T 1 S S I M ï (^V E V I R X, d; nicol.ai VILLAGAGNONIS, EQVITIS Rhodij,aduerfus nouitiu Caluini, Mela'nch« thonis,atq; id genus feélarioru dogma de facramcntoEucharilliæ/ipufcus

ï. AdarticuIosCaluinianæ,de SacramentoEucha rifliç.traditionit, ab eius miniftris in Francia An-tarâica euul^atæ, RefponHones ad Eccleiïam Chriftianara.

Z. Decœnæ controuerfîx Philippi Melanchtho-nis iudicio, ad Serenifsimum Ferdinandum Cxfa-rem Temper Auguftum, amp;nbsp;ad illuftrifsimos Sacri Rom.Imperii Principes.

3. De VéneradifsimoEcclefiæfacrificio.ad Lodo uicum HerquiuillecûjRegium in fenatuFanlîenlï Conhliarium.

îüilitdt in cdllris fdcris Uiduortis dlumnus, Roborepriefldntes confcrit u[c^ mdnus-

Et lingud cr Cdldmo gladio^ drmdtus in hojîet Infilit intrepidusfiernere ijuoftj; po(ens.‘

Non trfntKw Scythicdm doélus contunderegentem, Qii£ nojlro toties imminet exitioi

Quin etidm hic [euosdidicit iuguldre Idlronet Hlt;ereticos,fdcro cjuosferit enfe fuo.

Ecuî mirum fit,quôd ego in re militarij ampli-ùs quàminliteris verfa-tuSj in caufam Ecclelîæ fum ingreffuSjVtCaluini« anâ doârinâ impugné:

antequâ rê aggredlar, côfilij mei ratio-nem paucis cxponendam efleduxi:Ad Franciam Antarôiicam mihi mancntt, propinqui acneceflarij meimihi nun-ciaueruntjcos qui Geneua ad nos emi-grauerant, Geneuam reueâos, paflimi nomen meum malcdidis hoc dolore traducere^quod (quû inter nos de religio ne minime conueniret) illi à me re-milh ac repulfifuilTent; Addiderût Cal uinû malediâis fuis tanta infamia exi-a 2 ftima-

EPIsrOLA ftimationcm noftram affeciflè^ vtniff mâture mihi profpexiflem, in hotninfl odium incurrercm, quod tam alte radi cesin eorû animis effet adurum, vt vix reuelli poffet.Hac re animo permotus, antequam illud noftri nominis odium inueteralceret, putaui mihi faciendum cffèjVt non fblùm fcriptis me ti^Chri-ftianeleâor, purgarem, fcded meipfè conuerterem,vt fi amp;nbsp;opus effet,Philip-pum quendam Corgillierium Ponta-num propter meam abfentiam feroci-entem,adpugnam melaceflentera,ar-mis exciperem ac reprimerem. Et quia multa,quæde Geneuenfium religionc comperijfumeuulgaturus, quæ tanta infània,blafphemia, ftultitiaq; fcateât, vt mihi nô videare fidem habiturus,ne in calumniæ fufpicionem incidam,hæc proprio Miniftri (fie enim loquuntur ) fcripto,atteftari volui. Huius rei gratia eö me conferre conftitui,quô perueni-re mihi licere, fide publica confirmabi-tur.

tur. Intereàillorum traditiones, no-ftrasq; de eis contentiones edidiraus: vt qui libriim noftrum leóturi funt, de caufTanoftra verc dijudicent :atquefi quam de nobis infauftam opinionem conceperuntjCuellantjac ex animo eij-ciant. Antea tarnen paucishacepiftola perftrinximus,quorum mihi criminum infamiam inuflerint. Ab Atheifmo viri pij exorfi funt,vt ubi omnem de mea re ligione opinionem probis expuliflent, minori negotio quiduis turpitudinis ac fceleris perfuaderent. Expofuerunt me quadam religionis fimulatione, Ge neua miniftros aiciuiflCjVt in eorum re ligione, Barbaros inftitucrem : led pau-f lo poft, animi quadam leuitate, ac mo-bilitate,Euangelij pertæfum, in fuper-ftitionis Papifticç vanitatem relapfum, deincepsq; AtheifinO indutum f’uilTe î Quamobrem non Iblfi Miniftros fin-ólos expuliftem, fed ne quid ad fumma maliciam amp;nbsp;nequitiam mihi deelTct, a 3 vbi

Vbi nauem viciöfam,requc frumentaria vacuâjiiaôlus eflem,hanc illos confccn-dcre coègiflè, vt fi non deprimerentiir, incdia deficerent. Hæc vana effe often-demiis,crudelifatisque nota eluemus, quü paucis de dodrina difleruerimus, Inficiari nolo,illos fuo aducntUjOiema ximalætitiaperfuJifleiEa enim in primo aditu lauditatis fpeciê exhibuerût, vtputarem diiiinitatis thefaurum ali-qucm eximium^è coelo ad nos illapfiim cflc,fed alienam perfonam diu nÖ tule-runt. Ereini enim noftræ paupertatcm faftidietes,ad carnes Ægyptias relpexcs runtjmoxq; ad ingenium redierunt, vt pleriqi,in primo aditu redeundi fibi po teftatem fieri,moleftißime exigèrent. Hoc quu rei frumentariæ difficultas im pedirçtjægrç retenti funt: led vidi mo-ræ tædiojita fc geflerunt, vt qua de eo-rum aduentu voluptatem imbiberam, maxima animi moleftia repellerem. In çorû rcligione tribus potißimu rebus offendi,

AD ECCLES. CHRISTIAN. offendi.Euchariftiâ omni proriùs diui-nitatCjdiuiniq; corporis prælèntia Ipo-liabant, neterrcnu Elementü honore afficerent. Tradebät,animas fuas carné Dominijfide,fed feorfum afacramento maducare, fimul ac eorü corpora pane Euchariftiæ vefcerentur. Ab ea fenteua me abduxit verbum Domini, Hoc eft corpus meum .T andern vbi ea rem mul tis verbis triuiffemus, Minifter ftripto nobis affirmare non dubitauit, ab efu diuinæ carnis arceri corpora,quöd Ipes æternæ vitæ animas,no corpora fpeda-rct:Hoc probare nec potui. Ab hacopi nione hue delcenderutjVt carni Ghrifti diuinitate negauerintdn Chrifto duas naturas diftinótas amp;nbsp;differentes confti-tuentes,quaru priuatim ratione haberi oporteret, ne qui coniunâum Chri-ftû adoraret,creaturæ diuinum honoré exhiberet: Atq; hue fe Minifter Riche-rus incitauit, vt affirmaret Chriftum in Deo Patre,nó in humana carne adora-a 4 duni.

dum. Addidir,illû viuos amp;nbsp;mortuos no iudicaturûjfed Den Pâtre in Filij perfo na ad iudicifi appariturum. Multis ver-borum præftigijs has infanias défendit, quas his libris impugnauimus.Dê prç-deftinatione non magisin eorum Icn-tentia côquieui: Aflerebant ludam no potuifle Chriftum nô prodere, in earn rem prædeftinatum, vti Paulus non po ■ tuerit Euâgelium non prædicare, huic minifterio à Deo prçfinitus. His de eau fis ab eorum fcholamc côtinui ac fub-duxi.Huc etiam accefiit eorum vitæ te-ftimonium: Ex eorum religionequida per vim Ibroris fuæ filio, ftuprum intu-lit : isMiniftro delatus ac conuidus, certæpiperis menfuræpretio,fuit abfo lutus. Et ne maleficium pœna fêque-retur,lrapetrauit,ne ea res ad me defer» retur, fed naui quam emitteba,ftupra- , torac ftuprum paftiis aueherétur, Præ-_ fedo nauis hoc probante : Quum dû rçligione tam male inter nos conueni*

ret, antequara res in extremam diicor-diam deducerentur, communi lenten-tia ftatueramus, vt pios viros de rebus controuerfis cófuleremus. Interim bis de rebus,in concionibus taceret Richen rus,nefuorum animos ad contentioné inclinatos,incitaret,amp; incenderet,{atis haberetjin xnandatis Domini plebem confirmare.Hac re confilio conftituta, contentionis exitus, in proximum na-uium redit um reiedus fuerat : Ali -quanto poft tempore, vnaforte nauis ad portum noftrura appulit:tum illi cfi nauis inftitore pada merccde, perfuu ducem Pontanum, de profeólionis fuæ venia mefollicitant,bac lege,vt nifipa-ruiftem poftulatis vim feadmoturum oftenderet. Cùm neq; precibus, neque monitis cosapropofito reuocarepof-fern, etfi mibi valde erat incommodum intantoBarbaræ gentis periculo deie-ri,arcemque noftram adhuc infirmam, |)ræfîdio deftitui,aflenfi poftulatis. Fa-,a 5 da

dapoteftate illi fein villam noftra con tuleruntjVtrei frumcntariæ commodi-ÙS ftuderent, qua in re tres menfes in-fumpfèrunt.Èa quantum eremi exigui-tasferre potuit,cÔparata, mari fe com-raiferût:Sub profedionem, Pontanus clam cum noftriscolloquutus,oftendit fè iniquo erga me animo effe, fibiq; val-de dolere, quod per fuam iniuriam Eu-angelium abieciffem, eiufque ample-dendi libertatem noflris eripuiffem, veruntamen eius publicandi occafione a me protrahi, no auferri poffc, in earn rem fe habere parata remédia : Profici-ieijuon quôd negotio deefTe vellet, fed vt eo munitus præfîdio rediret,quome pofTet cogere, ad præfcriptum Eccle-fiæ, imperata facere. Æftu doloris im-prudens in arcanorum confilioru euul-gationem corripitur, hoc præcipuè, quôd fuarum partium eum effe fpera-ret,apud quern uerba faceret : oftendit ex noftro numero fuperefle paucos, quo«

quos à me animis non auertiffet : cos omnes vbi redij{ret,àme defeéturoSjSc ad eum tranfituros. Prætereà plerique apoftatæ ad infidèles trâsfugerant, qui iam longa gentis confuetudine, lingua eorum patriam didicerant.Hos omnes docet in fuâ religionem adduôioSjquo-rum opera ad Barbaros fibi concilian-dos(fîres exigeret)inmeam perniciem vti poflet. His rebus fumma fblertia prouifîs^nihil fupereffe,nifi vt fibi fecû-dum curfum Deus præftaret : Hoc fi obtineret, decem tnenfium fpatium ad conficiédum negotium làtis efle. Quu profeâionis inftaret tempus,quam fpé defèclàmpaucis excitauerat, publiée acpalàm confirmât: atquequos à fuis partibus efle confiderct, precatur ne a-nimo deficiant, neu prauis côcionibus abEuangeliofededucipatiâtur. His de rebus,poft nauis profeftionem ccrtior faôtus film. Viginti poft dies ex eorum numero quinque, fcaphareuehuntur, quo-

quorum tresmonachifuerant. His vi-rs,eorum fubijt animum meum recor-datiOjquç Pontanus effutiu6rat,tumq; lèriô omnia ab illo pronunciata fuifle mihi perfuafi: hos ergo venire iußi, vt intelligeré,quo confilio reucrfîeflènt: ExpolueruntjVitium in naui deprehen fum efle,atque à pcriculo non longe eä abefle, ea le re deterritos reuertifle. Quomodo(inquam)prç ctteris vos af-fecit metuSj nauisquepericulo extitit? Quum frigidis quibufdam verborum nubibus,animü fuum occultarent, doli mihi mouere fufpicjonem : Cóieótu-ra prælènO quod temporis progreflus detexit, Pontanum veritum^ne quos a me animo aqerterat, propter fuam ab-lèntiamad lanitatem reducerem, hos mififle, vt illos in officio continerent, Tum ex hisquæfiui, cur fe ad nosrece-phfcnt, quos fcirent tanto interuallo ^b eisreligioncdiftare?Obliquèrerpó-' dentibus çdixij nç committerçntj vç

de eis queri poffem, fi apud nos manere ftatuilfentjà clandeftinis colloquijs, atq; dodrinæ fuæ traditionibusabfti-nerent.Triduo tarnen poft de defeódo-nccœperunt cû noftris nonnullis inire cófilia j q» fibi per me religioni operam dare non liceret:amp; oftédere libi aliquo fecedendü efle,vbi nufto impedimento facere id poftent:Magis Deo quam hq minibus morégerendu, roultaq^mihi de religione probra obieólabant. Hæc mihi per domefticosdclatafunt .Erat magni periculi res,eam licenti35atq; ani mi à nobis alienationem inuetcrafcere, hoftiumq; recentes copias operiri ,huc præcipuè re noftra iam adduäa vt no-ftrorü pleriq; fpe libcrtatis,Pötani cau-læ ftuderent. Ea re cognita ciim nobis nulla eflèt nauis , qua in Franciam re-mitti pofTent^ne contagionis pericu-lum aleretur ac ferperet latiùs,caufa cognita , de monachis fupplicium fum-pfimus, quorum animus facinore pol-lutus.

Iut%fânari no poflc videretur, reliquos côferuauimus.Prçter eos,quos in Frâ-ckimreuexit Pontanus, pleriq;fiiper-fuéiTejqui Caluinianam religionem fc-querentur.Hos(quum ad rcbellionem ac feditionem minime Ipedarent ) ab omni diimno proteximus, quamuis ex eisemenerint,quife3 publicis precib. auertcrenf, easq;damnarent, quod eu cócionis morem ab humana inuitutio-ne,in religionem intromiffum efle con tra verbum Domini contenderentiu-bentis,vtoraturiin conclauefecedant, occlufoque orent hoftio. Hos, nefi-dem publicam læderemus, incolumcs domum remifimus.Hæc eft crudeliras, cuius infamiam fuftineo. A vitiofe na-uis calumnia,quam re frumentaria va-cuam fe à mecoados conftendere per-uulgarunt, hæcresme tibi Chriftiane ledor purgare poteft,quod illi,nauium noftrarum aduetum operiri noluerint: quod fuo arbitrio rem frumentariam

expediuerint,quôd nauisimperio mco minimè pareret,paól:a cû inftitore mer-ccde delati fint:meis ftipendijs minime nautæ mererent, vnde intelligi poteft, nautas tam manifefto periculo fè com-mifluros non fuiflCjfi tali vitio laboraC-fètnauis.Sed cùmad leuitatis fuæex-culàtionem J veritate niti non pot « nbsp;lent J ad mendacium profuge-

X E V N T h^refes (juiiruitt liomi ne, in animi tui ojfenfionemme in curriffe ßgnißaßi'.ß tantum apud te noßra h£c diligentia ualcbit,ut efuamdemeprauiscjuorundam dcs lationihus opinionem conceperif, ex animo tuo eijcias, non exiguutn me fruUum tuliffè iudicabo : /ßero faltem ut ut res ce ciderit,me confeguuturum,ut chri/lianie Eccleßte te^ ßimonio ejje poßit,me ächrißireligione,in Atheifi muin(cuiusapud teßtm ittßmulatus)non effeconuers funr.fatis eniin pr£ ße fert htec noßra confeßio, à guo fßiritu egreßaßt. Uli fe in hanc libertatem uendica-runt, ut tjui ab eii dißideat,aut dilJèntiat,hunc Atheif mi déférant, fuif^ fcriptis afßciant.Suo ergo uti iure^ fed me contaminare,aut animum meumfrangere non potuerunt homines ad maledicendum nati: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ina

telligerent propter fult;e religionis compertam à me uanitatem,fuos Minißros expulfosfui/fe, ne abfenti mihi,

Mihi, nefuriis eorum bb/phemus efferenti,fide( he(a beretur, conuitijs dc mdlediéiis in nomen meum irrus peruntifuis arttbusinhominum odium uoauerunt, ferocibus minis profecuti funt,ut umo metuddß lentium mecomprimerent,dut à atufa mete defenßoa ne mordrentur. Sed tegrefit,ut homo lt;jui per omnem £tatem integritatiuitießuduerit,udno metu db exifti Mationisdefenfione deterredtur ; Uli meum fludium fuis Ulis conuitijs potius excitduerunt,lt;]udm repreffè» runt'.Edidi qute de eorum moribus doilrind^.inqui^ rendo exprimerepotuerim,fi me incrimen hdc de re uocdre uelint, dtcj; deldtionisrdtionem repofcere, toa cum tutum,diemq; noßr£ dicdnt controuerß£,cr dim ut intelligds, congrejjus copidm eis per me non de futur dm : his fine inßrudus drmis prodibo. ut non folùm db impietdtis, crimimfque fufpicioneme Ube» rem, fed potiits ut quicquid egerim,deRepub.bene me ritus eße uidedr. Ciuoniä ed rdtio,inßituto uit£ me£ dignioreffemihiuifdeß,qudmmuliebribus conuitijs dcquerelis, dnimidolorem rependeredc foldri: dut fcholißicis fcriptis,dcdecldmdtionib, tempus terere, Geneuêfes epißold interpelldui,ut tibi oßenddm me, pro hicnoßrdciufdtuendd, omnepericulum,nonmi nori ilacritate inire pdrdtum elfe,qudm unqudm tuo duiUu, Rfgw in pr£lid inire,cognoueris: Atq; ut h£C ex animo dmepronuncidri intelligds,ß!ondeo,fi uet folo inUicio per^eäum hdbuero, te aliquid dmpli'us b qu4)n

EPIST. ÄD ANN. KOMOREN. ^uim guod prxßiterim, 4 me deßderare, ei negotio tue non de futurum. Nuncexponäm curàprouincia noflràreuerfui,conl}ieilumtuumdeclinituerim:intel lexi^uam expofuimuftibidenoiitoipnionè illäfäm effcy eeim^ in animo tuo penitÙJ infedilfe. Quo intel teäo, re tibipriut me purgandum ejje exiflim^iuit qu4m uerbifexcüfationemullamtexere, non ignorans cjuid apud te auiloritatisntts äuraejfet uerborumexcufr-tio, ViileS.ldutlulij,!

A L V Î N i5veftroq; nomine Petrus RicheruSjCar-melitanus frater, ad erc-mum noRram peruenir, vtinveftranos rcligione

inftitueret. Huic propter iümmamvr-bis veftrç ac præceptoris auótoritatem, legationis conficiendæ potcftatem fe-cimus. Accepta poteftate, nihil omni-no eorum prætermifitjquç ad officij fui perfeólionem pertinerent: magno Audio primiimjad animos noftros,catho-lica religionefoluendosincubuit ; deinde veftrara religionem arte maxima inculcauit, quumq; fibi opera non petite videretutjReligionis fiimma capita collegit 5 nobis^ue memoriæ mandanda dcdit, quibus cxpeditior ad fumma eruditionem via fterneretur : Hucom-b 2

nes

nes îngenij vires impenderat, ne quid ad opusabfblutißimü nobis deeffet, ab irais coraraentariorû Caluinianorum medullis thefàurû reconditû efFodiens. Ne tarnen indignis peruia hæc effent, quibufdara verborû inuolucris amp;nbsp;para-doxis fententias obuoluerat; hocfadû aniraum racû incendit veritatis inuc-ftigadæ cupiditate: Cœpi lingula quçq,-excutere, ac quantùra ingenio côlèqui potui,riraari,fi polfera veritaté elicere: tantura^; inftando,excutiendo, amp;nbsp;agi-tâdoproinouijVtin abditißiraas tradi-tionû vellrarû latebras irruperira, atq; facratißiraas ideas attigerira. Hic làn-dißimx traditionis eins fuit exitus, vt ■ oranis vcftra de Chrifto Ipes, amp;nbsp;fîdes, iu opinionutn phantafias refolui pro-baretur:has ( inftar Platonicarû ) ideas ficer ille rayftes appellabat. Ad doôiri-næ facrolàndæ probationê, facraméto Cœnævefl:r2evtebatur:hoc duab. Ipe-ciebus confiftere prædicâs,vna interio-ri,exterion altera: interiorem,realitatê

AD ECCLES. GENEVENS, quandam intelJeÓiualem,non corpore-am effe docebat, quain fidepercipiatis, vt fi Chriftum paflum,amp; à morte exufci tatum^vobis offerrijfique hunc haurire credatis, ita habeat, alioqui, nihil, prêter panein purum manducctis. Adde-bat eamveftram intelledualem fump-tionem, à vobis diftributionem corporis landi nuncupari, non quód fieret motus aliquis diftributionis, hoe enim Papifticum ac Luthcranicum inuen-tum elTe, qui fub fpecie panis, fibi reuera corpus diftribui docuerunt : fed quoniâ fide, fine vllo motu, vitam per-indc manducetiSjac fi vobis diftributio. nis reuera motus accideret,diftribui af-feuerabat : Omnem ideo dodrinæ ve-ftræ veritatem in affediones ac inten-tiones à vobis cogi amp;nbsp;redigi prçdicabat, reft]; externas omnes figna efie lt;!//«lt;?«ƒ«, quæ(ceu res nullius vfus)nullo pericu-lo omitti poflevideantur.Chriftû infu-per ipfum in fpiritu adorari non in carne,ne terrenum elementum adoretur: b 3 Deni-

Deniquc cum in folo intcllcdu^ac cre-dulitatc veftra omnia pofirafint, animas folas ad æternitatis manducatio-nem vocari,cisquc Ipern refiirredionis proponi,non corporibus. Hæc deliria nobis maximas turbas excitarür:amp; quo accuratiùs dilputarentur, co fè magis dodrinæ Vanitas apcriebat. Quamob-réadlibros Caluinianos profugimus, vt bis de rebus cius Icfirentiam perfpc-ftam haberemus : fed inuenimus non alio cius doftriam quam ad ideas fpe-darG,quamuis alijs verbis,ac orationis ornatu vario', fententiam fuam condi-ret:Q^arc fumma animi offenfione ftram earn dodrinâ expuli.-iudicans ad Marcionis ae Valentini infàniâ, aut A-theifmü, fub Chrifti perfbna,reda con têdcre. Atq, fàciendû elle mihi putaui, vtEcciefiam Chriftianam harum rcru faccrê participé vt infirmi, laqueos ve-ftræ traditionis,detraâo fuco vitarent. Prçterca vtfèripta noftracalüni^ minus

ECCLES. GENEVENS-paterentjConftitui in Franciam me con ferre,me4i aliquô rctipcrc,quô tuto his de rebus veftro cum Legato age rem us, fideit^; caufa Richeri Icripturam edere-mus : tamq; alte in animo meo hoc con filium infidetjVt nullis rationibus ab eo deduci me patiar : In vobis ergo pofitu cftjVt negotiuconficiatur: Video Franciam effe vobis fufpeótam. Conftituite locum aliquem oportunura(à uefira ta men religione regioneq; alienum,) quo ego amp;nbsp;libéré ac tuto me conferre pof-fim. Hoc fi feceritis ac fide publica, vt eo poflim nullo periculo peruenire : vobis deme Ipondeo, quam citiflîmè fieri poterit, eo me profedurum : hac lege, vtfi calumniæ conuidusfuero, dedar vobis in id fupplicij genus, quod in me ftatuere volueritis. Hæc mihi ad veritatem cauße noftræ expriment dam, via expeditiffima vifa cft. Nam feribendi nullus futurus eft exitus , nec ad feribendum mihi eft otium, qui rci militari,amp; loginquifiimæ regio-b 4 ni ad*

EPIST. ad ECCLES, genevens. ni addidus fiim. Richeri fcripra proféra, ciufq; fèquutus exemplum omnem no-ftram reliquam contentionem in articu Jos cócludam,quos fi fcripturæ teftimo nijs Caluinus aut qui mecura veftro no mine cógredictur infirmarit, qua parte crût infirmandi, aut alteram in partem cófirmauerit, citra vllam exceptionem propofitum obtineat, alioqui Ecclefiæ noftræ iudicio permittatunPaucis expé lis negotium confici pofle exiftimaui, fi duosfuarum partium,qu31elcunq;vo luerit fècû adduxe'rit, duos ego, duofq; expenfis communibus ex Ecclefia Germanica accerfamus : quos penes caufa; noftræque fitcontentionis arbitrium, præfitq; princepsille aut magiftratus, in cuius fidem ac præfidium conuenie-mus. Relponfüm veftrum Parifijs ad æ-des Lateranenles quadraginta dies ope riar, 8. Iduslulij. 1^60,

ANIS CœnxDominicæ, eft no bis fignum oblationis Corporis lefu Chrifti pro nobis,ad cuius cominunionem neceflaria ettfi des.

munionë.alendo nos proprio corpore,cuius par-ticipationem defluere in nos facit virtute Spiritus fanfti, in nobisadimplendo , quodfiguratSacra-mentum,fedtalispræfentia noneftpani alligata, nec inclufa inpane , fed dependet ex Chrifti pro-miiTo virtute verbi fui.

Veritas figno coniunifta eft,figni nonhabito refpeftu,fed promifsionis verbo faft®, cuiusvir-tutepanis eft corpus Chrifti per metonyniiam vt Veritas figno coniunfta fit,quatenus ei refpondet.

Veritas huius Sacramenti Cœnæcompleinentû efteius rei.quæ figno figuratur amp;fignificatur, in quantulefus Chriftus propriæ fubftâtiæ fuæ nos facit participes.vtfecû nos vniat ceu capiti mem. bra:hoc faciens nutrit animas,non corpora, quâ-uishoc Sacramentumarra fit refurreftionis cor porum noftrorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß j per

Per Cœnam fe Ch ri (lus realiter diftrihuit,quia nosvitamè Carne fua femel in facrificium objata haurire facit:fed imaginari non decet,hunc fe cor p.oraliter exhibere^fieriq; vllâ fubftantiaecum no-lira mixturamjautlocaliterdecœlo defcédere:nâ fecundum nacuram ac menfuram humani corporis, certam habet in cœlo menfuram.tbiqj corporaliter coniprehenditur, hoc tamênon impeditquô minus fe realiter di(tribuat,vci crafsèàfoie exemplum fumi potcft.

Proindenon imaginandum eft, Spiritum eins à corporeleparari,fed é contrario corpori coniun-âum eifc.-imaginaria enim rcs eft, hune in cœlo vi Uentemefifejad dextrâ Patris fedentem.eiufqjSpi-xitum ab eo feparari.

Confequenter facilècomprehendi poteft in cœlo effe veritatem: nam veritatis complementum à lîgnovifibili nondependet,fedàIefuClirifto per fuum Spiritumpromilfacomplendo.

Quantum adconfecrationem attinet,non imaginandum eft hanc fieri incätationibus,autMago rumconiurationibus.quafifufïîceret verba fuper creaturas infenfibilesmurmurafle, fedhoefitper prjEcedentcprædicationé.q fuü cffeAû fortitur, Se cfficaciâ fuâ in corda auditorû afferendo, panem difeernendo coformiter fecundü verbû.fc ab alio panediftinguédo.Schüc alio fine recipiédo, q pané aliû cômunérvnde fequiturfragmenta panis, q Verbo diftinftanec feparatafuerùt.pané commune remanere.St deliramentû plus q puerile eft , cogitate huius reliquias fieri oportere.

conGftit.vna viGbili, altera inuiGbili, ab inuicédi-(lindis amp;nbsp;differêtibus,quàmuisperverbi efficaciä Vna ad alteram referitur.

Species inuifibiliseft res fignificataper fignü, qusE idco diciturfpecieSjquödrefpondeat figno: proinde hæcfpecies non diftinguitur contrage-nus.fed funütur pro re externa, quæ obijcitur o-culis.

iquot; FacilèeftintclligereChriftumferealiterdiftri-buere, fed non corporaliter : quia omnis realitas non importât rem corporalem, nec materialem: vti apparetde anima, quæ in corpore eft realiter, fed non corporaliter. Similiter hæc diftributio fubftantiæ corporis Chrifti,fefacit realiter, non corporaliter : quia non data eltpro nutriment» corporeo, fedfpirituali,aliter nóeffet facramétû.

Die 17 . Decembtis quum fePontanusac Richetus ad reditum compararent.ego PetrusFal fillæusad Richerum Miniftrum.àVillagagnone mi (fus fum, vt triiim propofitionum,quas ad illû miferat fcriptas.folutionem acciperem.

In fumma hoc facramentum duabusfpeeiebuî confiftit,vna vifibili,altera inuifibili.ab inuicem differentibus, quàmuis propter efficaciam verbi, YHa ad alteram referatur.

Huie Vtfatisfaceret, quûexeo qusfiiiifTem quo* ni o tl o has duas fpecies intelligeret, amp;nbsp;quis inter antiquosGc loquutusefifetirefpondit hasfpeciet intelligi pofl'e, vti fiiasideas Platonici intellexe-rant-.l'rætereà fibi videreAugullinü.Tomo nono his vocibus vfum elTejhosq; elTe in fchola Sorbo-nianaterminos communes: Non(inquam) Augu-ftinuni agnofco fic loquiitu.fed dixilTe facramen turn fpecie vifibili. reque inuißbili, Carne amp;nbsp;fan-guine Domini conßftere.Infuper quum Sorbonia na fcholafpecierum meminit, panis acuini fpeci-esintelligit. Ille verojn vno fubieAo duasillat fpeciescomprehendi fe intelhgerereplicauit.

Secundapropofitio. Specieshabet accidentia pro obiedo non auteni fubftantiani rei : Species inuifibiliseftresßgnificataper ßgnum, quxideo dicitur fpecies,quód refpódeat ßgno: Proinde hxc fpecies non diftinguitur contra genus,fed fumitur pro re externa quxobijcituroculis.

Hunc rogaui vt exponeret, quomodo fpeciem inuifibilem intelligeret:an Corpus Domini fpecié elTe vellet’Huicrefpondithanc non poflfenifi hu-nranoingenio comprehendi:eaiiiq; ipfam ,promif-ßonis complementum hisclfe, qui verè facra-tnentum reciperent.

Tertia propoßtio . Facile eftintelligere Chri» ftum fe realiter diftribuere, fed non corporaliter: Quiaomnis realitas non importât remcorporalé necmaterialé: vti apparet de anima,quæ eft in corpore realiter, amp;nbsp;noncorporaliter.Similiter hxcdi-ftributio fubftantix Corporis Chrifti fefacit rea-]iter,fednon corporaliter: quianondata elfpro nutri-

Quaefiui quï fieri poffer. vt fe realiter fed non corporaliter diftribucret?Hoc(inquit)debct intel-ligi, vti Logici de intentionibusamp; affeftionibus intelligant. Deinde inhunc locum deueninius.vti de anima apparet, quae eft in corpore realiter, fed non corporaliter, Hoc(inquit)intelligitur vti de Angelis.

Præterea quid intelligeretdefubftätiaECorpo« risIefuChrifiidiftributione rogatur.Hoceftf in-quitjquod lefus Chriftus incœlo fedens, opera» tioneSpiritusfanfti.fuiipfiuä nos facit participes; proniifsionesimplendo, quasfecitfacramentuni inftitués,amp; hac participatióenos Corpus Domini fpiritualiter manducamus.

Infuper de hoc verbo.quia non data eft pro ci-bo corpotum,quid diceret, interrogatus refpódit: quia fpes vitæ non eft corporum.fcdanimarum.

His finitis propofitionibus.ex eo qua:fiui,quare inprecibuscófelfionemprimi Concilij Nicatnire-titare nolletrRefponditminimeilli imperatum fu iffe n»c fcire vllos adelfe Arrianos:præterea tamet-fi illi imperatum fuilfet.fenon obtemperaturum, quia Ecclefiæ fuæ hic vfus non effet.

Prætere.à interrogatus,cur in precibus non dice ret:Glorla patri Si filio.CSc fpirituifanfto,ficut erat inprincipio,amp;nunc, amp;femper;noluitrefpondere. Initare cœpi,ac quçrere.cur faltem no diceret : qui tecum viuit amp;regnatinvnitateSpiritusfandi De-Us-.quodabantiquiSjhuc vfqjinEcclefiadecantatÛ fuitiquod necCaluinus ipfe infuis ptecibusaîiquâ

ARTICVLI PETRÎ RICHERT-do diceredubitauit’Refponditfepotuiiredicere,fi monitus fuilTet. Tandem oftendi Villagagnonetn deeoquen plurimùm, quodnunquamprecesvl-laslefu Chnftodirigerevoluifl'et;quamuisab æt* te Apoftoloruniinfiunc vfquedienijhunciriuo-care Ecclcfia nondiftitifi’et.-Nec ignorare poflet, Stephanum ilium inuocafTe: Item in Anglia Spiritui fanfto preces abEcclefia dirigi.Ad hæcrefpon» dit, feile Stephanum orafleChriftum, nee malum fibi videri Chriftum orareifed quidixerit necelfa-rio hunc orandum.hæreticum efl'e;amp; licet illiim* peratumfutlfet,affirmauitferaorem nongeAurü fuirfe.Hæc eins relponfa, eo præfente.ac fpecian-te,Sc diftâte excepiiin cuius rei fidé,Hçc manu propria exfcripfi, ac ßgnaui. Oftauo die lunij. i $ ƒ 8.

Die 2,8.Septebris,ego Prancifciis AlbericusFran-ciç Antarctic? Notarins publicus,à Villagagnone adFratrem Petrum Richerum milTusfuin, vt exeo intelligcrem, quare nollet Chriltum adorare : Ad hoc mihi refpondit,duasnaturasinChrifto^onfi deiandaseffe.vnam diuinam,alteramhumanain: permilfum ctfe.hunc vt Deü non vt hominem ado rareinec in eins humanitate,vel creaturä ^Creatore adorare licitü elfe, in eäfentetiäPontan’ dixif, non tres elfe Deos, fed vnum,quem qui adorct,Ie fum Chriftum adoret.ln cuius rei fidé propria manu ac Chirographo fcripfi amp;fîrmauipræfens tefti-monium, in Colligninalnfula Francis Antariti-cj.jq.Maij, ijjj.

I) Anem nofi oblatum obldtionis corfiorit kfu chri * ßißg»uineffenogt;tpojje,oftenditur.ctip.z fol.t , Manducatioijcnoiteffici Encharifliie Sacramen-t«mc((p.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.z

Communiantes non dli corpore Domini per corn WMuiortcm, fedincommunione permanducationeitt

De communionc cdp.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-S

PdrticipâtionècorporisDominînon euenireSpi» ritus fanilidefluuiotfedmiinduciitione Cd.fo-^

Cdrnem Chripi 4 Spir'ttu non trdduci, dut in/ßird' ricd.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^

Sdcrdmentum non poffe inßuuiumdiu!nlt;e cdrnis ß^irmtneeß figuraretur,buius rei complementum eff'eca.7.

Aidnna d Caluini Euchdriftid »0 difforr cd-8fo-6 fjon poffe exhtbitionem corporis facramentoßt gur(iri,cjuinfiicrdmentûueritdtemcotinetca.ÿ.fo.7

An corpus Domini fdcrdmento exhibctstur,ß eius negeturpr£fentid Cd-10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.8

Panisdcommuni^foloufudifferens corpus Domi* ninuturadiuinumnon poffê figurare cd-n. nbsp;nbsp;nbsp;fo-3

Anufu, non nuturd pxnis in Cantt [Milipcetur cäp-iz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.y

An priefentiä corporis chriftiin Cœnddépendent dCbrißipromißb, quàmuis E-uchdriflideffediui» nitdte udcuicrediturcap.i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.io

Eosnonpojle fruHunt corporis pro nobis corporaliter cructfixi capere, qui hoc realiter tantum amp;nbsp;non corporal it er recipiant ca-i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.it

Corpus non ejfe pani coniunäum,ß diuinitas à plt;(»' neexclufafitca.i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ii

An corpus diuinum corre/pondeat pani diuinitate prorfusuacuoca.i6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-iz

' An necelfaria fit uirtus altifiimi omnipotentis dd nuticupandum panem metonymice ca.iy. nbsp;nbsp;nbsp;fo.n

Pattern ante confecrationem exemplar ejfe mem» brorum chrifli corporalium'.poil cofecrationem corpus ipjum.capiS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i3gt;

No« f/Jè necejfariom confecrationem,ut panis cor pus Domini my/licum fignificet.ca.19, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i^»

An panis corpus Domini figurare pofiit, fi corpo* ris fieri participem, ipfomet pane figuretur. cap. 20, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i4»

St hoc chrifiihomines alantur corpore,animas folasalinonpolfe.ca.2t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i^.

Si animic alantur fol£ corpore Domini, non corpo ra,imaginariamejjcmanducati(fttem.c.22, fol.i^-

he uitä mdtiducätä fierest cd. 2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foiè

Probitur ex Hiltirio unum nos (ffici cum Chrifto nitturaliter,pcrfâcrtimetimMducittiûnè.c.z^/o-i7

Oftenditur pofl nubium difcußioncm,dduentum^ propter ncceffdrium Dominimanddtum, in Spiritu (y ucriteiteexecjuicportere^quod in uin~ tnj er Spiritu patres pree/iiterunt.ca.z^. nbsp;nbsp;fo.iS.

Manducari ^tritualiler, non ßde fo!a,aut Spiritu oportere.cazö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.zi

Si hicßtßnis alimenti diuini,ut manducante, uni-at Chrifto,feu capiti membraiali corpora,non animas f0las.cap.z7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.z^

Si Spiritu tantum manducetur chriftus,Spmtus cf fe cum eocopulam non corporis-ca.zS.

Si animlt;e fola: chrifli alantur carne, eas in carnent tnutarioportere.ca.zc). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.24

Exemple uxoris ty mariti fubßantiarum commua nione,Ecclcfiam unum cum Chrifto fieri corpus, cap. io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.Z4

Si ad animas fotas pertinebat corporis Domini tnanducatio, ad homines manducandi precept um fru ftràdireâumfuifte.cap.^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.z^

Ab animae ey corporis communione cibum homi» nis,non animicfohus fcdutrique proprium probari. Cdp.32. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.z^

Corpus manducantis in animam fuam,corporis du uini /ubftantiam nontransfunderetficajubftantU c careat

An Chrißus raliter fe per CœMm exhibeat, cùirt dits negeturpriefentia.c.j 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.16

CÙm beneficium redemptionsddhominem rejy* dut, cuipeccdtum imputdtur: corpus dus imunduex-tionedrccrinondebere.c.^^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i-j,

iioßrxm refurreiHionemdebere intelligi fecun^ dum ChrifiirefurreiHionem.c.^ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-7gt;

An corpus teternitdtisglorix fruiturum fit.xnimlt;e prterogdtiux KSquot; communicne^dii uerbi Dei beneficio, Cdp.^y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iy.

Sidnimte prterogdtiuduiSlurdfint corporx, dus pcccdto h^ecetidm interiturd.c.^8, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,i8.

ACcendddmortemchrifiinon rdedosfuiffc A-poßolos.c.^^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i^.

Si dpoßoli dd mortem x Cœnx rdeéli fint,(}uomos do in Cccnx fdcrifidj pxrticipes fuifii- potuerint. cup.

An obldtiohoßiiein fdcrifidutft, erhuiusbofii^e MdiUdtio, unx er exdem res fuijfe potuerit, cdpite 41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.29

Ante folennes preces, er obldtionem Pontifi' cemfecundum legem fdcrificdre non potuijfe. cdp. 4’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.30.

An feobtuli/fe dicitur Dominus, quàdobuiàm ie^ titproditori.e.^^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^o

NoMW tejldmentumßnc fctnguineßm non pófua fffe,incc]icredendutn effe in parte figure pro pcccdz to d. Domino fatisfditum, in parte non fatisfddtm fuiffe.cdp.^.,^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^i,

Si Caenanouum teßamentum non fuerit, nulluin fugt;jßenouumteßdmentumconßitutum,c.^^. fo.^i.

An hisc uox(eil)ipud LMfdm cr Pau!um nouum te ßdmentumßgn'ßcct.cdp.^6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^2,

Si dutem Matthieiim cj- MarcMffiCf^^SdttgMincmß gnißcct, dpud Luciim non poßc teßamemumßgniß^ carr.c.47. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-^z.

Potum fanguinis in Ccend dßjcrßoni ßingninis uea tcriitcßamenti merito rtßwndere.c.^S,

Si mdnducdtioßt opus fidei intpoßibile eß Apoßo losmdnducdlfe-c.zj.(). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fO’3^'

Ab exeplo dßierßonis Ueteris tcßamcntidd cmttrt ddtionècdrnis, Paulum conßcietiarum cmunddtioncnt teßdmentinouifdnguine,probire.c.')0. fo.^ 4.

chrißuw ltgem non impleuiffc^ni/i fanguinem fu-(im in fdnftddntemortem tntulerit.c.^1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo

Clÿomodofe Chrißuspro nobisßndificduit, o* {)uid fandificdrcßgnißcets.sz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^6,

Apoßolospotufdnguinis in Ccend fdn^lificdtos,dc . purgifos,ßdincruceredtmptos.c.^^, *

Icfum Chrißum itd demum fdcrißcium fuiße, ß tinte kolocdußiim cum prectbus fui corporis ob-

bh'ottfw f«fn'f.c.55. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.40

Probdtur eo modo facrificio Eccle/ïdm lt;t principio ufamfuifje, quemhodieobfcruatEcclefitt.cdp.^8.

Non etmplius nobis cœndm prodeffe quam Apofîo lis.cd.^9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-45gt;

Si Spiritus fdndiirrddidtione corpus cbriflitrd-ducdfur,non dd mortem Domini Apo/iolos dmanddri dcbui/fe, fcdaddiemquoSpiritumfdntlum dccepe-runt,c.6o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fO‘45‘

O/lenditur Apoflolos Ccen£ dut paßionis tempos renondumSpiritumfanilumdccepiffe.c.ói. fo /p6.

Peccdre Jolisfîmilitudinem dd probandam Chri-fticdrnistrdduélionem, Spiritus irrddidtione. cap. 62. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^a,

Preces diuin£ dndphorie cr confecrdtionis, incdn tdmcntdnonredolere.cd.6^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo‘^7-

Oßenditur pdnisfdcer feri non poffeniß folenni benediHione.c.ó^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo’^7‘

leidem uerbis Dominiddhiberinonpoffe,nißuer^ bdprcnuncientur.c.ôs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^S.

Si diß’nfiione er ßde fumentis ßt panis fdcer, iidbolicumeffeoportere, quemdidbolicuscr h£ree ticus

ticutdi^inguit.c.66, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f049.

Qjtem locum uerbum tenuit in conceptionisfa-crdmento, huncittconfccrdtionetcnere.ciip. 67.

Benediilionem qui ufus eil Dominus,non pcjjeaa lièclu^mcidEuchxrillidmrefcrri.c.óS. fo.^o.

Confecrätionis rdigionem 4 temporiius Apo/loa lorum f'emperobferuitamfu!jje.cd:69.

Euchdriflùm abfcntibut ab Eccle/ilt;e exordia delà tamfuiffe.c.jo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-5^-

Cuiufmodi/peciem corpus Domini ejje intelligant Richerocaluiniani, cr quiddecorporum expcâatioa necrediderint.c.yi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.lt;j6.

Ö'noficorporilc.c.yi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ fo.'ÿy,

Demixturacalicis, deque chrifmatis uirtutc in baptifmo quid tradiderint Caluiniani. capite';^^.

Probaturcontinens CT perpetuusmifcendi calicis, Cr undionis ufus inbaptifmo.c.';^^.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.'^S.

Traditiones fuas non fcriptas P^kIhim obferuari iußilje.c.y^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.6ï.

Tertullianidenon feriptistraditionibusobferuä disteßimonium.c.yö, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.6i.

RoMdttfC Eccleß^ de Etichariüia religionis aua ilorem prater Apoftolosrepcririnonpojfe, capite 77, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.62.

Irciiiei defdcrificio miffn[cntentid. c. 78. fo.61, Cdluinidnos dd uerbum Domini dddidiffè, non Ec-cïe/i£Zp![copos.c.y^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.6^.

Pdtres Eccleßtefudtn fententidin diniftnenon tuliffe.c.So. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.6^.

Efcleßdm iituißbilcm uißbilibus ficrdmentis ufdnt Honfnijß.c.St, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.66-

Sine ßininedutfrdducc non pofu^jJeCdluinidnjin äo{irindm,ßuerdßt, ddhisc teinpord propagdrh cdp,82. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.66.

Error Ciluinidnorumf corporis chrifli ddordtio' nemnegîntium.c.8^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.6j-

Si ebrifttts ddoretur Cdininidni diuinitdtein hu tndnitdte dißinguiopürteredoaicrunt.c,8^,fo.68.

chriflum inundum non iudicdlurumfidPdtrcm in Fiiij per/ond äffirmdnt Cdluiniani.c.S^. fo.6ÿgt;

Deum in Filto redemptionem feciffe, dflt;]ue prop' tered njundum iudicdturuin tradiderunt Cdluinidni cdp.86. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.69.

Deum in perfond Filij in iudicium non dppdritiia rum ex Attgußini duéioritate.c.Sy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-7^-

In Ecclcßd neminem duéloritdte excellerc conten duntCdluinidni.c.89. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fO‘7i'

Pluresfdcrdmentdriorumßilje inter Cdluinidnos. cdpyo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-7-Fe

EX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circuitci/ionisftmilitudtfie ntMda

cdtioitcm E.u(hariltiif, non ipfdnt Encharifliant ^^l’ereu''t£fignuine{fe-cä[gt;-i _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

gf'tri.ca.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.y3

Ab ipfd c.ilniniiinii fimilitudine probiitur corpui Eiotniiti in Cœnd non effe ßgnißcatum-cit.^ fogt;79

Conßrinationis nomon ßgurto corporis Domini non conucnire.c^i,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.Si

PxHftn teßimoniumMtte/lem non cjjc confirms-tioniSiC^ corporis cbr'tftifiguräm.c^.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.Sz

SjcramentiEucbitrißi^ (^B^ptifminott fftrtdciw tlJerjtionem.tçii-';^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f0,84.

Nort eändei» pcnitks cjje rdlioncin ficrämenti in grnere,qiii£!’ßßicrAmentiinß)ecic.c4,8 nbsp;nbsp;nbsp;fo.86

EucharißiMi re ccelcßi dc/igiutu non polfe con-ßäere ,ßcxtrA EHchdrißinn cjjeiîld conßderdU» tur.cA^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-8j

QuitrisduUionê carnisdiuinlt;ed Spiritufieri fd' teatur',hüc,carnè rffeuerè cibuneguturu-ç.ij.

Qjttinfidclicdrnismdnducdtionènegiueritfdb eo iudiciü mdducari pojje etid negdbit.c.iS fo.c)^

S( pints fignum fit uit£ homini fideli, efific itident fignumiudicjj infidelidebere-cdA^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-95

Omnes Apoßolos eodem cibo d, lefiu Chrißo pdfios eße.cd.zo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fio.^6

Si Euchdrißid infiieli iuiicij fignumfif,notdm d» iicjuim dpponi debere, ut intelligatur qudndo mortis quindo uihe fignum fit.cdp.zi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. 96

Si dißindione pdnis fixeer fuerit fiecundum Cdlui= nidnos, infideli Bmbxrißidm fidcrdmeffè non pofi^ le,cd2z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fio-^i

St Euchirißiä diuitio corpore ujicud, teßiinoniunt ßt mäducationis,häc corpusnonofferre-c-z^ fo.

Seorfum ab Eucharißia diuinuin corpMJ offerri omninononpojje.ca-z^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^j

SiSpiritualis animit ßt receptio,feddißributio realis fuerit, aliter recipi quam oblatum ßt corpus-Mp.zS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^S

prcjßumfuiße.ca.zy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.99

Chrißum effe «erè cibum quoquomodo cdatur ui t non fddfttr-cd.29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.100 ’

Verè manducare dicitur,qui nec ueriùs. ncc mclix ùsmanducarepofit-ca.}o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.101

SicutitotusChriflus inhomine manducante mann fur us eil,it a lotus homo in eo }ninfurus,cridro te tus manducaturusca-^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.îoi

Sine manducatione corporis diuininon fieri dus inaliquomanßonem.cä.^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fojoi

carioportere-ca.^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foioz

bibioporte.e.ca.^q., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.io;

^ifoïddnimiiibüitibMcpecciili redtn conftitui d^bere.cd.^') nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.104.

c'mncorfiorisßt redemptio redemptionis cibant dd corpus redcmptum lpeäare.cd.^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.io^

Cum per Aditn mors in hominem tolum perujfe' rit,percbriftumin totum hominem uitamperueni-re.cd.^y

Q«Mi« morti ttdturali uiuificdtio oppondtur,fdliigt; hdncdnimietribui,cd. ^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.114

Heprehenditur Cdluinus docens ßgni uitit: corn-niunionem,non ipfdtn uitam,cerporirefurreäiottem ddluram.cd.^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.114

Sißgnum uitdtn corporiddturntn e/fei; non debu* iße dtci Spiritus uiuißcdns,uel qui uiuificAt,fed ßg^ti uiuiß:dns.cd-4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-ii^

Spiritum fdnélum pignus eße immortdlitdtis, non frußulampdnis.cd. 41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ii^

4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,ii6

CocUit exhibedtur.cj. 4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ii8

Bjptißnonos eompldmari ßmilitudini mortis dc refumäionis Domini, ut umplttis non feruiomus peccito'.ln Ccend dUtem efficicorpus ipfum. cdp. 44

Ex B.ipti/mo ebrißi noßrumBsptißtum metiri ßportere. £4-45 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ01.111

c«r repetitis t(flionilgt;HS picrdmcntuin corporis d ttoiisiferetur.cd.^-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-izz

Nos f(Je compUntdtcj fimilitudini mortis Domini,non infîtos in mortis fimilituiinem.cd.^^. fo-i 25

feritmur.Ci.lt;^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-iz6

5i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.izj

St ndtur£ cdrnis noflrd in chrifli ndturdin tran/i» tione,ncciuitid extinguntur, fieri nonpoj/eguinli-bertdtisdepnuitioextin^ldßt.cd.^z. fo.izS

Cdrnem c.hrißi,n!itiird de dccreft neceßitdte mor t(ilemnonfuiße,qud:pcccdto contaminatd non fuc* rit-Cit-^^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iz^

Al AddiJii creationis exemp^o chrißi ndtiuitdtè À mortis neceßitdte immunem fuijjc.cd.'; 4 fo.i^o

CbriHum «on morfuwtn fu’ße quod ndturlt;e neeeß ptdtemortdlisjuerit, ftdquód mori «olMcrit. tap. 5^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n .

chrißum peccäfd noslrd ad crucctn tulifje, non quod is naturdeffit pcl’utus,ßd eo modo, quo Hircus Pontißeis imprccatione poliHtwj, pcecdtd populi dc= ferret in [clitudmem.cd-^^i

Cdrnrm chrißieffe uit^fdcultdte prttJitdm cr uiuißcdin.c.'iy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Vit£ effentiam, noßr£ cdrni uere cr reipfd feor^ fumd cdrne chrißiddrinobisnonpoße, (juin jolud* tur chriflus.c.jS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foii^C.

Pdnis fimilitudine probar i feorjum d corpore chri ßicdrnemconßderdrinonpoffe.c.6o. fo. 1^7.

Eo modo carnemChrifliinfeuitam hdbere, (juo Addmi cdro in fe mortem hdbuerit.c. 61. nbsp;nbsp;fo.i^^.

Si Adami caro nonfuerit canalis gt;nbsp;nec chrißi cdr^ nemuittecanalcmeffepolJê.c.óz. fo.i^o.

Quemddmodinn mort Adami citra carnem eius dd nos peruenire non potuit, ßc feorfum a, carne, uitam Chrißiinnosinfundinonpoße, capiteó^.

fol.I/f-I’ carnem chrißi ad uiuißcandum non minorem h^‘ bere facultdtem, quam ad indicium habeat, capi.

Jefum Chrißum non eße nobis fecundam uit£cau* fam,eum(j;caufamnon habere, gttum ante omnescau^ fas genitusfu, Patri cotcijualis er confubßantialis-tap.6'i.

Si Adamus fccunda mortis cauß nobis non fuc' rit, chriflum fecundamuit^caufamnoneße.capit^ 66. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i4Ÿ

si uetus teüjmentum fanguineconfeétum fxrWs plar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfum cjje Apoßclosinnouoteftit*

mento fattgutnem non bihffc-ca.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 0.146

Si uinum fuerit quod in Cœna biberunt Apojloli, «m!14 in re nouum teßamentuin ueteri regiondcre Ciip.2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-i47

Si in cruce t(mt'nm,non eftam nouo teftamento ce« Ifbritndo Ce obtulit Dominus,oblationem contra legê faChmieffè, cùmtuncffftt pcccdtis noftrù macula-tus.Ci.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.148

Sicdltx teftamentum (^uetnbiberunt Apofloltß* gurafuit Cdnguinis, non folùm Icgemuiolauit Do« minus, fed nouis ßguris teßamentum cumulauit, cap. 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.^49

Nihil effe dißerentiiß inter teßamentum calicem, (^teßamentum infanguinc.ca,^

Creaturasinßnlibilesacbrißocitrafuam iniuri* dmfußh benedic1as,ca.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i^z

Ab ipßus do^rina Caluini probari neceffario, Chrißu in Coena corpMJ fuÜ obtulijfe ,a ej; facrißciu, id eCl,mißam priuatam approbari-ca.y fo-^54

Corpus lefu Chrißi bominibus nonofferri/edttec dißrtbuinifi fubfpecicbus.ca.S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo i55

Ex proMomiuM natura demonflrari corpNs Domi-ni Apoßolis porreélumfuiffemanducandum non eius figuram.ca.9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol-t57

'Domino mandutum kaiuiffè.e- lo- /o.i JS Tottus dißjenfitionis falutis noflrie memortAmin Cocmcdibnrixi.ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foi^9

Ds fitiguinis elfcüioiie mortifque nuntidtione Ci-lZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-iéo

Sipditisijuemfriingimuf corporis Domini figuri ßt,bunc non pojfe corporis cffe pArticipationem, fed figiir£.cd.i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo,i6z

Pdnem non mdgis pdrficipdtionis corporis ßgurd e[fepolfe,ijndmßmus unÎHSpanis ßgura, de uno eden tcspMe.cd.1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ió^

Corporis p.(rticipdtioncm per metonymiAm pro ipfo corpore uociiri-cd-i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ió^l

Cibum es- poculum gratiarum ndionis cr benedU élionis nomenfortiriper inetonym!am,guàduiîgt;ei nedidionis immutentur.cd-s6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foAfî)

Corporis pdrticipdtionem pro effeilu capi non pojji'.cd.i-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.i6^

Perfidem hominis foidm dlfque corporrc mini^ ßerio,nos in Chrißi CArnem conuertinon poffe-cdp. 18, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-i66

lrenlt;fus docet corpord,non dnimds dli cdrne et fin guincDomini-ed-i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f0169

Qjtomodo intclligi debedt trenxi de Duchirißid fententid-cd-zo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 0.169

Verbum Domini citrd curncm uerbi mdnducdri nonpoffe.cd,zi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-iyo

Si Euchrifliiefubftantid non irdnfedt in diuindnt, fdw tribus rehus coitftdre.ca. ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iyo

ni-cd.2j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}oAyo

Domint.cd. 24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-syt

Cdfttinnomindtiuumpro abldtiuo abfolutodCab uinidnis ufurpui in (entcntid Tertullidni cdp.iS,

ticuum teßdinentum fd-nguine chrißi olßgndtu docet TotyiliiinKs, atquc(dnguitilt;minuinoconfca cr(trt.cd,29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iyô

lû««m.cd-5o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^'^77

SißiiritUdliter çt noncorpordUter chrißusedi» tur,eum pdfjim effe/piritudlilcr-cd-^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. lyy

ap32. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iyS

Grdnonm contuforam rei«!i commixtione, non fjiiritudli, redk m fubßdntiie noßruo cum Chrißo mi^ xf Mritm rcdiitcrßgnificdri- «.3 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iyS

OÄfnditur de fdcrtficio corporis Domini Cypricl* nijententid.ci.^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.iy^

cdp.^^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8i

Nonpoffe ndturdmpdnisinuißbilem, ßmplice, in corporis Domini fdcrdmentum tranßre,cüm fdcrd^ mentu compoßtumßte:yuifibüe.cd.^6 fo.iS^

Si ndturd pdnis pro uirtute dccipiatur,no profitb^ ßdntid,noit debuiffe did in cdrncm,fed incarnis uir* tutcmdcmturdmmutdri.cd.^y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.sS') j

Si fubftitntid pdnis non mutetur,fed folumfigniß' cct,uetbiomnipotëtidineffefuperflud.c.^8 fo.i86

ligatur.cd.^c). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 187

D/uinJ effentiam fdcrdmentdliter infundi non pof f\(juduis fdcrdmentdliter Idtere poßit.c-.^j.o- fo.iSf ’ j

SJ Caluinidna fimilitudo locum hdbedt, neceffarià icrametdliter diuinitdtem in Chriffo non corpordgt; I tfrtnbjfeiïdrc.cd.z}.! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo s88 nbsp;nbsp;]

vini probaturlrdnfubfldntidtiocxD.Cyfridno, i jp-42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.1^0

Augufiini fententid dCdluino corruptd defdcri- . mentoßmilitudine-cd-^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-i^o

St AMgu/îwHî Duchdrißiif negdffet diuinitdtmt, huucnon dixiffe eospeccdre, quiEuchdrißtdmnon '.dorent-cd-^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo-tefi

Loet q«i6«J munifeflè Chryfoßomus corpus er funguinetn Domini ßeri in Coenamon ßgnificdrifttp* prol)4t.c.46

DiHt Hieronymi de corpore er ßtngttine Domini in Euchctrißictfententia.c,^-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.196

Dpifcoporum feripta nos intcrprettiri oportere non ex rto/iro iudicio,fed religionisobferuntione,fet cundumguMpopuliinflituerentur.c.^S ƒ0.198

De GcIlt;tfîjfente«tÛ4C(tI«W0lt;«d«erf«îEecIe/ja«( «fHrplt;ttlt;t,e.49 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fogt;i95t

No« ita coniügi corpusßicramento.uti näturu hu» Mttnddiuinieiunäuell: inchriftiperßgt;nti,niß fiibßtut twltte»* fwl, pdnis /ßecie ßtcorpus-c.^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtioz

ßerium.c.^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foLzo}

EuchdrißitSßgurd probari.c.'^z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa.zo^

No« mtr«!« «tdeyt debere ßnitdm corporii diuini fubßdntidm plurimd uno tempore occupdre locd.cdpt 53 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.zod

SiGeldßusinedfententidfuerit,ciUdmßngit clt;tU UtnuSf errdffèomnesEpifcûpos, (}Ui dnte ilium fue-rint.c.^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foaoy

Si punis Coente d corpore Dominißt nuturu dijßd^ rdtus.dn poßit per ßgnißcdtione de hdc qudlitdte ne^ id,quadprouobis drifMfjprifdùttrc.c^

Di/^itrattmt per fignificutionent de tUtro non pr£dicire,quin iuius nece/Jfiriiis qualitates amp;natu» rttmprtedicet-cd-^lt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo zo^

Diuini Euchdriâiiie operisàittâitnd probdHo. ap, ^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ziz

Hiß Euchiri^id fuperfub/ldttHdte ßt opus, de ed non poffe nlinni per fignificdtionem pr^dicdre. cd. 58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.uz

A pronominitm ndturd dc proprietdte probdri pdt nem quern amp;nbsp;corpus noneffi di/}gt;drdtd.

INDEX SANE QVAM LOCVPLES HV-iuslibrijnotatuquæque dignify quot;nbsp;fima commonftrans.

A Domino praceptum eR ut uerh confecratiós »ij profe rantiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio 4 8

Accidentid fine fuiiiâo itt Euchdriflid remdnêt.20^ Ad pdnem^eßdnt ienedißiocrfrdäio. 51 Ad ucrium Domini dddiderunt Cdluittidni, 64 Alcxdndri mdrtyris de fdcrificio Mijf£, G-j Altäre Domini lt;]uid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6x

Ampliuf noiif coend Domini non prodeß q«dm ApO' ßolis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$

Anti({uildi interdixit efu fdcrdmètipaenitentii.u/ Apojioli iiieruntldn^uincm Domini, non IdHguinii fi^tirdm.i^7gt;, “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 i ApO;

/(foUûUmdndâtum h jbucrunt offerendi- 158 Apo^oli quidärefurreilioni ßdenoadhibuerüt.^^ Apoftolipotu (dnguinis chrijii incand ftnilificdti funt,fedincruceredempti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38

Apofloli fdniiificdti funt ante mortem teftdtorist necdum tdmen cdpdcet huereditdtis leternne, 38

Arriutglorid chrißi in fiUo.no er filio ponebdt, 68 Afperndntur f/idnichei fdnilißcdtionit precef. 49 Attribut irenifus fdnäificdtionem cy mutdtionent Uerba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53

Augußini jententid 1 Cdluino corruptd. 190 AHg«/î«««j EMcbdrt/iwm ddordndam dßerit. 191 BAptifmd noßrum metiri oportet ex Bdptifmo

Christ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izi

Bdptifmi er Bucbdrißi£ diferimen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

Bdptifmi fdcrdmentunt in däione conßRit. i Bene diäio erfrdilio dd pdnem fßetidnt, 51 Bencdiilio qud ufus eä Tiominuttnoti poteü dlio quS ddEuchdriflidmreferri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

Brncdiftione confeerdtur pdnit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53

Berif diflione ut rê nullius ufusre/^uutCäluinitini- 5 o BettcdKMntpopulofjicerdotM oèspoft ftcrificiu. 4a CAluiniimpiafupplMtio

Cdluirtidni diuinitdtem 4 fdcrdmento excludunt- 8 Ciluinidni Idololdtriiereprehenßonemincurrut, 9

Cdluinürtt’impfrttt Domini rité non exequuntur.^S C4lHini4«i funt uidnicheorum difcipuli.

cottfecrätoriam utincttnt timentumreijciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

CdlMwid«! uetditt deferri Euchiriftiam abfentihus crinßnnii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54

CdluiniMi negdnl corpus ebriftiddorädum. 61 Cdluinidni negüt per fonte chriflifuppiicddüelfe. 6-; Cdluinidni prcces Ecdeßis dd çbriüutn in^litutds dbs rogdrutft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6-j

Cdluinidnidiuinitdtcm db huindnitdfefcpdrdnt- ( 8 Cdluinidni docent chri/iu non iudicdturumundu.6f Cdluinidni indicium cxt'cmum pdlris, non fily dppcl

Idnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jz

CdlMWw«! ejuidd ddmittunt trdnfuifidntidtionê. 'j'y ^dtuinidni n-gant ulldm pdnis elfebencdiiliçnê.éj docent chriiluitt mlùf r, fed non forpo-

^ydliterindntiMdri,88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctU

Caluiniini Eucharifliam omni dignitite exuunt. 114 Cdiumidni eripiuntfacultatèuit^ C4rni chrifii- 12} Culuinianitefiamentinominedbutuntur. 147 Cdluinidni eripiunt teftdmento nouo obldtionê. 147 phdntafticè cr imdsindtoriè eduntcon

CdluinusErdncifciRegis dffenßonent cdpfdt 45 CalHirtttj truncdt Cgt;pri4»i Epifloldm 45 ÇilHinuî dûcet ufufolo (te opinioepdnêcjfc fdnâü.Sj ' CulMtNMj dacetnonoportereindnducdreedrnè chrie ßigt;ore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H6

Cäpi et màducâri debet caro chri/îi ut uîtibibedm^^ Cdrnif chrifli partictpatto non trddueitur in nos i

Cbn7î«f per myßerium funilißcdt (S' immutat, chrißus in carne eß adorandus.

Confecrätio cjuiiusuerbisfidt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zf.9

Confecrdtionis uerba unde futtm efficticidm obtine-dnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj.9

DûconorHm officium lußini tempore. ^2. Didconuscldmdbdtolimftnéldfdnólis. 117

Difeipuli Mdnichcorum funt Cdluiniani. 49 Diuinicorporis fubfidntid,plurimduno tempore ocs

cupdtlocd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 206

Diuinitdsdcdrne chrißi diuelli non poteß. u Diuttjifdfera dfdcrdmcnto exdudunt Culuinidni. 8 Dodri«4 Caluini d dodoribus dißidet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 5 Doftnw

'Doarind Cdiuini uid ell nd Arridnifmum, Heßorid» nifmum.c^c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igp

Efftcdcinfud unde obtinedntcofccrdtionifuerbd. 49 E/wh [iCfdinenti penite/tlibus interdixit dntiqui-

Euchirifiieficrdmcntunonej]tciturm,tnduciitione,i Euchitriftiig ficrdntêtü in ntdnducdtione no eonfij^t z

üocfAciteut intelligendum ed- 157 HoIoc4u/?{ uerius quÀm oblationis uicem in cruce

tmAginis nomen pAni conuenire non poted. 92 lmpcrff Ä4 ed munducAtio eins, quißnefidefufei-pit’ 151 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Impf»

I»cijntijme«tM magicum non fuit gratiarum aólio cr Chrißibenediäio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSf~j

ludiis in cœna corpus chri/tifumpfit- io i6:cr luflini de jacrtficio Mijfiefententia.

LOcura manducationis interdum fupplent defide» riumac fides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116

Luxfolisfubftantia ne fit an accident, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0$

T. tl

m^nducMS non pAncm fed carnem hibef uitam letef'

MdrttfMCdtJo/iezjo« efftcifur euchdriftix fdcrdmentu.i Mdnducdtur euchdri/tid ne frufird uidedtur confecrd

Ulelchifcdechi typii no refertbdt C brijl* in cruce.^^o Melchifedecho perfedi Chrifius ref^ondeidt cum

78.

tuntur.

No» f ffidt fidef ut Chrißi cdro ßt uiuißcd, 'i'i.’j Vlonneceßitdte natur te mortuusefl chriflus. 130 No» potefi benedidio ejua ufus fß deminut dliè qudnt ad eucbdrifliam referri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 o

OB!dtio nomen eüuerbdlejDfferentis adionem fignificans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.T

ollutionisrationè habuit cbnßus corpus fnui}! por^ rigens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

Obtulit femetipfum chrißus in cœna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'

Ghtulü chriftus in coenm pro uiuts mortuis Off'ertur Deo corpus Chrifli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i’jt

Officium Düconorum luiïini tempore- .51 Olei (y chgt; ifmdtis unélionem in Bdptifino rident

Cdluiniani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff)

olim clttmabdt Diaconus fanilifandis. 117 Omrtcj Apo^oli eodem cibo d chrijio pdfii funt. Omnes Cdluinidni perfeâi/unt Theologifinelitee ris doärind- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 '

Om«e fignum [enftbus fubieólum effe oportet- 185 Ore no« manducdri oportere cdrnem Cbrifti docet

PA«eHitd»ö«re(itmi7Hr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ0.116

Platonicas Ideas Caluinianireuocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169

Proprium cor put chrißut mdnJucdu t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i

Pwrd pdnis fubßdntid fdludre hominem nequit. 95 Purdpdnisfubßdntid perdere hominênon poteß.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç z S(lt;trä-

^itcrätne ni um bâptifmi in aóiione conpßU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%

Sacramentum Euchariflia: corporis er ^iritus ali-mentum eü, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 6

Bacramentü confîcitur ex pgno er repgnati. 88 SacramentumEucharifti^inefunonconfiflit. . r. Sacramentum non poteâ influuium diuinlt;e carnis fi* gurare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

Sacramentum manducandum efi /})iritualfter non fi* defolaautfj^iritu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2l

S4crdiMefjt«»j non eil manducatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

Sanélificata in ccenafiuitEcclepa,at in cruce redem-pta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Sandificati in cœna potu [anguinis fint R pofloli, feii in cruce redempti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38

$anilificati funt A pofloli ante mortem teilaforis,fid non fuerunt capaces bireditatis £tern£. 38 Sanflificationem cr mutationem uerboattribuit irf’ HifMÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî

SeorfumabEuebariflia diuinum corpus omninoof' ferri non potefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

StHpfM nepoti proprio intulit Cdluinidnus cjuidä, 74 TEmpKîniitncIuMndj/j lt;tdyît,«o fuffidt fides. 118 Tcrre/Jit er morülift in chrifli fubildntidtn

T ertullidni de fdcrificio teßimonium. 64 Tertulliani teßimonio abutuntur Cdluinidni. 174 T£rt«iIw«Hîdécrit Mr«c(n»«trjrt corpore Domi-ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sqq

Tertullidntfs docet nouum teßdmentum fitnguine ots figndum eße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176

Tf/idrtjenti uocabulo abutuntur Caluinidfii. 147 Tf/idmctonoMooMdhoBefripiunt CdlHint'dnt. 147 Tf/îiiMoBiwtn Cyrilti dechrißi oblatione in ccend.^j Teßimonium clemêtis de chrifindtelfdndifiçato per

trdtionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58

Tofdw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucrAmentum uocAt EcdcßA^

Totius diJpenfAlionit fulutis noßrit memorid celeirdt turinMilfd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

Tranfuhfldntidtio ex Cypridno proidtur. 181 Tranfui/iantidtio neceffdrid eü in hoc fdcrdmeto Sz Trdnfubßantidtio nêadmittunt lt;]uidÀ Cdluinidui, 'JS Trdftßulßdnt idtionem cur dbegerint CdluiniAni- 4 Trw in P,uchArißid funt co.nßderAndd, TruncdturCypridni EpifloldÀCdluino, 4J X 7quot;Affdtwi/ó”’»!«’«• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f04

I V VdlentinufduAordefluuijCdluini^ici, gt;!li dcccßit confecrdtio pditii ßt diuinum corpus.^i quot;Vcrbdconfecrdtionis À Chrißo nonfruflrdpro nun-cidtdfuerunt.

Verbd fdcerdottsoreprofertitur (jDeiuirtuteproe poßtdconfccrdntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

.......- lU/nnus prædccijt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59 'VinitrMl’ubßdntiAtio ex c)gt;pri(i»o prohtur. jsgt;o Vino er p^ne iter ad fandificationem facit Calai-

CRAMENTO BVCHARI-i ftiæ traditionis,ab eius mi-niftris in Francia An-tardica euulgatæ, rcfponfiones. ''

PaniscœnæDominicæ nobis eft quot;nbsp;fignfioblationis corporis Icfii Chri-^jt, j. fti pro nobis,ad cuius cóinunioncm neceflaria eft fides, tANEM NON OBLATVM, OB«

eft verbale, motum amp;nbsp;ofFcrentisadionê fignificans; panrs autem non eft raotus fedmaieria, quæad motum nullam pro» portionem aut rationem^habere poteft. Quamobré falfum eft fi propriè obJatio-nem intellexerimus,huius fignum effe pa nem.Si vero oblarionem non pro motu, fedprooblata paHaque Chrifti lubfian-tia per metonymiam fumpferimus., amp;nbsp;pa» nemhuius fignum efie Richcrus docue-rit,in maiorcmerrorem incidet. Nam pa-nis natura til: impatibilis, quæ naluram Chrifti p-atibilem fignificare non pote-rit.Quoquo ergo fe'vCrtat Kicherus, non vitabit ignorantiægt;fufpicionem dicens: Piinëcctn£fu£obltilionisiefuCk} isli pgnü e(fe.

Siprçceptoremiuiimfequutus àpanis analogialimilitpdinem du^iflct, atq; do» tuiffet fic nos corpore Chrifti verè amp;nbsp;nó indigné manducaro,nutriri ad actcrnira» tenijVti ad tempus pane pafcimur ,feren» dus eilet, fed à Chrifti docirina difce» derer. Is enim corpus fuum porrigens, non quidem alimenti, fed oblationis ra-tionem habuit,dicens: Hoe eft corpus meum quod pro vobis datur, non corpus quod vos alit.

Prætereà mirum eft cum in cœnapané Deo non offerant,amp; maxima animi con-tcntione inficieturfe incœna Chriftum obtuliffe,illumdocere nullam panis ob-ftationem lefu Chrifti non etiain oblati .fignuin effc. Proinde cumin primo ad tuam Caluine dodlrinam aditu tam gra-•uiteroffenderitjConiecluram coepi,cum oftcndcie nobis voluifte, quamlpem de totius doétrinæ vcftræ traditione conci-perc debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Art. a

Dominu! Ie fus per cœnf conin:unionein,fe di-flribuit reciliter,f?d non corporaliter, alendo nos proprio corpore,cuius participationetn facit in nos dejiucre uirtute ffiritus fanili, in nobis im-plendo (juodfigurât facramentum, fedtalis prie-fentia non efl alligata pant, nec inclufa in pane, feddependetexChrifliproKij}b,inuirtute uer-bifui.

hæcmihi fucric explicata, Cùm dicir.Pcr cceniecommunionèfe chrifiu exbil ere, docere vult extrapanis manducationem nullum

K. VIltAGAGK. 'ADVBRtV« eiïe facramentum ik in cfu hoc facramen» tuin penitus confiftere, perficiqiie mâdu catione, Ikiirablutione Baptifmi Sacra« wétum perficitiir: quofophifniate addu» ótos Calutnianos rtarutre cóperi,Euch.iri lliam,quæin eorum qui vira excedunt, viaticumaflcrinturjnerum idolum efftï eaque opinione multos auerfos cffe. 11« lam exptignt mus.

Cerium ell Baptifmi facramcntnm in aótioneomninocsïfiflcre, hocenim ipfa Baptiimi etymologia comprobat. Nam BaptiGnus eft I juatióis aétio.nó eil aqua, Quamobrem incorporeû efle Sacramtn turn necefletft. AtEuchariftia,corporis elt facramentum,nó aótionis. Panis enim noIler vi diuini verbi immutatus fionde« finit elle fubllantia: non enim expirât in aétionem. Quare tantum à Baptifmo diffère hoc Sacramentû, quanti] interaâio« nem amp;nbsp;corpus diferiminis intcrcedit.

SiEuchariftiæ manducatio amp;nbsp;non ipf» Euchariftia Sacramenturn eilet, mandu-cationis adBaptifmum ratio fu b fi (lerer, ceu aélionisad aétionem; fed nemo oïm dixit manducationem elle Sacramétum. Prçtereà notandum eft eaaôtione,qua Ba

mCKPRT ARTIC. UB, I. J ptifmi Sacramenruin conficitu-jipfa eadc liiTiul amp;nbsp;Sacramenti gratiam conit-rri, ni fimiilaclanaturcutis.accipiturgratia.ßa* pîizote, inquit facerdos.

AtEuchariftii'longa alia eft ratio,ea quidem adionequa fitSacranientum, vt putà benedictionc.verboruquc pronun-ciationc, communionis gratia no tribui« tur.fed fola id fit maducatione.Hinc cue« nit,vt quamuis non manducetur Eucha-* riftia.hçcramen non definat veritatis efte corpus,fed ne fruftrà corpus effedtum fir, fupertft vt manducetur,ad gratiam com-munionisobtinedim. Quamobrem corporis eft'edtioni manducatio neceftario fu 'cedit.Ex quibus rebus apparet,cornu nione,id eft,lacrifici) manducarione,no fieriSacrametnm,aut,vt docei Ri bcrus, corporisexbibitioncm.fed vi diuini ver» bi exhibitum corpusjid cómunionis be« neftciuna inanducatur. Dtnique non fic« ut in Baptifmo quod videtur eft, nani videtur efle pan.s quod corpus eft 13o« mini : fed quod agitur,eft ik' c reditur, fit enim conftcratio.qux vere eft opusque Dei.

COMM VNIC ANTES NON corporedomini per communionem,fed in commit nioncpermanducationem- Cap^

IN eodem errore verfatur docens, communicantes pafci per corporis commii' nioné. Paulus cnim panis amp;nbsp;corporis mä-.' ducatione.deeocommunicari docet. Ergo communicantes, ali corporis mandu-l catione potiùs funt dicendi, quàm com-munione, quæ qiiidem eft manducatio-nis effedus.

VT nos ab hac euol uas difficultate, di fpiciamus vnde nomen ducat cornu nio;hinc euenire mihi videtur, quod fiat inter pIures.Na vniiis, nópoireteffccom munio: infiiper rei aücuius oportet efTe cômunioné. Ergo quû inter fe multi in cpena communicant, hi tibi Kichere, ho-, mines crunt, vel animæ: qua aurem de re hos inter fe communicate cenfebis? num de pane?nam panem, corporis tui cibum elfe côftituisianimæ di nini corporis fub-ftantiaattribuésihoctibidonemus : cor. pora inter fe depaiiecômunicent: animç

KICHBRX ARTIC. tIB. I. 4 de Chfifti corpore: tantum vt Pauli fens i.CoMO tentiam hue conferamus:Qnpni3,inquit, multi vnuspanisjvnu corpus fumus, om- « nes quide de vno pane participamuszHçc cc , plana.nuda.atqueapertaeftfcntétia: Oés qui de vno pane' participamus, fumus v-nus panis:quipanisfnum is de quo inter-cefferit participatio, cuius fractio cómu« nicatioeft? isfanèeftfecundum Pauli fen tentia.Exeius enim participatione,è mul tisperfonisintcrccditvnius panisamp; cor* poris efFcótio.Ts aüc lit,fecüdum te, pan is fubftantia,nó caroDomini: Autfallaeft Pauli fentétia,aut in ipfàm «andern panis fub(lantia,q ab oîbus manducatalit, cor« pus tuum cöuertetur, amp;nbsp;aiuina in corpus Domini redigetur. Vide quàm aliéna fit à Paulo hçc traditio:Nefcitis,inquit:quo» ce niam corpora veftra mébrafunt Chrifti? ic Igitur ncc an un« Chrifti corpus elle pof iuntjCÙm id corporibus præftet, nec cor. pora panis clfici: fed necefieeftvt homi. nesplurcs,corpus Chrifti fub panis fpe. cie in alimentû infumentes,de co inter fc communicates,id ipfum corpus effician. tur,necpanis, cibus ad earn rem effe de. bet, nifi quantum panis effigiem gerat.

Nunc à priori fcntentia.fe Richcrus incli nat in commentum aliud,poft corporis mentionem iubiungic,c«t«î partidpationé fiât in uos dt flucre uirtute jj^iritus fanUi,

PARTlClPATlOHENi CORPORIS Domini non cucn-re j^iritui f^nUi defiuuio : fed mlt;induMtione, Cap. V.

HIC participationis defluxus, mira naeafficit adniiratione: defluere res nulla poteft,quæ vacet fubftantia; partici patio au tern non eft fubftantia, fed parti-cipantis inotus:ergo no defiuit is inotus: quum motu defluuiû perficiatur. Quod ft Richerusfumpferit participatiönc mo tumque pro re motui fiibieéta,id eft,cor« pore Domini, cuius fit participatio, in. tuam Caluine reprehenfionem incurret: tibi enim funt ridiculi,qui putent Chri-fii carnem in animam communicantisin= fuiidi,aut defluere.Vnde patet falfam cf-fe R icheri propofii ioncm.

Vos ad euei tendam Eccicfiç de Eucha riftia religione,ab humanis præcipuèfen fibus,armamutiiari foletis. Hine euenit vt trafubftantiationetn abegeritis, quod veftram

I C H E, RI ARTIC. 11 B. I. J y.cftram intelligentiafuperet: vtq; nihil quod naturæ,humanisqi1e fenfibus rcpu gnare vidcatur,dc eaçredi oporcerc ita« tueritis:attamen hoc iaauditum,ac ftupé» dumcarnisyelpavticipationis dcfluuiu, nobisEccîefiç tuf nomine obtrudit tuus Ecc!efiaftes:fed no fentit fe libi reliftcre. Nam fl participatio nobis obuetiiat Spirt tus dcfluuio,dehnet elfe per cœnæ cómu nioneni.vti anteà docuit: aut per fradio. ncm ac diftributionem cibi benedidio» niSjVtdocet Paulus. Influxus enim car» nis, auteius participationisj nihil habet cum manducationecommune: nonenim comediturcaro fi defluit, agit enim qui inanducar, patitur autem qui defluuium fufcipitifed ex præfcripto Domini capi amp;nbsp;maducari debet caro,ab eo qui vita habere vclit.Accipitc,inquit, amp;nbsp;manducate. “

VAlentinus veftriaudordefluuij,in. epte minus infaniebat, quàm tuus Ecclefiaftcs,vmbra quads obtegebat fuû defluuium:Somnùuerat Chrilii carnem

cxle«

cælcftem,ventre Mari« virginis defluxîf fcjVelutaqua canalibuseffluit.Sed Riche rus fuis verborum præftigijs,nihil obdu» cit,prætervirtutemSp.iritusfandli, non exponit tarnen,cur Chrifto,ad hoc deflu-uium faciédum,Spiritus fanÄi opera ne-ceflaria fuerit. Nam Spiritus fanâus, vim amp;virtutemfuä in nobis aliter excrcerc non folet, quàm fecundum propriam na turam, id eft, fpiritualiter viuificando,amp; a’ infpirando.vt quû fada carnis,opera S pi-»3 ritus mortificauetim’, fpirituales effedi, 3, in Chrifto Domino noftro viuamus, isq;

in nobis viuat. Legimus à Chrifto mitti ad nos Spiritum fandum, non autem car-nem,aut carnis participationem in nos traduci,aut infpirariaSpiritu,aut Spiritu carnis inftrumentum effici, quum caro ftt Spiritus organum.

SACRAMENTVM NON POSSS influuiutn diuinx carnisßgurare: necß ß-gurarelur,bnius rei compleniciif tumcffe. Cap.

