuÛam caflam St irritam pronunciauit,eleftionemdeiio bis in Regem Romanotum faâam ; aflerens infuis procefsibus, nos miniftiarenim

-ocr page 505-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM, 485 * PofTfiufalmperijjöiquödadnfjiniftratioImperii adi'pfnmloh.pertinebatdeiure, oialia plurain ipfi's ptoccfsibus aflerens, «SSattentans contra nos amp;:ûira Imperij ,lt;Si wntraillosamp; contra luraamp;libertates eorum,ad quosuacantclmperiopertinetelea öio Regis RomanorunijS^ contra iuraamp;i poteftatcs Principum Alemanniæ,8dfnb^ ’iitorumlmpetii,amp;contra confuetudines antiquitus rationabilitcrintrodudas obfetuatas: proutiiiipfisptocefsibus,imöuerÉisexcefsibiis,continetur.Infuperpoft flinûsproceffus,quafdamlîterasfubbLiIla fua diciturfcciffc,8^ per multum publicè quibus fe aflerit totatn Italiatn ab impen'o amp;nbsp;regno Alemanniæfepa» Wffe:infinuansper fua fcn'pta amp;dida, quo'd Papa tanquam dominus tiniuetfalis, nonfolutninfpirttualibuSjfed etiamintcmporalibus,potefttamdeimperioqnani ae omnibus regnis ôi dominiis temporalibus totius mundLad fuum libitum difpo g Hereordinate.

Ad quæ omnia duximtis rcfpondendö, qudd didi omnes procefluSjafferno * nes^litffæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qgæ pcrdidumloh.in praedidisamp;contra prædi:«

«a gefta feu attentata fuiffe dicuntur,fucrunt amp;nbsp;funt nulla, amp;nbsp;nullius ualotts ôi mo# nientijtationibus infra fcriptis.

Pf'naaratioeft, quoniamPapaquantumcuncjcathoIicusSi^Iegirimus, non ÎV^^^’^P°^^^‘'’^^^j*aecautoritatem autiurifdidionemintemporalib. Sóma# inienipraiiif3 jjjjppf jj, ^,0 j immediate' a folo Deo, ut euidcnter probant Ca ü •îones, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vndequicquid didusioh. fecit in pra:didis,tan#

qnam a non fuo indicé fadum,nullius fuit momentitut probant aperte canones n».ai.pen.(Si7,q ,.cj,iprjniis.iuxtafinem.amp;x6.q.i,c.Ftaternoftcr,amp;Lex.delud. Az fi detici,amp; ex.deconfue.Ad noltramjS^c.Si non a' competenti iudice.l. h.amp; iii.8^ ult, Ctumfimilibus,

Seciinda ratio cil ex eo, quod didi proceffus, îmd uerius excelTus, fuerunt pec Qinumioh.contra nos,«Slt;^ in præiudicium enorme noftrum,8êillorum quinosele# gcruntinRegemRomaaiorumjöóaliorumPrincipumImpertj amp;Alemaniæ,exno totièhlfiscaufis, amp;nullofori ordineferuato.nobistçSdaltis quorum intererat ab# lentibus.amp;nullomodd légitimémonitisôêcitatis.Vndedum facricanones amp;iura diuinaamp;humanadccernant/ententiasS^ proceffusquofcunquepromiilgatos,ab fentibus ijs quorum caufa agitur,fiue uentilatur, SZ eis fite' non monitis Si cicatis,nul liuscxifterefirmicatisj.q.4. pectotum. öiubietiamlegiturfandos Pontifices défi# iiiuiffeài hæc ucrba: omnia quæ aduerfus abfentes in omni negotio aut loco agun # tutautiudicantur,itrita erunt^ôi euacuantur omnino, necaliquam obtinent firmi a tatem,quia diuinæ^ humanæleges hoc fieri prohibent,ut ex.de teftibus In nomi# ne Domini.amp;: in auth.de teftibus.Hæc uerd coll.7. amp;nbsp;fuper quæfen.finc app.amp; reft. ß hoc edido.l.quomodo Sóquando iudex L.eacg.8^ maximê in caufis quae lummiPontificisiudiciodeciduntur,ordoiutis8ôuigoræquitatis eft fubtiliterob» leruandus,ut ex.de fit.amp;reiud.C. in caufis. Sequitur, quod prædidi proceffus, imo' uenus exceffus,fuerunt nulli,amp; nullius oaloris,peremptus amp;nbsp;momenti,

Necobuiat,fidicatur,qudd praedidusloh.in ciuitateAuionis prouinçiæ exi s ftenSjCum fuacuria,per fuam naturam quam debet ad fores Ecclefiæ à uifis appendi ‘eciffe,nosabfentemcitauit:quoni3mtaliscitatio, efto quo'd appareret, nullatenus fuitneceftdicenda fcntentia,rationib.infra fcriptis. Prima ratio : quia funt canones amp;nbsp;iuM.Ad hoc,quod cenfeatur 8d dici pofsit citatio firma, neceffe eft quo'd habens, quicitanduseftjCiteturaut pcrfonaliter.fi inuehiri poteft: aut fi non poteftiimeniri, publice'citeturaddomum fuam.alias nifi ficcitetur, non poteft procederecontra ipfum,ut aperte' prorjciatur4.q.8óc. Cluifquis.Etcx. dedolo amp;nbsp;contu.in textu Si in gloffamp;inc.Venerabilis.in fin.ô^ dccletic.nonre. exme. Si ex. quæ ma trim onium fir.poft c.Side eo qui mittiturin poff.c. Ite. f.c. ulr. equus canis maiorcs. 4. Item ait. Hoc autemcumfimilibus,8ifi proceditur,proceffus nullius eft momenti, ut dicitur infupetiusallegatisiutib.s.q.c.caueât.ôiquæfin.fineapp. refti.L.i.6ico.Q.uomodo

Tt . X Si quan#

-ocr page 506-

484 TESTES VER.ITATIS TEMPORVW

amp; quando iudex. L. ea^. Ex quibus iuribus daté pater,dato fine pra:iudicio,qu(gt;lt;J t talts inquam citatio per Itreras in duicate Auionuni appenfas, reperietut fadafuiffe, quödnihilominusproceffusperipfumloh.fadusfuiiretirritusamp;inanis,

Secunda ratio : quia ad hoe quod citatio de iure légitima cenfetut,8iaräetci« tatum ad ueniendum,neceffuin eft quod afsignctur illi qui citandus eft,tempiisamp;lo eus adcomparendum fecurus:prout manifefté prob3i)tiura,ex. deapprC.ex pane fua, amp;nbsp;,ï.q. 2. Siue de coniugi]. Vbi prouidendus eft locus,in quo nulla uis iormide» lurmultitudiirs,necf,td;fF eile telles ptoducere,uel citeras perfonas.quæ tam alan äiscanonibusquam :îueiierandisr3tionislegibus,iiJ huiuscontrouetliisrequintur. Hæctbidô J. q. honaiitut: amp;ex.utli. nonconcef.c.accedes,fiZdeiudic.L.fed locus.

Sed norotium eft.amp;indubitatum exiftir.qnoddidus loh.tamnos.qua'mlm» perij noftri fideles amp;nbsp;amtcos, odio capitali.ôèetid hoftiliexercitu perleqtiebaturde b fado:amp;ciuitates Â^iuralmperi) fibiidurpareôôfiibiugare, quantum poterat,cona‘ batur.Cniitas quoque Au!onis,in qua idem loh . cum fuo confiftorio morabatunSi ad quam nos perfuasliteraseuocabat, ôcille quiillius ciuitatis dominium define# bat,nos6lt;iRomaniiImperiumhabebatodio notorioamp;antiquo. Vndepatetquod deciperer.quidiceret uel ieniiretjUel talem citationé, nos ad comparendû modoali quo cO3traire.Q.uis enim änderet dicete,quód tails confiftoti) in taliloco periculofo teneremutfubireiudiciuin,amp;:in hoftium noftrotû nos ponercfinû,8i mortis peticu loultroneo nos offerte?Patetigiturjquod talis citatiofilaûarepcritetutdenobiSjfo ' ret irrita 86inanis.

Tertia ratio fumiruf ex eo,quôd in facriscanonibus Si legibus ftatuitur.qndd nullus in propria caufa pofsitludicare^uel iusfibi dare: ut probatur7j.q.4.c inie'q^f telas.64 q.amp; deoccidend.amp; 4.q.4.c.i. 8£ C.ncquis in caufa propriaiudicet,utliusC fibidicac. Sedmanifeftuni adeo eft, ôônotorium , ut nufta pofsit tergiuetfatio negari, quôdprædidusioh. defadocontendebat, fcilicct qudd ipfe nonfoluni in fpiritualibus, fed ôê in temporalibus, amp;nbsp;in nos amp;nbsp;in totum Impcrium,3ciuralm# perij habebat plenicudinem poteftatis ; amp;nbsp;quôd fuper hoc contra nos contros uetûamamp;litigium defado moucbat,8iiuralmperi) etiam hoftiliterfibipro uinbnî ufurpareconabatur: Qi. nos Si Impéri) noftri fideles quantum poterar/anquatnad» uerfarius.hoftis amp;nbsp;inimicus nofter amp;nbsp;Impcrrj,confcqui nitebatur. Vnde etiamcon# tra eumtanquamcontraaduerfariurn,iiùmicumamp; hoftemnofttum.amp;etùmln»' perij,pro defenfionenoftta,amp; etiam fideliumnoftiorû,ôd iuris Imperialisacfidci, appellamus ad futurum generale Concilium, in loco cutoamp;fecuro mododebito ^fecundumformamfacrorumcanonumcongregandum. Exquibusffquiturma# nifeftè.quôd didi procclTus.imô uetiusdidi exceffus, perdidum loh. contra nos SJ tontra fidcles noftros ôêiuralmperijfaâa fuerunt in propria caufa,^réméré ôJper^D petamadtentati: amp;nbsp;quodipfein ipfis procefsibus feludicemfimulâôpattemefff«'-aeper confequens, quôd fuerunt irriti,iSd nullius penitus firmitaris.

Tertioobrjcitur contra nos,quod didusloh.ram in nos, qua'mio oroß^fe« ’quaces acfideles noftros, habentes K tenenres nos proImperatore nomine,o^bo» nore,8i nobis tanquamImperatociobedientes,amp;reuerentiamexhibentes,Ô^W°'^ nibus admittentesnosaddiuina, feu nobifeum participantes in diuinis,aotdiuina officia célébrantes coram nobis, amp;nbsp;præbenres nobis .auxilium ,confilium ôJfauotf» de fado excommunicationis fentenriam fulminauitzôdEcclefiasamp;J Vniucrfitates, quæ contra facerent, Ecclefiafticofuppofuit ludicio. Vnde dicitur, Quod feiiteniU paftoris fiuciufta fiueiniufta,feruanda eft Si timenda.

Ad quærefpondemus amp;dicimus, quod fecundumfacroscanonesöJiuwbß* lus fenrentiæ amp;nbsp;proceffus,fuerunt S^funt nul læac nullius firmitatis, nulliusijua o* tfs penitus ÔCmomcntitnccfuntaliquo modo timcndænecferuandæjncctimf'’^

-ocr page 507-

SVPERIORVM CONTRA PAPAMJ 4S5

*necferuandi;quodcuidienteroftcnditurSj:probaturrationi'businfràfcriptis. Prima ’ tatioficfumitut. Ccrtum eft,quöd cum Prælatus Ecdcfiæin fuo mandato cxcedir^ fotmamódpotcftatemafacris canonibus fibi traditam,amp;incontramandatum hus •usfacientesexcommunican'onis infingulares pcrfonas Sdin Ecclefias amp;nbsp;uniuerfi » Sfententias intcrdiâi promulgat, talcm fententiam nótenerc, fed nullam ipfo ite.nullarenus^obferuandaSjUt probaturpcridquodlegituróónotatur. Çx» fxcefsibus prælacorum.c.cumadquorundam . Tcmerarium cnim cft Sd mdi » g’iunijaliqiiemfibifua auchoritateufurparc,quodRomanaEcclcfianonconcedir. hxdepriuileg,c.fané.Scd utfupca probatum eftcuidcnrcr, fanda Romana Ecclefia ÇatholicaSdApoftolicanonconccdit.fed ptohibetPapæ,ius Imperi) poteftatem intempotalibusufurparc. Q.uia,utdidum eftjftam Papæ iurifdidionem, quæ fo a

uobus.Et maximum eft, quo'd didus lohan. per fuas anredidas fcntenrias excefsic

■Duuibiufurparcconaruseft.conrrafacrorumcanonum conftituta : Ergohuiusfen tentiæfuntamp;fgçmnffjyjiæ^hoc cftunus de cafibuS

fen ■ ratio ficfumitur. Certum elldeiurc, quod ubi eft error expreffus in præfidentis, putaquia præcipit, quod nonobediatfuofu* pftion, uelpræcipitaliquid contra Deum,uel contrafacramScripturam,talis fen* lentiaipfomfe^yjhiisettmomcnti, necefttimenda,necaliquatenusobfcruandat

de fententiaexcommunicationis.c. Venei= rabilibusiuxtafi.a.Sdn.q.jx.Si is quipræeft. cum duobus cc. fequentibus. Ecideni ^,utcunquefentcntia eftipfoiurenullaxutprobaturapercé perillud quodlegituc odnotatur. Ex,defententiaexcommunicationis.c.percuas.8dex.deprocurar.c.in noftra præfentia nifi. 8dex. decciminefalfi- c.fuper eo. 8dex. de fententia 8dreiudia Ç cata, c;.i.Sed maximum eft, quód didus Iohannes in didis fuis procefsibus 8d fen tenttjsexpeefsit,quod non obediacur nobis, cuiomnes Imperio fubiedi obedire,8d teuetentiam exhibere fecund uni diuinaSd humana iurafuncaftcidi •. Sdquddhoc fecitjUolendofibi iuslmperi) 8d poteftatem omnimodamin temporalibuscontra dominum8dcontraiuftitiamufurpare, ad quæ non extenditur, ut didum eft, au thoritas 8d poteftas.Ergo ipfae fententiæ funt Sd fuecunt nullæ, 8d nullius penitus fira mitatisjuecfuecuntnecfunt quomodolibetobferuandæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Maximum eft, qudd quando fententia excommunicationis uel intecdïdî ptofataeft poft appellationem legitimam, nulla eft,nec eftaliquatenustimendai necfetuanda,utaperte' probatur.ExdeofFic.Sdpoteft.j. d. Cum olim,in fine. 8ddé fententiaexcommunicationis c. Venecabilibus, in fine. 8d ext. deappel.c. ad Imp. 5^ perillud quod legiturSdnotatur ex,de fententia excommunicationis, c.per tuas, tngloff.otd.8dper Do. Oftienf.inApparatu fuper c.SoIcr.ôdinfummalupcr quant aliosdoftores. SedmaximumSdnotoriumeft, quddnondudumcontradidum Iohannis Sd proceffus, quos ipfe de fado fecit contra nos, ac poreftsrenj Sd autho * titatem Imperialem, 8d praciudicium 8d derogationem fidei catholicæ, quam fan * da Romana Ecclefia firmiter hadenus docuit öd credidit, 8d docet, 8d tenet, 8dcte dit,appellamusad futurum generale concilium, in loco fecuto öd congrudcon:« gtegandutn,8d ad fandam matrem Ecclefiam catholicam

Q.uæ appellatio fuit adipfius Iohannis noticiam deduda, proutnotorium eft,Sd maximum : öd conftatetiam per légitima documenta, 8d quiaipfelohannes poft Sdfupradidam appellationem promulgauit, SC protulir de fado contra nos 8d fideles nofttos ,8d nos fequentes, 8d nobis præbentes confilium, auxilium 8dfa a uorem.didas excommunicationcs ödinteedidi fententias ,fi fie dici poffunt: Ergo fueruntSdfuntnullæjôd nullius Halotis8dniomenti,necfuntaliquo modo timen-dæjnecûbferuandæ,

Tc J

-ocr page 508-

48^ TESTES VERITATIS TEMPORVM

Necobftatquoddidwr,quód Papa non habet fiiperiorcm, unde,of aïiqm garriunt.non poceftabipfoquomodolibetappelari. óóuere'non obftat.quoniani maximum eftlecundum dodrinamcatholicam amp;nbsp;facrorumcanonuin,qu0dPa» pa,ubi de fide fiue de iure diuino agitur, fubclt conulijs, nee poteft, pet illud quod legitur 8Cnotatutix. c. Sicutfanâi. in textu ódgloff, diij.q. Suntquidam.cumff« quentibuscapitibus, amp;»9.d.c.ylnaftafius,ubidicitgloir.oidi.fuperuerb.couciliodi* citur; Videturergo.quodPapa teneturrequirete concilium Epifcopotumquoduc« rumeft,ubidefideagitur,amp;tuncfynod. maioreftqua'm Papa.ix.d.Sicutlaiidimfi. dicitgloff.ord.ö^ quöd Papa^ubide fide agitur,habet fupetiorem interns, ' quo pof fitiudiC3ti:amp;perconfequens,ad ipfum fuperioremualeatappellari. Probatuteti# am.notanter periilud quodIegiturlt;S^notatur.4o. d. c. Si Papa, ubiexprefle défini» ïur, quöd Papa a nemineiudicari poteft, nifi deuiat a'fide catholica. Ergo li Papa deuiat a fïde,habet fuperiorem in terris, à quo poteftiudicari:amp; perconiequeiis,ad jpfumappellati. Hocctiam pater per hoe, quod dicit iAuguft. in epift. adGlotiuni lt;Slt;:Eloulium,amp;reliquosDonatiftas,ubideconciIio Papæamp;collegij Cardiiialium fcribit dominusfic. q . Non eis dici pofsit, QL adhiiciuftifsime'dici.Ecceptiteus, illos Epifcopos, qui K.omæiudicarunt,non bonos fuifle. reftabatadbucuniuetïalis Ecclefiæplcnartum ludicium, ubi etiam curnipfis iudicibuscaufa pofsit agitan, ut li male mclicafleconuidieffent,eorumfententiæroluerentur. Hæcylug.Exquibus «Stalijs plurimx authoritatis, quæ breuitatis caufadimittuntur, euidenterpater, quodconcilium uniuerfale Ecclefiæcatholicæ,ubideinrediuinoautdefdeagitur, maius ódluperius eft concilio Papæ amp;nbsp;Catdinalium, amp;nbsp;ipfum ioluir 06 tolJit, û ipü repugnant.

Cum ergo pro defenfione iuris Impertj.quod eft aiure diuino,ô^fideicatho* licæ,appellamusad generale concilium in loco tuto amp;fecurocongregaiidum:fe* quitur,quc)d appellatio noftra fuit interpofita ad ftiperiorem,ad qiicmlegitimépo^ cuitappeUarï,

Albertus Krantz. Lib, IX, Sax,

Caput !ƒ.

LVdouicusinterea Romanorum Rex uocatus, uenitinltaliam, «dpit«ttl“f perbenignea Gibellinis, qui partesfouerentlmperi),peruenitqueinufbcnj Romam, excipientibus cum Proceribus Romanis folenni apparatti, Habe» bantautemprimores Romanimagillratum,quernappellauereuicati.itnnijqufna turn Stephanus Columna gercbat. Is a' clero populo^ interpellatiis,coronaintu» douicodeditlmperialcm:quaillcpcrcepta,cumaliqu3ndiugyrationesuettigino« fasitalorum infuispartialitatibus ridens confpexiffet, in Germaniam teueriitur: conuentu^conuocato per magnifico in Franckfordiam ,ad quern etiam uocauetat f Reges Imperio non parentes,

Venerat Rex Anelig Imperio nihil debens.Aderar Rex Bohemiç’IoannejHtn ticivil.F.cæteriqgregni tam fpirituales quamfeculares Principes. Ibiconftitutai^/’^ multa quçexdignitatelmpcrij tum funtuifa.Inter alia uetoquod eleâusa'Ptæ^'P* bus, aut a maiore amp;nbsp;faniore parte, admioiftrationem habeat citra affenfum Ponti ■ ficis. Nam eaquæ praeter hæcintroduâa funt,nec diuino iure,neculla patrumotdigt; natione.fed blanda quotundam affentatione QC Rom. fpontanea ingeftionePoW* ficum prouenerintieleâusinfinuaturRomano Pontifki, quod litPrincepscatholl’ eus iuftus,Imperio dignus,petatur^coronatio:quæ(nifi obfteteritmanifeftacaiifa) finegaturffumaturconfccratio aquouiscatholico Pontifice,N3momnesilIefo|eu# nitates per Ecclcfiamintrodudæfuerunt. Quisenim Ro ma nus Pontifex confecra* uitConftantinopohtanoslmperatores f Etquis ante Carolum multos Cbtiftb» nos Cæfares^ôi ante Conftantinum quis confecrauit cthnicos Imperatores lt;

-ocr page 509-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 497

* DeindeordinatumeftquodlmperarorpræftabKPonnficiamp;gccIcfîædefenfi^

Ollis,deuotionisamp;humilitatis,nonfidclitadsjhomagij,autfubieäiom's luramcn« tum; quia temperalisdominij Papalmperatori nihil tribuir,itnüEccIeIia oninia ifgt; lafumplitablmpcrio.Gladiusenim utcrij nihil habetconiniuiiCjCunialteraniinâ, alter corpus folum conficiat. Ibi^decreco firniatuincft, quoduacanris Imperqadi* miiiifttationemPapa habeac,nulla fcriptuta.nulla ratio, led fola ulurpati o introdujs xit.HæctumptincipibusincŒtum Imperij congrcgdtis uifafuere in rem Chrilhdai nam obleruanda.Sed luit Germania poenas diuiüonis fuæ: quæ fiunum lenciret,p4 tftetl^luo capiti,quomodo in Anglia Frâcia principes,Regi,refleilli oninia proa «derent.Nuucuerd experitur quoduetboucritacisdircereöicaueredebuit: Om--netegnuniin fe diuifum defolabitur.

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carolus quartus ♦

LVdoiiicofuccefsitin Imperio Carolus 4. BohemiæRex,aur.bul’x author. Quid is de Romanillarum fpiritualium^ fpiricufenferit facile ex feq uenti hi» lloriola apparebic: quam quödleäu dignifsima eft.totam ex Paralip. Vtfper« genfisadrccibani.

Circa hæctempora Carolus ImperatorMoguntiæcomiria habet cum Jlrchie^: piicopis,Moguntinenfi,Treuerenliamp;:Colonienfi. Aderant quoqg Saxonia: amp;nbsp;Baus fiæDuces.JihicPontifex miferatIegatum,Epifcopum Canalcenf.pro fubfidio Game tæ. (Juenicuni Imperator præfentibusPrincipibusaudiuiiTetjicfpondir: Domine legate,Papa miüt uos ad Germaniam, in qua magnam pecuniam corraditis, fed iii dero nihilreformatis. Adftabat autem Guno de Falckenltein canonicus Moguntij« tienfis.cunicaputio preciofo,aureis amp;nbsp;fericis ligaturis confuto, quod Imperator fuo j.capitiimpoiiens,inquit:Sum nein capucio Cunonis plus milia, qudmclerico fimü lisfEtintuirusGerlacum Archiepifcopum Moguntinum,fieaifatur: Domine Archi epifcope.uobisptæcipimusfubeafidelitate,quanobisaftringimini,ntclerum ue» fttumrelbrmetiSjtollatis^abufumin ueftibus, caleeis, ci pillis toto uitæ habitu. Quod fiiiûiifecerint, mandetis fruâus bcnetîciorum fuorum occupari, 8lt;ififco iio* fttopræfentari quos nos in honeftiores ufus conuertemus. Colloquio iîlo perado, Poiitificis legatus non diu Moguntiæ hæfit,fed quafi fugitans,naui confcenf3,Golo niamfoluit.

Fn'dericus Cæfar.

DESigifmundo Cæfare pofteadiceturin concilio Conftantienfï.Iam pauca de FtideticoCæfare,patte Maximiliani,dicam.TemporcBarilienfiscôcilii,nem peannoDomini 1441. habuitisCæfarccnuentum IrnperijMoguntiæ,ubi D P'^ædpuèdeliberatum elide rebus Ecclefiafticis,nempe' deconcilij Bafilienfisautho f e*wte,8ôminucndisoneribusfeuexaâionibusquasPapæ EcclefijsGermanicis tori» queGermaniæimponebant,quibus^ earn penitusexugebant. Nam Papa Bafilieii feconciliuni,quod prias ipfemetindixeratamp;confirmarat,euercereuolebat. Id pet» tikiofumGermaniac Imperator Ecclefiæ amp;Impecio foreputantes, derefiitendo eiusaudacityrannididelibetabant.Volebantpræterea tollio mues ann.i tas,referua* tiones.itemomnesfumptus pro pallrjs.confirmationibusalias^malasPapæ artes, quibus Germaniam deglubebat.Habeoarticuloseiusdeliberationis.Excat epillola FtideticilmperarocisadRegéGalliçJnfineClemangisimprelïà.quaeum hortatur, utadillûconuentûueniat.autfaltéaliquos eximios uiros legatos mittanquo dereb. Ecclefiædeliberareinterfefepofsint. AtcôtràPapa pet legatos a Gallo pecrir,neuel ipfeed profïcifcetetur,ucl ullos legatos ebmitreretfeincôfulto. Omninoap parer ex utraqß contraria petitione. Si prgfertim ex prædida Friderici epillola, eum Gæfarem magnum quippiäderebusEccleQaIlicis,magno4lli-idio in animo uoluüTe.Grauirer

T t 4 certê

-ocr page 510-

498 TESTES VER.ITÄTIS TEMPORVM cette' orat 52 obfecrat Regem Galliae.ut uelic petpendcre fummas Ecclefiæ difficult tes,82 ad deliberandum de eis fanandis ad ptçdiâum conuentum uenire,^^* .

DehocMoguntinoconuentu uide commentatia Syluq de Bafilienfi con » liOjUbiprolixéde.eoleges. Molinæusfctibit, bis inftitiffeacriterordineslmp^ flpud eum,utcohiberentRomaniftarumrapacitatem:ipfum^Imp,idfacerfptgt;'*' feriôconatum:fed mox à Romanis, 82 prædpue' a'Syluio mollitum elanguinc,iK nefuit homo lentus 82remiflT) animo. Verum huncMolinæi locum, 62 præd*no articulos feu grauamina,in titulo de Grauaminibus intégré' adfcripfimus. De Mwi» miliano item,quid 82is conatus in hoceodem genete fit,alibiannocatum eft.

Marfilius Patauinus»

MArfilius Patauinus uixit anno iji4.Ediditinfigne opus, quod infcnWjt,^^* 5 fenfor pads,pro Ludouico Cæfate,contraPapamloanncniiz»quod^uu impreflum exrar. Conrraxit quo^ eundem librum iam olim in compel’ i ' um pius31iquis,82 non indodusuir: quod compendium ego habeo. opereMarfilius iuxta erudite' ac piè contra Papam difputat : ut,omnes Epifcopos facerdotes effeæquales, nec habere Papam fuper alios Epifcopos fupcriotiute aliquam,multô minus fuper Cæfarem,autalios politicos gubernatores. Summu iudicium debere eiTe penes uerbum Dei. In concilium,ad cognofcendum Ö2 iudica dum,non tantum fpirituales, fed 821aicos eruditos pios^admittendos. ipfum Papam debereelTefubieflum magiftratibus. Ecclefiameffeuniuerfîtatem * delium.Ecclefiæfundamentum 82 caput efreChriftummecconftituifreChtiftumä quemunum uicarium, necPapam. Epifcopos eligendos effeabEcclefia^e er fuo.Coniugiumfacerdotumpie'concedipofle.S.PetrumnunquamfuiffeRoin ' Papifticum coetumfeu fynagogam effe fpeluncam latronum. Dodrinam ”^r~ C noneffefequendam, quia ducat ad æternumexitium. Corruptos Chriftiano*^^™ mores ex turpitudine fpiritualium profluere.

Difputat etiam in alio quodam opere Degratuita iuftitia. Merita extenu« dicit ea effe caufam falutis fine qua non. Hæccum tam mulra pie'doceat, 62 Pap errotesconfutet,non immeritddiciteffefingulareDeidonum,quod ipfefen’’^ 0^ lus Romanorum Pontificumfophifmata foluerepofsit. Habeo 82aliumpafi’‘’ Matfilij libellum, Detranslationelmperij à Grædsad Germanos,quemliuel*'’ annofuperioti Bafileæimprimendumcuraui.DamnauitMarfiliumciusaduernr usloannesxx. infuo Extraiuftitiamuagante . Nondubitantcrautemaffirmoni * Ium fcriptum exrare contra Papam ex ueteribus præfiantius hoc.fiue eruditionen*, fiue copiam 82 libettatem fpedes. Vidi in uetufto quodam codice traélatnlum,cu nomenMatfilij eratadfcriptum, inquoprobatut, quo'd potcftascoafliuatann”” ad Imperatorem pertineat: fed erat nomine LudouiciCæfatisfcriptus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. D

Eodemtemporeuixit Vlricusquidem Auguftanus, fecretarius intimus, qui loannem Papamfolituseft appellate beftiama'mariorcam:delt;I in Apocalypfi,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joannes de landuno»

IOannes delanduno Gandaui'cnfiSjUir longe cruditifsimus,circircf anteno-^P’ nos,eadcm plané dogmatacum Matfilio Parauino defcndiffecôtra Papawd* dtur.'præcipué nero'primarum Papçoppugnaui'r.damnatus^efteodemdwe* to Ioannis zx.cum Marfilio.Sicaurem id dccretûïndpinLicctintradoftn'naniJ^po^ ftoli, amp;c.Scripfitquo(5multaphilofophicafupcr^riftoteIem AuerrhoemiQ^æ amp;olim inpredo fucrunt, 8^ adhuchodiefunt . An uero aliqua eins théologie ufquam terrarum inueniantur,ignoro.Si quæ tarnen alicubi adhuc extant, haua au biéeximiafunt.

Occam-

-ocr page 511-

SVPERîORVM contra PAPAM; 40^

Occam ♦

Vilhelmus Occam floruit circa ijxo.annum,id cfl,ferme antc.jo.annos.Scri:, pfit dialogos in dcfçnfionem LudouiciBauarijContra loannemixjtcm opus titulo Nonaginta dicrum,in dcfeiifionem Michaelis generalis Minoritarum itidem a' Pa pa p ro hærerico cxcom m u nicati.

Eftautemaliquanto' difficilius ftatuere »quid Occam cótta Papam ucl fenferit ueldocuerit,quc)d ficfcribit,nô tanquam qui fuamfentcntiam indicée, led quialie» nas opiniones,eas^ inter fcdiuerfas.earum^ rationes reciter. Si tarnen easllarnerc debemus, efleeius fcntcntias,quas firmis tationibusfukit.'tuncfanéfenfit, Papam non habere primatumiurediuino, Petrum non habuiÔTe prima turn, Petrum nun ■ quam fuiffe Epifcopum R.omæ,Papam pofle errate,Papam iudicanduin eiTe a con I cilio.TotamRomanam Ecclefiam pofleertarc, Papam nullum ius habere fupec lmperatotern,amp; fimilia complura.

In compendio errorum lohan. «. dare Sî afpere' accu fat,Si redarguit eum d e nmltisettoribus. Si extatêcSialij fcx taöarus.qui défunt,forralsisibi plura,clariora S^gfauiota.quæ contra Antichtiftum aflferuitjCeperirentur.-fed ea ptætermifla tefta tut Alcetifmsiij ptæfatione,quôd eflentaliquantôafperiora.

Dialogos interclericum Si niüitcm, corn ra nimiam libertärem clericorum,qui uulgoextat,eius eftzReprehendit quoeg liixum Si faftum,uitam^omni fcclere per^ ditam.amp;contaminatam.Papæôifpiritualium.Ob hancindicendaaffetenda^ ue^ titatelibectatem.eftaPapaexcommunicatus.Sed itaconftanteriniuftam Pontifieis excommunicationem contempfit, ut Si niortuus in ea fit. Habetur alioquictiam ab ipfis Papiftis pro Sando.

ç Illuduero'uelinprimisnotatudignifsimum eft, quodin præfationc Dialo-gotum difcipulus ad Occam dicit hifee uerbis : A te autem fpecialiter hoc opus effla* gito,nonfolumquiatereputo praealqscruditunxfedctiam^quia teuideocirca con ttouetfiam ptæfatam fingulatiteroccupatum.Omnes enim libellos Si opera aduer fariotumcontra dominum fummumPontificem niteriscongregare^in quibus fine intetmifsioneftudes,Sic. Vndeappatctnecpanca.necinerudita fcripta,in quibus tantusuirtantopereoccupatusfuerit,tunccontra Papam édita a'dodis pijs^uirisfua iffei Verum quoniamSledanus admodum commode Si eleganter fummam fen« tentiatumOccam,præfertim quas illc côtra Papam defenderitjin fua hiftocia expo» fuit,eius qnotj uetba adfcribemus.

GulielmusOcca m,Ludouico quarto Cæfare floruit,ad annum faluris M.CCC« XX.amp;intetaliadefummi Pontifieis poteftatefcripfit,quo quidem inlibro quæe-iiionesoâouarie'traâat, Si. multipliciter: An munusPontificiumfimulSiCæfaria umabeodemadminiftrari pofsint:anCæfaràfoloDeo,nonetiamaPontifice Ro^» mano poteftatem acceperinan authoreChrifto Pontifex Si Ecclefia Romana facuk tatem habeant,ut Cæfari cæteris^ Regibus iurifdidionem cômittant exercendam. anCæfareledus plenumhabcat hocipfoiusadminiftrandiremp.ancæteriReges, ptætet Cæfatem SiRomanorum Regem,eo quôd a' facerdotibus inaugura ntur,ali=i quamabeisaccipiant poteftatemian eiufmodi Reges ullo modo fubiedi fintinau * 8urantibus,anfinouum adhiberentfacrificiumiautdiademafibifumerent acimpo* nerentipfijtitulumatq^ poteftatem Regalem amittant:an feptem uiri Principes ele» dotes tantum iuris conférant eledo Cæfari, quantum cæteris Regibus legftim.i fuca cefsio.Multis in utramtj partem expofitis argumentis arque rationibus, ut dixi, pro tnagiftratu ciuili plerunc^ decidit : 8i pet earn occafionê meminit loan.xz. Pontifieis qui turn uixit,et leges fecetat,utiuocant,Extrauagantes,infertasiuri Pontificioiquas quidem omnes ait à multis teprehedi tanq hæreticas,amp; omnino fallas. Deinde reci tatetrotesabalijsanimaduerfosjin illiusnörnodölibtisjuertim etiamfermonibus:

Qi homines

-ocr page 512-

490 TESTES VERITATIS TEMPORVM

homines fanos mirari dicir.tantam illis haberifidem.Sed hoe pus,de quo Paulus ad Timotheum fcnpfit,fore ut homines uera neglcdadoflo » nouos quærantmagiftros, qui feruiantipforum auribus,amp;ad fabulas ' Huncenimeffepræfentis temporis ftatum, ut plerifjomncs non quæChrifti,q Apoftolorum, quæPatrumdoârinafucritinquirant: fed quid Pontifex neti u atlt;5 iubeat,aufcultent.

Donatio Conftantinû

DOnationem Conftantini,quam uocant,in qua Conftantinus(fi amp;$ ce)donauit Papæ primum dominium fpirituale fupra omnes Ecclefias or terrarum, deinde Regia infignia, poftremó temporale dominion’ fopt totumOccidentem,multiimprobarunt:ut primum dantes infuamonarchia.M^ ' filius Patauinus in fuo Defenfore pacis, circa annum 1524. Laurentius Valla pwpf feripto,circa 1440. Antonius Atchiepifcopus Florenrinus in fua hiftotia,qoinfg^ in uetuftis codicibus dccretorum illam donationem inueniri.

CircaidemtempusCufanusCardinalislib. Î. Cap.2. eandem oppogo^n',» quam quidem fuam fententiam etiam ad Bafilienfeconcilium mittete non eftuern tus,circa annum 14^0. Vterepfané, Valla Cufanus, diligenter caufam tradarun ‘ tarnen Valla longe' prolixius, ac ueluti ex ptofeflö, cum alter tantum breuicerdr dicar. Oppugnauitearn 8Ó Hieronymus Paulus Cattalanus,cubiculatiusj^lexao 6.in fua praäica,circa annum i496.qui amp;nbsp;Papæ Pq dialogum contra eandem äo tionem citât. Reprehendituanitatemhuius donatio nisamp;LOttho Frifingenfisy.f Raphael Volater.in uita Coftantini,circa annum v00, Omnium tarnen fitmiinm eftCufanirefutatio.

Sed illud credo inter caetera argumentum non poilremum efle, qaofl c ab alijs præteritur : Quod fi Conftantinus primatum PapæSyluefttoftatinipû'^ baptifmumdonaiTetjnunquam profedoinconcilio Nycæno(cuiinterfuit)pâ'quot; fuiflet decerni, utEpifcopus Romanus tantum fubutbanis Ecclefijs prarelfer» «nim id aliud fuiffer,quam irritam facerefuam donationem, paulo'antètamloleO' nitertam^grandibusuetbis faäam, ac tarn fanâèconfirmatam. Parum memo ueromendacispoetaeamp;illud indicium eft, quod cum alioquiclamitent Papæ» diuino iure primatum habere:tamen ibifingit,eum ipfis Conilantinurndonalie-

CommentarijsAeneæSyluqdeconcilioBafilienfi.CoIoniaeannojr.imp’'^’^ ’ adiunaæfuntiftæcefutationesDonationis Conftantinitôôpræteteaadieflâ'no • corum hiftoricorum, qui de rebus Conftantini magni fcripferunt, teftimoin^* quibusliquidôcuiuisappatetrotam illam donationem fuifïeeisignotifsiniam, queideo baud dubie' poftea a'Papis impudenter confidam.Sed dubio ptoculcon* traiftud commentum eft ualidum amp;nbsp;illud argumentum,quo 8d Antonius FloreoO'^ nus utitur j^ndd adhuc hodierna die inueniuntur exemplaria, quæ iftam donatiO’ nem non habent,quorum amp;nbsp;ego duo uidi.Apparetenim poftea demum conK»^ amp;nbsp;infertamjicut in louis Panormiam,

Robertus Gallus «.

F RaterRobertus,Gallusnatione,cuius opufculumabbreuiarumenm di,Patifi)simpteffum eft,floruit antez^o.id eft,circ312510, Vifionesmultasf' buit,quas recenfet. Praecipuèautem,imo'ferméfolumcontrafpiritual«r° cionatur.Capitequinto uocatPapamidolum,uclpotius Deus, ficeum per ' turn uocat inquiens :Quis pofuit idolum hocin fede mea, ut imperatetgregimto-Aures habet, Sinon audit clamorem plangentiumSidefcendentiumad ' clamorem buccin? Si tonittuorum tremendas uocesexuperarulularioeotum los habet, nee refpicit abominationes populi fui,Sidebacchationesoolupratum eorum,quanta maligna opetatut populus eius corâme,nec uidereea uulr.niii w”*

-ocr page 513-

SVPERIORVM CONTRA PAPAW 40t AS'fgitepofsjc ex eis thefaurum. os habet, Sinon Ioquitur,dicens:ConftituiRipe£ foMuiloquantiir eis bona,fufficit ut per me nel alios faciam bona.Væidolo,uæ po ■itntÉquis æquabitur huicidolo in terralt;Magnificauit nomen fuum in terra, dicens; Quis me fubqciet lt;: Nnnquid domus mea nobilibus terrae copulaturrDapibus fupec ^xcellentiotliim,équités equitantcsferuiuntmihi. Quod non confueuerant patres mihi. Ecce domus mea fternitur argento, auium Si gemmæ funt ornamen n tumeiuSjamp;c.

Ill primo capite,Siu.fub nomine ferpentisdepingitPapam, feu Anticbriftu: quetndidtfefupta modumextolIere,Sipios,qui paucifunt,opprimere.Sihabere multos plcudoprophetas,quineglefto DeiSi Ghrifti nomine, illumfolum prædi« £entamp;extollant, ac nomen Chriftiobfcutent. EcclcfiamRomanam Si Pa» pämhifceuerbisdepingit: Orabamflexis genib. eredafaciead cœlum ,iuxta31tate SJacobiParifijs a dextris:8iuidi in aëreante me corpus unius fummiPontificts,al bis feticis itidutum,tenebat^ dorfum ad Orientem eleuatis manib. ad Occ idétem, ficutfülent facerdotesftare,dumaguntMiirarumdecreta:necuidebatur caput eins, diligfntiiis^intuens,ancfletomninofinecapite,uidi caput eins aridum,m3cilengt; tum,acfieffetligi]eum,dixit^fpiritusDomini.Statum EcclefiæRomanæfignificau ludicauicquoqueadmodumaptafimilitudine,in uifionefibi a' Deooftenia, quomodonio„a(.j^j^gQpj^j-j^æg^gm.j3gpjfjæ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac poft tergum reiedo iÿn «

ffrolalutaricjDçiuç|.|jQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laborentSifndent circa inanes Siiuutiles

quæltiones : id^eos periode facere,ac fi quifpiam habens optimum panem, Siui poft tergum prorjciar,Silapidem manibus tenensrodat. Similis eit ferme parabola Efaiæ initio rj.cap.

• . , ,^^^fciibameiusuetba:lterum8ialiodieidem opcrismeagente,fuiuidens 111 fpiricu.Etecceuir eiufdem habitus circuib3t,panem delicatum portans in hume? Ç fis,cum uino optimoJependebant^ panis Si uinum per latera eins, ipfe nero tene ? bat'manibus lapidem oblongum ducifsimum,dentibus rodens illum.ut famefcens circa paiiemagete folet, nihil autem agcbat. Et de lapide egrediebantur duo capita ferpentum.Siinftruebat mefpititus Domini dicens : Lapis hic, quæftiones inutiles ôicuriofæfunt,inquibusfamefcenteslaborant,animarumfubftantialid relinquen? tes,8idixé Quid ergo capita iUa dicuntÆt dixitzNomen uni Vana glori3,alteri Re? ligiom'sdifsipatio.

Deiiitj ^reformationcm Ecclefiç in hac fequenti uifione præuidit: Fadum cfl autem,dum etam in eadem ciuitate.in domo cuiufdam domini Britonis, loquente mecum quibiifdam.uidicruccm quandam perlucidam de argento.ad modum cru cisComitisTholofani:fedpomailladuodecim,quæfunt in brachiiscrucis.erantfi# multum,quæ proijcit mare, Si dixi Quid eft hoc Domine ielufUixit^admcfpiritus:Cruxhæc,quamuides,Ecclefiacft, quæfututaeftlucida per mundiciem uitæ,fonora per claram uoccm prædicationis ueræ ueritatis. Solici* tusdixiQuid ergo fignificant ilia poma niliaÆt dixitzHumiliatio Eccicfiç futura eft. fteaftudiopietatisfaduseftDominicanuSjfed nimirum diuinitus edoduscft,c|uôd lapidem monafticatum traditiuncularum pro ûmplici fyncero^ Chriftianifmo quæfiuetit.

Ptædixetathicpiusuir,utinquodam Chronicolegi, Deum puniturumeffe clerifimoniamSiauaritiam tanta pefte,utriuifanguinefluantzquod Sifadum eft. Namcumplurima cadauerainunum tumulum eongererentur, fe^ inuicem fuo onetc comprimèrent, adueniente etiam maiore plunia copiofifsime' ex eis fan -guisprofluxit.

Audio inueniriadhucingens uolumenciusuifionum, Nam qnæ édita func tantumcompendiutneft.

loannes Papa*

loannes

-ocr page 514-

49i TESTES VERITATIS TEMPORVM

IOannes xi.Papa,quiui'xitante2ïo.annum,conftantcr,edicisetiampluribusfcth A ptis,afferuit contra inendicantcs hofcc articulos.

Q.uódChriftus nunquam præccpir, ucIconfuluitChriftianis,utfuabona defcterent : fed ut non effent nimium foliciti de fuis rebuSjaut amatenteas: iufsiflc aifeâu defererêrem familiarem,amp; non fado ipfo.

Quod non dederitaliam pietatis regulam Apoftolis, qua'm alijs Chtiftianij quibufcunque.

Quo'd cum perfedioneChriftiana non pugnct poffefsio bonotum ftabilium, autmobilium.

Quâd Apoftolinunquamuoueruntuotumpaupertatis/eudeferendifua.

Quôd Apoftoli 8d alij pij pie' potuerintSd pofsint litigate pro rebus tem* porarijs.

Q.uód uotum nihil faciat ad perfedionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

Maximæ obiftos articulos fuerunt contentiones 52 tutbæ. Sedtarnenmona# chi quoquo modo uexati,tandem præualuerunr.Nimirumidfatanobtineteuoluit, fummampietaté eirejAualidimendicenfid eft,pietatis prætextu,alienofudorefu^ uiterfruantur, eo^ nomine fandos fe, acueluti quofdamfemidiuosmundoiadi» tcnt,uenditent,82 oftentent.

Auentinusfcribir,huncPapam etiam monacbasquafdam.quæfeBegini*^““ canr,ad coniugiumcompuliffe . Item piduras, præfertim Trinitatis,deteftatumac petfecutum effe : quódresadidolatriam 52 Anthropomorphitarumhærefimde» clinarer.Memoratu fanêdignum eft, 82 ab inftitutonoftro non alienuni,quo*^^®* han.Mandauillalib.i.cap.7.de hoe Papa fcribir.Refertenim,eum prolixe'amp;3nipu» lofis uerbis ad GraECosfcripfiffe,unicam tantum effe Ecclefiam.unicumcjeiuscapaf, nempe'fe Chrifti uicarium:perituros^omnes,fitam præclarocapiti nonadhxfe# tint, duatemonuiffe, ut quamprimum relïpifcanr,82fibiobediant.

Verum Gtæcos breuiterrefpondifleiPotentiam tuam fummam circa tuosfuk ditos firmiterctedimusjfuperbiamtuamfummam tolerate non poffuinus.auati» ciamfatiarenonualemus.Diabolustecum,quiaDominus nobifcum. Quo taco» nifmo:compendiorotamrationem82ftatumnoftri Papæiudicant:nempefffetti* Item tyrannidem,ingentem ac intolerabilem fupetbiam, 82 inexplebileni auarm uoraginem. Q.uareetiammetitódiabolumcumtalifuouicario,nonDeuniefle, cum ^regere.

Pecuniofifsimus hic Papa fuit. NamfctibitMatthæusPalmeriusFIorennnos cum reliquifleinthefaurisaj.millionesaurearum drachmarum, id eft,ducatorum. Legiinquodamchronico quod RobettusGalIus,dequo pauldantê,euni6^C3t* dinaies cotam deauaticia 82fimonia obiurgauerit.

Scotus’»

IOannes Scotus floruit anno »joo.Is lib.Sen.4. Dift. i». querittir,excomniora‘^^* tionem 82 claues in nimium abufum conuerfas, ira ut ficut olim rato, amp;nbsp;non ™* obiuftifsimascaufas homines excommunicabantut, eo^ excommunilt;:3t'o a

Chriftianis ualde timebatur 82 magni fiebatiita, quia nunc contra crebto' S2obfun* lifsimas caufas,ut ob non folutos in tempore facerdotum tedditus, excomtnunica* tio fiatjUilefcat 82contaminetur.

Eudo DuxBurgundi æ» o

EVdo Dux Burgundiæcirciteranteaoo.annos imperauit.Is fuafitRegi Gallis» ne nouas PaparumconftitutioneSjDecretales fcilicet82Extrauagantes,inluo regno recipi acmagnifieripateretur. Videbatillenimirum eas leges,fleutet Budæus leftatur,nihil aliud elfe nifi fcaudulcntos quofdam Iaqueos,82 inffdiofa re«

-ocr page 515-

quot; SVPER.IORVM CONTRA PAPAM; 40^ * ti3,quibusPapæ corum^ prælati omnesfortunas ac djgnitates laicorum, turn pu# bIicastumpriuatas,adfcierapiuntacpenrahunt.Côiïlùimeius prudenterfcnptunir ïdhucextate in Rcgqs Regcftis,Carolas Molinaeus teftatur ♦

Gregorius Ariminenfis ♦ O

GRfgotius ArimincnfiSjUir ( teftcTrithcmio ) tum cruditionis tum pietatis no*, niine percelebris.adcd diffenfita'fcholofticis,uteos Pclagianis détériorés aile# ructit.ln doârina De libero arbitrio,amp; gratia, rede nobifcum fenfit,contra fo# pniftasamp;papiftas.FloruitParifijs circa i^yo.Ghrifti annum :id eft,anteducentosan aos.Sicamp; .Andréas de Caftroamp;IoannesBuridanus difputantde’libero arbitiocon

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if’^t^’ifi^mtuentur.Vide And.fuper». fententia#

3’ Ethicorum.Floruerunt circiter anteaoo,.

loannes V uicleph

IOînntsViiideph Anglus.uir dodus amp;pius,uixnanteannos 170. Malta contra ^psindocuit: Nondebereeffein Ecclefiaaliquemfupremum Epifcopum: Pa .• rl? '^°'ifolum non effe uicarium Chrifti, fed etiam Anticliriftum : Eius priuile ’ ç ‘?f^'*pcnfationesamp;indulgentias,ciretumotiofas acinutiles,tum etiamim#

P ^^-ûpititualibus non effedandum dominium politicum. Papam aceius fpiritua# fs tapuiiTeclaues tegni cœlorum,8i nec ipfos ingredi, necalios permittere intrarej .tanlsubftantiationeni,Miiras,oflîcia,horascanonicas,8^aliasbattoIogiasimpcü» f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ptftrno fuftulitchrifma,acfimplici aqua baptizandos fideles docuir,ficuc

nnitusfecic.CQiafefs,Qi-,çn-iau|.i(-yjaj.çfni]çi ciusabufum improbauir. Reprehen« ■foipapifticani dodrinam de pœniteniia amp;nbsp;fatisfadione. Ait effie talem fatisfadio iieniimpûnendam.qualemChriftusadulteræimpofuit: Vadeôdnoliamplius pcç

Tantum duos miniftrorumordines efledebeteiudicauit.nempé presbyteros ocaiaconos. Saccamentumconfirmationis Sd extremæunflionis plane' improba» uit.VenerationemreliquiarumSê fanftorumreprehendir.Aifirmauitdodoresfum Kiosamp;infiniostamm^.jçjjjçfn,5 audiendos,quatenusuctbumDeiafFerunt. Ritus numanosamp;nouas umbras actraditiones plané reiecit.Negauitcurquamlicecequic quam adderead teligionem in facris literis comprehenfam, eam^facere dift'icilioa remdicutPapamfeciffcqueritur. Bafilicas,8dtotamiftampompamcultus Papæi •ttmamp;uatiosfpiritualiumgradustollendos putauit. Otdines monachorumtan# quam fuperllitiofos,impios,ô^ ueræ religioni plurimû noxios damnauit, amp;nbsp;quam# F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mulfipliciter

, cdfuaniaggcauauerint,eam^libcrtatea'Chtifto donatafpoliauerint. Défendit Huoquecommunionemfubutra^ fpçcjç. mçxdamnatione Ioannis Husapparet»

Ptætet hæc porto' tribuuntur q uotj ei ab aduerfarqs quædam parum pia, q uæ nfqiiaquampfobatidebent. Sedfufpicorea parumbonafide abiftisfycophantis *^apæexiibris Vuidephi extradaeffe: quanquam non negem,eumin aliquibus te* *^cta parum redé fenfiffe»

Teftaturetiam fuo tempore platesfuiffe, quidebilitato perfchifma papatu (ftant enim tune duo Papæ,fcmutuo'conficientes)ucritatem profiter! aufi fint. Scri plitalioqui Vuidephus.tefte Balæo, ultra fefquicentumfcripta in diuerfisfeientiis, ptæfertim autem in religione,quæadhucpleraqucin Anglia extant. Narrat præte# rfaSyluius,EpifcopumPragenfemfubinitiumcertaminum Hus,libfos Vuiclepht adfeconttados exufsiffe: fuiffe^ad ducenta uoluminaTed baud dubié non omnia interfediuerfa.Volumen eius dialogorumin quatuor librospartitum,eft alicubi in Germania anno xTîf.impreffum.In ultimo ex prædidis quatuor, potifsimum con# *iaPapamSieiusetrorcs pugnat. Habco eiaslibrum De religione priuata,qui forî

V U taffeali#

-ocr page 516-

494 TESTES VERITA TIS TEMPORVM . tafle aliquando prodibic. habeo amp;nbsp;De ideis. Damnatus autem rft primufO aWigi» A fto'sfcholarum in Anglia.Deindeinquodamcociliabulo Romano, pofttenioamp;in Conftantienfi:Multa ea^grauifsïma certami'na habuÉ cnm Papiftis: fed piotfgtn» te eum Domino Deo,tutus ufç ad mottem optimiRegis Eduatdi tertij.qui eilcdua ló fault,permanfir.Poftea aliquandiu apud Bohemos exulauK.Vetum domuni tan demreuetfuseft.öiinfua parochia fatur, utScriptura loquitur,mortuuseftan. «187. Aniifiteo tempore Papa,authore Vuiclepho,iusobtrLidendi Ecdefijs.quos eilibes tetEpifcopos, iusimperandi decimam bonorum Ecclelïafticorum, SiPffridena# tios,q uos ei annuatim ex Anglia fingulos ex lïngulis domibus, date cogebaiitur.

Reliquitpoftfemultosdoâosdifcipulos,qui ôiuiucnte inultacertaminacumimpijsPapiftis h3buerunt,multacç ab eis flint pcrpefsi. No» rninoquorundam folarecicabo: nam eonimfcriptaSifesgeftas enumcrarenimis^ longum eflTet. GualterusBritte,IohannesAftone.IohannesAfchuuatbi.Nicobus Herforde, Iohannes Puruer, Ricardus Vuich : Iohannes Oldecaftcl equesauratus, quimartyriofidcmfuamconfirmauicPctfus Clarke.GuilhelmusTaylur.Guilhel» mus Vithe: Ricardus Hampolc, de quo ut noncerto'conftat, eumfuifff Vuidepbi difdpulum,ita certum eft,eum fpirituales Papæ de auaricia,libidinibus,amp; uerbi Del corrupnoneaccufaffeiPetrus Payne,Philippus Noris,Iohannes Tteuifla.IohannfJ Capgraue. Hiomncsfueruntcelebrcsdoâores,acpleriqueetiamflbrosptqluq dogmate reltquerunt,quanquam de duobus ultimisaflirmare non aufim.eosfuidc Vuiclephillas. Cadauer eius annis 4«. poft fepulturam, hempe anno Doinini‘4‘5; è terra effoiTum eft . Vitam eius tes geftas prolixius ex Baleo cognofc««!» libet,potes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Iohannes Hus,amp; Hieronymus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

dePraga.

VVaIdenflumdoflrinam,uelpotiusChriftiEoangelium,inftauraaitpofteaIo* hannes HusSó Hieronymus de Prag3,Bohemf, anno 1400. Syluiusenimcb* rëafFirmar,eos Vualdenlïumdogmaamplexos effe. SunttamenóiVulde* fhifcriptisadiuti.Addiderunt prætereaarticulum(utSyIuiasindicat)decommu* tiioneflibutraquefpecie,Sidegratuftaiuftificationc. quanquamnondubito,q“''’ Ä Vualdusdoârinam de gratiaCbrifti diligenter tradiderittfed ramen interatti* culos.quieitanquâ hæreticiobtjciuntur.defideamp;Igraiia nulla fit menrio.Tempotf Vualdi porrdcommunio fufa utraquefpecie adhucin ufu fuitetiamapud Ponti»* cios, Vterqgin concilioConftantienfi.contrapublicamdatameisfidem.feriTi^*^ didacaufa.condemnatifunt. Iohannesquidemanno 141/.Hieronymusuetoie* quenti exuftus efttconftanti uten^ martyrio(ut etiam ipfi eorum hoftes faientutiw« am dodrinamconfirmauir Audio uulgus,quod fupplicio Husinterfuit.itaadmiriO turn eiusconftantem piamcpmortem,utdixerint: Quid ifte homo antea docuff« autfecerit, ignoramus : certe'ifta funt maxima uerae pietatis indicia. Ardenriflio’ «nimoraflepaulo'ante mortem dicitur.

Maxime tarnen inter cærera memorabileeft, quod traditum eft, eumP^^® ante mortem ad fpirituales concilq dixifle.CentumreuolutisannisDeo refponde* bitiSjSimihi.Inuenituridem diflumamp;in Hufsitica quadam moneta,3ntfhÇdfDi* poracufa . Fuit enimuere prophctiadeuentaroaliododore.quieandemtaufam pauldfœlicius inuiris portisinferorumegit. Nam cum Hus anno 141$- fitintette* öus,Lutherusccepitannooi7.Paparumoppugnare. Dicitur qooque6iinawP^°^ phetiam paulôante mortem edidiire:Meiam,inquir,anferem (namidHusBohe* mice fignificaOaffiitistfed ueniet poftcacygnus,quiuobisaliquanto'meliuscanw* bit,nectamen eamaiTare poteritis. Quæpoteftuideri prophetia deamplifsimi^}* theri donis, de^ parrhefia ac fœlt'ci uflj ad mortem in inftauranda Eccleft-^

o*

-ocr page 517-

SVPERIORVH CONTRA PAPAM,

gftido Antichrifto fucceflu; Qucm Dei uirum pene omniopeHumana deflitutum» totusfetniëmundusopptimerectimrabiofêconaretur,non potuit.Sedextanripfp usfandifeimi uiti Iohannis Hus fcnpta multa, partim imprcfla, partim fcripta, uc •’^faeewsdogmatediffetcteprolixiusneceffenonfit. Videaturingensuolumeii f*us opetuni,quod Norimbergæ ciiraui edi.

Scqiiuta flint ob iftam iniuftam cædem,amp; quia Papa oolebat ui retrahere ßoa fiTios ad fuas impietates, ingentia, ac Gcrmaniæ, qnæfe Äntichrifti miniftram in Pfi'ifquutioneBohemicæ Ecdefiac pracbuitjunefta bella. Reliquerunt Hus 8d Hicü fonytnuspoftfe,nontantummultosdoäores, fedamp;Ecclefias5quarum8^ adhuc Ruaedamreliquæfupctfunt. Scdfequiitæ funt multæamp;: mifcræ diftradiones ea»

Ecclefiarum.K dodorum quiab co religionem didiceranr.Pars longe maxima , nbsp;nbsp;^otentifsima,cuius uelut caput fuit Rochcnzana.qui Archiepifeopatum Pragert;«

^’^feparabatamp;aucupabaturcadendojtedijcfdefcrtis fermé plcrif^ prjsdogmatia ctiampoftcacumj^ntichriftianispublicê concordia incon#i ^loBaliIienfi. Alfa pars, ac præfertim ea quæZifcam, de quo poftea fequura eft,

P’^t'otetnipfo Hus religionem habuctunt.

f.f- '^‘^f^^fuerunt inter hafeeduas partes contentiones,deMifla,purgatorio,inLio« ‘*onefai]dorurn,feptemfacramcntis,ttaditionibushumanis,aIqs^fimilibusPa» Pæaoominationibus: ptæfettim cifca annum trigefimum primum, feenndum, ter^ •umamp;quartun^ Qjçqjjjfjyjçjjjnifcjipjjqgædam habeo.Summa,rcsfuitfimillia t’iaiioftris.poft Lutherum fequutis.diftradionibns,in quibusitidem maxima flo a f^'^pfsiniacgpats Ecclefiarum ôi dodorum, negledis pleril’^ prjs dogmatibus, pau

Papa fefe pacis caufaconformauic.autccrtecon:? c .ormare eftconata,imbecilliorc intérim parƒe nequicquam ei reclamante. Domi gt;nbsp;nuslefus teducat déclinantes à lege, fuar^ Ecdefiæ piam concordiam reftituat; Amcm. Pugnauittamenô^Rokanfanus contracrafsiores Papiftas,prxferrim au» temcontraCapiftranum,pro communionefubutraquefpecie.noninftrenue'.Sedi noneftnoftri muneris,quiiam tantum Catalogumrecitamus, dodorum exponcî« tefequutas difputationes, düTenfiones amp;nbsp;contentiones inter Hufsitas, poft mor =» tem uiri Dei Hus. Venîm id integtæ Hiftoriæ effet,quam utinam aliquando aliquis pùs,diligens,dodus^fideliterconfctibat, NamCochlcimagisinuediua,quanr hiftotia,niendaciis plenifsima eft.

Rede hic quoque,fuo^ loco infcriturepiftolaConftantinopolitanæ Ecclefiæ tempore fcripta, quammihioptimusufrdominusD.Gafparus Nidbtuccommunicauit.Cuiushæcfuntuerba.

Si?).ti'rtuolt;r ccvjl^cciri}(^ ew^^uTroiff ,70Hlt; gt;icc7riTe!i/cii »y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roîslixnvizaTtKOÎ!

. i^Nv/CTfflt;t

Sits^fiirif^inisoKrniTOÏS Sttît «/Iättök V7[ct^]QSlt;riy 7®??

us«ÄtidvsTats'eus oi/.oÂoy»Tcus^0tS ç/3\iiHT^tKMS7i^oif0txs^ilt;gt;gt;§»lt;r}!ffiy,au'f»§i'a(/lt;^ '^'Îhs'^/'Ô^x -craga quot;U'S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TXTTKko'IOII *710 WtV/XceT/lt» xaÇTT» THf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff V/z6»A«f

T ’y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ov^xviÿ vvtitptav,as^Kilt;paKH^iKKKHcrixs

«w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» « TVS aUTHS yis KKieip TH ÙÂH^éiet TVS^lTTXTVVTaS .

oIh TSlVHySvK (WWfÀiytSHS HtJ^OVÎtS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VTXVii Ct^^xQûv^ cj51 taofjJLvHS KX^TTCogiO^lXS

tn/^HfiS KJ rnffAm/Stcriiis nbsp;nbsp;KXhâix'^x'yQVTaiy^'THonoÂoyiax^fiSvs'iS'isiU!t^STKÙiTX

ivcarhiyxyv TKVTfi! {ixjgt;isit'»}(»inigt;^amp; {jixâkm giJgt; «/ttTtgyaJ'tAiJiS'rfi i/Sths

Vu 1 (jiû^

-ocr page 518-

lt;( 4 8.» 6lt;


4 â «V«

.Ck-i -•*


•i


Î i\®’ ? £5 c


S'2 s s.-?'® St


^0

lt;x



45-S


‘*'®’ 8^a^4 “* 2

4 quot;'s J* * I R» 2


S’ ’P R

s s Ss 5 ?quot;-** »4 Z3 «tbi


1 rleR-R e R

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V* *•'•0 *. »


S.'2 ?


R

e ’S 10 »


Of


X

I:





•s 'S è 4 * 2


3’« s Sîfxl,'.


ïl l.-^ s I 5'ï

3 '’sk^ 'S 3


agt;s's''|^^

s-'


îi 6 5


5^ g, Ç'« «t

R ï:


H m

H m CZ3

m 2 H gt;nbsp;H

en

H W S *d O ?3

s


-ocr page 519-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM? 45)7,

Epiftola Ecckfiæ Conftantinopoli tanæ ad Bohe i#

mos feripta anno Domini nbsp;nbsp;nbsp;,

SAcrofanftaConftantinopolitana Ecclcfia mater omnium orthodoxorum,S£ magiftris uniucrfis et fingulis inclytis fratrib.acfilijs in Chrifto dileäis, Bohe lt;* niorumfiiblimiuninerrKatiurbisPragenfis.amp;ingenuisuirisatqj ftrenuisPrin fgt;pibus,Capicaneis,Diidbus,Baronibus,militib.præcl3ris ac uitis fpiritiialibus fidei ^ÿ^'^'^’^^j'^o^toribiis.magiftnSjamp;cunflis Ecclefiarum præpofitis, nec nonciuib. officialibus,uniucrfis etiam et fingulis ubiuis exittentibus in partib.tranfmontaneis, tandis^ orthodoxis,amp; fecum Chfifti ueritatem fyncerà profitentib. hanc maternç ptouidentiçintuentib.paginam,falutcm perfilium uirginis gloriofç, ßicentupluni Ipititualisfruâusincrementum.Sacrofanflafponlacœleftisfponfijquicapucuniucc læccclefiçeft^maioremquippenequithabereuoluptatem^qudmfuosaiidirefilios ’nueritatcambulate.Cum igitur non fine maxima uoluptatc,amp;itan^ pingnorefu:« tutjfcudqaiitjfjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corum, quifortiter perfecutiones patiun

tutptûpterconfefsionem ucrçfidei,adaurem piæacbenignæ huius matris infonue t'hôiniaximéperfratrem filium noftræ Ecclefiæ Conltantinum Anglicum præ^^ fntemnunciatum, doâorem ac uenerabilem facerdotem planius certiores fadi nihil moueaminiinnouationib.quorundamin Ecclefiam Chrirtipec nonnuliosinttodudis, fedconftantesfitisinfundamento fidei, quæ nobis tradita cltanoftro Domino fuis^difcipulis,decreuitillico facrofandaEccIefiaaduosfcria bere.amp;adconcordiampariterfecumadhorpri. NonautemfecundumillainFlo:• tfotinamuiïionemfimulatamàredo uero^confilio abalienatam, quidircmptio f 3ueritaceiureappellandaeiret.Q.uamobcaufamillam quotÿ minime admifimus, J^moprorfusrepudiauimus . Sedfecundnmimmutabile ueritatisdecretum.inquo loloucrc'actutôuniri pofsimus.Nam nihil ambigit Chrifti Ecclefia ex his,quçdeno bis lata accepetat.utdidumeft.CumigitucpericulofisRomçinnouationib. contra* ueniendumcenfuiftis,concordes huic per omnia eritis mediante ipD facra Scriptura uetoiudice.Etfi enim nôbona admodijm antea deuobis fama ad nos perferebatur, quod non Romanis innouationib.refiftere folecetis,fed magna ex parte ueterib po riuscatholicçôiChriftianç Ecclefiçtraditionibusaduerfari:tamennuperuos iterum teuiuifcere,et ad cornunem Chriftianorum religionem acueram pietatem reuerfos eflecertiotesfadifumus. Neçp matrem deferere,uerum amoreuerçmatris ardentes, cam fingulari ftudio tantopere promouerc.et amplificare,id (p ex prçfentia huius de üoti facerdotis clatiuscognouimus,ut antea didum eft. Qui quidem uobis fingula* t»n return noftratum ftatum expofoir,fandç matri piam attp acceptam fuam edidic D ^°'ii^ffsiûnem,teccpit^ dodrinam ueræ fidei ab ea fibi traditam,in qua omnesde* cet concord are^qui faluari cupiunt,quam etiam ad ueftram charitatem referer.

Quare diledifsimi frattes ac filij, fi fie eft ut audiuimus ÔC fperamus maturate panternobifeumunionem . Vbienimuehementius poieritis acmulari aduerfus fentatotes.quàminfinu uerte marris, ac præfidio ueræfalutis cEt ubinam commo* dius potcn'tisuofmetipfos recreate,qua'mubi parer fonsaquarum uiuentiumrOm* nes ergo fitientes uenitead aquas, ucniteamp; emiteabfqueullacommutatione, ui* nunifobriæ,lætitiæ,ôi lac ab ubecibus confolationis eius.Speramus igitur in Deum uosin omnibus confentirenobifeum. Quare pofthaefumma cura 8ó ftudio, ac fin* gulacichatijate prouidebimus uobis defpiritualibuspaftoribus, acenramgerenti * busanimatum ueftrarum, pafeentibus uos uerbo ueritatisacuitæ exempio haud affligentibus . De ritibus infuper ueftris,circa Ecclefiam benigne uobis aflentiri cumApoftolo uolumusunhisfanequæcuncp ex bono fundamento ac purifsima intentioneptoficifeuntur, öiquorum aflenfus ad ueftram quidem ædificationem etit.Honotiautemhuius fandaemattis amp;nbsp;ueræ noftræ,ôi communioni,atqueobe* diennXniininK aduerfabitur, Nam de differentia huiufeemodi motum haud dif*

Vu 3 ficile'

-ocr page 520-

’493 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM fidléducimoSjexbóna uoluntateat^ difcretione innocent« difpcnCireaK?^^^^^’ le. Det igitur omnipotens Dominus nos quo^ fie habere, quemadmodummo iefciuimus:Ac mulcos alios nobis fimiliter Spirituni affLimereuitçuerçadinctfm tumi^t£$ multiplicitatem ftliorumdilcflorum uerçmatris,acefficiatuos pat^”'^* bifcumiüEcclefiçdorno eifdem profefsionibus ateg moribusgaudcntesjmootfc di^huncipfumcollaudareinfcculafeculorum. Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;..

Ad certitudinem atrj cautione omnium ad quos præfentes peraencrintügiuo confueto imaginis Dei noftrilefu Chtifti, Deigcnitricis fua: matris in cetaLazutta imprcflçinbuxeolignocauato pendentifubmargineperfeticûfuniculum muniri, nee nófubrciiptionibus nofttis portfsimorumcorroboratiuoluitnus.Data; die is. lanuari] i4;t. indiâione if.

Petrus Drefnenfis, amp;nbsp;lacobus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Mifnenfis,

TEmporeloannis Hus, duo doâi uiri Mifnenfes, alter Petrus Drefnenfis,ah« lacobus Mifnenfis,quia cum Pontifice non fentiebant,pulfi patti3,Pragamle ad Huscontulcrunt, ac eum de communione fub utra^ fpecie docuctunt, ut 'Syl uius teftatur.Ego tarnen fufpicor.eum id dogma a Vuiclepho acepiffejniieniuni» cutlacobi iftius fcriptaquædam pia, amp;nbsp;mcdiocritet erudita, ptælertimdeconimu* rionefubiitrai^ fpecie: quæfottafsisfuo tempore edentut. Syluiusferibit,Petrum gt;hunc fuiffe religionis Vualdenfium. lacobus hic S^Iacobellus eft uocatus fuit^rel^ htis^ac longo tempore póft Hus docuit. Adfcribam hiccatalogumêêfenemptaKi* 'puorumdoâorum huius religionis, inde à Vuiclepho, ex quodamueteti Pafquillo Papiftæalicuius,defumptum:cuiusr3menfidespenesipfumfir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Libeirmalediftionisomniubarreticotû.fiiliorûdiaboli Vuicleph.Vuiclfhgenffll Stephanum de Colonia,Stephanus genuit Matthiam de Vueffalia,Matthiasgenuil IMagogdeSofato.Magoggenuit Aneuma,AneumagenuitStanislaü, Stanislausge ^uit Polier, Polier genuit Hus, Hus genuit Mateu, Marcus genuitZdenkutn,Zden» kus genuit CuchjCuch genuit Comptum,qui fuit circulatiuS4.0dnequam. s.Coffli’ iptusgenuit Michalich:Michalich genuitBonim,qiiifuitpaternequitiæ:ßonimge iiuitHieronymum,athletam Antichrifti:Hieronymus genuit Gefnik,uflt;} ad trau!« Jnigrationem trium nationum . Et póft tranfmigtatiouem, lefniz genuit Syclaum Jeptofum , dus contagio infcäi funt multi.

Habuitamp;in Germania Hus etiam póft mortem multos feäatotcs.D.uod inde ’quoque probati poteft, quia dus dogmaris caufa non pauci exufti funt ; ut loaontS I)raendorfF,nobilis ac facerdos Mifnenfis,Vuotmaciæ anno 141^: Pettus Totnauu «Spyrae, anno »41^: Henricus Grunfeldctfacerdos Ratisbonæ,anno i4»o:itemibi“ idem,anno 14«?. Henricus Radtgeber facerdos,ex Gota Thutingiæ: Matthæus Ha# 'gerBerlini,anno t4js. Si altj alibi. Vndeappatet,plurimos HufsitaspafsimiuGft# mania fuiffe. Q.uin amp;nbsp;in Italia non paucifuerunt. nam fcriptumquoddam,inlt;l“® S.Betnatdinicrroresrecenfentur,teftatutFratricellos,quipotifsimumin Italwfû« luntjCommunitet efife Hufsitas.Fuit autem eotutn maximus numerus.

Petrus Payne.

F Ettas Payne AnglusVuîclephita,quia papifticoserroresreprehendit.coadas eftpatri.a profugere,acfein Bohemiamconferre. Fuitpoftea unuslegatotum, ad concilium Bafilienfemiffotum.Habeo eius bteuelcriptumdePrædeftina» lioneôi libero arbitrio,ncndum impteffum. Fuetunt duo Petti Vuiclephitæ, qui ex Anglia in Bohemian! profugetunt.

loannet

-ocr page 521-

SyPERTORVW CONTRA PAPAm; 4pgt;

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannes Zilcha»

F VitSôioanncsZifchaBobcmus.cxfeâatoribus Ioannis Hus, oft in rrmilitarl eximius:qui poftea Ecclcfiam Bohcmortim contra furorcni Antichnftidefen dit.eius Epitaphium,quia memoria dignu cil, adfcnbam. IohannesZîfcha, *^ullolmpctatorumducum'uercimilitarisperitiainfenor,fuperbiæfimulamp;auati«gt; Hïckticorumfeuetus ulior,p3triælt;5 acerrimus propugnator,hic iaceo. Q.uod jApa plus Claudius cæcus bcne confulcndo Furius Camillus Itrcnu'c agendo fuis Romanis præbucrc:hocipfumBoh émis meis præftiti.Fortunæ belli nunquam de« tui,nequeilla mihi, omnem opportunitatem terum bene' agendarum, etiam cæcus ptæuidi:(igniscollatisiindecies,fempcr uiâordepugnaui. Vifusfummihiefurien» tiumiuftilsiniamcaufam aduerfusdelicatos, pinguesamp;faginatdsfacerdotes egre» g |i«egi(re,amp;ob hoc Deiauxiliumfenfifle. Nifi illorum inuidia obllaret, interillu « fttesuitosnumerariproculdibidmetuiffem; tamenoffa meahocfacrato loco eu»« hant,etiatn infalutato inuito^ Papa. Ab hoc hetoe,eius^ exercitu,coi]ditum eil op* pidumTabor,inquo præcipue'religionisputitasretentaeft. Habeo aliquotfetipta TabotenfiumpajiofQfncj|-fa annum i4î*- 0^34« contra Papiftas édita, pia fane'ac ®°“Mu*aliquandofuo tempore fottafsis edentut.

Hermannus Mutins.

IN Hermanni Muti] hilloria eil, quód anno «u. in A! fa ria multi nobilcs amp;nbsp;uul gus fenferintquod liccat quolibet diecomedere carnes,modo'fobriê: amp;nbsp;quódl non minorfitluxus in pifcibus pretiofis,aut copiofe'fumptis, quàm in carnibus, lKm,quo'dittipiéfacetenr,qui prohibcrentfacerdotibusconnubium.acproptcrca amp;ipfum Papam talium authotem,impietatis damnauerint. Ob quos articulos nar . «tauthor.crudelicerin eos fæuiiffePapamEpifeopos,ita utaltquando unodie «oo.exuftifint.Alijquidcmhillorici.urNauderus.narrant.eodem temporeMedioi* janiiuiffemultoseiusdemdoârinæhomines,mififfeœ colleétos Alfaios Medio m lanenGbus.

Inueniamp;in quadam inquifitione fada ante ijo.annosin Vualdenfes, Bobe* mosfolitos tune temporis, molds ante'temporibus, colleâasmittereex Bohe* miainLombatdiam, eiufdemrcligionis hominibus:itemôdalioquieôproficifci, difcendæreIigionisgcatia,undeintclligirur,V'aldcnfesiam antèjoo. annosamp;am» pliusfuiffeinBohemia,Pomerania,ut eftinalioinquil’itoriolibro,circa Rhenum, Kinhalia.ScdinltaliafuüTequafipraîcipuas eorumfchoîas.Dequateuidein Vual deniibus.Ita hincquo(53pparet,femperfuiffcaliquos,quiiftis dæmoniorumdo« atintstepugnauerint,quanquam minus fceliciter. quia nondumeratconfummata 0 üenta,utinquitDaniel:nec uenerathôra.qua Antichriftusruete debebat,

Defiderius Lonsobardus» O

DEfidetius Longobardus,qui antetrcccntos annos floruit,propterea inter hæ* tcfiatchas numeratut, quia mendicantes monachos edito feripto impugna â» uit.Vidit nimirum illebonus homo, quôd ualidos homines mendicarege» nusfitflagitij.furto fîmillimum:faceteautcmid infuper religio nis ptsetexcujeffe futn niam impietatem amp;nbsp;hætefim.

ParalipomenaVrfpergenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

IN Patalipomenis Vurfpergenfis ell,quo'd circa annu»:4o. multiconcîonatotes ' 10 Sticuia libéré' côtra Papa cocionati fint, eis mâdatis nô obtemperauerint, et

Vu 4 prædica

-ocr page 522-

TEStÈS VERITATIS TÉMPOOT prædîcauçcînt fe annunciateindulgentiam, non a Papa confiâatn, non a ptælatis It compoßtam.fed ab omnipotenti Deo per Chriftum conceffam.

Crantzius lib.s.cap.i6.Saxoniæ,unde bfc defumpra funtjafFirmat.eos prima# tumPapæquoquepernegaffe.aitprætereajpafsinitanimulras bærefesfuiffçh^ dubiè indicans propagationem dodrinæ Vualdenfium.Vndcapparct eoslenûufj buÙatasiftasPapæindulgentiaseiremeras puras^biillas,amp;inanifsim3sdeceptio» nés Si fraudesîut QC Theologi.qui ante Thomam fuerunt.affïtmarefolici iuiic, Via« infineVefeli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

HuiuseiurdemhiftorjafitmentioSiinMerropoliCrantzijJib.s.cap.iS-jfd adfcribam eins locum, quanquam ex odio Si impericia ueritatis acerbius de«« Crantzius loquatur.

Quidam pulfatis campanis.Si conuocatis Baronibus terrarum in Hallis Sue# uiæjficferuntur prædicaffein publica ftatione, quod Papa effet hæreticus,oronfs Epifcopi6iPrælatifimoniaci8ihxretici:inferiores quoqueprælati cumfacerdoti* bus, quia effent in uitijs Si peccatismortalibus, non haberent authotitatemaepo# ieftatemligandiSifoluendi(fortafsisdixerunttantum,noneffeeosfetendosinfO officio)8iomneseffcnthominumfeduaores. Item quddfacerdotesinniottaU’ bus conftituti, non poffent conficere altaris facramentum . Item quod nullus niuens,nequePapa, neque Epifcopi.nequealij poffentinterdicetediuina : ôiq“' ptohiberent,effent hæreticiSifeduàores. Et permittebantin ciuitatibusinterdido fuppofitis,diuina peragere, utfactamenta Ecclefiaftica libère perciperent: quiaipf'^ peteeptis,mundificarentutàpeccatis. Item,quddfrattesPrædicatores peruetterent Ecclefiam falfis ptædicationibus : Si qudd omnes illi frattes, una cimi Ciftercienfibus Si alqs.prauamuitamducetent,Si iniuftam.Item,quod nullus tiiet quiueritatemdiceretjSiquifidemiuftamopéréfetuater,nifi ipfijôieotumfociijSi hiipfinonueniffent, priufquam Deusfidem fuam periclitarifineret, delapidib“S «xcitaffetalios qui Ecclefiam Deiuera prædicationcilluftrarent.Prædicauetunt,in'*^ quiunt,ad hoctempus prædicatores noftri, Si fcpelierunt ueritatem, Si. ptomul* garunt falfitatem.Nos contra'ueritatem prædicamus.Si fepelimus falfitatem,Si in fme,lndulgentiam,quamdamusuobis,nondamusfidam uel compofitamabj^po ftolico,uelEpifcopis,fedafoloDeo,8ic. Hæc de eis Crantzius, aliquantoafpedn» «bus uerbis,non ramen aliéna äuera pietate,recenfet.

Vrfpergenfis*

ABbas Vrfpergcnfis, qui uixit ante 300. annos, narrat in hiilotia Conradi,ffli) Henrici quintifuiffeiuo tempote,qui reprehenderent peregrinationesSiim ^dulgentias,præfertim quas crucis uocant; farctur^ ipfemet eo' loci, tem effe nouam. Vndeapparetfemperfuiirealiquos,quicrcfcentesabufus,8ifubindfnogt;ß nos pullulantes teprehenderint: fed fruftra, meliorem maiore parte, utfït, uincrnff-Récitâtquoquefuam quandamcantilenam , in hiftoria, feparatima'mecuinaü)’ quibufdam rhythmis impreffam:in qua prolixe teftatur, curiam RomanammfW iniuftitia,fraudibusSiimpietatefibimundumfubieciffe, eius que opes adfcton» itaxiffe . Sed interferamus fane earn Si hifce,quia bis Si ter ceciniffe, quæ pulcbta funtdecer.

Cantilena Abbatis Vrfpergenfisjante CGC, annos corn pofita.

FAfla elljnquit Vrfpergenfis, harcabufio, ut fieret quafi portctitiim mulrarum abufionum,quæfubfecotæfunt in terris, Vixenim remanfitaliquisEpifcopa’ tus,fiue dignitas Ecclefiaftica,uel etiam parochialis Ecclefia,quæ non fieretliti» giofa,Si Romani deducccetur,ipfa caufa/çd non manu uacua.

Gaude mater

-ocr page 523-

SVPERIORV^Ï CONTRA PAPAM^

/ ß^^oudternoflrdKomd, QSPnùm iiperiuutur cdtardäe ’^Ixfiiurorun Bl tenu,

^‘‘^(eamßudntriuio'dsso-es nummorunt copia,

^tanfuper inilt;lt(itate filiorum hominum, Qäoniammrecompenfdtionem tantorum malorum

ViuUdpecunidrumpr^nnid » Hlt;tt« ^uod femperßtifli. Decanta, canticum) , Qÿia per maliciam hominum, llt;ionpertuamreli^onem, Orbemuicifli.

Ofif erapit de puteo inßrnalis tdgt;yßi. Mumulentur tibi^

Ad te trahit homines Non ipforum deuotio. Aut pum confcientia, Sed fcelerum multipliciumperpetmtio, Dtlitiurndecifio PreciocompMiüa,

Scribit ctiam in cadem hiftori3,qu(jd fub Gregorio VII. Romana Refpub.tow •louisamp;inaudKis fchifniatum ertoribus laborarecoeperit.

fuitquoquehicquidem pontificib. öd fuæfarinæhominibusplusæquojads ut homines folemus noftro otdinininiiumfaccre.Sæpetamen cumipfauert tas adduxit,qt Pontificum iniuftos ac impios conatus fit adfcriberc coadus. (Jualeil narrac,qua'miniuftc',uelfcclcratepotius,Gregoriusnonus Frideria i«cundum contra omne ins aclas fit perfccutus. Inquic enim; Honorio fuccefsic

inunicareFridericumImperatorcm, procaufisfriuolisSófalfis, «Kpoftpofito omni otdineiudidano jficut idem Imperatorin epiftolis fuis refcripfic principibus Älema^s •iiæ.retexensomnem progreffum uita: fuæ,84conuerfationcm amp;adionem ÖC inno centiam pro fuccurfu terrte fandæ : cum quidam hic a' matread hue in co nis cxiftens, tutelæRomanæEcclefiæfueritcommendatus. Etpaulo poftdicitJmperatotcma Papaetiamexconimunic3tionccoadum,adliberationem Hierofolymarum profe* dumeffeiamp;nihilominustum ftatim initio Papam pafsimperltaliam curaire,cruce fignatoslmperatoris milites,eumfeftantesjntercipi aciugulari.-tumpaulo pdft.cu Impetatorbellum iam contra Soldanum gereret,regiones eins inuafiffe, 8óoccupaa tecœpiffe.Sparfiffeitem rumorem de morte Cæfaris,Kcrucefignatoscuntesactef demitfsinterficipræcepifle. Confimilcsfanelufuspetfaepe'Papaecumlmperatori» busluferunt,uthiftoriaepaulc)ueraciorcsfubindicant.

Sed adfcribam ipGus Vrfpergcnfis uerb3,ne quis me quid côminifci fufpicetur» Nattat etiam Imperator in fua Apologetica epiftola, quomodo pro feliciori libérais iiûnetetcæfanâæ.reginam Hierofolymorumad fuggeftionem Honort) Papæacce pttitinuxorem.Ex hisomnibus quæftionesfacit Principibus,quod pro totbenefi* cijsabEcclefianonpotiusremuneratut, qua'm excommunicatur: ideoSddePapa p conquetitur,quôd nunciosfuos honeftos,uidelicet ArchiepifcopumBrundienfem, amp;alios,iiKonciliofuononfolumaudirecontempfit,fed necad praefentiamfuan» uelconcilrjadmittereuoluit.Multaquoquealiaincifdemhterisfuntdefcripta.Icein paulopbft:

Anno Domini m. ccxxviiii. Imperator uolensexpleteuotumfuum, 82 pacatumfibiefficerePapam, tcansfretauit ad tertam Hierofolymitanam : prius tagt; men eodem anno condixetat curiam principûAlemanniæ, in CluadragefimaapucI Rauennam : aquafimilitetimpeditus fuitnunctjs Sgt;C legationibusDominiPapæ. Nam Veron en fes amp;nbsp;Mediolanenfes non permiferunt aliquostranfire per fines fu;» os.fpoliantes rebus fuis etiam ipfos cruce fignatos, ut affctebant,authoritate Domiü ni Papæ: quod proh dolot,ncfas eftdicere.

Eoannoôdfequenti tradabatur depaceinter Imperatorem 82SoIdannm, Si! genres ipforum . Papauerô captata occalïone de abfentia Imperatoris, copioa exercitum deftinauit in Apuliam. 82 terras Imperatoris inferuitio Chrift^ demotancis.

-ocr page 524-

TESTES VER.ITÄTIS TEMPOR.VM

aemorantis,quöd nefandifsimunieft.dKerc,abfi’uIit,amp;fibifubegK;ó^cgt;'^'lt;^^f‘8'^‘'’* tos, nctransfcetarent ,omni ftudio prohibuitram in Apulia quam in Lombardia. Q.uis taliafaâa reftè confiderans,nondcploret8idetertetur,quæindkiumuidciv tur^ôi quoddam portentum 82 prodigium mentis Ecclefiæ.

AnnoDominiM. CC.xxiX.fitcompofitioin Quadragefima,interImpen» totem 82 Soldanum, Hietufalem quoque82 Nazareth Qi. loppe.cum terris adiacem tibus, 82alijsquibufdamloc(s,lmperatonreftituuntur: 82 Treuga inter Chriftianos 82Sarracenosufqueaddecenniumftatuitur. Cum^lmperatorfuperhoclaudabili 82 gloriofo fado refcriberetDominoPapæ,82gaudiumannunciaretChriftianit3ti, Papa literas illas abiecit82refpuit. Eo anno Imperator Pafcha Domini com multis cxpenfis,moreregiocoronatusprocedens,HierofoIymiscelebr3uit. Aedificiaqiios que ciuitatis reftituit : 82loppen,quæ erat deftruda, reædificaoit, 82 alia qiiampluri» ma loca,ubi Chriftianos collocauit. Dum hæc agerenturin ultramarinis pattibus, g Papa cum fuis complicibus,utafferebanthomines,f3mam fecit in Apulia diuulgari, Imperatoremeffemortuum.Q.uocirca ciuitates,quæadhucadhæreb3ntlmperato# ri,difponebantfetraderefubdominioPapæ;82omnes Alemannosdeterrafanâa tedeunteSj82ibidem in Apuliademorantes,durifsimo82nequifsimof;icinoreintet ficere . Scd Deus mifericors aliter prouidit, 82 homines fuo feruitiodcditosadlau^ dem S2gloriamnominis fui dementifsimêconferuauit. Tempore liquidem aiftiuo ciufdem annilmperator reuerfuSjUenit in Apuliam,antealios qui reuertebanrur.Cu iusteuerfionecertifsimècomperta,crudelitasfæuientium 82 furor inuadentinmcon quieuit.Multinamqg tam de ultramontanis qua'm de partibus illis Chriftianiô2Sar» taceni coadunati funtad Imperatorem, ut haberetmaximum excrcicumS2for[iïsi# mum : CŒpit^ terras fibi ablatas reçuperare,82 hoftes de finibus fuis expellere.Nihi* lominusquoqucomnitempore,quamdiudenunciabateumPapa excommunica-turn,beneficium abfolutionis humiliter cum omniobedientia 82deuotione82wfti^'' tiæ exhibitione expoftulauir. Super caufis ueto'quæ inter ipfum 82Papam uertebani tur,diffiniendis,aduocauitPtincipes Alcmaniæ,quiueneruntlnlt3li3m,uidflf«t patriarchaAquileienfis, ArchiepilcopusSaltzburgenfis.EpifcopusRatisbonenfis, LuipoldusDux Auftriæ,82DuxDalmatiæ82Hiftriæ.Q.uibusaduenientibus,Impf ratore manente a pud Capuam, tradatum eft de pace 82concordia inter Impeniim 82S3cetdotiumamp;regnumSiciliæ,82abfolutioneImperaroris.MuItis31ijsquo9‘’f mediantib.tamdecuria Romana,quàmetiamItalia82Alemania. Sanéhæccom» pofitio cum non poffet petfici eo anno.dilata eft ain annum fequencem.

Propheticæ pidlurx gt;

EDiræfuntabOfiandroquædampropheticæpiâuræ.cwmfchoIijsGermâni* ce 82 Latine',antexo. annos: quæjuteius præfatio teftatur/erme'anre joo.an’p nosabaliquopio pidæfuerunr,Eæ,utfacilèquiuisanimaduerterepoteftJ'’“' canr,tum impietatem ingentem Papæ,qui à Chrifto defecerit: turn 82intetitun’P nas^eiufdem. Inueniuntur82aliæmultæprophetiæ,ut S. Brigittæ,Hildegar“ï ’ Mechtildis,Abbatis Ioachim,CatharinçSenenfis,Iohannis de Rupefcifl3,Th/o rici Epifcopi Croaiiæ,82aliorum,confimiliter turn errores Papæ fpiritualiunK^.t'^'^ 82 pœnas fignificantes.De quibus alibialiquid didum eft»

Schifmaanno M» CC» LV»

EXortum eft Schifma circa annum Domini xixr. fob Friderico Cæfare,quo‘^'*;^ annisdurauit,eo tempore plurimihominesneutriadhærereuoluetuntden entes, Ecclefiamad homines feu Papas alligatam non cffe. Sicenimlcn Auentinuslibrofexiodeeace,

Pletiqu«

i

-ocr page 525-

SVPERIORVM CONTRA PAPÄM, jöj

Pkriijwmenjquoruni maxima pars fuK,ncutrum Pontifjcem recfpicbanr.lk JudD, Pauli ufurpabant; Omnia ucftrafunr,fiuc Paulus,fine Apollo,faic Petrus; u«afides,unusDeus,amp;:pateromnium.Atcp illud Chtiftiinotcerat: Vnus magiftcc uefter eft,uos autcm omncs fratres. Gerochus Richenbergenfis præfui de hocdifsi« «io wmplurafcripfic.quibiis titulum deAntichrifto dedit. Manik hæc fediuo duo ■ «fuigintiannos in Chriftiano orbe.

Hincd^tè apparet,iftos homines Antichriftum Romanum non magnifea tifreJenliirei^Chtiltianos poffe piè Papam penitus negligere.Vtinamaliquid da« ^‘usamp;pleniiis,dehachiftonolahaberemus.

Nicolaus Gallus ♦

HVnc authotem etiam ideo libentius mco Catalogo infero, quo'd amp;nbsp;nomine Sicognominenortro Galloconueniat: quem egocu'm ob alias eins egregi* as dotes, tum ueroin primis ob ardentem pro domo Domini zelum,ex anM •^Jo.aclupcaamoremmulietumjUtDauid inquit.amo . Tametfihicetiampattia Gallus futtit.Floruit autem circa i27o.Domini annum. Fuit prior generalis ,.nefcio wiusotdinis.Sctipßtlibellum ticulolgneafagittadn co uehementer déplorât ôiac-culatcottuptifsinium nionachorum ftatum.Dicit.eos olim in etemo, infudore pro ^■iuukus uix'fle,or.ationibusöóftudijsincubui(re: nunc contra in ciukatibus, ubi « “udiaSiüij^uefjj pjçfafçfjj rjegligant, uoluptaiibusamp;turpitudinibus fintdedki, odpræfeiitesacfuturosfeducant. Damnat quotj inanes Pa parumdifpcnfationes, quimoiiachisiamhocjam illud,contràquâm fas pium^ell.indulgeant.larn co^ giia tu nrhi Chtiftiane frater, fi iam tune monachi, nempe ferme ante 300. anoos, paulo'poftinitiumiftiusnouigcnerishypocrkatum, Francifcanosôidæmoniatos (Dominicanos puto)tamcotruptamfceleratam^uitam egerinr,quidnonlkueri* Ç limileeospolleafecutis temporibus fuis flagitijs hypoctifiegaddidiffe: di tarnen ge» nus humaimm fuis egtegrjs meritis faluarefe,fi Dijs placet, affiimant.

Nicolaus de Bibrach*

Vlxitacfloruit ErfordiæNicolaus deBibrach,citca annum Dominiu^o.id eft, antexóo.annos: homo (utuidetur) non ufquequaqueindodus(utquideni illa infüdicia fecula tulerunt)amp;: uitæ communis gnarus. Is feripfit, tefte etiatn TnthemiOjlibellum, qui uocatur Occultus,öd adhuc pafsim manu feriptus inueni ü tut In eo author narrat,l'e Romae fuüTe : indicat fimulatas blanditiis erga exteros li» tetatoscghomines,amp; iutamcnta,utillctnquit, perludæofcula. Necobfeureinnuk, etiam (ed Papa ueluti Ganymedem(nam hac uoce utitur) ad turpiora quædam ex^ petitum.Docet Romæ fidem ac pietatem effe aroma : id eft,rem admodum raram ^amp;catam:Papam,eiijsi^fatellitesomnium opes tapere,62 nulliquiequam dare. Dm D citjMattinum Papam exoptaffe, ut tota Germania unum ftagnum eflet, eius^ boe epiMphium,dignum fane Papa, récitât.

Hic weet ante chorum fubmerfor Teutonicorunt, Pa/lor VlartiniK .extra qui totus ouinus.

Et lupuf introrfus,cui nuRa redemptio prorfui : Sedßt ad infima detrufuf ah aree fupema.

ItemabbiitadePapainquit:

Sed quia Papa facer,efi uir uerfutui,z:r acert lionleuefle{letur,hec^atisfi)rtimedetur, Suadetportarifibimuneramulta,iuuari Sipereummltis. De Epifcopisita fetibit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sandi quid facitis, qui res uefiras itafinitif

Turpiterexpendi j iam iam firet hora loqueudi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üicitti

-ocr page 526-

504 TESTES VERITATIS TEMPOR

Gicite fumints pater,nos omnes crtua mater

Conquerimur durè,de noflro præfule ßire.

Imo î(tfro«e eft,qui deteriorPharaone, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angariansclerum,iacetiKftntàusmulierum,

Iftcjùit eleäui,non propterea quiaredus meritis morum fit, fed quia canonicorum

Donis iiummorum fubuertit corda fuorum:

Et tenet Eccleft£ regimen uicio fimoni£.

Imô nec attendit, quàd Jftiritualia uatdit :

Nec /ôZet ahfq; dare,clerum uel templa facrart. Et neq; baptiftna gratis coriftrt,neqi chrifma '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedpernumiftnaftdeiparatundiqifchifma,

Deuorat Cf potat.natomcumconiuge dotât: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Chrifte tua dote,reputans quoq^ pro nihilo te.

Pgt;'o amp;quot;tge non orat,pro uana laude labor at • t . lAiffamnoncantat,Caftrenftamœniaplantat:

Kilitis anna gerit, qua:funtfua,nontua qu£rit.

Hunquam ieiunat,difcordes non coadunat, Armigerin caftris, non curat quid fit inaftris. Sed difcordarc facit, çx Utes reuocare.

Eionmulcetftentem,nonconfolaturegentem. ,

Non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nudum, fed amat cum teffere ludum.

per eum detur,eleemofyna nulla uidetur.

Attendens^ parum, minuit decus Eccleftaram.

Item de Epifcopo^ prælatis inquit :

Dicite,ftc miferum cur rodis Epifcope clerum :

Cuius tu pater es,cr quern de iure foueres :

Cur exempla bone non accipis a Pharaone,

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quiftpeccaret,famam^bonammacularet,

Deberet legerepfalmos,commiffaq;flere, Et ieiunare,non denarios numerate.

Dicite preelatis cleri,cur tarn male ftatis,

Pro grege commiftb, quod ei locus eft in abyfjb , De noflris certè manibus queretur aperte lüorum fanguis, quos trux modo uulnerat anguis : Tunc bené ueUetis totum tempus quod habetis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

• Ke(lèuixiffe,gregisincuraqiftetiffe:

Sed addamus condurionis uicc hæcpauca de Papa.

Pap£ dicatis precor intuitu pietatis,

Quodflat in Ecclefta iammultiplex fimonia,

Et mala quam plura qua funt ftdei nocitura ;

QU£ ft durabunt ,Eclip/in forte creabunt.

doâum,acreriimpfriMim,eamalainEc» ckfia uidiffeô^ reprehendifle: quæ fi non toIIerenturjEcdeû'am ôipietatemeffent pellundatuta.Hoc enim Edipfis ipfi fignificar.

Gerhardus Dulcinus ♦

ANteiTo.annosfueruntduo (utàPapiftisuocantuQhærefiarchæjGerhardus Sagaceli Patmenlis, Qi, Dulcinus Nauarenfis. lis præcipue' uitio datumjft,

-ocr page 527-

SVPERIORVM contra PAPAM. Ç05 f quod docuetintjOtationcm Deo non minus accepta eflein prophano, quàm facto iûco.Iteni,PapamafferuennteffeAntichtiftum:82Ecclefiam Romanam.id eft, Pa P3m,eius^ fpititualcs, d Deo reieâos, elfe ilia m m crctricem Ba byl o ma ni, d e q ua «ftiiiApocalypfi-Fottaffeacceperuntaliquafeminafaniorisdoârinæa Vualdenliis ous.Habueruntamplius quam pec 4o.annos,multos feâacores.ptæcipué'iu Cifal :• pinaGallia,ô£ptoximis Alpibus.Tandem uero'dPapa non tantum ifti duo doâo# tes,fedamp; ingens auditorumnumeruSjCrudelitecinterfeâifunt. Tcibuuntureis præs teteaquædam incommodæfententiae,quinSôpromifcuæ libidines :quæ, ut fufpi# cor, magna ex patte mendacitetdPapifticiseisadfccibuntur, fient ôiVualdenLbus ptoinifcuas libidines falfifsime' Papiftae ttibuunt.

Dantes ♦

B Antes Florentinusflotuitanteannos2;o.fuituirpius8idoflus,ntmulti fcti^ I } ptoteSjôdpræfertim ipfiusfctipta teftantut. Sctipfit libtum, quem appcllauic

Monatchiam. In eo ptobauit,Papam noneffefuptaImpctatotem,ncc ha» bftealiquod iusinlmpecium. Réfutâtctiamdonationcm Conftantini.ranquam quçnecfaftafit.nec fieri iute potuecicOb quam rem à quibufdam hætefeoseft dam n«us. ScnpfKamp;uuigariitalicofermonenonpauca,inquibusniukareprehendic 3pa,ïius(jreljg,Q,jf QQPjjtqralicubiprolixèintermiffameffe uerbi Deiprædi uanifsimas fabulas, eorum^ nugis fia ica ones Chrifti non uero pabulo Euangelij, led uento palci. Dicic 31IW. Papam ex paftorefaâum lupum ,uaftareEcclefiam, non curare una cum fuis ‘pmtualibusuecbumDei,fed tantum fua décréta . Alicubiinconuiuio amacotio, æquatconiugiiiijj foejjijgjyj,

Adijciemusaliquoteiusdiâaulterioris fidei Siperfpicuiratis gratia. Ac pria * mam quidcex monarchiaeiuSjUbiinter alia etiâhçc in tertia eins opens parte dicit.

Igiturcontcauctitatem,quæquæritur,tria hominumgenera maximêcollu !« mmueSummus namcp Pontifex Domini nofti lefu CHRISTI uicarius amp;nbsp;Petri fuc CfffotjCui no quicquidCHRiSTOjfedquicquid Petro debemuSjZeloforcafrecIauiû, J^fcnoalijGræcorumChciftianorum paftores, amp;alrj quos credo zelofolo matris Ecclcfiæpecmouerijuericatiquâoftenfurusfum dezelo forfan lt;utdixi)nondefu » pftbia côttadicunt, Q.uidam nero ali), quorum obftinata cupiditas lumen rationts fHinxit,amp; dum ex patte diabolo funt, Ecclefiæ fe filios efle dicunt,non folum '»IncqdæftionclitigiummouentifedS^ facratifsimiprincipatusuocabulumabhoc fentes fuperiorumquæftionumamp;huiusprincipiaimpudenternegarunr.Sunt et ter fq quos Decrecaliftas uocant theologiæ ac philofophtæ cuiusliber, infei) 8ô expertes luisDeccetalibusCquas profcâôuenerandasexiftimo)totaintentioneinnixi, deilla fum præuaiencia credo fperantes.Imperio derogant. Nec mirum cum fam audiue î« Ctimquendam de illis dicentcm,amp;procaciter afferentem, ttaditiones Ecclefiæ fidei D ellefundamentum. Q.uodquidemnefas de opinionemortaliumfifubmoueant, qmantetraditiones Ecclefiæ in FiliumDei CH Ri ST VMfiueuenturum.fiuepræfcii temJ fiueiam paflumcrediderunt amp;nbsp;credendo fperauerunt, öifperantes charitate acfetunt,amp; ardentes ei coharedesfuturoseiremundusnon dubirat.

In poemate porrô de Paradifo hæc fcnbit capite nono» Chepocotoccddl Pdpd Id memorid.


Ld tHd citti, cht di colui è pimti, Che priu uolfe k fiialle ed fu fittore, Etdicuiè lanuidiei tanto piantd, Prodirce zjquot; Ijmnde il maladettofiore , C hddifuidtelepecorezxglidgni, Pei-ochefdttohalupodelpaftore. Pc^ucßorEuan^eliocidottor ntd^i

NdiM pdrion Pdpx tdngit memoridm, Tud urbs ^«lt;e pritnd eß eiui pldntd. Qüi primus uertit tergd fuo duthori. Et cuius eß inuidid tdm diu ploratd, Producit cr ßgt;drgit exeerdtum florem, QUiduertitouescTdgnos: Quid lupum ßcit ex pdßore. iidnc oh rem Eudtigclium doiiores ntdgnL

Xx Sondere»

-ocr page 528-

jrotf

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Son Jereliâf, er folo 4 i decretlt;di Si flutUti fi,cbe pare a i lor uiuaÿù, A quefio intende 1' Papa e Cardmali Non «4nno i lorpenfieri a Hazarettei Ladoue Gabriello aperfe 1' aii. Md Vaticana er r altre porti elette, Oi Rom4,che fon ßate cmittro, A la militia, ehe Piero feguette Toßoliherefiende l’ adultéraj

Sunt dereliâi: er tantum beeretaleh Legunturfic, utidex ueflium lumbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

In hoc incumbit Papa er Cardinales t Nec cKZJt eorum ßudia Hazarethujn, V bi G abriel expandit alas : Sed Vaticanum cieteneqi eledtpartt^' Vrbis Romie,lt;}uteßterunt ccemiteriant-MilitbequiePetrum eßfecuta^ Ac tutum libera: fient ab aduktrio.