POftquam Dodor hie reuerendus ex-pofuit domina cfficerc, vt perctena, ▼irtute Spiritus fandi,in vos diuina caro de-'

'n I CH ERI ARTIC. LIB. I,-* defluat,adiungit,implè(ioq«od)îg«r(tlpcr4-mentum.Sed ram alien urn abinfluuio elfc facramentum intelligo:vtàine ratio ini- ‘ ri non potuerit, qua huius viri boni excu fem vanitatem.Q^umanimummeû diu exercuiflem fcrutando,quid in facramen to reperiri pofsir.quodcum infiuuiocó. paratum hoc figurer? vbi nihil fuccurril-fetjttfi me fubijtCaluine recordatio. Sui* dcj, in cand anitvat ueflrjs uerè pafci corpore Domini;eiusc{ircipattern c/J'c hoôù figuram. Ex hoc conieâuram feci,Oodorem Petrum hoc ipfum tradere voIuilTerfed alieno loco defluuium fubrogafleiHoc autem do-cere voluerit;Quomodo ingenio afleque mur,animas per pancm vere pafci corporis Domini fubftantia, fi huius adionis, aut rei figura fit panis? Quum animas pa-fcunturper cœnæ communionem, fi re vera pafcantur,verum effefuum cibu no negabitisjliq; verus fit cibus, quomodo huiuscibi figura efle poteritINó enim figura ell fimul, He figurç complementum. MANNA A CALVINl EVCHA-

POterimus tarnen, amp;nbsp;hoc illitribuc-re, vt fc manifeftioris vanitatis infimu

K. ƒ V I t t A o A G M. A OVER SV J ' !rt,aiîeniiorvt calix figura (it, fi tamé Lu ** cam appellate nobis licuerir. Hic efi, in« quit,calix noijum tcfiamentuni: Nihil di fcri.T.inis inter nouum teft»in)entu,amp; po-ciiHfacrametum interponir.Tibi autetn Richere, calix figura efi : ergo in figura, non in veritate, nouum vobis teftamen» turn DeusChriftus conftituit: ergo vete» ra non franfiuerunt, omnia no (unt fa da noua. Audiamusdehoc foannem in Coe-3, na loquentem; Ecce iam palam loqueris, amp;prouerbium nullumdicis.Scilicetqui paihm loquebatur, figuraccena celebra-turus?manducationeni, quæ in remifsio* nepeccatori'i efi,in prouerbijs dodurusf In figura figuris fine fadurusJCæterùm die nobis cuius ret vini tui pocus figura fniPartidpationis, inquis tfanguinis Domini'. ita fir.!)Hp(f(ttr,inqiiis,/?gMr4/i fidë habueris, Impleatur:ergoè vino fitfangiiinis parti cipatio, vinumque in fanguine mutatur veritatispra:l'enria,\ figtiræ com pl emen to.Quid ad hæcdiremu fÀurfus expone. Cui us rei mann.c inanJucatio fuerit figii ra- numc'ufdeni parrict['ationisf Patres M ve(Iri(inquit Paulus)ocs fub nube tue« 3, riiueandeinomncs cfcam (piritualem in nube

HtCHBRI ARTIC. 11«. 1. 7 hübe manducarunt, eundem poturo fpv ritualem biberunnCuiusergo rci.aqiia: ‘C epetraeffluentis potus fuit figura? (i di eins poculi, de quo fide in Ccena bibi-mus,figura fitjnonvcrüeft vmbrisman» næamp; aquæ euthariftiam noftram prrcel« lere.Sed audi Chriftum. Non Mof« de-dit vobis panem de cçlo verumifcd pater meus dat vobis pané de cælo verum. At» tarnen hoc Caluino difplicct ; huic enim non veriorCœnæ panis ell, quàm mana; non verier euchariftiç potus,quàm aquç dcferti.Nó ergo verum eft, ülarû vmbra« rum Ccenam efle veritatem; non verii eft nubenijveritatisac lucisaduentu, dcpul-fam ac difeuffam elTc: non verum efl à fi-guris Cœnam differre: no verum eft à le-fu Chriftoveteris teftamenti figuras im« pletas efté.fielicem Marcionem quitan-tù poft tempore,talcs nadus fit patronos. Si hoftiæ falutaris oblatio, nouumque te» ftamétuminCœnafiguratum fit: veftro quidem iure poteftiscontendere, eiufdé hoftiæ maétationem arque holocauftmn, fuiffe figuratum,ficenim mortuum lient oblatumoportuit, incjue figura paflum, qui in figura,oblationisfuæ figuram e\-pleue»

Leuit.16

pleueritznon enim minus erat necefie, im plerifiguram afperfionis fanguinis vete» ris teftanienti,ac oblationis hoftiæ pro peecaro,quàm hui us maétationis.

NON POSSE EXHIBITIONEM corporis fdcrtimentoßgurnri, cjuinfsicrei-mentum ueritatem contineat.

SEd fieri poteft, vthanc facramenti fi-guram,ad defluuium {animæ cibum) Doótor non referat:vt ergo difeamus, cu iusrei figuraeffepofsit; dogmatis verba repetamus,amp;cxpendamus. PerCoena com’ munionem,re uera fe chriflus exhibet, alèdo nos proprio corpore, implëdo guod figurât facramen tum.Quumfe ergo per euchariftia Chri» ftus exhiber,adimpletur figura facramen tiifcdfi impleatur, figura elfe definit, amp;nbsp;res noua effeccEpit. Hane rem quam efle demonftrabisf Debebit efle corporis ex» hibitio, ipfa enim ante complcmentum à vobis figurabaturifi erit, panis effe defi-net,amp; nos hue redigetis, vt crcdamusfii-cr3mentuin,autfieri corpus Domini,aut ipfum contineremamalioqui corpus ex-hibcre no pofletjfi eo ipfo effet vacuum. Verùra ad hanc fidem hoc accedit incom»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modi,

RICHBRI ARTIC. LIB. I. 8 modijquôd panis veftri, ad corporis di-uini exhibitione, nulla fit proportio aut lîmilicudo.Name\liibitio,aôio eft,panis verb materia, aólioni amp;nbsp;motui fubiedta: cuius marcriæ ad aótionem, nulla eft com paratio,vtifupràde oblatióé docuimus.

Vt enimquadret amp;nbsp;conueniat compara» ' h. tio,fieri folet materiæ ad materiam,vt pu tï panis ad corpus, amp;nbsp;aftionis ad aftio» nem,ficergo exhibitionis ad exhibitio-nem, figura effe debuit,non panis ad cxhi bitionem,

SEdfruftràlaboramus; fuccedens Do-ftoris oratio,ab hac nos confideratio-ne reuocat.Oftcndir.neque corpus exhi-beri facramento,nequc cxhibitioncm fi-gurari.

Talis(ittquiOprafett(i(i neci^dhieretpttni,nec inhieret,fed dcpe/idet ex Christ prcmijjb,uirtu-tf«frbi/ill. Hane fcntcntiamexcutiamus. • QVumdiuiniiatem afacramento ex-, cludatis, quomodo Chriftumper facramentum exhiberi vobis pofte puta-tis}

W. VILLAGAGN. AOVERSyj tis?Curpani veftrofacramenti noméim» ponitis?patiisab effeftu j facramenti no» men obtinuitUi ergödiuinitate,requefa« tra lit vacuus,abs re, amp;filsofacraméri no men retinet,atque vnicapanis natura có-ftabit veftrum facramentuin, nó duabus» Iren. tlE 5 contra Augu(lin.amp; contra corporis Chri fti rationerti, duabus rebus terrena accæ« lefticonlillentis*

PANIS A COMMVNf, SOLO VSV diffierens, corpus Domini mtura diuinunt non poffe figunre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapJU. f.

HAEC opponétimihi rcfpófum eft. Panem Ctxn^ nojlra, (lt;]uamuis hic à nobif diuinitateIjiolit tur^hoc tarnen 4 päne cotnmuhi di^are,lt;juüdinaltumufum ànobis manducctur, quàm commun s:ßccj- ufu,dißinilione, non ni lura,dppelldtionfm fdcrdmcnti fortiri,dtque cor-pus Dominißgurtire,non ejße dut ßeri. Hac bla-fphemia,nul!amaiorhadenusfuit confi« Äa.Si pänis,vfu folo,à communi différés, corpus Domini figurer: corpus Domini, folo item vfu amp;nbsp;diffinétionc,(fi veritas fi» guræ refpondeat)non natura, diuinû efi: folaquediftinâione, amp;nbsp;opinione,Mofi*

Heliæjamp; loanni Deus Chriftus difsimilis foret. Hue fe agunt précipites,qui fibi plùs cætcris omnibus fapere videntur: amp;nbsp;(vt inquit Apöftolus)ïnflati fenfu carnis fuSjVolunt ambulare in religione,amp; veri ” täte angelorümjquam non norunr,nó te» ” neritescaput,exqüo totum corpus per’* hcxusamp; coniunftiones fubminiftratur, CrefcitinaugmentumDeii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JS

QVoniä hüilo feripturæ teftiinonio, .nulldue Orthodokorum aüäorita-tc oltedis Euchariftiam,quæ Chrifti verbum eft,amp; Opus veritatisj vfu folo à pané comiiiimi diftare,adduci non potui,vt id mihi perfuadetemjfed potiös ex Ecclefiç fententiàcredidij earn fanótificatiohis ra» tionemeffephantailicam» Hocvtdoceä, primùmextefcifcitabor, qui fieri pofie putes,amp; qua virtutCj vt quod natura pro* phanum eft ac commune, vteritis fide auc opinione fandificeturj quôue pertineat hæc fanclificatioj Si vfu panis fandüs eftj fanâitudii^em à te profedatn efle teftabe hsthancautemnullivfui tlbifuturâ efle

planum eftteaenim non eges vt fanâifî' cerisjCÙm tanti ßs,vt fide tua rem propha natn fanctitate afficias. Vcruntamen ofté» dis,non inelTe tibi fanétificandi faculta» tem,fi aliène egeas ad obtinêdam fanétifi cationem auxilio.Quodfi non in hancra tionem,amp; conditionem panis à te fanâi* ficetur,vttibiprodeiTcpofsitgt;quâ in fpc vfuac fideeû fanâificasùn vt animæ tuæ famäitatis fitteftimonium? fi ita eft, fru-ftrà earn operam impendis.Nam fi habêat anima quod illi teftatuin cupis,abs re ex-pofeis huius rei tefiimonium, in ea enim, quod ei teftatum cupis,ficum eft. Rurfus fi dixeris panem, quamuis hic à vobis fa» crum nomen obtineat^non tarnen intelli gi fanétum elle,fed ita nuncupatû, quod pro re fanéta,à vobis infumat :abufu non vfujfanftificatuseft : eo enim abutimini pro re fandajatque in Idololatriæ repre-henfionem incurritis, dum rem propha-nâ in rei fanétæ loco,pretio,honoreq; ha-betis.CaEterùm fi panem vfu folo fanâû, in opus vel teftimonium famäitudinis ve ftræ infumpferitis, vt exiftimetis fanäos effici VOS huius panis manducatione, eo fanclitatis genere vos fieri fanótos necef» feeft.

RICHE RI ARTIC. UI. T» IO fe cft,quo veftram Euchariftia menlî fuS-ritis,id eft vfu,ac diftinéiióe vos fanétos effici,non naturajvosq; vfn membra effe Chrifti,nô natura,quôd vos à reliquo ho minumcœtu diftinguatis,ac fegregetis. Quoniâ hçctua doftrina non potellfubx fiftere,atque pafsimà fcriptoribus Eeclex fiafticis panis verbo Dei effefanftificatus doceatur,àtediflenlj: Apud Cyprianum habetur,vbi fceleratû os panis verbo fans ôificatus intrauit,quaG palea ex area cxs fufflatus eft, de luda in Cœna l'ermonem faciensîItemdelapfis.Sanftificatusin fan guineDominipotus,èpolIutis vifcerib* « erupir,quum pauloante dixiffeG non ftai « tim corpus Domini inquinatis manibusjc accipiat,autorepolluto Domini fatigui-ncmbibat. Credo crgo natura non vfu aut vtentisdiftinébonepanem fieri fan-âumjvbi is verbum Domini perceperir, atque per cum naturæ nos diuinæ fieri confortes.

r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CrfpKt 15,

VBituushicEccIefiaftes negauit di* iiinicorporis præfcntiam, eius tarnen exhibitionemafleruerir.vt propoïî» tum aflequatur,prôfugitadChrifti polli citationcs. D^pendet (in^uir) prtefentiddiuini eorporii in ftcrdmcnto ex Chriâipntftt/Jbiuir* tuteueri)ipii.Êi-go non mandueâtur Chris ftusjfed adcftjaut intereft «Ccenæ veftræî quoniam futurû effepromiferit, vt quû panis fubftantiâ viniq; biberitis j effeâus rum fe virtute verbi fuijvt corporis firfan guiniseiws, anima veftra fit particéps.E quibus tarnen fcriptüris.hæc ad vos reue« latio perueneritjùon indicatis. At Apo-ftolilefu Chrifti docüerunt fiiturû efleJ vt qui manducauerif,non panem,fed car« Ï04B. 6. nem,habeat vitam æternam.Qui verb no manducaucrit eius carnëm * amp;nbsp;non bibe» rit eius fanguinem j rtô habeat in fe vitä« Vide quanto interuallo vellrum Euange lium à noftro differat.Nemo haôtenus,eà prorupit,vt fe,in huncj quem vos êditis« amp;peruulgatis errorero,inducerer.Coms mentum eft,enatum ex hominis iriimici feminejEcclefiæ tam repugnanslt;lt;iuàifl Veritatimendaciüm«

nXCKERt ARTIC, t 1 B. I. îï tos NON POSSE FKVCIVM forporisfironobit iorporaliter irudßxi

HViuscoinmçntiemergetfua fpontc vanitas,anjmo contemplann,qui4 cnuncietRicherus docçns. Cbriftum ue~ ßrum,fe uobit realiter exhibcre, fed non corporaliter: manducandum fe realiter porrigere, fed non corporaliter, Quæmihi restâ noua efl, amp;nbsp;inaudita,vt hic homo, autludçre, aut jnfanire videat. Hoc fané necacliuc nee pafsiué verum efl.Vos homines reali core pore conftatis,amp; corporali.Quî ergo fieri potefl,quummaducatis,quum accipitis, Vtrçfpeétucarnis vcflræ realiter hoc fa-ciatis,amp; non corporaliter? Quqmodoac-ciditvobishæcrei corporis vcftii,àve-ftro corporc,reuulfio,aut feparatio,vt re« uerà manducetis,amp; no corporalitcr?Præ« tereà corpus veûrum qualecunq; fuerit, vefcinó potcft.nificibo corporeo.Quoi modo ergo realiter, fed no corporaliter, hoca vobisaliquando pafeitur? Corpus Domini amp;nbsp;redemptoris noftri lefu Chri» fti,noftrocorpon, (peccatoexcepto) no

N. V I L L A G A G N.' Â d'V E R.‘ cfldiGimilc, reale eft amp;nbsp;corporale. Hoc quuni nos manclucami!S,rem corporis ab eiuscorpore non fecludihîus.Hoc reali» ter amp;nbsp;corporal iter comedimusredimus c» nim corpus pro nobis in morte realiter, iV corporaliterdarum.vt mortisfruélum capiamus amp;nbsp;guii emus : hoc ii etiam ederc VOS putetis,rem corporis, ab ipfo corpore d i ft i n g u en tes, e r ra t i s, lit hoc realiter mdn* ducctis cf non corporaliter, nullusque mortis amp;nbsp;refurredtionisfrudtus, inde ad vos redibir,quum res corporiseius line cor» ipara.ó. pore mortua non fuerir.Euangclium no» ftrum,nositadocet. Qui me manducar, viuet propter me,me(inquit) remcorpo» ” ris à corpore non diftinguens ac fecer» nens:Si realiter manducetis amp;nbsp;non corpo raliterjcotantummodo corpus pofsidc-bitis,quomâducaueriris.Quid aût vobis ^deritrealiter pofsidere,amp; nócorporalis tercorpu'^jjj vobis corporaliter mortuû' Doâoris paradoxû infequés, nô minus ^præcedens exhibet negorij. VerftayCi«-(juit)figno cpniuncla e^,non hahito /tgni re/pc^ du^fed cjuatenus ei rejlgt;ogt;idet, ÇORPVS NON ËSSE PAN! CONIVN» äu,ßdiuinit(iii peine exclura fit, Cap.i^,

INgenij mei aciem,huc nó penetrare fa-tcoFjVt affequar,quomodo Deus Chri* ftusjfit veftro paniconiunftus, nifi infu-fione diuinae effeBtiæ.mutata fuerit in ei’ carnem panis natura,panis effigie nó mu: cyprîd.in tara, vtquemadmodum in humanocor- cocnd. pore,infufalatebat Chrifti diuinitas,fic fubpanisfpecie, ideft, ligno, diuina la- '■« teat caro.Hocexprefsèdocetin ccenafua cc Cyprianus : Si fecundumhanc fententia Rieberus affirmarcr,ligno veritatein effe coniunétam,nó multum laboiarem. Sed non polTum cogitationc complcdi,aut animo comprehendere,quomodo figno, ideftjpani puro, fit diuina caro coniun-âa,fifeorfumàpanehæcà vobis infuma= tur,ipfaquenon fitfacramenti vera fub-ftantia.Certum eft coniunétum dici non poffe,quodnon inhæreat,non infit,aut adhæreat.

CArochrifti eft diuinitate perfufa amp;nbsp;prædita,vt nulla ratione, aut intelli-gentia, ab ca diuinitas diuelli pofsit.St enim leparctur,definetefi'ecaro Chrifti,

(fommunis oftédetur. Quoniodo ergq veftro puro pani, cui fola fides Chriftuniï conne(âit,diuina caro refpôdeat nô per-fpicto:aut quomodo panis natura diuini« tateprorfuscarensjcarneni prorfus diui» nam fignet,ac figuret.Porrpomnino ne-ceffcclljfigni haberi rationé, fi fignovc-ritatë refpódere dixerimus.Ergo non verum eft pané diuini corporis fignû efle.

AN NECESSARIA SIT VIR-tuflt;tltißimi,0)nnipotentif, ad nuncupan-dumpanemmetonymicè. Cap'.ij.

Richerus,p4»em fieri corpus Comini per meto nymi4»f,iiirtuteuerbiomnipotentis‘ H an cm e-tonymiam,ioco, ab eo hue efte intromiß farn exiftimaui, donee è tua fchola, hanc permanaflTe cópertumhabuerim. Sedad« hue cognitum non habeo,cur virtuté ver bi,ad cam afcifcat,cùm cuique (etiam ftul , tifsimo)fitliberurn, rem quamq; alieno

nomme nuncupare, Satis probatur, ridi« culçhuicloeo inetonymiam aptari: quû (vtdiximus)carnis diuinitaté, panis fub-ftantia non pofsit oftédere: fimilitudo eis mcliùs

RICHERI ARTIC. LIB, I, IJ melius conuenirec,qui à fanftitatc pror-fus alien!,verborii artificio, 8i fernionis elegantia,atque f3cundia,veritatein men dacio contaminant: quiq; impropriæ fi« militudinis iniquttate.carneni Dei Chri» fti diuinitate fpoliant.

uerfus Gregorium Niocæfarienfem) ceiia;,fcß.lt;S_ exponcns hunc prouerbiorum locii.Edb tepanem meum,amp;bibite vinûquodmb fcui vobis:panem(inquit)amp; vinum, «»n- Citp.ÿ. Tviramembroru corporaliû Chriftipræ-dicat.«»T/Tu7re//,exemplarfimilisformæ di. cipotcft.Deinde adiungit; Ilie veto ex eodem fonte hauriens,vt omnesSacerdo “ tij myftæcognofcuntjin precatione diui naeanaphoræ(ita Grseci partem miffç vo« c« cant)ficalicubilegit,confitentcsnomini tiiOjfacroaltariappropinquaraus, amp;pro. ponentes antity pa Sanóti corporis, amp;nbsp;fan guinis Chrifti tui,te precamur,amp; inuoca= mus,amp; quæ deinceps fequuntur, fenten-^iâpatrûaropliùs confirmant, quod ante

J, confecrationé, antirypa vocaueriinr.poft yidntu. confecrationem corpus Domini.Cypriai

JJ nus in cœna, Ante verba Domini panem communem nutriendo tantùm corpori idoneum, poft verba corpus Domini vo-

” Gat,efleq; dicit holocauftü,amp; medicamen ” tum.adfanandas infirmitates, amp;purgan-■ettit. I1.4 Jas iniquitatesexiftens. Ircnæus, tua ip-” fiusconfefsione,3ntc inuocationem ver« j'i bi,panem communem vocat^poftjEucha riftiam corporis amp;nbsp;faiiguinis Domini no-jj ftrilefuChrifti,e\' quibus confiftit car-Kmifenus. '■'•s noftræfubftanria.iimifçnus intraâa, tu de corpore amp;nbsp;linguine C'hrifti;Quan-do benedicendæ verbis cæleftibus crea-” turæ,altari imponuntur,antequàin inuo-’’cationediuini nominisconfecretur fubgt; ftantia,illiceft panis amp;nbsp;vinum,poft verba

S3 autem, corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti, Augu-,^gußin. de verbis Domini fermo. 28. Me» mini fermonis mci,quum defacramentis ’’tradarem, dixi vobis quod ante verba ’’Chrifti,quodoft'ertur panis dicitur,vbi

Chrifti verba exprefla fuerint, iam nô pa» »3 nis dicitur, fed corpus. Ex Ch’thodoxis nemohaâenus hue fe præcipitem egif, vt lànclam Euchariftiam, corpus Domini meto«

NON ESSE NECESSARIAM confecrationein, ut pants corpus Domini myßicum fignificet.

KT E quippiam difficultatis, verbis Eu-iN ftathij inhæreat, quum panem com. munem,exemplar fimilis formæmêbro-rum Chrifti corporaliu appellauerit, eft animaduertendum, hunc, ad Ecclefiam, exemplar refcriberff.quæ ex multis cor-poribus,in vnum Chrifti corpuscopula-tur,amp; coalefcitivti ex pluribus granis c6. triris.öicótulisjvnus efficitur panis. Hoc elegantifsimè exponit Cyprianus, in Epi fto.j.libri z.nequeadcam demonftratio. nem, neceftariaeft panis fanftificatio. A. lij exemplar panis azymiamp; puri,referunt ad carnem,e qua natus eft Chriftus, ante, quàm verbum caro fieret.

His rebus often fis, venerandusnofter Myftes,fein alicnam opinionem prori-pir,ita feribens.VeritasbHiMsperamenff Car Art.Ri= nlt;£,complemcntum eft eiusrei,qua per jignum chert, guraturjCr/igniftcatur.in quantum lefus Cbri ftuStpropriie fubftantilt;e nos facit participes: ut îJoj H/j wt Cf« capiti mèbra: bec faciès «as nutrit,

N, VXLIAOAON. APVUi non corpora,sjudmuis hoc fdcrdmentum orrd ßi rrfnrreilionis corporum noßrormi.

AN PANIS, CORPVS DOMb nifigurarepoßitfficorporü fiert partiel* pem,ipfometpinefigurctur. Çap. ao,

SVpcriori dogmate,corporis diuini me tonymiâdidicimus,ideft,panem ideo dici corpus,quod hoc figuretjhi'c autépa tcfit huiuspropofitionis vanitas,Often-dituraliquemcorporis diuini fieri parti-cipem,panefignificari,atque hac ratione figuram impleri.Ad vtram fententiä po-tiÙS adha?reamus,non video,fed agnofeo has inter fe Jongifsimè difcrepare, atquç lufpicor neutram defendi poffe. Hoe in» fpiciamus.Hïc fieri participem,p3ne figu ratur,fieri autem aóiio efl, aétio ergo pas ne figuratur,nó corpus. At fuperius, corpus cuius fieret participatio, fîgnabatur. Panis vcrô,vtruraque fimul figurarc non potelhhîc enim materia confiftit amp;nbsp;fub» ftantia,fieri materiæ participem(yti dixie mus)aâioeft,non fubftantia: quamobré non quadrabit figuraznam fubftantia, no figurabit non fubftâtiam.potiùs mco iu-dicio dicendum fuit,panis manducatio«

A I C H B K I A R T I e. 11 B. ti licm,cfum diuin® carnis fignarc: Nant Vtriufque rei manducatio in adione coo fiftitific panis ad corpus, manducation« huius,ad illius manducationê, ratio quæ* dam conftaretiPraetcrcà fi hæc adio,fieri Chrifti participem,figura: fit coplemen-tum,quum impletur figura irt cam parti» cipationisadionero,panis,qui figura eft, tranfl’ubftantiatur,amp; definit cfic panis,a-lioqui minet figura, nec vcrüm efteam impleri.Vide quot figuras, ac véritates hobis obtenderis.Primùm oblàtio figna» batur, deinde exhibitiô, poft participa» tionis defluuiüm,tandem corpus,poftre* tnbjhuius fieri participcm.Quarum rerû, tiulla,meo iüdicio,vera figura eft*

Ab hoc ctrorc fe irtcîfàt in voraginé,è qua (nifi tu manil ci porrexeris) vix poteritenatare. Docet chriflunt prûpfù uot diere fubflatitiaiitd tdittett, Ut dnittidf nutriiit,non corpor4.Putauivfqueadhuc,homitiesvos elle,non animâsîhoîes fi fitis, amp;nbsp;vos alue-tit Dominus propria fubftantia: corpora nutrit«

Ge»f,2.

M. villagag n. adver# nutrit, non animas folas: Nam homines corporeifunt. Atqueadeo, hane fortiti funtnominationem,antequàm effent ani mapræditi.Scriptum eft, amp;fecit homino de limo terrx, amp;nbsp;infpirauit ift facicm eius fpiraculum vitç,amp; faétus eft homo in ani mam viuentem.Hominem aurem nutriri hinc probatur. Qui manducat carnem meamamp;bibit mcum fanguinem, habet vitamjamp; ego fufcitabo eum in nouifsimo die. Homo perfeétusergo, vt fufcitetur, manducarc debet.

SEd concedamus vos animas effe, rion hominesiquaminibitis nobis rationc Ô animæ,vt oftendatis, corporis Domini fubftantiam,àVobis verè manducari? Ani märum intelleâualis effentia, tcrrenam materiam non capitjuon edit,non admit» tiuquidergo? imaginaria amp;nbsp;phantaftica eft veftra manducatioJ At ( Caluine) tuis cdicis,atquc praîcipis,tota mente vt ea-ueant,nehocerrore fe induant: federe» dant,Mtf caro Comini uerè eß: cibuf i fdnguii eiu$

tins uerèe/i potus,/jc his ulimcntiSißdeles in ui^ tarnaternameduarioportere: perftas tarnen ,i in hac rententia,cibumcarnisdiuin£,clfe^i~

dd foldw MÎtnam Ißeääre: fidcq^^cr intclleilu,non reali manducatione manduaritue-flrdm'c^ minducdtionrni, non cffcaliud quam ß-deifruélum,cr effe^um. Sic dum iniaginaris ex phantaftica emerfiffe manducatione, in eam fubito relabei'is,iIla tua fidei man ducatione.Eo namque paâo,à te no man ducatur caro,fed putatur manducari:atq; in carnis locum fupponitur fides. Hoc li Chrifto Domino placuifletjOon dixiffet, . j Caro mea vere eftcibus: fed fides in mel carnem amp;nbsp;palsionem. Quatro exte fi cre-dendo inpafsionem Chrifti, hicàvobis comeditur: non æquèetiamPattern, amp;nbsp;Spiritum fandum manducetisJ creditis enim in Pattern, amp;nbsp;Spiritum, non minus quàm in Filium.

Domini adeûtibus: vt vitæ cibus, quo mi lo4«. 6 trimur,nópereat.Namfcriptumeft,Qui audit fermonesmcos,amp; crediderit in eu qui me mifir,habet vitam eternam.Itemî hæc eft alité voluntas patris mei qui mifit ” me:vtomnis quividetfiliu, amp;nbsp;credit in ’’ eum,habeat vitam a:ternam, amp;nbsp;ego fufcb ” tabo eum in nouifsimo die. Proinde no-îofidemàmanducatione fecludere : fed credo banc æquè eflead falutem necefla» riam.atqüe fit manducatio j vtverè man« duceturChriftuSj Nam(vt teftatur Apo-i. Cor. it. ftolüs)qui vitæpanenicomedit indigné,’ JJ iudiciüm fibimanducat,amp;bibit.Quoail ciore,idê Chriftus, vni eft lapis offenfio-nis,amp;petrafcandali,odor vitæ in vitam* ” alteri odormortis in mortem,pofitusin ruinammultorû.Nec definit effe vita amp;nbsp;redéptioiproptcreàquôd huicfit ruina: Asgwftt«. Neclt;vt fcribit Auguft.contra Donatiftas lib, î.ca. 8.)malum 3ccipiêdô,fcd malèac« ” cipiendo,locû in fe Diabolo præbuitlu-” dastSic indigne quifq; fumés Dominicu ” facramentû,nôelficit vtqüia ipfe malus ” fit,malumfit*autquianonad falutem ac« 3« cipit,nihilaccipit.Corpus enimDomini* J} Scfanguis Domini,nihilorainusetiâ erat ciSi

eis,quibusdicebat Apoftolus,qui mans“ ducat indigne t indicium fibi manducat “ amp;nbsp;bibit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

Ne verbum credendifquu diximus ex loanne omnes qui viderint filium,amp; ere» diderintjvitam habere)aUquam difficub tatem.pariat,audi,quomodolrenæus hoclre«lt;e«^i intellexerif.Crederc.inquit, eft voluntas “ tern Dei faccrci Voluntas autem Chrifti, « quot;Verbis fequentibus declaratur,Ego fum panis vitae,qui de cçlo deicendi,vt ft quis manducauerit ex hoc pane,vitiat in «ter» num. Rurfus qui manducat carnc me3,hi bet vita, n6 ergo fidei prædicatione mart ducationera fuftulit aut negauit Dns.

PROBATVR EX HILARIO nnumnosefpcicum cbrißo «dturdütcr, per facramenti martdMMtionem.

Hilarius fidem, modum elfe docet obs Htldr.ti.S* tinendæ naturaliter vitae:fedEuchas de Trtnib riftiam ipftus vitæ fu'oftantiam habere.

Hoc loco fequenti probatiNon pro eis tantum rogo,fed eis,qui crcdituri funt ec in me.Honorcm que dedifti mihi, cis des « di,vt vrtum ftnt,ficut amp;nbsp;nos vnum fumus:

N. V I L L A G A G N. A D V F. Ri ' 35 egoineisjt'jinme, vtfint omnes confu-jj mati in vnum.Isintelligit facramenti mâ ducationejiiinc Apoftolis hoiTorem datum fuificjVt vnum carne elTcnt cumip-fo naturalitcr.Docemurergo carnis com munioncm.re vera nobis nô dan bne car nis manducatione, quamuis Baptifino, Spiritum fanôtum, vimque refurreôio-nis,Spiritus infufione fufceperîmus: Hæc î) funt eius verba.Si cnim verè verbum ca-3, ro faftum eft,amp; nos verè verbum carnem JJ cibo Dom’inico fumimus.quomodo non naturalitcr manere in nobis exiftimâdus eft.qui amp;nbsp;naturam carnis noftræ, iam infe parabilem, fibi homo natus afîumpfit, amp;nbsp;naturâcarnis fuæ, ad natura ætcrnitatis, fub facramcnto nobis commiinicandæ îj carnis,admifcuit? Quifqiiis ergo nattira-33 liter patrem in Chrifto ncgabir, neget jjpriùsnônaturalitcrvel fein Chrilto, vel JJ Chriftnm fibi inefle; quia in ChriftoPa-ter,amp;Chrillusin nobis vnum in his elfe ■” nosfaciunt.Si verè igitur carnem corpo« ” risnoftrijChriftus aflumpfit, (ii verè ho-” moille, qui ex Maria virgine natus fuit 35 Chriftus eft.nosq; verè fub myfterio car« 3) nem corporis fui fumimusjamp;per hoc vnû

M t CH ÉR 1 A ft. tic. LIB. ï. ïS erimus.quia Pater in eoeft, amp;nbsp;iHe innoe*‘ bisjquomodo voluntatisvnitas afferitur, quin naturalis per facramentum propriet lt;« tas,perfeö:ac facramentum fit vnitatisfVû cc de perfcâæ facramctum vnitatis efleEu charlftiam:Non ergo fide fola,perfefta fit corporiscommunicario, citra facranien-tum: Paulo poft fubiungit: De natural! enim in nobis Chrifti veritate, quæ dlci= musjftultè atque impiè diciinus,nifi ab eodidicimus.Ipfeenim ait, caromea ve* “ rèeftefc3,amp;fanguismeus verè eftpotus, « qui edit camera mea, amp;: bibit meum fan- cc guinem,in me manet,amp; ego in eo: amp;nbsp;hsc « accepta,amp;hæchaufta, id efficiunt,vtamp; nos in Chrifto,amp;Chriftus in nobis fit: Paulo poftiQuod auiem in eo, per facramentum cômunicatæ carnis amp;nbsp;fanguinis fimusjipfeteftaturdicens,amp;hic mundus “ iam menonvidetjvosautem mevidetis: quoniamegoviuo,amp; vosviuetis, quonia cc egoinpatre,amp; vos in me,amp;egoin vobis. cc Deinde qui edit camera meam, amp;nbsp;bibit çj meurafanguinem.in raemanet,amp; ego in Co. Noncnira in eoerit, nifiin quo ipfe fuerit, eius tantùra in fe aftumpta habens camera,qui fuafumpferit: Paulo poft vt

N. V XL t A O A G N.J A D V E R, oftendat,quomodo fumi debcat, fubiun* JJ gic:perfeéîæ autemhuius vnitatis facra» mentum fuperiùs ialt;n docuÈrat, diccnss iîcut memiiît pacer vmés,amp; ego viuo per ’’ patrem,amp;qui me mandueatjviuit per me; viuit ergo per pâtre,amp; quo modo perpa» ’s trem viuit,eodem modo per carnem ciu$ ij viuemusîOmnis enim côparatio, acj in« 3gt; felligentiæ formam praefiimitur, vt W de J, quoagitur,fecundum propofitum, exem plum aflequamui:Hæc ergo vitæ noftr» caufàeft,quodin nobis carnalibus,m^né« tem percarnem Chriftu habemus, viétu» ” ris nobis per eû.eacôditione qua viuit il» ” le per Patrem.Qui volunt plura videre,le gantHilariumlib.8,deTrin,

OSTENDITVR POST NV-tiKM difcußione aducntumc^ lucis, nunc propter necefjarium Domini mindiitum,in

OStendimus ex Hilario, facramento cómunionisGarnisfolOjfidei admi-xto,nos carnaliter amp;nbsp;natnraliter in nobis habere vitammanentem:quanquam Bap tifmo.

MC« ERI ARTIC. tîB. I. tifmó,Spiritum viuificantem,vimque re. furrevlionis,Spiritusinfulîone fufceperi mus'.Probandum ergo mihi fupereft, ne. cciïariam efle nobis naturalem carnis có. xnunionem.ln quamremtuæ traditionis Caluine accerfam auxilium. ScrjHf necfjji. rib not fieri mêbra Chri^i,os ex eius ofiibus, ar* »cm ex ciusct(rne,unuméji cffè cum Chrifto opor. tere/ft è nofirit, in tUius naturain emigremus : ex fo uiudiWHs/«ccwm uitic abeo trihentes,uti furcu* lus ex r(«dice,lt;tltoc}Mi uitam nos confecjiii no pojjc*

Hoe tibi aflentior.Dicocrgoà teetiâ docerijcarnem Chrifti n3turalem,neceffa riô elfe manducandam,nô fide folùm, fed verèae naturaliter.vtdocuit Hilarius, Cy rilluSjChryfoftomus, quotquot fuêrc vetufti fcriptoreSjCÙm nullum alium mo dum habeamus,quo earn gratiam poft ba ptifmum prolapfi aflequamur, Huie tux fententix veteres figurx me côfirmarût; quasadfandificationem,ac carnis ernun» dationem,lex Patribus neceffario prxfcri pferat:T urn quidem ante veritatis aduen tum,quum huius manducationem, temporis necefsitas impediret, folo Spiritu, ae fide,in meritofuturx veritatisjfanâifi catio perficiebaturtSola enim fpe.hüe vi-

debant quem nos videmus diem, amp;nbsp;læta-bant.ur: ied podquam venir tempus,in quo non foliim in Spiritu,fed in veritare ctiâadorari,acfibifacrificari voluit De’: nôampliùs {'o!o.Spiritu,fed fpiritualiter, id eftjcarne amp;nbsp;Spiritu,figuras expieras eß fe ex Chrifti decreto oportuit: tamq; ne-ceffariô perfici communicationis corporis Sacramétumîquàm Baptifmi, fi fecun« dum tu3mfentéti3m,naturàlitefin CJiri= ftonos,amp; cumin nobis viuerc voluerb musîcarnisque noftrænequitiam profli« gare. Huic noftrl; fententiæ Richcriani oppofueruntinfantes,quoshæc dicêtes, videmur è fpe falutis cxcludcre.quôd no habeât in fe Chriftum corporaliter ac iia-turaüter manentem. Hue amp;nbsp;Patres addu-xerunt,qui folo Spiritu.efcam fpiritua'é manducarunnfed temporis necefsitatem exeufationis loco illis obduxi, Addidi necreipla,in veritate bapti^jatos patres fuiffe,quibus tarnen baptifinus vmbrati-lisprofueritzex eo tarnen propter dccre-tum Domini,cóeludi non oportere, a no bis lauacri veritatem negligi polfe: fic, quamuis vmbraml’ola futuriboni habe» rctmaanaE,agniq; maducatio, reliquœue expia»

expiationcs ;acnihilominus in vericatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

futur» mcrito.vmbræ iftæ Patribus pro» fuerunf.non pofTe tarnen fine peccato,ho ftiæ veræ rnanducationem aut Baptifmu negligi.poft nubcdifcuflam, propter ne» cefTariutriDu.ninimandatum;fix quoaf firmaui,aliam nobis nuncnouam ,ac vi. Ucntemeife viam à Domino initiate,fan» öificationisq; rationé propalatam, quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Patribus fuiffct.quam qui tramp;igrefTus fue rit,rcétà adpcrditionem exitiiimq; per» gere'.Quodenim Spiritii in vnibra.antc _ j lucis ortum fatis erat præftare.nunc tenc» bris difcuisis, inSpirituamp; veritatecxe» qui ac perficerc nos oportere, à Chrifto edodos clTe.Ergo.inquiût,aliter in Chri fti corpore manebimus, aliter Patres : ergo, inquâ,amp; aliter lauati Pattes, aliter la-uamur ; quid tum fi nódum erat maduca-tiocorporea,baptifmusq;,ppofitus ac in-ftitutusmuncautem propterteporis ne-cefsitatem,ac nouum Domini mandatû à figurisad veritatis culturamtranfgrefsi, longe vberior efteôlus per Dei mifericor diamconferatur? Ab hoepropofito non Tertuîlid. alicnû elfe iudicaai, quod à Tertulliano de Bjtptif. 4jdici.Chriftûhumanam omnium perfo mo.

narngefsifTcjeamq;obrem fuum baptiâ mum ad Adamum ipfum,omnesc}; fuos fi lios refpexifle. Si ergo Chritti baptifmus Patres refpexerit, eisque fuerit imputa-tusïcurnonfui eins corporis mâducatio, potusq; fanguinis, illos etiam fpeââbir, quos non voluntas,fed magno fuo dolo-fe ncccfsitaSjà veritatis manducationc dil Irenm. foluit?Jrençus feribit Patresnuncin ope«’ ribus Eccleliæ confequi,propter Sanfto-rum communioné, quod folo defiderio Pfü, n8. præftitefintzItéparticepsCinquitDauid) fadusfumoïmtimêtiumte. Videmus Si infantes,qui per ætatem credere non pof funt,in fide parentum baptizari,cur no ij çtiam in fide parentum,ac Sanftorum cô inunione,manducabunt {præfertim cùm vnaôc eademfunt.cumhis virisfubftan-tia,quos ex carnis amp;nbsp;fanguinis Chfi fub» ftantiaconfifierc, propter diuinæ carnis manducationcjcognofcit EeelefiazSi cre* datisfuppliciocarnisChrifti,Adamu,om nemq; carnem redemptam elfe, cur non carnis Chrifti,fui à fe corporis manduca-tionefatâafanâificatiojoon etiam retro trahcturfQuum nihil haberé, quominus iderederem, in tuafententiaconquieui:

è tttitiira cdrnis nofire,inchri{li naturdm ncceffd “ rioemigrariof)ortere,tttê)ceo fnccMmuittetrdhd muf,uindmuf,crcodlefcdmu!. At cu antiquis « iudicaui,id nópofle fidc,ac religionisco- ' lenfu folo perfici,fed vi myrtic* benedi-dionis ac Euehariftiæ reuerà manducatç, cuiusminifterioefficttur, vt vnum cUm Ghriftore veraeffepoffiimus, atque ha-bereSacramêtibencfîcioinftituto, quod i natiuitate habcat Filius, vt cum ipfo v-numfimus inDeo.lntereà tarnen negari non debere,nos baptifmo Spiritum, vim» que mortis ac refurreélionis eins confe-quizfed Cœnâ baptifmo fupcrefTe, Vt na-turaliter vitam habere ( vtanteadidum eft)pofsimus, naturaliscarnis manduca-tione,effeq-, confenfu,carne amp;nbsp;Spiritu, v-num cum Chrifto, eumque in nobis habere naturaliter manentem, quum.vt di-ximus,pollacceptam baptifmi gratia re-lapfi fuerimus, amp;nbsp;à carne Chrifti per pec* catum feparati.

PEccandi occafionemcaptaftis ab Au- AugufttiT. guftino dicete,non qui premit dente,

J, fedcordcjvitammancliicarc. Itaenim no carnaliter,fedfpiritualiter tantum hanc manducaridebere intelligitis. Dicam er» go hac de re quod fentiam.Spirituale mâ ducationem non reijcio; fed hanc intelli» gi debere fecundum antiquorum religio nem iudico:vt fecundum Spiritus partici pationem.nofecundum carnis defrauda-lreine,li.^. tionem, (vt inquit Irenaeus) fpiritualern cibuni hominëque effe dixeris.Qui enim ” carnemexcliiditjamp; folo Spiritu, fide,ac animo manducat, iam non fpiritualiter manducar,fedSpiritu;neq; fpiritualis ta» 31 lis homo dicitur, fed Spiritus. Quûergo docet Auguftinus, fpiritualiter mâduca-rioportere,hominisfpiritualis manduca tionem lignificatmon fidei foiius futura Romdn. 8. efletficuti Paulus dixit nos elfe fpiritua» les,quum in carne non fumus, fed in Spi-ritumon quod carnei efle deficnraus.fed quia Spiritu fada carnis mortihcemus, l.Cori«,5. licuti idem Paulus cos vocatazymds, qui malitiae fermento expurgati fuerint: non ergo qui re£tè Auguftinum interpreta-tus fuerit,fidei folius manducationc do» cebit: fed hominis Spiritu Dei mortifi» «ati oris manducationem, effe Spirituale man»

mäducationem credet. Auguftinus enitn Spiritualem manducationem prædicans, non intelligcbat eomodomanducari o« portere, quo Patres manducafledicitis, quumidipfum,locoa vobis citato,repre hcndat,manna,Euchariftiæ vmbram fuif fe confirmanszoportuit enim Cyrillo te-fte,vt non folùm anima per Spiritum fan» cyrillusin ftum,in beatä vitara afcenderet, verurne- ludwncm. tiamvtrudeatqueterreftre hoc corpus, « cognato fibi guftu,taétuq; amp;nbsp;cibo,ad im« cc mortalitatem reduceretur.Vide carnis amp;nbsp;« Spiritus diftiniSum efle cibum. Hoc aute (vt fuprà demonftrauimus) fieri non po» tuit,antcquam lux in mundum venerit; quod cxprcfsis verbis Deus docet dices: Patres veflri manna maducaucrunt in de» fertOjamp;mortuifuntzqui manducat hunc panem,viuet in xrcrnum. Quæ compara» tioà Domino fruftrà fuiffet vfurpata, ni» fi manducandi rationem diuerlam, ficut diuerfum effeétum propofuiffct, vnam Spiritus,fpiritualcm alteram,id eft,carnis amp;Spiritus;Infuper fruftrà mannae amp;hu-ius mauducatio, Euchariftiam Sc huius manducationem figuraflet,nifi in mandu candi ratione co ucnircnt.Hanc ergo Eu«

chariftiam,mannaE vernatem,tam vcrè S£ fpiritualitermanducarioportere contcn do,quàm verèamp; fpiritualirer ad vitamà ' Patribusvmbramâdücatalit:quüd find aliter comedi vclis,quàm fub nube,id eft» in figura panis, adhuc in Mofemanduca-bis,amp;èChriftoMofemfacies,qui nôali-: ■ ’ ternobispanem vitæ manducanduna dc-derir,quàni Mofes. Quum ergo dicis te» , vnà Chriftum Spiritu manducare, quum à te manducatur panis: Refpondeo, codé modo vnàcum manna,à Patribus mandu catam fui (Te veritatem. Nulia ergo ratio-ne Chiiftus ludæos corripiebar,amp; verbis Cyrilluf, caftigabat.CyrinusIib.ti.ca.16. de fide-lium corporali cum Chrifto vnione düTe rensjhocclariùsexponit: Pauli locum ad Ephef. hue afferenSjVtdoceaîcorporalé nollram vnionera,àPatribusagnitâ non fuiffc'.Hæc funt Cyrilli verba. Hæc auté ** vnioad Chriftû,quôdcarniseius parti* cipatione acquiratur, ipfe rurfus Paulus gt;’ de myfterio pictatis dillerens, teftatur. a* Qimd alijs (inquit) generationibus non » cft agnitum filijshominum,lîcutnûcrc-}, uelatum eft faniâis Apoftolis eius,amp; Pro» pbews in SpiritUtcffe Gentes cohæredcs;

XXCHBRI ARTIC. Il B. I. «oncorporalcsjcomparticipes promißios “ nis in Chrifto.Idem paulô fuperiùs dixe rat: vt igitur inter nos amp;nbsp;Deum fingulos vniret,qu3muis corpore 8i anima difte-1lt; mus,modum tarnen adinuenit cófilio pa- « tris amp;nbsp;fapientiaî fiiæ congruentcm.fuo e~ nim corpore credentes, per communio-nem bcncdicens, amp;nbsp;fecum amp;nbsp;internos v-num nos corpus efFecit.Nâ fiomncsvnu panem manducamus,vnum oés corpus cf ficiemur:diuidi enimDeus nonpatitur. « Idem lib.4.ca.i6.Proptercà corpus amp;nbsp;mée (e bra Dei fumus,quia per banc benediétio» u né myfteri) ipfum Dei filium fufcipimus. SI HIC SIT FINIS ALIMEN.

tidiuini: utmänducantem uniat chriflo,ceu fafgt;iti mcmbrdtali cor[gt;ora,non ani^ masfolat. Cdp. ZI.

Hlsintclleâisrcbus» Miniftri noftri doftrinam profequamuriRationem adiungitjcur nos fuæ fubftâtiæ Dominus nofter faciat participes. Nos nutrit ( induit) ut/îbinosconiungat, ccuWtmfcracapift. Ergo, huic aliméto bnis eit à vobis propofitus, Vtvosconiungat amp;nbsp;vniat cum Chrifto. Cùm ita fit, earn rem, cui fubminiftratur ali-

•limétum.Chrifto vniri oportebit. Quó ergo ad animas veftras alimcntum perti-neat,non adcorpora:has folas vniri,amp; fic« ri mébra Chrifti,dicere debetis. Scd Pau^ t.Coyw.6. ab hoe fomnio me dcducit fcribens;

Nefchis quoniamveftra corpora mébra funt GhriftifHunc fi non refpuitis ( atta-men in hac manetis fententia, vt putetis, id vniriChrifto,quod diuina carne vefci» tur)eft necefle,vt Ecclefiæ aflentiatis,hot mines, non animas folas carnem ChrilH manducare.Nam homines funt membra, non animæ.

SI SPIRITV TANTVM MAN ducetur Chriftus,Spiritus eße cum eo copu • lnm,non corporis. Cap, 28.

H Oc quoque vobis eft animaduerten dum,fi vcftra manducatio fit Spiritus : id eft, fidei amp;nbsp;intelleâus, eo modo voscorpori Chrifti inhærerc, atque eius fieri membra,quo manducatis, id eft Spi-rituamp; fidc,non rc ipfa, cum Chrifto vnû fieri corpus, amp;nbsp;non vtièpluribusgranif contufis panisconficitur; Nam quod ex Spiritu nafcitur,eft Spiritus,

SI animae solae, chri. ßi alantur came, f ds in cdrnem inutdri oporfcrr. Cdp. 29.

■ftrocorpore, veraamp; naturali carnc vefcantur.oportct eas in camera conucr= ti:quoniam q»od nafcitur ex carne, caro loin. 6. eft.Augufti.in perfonaChrifti loquens, Augufl.to* hoc probat his verbis. Cibus fum gran- fcß, lit. 7. dium,non rae rautabis in te: fed tu muta= berisinrae. Anima igitur incarné Chri» ftirautabitur.

EXEMPLO VXORIS ET MA. y ritifubfldntiarum communione ,-Ec(lefidm unumcuin chriHofitricorput.

T)AulusadEphefios,huncnobis nodû A diflbluitjmariti amp;nbsp;vxoris cóparatióe. Nemo(inquit)carnem fuam odio habet, sc fed nutrit ac fouet cam, ficut Chriftus Ec (« clcGa:conuerfaratione,ficur vhufquifq; camera fuamnutrit,Gc ChriftusEccleGt am. Difeamus igitur ex hac Gmilitudine, quomodoà Chrifto nutriatEccleGa: Si à tecaro tua cibo corporeo nutriatur, no Gde credendo, ex Pauli fsntentia fa-tcri debes EccleGam à chrtfto,corporea mandu»

manduçationenutririjamp;foueri.Prçtcrei hoc loco docemur.eo^odo Eçclefiam ef fe carnem Chrifti,quo carft noftra fit no-ftra.Non credo putare tegt;carnein tua eff« tibi tuam fpiricualiter.fed re vera:fic etia fateri debes,reveraEcclefiâ carne Chri-fti conftare.non Spiritu foio. Addit Pau-jj Ius:Qui membra fumus corporis eius, de carne eius,amp; de ofs,ib* eius,proptcre^ re-linquet homo patreih amp;nbsp;matrem, amp;nbsp;adhf ” rebit vxorifuç,amp; eruntduoin carne vna.

Superior fententia hoc exemplo confir-matur.Sicut Eua erat os ex ofsibus mari-tijCaroexciuscarne;Ecclefiacaroeft, ex fponfi fui Chrifti carne, amp;nbsp;os ex eius ofsi* bus.Et ficutEua cum Adamo vna fuitca ro:fic Ecclcfia cum Chrifto caro vna cengt; fendaeft.Supereft confiderandum, qua* 5 Jis fit mariticum vxore copula: vtfecun-dum hanc de noftra cum Chrifto cómur nione iudicemus.Qui contender fpiritus vinculo,cum Chrifto nos elfe copulates, amp;nbsp;vxoris cum marito efte carnis commua nionem,peccabit in fimilitudinem.Nulla enim eft materiæ ad Spiritumproportie aut ratio.

Accipite(inquir, corpusfuumporri^*^ * gcns)amp; manducate. Si ad animas fpeéla-bat corporis maducatîo: cur ad homines ApoftolosdirectumeftmSdatum? ADo mino panis eft porrectus facerdi feorftim àpanejcarnemanimæ credendo mandu-caruntthanc no fibi à Domino porre(ftagt; fed fine præcepto manduçaruntf Accipi autem debuit,amp; maducari,ex præfcripto Domini,quicquid datum fit,fiue corpus, fiue animam edentis refpexerit munus.

Vnum enimgt;amp; vnadere,ftlitprçceptum. Prætereà,fi animæ,corporis diuini fubftä tiamrcccperûr, reliélocorporibus pane, cis feorfum à corpore,quid effet fuæ fun-dionisjà Domino prçfcribi oportuit.Sed (vt diximus)vnum,amp; vna de re, fuit Do-mini prsamp;ceptum. Item, li feorfum à cor-porc anima credêdo manducet, feorfum à corpore credere etiam, amp;nbsp;capere corpus debet,ac re vera maducare.Sed corde cre= dituradiuftitiam, ore fit confefsioadfa- • it*

lutem.Hæ funt partes crporis'fidelß.non animae.Qu um fides torpori amp;nbsp;animae co-; munis fit,aequum c(l,vt communiter di-uina vefcantur fubftantia.

AB ANIMAE ET CORPORIS commw^ionGCiIiH»! hominis non änimic[o lius,/'ed utric/ue proprium effèpro-bari. Cap. 31.

Hoc facite in meam commemorationem: ad homines,non ad animas folas fermoné dirigensiNon enim debet quod Deus co iunxit,ab homine feparari, vt alteri tan-MdtlLip turn parti bonum applicemus. Scriptum eft,relinquitismandatum Domini, vttra ditionem veftram ftatuatis.Videteneco-mittatis, vtin voshocdiótum compctat. Dominus iubctcdi fuumcorpus.fdngui-nemque bibi in remifsionem peccatoriK VOS hoc inuertitis, corpori beneficiû hoc eripitis,transfertis ad animam folam, ne-gantes homini carnis diuinae manduca-tionem: hanc carnem,auteiuscommu-nioncm,fidein animam infpirariconten ditis. Quis manifcRius cum Chrifti verbis pugnarepoteft? Quum infpiratur ca= . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro

ro(infpirarifi pofsit) non maducatur- At manducandiim eft corpus, amp;i bibedus eft ci fanguis.qui credidir,amp; audicrit fermo= nem Domini. Infupercarnis communio, nonàSpiritUjfedàmanducatione ex Pau li fententia perficitur - Panis quern frägi- i.Cor. 10. mus,nónne participatio corporis eft? Vi. de comniunicationem fraótioni tribui, honfpiritusdefluuio.

CORPVS mandvcantis in lt;inmlt;im[Mm,corÇ:oris diuini fub/latitbm non transfundere,ß ea fubftantia careat pants, atque in pane non inßt diui-nitas. Cap. 53.

RTcherus, nein hancrcpreheniionem incurreretjcôcedcbataliquâdiudiui näfubftantiä è fignoin anima fuâ pene-trare,fimulacàfecarnis fignum mandu-caretur.Sedabhac opiniôe deieétus eft, amp;nbsp;refipuir,quum oftenderemus fieri non poiTe,vt in animam,diuinacaro tranfmic-teretur à noftro corpore, quin corpus fie ret cû anima fua particeps : fimul vidcbat hucincidendum efte fibi,vtfatereî, è pane diuinam fubftantiâ depromi oporte-re,fiefupanis,hæcin anima peruaderet.

N. VILLAGAG N. A D V E Name pane diuinitate vacuo, elici no po» , nbsp;nbsp;, . tcftdiuiniras. Keliquadoôtfinæmembra

AnUWittî. profcqu3mur.PerCof«4wrca^tffr fechriftuf diflribuit,(]uoniim noshaurire uitiiin fucil i ar-' nbsp;nbsp;ne fua, femel in fdcri^ciu obldtâ.Sed intemi md'

gimiri non decet,hunc fe corpordUter exhibere, Ui'lcdrnisfuiefublîdntiam cnmnoßrd comifeere, AN CHKISTVS REALITER feper Cœndm exhibedt, cùm eiusnegetur prtefentia. Cap. ^(4.'

■iter per Cœnam exhibere, ex eo q-Imi,num etiam realem corporis præfen-tiam admitteret. Scriptum mihi propria reliquit manu,plané fchanc negarèqöSj-uis realem diftributionéafHrmaret. Hoc ænigma hisdiffoluitverbis.cbri^ur/rrM-literdißribMt,ideß,hoc nosdfficitbeneßeio, ut in mortem fudm credentes,hdc ipfdßde, uitameX eius cdrnehiiuridmus,c}u£ pro nobis in fdcrificiti obldtdeß. Sed hoc refponfo nihilo mihi plusadiecitintelligétiæ;Si enim fidehoC afticiamurbeneficio, vtvira hauriamus, non fitpercœnam carnis vera manduca» tiojVti docuit fuperiùs: Sed necetiam fit diftributio.Imputatur cnimpotiùs,atq;

Rï CHERI ARTIC. LIB. I. 2? roeritura applicatm- hoc paâo, quàm Hi- ' ftribuatunatq; cot ra quod Dominus cars mem manducari iufferit, vitani quæ in car neeftjifdpirari docetis Ó fpirituales,erro renique fcripturæ à vobis creditum, hoc hauricndi vocabulo reftituitis ,carnis e-fumfaftidiences.

QWM RENEFICIVM RE-dfinfitioitis äd bominrut refpicidt, cui fgt;ec~ clt;tf Kin imfiutdtur: corpus eius d mM ducationeurceri nondcbere.

T)Rætereà fpes amp;nbsp;beneficium crucis, ad J- hominem ex Domini pollicitationi« bus redire debet, non ad animas folas. Na corporis(vtait Apoft.ad Rom.8.cap.)eft redemptio. At fupcrioricapite huius do-étrinæ, dicim’ à carnis maducatione corpora fubmoueri. Ab hac fententia ft Doctor non decefsit,animæ folæ vitam hau-riunt exfacrificiozatque ab hoc hauftu vi tæ,arcêtur corpora.Tametfi auâore Doa mino noftrojhomini peccatum imputât.

NOSTRAM RESVRRECTIO »ent debcre intelligi fecundum Ckrißi re-furreilioiKm. Clt;lt;p. 36.

N. VI LL AG A G N. A D V E R, quot;X T T Kicheius refurredionem adani-mam pertinei e doceret: Spirituale animç noflrç propter peccatum mortem oppofuit. Sed rcfpoiiiî loco docuimus Chriftum,Garnis elfe refurredionem, no animæfolius:eoq; modo relurreâionem intelligcndam elle, quohac ipfefit vfus, quoque hanccrcdend^m effe voluit, Lazarum mortuû exuicitans.Cur ergocori pusjfui boni fraitionepriuatis.hocbonû animç(cui refurredtio 1 iitura eft inucilis) attribuentes?

UA O'iommunionei MUerhiCei bénéficia. Op, yi, ANimA(inguit Richerus) corpori banc com-municdbit. Quid verô opus eft hoc cir cuicii?/] ab anima gloria corpus obtincatî hanc anirnæ,non Chrifto debebit.eiq; ha bendaeritgratia, non Chrifto. Prætereîl nili ab anima Chriftus gloriam habucrit, nosnecànoftra gloriam confequi pote« rimus:cùmeo modo limus refurrediuri, quo ipfead vitâ excitatus eft. Videamus quomodofutura fit corpora reftitutio,

- amp;nbsp;rcparario;vt hanc dubitationem dilua» mus: Apoftoliis in Epift. ad Roma, cap.8. Spiritui Dei hanc attribuit, his verbis: Spiritus Domini qui fufcitauit lefumà mortuis, viuificabit mortalia veftra corpora,propterSpiritum Domini habitan-tem in vobis.Non dixir propter animam, fed propterSpiritum Domini: Non ergo ab animæ cómunione viuificatus eft Dominus,fed à carnis diuinitate. Ezechiel cum Paulo concordat: Ecce(inquit)com motio,amp; accefferunt ofta ad olfa, vnum- cap. quodq;adiundUramfuam;amp;vidi, amp;cc-ce nerui,amp; carnes,afcenderunt,amp; extcnta cr eft in eis cutis def uper, amp;nbsp;Spiritum no ha lt;c bebat: Vides ante reditum animæ ad corpus futuram membrorum reparationem? Sequitpaulo poft. Hæc dicit Dominus: A quatuor ventis,vcni Spiritus, amp;nbsp;infuf-fla Eli per mortuos irtos, vt rcuiuifcât,Er= go vi Spirit’ Domini,reuilt;fturi funt mor.« tui,non animæ pr2rogatiua,amp; beneficio. Irenæushancfuiflefui temporis religioi nem,tart3tur,lib.5.Quéadmodü (inquit) ^’‘^*’^**’* lignum vitis depofitu in terra,fuo frudi-^' ficat tempore, amp;nbsp;granum tri tic i, decidens in terra,ScdifTolutum, multiplex furgit,'*

N. VIltAC AO S, AD vrE-l«,X y, per Spiritum Dei,qui côtinet omnia,quç jjdeindeper fapientiam in vfum hominis venait,amp; fanguis Chrifti:fic corpora nos ftra exeonutrita.amp;repofitain terram, èc ” refolutain e3,fiio refurgenttempore,ver ” boeisrefurreéiionem donante in gloriâ ’’patris.Non ergo antmæ communication S3 ne,corpora refurgent in gloriam, fed ver 33 bi opera incarnati,

ANIMAB PRAEROGATI-(itt, uiiîura fini corpord,eius pecc(ito,hieç etùin interittira, Ç4p. 38,

Slabanimafelicitatem corpora mutua-renturdnfelicitatem homines pcrditi, ab anima hmiliter acciperent: hoc fi acci-deret,non fine iniuria Chriftus corpora in pcrditionem côdemnaret. fte ( inquit fcriptura indicium prædicans) malcdióH quot;nbsp;in ignem æternijm:non deberet in homis nesferrifentétia, fed in animas- Sed quia propter peccatum moriüturcorpora(vt teftatur Apoftolus ad Rom,8.cap,)laçc ve niunt in indicium, vt probat idem Apo-S3 fiolus ad Corinth,1.cap.2. Oêsenimnos 33 manifeftari oportet ante tribunal Chiftit Yt référât Ynnfquifqnepropria corporis, proue

R I CH ERI ARTIC, HE. I. 29 proutgefsit.flucbonumjîuemalû:ope- ‘‘ rationes boni amp;nbsp;mali non funt anime,fed hominisjVteasciudicio referat.Prætcreà cc fl homines,foUus animae vitjo moi iantur Si intereant, Adamo non moriuncunnort enimex ipfo edanimajfed caro. At Paulus fcribit in Adam,amp; per Adam, yenifle mortem in mundum, fmmoradnm mihi no erat in re tarn aperta, nifi apud nos hie error iam fupra modum increbuifTet.

REftatvnaparshuius dogmatisnobis difeutienda, quæ me non minus an« git qiiâm fuperior, Quum oblatæ carnis in facrificium mentionem faceret Riche« rus, è qua hauriri vitam contendit : hunc putabamoblationcra, (cuius primo fuo dogmate meminit)indicare. Sed hac de re interrogatus,refpondit. Eo doétrin^nt fuitn nonfpeäire,nec};fe ulld ratione adduci un~ quitmpoj}e,utconfçntiâtlefuin Chrißum fub ßgt;elt;i ciebus,corpus Deo pitri obtuliße, (juicc;uid Papi* fi/e deblatercnt er garriant'.fcd uerbis fuis,à Cos nd nd mortem Domini reßei conuiuas,uc inde fra

Anm expeäitu percipiit»t,nihil^ in Cann perd fi,niß quod i communicante allatumfuerit.

SI APOSTOLl AD MORTEM 4 Ccemreiedißnt,ciuomodo in Coe na ficrißci/j participes fuiffe potuerinti Cap^o.

INie-Sus fum in maxima admirationéî ;jdum is neger oblationê corporis an« te midationé,contra yeteres figuras Ho« ftiae pro peccato: quomodocorpusantei non oblatumjfacrificium fuiffeconfirca-tur.Dcinde quuni Apollolos çarne amp;nbsp;fan guine Domini,per Cœnæ communioné, verèfuifle paftosaffirmarit.quomodoâc« cidérepotuerit,vtfacrificij non niandu» cati.nôoblati,nondumfacrificati, reipfa fièrent participes? .Marnante oblaiionem facrificijjdefacrificiocoinunicari no po= ” te(l,auétore Paulo dicenie; Videte Ifraêl ” fecundum carnçm: nonne qui hollias c-ïj dunt,participes funt altarisîHoftia ergo, JJ manducationem debet præcedere.

TV me ex hiic difficukate expédiés, v= bi docueris, quo-exemplo oblatio,amp; Hoftixmadatio,Vila, eadêq; res Si adio fuerint.Intuis commentarijs legercme-m'in},iiucomnisueteristeß(imcntiui{limAsper- Commenté tinerezut ad chrifium ducerent pro nobis [mcrifi^ in Epiß.^ catum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Htbrg,

Duxerint:Ex i6.cap. Leuitici difpicia. muSjfacrificij ad facrificiu fimilitudine. Loquere ad Aaron fratrein tuum,ne om= ni tempore ingrediaturfanâ:uarium,nifi « ante hoc feccritiVitulum propeccatoof « ferctjamp;arietem in holocauftum.quumq; « obtuleritvitulum,amp;oraueritpro fe,ac^ domo fua,duos hircos Ifarefacict coram domino,in oftio tabcrnaculi teftimonij, mittens 1'uper vtrunq; fortemivnam Do= mino,alteram caproemiflarioiCuius exie rit fors Uommojofferet ilium propeeca- “ to.Cuiusautem in caprum cmillariu, fta^ ‘t tuetillûviuûcorâDno, vt fundatpreces cc fupereum,amp;emittat cü in folitudincm. « His rite celebratis,offeret vitulum, amp;nbsp;ro-gas profe,ac domo fua immolabit eum. -ante solennes preces

H le video aditum in fanéta Pontifici non patuiffe,antcfolcnnes prcces,8i oblationem; Video preces,amp; v i étim g ob-lationemdmtnolationi amp;nbsp;mactationi an«. teuertifle.Ex te intellino, bis rebus, nos adlefum Chriftum faerificatum adduciî. jCurergonegatis oblationem maâatio-ni Domini præuertüTeƒ Quomodo ante oblationem,Pontifici, fanduarij fores à Deo vetitas aperitis?

MOrtemoblatîonifuccefsifle, hac re prætexitis,quôdChriftusprodito-riobuiamprocefferit,mortifie vitro ex-ponens. At confiderate,non j'mplere vos figuram fiacrifici j pro peccato:Nam obla-tio extra Ecclefiam,acfine precibus faóla efret;Orans autem offierre debuit Aaron, adoftium tabernaculi,antequ3m fiancta ingrederetur: Ad hoc Chriftus pro'gredi« cnsinoccurfiumproditoris, non fie Deo patri obtulit(fi hæcfuit oblatio) fied car-nificibus proditori,

Richeri artig, eir. I. 31 NOVVM TESTAMENTVM fins fdnguinf fieri non poiuifjr,nec[- credeii

dHin ejfefin p^rtr, figur£ (jro peecato i Domino fdtisfdéluni.in peine non fa tisf-diium fiiifie, Cdp. 44. ,■

Heb.teftatur,DominumIefum extra por Hct.ij, tam paffumfuilîeîvtfiguræ veritas refpóa derer. Quorum(inquit)animalium inter» tur fanguis in Sanéta per Pontificem, ho- «c rum corpora cremätur extra caftra:pro- tc pterquodamp;Iefus vt fanäificaret popu-Ium per fuura fanguinem, extra porta paf fus eft.Mirura eft,in hocDominû noftrû figuram irapleuiffe,dum extra portam in holocauftum emittituri De cæterô auté, huic parti non fatisfecifTcjVtin Ecclelia Deo patri corpus immolâdum obtulerit, fanguinem4; in fanfta intulcrit, antequa extra portam pateretur. Huic proximus eft error,quem euulgatis, Cœnam qfuit teftamentum lefu Ch ri ft igt; fanguinis eius ob!atione,amp; afperlione obftgnatam non .fuiffe,fed vino;quamuis idem Apoftolus ab exemple veteris teftamenti approbet, ftouum teftamentum fine fanguine con-

N. VILLAGAG N. ADVER# fici non potuifle. Infupervt incautis fu' cum fatiatis, traditis calicem noui tefta-menti à Domino difcipulis diftributuingt; figiiramfanguiniseius fuifTcy qui pro no-ftraredéptioneincruce efte/Fufus: huit' que noui teftamenti nomen impofiitis, Cœnæ fanguiné non recipientes. Quæ o-piniojfic per Europa veftris artibus per» uagatur,eamq; naélacft audoritatem,vt banc vix puté coërceri,aut fupprimi pof» fe:etfi veritati non minus efle contraria^ quàm luci tenebræ,ei oftendi poteft, qui , fana mente ad Apoftolicamdoélrinam fc confert.Imprimis ab ea me dctrahit Apo ftolusjdocens in comparatione veteris amp;nbsp;noui teftamêti,vêtus line fanguiné dedi» catû nô fuifle, vnde planum facit, nee no» uum abfq; fanguiné confici etia potuilTe. Quôd fi in vino vt putatis,nouû teftamé» tumeonfedum fit, certum eft vêtustefta mentum exemplar non fui(îe noui, SI COENA NOVVM TESTA» mentum non fuerit,nullum fuiffe nouum tefiamentum conßitutum.

Hls intellects rcb*,à vobis doceri eu» piojveftro iudicio, quid interfit difi crimi-

«riminis,interCœnain,amp; nouû teftamen tum. Quantum ad me attinctjhanc nun-quâ eripi.acextorqiicri mihifidé patiar, vt vobis eredam,poculû Apodolis à Do» mino diftributû,non fuiflefanguinis no-ui teftamcntiifed vint fanguinis figuræ; Nam fi vinum tuerir,quum fine fanguinc inftitui tefiamentum nô potuerif, Cœna non fuitteftamentumiQuôd ii hæCjtefta» mentum non fuerit,vanuæ eftj^Domino vllûfuiffc côditü teftamentû.Toto enim ferè lpatio,quod fuit inter Ccenâ amp;nbsp;mor» tem Domini intermiflum.ipfe fuit in a’.ie na poteftate vindus.Quo tempore,fecun dumlegemteftan nonpotuit. Supereft ergOjVt tempus teftamento conftituatis: Huic fl mortem afsignetis,Apoftolo repu gnatis affirmanti, morte teftamcntû con» firmatum,non fait um fuiffe : Vnde,tefta= mentum dénotât 'morte antecefsiffe, at- Hetrx. que veteris inftar, fanguine obfignatum elfe. Hoc tarnen obftinatè inficiantur tui difeipuli î volunt teftamentum in Cœ» nacœpiffefine fanguine, atque hoc, in morteperfeôtum fuiffe. Sednonfenti» Unt,hac ratione armis infignibus,Marcio nis antithefes à fe côfirmari, at q-, inff rui.

N. V I L L A G A o N’. A D V E R. quum exemplaris rationem non habeäft moram iilter afpcrlïonem fangiünis, teftaméntum interponentes.

AN HxAÈC vox; EST, APVÖ er PMlum nouum teihnnentum ßgnißcet. Cäp. 4d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

PRætereà Paulo ac Lucæ aperte con-tradicuntamp;relîftût; hic calix (inqui-unt)nouum teftamêtum eft : in fanguine mco:hanc vocem(eft)fignificatiuam effe vultis,quail dixerint Apoftoli, hie calix ftgnificat nouum teftamentum : fed non aduertitisad eandem ineptiam vos reuol ui.Negatis enim teftamentum,etfi hoc fi? gnificatis,aut contra Paulum, mortemfq teftamenti fuit confirmatio)in Cœnæ lo cum fubrogatis.

SI APVD MATTHAEVM ET lü(ircum,eß:,fingtiinemßgnißcet, apud Lh clt;ti» non po([e teßdmentum fignU ßcari.

MAttheus amp;nbsp;Marcus,Veftra confefsio» ne,non docuerunt teftamentum ft-gnificarijfed huius fanguinem, dicentes: hie eft fanguis meus noui teftamentiiEft, enim veftra interpretatione,apud hos ft-gniftquot;“

Rich ERI artic. lîb. t. $5 gnificat teftamenti fanguinem, nonte-ftamentumnta ergo cócluditis,teftamene tum finefanguineefle nonpotuifie, aut falfam fuiffe fignificationem. Nam quod non eft,necfutui*um eft, fignificari non poteft.QuodfiCoena teftamentum fuit amp;nbsp;finefanguineteftamentudedicari non potuit,poculum Quoq; fanguinis non vis ni fuiffe palàm eft*

Cœn^, dßterßoni fdnguinis ueterit tefidmëti,meritàrel}iondere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IRrides eos qui Mofaicç fanguinis afpcr fionijpotumfanguinis teftaméti noui, AtlHcJ* 9 refpondere docuerunt.E quorum numero eft Chryfoftomus vit fandifsimus amp;nbsp;dodifsimus,dices animas difcipulorum, librum fuiffe teftamenti,eorum corpora, tabernaculumamp; vafatcftimonij: nospo- * pulum effe.Sed irrifores irridebir,amp; fub-fannabit Dominus,atque fapientes in fua fapientiacomprehendet. Virfandus non eft fine audore in hanc fententiam addus dus; Paulus 8. cap. ad Heb.Ieremiæ hunc ita explanat locumiEcce dies venict dicit

„Dominus, confummabo Fupcr domum Ifrael, amp;nbsp;fuper domum luda teftamen-tum nouum, non fecundum teftamen» ’’ tiim,quodfeciPatribuseorô,in die qua ” apprehendi manum eorum,vt cducerem » eos de terra Aegypti: Paulô poft: hoc eft » teftamentum,quoddifponain domui if« JJ racbPoft dies illosjdabo leges meas in mé „ tibus eorum, amp;nbsp;in corde illorû fuperferi» bam illas.Si LcxDominiin mentious, amp;nbsp;cordibus fidelium feripta fir,nûquid me» ritôdici poflunt Apoftoli in volumenli-brumq;îegis euafifte ?ltem feriptumeft: „ inhabitaboin eis amp;nbsp;inambulabo: Quum in eis Deus inhabitet, nunquid taberna» culurnDcimcrito dicencurf lefus Chri-ftus à Paulo tabcrnaculum vocatus eft:

” Chriftus(inquit)afsiftens Pontifex futu as rorum bonorûjperamplius amp;nbsp;perfedius JJ tabernaculum introiuit femel in Sanâa. „ Cur ergo ridiculi tibi videntur, qui Apo ftolosjin quibusinhabitat Dominus, vi-cem tabernaculi fuppleuilfe exiftimantJ Sivafaminifterij non fuerunt.nec Paulus fuit vas cledlionis.Quum ergo ij volume legis,amp; tabernaculum teftimonij, vafa» que fuerint minifterij,hos afperfos fuifle

RICHERI ARTIC. LiB. Î. 34 aqua mixta fanguine,nemo fanus inficia« bitur,eifque afperfionem potu fanguinis obtigifTe.

HAEC inhanc caulam tanro ftudio explicauimus, vc monftraremus na abfque iudicio, dogma tuidifcipuli à no bis reiedum fuilfe, dicentis. Apo/talos in Cxna fu^iin fanfUficationcm non hau/ijße 4 corporis manduatione, fiinguittis^ potu, fed i cruce; credendo CH RIST VM pro noßris peccati^ moriturum,tic pro noßm £ternitAte re furreHurum; atque eo ufque fudm fdnäißcct* tionem, Canieq^ fruilum fu/ßenfunt fuiffe : « fidei ejfeHum, fuijfe corporis mdnducdtionem, q«od crcdcndo, refurrcßionem uitÂmque ma«» di4cam«s. Oftendimas tarnen fi hoc vc» rum eft, ab Apoftoliscorpus manduca-tumnon fuifle. Namtefteloanne, cap.ij. necmortis, nec refurredionisillifrudu in Cœna fperabant, aut credebant. Hæc funteius verba: Filioli, adhuc modicum vobifcumfum,quæritis me Scficutdixi' Iudaeis;Qupegovado,vos non poteftis‘*

) J, venire.Qi’emSimo Petrus interrogauif, JJ Dominequôvadis? Hæc vcrô poft Cœ-nam £|ôfa fuifte certum eft.Hinc ergo cer-tàconrtituemus vim mortis Domini A-ioäflgt;T:4' poftoloslatuifle: deinde Domino dicen^ 3i tijvado parare vobislocum,amp; fiabieroamp; JJ prçparauero vobis locum: itcriim venio, JJ Scaccipiavosadme ipsû, vt vbi fum ego, amp;nbsp;vos fitis : amp;nbsp;quo vado vos feitis, amp;nbsp;via ” fcitisjdicit Thomas. Domine nefeimus ” quo vadis. Si quomodo pofsimus viS fei-« refRurfus idem, planum facit Apoftolus nullam fidem refurredioni adhibuifle. Hoede fe amp;nbsp;Petro loquut’, exprefsis ver bisatteftatur. Turn ergo introiuitamp; illc 5gt; difcipulus qui vencrat primus ad monu-53 mentum,amp;viditamp; crcdidir.nondu enim 35 feiebant fcripturam,'quia oportcretèum JJ àmortuis refurgcre.Cleopas id ipfum ig= lUfig 2^. norarefe monftrauit,dicens:fperabamus quôd redempturus effet Ifraêl': de tempo rali regno cogitans.Si ergo eo quo rutra ” dis modo, caro manducaretur, illifanè non manducauerunt.

AB EXEMPLO ASPERSIONïS VETE» ris tefiamenti ad emundationë carnis,Paulu co* fctencictt a cmudationê teflAméti nous fanguine, probate. Cap, jo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VT

VT Apoftolusprobetverilanguinis potu,cófcicntias emundari ab openbus morcuisadferuiendum Ueo viuen tidioc oftendit ab afperßone fanguinis hircorum amp;nbsp;tauroruin, cinerisq-, vitulæ: Si,inquir,fanguis hircorum amp;nbsp;taurorum, cinis vitulç afperfus.inquinatos fanâi « ficat ad emundationem carnis, quâtô ma lt;c gis fanguis Chrifti,qui per Spiritum fan» jç étumfemetipfiimobrulit immaculatum Deo, emundabit confeientiamaboperi- . bus mortuis. Hilarius aduerfus Arrium lib.S.docer, omnem comparationem ad intelligentiæformam præfunii, vt id de quo agitur fecundum propofitum exem= plumaffequamur: Neceffe ergo eft, nos‘« ftramfanftificationead cxemplûà Paulo propofitum referri,amp; Apoftolos fuam cxpiationem( vtcum Dionyfio loquar) fanguinis myfterio, in teftamenti confe-ftioneaftecutoscffeiquam Patres Hebrçi aflequerentur.Kepetam tarne quod à nobis anteà demonftratum eft,à morte (quç teftamenti confirmatio, oblationisq- co-fummatio eft)ei quæà teftamento eft fan ôificationijvim adhiberi, perfeftionisq; efficacitatem accederc.

N. viiiaCags. advert ‘CHRISTVM LEGEM NOM impleuiffc, ttifi fMguinemf^uum in Sdnili, ante mortem intulerit. Cap. 51.

DOdrinam tuam infpeólaiis, hacpræ' cipuèrarione in erroremtc incidif-fc exiftimaui,qnôd corporis amp;fanguinis oblarionem,in Cœna effe fafta inficieris: fed fi in Paulum animum intendifles,huc lapfum ficilè vitafles: Docens enimnon per tabcrnaculum manufadum.nechu-iuscreationis, fed per proprium fangui» nemin Sanóta introiuiffe.indicat fangui« nemàSpiritu oris fui fanétofabricatum, Chryfofto- vt ait Chryfortomus, de fpirituali fangui tfdHffc. 9, nefermonem Habens. Quomodo,inquir, J, fifanguiscftfpiritualis, non fluxit ècor» pore?fluxit,inquit, fed quod fuit à fan* do Spiritu fabricatum, quum dixit ; hoc ”eft corpus meû,hic eft fanguis meus. Per hune ergo fanguinem intrauit in Sanda, quumfe ipfum pro nobis fanéiificauit, Deo patri le,fanguinemque olferens.Hoe quû tuis difpliceret, ex eis quæfiui, quid putarentà Paulo Sandorum appellatio« ne intelligiflj tecum intellexerunteacæs Jû ene,vbi Chfs fedet ad dexterâ Patris: Ergo,inquam,cçlum Chrifto(qui Sanda

Santhnum cft)erit tibifanólius? Ego vb rociini Chryfoilomoac Cyrillo iudica-uiiSanóla fanétorum efTe diuinum Chri-fti corpus,à quo Apoftoli,ac Ecclefia fan» élitatem adepta eft corporis participa-tionc: tumqueinSanéta proprium fan-guinem intuliffe, quum Deo fe, i'angui-nemqueobtulit,bibitque cum Apofto-liSjVtpercumfanguinem, etiam in San-ßa amp;ipfi introirent, corporis (vt dixi-inus)communione, atque vc in eo fanéli-ficarentur.Nam qui Chriftum contendit fanguinem pro nobis eftufum, in Sanâa antemortem nonintuliftcjmeo iudicio non bene fubduda ratione efte videtur, ad veritatis intelledum,fed fe in hunc er rorem induerc, vtaffirmandum fibi fir, fecundu legé facrificiu pro peccato à Do, minoconfedum non fuifle.Nam anima- Het.I^.Cd* lium, quorum corpora extra caftra crema rentur,necefle fuit fanguinem in Sanda inferri per Pontificem, antequa cremaré-tur.Hoccrgoa Chrifto implctum opor« tuit.vt fandificaret populum per fuiifan guinem,antequam extra porta palTus fuc rit.Opponitur.hinca me docerifandifi« Mtura elfe populum per eum fanguinem,

N, VILLAGAGN. A D V E R» qui extra portam, non qui in Cœna elFu» fus ßt:fed refpôfi loco fumi poteft, quod eft à nobis fupra demonftratum, mortem fuilTe amp;nbsp;confirmarionê teftamenti, ac oba lationisjamp;fanâificationisconfumæatioa nemtvirtiq; perficiendæ fandificationis, à morte ad teftamentum accefsifle ; quod Yt oftendat Paulus,dixiffe,paflùm elle ex» tra portarpjVtperfanguinempopulû fau ^ificaret-

QVOMODO SE CHRÏSTVS pro nobis finit ificiwttCir gnid finit ifiarç ß^nißcet. Çip. “jz,

PRætereà quum ApoÈolus docer,Chrt ftuinfe per Spiritum obtulilTe, fi de morte hoc intelligamus,tam S pi ri tu feor fuma corpore mort iium eum fuiffe often demus,quàmSpiritu ilium raaducas; Td ergo oblationem in Cœna faftam dcfen-do,quum pro nobis feipfum offerens, la-uansq;in vuæûnguineftolani fuamfan-’ 4?’ dtificauit,tuncq; oblationem, atquelàn-étificationem confummatam fuilîe, qiiu extra portam paffus eft. Ne me putes de jyjgQ Jjæc atculiire,fubiungam Cy rill i fen tentiam hanc materiara traâantis, cap.jJ 33 libaj.inIoannein,San(iUficarj,inquit,fe» çunduin

M CHE RI ARTIC. rlB. I. 3/ cundum legalem cóluetudinem dicitur, quod vt facrum Deo oftertur: queadmo= dum amp;nbsp;omne primogenitum vuluâ ape- «c riens in filijslfrae).Paulo pöft; Hancfan= cc étificandifecundum legem fignificatio-nem perfpicuam Salomon laciqdiccns, la queus viro eft cito fuorum aliquid fan-àificare, fequitur enim pcenitentia ple= runqjpoftvotum. Ita fandificare, offer=‘' re quicquam Deo fecundum legis cófue= tudinemGgnificat; Pro nobis igitur fe Chriftus famftificauitjid eft,obtulit;obtu lit nempe fe ipfum Deo patri vtfanââ ho fti3m,mundum ci reconcilians. In Cœna ergo cum fe fanftificauit, fe obtulit, San-étorum viam propalans,id eft,notam nobis viam faciens ftcrnensq;,quaadSan-âafamftorumfanguinis præfidioperue-, niamus.Kurfus fubiungit Cyrillus. Scd q CyrillW» in his verbis faluatoris intentio eft? fan-ftificationem in Spiritu,amp; per Spiritu ad « nosexPatrederiuabat, amp;nbsp;quod erat ini- cc tio quando à Deo creati fueramus, id ip. lt;c fum renouat:Paulo poft; Quum igit fan. âus fit natura Deus, quumq; ipfefanfti-ficationem creaturis immittat, efficiatq;

J, tu;proptcrnosfanélificatur: non ab ali'o JJ idacquirens.fedipfcfiiçcarni fanétifica-tionein immittens. Ita Spirinim lîbi ipH vt Deus præbet,amp; vt homo accipit.qiiod non propter fe ipfum,fcd propter nos fe« ” cifjVtex ipfojamp;in ipfo primo,recepta fan « étificationis gratia, ad totiim genus tran* firet.Nam quemadmoduin in primo ho-5, minemortiaddiftifumus malediftione, benediâioacviuificatio quæ per Spiri-jj turn eft.ad totam noftram penetrauit na» turam.Sequcnti capite hoc planiùs facit ” his verbis: Vtigitur inter nos amp;nbsp;Deû hn-” gulosvniret, quamuis corpore fimulÄ ” anima diftemiis, modum tarnen adinue-gt;5 nit conliiio Patris amp;nbsp;fapientiæ fuæ con-5j gruentem, fuo enim corpore credentes J, per communionem myfticam bencdi-JJ cens,amp;fecum,amp; inter nos vnum corpus effecit.Nam fiomnes vnuin corpus man« ducamusjvnum omnes corpus efficimur.

” IdcircoEcclefia etiam corpusChrifti ef-’’fedaeft: Infine capit. Vnum dico ha« »’ bitudinc atque effeâu.vt incipientes di-»cebamusvnum pietatis confenfu,vnum J) fanétæcarnis communionc, vnum vnius JJ fandi Spiritus participatiôe, Miror ergo, quui*

K t C H E R I ARTIC. tiB. I. 3? quum nobis in introitum fandoru Chj i. ftusinfuofanguine viam nouam, acvi- Hctr.p. uetem per carnem fuam initiauerit, qno-modohacnegleda in viam tuam defle-diSjVt fenfu carnis tuæ captiis, vino amp;nbsp;pa neiteradfandificationem facias.Typus antiquae fandificationis indicis tibi loco «{fedebet, quomodo Chriftus fummus Pontifex in fanda introiuerit, eo enim modo quo veteribu‘,illi adfanda pa tui t adi tus. Animo etiam repete,quid externi auxilij, ad fidem poenitentes adiungere deberent,cùmad fandificationem acce-debanf. vt ex hoc i ntelligas in veritate ita fandificatum te effe oportere.ad confeie. til puritatem, atquein vmbrisanrelucis ortumillifandificarentur, nequç tuam, quam illorum fidem pluris elfe ad fandi« tatem:fed in veritate fecundumChrifti preccsjPaterfandificaeos in veritate,fan io((n.t7» dificaritcoportere cognofee. lefus auté Chriftus veritas eft.codem ipfo dicente, fermo tuus eft veritassin mentem tibi venire eorum debet,qui igne alieno facrifi.

APOSTOLOS POTV SAN. guinis in Ccend funilificdtos, M(gt;urgdto(,fedin , «rttcerelt;leropto$.C(»p.5}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St»

». VILLA o AG N. A D V E R. | SImuIac Apoftolusfanguinïs mentioné ' fecic,cuiusaf’perfione emundantur no ftræ confcientiæ ab operibus naorcuis, ad fcruienduinDeo,häc addit rationem.Et ideo noui teftaineci mediator eil, vt mor« te intercedente in redcmptioncm earü præuaricationum, qnæ fuerant fub prio« ; ”iiteftameto,repromifsioticm accipiant, ' ”qui vocatifuntæternæhæreditatis. Vi’ | des Apoftolos fandlificationem affequU' I tos,gratosq; faftosad feruienduDeovi« i uenti ante mortem teftatQris,fed no Fuiß ! fe capaces haereditatis æternæ, quoufque rcdemptifuerint à mortis malediäo, fub peccato venundati. Quamobrem fan-guinem in cruce fundi oportuit,vt decre tum, quod erataduerfum nos, dcleretur. Verumeftjvnoquidem fanguine purgas tos ac redemptüs fuiffe Apoftolos ; fed in Cœnafandificatos Patrüinftar, in morte autcm redemptos, Nä neceflariö in ve« terilege,,ppiciatorio facrificio holocau? ftifacrifictumfuccedcbat.In interiorem enimçdëfemelinanno fummus Potifex jngrediebatur.oblatis priùs hoftijs propi tiatorijs.habes vträq; manuplena, vna va fculo carbonu,altera incéfo cópofitionis,

vt quûfiiiffet ingreflus, ftatim fuperpofi» to incenfo carbonib’, fumus afcenderet, totamq*, idé rcpleret, vtafpeélu Sanéto» rum quem ingrcfTus PontiHcis reuelaue» ratjuubes velaret incenfi.Incenfum auté funt o rationes noftræ,quas fundttDeo Pontifex,quafqueigni charitatis ac Spiri tus fanéti purgat Domin’. Scd amp;nbsp;ipfaazy. morumlolénitas nosdocer, propitiatio-né falutt ac holocaufto anteuertere, prin» cipium enim azy morum ad finem Pafchç coniungitur.Pafcha autem ille dies appel latur,in quo agnusocciditur, reliqui verb azyraorum dies appellantur.FacieSjin» quit fcriptura,folennitatem azy morû fe-ptem diebus. Vide quö periineat facrifi» cium falutarc.Priiis repropitiatio quçren da eft,amp;poft haec offerendum eft facrifit CyrillMt« cium falutare. Non enim,vt ait Cyrillus lib.y.in Leuittcum,fahius effe quifquam poteft, Hifi pritispropitietüeum. Huie proximum eft, quod facrificio propitia-torio incenfum admouebatur: pro holo» caufto autem,necoleum lætitix,nec thus fuauitatis accedebat.Hçc diffufifsimè tra ûat Cyrillus in Lcuiticum. Veruntamen horumbeneficiorù,quiitota vis in mor»

r Nlt; V I L 1 A G A O N. A D V E tismeritofitafit,dici poflefateor, vt iam demonflrauimus.efFeôtus facrificij in cœ nafaâi mortem fuifle côfummationem, amp;perfedionem.Atq;e3tenus fanâifica* tionem,noftramq; propitiationé ad mor tem pertinere, quia à morte eius vita de-pendeat.Sed ij eHedus à te confunduni: Si quid autem Cyri11 i fententia tibi dubi tationis attulerit,confidera in corpus Do ! miniEccIefiam inferi debuiffe, vnumtj; cû eo corpus ante morte effici, vt fuû fie- j ret mortis ac refurredionis meritum, no । imputatione quidem, fed eo modo, quo Adami rebellio noftra fuerit,amp; vt in iufti corpore infiti,cû eo moreremur, atq; per ' pafsionem in gloriam refurgeremus.Sic, ! vt diximuSjtota visfacrificij in cômunio» neatqjgratiarûadiôe nócófiftit: fandi-ficationem enim fecum habet cóiunctam cómunio.Infitio enim amp;nbsp;vnitas fieri non potuit,quinfermctum malitiæ expurga-tum effet,vt fieret noua côfperfio. Na cû puritate non coè'untfordes, ncc Ecclefia fordidaSpiritû DeicontinerepoffetjOec cûazymis finceritatis cohærere,fi vero vnita corporaliter amp;nbsp;naturaliternofuif-fet,nec cû Chrifto côfepulta cfle, nec rc-furge«

K T CH B RI ARTIC. IIB. I. 4O furgere poruifTet. Ex h is ergo rtb’ in hac addiiftusfum fentcniia.vt Ecclcfiain ara crucis redcnipta fit, in Cœna verô fanâi* ficata.ac eluta inftâtis mortis mcrito ; ab» lutiohemenim peccati fatisfaûio fubfe» quitur.Üpponitur, mûdos anteCocnam fuiffe Apollolos,propter verbii quodau. dierant,vt inquit Dominus,vos eftis mun dijfed non omnes. Veruntauicn huit rei Dominum refpondiffe,qui lotus eft,ei 0= Ioâ»,i5, pus effe vt pedes lauet, prætereà habenii loan. 15• dari,amp; abundantiùs da ri. Ideoque CcenâLUf.i^. fuiffe propitiaroriam,vt ampliorem mun dationem confequerentur.

Ad hanc probationem accedit Pauli teftimonium côfirmantis, teftaméto dimitti peccata,hoceft teftamentum (in g quit)quodteftaboradillos : poft dies il» losjdicit DnSjdabo leges mcas in cordib* eorum,amp;inroentibus corum infcribam 5, illas,amp;iniquitatum amp;pcccatorûeorum non rccordaborampliùs. Vbiautem ho= rum remi(sio,iam nô eft oblatio pro pec-cato.Quuniinteftamenco deremifsione

pcccatorum certiores fiamus, atq; credai nius in Cœna fuiffe teftamentum inftitin turn finguinis potu amp;nbsp;afperfionc,non du bitandum eft Apoftolosreconciliationc, CypriaHUt atq; purgationé in Gœna obtinuifleiCy« inCce;i((’ prianusin hanc fententiam holocauftuni adfdnandasinfirmitates, amp;purgadasini' quitates Euchariftiam vocat.

IhSVM CHRISTVM ITA } dcmuKf facrificium fuijjc, fi dtite holo* cnu/lum cum precibus fui corpoa ris obldtioncnt fccerit.

QVamuis à nobis fuprà fit demonftra« tumjoblationêHofiiædebcrenia« ôationem præcedcre, non absretamen mihi videtur hac quoquc confideratione Pfal. Ï09. idconfirmate.Scriptum eftjlefum Chru Mctr.5, ftum effe fummum Sacerdotem,fccundu ordinem Melchifedech, eum ctiam fuifle Hoftiam,?tfacrificium pro peccato. Nifi tarnen oblatio Hoftiæ,maftationi præuer terit,neutrum horum efîe potuifle. Ponti ficis Melchifedechi typum non rcferebat Chriftus, quüm penderet affixus ligno, damnatus fententia, quam pœnam fequi ‘ oporteretjfadus pro nobis malediâum,

txecratiojholocauftum amp;nbsp;pro peccato, fe tens humanas iniquitates, vermis amp;nbsp;non homo,amp; hominum nouifsimus.Qua con fideratione à Melchifedecho longißiine Lcuit, 16. differebat. Sacrificiumnecetiam fuiffer, non priùs oblatum,quàm fordib’ noftris Pontificis imprecattonepollneretur, hir= ci emiflarij exemplo. Hie enim immacu-latus offerebat, amp;poftquam peccatispo-pulijimprecatione Pontificis fordidatus effet,in perditionem emittebatur,ofterri= que ampli ns non poterat. Turn Chriftus auremMelchifedecho perfeólè refpode-bat,quum fui iuris cxiftens, à plebe maxi mis iubilationibus Rex pacis falutatus,at« que diuinis affeâus honoribus,panem amp;nbsp;vinum,id eft,corpus amp;nbsp;fanguinem obtu-lit DeOjfuosque pauit,ab inimicarum po teftatum cæde,ac mundi vicloriajad glo-riam regni in eo properantes.Scriptu eft: Dicite fills Sion, ecce Rex tui)is venit tibi raanfuetusjfedens fuper afinam amp;nbsp;filiû cc fubiugalis.Turbæ autem quæ præcede bantamp; fequebantur, clamabant dicetes: Ofanna filio Dauid,bencdictus qui venit in nomine Domini, Ofanna in excelfis.

ÜSTENDITVR CHRISTVS holocaufiiumùf, ^u.'moblit(ionifuicem iff cruce expleutffe. Cap.

HKc quoque ratione Chriftü in Ca' nafeobtuliiïe, probari poiïeexiftt-nidui, qiiod in ara crucis,meo iuditio ho-locaufti verius, qoblationis vice fiibinir, Holtiaque non Hoftijs litauit: infuperin crncc panis amp;nbsp;vinia Melchifedechoobla» tijigurae non fatiskcit, nee emundatio-niscælfRium neeeßieatem fecundn exé-plarab Apoftolo propolitü præftirir. Do cuimus rabernaculum, Jibriim legis, va-iat]ue ted inion ij Apoftolos.eorum mentes,populumque fignificaffe,eo'q; Apo-ftolos res efie cæleftes, qiias necelLirio melioribus Hoftijs miindari oportuiße docet Apoftolus,quàm fuerintexempla-ria,quæfangutnebrutorum in veteretc-ftamentoeniundabatur. Quum ergo haC in re veritas figuræ refpondeat,quare rni« nùs neceflari'jin efte putabis, Apoftolos in CœnælàcriÉîcio obrinuifte, quod fua eorum exemplaria in Ccenae ftgura ha-buerint?Si hæc noftrafententia nonnihil tibi negorij exhibear, ediffere quidcæle-

RICHERI ARTIC. HI. I. 4« ftium Paulus,quidue Holtiarum melioru nomineintellexerit, quibus in nouo te-^ ftamento cæleftia mundari oportuerif, curueplurali numero Hoftiarum non Ho ftiæ meminerit. Quantum ad me attinet, iudico deHoftijseum intellexifle,quas in peccatorum remifsionem Sapientia ma-daffeapud Solomonem prædiçitur, pro« uerbiorum nono dkentem: Sapientia pa« rauitmenfam fua.madiuit viâiinas fuas, dixit: Venite,edite panem meum : bibite vinum quod mifcui vobis.Vino ergo mi-xto, fanguinem efFufum in remifsionem peccatorum prædicari, amp;nbsp;pane, corpus nobis in propiciatorio facrificio oblatii intelHgo, antequam falutis amp;nbsp;redemptio nisHollia,holocaufto,ideft,charitatis in. cendio confumaretur. Hæc dicentem tui adcommentariumtuum in Gcnefim reiecerunt, vbinegas panisöc vini Mel-chifedechioblationem,ad Chriftum re-fpexifle,fed ad Abrahamum à cædc Kegfi redeuntCjde viafeffum conuiuioaccepta fpedaffe, quamobré ftultitianon vacare qui credant, illud conuiuium corporis amp;nbsp;fanguinis vmbram elfe.Hæc legens nega« re te etia credidi, lefum ChriRum fecun-

dura ordinem Melcliifedech facerdoteni fuifle.nara fi rua fentétia veritatc nititiir, nunquara Pontificio raunerefunéluseft 3, Melchifedech.Oranisenim pontifex afTu miturex horainibu5,vt offerat donaamp;fa» crificia.Attiioiudicio nunquara obtulit ]Vlekhifedech:Si ergofecundu huiusor-dînera,qui nunquâ obtulcrit, lefus Chrû ftus Pontifex fuerit, is nec vnquam obtu» lifledicendus eft.In hoc,inquis,IVleIchife dech Pontificem fe gefsir, quôd Abrahæ benedixeric,fed fi proptercàfacerdosdi-ci pofsit, non vcrura eftoranera Pontifi-cemex hominibus affurai vt offerat, fed vtbenedicat: quaraobreratam fecûdum ordinem Abrahâ,lfaac,[acob,Iofeph,Da-uid,amp; Patrum dici poteft (efus fuiffe Pon tifex,quàm fecundura ordinem Melchi-fedech.Ex vfu fuit omnium Pontificum, vtpoftfacrificium populo benedicerent: quæetiam religio ad noftri temporis fa-cerdotes traduâa eft, qui poft miftam po puloacEcclefiæbenedicantjfed qui in le ôtionem Genefis animum infiget, facile iudicabitoblationcm panis amp;nbsp;vini, E eu Gene-altifsimum fpcâafle.Nam fcriptû eft, pa-33 nem amp;nbsp;vinumprotulit. (erat enim facer-dos

dos Deoaltir5imo):vt nonnulli habét cos dices;vclalcifsimi, vt vulgaris habet êdi-tio.Vide an hæc diâ:io(enim) fruftrà hûc locum occupetjtantum mihi fignificare videtur.ac li dixilTetjquoniam erat facer-dos, obtulit Deoaltifsimopanem amp;nbsp;vi-num;Si in hoc no acquiefcis, expone cur necefle fuerit Melchifedech facerdotem cffe Dei,vtfame laborantem exercitûco-uiuioacciperetzhocamp; folent facere,qui , fibiamilitum violentiaprofpiciunt : fed z fruftrà hunc locum tot verbis terimus, quum haClenusin Ecclefta fuerit nemo, qui tibi huius tuæ fentetiæ auétor fuerit,

religionem adduétus fum, Nemoenimà B.Petri temporibus eft inuentus, qui fa-crificij Cœnæ dominicæ non meminerit, contratuamtraditioneminftitutæ.Cle- Alexander mens amp;nbsp;Anacletus,qui Petri amp;nbsp;Pauli coo- Epi/loU perarij fuerunt. Et poft eos Alexander: dccreUli. Çrimina(inquit) amp;nbsp;peccata oblatis his“

N. villaoaon. adv er. Domino facrificijs deJentur: talibusHo-fti)s deleótatiir Domiiius,amp; pcccata di-mictit ingentia.

PROBATVR EO MODO SA. crißcio Eccleßäm i principio ufim fuijfe, queiii bodie cbferuat Ecelefa.

ABeoriim temporibus in hancnoftiï x’fatcm, nentinëàrciigionehacdefc citrcjiiftinus, lren«us, Tertullianus,Cy. prianiiSjChryfoll. Kierony, Ambrof Au guft.amp; qui poft eos RripferuntOrthodo xi jlocupletifsimi funt teftes.lj enim leiu Chrifti corporis amp;nbsp;fanguinis oblationé acerrimè delendut, traduntque eo modo effeab Apoftolisacceprara, quem hodie Epiftolrf j obferuat Ecclefia;prçcipuè Cyprianusta lib.2,, ipfaepiftola, (excuius trûcatisquibufdâ fentcntijs captas tibi Francifci Regis no-ftri aflenlionem, animümqueergatccó cilias) docetapertißinie hancofterédi 8i Ç . facriticandi legem.a Chrifto,atq; ab Apo ’ ftolis profcdtam efle.Hæc funt verba quç ” tu Frâcifco reticuifti;Si lefus Dominus amp;nbsp;j5 Deus noll:er,amp; fummus Sacerdos Dei pa-j3 cris, amp;nbsp;facrificium Deo patri primus ob-,, tulit, amp;hüfberiinfuameómcmorario-

nem p’'æcepif ! vrique illeSacerdos vice Chniti verè fungirur.qui 'd,quod Chri- cc ftiisfecit, vere irnifatiir: Audi præccpro x ChriÜi, Ecclefum ofierie quod obtulic Chriüiis. Paulo póft adhuc fe pbniùs explicative intelligatuCidc Cœnæfjcrificio loquutus efle. Ar eniinCinquii) no manè, jj fed poft Ccenam,obruiit Dominus;Dein de,circa vefperan» offerre Chriftuin opor tebar, vt oftenderer occafum öc vefperam naundi.Paulo póft: Nos auté refurreâio- '' né Domini manècelebramus,amp; quia paf fioniseius metionem in facritieijs omni-busfsicimus (Pafsio em Domini eft facri- tr

ficium quod offerimus)nihil aliud quàra te quodillefeciqtaceredebemus.Scriptura lt;£ enimdicit ; Quotiefcunqjenim ederitis panemiftum,amp;calicembiberitis, morié Domini annùciabitis.donec vcniat.Quq tiefeunq; ergo calicein in cómemoratio-nein Domini amp;nbsp;pafsionis eius offerimus: id quodconftat Dominum fccille,facia- tc

mus. Alio loco hoc facriheio purgari.in tc Ccena, amp;nbsp;deleri iniquitatesexponis, his verbis.Sed ex quoa Dno diétum eft, hçc eft caro mea,hic eft fanguis meus,quotief «unq; his verbis, amp;nbsp;haeftde diétumeft,

panis iftefubftantialis, amp;nbsp;calix folenni be nediótionefacratus,adtotius hominis vi ram,faluternq; proficit: fimul medicame-tu adfanandas infinnitates,amp;holocauftü , f ft” ad purgandas iniquitates exiilens. ^ytoi 0, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chryfoft.in epift.'ad Hebre.

53 c.ip.p,Pontifexauremnofter, ille eft qui 3gt; Hüftiam inundantem nos obtulit; ipfum ,j offeriinusjamp;nunc quæ tunc oblata qui» JJ dt m,confiitnmari non poteft,

Atigiifl.lii, AuguftinusjcibusHIeincomparabilis, deVifit. ineiïabilis viaticum tibi eritiàlubcrriroû infirm . redemptionis tuæprecium, redemptoris libro 2.^^ monimcntum,amp;redempti munimentfi. cap.^. Item alibi:. Sacramenta noui reftamenti Pfildant falutem, Sacrameta veteris tcftameti Sermon. ti promittebantfiluatoré.AlibiiQui vul= 28. de35 nus habcr,medicina requirat.Vulnuseft, uerbif quia Tub peccatofumus, medicina eft cx-Domihi lefte,amp; vcnerabile Sacramentum. Alibi: i« Lwe, Ita enim facriheium fuccefsit omnibus il De Tri lis facrifieijs veteris teftamenti, quæ im-nitite, molabantur in vmbra futuri. Propter qtP libr. 17. ” vocem etiam illam eiufde mediatoris per flip. 20.33 Prophetam loquentis:facrificium äi obla 33 tionem noluifti, corpus autem perfccifti mihi. Quiaproillis omriibusoblationi-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,

richeri ARTIC. LIB. I. 45 bus,corpuseiusofFertur, amp;nbsp;participanti-“ busminiftratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc

Exhislocisapparctfalfumeffe.à Cœ. quot;nbsp;naad mortem Apoftolos aman datos fuif fe:vtàpeccatis mundarenturjfruótuque oblati in cruce Chrifti corporis potiren» tur,atq;eam gratiam h3urirenr,quam ex» tra crucem hauriri non pofie contéditis.

AVeftradoéfrinahac quoquere de-tcrreonquöd difsimili ab Apoftolis r.itione,nos vclitis mortis frui bcnebcio. llliin Cœna,veftroiudicio, nihil fumpfe« runtjfed ad mortem futurâ remifsi funt: nos econuerfo à morte ad Ccenam aman» damur.Sed crcdibilc eft, non plus ad nos, quàm ad illos emolument! ex Ccena per. uenire,nifiobftiterit hæcacutifsimatui Petri traditiojqua tuo nomine nos inftru xit.A uobiscarnem chrifli non manducdri : ftd in uos in]jgt;irari ^3- traducitceu folcm con/picimus radijs in terrant emicantem, ad gcnerandos.uege De Canat tandQSCj}eiusfoetus,fuant quodantntodofub/lantiä cdp.io. in» tdettm traijcerei/ic non inferiorem cjfe spiritus flitutio.

S^ftéli irradutinnein , ad cytiimuni ofjem Cuir-Uquot; [itng:(ints Chri.üi in uo! crjdacendM.

SI SPIKITVS SANCTl IKRA. 4iiitione corpus chri/li traducaSur, non id mof' tem Domini Apo.'lo{onmMd.trtdibMlfe, fed ad dit m, ^uo Spiritism San-

HOc fi verum e(l,fateor Petru optima duci r.uioneddcentem. Apoflolosà Ccena amandatos, non ad mortem io-Jùm,fedadeum diem, qiioSpirirum San ftum in nomine Trinitatis acceperunt. Si enim caro non manducatur, fed Spiritus irradiatione in animani traducitur: lt;quum Cœnætempore nódumSpiritus ad Apoftolos miiïuseflet)irradiatio in eo rum animasperuenirc non potuit, vti ad VOSBaptifmotraducidocetis. In eos qui poft aduentum Spiritus, Cœnam celebrant, Spiritum immitti, amp;nbsp;traijci pofle minùsmirum eft:in Apoftolosauteman« te Spiritus infulionem, eamftcri tradu-dionem potuifte non intelligo. Si dixeri tis carnis communionem in animas traduci , non carné ipfam, refpóii loco fumi potcft,quod à nobis eft fuprà demonftra«

RICHERI ARTIC. LIB. I. 46 turn. Participationem, qnænoncftfub-ftantia,nec etiam traduci polTe.

APoftolos nondura in Cœna Spiritu acccpifleteftatur Augu.Quafes, (in- AiiguH.ill quit)erätdifcipuliGhriili, quand» cum loan. 16. eis ante pafsionem loquebatur,niagna cû Trlt;td. io|, pai-uis;fediicoportebat,vtdiceréturma= glia paruis,quia nondum acceperât Spiri “ tumSanéiû. Quemadmodum enimpoft ce eiusrefurredionéjvelipfoinfufflâte, vel cc defuper veuiente,acceperüt,Humanama= j gis quam diuinafapiebautjHocipfum te llatur Dominus dices. Expedit vobis, vt ego vadä.Si cru nó abicro.Paracletus non Io4».i(î. venietadvos- Si autem abiero, mittaeû ad vos, ité poft rcfurreétionem fcriptum cft.Hæcquumdixiflerjnfufflauit, 8c di= Io.lt;»,ao\ xiteis.AccipiteSpiritùfanftum. Vtpro» “ pofitum tcncasdiceic debuit Dominus, ce Spiritus in vos meæ carnis cómunionem infunder,nou autem mittam eum ad vos. PECCAKE SüLlS SIMILITV “

4ittcitt,adprobat:di chn^icarnistraduilio-nem Spiritui irriidiAtionc. C^p.éî, “

HAEc irradiais amp;nbsp;tràduâæ carnis tua difciplina,tamnouaeft amp;nbsp;inaudita:

Vtinirarifatisnequeam,quomodo hanc comminifci potueris:bis peccare mihi vis detur fimilitudo.qua tu nos poiïe in tuos De Cœ»4 laqueos irretiriarbitratus es. Sol tibi inditut, dimmodo Cubfluntittm funm trAijcit^dd uegetiit* tdp.io, dos terrie fœtus', fie Spiritus irrddiatio in te tri‘ ducit corporis Domini communicdtionem^ut ani» mdm tudm nutridt.Si dixiffes, vti fol fua fub-ftantiam traijcit, fie Spiritus fuam in nos fubftantiam irradiat,aut traducit, meliùs conueniret amp;nbsp;quadraretcomparatio. Seù tuafimilitttdoeiT: propriæ Colis lubftan-tiæ,adalien3m fubftantia, aut ad nofub-ftantiam.Sol pomi fubftantiam non traij citin ficum. Ita necSpiritus carnis fubfta tiam debet in animam tuam traducere, vt hanc nutriat.Sed fingamus traducere.Ho rum alterum euenire necefleeft. Autcar-nemtradudam euanefeere, arque in ni-hilum redigi, ficq; minime nutrire; aut fi integra maneat viresq; non amittat,amp; ani mamnutriat, animam in carnem mutari, amp;conucrti.Scriptum eft: Qui manducat todtin é. carnem meam,amp; bibit meum fanguinem, 3gt; in me maner, amp;nbsp;ego in eo. Eo ergo modo in

kichert ARTIC. IIB. t. 47 in Chrifto manebimus, quo is in nobis manet. Caro eins,in nos infpiratui cx tua traditione,fimul ergoeuenirc neceffee-ritjVtnoftrumcorpus in diuinum infpi« rctur,amp;traducatur. Aut li fadu difficile hoc tibi videatur,in nobis aliter manebit Dominus,quam in eo manfuri fumus có-tra verbum eius. Qu^od (i 'a carnis tradui ftione ad participationis traduélionem ,pfugeris,cumanimo tuoreputa, eä rem quæ nó fit fubfiantiafcuiufmodi eft pars ticipatio)traduci non pofte: nequeetiam tui corporis communionem in Chriftu traijcb

Ciumtum lt;td confecrationè(ittlt;juit Richerus) imdginari non oportet, hanc fieri incätationiiut, ùel magicoTHm coniurdtionibus,tttnlt;]udmfufficiat uerbd murmurdffe fuper credturds infcnfibilesi fed fit prlt;edicdtione effeâum fmm fortiente,dttjj efftcdcidin fudm dffêrente in duditorum cordd,di-fcernentium pdnem,conformiter dd uerbum, ^3quot; db dlio pdne prof ano dißinguendo'.undefeguitur fragmenta pants,qult;s non funt diflinild,nec fepa* rdtd uerbo,pdnem communem remanere, atg; deli rium efi plufgua puerile,cogit((re horU fieri reli~ guiasoportere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pregt;

PRECES DIVINAE ANAPHO» ' rief'confecntionis, incitdmentdnon redolcre. Cetput 63.

QVumdicit panemfuü, abaliopane nrofano fola diftindione differre, innuit vtrumque profanum efTe . Quum yerôpreces confecrationis, folennémq' ciborum benedictioncm in magicas incâ tationes vertit, ira percitus in id intempe rantiæ irrumpere videtur.Euangelij obli tus planum facietis,poft gratiarum aótio« ncm,amp; benedidionem, à Domiuo pane demum Apoftolisdiftributûfuiffe. Qua € reconftajgratiarumaßionem amp;nbsp;Chri« ftibenedi^onemab Apoftolis memora tas,incâtamenta magica no redolcre: atqj verba à Chriflo nonfruftràpronunciata, amp;nbsp;emiffafuifle.

PLurimumtui Petri innatæ iracundi® condonamus, led vfqucquaqjà nobis ferri non poteft : Qui» fîleat quomodo à Domino facratum fuifle panem 8i vinum intelligat: obfcurum cft an exiftimet, fine

RICHER! ARTIC. tIE, Ï. 4^ ne precibus amp;nbsp;vërbis,ftd nutu.aut manu» uni impolitione.hoc à Domino cfFeôum eflemyfterium. Ex eius tarnen ferrnoni-bus certiores Bcripotuimus, manuû im« pofîtionem, fumma animi execrationeà vobis damnari, Sc reijci. Quu veroà precibus etiam tantopereabhorreat nihil re« liquum facit, quo Dominus ad panis be« nediCbonem vfus fit, præterprædicatio» Hem præcedentem,amp; manducantis difiin üionem,qua fola iudicatjveftram Eucha-riftiam à communibus amp;nbsp;vfitatis cibis di» ftare.At nifi his conceptis verbis, hoc eft corpus meuni.de pane à Domino diôuni fit,in gratiarumaébonc, benedictione Sc fraâionc, e^que rarione panis fandifica* tio perfedtafucrit, Apolloli 1'e vanitatis arguunt, affirmantcs,a Domino fibi præ. fcriptum efle:vc his vterentur verbis,atq; ritu, quotiefeunque ad panis famStifica« tionemSc fraftionemconuenirent. His enimenarratis amp;nbsp;repetitis verbis Domini, gratiarumadtione, amp;nbsp;benediâione, adduntzHocfacite, quotiefeunque man« ducaueritis in niei memoriam:hæc diclio (hoc) non folùm diftributionein notât Sc refpicit.fed quicquid diftnbutioni cóiun dtuiu

N. VILLAGAON. AßVER. âum clhvthis omifsis, imperium Domini rite exequi non vidcantur, qui panent frangunt atq; coramunicar. RicJierus pu-tabatidco panéfacrum dici, qiiôd fuma» tur,amp;diftinguar vt corpus fignificet, id eft,vt fiat Sacramenrum. Sed eo etia modo ante Cœnam hoc nomine nuncupari poterat,cùm ad menfam in earn fpem ad-ferretur.Prætereà eis le lis effet Sacramen turn, qui eam fidem haberent, lîcque àfu mentis fide farrélificatio perficeretur, amp;nbsp;infidèles àSacraraenti manducationeex-cluderentur.

HAEc audicns Petrus animo permo» tus,nobis oppofuit. Verbis Àmenitniii tribui,ijsuirtutemnonineffe,c]uàd pronunciett* tür'.fedcjuödcisädhIbcaturfides.Proindefideiät* (juediflinclionideberc fundificutionein imputd* njnouMcrtfi.Sed verbis,inquam, quifides haben poterif,nifipronuhciatisj Si à Do« mino eorum pronunciatio iubeatur,tu quis es,qui harte inhibes? qui obfiftisom nipotentis imperiof Non video cur adeö

excellât opus vcftræ fidci, amp;nbsp;diftinâiôis, vr pronunciatione verborü Domini po» tiùs habeatur,quum vtrumq; fit hiimanû opus.Non ignoro verbaàprununciatio-nCjfuamvirtutemnon mutuari: Neque ctiamàcredentis fide vis falucis cgredif, aut exprimiturj fed eius enitet potéria amp;nbsp;virtus,cuiüs iuffu verba repetita, amp;nbsp;enun data funt,atq; ex hoc, verba fatiflitaté amp;nbsp;efficaciam obtirlér,qudd ex ore omnipoà tentisjin panis lanétificatione femel emif fa fint ac prolata.Eis ergo dignitatem nó adiungit rainifter verbi, fed is vice Domini fungitur in opus fanélificationisj ex Domini fui præfcripto amp;nbsp;dignitate.

Chryfofioinidcconfccratiotirfcnttnfiii. ftp pro^t-Chryfollomusdc hocita difleruitj non tjone cnim homo eft qui propblita in confecra tionemenfæ Domini,corpusChrifti fa- cc citamp;fanguine'fediilequi crucifixtiseft pro nobis Chriftus. Sacerdotis ore verba , proferuntur, Sc Dei virtute cönfecrant, Sc gratia:hoc eft(air)corpus meu,hoc ver i«Cor. lO. bo propofitaconfecrantun Apoftolusca licem bertediétionisj quem bcnedicimus vocar,non alio benedrdionem, quam ad, calicemreferens.

SI DlSTlNCTIf)NE ET fp iefumcntis ßt punis facer, di..bjHcum ejjeopor* tere,lt;jucm diabolicui o h^relicus

H Is de rebus mcorationéextrahércm, tuus Petrus funracûJia interpella uifjVt fermonem conficere nóporuerim. Quamobrem peroà re, vr banc mihi tol-Jasdubitationem. Si fola diftinétione, Si ' non verbis Djmini conceptis, folenniq;

benediétione, panis fanétifitetur, quid ei fier,qui ab hiretico diftinguerur, poft hærerici miniftri concionciu? diabolituf ncdiccndus trir,qui fecundum diaboli-catn dodrinam fiaerit à communi pane i' diftine^us? Nenio ante vos, quodfciam, præterManichæum fandificationis pre^ ces afpernarus eft : b eo qub vos iiidieio zeloque Cœiiam fuain obibat, panemq; diftinguebat, vti potcftab Auguft.intel-ligi lib.20 cap 13. Huius verba funt hæc:

” Nofter autem panis, ifecalix non quilt» ” bet quafi proprer Chriftû in fpictsamp;far-as mentis ligaturn, ficut illi defipiunt, fed 3) certa côfecratione myfticus fit nobis, nó 3j nafcitur. Proinde qood ita fir, quamuis JJ fitpanis 5c calix, aliinentum eft refedio-nis.

RICHER! ARTIC. Lili. I. 5® ïiiSjDon Sacramencutn reljgionilt;i. Vides Ecclefiæ conlenfu Euchariftiam certa co fecratione fieri corpus Domini, cui con-fecrationi incantationis magicæ macula inuritis.Quafi Cliriftus magicam exercu erit,aut hanc Apoftolos docuerit.

QVEM LOCVM VEKBVM -tenuit ill concepticnisfacramento, hunc in confccrattone tene^

tu Sanâo verbis côceptis amp;nbsp;ab Ans lt;nbsp;gelo pronûciatis concepit. Neq; exorcif mi gratia, aut fruftrà ab Angelo eniiffa fifnt verbaiSic nee fieri poterit edentis fi de amp;nbsp;diftiniäione, panis confecratio amp;nbsp;Sacramcntum,nifi verbum Domini accef ferir, ab Angelo Domini(qui eft eius fa-cerdos)emi{rum in opus fanélificationis, vt verbu eum locum obtineat in Eucha-riftia.quem in conceptione obtinuit, vt Sacramentum Sacramento refpondeat, B ENED I CTIONEM QVA V.

SI fine precibus,foleni benedi(ftione,amp; gratiaru aâione debet panis accipi’öc

, manducarixurante fraÂionc, liuncà Do mino FuifTeccrta graiiaru aâionefacra-tuni,amp;benfdidum filcris?fedpro nihilo putantes benedidionem, eartiqiie vt rem nullius vfus re/pucntes ( vr famen homi-num rcprehenfionem fugiatis} bencdi-ôionemin gratiarum aâionem coniicr-tins,duas res in vnam contrahitis, amp;nbsp;con-funditis,atq; bac rc non confcnti ( ne ex« orcifmo Chriftus vfus fliilfe vidcat ) gratiarum adioncm alio trâsfertis, quàm ad I«bdrwor».panisfandificationcm.

Calui.in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Traditis hanc aiiiomm (juandant flt;r/paratio‘

Qua in recum Ecclefia vos difcorda-Chryfoü « rc,amp;. dißidere docet Chryfoftomus his verbis.Dnsgracias porrô tgitvt nos in« fli ueret,quomodo rnyfterium hocface-re debcamus.Is vult inftituto Domini,ad panis amp;nbsp;vini fanôtificationt,adhiberi be-nedidionem,amp; gratiarum adioncm .Tu verôjunc fanétificandi rationem, magi» CCS tibi fuipcdam cfle ofttndis. Atqiie vt incautof decipias,fcntentiæ tuæ, vcrfio-nem leôiionis Euangelicæ accommodas. Sumpto(inquis) lefutpane quuin htnedixiffft, /regit.AliorfumindicâsIefumvfiimfuiflc bene«

MCHîSI ARTIC. IIB. I. 5* bcnediétione.atqueindicct Marcus Apo itolus, qui dominicain benediftioncm adnaneni refppyifTe declarat his verbis:

5 W00Ï» a'/» apiigt; bXQMai’ÎKXwi.QQQd verti potelr,fi vulgaris verho non recipi» tur.Quumaccepiffet Iefuspanem,amp; be-nedixiffer5fregit,vtfrauboamp; benediólio ad panem fpettenr, vnumq; cafum regât, non vt cxcogitafti,viam préparent ad re» putandum my fteriuni:Hac cnim efle linguae Græcx phrafim atq; rationem periti huius iudicabunt: vt nifi benediä:ioamp; gratiarum adio panem refpicianr,nec fra ftioadeum pertineat. Hoc nobis indicat Matthæus fcribens,’^“^“/'* wXnk'wrîxXctït. addita copulatiua, vt hanc remteftatam nobis relinqucret.

Chryfoftomus qui merito in fua lins gua tibi nec coccdere.nec inferior haberi debet .hunc Matthxi locii ira vertit: Cœ» nantibusautem eis acccpitlcfus panem, amp;nbsp;bencdixit,atque fregit,deditq; difeipu lis, amp;c,Hieronymus Marei hune locû ita Hierony. vertit: Accepit Icfus panem, amp;nbsp;benedicés “ (regit: amp;nbsp;Eufebius Emicenus vt oftendat Eufebi’ De

N. VILLAGAON. A D V E R. corpore (S' ad creaturas bencdilt;3;ionempertinere,if* fjr.gMttc traélatu de corpore amp;finguine Chrifti: Uowi/iJ. Quantaitaque , amp;quàm cclebrandavis diuinæbcncdiét'onis opcretur, quomo-do tibi nouurn bc impofsibile videri no debeat, quodin Chrifti fubftantiam ter« rena amp;mortalia commutantur; teipfum ” quiiam in Chriftoes regeneratusinterro sa.Cyprianus: Qui vfquchodiehocvcgt; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11*

s, racilsimuin cornus luum créât, benedi-Ht Cœna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i- '-.z j jv j-n- •

cit,amp;diuidir. Videquidbencdictioni vir hictribuat:q vos vt incantamcta reij-j} citis amp;nbsp;expellitis. Quid à te nobis propo-ni poteft,cur tuo arbitrio pcrpetuam vfi-tatamq;EcclcGæ rcligionem deferamus, atqueabea debciamus, tuamq; traditio-nem Ecclelîæ tcftimonio pra;feramus? CONSECRAT JQNI S RELI-gionrw li ffmpori6«î Apoüolo= rum feinpcrobl'eruitM fuiße. Cjp. 6r).

SI priora quæq, tempora notauerimus, eorumque omnium religioncm ac in-ftituta diligenter cxploremus,nullâæta-tem fuifte inuenicmus, qua non fanftif-fimèexculta fuerit fandlificationis amp;cô-fecrationis religio, quam tanta odij amp;có

Kl CHE SI ARTIC, tIB. I. $2 tümcliùruiii efFulîonc,tantoquc ttudio» amp;animorum contentioneabci;ifti'!.

1- robuHr I'x in^lino ui un b: panem,in cjrBfW tnie^ri in con fecr^ttone, qucniadmodum un bunt Caro f.:éli,nt

lultiiius Martir, virob eximiam doc Apolo-lgt; ôrinam, vitaq; föiiótitattni, ab Eccltfia poftcritaticoininéd itus, viginti fcrèan-tiispol} loannein Luangcliltani,Ecc!efifi vniucr(alis caufam egit apud Senatii Ro-manum, amp;nbsp;Antonium pium ImpcratO: remjbicjiie rationem reddidit nollrç re-ligionis doctilsiina, elcgantifsimaque il-laiua Apologia,atqnecxpofuit quis effet Ecclefi« èonlecraiidi riius.Extuiusora» tione difci poteff, Ecêkfiam habcre ab Apoflolis.hanc confecrationis conftitu-tanidifciplinam,quxcontincnti,amp; per= petuaobieruaiione,ad hanc nollrain æta tcmtraduóta tü.Huius verba luntbæc. Subfinein precum nos flater nos ofculo « falutanaus.L)einde ei, qui prarpofitus eit « frarribusp-inis offertur,amp; poculuni aqua lt;lt;nbsp;amp;nbsp;vino tempcratum, quae cùna accepir, laudemamp;gloriam oinniuna parenti, Fb lij,Spiritusque fanéti nomine tribuit,gra tiasq; diu agit, quod ab co his dignus fit

}, habitii‘,qiiibiis rite perfedis,amp; precibus, amp;nbsp;grariarum aftioni,populus omnis qui adert benedicir.dicens Amen : Amena«» tem Hebraicofermone, idem quod fiat, ” fignificat; pofteaqua is qui præert,gr3gt; ” iiasegir,amp;:populus omnis benedixit,!) qui apud nos Diaconi diéütur,dant vni» Î3 cuique eorum qui adfuntpercipiendutn 5, pancm,vinumq; amp;aquam,quæcù gratia» jj rum aCtioneconfecrata funt,amp; adeosqui abfunt perfcrunt,atq;cibus hicapudnos Eucharitha nominatur, qua nemtni ali) participare licet, nifi ei qui vera cfle ere-” dit,quæ nosdicimus,amp;expiatuseft laua-” CI O, quod in remifsionem peccatoru re-33 generationéq; datur,amp; ita viuit vt Chri-s, rtus tradiditiNeque enim hæc,commune ,, vfitatumq; panem, vfitatamcj; potionem capiinus.'Scd quemadmodii per Dei verbum, homo fadlus lefus Chriftus confer-uaror nortcr, amp;nbsp;carnem, amp;nbsp;fanguinein falutenoftrahabuinSic etiamcibum,qiii

■” perpreccs fermonis, qiicmab eo accepi-” musjconfecratus eft, amp;nbsp;quo fanguis, car-jgt; nesquenoftræ,pcrtranfmutationé alun-ii tur,Icfu Chrifti,eius qui homo faétus eft, fj Si carnem amp;fanguincm efledotftifumus.

RI CHERI ARTIC. IIB. I. $5 Apoftoli enim in commentarijs fui$,quæ Iluangelia dicuntur,ita fibi Chriflii prç«“ cepiffe tradiderunt.eû acccpto pane,cum ‘C gratiascgiffet, dixiffe, hie eft meus fan-« guisjfibiquefolisdcdifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Auguftinus affirmât £cclefiam,diuinç Anaphoræ preçationesà Paulo accepifie: Multa quippe(inquit inEpifto.ad Paulûquot; num)dici pofTunt, quæ improbandanon quot;nbsp;funt.Sçdcligoin his verbis, hoc intelli gerc,quod omnis,vel penè omnis frequé cc tet £cclefi3,vt preçationes accipiamus di« ce €tas, quasfacimusincelebratione Sacra (ç mentorum,antequàm illud, quod in Do mini menfa proponitur, incipiat benedi-ci,Orationes,cùm benedicitur amp;. fandifi catur, amp;nbsp;ad diftribuendum comminuit, quam tota petitionem ferè omnisEccle-fia.Dominicaorationeconcludit. Paulô «c poftiinterpcllationesautê,fiue vt noftri « codices habent poftulationes, fiunt quû « populus benedicitur.Tuncenimantifti- jç tes,velut aduocati,fuos, per manus impo« fitionem mifericordifsimæofferunt po-teftati.Quibus pera(âis,amp; participato tan îo Sacramento,gratiarû adio çunda con

chidir,qu3m in his enim verbis vltimani cununenda'.iit Apofïolus. Vide crejturJJ infenlîbi’es contra tu.im doôtrinam blt;J' ntdrc'jôcpro populo bcnediôtas ofFerru Purti m per CinäiSpiritutaggreßtoncm ftnäiß' art ex Gregorio Ncoc^farienli.

Sefuna^lyr (jrcgonus Neocælàrieniis, qui panisvC' tioât Nice ßpj Ggurati vobisaiuflor eilej^otuit, nun tttßßione. refp,,;t preces confecrationis, nec negjt i virtutc verbi pronunciati, panen) fancfi« f ficari ac mutan.H )ceniiT)(inquit) Doini nusChriftus tradauit, vt fîcuti carnem quam afTumpfir, propria Rcundu natura 33 fanciificatione, ex fna vnitione dcifica-3} uit. Similirereriam panein Euchariftix, Vfliiti vcram imigincin naturalis carnis, per Gnéii Spiritus aggrefsicnein fandifi’ I c.ituni.Diuinuin corpus elfe voluit, illtq; I (icplacuit.Vcnitautem mediusfacerdo», qui ex co nmuni, fanduin id facit, facra lila anaphora.Dici contra te nihil potcR manifeiliùs.

irrn^Kf. irenrusvcrbo fanâific3tionem,amp;rnuti ”’■5' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioncmattribuit.nódiftinéiioni veftræ.

3gt;Panis(inquir)cómunispcrcipiés verbum }) ()ci,iarn non dl cóinunispanis.fed litLu .»charillia fanguinis amp;nbsp;corporis Domini.

• Confccratio ex Cypn'iino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Df Cocrtrf«

diâ;ungt; eft.Hoc facitc in mei meraoriam, hæc eft caro mea, hie eftfanguis meus: « Quotiefeunquehis verbis, amp;hacfidea- quot;nbsp;ftum eft, panis ifte fubftantialis, amp;nbsp;calix folennibenediétionefacratus, adtotius hominis vjtam,faluteinque proficit. Vi« de folcnnibus conceptifque verbis agi fanâificationê, huiusfamftiviri iudicio.

Chryfoftom’,Nonfunt(inciu'.t)humar!ç virtutispropofita opera,qui tune 'P^^ fe-eit in illaCœna, idem ca nunc quo que hoj^iI.^o. facit. Nos miniftrorumtenemus locum, « qui verb fandificat ea amp;nbsp;immutat, ip-feed.

QVum panis fanótificationem abroges,vt fola diftindionc amp;nbsp;opinioni« one hat vobis Euchariftia,Richcrus non fine rationemoueri mihi videtur,rcliqui as negligens,quæ diftindæ non tuerunt; atque abftntibus, amp;nbsp;xgra efieólis valetu-iine Euchanftiam delerri vetas, contra ’ • • muet«-

inueteratam Ecclefiæ, amp;nbsp;continentem CQ 1n/jne Apo fuetudinem amp;nbsp;conrtitutionem. luftinus log.i« vtànobisfupiàdemonftrJtiim cû.hunc fua ætate Ecclefiæ morem fiiine rradidif, vtà Diaconis.adeos qui abelîent facrifi» Eufèb.li.^, ciOjEiichariftia deferretur,

EufebiusCæfarienfisin fuahifl:oria,o» ftcnditab Anicetoad Polycarpü Roma, ad componêdas de fcfto pafchatis difcor» dias adueâ:um,EuchariRiam miflam fuif fe,in figniim vnitatis.

Eibroj, Prætereà enarrat, Serapionis Alexan» drini pœnitcntis hiftoriam, qui extremis dol O ri b’fol U tus fit,poft Euchariftiæma« ducarioncin.Eius verba fubiecimus: Dio Dionyjtuf. nyfius verôhocrefcribens ad Fabianum Antiochcnum Epifcopum,intexuit hifto

JJ riamdignam memoria,diccns:Serapioné ' qucndamfuifle apud Alexâdriam vnum ex bis qui lapfi funt:cundeni fæpe depre-catiim,vtfufcipcretur: nec tarnen impe-trafte.Opprcflum deinde hune æg'ritudi-” ne,itavt triduoiam fine voce prorfusia--’ ceret.'paululùm verô quarta die refpiran« tem, vocalfe ad fcfiliamfuam,amp;dixiiïe.

JJ Quoufqucmedetinctisf quxfo vos,citô aliquispresbytcrum rogçr, vtpofsimalis ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quan-

richeri ARTIC. LIB. I. 5$ «|uädo dimitti ; Et quum dixiflet.rurfum fine voce permmfit. Abijt curfu pucrad cc presbyrerum noöis temporednfirmaba« « turprcsbyter,venirenonpotuit: tarnen quiapræceptum fueiat,vt lapfisin exitu nemo reconciliationisfolatia denegaret, ** amp;nbsp;maxime hii,quosprius id rogafle coni ftaret,parumEuchariftiçpuero,qni adfe “ vencratjdedit: quod intiifum iufsitpræ«« beri.Regredienteadhuc puero, antcqna tc perucniret domiim, rurfum Scrapion re te fpiciens, redifii (inejuit) fili, amp;nbsp;licet pref by ter venire non potuit,tu ramen impie, quod tibi præceptum efijVtpofsim difee dcre. Cumq; impleta effetfolennitas.ve-lutcatenis,vinculhq;difruptis,lætiorem iam fpiritum reddidit. Ex hoc confiât as pud primitiuam Ecclefiam, morem amp;nbsp;res « ligionem fui{le,Euchariftiæ amp;confecran te dæ,amp; feruandæ, atque abfentibus mit-lt;{ tends.

EMcbdrifi wrn [eruiri ex Cypriano, Cyprianus circa hæc tempora quatidam fœminamfuiffe narrat, quæquum a ream wp/**« fuam.inqua fanöa Euchanftia conclufa effet,manibus indignis tentaffet aperire, igne-inde furgente, deterritam fuiffe.ne audei

W. VILLAGAGN. AUVER. änderet atttingcre. Richerus his quas ex» pofuimus , difficultatibus permotus vt infirmitâti noftrx fiiccurreret, fummani nobis fecittuæ doctrina; in pauca verbi conrradam, fedmaximis inuolutam dit-ficultatibus.

In fumniA hoc ficrAmentumtficut cjuoduii .tliiii dudbusßieciebusconflAt^unA ui/ihili,altcrAinui-fibili,Ab inuicem dißinüis cr differ cntibuf,lt;llt;i^‘ uis efficacÎA ucrbi,unA ad alteram referatur.Spe--des habet accidentia pro obieäo, non autem ßantiam rei.

Species inuißbilis, cR res fignificata per ß' gnum, (fu^idebdiciturfßccies, cjuödreßjondeit fgno. Proinde hac /pecics non di^linguitur coii' tra genus, fed fumitur pro re externa,qu£ obijä' turoculis.

Hsc verba funitnç fuç aduunxif,vt ge-minatâ illä luam fpeciem explanaret. ÿe' n'im tenebras mihi offudit potius,g expu lerit.Non intelligo cur inuifibilcm carné Domini, quam vos pane puro amp;nbsp;natura communifiguratis-, Ipccicm vocet, pro» ptereà

ptcreà quö3 communifubftantiac.td tfï, figno vertro rcfpódeat, maxime, quii fu» mat inuilibilem Ipecié pro externa, qus oculis obdiicit. Neq; ctia affequoringe» nio,quomodo corp’ inudibile Domini, pani rcfpódeat, ci us rei,cui rcfpódeat,nó habito rcfpeétu. A ut quomodó fpeciesq hi’c accidê“: dici póteft,fua accidc ia habe» at ,p obieâo:vtaccidcns fibi fnaccidtns.

Quummihi non minus cflct obfcuró, quomodo ficrer,vrlt;arncm Chrifti reali» ter manducaretis.fed non corporaltter,is à me rogat’jVt fe apertius explicarct, hoe refponfo nobis fatisfecit.

Facile eü i«ti lligfrCiChri/lum fe realiter exhi l':re,f d non corporAitcr, cjuoniam omnis reali* ta «o» importât rem corporalem aut materialêt ut afiparet de anima,lt;]iite in nobis e/i realiter, f d non torporaliferiSic k£c diftributio fhbflàfitecor pons Chrt/ïi fit realiter,fed no corporalitfr.quo» nùm non datur nob s tn alimen^um corporale,fed ßgt;irit«alt’, aliter non ejfet facramentum-CVIVSMODI SPECIEM COR, pus Domini effe 'ntelligant RicbcrocalHiniani, iluidde corporumrxpeilM

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapUf ’]s.,

'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vH

K. VllIAOAON. ADVÏÜ, VBi cognitum inihi eiïer, corpus Do* minijinuifibili fpecie ab eo définis ri, amp;inhuiusrei confifmationem Chris ftum fieri realem,amp; non Corporajem, at« queadeôdiftnbutionc corporis eins nó fieri corporaliter,fie vt nec Corpus ipfum diftribueretur,amp;’ quum fead reditiim cos pararetjà me ad eum mifTus eft ex noftrij aliquis cum mandatis, vt huic fingulatira cnunciaret, quidhæc doflrina mihi vifa eilet imp ictar is contincre.atque vt ad me • referretéxfcriptam Pétri (ipfo diâantej amp;nbsp;infpicicnrc)eorum,quæ à me eflentop pofita,explicationem. Exiftimabâ enim xiunc pererroremlapfum fuiile,quo en rore cognito,is ad fanitaté ftatim clTet re« diturus : fed in fua fpecicrû inuétione,amp; cômento pêrfeucrauir,atque declarauit, Corpus Domiui cjuo unintie uefira pafeuntur, eiitf tnodi Ipeciem efjè,uti Pluto fuds ideas pr^dicauit^ Quantum ad realitatem corporis no materialeni attinet,adiecit hancafedeßndii guôdcaroChri fii non fit corporis alimentuin, fed animic, ad lt;]ui ff)esfalutispertineret, non ad corpus. Hocre-iponfumeodiétante,vti àmefueratim-peratum,defcriptum eft, amp;nbsp;ad me relatû. t.o in celleéto,animo valde cômotus fum* meq;

.RICH ERI ARTIC. IIB. I. 57 méque tçdere ccepit operæ infumptæ in doftrina veftraexaminanda.Sedin ani-mum nunquam induxifletn forc.vt homi nem ad nos mittercs,religionis inftitucn dae gratia,tam à Chrifto abhorrentem ,amp; alienum.Oftediex tua Pfychopanychiaj • àtefpemcarnis in vitam æternam no ini-probari.Sedrefponfum tuli,te nondum virtuterh Spiritus fanâi deguftafle,quû eum librum edidifti, Eine nonnulli ex tü is difeipulis occafioncm nadi, càrnisfa-lutem aut negabant, aut minimifaciebatî tatnùni valuit difleminata tuis aufpicijs impietas.

QVum ille tuus Richerus intelleftù confequi non valeret,quî fieri pof-fitjVt Chriftuscarnis fuæ fubftantiâ, per Spiritumfandumj canalemàtc excogû tatum,in animas veftras irradiatione fua deriuarer,animo fe vertit, ad earn vanita-tem amp;nbsp;infaniam,quam fuprà expofuimus vtoporteret diuini corporis fubftantiarn rcalitcrdiftribuijfed no corporaliter. At Joftquâ intellexi tam aperte hune de via H veritatls

N. VILIAGAGN. ’ADVER.. veriratisdeclinare,miraiidefij,quôd in alijs rebus infanirer.

DE MIXTVRA CaLICIS,DE' que chrifmdtis uirtuteinbjptifmoquid trädiderint Caluinidni.

MAgnaaniniipertinâciain concione nobistradidit,eos omncsfuiiTehç-rcticüs,blafphemos,facrilegos,f311aces,amp; falfarios,qui vino Crenæ,3quam mifcuif-fent,aut niifcendam afleruiflenr,quôdad puritatem Euangelij, Chriftiqucdoâri-nam, hoc fuum cominentuni addiderint, Nequcablimilüoco habcridebere, qui vndtioné olei amp;nbsp;chrifmatis, in Baptifmo tuerentur.Hæc audiens,me nô potui co« tinerc,quin iJIi denunciarem, atquecdi-cerem,nifi ab hac petulantia, amp;nbsp;procacita te defifterct, nullam ampliùs per me, lîbi foreconcionis ficultatem.llle verô queri cœpitjvim fibi amp;nbsp;iniuriâ fieri; feà temif-fiim,vt quæ edoélusà tecfletjquçqueà te audiuifTet, palàm ac libéré pronunciaret. Huic plura obloquenti,obftédi quç tanta animi oflenfione,atquepertinacia damna bat,non hominum traditionibus in Eccle fiam intrüiuifle,fed Apoftolorû, eorùm-qu6

ItÓHHM -ARTIC.' tl B. Igt; 5^ quedifcipuloru teftimonioàSpiritufan- ; öofurceptaamp; infpirata fuiffe - Hane reli- . gionetn à Clemente (qui Petro fuccefsif» fe creditur) obfcruatam amp;nbsp;-perpétua con-tïnuatione,téporifque feric,in hunc vfq-, diem fanäißimecultam fuilTedocuimus. Cilt;p.4. Huius Clementis Paulus meminitin epi. Epi/?o[dilt;4 ad Philippenfes : Is præcepit vt vnufquiGidcot«fr4-que baptiietur aquis perennibus, vndus tremDo. prirnùm pleo, per orationé fanétificato. mini*

PKOBATVR CÜNTINENS O- perpefuMï mifcendi cdlidf,cy undionis ufusinBaptifmo. Cap. 74.

•i

ANacletus à Petro presbyter (acratüs, AWclffMJ. vnétionem chrifmatis approbat, hisEpi. decre verbis.Quia omnis fanöificatio cóftat in tali, Spiritu fanélo,cuius virtus inuifibilisfan do chrifmati eft permixta.Hnic fuccedês EuariftuSjnonfolùm Baptifmi,fed etiaSa cerdotij vndionem comprobat.Poft hos Eftj/Joidde AlexaderMartyr,vinüaqua mifceri tereà Patrib’ fé affirmât accepifle,his verbis. In Sacramentoru quoq; oblationib’, quæ inter miffarû folennia Domino offe- ” rûtur:pafsio Domini mifcédaeft,vt eius,” cuius corp’ amp;fanguiscôficiturpafsio ce= lebretur, ita vt repulfis opinionib’ fuper „ ftitionum,

ftitionum, panis tantum, amp;nbsp;vinum aqua mixtum in facrificioofferatur. Nó debet cnim ( vtà Patri bus accepimus,amp; ipfa ratio docet) in calice Domini,aut vinum fo ” lùm, aut aqua foIaofFerri ,fcd vtrumquc pcrmixtum: quia vtrumque à latere cius M in pafsione fua profluxiffe Icgitur.Quan uisfccundum te finguis Domini in cali» ce figuretur,neceflarjo tarnen vinum mi» fcendummihi videretur,quod quutnfan guis humanus line aqua efle non pofsit» fine aqua ei us figura non procedat.

l».4. «.4‘

Quum Alexander maiorcs memoraf, non dubium eft Apoftolos cum indicare is cnim ^S.annis poft Petrum Epifeopatu fortitus eft, amp;nbsp;Eufebio Cæfarienfi teftc, eo ferè tempore Ecclefiæ Romans præfi» debat, quo loannes EuangeliftaEphefi, ni fub Traiano Imperatore. Prætcreà ho» mo RomanuSjKomæ inreligionechriftia na ab Apoftolis inftitutus, potuit ci'i cis, amp;cum ipfoloanne fub Domitiano,pau« lóantè I raiani imperium Cœnam celc« brare. Hocqui nolitadmittere,inficiari ftó potcrit, à Clemente Alexandrum in» ftitui

ftitui potuiffe,cjuum 9.folum annis inter mifsis (vt fcribit Eufeb.) aut 17.(vt tradit Marianus Scotus^ fumnvum facerdotium iniucriuHinc iudicandum efx.hunc con-firmare Ecclefiam in calicis tnifccndi reli gione noluiffe,fihæcà Patribus aliéna, amp;nbsp;diuerfafuiiTet. Alioquin pala facitc, quid cffe caufefufpicemini, cur vir pius tarn impudenti mendacio pofleritati impo. fuidet.vt illam.quam fanguinis efFulione tuitus eft,in contraria quàm ab A poftolis imbibiffet doftrina,confirmaret.

luftinus Philofophus x8 poft annis, in fua Apologia ad Senatum, vini mixturam praedicat, vnftionémque olei,amp; chrifma. tis in baptifmo approbat,quçftione agen tibus pofitajjy.

Annis ferè duobus poft luftini Apolo giam, Polycarpusvirfanétifsimusàloan« Eufebius ne Euangelifta amp;nbsp;Paulo,Smirnenlis Eccle ßb. 4. hiß, üx ordinatus Epifcopus, Romam fe ad Anicetum rccepit, ad coponendas Eccle» fiJE de pafchatccontrouerfias.Hic certior fieri potuit eorum quæàliiftino in Eccle fiae patrocinium geftadidiquefuerant.

Sihuiuscomperißec orationê,doâiin» Apoftolicç repugn3re,non difsimiilaffcr, aut fubticuifTet. Maioris enim momenti hæc res eft,quâ lit 14. diei liinæobferua-tio,cuius caufa tantos labores pertulerat. Ij etiam ob religioncm,luam vitam Mar-tyrioprofuderunr.Aconciiio Carthagi-ncnfi tertio,dccem conciliorum decrctq fancitumeft,ritèconffcrationefn fierinó po(lc,nifi vinum mifceatur,

Ircnæus Lugduneiilis Epilcopus,PoIy carpi difcipulus, vir ea tempeftate abexi. mia fanditate Si dodrina Ecclefiæ v-'ne= randus, dicit fe viua voce ab Apollolorû diCcipU1 is didicifle.quæ de nofira religio netraderet,amp; obfcruaret.Vtrunq; delen ditjCalicis inixturain, atone vnôtionern, Floruit Commodi tempoi ibus. Iscalicis mifcendi religlone Ebionios oppugnat, Chrifti carnis diuiiiitatein atanuentes.

Tertullianus paulô polt (ubZephcrino Papa,amp;Antonino Caracalla Inipcracore, maximaanimi cótcntionc vndionctuc-tur adutrfus iMarcioncin lib. i. alfirmans ab ApoÜolis elle traJitaæ,de quorum do

-RICHEB.I ARTIC. LIB. I. • 6o Srina, nihih.Mnmutatum fuilTc vfquc ad fuam state ollenditjibro de prsfcriptio nibusjh^cq; ratione oppugnat hgreticos.

FibiiinusChrifmatisunilionem ab a po/lolis Epi.Dccre* ucccptamteftificatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talifecudt.

FabianusPontifcxMartyrmodico tern poris interu^llo htinc fecutusj aperte pro fitetur Chrifmatis confeftionem, Stab Apoftolorum traditione ad Ecclcfia per. ueniffe, atq;fingu!is3nnis rcnouari opor tere,his verbis. Nam fient ipiius dici fo leiinitas,per fingulosannos eftee'.cbran tc da, itaipfiuslandi Chriiinatis eonteótio cf per fingulosannoseft agenda, 'St de annes in annii renouada, amp;nbsp;fidelibys tradenda, quia nouum faeramcntuin ell, St per fin -gulosannosiamdieto die innouandü, amp;nbsp;vêtus in Ecdefiacremandû.llh àlanitis “ ApoRo!is,amp;eorumlueeefloribus accepis mus, vobilquc tenenda mandamus. Ha;c fandaRomana Sc Antioehena Lctlefiaàcc tempore Apoftolorum cuftodiuit. Hite çç lerololymoruin Sc Lphcliauorum tenet, in quibusApoftoli præfidctes hj^edoeue runt.Hic vir tibi fufpcélus elTe non pote^ nt,fl in memoriam tuam reuoces,quid de eo teftetur Eufebius Cxfarienfis.

Non promereri Spiritumfandum, gnaculo Chrifitiittitconfummutuf nonfueritteßt Cornelio,

Eufèb.hi/l. Cornelium Fabiani fuccefforem non U.6.Cilt;p.abfimili vixifTe religione.teftis eft eins

Nouatus in leétoiacens, pro necefsitate pcrfufusjoec reliqua in co,quæbaptifmii fubfequi folent, foîenniter adimpicta ”funt, nec lignaciilo Chrifmatisconfiim» ' »î matusefijunde necSpiritumSanCtumvn quam potuerit promereri.

Cyprianus qui eo vixit tépore.fe hnius religionis acerrimum propugnatorem ad b i buit fermone fuodc vnètione Chrifma tis,vbi huius vires,bcneficia,amp;: dignitaté î, affatim enarrar, arque banc diiiinitusiu' 3, ftituram fuifleaiïeuerar, ex coque humo» JJ reomnes defeendere gratiarum diuifio’ nés,qiias Spiritus Sanêtusprour vult fins gulis diftribuit amp;nbsp;Jargitui',atquc ex huius ” vndionis beneficio, fapientiam nobis amp;nbsp;” intellcétuin dari, conlîlium, fortitudinc Ja Cœlirijsi)labi,lcienriam,pict3ttm inipira gt;5 tionibusfupernis infundi. Demixtura calùis

RICHERI ARTIC. IIB. I. caltcis eius fententia manifefta eft, in epi. J. i. libri : in ea docei; per multas Patrum veteris teftamenti fimilitudines, amp;nbsp;Pro« phetarum teftimonia,hanc ante fignifica-tam fuifle, nec aqua line vino reâè offer-ri,necvinum line aqua,iuxta Chriftitra« ditioncm,confccrari polTe. traditiones svas non fcriptiU Paulum obferuari iulfiffe.

annos impleuerut,quibus linevlla inrerpellatione res, quæ nobis in contro-uerfiam vencrunt.ab Ecclefia fandifsimè, amp;nbsp;religiolifsimèobfcruatæfunt. 1 uau-tem alteris, praeter uerbum Domini, eas , in Ecclefiae religionem à diabolo intro, dudas.eamque ob rem à te reiedas, affir. mans Quitquid expreße Apoßolicif uel Prophe ticif Uteris non contineatur, cuique liberum effè negligere a pr^termittere. Sed li te audia-' mus', totfandi Patres,quos mcmoraui. mus, quiproalTerenda fide noftra morte acjeerbifsimam obierunt.inueniunturfal fiteftes Apoftolicae traditionis fuiffcjSc cultores diaboliex. Vellcm a te fcriptur® icHimonio probari, banc tuam eoru reii®

ciendorum libertatem, quæ fcripto non côtineantur.PaulusTeiïalon.z.epift.cap. 2.iubebat obferiiare fuas traditioncs, nô folùm epiftola, led fermone finefcriptu» ra exceptas.Non minorera auéloritatê rc liqiii Apoftoli à Domino nadi fuerût.vt fermone tradere etiapleraq; potuerint, quæ fcripta nô fuerint.Sed excepta ab Ec clefia, pofteritati commendata amp;nbsp;tradita.

H Ane caufam cgi t eJegantifsimè Tertullianus lib.de corona militis,amp;de prçfcriptionibus,à quo mutuaborquçra tioni noftræ côducerc fum arbitratus.pd mùm interrogabo,quis huius dodiinç(q tatiscôuitijs amp;nbsp;inaledidis infc(5t3ris)tue-ritaudor? Si ex Apoftolorùfeminehæc enata nô lit,quis hanefeminauit? quomo doin tantâ magnitudinem excrefceiepo tuif.vt taméà ncmine ante vos agnita lit? ** Felices vos, quibus primùm aperta amp;nbsp;rc-” uelita fit Euangelij veritas. Agé nunc(vt ” vtar verbis Terculliani) ante vos omnes 3) erraucrint, ante vos fine verbo Domini »3 facramentisabufi fint,dccepti fint Patres, qui

richeri ARTIC. LIB, I. él qui pro tuéda noftra religione morre oc= cubueriitmulla ante vos Eccleliâ Spiritus Sanâus refpexcrit, vt earn in vcritaté de- cc duceret, quâuisà Chrifto ^pmiffus fuerit, cc Si à Pâtre fuo poftulatus,vt effet, Doétor veritatis: officiû fuû Dei villicus,ChriHi vicariusneglexerit,fines aliter interim Ec défias i n tel li ge rc, aliter credere qipfe per quot;nbsp;Apoftolos prçdicabat.Ecquid 'veriliniile'' efijVt totac tanti in vnam fidê quafi fada côfpiratione,erraucrint^Nullus euétus in cc , termultos vnum habet exitûjVarialleder ce biierat error dodrineEcclefiarû.Cçterû quodapud omnes vnû inuenitur,non er^ lt;atLi,fed traditum eft.Audeas ergo dicere ante vos omnes erraffe,qui aquâ vino mi-feeri oportere, atq; baptizatos vngi, Eu-diariftiâcoipus Domini non fignificare, fedeffe ftatuerût.Tandiu quidé regnauit crror,quâdiu hçrefes nôfuerùt. Aliquos Caluinianos retegenda amp;nbsp;agnofcenüa ve

• ritas expedabat.Interim perpcrâeuange-lizabatur,perpcrâcredebaturitot millia milliûperperam Baptifmo tinôta, perpe-ram Euchariltiam adoraucrunt Si lumpi® runt, hæcperpcrâin viaticû abfentibus, mortique vieillis delata eff,tot minifteria perperaw

N. VILLAOAGN. adver, perperamfunóla, tot deniquc Martyr!» perpsrarn coronada, aut fi non pci perani) nnc in vanum, qui fit vc omnes ante vos intenebris verfatifintdChrirtus amp;nbsp;Apo' ftoli futuras amp;cauend3S hgrefes prædici runt. Sedfi hæreticilîmus,antè fuerunt haerefes quàm vedra doétriiia vera cogni« ta fit, quamuisin rebus omnibus imagi* ■ nem an tecedat veritas,

ROMANAE ECCLESIAE DE Euchjirillii religionisMélurempraeter Apa-flülosrepcririnûgt;tpûjje. Cjp. i-j.

CAEterum fi veritas hsrcfibus faccel' ferit,amp; Bec Romanæ Ecclefiæ Sacra» mentorumreügio fitibErcfcosatque bb fphe.miæcrimine referca,quis huius erro» ris auttor fuit f Quod qmfque facrificio addidcritjùmrnofludio inucftigaftis, amp;nbsp;pcruulgaftiSjVt humanam traditioneniac cufaretis. Sed vnde oblationis religio •duxeritinitium.tacuiftis : amp;quomini-ftro diabolus hoc errore Ecclefiam conta minauerit. E re ramen veftra crat, hoc vt non prætermitterctis,aut negligeretis.

RI CHERI ARTIC, t I 35. i. lt;5^' ■TRençusEcclefiamab Apoftolhoblatio vit.4J ■I né accepiffc , amp;nbsp;Apoftolosà Chrifto at= cdp.jj* teftatnf.Huiushçc verba funt.Sedamp; fuis‘‘ difcipulis dans confilium primitias Deo cc offerre, ex fuis creaturis gt;nbsp;non quafi ifidi- tt genti,fedvtipfi necinhuftuofi, necin= grati fint, cum qui ex creatura eft panis, accepit,amp; gratias cglt,dictns.HGC eft cor pus meum : 8c calicem fimiliter,qui eft ex ea creatura, qux eftfecundum nos ,fuum “ fanguinem cófeffus eft, amp;nbsp;noui teftamen= ti nouam docuit oblationem, quam Ec « «c cleliaab Apoftolis accipiensin vniucrfo tc mundo offert Deo. De quo in duodecim jj Prop.bctis Malachias fie præfignificauit. Non eft mihi voluntas in vobisjdicit Do-minus omnipotcns, amp;nbsp;factificium non ac cipia de manibus veftris, quoniara ab or« ** tu fobs, vfq; ad occafum, nomen meum “ glorificatur inter gentcs,amp; in omni loco ci incenfum offertur nomini meo,amp; facrifi« cc cjum purum.

Ante lrençum,luftinus hune Malachiç locum non eft aliter interpretatusaducr-fus Iudxos,quam Irenæus.De Hoftijs, in-quit,qus à nobis gentibus vbiq; oflerun “ tur,

5,tur,de pane Euchariftiæ,amp; poculo fimili* jjterJiuchaiiftiæ, tum prxdicit, quiimait fi.diicyfus nomen fuum gloriaaffici, à vobi« autem Tripbone. polliiijrcmalioloco,itaqueomniafacri« ficia,quç fuo nomine facienda lefus Chri ftus tradidifjin Euchariftia panis amp;nbsp;pocu« ^’li, qiiae inomni locoàChriltianisfiunt, ’’præoccupatione vfus Deus fibi grataelTi ”teflatur,quæ autéà vobis veftrifque facer ssdotibus fiuiit,improbat,his verbis.Sacri-„ficia è.manibns vellris no 3ccipiam,qiiüd „ab oriente foie ad occidentem, noincn ,^meum gloria affeäum eft in gentibus.

Alexandcs^lartyrante hos,Iiuncfacrk ficandi rituab Apoftolisfeacccpiffecon-firmat.Hunc ft mendacij arguas,Euariftu eodem criminc à te etiam alligari, amp;nbsp;infa-Liamp;. deoportcbit, atque loannem Apofto-fcrip. lum.quo cum Romæ fuit fub Domitiano ( vt fcribitTertullianus ) nomine ncgli-genriç tibi fufpeótum efte,aut fcelerispar plane ftgniftcabis.Paulus nos do» ceriacriftcij corporis in Cœna fieri parti» cipes. Hoc tarnen euenirc non pofle,nili corporis faéta eilet oblatio amp;nbsp;manduca* tio,

RICHERI ARTIC. LIB, I. 64 tin,cerium eft,vt intelligctur ex Chryfo. ftomo in cpift.ad Corinth.

Tertullianus quoque nos,cùm Eucha- De oratio^ riftiam fumimuSifacrificij participesaUe^rtc. rit fieri, qui facrificium corporis v nà co-medimus. Alio loco Chriftuminaraab Ecclelia facrificari docet.Vides lacrifican di religionem à Chrifto amp;nbsp;Apoftolis cœ • pi(re,quodetiam.9.canonum Apoftolo« rumcapite apertifsime probatur .Hæctb bi neganti incumbit mendacij reftllendi niunus,atquemonftrandi, quando hæc corruptio in Ecclelia irrepferit, quaque auftoritate tam alte radices egerir, vt nul lis'tempeftatibus hue vfq^reucliipotue rit, fed vno omnium cofemu fanélifsimè-amp; religiofifsimè exculta fi t.Hoc fi ^1 te per fici non poteft, define elle tam iniurius, vtEcclefiam de fuapoflefsione deijeere, atque ordinem naturae fubuertere cótcn» daSjVt haerefes veritati, id eft, doârinam Ecclefiæ.iuæ tradition! antcuertifte,infir morum animis inculces.

calvinianos ad ver. lgt;Hm Dornin itiddidiffe,non Eccle/i« Epb feopoî. Cap. 79.

OPponis nullam ab Apoftolis faôant oblationismentionem, nô addenda efTead verba Domini. Idcirco huius tra» ditionis contemptum tibi liberum efle. Irenæus Apocalypfis interpres, non igno rauit, ei plagas additum iri, qui ad verbû Domini quippiam addiderit. Hicautem Cyprittnus, banc oblationis rebgioné lludiofifsimè tuetur. Cyprianus oüendcns fac ti fi ci iim ltb.2. Cœnæ ptrfici non pofre,quin aqua vino mifceatur,citât hune Pauli locum, li Angelus deCacloprædicaucrit vobis aliud Euangelium, præterid,quod dixi vobis, anathema fit.

Hgc res argumento eft,eos noluifleprç ter verbum ^gt;mini traditionû humana turn rel'gionefcobftringere. Sed tu qui fidem Ecclefiç derogas,aude$ contra ver» bum Domini rnetonymiam in commen-ti tuicôfirmationéadfcifcere, cuius ante te nemo omnium meminit. Audes mandatum Domini demanducandacarnefuä euertere,atq; manducationc interpretari imaginariam eile nefeio quä carnis diui-næ in veftras animas irradiationeSpiri-tusdenuatione. Audespræccptum Apo-ftolis datum de carne manducâda,vt pro» pofitunf

RICHERI artig. LI b. I. pofitunialTequaris,transferre ad eorum animas, corpore,bonomanducationis pri uato,amp; expulfo.Audcs corporibus, falu-tem carnis denegare. Sed ne id fentiattir, corpora ad panis puri manducationem, vtf31utemconfequantur,refcribere,efu diuiniæcarnis(in qua folùm fpesvitæpo InCdffcbif fitaeft) eis vetitoamp;interdiâo.hocani- mo. mabus, (quibus refurreftio nullius eft vfus) attributo,amp; nihi.lominus tibi vis fi. dem adhiberi, irridenti amp;nbsp;condemnanti, omnium anteaftorum temporum pcrpc» tuam,amp; inuiolatam religioncm,quod ci-tra verbû Domini,id eft, contra atquc tibi perfualcris,in vfum venerit hçc reli. gio, atq; ab Humana traditone ^feda fit. PATRES ECCLESIAE SVAM

'quot;r’Amobtufi ergo ingenij, nulliufquc A iudicij fuerunt Patres, vt ab Humana traditione.Apoftolicam difcernere nô po tuerint.autfuitam obli'i,vtfuam fenten tiamdiuinæ prætulcrint. MiHimirûeft, quum nulla extiterit Ecclefia,quæ doâri nam à te editam amp;nbsp;euulgatam rcdolcue» rit,fed omnesinftitutæ fuerintHæferint-

que in ea quæ à te {acrilegij,amp; idololatrij notatur,quibiis notis fanâam 8c Apofto» licani Ecclelîam agnokemus? Si hæc.qua diiîcininas Ecclefiafticæ difciplinæabro-gatio, yera fitChriftianae religionisinfti tutio,ac forma,mirum eft, non pofle vllu cius veftigium oftcndi, aut vlio tempore Ecclefiam vllam extitifle.è qna formamà te traditam fufceperis.Perditam amp;nbsp;corru» ptam Coenæ inftitutionem à te reftitui perfuades.Sed quomodo propofîtum ob tinebis, corruptionis fidé feceris, amp;nbsp;format à te propoütæ prototypum i quadam Ecclelia non corrupta, fufeepif-fe demonftraueris? Cœnam lefu Chrifti, 8i Apnftolorura fraftionem panis obtru-dis.At omnes quæfequutçiuntEcclefiç, abea forma fe non deflexifleteftifican-tui;,fedfe faccrc, quodfecit, 8c tradidit Chriftus.Hoe negas amp;nbsp;qui tibi fidem non tribuit, vociferaris,in eum inclamas,hunc omnibuscontumelijs Sc conuicijslacef« fiSjirrides atque damnas. Non tarnen ani' inaduertisjhocà te peccatû admitti,qnôd nullam poilChriflum Ecclefiamexiitif-fe memorare pofsis, c qua banc tuam do-^trinam deprompferis.

dore refpondit : 1« «erfco Domini Ec^ cle/idmelfeconllitutam,cxinckriflointucndum xyjjf;,* e(Je,hcminum rcli^ionem nihil fe morari,(^ cum Chrißi facies non fit femper confpicua, hinc po -teß colligtjHo» fempcr confpicuam cfjc Ecdeßä, «tque bominwm ocmIij fubiefttini'. Et ut HeliiC tem pore fie prgualebat impiorum multitudo, ut op « prejjd'efjet Eccle/ia ; fie etiam Chrifli tempore ui demusabfeonditum fuifje exiguum Deigrtgem gt;nbsp;^uum interim impij Ecclefilt;e nomen ùfurpent. At fi abfeonditus fuerit grex Doruini, vt agnofei non potuerit,miror cur impera» uerit Dominus,quûfrater in fratrépecca uéritjEcclefiavt ade3tur,atque fratris cri lolt; men deferatur.Quod fi peccator Ecclefia non audierit.Gt tanquam ethiiicus,amp; Pu-blicanus. Adiri non poteft Ecclefia, quae oculos hominum lateat: audiri nec etiara poteft.Denique fi nullocerto loco man-feritEcclefia, fi oculis hominum fubie« fta non fueritmufquam adminiftratafuê fe Sacramenta fecundu verbum Domini.