Porró Capitcautcantione X VIIL dicitha;cgt;

Gia ß folea con le ßgt;ade far guerra: Ma hör fi fa toglicndo hör e]ui, hör ^uiui Lo pan,che Üpio padre a nejfiun ferro. Mo tu,che fol per Canceüari fcriui, Penfa ehe Pietro er Paolo,ehe moriro Per la uigna,eheguaßi,anchorfon uiui. Benpuoi tu dire,i ho firmo'l difiro. Si a colui, ehe uoUe uiuer folo. Pt ehe per faltifii tratto al martiro? Clt' i non conofeo il pifcator, ne Polo.

Cantu XXIX * admodum grauis querela eft, de commutata prædïca Clone uetbt in inanes nugas ac tabulaszVer ba eius bæcfuni»


Olim folitum fuit gladijs fieri btüuM. At nunc fit modo hic, modo iHic aufircilOf Ponem,quem pius pater nuüi elau^t, At tu qui ut delcos tantum feribis. CogitaPetrum (r Paulum qui mortem o[gt;(gt;dai(r gt;nbsp;Propter uineam quam uafiaa etiamnum autant,

Sicadeumquiuoluit uiuerefolus, Quiqj per faltusfuit pertraâus adfupplicium ! Equidemnecpifcatorem agnofcontePaulaitu


Et rfrtcbo»' queßo qua fu fi comporta Con men difdegno,che quand' è poffiofia, Vodiuinafcriptiira,erquandoetorto. tionuifu penfa quanto fanguecofio. Seminaria uelmondo, zr quiuttopiaee. Clje humil mente con effo s ’ occofla. Per apparer eiafeuns' ingigna,er face. Sue inuentioni,çr quelle fon traftorfe D4 predicanti, e’ l Vangiliofi tace. Vndice,â}i la luna fi ritorfe. field pafiion di Chrißo,er s' interpofe, Perche’l lume del folgiu non fiffiorfe, Et oltri,cheld lucefi nafeofe. Dit fe,peroagll liiffiani,cr agi' Indi Corn' O Giudei, toi eclipfi riß^ofe. Üon ha inPiorinza tanti Lapi er“ Bindi, Quante fi faite fauole per anno. 1k Pergamofi gridam quinci cr qnindi : Si ehe le pecoreUe,che non fanno, T Oman dal pafeo pafciute di uento, Et non le feufa non ueder lor damno, Non diffe Chriflo al fu primo conuento, AndatCtCrpredicate al mondo dance. Ma diede lor uerace findamento : Et quel tanto fono ne le fueguance : Si cW 0 pugnar,per accender la fide. bel' Euan^io firo feudi er lance, Hora fi ua con nwtti er con ifeede.

EtiamißhuchiefurfumtoUeratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Minore odio,qtùm cumpoßponitiat, biuind Scriptitro,cr cum torquetur, tionreputoturquonto fanguinefletit, Cum in mundo feminaretur, er quantum pUcet Qui animo demiffo ei adhitret.

Vt uideatur q:lt;ifqb findet,er profirt. Sua inuento: er iüa pertradantur A coneiondioritiM : er Euangelium tacef gt;nbsp;Aliui dicitlunam fe retorfijfe, In Chrifiimorte,feqi interpofuiffe, Vnde lumen fold non feporrexit. Alius,lucem fe occultaffe.

Perfe:idcircoHijfgt;anisdtpkindis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Vier ludtcis talem eclipfin uifam efii.

Non habet Elorentia tot Lapos,tot^ Bindos-Quot huiufmodifabule per annian. fnggcfiu hic cr iüic declamitontur,

Ita ouicule que hoe ignorant, Redeunt è pafcuis pafie uento, Nee eas excufat fui ignorantia damni. Non dixit Chriftus fuo primo ccettu, ite cr predicate mundo nugof, Sed uerum iHis dédit fundamentum. Et ittud tantum fonuit in ore ipforum. Itaqi mi ad pugnam,ut fidem accenderent. Ex Euangelioficerunt clypeum amp;nbsp;hafiam. Nunciocis erfaceeijsitur.

Aprefca

-ocr page 529-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» '


/ ’ ■ Api-ciicdr'.crpurchtbenßridä, Confiai cdppucio,^^ piu non ß ru hiede. Ma tal necel nel becehettof' annida : ehe fc' I nulgo il ue deßi,uederebbe Laperdonanza,di ehe ß confida, Percui tanta fiultitia in tem crebba z Chefanzdprouad'ideunteßimonio, Ad ogin promefiion fi conuerrebbe Diifne/io’ ngrajfarporco fant Antonio, t nbsp;nbsp;nbsp;Etóltri anchor,ehe fon ajßupiu porei,

Pa^ando de moneta fanzd Conio.

Ad praedicandum tcrmodo benèridedtur Intumefit eueuüd,nee ultraquicquam retpiifitur. Verum ea auii in rofiro nidum habet, Quam ß uulgia uideret,eerneret

Veniam,cui eonfidit.

Per quam tanta fiultitia in temcreuit.

Vtfine approbatione cuiusquam teftimonfi, Cuiuus promifiioni eonueniret.

Ex fcoc ßtginat porcum Saniliü Antoniut.. Et alios fimul,qui magis funt fueS, M.onetaperfoluendo,nonfignata,


Incantione ji. purgatorrj nonobfcurcoftenditPapameflemerctricéBabylo ny3m. Tribuit enim eiusminiftris.td eft,cpifcopis bicornia capita,quatuoructóqu» bosdam unö cornu qui funt 82 patriarchæ.Ipfi ucrômereiriciinftarcuiuldamarcis. 'AdiügamiisueróDanti ctiamlornädi diäumex librodetranslationelmperijqui umuleftimpreflTuscumeo.

. îtrmnota quod cum Antichriftus uenturus non fit, nifi priusImperium deftruä omncsilli qui ad hoc dantopcram,ut non fit Imperium quantum ad hocfuntpjæcufQffs g^fmnetj Antichrifti. Caueantergo Romani 82eorum Pon* tiiicfs nepeccaffs 82 culpis fuis exigentibus iuftoDeiiudicio facerdotium abipfisau« fctatiir.Caueantnihilominus Præfules 82 Principes Getmani.

Non male hic quoep conijeitRomanum PoncificemJ quia difsipet82oppri;lt; Ç iîiatlmpeduni.eircAntichciftum.

Taukrus,

TAuIeriis,roncionator Germanus,floruit ante annos »oo, Docuit degratuita fü ftificatione fatis rede. Nam qudd tantopeteinculcat hominem dcberc M-cöi^ »n6 lofs fern alter tteatuven/t)ttl»f«itt«ïfdf’rt : baud dubié,utexmultis eiusdojuionu locisappatec,eamuimhabet,ut doceat,piosdebcrepenitusdefe,omnibus^huma tiisaaxilijs defperantcs,in folum Dcum conijeere fuam fiduciam.atcp ita ex folo Deo peudete,omniac^ab eofola fideimpetrare. Humanorum operum mérita 82tradiis tionesuehementerextenuauit.-acomnino omnium fuperftitionum hoftis.fuit acet timusjfolam Dei mifericordiam diligenter commendans. In condoneËpipbanite', ^dtnoftros pralatosefleChecos,82cæcorum duces : uerendum^eflfe,ne82duces D ^auâifimulin exinumæternumruant.InconcioneprimæDominicæqnadragefiii ^æî'^idtjuehementet obeffe pi)s cordibus fpirituales iftos, q ui externa fanÖitate82 ^''f’plitiapcæfulgent,at^ ita homines tantum ad externa opera rrahurit.Cóncióne Jupra.Simile eft regnum cœlorum patrifamilias,daré imptobat fandorurh inuoca^ tioiiem.uetbaeiushæcfunt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

liri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etliche gcoftlic^e mcnfc^cn/bie one (ro(I nU weifen fciit/ben ef)e fle (enf cvfic^ »nb war*

enc tioftiD0((cn fein/ono leOig vnb lofsfunben werben/fo nemen fie ebe fur fieb bimliftbe creaturen/ beoligcn Oll 5 Cif engel onO befîçen biein il)ncn fcibet mit einer geiftiirben luft / *cnb feçén b« fut iâ einem tioft.2riszbifer heilige ift mir lieb tooî anbern ^eiligen ! ober ber Jêngel 002 onbe'n engdn/ bâh *^'*'’'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fngelas ombftofst/bas es nicht foil fein/fo Ijaben fie barinnen wenig fribes/fîc

baU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnfiibc. vnbbas ift benjùmat onrecht/ ionb ift bir gegen @ot ein grofs bmbernufö»

b(f h h *-^*'*' creaturen im l)immelreicb onO auff erbtreicb / »nb auff niemanbt nîwen ! noeb Im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lauter anff ©ot alteln.23ßentt bu bas tbeteft/warltcb onb leuterbch ! fo weren alle bei*

gen warhe^ onö ooltommenlicb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geebtet/onb gewirbiget. ^Denii tie lieben heiligen alle Jeit ge*

1 nett werben einmntiglic^ in ben götltc^en Vätterlic^en abgrunbt ber bepligen breofaltigteit,

X X i Supra

-ocr page 530-

TESTES VERTTATIS TEMPORVM

Supfafepulchrumrius Argciitinae,inmoiiaftcrioDominicanorurn,difgt;t‘ fripfiusimago, digito Deiagnumoltcndeiis ; qua ipfapiâurauelipff*^^^’’'’ quisaliusiiidicare uoIuic,euni,Chnrtuni unicum agiiumpeccata c,ifle,neglcaisomntbushum3uisnictitis,iufti£iis,acf3uâitatibus.llludfanenie labile cft.ôd multi diuinKusfaâuin puraut.utcumillud monaftctiuminfchO'æ mam tedigeretur,cafu,ccrtéfineullo hum3uocoufilio,eiusfepulchi-iniillapiæ^ la imagine infignitumaurclfâoriumremanfcrit: ueluriliOeus ipfeeoMftt/^’® nitore,tanquani epigrammate quodam.intrantes monere uoluerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nami

doftriua doceaturiautcertéidiammortuo tribuerCjUteriaminfepulchrow^**’?“ CemChrifti puiiorem auiculcarecgt;qu3nicunimukis pijsamp;fanâis,amp;auciire,8iui leillam foclicem diem uiuens frurtra exoptauir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim repetit,Ecckfiai»gt;*gt;‘’'ê^*

tegtauireformatione.

Célébraturin primishoceiusdiâum,quôd nunquam homo fit raniauwusa cipiendi beneficij.quin Deus id fecundûfua promiflâdaremagis cupiar.

cumelTeueracem.Coucionibuseitis Balileæiz.annoimprelsis,additæfuntôialio* tumquorundanrutcuiuldam M.Ek3rdi,quiciica eadem tempora fuilTedicitur,cou fimilisnotæorationes. Vndeapparet.omnibus temponbusaliquospiosdoâoirt fuifle.Mirabtiis eiùm lihus hiilona eit,qui eum ex phatifailmo eduxit.

Francifcus Petrarcha

FRancifcusPetrarcha.uirapprimêdoflus.floruitanteannoSîo« m.i,appell3tPapaecuri3mBab0oné,amp;meretricemBabyloniamfuplt;f’fl‘’^* fedentem, mairem omnium idolatnarom amp;nbsp;fcortationum, cum quâfeortati font Principes amp;nbsp;R.•^^gesterrærafylum hærclïumamp;errorum,amp;c.dequaiH^P®™X* pfifpiritusfanâusprophet3uir.Videlocum:ptolixéidibidifpufat.0.uo inodocam decuriaPapæ locutus fit,plane'uideturfenfiire.PapameffeAntichriftom.Et fane ik lud quocç uehementer hocconfirmar,quod dicere folitus eft, nullum cuiquamma* lus malum optati pofle,quam ut fiat Papa.Reptehendit alioqui ualdecrcbrofcekta amp;impietates pleudofpiricualium.

In Italicis fuis R hythmis fchbit inter alia fie de Roma : Schob de erroti,iKfenJ plodehætefia:id eft,Stholaerrorum,ôitemplum hærefeos.Sicôifaepéaliajineo' dem ptiémateearn uocatBabyloniam: item matrem errorum, irem nidumprodi* Monum.Dicite3mcrercereexalieniscalamir3tibus,aitquoç,eam feextoHeretonira fuQsfundatores : id eft,lmperatores,qui ipfi multa antea largiti funt.Talia propemo dum infiuita in eius opufculis,de Papa ac Roma.diâa extant. Apparetetiam.Papani eiinfeftumfuiflre,eum^perfecutum.NamincantiIena jz. inquit: DeZwnpM onde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ogni uergog,nd,onlt;ie ogni bent fùori,Albtrgo di dolor^ddre de emri/on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io perdUungdT

td wïu cixtai quoiÿ dialogus Pyladis amp;nbsp;Orellis,fub nomine Petrarchæ,non ommno indoâusautillepidusun quo difputatur.Romammodis omnibus fugiendarntfle,!' tanquamquandam btronum fpeluncam,(3dmalorum fontem ac primariamoffid nam.Crcdo fané Petrarchæ non efferfed tarnen certè eft hominis haudquaqua/nn* Ccitûamp;ante annos ciccitet;o, editus in publicum efl.reuimpreftus.

Petrus Ioannis »

ANteannos ztfo uel amplius,floruit Petrus loannis.dioccefis Biranenlîs MmtJ* rita,qui turn alia multa contra Papam docuit, turn etiam quód Papa fit Ann* cbriftuSiamp;fynagoga Romana fit magna Babylon. Scripfitfuper Ma trharun^ Epiftolas,ôf Apoc.ilypfim . Hunccumuiuum nequinetexurerePapa,longopoft mortem tempore ofla eins eftbfla exufsit. Facit eius mentionem Nicolaus Emetic?, in hbro fuarum Inquifinonum.ait^ ib eo porrdMichaelem Cefenatemfua dogma ta mutuatum efle. Facit amp;nbsp;Balæus eiusmentionem m Laureniio AngLco, in cacalo* goBtitannicommfcriptuatïum.

-ocr page 531-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM.

Eduardus RexAngliae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;*

EDuardus Rcx Anglic, quintus, ut opinot, dus notninis regnauit cirdtcran « tiumijio.id eftjfcrm'e ante »4o.lsdeconfilio parlamenrifuj,amp;ad petitionem totius tegnijfctipfit tnifetabilem epiftolam,quam ha beo, pet en sa' Papa,ut de» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccüfias cotnmendaie,cui ipfi libet : rclinquat^ fibi ac regno liberam

tlfaionem praclatotum,aliorum que paftorum.ficut olim earn habuerunt. Queri» ^utlugubtitet, Papam conferee regimen Ecclefiarum indignis, qui plcrunquene* RUf cutenifalutem omnium, nee earum uocem intclligant, nee ctiam in fuis Eccle * gt;i)s tefideant ; fed tantum lucro inhient, teditus Ecclefiarum per procuratores exi gfntes.amp;ouesdeglubentes. Vndefien,utpii amp;nbsp;do di homines indigenæ pauper« ^îtfpttfsi,ftudiadeferant,ædificiaEcclefiaftica corruantjfalus animarum périclité# B^“wtegnumdenique pcnitusexhauriatut,amp;debilitetutDpminiuinea . Dicic inter extern, maior^s fuos 8ê alios proceres'regniolim aedificaffe dotaffe ^•^planiunifice', idoneos qucminiftrosEcclefqs prxfeciffe, fieque ibi pietatem ff^Pagatamiam autem (inquit ) aper de fylua deuaftat uineam Domini Sebaoth, quot;ngularesferxdepafcunteam : intelligensfcilicet,utexfequentibuspater,per Ptumdefyiua^jpfum Papam, uelcert'e eius peruetfum regimen.

P P*®äts, alias que plûtes calamitates, amp;inaliotuffltegnotum gentium quc tcclelijs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in libro deCorrupto Ecclefiæ ftatu, ob talem uenditionem

*eu donatio nem,feu etiam proftitutionemEcclefiarumaccidiffe,queribunduscom J^emotat, Nam dehac Gallicarum praelaturatum direptione, amp;nbsp;pragmatica fan • “'one, perpétua ferme'fuere RegibusGallixcertaminacum Papis,indea Bonifa« tiog.ufqueinhodiernamdiem, dumaliusRexfibiid iusextorquer! patitur, alius - uerönecefsitate prxfenticp fui regni periculo illudad fetetrahere,amp;pr3gmaticam t unâionemin ufum reducerecqgitur. Qua decaufa etiam appellatio fcholx Pari « fifiifc contra Leoncmdecimum, dequaalibijfuirinftituta. Seddecontentioni* O'JsGallicotumRegumcum Papis ,alibi.niud ueróobferuandumeft.quod inferi« ptocurnC!emangiimpreifo,titulo Apoftoli nationis Gallicæ, fcriptum extat, Re « geinAngliætandem feucro ediâo prohibuifleannararum expottationem,amp; pe # titioncmptxhturarum AnglicarumapudPapam. Nimiromidfecit,poftquamfe üiditftuftcafupplicatePapae.

Vuiclephus in libro de Papx poteftate,narrat ex Chronica quadam titulo Flo tfs hiiloharnm,aliam hiftoriolam,quae long'c ante hanc accidit.Dicit, Papam anno yi^ tnififfeinAngliamquendamlegatumfuum à latere,nomine Otthonem. qui ''^comitijstegnibullamPapaeoftenderiMnquabeatifsimusconfiteturuerom effe, 9Uüd Rotnx in curia nihil eflfici aut impetrari fine maxima etfufione feu profufio ■ IJ nepecuniæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsineo queRomanam Ecclefiam,quæ mater om

niumaliatum fit,infamem ob aoaritiam,fimoniamóicotruptelas effe. Sed idinde acadete,quod aliter fefe Papae miniftri alete nequeant. Decerc igitur ipfos Anglos, tanquambonos Ecclefixfilios, utfuammatrem eaignominialibèrent. Poffeau.-temid eositafacere.fialiquo chatitatiuo fubfidio ( utCurtifanifuas turpifsimas ex « püationes uocant)eamfubleuent,fubfidium potro'id effe poffeidoneum,fi exom » nibuscathedtalibus Ecclefijs duæ prxbendæ, amp;nbsp;ex omnibus monafterqs dux bo i» norum pattes,habita ratione ad Abbatem amp;nbsp;monachos, perpetuö daienturVe# wniRexactegnumtuncid penitusrecufauit. Appatetporr(3expriorihiftoria,Pa# patnpoft hanc primam repulfam non deftjffe fuis technis circumueniteAnglica# nasEcclefias, donee tandem ius omnes ditiorcs prælaturas, conferendi omnia opulentiorafacetdotiacui uellet,nancifceretut,utpauloantdoftendi. Cætetu'm epiftola Regis cuius memini.hxc eft.

Sanftifsimoin Christo patri domino Clementidiuina prouidcntia.facro

XX Î (andae

-ocr page 532-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM fanâatRottîanaeacuniucrfalis EcdcfiæfummoPonnïici. Ed un rd us eademgratia jJ Rex Francorum ôô Angliæ amp;nbsp;Dux Hibcrniæ , deuota pedum ofcula beatorum; pen fata fedis Apoftolicæ elementi3,quæ de fouenda deuotione CHRISTI ndelium,⣠antmarum falute folet effe fumme follicjra , non querens quæ fiia funr,fed quæ funt potius lefu CHRISTI tenet probabiliter noftta fiducia, quod ueftra maternitas infpeda cellitudinis Apoftolicæ præclaritate mifeticot* diae, ôifcientia diuinitus iam eteda , ea quæ decus Ecclefiæôi deuorionemple^ bis atténuant amp;nbsp;animatum 66 cecum pericula comitantuc, cutabit miftricordictc ceformate.

In publicam ,intern non ambigimus noticiam perueuiire,qualitrt ab exoc* dio nafeentis Ecclefiæ in regno noftro Angliæ progenitorum nofttotum Re« gum Anglia,8i procerum aefidelium difliregnidigiie recolendaprioritas,propter^ Dominiculrus augnientum conftruxit Ecclelias amp;nbsp;ipfasamplisdotauit poflffsio» nibus,8i priuilegi)s communiuit,ponens in eis miniftros idoneos,qui fidem ca» tholicam in fubditisfibi linguis populis fideliier propagarunt:perquotumeu« cam 6Cfollidtudjnem uinea Domini Sabaoth cum cultu amp;nbsp;fruftu ibidem roinfi« ce'foecundauic. Sed ( quod dolendum eft ) ipiius uinex progenies degentra* uit in labrufcas, exterminât earn aper de fylu3,amp; fingulares feræ depafcunteani, dum impofiriones promifeiones fedis apoftolicæ , quæ folitô gtauius ipfi* us peculium contra piam uoliintatem amp;: ordinationem donatotum , manus occupant indignorum præfertim cæterorum amp;nbsp;eius dignitatis beneficia pin* guia perfonis conferonrur alienigenis, plerunque nobis fufpeâis ; qui non ceu* dent in diâis bénéfices amp;nbsp;uultus commiflbrum fibi pecorum non agnofconf» linguam non intelligunr, Sed animarUm cura negligitur, uelut mercenari) fo* lummodo temporalia lucra querunt 8d fic dominuitur CHRISTI cultuSjj animarum cura negligitur,fubttabiturhofpitalitas.

EccleSarum iuradepereunt, cuunt ædificia clericorum , attenuatnt deoono populi, Ecclefiaftki facerdotes regni uiri magnæ feientiæ conuerfationisn”* neftæ» qui curam animarum pafeendarum ibi, ÔC regimine falubriter peragff^ pro noftris forent Si publicis confilijs oportuni ftudium déférant propter P''“’* motionis congruæ fpem ablatam quæ diuinæ fimus efle , non placide“®* luniad.

Quæ omnia in graue noftrum amp;nbsp;fidelium noftrorum uertentur ptæiodif * um Sdineffabile pericultjm,nifî fempercitius confultius caueamus. Nam^ pattonaïus.quod nos amp;nbsp;fideles nofttiin talibus obtinemus benefictjs,eneruatur-^ cia noftra in qua duntaxatcaufæ fuper iure patronatus didorum beneficiorum tta»^ ci debenr,8i ficiura coronænoftrçregiæ^tamprobrofæjqua'm damnofædepert“quot;^^ etregnithefaurusadextraneos,nedic3mus noftrosmaleuolos,afportaturfubri“ fan artificiOjUt regno deprefToJacerdono queSieius exhaufto thefauro.reddatu gnum debilius in aduerlisquæfingulaamp;alia, quæex'præmifsisfequunturii’i^^ rnoda,fueruntnupercor3m nobis in parlamento noftro generali pet comm*’ temdiditegniinconuentu palam expofita.unanimietardenripetitionefübiu'’ ’ Vtprçdidisdifpendijsquædidçcommunitatiuidenturintollerabilia.celeritet camus, Nos autem Anglicanædeprefsionem Ecclefiæ,amp; exhæredationemr næcegiæ,acmala prædidaquæ difsimulatadiutiusadducentuerifimilitergtai'' pecicula,cernentes intuitu ad uos fucceflbrem apoftolorum principis,quiad pair dum non ad concidendum oues dominicas amp;nbsp;confirmandum,6inondepci*’’ dumftaicesfuosmaiotitatema' c HR. I s T o fufeepit.

Iftâdd

-ocr page 533-

SVPERIORVM contra PAPaM’

IftadefcrimusuoriuisafFcaibusfupplJcantesqiiatcnus ponderando 81. conf Mfranda, quod deiurc creandifuntdcuoripopuli magilhatus, öóiuxta diflum •quot;rophetæ, dandifuntdccodcmlocopopuUdoâores, quod pcrbcatos Apofto:« ‘OselTe faftutn, dum gcntibus uiros luigoarumfuatom habentesnontiam præ« fcetunc.penfataetiam deuotionisplemtudi'n^^ quodDeigratia noftra regia, in * «fletusacpopulusdfäircgniperftitcninthaflcnusinobedicntiadiaæfedi«, popterquodnondeberetcipatcrnusaffeflus onetaamp;giauamîiiacumulate: uplifts,ut pater filijs thefaurizans alleuiarc.

lica ^’^’’^‘’’’’'’’’po^i^onumSipcruifionum aconctumiam per federn Âpoflo « fu ng’'3Uitatem petmittentes ukerius , ut partoni patronatus 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que catbedrales,amp;3h'ediâi'regniliberasaâiO

“quot;«Sieotutn officia habcant.

fingulis uocatio# dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petfoiiis idoneisiure ÙO regio bbereconferebant, ódpoftmo*

bust nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad inftanciam fanâæ fedis,fub certis modis amp;nbsp;conditiom^

Ecclefijs per templaeorundem, accefsi'^'^’^^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfam ex ccrta fcicntia confirma ra, fed contra fbrrnani

fuas diï'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’'æ^*^æ fedis per refetuationes 8i. promiïsiónes

quæi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adimit fupradiftas eleâtones, 8ónobis iusöóprærogatjuam,

parte, propter quod ref I ffgninoftrl, ex qiiolexinconcefsionepofita nonferuatur, concefsio Û uitiit amp;ftatim reuettitin primæuumVnperpræmilsfsigiturdirigcmint quæ # C di benignitas ad honorem Dei Kfalutem animarum,nec noattollen praeiudicia ptælibata , feftinanter ôi. falubre temperamentum

ppoiiere, utnosamp;noftriquiperfonam ueftram fandifsimam öc’fandam Roa ki- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ “tdebemus Ceffantibus didis malis in»«

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bl primauefttæ diledionis dulcedine acquiefcamus, Reuerefcata

modetationis ueftrs ckmentiam,re*

ConfetuetuosaltifsimustegimenEcdefiæfuæfandæ, per tempora profpc^ ta«Iongæu3.Datmy^gpjjjVvafen.d(C7.Anno rcgni nofttîcFranciæ 4.Regnino» «tmetoAiigliacdecimofeptimo.

t

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conradus Hager» ,

VWtHerbipoliM.Contadus Hager, circa annumDomfni •J4o. Is, ut ex bulks Auibufdam OtthonisEpifcopi Hetbipolenfis patet,confeffuseft, feannis

uelmottuo ptodeflTeieo^nequaquamcelcbrandam. Dixit pecuniam,quæ a onentibus ptomifsisrelinquatur, efleuclutifurtaSifactilegia quaedamfacerdoiî 'jn’,qaæillipaupetibusimpie'fubrrahant . Dixiteti3m,fe,fihaberethypocauftum P Wuniaateis,non unicum daturum pro Mifsis.Affirmauitetiam,fe putare propte rripopulumabhotrer'eaMifsis,quddipfcmukosearn fentcntiamdocuerit. Abi» ortuiiTe autem incolas eorum locorum tune a' Mifsis pro mortuis, non folum 'ƒgt;ƒ » fed etiam ex alio eiufdem Epifcopi mandato apparet, ubi feuetiter fub* WS pcæcipitur, ut perfoluanr ea, quæ a' fuis maioribus pro ftatis Mifsis legata tfitatnento fuerant. Ob banc fententiam ille bonus magifter dam na tos , ac in MKctctninculufus eft ♦ Necfcio,quemfitfinemfortitus . Vtinannakquid 4 plcni«

-ocr page 534-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

pleniusdeeius dodrina haberi poflft. Fort? etiam fcrip^fit aliquid, Hauddubte'ille □uditonbusueriimfacerdotem,ueram3gnuni,ucruni^facrificium,ptoiftocom» nieiKicio ântkhnfti digito,cumloanneoften[auic.

Nicolaus Orem ♦

F Loruit Nicolaus Orem circa annum Domini 1364. Habeo in uetufto codice fcriptameiusor3tioncm,quamcoramPapa Vtbanoj.SdCardinalibuSjinui» gilia natiuitatis Dominifupradido anno habuir.quæpoft adiungetur. Acris profcdó eft admodum. Si duriccr eos, alioscj omnes prxlatos ac faccrdores repte» hendit. Summa porrö oratio nis ea eft,quod Papæ eius'^dero de proximo im mi« iierc exitium prænuncier.Signa fuæ praedidioni$,ex eorum feel eribus fumir. Omnia prophetarum dida contra impiosludæorumfacerdotes, accommodât ad cletum lui temporisieosqg affirmât eflecanes, nonualentes latrare: cflecanes impudentes, g nefçientes faturitatenmeffe paftores.qui non gregem, fed femetipfoS pafcant,igno » tantes intelligentiamzabiuifle unumquem^ eotum in uiam fuam, declinaffead aua ticiam a' fummoad minimum.Diciteos tanto peioresfynagoga efle, quaiitögraui» usfcelusfitEcclefiam amp;Sacramentauendcre, quam patiuendi columbasintem* plo. Intet figna uenturæ calamitatis, ponit etiam inæqoalitatem inter facetdotes, qiidd alij ex eis fint plus quim Reges, al ij fint mil’eriores amp;nbsp;conteniptiores mendia cis,Item,nimiamfupetbiampra.'latorum,nimiam eorum tyrannidemm Chriftia* nos.Affitmac Papam Prælatos ptomouere indignifsimos nebulones ad amplii» fima facerdotia ac dignttatesioptimos uexd,ac omni honore dignifsimos abeiscon temniObijcit eis, quod pelles carnes puium crudeliter ab eis auferanr. Quate proponit eis etiam illamEzechielis proplheriam: Cefl'are eos faciam,ut non ultra pafcant gregem meum; libetabo eum de ore ipfotum, di non erit eis ultra in efcam. Contra iftam uanifsimam , ramen perpetuam Papiftarum obiedionem, quod ipfi fint Ecclefia,quam Dominus nonfirdeferturus,quiafitpollicitusfecumeafore ufqucinfinemfeculi:item,Otauipro tePetre, nedeficiat fides tua: item oppemit illudProphetxdidum , Nolitecjpnfideteinuerbismendacri: rem plum Domini, templum Domini,amp;c,

Vtinameahaberipoffent,quacpriuatimautdixit,autferipfit. Namficotant Papatslia dicere aufuseft, uerifimileeftcumalias,ubiminttspericulifuit,pluraac tnaiora dixiffe.Tribuunt huic quidam uetuftiores codices epiftolam Lucifeti. Tem» pusfane' propemodumconuenit, nee etiam fententia epiftolx ab eius animo mul» tumdifcrepar.

Sed adijciamus praedidam eius concionem coram Papa amp;nbsp;Cardinalibusha» bitamiquandoquidem uix fpes eft,eam alioquiin lucem prodituram.

, r • Conciofada coram Papa,

IVxfa eftfaIusmea,utoeni3t:8Ciuftitiamea,utreueIetur.Ef3ixjrtf.Secundnmfen tentiamB.Pauli Rom.x.amp;in pluribuslocis.ante Chriftin3tiuitatem,totu$^'’ dus erat ditiifus in duogenera hominum,fcilicet,ludæos 6C Gentiles.Iisqo*“^ ludæisexpeâantibusaperrionem ianuçparadifiperfanguinemSaluatorisue^'’,’'» per quem populus gentium,qui ambulatintenebris.erat üoeandus adlucem,8tiült; ftificandüs ex fide,uc habetur Ro.f.Hatte autem falutem promiferat olim Deuspâ' tribus in prophetiSjUt huiufmoditei defid eria in eorum cordib.acccnderer,8ifitma fpem ÔC fidem äugeret.Mtth.6. Vox Domini clam3r,SC falus erit hominibus timen» tibus nomen ruum.Ef3.46.Dabo in Sion falutem,ödin leruCalêgloriam meam ltem mulra rurfum.Quia ffies quædiffertuc, affligit animam : nimirum fpes frequentius intulitdetarditatefaftidium.amp;depropinquitatefolatium. Efa.»4-P'^op^f^‘'^ tempus eiusueniar. Et Abacuc». Venict, amp;nbsp;non tardabir.8lt; mulrafimilia . Expw äabalitenifti fanât patres in limbo, ut ipfeeduceret de condufione uinäum,ot

-ocr page 535-

«VPERrORVM CONTRA PAP AH,’ ' jij

Ä lt;ïfdomo careens fedentem in tenebris,Efaie4t.Etappropinquauirtenjpus,inquo plenitudogenriumintracct. Rom. i». Et in qua uoluit Dominus notas facere diui * lt;iasfa«amentthuiufmodi,quodcratabfconditum afeculis.amp;agenerationib.CoL *• Dominus tgüuruno eodem^otaculo patres noftrosdeSaluatoris aduentucerti« ft a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidciintelligentia in

ttatearfignatDiisinucrbisaffumptiSjluxta eftfalus.óic.Hocautcmimplecum eft, ^uando not« fecit Dns falutare fuü.et in côfpeâu gétiû reuelauit iufticia fua. Qua ntu •gitucad ptius,3iad propofitum.Ptima parsaffumptiuerbi.ad Dominicæ natiuita* ^s uicinitatem debet 3 pplicari,qua Dominus dicitjuxta eilfalus. Secundóadmy« ftftiumaduentus Chrifti,cuius eft hodie quarta Dominica, poteft aptari:cum dici« Ut.Vt ueniatiPrope enim eft ut ueniat.quia, Ecce ego ad uos,dicit . Tertiö, defe B “fdute diuinæ uindiâæ nobis tremenda poterit exponi. Quia dicit etioftitia, uc icuelttut (dhcet primitiua,de qua Amos s.Et teuelabitur quafiaqua indicium,82 iu * ■tnquaütottensfottis .Primo igitur ad contemplationem folennitatesfacratifsi* ^æuigiliæ,cum gaudio fufeipiamus uctbum Dei patris, luxta eftfalus mea : feilket ^htillüs.cui dicit Efa .49. Dedi teinlucemgentiurn,ut fis falus mea ad extremum de quo Ef4.46,Salus mea non morabitur. Naln eins proximationem Euan * 8« umhodiernumpatefecit,ubiMatth.inquit:Cum effet defponfara uiro Maria ^ateteiusiofeph,antequamconuenirent,inuentaeftin utero habensdeSpiritufan lt;3-txhacreaperte'cognofci potetit,quod Saluatordebeatin breuidcclauftrispu Of*sonci,licutPtQphcta prçdixitiEcce uirgo concipiet,82 pariet filium.Nam quem admodumgtofsioruua maturatad uinum,82flos expanfus feftinatad fruftnmiita falusmundiineleuatione uentris uirginiscœpit humanogeneri propiusimmine* re.TunceiiimapparuKbenignitas82humanitas Saluatoris,cum mater eiusinuen» ta eft in uteto Habens de Spiritu fando, ficut in fequentibus teftatur. Angelus didt: 'Lluodenimineanatumeft, deSpiritufandoeft.Sedquomodo in ea natum eft? Quiafinonficutcaeterijdecurfu nouem menfium paulatim formatus,fedabinftan ticonceptionis eins (Ïmul foit 82uerus Deus,ö2uerus homo perfcdus:82 fi non mo a lècotpotiSjtamendecoreuirtutiSjamp;quafiiamnatus: utdicit Auguftinusinepiftola ad DatdanumiEtiam poteft diciiam natus,quia propè eft ortus eins, dicentc Domi nOjEfaji Propé eft iuftus meus, egteflus eftfaluator mens,ficut in prima paree uet »» bipropofitidicebatut.

Seconda pars ciufdemuerbi.contemplationi myfterq aduentusChriftiin catnem,poteft aptarijCum dicit,Vt ueniatzAggæi ». Veniet defideratus cundis gen ■ tibus.Q.uamuis82defecundoaducntu,dequoEfaiej.dkit,Dominusadiudicium utniet,poffetexponópro cuiusmem0ria,quarra Dominicafuitolimdfandis patri:« bus dedicata. 82 deifta die iudicij dicitur illud Sophoniæ primo : luxta eft dies Do « minimagnuSjiuxta eft 82 uelox nimis.

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etqoamuis non in fe,tarnen in tribulationibus, prxambulis eius, ficut ait bea #

tus Gregorius; vitimattibulatiomultistribulationibuspraeuenitur, licet nondum ftatimfitfinis. Ideottanfeundoadtertiumuideamus ,fifotte' de tribulationibus ' ptæuenientibus ultimum aduentum Chrifti, fit propinqua aliqua uentura, ut de ea exponatur ultima pars uerbi propofiti, quo dicit dominus : Et iuftitia mea, ut reue:« lfcutfcilicetptimitiua,utadducaturiuftitia, 62impleatur prophetia Danielis ?.Ee adfinemiQuo'd hoe malum per noftramconuerfionem ad Dominum cum huma» na ptudentia poffer uitari,aut minui,aut fairem differri.

Circa hæc,quatuotfunt dicenda ; primeS, quód fi futurum eft de tribularionc, utteueletur. Secundddeeiusacceleratione,quiaiuxta eft . Terriodefalfaæftia mationecircahæc,quia dicit,Vcueniar,82quattö deconfultationc,quæ poteft fieri-ut iuxta Gt falus.

Quantum ad ptimum’, ita notorium eft, 82 exetcitatum in facra Scriptura quo'dEccle^

-ocr page 536-

çr4 TESTES VERITATIS TEMPORVM , quod Ecclçfia patietLir,quodfuperfltmm uiderurad hocalleg3re;iitqi-n-KxIiocp° toit huiufinodimali modus Sicaufa perpçndi,amp;tcrminusconteâutari. Pro4’* promuto duas régulas. Vna eft, quöd per duo régna geneis Hebræorumquæwe« runt olim, uidelicet per regnumifracl, cuius caput erat Samaria, fignific3türinPro* phetis fynagoga, amp;nbsp;per fecundum regnum lude, decuius ftirpe natus eftCbotos» aquouidelicetludæîfumus.fecundumÂpoftolum: pcrlerufalem.quæf'^'fy^ cundum regnum Metropolitana, defignatur Ecclefia. Ifta régulanoneft habetur in gloflaauthenticaHicronymi,8ieftOrigenis8dultima in Omclialup^ uetLisTeftamentum,perEcclefiamapprobata: ubi probatur multipliciratione, iacri canonis authoritate. Alia régula eft, quod pet meretriciumamp;fornicationfn* intelligitur fimonia, amp;nbsp;abul'iua difpenfatio arque promotio, quæ fit lucricaufa,«“ alioadulterinofauore . Nam taie quid, quo ad officia 82 honores feculip^r“8^^ j gentium reprobatur, utfitis: Merx dicitur nam^ à mercede, pro qua uendiratrilu quod natura fecerat non uenale. Date ergo aliquid propaflo, quod état debitum pro uirtute, eft quodam genus corruptionis fpiritualis, quod olim merctticiamdi» cebatut:fecundum quod Efaiei. dcIeruraIemqueritur,.Q.uomodofadafftnifrf’‘ ttixciuitas fiidelis,plenaiudicrj r Et Ofeæ?.IerufalemfotnicataesàDeotuo, xifti mercedes fuper omnes areas tritici. 82 in multis locis Scripturæ non poteft ror^ nicatio aliter recipi . Ergo fifecundumdoârinam bead Petri yipoftoliuoloenmus fermoniPropheticobenefacientesattendere,acnofcere,quddfpiritu fando infpiw^ lilocutifuntfanâi Dei homines:fuper lync Ecclefiamindagemus,feu ctiamditor« ramus Scripturas.inftruâiregulisfupradiâis.quibustanquamduabusclauibuste» ferabitur nobis,82aperietur intelleâus earû fuper ftatu Ecclefiæ præteritoamp;fut“fO'

Excaufauideamusdeuno. Dominusenim Ezech.i6.huicEcclefiæloq“^”^

fub nomine Hierufalem, fie ait Jn die,in qua nata es, uidi teconculcati in fanguine gt;nbsp;luo.uidelicet loquitut de tempore martyris.^equitur: Et multiplicata es, 82grand^ effeâa, 62 mundaui fanguinemtuum ex teffcilicetexceflationeperfecutionis)» dedi cotonam decoris in capite tuo,82 ornâta es auro 82 argento, ueftita es biflo, 82 decora fada es uehementer,82faâa esindedecoremeo, quem pofucram fuper telt; Etmagisuideturhiftoria ,quàm prophetia,deprofperationeEcclefiæ. Sequirur: Et habens fiduciam in pulchritudine tua, fotnicata es in nomine meo, fornicatione fupradiâaïquoddecarnalinequaquam poteftintelligi. Et poftomnes abominai tionestuas, nonesrecordatadierumadolefcentiaetuæ: fcilicecdeftattipritnaeoo, quando eras nuda, ideft pauper, 82conç,ulcata in fanguinetuo: 82abominabilcn* fecifti decorem tuum. Ecce quomodolucidifsimèprædiciturdeterioratio Ecdeliae Et ftatim fequitur punitio : Et ecce,dfcit Dominus. Dabo te in manus odientium te, 62 deftruêt lupanar tuum, 82 demolienturproftibulum tuumzfcilicet locum ubiex^ ercebasiniufta.82denudabuncteueftimentistuis,82auferentuafagloriæ tuæ,amp;:uf'P celinquent nudam,plenam ignominia.

Eccepoteftis uidete, quidEcdefiacfituenturum, 82 fubdit capitulum diren’^ Soror tua Samaria, id eft,Synagoga, dimidium peccatorum tuorum non peer^^ ’ feduicifti earnfceletibustuis. Ergo 82tu portaconfufionemtuam.Etinfrà^j'^ poftquamdifFufe'defcripfitmalitiam82dcteriorationemfynagogæ, adiecit de tc“ clefia dicens:Q.uod cumuidiffetfocoreius,plosillainfaniuir.Lfbidinera82fotn^a» tioncmfnam præbuit impudenterducibus82magnatibusad fcuenientibus,in u lis uefte uaria * Infaniuit inquam libidine,cupiditate diuitiarum,82concupi ' centiadeliciarum . Ecatnamquefuturum,utprælatinon uererenturEcclefiæpf’ mitiuæ uencrandam pudicitiam precio 82 precibus, 82 prim is adibus Cuificproftitutæ confequenter Dominusdicit: Confraflæ funtmammæ tatistuæ,82fubiungitpunitionem dicens: Recefsitanima meaabea,ficutrKe ' rat a' forore eius ; fcilicei fynagoga . Et repetit caufam dicens : Scelus tuum ex oj

-ocr page 537-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM, ftf nicationcs ma: fccecunc hacc ribi. Similia repen'untiir inEfaia, HiereniÏa, Eze^ thiele.amp;cætcris Prophetis: exquo «odem fenio ac propc eiïdcm iierbis locutï funr, toncluditur, qtiód omnes uno ore pronunciauctuiit, hanc Ecclcfiam grauiif r pee * U(uta(n,6£ fuis excefsibus multa mala palTutam, ac bonis temporalibus, nifi poe « nitrat,fpoliandam.Vnde Ofeae i. Auferat fornicationesfuas a facie fua.nc forte ex* poliatneam nudam,óiftatuam earn fecundum diem natiuicatis fuæ, id eft, in pan * prnateptimitiuatquoniam nifi fic fociat,ipfa eritde quo Naum tertio dicitur: Pro -Ptetmultitudinemfornicationummeretricis fpeciofæ ôCgratæ, ôôhabeniis bene* «cia.quæuendidit, Item amp;nbsp;poft paucafequitur.Oftendamgentibusnudiratcm matn,amp;regnis ignominiam tuam.Pater igitur.quod fuper hanc Ecclefiam aliquan 40 ril iruelanda Dei iuftitia primitiua.Et hæc de primo.

Ad fecundum, quia dicitur in themate, luxta eft, item, quâmuis non fit no * B utumnoffetempotarforfitan tarnen ex quibtifdam fignis,quædicam, poteruntfu* ‘picarialiquadcptopofito,VnderecipioexApoftoload Theflalonicenfes i. cap* »gt;ubiait,Nifiurncritdifcefsio: quod Hieronymusin ultima quæftione, adinquüt nonrslanuarij allegorice' exponit de Romani Imperrj defolationc, inter quam 8^ pttircutionrm Ecclefiæ præfentia Antichrifti nullum ponit medium t Nund autrmquaiijçjyfjçjp Impetij ptæfens fit ftatus,amp; præcipuèad eins priftinam ma « *fiiatein,UQs iudicate . Q.uædamgloffa dicit : Quo'd erit difeefsio aliquaruin tcdefiarutnabipfaRomana. In illud, Signum eritquando Ecclefia etit prior ino* flous, qua'nifiiçratfynagoga, utpatetper GloffamOrdinariamalligatam Hicte* •fiiç j.ubi dicttut,luftificauit animam fuam auetfatrix IftaeUd cft,fynagoga,in conia parationepræuaricationisludæ, id eftEcclefiæ, ubiOrigenes . Deuobis didun* tntrlligite.Ezrchielis lô.Dominus dicit : Vieilli fororem tuam fccleribus tuis . P ha * fifæos,qui(utaitHicronymusjer3ntclericiIudæorum,Saluatornofteruocanit,uc ^ftitis, drauaritia, quia permittebant uendi columbasin templo Dcitöddchoc* quödfolis labijs honocabant DeumtSi qiiod dicebant.non faciebant : amp;nbsp;étant hy « poctitæ. Videatis igitur,fi peius eft facramenta amp;nbsp;beneficia uendere, quam permit * trteuendicolumbas in templo.

Hiefuntaliqui, quineclabijs Deum honorant, qui non folum non faciune bona,fed nee dicunt,nec predicant: canes muti, non ualenteslatratecanesimpu* dicifsinii,nefcientesfaturitatem.Ipfipaftoresignoraueruntintelligentiam,omncs inuiamfuamdeclinauerunt, unulquifque ad auaritiam fuam 3' fummo ufque ad nouifsimum,ubithema. Sicetiamfuntnonnulli,quoruminfolentiaamp;malitiaad niodumignis in tantum fucccnffaeft,quód hypoctifis pallio nequitoperiri.fedfadi funtuetecundi j Ecclcfiximpropetando dicitut : Frons metetricis tada eft t‘bi,iioluiftiftubefccre.

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proportione inæqualitatis nimte: quia alius qui*

Öffn rfutit.alius ueró ebtius eft. Sicut enim ad bonam hatmouiam requiritut tio ■ turn inæquaijt3g moderata in mufica,quæ fi nimis excedit, tollit melodiam : ira fe igt; cuiiduniPhilofophum, proptetimmoderatamdifparitatemciuium cortumpituc politiatundetaliter inftituta,in qua funt mediocres, eft diututnioretfecurior.Nunc auremnon putopoffeinhiftotrjsreperirijquodunquamfuetitaliqua gentium po htia brnc' inftituta,in qua effet tanta dodrina, qua'm nunc ficin politia facetdotum : uti)quidemeffentmaiores quamPrincipes feculficæterideiedioresuulgo.cornu a «iitas tab’s uocatut oligarchia . In corporeenim(cuiiuxta fententiam Apulcij ,Plo-tatchus feribens ad Thraicinum.afsimulauit RempubliGam)idem uideanius,li nutri mentum fluatad unum membrum.ita utenormiteringroffetur.et alia nimium ma cerentur.non poteft diu uiuere:ficin corpore Reipub.Ecclefiafticf, fi iuperiores aug* mmtationefubftantiæ itagraues inftatufunt, quo'd uix poffuntab interioribus fuftiueti, hoc çftj fignum ôicaufa propinqua: ruina: , De hoc enim ultra feoffex

-ocr page 538-

TESTES VERITATIS TEMPORVM feofFcrtilludEfaiæi.Omnecaput. Itcm.Siucróuidet.opchbuslangufffnf*-^?*^’' quibus dicùur Amos 6. Væqiii opulcnti eftisin Syon,amp;quiconfidifisinmontera# nianæopt mates.Itemfcquitur,A planta pedis ufqucad|ucrticcm noneftinfo«quot;’ tas: ininferioribus.præinopianon potentibusuiuererSdfupenoribus.exccfluaiut* tl irum imped.ente.ibonooperc.amp; ultra,Vulniisamp;liuor plaga tumens.Eccfptri culum,utfequaturuiilnusdiuifionis8iidifcordiædiuortanforis6dinuidiæ,pl3gatigt; mens tebeüionis Si. contumeliæ.

Quartum fignum eft ,faftus prælatorum. Fuerunt enim quidam, qoifaw^’* fputauenintdepaupettateGhrifti.amp;inuexeruntin prælatos,quia nonluiiifanâtuf pinguntucApoc.Sedhæcfanrafiauenit exignorantiaMoralis philofophiæôiThfO logiæ , defeàu na tu rails prudentiæ , quamin omnigenteamp;legeuulgatadeiutf, quodeftpropné naturale, facerdotes habuerunt,amp;debent habere, undepoflentui»^ nerehoneftius qua'm populäres, amp;nbsp;prçlati qua'm fubdïti.fed ex hoc non coceduntut tquitaturæjfeu familiæ fuperflua pompa,quærard poteftabfqg fupetbiaducijamp;hh ua iuftitiafuftinerijSô ptælium nonfîneiniurijsindebitis. VndeluftinusdeCartha« ßinienfibus.Famiha,inquir,tantorumImperatorumgrauis erat hberæciuitari. Tails faftus in Ecclefia Dei,potifsimum temporibtis iftis,non tantum motictpaucosadre uerentiam, quantum multos ad indignationem; Siplures inuitatad prædida.qm fereputarentDeo facrific3re,fipoflent quofdamcraflbs presbyterosfpoliare.-iftos præcipuè,quosnecnobilitasgeneris,nec fcientia fuffragaturzfedfuntuirimenda» ces,feruiljes,amp;fraudulenti,quibusDominusdicitAmos 4. VaccæpinguesSamaiî tiæ,quæ calumniam facitis egenis,ôi confringitis pauperes.eccedies uenier,6ic.

Quintum fignum eft,tyrannis præfidentium,quæcum fir res uiolenra,dura* rediunonpoteft.Sap. (S.OportebathneexcufationeuenireincetitumexffcmtibusC tyrannidem. Proprietastyranni eft, quærerenonbonum fubdirorom, fedorilc proprium . Tales funt paftores, qui non pafcuntgregem Domini, fed femetip* fos : quibus dkitur Ezecb.24. Vm paftoribas,qui pafeebant femetipfos,amp;clffm mul ta ibidem contra paftores : Væ qui gaudentde malefadis eorum,qoos pofltmtpfcc liaritercondemnare j necquærunt quantum foluerepofsir. quibasDominusdicic Mich.?: Vosodiohabetisbonum,amp;diligitismalum,quiuiolentertolJitispe/Ifseo runidefuper eos,amp;carnem eorumdefuperofsibuseorum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comedaunt

nes populi mei,amp; pellem eorum defuperexcoriauerunt. Idem dicit Ezech.j4'Cd‘ fare eosfaciam,ut non pafcantultra'gregem meumJibcraboeumdeote eorum,Si non erit eis ultra in efcam.

Sextumfignum eiEpromotioindignoriim,amp; uilipenfio meliorum. Hæc/f' cundum Ariftotelem , eft maxima caufa diftblutionis politiæ. fæpè’conringitif militia feculari,quo'd inhonoratio illuftrium,amp;exaltatio inferiorum/editionenipa rir.Nam propter hocin parte,amp; propter quçdam præmilïà,non folumin codicfbus legimuSjfed oculis noftris uidimus.quçdam régna pene deftruäa,ubi homing P/® cifaâifunt,ôduexatifunta'rribulationemalorum,amp;dolore:efFufaeftcontenf'0'“* petPrincipes,ficutHaimoin Chriftianarum rerû memoria recitatexOrigeiit'“æ^ çftfemperhumanæduritiæincredulitas.utnonfolumaudiendOjfed etiamuidm* do non credat alios interijiTejnifi Si. feipfos uideant interire.

Septimum fignum eft,tribulatio politiçfecularium,8^commotiopopulotom, quæ in mulris parnbus iam experta eft : amp;nbsp;quoniam ait Seneca,Mala indignanturlo lauenire, timendum, nepoftmodum Ecdefiaftica politianonfoluminnlt;lemfr, fed etiam inrrinfecus patiacur,amp; impleatur quod dicitur HieremContritioliipfS contritionem uocaraeft repentê,uaftatafunctabernaculamea. Ezechie.y.Adau» cam pefsimosdegentibus, amp;nbsp;pofsidebuntdomos eorum : amp;:quiefcerefaci3miult; perbiam potentum âi pofsidebunt feminaria eorum ; Conturbatio taper con»^

-ocr page 539-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 517

/ wbationenijaudiaisfupecauditumjSilexpeabK a' facci'dote,amp;confih'ntti a'fenio#

Odainim figniim eft,fecufatio corrcâionis^fi forfitan de pn'ncipibus Ecdefiac eue fiic,quûdfcnptumeftHier.7.Noluerunt attendetc,8icorfminîpofuerunradamantcm, *^iû’:Dominus in Spihtu fuo, per manus Propherarum fuorum. Et Efa.î.FiIij mendaccs,filii nolcntes audicc legcm,qin dicunt,nolitcacciperc uerba quaa ufraïuntjloqnimini nobis placentia. Hoc autcm implebitur,quando prælati ueridicos oiicicntiticos habebunt inuifos,fient deipfis fcriptnm Amos Odio habueruntin potf tacompientenijSd loquentem perfefte abominati funt. Et ideo Ecclefiae Hicrufalcm di# citDominus Ofeæ4: Quia tu repuliftifeientiam, rcpellamtc, ncfaccrdotiofungaris mihi,amp; oblitLis es legis Dei tui,gloriamfïliorum tuorum in ignominiam commutabor odevitficut populuSjüc facerdos. Mulra quidem alia diäa funt in Prophetis de deiedio* neiacerdoralis honoris. Et ptæter hoc font alia figna, ut puta receffns iuftitiæ, SC penu^ tta *3pieiitum,prælatio pucrorum, ôi nouitas opinionum. Sed attentis prædidis,indi* wrepoceritis utvum ptæfentia tempora fecura, 6«^ utrum habeant locum hæc quæ Do * niiiius in themate dicit : luxta eft inftitia mea ut reueletnr. amp;nbsp;hæc de S ecundo.

Q.uantuni ad tertinm,qnatuoc opiniones poffunt hominibus circa hoc occurrere,' quibustamenfacriCanonis contradicitauthoritas.Vnaeftenim,nimis confidentium, ^tque dicentinrn quôd prælati funt Ecclefia,quam Dominus femper euftodiet, nec de^ ftfteam : fient promiferat eis in perfonis Apoftolorum ,dicens Matth. 28, Ego autern confummationemfeculi.Sed hoc intelligendum eftjquantuni ad fidcm,deqLia Chriftus dicit Lucæ 2t,Ego rogaui pro te, ut non deficiar fides tua. Vn# detect % Fides in feculumftabic.Sódum refrigefcetcharitas, tides manebitin paucis, iiKcrmnndi prefTutas, quas idem faluator frequenter prædixiteiTe uenturas. Et ne forte aliqu i fe putenta tribulatione fecuros,quia funt de Ecclefia,hnic opinioni obniat Domi* nus.cumdicicHier,7,Noliteconfiderein uerbis mendacij,dicentesTemplum Domini, Tempkiln Domini eft. 66 paululum plus : Vos confiditis in uerbis mendaeij, quæ non proderiintLiobis.

Alia opinio eft prorogantinm. Bene enimconceduntjquodEcclefia turbabitnr: fednoiikacicojquia iam multæ caufæ pcætaâæ,8^ figna alias extiterunt.Nam dudum perfandos dodotes GregoriunijSi Bernardum,fuerunt reprehen ti prælati, dereceptio* nemuneris, de pompis, de promotioneindignorum, 8C alijs uitrjs, quæ quidem régna« «eriintinEccleua etiam plus quam nunc : amp;nbsp;tarnen Dei gratia ufque adhucprofpere fte« tk. Non Hides,quod fi domus aliquandiu fuit ruinofa,quôd propter hoc fit a' cafu remo tior,ancminus periculofa c Etiam mulrotiens accidit in principatibus, quod poften' pe« teunt temporaliter pro peccatis prædecefforum. VndeThren. y. Patres noftri peccaue« funt,^non func,80nosiniquitatem eorum portamus. lufte huic cogitationi occurrit Dominus in exemplo Ezech. 12. dicens : Fili hominis, ecce domus Ifrael dicenrium : Vi* uo,qiiamhicuidit,in dies multos,8iiin tempora multa ipfe prophetauit. Propterea di« ces ad eos, dicit Dominus : Non prolongabitur ultra' uerbum, led in diebus ueftris fad« am ilkid.amp;Efa.j. Subitô uidimus diebus quædam,quæ nuper erant incredibilia. 8^ (ie milealtis eucnit,ficut fcriptum eftThrcn.4.Non crediderunt reges terræ, nbsp;nbsp;omnes ha»

bitatores orbis, quod ingredietur hoftis,Si inimicus perportas Hierufalem, propter ini« quitatem faceidotum eius,8ic. PerHierufalem,ficutdiftum eft,defignatur Ecclefia ,Ter« tius error eft ualdeperuecfus,quorumlibetdicentium: Veniar, quod poterit, conforme* mus nos huic feculo, temporifemusficUtilliquidixeiuntSap. 2: Fruamur bonisquæ funt, Siimpleamus nos item. Tales namtj funtualdeptæiudiciales bonis in Ecclefia DeiiSifiprincipesEcclefiæforentitauiles, uthaberent hanccogitationem tarn pefsi« mam,non poftentinTartarum nimis profunde intrudi. Hæcquidem Ecclefia per Apo« ftolosinChriftofundata,totmartyrumfanguinededicata,totSanâorumuirtutibus8i meritis auda, K tarn magnifice' principum feculi deuotione dotata, 8iit.i din profpera« ta, Ci tandem in manibus talium pofita, in peticlitationis difpendium incidat, ob eo« ï y rum culpani

-ocr page 540-

^8 TESTES VERITATIS TBMPORVM

tum culpatn Si, negligcnriatn,fuccurrcie fan's poffciit,adcü makdid : îmô criaw nthP' G hic incurrent temporale pericnlü,qnodniagts timcnt,dicenteeisDominoPtouet • lt;nbsp;Omneconfilium meum Öiiinterpretationes meas neglexiftis, óócgointerituufi debojcdm irruetit fuper uos tribulatio Si anguftia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quartus eft alius error diflSdentium,amp; non uidetur remedium in hoe pofte ƒ » fed quodjficut aliæ res Si præ.terita régna habuerunt periodum fuam,lcu periodos uu j iuxta illud Matth.Tempus habent,iplo incurfu feculi irreuocabilijnecelTeeft Muod nui modi Ecclefiæ dominatio capiatfinem, exigentibus demeritis amp;nbsp;obftinanonibusg

• bcrnantium.ficutHier.s.Nullus eft qui agatpœnitcntiam,omnesconuei'fifunt 30 lt;: fumfuum, quaûcquusimpecuuadens adprælium. Siporeftâethiopsmiitatepeftf fuam,amp; pardus uarietaces fuas ; amp;nbsp;uos poteritis boniim mccre,cum uos malum diaïc ftis.Exod.17.de lüda fignificanteEccleüamiPaâum ludæ eftfcriptum ftylofetteoinu^ guine adamancis. quafi diceretur, quodeft indelebile.ficutÔCdepoenaEzech *» tg Cominus eduxi gladium meum de uagina fua irteuocabilem. Vcrùm hæc omni.in 0 fignificantimpofsibilitatem,fed difficultatem: quia petuei-ü difficile' cotriguntuc-Vn opinio demucabilitateeuentuLim futuioruni,non folùm aduerfaturTheologiæîPb* 0* fophiæjAftronomiæ: fed qtiod plus eft,ueteri fuperffitioni dodrinæ, quæ fottunas nogt; minnm tribuit fato.unde N. Marcellus de dodorum indagine, poft allegation« tamo* fifsimorum,Virgili),S31uftti,Lucilli,amp;Homeci,ex eotum didis concludit,quodinporc ftate noftra fit mu tare fatum : Potcft,iiiquit,fatum morum mutabilitate conuem, ut^^ ijs celerius uel tardius aut bonum fiat,auc pelsimum. Hoc dixi propter eos,qui hærent talibus,qu.àm facræ Scripture. Namq) ipfæ de hoc caimnt.Nam lonæ 3-’ rni’ifl 114c fn'r fi mnnpi’t'drni' ÄZ ïonnfrnrOpncr’Ifpm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/*iïrir(ir

li fubtrahere uerbumjfi forte' audiant,et conuertatur unufquifque a' ui.a fua mala,6i P niceat me mali, quod cogitaui facere propter malitiam ftudiorü fuorum,ficut Exü • 3‘-Iegitur,quödDominusplacatuscft,ncfacerermalum,quodlocutusfueratcontiapop kim fuum.Reperitur SóNiniue conuerfa remanfiffe, fimilirer ói Conftanrinopolit3n urbis deftrudionem Dominus reuelaueratjCuius et Cgna monftrauit, ut récitât Auguiti* nus in quodamfcrmone:5d hoc tertio.

Vltimô reftat falubreconûlium, quod concluditur ex praedidis, uidelicet qoo iuxtacaufas Si figna præmiffafuper Ecclefiam fit tribulatio præparata,nihilow^^ animos cum prüden ria modeftemus, fi corde er opere ad Deum recui tamus,ipft^ inæftimabili nos iuuabit. Si a' flagellatione ceffabittficut ipfe dicit Hieremiæ nitentiam egerit gens ilia a malo fuo,quod locutus lum aduerfus cam ,ita egi P®’\' tiamfupecmalo,quod cogitaui facere,Si loquiturmorehumano. Nuncofteu 1 gt;nbsp;quod adDeimifericocdiampoftulandam,proniorquidem tribuladonis deprope J minentis.Ci.uia puco, quod a' mulris annis nonfuerunttot Si tanti malcuoli,eotuf belles,8ianimoli contra Eccleßam Dei,ficut ijs diebus : ncc defunr,quilibcntcr ni3C narentur,nouicatis iedarij : Si uidetur,quód Dominus conuertetcor eorum,neodcfi populum eins,Si dolum faccrent in feruos eius,fcilicct in facerdotes,quos res presby teris ; .Quia adhuc per Dei gratiam multi funt boni,ueruntamen non fus furor Domini,ied adhuc mantis eitts extenta.Et nifi conuerfi fueritis ,gl3diui” uibrauit,arcum fiium cctendit,Si parauitillum. Sed poftea expedatDominus,“t reatuc ueftri: Efaiæ trigefimo. Ecidcirco,ficut ad fupplicandum nosincitat ita nos debet artraherefpes falutis ; præcipué hac faetva die,quando incipient lia,folenni.a fcfta,frequentia Deo dantejine intermifsione proderit oratio^5 tinuatadeuotio: quiaualetdeprccatioiuftiafsidua. Etfi reges terreniin diecekbo fiiac fe folent liberaliores oftendere: quanto' magis fperacedebemus,quód Rexcce elementifsimus,in dieortus fui rite petentibtis ueniam non negabitrldeoficutictip eftIofuæfeptimo,Sandificaminiin craftinum: Si dicitc ei illud primo Regunu niant ptieri tiii gratiam in oculis tuis : in die cnim bona tienimus ad tc. Extra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nitepoteus.quodfiilludpetiueritis,quódipleiunaauitatcattuletit,fcilkecpacet

-ocr page 541-

■ SVPERÏORVM CONTRA PAPM, 51^ *®æfj*^P'^^^^*^5quaniApgelicusfonuscednK, 8ipcccxperientiamprobauit,tcftibus lito Liiuo,Pliiiio,cæterisqg hiftonds genalibus,qui funt hoe admirati. Dixcrunt enim, taiitani pacem ïn terra non nifi diui'no mnnerc contingere potuiffe.Sic enim Dominos ^omifencEfa.ä«. diecns: Declinabofupeteam, qoafinuuiumpacis. ôôinPlàlmo: Utietiit in diebus eins iuftitia,8ó abundantia pads. Ergo patres in Domino conferipti, uos alij,Ecce none dies faloris,nunc eft opportunitas Deum deprecandi,ut quod rfta iiicecontulitorbijEcclel’iæ foæ diebus iftis aignetur largtri,amp; qoemadmodum Niniue lubueefa eft non in membris 3 fed in moribos : ita hoc quod dich Dominus in thematc, rut reuelerur,uerificecuc in nobis, non de iuftKi£i primitiua 3 fed de noftra lanftificationepecgratiam,ut in ortucraftino noftri Saluatoris oriaturiuftitia noftra limui;amp; fuper nos fiat benediftio,quam promifitDcus dicens,Iuxta eft falus mea ut ues Salus mea in fempitetnum erit.Hanc falutem nobis concédât Pa? t«,Filais,ôCSpiricLis fanftus,Amen.

I h • fftmonem fecir Magiftct Nicolaus Orem, coram Papa Vrbano Si Catdina ibtis,in Liigilia naduftads Dominicas,quac fuit quarta Dominica Aduenrus,AnnoDo? Rnwij 65. jpgyj annofecundo,

Michael Alti'fiodorenfi's»

F^Qf^ntfetmé ducentis abhincannis Michael Akifiodorenfîs Archiepifcopus.Is,OT Nicolaus Clemangis in foo libello de Nouis feih's teftatur,congregata prouinciali lynodo : pleraqg feft.a aboleuit. CredOi oteriam Clemangis teftatur, oftenfum efle usrqs abufibusjiion Iblum Epicuræorum, ebrioforum,fcortarorum, ôiluforum abufi? bus : Sed etiani qnôd uidit ram multis feftis ita in Sandorum cnltum homines abduci, ut (liait Clemangis didODeieius^ cultus obliuifcantur.Prgbetei alioquiiUeeximium tf titnonium fingularis ctiiufdam pietatis. '

Gerhardus Ridder»

GErhatdnsR.iddecuixitanteannosîoo.SciipfitlibeUumquendamtituloLachry* ma Ecclefiæ; In quo uehementer difputat contra monachos, praefertim mendi? cantesl)icit,eorum uitas genus n^n effè perfedionem Çhriftiananiiquia fit cotip tracharitatem,ex alieno, cum labotare pofsis, uiuere : eos effe hypocricas, libidinofos, alijs^mLiltisfceledbuscontaminafos diçit.Jtem eoshnmanifauoris, atq^adeoturpis lucrigratia,mifcereTheoIogiæfabulasapocryphasôôuaniloquas. Dicititem defeciflè hnâosjamp;diminutam effe ucritatetn. Dixit præterea, monachos prætextu prolixarum pteculariim deuorare domos uiduatum nbsp;nbsp;alioqui muldpliciter pertutbate Ecclefiam

uiscontefeionibus, concionibus, dôfepùlturis. Suadet etiam Prælatis, utliceuciam Si ^bulus monachotu m coerceant.

D

loannes deRupefeinà»

IOannes deRupefeiffa monachus uixit circa annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprchendic fpirjfuales d«

*aiblcisgrauifsimis fceleribus, amp;nbsp;offici) fui extrema negleâione ; ob eamçp caufam fuitincateerem coniedus.In quodam ueteri codicelegi,eum etiam affecuiffe,Eccle* iiamRomanam effe meretricem, Papam effe Antichrifti miniftrum,amp; Cardinales effe pleudoprophetas. In cateere compoiuit libellum Propheticum, titulo Vade mecumiri tribiilationem, inquoprædixit imminentem fpicitualibusafflidionemÂtribulatio» nem : amp;nbsp;date' indicauit fore, ut Deus repurget clerû, habeat^ facerdotes pauperes, pios, etfidelitergtegem Domini pafcentesibona ucrô Ecdefiaftica ad laicos reuertantur.Q.uç omnia iam reipfa compleri,perfici^ cernimus.Teftatur etiam in eode feripto, fe ante'“ alia prædixifTe ore coram multis, 6ê editis etiam libris : præfertim autem Galliæ regis amp;nbsp;eins exercitus ftragem,quç fein carcere exiftente acciderat. Scripflt porrô et aliud pro« lixiini ptophetiarum uolumen,quod an extet ignoro,

' ï y » ^ilus

-ocr page 542-

^zo TESTES VERITATIS TEMPORVM

Nilus Thcfijlomccnfis Archiepifcopu«»

QVidamNilus Theffalonicenfis Ärchicpilcopiis,inxitcn'c/teranteio«'afigt;ios,Qt ego ex quibufdam baud obfcuns comeftuns diiiino. Scriplït prohxumubtum

contra Larinos,id cft,Romanæ Eccleüæ adhærentes. Noloiam de toto eo iccif

pto dicercjfed tantum deduobus primis, ac admodum pcolixis capiribus, quorum ut*

tnncçrûas macerias fine fequenriom adniiniculointégré' côpleôh'tuc : itauttnagispto* prrj libelli,quàm cum cætens capitibus nccciTariö connexi, aid cjueaLlnp^-n^oaimto capite cotam difsidi) nbsp;nbsp;fchifniatis inter Orientalem 8ó Occidentale Eeelelîam culpaui

in Papam reijcit,ficut 8^ Humpertus de Romania, lui ordinis magifterfeureâor,qut ante io. annos uixit.Dicit,eiim foluni,contra omnes ueteres Canones, uelleimpetate» neminem audire,nullum liberum Concilium pari congregare, Sóc. Eoque,rcsaccon* trouerfias inter G cæcam Si Latinâ Ecclefiam dilcerni ac diii-idicari,componi que mini“’ me' polTe.In lécundo uero' capite feu libello,exprofeiro accuratius contra pnmatum Pa?

, pædifputat Oftenditenim primd,eumnü diuinoiure,(cd humano,aliquampræaliis ’ Epifcopis dignitatem habere: quippe,quam l'pfi Concilia,Patres Si Cæfarcs coiiceiTe* rinr.Necconcefsifle,tarnen ob aliamgrauioreni farionem,feu grauiusius,niuquiaeâ urbs tune orbis terrarum imperium habuit: non quia Pettus ibi uel fueiit,uel non fuerir.

Secundo'ollendir,eum ipfum primatüm,feu prærogatiuam, nequaquam taleni ac tantum effe,quantum ipfe,eiul que adulatores fibi ufurpent. Ac réfutât ordinepræd* puas Papiftarum propoGtioncs,feu neruos ipforum tyrannidis. OftenditPapamniWl habereimpertjfuperalios Patriarchas ; poflfe enim errareipfum, ücut Si alios mortales; fubieftum eum elTclegibus Si Concilfjs j fient Si alios Epilcopos ; non efle ipfius ius conuocarc Concilia, led Cæfarum : nihileum pofle fine alijsEpilcopis, in rebus Ecde* fiallicis ibatuere: Si dentquejuihil eum ali'ud ex Perriluccefsionejquam utlïrEpifcopus, habere,quod Sialq omnes Epilcopi a' fuisApoftolis habeant. Sedquiahunchbdlum uni cum uerlioneedidi,non eftueçelTcpieprolixius deeodicere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Nonmbergenfes»

O

T

VIdi in qoodam manufcriptolibro,quiEdam Norimbergenfi'um decretafeulfges’ contra clericos,cum eorum prifriüm coînlïrmatione,deinde refutatione.Sped^n uerô omnes illæ leges eö potilsimum,uVcrefcentcs cleri opes, uel rapinaspotit'Sj quibusciuium bonaad fe pertrahebant,honnihil cohibeant: lïmulenamiuurnw^ tcm,temerc matrimoniaû'neparentum confenlücontrahenrem, quodpontifidolure permitntur,coerceant.Sed adlcribendos potius i'pfos artimlôs cenfeo.

Suntquædam ftatura,feuordinata,fiueconfuetudincslaicorumcertiloci,teno* ris uel formaE infra pofîrorum,ut dicitur faltem in efFeâu,uidelicet.

quod Ecclefiafticum, nifi in dotem dlsïgner,quôd in redditibus certis annis habeatSo. fiorenos.

tis,8ic. comparare uel acquirere ualeat bona immobilia, fiue poflèfsionem ud reditus annuos in loco uel extra ufij ad r.miliaria : uel fic^quod nemo hoc facere polsitût’f fenfu uellicentia Confulum,fîuercgentiumciuitatem.

quæ excaufafucccfsionisadeoi fîfUllinî ! 6031135^0

IIII. Item quod clericis uel Eccleûjslegarifeu relinquinon pofsintimmobilia, nilïur illa diftrahant,utproximêfupra'.

V. Item quod pro Ecclerris,ucl perfoius Ecclefi'aftis, domus aliquæ comparari,iîel pro eis acquid in loco non polsint

-ocr page 543-

SVPERIORVMl CONTRA PAPM,

etiam ad pias caulas non nakiit aliquis pofsidere/iiie ccnfu onerarc.

y II. Item quod pro folennizarionc matrinionioram fine nnpoarnm, nonpofsint liucaudeantlociacelponfas adEcclefiam pintes quam perfonæjproqualibetcontta^ hetKia,8ócer£ahota diei,duntaxat pctftatucntiumlimitata.

vni. Item quod matrimoniumabfiçparcntum fine propinqnorumconfenfu nel con uliocontcahentes/elegationnm pcena ad quinquennium, ac poffelsionis hæredirariai ptiuatione piiniantur.

Vnde apparet,illos homines ( ut funt plernncj cæteris oculatiores naluciores ) ptudeiitec ainmadnetciffe, iftam nimiam licentiam, magis qua'm libertatem der!, ad ptteniamopptefsionem Sieuerfionemciuiumôô c!u!tat!s,imô et totius hominuin ncietatisteudere.Contrahuntenim congernnt mnltis mirif qneartibus ad leomnes ^'Cûtuniopes: ôiquod femel ex ftabilibus bonis in eorum potelfaté uen!t,!d apudeos ffniaiiet: nec tarnen nlla politica onera,quç ô6 plurima öd grauilsima funt,terre uolunr. L-ua tatioiie nimirum id tandem efî!citnr,ut laie! feu plebeij homines mera facrificulo tuni niaiicipia fiant : fient 8d ipfa experientia id efFedum iam efle docet. Animaduette# f^‘’^i'^'pl'JmIucifprndentes multi etiam olim, ucloannes Andréas Ferrar!enl!s,qu!læ« pcinfLiaPtafticatepetit, multos Imperatores ea priuilegiacler!cisded!!rc,quæla!cos ptotlus peffundent.Verùm Papæ cum fuis cleiicis,!ll!sipüs ptiuflegijs uoiidum conteu* tijiplï lïbi pto libitu ius ac priu ilegia condiderunt.

Incertus author.

I N alio iieteri codice erant hi uerfus, fine au thoris nomine,fort^ ante, a oô. fi non 3 anuos fetipti,contra Komanas impietates ôd abufus.

Milibtts quonchun fuerM conPruddpdtronii^ Subîitii nuneCeruii heu male Koma ruis.

Deferuere tui tanto te tempore Reges,

Ceßit er ad Griecos nomen honosq} tuum.

Conflantinopolisflorens noua Roma uocaris, Moribus er mûris Roma uetufta cadis.

Tranfijtimperium,manf!tqj fuperbia tecum, Cultus auaricùe te nimium fuperat.

Vulÿis ah extremis dijlra£lum partibus orbis, Seruorum ferui nunc tiht funt Domini.

In te nobilium Reilorum nemo remanßt,

ingenuiqj tui rura Pelafga colunt,

Truncaflt uiuos crudeli uulnere fanüos,

Vendere nunc horum mortua membra foies,

Nitw nif te meritum Petri Pauliq^foueret, Tempore iam longo Roma mifella fores.

Q-Uatuor Ultimi uerfus imprimis digni obfçrnatu funt,qui indicantRcmac aePa pæ Regnum fupec uenditionem tcUquiarum j ideft, coauptam religionem, extru« ôum effe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Afini

-ocr page 544-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Afini pocnitentian'us»

NAdus fum pcrelegans pocmanoii,tKuloPœnitcntiarius Afini, too. antiisunu'î ftiiis.Nani état adfti]pcum,completus anno Domini ij4j.Dnbito,an dederab ptione^utprimaconipofitionc.Ineo»nducuntur,Lupus,ualpfS,6CafinuSjp«lt; nitenriam agentes.Ptiinâm confi tenir lupus uulpi, quæ facile eum abloluat, SSiiilupec etiam excuIet.Dcinde lupus confimilem clementiam uulpi confitentiexhiben Veruni ubi ali'nus optime fpeians ( ut potequi Iciret fua peccata leuiora eire,quain lupiautuuk pis )ibi demum omnis feueriras difciplinæ oftenditur,nec ulla prorfus oenia dignustc peritui? afinuSjfed mox a' fuis fpiritualibus patiibus deuoratnr.Omnino quicuiiij is fuit qui eum Apologum compofuit,uoluit ollendere, qua'm facile' in fua fcefera mntiio c1p= ciciSiprælati conniucant,80 folos laicos premanc SóopprimantJllosfolosoiierantdi* fciph'najeiscp imponunt intolerabilia onera quç digi tulo minimo attingetc no uokint, B Lupus bauddubie eftipfe Papa,pefsinicgt;ium facinorum primarius artifex. Vnlpeculæ, ali] prælati5curtifani,facerdt)tcs,6i eins tota Lerna fpiritualiuni : a' quibiis uiilpibusfad« le Papa lupus abfoluinir,8ócoiitra'.Verum cum deueniiurad cognitioneinculpæ niifci’ rorumlafcorum,quiperafinum exprimuntur: amp;nbsp;præfertim cumfandifsimacenfura Cermanicos Cæfares examinar,ibi irrcmifsibilia peccata inueniuntxir,ut opines Hifto» riæ plus fan's indicant. Cogita pieleftoruelillud unicum, quod Papa eius^adulatotes tanta animi commotione,ucrborumqi exaggeratione,ac tarn dun's cenftiris,Cæfar)bns quibufdam,utHenricis 8C alqs,fimoniam obiecerunt: quod forte fuis aliquibosconu^ liarrjs,qui uel ante de Romano Imperio bene' meriti fucrunt, uel in pofteruni bene nie« reri potuerunt,Epifcopatus aut Abbatias dederint, AtipfiAntichrifli interea nihilpbn^ aliud agunt,aut egerunt iam longifsimo tempore, quam ut omnia diiiina 86 huiiwna, templa,Ecclefias,facramcnta,cœlumdeni(50ô inferos pro pecunia uendccentjamp;^of” bem terraruni fpoliarent ac diriperent. Itac^ datur amp;nbsp;hie uenia coruis,uexat cenfuta co« C lumbas.

Ne autem dubitarepofsis,eum efle Apologf fcopum,cdm alia; eins fencentiæ plus fan's oftencU’iit3 turn nero in priniis,quod cum miler afinus confefluseffet,fefameli«’ cumftramen cuidamRomamreligionis ergo'peregrinanti, circa tibias uidunidetra« xiffe, ib’i prolinus exclamat fanftilsimus pater Lupus,illud fadum grande fceliis çife, ac iniuriam contra facto fandaniRomanani Ecclefiani, contra Sanda Apoftoloruni“^ mina,8i contra ipfum fandifsimum Papam,etc.Scd adlctibam aliquot catminaiiwf*

Jmmenfum fctlus eßjniurid quam peregrino, 'Fedßi,ßramen fubripitndo libL Non aduertifti.quod plura pmculapaffut, flurima pt^uruf,quod peregri/tus erat.

Non aduertifli,quod a per maxima terrtt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

Et pelagi ßgt;acia jttperagranda uia.

Bion aduertifli faiu!bos,nec limina fanila,

Saniiorum fandam fed nee Hierufalent.

iUerctranfiuit eadem loca,tam uiolentum. Ex inopinato fenft adeffe malum.

De Papa taceo,cuius protedio talem,

Conduxit,cuius tu udipendis opem.

Toü'wî Ecclefiie ßierit cum nuncins ifte, Pertulitabßrado firaminc damna uia.

Atep ira hoc Luinns præ omnibus alps grauantes,amp; reaggrauantcs,feLi exagg«-''^ ics,mifecumafellum iugulancac deuorant. Summa,totus Apologus niirè uidetof fimasartes fraudes Romanifticas exprimere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

S, Catharina Senenfis»

Catherin«

-ocr page 545-

SVPER.TORVM CONTRA PAPAM.

CAthanna Senenfis circa annum Domini 1380. florui't.Tribuunt ei Papiftæ nó tana* tnmnigentemlanftitacemjfedamp;propheriæ fpiritû. Ea nero folita eft plu n'mum qiieri de pefsimo Ecclefiæ ftatu, 86 pcæfertim de prælatis,de curia Romana,acip* loPontifice Romano, Verum hçcquoniam mulris communia func,iam miffafaciam. llludtanuim adfcribam eius diftum, in quodiferte' 86 aperte præfentem Ecclefiæ Dei ce tonnationem prædixit.Nam cum primüm indicaflet,futurum ingens fehifmain Eccle na,quod ctiam mox confecutum eft,86 ufqj ad Conftantienfe concilium durauit. Dein de gcaiiia belLi ,quæ etiam acciderunt, 86 fermé uftç ad noftra tempora permanferunr. Deint)metiamfubiunxit,pulcherrimam exoptatilsimamcg Eccleiiae Deireformatio* nemconfecntnramefle.Q.uæ ipfa temporum ac return feries,nos ad præfentem teligia* nis inllauracionem neceftluio uolentes nolentes deducunt. Sicenim Antoninus in ter* J da fnæ hiftoriæ parte ad uerbum de ea feribir.

Itacg paretis uos ad patientiam, quia oportebit nos ifta uidere. Q.uod cum tune nonappaieret,poftbreue tempus paruitueritas prophetiæ eins,cum. f. mortuo Grego* nOjâLcrcato Vrbano fexto,fchifma lecucum eft.Cum ueró uirgo Romam profeftura el* let iam inchoaco fehifmate,ei que frater diceret,impletum iam efl'e quod prædixerar, re Ipondit ipfa : Sicut dixi uobis tunc,quod illud erat uc mel 86 lac : ita dico uobis, quod il* lud quod uidetis nunc,eft uc Indus puerorum,refpeftu fututorum, SC præcipue' in pacria ciccunitaiKe.dcnotans Regnum Siliciæ,cum pacria Romana ec tegione citcumiacence: quod feipoftmodum probauit euencus,propter grauia bella.Poftquam autem ilia dixe ‘■‘''tsegocuiiofLis faftus ad inueftigandum defuturis,poftillam conquaflationem, inter* '■ogatiie,am.exquo manifefte innocuerat futura fibi diuinitus ceuelari:Obfecro inquami præclarifÿima mater,quid poft hæc naala futurum eft in Ecclefia Deic” 86 ilia : His tribu* bcionibus 86 angiiftrjs modo imperceptibili haminibus,pnrgabic Deus Ecclefiam fua bndam,86fufeitabit fpiritum eleftorum fuorum : fequeturque poft hæc tanta referma* C tio Eccîeliæ fanftæ Dei, 86renouatio paftoru'm fanftorum, quôd f. exfolocogitatu exultât fpivitus meus in Domino : 86 fient alias plurfes uobis dixi, fponfa quæ nunc eft totadeformis atqj pannofa, tune erit pulcberrimis monilibus preciofis ornata, cunfticg fidelesgaudebunt tam anftis paftoribus decoratos. Et populi eciâ infidèles bono Chri* ftiodocetraâi,ad ouileCarholiçumceucrtentuc,86 conuertentur ad uerumpaftorem 66Epifcopuinanimacumfuarum. AgiteigitutgraciasDeo,quôdpofthanctempefta* teni dabic Ecclefiæ fuæ grande ferenum.His diftis,concicuit.

Magifter loannes Muntzïger reâor Scholæ VImenfis»

ÏOannes Muntzigev ceâoi Scholæ Vlmeiifis, anno 1384. tecitauit pubh'cè in Schola ocationem qiiandam,in qua contendif,corpus Chnfti non effe Dcuni:atcg ideo nee adoi'andLnuiitDeumsptoadoL'ationelatnæjUtSophiftæloquuntuc.Eadempoftea ^'cripasdefendi't.Fecitautem id eo fine,quod uoluitoftcnderc,Saciamcnrum non camp; D ƒ adotaiidiim.Afferuicquoqi Chnftum in refuricftione omnem fanguinem,quem cß» lUdeiatinpafsioneifecuniafTumplifle: nolens nimiruniinfcrre,criiorcsiftosChnfti3qui pafsini adorantniyion ueré Cbrifti fanguinem dicipo(re,necadorari debeie. Oppofuesï tuntlèfeeitnoxmonachijUtpotequibus ex talibus idololatrrjs uberiimus quællus proü uenit. Tandem de uoluntare etiam Senatus ein ira cis, reieäa eft tes ad fcholam Ptageuï« fem,qL]æprobauitquidempropofirioncs prædiâi Refton's fcholæ : fed tarnen facta^ mentum adorandum effe ftatuirproptec concomitantiam diuinitatis, de qua Sophiftg

' nbsp;nbsp;ociofê in Gactamenco fpeculantur ôêrixantun

M.Matthias Parifienfis»

MAtthias cognomento quidé Parifienfis, forcé quod ibi diu ftudueraf, fed natio* neBohemus,utopinor( cercé in Bohemia diu uixitacdocuit )circa annö 1580* Halde ptolixnm librum de Antichrifto fcripfit,ac probar eum iam uenifte : fub* inde non obfcurc iplum Papam effe Antichtiftü fubindicans.lnfeftatut alioqui graut* Ï y 4 UE

-ocr page 546-

514 TESTES VERITATIS TEMPORVM ter uiti'a turpitLidinesq; Cleri, 8^ ofFicij fui in regenda Ecclcfia.Dci negkftionem. tocu# ftasin Apocalypfi delenptas,dicit elTe hypoaitas inEcclcfia régnantes. Didtquuque opera Antichriftiefle,quod fabulæ 8^ adinuentiones hominum in Ecclefia regnenf, quodpafsim ftatuæ Sófalfe teliquiçcolancur.Icem quod alq alios Sandos acferuarotes pro Chriftocolant. Nam ait,unumquenquc hominem, Ôôunamquamqueduitatem luum Ghriftumhabere, iadarehieautibieffe Chriftum,öduelhunc ueliliumSanftum pro Chrifto ac fuo fernatorecolere.

Negat cffealligandam pietatem aut cultum diuinum, ad loca,perfonas, aut tern* pora,tanquam hoc loco magis exaudiaris qua'm illo, aut hoc tempore qua'm alio,amp;c. keprehendic monachos,quöd relido unico feruatore Chrifto, fibi fuos Francifeos ,Do* minicosjamp;c.elegerintjquos pro fuis feruaroribus habeant, ac de quibus ttiumphcntôi glorientur,plurima de eis comminifeentes ac mentientes. Negligereait monachos,uel potius fepelire uerbum Chrifti : pro eo celebrare,ac omnibus obtrudere fuas régulas amp;nbsp;canones. Affirmât id uehementer pietati obeffe, quod facerdotes, monachi ,amp;mo* nachæ,fefefolosfpirituales,reliquosmundanosaclccularesuocitent,adfeopinionetn fanditatisamp;îpietatistrahant,amp; alios homines totam^ iftam politicamSidomeftis cam uitam,ranquam prophanam præ fua contemnant. Sic enim partim dei perarc defa lute laicos, partim etiam pietatis curamremittere.Scnbitquoque,Ancichriftumomnes uniuerfitates, 80eruditorum collegiafeduxiffe,ira ut iam nihilfani doceant,autChjP ftianis rede fua dodrina præluceant. Denique prædicit futurum, ut Deus adhucfm’f* pios dodores ex citer,qui fpiritu aczelo Elias feruentes,errores Antichriftijipfum^^i’“” chriftum mundo patefaciant ac réfutent.

Inferuit autem fuo opufeulo de Antichrifto, 8i aliorum de eadem mareria fcripta ac fententiaSjUtfcholæ Patifienfis,conciones Vuilhelmi deS»Amore,8óM.Milit2ij(de quo mox)ac aliorum quorundamueterum.

lacobus Mifnenfis teftaturinfuolibello deAnrichrifto,muItosptædiftoM.Mat* thiæ eximium teftimonium honeftifsimç uitæ fummæi^ pietatis præbere.Optandum effet,utrunque librum 8ó M.Pariû'enlïs Si Militzij, de Antichrifto, aliquando in pubh* cum ptodice.Ego utrunque habeo.

Michael CcGnas»

Michael Cefenasgeneralis Minoritarum,floruitante 130. annos. Scriplît^^'’”^’ tyrannidem,faftum,ctprimatum Papç.Accufauit eum præterea Anticheift^æ’ 8C Romanam Eccleû'am,id eft, Spirituales, Si Prælatos,tanquamBabylonisni metetricem,piorum fanguine ebriam. Dixit duas effeEccleûas : alteram impiofi^æ rentem,in qua Papa regnet : alteram afdidam,piorum. Veritatem ferme penitus cxnn^ dam effe.Arqj ob earn caufam a' Papa fua dignicate priuatus eft. Verüm ilk nihilonn nus in fentennapermanlit. Contra eum fcripGt Petrus de Lutta. Damnatus quo? cum loannequüdam propria bulla,in Extrauagantibus loan. i ».

AntoninusFlorentinus ficinquartaparteSummædehilceproximisduobusgt; de Petto de Corbaria,fcribit.In Excrauaganteloan.zz. quæ incipit,Dudum ^1’^“ tia,8ic. reproban tut ut hærefes, errores Petri de Corbaria, Ioannis Si Micheliuiof quot;nbsp;Minonim,quipertinaciretaffeuer3bant,quodPetrus Apoftolus non fuit Ecclefiæ,quamquilibetApoftülorum: Siquod ChriftusnullumuicatiuminEmf dereliquit,uel caput.Et quod Papa non habet corrigere Si punire, inftituere uel defti^ relmpcratorcm.lcemdixerunr,quod facerdotes omnescuiufcuntjgradusexiftsn^f'’'.^ æqualis authoritatis,poteftatis Si iurifdidionis, infti’tutione Chriih : fed Cæfttis»’ ‘ turione Papam effe fuperiorem,qui etiam poteft hoc reuocare.Item quod uec Pap^j n rota Ecclefia poteftpunire quenquâ punitionecoadiua, nffihoc habeatablmpcr^to Ha demis Antoninus.Habuitfui dogmaris multos,magni^ nominis adftipolarores, etiam difcipulos, exquibus plurimia' Papainterfediftint. Nomina quorundainej^^

-ocr page 547-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM^

A adftipuhtonitnadfcribani : Vmhelmus Occam,loannes de Caftihone, Francifcus de Atcauia : inerij ex pofteiionbus eft exuftus.

loannes de Pob'aco»

IOanticsdePoliaco,concionacorlt;3óM.Panfienfis,uixitanno t} n. acfenfi'r,amp;do* cm'tjPapam non pofte dare ius audiendi confefsioncs cui ucb t :• fed ununquent^ in ftia parochia mi'm'ftros adiré debereatc^ ita refiftere uoluit turbationibus minifte* jPjqiiæpalsiminEcclefijsper cucullatosiftoscirculacoresbullis Antichrifti inftruftos neriroleijt.VecumamonachisSiloan.îi.oppreffLiseft. Vidipropofitiones qiiafdam frartum lacobitarum lt;3d Minoritarum ( fic enim erattirulus )in quibus ei etiam hi erro* dixerit amp;afteriieric,paftoresSiEpifcoposhaberefuampore* «Itemimmediate' a Chrifto ,eiiis^ Apoftolis ac difcipulis, ÔC non a Papa, eo^ Papani B eocum ius ac poteftatem nec pofte nec d'ebete niinncrejteni qiio'd dixerit QC anirmarir, tltiodconftitinioPapæ Benedidin,Intercundas SCc. in qua monachis contra paftores pnuilfgiaari)plj0,.3 dabantLir,non lit iuris interpretatio nec déclara tio,fed fubuerfio.

Damnatio eius extat in Extrauagantibus communibus. EundemSifipheum lapi uemcitcaidemtempusuoluerunt Si alij propemoduminfinitihômineSjpræferrimij pa totes,at ex muleis Bullis proptere.i a' monachis impetraris apparet,ut alibi annotaui. f eadenietiamfortunamempeuteis tandem in caputfitreuolutus.

Lupoldus de Bebenburgk,.

LVpoldus de Bebenburgk luris dodor, prius canonicus Mogunrinus, Herbipolen* fiSjamp;BambergenfiSjpoftea eriâ Epilcopus Bambergenlis,floruit circa annii 1340. nempeanteannos i » o. fcripfit dckiribus Imperij contra Papam; præcipue' au* Kmhafeefententias défendit, Gæfarem ftatim poftfuamcledionem habcreintegmm C poteftatem adminiftrandi impertj.Nihileiaccedereex coronationePapæ; non effefeu* daratiumPapæ,neciurateutuafallum.DcniqueSidonat;onem Conftantini addudis coiitcacijs opiniunibus oppugnat, fimulqj ôâ uarias aduerfarioru obiediones diftbluir.

Militzius Bohemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. x

IAcobus Mifnenfis,cuius fuperius in hiftoriaHus mentionem feci, fcripfitintercæte* ra Só de aduentu Antichrifti.in eo feripto facit mentionem cuiuidam dodi uiri, no* mine Militziq, quem famofum ac uenerabilem prædicatorem appellat.Fuit ille cou cionatorPragenlïs.Floruitcircitcrantcannos xoo. longe anteHufsium. CitatScexfcri* ptis eius quædam fatis prolixe'.;In illis didis narrat admodum pie' bonus ille Militzius, ftuonam modo fitinuitus impulfus a'fpiritu lando,utex facris lueris quaereret de aduen t comperit^ eum iam fuó tempore ueniffe. Idem«^ fe ait Roms coadum

Spititu,publice concionatum, 8L pofte,i coram inquifitore affumafte : Magnum fcili* D cetillumÂntichriftum,dequoScripturæprophetizant,uenifle.

Affirmât quoque idem Militzius,Ecclefiam negligentia paftorum defolatam effe, abtindatetemporalibusdiuitijs j fpoliatam fpiritualibns, 86 fic impleriEuangelium: Abundabitiniquitas, uidclicet ex mammona iniquitatis. Dicitefte in Ecclefi.a Chrifti idola deftrucntia lerufalem, defolantia templum, fed hypocrifi ea tegi. Dicit etiam, multos elfe qui negent Ghciftum,quia tacent,nec audent agnitum Chrirtum,cius^ ueri tatemcoramhominibusconfiteci,qui^ feientesueritatemSSiuftitiamDeidetineant.

InueniturquoqueBullaquædam Gregorij n. ad Archiepifeopum Pragenfem, in quaeum iubetexcommunicate et perfequi Militzium,eiusç auditores.Narrat autem ea Bulla,fuifle eum prius Ganonicum Pragenfem,fed poftea renunciatîe canonicatui,cœ piflecçconcionari.Narrat eciam,eum anno 1366. docuiffe, Antichriftum iam adefre,ac propterca a' loanne Archiepifeopo Pragenfe fuifte incarcéra tû.AtçB hune ponit primurn eiuserrotem.lndicatetiam, eumhabuifi’efuumcoetum, quem docuecit,acfuiftcintec alios etiam feorta quædam, quæ ramen conuerfa a fuis peccatis deftiteranii, pic^ uiuegt; bant.

-ocr page 548-

TESTES VERITATIS TEMPORVM bant,qiiælt;ç illc Iblirnsfitpræfeircomnibusfactis uirginibus, Docuitquo^pi’^^’^’ quod ( ut Bullæ uecbis utar )in Papa, Cardinalibus,Ep,Icopis,Prælat)S Jacerdütibus,«t alijs idigiofis,excepris adhçccncibus iïbi,nulla uni tas eflet, nee uiam uentatis docetent, fedipfe lolus cum luis doceret iiecam uiam falutis.Opinor Poftillam cius adhucniumi i'i poffe. Tribuuntuc ei alioqui ah) quidam incommodiarticuli, quos tarnen exira» ma calumniofe ablt;iduecfari}s dcpcauatos effe. Habui t, urex eadem BuUa appatet,plugt; cesfuæ dodrinac adhætcntes,fupenoiïs lt;Sd infeciotis conditionis homines,

lacobus deTheramo»

IN libro Conciliorum cfl:,quodloanncs Hus aliquando in concione piiblicajUut gari fevmone ad au dit ores dixerit,Iacobum de Theramo, qui uixitannagt;3?®-pw* phetaffe ( fcripfitenimlibtos aliquot) fore ut anno 1409. furgat quidam,quifactas literas nbsp;ueram fidem perfequatur, eamœ pcophetiam effe completam. Nam^ilexan«

drum Papam pecfequi ie,fuam^ ueram tujdrinam,d4 uulgari fermonc translatas üaas j literas.

SchoIaParifienfis.

C Lemens 6.anteannos loo.uixit.Islucricupiditatelubilfumadsp.annumtefttin« xit: acBullas ita impudenter inflatas diftribuit,ut in eis blateratetje nullomodo uellepatijUtquilquamperegrinansRomampereat: fedprcciperf,Angelis,uteius animam confeltim in coelum transférant. Deditetiam poteftatem illis quipetegreRo* mam lubilæi gratia uenerant,ut feligerent finguli tres aut quatuor animas,quas uellcnt, ex purgatorio.Basenim protinus propterfuas indulgentias,bullatas Bullas,amp;eotum meritum^in coelum fubuolaturas.Eam temerariam amp;nbsp;manifeftam impietatem,fchola Parifienfis tune publico fcripto reprehendit^damnauit^ ; ut plures fcriptores,iiitetquos Vefelus nbsp;nbsp;Agrippa,teftantur.

Teftatur quocj idem Vefelus,quód patres, qui ante Albernim Si Thoma fununt, c indulgentijspapalibus rcftiterint,affirmarint(j eas effemerumdolum,fraudem,5iet^ rorem, Idemq^ infuper aitdpfofmer, Thomam fcilicet Só Albettumjin fuis fcriptis tellai' tos eife.

AdditetiamVefelus, quódnififanapaucorumTheoIogorum feuetitas hadenus indulgentqs Papæ reftitiffet,immenfi errores inde pullulaffenr,

Caeterumfchola Parifienfisnoneo tantum tempore,fed ô^farpealias, tyranni# di Antichriftireftitit:quod exemplis quibufdam probabo. Leo 10. conarus eftpapale tyrannidem ( præfertim quod ad expilationes attinet ) aliquanto' ualidius in Gallijsim ftaurare,quæ prius per Bafilienfe concilium, Carolum Rcgem,Si Pariiïenfemfcholam nonnihilrepreffafuerat. Quare Oongregato Romæ. fuorum Curtifanorumcfff“’*«* creuir,Concilium Bafilienfe,ubi eiufmodi expilationes præcifæ fuerant,irritumeffede bere.Hincf ut amp;nbsp;hoe obiter moneam) uiderepoflumus,qua'm fände Papæ,ipfo“n’î 0 filioji, qui femper nobis pleno ore Patres panes, concilia concifia, crêpant, condliapa*’ reesep feruent; nempc eatenus tantum,quatenus fuæ culinae id prodeife oidetur,S^ ultra.Reliqua enim fdlicet nos hæretici pro eis obferuaretenemur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

Id porro ( ut ad rem redeam ) animaduertens Parifienfis fchola, in fuunifo? Î t^gni fummum detrimentum tendere,contra ea décréta proteftata eft,Sia' Papa ad ut rum concilium appellauitSunt porrdin ea appellatione non pauca uida SiabuwsRo* manæ Curias recitati.Adum id eft anno i j 17. Appellatio ilia Colonia,una' cumSyWO Bafilienficoncilioannoj$.denuóimpreffaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

Reftitit Si alia's non raro Parifienfis fchola Papæ conatibus, uttemporeBonirao) odaui,id eft,ante i s o. annos : item temporeBenedidi u« ante 1 ; o. annos. Damnaui iam olim beneficiorum pluralitatc.Reprehendit Si indulgentiarum uaHitatem,ut up rius in Clemente6. didum eft.ReftiticSialia'sfæpePapæ,GallicasEcclefiasexpihn , ut in Capite de G allicis Regibus eft didum. Sabellicus affirmatjSi Hecemtfatum ut v iiem a' Patifienfi fchola damnatum.

-ocr page 549-

SVPERIORM CONTRA PAPARl 527

. nbsp;nbsp;nbsp;Matthias PaofienGs in fuo illo prolixo opcrc contra J^ntichrillum,ponitintegruni

acettiditum fcriptum fcholæ Pariûenû's contra nionachos,præfci'rim niendicantcs,ajv no Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcriptum : in quo illos ca fchola penitii s aamnat ,ac probat effc uetoS

pfciidoprophetas, uenientes in ucftimcntis ouiu : quos Chriftus uenturos,cauendos^ iam olim prædixit.Omnia plané dida, quæ Chriitus QC Äpoftoli de uenturis fcduâo* tibus fcripta reliquetunr,illi ad monachos accommodant. Impofuerunt ucro ci fcripto tittikinijDepericuGs EccIeGaî,quæ ei grauifsima a' monachis immincre,in eodemon* ftracunt.Id(criptum quidam VuilhelmodeS.Amoretribuunt. Sed non tantum ptae* didtis M.Mattnias, uerum etiam ipfa præfatio fcripti darifeime teftatur, illud nomine ParificnGs fcholæ fcriptum ac compofitum effe. Hue accedit etiam, quod artiaili Scho* lafticorum PatiGenGum,quos mox fubiungam,cum hoc libello conueniunt. Fieri uerd bene poceft,quôd Vuilhelmus id fcriptum pro fchola fcripferit, cum unus ex praecipuis g fkisTheologis fuerir. Oportetenim unum aliquemfcribere,etiamfiplurium nomine accoiifenfii fcribatut.

Hæc forte fuit eins fcholæ prima adio contra monachos: fequutæ enim funtK aliæ. Naminquibufdamueturtismembranis legi adionem fcholæ Parifienfis,om* (-o,3tra monachos, quosiu* dicauetuntneqQaquaty, permittendos inalienis parochrjsueldoccrejuelconfefeiones audite,quo(imaximaEcclcGæ ataxia feu perturbatio oriretur. Afferuerunt quoque eos iifcuitæ nec dodrinæ,nec iuftitiæ ueritatem habere,fed effehy'pocritas. Yerum in nac materia multi contra monachos fcripferunt.

Inueniinuetufto codice articulos quofdam fcholafticorum Parifienfrum contra monachos,quos hie fubrjeiam,quia ledudignifunt,amp; ad eaquç modo dixipertinent, Ptimd dicimus eos non effe admittendos ad focietatem noftram fcholafticam, nifide uoluntatcnoftra:Q.uia focietas non debeteffe coada,fed uokintaria amp;gratuita. Secundo dicimus cos non effe admittendos, quia fodetatem eorûcxperoifumus, miiltipliciter nobis fuiffedamnofam Öd periculofam.

Tertio,cum ipfi Gut diuerfæ profefsionis a' nobis,quia ipfi Reguläres, 8d nos Scho lares,in unoofficiofcholailico coniungi uel commifeeri non debemus: cum dicat con* ciliumHifpanum,Non atabis cum boue SdaGno Gmul: quod eil, diuerfæ profefsionis homines in uno Gmul officio non fociabis, öde. Nam cohærerc öd coniungi non poC» funt,quibus funtftudia öduota diuerfa.

Quarto dicimus, eos non effe admittendos fecundum Apoftolum, quia ipfi dif* fenfiones 8d offendiculafaciunt, cum dicat Apoftolus ad Romanos ultimo : Rogamus •raties,u t obferuetis,id eft, ut difeernaris eos qui diffcnfioncs öd offendicula fadunt pro* pter doftrinam, quam didiciftis ab Apoftolis, öd declinate ab-illis.Huiufmodi enim, Domino non feruiunt,fed fuo uentri Gloff.Alrjs enim adulantur,alt)s detrahunt, utpof* wtfuuni iientrem implere, öd per dulces fermones öd benediftiones feducunt corda in* uocencium.Gloff. GompoGtis uerbis fuam traditioncm communicant, quibus corda iimplicium decipiunt.