Atè fimilitudine Heliæ,amp; opprefsionis veterisEcclelîæ, qua defeólioneni veftra confirmatis, compertum habco,nulla vn quamtempeftate tam corruptam,atqiie oppreüam fuifle Ecclefiam, quin reliqui fucrint plerique,penes quos reliderct re» élæ religionis cultusccu feminarium,vn de verbum poftcritati propagarctur. Sic ergo Chrifti tempore, non affligi potuit Ecclefiæ grcx,vt penitus fupprimcretur, amp;nbsp;obruerctur verus cukus Chriftianæ tra ditionis.

SINE SEMINE AVT TRADV ce non potuiffe c^luiniandm doólrinam, fiuerti fit id hxc tempora propagari.

Slhic nofterquem refpuis,cftabcoalic nus, ortendec quo femine enatus fit nobiï, amp;nbsp;vude fernen tuæ veræ religionis cxceperis,3ut quo traduce ad te hæc bella tua religio peruenerit.Huic rei fi non fa-tisfeceris, vide ne ex animis hominû earn cucllas opinionem,quam de tua fapientia imbiberunt:amp; pro ca, quandam rtultitiæ amp;nbsp;arrogantiæfufpicionem excites, amp;nbsp;inij ciasjdum credi cupis,verbum Domini ab Aportolorû temporibus,tenebrisobru» tum,

RlCHERl ARTIC. LIB. I. ^7 turn, amp;immcrfumnuncprimummundo crutumàtc,amp; oftenfumeffe.Hacenim ra tione naturx ordinem peruertis,tenebris lucem Cuccefsiffe fjgniHcans; atqne often tansinefle cibi plusintelleÖus,amp;fapien« tiæ , quam cæterisomnibus qui ante te vixerint. Virmodeftus non debet in tan« 'tarn fuiopinionem efferri,vtalijsbonam mentem neget. Non enim ea lege cuiqua datur Spiritus,vt alij nemini Te hie com -manieet, qui fupramodum inftaturfere fitjVt dehifcat,atque hâc amp;nbsp;iliac perfluat. EKRaR. CALVINIANORVM, corpohî Chrifti adorAtionem ticgAHtium.

His rebusexpeditis tranfibo ad reli-quam tui difeipuli traditionem. V t àTrinitatc exordiamur, eftecit vt fuam ft demvaldcfufpcâamhaberemus. A(Tcn= fttquidem perChriftum adDeumPatré nobisaditumpatere; fed negauitperfo« næ Chrifti fupplicandum efle, nc huma « nitatem eius, honore diuino afficeremus. Quamobrem preccs Ecclefiæ ad Chriftii inftitutasabrogauit. Pro quibus precesà te prxfcriptas amp;nbsp;éditas, ft at is diebus no • bis indixit;obnixè nos obteftatus.vt quii

N. ViriACAOU. ABVER. precibus publicè aut priuatim operam dx remus, fumma diligentia caueremiis, ne aliô, quàm ad Deum Patremanimum in’ tendcremus.Vnum à tuis precibus inimu tandûeiïefibiputauit. Tuad Deumper filium eius accedis, hic per infantem Dei Chriflum accedebat : Hoc quû plures mê fes obferuâffem,admiratus,qd’ab hacpre candi forma no decederer,Gulielmû AUt traccûjquofamiliarifsimc vtcbatur.adme venire iufsi,fi poflem intelligerc.quid eflt; fet caufe curKicherusfiliû Dei coçternû infante appellaret: An cum iilis côfenti ' rer,quicrtdiddfent eü eife cœpiffe, cû ex Spiritu Sancto conceptus eflet de Maria virgintïQnû hacde lepoflcm nihil expri mere, queiicœpi mein cum homniêin-cidi(lc(quum nationé inbdelem Chrirtia nareîigionc initiate amp;: iiiibuere ftuderé) qui ta eiletalienus ab Eccleiîa.quæ Chrix ftû Dell quocidieadorari, gloria amp;c xter-nitatcafïici prçciperer,arque in hanc rem poil pfalinorum recitatitmë addendum cauiflct, GloriaJPatri amp;nbsp;filio amp;nbsp;Spiritui lanélo.Sicut cratin principio, ôi nunc Sx fcmpcr,amp;in fecula fcculorum.vt expreß fiùs cclebrctur eius deltas a;cerna,atq; rc» ligioiiùs

îiçiofiùsamp; maiori animorû deuotioftS. amp;nbsp;fiducia petcremus, vt noftri mifererca tur,que cuhûà vobis effe reieftu doleba, Addidimequide non improbare, quod precib’adeatur Pater perFilifi, Itcuncu Ecclefiæ difciplina,qux omnes orationes claudit hac Fili j mediatione per Ch ri ft u. Dominfi r,oftrum:fed adiungit qui tecu viuit amp;nbsp;regnat in vnitateSpiritus Sanéli Deus per omnia feculafeculorû.Quâ rem de vellraademiftis mediatione. Arriû me diationê Filij nôabiecifTe, fed Patri in Fi« lio gloria dediffe, atquccû Ecclefia ccci-niffe gloriam Patri in filio.In en ramé Ec» clefiâ nô acquicuiffe, fed excgiffesvt glo-riâPatri.Sc Filio, nô in Filio exprimeret, amp;nbsp;pronunciarctîvt Filiû æqualé Patri con fiteretur. His de rebus Petrû meo nomine moneret : vt aut rationé redderet, cur feabEcclefiadiueUerct.auteius fe relis gioni, amp;conftitutionibus accninodaret. Prætereà vt omni fehirefeos fufpitionc iiber3ret,atq; vt fe purgarcc,diebus domi nicisfymbolum Niceni cocilij recitaret, SI CHRISTVS ADORETVR

Çal«i«û»i diuinitâtein ab hutnanùate diflitt* iu!oigt;ortcredociierunt. Cap. 84.

Hiscxpofitis , ira Richerus incenditur, feq; ad Pontanum proripit, querunturin ter fe æquum non effe me, qui eosinfu» religione interpcllem. Venifle vt nosin-Iliruerent amp;nbsp;indrucrcnt,Me contra quid colantamp; credant,ipfispræfcribere. Non ignorare fe , quis cultus Deum deceat, vnumeffe Dcumnontres, honorquum Chrifto exHibetur, oportere diuinitatis ab humanirate fieri diftindioné, ne créa’ ta caro pro Deo adorctur, Chriftum ven bum in trinitatis vnitate cótincri, hunc adorari in Pâtre, cùm Deus Pater adora» tur.PufiridieRicherus inconcione, hoc ipfum fui purgandi caufa repctiuit.de cx teris rebus filuit. Eram eis pollicitus, nie eosin fua religione non impediturum, tantifper dum naucs noftræ redeunr,qui bus ù te relponfum de rebus omnibus ex» pcétabant. Quamobrem aliud agendum mihi no propofui,quàrn vt me, meófque è Riche ri concionibus aucrterem, amp;nbsp;con» tincrem. Sedpaulopôft noua lisoborta

CVmRicherusin iudicij mcntionem incidiffet, negauitlefum Chriftum, , mortuosiudicaturum,fedPatremincius , perfona, neque Filium fore,qui appare- , bitin iudicio.ffcdPatrê. Hocàfidenoftra prorfus alienum effe ex fcripturis i udica ’ ui.Namfcriptum eft,Sicut Pater fufcitat mortuos amp;nbsp;viuificat, fic Filius quos vult viuificat. Hic Pater non viuificat in Filij IodW-5» perfona,alioquin nulla fuiffet Patris ad Fi lium comparatio. Item neque Pater iudi« catquemquä ,fed omne indicium dedit „ Filio,vtomnes Filium honore afficianr, ficuthonorificant Pattern, Qui Filium honore non afficit, nóhonorificatPatré.

Si Pater in Filij perfona appareat,non fcri ” ptum effe debuit,vt honor Filio exhibe -rctur,ficut Patri cxhibetur. Nam perfona quæapparebit non eilet Filij , fed Patris, Prætereà fi Pater in Filij perfona appa« rear,nullaerit imago Patris, Filius no eft quifedetaddexteramPatris,fed Paterip fefibi ad dexteram fuam afsidet in Filij perfona.NecFilinsdiifturus eft. Venite

,, benediétiPatrismeiinregnumqiiodvo« bis eft paratuna.Scriptum ede nô dcbuit, Sicut audio,iudico, Si iudiciû nicum ve» ruin efl-.quia non quçro voluntatc mean), ” fedeius qui mifit me . Non enim Filius niilTus eUetifcd Pater in Filij perfona.

Richerus his rebus ad fe delatis,magna iraexcandnir,Refpondir, in quaque eius propolitiuncuîa me ofFcndcre. Queritur meeife in reprchenfionem procliüior^, nequeadmodum confiderarc, quemfpe» ftethæcinea reprehendo, quôueperti« neat. Tecitathominem huiusætatis omnium in feripturis SanAis longe doftifsi» inum,editprecû tuarum formulam, qui-busEcclcfiæ tuæ nomine Deo fupplicas, his verbis. Do«fC dpparràj iniudicio infer* fond Filij tui.

DLVM IN FILIO REDEMPTIO» n(mfecilfe,dttjuc propteredmundum iudici-turum trddiderunt Caluinidni.Cdp.Sô, Hlcdiâisconfirmatus. Apparebit (iit^ guit) Deuf in Fili^ perfond, hoc fdnélo ui * ro teftcyomnium poß Apoßolorum memoridni igt;i feripturis exercitdtißinio. PoIIridie in con-cionem prodit hoc feuto teâus, eamqiie difceptationem aggreditur, amp;nbsp;traâat plu ribus

RI CH ERI ARTIC. He. I, 70 ribus verbis, Non dubitate ( inquit} Patnm inperfottdFilij iudicdturum : ficut enim inFilio fecit omnid, iudicium quoguc/itôturuj efl. u in Tiliorcdemit mundum. num tejle Pdulo, Dtuj erdtin Cbri/iomunduntreconcilüni jibi.Qj^os f rgo re de mit, iudicdbit. V idrte quo per t ineut boc Ioannis diftum. Patcrinme CTfgoinPa-tre. Philippe qui me uidet, u:dit, nbsp;nbsp;nbsp;Patrenj

mcHin. Hismultislocis vfus eft , quibus putauit fententiatn veftram pofte confir b mari.

Poft concionem, qui hæc audiuerant, ad me detulerunt.Dolui banc mihi offer» ri moleftiam,atq; contradicendi occafios ncm,ne viderer ftudioquodam potius, qua ratione venire ad reprehenfionem. Sed»perfpicicns in quibus periculis noftri verfarentur, difsimulare no potui,refpon di meinire inmaximam admirationem, quod hanc infaniam tanto temporis inter uallo lepultam,è tenebris videré erui, Sc exulcitari. Produxi Tcriulliani difputa» tione aduerfus Praxen, eófq; locos, quos Richerusin fuû dcliriu intorfcrat,rcligio ftfsimc explicatos.PrimiimCinquit)ego amp;nbsp;pater

pater vnum fumus. Hic ergo iam gradum J, volunt figcrc ftulrijmô cæci, qui non vi* dcant, ego amp;nbsp;pater duorum cfle fignifica tionem : Dehinc in nouifsimo fumus,no ” in vnius: Si cnim dixiffct vnusfum,po-” tuifTetadiuuarefententiamilIorû : vnus ” enim fingularis numeri (ignificatio vide» 33 tur.Vnum dixitplurali vcrbo, quodnon 33 pertinetad fingularitatein, fed vnitatem J, ad (îmilitudinem,ad coniunftionem, ad JJ diledioncm Patris,qui Filium diligit,amp; ad obfequium Filij, qui voluntati Patris obfequitur:Vnum fumus duosoftendit, quosæquat amp;iungit. Dcinceps 15 non fa

■” cio opéra Patris niei,nolite crcdere: 15 vc« ï’rofacio, amp;mihicrcdere nonvultij, vel 33 propter opera crédité. Scitote quodcgo 3, in Pâtre fum,amp;Pater in me. Peroperaers J, goeritPaterin Filio,amp;filiusinPatre.,Et ita per opera intclligenius elfe vnum Pa-trem amp;nbsp;filium : adeo totum perfeuerabat ” induceréjVt duo tamé crederentur in vna ” vnitace.Paulo pôft.CjEterùm feimus Deû ” etiam intraabylTos cire,amp; vbiq; conlilte= *» re,fed vi amp;potcftate, filium quoqueve 3) indiuiduum cum ipfo vbique. Tarnen in l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»gt; ipfaœconomiaPater voluit filium inter«

Hs habcrijfe vero in cœlis. Paulo poft : amp;nbsp;peruenirnusiamadphilippu,quifpeex- tc citatus videndi Patris, nec in t elli gcs quo* te modo vifum patrem audiffet. Oftcnde nobis ( inquit ) Patrem, amp;nbsp;fufficit nobis ; amp;nbsp;Dominus,Philippe, tanto tempore vo-bifcum fum,amp;non cognouiftisme? Pau3 1Ö poft : amp;nbsp;apparere iam potcft, quomo-do didum fit, qui me vidct, videt amp;nbsp;pa- «« trem, fcilicet quo amp;nbsp;fuprh. Ego amp;nbsp;Pater ce vnum fumus,quia ego ex Deo exiui,amp; ve lt;c ni: amp;nbsp;egofuravnàcumeo.Nemo adPa-tremvenit,niGpermc, amp;nemovenltad me, nifi Pater eum adduxerit, amp;nbsp;omnia mihi patertradidit, amp;nbsp;ficut paterviuifi-catjita amp;nbsp;filius, amp;nbsp;fi me cognouiftis amp;nbsp;pas trem cognoui^lis. Secundum enim hæc vicariumfe patris oftenderat, per quem lt;c amp;nbsp;Pater videretur in fadis, amp;nbsp;asnofcere s turin filio.

DEVM IN PERSONA FILII in iudicium non appariturum ex A«g«s fliniduiloritate. C4p. 87.

EOdé quo expofuit Tertullianus modo,Deus erat in filio,mundum recon-cilians fibi: non in cius perfona ; eft enim alia perfonaPatris,alia filij. Nam fi in eius perfona

pcrfona fuiflet,fic vt vna eflet tantum per fona,amp; nô dtiæ diflindæ,filins non dixif

■” verbum filium Dei,refurgenttuncincar ne,per verbum Dei carne faóltim, filium a’ hominis. Nequc enim ad iudiciû viuorû 33 amp;nbsp;mortuorû Pater ipfe venturus tft. Nec 35 tarnen reccdità filiopater. Quomodocr-go non ipƒe venturus eftf quia non vide* biturin iudicio,videbunt in quempupu gerunt. Exhis manifefium efi,non appa* riturumPatré in pcrfona fiJijin iudicio, vti vosprecibus veftriscxpofcitis. Non-nulli

RICHÏRI ARTIC. LIB. I. 7Î nulii ex tuis difcipulis Auguftini autlori« täte adduâijèfuis precibus hune locum delcuerunt, atque pro eo dicendum effe fibi putauerunt,doneefilius tuus appa« reat in iudicio.

Hoc intelligens KicheruSj poft duos circitermenfes apparitionem hac inter» pretatione temperauit. Nonlt;tfgt;pirebit(in-quit) ineßentia,fcdin{iDte/}dte.

P4tn’j iudicium dicendum ejl^ non/ilij: utifi qwù Rf gio nomine ius dicät, huic non eft attrihuendd iurifdiiHiotfcd ci cuius in miniftro poteftdsreluxe ht.Quafi verb inter eflentiam amp;virtute „ Dei fit differentia, amp;nbsp;altera altcri accedat. Suam opinionem con firmabar hoc Aäo» rumlocoate in vulgarem nofträ linguä,, verfo . Statuit diem in quo iudicaturus ,, eft orbem in aequitate,per vnum hominc, que à mortuis fufcitauit.Sip4tfr (inquit ) per hominem iudicat, nonne ^ui fteraliumfdcit, perfe ipfumfdcereuideturiMülm al ijs verbis nobis infultabat,quafi ftupidis,amp; iudicio captis. Sed vercor nedum Monarchiano« rumhærefim effugit, præceps ineorum infaniam

înfania feratur, qui filium Patrifecerunt inæquaîcm.Hic enim non folùm minoré Pâtre filium oftcndir,feci ea proportions, qui eft miniftri adRegem.

REPREHENDITVR CALVI= nùnj uerfiû cdp‘ 17. Aéîor«»« in iudicij mentione. Cap. 88.

VT earn opinionem refcllerem, adhi« bui codîcen) Græcum.per quem er« ' roremtuumdeteximus. Lucas feribit in ” viro futurum effe iudicium,qucm Domi« ” nusexufcitauitàmortuis,non pervnum 35 hominem, (vti vertifti,amp; docuifti) qui er ror non parui moment! effe mihivide’ tur. Non inficiorab eo viro,quem Dorai« nus Deus excitauitàmortuis futurûeffe indicium,fed eo modo quo fuprà demon ftrauimus ex Tertulliani amp;nbsp;auguftini fen tentia: nonenirr poteft filij diuinitasà Pâtre feparari,aut Fatris à filio. Sed confu fionem perfonarum nego,vicariam pote« ftatem quam filio exeinplo Regij mini« ftri tribuicis. Necme mouet,quodfilio Patrem dediffeindicium opponitis. Non enimhanc iudicij poteftatem faôtameffe filio,humano more exiffirno, quôdpoft «atiuitatem hanc adeptus fit, fed intelli-go hanc

»ICHERI ARTÏC. IIB. I. 73 go hancobtinui(Tc,vti de eius vua fcriptû eft.Sicut Pater habet vitam in femetipfo, fic dedit filio habere vitam in femetipfo, Non quod filius genitus fit fine vita,atq; ei poftea vitae fadafitacccfsio/edeiTege nitum,vitamque datam vnam atq; eandé rem fuifle ; Sic datam ei vitam, poteftate, amp;nbsp;generationem vnam amp;nbsp;eandem rem. Qua ex re tua verfio multo mihi vifa eft à religione noftra remotior. Dum enim oftendis Deum per vnum hominem iudi caturum. Vis huius propofitionis ( per ) videturei iurifdiétionem tribuere , qui naturaliter earn non habeat, quam dubi -tationem fuftuliffes,!! Lucæ ledionê non inuertifles. Quu in Chrifto iudicat Deus (vtaffirmât Lucas) iudicem Deo çqua* lern effe probat,vnumq; illi, amp;nbsp;proprium cffeiudicij ius, amp;poteftatemcumPatre, Auges tarnen earn quiîin adnotauimus ab» furditatem, pervnu hominem indicium futurum efle dicens. Qmim Lucas virum cxprimit, non additavnitatis nota, non excludit ab humanitate diuinitatem.Qui enim aflfirmat Chriftum hominemeffe, non errat,eft enim fimul Deus amp;homo.

N. VILtAGAGN. ADVER. turdiuinitatédetrahercjamp;afferere, eutn nihil effealiud.quàm hominem ; atq;fan-ftitatéilli eo modo obtigiiïejquo Enoch, Molî, Eliæ, loanni, amp;nbsp;plenfquealijs,aut cis aliquanto excelIuilTe. Hue illatû amp;nbsp;ad» ditumveftrum panis puri fignum, hanc augetconicduram.Nam fi in haceftisfen tentia,vt purus homo fit Chrifius,elegan tifsimè amp;nbsp;aptifsimè hiiius fubftantiampa ne puro fignificare videmini:Quum vtra que fubftantia foret diuinitate vacua.

N On defuit nobis in rebus plurimis difeordiæ occafio, quu funditùsEc-clefiafticam difciplinâ ij tuiMiniftrieuer tere,abolereq;Contenderent, atq; nosad nouam quandâ regulam adigerent.Inea» défede,contra omne vetuftatis exemplû, alternatim duopariprerogatiuafacerdo-tiofungcbStur.Vbi vnushebdomadçfpa tiominifteriofund’ effet, cedebat alten, vt hebdomadatim effent Sacerdotes amp;nbsp;Diaconi. Damnât manuûimpofitionem. Traduntin Ecclefia neminé auâoritate reliquis excellere, quod omnes Chriilia-

RICHERI ARTIC. L 1 B. I. 74 ni,regale fint facerdotiu. Sibi omnes per» 1 fuadet.fe effe religionis fcientia prçditos, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antequaliteras didicerint,quôd ca Domi

Suntq-jOrhnes perfeftiTheologi,fine lite f • ris amp;nbsp;doârinaQuç res,memoria mihi re« ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fricaüiteorum,quæàTertullianofcripta

i !(. flint aduerfushæreticos. Aliud in corn di ■ fciplina obferuatione nô indignû adnota

Ui.Si fe ad eos cóftrat aliquis, qui bene in EcclefiamRomanâdebacchetur , atq;in Miniftros eius exquifitis amp;nbsp;affeâatis con uicijs infultetjmilTam execretur.Euchari ftiâ idoli nuncupatione infigniat,ad latri» nasproficifcens ad miflam ire proclamer, fordesterfurus corporale poftulet,Papam Antichriftû nominet,Principes qui chrif-mate inficiuntur,fignû à beftia accepiffe, atq-, de execrationis poculo ebibifle dixe fit.Dies fefl:os,quadragefimâ, cæteramqj Ecclefiç difciplinâ ludibrio habuerit,hic lîdelis loco habebitur, Sefummis laudib* effcrctur, vitæ eius nulla duéla ratione. Vbi enim eorû qui Epia crimen perpetraß fetjinfirmitatis humanæ habcndâ cffe ra-tionêoftendebanc.atq; gratiarum efle dû uifiones.Sic morte euaht,qui nepoti pro* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 2 pria

K. Vilt AO AON. AD VE R,' prio ftuprû intuliiïc Richero tuo,amp;’ Pon» tanodelatus amp;conuidus eft. Sic excufa-tusTourettus vefter , qui liteiasnoftras corriipit,qui contcmptafacramenti reli-gione ftationem deferuit,atq; ad religio« nis apoÜatas transfugittexcufati qui cum infidelibus fornicati funt:vt eorum in Tertull, mentem mihi vcnerit,quæàTertuIl.hæ-rcticisobijciebanturjcis negociumefle, non erudiendi aut inftruendi, fed Eccle« fiam euertendi. Ad hoc enim opus fe hu-mifes folùm amp;nbsp;blandos præbuerunf,

Câp. 90. TNfuperdercligioneparum illis conila» J bar.Vix duo reperti funt,quibus vna ef fet fententia.Ex ijs quos Pontanus adue« xit nouem Sacramentariorû fedæ emer-fcrunt.Fuerunt qui modis omnibus tecu contenderenr,atq;affirmarent, quanuis Euchariftia non immutetur,nec tranfeat in carnem amp;fanguinem,fedpurapanisamp; vini remaneat fubftantia .animam taæen vcrc pafsi corporis, amp;nbsp;fanguinis fubftan -tia.vi promifsionum Spiritus Sandi ope« ra,amp; infufionecóraunionis diuine carnis.

Ali] Richerum fequuti negant materia lis Garnis communionem in animas Spiri« tus irradiatione tranfmicti poffe, tuamq; folis fimilitudinem irrident.AfRrmant ta men realem amp;nbsp;non corporalem Chrifti fubftantiam in animas permeate, vi diui-ni Spiritus,eamque fubftantiam inuifibi« lem effe fpecie, inftar Platonicarum Idearum, vt qui manducarc fe credat, amp;nbsp;cogi-tet,manducet.

Ali) tranffubftantiationem admittunr, fed haclege,vt ad integram panis fubftan tiam,addaturChrifti corporis fubftantia. In quam fignificationcm (trans)interpre tentur prætcr fignificare : quafi tranffub* ftantiari denotet, præterpanis fubftan« tiam,diuinæ carnis adijei fubftantia,qua« fiq; fubftantia carnis ligno ac figuracfit accidens : ficutEuchariftiaconftet tribus rebus,propria panis fubftantia, amp;nbsp;corpo -re Chrifti conftante duabus rebus, terre-naamp;cœlefti. Interim non cogitantes fe non manducarc corpus Domini paffum pro nobis : aut fi id credant in hanc infa-niam fe incidere, vt oftendant fe credere Chrifti corpus affixum cruci,non fuiffe «rncum,fed pane triticeo conftitifle.

Alij negan t vllo modo edi fubftantiani corporis Ä fanguinis, afferentes hxc verba,hoc cft corpus meum,panem non fpe-âaffe.fed corpus: vt quum dixit,deftrui’ tetemplum hoc.

Alij conccdunt corpus, amp;nbsp;animum nu-triri corpore Domini, no quod vercman ducetur,fcd hoc fieri imputatione per fi-! dem:atq; eo modo Cœna nihil effealiud, quàm memoriale amp;nbsp;teftimonium.

Alij manducationem non cffcneceffa-riam, fed fidem : quod manducarc nihil aliud fit quàm crederc.

Alij fi corpus Domini ad CœnamafFei ratur.capi amp;'manducari: aliter accipini = hilpoffe. Alij tranfiubffantiationem nci ganf, admittentes tranlconditionatione.

Nemo eft eorii omniü,qui no ira fit in fuafentenria pcrtinax amp;■ obfirmatus,vr(P catuenda morte oppetci e no fitparatiis. NÜNNVLLILX CALVINIA-nisprecespubhcasreßtiiunt. Cap.

Erfliixitaiiiidcómentü no minus per niciofum, mucntifunr, qui rcfpuanc prc.ces publjcas,huc præceptum Domini .t ■i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detor-

RICHE RI ARTIC. LIE. I. 7^ detorquentcsjvt fecedendu cis fit in con-claue,qui ad orationem fc accingun t,atq; occlufo hoftio orandu. Omnes vno dem« ptoChriftuadorari deberenegant: Sed perhunc Deum Pattern adeundumpræ-dicantes.

Reliquis fere in rebus tecu conuenere, miffam odio maximo ^fequuntur,amp; con demnât : Dies feftos praeter Pafcha,Pente coftem,amp;Natalem Domini abrogantes.

De diuortio.nó abfimilem habent opi nionem,affirmantviuarelifta,alteram du ci licere.Huius odor doârinç nonnullos iam ad nos exFrancia pellexerat, in fpem noui matrimonij,qui mea cogniia fenten tia,pedem retulerunt.

Inuentifunt, quibus nonplaccattua prædeftinationis doéirinajquôd vifa fit è Manichæorum,at q; T urcarum fchola pro fluxiffe.

Longum effet fingula quçq-, pcrfequi, quæ mihi ab Ecclefia cognita funt effc aliéna: Quarc in aliam occafionem hoc reijciam.

HV M l«tî difcipuîts nonnulli itd nos aduedifunt, cjuidtui dodrim in Luthmnism,iitti' K am d'-flexennt: gua i re ef* fvdttm eß,ut pepè intereos (juifl tones inciderint,dum ni* fer ilteri pr^/iare cr pricferri ßudet • Hoc non incommodé niihi uifum eß accidiße : fpem iniecit fore,ut difccptando ufrague dodrinaßeretillu* ßrior, quamobrem per mcfadum eß, ut non mi’ norilicentia quießiones fuas agitärent ate^uedi* fputârent,qudm fi ad Gcneuam manfißent. Et rei quum decem menfium ßpatio opcrâ impenderint, tuam dodrinam plané perfpedam habui. Hoc ubi fadum eß, camperi minißros tuos ad earn rem, quant mente agitaueram,eße minus idoneos,mil!t‘ que ejje faciendum putaui,ut meum conßlium in eiliud tempus ey ocafioncm reijcerem, ne pro lu’ (e,qu4in mifera Genti afferre decreueram, tencu

brctî profundißimd! ojfunderem,ut quunt Det pro uidentw (td coslux ueritatisdliguandoaifulfea rù,itdftu$con)Jje(S«m, inflitutione ue/trd mpn diti,fier ent obtufiores. Hk re cogmtti.tui mini» ftri ndUem opportundtn ndéli,fc dd te rcceperunt. Proficifcenti Ricbero fignificdui,d fe nobis in con done e(fe multd trdditd, lt;jMlt;ereltgiont tu£ «dHen fdri mihi uidednfur, de quibus te certiorem face» re decrf«r(Jem.Proindc exponeret, dn fe uellet j quibufddm reuocdrc,de qwibMJ rct icer e m.Se d boc rejjgt;onfion tuli,omniuin,qude nobis feu fcripto,feu fermonereliquijfet,optimèmeminil]e,dtquenihil forum eße quod ad te deferri nollet. E tuis fcria ptis oraniä dfe dfpromptu.^Q«4 è rc rcprc bcn/îo «cm tuum non uereri. Adiecit ejfe mihi tuorum li» brorum copiam, è qutbus poficm de boc cogno/cc • re Z!}- iudicure. Ae ut operx er Uborts in cam rem minus infumerem j dd tudtn Sucrumcntorum refo* iutionem,t3-Cdtechifmüreiecit. Huius fequutus confilium,eo me fiudio dd hbrorum tuoru leélio • «em applicui : us nullum locum, ubi de b^c, quäw in mlt;tnibu$ bubcmus muteriu truiflducris, d me prtetermijfum ejfe putem. Euolutü libris ruis, ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

fcriptorcj Ecclefiafticosme contuli, quoru libros quim fieri potuit diligentißime Ifgi. Atque fum^ md animi contentione, locos omncs perfcrutdtus fum, quos in tu£ dodrinie confirmationent ^ddugt;

cifjj« cum ipfa conueniänt,utt his liMscxponere ton/lituimus :cruti metonymid exorditr.

minitibifignificitreyuinûmciuefiiiiguineni', guàd ex pints e[u docaris, quim uim habet pints nutr tendis corportbus id fujlincndun priefentent uititn,andern corpori Domini ine/Ji^id alendis f^irituiliter inimis ueftns.

Hoc dogmate, nos vocas in multarum rerum confiderationcm, qualiter panis materia, diuini corporis figura elle pof- : lit;Quæ fitpanis vis, amp;nbsp;proprietas, qus corporis-', quomodo hæferefpiciant,qiio modo anima: fpiritualis cfientia, corpus naturale,amp; carné manducarc poßit amp;ca-pere,quomodo banc viuificare pofsitcor pus Domini,quuniipfa non fit moritura. EX CALVINIANA CIRCVN. cifionis fimilitudine, ntindualionem Euchiri ~

VTcertô Ratuamus,hunc Domini fer monem,Hoc eft corpus meum,figu-ratum efTe; fententiam tuam circuncibo» nis fimilitudineconfirmas. Qnacircunei-ßo qmmuis foederis ßtßsnum,non foedus ipfut«gt;

CAIŸINI »OCTm. LIB. 11,78 b^nc cdpi fdiMf« tn fcripturis probu profxdcret E qua fimilitudine tu nobis auólorcs, pa= né à Domino vocatû efTe corpus, quod ft gnu fit corporis.Hoc vt expediamus,tria in tuafimilitudine infpicicnda effe mihi propofui :præputiû,circuncifionê,amp; fa« dus.Horum trium, tibi placet circuncifio nem fœderis elfe fignû. Tria itidé erunt in Ccena nobis cófideranda .Euchariftia, huius manducatio,amp; vita.Horum trium, manducatio circuncifioni refpondet : Vtrumq; enim nomen eft verbale actionem fignificans. Qui trgo manducationé vitæfignum efte crediderit, tuoiudicio non fallet opinionê.Extedocemurpræe putium foederis fignum efte non pofte , quum fœderis fignificationem^circunci» fioniattribuas. Dicemus ergoEuchariftia, quam præputio refpondcrc oftcndi« mùs, nobis nee vitae fignü efte,nifi tua fimilitudine tranfgrediamurfted figni par» tes,manducation! tribui oportcre.Quum ita fit,quumq; mâducatio fignificet in vi» tam a-’ternâalimfcntii ; in Euchariftia quæ manducatur,inefte vitæ æternae effectum ( vtCyprianus in Ccena docet) iudicaui. Nâ manducatio,vitç fignû efte nô poffet, niù

N. VILLAOACN. ADVER. nifi in re manducata ineflct facultas vifç. Vti nec circumcifiofœdus enunciaret,ni« fi præputij amputatione initum effetfoc» dus.Quod fi Euchariftia, vitam æternam nobis fuppedicetjhæc nihil aliud effe po» left,quam corpus Domini. Is enim folus vita eft amp;nbsp;rcfurretftio. Atq; afFirmandum eftjtuam metonymiam ad hunc fermone, Hoccft corpus mcum,non pertinerc.fed pancm effeótum efle corpus, ex verbi oin nipotentia,infufioneDiuinæeircntiæ,vt Bode loto, docetidemCyprianus.

POffum quoqj verbis Apoftoli com« probarc, pane corpus Chrifti fignifi ' 2.Corin.tI, cari non pofte. Hoc eft ( inquit) corpus mcum quod pro vobisfrangitur. FallaX efletfignificatiojfi corporis fraftionem extraliuchariftiam indicaret. Namfcrigt; ptum eftjos non comminuetis cx eo.Prf-tercàpræfcns tempus,prasfentem fraófio nem oftendit,amp; nxumv«» (qua voce vtitur ApoftoJus) non fraótionem folùm figni-ficar,fcd rem Iruftillatim concifam; vtne cede /it ApoftoJum, ad aliud corpus non Ipedaftc,quaraad Luchariftiä fruftatim diftn»

CA IVI NT DO CT R I. lib. IT. 7? diftributam,vt omncs came Chrifti fatia« reniur.Hoc etiam in tell i gi poteft ex Mat thxo amp;nbsp;Marco, qui Eucharirtiæ fraftioné ■ hoc ipfo vocabulo enuncianc.Huc quoq; afferri poteft, quod de calice docun Pau« lus dicens Calix benediélionis quern nos benedicimus, nonnc communicatio fan • guinis eft? Si verbum (eft) fignificat,non quidem eft,fed Ggni ficatur corporiscotn municaiio,multinon fumus vnus panis, fed contra Pauli fententiam vnum panem fignificamus.lnfupcr exponeà quo didi -ceris vini potationem, veri fanguinis cffu fionem fignificare, autconuerfa ratione fanguinem eft'ufum,vinum teftattienti rc-prefentare.Hoc fi præftare non pofsis, de» fine nobis moleftus efle, quod catholica fententiam profequamur.

AB IPSA CALVINIANA SI. mititudme protitur,corpus Domini in Cccna nonefjefigntficatum. Cup. j.

SEd extua ipla fimilitudine approbate poffutEjpaneno fignificari corpus Do mini: Nam vtiteaflertumeftpanem,di. uini corporis efle fignum, quafi huius te fententix pœniteat,protinus panis virtu-tem CÛ corporis v irtutc comparas, fubi j-cvens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Neropc

Nempehincdocemur cjuatn uim habet pänis/iu trtendit (orparibus ad fuftinendam pr^fentem uigt; tam,eandem corpori inejje ad ilcndas f^irituali' ter animas.

Video virtutemcu virtutehicà fecon ferri nó fubftantia cum fubftantia.qu3m-uis dc corporis diuini fubftantia nobis con troucrfiä moueris. Peccas ergo cum à fubftantia ad huius virtutêanimû noftril tranfmittis.Sedaderrorehunc.hocquo- ( queaccedit incommodi,quöd doceas pa» l nisvirtutem, vnam cum corporis diuini I virtute rem effe, hoc vnoexcepto,quod panis virtus,in temporariu carnisalimen» tnmàteinfumitur : Chrifti rero virtus eftanimæ,adfuam æternitatemcibus.JVIp rum eft tenon fen/îfTe , cjuxinhactuaû' militudincJedirsimUitudoproferst.Cor pustuumftnepanis fubftantia virtutcm gt;nbsp;panis nocomedit. Item neccorpus tuiim vcfci poted nid reuera manducet, fide i cnim non pa/citur. Anima verôJoJadiuw j nxcarnis virtuteffeorfum ab ipfa carnis ƒ Chrifii materia,amp; nó manducando,fedS dcfola pafcitur.Deberet tarnen dCO mo~ do rpirituadternnrri3Cur,lt;juocorp^n3ta radeer,CO ecia modocomedere, quo edit

torpus;amp; quemadmodü feorfum à panis fubftantia,nulla cft ad nutrimentum pani facultas,fie vt fimilitudini tuæ relinqua-turlocus.vitadiuini corporis, non debet feorfum à corpore nutrite. Prætereà cum tibi perfpeftü fit,virtutem panis,non elTe materiim,fedin ipfainfita mancre,mirü mihi eft,quî in anirnu tuum inducere po-tueris.vt Lucas aut Matthaeus volentes di uini corporis virtutem cum panis virtutc comparere,dixerint:Hoc eft corpus mcû, non autem,hoc eft corporis mei virtus.Si àfubftantiarum qualitatibus amp;nbsp;virtute tibi fit liberum,verbi Euangelici pro arbi-tratutuointerpretatione dontexere, ab t ipfis.vnufquifque poterit fecundü inge -nij fuideprauationc,prauamquanq-,fen-tentiam eliccre. Atq; excufari poftet ille, qui comments tuum ludens,itaargue-bat,fi vini virtas cS fanguinis virtute con ferridebeat, cum dixit Matthaeus hic eft meusfanguis,itänepoterit intelligi, vt quum ea fit vini vis, Vt qui paulo lib er iüs potationi indulgeat,in mentis infaniâ in« cidatjfic qui paulo ardetius Chrifti Cal ui niani fanguinem hauriat, amp;nbsp;amplexetur, mente capiatur.Si hancà qualitatib’ inter

M. VTLIAGAGN. A D V E R. pretandilicentiam permil'eris,infininste captionibus obftringes, Si ad fcripturs coi ruptionem,viain lanfsimamconcinni bis.In fententiam tuam de hac fimili tudi» nt defcendcrem, fi Ecclefiæ rcligionem fequutnsdixifles, fic homines perfeÛos diiiinæcarnis vera manducationead æter nitatemeducarijVti ad tempus panecorpora nutriantur. Sed manducacionistui corporis ad non manducationem, fed fi-dem animae,inep'-a mihi comparatioamp;fi‘ militudo vifa eft. Prxtereà adhærere cùm tibicnpio,mecogis à Pauli fententia di« fcedere docentis : azymi panis,id eft, Pa-Jgt;Cor. IO. fchatis noftri immolati manducatione, mortem Domini nunciari.Tu verb mortis nuntiationem figura tua reijcis, teq; ad folum animæ cibü conuertis,quamuis vtrumq; Paulus cffeftum,in confideratio nem adducat.Ad hoc quidem tui Apofto li refponderuntjfed mihi no fatisfecerut. Te in chriftum mortuum crcdendo,hunc mdndu^ Cdre,opus(jifidei effir manduationem, Sed tuam fimilitudinem fic difloluunt prorfus ac difsipant.Non enim amplius fignificatur corpus,nee panis maducatione fidesmam fi dici poftet quam vim habetpanis man* ducatus

«ALVINI DOCTRI, III. II.8l ducatus ad corporis alimentiim » eandem vim habet tides adanimæ cibum, hoc ta -men fignificarenon poteft panis, neefer» mo Domini (Hoc eft corpus meum) earn fidei fuppofitionem figurare.

Itemèmultis fidelibtis in vnum cotpus coitionem(cuius rei fymbolum ac fignum eftEuchariftiæ manducatio ) tuns panisreferre nonpoteft. Vide anpofsis bonaratione di cere, quam vim manduca tus panis habet adfuftinehdam carnis vi-tam i fic multarum animarum in corpus Chrifti non manducatum, fed mortuum creditum,fieti communionem,idq; figni ficetjHoc eft corpus meum4

Rurftis hæc nobis difficultas occurriq quod panis à tc raanducatusjneceffario in carné tuam (fi tenutriat)conuertitur.Eu chariftiaveronoftra, nos infe tranfmu-tatjhômùtatur Auguftinoteftedicehtc. Auguß.coti Cibus fum grandium,tu roe non mutabis in te,fed in roe mutaberis - Ideoque con- cap.io. tra Pauli fententiam non eftisvnus panis vnitis panis manducatione, fed multi pa-

I hesin vosmutati, multa fiünt corpora* iprstercà qux tui panis portio maior infu ftliturgt;niltritamplius * Euchariftiæ vero

N. VILLAOAGN. A D V E R S.' quantulæciinq; partes çqualiter nutriùt. Non enim plures particiilæ, à fc tanquain plures difFcrunt, fed quod totius corpo' risvnacft, hoc amp;nbsp;cæterærvc clcgantifsi* mè docet Guimundus in Berengarium fententiam tuani oppugnans, Et omnes, inquitjfimul iunâæ,idipfum fingulæ to-tû Chrifti corpus, ftparatæ funt : nec vnâ ccportio minor eflc crediturquàm illud, fl quoù ante fraftionem erat integruin.Vi’ gt;- dean idmiraculum virtus tui panis/îgnh ficetfQuum hæc infidelibusnonpateant manducantibus.fcd à folis fideJibus nicn tecernantur,ad coruni animos excitan-dos.furfum corda, amp;nbsp;à carnis fapientia in diuinam fapientiam amp;clementiam ereâa habere hortatur Ecclefia. Vide an mille panis partes,effigie difFercntcs,vnus xqua Jifquecibus dici debeat, millequetotidé manducantes idipfum omnes fiant,quod fumitvnus? vtdeEuchariftiatraditAu-^^^^guftinus in Ioannem,in tuf fententif con „ firmationé à te vfurpatus ; Et nos,inquiry JJipfius corpus fumusper mifericordiâipa ijCiaStSc quodaccepimus nos fumus.Quod j^ergoaccepimuspanis non eft, fedèpane eifeüuiacorpuiDoiainiviverbi, quod omni-

calvini »octu. Ui. ii. ^2 omnibus vnum amp;nbsp;idem eft corpus: Nam vt diximus, qui panem manducat ipfe nó efficitur panis.neq; plures particule, vna amp;nbsp;eadé eit particula, neq-, plures commu» nicantes in vnam eanderriq-, particula mu taripoffent, fed potius plures particular, diuerfapluraq; efficerentur corpora. Ergo in hoc eft tranffubftätiatio neetffaria. Paulo fuperius Auguftinus dixerat. Hue itaq-, cibum amp;nbsp;potum focietatem vult in -telligi corporis amp;membrorum luorum, «« quod e(t Ecclcfia. Huius rei Sacramentu, « id eft,vnitatis corporis amp;nbsp;fanguinis Chrb cc fti,alicubi quotidie,alicubi certis inter-uallisdierumin Dominica menfa praepa-ratur,8d de Dominica menfa fumitur.Has omnes fententias cum tuæ figuræ analo -giaconferredebuifti, amp;confiderarc,an cum earationemhabeant, antequam ab Ecclefiae religione ad tuam nos traducere contendercs.

A Lio nomine tua dodrinaàmetony» miæ fomnio me reuocat.Tibi eft opt nio,Çprporif diKWifommKnionë ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfmo

ac Euinçrlio httbueris ) in Cœni confirmiri. Si hocprobcmus, cxponequis tibicon6rgt; mator effe vidcatur^ quæ e rit confirma' tio? quæres confirrnationis inftiumen-tum? Sipanéïonfirmarioniiinftriimen« tum e/Te mihi perfuaferim, tibi repugni' bo in tua CocnadiccntijPmmw/îramwW ejjequotibicorpuso/fentur: Non enimpc” teft obJationis fimul amp;nbsp;confirrnationis in ftrurnentum eïïe.Nam oblationis confit' mationem præceditconfirmatio. Sitta-meninftrumentii confirrnationis,huit» manducatio videtur confirmatio dici de‘ bere.Hoc tamen ab hac opinione me de' terrct, quôdconfirmatioiit opusamp;mo-tusconfirmantis, confirmansautemnon debet is efie qui confi rmationis capit be» ncficivm.Hoc tamen loco tu qui mandu» casrqui confirmations facis , beneficium accipis,agés es amp;patiens.Sed hocmiflum faciamus; indicaquomodopanisefletibi pofisit confirrnationis infirumentum, amp;nbsp;Chrifti figura corporis,dicentis: Hoceft corpus meum*

NOnfolùm autem confirmationis ti« tulo panera tuum adornas, fed amp;nbsp;te-ftimoni) nomine : in earn ré hocà te fcifci taborfipanis tibi fit teftimonium, quis eritteftisf fipanis teftisaut teftimonium fueriqquoraodo amp;fimul Chrifti corpo « ris figuraefle poteftf fed fi teftis eft, quis hoc vtetur tefte ? tu ne in tuam vtilitatem proférés, an à Chriftoproduci iudicabi. mus? at Chrifti non eft,vtproférâttefti« monium fimul amp;nbsp;beneficium .Si vero teftimonium tu producas, cui hdem faiftu« rus? Chriftone? atfcrutatorcordium tefte non cget : fi animam tuam refpiciat,te ftimonium inane futurum eft. Namfaéli fui nemo teftem poftulat.Si communican tes,ac conuiuas teftimonium fpeétar i t,f a 1 furaeffepoterif.fienim tibi defit fidcs, nihil ab anima tua fumitur. Hæc tua phi a lofophiatam abftrufacft, vtadeam non pofsim ingenij mei viribus penetrate.

OStendimus Euchariftiam merito vi« tamæternamvocari,c|uodhæc, fub jemporarij alimenii effigic,G t æternæ vi-

tæ ('ub liant ia, quamuis cius fpecieÿlongè diftetabætcrnirate . Sicuti carnehi fuatn Dominuspanem cœleftem vocabar, etfi non cœleliifolùm re, fed etiä terreflacon filieret : fed quia fub hominis communis CoUolf.2, fpecielatebat carOjin qua plenitudodiui« nitatis inhabitat corporaliter: hanc, pto' pter verbum Domini, fpecie non exclu* f3,panem cœli nominabar.Sic quamuis Sa cramenti cfl’igics,res non fitdiuma,fcd di uinæ velamen carnis.totam Euchariftiam Sacramentfi vocatEcclefia , tametfifola huius fpecics,figni,id eft.Sacramcnti no-C-jj,j^j^_mine,proprièdifi'iniridebeat. Augufti-nushancinremdixit,Dominusnondu' tnjnt. Mi -... J ,, nbsp;nbsp;nbsp;’

nicheidit o'^^^'^diccre. Hoc ell corpus meu, quu fcri cdb 12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis fui:Non quoddocelt;

* ’ re vellet,rem Sacramenti,fignum eire,fcd quia figno,id ell, effigie panis,resdiuina obuoluta fit,non exclufa fpccie,totumSa cramenti corpus,dici pofle S'acramentu, virSandusollcndcbac,vti hominiscom-munisfpccies,qua Deus homo obtegitur, Deus non cft,hac tame non feclufa, Diui* num corpus totum,Dcu appcllamus,ficus ti verbumearo fadum, non folam carné, fed amp;nbsp;animam comprehendit.At,qui è re» iigionç

Vigione veri’atem eripuerunt, hanc Au» guftinifententiam aliorfumatq-, is intel-lexerit,interpretatifunt, credentes in fi-gni appellationé rem venire,quae pro pec« catis paffa Gt.quam panis fpecies obtcgit. Hoc tarnen is eo ipfo loco ab exemplo fan guinis brutorum inficiatur.que fanguinc Mofes animam vocat,quanuis fanguis ani ma no fir, fed animae fedes amp;nbsp;velamen,ani maq;bruti,vt aitAuguftinus, lateatin fanguine,nó fecus ac fub Sacramcto, vcri tatis latet corpus. Ante hue Cyprianus in cypmuMt,’ Cœnahocdocuerat his verbis. Sicutin perfonaChrifti humanitas videbatur,la-tcbatdiuinitas.itaSacraméto vifibili,diuicc nafeinfunditeflentia, vt eflet religion! « circa Sacramentadeuotio, amp;adveritatc,jj cuius corp’ Sacrametafunt, fyncerior pa» teretacceflus.Ad docenda ergo dupliccm . vna fub fpecie lefu Ch ri fti naturâ,indiffe renter huncDeuSi hominévocatferiptu ra,etfi infirmitatis humanæ aôtiooes,à di-uinitate longeremotç funt: vtquûquis mortuû Filiu Deidicit.nó mentitur (etfi diuinitas nec mori ncc pati pofsit ) ,ppter ineffabile tarnen carnis amp;nbsp;Spiritus vnita -téjveru eft, Deum Filiii Dei paffum efle.

Teipfum etiâexinaniuiiïe, quamuisferui forma tenqs exinanitus fuifle dici pofsit ; amp;nbsp;qui peccatum nô fccit, in fimilitiidinc inuentus vt homo.faétus pro nobismalf’ dictum,pi3culum,accxecratio tarnen di« äüsell, quanuis abeffentiapeccatilon' gifsimèremotusfuerit : ira fignum acSa* çramentum dici potcftEuchariftia,quam nis fola eius effigies id nominis propriè fil fti near,Hinceff,quodpanem fregifledi ^fi fint Apodoli, myrticam noftram benc diâionem frangentes,quôd fpecic tenus, bæc,panis dici poßir, vti fpecie tenus ma« lediétuspependifi'e diâuseft, Si ad earn, quam doces Analogiam rcferridcbeatSa cramentum,vt èpanis comm unis virtute, intelligaturcarnis diuinæ virtus.ad nu,, triendas fpirit liai iter animas,fruftràamp;Eu çhariflia amp;myfticæ benediótjonis nome panis obtinet: friiftrà cnim adhibeturbe» nedidioaut gratiarum aôtio,vt quodpa« nis natura citra benedidionem fignifi» çatjfigurct.

CALVISI DOCTRI. tlB, 11,85 HInc æftus difputationis nos auexit in Baptifmiconllderatione. Abhuius Cxemplo ac definitione Richerus often» dit .Euchariflitf fubftdntiam ,infe nobis grstiätn non exhiber€,fed eius cxhibitije I'tgnum ej]cyß(uti Iduacri corpore t Sacrtunewt urn, Uwacrt aninti« fi-gnutn e/i.Sedin hac iiniilicudine valde mi -hi falli vifus eft. Differentiam effe inter Baptifmum Hi aquam,qua Baptifmus con hcitur,amp;; inter Euchariftia,amp; huius man-ducationem confiderare debuit. Baptifmus enim non eft aqute fubftantia,fed la-- uationis aétio. Culpa ergo non vacabit, qui vnum pro altero vfurpauerit. Similiter qui manducauonem proBuchariftia accipiet,peccabit.Quum ergo Baptiftnu, id eft, lauacrum corporis, lauationis ani. mçfymbolumdixeritis,vobis non reft» ftam,fed rationem no habere demonftra-bo,ft aquae earn fignificationem adfcriba-tis,quæ lauationi propria eft. Vt ergo ad Richeiii propofitum redeamus,Sacramcn turn cum Sacramento conferentis :ficuti non negamus lauacrum corporeum Spirt tus lauacri fignum effe, fic non inficiabi-1 mur, corporeum alimentum Spiritus ali • I menti elle fignum, Sed quia animx laua» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 5 tio,

tio.Spiritu pcrficitur,amp; S|hkitus incorpO reacftfubftantia, ipfe Spiritus aquæma-teriafigurari non debet. Sic Spiritus ah*« mentû.quamuis alimento corporeo figu» rari pofTe dederimus,negamiis tamé, hoc panis raateria figurari poffe.Peccareergo vos,quum manaucationé,vitæ lignucffs dicere debcatis,qui bas partes cibo,cuius eft manducatiojtribuatis.Cibus cnim.ve» ritasalimenti, fimul amp;nbsp;figura dici non de* I ber.His oftenfis fateor B.iptifmum corpo ris,Spiritus lauationem non exhiberc/ed fîgnidcare.SicnecEuchariüix manduca» tioncm veritatem effe vitæ, fed quemad» modum aquæmaterialauationcpnrfen- i tcm exhibetjVt jpfa fine aqua conbci no/i i pofsit : fîcEuchariftiam.vitam exbibere, i vtbxcabfq; Euchariftia exbiheri nâpoft i ïîr. Adiungam, corputCbriüi diuinuin, I duabus naturisprxdicum cfTCfterrenaSi cœlefli, indifToIubili vnitate cobxrenti' bus, edmq;ob rem,communicantiscor-pus amp;nbsp;an imam nutrire, quaproptcrillius manducationem, ad animæ amp;nbsp;corporis re furredfionem fignumelTe. A qua m veto vna natura conftantem, non pofTe aliud ■ quàm corpus Iauarc,Pcccare ergo qui Tub

PRætereàhunc quoq-, in crrorem incur ritis,quumpane purodiuinumChri. fticorpusfiguratis, qaàd vnaamp;folapa-nis natura,duplicemGarnis naturam re-prefentare non pofsitis. Vetufti Eccicfiæ fcriptores fanguinem Virginis naturale, ante verbi incarnationé,azymo pane fi gu rauerunt,fed poft incarnationé, citra bla-fphemiæ ful'picioné.hunc figurari nô p oG fe docuerunt,ne cum Ebioneis confenti -re viderentur, diuinitatem carnis neganti busivti ex Bafilio fuperiori libro dixi» mus. Ex his intelligi poteft quatcnus amp;nbsp;quem locû fimilitudini Sacramenti ad Sa« cramentû relinquamus.Hoc infuper adij-ciemus differentiae. Et quia commun! de* finitione Sacramentü.inuifibilis gratiç fi. gnu effe vifibile dicitur, exponcmus quaa vtriusq; Sacramenti gratia fitinuifibilis, vtquid vtriq;propriû fit agnofcipofsit.

Certum eft ßaptifmum corporei nihil ex hibÊre,fed gratiam in eo exhibitam, totâ Spiritu conftare.'Communionis autetn Sacramentn, corporis amp;nbsp;Spiritus alimen • tumefle. Quamobremin Baptifmofolï gratîæ quæex diuino corpore prodcunf, Spiritus infufione fufcipiuntur : in Cœ-naautem,prætereasgratias, quarurnBa» ptifmus minifteriû elf, corpus ipfum vnà cum gratijs , in hominisalimcntu datur. Gratia ergo inuifibilis quam Euchariftis Sacramentum figurât, corpus efl Domini,omniaque quæad corpus attinenr. Ba» / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptifmiautcn) inuifibilisgratia , folafunt

boHa,quæ Chrifti corpori propria elle di’ ximus. Quare necclTe non fuit aquæ fubs ftantiam immutari, Euchariftiæ auté hoc penitusfuitneceffarium, quuinaliterca- ■ ro manducari re vera non potuifletivndc à Domino effeôlum eft,vt propter horro-remfugiendum, fub aliéna amp;nbsp;communis aliméti fpccic,caro teéla fitjaqua vero no. Concluderaus ergo fccundum Apofto-Jum,Baptifmum non aquam,figuram elfe mords : amp;nbsp;manducationem Euchariltiæ, vitæ efle figuram. Confcquenter aquam, materiam eiïe lauadonis, amp;Euchariftiâ, vit?’

CAIVINI DOCTM, LIB., U. %'f fubftantiam dici deberc,amp; lîcut abf-queaquaperfici non poteft lauatio»lt;5|uid quid fide valcatis, fic abfq; Euchariftias manducationcjdari vobis vita non poffe. EVCHARISTIAM RE COELE.

fit dc ftgimtii non pojjè conßflere, ß extra Eucharißtiim e^e ilia conftdennt twr. cap. 9-

ADngt;iratus foepe fumtetantælcâio* nis,acuminis ingenij, Sc eruditionij virum J hue lapfum effe, vt doceas rem fi. gnatam ,;Sacramenti Euchariftiæ figno iundam effe^ fimul amp;nbsp;doceas corpus Do * mini, ( qux tibi res fignata eft) feorfumi Sacramento manducari, quod ineffc non pofsitin Euchariftia.Hæc certc imagina-ria coniunâio eft, hoc enim fi verum eft, Chrifti corpus no magisquam mors, aut quæuis res alia Sacramento coniungitur nara infidelium maAduCationi mortem effe coniun dam certu m eft. Poffet quide Spiritu,amp; confenfu fideque vobifeum in tercedereSpiritus coniunélio, fi Chrifti membraeffetis, qui enim Chrifti eftj hie cius habet Spiritum ; fed carne cum Chri fto teconiungihacipfa feparatum , non «rcdo.ldeö vero fieri coniunâionem pu* tasj,

î». VItlAGAOM. ADVER, tas,qudd credas, Vni, ptrilrrcj^ quum i uobii imnducatarpiiniSjAbinimdurßrA ßde Chrißimt ntänducuri. Sed qui communionem carnis amp;nbsp;Spiritus prædicarunt, hancnobis fidei folius,quam traditis opinionem præcide* runt. Docent enim myfticam noftram bes nediäionem,amp;gratiarum adionem,du3 bus cóftare rebus,terrena amp;nbsp;cœlefti, cum panis amp;vinifpeciebus. Confiftereautem Vocabulum,res eas quibus confiftit benes didionis corpus,feorfum eiTe à Sacramen to non patirur; omnis enim res, ilJaru nagt; turam amp;nbsp;veritatem in fe continet, ex quibus conficitur amp;nbsp;confiftit. Sacramcn-tum ergoconfedumexfpecie.amp;Chrifti corpore , veritatem continet corporis, vt fi alteram fubduxeris,Sacranien-tum deftruas. Hocetiam ab opinione tua me demoratur,quôd incertifsimafittua coniundio. Illa enim hancconditionem admittitjfi fide fitpræditus,quiadconui» uium accedit.-Qui enim fine fidemandu-carir.hunc tradis panem purum manducaf fe : ficque fide fit coniundio, non verbo Domini. Prætereà negaspanis vllam efle bencdidionem,fed hunc vfufoloacopi’ nionc fanctum elle doces, Hoc infuperin

CAlVlSl B o CTmquot;. llîZ 11.38 tua doârina reprehenfioni fubieélum ef» fecomperi, quod non codem inCœna modo,vos imbui gratia oftendatis,quo în Baptifmo perfundimini. Verbo enim ac lauacrojfpiritus vobis infunditur, qucm Spiritum altcrutro ncgleftoinfundine» gatEcclefia: in Cœna autem.nec verbum accerfitis, nec manducationis necefsitatë adhibetis.Hoc etiam peccatum intercedit, quod tu carnis infufionem non probas, fedeius communionisderiuationem,quç quoniara non confiftit fubftantia, infun -dinectraducipoffe alio loco docuimus.

NOSTRAMGRATIARVM ((ftionf m /îgurdm effe non pojjè.frd «eriu. twcorpMî. Cap. lo.

SignMmtMum,re autfua ueritate no» effe uicuu, in Coenaque t tbi uerè corput exbiberi, iitque i te reaUterßi non corporaliter manduca= ri. Hoc enim fieri non poffe docuimus, û feorfum à figno res fignata comedatur.

I Conficiturenim figno amp;nbsp;re fignata Sacra 1 mentum , hóeque veritatis cfle corpus , tradiderunt Apoftoli. Ex quo nulli pan,, ticipari licerç , nifi qui hæc effe vera„ cre-

** crediderit, Baptifmôque tindus fuerif^ docct Tuftinus Martyr Si tarnen fola fidc bjApoIo.’* veritasmanducari pofTet, 8c Euchariftia citis effet figurai fidclibuscatechumenis nihil obn-aret,quo minus reueraanteBas ptifmum corpore Domini vefcerentur. Itaquemirari non defino , quomodoin animû tuumiuducerepotueris, vtcibû noftrum Euchafiftiam nominates, quum credas eâm efîe figuram,amp; metonymia te nus corpus Domini dicipofie. Atquevt id faciliùs perfuadeas, negès ad panégras tiarum aâioncm fpeâaffcjfed earn tranfis tum fuiflcad rcputandum myfterium.Si ita habeat,certè culpa vacate non poteris, qui hunccibum, gratiarumaéiionemac bencdidionem elTc rradideris. Cut enim earn appellationé fuftinebit, fi ad cibum gratiarum adio non pertineat. Hucani« mum applicans, quumtevidefemtanto metonymiæ defidetio tcneri j in iui in ra-tionem,qua in tuam gratia,metonymiam tuam admitteremifed priùs negate te con uenit,cibum noftrum figuram elfe amp;nbsp;affir mare verû elle corpus per metonymiam, ideô quôd gratiarum aftione creatû hoc, efFedümquc fuiffe crcditum fit,ex qua fi

CAIVINI DOCTki. lie. II. ^9 gratiarum aélionis nomen obtineat, ab eius effeöu.Vt hoe tibi faciliùs perfuade -rem, putaui ofteridi tibioportere,Filij Dei, non hominis puri, opus amp;nbsp;aétionem gratiarum,eam fuiffe : opus autem verura öeaftionê omnipotentis,quifiguram vo-cauerit errabit. Veritatis enim fubftantia eftDominus, amp;inDeifermoneconfiftit diuina gratiarum aétio, fermóque Dei eft veritas. Quum ergo cibus hic gratiarum àâionis nomen habeat, non magis figura effepoteftj quampropriusamp;efficax Dei fermo. Si à tuis verbis amp;nbsp;gratiarum aftio-nej verbum Dei aâiohémqueçftimaue-hs,nones apudmefidemhabiturus; tua enim verba,venttis aërque funt, at verbü Domini manet in æternum, eftque veritâ tisfubftantia; quamöbrem haec præteri» re nón potuit. Quum dlxifti gratiarum aftionem tranfitum qùendam fuiffe ad rc putandum myfterium Euchariftia illam non fuiffe, fed tui oblitum te, ac humanö ingenio loquutu effe denlonftras ; Si hoe Kiehero tup exeidiffet, in Idearum füarû gregéeonferripotuiftetïfed tcindignüs

1 eft crrotiNon enim hominumeget Domi hüseOinnieildätiöne Deus, ad fuamyftèî

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M tià

W. VILLAGAG N. AOVER.’ ria reputandajfatiseum commendatmirs culi nouitas,ac diuinitas. Quifcire volet quorfum in creaturafuerintaâxàDonii no gratix,hocab his verbis, hoc eft corpus meutrijconfequi poterif. Quiim enim gratiarumadionemmox infequuta hæc verba lint, documtnto funt non aliogra-tiarumadionemfpcdafte, quam ad corporis creationem. Hoc ergo documentii, ft veræ amp;nbsp;nouæ creationis Symbolum effe dixeris, non rem ipfam confecrafam, in tuam fententiä adduci me patiar : fed hue dimitti nonpoterOjVtfandifsimam gra» tiarumadionem, fymbolum acfigurani cftcmihi,non veritate ipfam perfuadeam.

COENAM FVTVRI BENEFI' iij conßrmutionem effe non poffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I r.

ALiudmihifuggerit tua dodrina qd* admiratione me afFicit maxima : In tua Sacramentorum refoliitione nobis au dor es,Cce»iC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus manducätio»

nis reftrtnginon debere : plerunque enim euenigt; re,ut is cui propter fiatm negligentiam, Ccens mi ‘ nimèprofueritjdlicjuunto pb/i temporefrublunt indeaccipiit. Siitahabeat, quomodotibi coafirmabit Cccna, quod fis poft cam fu-feeptu«

CAIVINI. »OCTKi. HJ, II. 9O fcepturus^fcdfi vtilitas ad tempus man-ducationis reftringi non debcat,cur ad id temporis damnationé reftringemus? qui enim manducat indigné, indicium fibi manducat amp;bibit. .

NVncconuertam orationem adfigus ram, cuius nomine fingitis Augufti a num Euchariftiam fufpeétam habui(Te,cû dixit celebrationem Sacramenti corpo^

ris,pafsionis efle figuram.Naminficior Ec cleiiamtradidiffevt qui corporc Domini vefeitur, ficut a^num immaculatum, amp;nbsp;azymum pancm comedit huius mandm cationem fibi figuram effe perfuadeat vi -tæ fuæ reformandæ, atq; menfæ no adeun dæ,quin malitiç fermentum pri ùs diligen

^tiguftînus De Doélri-M chri/îi.

teraccuratéque fitexpurgatum, vtnoua fitconfperfio.Haólenus ergo figuramads mittam,vt Euchariftiæ manducatio,non

ipfa Euchariftia, immutandæ vitæ figura fit.Hoc addam, qui corpus facrificatum comederit,perfuadere fibi debere, non in fincm hune , ad paftum humanæ carnis admitti, quôd eins vulgo manducandae M a morcm

EoJê loco, morem amp;licentiam Icfus indulgeat.Alio* qui (vtfcribit Auguftinus) facinusamp;fla-gitium præcipere Dominus iudicaretur : fedhæcdiuinæ carnis manducationobis figuraefl-,inftruftio,amp; fpeculum vitæ no* ftræimmutandæ.ficut caronofira^incon pus Domini, cceleftiscarniscdulioimmu tatur :atquevt animoreputemus, lîcuti nosreficimur,alimur,ac conuertimurin carnem.quæ per pafsioné,labores,ærum-nas,amp; pcrpetuam vexationem,atq;agita-tionem intrauit in gloriam, nos quoque earum rerum quas in fuo corpore pertulit Chriftus,debere fieri participes: atq; men ti nofiræ (vt inquit Auguftinus) reconde rc, amp;recolereChriftum noftra caufatot laboresexantlaflc.Non quod interim pa« nis fubftantia fignû fit corporis : nam fi -mul figurarcnonpoteftcorpus,amp;caquç à nobis funtdemonftrata,quæfequuntur corporis manducationem ; Nequeetiam dicit Auguft. eum efie figuram, fed verse carnis manducationem figuram elfe no -ftrævitæimmutandæ.;

CYprianus,amp; vetufti Ecclefiæ fcripto- In Epi/l.rfd respanemmembroruin Chrifticor- MJgMUJ, poralium fignum amp;nbsp;exemplar nuncupi-runt, his verbis.Qu an do Dominus corpus ‘‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fuum, panem de multorû granorum adu= natione congeftum vocat: amp;nbsp;quando fan= lt;e guinem fuum,vinum vocat,de botris atq; acinis expreffum, populum nollrum indi cat commixtione adunatæ multitudinis copulatum. Nonpotuitvir diuinus,ele-gantivis nec concinniùs vnitatis Ecclefiæ, cum Chriftoeffigiem compleéti , quam hacfimilitudine.Nam ficut vera faring coi tione,amp; mixtura (non fpirituali aut phan taftica ) fit panis aggregatie, ita vera na turali infitione,atq; communione noftræ fubftantiæ cum Chrifti fubftantia (non intelleiäuali amp;nbsp;imaginaria) vnum cum eo corpus efficimur, eius corpus manducan • SqJ-o.ff» tes. Adhuiusreiantitypon,idcft, plarfimilisforma?,non effenecelTarias di-*^^ Nicen«. uinç preces anaphorç,docuit Epiphanius aduerfus Gregorium fequutus Bafilium amp;nbsp;Eufiachitim; fed vbi accefl’erit confe. gt;» cratio,panis antitypon elle definit, atque „ fitdiuinumcorpu^.

NOn minus fallimihivifus CS, afleue-ranspanem tuum præfeferreimagi-ncm Chrifticorporis: nequememinian-tete,eofeerrorcinduiire quenquam,prae «odjNice-ter vcftrum Gregoriiim Caefarienfem Ht. qui tarnen à te longifsimè diftidet.Quum • is fuam illam imaginationem defenderet, aflerebat panem fieri Sanélum,facra facer* , dotisanaphora:qui poftquam diuinti cor pus diuinæ efientiæ infufione effeôum ef fet, corporis Domini gereret imaginera: huius verba filbiecimus : Exultent amp;ls-tenturquicunque veram Chrifti imagine lynceriisima mente facientes, defiderant, amp;nbsp;venerantur, amp;nbsp;ad falutem animi amp;cora poris afFerunnquam ipfc Dominus nofter Deus,fùmmus Sacerdos, ex nobis intégré mafiam affumens, circa pafsionis tempus, in typum amp;nbsp;rccordationem cfficacifsi-main, fuis facerdotibus 8i myftis tradi* dit. Nam quumfcfpontemorti offerret, gloriofæ inquamilli, amp;i viuificanti, filmens panem,benedixit, poftquam gratias amp;nbsp;fregit, tradénfque difcipuüs dixib

CALVINI DOCTRI, LIB. 11. 9 dixit, accipitc Si nianducate, in remifsio« ncm peccatorum, hoc ellmeumcorpus: fimiliter amp;nbsp;calicem tradens, dixit ; hie elh if meus fanguis : hocfacitc in meimcmo- ç( riam. Ecceigiturviuificantiscorponsil' (ç lius imaginem, qua; honorificè amp;nbsp;gio* riose exhibita eft. Quid enim aliud in his egit Chriftus D,eus J non fane aliud,quam vt oftenderet, Sc exhibcretnobis homi*^^ nibusaperte myfterium illud in uifpen-'^ fatione fecundum ilium operatum. Quia quemadmodum id, quodènobis affumsce pfit,materiafolaeft fubftantiæhumanæ, lt;c iuxta omnia no pcrfcôtè exprefl'a-.quæ per fe exiftit perfona: ne adiettio in diuini-täte accedat : ita imaginem totam ele-^^ dam,videlicet panis fubftantiam, man-dauit apponi, Quemadmodum igitur, fecundum naturam Chrifti corpus ( vt»“^ pote quodaDeo eftet) Sanélum eft,ficlt;Ç Scpofitiorie, imagoeius Sanâa: vt quæcc perquandamfanctificationem, ipfa Dei (c gratia manet. Hoc enim vt dLximus Do * minus Chriftus traâ:auit,vt ficuti carnem quam affumpfit, propria fecuudum na* turam fan(ftiticationc,ex fua vnitionc dei* ßcauit : fimiliter etiam panem Eucha-''

H» VILLAOAGN. ADVER, riftiæ, veJutiverani imaginera natural« JJ carnisjperSandi Spiritus aggrefsionêfan élificatamjdiuinum corpuscfTe voluit, il-liq; lîcplacuit:mediusautem Sacerdosve nit,qui ex coramuni Sanâura id facit, fi' era ilia fuaanaphora.Cæterùm iuxtanatu 9î ramapiraata amp;nbsp;intelligibilis caro Domi-3) niperSpiritum Sanâû diuinitatiiumSa fy eft.Eodera raodo, 8i à Deo tradita imago jj eiuscarnis,panis fcilicetdiuinusimpletus eftSpirituSanâ:o,cum poculo quoq;fan« guinislateriscius viuidcantis.Non vobis hie aucior fufpcâius effe debet,quum ad tollcndas imagines hoc præcipuè vtimini, PROBATVR NOMEN IMAGE

nispMinoticonuenirc, Cap, Minusincptumelp, diuinohuiepani nomeimaginis Chrilliimponi, qua yeftro diuinitate prorfus expert! amp;nbsp;va-Ëpiphâ ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen appellationem ferre non

uerfut Grc po*^I’'^‘^cJ^‘^^,v’^lt;^ftcnditEpiphaniusin eo feß 6 z 9^'^''^''*: Nemo vnquam Saneforum Apo-fvnodiNit ^^^orum ( qui tubæfuntSpiritus Sanäi) cf«lt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patrum noftrorum, in,

^’riam pafsionis Chrilfi Domini Dei no-?gt;nri, amp;nbsp;totius fux difpenfitionis faâum,

CALŸINI DOCTRI. LIB. 11.9? jmaginem corporis illius dixerit. Nam is “ qui accepit à Domino , fic non dicit,aut “ confitetur, fed audiunt eum fic dicentem Euangelicc.Nifi comederitis carnemFilij ce hominis,amp; biberitis eius fanguinem,non jc intrabitis in regno cœlorum : amp;nbsp;qui man= ducat carnem meam, amp;nbsp;bibit meum fan -guinem,in memanet,amp;egoin eo.Etcùm accepilTet panem.amp;gratiasegiffet, fregitquot; amp;nbsp;dedit difeipulis dicens : accipite, édité» hoc eft corpus meum ; amp;nbsp;accepto calico ‘c çùm gratias egiflet,dedit illis dicens : bibi lt;e te ex hoc omnes,hic eft fanguis meus,no= cc uiteftamenti, qui pro multiseffunditur in remifsionem peccatorum, Non autem dixitfumite,edite imagine corporis mei : paulopoft, Legasquoufquevoles, nun. quam inuenies, neque Dominum, neque Apoftolos, neque Patres, incruentum il- '' lud facrificium quod à facerdote oft'ertur, imaginemdixiffe,vcrùm ipfum corpus, amp;nbsp;ec ipfumfanguinem.

DVABVS REBVS CONSTA, re mandwcittiottf m uit£ leternte, cibo corpo. ris,cr opereßdei. c^p. 16.

N. VILLAGACN. A D V E R. proffloucsdocens, animamtuam verèali corpore Domini in fpem vitæ æternç,qu3 rèdeveracarnis manducatione difleren’ tes, diximus diiabus rebus conftare in vi-tam æternam mandiicationem, cibo vitæ, amp;nbsp;opéré fidei.Cibus vitæ,fubftâtia eft cor porisDomini,quæ amp;. corporaliterman-ducari debet,fides bonàq; cofcientia ope» ratur amp;efRcir, nemanducanti pcreat vita manducata : fed ei in vitam æternam ma ’ neat : Neq; in alterutro ineft facultas ætcr nitatis, quicquidvobis vidcatur, hucdi-ôumhocAugurtini detorqucntesamp;ap-plicantes: Quid paras dentcm amp;nbsp;ventre, crede Üi manducafti. Noenim à fidcrepel Jebat manducationem vt putaret fidcm fungi, atqUC implerc vicem manducatio' nis.Sedin hancfentcntiamhocdiótiimin ‘ ferebat, vt oftcndcret fide mâducari opor tere,non cibum folum, fedcibum qui no pereat,fed qui maneatin vitam æternam. Wloa««« Hoc ipfum ergo ne pcreat,no manducatur iMput. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manducatione acquiritur,fed fidc.Hu

xeracenimillisoperaminiefeam,nonquj perit,fçdquæmanetin vita æternâ:Quid fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fsçiç'

CAL VIN I DO CT R I. LTbÏ II. 94 facicmusCinquiunt)quid obferuando hoc “ præceptum implere potcrimusfrcfpondit lefus amp;nbsp;dixit eis. Hoc eft opus Dei vt crc cc datis in eutn quern tnifit illc. Hoc eft ergo cc manducave cibum,non qui périt, fed qui permanet in vitam æternannvt quid paras dentem amp;nbsp;ventrem,amp;crede amp;nbsp;manduca’ fti.Sidixiffet Auguftinus,credcre efleci» bum manducare , non faèta R temitatis mentione.ad rcprehcnfionem in vobis rni nus effet loci,amp; qui in fuperiorem Augu-ftinifermonjém animumdefixiffet,opinio nis huiuscuilpamei non impegiffet ; De his enim verba faciens,qui fperaret huiuf» modi cibum fibi à Domino datum i ri,qui famem corporis in æternum depelleret, atquefitim reftingueret, huiuscupidita» tis errorem detegit, oftendens de tempo» raria vita Dominum non effe loquutum, neque à fe fpem abijci, ea vi amp;nbsp;virtute cibi præditi, vt perpetuam corporis efuriem explcret, fed vitx immortalis efcam cre-dentibuspromitti,nullumque cibum da« ri poffe,qui fine fide,ea vi,amp; facultatç pol« kat.

N. VILLAGAGN. A D V E R, QVI tradvctionem car» nif diuittie 4 Spiritu fieri fateatur : hunc^cdr* lt;nbsp;nettteffèuerècibuntnegM^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i .

MAnducatione corporis à te damnata, animumadiecifti ad nefcioquâcan niscommunionistraduélionem. Scribis en im, Vicomm««io«et« cArnis in nos tri dMcijfjottraartdacariwrBnn.Sedfihancadmi« ferimus,num Üc improbis,mortis commu« nionetn infundi credcmus ? Quo applica» bimus hune Chrifti fermonem,Caro mea verèeftcibus, amp;fanguismeus verèeft po pfal.77' tus? Cjbushomininoneftjnifi mandiice» retur, nampanem Angelorum manduca« uith.omo:fed quod irradiatur, autirra» diatione traducitur, non cômeditiir, hoc tarnen auâoritati tuæ condonarem,nifi hue effet mihi corruendum, vt crederem cos duntaxat manducare carnem,amp; Libéré fanguinem Domini,quos tetigerit Sp is ritus irradiatio . Ei tarnen negandus eft 3j Apoftolus,qui fibi hoc perfuadeat : Qui -JJ cunque (inquit)manducauerit pané hune 3, indigne,indicium fibi raanducat amp;nbsp;bibit, non diiudicans corpus Domini.

A T quum corporis diuinimanducatio Iknem Fuftulerisjfed in eins locum Spi • ritus irradiationem amp;nbsp;fidem fubftitueris, qui fidem non habuerit,nullo modo tibi manducat, aut contingit corpus Domini, ex quo mortem fibi confcifcat. Sedquo-fiiamindigna manducatio non folainfi-delitaSjfecündum Paulum mortis iudiciti paritjneceffeeO:, vtqui panem amp;nbsp;vinum diuinitate,viq- omni,atq} virtute vacuum comederit, certara exeocibofibiftruat perniciem,cert^mque fuam damnatione amp;nbsp;iudicium manducetjamp; bibat,vnde con cludendum eft,panem purum effe noftrü iudicium ; fed fecundum fcripturas, iudts cium noftrum Dominus,iudicium noftrü à Domino,ego veni in iudicium. Si verö pura panis fubftantia iudicium parit,nihil obeft quo minus hæc eadem fitfalus amp;vi« tajeiuscnim eft feruare cuius eft perde-' re.Tu tarnen id non recipis, vispanemfi« delibus nihil elle nifi fignum ; Apoftolus vero»

nJ villa GAO n.’ a dyer. veroEuchariftiamefle iudicium homint infidel: tcftatur.

SI PANIS SIGNVM SIT VE tlt;g homini /jde!i,effe itidcm ßgnum iudicij infidclidcbcre. dp,

HAEcniihiconfideranti incefsitadmt ratio maxima , qua ratione adduci potueris,vt credas,corpus hominis panem mum indignemanducantis (in quareani ma cumcorporenoncommunicat)iudi-cium anirnx fuæ comedere : Corpus vero fidelis, fide panem cundem manducantis, animæ fuæ falutem non manducare, fedfi quid boni adanimam perueniat, profici’ fcicxSpiritusSanéii irradiatione. Quam nobis caufam tantæ diff'erentiæ præten-des ? infpirari deberet damnatio,fi falus amp;nbsp;vita infpiretur : ludicarem ergo.fi Eucha-riftia nihil fit,nifi fignum vitæ, non debe-re Paulojinfideliumcertumcffe iudicium: Qui manducat (inquit) indigne panem hunc, iudicium fibi manducat, non dixit fignum iudicij : Hæc fententia àtuareli« gione me prohiber : amp;nbsp;fuadet Euchari-ftiam Ecclefiæ,non magis vitæ fignum ef-fe, qiiàmiudicij, amp;nbsp;perditionis: fed elfe ytrifque verum Domini corpus, his qui-

CALViNI DOCTM. LIB. II. 9^ dem odorem mortis in mortem, illis odoi Cgt;prw»a, remvitæin vitam cundemfemperChri- inCuM-ftum.

APoftoli eunde omnes cibum,Lucatc- Cip.zz, .fte,comederunt, fed ludæ, qui il lota vefte fe in conuiuium ingeflerat, vitæ cib’ in mortis iudiciu verfus eft ,reliqui vitam fideconferuarunt.Quæ differentia non ac ciditjècibivitio, fedeorum voluntate amp;nbsp;eleöione, qui ad vitæ conuiuium vocati, in banc fe,3ut illam rem obtulerunt.

SI EVCHARISTIA INFIDELI iudievjßgnunifit, notdmdliquetm dpponidebere, ut intelligdtur gudndo mortis quiin= douitisfignumfît, Cdp. 21. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

HAc de re mihi difterenti, difeipuli tui rcfponderu nt. Panera non effe iudicium, fed ei hoc nomen per metonymium inditum, quod ««dteij nota fit cr fignificdtio : idea dutem pdrdri infideli iudicium,non lt;]uc)d pdnem ederit,fed ejuod Sdcrdmento dbufus fuerit, cp- grdtidm obldtdm re figt;uens,nihilominuspdnem,obldtioniste/iimoniMn cr inftrumentum pollutd confeientid mdnducd -n'L In hoc autem ij effe fupra magiftrun» difei-

N. VIltAGAOM. ADVER, difcipuli mihi vifi fiint: Metonymiamà teconfiftam.amp;nunc primùm editam, vt vitamfigni/îcet, confirmer, amp;obfignet (his rebus non contenti)anppiti excudût imagine : oblici tarnen indicate,qua nota earn diftinguant,vt i n tel li gatur, quando mortis,amp; quando vitæ fignû fit,aut quan« do hic fermo (hoc eft corpus meum ) locû habeat,quum vicißim Chrifti vitam,vicif fim diabolum aut mortem, vobis figuret. Si Euchariftiam, figno duplici, putà vit® amp;nbsp;mortis confignetis,Baptifmus (ablutio nis fignumà vobisnuncupatum)non wii nus inquinamenti,quamabJutionisi contra huius naturam, fignum habebitinfcul ptum, vtrumque tarnen fignificare no po-teft : Circuncifio non eritmagis fignum fœderis,quàm inimicitiarum^ SI DISTINCTIONE, P A NIS fdcer fuerit fecundum Cdluiniiinos,infideli^u* chtirifliam facrdm ejje non pofje.