Quinto dicimus, eos non effe admittendos : quia timemus, ne fint ipfi de pene* trandbus domos:quoniam in domos Gngulorum fe ingerunt, confeientias öd proprie» Uteshominum rimantut : Ödquos feduftibiles ad modum mulierum inueniunt ,Iédu» cunt, öda' coiiGlrjs Prælatorum ad fua ducunt conGlia, uideGcet aftringentes eos ad fua confilia ueliuramentis,0d tales præcipit Apoftolus uitari,dicens:Et hos,ödc.

Sextodicimuseos non effeadmittendos,quiarimemus ncipQ Gnt pfeudopro* phetæ : quia cum ipfi non Gut Epifeopi, uel parochiales presbyteri, nec corum uicarij, uel ab eis fpecialitccinuitati,prædicanc non mifsi,contra Apoftolum dicentem ad Ro* tnanosio.Q.uomodoprædicabunt,niGmittanturc Nullaçnimfignauirtutumeiste* ftimonium perhibent, fcilicet quod pofsint propter hoc prædicare. Tales autem, cum Gnr periculoG,EccleGæ debent uitare,

Septimd dicimus eos non admittendos effc,quia cutiofi,uidcIicetdectjEando ne goci»-

-ocr page 550-

518 TESTES VERITATIS TEMPORVW goci'a aliéna,Side opcribtis fpiritualibus : cum ramen non fint Apoftolbnfc/®*^“ ceiToreSjid cft,Eptfcopi. Necfunt defeptuaginra duobus diTapulis Domini^. opitLilatoreSjid eft,uicarr),ut didum eft fupra'. Tales autem,qui fît uiucrenolunt,pt pit Apoftolus uitarijdicens i.TheiEultimo : Denunciamus nobis fratresin notnin c mini noftti Icfu Chcifti ( Glofs. per Chriftiauthoritatem nobis præcipimus ) ut u hatis nos ab omni fratre ambulante inordinate, amp;nbsp;non fecundnm ttadirionem,q acceperunt a nobis, ôôc.ufqueibi: Etnolite quafiinimicumæftimare. P'uj, gloflæoamp;inuenitutquod talesfuntuitandi,donccrefîpifcantà tali modo uiuen 1. âennsarticuli Scholafticorum Parifîenfîum. Hincapparetiftam fcholamfo^uscii illis monafticis peftibns ludatam effe. Sed paulo poft eft omnino ab eis^ non ira multo poft,ibi in Sorbona Thomas multisannis legit, tegnumçK“™^’

Richardus Armacanus ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ®

RIchardns Armacanus jEpifcopus 8^ primas Hyberniç,iutis ac TheologiæfgttS’x pcvitus,Ccciplit contra onines mendicantes,nixi t ferme ante ioo annos. Ptæcipue autem reprehendit, qnödin mendicatione (qnçin ualidis fnrti genus eft)tcl!giolt; nem collocarenc. Item quôd freti licentia bullarum Papæ,minifteriumin paiochijsin^ uadecentjôôEcclclïaspercurbatent. Propofîtioneseiushabeo. Contenn'oeaufquea mortem eins produdaeft, necunquamuelanteauelpoftea,antipfedarnnacuseftj3Ut monachi abloluti. Vndeapparcr,mnltos fob principinm crefcenti nouæ ifti nionacM’ tus pefti repugnareconatos effe: led fruftra,tucnceqnippeeos pontifice. VtilffuiniliW effe iudicauit Papa,habere iftos quafî fatellites, per orbem terrariifparfos jlibi^ou tam multa priuilegia deuindos,perqnos Si. Ecclefiis,8ôEpilcopis,et Regibus,86 Cæbtæus ipfis ubiœ moleftns, timendnfqneeffepoffet, dumilliin einsgratiam lucéintenfbras, contra,pro condone mutate non uerentur, plebem^ in Papç fentenriam pertrahunr.

Afferitquoqneidemin Q.uæftionibus, Armenorum confirmationem non minus a C faccrdotes,qua'm Epifcopos pcrtinere,imô qnotjfacerdotes amp;Epilcoposeofdemülim fuiffe. Balæns dicit,eum non tantum Epircopnm,fed ôC Cardinalemfuiff^jOPP'^ê'’® ' fc^ eum monachos, etiam aliotnm Angliae Epilcoporum togatu,quoductefumquû* tundam fcripcomm teftimonio probat.

Brigitta»'

BRigitta floruit ferme antedncentos annos,nempecirca annum DominiiJ?® ^ lixnm poftfclibrum,tirulo Reuelationum cœleftium, mundo reliquK,qui læp eftimpreffus.Papiftæ earn pro Prophetiflahabent,amp;PapainfandotûnumuuK* lulit,feu canonizauit.Multu autem reprehendit Papæ, eius^ fpiritualiutn turpiwain . Papam nocat animarum interfedorem, onium Chrifti difperforem Sólaccratorem.Ui’ cit,eum effeabominabiliorem ludæis, immiriorem luda ,ininftiorem Piiato,pfiûitui deteriorem ipfo Lucifero.Sedem Papæ dicit demergendam in ptofunduin,tim W d dem ponderofum.Afleflbres eius dicitarfuros in igné iulphureo QC inextinguibiu. tP fcopos,prælaros, alios^ facerdotes nihild mitius alloquitur.Alicubi dodrinam Chrifti negledam,8ô ferme penitus aboliram elTe.Clericos dicicconu diuinamfapientiam in aliam prauam 8C uanâ. Simplices præcipitare euntcs‘ Domini,odiffeeos ,eflëleprofos 8ômntos:amp; deni®deccmDeipræceptainuW uerbum commutafle,in hoc nempe,Da pecnniam : ilt;ieft,eos totam ucram cri caufa fubuertifl'e.Longum plane eflet,recenfete crimina,quæ hçcProphetilwiuta piftishabetur) ex'orcDei,Papæ,eins^ facrificnlis obrjcitiSô pœnas, quas dsDnnom ne comminatnt.O, nare prædida ex multis fufficiant.lllud tantum adhuc btcuitcra ciam,BrigittamafFirmafleuidiffe,fediuam uirginem dicentem adfiliuni,Romarat fetacem agcnm.rcfpondiffe nero Chriftum : Eft,fed zizaniæ.

Mechthildis,

IH

-ocr page 551-

SVPERÎORM CONTRA PAPAM.

A Y NfcriptisB.Mechthildis uirgtnis,Pariûisimprefsis(quæante.îoo. annosflotuir) I nihilinueniquodadmeumpropoGtumfaccretjimô ^plane nullas de futuris pto? phcrias.Snmmariamuerô quoddam ci'us prophcriarum manufcriptum in ueteri codice uidi,a' Mi'norita quopiam ( ut ctatadfcriptum ) excciprum.Ineoeratprimum, multa earn pcaGdixiffe,quæ tunc,cuni tnonachus illein compendium propheuam eïus ffdigftct, uere' acciderant. Eo^ non dubirat ille abbreuiator, amp;nbsp;reliqua ab ea piædida fUfnrura.Dcindeindicat, cam prædixi'ffc, oritura elTc dilsidia in Germania ob religiös ■’minterEcclefiafticos ÓC laicosita acria,utfemutuôtanquamhæreticosdamnent: °^'^'^æP'^*^^’’’ifacerdotesgrauia patiantur, deinde ferme utraquepars pcreat. Terdd affirmât,tuncRomanam Ecclcfiam (recitabo eius uetba) totaliter a fide Chriftiana apo ffiituramapercé,quæ. alioqui pecmuka tempora iam occulte apoftatauerat, ut quiuis ptudens coniedurare ualet. Poftremd affirmât, remanfurum pauperem afflidum cce

B wminGçfmaniaJ qui pie' ac purèDeumcolat. Gomprobatautemeuentusipfthanc pfophetiam.Nam orta lunt difeidia,ut teipfa cernimus,inter facerdotes 8C politicos hos n’ines,deteligiorie : ob ea^ ita fefeillas duæ partes attriuerunt, ut ucracp grauitet afflida P?™,“? '3^iUud uerum eft, Papam nunc propala'm defecifle,cum antea tantum occul ^kcüîet. Antèenimaliquatenus clam Chriftianampietatemdamnauit: iam uerd po ptædicationem Lutheci,id manifefte amp;nbsp;aperte' fedt. ’Q.uippe qui agnitam Chrifti ■■^tenifcienj uolens^ damnauerit.

tarnen duo loca in Mechtildis libro rede' noftro opcri adr)cientur,quæ ad uec ■■niaefcribam,quôdalterumgratuitam iuftificarionem perChciftum, alcerum coms n’t’nioiiemfub utracg fpecie,confi'rmat.Tunc cognouit,quo'd omnia bona opera, quæ , ■’fglexerat, fandiisima Chrifti conuerlationeôi opcribus eius perfedifsimis effent ims p‘etji,omnis^ eius imperfedio filij Dei pecfedione altifsima perfeda. Cum enim Deus oculo mifecicordiæ animam rcfpicit, amp;nbsp;fead miferandum illi inclinât, cunda eius cris

C pillaperpeaiçobliuionitraduntur.Itacç cum a' Deo tam eximium percepiffetdonum, wlicetomnium peccatorum remifsioncm,ôi omnium meritorum fuppletionem,exiii dcleanitareaccepta,etaudacia,reclinauitfeinlïnû diledorisfuilefu.Etaliquando pôft.

. Ci’gt;i8'’f82fio autem rota ad menfam illam accedens,unaquæq5 lub brachio beatç •’ir8'’”sMaciæ,qua[ïgçniculando,accepic Dominicum corpus demanu Domini,82 beata iiirgo Maria crateram auream Am fiftula aurea ad latus Domini tencbat,pec quam fiigebant liquorem ilium dulcifsimum,qui de pedore Domini emanabar.

Exhifceclarè apparet,hanc uirginem 82 de gratuitaiuftificatione,82integra coms tnunione fatis commode fenfifle.

Henricus de Iota*

V quot;T nbsp;nbsp;P*^opofitiones,earum^ explicationes manufcriptas,cuiufdam Henrid de Iota

y ( alij Heuta fcribunt; qui docuit Vicnnæ in Auftria, anno 1571. ô2a' Gerfone ma« D . 8'’opfi^elaudatuc.Inrjs primùm affirmât,omnes in mortali pcccato feu extra gra

„^’''ftfnteSjCtiâ optime agendo peccare mortaliter. Quod 82Lutherus affirmauit, 0 ffiaerer, nullo prorfus noftro merito ceconciliationcmcumDco,feuiuftificatiolt;«

■ƒ‘■^'^^’’’S^'^^'Ddnde affer{t,Deum,82 non facerdotem remittere peccata : atcg eo acerdotcannunciate magis ex uerbo Dei, quem Deus ligaueritautfoluerit, qua'm fte hgareantfoluere. Q.uod 82 Hieronymus olim afferuit, 82 hoc tempore a' multis af* rttumefficontra iftudPharifæorum,uclAntichriftianum potins fpiritualium papilla* umli)percilium,quipucant,fe poffe foluete 821igare,quicquid modo eis liber, fiue ius ■ un ’^’^'?-“*’i;Tettiô affirmauit, fatius effe perito facerdoti confiteri, non haben« iusablolnendi,quamimperitohabenti. Q.uoditidempugnatcumiftoerrocePapx82 ræ «otum,quipurant ita ad fc alligatum efleChriftum, 82ius dauium,utqui ab eis fa u nbsp;nbsp;non accipiat,is plane earn habere non pofsit.

d ' ' • r° ‘^’dt,referuationcm iftam cafuum,iam Papis 82 Epifcopis ufïtatam, non luinijied humani iuris elfe. Omnes enim facerdotes «cqualc ius clàuium habere.

Z Z Quintd

-ocr page 552-

530 TESTES VERITATIS TEMPORVM

Quintô affiiniauitjomniaconcilia,uc^papiftis appellanturjcffepraccepta : utKa noi« amp;nbsp;rtris hoc temporedocccur,8ó reiueritasfeléhabet. Fuitautemis iiirobeaspropoutio; nés tanquam hæreticus acculatus,nerüm acculatorem fnum uiciu

Henricus de Hafsiagt;

I-i 'Infdem rempotenixiffe,qninamp;conegam eins in docendofuiffeaiuntjcelebtem t qncndamuirnm,nomineM.HenricumdeHaisia3qnia'qnibufdanieriainnipu* blicis i'criptis Gymnaft) Viennenfis, plantator nocatur. Is in leâurafiipet Gene* lïm,dicic eflv timendum errorem, Si. formidandam fuperftitionem, in eo quod nacrai tur,aliquos i'anftos fuam memociam colentibns aliqiia bona aut corporalia, aiitetiam fpiritualia impecraflê. Pro exemplo affert,quâd S. Barbara remilsionempeccatotuni omnium luis culcoribus in extrema eorum hora impetranerir. Poftea cdani prolixius fandorum legendasinfedatur,ôô aftirmatmultaibi piieriliter Siinepte^multaetiam bulofequot;ôifallÔlcriptaeffe. Scripfitlibellumpublice''dudumeditum,contraii»üli3S noxias monachotuni rixas,ucde conceptionediuç Virginis, 8ó lïmilibus oblcuris oa(gt; fis ac iiiutilibus,lt;3ô interim publice quieti perniciofis controuerfijs. Qui libellus opp*do difplicuit monachis, eo qudd non admodum eorum maieftati, feu inani glotiæ linæ profuit.

Prolixam quandam eius cpiftolam ad Epifcopum Vuormac/enfeni lacobus Car tufienfis fuooperi de erroribus Çhriftianorum inferit. In ea author admodumgtau/c demultis grauifsimis uicijs accu fat fpirituales omniû ordinum, attç adco etiam ipl“*’ fmdifsimum.Dicitgubernatores Ecclefiafticos compacari foli prælucenti diei,0^ P^ *' ticos lunæ lucenti nodi : fed præfentes fpirituales nequcdiei',nequenoftiptælucrKj «truncÿ obfcurare magis fua caligine: id eft,tutpitudine,infcitia Si impietare.Ciwtquo* que ex prophetia Hildegardis hæc uerba : Ideo Si Diabolus in femetipfo deuo dotibus ait,Efcas cpulantium ôôconuiuia omnis uoluptatis in iftis inuenjo: fed otoc îi Si anKs,Si uenter meus, amp;nbsp;uenæ.meæ, de fpumis illorum plenæ func,Siubewnif plena funt diuitqs illorum,Sic. Deniq,’ inquit,eos quotidie conari (ut Lucifeww ) alQU afcenderejfcd quotidie magis cum eodem in profundum ruerc.

ScholaPragenfis,Oxonienfis,Slt;Parifienfis»

EDitae funt ab Hutteno n 20. Domini an.^iliquocEpiftolæ,fcholarumPt3gf'’*'J'’ OxonienfisSiParifienfiSjdetollendofchifmatCjquod tHncerarjSiEcclefiafiif^ bertateafferenda. QuibusadiundaeftSiCæfaris Vuenceslaiepiftola, hortatio quædam ad Germaniam,ut fein libertatern,ex Papaliferuituteuendicet^Q'’ omnia fcripta funtanteannos »70. Duriter porto inuehunturin CardinaliumSiGu fanorumuitia^Sitytannidemfuper ChriftiEcclefiam.Aireiunt,CæfarenihabereiusP-tronarus fuper Papam etR.om,anam Ecclefiarn.Papam cum Cardinalibus errate p°’^ Si fæpeerraffe : Cardinales non habere eleâionem Papæ aliquo diuino n]ce,imo etia Cardinales anteGregorium non fuiffe : Cæfarem Si populumRomantiinidius^j’f habuiffe,Si adhuc ad fe retrahcre poffe. Qui eas legerit,inueniet multa tune bita pro catholicis,quæ iam tanquam Lutherana amp;nbsp;prorfus ha:retica daninanturç^ fis inferisdeuouentur. ^ed adfcribam inde pauca,ut manifeffê cernipofsit,quan’ coloribus Papam alios^ fpirituales depingant. Per Principes ( inquiunt ) nbsp;nbsp;nbsp;? .ifg

Ecclefîa prophanatur,facerdotium temeratur, omnis ordo contunditur: quicqu*“ ligionis,corrumpitur: quod legis,quod uitæ,quod morum,quod fidei,quod dtWP perditur Siconfunditur, intantum,quod etfi benedidus Dei filins muk.i Si dora par fit per uirosfynagogicos, adhuc multô duriorapatiturpernoftrosfacerdowpbueip Hadenusexepiftola.

Recitarur ibidem Sihæc uifio deEcclefiæ ftatu,h.iud quaquam afperuauda. autem funt uerba: luxta uifionem cuiufdam uiri, cui orann,lcgiturapp;iufffcquæ domina antelcregio cultu ornara ; Si cum ipfeobftupuiffet,quæfiuitipla,lï tçir Cum autem ipfe diceretj quod non jniliforfanipRi effetbeatauirgoMana.a^^'

-ocr page 553-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, yji Won ftim illa^quam cxiih'mas : fed fum illius figura, pro qua gemis frequenter, amp;:oras, ulicetEcdclia,cuius eft dolor mirabilis,ôi corruptela defeendensa capiteperomnesac uf^ ad pedes, X ut niihi magis condoleas,uide amp;nbsp;argumenta doloris,amp; amota co* fona Ipeciofifsima capitis,ïnclinauit caput eidUe autem uidit fuperiorem partem capitis ad modum crucis incifam in quatuor partes,« uermes de cerebro uidit ebullienres, ^^iMwcieiitia uuliiera fanie.8iait;Ecce,exhisquæ uidcsincapire,p«pendere potes Cütruptelam Sd dolorem meum in membris alijs.amp; eo diâo euanuitab oculiseius, iiifio fatis fignificanter exprefsit,corruptifsimum Eçclcû'éc Si religionis ftatum. In prædida porro epiftola VucnceslaijUtSihoc indicem,facitlmperatot mentio nnMatfilijPatauini,8i Ioannis delanduno (quicontraPapamiampndemfctipfe* “nt)taiiquamqui uerafcripferint,

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monftrum Babylonis»

EXtatinquibufdambibliotheçispoema, titulo Inuefliua in monftrumBabylo* nis,fcriptum contra fchifma illud longifsimum, quodincœpitinter Papas an* dæ*’ 7 8. Si miiltis annis durauit. Tribuittotius mali originem fupetbiæ,auatie ^ambitioni,alrjs.^ fceleribus fpiritualium.Hasc enim funteius uetba :

Miuxit cleri,lKC monfirum/aflui^lediduntf

P Cleri miignißci^tenuit qui culminu mundL ^^paubpôftinteraliaficdecleroloquitur;

Q»j ceàdit fißui,quö uenit honor, decu!,atqut ^Mti£^dnde!,quibui ipfefuit cumulutus i V(nit in opprobrium f tjius,decor iSe fuperbiKt ^bfeeßitiußi : toüuntur opes,périt omnis. (^rnatus cleri,quan tanta fuperbia uexit^

Hof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘i poema quçdum exemplatia Ecqardq EjiifçopqVoqrfnsçiçnH,

runi quatuor uerfus cæteris præponunt.

PrefulisEckardireuerendiVuormacienßs, ' ^S^fgijpitrisplangentisdeuiamundi, Sic loquitur patris fapientis carmen ad aures, ^Icbile de meeßa prorumpens corde loquatur.

Commentaria in Apocalypfim,

EDita ante aliquot annos funt a' Lutherq quædam commentariain Apocalypffm^ teftatur,fiintfibi alicundeex finibus Liuonicis 8C Polonicis mina,ac ttpteh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetuftum.Scriptorille^quicunquedemumeft,manifeftê

R'rft nf^’^inam Antichriftum, ac Babyloniam meretricem, eo quod new humanas ttaditiunculas Si nugas doceat,Euangelium pios^o« dot/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia quæftus gratia indulgentias excogitauerit,potentiâ Si Iplen*

plur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donationis Gonftantini nomine ad fe traxerit. Enumérât Si alia

filia f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«roresi^ Papæ Si præiatorum, præcipue uerô quod ex mandaqs Deicon*

ƒ p'^'^f-RrprehendituehementerPapâ, quôdfeiadetiiicariumChriftÉItem qudd 8' fjEiiangeliu m ad falutem fine fuis decretis Si decretalibus fufFicere.Hortatur ctiani 'gt;nines,utfugiantexillaBabylone. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Addit quoqj,complûtes fuiffeante fe, qui illam fpiritualem Babylonem oppu* Puo tempore multos um'tatis præcones in carceribus dcccntos,cuftoditos^ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IpPe author in carccre,ac catenjs infuper çalybeis,cum ea commenta*

tiafcnpfitaïc ex decimo Si undecimo eins faipticapite appar«. Ait quoqj a fpirituali* bus ’broscontra Papam feripros abfcondi,Si aboleri: non admitti quenquam ad fug* fit addiâus ; Omnes refte' fmtientes ad carceres trahi. Sed tarnen nihiloniinnsfcr,5f denuô etiam uehementiora feriptacontraPapam, qua'mfuerunc P^i^tajqu« Papiftæ oppreffetant.

Z Z » Scn'piïC

-ocr page 554-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

Scripfit antem ciim h'brum anno ijpo.at ex deo'morerrio capite, pf fimiapparct :Inquitcnim: Mille trecentianniclapQfunta'pafsioneChtiftijamp;j7' ftuspaffusertîî.ætarisfuae anno,qui addin'numerifacnint »j^o. quæ eftptælf'’^ Reliqua porrô quæl’equuncuc, mendofa funt, ac iïc le^ debent : Quiafunius in pafsione Chtifti millefîmo,trccencefinio,quinquagelimo feptimo. Ergo trecenti qi quagintafcpicm anni elapû font,poftquam Ântichriftos primo regnauic,exiftapf°P ria.Siclegendtira effe/enlus tonus paragraphijacprxcipuè imrium indicat.

Adducoc porrô ratione temporis in earn fentenriam,ut purem fctiptoK«» Vualdenfemqjropcerea quôd circa idem tempus, nempe circa annum »j?”* fuiffc.incarcereqLieritur,grauis iafla lit ad mareBalricûinquifîtioin Vualdenles:r ' tei teftem habeo integrû exemplar proceffuum contra pios uiros illicexiftentcstatto .

Eodem tempore Si Bingæexufti funtj^. dues Mogunrincnfes,ob Vualden lui g dogma,tefte Brufchio.lUud tarnen hoic opinioni nonnihil répugnât,quod capKC»o.. firmatjPapam generaliter a' præconibus Euangelicis promulgatû, quod fit ilkniagnu 4'lntichriftus,primùm circa annum Domini ijäo. id eft, ante 200. annos :niûuelitdiclt;gt; re,tUnC primu m uehementius et clarius Papam Antichriftianifmi conuiduni.qiwm quam aiitea.Mam alioqui Yualdenfes iam annis 400,Papam effe Antichtiftuni docu tuni«

Gcrfbn»

GEtfonParifienftsCanceilarius, floruit ante annos lyo. Interfuit eriamCoii(|'f”' tienli condlio.Puit omnino,meo qiu'dem iudicio, uir pius ac eruditus : quiuce multis monachorum amp;lbphiftarum erroribus fueritinteftusjTiulroscciain’’*' hilominuserroreslt;3lt;^abufuspapatusanimaduerrit,cosqiieamp;taxauic,ettollifxaniirgt;n optauit, ut ex eins fcriptis non uno in loco appareu Aliquos tarnen proculdubio mell’ pbarif^orumautpenitus difimulauit,auLetiamlenius4qua'mtantumuii'uindccuiue’j ec res ipHi poftulaftetjrcprehcndir. Vefelus in quadam longa epiftola de Indulgvntijs,pm batqudd Gerfon eas plane'abrogandas fenleritrquanquam nonnunquam minus,ol) /fuas quafdam caufas,de eis fit locutus. Varie' fequoep torquer in materiaTradirionunn 8Ó tandem fatetur, multos captos amp;intricatos traditipnum laqueis, in defperarioneni incidifle : aliquos etiam feipfos interfecifte. In libvo de Yiw Ipirituali, fentit non peewee eum mortalicer,qui uiolat traditiones,modô id fine petulantia fadat. In lib. An liceai:)ii caufis fidd appellarea' fummo Pohtifice, propofitione quarta, fic fcribit : In catifis nulla dererminàtio iudicialis Epifcopi,imô nec Papæ folius,præcifé ut eft Epifcopi,“' Papàe, ligàt fideles ad credendum qgôd ira fit de uerftatcfïdei,ficut prætenditfua deew“ ratio : quoniamtam Papa quam Epifeopus deuïabiles funta fide.DifputatquoqueU“* cubi, plus credendum eue homini munito caiionica authotitare, id eft feriptura ,quim’ Pap«,3^ uniuerfali Conciliozquia Papa amp;nbsp;üniucrfalc concilium erratepoßinrgt;qigt;°“ p • amp;ex Auguftino probat.

ScripfitquoqjlibrumdeDcfeftibus Ecclefiafticorum,inquocorruptamfpir«^' lium uitam amp;nbsp;negleftum offieiüm accufar. Reprehendit etiam dodrinæ cotrupmi’lt; quod alius uulr eile Thomifta alius Scotifta, alius Occanifta, 8óc. dscj naspraîdicir. Recitauitaütem idfcriptum publice in concilio Conftanticnfi.Ow” etiam in quodaml(xo,fe non probare iftas tarn crebras milTationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

In craiftaru dePoteftateEccIefiaftica, facit qüafi tres quafdam collocutticfs, AduU* tionenl,Diferetionem SdDctraftionem. 86 ifta communia præconiafeutxaggtt^°* nes poteftatis pontificiæ,quas hodie papifta: femper in orehabent, tribuit Adulatioiu. grauifsime'eas uituperans 86 rci)dens,ac fu|jgt;fnde tyraniiidem Papæ taxans .quiomni’ in omnibus efte uelir. Saepein fuis fcriptis cobdiij poteftatem longe fupra Papamcxlt; tollit,hunc® illi penitus fubijcit.lnduobus fermoriibus,quorum alteruni coram Akxau droPapa,alterum coram Bencdi(ftahabuif,{;tti$libere' mulrosac longe maximosabu fusRomanæcuriaiacclecitotios commémorât, ÔCut eo$ tollant corrigantç horawr-

- nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptæûpue

-ocr page 555-

P , SyPERIORVM CONTRA PAPAM, 555 priori, Libi indudcEcclefianicoram Papafuascalamkates cxponeiv peiusr” cpiftola de negligcnriaprælatornm dicit,rcligionis ces quotidici« nemi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^ulra incxplicabilia : Qucmlibet addeie malialiqin'd, auferre

fenied nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paftorum pcfsimas confuctudines ira inoleuiffc, ut non fit amplios

pene' L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sirius rei cum fintinnumcra,unicû tantum fe exemplû proferre: Quôd

fpitir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ethnicarum idololatriarum in templis exerceantur.Nec pari etiam

uerbiDei : prædicationem ef« u?l I Pnefcioquosfintelligit aiitem monachosjquiuerbum Dei uel imperitia, ^dulteraruntJncalceeiusoperû olim Parifqs impreiTorum, plo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G erfonem paulô ante mortem congregate multos pueros in tem«

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;precatiuncula uulgari fermonc in hæc

cauir ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creator,miferearis tut miferifamuliGerlonis.Cluofaftoindi

diam* ^^*’’^’^^”rif^ff'irire,in eo falutem fuam fitam, fi piam morte amp;Dei milericoc* ODer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» fi poftea multas MiiTacum uigiliarum 86 peregrinacionum,

quid''^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimilium nugarum myriadas cocmat. Teltantur autem

Sorboniftisin exilium è Parifqs pulfum, fuetir fortunis 8L dignitatibus expoliatumjdeo qucLugduni,non Parifijs, ubi ‘:^ncellacius,mortuus eft.

loannes Epifcopus Caniotenfisgt;

ÏOannesEpifcopus CamotenfiSjiam olim, ut Agrippa teftatuc,qucftuseft de tyran* laide corvuptifsimoque ilatnPapae,eius que fpiritualium. Papam inrolerabileni Chtiftianis dixit effc,eius pompam nullum unquam Monarcham fuperaffe. Elige* ffadfimftionesEcclefiarticaspefeimumacindignifsimum quenquc,ac perfuoslégats tosorbemtevracumuexateaclpoliare. Vrinam aliquid eius lcriptorum extacet. Fott^ etiam pkita inonuit.

Petrus de Luna»

P Ettns deLuna,uixitanteannos 150. Difpucauitcontra authoritatem Papæ 86Spi* titualiurn.Dixit non effc timendam,Præferrim cum ea abutuntur. Arque ob hanç tam uetam feutentiam, nihilominustanquam hærettcus ab Antichriftodamna* wseft.VLiltenim ipfefuam,faorum^filiorumetiaminiuftamfententiâ rimeri,uceins iutateftantiir:neclatiseft,quod Paulus dicitfe tantum ad aedificationem poteftatcm fiabere,addefttuatonem ueto' non poffequicquam.

Theodoricus Nyem».

T HeodoricusNyem,aliquot Papatum intimus fcciba,nixiranteannos lyo.tn'r ( ut ex eins fcriptis facile animaduertiruc )bonus,86 mediocriter dodus. DefcripGtbo «J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lin fide hiftociam fchifmatis inter Papas, quod ante Gonftantienfeconcilium pec

annos 59. ducautt.DeLis bone,quas in ea hiftori.i technas,quas fraudes 86 diabolicas ua* rricies,quæ feeler.! 86 facinora Papatum 86 Spiritualium recenfet f quibus illi Deum, res' ligionem amp;nbsp;Ecclefiam Ghrifti hottibiliter ludibrio habent,uexant,86 fuæ ty rannidi fu* brjdunr.

Equidem fateor, quod etfi multa eorum fceleraprius legeram,audiucrâ, 86 etiam ii'deram,atcgideo non uulgarem de Antichrifti eiusqg filiorum malicia opinionc con* eeperini: tarnen ledo eolibro animaduerti.eos decuplo peiores eflequa'm unquam an cea fufpi catus fum.Verê iam a(rentior,Papas ( ut etiam ipforum Ganoniftæ difputant ) effenccçhomincs,ncqiDeos.SuntentmiucarnaciDiaboli,ipfum etiam Satanam ma# litiaSipeiTietfitate longé uincentes.Differitquoqj idem author, Papam non habere ali# qtiodius politicum fupr.i Gæfaré: fed contra,Gæfares debere fceleratos Papas calligare* Quincciam dicit eos elTeindignos, ut Gæfares uocenttic, qui ad tam fœda fcelera ac ty# tannidem Papatum conniuenuAdferibam unicumciuscaputexlib.j.ubi ficait.

I - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z Z s De

-ocr page 556-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

De poteftatæ Pontifîcis ac Imperatoris cap.71ib3’

IDeorarionabiliter fieri poftet pet Regem, uel Imperatorem Romanuni cleüafticos Prælatos,necnonpopulumChriftianunijpcoutduilitetii’t^g^ ,, bus eft notunij-Só pcæcipuè intereft Imperatoris,aut Regis Romani,qiiod^^^ nbsp;nbsp;■

cusunicLisôimundusPapafedeatin fedePetri, cum Rex aut ImperatorlittiHus pi cualis EcclefiæacRexRegum,Sódominusdoniinantium. Cuiuspoteftasa'Deoe , ut dicit Apoftolus,qui lt;Slt;irefiftit,Dei ordinationi reliftit, Si. fibi damnationein quia in facinorolös aduertit ; Non enim finecaufa gladiu portat,DrienimminiiW^ j Q.nodautem imperium PcindpaliteciSó immediate penaetaDeo,lïcutEcclclïaleu ’clcfiaftica poteftas,patet per rationes euidentes, 8^ ficut eciam firmatur habetut ui creto ubi legitur,i3i fcribit Papa Impera tori in hunc modum ; Eccleüæ ineæ nbsp;nbsp;nbsp;Deu

nofter facerdotium meLtm,uobis res humanas regentibus, deputauitö^c. Ethocidctn । in plerisqj alijs locis pater in iure.Ex quo infcctur,quod fatue' ói. aduiatorie'loquinitucii? li,qui dicunt,qoöd Papa feu Ecclelïa duos habet gladios, fcilicet rpiticiialeni ôi tempo* ralcm : cumin Euangelio Petro fitdiâum, conuertegladium tuumin uagiuain;6dbi* dem addita racione,uidelicet: Omnis enim qui gladio feiit amp;c.Etenim û uterlt;j gladius apudPapamexifteret, fuperuacuê uel fifte'Imperator uelRex Romanus illudnomen haberet. Sed ifti adulatores feu aflentatores per talia Icripta lt;Só difta inducuntniaximu erroremin totaChriftianitate, 3^ fui'citancciaodammodopçepetuàmsctnulâàoncm feu difcordiam inter Papam nbsp;Imperatorem. Conculcaturenim per hoe imperialis au*

thoritas,et enfis poteftas fub dubio collocacur,in totius reip. detrimentum,ucuideiiius. Pater etiam ex decreto, cum fchifma uiget in Romana fede, quod propter authotitatis excellenriam,amp; in temporalibus potentiam Imperator uel Rex Romanus ptælatosfcc clefiafticos poteftconuocare,utillud omnino tollsrtur. Quod credointelligidebereuc illis,quire 86 nomine Imperatores 86Reges exiftuntRomani: nó aiitem deillis,quid^ fides feu folo nomine Imperatores aut Reges Romani funt.-ficutfueruntimpctatorçs oc Reges Romani,quos noftro tempore habuimus 86habemus. Illienim non meteniuc Imperatores uel Reges Romani nominaii,quifuntpufillamines 8C elfoeminari.Exem* pli gratia, de hocin decretis legimus in hæcuerba : Hiceft cum authoritas Theodona Regis ex diuerfis prouineqs ad urbeiii Romanam facerdotes uenire præcepiflètjUtfam ftiim Concilium iudicaretde hifce,quæ uenerabili Papæ SymachoPrçfuliApoftolicæ fech's,dlcebantur obtjci 86c.

Extat autem eins authoris tantum unum feripeum de Schifmatej'n tres librosdiui* fum,quodNorimbergæ anno impreiTumeft. Scdindicat,fealiudquoqifcriptum compofuifle,nomineNicmusdeVnione : in quo ait fe prolixins Paparum artes gitia deplnxiffe,quod tarnen uix opinor extace,S pirituaies enim deuoti Antichrifti,ubi potuerunt,talia fcripta aboleuerunt. Vidi 86 partium quoddam eius fcriptumdelnutftri tura Epifcüpatuum 86 Abbatiarum,in quo id fus Cæfarl tribuitur,reci taris etiâ SC uelua D commentario ornatis Ponrifi'erjs decretis.Teftatur autemlèidexccrplïffcFIoreiitiæex uetuftifsimo codice. Fortafsis aliquando prodibit. Facit eins feripti mentionemHfquot;quot;* eus Token. Opinor autem hunc Theodericum eundem efte, quem Crantzius dirich* öum d Bonifacio Epifcopum Vuerdenfem 86 Cameracenfem , 86 Magifttuw uocat.

Speculum aurcum,

_ Noenîturpafsim in Bibliocheds colloquium quoddam Petri amp;nbsp;Pauli,incerto au« I thoce,quod fic incipit:Reueiendifs.in Chrifto patribus amp;nbsp;Dominis,amp;c Saipcuin -L eft anno t4 04. ut in fine legitur,abhinc anno i«o.Is dialogus in tres partes diuidiiuc» qnacumhæ runrpropoGriones.Primô,inquit,grauiisimos errores curiæRomanæde« tegam,ôic. Secundo fcripta Sidiâa cius ertonea,n)inus^ catholicaconfutabo,amp;c.

-ocr page 557-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM. »5

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cïin'am Romanam erroneam 8^ in ftatu damnation is laboranrcm,ex nc*

rijSimistundaniennsdeclatabOjSóc. Inpræfarioneinquit: Sic rota Romana curia a planta pedis u(tç ad uerriccm capiris patenter excæcata eft erronbus, ipfa^ etrocum luo« mmuenenoinebriauit omnes terme mundi partes, ac S ïmmenfam creatorïs potent tiamPapapo(retlimit3re.Infine,poft multas querelas tandem toncludit Paulus ;Rcfoc inetipfe Liingenitus Dei films fuam Ecclefiam,amp;c. Quafi prorfus defperans, Papam ul# lam reformationem admilTurum. Apparet ex fcripto, fuiffc pium,8ó non indoâum ho* tninem,qm'cun(j tandem is fuit,qui eum dialogum fcripfit.

llliidnerddiligentifsim^obferuandumeft,quodpoftquam in PrxfuTionedixiifi let,Papam amp;nbsp;curiam turn pec fe errate,turn alios feducece,fubijcic : Omnes quidem in* tusmurmurant,nulli autem clamant. Tab's enim fane'ratio terum iam longo tempore ™inEcclelia, nt multi Antichrifti errores agnofcerent, ac apud fele uel inter aliquos ß aiiiiculos clam damnarent: fed metu eius tyrannidis 8^ potcntiæ,nullus uel paucifsimi audetent eius errata publice reprehendere. Citatur id fcriptum a quibufdam ueteribuSj Uta loaune Hus,8din eius pcoceffu fub ritulo Aurci fpeculi.0lt;i fane' be uocandum effe,ex lineapparet.

Rhythtni,

RWythmi quidam imprefsi,in fine libelli Nicol.Clemangis, de Corrupto ftatu Ec* nefiæ tempore Ioannis Papæ,dubito an uigefimi fecundi uel tertij, ut minimum ‘lute annos i4o.Eofdem inueni etiam fcriptos in uetufto admcxlum codice,cum Auibufdam alijs olim excufis.Ouicunqj autem eorum author ( certe necimpius,ncc in* dodus tuiife uidetuc ) dicit,primum iuftitiam Romas effe opprelTam. Comparât Ro* ^•iiiam curiam fretoSyculo.Dicit earn forbereaurum,imô totum mundum deuorare, inftarScyllæ amp;nbsp;Charybdis, itautuixfitpofsibile homines ab ea fibi feruareuelobo* C lum.Totum mundum dicit cogi Romæ ofFerremunera. Cardinales appellat deos car* Males : dicit eos elTe illos piratas,qui in eo mari graflentuc. Aduocatos curiæ appellat inimicos ueritatis,amp; Scylla: canes. Romæ ait nullum effe gratum fine munere. Plum* bum in curia formatum,dicit effe aurri charius. Poftquâ uerô horribiliter depinxit Car* dinalesamp;totamcuciam,addit: Taies indoâosuelledoceremundum,rcgerenauem Pc tri,habere claues amp;nbsp;ligandi poten tiam.His addic,Cardinales nouo iure uendere Chriftt pattimonium, quos amp;nbsp;hifee uerbis depingit ; Foris Petrus, intus Nero : Intus lu pi, foris uetó Geut agni ouium.Poftremo', in eo freto piratis dominari ait loannem ( Papam ni* Miirum ) quem uôcat mundi lucm,8ê grande monftrum,

Cæterüm in illis prius non excufis,in priore Satyra(nam duæ funt) quæincipit, *^onaa caput mundi eft, ÔCc. Dicit Romæ uenalia effe iura ^lus dantem melius allega* f^ribinummumloquijôd leges tacete.Apud Papam non elle locum nifi danti : Papam ^Muatia'papando,quia omnium opes uelit deuorare. Hortarur turgida marfupia , uc D ornant iieniant : ibi effe medicos,qui ea feiant purgare, Pofteemo ait,ibi omnem pie* tâtent ôiltoncftacem fubuerfam effe,inquilt;ns ;

Imi tenet Iupiter,cælum habet Pluto,

Et accedit dignitas animali bruto,

Tanquam gemma ftercori cr piäura luto.

Ill pofteriori Satyra,quæ iitcipit,Tanto uiro loquuniri,amp;^c.Primu m queritur cor* fiiptos elfe mores paftorum: eos non ideo lie uocari,quia pafcant,fed quia benê pafean turtomneseffefpinasamp;tribulos,canesmutos,taucospingues,amp; Gygantes feros : id fft,igiiacos LierbiDei, amp;ueritatis perfequutores,amp; cum clerici ita perditi amp;nbsp;impij fint, etiam uulgimores degenerate affirmat.Poftremó queritur, doöos ncgligi,non promo* uetiadEcclefiafticas funâiones,fed cas tantum adulatoribus, aur alioquin affetenribus pecuiiiam,fimoniacc uendi.Q.uarequetitur deferi ftudia turn alia,turn etiam facrariim literarunt : quandoquidem ftudiorum fedatoribus nullum præniium, nifi efuries, eft ptopofita.Habeoaboquin ódab'udquoddamuetus poéma,in quodeploratutEcclefiæ

Z z 4 miCeria,

-ocr page 558-

5^6 TESTES VERITATIS TEMPORVW mifcn'a, quod Papa indignifsimis Ecclcfias ucndar amp;nbsp;pvoftituat. Si. quod Papa pcnitus A fit uenalis, Dabo opecani,ut omnia ilia poëmata aliquando fimul edanttir.Sunteaani rhythmi quidam lemigermanicc, lt;Só fcmilatine lam olim editiJtem all)definejC“® præfationc Lutheri, in quibus quentur author, fidcm defecifle.Item difertè dicir,“^'^' uelit egregic Diabolo feruite,eum debere innate monafterium.

Cacterum Rhythmorum Si poematum olim contra Papam eteius impur^ ƒ males fcriptorum infinitus pene elt numetus,quanrumnis pkirima fint deleta. Edidi tis magnu eorum librum.Sed fubinde pliires reperiuntur, Q,ui forte'aliquando alicoius alterius diligentia Si laborein lucem edentur.

Gregorius Morgenftern»

GRegorius Morgenftern,floruit ante annos fortafsis centum, multain fuis faip“^ dicit contra clericorum. Si^praelertim pionachorum hypocriticam (upccbiarn, j qui tantum fuo ueftitui fuiscj uotis ac religionibus tribuant, cum fint omni ice« lerumgenerecontaminatifsimi. In Sermonibus fuis, in prima expofitionetriplieis“^ citatis,dicit eos primum ideo fuperbire, quod potent fe cæteris fanftiores eife. Secundo fuperbire Si gloriari eos defuis patronis.BenediftinospraedicareSiextollereufcgincffi lumfuumBenedidunijdicereeumfuiflepatrem monachoruminOccidenteiCluarefe, ut qui eum fecuy fint.ei legiffe optimam partem cum Maria,8ic.Domin:C.inos gloriarf de fiioDominico.eumqîChrifto fimilem facere; Francifcanositem miradeIuoFr.ii^i* fco iaftare,qLiôd in loco Luciferi fedeat,eum omni anno purgatorium expoliarc fuis de* uotisinterce'sionibus : Heremitas ueftire Auguftinum fuo habitu,eum^ fuæ lèdæ Pgt;^gt;*1 cipem iaâare, ûmilitet Si alios. Quibus inepris gloriationibus opponitillud Petn Aftor.jo, In ueritatecomperi, qucid Deus non fit acceptor perfonarum. Sic. Indicanseo didOjin omnibus ftatibus ac uitæ gcneribus homines Deo placere pofle.

In quinta expofitione triplicis ueritatts, citarHieronymu affi'rmantem,munduni quidcm iam plenum monachis acfiicerdotibus efle, fed Uix efle unum hominem intet c centumqiecefle peiorem beftiam in mundo qua'm malum monachum. Citât et ex Vp tis patiû,quôd Deus beato Pachumio oftenderit, paucifsimos monachos faluari, Rem ibidem citâtHieronymumSihæcdicentem: Væmalisreligiofis,ocdinempcofeffum non feruaiuibus.

Dominicus Epifeopus Rrixienfis»

CripfitDominicusBrixienfis Epifeopus, libellum adPiumi. tituIoRefotW^^'® Curiæ Romanç.Molli quidem cubito rem attingi t,utpote qui in eodem luro eum alqs hælfrit.Erumpittarnen ei fubinde uelinuitoex ore ueritas.Q.uarealieiuotemS difta ex illo eins opéré excerpta adfcribam. nbsp;nbsp;nbsp;Et ficonfîderamus pontificcs præceden-

tes,Siada coriim,utfi quodmaliin ipfis fuit, non fitimitandum, deinde R.D.Catdu nales,deinde Epifeopos,Protonotarios,et alios prælatos,pœnitentiarios,fubdiaconm,^ auditores,clericoscameræ,acolytos,cubicularios,aduocatos,procutatorcs,notarios# præpofitos,rëgiftratores,oftiarios,feruientesarmorum,cutfores,plumbatores,ftmn^ prarlatorum, Si fie alios in diiierfis gradibusSiofFiciisconftitutos:plorabiniuslt;^ff cumlerem.Thren. 4.Heuqua'mobfcuratumeftaurum,mutatuseftcoloroptîniuSj ' fperfi funt lapides fanftuarq ( id eft,prælati ) in capitibus platearum ( id eft, laratumuia« tum) quac feilicet ducunt ad perditionem in quarum capite funt, ut Gregoriusexponiii | candidiores nine, nitidioreslafte,cubicundiores ebore,antiquo faphiropulchrioies, erantNazaræieius : fed nuncfacies eorum fuper carbonem denigrata eft, Si non lunt cogni ti,feilicet per bona,8ic. Item paulo pcjft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Per hanc deformationem Si labern curialium Si clericorum,Si maxime præiato« tum,eneruat.a uitetur cenfura Ecclefiaftfca,8i diminuta obedientia,8ic. Etna in mulns alqs,ne longe' exempla petantur.Q.uarehocf nifiobcontemptam uitamSi operaptæ* latotû ; quia uidebantur quaererequae fua funt,non quæ lefu Chdfti» hem paulopoƒ

-ocr page 559-

SVPERIORVM CONTRA PAP AM.

A fffotmatio amp;nbsp;corredi'o primo pcrrinet ad Papam ■gt; qui ficut caput aliorufn, cam de* Oftagcre,amp; «dem intendere.Scd qui alios corcigere uult, prins debet afpicere fe amp;nbsp;fuos, Of Ceufi.Romanus Ii.6.Q.iiia paftoris uita exemplum eft alris.q.7. Cum paftoris,Et laii amp;ifntec3pKe,cxtera membra inficiuntuc.6.q.i,Exmerito.Etuulneraropaftoie,quis CU tandis auibus adhibet medicinam f 1. q. i.Fercut,ucr.Hinc igitur. Vnde languente me* otWjdicetur «jCufa t«pfum,8^ c*

Odatia conGderario eft drcaindiilgenrias.Ó^ uidecur,quod dare ira frequenter irt ynlgeiitias plenarias,faciat eas uilefcere cundis. Q.uoriefcnnlt;^ Papa exibataliquo fefto gt;npubbcum,dabatur indulgeiitia plenatia contra confuetudinem antiquorum Ponrifij fnm. Cum tarnen per indiferetas ac fuperfluas indulgentias claues Eccleiïæ contemnan Jtit,8ipœnitenrialis latisfadioenetuatur.depœni.ôdremiirc.Cum ex cC’§«Ad hæc. tifnip3tilop3(|,

® h ,^’^'’occonfiderarionefcqüitur,quôdcirc3dandasgratiascxpcdatiuasmaiorde ftft haberi confiderario,8ô non ica pafsim amp;indifFerenter.Q.uia proprer tantam muU y ttuiiieii-, çj confuGoncm,ut plurimum beneficia conceduncur indignis,S4 magnada* aiutianiniateria.Item^paulo póft:

. L^fnialûexemplo amp;SfeandalOjqüodpra?bentiaicis,ethuiufmodiuideantur,quç f'j'^^^^^^'?Bft‘nbardus in fermonefuperEuangeIio,Ego fum bonus paftor:)bi,Q.uid

'tincibis cam fuperfluus apparatus :Sdibi,Q,uomodofcculares nonexpendentfub* fiiatn uiuendo luxutiofe'etiam in ptæftantia facerdotum : qnomodo non in« n” f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leiiocinijs huius feculi, quomodo non eflène infolentes amp;nbsp;elati,

im taltiim tantum,tantam infolenciamuideantdericorumf Nonne,inquit,præftan« n forum abutimini eleemoiynis pauperum de patrimonio crucifixic Ifta agitiSiinipin« ßtiaiites canes,adornantes equos,ph31erantes pedora 8^ capita eorumjamp;c.

Francilcus ZarabcIIus»

T? ^'^^^onsZarabellusCardinalisFlorentinus,S^iurifprudcs,uixircircaannû 140«.' JJ Editiini eft eins feriptum quoddam de Schifmate8c concilie,acutum lane',86 ecu dKLim,861iberum.Multa in eo contra Papæ errores ac tyrannidem lcribit.

affirmatjAflèreores Papæ ira canoneshadcnusgloflafle 86 inter« ' ^^^.^f^fj'-’tpecruaderentPapæjquôd omnia poirec,quodlicercc ci quicquidlibérée, ftiam illicita alioqui : Gc^ eum fupra Deum extulerunn

IitdfinGnitos errores ortos,Papam^ omnia iura inferiotû EcclefiatuoccupafTeJ tiißq ^^^?’^’’^f^’':tjroconcilio ita aftringendum 86 reftringendum effent non pofeir, faftu ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condliorum effe fupra Papa,86 fic in Apoft. condlio Ad.ij:

licereimperatori, 86id eius proprium ins fuiffe. Gonuocaffe faiidiT Gotiftantinum, luftinianum, Carolum, 86 alios. Q.uin 86in illa

D ^»iiafynodoNycena præfediffeConftancinumk

•''•tos poffe 86 uebere intereffe condltjs,cum de caufa Gdei agitur. nipftatorem poffe exigere rarionem fidei à Papa.

’ 3pam cotam imperatore dequolibefc notorio crimineaccufari poffe.

^^obuiffe plenitudinem poteftatis,fed fuiffe unum ex prædpnis Apo* ^EccleGæ adminiftratoribus ; 86 cum claUes a' Chriftoaccepit,tociusEcclefiac

P^onamgefsiiTc.

Papte non obtcmperandum,niG iufta aC pia prædpienti.

' idendnm neita nimium honorecurPapa,u,tDeo ferme' æquetur.

poffe, quæ non fan's Grma rationeiuftis quecauffJ

Qt’od diciturEccleGd errate non poffe,intelligendnm effe de tota EccleGa Chriftj. prï' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congregandi condli] fraudibus 86

amp; ft • nbsp;nbsp;nbsp;Antichriiri opponatur.Omnia enim qu«e didt,non tantum ex faiptura,fed

«iplorum proprijs iuribus probat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Supec

-ocr page 560-

.’5)8 TESTES VERITATIS TEMPORV^

Super Clementinas de ftatu monachorum affirmât, confefsionem auricuhtf*^ non effeneceffariam adfakitem.

Petrus Ferrarienfis.

IOannes Petrus Ferran'enGs,iuris prudcns/n'xit circa 1400. annum.Sumtnu 5 wit^ rannidis Siimpietan's Papas inimicus.In form.Refponf.rei comment.ficicnbu. fic nota,quot modis clerici tilaqueanrlaicos, iurifdiâionem ampGaf’^- p ].

miferi Imperatores 8^ Principes feculares, qui hæc 84 alia fuftinetis- 84 nos fetuos tcü ( fias fadtis : 84 mundum per eos infiniris modis ufurpari uideriSjtiec de tcmedio cogité* ris : quia prudentiae SCfapientiæ non intenditis,84c» Alibi dicir/idiculum

SC abominabilcaudire,quôd Papa fibi uendicar fuperioritatem in Cæfatem. Clctico olim fuifTe fub poteftatc 84iurifdiftione Imperr), poftea eos benignitateImpcratocuw priuilegrjs donatos,quibus tanquam ingrati,pefsime' abufi funt. Papam proiunciasoc j ciuitates detinere non iure,fed mera uiolentia : Papæ poteftatem nimium ampuatai^» auftam^ idco ncceffario rcftringendam eiTe. Non concedendum eflePapæfï’ff“”^^ mixtumimpcrium^imô potius penitus et temporalemgladium extorqucndum.Iinpf* ratores olim habuiffeutrunq? gladiumtcontuliflè non tanciîm politica feuda,fed^hpi fcopatus,at(5 adeo' ipfos Papas crealTe.Non quieturam prius Chriftianitatenijquam Va pa 84 clerici refti'tuanttcmporarium dominium Imperatori : atque itatedditafuenn

I CæfariquasfuntCæfaris,84DeoquæfuntDei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Non debere Papam 84 alios Ecclefîafticos gubernatores habere temporale domilt; nium SC poten tiam,quia non conuen iat pfalterium cum citliaraniec diflum fît a Cnti* ftojiiec à B, Peno;quod pofsidere dçbeant talia,fed quod eft CaslariSj reddatur Cæiati» 84 quodeftDei,Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Dicit etiam,ftultos Cæfares multa priuilegia conceGiTe dericis, quæ laicorum ita* tumconfumant : Papam-84clericosmultismodis illaqueare laicoSjUlurpatciutalffî-^ peiii,o fuamqj iurifdiâionem per fuos canones ampliare, explendas auaritiæ fuæ fieriqjftultitiaPrincipum 84Imperatorum,quôd in feruitutemclericorumredigantur. Papam 84 fpirituales,dum aliquos iuramentis abfoluunt,periuros facere. Clericos pot tare confcientiam in caputio. quo depoftro,Gmul 84 conlcientiam amitterc : auatiot fceleratiores(ç eGe cæteris,ncc uel Theologiam,uel philofophiam curare. Canon« pap les fub quadam Gmulata confcientia latos, deGruere Gatum laicorû, 84angeceftan’m clecicorum.Templa 84 monaGeria effe retia, contexta ad capienda bona laicorum • adeô caufam rapinae 84 auariciæ,ur hodie deGruxerint mundum,84 annihd^uenw tumlmperq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.g

Deus nouit ( inquit inrcr cætera)quanr4 Gt in principum modernornmcutns minatio de talibus refcriptis 84 priuilegijs, contra ius elicitis 84impetratis : «34niaxim in curia Romani Pontificis,in qua eG fundamentum omnis auaritiæ 84anabitionis. ; Ita boni iGi iurifprudentes animaduerterunt fummam iniuGitiani 84 iniqi»^^ d tem Papæ in ea materia,in quaipG præcipuê funtuerGiti. Quod fieadem „f, ijs GuduiGènt, quæ religionem propius attingunt, plura haud dubiè animaducrt»

Nccephorus»

Nlcephorus,cuîus nuper admodum EcclefiaGica hiGoria édita eG,

num Domini i^po Is lib. iz. cap. prolixe' narrat, olim uaiïas fuiflecon dines 84 ritus Ecclefiarum circa feGa, ieiunia, cibos uetitos, EcclefiaftK^^ monias,84c. A,caffirmac,primosillos uerbi miniGros,id eG,ApoGolos,corum^'“ fores eiufmodi obferuationes arbim'o Gngulorum reliquiffe. 84 fequenti capuejooe^^^^ neceGaria et quæ præcipua in religione funt,potius curand.a eGe, qua'm cçrcnjoniâs, tierba ponicAt quidd hçc nihil curantes,omnc quidem fornicationc pro nihno W de diebus autem ferijs 8C inGitutis, pei inde atqi de anima ipfa decertant,Dei inuertentes, 84 Gbi ipGsleges ferentesihaud fecus anj GGudiofe' hoc trarias maxime'aduerlus décréta Dei res agitantes, latere poamp;int, Vbt dare

-ocr page 561-

SVPERTORVM CONTRA PAPAM, ^3^ fl ftrii]gci;ePapam,cius^fpirituales,qLn' per fuashumanasttadinunailas, mandata Dclt; antiquantSóoblitetant. Q.ius cnini ignorât, in papatii longe mains pcccatumhaberi, comedete die Venais antm Quadragelïma carnes, qua'm furari,defraudate fuum pcoxi munhautfcoctarif

Theologia Germanica*

EDitus eftLipfîæ anno t j z o. cum præfationeLntheri, libellus quidam titulo Gec# màiiica Theologia : nomen authoris non adeft,fed fuiflecuftodem ordûiis loan nitarum,uixifleij Francofordiæ adfcriptum elt. Lutherus id lcriptum ualdelau# dat,taiiquamin quo reftè de peccato, liberoarbitrio ÔC toto ueteri homine, ac contra «tam dégrada,Chrifto ôô regenerationedoceatur.Sanè ^.cap.diferte' djcit,falutem no(s ftramexlbloDeopendere, nô ex ullis noltris aut aliorum operibus,eoqg nos defando^ g tumuitaacoperibusnonadmodumfolicitos efTedebere.Vndeconiicerelicetjeumau# thotemetiamdefanâorum inuocatione non magnifiée' iènfiflê.Sic86 tertio cap.dicit, Salutem noftram effe meram pai'sionem : fient amp;nbsp;Luiherus eft folitus difputare. Sic Si cap.}7.amp;42.noftra mérita extennat.Sermo uidetur fnbobfcurus : amp;nbsp;plura clarioracj ant maduerto eum de Liera ac falla Theologia fciuifle, qua'm nel potuerit, nel eiam uoluerir, aiitdeniqucaufus fît manifefte' exprimere. Facit mentionem Tanleri, qnod fignum eft, eum zoo,annis recentiorem effe.

Sandus Vincentius*

Ffiotuitinltalia Sanâns Vincentius, diu^ partim Venettjs, partim alibi eft concio* natiis.Girca annum Domini 1400, Vincenrins quidam fuit fanditatis opinione ibicelebris.Is prophetias quafdam poft fe rcliquit, in quibns primLlm uehementec clericus infedatur.nam inter alia fiede eis inquit : De religiofis breuiter loquendo, non eftintotomiindoquiteneatregulam,ntdebet:corrupti omnes 8i fcandalofifadifunt

C animabus,ui.a paditionis,qui debent effe uia falutis. Sacerdotes hodiepifeanturhonolt; tes,fed minime' mores.Item:Non eft Epircopus,qui curet de animabus lui Epifeopatus. Dicit,eos fiicramenta pecunia nendere.Dicit etiam clare',Antichriftum fore Papam : fed quo id periciili caufa molliac,dicit cum fore,qui non fit legitime' eledus.Sunt editæ Pa^* tifqs quædam prophétisé in odauo fub Maximiliano, ex narijs authoribns colledæ. In eolibello date' citatur qnsedam epiftola S. Vincentij,in qua affirmanerit, Antichriftnmi iam effein mundo.Credo hnnc aliquid plus uidiffe; fed non omnia dare' dicere uoluiC! fe,aut etiam aufumeffe,ficut fubinde indicat.

Speculum ftultorum*

EXtatimpreffus liber uerfu non ufqtiequaque contemnendo fcriptus ,incerto au*i thote,titiiloBtunellus,feu Speculum ftuitornm.uidieius exemplar manuferiptu, uetuftiiisioo.annis.Ineofcriptoacritectaxanturfpiritualespapiftici,id^figillatim finguHotdines.Demonachis inter alia ait,cot effe ordines,quotiam mundiis nix nume

D tacequeat.De Canonicis inquit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Bifunt^quifaciunt quicquidpetulantid cdmis, Imperdt,crc. ^pdulopoß.

XotiKin errores mundiupræeuntibiüiftiif

Ducitur, crc.

Hi funtjuflitidin lt;Jui proftituere pudicdm, fdlfd loqui lingudf qui docuere fud(^

Paftoces dicit fados effe lupos. Prçcipuc tarnen obijcit tori ifti pfeudofpiritualium tutbæ,fceleratamturpemi^uitam,8dnegledioncm uetbi Dei, accucæ falutis anima^ tumDePontifice 86 Roma,inquic :

Si cdput à cdpio,uel. dixeris à cdpiendo. Tunc efl ipfd caput : omnid ndn^ cdpit, Sideclindndo cdpio c^pis,(td cdpiendum, Ketid ldxdMit,reti(t Idi^d nimif,

, Etpanlo

-ocr page 562-

^69 TESTES VERITATIS TBMPORVM

Etpaulo póft Romæ crudchtatem,pionim^ pecfecudoncm bis uetbis obqat, '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qvondam larga fuit,profgt;rij tKc duara cruorif:

Nunc uice conua-flt;L,ßtiens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruoretn,

¥unddt Ht alteriuf ebibit int fuum.

Etpaulo póft inquitjçamfuppcditarcalijs pocula pcomellc,felktefftt^lU0t

Obijcir ei 8ó auaririam,04 dauium abufumjinqoiens.

Burfi refertd reos foluit^peccatd relctxeit,

QH£ nonpecctintcs euacudtit ligdt.

Kil tdm difficile efl,nil tdmprduum,ncc dntdruntf

Qwd non emendet burfit refertd bené.

Koe fdcit,utlicitè fdcidtquodcunque libebitj

KedditQriUicitum,(luodlibet,drtepdri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Dicitquoc^ Komam effe fontem caput uiciotum,ac inde onwf waluim Chriftianos flucre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Negat fe omnia Romæ fcelera defccibere poire,ctiamfi Neftoris annos uioetetue nique concludit duobus uerfibus totum clecicorpus, amp;nbsp;pcæcipuè Romanarocuaam graphicè depingir.

A fiimmo cdpitis^driter pedis nbsp;nbsp;nbsp;deorfitm,

Adpbtntdm/dnumnilfiipereßereor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- u»

Neefolum iceleratam turpem^ Papæ aliocumtj omnium fpin'tualium tuperat,8lt;J: abufum clauium,ac ofFieq negleâionem : léd etiam damnat prohibiao” efus cacniumdnquiens : Carnem non elTe prophaniorem pifis,aut pifeibusjedabu eius aliorum que ciborum malum prophanum^ efle. Coniugium quo!| défendit,dicens : coniugium Öia DeoinparadifoinfticutumelTe,Si indegenus hum num propagari,eo(5'rem piamaclicitam effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' r ■ rua

Omnino quifquis eius fcripti authorfuitjplurimum ab Anticbrilli hum hypocrifi Siimpietatediffcnfit.

Clemens fepdmus»

C Lemensfeptimus,8iVrbanusfextus,fimulPapæfuerunf,autdepapatuconrende runt circa annum Domini Ji^o.liperindeimpudenteruendideruntlndulgenhas, ■tefteAuentino,acnoftristemporibus Leo decimusperDecelium. Quaffterntfiî runt eis multi pafsim.Schola Parifienfi's,telle eodem,ctiam folcnniteradhibinStubiset campanis,uteorummoscft,Papç erroneam fernen tiamindulgenciarrjsbullisrom^ henlam damnauit.Sed monachi mendicantes earn fedulóufij ad impudeniiamdtloi derunt.De hac eadem re etiam alibi didum eft, Siin Vefelo dicetur.

loannes Antonius Cardinalis»

D

Circa annum Domini floruit,ut opinor, loannes Antonius primdm ptacpoffrosS.

Ambrofq,Epifcopus Alexandrinus, 8i auditor caufarum factipalatq, demub’

Cardinalis.Isdefacerdotumconiugioicajtit. Quiclericiueluouentesmafbhio* nia contrahere poffuntjfcribit.

Tempore primitiuæ Ecclefiæ licebat presbyten's, 8i fic conftituti's in fachS ,uxo* rem habere,dummodo die celebrationis abftinerenta' coniugibus. Poftea in Ocemtu* tali Ecclefia uenit prohibitio,ut conftituti in facris deberent continere. Et dicit hic wp dinalis,quód dat materiam illaqueandi plures animas, hoc præceptum, öó ideo credit, quod ficur Ecclefia induxit hoc præceptum conrinenriæ, quod quandoquereiiocabit. Et ericconueniens dido Apoftolireuocatio, qui dixit: Deuirginibuspræceptumnoh habeojconülium autem do,Sic.

Theodericus

TlieodeticM

-ocr page 563-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM» ^41

^^°^°*'’^VriæAuguftinûnuSj,uixitcirciterantei4O.3nnos.Scn'pfitaliquo£ I libros deConfolntioneEcclef«æ,inquibus,præfeKimautem in tertio,gtaui* tetinfeftatuf ptælatotumfcelera, libidincs,fimoniam,ambitionetti,negle!s “lonemuerbi Deiödfalutis animarum. Inter alia ptonundat, prælatos quanto lïn£ J^3iotes,tantoefledeteriores.Papæinter alia obtjdtôdhæc duo ctimina, quod ra«î ^5î.^.^diiim contra lus, quetngeftarefit Cæfaris. Iteniquôd negligantfuum officium,fcilicet pafceregrégem Chrifti eins uerbo.Quare tandem pronundat, Pa t pamfffepcænunciumamp;præcurforem Anikhrifti.

Mechtildis propheda,

INteralias ptophetias îam olim rh/thmis fctiptas,ed{ta eft etiam cninfdam nm« ûæmulieris nomine Mechtildis prophetia : in quailla ueluti quandam Chrifti ^P'ftolamadfpiritualesSiiprælatosrccitans, primnmdicic columnas Ecclcfi;e Qd eftfacerdotes)fragilcs,corruptas effeddeo^ uerenduni, ne tota Eccidïa corruat. deindeid explicansdicir,fummos Ôilinfimosfpirituales effeperditosauarkia,fu » pftbù,libidinibus,infdcia,noncurareeosChrifti mandata,negligereeosmunuS oocendi,efl'eindodos,defedfl'ei Chtifto:quin8ófados eiTelupoSjiuguIareamp;îdeuo tateotnnes.abducere oues Chrifti d facris pafcuis:Deinde prædkir, Deum/ xulcita a kruninonos paftores,qui fanam Chrifti doârinam pijs proponantjciusq? iam fer-Rîfcollapfatrj Ecclefiamfedulo reædificentamp;inftaurent: Chriftianam^ religion Ofoi, quæmultiserroribusefieccontaminata repurgenr,accoutra Antichriftum toncionentur.Poftremdhortatur omnes,utillosaudianr.Sed prias dixeratfore,uc pi) fub finem,grauem perfeciitionem patiantur ob puram religionem.quamds An« tichriftusauferrefitconaturus « Quando autem ea mulicruixerit,nô eft adfcriptum: illud certê a P parer, earn acu, quod aiunr,rem tetigiffe. opinor hanc ab ea,cuius lupe ous Qientionemfed,diuerfameffe.

Theodon'cLiS

THeodoricusptîmu'mMiootita,pofteaEpifcopusCro3tiæ,uixitannot4io !gt;■gt; finefuæprophetiæ,unàcumali)sR.hpthmkis prophctiisimpreffæ, prædixic fore,ut Romana Cedes, quæfimoniaK libidinibus effet contaminacifsima, wttu3t:necquenquam,ut antea,tyrannidefua premat, fed a'proprijsCubditis male' ^fsftetucamp;prematut.Prædixit etiam fore.utiuftitia, quæ longo temporefuerat te a '‘‘^b,inlucemprodeatamp;£ exaltetur : itemucEcclefiaacuera pietasrefloteat magis ‘1'^3111 unquamantea.

Nicolaus Clemandis.

O

Multoæquanimiusdecem milium animatnm feruntiadutam, qu6m decetn folidorum,Sedmeiurcreptehendo,quiæquanimius dixi:cumnul!oanimi motû uelturbatione animarum difpendia,de quibus non modô nulla apud eos cura, fed aaa nec^cogi*

-ocr page 564-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

neeg cogitatio eft, cxcipiant: damna nero fuæ rei familiaris enam leuia pc mcnccfuftincnt. Etpaulopóltilamicaf^ facrorumcloqoiorumftudiacumturt profefforibus in tifum atcç ludibrium omnib.funt uerfa.Sd præferiim ( q^ód niagis pcodigiofum eil) Pontificibus,qui fuasrradinonesdiuinis longé mandatisantepo nunt.lamillud egregium amp;nbsp;prædarifsimum prafdicandiofFicium,folisquo”“^'^ paftoribus attriburum.eis^ maximé d cbitum.iia apud eos uiluit,uc nihil magisin* dignum,aut magis fuæ dignitati erubefcendum exiftiment.

Monacbosdicitóóprobat eiTclupos rapaces in uellimennsouwm.faranasin 'Angelos luds transform3tos‘,fcribas,pharifeos,hypocrKas,fepulchradealbata; dcniiÿ ptophetiamPauli ».TiAi.j. de pfeudoprophetisextremorum tcmpofun’r ad ipfos applicat, ac dick alias quoi^ prophetias de uenturis fub fineniimdi pfeudo» prophetisadipfos pertinere.Monacharummonaftetiadicit nihil aliud elfe, qui*^ Veneris exectandaprollibulaiôiuirginemuelare nihil aliud efle,quam publideam adfeortandum exponece.

Scholafticamtheologiam pafsimin fuisferiptis aertter, tanquam non tan* turn inutilemjed Si noxiam infeöatur, præfertim autem in epillola de Theologie ftudio. Applicat ad id ftudiumillud Pauli: tanguent circa quæftionesamp; pug”*?, d^c.ttem comparât earn theologiam cum frudibus lacus Afphaltitis, qui forisfprci* em pulchrarn habeant,fed intus fumumaccinerem . Diciteos femperdifeete/w nunquamad fcientiamperfedamuenire.Scripfit etiambrcuemlibellumcontrafi# inoniacos,ac affirmât nulli non tantum beneficia,fed ne ipfos quidem ordinrsffuf pecunia dart Pro pecunia uero'omnibus temere'.quantumuis fceleratis.dari. Inde uerôait omnia mala in Ecclefia Deioriri. Ibidem etiam dicit,adco'libidinofumtuc clecum.utin plerifq □ e parochijs nolint aniplius ferre laid paftorem, nifibabentrni concubinam.quo tanto eisfinttutiores uxoresacfiliæ, tametfineficquidrniMS*« huceffetutas. Ediditkem libellum contra noua fandorum fefta.acprobatpotius aliquauetera effieabolenda,propteringentem abufum. CitatetiamquendamAl* tifidiorenfem Epifeopum Michaelem nomine,qui plerofque fandoruni dies in fuo Epifeopatu aboleuerir.

Queritur item in code fcripto,longe diligentius et ardentius obferuarihomk humttadkiuncul3s,gtauius que earum ttanfgrefsiones ab Epifeopispuniti, quam inandatorumDei.

Queritur quo^ tarn mulra de fandis legi ac did in templis, ut iam facrarum h» terarum ledio plané omittatur. Sed inantiqua Ecclefia diuerfum fuiffemoremlta* queiam Deum fuo loco detrufum elTe, ac fandos pro eo in templo repnarf .Tefta* tucquolt;^ibidem,imaginesin primitiua Ecclefia prohibitasinufitatas^fuilff-

Sctipfkquoquedeaftutqs8dpradkisEugenrj 4.quibusconatus eft difsipare concilium Bafilienfc,antca ipfius mandato congtegatum. Scripfit ôideauthetita» teConcilijjpIanéfecundumnoftrotumdodoromfentcntiam. Dixitquoç,fup«.D biam melius depingi autexpriminon poffe.qua'm faftuofa Cardinalium pompa-

Lepidam admodumhiftoriam narrat in quadam epiftola prolixa,qua'a'n édita extat,de SpirituPapiftidsconcilijspræfidente. Sedadfcribameiustirrba-'ln condlio Romæa'Ioannexj.celebrato, quid accident, audifle re arbitror. Rrsf”'™ ita peruulgara fuit,ut uix quenquam latere potuerit : quam illo tempore exuetidico comperiauthore,6iquimeminiméfallereuoluiffet:quampaucis,fiforténonau* difti, referre uolo.

Conuocaueratantequatuor ferrne'annos concilium Romæis Papa,maxima quorundamimpulfusinftantia: cum^ ante primam concilrj congrefsionem’pro inuocationefandi Spiritus, foliro fuiffet more Miffa celebrata, ubi concilium affr# ditdpfe^Iohannesin parata fibicathedrafublimior præfedkieccedirus ac ferialis bubo,funeris,aut3lterius(urferunt)calamitatis fernper nuncius,élatebris fuis erum* penSjCum fua ilia hottifica uoce continud aduolat,fupec ttabem^ tcmpli mediam, oculisiq

-ocr page 565-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM; 545

* oculis in Papam diredo intuitu coniedis aftitit. Coeperunt uniuerfi mirari,qodd iio utna auisamp;Iucifuga,diutna luce in turbæ medium adueniffet, malum^ omen ex prodigio non immeritóaufpicabantur. En (inquicbant/uppreffa uoceake'r ad alte wm) in fpeciebubonis fpiritus adeft.

. Cutn^caetçri 8L fe mutuó amp;nbsp;Papam fpedantes.uix rifum tenerent,Joannes ip ƒ;'*ƒ notmillefixa acie oculos intenderat,ruborcfuffufus,fudare,angufti3h, a tqg in« ■^aiemecipfuniaeftuarecoepititandem^noninucniens qua alia poffel rationefuae üntïconfufioniconfulereffolutQ conciliofurgensabfcefsit.

Sequutaeft deinde altera fefsiOjin qua rutfum more fimili(licet,ut credo, mini «if uocatus ) bubo adeffe non omifit,uerfo femper in Pontificem contuitu.Cluèm il jjttedrifleconfpiciens.maioriqudmprius uerecundiameritóconturbatuseft: necil ms ultra ferre præualens confpedum,fuftibus ilium terrificis (çclamoribus abigi ptg Sed illenecclamorum inquietudine,nec alijs ttemefadus moleftijs aufugerc

bat f ^^‘■^’^ni’odamfideli amico didici, qui illis diebus redo gfadu Roma uenie« tifsi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter teiinfuetudinemhæfitare coepiffem,permeuehemen

^'’’^’gnumcontemptumat^irtifi^o^nemconcilrjexhacreaddudos; paulatim T ‘^fodilapfoconcilio,nihil illicprorTusadumeffe.Hæcille.

ft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confpedæfint,facile'eorum impiadogmata euincunr.Le

amp; ,?ƒ ledoripfuciemangim.-non pigebitoperæ,Satis enim Latinê,uere\libere',82 ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miniftrorumturpitudinesamp;fcelera,impictatesöCtytânidem,

niiletæ Ecdefix ttiftifsimam faciem ftaium que deplotauit»

Concilium Conftatitienfê»

Concilium Conftantienfe anno i4i4celebratum,amp; Bafilienfe aliquanto póft,il lud tantum contra Papam decreuerunt,quódfcilicet Papa fit infra concilium Siquo'dconciliumpofsitacdebeatiudicaredePapa. Nee tantum decreto id ’fftatifuntjedóiopete. NamConftantienfeconcilium depofuitamp;damnauit I0« '’nemij.ob eiusinnumerabilia fcelera : Bafilienfe ueró,Eugenium. Fatetur quoqj ^j2‘’^'’denfe concilium,communionemfubutra^fpeciejamp;ia'ChriftomandataOT co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufitatam,fed tarnen id nihilominus prohiber. In hoe

I yj’'f plusaliquis uit publicéintemplo, ubi patres Miffam deSpiritu amp;nbsp;hymnö ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canete funt foliti,affixit hanc fchedam : Alijs rebus occupati,nuc

kuobis non poffumus. Sed de huius co ncilij adis etiam poftea fubindealiquid

Cæfar Sigifmundus «

CAefatSigifmundusparaueratteformationem qiiandam,quaeïamuulgatifer^ moneimpteffa extat, qua uoluit in Conftantienfi concilio Papæ eius 'cp fpiri* tualiumfupetbiam,pompam difimonias nonnihil reprimere.Sed ut fetipto^ que eius conatus

^lt;:nditautemidipfieoacerbius,quód non fine grauifsimis labotibus, fum» ‘lous amp;nbsp;peciculis, orbem pene' totum peragrauerat in quxrendis amp;nbsp;deponendis tri« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aaa a busPapis:

-ocr page 566-

544 TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

bus Papis : iatn^ rem Rio fudore perdiixcrar, ut nouus Pontifex effet eleöus, de 4 quo fibi nihil non multi pollicerentur. Putabat igitut ipfe,poffeiam Ecclefiam pic Utilitet^ tefotmari : ied fua opinione nimium falfus eff.

Vafro enim commento dicitur Pontifex Cafatem,eius^ pium inftitutumtlu* fiffe. Dixit (commendato tarnen accurate' prius eius ftudio in uniénda tefotmanda que Ecclefia) fibi uehementer eiusconfilium probarijummaej feidopcadiuturuin. Sed iam tantum temporis non teftare,quantum ad tantam rem opus fit. Oportetc enimfequampiimumRomamptoficifci,uttemplaillafaiiâifsima,tanidwptopt« ptoximum Paparum fehifma negleda^nuifat lt;Sdinftauret,ut urbem penè io lolitudi nemredaâamftequentaricuret.Dilabiadhæc patrimonium Petri,quodfuamptæ^ fentiam uehementerflagitet.Illis procuratis.fepoftea quamprimunifRilic«^“*-^* lendas Graecas) iftiusfandæ amp;: neceffariæ refotmationis memorem fore îconimu*^ nicato^cumCæfateamaieftateconfilio,eampromoturum. In quo ÄSiHudobfeti» oandumeft,HcnricumTokcn,quiantciio.annosfloruit3amp;inconcilioBafilienfino mineArchiepifcopiMagdeburgenfislegationcfundus eftjfcribere.Cæfaremô^G« tnanicam nationem inftitiffe Conftantiç,ut reformatio fieret,antequam nouusPou (jjfexcreatetut : fed Cardinales non permififfe, quo'd (utillcinquit)fciebant,quôa poftea nihil fieret.

Lepidum quoej Cæfaris de ea fefotmatione diâum narratur,cum confulrarec cumquibufdamfpiritualibusdeinftituenda refotmatione.acilli dicetent,Opottete incipere d Minoritis ; refpondit ille ; Nona'MinoritiSjfed aMaioritis,uoUnsinâl care,primùmPapam,CardinaIes,amp;Epifcoposrefotmatioportcre,utcutatioa'fonlt; le mali incipiat,poftea demum inferiores reformentur.

Infineiftius impreffæ SigifmuntJirefofmationis, eftuifio quædam eiufdem c Imperatoris,in qua cum aliæ mundicalamitates prædicuntur, tumetiamfpititu^''* busgrauisaffliflio prophetizatur. lndicaturenim,quôd Papa ac eius fpifituales fint fummafuperbia.falfitatefeu perfidia,fummainiuftitia,iurpifsimislibidinibus,maxi maauariciacontaminatifsimi : nonimitarieos/ipoftolos : aedenique uendeteSi Ecdefias.amp;ipfumfanguinemlefu Chrifti,cxco^quæftuucnttem,8ôiguina,Iuxunï Äfaftum fuum magnifiée'fouere. Necquenquamprælatum effcjautetiamfuiffein* de a' Nicolao tertio,id eft,iam joo. annis,quià Simonia liber extiterit.Vidi exemplat huius teformationis impreffum Anguftæ anno Domini »484. Q,uæ ipfa edition« uetuftas fidem ei facit.

Concilium Bafilienfe,

BAfilienfeconcilium prætereaconfitmauitartîculum Bohemowm,deeommno nione fub utraque fpecie.Conclufit etiam.Papam debere tollere quædâtti g«* uamina Ecclefiarum.cum Germanicarum.tum amp;nbsp;aliarum.ut deannatis,df^ mis, pallijs, confitmationibus, alijs^ Symonijs in congerenda pecunia artiboï*I“ decretum confirmauit fanâionem pra^maticam,tollentem expilationes bus Gallias uexat: dequafanâione fcriptaquædam funt nomine GalIicænationiS impreffacum Clcmange.Ptimu'meft,fcriptumappellatum Âpoftoli,pofteadette» torn Regis,Ibidem quoi^a'patribus Dux SabaudiæuxoratuSjin P apameleduseft. FueruntinBafilienficoncilio plures uiripij acconftantes, quorum fans pix Sicons ira Papam acres fententiæreferuntur: inter quos CardinalisAtelatenfiSjTheologus Segouius Hifpanus,Thomas deCorfellis. Rutfum fuerunt alij non uulgares homi» ncs,quicontraconfcientiamPapam defenderunt, ueritatem^ac publicamtitilita* temoppugnaruntjUt Panormitanus,Ludouicus protonotarius Romanus,Burgen» fis,ôd quidam alii.Lege Ghriftiane frater Comment. Syluii,Sc inuenies,q«oniodo etùm nia.v

-ocr page 567-

SyPERIORVH CONTRA PAPAM; ^4, j ttïam thaximiApoftolifolfantaliqoando Chriftumofculo prodcre.

Potro atttculos concilrj,quod fynodus fit fupra Pap3m,adhucftantcconcilio, Colonienfisamp; Louanicnfis fchola probarunt.

Valdemultafiinthoctempotetumapatribuscondl^, turn abalîjsufrisdo» quin ôiabintegris Vniucrfitadbus, pro Papa Eugenio contra concilium, Ö5 «contra pro cöcilio contra Papam fctipta,quæ adhuc pafsim inueniurtur.Sed plura acualidiora probant, turn concilium effefupraPapam jpofle acdeberedeeoiu* uicare, poffe eumeligete ac deponere: item, non Papae, fed Regis autlmpeta totis effeconcilium congregate.

Epiftola Chrifti ad concilium Con

ftantienfe.

® T7 ^i^^iotheca fanâiAndreæ Brunfuigæ,epîftülaChtiftiadconcilium Conftantienfe.fecundo concilq anno fcripta,cuiusfumma amp;nbsp;uerba hçcfetmê funcQuod concilium ptomittens reformationem Ecclefiat, nec tarnen refor■ t^ns Papam ôdcuriam.fimile fit fabuIæAefopicæ,cum parturiuntmontes,nafcituc C'diculus mus.Q.uare reformationem a' Papa,alqs^ fummi ordinis fpiritualibus in« cnoandani cffe.Tales magis fimulatas quam fetias reformationes, femperPapæ in animo uoluunt,quoties reformationem polliccntur.Q.uisautcm tarn ftultus eft,qui fiDiperfuadeat,iftam Babyloniam meretricem unquam fuas uoluprates, opes, ty 4 nnnidctn 8iimpietates,in quibus rota eius potentia fundata cft,fua fponte abolitu« tamelTe lt;nbsp;Quomodo eluferunt Romaniftæ conatum in reformanda Ecdefia ,fu« pctiusdiftumeft*

Gregorius Heimburgenfii ♦

T EmpoteBafilienfisconclltj,quod incocptumeftannoi4J4.uixitutriufque iaris dodot Gregorius Heimburgenfis.uitzelo.utappareCjferuensacdodus,, ut ea quidemfuerunt rempota. Scripfit contra primatum ( præfertim politi «• cum)Papæ,bteuem ac eruditum libellum, quern ego Magdeburgae primu'm Latine fineauthotisnominecdidi.proptereaquödidignorabäjPoftea naflusaliud exem platcumtitulo,edidiGetmanice',undcum authotis nomine. Vuimflingusinfua PtofthefiadillufttesuirosGermaniae Tritemi),facit eûismentionem.eumfuiffein^ 'ignem otatorem Si eruditum iuris ptudcntem:eum^ ab Italis,praefcrtim.à Venegt; *’5,magni fadum. Dicit etiam eum fcripfiffe plurcs orationes 81. epiftolas, ÔC unarn ’PpdUtionem pro Sigifmundo Once Auftriæcontra Papam, De qua controuetfia “WePatalipomenaVtfpergen.Ob prædidam porto appellationem, excommu* ’’’cauiteutnPapaSyluius,olim eius fummus amicus, qui que eum antelaudauerat, 1^ cjuæexcoinmunicatio continetur epiftola 41;.ad Senatum Noriberg.Ab ea excom JJitinicatioiieipfc pro feitidem(ficut Si pro Sigifmundo) ad concilium appellauit. duæappellatioin Vrfperg.paralip.extat. Vtinamautem Si ilia quam proSigif« •iiimdofctipfit.undcum alrjs eiusferiptis extaret.

Habitauitaliquandiucitciterjo.annisNorimbergae, fuitenim eorum Syndi# cusaliquandiu : fed excommunicatus à Pio fecundo,in Bohemiam abrjt,ut Cran • tdusfctipfit.ubiqueuxotemduxit. Aliquot annispofteaaccerfitus a'DietetoMogun CinoEpifcopo,quem idem Impiusfecundusperfequebatur. Inmultis(utexeius ictiptisSiadisconijeerelicet )aPapaeius queerroribusdiflentit. Inlibello contra plimatum,Papam fubinde eius que fpitituales Si fynagogam. Babylonem Si Ba* byloniam meretricem nominat. lubet (ut eft in Apocalypfi) omnes ab ea exite, Si pœnasipfiimminentes prædicit. Facit quoque antithefes multas Chrifti Si Papæ, Ut oftendat,quàm fit pec omnia Cheifto contrarius. Accufat Si dodores,quód par * aaa 1 timmetu.

-ocr page 568-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

timtnetu, partim etiamlucri fpe, nonconcradicanterroribusPapæJedM^^^.» cos iimakfcere patiantuc,3c inter cætera in hæcucrba erumpit: Liberias fuit à multis annis.depoteftateDei,quam Papæ, prædicareueldifputare. Hominesenimuino diftaenieretricis inebriati, dulcediiiemuliebristaâi, adulantes facramfcripturani exponuntjinconfitinationemerrorisretorquentes. Commemorar quoqufiat« commode, quibusnamartKulis.fraudibuSjôômalefkijs Papæ,Imperatot«sSito* turn Imperium fuis pedibusfubieccnnt. Scripta huius uiaaliquot, una'cummulos altji etufdem geuens,6aiïle% lub titulo Ânnlogiæ recudi anno n.curaui,

EpiftolaLuciftri,

EPiPola tociferi,qu3megoM3gdcburgiannoï;49.imprimicurani,ftnptsân# te annos multos.rnonet Papam amp;nbsp;alios fpititualcs.ut ftrenuê pergant fuîinn I pietate,taccndocß Euangclium »infinitas animas ad inferos prottudere.Suos cnim eoscfTe.iion Chiiftiuicarios.

Tererrmusprofcâo'coloribus amp;nbsp;Papam amp;nbsp;alios fpiritualesdepingit. eosBabyloniam meretricem efle.cum qua Reges lt;SóPrincipes fcortentur.dequain Apocalypfiprædiâuin eft: Eos defect flea'Chrilto ad fa tanam,eos plûtes animas ad Inferos dctrudere.qua'm infernus capere pofsit, Eos nonfecundum Chrifti,kdfe» cundumfatanædecretunijutrumque gladiumgeftare.ôt imperium opprimeff,“'^ totbella in Chrifliauitateclam ciere.Eos fe appellate Deos,fanâosôilaoâifsioio^» cumfceleftioresmaiores^nequitias cxerceant, quàmipfeinfernales fiitiac txcogi» catepofsinr.

Naflusfumpofteaeandemillamepiftolam annoiyo/.impreflam. eîus.tempus.quoeratfcrfpta.ficindicaturiAnnoaPalatr) nofttifraôione.conforo* uni^ noftrotum fubtraftioneijn. Vndelicet colligete, feriptas effeeas liferas ante ao4.aunos,uelfifraâioneP31a(ij,pafs.Chriftitempusindicat,3ntei3».TimIuspof^g hæc habet uerba: Epiftola Luciferi ad malos principes Ecclefiailicos, Patifijs pri» tndm impreffa, ubi eftfons optimorum, amp;doâifsimorum hominum muldrudo, amp;c.Ex quibus uerbis licet fufpicari.hancepiftolam, iielutipublico Parifienfifchols confenfueditam. Extat quoç oliminipreiTa unàcum GulieImiPatifienûsEp'^°* pidebeneficiorumcollatione.

Fit nientio etiam cuiufdam epiflolæ Luciferi tenebrarum prînripis ad præis* tosjin quadam epiftola Ptagenfis fcholac ad Oxonienfem, anno circiter u?”- '^0* pta,8i hocæuoabHuttenocumqlijs aliquot epiftolisedita,dequib.ruperius men« tionemfecimus.Vndeapparetjiftam Luciferi epiftolam,fi modo eademeftj^non alia,iam utrninimumanteîoo.annoSjUtdixijfcriptamzfpiritualiuraçfanâitattni tam dtu.tamcelebrem etiam magnorum uirorum iudicio fuifTe.

Libro ij.cap. 89. SpeculihiftotialisVinccntq,fit mentioitidem cuiufdam epi^D ftolæinferorumadclericos,3nre4oo.annosinuifionerepraefentatar:inquadnbon fpiritualibusgratiasagunt, qudd tacendo Euangelium infinitasanimas adin^f* num præcipitent.Q.uôd ut nullam ueritatis reificfaâae fidem habeat:ita tame’’no* minumillorum.quiiam ante4oo.annosjillam poëfinfinxerunt.iudiciumdfinier* müTa Euangeltj prædicatione,fubftitutis^in Euangelij locum philofophia,iop^t* ftitionibus amp;nbsp;fabulis,indicar.

VidiKaliam quandam perbreuem epiftolam,rituIo.Princeps regionisgfhfH nalis.Ecclefiarum pralatisamp;clencis uniuerfis:in qua inter cætera fatan dicit.omnrs leruirefibi.Haud dubiêplures talcs epiftolæconrcrïptæfunt,quo'd prj homines pet ditifsimamfpiritualium uitamô^ corruptam rcligionem taxareuoluerunt. Huceii^ am illud referatur.quod paisiinin Bibliorliecis inuenitur quædam biftotiain uefu^ ftioribuschartisfcript.1. Cum forte anno Domini ««s. Parifijsinfynodo iko* ensquidamhabete otatiouemiuffuseffet, is'que maximopere animoangerefur,

-ocr page 569-

8VPERI0RVH CONTRA PAPAMJ 547

Ä^cogitarct.quidnam dcbcret diccrc,ucniffead eum diabolum,ac dixiffe: ^uiafolidtuscs,quid debeas illjsclericisprædicareî'dtcasmodo\Pnncipesnifera '^iialutantijos,PrincipesEcclefiæ:uobislaenaguntgracias,quodueftra culpa acne 8 *8tntiaferniéomnesanimæ ad inferos defcendanr-AddidilTectiam/e ilia diuino jnwocoaâum diccrc: amp;:infupcf fignum quoddam clerico illi dediffc, quoSy* «odofidcnifacerepoffer/ein co non mentin.

Cleri fletus gt;

EDidiantcbicnnïumpoéma,infcriptumCIcriflctus,exantiqno admodumco dicedcfumptum.In quo corruptifsimusfpiritualiumflatus dcploratur. Opia not effeanteannosampliusioo.fcriptum.

Roden'cus Zamorenfis ;

“0 O‘^fticusEpifcopusZamorenfis,ctrcfcrcndariusPanlifccundi,flofuicantea« jfynosioo.nenipefub Paulo fccundo.Scripfitcum alia,tum Si Speculum uitæ hd

• Mnflflnoniinibus!

interalia dicitjPapam uacare non fapicntiæ,non laudatis ^5.ionpaci,nonquictiChriftianipopuli,fedtantumrebustcrrenis. Prælatos fcdocetenecpolTe docere, utpoteindoâifsimos,dedirosuétri(Kinguini:alligare 3mcii mifetis Chriftianis uaria ac importabilia traditionu onera : eos ardarc, grauat f^Siiiiuoluerelcgumlaqucis. quæ olim in primitiua Ecclefia partim non fuerint, psrtim libera fuerint.'Sed adfccibamaliqua eiusucrba,ncquis dicat me hæc fingere ► fl. ^^P’''niitiua(inquit)Ecclefia mukiflorucrunt,uerifsimumputoillosfuiffepcc Ifnioris amp;fanaioris uitæ.cætcris focialcm uitam agentibus. Eo cnim tempore no« catetabantur fideles tot canonum8i;dccretorum præceptis,cenfuris,autpûenis. Nec «anttunc(utitadicani)totlaqueilcgumfcuconftitutionum,cxcommunicationö, •lue cenfutacuni,a'quibus fideles etiamdiligentifsimiSdtimoratircfpirareamp;præca-uetenonpoffunt.NoiTtoticiuniaindiaa,nonuigiliæ,nonfilcntia,nondiucurnapa titerSinodurna diuina officia dietim expræcepto dicenda. Non tot denic^ fefta co^s gt;tnda:nontamcrebtaconfefsio,SicorporisChrifticommunicatio(inccll(gicMif-fitn)nontotobedientiarum præftationes.ficutmodo fideles arftantur, aut potius »nuoluuiitur Zita ut rede depraelatis Ecclefiæ diet pofsitilludChrifti, Quialliganc ûnetainiportabilia.amp;c.Vnde fialiqua huiufmodi in ilia primitiua Ècclcfia fcruabaii ‘“tjttattantum uoluntatis,quæ pro tunc tranfgeedi peccatum non erat, quia nond« etohibita.Hæcâle.

Domicius Caldennus »

DOoîicius Calderinus,uir fané non indodus,floruit ante annos loo. Non libe« ktaudiebat Miffas.ut feriptores quidam ( inter quos amp;nbsp;Viues) teftantur.Cuni t]uealiquando ab amicis inuitus ad cas pcrtrahcrctur, folitus état diccre: Ea^ fanèad communes errores. Sentiebat igituCjMifläm effe quendam errorem, i« hominesochcmcntcrerrarent. Qadd autem nonplura deçà re,necex^ phcatiora dixetit, fortafsis pcriculum in caufa fuit : quôd contradicentibus Miffie, Ô2 ^uncattoxpeticulum imminuitjôihodicrna die adhuc imminet.

Martinus Meier»

MAttinusMcicr.Canccllarius ArchicpifcopiMoguntinijAeneæSylui) (poftea Piifccundi)familiarisamp;!: amicus,floruitcircai4?r.annû.ScribitinquadâepP ftola,Germano’squeri dePapa,nonconfirmatiabeo elcdosadEpifeopatus a a a 4 quantumuis

-ocr page 570-

ƒ4® TESTES VERITATIS TEMPORVM

quantumuïsfintidonci. Item,(xigi abillis nimis magnampecuniam.

qui multiphcitet per decimas,annatas,alias que expilationes fpoliari Germa nbsp;nbsp;nbsp;»

contra décréta Conftantienfis amp;nbsp;Bafilienfis concili]. Nee obfcuté indicat, que una' cum alqs quert Item, ut ex alia ad eum Sylutj epiftola apparet, amp;nbsp;'P iec,8ialij multiinGermaniatunc primatum Papædamnarunt: quateSyluw illi perfLiadere,politicis quibufdam magis qua'm theologicis rarionibus conam. quaepiftoladiferté Syluiusconfitctur,primatumPapacante Nicenam lyno “ ’ id eftjCirciter joo.annos poft Chriftum.negledum ab Ecclefia que fibi.feu fuo arbitrio uixiffc.In ea epiftolaMartini Meier, quæSylui) delfnpt Getmaniæ præpofita eft, quetitur fatis lugubriterille bonus uir, beneficia merentib.fed plusofferentibusdartMilleartesexcogitari,quibusChciihania P cxhauriantur:GermaniâoIimflorêtem,acretumdomiu3,nuncitaa'Papaexpna‘ nbsp;g

amp; decaluatam, ôiin fetuitutem redaâam,ut paupercula fub tributo fleatac loge . Quare affirmât, iam Principes Impcrij cogitaredeexcutiendo penituSiugoP^P •

Fuit autem fanè circa Rhenum fatis crebra, non tantum querela de onew Zntichrifti, fed deliberatto de excutiendis illis importabilibusgrauaminibus« Nam amp;nbsp;tempore Bafilienfis concilrj, habuitMoguntiæ Cæfat Fridericus,anno «44i,deliberationem cum Imperij Proceribus, de excutienda illa tyrannica tionezpetijt que à Rege Galliæ,utfuosquoque legatos eó mittetet,ad commune deliberationemzfed contra Eugenius Papa pctqt,nemitceret. Vtriufquepoft^' cum Clemangiimpreffaeft. Habeo etiamarticulosin eo conuentu agitatos, fecun--dum quos Papæ tapacitatem conabantur reprimerezac eft aliquid,quanquam non tetum, Nicolaoquintoextortum. Poftca funttentatæ nouæconfultanonesideli* beträte Ecclefia tom,circa annum »4;o. öialiquanto póft: quas utlegatusad id mil* fusfummadiligentia impediret, aliquot epiftolis eum Aeneas Syluius horMtof« { PofttemöobeamcaufamSyluius Papalmpius fecundus, cum Dieteto Epocopo Moguntino.attociamp;imum écfutiofifsimUm bellum gefsû,

Panormitanus.

P Anormîtanus,tutîscanonicifacrarum^ literarumcanentifsimus.acinrfrc^* nonicos legiftas cum ptimis Celebris, non pauca rede contra Papam Pap’^* rum^etrotes dicit.DeeIed.cap.fignificafti,inquit:Vnifidelipriuato,fimelio* remfcripturæauthoritatemauttationem habeat, plus credendumeft, quafflW” concilio uelPapæ.Concilium errate potcft: ficut alias errauitfupercaufamatrimo * ni) contrahendi intet raptamSi taptotem, quandodiâumHieronymifuitpo“f* toticonciiioprælatum.Haâenusille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vbiilledoâotjamp;iusfententiæ tribuit fingulis Ch tiftianis,'8iPapamtotumiJ concilium errate poffeaffirmât,Sidenique foli facræ fcripturæcredendumeftecen’ fer.Defenditetiam proprio fcriptoBaftlienfeconcilium contra EugeniumPap^’’’' ac inter alia rede'diâa affirmât, adeô confulendum effelibertati conciliotuw»“ non folum non fuerittransferendum Bafilea concilium illud Ferrariam,ficuii’^P tune flagitabat: fed etiam fi initio Fettatiæcongregatumfuifletjindefueritlit’^^y^' caufainGetmaniamttaduccndum,qu(3dibiPapanimitum potenseffet. Septa* men mirabilediduisidemPanotmitanus.uelutinaliumuirummutatus.coepii^^ genium Papam contra Bafilienfecondlium defendere.Syluius ei in fuis comme?* tarqs tribuit, quôd Eugenium, non tam uolens quàm iuflù fui Regis défendent. Quinetiam air, cum tandem in concilio uidus effet, domum fefe moeftum tecepH* fe,ibii^ diu fecum queftum de fuo Rege, qui feinuitum compellat contra ueritatem pugnarc.Nartatibidem idê Syluius,et quendâ Ludouicum protonotarium Roma* num.quem plutimû etuditionisacingeni) nominedeprçdicat,eundéEugen(ûcôii cta mente fuam defendiffe ; fed tarnen non ira multum póft, pene' fubiunea mem

-ocr page 571-

SVPERÎORVM CONTRA PAPAM; 543?

A «tfnflum cfle. Non enim ultra horas ægrotantcm laeuiffe . Sed ut ad Âtrbatcnt tedeamuSjillefuper caput,OmnesurriufiÿléxusrentitaclcribitjConfersjonejniltaiT» (luamuocantauriculatem,nondiuini,fed humanüunsçffe: eog^ad ialutemnoii tffe neceffatiam.Item in cap.Cumolimdcdexon.dicittfaduionescônfcienti)sini ponfiidas non efle.feu eas illis obligati nori opottcrc. Vixitin S!cilia,ubihpricopii j fuitiCióeianteuo.annos«

Thomas Rhedonenf s

T Homas RhedonenGs Gallus Cartnclita,celebris(rcfteÂrttori{no)côrinona 3 tor,floruit circaannumChriftii4jo.Is intetconcionandöpcrGalIiamamp;Itali amfolitus erat diccreacdOcerCjRonîærriagnasabominatione': fieri,Ecclefiä magna tefotmatione indigere:amp; quod pr^lati depofito faftti äc Iuxu,deberct triodê ® muiiiiftatChriftiäi Apoftolorum uiüere. Ob hafcegraiiifsinjas hærefes Siblalphe mu$,cutauit eum Antichriftus Eugenius 4.Roniæ anno i4i6.exufi »

■ Defacetdotum quocp coniugio non tnalêfenfit. Sic enim titu10 de der. cori^ i«g.c.Cum olinijde hac te fcribit. Numquid hodie pofsit Ecdefia ftatiiere,quöd cks» ticus pofsit contraherematrimoniunijicut GræcirCredn qund tïcSi^ hocindubita-mmeftapudme, refpeäu eorumqui non funt obligati ex uoto tacito uel exprelfo. Proboratione.Contineniia non eftin clericis feculanbus defubftanria ordinis,nec: dfiurediuino: quiaalias Græcipeccarent,nccexcufarer cos confuctudo: quia Jla non liaient contra legem diuinam,6iifte, de quo textus lö quifùr , effet illegitimus, quia foretcontta legem diuinamgenitus. Et non folum credo potcffatem fneife Ecclefiæhocconcedendi/ed credo pro bono Sifalutc animaruni, quöd effet falu s» bteftatutum : ut ualentes continete,8i magis mereri, relinquercntur uoluntati eo * crum;nonualentcsaLitemcontincre,pofsintcontrahete, Quia expericntia docente, tonttarius ptotfus effeftus fequitur exilla lege continentiae : cum hodie non uiuanc fpiritualiter,necfintmundi, fed maculcnturillicitocoitu, cumeorumgrauifsimo peccatOjUbicuropropria uxore effetcaftitas. Vndedebcret Ecdefia facereficutbo -BUS medicus, uc fi medicina experientia docente potius offictt quam profit, earn tollat,amp;c.

Aeneas Sylui’us»

Floruit circa annum »440. Aeneas Syluius.Antequam Epifcopus Senenfis*Car3 dinalis,ac démuni Papa fieret.fuit fcribalmperatoris,amp; fecretarius. Ac tunc quidem temporis de multisreligionis partibus mcdiocriter fcnfit, præfertimi ‘’ttoquodtuncinconciliisagitabaturmempeconciliumeffe fupraPapam. Quod enamindepatet,quiaIaudatCoIonicnfem fcholam.quæidem publico fcripto pro barat.Laudatetiamalicubi Germanos,qudd ferio'oppugnent Papam. Sed poftea MausSiipfefpipjfujijj

, concepto fcilicet Antichtiftifpintu, contratium defendere iippudentercoepit: nempe Papam effe fupra Eccleflam concilium, nec licerc pes tiitus ab eo appellate.

Epiftolajoi.adMartinumMciercanccllariumMoguntinum,quiPapa:eius^ quetytannidi uehementereratinfenfus,défendit ptimatumPapæ:inqua illa duo ptætipuè obferuatu digna funt,alterum,quöd confiteruripfemet, ante Nicaenani fyBodum,ideftjoo.annospoftChriftum,unumquemlt;5(einsuerbarecito) fibiui:« xiue,6C patuum refpeflum ad Romanam fledern habitum,unde darum eft, prim.a tum Papac non effe a'Chriftoinftitutuminamptofeäo'primitiua Ecdefia id non neglexilfet. Secundo', quod affitmat.fuo tempore multos in Germania primatu tn Papæoppugnaffe.

Ineptftûla4v, ad Notimbergenfetnfenatum, excommunicat Gregorium Heimbuc*

-ocr page 572-

5$o TESTES VERÏTATIS TEMPORVM

Hetmbufgcnrcm, propter appcllationemabipfoPapa ad concilium faââWgt;de quafupedus rcripfi,ac eius bona publicari iubet.

Narrat fimul,quandamdiabolicamhætefim,quod quidam fibi ïus appellan» di a' Papa ad concilium ucndicenr,8i purent cócilium elTe fupra papamjeniim cte» Ui(re:fedreiamdudum eamcum fuisfratribus CardinalibusdamnaiTe,

Epiftola j4g.6i multis alijs.ad I egatum Apoftol.Só diuerfos Epifcopos fcripds hortatur eos,U[ Germanis querentibus de grauaminibus, quibus aPapac onnade* creta concilij Bafilienfis premantur,refiftant,ac ipfos compefcant.ImptitnisijHlua îubetinculcatiPrincipibusGermaniæ,utin eo negotioPapægratificentunquiaW’’ rum filios longê melius Papa.qua'm alij.promouere pofsir. An non hoe ualidum,ac «xintimis Apoftoliludæ Euangelijsargumentum defumptum eft,propterpnua* ramunlitatemdcbereprincipes publicumEcclefiæChriftiac patria: bonumlib«’j tatemcp negligerc,aut etiam impedire?