PRætereà inteUeiSu non aUequor, qi’o^ modo Sacramento abutipofsitis, qu* facrumpanemnon edatistis non nifi fi*. de,vfii,atque diftinlt;âione,à vobisfaceref fe putatur,non folenni aliqua benediét‘lt;^ tidf

CALVINl DOCTM, t 1 B. I 1. 9^ he,aut precilïus adhibitis.Qui ergo hunc fine fide comederit,non facrauit, vt Sacra mcnto abuti potucrit. Quicquid ergo ela boratis,amp; exquifitis commends , tui no» bis illudant, hue Temper reuoluuntur, vt Apoftolum negent ; Afjèrunt iHdiciMm non mitnducitri, fed conipirdri,non q«idnn at tndigno cfu diuini corporis, fed quod rej^uentesoblatum fi bi corpus dedecore dfficiunt.Apoiioiusautem tamapertuseft, vt nulla tergiuerfatióne, autdifertis commentis obfcurari pofsit: Qui (inquit) ederit panem hunc indigne, iudicium fibimanducatamp;bibit,non di-fcernens corpus Domini. Non manduca-tur corpus recufatum,fed manducaturcor pus fumptumjllota vefte amp;nbsp;fordida.

SI EVCHARISTIA DIVINO corpore uacud,teßimonium fit mdtiducdtio* corpus non offerre,

SIinEuchariftia,non in fit corpus amp;nbsp;fan-guis Domini,auâ:oritate tua impedior, ne in ea corpus Domini vobis offerri eredam. Tradis pluribus locisCoenam eile gratiæ confirmationcm,teftimonium , amp;nbsp;ratificationem, quibus rebus approbatur, te ante Cœnâ id obtinuiffe, qiiod ibi con-N fir-

firmatur,amp;ratificatur,fed ita.vregcasco» firmatione;Non ergo offerturtibicapien dum,quod afFers.vtconfirmetur.Nunqua àmefinamextorquerijVtafîentiar, obh-tionisamp;confirmationis vnam efle amp;nbsp;ean-dem adionem,atq; oblationem,ac rei ob-latæ teftimonium inter fe nihil diflerre, aut Euchariftiam inftrument um effe, quo tibicorpusjamp;fanguisofferatiir, camque fimul effecorporeamp;fanguine vacuanijcf feq; confirmatorisfiguram, amp;nbsp;confirmationis inftrumentum.

DEnique non poteft animus meus im-pelli, vt eredam vllo modo tibi Chrh ftû offerri pofle, fi feorfum ab Euchariftia huneanimæ tuæ porrigi putaueris:corpo rcum enim,amp; materialem effe côcedas ne-ceffè eft,vt porrigatur, aut diftribuatur: alioqui diftribui non pofle, ipfa vocabuli proprietas fatis indicat.Fieri enim fine mo tu non poteft corporis diftributio. Item manducari porreétum necefle eft,ex prae-feripto Domini: Accipite (inquit)amp; man-ducate,necfinemotu manducari accapi etiam

CA I, VI N I BOCTRI, tl B. iT« ttiam potcft. Fruftra ergo à Domino ani-mætuæ fieret fui corporis oblatio , nifl hoc modo accipiatur,ciuo fe edendû pro-fertjamp;porrigit: vttam oblationi motus quàm manducationi adhibeatur:At incor pereaanimæ effentia, non cft corporeica-paxcibi, nec capere necmâducarcpotcft,

SI SPÏRITVALIS animae fit rcccptio,Çcddillributiorcalisfuerit,Ali* ter recipi,lt;^udm obldtum fit corpus,

Sifpiritualis amp;nbsp;intclleélualisanimæclt tua receptio amp;nbsp;manducatio,fed re vera verum corpus ei Dominus cdendum por-rigatjcum diftributione amp;nbsp;porreâione,re ceptio amp;nbsp;raanducatio nullo modo conue« niunt:vtergoconueniantdecet, vtDo-minus intelleftu amp;nbsp;fide tua fediftribuar, ficut is fine motu, fed fide ab anima reci « pitur, amp;nbsp;voratur , vtque contra naturam drftributionis.fe fine motu diftribuat.Cç terum fi fide careas,nihil eft quod doceas, Chriftum fe animæ manducandumexhi« bere ac diftribuerc,quum vis diftributio» nis penitusintefitafit ; nec etiamexeo certatibi ftrui poffe pernicies credi potcft, quum animç tuæ,nec oblatum corpus, nec

N. VILLAGAGN. A D V E R. îndignèabeamanducatumfitîex quare (vrais) dedecore afficiatur;Affici enim dedecore indignç mandult;ationis,non po teft corpus non manducatum, fed recufa-tum : Aut diccndi funt iudicium æquè fi» bi manducarç,Dominum q; dedecore affi» cere,qui fe à menfa auertunt amp;nbsp;abftinent: vt ij quiaccumbunr,nonhabentesveftem nuptialem, aut qui indigne manna corne» derunt,iudicium fuum manducaffe.

ANIMARVM NON ESSE FA» âdm mentionem,cim mdttducand^cctmis prieceptumfieret. Cap. 26.

VNum mihi prætereundum hîc elTe non putaui, tradidifti, vblàeorpore tMO fîgnum uoritur,ex Chrifli pollidtatione, atii‘ mam tuant,corporis Chrifli ftibftdntii,fimulfi^i pdrticipem,figt;iritudli cdrnis eius comunionis trdte âione •. atque in te chriüum inhdbitdre. Sed fojacarnis traieâ:acommunio,inhabitare deberet, non autem Chriftus non traie» ôus : denique Euangelijs Ecclefiæ hoc Chrifti promifTum non approbabis. Ani» marû nulla omnino mcntio fafta eft, quû manducationis fermo effettChriftus le-fus Apoftolos non animas alloquutus di * xit,Accipite amp;nbsp;édité, hoc eft corpusmeô, panera

SIconieélura augureris, hunc fcrnio -nem, eam quam obducis interprctatio. nem,autadditionem recipere, rationem reddere debuifti, cur hæc pollicitatioà Domino prætermifla fit, quam exprefTam oportuif.Scriptum eft: Væ per quem fcan dal um vcnit. Sifeorfumapane non man« ducandojfed credendo corpus Domini manducetur, difcipulis Dominus caufa fuit fcan dal ijijq-, excufandi fuerunt,quöd verba eius non capientes,abierint: nec cul pavacauit Dominus, quiduarum rerum different!um,quum à fe mandatum fieret, hoc vno conclufcrit manducandi vocabu lo,diuertafignificatione,vna propria, quç corpus refpicit : altera impropria quae ani mam: qui fi dixiflet, non futuram re vera corporis fui manducationem , fed folius panis,atq; credendo corporis communio« nem in animam Spiritus irradiatione tra-duci ; intellcxiffent difcipuli, ficq-, in de-

N. V I L t A G A O N. ' A D VE R. ïertîonis crimcn non incurrifTent. QVVM VNVM,ET VNA DERfi pTieceptun fuerit, peccdre qui rem à Tiomb nounitamfc^iirant. Cdfgt;. 28.

ITeïn qucmadniodum rc-rum difFercn- ' tium,puràpanis,amp;carnis, propolîtamà

Domino manducationem,æquü fuitpro-prijs diftingiii vocabiilis,ficcorpori amp;ani mæ.quid cuiqueconueniier, diflinâèex« prefTiim oportuit; hoc quum effedum nô îitjfed vnumin vnam rem præceptumfiie« rit, magnumin fecrimenadmittitanima» quæ rem à Domino vniram, diueücre niti tur : vt quod fibi cum corpore ad falurein eftcommiine,vni fibi arroget, de arripiat, fc,corpüfquc hoc modo vita defraudans: Non enim corpus,nifi carnem Domini, re aut defideriomanducauerit,in vitam’exii« manduca-

* ueritis carnem Filij hominis amp;nbsp;biberitis cius ianguinem, non habebitis vitâ in vo» bis,in quo valde peccatis,quùd nullo inolt; docarnem,quafi non viuifica,vobisman-ducandaproponatis : fedChriftfi foluen« , tes,Spiritum quifufcitauitlefumàmor» tuis(opinione)rprcta C3rnc,hauriatis,qux caro etfi verè eft vitæ particeps, vereq; vi« ;

C KL VI NT. DO CT R I. lib* tam coniinec,eiusTamen manducandx re» Itgioneni inuentionibus vellris conculca» tis, At vt Dominus nobis telhtum rehn-queret,de corporibus corruption! obno-xijs iuiffefibifermonem,fubiunxit. Qui manducat carnem meam,amp; bibit meu fan ” guinem,habetvitamæternam,amp;egofufci” tabo eü in nouißimodie.Refurrettio pro » prièad corpus attinet,nó ad animam, quas irnmortalis eft. Demum vt Dominus omriem nobis loHeret dccorporea manduc?a tionedubitationem,fuorum animisincul cauit,carnem fuam vere effe cibum, amp;nbsp;fan» guincm vere efte potû-.Caro (inquic)mea verè eft cibus,amp; fanguis meus vere eft po-tus.Si tarnen irradiatione Spiritus, earn is amp;fanguiniscommunio, in animam tuam traducatur, non poffunt dici hominis ci« busautpetus.

HOc vt faciliiis cxplicetur,confideran dueffecefeo, lefumChriftûquanta in fe eftjfemper effe verum,amp; falutis cibu, quoquomodo edatur , aut omninonon edatur. Vfus enim perfeâionis nullam

N. VILLAGAG N. ADV ER, illi facit accefsionem : Quemadmoduffl infidelitas latronis, meritum pafsionis no fecit irritum, nec eflfecit fides alterius, vt pafsionis meritum effet audius, fic digni« tateaut indignitate conuiuarum,ad Eus chariftiam adijci,aut addi nihil poteft.Du plex ergo eft ratio veri cibi manducandi : vnamanducantem refpicit,alteraverita' temfpedatmanducationis. Hæ funtpars teshuius, qui fe ad efum veri cibi accin-gitjVtfeprobetjVtveraconfcientiacibum verum admittat, Apoftolorum exempio : aut fibi non plus afferet bonærei mandus catio,quàm optimi vinipotus,febrelabo’ ranti : non quod vini natura mutet ægro-tatiojfed quia quod bonum eft, vtenti ma lè,nonprodeft.

EA pars quæ in manducationis veritate confiftit eft,vt ita manducetur,vt nuis Jo modo veriùs,aut meliùs fieri pofsit.Qui fide tantum, amp;nbsp;credendo manducat, verè manducare non eft putandus, quum re ve ra debuerit amp;nbsp;potuerit ctiam manducare: fie eius viri,qui carnem manducauerit,fed fine

CALVmi DOCTRI. lïB. II. lOI fine fide,imperfefta erit man ducatio.quo niam fides adhibita non fuerit. Bcatus las tro,fi Chriftus Dominus, fide amp;nbsp;opinio-ne,amp; non révéra ligno appenfus fuiffct, hinc falutem non effet confequutus. Sic •quanuis re ipfa affixus, Si mortuus fit Do« minus, quum fides infelici latroni defue» ritjveraredéptoris mors ei nihil profuit, ludas pacis ofculoChriftû Dcum veranx amp;nbsp;vnicam pacem,atque vitam eft exofcu-/ latus, hoc tarnen pacem amp;nbsp;falutem ei non attulit,quum fine fide,amp; confcientiae fan-öitatCjofculum admotum fit:Nihilo plus adiecitei vera pedum à Domino lauatio, cùm ad eam bona mens,nó effet adiunda: qui pedes amp;nbsp;manus Domini foderunt,in« que caput eius fpineam^oronam impofue runt, quanuis vero amp;nbsp;vitali fanguine tin-äi,amp;afperfi fuerint, non tarnen mortem euaferunt. Nec proprere^ definit verus amp;nbsp;vitalis effe fanguis, quod ex eo damnatio» nem grauiorem acceperint-.fic cis qui San öam Euchariftiam indigne manducant, hæc non ideö definit efle corpus Domini, quöd vitam indignis non concédât : ita enimprodefle poterit, fi vere manduce« tur.Iudas manu Domini buccellä in fuam

pcrditionem fufcepit, hæc Serapioneni Alexandrinum, manu pueri porreôta ma* ximis doloribus liberauit.Sed fruftra ver» ba terimus, quum nec verè nec faisô à vo« bismanducetur.fcd vitam.quæin DeoPa tre rcfidcr.Spiritu per fidcm in vos infuo' didoceatis.

SICVTI TOTVS CHRISTVSIN bomineminducttntentxnfuruteflfitiitotui , ( homoineominfurut.CTiifototui ’’-quot;d . ntinduciturus, Cip, ji.

VT Dominus exponerer, quid fit verè corpus manducare.fermoni fuo fub» didit. Qui manducat verè meamcarnem, amp;bibitmeumfanguinem inmemanet.St ” egoinillo. Is qui carne confiât Ranima, Mquumùixit me.totum fe demonfirauit.

Rurfus,quum dixerit,qui manducat, non dubium efi,homine/n integrum defignal» fe,non ipfiusanimam,vtadeamdiuinicor fjoris manducatio refpiceret. Quum ita fe labeat, non credendum eft corpus hominis manducantis, excludi àcarnis diuinæ manducationc. Nunc difpiciamus vnde ' fit in diuino corpore manfio,

QVi manducat(inquit)carnem meam, jn me manet,amp; ego in eo. Brgo ex ve ramanducatione corporis, inhorainere verafitvitsemanfiotnec ipfa fieri poteft fine manducatione. Quæro nunc, qnum totus homo, totum Chriftura debcat man ducare:cur ad animam hommis,contra ver ba Domini,manducationem red ringetis, vt in corpore non manducantc, maneat Chriftusnon manducatus? Si anima fola Chriftumedat, hæcfolain Chrifto man* fura, amp;nbsp;in ea Chriftus eft manfurus : hxc fola rempl urn Dei crit. Quod fi in anima mancat Chriftus , hunceuacuari corpore conucnit,amp;in animam redigi ; vt in eains effe pofi.it amp;nbsp;mancre, aut is animo non re , vera manebit.Nulla cnim potior effe ratio oftenditur, vt hominem manducaturura ad animam redigatis.quàm edendum Do= minilorpus. Quodfi totushomo in Chri ftofit manfurus, manducationis bench -cio,nihil eft caufç,quô minus lotus homo totum Chriftum manducet,

N. VULACAON. A D V E R, EO MODO QVO A PATRE mijjùi eflfiliusjhunc manducdri oportere. dp.

CHryfoftomus,Hilarius, Cyrillus, k qui Euangelium Ioannis interpréta« funt, intellexerunt neccfsitatem imponi nobis corporis di ui n i manducandi,atque fiibftantiæ noftræ cum diuina mifcendæ : vt in eo maneamus, amp;nbsp;is in nobis maneat : vti confequens Chrifti fermo , exemple» manifeftifsimo déclarât: Sicut mifit me vi ’’ uens Pater,amp;ego viuo propter Pattern, amp;nbsp;• qui me maducat,amp;ipfe viuet propter me. » In hanc fimilitudinem animû defigamus.

Mifsio fill j à Patregt;cû manducatione coæ’ paratur: çodem enim modo viuit propter Chriftum, qui hune manducat, quo viuit Chriftus, propterPatrem àquomifluseft. Si ergo re vera totus Chriftus non creden • do miffus eftjis totus ab homine toto , re ipfa,non fola fide,eft ad vitam manducam dus.Sed fi anima fola Chrifti,à Pâtre mifla eft, anima fola Chriftiani mandueye debet . Quo enim modo res mifla viuit propter mittentem,res manducariSjviuit pro’ pterviuificantem manducatum; item nih eo modo edatur filius, quo miffus eft à Pâtre,

Audi quid ea de re fcripferit Chrifoft, ïnlolt;(«. Neob(curè(inquit) in parabolisloquu» cop.6. turn arbitrarentur, fed fcirent omninö ef= “• feneceflariumvt corpus comederent; iü-quit,qui manducat carnem meam,amp; bib it te meum fanguinem, in me manet, 8i ego in « co:quod',dicit, vt cum ipfo admifceri fe oftendat.Si enim in me manet, qui me fu-mit,8d ego viuo,bunc amp;nbsp;viéturum efle per fpicuum eft:Caro Chrifti animæ admifce. ri non poteft , fed corpori: Paulö poft. Homil.,4i.VtChriftusmaiori noscnari-*' täte aftringeret,amp; vtfuuminnos defide«c rium oftenderet,nó fe tantum videri per- « mittens deßdcrantibus,fed tangi, amp;nbsp;man= lt;c ducari,amp; dentes carni fuas infigi,vt fui de -fidcrio omncs implcret. Parentes fæpenu-merô liberos fuos ali js alendos dederunt, ego autem mea carne vos alo,mc vobis ex= hibeo,vefter effe frater volui, amp;nbsp;cómunk “ caui carnem meam,propter vos,amp; fanguinem,amp; per quam vobis coniunftus fum, cam vobisrurfumexhibui. Animæ tuæ carnem edendam exhibere non potuit, Son enim ex anima carnem accepit, Item,

■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt

vtautem nonfolùm pcrdileâionéjfedre ipfa in illam carnem conuertamur,peraM bum id efficitur, quem nobis largituseft. I* Quum cnim fuum in nos amorem indica» re vellet,per corpus fuum , fe nobis com-mifeuir, 8i in vnum nobifeum redegit, vt corpus cum capite vniretur.

IEfumChriftû hominiscibumelTe, non animæfolius, vel tetefle oftendi poG feputo: Doen bibendum effe funguincm e/fu^ fam in remifjionem peadlorum : utfruâus,ciuiex effufionc ad nos peruenire debet,fentiatur. Vt er gocomperiamus,quiscarne, amp;fanguine vefci debeat, côtemplemurad que redeat mortis beneficium. Hæc funt Chrifti vers ba,hoc eft corpus mcum-.tamctfi à propria lîgnificatione hæc dccorques,tu tamé con fequentia, quodpro vobisdatur, pateris fuam fignificationcm feruare. Videamus' quos alloquereturDominus,animas,an homines, amp;nbsp;pro qua re morti fe is obtule-rit:Panis (inquit) quern ego dabocaro

ftat animabus,fed hominibùs: Quumpro hominibus paflus lit Dominus, Scfecun« dura

dum te i) demum mortis fruétum capiant, qui carne amp;nbsp;fanguine vcfcâtur,noTi æquû cft,a corpore anima dirimi, vt hanc folatn Chriftivitanutriat.

Sladanimam caro, amp;nbsp;fanguis Domini . ‘ pertineat,non adhominem.hancfolam

nis eftufio faéta cft in remifsionem pecca-torum : At homini peccatum imputari ab Hcclefiareceptum eft,.Beatus vircui non imputauerit Dominuspeccatum. Beati quorum remiiræfunt iniqaitates:Siho- ” mini peccatum imputetur, nô video quid fitcaufæ , curanimœfolæbibanteffufum in remifsionem peccatorum fanguinem: autquipotumrefpuit , cur Spiritusirra» diatione à te excogitata,amp; peruulgata, in eum fanguis pro peccato traijciatur.

• y , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C(tp. 36.

MAtthæus docet Chriftum Dominum Mdftb. 18,’ veniffe.quodperieratfaluare. Ouis

Paftor, perierat, pro ca animam fuam Do» minus pofuit,ea eft quam ipfe pafcit: Ouis terrcftre corpus eft, tcrreftre ergo corpus efle debet, quod corpore amp;fanguine Do» mini pafcitur : In hanc fententiam Apofto AdRom, lus ad Romanos auftorcft, corporis eflc «p.S. redemptionem, amp;fccundumte,adhunc pertinet cibusdiuini corporis, ad quem Cypran. fpeAat redcmptionis beneficium.Cyprii* nushocin Ccena probat manifeftifsimè, his.verbis.Et nos (inquit) quum caro efle’ ” mus amp;fanguis.corrupta amp;nbsp;infirma corpcn ” ris animæque natura,reformari non potes » ramus, nequead Deifimilitudinem reuer ti,nifi morbo inuetcrato imponereturma lagma conueniens,amp;in defperatæinfirmi 3, tatiscuratione , contraria remouerentur JJ contrarijs. Si fimilia fimilibus conueni-rent.Hinc docemur,carnis noftræ corru -ptioncm, atque infirmitatemcurarinon pofTe.nifi contraria remoueanturcontra-rijs,amp; fimilia fimilibus conueniant. Cons trarium autem carnis corrupt«,eft Chrifti caro incorruptibilist at vidcamus qui in , corruptionis malum inciderimus. Adamus fruétum vctitum, non huius lignum, ore Si animo comeditjcfu cuius,gratiacx-cidit

CALVINI DOCTRl, Uï. II.IOj ciditimmortalitatis: amp;nbsp;quod voluntatis libertate fibi malum afciuerat,in fuofemi ne naturale nobis ac neceffarium fadum eft.Ergo in huius fubftatia neceflario mor tem oppetimus, acfeorfum ab eius carne, in nosmortinullsfuntvires: namin Ada mi carne mors ineft corporaliter. Vt auté hoe carnis vitium auferatur, contraria fe-cundum Cyprianum expelli natura necef , feeft: eóque modo expelli quo fuccelTe-rit : vt natura vits,eum locum in nobis te-neat,quemmorsoccupauerit.Videamus autemquæfitvitæ natura,amp; vbi fit. Ego fum refurreétio amp;vita (inquitChriftus) vitamfeorfumùcarne non defignans,fed 3j vt doceat,non fecùs vitam in carne fua re = gnare,atq; mors in Adami carne vigeatjac inhæreat,dixit qui manducat carné meam habetvitam : quofolo modo^reipfa vitâ habiturifumus.Vt ergo contraria contra-rijs curentur, amp;nbsp;fimilia fimilibus conue« niant,licutmanducatione interirum fibi peperit Adamus,mortémque in fe habuit, ita cibo à nobis vitam repeti oportuit, vt noftrain vitam manducatio, Adami vora» citatirefpondeat: Etvti contra mandatû dcfructujin mortem manducauerat: Sic

de fruâu vitæ, in remedium infirmitatrï noftræ manducemus : Item ficut non animo folo,fed amp;nbsp;corpore, Adamus in totius hominis perniciemcomcdit, itanon anis mo folo,fed amp;nbsp;corpore,vitam comedat hd mo,vt qui totus maducatione perijt,man-' I ducationetotus vitæ reftituatur. Etficut infidelitas amp;nbsp;rebellio, fine manducatione hominem non perdidit, ita nec fola fides, fine vitæ manducatione conferuet.Et que madmodum in Adami carne inert rebellio corporaliter, ita Adami iurti iurtitiafit in corpore noftro, manducationis benefis cio ac minirteriomon imputatione, fed re vera. Et quemadmodum hac malediöio’ ne (terra es, amp;nbsp;in terram ibis) perieramus, benedidionem myrticam comedentes re’ ftituamur.Ergo ( inquiunt)ß ejficerisunà cunt chrifto ßtbßAntid,fies ïefus ci}rißus,iir in curncnt affcólam gloria conuerteris. Ne te^turbet hæe noftrafcntentia , apponam quid hac de re conlequutusfim.Chrirticaroertincorru« ptibilis,inconuertibilis,amp; immutabilis li’ cut huius diuinitas. Hæc ergo manducata in tuam fubftantiam corruptibilem non mutatur ; fed verè fumpta hanc immutat, ac in fe conuertit, non perfonali ac corpo(

GAIVINI BOCTRK llïlt; IT. lOÖ tali tranfitionc,vt quod eras fccundum car nem.effc definas,vt Chrifti perfona efficia ris.Nonenim ( exempli caufa) matris tuæ perfona efficeris, nec eius affeólibus amp;nbsp;dos lore afficeris, quamuis eius fis caro,carnif-que naturam eius fis adeptus.Sed fccundu Spiritus participationem ( vt aitCypria= Cypn'rfMHJ. nus)in Chriftum tua fit immutatio : huius cnim virtuTe,carnis tuæ vitium morfq; ab forbetur,naturamque diuinæ carnis adipi feeris, quætead æternitatem nutrit acfo= üctjficut vnufquifque carnem fuam.

Chrifti tibi natiuitas excmplu quoq; cf fe poteftiMariç coagulii Spiritus internen tu non fuit exinanitû,fed Spiritus partiel» patione diuinû eft’eâmm eft,vt duplici na-turaeffe inceperit diuina amp;nbsp;humana'.fic in» conuertibilis caro à nobis mäducata, dans nobis Spiritus amp;nbsp;naturæ fuæ participatio» nem', carnem noftram ad diuinam natu» ram trahit, amp;nbsp;tranfmutat,atque ( vt Petrus ait) diuinænos efficit confortesnaturæ. Diuinusnofter Dionyfius docuitdeEu- Dioftyf. chariftia differens,nos genere fecundû car nemacfubftantiânihilà Chriftodiflerre, « ' carnifq; fubftantia, hune in nobis elle to- «c tû-.culpataméacmortis natura, abeonos « ü 1 differre.

•J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difiFerre.Si ergo carnis immortalis mandiX

catione, diuinæcarnisnaturam adipifci' mur, vt idcircoculpaerafaamp;fublatafitî atquein eius locum Chriftiiuftitia vitï-quc natura fit infita; eueniet vt fublata differentia,planèeiufdcm fubftantiæ effi' ciamur, vnumque cum illo efle, carne amp;nbsp;Spiritu incipiamus,atq; in Deum, mords adempta natura , tranfeamus : patibilitas men manentefubftantia, vti vitæ Deltas tifquepræfentia,caro Chrifti in coceptio-ne,àpafsionis natura minimeexéptaeft: ficque efficimur os ex eins ofsibus,caro ex eius carne,quod fine diuinç carnis mandu catione contingere nobis non polTe, anti» quorum leâione edoétus fum*

Tui necefsitatem mihi obiecerunf.quf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fi à manducatione Chriftianum arceat,

non tamencos à vita ac çternitate repellit: fed hoc à me refponfum tulerunt, Si défis derio id manducant,quod rc ipfa comedi inmifiatradiîEccIefia, eorum voluntatc ac defiderium,verè manducationis Jocum obtinerejfed vos qui carnemefteviuifi' earn negatis, eamque vt nihil profutaram rclpuitis,quifolumSpiritum quiChrifti carnem fufcitauir,fide ac deliderio hauri» fis

CALVINI DOCTM. tlB.II.IO7 tis,nullo modo vitam mand'.icantes,nullo etiam modo in vobis vitam futuram , ac manfuram eflcjconfirmaui, propter ex-preffum Domini verbum :Niri manduca-ueritiscarnemFilij hominis, amp;biberitis eiusfanguinem, nonhabebitis vitam in tc vobis.Differentia ergo efi inter vos, qui à carnis amp;nbsp;Spiritus manducationeabftinc. tis, fed fide Spiritum fcorfum à carnc am-pleétimini, amp;eos quicarnemcumSpiri-tu,vitam fuam, quantum in fe cft, fide ac defiderio corporaliter manducant.

ld ipfum Cyrillus libro io,C3p.i5.rnani feftifsijnè atteftatur,Arriani cuiufdam ca-uillationem expugnans,diuidentis natura DeiPatris amp;nbsp;Filij ad fimilitudinem vitis amp;agricolæ, vt diuerfi effent non minus quàm Agricola amp;nbsp;vitis:quafi diuina eaver ba,non ad humanam naturam , fed diuina tantum referrentur: quafique per fidem amp;nbsp;charitatem, non autem per naturalem carniscommunionem Chrifto vniremur. Haec funt eius verba.Hæc (inquit) il'e aftu tè fimulatq; impie, aliaque eiufmodi euo= muit,nos autem Patrum amp;nbsp;Ecclefiæ fidem fequéteSjloci huius fenfum rimatifumus. Et paulo infrA : age pauca de hoe dicamus,

J) acperiierfèab eo facrarû litcrarû fenfuni j JJ exponi oftendamus : non tarnen negamus reàa nos fide,charitateq; fyncera , Chri= ' ” llofpiritualiterconîungi, fed nullamno= ' ” bisconiunétionisrationemfecundumcar

nécum illoeflc, id profeétô pernegamus. .■ i aj Idq;àdiuinis fcripturis omninoalienum i) dicimus. Qnjsenimdubitauit Chriftum * * 3} etiam bc viré cfle, nos veto palmites, qui ,,i

vitamindenobisacquirimusfAudiPauIû ( dicentê. Qu,iaomnes vnuni corpus furaus i in Chrifto.quia etb multifumiis, vnûta- I ” méineofuniusjomnes enimdepanevno ' participamus Anfortafsisputat Arrianus, ignotam nobis myfticæbencdiâtionis vir 33 tutemeiïe,quæ cum in nobis bat , nonne jj corporaliterquoquefacitcommunicatioâ JJ nccarnisChriftijChrinumin riobishabi-tare? Curcnimmembra fidcliû membra Chrilli funt ?Nefcitis (inquit) quiamem» ” bra veftramembra funt Chrifti i Membra ” igiturChrifti merctricis faciam membra? ” abfit. Saluatoretiam : Qui man ducat car» 3) nem meam ( ait ) amp;nbsp;bibit fanguinémeum, 3) inmemanetamp;cgoineo. Vnde confides J, randum nonhabitudinefolùm, quæper

CALVINI DOCTM. lib. 11.1°^ bis effe, verumetiam amp;nbsp;participatione na-turalitNam quemadmodum fi quisigne liquefada ceram, alij ceræ lîmditer liqucs «« fadtæ ita mifcuerit.vt vnum quid ex vtrif- «c que faó^um videatur, ßccommunicatione cc corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti,ipfe in nobis cft,amp; nos in ipfo.Non poterat enim aliter corruptibilishæc natura corporis, ad in» corriiptibilitatetn li: vitam traduci,nifi na turalis vitæ corpus ei coniungeretur.Non credis mihi hæc dicenti,Chrifto, te obfe- «« cro,fidem præbe. Amen,amen (inquit) di «e co vobis,niii manducaueritis carnem Filij cc hominis,amp;biberitisfanguinemeins, non cc habebitis vitam invobis. Qui manducat carnem meam, amp;nbsp;bibit meum fanguinem, habet vitam aeternam, amp;. ego lufcitabo cü innouifsimo die. Audis aperte clamante, non habituros nos vitam, nifi fanguinem eiusbiberimus, amp;nbsp;carnem manducaucri-mus: invobisautemipfisdicit, ideft, in corpore veftro.Vitaautem iure, ipfa vitae caro intelligi poteft, hæc enim nos in no-uifsimo die fufeitat : amp;nbsp;quomodo, dicere non grauabor,caro vitæ faéla vnigeniti ca ro, ad virtutem vitæ tradudla etl. Non poteft igitur morte ftïperari, proptereà

' J, N. VILLAGAGN. A D V E R. jjin nobis fàôla, interitumà nobis expellif. ^jNon enimabeftab ea vnigenitus DeiFi-liuSjVndcquia vn us eft CÛ carne fua : Ego ” (inquit) fufcitabo cum,Cur igitur fecun-” dum carnem palmites nos dici pernegat^ 5’ An non conuenienter dici poteft , vitam humanitate cius efle , amp;nbsp;nos palmites pro= jjpter identitatem naturxƒEiufdcmenim J, naturæ vitis amp;nbsp;palmites funt, itaamp;/piri-^^tualiter amp;nbsp;corporaliter nos palmites, amp;

Chriftus vitis eft. Ex his probaturnosno tantiim per fidcm amp;nbsp;charicatem Chrifto coniungijfcd corporali ter per corporis,amp; fanguinis in Sacramentocommunionem: quo quidem non folùm Spiritu, fed cor-{)oraliter in nobis, hoc eft in carne noftra labitat ; vt hac ctiam ratione cum illo in vnum corp us coalefcamus,amp; carnis refur-rcétionem mercamur,ideoq; communica tio ilia nobis neccftaria vidcatur.

Ab hac fide reuocabanturhoccapZ.lo« '• co.Spiritus eft qui viuificar,caro non pro« ’’deft quicquam : Hincexiftimabat Chrifti ’■»carnem,ad noftram yiuificationenon pro defle, fed Spiritum Santftum.quein in Ba-ptifmo fumpfimus, citra carnis manduca-tionem. Vt ex his nos retibus cxpedirc« mus

CAIVINI. DOCTRI.lIB. 11. ÏO? mus quæfiui,quæ caro non prodefTet, qui ve Spiritus viuiflcaret JnóenimdixitDo minus, caro mea non prodeft quicquamgt; fed caro: neque dixit Spiritus paracletus viuificat fed Spiritus. QuaeGui ergo num putarent Chriftumante fuum Baptifmu viuificationis facilitate fuiffe præditum: anveröcrederent earn facultatem illiob. tigiffe,datamq; efle à Spiritus perfona,quê viditloannesquafi columba defcendcn-tem? Scriptum eft: Sicut Pater habet vita in femetipfo, fie amp;nbsp;dédit Filio habere vi= tam in femetipfo : An eum putarent poO: Baptifmum,an ante ab æterno vitam ha. buiffe in femetipfo? Non dubium fane cft ab æterno habuilTe, idémque effe,genuif-fe Filium ab æterno, vitamque ei dediffe. Quum ita habcat,certum eft verbum Dei Patris coêterniim, homoufionq;Spiritum effe viuificatorem : atque earn plenitudi • nem diuinitatisj quæ in eius carne corporaliter inhabitat (quæ non paffaeft famftû videre corruptionem ) carnis fuiffe viuifi-catrieem: Infuper quum Spiritus vitæ,car nem mortuam viuificauerit,certii eft vni. tateindiuidua eum cum carne cohæfiffe, ac vnitum eflcjvt qui carnem manducaue O 5 rit,

rit hune vna cum carne,amp;in carne mandu carit.Hoc cognito videamus de carne quj non prodeft ad viuificationé,an ea fit quæ vitaac Deitatsplena eft;an verô tua fit, amp;nbsp;J, communis.Verba fequétia de hoc nosdo» JJ cere poffunt.Vcrba quæ ego locut’fum vi ta funt,Spiritus funt.Quæ verô verbafunt quæ loquutus erat.^ nû hæc efl'e tibi viden* tur: caro mea verè eft cibus, fanguis meus ” verèeft potus, qui manducat meamcarné ” amp;nbsp;bibitmeumfanguinem habet vitam,amp; egofufeitabo eum in nouifsimo dicïCaro ergo amp;nbsp;fanguis verba funt quæ loquutus fucr3t:amp; verba ilia Spiritus amp;nbsp;vita funt. Er go ehrifti caro Spiritus amp;nbsp;vitaad viuifica« tionem prodeft quod fi non habet à carnis fubftantia,habet à Spiritu vitæ, qui in carne eft corporaliter, quem feorfum à carne homo rhortalis manducare non poteft. Ca ro ergo,noftra vita eft,nam amp;nbsp;verbû(cuius fubftantia Deus eft) caro faftû eft. In hanc Terf«ll. adduxit Tertullianus fententiä libro deTrinitatc. Cerce mihi ex anirho dolet, hue me,qui ab ineûte adolcfcentia militig operam dare non intermiferim,redaâum fuilTcjVt de rc tam fanâa,atq; ardua,tecum mihi fit cóferenda manusifed coadus tuos

CAL VI N T. DO CT R I. lib. XI. IIO rutnimprobitate hue defeendi ;Hi enim fuis traditionibus Siafreftatisconcionib’ (vt biletn mihi moue rcnt)fan dam Chrifti carnem proterere, ac contaminare non de fiftebat,quanuis eos fæpè deprecarer.atq; oftenderem poft,Apoftolorum memo« riam extitiffe neminem tam nullius iudi-cij,vt aulus fit carni Die Chrifti hanc iniu’ riam inftigere,vt ad viuificandu nihil pro-deffe tradiderit, nifi quatenus fides noftra ineamrecubuerit. CyrillushuncIoannis Cyrilli«. locum explanans, dicit, carnem hoc loco Spiritum à Domino vocatam effc.cap. 2.4.

Iibri4. amp;cap. 15, Namquoniam(inquit) cum viuificantc verbo,caro coniunda eft, tota eft effeda viuifica.Paulö poft : quan -uis ergo natura carnis,vt caro eft, viuifica» re nequeat,facit tarnen hoc.quia tota verbi operationem fufeepit. Corpus enim eft non cuiufuis hominis, cuius caro prodeffe quiequam non poteft : no enim Pauli,aut Petri,aut ca;terorum,fed ipfius vitae amp;nbsp;Sal-uatoris noftri Icfu Chrifti corpus, in quo Deitatis plenitudo corporaliter habitat,fa cere hoc poteft. Qüas ob res caro quidein cætcrorû omnium quiequam verènó pro deft-.Caro aute Chrifti,quia in ipfavnige-nitus

,, nitus Dei filius habitat, fol a viuificarepo' JJ teft.Spirituni veto feipfum appcllat,quo-niam Deus Spiritus eft. Necifta dicimus, ” quia Spi ritum Sanâum in propria perfo' ” na fubftftere non putemus, fed quiaficut faftus homo filium fe hominis appellat, fie fe à proprio SpirituSpiritumnominat.

3, Noneftenimalienusab eo Spiritus fuus. 3j Ira huncPaulilocumexpIanans:SiSpiri' JJ tus Dei habitat in vobis, corpus quidem mortuum propter peccatum, Spiritus vcj ro viuit propter iuftitiam. Ecce (inqiiit)

” rurfuscùm Spiritum Deihabitareinno= ” bis dixeritjipfum Chriftum in nobis elfe ” aft'irmauic.Non enimfcparaturàFilioSpi rituseiuscuiusfubftantialiseft, quamuis

33 propria hypoftafi fubfiftcre verè creda s 3, tur.Idcirco indifferenter modofeipfura, modoSpiritum nominal. Alio loco : aii= dianthçcquiexarrogantia nondû Chri-fti fidemfufcipere volunt, nifimanduca= ueritis(inquit)carnemFilii hominis, amp;nbsp;” biberitiseiusfanguinem,nonhabebitisvi tam in vobis.Non enim poffunt fanâifica

3) tione beats vitæ fieri participes, qui per 33 myfticam benediétionem (hoceft Sacra» 33 mentû) Icfum non fufcepcrunttvita enim fecun»

Calvin I d oct ri. lib. il.nt fecundum naturam i 1 le eft, qui ex viuo Pa tre genitus eft,fed non minus corpus quo= que viuificat.Coniunöum enim ineffabi- tc liter eft Filio Dei , à quo vniucrfa viuifi= cc cantur.Idcirco corpus fuûdicitur,amp; vnus cum eo eft,hoc eft,in vnitate perfone,quo niam igitur Saluatoris caro verbo Dei, quod naturaliter vita eft,coniunlt;fta, viui-fictieffedaeft-.quando earn comedimus,*' tunc vita habebimus in nobis illiconiuna âi,quæ vita effedla eft.

Paulus neceflariam diuinæ carnisman-ducatione vifuseft tradere,vt priftinu vi* tæ ftatum eo recuperemus modo,quo ami fimus ;Quoniam(inquit) pervnumho- j,ÇQ^ -minem mors, amp;nbsp;per hominem lefum refur reöio mortuorum , amp;nbsp;ficut in Adam om» nesmoriuntur, itain Chrifto omnes viui= ficabuntur;amp;alibi. Sicutper vnius deli-ftum in omneshomines in condemnatios nem,fic amp;nbsp;per vnius iuftitiam in omnes ho mines in iuftificationein vitæ: ficut enim per inobedientiam vnius hominis pecca-toresconftitutifunt multi,fic per vnius obedientiam iufti conftituuntur multi.

Vide an Pauli fententiaacfimilitudine,. tuam doflrinam tneri pofsis •. carne moru

De Sier. EHcbaria fitter

m;ir propter pomi corporalem manducâ-tionc, Spiritu tibi in Chrifto viuificamur fine manducationc;vitam amifimus quod re ipfa caro fumus ex Adami carnc;tiio iu« dicio vitæ rertituimur in carne Chrifti,nô quôd verè fimus eius caro, fed voluntate. Dcliétuni Adami in carne noftraineftcor pora!iter,ideoq; in malcdiéli'i incidimus : Chrifti obedientia, imaginationetibitc-nus,ac defiderio noftra ert.Mirû mihi fuit hæc cogit3nti,quomodo banc vocé(iicut) c libro tuo non deleueris, fruftrà tibi locu occupat:Nâfi tibi adhæreamuSjhacinPau' li fimilitudine,nihil video difsimilius:con tra verô,fi Ecclefiæ manducationem,ac in» ueteratam rcligionem admiferimus, nihil omninoeft fimilius: manducationeenim diuinæ fubftantiæ in hanc ipfam conuerti mur:fumusq; vnacum Chrifto fubftantia, os ex eius ofsibusrvt non magis peccatuin ac rebellio in nobis elfe potucrit corporaliter, quàm iuftitiaac obedientia iuftift in noftra carne corporaliter. Dionyhus Areopagita ad hâc præcipuè religionisfen tentiam.Pauliquefimilituùinisintelligcns tiam me adduxit.Nos ( inquit ) per negli-gentiam noftram, ^tque defidiam, diuinis

GALVISI DOCTR I. LIE. 11.112 deftituti muneribus,paratis atq-, in id infti tutisbonis, in antiquumftatum dignita« temq; rcuocat ; perfeâaq-, noftrorumaG fumptione,exaftifsimani propriorum mu nerum participationem,tradit: amp;nbsp;tandem nobis Dei, diuinorumq; communionem largitur.Huc affer,quod ex Cypriano pau» 1Ö fuperiiis diximus, amp;nbsp;confidera nos om-nes,corporc ac anima viciatos, non potuiG feprimitiuæ integritati reftitui , amp;vtait Cyprianus,adfimilitudinemDei reuerti, nifi vt Dei Filius,humanitate noftra affum pta , eaq; à fe purgata , per hoc Sacra-mentum earn nobis rcftitueret,eo addito, quod è fuo inferuiffet : Paulo poft ad’ iungitDionyfius : Defcribitin nisfermé fenfibiliter, in confpeâum dans Chri-ftum Iefum,noftra fpiritualem ( vt in imaa ginibus)vitam,ex diuinitatis occulto (per feda, amp;inconfufa noftræ mortalitatis af» fumptione ) clementifsimeproprietatem ex nobisaccepiffe,atque ad diuifibile no-ftrum,fine immutatione fui,ex vnitate na turali procefsifle, perq; hanc bcnefica cle-mentiam ad participationê fui, fuorumq; bonorum inuitare genus humanum, fi tarnen ipfius facratifsimæ in fer a mur vitæ, ipfain

N, VILLAGAGN. A D V E R S. ipfàm quantum fas eft imitando, ficque veraciter confortes Dei diuinorumq; pars ticipes fieri. Ex his locis certô conftitui potefl; ac decerni, Ccenamà Ghrjfto ideo fuiffe inftitutam, vt nos in fuam carnem amp;nbsp;os mutaret îillümque idcô noftram aflum^ pfiffe, vt viciffim eandemquæabundetvh ta,reftituat, amp;noftromorta!i corporiad-mifceatjVt ad imraortalitatem reftituat, amp;nbsp;Lfo l'Prf. reftitutamtueatur.LeoprimusPapainfer mone dccimo quarto : Non aliud(inquit) agit participatio corporis fanguinis Chris ftiquàm vt in id quod fumimus tranfeas mus,amp; in quo mortui amp;nbsp;fepulti'amp;conres fufcitati fumusjipfum per omnia,amp; Spiri-tuamp; carne geftemus, dicente Apoftolo: mortui enim eftis,amp; vita veftra abfcondis ta eftcum Chrifto in Deo:cùm enim Chri ftus apparuerit vita noftra , tune amp;nbsp;vos cû Chrifto apparebitis in gloria - Naturalem carnis noftrç,cum Ch ri ft i carne,Sacramen ti minifterio communionem, tam aperte Hilarius, docet Hilarius lib. 8. de Tnnitate, vtniis rarifatis non poftiin, quomodoad tropis cam illam manducationem animum tuum proclinaueris.Hæc (inquit) vitænoftrs caufa eft,quod in nobis carnalibus manen , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïeai

CALVI NI DOCÏUb tlî. îî«' tem per camera Chriftura habearaus, vi» ûuris nobis per cum ea conditione,qua vi uitilleperPatrcm: fi ergo nos naturaliter « fecundum carné per eum viuimus, id eft, « naturam fuæcarnisadepti,quomodo non naturaliter fecundum Spiritum in fe Pa-tremhabeat,quumviuatipfeperPatrem? Vide tarn conftanti religione eo tempore*^ ƒ reditUm fuifleChriftura, in nobis, nofq; ineoeffenuturalitcr, vtà noftravnitate, Chrifti curaPatre vnitatem ,aduerfus Ar-riumcomprobaret;Addit Hilarius. Hæc autera idcirco ànobis córacraoratafunt, « quia voluntatis tantùra per Patrem amp;nbsp;fi’ tc diura,vnitatem hæretici raentientes,vnita= te tisnoftræ ad Deura vtebanturexeraplo, tanquam nobis ad Filiura amp;nbsp;perFilium ad Patrera obfequio tantùra amp;nbsp;volûtatc rel i -gionis vnitas, nulla per Sacraraentum car- ** nis amp;nbsp;fanguinis, naturalis comraunis pro-prietasindulgeretur, quura amp;nbsp;per hono- lt;c tera nobis datum Dei filij, amp;nbsp;per manenté in nobis carnaliter Filiura amp;nbsp;in co nobis carnaliteramp;infcparabilitervnitis, myftc-riura veras ac naturalis vnitatis fitptaedi*'* candum.

P QVVM

N. VILLAGAG N. ASveR.' QVVM PER ADAM MORS IN bomincm totum perttaferit,per Chriftum i/t ’ totum kominem uitam pcruenire^

DeTriZIl’ 'quot;T^ErtuIlianusPauli îocum ànobispro» Ute, X duâumdeclarans, exeinplu (inquif) non componitur ex diuerßtatc, fed ex rilitate : homines carne viuiheantur in Chrifto, ficut in Adam carne moriuntur, Conlideremus quomodo carne in Adam moriamurjVt hoc exempio difcamus,quö« modo in Chrifto Domino noflro,carnevi uificemur. Nome puto in hac effe fentem tia, vt ftatuas in Adam mortem obire no’, quod credamus ex eo noftra conftare fub» ftantiamtfed potiùs quod re vera hac fubfi ftamu5,efFedi os,ex eius ofsibus,amp; caro ex eins came, fic vtfimilitudinirclinquatiir locus : in Chrifto non viuilicabimur, nifi revera.amp;noncredendo , eius fubftanti« noftraadmifccatur,vtfiamusosex ciusoß flbus amp;nbsp;caro ex carne: fed quoniam fieri nópoteft, vtpérhumanam generationcm id obtineamus, modum confiJio Patris amp;nbsp;fuæ fapientiæ conutnientem adinuenir.vt aitCyrillus , quo nos fibi permyfticara communioncm benedicens, amp;nbsp;fecum, amp;

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

C A t V I ît I î) Ö è T K t? t t B. II. It4 inter nos vnum corpus nos efFiceret.

qVVM morti natvrali uiuißcatio oppontitur,fälscgt; hatte aniittte attribut, cap. 38.

QVum tu fpiritualem viuificationem neges corpori, hanc propter cibu vi-tæ,animæ tribuens,maximo ftudio fcriptu ras perfcrutatus,num forte eiufmodi locu tio fefe mihi ofFerret,qua tuamfententiam comprobarem, nihil profeci : fed quoties in viuificationisfermonemincidi, reperi natural! morti opponi viuificatione, earn-que feorfum à corpore, animæ nunquam jç adfcribijVt locoànobis citato:ficut in Ada -omnes moriuntur,ita in Chrifto omnes viuificabûtur. Corpora in Adam mortua, Roffj.g; in Chrifto viuificari, hie teftatur Apoftos lus •• vt alio loco. Spiritus qui fufeitauit Ie- j.Cor.i j fum Chr ift Û à mortuis, viuificabit morta-lia veftra corporadtem corpus quod femii cf nas,non viuificabitur,niftprius mortuum fuerit.Irenæus hue locu explanas,Si mors mortificauit(inquit) vitaadueniens viui« ficathominem.Legi amp;nbsp;relegi.nullum fcri-pturæjlocum reperi quo hanc tua viuifica tionis doétrinam approbate potuerim ; vt

N. VILLAGAG N. ADVEK, animæ feorfum àcorporc,in fpc vitæ ætcr»' nænutriantur. Paulus adTheflalonicen-fesinhoc eft tibi contrarius r Dcus pacis ” (inquit) fanâificet vos perfcftos, vt inte-3j ger vefterSpiritus amp;anima,amp;corpusfinc 35 querela feruenturin aduentum Domini )gt; noftri lefu Ch riîli.

REPREHENDITVR CALVI-nus docensfigni uit^ comunionem,non ipftm uit(tm,corpori refurreflionem dia turam. Citp,

COrporafisChrifti manducatio corpo» ris,etiam ab huius proprietate, amp;nbsp;vir-tutc approbari poteft rhuic cnim non fold ad vitam, fed corporis refurreélionemfa« cultas infitaeft. Veruntamenanimæ tuas viuificationemaftrucndo ilia tua fpiritua» li manducatione , carnis refurreâionem dcftruis,atq; dum anima tibi curæ cil,piaf ma Domini negligent!, vim refurreßio-nis afticis iniuria, vt Valentini dogmacon firmes» Vt tarnen earn fufpicionemeffu-gias,in fpem refurreßionisjinani quadam manducationis imagine,paleis tuoröcor« pora.Vbi enim Euchariftiam omni diuini tateexueris, atque animamtuamChiifti fubllantialpiritualiirradiationeamp;tradus ßion«

CAIVINI DOCTM, IIB.II.IIS óione depaueris : ne Valentino fubfcribe-TC videaris,corpori fpem excitas, figni tui manducatione,his verbis : Verum efl, co quidem ufque «tcorporMW et um refurreélio illic nobis quifi ditto pignoreeonfirntetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;czip

Sedquocum corpus tuum commun!« cetdcfignituimanducationetacuifti : fi veliscum Chnftoeamtibiefie fignicom-municationcm,ridiculum dixifle putabc-ris; fi cum anima tua,amp; tibi es contrarius, amp;dodrinætuçoblitus,docesenim fignü, corporiseffe cibum non animæiSi hgc tua communicatio communicantes tecum re« fpitiat.periocü docere videberis,ei aäio-nivim ineffe rcfurreäionis mortuorum.

ri d^twrum eßet,non debuiffe diet Spiritus ui* uißcans,uelciuiuiuificitt,fedßgnunt uiuificins, Cdp. 40,

hoefpê falutis carnis tuæ conftituas, quod panem comederis fignum vitæ, cur in deferto mortui funtHebræi, quosDos , j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï04rt.olt;

minus manna tot annos depauit J Patres jc veftri ( in quit ) manducauerunt manna in defçrto,amp; moriuifunt ; Item, non Mofes

loan, 6,

„ dedit vobis pancm de coelo. Hie eft paniî decœlodefeendens, vt qui hune mandu» cauerit.viuat in æternum.His verbis præee ptor nofter à tua Philofophia nos abdueit, oftendens figno nullam ineffe vitæ faeulu tem, fed hane in efu panis de eoelo defeen« dentis eolloeatam efie.Scriptum eft:Spiri« ” tus eft qui viuifieat,earo non prodeft quic w quam.SiearoftneSpirituad viuifieationê non prodeft,quoniodo figno,Spiritu amp;nbsp;di tiinitatc prorfus vaeuo.audcs tuos in fpera refurreâionis crigerc amp;nbsp;eonfirmare? Non dubitas carnem Chrifti à verbis Dci viuifi cationisfaeultatem aeeepiffej Quomoùo ergo panis, nifi Spiritu Sanâo impleatur, amp;nbsp;fiat earoDomini, hane quant prædicas, amp;obtendis vim, amp;naturam aftequetur ? Q^imandueat earnémeamamp;bibitmeum JJ fanguinem, habet vitam æternam, amp;nbsp;ego fufcitaboeuminnouifsimodie. Videsre» furreCtionem ei promitti, qui earneni,no qui fignum eomederit.

lete,quenquä tradidiflc puram panis fuba ftantiä pignusefferefurrcétionis, autæter nx vitç, ApoftolusSpiritui Sanäo hoc mu neris attribuit epiftola ad Eph. Signati (in quit) Spiritu promifsionb Sanäto, qui eft pig,nushxreditatis:ltem ad Corinth.2. cap.i.Qui autem confirmâtnos,amp; dçdit pi lt;« gnus Spiritus,in cordibus noftris.Nulquä lt;( lcriptuminuenics(nifi apudte) vitam pax neredimi,authunc tarn preciofx rei pi -gnuseffepanero.

QVinos errare crediderit affirmantes neceffariam effe diuinc carnis mandu .cationem,vt vitam xternam habcamusjin-tcUigat me non negate, defiderium ac fi-dem, locum manducationis (fi neceffa» rium impedimentum intercédât ) fupple-repoffe: Sed qui tuncàCaluinome non difsidere exiftimauent dicente,manduca3 re fe fpiritualiter,is ccrte nec me, nec Cab uinum intelligit ; Caluinus enim nec opi-nione,necfide,nccdefiderio, camera ore manducandara effe ad faluté docet, fed in manducationis locum, fidem fubftituit: vt fides in Chriftummortuum, acàmor»

», '^V I L t A G A G N. A DVB R, tuis fufcitatum, crcdcnti conférât, quod manducationecarnis viuificantis acquiri tnßitutioHe docetEcclefia : Hæc ergo inter nos diffo ^eCoe/)((,i^ rentia intercedit, quôd ille ore non man* ducari oportere arbitretur,fed fruftum fi» dei efle manducationem : ego autem, qui non comcderif, vitam rainirnè habiturum intclligam: Si tamcn perfidcleranonfte-teritjquôminùsipfemanducetjirq; reve» ra non manducans, defiderio ramen in Ec» clcfiæ fide comedat, viuificanti carni fi' dem non derogans,hunc perinde facere non inficior,ac li manducarer, vti de pœni tentibus traditum eft,quiante tempus exo mologefi abEcclefiaconftitutum.natura! concelTerunt: quibus voluntas pro faâo imputatur.Si ergo Caluinus fubftantiae di uinæ manducationem corpoream admit» teret; ifq; votomanducan fatis elTedoce* ret,quum per necefsitatis impedimentum ab alt;Su manducationis prohibetur,me haC l'n re diuerfum non haberet : fed quandiu in hacerit fententia , vt Sacramenti fub-ftantiam,fignum effe diuinæ carnis exifti-mer,carnifq; efum çorporeû, nullius vfus efledoceatjfidc mandneare quum fe dixe-rjt,luderç mihi videbitur ; Non enim po «

CALVI NT. D OCTRI. LIB. II, II7 left fide manducare,quod manducatum nullo modo prodefle crediderit;quinimo fiquisfuorum fide defidenoq;oreChn- 1 ftum manducaret, ilium non alio haberet loco,quùm nos habet,qui re veraad faluté manducari oportere ftatuamus.Hæc ergo inter nos exurgit differentia , quodiudi-cet eum verècarnemmanducare , quifi, de Chriftum pro peccatis noftris mor» tuum, amp;nbsp;à mortuis excitatum ampleât-tur; nos autcm non folum id neceffariö fieri ad falutem oportere confitcamur,fed ad earn fidem ita carnis acccderemandu-cationem debere contendimus,vti ad fide Baptifmum adiungitEcclefia.Peccant igi» tur largiter qui confiäam amp;nbsp;imaginariam Caluini manducationem, Patrum fpiritua li manducationi refpödere dixcrint ; nam qui verè manna manducabant, ac Eucha-riftiam noftram, qua abumbrauit manna, defiderio pari manducabant, foli mortem cuaferunt,nec id propter manna manduca» turn confequuti funt, nam qui fol am vm-bram manducarunt,Domino indicé mortui funt ; fed nos ab Euchariftia ipfa vitam

1 habemus,3cimmortalesfumus.Ergo Pa« I trum manducatio cum fide Caluiniana, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 5 ant

aut fides eius cum Patrum manducatione, Cvôrîdquot; æ9^2rinon potefttnam manna ad falutem profiiit : Euchariftia vero vitææter-næefl-eéium habet. Pr«xtereahocaddipo« tcft diffcrentiæ, quôdEuchariftiam nullo modo manducat,qui in panis creatura gta tiasaâas fuiiïe negat: fed panem purum edit, amp;nbsp;Patres Spiritum Sanétum quem ad marrducationeni fuam fpiritualemCalui» nus requirit,nonacceperant.

’ Cæterùm fi hic locus,qui me manducat, Zita intelligidebet, vtquum quismandu-i cet credat,amp; inanducare fit credere : gratû facit Caluinus edacibus ac bibacibus, quô enim quis bibacior, hoc modo eße debet fide lior.Aliud velimedoceri , fi mandu-cant qui fruélum fideicofequuntur, quo-modo pœnitentibus efu Sacrament! inter» dixit antiquitas,quos tarnen ab efFeâu fru étuq; fidei nô repellebat. SanÂafanâiscla «rabat Diaconus, vt fe pœnitentes poft Euangelij lectionem à Sanétorum cornu-nionc abigerent ; Cur autem illis ad com-munionem non patebat aditus? Eona con» fciétia elFeâuq; fidei erant p ræ di ti, crant-quecum fidehbus Spiritu coniundi: ab Euchariftiæ tarnen,id eft,Chrifti corporis

CALVI NI. DO CT R I. UB. II. 118 communionepellebantur.Si fidesjmandu cationis vicem fupplcrepofsir, aucprxfta-re,curiubebatPaulus, vtqui ad commu» nionem cfumq; Chrifti corporis accede-renr,fcprobarent,quumnon nififidelibus Chriftianis menfa proftaret, quos ad men» fam fides attrahebat^Si fidei effedus, vita: fitmanducatio,infidelit2tisefFcótus,man-ducatio iudicij eiTe etiani debebit; qua’mo brem improbi amp;nbsp;infidèles Baptizati, ci tra Sacrament! manducationem ,iudiciû fuû manducant Sc bibunt,cur ergo de his fobs à Paulo didum eft, qui indigne cibum be-nediétionis manducant,iudiciû fibi man* ducare ac bibererHoc mihi mirû eft : Tuo iudiciocatechumen! fideles, tib!Chrifti carnem, abfq; Sacrament! manducationc comedunt, eifq; Sacramentum nihil con» fertjCorinthij verb Baptizati, infidèles, quiafrudufideicarebant Chriftum non manducabant : fed indigné Sacramentum edentes, Paulo indicium fuum manduca» bant amp;nbsp;bibebant. Hoc ergo indignis præ. ftat panisad morte, quod ad vitambonis non præftatjvnde tanta varieras ? Duas elle res diftindas amp;nbsp;differentes, quibus vitas flianduçatio perficiatur, docet Chriftus,fi dem

dem amp;nbsp;manducationem,eas feparatim no‘ Lis deferibens : quæ rcsà tua fententia me dcducit: Præterea tu docens manducatio: nem effedum opufq-, elTe fi dei, efFicis vt iu dieem, te tibi non fatis conftitiffe : nam manducatio motus opufq; eft manducans tis:amp;qui manducationem facit mandu-cat; fidesergo manducat,non anima, corn tra tuarn traditionem.

NOnminusfallimihivifuses, Tradeni re uera tibi chri/ium exhiberi, tum Euanget lio, tum Baptifmo : eum tarnen à te non redpi to* tum,fed ex parte tantum. Quum ftatuas fola fidei ratione de Chrifti carne te communi carc,mirari defy tecredidifTe, vos Baptifmo de Chrifti corpore communicare,fieri oscxeiusofsibus, carnem ex eius carne: vti in Cœna id nos obtinere docet Eccle -fia ; eadem enim fide vtrumq; Sacramentu fufeipitur; Quia verôifta opinio êtuofen fu videtur effluxiflcjà nobis reiefta eft,do nec earn feripturæ teftimonîo approbaue-ris ; Interim aduerfam hanc fententiain îuisobduximus: Baptifmo nihil nobis da-

«ALVINI DOCTR I. tl B. Il.IIÿ ricorporeum , fedfolam Sanfti Spiritus gratiam,in Cœnaantem, corpus Domini amp;nbsp;omnia quæ ad corpus attineant exhibe-ri; ad cuius rei fufceptionem Baptifmoac Euangelij prædicatione præparamur-.face rct enim noftra indignitas,vt caro quæ vita eft in nobis non mancrct manducata: quamuis fine fide amp;nbsp;abimpuris manduca-ri pofsit. Quamobrem fieri poffe negauî, vt corpus Chrifti Baptifmo verè mandu-cetis, baptismo nos complan»

t4ri ftmilitudini mortis de refurreéliottis Doa mini,utlt;tmpliùsnonfcruiansuspecs

Cdtoilu Cœrtd autem eff^^id tor-pMsipf«)«. C(tp. 44, HAnenoftram fententiam tua protri« uitauftoritas, tuis clientibus de ea mecum acriter dimicantibus, compluréf-que Apoftoli locos à te explicatos, contra meproniouentibus, quibus hancnoftræ « fidei confefsionem dei jci pofle arbiträren tur.in primis hoc epifiolæ ad Romanos tcs lum emiferunt. An ignoratis fratres, quia quicunqne Baptizati fi mus in Chrifto le« fujin mortem eius Baptizati fumus;confc« pulti cnim fumus per Baptifinum in mor

5^ tem : vtquomodofurrexiràmortuispet gloriam Pafrisjirj in nouitate vitæ ambui lemus.'fi enim complantati fumus fîmilitu ” dini mortis cius, ßmul refurredioniseri-” mus;hocfcientes,quia vêtus nofterhomô ” crucifixuseft, vtdeftruatur corpuspecca-33 ti,vt vlrrà no feruiamus peccato.Huc comlt; pJurcs huius generis locos, fummo ftudio vndiq; conqui/îtos deuoluebant,quibiis . minori negoiio nos opprimerét : vt epift, J) ad Galat : Qujcunque in Chrifto Baptiza’ JJ ti eftis.Cbriftiî induiftis.ItemadCoJo/Teil JJ fessConfepuIti in Baptifmo,in quo amp;nbsp;fur-rexiftis per fidem operationis Dei,qui fu-fci ta U i t eU m à rnO rt U is. C^uid (in(juiunt)^luri

opus cft {fide confepulti fumus,confurrexitttus cum chrifio,in eum infiti fumus,in eo uiuimus, ifi{i in nobis uiuit: nam uita nofira in eo efi: abfcondita, Qtiid,inc}uiut, ampliùsdCocna defideraripojfepu tas?nifiutjubleuanda infirmitätisnofirißgratia, h^cnobisfit earn rerum, quasinBaptifmoadepti fuerimus confirmât io, teflimonium ac figillum,cjuo omn è mórtis metü propellamusi tamcf; certó fiatui mus, uerè infitos effc nos in diuinu corpus, eo^, ali I animas noftras^iritualiter, quàm fit per/ficuani, corpora nutriri panismaterialisalimento. His la qucis omnesfere meos commiJitones, ac

CALVim DOCTRI. HB. IT. no ’tnercede conduftos ceperunt, atq-, animi^ a nobis auerterunt.Huic aute cum non de’ effem negotio.ac figillatimappellarem,in quibus fpei quicquam adhuc rcliquu efle cognofcebam,amp; oftcndere ex veterû fen-tentia.qua fis ab Apoftoli fentétia alicnus, bosfanaui,ac in officio continui. Primii ad hortatusfum clientes tuos,vt fefc diligentes verborû fcrutatoresadhiberent,ne fem per decipiantur ac decipiant,fententiä Pau liapertaac plana effe his, qui bona fide ad cam animû applicennSi enimCinquit)com plantati fumus fimilitudini mortis cius, fi-mulamp;refurreftioniserimus. Hoc non lu gnificat nos de Chrifti corpore commun! care, vt fiamus os ex eius ofsibus, caro ex eius carne, vt fimus omnes in vnu confum» mati,ficut is amp;nbsp;Pater vnum funt,vt vbi crit ille,amp; nos fimus, vthæreditatemætcrnam Ihabeamusifed oftenditur,nos peccatoper lauacrum mortuos,complantatos effe fimi litudini mortis eius, vt amplius peccato nonferuiamus. At in Cœna,fimilitudinis nulla fit àPaulomentio.Quoniamfinquit) vnus panis vnum corpus multi fumus,omt nesquidemdevnopane, amp;nbsp;de vno calice participamus'.magna inter hos effeaus,in* tcrcedit

Vitt AG AO N. ADVÏRIt tcrcedit differentia ;hîc fimusvnu ipfunl corpus Domini,re vera corpus manducan tes.In Baptifmo autemfumus faâi fimili» tudini mortis complantati, amp;nbsp;perBaptiß mum lauamiir in mortem ; in Gœna vcro corpus vitae manducamus,nec folùm in vi tammanducamusjfed vitam.Item confepc limurSpiritu amp;nbsp;habitudinecum Chrifto perBaptifmum in mortem, vtin nouitatc vitae ambulemus, vtpeccato mortui vltrà nonferuiamuspeccato. PerCœnamauté non folùm Spiritu ac animo vnum cum Chrifto fumus, fed naturaliter ac corpora« liter,id eft corpore, non tarnen modo corporal!, corporis facrificati fumus participes: vt naturam carnis eius adept!,Spiritu amp;nbsp;corpore in eo viuamus,in eo maneamut amp;nbsp;is in nobis maneat, atque aetcrnitatis fe« men caro noftra fubftantialitcr contineat: dcniq; hoc ampli us in Gœna quam Baptif mo aflcquimur,quod praeter earn Spiritus gratiam, quam Baptifmo confcquimur, carnis diuinae manducatio hoc nobis tri« buatjVt re vera amp;nbsp;naturaliter amp;nbsp;corporal!« ter,in corpus,a quo gratiæ nobis affluunt, vniamuracconuertamur, vtnonfoliima peccato mundati, vltrà non feruiamus pec Cato,

gt;•

CALVTNl DOCTrÊ UB. II. 121 €ato,atq; idonei efficiamuradferuiendü Deo viuenti.fed cohæredes, amp;nbsp;cócorpora» lesjcomparticipes fimus æiernç promifsio nisjin Chrifto lefu.Hanc ob caufam ab ana tiquis accepimus, Ecclefiæ moré aliquana dofuiffé, vtèveftigioàlauacro adCœnâ tinéti perducerentürj vt credentes per be-nediétiónis myfticæ ac Euchariftiæmana ducationem j cum Chrifto natüralitcr car. hè amp;nbsp;Spiritu vnirentur, lient folo Spiritu in Bapti fmo vniti fueran f.Hoc non magis obuenire riobis poffe(vti exiftimas) fola fi de credidi,qu^m fide fola, Baptifmi fpiri -tualis gratiam confequi pofsis : fed id fieri lauacri corporalis opera, ad fideih acceden te.Dionyfiuscaufisànobisdemonftratis, benediétiohis Sacramentû,Baptifmicon-fumatiuum appellauitiquod in eo, de car-neac Spiritu cum Chrifto naturaliter ac ' corporaliter participemusfpiritualis car-nis manducationei

HVe accefsit hæc quoque ratio.quç mé à tua doftrina depulerit,quöd Baptif inus lèfu Ghfifti documento nobis elle vi

deatur, quid è noftro, fpe amplei^i debeat mus.Si à Spiritu Santfto, qui quafi eoitim* ba in Dominum defècndit.decorporefuo cum Ecclena Dominus cómunicauit, car« nemq; fuam manducauif^non refiftam tibt affirmand,corporis Chritti comnjunioné, itaJauacro fieri, ac in Cœna fieri iudice« mus: fed fi ad carnis cum fuis difcipulis communicationem,Iauacrum Domino ni hiJ contulerit; fed ad Spiritus gratiam {ollt;i re/pexerit,curexpeftabimus vt aliam, di* iierfamq; nobis nauet opcram,quam Chri ftopræftiterit? Itaqj credo , fpirituali ex Baptifinocommunione^interioremhomi» nem elui,Spiritucj- Cbriflumindui,extc-riorê veroaquamundari, vtbomoàpec-catomundetiirtotus:nóautére verajacna turalitcrhunc fieri corpus Domini, os ex eius oßibus , corporis eius manducatio» ne, fed ad banc rem præparari,vti lauacro Apobiolos ad corporis diuini manduca-* tiotiem à Domino prxparatos fuifiefcri« pfjm e(l. Jn Cccna autem reali,externa, internaque diuinx carnis manducatione, nos lauacro acpœnitentiapræparatos, itt cum rranfire, coaJefeere, vitamquccoro-prehendere;û modo Spiritum quem Ba^

^tifmofufceperimus , conferuemus, nô-bifque confcientiiE non défit integrttas:fa eit enim noftra impuritas, vt à Chrifto fe-parcmur,ac vt vita à nobis révéra mandu-catadn vitam æternam non mancat.

H Ane Can® vtilitatem.tuis dientlbirt de tuo confirmationis commente im pugnantibus, refpondi : præcipitati iudi» ci) te non poffe reprehenfionem vitarc, qui cogitatione Baptifmum tam imper-fedum nobis excuderis : vt is non folùm egeat confirmationefîed infinitis confirm mationibus, figillis ac ratificationibus. Hoc effe argumente j nullum vobis ad Ba-ptifmijCanarumq, veftrarum perfeâio« ncm,cxitum patere: quum nullum confir» mationibus,aut figillis fincm prsfcriba» tis. In rebus humasiis hanc feruarilegcm, vt aâus qui eget confirmatione, infirmus habeatur,amp;îiconfirmatione eius pendens valctudojvnaconfumatur confirmatione, non eo numero quem in veftri Baptifmi confirmationem in fu mit is.

N. ,-V-KI. A o A G ÂDVER* CVR REFETITIS ACTIONP busSacrumentumcorfiorifinobisite* !' rctw^ Cap.

'VTOsrepetitis aftionibusMiffain,fum«' maanimorûdeuotione celebramus: non quidem confirmatiom's gratia, fed quia préces acgratiarum aélioncs,grata eQ fe Deo facrificia cognofcimus, eaq; fola AJuerfut conficienda (vt air luftinus Marty r)inari» Tripho, dibumidiqjnoftri cibi commemorationtf niandaukDeus Dei Filius, huicreiperle« gatum eius operam damus,Pafsionis quant pro nobis perpeffiis e(lDoniinus,memo-riam reCoIentem r amp;nbsp;quoniam gratianim aöioni nullum finem ftatui debere cogni» turn fit,huius beneficij memoriamnosptr petuo tencreatteftamur: vtDeum,omni» potentisamp; clemcntißimi honore qfïîcia* raus, vt falutemillinoftramproffusacces K ptam referamuSjVt redemptoris noftrime» ritum continentr recordatione celebre-mus,vt vanitatem,inepntudinê,perditio* nemqj noftram vitro illi confiteamur.no-ftra omnia illi deuoueamus,demum deoh lationefacrificij noftri falutaris (quoapud Patrem gratiuseffe nihil cognouimus)gr3 tias agentes proteftamur, omni adempta lioftrï

CAlŸim DOCTRI. IIE. I I. 123 noftri fiducia, in redemptoris noftri ( qui offertur)merito , fpemomnem acfalutis noftræ certitudiné à nobis conftitui. Præ-. terea prcces fundimus in eo viro,qui vt do naamp;facrificia pro nobis ofterat, vocatus ,ett,nerepeHacfuppliccsDeus, addiuinæ AdHctr.S,' nvaieftatis fuæ pedes prouolutos,fed vt no ftrumfitoblationis meritûî Infuper quia nulla propter infirmitatem nottram, à noo bispeccandi fiatintermifsioj Si per pecca» taexdiuini corporis compagine reuelli» mur, amp;amputamur,vtnecfruâumferre pofsimus, nec vitæ beneficio potiri,quuin taéfi pcEnitudine,odioq; peccati perculfi, à peccato refipifcimus,addiuinçcarnisme dicinam profugimus,vt illius manducatio ne caro noftra,naturae vitæ reftituatur, rc-ftituta confirmetur, atq; in Chrifti corpo’ xecoalefcat.

DOCTRINAM VIVIFICAN-tisl^iritus,cdrniuiuißciitionisfiicultdtrm noneripere. Cap. 48.

ADeuertendam noftram de corporea communione religionem,tui induxe runt aliquot Pauli fententias ,àtepræpo-ftera interpretationecontortas, quarum hæceftpotifsima: Spiritus qui fufcitauit

,, Tefum^ mortuis viuificabit mortalia ve» ftra corpora, propter Spirituminhabitan* tcminvobis.

Non dixit Çimjuiunt) propter carnem fedSp!» ritum. Hoc illis fuit argumento, manduca-tionecarnis,ad vitam nihil profici: fedSpi ritu,quo Chriftum induti per Baptifmum renouatnur. Qiiafi his verbis Apoftolus carnis minifleriiim abnegauerinatq; affir-matiüa propofitione, negationcm necefla riam ingefferit, negaueritq; carnem Chri* fti ad vitam valere.Miror vnde tanta vobis cum carne Dei Chrifti inimicitiaintercef» feritjVt illi tam contumaci ter vitæ faculta-tem eripiatis: Non inuitus fanéconfentin, carnem quæ Spiritu vitæ vacauerir, ad vitâ minime prodefle, fed Spiritum elfe qui vi-uificet: Hune autem elle intelligo,non per fonamfolam quæ Bapcifmo in Chriftum defcènderit,vt non anteBaptifmum illeeß fet vitæ facultate præditusjin ipfo enim vi ta crat,etiam ante omnia temporaifed afiàr mo earn diuin i tatis plenitudinem, quæin Chrifto corporaliter inhabitat, verbum quodearo faâumeft , Spiritura effeeum, quilefum fufcitauit à mortuis;qui mor= tuum Chriftum nec in fepulchro quidem

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de«

■deferuitiqui indiuidua amp;nbsp;incóprehenfibi li vnitate carni vnituscft, ex quo fimul amp;nbsp;carne,vitç in Chrifto cófiftit eifentia.Hanc autem viuam carnis e{fentiam,nec infufio-ne,nccinfluxione fufcipere poffumus.vt hæcinanima fola,per fidem inhabitans, à mortecorpus noftrum cxcitet. Nolo ta» men putes me hæcdicentem,negare Spiri. tum paracletum efle viuificatorem■, atque feorfum à carne ad refurredioneminfun» di poffe,fcio enim cum verbo,hunc vnum effe fubftantia , fedpcrfonadifferrc,alioi qui Chriftus in Chriftum dum à Ioan« nelauaturdefendiffet. Quum ergo Pau» lus docet nos àmortuis excitacum iri,pro« pter Spiritum , qui Chriftum à mortuis excitauit inhabitantem in nobis , in ani» mum meum non induco,eû voluifie Chri. ftum foluere.vt doccre voluerit, feorfuni à carne verbum Dei, in nobis ad viuifi« cationis lacultatem inhabitare, fed de toto Chrifto,quem Spiritum vocauerit,proi pter Spiritus participationem intellexifc fc :Legimus enim in. feripturis, Chriftum nonfolum fpiritualem vocari,id eft,car« ne amp;nbsp;Spiritu conftantem, fed etiam Spiritum , Cyrillus locum hunc Ioannis expla«

C^riUu^, nans, verba quæ locutus fum Spiritus amp;nbsp;vi J, tafunt,hocapertènosdocet:Hæc Cyrilli funtverba. Totum corpusfuum,viuifica Spiritus virtute plenum efle oftendit:Spi-ritum enim hïc ipfam carnem nuncupauit;

” non quia naturam carnis amiferit,amp;inSpi ” ritum mutata fit, fed quia cum fummèeo 33 coniumâa, totam viuificandi vimhaufit, }gt; nee turbari propter hoc decet: nam qui 3j Dominoconglutinatur, vnuscum eoSpi« jj ritus eft:quomodo caro fua vna cum eo appeilabitur.Huiufmodi ergo eftquoddi citur,putatis (inquiQmedixifie viuificum natura fui terreftre hoc corpus efie, Ego ’’ verôdeSpirituamp; de vita ïterna Jociitus 33 fum : non enim natura carnis viuificû red« sgt; dit Spiritum,fed Spiritus virtus,viuificam carnéefficit; verba ergo quæJocutusfum, • J, Spiritus,id eft,fpiritualia funt, amp;i deSpiri-tu amp;nbsp;vita, idefi de viuificaamp;naturali vita funt. Sedquodmodo diximus, id iterum repetere non erit inutile, Natura carnis ipa fa perfe viuificare non poteft, neçfola in ” Chriftoeffe intelligiiur, fed habet Filium 33 Dei in fe iunöum, qùi confubftantialiter jj vita eil.Quahdo ergo Chrillus carnem vi-uificam ip(àm appcJlatjnon ita ilJi, vt fibi,

fiue proprio Spiritui vim viuificandiattri “ buit : Nam propter fe ipfum Spiritus viui- a ficat.adcuius virtutem,perconiunöioné cc caroconfcendit. Quomodoautemid fiat, cc necmente intelligere , nee lingua dicere poffumusjfed filentio atq; firma fide fufee pimus; Spiritum autemFilium quoquea fcripturis nominari manifeftum eft, fcri-bitenimloannes de Chrifto: Hiceft qui ‘‘ venitper aquam amp;nbsp;Spiritum lefus Chrisquot;«« ftus,non in aquafo!ùm,fed in aqua amp;nbsp;Spi cc ritu: Spiritus enim eft, quiteftimoniö per cc hibet.quia Spiritus eft veritas.EcceSpiri-tus veritas nuncupatur,quü Chriftusapcr tè dicat,ego fum verit3s.Paulus,quoque in quit,vos non eftis in carne, fed in Spiritu ‘ Deijfiquidem Spiritus Deihabitatin vo- ''

• bis: fiquisautem Spiritum Dei no habet, «« hic non eft eius : ft verb Chriftus in vobis, ce corpus quidem mortuum eft propter pcc’ çj catum, Spiritus autem vita propter iufti-tiam ; Ecce rurfus cùm Spiritum Dei habi tare in nobis dixerit, ipfum Chriftum in nobis effe affirmauit; non enim feparatur à Filio DeijSpiriius eius, cuius fubftantia- «« lis eft-.quamuis propria hypoftaftfubftfte= c:

NOS ESSE COMPLANTATOS mortis Domini,non inßtos in morgt; tisßmilituiinem. Csp. 49.

VT Cyrilli noftramq; religionem tui clientes refellerent,meadPaulido-étrinam de noftra in Chrifto inficione.per Baptifmum in mortem reduxerunt:amp; vul» garem verfionem improbantesjdetuacon Cotttmen* fligebant : lnßti(inquis) fumus in Chrifto mß-tario in nbsp;nbsp;müitudinem mortis,confepulti er cum ipfo inßmi

mus Hac re,nihil nobis potius à Cœna prç-ftari poffe cótendebant;Scd ex tua in mor tis ßmilitudinem infitione,oftcndifalfuin efle, VOS è veil ra natura in Chrifti naturam emigrate,nifi alia tibi litopinio, acex ver= bistuis colligi liceat: Et docuite, verba Apoftolicorrupiire,eumq;,infitionisin fi’ militudinem, nullam mentionem feciffe, fed pro eo,acdicere voluerit,nos complan tatos fimilitudini mortis faétos elTe : aufus cs dicere infitos corpori, in mortis fimili« tudinem, contra Pauli fententiä, contraq; tuanj emigrationcni. Nara fl infiti fumus

Chrifto in mortis fimilitudinem, videris tradere, fictecorpori diuino infiium elïe, vtimors illifuerat infita,ex eaaurem fimi-litudine,omnemmihiconfiâæemigratio nistuæopinionemeriperes ; vitamenim infitani carni eiusdocet fciiptura,nó mor» tem.vti loco fuo oftcndemus: Adiungis ex planationis gratia, Inptionem non tamùm défi* gture confiormiMem, fid dramm ccnnexionem, ut Chri/lut Spiritu fuo cArnrm tuani uig-tet : fuÂm fjueuirtutcmin tetransfunâde. V ide qui fieri id pofsit. Si illi inlîtus cfTes in mortis lîmi» litudinem,vel vt nonnullis placuit, per fi-militudinem,hoclanè fimilitudinis ratio-nem excederet. Chi yfoftomus cui non in« «içus in propria lingua concedere debças, hanediftionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua vtitur Apo -

ftolus,nô enuntiauir, aut interpretatuseft ab infitionis fignificatione,fed complanta tos effe nos fimilitudinioftendit.datiuunj quecafum intelligit; quafi Apoftolusdi-xeritjfimilitudinem mortis Chrifti.fubie« âum elle,cui fumus côplantati, vt frudû feramus.Hçc funt verba Chryfoftomi:Plan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• «Ä

tæ nomine,amp; fruâum ex ea nafeenté clàm nobis indicat Apoftolus. Nam quemad’ * modû Domini corpus fepultum in terra,

N. VILLAGAG N, ADVER, frudum falutem vniuerfi orbis tulit,îtaamp; corpus noftrum in Baptifmo fepultum,iu= fticiam proferr,amp; bo’na infinita.Non eft e*quot; go quôd te vexes tam diligenti naturæ in» lîtionis examine,quo tefatigafti docendo,

Hmc inßtionis uocem eße teftimonio^ «obis ni hil requiri,guod fluiio ueftraq; induftrid pr^eßAn^ dum fit : fed infitionem m^ituDeifatfliim pricdicii^ ri, neque ab bacconßderatione, fideq- uos drceri, quod inter arborum, uefiramqi infitionein hic oc* curratdiuerfitäs,quod furculus alimentum duMt i radicetfruHus autem furculi propriam ndtunm re tinedt.In hac autem,non folùm uigorem, crfuccu uitie 4 Chrijlo trahimus, fed in eins naturam è no ■ flrd etnignmus.