Pepulitetiam eampbeaufam Dieterum EpifeopumMoguntinutn, non fine mulro ciuilifanguine.quod noluitinquædamoneraGermaniaeàPapaitnponen» daconfentire. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.x-

Seri plit quuque ante PapanifM dime libros deConcilio Bafilienfifatis pie,tn quibusillorum parrum fententianilaudat,quödPapamconciliofubeffeuoluetinfgt; Commemorarquoij mulrorum pfeconftanrer^ diâas fententias. Sed paulopo« faâus rpiritualis,conceptolt;5(ut diâum eft)Antichrifti fpiritu,cum no putaretexpf * dirccurixRomanac,edieos,fupprefsitiilos. Inuenti ramen tandem ab alijs,in In* cemeuulgatifunr.

Mitumprofedo'eft,ilium hominem adedprorfusimmutatum efle,utetnin fcriberetjPapaiamfaduSjin quadam epiftola ad Moguntinum Capitulum:;Quod uerum quoepcontraPapamdicere, fitconrra iuramentumEpifeoporum. Et'pie primus deconfenfufuorumCardinaliumediditdecretum,necuiquamliceteta'Pa« pa ad concilium appellate: quod ramen impium 82 tyrannicum,amp; plane Antichri* fiianum decretum, nondum authoritatem aliquam obtinere potuit, quantumoW îdconfirmarePapæmagnopereconatifunt.

Rcliquit ramen 82 Papa iam fadus,poft mortem, ut Platina 82 Sabellicus reft* runtjintet prouerbialcs fuas fententias, à hanc: Sacerdotibus magna tatione oltm ademptum coniugium,maiori reftituendum.

In eandem fententiam inquit lib. z. de Concilio : Fortafsis non effet peins la« cerdotes qua'm plures uxorari.quoniam multi faluarentur in facetdotio coningato, qui ftetiliin presbyteratu damnantur.

Nicolaus Cufànus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

NIcolausCufanuSjUirapprimêeruditus,floruit ante annoswo.Pfitnu'tntept« henditquofdamerrores 82crimina Papæ, pofteafadus Catdinalis,/“”* dem tueri coepit. Extant tarnen eius fcripta,quibus non paucorumAnti^nt*^ fti mendaciorum 82 errorum uanitatem refutauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ;

In libris de Concordia catholica, réfutât uanitatem donationisConftantini, quæ eft in Decretis:Item epiftolarum Clementis 82 Anacleti, eandem fupetiotiw* tern feu primatumaftruentium,qui82in Donatione ponitur.Inlibro de Pacetidft, probat nos fola fid e iuftificari, non ex meriro operum, multo^ minus p et traditio « nes humanas quas etiam uehementer extenuar,

Sed editus eft proprius liber Germanice' nomine Hercules Papæ, in quo pro* lixefententia Cufani contra Papæ errores ex libris eius demonftratur.EumjquiuuK pleniuscognofcere,inquibusarticulis Cufanus Antichriftocontr3dixfri[,leg3tX,fC turn eft cnim ilium plucimosipfiusertotesteptehendiffe . In contionib^s.ruin

-ocr page 573-

SVPERIORVM contra PAPAM, ƒ0

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gftmanos Papæ kgatus/olkus cft mcndicantes accufare, qiiod non fint

probatæmtæutcm.quod perturbent ordincm fine hierarcbiam Ecdcfiç. Irem quod tcclefiainnielioriftatu anteeos fuerit. Ob quamcaufam acrescontcntiones cum *nona£hishabuit,quarum fummam quandam defcriptam habeo. Eft porroin ea, petueniffein tnanus Cufani fcriptotn cuiufdam prouinciabs mcndicannum.in quo airerrumprobatum^fuit, KomanamEcclefiamefleillàmApocalypncam mere* tficem/edentemfuperaquas multas. Vtinamt'lludfcriptum haberemus. Fuerunc nauddubie Simultaaliamemoratu dtgnain eodem. Quare nonfinecaufa fum Antichriftiminiftrioppteffcrunt . Aftirtnatuteiiamibidem.mukum tuncfoh'ros fffeniendicantes concionati contra federn Apoftolicam,feu potius Apoftaticam.

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laurentius Valla»

LAutentius Valla,Senator Romanus,uireruditifsinius,quf anteannos too.flo*gt; ruit, primo prolixofcripto Conftantini donationem (ut fuperiusindicaui) luæinDectetisexeat,quaPapafibi a' Cæfareprimumdona^am primatum ‘upetotnnesEcclefias,deinde Imperatoriaornamenta dignitatem que, poftremd ^’•ppttiumtotius Occidentis, gloriatur.redarguit. Poftea refutauitPelagianani Papiftatutnopinionem delibero arbitrio,amp; uiribus meritis^ humanis, totam^fagt; w(m noftram gratia; attribuit.Deniij id fiâitiam caftitatem.totam^ uouendi mo» •’ïchorumtationem coarguit.

lotfprehenfionecommentitiae Conftantini donanbnis.arguit Pa pam,eiusi» 9°^fpitituales.ôddealijs multismendaeijs inreligioneimpiêacfederate'confiâis, df que^ollutafalfitatibus Chriftianapietate, quaeibi commodius legi cognolci#

Rfcitabo tarnen aliquot eius loca turn teftimonij gratia, tom utgratificerijs, ÇQiforte'Valla librum ad manum non habet. Inquit enim inter aliaôi hac . O •nitamhominumdementiam, quihisanilibus deliramentis fidem habent. lam ^tto'quamdiuhocfàâitatumeft e Quando fuit cœptum c Ante aduentum Sal-uarorisfAn pofteaCnihil horum feitur . Pudeat nos, pudeat hanim neniarum ÔC Ifuttatis plufquatninimicæ.

EtubefcatChriftianushomo, quiueritatisfeac lucisfilium nominat, prolo « 'IH'.qua non modo uera non font,fed necuerifimilia. At enim inquiunt,hanc dæ.» niones poteftatem in gentibus obtinebant, ut eas Dijs feruientes illuderent. Siletc ‘’’’Padentifsimi homines, ne dicam fceleratifsimos, quifabulis ueftris tale fem ■ P^aelamentumobtenditis. Nondefiderat fynceritas Chriftiana patrocinium fal » I•tatis.Sît^spcrfefupet qucfuaipfiusluceacueritatedefenditur,fineiftiscommen» jj f“^’^^P^fafftigiofisfabcllisinDeum,in CHRIS TV JM, inSpiritumfandum con«

Item»

I

Atuerdnoftrifabulatorespafsiminducuntidolaloquentia, quodipligenti« idolotum cultores non dicunt, K fyncerius negant, quam ChriftianiafFit“, mant.

Apad iftos paucifsimamitacula,non fideauthocum,fed ueluti facra quadam ac tdigiofaactuftatiscommendationenituntur-

Apudiftostecentiotaquædamnarrantur,quaillorumhomines tempotum nefeietunt. Nequeegoadmitationifanâorumderogo.necipforumdiuinaopera abnuo, qnumfeismtantumfidei, quantum eftgranumfynapis, montesetiarn poffe transferre . Imo' defendo ilia , amp;nbsp;toeor : fedmifcericum fabulis non fi« Bq, Necpctfuadeti poffum. hosfcriptotesaliosfoifte,quamam infidèles, qui hoc a. créât

-ocr page 574-

TESTEST VHRTTÄTIS TEMP'ORVM hocagerent tn dcrirum Clitiftianorum. Si hæc fi'gincnra,perdolofoshomines in a tnaiiiisimpcrnorû dclata accipetentur pro Lieris,3ut fideles,habentcsætniilationem Dei, led non fecundumfcicnuam,qtunon modo degcftisfanäorum,uerumfnam DEigenetricis,3tc5 adco CHRISTI improba quædamamp;pfcudoeuangeliafcnherenô reibtmidarunt,amp;fummusPontifexhoslibrosappellatapocryphos. Quaß nihil uicij f:t,q«od eornm ignoratur author. Quafi credibilia fint quæ narrantur,Q.uafi fan äa, Siad confirmanonem religionis pertinentia,utiam non minus culpæûtpfnes hunc,qui mala probat,qua'm penes ilium qui mala excogitauit.Nummos reprobos difcernimus.feparamusjabijcimusjdominum rcpcobum non difcernemus.fedretia nebimusf fed cum bona mifcebimusfed pro bona defcndemusf Ego uerö ingénu* am feram fcntcntianijGefta Sylueftri nego effe Apocrypha,quia ut dixi ÖC c.

Item ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

MEliusfummus Pontifex ab augendoAugaftusdiceretur,ni'fiquod dumtem# poraliaäuget,fpititualiaminuit,Ira^ uideas,utquis^ pefsimuseftfummo# rum Ponnficum,ita maximè defendendæ huic donationi incumbere.Qualis Bonifatius Oftauus,quiCçleftinum rubis parieti infertis decepir. HicSide donatio neConftantinifcribitjSiRegem Franciæ priuauit.regnum^ipfumquafidonaiio» tiem Cöftantini exequi uellet Ecclefig Roma.fuiffe Qi. effe fubieäum iudicauir.Quod ftatimfuccefforeseiusBenediäusSiClemenSjUtimprobum iniuftum^rcuocarut. Verum quid fibiuultiftaueftra Rom.Pontificesfolicitudo,quod a'ßngolisl®?«“* toribus donationem Conftantini exigitis cófirmari, nifi quod iuri diffidiiisueiho^ Sed laterem lauatis.utdicitur. Nam ne^illa unqnamfuit: Si quod non eft,confit* mari non poteftSiquicquid donant Cçfatesdeceptiexemplo Conftantinifaciunt, amp;nbsp;donate imperium nequeunt. Age uerd demus Conftantinum donaftegt;

Item*

An pofTumus princîçatum potentiæpapalis pro iure proferre,quem«ntonim fcelerumtantorum^ omnisgeneris malorumcernimuseflecaufamCQuani obremdico,Sicxdamo ( neij enimtimebo homines DEO fretus)neminem meaætateinfummo pontificatufuifle, utfîdelemdifpenfatorem, autprudentem, quitantumabeftjUtdederitfamiliæDEî cibum^Siefeampanis. PapaSiipfebella pacatis,populisinfert,8êintcrciuitatesPtincipes^difcordias fetit.

Papa Si aliénas fitit opes Ô2. fuas ex forbet, ut Achilles in AgamemnomenA;«^ ÂeaMtvÿ, Papa non modo Rempublicam,quod nô Verres,non Catilina,nô quifpiampeculatctauderet,fed etiamtemEcclefiafticam,SiSpiritumS.quæftuliagt; gt;nbsp;bet,quodSimonina magus deteftatur.Etcumhorum admonetur,Si a'quibufdâm bonis uiris reprehenditurlicere eum quauis ratione patrimonium Ecclefiæ a' Coat ftantino donatum,ab occupantibus extorquetur.

Fuit fane'uirillePontificiaetmp*etatis,tyrannidis,SialiorumfcelerunihoftiS. acetrimus. At^ ob id etiarn in exilium ab eo pulfus eft, fed a' RegeNeapolitanoho* notifice' exceptus ôi habitus eft »

VuilhelmusAlbus* .

VVilhelmus cognomento Albus,presbyter uxotatus, Si doâot, Vuiclephifta fuiffememoratur:Sidocuiffecumalia, tumqudd facerdotibus coniugium fit licitum, Item quo'd non fit peccatum feftis diebus opetari. Item,quod ku»

-ocr page 575-

SVPERIORVM contra PAPAM; 5^

À qui« fanflotum non fint adorandæ, Vixititidem drcitcrante »oo.annos.

ïulianus Cardinalis ♦

IN hoccathalogo fcrîptorum.qui Papæ,eius qaefmpietaribas,amp; abnfibos con s» tradixerunt, nonimmeritô numerantur edamduæepiftolae Iuliani Cardinaîs lisS.Angeli.quiBafilienficoncilio pracfuitquæ funt cum AencæSylui) Bafilia fnficoncilio impreffæ. Is enim,cum Eugenius Papa timens fus culhis dignitati, wnciliumillud,quod ramen prioscongregauerat,mukisartibus difsipareconare« tutjeftititillifatisaudadcr.Scripfitquoqueadeumduas epiftolasfatis libère, quis» bus eum monuit ut ab impio propofito defifteret. Queritur quoque in illis epifto * J lis,decortuptifsimacleriuita,rummaqueindeorienteuulgicontra cosindignatio uf.Probatconcilium effe fupra Papam, 8^curiam Romanam aereri, ne in concilio dopesadimantur. MonetPapam,eum deberegregem Dominieuftodire,non arecs amp;nbsp;opes.tlkid enim effe paftoris Chrifti officium. Dicit etiam,eum refiftere uo* luntatiDei,itritare ôôfcandalizare Ecclefiam:acfubindeexitiumfpiritualibusuati^ cinatur.quoniam aded prorfus degeneres,nihil boni amplius uelint facere.

Ait milita CO nciliacelebrari,fed nullamindereformationem fequÉac ex eo col ligeteuulguSjPapam amp;nbsp;eius fpirituales fimulando concilia, Si. nullam piam refor a mationem inftituendo,dcridereDeumôi homines. Ätqueideoiam effe pr^gnana tesipforumodio.

Tandem tarnen ueluti defperans, Papam d concilij perturbatione deftitu* tum,proponiceiquandam Romanifticam praâicam, qua pofsitimponerelaicis, acfimulare pet fenon ftetiffe,quo minus tuncaliqua fanâa reformatio faâa fuiffetî Ç attjita poftea decepto uulgo latenter concilium difsipare. Talibus præftigîjs longo iam tempore Antichriftusfimpliciumoculosita perftrinxit, ut cum reuera non fo « Ium abnegaffet ,fed öd perfcquererur ueram pietatem, foris tarnen fpeciem pictatis fempethabere,fecundumprophetiam Spiritus fanäijüifus fit.

Fortalicitim fidei,

AVtorFortalici) fidei,tcftatur in fuo opere, fuiffefuo tépore.nempêanno t4ró « non paucos, qui purgatorium, Ôi. auricularis confefsionis necefsitatem, in a dulgentiaSjMiffas.et uigilias pro mortuis improbarenr.Ita apparet,omnibus Umpotibus fuiirc,qui ettoribus Antichrifti reclamarenr.Yidelib.z.Confid, 6.

Petrus de Aliaco»

PHttusde Aliaco Cardinalis, in concilio Conftantienfi, iuffu SigiCmtWidrCæfa« tisobtulitarticulos.fecundumquosputabat corruptiC^iwwftaiumEcclefiæ refotmandum effe. Ptimumautemacpræcipue'curiamTfomanam corrigent damcenruir,tot^actamuariaseicorradcndçpecuniçartespcæcidendas.Epifcopow tumPrælatorum'qgmoresacuitâcorrigendâjeoscjad proprium corû officium re« ôèobeundumcogendos.DcindepompamEcclcfiaftic3m,fuperfluafefta,ieiunioss tumabufumjprolixas battologias boatus^,ödfanäocum canonifationem effe toi lt;gt;nbsp;Ifiidam,Q.uinSZm^onachorum otdines minuendos effe. Denii^ 8dnimiamima giuumtemplorum^curamôdcopiamabrogandam.

Hæcamp;fimiliaquædamaliain reformanda Ecclefia agenda putauir, ac, ut fiftfnt,in concilio fuafit, fed nihil profecit. Ipfimet enim qui emendari reformari^ debtbant, nempé Curtifani, Cardinales, Epifeopi 6d monachi, in concilio régna « bant,amp;adfuamlibidincmiusfas^infleâebant. Impreffuseftlibellus cumSyluij Bafilienfi concilio Gûloniæ,anno3S.8drccufusBafileae anno issi»

Teftatuc porto in præfarioneeiufdcmlibelIiffealiasderetbrmationeEcclefia: ?tolixius fctipfiffe. Narrat quoij idem Cardinalis in fuo libello, fuiffe ante ea tem « b b b P Ota

-ocr page 576-

TESTES VERITÄTIS TEMPCRVM

pâtaquofdam qui contcnderint,Cardinales neqjâChrifto, ne^^abApoftoIfato* i ftitucos:adhæc inutiles.damnofosô^oncrofosEcclefiæefle, eocgtollendumto» tum eumordinem.Q.uinaddit,fuiirealiquos,quiöiinConftannenficonäliowfni affeuerarcuoluerunt.

Schbit in eadem reforftiationcamp; hæc ucrba : Ea mala quæ uniuetfam langunt Ecckfiam, diuremanfcruntimpunita, incorreäa: diadeocrcucruntö^inueterata funt,urtandemmukainiuftaSdiniqua fubprætextufiâæ amp;corruptaeconfuetudi« nislicica reputentur-Multi fufpicancur,quod hæcdil’simulauerKR.omana£Uf!a,6£ fupcr hocconcilia fieri neglcxetit.ut poffetad fuæ uoluntatis libitum pleniusdomn’ natijamp;iutaaliatum Ecclefiarum liberius ufurpare.

Hoc profeâô diâum ualde memorabile eft. Dicit enim non unumjed mul» «osfuotcmporeiudicaffe, quod Romana curiainiuftifsimas confuetudincs Sial« uniuerfa prementia mala foueat,quótantum tyrannidemluamfupetomnesEcdeB fiasftabilircpofsir.Aliquanto póft,nominaletiam quafdam prauascófoetudines, quas Romaniftæin præiudicium aliarum Ecclefiarum fouercnnut quod Epifcopo* iitularescreent,utEpifcopumSodomæorum,Icrufalcm, amp;c. quift i eines Stu oien» lt;es contra propciam conlcientiam furent,fe effe illam Ecclefiam adituios,dê dodu^ tos. Item quod eximuntquosgoluntjCxiureac poteftateordinariorum paftorum SiEpifcoporum : de qua re tnultos pios iam olim quæftos teftatur. Item,quod ce* mer’t'admittuntappellationesjfic^iuraacdifciplinamEcclefiarum toUaot,quo» nimismultos Cardinales creetPapa, amp;c.Q.uodtemerè Epifcoposprolitgt;i™po* nat 6ddeponar. Sunt amp;nbsp;haec cius uerba :Ipfa quoej Tbeologfa in ftatu feculatium jjaucos habetfeäatores, propterabufumRomanæcuriæ,quæTheologosconteM prit, amp;nbsp;in omni Ecclefiaftico gradu lucratiuarum feientiarum ftudiofos pcxpolmt. Dicit uetercs Theologos Ecclefiam ædificaffe, fed præfentes feduâores eamdeualia te:amp; quidem multos ex eis ita Ecclefiæ amp;nbsp;Deo infultare,ut ultro dicant Ecdefiamin eam ftatum dcduâam, ut non fitdigna Régi nifl per reprobos. VtinamiHiusboni Cardinalis prolixior ilia reformatio extatet. Haud dubié plurafbidignanoucu dccorrupto Ecclefiæ ftatu reperirentur.

Teftatur etiam hic idem author in eodem feripto, iam olim antiquos fapien* tesfinter quos Guilhelmum Parifienfem Epifeopum, cum primis erlebtem uiruen, nominaOquaeftosefle.quo'dlpititualesplura beneficiaadlecoacetuent,a£deaH)t «orumabufibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Inlaudationc Theologiæ,diâum hoc. Superhancpetram, trahitadCbti« ftum,amp; eiusuerbum . Infuisconclufionibus difputat,EcclefiameffealIigaMmad Sctipturam;item,Papam non haberemonarchiam temporalem.Item,Ron’®”®*® Ecclefiam errate pofte.

Guilhelmus Sardoris * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

GViIhelmusSatâoris Anglusuixitanteijo.annos. MukacontraPapamdo* cuit: præcipue' tarnen fnuocationem fanâorum amp;adotationem impwW* , ‘uit.Fuftâ£hic Vuidepi difcipulus.

Bedricus,

BEdficosfacerdos,quianteannosijo.ufxit, proptereaintethæreticosnam«’* cur,qu(5d contempto iurePoniificio,amp; ipfo Romano Pontifier,uxorcm duxit. O grauem hærefin,ducendo uxotrm ordinationi diuiuæ parère, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fti pcohibitfonem non curare. Minus fceleratus Papiftarum iudiefo fuiflet» fimilft feorta aleret,ôCtotidcm honeftas matronas adultetaret.

De honeftate clericorum ♦

Legiiö

-ocr page 577-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, ^5^

A r Egt in quadam Bibliotheca fcriptum de uita et honeftate clenconini, tn quo I author (quicunqueilleeft, nam nomen non eftadieâumjfimul defcribit, 82 quales debctent eflecletici.Si quales iam fint. Ac fane'admodum prolixê 82 fotntnodêtumfceleratamipforum uitam, turn etiam furnmam offîtqnegleâio» ■ifniexponit.Compofitumcftfcnptum poftconcilium Gonftantienfei Facitetiam ’^fntioncm Epifcopi Ciuitatenfis,qui cofam toto eo conciliö lugubri oratione d e s plorauftttpecditamfpiritualium maliciam cutus 82uetba non pauca recenfet. Icj ^dptumnondumopinoreditumefle. Sicucróincipit: Humilis rcIigidChfiftiana ^dileftiofratetna,82C.Scd CniitatenfisilIeEpifcopusintcrca;terade fpiiïcualibus amp;hæcdiCit:Narrauctuntiniquif3buIationes,led non utlextua.A ueritace enimau:: Qiwm tales auerteruntjóó ad fabulas conuerfi fuut,i.Tinioth. 4*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Abbas Græcüs.

PAfsiniiiiBiblioihecis inuénitut fermo quidam cuiufdamöracci Abbatis (ut titulus habet) in concilio Bafilienlibabitus.In co bonus illcAbbas^qnicunqud demüni eft,fan’s grauïteraccufatfpirituaies, qui omnia armafpititualia fuf lan “*oiKncce(rariaamifetint;8chortatuc patres,ut clerum reforment feueittcr,plioqi.if twefiam penitus petituram effe i Sicautem incipit; Eia milites, ablic'itéopera tequot;cbratuni,8:cx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

HcnncusTokert, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ .• ï.

HEiiticus Token canonicusMagdeburgenfiSjCirciterantéànnOstènrun,) 82 ni^ gintiuixit Legiturdeeoinüita Friderici Archiepifcopi Magdebuigenfis^ quödfucritace'trimus fuperftitionum hoftis, quodc^ eX oäodecini locii ho a uasidololattiasextirp3uerir.Tcftaturcadéhiftoria,incita(reeum quoc^ipfumArcbi Ç fpikoputn^utrefifteretcelcbriidololatriçcommenticqcruoris Chriftiin Vnelfnac,

CUIUS ortum fie accidifieréferf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Aiinoijgj.oppidulum VueirHaein'diœçefiHaucibnrgenfi incenfum eft,un.i fumtempIoparQchiaiijaquibufdaniJatrunculis.Poftillamdademinuenta eft ( ut dixeruntfacrificuli)intet ruinas templi,hoftia(utuoc3nr)màculata; cas maculas di xetunt ciTecruorem Chtifti. Qui confeftim cœptus èftadorari. Confiâa qhdq?func biultamicaculaiquorumiinum Joannes Hus piaemenloriæ.irt qüödamliÖeÏló nae tat.Dicit,Bûheniumquendam,habentem manumfemiandam82contradani,af s gciiteamnianumin Vuelfnactuliite, fpe recipiendæ per miraculum ùaletudinih 'U’îfru(traf3nationemaliqu3ndiuexped3ire.Accidiïreautemintetea'dumillecx = P^ôatjiitfacrificulusoftentanscXfuggeftu illamargenteammanumjucrnm^^cek °fiudofuümidölumaucupans,diceret,Böhemumquendam obcontvaflçmanus ' quot;^'^olutnitateni illud ttiunus obtuliffe. Ibi ille mifer homo impatiens üel impuden# D t'æiactificulijuel fuæmiferiæjftansqgin média concioiic manum contradam often

ditjfactifîciilumqgSôuecbisSiremendacqconuicit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

EiidololattiàefepofteaArchiepifcopus Magdcburgen.cum prædiâo Tokeii oppofuit.Otto certamine,conueneruntEpifcopus Hauelburgenfis.Marcbio Bran^ '^ebütgenfis,82ArchiepircopusM3gdeburgenfis.Ineo conüentu prædidiisTokeiî euidentifsïmisargumentis fraudes 82 impictatésilliüsidoIolattiærcfutauit.Veruni Otillaipfa hiftoria inquitjHauelburgenfis Epifeopus 82 Marchio uinci plané nolue=» tunefed mittentes adPapamlegatos82 pecunias j impétratüntabco ,datislargil= fimisbullis,idololatriam illam confirmatû

duoniam autem dubium adhüc erat, non tantum an illæ m.iculæ elTcnt e?i Chriftictuore, fed etiam an omnimo confectata effet ilia hoftiatinfuper aftutibo 5 minesaliamconfccratamhoftiamilliimpofucruntjïcüpputarunt nihil idoloîatiicé Madotationcadmittipoffe« Quia etiamfi prior ilia miraculofahoftia non fuiiTcÉ bbb i confecraeâ

-ocr page 578-

»TESTES VERITATIS TEMPORVM confecrata,tarnen altera eiadiunâa cflet.Id^ totum lucrandidcnartj(ut hiftotia lo # A quituOcaufaEpifcopusamp;Marchiofeccrunt.lnueniunturalioquiadhucfcnptaTo# ken, 8i Ecphordenfis fcholæ, contra illam idololatriam. Quæ tarnen nihilominus contra tamfirmasrefutationesobtinuiGamp;ulcjad noftra tempora uiguit. Diciiali* cubt idemTokeniii fua uariarum materiarum Sylua:Nunc majores bæreticicombu cunt amp;nbsp;exterminant minores,amp; haetetici operum perfequuntur excommunicant hæreticosuerborum . Sedadfcribam hiftoriam,cuiuslupetiusmeniionemfrei,ex Chronica ArchtepifeopiMagdeburgenfis.

Anno Domini ijSj.Dominica poftaflumptionis,oppidum Vuelfnacindice* ccfiHauelburgenfijCum Ecclefia parochiali, per taptores totaliter combuftum fuir, quædam hoftiæ confectatæ refperfte cruore ibi repertæ fuerunt, ut dicuiit; fit ingens concurfus.amp;multamiraculaibifiunt,prout eciam hodiefiuntjamp;ptonuncu anrurin Ecclefia prædiâa.Archtepifcopus Magdeburgenüs Ftideticus/trtusconfi» lio D.HennciToken, fehuicconcurfui oppoluit, proptermultapeticulaanimaa cum: tarnendonnnus Marchio Brandeburgenfis apud Papam Nicolaumobti# nuitjLit holba facrata ponereturfuperaliam hoftiam fanguinolentam, neidolola* tria committererur.Sed,in j'metur, magis pro denario lucrando, qua'm faluteani-marumacquirendatquia hoftù immutatæconlïimidebenta' presbytero.autrcclu» £ii,ôdueréibiperjculum animarum uertitur. Sed auaritia excæcat homines.

Fridericus Arcbiepjfcopus in cultu Deitotus zelofus,fiiperftitionesnedunide diœcefifii3,fed eriamdetota prouincia fortiterexternîinareftuduitjCuminijsni^* xime'Deusoftendatur, amp;populusàreâatide ad idololatriam trahatur:obifl, concurfumfuperftitiofumiii Vuelfnacdeftrueret,ôôiuftis rationibus,aâibusKû» gniseuidentibus non ni er uni fanguinem Chrifti, fed ex falfo propter dum oftendit; Qi. plures dietas cum Epifeopo in Hauelberg,£t cum Matebione Bran debutgenfiFtiderico tenait, qui ul'i confilrjsD.facrac TheologiæThotingi8iCagt; naoman, reftiterunt fortiter. Quanquam præfatus Henricus Token,eos rationibos C euidentitsusôôargumentisinfolubiliijus uicit : fed utncinoluerunt,amp;D.Papam Nicolaumadierunt, quiprccibusMarchionum indulfit, uthoftia confectata lupet iftam transformatam hoftiam poneretur. Q,uod fadum fuit, amp;nbsp;hodiedutat.inpe» riculum animarum multarum: dequibus præfatus D. Token multafcripfit, murumpro reâafidefe pqfuit.Sedauaricia præualente.inpatteruptusfuitmuws, amp;c.Ptacnominatus D.Token omnibus infinitisconcurfibusfedoâorijsamp;quæftuî* tijs fottiter.ut uerus Ch tiftianæfidei miles,fe oppofuit: ôd in le.locis defttuxit, Si tos fuperftitiofosôôUcræfidei contratios oftendit.

HaflenuscxChronicoEpifcoporumMagdeburgenfium.Fuitomninoisuttex ijs.qiiipluscæterisSiagnûueruntamp;iamariintueritatem.Namdeindulgentrjsquo^ que leuiter fenfir.Validorum mendicitatem damnauit proprio fcripto.ln fuailla al -d phabetaria Syluadicitalicubijeffepericulofasabufiones in monafterijsetiammo« nachorum,quos(uteiusuerbarecitem)tamcallidc decipitfatan,utfuisptoprijs(ta* ditionibusôdadinuentionibus præuaricentur Dci mandata. Scrjbitetiam,rtiolt;^tr^ nos clericos plus contemnere qua'm honorareDeum.Fuit hic Token legatusArcni« epifcopi Magdeburgen.in concilio Bafihenfi.ac edidit ibi prolixurn fcriprtimltiod adhucinuenirur:quo probauit,concilium efte fupra Papam, poffeçpacdebetf eum amp;iudicareôôdeponere,cumiufta caufaadeft.Pluraomninouidetutuidiffe, qua'm fit diceteaufus,quales plurimi omnibus feculis fuere.

Guntherus Epifeopus Madeburgenfis.

HEnricusToken canonicusMadeburgenfis, quiolimanteijo.annosflormt, hæc de Guntheto Epifeopo in fuis colleâaneis annotât. Adfcribam enimad

-ocr page 579-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM»

X tierbum, quo'd Icflu funtdigna ,8£ad cognitionemcorïuptifsimfftatus Spirftuali • iim(utiuüC3ntur)plunmum faciunt. Reformatio debetincipi acapiteî.q. t. ficut laudabileeft.Anno Domini 141?.antefeftum natiuitatisChrifti, dominus-Archi« fpiicopus Magdeburgenfis amp;nbsp;Primas Germaniæ, dominus Guntberus Comes de Schuartzburg, fraterne ôi charitatiueproprio ore monuit omnesfuæ ciuitatis Magdeburgenfis mendicantes, ut fe reformatent, ôC uiuerent fecundum régulas wasamp;inftitucaPattum fuorum. Quia ipfe ut afferuit fuam diœcefin, imo totam ptouinciamintendetetreformarecum DeifufFragantegratia.

Hïc fada fuut in patuoæftuario domus eius in Magdeburg,ptæfentibus Do* minis Decano decretorum dodore amp;nbsp;me, alrjs^canonicis fuis, quimoniti petiue * tuntterminumintimandifuisprxlatis prouincialibus ufqueadLætare:Quoueni« ftite nihil fecerunt. Secundanouerdmoniti fuerunt Anno Domini »430. per do* I rninurnTheodoricum Rofentreder, pro tunc officialem 80 me,ante Capellam bea« lætiirginisinambituEcclefiaeMaioris,uhifetioIe'dixit,uideatis, quod per uos fiat, (juiaopottet fieri amp;nbsp;honorabiliusöótolerabilius uobisfiet . Poft hoc anno Do* minH444.inmenfeSeptembri,cumeiremmiirusa capitulo, adiundismihi Do* minis HenningoStorbetren,amp;Iohanne Mentz ad prouincialem Carmelirarum, qui tunc erat in Magdeburg, habita occafione ratione cuiufdam literæmiiTæ pec DominumMarchionem BrandeburgenfemproSimoneolim priore, fubiunxide teformatione,qualiterante eatempora dominusMadeb. monuiffet eos, Si tunc honabamurcos.utfe reformatent :Sed ex his omnibus nihil fadum eft. Etpofsic quisdicere,undchocf Certê non aliud dici poteft, quam quia in capicibus modica autnulla reformationis ueftigia perfpexerunt, 8C quod mains eft, forte indigni erant ram quireformareintendebant ,quâm qui reformaridebebant. Licet fperotj quod cettefaluandifunt rede'intendentes. Quia legimus Dauid non fuiffedignum C ædifïcatetemplumDomini,licctomniaadhoedifpofuetit. Quiauirfanguinum fuit,in hiftoria libri Regum,lt;Kc.

Hoc exemplum noftri temporis Epifeopi perpendant, quinec tantum qui», detnbouiftudtirefocmandifuasfuorum^turpicudineshabenr.

D.Lurtzen»

VIdilibrumcirciteranteannosÿo.fcripium,cuititulus er.it,TradarusD. Lut* tzeu.defqualonbusRomanæ curiæ. Infedaturautem in eo authorprolixê 'gt;corruptifsimumftatum,uitam8ityrannicumregimenPapæ,eius^fpiritua* lium,amp; alia eotum fcclera.Opinor nondumeditum effe.Quis autem fuerit D.Lur* izeu.aut quando uixerit, ignoro : hominem tarnen fuiffe pium, non indodum, facife ex eius fcriptis apparet. Porto fcriptum eius fie incipit : Moyfes fadus eft tan a quamfolitudinis amicus, ôdc. Cum hæciamfcripfiffemjincidi in exemplar huius 0 libelli.Bafiieæ an.im.cumreformationeminoriPettide Ali3co,impreffum.Sedno. menibiLurtzennoneftadditum. Hocfcriptum aliqua exemplaria infenbuntM. MatthæoGracouienfi,quifuitEpifcopus Vuormacienfis, amp;nbsp;circa Hus tempora ui^ xit. Teftantur uerd eadem exemplaria,id fcriptum à prædido Epifeopo ad Bafilien * fe concilium tranfmiffum efle »

Concilia quomodo celebranda^

CVrauitimprimi Hutenus libellum quendam Germanicum,Anno tj»« .titulo. Quomodo concilia celebranda fint. Libellus eft, ut ex quodam eius loco eft cernerc.fub Fridetico urtimo,nempe'citciterante annos loo.confcn'ptus. Di « fputatineo author,homo (utappatet ) piusdodus,concilia effefupra Papam , Papam poffe errate: quod multis exemplis amp;nbsp;hiftortjs fcelerum Papalium probat: Ecclefiam effe ædificatam fupra petram,id eft,Chriftum,non fupra Petrum. Reci* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b b b s tat miras

-ocr page 580-

TESTES VERITATIS TEMPORVM tat miras Papatum fraudes,quibusius confercndiEpifcopatus, AbbatiaSjalia*?^^ clefiafticabonaadfc pertraxerunt. Item, quibus reformationem fpititualiu*^»v præfertim fummotum, Conftantiæ amp;nbsp;Bafileæmchoatam, perturbarunt,inipf“jj uerunt^. Oftendit porto etiam, inde fete'omnia mala in Ecdcfiam uenirf gt;nbsp;Papa amp;nbsp;Cardinales dent beneficia Ecclefiaftica fuis uilifsimis mancipijSjfii plus pf* cuniacafFerentibus, non dodis amp;nbsp;prjs uitis. Ideo enim gregem deftitutum boms paftotibus.inerrotesSdfcelera præcipitemruere. Recenfetquoqueidemictiptum uariasSó miréartificiofas fimonias Curtifanorum, quibus turn alias orbis pa»fS, cum uero' in primis Germaniam,corrafis ad fe omnib. pecunijs penicus expilamnt-

Platina»

ETfi Platina turpîter diimpudenter Papis adulatus fit; Tarnen nimiaipfomm turpitudineacmaliciacoadusaliquando, etiam fubindicat Babyloniæme* retricis ncfandafcelera, In Marcellino queritur, Paparum fcelera coexcrrml» fe,utuix apud Deum mifericordiæ locum reliquerinnauaticiam/uperbiam, negle* âum dodrinæ, amp;nbsp;religionis fimulationem . Mores etiam prophanis detrftandos propala'mcire,utindelaudemquærcre uideantur. In Pontificibus poft milieu* mum annum, fubinderepetitjomnem pictatemamp; fanditatemàPapis adCæw* tesmigraffe.

Locus in Marcellino fie habenSed quid futurum noftra actatearbitramuf • 9“’ oitia noftra eöereuere, ut uix apud Deummifcricordiælocum nobis teliquermt« Quanta fit auaticia facerdotum,ôôeorum maxime' qui return potiuntuf,quanta 11* bidoundiqueconquifita, quantaambitioamp;ipompa, quanta fuperbiaSi quanta ignoratio tumfurjpfius, turn dodrinaeChriftianar, quam praua religio fimulata potius quam uera.qua'm cortupti mores, ucltn prophanis etiam bomim* busfquos Peculates uocant) deteftandi, non attinet dicere.-cum ipfi ita aperte amp;nbsp;pa* la'mpeccent,acfiindelaudemquætecent,HuicnonabfimiliseftinStephanoiiL

Itumautem eft(inquitPlatina) a'Lateranenfi Bafiltcaad fandom Pettun», cum maxima omnium religione, nudis pedibus, Ôôa'Pontifice dtab homimbus, qui turn aderantNuncuero' aded refrixit pietas amp;nbsp;religio: non dico nudis pedibus. fedcaligatidicothurnatiuixfupplicaredignantur. Non fient inter eundum,uel dumfacrificator,utillifandipatres:fed rident,amp; quidemimpudenter. De his etiara loquor,quos purpurainfigniotesfacir. Non hymnoscanunt,idenimferuileDide* tur : fed iocos 82 fabulas ad rifum concitandum interfe narrant. Quid plotaeQuo quis dicacior eft,ö£ petulantior.co maiorem in tarn corruptis moribus laudemme* retur. Seucros amp;nbsp;graues reformidat hie nofter clerus. Quid ira t* Quia in talilicentia maluntuiuete3quambenemonentiautcogentiobtempcrare,8iobeam remChn*j) (lianacetigio quotidie in peius labitur.

Laurentius Miniatenfîs»

LAutentius MiniatenGs,Pontani praeceptor, circiteranteannos?®. flotWL In tettio fui operis libro,hofce uerfus fcriptos teliquit.

lUd dutem noßris iamidm uentura fub annts Efl melior, noflric legis uix pduca refringet

nimium,fctcris dura /rrendif, Et gcnui omne mali toüet,pomplt;u^ faarorum : Ac Kegem dabit imocuum,qui terminet orbem, Et reget imperia populos,gentemq; rebeUem, Imperia fuUet, toti çr domirMbitur orbi.

I

-ocr page 581-

SVPERIORVM contra PAPAH’ ' 55P

jj-ir • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘■'“‘««ÂuituitinnauraiioHciHiviigiuiJibpræaixit: Giareqgiaiiuseit,

ideS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupcrfluas pompas, Sdmulca nimiumdura ÔC.afpera,

i^uibus confctentiæ cxcarnjficantut.Cluod porrô addic,dc Rege per totuni of

'niiaurandumreftitucndum^eftauxta Danielis prophetiam amp;nondeCæ:« tf,ütquidam femiadu la tores interpteianrur, quinecinnocuus cft,necuel mea «læcutopæimpetar.

lacobus Cartufenfis»

IAcobus de Gruitrode Cartnfenfis, floruit circa ann um Domini»44o id eft, an * tf»o.annos. Scripfît intercætera eriam de Sep^em ftatibus Ecdeûæin -Apoca lt;s |ypQdefcriptis,8i ae Authoricate Ecclefiæ, eius^ refbrmatione. In quo feripto ultumaccufatptælatos,curiamRomanamôdPapam. OftenditEcclefiam Papa

B n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queritur fpirituales, præfertim uerö curiales fern per reformatio »

*'nEcclefiaeimpediuifle:acait,eosueI tantum ad nomen conciltjcontremifccre.

Scripfitquocplibrumiamimpreflum Deerroribusmodernorum Chriftianoa quo non tantum uicia reptehendittum laicorum, turn Sialiorum : fed eti « ^'Molatriam,utpetegrinationcs,concurfusad ftatuas, confiâaauaricitecaufa f•^‘^‘^'f^»°tgt;eiufmodi manifeftasuanitatcsôiimpietatesderideri abin« “iflibiisnoftramreligionem,acàludæis multos noftros etiamin fidelanguefieri : 9uodChtiftianis,amp; præfertim in impetitiotibus proponant illasmanifeftaiiasfal» ‘tares,ettores^,quibus à facerdonbus quæftus gratia ludificcntur,inde^ eos amp;nbsp;rcs« bquæiioftræreligionisuanitatem probate conari*

liieolibroSô illud præclarèdegratuitaiuftifiicationefcribitinquicns, homi^ tJfsquidem accipece ac diligetealios propter ipfa eotum opera fibi grata aut utilia : Deum uerô opera accipere propter hominem ♦ Quare priusdebere hominem effe çDtotetonciliatum,pofteafperetoperafuaipfiplacituraefle.

Scripfitôidemaloprolixumlibrum, in quo indem omnium malorum eau « •atfiquçinEcclefiagraflantur,infpiritualesreijcit.Edidirquotjfcriptum prolixum, tttuloDcabufionibusclericorum.-item quo'd prælatiuitia curare debeant; quieiuf^ aftn fermé funt argumenti cum præcedentibus.Pofteriot enim eft imprelTus. In li« brode Caufisfid temedtispafsionumanimi,teprehendens prælatorum fuperbi* am.difetté dicit eos locum tenetc Ancichrifti, amp;nbsp;non Chrifti : ÔC cos Lucifetiana fu ptrbiaptæditoscffe.

Anthonius Rofellus»

ANthoniusRofellus,doâotiuris,uirprudensacbonus,ot quidam hiftorici te* ftantur.doâus cette',ut eius feripta indicant:fcripfit librum titulo Monarchiæ, Ineo probat,Papam non effe Dominum mundi,nec poffeaut debere Cæfa « “quot;^Pttare,nccomnimoh3betegladiom temporalem. Affertquoqg multas ratio

D nés,eut Papa non fit fuperior altjs Epifcopis.FIoruit anteannos 70. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Spéculum Hierarchie Ecclefiafticæ,

EXtat liber ante plurimos annos exeufus, nonita prolixus titulo, Defenforium Ecclefiæ,feu SpeculiHierarchiæ Ecclefiafticæfafciculus, contraMendicantes monachos(uifacilèapparet)fcriptus. DifputatuercJpræcipuèhæc contra eos; ^ni’licetecuiquammonachoufquam concionarijfincocdinarij Epifeopipermif” “OneimendicitatcmnulIomodoeflepetfeâionisopuSjimonec pium quid em, fed J’trisamp;prophanis legibus prohibitum. Quate pauperibus monachis omnino la °tindumcffe,utdcoperemanuumfuarumuiuant.Ptolixéid,multis^ teftimoni *Mumfacraramliterarum,tumpattijmconfitmat. Ncgatquo^teâêPapamfacc« ^f»qni tanta priuilegia det monachis.

Citât inter alia ipfius Francifei reeulam,cap.r. qoiafBrmat,cameffcf3nî*

■bbb 4. âifsimam

-ocr page 582-

5^0 TESTES VERITATIS'TEMPORVM öifsimam paupertatem, fifuismanibus monachioperentur,acindeuiuant. Ci» A tat Petrum reprehendentem matrem Clementis, quodmendicabat. Item An# tonium heremitam,damnantcm mendicitatem': icemueterum Aegyptio^nP’quot;“ fcntentiam,quifolitifuntdicete,Monachûopetantemabunodçmoneuexati,ociolt;’ fum ab innumctis.Obijcitquo^ monachisin tertia diftinftióe, quo'd uatiasfupetftt tiones exhypocrifiinuenerint,quod'queftuftra colant Deumhominummandatis: omnia enimipforum effecommcnta,82traditioncs hominum,02c. Quicunijde# mum eius feripti author fuir.omnino multos monachorum abufus uidit382gtauitet taxauii.Apparetautemeumanieannosioo.uelplutcsuixiffe.

D. Vcfalia,

B

DOdotIoannesdcVcfalia,concionatorVuormacïen(ïs,floruitcitcai47®’’’’ num. Atticuli eius ij fucrunt : Gratis ,mera^gratia perfidem in Chriftum.ia^ uariomnes : Liberumarbitrium nihil effe . Tantum uetboDeicredendum, non glofifejautpatribus: Verbum autem Dei percollationemlocorummutuannla luitrandumeffe.Prælatosnon habereiuscondendilegcs,autinrerpret3ndifctipra^ ram iure ptætorio. Humanas traditioncs.ur ieiuuia,indiilgenti3S,fefta,longas pr«“ battologias,peregrinanones,amp; fimiliajpenitus reiecir.Extremam unflioncmamp;w« firmationem reprobauir.Confefsionem Sifarisfadionem reprehendit. Primawm Papænihileffedocuit. Dixitctiamfeuererijnoftrosdodoresmale'exponeK*^“*

Rccitantut 62 hæc fequentia Germanice'tanquam hæretica difla: Jtnnwfw ICcfafIa foil ßcfagt ^aVcn , Iß «s fiintie in t»cr ^cijliÿeii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nic^it ftan/wtd ««ffi nifl^ t fanW

taltctt/waifsctnanberTOCiferwnbbafs/wKIic^sifnn wclgénncn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

;Di£ b«lli9c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fotl «uffgefaçt Vabf n bie COaften/bimt» bas man furbafs meb: in ter

jeifnic^tbzduuinfnrcn/ionb^oc^jcitmac^cnfoll » Ästpcitdlujen/ repetendo 82 exaltando

;Die vattcrbiebi£5n(t«nn»fÎ9«ffÇt/^n6enftett)5I(en abft£(fen/«Iicbefpcifsiûffltit’«’'f®’‘'^ pe boc^ niebt gemölt/bas ber menfeb nic^t c(fe/ttgt;a«m ibn bnngert. 211» biet ben menfebtn (nmäcrtW tt e((cn,C0nb bu möcbft am tarffreitag einen güten eapannen effen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

3cb 'oeracbteben'25opftybie Jlircbe »nb Coneilta/ienb lobe (Tbî'pu'«» Verbum Chrim“^^ bitet in nobis abundanter,

Itcmdixit,i£siftnünmeb2fcbt»erCbîir«nJüfein. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Apparet etiam ex quibufdam interrogationibus, cum ptobaffeconiugiutn detdotum.Item communionem fub uttaquefpecie.

Condemnatus eft anno 1479. Moguntiæ. Expertuseftnimirumipfeu’ff*'” bonus uir,quam difficile fit effe Ch tiffianum,ficut ante' diccre folitus eratfcriptot,qugt; hiftoriam condemnationis D.Iohannis de Vefalia conferipfir. Narrat eamcondem D nationem uchemétet difplicuiffe d uobus dodifsimis ThcoIogis,D. lohanni Kryi« bergio, 62 D. Engelino Btunfuicenfi, qui iudicauerunt eum inuidia monachorult;J oppreffum. Additetiam, Engelinum affirmaffe, plerofque eius atticubs deico poffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

HiftoriaextatinParalipomenis Vrfpergenfis ,82fimul impreffa eftcamduo* bus librisAeneæ Sylurj deconcilio B^filienfi. lacobus Vuimpflingus teftatur,eun* dem Vefaliam docendo 82fcribendo non parum fcholam Erfordenfem illofttaffe» Audio Erphordiæ eius fetipta adhucinueniripoffe. Ego tantum eius libellumcon» ira indulgentias habeo,ubi affirmât,neceffarfa ad falutem omnia in factis liretiscoo tineri. Indulgentias rcfutat,ac etiam ueteres quofdam præfertim Cantorem Parin’’ enfem folitum affirmare, Indulgentias effe pias/raudcs.quia per eas laici ad eleetJfO fynas dandas alliciantur. Item docct,Ecclefiam etrarc poffe.Item docet.Papipd* matumhumannminuentonjcffe. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .rn.

D. Vefews-

-ocr page 583-

SyPERIORVM CONTRA PAPAM, ydt

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D*VefêluSt

DOâot Vcfclus»ucl Bafilius,codcm tempore uixit cum ptæced enti M, Ioannlt; de Vuefalia : fed tarnen fuit eo aliquanto iunior, fuerunt que mutua amicjtia iunfti.Mortuus eft anno i49O.Scrïbitin quadam epiftola/e put3re,qudd mox condemnato Vefalia,ad feexaminandum inquifitotfituenturus.Fuitalioquiaded Celebris, ut lux mundi uulgd uocaretuc. Teftatur in quodam fcripro fuo,fe Parifijs* Komæ, ód in muleis alijsceleberrimis locisdifputafleJüanKjdereligionefententi» amdefendiffe.

Docuitautem ferme' eadem quæamp;ille.niff qudd aliquanto tcmifsius,gratui-tatniuftificacionemperfidemincukauit.Doâriham papifticam de tribus poenitcn«» tiæ partibus reprehendit.Satisfaäioncmfcripfitcontinereerrorem, habere blafphe J mùm.acdefperationemnutrite. Purgatorium,communicationemoperum,ôlt;^in« dulgenttas plané improbauit. Ac quidem fe Parifijs quo^ indulgentias amp;nbsp;Romçini ptobalTeaftirmat; multoscp ex curia Papæfibi affenfos, longe^liberiuspoftca de farelocutos^quam ipfefecerat.

Vituperauitamp;abufumMilTarum.acorationum pro mortuis: quanquam, uC exquadam cpiftola appâter,amp;omninoeasreiecerit. LoquiturfanêdeMifsiSjtan:» quanidefolacommunione.PrimatumPapæ,inIibro Sactamenti pœnitentiæom» ninoreiidt.Negat prorfus, poflealiquem fupremum per orbem terrarum infpeâo^ temconftitui, Sæpé autem afferit,Papam nihil Im^perio mandate poffe: fed tantum ucritate,feuquatenusalicuiueritatenjprobitatem^fuæfententiæoftendit,itaô£eai» tenuseiimobligate. Non plus eum urgeremandando qua'm docendo. Q.ua ratio a tieamp;quiuisChriftianus altériimperatepoteft . Alicubietiamdocct,quo'd quonia amPapæamp;fpintualespietatifmtcontrari),idcofintAntlchtifti. lnfiitnios,quicani« C tatetn ptæftare non poffunr.cenfuit piê uotum poffe ncgligéte.

Teftatut quoque idem Vefelus.quôd patres, qui ante Albertum Thomam fuerunt,indulgentqs Papalibus teftitetinttaffirmatint^ in fuis feriptis, eas effe merit wolum,fraudemô2crrotcm.Additquoque,quddnififanapaucotumTheologorii feuecitas haâenus indulgentrjs Papte reftitiffet, immenfi ertotes inde pullulaffent.

ExtatinVefeli opère epiftolaabalioad ipfum feripta, in qua author teftatur, luotenipotefuiffeParilqs dodum quendamuitum,M. Thomam de Curfclis Deçà num : qui,cum in Bafilicnfi concilio nonnulli nimio plus poteftatem Papæ efferrét, dixttir,fibiä Chtifto diâum ; Quicquid ligaueris fuperterram, erit ligatum, amp;c, dixeris effeligatum. Qui hoc nimirum dicere uoluit : Papam non poffe ligate,ni fi cum iuftitia tei poftulauerit.

HuiusThomae longa K erudita oratio in Commentarqs Sylut) cxrar, qua ille potusinm'n, probauit,conciliumfupra Papam effe.tametfiSi multa alia papirtarum 0 patadoxj oppugnauerit. Petlege earn,non pigebit operæ.

Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiidameiusGermahkusliber, titulode

uoditis8iSqpç|.ion5us,feu quôd fubditi non ufquequaque fuis reflotibus obedire cogantur.lneo admodum multaamp; gtauiter contra PapæSiPrælatorumtytanni-tiemdifputat.Afferit,nonnifireâèfenticnti,feucredentiPapæ parendum effe. Pa-P’uaerratepoffe:8i:cumerrat,eimodis omnibus refiftendûeffe. Nimiasiftasopes tetlefiænonprodcffe,fedobeffe.Papampefsime'redditusEcclefiçdifpenfare,amp;Ec tieiias indignifsimis pet Simoniam ob pecuniam aut alias ufilitates obfequia tta«» ere. Vndeliquidôcolligiqueat,eum non curareDeum,necEccleriaefalutcm.Mart aiaPapæ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longius obligate, nifi quatenuscum uetbo

etwnueniant,reu quatenus eos res ipfa obliger. Alioqui effe tantû ueluticonfilia, fi '?'^’‘^'wtum ptæcepta.Papam nihil fub pcena peccati mottalis ptæcipere poffc,ft •4 Deus non prius ptæcepit. Dicit claues Papæ ac prælatorum non eas effe,quibu5! egnumcœlotumaperiant, fedclaudantpotius, ficutamp;Pbarifæi . Deuotis ’‘‘iputat ftultaamp; impofsibilia uow (cfciodçndacfff Auditores poffe Si debere indicate de

-ocr page 584-

$6x TESTES VERITATIS TEMPORVM ï’udicaredcdoftnnafuorum prælatorum,8ô non omnia tem ere fine ullodifctimine accipcre . Vbi fimiil refutacamp;declaratdiligentcr omnia obiefta,Superuthed£am Moyfkamp;c.ltem Petri : Obeditepræpofitisuertris.etiamdifFidlibus,Öde.

Demonftrat quotj,pluris faciendam effefententiam, quin SC excommunicai tionemhominis pï)acdoâi,qua'mPapæ : ficutConftantienfeconcilium magisIo» annemGetl'onem,quamloannem »j.item olim pij magis Bernhardum.quamEu'’ genium audiuerunr.Q.uinetiam oftendit,Chriftianosetiaminfimæcûnditionis,Pa pæeiusc^ prælatis tam male agentibus ödregentibus.modis omnib.refirtei'cdebetr.

Nee etiam oblcurèindicat,Papam cum fuis prælatis eircipfifsimuni Antichti ftum.Recitat quoqg tétras hiftorias Pij 2. ödSixti 4. quarum ettamin Latiuisopufeu» lis meminit.DicitJmpium Secundum fibiquadam bulla omniamundiregiiaufut« pafTe ; Sixtum nero, non tantum de faâis iuramentism rebus politicisdilpenfafle, led etiam defiendis. Quod nihil aliud fuit,nifi dateius acfacultatem peietandi,0d ® homines decipiendi.

V efcli uandniurh, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i

MAgillerloanncs Ofiendorpius,Canonicuscemplidiui LebuiniDiuenttien« fiSjUirmulto ftudiolonga^experientiadoflil'.adolercensadmodum.Vuef« felumPhrifium (quiluxmundi uulgôdiccbatur;fenemadijt,8dinter£æcna ab eo audiuit,quafiiam,quod futurum erat pra'uidente: Studiofeadolefcens.adik lum uiues diem,quodoärinatecentiorumÖd contcntiofcrumiftorumThfologo« rum,Thomæ8dBonauenturæ,ôdaliorum eiufdem farinæ, ab omnibus ucrèChti« ftianisTheoIogisexplodecur. ld egoàiam canefeente Oftendorpio intcmploD. Lebuiniaudiui,Annoifzo.io.Calen.Matt.Hæc Nouiomagus.Hocuatieiniumeditis

Vefeli opufeulis adiundum ell.

loannes Gochius ♦

I OannesGochios presbyterMechlinienfiSjCirciteranteannos^o.floruit.Dfatti«^ culogratuitæiuftificationisredifsime'renfir, SC dertiultisairjs, quæiamordind commemorabo.ÄlTeritjfcripta Thomæ, Alberti,Öd aliorum Sophillaruni,exrarlt; bidis philofophorum fontibus fluentia,magis obfeurare qua'm illulttareuentatem, pugnarecum canonica uetitate,pugnare quocj interfc,Pelagianam hærefimfaperf. Modernorum Icriptorum.ôdpræfertim mend.cantium fcripca,didtcarereomnifoli dofundamento,nonillullrareintelledum,fed nudamfiraplicem^ueritatemobfcu rarc,uanitati^magis deferuirequàmueritati.ôdfimilimaquamplurima. Sctiptui« ramfolamfcquendam,alios^omnesfcriptoresadcam examinandos:etiamPon# nficum concifiotum^décréta ei fubijcienda.Vota tanquam ad pietatem inurilia,K cumlibertateChriftianapugnantia,prorfus damnat. Satisfadoriacömmenticia^ opera damnat: Chriftianifmûdegencraffein ludaifmumôdPharilaifmûquetituf. 3

Vehementeraflerit,nos per folum Chfiili meritum fideiuftificari,6dnonprf D ulla nollra mérita. Didt uerctemanere peccatum in pijs/ed non imputarf eis/eaif mitti propter Chriftum : Sdgrauiter réfutât Sophillas,peccatum in fanflis reman^ns exténuantes . Corallanterueftigia Pauliin ptædicando ChrillimeritofequiwrjUf^ ganseum indigeregloIsisSophiftarum,in contrariumfenlumeiusfentenrianitapl entium,Verifimileeft,eum 8d de alrjs articulis reâefenfiflejfi omnia dus fetipta txta reht.Sed aliquot tantum,ea^manca,impre(ra lunr»

Ilncertus author gt;

N ueteri quodam codicecentum annis uctulliore,hofce uetfus legi:

Vteuteuobii pafloribut,uacantibui nunc erroribm :

AgnibnamdiripuiflUjtiusutflcminduiflis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Propter hoc feiet populut,qui ut konKcatulut

Ku^iensfirmèmugietiCr muaient deficiet.

QVfidfi

-ocr page 585-

SVPER-IORVM CONTRA PAPAMZ

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodfi agnum cuftodrjfTentjhinc exules non obrjffenr.

Quibuscarminibusbonusaliquis^uirclaré ieftatumteliqiiK,quanipi^ac te^ ligt'oféluptAnrichtifti agnum Dei, ems^ouescutenc.

Stephanus Brulifen

STephanusBcuhïerinfcholaParifienfidodoràtusinfigniaaccepitjibi^pubH» cèdocuit,prælegicamp;difputauit, magna auditorum treqnentia, hofcefubfe« quentesarticulos, conftantia magna amp;animiintcgrit3te, contcmpto beftiag chataöere,defendensamp;propugnans. Doânnam,quæmentis hominumiuftifica» tionemafcnbir,mendacçm,j'mo'diabolicamefre:cumagnusimmolatuspro no=« bis fatisfeceritjloannc clamante, Ecce agnus Dei,6lt;:c. Item, Ecclefiæ non effe potes ftatemftatuendiamp;î præcipiendi quicquam.fub pœna peccati mortalis.ôiita ut con!s g faentiasuelligetuelconturbet. Item,ci nullam facLiltatem,nifi tuendifacramenta: a Chrifto ttaditam : 8i. faltem eorum miniftram inftitutam effe. Nullas ceremonias ptoatdculisfidei habendas.

SuptafententiasBonaucnturækribcns,difertèdici‘t,hiTceetiamfermèufTbisî N«Papam,nccConcilium,necuIlum plané hominem poiTequicquamptæcipcss te.tubpœnaniottalispeccat ,quodante'àDeo præceptum non effet.

Q.uaniobtcm Parifienfium tytannidem expertus,Moguntiam concefsit : ubi cumplures ariculos dodrinæ Papifticæcontrarios indifputationem uocaret, nec fuis pfticulis Qc perfecutionibus caruit. Vixit circiter 1470. annum.

Paulus Scriptoris ♦

H Vinsdifcipulus PaulusScnptoris‘Tul?i?3genfis,præceptôns articulos omnes apptehendit fecutus eft. 86cum TubingæScotum prælegetct, ac ad deci lt;nbsp;' mamquattilibri diftinâionem deueniret, tranffubltantiationem negauit, âffftensomniaDeiuerboceuLydio quodamlapide probandarcætcraenimom^' •’laettonea effe. Solitus eft prophetaremutationem religionis. Hic habuit auditor JW Auguftinianos,difcipulos S)C fubditos Ioannis Staupici) prouincialis:ac inter te ^“osGonradum Pellicanum Rubeaquenfem, quieum multos abufus86errotes Papifticostaxaffe86infeâatum fuiffe teftatur, Qb qua'm etiam caufam a'Minoritis gt;n exiliû pnlfus,Keyfersbergæ obijt. Vixit anno teparatae falutis i495’.paululum ante ^^tnpotaLutheti.Hæcfermèeademin primo Tonio Gefneticontinentur.

Rodolphus Agricola ♦

De hoc,intercætera,inorationedeuitaipfius,Phirippus Melanthon fcribit in uut]cinQdum:InTheologiaquiddefiderarit,memini hucfcriberelofquinum tetf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/^nem pietateamp;gtauitateexcellehtcm ; feadolefcenteminjâ

^“^b»us deplorarint Ecclefiæ tene* ni J .'^^P,*^^h^’^^^“’i*:ptophanationcminMifsis,86cœlibatum.itemdifputaue^ ’tdeiuftitijfidpj^ qqjdfij quod Paulus totiesincukat, homines fide iuftos effe, nu”f.P^9^“^-S‘:w*’^b»atIofquinus,apette'reieciffeeosmona£horum opinionem, H aefingithominesopetibusiuftos effe. Itcmfenfiffe eosdehumanistraditioni«» ^gt;wtaceeos,quiaffingunc illis opinionem cultus,86nqpoffeuiolariiudic3nr,86c.

Gamfredus»

GAmfteduSjuit fané nonindoâuSjUtex fctiptis eius apparet; fcripfit ucrfu poê^ ticam,86Romanæ curiæ laudes,antiphraftico,uel irouico potius præconio ;

J prolixe omnes Romaniftarum uirtutes depingir., Vixit,ut o pinorante os7o.Sctipti eius nttiufqg exemplatia habeo,nondumatbitrot édita effe.

, VuIguSii

-ocr page 586-

f64 T'ESTHS’VERITA tis tbmporvm

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vulgus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Lures hiftorici refcrunr,qodd circa anuü ijoo. uulgo folitifunt hominesm Ger« mania fie fcnmruö compdlare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

23?a8 tft ndn tn ttr welt f tir ei» wefen 5l8timóscnfürtieapfa|fen nttßciiei'eit, Longo fa nè iam tem porc ca Chriftianórnm ratio fuit, ut præ tyrannide fpiti« tuali carnaliPapaïjinfinicorumqj cius fpiritualium, uix halitum trahcteöi refpira» rcpotiicrint»

Verum hictitulus latifsimé extendi poteft. Varia enim plancac multadide« ria,8^ quafi prouerbia in omnibus gentihu? habcntur.quibus homines uno confen# fu,quid de Roma fendant, indicant. In Italia multum hocdiauminufueiî:Q.uani prinium clericus fufeipit rafuram,ftatim intrat in cam Diabolus : Sóalia plutahuius gcncris.ln Germania crebrum eftillud,2?eii4^er9Σgt;m/çe böitvCl^iift»

QuantdRomam propius,tantö effe peiores homines. Item,In nomineDo» mini incipit omne malum : alludens ad initia öi, fucos bullarum Papï. Icfin,Cum affcrunturindulgentiæRoma,obligaIocuIos.Itcni,Ciui femel it Roman),uidet Ice leftum : qui fecundo', difcit cognofcere eum : qui tertio, refert fecum fceicftuni: quo indicatur,plerunquceos fceleltifsimos fieri, qui Romædiutiuscommorantur.quod experientiaipfaindicat, per quos fcrme'omncs ptouinciæ magisacmagis infedæ funr.Talc amp;nbsp;illud uetus ac célébré eft,Curia Romana non petit ouem finelana.item illud :Olimfucruncligneicalices,amp;aurei facerdotes inunccontra' funtaureicalices amp;ligneifacerdotes.itemillud Bauaricum,quod2^uentinusfcribitefleualdeuctuftû: Olim habuiffe Chriftianos obfcura templa,fed lucida corda; nunc contra habetelu cida tcmpla,fcd obfcura corda.

Hue poteft refcrriôiilludcommunc.Mulros in cœloadorari,quorum anim? îninferno crucientur.Quodiâo non tantum canonizationumfutcasuulgduocaw) uanitas taxatur,fcd amp;nbsp;inuocatio f3nâorum,amp;; propemodum tota papiftica religio, quæô^hominibuspetfuadctjcamcflefalutisacpietatisuiam.quæminime'eft.

Prarccdentibus,filibet,addantur8^ hiduo:GallusSenonenfisEpifcopus,an te 406.annosadPapam Alexandrùmincaufa ThomæC3nru3rienfisfcribens,affirlt;gt; mauit.fuifteapud Gallos tuncufitatumdiâerium.RomæfoluiSatanaminpernid« cm totius Ecdefiæ.ltcm'ipfcdiuusThorlaas Cantuat. (ureum papiftæ elfecredunt) feribensadtotumcollegiumCardinaliûm.inquit: lâmcerfeclamitaturinplateis, praedicatur pcrciuicatesamp;uicos,quod nonlitiuftitia Romæ.amp;c.

Tafia penê innumera diâa in diucrfis regionibus,partim iam funt in ufu,par# , timolimfuerunt : quibusunoconfenfu'omnesferme homines, Papamaccleticos aceufaht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Trithemius»

IOannes TrithemiuSjAbbas Spanheimenfis,florùîtcirca .annumvoo.HabuitpIu rima ccrtaminacummonachiSjdcfcribircp non rarôIuculentcreorumfcelfr^Ac cüfat facerdotes in qnadam epiftolà, qucîd fintcontemprores facrarumiitetatû. In alia queritur grauitcr,qucd non ram Chtiftus,quam Ariftoceles,in fuggeftiipræ» diectur. Dicit, non philofophiam.multo' minus fabulas, fed legem amp;nbsp;Euangelium Eccl efiæ Dei proponendum ; fie Si patres feciffe. Ibidem point amp;nbsp;propofirionc,Nos

' folafideiuftificari.Inaliacpiftola,negatfanftosc3rereuerispéccitis. Scripiïtetiam de Ruina monafticiftatus. Omnino fuit amp;nbsp;purioris literature S^fyncertorisTbeo« logiæ.qua'm multi cius eoaetanei,ftudiofiot, Paulum cum primisdiligenret legit,ut cxciusfcriprisappatrc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hieronymus

-ocr page 587-

SyPERIORVM CONTRA PÄPAM»

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus Sauanorola ♦

ANteannosjo. exuftuseft Florentiæceleberrimus concionator Hieronymus Sauanorola, monachusDominkanus, cum aliquot focijSjuir cruditioneac pietateinfignis. Deattkulogratuitæiuftificationis perfidem in Chriftum, , rede fenfic,ut apparet ex eius commentarijs in Pfal. 51. H umanas traditiones eleua « uit. Communionemfubutraquefpcciedéfendit. Indulgentiasdamnauit.Papæ, CatdinaliLinijOmniuini^fpkitualkim turpem fceleratam^uitamôdofFicq negle = öionem,grauifsimêeftaccufarefolitus. Negaukquoij primatum Papæ;claues do # cuitEcclelia; ton,non uni Petro tradkas. AdhæcPapam nec uitam, nec doflrinam Chtiftitetiiiere: quia plus fuis indulgentrjs amp;traditiunculis, quamChiifti merito ctibuat.ideoçgeum effe Antichriftum. Aneruitquoi^, Papacexcommunkationem

B cucandamnonelTc: quod qui Papæimpias excomniunicationes timeatôdfugiat, cumin Oei excommunkationem incidere.

Ptædixitetiamfutura quædam.nempe uaftitatem FIorentiæ,Romæ,Siin(lau Mtionem Ecclefiæ:quæ omnia tria, noftra memoria acciderunt. Q,uate etiam à lo = uanneFtatKifeo Pico comité Mira nd Lilæjfanâus prophetaappellatur, proprio ktipto contra Papam defenditur,de quo poftea. DefenduntSd alij quidam doéîi uitieiuidçn^ Saijanorolæinnoccntiam . Tribuit ei Si Marfilius Ficinus in quadam Cpiftolaprophetkum fpiritum.Sialioquieummagnificècclebrat.Philippuis'Comi neus Galliens hiftoricus, qui cumeo loquutus eft, ctiam teftatureum fuifleuirurn knftum,plane^pcophcticifpiriius: quippequimultafibiprædixerit, quæ euen* cuscomprobarit,

V voIfFgangus Äicinger ♦

^T? ^Q'^uitVuolfFgangus Aitinger,clcricus Auguftanus.circiterannoDomini 1500. Jn Commentarijs üluftrauit prophetias Methodij, ac non rato turn turpitudi# nemuitæfaccificulorum ,tumofFicij negledionem,acbcneficiorumimmcn # bmeoaceruationem, turn denitj SJreligionis cont3minationcm,grauifsimis uer b'^ 3e prolixe taxatamp;infeâatur.Sedadfcribam aliquot eius uerba.

Spirituales,labores pauperum deuorant, falutem animarum non curant : nec ‘ubditorumfiiorumnotitiarnhabent.fedualorem prouentuum ac reddituum fubti 'Uetpondéranttdiunodu^ pro maioribus beneficijs Romæ, aut in curijsPrincia P“mamp;dominorum plus folicitant, noncontentifuis ftipendijs; quddmuiro plus n’bent,qua'mfcientiaeotumfeextendat. Inuinea Domininihil bonioperantes, necpcædicant neeg facramenta miniftrant: fed magnum abfentes aut präsentestem etuatiim expræbendis extorquent.Ignaros amp;nbsp;idiotas facerdotes in ukarios 5^merm eenatiosiQç^i^jjj^Pijij paftotijs,quipopulum Deinefciuntdocere. Quia parumin D *3piunr,dequibus Dominus in Euangelio dixinSicæcus cæco ducatum præbet, non neamboin foueam caduntc

illadquotjmemoratudignum eft,qu(3dcontendit,Antkhriftum non in cor« Potea,led myftica Babylone nafciturum.Éa porte),telle Petro,Roma eft.

Bernhardus Liblinenfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

BEtnhardus Liblincnfis,fchbamagnificiDominiTohannis Pilecij, uixitcirca annumDominiiyio. Is in quadam epillolaanno ijif. Dominica Lætarefctim pra,fatisclaré fubindkat.feplurimosPapæerrores damnare. Inter alia dicit, extraEuangelium,nullas plane hominum conftitutiones curandas, quia fine illis alushominumconllarebene'pofsit:quo traditiones humanas reijcit.

De primatu Papæ dicit,impofsibile plané elTe totum mundum uni parère, Sa * ccc liselTe»

-ocr page 588-

TESTES VERITATIS TEMPORVM

cis cfle.fi Chrifto folum crcdatur. Saluari etiam cos,qui nihil dcPapa fciunt: nccab eo oUam authoritatcm pctantjautaccipianr.Attmircrnmam cffcChriftianotumfoi tcm,quibus ctiam manifeftaeucritati propter décréta hominum affentirinonliceat. AfFirtnat Papas adeo'non idem fentire,ut quae alter approbatit,alter damnet,K con trà.ôic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Scribitadulatores Paparum nihil non Papfs tribuere: nbsp;non ferre,utquifqua

qoicquam ctiam pio zelo de Papis dicat, cum illiinterea contra Deum muira dkere 66blarerate non ueteantur.Verifimilemihi hifee paucisindieijs fit,eum demultisre« defenfifTe.Vtinam omnia eiusfcriptahabercmus.Omnibusfeculis,amp;fermêinoma nibus Chtiftianitatislocisjfueruntaliquirediusin multisfentientcs,fed non omnia diceteaud entes.

B

Sebaftianus Docflor.

F Vitcitciteranteƒ0.annos,quidamcanonicusÊrphordiafjdodotTheologiæ, 86concionatorinfummo tcmplodiuæ Virginis. Is multumfolituseftinfedari infcitiam,ignauiamô6turpitudines cleri,acdicere;Sifpirituales effeacdiciuul* lisjdudte etiam uitam fpititualem.

Indulgentias damnauit,quo'd ex hifceeios uerbis patet.Naman.ip’. Domi* nica po'ft ludica,Romanas indulgentias,quæ tuncerant allatac,fic ptædicauit:

iliebdt fiwnbe/wir foltcii bctiteauff fcen wsijfen Montag ttifem tram

fronbber fttmer bie/Ötv foU be ff« c waamp;z l^abcii btiin wiv, 21? en» ber btenmeg tmnp t/fp w Wen »»ir flt;v tremotep owc^ tpmmc»

In eadem concione etiam fatisfadioncs aliénas,feu qui pecunia a Iio rum bona operafolitifuntemere,rcprehendit:S6 qudd restota Ecclefiafticaa'piebeaddetum, C quafijlli foil lint Ch riftiani,fit d enol Uta.

3tcm ! 2X?jr babeit/biefÜÏ »us Iû ttre^en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Utitnt pttje»/ ^eias lefen / îOîef« M«“ •

will aber fur »ns in bie belle faren.

Itemdecæconato legit Euangelium.dicendo,

Ä8 wûrt bit jtU t pmmen/bas man tueb bos Æuanâelfum wSrt aus btm btlcblefen. ffweret* Hebe werbens erleben. 3eb werb esniebt erleben. Nam papifticiconcionatores, pletunquC memoriter récitant Euangclia.Crebro'etiam folitus eftpratdicerecortedionem,ffu teformationemreligionis Ô6 Ecclefiæ.

Ob tales eius condonesincidit in fummum facerdotum odium,86fenatus,ca alioquia ftudiofis Si. ciuibus diligenter,86 etiam libenter audireturrab eis^ eft in exi lium adus. Exulauit aliquandiu Magdeburgae.fed denuo' eft teuerfusErpbotdiam, (bi quemottuus.

Bafili'enfis Epifeopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

CIrciter ante annos jo.quidam Bafilienfis Epifeopus inftaurauerat edifloi’’/f.*” pcrfruftratentatum,deprohibendoconcubinatufaccrdotum. Deeareft^ uariacertamina publicata,acimpreffafunt. Primumquidemreprebenditid edidum,86 rede' affirmat,uirginitarem non effc humanarum uirium.Quateautco» cubinasfacerdotibusconcedendaseffe,autcontamin3turoseosciuiumiixortsacngt; lias. Deinde alt) reprehendunt ilium,86 tarnen fimulfatentur 86 accufauttutpifsims facerdotum uitam,propterquam Ô6rcliqui homines in turpitudines ruant,86DeuJ m undum atrociter puniar.Atcj ita utraij pats agnofeit, clerum Gomotræarn quan* dam uitam agere: fed neutra de uero remcdio,id eft,coniugio cogitar.Sic fan'eadum 66 deliberatum eft iam annis terme mille.Gratia autem fit Deo,omnium bonoruin onti,qui nunc uetam tefotmationem,uera^ malotum remedia commonfttaux.

-ocr page 589-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM»

A

Nicolaus Machiauellus »

NIcoIausMachianellus, hiftoricusö^SecretariusFlorentinus.floruitanteart)» nosjo. Is in fua hiftoria impreffa Italica fæpé clarc oftendir, ex ambitione öd proucnïffe. In pri* - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontificiim SiCardinaliumoriginem ponit,difertcaffirmât,nullam

91iatn poteftatem.nifi Ecclcfiafticam,ufqiicad Thcoden'cum,Regem Longobac

*■’ politicis rebus Regibus paruiffe.Sed tune paulatim etiis politicampotentiam quærereacraperefibicœpiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tion'k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eumcreuiffcdcmonftrat:Excommunic3a

®un h^»^'^‘^'•’Igf’^r^Sjamp;Armiszquibustanienfceleratèfintabufi. Diciteumomni fam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theodicitemporeferbuerunt, maxima ex partecau:#

tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difsidiaacbclla,in Italia fuam potentiam

Cardinales quoqueait initio nihil aliud quam parochosfeu pa(1:o;lt; DalT °f^æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftea fibi opes, titulos amp;nbsp;fingularia infignia ac ueftitum ufur^ä

P ‘f'CæterumPapasdicitfuistechnisSomalisartibus eo'remdeduxifTe,utficutip= fubieäi^fuerunt,ita nunc contra Carfares eis lube{re,acia ^°°J^ifntiamcogantur.Mcmorabileautemuehcmenter,eftquod initio fuæhi^ *''92aicit circa £oo. Domini annum confuetudinesfeu dogmata ueteris,Ecclefiæ

*’*M witaculisnouæ pugnarecoepifle. Nam fpeäorum appatitiones aliæimpo=s Adfæ u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Religionis prorfus euerterunr.

Jcribampauca eius aetba: MdintmtanteuäridtioninonfudimincremomentoiluariAre dellake ‘ÿ°ne,p(r ehe conbdttendo U confuetudine deüa. dnticd ßde con i miracoli deüa nuoud,(i ^enerMMo tuttiub hv difcordie^-auißime intiugli huomini. Et ftpure Id ChriflidUd Kfligionc fitiffe ftdtd unitd.

C

Emericus ièdis Apoftolicæ cancellarius,

ADEmericumcancelIariumfedis Apoftolicæ fcripfit epiftolam quidam prioc CarthufanuSjin quagrauitcraccufatEpifcoporumôdprælatorumnontantû delicatam,fed8ifceleratamuiram,itcmquôdtempla ftudiobellandidifpoli ^'’tomnia^ à prjs in templotum ornamenta collata conuafantes, ciuilia bella inter ^htiftianosexcitent.omnia^Chriftianofanguinecontaminent. Idemqjctiam ip= lumPapam faâitare affirmat.Forte' hæc epiftola ante annos zoo. feripta cft ; certê “^tuftascodicunijin quibus inuenitur,id indicar.

lacobus Faber,Si lodocus

Clitoueus^

FLoruetuntanteannos jo.autpauloamplius,duodoâifsimî uîri.ParirijSjIaco« busFaber,amp;Clitoueus. OIfeceruntil 1 i errores papifticos etiam longé antê,q uâ Lutherus inhancarenâprodiret.Sicenimdeeis Auentinus,quicirciteriroo.3nnû forum difcipulus fuit, de eis feribit: Ea tempeftate Petrus Longobardus Lutetiæ Pa^ lifiotumcreaturPontifex . IsquidemTheologumenon quatuor librosfcripfit: fed factofanâæphilofophiæuetitatemfontem'cjpurifsimum.ficuti plus millies àlaco# boFabtoamp;lodoco Clichtoueo,præceptoribus mcisaccepiatqucaudiui,cŒno quç ftionum.tiuulis qpinionum conturbauir. Id quod nbsp;ufus rerum magis ( ni fi cæci fi»

mus) fan's fuperc^docet. Faber etiam.docentcLuthero, graues perfecutionesobueri tatemàPatifienfibusmagiftrisfuftinuitjUtSledanusinfua hiftoriaferibit. Sed Rex c c c i feriptis ex

-ocr page 590-

563 TESTES VBRITATIS TEMPORVH fcriptis excaptiuitare Hifpanicalitetis,iufsitci paid. Tales iibitj multifuetunt.’Sed Ä «ûiumfcntentiæadnos uftjnon pcruencrunt.

Francifcus Picus ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ,

-j- OanncsFtancifcus Picnscomes Mirandiilæ,florujtanteannos jo.Habuitota* I tioneminconcilio Latcranenfi.Inueâusin eauehementifsime'cft, ùicontetn» prifsimum ftatumcuriæ.amp;omnino omniumfpiritualium:hortatus queeftcon Îilium (3ó Papam ad reformationem.Suafit etiam, ut ftudia linguarum amp;nbsp;facratum iteraruminftituerentur, ut ftatæ prcces cotrigercntur.ut in eis ueræ a falfiscominen ticqs quehiftorijsfepararentur. Scripfitetiam propofinonesquafdamdenonado* tandisimaginibus, quasParifienfescondemnauerunt. Défendit quoqucHieto* j nymumSauanorolam, quem Papatanquam hæreticum exufferatseumquefan» öum prophetam appellat.

In epiftolaquadam adhortatur Maximiüanum ad reformarionem Eccle» lïae,hifceucrbis;Reliquumeft,m3ximcCæfar,qua te fide Sipietatepoffum,depte* eer, uefandifsimum illud propositum tuum uindicandae in priftiriam libertärem Chriftianæreipublicæ,quàmcitiusfieripofsit adimpleas. Concutitucab extetiiis hoftibus,ab internis laceratiir:amp; lefu Chtifti Domini noftti fanguinecitcumfeptuw Ödconfecratumouile,peioramultoperpcirumeft,indies^patitutalupis,m3g'siu ouinaqudm propria pelle grafiantibus. Âgeigituriam Caefar optime, Óóexcinsq“ ratione potes Chriftianis Regibus, te Chnfto regum omnium regi, ouesfuast^m abhoftibusqudmiperfidispaftoribus iamiamliberaturo,fidum,miniitruinfx *• be.Mirandulæ,Calcndis Decemb.Anno a' ChriftiincarnationeMD.

Dequaeftione,An Papa fit fupra concilium,difputans,recitatiI13mB«’’^.®V di fententiam:Q.uæ maior fupcrbia,qua'm quo'd unus homo toncongregationiiu* diciumfuum praeferat.tanquam folushabeatSpirirum S.Ponit illam fentenn* am : Quinimo fimplici potius ruftico, Sóinfanti, amp;nbsp;aniculæ, quam Pontifici maxi* mójSd mille Epifcopiscredendum eft: lïconttaEuangeliumifti, illipto Euangelio uetbafacetenc.

Mantuanus»

BAptifta Manruanus monachus, homo apprimé dodus, nee tarnen (at tct)impius,faepiusgtauifsime'accufatRom.Ecclefiam. Degeneremeiusttatu prolixe 86 fatis duritcrinfedatur Ecloga y. Vbiintercætera affitmat.fpintua* lesillosex paftoribus ac canibusfados lupostabiofostouileque, qoódpafcereac tueridebebant,lacerate.Jn tertio porto CalamitatumlibroitacorruptumRoma»^ «æ fedis ftatum defcribit.

--Petri^iomtüpollutdfluente

marcefcit luxu {nuUd hic drcdnd rcuelo, Non ignotd loijuor,licedt uulgdtd reßrrf. Sic urbes populiq; jirunt,ed fdmd per omnem ïdmuetm Europam ) morts extirpdt honeflos : Sdnélui dger fcurrii,uentrdbilis lt;ir4 cytwdii Seruit,honordndx diuum G dnymedibus £des, Qttd mirdmur opes,recidiua^ furgere tedd ? Thuris odordti globuloscr cinmand uendit VloUis Ardbs, Tyrif ueflesMenalid nobis Templdfdcerdotes,dltdrid,fdcrd,coron£, tgnis,tburd,preces,ccelum tfl MUdlCiDcus^^

VidtCfdli^

-ocr page 591-

SVPERÏORVM contra PAPAM4

j Vide 8^ alia fimilia his tum ibi,tutnin alijs eins fctiptis.flotuit aiitctnis Mantua nusanteaniîosîo.quiâdipfe(utcu'mcxptacdiâis, tumexalijseiiisfcripasappafet) tnagnopereBabyloniæiftius mcrctricis impuritatem S2 turpitudincm ftcut amp;nbsp;alq pij uiti omnibus temporibus,dcteftatus cft.

, . Deconiugio ucrdfaccrdotum’quid fenfent,fadlè cxhifcectusde diuoHila« ^Ojin eius uita cxiftcntibus catminibus appat«:

ïnfegritM uitfjegum prudentid,cultM

Calitum,tutela inopum diadema pedum^ {‘iÜAuienfe tibi,dum nü mortalia cur/U, Dhw WWW tibi forte tM contentM,itb omni kmbitione procul.populo applaudente tulerunt.

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mort ttocMÙ tibi progenies,non obflitit «xor

Legitinto coniunâd thorotnon horruit illd TtmpefldteDeitsthalttmos,cun4bulit,ttediift Sold erdt in precio,^U(e nunc incognita uirtut SordetjCr dttrito uiuit cum plebe cucullo. Proptered leges,lt;jult;e funt connubid contrd, Iffi mdldt quiddnt perhibent,prndentidpdtrnnt Non fdtii dduertit,dicunt,cjuid jirre recufet, Qttid udkdt ndturd pdti. Ceruicibuf diunt Hoc infudue iùgum noflrii imponere Chr^uf Muit.ißud onus,quod ddhuc quant plurima monjlra ftcit,db dttJaci dicunt pietate repertum. T»tiutejfeuolunt,qualexdiuindfmebdt, Ijfeuia,ueterumq;f'equiuefiigiapatrumt Qttorum uitafùit melior cum coniuge,qudm nune tfoflra fit,txclufts tbdlamif,çr coniugis ufu.

Keifersbergius ♦

DOaotlohannesKcifcrsbcrgk,piiis(utopinot)homo, necctiamindodus, anteéo.annos Argentinæ concionatus eft .Inuchitut fubindein fuis fctipus, incortuptifsimumprælatorumftatum.accufateos, quodfintindoö» amp;in« quot;'^'’«fti.fint^caufaomnismaliinpopulo . Diciteosprauosfuccefsiffcptionbus pfæhtis.qui olim boni,8i uelutifepes quaedam Ecclefiæ fuetunt. Quare iam ipfo s» culpaptodiSódifsipatiEcckfiam. Monachosuctd nigrosfolitus eft appellate ^iabolos,albos matrem eius: pullos de uttoque mixtos .ac ob id eos patum æquos nabuK.Atguit Si Romanam Eccleliam etrotis non fegniter. Audio quocÿ folitum 111 publias concionibus banc quæftionem proponere: Qui funt illihomines,quiin* cedunitafi,f(cutmotiones:teâafacie,ficutinfames;8êfuneuinâi,licutfutcs# ôôpo# fteafibiipfifubqcete; Suntmonachi Ftancifeani.

Sæpè diritut folitus queri,cctruptam cffetcligionem:acptædicere, oentutum Q^tndamdiuinitusexcitatum, qui earn inftautet* Optauit^uideredtemillam, 82 futeiusdifcipulus. ImptobauicdamnationcmVefalijjdixitqueiuuidiamotiai»

I ^hotumdamnaium.

îoannesSyringus»

V quot;T Ixit hic Magdeburgs ante annos 4o.doâor Theoîogiæ,82 fummi tem pli ca# y nonicus Siconcionator, nomineloannes Syringus, clarifsimi uiri D . loan a I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nisSynngiiutisptudentispattuus«Docuitamplius JO. annos. Multi teftan*

1 lut,eum «ebto folitum etiamin concionibus diccte,;£gt;«» c« pfaffen tVi'i» nit^t tecbt wc»«/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccc J fiemàfutt

-ocr page 592-

TESTES VERITATIS TEMPORVM fit inaftvn fatten, eorumrcligionemnoncffefynceram,ncccflariôtukuram:tnuka4 A ill earn fententiam fæpcdiflererefolitum. Audio ctiain pafsimin fuis brisin niargincadfcnpfiffc.ubi aliqua parum uera fententia in textufuk: fie nunc fentitcommunitet Ecclefia,fcd contrarium ex fcriptura ptobari poten. lOz quieumadmodum pieacreligiofeuixiire,multi affirmant. Sed adfcribatnaliquot eiusdida.quaecognata quædam eius, quæadbucMagdeburgs uiuic,fæPMattem eiuSjD.D. Ioannis Syringi pattem,qui ante paucos annos ad Dominum commigta uit,commemorareaudiuit:

^dnterften ^atttaifopfltstniû fa^cn Jd feinem bidbevÄ^mirterä ^c{)it^ritKt ! «^mrebette/£ieberbidt(er/Bubifteitt.iec^terpfa|Tenfeint)t/a(s ic^wol»evmercFef/»nba»s^‘quot;’‘” , . »»iberfieverfeanben.^fberfcasfeptiirgefagt/bas biepfaffeiK welc^siel^Hic^t/jonbtnitii»/»»^!quot; . unb mit ber ieit etfaven »irft/welä^e v«?lt; f» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergaben, folc^en anbang an i^nen fabelt/ »mt®

fut ber Welt geachtet feinb/fo »eracht merbcnfein/foVoc^ftepcçtacacfjtettnnbgee^îctffiii • (Öottmdföftefttaaffen O?nnbwannit)2t»efen»nbabgóttetep( welc^csboc^nic^ttccÇt/|^ teuffeltfc^ »nnb abgdttifcb roefcn ift ) noc^ lengerftdnbe / ttnitb id neme t viinb 0igt;tt fein« oen nicfitbeweifete »nbftiaffete/tiinb fie wciblicij angriffe/fp würben pemit i^terabgdtwr*? vn'ni (n ©otiesbienft biegançe welt »erfdien/ »nnb'Vnbcvfic^ b:ingen/2tber icfgt; watfsfitv«gt;«t/'’quot;'’p“*’. gebet tnnb gewifö / pe indjfen fatten ! tnnb etutn grojftn onftafö evlciben / barumb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wep#» °)

teebt/noeb 0ottgefettig lp,

■3 dm anbern/bat er bnber anberem aud^ affo gtfitgt/iÇs ift ein folebes bófes b»b (i» bmb bie (Sotslepetifeben pfaffen/bas wann einer mit einem pfaffen Jii ti)dn ober id fdebefcbwerliebmitibrntanbertragen lonnbàûmgdtentnbegcbxacbtweiben ( amp;unnpela|n*’quot;'^|jj|„ tooinbien bofen buefen bnnbpnefen ) ta fci) benn boü man benpfaffen bie tdpffe ierfcbü^e lonb gar ausrotte/bas man ton ihnen webet i d reben noch id fingen waifa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sdmbîittcn/hateeranch a(fo nicht einmal/fonbernidm offtermal pffegen fdfageu'^ uftto» ber/bupchpatthie/basichbamit WHbgehe/cinp2cbigidthdn/»nbhd:e, Jtiebetbjdbet,ichgt;‘'^j|, c einem 021 idm anbern/ans einem b dch Jd btm anbern/fo Pnbe ich nichta/benn bas an attcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Memhie/fomanbercnbo2t ! bie warhcpteijgcntlieh femerlich berfelphet ip woibcm/l’iin^.^'*^, »nnb arge feinbt bet teufef an allen Ottern l feinen btecF auch mifl tnber gemenget «nnt*gefaket9® mir fo fchwer bnnb angp brübet wärt / baa / fo ein mtufslin ober pögeltin in betffuben et« jetriçelhette (Welchs ich nicht wotleibentdnte )»pmttsfchon empfallenwaaichpubiertw® ’ gelefen habe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^were bnb fo groffe arbett f oft ca ! auff bas man bie ©dttlich« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,J,|jri/

tonb von bem ttaftis btecF vnb abgdtterep, bamit fit von Vifen verfelfchet/ vnnb fein ausgtfP'” jtchtvnbrainabfegt/vnbvnberfchelbe,

3d bem hat er auch offt gefügt/wenn ber liebe getrewe fromme ©o tf/ftl»tn aus lt;n würbe/ber vris bie heiligt fch tifft dar an ben tag gebc/fo würbe auch feinet mit frepem hf?“* .ft ten gewiffen ein rechte ptebig thdrt . ^crhalben werbe et nicht wiffen/waarecht ober vnettp I ' ©Ott Wirt bie Idfterung feines namens nicht leiben/vnb fein ©dttlich W02t an btn tag gt^t» »

^atf auch pffegen bas volcf i duermanen ! baa pe nicht recht baran thdn / bas pe eint« IK hft/ben anbern bo2t V02 einen ©ott anbetten /| wtl^e both ohnebenrechten ©ott ! fchdpffttOy mhiiwnel vnbaufferben lebet »nb fchwebet/nicht ein augtnbllcf ihi leben erhalttn tdnttt«/»'’’'® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

betnhdffcnC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

,^af auch bie pfaffen mit pitbigen ttefen/vnb an «flcn oiten feht hefftig gepraffd/^o® * gebett nicht recht/vnb ffraefs wiber ©ott Vnb fein gebot fep, ^aruon et/betpfaffen vitgui’P gaben/vnb pnb ihm nicht gdt gewefen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jifettc

ClarifsimusnirD.O.Ioannes Syringius,eiusncpos,mon'entiafFuf^ g affîtmat,illumintegrumquatriduumdicm8i horam mortis fus ptædixin^’^fj^ to tempore diligenter fe promifsionibus diuinisdegratuita mifericordiapf‘^^^|^ ftum.negleäisomnibushumanismcritisSdpraefidqSjfitconfolatusratijtt^f eum ter repetito difto, In maniiS ruas commendo,amp;c. fidentem Deo, * fjjfica*quot; ftanti animo expiraffe.undedarifsimeapparer.eumcdmdealiis, tum tionis articulo teäifsime nobffcHmfenfiffc ; quin amp;nbsp;ptophctico fpirko wi ' oidiffe,

tadolP'““

-ocr page 593-

SyPERIORVM CONTRA PAPAMgt;^ Î7J Ludolphus Caftrick*

LVdolphusCaftrick fuitpaftorad diuumMichaelcminfuburbio Magdebdr«» gæjaliquanto ante hæc tempora» Sæpc'ante prædicationem Lutheri ( nam

lt;iulamp;^°- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uixiQfoIitus eft in publicis condonibus reprchendere Papæ in«

fin ®f'’f'^‘^°'^^^’^gt;onines,utàGhriftopctantindulgentias,feupeccatorumremJÏ«

■ifni.amp;deniqucprædicere3futurumuterrores illiex EcclefiaDeiperpiamquan-tefbtmationem brem' expurgentur.ôiremoucantur.

Andreas Archiepiïcopus Carniæ.

ANdteas Acchiepifcopus Carniæ,nixit circa annum Dominfi4So.nempeart • te70.an.Is dcformatumreligioforum fui temporis ftatumconfiderans.ini« B nunierisferétam doârinæquàm uitæfcandalis fuccurreremalo ftatuitadü' pet liberum Sd generale concilium in Germania commodifsime' het» pofte Ptofpiciensjcaderequàm primum perfiden da, fcriptisfuis Fridericumlmpetaco* temamp;otnnesImpetij Proceres admonuit. confentfuntplerique . Andreas igituf locumconcilio Bafileamftatuit, eo'quecum doäis quibufdam uenit. Hæc cum '*to Pontificfhunciata effent, illicd legatum fuum Angelum Suetiæ Epifcopum * ®®‘fnatumeiufdemurbiscum mandatis mittit, ut(nifiPontificisintefdiäunun^ curtereuelint) Andream Epifcopum captiuum uinäum que Romamm«canr,aG onines illi confentientes in concilio exequendo pro excommunitatis habeant. Ve tumBafilienfes minime' concedereuoluerunt, utinliberaciuicateEpifcopo inno * centiuinculainijcerentur. Legatusigituriracommotus, totamciuitatem excom^ Hiunicat,amp;abic. Mißt autem Pontifex alios ad Imperatorem legatos, inter quos ptimasIodocusSedunenfium præfultenebat. Hiaftutis perfuafionlbuseodedu« Ç xetunt Fridericum Cæfarem, ut ( licet inuitus, longis uiäus precibus ) mandaret Bafilienfibus,ne Andream ad fua redite permittetent, fed cuftoditum * fecum in ur bf.ufqnequo' aliud ad eos deftinaret mandatum, referuarent. Voluit tarnen Impe • tatoretiam, utintereaBafilienfes a'ncmine ptoexcommunicatis haberentur, neC ptopterprioris legatiiratum difceffum d cjuoquam deuitarentur. Manfit igitur An^ dreasBafileæ aliquot mcnfibus,inconclauiquodam,a'certisquibufdam,qui ilium obfetuatcnt,cuftoditus.tandem que ibidem mdrtuus eft,laqueo fttangulatus,pro« culdubididPontificeprocurante. HæcStumpffius. Scripfitcontra hunc Andream AtchiepifcopnsHenricusInftitoris,acaffirmat eum poft ptiuatam fraternam que admonitionem.euulgaffelibellum quendam, in quo Papam accufauerit* tum de fide.tumdeuita.Scripfiffequoqueeumadomnes prælatosamp;acadcmias.acinuÎM taffe eos ad celebrandum fynodum,6dteformandamEcclcfiam,Vtinam huius faoa niEpifcopiferiptaextarent. ,

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papafellus «.

E Didit Philippus Melanthon ante annos 2?. piâurâ quanda monftri, eX afina altjscßanimalibus conflati,ac in Tyberi anno 1496. inuenti : quod profedo, oE quifc^etiam fine interpretatione(quæ tarnen commodifsimaaddita eft)ani« maduettete poteft, horribilitet Babyloniam iftam meretricem, acipfam Baby-lonemdepingit.

Nicolaus Heluetius»

EXtatinCaroloBouillo, uifioNicolaiHcluctij heremîtæ, qm'anreannos fioi floruit,ac amplius qua'mio.aunis,tnccrtöconftat,fineomnicibouixir. VidiC autem IS Papale caput coronarum,cum tribus gladijs ex facie ciuscxeuinibusj fiitribusin earn tendentibus . Qua piftura baud dubie turn peftilentes Papæ «lores6Ctyrannis,qmbusE«lcûamChtiftiuaftat, pergladiosegredientes : tuni

......... ccc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caUmiw

-ocr page 594-

TESTES VERITÄTIS TEMPORVM

cslamirates eiufdem,qnibuseumDcus perdcr, p er gl adios inipfumtendentes.fi’gn/ a fuâtæ funt. Exeat alioqui amp;nbsp;fepatatim imptefla,cum prafatione D.Mattini Luthert

Sacerdos CurienOs ♦

EXpioacdofloairo D.NicolaoMcdIero,fupen'ntendenteBrunfm’cenfi,planes audiui.fuiffe Curiæ in eius patria faccrdorcm,qui crebro' facn'tïculis diflitarefo# litusfit: Vos iam Paulum fubfcamnumabicciftis : uenietaliquandoteoipuï, cumipfeindeprorcpensjuidfsimuosfubfcamnum protrudet.Q.uæpropheticiïpi# ritus uerba , multa continere uidentor . Primum enim fignificant, Papam Si «us fpirituales, contenwio Euangclio Pauli, aliud Euangeliumattuliflc, aliam» que teligionem inftûuifle , per earn illos tegnare iam, iacence in fqualore Apo# ftolo , præcipüo Chrifti organo , cum fuo Chrifto , quem unicum ardeutifsime prædicat. Deindeprædicunt,futura efletempora,quibusPaiilinum Euangelium in lucem rediiflumdm piam fpiricualium religionem amp;nbsp;eius miniftros pcofteruat,8i humiaflFigar.Id nunc experientiaipfa comprobatum efle, clarêcerninnis. Memini anteannûs quindecim (cum nihil dum certi de doârina inftauratæreligionisfdré, eflemlt;5abea,utpoteuulgo pefsimèaudiente, plane'auerfus)audiremcexquodam honefto alioqui Si pcudence,nec ramen indodo uiro,Anronio legato P(ranenfi,no j elle legendas epiftolas Pauli : Scio,{nquiebat,aliquot homines,qui tantum exltdio nePaulinarumepiflolacum,Lutheranifadifunt.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loanncs Hilcen »

PHiltppusin ApologÏ3,incapicedeVotismonafticis,narrar,fuineante3nnosab hinc jo.monachum quendam IfennaciinTuringia,nomineloanneniHiltcn, qui ob reprehenfosquofdammonafticos abufuSjincarcerem conieâusfuttit,ac C tandem grauitctlaborans,ad fcGuardianumcôuei)tusuocauerit,petieric(çluimot# ,bi rationem haberi.A quo cuminfuperduriterobiurgatus eflet.dixerii.fequidenini hil admodum contra monachatum docuiffe. Sed uenturum anno mó .quiütmo* nachos euetfurus,ac cuirepugnare plane non quæant.Eo ueróanno Lutherusdocc* teincoepir.Q.uacfueritpotróeiusdodrina,non fatisindicatiSed tarnen innuit,fuffl de alqs etiam quibufdam atticulis facts rede fenfifle.

lacobus Almain,

I Acobus Almain magifter Parifienfis,feripfit anno »p». quendamlibeHnnifatß acute amp;nbsp;diligenter contra ThomamCaieta num,in quo probar,conciliumö^tc clefiam efle fupra Papam,öialioquiprimatum Papæ non parum exrenuad .Im# prefluseft liber Coloniæ,annoip4. Affirmât quoqp multos ftudioadulandi,amp;bc»jj neficia obtinendi,nimium extollerePapæpoteffatem.

Maximilianus ♦

ANno undecimo fupra millefitnum Si foo. oblata funt Maximilianograo^’’’'^ na Germanicarû Ecclefiarû.quib.a'' Papa ptemuntur.Iis motus Maximil*^”“^’ decretumquoddamoppofuir,quoutcunçmalûreprimeretamp;leniret.Gta» nia fane, ne dicâ etiamimpia funt illagrauamina,acdigna qua? a'multis cognofean-tur.Imprefl'afuntfæpius : poftremô uerd Coloniæcum BafJienfi concilioSylui|. Poffeaannoaj.incomittjsNoribergenfibusfunt »00. eiufmodiimpottabiliaoueta abImperioPapaemifla : in quibusaliquanto pleniusferreaferuitusGermamae.qu^ ab Romano ifto Pharaonefeu Antichriffo mifete'ptemiturimpreffaexpofitatjert-Fertur uulgó.cum d Leone,nefeio in qua re deceptus eflet,dixifl'e Germankc: lam uetèaffïtmatcpoffe, quod nullus Papatumfibifidcmleruauetit.

-ocr page 595-

SVPERIORVM contra papam?

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Flecken»

MOnachus quidam cognomenio Flecken, notus reuerendou/fo D.AmSiSi dotffio, fuitinmonafterio SteinlauficpropeBi«etfeId,qiiinunquamuoa luitcelebrareMiïTain. Accufatus propterea pigriciæ, dixit eiTe aliam eins rei wufam.in refeäorio ptimum ui dir propofitiones Lutheri de indolgentqs. Ibi cnm ’lioqui filcntium præftand urn de more eflec,præ gaudio ridens amp;nbsp;geftiens(fuitau-grandi pleno corpore)dixit,Ha,ha, ha,;Criftfommcn bcrsc«c^ tf)nn wtrCt. lam is “f'iit,qoiuosreâe'traâabit:monachosamp;facrificulosputans, Vndeapparet.euni *ntf prædicationem Lutheri expeâaffe redemptionem Iftael, ex ca ptiuitate Baby x •onicaAntichrifti. Lutherusfaciteiusmcntioneminptæfarione AlcoraniMinori« i2tum,tanquamamonachis uiolenter oppreffusfit.D. Martinus,piæ memoriæ, “ikaliqqjndode hocbonomonacho eft locucus,3îc^^ab5(ecflt;itljeb.quia fuit homo plfnusconfolatione: Verba eius erant plane confolatoria:Sciipfitad meftatim cum J'^'diffenimeas propofitiones,optimamepiftolam.^c^wokicbt» gulbcnbarumbgcbcit/ ^®'cbncnoc^bet«e.Eratautem ferme'hæcfententia : Vencrabilis domineD. pergûe ^urgete pedes ueftrosiEt mihi difplicuerunt hi abufus Papiftici,amp;c.

‘ ^«Intflwftrf.Oatergcfaflt, «riftba/berea tbö« ”'l® «auc^ ni( ftiut Wtfs ßc^aften/wcld^s tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcwsitn.

Veftigia uetuftaris»

INtftantiquitatis tcftimonia,contra Antichtiftum eius que errores,non immc;» tito'receufetideber,quod non tantum hiftoriæ,utMoguntinaquædam,teftan^ tut.extitilTeolim fiftulas,per quas laid languincm Domini hauferint: item amp;nbsp;ca C liCfs,in quibus uerfus fculptifuetint, teftcs communion« Tub utraque fpecie : fed lt;amp;: ‘’odietna dieadhucRatisbonç talia inftrumenta,calices que, talem laicorum com^ JponionemteftanteSjCxtareaudio . Princeps Georgius Anhaldinus pluratalia “gnaamp;tecmiriainfuisconcionibuscontra Miflamutiliter collegit; quasuide. Si:, po” pigebir. Quid uerö de hac re multum difputareattinet, cum extent in quodam nytnno adhuc in Papiftica Ecclefia uricato,hi uerfus,manifeftêcommunionem lai a totumfubutraquefpecieaflerentesî'

Cedit frdgilibuf,corporis firculum :

Cedit cr trifiibui/dnguinis poculum Dicens dccipite, quod trddo udfculum, Omnes ex eo bibite.