HVcconcurrunt multa,quæmeabhac tua cótemplatione fummoueant, fed quiainfitionem quænon fit, fuppofueris, de eaconfutanda non magnoperè Jaboran dum efle mihiduxi.Dicam folùm mihi mi rum videri,quoddoceas. Te inferi in corpus Domini,fed ù, te requiri nihil,quod fludio dut indui firidtudpiiefidridebedt, Paulus iubet vtfe fi-delis

Calvi NI DoOctri. lib. iI. 12/ delis quisq; probet,antequa Domini mens' fam adeat:ftudium ergo adhibendum effe præcipit. Si putas te per Sacramentû Chri-tti corporis infer), perinde ac Baptifmi Sacramento infercris, fides exigitur, fidem enimà te exigit Baptifmus,quæ fides, tun. ftudium poftulat.Gætcrùm non intelligo quttm prædicas infitionem fieri manu Do mini,fine tuo ftudio:quomodo manû eius admoueri tibi fufpiceris: ficvt à t'e nihil præftetur, idq-, contra infitionisnaturam fine motu contingat ,cx eo tarnen fuccum trahas,ceu furculus è fiipite,in quo fit infi-tus.Hxc doftrina me diuerfum trahit, nec me finit explicate: A furculi ( qui corpore confiftit)comparatione,fufpicorte4oce-re corporis tui infitionem fieri, nonani-mx; corpufq; tuurti, fuccum è Chrifti cors pore trahcre i n Baptifmo :nam furculi cor porei,ad animam ineptaeffet ratio* attamé vbifitàtemanducationis mentio, doccs. Animiimtuam foUm ntanducare /^irituciliter,ac nutrifiinf^em uitix teternie: Nefcio quæhuius pofsit elle tibi difcriminis ratio, vt anima fide tantum manducando amp;nbsp;fpiritualiter in Cœna nutriatur, in Baptifmo atltê corpus nulla fide,nulloq; adhibito ftudio inG

N* VIllAOAON. ADVBRSà tum non niânducandofuccumtrahatèdw uino corpore, ceufurculusèftipite?anid i. cô fir,quôd infitio manu Domini perficia tur, manducatioautem fideaccidat,abfq; manus admotionc?

HOcetiamàiuafententia me rémora' turac hæfirarefacit ; quod adiungis* CarnernDomini ita derMmejJeuiuifitamifiinfi fidestui rccubuerit. Hac in re oftendere mihi vifus es, ad nuthendum, carni Domini fide vim præberi .Nam nifi eius carni,tua fides adfueritjtuo iudicio non erit viuifica: Rurfus quum dicis, Poß infitionemnon fo'.ùm tefuccum ab oliua trabere, fed ex tua natura iit eiusnaturam dem'grare : Si nulla tibi inter banc infitionem amp;nbsp;Cœnæ manducationé jntcrcefTerit differentia, animaque tuafo-]a,in Ccena nutriatur, banc in Chrifti Garnis naturam,folam demigrare docebimur, atq;corpusnOftrum à vite reuulfum,ali-mentoq; delHtutum,arefcere neceffarioî vtinignem,fecundum verbum Domini mittatur : Ex bis rebus conieéturam cœpi, te non ex animo banc infi tionis prçdicatio nem feciffe,quanuis tanta elegantium ver» borum

CALVIN I DOCTR I. LIB. II. XîS borum congerie,hanc adornaucfis. Quod fl dixeris inter earn quæ in Coena,amp; Baptif mo fit comunionem, hoc interefle, quod inCœnaanimæpafcantur,inBaptifmocor pora inferantur,derogascatcchifmi tui do ârinæjvbi doccs.

EumfjJêmBdptifmo corporit chriflicomma* »io«f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ccenafit : hoc excepta quod in Ba*

SI NATVRAE GARNIS NO-/Irrf in Chrifii naturam tran/ttione^equitia extinguaiur,fieri non pojje,quin li^ hertcttisdepraudtio extinädfit,

IN tua Doârina ofFendi hoc quoq; tiomt ne,quod intellexerim opinionem efle ti« bi, v6 i noua credtura effiiceris,uitium ndturit cdr* Bitt««, er nequitidm extingui dc meliorif uitig Houildtemtihifufcitarii Ad hancfententiam adhæfi, velutinfpcrato ae improuifoop«» preffus cafu. Qui ex Ecclefiæ fcriptoribus naturam noftram in Chrifto renouari ac reformari enuntiauerunt , hac ex re,in Ipcm emolumenti noui,nos quoque erexo

runnfidem fccerunt, voluntatis libertatt bionyßut nos reftitui,cuius libertatis in Adami pec-de Ecclfa cato iaéturam fecimus ; Tu veto fempiter* fiaß.tiiei nasacimplacabiles inimicitiaseisindixifti rdrch.de gerifq;,qui in earn fententiâ defcenderint. buchd. Legi quibus verborum contumelijs Pig* gium exceperis,eumq; qui prædeftinatio-nis tuænecefsitate.expullus à te eftîEoin opéré patefacis, quàm felici, locupleti,3C artificiofote ad conuiciaacmalediétain' genio natura efFinxent : te tarnen vrgere non dcfinajcaufamq; exquirere,fi in Chri» fto, naturæ tuæ nequitia ac prauitas extin« éta amp;nbsp;profiigata fir,cur non definis tam ini quusefleacprauusjVt feditionibus acfa’ âionibus rempublicam agitare non etiam definas : an te dicemus natum ad furrimam extremamq; generis humani perniciem,vt propter prædeftinationis necefsitatem, ad fanitaté redire nequeas,fed tibi bene agen di libertatem à naturæ tuæ prauitate ac ne quitia ereptam efle ? Mirum eft, fi in Chri-fto dem U tat us fis,fi eius naturam iudueris, ex eo viuasacfubfiftas, quonam malo non fis tuælibertati reftitutus, vt pofsis refipi-fcere,ac bene agere : mirum eft quomodo carnis tuæ naturæq; vitium ac libertatis de prauatio,’

fe ALVINI DOCTRI. LIB. Ü. Î2^ |)rauatio,cùm naturæ tuæ nequitia protrii ta ac peffundata non fuerit. Alte fane effo-dit animum meum hæc cogitatio, fed inge ni) aciecô penetrate non potui, vt com-prchenderem cur libertatis feruituté,pec-candiq; necefsitatem jà natüræ tuæ nequi« tiadtfcludas, vt in naturæ nequitia profli-gata, hæc libertatis deprauatio non conti» neatur.

CARNEM CHRISTI NATVRA. ^cdecretincceßitittc mortiileinnonfuilje,qn^é peccito contaminâtd non fuerit.

QVuni affirmarem, à carne Domini fe-çundum Irenæi fententiâ, nobis cau-làm,femenq; æternægloriæ promirti,nori folùm quôd in Chriftum incarnatuni cre» deremus,fed quôd eiüs carne nutriti fueri mus corporaliter,vifus fum blafpemias lo» cutus éfle.Qfto moc{o(inc]utuntjte in hoc bla/phe tniauolutat cœno, ut terreflri elemenfo, ac maté ■ ri£ creat£,uim uitiè attribuai non (inquiunOcar* hisfubjlantiijfed ei cuius caro templuin eß, ttitani acgloriamacceptantreferatnus. Produxerunt tüosin loannem commentarios: vbi aü-ftor es, Hoc mi«imè in chrißi carnem compè-tüftuttiiuißcetiqut per fe non eß immortalisi

i.Cor.5

N. VÏLLACAGN. ADVER, Non oblldre tarnen quatnuif hutc uirius aliunde proueniat, ejuinaptècompetatinedm hictituluf, quad caro eius UI luti canal'suitam,lt;}uje in Dfo 1’lt;lt; trc rc[idet : ad nos dijfundat ; dfej; hoc fcnfu dica^ tur uiuißca, c^uod uitam, cjuamaliunde mutuatur, nobis communicet'. Comoiunicare ucro intell gis, non motuauc corporca manducatione, aut [uhltam tiarummixtura, fed ejuôd fidecarncm mortidatS ainplexeris, ac in ea fides ueftra recumbat, ham^ effemanducationein uejlram, cuius os ac uentrtcu* lumfidemejfedoceasi His diótis fidem mcam de tua impietate exaugcs,ac efficis, vt ere» dam,non aliatibidiuinitate Chrifticarné effepræditam, quani qua tuam Euchari’ ftiammetiris, vt vfuac diftin€lione,non diuinitatis infufione diuina fit : eaq; ratio’ ne viuificationis titulum ei competere, quafi titulo tenus Chrifti caro fit viuifica. Vt fingula quæq; membra tuae doflrins excuteremus:primu confiderauimusandi uinaChrifti carofucritmortalis. Egoad-duâus Euagelij auöoritate profefTus fuin Chriftû Dei Filium immortalem fuide.in huius religionis probatione.tiiis hocobie» citeftimonium;Sicutpervnum hominem 53 peccatûjamp;perpeccatû mors in hune muni 55 dûintrauit amp;c,Hincpronuntiaui,carnéhu manam

CALVI NI DOCTRIi L I bZ II. I3lt;^ manâ morti non antèobnoxia fuine,quàrn admiffum fnerit peccatu,fed gratia immot talé extitiffe’Quû ergo homo,fuo peccato immortalitatis gratia cxciderit, Chriftus qui peccaru non fecit.nec eft inuentus dos lus in ore eiusj qui de Spiritu Sanifto conceptus eftjcx virgine peccati cótagione no polluta,quam natura vita habuitjhanc dici non debet efte aliunde mutuatus.Hoc probat loannes,fi hunc de hoc docente audia’ mus: In verbojinquit, vita erat, amp;nbsp;verbum caro fadiieft.idmiraculi, cum virgocona cepitjcertu eft euenifte.Verbum cnim fuc ceisit loco feminis virijVt virginis coaguld in Chriftü formarecur;ita tarnen, vt vtraqj fubftantia integra rcmanferit i vt quod ex Spiritu eft,fit Spiiitus,quod ex carne,caroi Quit ita habeatjOecefie eft amp;nbsp;carne immora talem fuiffc. alioqui vnde putas mortis ne= cefsitatem in verbu incarnatum, à peccato integrum irrepfifte, vt aliunde vitammu-tuari debuerit? fi dixifles Chriftum homi= nem immortalem quidem genere fuiflci quiapeccatu non fecit, verbumq- caro fa-ftum eftjfed camera eius viuificationis vir tute præditam non fuiffe,nifi verbum caroi ficretjferri potuifles;fcioenim camera à fe

non viuificare, fed proprer viuificantem Spiritum idpoffe, quamuis fubftantiaac gencre immortalis fuerit, propter verbi vnionem,amp;ob pecrati ( vt ita Ioquar)ca-renciam: fed vtrumque ne2as,amp; immorta lem genereacà fe fiiiffe viuificationis fa-cukatepræditam .Tui hoe me telopupu-gerunt : Si cxro eß uiuißcit, mari non potuit : At Chrißus fub Pont io mortuus eß.ergo ntortoiis.

Scio mort uum fuifle, fed rf ego rteccfsitate naturæidaccidifle: non mori enimpote« rat fj voluiflet, quemadmodü amp;nbsp;Adamus non mori poterat, fi voluiflet non abutili’ bertatis arbitrio : fic quamuis Chriftus mortalisnon eratvi decreti,acmortisfen» tentiæ in Adamum latx , potuit tarnen vt homo mori alTumptis flbi noftrisinfirmi-tatibuqae peccatis, vt quod fibi mortis ma Ium peccato plafma pepererar, propriae vi» tæ damno,plafmatis opifex detergeret, ac præfl:aret:fed vt Deus non folum mortem nonguflauitj fed à fecorpusSandumaC diuinitateplenum viuifleauit*

AB ADAMI CREATJONIS eXtmplo chrtßi ndtitiitatem i mortif tieceßitate immunem fuißei

riùsortendercmus , quumPaulusdi cat Adamumexemplar lefiiChriliifuiffe, ab Adami generatione,cafuq;, hancappro baui: Adamusabfqiie vin femine, manu Domini formatus eft,ex terra virgine, in-tegriamp;gt;ncorrupta,nondum enim pluerat Gene.». Dominus fupcr terram, nec earn eratope* ratushomo. Nulla ergo vitij necefsitatem contraxità Parencibus,vnde in mortis ma lumincideret ; fed nec adhuc morserar, quuminfufflauit in Ajami faciem fpiracu lum vitæ, amp;nbsp;faftus eft in animam viuen-tem : vi tai is ergo effeétus eft gratia, ac homo quia gratia viuebat antequa vHamors effet,vitam à Deo habens,poterat non mo ri ad imaginem Dei crtatus.præditufq; vo luntatis arbitrio, ne qui ad Imperium fa« âus erat, feruili necefsitate contra volun-tatem obftringeretur . Ne tarnen naturx fuæelatus præftantia.exemplo dtaboli, in Dei contemptum illaberetur, fed vt habe« ret in quo virium fuarum faceret pcricus lum, arborem illi Deus oftendit, à qua ab-ftinendum effct,mortis in eum lata lenten tia,fi dido audiens non fuiflet. Si ergo in çojquod hbià Domino præfcriptum fue -

rar.manfifferjnecà Domini mandato decii nafletjliber à mortis periculo, vita in xtcr» num producere poterat: fed negleöo Do« mim mandato, in mortis necefsitatcm in-currir,quæ pofierirati, mortis natura effe» ßaeft, vt Guod patri propria voluntateac' ciderat, filijs fieret naturaleac neccffariü. Habemus imaginis creationem, fupeieft vt expreffam imagine veritatem ,cuni ta cóferamus.Chriftus Dominus nofter, ver» bum Dei abfq; vlrili femineexIV]aria,id eft,terra virginenon foliim verbo, fed ver bum caro faßum eft; vt nullum à parcnti» buspeccatum attraxerit. vnde in neccfis' rium mortis miret interitum : Quum igi« tur exemplarIcfuChrifli, imrnortalitatis beneficio fuiffe prxditum docuerimus, vt fi non peccalTet, in fuam poftcritaicm earn traijcere potuifiet, æquum ei},vt que imago futurum enuntiauerat, vitalem quoqj cum fuiffe afferamus,vt fi non abulus fit If bcrtate^non mori potuerit.

CHRIS 1 VM NON MORTVVM fuiffe,natilt;ri£neccßitntc mo^tdlisfucrit, {idquodmoriuoiuerit. Cap. 55,

CALVINI DOCTRI. t I B. I I. I]! inilitudine,lt;jult;e tfl ad Uiariiim Virginem, chim tcr^ ra. è gua fumptus rji Adamus, quod Maria ex uo luntate uirq; loneubiiuconcepta, ab originis pec= Ciifo non fuerit integra, terra uero ex eingine non (orrupcaextiterit; Adiecit ftbiuideri opus omni* no fuiffe ut ita euenerit,ß fordes noliras,ac pecca-ti ntturam 4 chrifto elutam effe ßatuamustnon eniin potuijje fordes noßras, in fuafubßantia de « tcrgere ,fiabcisacà. natura noflra,peccati liber, acimmunisfuißet ; Qiwjnjobrfm fententiam no* ftram, nulla ratione fubßßere , qMKW p'oßtea -wnr ch^ißunt, fubfiantiam noßram apprehen-diffe, lt;]Kod dici noßra non debeat ß noßranott ßtjideß, 4 pfcofi natura immunis : banc ergo quum 4 peccafi natura uindicamus, ofiendimus no* firamnonfutjfe. Addebatfe tarnen fateri, quain* uis natura peccaiiajfcélusfuilfet chriflus ‘.nullum unquam in fe peccaiit admißlje, fed diuinitatis ui* ribus adiutum, niturdm fuperajje,neque ftiamfen* tentiam hue fpedare, ut Chriflum peccati reum faciat,fedrarnis folius naturam accufare , quam moriensint gritati primitiuiereßituit, ut in cum credentes, purilatis 4 fe partie, faaat participes : Ji4nc religionem non effe nouam,fuiße aliquando inSorboniana fchola dil}gt;utatampaßtmq-perita= liamafratribusDominican’sdefendi.Hici'pecic noiinullos in tuam fententiâ conuertir, vt

Hî VIUACAGN. ADVER, putautrinc carnern Chrifti, immortaleiR pon fuiflfe, aut efiç viuificam; Egoporrà ad huius difti confutationem, ea ipfa qua pbieceratjvfiis fuin fententia. Si (inquam) mortalis à natura fuerit Cliriftu5,amp; mords nccefsitate decubuir.is non à fe ipfoanimâ fuam pofuit : nô pro nobis, fed pro fe mor tuus eft : non potiiit enim vna morte,fux naturæ elucndæ,ac noftris fordibusfatisfa cere: loannes Baptifta id etiam præftarc potuiffet. At (inquif) did non debet cârncmnoî fir Am induifje,ß pcceati natura imtnunè induerit ; Hæc obiedtio ex male perfpeefta ratione, profedlaeftemihi vifaeft;potuit.n.amp;no» ftram induiffe,amp; non peccatricem tarnen ; noftra enim efte potuit fubftantia,nó culpa,aut peccati natura: nam nofträinduens r fuam illam fecir,fuamq; faciens non peccas tricem.Is enim (vt inquii Apoftolus)eua-* cuauitpeccatum in carnc,amp;alibi amp;fimili« 33 tudinepeccati eum fuifle prædicat,confirâ mans earn fuiffe in Chrifto naturam fine peccato, cuius natura eft in homine pecca* trix amp;nbsp;mortalis : Quantum adiMarix inte-gritatemattinet,errorille Hiieticus, iam tarn multos annos ab Ecclelia damnatus eft,vt mihi mirum lit,vos andere nunc,ob-duâan^

CALVI NT. DO CT R I. LIB. II. I33 duâamtanto tempore cicatricem icfricas re.nififitvobis animus, omnesquæpofl: Chrirturn fuerint hærefes, in vnum mani» pulumcolligendijVt huitis auótoreseffe-éti,nomen præ cætcris omnibus infigna vobis faciatis. Nó magni miraculi fuit res, Virgifiem à FilioDeiin matrem eleótam, àcommuni conçeptionum legeexemiffe, eamq; in vtero præferuafle.vt ipfa dignum Deo fieret habitaculum:Nullafanedicen-di copia mihi perfuadebitur,vt eredam ter ram,equa plalmatus aft Adamus, quæ matris Adami iufti figura fuit,ei fuifie purita* tedifsimilem,quam figuraret, CHRISTVM PECCATA NO-fird ctd erwerm tulijfc, non gnod is natura effet pol*

IwfMJ ,fecl fo modo ejuo HiVcks Pemtijicis im’ pre wf to/jc polIatMJ,pecC(lt;f rf populi deferret in folicudinem.

HAHc dicens à nonnullis alijs exceptus fum,qui ijfdem de rebus, diuerfis ta-menarmis infiructi, in contentionem me reuocarunt: Qnnm (incjuiunt) arbitraris, pec^ flt;((«m(dHmc.irncm induit chriflus) euacuatum fieri potefl ut peccatum ewrfcM^f mim cruci

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu ftxi rit ^.quodnonefltollino» poteft.

clinaui, docui hoftiam in facrificiumoffer ri non debuifre,quæ non fuiffet diligentif fîma Pontificis infpedione immacu lata,in tegraq;cognita,acprobata; quarc legiti-' mè confeéla, atque deinde oblata fine rna’ culis hoftia, lege præfcribi,vt Pontificis lë itnprccâtionc, ipfa peccatis populi inqui-naretur , ac in peccatorum expiationem madlaretur : demum extracaftra igni con-fumenda exportaretuijEa figura Chriftu pro peccatis noftris facrificandum propofi tumfuiffezProinde vt hæc implereturfigura, neceflariô, abfque vlla qualicunque pcccati macula, Deo Patri fe Dominum pro nobis obtuliffe ; alioqui non legitimû facrificiumfuturuir.Qu,uin ergo fcriptura r hunepeccatisnollris obnoxiû fuiffepræ* dicatjVtPfaImo zp.Circundederûtmema la quorum non eft numerus, comprehen-»deruntme iniquitatesmeæ, alijfq;phiri* buslocis, planum fieri,non àcarnisfub-ftantiaac natura, fedeo modo abiniqui» tatibus noftrisfuifîecomprehenfum,quo HoftiaImmaculata,peccatis alienis, poft

CAtVINI. DOCTR ï. tl bT IT. I34 oblationem , Pontificis imprecatione ac cxecrationcobftriéla erat. Hoe amp;nbsp;manife-ftiùs in Hircoemiffario perfpicinwn enim fuilTe inane fpeftaculum , diftinendi out decipiendi populi caiifa.celebratum.Poft • quam (inquitferiptura ) Pontifex emiin= dauerit fanäuarium , Hi tabernaculum, tune offerat Hircum viuentem , amp;nbsp;pofita cc vtraque manu fiipercaputeius, confitca- (c tut omnes iniquitates Filiorum Ifrael, Si vniuerfa deliâa ac peccata eorum,quæ im« precans capiti eius,emittet ilium per homi nem paratum in defertum, quumque por taueritHircus omnes iniquitates amp;c. Pla= num eft, Hircumaffeélum execratione, à populo conuulfum , ac in perditionem emiffum.fignificaffckfum Dominum,fla m-rfuslus grisjcolaphisjomniq-, ignominiæ geneie affeétum, Sacerdotum ac magiftratus fen« tentia damnatum , populi ferentem iniquitates, extra taftra, id eft, extra portam ac Ecclenam immitti oportuiffe : Igi-turquumad emifsionem ac ignominiam fimilitudoconueniat,necefte eft cam quo« que in oblationis, execrationis ,acpeccat ti ratione conuenire,vtanteemiffusextra portam non fuerit Chriftus, quam fefc

H. VTLLAGAGN. APVER, îmmacularum poft tabtrnaculi fanóftfica’ tionem obfiilerit: peccataq; noftraacpo« puli , fuaipGus imprecatione fufceperit, Hocenim Hîrcus non immundib ( vngulâ enim findit ac ruminât ) fignificabat; Et quum Pontifex precibus fuis populum fan ôificaturusjn Hirci viuentis caput,popu» li deuoluebat iniquitafes,indicabaf,quod fe feciffe Dominus oftcndir,dicens.Et pro eisjaniftificomeipfum: nonenimfuono« mine egebat ûndifîcatione.fed eorû quo* rum laturus erat iniquitates rPræterea Hir« eus coccino circundatus, extra caftra vi emiftus, oftendebat Chriftum indutum purpura,extra caftra adfnpplicium raptu iri; Illis in rebus,quum tanta conformatio jnterccdat,vt ea folennita’,compolitiopaf lîoni5,non eius figura videatur,erraredo« cui qui crçdant, Chriftum naturam cariiis peccatricis,carni fuæ inhærcniçcruçi fuf-fixifTe,fed Gbi aftumptam eo modo, quo HircusemilTariusa Pontificepeccatisaffcj ÔUS erat,in id obiatus ; Qua in reprobari etiam Chriftum,fepro nobisobtulifre,an' tequam fieret holocaufium, aut à noftris iniquitatibuscomprehenfus effet, netutn fe obculille videatur,quum peccatis ac for-dibusi

lt;3ibus tffet inquinatus; Hæc videbantur fufificere ad euertendam tuam deChrifti mortalitate opinioncm, atq; eorum furo-rem compercendüm,qui putctit Chriftum non potuifle peccata noftra expiare.fi caro eius peccato fuifler iminunis t fed tanto no ftræ religionis odio tenebantufj vt ne ob-lationem fui corporis in Coena Doniinum fecifTe confiterenturfquiim tamcn inficia ri vererentur eum in crucem peccata noftra tuliiïe) naturam carnis eius accufare potius quam nobis aflentiri voluerunr.

His rebus cxpeditis fuperfuere t qui hoc Ioannis loco,Sicut Pater habet vi “ tam in femetipfo j lie amp;nbsp;dedit Filio habere vitamin femetipfo, defertderent: Filiuin lt;c uihm non à fc,fed dono, cmu hiberri cjuunicjue do« «0 habeat,dicio['ortcre,eam effentiam nbsp;nbsp;nbsp;corpo*

ri uitam dederit,cffe uiuificam,non earn niitcriam, quteuiuificatd/it: Hane obieäionem hac confiderationeexplicandam efleduxi,pri» mum vt quærerem i, quæ fit differentia intercorpus Chrifti,amp; Filium Dei: vt intelli gatnüs, an tn corpore Filius Dei continea« turS

tur:an verô Filiiim Dei efle folùm Vct*-bum (implex confiderarentjantequamin* carnatiiin fuerit : vt feorfum à carne verbu lî: viuificum, arque vicam habeat in fcmet jpfo (icut Pater : an verô compofîtum Garnis amp;nbsp;Spiritus, Filium IJei Chriftû Icfum cfTepatianturjvitamq;habere, ficuthabeC Pa er:S 1 hocfaterentur, negarinon polTe, cirneni ea podere viuificationis virtute, qua pnllcat acprædita(îtdiuinitas,quan-uis in fe amp;nbsp;non à femetipfa carne polleat, fed in carnemtransfufi (ît vita, quum verbum caro fadum eft 4 Qui hoc inficientur, Chriftum foIuerc.Hoccognito, confide-randumefTe , quid docueritloannespro-nuntians, Pattern dcdifle Filio habere vita in femetipfo, ficut habet Pater tan ante in’ carnationem,an in ipfa incarnatione id eue nerit, vt tunc quum incarnatus eft, cœpe-rit habere vitam in femetipfo, an ante ha’ buerit Si antea habuerit,an intelligerent, ei vitam obuenifteperaccidens, vt numa-no more genitus fuifTec, antequamdono vitam haberet : an dedifte vitam amp;nbsp;ab æter no genitum fui(re,vnam eandemq; rem ef-fe,vt natura non dono vitam habuerit ? Si natura vitara habeat Filius ficut Patert aut

ipfe Paternon habetàfe vitam, autFihus hanca fe etiam llcut Pater habere diccn» duseft. Quödfi afe vitam habeat, amp;nbsp;Filij appellatione caro contineatur.errare qui i Spiritu carnem diftinguant, vtfeorfumà carne,filium Dei viuificationis honore af-ficiant, quodà fe caro vitam non habeat ï non enim interelTe quomodo caro fit viui fica,modö effeviuificam fateamuraccre» damus:cum folui nó pofsit Chriftus. Hanc autem efie viuificam planum fecit Chri» ftus dicens. Qui manducat meam carncm, habet vitam ; hanc verb non haberet,fiex» tracarnem effet vita.

«rni Here er re ipfn fcorfunt i cttrne chrifii dttri nobii non poße quin foIuAtur

chrifii uiuificationis titulu aptècompetereÇquam^ lnloitn,f.6» uis per fe non fit immortalts ) quod fit uelut ca= Fidlif, per que uita qult;e in Deo Patre refidetfin uos dijfundatur.Tu mukus es in canalib’,fed ma DeCaM lè tibi coheres,in tua Inftitutione,Spiritus

Sanâus canalis tibi eft, quo Clirifti carnis communioin tederiuatunnunctradismu Co.Hlo4«. t ita fen tent ia, C4r«em Chrifti ejjc tibi cjnaleitt, p'-r cjucin uitd (]u£ in Deo Pafre reßdet, in te diß funditur. Valentinus illepriuilegiohære-ticus, virginem Mariam canalé fuifle fom-niauerat, quo coeleftis caro Chrifti ad nos defcendit: Quoniam præter hunc,neminé legerim extitiire,quem hic canalifmiis de -ledarit, ab eius fchola te putaui canales tuos depromplïffe,fed videamus quàm in-feliciter. lefusChriftus fe refurreâionem ac vita efle nroriuntiauit:Hunc ita loqueni tem non dubium eft affirmalTejvitæ effen-tia,corpusfuumeflepræditum , namipfe conftabat terra, anima,fpiritu j amp;nbsp;filio Dei - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verboæterno, quibus verusChriftusper»

ficitur: hocq; compofitum,pröpterineffa bilem diuinitatisconiunétionem,efle vita amp;nbsp;refurrelt;ftionein,nô autem verbum feor» fumacarne, vtreipfa earn vimhabeatad noftram carnem, quam habet compofitu. Si autem diuerfum cenfeas,ac indicesdi-centem , Ego fum vita', loquutum elTe de verbo feorfum ä corpore,vt interiorem amp;nbsp;txteriorem filium Dei demonftres, ficuti taulus hominem diftinit gt;nbsp;.quum tu huic

DOCTRI. llï. II. 157 ôpinionimefcripturæ teftimonioconfir -maiieris,fieri poteft vt fidem facias: Quod fi te ab hac inlahia declinauerisj atq, Chri. ftum vnumeffe,duplici haturafatearisjob fifterc nihil video, quo minus Chrifti car-hem, vitam j non huiüs canalem effe certô Conftituamus. Mirorfi aliaresàvita jcaro Chrifti eft j curludæis exprobraüerit Mo= fes,eôsdieac node vita fuam pendentem vidiffcjfed non agnouilTe, fecundum te cagt; nalem folùm vitæ viderant pendentem' Paulus infuper non debüit dicere, Filium lt;« fe exirianiuiflejformam ferui accipientem, cc Dominum gloriæ crucifixüm fuiffe gt;nbsp;pafi « fum in fepulchro pofitû j canalis enim glo«^ Hæ tibi in fepulchrô iacuit. Petrus ité poft , Efaiam lapfus eft dicens i vitam è terra ob-latam * carialis enim folusoblatüs fuiftet. Tu igitur male fubdudaratione, videris vitæ facultatcm à carnis fubftantia eripuif» fe,quôd fit ceü carialis vitæ j eiq- ideo titü= lus vitæ inferiptus fit,quôd in eam creden tes vitæ firitparticipesi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

NEfeis quas nobis diicördias tüa hæc traditio concitaüefit j contra nie tuis

obftinatè contendentibus, Carncm chrijH nulli effe diuinitate pracditain, fed templum eße diuinititiSiCeucâitalem ; (jujmobrem omnidiligen tù cauendum eße,ne cret(turii,creitoris loco, tenu plum^ pro diuinitiite in ipfo inhabitante adore-iHr: Adeoq;res redijtvt Richerusfcripto tradcre non dubitauerit. Nonfolùinnobisi corporis adoratione fuperfedendum, fed eos biere* fi s crime minime uitaturos,^ui ftbi neceßario chrit ft um adorandum proponant ; ue runtime n non pec^ câre,i]ui Filium in Pitre idoret,iutper Filium Pit^ trem precibus adeit.

PANIS SIMILITVDINE PRO-biri, feorfum à. corpore chrifti arnem can-/idenrinonpoße. Cap. 6o.

Ad hos refellendos tuam ipfius dodri» nam vfurpaui, tu doces : Vi panismate* riilis auger i ae nutriri corpora, eoq^ modo anima f ali corpore dominiinßiem £tern£ «iticjSecun« dum earn fidem,ex eis quæfiui,qua ratione vim panis, ab huiusfubftantiarcuellerér, vtfeorfum à fubftantia,vi amp;nbsp;vigorepanis iJIi vefcerentur.Prætereàfi intelleótu, vim alimenti à materia fubtraxerint,an materix virtute fua fpoliata,panis nomen feruatura fit ian vero à nutriédifacultate,panisnun» cupationera obtinucrit, vt eaeuacuataac

CAE VI NI DOCTRI. tl b. II. I}? exhaufta,panis appellationem amittat? Sie quo modo fieri intelligeren t, fi à carne fe^ paretur vitaquam ftatuis, vt ipfaearonu-da,corpus Chrifti dici pofsit? nam vt ex tua fimilitudine diximus, fcorfum à panis materia,vis panis nec nutrit, nec panis ipfe hoc nomen habeti Quemadmodum ergo feorfumàpane,vim nutriendi, corpus tuu nonpercipitjfic nifi fallittua fimilitudo, neceffe eft,vt in facramento,anima tua vim vitæ corporis,ex ipfo quocunq; modo per ccptOjfufcipiat, non feorfum ab eo,quafi infufamaliunde:certû eft enim non mino» rem partem in corpore Domini,viram oc cupare,qua vis alimcnti in pane pofsideat : atq; vtijcitra vim altricem,ac virtutcm, pas nis integer confiderari non poteft,fic citra Dei Chrifti diuinam vitam, necdignofci corpus pofte, necfubfifterCi Hine fequi quod eft à nobis fupràdifpntatum:Quum visac vigor nutrfmenti,à natura pani fit in fitus,vtin fe nutriendi vim habeatjfic poft incarnationem,carnem Chrifti viuificatio nis habere facilitate,vt eo modo ( fi re vera manducetur amp;nbsp;fpiri tualiter non fpiritu fo lo) det vitam æternam, quo panis commu« nis temporale ,cx quibus oftendi, carnem

HAEcmihividebanturtuospofleconi primere, ne corû obftinatiolongiùs progrederetur.fedfen’entiçtuæ reueren» tia permotijin noftra fententia non acquic uerunt, fed difputationemin hune locum extraxerunt, vt de morte corporis noftri fermo effet ineundus. Hue vbi perueniffe-mus quæfiuerunt quç mihi effet de Adami generatione fententia : an perfe mortalis fuerit eius caro,an aliunde mortem mutua ta fit f Quumq; oftendiffent à peccato non à carnis natura mortis infelicitatem in cars nem erupiffe: eos vicifsim interrogatecces pi,vnde peccatum ih hominem permanaf-fet; Diabolûhuiusauâoremàccufarunt : turn quæfiui an Diabolus in Adâmi volun tatem imperium lia b ueti t, vt ille à Diabolo ad peccandum inuitus fubaétiisfuerit, an propria voluntate à Domini præcepto feauerterit. Hoepofiremum affirmantes, addiderun t, VolKntafi'f libertatem, in antmd, no in carne fitam effe. Cigare carni non rm^gis itnpu* un*

CALVINI DOCTRI. tlB.II.i59 tandumfutjfe peccjtum,tjudm inßrumentolxudi aut uitio ucrti dibeat opus artißcis. Inde probxri, ab tsnima peccatuin, mortcmsji in carnem profluxif fetldio y aliunde non à fe, mortis detrimrntmn, uitiéj; cxrni accidilJèiHuc afferendunt flJe, qMoJ a«flüreP.(«Io doceatur, niortaleduita abfor^tUiit fut)Te,at(j; per (ontentionem, uitam in falutcmdeuoraße^tjuod per iontentionem,mors in interitum lirwordMcraf ; ex otfo crfdi oportfrc.cit in cdrne chrißi,locum uitâ obéinere, cjuem in Ada mi cxrne twon occupaucrit : atcy uti aliunde in car nen: Adami mors iuuaft rat,aliunde cjuoij; in Chri-fti carticmuitampcrueniffe. His amp;nbsp;fnniiibus fuminoftudioconquifitisargutijsjdoólri’j^g g, nam tuam propugnabant, Adhæc refpon= « di,propter peccatum,auâ;ore eodem Pau - «c lo, jnoiicorpora:non propteranimxvo»^^ luntatem. item vnumquemque fifti ad tri=^^ bunal Chrifti oportere, vt referai propria corporis ; non animæ folius:fiue bonuin‘ Hue malum , proutgefsit.Itemin Adamo morti nos cflc obnoxios.'Geftamus autem carnem Adami non animam. Item pecça= cc tum in mortali corpore regnare, non in cc anima: facia carnis mortificari oportere, non animæ.Sed vt paucioribus rem abiol» uerem, Negauiavobisprobari pofle, ani-

mæ

K. VI LI A G AG N. AD VE R, mæfuiiïe tranfgrefsioncm, èqua mors in mundum introiuerit. Sed hominis faâi in 'fertuLin animam viuentem : animamq; carni fie in-I b.deCâr^ ficamefie, vtpenèfitincertum ,animànc i.isrefur= corpus,an corpus animam circunferat;tam ïcil, que carnem dici hominem poffe.quàm ani ma ! vndc peccatum (quod f uit caufà mortis) tam ob degunationtm corpori, quàm animæ ob concupifeentiam attribui opor* tere.DeniqUe Dominum auâorem elle,è corde cogirationes amp;nbsp;voluntates (quibus homo coinquinatur) exire. Cor verônon animæ fed corporis partem effe. Cæterùm expedirent, fi caroàculparemotafit, fed animæ foli imputari debeat peccatum, cur in fimulacro carnis peccati (vt ait Apofto-lus) damnauit Dominus peccatumf Certc fi animæ fit peccatum , non etiam carnis, fruftra carnem Dominus apprehendit,vt in carne damnaret peccatû: fatis enim crat in anima,animæpeccatum damnare . Item fi animæ peccatum fit, vnde vobis eft peccatum originis, quum animam ab Adamo non habcatis f Tandem fi à fe caro mortalis non fit : fed ab animæ peccato, in eammi-icriam incideris, quare non codera malo tuadefungituranima? vtfitamp;ipfamorta’

CALVINI DOCTRI. tlB. II. I40 lîsjmirumeft hanc non moii^quæcarn', mortis ac perditionis caufa fit amp;nbsp;origo.

SI ADAMI CAKü NON FVE« rit cattilis^nec chrifli cdrnem uitte cMdlem rfjepoj/e. Cup. 62.

DIfputationis æftus in canalisexamen nosretulit: Vt mihi probareturcaro Chrifti,canalisacvalculi vice fungi : Cdrnë Àfe ittfipiddtn , orbdtimg; fenfibus oßendcbMt, pfi% fc nihtl uel'le,nihtl cMprre, prxßdreuv nihil pojje, H4«cotrfm«ott immcritôci(fi4'i?i, dut in-ßrumcntuin did deberc, non autcm uitMi aut uit^ partem, niß continent pro contenlo accipiaturt unde intelledu fdcileßtjpreceptum Domini de car ne fua manducanda, non hue fpcflaiffe, wt propone* ret cam’s materiam ore uorandam, ceu uitie effen-tiam.,anim£ßi noftrie cibum, fed adßdei manduca^ tio„cm nos uocari,uti ipff ea de re fermone a fe in* flitulo declarauit,his uerbis, Verba ejue locjuutus fum uobis.ffiritus nbsp;nbsp;uita funt, caro non prodefi 5

negueabhaefide delcrriri debere,cjuiapud uetn ffos^cclefhefcriptoreslegant, carnem chriftieffe uiuificam. Hane enim ita effe uiuificam, /i in ea fides no/lra recubuerit, fiq; fide refitrredio » nis teftimoniumcomplexi fuerimustideft ,fiere* didcrimus Chriftumpropeccatismortuum ,relur‘ rexiffe, ut nos mortis ac refurredionisfuiefaccret '

H, VILtAGAGN. ADVER. participes, ßq; crediderimus perindc carnem no* fîram à inortuis excitari polfe,at^ eins caro refur* rexit. Hæcfuit prædicationis torumfum-ma.Sed fi hoc verû eft ( vc fupià diximus ) lo-M.îo. Apoftoli carnem in Cœna non guftarunr, nondumenim fciebantfcripturam , quja pportereteumàmortuis refurgerc. Hos minorincgotio refelli poiTeipliscxiftitna ui,(î ijs armis vterer,quibus mccum decer» / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taucrantjVtmedefeptençiadeijcercnt.Pri

mumme recept admortis fimilitudinem» de qua paulô fuperiùs eftànobisdifputa» tum.Quum veftra confefsione vita mortis ïmula iir,eamq; in Chrifti carne partem fortitafit, quani mors in Adami corpore •poffeditiß vita in Chrifti carne refider,ve« lutin canale,quo haecin vos non contaçtu quideipjfed fidedifl'undatur,necefleeftvt eoquoque modomors,inJ\damorefede-rir,caroq; eins fucritceucanalis,per quem '» mors in eius progeuiem peruaferit, non h çontadtiquidenijfedinfidelitateh caroq; I, mortis non fuerit particeps,fed vafculum. DeK^fura Si itahabeat vnde accidit vobiscarnisin-re{i.eAr, teritus? Canalis (vtaTertiiliiano hacdere differente didicinius) aliunde in vfura ve» nit,extranea omuino, at aliéna materia eff ab

CA IVIN I. DO CT R I. LIB. II. 14t ab ca fubftantia, CUIUS eft canalis, neceius reipenuria cuius eft canalis afficitur, nec eius plenicudine foucturaut reficitur.Prç-tereà cùm canalem exhauferis.ei non in fers exitium : ita nihil lentit canalis : nec ft vera fit tua fententia, Chrifti caro amplius fentire dicenda eft, paffa non eft : Ncc nogt; ftra caro morte deberet affici, vbi ex ea ef-fiuxerit vita. At videmus morte carné no-ftramdeftrui ac corrumpi,quaèredoce-mur, illam canalis aut val'culi nomen male fuftinere,fed morris effe participem. QVEMADMODVM MORS ADA.

mi citra caritem eius,ad nos peruenire non potuit,ficfeorfum àcarne,uitam chri* fli in nos infundi non pojje.

QVoniam intelledu non poflumafle-qui, quomodo feorfumàcarne tua, mors ex te, in tuam fobolem infundi poft fit,gratum mihi facies,ii hoc nobis fccretu retexeris,vt intelligam,ad earn rem, carnis contaftum nihil valere. Sed fi huius dubi. tationis nullum exitum inuenias, nec poft fis oftendere, mortem frui carne tua canalis vice,fed inhærere carni,carnemq; mortis participem fieri; vt fimilitudini tuæ re-

linquatur locus, ediflerc, curcaro Chriili nonfitvitæea quoque connexioneparti» cepSjVtnecàvita, caro deftitui, necfeor-fum à carne re vera, vita infundi in vos pof fitjfed vti finecorporeo minifterio.morsè carne tua, in filios tuos nonpotcfterumpe re,fic fine facramento,aôtioneq; corporea, vita lefu Chrifti in vos re ipfa diffundi no pofsit, vt fi carnis materiam,ad mortifica-tionë efie neceflariaæ dixeris, carnis quoque Chrifti fubftantiam ( vt re ipfa viuifi’ cet,ficut Adami mors occidit ) non minus cftc ad viuificationem neceflariamprofi’ tear. Præterea vti caro noftra, ex eo quoù peccatrix exiftat,morti obnoxia fuerit, fie carnem Dei Chrifti, quæ à peccato integra fit.interitum videre non potuiftejfedà le immortalem fuiiïe, refurreétionifq;,fagt; cultatem à Spiritus cómunione fufcepilTe.

CARNEM CHRISTI AD VI-ui/îcanduin non minorent hdbcrefâcultdtem, gMmadiudiciumhdbedt. Cap. 64-

APoftolus propter fubftantiam diuinx carnis,indigne manducatam, iudiciû à nobismanducari docet, his verbis, Qui manducat Euchariftiam indigné, iudiciû fibi

fibi manducat amp;nbsp;bibit. Si fubftantia indis gnèmanducata,edenti mortem pariat.atq; à fe.abfq; alio adminic ulo,hanc habeat i nli tarn naturam, cur non erit hæc eadem à fe vitæ facultate prædita, vtvitamconlerre pofsitjfpiritualiter manducanti ? non quia bene credit qui manducat, fed quia tali vir tuteà fc pollcat caro.Refponfum tuli. lnß.c4,2O. liteftimonio fententiamtuttmconfirmari ,dtc]ue tiftendi,uitiim effeäum elJefidei,ncn carna mdn ducdtii, carnemq; non ed uirtute priditam, ut à fc uiuificet ; fieniminciirneinelji-teiifacuhahf^oft poffi't c dent is infidelitdte retardtiri, aut itnpodiri, ft’d tn quMcuntj; perfona indifferenter uini fuä exe rerct,acemitteret: In huius rei illuftratione fanguinem crucis propofuerunt, Qno cdrui fees alfgt;erfi,non autem purgatifucrintt ludam hoc etwm teflari,qui ofculo ac contadu carnis chrifti, in df hrioron bomtnem eudferit. Proindc fidei ui* tam,infidelitdti mortem,non dutem fuhftaittia: tri= k«t dfbfre : uti manifeßißime confirmauit Do-minus dicens , Spiritus uiuificdt, ciiro non prodeß ijuicsjudm; Ne rem apertam non necefla-riofermone tereremus,rogaui vt expone-rent, quid docere voluerit Apoftolusdi-î.Cor.î« cenSjChriftum huic efle odorem mortis in mortem,odorem vitæ in vitam eundem

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper

„ femper Chriftum. Item lapidem ofFenfio-l.Pffr.î. nis,amp; petram fcandali pofitum in fignum ^^cui contradicetiir, in ruinam amp;nbsp;falutem mtiltorum. Prætereà vt quæftionem hanc, ’’audoritate tua decideremus, ad tuam fan» guinis cum vino fimilitudinem.difputatio nemnoftram retulimus:Tudoces;H4£i» re uinum cum fanguine conuenire, eiufcii figurM el]!e,(ju()dutiuinum confirmit lt;tc hetificat bibeU' tem, fiejAnguinem hAußum ßde , attiniam hsùtU perfundere.VîlcAt hæc tua imaginatie: tantum vt vini naturam confideremus.Qui fe bre corrcptus,vinum biberit,mortem cera tißimam verum eft hune bibifte,quamuis afieras,vinifubftantiæ,naturam hanc inef» fe,vt refocillet ac exhilarct:ltem Sol cui ve getandi facultatem attribuisjcorrumpit ac enecatalieno tempore corpora irradians: vnde hanc nafci putas differentiam?z\n lu-dicabis quas'retulimus viuifiçandi,accon« firmandi facultatesjfoli, ac vino, à rebus quasaft'iciunt,obuenire? an in fehas habere infitasac conclufas? Corpus mortuum odore tetro inficitur accorrurnpitur: an cam corrumpendi facultatem,à re mortua fol tibi nancifeitur ? An verb hinc genera« ricorruptioncm concedes , quodalieno

CALVI N I DOCTR I. LIB. II. HJ tempore foliscalor cadauer attigeritfCer-tum eft rei mortuæ in folem nullas efte vires; neque vinum lætificandi facultatem à potatore fufcipere ; fed à fe,ac in fe ca con-tinere naturam, ac virtutem : fed virtutis naturæ difFerentiam,ab alieno vitio,aut va letüdine deprehetidi.ac dignofci ; Sic fan-guis îjüem tu vino figuras, vim acrobur viuificandi aliundegt;hoc eft,à veftra fide fis bi non afcifcittnec amittit, quod ab indi-gnis in Interitum infumatur ; Non enim cibus vim altricem attrahit a manducante, fed in eum agit,ac vim fuam inftillat.Si ergo vini fubftantiæjfua ineft natura,ac pro-prietas ; non autemà potatoris fide proue» niât : cur à fanguine Chrifti,cuius propric« tatem cum vini proprietate comparas, vim detrahis : vt in fc,atq;à fe viuificandi facul tatem minime contineat; nifi credcntis fi-desaccefterit, tanquam eivim fit allatura fides {Hoc fi ita eft,à fide veftra effedus vi» tæ,ac efFicacitas diuinas carni enafcitur ; ac Contrà quam fieridebcat,vosChriftofide veftra,eam vitae facultatem datis, quam ah ipfoaccipcreputetis,

X. villagag N. ADVER8/ lESVM CHRISTVM NON ES-fe nobis fecundum uitte ciiufAm,eum(^ CAufiin non hAbere,c{uum Ante omnes cm{as gfa nitus ßt,PAtri coeguAlis CZ fonfubßAntiAliSi

TAndern ira magna de hac’doélrin« tuæparte confliximus, quadocesnoa MoAnnem tiinJuin tris uire grAdus À te recenferi'.Primunt cetp.6, (inijuis) ^olt;:umobtinetuiuensPAter,quießfcAtu= rigo.ledremotAtfecjuiturFdius c/uemhjbcmusue lutifontfttt nobis expofitum, O'

nos dtßunditur. TertÎA ißuitAqusm AbipfohiU^ rtmus.Nunc tencmus fummAm,ciuA PAter penes ifue uita re/ldet,procul 4 nobis dißAt,chrißus iJUAfi me diusßAtuitur,ciuießfecundAuitjecAufA,utindeAd nos perueniAt,^uod aliocjui in Dco Utcrct Vnicg vitæ in tres gradus diftribiitionem ægrè admifimuSjfcd vbi idfaftum efl-,mirari cœ pijCur primum locum,non primum gradii obtineat fcaturigo ilia tua remota : amp;cui vfui hune gradum deftinaueris, quo per eum confeendi aut defeendi oporrere putes : an ad propatora aut bytum ilium Va’ lentinK Deinde quo interuallo Filius fea-, tùrigineminfequaturtacesjan Patri fecun-dus

CALVI NI DOCTR I. tl b, II. I44 dus vitægradus futurus eft, per quem vita diffundatur? Si difFundatur ad nos,quis dif fufionem faciet,primus ne gradus in fecun dum? an Patera primo in fecundum gradu vitam quæ in fe ipfo refidet.per Filium fe-cundum gradum ad nos diffundet? An ve-rô Filius idem fecundus vitæ gradus, vitâ quæin DeorefidetjquâàPatreaccipit. in nos per fe ipfum diffundet? Hocænigma tâta mihi obfcuritate propofuifti, vt côtra hoc intelleâum meum obtundam! deinde quumtertia eft vitaquSàChrifto hauria» mus, an tres vitas nobis obtendis j vt tertia ad nos vita hauftu perueniat ? fed amp;nbsp;verbû hoc(haurimus)ingeniû meû torquet: fi vi tam diffundat Pater,aut Filius, quomodo banc etiam hauriamus? agit qui haurit,pati tur qui infufionê fufcipit,quomodo in di-fiunâis agemus fimul amp;nbsp;patiemur? Sequés oratio non minori mihi eft difficultati.

Nwttc tcnemus funtmM,quii Pater penes quent uitarefrdet procul à nobis dißat, fequitur Filius quieflfccundauitiecaufa , Kefidere vitam pe« nesPatrem, aut in Pâtre (vtfuperiùsdo» cebam) animo non pofTum comprehen -dere : li refidet,id fit peraccidens,vt vnum fit Patcr,alterum in eo vita rcfidensj du rus certà

Crfp.T.

U4W.T7-

certèismthi videtur fermojQuum Pater vitæfiteffentia, dicinon debuit inferefis dere, aut penes fe: nouaenimefthæclo* quendi ratio:fed etiam non aflequor,quos módo diffundi ad nos pofsit per Filium, vita in Patre refidens: præfertimquumfe vitam FiÜusnuncupet : fi is vita eftamp;Patri'tfientiajquornodo fe ipfurrtperfeip-fum veluti canalê in nos diftundct, vtpro* ptcreafccunda vitæ caufa dici pofsit {Om* nia ( inquitloannes)pcripfumfaâafiint, fecunda vitæ caufa,quæ in omnibus conti» .letutjper ipfuni fafta eft: Ergo is peffe ip» fum faóius eft.Sed fi ipfe fecunda vitæ eau» fa eftjtantö interuallo à prima diftat.quan» turn inter primum amp;nbsp;fecundum intermitti poteft fpatij:eaq; proportione à Patre ins» qualis eriqqüæ eft primi ad fecundum, fa* ftus,nori ab æterno genitus lt;nbsp;Si dixeris de carne tê iritelligere,vt hæc fecunda fit cau» fa, falfum eft,fi caro eft veluti canalis, pet quern vita in nos pefueniat; non enim fine verbojvitæ caufa effet caro. Et qui verbum à carne non excludetj fatebitur verbi incarnati,eam effe virtutem acdignitatem quæanteincarnationemfuerit. Clarifica me (inquit) ô Pater gloria quam habui

CÀLVINI D O C T R r. l I B. 11.14$ âpud teantequam mundus fieret ; fi ergo idem eft qui ab æterno fuerit, amp;nbsp;nunc no-bis fecunda vitæ caufa fit j quotam fuiffe caufam patri Adamo quum plafmatus eft, iudicabis?

SI ADAMVS SECVNDA MORà tis citufct nobis non fuerit, chriflum fecun-dism uitie Mufdm non effe.

TN hoc argumentum, Apoftoli fententiæ 1 de Adami ad Chriftum fimilitudine, ani mum meum fubijt recordatio : is docec co modo mortem in nos ab Adamo permanaf fe.quo iuftitia ac vita à lefu Chrifto émana rit.Siergo AdamUs,è prima quadam caufa,mortem in fobolcm traduxerit,ipfe no-bis fecunda exiftens mortis caufa: aliqua in parte ferendus es,docens,è lefu Chrifto, fecunda caufla,vitam tuam effluxifle:fed fi tibi hæc ftat fententia, abfolue nobis hanc dubitationemî vnde ad Adamum prima mortis caufa progrefla fit. Si à Deo irrepfif fe contenderis,mali ac pcccati caufam con ftituesDeum: Si à diabolo, voluntatis libertärem abnegabis : Si autem is fibi mors tis caufa peccato effedus eft: prima non fe-cundà caufa dicendus erit: vt ergolimilû

H.VIll. ADV. C A L.Û O e. ITB. IT. bus fimilia conueniant,non tibi molellum elTe debet fateri lefum Chriftum, vitae fioi ftræ vnicam primamq; efla caufam,carnem que non minus vitæ efle participem quant ferrum ignitum cslon's fit particeps. Prx» tereà quum mors in Adami carne infixara» dicesegeritjinq;folamcarnem, viresfuas emiferir,non babesrationem.dumacarnis fubftantia, vitam lefu Chrifti reuellis, ne bancneceflario manducandam ad remilsio nem peccati, carnifq; noflræ mcdicinam proponamus.Iuftinus martyr qui ob anti-quitatem minime tibi fufpeélus efle debet, quæfl:ione.44.Chriftianispropofita,dicit, carbonem quem propheta viditimmun-dis labris inhærentem,Dominicæ carnisfi« gnificationem liabuiffe,quç confcientiam eorum qui ipfam edunt, abomnifcelere expiaret.

’si VEtvS TESTAMENTVM SAN« gMiBf confcäuin exemplar noui fuerit/alfunt effê Apoi'fo!os iu nouo teßamento fanguinem nonbibijje.

H^Euenimus in verborum Apói iftolicorum de confecrationé ïinterpretationeHijtunc nobis S magnas turbastna teftamenti traditio excitauit. Tradis Cœttaiw in uino, ld eß, inßgura fanguinisinßitutam fuiße, non tn ipfofanguinc. Atque vt propofitum affes quaris quum videas fine fanguine, nouunl teftamentum (exemplo veteris ) confi-ci non debuiffe, teftamento propriam e= ripis fignificationem , huic fœdcris im» ponens nomen , in fundendo fanguine: huius rei vini potum,qui in calice à Domi» noeftincœna diftributus , fignum fuifi fe docesjin eamq; rem, leiftonem Euange» licam,exquifito verborum artificio detor»

K. VILLAGAGN. A D V E R, queSjVt ftultitiæ fufpeftos habeas, qui à te difsideant.Ego ex eo numero cffe non re-cufojfed meæ {èntentiæ rationem affcrara, vt qui hancleduri fint, quàm iniquus fis Cd^.z6. æftimatordijudicent: Matth. Hic eft fan» guismeus(inquit)nouiteftamêti, qui pro raultis effunditur.Tu verô.Hoc vinum eft figura fanguinis mei, noui teftamenti ; cû anirno tuo nonreputans,oftendi àtene-ceffariô,vinum in remifsionem peccatorû effufumfuifle,nifi teàproprialinguæ, di-cendiq; lege eximas : atq; nos cum tua not ua do(ftrina,ad nouam loquendi rationem refcribas: vt fubftantiæ demonftratæ, rela» tiuumproximè confequens^feruire défi-nat.Sed quæro ex te, credafnevetus tefta-mentum, noui teftamenti exemplaracfi» guram fuifte? Hoc fi non negaueris, cuius rei fiuuram efte credis effufum è cratere brutorUmfanguinem,quumàMofefeftas mentum inftitueretur,dicente*Hic eft fan-guis teftamenti, quod mandauit ad vos Deus? Ego me tarn obfi rmatOj conftantiq; animo fuiffe, iam ab iriita noftra familiari« tate.vitæq; confuetudincj teftificor, vtà mepaflus non firn extorqueri ,vtcredere, ilium fanguincm,exemplar huius non fuif fc,qui

CAIVINI DOCTR I. tlB. III. I47 fe,qui à Chriftolefu difcipulis eilet in Cce na (nouoteftamento) diftribuendus, fed verbo Domini, in banc adduétum me efle fententiam,vt crediderim,Apoftolos bibif fe fanguincm, non vinum , fanguinis figu» ram : verbumq; fubftantiuum, eft, aâiuû, ac fignificatiuum cffe no pofte, vt rem non demonftratam,ideftfanguinem fignifica* uerit. Autditendum efte,MqIem, vinum non fanguinemeft'udifte dicentem.Hic eft fanguis teftamenti quod mandauit ad vos Deus: verbumq; fubftantiuum apudeum, amifta natura fua,in aétiuum tranfiuifte: proinde ft fanguis erat,qui in veteri tefta-mentodedicando è cratere effunderetur, probari fanguinem quoquefuiffe , qui in cratereà Domino, fuerlt nouo conficicn -do diftributus,aut exemplar falfum fuifie : Non enim debuit fanguis,ex quo vetus tes ftaraentum faâum ac firmatum eft,rem di i uerfam, ideftvinumfigurare, vtinvino, contra exemplar,nouumteftamentû con-

SI VINVM FVERIT Q'VODIN ccem bibmint Apoflolij nulla in re nouunt teftamentum ucteri refpondere.

QVamuis tarnen hæcta manifcfta fint, vt citra infaniæ fufpicionem impu-gnari non pofsint, tuihæc oppofuérepu-gnantia. Vêtus tefiamentuin excmi:brgu!f!^nf fuifje nouitfed brutorum fmguinem, kuius lignum fuiffe,lt;^uiincruce fuerit effufus'.quafî fioculuÇqucil idem à LucdjPauloq; nouum teflamentum eft in fan guine ) fguratumnon fit ; quufiéji tiftdmentum fcorfuindcdlicc, fgurdriffotuerit : autqudficrdf tcrem teflamenti noui,nu’lum fignum dntea fjerit: Cæterùm ad corum opinionem aninium adijciensjfi pofiem intelleflu côfequi.quo modonegatofanguinisexemplo, nouum teftamcntum veteri refpondere poflet: fru liraingenium meum, eo laboreexercuiflc me reperi : fed inueniyos,non folùm de te» llamenti celebratione, cum Ecclefia non conuenirCj fed nec deteftamenti nomine. Præterea etfi vêtus teftamentum, fine ob-latione,ac lâcrificio,confici non potuir,vi' deo tarnen vos, contumacitertellamento nouo oblationem eripere,ac negare. Item qiiamuislegis interdiôto nunquam aditus ih fanéla pontifie!, nifi poft oblationemac folennes preces patuerit, tarnen pontifie! Chrifto,fine oblatione fores aperitis,3cexgt; j)anditis;denique tabernaculi fandificatio neiHj

CALVI N I DOCTRï. L 1 B. III. I48 nem, afperfionemq; fanguinis (quæ teda-Bienti veteris erat ratio parfq; potifsima) reijcitis, nihilq; innouoteftainenroreli-quumfacitis,quod veteris teftamenti me^ moriam nobis renouet.

Dominus^ollMicttctn contra Icgetn fiiildin fffe, c'um tunc(j]etpcc' (dt'.snoßt.smaculdtus,

-ui vidcrentur.Eam infoh crucefddamcon-fict bintur,non prilis incepijje ajfirmantef.

Hoc recipere nolui,qiioniam ii hoc verum fitjcontra legé id euenilTe oporteat,na extrt porta palTus eft Dominus, id eft, extra Hcclcfia: ncc tabernaculû fanftificauir, nec populu, nec vafa teftimonij afperfit, ft in cruce taniû oblationem faé'tâ fuiffe cre-damus; eoq; tempore quo effet noftris pec catis maculatus effetq; in aliéna poteftate, damnatus fcnientiaiudicis.quam necéffa-rio fupplicium fcquebatur,eo loco vbi Ho ftiascremari, non offerri lege oporteret ; êde nobis huius oblationis exemplumali= quod:Hu-cus exéplar Chrifti, poftqua fuit

populi pcccatis con taminatus, ofFerri am-pliùs non potuit. At teftePaulo, Chriftus Pontifex fecundum ordinem Melchife-dech fefe obtulit immaculatum Dco:ld ve rô exemplo Hoftiæ pro peccato faâum oportuit, antequàm Hoftia populi pecca-tisonufta , extra caftra in ignem in ferre» tur : deniq; antequam is effet in aliéna po-teftate,exterioripontificiomunere fungi debuit.Nam pontificibus qui fui iuris non fuerint,facrificandi minifteriojege inter« dicitur.Hæc res Melchifedeci exemploco gnofci poteft,qui fui iuriserar,quuni Abra hæ obuiàm properauit,vt panem ac vinum oblatumàfe, illi benedicens, impertiref. Hæcres teftimonij locohmefumitur, le-fum Chriflum , pon'ificio rnunere tune funéiumeffc,quumfratribus fuis panem vitae,vinumq; vitis Sorcch, beneprecarus, porrexit: non autem eo tempore quo effet capite minutus,omnium nouifsimus, vermis,amp; non homo,opprobrium p!ebis,exe» cratio, atq; maledidum , cuius rei typus Melchifedecb,qui décimasaccepit, effe nô potuit: qui neque legitur alias vnquam pontifîcia vfuspoteftate,quam in panisamp; yini oblatione , dumAbræ benediéfione bene

CALVIN I. DOCTR I. LIB. III. I42 bene precatuseft, vt fecundumeamfun= âionem,de Chrifti oblatione ac officio iu dicetur.

SI CALIX TESTAMENTVM ^ue m iiberuitt Apo/loti,figura fuit pnguinis, nonfolùm legem uiolauit Dominus, fed ttouis figuris tefiamentum

ANimaduerti prætereà hoc a vobis pec« catumadmitti, quodnegantestefta-menti fanguinem,non foliim affirmetis Ie« fum Chriïlum legem teftamenti violafle , fed nouis figuris,teftamentum nouum cu-mulaffe: Si enim poculum , quod idem nouum eft teftamentum in vino fuir,id eft infanguinisfigura, Dominustcftamento fuo finem figuris non impofuit: fed in vino,figura fanguinis, teftamentuinftituit. Nam tefte Luca,Poculum eft teftamentum in fanguine.Rurfus fi fanguis veteris tefta« menti figura fuerit: eius,qui in cruce efru« fus eft: mortis fuit figura , quæ non teftamentum, fed ipfius fuit confirmatie, con« tra Pauli dodtrinam. E qua haue quoq; ra« tionem cxcepi traditionis tuxreproban-dx,quöd fanguis in crucefit effiifus in re’Hftr.ÿ, demptionem noftram, vt qui vocati funt, “

N. VILLA G AG K. ADVER, promifsionem accipiant hæreditatis : Sanguis verô reftamenti, in remifsiouem pec-catorumeffufusfuerit, vt emundet con-fcicntiam.ab operibus mortuis ad feruien. dura Deo viuenti, vti fuperiori Iibro'a no« biseft demonftratum. Has resconfundi’, quamuis purgationcm atq; reconciliatio -nem oportuerit redemption! anreuertüTe, nam expiatio in vetere teftamento fióta erar,antequàmHoftia foras in holocauftn, ac incendium importaretur. Vt traditioné tuam confirmes tui oblitus.fanguinis tefta menti mentionem faciens, fanguinem vo' cas qui effet efïundendus, tametfi in verlîo ne tua præfentem effufionem non inficia-ris-Hic ( in(ju’:f ) efl: meus fanguis,ciui effunditur, noncjuieflejfundcndus: PriSjensenim tempus atque effufio , futuram non annuntiatac proponit effulionem : nÜî apud Pauliim gratiarum aâionis, ac benedidtionis fra» flio, corporis in criicefraâionem prædi» cet.HûC eftjinquit,corpus meum quod pro vobis frangitur; mirû mihi efi,fi non crat præfens finguinis effufio,nullum ex Euan gclilfisextititTe,qui futuræmemincrit. NIHIL ESSE differentiae inter tejlamentum ciilicem,(;tr teftAmentunt

Hic eft calix nouû teftamentû in meofan-guine,id eft fœdus in fundendolanguine: Matthæumq; ac Marcum affirmas noluifle fanguinc demonftrare, quamuis dixerint, Hicefi fangnisqui effunditur, fed calice, que Lucas pro fanguine fubiecerit : atq; vt lecloribus rifummoueas,acfacetijs religio iiem noftra éludas,offendiscalice tranfuba ftantiaridebuiffe,fi quætrafitio verbis Do mini pronunciatis interceflerit : tua verba fubiecimus. Non dixit Chriftus,hoc eft meusÇd» guis,fed hic eß cdlix mcus,er^o fecundum cos, non modo uinum,fed mdteridm ex giw confUtus eß calix,tranfubßdntidri neceffe erit in fanguinein.Ta irrides Tertulliani argutias,at fane affirma re non vereor has tuas,ad eas nihil attinere. Hæc legens,non potui tuum ingenium non admirari, qui tantaconftantia confirmes, ad verba Dominiaddendûeffenihil, aedetrahendum ; tu tarnen non folùm ad« dere,accorrigereaudeas,fed non verearis mendacij Euangeliffas infamare.Quid va-nius,ac turpiusMatthæo ac Marco oftendi poterit f fi Dominus non dixerit, Hiceft metis fanguisjfed hic eft meus calix.Nullus

N. VILLAGAGN. ADVER, omnium quifcripferint. Dominum afifïr-mat calicemfuum dixiffe^fed Lucas ac Pau lus,Hic calix nouum teftamentû,non meus calix.Alij duo quos arguis mendacij, Hic eft meus fanguis,dixerunr. Præterea intek ligere non polTum,qua lege tibi liceat, fe-cundum Lues Pauliq; leétionem,Matthgu ac Marcum interpretaripotîùs , quàmfe-cundum hos Lucam ac Paulum. Lodern es nimiurecrederemihiputolicere, Domi* num nó dixiiïcjHiceft calix,fed hiceftfans guis,quo tu dixifleconfirmas,Hic eft calix meus,non,Hic cft fanguis meus.Sed vtruns q ue à Domino diâ:um,eundem habere fen fum credo,cùm nihil intêrefle videam , inter teftamenti fanguinem effufum in re= mifsionem peccatorum , cuius meminit Matthæus,ac Marcus:amp;fanguinem,! n quo eft teftamentum, quem etiam Lucas ac Pau lus,effufum atteftantur,vt omnes præfen-temeffufionemindicarint, atq; ex eobi-bifte Apoftolos- Non minus ergo à Luca ac Paulo fanguis teftamenti,quàm à Matthæo acMarcodefignatuseft , licetalijs verbis. Hac autem ratione non eifdem verbis Paus lumac Lucam vfosfuifleiudico, vtoftens derent teftamentum confeótum fuifle in fan-

CALVINI DOCTRI. lib. III.151 fanguine,quem in Cœna potando perfun-debat Dominus, quemque eundem po-tum dabat Apoftolis,in vicem eins, quem Mofes in teftamento vetere conficiendo efFudiffet,acfparfiffet;hoctibi effe iiouum non debet,quum in Epift.ad Hebræos,pro Hehr.tf, eo ac teftamentum in fanguine, ad Corin. dixit,huncvocetteftamentifanguinera,di cens, qui teftamenti fanguinem pollutum Hcamp;r.ij. efle dlxerit ; Item paftorem magnum ouiii in fanguine ttftamentüln quo teftamento, ouesluaspaftorpauitfanguine. Vtminus perfpicua fit Apoftolorum fententia, nc poculum pro potu accipiatur, fed pro va-fe:caliceexpofuifti TriTupu (ignificari.qd’ non improbarem,fi in cæterisrebus vulga ris êditio hac te afficeret reuerentia, vt ab eatenunquamauerteres, fed in omnibus ferèlocis hanc faftidis:ex quoconieélu-ram feci, te calicem poculi loco fuppofuift fp, vt oftendcres, non potuifte poculum in diùinamtranfirefubftantiam , quinvafis materia etiam tranfiret. Appello virosin lingua græca peritos.vt inter me,teq; diju dicent,num reótius poculi,qua ca-licis voce exprimetur,omnefq; linguæ Laa tinæpræceptores) vt décernant nunquid

K. VIllAOAON. AD VERS.' poculum,tam potum,quam vas fignificare pofsic: vtapud Virgilium, Aulai in medio libabant pocula Bacchi : vafa libata non fuiOTe fed pocula certum cft : Item,Pocula fi quandofEuçinfecêrenouercæ.Itcm Ci’ cero, quum apud Verrem indultum potas tioni, ac conuiuas adbibendummaiori-bus poculis inuitatos prædicaret ; Pofcunt finquit) maioribus poculis : quumergo Theologi.poculum affirmant tranfubftan tiatum, non, vtiocaris,necefle fuit mate« riam, ex quacalixconflatus efl, tranfub-ftantiari, fed folam potionem , vt fit teila« mentum in fanguine, non in vino:eiufq; teneat locum , quem fanguinisafperfio,in vetere teftamento tenuerit. De cætero in fententiam tuam animum fntendenf,admi ratione fum affeâus maxima,quôd te vide rim, ta grauiter de viris Ecclefiafticis que« ri,qui fanguinem Chrifti optimam Cœnas partem, magno noftromaloeripuiflent. Nam hæc ad vos iniuria nihil pertinet, qui de fanguinis præfenti3,fidem Ecclefiæ de-rogatis: nihilcnim vobis denegaruntqui-bus vinum in Ccenaporrigatur.Huc teere docharitas,noftriq; mifericordiacópulit, vt tam vehementer te nofter cruciaret do« lortautcii homo fis, humani à te nihilalie»

CAtViNI DOCTRI. t I B. III. tiû effe exiftimans, aliéna curare ncgotiagt; caq; quæad te nihil attinent, in animum tuuminduxifti.

'uiHe

benediâas. Cap. 6.

/^Bftupui quum tui d'fcipuli Dominä V-z negarent ad creaturaru fanöificatio-nem, vfum fui fie benediâione.aut gratia • rum aólionetfed hanc aftionem ab eo faâi fuifle , anteqamp;am panem difcipulis diftri-buendu fumeret. Cuius rei gratia teà vub gari verGone difsid^re oftendebant,âc ver terc participiu Xa^ù? i. AoriftijquaG Gniti præteriti Ggnihcationcm habeat.Primùnî vero wxapÿi! «jpræteriti plus qua perfeéli: Hæctua tunt vef ba: SHi?;p‘o lefuspane cfuubca nedixiffet,friait, Vt huius rci ratione intellis gerêad tuam Harmoniâàtuis reieélus fum vbi doces, Qjiamfinisprtoriconuiuio àDomino fuijjct impofitus ; aäasfjj'edemoregratias.uthis quandä} rfp irationc (y tran(itufiaccret,ad repua tandu my/leriu: Sic finita Cocna fucrunt panem qt uinumgufiauerunt Apofioli,tjuia priùsexpergefit ila f or« fwif fccurnas, tit toti ad tarn fubhme ftcriunt attentif/fint.lrluic doétrinæ nouæ amp;nbsp;inauditæ,nuuoitem, amp;inauditoartiGcio

ledionem Euangelica accommodas. Mar» ci præcipuèquem dixiffe manifeftumeft, XenSw/i Ó Imas a^rtii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txX«ai, Hunc locum,

contra omnem rationé ita vertis}accepto lefus pane quû benedixi{Tet,fregit:vt Dominum panem prehendifle, poftquam be» nedixifletjoftendas; id eft poftquam gra« tias (vt tibi videtur)egi{ret.Sed quum vnu Aoriftum perablatiuum abfolutum efle= rasmihileffecaufæ video cur verboplus quam perfedojfequentem enunties. Si id tibi licere contenderisnon tarnen video, cur contra atque fcripferit Apoftolus, con textum orationis interfcindas, vtabcius fententia recédas. Sidicere potuifti, acce-pto lefus pane,quum benedixiflet, fregit J non taméper veritatem diceretibi licuit: accepto lefus pane quum benedixiflet:fed ex Apoftolifententia, potiùs tibi dicendu fuit: acceptum lefus panem fregit,quum benedixiflet: vt oftenderes panemà Domi nobenediâum.fuifle: Aut ne in fuci fli-fpicioné incurreres, vulgarem verfionem fequutuSjdicere debuifti, accepit lefus pa-nem,amp; benedicens fregit:vt creaturam be-ncdiélio refpiciat,verbumaéliuum eft,accufauuuincafumregens, tarnenvt pros

C AL VI N I. D o C T R. I. LIB.HI. propofitum obtineaSjillifuam actionem de mis,amp; ad neutrum abfolutum hocredigis, dicens fumpto pane quum benedixiflet, quid ergo (bone vir) benedixiffet.Tecum in animo tuo reputa , an hoclocoidferat linguas Græcæ ratio ac proprietas. Ais M4f= tbæMwi, Märcum ufos quidemfuijfebcnediélio-. nis uoce.Sed in calidsmentione deinde eosfui didi fui^e interprètes, cum gratidrum ddionnn fubij= ciMBt. Sic quamuis verbis conceptis benedi élionem expreflerint.non tarnen rei alius, quàm gratiarum aâionis in mentem tibi veniffe docesiSed falso affirmas,eos in calb ce gratiarum aétionem fubdidifle, quuni calicis nullam mentionem habuerint, fed fangui nis: Sententiam tuam Lucæ tellimo nio confirmas,qui in panisSanâificatione gratiarurri vtitur aótioneiHic tandem eft tuæ commentationis exitus,vt fuadeas be-nedictionem, non aliudquàm gratiaruni adionem fignificare; amp;nbsp;vbi fcripturabei hedicendi vocabulum vfurpet,in gratiarii aftioriem veftrum animumintend!opor-tere. Ego verb in aliafumprorfusfcnten» tiaznego wXow vllo vnquamlococùmac’ cufatiuum cafum regat, fignificä« rcj-nili vtriufq; rei vnum effc i'enfum j Üi fi-

N. VIllACAGN. ADVER, gnifkationem intellexcris. Sed contrà vbi sccufatiuo cafi) iungit ur, pro ivx#* jS^capidebere: vtiapudLucamamp;Paulum SfTc// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vctamen ab bac fententia

tuos dilcipulüs abducasjoftendis hune Ao riilum neutri abfoluti tenere locum : neq; calum vllû refpicere : fed qui linguæ Græ» cæ vfum aliquem habuerinr, coprobabunt hanc diâionem Xaßisp, Matthæo non ma» gis panem refpicere,quàm wX«gt;i!»aj,nifi hûc in alia quàmftierit Lucas, fuille fententia docueris. vt tarnen hoc tibi teftatius elTc pofsit, lege qua voce fit vfusLucasapud C(lt;p.24« Cleopam,panem Iregiffe Dominumenar-rans; inquit, SyS^rtylvKiynnf. pro eo ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccena ante mortem ex»

preiierat.-iege qua Marcus vfus etiam fit vo ce,vbi pifees paucos à Domino benediâos fuiffe in turbarum alimoniam demonftrat, dicen s 'ixtiJ'ia i\!ya îuXoyn^s «iÏt«.E quo probari potclt benedictionem, adpanem pcrtinere.atque gratiarum aélione, bene» didionemfignihcari, oftendiq; contràac doceas,creaturas infenfibiles, citraChrifti indignitatem fuiffe benediétas. Paulus in poculi mentione, manileftifsimè hanc ab-foluit dubitationem,Poculum vocat benc» ^didioa

C ALVI N I. D o C T R I. tl B. III. 1^4 ftionis quod benedicimus : fic vbi gratia-rum aélione, facratum vinum Matthæus amp;nbsp;Marcus prædicantjbenediétionem Paulus memorat : quo auélore contrà atq; tibi vi-deatur,gratiarum aftione,benedi(â:ionem enuntiarijpropugnare poterimus.

AB IPSIVS DOCTRINA CALlt; uini probtiri necejjario, chrißum in Cænd corput fuuin obtuli(/f,atq; facrißciuttißd cß,miß fdm priudtdm äpprobart.

QVum tu creaturarum bené'diâione pobis interdixeris, myfterium Cœnç tandem, panis porrecli manducatione con cludis,vt nihil Dominus Apoftolis facien’ dum aliud quam panem, vinumq; capercj manducare ac biberepræceperit, omifTa corporis oblationc,amp;confecratione : qua« obrem religionis noftræ cultores, magni ac nefarij crimin is reos facis, ex ijs unut fedreliquo ccetu fepirans, priudtiin Cændmperda gdt: Quid enint (induis) minusconfentdneumeßt tjudmdißribuiinter omnespdnem, feorfuindb uno uordri i Sed fi Cœnæ inftitutio non aliopertineat, quam vt manducetur manu prehenfus panis, non vt fiat corpus^

N. VILIAGAON. A D V E R, ac ofFeratur,fateor ftultiùs dici nihil poffc» quàm corpus ab vno feorfum edi, de quo interfeomnesparticipaturifint: Id enim non eft cibum communiter diftribuere, fedfurari.Veruntamenaborthodoxisedo lt;Sus fum,Cœnæ longé alium effe vfurhj af quetunobisfuadeasj nonhiuus enim fo» lius participationis effedus èft,fed amp;nbsp;facri' ficij pro populo ; idetiam è tuo fermons fupefioricolligi amp;nbsp;iudicari poteft. Affir-mafti tibi probâbile effcchri/îuin,mo)'cuetuflegt; tn ptcro Cœn£conuiuio ltba(fe:quod folennemfcini in fdcrißcijs libaiidi i-itum,d findis patrîbus ob(er uatumfutIJe:undeillud Pfaliniïi6. Caîicem tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen Domini inuocabo i dtg; dli‘

ter à Domino conuiuium ^uim libdndo celebrari ri tènon{gt;otu’ffe.Quum itahabeat, oftendisin libationis àntiquæ locum,dominicam liba fionem fuccefsïfTeîquunq; rite peragi non potuerit conuiuium,nifi more vcterumli« bauerit ChriftüSjCœnæ conuiuiumj facri» ficij conuiuium fuifle necelTariô confite» ris.QuUm ita fit,videamus quando antiqui ’ libauerint. Hocnon rtifi poftHoftiaepro pcpulo oblationem,amp;folerines preces, fas düm fuiflepalàm eft. Qupdfi Diuinicon-ùiuij,adfaerificorum conuiuiafimilitudo tua

CALVI NI D OCTRI. L 1 B. Ill I5 $ tua falfa non fit,ac libatio oblationi fuccef ferir,Hoftiam quoque,ante Cœnæ,facrifis cijq; conuiuium, oblatam cffeàDomino demonftras,ac comprobas. Itaq; dici non debetDonainus, facrum Cœnæ conuiuiii inftituiflc, niO poftquam more veteri, fc-cundumlegem,rei inconuiuium infum-ptæ, præcelTerit oblatio, de qua re omnes inter fe participarenc.vt vous panis, vnum corpus efficerentur omnes . His rebus co= gnitis confideremusa quo FJoftiæ frangen dæjinterantiquos fieret oblatio, Ego à te mefperoconfequuturum, vtfatearis, fo’ lius pontificis id fuifle munus,non dileum bentiu omnium cuiufq; generis, quamujs ab efu facrificij nulli repellerentur. Quum ergo offerendi munus fit folius facerdotis, atque rei oblatæ conuiuium.ritè peragi ne queat, nifi priorlibaueritfacerdos: quum fecundum legem id pro viuis amp;nbsp;mortuis fe cerit Pontifex Chriftus, qui id faciunt qd* ipfe in facro conuiuio fecerir,crrarc dicen di non funf,Hoc ergo exemplo,vnus in Ec» clcfiaomnium nomine offert Deo: libat fuo nomine, præfentibusquifeprobaue-rint,participandamHoftiam diftribuit: vt quifque fibi fumatjedatcj,, non llle pro om

N. VILLAGAGN. ADVER, nibus.Quod fi mandatum Domini,vniuer fumq; Cœnæmyfterium, admanducatio« nem folam, non ctiaadfacrificium reftrin» xeris,myfl:erij dignitatem labefacis,amp;con» turbas :Non enim manducarionepoffunt communicantes, facrificij rite fieri particb pes,nifi ( vtfacrorum adimpleanturfolen-nia) üblatio cum precibus anteceflerit; Quum ergo quod fecerat Dominus, idip -fum in fui memoriam faciendum eife iufle« rit,eins rei nihil putauit elfe à fuis præte-reundum,ac omittendum Quambrem qui inter nos vice 1 ungiturPontificis, Simulac benediétione facrum facit corpus,folus ofi fertjmanducatq-, oblatum, nifiadmenfam accubuerint alij,qui velint Hoftiæ fieri par ticipes.

CORPVS lESV CHRISTI mimbmnon offerri,fed nee dißribui.nifi fub/feciebus. Cap, 8.