Sic fdcrijicium iflud inflituit^ p Cuius officium committiuoluitf Solis prefiyteris,quibus fic conff-uit, 'Vtfumdnt,z^dentc£teris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hifceteftimonijsnon immeritdaddi pofluntamp;eafigna.quibus beams Rhe^ •nousin ptaefationefuper uetfionem Miflae Græcæ probat, olim Si facerdotes pau^ wseffefolitoSjamp;Miffasnecpriuatasfuiffeullaspenitus,necpublicas,nifiadmo -QUID taras in Germania, quæ tarnen propriécommunionis tantum caufa fint celea watæ. Hifceadde amp;nbsp;uetuftas Agendas, in quarum tubticis communio fub utraque ^«le, alia quecomplurafecundumnofttamreligionem, contra Papifticos abufus amp;nbsp;abottiinationes ponuntur.

Rufticoriim querela»

I^Pteffuseftiamolim unicusarcus,titulo Altercatiorufticorum, uerfu confcria pi2‘lbiquetuntucmifetiruftici,id eft3omneslaici,de(piritualibusprimu'm,quôcl ptolibituacfineullaplane'legitimacaufaàfpitiiualibusHanêjptæfçnimautcm litibusj,

-ocr page 596-

554 TESTES VERITATIS TEMPORVM iKibuSjCxcon'imunicationîbuSjamp;^calumn^suexcnturôiopprimantur. Deinde, A quâd libiabeiSLixores contamincntur.Vndeamp;trifles coniugumrixæacdifttaâio» neSjSiinfaniia tumipforumconiugum,tumamp;liberorumoriaiitur.Pofttemlt;^qi’«* tuntiir quofjjfibi uendi fcpultucas,fclt;5 u a rie expilari. Obfcruatu autem dignum eft, qLiod.quanqnam clerici nihil,quod alicuiusmomenti fit,ad illasgrauifsimasque* relas refpondeanntamen à Papa(nam cqram eo litigatur)abfoluuiitur. Taie nimi^ turn regimen debet eflcAntichrifti, cius^miniflrorum, utmiferotumlaicotumani niam,famam, opes, uxores, amp;Letiam ipla corpora perd erent, in feruitutem tedige# rent,amp; pedibus conculcatent. Etfi autem poema fiâum eft, tarnen in eo inuctetata tarn Papæ eius^ fpititualium tyrannis,Chriftianorum^ turpis fctuitusexpteffaeft.

Speculum uifiom's,

Ihlpreflus eft liber Noribergæ anno i;os.titulo Speculum uifiionis,3uthotcpres# bytetolofcpho Grunepcck, qui uixit circa idem tempus.Minatutgrauespœnas Chriftianis, 86ptæcipué Ecclefiafticis feu fpiritualibus,ob eprumhortibiliafce« Iera.Obiicitautcmeispotifsimum,turpifsimaslibidines,auaticiam,ambitionem, amp;negleâionem uerbi Dei,acfalutis animarum, Acintercætera pifluris daté often» dit,foreutlaicicuramuetbiacminiftefijfufcipiant, auferantofficium Scopes a' fpi* ritualibus ,res que eis ad raftra red eat. Dicit etiam, eodem tern pore fuilTefandum quendam uatem, quiperomni.i Ecclefiarum limina difcurrerit, 86 poenitentiani Chriftianis.futurum queexitiumcomminatusfit . Recitacquoqueuel fummam nel etiam partemalicuius eius concionis, cuius aliquot lincas 86 ego adfctibam. Expergifcimini (mquit) Suiri Chriftiani.egraui feel erum fomno, atta quemonk caligine:aurium que86omnium fenfuum ueftrotum corda refcindentes.uerbamea inteiitifsime' percipite : quia legem Domini Dei noftriin latrinam,amp;onineseius diuinosfetmones inobliuionis86contemptuscloacasabiecifti£:ccepiftisuittutuni in exercitatione protfus delitare, in malicia fapereSd prudentifsimi efle : omnein æquitatem 86 iuftitiamfubuerterezpupillotumdóuiduarumfudoreinebriari: patri» monium Chriftifcortorumdelictjsdifsipare:ac etiam effcratamlibidinemuefttani ftupriSjadulterqs.inceftu, 86omniillicito concubitu, inexplebilemuerohabendi uoracitatem furtis86facrilegijs explere: denique Deitemplum petfcelusiSiftquot;”* maminiquitatem ueftram, conftitutumeft lupanar,86domus fucumacquclatro# num, in quo non célébrés hymni.fed blafphcmiæ cocleftis Principistefon3nt.Pto» pterea extantadhuc pauci dies, 86c.

luhifccfanâusiftcpropheta, quanquam uideaturomnes Cbriftianoscom» pellare, tarnen (mcoiudicio)ptæcipuc'faccrdotesal!oquitur. Nam obijeireis, qudd patrimonium Chrifti fcortorum delicijs difsipent, quodad laicos non poteft petti » nete:itcm,quôd fxtemploDeifccerintlupahar,86domumfurum:item,quddle* gem Domini 86 eius fermones abiecerint,86 obiiti fint,

Affirmât quoqueidemlofephos,fuiflealiquando ante ea tempora,quendam iuftum/andum 86 zelo Dei plenum uirum,qui prædixerir, grauem petfeçutionem fpiritualibus peromnesEcdefiasob eorumfceleraimminere, euerfionem^multo* rum templorumndeo^fuo tempore ait nullum fermonemfrequentioteniin om» nium ore fuifle, quam, iam imminere exitium fpiritualibus, ob eorum turpem82 fceleratamuitam.

Eodem quoij fuo tempore ait cruces fuper ueftes cecidiire,quód 5^ ni q hifto * riciindicanr.Intcrpretaturautcmipfeidfignurnita,t3nquam Deus homines 86 ad agnitionem peccati,86 fpem ueniæ uocauerit.dicitç, primu m in Ecclefiafticis indu# mentis 86 facerdotum ueftibus confpedas. Ego credo, Deum eo figno Chriftianos admonereuoluifle çrucis Chrifti,id eft, dodtinæ de pafsione Domini: ac indicate, febrcuilarge'cognitionemEuangelij fupetomnes homines cffufutumeife.

-ocr page 597-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM;

* 0,9”’?” ^*'8° prophctia iftius faccrdotis,amp; cócfoncs illius fanflï ptopbe iH f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcquoipfedicit, fuerunt ( mco fanè nidicio)

Ofofpititualibus d Deo propofKa,uc poenitcntiam agcntcs.immiiientes calamitai' «s eftugetf nt:ficut folet Deus f3cere,cum fecuris ad radkem arboris pofita eft. Nam

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ïceiinio póft ucnk Lutherus, qui Pa pa ni cum fuis Cactifkulis euerm.

Fafciciilus temporiim,

CHronica Cartufani cuiufdam Colonienfis, titulo Fafciciilus rempörum. ante 6o.annosfcripta,fubinde grauiafcelera amp;impietates fpiritualiuni rccenlec. ïifw annum Domini ÿoô.fk de impietatePaparumcoiiquerirur: Heu, heu * g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft colot optimus C

ContigiflecircahæctemporaetiaminEcclefia,fedc Apoftolica, quaniulij uttantozelo cuftodiuifti.legimus fcandala c Qualescontenciones Si. acfnulatio W)feâæ,iiKiidiæ,ambinoneSjinttufiones, perfecutionesr O tempus pcfsimum in 9uodffecitfanaus,amp;diminutæfuntueritatesa'filt)shominum . Et circa annum q^æckcahæctempora nimisi'nuâlu-puidttitur.amp;deincepscontinuata.multumdolendaambittoncprælatorum.amp;J

funtpauperesdeticiSódodioresqui plu ” ’”f^nibfnfficiorumôipompam Ecclefiaftkorum reprchcrtderunt,doncc offer f«‘eoccafîoparticipandi;quaaccepta,commoniterauaricia excæcauiteos. FertuC '^fquodam niagiftromagnæliteratutae, qui ualdefubliniiter difputauit contra di » “■nas prælatorum.ôd fa ft uni eorum, quafi omnino ficufuere non Ikeret, Kc. Hæc C^amnunciata domino Papæfuiftent,plaufibiIiterrefpondk:Demusei bonam præi» poiiwranijamp;hæcSiilIa benefkia,8êbene'pacatus erk. Fadum eftita. ecce proti* ■lusfententiammutauitjdkensiNunquam intcllexi matetiam hanc,prætcrmodô» Haâeiiusillf.

Sicnimirum illa meretrix Babylonia fepoculo inebriauk, Qi. (comtioni^ Dusdçliniuic potentes Ôifapientes,ut uidentes n«cuiderent, nec uiderc uellcnt ue• titatemôiiuftitiam.

Nicolaus Rus,

Nîcolaus Rus facerdos Roftochienfis, magifter amp;baccalaurcus(ut uocant) fûrniatustheologiæ,uixitanteannos4o. Reliquie prolixumfcriptum.im « - nbsp;nbsp;nbsp;preflumSaxonicalingua,tituloDetriplkifuniculo . Eftautemcxpofitio

yniboli, Dtcalogi,8CDominicæorationis,inqua multa contra Papam dilpurac* t) ptætipuè ainem hæcindulgentias efle meram deceptionem piorum,8ô quæftum: ïfssindulgcntias contingereàfolo Deogratis, propter Chriftum,omnibus uet^ PænitfntibusiPapam non earn poteftatem habere,quam ei multi tribuantrnccau « ?'fndutn,nifiteâa prateipiat. Sandorum offa non effeadoranda : Sandos non effe •ouocandos: fpirituales debere dare cenfum, fubeffe magiftratibus. reprehendic 'l'Joquettaditiones humanas,uariosabufus6dfuperftitiones. In primis uerôgra « “'isinièinfedatus eft,fpiritualium turpifsimam uitam,amp; officrj negledionem. Di « ^‘kosAntichriftiminiftrosefl’e.Habuitetiam fuos auditores,eos9 non paucos.

Solid enimfuncRoftochium ex Bohemia uenirecerti homines hauddubid' I *“3ldenfiumconcionatoces, quicumipfo amp;nbsp;alijsfuæ dodrinæ hominibus pro-puosconuentushabuerunt . Sed excitata eft ab impijs contra cos perfequutio, i multique ciuesfuntproptereaexpulfi. Nampræretalia, etiamilludcontra eos I comnienti flint,folereillosnoduconuenire, amp;nbsp;in illis fuis conuenticulis promif« I libidines cxcrcerc , Quareuulgd diditattimeft,'conucnireeosin Ttustdfcr, 'deft.ofculorumccllatio. Ipfe Nicolaus Rus primiim ob perfequutionemcoadus eftRoftochio

-ocr page 598-

57^ TESTES VERITATIS TEMPORVM eftRoftochio Vuifmariamfeccderc, ubi cKciterfcfquiannum uixir. und^uetfus A denuoKottochiumjturfus ob nouamperfccutionein in Liuoniamabi)t,ibiqucai# cinfuuniobijr.

Habeoharmonias Euangdiorum eiusmanufcriptas. j'lppafetfuifff“Omi« nem dodum,amp; diligentcm. Viuunt adhuc hodierna die duo pi) amp;nbsp;dofli mt’: ^^*lt;5 amici,Roftochij,qui eius in humanioribus ftudijsdifcipulifueruntjD« M. Conra» dus Pcgellius,amp; D.M. Vitus,fidelis Ch tifti minifter ad fanâum loanncni'L’^ff ipu* us.ignoco an ante mortem ucl poft fit imprelTus; certum tarnen eft,indulgfgt;inatios impoftoreSjamp;inquifitoteSjfummoftudio illiusexemplariaconquifiniiïfgt; S^plC' racg exufsifte. Bonus quidam uirunamarcam pknamilh's exemplaribusintetram defoderat.quæ ufquead Lutheri tempora fub terra fuerunr. Quare óC pkra^com« puttuerunt,eo^paucifsima extant,non illæfa tarnen a' putredine. Ego unicum ha# beo,curabo(j aliquando,Dco iuuante,ut amp;nbsp;Mifnica lingua excudatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

D.Pfennig*

COncionatuseftanteannos ferme'5o.NaumburgiquidamdoflorThfolog’æ» cognomento Pfennig.qui contra multos Papa: errores, præfertitnautcmin# dulgentias, publicèquotjdifputarc eftfolitus. Tandem ueró,ubiinteilfxit fibiinfidiasftrui, tentauitfugamin Bohemiam : fed recraâus exitinereab Alberto Duce Saxonneac Mifnenfi, Epifcopo traditusfuit: apud quemincatceteamp;uiiKu# liSjtietitatiteftimoniumdandOjContabuilTedicitur.

Antonius Mancincllus.

De Antonio Mancinello quidam Celebris uit hancnarrauithiftotiam.

nellus in folenni quodam fefto Romae fub procefsione,morefolito,alboin^ fidens equo,publicè coram omni populo elegantem habuitoratioiicm,con tra AlexandrumfextumPontificemmbiomnes Papiftarufn Sd Anticbtiftifcguiab# ufus,impios mores, fputcifsimam uitam.inaudita fceleraamp;fcandalareprelicndit, ac ualdeacriterin eafdcmabominationeseftinuelt;ftus:8^ infine, poftquampetora* uer3t,orationemfcriptam inter populumaftantemfparfic.Commotushacoratio« nePontifex.iIlumcomprehendijSdutramqgeimanumabfcindiiufsit. Sedcónua» lefcens Antonius, paulo poft itetum in alio quodam fefto, fimili modo mulfog«* uiorem 86 uehementiorem habuitcontra Pontificem orationem, qua iraaccenius illeSatanaeminifter Alexander, linguam Antonio excindicurauit.-quodoloreag» grauaro.pius hic uirinterrjc. Huius teifïdes penes authorem fit. Nam egoeampm ^omperta non habeo.

MJoannes Ibenhagen Frimaricnfis*

MAgifterIoannesIbenhagen,EcclefiaeFtimarienfis paftor,quifloruitantf;o. annos,folituseftreprehendereprohibitionemciborum,butyti,86c. Nam iftisdiebus,quibusinPapatu hominibus non licuitcomederecarnes,ipk* met curauit fuis operarr)scoquifuillamcarnem,cis^apponi,06fimulcum eis dit,diâitans,omnibus diebuslicereChriftianisuefcicarnibus. Reprehendiffu^*^ alias(ut probatæfidcihominesteftantur)fuperftitiones,a'Papa86pfeudofpit'iua!’ libus ordinatas 86 inftitutas. Nam quód fit humanum inuentum.non comfdete carnes.ficprobauit.

Omnia in ufum hominis d Deo eflecreatajamp;noninuenitiinfacrislicetisifti* ufmodipræceptum:ideo 86 homines,utid feruenr,non obügari.

Improbauitquoij adorationem ftatuarum,66 peregrinationemadS. laco* bum,S.Mariam,86 alios Diuos.

Item, hominib.in confefsione ferrur dixiire,eos fanftorum ne^ meritis,nequc intercefsioneniti debere: fedfolamifeticotdia Dei, quifilium fuum unigenitum pro pecca #

-ocr page 599-

SVPE;RIORVM CONTRA PÄPAM,' 57^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niundi dediffet,qiu homines fua üusfaaioneCuetba.eius recitopea

Tikmannus»

F Vitin monafterioGroninga: ferme anteyo.annos,qnidam monachus Mtnorita, grandis admodum natu, nomine Tilemannus. Is cuidam ciui nomine Hans Lu* tint, Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confefeione querenti, fuam confcientiam nefcio quibus hominum tradiis

Ho ' T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reneri î cefpondit,Multa effe, quæ de ea materia did oporteret, fed

•’efleliberum. Maximum enimeffepericulumueritatemdicenti. Sed ramen eum acdperedebere: Chrillum pro nobis eflemortuum : eum folum elTe lia ff ^’^‘'^’ätotemjn eum folum fidendum : reliqua omnia,utindulgenrias,Sófimi* h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nugas,ideo^ non curandas. Similia ^haud dubie' ôâ ali)s in confefsione

plu*^ r” ftiam publice quid dixerit, ignoro : diâueus baud dubie 8^ ea alia multo tarnet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueriracem oppreffam fepul*

Stephanus Aufrerij.

Sy^phanus Aufrerij, qui aliquando antehanc asratem uixir, fcribir quædam digna IfftudeBonifaci) oâauiindulgentiarum patris,feu matriSjimportunitate ôiarro* amp;’ntia,quæadfcribam.

Donifadusoâauus, lieer in his qua: ad curiam pertinent, fuerirexercitarifeimust •otantamramen arrogantiam feipfum erexit, ut rotius fe mundi Dominum dicerer, fîiniii tfmporalibus,quàm in fpiritualibus. Vnde inimicitias conrraxircum Philippo f ulchto, Rege Franciae, uulgariter diflo Lebel : propter quas Regnum Ftandæ fubiecir Alberto Imperaroti,ficut 82 alia regna,fed nihil pcofecit,^c.Et paulo poft.

Q.oia Bonifadus feiebat Philippum hæc omnia parui facere,libi quandam bub rim ttanfmifithuius tenon's :BonifaciusEpifcopusferuusferuorum Dei,Philippo Fran totum Regi ; Deum time,8ó mandata eins obferua.Scire te uolumus, quod in Ipiritua* ubusamp;temporalibus nobis fubes,beneficiorum 8^ præbendarum ad te collatio nulla Tfdat:8ifialiquotum uacantiam habeas,fruftus eorum fucceflbribusreferuesîSdfi 9rgt;æcontulifti,collaaones talcs irritas decernimus : 8^ quantum defaäo procelTcrunr, Jfuocamus. Aliud credcntes,hçcericos reputamus.Datuni Laterani nonas DccemLpoti •incatus noftri anno primo.

- Rex autem Philippus,ut fequitur,refpondit:Philippus Dei gratia Francoru Rex, Donifado fegerenti pro fummo ponrifice,falutem modicam,fiue nullam.Sciat tua ma ’T'mafatuitasjin temporalibus nos alicuinonfubeffe, Ecclefiarum amp;præbendarum ^ationem ad nos iure regio pertinere, 8ó ftudus earum uacatione durante noftros fa* :collationcs à nobis haftenusfaöas,8iin pofterum faciendas,fore ualidas : 8ó illa* rum uigore,pQffeffores contra omnes uirilicer nos tueri; fecus aucem creden tes,fatuos 8i ntmentes reputamus ,Datum,8^ c.

Occau'onehuiufmodiliterarum maxima tune fuithabita Parifrjs difputario de poteftatePapæ 8C regali authoritate: de quo pet Petrum de Palude in fuo traflatu De po tfftateEcclefiaftica. Multa autem alia fecitidem Bonifacius, quæ in fine miferabilitec odeceruiK : dedit^ exemplum cunäis prælatis, ne alta faperent, fed forma fadi gregis, •nagisftuderenramaria fubditis,quamtimeri.HadenusAufrerius, Hiceft,dequodici* tur,Q.uôdintrauitutuulpes,regnauitutleo,exiuitutcanis.

Idem Stephanus ibidem de coniugio facerdotum,inquft : Tempore primiciuæ EccWiçlicebatpresbyteriSjS^ ficconftitutiSjUxoréducere. Q.uoniam.amp;c.Aîiterdift.u. diimmodo die celebrationis abftinerent a coniugibus. Pofteain occidentaüEcclcfia uenitprohibitiOjUtconftituriinfacris deberenrcontinere.d.c.Alicer,8^-cJn cœna.Etdi* dtFrancifeusin Rub. q. 10. ucl îo. quod hoc præceptum der materiam illaqucandi plûtes animas,propter ftagilitatem noftram Jdeo credit, quôd fient Ecclefia indixit hoc d d d præceptum

-ocr page 600-

578 TESTES VERITATIS TEMPORVM praeceptum contincnriæ, quod quandoqp rcuocabi't. Si crit conucnicns dido teuocano,qin dicit». Cor. 7. De oitginibus præceptum non habco,°* EtdidtSiuil.inc,Cunîolim,declcriasconiugaris,quôd probonoacfaluteanitnatum efTet falubre ftatu tum,ut uolcntes conriiicre Si mercri,relinquerenriir uoluntati non uolcntes autcm continerc, poflèntcontrahcrc. Nam cxpericntia docente, pto u conttarius efFedus fcquitur ex ilia lege conrinenaæ: cum hodie non uiuant fpitiruantet, nccfint niundi.fcd illicito coi tu maculentur,cum eorum grauifsimo peccato,ubi ciim P topria uxote effet caftitas. d. c. Nicena.V ndc debcrec Eccleû'a facere,licu t boni^ 1?* eus,ut 11 medicina expetientia docente porius offïùtqua'm pioticit,eatn tolIat,Ha:ci e.

Tdemannus Spangenberg.

Tllemannus Spangenberg, D. Ioannis Spangenbergij theologifyncetifsimbpîæ memoiiæjpater,quidreiterannum 1499, diemclauGtextremum,intetahapu g monita ad liberos fuos Si uicinos fæpé dixeratzBreui earn religionemjquætinn uigebat,in iummum uenturam contemptum;tum cos uiruros,faceidotes et nionacnos ob malitiam,auaritiam,odia Si feeditates, eiedos ex templis Si monafterijs difeurrere. Si aliani ucram tuni religionem foreinftaurandam.Non cnim patieturDcus(dixetat) corruptilsimos horum hominum mores, prarldtim cnm uix unicum uerbumEu.ang^ lij doceantjSipræterca uitam,quolibetcriam cthnicoindignantducant. Hancrehgi nis (papifticæ uidelicct ) mutationem turn dixit futuram, qiiando cornua calceorun’j quæ turn abijdcbantur,homines iterum effent recepturi, Si non in anteriore turn,fed ex utroeplateregefturi. Dixeratprætercaaliquandoinpræfcntiaquoiuu a canonicorum: Spirituales SiEccIcfiæminiftridoccrcpopulum quidemdebetfut, inuerfo ordine bella gcrunc,8i ad arma adhortantur ( crat cnim quçdam tune cesBrunfuicenfçs Si Êpifcopum Hildcshdmcnfemdifcordia)idquodalijsptou' eos decerecjfaccre ipû nô erubcfcunt.Vbi animas curare deberent, non animas tant , c fed corpora truddant.®i« follet» f«t» fcclfoiget/fo fetuM fie Uib »nö feelwücaet,

Erneftus Archiepifeopus Mag#^

deburgenfjs,

ERneffum olim Acchiepifeopum Magdeburgenfem, de luftifi'cationis afdeiilo pic fenfiffç,apparct tx uerbis dus ferme' in ultimo agone didis.N.imD.O^ , Schawdiaconus Ecclefiæ Islcbicnfis, Si turn Archiepifeopi capellanus,tdMæ aftitiffe ei,una cum duobus Francifcanis,in Salinis morienti : quorum .altet.idAK • * pifeopum dixeritjEfto bono animo inclyteprinceps ,Nos omnia non tantum no led Si totius Minoritarum ordinis bona opéra,tuç cclßtudini communicabimns-Nût eft dubium ,quin illis acceptis,coram Dd confiftas tribunali iuftus Si beams. Rdpc”* diffe ucro Archiepifeopum. a?emich trawcn/ie^ btgere ewerwercF nurgciit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

Cbîifttwerrfmûffcns allein ffiiJn/baraufTwrlasicbmieb. ldeft,Nullomodo,necmeisn«tgt; ftris operibus ego confidam, fed folius mihi Chrifti opera fuffident. Fuit alioqui S' politica gubernatione homo iuftus acfrugi,ecnó dilapidatorrcddituum.Siuexatotmi icrorum,ücu£ fequentes Marchitæ.

Berna.

Ex Ernæ acciditannojjoy.mirabilishiftoria,confCTiptauiilgariSiLaanoletmonr, «x ucrfu Si folura orarione. Digna fane'eft, quæ huiccatalogo noftro breuiterinicra* tur,proptereaquôd infignem impictatem,audaciam6ifraudemmonachotuin contincar.

Dominicani,quibus perpétua eft cum Frandfcanis (iuxta illud Hefiodicunijnm* der mcndicus mcndico,ob partecas Si lucrum ) æmulario,cupientes lui ordinis,a iquo l'nfigni facinorc, nomen augerc, Si Frandfcanorum diminucre, atcç ira^oblanonrs p beculæ adfcpettrabere.Longamtdamquandamfcaudumtcchnarum^pecluosq^^t^

-ocr page 601-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, ^7^ dam ptimarios excogtrauerunr,acBefnæ in fuo monaftecio concexuerunr,

Q.u:kuoc quidam ( primates alioqui fui ordinis ) hiftriones, felegetunt (ïmplicern niiendain ftattc,qui rccens,non Gne dote, ex nimia fuperftitione erat fadus monachus. Eum turn alijs mukiplicibus fupçrftitionibus,tum Gdis S. Maciç,Barbaræ,Cathatinç^ Senciifis apparitionibus reuelationibus,tü medicatis potionibus, turn denicgetiam magicis artibus ita dementarunt,fadis ei eriam inftar Francifci quincg uulneribus, ut ib Ie plane'ctedetetfibiDiuam uirginemapparuiiTejGbi^rubentem euchariftiam öómi^ taciilofum Chtifti fanguiiiem obtuliffe jói- ad fenatum mandata ttadidiflè, quæ etiam in fenatii expofuit in quibus inter cætera fuit, quod Diua uirgo fit in peccato concep ta : idccx^ ferendi non fint in ciuitatcFrancifcani,qLii cum alioqui fcelerati non reforma* ti effent,turn etiam non ferendum errorem de pura conceptione uirginis docerent. Do# cuit etiam, imaginem quandam D. Virginis, quam paonachi arte ( tanquam fi fleret ) humotem ftillare fecerant,colendam effe.

Res eft primum ab omnibus crédita, ruffiis ille color pro Chrifti fanguine adora# tus,amp; multis magnis fatrapis hue ateg illuc, uelu t pro ingenti mu nere (non fine reconv penfatione) guttarim milsitatus. Fadus maximus concurfus adillamplorantemfta# tuam,etademencitum Chrifti cruorem,non finemaximis muneribus et oblationibus. Sic ergo rem eo Dominicani perduxecunt,ut foli omne lucrum haberenr, foli pro femi# diinscolerentur : miferi ueroFunigeri Francifci Glrj cuyn contemptu etiam damnum QL eluriem,nemine eleemofynam eis dante, ferre habereqg cogerentur.Sic^ fandis Fiinige# tis res plane ad funem reftimlt;$ redada effe uidebatur.

SedFrandfeani ignominia damnoque extimulanfutmiferisingeniumgrandc eft Italium^ technarum fingendi apparitiones 84 miracula ( eo quo'd papifticis impo# ftoribus feu factificulis funt uGtatæ ) non ignari, eo ufquecem diligenter inueifigarunr, quoad tora ffaus pateGeret. Atcç ob ea maleftcia impiasij fraudes quatuor tantum illi C ptimarij,anno ijo?. exufti funt: cum non illi foli,fed quam plures ali) eins fccleris rei par# öbpescpeffent.Inter alios etiam ipfeProuincialis,ut eum uocant.

Cum torquerentur impoftores illi,multa 84 horribilia,præter ea quæ recitaui,con fefei funt,quæ tarnen (utiteftanturipGmetpapiftici fcriptoresjne totus fpiritualium Pa# pæordo populo uilefceret,ipfo Papa pec legatum ica praecjpicnte,occukata funt.

Tali bns fraudibus fidarum apparitionum, reuelationum miraculorum, non dubitoplerafcç idololatrias 84 cultus,apudPapiftas uel excitatos primdm, uel certc po# fteaconfirmatos 84 audos : ficutin omnibus fermé regionibus technarum huiufmodi, turn olim patefadarum, turn poftinftauratam prædicationem Euangelij,hiftoriae nar# ^'iti’t-Suerini in Mechelburgenfi Ducatu,cultus eft fanguis Chrifti: qui poftea reclufus, o^3b aurifabris diligenter infpedus,draconis fanguis deprehenfus eft. Nam eo illi in ex# ptimendis infignibus annularibus utuntur,eoq3 eius gnari funt,

Budscus,

p Vdsus,in qs quae ante Lutheri prædicationem fcripGt, duotcr 84 prolixe' Papam» IS Epifcopos,prælatos,84facrificulos accufat : præferrimauteminlibrodeeff'e,qui

anno lîij.Editus eft.Dicit eos bellainter Chriftianos dere, cum pads authores effe oeberent : uincerelonge pefsimum quemque e' populo, auaricia, crudelitate, fuperbia, ambitione,crapula,luxu,fpurcifsimislibidinibus,84 omnibus alijs keleribus, quæ in wtahominum graffantuc. præferrim autem Epicurrifmum extremum eis tribuit.

Dicit eos effeturn indodos,tum etiaminimicos literarum : negligerepeninis falu# Km Chriftianotum,fibi4 commiffas piorum EctleGas. Multis cos uclle præeffe Eccle# G|^.cum ne unicam quidem redé regere pofsint,imó ne cogitent quidem. Quin etiam aueosperdete,84ad inferos præcipitare homines ciîm alijs rationibus, turn uerô turpiC« limæfcçleftifsimæ^ uitæ nefarijs excmplis. Diffbluifle cos ait Ecclefiafticam difdpli# nam,qiiarn tueri debebant.Erumpit alicubi in hafee noces: Quam autc fpcm falntis ha# ocre poffunt,qui cum fint Principes,facetdotes,84 in plcbc gnbecnacnla tenentes, meri# d d d a diein

-ocr page 602-

580 TESTES VERITATIS TEMPORVM die in fcouulos impietaris impinguntr Si cum fplendore uitæ præluccte Dotninicäs A familiae debeant,eri:oris ilH uobis Ôi hallucinationis cah'ginem tettam oboculosonun dunte* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

Item ; Egone ut ccedam,ftdem eos bonam agnofcere,qui fub exnuijs Domini nop ftri,aram SC facta tenentes, SC ipfum^ denique Dominum exofculantejjeinmem iplius platita et inftituta floccipendant,eis^ è diametro oppofîta pugnantia^ aniplrtwiitut?

Item: Ecquis eft autem obfecro,qui û ftatum Ecclefiæ, motum, flexuni,nabitiim, affeâiones dénicj corporis amp;nbsp;animi, ôi fefsiones ipfas æftimetquales non pridem uip dimus,ullam rationem haberi oraculorum,aut omtiino lacrorum monumentocum lU dieetr Q.uafî uerö non monodias ueras in funus animatumEntheiisilleuates,lraplap ne nænias efFatus fit.Nam pontificiam iurildiftionem i ta degeneraffe cetnimus extha* ritacepnTca,ut ubi æqui boni^ et benignitatis lïnus folebat eire,ibi liriumoffiana,cap curarumqueimptobarum nunc effe uideatur.Indeilla formularum aucupiajö^ tituum g Pontificiorum cautiones ad circumfctibendam familiam Domini concinnata. Inde multarum compendia præfulibus enata,acceptorum paginas luculenter augennaJiidc facrilegæ nundinæearum return, quæ in commetcio hiimanofine piaciilo effenon poiTunt.Mitco mine tefferas,non modo ueniales/ed etiamuenales,impnlt;^lt;wtemfcde* tum,8i folutionem facrarum legum,fordida benignitatelargientesdraque facroianooJ canones,melioribus annis fados,ut ijs uelut regulis uita derf corum dirig«etiJr,6i parrum praeferiptis pofteri formarenturdam in amufles plumbeas euafifle,quis non ui* derrCiuales olim fuiffecanones plumbei,8ômoles non ftruétorâ operumtenoceïqua* bili dirigùntjfed ex ftmdorum commodo SC libidine flexiles,ftruâuræ accommûdani tue .'fie canones pontificij ex ufu Ecdefiæantiftitumflexibiles, plumbeiS^crtciiaöi funt,ut iam diu inftituta maiorum ôôfanâiones pontifleiæ non moribus rcgendisu u effe, fed ( propemodum dixerim ) argentariæ faâitandæ authotitatem atcommodate uideantur.Hascille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

Ex quibus apparet, Budæum non folum iiitæ fummam turpitudinem Sifcdff^ Papæ,facecdoribusç, fed ôiofïîctj Rii in inftituenda plebeDomini negledionem,at(5 adeôcorruptam difciplinam,ôi aliquatenuseriamreligionem Chriftianamewf^ brate. AitquoquejoporterequamprimureformariEcclefiafticoSjfeufpiritnales^i“'’' fiatjfunditusinteritutameffeÉccleliam.

Poft prædicationem uero' D. Marti'ni,andiuietiam æquiorem faftum nowsf , acLocos communes diligenter leditare folitum effe^. Sed timuit fortafsis Sôcarnifîcum Dominicanotum ctudelitatem, eo^ publicê cam ftnteiidam ft®“ noneftaufus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Conradus Celtes*

COnradus Celres,homo dodifsimus,flôtuityiennæ dÆiter ante lt;o. annosJnt^ Icxi ex fidedignifsimis hominibus,return^ ac uitæ eins non i^natis,damnaUt eum Miffam, purgatorium, Si fandorum inuocationem ; eo^ eum nunqu^ publica facra feu Miffas frequentaffe.arcj cam obcauiamcxcommunicatum,cx(0 municacionem^ contempfiffe.

Pater Fn'derici Myconq,

CLarifsimi uiri Si theologi conftantifsimi Fnderici Mpconij pattern, nonwnwm uere' pium,fed Si probe gnarum fuiffe purioris religionis,facile ex lctiptonli),cu Somnium nomen impofi]it,cerni poteft.Vnde pauca huctranferibam.

Inftituerat me pater meus (inquitFridericusMyconiusjadhucpuerumSiintan* temdDecalogiuerba,orationem Dominicam,Si Symbolum, etcogebatmefgquentet orate. A folo cnim Deo effc nobis gratis omnia,Siilium nos gubcrnatiirum,ii dili^ ter otarcm, perfnadebat.Item, fanguinem Chrifti effe predum pro peccacis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cuilibet Chriftiano effe ncceffariam h3ncfidem.Q.ti0a G tantum tres homines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

feluariperCanguinemChuifti,tarnenfcccrtilsimc ftatuercdebctc/ceffc uiiumexi

-ocr page 603-

SVPERIORVM CONTRA PAPA m; 'j8ï in fangtiiiicni ChriftijdehacredubiraceJndulgcnnaspapa« f«eretia,quibus capccctur pecunia fimphcium.Certé remifsionem peccatorum ói. ui 'ï'^ernani non pofTeemi pecunia : fed offendi facerdotes, Q ifta dicetentur. Hæc iUe. fid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rftjdlnni uirum leâefenfifle deiuftifi'catione, deuera acnon dubitanie

Deo ittipetremus : Deinuocando foloDeo, Si deindulgentiarum ua tace.Fuithaqjjyjjj-ç'am Vualdenfiumdifcipulus,autalioqui tf4ölt;/ïZ«/!acxT®^ mkabili 4 Deo ueritatçm edoflüs ; quales multi in omnibus locis fuerunt.

Joannes Tornacenfis»

y Oannes Tornacenfis oppugnaükptimatum Papæ,ac ob earn caufâm i PatiGenff# 04S eftdamnatusJlocuitantehæctempora.TeftatucLutherus.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joannes Kalcheilén,

Pannes Kalcheifenoppugnauitindulgentias ante hæc tempora in Anglia, Tefti® ‘-uthetus.

Orbellus amp;nbsp;Bernerus,

Albertus Roxiatus,

ALbertusRoxiatus floruit circa annum Domini »i o. in 1. bené a'Zenone.coI.

P. Q-uidani Decanus MadeburgenGs olim feripût de uitiato cunæ Romanæ ilatu. •us l'criptiim adhuc inuenitur. Quis uerô auc quando fucrit,non fatis mihiconftat. tarnen operam,ut totam rem clarius explorem.

D.Andreas Proies,Auguftinianorum prouincialis,

HEnningus monachus Auguftinianus,in Porta cœli prope Vueringerodi,qui adlt;s hiiCjUalde tarnen grandeuus,uiuit, fie de D. Andrea Proie Lipfenfi, qui ante4 o, P nbsp;nbsp;nbsp;annosobijt,narrat: Meuiuente,inquit,eratPriornoftrimonafterijD. Andreas

toifsLi[)fenfis,uir dodus Si magni animi,bonum^ pro Chriftianopopulo zelum ha t’is.Âbipfofæp^ audiuiinterprælegendum, hæc uerba: Auditisfratresteftimoniuni “iptavæ ianftæ,quôd gratia fumus,quicquid fumus : Si gratia habemus,quiCquid ha* fitius.Vndeigiturtantæ tenebræ,5ihorrcndæ.fuperftitionesfOfratres,res Chriftiana opus habetfiarti Si magna ceformatione,quam qiiidcm iam prope' inftare uideo. Ûuçlt;

P ft^tribiis, Quare ipfe non inciperet rcform3tionem,3cerroribusfefeoppone(» lern • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Vidctistr3tres,meefle ætate grandæuum, corpore Si uiribusdebû

uçcres poftulat.Sed excitabit Dominus hero3m,ætate,uiribus,induftria, dodrina, 8^1110 amp;nbsp;eloqiientia præftan tem, qui reformationem indpiet, erroribusiç fefe oppo* • n Deus animumdabitjUtMagnatibuscontradicete au fit: Si ipfius minift’erium ■ • d a d ' i fiilutarç

-ocr page 604-

TESTES VERITATÏS TEMPORVH filutawDei bencftcio contpetietis. Solitus eft etiam farpè dicere inter prxIfgO^^’Wi k Regnum Papæ magnamminaturruinam,quia nimis altê Si nimis dtötteuK.H^cte* rt«ur prxdidus kater Henningus,fe fepe” ex ore D.Andreæ P rohs aüdiuifle.

Hunc ipfu m D. Prolem lani deciepitü^uidit amp;nbsp;audi uit D. Marcintw Luthetuï, ad* modum tarnen iuuenis,Magdeburgæ. Teftatut QC fequenria HenninguS ,uocatumefle pracdidum D. Prolem paulö ante mortem ad fynodum quandam, atpoteiam cialem,cuius locum ac nomen ipfe ignorât : egolufpicor eflê earn, quæ primo luit Piüs ' indiaa,pôft Mcdiolani ada, amp;demu'm in Laterano circa i»10. abfolutaJbi cum agae» tut de inditendo nefcio quo nouo felto,omnescg id pTobarent,foius ifteD.Proles contra dixir,8ó ufcg in fineni contradidurum fe affirmauit : quód populus Chtiftianus fangw» fte Chrifti liberatus,alioqui nimium effettcaditionibus oneratus. Trntäuitpapa una cum concilij patribus^feu potius luis adulacoribus, Prolem a' lententia fua deducetc, Sc ut reuocaret perCuadere ; led fruftra.Quare Papa eum excommunicauit. Proles conteni* g pta excommunicacione, ad fuos confugit.In hacfnga, ut ipfemet poftea natrareeftfoli» tus,perfuafiTS à comité, emit arcum amp;nbsp;lagirtas-.qnem aim diebus wiqootgeftaffet,tan* dem fecum cogicans^caufam earn non fuamffedDei cflc,quæ nee oppnnn rotiusmutv di armis,nec defend! poi’sit, quanto niinus a' decrepito amp;nbsp;debili fenet arcum uiw'cun’ pltaretra excuvru in itinece proiecitjl'ecp Domino commendauir.

Affirn'iauit quoqiffæpê le in eo innere in maximis fuiffe periculis j Rüdd ei Pap® infidiatores fubornarat: ex quibus,lï non fuiffet diuinitüs protcftusuiequaquamReu^* dere potuiffe.Demum reuerluSjUarrauit fratribus omnia otdine.qiii pietatc Si gramtaie uirimotijcoeperunt primdm contemnete excommunicationem.acluitannoinj^o in èxcommUnicatione: quotempore etiam grauius.qua'm antea, étroits ac fupttftitio «es Papæ reprehendit. Verum tarn multum tandem aäum ac laboratum eft ttb Atenif* pil'copo Magdeburgenfi Ernefto ,DuceSaxoniæ ( qui tum co quodin luoEpiftop-'’^ agcretProles.tum quodLipfiæ eratnatus, de eo homme amp;caulacratfolidtus) utwiv dem Proles a Papa abfoluerctur ; fed ea condicione, ut ipfemet accepto laliioconduflii, ut uocantyidiret Papam.Profedus eo,cum nonprocül Roma effet, pvæmonitusptrcrt turn hominem, a' Gardinale quodam fui oedinis monacho, obuiam ipfi tniffumjni» minere fibi Romæ a Papa certum exitium, dniuó in Germaniam coepitfugcrejn qua fuga,ob extremum lèniumpacumiaftationispatiens, inciditin morbum : acuixu ^ Ciclenbachium perlatus eft,ubi in Domino o^t. Si in Auguftinianorumnioiwlteaa iepultuç eft,Sic.

I.Bernhardus Lubli'ncnfis»

MIffa eft mihi a' fide dignis uiris epiftola Bernhardi LubIfnenHs, adquenu-''kgt; ai* monemCracouienfembibliopolam,annoDomini »roj. fcripta,in niam erant qnædam feitu digna,8i nofteo feopo conuenientia derfb'gionclcn ptajuifum mihi eftearn pattem adfcribcre.Hæc uerô cius uerba funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Nuperdominus lôannesPilcenfîs attulitmihi Chronicam Bohemorum,fli3ni qu'æ Si Bohemicê impreffa eft, penes quam hiftoria eft de tribus Regibus M.agunna:, quam legi diligenter. Si omnino plurima digna ledu Si feitu ibi reperiuntur, de mof’* bus Orientaliüm.Præcipuèautem dégénéré hominum,quiMand3poliuocaiitur,q bus ne(^ domus eft ulla, neep poffefsio, neep locus certus, fed conninió euntmotet lO* rum Ciconum,quos didmus Cigani,ab urbe ad urbem circumcuntes,uillas,oppiu3:^ gioneSjtam irrequieto laborc, ut nullibi ultra très dies commorari eis hceac : nullam lelt; ftim percinacitecdefendunt.Q.uamuis autem Chriftiani dicantur, tarnen iibicun^ue» nennt, eo ritu bapnzantur,uc tenent homines loei illius. alia^ pkira funt eorum i n Ititu* ta,altjs nón communia ,ficut uidebis fi legas. Si cogitabam qui tam pie Deuni colani^ Sinihiliniuftumhabeantjabiniurrjs etiamabfti'neant,quomodoaamnatidebeaiit: uifa.^ mihi füntindicia Domini abyffus multa : Si extra Euangclium nullas omiima conftiiutiones effe curandas, quoniam uanac,fint Siincertæ,Si cum tmiporibtismu* laiKUtjUtuidcmusiüDcAsêto Si alijs iuàbus ; aliusptæcipit,alius diüoluit, auusex«

-ocr page 605-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM»

Itommunkat,alius fanaificar:quotum excmpla funt innumerabilia. düodfïuenim fft,dcbeceinîmutaricekbtationéPafchç,nouum^ CalcndariûcoiiftituÉquisdubita« bit ft in alijs Romanos potuiffc ctratf ,ct forte aliorû mdiores ritus üne caula damnafle?

Quanwis autem bmplicitas fidei ab his tricis facile nos abfoluerc polsit, ut creda« nans pia eire,quæ nobis illi, qui fuper cathedram Mofi fedent, prædpiunt ; at tamen ra* tiohominis cohibcri non poteft, quin femper ueritatem exquirat, ad eumcg intclleflus tä nqiiam ad obicâum proprium elcuetur, qui difeurfus fi pcccato nos obnoxios faccte Qfbeat, qua m in arfto mileri Chriftiani polio fumus, quibus ctiam tompertæ ueritati pftdécrétahominumalTenticinonliceatf Sidicitquifpiam zclo rcligionis,male'Ro* jnanospontifices cum fuis Ecclefîæ pcouidcre,cxcipiunt continuo affentatores : quôd ® miferponis os in ccelum audes ne contra Papam quicquam hilcere, qui eft fanftifsi* ^uSjâiDeus terrenus c At fi illi fanâifsimi non fandum os,fed manus et pedes ponant B caelum, fi homines iugulantes arbitrenturobfequiumfepræftare Deo,non modd Hon obloqiiuiitur Jed impia eoru m fàda pafeim laudant, magnificant, deferentes ho* ■loremfumnio Pontifici ; öónifi reuocesjignem experieris.

Ego ueroin his malis,quae nos circumftant,unicum refugiumhabeo, utpotifsk *^^gt;iiGnciftocredam,3i in eo totam fpem reponam : ritus autem amp;nbsp;inuentahomi* honorem Dei cedant,Snt tamen Dei præçepris er Euan* gfiio longeinferiora, et fine quibus falus hominum conftare poterir.Ideo^ non omnia, elfe apudDeum; aut quæ fandilïcantgt;non omnia elTe fan* foAliterenimiudicatDeus,quamhomo. Prædarêenimmihiuideturdidumillud; ‘•^ueiidum eft nobis ut pluies,fenriendum ut pauci. Et Paulus Euangelrj prædieator, ^wens fiiainftitutadiuinis mifeere : Vnufquifcj inquit,in fuo fenfu abundet. reproba* battçillud quod dicebant quidam,Ego fum Pauli,ego Gephæ,ego Appollo; affirmans unumDeiim eflèjunam ftdem,unum baptifma.De h is itaqij omnibus,qui in Chriftuni “fdunt,bapti2antur,eius9 dodrinam cuftodiunt,quid fciitiendum eft,non audeo de* Woere : fed pjcius dicerem hos faluandos, quamuis nollra iuftitu ta non fufeipiant, SZ. apa authoritatem nó capiant, fuffiicere fibi arbitrantes antiquam inftitutionem bea* ' OTtiom^ apoftoli,qui Indis præfuit, 86 factum ritum fandifsime' tradidit : cum faam, os,3i debiles ad cœnam cœlertem per uim etiam compellendos. nam im^ pofiibile eïl oinnino,ut totus mundus uni homini pareatifatis ert,li Chrifto crederetur. Eccetibi.fcripfi cogttaciones meas : Siiquid tibi uidetur,aliquando fcribe. ego.nihil ap* ^toba pe«iiiaciter,excepta fide Chrifti.miff tibi medicinas,amp;c. Infiniti proculdubio ta* ^omnibus temporibus fuere,quibus Antichvifti errores improbati funt. Tamctfi iniu* LiftuftariSjfedSCoforumueritatis ea partimdudum dcperiecint,partini ’lhuc in bibliothecis latitcnt.

v-, Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stier.

K 1 ^’“if^^'^ü'^ii’usAuftriaeacBauariæhocnomine dida. AudiuicxMichae» Jj^'fStifeliofibiinquodam monafterio elTe tria fan's magna uolumina examinâ* tium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confefsionummultorumhortiirtuma'RomanaËcclefiadilfentien*

ti c ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplius ante ducentos annos funtab inquifitoribus examina

■ ^’ipleriscçarticulisprorlus eadem fenferint 8ê confefsifint, quæ nps hoe tempore Vualdenfes, quorum olim tum in Auftria, potius in rota Europa ingens numerus fuit, duodin alio ■ P’îf inhûceodemlibro ptolixiusexpofui.

Conrad US Scifelius.

MichaelStifeliusiamgrandeuus ueldecrepituspotiUs, mihi narrauit fe admo* diim fçpe olim inter monachos ac facrificos uerfantem audiuifle eos nanantes, trfor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prophetias fequuturam adhuc aliquando uiolentam faaiftcorum

btis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pattern fuum Conradum Stifelium folitum efle cre*

.ktnionibusrepetete id certôbreuiœ effe futurum. Etprofuoergaimpictatem Ôi d d d 4 impu*

-ocr page 606-

584 TESTES VERITATIS TEMPORVM impurtraté facrificorum odio qucndâ fuum amicumaciMcinumnomïnlt;Pt^’”^’^ ter orace, ut quandoquidem fe moituo ipl'e effet ccrtô ufcj ad ea rempota u icw bus dudum pracdida factificotum cædcs fierctjielic onum feorfimJo fui gtaüatn ficerepcætfcillos,quosfuafpontepropnbrenominieffetiiiterfeâurus. , Apparet fuifle multas Prophetias de facrificorum refotmarioe, quas

rede acceperuntdeeorum cæde: propcerca quod Só dignos taliujj,/ 8i. uuUam aliam tolerabüem reformatiaiiem facile reperiti aui fieri poflêexutimaD

Hieronymus Paulus.

HleronymnsPaulus Cathalanus Canonicus BarrinouenfisIoris utfiuf^ ac Cubicularius Alexandci 6. Pontificis Maximi, uir fide dignifeimas,in ubt quern uocantpradicamCancellatiæ Apoftolicæ,ficfcribit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v II m

Q.uod Donatio Conftanoni etiam de fado non fuerit,lege Laurentium * nbsp;nbsp;nbsp;’

diPapamPiumin dialogo.Nec derali donatione quicquam legi apud probawm ftocicum,prçfcr[im eos qui fcripferint ilia ætate,uel illi proxima. Nam nec Eutous q fuir diligentifsimus fcrucator amp;nbsp;narrator rerum Chrilnanarum meminiC/q^'^^^p^jj nullomodouidebamromirrendum.NecHieronnymuSjAuguftiniiSjAmbtonus, lius3oannesGhrifoftomus,necAmianus,nechiftoriaTripartita,necipftu’ttD^’’’’ Papain fua Chronica,necBeda,necOrofiusmemineröt.EtcóftatpcrpluresquamP» annospoftConftantinumlmperarorestenuine gubernacula urbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Præfides, 8!. ExarchoSjSî urbis Romana: ufi^ ad tempora Innocenttj «. ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

in Chronicis,8ihiftotiis.EtdeIuftinianopatctL. i, amp;».deoffi. præfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj,,,

in prooemio InftituitSi in epiftola interclaras, ibi noftrum firmat Imperium, t L. fin G. de uet.tur. euul. amp;in L bene a Zenone.Siin auth. uteriam Romana Etc e y ibi adEcclefias noHrasetufi^ ad Oceani receffus,8iin auth.utpropnonominelmp«’-EtinuitaPhocæ Imperatoris legitur Impetraffe pantheon BonifadumPapatnab • Vnde ergo habuerit terras Ecclefia,uide gefta Caroli Magni,82 Pipini,8i Pium m dialogo,colleda nouifeime' per D.Bartholomgum de Platima Dibliothecarium,q omniainfttumentapertinentiaad ftatum Eccleffæin tcmporalib.ptæferdm*^^*-^^^/ quißcionem terrarum,aliorum iurium Si cenfuum collegitin ualde magno uolum* ne,ad cuius colledionem eriam operam noftram pratbuimus in teuidendo. Etue * ■ donatione Si curatione leprae Conftantini, lege quæ late fctibit Remus Epifeogu» r duanus in hifforia fua,de uiris Pontificum.

Leges ciuiles.

LEges ciuiles a' Chriftianis Impetatotibus aut latç, aucinftautatæ anteioeo.sw’’OS multaadmodumdecretacontinent prorfus Si exprefle contraria Romanoi^’ Pontificum tyrannidi. Primum enim certum eft ex omnibus fide dignis rijs Si etiam fcriptoribus EcGlefiafticis,oIim non tantum alios clcricos,fed Si ipfo^ manos Pontifices Cacfari fubiedos fuiffe: quin Si fepe' coram cis reos ftetiffe,atc^u aj etiam Capitis dixifle.Notum fonc eft olim Romanorum Epifcopotum elediontm no quaquam ratam fuifre,niG accefsifTet Cæfarum confirmatio, quo'd Platina ôôinnutne* ri alijTiiftorici difertc teftantur. Quin Si certam pecuniam foluereproconfirmationt Cæfari,olim Epifcopi Romani coadi funt ,ufcç ad annum Domini roo.tcftc Sigebetta folio.44.teftaturidem SiLuibrandus in uiris Pontificum in Agatone,dequo fuo loc^ Gregorius quidem Magnus fubindc inculcat in fuis epiltolis Imperatorem efle Dominum : Imo Si ipfi Pontifices in fuo decreto non ita diidum nempeante400. sn« nos cpngeftoprofirentura fe omnibus modis uelle obedirçCæfareis lcgibus,8imendaM cq contra'fentientcs arguant., Sic enim loquitur Leo, 4. a' papiJlis inretlandos (flaws diflin.ta.Canon,i9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LfO4.

-ocr page 607-

SVPERIORVM CONTRA PAPAM, 585

Ä ', teo 4. Lothario Augufto. Decapituh's ucl præccpris Impcralibos tiefîris odfto# romçecïani Poiitificuni, pcsEdecefforum 1 crefragabilirec ciiftodicndis, amp;nbsp;conferuan« wsquantiinmaluimus Si ualemus Chrifto propirio,Si nunc 8din æuutn nos confcrua ^tos modis omnibus profitemur : et fifortaffc aliquis alner uobis dixerit j ucl dïâurus ™wit,ldatis eum pro cecto mcndacem.Hæcilk. Quibus fe non tantum Catifaribus Icgl bus,fed etiam ipforum Epifcoporum fubrjdt.

Q,iiia Si de muleis rebus Ecclcfiaftids in fpede. Chriftiani Casfares olim leges tu«: krönt: quatum aliquas pollea tecenfebo, præferrimquæ pugnant cum conftiturio* iiibus Si etroribus Papas. Omnes quidem eo cum pontifida tyrannidc pugnant, quod rinoii tantum non concedunt utrumj gladium, aut ullam omnino fuperiotitatem lupec CæfareSjfed etiam Caefaribus fubijdunt: quod^ nufquam eis dominiumRomç, u^ulto minus totius Italiæ concedunt.

6 nbsp;nbsp;nbsp;Synodoscontiocaieacregere,quæeftmagna quædam poteftas,8icota nunc

^□maniftis pofsidetur olim prorfus fuit pene's Caefares ac Reges, quod hiftoriæ om« Ilium fermé fynodorumteilantur, Si a noftris Ecclelqs fæpecontra Papasprobajtum obtentumeg elî hoc témpore,cum deiure conuocandat fynoai adum difceptatuma cft.

, ^enanprædpitandaexcommunfcacione, ôipœn.a facerdoris,Cne præceoente roniinispvoh3nonçaiiquçnianathematizanris,fanciuitlullinianus,quælexdtatur in weretûPontifjQO q. f. C. deillicita.

Monachos iubet luftinianus in Nouellis xjj. autfacrisliterisftudere,autoperas •^niuariasexercere.Vndeanimaduertimus Imperatorénequaquâ uoluiire,utodo tan tU)acbûationi,aiit MifTationi uacarenttquo poftea in Papatu degenerauit monachacus.

Déclara uerborum confecrarionis pronundatione lt;3i inteUigfbili lingua in fa* ttisitaluftinianus in Nouellis fanxitconftit.us.

C lubemus ut omnes Epifeopi paritet Si pïesbytêri, non tacico modo fed clara uoce quæa ffdelipopuloexaudiatur,facram oblationé,8ieorum omnium l;ïcrorum,quç in lemphs agjiKur,8i preces in facro baprifmate adhibitas celebrent. Quo maiore exinde ueuotione in depromendis Domini Dei laudibus audientium animi affidantur. Ira f'iim SiD.Apoltolus docetim Epiftola ad Gorinthios. Conuenic ergo utinter cæteras ptecesSiea qujinfanda oblationediciturclara uoce.i religiofilsimis Epifeopis Qi pref* uyterisdominoiioftrolUSV CHRiSTODeonoftrocumPâtreôiS.fpiritupioferatur, faturis religioûfsiniis facerdoribus quod fi quid horuni neglcxerint, 86 in horrendo iu* uidomagniDeiSiSeruatorisnoftriiESV CHRISTI de his rationem reddent, nerg *^ushïccognofcentes conquiefcémuSjCelinquemusij multa.

ExtatetiamlexArcadijjUtfi quis facerdotum contra quietempublicamaliquiÜ •^O'tifiieritdeprehenfusfccundumlegem diuinçmemoriæ Gratiani uitamagatxoo. un iibus abeorum cœtibus feparatus,a'quorum eft coetu difcretus.Item ait idem.

- nbsp;Duoties autéde religione agi(uc,Epifcopos conuenit iudicare in cætcris qua: ad

U um publier iuris pertinent legibus oportet obtemperare*

Cleticos 86 Epifeopos prædpuc fus Caefariû in fuis prouindjs iüdicare. Sicenim îbet lib. i, Codids deEpifcop.rit. 6. Omnes qui ubicuiK^funtuelpofthacfuetinc ^^odoxæfideifacerdotesQLclerici,cuiufcunc^ gradus fint,monachi quoœincaufis ^iilib. ex nullius penitusmaioris minorisljcfentcriaiudicis cómonitoriaadextranea pettrahantur, aut prouinciâ,autlocû, aut regionéquâ habitant exire cogantuc. Nullus eotû Ecclefias,uel monefteria propria,quæ religionis intuitu hgbitât, rclinquete ™etabili neceamp;itateiubcatur.Sed apud lu os indices otdinariosfideft prouindarû redo tfsjinquibus locis degunt,Ecclefîarû minifterijs obfecundent, omniûç côtra fe agentiü ^c'Piaiitaaiones,utijshorislàltcatûgtemporibus,quibus religiofos uiros à turbulenta ° ^•’^'’^'oncprætorrjs uacare cótigerit.Gum^ eos ad tempus petirorß,intcnrio calum* 101.1 laxauerit,ad fua fe monafteria et uenetabiles Ecclefias conferences fa pieu ri animo precatione

-ocr page 608-

586 TESTES VBRITATIS TEMPORVM

proximo facro fanâis altaribus obfccundent^n ûiis lari*

nifacin PI n ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrni't Honodus ut in Bo

, «uacioeiuscefcriptmerbainterferui.

tarnen iitfîtoiy

LeolmDPMrnrï“'^€z'^'quot;’'L°quot;’^quot;°‘’quot;quot;^^^-quot;^«f«r3æenûtakedru dominorecrahece nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citarurd. nbsp;nbsp;nbsp;Vtliceatfmiumfaâum facerdotcminldo

, rjo,antcqijam fiarmoiiaS.J^^r?^”?^'^^ ‘'‘^^Q^^^mtnKgromennio ucrfaninmonafte«

quot;quot;™SxSS!S£?J““

abinde ofte.idir,quomodo olïm PapæyLiennrr^f^ï^ Molin^j Tubmgx edmqi» poften conr« Ponces f„,s

f^a . . ^ormidromium»

Ifgcniam, uelftbobn pXg SS’fiquot;”' '’°“ 'nM.ub.ollaat^ effè.TahafaneapparerS^piarj^^altaeffk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^otiimeinamfigmencuntiÿ

tanramlUud ucrum Gi^quodaulgoiam olùn

lis inaocarCyqLKxum anïmçjtj ïtifcrnoceaa'enrm- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niakosiatiâosiii ccc^ i

quinunquam ^]^^if'-’n[,aacfueeuijcVen.i'iria(1fri-/K^ ^P^‘^^}^cu[Hieioiiyaiasa£riiMb

^^d^goadmii:oemulcum,qu3reidemP

ÿ^^^f'cmiïams,debcaiaCa[harLuïrsd^rn^-^^^

de ea nacnnmr, apad Alexaiidtiam afdemLJ!

uirgtnum agones mericd elTent extoUenda i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conHai, acüipea aliaium

demEufebium eifdem temporibusin inGs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• maxime'cameuiif

incentionisüiXyinlibroprxdiélodicareffe tnarr '^^..^^^diiis coiiGecexda(re:ôi duomodo etïam potuiffetfaâa ipûusienoea^ - ^^nipodbustecepta dedatare. , X nbsp;nbsp;tniraculum foret faâum, qaod corpus rnortiiumA'^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter cætera ïamexcdlais nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

turn translatum fepeliretur.biec foJum mirât EuC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per aéra adlocuremo

Bedam, quorum urert^ in partibus ultramarinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^‘^^^^nenam Hiecoiiytnam dû

pafsionibus fanâorum perquiren dis, QL neuter eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘'^gnam feardiligendatii de

da in Marcy1-ologio,mencionem facit de fanâa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calaidatio, Bef ƒ

nec nomen Catharinaein Calendaria,necoffîc ■^^'^’^^dbbriannquiapüdnos,

diquod me maxime uertit in dubium pfij-a^V^^^f^^^^f^i^^menranbcotidnent,

nequicquam legtuelaudiuLMaxenf.n!^'^^^^*^^’^’^^ deaaspaüiof

‘^°^^P«toa,mKmp„,guomuù

tefedOTe. ’

PINIS.

-ocr page 609-

IN CATALOGVM

JESTIVM VERITATIS INDEX RE.

RYM MEMORABILIVM ET COPIOSISSI-mus âC longe uulitsimus.

Q.VOD IN NVMERIS PAGINARvM ERRATVH Ltdor «equiM deprebendcrUjtpfe cmendare dignetur.



AntichrifliinultipUces trnm amp;nbsp;uitid taxata.t4a.a Antichrifli O' uert Eccleßlt;e coUdtio. 26.4 Antoniits MdncineUuf imrepat papdm o Cdrdi=


ß(munt. Abuft«c;exaflione$Pap«. Adiapbora er nece/Jaria difßrunt, Aeneas Syluii« contra errores Pdp^. AetatesEcckpaCbrijb.


ij. tf jO2.d47ï-d 8.b p.c n.c

4P.(l4$f.lt;t

IJO.d


nales.


Agnipafcbalis benedidio taxatur.

Asripuienßs Colonia injlinftw Pap« olim obfejjdo


AntofuiM KofeUut iurißjerituf contra papatü.6f^.6 AppeÜdtionei omnium Ecckßarum indibiteßunt ad papam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.2.0 dcincepi

Appeüdtio Parißen. Vniuerßtatii contra papte abtt^ ßK er exadtones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îoa. d 47r. 4

Apologue lepidttsdelupo,t(ulpeculdcr dßno con*


capta.

Albeiti« RoxiatiH in papatMm. ftlf)oini«i|Hida)ninpap.


tSi.b - 402. d

79’^


Ambitio impudens pap«.

Ambitio atq; contentio Epifcoporum ßnodus ple« rosqjcorrupit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9«d

Andraas Arcbiep.Cami« contra deformatumEccle.


trapap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$22.«

Aqua benedtda taxatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.b

Aquisgranumpap« inßtniln olimobßeßum er captum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;261. d 299. c

Arfcrtemplafumptuopusextrudla. 20.0.

Ar£ irrcligio/« fandis extrufl«. 142- d 384.

Argentoratum papte inflindu olim obfefßtm o


(latum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Andrlt;lt;« de Cajlro contra fcbolajltcaw doärinam de lib.arbitrio CT gratia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ,

AndraasProles Augußinianorumprottinciali« in papatum.

Anglia aCurtijaniî Rom. diuexataCT

baujla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î7î-Alt;

Angli ({uodfubijci pap« noluerunt maxima (Irage «pu^ati.

AngUtKeges tandem pap« tÿrannidi for titer rejU =


captum.


161. d 299-c


AmoldiM Epifcopus Brixien. contra ufumglädij clericalia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;387»

ArnoldiudeNonaufllainpap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7*^


AmulpbiMArcbtepi.LngduJicji. occulte captiE C5* itUerfeftiKjto quod clericoruntlißiuiam ,fajlutw,


Ct rtuaricum dcriu-s reprebendit.


-j86.C



terunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï2.P

Animarum apparitioncs eße impoßur« Satba® nicas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?-b


Arrtßum Curi« p tr ipen. fuper Annatis non foluendis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;302. b 0^74^*

Arreßa irtiefuaEcdepaßieorttm iudicum 354' 1* Attaritiapap«cr EpifcoporuminexplebiUs. '95-c Auricularis Conjeßio tmprobata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339.4

B


AimaCajane Alerij er Irenes Jiliacontrapapa» tum.

Atmata arrejlata,non perjbluta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-joi. b 47 4- e

Arawtapapaperfoluenda in Concilio BafiU. abro* gantuT. x4i.b27i.b279.C2?4.C'j39.à

Ans\KWEpi(co.Auel(^wrg,en, contra feftasmo*


yw Ab^lonieTlandriPontijexRom.

VAk Babylonia Apocabptica Roma o clerus

*—' nbsp;nbsp;Romanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449« lt;t

Ealdttinusbmp.ConjlantinopoUtanus pap«t:)irangt; nidirefi)lit,quafeomnibusmagijlratibuspr«Jer-reaudet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406. c


TMià^oTuincr papatwm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;423.0

AntieVm^vum ejje papam apertijpprobatur. 2$. c

256.ixs7.b383.a 4O3.d4Q6.b 449.C


LomVsriwiîrAmiJ'sw gr ûomiwwu


■Bambergen.Epifccpcrum bip.ori« contra papatum plurwna adducunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;456. a

Ranni feu excoramunicationis g'auamen. nbsp;nbsp;nbsp;341.4

Raptifmus ac[u« fluuiaUs tantum uaUt quantum conftcrat«.

Raptifatiow*


-ocr page 610-

INDEX.

ßd^tifätienis cämpanarum nbufu^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î46.4

BdptMMitudiiuf Carmelita, multa contra papatum

fcripfit. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$68. c

Bäßlii^Vedelm contra papatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^t.a

Baßlienßs concilij approbatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18^. d

Bauarorum Cf Charenthanorum conuerßo, 12z, b Bedricutßicerdos contrapapatum egit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe^-d

Benedidionei a(lu£ 6.b agnipaßchalii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130,4

Benedtdi 'X.lhfcitum didum,CHr non plures crearet

Cardinales. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-7. b

Beneficiorum Bccleßafl. abnßu£ oblationes 4 Curia

Kom-exadie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31?. c

Bern£ Heluetiorum Monachi primores quatuor obitnpiumß:elusexußi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S79.a

Bernhardus abbas CLveuallenxontrapapit ZTquot;

Curtißinorum lmpiet^Uem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;386. a

Bernhardi Cluniacenßs fatyr£ contra papam. 397. a Bernhardus l,ügt;linen/criba contraplt;:^at.s6s.d s82 x Bethleemit£ßatres Cantabrigixin Anglia. 37s. c Boatusßicrißculoru in templis propter priefentias,

irrißo D«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;384. i

Brigiit£ Prophet ijße canonizat£, reuelationes con^ trapapatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6z8,c

Brixi£ cifalpin£ fenatusconßsltum contra papa^^ tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46 t, d

Budxus contra papamiBpifcopos,pr£latos,atq; facrificulos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

c

CAerewofjiiC ßre omnes, CT facramenta ipfa inqu£flumabieruntapudpapiflas. 336. c Cißremonijs Chrtflianinon ßintonerandi.7.d C£fari iure diuino papam,ztquot; magiflratui Eccleßaßi^ cos ßibiedos efße debere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217. c

C£ßarum authoritas in rebus Bccleßaflicis. 422,4 Charentanorum adfidem conuerßo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;122. b

Calicibus lingtieis uß aureifacerdotes olim,nunc contra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi. c

Campanarum baptizatio execranda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;346. d

Campanarum ufusßnuentum nonuminBcck* ßa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.6

Cononizatio Brigitt£ Propheti/ße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;628. b

Canones Apoßolorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.b

Canones pere^inantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fs.a

Cardinalium ßatus prim£uus,e:^ quodßnt ßupra

Epißcopos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;278.6

Cardinalis Portuenßs contra Cardinalium dißcor= diam er pompam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;479. c

Cardinales pauciores cur Benedidus XII. cred= uerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447. b

Carenthanorum O“ B4«((rorMm conuerfio ad ßdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4-lt;lt;

Carmen Elegiacum uetuflunt contra RomanJiti* poflores..

Carnium eßus non prohibitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s-bS.azS.d

Carolus magnus multa pie decreuit contra pa^ patum. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os.cjkc

Carolus Magnus Gallorum Rex imperatoriam mai.'apapa ßbi oblatamrecußauit,donecCirieni tails ïmp. ei concederet.

Crfro/fw Imperator IIII. pap£ acriter reflitit,^ de Cardinalicioflaturefirmando multum labo^’ rauit.

Carolus Molinxus Parißenßs lurijßeritus contra papam.

Catharin£ Senenßs canonizotf prophetia contra enormem Eccleßx flatum.

Catholicum propriè quid dicatur.

Certamen Prxlatorum Gallix cunt Monachis.46o,J CHRIST VS ßolusEccleߣDominuseamp;,non papaB-om.

Chriflus unicum pro peccatisßacrißciumßatuß^o* rium,cuius umbrx ßuerunt ßaerißeia Vettns

Chrißiuscurnonduxerituxorem.

Ciborum deledusrepudiandus.

Ciuitatenßs EpißcopiconcioconMpapitn'-Clemens papa de uxoribus nbsp;nbsp;nbsp;liberisloqidtui'q‘‘^l^

ipßeuxoratus.

Clementis aliquot epiflolx comprobatdur eiße adulterinx.

Ccelibatusßacerdotum damnatur. s.d7‘(t°''^^^' 44. d s9-b 64s, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CoUationes er CoReda apud prißcat Eccle/ioip^

cuiusqi neceßitatediflribuebat.

Colonia Agjrip. pap£ inflindu obßeßa

Columtke Kegni Antichrifii qu£.

ComitiumPedatinorumPontißciorutHj^^^^ ß Legatorum çr Ciratorumdeles,Mgt;^'^ er creandis t^otarijs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Comitia Imperiißub Friderico4/^’'^°l-i quibus conßitutum, quod eledus principibus tmperij Regni ..cA etiamcitraaßßenßumPotißcisRo)n.bif ' j

Communio ßub utraq; /ßecie abrogatur. nbsp;!•

- 143.a iSó.d 240.b 42t.ad .

Comitia Vuormaßte habita de graiiamini usp-P^ quibus Germaniam pr£mit.

Concilia ccnuocare, non eßße ßol‘K^P‘‘P^’l‘ MetropoUtanicuiusqi,nnoamp;i!np^ff^^^^^^^

ReguLs.b3r.C74.dS^.cSS.iS6.aSS.b 9», 4 96, b 248,4 2SO-^

Coifdlio


-ocr page 611-

INDEX

in Concilia ^enernli non täntam infithti Epif :opi cr Preldti uoceshttbere debent iudicatiuiK atq^ difji* . nitiiucfed cr DoHores,Magifiri,^ deuotorum ßddium Orator es. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jhJ

Concdium abfq; Papn ottho mdgniuJmper. E.omlt;e (clebrnnit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttó.c

Conciliornm nuthoritM motor Popa. 41,4. ^4. t. 4s?-o.

^CmciLlV Ui Ajriconum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifS.d

^cyroiutm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^.b

Ajutsgroni hobitum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S6.b

^‘‘ßlicnfe. i3i.d.t84.c.i!^. d. f44.. d. Eiutdecre= tnm'oPapo Eugenio repudiotur. 28^.c. Concilij tinfiemopprobotio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS^.d

^turicenfe.

“pniClttrum montent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367.4

3' ^onßontinopolitanunt.ii, b.}i.b.f}.d.73.d.S2,a » (^eionenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-,^

1 Corthiigiiienß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3z.lt;J

Conßintienfe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f4j. c

^pndDuciocint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f? c.top.d

^tbeninum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.b

^‘ntgrenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î8.c

^tti'on.Konuhobitum cotra Pdpdtum.t8t.b 3^^.c ^ondiniinAnglio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 379.4

CoMWgarifùerunt olim tdm Epifcopi quom facerdo tes in GdHidcrGemidnid tempore Henrici I 111. Imperotoris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.4.21J.C

Coniugij emendotio Eek de E.epkdU,GloJJiitoris iu» risSdxonici, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3?4.d

Çoniugij contemptores ZSquot; propbondtores redargue untur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.0

Coniugium inter Compotres non eße illicitum nec prohibendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7. c

Coniugium oKom. Pontifice primo prohibitum,non tit res per fe iUicita,fed obpericulum bonorum Ec clefioßicorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s.d

Coniugium focerdotum denuo prohibitum A Grego 3 no. VH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoc).d

Coniugium focerdotum tandem fummo feueritote prohibitumzr fnblotumper Cdlixtum Papam. Î4 J .fcConrrfdiM Celtes V iennen. poeta contra Pd patum.sSo.d

Conrodus Hrfgcr concionotor Herbip .contra Papant

CrUliffiu pro mor tuts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1,(J

Conßdntinidonatioߣlicia.z7i. b. 3^f. 4.4^0.4.

fOf.b.484.b

Confuetudtnes qudfnt in Ecclefta feruandte. 8 d

Confecratio templorum, ccemtteriorum, altorium, er dliorum eccleßaßico ufui deputotorum, fum^ ptus habent tmmodicos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34igt;,b.c

^“l^fttnfefubGreg.'X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo8,(J- Contentio cyquot; ambitio lEpifcoporum fynodos per »

^euitanunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti.b.ji,c

^orthantonenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ST’S.d

^bidingtinAn^io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 9.b

^onunenfefubatthonerndgno, i6t.b.i^3.c. Item }67.d

Sfx principaliora ZT generaliord de fide, Nicien. ^nfiantin. L Ephef.Calcedon. Conftontin. 11. Con «

l’oletanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f6.d.d

quot;^^^^f^contravudldenfes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4zé.d

Vuormatienfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z07.C

^oncioiutores aliqui in Sueuio contra Popdm infur #

^'^ubinarum facerdotalium, aliarum^ meretriif (Kntoler antidjquitfiiofißimamfiäjfe Pdpie,Epifco=

piSjtorumq; officidlibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353. d

^ßßio auricularis à D.Auguftino improbdtd.13^. d ^°'ifißiofideiab'eleäis Epifcopis attji facerdotibus pabltcèreijuifîta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^.b

^oxfißiofidei Vualdenfium Regt GdDittrttmexfct»

r

^°'lt;“fÿ»»tfacerdotum tßfe Îicitum.z4.b.t 6,c.z!.b.

C‘i9.b. 3fi.4 42. d,4^.c so.d.53.e.54,d.6Q.c, »39.4.201.4,402,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x2,4. t.

diderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^.d

Controuerfiie maximee inter monachos pradic. zT

Vniucrfitatem Parifien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374.0

CbuentusEpifcoporum atqi Senatuslmperij Vuirtz burgi habitus • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;248.4

Cowertte Principum M.ogunti£. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112.4

Conuentus Roma habitus contra Hildebrandu. zio.b CorredioEpifcoporumqualis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- i^^.b

Crucem adorare ZTquot; deofculari impium. 6.b. 94. d CuraEcclefiarumnonPdp£tantum,fedz7'C£faria

bus ZT Regibus competit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u.d.i6, d.i6o.d

CufanusCardinaliscontraPapatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$o,b

Ecimarum nouarum inftitutio uioHta. j^.e 1 ƒ EteliberatiograntsStatuumimperijdegro’* uaminumGerm.releuationem. 31z a DefidertusLongobarduscontraPapatum. 499. d Deuotio pia Otthonum Ecclefiam Rom. ditauit lói.c Dies Dominicus ob quasrationes fitobferuatus. *3.c Dierum fijlorum pluralitas tollenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;343-a

Di/fienfationesaPapa empt£. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7.ß

Dißidia Epifcoporum Ecclefîis plus obfùerunt quant uUteperfecutiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.4

Doffitntew esquot;fiftisdiebt(S fcurrilia, choreie alia turpia

-ocr page 612-

INDEX

hirfittinoncümmittenäd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 fit

Dominici Epifcopi Brixim.libeUut Je KeßniMtione Ecclefilt;e.

Domitiuf Ccdierinut coitini PäpAtu er Kilf1u.f47.1l Donatio Conßdntini, Uem Ludouici Pij fiâitùf cjfe ijt.b jfgt;f.a,4^o.A f0f.b.fS4b.

Dulciniu Nauarren.contrd Pdpam.

DurdndM«,Ri(l(on4lH diuinorum author contra Pd patum multi! feribit.

E.

ECclefgChrifier Antichrißipulchra coUa^ tio.

Ecclefîg Chrifti £tatts uari^. 4f2.a.4f!.^i Ecclefarum cura, iuf^opeslp non Pdplt;efolum,fed er

C^fdribiuerP-cgibiucompetit. ii.d.ió.d.i6o. d Ecclefia ex ijuoin pofffionibiu creuit^nuirtutibiu decreuit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij6. «

Ecclefijeformauetiuin adminiftratione facrant. er aiifsritihu!.

Eccl^nouuieruettußatiuciualK. ^f^-d

Ecclefiarum parochialium priegrauatione!. f6.c Eccleßieper DCC annoi 'anato Chrifloßnelatina

Milfaßiit.

Eccle/tt politia tempore irenlt;ei lt;luali!. u.d Eeckfia Korn. donationibufpùe deuotiotös Ottho s numditefcereccepit.

Eccleßat etiam finePapa conßare, regi er faluari poteß,

Ecclefiarum uifitatio nuUis fit onerofa.

Eck de Kepkau iuris Saxonici glofiator contra Pa lt;* patum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394. d

Edmundus Cantuarien. Archiepifiopiu contra Papa tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;8 8.4

Eduardi Ke^ ^glie miferabilis ^utcrela contra Pdpam.

Eleiiiones Epifcop. er facerdotum oUm fiât apud magißratum er plebem. s6.a.i47.e.i9!.a Elizabet uirgo Germana contraPapam uaticina^ tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^9. a

Emericusfedis Apoß.CanceUdriu{ contra Papatum.

sSr.e

BPISCOPVS quak! er quomodo eligedtu i90.b t9i.b.ifi4.b.t94.c.29f.a AquibuffS.4i47.c

Epifcopuiplebiinuitanon obtrudatur.1^4 d.i9i.b 198. e

Epifcoput er presbyter funtfynonima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433. d

Epifcoporum et oßßciorum quie obeunt eadem lequa Iitas.8.c.n.c.i33.d.i34.c

Epifcopi erfacerdotes uerbo nonuacantes, Antia chrißierfatancedicuntur. i97.a.i63.b, 4074

Epifcopi in Bauaria ordinationemfuam 4 compro »

uincialibusfuis^er non iPapi acceptrnnt, ly lt;nbsp;f Epifcopi er fdcerdotes olim ßierunt contuses iQ- 4 , Vide Coniugdti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

EpifcopifingulihdbedntfuosdißinilosgreffS-ig- . Epifcop. Ecclefiasuifitantes nuki fiftoneroß: nec

quinariumnumerumeueilionisexcédant. 56.c Epifcop, er clerici a negotijsfecularibtu idgt;ßineant t

7.b.io6.b.m,a

Epijeop. ecclefiaßica iurisdiilione fint contenti, nec pohticumgladiumajfeiient.

Epifcoporum negligentia, zrfi^^^‘lt;^^ adminißra tio Ecclefiis exit 10fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

de Epifcoporum correiiione.

Epiflola Graca er Latina Michael. Conßantinop.

er dliorum contra P.om.Ecclefidm. 4*’ •

Epißola alia Graca Ecclefia Con/idn.ad EcekfiPra * genfem de dodrina Hußij CT Hkro.de Prägt, 49s d ■

Eadem Latine.

Erbertiu Abbas Benediilinus.

^91'* iÿi.b ai-a

Ehrentrudis uirgocontraPdpdtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Erfirdia Papa inßinitu obfeßa CT

Ehrueßus Archiep.Kagdeburg.

Euangeliumaternumquidatn liberloAcbii^^^'** tisdidus.

Euangelia agrotantibut de coko fu/ptndere infanuni crimpium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘4’''^

Euchariflia deportata ad ab fentes dpni ueteres. y. 4

Eucharißia fub utralt;^ fpecie fumptadbrogatur. s.d 34.c.i43.a.86.d.t4o.b.4ti.a.Ct'd

Eudo DuxSurgundiacontraPapatuitt. 49^' Exequiamortuorum à ueteribus quoniodo Iwtti,

Exequiapro deßindis queßus ff'dtid danftth? • Expenfie caufdrum apud Ecclefidßicum klketn menfie.

F,

F Zwei er annona caritof maxönd in ArtgUa. srr-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj

Eafciculus temporum diartufuni iwuttix euiufdam.

Eeßorum dierum aliquot abrogatiopetdi-

Peflisdiebiufcurrilid omnia ciotendd.

Eidei confißio eledorum Epifcoporum CT jdceruo » tum oUm requifitacoramArchiepifcopo- jpî.p Eidei confißio Vualdenfium.

Elekonmonachus contraPdpant.

ElorentiusfiueEluentius EpifcoptSß^t^f’^- 4^^-Eorenfes erprophana caufie ad tribunal P.om.pcra


-ocr page 613-

irrffl^joncro/ww. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333. c

Fornw Ecclefiteueterii O' orthodoxneinSacriimcntii crritibiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz.i

^onMEpifcopumeligeniiMiilUii. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188. c

Form^Epiÿcopj«» elednm confimMndi?^E.ccleßie (Oftimendtindi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;192, c

fonru cligendi zr pr£fenttindi ßtcerdottm Ec= 1^2. d Fomw inrttmenti digentiumE-pifcopum CTAbbit^ tm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JU. 4

Fomw obligadonif Piitrisirchdrum,Archiepifcopoa

Epifcoporum defoluendis ctnndtis çr 'Vicmtijs Pdpie ZT Cärdmaiibw, ^''‘incifctuPetrarchd cont.papat.

^''dndfaii Pici« Mir And. Comes.

281.4

308. c f68. a

^’'‘indfcusZArAbelluscont.pApat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S37.A

Wcricmi. tyrAnnidi eyr iAÜAntiiePApte fir titer fe

^47* b ^^^i^id\\.ïmp(r^torislAuf. 232.d ass.a Priierictif in. fifetis qu£in tyrAnnidempAp£ exce= P^^^fiifAntdenuo fubiugAtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307. d

friderici eiufdem Idbores pro ^AUAminibus pontif, tollendis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487.4

fruHus primos de bénéficias perfiluere Upifiopi iure non tenentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;271. b

Alli£ Reges contrA pApAtum continue de certATunt. 470. d. cTconfequenter.

306. c S^3.d

S32.b

304.4 y»9. c 408.4 338.4 386. amp;

4?o.(t

26o.A.d

GAlli£cy GermAni£Epifiopi cr proceres ^‘inniiipdp£fiobiecerunt. 2^7. b. 230.4 crddnceps.

^Alltc£ Ecckßü contTA curi£ Rom. tyrAnnidem, fifAin libertAtem defindunt. 29i‘d~ 47^.a.Eiufi ^^'^grAUAininA.

Po'étA ChrißtAniK contTA pAp.

CAnceUdrius Pdrißen. ^^^dusSdgAreliPArmenß.

^^’’iwR.edderinlibcllo quoddiit, * ^‘^utmondchuscontrApAp.

politicus Epifcopos dedecet.

^obelinuf dodor contrA pApAt. ^°lt;^(fiidtitdeFontAnis.

^^‘gt;Amnind Gergt;nAni£ ex pApAtü impoßtd.

JoS.c, JO9.C. 312.4. 320.4. 331. lt;lt;• 3S9.d ^''^fieexpe(ldtiu£pApAlesreprehenduntur. 329. d ^’■cges Epifcoporuin ßnt dißtndi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19. b

^^^goriiu Ariminenßs contrd fcholAflicdm z^pd^

pißdodrinAm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;493. lt;t

^’'^oi'iASEeimburgen.LL.Doil. y43.c ^’‘^^‘»'‘AtKorgen/lern. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;336. a

^’'(^orifYu, HildebrAndusdiäus, tyrdnnis infand

contrd ïmperdtores crplebem.

HAidbdltts mondch. iMinoritAnus. 449. fc HelidsRubetts Anglus contrdpdp. 447.4 Kenricits imper At. federn Rom. nbsp;nbsp;pdp Ant

refimiAuitfinpios depofuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zz8. à

Henrici Illi. Imper. Germ. lAUSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233. fr

Eiufdem lAmentAbilii deßitutio db Imp. Mdiefldte, zymorsmiferd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237. d. deine.

HeinricusVII. Imp. Rom.dmondcho quoddm Pdp£ inßinllu Euchdriflidintoxicdtd tollitur. 2S9. d Henrici II. Angli£ Regis commenddtio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;362. b

Henricus de Gdndduo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408. lt;t

Henricus de Hdßid contrd pdp,

Henricus de lotdViennen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;329.

Henricus Toeken Mdgdeburgen.

Hermdnnus Mutius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499.

HermdnnusRtedcontrdpdpdt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;402^

Hermefw pdfloris libeüus deuißonibus Angelorum ddmndtur.

HieronymusStregonen. feriptor Eccleßdflicus cele^

bris in ficerdotes Concubindrios eyr Miffdtcres dcriterinuedus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.d-^s.d

Hieronymi de Prdgd dodrind ei' combußio. 49 4. c Hieronymus Sdudndrold üominicAnus Elorenii£ exit

ßus contrd pdp.

Hieronymus Pdulus Cdtdlonus, contrd dondtioneni Conßdntini.

Higilinus Epißöpus Treueren. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;396.

HildebértiEpifcopiCenonen.rythmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390. d

Hildebrdndiexecrdndimdgid.

Hildegdrdis prophetiffd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;391.4, c

HISTORIAE Illl.memordtu dign£.primA oßcn= ditur quibus ßdudidus dc dolis pAp£ db Imper Ato ribus Rom. ins er Regnipotentidinßbi dcquißi^ uerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78. c

Hißorid II. deHildebrdndi pAp£ impiißimidcfcele= ßißimi moribus dtque fceleribus. 220. c 229. d er deinceps Aliquot pAginis.

HißoriA III.de SylueßropApAlI. Anted Gilberto di^ do ,quinecromAnticis er mdgicisdrtibuspApds tum Acquißerdtytdiidemq; mißre fuffocdtus À Eid bolointerijtßnfiußdpoßmorteconcißts. 23-ji.d

Hißorid IIII. miferdbilis Udlde de Elenrico Archtepb fcopoMoguntino iniußißime db Epifcopdtu de= poßtO, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jFf.d

Honorius Augußodunenßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39s. b

Hoßi£ cruent£ idololdtri£ pdtentes in oppido Vuct= fendc diceeeßs Hdueburgenßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S .b

Hugonis CArdindlis er gloffitoris in PdpAin inue^ hentis feitißimmn didu,ermemordndu)n. 403.4

« e e * HumAndi


-ocr page 614-

fïumanas traditiones negUgendat, Humbertus de Komania.

L

IAcobitarum ordo in Anglia.

Iacob. Almani contra Papatum.

Iacob.fdber Stdpulenßs. idcob.de Gruitro Carthuf. Idcob.uiißienßs contrd Papam-Jacob.de Theramo prophetia. leiunia ad certes dies er horos indibla


26.d

4-7Pd


f6 7-d ssp.d 4ÿS.b fi^d , nbsp;nbsp;nbsp;~ I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^rtho

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7.b.i38.d 3ji.b

Imago Chrifli uera lt;jua.

Imagines erßmuldchra non cotenda. 6.c.i2.t,ij^ c ii.c.47-b.ft.d.53.c.73.d.8i.d.p4.dÿf. c. i;o t4t-d.d.2O2,b.3O4.d


Jmperdtoriure diuino,Papam, Epiß^opos, er totum cla-um habetßubieblam, imb omnes tmperu ho a ^^7-c,232.b.4o6.c


ïohdnMondchi contrd Papdtunt.


J?3-4


Iohdnnes Muntzidger contra adordtiontmeorforis

Chrifli in Sdcram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jijx

Johannes de Pdlidco Parifien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;523, a

Iohdnnes de Kupefei/ßa contra monachos. si^.d Iohannes Sare/burgenßs er Epifcopus Cdmoten.


contrd Pdpdm er der urn. ïohdnnes Semecdglo/ßatorDecrett. iohannes Syringtn Magdeburgenßt. lohdnnes Terndcenßs contrd indulgentidiS. iohdnnes de Vefiltd concion.Vuorm.


3S7.b

46S.b

5S1.it


Iohannes Vuicleß Anglusmultis Papatum rtprthen dit. Vnde 41. dnnopofl ßepulturam eins cadauer exhumatur at^ comburitur. 4^3. b Huius multi inßgnes dißcipulirecenßenturibidem.

Iohannes VuinßhelbergiusinmirdcuU er ßsiaß, blicidinuehitur.


, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘*^^^‘^lt;^ofiru(itoruPabaliuordult;menuA.^,±4i


24.8.a vide Concilia.


3i-9aerdeinceps,

Indulgentiarumonuse^impoßurd. 5.133^33^

JnitiumprimatusertyrannidisKom.Eccleßaßuper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res in elctltone pt} p

3O.d.^3.d.

Interdidaillicita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;342.0

Jnterdiila tempora.


ImpcrdtoriiduthoritdfinrebufEcdeßdßicis. 422.4 Incorpordtionum cr commendat. prlt;eldturdrum ff-d


CTAbbdtisprdfldnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '313 d

IU9er conßuetudo regniß^nglicani, utEpißcopitT praldtiKegiiurentfidelitatim,crc.

33i.b nbsp;nbsp;luserpoteflas penes imperatorem ßit eligtndi er

--- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßquot;r’^dtPdpdm,itemordinandiß:dlt;gt;itApt)’

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. I -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;floheam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.0.38 c.(3

inueßitura Epißcoporum omnium Carola magno ^gt;-i^Ciuili5er-EccIeß.aflicipulchrddifiindto.tbk^


Infcicid Kom. Bpifco[gt;icr dcri utde lucuknterpro


coneeßd. 175. c. confirmdtdinipßtm Otthonem prmum.S3.b.iS4.d.iS6.c


InuocdtioSdnilorutn,etidmMd)-iieuirginiiddmnd=


tur.d.a.p4.d.pa.d.i28.d.t42.d.39o.d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rß

riß.exemploprtcdicduit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403.0 LegdtiPaptrefùtati

Johan. Antonius Cardinaliscontra coniugU facerd. nbsp;nbsp;Leoniliarum

prohibüionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fSod LibeUus^fletusinferiptns.

JoannesKuridanuscontraliberumarbttrium.493.a ribeUut,Eortdliciumfideiinrcriptu5.

Johan.CamotenßscontraPapatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—t.L.n ... nbsp;nbsp;nbsp;. 0 . t. ..Ç

Johan. Gocchius lajechlinien.


fS4.d


llS.C 4u-^ Vé.it flPC


Johdn HiüemondchtMlfndcen. lohdn. Huß doélrindercombuflio, Johdn,delanduno Gandduen, lohan,lbenhdge contra ciborumprohib.


S33.b täaeUuf, Kierdrchiæ Ecclefiaflioefdfciculiu inferi^ fóz.c ptt9S contrd mendicdntesfrdtres. }5°'i 973. b LüaeiïutdeVitder’honefldteClericorutn. 463. d


4-94-c

4S8.d


f7^.a nbsp;LiberiumP4pi(mimpiumfoli{5Eilt;fdgt;iu5commuitio:

nmieiitt


-ocr page 615-

INDEX

’ «fw etus ut ethtticü ^^'publicanunt deuittindo ligat cr excommunient, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22;. c

Lwg«it uulgnri cniiKlibet gentu in Eedeßn uten^ dum^nximèiri ndminijlrdtione Snemmento^ 16. c. j6. (/. 78. t. 172. ci

Iftffiirum nbfolutnriarum non necejpiridrum lt;lue=^

3fi. c

^ongobnrdKtcontrnpdptituin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49?, d

L«clt;k Uungnruf contra pap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.oS. c

^’^iftriEpifiolaadpapamcrfuos. i.^6.a ^»dolphuf Cajkice paflor Magd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7i.a

^iouicipij Conjlantini donatio commenticia, 3?3-a. 490.4. fo;.b. f84. b

^Kdouiciii IX. Rex Galli£, qui ey fanilta uocatur, i/tpaifarum exadiones mult.if leges tulit,ey tant i^pragnaticam fandioncm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471. a

l-ndouicuf Bauarus Kom.lmperator contra tyranni= lt;l^ptipißicam armis ey fcriptis egit. 480. lt;t

LuJoMiciuii. Imperatoris Apologia contra calum= quot;'^^p^fpiloan.ylXll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;482.4

candelarum ufusadcultum diuinuill templis ordinatus, impiiis eß. ao.d. 23, c l^poldus de Bobenburg Epifeopus Eambergenßs.

sis.e

•-«rf^en Doflor De ßialoribus curiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ssé. d

l-ixusimmenfiisfacerdotuin ey presl^terorumta^ xntus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136. a

M.

MAgiflratus ey plebs pofeßatem habet elif gendiÉpifeopum. ;8. a. 147. c. 187.C Magiflratui ciuili eiusq^ ludicio clericos om ^esfuijßfubiedos. S7. c.71.4*82. b. 86.b,tO7, b ^’^1‘iierijßuedoininij Chrißianiey Eccleßaßicire ^lapefenda ex dodrina ey exeplo Chrißi. 212. ci ^^^iiihpoti^populi Cirientales. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;582. d

t'Erjlhus Pdatinus pro deßnfwne Ludouici 1111,

488.6

Meier cancel. Moguntinits. ^47. d ^^‘‘^‘»‘oniumfacerdotum eße licitttm, Vide Coniu^ S^oifupra.

^Ettrimoniales caufas dijudicare, magis politicum qtMinEccleßaßicumeße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331, d

l^itthias Parißenßs natione Eohemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j23. d

t^ximilianuslmperat.degrauaminibiis Germ, per piipof iiitrodudis laborauit. 320. a. 488. a.f72.d Hetropohtani cuiusq^ eße, imô ey imper atorum zy P-egwnConciliacogere.2S.b. ji.e. 74,4/. 82.c Ss.d. 8.lt;.4. 88.b. 91.d. ?6,b. 243.a. 2fo.b

A^eehtädisProphetißacontrapap S29.a. S4gt;.b Meiklictuuesordinestaxantur.jfS. b. 391. ci.400.ci ss?.d

Mendicantium ordinum immensepecuni£ Row4n» deportat£pro Cardinalitiogalero emedo. jsS.b.d IJiichdel Altißdioren. Archiepifeopus, , b Ui ichael Cefenas minorita, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;324. c

Michaël Conßantinopolitanus.

Mi'itziusBohemusconcionator prägen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;323, ç

Mileuitani Concilij decretum, de non appeUando ad

papam.

Miracula diuorumfiditia.

Mißa Apoßoltca ey uetußa.

Mtjßa uetus tantum fititfacra communia.

Aiij[a,EcclefiaLatina jeptingentis annispie caruit. S4. c. 230. d

Mißam papißieam eße humanum commentum. s. ci S^. 4. iss. c. 384.4. 406. ci. jii. d. S47- d authores hums ßue compilatores. 132. a.ßaudem eße queßuoßßimam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?6. d. 3S6. d

Modus ey ratio ßue media quibus papa uim auri atq; argenti innumerabilem congeßit. 300. c. 306:0

MoguntinisEccleßte thefaurus ingens. 38;. c Monachifmus zy uitafolitaria damnata. 23 d. 28. d ^7.0.226, b.3?f-d.423.d.4so.a. .so3.b. S2^.c

Monachi olim non erantßicerdotes. 233. b lalo^ remanuumuiilumqueerebant. $2. c ueßi* tu non monßroß.

Mo«4cfct quatuor Dominicani ob impium facinus perpetratum Bern£ exußi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s79'

Monßrum Babylonis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n».

Moraui,ey Slaui adßdemconuerßuiadßubieilios nemB.om.ßedisconpulß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2s6.{i

Mors ßubitaneaßacrißculorumpapiß. eybeneßcio= rum pinguium aucupum,argumentum ir£diuinie certißimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407. ci

Mortuorum exequi£ quales olim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^-^

Mortui ignorant quid in hac uita agatur. nbsp;nbsp;nbsp;13?. a

Eceßaria adiaphorisfecemenda. p. c. 22. b liegociatio pap£ infuperab ilis inanitas pr£

fertim in rebus facris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308. c

Negligentia Epißcoporum Eccleßasperdidit. 22^.0 Nicephorus hißorioff-aphus contra pap. $'ß- d Nicolaus de Bibrach contra papat. 30t, b Nicolaus Clemangis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s4^-d

Nicolaus Cufanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$40. ci

Nicolaus GaUus contra papat.

NicolausHeremitaVleluetius,

Nicolaus Machiauellus htßoricus.

Nicolaus Orem coram papa ey Card.

Nicolaus B.US B.oßochienßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7S-e’

NtlusTheßalonicen Archiepifeopus.

Nomina ey officia communia Epißcoporum ey ßacer eee j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dot um


-ocr page 616-

INDEX.

iûtuminprimitiudEcdtfiii.

UorinbergenJeget quneddm dtiti^uæ conlrd clericos.

flO.C

Nonnlt;eper Gngorium ’X.dbrogdU, uulgo Zopffquot;= nonnen difhe.

Kouitdtes uocum prophdnlt;e in Eccleßdm non effè in troducenddt,

HVM.IHVS rerunt omnium nerum dt^ dominuf.

»99.4

O.

Eldtiona Eccleßdflicorum bentßciorum j exdâ^dRcm.curid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319. d

Obligdtio,qudfe Pdtrurcha,Archiepifco = picr Epifcopi Pdp£ zr Cdrdin. obligdnt. iSi.d Obedicntia prejbyterorumprieftitd olim S. literii, C£fdri,zr Archiepifcopo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16

Occdm tempore Ludouici ïmp. 1111. contrdpdpdm fcripftt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;489.4

Cfficium politicum nbsp;nbsp;Ecclefidfticum dißindd funt.

131.4

officium officidlium in pdpdtu iniquißimum. 389. t ofßadlis,non deducitur d üomine officio,fed 'd ver= bo officio, id eft noceo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;388. c '

Onerd cr fubfidid beneftcij impofitd, quorum collds tio dd l^icos fpeUdt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34f • c

Opes,itKdtq; curd Eccleftdrumetidmddlmperdtogt; resffteéldt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^d» i6, J. tóo.d

Operd fupererogdtionis Niffdrum ZT dUorum cub tuumfuperftitioforum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138. c

Ojpcrw operdti opinio eft pdpifticd dtque ethnicd. 138. b

Ordindtio Epifcoporum À Comprouincidläiuffdild, zr non'dpapd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113. c

Ordindtio tndoâorum dd minifterium, peftis Eccle^^ ft£. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS^.b

Ordines militdresTeutonici erepti Germdnisreftb tuendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;343« b

Origodtq; cdufe tdntdrum tenebrdrum tdm in do^ {irind,qudm in cneremonijs Ecclefiie inueiidrum. 213. c

Ottkoniilmp» Mdgni exceHens firuor contrd md=‘ lignes pdpds. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6i. c

Ottho Conftdntien. Epifeopus excommunicdtur 4 Pdpd ob permiffum fdcerdotibus coniugiu. 293.b Ottho Erifmgenfis E pifeopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^6. d

Ouind pellis qune uerèft, item pfeudoprophetdrum fruäutquis.

Opufculum tripdrtitum de negotijs Eccleflt;e, contrd pdpdtum.

Ordtiones noult;e nif 4 Sy nodis compi^l’df^ in fdm non recipienda.

OrdtionesnuUdfdntpromortuis.

Ordndi modus Vudldenfum.

P.

PAnormitdnus Cdnoniftd contrd pdpdfuni.

Pdpd At^ T I C a V^iSTVS tit, probdtur. 3.d. 2f.c. toi.d. iS^-u 2;7.b. 383'4. 403. rf. 4o0.b. 44?. e

Pdpddmbitiofßimusmortdlium. y^.d. compoftint ex dolts zrfrdudtbus.

Pdpd ïmperdtoris ddmonitionem ffternens nec reft^ pifcens,dcponidbeopoteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'61.»

Pdpd incendium eft multorum beSorumptrfuos ^pi fcopos in Gerntdnid excitdtorum. SS-

Pdpd iure nuRo dppellntiones ddfe pertrdxit. it. 0 Pdpd itu nullum neq; uRdmpotefldtemhdbetinl’n* perdtorem:necdebetdbfoluere quenejuMit“* rdmento Cdfiri uel mdgiflrdtui ciuili 212. c. 216. d. 3^f.b. fos.b. S2O.C

Pdpdzr Epifcopiidmolimdcfie)-unt ejfeniindjini* nportdUsDei, ordculorum^ caleftiumprotiuty condi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at.d

Pdpd Ecclefid minifter eft,non dominus.

Pdpd Eccleftic y niuerfidis Epifeoptu non eft, nedurrt fuperiortmperdtoribus. 19. c. 39. (• fo.b. S7.b. in. d. ijj. 4. lyö.c t-yxo. c

Pdpd Epifeopus CT Rex fmuleffe nonpottft, nt. e

Pdpd,Regnum fuum dt(p tyrdnnidem fdbilituruf,f'* Iios contrd Ludouicumtmp.inftigiireiieJtt.iot’tt

Pdpd G regorius VI. depoftus db officio pct Henri* cumtmperdt.

Pdpd yicdrius Chrtftiperfondtus, b/treftdrehd, con* cordiie Chriftidna ofor, Turcd deterior db Epifta pis G en«4rtw prtedicdtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^34. c

Pdpte decretd zr conftitutiones non ligdnt. nbsp;nbsp;nbsp;nS-C

iSszd

Pdpd errdre poteft zr errdffe fepisu conuincititr. 8.4. n.d. 7^.d. 208. d

Pdp£ zr Epifcoporum zr conftrmdtio nbsp;nbsp;conftitu*

tio penes tmperdtoresftiit. 88. 97.C. ni-d 143.6. i6x.c. 171.4. 173 6. 183.6. 1844 180. c. 204. b

Pdp£ zr Epifcoporum eft correHiones firre, etiMi fibifubieilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t99.igt;

Pdp£zr^pifioporum ipfius tyrdnniscoercmnoa poteft


-ocr page 617-

INDEX


pîutn Imperätorem er principe

'ftloa^tio in relniißerisfuperdt omnes ne?o= 3ÓS.C

?ƒ 0 taienJiannoneffè,fiMid contraprlt;eceptd ^jMuidpr^cipidt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50X.C

^ccleßdfd}n=

P^jexcentos dnnos ante Chrijiumndtum non lt;ugt;utrunt. 5j.c.48.d. c. vi dtq- tyrannidi »xdonoccupjrunt, iSi.b.iO3.d.2oo.d grdtii£inbeneficifi£cckßds

ZT ^Homodo initium fumpferint,

ioiidtione Conflan '^onflituendi Row. \mperdtormßbi rd =

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20}.C.247.d.39é.d

P P^^ncsKontdnenfes faces zT feminarid VcOfdùrifjji bcllorum. 217. b.2S!.d. 260. c. 38x.c

P‘‘pinm Miigw ZT ntcromdutid gt;22â.d. nbsp;nbsp;erde^:

Alidj; per milita imntanid fcelera.162. a. ‘^4’ t. Î19. b. 331, c. 419. c.sot.d “pafelhii in Tybcri inuentuf. ^P^cdEccleßd-iphdtitaflica eß. P^ficnfisfcholdcontraPdpatum. {26. b, ^i3ion{s.joz.fgt;.47y. d f‘#'ocl)t(ü-H)n pr£grdudtiones ab Ppifeopis. /‘‘^ßriptorisTtibingenßs.

PfiKpertdtii uotum ordinum mendicantium. 492.4 P^uperum deLugduno cactus, Vualdttifci uocantur. 4’1(1


f^i-d^ 34.0. e contra

s6.c fàîb


Piccatifoli Deo ejJ/e conßtenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.a. 239. d

Pccciitordjtó panitentibM ab P-ccleßaßicis pluipe (unie dand£, qu'am pocnitentiie imponitur. 551.6

PfCKfitóiininenp ßimma Pdp£ ex fola GaUia dn^^ nniitiin praflatur pro inueflituris Ppif .oporum, ^^atumz:rpre/byterorum.2S2.a.3oo.a. 47?. 6

PeregriiMtionesreligionis ergo tdxatx. 24.b,27.d. 77’^^9-d.s4.d.96.c.i36.d,24o.b

Pcffecutionesnull^tam Eccleßis nocueruntf ^uant ^pißoporum crebrie contentiones. t9.d P E T R V S Apojîo/uî necPdp4, rtecP4=i pOTm dnteceßorßiit, zT ßrtdßis R.omam nun = ^Utimuidit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.b.i2.a,ts b.sao.b

Pctrizr Päpein(JuibufdamcoUdtio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.c j. amp;

Pfhm de Aliaco contra Papdtum.