QVumatefitoblationismentio, non-nuiliextuis difeipulis exillimarunt, tibideoblationecum Ecclefiaconuenire, fed orationistuae progr'effus docer,telona gealiam haberefententiam.Hifdrifj (in^ua) Herbis docetnur (jualis in Ccena obUtio tradita fit : Çhriftis inbetfuos Accipere , tpfc ejl igitnrfoluS

CAIVINI DOCTHr. L I B. Ill 156 ^uiojfert : ijuod ergo Pjpifig offirrefefinguttt, à corttritrio auflore profeàunt e^, zr ccrtè mira efl anaftroçhe, utmortalis homo dam chri/li corpus «cipcrc iubetur, fibi eius oßrrendi partesarri* piat.Huc vfque nunquam fanè inaninnum induximeü, vtputarim efle hominem in literis vcrfatum , qui in hanc quamcapis partem , offerendi fignificationem ver» terit. Si Deo foli oblationem in facrificiö fieri debere non i n fie i er is : qui putas Deû Chriftum, fuum corpus mortalibus Apo-ftolis obtulifle.Sed fi putas panisfuiffe iub ftantiam.quam Dominus manu illis porte xit; quomodotibiexcidit,vtdicas,Domi» num iufsiffefuoSjCorpusaccipere^Tuo iu»; diciofolum panem acceperunr.Sacerdot«-bus vitio vertis, quod offerte id fe fin-21 gantquodaccipere iubeantur; qua in re, hos idem offerrCjquod manu capere enun tias. Quum fecundum te,is erat panis que accipere iufsi funt Apoftoli ac manduca» re:non ideo hune oft'erentes, corpus offerte fe fed pané fingebant, aut tu corpus eos manuaccepiffe, non figuram velinuitus confiteris.Egoequidé fateor lefumChri» ftû Dominum meû,ApoftoIis diffribuifle manducandû corpus, pro eis Deo Patri in

N. VILLAGAG N. ADVER, Sacrificiumàfedatum : atque ad huiuse-xempJum ac præfcriptuin,eiufdem corporis oblationem àfacerdotefieri, diftribu-tionemq;, fi qui velint facrificij effe participes: hoctamen vocas incontrouerfiam, quamuisdicascorpuseosaccepiffe , acres prehendis quafi Diabolicum inuentum? Vt ergo inter nos de hoc çonftare pofsit. confideremus quid Lucas docuerit dices : Hoceftcorpus mcum quodprovobisda-tur; Hocfacitein mei memoriam; A Chrh fto pontifice donum ofFerri nobis debaif-fenon negas: namauâ:orePaulo,pontifex affumitur vt ofFerat donaamp; facrificiapro populo : fed ad quem donum dirigatur,vis deris in quæftionem vocare,

le fus (induis) docuit quibus ojferret quum dixit dccipite : Ego vero hac in re à te longifsimè diflenfi ; inftitj Dominum docuiffe, ei rei, quam proponis, porreéiionis nomen re-étiùsconuenire:porrigebatenim, acmam ducari iubebat corpus,quod pro fumenth bus dabaturtadeô vtcum porrefiioneobs latioconcurrerit; Ergo tibi dicendusfuit Dominus docuiffe,à quo,amp; quibus diftri-bui debeat corpus iJeo in facrificium obs îatum,abeoq; porreétum , qui pontificio munere

CALVI NI. D O C T R I. L I B. ni. 157 piunere fungitur: poftquam prior fecun* dumlegctnlibaucrit.Quam rem in eo inu pleriviro,eaq; in rt video ,quæà te planta animioffenfionedamnatur. Prætereàfieri non poteft,vt facrificij in Ccena effeéli (int Apoftoli reuera participes, niiipoftobla-tionem Hoftiæ, hæc illis manducandadi= ftributafit,vtiPaulus docet, Videtelfracl j. cor, 10. fecundum carnem , nunquid qui Hoftias edunr,participes funt altaris ? Erratis ergo cc quum tide fola,non adhibita manducatio-ne,eius rei vos putetis fieri participes, qua adhibitafide, manducari neçeffeeft , vt communicantes ca de re participent, EX PRONOMINVM NATVRA

dcntonftrari,cor[gt;us Domini ^'.po/lolispor-, reâumfuijfe mMducanduni, nonciHJ jigaram.

Slanimum ad actionem, yerbaq; Chrifti appulerimus,facile fiet vt crudiamur,an àfacerdote fieri debeat corporis oblatio, dequo fint participaturi communicantes; Acccpitlefuspanem,benedixit ac fregir, deditque eis dicens,Hoc eft corpus meum, quod pro vobis datur. Attende» pro vobis datur,inquitLucas; CuiergofDeónePa-

N. VILLAGAG N. ADVER, tri in oblationem fàcrificij { igitnr dédit eis, pro eis quod tum dabatur Deo Patri in facrificium munus. Prætereà fubijciens: Hoc facite in mei memoriam, quid faciendum tuoiudicio mandabat ? Quocunque te verteris, hue tandem tibi confiftendum acconquiefeendum eft,vt finas pronomen (hoc) propriam fignificationem retinere: Huevbitedemiferis, non fiet,quina Do» mino dicente,Hoc eft corpus meum,fatea» ris aüquam fubftantiam demonftratamef-fe: eamq; ipfam, quæpro fumentibus da» batur: Hoccognito conhdera quidpræce» périt Dominus adiciens,Hoc facite : Con-tendo, hunc non aliam rem faciendam de» monftraffejac imperafle, quàm eamquæà ft' pro nobis dari teftaretur : exigic enina prönominis demon ftratiui ac relatiui pro-prieras,vt hoc ftatuamus accredamus.Sier go velis fubrtantiam quæ demonftrata fit, fuiffe panis; inane fuit panis faciendi man» datum : Fruftra en im faciendum panéprç-cipiebat Dominus , qui iampridemfaäus efiet : Quum ita habeat,rem nouam facien» dam curabat;quam ergofmea eft fententia vt epane corpus quod pro nobis datur,in eius incarnationis memoriam faciendum im»

CALVIN I. DOCTR I. LIB. III. I58 imperauerit. Hoc tarnen in animumtuum non potes admittere, vt è pane faciendum corpus præfcripferit ; ideoq;fuades mandatum, ad hancvnam myfterij partem per-tinere,accipite amp;nbsp;édité panem (ignum figu raniq; corporis meuomifla ac rcieéia à te benediétionis, ac oblationis adione. Sed atua fententia hæc me ratio demoratur: quod G folam capiendi, ac manducandi,a-äionem remotifsimam refpexerit man. datum, non propinquifsimam dandipro nobis ; Illudfacite,non hoc facite, dice-re debuit Dominus, ex pronominis na« tura. Illudenim antecedensrefpicitlon« gius. Integram deinde Lucæ orationem animo nobis expendentibus , emerGt amp;nbsp;noua difficultas, cum fuperiore coniun = Ôifsima. Accepit lefus panem,gratiases git, deditque eisdicens, Hoc elf corpus meum : inter vos conuenit, quam Dortii -nus manu porrigeret ac demonftraret fubgt; ftantiam,hanc panis non corporisdiuint fuiffe : hoc tarnen approbans, non inuenio qui cum iungamus confequentem oratio-nis partem , Quod pro vobis datur : quin afGrmemus quoque , panem pro nobis in mortem fuiffe datum ; nam relatiui natura eft.

N. VILLAGAGN. ADVER, eft, vtproximumafîeâet, petatq; antecedens corpus. Quod ergo pro vobis datur, non potell non referri ad demonftratam proximè fubftantiam, vt quidquid demon ftrauerit pronomê ( hoc) fimuldatum pro nobis fuifleconfirmetis,

HIs oflenfis rebus in huiuspraecepti co nderationem.Hoc facite, nos reuocat oratio.ln hac vt expofuimus fententiaes, vt adionem non fubftantiam fpedet man datum,præterea hoc, non folùm in aélioa nem intendi debere tuum indicium eft, fed vt prastermiiTo anteredente,ac relatiuo proximo,ad remotißima capiendi acmans ducandiadionemdirigatur, Verùmcum reliquis caufis, me quoque à tua fententia vis,amp; natura pronominis repellit,quæ (vti fuprademonftrauimus)pofcit,vt cumfubs ftantia propinquifsima coniungatur ; At quia tibi placet ad adionern referri, tantu apud me valet tua dignitas, vt hoc tibi dos nemus, modo ne pronomen (hoc) natura ac fignificatione fua exuas : ft me ab hac æqui-

CALVINI doctri. lib. 111.159 æquitate non expuleris,non minus liben-ter debes mihi concedere.vt Dominus,di» cens Hoc eft corpus meum, quod pro vo» tis datur,hoc facite, de oblatlone facienda mandatum dederit Apoftolis : dari enim pro nobisjinftans erat aâ.io,ac propinquif fima; At codera quod à nobis fuprà difpu’ tatum cft,noftra recidet ( fi hoc admil'eris) contcntio,nam pariter fubftantiam corporis fieridemonftrabis: dari enim nonpo-teft corpus Ch ri ft i pro nobis,nifi fiat priùs à natura enim non habet panis j vt fitcorcLiEio.crf. pus Domini: fed prece myfticafit nobis : 13. vtidocet AuguftinusaduerfusManichçû, Maaichxos quum eam coleret, quam tu propugnas, opinionem. Tam aréta ergo copula j inter fe corporis effeôtioacoblatiocohærent, vt à fediuelli non pofsint. Cyprianus folen= 1« Ccew, ni benediâionCjVerborumque pronuncia tione.creari quotidie corpusfanâificari, acbenedici diuidiq; docuit in Cœna; Hoc probato.facerdos verbo omnipotenti facit corpus,atque offert, vtmandato Domini pareattVerùm quoniam ex hominum te iudicio ac auétoritate exemeris : tecum dé ApoftolifententiacongrcdiarjVt oftendâj ftiandatum Apoftolos habuiffe corporis

N. VI LI AG A G N. A D V E R S.' faciendi: Calix (inquit)benediétionis quë bcnedicimus nonne communicatio fana guiniseft? Benedicipoculum fineaâione non poteft : agit enim qui ben edicit, fitqj benediâum quod benediâionem reci-pit: Vndefequitur.è vino fanguinem fieri alioquicalicis benediétio effe non poteft lànguinis communicatio,fed vini. Quum ergo vini poculum,adhibita benediôtione fiatfanguinis Chrifti pocuîum : quidmi-rum eftjG faciendi mandatum, ad demon-ftratam proximè fubftantiam applicueri-mus: vtpræfcriptum efleà Domino iudi-cemuSjCorporis amp;nbsp;fanguinis faciendi, ante quam manducetur ac bibatur.

De memoriae celebratione fuit deinde nobis negotium: Fratres tui ad pafsio nis tantùm rtiemoriam,diâ;um Domini co gebant ac coardabant : vt nihil extra paf-fionem, memoria celebrandum edixerit Dominus: egocontràcontendebam, vim inferri verbis Dei, neque fic ea capi opor-tere, quali praeter pafsionem nihil effe me’ moria repetendum prgfcripferit,fed fecun dum

CALVINI DOCTRI. t I B. III. IÖq dum veterum fententiam,memoriacoipo nsjincarnationê, omnemq; falutis difpen» fationem contineri,refurre6iionern,atquc aduentum. Adhuiusrei confirmationem ■vfus fum Gelafij tui teftimonio, quo tu FrancifciRegisaffenlionem tibi concilias; Gerte (inquit)imago amp;fimilitudocorpo-risStfanguinis Chrifti in adione myHe* riorum celebratur : Sedfi pafsionisfolius memoriacft, non corporis faciendi: non poteft Gelafij fententia fubfiftere. Audi ergo quomodo corporis fiinilitudinem,cii myftcrio Cœnæ conferri pofle intellexe-rim. Angeli niitio, virgo Maria falutata, amp;nbsp;bcnediäta,Spiritu Sanäo in ipfam fuperue niente,camq; virtute altifsimi obumbran-te.deSpirituSanéioconcepit, amp;nbsp;verbum caro faâ:um eft : Sic verbis Chrifti Dei,ab ipfomet pronunciatis, panis amp;nbsp;vinicreatu rabcnedida , fitcotpusacfanguis Domia ni.Itemcaro Chrifti,infufiont diuinæ cfa fentisE diuina effedla.vt in eainhabitetple nitudo diui n itatis corporaliter, defiuit eft fe communis. Ita tarnen vt nihil eorum quæ homini accidere foleant, immutatum fit,fed peccato excepto , remanferit caro in fuæ naturæ proprietate ; id eft,acciden« tibus:

s. VILLAGAGN. A D V E R Si tibus : Sic panisjinfufione diuinæ effentîæ, impleturSpiritu Sanfto, atqjtranfitione in diuinam fubftantiam/definit efle panis, fed fit corpus diuinum,tantum vt nihil ea-rumrerum quæpaniaccidunt.immutetur, fed remaneat in naturæ fuæ proprietate, id eft,proprijs acciden tibus.Hæc memoria eft corporis j quæ panis confecratione no-bis obducitur: Infuper oblatione corporis amp;nbsp;fanguinis confecrati,ac mutati,Chri’ fti agni mors annuntiatur(auâ;ore Paulo) donee veniat. Lege enim, oblationem in facrificium , neceffariô mors infequitur. Hoftiæ facratæ fraßio,ac manducatio,mors tem eciam approbat. Prætereà fpes reditus, quam nobis excitât Paulus, donee veniat Dominus, refurreélionis fidem facit ; Hos ftiam enim cæfam,nifi reuixerit, redire no pofie eópertum eft-His auditis rebus, Apo-ftolistuisinmentem nihil venit, quo me ab hac fidedeturbarerit.

Q Vccefsimus in huius verbi biberitis con ^fiderationem:fimiliter ( inquit Paulus) amp;nbsp;poculum poftquam cœnauit dicens.Hoc pOClb

CALVIN I. D O C T R I. LIB. III. l6l poculumnouum teftamentum eftinfan-guine meo, hoc facile quoties bibcritis in mei memoriam. Quid (inquit) facietis in Chrifti memoriam? AnputasPaulumdo-cuiffe,vt quoties fitis extinguendæ gratia, biberent Chriftiani, mortem Domini an» nuncientj Huius hæc fane non potuit effe fentcntia , aliud ergo faciendum edixir : Prætereàvisaftiua huius verbi biberitis, aliquid bibcndum pofciti non poteftab= folute capi:quid ergo bibetis? nunquid po culum fanguinisjvirtute Spiritus fanftijn Chrifti corporis memoriam effeâumÎHoc fane rationem habet. Nampaulo poftfua bijcit. Qu^i calicem Domini bibit indigne, iudicium fibi manducat amp;nbsp;bibit : fanguine ergo in fui memoriam , Apoftolis facien= dum Dominus imperauit, antcqua hunc biberent . Huius rei ratione exponit Apo-ftolus dicens : Quoties enim biberitis hoc Domini poculum , mortem Domini an-nunciatis;nifi ergo adhibita benediâio-nc poculum,vi Spiritus Sanßi (vti verbum caro fadtum eft ) in Chrifti memoriam efft ciatur, huius potu, mors Domini non an» nunciatur:Sed quare potu faéli fanguinis, fadiq; corporis manducatione, mors an-

H. VIllAOAGN. ADVEK? nunciatur,non potiùs vita quæ rtianducân« do fouetur ac producitur?

Id ei non erit intellcélu difficile, qui eX fuperiori capite didicerit,quis fit calix Do inini,amp; qua ratione id nominis habeat:quç ue menfa fit Domini. Vt Paulus oftenderet quomodode corpore Domini fecundum carnem participetur.Ifraelitarum obduxit exemplumiVidete (inquit) Ifraelfecundû carnem,nunquid qui Hoftias edunt, parti» ” cipesfuntaltaris? £rgo non fecuscorpo-” ris erimus fecundum carnem participes (nam de S pi ri t u fide participatur induitur que non manducatur Chriftus)acIfraelitj fecundum carnem eflenr al taris participes. Deinde vt fententiam fuam dilucidiùs apc ri ret,add id it, Quæ genres immolant, dæ -” monijs immolant,non Deo,nolo vos corn« iî municantesefle dæmoniorum ; Hoc dixit )) vtintelligaturfineimmolatione,fecundû carné, corporis communicationem perfici nonpoffe: Confirmationis loco fubijcit. Non poteftis calice Domini bibere amp;cali-cem dæmoniorum,non poteftis effemenfç Domini participes amp;nbsp;menfæ dæmoniorû: Vtrumq; calicem vocat ; fi ergo calix dæ-moniorum eft,quia dæmonijs immolatusJ calix

calix amp;nbsp;Domini dici debet , quia Deo immolatus : Si menfa amp;akaredæmonio-rum dicantur quia immolationi dicara ; menfaitem Domini, non aliarationedici debet, quam quia facrifiicio dedicata; Non hæc ergo fuit Apoftoli fententia, vt Calix Domini diäusfit, quiainaliumvfumin« fumatur quàm communis : fed quia Deo immolatus.Nam auétoreHilario : Omnis DeTrinii cöparatio ad intelligentiæ forma prsfumU lib.Si tur.vt id de quo agitur, fecundii excmplii propofitumaifequamur. Ergofecundum propofitum exemplum affequimur, Paulii calicem Domini voca{Ie,quia Deo, fangui« ne liter Ecclcfia , alioqui nihil effepotcfl ab cxemplo propofito alicniusmulla cnim facrifieij amp;nbsp;immolationis, ad rem non im« molatam ratio, ac proportio eft.

Ab his diétis docebimur,manducations corporisimmolati, eiufq; potufanguinis, eo ipfo,mortem Domini annunciari: non quod adhibenda verba fint,autelaboratæ veftræ in earn re condones,fed quia impoE fibilefitHoftiam manducari, bibiquelan* guinem immolatum,quin oblatio, morfq; huiusannuncietur: Verbû xetTo^t^nf, quo vfus eft Apoftolusjhuie fententiæ nos con-

N. VI IL A G AO N. AD VE R. firmare potefl::eft enim modi indicatiui amp;nbsp;temporis præfentisj quo nobis indicauit Apoftolus, eo ipfo (vtifuprà demonftra-tum eft) fanguinis immolati potu,mortem velab inuitisac tacentibusquibufcunque annuntiari: non ergo à Miniftri concio-ne, verbifque pendet mortis annuntiatio, fed ab ipfius immolationis potu ac mandu= catione.

Hinc contra tiiam traditionem conclu-do,affirmoq; præcepto Domini, poculum fanguinis,quo teftamentum fuum obfigna uit Chrifl:us,amp; cuius in Cœna eft commu-nicatio,inuocatione verbi fieri oportere antequam bibatur. Item huiusnonfolüm fecundumSpiritum,fed amp;fecundumcar-nem fieri à nobis communicationem opor terc,nec aliter quàm corporis manducatio ne ac fanguipis potu hanc fieri pofte. Præ-tereàeo ipfo vel a'mutis mortem Domini annuntiari, quôd immolatus bibaturfan-guis : Quare nullo modo à vobis annuntiâ ■ ri certum eft.

SI PANIS QVEM FRANGD mus corporis Dnmiui figura ßt, hune non poffe corporis efje participas tionem/edfigurit.

An fub fpecie panis Ghrifti lateat caro, ac fub vini fpecie,ipfius latent fanguis ex his Pauli verbis oftendi poffe iudico.Ca lixbenedidionis quem nos benedicimus nonne communicatio fanguinis efl: ? panis quem frangimus nónne participatio corporis Domini eft ? Nulla fane poteft fecun= dumhoc,inter fanguini. communicatio= ncm,poculumque benediiSione facratum, intermitti difterentiatnullaue inter corpo risparticipationem, amp;nbsp;quem frangimuspa nem interefte debet,fed corporis participa tio,eft panis ipfifsimus, vnaque cum pocu= lo res,fanguinis eft communicatio: non fi -guratur:£rgo à panis,quem frangitis,ac ca-licis veftri diffinitione,intelligemus,cuius rei fit vobis communicatio,cuiufue corpo= risparticipatio; Certum eft viniveftrum effe poculum; pancmq; triticeumeffe,eum quem frangitis. Quum ita habeat non etiä dubiumeft, non pofte veftram participa-tionem alterius efte reiquainquæàvobis frangitur, contra Paulum à cuius fententia dif5idetis,quia veftra opini o in Ecclcfiæ re ligione non acquiefcit,cibum poculumq; veftrum, à corporis amp;nbsp;fanguinis Domini difparatum diuerfumque tfte ftatucntes,

PANEM NON MAGIS PART^ cipitionis corporisßguram cjfe poffe, cjuàm ftmus unius pdnis figum^de uno edtn tespdne. Cdp. 14.

QVumergopanem corporis participaa tionem,ac poculum veftrum, fangui-nis efle communicationem doces, quiaha-rum rerum figuram acfymbolum, hafquc duxeris res difparatas effe,id fi in tuam grai tiamadmiferimu$,euadere no poteris,quin pro eo nobis dones , nosqui devnopane participamus non pofle vnumeflcpanem, fed hums fignum acfiguram : ita enimnoa ftrain corpus vnum reduótio, fignrariate debetvti àpanis fraétione corporis diuini participatio figuretur, Nam Paulo de vno edentespane, vnus funtpanis,vti qui fran-giturpanis,diuini eft corporis participatie! verbum enimfubftantiuû, vtrobiq; fuam feruat fignificationem : Sed Paulusàdæ-moniorum calicis exemplo, Hoftiarumq; manducatione comprobat :Calicem Domini non elTe figuram languinis: Videte (inquit)!frael fecundum carnem, nunquid qui Hoftias edunt participes funt altaris?

Hæc aurem ineptifsima eflet comparacio, nififecundumcarnem amp;nbsp;fpiritumitacor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

poris Domini no hums figuræ eflemus par« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ticipes,atque lfrael,fecundum carnem, amp;nbsp;Spiritum, altaris fuit particeps : nifique ita fecundum carnem amp;nbsp;fpiritum, Hoftias no. ftras non earum vmbras manducaremus, ac Ifraelitasmanducabant. Hoftia ergo velfecundum carnem vtraque effe debet, non . huius figura,aut folum fymbolum , alio, qui ab equis (vtaiunt)adafinos,fimilitu-do procederet : Igitur fi figura eft panis quern edimus,non veritatis corpus, hie pa. nis, corporis non poteft effe participatio fedfiguræ: nam huius rei eft participatio cuius fradionem effe fatearis.Huic fenten« tiæfubieda verba, omnem adimunt dubi-tationem. Non potefti.s (inquit) calicem

Domini bibere amp;nbsp;calicem dæmoniorum: Sifecundum carnem fymbolicus eft Domi nicus calix,acfymbolicèbibitur: fubftan. tialiterautem Ifraeliticus calix , altaris eft participatio amp;nbsp;bibitur : nulla (vel aftultif-iimo) ineptior duci potuit comparatio: Item non poteftis menfæ Domini efle participes, Semenfæ dæmoniorum; fi nullam fecundu carnem habcat menfam Dominus,

dæmones autem menfam habcant amp;nbsp;alta^ re iquorfum bæc participationirmcnfæà Paulo fada memoria eflfSed fi hac in remé fï ad menfam nulla fitdifsimilitudo, nec calicis ad calicem differentia elfe poteft: Si ergo(vtadpropofitum redeatoratio)calix Domini, figura fit, non veritatis corpus, menfaq; altarenon lit: dæmoniorum calix figura erit etiam non poculum : menfaq; non altare, fed altaris figura dici debebit. AtqueHofiiæmanducatio,non altaris erit participatio,fed huius rei figura côtraPau» lumdicenda erit.

Hæc dicentimihi noua emergit^iffi* cultas,participatioac commun icatio non confiftuntfubftantia,fcd in motu con fiderantur: nam participationis opus, rao= tus eft participantis : panis autem fubfian-tiaeft:necproprièmotus dici poteft ; non cnim motus,fed corporea res frangitur,vn= dePaulus erraffedicendus fit docens,parti cipationem effe panem quem franginius ; Contra banc diffiçultatcm, tuæ metony-miæ

C A L V I N I. D O C T R I. t I B. III. 165 miæpræfidio rationem, noftramquefens ' tentiampræmuniui;iudicauiparticipatio *' . nem à Paulo nó pro motu, fed pro re cuius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '

eft participatio,acceptameflcj, vtperinde didum efleintelligatur, quum dixitPanis eft participatio corporis,ac ft diftum fuift fet, panis eft corpus cuius eft participatio ; amp;fanguinis communicatio , perindeacft diäum fuiflet,Calix fanguinis Domini res cuius eft communicatio ; vtpariter nobis neceffario tranfubftantiationem prædica-uerit Apoftolus,ac dcfttionem fubftantiae panis,in carnem.

HOc exemplo panis amp;nbsp;vinum aqua mix turn , Dei verbum percipiens (vt ait Ircn/Mf.

Irenæus) gratiarum adtio corporis amp;nbsp;fan= guinisDominimon quod euanefcantfub» ftantiæ,in motumq; definant; fed quiavi verbi grariarum aCtionis,fubftantiæin car ncm amp;nbsp;fanguinem tranfeant, per metony-miam gratiarum aâionis nomen obtinue-runtiQucmadmod um exemplo à tepropo

N. VILLAGAGN. A D V E R, fito.circuncifio fœderis nomen habet,quîa M4»”. circuncifione fcedus initû fit.Iuftinus Mar inApo,z, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibum ( vtita

loquar ) Euchariftiafâtum nominauit, 8i Irenæus creaturam in qua gratiæ aôlæ funt, alij cibum gratiarum aâioneconfecratuni Eomodo, poculum eftinfanguinetefta» mentum,non quôd in poculum dicaturte-ftamentumtranfubftantiatûeffe, fed quia fànguine fuo lefus Chriftus teftamentum (vt docetTcrtullianus lib.q.aduerfusMar cionero)obfignauerit; Item Petra Chriftus diélus eft, non quôd in petram tranfmuta« tus,fed quia eius virtute aqua ex petra efflu xerif.

SIvttehivcexpedias,ad efteélum fuffu* gerîsjvelifq; participationem corporis, pro participationis effeótu capiiad eas è qui bus CS elapfus anguftias, effedus diffinitio tereuocat : is enim non eft fubftantia : nec panisfubftantia eft panis effedus.quamuis is efteélus à pane procedat : necfanèdepa» nis effedu inter nos participam us, vt vnus panis vnum corpus fi mus, fed de ipfo pane participamus;Nam quiafecundum carnem

amp;fpiritum vnuspanis vnum corpus fumus de vno pane, non de effeftii itidem partici« pamus, Prætcrea quoniamneceOarioqut de vno corpore communicant,id ipfum ef-ficiuntur,li de efteftu eft participatio,in efi feâum,non in corpus euadcremus, inqiie effedu maneremus, quum is in nobis mas nerettnam qui manducat carnem meam, non dicit, effedum carnis,in me maner, non in effedu, amp;nbsp;ego in eo. Ex his rebus concludo , participationem corporis per metonymiam, pro re cuius eft participatio \ capi oportere: vtiEuchariftia,ac eulogia dicitur corpus amp;nbsp;fanguis Domini :vnam-quc amp;nbsp;eandem cum pane qui frangitur rem effcîvtcorpus Domini, definat,idipfum« que cfficiatur, Præterea hoc miraculum, non fola fide,fed vera panis fandificatio-nebenedidioneque fieri : vt fine his rebus, corporis Domini participatio,fangui nifque communicatio exiftere non polsit : Prxterea hoc noftrum myfterium, non fo-lum participationisac communicationisfi nibusconcludi ac contineri : fed etiamla* crificijjfic vt panis quern frangimus,tam fa« crificium ac immolatio dici debeat, quam, quæ à Gentibus dxmonijs immolatur,Ho-

ftia dici pofsitdenique menfa dæmonio* rumaltareeorumeft, lie menfa Domini, huius altare dici debeatiConfequenter ers rare qui panem noftrum , id eft corporis participationem, fanguinifq; communio’ nem,figuram,non veritatis elfentiam nuns cupant:acproficentur facramentaliter, id eft figuiatèfolùm,non fccundum fubftans tiam,aliéna fpecie,in Cœna obteéium cor’ pus elfe Domini, Nam qui figuratè folùm, non naturaliter ac fubftantialiter in facra-mento,ac ex Sacramento corpus fe fumere exiftimant,re vera corpus fe manducare di cere non polTuntjfed phantafticèae imagi-nariè;quod enim in figuraeft,verèreali-terq; eue non poteft: Paulus etiam facrifi’ cium noftrum his verbis often dit Kwaf«-{nXoiz/lt;i;gt;To^Kuy(o/'; nam zelo affici nondcbe = ret Dominus ab honore difsimil),G noftra menfa non effet facrificio deftinata , ncc quereretur Paulus^quod honorem Deo di gnum, dæmonijs impertiremus : de menfa autem, non effeiäuanimoq; folo loquitur Paulus.

sPEK FIDEM HOxMlNIS SO-lant abfeji corporeo minißcrio,no5 in Cbri“ ßi ciirnein conuerti non poße.

TVi clientes nos ferre non potueriint intelligentes,fecundum cârnéin Coe= na, de Chrifti corpore participait oporte-re, mihiq; illndebant quum exemplo Euæ ac Adami ex Pauli ad Ephefios fcntentia noftram copulationem in tell i gi debere co tendercm : Catechifmi^; tui facrofandlis verbis me fiimmouebant,vbi docesiCorain« ttionis noftrte ntyfterium, Euditgelij priedicatione, fide uelin interpofita confickràeéiii corporali fubftdntictrum coniunilione. Hæc audieris ex iU lis quæfiuijhoc Sacramenrum,tanto ftudio àPaulo commendatum, effétne imagina» riumiEflc negantes deinde interrogaiii, quomodo id accidere arbitrarcntur : Rur-fuSjvbi opera SpiritusSanâi,id fieri refpó» diffent: quaçfiui,fi ad hoc-miraculum reue= ra nihil nifi Spiritii ac fidei manducatione attuleritis,quomodo Apoftoli, ad quos nondum Dominus Spiritum miferat, caro Domini effccti fuerintgt; aut quomodo vos caro ex eius carne, os exeius ofsibus cfficia mini, nunquideo modo idcredatiseffici, quo verbum caro fadum fit? An verb fine verbo, Spiritus in carnem veftram eflfufio, abfq; diuinæcarnisinteruentuefficiat, vt caro veftra in carnem Chrifti,locorum (vt ais)

N. VI LL AG A G N. A D V E R 9.’ ais) interuallo à vobis diftantem, inferatui^ autmuteturJHuius rei Apoftolistuis nul« lamrationem aut modum ineuntibus, o’ ftendi neutrum horum accidere.Nam fi eo modo,quo verbum caro faäumfit, id eft SpiritUjVerboque intercedente, intellexer ritis vos,camera Domini fieri,erratis, Spiri tusenimcaro veftra potiùs fieret, vtiver« bum carofaftum eft, aut vos inSpiritum euaderetis,quo ftultiùs ad corporis immor taliratem excogitari nihil poffet • prætereà ad verbum Domini, angelumquoqjeius, intercederead hoc miraculum oportcret, vti accefsit ad incarnationem verbi : nam vix mihi perfuadebo , hanc vim fidei ve« ftræàDeo tributam elTe, vt pofsit vitam Domini, re vera exiftentem in eius cor» pore,addexteramPatrisfedente , educere vt fimul abfensàCœna veftra fit fubftan» tialiter, amp;præfensfpirituaiiter,ideft,non eflentialiter amp;nbsp;vere : nam Sp.iritus vitae non eftnobisà Chrifto fine carnefuapro« miflus, Quum ergo à Cœna, diuinæ car-nispraefentiamablegetis , amp;profcribatis, effici non poftç affirmaui, vt caro veftra cum eaconiungeretur, quam minime con« tingat t nec obftare quod perfidem ope-rat io nisgt;

CAL VI N I DO CT R I. LIB. III. l68 rationisDeijCorpusDomini effici te pof-fe putes abique corporea manducatione, ficutiperBaptifmum in mortem , fimili-tudini mortis complantamur amp;nbsp;fepeli -mur ; non enim magis operatur fides in facramento corporis, quàm Baptifmatis : amp;nbsp;vti fine corporeolauacro fides operatio-nisDei, non tibi præftat quod Baptifmo confequeris: fic necipfa tibidabit, quod manducatione confequi debeas. Prætereà adductus tuæ traditionis auftoritate , id accidere negaui pofle ; quum ad carnis di-uinæ manducationemfolas animas admit« tas, bine corpora fubmoueas, ac expel » las ; quamobrem fi Spiritus ilia veftra man» ducatio, hanc vim conuerfionis, aut vnio. nisfecum habet coniunftam aut infipm: carnem Chrifti in animam inferi potiùs, aut animam in carnem eins exiftimarem: Item fi huic opinion! tuæ diffifusjàman» ducatione animâm cœpcris excludere, at-que in eius rei vicem, Spiritus infufionem introduxeris,{piritum vos fieri decet : nam auftore Domino ex Spiritu caro non na« feitur, fed Spiritus, Hine perfuafum ha-beo veftram infitionem , aut corpoream coniunâionem , ofsiumque cuio ofsi -bus

N. VILLAGAGN. A D V E R S. buscorapofitionem , effe imaginariamac phantafticam,depromptam ab ideis Riche rianisautPlatonicis.

His rebus examinatis, fupereft, vt quos rundam Patrû fententias excutiamus, qui-bus tui difcipuli grauifsimè nos ad eleuan= dam tranfubftantiationis fidem,amp;ad tuam fignificationem afferendam , oppugna-runt.

ImprimisIrenæj(quôd co audore me plurimùm deledari intelligerent) auxiliû accerlîuerunt : fed fupprefla ea dodrinx parte, quam contra vos pugnare perfpexe« rantjPdnw (mquiunt) communis percipiensuo^ cdtionemDei, fitZuchdrißin , dunbus rebus con= ßans,terrend cr cœlefti. Ex his verbis Irenæû docuiffeconiedura profequuti funt, Eus chariftiam verbo non mutatam efTe.fed ter renam panis l’ubftantiam, integram mane-re,eamq; vobis indicate animæ veftræ,cœ-leftem cibum effe lefum Chriftum, Sed vt huius conieduræ vanitas appareat : intes gramviri fandi fententiam appingemus: haclege, vtfi velitiseius aflentiri religio-ni,amp; dodrinæ,atque ex ea me expugnaue-ritisjfententiam obtineatis : Is Valentini re feilebat Hærefiæ, carnis faliiteæ abnegan-tis,

CALVIN I. DOCTR I. LIB. in. l6^ tis,amp; animam carne Chrifti ccelefti in fpem vitae æternæ educari affirmantis.

I Lie vero ali non animas folas,carnc Chrh ftiamp;fanguine materiali,fed homines 0= ftendit:vnde fieri nort pofle colligit,vt cor poravideant intcritum:Huius verba funt haec.Offerimusaute Chrifto,quæ funt eius congruentercommunicationcm amp;nbsp;vnita = tem prædicantes,carnisamp;fpiritus.Si Eucha riftiadiuinitate vacua fit, fed fola cohftct terreftri fubftantia, quomodo corpus Chrl fti,re terrena,cceleftiq; confiftere,prædica-re poterit-f earumque rerum vnitatem com probare?Prolequitur.Quemadmodu enim qui à t^rra eft panis, percipiens inuocatio- « nem Dei, iam non commufiis eft panis, fed « Euchariftia duabus rebus conftans,terrena Scccelefti, fic corpora noftra percipientia Euchariftiam gt;nbsp;iam non funt corruptibilia fpem refurrediotiis habentia.

Dei,définit efle panis communis. Er» go eflentiædiuinæ,infufîone,acperceptio-ne,pahis quod eraf,effe defijt, refq; noua fa dus efi::Mutatur ergo panisjn id quod efle cœpit,atque hoc modo à priore fubftantia, in diuinam tranfir; vt vbi priùs fola terrena fubftantia conftaret,poft mutationem dua bus fubftantijs,terrena amp;nbsp;cœlefti confiftat. Hæc autem terrena materia, qua poft verbi perceptioncm panis confiftit, eane eft qua præditus erat ante ipfim verbi perceptio-nemfvtadditione, verbique perceptionc, nuncconftet ilia propria veterenatura, ei addita cœlefti? Si ita eft,panis nondefijtef-fe communis. Nihil enim accefsione verbi, ab eo detradum, aut immutatum eft. Sed communis exiftens ea creuit accefsione. Quod fi hac tantum ratione quod creuerir, huncelTe communem defiuifteputetis, ex-peditemihi quomodo fieri pofsit, vtres prophana,id eft panis materia, diuinitatem ferre pofsit, vtcommunioneipfiusdiuini» tatis,diuina non efficiatur,ficuti caro, quæ ex Maria Virgine, diuinafadaeft. Hocfi probare non polsitis,Ecclefiæ aduerfari de finite, docenti Euchariftiæ fubftantiam.

CALVIN I. DOCTR I. LI B. III.' 17® non efle panem,fed fieri diuinam verbi car-nem.

SI Irenxum docuifie non intellexeritis.dl uinameffentiam,inSacramentum infun» di,fed feorfum ab ipfo,ab anima verbum co • medi, vnà quum panem corpus manducat : -delete,hoc vocabulum, duabus rebus conftans. Namfi feorfum à pane, verbum Dei manducetur ab anima, Euchariftia eo i pfo vacua,hoc non potcrit coftare.Si enim ver» boconftiteritjipfum verbum, tam pars erit Euchariftiæ , quàm res terreftrisî Addam quoquevos in blafphemiam maximam in» currere, fi putetis ab anima veftra verbum , vitamque,feorfum ä corpore Domini man» ducari:Chriftum enim foluitis, atque ani-mam veftram beneficiopafsionisexcludi-tis,quç non edat corpus paffum.Caroenim non autem diuinitatis eflentia, quæ in carne eft,paffa eft,

SI EVCHARISTIAE SVBSTAN. tianon tranfeat in Diuinam,earn tr ibus rebus con ft are,

'f, . .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 22.

QVôd fi verbi eflentiam à carne non ex pludatis:fed corpus integrum in pane edicontendatis, eaq-,rationeEuchanftiani corpore Domini conftare dixcritis, quod corpus Domini cum pane integro cohæ-reat,tribus rebus ceftabit Euchariftia com tra Irenaeum, propria terrena fubftantia, amp;nbsp;corpore Domini duabus rebus conftante, terrena Maria virgine , amp;nbsp;coelefti verbo Dei.

VNamihi resjdocumentoeft,lrenæurn credidifle,panis materiam in carnem, vinumq; in fanguinem Domini mutari : quod omnibus locis,corpora noftra ali, am geri,carnequeamp; fanguine Dominifubfi^ ' llere affirmaritivt loco paulo fupràà nobis enarrato videripotcft. Quomodoautem jj conftabit eis, eum panedn quo gratiæaétæ funt,efle corpus Domini,amp; calicem fangui nis eius, fi non ipfum fabricatoris mundi fi ” Hum dicant, id eft verbum eius, per quod ” lignum frudtificatjdefluunt fontes , amp;dat nbsp;nbsp;nbsp;i

CALVI N I DOCTR I. t 1 B. Ill- I7I autem rurfus dicunt carnem iu corruptios nem deuenire,amp; non percipere vitam,quæ «c àcorpore Dominiamp;fanguine alitur? Vir« Sanâiis panem corpus Domini nonmagis fignificare, vinumqueûnguinem afferit, quàm in remedium immortalitatis, vero corpore amp;nbsp;fanguine Domini, noftracorpo raconfifterealiq;doceat.Paulôpôft, ergo, aut fententiam m utent, aut abftineant ofife= rendo quæ prædiéla funt.Noftra autem eft confonansfententiaEüchariftiæ:amp;£ucha-riftia rurfus confirmât noftram fententia. Offcrimus enim quæ funr eius, congruen-tercommunicationem prædicantes carnis « ac Spiritus. Quum Ecclefia offerri Domi- quot;nbsp;no quæfunt eiusdemonftrat,panem amp;nbsp;vi-num aut eorum fpeciem non iiitelligit, fed corpus amp;fanguinem. Item fi feorfum àpa= neChriftidiuinitaspercipitur, hæcq; non infit in Sacrameto corporaliter, eueniet vt autSacramenro , non prædiceturcarnisamp; fpiritus cómunitas,aut falfum fit in Chrifti carne diuinitatem corporaliter inhabitare.

Vides ergo co ipfo gladio in Ecclefiam à te deftrilt;fto,tuam fuffodicóficique dodri-nam.Nam gratiarum adione,panis, corpus Domini fieri oftenditur,ipfumq; ab Eccles

fia fub fpeciebus offerri, humanamq; carné ali oblatocorporeamp;fanguinc. Et nonfe-cus in Chrifto incarnato,carni diuinitatem vnitam ciïe.quàm in Sacramento res terre» na cum cœlcfti cohærcat.Tandem confide« remus quid Eucharifnæ vox fignificet : Pa» nis (inquit)communis efTe definens.fitEu» chariftia corporis amp;fanguinis: quid ergo fit? Vt Latinè loquamur fit aélio gratix Dei omnipotentis : Paulus banc eandem îuXoyzcVjidcftjbcnediâionem vocat: Panis er go tua cótefsione fit aétio opufq; Dei:quo-rnodo autem intelligemus panem exinani-rijVtin aâionis motum definat? aétio e-nim motus eft, non fubftantia . Hune in errorem te credo non incitabis,vt id putes. Sedkquod panis communis,naturæ opus efi fe definens diuinæ gratiæ opus cfie incepe-rit:verbi ( vtait Cyprianus) omnipotentia lupcruenientc,Secundum hæcEuchariftia, id eft,adio gratiæ, nomen eft fubftantiuû, non eft verbale, amp;nbsp;pro re cuius eft opus amp;nbsp;aétio,ab Irenæo fumitur.Vti apud Paulum panisquem frangimus , corporis Domini participatio,amp;Cagt;lix benediétionis, com-municatio fft f3nguinis,amp;falus, indicium, yita, refurreétio, redemptio, pro re ac corpore

CALVINI DOCTR I. MR. Ill lya pore cuius ij funteffeftus accipiuntur: fic amp;nbsp;teftamentum calix dicitur,quiapotu Ian guinis obfi gnatum eft:oblatio ac facrificiu pro re in facrificium æternum data,ac obla ta;amp;apud vetuftos Ecclefiæ fcriptoresSa= cramentum corporisjpro re (cuius eft facra tio) aliénafubfpecie latente, in incarnati Apolo, 2. Dei fub cómunis carnis fpecie latentis me-moriam (vt ait Cyprianus)accipitur: lufti-nus martyr amp;nbsp;gratiarumaftioncm, amp;nbsp;cibu (ft italoquiliceat)Euchariftizatum,idtft, aftione gratiarum affelt;äum,vocauit.

SVamfententiamIrenaeus j2. cap. 4.1ib.lt;c lUulto manifeftiùs oftendit.Sedluis dif cc cipulis dans confiliû,primitias offerte Deo Cxfuiscreaturis, non quaft indigent!, fttd^^ vt ipfi nccinfruótuofi nee ingrati ftntteum qui ex creatura panis eft,accepft, amp;i gratias egit dicenSjHoc eft corpus mcum, Si calice fimiliter,qui eft ex ea creatura,quç eft fecû ‘‘ dum nosjfuum fanguinemconfelius eft, Si « nouiteftamenti nouamdocuit oblationé, quamEcclefiaab Apoftolis accipiensin v-niuerfo mundo offert Deo.Non poteft hec

N. VILLAGAG N. ADVER, fententia in corporis ßgnificationemde-torqueri; Hacenim planum fit,Dominum, crcaturam vini poft verbi perceptionem, fuum fanguinem confelTum efte, nouique teftamenti noua oblationemdocuifle, Ex quomihimirumeft, te pudore nonaffici, quumhuius virifandifsimi, amp;nbsp;orthodox! audoritatCjEcclefiam oppugnas. Is fimili-ter mixturam calicis, quam tanto odio pro« fcquerisjtuctur vehementifsimè,Ebioneos jj hacre confutans; Vani autem (inquit) amp;nbsp;Ebionei, vnitionem Dei amp;nbsp;hominis, per fi» dem non recipientes in fuamanimam,fed in veteri generationis perfeuerantçs fer-” mento, reprobant itaque hi mixturam vini ” cceleftis, amp;aquafolafecularis voluntcfle:. ” non recipientes Deum adcommixtionem 33fuam:Videcarncm diuinitatiChriftinon 35 miniïs vnitam eftcjquam aqua vino permix 3, ta fit.Paulô poft.'Et quoniam membracius fumus,amp; per crcaturam nutrimur,creatura autem nobis præftat folcm fuum oririfa-ciens, amp;pluens quemadmodum vult, eum calicem qui eft creatura, fuum efl'efangui-nem confirmauit, ex quo noftraaugetcor= pora.Videfecundum carncm,corpore Do-)} mini,noftra ali augerique corpora, Quan-

CAL VI N I. D O C T K I. L I B. in. 173 do ergo amp;nbsp;mixtus calix, amp;nbsp;faöus panis,per- “ cipit verbum Dei,fit Euchariftia fanguinis amp;nbsp;corporis Domini lefu Chriftijex quo au= ic geturamp;confiftit carnis noftræfubftantia. cc LegeEuchariftiam fieri: Non autcm fit pa= nis: Aliud ergoquàm panemfieri necefie eft, vt Euchariftia falt;fta elle dicatur : Sequi= tur,Qupmodocarnemnegantcapacem eh fe donationis Dei,qui eft vita sterna, quæ fanguine amp;nbsp;corpore Chrifti nutritur.Con= ‘5 fidcra vtrumq; à te negari, quod hie acerrû mè propugnat, crcaturam qua viuunt corpora,fieri corpus,amp; fangulnem Chrifti : ex quibus noftra corpora augenturamp; confp ftunt. Prætereà videmixturamcalicisap-probarijCarnemq; noftram sterna vita,que eft corpus pro nobis paffum, in fpem refur« reftion is^ali.

HAneporro efl'eEcclefiæ incorruptæ G demmultislocisatteftatur,vt lib. 4. cap,64.Agnitio veraeft, Apoftolorum do=” ârina amp;c antiquus Eccleliae ftatus,in vniuer ” fomundo, amp;: charactere corporis Domini, y 5 fecun=

33 fecundum fuccefsiones Ejgt;ifcoporum,qui« bus illi eam.quç'in vnoquoq; loco eft, Ec-^^clefiä tradiderunt.quç peruenit vfq; ad nos cuftoditafine fiâjione.fcripturarû tracbtio ’’nepIenifsima.Notaab Euchari (lia charade ’’ re corporis Domini, religionisintegritaté 5’approbari, amp;nbsp;quid (îtcharaéler confidera. 3) Item lib.^.cap. i. Quum autemadeamite-35 rum tr2ditionem,quæ eftab Apo{lolis,qiiae 55 per fuccefsiones presbyterorû in Ecclelîjs jjCuftoditurjprouocamuseos,' qui aduerfan« tur tradition!. Item cap.j.Traditiohem ita-que Apoilolorum in toromundo manife» ’’iïatam, in Ecclelîaadeftncrfpiccreomni-” bus,qui vera veünt audire, amp;nbsp;habemnsan» numerareeosqui ab Apodolis inilituti fût

33 Epilcopos in Ecclefijs,amp; fucceflores eorum 55 vfqueadnos: Sed quoniam valde longum eft,in hoc tali volumine, omnium Ecclefiaa rum enumerate(bccefsiones,maximç amp;an tiquifsimæ,amp; omnibus cognitæ, amp;nbsp;gloriogt; ” fifsimis duobus, Petro amp;PauIoRomæfun‘ datæ amp;nbsp;conftitutæ Ecclefiæ, eam quamha-” betab Apoftolis traditionem,pcrfucce(sio nesEpifcoporum peruenientem vfque ad 33 nos indicantes, confundimus eos omnes, 55 quiquoquomodo, vel per fui placentiam malam»

CALVI NI. D O C T R I. L I B. III.'74 malani,vel vanam gloriam,velpercæcita= “ tem,amp;inalam fententiam , præterquam*' oportetjColligunt : Ad hanc etiam Ecclettc fiam propter potentiorem principalita= «c tetn , necefleeftomnem conuenireEccle-fiam,hoc eftcos quifuntvndique fideles in qua Temper ab his qui funt vndique confecrata eft , quæ eft Apoftolis tradi = tio. Fundantes igitur amp;nbsp;inftituentes bca = ti Apoftoli Eccleïiam Lino Epifcopatum “ adminiftrandum Ecclefiæ tradiderunt. “ HuiusLini Paulus in his quæ funt ad Ti- «c motheum cpifrolis meminit. Succefsitei sc An3cletus,poft eum tertio loco ab Apofto» jc lis Epifcopatum fcrtitur Clemens.Clemen tifucccdicEuariftus. Euarifto Alexander; Acdeinceps fextus ab Apoftolis conftitus tus eft Sixtus , ab hoc Thelefphorus, qui “ etiam gloriohfsime martyrio finiuit vitam Deinceps Iginus.Poft Pius,poft quem Ani= ‘e cetus. Quum autem Aniceto fuccefsiflet sc Soter,nunc duodecimusab Apoftolis loco sç Epifcopatum habetEleutherus. Hacordi-jç natione amp;nbsp;fuccefsione, ea quæ eft ab Apo’^^. ftolisEcclcliæ traditio, amp;nbsp;veritas,amp; præco-natio, vfque ad nos, amp;nbsp;eft hæc plenifsima^^ oftcnfio vnam amp;nbsp;eandem viuificatricem *

N. VILLAGAG N. A D V E R. fidem cfle, quæ in Ecclefia ab Apoftolis vf» que nunc fit confecrata amp;nbsp;tradita in verita« te, Qixum hune ex Apoftolorum traditio» ne,panem fieri corpus Domini docerc vi' deas:hoc etiam corpora noftra pafci:præce» ptum Apoftolis à Domino datum corporis offerendi,ne infruä:uofi,amp; ingrati fint, vi» niq; mifeendi. Noli hanc à natura tributam tibi dicendi facultatem,huc conferre.ac in» fumere,vt orationis artifieio amp;nbsp;viribus,aut exquifitis verborum illecebris, incautos ir-retias:vtab Apoftolica dodrina deducas; nolialiorfum fynccram viri fandifsimi fidem, amp;religionem interpretari,atque ab eoenunciata fit. AEquumeft tehuiusau-doritatem approbate, quem in teftemac-cerfis.

QVOD TERTVLLIANI TE-fiimonio non bene utMtur Caluiniini ad fuam dodrinam. Cap. 26.

ad‘ 'quot;prErtulüanum in Ecclefiam etiam ad tui X commenti confirmationem promo -Mxreio/j. ues : Huie vtinam fidem adhibeas. Qnantu admeattinet,tibifpondeo,ii huiusiudicio ftare confenferis, me ab eins fententia mini mè prouocaturum. Vnum huius didum in veftram rationem infleditis, eoncifum, amp;nbsp;di=

CALVI N I DOCTR I. LIB. III. I7J diftortunijVt à leâoribusagnofci non pop fit.Hoc eß (inquitis)co)'pMf ineum,id efi, ßgurA torporiimfj.Hoc qui legit folum,nihil habet quod aducrfus pofsit obducere.Sed qui pie nanti auftoris fcntentiam legerit,amp; perfpe-xerit, laqucos veftrae tradition-is facile de* clinabit.

FAlfasMarcionisantithefes,Tertullianus hocloco réfutât, is in nouo teftamento inelle nihil, quod vetere non fueritadum-bratum oftendir,amp; panem,vnam ex figuris fuilTe.quatn in Cœna Dominus impleuerit Vt fuperiori cius oratione verbis exprcfifsi misdeclaratur. Huius verba fubiecimus. Nam ex tot feftis Iudæorum,Pafchædiem clegit. In hoc enim Sacramentum pronun-ciarat MofesiPafcha eft Domini. Ideo amp;nbsp;af-feftum fuum oftendit,concupifcentia con= ‘f cupiui manducare hoc Pàfcha vobifcum,an « tequam patiar. Olegisdcftruólorem, qui te concupierat etiam Pafeha obferuare, nimi-rum veruecina ilium ludaica deleiftaretjAn ipfe erat qui tanquam ouis ad viiâimam ad= duci habens amp;nbsp;tauquam ouis coram tonlt;”

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dente.

N. V I LL AO A G K. A D V E R S, dente,ficosnon aperturus, figura fanguî-nis fui falutaris iqiplere concupifcebat ? Quum Tertulianus Dominum affirmer, in Cœna fanguinis fuifalutaris figuram im-pleuifle,quomodo vinum fanguinis elfe fi-guram dicere potuit ? nam figuræ comple* mentum fimul, amp;nbsp;figura elfe non potuit. '' PaulôpoftjProfeffus itaquefeconcupifeen ’’tiaconcupiuifle ederePafeha, vtfuumin» ” quit(Indignum enim erat vt quid alienum 5gt;concupifeeret Deus) acceptum panem amp;nbsp;diftributum difeipulis,corpus fuum ilium fecit.Poterifne ex his verbis concludere, amp;nbsp;affequi iudicio, hunepanem diftributum, non nifi effe panem credidiffe,quum dicat, effetftum elfe à Domino corpus fuum,vt Pa fcha, nonautem veruecinam manducaret? Sed verba hæc fequentia, te in figuræ opi= nionem inducunr,dicendo,Hoc eft corpus meum,id eft.figura corporis mei. CASVM NOMINATIVVM PRO

EXponis hoc vocabàlum (figura)nomh natiuum cafum occupare, cum fit abla' tiuu5abfolutus,quafi dixiflet,è figura corporis mei eft corpus, Hæcl'unt Tertulhani overi

CAL VI N I DO CT R. I. LIB. III. 176 verb3:Figuiquot;a(inquit) non fuiiïetjnifi veris taris effet corpus. Vide cuius temporis hæc ‘c verba funt : nili priùs panis figura fuifler, nuncnon effet veritatis corpus. Si nunc fit ventatis corpus, definit effe quodfuerat. Pâulô pôfttCur autempanem corpus fuum appellauerit,amp; non roagis peponem, quem “ cordis loco Marcion habet,non intelligens veterem iftam figuram corporis Chrifti,dis tf centisperHieremiam. Aduerfusmecogi- cc tauerunt cogitationes , dicentes ; Venite « conijciamus lignum in panem eiusfcilicet crucem in corpus eins. Itaque illuminator antiquitatum,quid tunc voluerit panem fi gnificaffe,fatis declarauit,corpus fuum vo-canspanem. Chriftum antiquitatumillu= ftratorem vocat, non figurarum nouacore, eumq; oftendiffe docet, cuius reiantiquis tus panis figura fuerit.

NOVVM TESTAMENTVM fitnguinc chrißi obfignatum docet Ter tub lidnuSftitc]; fanguinem in uino confeenri. Cap. 29lt;

VTTertullianus teftatiorem nobis fua fententjä relinqueret, fubiecir. Sic Si in calicis mentione teftamentii conftituens ünguinefuo obfignatum ; Teftamentum (in-

(inquit) fanguine obfignatum : Quidtibi videturCaluinedoclifsimefnunquidoras tionisartificio poteris nobis illuder^: : vt credamus teftamentum figura,amp; fignofans guini'i obfignatum efle,non fanguine : Sed infequensauétoris oratio, tibi ad earn rem impedimento eflepoterit,nifi doclifsimis rationibus inftruäus acccfferis. Huic enira fenten tiæ fubiungit, fubftantiam corporis fui confirmauit-Vinum autem corporis di» uini fubftantiam confirmare nópotuiflef* Quid enim eft vino ad corpus ? Addit Pam r Io poft. Vt autem amp;nbsp;veterem fanguinis fi-” guram recognofcas,aderit Efaias, Quis (im quit)aducnitexEdom,rubor veflimcntos 35 rum eius ex Bofonfed decorus in ftola vio-3, lenta,cum fortitudine. Quare rubra vefti’ J, mentatuaamp; indumenta ficut deforotor-cularispleno conculcato? Multo manife-ftiùs Genefis in benediâione ludæ : ex ” cuius tribu carnis cenfus Chrifti proceftuquot; rusjiam tunc Chriftum in luda delineabat;

” Lauabit (inquiQin vino ftolam fuam, amp;nbsp;in fanguine vuæ amiótum fuura,ftolam amp;nbsp;ami 35 iftumcarnemoftendens, amp;nbsp;vinumfangui» 33 nem ; ita amp;nbsp;nunc in vino fanguinem confe-3jcrauit,qucfn tunc in vinofigurauerat » In verba

Verba hæc animum inteiide : Sanguinem confecrauit quern tune in vino figùrauit, non dixit vinum confecrauit, fed fangui-nem. At^juomodo fadum id fuifle putas,ni fifub vini fpecic, fanguis benedidionefa-ftusfit^Cæterùmquidicit, quemtuncin vino figurauic, vültnc oftendere præfen-tem etiam fîgurani qui potuit apertiùs fua fententiam amp;nbsp;relîgionem oftendere cum Eccleliæ religione conuenire ?

Vldeamus ex eo,quod ali bi dixerit,an fi bi femper conftiterit : orationem do-tninicam explanans: Panem noftrum quo=}j tidianum (inquit)fermonem Dei viui,qui „ de cœlo dcfcendit,tum quod amp;nbsp;corpus eius in pane cenfetur,Hoc eft corpus meû.Pôft, Deftarionibus verba faciens : Non putant plerique facrificiorum orationibus inter- ” uenire,quod ftatio foluenda fit^accepto cor ” pore Domini.Videan facrificium Domini, » vocet fignum corporis : vt non ambiguum „ fit.fe de Euchariftia loquutum elle, facrifi=,, cijamp;corporismentioncm habentem,fubi „ didit, Ergo deuotum Deo obfequium re-

Euchariftia,an magis obligatïnónnc folénior ent Ratio tua,fi ad ararn Dei ftcte « ris?accepto corpore Domini, amp;nbsp;referuato, te vtrumque faluum efi,amp; participatio facri-« ficij,amp; executioofficij.Sacrificij participa-' ^çtionem efle cum corporis participatione eandéaflerit: Alibi Caro(in qui t)corporeamp; DeRffwr fanguine Chrifti alitur.vt Se anima de Deo rcft.Citr. faginetur. Pluribus alijs locisoRendipO' teftjhuncàtediuerfam oninino habere de Euchariftia fententiarr,quos breuitatiscau faprætereo.

SI SPIRITVALITER. ET NON coreoralùf r Chriflus editur,eum pafi fum cjje /piritualiter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SInosfpiritualitua corporis maducatios ne vrgere perfeueres,nobis fufpicioncm moucbisjte qifoqueciederCjIefum Chri-ftum,pairum efle fpiritualiter, non re vera: vt veritas figuræ refpondeat. Nam figuras reuera amp;nbsp;corporaliter manducatæ,fpiritu3« lt;nbsp;lemveritatis manducationem non figuras bant.’fed realem,alioqui non re vera manna cbmedi debuit,fed fpiritualiter: non re ve= raagnus tranfitus,amp;panesazymicomedi, fed Ipiritualiter. Eo enim modo edi debet

veritas,quo figura: vt veritas cum figura conueniret, fecundumTertulliani feuten« tiam in fua carnis refurredrione . Non ma -gis neceflarium fuit re vera Hoftiam pro peccato interfici,quàm offerri ac manduca-ri,vt facrificij fiat participatio.Si ergo intel ledlu,non revera manducatafit^non révéra madationem fadam effc concludes.

Ne ab Ecclefia difsidere iudiccris, tuarn fignificationem ftatuens tibi Cypria-ni fententiam epift.ad Magnum accommo-dastHic fi tibi æquè acceptus effet,atque mi hieft-, eoiudice litem noftram dirimi non detredares. Hf c verba funt quæ tu jpducis; Qu_ando Dominus corpus fuum pancm vo cpt,demultorumgranorü adunationecon genum,populum noftrum,quem portat,in dicat adunatum,amp;fanguinemfuum vinum appellat,de botris, atque acinis cxprcffum, gregemitem noftrum fignificat commix -tiqne adunatæ multitudinis adunatum. Ex bis verbis Cyprianum in eafuiffefen-tentia concludis, vt Euehariftia nihil effet, nifi fignum , amp;nbsp;figura corpons Domini.

Quoniam libro fuperiore huicloco fatisfe* cimus, non muleis verbis leâorem detine* bo.

GRANORVM CONTVSORVM realicommixtione,nonßgt;iritujli, realem fub* ftantiit noßrtt cum Chri/io mixtu-ram realiter ßgnißcari,

H Oc folum opponam, fi hæc granorurrt commixtio , fit membrorum Chrifti corporalium , in vniirn corpuscompado« rum exemplar,Cur eam noftram vnitatem nexu Spiritual! conftare tradis?Réali pos tiùs fubllantiarum commixtione conftare deberer, vti realis eft granorum contuforû mixtura.Quum ita fir,quumque Sacramen turn,non folùm noftram communionemfi gnificetjfed hæc, Euchariftiæ manducaiio-nis opera,perficiatur : ede corpus Domini dicenda eft, Cæterùm fi granorum mixtu-ra,noftræcum Chrifto in vnum corpuscos pulationis figura fit, ad hanc figurandam, mutatione veftra Sacramentili nihileft o* pus;hocenimtam extra Cœnam, qUàmin Cœna fignificatpanis.

CAL VI N I DOCTR I. LIB. Illlyp OSTENDITVR DE SACRIFI-, do corporif Domini Cypriani fen-

Ne quid ambiguiiatis ad Cypriani reli -gionem adhærear, eiusdoârinam hîc fubfcribam, quoaiiftorete errorisconui-étiiirtirifpero.Tu epift.ad Magnum nos op piigoas s ego tecum epiftola ad Cœcilium congrediar,qua fuam fidé docetapertiùs. Hic videbis.Cœnæ facrificium, elle amp;nbsp;cors pusamp;fanguinem Domini: Vinum ofFerri non debere,necpofre, nifi aqua mifceat’jr. Hoc homines, non animas ioJas ali corpore DominiiScriplitaduerfus Aqu3rios,ideft eos qui fobrietatisfpecie,aquam folam of-ferebant: huius hæc verba funt: Calix qui incommcmorationem eiusofFertur,mix» tus vino ofFeratur. Nam quum dicat Chri= '' flusiFrgofum vitis vcra, fanguis Chrifti non aqua eft vtique, led vinum : Attende cc fanguinem ex percufTo latere vitis vereeß ce fe vin'ü: Item nec poteR videri fanguiseius çç quo redempti amp;nbsp;viuificati fumus in calice, quando vinum défit calici,quo Chrifti fan» guisoRenditur . HÎc oRendi amp;nbsp;videri fanguinem dicit in calice, quo redempti amp;nbsp;vi» '' Uiheati fumus,non fignihcari. Paulo pöR.

In facerdoteMclchifedech facrificij Domt ni Sacramentuin præfiguratijm videmus : ^fecundum quod fcriptura diuina teftatur diciqJVlelchifedech, Rex Salem protulit « pancm amp;vinum. Fuitautem facerdosDei cc altifsimi,amp; benedixit Abrahæ:PauIàpoft. « Nam qui magisfacerdos Dei fumus.quàm

Dominus Deus nofterlefus Chriftus, qui facrificiû Deo patri obrulit ; amp;nbsp;obtulit hoe idem,quodjVïeIchifedechobtuIerat, pané amp;nbsp;vinum, videlicet corpus amp;nbsp;fanguinem; Vtrunque virpius contra tuam dodrinara afferit facrificiû corporis in CœnaPatri ob latum,amp;àMelchifedech,panis amp;nbsp;vini oblaa tione præfiguratum.PauIo pôft: Vt ergo in te genefi per Melchifedech facerdotem, bene Q didio Abraham pofsit rite celebrari, præ» ceditantè imago facrificij, in pane amp;nbsp;vino, IcilicetconftitutaïQuam rem perficiens,amp; adimplens Dominus,pancm amp;nbsp;calice mix-« turn vino obtuli|,amp; qui eft plenitudo,veri» i( tatem præfiguratæimaginisadimpleuit. Si

Dominus imaginis veritatem præfiguraiâ àMelchifedechadimp!euerir,non putandû eft cornplementum figuratum fuilie.Sequi tur; Sed pcrSolomonem, Spiritus fandus, ** typum Dominici facrificij pra;monftrat ims

c At V I N I D o C T R I. MB. III. l8o immolatx Hoftiæ panis amp;nbsp;vini, fed amp;nbsp;alta ’ „ ris,amp; Apoftolorum faciens mentionem;Sa’ pientia(inquit)ædificauit fibi domum,fub didit columnas lcpt£,maftauit fuas Hoftias, ” mifcuit in cratcre vinum fuum, amp;parauit” menfam amp;nbsp;mißt ftruosfnos, conuocanscû excelfaprædicatione,Venire,édité de meis m panibus, bibite vinum quodmifcui vobis: j» Vinum mixtum déclarât,id eft,calicem Do j, mini aqua amp;nbsp;v'no rnixtum, prophetica vo ■ cedenunti3t.Püftea,Lauabit in vinottolam fuamîQuando autem fanguis vuædicitur, quid aliud qnà-n vinum calicis fanguinis ” Dominici oftenditurf Paulo poft,vinum” vtiquemixtume(t,amp; idcoponitur,vcDo » mini fanguisvinointelligatur.Paulôpoft: 3gt; Torcularis quoquecalcatio Stpreflurata-j, xatur.qua, quoquomodo ad potandum vi „ num vcniri non poteft,ni(i botruscalcctur: Sicnecnosfanguinem Chrifti bibere,nifi ChriCtus ante calcatus fuilTer, amp;nbsp;preffus, amp;nbsp;” prior ante bibtrei, quàm credentibus pro pinaret ; Vide fanguinem à Domino po=” tatum,antequàm iplum difcipulis propina ret, nôergo vinum propinauit.Paulö póft. Vndeapparetfanguinem Chrifti non offer» ri, ft défit vinum calici : ci go calice obla-»

JJ tus fanguis.Adiungir, Necfacrificium Do-jj minicum légitima fanâificationecélébra» ri, nifi oblatio ôi facrificium noftrum re-fpondeat pafsioni, Aduerte quid de noftro ” facrificio dixerit : paulo póft : Sed cbrietas Dominici calicis, amp;nbsp;fanguinisnon eft tabs, ” qualis ebrietas vini fecularis;Quum diceret jgt; Spiritus fandus in pßl. Calix tuus inebriâs, 39 perquàm Optimus : calix amp;fccundumfpi* jj rituminebriansefle dicitur, alioquicate’ chumenorum vinuminebrian5:Paulôpôft. Potato fanguine Domini,amp; poculo faluta-” ri,exponatur memoria veteris hominis;Po» ” tato (inquit)f3nguinc,vt fanguinis fubftan ” tiam verè porari oftendattPaulo pöft:Sic ve 5gt; rö neccalix Domini non potcft eile aqua fül3,aut vinumfolum,nifi vtrumq; fibimi» j, fceatur, quomodo neccorpus Domini pogt; tert eile farina fola,aut aqua fpla,nifi vrrum queadunatum fuerit,amp; copulatum, Hi pa-nis viuuscompage folidatum: Hicepane ” farinaccQ fieri corpus Domini, non fjgnifi» cari apertifsimè tertatur. Cæterùm de facri= ficio non potert illurtrior fieri probatio, 33 quam ab hoe fando virofada fit :Namniii J, (ait)infacrificio quod Chriftus tfr,non niii

CALVI NI. D O C T R I. L I B. III. l8t lefusChriftus Dominus amp;nbsp;Deus nofterjp. “ feefl: fummus faccrdos Dei Patris : amp;nbsp;ip- ‘‘ fcfacrificium Deo Patri obtuîit,amp; hoc fl e= « ri in fuam commemorationem præcfptt, ic viique illefacerdos,viceChrifti verc fungi tur.qui id quod Chrittus fecit verèimita tur.Hoc de Cœnæfacriflcio inteUigi,nemo çft quinefciat: Nonenim præccpicvtcruî cispatibulumin mortis memoriam fubea= “ mus : fed vt quod in Ccena fecit,faciamus. Paulo poftiSic ergo incipit à pafsione Chri fti in perfecutionibus fraternitas retardari, tc duminoblationibus difcit de fanguineamp;u cruore eius confundi. De intelleótualiac inuiflbili potu non loquitur, cuius confu s flo nulla efle poteft. Quomodo autem pofl fumus , propter Chriftum languinem fun» dere, qui languinem Chrifti erubefcimus bibere?Videri Si cognofci poteft, hunc de “ fpirituali tuo potu non loquutum effe, fed ‘C decalicisfanguine.Paulopoft: Circa vefpe cc ram offerre Chriftum oportebat, vt often-deret occafum mundi.vt fcriptum eft, Ele-uatiomanuum mearum facrifleium vefper tinum; TempusCœnæannotatnon mor-'' tis.Non enim circa diei vefperam expirauit quot;nbsp;Dominus, oblatioque corporis in Cœna “

oftenditur. Paulô pôft: Et quia pafsionîj eius mentionem in îacrificijs eius facimus î pafsioeft enim Domini facrificium quod ofFerimiis, nihil aliud quàm quod ilie fecit, facere dcbemus: Quæ verô funt Chrifta-norumfacrificia , quibus fitpafsionis memoria niß Mifla? Vide quàm male tuatraa ditio cum huius viri religione cohæreat. Negas facrificium, hic approbar, amp;nbsp;tuetur: Negas mixturam calicis,hic olferri non pof fe nifi mifceatur.affirmat; Negas panem fie» ri corpus Domini,amp; vinum fanguinem,hic in contrariam opinionem totusincumbir. Non tarnen veritus eshocauôtore errorem amp;nbsp;commentum tuum prætexere.

VT omnem pofthac occafionem,huius auóloris appellandi tibi præcidamus 5 tranfubftantiationis religionem ab hocap« probari.acerrimeque defendi oftendemus, fermone deCœna Domini. Cœna (inquit) difpofita inter Sacramentales epulas.obuia uerunt libi inftituta antiqua, amp;noua:amp; conlumptoagno , quem antiqua traditio proponcbatfinconfumptibilemcibumma«

CALVI NI. D O C T R I. L I B. in. 182 giflerapponit difcipulis, nec iam ad elabo- ,, ratainipenfiSjamp;arte.conuiuiapopuli inui tanrur, fed immortalitaris alimoniadatur, àcommunibus cibisdifferens : corporalis fubftantiæ fpeciem retinens : fed vii tutis” diuinæ , inuifibili cfficientia, prôbans3d= ” effe prxfentiam. Hic virturis diuinæ, adef ’gt; feprxfentiam, fubpanisfpecie profitetur. Tu tamen aperte Euchariftiam , in Sacra» mcntorum refolutione,diuinitatispræfen-tiaexpolias. PauJopoft. SJgnilîcata olim,, à tempore Melchifedcch prodcunt Sacra = menta,amp; filijs Abrahæ facientibus opera cius.fummus facerdos panem profert amp;nbsp;vi-num : Hoc cft ( inquit ) corpus meum : Cum hoc amp;nbsp;reliquis vetuftis fcriptoribus hacin fcntentia difcordas, eosinfcitiæ,8i frigiditatis, in tuo in Gencfim commentas rionotans. Ex quomagis tuumingenium admiror, qui non verearis eos in commen« ti tui confirmationem teftes productre, quorum auôoritateamp;doâ;rinaconuince-ris.Paulo poft, Manducauerant amp;nbsp;biberant deeodem pane fecundum formamvifibi-lem ; fed ante verba ilia, cibus ille commu-nistantùm nutricndo corpori commodus erat amp;nbsp;vitæ corporalis fubfidium mini» ftra.

,jftrabat,fed exquoà Domino didum cft: j^Hocfacite in meam commemorationem, hæc eft caro mcajiic cft fanguis meus, quo» ’ tieftunquchis verbis amp;nbsp;bac fide aélum eft, ’’panis il le fubftantialis, amp;nbsp;calix benedidio« ” ne folenni facratus ad totius hominis vitana J’falutemqueproficit.fimul medicamentum, 33amp;holocauftum, ad fanandas infirmitates, purgandasiniquitates exiftcns. Huic,in jjhac fententia, duabus potifsimùm rebus es contrarius: AffirmasEuchariftiam efl'epa« nem, nulla virtutepræditum,fignumcor« poris Chnfti :hic afleritholocauftumelfe ad fanandas infirmitates,amp;medicamenruni ad purgandas iniquitates, Tu abrogas congt; fecrationem, amp;nbsp;preces anaphorætadaini-cum quendam refcribens, earn non vacate incantationisillufionibus: Hic poft verbo» rum pronunciationem, amp;nbsp;lolennem bene-didioncm, panemmutari, amp;ècommuni, « holocauftum fieri docet. Progreditur vir ttfandus. Quandiuinquienscibiilli, qui ad JJ diem feftumétant parati, à conuefcentibus

Apoftolis fumebantur.veterisPafchæages batur memoria. Necdum ludas ad veterem vitain pertinens, diabolo inuadente amp;oc« “cupante animam eius, egredi cogebatiir:

CALVINI DOCTR I. II B. III. l8j Sed vbi facrum cibiim mens perfida tetigit “ amp;fceleratû os,panisfanótificatus intrauir, parricidalis animus, vim tanti Sacramenti « nonfuftinens, quad palea dcareaexuffla- te tus eft.Huie répugnas etiam.docens ab in fi» delibus non carnem Domini, fed fignum tantîim manducari. Sequitur Paulo poft; Hoc Sâcramentum aliquando corpus , aliquando carnem amp;fanguinem,aliquan-do panem, Chriftus appellat , portio-** nem vitææternæ cuius fecundum hasevi-^® fibilia, corporal! communicauit nairæ. ’ lt;« Vide aeternæ vitæ portionem corporali haturæ communicatam. Sed in Euchariftia ƒ fi ineft portio vitæ æternæ, huius rei fignii ca ipfa vacuum elfe non poteft: Paulo pôft; Panis ifte communis,in carnem amp;nbsp;fanguiné mutatus,procurât vitam, amp;nbsp;incrementum corporibus.Huic aperte aduerfaris:panem incarnemmutari negas,corporaquecoma municantium,ali carne Domini : lcd fecun dum huius fanctifsimi viri fidem,culpa nó vacabisjillum tuum amicum quendam ido lolatriæcrimine condemnans,quôd in Mif fa panem adoretî Carnem enim diuinam potiùs, fecundum huncteftem tuum ado» tat; Subijcit virfanétus:Ideoqueex ton»

fueto rerum efFeclu, fi dei noftræ adiuta in« “ firmitasjfenfibiliargnmento edoâaeft,vifi

bilibus Sacramentis, ineffe vitææternæef»' feâû zAdorarur ergo vitas æternæeffedus in Euchariftia,non paniszPaulô pôft, Panis ifte quem Dominusdifcipulisporrigebat, non effigie,fed natura mutatus,omnipotcn tia verbi faâus eftcaro: amp;ficutinperfona Chrirti humanitas videbatur,latebatdiùi' nitaSjitaSacramentovifibili, ineffabiliter “ diuinafe infundit effentia, vt effet circa Sate cramenta religio,amp; ad veritatem,cuiuscor ct pusSacramentafunt,finceriorpateretacccf fustVide panem omnipotentia verbi in car nemmutari.

HOclocotuos Euangeüftas tamgraui« terconcufsimus, vtquicquidocclu-fum animo continerent, euomere coaäi fint: Mutari panem quum nullomodoin-ficiari poffent,ad Sacramentalis mutationis euafionem confugerunt : Q«od (inquiunt) Cypruttus dicit d^ mnMione, illdm nos concedi= ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mns,

W«i, fed Sdcrdmentdlem ; (y tuncfdtemur non c/)i* giem/iueformdm ty acadentid pdnis,fubirehoc tnunus, ut ßnt Sicnmentd corporis er fdngui* ttis^ Domini : fed ndturdm er fi^b/ldutidm ipfdtn pdnis O' uini, mutdri in Sdcramcntd corporis Oquot; finguinis,cr cjubdfubfiätid ipfd no effigies nutrit, itdcorpus chriflicrdnimdmnoflrdmdUt. Inge» niofam ill i, prima fpecie mutationem com-minifcimihi videbantur:fed quumadpe» nitiorem indagationem penetrauimiis,hçc in fumü euanuit : intcrrogaui quo aiiftore Sacramentalem mutationem nobis trade-rent,aut traditam defenderent: quis om-niumita effet vnquam elocutusJamp; expo-ncre rogaui, quæeffet Sacramentalis natuc ræ mutatio: quóue hanc vocem (Sacramen talem) refpicereexiftimarent f An ad nas turam ? vt hæc poft mutationem, Sacra« mentum aut Sacramentalis natura dici pof-fet? An potiias intelligcrent naturam im« mutatammanere ? nec poffereifacræ,vi-fibilefignumeffe, quia eft inuifibilis fied ipfam mutationem,id eft,a6tum ilium mu-tationis,vocari poffe Sacramentum, aut Sa« cramentalem , quodmutationiscuiufdam alterius Sacramentu, aut Sacrameialis effet, vti lauatio corporis, fpirituslauahonisSas

tî. villagag N. ADVERS» cramentum,amp; fignumeft ? Nammutatio hæc,fuiipfiusfignum,ideft,Sacramentum, lîbi efle non poreft: nec ïîbi ipfi Sacramen, talis : neque nieo iudicio res vlla fibi eû fui ipfiusSacramentum: De hoc quantum di« feendo confequi potui, iudicaui,rem Sacra mentalem, efle Sacramenri participem aut Sacramenti eft'eôtricem,non facramentum: aliud enim mihi videttfr efle Sacramenta-lem,aliud Sacramentum.’Hoc intelledo,Sagt; cramentalis tua hæc mutatio,-Sacramenti cuiüfdam eft particeps,non Sacramentum! fl particeps fuerit, rem aliquam qua cum participer, fibi coniunâamhabeat necefle eft; quam ergo habebit Sacramenti partici« pem, aut quod etit Sacramentum ad quod hæcipfapertineàtfSi offendilfe medixeris in Sacramentalis vocisintelligenti3,ribiau âoritarem Pauli obijciam dicentis.hos efle fpirituales, qui funt Spiritus participes,id eft,qui Spiritu Dei ducuntur,quique faâa carnis Spiritu mortificauerint. Nam qui a Spiritu camera mente fubduxerit, défi’ net elfe fpiritualiSjfed Spiritus remanebit : SicChriftus Deus, fpiritualis eft, propter fanâi Spiritus ineftabilé communionem, nonfpiritus; fie amp;nbsp;animalis homofadus

CALVIN I. DOCTR I. L I B . III. 185 in animam viuentem, aut caro equina in e-quum viuentem facia,dicetur an.imalis;Er-raret igitur qui animam animalem,aut Spi« ritum fpiritualê vocaret:Sic qui mutationc facramentalem, quæ cuiufdamSacramen-ti particeps non fueritappellabit,reprehe# fionilocumrelinquet : His intelleélis vi-deamus an panis natura , Sacramentalis aut Sacramentumcorporis effe pofsit; de Sa-cramentali mcum iudicium è luperioribus fatis liquerepote(l:effe(meafententia)non poterit mutatioSacramentalis;niii vera fue rit naturæ panis mutatio.

Videndum eft ergo an natura in Sacramentum corporis Domini tranfirepofsit • Adhuius rei intelligentiam : tarn naturæ quam Sacramenti confideratio pertinet; nà tura omnino eft inuißbilis di fimplex : ea enimquæoculis obducuntur , quæuefub fenfum aliquem cadunt, natura non funtj fed fpecies amp;nbsp;accidentia : Sacramentum aus temiacræ reiinuifibilis,fignumeflCjà vo-bis diffinitum eft : Signum verb omne, vi-fui aut fenflbus fubieólum effe,planum eft, nihilominus tarnen Sacramentum aliquan-dofignum remquefacram compleólitur, VC noftra benèdiétio ac gratiartim adtio ;

tumq; Sacramentum amp;nbsp;vifibile amp;nbsp;compofi» tum efle neccfle eft: natura ergo panis firn» plexjamp;inuifibilis, in Sacramentû corporis vifibile,ac compofitum tranfire nô potiiit : fed in carnem amp;nbsp;fanguinem Chrifti inuifi-bilé,ineffalgt;iliter(vt ait Cyprianus)immu-tari ac tranfire poteft,ac latere,tuncq^ Sacra mentaliter,id eft,fub fpecie panis, fecundû Ecclefiæ religionem mandiicari, aut Sacra* mentaliter in Sacramento, fub panis fpecie incfle poteft. Sed tuo modo nec effe,nec manducariSacramentaliter, fimulpoterit, id eft figuratè amp;nbsp;re ipfa: quôd enim figura* tè alicubi eft, id re vera ibi elle non poteft: Nuncad Cyprianum redibimus. Panisifte quem Dominus difcipulisporrigebat, nô «effigie , fed naturamutatusomnipotentia te Dei faétus eft caro; amp;ficut in perfonaChri te ftihumanitas videbatur, diuinitas latebat, çç ica Sacramento vifibili diuina fe infundit eflentia, vt effet religion! circa Sacramenta deuotio, amp;nbsp;ad veritatem cuius corp us Sacra “ menta fu n t,fi ncerior pateret acceffus.

Meâcci[gt;idtur,nonprofulgt;fldntù,nondebnif-fe did ifi carnem, fed in carnis uirtutent aenaturammutari.

C ALVI N I. D o CT R I. tlB.IH. 18^ Vide in quos te,Cypriani vincula rcuel lenteni,erroris ftimulos induis:muta-tur(inquit) naturapanis in carnem Chrii ” fti:Tu verOjNstfMrd non fubftintid pdniï, in figni fcationem arnit chrifti mutatur: u naturam pa= nistuomodointelleâam , in carnts natus ram mutaridtxilTes, vt natura in naturam mutaretur.id eft,virtus in virtute, aut con -ditio in conditionem, vtcunq; ferendus ef-fesifed mutari naturam in fignificationem, autconditioncm, quisferrepoterit?Præ* tereafi naturam panis , ideft vimpaniinfi« tam,tranfire dixilTes, fic vt Euchariftiæ fub ftantia, in carnis fubftantiam non tranfiret, fed huius fola vis, in vim carnis mutaretur, indiligentibus forte fatisfeciffes, quamuis à Cypriani fententia maxime declinalTes: dicit enim naturam panis, in carnem , non in carnis naturam mutari, ex quo proba-bile eil, hunc naturæ nomine, fubftantiam intellexiffe, vt fubftantiæ, infubftantiam effet tranfitio, nam fi vis panis quæ incorpo reaeft,in carnis corpus, acmateriam tran-firet, mirabilior effet, quamfubftantiæ in fubftantiam tranfitio . si ergo ex Cypriani fententia, carnem Chrifti Sacramentas lemeffe, id eft aliéna tegi fpecie dixiffesj

^^eamque mutatam manducariSacramcnta-‘‘ liter, id eftfub Sacrament! rationeaut (vt « ait Cyprian us) fub Sacramento, aut fub pa» lt;c nis effigie, bene haberet: Nam inuocatio» lt;c ne verbi,Spiritual! tranfitione,id eft,inter-

ueniente Spiritu Sanftoj panisabfurhitur t- fubftantia, amp;i incarnera Chriftifubpanis fpecie,definit,vti fub carnisfpecie,in perfo na Chrifti latebat diuinitas * hocque mira« culum verbi effeflumfacratione, ac omni-potentia,Sacramentumbenediftionis. Si virtutis diuinæ fignum vocatum efi:fideni enim habenti fignum,eft,virtutem Dei om nipotentis fuperucnifre,amp; fecundum tefti« monium Ecclcfiæjè pane carnem fadam cfi fe,prxtercreat3E vires naturæ; Quumergo à Sacramento tuo, ideft, à panis natura, ac fubftantia,effigicm panis cxcludis, illude-te nobis vifuscs*

SI SVBSTANT.IA PANIS NON mutetur,fed folim ßgnificet.uerbi omnipo^ teniiam effe (ttpcrfiuam.