PrtrmdeBrttiî,

^(trufQntorParißenßs.

PtP'UfGunidcenßsAbbdi.

P«öW Comineßor author Eccleßaßicie hiß. 405. b

498, b

S3S.d foS.d

S33 6 4pS.b S7^.b SO2.lt;J

Petruf DreSnenßs contra Papotum, PetmsPerrarienßs.

Petrus Iohannis contra Papatuin. Petrus de Luna, Petrus Paytitc vuicleßta.

Pßnnig concionator Nauntburgi, Pilt;Hurlt;e quxdam prophetico:.

Platina quantuis Papis in multis aduletur, tarnen il lorum plurima detegit feeler a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«8.4

Plebs ZT magiflratus poteflatem habet ßbi eligendi Epifcopum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s3 rf.iSj.i:

Plebi inuitie Epifcopus non obtrudatur, »yi.t.ipS. lt;: 234-d

Peenitentid zT abfolutio Idpforum publicd qualis,. 28.C.77.C

Politicumindicium at^Eccleßaflicum non damnat niß /fonte conß/fum,uel iure conuidium. 114 .c Polyerdtes Epifcopus Epheßus cum ßtis coUegis ab EpifcopoEomanoexcommunicatus fupa- ccle=t bratione pdfchdtis,firtiß.reßitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.4

Pontificumpugme cruenta; pro fede Papdli decer^’ tdatium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.d.43.a so.d

Pontificum ZT fdcerdotum etrores zT praui mores, tdXdntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.d.so.d

Prlt;edicdtorummondchorum controuerßd dcriscimt VniuerßtdtePdrißen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374.0

Pnedtfdfj'one»« uerbi deßgientes Epifcopi ZT facer =gt; dotes,Antichrißi ZT fdtdUte uocantur. nbsp;3Ó^.b

407.lt;t

Prxlatorum GdtUne cum monachis cOncertatio, 460.4

Prdgwdt/cd fanÜio P,egumGa.tiie. 181. d. 261.

47i.d.293.b. Eddem db Imp. ZT Statibus uen igt; tildtd. 3x7. c

Preßyter olim idem c^ui Epißoput. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433. d

Primatuf Pdp£ initium fuperaliasEccteßax quäle.

3tgt;.d.33-a. ContTdeundem. 3. b. 4 d. 7.d.8.b. 16,6. is.hji.d. 47-a. fi,d.ÓS.i^4.d.88.b. 94, d.98. c. 239. c.t42.d,243td,299,d.2S7.d. 4S3.d.sos.b.s^o.b

ProbuSEpifcopus'PuUtnßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.6

PKrgdtOTOWIWpMgfWfMr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i,d.iO.d.Sl.d.229.(t

QVadrageßmalis abßinenlia à carnibui Chriflianis ueteribus indißrrenter ob feruatdßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23.lt;t.34.£lt;

QUereldiußiß, CanceÜdrij cuiufdamdeoppreßio* neGermanidperPapas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;318.4

Qjtere/drK^Korwwgrdwiî contra Papatum. S73.d Ra/urd

ete


-ocr page 618-

INDEX


' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RußicorumgpauisquerelacontraPapatua. f73.i

RAfuracur'aClericisßtrecepta. zéyb ' ■

RationalediuinorumDurandi. 40^. b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Accijßatres in Anglia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;373.t

Receßio CardinaliumGrEpifcoporum,pio^ V SaceOa craras Sanais dedicate,.impiuin.i32.d rumq;.diquotabtmpioPapaHtldebrando.z2o.c i4i.bd.

RefamattoPap£QrtotiiisEcc!eߣRom.cleri,per Sacerdosuxoratustantum officiocr beneßdopri*

Otthonemmagnumfaaa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ôi.ai7oa -.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

Reßrmatio monachorum per eundem. 170. J

Rf#n»4fto Curi£Rom. per ßngulorum nationum


umdui.ßunc uerô faro c^gbdiopunitur. 34.it


lutum,PapaElâdebrândoautbore. 2oè.c deputiUosfaciendairritafaaa 270 d Sacerdos nemo fiat anteX XV annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3t.d

Sacerdotumeleaiozyprxfientatio tyz d uideEle^ fuppreßiombusfuiclertGrregniperRom.Curb aio.Formahums. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^z.d

^‘^lt;^^r-dotHmuitadiffioluta^fiafiuofa. i}7.c.i4t.a, ^4^’C.i44.c.2.,$.a.',S7.c.422.c

^‘^^«rdotesuerbononuäcantes,Antichrißicrßita'-n£dicuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t$ 74.,63.1.410.1

Sacramena utramq;fi)ecicm multi Epifcopi contra Paparu décréta tenuerunt cv definderunt.i42. d 240, b. 421. a.d. v/tam eiusßedem tantum fi«“ te fiacrilegium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1432

Sacramenta adminifirantur in Papatu non gratis,


rimt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;iÿè.b

Kcgul£ CanceIlari£Pap£ pro dignitatibuf Eccle= fiafticis Komam pertrahendis

R egula Clcricorum Ludouici lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; b

Kcgulauitaex SOLO EuangelioChriflipetenda.

24. d


Keligio Chrifli.tnlt;t pducißimii ritibm contenta eß. 137-d

1 ïitligiopeperitdiuitiat, GTfilia deuorauit matrem,


..rr - a

Kd,g,oprM,.hfixu,,cu,^u^f^^ nish£reditari£fucceßiontsgrauamen.Grc.3S9.c negantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

^A^PAEiiter£inEccleßadocend£. y.a.v.e

laoiolatriadamnatur. 22. b. 23,0.24.. a 6a. a SacriPrt,„„T!....i r yiuuuinM.. / nbsp;nbsp;nbsp;/

Referuata beneficiorumeccleßaflicorumtaxantur. thodoxosdicun2r°.'^^^^‘^’^^ vJ

ReßZLRom.lmperiotemporaliaomnia,qu£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boatuspr.fentiarumergoefl^i^o

^‘^^ß^‘71iPapißieiu,rijsnotatinomM^^^^^^ ‘Syd

PichardusEpifcopusArmacanus f28.b sanaisoffierremunera, eßdiabolofacrißd'amß-

Pbytmiconfacorruptiß.Eccleߣflatum. $37. b cere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.b

Rituum ergo ßueob alias obferuationes adiaphoras Sanaosgy-iuflosuirosetiamhaberepeccata.

Eccleߣpaxnonturbanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zt.b Sarabattæ,monachorum genus.

RobertusLinconien.Epifcopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;363, a SaHsfaaionesaPabUlAimonnteeire reorebet,


Kobertiii Gallm contrdPäpdtum.


P.odericiKZamorenfi$ Epifcoput.

RodolphttiAÿricola.



31.C zi!.b


3^3- tt nbsp;nbsp;Satfaadiones'aPapiflii impoßt£el]e reprebenfibi^

4^0. d les. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' É.i


747’ lgt; ScholaPragen. Oxonien. contraP,;pa^

Sfij.d turn.

RO MA Eabyloniauocatur. So. a. at 7. b asf. d. SchoUfeuAcademuin Lombardie doâri/i£»

388.0.3^0. b. nbsp;Item BabyloniaApocalyptica, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den.fequuntur.

2i-.b.44^.c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scapularemonacborum.

RomanacaflitAsqualis. 38.c.f^.c.^i.c.84.c.2o^d SchifmapublkumcontraPapam quoddurauitan-

Romanorumueradefcriptio. 24o.c.tssd nisXiX.

RudbertttsVuormacien.Epifcopits. i22.b nbsp;Sclauorumadfidemconuerßo.

Rudolphi DucisSaxoni£memorabilishifloria, quo^ Scotusfubtilisdißutator.

modo abfcijfamanudextera indicium Deiagno^ Scythica aliquot gentes facra Chrifiiana fua lingua

212.(1 peragerefolit£.

P^uinaRom. Eccleßigat^Papatuspr(ediila 28,a SebaßianusconcionatorErßrdien. sgt;7i.c


-ocr page 619-

INDEX

^cltfu uocMtar,^ui cr presbyterii? 7.i

^flt;4ltioEboriicen.EpifcopM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36;. d

^fulmArdiiepifcopiu Ebordcen. Pap^diKq^ty^ ftwüdiddmortemia^ire/ïitit,

Senttntu Epifcoporum Germ, qud Hildebrdnduf Popd damnatui eß.

i(tgt;idturie ins dre dpud pdpißM redimitur.

^illdProphetidcontrdpdpdtum.

^ÿfiiundus Imper, reßrmdtionem pro clero pard^ .lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4?-‘i

SMwnM,^«4 Eceleßiißicd dignitdtes emuntur^Cdno^ ^wprohibitd eß. 177. d. i^o. b. 1^6. b.

*’•■lt;1. 244. c. Efdei» 4 Deo per Sdrrdcenos , ^literpunitd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijt. b

^uliichrdin Cbrißidnorum templii dnti^uitus nub

lißerunt.

^P^^ulunttiitreim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,34, d

^P‘‘iilKmßultorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f39. d

^P‘“lt;bgt;ntvißonis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$74-b

Stephänus Außerij contrdpdp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^77.

er fimuldchrorum ddordtio ßue cultiK.

prohibitus. s.d. 10. cjz. d.71. lt;lt;.7;. d.i4i.(J ^^phdituißrulifir pdrißen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gös. 4

^ixrlHtioiub, externarum rerum populninoitdo=gt;

cttur,fed uerbo Dei er pietdtis exeplo.igg.e.tgsf.b ^l'Uiinamorsfctcrificulorumpdpiß. beneficies com pliirib, impingudtorußudicif diuini imdgo.4.o7.d ^“idteumduitMisfendtusconfultum contrd fump^

tttof^mortuorumexequidi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;461. c

^gt;nolt;ior«m Eccleßaßicornm dbußis. 3flt;^. d

to7.c

TAulcrus Concioudtor Germdnns.

Templd noßierimt ueteribus mdgnißcd dtc[;

ßimptuoßd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130. d. 141. à

®^quot;'lt;iriorHfn ßdtriceUorum mendicdntium grdUd TeÜquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

JwwientorMm çj- legdtorum aliendtio 4 legitimis ^^iamp;usßniiie fdcrißculorum er mondcho=

Tli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

^‘’oritlt;trumdoärinderconßßiO( 45,.^ J°‘i^icusMinoritaEpifcopusCrodM. jr4t. c 'ß°dericust}yempdparumScribd. '«j. d quot;«ologid Germdnicd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f3? d

*” quot;^^fudifcdm id eß Theutonicdm lingudm Biblid

primusLudouicus Inip.mdndduit. 93.t ^bfutonidfeu Germdnid incultd bdrbaries. 199. d Tnonm Aquinas Scholaßicd doilrind dnteßgndnus, ^^ultispapd'contrddicit. 420. b. huinsdo= (IriiUib Epifcopis pdrißen. dconndtur. 449-d ToowMsBricof Qdntudrien. Archiep.inCdtdlogum ^^ftHorumcdnonizdtus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;361.4

ïnoniM Rheionen. Curmelitd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î49. d

TiletndnniutfuiddmMtnoritd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^77 4

TilemdnnusSpdn^eberg.

Tolerdntid ( Tolerdmus uulgb uocdnt) maximum grdudmen,ßedqudßuofd papißis,

Trdditiones humdnd diuinis mandatis prdldtd. 138.4 227. c. 331.4

Tn'fbeffii!« Abbds Spdnheinen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gë^. i

Tyrdnnis crudelißimd Pdpd in Anglid. 366. d TyrdnniserrdpdcitdsPdpd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^.d

Tyrdnnis Gregorij VII. contrd imperdtorem er ple^ bem R.om. memordndd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207. b

VTTdlricilîutteni libellus, ^uomodo Concilid ßnt celebrdndd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fS7.lt;i

V ddlricus Epißcopus Augußdnus,Epifcopd^ tum no 4Pdpd,fed4RegePlenrico 4.dccepit.63.b Verbum Dei unicd uitd normd atq; uerdpietdtisßir ddmentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.!

Ve/pilionum /peluncd Eccleßd fdild ßib Pdpdtu„ quomodo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390 c

Veßitu communi, nonßnguldri er confeerdto ucte res ufos ßtiffe in celebrdtione Mißd,hoc eß/dcric communionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.C

Veßibus templorum er mondcborum nuUd ineßßin {iitds fedpotius fuperßitio. 28.4,71.4. i33-t.iö3,4 Vidori Rom.Pontißci imperioßus mdtiddnti de pd 3 fchdte non obediuit Aßdticd fynodus. 9.4 Vigilidpromortuis tdxdntur. g.d. Videfuprd, Vincentius concionatur contrd Pdpdm. ss^.lf de vißonibus Angelorum Uber ddmndtur. 8.4 Vitd honeßds et couerfdtio Epifcoporti ,)dcerdotunt er cleri qudlis requirdtur. 77.4.8 2.fc.i96. d.s s.a Vitdhoneßdgenerdprobdntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.4

VJf4 fcdnddliplend fdcerdotum,qud er feer lS.ccle a ßdsperdunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.^

Volquinus'N.confrdPdpdtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;464.4

Votdmondßicdeffeimpid. 6.d. Videmondch^ quot;Vtrdqslpecie fumere Euchdrißidm impie prohibe= tur. s.d.'^4.e i43.d.iS6 d.24o.b.42i.d,i Vudldenßumorigo ex eorumdogmdtd,quibusEudn

gelij lux qudß primus effulßt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;424.(1

VudlterusAAdpesAnglus.

VuolfgdngusAitingerAugußdnus,

Vuilhelmus Epifcopus Pdrißen.

Vuilbelmus Albus fdcerdos uxordtus.

Vuilhelnws Aurißx.

Vuilhelmus deS. Amore.

VuilhebnusSdrüorisAttglus.

VxoresEpifcopi erfdcerdotesolimhdbucre. 10,4. .Qtterecom'Mgt'um.

Vxores fdcerdotum olim uocabdnturpreßytcrißi

206.4

Err4t4


FINIS INDICIS.



-ocr page 620-

ERRATA INTER RECOGfsIO«

fcendum à nobis dcprehcnfa,

P^g’ 4- ^ege, fdcrißcn. pag. lin. j6. fententia. pdg. 9. lin.i. cuiutlibtr. j«. runt. 33. Ctedem. pag. 12. lin. 3!. dicimut. päg. u. Un. 31. fit. pdg. t6. lin. re/litern^' pag. 23. lin. ^6. Terrctur. pdg. 30. lin. lo, So:lt;omenj«. pdg. s6. lin. s.fiterunt. pig ^1' iin. 3. corrigeret. pdg. 69, lin. 42- dgitdtores. pdg. 7^. Un. 34. dijjeruifii, pdg. 8. Un-pKntid. pdg. 103. /«»• 46. teneri,dut. pdg. «4. Un. 19. bumilitdte. pdg. u?. Un. 48, tiut. pdg.i2o.Un.!.comminiflroruni.i26.lin. 42. confecrduitin. pdg. 127. Un.20.direxit,Aidl-pdg. 140. lin, 12. fupererogdtionii. pdg. ijo. lin. lo. exorditur. pdg. eddem Im. 24 poßul^ nofl. Apdgina. 164. ««meros corrige per pdgindt uiginti oilo. pdg. j8i. Un, '30. fdultionem»^ Idm. pdg. S2. lin. 3. er auus. ibid. Un. 23.-ntEpifcopdtu. pdg. ioi. lin.penult.(edutem. lin. 23. iurdfitriunt. pdg. 237. lin. 27. omni militM. pdg. 423gt;lin-3?.pdliid,fub. piig.47A lin.S,n(moriinon.liUnutiordipfecorriglt;i3Le£lor,

»

ExcvsvM arge'ntinae apvd

PaulumMdch£ropoeum,fumptibu3lodnnis OporinijAnno M. D. L XIL

-ocr page 621-

-ocr page 622-

-ocr page 623-

Lon^iuiiam pro^reßieramus in QitAlo^oTeBium ueritatis excuden^o arn^ pui ^uamtertia parte à CoUe^ore ipßui au^o : nbsp;nbsp;nbsp;foreputabamttf,ut quic-^

aliuilmitteretHr,quodinßri deberet hoc quidem tempore : quum ecceprtte-^ß^xpeElationemßb libriferme calceïn h^cqutefèquunturmiffafiint. qudefia-* ‘quanto dtius habuifièmusfitd qu^q^ locü infiriiuxta temporum firiempotuif uero htcfitbijcere uelut ç^ppendicü loco, quamprorfid omittere,mait44 ’gt;P^r‘(precium daximtts.Fruere itaque nbsp;nbsp;his,LeEdor,c^ confilium hoc no^rum»

ac operam, boni conjule^

kPPlbNV IX AD CATÀLO'

GVM TESTIVM VERITATIS, Q.V 1 ante noftra tempora reclamarunt Papæ, n^^KAEFATlO.

PRIDER.ICVS Et lACOBVS REGES

cr Sicilië.

Regnarunthiduore^es acfratres circa annum Domini ijooTnempcantè Jeicjuitercentos annos.bos non leuem aliquam purioris religionis curam co--gnitionemŒ habuiflè,abundè ex fèquenti fcripto Amoldi de Noua uüla ap* paret.Qiioaideo intcgrûapponercuoluimus,quôd amp;epiftolæ pientifsimac prædidorum duorum regum ïnterferte funt,6Caliamultâhiftoricaac alioqui utilia continent. Vtinam ucrô amp;nbsp;altj libri, ôô atfia pientiisimorum illorum re-giim haben' poiTentrnimiruni uideremus, diuinam bonitatem fubinde lumi-» nisfuiradios in orbem terrarum fparfiiïe: ô^femper fuifle fêptem piorum inillia, quæ non pror fum génuâ fuaBaali, eius^ omnibus impietatibus cur* torunt, Verùm omifsis alijs,legatur ipfum fcriptum»

INCIPIT COLLOCVTIO FRlDERh

CI REGIS SICILIAE, ET NOSTRA

Amoldi Je VilLt noue, le3:4 amp;• eommunice' te Jèdi Apofiolica.

EXOIDJFM.

gNïi tota fériés meænarrationiseffcntialîterpertînet ad Euangelîcani ucritatemridcirco ad perpetuam rei memoriatn, 5c ut in poilcrum ob-tundi pofsintaculei quorumcunq;praîuaricantium,amp;difiipantium caquae audiuntur: uolo, prout decctamp;expedit in tali noftro fcripto, de omnibus clarificare fedis Apoftolicç maieftatem.Et dico: quia cum P'rueniflem Cathauiam, Rex praediâus exorfus eftmihi pandere caufam,proptei: ^uamtncuocaucratfub talibus uerbis.

FRIDERICVS REX.

Ab adolefcentia quidem cogitatus frequenter pulfauit cor noftrum,fed ab annis circiterquinq;afsiduèfcruebâtinnobis:in quibus annis frequenter apparuit no-infomnijs Regina,quodam Domina mater noftrajfacic uclata,ita quod uultum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A A ciuâ

-ocr page 624-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. VERITATIS,,

Al. princi^ali.

èiu9 nou uidcbamusjfed in noce cognofcebaraus earn dicentem: Fill mi,(lo tibtbe«' nedidionem mcam,utueritati omnino ftudcas deferuire .Poftquæuerbadilpaie-bat uifio.Ego ueró ficutlaicus Scignarus, non intelligebam quid fignificaret,amp;iï’' putabam elle illufionem. Cogitacus autem cratiftc : fcilicet, quöd faceremus ali-quidjperqiiod nobilitcrin conlpicHum hominum omnium promoueretur honot Saluatoris.Et hinc cogitanti praediftis annis annexa fuerunttria: fcilicet unum de-fiderium,unus timor,amp; unum dubium. Defidcrium erat,amp; adhuc eft, quódfrater nofter Rex Arragonu effet uel f præfenti in propotfito cogitatus prædiaus;ita quöd ficuteft maiorincarne, fiedefideramus quodmaior effet ingratij» cœleftibus, 8c quód 3fl'umeretferuenterilludpropofitum,amp; quöd fimul profequeremuripfum. Timorautem §4dubiumreprimebant, 8c quodammodo retrahebantnosa diuul' gatione amp;perfecutioncpropofiti.Timebamus enim, quöd tam frater nofter quam alijjta clerici quam laicijieputarét nos fantafticos:quia cogitatus nofter didabatno biSjquiainftatu'noftrOjfcilicetRcgisamp;coiugatijdebefcmuspçrcifèuiuerefecundu régula Euâgclij,fcilicet defpiciedo amp;nbsp;cotenendo quiequid ordinaturad terrenäfe-licitatem:5£qu«rendo amp;amplcfl:cndo,quicquidpertinetad cœlefteni. Etquiaui-debamus,quöd Chriftiani faciebant communiter oppofitum, quia feruenterftude-bant 8c follicitabantur obtinere 8c pofsiderequæ pertinétadterrenam felicitate, amp;nbsp;ea quij pertinent ad cceleftcm negligerc,quantum ad mores 8c operauirtutiini E-iiangclicarum,rcprefsi fuimus à diuulgations amp;nbsp;executione prædiûi propofirij ue propter deforrrïitatem noftrarïi abuniiterfalt multitudine fperneremur.

autemreprefsionem maxime impellebat nosdubium, quodoccurrcbatnobi* ƒ dodrinaEuangclicazVtrum effet Humana inuentio,uel diuinatraditio.Adqu^m bitationem tria nos inducebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I Primùmeftjqualitas clericorumfecularium,qni circa nos fuut, amp;nbsp;maxim« porum , abbatum,amp;aliorumpraelatorum Scperfonarum. Qjria amp;uifu amp;auditu, ac diuerfis affeftibus experimur,quöd quantum ad uit3mlpiritualem,quamdocet Euangelium facere,funt omnino fteriles. Quantum ad fimulationes. uerö cæremo' niarum, quas officia Ecclefias, uel aliter fcruant, funtillufores:8£aperteinfinuant, quöd illa profcquuntur ex folo ufu,amp; non ex denotione.Cum uideamus,quöd om“ neidquodaduanamgloriamSc terrenam cupiditatemfpeélat, celebriterpiomo-iient:quantumueröad regimen animarum in falutem æternam,fiin'^P®^t^^‘^*’ multa opera impietatis,ÓC multorü uitiorü,quae palam exercent in cofpicuup*’?

» nbsp;nbsp;Secundum,quod ad hanedubitationem nos inducebat,eftqualitas regm^'^æ ’

amp; maxime illorum qui prse cæteris conftituti fuerunt ad promotionetn Euangei'«^ ueritatisjuerbo amp;cxemplQ:amp;quos credebamus tenqre apiccni ApoftolicæbnipU' citatis Scpaupcrtatis.Ifti enimfaciunteos ftupere de moribus Scuitaipforunijft'^'** uidebamus quödintantum alienatifunt auiaDei.quodi'ncomparationcipforunt iuftificanturnon folùm clericifcculares,fed ctiamlaici. Tantaenim efteorumma' litia,tamq; notoria,quödiam nullus hominum ftatus poteft eos tolcrareiimö ito® “ memu», quöd una die populus infurget contra eos.Quia cum perhabitu

amp; abieftionis prætendant exterius humiliter manfuctudinem pœnitentiuin, ««tti poralium contemptum , amp;nbsp;plenitudinem earum uirtutum quæ perfedis ums conueniunt : tarnen experimur quöd in eis utplurimùm non eft fpecies, neque decor alicuius uirtutisEuangelicæ.Quiapro humilitateubiq; afeendit eorum li^er-biamt funt præfumptuofi,irreuerentes,8c impo rtunè fefe ingerentes,etiam ad leere ta noftra. Etnon polfumus aliquod confilium faccre,uel aliquam legationem ordinäre,quin ipfi fcimmifceant,amp;ingcniofè procurent, 8c fine fronte alicuius erube-feentis commifsiones legationum amp;negociorum fecularium. Pro manluemdine furor eft illis,fecundumfimilitudinemferpentis : amp;uiperinis motibnsinlaniunt, i rcprehcndantur,uel denegetur eis petitum: pro adibus pœnitentiæ iiacantIplcn -difsimis epulis, pro contemptu temporaliuni ambiunt 8c ardentifiimc

-ocr page 625-

APPENDIX.

hudcs populi, honores feculi,prælationes ecclefiarum, taminalîenîs collegijs quàrninproprijs,occupationes negociorum fecularium, pecuniarum extorfioncÿ ablque ullo fpiritii pietatis.Nam cxperti fümus.quód aliquando prætextu eleemo-fyiiæexpctebantcondomnationes delinquentium,fadas in noftra curia: quas,amp;Ie gata,nel qiiæcunq; afsignata eis titulö pietatis, obftinacius per auchoritatcm curiæ lecularis obtincre fatagunt,quam clerici fcculares aut laici.In depofitisfuntinfidèles,in accomodatis ingrati,in promifsisfallaces, in perfuafionib. dolofi amp;fraudu-Icncijin narrationibus ftudiofc mcndaces.Ec quanto prçfidentium funt maiores in-tercos, canto fubtiliores funt fabricatores mcndacij, ram in mutuam detradio-iieniipforiim adinuicem,quamaliorum. Etexperimur, quód odium conceptum alt;iiierfusaliquem,immobiliterfixum tenent, amp;utdæmones acuunt, Sc interdum i'tleorpiones.In fermonibus Êcclefiafticis experimur quotidie,quód funtpcftilen-ïcs^quiain toto fermone ipforum utplurimum non faciunt nifi uel adulari, aut de-mhere,ucldiiFamafe,autphilofophari : itaquódturbati amp;infedireccdimusafer-mone. Recolimus etiara,quód aliquando audiuimus eos dicerc in fermone,quöd excomnuinicatuseratjamp;mortaliterpeccabat, quicunq^ ad curamfui corporis rc-quirebac ludæum. Modo ueró uidemus, qubd eorum monafteria non ingreditur medicus ordinariè nifi ludæusnta quód tam in monafterio fœminarum qiiàmuiro-tiitn.Iudjeus medicus ordinariè procurât infirmos: amp;nbsp;cum quotidie celebrent miC» fas,nonceflamus admirari atq; ftuperc. Videmus ctiam, quód prælatis ordinarija EccJefiæ,ut funt epifcopiamp;archiepifcopi,nee funt reuerentes,nee óbcdicntcs.pro-mconuenituirisperfedæfanditatis,amp;Euangelicis:imôquoddcteriuscft , uidc-tnrnobis quod pro nihilo habeant ecclefiam Romanam.quia nulli* applicationi fa Af

ad earn deferunt,imó etiam proprios collegas appellantes ad cam in fauore E- tioni ’iangelij extinguunt,amp; occidunt crudelius omni fera. Vnde cum nullo timoré Dei rompcfcantiiquelrefrencntur,aperte nobis infinuant,quód id quod de Deo docet Euangelium,habeant pro nihilo:immundicia ueró carnis adeó manifefta eft, quód publicèdicitur,quæfir concubinafingulorum præfidum : amp;nbsp;quantam infedionem lemiiientamp;rclinquantubiq;in domibus quas fréquentant,manifeftum eft.

Tertium quód facit nos dubitare fuper dodrina hac Euangelica,cft negligentia j hdis Apoftolicæ. Audiuimus enim aliquando, quód confueuit mittere legatos per diuerldrégna amp;nbsp;prouincias,ad inquirendum de profedu amp;nbsp;defedu Euangclij in o-mniftatu.Et tarnen tempore noftro non uidimus,nec audiuimus, quód hoe alicu-mfecerit,fedfoiiimquód aliquando miferit cospro negocijs fecularibus amp;nbsp;mun^ ^msjfed pro cuitu Euangelij promoucndo,ucl confcruando,nondum audiuimus: tarne ipfalciat, quód illi qui uocatifunt.in partem follicitudinis, homines func “tplurimùm non pcrfedi,amp;proni ad malum,amp; multiplicitcrpofl'unt exorbitare ab Eimngelij ueritatc.

fifirtiuideinus,quódpro fchifmatis Occidentis non cclTatpratftarefauorem: fed ptoeisreducendis non uidemus cam follicitari,amp;pro Sarracenis conuincendis mi mnie curat. Ex quorum cofideratione frequenter dubitauimus de dodrina Euange

potius clfet ab humana inuentione quam à diuina traditione.Cu hæc ont mauerfarentur in corde noftro,fæpc cofiderauimus,cui polTcmus comunicare, qui Polletnos amp;illuminarc,amp;: dirigere,Ôc folidare tam confilio quàm dodrina. Et ali-^uaudotentauimus audirc,amp;à cjuibiifdadodoribus.ftatum Regulare, quos eSmu-msopinio iudicatuclæftimat efle ptofundos infapientia amp;intelledu occultorum, ru°’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uifione matris.Et finaliter cognouimus,quôd ipfi habebac

prop hifione.licct aliquis eorum dixiiretnobis,quôd poterat elfe indicium cœlefte, ■gni cas nobis quôdDominamaternoftracratin purgatorio.ÔcpcrebatfufffagiS. cnosfecirtuis in tuffragriû eiüs tam miflas cclebrari,quàm eleemofynas fieri.Con-t{H'\^quot;t’Cumnosifla ætate cogitaremus circa illâuifioné,quodapparuit nobis mo-ohto Domina mater noftra in fomnio,uelata facie, ôc uidimus fplcndorcm uub

AA Z tu^

-ocr page 626-

4 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A T A L O G T T Ë Ä T. V É R I T A T I S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tus eins mirabilem. Ettenebatdiadcma gemmatum inefFabilis pulchrituaim^'»* Iplendoris in manu dextra,amp; dicebat mihi:Hoc diadema ponabis in capita.

ARNOLDVS.

Supradidis per ordinem auditis,refpondi; Cogitatus,quem habucratis, Si na-bebatisjerat lemen diuinæinfpirationis. Et quod Deus per infpirationein tangeiet mentem ucftram,certificat in me dcfiderium annexum cogitatui; quia nulla uis na-turæ inclinât creaturamrationalé,etiamangelii, ad hæcetiâ abfolutè dcfiderandu: fed (^uód alius eo fit potior in gratijs,uel gloria feu honore. Quapropter certum elfi quod auirtutefpirituali moucnte corueftrum,imprimebatnrcogitatusamp;dcfiderni illi annexum. Confirmât etiâhocfignificatuiudicij cœleftisjpcrquod exhortabami ni ad feruiendufollicitcucritati. Quod enimuidebatis in lomnijs tarn frequenter, non erat illufio,fed cceleftis uifio.De hoc autem poteftis certificari perregula, quam Saluatoramp;luxætcrnadeditEcelefiafticis fuis in transfiguratione, in qua certifiea-uit eos de ueritatc fuæ exccilcntiæ,per uifummaieftatis,amp; per auditum uocis dice» tiszHic eftfilius meus dileftuSjamp;c.præfentibusMoyfe amp;Helia.Exquibus dattirrégula cumftis fidelibus,quódubi aliquiduideturpræter communem curfumhuma-næ conditionisjduo funtattendcndazfcilicctres cxpreffa, amp;nbsp;modus exprelsionis. Nam fires exprcftacontineatpurèEuangclicâ ueritaté,amp; inminimo no dilcordet à teftimonijs ueræ Scripturæ diuinæ, fient lege amp;nbsp;prophetis, quæ fignificanturper Moyfen amp;nbsp;Heliamteertum eft,quôd eft uifio ueliudicium cœleftis impreisionis. Sr iiero quod exprimit,non continet pure Euangclicâ ucritatézuel fi fit modus, tanic» difeordatteftimonijs facrisztum deillufione debet euiqielfe fufpefta. res expreftajfeilicet quod ftudiofc fcruiretis pictati amp;ucritatr, purb eft Euangd't^ Nam ficutDeus ueritas eft : fic amp;nbsp;Chnftus,qui Deus amp;hofno eft, ueritas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

citcferuirepraedicatamp;hortaturEuangeliuundiq;.Quód aütinfomnio'iftö‘l'^'°°’® fuerit oftenfum,non difeordatjimo concordat cloquijs facrisjexprefsioneamp;exem-plo.ExprefsionCjin lege Si prophetis.In lege,quando dixit Dominus Aaron 8iMa-riæMoyfi : Loquar facie adfaciem,amp;c.cæteris aût,inlomnijs.inPropheticisuero, quando dicit perIob:Perfomniûinuifionenoifturna,quando irruit, amp;c. Exempla tierb de hocinfacraScripturamuItafunt,fed duo Ipecialiterfufficiunrnunezfcilicet de lofeph patriarcha,Se de lofeph fponfo uirginis matris Dei : cui etiamillaquæ p-tinebant ad regimen extrinfccû Domini,ficut de concomitarione matris amp;nbsp;fuga’» fionis nonpoteratuobis enuclearc qui s,quantumcunq; literatus, nifi datum diet ei defuper.Quia Deus eft qui claudit fua myfteriamec alius poteft, cu claulerit, ape-nrc,nifitépore,ficutteftatur Apocalypfis.Etfi fucritanimalis homo,hoc eft araxiis fenfui carnali,amp; affeftui terreno,non foliim non intclligit, fed etia fpernicamp;repro-bat.Qui cnim eft exDeo,lætatur,atq,- deuotc audit quaecunq; funtDei, amp;fapienter * Pffulut intelligit.Animalis autem homó(dicit* Apoftolus)n5pcrcipitea quaefuntlpintus Dei,fed ftulta funt illi,amp; non poteft intelligerc. Quod ipfe fuit expertus in femeti-pfo,ad exemplum Scinformationem curnftorum uerèfidelium. Nam qiiotiefcunq;

' narrabatuifioncmcoelcftcmcidem faftaminrtinereDamafci,uclalibi, ludasurr»® bant in eum clamoreamp;pulucreamp;lapidibus, diccnteatTolle toilemaleficum, non eftfas eum audire. Gentiles uerb dicebant, utFeftua: InfanisPaule, multæliter« tefaciuntinfanire.Vndenondebetis mirari,fi uifio non fuit accepta, ucl intelleft» perillos,quibuscommunicaftis.Mihiueió,non meritis meis,fedfolo bcneficiopie tatis æternæ,fulïragantibus,utputo,meritis fratris ueftri,amp;ucftris,datus cftintelle-ôusuifionis.Etidcofaciomentionem de fratre ueftro, quia propter eum in fimili cafu fui ad hocilluiTiinatus,amp; quiadirefte cofonatimprcfsionibusuobisfaftisjiiar' ro uobishiftoria.Vacantefedc poft Benedilt;ftii,uocatusper ipfumadiHipræfenriam cius:amp;narrauit mihi cogitatG,8c dubitationes reûè per omnia fimiles ucftris:amp;in-fupcr addidit,quod fæpc uidcrit in fomnio patrem fun Sc ueftru, inhabitu nurabih.

I

-ocr page 627-

APPENDIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ç

trîdentem ei quatuorauri petias immenfi,amp; eiufdem ponden«. Et dum confidera-Ktin uifione quid inde facerct, dicebatur ci;Trade monetario,amp; ille facict inde mo nctam,utilem Scneccflaria tibi.Etfuit ei didum,quód ego eflem monetarius. Ego iutemrefpondi,quôdineiuspræfentia,amp;innarrationc praediâorum datus fuerat intîllîâus mihi,fic:fcilicet quöd Deus quandouult beneficia fuaepietatis aliquib. indicate,fcipfum oftcndit eis fub figuraiilius rei quae notior eft ci8jamp;: magis conuc-nitordinijUel circumftantijs naturalibus return. Vndc quia Deus cftpater omnium eleftorum,amp; gratia ipfius eft mater,proptcrea uobis,qui eftii de filijs régis Petri,ma iornon foliim dignitate,fed etiam ætate,oftendit fc fub forma patris,quia naturali-tetcuramaiorum fratrum conucnitpatri. Quiauerócuramaiorüfilioruconuenit niatri,propterea fi fratri ueftro qui minor cft,deberet fe oftenderc Deus, facerct hoe lub forma matris. Quatuor autem petiæ auri immenfi,amp; ciufdcm ponderis, figni-ficantdiuinam fapientiam,quæ in quatuor Euangeiiftis continetur. Ad cuius fapien hortatur uos Dcus.fecundum illas cxplicationes amp;nbsp;cxpofitioncs,quas per mefecitferibi in diuerfis traftatibus ucl opufculis,fccundum ftylum darum,amp; omnibus laicis intelligibilem:de quibus opufculii tune frater uefter fecit fcribi quinq; uolumina,utipfc etiam amp;nbsp;Regina Scliberife exercitarent inillis legendis amp;intcl-ligendis. lam igitur elucefcit uobis, quare fub forma matris oftendebat fe uobis, leduelata facie:ad fignificandum, quód degratiaDci, quamfaciebatuobisinilla occultainfpiratione,nóhabebatis claranoticiam,necetia bcneficift gratiæDci co-gnofcebati«,nifi per uocem, id eft per fcnfibilem amp;nbsp;extrinfecum cffeétum, fcilicct in 'oquodprouideratuobis deregno amp;castcris blandimentis tcmporalibus, Poft-quaniueröperuenicgoad infulam,apparuituobis rcuclata öcfplcndidafacie: ad ^nnuendum, quódperaducntummcumhabcrctis claram noticiam degratiaDci. QiJïntum ad imprefsioncs quas faciebat antequam occulte,in Ipiritu ueftrorDiade 'uauerógemmatum,eftornamentumuirtutum Euangclicarum, quod amodó pa-huigeritisin capitc ueftro,fcilicct tam in regia uoluntate,quam in mente. Hæc au-Jani omnia exccllenter uobis dabuntur,folum propter effeftum cxhortationis,fci-u«t quód ftudiofècolati8ucritatcm:hoc eft, ut in ftatu ueftro amp;nbsp;gradu minifterÿ quot;sftri ambuletis fecundum régulas Euangelij , quod eft de ucritate æterna, ^ptoduccnte ad falutem æternam. Rc'gula ucró Chrifti Euangclijficut Icgi-I in Matthæo, eft : Quód unufquifque infuo miniftcrio ucl ftatu colat Dcum, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruiat ei,non fecundum dodrinas amp;nbsp;mandata ucl conftitutiones hominum,fcd

*'^undum præceota ucl dodrinam Dcixirca quód iam informaui fratrem ueftrum, ‘«‘’talibusuerbis.

Proprium minifterium uobis à Deo commiirum,amp; omnibus Præfidibus, fcilicct f^mPrjsljtjg quam Principibus amp;nbsp;iudicibus, eft, colere amp;nbsp;difpenfare iüfticiam pu-Euangclicc colere nihil aliud cft,nifi intcndcre ad complcmentum i-P ’ri! ieciindum doélrinam Dei.Dcus autem ad pcrfeüum,cultum iufticiæ publicæ, quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniungiturpræiîdibus,unum eft,quód habitum fanftum in mente ge-

omnem ordinem in opereferuent.Quantum adhabitum,dicit 'r.Diligitg iüfticiam,qui iudicatis terra. DicitGlofla:Non dicitFacite,fed diligite: ^iiinueret,quódnon foliim debetoperari,fedzelare pro ca,quonia fine zelo perfc red^° * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zelum autem pertinent duo.Primum cft,fcruor in executionc

^pdicuilibet,quod fucritiuftum.Secundücft,uigilantia,fiuefoIlicitudo inqui-fç ƒiurifdidionc cuiu«libct.Ad primum nó tenetur præ-'’iPnufquam fiat ei infinuatio per cos qui bencficio iufticiç indigent: fed ad fccun-!îoteinfinuationem,amp;c. infinuationcmEuangclicae tenetur, neepoftponere P°'y!nedamnofalutis «ternæ. Quix Euangelium dicit, quód Saluator non fe ^‘11 eftatnifipaftoribusjcuftodicntibusuigiliasnodis fupergregem. Quia,utait, bn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominibus inimicus fuperfeminat zizxniam tritico, amp;nbsp;lupus rapit

»igilia« noftis ille tantum cuftodiqqui follicitu» eft omnes tenebtas ighoran-

A A 3 tise citra'

-ocr page 628-

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catalogi test. VERITA TIS

tiæ circa ftatümiuHicîæpræuenire.De uicil'sitiidineucró ördinisin opéré, dicicDo minus in Plalmo,in quo reges oC filios regni informât de agendis inperfonaChrifti: Deus indicium tuum regi da,See. Quid facietrex aut filius régis primö Seprincipa-liter?eXponitimmediatè,cirmdicit:Iudicabitpauperespopuli, amp;c. Vndelipræles, quicuilq; uoluerit fecundum Dcum,feu Euangelicc colcre iufticiam publicam,qna-diupoteftjdebetprincipaliter Seprimo intendere negoeijs pauperum , Scquere-Iis:amp; IccundariOjdiuitum.Si autem fecerit econtra,non colit Euangelium,quiaper-uertit ordinem diuini præceptimecopcratur ut rex, pro Chrillo, led pro mundo. Et tunc interrogaui regem fratremueftrum de audientia, quam paupcribus exlii-bebat. Qui refpondit:Quód femel in hebdomada dabat cis audientiam ordina' riam, Sc exordinaric, quando equitabat exterius ad fpaciandum. Cui refpondi, quod ad intcritumætcrnædamnationisferuabat ilium morem, Scincidebat in da' nationem Saulis,qui non feruiebat Deo,Gent Deus ordinauerat, fedGcut ipleSaiil cligebat. Vos enim facitis de extraordinario ordinarium,8e ccontrà. Diuites uefpe-ri Sc mane Semeridie ingrediuntur ad uos quotidie,paupercs autem rarifsime. Vos facitis de Deo porcumfanfti Anthonij,cui datur tantum illud quodfupercft,Sc quo nec famuli nec iumenra uterentur. Et ideo cunftos huiufmodi præiïdes uocat Deus illuforcs,cumdicit per Efaiam : Audite uiriillufores, qui fuper p. m.amp;c. Ergo fl uultii grati effe Deo,8c non operari ad interitum falutis æternæ,primo priin cipaliterintendatisubiqueadnegociapauperum, Sein confilio ueftrouosfitisad-j uocatiipforum.Etne dcfraudarifaltcm pofsint,inllituite unum timenteniDeum, qui quotidiepromptus querelas pauperum ad uos 8c conGlium uellrum introdu-cere teneatur,Sc illos prius Sc celerius expedite. Ad quern ordinem conferuandinn infcquerisfanfl:ospatres,qni propter hoc in Apoftolica fede referendarios confti-tuerint.Debentuos urgere tria.Primiim eftcfficacia teftimoniorii, quibusindieiu-dieij quifque iudicabitur.Primum tcllimonium eft eloquij Domini,diceiitispcrli' cobum:Fratresnoliteinperfonarum acceptatione,See.Secundum cft,propriæcon-feientiæ. nam confeientia cuique dié1:at,quód magisgratunr effet Deo,intendere negoci)s pauperum,quàm diuitumrSc Gc qui facit, econuerl b cadit à charitatej fine qua nullus quantumeunque bonus poteft faluari,diccnce Apoftolo'.Si linguis honii numloquai'jScc. Secundum,quoddebet uos ad hoc urgere,eft timor diuini iudieij-Quale ueró contra tales datum eft à Deo,po teftis ex uerbis eins percipere, ciim di-citiDeuB ftetitin fynagoga deorum,Scc.Cumenim dixerit, quod fundamenca ter-ræ, fcilicet præGdesEccieGaE,mouebuntur, quianefciueratneqjintellexeruntDer uoluntatcm:dicitpcrEfaiam,Propterea captiuusdatuseftpopulusmeus.quunon habuit feientiam. Sed qualicaptiuitatecaptiuaretur,fubiungit:DiIatauitinfernus feipfum,Scc. Tertium quod debet uos urgere adprædida, eft exemplum parentu Sc fanftorum.nam beams Ludouicus, rex Franconum clarifsimus, quamdiu uixit, feriiauitiftud:Scauusueftcr Scpater hoc ubiq; Icruauerunt, Scideofelicitauitcos Deus Sc temporaliterSc fpiritualiter-

J Adtimorem quern habebatis,rcfpondeo:Quód eft de feminediaboli, qui odic gloriamDei,Guclaudem,Scfalutem animarum; Sc ideo quantum potcft,fatagit im-pedireprædifl:a.Seduos debetis eumfugare duabus uirgis. Vnaeft, confideratio ueri amoris ad Deum,dc quo Dominus nofter lefus Ghriftus nobis dedit exemplu. namaduerGtatcshumanitatisfusefpreuitjUtadimplcreturid quod pertinebat ad purum Sc uerum amatorem Dei Sc hominum. Nam cum aliqui dicerent, Dæmoni-um habet ; alij ueró,Scduftor eft,Sec. nunquam tarnen propter hoc deferuit colcre ucritatem,tam opere quam doCtrina. Vnde debetis animaduertere, quod illc qui propter indicium peruerfum Gliorum huius feculi defiftit profcqui documentaE-uangelica, certum eft quod non diligit Deumplus quam leipfum, Sequod aliquid de amore ft:culi huius Gue gloriæ mundanæ retinetin angulo cordis fui. Quiautem plus diligit Chriftum quamfeipfum, neterubcfcitncc timetiudiciiim feculi»

-ocr page 629-

. 5 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appendix.

'niö lætatur cum percîpît aduerfa indicia de feîpfo, ideo quîaper hoc confor— ’’’âciir capiti luo Chrifto : Sc dicit cum Apoftolo, Mihi autem pro minimo cft ptauobisiudicer. Alia confideratio,qua debetis elFugcre diftumtimorem, eft meinoria diuinæ exhortationis, cum dicit per fe : Beati eritis , curn pâle dixerinr uobis homines, amp;c. Et iternm per Apoftolum : Fratres, fi quis ’nter uos uidetur fapiens in hoc fecnlo, ftnltus fiat, ut fit fapiens. Per quæ iierbainnuitur,quodille uerc lapiens eft, quemDeus talemefie iudicat, quam-quot;is mundus reputet eum ftultum : econuerfo. Quapropterconcluoitur, quod 'lîra fapientia cil, talircr agere, quod quanto quis plus in mundo Ipernatur, tan-to plus extollaturàDeo.

Ad dubitationcm autem ueftram refpondeo:quôd indubitantercredere debetis, K'nimobiliter affirmare, quodtota Scripeura Euangelica fit traditio uel doftrina ^'^’:amp;quôdIefusNazarenus eflilleMefsiasuel Chrilhis,qui fuit promifiTus presby ^2‘ibusinSaluatorem:amp;quôdipfe eftille Deus, qui condidit uniuerfa. Et de hoc Iwimpoteftis certificari non folùm perfuafione articulorum fidei,fed etiam demô-“ntioneirrefragabilijCuinullus hominum refiftere poteft.Sicutin quadam Scriptu ^lt;iuam de præfenti offerouobis, poteritis clarifsimc intueri.

Ad motu iam uero ucftræ dubitationis redeo,quôd magis debet efie uobis ad ro l’urfidei,qiiàm ad eius debilitatem. Et de duobusprimis motiuis,fcilicet auerfio-neamp;defluxione tamregularium quàm lecularium, declaro perhoc,quoniam Sak uatoripfe,qui cft fundamentum Ecclefiæ,prædixit earn elfe futuram his temporib. Wrn per lequàm per fuos præcones,re(ftè adliteram,ficutquotidianaexpericntia uob;snotifîcat:de quo promptus fum uos ftatim certificate tam per canoné facrum, lt;iuimperreuclationes particulates fadas ab ipfo Ecclefiæ,perfandas perfonasu— tnulque fexus; Sc quas facri Pontifices cum multa diligentia amp;nbsp;magna deuotione repoiuerunt in thefauris Apoftolicæfedis, ficutego uidi amp;nbsp;contredaui manibus meis in aima Vrbe.unde cum nullus polsit futura, quæ folùm pendent ab intelle-' ûuamp;uoluntateDei,præfcirc,nififolusDeus : hoc ipfum oftendit indubitanter, quod lefus Nazarenus eft æterna ueritas.

Ad tertitim motiuum fpernendum,fufficere uobis debet,qubd iam fecit Dominus nofterlefus Chriftus tempore ucftro,amp; quod in proximo eft fadurus. Quod autem ftcit,efthoc:fcilicet,quia fedi Apoftolicæ bis fecit dcnunciari diabolicam apoftafia Kgulaomniumprædidorum,femel fub Bonifacio, Sciterum femel fub Benedido. Etquâdam uicefaciebat fieri denunciationem cumplenitudineluminis dirediui. ^31?. nuncius profitebaturprimo,quôdeaquænunciabat, nonhabebatàfe, necà Nofrf» motu proprio ferebatur adnunciandum, fed alumine amp;nbsp;præceptoDominido-minorum:amp; locum amp;nbsp;tempus amp;nbsp;modum,quibus ilia nuncianda fufeeperat, expri-nebateis.Item pronunciabat eis laqueum infidiarum fatanç,ad eorum fedudionc, itaqiiodapertèdicebantureis duo. Primum, quodiuxtafe habebant confiliarios, qui erantangeli Sathanæ,qui fub fpecie religionis,amp; pallio redi zcli,fatagerent cos abducerc à cribratione 5c purificationc ftatuum prçdidorfi.Secundum,quod denû-dabatur.quod nihil facerent contra hoc ad fecrctû eorum fufurrum,quia ftudiofifsî mifabricatores étant mendacij,Sc principales in odio 5c contemptu Euangclicç ue-ritatis.Etideo promouebatur,quod quicquid confulerent illi, facerent dikuti in co Cftorio circumfpedè pertonatû totû.Item denunciabatur eis,quod fi négligèrent c— xeqiiidenunciationem,Deus facereteos hicdeguftarepræfagiû æterniiudicÿ : fie fcilicet, quod Domino Bonifacio dicebaturinlcriptis, quod indifcriminc taliSc talisconfufionis deduccrentur,necindidit quoufqueguftauit.Dominouero Bonifacio diccbaturin feriptis, quodfînegligcrent,uelocifsimcrapereturàfede. Et à die qualegitjiion fedit nifi trigintaquinque diebusfita quôd neq-, ea quç feribebâ-tureijUeceuentus antecefloris moucret eum aderedendum, fed omnia fpreuit.

Item, ad illiiminationcm ipforiim, Ôc motum, denunciabantur eis particularitet

A A 4 abo-

-ocr page 630-

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. V E R I T A T ! S

äbominabiles amp;nbsp;diabolicæ perucrlitatcs multorum illius flatus , quem fupenuS mcmoraui,fitlicctquódca quæfuperius cxprelsiftis, minutim cxplicabantur, Si infuperalia fub tali forma.

Homines pcftilentcs difsipant ciuitatem Agni cœleftis,5c maxime in ftatu qui de altitudineperfeftionisEuangelicæ gloriatur, ßcfubucrtunt Euangelicam ueritati^ ac dirimiint sedificium cius in populo no folùm peruerfis operibus Si exemplis, led corruptionc doftrinæin fuis prædicationibus amp;piîeconijs. Nam cum fintamato-res uitæ carnalis actcrrenæ felicitatis,amp;oderint uitam fpiritualéjneceflariofeqiu-tur,quod tribus modis corrumpant doftrinam Euangelicam in fuis fermonibus;!« licet detrahendo illis quibusinuident,amp; dilFamando blafpbemijs amp;nbsp;calumnijs: Si adulando cisaquibus extorquerc cupiunt. Adquæ duo lequiturtertium,fcilicec præuaricatio facrorum eloquiorum. Nam cum in dolo amp;nbsp;aftutiamalignitatisprc' dicent,quandoque indiredè allcgant,quandoquc impertinenter applicant, amp;per-uerfc:8i quandoque fophiftice diftinguunt,amp; incouenienter exponut. Et ficueritas Scripturæ obtenebraturper cos, necexponiturauditoribus dare, fed adulterantiir per cos eloquiapei. Idcirco quia talcs pfeudopracconcsperfuos fermonesnonin-tenduntplacerc Dco,uelproficere Chrifto amp;nbsp;populo,fed ad nequitiam itiæ afferiio-nis populuminftigare: proptcreafcducuntipfum dupliciter,fcilicet omittendone* celfaria Si utilia,amp; tradendo nociuaiSc in fpiritu Antichrifti fatagunt populum aiiet tere à prscclaris ordinarijs,amp; ones fubtrahere proprijs paftoribus,tot modis,amp;tali' tcr,ficutinfcriptis,quæfuntadhucinthefauro fedis Apoftolicç,particulariterçxpn mebatur. Amplius in cifdemfcriptis deijeiebatur dæmoniaca peftis inqnil'f°™ de ftatu illo,amp; cæteris:fcilicet,Quôd fccundum diuerfas prouincias officiuminqui-fitionismercantcs.obtinercprccio fatagebanr,amp;furentes ut dæmoncs, fere iamEuangeliccinquirebant,fcilicet cum chari täte amp;iufticia,curantes titpopUquot; lus «dificaretur in Chriftoifed cum furore amp;nbsp;uerfutia,propter odium, uel cupiditi' tem aut uoluptatemrita quod ficut debercntftudcrc, ut errantes reducerent, ipji conantur redèambulantes in dæmonium pellere calumnijs,’uiolentijs, furiolis opprefsionibus : Si finaliler prophanis operibus, ac mendofis clamoribus, uel fententijs iniquis, dcfidclibusfaciuntinfidcleamp;,amp;noncft qui eorum furorem arguât uel reprimat,

Continebaturstiam in denunciationciqubd fpurcitias régnantes in eis,qu/siu-tebantur exterioribus occultare,Deus reuelauerat,cnm quibufdam ut uniuerf« Ec-clefiæ pandercnturiinter quas Una dicebatur elfe, qua adeb turmam pfeudopræco-num Diabolus fuo dominio fubiugauerat, quod in odium Si occultationem diiiinç ueritatis alicubiftatuerantinterfeipfos de communi concordia, quodinpublicis fermonibusnullusexprimatillas expofitionesfacrorum eloquiorum, quas lacri doftorcs aduerfuspfeudoreligrofos amp;pfeudopræConcstraduntinGlofsisordina-rijs autpoftilliSjfedin tali caulaexponantcaspotius Prophet« quam Euangcliftas. Rurfum dicebatur,qubd eorum apoftafiaperrumpatintamlibidinofam uefaniam, quod in alitjuibus prouineijs multi ex eis dogmatizabant fpiritu libertatis utriulq; fcxus.amp; é'ótum Icâores alicubi alferebanLquód in nirili commcrcio carnis niinqua peccatu comittebatur,necin trxftibus. Denunciabaturinfuper, deoccultisftiiflelt;li uinitùsreuelatum,quôdmagiftcrio Dæmonis multi de ftatu illo deducerentut ad tamtam apoftafiam, fub carnalibus potificibus Apoftolicæ fedis, quod infernaliob-ftinatione infurgcrent contra Deum. Primùm,tranfgrediendo limites Rcgulæ da-tae ad fundatorcm ftatus,ad imitanda uita Apoftolorû.Secundo,uiolando iuramen-turn profefsionis,amp; patrimonium eligcndo atquefoüendo.Tertió,quofcunq;col-legas,ipforum tranfgrefsionem deteftantes Si argUentes,condemnando, Si oppri-mendo ufque ad mortem,tanquam fuperftitiofos,amp;ftatui contrarios. Qparto, appellantes ad federn Apoftolicam, non proptergrauamen aut rigorem difciplinae, fed jppter corruptionc Euagclij, fsjuifiimis carcerib.Sc inhumanis exilijs occidedo: ornncm

-ocr page 631-

APPENDIX.

»rtinéauthorjtaté amp;cunfta beneficia fcdis Apoftolicæ non folum îngratîfsîma, fed. '■’’pijfsimafupeibia conténendo,amp; omnia nincula eins, lcilicct tam propria quam '^ommunia.furiofifsimè dirumpendo.Sexto,Scripturas ucritatem Euangelica expri Misâtes,Scfacritextus myfteria déclarantes, aceorum tranfgrefsiones Scfpurcitias «sfcribenteSjOccafione alicuius dióli,non erronci aut falfi,fed tantum ambigui,tan-^uafuperftitiofas amp;erroncas condcmnando amp;combiirendo.Septimö, cunäis col-'sgisilliusftacuslegereuelftudercinprædidlis Scripturis, ubiq; fubpœna mortis ’nterciicendojputeüq; uiuentiû aquarû claudendo fitientib.aqui uitæ, uel intelle* «us facrorfi eloquiorü.Odauó,fanftitaté defundoru in confefsionc ucritatis,amp; dc' tsftationc præuaricationis ipforû,calûnijs amp;nbsp;dilfamationibus extinguendo,8c clari-^äteteftimonioru cœleftiû mirificantiû fanâitaréillorû,ucrfutijs diabolicis obtenc-°rando.Nonô,cunâos uolentes in Euangelica paupertateuel abieftioneuiuere.tâ ®Wraftatf] quàm intra,furiofifsimis calumnijs amp;nbsp;diffamationibusperfequendo , Sc pundanos Pontifices ignarosamp;incautosftudiofismendacijs prouocando aduer-'^seos,perfcftio derelidapereoSjamp;alfumptâ per alios,in facie populi manifeftifsî ^’'ilaceret corû apoftafiam.Dccimô,fub pœna crudelifsimaftatuendo ne quis eo-l'umhabeatcii pauperib. fupradiftis cômcrcium,uel eos in confefsione audiat. Vn-’^«dmo,interdiccndo eis EcclcfiarûfuarûingreHum ad orandû, aut audiendû diui-niiofficiû,amp;cum oÆenfa corporis cxpellcndo:fic fcilicet.quod impudicifsima præ-lumptionc denegantfacramcntafilijs Chrifti amp;Ecclefiæ fuæ.cumq; foliim authori-ticeiftorûduornreccperint minifteriûadminillrandi facramcnta, feu difpenfandi, quot;îctimentneccrubefcuntutriufq; filios de fynagogaeorü eÿcere:amp; aftus pœniten ^Jæjficiitconfefsionis amp;fatisfaftionis, quas Euangelin nullis dcnegat, fceleratis e-J'a,excôfnunicatis,fchifmaticis Schæreticis, ifti denegantillis qui pannis uilibus Hiduuntur.Duodecimo.fatagcndo quibutcûq; modis in omnib.pcrfonis extinguc-*''lpiritûEuangelieæperfeftionis,ita quodin quibufdâ mundanis perfuafionib.in ’lijs ucrb fophirticis Sc dolofis prædicationibus, in alijs aût palliatis cominationi-l^'is, uel aliter amp;nbsp;aliter multis modis.Tertiodccimô,fatagunt adimpierc illud Ifaiæ: luftuspcrit,amp;noneftquirecogitat:amp;filij mifericordiae colliguntur, amp;non eftqui Wtelligat. A' quibus autem colligerentur,fubiungit,cum dicit : A' facie malitiæ,id «ft.à cuneo impiorû, qui fnnt faciès diaboli,collcCtus cft iuftus. Itaq; eorû ftudium *ft,quôd fient de arbore coliiguntuqfruftus ut tuendâtur ab cis:fic ab arbore uitas, 1quot; Witfidrn/wf ^dlicetmyftico corpore Chritl:i,fatagunt quofcunq-, habentes fpiritû Chrifti dcccr-P'j«,tam extra ftatfi quàm intra.Et ut illud intra ftatû adimplere pofsintjdicût rcue-Ïïtionespræcedere:quôd arte dæmonis,qui ftatûillû,tânquaei magis contrariumi luberterenitebatur,dno cotingerent.quorû primum eilet,quod in Itatu illo præfice isnturubiq; falfarij uel apoftatæ fupradidi, profcflbrcs aûtueritatis ÔC obferuato-resdeijccrenturàgradibuspræfidc * nepofsint alicubi refpirare. Secundum crat, t]Uodaliquandiu exillis falfarijs fublimaratur ad collegia Apoftolicçfedis,ad,pui-deiidii ne clamor filiorû ueritatis ad fedé Apoftolicâhabcrct ingrelTum.Quorû duo d'fignantnr per anatem amp;nbsp;ftlirutionem. Et de anate dicitur, quod in aquis dclicia-îucarnaliû nataretafsiduè.deftruthioneuerb diciturgt;qubd ncut fimilis eftpennis ’«ipitri amp;nbsp;grifaldo, qui altifs. uolât,amp; tamé à terra nûqnâ pennis el5gantur:fic ifte âulleritate geftus exterioris, ac uitæ, fimularet cœleftem religionem, amp;nbsp;tarnen cor dus fixum elfetinappetitumgloriæterrenæ, perambitionemfummiPontificatus. , De quo etiâ dicunt,quôd ftudio fuo follicitudinis manifeftaret prudentib. nequitia fineduplicatis procurâdo amp;promouendo diras iniquitates. Prima,quod oés illi de ftatû fuo,quilequeréturueftigia defunftorû tcftiû ucritatiSjamp;obfcruatorn,difpcrge rentur amp;nbsp;opprimerentur ufq j ad cxtremû.Secunda,quôd nul? eorû de ftatû fuo,qui t-ellimoniû haberet extrinfecusucrircligiofi,amp;cuius deuotio exiftimationéinfe-cularibus excitaret, uel ad curiam Apoftolicæ fedis accederet,aut in ea pluribus di« bus refidexetdcd quod talcs omnino clôgarcntur abindc non folùm uirtute obedic-

tiæjfcd

-ocr page 632-

io

CATALOGI TEST. V E R I T A T I S

ùæjfedinfupcrdifFamationibus, machinamentis, amp;mendofis textibns impcice* ptibilium fiftionum, neipfius amp;nbsp;complicum peruerfitatcs ad noticiam amp;nbsp;iudiciu Apoftolicæfcdisperuenirent.Talireretiam de contrario turbaretur, quóderumpé-tes animi motus fiftamdetegcrent fanûitatcm. Namuirfanftus nunquamimpa-tientiafrangitur,nec liuore roditur,nec trifticiafcculi maceratur,necfrendet!ra,iicc furore ignitur,nectabefcitiniquitate,ncc rancoreincineratur, necfufpicione murmurât,nccimaginatione delirat, necfenfibus tendit in cxitiumrationis, quianoii bufronizatindignatione,necfumatdctraórione, nec crépitât difFamando,necipu-mat inblafphemiam, nonftomachaturin contumeliam,nontonatminis,nonful-guratnutibus,noninficit flatibus, non fufurrio ftudet quenquam infatuate. Denu-ciabatur etiam prædiûis Pontificibus,quód fi uellent certificari,quod* hæc effent à Deoreuclatahominibus,promptum erat oftendere perScripturas, quas fanflipae tres cum diligentia repofuerunt tam in Vrbe, quam in antiquis cœnobijs. Quod li forte reuelationesnon crederentfuis temporibus conuenire,quade catlfapollpo-nerent fcrutari de illis, poterant experimento certificari, fi faltem in prouinciaPro-uinciæ,amp;prouinciaTufciæ,de fupràdiftis inquirerent cum illis de flatu, quitefti-monium extrinfecus haberentueritatisamp;fimceritatis. Ettamcn quantumeunque omnia prædida nunciarentureis , tarn grauiter opprefsit cos letargia fpiritualis, quodnolucruntintclligereut bene agerent,amp; contumeliam Chriftidc terra dele-rent : fed fafeinati,patens mendacium acceperunt pro myfterio- Euangelicæ uerita-tis.namrcprimeretielcompefccredefluxus exorbitantium Regularium, credidt-runt efle confufionem uel ignominia ordinisreum tarnen fit certum, quod ordo ue-rusinfui purificationem clarificatur: nec eft ad confufionem ipfius, fed glori' am,fuppofiticios eiusfilios mundare,uel amputate. Talitcr quod tunc fuirEc-clefiauniucrfalisafedudoribusinfatuata, quodinordinationem multitudinis of-fendentis amp;exterminantisEuangelium, ordinem efle purent. Et potiuselegitpati, qubduidelicetueritas confunderetur, turn ad ipfius contiimeliam,tum adpopuli fcandalum ttelruinam, quamfimoniaca prouidentia confunderentur pfeudorelft giofi,amp;ftatusperfe(ftifsimusmundareturafordibus:patenter oftendens, qiiodpo-tiusuolebathominibusplacerequam'Deo, plusq; intendere negoeijshunts mudl quam Agni cœleftis,amp;terrenapromouere contemptis coeleftibus. Cumqj denun' ciansexcitaretuniuerfalem Ecclefiam ftimulisantedi(ftis,adobuiandum externu-nio Euangelij,nihilominus coneórditer aut auerterunt aurcm, aut fpreueruntde-nunciationem,autinfanierunt contra denunciantem:ita quod inter omîtes non tut rexerit units ueritateCatholicalaureatus ,amp; iufticiaEuangelicaloricatiis, amp;pro-bitatc cœleftis militiæanimatus,qui diceret,Iftehomozelarcuideturpro décoteo-gloria fponfæ Chrifti,amp; animarum falute.Scrutemurigitur, 8cpalpando diligenter cxperiamutjfi ea quæ nunciatfiueloquitur,ad conuerfationem fine corniptionem Euangelÿ potius ordinenturnielfifintpro ucritate Catholica, ucl fi cotrà.Ettedda-museifecundum limam iufticiæ, quodmeretur, neuideamür uelnegligere^^'® funtDei,uelfpernere:quiauoxiftiusnon eft occulta, neq;particularis, fedubiqtie ùexillû Euangelicæ fanftitatis gerebant externis cæteris acerbiori furia perlequuti funt eum, non folùm charitatis amp;nbsp;iufticiæ regulis abnegatis : fedinfuper,hunianæ uerccundiæ frenodepofitofatagebantpolluereinnocentiam, amp;perderc innocen tcm. Etliquorem abominationisprophanæ perSpiritum famftum, queminuali proprijs continebant, inblafphemiam Euangelicæueritatis non erubuertint e-fiindcre. , Nam qui debuit,ut uir Euangelicus, dicerc, Egrcdere de domo tua, amp;nbsp;de terra cognationistuæj amp;ueni interram quam monftrabo tibi: nocelt, re linque omîtes feientiasfeculares, inqutbus natus es, amp;nbsp;nutritus, amp;nbsp;intende cris eloquijs: dixit, Intromittite de medicina, amp;nbsp;non de Theologia,amp; °'' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notâbintuf

-ocr page 633-

APPENDIX.

ik

----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UVXUiO lJ.MiI IMliilJl |/XMllHllVit*u/«*w jU.* bKwi VIX V Cl K.1 V V U lllC II t IVUl ’“agroTheologiæparuulos Chriftinitebatur cxcliidcre,cupicnsiftum agnimfin-P'uriter cum Gigaiitibus pofsidere.Palam enim etiam confitebatur,qu6d non zc-usChriftijUelfaliitis ætcrnæ aniniarum,fcd corporum regnabat in eo,cnm ob cor-Pofiim commodnm,amp; no fpirituum miniftcrio comuni fponderet honoré : fimulq; preuiffet exemplum Pauli,c[ui magiftratus in Thcologia fublimiori fclla collocans SuamParifienfeSjCommendauitLucain defludioEuangclico:neqjfuafiteipotius wdium medicinæ corporalis,quàm Thcologiæ.

Hæcomniafupradifta,Domine miRcx,uobis exprefsijitcognofcatis, qubdne-|ngentiafcdis Apoftolicæ non debet uobis cfle occàfio dubitandi de fundamentis WeiChriflianæ, fed potius ad robur amp;: firmitatem:cum Deus tetnpore ueftro pulfa-^'eritnegligentiam. Si. exprobrauent;amp;nuncius cotemptus amp;irrifus,amp; carceratus, ^uinculatus,maneatinfideEuangelij coftantioramp;folidior quàm fuerit unquam, ^læteturdemorfibusæmulorû in quantum tangunt eum plus quàm famelicusde Wauifsimis dapib’,nec unquâ expirauit à corde luo trifticia, quoufq; percepit qübd âliqiii diccbant eum elfe fantafticum,alil fedufl;orem,alij pythoniftam, ali/ uero hy-pocritam,nonnulliuerô hæreticum. Nonfolùm autem confirmare uos debetin ndeEuangelij, quod Deus iamfecit innegligentibus denunciationem quod *cft infra*àNoucmbri tranfafto.Scio enim quod Deus tertio facietprædifta denuncia-rifedi Apoftolicæ:fcd per quem, aut ubi,uel quando determinate ignoro, quia non «ftmihiindicatum. Et fi denunciationem fufeeperit, amp;inzcloMoyfiamp;Phineos Profequâtur,camdecorabitperdiuinâpotentiâomnib.fublimib.antiquisamp;nouiï, Siiieroneglexcrit, certi fitis.quodDe’infradidutrienniûfacietin ca terribilifsima gt;udicia,utfintOrientalibus Si Occidentalibus ad ftuporé:amp;qualia,dicâ uobis ante receffummeum in fpirituali.Nimc autem,fi placet, certificate me de propofito ueftro,pro expetitione mca,

Tuncrel^ônditkcixlridericus.

PoftquamDeus perileftrauerbatam clarènosilluminauit, firmîter ptoponîmus yiuereinftatunoftro fecundum regulam Euangcli/,amp; exponere nos morti pro gloria Saluatoris:amp; cunûo s uolcntes in obferuantiaucritatis Euangclicæ uiucrc,dili-genterfouercamp;fuftentarejnecnonprotegcrepaterna euftodia. Ego autem repli-riui'.Scribatis tantum uulgari ueftro totum proceflum,quem cogitatis circa cultum Euangelij obferuare.Etfubftantiàillius infinuationis, quam uultis facere régi Arra-gonunijfratriueftro.Etfaciemus ambo iuxtaférié ueftriüulgaris inLatinû conucr-tijUtego certificatus particulariter de plèhitudiile Cogitatus amp;nbsp;propofiti ueftri,pof-fttnfeftinare adfratremueftrûimaxirnè quianunciumfpiritualéhis eufuis nunemi-ftradme,rogansamp;monensin Chrifto affeâuofè quoqj,priufquam uadat in regnu Granatæjuideam cum.Rcx autem prçdidis auditis,traxit fe in folitudiné, amp;nbsp;fcripfic prædiftiin fuo uulgari,amp; ccce qualiter per literam fuam alloquitur fratrem fuum,

Vrideridregisidfratrem Imcobtm Arragonum regem epiilola.

,Fratemitatiueftrænotificamus,quôdinter cæterabeneficiapietatis diuinç,hoc percepimus elfe notabile,qubd interdum priuata meditatione, ac multum attenta, tornoftrummorofèapplicuimus ad côntemplandam diftantiam ueldiffersntiam ïtmporalis hominum durationis ad asternâ. Quod enim de illo ftatu qui fine caret, nullam habeamus expericntiam,fed id-quodnobis innotuit,fola fide fufeipimus amp;nbsp;tenemusîcogcbamur diutius conuertere animû ad experta,fcilicct ad contemplâdu circuniftautias temporalis uitæ fine durationis. Et cum in animo quotidiana expe-* iiétiacolligeremus,abfqjulla dubietate cognouim*,q, nulla ftulticiapoteft elTemà ioriiihominemaximeChriftiano,quàmfollicitariproi/s exequédis amp;acquirédisi quæ ad uitâ folâ conueniunt téporalé,magit quàm pro i/s quç ad uiuendû æternali-terfpeftât.Claro etiâiudiciouidimus, quôdtalishomo peraftu fuæ follicitudinifl k transformat in brutii,cû illudpræcipuè fcquatur qlt;f fenfualitas appétit, amp;nbsp;id qt?

-ocr page 634-

iî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catalogi test. VEamp;lTATit

eftrationis amp;nbsp;intelIcdusnegligitSópoftponit.Etenim certus eft unufquîfq;, qiiM temporalis duratio iiitæ ualde brcuis cxiftit:,cum infra ætatem iinius hominis finia-tur:necfit alicui€ertum,qliaparte human« ætatis habcbitfirtem.Cumhisetiam eft certifsimum, quod nulliusrei temporalis priuilegio potcrit mortem cuaderc,uel de tempore mortis ccrtificari : quia ncc genus, nccrcgrtum,autaliquamundana potenriâ,nccpecuniæuelthefauri,fcuquæcunquediuiti«, necaliqua profpcritas domus aut corporis potcft uel hominem immortalem facere, uel de mortis ho« ra uel anno certificate: fed fupra omnia certus eft, quod ab omnibus temporalibus taliter aliquandofeparabituqquodnunquam rcdibit ad ufum corum) ncc etiam ipfa bona unquam fequentur cum. Quibus diligenter confideratis, amp;nbsp;atten-dentesqubd adcomparationem ftatus interminabilis , uitaunius hominis mul-tó minor incomparabilitcr eft quam fit una dies: amp;nbsp;quod tota Felicitas temporalis eft tanquam Indus, in quo ,rcx uel cpifeopus ludentium cuanefeit in una die: abfqué nubc cognouimus, quod cumquilibet Chriftianus certificctur per fidem Catholicam,quód Dominus lefus Chriftus eft ueritas, Sc quod folùm ipfe poteft ho minibus exhiberefelicitatcm interminabilis uitæ,fitq-,promptus earri exhiberefer-uitoribusfuis:nonfolùminfelixeftChriftianus, fedetiamomni ftulto llolidior,ft nonponatfollicicudinemfuæ temporalis durationis in obfequium Chrifti: fit fei-licet,quódfccundumftatum amp;gradumfuumpotius intendat procurare quæcuii-queadipfius laudcm pertinent,amp;honorcm, quam quae adfelicitatem temporalein perfonæpropriæuclfuorum.Idcirco delibcrauimus, quod exnunctotumuitxno-, ftrç refiduum expendamus in eius obfequium,procurando quod ab hominibùèlau dctur,amctur, Sihonoretur. Cum antemnullus ametur 8c honoreturper eaquæ flint ei contraria: ôc ipfe ( ficutdidicimusàfanCia matre Ecclefia ) fitucritasamp;iu-fticiaamp;paxjamp;mifcricordia : proponimus ad cultumiftarum uirtutum diligenter intcndcre,accarum contraria,proutpoterimus,euitare. Vndc quia iianitas ueritati contrariatur,quicquid tantum feruitcultui uanitatis,abfcindereuolumiisamorei' pfius,non folùm à perfona noftra,fed infuper à domefticis amp;c fubditis noftris, proiit ratio limitabiqtam Catholica quam humana.iniufticiam ucro 8c iniqiiitatem j Cue crudclitatem ac inquietudinem amicorum Chrifti,fempcr horrende conabimure-uitare.Quiaucrb Dominus noftcr lefus Chriftus taliter 8c tantum dilexitfuos,quàd acerbifsimç morti fe ipfum expofuit:non uidetur nobis,quód eius amore correipo-deremus obfequio dcbito,nifi pcriculis mortis pro laude ac honore ipfiusnoCusti' pfos exponeremuSjproutipfc fccit pro noftrafalute. Nâ fi noftro iudicio uelimus at tcndcre,quatus Sc qUalis erat ipfe qui pro nobis elegit mori,proculdiibio cognolce-mus,quódfimiliefiesmoreremurpro laude ipfius * fummc iuftu exifteret:amp;quod iniufticia abominabiléingratitudinis colimus,quando 8c quotics uitæ carnalisoe-licias quærimus,8c pro ipfius laude 8c glorianedum mori, fed etiam fumptib.amp;lâ-boribus afficirecufamus. Artendimus etiam, quod cum ipfe pro nobis peregnnui extitcrit,ucniendo ad regionem mortis; d.ubitantcr is Chriftianinomé ulurpat,amp; falfö dicitur Chriftianus,qui peregrinari pro Chrifti gloria negligat, 8c incolatume-ligat terreni thalami 8c uirgulti.(Quæ omniauobis idcirco in parte fic exprimereltu duimus nunCjUt nobifmetipfis nccefsitaterri aliqua imponamus ad laborandu pro Chrifti gloria dilatanda.Quoniamautexcellentia Regis Catholic! obligatutexæ-quitate iüfticiæ fupradiiftæ,non folùm in fubditis fuis Chrifti gloriam dilatare, led etiam in extraneis:8c cognofcimus,quod non eft uere Catholicus,fi ad cxtcrminan-dam Chrifti contumelia non ferueat incelfanti zclo,tam in alienis populii quamin fuó,propterea zclum iftum in nobifmetipfis acccndcre ftudiofe intendimuf,amp; exo ptamus quod in nobis interRcges cætcros Catholicos accendatur, utfit ambobin amarius morte, quod blafphemi Saluatoris noftri.fepulchrum eius pofsideant,ini* pfius contumeliam, atque feruitutem ignominiofam omnium confitentium nO' tnen eius. Nam cum uinculura carnis ôc fanguinis non fit aliud in confp^^.

-ocr page 635-

APPENDIX., nbsp;nbsp;nbsp;»I

Dei, quàm qusedam difpofitjo amp;nbsp;introitus ad unionem fpintutieni:ardentcro-ptamus, quod nos ambo, quos identitas generantium carnaliter fecit efle ger-manos, per deuotum amp;nbsp;fplendidum obfequium patris aeterni, gcrmanitatis ae-ternæ gaudia confcquamur : amp;nbsp;fraterniras, quæ per carnis rcfolutionem expirât unio ncm fpirituum in amorecœleftis Agni, uiuat æternaliter cum codem . Id-circo uobis, quem habemus præ cæteris mortalibus chariorem,uolentC8 plenifsime intimaretamdefiderium,quam propofitum noRrum,ad currendum nobifcum tam operequàm effeftu ualde*materialiter, ucLaicisconuenit, exprefsimusantedida. Nihilominus ad picniorem informationem ueftræ prudcntiæ,tam de particularibus noftri propofiti, ac ordinationibus fuper prçdidis, mittimus ad uos perlonam nobis unanimem in prçdidis. Quapropter requirimus amp;rogamus ueftram fraternitatem, amp;exparteDomininoftri ibsv christi fraternadiledionemonemus,quate' nusanimo amp;nbsp;uiribus uniucrfis, uelitis huiufmodi unionis efle no folùm pars altera, pHetiam pateramp;artifex.'taliter,utquæcunq;ueftræprudentiæ uidebunturdidae intentioni accommoda, uel forte magis expcdientia, quam quæ per nos fuerunt ex-cogitata, nobis tam literis quam nuncijs intimetis. Prætcrea, quia Catholicorum tam defideria quam opera debent fempcr in lumine ac fplendore fand« matris Eccle fiæconfummari,ut diredionis eius amp;nbsp;benedidionis uberib. educati promoueantur: lurfumrequirimusamp;rogamus,quatenus maturo conflliodeliberetisamp;ordinetis, qtiandoamp;qualiterdidæ matri notificetur tota ueritas noftræfollicitudinisamp;afFe-ftnSjamp;defupplicationibus quas expcdiat amp;nbsp;deceat fieri apud cam.

lacobi Amgoiium régis ad fratrein Tridericum Sicilite regent EpiSota, flluftriacmagnifico principi,regi Friderico tertio,clarifsimo fratri noftro, laco-ouä Dei gratia rex Arragonum,Valentiæ,Sardinæ,amp; Corficæ Sardinæ,Cômesq; Bac chinons,ac S.Romans Ecclefiæ uexiliarius Amiraldus,ac Capitancus generalis,fra-ternæintimçqjdiledionisplenitudinemcumfalute. LaudamuiOominû dccœlis, ^ibenedicimus nomini fando eius. Et quas digne non polTumus (cumcreatura tgt;on habeat quod pro meritis æqualiterrefpondeat Creatori ) in humilitate Altifsi-•po gratiarumexoluimus adiones,quia in uobis amp;nbsp;nobis noflris temporibus opera-t'mifericordiam, amp;aperire mentis oculos propulfa caliginedignatus eft. Sutccpi-f usautem,clarifsime frater, eximiæ prudentiæ uirû amp;nbsp;uitæ probatæ M. Arnoldum

Villa noua,quem nouiftis gratijs fpiritualibus infignitum,de uobis ad nos ab illis partibus uenientem, qui amp;nbsp;nobis literas ueftras obtulit, ac exucftra parte fcripta per non humana prouifione, fed diuino inftindu condita prçfentauit : nosq; ctiam 'hngulis,qnçcôrnififtis eidem,perfetieminformauit.Quibuslcdis amp;perledis,âc '’’c^pioriæ intelledualiter commendatis, nos ranti amp;nbsp;tam laudabilîs ac utilis operis '’ymnatione ftupentes,diuinæ bonitatis dementia fubleuauit, corq; noftrum firma-p'buthorum omnium intelligentiam caperemus. Ex quibus poft ftuporem, amp;nbsp;læ-ticiamcordisacgaudij immenlîtatem fumpfimus ; confpicientes, hocuosuclle,ad °5lt;ijreruenti defiderio afpirare Spiritus fandi flamine infpiratum,quôd poftpofitis niuimodi finibilis amp;nbsp;fallibilis tcrrenæ uitæ delicijs, quæ digne deberent dolores ac smantudinesappellarijdeliberaftis eximiæ uitæ ueftræ refiduum in obfequium ex-P'^dere iesv christi creatoris humani generis,8lt; mirificiredemptoris: amp;ea ®S®te,per quæ nomen eius,quod fupra omne nomen defcribitur, laudetur à gentib, ^‘It'Çntibusuias fuas: Scquod exterminentur populi,illius uirtutem fandifsimî Commis blafphemantes. Ad quæ etiam tam nos fpccialiter, quàm alios Chriftia* ^°^^^hriftutn colentes Dominum, dodrina mirificain didis ueftris fcripta cSmen-

i mter inuitatis formamq-, traditîs diuinum fcruitium Sc acquifitionem cœleftis g ot'æinducentem. Charifsimam itaq-, fraternitatem ueftramnolumusignorarc, uifis didæ dodrinæ ueftræ capitulis, amp;nbsp;nobis antefato Magiftro Arnoldo ta tn

® ueftrum finem Sclaudabile propofitum exponente,tantofuimus in diuinis animofius cxcitati, quanto manifeftius uidimus hoc à Dco,nô ab homine

B B procef-

-ocr page 636-

»%■ nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;- CATALOGI TEST. V E R 1 T A T I S

piocersilTe:noâlt;|-, amp;nbsp;uos,Sc aÜj ambulantes per hçCjprofefto fiimus pfo mentis ætîr--na gaiidia féliciter recepturi.Sicq;,frater,ueftris requifitionibus,rogationibiis.amp; ni» iiitionib. animofa uoluntatc fauentes, propofuimus elfe in unione uobifeum amp;nbsp;ani nio amp;nbsp;uifibüs uniuerfisperexecutionem operis ficnegocij prædiâorum,nonfolum, etiam ut pars altéra, fed ut pater amp;nbsp;artifex ac promotor,prout nobis ( ficut feruentes appetimus) præftiterit ipfeDeus . itaq;5inuncamp;in perpetuum ad gloriarn Del, amp;nbsp;promotionem Euangelicæ ueritatis, ad quam cœlefti» iufpiratio conlignauit, nihil proprium,led commune uobifeum habere intendimus,ut uni tas uoluntatis amp;fpiri-tus in ambobus fratribus reprçfenter,in cundis nolkis fuccelforib. ueftigia Saluato-risiamp;idquodorando pro fuis efFudit ad patrcmdicens, Vtfinc unum hcutamp;nos, femper in nobis luceac coram hominibus adlaudem ipiîu«. Namqi,cliafifsime frater,in quibufdam capitulis præmifsi Operis, quafdam declamationesfeu .'■.dditio* nesfecimus,proutuiderepoteritis, ficutinobi» Altifsimus miniftrauitinChrifto: firmam fpem ac indubi tabilcm fiduciam obtinentes, quod quia tam nobile iam pro-xnouitprincipium,pro[équcturidfcliciu»,amp;finefelicioriconcludet. Scitotcauté, ‘ quod iam circa hsec Rex regnantium cœpit mirabiliter operari.Etenim tempore quo nos Deus ad præmiira fua picrate uocauit, ac cœiitùs infpirauit : nos à fimiliad liium feruitium,quifubmundanis follicitudinibusdormitabamus,adexâltationcmluæ iânkæ catholicæ fidei, amp;nbsp;deprefsionem feéfæ Mahomcticae eodem temporeexcita-uit: adeó,quód ad deprefsionem amp;nbsp;eradicationem Sarrazenorum fœditç nationis, in citerioris Hifpaiiise partibus exiftentis, unà cummagnifico principe regeCafteUj commun! confanguineo, uotisfuis ßenoftris unanimiter concordatis,iamaâu«' tendimus uircs noftras. Super præmifsis autem omnibus 8c fingulis prçfcripns M,Arnoldüs uiua uoce, ac feriptis fuis, de intentione ac noftro propofito Ftât.ucft» clarius informabit. Vos prçtereâjChaîifs. frater, ueftrum huiufmodi propofitûuir-tuteconftantiæ profeqüamini centinuis aâibus, ac uiriliter amp;nbsp;perfeueranter con-firmetis,uerbum Euangelicura intuentes, quod Saluator mundi fie protulit : Nemo mittens rnanum ad aracrum,6£rcfpicicns retro,aptus eft regno Dei. Sanàexpedicis ( agente iilo,cuiu8 negocium agitur^deprefsionis amp;nbsp;eradicationis prçfcriptæ fœditæ gentis negocijs,quorum exitiim cum Dei gratia felicem^xpeftamus, amp;nbsp;proximum: confidentes in iilo qui cunda bona opera promouetac profequitur,amp;finis profperi-tate conciudif.rcnemus firmiter, quôd idem taliter ordinabit, quod nos amp;nbsp;uos cen-ueniemus in unum,reccptis mutuâe uifionis gaudijs, amp;nbsp;ad effedum præfcripti operis cffcftualiter procedemus, feicuri nos omnia * no tiam in noftris cogitacionib-inuenifle. Quam credimus ad promotionem amp;nbsp;prolperitatem domus ueftræy amp;ue-ftrihuiufmodilaudabilis defiderij profuturam j amp;nbsp;multum fruâuofam, quodnull» uiuenti preterquamdifto Magiftro Arnoldoexprefsimus : obquam çaufîsmeunde in his partibus aliquandiudeliberauimusretinendum.Qui,exqubprædiûæ uiæne-gocitim in certo tenebimus,in cuius trafitatu perfonas quafdam in curia Romana uel circiter exiftentes , utiles amp;nbsp;neceflarias expeftamus, ueftram adibit præfentiam, amp;nbsp;omnia ueftris fenfibus clarius Sc perfeâius intimabit. Deniq; de ftatu ueftro, quem Dominus iugiter faciat profpcrum, afFcftantes plurimùm informari, ueftram frater-nitatem mentali affeftionedepofeimus, inde nos nunc amp;nbsp;fæpius informetis: noftrii autem uobis felicem elfe ac profpcrum,adrice diuina mifencordia,prçfentibu! nun« ciamus. Datum Barchinonæ, 3. idus Iunij: Anno 13 o p.

I N CI P I T AD HONOREM CHRP STI BREVILOQVIVM DE duadecim oneribus Vrbii,

ADilluminationemfimpliciûclericorü.inprçfentiopufculolibrûdeonenb.ur-bis, quem copofui fuper fequentem prophetiâ, quçincipic, Væ mundo in centum annis; notabiliterbreuiabo, amp;fincænigmate myftcria figillatain cafuboculus

U«bi»

-ocr page 637-

APPENDIX. nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly

uerbu in luminc Chrifti referabo ad plenu.quia tcpora ualde inflSt.ut ea qiiç prophe Untur.in ca penitus cópicantur,licet una pars appareat iam copiera, nifi enim prein^ telligerentur terribiles cuentus qui prçdicâtur,hic fruftra amp;nbsp;fine utilitate hçc fcriptu rareuelatafuilTet.coftatqubdomnifciens,infinitus,fapicns,gubernator nature,nihil rsuelat fruftra,nee agit inuciliter,fcd ad utilitate Ecclcfiç ucrasprophetiasordinauit. SolerterhâcprophetiâinfcritMagiftcr Arnoldus da Villa lioua,in libro fuo quem intitulauit De myftcrijs lymbolorurfcd earn non exponit, amp;nbsp;dicit ipfam uni fimplici uirojferefineliteris deuoto Scfanöoreuelatam fuinc,faluafemperEcclcfiæfacrofan dæ ratione. Caufa principalis primaria amp;reuclans fuit fpiritus fandus,iuxta illud 2. Ptt.cap.2;Non enim uolütate Humana allata eft aliquando prophetia,fed Spiritu fan üoinfpiratilocuti funt fandi Dei homines. Caulàfecûda amp;inftrumentalis fuit ills lanausftQn^Q^cuius nomen ignoro. Caufa materialis, funt terribiliaonera totius ®™S)Cluçdefcribiiturinca.Caufaformaliscft,ftiIuscœleftis fcholç,qui manifeftè rc-'“«tinflamine,pphctali.Caufafinalis eft,gloriaomnipotétis Chhfti,amp;informatio, PrçiTiunitiojinftrudio totius corporis myftici cius, aduerfum Antichriftfi proximu. Dicit ergo Deus: Vç mundo in centû annis,quia elongarus eft à decore meo. Hic fta-Mi»quçritur, primo, à quo anno amp;nbsp;tépore ilti centû anni debcat ihchoari, infra quos quot;fundus nequâfpro quo Chrift’ in Euâgelio recufauit orare)maledici amp;nbsp;onerati om-’’■bponderib.fcquentib.perhibeturinfraquos, utinfràdicetur, ueniet Antichriftus proximus. Refpôdeo brcuiter,quia prolixe in libro maiorirefpûdi, quod omni am “iguitateamp;difputationeabieda, ifti centum anni incipiunt ab anno Domini m. c c. sxxxvii I. in quo capta fuitciuitas Tripolis fub Nicolao Papa 111 i.de ordinc fratrum Minorû. Cuius ratio eft:quia primû quod in fpeciali prophctatur,hçc eft captio Tripolis,deftrudio Accon,cxpulfio Chriftianorûà tota Syria. Etidcoonus fuitinchoa-tumfuperTripoli anno prçnominato. fedelarèdigefsi inlibro meodeChronicis,amp; pstet per alios Chroniftas. Nâpoftquam in generali mundusmalcdidioni in centû ânnislubijcitur,à quo temporeinchoetur prima malcdidiofpecialisjfeuprimum uç, ouidenteroftendit,cum dicit,Habitatores Syriæ,amp;c.Et hoc demonftratione conclu-jliturccttifsimaexhoc, quia fantafticû effet dicerc, quod ilia tribulatio Chriftianorû ■nSytia,poftquamcxprcffedicituruJE centum annorû,!iteraliter ex cl udatur. Fui ter-go ante illud tempus fada haecreuelatio, amp;nbsp;non ponitur iuxta annû in quo fada eft, quiaàcaptione Tripolis hi centû anni pro certo inchoantur.Ex quo certificatur uni-««[alitEcclefia.qubd Antichriftusproximus uenturus eftcircaannûDomini »318. Qü'^captione Tripolis ufq; ad illû annû,funt centû anni, neq; plus neq; minus.Et ^’^oifdemfundamétis c5cluditurinfallabilitcr,quôd Antichriftus apparebit in mun-ooaolioc anno Domini »354. infra immediate fequentes 34. annos,quodcalcula-tionecertifsijpademonftratur,quiafubtraheà 13 88 nunc 38,remanent 1358.Et quot;P’^îjqubdlicetdicatur infra 24, annos'immediatèfequentes uenire filiusperditio-iigt;s:non propter hoc intelligas, quod tantû tarder uenire, fed quodinfraillos ueniet Aiitichriftus^maxime ab anno 13 66, amp;nbsp;ultra, ficut digefsi in libris alijs extra iftum, tx numeris Danielis. Quare autem maledidioni centû annorû,quorû tantu m uæ rc-ftntjComplendiab hoc anno hic mundus fubijciatur, immediate ratio reddirur,cû UDmngit:Quoniâ elongatus eft à décore meo.hoc eft,ab omni pulchri tudine Euan-gwcacûueritatû,amp;introdudacftin reprobis plenitudoomniû uitiorû,in maxima psrtecarnalifsimi cleri, Sedeturpatipro magna parte populiChriftiani, ficut oculus probat ad fenfum.Et hoc primû uç eft toti fcculo generale : quia non eft in mundo na rioaliquaquç coram Dco pofsit dicere,Non offertdi.ita nS eft patria,quç non fentiat ytiatniraticrucifixi. Habitatores Syriæ,quos ftudiaprophana dilatant in indigna-tionc’t mand'e littorc maris eijciet gens prophana : eritq; folitudo in terra,don cc no-uus D.p.arcem Syon ueniat reparare.Hoc eft primum uæ fpirituale,à quo centû anni ncipiutcomputari, amp;nbsp;tangit maledidio ifta Tripolim amp;nbsp;Acon,quæ in 1 ibris Macha-

BB 2 bjorû

-ocr page 638-

CAtALOÖI TEST. VERITATIS^

bçoru appcllatur.Ét quia anno Domini 12 d 8. uicies oûies capta fait 'tripoits, furiii ciuitas Chriftiana per Soldanû Aegypti ab ill o infra centû annos immediate fequen-tes tota huius prophetiæ fériés affirmatur complenda. Et anno Domini 2jo. poft du' es annos à captions Trioplis,capta eft amp;nbsp;Acon ci uitas Chriftiana,à Soldano Aegypti paricer,64deftrufta,iuxtaprophetiasueteris Teftamenti. Ab codemtemporeufq;ad illamdiem expulfus efttotus populus Chriftianus de regno Ifrâelamp;Syriæ,amp;dita «ft terra in manusimpij populi Sarraceni,amp; célébrât terra fabbatafua,expulfofcc]c-ratopopulo Chriftiano, prout Dominus teftaturdicens: Quos ftudiaprophanadila-cerant. uidelicet uniuerfa pcccata, quib.ob abundantia mercationû deditus eratcol-tui carni Syrus populus Chriftianus.Et quia iratus Deus, côrra eos mifit Sarracenos, ob magnicudinem irç,Si hçrcditatem ipforû tradiditChri flus alicno populo Sarrace-no, ufq;adccrtu tempus, utimplereturquod fubdit dicens : Ericq; iolitudo in terra Syriæ amp;nbsp;Ierufalem,Tnpolim,Acon 8c Damafcijdonec nouns Dauid arcem Syon ue-niatreparare.Pcr hune D.o.recuperationem, feu reparationem arcis Syon,hoceft Icru falem Scregni Syriæ futurâ, prophetâ uiaorcm uniucrfi orbisreparatoremintelligo, de quo in comento Orofeopi prophctscabudanterdigelsi: acinfuper principe Chri-fiianu fecularem fub eo,qui dux crit belli uniuerß populi Chriftiani.Sedquandohoc erit ? Certc propè eft, ut ueniat tempus cius, 8c dies eins non elongabuntur. Et infra hosproximos deeem annos immediatefuturos,fcilicetabannoDomini (jd au-diemusrumores, ficut Sc quoties libri Orofeopi in comento meo manifcftèprobaui. Quia infra hosproximos 34.. annos necefte eft deftrui Sarracenos,8cludæo8côuerngt; ßciurifdiäionem fummi Pontificis per uniuerfumorbcmdilatari,amp;c,

FLORES HISTOR.IARVM.

MVlca noncotemnendaex hoclibrocitarifolent,licet rarbreperiatur. Viclefu» in libro de Ecclefia.admodu celcbrem hiftoriâ de rapacitate Si fraudib.Româ' niftarû recenfet. Quæ certè uel folaimpudentia ac technas eorfi hominfi abundè, ac uiuiscolorib.depingerepofsit.inquitenim : Vndcinprçdifta Chronica, quæintitu* latur Flores hiftoriarfi, dicitur, quomodo anno Domini 1226. Magifter Otto nuncius domini Papæ,oftcndit literas Domini Papæ conßlio regni noftri,apud Veftmonafte« rium,in quib.Papa aliegauitfcandalû Rom.Ecclefiç,8c opprobriuuetuftilT.notainfcs licet cupiditatis, quæ radix eft omniû malorû: Si in hoc pfeeipuè,quod nullus poteft aliquod ncgociû in Rom. curia expedite, nifi effufa magna fumma pecuniæ, Sedono rumexhibitione.Scdquoniamfcandali huius 8c infamiç Roinanç paupertas eft cau-fa.dcberent matris inopiam fubleuare fiiij naturales; quia nifi à uobis ôcalijs uiris ho-neftis donareceperimuSjdeficerent nobis uitænecellaria, quodcflccomninoRoma-næcontrariumjincongruum dignitati.

Adillud itaqjfeandalum penitus eradicandû per Côfiliû fratrû'noftrorumSanft« Romanæ Ecclefiæcardinaliû prouidimusformam, cui fiuolueritiscôfentire,àfcân-dalo matrem ueftrâ poteritis libcrare,Sc in curia line donorû obfequio exhibitionem iufticiçobtincrc.Formaautcm prouifa eft hçciPctimusinprimisabomnib.Eccleli/s cathedralibus, duas nobis præbcndas exhiberi : unam de portione Epi feo pi, amp;nbsp;alteram de Capitulo.Sc fimiliterdecoenobijs,ubi diuerfæfunt portiones AbbatisSccon uentus : àconuentibus quantum pertinet ad unummonachum, æqualifaftadiftri-butione bonorum fuorum,8c tantundem de abbatia.

Sedpoftquam maturatum eft Confilium,pofuitcurfum clerus in ore magiftri Ioannis archidiaconi Bedfordenfis, qui cum dixiftet nuncio,qubd cum petitio concernât ius regis,i us dominorum fecularium, 8c multorumabfentiumpatronorum, clerus non pofsit in eorum abfentia finaliterrefpondere. Intérim uenit Dominus loan-nes Marcfcallus, 8c alij nuncij regis, diftriftius inhibétes,quôd nec clerus nec Ottho nuncius attenteraliquid, quod tangit feudum regis, uel feculariûdominorum:nec molcftct clcrum Angliæ, qui tenet Baronias, uel ahas elccmolynas de rege in capite.

S^ic

-ocr page 639-

A P P E N D T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

Sîcfcandalofi Papæpecicio ell fruftrata. Habes autcm mandatum regis,rationciïi üiuacem.cum cnim ante dotationcm Ecclcliæfuerit regnum noftrum iurepolTel-fionatum conformiter Jegi Chrilli,nimis monftrolum foret, qubtl Papalis exaftiö extorqueretaliquid contrarijiuriregni. Rexautem ncdum debet defendcrc fecula-rern Ecclefiam,fcd etiam clcri Angliae in fualibertateprimæua, ut dicit bcatus liSdo-rus de fummo bono Iib.j.amp; incorporatur.2. q.7.

Videaftuciasactcchnas, rapacitacemaccxternam impudentiam Antichri{li,eiuf-queCurciiranorum,quæ fub prætexcuamolieiiftærapacitatis ac fugicndæauariciæ, uc!maxime uoluerunt inuolarein bona, acreditus omnium Ecclebarum. Qiiis tarv tarn audaciamjamp;perfriftam frontem pucarct ineire illis fandifsimisparribusacui-caribusDei fui? Veriim licet tunc eis parum fuceircrithæc fraus, tame ilii falfi qui-dcm,acnon defatigati, paulo poll non tantum Ecclefiarum reditus, led amp;nbsp;totunl Penèregnum in fuarq potcllatemacfeudum redcgerunt, fibiq; tributatiuin effcce-ruiitdmo amp;nbsp;exuxeruntacexpilarunt,ur poftca fuo locoapparebir.

SALOMON REX BRITON VM.

HIcrexregnauitcircaannum Domini 860. Rcllititautcm unàcum fuis ma» ioribus Paparum tyrannidi, utNicolai i, amp;præcelTorum , qui uoluerunt eins epikoposproarbitrioalienis ac peregrin is Epilcopis fubijccrc. Qiiin amp;nbsp;iudiciadc E-P'kopis, profuo arbitrio, inconfultoq;Papa, Synodaliter tarnen (hicidem cum luis præcelforibus) exercuerunt.dutauitq; ca lis contra Papas longo tempore. Vndcappâter, reges ac epifeopos non perinde tuncfuilTepaparum mancipia, ut podea. Vide ca,Hæcquippe.3.q.6. Vtinam ôcillorum regum amp;nbsp;epifeoporum fcripta, quæ tyran-Pidiaciinportunitati paparum oppofuerunt, extarent. Ell uerbibidem memora-biiediftû lulij papç,quicum fuperbe pro fuç fedis potellatccocendar, fateturtarnen, fæpcinconfulto Papa epifeopos iudicatos, dciedtos ,ac plane depofitos fuiHe.inquiC cnim ; Aliquado inconfulto Romano pontifice pleriq; epitcopi damnati rcpcriiitur, amp;nbsp;alij in eorum locii fubrogati,quoru damnations amp;nbsp;fubrogationem pro bono pacis txdifpenfatione toleraflc legitur Ecclcfia. Fuit autem hie Iulius multo anted.

REGES ET OPTIMATES REGNf SICILIAE.

TEmporePafchalis fecundi, nempc circa annum Domini «too. fuerunt reges SiciliæRogerus Si Boemundusfratres, Miferat tücPalchaiis archiepifeopo Pa-normitatio pallium,amp; fimul fidelitaté exegcrat. Ea res ut plane noua,ualdcofFcndic non tantum ipfum arthiepifeopum, fed amp;nbsp;reges ac optimates totius rêgni. dicebant «nirnjem elfe turn nouam, turn habere fpcciem tyrannidis in Ecclcfia conllituen-‘^æ'Oppoluerunt item,in nulla unquam Synodo elfe conlli tut urn aut decretum, uc «pilcopi autarchiepifeopi iurameto fcle Romano pontifici obflringant. Veriim Pon-Wcxdellitutus iure,uidusq;rationibus, refpondit : Sic utilitatem fuse Ecclefiæ po-?lulare,feq^ Synodos aut Concilia Cut quæ omnia fint infra fuam aufloritatem) non iiioiari. Vidcdecretalem Significafti. Vcinam illud iplun* fcriptum Panormitani integrum habcretur, St quæ alia tuncreges amp;nbsp;procercs eius regni in earn partemfen-tentiani ueegerunt,autdixerunc.

A RNVLF VS.

NicolausCufanus citatin j.cpillola adBohemos,cuiufdam Arnolphi paulo prolixiorem textum,qui circitef ante 400 annos uixilTe uidetUr, Is igituc narrat limul Si défendit fui temporis cSfuetudinem cómunicandi deintinfto pane. Eum totum locum Cufani fimul amp;nbsp;Arnulphi adferibam, quo apparear, quomodo paulatim à Chrilli fincera cófuetudine difcclfumfitadillostetrospontificiorûabu-lus.quódlicetab initio Si pollea fefealiqui meliores oppofuetinqtamé tandem abu-fus obtitiuerit,idq; probantibus Papis St Epifeopis.Verba eius hæc fuut:

Vndeetfi alia gratia per corp’fub panisfpecie,alia per fanguinc fub uinifpccicerci gacurinon tarnen ilia fanguinis gratia futura poll Dominici corporis facramentfi ex^ peftatur^

-ocr page 640-

CATALOGI TEST. VERITATIS

pedatur, quç non corporis fumptionem confequuta fit.ubi poft communionem ps-niSjCalicis communio Ecclefia non expcftatur. Rcac(uti temporibus quondam pri-mi lulij Papæ,quando quidam propria authoritäte à ritu fub utraquc fpecie commu-nicandireccdentes, loco utriufquc intinftum panemdederunt, amp;nonreûèritam fua authöritate minutarcpotcrant) pcripfum lulium Papamreprebcndebantur,ut de confec. d. x. cum omne.poft hoc nihilominus in ecclefia Catholica ( licet nouitati primo Iuliu« rcftiterit) cxcertisrationabilibu« caufsi«ritus extat introduftus,cum întinûocomunicandi in multi« locJsjUtinconcilio Turoncnfi ftatntumlcgitur,de quoin libroBurchardi^.ca.ut omni«presbyter uniuerfali Ecclefiademutnàppro-bante, noncontradicent«. Quarc illud gratiç, quod quondam feruatoprioreritu fubdiucrfa IpccieChriftianus confequebatur, nunccomcdcndofcparatim,tunc8c bibcndo, illud poftca tx unico aftu communionis fub fpecicintinâi panii extataffe lt;nbsp;cutus. Et licet tunc non parua altercatio in principio mutarionis illius prioris ritus inEcclefia fucritob praxim Chriftiamp;ptiorum patrum,utincodcmca.cumomne: tarnen uniuerfalis Ecclefia, quia ita tempori congruebat, populum cum intinfto pane communicate permifit.De qua re quidam religiofus frater Alnolphui ad quçftio-nem cuiufdam Lamberti circa ilia tempora fcribens,dicit poft principium : Primaer-go pofita percontatio dealtaris Sacramento extitit, cur hodierna confuctudo Eccle-fiæ cenfcat porrigi corpus Dominicum aliter,quàm à Domino in cœna difcipulis fuit diftributum. idenim quotidianus ufu« praefentis Ecclcfiæ, utporrigaturhoftialan-guincintinöa, cum à Domino prius corpus,deinde fangui«porreâusfuiflcmeiTgt;0' rctur.ctiam luiio Papa illud quondam prohibcntc.Dc cuius dubietatis ambiguitate, quodintelligimus, quod à noftris dodoribus accepimus, refpondcre paratifumus* fore praéuidit, ficut oportcré uidit in fapientia fua, ita ab omnibus fieri amp;nbsp;elle uoluit inEcclefia fuathæc oisquæ facienda étant, eiscumquibusconuarfaridignatuseft, uetbouel exemple infinu3uit,certum quo facienda erant præfigere modumömit-tens.Hinc effe uidetur,quod ait : Hoc facite in meam commemorationem. Non ait, Hoc modo facite, amp;nbsp;ita baptizate. Non ait. Hoc modo femel aut ter mergendo.Non aitjScrutinum facite,Charifma conficite. Quare infinuaffe uidetur,circa modiim mu tationé ex caufis rationabilibus accidere pofte, ficuti hæc experientia in multis cotn-perimus : quia difcipulis poft cccnam,nobis ieiunis traditur : ut Auguft. deconfecra-d. 2. liquide . Hieronymus ad lanuarium narrat, fuper Epiftolam ad Titum, quo modoprius commun! (âcerdotumconfilio Ecclefiaregebatur.53. d.legimus.amp;?^ d. olim, Imponcbatur aqua calici,quæ perChriftumimpofita non Icgitut. Anus eit litushodieconficicndi, alius fuit quondam.Et poft pauca dicifOb honorem tentiam Sacramenti, amp;nbsp;pcriculum efitifionis, ac ut facerdos fine periculo miniftrare poftet,confuctudinem introduftam, panem intingendi. Ad decretum luli/rcfpon dct.' Quod licet ratiönalitcr pro fuo tempore fuerit inftitutum, prçualuît tarnen po-ftea ratioriabilis Ecclcfiæ confuetudo,quæ cum inualefcit,decreto derogat: utamp;ue-crctum Telefphori de tempore celebrationis Miftæ, amp;aliorum de tempore tionis.amp;chrifmationis in fronte, cum multisfimilibus,perconfuetudinemahtet introduûapro temporis conuenientiareperimus. Ad hocenim tendit uoluntaspa-ftoris, ut quamdiupoterit prodeftefaluti, obfeructur decretum. Quare per rationa-bilcm confuctudinem nemo dubitatipfisftatutisderogari. Superaddit aliam ra-, tionem dicens:Quandiu ob perfcquutioncm fundendus fuit fanguis Chrifti fioeliu, uoluit Chriftus, dum memoriam fufionis fanguinis Chrifti per fumptionem calici» agerent,quod ad mortis amp;nbsp;fanguinis fufionis tormenta uiriliter confortarentur,iu-xta illud : Ad magnam menfam fcdifti,fcito quoniam talia oportet te prçparare. x ^uo uîdccurmihi,ut infra dicctur, colligendum, ufum facramcnticharitatemE«^

-ocr page 641-

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDIX. ,

Chriftum oftendere; ut tune fçpe,amp; fub utraq; fp«cie,quando ardent eft: tunc rariu*in anno, quando calida eft:amp; fub intinäi panis fpecie, tune rarifaimc in annogt; amp;nbsp;fub una fpecie, quando tepida eft,ut hoc tcmpore.Et quia tune eran t nonnulli,qui primü ritumutriufqjfpecieinondü reliquerant, qui tarnen ho« non iudicaruntqui riturn'miicarunt: ideo nccEcclefiaeosquiprimumritum obfcruarunt.Quarcait circa finem quçftionis huius : Omittimus de eare ulterius loqui, fautores Dominici or-dinisnequaquamarguentes : Ecclefiafticæ ucró difeiplinæ cautelam minuiproui-’üacommcndantcs. Videtis cxindc notandum, quomodo diuerfus ritus in concor-danti unioncEcclefiæcatholicæ æqualiter laudatur. Nee hie ideo melior, quiaor-dinem Dominicum fequiturquando alius ob Ecclefiafticç difeiplinæ cautelam, per Ecclefiam admiirus,per omnia ordinem ipfum fequi poftponit. Patet etiàm,quôd fi Comedere amp;nbsp;biberefacramentaliter caderent fub prçcepto, non tarnen obligarent ®lt;la'iterfaciendum ipfam bibitionem Sccomcftionem, quam habet ritus Ecclefiae pro tempore, nunefeparatis fpeciebus,nunc fub intinfto panc,amp; nunc fub altera fpe ae/nbquatotus Chriftus eft corpus Se fanguis, licet ipfafpecies non fit nifiautedi-^ilisautpotabilis: ficut intinftus panis non fuit potabilis,per quem tarnen prçccpto debibendo (fi prçccptum eft) fucrat fatisfaäum.

^Adijeiamus amp;hoc coronidis uice,quodidemfubfinemeiufdem Epiftolænarrst,Synodum Rom.fubInnocentiotertio,annoDomini «415 fanxilTecommunio-nem lub una fpecie: quod tarnen uerifimiienoneft,cum Conftantienfis lynodus anno Domini «41$ id fanciens,nullam prorfus eius decreti mentionem fecerit.Quod fine non prçtermififler,fi tunc temporis adeó controuerfia effet à Bohemi« cótra Ro-tnanarn eeelefiam agi tara. Accédât fane amp;nbsp;illud, quod idem Epi.7.narrat, inRoto-magenfi fynodo prohibitum fuiffe, neamplius facerdotet dent laici« in manuscor pusamp;calicemDomini: cumtuncadhucid moris fuerit. Idem narrat ibidem, in Turonenficonciliefuiffe dccretum,uc panisintinâuslaicis traderetur. Itauide-ntuiamp;hoc Sacramentum, amp;alia maxima Chriftianæreligionis capita bene prauis confuetudinibu«,abufibus amp;nbsp;opinionibus imperitorum fuperftitioforum furfum ac deorfum agitata fuiffe:quæ tarnen nunc tanquam pro dogmatibus à Chtifto fanciti« fitro amp;nbsp;igni defenduntur.

THOMAS B R A N D V Ä R. D I N VS Anglus.

^Loruithiclonge doâifsimus uir circiter 1330 Domini annum, pugnauit accr-r time pro gratia Dci,contralibcrû arbitrium, amp;nbsp;Pelagiano« eiu« patronos, nem-Pcfiholafticos Theologosridq; nec fine approbatione multorum bonorum,nec fine maitorum feduäorum grauilsima offenfione, fuoq; periculo: tandem exoratusi pijsdoólisq; uiris, quæ de ea controuerfia in publicis leäionibus differuerat, tribu» librisjiiiftumuolumen explentibu8,complexuseft. Laudatur hicferiptor nomine eximiæ eruditionis, etiam ab illuftribus uiris, Raphaele Volaterano amp;nbsp;loanne Pico. Animaduertouerbexeinsfcriptionc, ideertamen Parifijs habitum : tametfi Balçu» oiuerlum indicate uideatur.Habeo autem eum codicem,ac ex animo optarim, repe-tiiipoffeMæcenatem, aut etiam Typographum, qui ineiuseditionem fumptu« fa-«ret.ueriimquoniameiusrei, quænunceft temporis ratio, nonitamagnam fpem conciperepoffum, quædamexcerptainde,utpræfationem amp;epilogum, adferibam, nepij omnino omni fruftu,aut faltem guftu tarn boni autoris deftituantur. Siccnim primum librumincipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Magnorum amp;nbsp;multorum petitionibus ftimulatus ,inceffanter folicitor, ut quae nuper de caufaDei contra Pelagium, amp;nbsp;de uirtutccaufarum in caftrisScholafticoru folicituj militaudo,uoce tranfeunte de improuifo.ea feripturæ mancipem remanen-ti.ueriim funtduo. ficut Dei amici, in caufa Dei poftulare meproüoeant, amp;nbsp;confor-Unt: rurfuni Sc amici Pelagij,fuper numeium plûtes iftotum} mc reuocant amp;nbsp;deter-

BB 4 tents

-ocr page 642-

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. VERITATIS

rent. Eteniin, quod non niH taClus dolore cordis intrinfccusrcfero, fisutoliincoit-tra unicum Dei prophetam oûingenti quinquaginta prophet» Baal amp;nbsp;Iimiles funtrcpcrti,quibus innumerabilis populus adhærebant.'itaamp;hodieinhac cauSa. Quct Domine hodie cum Pelagio pro arbitrio libero, contra gratuitam gratiam pu-gnant, contra Paulum pugilem gratiæ fpiritualem ? Quot eciam hodie gratiam gratuitam faflidifit, folumq; liberum arbitrium ad falutcm fufficereftomachantur^aiic h gratia utantur, ucl perfunótoriè necelTariam firnulat ipfam ? Sed le iaótant fui libert arbitrij uiribus promereri, ut lint-Salutem nequaquam gratuitum, fed uenditum ui-deri bonum, quóduel (Deusomnipotens) impotentes,de fui poteftatearbitrij præ-fumenres, tuæopcrationis auxilium inoperationibus fuisrecufant,diccntc9cum ïpfis, P.ecedc à nobis. Quot infuper (Domine) fui libertatem arbitrij extollentes,tua refugiunt fcruitutem ? uel fi te cooperari cum cis, faltcm labijs fateantur,cumillis lu perbis amp;nbsp;odibilibus ciuibus tuis quibufdam, te fuper cos regnaredefugiunt : imo^ä fuperbiores Lücifcro,æqualit3te tui nequaquam cotenti,fuper te Rexteguni impu-dentifsimc geftiunt feicgnare ? Non enim ucrentur aifumere fuam uoluntatem ina* ftionc,amp; prçire utdomina,tcfubfequi ficutfcruuin; feautem ut reges præire.tctan-quam fubdirum.amp;uolunt3tifuæ,incontingcnterfacicntcs,omnino tribuunt libertatem in tantum, ut amp;nbsp;contra uoeem prophet.icamàtua fubiedione exemptioiiem prétendant, uoluntatem tuant liberi arbirrij omnipotentiam Siimmunitatanicum hucaduenerit inprçcipitiumrelabaturde fummaaititudinelibertacia,antequa de* jjeere 54 nouellæ necefsitatis irreparabili feruituti fubijeere raoiiuuttir. O' Domine Deus meus, non nifi gemebundus recogito, quot Si quanti Indices erroresPel^gia-no3olimdamnatos,acàtotiusEcclehæ finibus rclegatos, abfoluereamp;reconcihan follicitc rriaebinantur ? Qttot turgidiaduocati pro cis uociferantur ? Quot improba-biles procuratores partem eorum procurant ? Quot infuper duo argumenta attibeia-lia non habentes, ad mortificantia fe conuertunt, amp;ur partem Pclagianorum extol-lant faltem, clamoribus, horroribus, probris, uitijs,rifu amp;nbsp;geRu partem tuamdeptt-mereadniruntur?Et quot amp;nbsp;quàm innwmerabiles eis fauét ?Totu« etenim penè mii-dus poRPelagiunt in erroremabijt. ExurgcDomine,iudicacaufamtuant,amp;fufti* tientem tefuRine, protege,robora,confolarc.Scis enim qubdnufquamuirtutemea, fed tua confifuSjtantillus aggredior tan tam caufam.ucrùm tali a mihi fupplicanti diu tius,amp; anxius dcprccanti,eccc præcordia mea fudi, foporatus didici ; Si nuper incu-iufdam noftis filcntio,poRquarn dormiui,inueni quod ipfcqui poR tempeRatemR- , cit tranquillum,amp;quipoR lachrymationem exultationcm infundit,acomnibM înuocantibus ueraciter adefle folet, uidebar nempemihi uidere diuinoluniinecu’-cumfufum,mcmultum fuper terram in aéra fubleuatum, fie quod ab Orienteuerfus partes occiduas afeendendo intrépide proficiens, quodque Pelagius ueniens ex ad» «erfo, apprehenfa finiRramea, confertisq; digitis.totameuiolentiaadterramde-trahere conabatur. Si proprij roboris uirtutc deRitutus,amp; confortatus fiducia,plari-mîim dclcutabarSireluâabar. Tali ucrbludta non mediocriteranxius,diutiuspro-tundebar: led Sc pro Pciagio contrarie præualente, amp;nbsp;mepenè ad infimadetrahente, îpfe in me ipfum defpcrationis refponfum accept, Si tora cum uirtule renitens ad fummumeonfugiauxilium toto corde :Ratimq;Pelagius folutamanu in præceps detruditur,præcedcnce ceruice corruit fuper terram,claufis oculis mortuus iacuit re-fupinus. Ego autem fuper terram remanli, Si aercm afeendens, amp;nbsp;progrediens ficut antea gratulando iucundius ,amp; mirando. hinc ergo fpiritu fortitudinis confortatus, fpem haufi, qubdde fuperbo Pelagio, principcPelagianorum peflifero, amp;quôdde tiniuerfoexercitueiuspenitus triumpharemtnon autem ego, fed gratia eiusniecum, ne tarnen folo me pro uiribus laborante : non enim mea eR caufa, nec meum eft bellum, fed Dei Domini feientiarum cxercituumamp;uirtutum : ego autem lubipfofu-Rineo partem cius, à quorum ergo uultibus Si infultibui, à quorum furoribus aut tetrorib«

-ocr page 643-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A PP EN D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'il

Rtroribus tfepida’oo, tant! patroni proteftionetutifsima comunjtuE ? Qwartiobrem WeftDominijiungaturmihi'.imôno mihi.fed ambo iunganturDomino. Stemus “■Tiuljquiscontra nos?Scio enimquodunus cum quo efl:Dominus, mille aduerfa-riosperferec,Scduodecimmilliaeitugabit. Porrb ficut antiqui Pelagiani uentofo nomine feculariûfcientiarfi inflati,confiftoriû Theologicû contén entes, phyficis ar guinentis confligebantùta amp;nbsp;mod ni. Audiui namq; quofdam aduocatos Pelagi/\ licet multam proueftos in facris aptcibus,affirmantes Pelagium nunquam potuif-ic conuinci per naturalem amp;nbsp;Pbyficam rationem, fed uix arguebatur utcunque perejaaldam autoritäres Ecclefia, quas Phyficireijciebant, quiaSatrapis non pla— cebanc.Quapropterpcrration. s amp;autoritates Phyficas ipfasdifpoluircfutaré: amp;nbsp;SniainkiperPelagiani comm niter tamueteres q^uàm recentes, Scripturas Canonicas amp;Catnolicorum doét, rum ad fuæ peruerfiratis perniciem peruertcrc iata-Snntjipfaïui-n intelligentiam folidam clucidandam fincerius arbitrabar:amp; quia fimi lircrimmoderata multitudine partem Dei conantur opprimere,amp; multa rcftiuni Deiturbaipfosreprimereftatucbampie amp;iple contra totbcluas uidearfingularitcr Mare,præfertim in tantis anticipari amp;nbsp;lublimari.Etquis cffeceritiftapaucis ? quot niartyrijs,quotuulneribus, fanéti Patres fyluamIPelagianarumhærcfium luccidc- -luntiamp;qtiotadhucpropagincsuenenofæ de antiquis radicibus multipliciuspullu lant,amp;fnccrefcunt?Sicut enim antiquitùs,fic amp;: modo. Primo namq; horum hære-fiarchaLucifcro,nolentc Deo fubeue amp;nbsp;coelTe,perMichacIé dciefto,furrexit Gain, exiftimanspeccatorênequaquâiuftificari gratis à Deo,per gratia gratis data,fed per nKritûantecedens;quo diuinaultioneprolfrato,furrexicNimroth, qui(ïofephore-citante)fuadebathominibus,utnequaquâDeo adfcriberétquodipfis féliciter cue-nireufed qubd eis hoc uirtute propria præbcretur,amp;ut fpéfuâ in propriauirtutere-ponerenqnô tideo mukitudo etiâpronaeratutciuspræccptis obedirent,obfcquij j- (nDeii graue Deo feruitiu rcputätes.Sicqj homines à Dei reuocauit timoré, fccitq; elatos, ad diuinâ iniuriâ Si contemptû.Attamé ad tyrannidé adducebat ciufmodi præfum-ptionéfacrilegâper Abrahamûpatriarchârecuianré,furrexerutilliuaniloqui amp;ma-gniioqui,arbitrâtes labia Sefermones à fe cffcjquin Se Deû hominib. dominari dedi gnâtes.Horuamp;filij Saducçi,tefte lofepho, affirmarunt qubd utriiq; bonum amp;nbsp;main liominumeleftioni proponatur,unûquemq; ex uolûtate propria hoc uel illud eli-gere,fine Dco.Quib.perprophetâ correptis,furrexerunt quidâ Hebræi,Græci Ro nraniChriftiani, quidixerunt, femeritis fuis fidei gratiamfulcepiffc. Quibus amp;nbsp;P’i'Apoftolumredargutis, furrexit Pelagius,qui contra Dei gratiam amp;eiusauxi-l’nmfupcrba bellacommouit. Quo per patres Catholicos condemnato,Iulianus ^Cœieftius eandem hærefin renouarunt: quç etiam per patres Orthodoxos extin-fiMCafsiano iterûfufcirata,quam amp;Prolperprofperc caftigauit.Circa illud tépus cœpit cadem hærefis in Britannia latifsimè pullulare.’propter quam, uenerabili Be-dainEcclefiafticahiftoriagentis Anglorum, 8eHenrico Hottindonenfeinhiftoria Angloriimnarrantibus, Germanus Antifiodorenfis,8e Lupus Tetradenfis epiieopi, licetdæmonibus fæuifsimam tempeftatem in mari concitantibus, Oceanuin trahf-fretabant,ipfamq; arguenribus,nedûuocabilibusrerum8erealibus,idckpericulis ftrenuèconfutarunt.Sed cccepoftpaululum præcifaiam hærefisuirgulta peftifera dénué reuirefcunqficut ijdem Hiftoriographi coferipferunt. Quæ 8e idé Germanus amp;Seuerus Turonefis epifeopus in Britannia uenictes denuo refeindere curauerunt. Adhæc,ante 8epoft uolumina temporû Scotiani rcliquias peftis huius in terram fe-dis Romanæ fparfas epiftolis falutaribus expurgarunt, codem uenerabili Beda te-fte.horumSe meminit famSus Profper. Et licet hæc ficus fatuatoties fit præcifâ, tories cradicata,combufta,incinerata,8e ufq; ad ultimum conculcata,tam latè, tam denle, adhuc tarnen non definit germinate : 8efuo uirore uitiofo, quanto fub^ tilius iolito, tanto pcriculofius propagatur'. Zelo igitur zelans pro caufaDei, Winum feiens in flammammitto, Non.n.ignoro, quomodo Pelagiani pefiiferia-

nimo

-ocr page 644-

2î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST, V E R I T A T IS

nimo æftuanti tumultuofis clamoribus oblarrabunt, amp;nbsp;dentibus ciFrenatis chartu» lam iftam lacerare molientur. Et ij tarnen præ cæteris foicnt liberius carpere aliéna, qui nihil proprium ediderunt: Scdnon'nejofepho referente, propter banc caufam Chaîdæiamp;Mcfopotamitac contra Abraham confurgebahtfNon'neamp;antiqui uert Prophetæ proptercaufamDei àpfeudoprophetis quamplurimafunt perpelsi?Non-ne,amp; quidem indoâijPaulum doftifsimum infaniæ argucbant,eiu8q; præclaras Epi ftolas depr^üabanc ? Non ne amp;nbsp;Iulianua,alumnus Pelagij, gloriofifsimo Auguftinq, imitatori Apoftolorum,amp; contra Pelagianos ingrates gratiæ ftrcnuifsimo defenion, quàm multiplicibus criminationibns obgarriunt, aelibros cius fe uentilaturos,atq; fuarum fententiarum impietatemdenudaturos amp;confefruros!aftantfNon neamp;^lij Pelagij defenfores in Gallijs, Auguftino de morte iam ad uitam translate,feripta e-iufdem reprehendere praefumpferunt ? Non'ne Si optimam Chriftiacpatrumdoûn nam fanQam feribæ multi pelTundabant ? Et qùis aut qualis ego fum ? (cio quöd non fum melior patribus noftris tantis, nec Domino meo maior :unum autem cum tons femper uifeeribus defidero correptorem, non oleum pcccatorum, qui mifericorditer incrcpando,non perfonam,(eduitium profequatur.-non hommcs,federrorem.hoc enim uellem : amp;nbsp;puto me fincerc, nifi ipfi amp;alijs (Domino teftc) amplius,autqui-cunqi banc unam caufam pertraftare uoluerint necclTe uidetur altius ordinandode cunftarum uirtutc rerum Si differere ftudiofè ; fed modulo meo penfato ,admodufn deterret tam inaccefsibilisrerum fubtilitas,amp;tam impenetrabilisprofunditaS)amp; tam incxtricabilisdifficuîtas, tamimpermeabilisimmenfitas. Non'ne apudPhilo fophos definitum reperitur : amp;ideo foli fapienti congrucre uidetur, cognokerecaU' fas rerum f Quare dicit poctà :

Felix ^ui potuit rerutn cognofeere caufas.

Indagare fiquidsm caufas naturales,etenim amp;nbsp;propinquas,difficultarem non mo-dicam c6cinet,6claborem,quantotenus uniuerfitatcmharum cau(arum uolatu men tisjcorruptela cordis aggrauâte, tranfeenfus ufq; ad impcnetrabilem penetralem can farû fupernaturaliu altifsimarft ac inacccfsibiliû penetrare,ipfasq; uelut nyûicoracis oculo caligante pcrfpicaciter intueri,aut animos fimiles fimiliter cleuarc, ipforumq; oculos deprauarCjUtSc ipfi ipfas fimiliter conrcmplentur.Non'rie amp;nbsp;huic theorix no fcituradiacerefcrutiniûdquniuerfitatecaufaru,de unica caufa prima, dererum prlt;gt; duftione,c5uerfatione,amp;qualibet aôionedepotentiaamp;uoluntatcdiuina,inprçlci'' entiaamp;prouidcntia,amp;dcprçdeftinatione,ele6l:ionc, reparationeadgratianijdetato cœli amp;nbsp;Fortuna,de libero arbitrio,de merito amp;nbsp;peccato, amp;nbsp;de nccefsitate ßccotingfö* tia Futurorum,cum alijs maiorib.dependcntib.amp; emergentibus in tot amp;nbsp;tantis Ih«c igitur theoria totius Logicæ, Phyficæamp; Aftrohomiæ ScEthicæ,Metaphyfiçæ 1®“ doftrinæ obfignatoria myfteria comprehendit: hæcq;omniumgentiuæamp;lgt;'’5“’' rum,graduum, fexuumpriorumdifputatifsimumeftproblema: àcuiusdifputatio-ne clamorofa,non ctiam idiotafe temperet, necalius. Aduertatquæfouefttadifcrc-tio, quàm perfunftoriè il 1 i gloriofi phyficam laterofam hanc mufam uix àlimincfa-lutarunt..,uodamp;ipfamirata, certamfuoalumnodeiftisfollicitèquæritantirefpon-densadrem,inquit:Omnium maximam quæfitam uocas me, cuiuixexhauftiqnic-quam fit fatis.Non'ne amp;Prophetæ uidentes clarifsimè horum quorundam excellen tiam fecretorum, reuerberato ipfo intuitu uelutlupo uifo,aucideo queruli miraban turf an non ipfecuifimilis in terra non erat, unum articulum per unum diem pro-uidenter non explicans,fed quçrulofè admirans: Suftinete,inquit,mc ut ego loquar: pofteamea, fi uidebitur, uerbauidete:nunquam contra hominem difputanomes cft,ut merito non debeam contriftari.

Iis autem Dei gratia confummati8,refpicio amp;refpefto magnitudinem perhorren-dam huius periculofifsimipelagi,Pelagiopeftilcnte cumfuisPelagianispeftiferi», àuoraginibus eius abforptis,duce Domino in tutifsimaPetri nauiculaiam tranfa-âi,pâr«!

-ocr page 645-

APPENDIX.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij

ôi:parjmultifo«‘mî gratias referens multiformes, reueftor, anïmum reuoluo præ-niiffarumino Sc maftico, confiderans quoq; meas, imb meorum potius difficultatcs niuamopinionum ueritatcm quamplurimam, Siopinantium non minimam uanita-Credo firmiter, amp;indubitanter æilimo, qubd multi promptuli detraftores me ’’’ultipliciter accufabunt, leuiter iudicabut, amp;nbsp;præcipitantcr forfitan codemnabunt. Sednonncpatresnoftri,tam ueteres quàmrécentes,anteIcgem, fublege,atq^lub pitia,imoamp;magifter amp;nbsp;Dominus nofter iesvs christvs, à fimilibus fimilia 'untperpelsi ? quod non paucæ teftantur hifl:oriæ,amp; ordinem huius Tragcediae tan-gunt.Et quis ego tancillus,putridus Sc uermis,unde tantis amp;nbsp;talibusrcputarer com-pïrandus?Curigiturcumcistimeampcrpeti,autrefugiamtribulari, ut fit laltem, ‘'t«multumdilsimiliter amp;diftanter;ueruntamen qui meerrareputauerit,hortanre 4''æfoTimotheû Apoftolo, luauitate confiliorum, atq; etiam confulo confimiliter, '^’^’diiertatfeipfiinfieipg hominem, fimilem ei,infirmiratccircundatum, uanitate fui quot;’witudineerrabundum.caueat ne forfitan ipfe erret. turn ftatuo,quöd fi erro, pro-' ^buitcrerro : quia non folus,fed cum multis Sc magnis authoritatibus Apoftolicis, multis quoq; amp;nbsp;magnis rationib. probabilibuSjOec facile reprobandis. Vnum ’l'’olt;ljpcto humiliter,amp; requiro, ut qui me errare contenderit, rationes Sc autorita-noftras contrarias minuentes,amp; iuxta ftatcra non fauorabili aut do!ofa,amp; proba-l'onemftntcntiarum amplient. puto fiquidem confidenter,imó mihi uideor fcire^ H^odprofententia partis contrariæ effent tot amp;nbsp;tam ualidæ rationes, autoritates modulatæ, tam confonæ : at pro fententia partis huius, tarn marcidæ rationes, ^âutoritatestamabfonæ, quod hæc fententia iam olimfuiffctcanonizata. Hatuni Suoqjfententiarum qualitates contrarias uidetur perfpicue dijudicarc, quod quan-Jonuper ambæfententiç in conflatorio Scholaftico diutino uehementius tempera-^ntUfjamp;diligcntius probabantur : hæc femper uelut aurum præclarior effe, ilia ue-“täurichalcus feu fcoria obfeurari uidebatur.

Quantumcertamenhuicdoâifsimoamp;pientifsimo uirocum fophifiisfuerit,de ^®nuptione originali ôilibero arbitrio, in quantis etiS periculis propterca uerfatus jttiamex iftis paucisexcerptis intelligipotcft.utinam uerototumopuscxcudc-multo clariusliquefceret magnicudo controuerfiç ; amp;nbsp;quàm lKuerifsimum,quod nobis hoc Opere probandum defumpfimus : nempc femper ^'‘lepiurimospios,accruditosquoque nonpaucos,qui graffantibus in Ecclefia ^'^nbiiSjfcandalisamp;abufibus repugnaucrint.-fedpropemodum fruilra, uincente meliorem amp;nbsp;minorem. Quo minus ucró idappareat,eti3m J. 'ncaufaeft, qubdtaliafcripta acmonumentafubinde funt à Pontificia cohorte ^^preila, aut etiam prorfus abolira : plerunqj uero librarioru imperi tia ita cor: upta, ri ] incis uel fententiam affequi fit difficile.certenemo ea finegrauilsimo pe cor quot;nbsp;multo minus defcribere potuir. Dominus autem refufeitet nobis ilia Poufanétorumtquç nobis uere cxofculandç amp;nbsp;falutares rcliquiæ funt.

vaticinivm: q.vid frvctvvm in

Ecclefia Dei adferat calibàtus facerdotum .fcriptum ante annos plus minus centum lingua Gallicana, per Magifl. Alanum Chartierum,fccre-tarium Caroli v 11. Rfg-Francor««,!» Opere cui

Tit.fccit AVLicvs.

Vumexplicatam iamteneas inftitutioncm facrificiorum,reliquumeft ut tibi exponam de natura Scratione ipforum facrificantium. Pcrfpicuu uerb eft, Deo offerri columbas amp;nbsp;agnos, ita quidem, ut pius affedus id.

munus dcdicec. Idonei facerdotes cdunt agnos, amp;nbsp;uitam ducunt ex o-

1, quot;‘uiiusacaicec.icioneiiaceraotescauut agnos jocuuamaucune exo-lonibus facrificiorum : Deus autem feruat fibi cor ipfum facrificantis. Argumen

tum féü

-ocr page 646-

?

CATALOGI Test. VERITATIS tum feu teftimonium facrificij funt res ob!atæ,fedipfum ucrum facrificium fitiun eftinconfcientia.Indcq; fcriptum extat, cflcDco gratius, exhiberc cor obediens, quàm facrificarc pecudcs. Creator ipfc non opus habetutnutriatureuiftuiftarum oblationumrquoniam ipfe qui fatiat famelicos, non efurit carnem agnorum : ipfacjj cerea nullam lucem cius fplendori infcruntjqui eft fol clarifsimus. Vbi eft uirtus facri ficij tui, nifi in tua obedientia amp;nbsp;humilitace ? Oblationes extcriores nihil funt quàni figura perfpicua,ficapertum quoddam myfterium diuinicultus. Etisquidcmiii-ftumDco faftitat facrificium, quiipfi tota mentefcdcuouet,atqjcontcnditutciiu praecepta prouiribus exequatur. ldenimcor,quodtotum Deoeftdeditum,nun-quam potcftdeficere donum fpei: ciusq; facrifici; gratia fuit milfus in terras. Aulciil-ta quid tibi dicat Dauid,qui tarn ardens fuit in facrificijSjtamqj afluetus fpei : Sacrih-catc Deo facrificium iufticiæ,amp; tunc fjjcratein ilium.

O' homo,qui Deo facis facrificium de rapinis,ei(^- offers id quod à proximo tuo ra puifti,quam fpemdcbco ego conciperc de tuis facrificijs fid fane quod rapiiifti,dignum nequaquamcft utofteratur: atqjidipfum quod offers, nontollitindignatio«, nemdiuinam,quumoffcrasderapina. Tufacrificas oculishominum,quiteinui-entur: fed redde quod rapuifti, amp;nbsp;facrificabis in oculis Dei. Pulchrc equidem decipi-turftolidafpes illorum, qui uidenturfibi magnum quoddam opusfacerc,quando Ecclcfiæ in feneftute offerunt,id quod in iuuentute male acquifiuerunt.0' crafiaiii-telligcntia, perfonato fiôloq;teâafacrificio: perrapinamfuftuliftiDeoobedienthm præceptorum,amp; timorcm nominis ipfius,amp; cogitas ilium placate per id quod mum non cft.Sciasquód odor incenfituiipfi putet, Scfacrificia tua longe magisfuntmo-Icfta quam grata.Scriptura te edocet.quod fæpe contempfit facrificia eorum qui faßt diebantmaieftatem ipfius, propter aborninationem intentionis ipforum. Aud» quid dicat populo dure cêruici8,amp; alienato à perfeifta fua obedientia; Vos contemin-tis præccpta mca,amp; uultis quod laudem ueftras oblationes; Vos reijeitis difciplinam meam, amp;uultisquod oblationesueftrasacceptem.Faftidium me capitueftrorum facrificiorum,ueftras folennitates audire graue mihi eft. Auertam igitur faciem meam,quum cogitabitis me facrifieijs ueftris placate; quia intelligo quod populus hie qui me labiij h9norat,cor ipfum longe à me habet. Prohibeat Deus,nchç reijeien-tis fcntentiæjudçis iam olim uita defunftis diâæ,uerificentur in Chriftianis uiucn-tibus.Profcdbucrcorcgo,ne corda corum qui nuncuitamagunt, ualde fint remota abeo,quianteomnes fibiadiunxitpopulum Chriftianum. Et credo quod iam hif« diebus noftris remotifsimi ab ipfius obedientia, fint omnium proximiapud ipfius altare.OlimfucruntfundatæMiffæper homines qui contemnebanttemporali3,amp; afsignatæ magiftris facrificiorum ; nunc uerb hi quærunt omnes occupationes fecu. lares,Screfugiuntfua myfteriaScofficia fpiritualia,nonfccusquidemquamopera dcdccorofa, fiuc reprehenfibilia. Nemo quærit quid fuo in officio agere debcat, fed quanti fit præbcnda. Ah ah malediftaintroduiftio, ah ah diffluens abufus : uosEc-clcfiamDcicffeciftisfpeluncamlatronumjamp;fanduariumdiuinum ut iam fir forum cauponatorium.Sanûa Euangelica funt fuppreffa, amp;nbsp;Canones fublaci:exercitium^“ tern fimoniæ ßc lucri quam maxime uberis regnant, amp;nbsp;fanftæ patruni doftrinsrae-ûæ atq; pofthabitæ. Nonnulli pofl'cntac deberent fufficere unicuiqj myfterioinEc-clefia,fed quifq j nouam uoluit fibi induere perfonam.

Porró fuit olim faftum nouumftatutum in EcclcfiaLatina, quoddifciditotdi-nemfanfti matrimonijab dignitate facerdotali,fubprætcxtu puritatisamp;caftitatis finefordiciemunc uigetftatutum ad concubinatum contrarium,amp;ipfosclericosat-traxit ad cxercitia mundana,atq j ea flagitia quæcarni adlubefcunt.Et quod pluseft, manciparunt fefe immenfæ auariciç.per Simoniam,aliasqjrationes illegitimas amp;nbsp;li-tigiofas, corruptclis ac alijs modis uariè quærcntes præbendas atq; Prçlaturaifpin-suales ; quodó j indignius cft, forditati 8c occupât! in rebus prophanis,negoci/s4; amp;nbsp;cuiil

-ocr page 647-

appendix, curïstemporalibus. Atqjhocprimum ftatutum fegregauit olim Ecdefîam Græ-camàLatina:amp;indecnormisauariciafacerdotum fccitjUt difccderent populi Bohc* ab ecclefia Romana. Quid dicoBohemiçfImô uerö totius penèorbis ChrifH.ani, Nâ homines Ecdcfiafticifuaculpaitaprophanaruntamp;fe amp;nbsp;ordinem fuû,quôdiaiTi plane amp;nbsp;à magnis amp;nbsp;à paruis in toto mundo habeatur defpicatui:funtquc corda om' niumabalienataabobedientiaEcdefiae,perprauitatem miniftrorum ipfius,Quia,ut iameftdiftum, illi ipfi miniftri derdinqueruntconiugium : cæterùm huius loco al-fumptere fibi illcgitimaSjUagasacdiflblutaslibidincs^Nololongius extendere hune lermonem:quia tantuhæ liaient coftitutioncs, quantum inde»percipituruoluptatis.

Quidautemconftitunô,nefacerdotesfintuxoratijaffert aliud,quàm'fubuertereamp; «uitarelegitimam generationcm,ut ca conuertatur in adultei ium; amp;nbsp;honefta cohabi i^iocum unadumtaxatfponfa,abeat in mulciplicationem effrenis libidinis ? Si di «rem hic totum id quod in animo cft,amplè dicerem, quód pinguedo bonoru tem-poralium,permixtacum dolore iniudiæ,amp;calorambitionis atqdibidinis, iam face-retfuuniapparatum,utconijeiantflammam inEcclefiam.Scdhoc argumentum ni-miseft grauis ac profundæ inueftigationis,amp; diffinitio ambigua fatis hoc cSprobat, Dehocigiturinprçfentiataceoinifiquodprecorillum qui camipfam matrem no-ftram fanftam Ecclefiam fuodignoconfccrauitfanguinc, nefinathocipfumeue-nire.quod nunc me finit animo cogitate. Quanquam hie non ftatui uituperare bonos uiros fcculares, qui cxperfeâadeuotionedonarunt Ecclefiae prædiaiquia exone rarunt fefe, ut ad Deum tanto expeditiorcs in fpiritu afeenderent, amp;nbsp;ordo facerdota-lis tam magnam grauem^; farcinam humeris fuis impofuit,ut ipfum plane in terram lt;lecuruct,ac impediat quo minus furfum in cœlum pofsit afpicere.Nam auaricisc ftu-diuminEcclefiafticis ita corrupit ipforum intelleftum, quod corum damnatio inde euidenterapparet : adeoq; omnium etiam bonis tcmporalibus cslamitatem inuexit, Suodeftuelutiuniuerfali militantiEcclefias opprobrium amp;ruina:ac maxime ipfii Ecclefiafticis,quitaliacriminacommittunt. Dolor hçcmihiuerbaextorquct.nam îbijcio fpem omnem de duritia eorum:quÇjUt facile eft iudicare,iamiam ipfis appro-pinquatinomnidefperatione. Mare quum uehir nauem minis grandem, uelificatur magnocum difcriminCjiieqi ullum flumeil extra fuum alucum diu perdu rat.Iam re-eolligemembratimidquodtibidixidedignitatcfacrificiorum,amp;dcindignitarefa-tnficantium; amp;habe hoctibicertum axioma, quód quando Deusuertit fc contra ftenficia,tum perfecutio in homines incipit,ac maxime ipfos facrificantes.Et ut bre-uitettibi per exemplum fatisfaciâjiuxtanoftruminftitutum, huius rci tibiargumen turn leu confirmationem fume Ophinamp;Phincam,filios Heli,miniftrosaltaris,quo-lum facrificia fuerunt Deoabominabilia« Atq; exitus quidem ipforum explicatus fxt3tinfacraScriptura,ut res iam præterita: cæterùm reliqua adhuceftuteueniat prophetia Danielis, qui demonftràt aduentum Antichrifti, ac tempus pcrfecutionis propterabominationem rempli, amp;oblationem iugisfacrifieij. Exiftadigrefsione, pendenteàquæftionefupradida, potesintelligere, quód oratio ßcfacrificium con-«ucuncad conferuandas ac reftaurandas res turn priuatas,tum publicas.

DIALOGISMVS, VBERïVS EXPLIz anshoc argumentum, uidelicet omnem Ecclepæ calamitatem firofieißi àprauis moribtts tlericorum. Tum neq- laicos féliciter aut uiuere aut mori,qui Ecclefias inuadunt,resq;facr4t fbi ufurpant. Deniq^ beUa,dißidia,acaliof aduerßofßufto Dei iudicio diu ßepe durare:(^ quid peccantium obüinationem tandem fequatur.

Ex fodon Chartieri Aulico: quo loco leides edocet Prudentiam,cur boni puniantur in hof »i«ndo und cum malismeq- de hoc mirandum.Deum enim eße in omnibus iußum iudicem: quod deniq; ob delióla magi^ratuü er uerfantium in publicis funélionibus, patiantur etiain fubditi,er earum fun£iionu immunes. Tum Prudentia pergit à Fide interrogarCfer Fides refponderCfUti fequitur.

CG

PRVDEH-

-ocr page 648-

catalogi test, veritatis

PR VDENTl A.

SAtisfaciimt mîhi,ô Fides,quæ refpondifti haClenus, Sed cur Deus fanftanï lîwRt Ecclefiam, amp;nbsp;confecratos eidem miniftros, ira opprimi, uilipcndi, Sc contemiû patiatur,lubens equidem adhuc, fi bona tua fieri poflec gratia,quærerem ; neq; rem-perarc mihi fané po(rum,quin ita faciam, poftcaquam uidco initiatos Deo presbyte-ros,facrosq^ monachos,amp; ordinem clericalem uniuerfum habcri 1 udibrio,amp; omniii infedari primùm,ac bonaEcclefiæ cxpofitaefleprædæ amp;rapinæ. Atcamen ô fupre-nie paflor Deus,tu poteras,fi uideretur,Ecclefiam tuam amp;nbsp;oucs tueri ab omni uiolé-tia amp;beno,quemadniödum amp;nbsp;iufsifti manum abftincre: amp;nbsp;in facra Scriptura protu-liftifentcntiam,ut quicunq;eofdem attingat,idem pupillam oculituiattigerit.

SVMMA capitis SE (XV E N T I S.

Quomodo etntbitio,duariciii,(:x ntdld exempld uit£ facerdotum, in caufa funt,cur £ccteßd ädßigdtur^ honor ddeô iinininudtur. Et plané, quanadmodum initio (ui ortM per paupertatem es“ huinilh tatem cleuata cH, ita nuncpcrdiuitiai C!' ambitionem e^ in contemptum adduéla, creiiiidecia abolitîî^ Eides reipondet ad propoßtam à Prudentia qu^eßioncm.

-, Alachias propheta hanc tibi quœftioncmrefoluit, per cuius os Deus enunciauit malcdiâioncmfuperiniquitatchomirJÛEcclcfiaflicorumpcruerforumjipfisitâ dicens: Labia faccrdotis cuftodient fcientiâ, amp;nbsp;Icgem requirent ex orc cius, qui red-diturus eftrationemdebona obferuationelegis: quia faccrdoscftuelutiangelus,8c kgatus Dei uiftoriofi.Et nos rcccfsiftis de uia reâa, èc fcandalizaftis popuîum prau» amp;nbsp;perniciofo exemple uitiorum uefi:rorum:amp; rupiftis promifsionem fanftæ purita-i!is,quam mihi feceratis. Ego iudico Sc dico, quod propter tranfgrefsionem facn ue-Rri ordinis deijciemini,amp; proculcabimini infra quemuis alium:Sc nemo non uos op piignabit ac contemnet, haud aliter quàm abominationem in uniuerfo mundo. funt uerba Dei. Nunc autem res ipfæ cuenerunt, pcenaexceutiorri mandata, amp;pro' phetia fide impleta. Nunquid enim uides fupcrbam pompa-rh, non dicendamamb'' tioncm amp;omnempudoris terminum fupergreffos morescorum, quifedicuntmi-niftros Dei, amp;nbsp;feruiunt mundo ? (Juanfa eïlhodie eorum turba, qui tantum quS' runt prædam redituum, Sefruftus facerdotiorum : feruitiumautem Dei, amp;fâlutem animarum plané negligunt. Lubentes quidem operam iplâm officij cômittuntalijs, fed pro fe rctinent emol umentum. Ipfi fe dedunt uoluptatibus mundanis, amp;ingc-runtuanitatibus aularum fecularium,amp;laicorumprophanisnegocijs: amp;tibi De^ cœli, cuius fe uolunt in terris uicarios appellari, relinquunt curam tuæ Ecclefiæ. An ah bone Deus, uicariatus tamdurus non eratitaaudafter ambiendus,àtamnegli-genter adminiftraturo.Et demirorprofefto,quia audcatquifquam hominum lib» fumere fuperbiam amp;nbsp;faftum ex dignitate facerdotij, cuius quidem ctiam myfterjuni amp;nbsp;officium dedignatur. Ah quod non folùm contemptui habent ipfumoinciuni ic facrificium, fed pudet eos uel habitum clericalem induere, amp;nbsp;feruare ftatum lus profcfsionis;amp;pro ignominiahabentcum ordinem, cuius tantopere exoptant^ laudantemolumenta.Poftquam igitur ipfi non honorantfuam dignitatem, qui’ earn erthonoraturus? Si ipfi dcdignanturfanlt;Stumpresbytcratum,quisipfumlaudt' bus uehet ? Si idem ipfiscftpudori amp;oncri, à quo tandem commendabitur ac fulcietur? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

O' fanda mater Ecclcfia, tu fuifti fundata fuper humilitate, quæ eftlapis pnmus ædificij lefu Chrifti,amp; per humilitatem conferuata in Dei timoré, amp;nbsp;eleuatainexa tatione fuper mundummunc autem per fuperbiam contra Deum necelfc eft te inrra mundanos omnes rccidere.Miniflri tui amp;prædicatorcs in fide,olim fucrunt inlan-guinc adfcfti martyrio:amp; nunc ijdem funt tyranni,pecuniofi,amp; negociatorcs terrae» Sanda conuerfatioclericorumcommouit olim corda Principum opulcntorum, uttibilargirenturhodieluxus clericorumimpcllitunumqucmq-„uttuum tibieri piat.Ettu quidem Dantes poeta Florentine, fi uiueres ctiamnû, haberesmateriam exclamandi contra Conftantinum,quem ctiam tempore bene obferuatærcligi^^^

-ocr page 649-

, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDIX.

Muï eireprehendere, imputans ciinquodamtuoopere, qubdinEcclefiamipf« tonieci(rctuencnumamp;: toxicum,allaturum eidcm uaftitatéamp;dcfolationcm; ideo quia primus Ecclcfi« donatiitpoflefsionei amp;prædia:id quód fane alij qui-«mprobatidoftores eiuertuntlaudi,acbcnefaólümcenfcnt. Quid mouebatte, wtimCatholicum Impcratorem uituperarcs,nifi forte fchifmata, difcordiæ,luxua amp;improbitates,qüas uidebas in Ecclefia fuccrcfccrc,amp; abundantia diuitiarum or-ainis clericalis,quas funt alimenta ambitioni« Scinuidiae, non aliter quàm pinguc-donutritignem,amp;c oleum flammamîln hoc quidem ego ncutiquam tibi adfentior, Suodproptcraccipientis abufum fruftretur charitas donatorii. Et fi clerici non pof-luntabacipoflefsionibus,nifi cas habeantmonfequiturtarnen, Conftahtinumnon Kcifie opus bonæ intcntionis,aut citrapeccatum illas non donauiflerimo debet poe ■iJrecidcrefuperabutentes, minimeq; fuper cumquiadbonum ufum quicquam Qonauitjamp;utuiftusindigcntia ne indüccretautcogcrctfanft« Eeelefiç minillroi sdpeccandum, neue manifeftapaupertas ciufdem Ecclcfiætam facile proculcare-^urperaliquampoteftatemfecularem, aut contemptim dcftituerctur . Verùmid SUidemeft,non largitum Conftantinum hominibui ipfis,fedDeo: quoniam uidc-“âtrem co iam inclinari,ut Ecclefia amp;nbsp;ordo clericalis dcfercrentur: amp;nbsp;ualdc paucos »mbirc locum S.Petri,ob fruftum amp;nbsp;reditum inde refundi folitum. Turn igitur ad “°numpermotusConftantinus,adq; Ecclefia inftaurandam, donauit ci polfefsio-*i«sterrenas,quas tenet: quæ amp;poftca locupletata eft c dccimis Sc oblationibus, ’I'gelcentibus una cum ipfis fidclibus amp;nbsp;ecclcfiaftico facrificio.quç funt ucrum Cru ''firipatrimonium,quod preciofo fuo fanguinc per dolorofam acquifiuit paftione. ^äcerdotes autem funt difpenfatores amp;nbsp;adminiftratores bonorum Ecclcfiæ: amp;nbsp;exi— g^tDeus rationcm ab ijs qui ca uolunt tan qua res proprias pofsidcre,amp; inde ditarè 'ognatos,acpriuatum fuum augere patrimonium.

Qÿomodo negligentia Prailatorum o' luxtu mferi«rum[acerdotumgenerat omnefcandalummPcclelii.

0 fanftepropheta Dauid, tu iftü abufum clarcinfpirituprasiridebas,cumuerba heiens deijsquiufurpantfanftuarifiDci no fecus quàm propriûpatrimoniô,con -’^'rtinaftieosjutfierentficutrotacuiusparsfupcrioradinfima deuoluitur : amp;ficut ^'■Ppa.quæàfacicuenti durarc baud poteft. Verbum tuum nunc eft opcreipfoim-pl«tum.nam duraopprefsio ordinis clericalis in Francia,de qua tu 6 Prudentiainge '’'iftisjamp;perfecutio presbyterorum inBohemia occiforum,uclin exilium cieftoru, ^ocipfum nobis darum certumq; reddit. Vtinam Deus nc permittat talcm confu-quot;Onem miiltiplicari in peius,fuper Ecclcfiam. Et fane quidem rerum præfcns flatus '^cit, ut infeoiientinm euentus mamo fittimori.ooflauam oeccataclericorum tarn

gi'iuiter prouocantDei indignationem, amp;acccrfunt odium amp;nbsp;contemptumlcgis ’P^s.namfefta ilia pcrniciola plus habet fautorum quamaduerfariorum : amp;nbsp;radix quot;nbsp;gt;n Bohemia eft,fronde8 amp;nbsp;rami extendent fe alib,amp; uolet unufquifq; Ecclefiæ cri-rioïi dédit. Luxus amp;nbsp;corrupti mores inferiorum facerdotum excitarût quot;hm pligam in Bohemia,amp;negligentia prælatorumfacict candem crefeere amp;c5-wniari ubiq;, nimirum qui fanfta Concilia non fccus réfugiant quàm pueri fchola, Amplius etiam hoc efl mali,quod uolunt metui.amp; prorfus faciliter fulminarc fen tfntiasamp;excommunicationei fuper hominibus, propter minuta débita, amp;nbsp;leues Snaslibetimpctitiones.Ipfi ucro interim nihil metuunt fententiam «terni facerdo» ^‘s,qui poteft ligare amp;nbsp;folucrc,quiq; obtulit corpus amp;nbsp;uitam fuam pro pcccatis no-^fis.Videmus palam totum ordinem amp;nbsp;rcgulam fanâi clericarus efte fubuerfam, amp;nbsp;^’'Ihiamfubditos omncs(id quoduehementergraue acindignum efl) fefe exem-Pf°sapræ}a£jsfuis;quiagjip{jitauiuunt prælathfcq; exhibentutexemptos abof-*’Cioftatusfui,amp;atimoreDei.SaltemidnonintelIigcrcnonpoflunt,i esvm ch r. c ’ T V M efte fupremum in Ecclefia epifcopum,cuius teflamentum fuit ex humilitate ®^diaritate,atq;tali iudicioaquoncmopotcrit appellarc. Tune ipfis fuccurrctin

Eccepîm quint prophet M.

C C i raemoriani

-ocr page 650-

äS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. VERITATIS

Principes ip/j indignas ad fa ccrdotia pro -wouenf.gui indefruàus.

niertionamreuektîolfaiæ, qui clarauocc cxecrabatur paftorcs,quinonnififefei-;' plos pafcunt.Horrorem certc turn concipicnt de magna calamitate,quam Deus mi naCur. Taceo de Simoniaamp; contraftibus illicitis,quiametuam,uel lolaexrecita-tionc cœlumipfum obfciiratumiri.Neq^libetaltius penetrarc ad deteftandampro-môtionemindignorum,de qua amp;Ecclefiagémit,amp; ego Fides plango,amp; régna ca-dünt undequaq; in exitium amp;nbsp;opprobrium. Ah Deus meus, neq; mirum quidem eft ea dcbilitarijamp; detrimento adfici:poflquam Reges ipfi procurant taies promo-tiones, è quibus ipforum furgit regnis penuria coniilij, defertio doôtrinæ,exemplii malitiæ,amp;lpeftaculumignorantiæ. Quia ergo iam fatisfaftum elt tuæinterroga-tioni,pofthac minus dolebis opprobrium amp;nbsp;ucxationem clericalis ordinis. Vbi e-nimadferebas,Deumgrauitcrinterminatum,ncquis attingatipfius miniftros: ui-cifsimcogitanduraerat.per dignitatem datas horum, offenfam quoq; fierigrauio-rcm, Prærerea autem priuilegium amittere,qui ipfo abutitur : amp;nbsp;eum qui tranficin aliquam apoftafiam autirrcgularitatem, alienum elle ab adminiftratioiie Ecclefia-ftica,8c omni fuo exutum priuilegio.

. Car poüuantur cr uaiientur eccleßie er laça facra,(f!tie nihil ipfa peccaueruntter »fi Df«î hoc toleretfid puniendant faerrdotum fuperbiam^ciuifub pratextu Eccleßießbi arrogant honorem Deo debituin.

PaVDENTIA.

Needum uero fublata cd; dubitatio circa uiolentiam ipfarum Ecclefîartim, amp;lo-corum fanftorum pollutionem: quæiniuria Dei eft propria,non miniftrorunieius. Nammalitia uicioforiim facerdotum, ncquaquam culparc potcR immunitatem fanâorum templorum*

F I D E S.

Ego te fuper hoc adiré iubeo Eaechielemmbi leges,quomodouanitasfaGerdotu, qui fe cxto’luntin pracfefturis rempli,amp; fefe obleôtantamp; uenditanthonoribusDeo debitis,punianturin eo ipfo quo feftanturuanam fuâ gloriâramp;c diuina promifsiole* cafandlauiolari patitur, utdeijciatipfam omniapolluentê luperbiâeorum,quifibr honoréamp;;dominationcarroganrerufurpant.AtnihiIominus Diuinitas omnipotes remanet inuiolata, amp;nbsp;locorû qusc fanftificauit dignitas nullfi utiq^fentit detrimem tufnexipfishominum malefaftis. Sipollutio aliquaaut facrilcgium cftpatrauiin aduerfustcmplum,tumconfcientiaauthorisiamantè eftpolluta, amp;eius fidesuio-latamcqj maculatemploadhæret,fedanimabui crimen commirtentium: auteius adeb,qui caufa eft,cürDeus tale permittat euenire maleficium.Faftum in fc quidem cft'.infame,fed omnis infamia recidit fuper culpofos ipfo de crimine.

Chriftiani,quos Deus elegit confortes uitæ aeternç,amp; qui extuliftis ipfo ex facro-fanélobaptifmonotam Scinfigne i e s v ChriftiDeiucftri,amp;Dominiacmagiftriu8 ftri:cur audetisuiolarehociplum,quoduobis reliquit hic inferiusproueftrafanfti* ficatione, amp;fui memoria? Vndehabetis CQr?quôimpeIlimini?undepedes,quiuos fuftîncnt,ut per uiolentiam amp;peccatumingrediamini eum locum,ad quemdebetii rccurrcre,utàpeccati3ucftri$purificemini?Eftrcfugium pœnitentium, ßeuosfati-tis ut fit rcceptaculum latrociniorum. Eft locus hic reconciliationis, Scuosibipec uim exequimini confilia malitiæ.Vos Deo,à quo proueniunt nobis omnia, cripitis id quodrctinuitacconfecrauitfibi pro fuaportione;amp;ille uos excluder à participa tione gratiæ fuæ.Miror quomodo manus confccratæ pofsint obfequi cordiindura to,ad exequendum crimen ram grauc,cuius iniuria tendit reftà aduerfus ipfum De-um.Quare creatura audet tantum infurgere contra fuumcreatorem, ut omnibus ui-ribus moueat rebellioné amp;nbsp;uiolentiâ in domo Principis amp;nbsp;Domini omnis uirtucis?

Qjtomodo non reuereri Deum,^^ negligere ddmini{iraiionem\iu^icilt;t,funt caufa ruiitie regnorum^cladium m bellis,omnium^ calamitatum.

Sciant cunfti,amp; praefertim uos Franci,quöd non reuereri Deum,amp;negligere3d-miniftrationemiufticiæjUosaftucfcceruntlatrocinijs Scfacrilegi/s. Dilcite, fi ne-. feitis,

-ocr page 651-

. X N D I Xz

Kit!s,qu6dhocfolùm cnmenfufficitad fubuerfionem, regiiorum Siditïonniri, ad perditionem 8c difsipationem exercituumbellorum amp;nbsp;pugnariim , amp;obpeccatii «niiis fieri poffuntinfcelices omnes ipfius confortes.Nam hæc offenfa adeó eddam nabilisjUtpræcîdat omnem bene agendi gratiam, amp;nbsp;omne robor ad uirtutem pro-ficiendiaditnat. Pompcius port tot uiftorias rtabulauiteqiiosfuosin temploSa-loraonis ; neq; inde nel fibi uel reipub.Romanæ unqtia profuit,aut nomini luo honoré ullfiadiecitnmó exomnib. qtiç gerendafiifceperat,nihil reportauitquamiadu iam,fugamjacdenique mortem infamem. Heliodorus fpoliatum adueniens tem-plum,à'Deo coram omnibus percufliis fuit. Antiochus ille templorum cxpoliator, fiiitàuermibus corrofusjamp;uiuusuidensqjinfcetorem amp;putredinem redaftus. Et icgnum Aflyriorum fuit adPerfasamp;Medostranslattimj fub finem dominationis Bakhafarisdcilicet ob facrilegiapatris eins. Nccpolsim quidem nimiumdetertari fiorribile amp;nbsp;tetrum hoe fcelus,cuius offenfa folum rcfpicit Deum,amp; ipfi foli refertia-Uukio.Religio enim tamfublimis ert excellentie,quód iam ob uiolata ethnicorum templa,Deuspermifiteuenirepunitionespublica3.Quippelicetidololatra;diuini-tatemrebus uanis attribuiffent.attamennoluitutcontemptus autuiolentia ulla im punècommittereturinlocoperipfos confecrato fubtituloDeitatis : Schoenimiru ideo,ne Pagani lcientes àc prudentes turpiterprophanarent autludibriohaberent, idquodpererroremadorabant uti Deum omnipotentem. HuiusreifecereGalli pcnculiitn port captam Romam,cum tentarunt oppugnare templum Apollinis Del phicijubi amifere multi tudinèm exercittis fui,amp; robur militiæ eoru fuit difsipatû.Sc «xtinftû.Aliorû exemplorû copia fuppeditabittibi Valerius Maximus.EtJi quidéuc lisobferuarefuturos euentus,uidebisincidereuitâmiferabilenijautpudenda morte decedere omnes eos,qui fe abalienaruntà Deo perhuiufcepeccatinoxam.

P R V b E N r I A.

Tametfi tuæ fatiftç refolutiones ita erudierint ac humiliarint cogitationes meas. Ht optime nunefentiam de diuina iurticia.-cuperem tarnen amplius etiam cognofee ie,qui'naminpartibusnortriregnipunitio ipfatam diu perduret, atqiic proximis uiginti annis indies augefeat.

F I D E S.

Quin uerb dicis tu mihi,qüamdiu nunc ert,quod Principes tui amp;nbsp;populus Francî eus cœperunt corda fualaxare , acdcdereuanitatibusamp;fœdationibus honoris ac •norumuitætamp;moxipfarefpondebo.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRVDENTlÀ.

Fateorequidem, nortris diebiis rarbnosuidiffe,quiferuarethoneftatem uitæ, grâuitatem morum,puritatem confeientiæ: imounufquifq; applicat authoritatem luæpotentiæ amp;nbsp;abundatiam diuitiarum,ad fui rtatus uoluptatem.

F I D B s.

SiigkurDeus tâfhdiu furtinuit mores uertros obftinatos,amp; expeftauit emenda-ponem uitæ ueftræ côrruptifsimæ,quomodo non potertis nos furtinerc æquitatem lufticiæeius ? Vos uultis ut illepatiatur uiucrc uos iniquos amp;nbsp;malos, amp;nbsp;ipfum nonuultis ferre iurtum 8c bonum ? Tarn cito uos tædet cartigationum eius, 8c ipfc tanto tempore tolérât uertras culpas ? Dimetire 8c confer tempora tempo-libus, amp;inuenespeccatalongc diutius durauiffequàm punitionerti; quiaamp;mul-lo tempore cœperunt ante pœnam,amp; perdurant ac multiplicantur in dies ipfam inter caftigationem. Tu uiSjUtDeus flagellum fuum àpeccatoribus remoueat, amp;i-pfi non uolunt dimouere corda fua à peccatis. Exeufa mihi, fi potes,tam induratam ^longam cordium uertrorum obrtinationem.Si ipfe cunélatur mitigari, magis uos tliffertis pœnitentiam agere.Omni die manum fuam ad percutiendum habebit ex-tentam , donee populus eius conuerterit faciem fuam uerfus ipfum in humilita-le. Timor 8c humiliatio conciliant mifericordiam, murmuratio autem exag-Serat uindiftam. Quomodoautem effentdigniipfius gratiaôcpacc, quifubinde . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C C 3 cum

-ocr page 652-

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catälogitest. veritatis

eiim prouocant ad grauiorem indignationcm ? Bos qui contra ftimulum Calcitrat, dupliciter pungitur:amp; qui refiftit difciplinç, amp;nbsp;contcmnit correftioncm,contcmne-turà correftore: amp;nbsp;fi filius quifpiam refraftarius prchenfat ferulam patris fui, reciir-rithicadbaculum,quilóngèelldurior, amp;caftigatioriis difciplinæ obliuifciturper rigorempunitionis.Etper os Sapicntis dicitDeuSjijsquincgliguntdoftrinam, amp;nbsp;rcijciunt caftigationem ipfiusïQuód ridebit in exitiali eorummiferia, amp;in lubita-nea confulione fublannabit eos.

Hæc omnia Alanus Chartierus,fubiungens ftatim dcclamationem bene longa in corruptos Principum mores,qui male educati amp;inftituti,ac improbis addidi cd-uiaoribus,autambitionife dedunt,magno Reip.detrimento:autfölasfeö:antiirua^ nitatcs,amp; delicias pudendas,conterriptis legibus amp;nbsp;iufticia, Sc neglcftis fubditoru ctilitatibusideplorans ctiam nobilitatis Franciæ infignem 'a. maiorum pietate,reli-gione,prudcntia,honeftate amp;nbsp;bellicauirture degenerationc. Poftremö de blalphe-mationis peccato breuitcr hæc adijcit,quæ fequuntur.

O' Franci Fränci,uös per damnattim 6c adfuetum blafphemandi peccatum,Iudi-, brio habuiftis nomen cius,cui omne genu fe debet infleftere: 6c ipfc contra per co -fuetarri fuam iufticiam fecituos eHc uittiperium amp;nbsp;opprobrium nationum, curuan corpora ueftra amp;nbsp;inclinari capita corarri hoftibus ueftris.Vita ueftra uiolentiæ plena reciditin mortem calamitofam,udga amp;nbsp;uoluptuaria uanitas in anguftam captiuita-tem,amp;fcrocitas fuperbain humilemamp;abieftamferuitutem. Inlumma, qiiidele-rit timorcm Dei,amp; officium magiftratus fui negligit,ac potins in morem brutæ bç-ftiæ folas feftatur delicias amp;nbsp;uoluptatcs: uicifsim gratia,pax 6c fecuritas deferunti-pfum,amp; pcena,infamia 6c calamitas ufqj in fincm ignominiofum perfequuntur.

APOLOGVS PROPHETICVS, Q, V E M

IOHANNES a' RVPE SCISSA FRAN CISC A-nus inonachus/uper opibus,luxu ambitionc ^cclcßn^icorum, red-tMit CardiiMÜbui Auinione,dum in carcere effet,

circa Annum Salut.m.c c c.t.

Hece rptus ex ßecundo uolumine hiüoriarum/ub ßnemdohannis Prûfffardiythefaurar^ ZSquot; Canonici Chimayenßs in Comitatu liannoniie,diocceßs Leodicnßs,qui eodem feculo er uixit,cr hi^ioriam condidit,nempe

circa AHnum 1400.

de hoc FRANCISCANO SCRIBIT FROSSAR' dus,Gallorumhißoricus ucrnaculus,pofi medium uolum.uin rebus geüis

circiterAnnum. WC ccc.huncadmodum.

PErid tepus Auinione fuit quida frater Francifcanus,præditus ingenio amp;erudi-tione fumma,uocatus Iohannes à Rupe fciira,qucm Papa Innocentius vt, tenc-bat uinftum in caftcllo Baignojfi, propter res miras, quas euenturasilledicebat, præfcrtimfupcrprælatos amp;pr£0fidentesinEcclefia,fcilicetobimmcnfumluxnniamp;; ambitionem,quibus deditierant : atqjitidem fuper regnumFranciæ, amp;potentio-res Chriftianiratisprincipcs,quoniam plebem tenuem tarn miferabiliter oppnmc-rent.ProbaturumfeucrbaiebatlohanncSjOmniafuadidlaper Apocalypfin,amp;“®^®' reslibros fanftorum Prophetarum,quiipfi per gratiam fanäi Spiritus clientreteiti, lie utdiceretmultacreditudifficilia. Confpiciebantur fane quædam euenientia eo ipfo tempore quas pronunciaucratmeq; dicebat quiequam titi propheta,led per Scripturas uetcreSjamp;fanfti Spiritus gratiam, quiipfi largitus erat Icientiarn decla-randiomnesillasuetcresprophetias, ad annunciandum omnibus Chriftianis^-num amp;nbsp;tempus quibus debebât impleri,amp; confecit complures libros magna doctri nabencfundatos.Horundeminuno quodam,compofitoSal.annoM.c c cxtvi.res complexus erat tarn mirabiles, ut eas ægrc quifquam clfet crediturus : fed earum tompluriumeuentusiam eftuifus. Etquandointerrogabatur dc bello ^*^3

-ocr page 653-

APPENDIX.,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3I

wFraiicoSjdîccbaf um ante uîfa nihil quidemeflcjpraeinis quæfupercflentuidcn-da.Neq; cnim fore pacem,neq; finem bellandi ullum,donee regnum Franciac per o-ninesundequaq; regiones effet uaftatum Seexhauftumzidej; omne eft uifumpoftca lUaccidere. Nam nobile regnum Franciæ fuit affliftiim, 84 omni calamitatepro-nratumjinptimis eo ipfo tempore quod Francifeanus illc dcnunciarat, fcilicctan-ßo Sak V i.L VI i.L V H i.L I x.fupra M c c c.

Porró idem Froffardus fub finem fccundi uoluminis,narrans de fchifmatc inEc-de Vrbano v r.apud Pcrufiu per Clemétis v 11,milites obfeffo,ita fcribit: Scio 'quidem demiraturos fuper hifee rebus pofteros, ScEcclefiamintalemturbatio-delabi,ant dclapfam durare tarn diu poffe. Sedhæcplaga fuit à Deo immiffa, ^uoEcclefiaftico ordini ob oculos confiderandum exhiberet pompofum ftatum amp;nbsp;juxum,quem ufurpabantzfed plures nulla eins rei habebat cura, aut ratiotiem.Nam Jfa état flip erbia amp;nbsp;arrogantia obcæcati,ut quifq; alter! par effe contehderetzaepro-anderes male fuccedebant.Et nifi fides noftra confirmata fuiffetper manum gra-J*îmfânaiSpiritus,qui corda de uia illuminât, inq; imitate continet firma z lapla-DUndaquidem uacillaffet.Sed principes feculares,à quibus bona primiim uenere ad ^«lefiam,nihil aliud quamridebantacludcbant, co tempore quocondebam hæc Chronica,anno Salut.M.c c c.x c. Ideoq; populus mirabatur, quo modo tarn potentes Srincipes,uti Rex Franciæ,Rex Alemaniæ,alijq*, Chriftianitatis Reges amp;nbsp;Principes, nihil huic rei remedij aut confilij âdferrcnt. Idem ueró Froffardus, tum ut populo fatisfiat, turn ut Principes fint cxcufati, prolixins ibidem ( allatointncdium huiiliquodam)omnèmculpaminEcclcfiafticos reijcit, nimirum cumneqjpopu-‘usneqiic Srincipes boni plus ucltencantuclfaciant, quam abEccIcfiafticis cdo-«antur,plané iuxta illud EuangclicumzSi falinfatuatum, Scc.recenlens etiam, qui ^egesacpopuli cuiq;Papæ effent addifti. Tandem hæc quæ fcquuntur fubiungit.

Scribent! autem mihi de hoe ftatu rerum, quem meo feculo confpiciebam in or-oeamp;inEcclefîa,qiiæ hunc ad modiim uacillabat,amp; de principibus fecularibus, qui gt;tadurabantamp;:difsïmulabant,rcd!tinmcmoriam,quomodo in mcaiuuentutc Pa-palnnocentius Aiiinioncregnans, in carcerc adferuabatFrancifcanum quendam, hominem bene eruditum,nomine fratrem lohanrtem à Rupe fciffa.Iftc fratcr(uti Pa Paaiebat,amp;ipfercferriaudiui)pluribusinlocis,priuatim tameili.nonpublicè ,pro-pofueratacproponcbat córriplurcs authoritatès, amp;c hotabiles colleftioncs,amp;præ-'■puèdeaduerfis cafibus qui ipfius tcmpore,atquc etiam póft eucnerunt in regno ftanciae. Decaptiuitate Iohannis régis Franciæ loqucbaturualdeplane, Siexpo-p^hatquædam ration! confentaneaz fcilicetquódEcclcfiaadhucmultum haberct “uerre,propter enormem luxum,quem uidebat inter cos qui baculii regiminis te-uobant.Atq;co ipfo tempore quo eum uidi carccre contincri ,rcc!tabaturmihi ali-quando in palatio Papæ apud Auinionem,quoddam exemplum, quod ipfc recen-uerat Cardinal! Hoftienfi, qu! dicebatur ab Arthcfia ,amp; Cardinal! Auxerrenfi, quicum accefferunt uifum,amp; de ijs quæ diffcrerct caftigatum. Iraq; dum fiias uicif-hmaffertdefenfiones,!d quoq;addiditfimile,quodfiibijc!am. Refercbatlohan-ues Rupefeiffanus hoc modozCum aliquando uolucris in lucem prognata effet abf-quepliimis,read alias aues delata,ucncrunt ilium uifumzamp; quia confpiciebant effe 'ue formofam,ac gratiofam in primis,contulere fuper ea confilia,quid gratificarc-lur.quum fane abfq; plumis ncq-, uolare,neq; uiuerc commode pofset, Volucre au-*®ui,obinfignem formæ elcgantia, omnino utuiucretzneq; fuit ibi aids ulla,quç de plumis fuis non aliquid ei largiretur.Quo autem ficbat formofior, co plus donabat plumanim,'itaut tandem uolucris ilia prorfus effet pulchrc pcnnata,acuolarcinci-peret.Atq; etiamnum, dum illam uolantcm intuentur aues, pennas fuas clargitæ, uiagnaiioluptate adficicbantur omnes. Volucris autem ilia cum uiderct fe adeo o-pulenterpennatam,amp; pariter ab omnibus honorar!auibus,cœpitfuperbire,ncque ^uipliiis habere rationem ullam carum à quibus cucûa fucrat z imó illas roftro pun-

C C 4 gebat.

-ocr page 654-

Î2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. VERITATIS'

gebat,uellicabat,amp; pafs im infcftabat. Tum ucró aues in confiliüm congreflæ, deb-» bcrabant de liolticri ilia,quam pennis inducranc arq; auxerant, mutuoq; feinterro-gabant quid faftu clfct optimum?nam de fuo tantum fe uolucri illi élargiras ,utiana plus fâtis auftâ , ôc infuperbiam elata, ipfas facile contemneret omnes. Ibi Pauo refpondit : Nimium quidem meis plumis exornata eft, itaque eafdem rcpetam. Subijcit Falco: Sanè amp;meas ego repetam. Ac breuitereuntiftamin len-tentiam aues reliquæ omnes, incipientes moxunaquæque reuellere,acfibiuen-dicare quodplumarum donauerat. Atuolucris illa faftuola itafccumagi uidens, ilico demifitgrandesfpiritus,amp;palàmagnouitomneidquodtencbatbonum,honorem,amp;plumarû cultuminfîgnem.nonabfe ipfaprofeélum,fedper alias fibido-natum aues:quæ editam primaim nudamamp;implumem uti ueftierant, acpennise-xornarâtjita amp;nbsp;dona fua repetere poterant.Quare fupplex ueniam rogauit,pollicés adraiJfa omniafe corrcfturamfedulô,ncquecommifl'uramutpofthac unquampet fuperbiam aut luxum plumas pcrderet. Iterum ergo generofæaues quæ priusplumas deuouerantjcumuidcrentillamitadcmilfam acfuppiicem, commotæmifera-tione,omnes quas abftulerantpennas eidem reftituunt,. bis tarnen adicftis uetbis: Lubentes quidem te internos uolitatcm afpiciemus.tantifpcr dum in animi humi-litate ofhcio tuo fungi uelis:idquodcgregiuminprimis habetdecoreni.uerùmhoc plane ira habe,fi pofthac te in fuperbiam cxtullt;ris,mox plumis omnibus te exuem’ eumq; redigemus ad ftatum,in quo primùm inuenimus. Huneprorfus admoduni (dicebatfracerIohanncs)DominiCardinales,uobis eueniet. nam ImpcratorRo-manorum amp;nbsp;Alemaniæ,Regesq; Chriftiani,acpotentiores terrarum Principes, uo-bis donaruncbona,fundos amp;diuitias,utferuiretisDeo:amp;uoseaprofunditisperlu perbiam,nequitiam luxum. Quare non legitis uitam S.Sylueftri Papç Romani,amp; uobilcum (uti par eft ) expenditis, quomodo amp;c qua Icgc Conftantinus Imperator donaueritbona EcclefiæîProfeftbnonprodeambulabatpermandumS. Syluefter, ftipatus ducentis aut trecentis equitibus:fed humiliter fe Romæ continebat, amp;fo' briam cum Ecclefiafticis folùm fuis uitam degebat. Quumigitur ImperatorCô-ftantinus Ecclefiæ donaretmunerapræclaramulta, amp;nbsp;ditiones amplas, certènoii aliud habuit confilium quàm ut iuuaret religionem noftram, amp;nbsp;Ecclefiam prouehe-ret, atqj hæc ipfa bona amp;nbsp;ditiones adminiftratenturin humilitate Si iufticia,ncuti-quam perfuperbiamamp;luxum.Scdhodiefitplanifsimc contrarium , coqjnomine Deus irafcitur.Etirafcetur quidem aliquando magis etiam,contra eos qui tempore futuro fubfequentunitaquodnobiles,quiliberaliterdonarantterras, ccnlus8cditiones,qua6pofsidentEcclefiaftici,largiriiam fri gidioreseffefti definant,amp;fortec-tiam prius donata auferantmeque hic longe abeft euentus. Ira quidem Iohannes 'Rupefeiffanus, quem Cardinales Auinione uinftum tenebant, cxplicabat uerba fuaijs qui intelligere uolebant : arque co fane modo, ut Cardinales fæpc demira-rentur. Optabant uerö ipfum è medio tollere, fi ullam necis iuftam caufam inue-nirepotuiflent.'federatplanènulla.Itaque uitam conceficrc, quamdiufepotuitto-lerare:nequeaudcbantècarcere dimitterc, quod argumenta proponerettamprofunda, amp;Scripturas exquireret adeo fublimes, ut mundum forte in errorem ali-quem abdufturus fuilfet. At certè interim uifafunt euenire multa,ut quidam affe-runt, qui accuratius quàm ego ipfius uerba obfcruarunt, quæ prædixerat, amp;nbsp;in carcerc confcriplerat. Volcbat autem confirmare quæ dicebat omnia,perA-pocalypfin:6ccomprobationesucræ, quibus fe armabat, fiepius ipfum feruarunt, quo minus exureretur’. Non decrant quoque quidam Cardinales, qui mifcricordia adfcâ:i,non erant in ipfum tam feueri,quàm

elfe poterant. Hæc omnia Fronardus,fub finem uolum.z.Chronicorum.

VERA

-ocr page 655-

APPENDIX.'

VERA DEMONSTRATIO, dv O' D

ELECTIO PRAESVLVM et EPISCOPORvm non ad Ecdeßaßicos folum,[rd cr lt;td Laicos,ut uocant,pertiiirat:quod^ hi hoc iure eledionis inde uf^ rf Chrifti temporibin annos i f o o ußßnt.

Aticinatur diuinus propheta Danieljfore ut Antichriftus, fumma Eccles Gas; pcrnicies, hac potifsimnm ratione fit aufturus Si. confirmaturus regnum fuum,quöd focijs opitulatoribusqjfuis daturus eftamp;diftribu-curus regiones Si opes,ijsq; magnos honores cumulaturus.

Viguu quidem hoc malum ubiqÿlocorû, graffatusqj ell: hac arte amp;nbsp;modo ille per-ditifsimus tyrannus multis iam feculis:fed tarnen nunquam tarn nianifcftèacpotenter,uelut his noftrisjultimisq; temporibus. Nam olim ctiam alijs fuJcris regnum P*pæ( utabufibus Si fupcrftitionibus uarijs)fuitfuftcntatum:quód homines cxifti-marunt Sc crcdiderunt,eam'demum cffe ueram religionem,quaaeterna beatitudo fit compacanda : fe^; cultum Deo acceptifsimum praeltare, fi uni Antichrifto Romano effent longe addiâifsimi,ei u»qj regnu m pro fua quifq; uirili conftabilirenr.

lam uerö Dei bcncficio uidenc pleriq;,totum Papatû metis impofturi» amp;nbsp;pernicio fiserroribus clFercfcrtum, quodq; nulla omninofpes falucisincarcligionc homini-busfitrelifta. Sciunt etiam, quod Papa fit ipfiisimui Antichriftus, amp;capifalis Dei hollis.Nihilominus ramen (ô auriexecrandamfamem)‘adulanturamp;coliuduntei, ad pedes eiuifeabijciunc, utmodb abipfo Epifcopatus,Pr«pofituras,Canonicatus, Abbatias.Scfimilia impetrarc pofsint.

Quarc Papa hoc iam ferme unico adminiculo regnum fuum adhne fullentat, quod pafsim multis induftrijs ac idoneis ad res agendas,autalioqui potentibus uiris aliqualoca,Abbatias, prælatura8,EpifcopatusScaliasdigniratesclargitur.'habctq;in eare^mulos amp;nbsp;incitatorcs hlios ex mcrerricc fua Babylonica progenitos, facrificulos nimiruniinipios,mon3chos,aliosqj huius farinæ homines fimili picrate infignes.

Hi enim cum probe uideant,omne luum robur,omnemc^; autoritatem ac dignitatem in eo folo fubfiftere, ut cultus ipforum impius, amp;nbsp;regnum Antichrifti maneac faluum,amp;cóferuetur integrum: gnauiter dantopcram, ut quamprimum aliquo uel epifcopo,ucl abbare,uel prælato, aut fimili fui ordinis magnate otbantur, ahum fibi commoduminillius locum fubftituant.

Eligunt cnim non cum, qui ad propagationem gloriæ diuinæ, amp;nbsp;public« fiuç comiiiunis utilitatis maxime fit idoncus: fed qui uelitac pofsit ipforum rum idolo' maniam, tumuitæ fpurcitiem tucri ac promouere.-imoqui Scipfis, flcdcoipforum Romano Antichrifto,omnialibentifsimc polliceatur, totumipfis fefedeuoucat,iu-t«,amp;adoninemimpietatem,utut ipfis uifum fuerit, araifsimcfedeuinciatjobftrin-g^tq^nonfincetiam fideiufsioneaciuramentocognatorum.

Quapropter.ut hac quoqjin parte regnum Antichrifti,quod uerè eft regnum re-nebrarum,iuce diuinæ ucritatis labefaaetur,conabor, Deoauxiliante,inhoclibello demonftrare, quod eleótio cpifeoporum non tantum ad omnes pios clcricos aut fpi-riiuales, fed omni quoq; iureadLaicos fpeftetamp;pcrtineat. probabo autem id pri-mum exuerbo Dei: deinde ex fcriptis patró:tumexConcilijs,Iegib. Imperialibu8,S£ dccretis Pontificijs,nec no ex ipfis hiftorijs, Si multo ufu longifsimaq; cofucrudinc.

Quodigitur totius ipfius Ecclcfiæ, non ucro paucorum quorundam fir, ius amp;nbsp;po' teflaseligendi uerosac finccrosminiftros Verbi ac Sacramentoru m, fine funt faccr-dotes.fmc etiam cpifeopi, abunde fatis oftendit ex uerbo Dei D. Martinus Lutherus (P'æmemoriæ)inlibeUo cut titulum fecir,Deinftitucndis miniftris,ad Bohemos.

Germanum quempiam, cuius inferiptio hæceft; pm die kinhe macht habe, Sic. toeltjQnbdEcclefia poteftatem habeat eligendi amp;nbsp;deponendi miniftros. item in Ge Mi,TomoIatino2,fol.276.EtinGenefi,tomoGermanico3.fol.24,a,Attamcn amp;cgo tefti-

-ocr page 656-

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'catalogi test. V E Ri T a T I J

teftimonia quædam ueritans illuftrandæ gratia adfcri bam.

P RIM O'; In confcfso eft,claues non foliPetro,neq; tantum Apofto!is,neriimto-ti Ecclefiæ Dei eflfetraditas. Quod quidc partim per fe,ac ex ipfis ucrbis Dominijpar-tim etiam ex patrum amp;nbsp;ueruftorum intcrprctum fcriptis ,‘fuper diftum ( Tibi dabo claues regtii coelorum, Matth.td.) eft manifcftum. fiquidem ipfi hoc diâum intclü-gunt amp;nbsp;interpretantur de tota Ecclcfia,non de uno Petro.

Sicenim fcribit Auguftinusfupcrloannem^traaatu ta4.cap.21.Scd,inquiens, quandoei didumcft: Tibi dabo claues regni cœlorum:amp;, Quodcunq; ligaucrisfu-pcr terram, erit ligatum amp;nbsp;in coelis:amp; quodcunq; folueris fuper terram, ent amp;nbsp;folu-tum in coelis : uniucrfam fignificabat Ecclefiam, quæ in hoc feculo diucrfis tentatio-nibus.uelutimbribusjfluminibusjtempeftatib.quatiturjamp;noncadit: quoniamfun-datacftfupra petram, unde amp;nbsp;Petrus nomenaccepit: Nonenim à Petropetra fed Petrus à petra,amp;c. Item : Ecclefia ergo,quæ fundatur in Chrifto, claues ab eo regni coelorum accepit in Petro : id eft, poteftatem ligandi, foluendiq; pcccata. Idem de agonc Chriftiani,cap.3t;Nec eos audiamus,inquit, qui ncgant EcclefiamDei omnia peccata dimittere.Itaqj miferi dum in Petro petram nonintelligunt, amp;nolunt crc-derc datas Ecclefiæ claues regni cœlorum,ipfi eas demanibusamifcriint.

Quin amp;nbsp;Dominus ipfe paulo póft,nempc Matth.iS.iftud diftum de clauibus,traf-fertad totam Ecclefiam,amp; omnes pios,amp; non adPapam,autfoIos fpirituales, cum inquit:Si peccaueritin tc frater tuus,abiamp; redargue eum folus ipfcfoltim, Siteau-dieritjlucfatus es fratrem tuum: finuerbnoriaudierit, adhibc tecum adhuc unum, autduos,ut in orc duorum auttriumteftium confiftatomne uerbum. Quodfinon audierit eos,fittibiuclutethnieus amp;nbsp;publicanus. Amen dico uobis : quîecunqueli-gaueritisintcrra,cruntligatain cœlo:amp;quæcunq;folueritis in terra, eruntfoliitaiii cœlo.Rurfum dico uobis,fi duo exuobis confenferint in tcrra,dc qu3cunq;re qiiain petierint,continget illiS à patre meo qui eft in ccelis.Vbi enim funt duo aut tres con-gregati in nomine meo, ibifum in medio corum.

lam uerb cotinent fine coplcftiiturclaues omnélégitima uim atq; poteftatéEccle ûaRici regiminisjfiucagédi aliquid,fiueomittédi.Quodncgari nccpoteft,necfolet. Quarc amp;hçcpoteftas ui clauiûEcclefiç eft cSceffaSc attributa,ut ciliceatuel eligerc idoneos miniftros,fiue ij uocentur diaconi,fiuc paftores,fiuc cpifcopi:ucl ab officio remouerecos,quclindolt;ftrina,uelinuita deprehendûturimpuri,autmin’ idonei.

SECVNob: Chriftusubique præcipitfuis difeipulis, utfuamtantuffluocer^au-diant,amp; ab aliéna fcfe aucrtant,eamqj fedulb uitent. Item ut fibi à pfcudoprophetis amp;nbsp;Pharifæonim fermento caueant.Item Paulus,ut eos deteftemur, imb Scdiris de-Uoueamus,qui aliudEuangelium docent. Inquibus diâia omnibus cum mandet Chriftus, ut Chriftiani auditorcs fibi fideles concionatores feu miniftrosEcclenæ quærant,amp; malos fugiantrdat certc Ecclefiæ fuæ poteftatem amp;nbsp;mandatum, utpios amp;idoncos dodtorcsuocetjimprobosuerbSinonidoneos reijciat.

TER TI brPauius t.Corinth.3.dicit,Omnes concionatores efle Ecclefiæ miniftros, non dominos.EccIcfiam dicit effe columnâ ueritatis, Ecclefiæ nuit dici de cotrouet fijs.Eius igitur eft fummum indicium,tribunal aut potcftas.penes cam igitur ment Siuocatio miniftrorum cft.Item t.Pet.5:Non uekiri dominium exercentes aduer us clcros:fedfic,utfitis cxemplariagregis.Habetitaque Ecclefia poteftatem eligcndi, fufcipicndi,itemq; repudiandi,cum funtinepti,aut etiam mali.

avART b: Legitur id etiam in praxi feu ufu fuifte tepore Apoftolorû.Scnbit enini Lucas Aft. 14. presbyteros Ecclefiæ fulFragijsChriftianorumcleftos,amp;nonalolo Petro uel Paulo fuilTc præc5ftitutos,quos ipfi uoluiiïent, utpotificcs rccctiores a-ftitarunt.Ad eundem modû amp;nbsp;Cyprianus oftendit, turn lofcphum, turn Matt lam apoftolum Aift.i.tum feptem illos diaconos Aél.ó.fuffragio Siconfenfuuniuerli cœ-tusadminifteriû fuifteuocatos.SeddefinointantaluccEuangelij, qiiæhoctepore 'èft,plura teftimonia facrarû literaru ^ferre,nc Silcftorc Si feriptû copia nimm on^

I

-ocr page 657-

APPENDIX-

^HACTENVâde tcflimonijs facræScripturæ.Nuncporro etiam qudedam patruiii ^Conciliorum affcremus, ex quibus liquido cernatur,etiam poft Apoftoloru tem-poraidmorisinEcciefiafniiTeferuatum,amp;folenni indubitatoquc ufu confirmatfu Anacletus epifcopus Romanus, qui fubito Chrifti tempora eft confecutus, fcri-‘»tiquodDominus eledionem cpifcoporum commendaueritfaccrdotibus,amp;pio-rum cœtiii. Idem prorfus teftimonium repetitur deinde diftinft.7p.Can.eleft.uer--ïgt;aeiusI]2cfunt:CumDomin-us clcftionemfummorumfacerdotumfibi feruauerit, lt;:oriimtamcncleftionesbonisfacerdotibusScfpirirualibus POPV LIS concelsit. lt;nbsp;PiætercaquartaCyprianiepiftola, no tantum eius, fedamp; aliorum complurium nomine eftfcriptanmô ferè ceu à toto aliquo concilio. Etagitur in ca propè nihil a-l-ud.qiiam de epifcoporiim eleftionc.St qüales ij efle debeant.firmiterautcm patres ’‘licôckidimqelcftionem clTe totius Ecclefiæ,fiue totias cœtus piorurh,pertinentis ^d eligsndos doftorcs aut epifeoposiquemadmodum in caepiftola porto uidcreli-tot-Locus Cypriani de hac re in fequentibus prolixe citabirur.

Sîcamp;intertiaepiftolaaliquoties indicat Cyprianus,feipfumfuffragio amp;: confen-wtotiusCarthaginenfis ecclelîæcreatumeirc epifeopum.

Ad hæqfacroianftailla, omniumq;ccIeberrima,Nicenanimirumfj'nodus,etiam Itftâîuqeleftionem epiieoporum pcrtincre ad populum fine Laicos.Scribit enim ca Synodiis epiftolam quandam ad Ecclcftam in Ægypto, ut teftaturTheodoretus,in QuahæciierbalegunturiDignum eft nos poteftatem habere Sc eligendi quemlibet, ^nominaeorum dandi qui clero funt digni,8c abfolutc fàccre omnia fecundiimle-goaiac fanftioncs Ecclefiæ.Si que uerb contigeritrequiefeere ih Ecclefia, tune pro-nohiin honorem defunfti eos quinuper alTumpti funt, folummodo fi uideanturdi-gni,amp;Populus eos elegerit, condecernente fimul amp;nbsp;defignante maxime Alexan-^ ^riæciuitatis epifeopo.

Sicamp;nonminus Celebris fynodus Coftantinopoli fubTheodofio magno coaftà, teftimoniumpræbet deelpftionc laicorum.nam feribit eaqtiandam epiftolam aa Damaliimpapam,adxAmbrofium amp;nbsp;alios epifeopos,qui ünàcrât infynodo Romæ, ntteftaturTripartitahiftorialib.p.cap.i4..în ca epiftola h.æcuerba extant : Conftan-tiaopolitanæurbis epifeopum ordinauimusNcftarium coram uniucrfali concilio, 'um communiconcordia,fubafpeftu etiam Deo amabilislmperatoris T^eödöfij, nniuerfiq; cleri,cunfta decernente pariter ciuitate. In feniore autem, amp;nbsp;ucrè Apo-ftolicaecclefia Antiochiæ Syriæ,in qua primiim uencrabile Chriftianorum appella torneft nomen,rcuerendifsimum amp;nbsp;Deo amabilenf epifeopum Flauianum,de uni-‘quot;^Aprouincia amp;nbsp;Orientali diœcefi concurrentes rcgulariter ordiharunt, 0 m n i Et-thlîa pariter decerncnte,5cc.

Nazianzenus quoq-, infunebri orationc quam fccit in obitum patris fui, multa ^'ftoritdcLaicorumeleftione, quemadmodum ibiuidere licet. Sic Sc apud Chryfo ftomum quædam reperias lib.^.de facerdotioicuius certè teftimoniû, utpatris fan-ftiftimi,meritô magnifieri debet.

Papaitem Cœlcftinus,eius nominis primus,in hune modum feribit ; Nullus iniii-tis deturepifcopus:cleri,Plcbis,8£ ordinis confenfus requiratur.

hemin cocilio quarto Carthaginenfi, cui etiam interfuit D.Auguftinus, hæc uet-ha,Can.).Concili/, amp;nbsp;diftinft.zj-lcguntur; Cuminhifeeomnibus examinatus fue-litinuentusplenèinftruftuSjtunccum omni confenfu clericorum,Sc Laicorum, 5c tonuentu totius prouinciæ epifcoporum,maximeq; Metropolitani ucl authoritate ii61præfentia,ordinetur epifcopu«,fufcepto in nomine Domini noftrilefu Chrifti é-P'ftopatu.Celebrata eft hæc fynodus circiter annum Domini 4.00.

haAuguftinus quoq;, quando feribit, quomodo fibi fubftinierit ac defignauerit Eradiunijqui defunfto fibifuccederet epifcopus,prolixis uerbis teftatur, hoceffe receptumprobatumqjius Sccofuetudincm, uttota Ecclefia’fibi eligatepifeopum, «ut in ipfum co nfentiat.

Scribic

-ocr page 658-

_ CATALOGlTESr. VERITATIS

Scribititem Hieronymus ad Rufticummonachum, quod populus poteftatern habeat eligendi clericos auc facerdotes: ficut porro iftaibi plcniusuidere licet, amp;nbsp;legere.

Item Paulus Diaconus fcribit de eleftione Ambrofij, quod ab uniuerfo cœtu iio-catus fucrit admunus epifcopale.Etipfe quidem Ambrofiusepiftola Si.fcribit, el-ftionem Sc uocationem,qua: fit à tota Ecclefia uefè amp;nbsp;certa elle diuinam uocatio-nem ad munus epifcopi.

Papaquoq'jGclafius fcribit dift. ^3.eleftionemepifcopi effetotiusEcclefiæ r amp;nbsp;quod necclfe fit, uttota Ecclefia conueniat,amp;fibiidoneumepifcopumcligat.Vixit uero hie Gelafius circiter annum Chrifti 500.

Hane Carionum fententiam etiarn Boriifacius,hoc nomine tertius,comprobaii« annis(nifallo'r)doo.a Chrifti temporibustutferibunt Sabellicus amp;nbsp;Platina.

Item Stephanus papa,ibidem loci, dift.63 fcribitzcleérionemnon folùmad fpm-tuales, uerumetiam adlaicos pertinere.

Leo etiam,huius nominis primus,ita fcribit: Nulla ratio finit,ut inter epifeopos habeantur,qui nee à clericis funt eleä;i,nec à plcbibus expetiti, nee à comprouincia cialibus epifedpis cumMetropolitaniiudicioconfecrati. diftinft.di.

Habetur eodemlocoiCum ergodefummifaccrdotiselefl:ionctraftabitur,illeo-mhibus præponatur, quem cleri plebisq; confenfus concorditerpóftulauerit:iiri,fi inaliam forte perfonam parttfimfeuota dhiiferint , Metropolitaniiudicio is alten præponatür,qui maioribus Sc ftudijs iuuatur, Sc meriris ; tantum,utnullus inuitis Si no petentibus ordinctür,ne ciùitas epifeopurrï nonoptatum aut conteinnat, aut oderit,amp; fiat minus religiofaquàm conuenit, cui non licuit habere quern uohiit. dift.63. Reftè hicindicatLco,no folumefteiuftum,utplebis confenfus ineleftione epifcopi accedat:fcd etiam caufam oftendit,quare id reftii, utile amp;nbsp;nccciTarium elfe uidcatur,quia nempe is multo cum maiori fruâu doceat,qui de coinmuni confenlu eleftus eft, quam quiinuitis obtrufus.

Rurfum idem Leo diftimft ó^-.Votaciuium,inquit,teftiraonia populorum,hono-ratorumarbitrium,cleâio clericorum,in nrdinationibus (acerdotum conftituaii' tur. Etinfra;Perpacemamp;quietemfacerdotes,quifuturifunt,poftulentur:teneatur fubfcriprioelericorum,honoratorum teftimonium,ordinis cófenfus,amp;plcbis. Hic papaetiamLeo Magnus fuit di(ftus,eo quod omnium fere pontifiaim poftD.Gre-goriumfueritdoftifsimus:quam ob caufam merito quoq; aduerfarij maximifacere deberenttanti uiri teftimonium Sc dccretum, in caufa de iurc eledionis.

Gregorius pontifex cognomento Magnus,huius nominis primus,fæpenume-ro facitmentionem eledionis Laicorum:amp; docet,ut epifcopi hoc pado eligantur. Addam igitur quædam di da ex ipfius epiftolis.Libro 3 .ad epifeopfl Agnellum : Re-latio cleri fimul Sc populi Terracinæ degentis, nos ualde lætificat ob hoc, quod de tuafraternitatebonateftatur. Et quia defundoPetropontificefuo,tefibicardina-1cm poftulant conftitui facerdotem, eorfi ncceffarib coplenda præuidim’dcfideria.

Idem,ordini amp;plebi confiftenti Terracinæ:DiIedionis ueftræ defîderia,infii«ia-tanobis quam obtuliftispetitió referauit: eledionemq;ueftramualdelaudauimus, quia Agnellumfratrem ßccoepifcopum rioftrum,probatum iam meritis', cardinale uobis conftitui deprecamini facerdotem,amp;Ci

Ex eiufdem ad Scholâfticum iudicem Campaniæ.-Salutantes hortamur magnitu-dinem ueftram, ut conüocantes priores uel plebem ciuitatis, de eledione altetius facerdotis cogitetis,quidignuspofsit cum Chrifti folatio ad facerdotium promo' .ueri. Etpaulo póft : Sin autem aptamnoninuenitis, in quam pofsitis confentir» perfonam,faltem tres uiros redos ac fapientes eligite, quos ad hanc urbem genera* litatis uice mittatis,quorum Sc iudicio plebs tota confentiat.

Idem,ordiniamp;plebic5fiftentiAlbano:Probabilib.defiderijs nihil attulimustar-ditatis.fratrem naqj Sc epifcopu noftrü,hominé bonu, uobis ordinauim’ facerdote.

Idem

-ocr page 659-

APPENDIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

‘oeni Magno presbytero ecclefiæ Mediolanenfîs:Admoneclcrumamp;populum, utade ligendiim nullatenus diffentiant facerdotcm, fed üno confenfu talem fi -

InconcilioitcmToIetano hicCanonlegitunScdnecille deinceps facerdos ( id * ^pifcopus) erit, quem nee Clerus necPopulüspropriæ, ciuitatis elegit,necau-tontas metropolitani,aut comprouincialium facerdotum aflenfus exquifiuir.di-«nftione quinquagefimaprima.

Item concilium Cabilonenfe(quodcirciter annum Chrifti^5o fuit) fimiliterfcri-JJjeledionem etiam adLaicos,ueluniuerfam plebem pertinerc.Hæc enimfunti-puusuerbaC3n.io:Si quis epifcopus de quacunq;ciuitate fuerit defunftus, non ab «lonilîàcomprouincialibuSjCIero Si Ciuibus fuis,altcrius habeatur eleótio.Sinau tem aliter fiec,eins ordinatio irrita habeatur.

ItempapaHadrianusin epiftolis fuis ad regem Carolum Magnum, aliquoties ^eiitionem facit Canonum Olitanorum,quod fortafsis particulate feu prouinciale lilt Concilium,in quo etiam comprobaturPopuli eleftio.Adfcribamitaq; quçdam 'PiiusHadriani uerba:Ideo Apoftolica præuidimus authoritate, ut Canones in De-etctis eorum confiftant:amp; quando à nobis ordinantur,Olitana confuetudine procla metunPlebs amp;nbsp;clerus Ecclefiæ illius fimul confiftens,clegerunt fibi epifcopum, amp;c. ttpaulo poft; Quianunquam nos in ullaeleftione nobis fubiefta ingefsimus, nee ’Jtgererchabemus,fedneq5ueftram cxcellentiaoptamusintaliarecfibere;fed qua-isaClcro amp;Plebc cundoq; Populo eleélus Canonicè fuerit, fi nihil fit quodfacro Jimiftatordinijfolita traditione ordinamus.Nos quippe,cum fubfcriptione decreti ätunftopopuloroborati eleâumfufcipientes, Seneuidercmuruiduàtam proprio päftore morari Ecclefiam,amp;c.

Significathic Pontifex clare,qnod nequaquam fe uelit ingererc in eleélionem eo-tiim quifibi eflent fubieifti,{ed integram potius ac liberam earn relinquere Clero amp;nbsp;ropulofuæciuitatis:cumq;citramoram ordinäre, quemipfielefturifunt, amp;adlc tum teftimonio Plebis de eledtione milTuri. Addit etiam infuper,fe, cum aliquem otdinat,curare,ut Olitana confuetudine proclametur : Præfentem hue N. in epifco-pufibielegit Cler’Sc omnis Plebs loci illius,amp;c.Hie uerö Papauixit ante annos 780.

HINCMARVSarchiepifcopusRemenfisinGallia,uircüprimis eruditus amp;pius, •iixittempore Caroli Magni,amp; deinceps.eins epiftolæ complures rcpcriuntur,fcri-Ptæinmenibranis,de eledione epifcoporum,quaruni aliquas meo Catalogo teftiu Jientatisinferui. Quamprimvimenim epifcopus aliquis infuadiœcefidecefsit, il-'tofcripfit ad Populum amp;Clerumeiusloci,quo fibi alium eligercnt epifcopü,fem-p5radijciens,illud Scæquitatis Scconfuetudinis in Ecclcfia poftulare rationem.

Exeiusitaq; feriptis etiam quædam loca hue adferibam. In epiftola quadam ad 3rolüregemitafcribit;Domino gloriofo fit femperlaus amp;uita. Vr i.Idus lun.circa horamlecundam,uenerunt tres Clerici,amp; duo Laici,SyIuanelt;ftenfis ecclefiæ, ad txiguitatem meam,innotefcentcs,eandem Ecclcfiam,fratre amp;nbsp;confacerdote noftro Erpoinodefunftojuiduatam effepaftore : ferentes etiam ipfius ecclefiæ tam Clcri ^uamPlcbis petitioncm,ut eis paftorfccundum facras régulas tribuatur. Quos in-tcrrogauijfi uerbum haberent de pace clcri ac plebis ecclefiç illius ex aliqua defigna taperfona.Qui refponderunt, fe no aliam petitionem ex parte fociorum fuorum af-firre,nifi ut apudlolitam mifericordiam ueftram,liberam illis ac regulärem eleftio-uemobtinerefatagerem,quatenusfecundfifacrasliterasilluc Canonico uifitatore mredo, ab omnib.Ecclefiç ipfius alumnis ualeat eligi,cui debet ab omnib.obediri.

Item ex epiftola ad epifcopum Hadebertum Syluaneélenfem feripta: Dileéfo fra-trsâcuenerabili confacerdote noftro Hodoneepifeopo ecclefiæ Beluacenfis defun «Ojhortoracmoneo diledionem tuam,fratercharifsime,uteiufdem Ecclefiæ officio VifitatoriSjCÔfenfu Domini noftri Ludouici regis, noftræ humilitatis Metropo-it»nadelegationefufcepto,adeandemÊcclefiam quantocyus ftudeas properarc, DD amp;af-

-ocr page 660-

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOG! TEST. V E R I T A T I S

ÖC afsiduis hortationibus clerum,plebcmq5 eiufdem Ecclefiæ publice adtnonerö fe-rtineSjUtiemoto priuato ftudio,uno eodemqj confenfu talem fibipræficiendu expetant,amp; eligant facerdotem,qui tanto minifterio dignus ualeatrepenri,5caue-nerandis Canonibusnullatenusrefpuatur.formaautem eleftionis, qualiteramp;qua-lem eligcre debeant,tuæ diligentiæ tranfmitto, qùam publice coram omnibus tua folertiarelcgi faciat,ne de ignorantiafe quilibetexciUareualeat. Qgæeleûio non tantum à ciuitatis clericis cric agenda,uerùm de ommbus monafterijs ipfiusparro-chiæ, amp;de rufticarum parrochiarumpresbyterisoccurrantuicarij,commorantiuni fecum Concordia nota ferentes:fedamp;laici,nobiles ac ciues adslTe debebunt. Quo-niam ab omnibus debet cligi,cui debet ab omnibus obediri,

Hæc clàufuîaill multis admodum eius epiftolis repcritur.plerunq;cnimitafcii-bif.Quæ qüidem eleâio non tantum à ciuitatis clericis crit agenda, uerùm Si de o-mnibus monafterijs ipfius parrochiæ. Item; Omncs presbyter! rufticarum parro-chiarum adelTe debebunt, adferentes fecum confenfum amp;nbsp;uotafuipopuli. AdelTc quoq-, debentlaicijiiobiles amp;nbsp;ciues. Ab omnibus enim eligi debet, cui omnes obe-dire debent.

«5[ Leo,eius nominis qnartus,papa Romæ fuit aiino Domini 4.50.Is concilium Romæcoegiqinquo 41 Canones conftituit, qui fummatim enumerantur in uitis Pontificum,àLuitprandoDiacono(ut opinor)defcriptis,quas ego inuetuftocodi-cs ex membranis confcélo confcriptas habeo.

Summa nero quinti Canonis hçc eft;Quintô confirmauit,quod Cœlcftinus amp;nbsp;Ma gnus Leo de epifcopis inftituerant,uidelicec, ut non conucniat epifcopum conie-crarijuifi à clericis à populo fueritpoftulatus.Quia nulla ratio finit ut aliter confe-crati inter epifcopos habeantur. Ét,cum iil cadem Ecclcfia dignus non inucnitur, tuneprimùfn aliquis de altera Écclefia deligaturtamp;quamuis necefsitas eueniat,tarnen inuidiofè nullo modo confecretur.

Idem amp;nbsp;Nicolaus primus,circa annum Domini S70 decreuit,uel potins fuotem* pore fuifte in ufu affirmauit. Nam Guilhelmus bibliothecarius Laceranenfis,cuius Blondusfæpemcminitjficin Appendice ad Damafum in Nicolai Iniiusuitafcribit: Item fancimus,utepifcoposperÆmiliam non confecres, nifipofteleftionem Duels,cleriamp;populi, per epiftolam Apoftolicæ fedispræfulis acceperis confecrandi licentiam.

Item Hadrianus tertius,fynodum quandam habuiqin qua determinauit eledioy nem liberam efte,amp; fimul ad fpirituales açLaicos pertinere deberc : quemadmodu id Platinafin uita illius conteftatur.

Gratianus initio dift.dj. decretum quoddam Hadriani ponit, contra Laicorum cleétionem,quod decretum in quibufdam glofsis huicAdriano 3. attribuitur. Ve-rùm noftra hæc turn præcedentia, tumfcquentiateftimonia pcrfpicuè oftendunt, ill ud neqtie primo,neque fecundo,nequc etiam tertio adfcribi poire,fed merum cf-fe commentumatq;mendacium.

Pafcalis item papa,liuius nominis fecundus,Lugduni Galliæ cgit concilium,ubî inter cæteros quofdam etiam hune Canonem ad incudemreuocauit; Quôdnimirn epifeopus non debeat à folis eligi facerdotibus,fed etiam à plebe eius loci : ut teftis eft Auentinus lib. 6,Eftq; id faftum antè anno8(ni fallor)45o.

Ad eundem modum Sc Crantzius feribitin fuaMetropoli,etiam Calixtumpapa, poftPafchaleminquodamconcilio decreuifle,uteleaio coniundlimpermittaturli bera clericis atq; laicis.

Eugenius item tertius,præcifè ante annos 4oo,Bullam quandam dearchiepifeo-poMadeburgenfiperfcripfitad alios quofdam côplures epifcopos Germaniæ, qua quidem eft infertain hiftoriam Othonis Frifingenfis,incuiusalib.degeftisFride-rici,cap.8.hæcuerbaleguntur : Cum cnimtranslationes epifcoporumfine manife-ftæ necefsitatis amp;nbsp;utiiitatis indicio,diuinælegis oraculum non permittat, cumetia multo

-ocr page 661-

’ 1 nbsp;nbsp;. V appendix.

Mito amplîor quàmin ali j s eleftionibus cleri amp;nbsp;populijCas dcbeatpræuenîre con-tordia in facienda translatione,amp; uenerabili fratrc noftro Gnicmano cpifcopo Ci-ccnfi, nihil horiim eft,amp;c.

J Clarèhicaudimus,cùmincleaione,tum translations alicuius cpifcopi,ex una oiœçeG in aliam,neceflariô reqniri eledioncm uel confcnfum cleri amp;nbsp;plebis. Man-flât etiam in fine, ut ecclefiæ Madebiirgenfijid cft,clerici s amp;nbsp;populo (quemadmodû ’pfe paulo ante fignificauit)lil)errima concedatur eleftio.Eftq-, hic epilcopus faftus, «einde Madeburgenfis archiepifcopus,proculdubio per liberam illam amp;s à pontifi-t5mandatam,Laicorumfimul clericorum eleftioncm.

Diligenter etiam amp;nbsp;hoc eft obferuandum,quôd hæc Bulla Papæ tempore Gratia«-nijDecretorum colleftoris,fcripta fitzut mirum uideri queat,quôd adcb contra corn munem morem ac ufum, contra fententiam Pontificis, amp;nbsp;clara ac perfpicüa tefti-nionia,quæ ipfemet recerifet,confulto in alteram partem inclinant atq; decrcuerit, leuinfuo decreto concluferit.

Hæc fatis nurtc fintjteftimonij loco,quod non folùm ex Scriptura facra, amp;nbsp;Patru fcriptis,fed etiam defententiaPontificum amp;Conciliorum fanftionibus confier, ele ftionem epifcoporum ad totum clericorum ac facerdotum cœtum,fimulq; etiam ad Hebem loci illius,fine ij fuerint nobilés,fiue ignobiles, maxime ueio ad uniuerfuni Populum metropolis in ca diœcefi pertinere. Nunc porro etiam Imperiales quafdâ ronftitutiones amp;nbsp;teflimonia adducàm.

^Ântiqüioreslmperatoresfæpius huiufmodi eleftionem confirmarunt,uel po-tiusiullam ufitatamq; efle conteftati funtmt clarè parer ex Imperialibus conflitutio nibus.In codica luftiniani exprefsè hæc uerba habentunSi quenquam uel in hac Re ggt;îurbe,uelincæteris prouincijs,quæ toto orbe terrarum diffufæ lunt,ad epifcopa-tiisgradum prouehi Deo autore contigerit,puris Hominû mentibus, nuda eleftio-nis confcicntia,fincero Omnium iudicioproferatur.

ltem;Decretofafto,cumiureiurando omniumpofTeiïbrum in ea ciuitate confi-llîntiiim,eledione facienda àDeo amabili epifcopo amp;nbsp;uenerabili clero,amp; Alijs in ci uitatebonæ opinion! ftudentibus orthodoxis.

lbidem:ltaenim eos præcipimus ordinari,ut Reuerendifsimorum epifcoporum, necnon clericorum Schonoratorum poflefron'iamp; curialium decreto conflituatur.

Sic ScinNoucllis defini turin hæc uerba:Sequentes igitur ea quæ facris j'unt dcfi-nitâcanonibus, pragmaticam legcm facimus,pcr quam fancimus, ut quoties opus fucrit ordinäre epifcopû, coeant in unum clerici amp;nbsp;primates ciuitatis,cui epifcopus ‘’fdinandnseft,amp;propofitis Euangelijs de tribus perfonis décréta faciant: amp;quif-qiiecorniuretperfacraeloquiajidq^ipfisdecrctis inférant, qubdneq;perlargitio« nem,neq;promifsiohem , autamicitiam, autgratiam, aut quamcunq; aliamafFc-ft'onem, fed quod fciant ipfosreftæamp;catholicæfideiachoneftæuitæ efle, amp;nbsp;fu-praj5ætatis annum,hofce Elegérint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

IteminCodicerSequentesdoftrinamfanàorum Apoftolorum, deeo quoddc-hcantEligi integerrimi amp;incorruptifsimi facerdotes,qui quidem ea re maxime co ftituuntur,utfuis precibus beneilolentiaDei clemeritifsimi Rebufpub. acquirant, præfenti conftitutionè fancimus;Quoties facerdotalem federn in ciüitate quapiam uacare contigerit,ut fuffragia feranturab Incolentibus Cam ciuitatem, dé tribus qui inredafide,acuitæ fanâ:imonia,alijsq*, optimis in rebus fpeaatiamp;probatifunt,ut exijs qui maxime idoneus crit,in cpifcopatum cooptetur. Hic liquido apparet, inpriraitiuaEcclefia amp;nbsp;ufitatum amp;nbsp;comprobatum fuifléjUt etiam Laici eligerent cpi fcopos acpaftoreSjUnà cum clericis.

S Carolus Magnus,primus Imperator Germanus, amp;nbsp;autor Romani Imperijin Germani3,ac multorfi epifcopatuu fundator,inter alias coplures leges deEcclejijs, amp;häcdeepifcoporü eleftione,nófine fummo fuoru epifcoporuatq^procerucofcn «condidif.Ne fcilicet earn foli ufurpent facerdotes fiue clcric.i,fed laici quoq;.

DD » Verba

-ocr page 662-

4-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAtALOCitES T. V E R 1 T A T 1 J

Verba autem eins hæc funt:Sacrorum quoq; Canonum non ignari, ut in Deiuo-mine fan da Ecclefia fuo liberius potiatur honore,afrenfiim ordini Ecclefiaftico prç-bemuSjUt fcilicct cpifcopi per eledionem cleri amp;nbsp;populi,fecundum ftatuta Canoiiû de propria diœcefijremotaperfonarum ôc muneruni acceptione,ob uitç meritum amp;nbsp;fapientiç donum eligantur,ut exemplo amp;nbsp;uerbo fibi fubiedis ulquequaque prodel-le ualeant.Præcipimus etiam omnibus ditioni noftræ fubiedis,ut nullus priuiicgia Ecclefiarum Monafteriorum, aut Ecclefias diripere prætentet. Quia fient à lanéïis patribus inftrudifumus, grauifsimum hocpeccatum elfe dignofeitur.

Reperiturautcmhæc Caroli Magni modo recitata conRitutio in Anfegifo abba* tc;item,inamploipfius cdidoûtem.in defenfionelibcrtatis Gallicarum ecclefiaru, editionis ultimæ Duarenninæmeenon diRind.ôj. Canonum facrorum.

Debebat etiam ea Caroli Magni conRitutio merito apud Ecclefiaflicos in precio tanto haberi maiore,quanto ca habuit autorem præRantiorcm,potentiorem, fapié-tiorem,atq;pictatcpræditummagisinfigni, qui amp;nbsp;primus fuit Germanortim Imperator , imó Romani Imperij apud Germanos:amp;deniquc qui tammultas epifeoporum, abbatunl amp;nbsp;prælatorum fedés partim conRituit, partim iam conftitu tas turn opibus ac reditibus auxit,tum priuilegijs acimmunitatibus comuniuit.

Exrat etiam donatio quædamLudouici Cæfaris,qui filius fuit Caroli Magni,in-ferta DecretOjdiRinft.ôj.in qua exprefsè flatuitur,eum debere elfe ac haberi epifeo* pum Romanum, quemOmnes Romani, ideRuniuerfuspopulusRcmanusiiiio confenfu elegerit. ER igitur amp;nbsp;hoc illuRre reRimoniura Ludouici Cæfaris, eins no minis primi.qui fecutus patrem fuum Carolum Magnum,Ratuit,eledioncm epilco pi fimui fpedare ad Laicos amp;nbsp;clericos. Atq; hic Imperator cR alio nomine nuncupa tus Pius:qui ôc ipfc amplifsimè monaReriorum amp;c epifeopatuum reditus auxit, ad-diris infuper compluribus immunitatum priuilegijs.Quam ob caufam certè metitô conRitutioipfius in epifeoporum amp;Cabbatum eleftioneualere deberet.

Porro feribit Platina in uitaHadrianifecundi, Cæfarem Ludouicum fccundum, circiter annum ChriRi S/o^in hanc fententiam ad Romanos,ubi Hadrianum feciin-dum fuffragijspopuli ac cïericorum eIegiRent,fcripfiiTe.A dfcribam Platinæ locum.

Superuenere à Ludouico Imperatore literç,quibus Romanos admodum laudat, qubdfummum pontificemfandè amp;nbsp;intégré creaflentmon expcélato aliorumuoto, qui forte eainrcjobignorationem perfonarum,minus iudicij habuiffent. Quienini poffe fieri dicebat, utperegrinus ôihofpes dignofeerepoflet in aliéna Repub.qtiif potifsimùm cæteris præferendus fit?Id maxime ad dues pertincrc;amp; ad eos prælct tim,qui cum inquilinis familiariter uixerc.

Perfpicua certé amp;nbsp;manifeRa eR amp;nbsp;hæc Cæfaris fententla,cui amp;nbsp;caufæ graues funt additæ,quôd 8i. quare Ratuat,eleiRionem,qua cligendus eR epifcopus,præcipue ad ciues pertinerc.

Similiterferibit idem Platina, inuitaLeonis ofl:aui,de Cæfarc Otthoneprimo. Verba cius hæc funt: Leo öftauus gt;nbsp;protoferiniarius, àclcro populoqiie Romano, puifo Iohanne,pontifex creatur.Nam cum lohânes flagitiofè amp;nbsp;intemperanterui-ueretjinRarentqj Romani apud Imperatorem, ut altcrum pontificem abrogatelo-hâne crearet:refpondit,cleâionem adpopulum amp;nbsp;clerum|pcrtinere, cligerentquo maxime idoneum putarent,fe eum Ratim approbaturum. Vnde cum Leonem ele-giRent,quem ipfc confirmauerat:deinde mutatafententia,abrogato eodem.Bene-diftum fuffeciflent:iratus Ott ho,eos ui amp;nbsp;armis compulit,dcdito etiam Benediâo, Leonem fufeipere.

Perfpicuum eR amp;nbsp;hoc teRimonium Otthonis Imperatoris, huius nominispnmi, quo oRenditur,eleftionem îurè Scuerè cfle totius plcbis,omnium'ue ciuium, amp;nbsp;cle ricorum fine facerdotum ordinis. Confirmauitqj hoc præRantifsimus Imperator Jion uerbis folùm,fed opere quoq;, ac fafto. Cum enim data fibi eflet poteftas eli* gendi aut conRituendi Romanû aliquem cpifcopîi,ciues ipfos ( ut modo didu éR)

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coboitâtui

-ocr page 663-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDIX.,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t

îonortatui eft, ut omninoipfimcteum, quem maxime probarent,digèrent: licet PWrimumipfius intercfle uidebatur, talem illic cfle epifcopum,qui optimo femper

eum clTet animo,amp; fide fumma.

Fuitautemamp;hicOtthomaximecelebrisacilluftris Imperator.nam ScRomanu ‘mperium inftaurauit ac auxit plurimiim, in bellis multa præclara gefsit, fapicntia ^pietatemultùm excelluit, prælaturas etiamatqueepifcopatus in Germania non Paiicos conftituitjin quorum numero amp;Madeburgenfis eft archiepifcopatus : plc-uero cumulate auxit opibus,amp; priuilcgi j s confirmauit.

Quareamp;huiustarn conftans fententiaacuoluntas, quamipfe prorfus diuinam cenfuit,amp;ut diuinum mandatum uencratus eftjmerito in uniuerfo Imperio Ro ’’’aiiOjCum primis uerb in archiepifcopatu Madeburgenfi,amp; alijs ab ipfo conftitutis ’’’^gnifierijimb amp;irrefragabiliterferuari debebat.

Proculdubio etiam idem habent amp;nbsp;uolunt fundatioes ipfius ac priuilegia,fi mo-(quod uerendum eft) funtadulterata:uelutdelecundo epifeopoMadebur-g^nfijGisIero fcilicet,in uita ipGus Icgitur, qubd multa priuilcgia partim coirupe-’^'tamp;deprauauerit, partim etiam combuflerit,proutcommodumipfi uifum fuit.

Recenfui igiturquatuor potentifsimorum, pientifsimorumq', Cæfarumde Ele-«'oiieepifcoporum fententias,quæ profeûbhoc etiam nomine plurimum momé-paaberc deberent,qubd epifeopatus maxima ferè ex parte ab illis fundati, amplif-'(^isq;reditibusfuntlocupletati:utitauelipfaæquita'te poftulante, ipforum tam P‘âuoluntasatq;conftitutiones fuum habere deberent locum, utnimirum eciam-'Wninon folùm à facrificulis,ijsq; perpauciSjfcd coniunétim ab uniuerfo cùm clero tigt;tnpopulo,eoq; tam nobili quàm ignobili,fieret eleftio. Verùm ut hæc teftimonià Proilire eleûionis epifeoporum ueluti in compendium redigam, adfcribampro-lixum locum Nie.CufaniCardinalis,ex fecundo libroDe concordantia catholica; 'iliiilleeandemrem agit,citatis compendio pluribus teftimonijs ueterum.

EX LIBRO II CVSANI DE Càiicôrdalttiit catholictfi

Exquopatet,qubd fiinuitis darcturcpifcopus,quoniam contramagnam fyno-^unieft,quæ per elcÛionis uiam ftatuit elfe prouidendS, qnbd tuncreprobari pof-fttficdatus.Et hoc probat textus Êt.dift.nullus inuitis detur epifeopus. Vbi iftud ca pitulumiam fuprapofitum proximè per Celeftinum definitui-jqui dicit:qubd Cleri bfacultatem-habeantrenitendijfi fe contrahuiufmodi decretum uiderint prægra-“toïamp;quosfibiingeri ex tranfuerfo uiderintjuontimeantrefutare.Facit c.obitum. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adidem ^j.diftinél-fi fortè.ubi dieittextus,qubd in duobus in difeordia e-

'6dis,metropolitaniiudicio detur unus, qui petitus fit : amp;nbsp;nullus detur inuitis, Ne phbsinuitaepifcopumnonoptatum contemnat. Et facit ad hoc bene 33. q.2. de JP«ptis:quiafi unum corpus fpirituale conftitui debet ex epifeopo amp;nbsp;plcbc,tunc cS «nfiisneceflariusuidetur.mtibide matrimonio carnali dicitur , qiioniam non du-Wuminter Epifeopum ScEcclefia matrimonium eft. 3. q.2.audimus,cum fimilibus. Etproptereadicittextus i.q.t.ordinationes:qubd ordinationes, quæ non fiunt co-iBuni confenfu clericotum,uel presbytcrorum,fecundum Canonicas fanâiones,amp;: âbijsadquosconfccratiopertinetnoncomprobantur,falfas effeiudicamus : quo-num,qui aliter ordinantur,non per oftiurri,id eft Chriftum intrant,fed(utipfaueri-tasteftatur)fures funt,amp;:latrones.Etratio huius eftiquoniamconfenfus deefientia matrimonij eft,utfuperius habetur.diuerfitas enim ordinurh præpofitorum amp;nbsp;fub-itQorum,pro confsruatione Reip.ordinataeft: utdum reuerentiam exhibent mi-notes potioribus,amp;potioresminoribuS dileftionem, uera concordiaex diuerfi-tatecontexereturtamp;reftcofficiorumgenerarctur adminiftratio. ut Sp.diftinftion, adhoc.4.5.diftina.licet.

Igiturex Concordia fubfiftitEcclefia.Quareinuitis præfes non reéfè præponitur. de quo pulchrè Sj.diftinft.efto.Sed oportet qubd ills quipræeft, ab omnibus quib.

DD 3 præeft^

-ocr page 664-

_ Catalogi test, veritatis’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

præéftjConftituatur tacite uelexprefsè.fin autem aliter præfumpfumfuent,tiirt6iT» carcrc dubiuinnoneft, quiairritum cft.66. diftinét. archicpifcôpus.qui eft texnts Anitijpapae,qiii dicitaiibi:Oportct,quiomnib.præefledebet, abomnib.eligatur.

Et quódillc textus,arcbiepifcopus,quiloquituf de ordinatiônc, intelligaturde eleftidneipatet in originali,amp; in Panormia Iuonis,qiii dicit:Oportet aiitcm, utille qui omnibus præell'e uidetur,ab omnibus illis elig'atur amp;nbsp;ordinetUr.Verbiim Oportet,cftuerbum necefsitatis.50.dirtinél.Domino l'ando.i.aliter non poffe. 3. q.d.du-dum quod pro præmirsis.Sc c.epifcopo. S.q.i.eft notandû. Idem etiaro' optime probat c.metropolitano.d3.dift.amp; c. Valentianus.

Ordinatio enim fæpe idem eft quod el'eóÏio:tj».diftinift.facerdotibus.Pcrconfen-lum enim eligentium amp;nbsp;cleóti,hoc matrimonfium conftituiturzut not.in c.cumintec Canonicas.de elcc.amp; 63.dift.quanto.inglof.Elecïio autem confenftiiæquiparatiir, ut eft textus in c.epifcopos.d3 diftinlt;ft.hoc eft, matrirnonium quod inter eligeiitcs amp;eleftum contrahitunutnotaturin c.i.de transla. c.i. fccUndumInno. pcreJigen-tes inter Ecclcßam amp;nbsp;eleftum contrahiturmt notaturin c.i. de transla. De liocetia in c.obeuntibus.63,diftinft.

Et quiao.mnis curareformationis ftatinhoCjUtprsfidcs, reiftoresSc gubernato-rcs boni conftituantur:quoniam,ft quælex animata efte debet in terris,bona no ell, quale periculum ftibicftis immineat,facile fcire quifqjpoteft. Vndein conftitu'eii-dis reiloribus Ecclefiafticis,qui inuitis dari non debent,diuina prçcepta liint,ut^et elcdionem procedatur. Etut paucis conténtcmur allegationibus, ita fcribit lan-,(ftus Cyprianus in epiftola de Martiale Sc BaGlidc,ubi dicit,quód plebs in fuapote-ftate habet eligendi dignos facerdotes,uel indignos recufandi:Quod amp;ipfuin ( di-cit)uidemus de diuina auto-ritate defcendere,ut facordos plebe præl'cnte, lub omnium oculis deligatur,Scdignus atquc idoneus publico iudicio ac teftimonio'cont probetur,ficut in Numéris Dominus Moyfi præcipit:Prende Aaron fratrem tuum, amp;nbsp;Eleazar filium eins,amp; pones eos in mo tern coram omni fynagoga, Sc cxue Aaron ftolam eius.Sc indue Eleazar filiiieius:amp;Aaron appofttusmorieturillic. Coraoront fy*’^gog^æ'o®’:Deus conftitui facerdotemftd cft,inftruit Scoftendit ordirtes facer-dotales,non nifi fub populi adfiftentis confcicntia fieri oportere : utplebe prsefcir-tc uel deteganturmalorum crimin3,uel bonorum mérita prædicentur,amp;fitordinatio iuftaamp;légitima,quae omnium fufffagio amp;nbsp;iudicio fuit examinata. Quodpoftea fecundfi diuina myfteria feruaturin Aftibus Apoftoloru,quado de ordinado inlocfi iudæ,Petrus ad plebe loquitur:SurreXit Petrus (inquit)in medio fratrfi difctotiu,fuit aiit turba in unu.Nec hoc in epifcoporfi tâtû,8c facerdotû,fed in diacon'oru ordinib, óbferuaffe Apoftolos,animaduertimus.de quo amp;nbsp;ipfo’in Aftibus Apoftolorum fcri-ptum eft:Etcóuocauerunt(inqU'it)illiduodccim totam plebcm difcipuloru. Quod utiqjidcirco tarn diligenter amp;nbsp;caute,conuocata plebe tota gerebatur,nequis adal-taris minifterium uel facerdotalem locum indignus obreperet.Hæcille.

Et Aft.d.fuper illo tcx.gIoEdicunt,quod cofenfum multitudinis quæfiuerutiîA-poftoli,omniumfideliumquidifcipuliuocabantur:amp;hoc , ut exemplum datent, quoniamhicordo feruanduseftin ordinandii.Eligere debet populus, amp;nbsp;ordinate cpifeopus. De codem loquitur fandus Hieron.Sc habetur 8.q. t.licct.amp;: c.fi ergo-u-* bi de hoc.amp; zt.dift.in nouo.ubi Anacletus papa dicit,de uoluntate Apoftoloru, Petrum praefidem faftum:amp; quod Apoftoli elegerunt l x x i i.difcipulos.

Vbilicetlegaturin epiftolaClementis,Petrurrimififlc epifeoposper Gallia», amp;nbsp;alias partcs:amp; ita ctiam Clementi præcepiffe.ut ipfe ad ilia» partes mittetet, qub 1-pfenonmififteLamp;ficomncs patriarchæ,ârchicpifcopiamp;epifcopi,àfede Apoftoü-ca egrefsi funt. Ita intelligo textum zz.dift.c.t.qui fuit Nicolai pap«,qui pene oftin gentis annis fuit poft Chriftumdicet manifeftum fit,quod non in omnes partejmii* di de Romamifsi fint epifcopi.iam enim erant multi epifcopiper'mundum, ante-quam Petrus uenit Romam,ut eft manifcftiim:quia Antiochiæ amp;HicrofoIymis (Se etiain

-ocr page 665-

AP'PEND IX._ ■' ■ ’tiâmexUlaepiftola Clementis apparet,quifcribitlacobo Hierófolynioriim, ut i-pfe per Orienten! mittat ) tarnen hoc non concludit, Papam l'olumàprincipio,pa-^archas fine primates conftitiiifTej ut quidam dicunt advlatores: quoniarh JotaEcclefiâjfine Apoftoli,qui totamEcclefiamrepræfentant proqliiriquius quam 'oliisPetrus,primates conftituerunt.pp.diftinft. nulli.qui textus dicit: Apofloli eö-^quot;iHcpfucceirores.nequc concludit,Ecclefijs aliquando fuifle præuifum fine cleélio tunc non fucruntEcclefiæ,fed mifsi fueruiît ad ædificandas Ecclçfias. amp;nbsp;t-'^^ocleélio locum habere nonpotuit: quia Ecclefiaeligens tunc defecit. Vndeilli ’’’■Isi,gereutes figuram Chri(li,fecundi Adæ,ex coftafua,fcilicct diuiniuerbi,fibiE-Jj^niædificarunqquam defponfauerant:amp; fie Euæ genitæ poft hsec nôn dabatur nifi 'Ponfus defideratus. Sic hodie non dubium eft,Papam ad partes infidelium prædi-'^’tores mitterû pofte,ad modum Petri uel Clenie;itis:ur hçc probat texrus Nulli,fu-prsallegatus.

EtitaintelligitHoftieri.ihSummadeoffic.Iegat.libi dumdehis quæfedi Apofto '5ædicunturrefcruata,dicit,ereiftiones cathedralium ad eum fpeftare. amp;ideo di-^*tUr,abécclefiaRom.omncs dignitates originemfumpfifte.ai.diftinft. c.i. Hæcil-*5' Ecceergo patet.eleâiones de diuino iure eJfe : præfertim quod inuifo non de-^'JrpopulocpilcopatLis. Et confequenter eft contra omnerri rationein, dare non ^^’Pctitiim,

VndeLeo papa 62.dift. Nullaratio finit, utintérepifeopos babeantur,qi!i nec à , æncisfintelefti,nec àplebibus expetiti,necà comprouincialibus epiieopis cû me ^''opolitaniiudicio confecrati. Eccerria requirir,3d hocquodpræles rationabilitef ^oiiftituatuneledionem cleri.confcnfum plebis, amp;nbsp;iudicium metropolitani. de “ocinfniita(uc ita dicam)iuralunt.

Siigitur Ecclefia reformari debetmeceftäriuni èft,dlüinà Si natiirâlia iilra,amp; cano ’’^‘iTiunftiones circamateriam elcétionum repeti,amp;amplius feruari. Vnde Siricius P^Pîjdequalitâtc ordinandorum amp;nbsp;eligendorum,in epiftola ad orthodoxes per di ^«fasprouinciasjfcribit: Cogitantibus nobis metum diuini iiidicij,fratres charif-■'niijamp;pofthanc uitam unumquemque proutgefl'erïtrecepturilm, quidueniatin H'^crelam.tacere non licuit,fed nos loqui necefsitas imperauit.dicit Propheta: Exal uttiibâuoccmtuam.amp;cui omnium Ecclefiarum curaeft,fi difsimulem, aiidiam Eloininiimdicentem-.Reijcitis mandataDei,uttraditiônes ueftras ftatuatis. Quid-®uim aliud eft,reij cere mandata Dei,quàmpriuato iudicio amp;humano'conlilio no-^'s«bus conftituendis liberiris deleftariîPerlatum itaq; eft ad confeientiam Apo-’Wicafedis,contraEcclefiafticumcanonempraefHmi,amp;quôditafuntà maioribus ^rdinata,utne uelleui fufurro debeant uiolarizproprias qual'dam nouas obferuatio. ^«inducere,amp;prætcrmilTo fundamento fuperarenam conftitriere uelle, Domino; di«nte;Nontransferterminos,quospofuerunt patres tui. Quod amp;fanlt;ftus quoq; ^poftolus,nouiamp;ueterisTcftamentipraédicatOrmonet,in quo locutus eft Chrift’: ^Wte(inquit) amp;tcnete traditiones ueftras,quas didiciftis fine peruerbum, fine per ^piftolam. EtinfràiDe quo,charifsimi,mihi ante ueftram firteeritatem huiufmodi li thæcucurrenint,multo fratruamp;facerdotû conrcnfu,ut hacnoftrafubfcriptione fir* inataEcclefîafticorum Canonum difpoßtio,quse apud Niceani tradata amp;nbsp;confirma heftjfuomerito fundatifsimapermancret.Hæcille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Ecee qu6d contra mandatum Dei ert.reijcere canones. Vndé licet Romanus pon fifex aliquando pro necefsitateuelutilitate.Ecclefiæ,laxarc polTet præcepta Cano-hicaïquænullatcnus mutilanda Hint,his cafibus ceftantibus,ut hoc luo amp;nbsp;Gelafius dicut,i.q.7,c.amp;fi Gelafius.amp; c.quod pro remedio: tarnen omnia iura eleftionis tok Jerepenitus,amp;fuæ difpofitioni referuareEcclefiafticarumreriimdifpofitionem,pu-toPapam non pofteiquoniam eledio diuini amp;nbsp;humani iuris eft : amp;nbsp;præceptum Dei dtjCiiiPapaobediretenctur, qui terminospatrum transferrenon debent, faciunt luænotantun^.diftinâ.fîcut,6c ».q.7.nifirigor.amp;25.qlt;blunt quidam, quoniam

DD 4 into-

-ocr page 666-

44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. V E R I T A T 1 S

in totiim tollere non poteft:contra quod ex caufis prætaûis difpenfat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et quia per taciturn confenfum totiusEccIcfise,Romani pontifice»ref«ruâtioni-bus faftis ufi funt,ncc funt dati epifcopi repudiati amp;nbsp;reprobati,ficut tarnen meo m-dicio reprobari potcrant;tunc in confenfum tranfiuit taciturnita«,quod fufficitpr^’ titulo eorum qui præfeéli funt;taciturnitas pro confenfu habetur,ut rraftaturin re* gula,Qui tacet.Ethoc cafu,quando non opponitur, ut notât glof. antiqui cauione« 6^. diftinft.qui dicit,In publico negocio qui fe non opponit,cumpofsit,confentire intelligitur.amp;ca.cligendo paftorcmjintelligitur contraherefponfaliaEccleCæ.V'i' dccumEcclefianonreclamaueritjintelligiturconfentirc : uelut fi pater contraint Iponfalia filiæ fuæ,fi tacctjconfentire intelligitur.Hæc ibi.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;Et idem Archi.25.dill.epifcopus fine.Sic in propofiro,fi Papa fupplet locumpatns,

dat fponfum, Scetiam tacctjamp;recipit, confenfus intelligitur. ItadicitLau.cepi-fcopus.24,.dift.ubi cum textus diceret,qubd epifcopus fine concilio clericorumhi' orum,clericos non ordinet, ita ut ciuium conniuentiam amp;nbsp;teftimonium quærat.cii' citLau.conniuentia,tdcft,confenfus; qucmco ipfo dicunturhabcrc,quödfdt'gt;’b amp;nbsp;non contradicunt.$.fo.ma.I.2. fî. uoluntatcm.Sc hoc probat textus,cum Adrianus ój.diftinft.coniunftaglof.fuperuerbo Adfalutandum, qui dicit: Argumentum elle eos confenfilTe eleftioni, ex quo interfuerunt,amp;eum falutauerunt,amp; no reclamaue-runt : amp;eo quod qui falutatalium, uideturconfentireci.24..q.i.omnes.

Nunc autem exorbitantia ob uarias læfiones, difplicere incipit,amp; oritür contia* diftio.quare puto Papam amplius non pofle generaliter' referuare eleftiua benefîquot; cia,nifi ci exprefse indulgeretur per hoc facrum concilium, attenta contradidioiie exorta.Papa eniminuitis epifcopumdare non poteft,ut probat textin nouo ii du ubi dicitur,Petrumuoiimtate Apoftolorumpræpofitum.amp;glof.argnitextextUjPa' pam epifeopum dare non debere,nifi uolentibus.22, dift.facro inter beatos.8. q u cet.amp; c.audaciterfaciut,quæfuprà ponuntur. Et dicit Archi. poft Ioan.de Deo.C.iu nouo.quod Petrus ante refurreftionem eleftus fuit in principem,per Chriftum : le diftulit confirmationem poftrefurreftionem, ut difeipuli, quibus præelTe deberet, præberentairenfum,intypum eleiftionisfaciendç,quumnemo inuitisdari debeat. dj.diftina.nullus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ai,'

Vndeuideturirrita elfe, nifi confenfusinterueniat.perc.obeuntibus.dj.dilf rgt; text. Quod illud quod abfq; corum confenfu ac conniuentiafaâum fuerit, irntum cire.amp; ad idem dd.dift.archiepifcopus.hoc benè probatur.Sc ad hoc glof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p”

bo Conniuentia,in c.obeuntibus.quæ dicit argumentum ex tex. quod fîiQuo“ quorum cofenfu fieri debet,comm diflenfu diuoluitur fadum.I.i.dift qui in aliquo. 3o.q.2.fi uerum.d2.dift.nullaratio.i.q.i.ordinationes.to.q.2.cafcllas.u.qî*quot;*®'’^”‘’ nes.amp;c.fiuc.t5.q.7.epifcopusnulliu8.23.q.5.quodideo.etc.manifeftu.î°'ft^’P^®^^*

Et polTet una raôo fortis afsignari,cur confenfus ex alio fundamento fit necclU' rius.Manifeftum eft,fcientiam legis ex ore facerdotum requiri: Malachiæî- ac inlu* per ex falfa dodrina,quç exignorantia ucl malitia facerdotis feminaretunpopuW'quot; non cxcufari.Vnde fi non deberet populi cofenfus interuenire in præfide,iniuft«P“ nireturexignorantiauelmalitiafacerdotis, iuxtaprçmilTaïquumadeiuspræu tiam eorum confenfus nunquam interuenitnihil cnim poteft tune ipfipop^fi°’*^‘ tari.Quarefalus publica exigit,per eleûionem amp;nbsp;confenfum præfides fieri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

H A C T E N V.S teftimonia fatis multa turn ex facra Scriptura,tum ex patru mo-numcntis,itemq; cxConciliorumamp;Pontificumdccrctis,necnonamp;Cæfarumlen-tentij s amp;nbsp;conftitutionibus adduxi,oftendens,elefl:ioncm omni iure elfe non lolum Clericorum,fed fimul quoq^ Laicorum,cùm nobilium turn ignobiliurn. Nnnepor* rô(Deoiuuante)etiamalia quædamadiungam,quibus demonftrabojidipmimn . to etiam tépore fieri fuifle folitû'.ut clarcpateat, quod non folùm diuino achumano iure eleûio epifeoporu pertineat ad LaicoSjfed quod ipfa poflefsione quoq;gt;ip fado multis admodûfeculis earn occupauerint,amp;extra controuerfîâufurpai^^^

-ocr page 667-

Âtgt;PENDÏX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Quod ergo populus Apoftol orum temporibus uota fuffragiaq; fua in eligertdo a* «quo facerdoteautepifcopocleroconinnxerir,fupraexApoftolorumadis eft de-^ nionftratum.Quod item poft Apoftolorum tempora idem mos inprimitiua Ecclc-iiäßtferuatusjtcftimonijs Cypriani ftiprà oftendimus.

Deinde quod eleftio 4.00,imb 8c ^00 600 annis poft Chriftum fit faifta à Laicis, prolixe fiiprà exHieronymo,Ambrofio,Paulo Diacono, papa Leone,Cœleftino,Ge lafioamp;Bonifacio audiuimus. Quod deniq; etiam deinceps 700 ac 800 annis poft Chriftum ita accidcrit,fupra ex epiftolis Hadriani pontificis ad Imperatorcm Caro-lum Magnum cognouimus.

Habenturetiamnum epiftolçquædàmHatonlSjabbatiscuiufdâFuldenfis, defcri* ptæin membranisjn quibus ad Leonem papam fcribit, quod Celebris ille Rabanus Maurus archiepifeopus Moguntiç,etiam Laicorum amp;nbsp;Clcricorum unanimi confciv iufitcreatus cpifeopus,tempore Caroli Magni.

InPlatina,alijsqjVitaiupapaliufcriptoribuSjdecoplurib.pontificib.legitur,quod ätoto Clero,totoq^ Populo Romano fint eleftiîquos hic enumerare nimis longu fo«gt; ret,Sinonnecefle.Ante annos afitcirciterjoo, elcaiopontificum infolos Cardina-iesefttranslata.Quod ergo iuris fuit plebi Romanæ in eligendo fuo epifeopo hoc proculdubiocftamp;alijs.

D.icem Georgius perlireras mandatloannifuo fubdiacono,ut eatacêkplorct,U-‘ trumomnescities McdiolanenfesunanimiterfibiélcgiflentepifcopumConftanti-num,necnc.Nifi cnim ita eftetjiron efle eum ordinandum.diftinft.bj. Eodem etiam loco Decretijfimiiiter decernunt Gelafius,Stephanus,Nicolaus,Pelagius, amp;nbsp;de co* plntibus defignatis cpifeopis fcribunt,non efte eos ordinandos, nifi prius legitime lintelefti à tota plebe.

Rationcmueroautformam huius confuettudinis fignificat Ifidorusinlib. Offi-lt;:iorum,qi!aÎLsncmpeea fuis temporibus,hoc eft,ante annos 700 fuerit, hifee uer-biSjGanonc 2o,diftinlt;ft. 6}. Si in plebibus archiepifeopi obicrint,aut pro aliquo rea hicxindeeieaifuerint,ârchidiaconus quàm citiusproficifcaturilluc, amp;cum cicri* cis Si populis ipfius plebis cledionem faciat, quatenus dignus paftor domui Dei conftitiiaturiSi dum ordinatur eius prouidentia, ipfa piebs cuftodiatur.

Supra etiam,ubi de iure cleftionis eft adiim, recita ta eft lententia cpiftolarü Hine mari archiepifeopi Remenfismerum cæ hue quoq; ad ufum aut confuetudinem cie-ftionis pertinent

Prætereapoffuntalia compiurateftirnonia uétèrüm Àgèndofum 8c Pontificalia liticadfcribi,quorum ufus ante noftra tempora fuit in Germania : ex quibus iiquido pcrfpicipoteft,ele(ftionem epifeoporum amp;facerdotum ftiiffe penes popuium fiuc Laicos. Seduerbaaliqua hue bona fide adfcribam,quæ etiam, ficutamp;Hincmari, Catalogo mco infertajfunt.

^Dominis patribus N.uenerabilibus fcilicetEpifcopis'dioecefcos metropolitans,clerus,ordo plebs,huic fandæ Eccleficé fpcciàlitfer obfequentes. Vcftræ pa-ternitati eft cognitum,quantum temporis cft,ex quo accidentibus narijs euentibu» hecfanftaEccIefia metropolis noftro fit uiduata paftore,ac deftituta’i reéfore.Quod nonfolÙ!nadnoftrum,uerîim adueftrum ac omnis diœcefeos detrimenturn perti- ’ neredignofeitur, cum totiusprouinciæ follicitudinem metropolitano conftetciïe commiilam.Propterea eligimus huius diœcefeos,huius Ecclefiæ presbytcrum, nomine N.nobisfufhcientifsimc cognitum,natalibus amp;nbsp;moribus nobilem, Apoftoli-caSlt;Ecclefiafticadifciplinaimbutum,fidc càtholicum,naturapriidentcm, docibi* Rm.patientem mônbHS,temperatum uita,caftum amp;fobrium,humilem, aftabilem,^ iTiiftricordem-,litcratum,in lege Dei ficinftruftum, in Scripturarurn fenfibus caurii, indogmatibusEcclefiafticisexcrcitatum.amp;fccundumScripturarum tranntem,tra-ditioiiemq^Orthodoxorum amp;Canonum ac Decretorum fedis Apc.ftohcæ præfu-fi’in conftitutionesjlano lehfu Ecclcfiafticas régulas intclligentemgt; iermone

docen-

-ocr page 668-

catalog I TES T. VERITATIS docentem acferuantem, ampledentem eumquifecundumdodrinanti eft fidelcni fermonem,amp; cum modeftia corripientem eos qui refiftunt : 8c fi quifanæ doftrinæ aduerfantur, cis refiftere^amp;redarguere præualentem y hofpitalcm, modeftumjiiæ domui bene præpofitum,non neophytum,habentem teftimonium bonum, in gra-dibus fingulis fecundum traditionem Ecclefiaftica miniftrantcm;ad omne opus bo* num Sc farisfadionem,omni pofcenti rationem de ea quæ in illo eft fpe,paratum. Quem nobis quantocyuspetimus ordinaripontificem, quatenus autore Domino rcgulariter nobis præefle ualeat,amp; prodefte, amp;nosfubeius regimine falubiiterDo minomilitarepofsimus. QuiaJntegritas prjefidentium,falus eftfubditorum:amp;ubi eft incolumitas obedientiæ y ibi fanç eft forrtia dodririæ^Vt autemomnium noftroru uotainhanceledionem conuenire nofcatis, Buie decreto Canonico promptifsi-mauoluntate finguli manibus proprijs laborantes fubferipftmus.

Item Subfcripiio epifcopûrunt in eledionan epifeopi.

Ilie illius Ecclefiæ archiepifcöpus,in eleftionem Domini N.Ecclefiæill.epifeopi fubferipfi. Iftijin ordinationem illius Ecclefiæ'epifcopi,ipfo confentiente ordinx ticonfenferunt,quod præfensinfcriptio manifeftat.

Etpaulo póft fequiturrubrica;Tuncaduocanturinbafilicam presbyter! àdextrii eiuSjamp;diaconiàfiniftris.Ipfetieroinclinato capitCjin medio eorumincedit,ufq;du ueniat ante altare: time exuaturcafula, amp;induat eumPontifexplaneta,Stlegat breuem Bunc modum continentem:Ciues,inquit, noftri clegerunt fibi hunc paften rem.Oremuèitaq;Deum pro hocuiro.ut Deus orhnipotens infundatiii eiimgratia fpiritusfui, utdignushabeaturadcathedram cpifeopatus regendam. Etrelpon-detur à ScholaiChrifte audi nos.amp; cantaturLetartiajamp;Ci

Ex eifdem Pontific/tlibus, ^uèd diainfiicerdotes 4 Plebe eligioportuit.

Et alloquatur populumfequentibus ucrbis,pro ordinando presbyteroiQueip' admodum,dile£tifsimi fratresjeftori nauis amp;nauigio deferendis eadem eft uelle* curitatis ratio,ueltimorisrita communis eorum debet eftfe fententia, quorum caufa communis exiftit.Nec fruftra a patribus reminifeimur inftitutum,ut de eleftione eo-rumqui ad regimen altarisadhibendifunt,c ossvlmvr et popvLvsiquiade aélu,amp;de conuerfatione piæfentandi,quod nonnunquam ign oratur a pluribus,fei-tur à paucis:amp; necefte eft,ut faciliiis quis obedientiam exhibeat ordinato, cuiaffeii' fum præbuitordinando.Fratrum noftrorum amp;nbsp;presbyterorum N.conuerfatio,quan turn mihi uidetur,probata,ac Deo placita cft,amp; digna ( ut arbitror ) Ecclefiaftici honoris augmentome unum fortafle uel paucos aut decipiat aflenfio,aut fallat affeftio, fententia eft expetenda multorum.ltaq; quid de eorum moribus aut adibus nouc-ritis,quid demeritis confentiatis,Deo tefte confulimus. Debethäuefidemcharitas ueftrahabere,quamfecundumpræceptum Euangelij amp;Deo exhibere debetis, amp;nbsp;proximomthie teftimonium facerdotij magispromerito , quam affeftione aliqua tribuatis.Et qui deuotionem omniurri expe(ftamus,intelligere tacentes non polTu-mus.Scimus tarnen,quód eft acceptabilis Deo,aderit per Spiritum fanflum confen-fus unus omnium anirnorum:amp;ideo eleftionem ueftram debetis publica uocepro fiteri. Illis autem profitentibus, dicat cis epifeopus, qui adpresbyterijgradum prouehendi funt,amp;c.

Rubrics ex ueteri Pontifictili Mitguntino,de ordinafione epifeopi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ita quoq; examinatus amp;nbsp;plene inftrudus cum conlcnfu Clericorum amp;Laicoru, acconuentutotiusprouinciæepifcoporum, maximeqj metropolitani authoritate aut præfentia ordinctur.Nullus inuitis detur epifcopus:cleri,plebis, amp;nbsp;ordinis con-fenftis amp;nbsp;deftderiumrequiratur.Hisitaperadisjduo epifeopi coopcratores ordinis facri reducunt eledum in facrarium.

^tpaulopoltfequiturfermometropolitdni ddplebemcrclentm.^ fl Seruanda cft,diledifsimifratres,in cxcelTu faccrdotumlcx,amp; anti qua Ecclehæ confuetudo,

-ocr page 669-

A P P E N D I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^“nfiietudojiitdecedcntibusalijs, quiq;dignifsimifubrogentuf, perquoruäodri-quot;amfidescatholicaamp;religioChriftianafubfiftatjneinouileDominiprædouioIen-‘“sirnimpatjamp;difpcrfas ablqjpailore ones fur noâurnusinuadac. Reccpto itaqj °'ipenfationcDei,facerdotenoftro;foliicitè uobis agendum eil,ut in locum defun-'talisfucccffbrpræparetur Ecclefiæ,cuius pcruigilicura, amp;inftanti foliicitudine ^rdoEcclefiæ 8c credentium Rdes in Dei timoré melius conualelcat, qui (præcipié-’«Apoftolo)in Omni dodrinaformam boni operisipfe præbeat:cuiq0iabitus , fer-*^0)UiiItus,inceirus,dodrina,uirtus fit,qua nos ut pallor bonus inftruat,exemplo pa ’’«ntiædoceatjdodrinareligionis inrtituat,amp;in omni opcrebono eonfirmct chari-exemplo.Secundumigituruoluntatem Dominiinlocum fandæ memoriæil-î’is,nomine Ill,Hirum,uenerabilemteftimonio presbyterum,amp;totius cleri confi-''’gt;ciuiumamp;confillentium,credimus cligendum:uirum(utnoftis) natalibus nobi-'ni,moribiis darum,rcligione probum,hde ftabilcm,mirericordia abundantem,Iiu !''‘bm,cafttim,paci!îcum,patientem,charitatem habeutcm,tenaccm in cunftis quæ jj'facerdotc eligendafunt, bonis operibuscxuberantem. Hune ergo diledilsimi Jettes,teftinionio boni operis eledum,dignifsimum facerdotio conlonantibus lau “‘ûusclamatejamp;diciterDignus eft.

^Wcertecuidcnsteftimoniumeft,quôdpræbentipfiPontifiea]es libri (quos re poftnlante exhibere polTum ) eiufmodi praxin amp;morcmuiguiire in Ecciefia ; ucl eligcndijamp; ordinandi fiueinautorandi presbyteros,

HabeoinfuperAgendam,temporibus Ottonis tertij conferiptamaut compofi-(lacitenim aliquoties eius mentioncm)quse eandemrationcm eligendi amp;nbsp;con ''■''andi epifcopicomprobatmt nullum prorfus fitdubiûjquin fummiilli amp;nbsp;celebcr ’'nnIniperatorcsOttones,àquibus Madeburgenfis archiepifeoparus alijq, com-P'i'Cs fiindatifunt.ubiq; hune ordinem feruandum fanciuerint.

Platinaquidem perfæpè mepiinit in fuis Pontificum uitis,omnino oportuifle de-quot;Siariepifeopum tam Romanum,quàm alios ctiam, àLaicis.

Siint præterca ScalijnonpauciMadeburgenfes archiepifeopi coniundis uotis ^lniClericorumtumLaicorumeiedi:ficutiinChronico Madeburgenfi 8c uitise-pifcoporuni difertè dicitur de Henrico,Notkero.Nordberto amp;nbsp;Conradoiquo d turn 'xCrantzio, tum ex uitis epifôoporum,tum deniqj Scexhilloria eiuitatis Madebur S^nfis patet.

Cumprimis uerbnotandum eft, qubd, cümnon pöftetcomienireinter ciues de ®‘îftione Nordberti,primores Populiamp;facerdotum coaâifintSpiramire,ibiq; co-f’naCæfareamp;legatis Ponrificijs eledionemfacereconfentientibus fententijs. In-’«nimliquidifsimèapparetjplebemomnino habuifleius 8c poteftatem eligendi *P'ftopum. Præterhos quatuor autemepifeopos Madeburgenfes,fignificat Chro-; ’’'wii,tres alios epifeopos cùm à Clericis,turn à Laicis fuiffe cledos:qui tarnen alias ® caufïs non funtadmifsi ad gubernationem.

AdhæcteftaturChronicon Madeburgcnfe,ftatim initib tertium epifeopum Da-S^no nomine,à Cæfarc quidem fuiffe datum 8c conftitutumffed non præter confen imamp;fuffragia turn Clericorum,tumLaicorum.

Vndeanimaduertipoteft, Laicos ftatim initio habuiffe poteftatem aciusuel cli-S^ndi,approbandiq; epifcopum,uel etiam rcpudiandi:ficut fuprà quoq; didum eft* «amfuillementemamp;uoluntatem Ottonis Cæfaris,amp; eius epifeopatus fundatoris, ■Siodeledioepifcoporumetiam adLaicos pertinear.

Supùiamfignificatumeft, Eugeniumtertiumanteannos 4.00 Bullam fcripfiffe, ‘‘«Guicmano archiepifeopo Madeburgenfi, qui in ordine fuit epifeopus qubd «’ninino ncceffe fit etiam Laicos adhiberi ad eledionem epifeopi.

Quod quidem illuftrc teftimonium eft, ciues Madeburgenfes ac alios, Schabuif. lemper poteftatem fuum eligendi epifeopum, amp;nbsp;ufos quoq; ea poteftate fuiffe in-Julqjàtçrtio epifçopo Dagenoaddecimumfextum;hoceft,quatuordecim ipfo»

i cen-

-ocr page 670-

48. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGITEST. VERITATIS

continenterelegifleepifcopos.Idinquarn darum eft teftimonium, cxhiftorii^e-fumptum:fine dubio ueróetiamporróhanc habucrunt poteftatem. Morcuus au-tem eft hic decimus fexriis archiepifcopus,anno Domini up j.nt certó inde conftec, populu eius ciuitatis tanto tempore retinuiffe earn poteftaté defignandi epifcopü,

Quæ uerb deincepsfueritratio eleâionis Madeburgenfis,fcire nonpoffum: co-ieftari tarnen baud obfcurè licet, quód circa annum Domini 1200, Canonici ipfis hanc poteftatem fenfim imminucre incceperint,póft etiam uiolentius eos illa Ipo-liauerint.Excreuitenim,amp;fubindemaiores uires aftumpfittyrannisPapæ amp;nbsp;fuof rum,aduerftis miferam Plebem amp;nbsp;Laicos. Attamen adhuc anno DominiijóSliciW illisfuit,amp;concefliim,intercedereproaliquo,amp;admonere Canonicos r imóSca-pud ipfum Pontificem fcriptis fuis promoucre epifcopum ; ficut amp;nbsp;antea ufitatiim fuerat,eligentes ad Pontificem fcribere de epifcopo defiguato. Quod ueró h«ci-pforum poteftas etiam turn adhuc apud Canonicos aliquid authoritatis habuerit, apparet ex cleéiione Friderici epifcopi, quieledus fuit Anno Domini 13^8, ntin Chronico Madeburgenfi porrÖ uidere licet.

His fimiliä etiam in Chronico Halberftadenfi, amp;nbsp;aliorum epifcopatuumlegutur de mulris epifcopis,qui etiam fimul eleâi fuere à Clericis amp;Laicis.

Aüentinus quoq; decompluribus epifcopis Ratisbonenfibus fcriptumreliquit, quod amp;nbsp;ipfi turn à Laicis,turn à Clericis fuerinteleûi.Vide quoq-,Frifing.iibJecuii-do,capite uigefimooftauo.

Similiter Sc inalijshiftoricis, deepifcopis aliorumlocorumcopiofè leguiitur teftimonia.

Vrbanus Papa,qui ante annos 450 fede Pontificiapotitus eft, célébrât luonem, quem inter cætera dicitlegitimo ordine,canonicè,fimulq-, tum àLaicis,tum à Clericis fuifle eledum.

Fuit hic luo infignis theologusamp;Canonifta,adeôquidem, utipfcpeculiare Sc propriumDecretumnomine Panormiam, ante Gratianumfcripferit, quodamp;ty-pis fuitexcufum. lamuéro fieleélio non etiam hire pertinuilTet adlaicos, nequi-quam tantopere delaicorum eledione fuifletgloriatus, multo ueró minus Papai-pfum hoc nomine collaüdaflet.

Quia ueró hic de luoneinciditmentio, illud etiam dignifsimnm obferuatuui' detur,quôdfcriptumipfereliquic epiftola c i i.’quodnon folùm Carolus Magnus, èc filius ipfius Ludouicusjfed multæ etiam fynodi illorum temporum, decreuerint Sc fanciuerint,eledionem epifcoporum fimul pertinere ad totum populum. Quod fane præclarum eft teftimonium.

Habeo etiam librum quendam epiftolarum Petri Cluniacenfis abbatis, qui uixit ante annos 450.qui aliquoties meminitLaicorum eledionis, tanquammoris per ueterisamp;boni,fuoq; tempore ufitatifsimi. Scribit enim ad Innocentium papam, quo cum optimafibiinterceflerat noticia,commendans ipfi quendam Eliamnonii' mine,qui futurus erat epifcopusAurelianenfis:petitq;,utPontifex eum uelit ordi-nare.amp; inter alias caufas hanc quoq; affert,quod à Clericis amp;nbsp;Laicis fuæ diœcefeo« fit eledus.

Interrogatus item hicPetrus à D.Bernhardo,num Henricus quifpianomine,ha' bendusfibi fit legitimus epifcopus?relpondit:Omnino,cum legitime uocatus fità fuo Clero amp;nbsp;Laicis,amp;c.

Supra audiuimuSjBulIam Eugeni;,quæ præcifè ante annos 400 fcripta eft,adeó magnificè Sc Iplendidc de eledione Laicorum differentem,ac fi tunc temporis idiui prorfus non fuifletuocatumin dubium, aut etiam declinare cœpifletjfedpotiusin fummo uigore floruifletmt ita nullum prorfus dubium relinquatunquin etiam de-inceps diutifsimè ea durauerit ratio ac confuetudo eledionis.

Gregorius 9 fcribit in fuo Décrétai! de eled.Sc el.p.ca.Maftana, ufque ad fuafem-poradefluxrffe hunemorem eligendi; epifcopos etiamàLaicisdigi, tametfiipfe cum

-ocr page 671-

Appendix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

tummoremimprobafe uîdeatur.Vixitautem ante ànnos 300.

Eiiifdemintegra epiftola ad archiepifeopum Bremenfem,amp; epifeopum Vuërdcii fem,inquodam Chronico extat: ubi narrat, qùendam poftulatum efle ad epifeopa-tiimSuerinenfem.uotistamcleriquàmpopùIiconcurrentibusin cundem, iUumqj ' iubctconfirmari.Vnde itidem confuetudo eleâionis Laicorum apparet.

Scribitetiam Auentinus,adhucante annos Job,plebem Ratisbonèhfem fibi cle-gifTeepifcopum.Siitaq;einesRatisbonenfes,etiamtum temporis adhuc hociurè lififuntzprorfus non eft dubitandum,etiâm alias ciuitates,in quibus fucrunt Cathe-lt;iræ epifcopaleSjfimilem poteftatem habuifle.

Quarc nullum prorfus eft dubium,quiil eleftio ante annos 300, amp;nbsp;dcinceps quo-queaiiquandiujà Laicis citra omnem controuerfiam fit faftitata. Quo ueró tempo-K Antichriftus, unà cum impuris fuis facrificulis,reliquis Chriftianis, qui Laici uul-gouocantur,hoc ius nefariè ademerit, non equidem habeo quod certo affirmem. Auentinus putat,fub Imperatore Friderico huius nominis fecundo,hoc eft,intra an» nosjoo(cum Papa,nullahabitaprorfus ratione æquitatis .ipfius Dei amp;nbsp;Ômnis ho-J’sftâtisjpium ilium Cæfarem excuterét 8c oppririieret, teftàntibüs id fêrc omnibus ''iftoricis)hoc malum primum cœpiire(amp; ingruiflê.

Oftendi itaq; haâenus de plurimarum hiftoriarum amp;nbsp;teftium fententia,quôd e-«ûioinde ufqj à Chrifti temporibus,propè ad hæc noftra ( demptis fcilicet proxi-™S25o,uelutpluririlùm 300 annis)non tantum ad clericos, fed amp;nbsp;ad Laicosjperti-^ueritjScapud ntrofq; fimulin ufu fuerit. Quocirca etiamnum iurè amp;nbsp;mcrito,imô ^neceffarióita fieri debere,omnesuerèpios firmiter ftatuereexiftimo : neq; etiam '*ilt;ieo,quid tandem Papiftæ huic fentehtiæ opponerent. Nam amp;nbsp;Scriptura facra, amp;nbsp;pätrumtnonumentajtemqi Co cilia, Pontifices amp;Cæfares, adhæcinueterataquo-S^'îecclefiæ Dei confuetudo feuufus perquàm diutufnus.utpotc qui ultra 1300 an-''o’permanfitintemeiatus, noftras tuenturin hocnegocio partes : quôd hilinirum '^0 epifeoporum plane ad Ecclefiam,hoc eft, àd toturn cuiufq; loci populû per-’‘neat. IamuerôCanonicorumfaftio, cunais non folùmLaicis, fed amp;facerdoti-us prorfus cam poteftatem eripUit.fibiq; foli(quæ fane numero eft percxigua)frau-®quot;lenterrapuit,præter omne(quod memorauimùs) tam diuinG ius quàm humanû.

SæpemultuinmuociferahturPapiftæ, maximeueróipforumIpirituàles, contra Jîosâudicndos cne Patres,CSciIia,Canoncs,traditiones Apoftolicas,diuturnas c5-'''«udines,amp;c. Egregiè fcilicet cùmhacin re, tuminàlijs quoq-, rcligionis parti-°^5conipluribu8,priftinos ritus obferuantSed omnino meritô etiam hac in reue-'«’illaScdiuturna confuetudo reftituendâ élTetîac econtrà deteftanda hæc amp;perni

Papifticæ tyrannidis nouitas, qua üehcmcrtter Germaniam opprefsiLprot-‘“•abroganda.

Prælcriptioncmduccntorumjautadfummum trecentorum annorum , ex co 1 °nâcpoteftateLaicos,fpreto Deo,amp;Ecclefiæantiquæufii,omniq;æquitate, e-wuntjiion uideo: tametfi 8cipfis hæc ipforum po£fefsio,imô detentio totius aut eftinterpollata.Modô enim Papa uiolenta manu earn ad fc rapuit,'mo-n? .2g*ftratus,modô etiam Canonici appetiuerunt.Interdum quoq; res eft tranfa-j lonibus compofita,ita ut Papa uno ea frueretur femeftri,Canonici ueró altero; ue-quot;ti Hune fit.Vnde funt menfes (quos uocant) Papales,nilî quôd interdum Papa ipfo eleftiones amp;nbsp;poftulationes,fimul fub prætextu alicuius cofiftæ caufæ,irritàs'fa ‘ ep’fcopatum, in quem uult,fuo arbitrio trans ferat,indeq; argentum cudat? na fia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc præfcriptionem,primùm feiendum cft,quod baud bo* i,'

..quot;'‘«inhuiuspoteftatispoflefsionem facrificuli irruperint: fed queinadmodùm

Papa,per fas atq;nefas,Cæfares,Reges amp;nbsp;Principes, jquin amp;nbsp;totum Impc-fmagis eft)uniuerfum Chriftianum orbem, folaui ôc ma-s'Usfabricisacdoélis dolis opprefsiLpedib.proculcauit, dclpoliauit,deglubit,amp;

EE inftat

-ocr page 672-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST* VER IT ATIS

lililarftrigarumexiixicitaetiamftrenuè eumfecuti 1'unt eiufdemfannæEpifcopîgt; Prærules,CanQnici,amp; reliqufi boni iftius Vlyfsis remigium.ficut teftatur amarulen-tum,cfehroq; ab ipfis ufurparum diiflerium;Mundus luilt uexari aut dccipi,ideo ue-* xandus quoq; eft,amp;decipiendus. Vnde animaduerti potefljiancipforumpoffel-ïionemnoniuftiore tirulo, amp;nbsp;fidemeliore cœpifle, quàm cunifut autprædoalteri bona fua fnffuratur,autper uim cripit.

Deinde nec citra contradidionem quidem aliorum, huins poteftatis poflelsionc continuarunt,ueiut fuprà indicatum eft:quôdnimirumPapa ( fient amp;nbsp;politici tyra-ni)perpetuô enm ipfis eade redimicanent5amp; contenderit : quodq^ctiameines iam intra300 annos poteftatem habneruntliteris amp;autlioritate luaintercedere atqjcô-moncfaccrejdeeo quiipfis naaximèprobareturâdque tumapnd Canonicos,tumamp; apndPapam.

Tertiodicet Canonici iufto titiilo bonaqjfidefoli pofiTediiïcntius eleftionis,atta' menadeótnrpiterca funtabufi, eligendonimirum pueros, ant alioquin homines adEcclefiaftica amp;cinilia muncraprorfusineptosntemq; aliorum fauorern,autfan-dum denariumjquod dicitur,largitionesque occupando ( quemadmodum idnon pancis'excmplis comprobari poteft)utmeritô hæcillistandem poteftas adimere-tur,iuxtaregnlamIuris:Priuilegio fuo quiabutitur,isiureillndamiferit.

QuartoiNccpoteftualereullain huiufmodi ncgocijspræfcriptio, quçinfurgitcô tra ins diuinnm.Iure enim ac meritb uni Deo cedunt omnes homines;amp;: periullicia acuoluntatemordinationisdiuinæmerito derogatur omnibus alijs legibusamp;nin' bus,fine eæ fint de præfcriptionibus,fiue de rebus alijs quibnfeunq;, quamprimum fcilicet error quifpiam hominibus innotefeit. Supra autem demoniiratum eft,eam poteftatem eligendi paftores acepifeopos traditam efle Eeelefiç, unà cum clauibus, ab ipfio Chriftojtanquam diledæ ipfius fponfæ. Quamobrem nulla hic eft prorfus admittenda præfcriptio,nec fi uel centies mille annos duraftet.alioqui enim oranes Idolomaniæ uetuftæ,ipfeq;Ethnicifmusacludaifmus,amp; deniqjMahometifmusre» de tolerarentur. Acin eiufmodi rebus àdrcligionemfpedantibus plurimùrapon-derishabetid quoddici foief.Taufent farvnrecht,i«gt;arniekeinflundrecht:Erroriinnorum centum,nonualetuel momentfi.iuxtarégulas:Non firmaturtradutemporis,quod ■de iure ab initio non fubfiftit:amp;,Quod initio uiciolum eft,tradu temporis no poteft conualefccrc.

Hæfintitaq;,quas memorauimus,caufæfeti fundamenta fpiritnalra,quae elcâio-nem ctiam ad Laicos pertincre euincant. Nunc porro amp;politicas quafdam, amp;co-munem utilitatem conccrnentcs,attamen amp;ipfas perquàm graues caufas recenfe-bimuszquandoquidem iam taies eliguntur epifcopijpræfules amp;nbsp;abbâtcs,qinnon lo iiim Ecclefiaftico,fed amp;nbsp;Politico regimini præficiuntur.

1(1 P R I M V M enim,fæpenumero uni Abbati Principi,aut uni Epifeopo complu-res Comités,Barones,nobiles,ciuitates,caftella amp;pagi,imononnunquam ceufeudi domino Principes etiam fubiedi reperiuntur:amp; tarnen eiufmodi uel Abbas à tribus aut quatuoruix unius æftimandis afsis,âcprorfus omnium rerum ignaris mo-î nachismelEpifcopus àfex feptem'ue ignauis Canonicis eligitur,quoruminduftria magis in Bacchipoculis,amp; Veneris cupidine,alijsq-,turpitudinibus,quàminmagni momenti negocijs, fine ea rcligionem fpedent, fine etiam respoliticas, ualerc confpicitur.

Quouerôiure,qua'ueæquitateid quæfoprobaripoteft, quodtam pauciinepti xtqj futiles,imo amp;nbsp;omni genere fcelerum perditifsimi homunciones,prolibitu fuo, toti regioni,totq; proceribus,nobilibus ac ciuitatibus Dominum aliquépræficiant?

Eftqj in hoc argumento aliquanto diligentius confiderandû,quôd eiufmodi mo-nachitantamfibiautoritatemacpoteftatem arrogantes,pcrpaucifunt numero , amp;nbsp;utplurimùm afinis ipfis rudentibus rudiores,acin nullis propè bonis rebus autarti-bus^exccptointerdumuixuno autaltero Canonicoruæjexercitati. Item confide--------- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rauduja

-ocr page 673-

APPENDIX.

Hndum amp;ilkrd,quod pleriq; eoiu funt ignobilcs, amp;c obfcuro genere nari. Item amp;nbsp;noqqiiód cuni necuxores,neq;liberos,alios'ue fui generis fecum habeant,uerifimi ienoneft,ipfis commune eius regionis bonum curæ elfe.

Deniq-, confiderandum eft,quód interdum Romæ, ucl in alia quauis ditione co-niorarifoleant:ficut interdum accidit, ut in tribus aut quatuorueletiampluribus locisfuos opulétifsimos Canonicatushabeant.Ideouelpecuniafefeexpugnari pa-tiuncur,uelalioqui gratificanturmagnatibusmeh proutfuus aliquis ufus utilitasqj poftiilar,eligunt pro animi fui libidine,negledo interim eius loei publico commo-do:freti nimirum alijs fuis canonicatibusjpoflefsionibus amp;nbsp;fundis illis longè potio ribus:necignari,quamfacilefefepublicis damnis acpericuliSjfiibi res male cedar, fibtrahcre pofsintmt ita admodum crebró eleöio fiat à peregrinis, alioqj loco pro-creatis,alibi etiam habitantibus,ac meiiora fibi aliundè pollicentibus: eoq; non ad-Wodum curantibuSjidoneum'nCjan ueró minus,eligant: amp;nbsp;fua tantum priuata amp;nbsp;re Bioca,non publicum bonum fpeftantibus.

Econtraueropofleifor dominij direai,fiueis fitPrinceps aut Comes, Nobilis aut Confuljfnie alioquin ciuis locuples,necelfarió dat operam,ut idoneum amp;nbsp;prouinciç fijæiitilemeligat.Aliàsenimdetrimentumetiaminfe, fuam coniugem amp;nbsp;liberos^ Ibosamicos amp;nbsp;facilitates acbonaexundaturum.Adhæc,amp;loci feu regionis condi-fiones magis habet perlpeftas,amp;c.

SECvnd o':Nonminoriquoq;cura8^hocperpcndendumeft,quódcumhac noftratempeftate Canonici,turn proptergenusreligionis,turn etiam propter tétras libidines,acplanébeluinamtyrannicamq; uitam, omnibus propè hominibus fint ’«xofi,præfertim bonis,amp;honeftatemampleftentibiis,eoq;ferèin multiplici difcri-mineuerfcntur: quöd inquam illi uicifsim mutua odia atqj inimicitias aduerfus in-lt;olasepifcopatuumfufcipiantamp;alant:maximeq; id ftudio habent, uttales eligant Abbates.amp;.Epifcopos,quiipfis tantum pofsint elfecommodi, totiucró prouinciæ prorfus aducrfi.

Quare elcfti ardifsimè fefe illis padliónibus,fideiufsionibus,amp; facrofanftis etiam JUramentis obftringere coguntur,quód omnia ad ipforum libitum agere Sc admini-niftrareiielintmecloliim eosin tanta iiilæ fpiirciciciimmanitateq^Scimpietare contra quenuiis tiiendo ac defendendo,fed uniuerfos quoq; fubditos ad idolomanias ’piasuiscogendo,uelalioquipræteræqintatemac iufticiæ normam regendo, ant ?otius excarnificando Sc premendorcum omni iure tales eleftores non fuum priua-’tumcommodum.fcdpublicu totius prouinciæ bonfi in eligcndo fpeftare deberent.

Quo ergo iure tota aliqua regio eleélionem gubernatoris, amp;nbsp;quidem paftoris ani t’tärumfuarum,infenfifsimisfinsholHbus concrederet? Certeifta immanis tyran-tusnecTiircis quidem aut Scythisprobariunquam polfct. Quapropter, taraetfi a-i'oqui reélumjæquum ac utile eilet,tarn paucos,nihiliq; homines tantam ufurpare poteftatenutamen extrema nunc flagitat necefsitas,ut conditiones turn temporum ’tumperfonarum aliquanto exadius perfpiciantur,teterq; hie abufus è medio tolla-tur,Nami(fi ucrum fateri licet ) eligendi facultas,côftituendiq; regioni alicui Domi-nuni,nunc penes admodüpaucos,eosq; regionis eius capitales amp;atrocifsimosho-■AeSjUtante demonftratum eft,confiftit.

tert I o':Res quoq-,ipfaitageritur,utquandoquidem egregij illi eledores» tres nimiiiiin,aut ad fummum quatuor monachi,itemque fex iiel feptem Canoni-tiplerunqiie funt de grege Pontificio,nunquam uere pium ac Euangelicæ fincerita-tislludiofumPrincipemautDominumdefignent. uelut maximefic res aliqua ca-Aat,omnibus tarnen uiribus eum cogant,tit reclamante fuaipfius confeientia , fcc-l^atam ipforum uitam Sc idololatrianl comprobet:quin Sc iureiurando promittat, Ibomniaipforumnotaaccupiditates omniftudio accurauelletolerate ac promo-tiere,deniqjSc femetipfum contra confeientiamimpuro cœlibatui dedere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'

iAdde,quód Sc alio magis horribili iuramentOjagnito Antichrifto Romano coga-

E E a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus

-ocr page 674-

51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATALOGI TEST. VERITATIS

turfefe’ui contumeliam prorfus Domini lui i e s v ChriftijSóuerbicius facrofanSi obilringerc.Quodquidem iufiurandumamp;paftum Pontificium, ingcns damnum, atq; adco prælens exitium toti Imperio Romano acinclycæGermaniæ afFcrt. Semper enim fuit Papa infenfifsimus Germanorum hoftis,ac modo huic,modó|illiipfo-rumhoftifcfefocium adiunxitjuelipfosctiamplerunqj ciuilibus bellis in mutuam pernicicm comrnifcuit:atq; ita minillerio Sc operafuorum coniuratorum omnisge nerisflagitijs atquecædibusinnumeris Gcrmaniam contaminauic Seperuaftauir, maxime his fcxccntis iam annis:quibus Papa pröprie Antichriftus fuir, Sc re ipfa ta-Icrrt fefe präeftitir.

ARTO, amp;ultimo:idquoquefummoperecogitandumeft,quodcertenul-la uel æquitatis aut iuris fpecic unquam probari poreft:quód nimirum, uti fupraeft indicatum,tribus aut quatuor uilifsimis monachis,itemq; fexfeptem' ue impurifsi mis Ganonicispcrmittatur,tamauguftapoteftas eligendi Principem,autattribuen-diEleótorétoti Impcrio,quireliquis Principibus, Eleftoribus,Regibusatq;Ca:fa» ribus afsideat,omniumq; regni fecretorum limul fit confciuf,amp;c.

Solent etiam aliquando uel raolitoris cuiufpiam, autholitoris filium eligercme-luti nunc quendam notunijqui nirpifsime antea fe gefsit,Sc feiens acuoleiis periu-rium admifit,fandlc promittens fe profefturum uel in Africam aut AfiartijUelTyrum uerfus autSidoncm,amp;nefcio qubjibiq;homines Chriftianam doftrinam doduru, eosqj conuerfurum elfe.quod tarnen tali impollorinunquam,neper fomnium qui-dem uenit in mentem.

Eiufmodiinquamhominemjnonfolùmànobilitatcgenerisjfcdetiamà comma nihonefiatcremotifsimum, quinamp;periurio contaminatifsimum, manipulusille trium,quatuor,fex,feptem 'uehelluonum Sc libidinofifsimorumfacrificulorû.Pxiæ cipem create folet,aut etiam Imperij Romani Elcäorem,uel iiiuitis ac infeijs omnibus Imperij Principibus Sc proceribus : quae certe res nequaquam eft nobilifsim» Germanorumgcnti,præfertim in religionis ueræ luce,diutius tojeranda.

Eftqj hoc in ioco id quoq; non minus attenta mente dilpiciendum, quodhaeno-ftra ætate inclyta Germania tota uireat numero ac flore nobilifsimorum Principum atq;Comitum:quitametfi ad gubernacuIaReip.fintmaximeidonei,necnon ßcc«-lebrirate uetuftateq; generis commendatifsimi: tarnen uel propter familiæ fa» pjitudinem,uel etiam propter alias quafdam res aduerfas,minus diffufahabent territoria,eoqj contradius quàm alioqui dignitas Sc augufta Principum conditio tp~ quirebat,agcre cogunxur.Hi inquam,ab eiufmodi prçclaris Eleâoribus tiirpiterple runqjnegliguntur atq; contemnuntur.

Quo fitjUt uel fordidius priuatam uitam degere,uel etiam aliorum,atqj adeo ex-terorum potentum aulas,quacunq; tandem etiam licet ratione,pene feruiliterfedi ri habeantnecefle-.cum tarnen ipforummaiores non parumpecuniæautregionum ad eiufmodi epifeopatus Sc monafteria conftituenda coportauerint, contulerintq;-' labefaftantes interim carationefuamipforumpofteritatem,amp;reditusfuos non pa rum imminuentes.

Taceo iam,quód taliumHeroum opera,confilio^;, qui multo redius epifeop^^’* bus præeffcnt,amplifsimæ regiones carere cogutur, qtlodqi contra peregrin! reges ac principes eos fibi obftriftos habent.

Has caufas,licet politicas,tarnen amp;nbsp;ipfat longé grauifsimas, quemadmodurn oC fiiperiorei illas,altius perptndent,maiori doftrina atq; prudentia inftrudi, præler-tim aut Principes,amp; alij illuftri genere nati.neq; cnim ullu mihi dubiu hocnegocium exfacrisliteris,iure Ciuili Canonico(^;,Cocilijs amp;hiftorijsfplediQC dcclarari,magnifi'ceq; corfobofari,imó amp;nbsp;aliunde compluribusin huius fentenu« demonftrationem congeftisteftimonijiacfundamentis ftabiliripofsit.

Extat porró celebcrrima in utroq; lure régula: Quod omnium intereft, ab omni-* bus approbari debet. Quae régula fi ufpiam alibi, certe plurimum in Romano Impe-

-ocr page 675-

A , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPENDIX,

poponderis habere debet,in quo nimirii tot principcsjtotproceres, tot urbes, qua* «mutiiaquadam coniunftione,ucluti plurima unius corporis membra, fub uno ca-piteCæfare conftituta fimul agunt,in medium fua conferunt confilia, opes amp;nbsp;guber ’’ätionem iliius adiuuantnibi etiam nullum pcnitus nunc locum habet feruitus ali-H^îactyraiinis, truculentiaq^ Cyclopica,ScythicaautTurcica.

Maxime uero tarn æquabilis lex in Ecclefia Dei,rebusq; ad Religionem pertiiien* ^musualere debcbat:ubi minime omnium barbariesjtyrannis acimmanitas admit* ^lauttolerari debet:idq;uel maxime hancob caufam, quod uniuerfi Dei filij, uni-corporis Chrifti membra,amp; quoad religionem,perindeliberifumus.

Cum hac régula quoq; conueniunt ilia fundamenta amp;nbsp;caufæ,quæ fuprà in recita-tisa nobis turn ipforum pontificum,tiim exipforum Pontificalibus defcriptis texti-“iishieiuntagitaræamp;adhibitæ,cuiufmodiuidelicetfunt: Ab omnibus eligi debet, ^luomiies obedire debent:Commune eftpericulumnauigio uehendis Scnauclero, *«5oetiam in commune debent confilia conferre. De omnium enim æterno exitio ^Wlaluteagitur,dum epifeopus autpaftorgregis Dominiquæritur.

^Hæc,quodDeusnouit, bono,fimpliciac pio ftudio fignificare uolui. primum Auidem,ucDeoparcrem:deinde,utueritatemilluftrarem:acdeniq;, utfi quis forte '’ctosGermanicus,aut etiam plures cultores ueritatis publiciq;boni amantes,per-'’'ouerenturhactenui commonefaâione,propter gloriam nominis diuini, èc com* omnium falutem,ad huius negocij patrocinium alacritcr fufeipiendum; il-turn in publicis Imperij Comitijs,tum alibi,flagitantc nimirum id fumma om ’'*''niprouinciarumnecefsitudine,promonendum.

Neqjuero quidquam addubito,quin fi res ifthæcférió amp;nbsp;coniundis ageretur uiri “USjinComitijsImperialibus obtineri pofsit, uteleftioLaicis, quamamp;olim opti-'’’oiurehabuerunt,reftifueretur. Quodfiuero nonprorfus, fed aliqua duntaxac 'Aparte id obtineri poflet;futurum tarnen effet,ut id quo q; ingens commodum toti '’«gioni acEcclefiæ Dei afferret.

Primum enim hac ratione tetra amp;nbsp;horribilis Antichrifti idololatria pene funditùs ®ooleretur.Namhocpaftounacumeleótioneamp; Papæconfirmatio, amp;tot nefanda Pwiutiaac impiæ obligationes ruerentSe collaberentur. Quem enim tota prouin-•^rieligeret, eum etiaminuitoamp;fremente Pontifice retinerctac foueret, deriuata tïnien confirmatione ad totum Romanum Imperium.

Deinde,hoc uelut medio quodam,cùm Imperium ipfum, turn amp;nbsp;Germania pent à tyrannide Papiftica exolueretur ac liberaretur. Nec effet opus tories petere Ro ’’'^m.Antichrifto adulari amp;iurare,itaqincphariè prorfus fe illi obftringerc: neque ‘tiani necefle effet tantam uim pecuniæ illi alijsq; exteris,ciusq; impurifsimis mini-™obtrndere,atq; itadulcifsimampatriameneruare,amp;præfidijs omnibus exuere.

Tertio amp;nbsp;ultimo, quandoquidem plenmqueLaici bonisamp;pijs Principibus fa-'■'refolent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime eos eligerent, qui futur! effent pij amp;nbsp;falutares

S^Dernatores.

0 M N IP O T E N S,æternus Deus,dementer affliétifsimamfuam Ecclefiam ab Antichrifti tum fpirituali tum corporali tyrannide liberet, propter filium fuum di* ftftum:Amcn,

ARÔVMENTVM libél-li fequentis.

^^iclgt;rÂiusille,dequoexhifloriti'Sennoniifuf)eriut plurlt;t feributur, Clunidcenßsfcél£moMchus, ^^ortib. fuis,poft dtinuChri/iift.L x x ii i ï.Pontificatu Romanît obtinuerdt fub Gregorif feptmiï '^ine:nullo tdmen Romuini lmperdtoris,qui tue Uenrichus qudrtus erdt cofenfu dccedente.Quod quiJê (“cotitn ritus fdcrofan(t£ Cdtholic£ Ecclefiie effet, dtq; iuribus duthoritdtiqs imperq multum derogdrc ^‘»‘^(tiir,ftcReip. mdximdm cdldmitdtem peperit. Stdtim enim quibufddm Symonidclt;e hicrefts, qudffti:

Principibus Rontdnis poteftdtem conferendi Eccleftdfticd offteid eripere tentdbat:qudm)mpe^ ’'Stores ib eo têpore quo in Germdnid Chriftus pr£dicdricceperdt,hdbuerdnt integrÛ.Pdpd dut sdufeed-

putdb

-ocr page 676-

CATALOGI TEST. V E R I T A T ! S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

put ab ipfo Jinperdtore inchoans,oinnia mifccbat:cum bellis occupatus AuguUus^mitijs obfldre non poj* fet:ati^ Concilijs,qujc Papa hinc inde indiccbatyconjalti intereffè noUet.Hmc m ipfum in/idiie liriitbäti' tur^adeóutcf deuitapericlitarctur,Quibusnon fuccedentibus,aperta uigraßabatur inIntpettttorcaiM bitiofus Pontifex ,dcfummißis inauguratisq, dcmum tyrannis fupplicemßbi reddit. Tandem denmis ty^ rannis, Hildeprandum ipfum folio deijcit Auguflus.cuiut tamen uidoria tanta non fuit,i]uo minus Vi' dor et Vrbanüsßnfeciuentes duo Pontifices eo etiam inuito Romunam federn afcenderent:Clementc,i]u‘'m ipfeadeandcmdignitatemintulißet, exclufo. a' Pdpfodft deinde exagitatusImperator : dt^iabUtmi' cho v.filio,lt;juem Pontifex indigMerat,c^ imperio nbsp;nbsp;uita ffioliatus,dum Pontifex odia adhuc fldgrans,

inueftiendi epifcöporum ins imperatoribus nititur extorquere. guapropter uari£ de hac re hinc inde kt' bentur confultationes,diuerfis in locis congregantur Concilia,dodorum^; uirorum ingénia feriß diffuti-tionibus exercentur.inter quos Vualtramus hic,ïiaumburgenfis epifcopus,hunc quem damns Libekum f-xarauit. Pontifex autem ambitiofißimus, qui authoritatem fuä omnibus modis amplificarefiudebat, nul' lius acquiefcêns confilijs,captus tandem,cr uix liberatus, Henricho priuilegia Francorum lmpel‘atogt;' rum confimiauit’.cuius confirmationis exemplaapud Marianu Scotu, Nauclerum,atip ali/spdmtiltisin hifiorijs extant. Statim uero pofl difceßum Imperatoris,Pontifex retradauit quod concefferat, Priiiilc' ' giiim nominans,quodfcripto ediderat:quanquam morte pra:uentus,quod moliretur exequi,at'qi ipfmsfuo ceffor Gelafius dignitatem,quam inconfulto Imperatoreinuaferat, retinere non poffet. Atqui Calixtus, qui ex Burgundiaca familia Papa effcdus, minis, dirisq; abftentionibùs,inuifum omnibus imperatorem reddidif.ey ita terruit, acnefcio quo confanguinitatisuinculo eneruauit, ut maximo,acadhucnun^uain deleto Germania acimperijtotius dedecore,ius inueftiendi Pontificis condonaret, idq^ apud Vuormt' eiam ad R.henum in campo quodam fpaciofißimo proclamare iuberet.Literis infuper confcriptis ct' ob-

fignatis,quas Pontificif poftea Koma in uidoria fignum, çy triumphata Germania teftimoninni publice in ade Apoftoli Petri

fuftgt;enderunt.

DE EPISCOPORVM INVESTI TV RA PER IMPERATORES FACIENDA, VVALTHRAMI

Epifcopi iiaumburgenfis l^ibellus,ex antique membranaceo Codice bona fide defer iptus.

LEo Conftantini filiusjmperauit annis quinq; in regno Græcorum amp;nbsp;Romano-rum.Poft quern uxor eius Hyrene,filia Caiani Auarum, id eft Hunorumrégis, cum filio fuo Conftantinoimperauit annis decern: uerum Conftantinus matrem fu-am Hyrenen imperio priuauit, folusq; annis fex imperauir. Hyrene autem fiiper e-repto fibi imperio, fœmineo dolore abufa,Conftantinum filium fuum oculis amp;im-periopriuauit,amp;folaannis feximpcrauit.Romaniauterri, quiab Imperatore Con-ftantinopolitano iam animo defeiuerant,propter tardum Scinfrudiiofum illius au-xilium contra Tyrannos, accepta occafionis opportunitate, quia millier, excæcato Imperatore Conftantino filio fuo,imperabat,uno omnium confenfuCarolo Magno ImperatoriaS lalides acclamauerunt,cumq; per mantis Leonis Papç coronauerunt, Cæfarcm amp;nbsp;Auguftum appellantes.Igitur ex quo Byzantium Thraciæ ciuitas, a primo Conftantino in nouarn amplificata,5c in regiam urbem eft exaltata, cuolutis annis circiter ccccixvm: diuifo à Coftantinopoli Romano imperio,CarolusMa gnus rexFrancorumprimus imperauitRomanisannos x i i i.ExtuncàGræcisinre ges Francorum translata eft Imperatoria dignitas:amp; Adrianus Papa,collauriantibus Romanis amp;nbsp;plena fynodo,primatumarchiepifcoporum, epifeoporum, abbatum, ducum amp;nbsp;principum acclamatione, Carolo Magno,eiusq^fuccenoribus fiitutisImperatoribus,fub anathemate concefsitpatriciatumRomanum : amp;perfeuelpernfl-cios confirmationemineleûione,amp;inconfecratione Romanipontificis.concefsit, Scinueftituras epifeoporum eis determinauit,utnonconfecreturepifcopusqiiipec Regem amp;nbsp;Imperatorem no introierit pure amp;integre:exccptis,quos papaRomantis inueftire amp;nbsp;confecrare debet ex antiquo dono Regum amp;nbsp;Imperatoru, cum alijs quæ iiocantur Rcgalia,id eftaRcgibus Sclmperaroribus pontificibus Romanis data, in

• fundic

-ocr page 677-

; ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.APPENDIX, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

niiidisamp;reditibus, Inhacconcefsione continenturregales Abbatiæ, Præpofituræ. Exhoccóftituto,Carolus Magnus Aiftulfum,Defiderium,aliosq^ reges amp;tyrannos, “dlo,cæde amp;■ exilio deleuit, qui fiindos amp;nbsp;bona ecclefiæ Romanæ, aliarumq; Eccle “sniminiiaferanr,omnia reddens libertati. Alij Reges amp;nbsp;Imperatores fuccelTores Cäroli mâgnijdefenfionem Romanæ ecclefiæ, amp;nbsp;aliarum Eccle^fiarum timoré Dei 8c tharitaceS.Petri denote pfofequuti funtjnueftituras epilcoporurti facientes, eorû cohfécrationibusperfeamp;pernunciosfuos afsiftentes,iUxta quod Paulus apoftolus îitadCorinthiostNonquodprimumfpirituâlejledquod animale, deinde fpiritua-

MagnusetiamGregorius, Theodorico 8cTheodeberto, 8c Brummihildifcri-l’itjUtabfq^Symoniainueftituras cpifcoporûfaciant. Hicetiam primus Gregoriu« pon eft coiifecratus,donee Mauritij Imperatoris interfuit afienfus. loannes Papa ’nueftituram Leodicenfis epifcopatus,quam Carolus rex fecerat,Richario Prumien fiabbati plané confirmât,8c inuafionem Flilduuini per Gifilbertum Comitem de Ca premonte fub anathemate damnat. Papa Leo primo Otthoni,ali;q-, plures pontifi-

Romani idem confirmauerunt fub anathemate Regibus 8c Imperatoribus.Vnde •nirum eftjrho periculofum in falutem animarum, quod ea quæ fandi antecelTores exmagnanecefsitate,8cpatenti ratione fub anathemate confirmauerunt à tempore Gregorij,qui 8c Hiltiprandus,fub abfolutione immutantur. Qui à primo Conftanti-’'o,quemSiluefterbaptizauit,gefta 8c décréta rcuoluerit, patenter inueniet, quod perRegesScImperatores,8cdeuotos Laicos,Romanaecclcfia, aliæq; inorbeterra-niniecclefiæ,infundis8cmobilibus ditatæ8cexaltatæfunr,fibiqjtutclas 8c defen-«ónes contra tyrannos 8c raptores retinuerunt, ut gladius Regalis 8c ftola Petri fibi WUicemfubueniant,quafi duo Cherubin conuerfis uultibus,refpici6htiainPropitia ^oriuni.Romani Pontifices,alijq; præfules,de fundis 8c rebus perdeuotos Laicos 8c Laicasadquifitis,8cafecularipoteftate confirmatis,ftruxerunt 8c ornauerunt Eccle quibns acceperunt gratiàm,non debent inf^erre contumeliam:8cfi deinue-mturispeccauerfit, exemplo primi Georgij exhibeantur.Quod Paulus dicit:Argue, obfecra,increpa,in omni patientia 8c dodrina. Hieronymus in epiftolis fuis dicit: Qnadringentos epifeopos Imperiales literæ ad Synodum contraxerunt. In hoc uir-lus Imperialis egit,quod excommunicatio Pohtificis agere no potuit,Utfine captio ’’Cjfine damnatione,fine contumelia,tot epifeopi ierunt 8c redierunt. Ex communi-^atio enini quato intclligitur 8c timetur, tanto cauendo uitatur:8c punitio corpora« l'sinuita,üel in membris,in rebus uel in fundis,plures refipifeere facit ex iufticia re-gali. Domino autem Pontificifummopere cauendfi eft ex medulla Scripturarum,ne S'gt;andoIigetinterris,quæDeusfoluàtin cœlis: 8cquandofoluit in terris, Deuslv S'^tincœlis.Hoceuenit ex ilia gloria prælationis, nimijsq; motibus animoru,quaii aofticcedentes Pontifices præcedentium Pontificum décréta 8cexcommunicatio-'^«iinmutant8c foluunt. Vnde cum Dominus i e s v s, ipfaueritas,dicat; Si male lo-ftimtus fum,tcftimonium perhibe de malo:mirum eft, 8c periculofum in Chrifti pu-'oos, quod anti qua conftituta fub anathemate confirmata,nouis immutationibu# ouuint,Scinde nolunt reprehendi,.obijcientes:Romana indicia non funtretradan-da.Si Romana indicia non funt retradanda,hon uideturpufillis Chrifti canonicum amp;falubre,utatempöreGrégorij (qui 8cHildeprandus)eafoluantur, quæfub ana-tnemateconfirmauerunt Siluefter,Leo,Adrianus,primns Gregorius, Leo,Benedi-ftus,ergaReges 8c Imperatores, de inueftiendis epifeopis perillos : à quibus, 8ce-tiama deuotis Laicis 8c fœminis, fundi 8c alia mobilia,Ecclefijs omni in orbe ter-tarum prouenerunt, fibiq;tutelas 8cdefenfiones rerum Ecclefiafticarum rctinue-nintcontratyrannos 8craptores. Siinfuccelsione quifq^ foluit, quod prædecef-■0 fub anathemate confirmauit : ecce oritur confufio pufillis Chrifti,cui_parti potins ailentiendum fit,antiquæ an nouæ.Pars antiquain panpertate mediocri 8chonefta 3rgiut,obfecrauitin patientia 8c dodrina,8cparcendo iufticiçmaiores8cinferiores ïeuonas ad corredionem adduxit.Noua autempars exuotis fidelium infolefcens,

EE Æ fub

-ocr page 678-

1(6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAT ALO lt;31 TEST. VER IT, ATIS

fub fpecis religionis omnia trahit ad fe manibus expanfis,cum Dominus di(îat:Red,' dite Cæl'ari,quæfuntCæfaris:amp;Deo,quæ flint Dei. Gregorius, Auguftinus, Am* ibrofius tertantur, ea quæ flint data Ecclefijs à fcculari poteftate,amp; confirmata, po* tins afcculari poteftatc rctinenda. Legitur ctiam de epifcopisj Hifpaniæ, Sco-tiæ, Angliæ, Vngariæ, quomodo ex a'ntiqiia inftitutionc , ufque ad moder-nam nonitatem, per Reges introierint cum pace temporaliiim pure 8c intégré. Qnipacificcfoilicitiis eft, reuoliiat iiitas patriim, amp;hiftorkis Icgat, 8i intelligac. Sed epifeopatus qui fub Romano degiintimperio, maioribus Hindis,8c ampliorib, iiigentiiifticijs:amp;ideoproptermaius fcandalum, à ftolaPetri diferetius traftaniii funt.quianS omnes Hint Petrus,qui tenent ledern Petri.Sic Scribç 8c Pharifæi,qui fc lieruntfiipercathcdramMoyfi,non omîtes fucrunt Moyles, Elatio enimexpræla-Jatione,8cindifcretio ex correâione,pariunt fcandalum in confufionem.8cfitniani-feftè illud,quod Dominus in Euangelio dicit: Vos Scribæ Sc Pharifæi, circiiitis mare ce aridam,ut faciatis unum profclytum;8c cum inueneritis,faciatis filiuin Gehennç duplo quant nos. Longe etiam ante decretum Adrian! Papæ, eiusq; fiicceiroruni, Reges qui non erantunfti, 8cmaiores domus, inueftituras epifeoporum fecçrunt: fcilicet Dagobertiis,Sigibcrtus,Theodericus,Hildricus, Pipinuslîlius Beggæ ma-ior domus, Theodebertus. Ab his iitthronizati ftutt,Remaclus, Amandus, Audo-maruSjAutpertus, Eligius,Lampcrtus,aiiiq;fanftifsimi praefulesxum Reges ifti in moribus fuis fatis fiierint notabiles,8c folo nomine Regum per maiores domus ui-uebant. Poftquam atitern Romani,ingruentibus uicinis 8c granibiis bellis,defciuc-riint àGræcisImperatoribus,excaufisfupradiâ:is : Papa Stephanus obinfeftatione Longobardorum uenir Parifios,Sc affenfuRomanorii 8c Fracorum in Regem 8clni-peratorem unxi t Pipinum,filium Caroli Martelli, nati ex Alpaide : propter quam eX pellicatu increpatam,PontifexLampcrtus martyr fadus eft. Vnxit etiam idem Pon-tifexStephanuSjfiliös eiufdemPipinijCarolum qui agnominatus eft Magnus,8cCa rolomannum fratrem eius, conhrmans ftirpcni illorum in Regia8cin|Imperaroria dignitate.Ibi de inueftieitdisepifcopis per Reges,antiquam confuetudinemconSr-niaiiit.Exhorucolleiftione puré Sc intégré feruâdaeftantiqua conftitutioptepufilli Chrifti fcandalixentur.Nil cnim rcferc,liue uerbo,fiue prçcepto,fiue baciilo,fiuc alia re qua in manu tenuerit,inucftiat aut inthronizet Rex 8c Imperator epifcopum ; qui die confecratioitis ueniens.anniilum 8cbaculum ponitfuper altare, 8c in curampa-ftoralemx-fingulafufcipitàftolaScab auftoritatefanfti Petri. Sedcongruumma-gis eft,perbaculum,qui eft duplex,id eft temporalis 8c fpiritiialis. Operarius enim in feminandis fpiritualibus dignus eft mercede fua,non accipiendis temporalibus, iuxta quod Paulus ait:Si fpiritualia uobis feminamus, non eft magnum fi carnalia, id eft tcmporaliaauobis metamus. Praecedens inueftitura per Regem in lundis 8c rebus Eccleftæ contra tyrannos 8craptores,quieta Scpacificareddit omnia. Sequitur autem ConfecratiOjUt bannus epifcopalis banno Regali conueniens,in commu nem falutent operetur:8cfi epifcopis faciendum eft regibus hominium, Sc facrameii tumderegalibus, apertiuseft ante confecrationem, cum Paulus apoftolus dicac Vnufquifqueiiifuo fenfuabundat.Omnia diuinaScEcclefiaftica per magiftrosEc-clefiarfiad pacem 8c quietem pulîllorû Chrifti tendere debent.Legitur etiainlibria Regiim Sc Machabçorum,quôd à regibus ludaeis 8c gentilibus facerdotes inueftituras acccperunt,etiam in ludaifmo. A' Petro ufque ad Silueftriim,qui Conftantinum baptizauitjimperatores Romani erant Gentiles, Sc Chriftianorum perfecutores: Sc in fundis Sc rebus Ecclefiafticis pauperes erant Eccleftæ : Sc à timoratis Chriftia-nis,qui tune pauci erant,Romæ Sc alibi cöftituebantur epifcopi.Poftqua aSt à Sylue ftro per Chriftianos Reges Sc Imperatores dotatç,dit3tæ Sc exaltatæ funt Ecclefias infundis,8calijsmobilibus:8ciura ciuitatumin teloneis,monetis,uillicis 8c fcabi-ni8,comitatibus,aduocatiis , fynodalibus bannis per Reges delegatafunt epifcopis icongruum fuit 8cconfequens,ut Rex qui cftunusinpopulo, Sççaputpopuli,

------

-ocr page 679-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, A P P E N D ï X.

’'Uelhar,amp;înthronîzetepifcopum,amp; contra irriiptioncm hoftiumfclat cuiciuita-«nifuam credat,cum ius fuûin donum illorum tranftulcrit. Primus Gregorius con S'Jtntur dolèndo,de quodam epifcopo, qui adeo pauper erat, ut de cpifcopatu l'uo kontrafrigus hyemalcm ueftem habere non pofiet.A' tali epifcopo, forfitan fando, jjon erat Regi ncceirariumexigerehominium,facramcntum,obfidcs.Ex hoc, prout ^ntconfuetudines inregnis per orbem tcrrarum,deepifcopisinueftiendis feruan-^hintantiquaiura.Sicütenim primus Gregorius dicit:Siuoluiirem,inquit,hodic S^sLongobardorum nec Regem nec Duces haberct: amp;nbsp;quia Dominum timui,ina-‘Cüiiufanguinem me mifcere nolui. Ita fuccelTores ipfius Gregorij cauere debent kärtdalunijue contriftentnouiter Reges in fuis antiquisiuribus, per quorum ante-^dlores caput amp;nbsp;membra exaltata amp;nbsp;confirmata funt : fed iuxta Paulum à Pontifice “oniaho amp;nbsp;Regibus omnia fiant in charitate amp;nbsp;humilitate,remotis fuperbia amp;nbsp;con-^'ntione. Quapropter apud Pontifices amp;nbsp;Reges fiant Ecclcfiaftica pure Sc intégré, V’iaDominusiBsvsdicitiSioculustuusfueritfimplex.tOtum corpus tuum lucer-^äeritndeft, fi intentio bonaeft,amp; opus bonumeft. Si Romani Pontifices inten-®untRegibus auferre antiquaiura de inueftiendis epifcopis:timent,dubitant, do-'ntpufilli Chrifti. Reges fi in epifcoporum inueftituris exceflerint,poirunt à timo-f’tisuiris amp;Pontifice Romano argui,amp; ad reftam correftionisIineamreduci.Siau* ’tnunpromotioneamp;confecratione epifcoporum Pontifex Romanus exorbitaue-J^itjamp;fubuerbofummæprælationis ad uoluntatemfuamegerit,nonuultut repre-*'tndîtiir;cumDominus lefusfereprehendi cScelferit, diccns:Simalelocutus fum, Jsftimoniumperhibe demalo. Iftiautem:Summus(inquiunt) Pontifex ànemine ’“dicetur. Et fi abilla fumma auftoritate fub fpecie religionis introducunturperfo-''®c0traoculosDei,eccepericulüamp;incapitc amp;inmebris:id eft,quifcienteroperä-^r)amp;fcicntercooperantur.Vnde Dominus i e s v s hypocrifin,amp;auaritiam, Sc cu-P'ditatemfaccrdotuminEuangelijsfuperomniaarguitjUocans illos fcpulchra de-slbata: Sipeccatummulieris adulteræmifericorditerfufcipit: Sc tria genera eunu-diotutnhumane defiriir,pröfeamp;pro Petro triblitu folüit,Regibus iubet débita red-dij Petrus, Paulus, alijqueirt orbe terrarumiiirifanftifsimiconcedunt in fenten-

Donïinii e s v, qui omnib. dixit: Beatipacifici,quoniâregnû Dei pofsidebunt. ^untautömPacifici, quicxcontentione,arrogantia,cupiditate,cxnimijs motibus *nimorum, non mouentut, non inueniunt commutationes contra antiqua iura propterpacem conftitùta,maxime propter poteftates fuperiores, in quorum pace (iuxtaPaulum)tranquillam uitam agere debemus. Notaildum eft autem,Pontifici' ^ujRomanis amp;nbsp;eorum ciuibus,quando orta fuerat diuifio in cleiftione Pontificum, ^incommunioncciuium,non eftpaxreftituta nifi perGræcos Imperatores, quan-'^gt;u imperium ibi fuit:amp;pcr Francos Imperatores, ex que» imperium Romanorum ^^tum efteis.Et quidam Græci Imperatores Chriftiani,quofdam RomanosPonti-uces,uirosfanâ:i{simos,ufqucadcxilium amp;nbsp;mortem immifericorditertraftauerût: ficutlegitur de Agapito,amp;: de Ioanne:Impcratores autem ex Francis, honeftè Sc piè deduxerunt,ficutlegiturdeStcphano,amp;;deLeonc excæcato. De diuifione cleri Sc populiineleftioncRomaniPontificis,comprehenfaperHonorium Auguftum, ex GræcisitàlegiturBonifaciusx uRomanæ praefeditEcclefiæ. Contra hune Bonifa-dum ordinato Eulalio,amp; per hoc difsidente Eccléfia, ambo iulfu Honori j Augufti, utbe egrcdiuntur.8c fie reprobatoEulalio,iuffu Augufti,Bonifacius,quia prior ordi-natusfiieratjfediApoftolicæ reftituitur. De diuifione Romanorum ciuium in ele-ûionepontificumperlmperatores exFrancis adnihilatà', italegitur : Otto primus Ioannem,quem Adalbertus Papam conftituerat,iudicio Canonico deponi fecit, amp;nbsp;Leonemordinari fecit. amp;ifteloannes fe cum uxore cuiufdam obleûans, à diabolo percuiïiis eft,ac fine uiaticomortuus.Poft reditumOttonis, Romani ex ambitions «juendam Benedidum fuperpofucrunt.Impcrator rediensjobfelfa RomajRomano s tædeôcfame adeoafflixit,utLconem Papamfe rcccpturos promitterent, Se iura-^renc

-ocr page 680-

rS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A T A L. TEST. VE RI. A P P E N DI X.’

rent.Benediftusrcièaus nonfolùm Papatu,fed etiamfacerdotio, à Leone exördi- , natur. Idem Benediäus fymoniace Papatu Romano inuafo, cum effetrudis litera-rum,alterum ad uices Ecclefiaftici officij exequendas fecum Pap am confecrari Fe-cit.Quod cum multis non placerctjtertius fuperducitur,qui uices duorum explerec Romæ.Vno itaq; contra duos,amp; duob. cotra unü de Papatu altercantibus,rexHenricus filius ChonradijCotraeos Romam uadit:amp;cis Canonica amp;Imperialicenfura depofitiSjSuuiggerus Babenbergcnfisepifcopus,qui amp;nbsp;Clemens,RomançEcclefij c X LV ipræfedit:amp;ab co rex Henricus ad Imperatorem benediduseft, iurantibus Romanisjfe fine eins confenfu,eiusq; fuceeffbrüm,nunquam Papam eleduros. Igi* tur hæc fcandala grauia paftorcs animarum caucre debent, coram Deo,inuera fim-plicitate,propter pufillos. Ex quo Imperium Romanorfi Carolo Magno acclama tum eftjfuntanni trccenti amp;unum.eftautem annus præfens,MilIefinius cente-fimus nonus, quando ultimum Pafchafuit ab

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incarnatione Domini^fecundum

FINIS»

^SICEAÉ, EX OFFICI’Elz^ 10-

-ocr page 681-

-ocr page 682-