SEd fingamùs natufam fimplicemamp;in-compofitam j compofirum effici Sacra* mentum: Hæc quoque efte tuo iudicio na-tiira definat,amp; figura fignumque Spirituai lis

CALVINI DOCTRI. t I E. III. 187 listuæ alimoniæ elfe incipiat, ex hocque coniedura profequere , eo modo virtute carnis Ghrifti (non ipfa carne) animam tuam nutriri,quo corpus,panis virtute nu= triatur.Qmum panis virtus fuafponre id fi* gnificet, quorfum verbi omnipotentiam à Cypriano adfcitam efle iudicabis, ad natua ræpanisin carnem mutationemîhocf^nè loco fuperfluum eft verbum Domini; tibi quidem vt te opinion i tuæ confi rmet,vtile effe poteft ; fed vtpanis quod natura (igni-ficatjidipfum fignificet,Deiomnipotentia fruftrainfumitur.

De pane vt corporis Chrifti figura fit hoc accipe ; Quotquot Ecclefiaftici fuere fcriptores,panem membrorum Chrifti corporalium antitypon,id eft,exemplar fimilis forms vfque ad confecrationem, ac diuinæ prsces anaphoræ,effe dixerunt ,id-que ideo exemplar dici,quod è multis per: fonis de Chrifti corpore communicanti-bus,vnuspanis,vnum cfficiturcorpus, vti ex pluribus granis,vnus efficitur panistfed poft confecrationem panem efle antitypon

N. VIILAGAGH. A D V E R. definerc, amp;nbsp;id ipfum cffici corpus,cuius eft participatio : Quod ergo à fe ipfo habet pa» nis,cur vt id habeat, Dei omnipotentiaro inuocabis.

DIVINAM ESSENTIAMSA-crdinentdlite r infundi non poj/e, duainuis filf crumentiiliter Idtere poßit.

MVIto magis ofFendi intuadiuinæ eß fentiæ facramentali infufione.Cypria nus facramento vifibili diuinam feeflentiâ infundere atteftatur , caq; infufionepanis naturam immutari.Tu hunc corrigis:facra-mentum inuifibile quum dixeris.nobisau« dtor es, diuinam effentiam fefacramentalis ter,id eft,figuratè infundere ; vnde autem hæc tibi iudicij deprauatio, vtconfinxeris diuinam veritatis eftentiam,figuratè aut fa» cramentalitcr feinfundere f omnium fim» plicifsima eft diuinitatis effentia : hæc qui» dem facramento atque aliéna fpecie tegi poteft, fed infundi facramentaliter non pogt; teft: nam quæ fua natura à facramento alie-naeft, non poteft facramentaliterinfundi, quamuis infufa facramento latere pofsit,vt (n noftra Euchariftia amp;i bencdiclione.

Infuper naturæ panis confidlam facra = tnentalem tuam mutationem,penitus euer« tis : quum cnim te interpretaris,profireris:

NrftMmn non mutari, fed augerifubliiniori nds tur.i^proprietate, acconditione ; Quum autem noua natura crefeit,panis G fallax non Gt ad ditum inersmentum,hoc verum effe debe-bir,non facramentale:Ilt;es item quae veraac cefsione cumulata eG,immutata efle perpe-ramdicetur, fedlocupletata, vnde hæcdi-cens, illudere nobis videris . Auguftinus quo tarn lubenter aduerfum nos vtimini, docetfacramentum hoc compoGtum efle, duobufqueconftare, amp;conGci,fpecie viG-bili,amp; re inuiGbili, carne amp;nbsp;fanguine domt ni noftri lelu Chriftitrem autem facramen» ti inuiGbilem,eiufdcm efle fubttantiam pla num eft: quum ergoreconftet amp;nbsp;elGgiefa-cramenturn, fl effigie fua rem exuas, facra« mentum deftruis; nam duobus conftare de finer,amp;adrem vnicam citra fpeciem redie gisîquo autem præceptore didicifti,vt vni-ca res inuifibilis flmul facramentum viflbi» Ieeflepofsitamp; compoGtum ?Hæc tam ins digna Caluini nomineeflecenfeo, vtflne rubore ea non pofsim refurare.

SI CALVINIANA SIMILlTVr do locum htilgt;cat,ncce/]ariô Sdcramentulitcr diuinitdtem in chriflo non cor: pordliter inhdbitdre.

VT ex histe retibus explicesjin blafphe miarum omnium maximam,te præci» pitem incitas : Hæc tua funt verba, b^Samdiui ntds ficrdmentdliter infunditur, pdne zy uino etid rcnidnentiluSjßcut diuinitdsin unitdte per/bnec, in humanitdie Chri/li erdt, ip/d bumunitdle etidmrcs nidnente ciim diuinitdte;zy tdmen pdnts mutdtur no rffigie-.nec in fubßdntidßed in ndturd : ut cyprid nus uerèdit-^non intelligens ndturdlem ßtbßdntidin pdnis,dbij(]e,fed per ucrbum Dfi ddditdm effe pdni dlidm fitblimiorem proprietdtem,ndturani zy con-ditioitem,fuprdndturam communispdnis, hoc cfi, guodßgnificet nos effe pdrticipcs Spiritus Dei. Caluinoricheros tarn male de Ch ri ft i diui-nitatefentientes, àteimbutos fuifle nun-quarn mihi perfuafiCTem -, nifiextuahacfi' niilitudine, quid de Chrifti carne indices, ac credas comperiflem : aHo loco quum tu Francifei regis,Gelafij audoritateaffenfios nemtibiconcilias, bacipfavrerisfimilitu-dine,vtifuolocopleniùs dicemus. Quum Gelafiusdixiffetpanisfubftantiam,in diui-, nam

pamtranfire , Spiritu Sarnfto perficiente, „ fubftantiam,fecundum Cyprianuin;vt à re ligioneRegem deduceres,dicis,Pdnù«o«de finit,feditapermdnet, utin chri/loDominofub' , fiMtiACdrnis,remMetiun{llt;idiuin£ : Quocuna que tuam hanc fimilitudinem acclinaueris, hanc e{re(vtinquitTertullianus)in parili» täte non difsimilitudine oportebit : amp;nbsp;vt ait Hilarius neceffe eft, vt fecundum propo fitum exemplum, rem de quaagitur, affe» quamur : Vtergointelligamus,quomodo diuina eflentia ineffabiliter Sacramento vi fibili fe infundit Sacramentaliter exponis hoc fieri,pane amp;nbsp;vino remanentibus, licut in humanitateChrifti eftdiuinitasjn vni-tatcperfonçcum humanitate,manens,Hçc tibi elegantifsima eft fimilitudo:mihi verb ineptifsima, ac irreligiofifsima . Hæcfite non fefelleritjCum humanitate manebit Sas cramentaliter in Chrifto diuinitas, fïcut Sa cramento vifibili, Sacramentaliter fe diuina in fundit effentia.carne eadem manente, fed per verbuaddita eifublimiorialiapro-prietate, natura, ac conditione,fupracom« muniscarnis naturam.Quis tibihoc credet Sed fi amp;nbsp;ipfe hue nolis te præcipitem dare, ytcarnis diuinitatem inficieris, fed vereac

N. VILLAGAGN. ADVER. naturâlitercarni hanc vnitam efleconfen-ferisjVt tuæ fimilitudini relinquatur locus, necefiariô re vera, non Sacramentaliter aut figuratè ( mutata fententia ) diuinam effen tiamSacramento vifibili fe infundere,pro« fiteridebes , vt panis natura fiat carofub fpecie,id eft,fub Sacramento vifibili:aut tis bi no habitat plenitudo diuinitatis in Chrl fti Carne corporaliter:fed Sacramentaliter quod credere Caluinoricheri mihi vifi funt,vt fuprà eft à nobis demonftratumî Quia tarnen propter infignern eorum blaf’ phemiæmagnitudinem, illorumreligio à mereiedaeff, tecontinerc non potuifti, quin tuus repulfæ dolor , in exiilimatio-nemnoftrameruperit,vt me atheifminomine affeceris . Quo verô animo id facere aufuscs.antè quàm decaufæ noftrææqui» täte plané cognoueris { Non fané tantum apud me poterit acceptae iniuriæ acerbitas, vt atheifmi iniuriamtibi refundam , aut te talemeffefufpicer:fedaffirmabo , doârfi namtuam hanc mihi videri, vt via fit, mors amp;nbsp;mendacium,ad Arrianifmum, Neftoria-nifmum^Atheifmum inducens.

NVncad fanguinis potum tranfit virfan ftuSjNoua eft (inquit)huius Sacramen ti dcfdrina, amp;lcholæ£uangelicæhocpii*^j mum magifterium protulerunt, amp;nbsp;doâri-næChrifti, primùmhæcmundoinnotuit’ difeiplina, vt biberent fanguinem Chrifti, ” cuius efum legis antiquæauftoritasdiftri-” élifsimè interdicit, lex quippe potum fan » guinisprohibet, Euangelium præcipit vt j» bibatur.Vides hunctuum teftemjdefpiri-tuali tuopotunon loqui, ideft,animæfox lius,amp;non corporis : Hue cnim non legis ediâum , fed ad realem fanguinis potum pertinebat : Secundum hoc ergo, corpori verifanguinispotum attribuit, vtprogreß fu orationisapertèdefcribitdicens.In qui-,j busmandatis hoc difeernere debet Chri», ftiana religio, quod fanguis animaliumà fanguineChrifti per omnia differensjtem»’’ poralis tantùm habet viuificationis e£Fe = ’’ â.um,ideoque ad obtinendam æternitatem ’’ non poteft perficere , quod femel obrus»» turn non furgit vlteriùs: bibimus autem de fanguineChrifti ipfo iubente,vitæ «ter-,, n»

lt;• **næcumipfo, amp;nbsp;per ipfum participes : Ine» pta effet ipiritualis ad materialem 1 j m il it u« do. Locorum multitudinefuperfedeo,vt ad alios auârores, quorum audoritatedo» ârinam tuam protegis,tranfeat oratio.

INnixus Auguftino (, que 3ult;9:oritate qua» dampræcipua , cæteris excellerc præ te fers ) tranfubftantiationis fidem proteris, in Ecclefiafticos hoc eius diétum incutiens Epi^. 23. Si Sacramenta quandam fimilitudinem ca» ad Boni rum rerum quarum funt Sacramenta , non ficium. haberentjVtiqueSacramenta elle nonpof-fent. Exhocconcludis Sacramenti naturâ cxpetere , vt panis materialisintegrafub» ftantia, in corporis ChrilliJignû relinqua« tur.Sedfalua pace tua : hxc affertioEbio’ nios ,carnem Chrifti diuinitatefpoliantes, potiùs quàm te decuit.Quid eni m habet pa nis fubfi;antia,diuinitate vacua cum diuina difpenfatione commune?

Dfco/ècr, Hæcverafuit AuguftinideEuchariftia dt/îz«.2.clt;lt;. fcntentia cùm earn effe figuram affirmarit, hoceß, ficuti Deus amp;nbsp;homo hæç duo Chriftum ef» ficiunt;

CA IVINI DOCTRI. UB. III. ficiunt: ficformameffigiemquepanisjcum diuina carne fiib forma panis latente Eucha riftiam efficere,amp; vti Deus ab homine diut di non poteft quin foluatur Chrifl:us:fic di uinam fubftantiam a panis effigie diuidi non poire,quin corrumpatur Euchariftia. Qua ex re inuifibile Chrifti corpus forma panisopertum , vifibilis corporisfiguram effe. Vide ergo quam male Auguftinum ini tellexeris^

EX CYPRIANO SACRAMEN-ti Euchitriftite ad incarnationem uerbi /ïtnili-tudo,cr Augujiini [cntcntix explicatió.

DOâifsimè Cyprianus hanc fimilitudi« nem exponit his verbis,Sicut in perfo na Chrifti,humanitas videbatur,latebat di- 3gt; uinitas,itaSacramentovifibiljdiuinafe in»,, fundit eflentia ; vt effet circa Sacramenta religio,amp; ad veritatèm,cuius corpus Sacramenta funtjfincerior pateret accelfusi Ap-paretjamp;oculishominum , fubieöaeftpanis vini fpecies, quum interim diuinaeoru fitfubftantia, vtiin terra apparebat forma amp;figuraferui hominifquecómunis,quum effet Deus,per quem omnia facfafunt; hæc èft fimilitudo Sacrament!,ad earn rem cüiüs cft

cft facramentum, quem nobis prædicauit Auguftinus.Sed neagnofceretur eius fente tia, verba fupprefsifti, quæ fi exprefia fuif-fentjdofSrinâ tua euertebant. Nempe ipfo «c die dominico dicimus hodie Dominus res te furrexit, quum ex quo refurrexit,tot anni (c tranfierinr.Cùm nemo ta ineptus eft^vt nos JJ ita loquentes arguat,elTe mentito$,nifi quia iftos dics.fecundum illorum confuetudiné cc

de quibus hæc gefla funt nuncupamus : vt “ dicaturipfe dies,quæ non eftiple,fedreuo= *‘lutione temporis,fimilis eius,amp;dicaturillo « die fieri, proprer facramenti celebrationê, « quod non illo die,fed iam olim fadum eft. a Nonne femel immolatus cft Chriftus in fe» JJ metipfo,amp;tamen in facramento,non folùm ^^peromnes pafehæ folennitates, fedomni

diepopulisimmolatur?Nec vtiquementi-*‘turqui interrogatus eum refponderitims ^'molari : Si enim facramentaearum rerum quarum funt facramenta , fimilitudinem « non haberent,facramenta non eflent. Im-

moIatioEcclefiæquotidiana,facramentum eft ac memoria eius,quæ ab ipfo Chrifto fa= ôta eft eiufq; nomen rctinet, quuminter rem immolatam differentia nulla fit.Ex ea-quefimilitudine( vtadiungit Auguftinus) im*

CALVI N I DOCTR I. LIB. III. immolatio noftra nomen accipit. Deinde addit, Sicutergo fecundum quendam mo dum facramentum corporis Ch rift i, cors ” pus Chrifti eft,facramentum fanguinis,fan- ” guis eft: itafacramentum fidei, fides eft: fed immulari Chriftum quotidie, 8c tacuis fti,amp; alio facramenti fimilitudineni tranftu lifti, Immolari enim dcbere aut pofte ne-gasjcofqjidololatrarum loco habes , qui hac in re Auguftino affentiant. Item non tb bi placet facramentum corporis,fecundum modum abEcclefia nobis traditum » cors pus efte Chrifti, vt puta certa confecratio» ne fieri.Nullo enim modo,re vera, Chrifti corpus in Euchariftia efte pofte auétor es : fedipfum lîgnificari.Quantum ad immola tionem attinet, fcimus aétionem præfentê immolationis , non magis earn efte quæà Chrifto faéta eft , quàm diem Dominicum nouifsimum, diem efte refurreétionis. Sed quiaeiufdemcorporis ab Ecclefiafitoblas tio, in memoriam amp;nbsp;fimilitudinem, tanto interuallo faéiæ à domino oblationis,offer* ri amp;nbsp;immolari dicitur,efleq; ipfa oblatio. SI AVGVSTINVS EVCHARI-e fliie negdffetdiuinitiitem.hunc non dixijje eos peccdre qui Euchdriflidtn non

ddorant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si

SI Auguftinus in ea fuit quam fingis,fen-tentia,affirmare non debuit,eos peccare quifubpanisfpecie , corpus Domini non adorant'.vt Pfal.98. Fluftuans conieélo me ad Chriftum,quia ipfum quæro htc;amp; inue nio quomodo line impietate adoretur fca“ bell urn pedum ei us ; fufeepit enim de terra “ terram,quia caro de terra eft amp;nbsp;de carne Ma “ riæcarnemaccepit, amp;nbsp;qui in ipfa carne hjc tcambulauit amp;nbsp;ipfamcarnem nobis mandus cc candam ad falutem dedit ; Nemo autem car j((nemillam manducat,nifi priùs adorauerit, inuentum eft quomodo adoretur fcabel» _ lum pedum eins ,amp; non folùm non pecca' Trtnis æus adorando, fed peccamus non adorans Si Euchariftia carnis lignum effet fo= lum,hanc nonpræcepiffetadorari. Alio los co,Neclinguam quippeeius,necmembras nas,necatramentum, neclignificantes fo-nos lingua editos,nec ligna literarum con-fcriptapel!iculis,corpus Chrifti amp;fangui-nem dicimus : fed illud tantum , quod ex fruftibus terræ acceptum,amp; prece myftica confecratumritèfumimus ad falutem fpi“ ritualem, in memoriam pro nobis diuinæ pafsionis: Quod cùm per manus hominum ad vifibilemIpecicmperduciturnon fan^

Öificaturvt fit tam magnum facramentum, nifi opérante inuifibiliter Spiritu Dei.Quo modo hune tibi locum accommodabis , vt

fignotuo rcfpondeat?Quod de frußibus terræ acceptum eft,prece myftica confecra-tum amp;nbsp;famäificatum, opérante Spiritu San» öo,corpus Domini effe dicitvirfanöus: Tu vtrunque negas confecrationem fieri prece myftica,amp; creaturam panis amp;nbsp;vini fie ri corpus Domini. Audi infuper,corpus pa fei carne amp;nbsp;fanguine Domini; Sicut media -torem Dei amp;nbsp;hominum hominem lefum Chriftum,carnem fuam nobis dantem man ducandam,fanguinemq; bibendum, fidell cordeatqueorefufeepimus, quanuishor-ribiliùs vidcatur humanam carnem mandu care,quàm perimere hominem,amp; fanguine s» humanum potare,quàmfundere. Non po- j» tuitexprefsiùs fententiam fuam vir pius in- jj dicare,quam his verbis,Ore Carnem Domi-ni fufcipijbibique affirmât fanguinem. Tu verb ab anima fide credendo manducari amp;nbsp;bibijid eft,in earn a Spiritu Samäo traduci. Item in formaferui facrificium maluitefle quàmfumere, nehac occafionequifquam’* exiftimaret cuilibetfacrificandumcreatu- a

Contrddd Uerfaru k* gülit.i,

LOCI DIVI CHRYSOSTOM! in Mtttthieum contra orthodoxes à Calui-nianis citati exfilicatio.

Ad Chryfoftomu progrediar, quo ctia tuiinftruéli adnosopprimendosfeac cinxeriint:Matthæi cap. a6. feriptumop-“ ponunt; Quando dicunt vnde patet immo» latum Chriftum fuiffe , praeter alia multa, lt;c hæcctiam myfteria afferentes, ora ipforum ec confuimus.Si enim mortuusiefus Chriftus non eftjCuius fymbolum aut fignum hoc fa JJ crificiumeft? Mirumeft, nullumaliumè tantis huiusauftorisferiptislocum inueni’ ri à vobis potuifle,qui facrifici j ( à quo tanta animi ofîenfione abhorretis)cultum non côfirmaret, fignum eft vos maxima locorû penurialaborare : Vtina hocaudore hanc abfolui quçftionem non diffentiatis, haclc gevtnifi vidoria èc veritas mecûfteterit, æternum mihi filentium imponatis. Is in Epi.ad Hebræos cap. 9, vocat quotidianatn Ecclefiiæ oblationem, exemplar oblationis Chrifti.vti hoc loco facrificium fignum ap pellauit.Qupdcxponens loco memorato, dit

C A L V I N Ij DOCTR ij 11 B . III. I?4j differentiam effe oftendit, inter aâionem facrificij,amp; oblationis, amp;nbsp;rem facrificatam amp;obIatam.Sicquanuiseademres fit, quæ hodieofferturabEccIefia non tarnen eadé '■ eft oblationis adio ; fed quæ hodie fit, eins quçà Domino fadaeft,memoriarccolitur! Cum ergo Ecclefia, mandato Dominino-ftri ipfum ofFerat facrificium, in illius me -moriam : fignum eft Dominum feobtulift-fe.Nam fi fe non obtuliflet, fruftrà Si falla« citer eius rei fieret memoria, neque merito frenarentur ora hæreticoriim, oblationem amp;nbsp;pafsionem negantium.

LOCI QVlßVS MANIFESTE Chryfo/lomus corpus ty fatiguinem Domini fieri in Coenu non fignificciri (ip‘ probat. Cap. ^6.

QVi Miftam Chryfoftomi citarc voluift fet,aut fermonem hac de re,ante verba in nos à veftris produda inftitutum, omnem à noftra controuerfia dubitatio« ncm expuliftetteius aliquot locos fubfcri« bemus. Vtvndique ( inquit) ipfum dif. camus veterem legem fanxiffe, amp;nbsp;omnia quæ in ilia funt,propter nouam banc adum« ’* bratafuifte, hacdecaufafiguræveritatem ’’ adiunxit, Quum Euçhariftia fitearumree îgt;

Bb 2

rum

rum veritas,quæ in vctere teftamento adu« bratæ funt.àvobis fignutnamp;figuranun-** cupari non debet. Sequitur, amp;nbsp;noui tcfta-** menti fanguincmvocat,hoceft, pollicita» «tionemamp; promifsionemlegisnouæ. Hoc lt;( enim poilicitus eft,amp; teftamentum nouum « hoc ipfo confirmatur : quemadmodum vc» tus pecudes habebat, eodem modo douum U. dominicum pofsidet fanguinem: Si nonû teftamentum eo modo dominicum pofsia det fanguinem, quo vêtus vitulos amp;nbsp;pecudes habebat, iudica an vinumdicidebeat, ac in calice fanguinem fîgnificare. His ver-bis virfanélus fe explicat.Quemadmodû in vcteri lege hoc erit vobis memoriale,etc.

Chriftus,in meam facitecommemorationé “ dixit,hac de caufa delîderio defideraui (in= « quit) hoc pafcha vobifcum comcdere, hoc lt;c eft, tradere res nouas, amp;nbsp;pafcha dare , quo

vos fpirituales faciam. Quum res nouas amp;nbsp;• pafchafpirituale tradidcrit,figurâaut eius tradiditîSequituriIpfc quoq;

bibit exeo, neauditis verbis illisdicerenr. Quid igitur fanguinem bibemus, amp;nbsp;carné “comèdemus? Si panis amp;vinumàDomino

porrigebatur,quid erat caufæ, cur Dominus fanguinem bibcret, vtfuos confirmas rer.

CAlVim DOCTRI? tIB. 111^2$ ret. Si potus amp;nbsp;cibus fp irituali ter fumeban« turnon re vera:cur Dominus tanta cura fuis profpexit, ne ab efu potuque humanx carnis amp;nbsp;fanguinis abhorrèrent? Subiun-git Chryfoftomus,Prior fumebat Chriftus, nedifcipuli perturbarentur carne vefcen» tes,amp; fanguine, Nam quando de hoc verba ” fecit multi folummodo propter verba,fcan ” dalum pafsi flint, Neigituridtunequoque ” accideret,primus ipfe hoc fecit,vt tranquil - j» loanimo, cos ad myfteriorum communiot » nem adduceret. Vide quomodo rem à ver- „ bis difeernat Chryfoft, Quum in fola man-ducationis mentione difeipuli defertores offendiffentjue qui remanferant, in veritäte amp;nbsp;aâujfcandalum paterentur.Iple Domi

nus primus bibit. Si fanguinem non bibe* bat,non timendum fuit,ne fcandalum pate rentur.Sequitur: Quid porro, prius quoq; illud(inquies)facereoportuit ? minime. Ideo enim hoc facite ( inquit ) vt ab illo ab-duceret : Prætereà fi remifsionem peccato?

rum hic facit(ficut certè facit ) fuperuacuû ” illud omnino eft.Sed licit in vctçri,eodem ” hic modo in beneficio reliquit,8c memoriä myfteriorumcolligauit:etiam hincora hç» j» recicorumfrenando ; nam dicunqynde pa= „

tet immolatum fuiiïe lefum præter alia mul ta,amp;c.His tam multis verbis, viri Sanâi fen« tentiamaperui, vt qui ledurifunt, quam iniquiin fcriptoresEcclefiafticosfitis, ins teIJigant,qui aliorfum eorum fcriptaintors queatis, atque fcripta finr,vt veftram tradi-‘ tionemftatuatis, amp;nbsp;confirmetis. Addam alios huius auchoris locos, in eius doétrinae intelligentiam amp;nbsp;declarationem : InEpift. “ ad Corinth.Hic calix nouum teftamentum ‘‘eftjin fanguinemeo.Eratautem veteris te* ttftamenticalix,facrificia amp;nbsp;fanguis bruto-lt;{ rum : Etenim poft facrificium, in calice, amp;nbsp;jjphiara,fanguine accepto ita facrificabant, Quum igiturpro fanguine brutorum, fan-guinem fuum induxiflet, ne quis hisaudi* tis perturbaretur,illiu$ facrifici j veteris me “ minit.Dubitari non poteft,de huius viri re’ Iigione,qui hæc edi fTc rit, calicis ad calicem comparatione, amp;fanguinisadfanguinem. fi In veteris teftamenti calice, erat brutorum fanguis,proeo in calice noui teftamenti, fuumChriftus induxit fanguinem, atque prior ex cobibit, ne fui perturbarentur. ■ Paulo poft homil.24. Quod in calice,id eft, ^'.quod à latere fluxit,amp; illius fuos fccit parti-. pipes,Signum f^nguinis non fluxit è latere.

Paulo pôftjSi fanguinem cupis (inquit)no-li idolorum aram brutorum cæde. Fed meû altare meofanguine afpergere. Item in epi. ad Corinth.cap.i. Cùm ad Chrifti menfam ” accubueris, indie ilia qua camera eiuslin=” guaattigeris. Sed qiiareaddit panera quem » frangimus ; hoc in Euchariftia viderc licet: 3, in cruceautem minimè:fed omnino contra 5, Osenimeius (inquit) non comminuetis : fnEpiß fed quod in cruce paffus non eft,id in“hla prio.id tionc patitur, amp;propter tefrangi permit- corin^ titilbidem; Quid enim (inquit) appello communicationem,idemipfum corpus fu* ” mus; quidnam eft panis? corpus Chnfti; ” quid aute Hunt qui accipiunt corpus Chrifti i non multi.fed vnum corpus.Qui vellet omnes locos confcrre amp;nbsp;cogere.quibus Eu chariftiam ipfifsimum corpus Domini efle docetjopusin volumen excrefcerct.

DIVI HIERONYMI DE CORe pore amp;nbsp;fanguine Domini in Eueha* riftia fententia.

** cum Pafcha fuerat impletum, amp;nbsp;agni carnes cum Apoftolis.comederatj affumitpanem quiconfortat cor hominis,amp;ad verum Pae « fchæ tranfgreditur Sacramentum: vtquo’ te modo in eiusprefigurationeMelchifedech fummi Deifacerdos panem amp;nbsp;vinum ofl'e-rensjfeccrat : ipfe quoq; veritatem fui corporis amp;nbsp;fanguinis repræfcntaret. Miror quid hic oft'endei itisquodEcclefiæfenten tiam de veritate corporis in Sacramento im probate pofsir, Vbi typicum Pafcha mandu çaffet Dominus, trafijt ad verum PafchæSa çramentum,id eft, vt vulris, ad veram figu» ram Pafehæ. Quid ergo f Falfus erat typus, quem priùs impleuerat Dominus vt verita ris repræfentatione, quod priori deeffet, fupp!eret,amp; reftitueret ? Sed impletumà Domino typum fui (Te docet Hieronymus ; Qj^um ergo impletus fuilfet, nulla ampliùs figura opus fuir. Hæcfententiafatis ex vers ' bisfubfequentibus patefit,Vt quomodoin eius præfiguratione Mclchifcdech panem Si vinum proferens fecerat, veritatem fui îç corporis reprçfentaret.Si ciusrei quçàxMel çhifedech præfigurata fuerat,veritatem re-præfentauit Dominus : quomodo hanc ve-ritatis repræfçqtationem figurara tflecon-tçn»

CALVI NI. D O C T R I. L I B. in. I97 tenditis ? Miror vos tantæ erudkionis amp;nbsp;do ârinç viros,repræfentandi fignificationem hucadfciuiffe : vt figurarp non rem præfen« tem exhibitam efle dernonftretis: Cùm Ci» cero rei emptæ precium repræfentatum ef* fe dixit,prçfenti pecunia folutioneni often! debat,non eius rei figuram . Qui fe tibi ad concionem rcpræfentat,non figuram pro-ducit : fed fe ipfum fiftit ; Hinc Grammatici repræfentare interpretati funt præfen-temfiftere. Ergo quum veritatemfuicor« poris Dominum repræfentafte dixitHiero* nymus,non figuram ftitiffe,fed ipfifsimum corpus exhibuifte intellexit. Ex alijs locis, quibus de Euchariftiæ myfterio verba fe-cit vir Sandus,eius fides amp;nbsp;animus intelligi poteft : SiEmifteni fermonem decorpore Domini recipcretis, aéta res effet : ibi enim apertifsimè tranffubftantiationem profite» tur : vt quum dixit:Quanta itaque amp;nbsp;quàm j» celebranda vis diuinæ benedidionis opéré „ tur; Quomodo tibinouumamp;impofsibile,^ videri non debeat,quôd in Chrifti fubftan tiam,terrena 8c mortaliacommutantur, te ipfum qui iam in Chrifto es regeneratus in ’gt; terroga.Item quando benedicendæ verbis çoeleftibus crcaturæ facris altaribusimpo.«

nuntur,antequaininuocati’onefuinominit confecreturfubftantia , illicellpanis amp;nbsp;vi-« num : Poft verba autem corpus amp;nbsp;fanguis : quot;nbsp;Sedquum hunefermonem relpuatisjvobb

fcumalijsHieronymtlocisagam , dequi-bus nulla fit dubiratioiin cap.5.Epift.ad Ga « latasîOpus quippe ibi magis vini qua Dei à JJ nobis creatura damnata eft, amp;nbsp;licentiam tu» limus virgini,proprio ætatis calore feruen-ti,nefub occafione parum bibendi plus bi-beret, alioquin feiebamus amp;nbsp;in Chriftifan* “ guinem vinumconfecrari.'amp;Timothco vi» « num vt biberet imperatum. In cap. i, epift. « adTitum. Siceft caftitas propria,amp; vt ira di « xerimpudicitia facerdotalis, vt non folùm JJ ab opéré immundo feabftineat,fed etiam à JJ iadu oculi,amp; cogitationis errore,niés Chri

fti corpus confeâura,fitlibera;Si ab homi-ne corpus Chrifticonficitur, non fignifica» turjltem Abdiæ quæft.i.Nosautemaudia« “ muspanemquem fregit Dominus deditq; « difcipulis,effe corpus Domini faluatoris, ip lt;ç fo dicente ad eos.Àccipite amp;nbsp;comedite,hoc tt eft corpus meuuî. Alibi in II.cap. Ofeæ. Et JJ arbitrât! funt iugummeûleue, eflegrauif« JJ fimum.amp;declinauiadeos,deferens régna

CALVINE D O C T R I. L I B. III. ipS ma hominis, fine dedi eis cfum corporis meijipfe amp;nbsp;cibusamp;conuiua. In Heliodo? rum epifh. i, An de his aliquid audeam dice= ’’ requicerteinfuis vrbibus commorantur, ” abfitvtdehis quicquam finiftrum loquar,’* qui Apoftolico gradui fuccedentesChrilH ’j corpusfacrum.oreconficiunt, perquos nos Chriftianifumus.

EPISCOPORVM SCRIPTA NOS wterprcfm oporterc non ex noßro iudicio, fed religionis obferuatione fccunduin ^uampopuli inftituercntur.

PLuribusalijs audoribustui mecum de» certarunt, quibus perlibrorum penu-riam tn eremo, non refpondi : fed ne tuoru vidoriæ hunc prætextum obtendere vide-rer.eos rogaui vt mihi cxpedirent,an veftri tcftesa Romana Ecclefia difsideant: fi cum eaconucniantjhuius Religio mihivifaeft antèfpeôtanda.quàmdeteftium fide difpu tandum effet . Hac trutina eorum quos producis,examinauiteftimonia;Iuftini,Ire næijTertulliani, Cypriani, Hieronymi, Chryfoftomi, Auguftini, Ambrofij ,Eufc-bij.GcIafij, eorumque quorum audorita-te Ecclefiam noftram oppugnas.Horum au«

tem eandem cum fui temporis pontificibus inueni fuifTe fententiam.atque Pontifices non diuerGm ab bac,quam hodie obferuet EccIefia,Religionem coluiflc:quç mihi res fuit tcftimonio,eorum fcripta non à te fuif-feintclleä;3,aut fi intellecia fint, hæccum Romana Religionc no conuenire, fed cum tuis fcriptisdamnanda eile : At illi omnes fuerunt Epifcopi,amp; credi debent,fuam non aliter, fuorumque Religionem inftituifle, atquefcriptoteftatam rcliquerint : Quam obrem ab Religionis vfu,dc fcriptis eorum iudicandum elfe duxi-Iræneus Liigdunen -fis fuit Epifcopus,Hilarius Piftauiéfis,Mar« tinus T uronéfis, ex annalibus illorum Col« legiorum intelliges, quomodo niiffam fecc rint, quatnque de Euchariftia fententiam habuerint.Hoc verôfi tibi non fatisfecerir, omnem tibi poteft adimere dubitationem, quod nullo tempore illæEcclefiæà Romas na ( cui parebant) aut verbis aut interdiâo çaftigatæ fuerint, fed ncc Irenæi nec alioru libri cenfuræ indicium fubiuerunt. Tu de Romanis pontificibus diflerens, loannem Papam 25. memoras, qui à fchola Parifienfi damnatus errorê abiurare coactus fit. Qux çrgQ Pontificifummonon pepercit, inferiores

CAtViNl DOCTR I. tl B. HI. Ip? riores Epifcopos non fcrret.fi à fuadoärii nadifcreparent.

TNEpiftola tuaadFrancifcum Regem o-1 ftendere videris, GfU/iumRomd/iMm Epifcoa pum,ddbd«ctMlt;(m traditionein pweptorem tibi fuifje : bunc enim affirmas docuiffe,pants ac utnifub’ ffantias, nondejinere, fed ita permanereutimanet in chriflo Domino fubjiantia cr natura hominit WniStadiHittie.Sed probare poffum Gelafium, inhac fuiffe fententia , vtfi viueret.nullis qux'ftionibus ab eoexprimeres, quodilli tuimponis.BulIingerus hoc ipfo tormento tecum Ecclefiam oppugnat.fed alijs verbis vt eum locum corrupifle videare. Gela/îus (incjuit) Romanui Epifcopusdeduabus nafurisfcri tfrtjcoutra Eutichen çy Neflorium. CertèSacra» menta Çinguii) corporis cr fanguinis Domini dint-naresfunt, propterquod per btec diuitijcefficû mur confortesnacufie. Quumita babear.quid nobis oftendes inter rem amp;nbsp;fiibftantiani huiusSacrament! intervlTe difcriminis? Si res eiuSjfubftantiafit, hancdiumam tlTefaa teare necelTe eft, Si verb diuinam efie nega« re non potueris, qua diuinitate hanc elfe di uinant

K. VILIAGAON. AD VE R S. uinam declarabis? num verbi diuinitate? Àt verbum caro faflum eft,vt caro diuinita tis eflentia expers efTc, nô pofsir,aut vacua ; Quüm ergo verbi incarnati diuinitate,fub« flantia Sacramentidiuina efFeâa fit, ipfiuf» met verbi carnem efie ac fubftantiam fateas rencceffe eft : Nulla enim (prætercarnem verbi) alia diuina eft terreftris fubftantia: eaigiturreipfum Sacramenti corpuscon» ftare,qua confiât verbum, palàm eft : id eft, carne amp;nbsp;Spiritu, quanuis huius fubftantia externa fpecie obuoluta fit, aut alia diuinis tare quàm Dei verbi,Sacramenti res amp;nbsp;fubftantia diuina eft, atque verbum Domini, hoc eft corpus meum fruftrà emiftiimeft. Sequitur propterquod, amp;perhæcdiuin® « efficimur confortes naturæ. Quoniam(in« lt;«quit)Sacramcnta resdiuina funt; per hæc cc diuinæ efficimur confortes rtaturæ.Quomo ff do autem diuinæ confors naturæSacramen k. toeffici poterisjfiàdiuinaChriftinaturava cuum fit SacramentumfAn perSacramentu feorfum tame ab eo,diuinæ,fed ab hocalics næmateriæ,tefieri putasconfortem { erras ft hæc tibi flat fententiaiNam per Sacramen ti manducationem, diuinæ effici non pote» ri J naturæ confors, fi Sacramentum diuinæ na»

CALVI NI DO CT RI. 11 B,' III. 20» naturæ exors fuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jî-

dfm ; At eo modo fecundum fcripturas effi ■ cimur diuinç Chrifti confortes naturç,quo vxor amp;nbsp;maritus vnum lunt,quoque mortis in Adamo confortes efficiamur : Non ergo fola fide accidit confortium.nec imputatio ne, fed reipfa,fecundum camera amp;Spiri-turn. Præterea fi propter Sacraraenti man-ducationcm fiat noftrum confortium, non fola fide fit,fed propter manducationem fi« mul amp;nbsp;fidem:Non enim fide fola manducas turSacramentum,fed ore corporis. Sequitur,Sedtamen non definitpanis amp;vinifub ftantia, fedtranfitindiuinam SpirituSan-äo perficiente fubftantiam, Hane fateor ” nondefinere,ideft,innihilum redigi, fed ” in diuinam vi Spiritus tranfire ac definere fubftantiam. Namfidefineret.idcft, eua» nefeeret non tranfiret. Quod enim nihil cftjtranfireaut mutari non poteft:Cùm ve« rô tranfit, quanuis non definat elfe vera fubftantia , tarnen definit elfe panis : amp;nbsp;quæ erat terra panis, fit carnis Dei Chrifti terra, Spirit’d , naturaque diuina prae-dita , fitque Sacramentum diuinæ verbi, incarnati eflentiæ.ideft , verum corpus fub aliéna fpecie : Hane fuifie Gclafijfen-

“tentia, ex verbis fequentibus animo comj prehendi: Et certè (inquit) imago amp;nbsp;fimili *ftudo corporis in aétione myfteriorumces lebratiir. Cauendum eft ne in his verbis of-fendamus:Coniîdera non dîxifleSacramen turn imaginem corporis,aut figuram fieri : I» Ccenrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cyprianus, veritatis corpus,

« vera tranfitione:fed ùixit imaginem corpo» ris,aâionemyfteriorum celebrari : Vthoc intelligamus,primùm quçfit myfteriorum aöio,intueri animo necefle eft : Confecra-tionis opus, benediélione gratiarum aâio» ne,verborumq; pronunciatione, cofiftens, vera Sacramenti aâio amp;nbsp;effeâio eft:hac er-

ctiam pertinet Domini mandatum: poft-quam enim, Hoc eft corpus meum dixiffet, adiecit,Hoc facite in meam commemoratio nem;amp; pro eo ac Dominus corpus fuum in fui memoriam faciendum confecratione iufsit: Gelafius imaginé corporis in aäios ne myfteriorum,celebrari oftenditjQui ad luftini martyris leäionem, diligenter ani- ' mum conferet , facile hunc locum intelli-« get:Quemadmodum (inquit) per Dei verte bum homo faäus lefus Chriftus conferua« tor nofter,amp; camera amp;nbsp;fanguinem pro lain te

CALVIN! boCTRI. LIB. III. 201 tenoftrahabuit.fic etiam cibum, qui per preces fermonisi quern ab eo accepimus, confecratus eft,amp; quo fanguis carnefq; no - ” ftræ,per tranfmutationé aluntur,Iefu Chri= ” fti,eius qui homo fa él us eft, carnem amp;nbsp;fan- ” guinem effe édoéti fumuszHic docet eo mo gt;gt;nbsp;do fieri Euchariftiam corporis amp;nbsp;fangui-his,per verbum Domini,quo faâa eft incar natio. Celebratur'ergo imago corporis in adiohe myfteriorum ; Quicquid enim in verbi incarnationem interceffcrit, in confe crationem infumitur:Verbum Domini,An gelus amp;nbsp;fides. Virgirieab Angelo falutatai verboq; ab Angelo in opus incarnationis emiflo,Concipies amp;nbsp;paries Filium,amp;c.Ver« ' bum,fide Virgo percipiens,de Spiritu Sando Deumamp; hominem concepit, Spiritu Sando in earn fuperueniente, amp;altifsimi virtute hanc obumbrante.Huius rei corpo’ ris diuini in Miffa effeétio imago eft. lefus Chriftus magbi concilij Angelus,verboà fe emifto in puram panis materiam, ex hac corpus fuum in fide vniuerfalis Ecclefiae creauit .Vide an hæcmaioris miraculiatq; operæ res fuerit,quàm incarnat io creden-ti, non tfte impofsibile apud Deum omne Verbum i tcrtè qui huic miraculo fidemi

ôerogabit, incarnationis Sacramento ægrê fidem adhibebit:Si vos panis fpecics,3b hac fide remoretur, vobifcû repufate,hac re me moriam corporis fieri.ant, vtait Gelafius, imaginem corporis celebrari. Omnia enim quæ homini (excepta mortis, ac peccati na* lura accidant ) feruauit deificata caro : fie amp;nbsp;omnia retineri Sacramento necefie efi,quæ pani propriè accidant, natura tarnen in car' nem immutata:Vetufti Ecclefiæ feriptores, hoc corporis Chrifti Sacramento, totius di’ Jpenfationis falutis noftræ memoriam reno uari dixtrunr, vr vefter Neocæfarienfis, Si hofterEu(ebius:HocetiamPaulusdocet,di cens: Elocfacite in meimemoriam,quo« tiens enim biberitis pociilum confecratio -nefâétiim , mortem Domini annunciatis, doneeveniat; Nota, non fuiffediôiumfi-gnificabitis.Quum fit vi verbi corporis Saquot; cramentum,incarnationis (vt inqtiit Eecle-fia)memoria recolitur. Q^um manducatur oblatus acimmolatus Agnus,noftra partiel patio , in noftram redemptionem mors huiusannunciatur.Quumbibiturfanguis, annunciatur in fordium nofirarum emun* dationem afperfio, ac peccatorum remif-fio; hæcadiecia verba,donee veniaGrefur«

CALVI NI DÖCtRI. LI 15. Ill, 202 redionem atque fecundum aduentum,ah-nunciant:non enim vcnturus eft nifi refur-rexerit.vt alibi demôftrauimus.De hac qui expofuimus fententia.te forte Gelafius de« ducitjdicens i Sacramenta in diuinam trart-feuntSpiritu Sando perficiente'fubftantia: permanent tarnen in naturae proprietate. Sed nota de proprietate hunc loquutum eft fe,nondénatura; hæcenimfuaproprietate prædita eft,a]iæq; funt naturç proprietäres, alia res eft natura : Sic naturam ac fubftaa-tiam diuinae carnis, accidentia panis pro« pria retinentem , in Sacramento corporis, Gelafius effedocct.Hoc fi non admiferisjCX plica nobis quo modo fieri pofsit, vt panis fubftantia, in diuinam verbi incarnati fub-ftantiam tranfcat,in panis fubftantia perma nens;Hocfanèfi docuerit (vti illiimponis) Gelafius, non longe abfuit ab infamiæfu-fpicione : non poteft enim tranfire fimul amp;nbsp;manere.

NON ITA CONIVNGI COR-pus Sifcr4mento,uti natura humana diuinae da eft in Cbrifti perfona, nift fubftan-tialiterfub panis ftiecießt corpus. Cap.^o.

CAEterùm in nefarij crirainis reprehert fionemincurris^ quumdicis, Itapanif fubßantiam in ScicmncntopcrmMere, uti itiMet iit Chrifto Dominoniituracr fuhßantiahomittijiuit’ éieidiuinæ : Vt hunc errorem detegamusy repetam qüæ tibi fitde Sacramento fenten tia : Animifeueritate maxima,tuiscdicis, Nc «î/tïra ineffe in Sicramenti corpore diuinitatë, üut uirMcmdliAtn fußiicenturiquim Säcramentde id eß,ßgnificAtiuAm,ne animum fuum,in huius ados rationcm inclinent : tradis tarnen corpus chrißi À Sacramento feparari non poße,ß accedat ßdcs i fei unacumSacramento,guamuisfeorfumabeo,corpui ab anima manducari,z^ ita corpus Sacramento con* iuniium effe ; uti cum humana natura in chrißi cori pore diuina coniundaeft » Hac de re magna ira tuimecumdifcipuli confiixerunr, quum ex te oftendebam hac fimilitudinis iniqui-tate,carni Chrifti diuinitarem,Sacramento tenus vnitam effe, eamq; diuinitate fpolia-ri,atq;ad carnis communis rationem redh gi,cuiiungaturdiuinitas, fi modo diuina cfle crédita lit. Fide enim non re vera, cum pane tuo,Chrifti corpus tibi cohæret: Hoc fi non intellexeris, tua fimilitudo falfaeftr necitaremanetpanisjVtinaturacarnis, in . Ghrifto iunóta eft diuinæ:Prætereà ex Pau»

CALVIN I, DOC TR I. LIB. III. ZOJ li fententia docebam plcnitudinem diuini-tatis habitare in carne Chrifti corporaliter, amp;nbsp;carnetn diuinitatis efle participera: vt ca-roChrifti feorfum à diuinitate confidera-ri non porsit( quin foluatur Chriftus) De -niq; .docui Gabrielis Angeli teftiraonio, Chriftum non folùra Dei Filiura refpeftu diuinae eflentiæ, vocatu effe, fed etiam ei us fubftantiæ , refpeétu quæ de virgine nata fit:Hæc verba funt Angeli,Spirit us Santftus LMc.i. fupcrueniet in te, amp;nbsp;virtus altifsirai obura-brabit tibi: Ideoque amp;nbsp;quod ex te nafçetur fanôlum , vocabiturFilius Dei:Et,copula-tiuadiéliOjCaufalemfubfequuta, oftendit, ” nonfolùra SpiritumSandura, ideft,ver= bum,Filium Dei vocatura i ri, fed amp;nbsp;carné, quæ ex Maria nafçetur, propter naturarum vnionem:Quænaturæ vnum Chriftum,Fi= lium Dei efficiunt,ex qua re, Mana, Mater Dei meritô vocata fuerit.Qjii non fecus di-uinam verbi eflentiara ineffe Sacramento intelligerent,docebam non tuo modo con» iundum Sacramentocorpus Deidicerede buiftejfed rem,corpus effe Sacramentimeq; Sacramenti perfedionem , acveritatem à fideæftimari oportere: vt qui fide Sacra-mcntum manducet, corpus S pi ri tu mandu«

cet,qui nulla fide manducarit, panem amp;nbsp;no corpusfemanducaflccredat : Affirmabam enim veritatis corpus femper efleSacramen InCcettd, tum,neq; vnquamfe , vtCypriani verbis vtar,àSacramentiseam abfentare; Hoctui difcipuli ferre non poruerunt; Eis,hæcdi-cens infanire aut delirarevidebarîmeiq; af-fedi mifericordia, bonam mihi mentem precabantur. Oftendebant id folùm quodî Dro effet, lilium Dei diet poffe : non autem ^uod exVirgine efl,ne ex creaturd credtorem fdcerea mus'.non negire tiliumDei incarne chriftihdbi* tare,ut Spiritus nofierin nobis inbdbitat, fedmodo ^uodam exiinio,dc ineff^abili : dtci; naturarum inter fe diff'crentiutn.dtftinâionem fieri oportere (fi ddo retur chriftus) ne ßmul cum Deo, caro credtd ddo) retur: Angeli teftimonium à me citatum tua noui teftamenti in Callicam linçuamvers Ijone declinabant,qua,copulatiuam caufali aduerbio præpofuifii,vt doceres,id folùm quod ècœlodtfcenditjFilium Deifandum quedici oportere, ne templum diuinitatis, pro rc,templum inhabitante,adoremus-

PA UC I s poft diebus, de confecratjonis ad incarnationem lu ftini (imilitudi ne, hoc argumentoilli nos impugnarunt; Iniitciriz tiiitione,inlt;]uiunt, cdro in Spiritmn minimè tnutdtit rft,fed ntinjit non folùm in na(uriefroprietdte,fed in proprid natura ; Tibi uerb in confemtione, pa* nil tui natura in carnis naturam penitus tranfit, ac,, lid'ntibus immutatii, ac ßne fubieélo inanentibus ; Scutiioco, tui Gelafij fententiam illisob-duximas; quæ fi falfa non fit, ftcundum hancfidei noftræmyfterium euenirc necefi ,, fééft: Tranfit(inquit) panisfubftantiain diuinam corporis Chrifti fubftantiatquam’ uis in proprijs accidétibus panis remaneat: Gelafij fententiam Cypriani auéloritatc ” fuffulfiuimusatteftantis,Sacramento vifibi li fic diuinam fe infundereeftentiam, vti j» fubcarnelatebatdiuitiitas.vt paniseffigie nonmutat3,fiat caro Domini;Proindefipa „ nis caro non fieret, horumalterum neceffa rio eueniretjVt aut verbum Domini.dicens tiSjHoc eft corpus meum,præteriret,aut vt verbum panem induens,fieret panis,non fe cîisacverbumcarofaélumeft, camerainduens , ficque duo effent veritatis corpora , vnura paneum , alterum carneum, quod nullam haberetrationem : Itaquevt

H. yiLLAGAGN. ADVERf yerbumjhoc eft corpus meum maneat, ne-, celle eft fecundum hoc,ex pane corpus effi» çi:Hoc verô fieri non poteft,quin panis na-turaindiuinamfubftantiam conuertatur, aut duo veritatis corpora inducamus. Præ-tereà hue incarnationis myfterium nôfpe» étabaf, vtin Spiritum caromutaretur,fed vtdiuinafierer,eadempermanens, atq;vt homo in Deum tranfirer, cœlumquecofl’ feenderet: At confecrationis hue pertinet finiSjVt homo diuinæ fiat naturæ confors, non folùm Spiritu,fcd carne, quôd fine di-uinæ carnis manducatione confequi non poteft.Quamobrem panem amp;nbsp;vinum in car nem amp;fanguinem tranfire, amp;nbsp;conuerti ne-ceffe eft,vt per hæc,qui fe ad manducatione conferunt,fiant vtdiximus diuinæ naturæ confortes. Quantum ad fimilitudinis ratio» nemattiner,etfi hacin re non habet locum, vt itapermaneat panis fubftantiaiunda di-uinac, vei caro in fua natura permanfit; hæc tarnen hacin relocum habet,quôd vti ver» bum incarnationé operatum eft, fie amp;nbsp;con» fecrationem inuocatum operctur,amp; vtiSpi ritu fuperueniente caro deificata eft, fie eo-dem fuperueniente , panis natura in incar* nem mutata-fit. Nulla ergo inter adiones

CALVINI DOCTRI. LIB.III. 2OJ {lifFerentia,fedmaximafimilitudoeft, nec inter corpus pro nobis paffum, idq; quoin Cœna in remifsionem peccatorum pafci» mur,difcrimen yllum interponemus.

Vt ad accidentia fine fubiedo refpondea. Fateor humano ingenio me tantum mira-culum non pofte confcqui,fed vbi tu expo» fueris,quæ cœli aut fobs fubftantia fir, me in fpemconijciesfore, vt hæc tibiexplice-mus, ac demonftremus ; Primùm velim vt cdifteras,quomodo lux,fobs corpori inhæ-reat,peraccidens,an per eftentiamzfi perac-cidens efte dixeris,quum ante fobs creatio» nem lux effeâa fit,per fe fubfiftebat:often-deergo qua reconftet corporis fobs fui» ftantia,vt intelbgamus,an ei lux adfit perac cidensjfine fubieftoj fed œgrèà me obtine» bis vtlucem peraccidens fob coniunftam cftefatear,quum ante diem quartum,vtdi» ximus,per fe lux fubfifteret. Quod fi eilen« tiam fobslucem efte dixerisfob corpus con trafcripturasefte negabimus:Luxenimnó eft corpus:Pra:tcrea exprime,quæ natura ef fet ignis in fornacefeptiiplum inccnfi , in quern apud Danielem tres pueri coniedi funt,ignis natura non erat quç minime bos tedcrer,aut vrerct, fedtanquamrosmatu«

tinus eorum corpora refrigeraret. Koris er* go erat natura fub ignis accidentibustquod ii naturam non mutatameffedixcrisjfineac cidenribus ignis fubftantiam fuifle demons ftrabis, quodnon minùsà naturaalicnum eft.

DEaccidentibus GneAibieóto,deq; alle» na fubftantia, fub non fuisaccidenti-bus tarn illuftriseft à manna (quoclEucba-rilliæ figura erat) probatio, vtmirarinon definam.quo modo in Euchariftiaoftenda» Exoai. 16. tis.Hæcfunt verbaMofis ; Vefperecomede tis carnes,manè faturabimini panibus, feie« tifq;quiaego fum Dominus Deus vefter; factum eft ergo vefpere.amp;afcendens cotur« «s nix cooperuit caftra, manè quoq; ros iacuit percircuitum caftrorum. Ecce panis, ros, propter roris fimilitudinem vocatur, vti Eu chanftiapanis, propterfimilitudinem : Se« quitur , Quumque operuillet fuperfi-«c ciem terræ, apparuit in fimilitudineminu« « tum, quafi pilo tulum,in fimilitudine prui* n«

CALVINI DOCTRI. LIB.Ill, 20lt;S næ fuper terram, quod quû vidUïent Hlij,, lfrael,dixerunt ad in'uicé,quid efl hoc?Qui= bus ait MôfeSjifte eft parus,quern Dominus dédit vobis ad vefcendum. Nó ergo panem ” fignificabatjfed fubftantialis erat panis,fub roris Ôc pruinæ fimilitudine : Hune locum nobis non aliter interpretari licet, quàm li» ber Sapientiæ fuerit interpretatus;Hçc funt eius verba: Pro quibus Angelorum efc3,nu triuifti populumtuum, amp;nbsp;panem de cœloj, praeftitifti,omnedcleßamenturn, amp;omnis faporis fuauitatem : fubftantiâ enim tuam, amp;dulcedinem illis oftendebas, amp;deferui-ens vniufcuiulque uoluntati,3d quod quiß ” que volebat,conuertebatur. Audi fub roris ” acpruinæ fimilitudine , omnisfaporis mu-tationem,amp; in quod quifque cuperet, fub-ftantiæ mutationem:Erant ergo fine fubie» lt;fto accidentia:Hunc tarnen locum fi reiece= ris,quidaduerfusJVlofcrnobduces ?Isatte-ftatur tam verum panem, fub roris fpecic, pruinæquc fimilitudine,manducatum, qua carnes fub coturnicum accidentibus ac effigie, manducarentur : Manducabitis (ina quit) carnes vefpere , amp;manè pane^adfa» turitatem : St non crat panis fubftantia, pruinaerat, quæ quidem ab hominis nutri-mente

mentoalienifsimaeft: Si verô paneseranr, aliéna fpecie, ac accidentibus line fubieéto occukabantur : vt hoc tibi miraculum mi-rabilius videatur, audi incalefcente foie, manna quafi pruinæ eilet fubllantia, lique-fieri,aut vermibus fcatere,quum tarnen pa nis natura non liquéfiât: fola ergo acciden« tialiquefiebant, vtfola Euchariftiæaccidentia vermibus eroduntur : crede ergo quanuis nihil omnium quæ pani propria funtjin Euchariftiaimmutetur, fubftantiâ dus ineffabiliter,in carnem conuerti:vti in panem ros,fub pruinæ fpecie, fubftantiali-ter conuertebatur: aut veritatem cum figu ra non refpondere.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53’

TVi difcipuli,ab hac euolutum me quæ’ ftionc, cœperuntalijs ftimulis vrgere, Si (.incpdunt) carnem chriflifub facramentoman-ducesifalfum ejl ai Dei dexter am Chrißum federe, donee ueniat iudicare uiuos mortucs: aut falfutn eft,eius corpusßnitumeffe : No» enim in coclisfi^ mul er in eæna uere ejfepoteft, fed alia tibi caro porrigitur alia in caelis eft.'Ne rem maieftate ac miras

Calvi NI. d o c t r i. l i b. hi, 207 miraculo plenam.vano fermonetererem us» cxillis quæfiui, vt vicifsim mihi expone= rent, quomodo quinque exigui panes hor» deaceijvno temporis momento,in quinque effent millibus locis,atque hominum quin« quemilliacxplerent,vt miniftri.reliquiari duodecimcophinosexportarent. Infinita neerat quinque panum fubftantia, an nc phataftica illafuerit, vndetotmilliafatura rentur?Finitus quinque numerus, finitam materiam oftendit , eiufqucipfiusinfeip. fam multiplicationem, vt vno tempore tot loca occupauerit quot effent perfonæ.CfM» uit (inquiunt) Deus panes ex aère, aut ex propin* guamateria,(}uibustugt;bieuefcerentur. Ergo in« quam falfum eft,ex quinq; ordeaceis pani-bus, quinque homin um milliafaturatafui« fe,fedex quinq;millibusaê'reis panibusaut ex nihilocreatisiVbi huius rei exitum inue neris,exeis,quosmihi tetcdifti,laquciseua« demus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffe ut

Dominicum corpus tantillo in ßgt;acio contineatur. Fieri nec etiâ poffe videtur, vt ianuis clau* fistantæ magnitudinis corpus ad difeipu« los penetrarit : Hoc tarnen amp;nbsp;fi humani in -genijaciemobtundit, fidecomprehendi« lnus,ac veneramur: rebus (quas nobis oc« cul»

cnkas efle voluit Deus) animum noftruni frukra vex antes, ne qui fcrutator ett maie-ftatisjOpprimatur à gloria.

H Is demonftratis rebus, facile iudicari potefl,quàm malècum Gelafio cohæ-reas, quamquefalfa, amp;nbsp;iniquafittuæcon. iundionis diuini corporis,ad tuum panem lîmilitudo. Cæterummalefubduéla ratio-nc elfe ad perfuadendum videris,qui ex om ni um tempeftatum,omnibus EpifeopisRo manis,vnum elegeris,cuiaflentiasjreliquos omnesimprobans. Tertullianus aduerfus hsreticos dicit j Quod ab omnibus inueni-tur obleruatum,non erratum,fed traditum! Si verô omnes ante amp;nbsp;poft Gelafium errauc rint:qui proximè Apoftolos fequutifunt errauerunt ; Hucigirur,vtverbis vtarTer-tullianijdifputationem noftram dirigamus! Dominus nofterlefus Chriftus : Apoftolos mifit ad prædicandum , alios ergo non elfe recipiendos prædiestores fateberis, quàm quos Dominuslefusinftituir.quia necalius fciuit veritatera , nilî cui Filius reuelauiî

CALVI NI. »OCTKl.tIB.in. 2o8 nee alijsvidetur Filius reuelaiTe , quàmijs, quos mißt: Quod autem prçdicatum fit,no aliter feirt potell, quàm per Ecclefias, quas Apoftoli prædicando condiderunt, tam viua quod aiuntvoce , quàm perferiptu» ras.Sihæcitafint, confiât omnem doâria nam , quæ cum illis Ecclefijs Apoftolicis matricibus, originalibus fidei confpiret, veritati deputandum , reliquam omnem doifirinam à mendacio profedam.hæc Ter» tullianus.

Si hæc quam nos propugnamus religio,è mendacio enata fit, oftende quando amp;nbsp;quitus matribus enata fuerit, quibus artibus tantas vires fumpferit, vt veftram verita» tem profligauerit, amp;nbsp;expulerit, hoc non magis latere vos poteft , quàm quæ , quii bufque temporibus vigucrit d!fciplina,hoc fi præftare non pofsis , teftatum relinquis, noftram religionem ab illis Apoftolicis amp;nbsp;originalibus cfle fufeeptam , amp;nbsp;traditam. Vide ergo quid Gelafio tribuas, dum cura tibi præceptorem,8e magiftrumfuiftefin» gis, ad earn quam eius aufpicijs, amp;nbsp;nomine, euulgasopinionem: tu certè hune alli-gas, amp;nbsp;infamem facis hærefis, dum à patri-busorthodoxis diferepare dotes ; fed eius

conftitutiones hanc ei macula facile eluunt amp;abftergunt:In canonelibrorum , quos jpfe ab Ecclefia fufcipiendos efle cenfet,pas trum decrerales epiftolas approbat, bis, vti fupertùs demonftrauimus, tranffubftantia-tio,amp; Miffæ facrificium approbatur. Cy' priani opufcula recipit,his panem amp;nbsp;vinum in carnem amp;nbsp;fanguinem mutari liquet : Ba-filij amp;nbsp;Gregorij Nazianzeni, hi poft confe-crationem, antitypai fieri corpus Domini afleuerant : Cyrilli amp;nbsp;Hilarij,hi earn quoq; fententiam tuentur, Ioannis Chryfofto.in ea etiam eft fententia: Ambrofij, Hierony’ mi, Auguftini horum auâoritate nititur Ecclefia ad te impugnandum : Gelaf.præte rea,Bullingero tuo amp;nbsp;Hieronyroo Mario te ftibus : coll edisjgradualibus amp;nbsp;canonis ini tiô,Miffam cumulauit :Non ergo negauit quod canone celebratur,prædicatur, amp;afs firmatur , à quo infana quadam vos animi oftenfioneobhprretis :Hic, digamosarcet ab Ecclefiæ minifterio, eo tu illos intrudis^ facris virginibus velandis, tempusdefini-uifjhas tu voto abfoluis, amp;nbsp;matrimonio cos pulas,eos qui fe cis coniunxerint.à fanâo-rum detriiditcômunione,tuprçmijsacpol licitationibusjin idinuitas,amp;pellicis, Mifi fani

Calvi NI doctri. lib. iÏi. 20^ fam in virginum confecrationeeo modo ce Iebrari,quo hodie celebratur, eos idolola« triæ reos facis,qui Miffæ interfuerint: Vide ergo cuius vir fis iudicij, qui talcmteftem in tuæ fententiæ confîrmationem adhi-buerisi

SI PANIS COENAE, A CORPÔ re Dominißt natura dijparatus, d« poßit per fignißcationem de hac i^uilitate ncceß faria, ^uod pro uobis datur^

COnficiam,concludamq; hancnoftrarri dimicationem, tormenti huius difsipa» tione,quo tui difcipuli poft meum reditum fententiam noftram totis viribus incuffe = runt : Senfu{,inlt;]uiunt,huius propoßtiogt;tis,hoc cR corpusmeum, cpiodprouobis datur er frangitur, üel eß literalis.uel tropicus. Senfus literalis, ejuetn unußfuifejue fenfu communi prlt;editus, ex ferma uer‘ borum colUgit^eß hic ^uod panis ejuem chrtflus dC» cepit in manus,ßt corpus Chrißiy quodfaßum efl i Ham unum di/paratum, non pritdicatur dealtero, niß perßgnißcationem,at Petra efi chrißus Ergo Ufruj fenjus ißius eß tropicus, quod panis quem dc« tcpit in manusycß ßgura corporis, uel corpus ßgnb peah

Hæc opinio, præcocc ab ingenio pfofe*-' fta effe,mihi vifa cft : Si dixifles panem quê frangimus effe corpus Domini, falfa non ef« fet (vel fecundum literam) propofirio.Aut fi dixiffes .qucmaccepit lefuspanem, poft myfticam benediélionem, amp;nbsp;folennespre-cesjcfle verum corpus, verifsima effet pro» pofitio. Tum enim quum in manus panem Dominus 3ccepit,erat antitypó,id eft,exem plarßmilis formæ : fedquum frangererur, poftquam (ff Græcè loqui liceat)fuit

id eft,Euchariftizatus,corpus erat Do mini ; Nam Spiritu Sanóio in memoriam in carnationis fuperueniente, panis in carnem mutatus eft.

CAEterum te ipfo præceptore, opinio-nistuævanitas detctjitur affirmando, Vnum diljiaratum de altero non prtedicari, niß per ßgnißcattontm : utPetraeratchriftus t Chri-ftumapctra, qux’ifraciem confequebatur, difpai

«AlVtNT. b O C T R I. L I B. III. 2Ï0 difparattwn fiiifle nego: fed Petram illam Cceleftem ac fpiritualem, affirmo Chriftum fuifTcjnon fignificaffe: Si tarnen hæcdifpa -ratafuifle donemus, de feque mutuo per fi-gnificationem prædicafle , huccorrucs, vt Chriftus tibi dicendus fit, ante incarnatio-hem. Petram immobilem ac infenfibilem prædicalTe.quis tibi hæc credet {

Præterea tui prædicati natura amp;nbsp;quali-tas,quamnecelTariô hoc relatiuum, quod pro vobis datur , fubfequens exprimit, manifeftæ ignorantie te arguit, Aduerte, non folùm corpus prædicari oportere, fed adieda ea qualitate , quod pro vobis das tur : vtfeorfum ab ea , corpus confidcra-ri , aut prædicari non debeat : An autem tibi videtur natura panis, amp;vt ais analos gia »neceflariam hanc corporis qualitatem predicate, velfigurare , vt corpus pro no. bis datum,oblatum,amp; occifum, fignificet ? Hoc fi non habet à natura panis , fed vt putatis ab inftitutione , quomodo ab ana. logia tuam duces fimilitudinem J Hanc deberes ab inftitutione potiiis abripere : quo modo ergo hanc neceflariam obla-tionis in facrificium pro nobis qualita -tern , panis proprictas referet,acprædica-

bit fErrabis tarnen fi hac omifia ac neglcfti qualitate, quam exprefsir verbo Dominus, ad aliam nos adegeris,qua fola tenus,Domi» nicum corpus praedicari doceasrltaque, pa= nis,Chriftuæ cùm fuis qualitatibus,cxprt(= fcffi te audiamus) fignificare deberet ; non folùm autem nutrimento tenus, fed quate» nus pro nobis mortuus eft ; hoc tarnen nee panisnatura, nee inftitutioSacramentipa« tituriNam diuerfos effeélus facrifi ci j, i d eft, Miftæ, totidem figurtefpeciatimadumbra« runt, quas fingulas, ab vno Chrifto adim-plerioportuit:Qui ergo harum fignifica-tionem contuderir,culpanon vacabit; Azy mi panes in nutrimenti fignificationem à Mofe accepti funt,nec fruftra^ fed vt vtraq; Chrifti natura nutrimenti amp;nbsp;pafsionis dua-bus figuris panis amp;nbsp;agni exprimeretur. Azy mos ergo panes cum propofitionis panibus illi tuæ analogicæ fignificationi, reôtifiimè deftinarepotuifti ; egoq; agnum tranfitus, (quoaduerfus vaftantem Spiritum,Hebræi ante maris traieâionem feruatifunt)ei,qua Chriftus exprefsit qualit'ati, quæ nobis car« nis oblationcm,amp; manducationem, prædi« cabat.applicarepoflum Et hircum emifla« num,poft ponuficis exccrationem, cocci»

C A I VI N I. D o C T R I. I I B. HI. 211 no circundatum , per hominem paratum in perditioncm emiffum,cum Chrifti purpura induti execrattonc,amp; per hominem pa ratum, ad fupplicium expulhone côferens, nonerrabo Flolocauftumque amp;animalia quorum fanguis in Jan fta fuit poft folénem oblationem perPontificem illatus,extraca. ftra.ad inccndiiim exportata^palsioniChri fti refponderc poterunt: vt vnicuique figiu ræ, fua veritas relinquatur : Sihuncordi’ nemacrationemtecumreputes.non vni pa^ ni,quod omnium figurarum eft,3fsignabis, nili in offenfionis lapidem impingas.

PRæterel analogîæ tuæ folicitus, man na dignitatc fua exuifti: Hoc.panem ccele-ftem non fola inftitutione tenus verum,fed effeétu,ac fupernaturali prærogatiua figura bat ; vitamque aE;ternam,fpiritualem, cœle» ftemque noftrum myfticx benediétionis cibum,elementifubfpecieadumbrabat. Et quanquam hune noftrum vitæcibun^man nafiguraret, Chrifti tarnen facrificium fi»

gurare non potuit : hoc ergo multo miniis, panis tiius figurabit.Deniquemannæ figni ficatio,nonfolisalimenti terminisclaude-batur, fedpanis noftri fpiritualis (quoad eius fieri potuit) naturam, ac diuinitatem oftendebat, ac per fignificationem tuam prædicabat ; Mannaenimpræter naturam, virtute diuini Spiritus, pruinæ fub fpe -cie , conuerfa eius fecundum edentium voluntatem fubftantia,acfapor, populum plenifsimè nutriebat : ficut fcriptum eft. ^‘Subftantiam enim tuam amp;nbsp;dulcediné tuam ‘‘illis oftendebas, amp;deferuiensvniufcuiuf-lt;t que voluntati ad quod quifque volebat conuertcbatur. Sapien, cap. j6. Sic aqua ex petra præternaturæ vires amp;nbsp;ordincm, diuinavirtute fcaturicns, populifitimex’ plebat, quæ res noftram xternæ fitis ex« tinâionem (diuini opus poculi, aliéna fub fpecie , guftuque adumbrabat : ac lîgni -ficatione prædicabat : Verbi enim ac fan-ôi Spiritus vtrumque opus quumfuerit, hacipfain re , ideft , quôd fupernaturale cflctopus,defemutuo, amp;nbsp;fi fubftantiadi-fparatafunt) prædicant : Sedquoniamin« Ihtutione fola ac facramento,amp; conditione tfnus, panis tui naturæ honorem diui • num

CA IVIN I. D O CTR I. MB. III. 212 num defers, efficis vt nullomodo, depane vinoquetuo, illæ vmbræ per fignificatio-nemprædicent. Vmbræenimillæ, nonfia gnificatione, conditione, aut inftitutione tenus,fed re vcra, amp;nbsp;eifediu, fupernaturale vt diximusjdiuinumquc erant opus: qua in re,de naturali tuo pane,conditione, vt tuis verbis vtar, ac fignificatione tenus mutato, per fignificationem prædicare non poffunt: nee tui naturales cibi, vmbras illas repræ fentare, nifi vmbriscoeleftibus,fuam præ« ftantiam deneges, acad naturæ régulas adi -gas , vt per fignificationem de tuo pane verè prædicent , quod ftultitia non care-bit.

NISI EVCHARISTIA SVPER-fubjiiintiide fit opus,de ett non poffe mMnci, per fignificationem priedicare.

SIautem Ecclefiæ ex religione non excefi-fcrisjfed fatearis fuperfubftantialem elfe noftram Eucharifiiam, non Sacramento, ac conditione rideque tenus, fed re vera, effi= ciesvt opinion! tuæ fubferibam difpara-ta de altero per fignificationem prædicare,

«, VILLAGAPN. ADVERf atque opus mannæ, aquæue, è Petra prætcr naturani redundantis, ( per metonymiam) Euchariftiam noftram dici pofTe, acperfi’ guificationem natura amp;nbsp;fpecie difparata de alteroprædicare ; Agnumcjuetranfitusty« picum,amp;animalia quorum corpora extra caftra cremarcntur, Chriftum pafTumdici poffe.Sed fi in fententiamanferis,naturain-que panis,non re vera diuinam elle dixeris, fed facramentofolo , ac inftitutionetenus, decorpore quod pro nobisdaturdifpara-to, prædicare contenderis, hue te præciph tem deturbabis, vt tibi ncceflario patibilis Chrifti qualitas dicenda fit,per bgnificatios nem,de impatibili panis tui natura, fic prædicare, vt à pane vicifsim prçdicetur:corpus enim non poteftjcitra cxpreflam verbo Dei qualitatem banc, ( quod pro vobis datur ) de dilparato prædicare, fimilicer corpus ip-fum feorfum à fua qualitate,a pane prædica pi non poteft,panis ergofecundum cuamlo gices regulam , de corpore holocaufti præ-: dicare non poteft, quin hmul de corporis exprefsis,aeproinde indiuiduis qualitati-bus,prædicet; nec rurfus holocauftum præs dicatum , citrafuam neceflario connexam (^propter verbum Dei) qualitatem, de alte-

CALVINI DOCTKI. LIB.Ill, 2I3 ro poterit prædicare : nam fimilium eadem efl:ratio. Quum igitur hanc prædicationê, nee panis tui natura,nee inftitutio ferat,fak fum eft corpus, amp;. panem effe difparata, fed eandem effe naturam ac fubftantiam ,de ic -que mutuô verç prædicare.

Hoc quoque in confiderationem afferen dum effeputo, fi tuafententia verarfit, non folùm Sacramento tenus panem efle corpus amp;nbsp;corpus panem , fed ChriftumSacramen-taliter,paffum effe,non fubftantialiter,quo« niam non verèac fubftantialiter hæc quali-tasàpaneprædicaraeft : manifeffumenim amp;nbsp;liquidum eft, eo modo expreffam, ac ne» cellariö connexam fubieéli qualitatem prç dicari,quo lubiectumprædicetur.

APRONOMINVM NATVRA At proprietAte probaripdnem ijuem fr^nÿ-mus,(y corpus non effe

SEd fruftra verba hæc terimus.Nam ne pa nem quem frangimus,a corporedifpara-tum effecredamus (Hocamp; Quod)prono« mina,vel nos inuitos,trahunt : (quod)enira relatiuum fubfequens, vnam candemque

N. VI L. A D V E R.C A L.D O C T.L I B.III naturam ac fubftantiam,ad eam rcfert, qu» ciufdem cafus, generis, ac numeri, demon-ftratafit: Hoceft corpus meum quod pro vobisdatur: vtneceflarió peccent, qui inter rem demonftratam,acrelatam , difcri-men intermittant : Multa nobis fuperfunt in hoe argumentum excutiend3,quæ coràm tecum agitarecupiens.in noftri congreffus occafio» nem,referuauimus ac reiecimus.

an IS in corpus fäcrificitumd ehrt-in Coend pgt;o nebis Dro pitfndit 1/^^ tutn, Ul Diuini uerbi, Spmtu jando fu*

Non ergo tranfubllantian pané dicimus, vt poftquam is Euchariftia corporis efic • öus fit, corpus à nobis facrificeturiNam amp;accedcreoporteret, qui üblatumcrucifi« gerent : fed panis,vi Di ui ni verbijàfacerdo* teiulfu Dei pronunciati,muraturin corpus, ab ipfomet Dei filiofacrificatum, in Ccena pro nobis Deo patri datum. Hiiius rei te-iliseft Lucas dicens: Hoc eft meum corpus (àmcfupple) pro vobis patri meodatum, hoc facite in mei memoriam. Secundum, hoc mandatum, femperque præfens verbfi, quoties verba benediclionisformaliadn id opus à facerdote rite pronunciantur , fit corpus quod pro nobis dat offertque Domi nus. Ex quo dici poteft non aliud eife auc nouuiB

nouum noflrum facrificium : fed vnicum i| lud iugeaccontinuum, Deïq; opuselTenó miniftri. HoedocetPaulusdicens: Hicau-tem vnam pro peccatis ofFerens hoftiam, in çternum fedet ad dextram patris,expeâans donee ponanturinimicieius,fcabelium pe» dumeiusjvna enimoblationeeófummauit in æternum cos qui fe fanéiificant ; ij enim, qui hoftisE femel oblatæ manducatione fe fanâificant, huius virtute ac præftantia per feâifiunt.nec eft neceffe vtà dextraDei vç mat Dominus, vtfeicerumfacrificet, quo« tiiam,vi æterni verbi, fit tranfubftantiatio-nis, fecundum verbum prolatum, miracu» Ium.

Quo modo ^uchiriftiäinuißbilecorpus Domini, ßinul er uißbüis corporis ßguru ßt,ut ipßusmemo‘ n’dt« nobis rcnou-crepoßit.

luftini Martyris hæc fententia efttVt fub panisfpecie caro Chrifti vi verbi pronun-tiati ita fiat, quemadmodum verboab An= gelo pronuntiato, Deus ex fanguineMarix factuseft homo , vnde Gelafius confecra. tionem incarnationis imaginem eflçaffir-«lauit.

Hçc quoque Auguftini tft fententia, vtiij quemadmodum homo amp;nbsp;Deus, hæc duo. De confer Chriftum efficiunt.fic panis effigies vna eu crdhone inuifibili Chrifti corpore, verè fubcffîgtc dißitiH.z. latente,Euchariftiam efficiat ; qua ex re,Eu= ci.hoceß» chariftia vifibilis corporis figura effe dicen= daeft,vtficuthomofolus, autDeus folus, Chriftüm non efficiunt.ita exfola panis ef= figie,autfo!adiuinafubftantiafacramétum non efficiatur.

Cyprianus in eam fententiam docuerat Euchariftiam,quæinuifibileeft corpus Do minijvifibilis corporis figuram amp;nbsp;facramen turn éfle,quatenusin perfona Chrifti huma hitas videbaturquüm lateretdiuinitas, vti in Euchanftia fub panis effigie formaq;, di* üinacafo lateat.

Prætcreà in facramento vifibili re vera diuinamineffe fubftantiam , vti re veraamp; corporaliter in Chrifti carnediuinitas inhabitat.

Si panis fubftantia DiuinicorpOris figura fit,tantum vt non re vera,fed fide tenus, Diuinum corpus cum paneconiunâû fit, falfameffe figuram,nifi amp;nbsp;fide tenus,non re

Su’wittfs dus in Be rengariu

Infuper quemadmodum Euchariftia quæ corpus Chrifli verum iridiuiduumacinte-grum eft, poftq; huius fradionem, fingul« quçque partes id ipfum funr,quod erat ante fraâionem Euchariftia. Sic vniucrlitas Ec-cleliæ, integrum eft corpus Domini,cuius Chriftus eft caput, amp;nbsp;ipfius vnumquodque membrum, corpus item eft Domini, cuius caput eft chriftus.

Huie aure figurç, locus non relinquituf, ft panecófiftitEuchariftia,quiapanis partes toti æquales efle no poftunt, quemadmodû vna Euchariftiæ particula toti eftæquaJis.

Q^uoties mandiicdueritis pMeni hutic biberitii fduguinentymortc Domini Mnuncidtis donee ueitiib Non enim poteft hoftia cæfa manducari, non poteft huius fangiiis potari,id eft,effun di in vifcer3,quin mors eius annuncietur.

His verbis refurretftio amp;aduentus Domi nuntiatur, non poteft enimmortuus re-^'re nifi refurrexerit, fit ergo corpus ad in-lt;:3rnationis memoriamgt;manducaturinmor tisrefurrectionis, afeenfionis, amp;aduentus nuntiationem.

Non bibam de hoe genimine vitis,vfque in diem ilium, cùm illud bibam vobifcum nouujin regno patris meiiHæretici fingunt de fruélu vitis dominü loquutum efle, fed inique: nâfruélus eft generationis fubftan, tia, quæ propter verbum neceffariô in fan-guincm mutata eft, non mutatis aCcidenti. bus:quæ quidem accidentia, genimen dici poffunt fubftantia etiam commutata : Si vi-ni fuiflet fubftantia quam cum Apoftolis in Cœnabibit Dominus, ifquepoftrefura reftionem vinum bibiffet, non idem re amp;nbsp;numero efie vinum potuilletjtametfi ex eo» dem dolio depromptum.: vnaque amp;nbsp;eadem foret reliftaaccidentium generatio. Præte-reàlicet idem re verafuiflet, vinum tarnen nouum non fuiffet, quia idem: Hane ob rem neceflario Chrifti fuiflefanguis,de quo Chriftus loquutus eft, dicendus eft,quého» die fub accidentibus vini.in regno patris,id eft, in Ecclefia , bibimus, quemque cum Apoftolis in Cœna bibitille, fed nouuseft quia glorificatus,nouaEque id, eft, gloriofæ vitae fanguis eft, eum enim refumpfit re-furgens, ne exanguis in ccelum afeenderer,

h^ueex co quod dédit illi pater quîcquani deperiret, bibere verb nobifcum dicitur, quia idem ipfum eft noftrum hoc conuiuiu cumfuoamp;xApoftolorii conuiuiotçternum enim femperq; præfens ac continuum eft, tametfinon eadem eft temporis præfentia.

Hoc poculum nouum eft teftamentuni in fanguine meo effufo in remifsionem pec catorum.

Hoc poculumJignificdt tcßdmentum in meo fdii“ 2uiiie,eft cnimfigurutii locutio, zs- (eß) impropriè funti debet.

P.eprehenßo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( ,

Sed fi teftamenti fanguis â Matthæo fi-gnificatuseft.quomodoàmca Pauloquetes ftamentuniamp; fignificatum fiiifle intellige-inus,quum fitaliud teftamentum quam languis teftamenti ? Hoe quum effe non pofsit ( eft ) impropriè capi non deber,vt apud Mat thæum fignificet,quod apud Lucam non pof fit fignificare: Quum hæcergo Caluini opi= nio nö pofsit fubfiftere,tenenda eft Eccleliç fententia,credique debet Chriftus propriè, acuerèlocutus efle,vtintelligatur fanguiné fuum noui teftamenti,in remifsionem pecca torum potandum,ideft, Apoftolisin vifce-rafuaeffundendumporrcxiffe. Apud Luca autem amp;nbsp;Paulum,effufio,id eft, j30tus,inttl-ligatur fuifle teftamenti dedicatio in effu-fo.ideft, potatofanguiné, vteofeinteriùs afpergerent Apoftoli, ad obtinendam fuam famftificationem.

Hoe exemplo præputij circumciïïo, erat fœdusin præputio circumcifio,amp; afperfio fanguinis Hoftiarum pro peccato in Lege, erat teftamentum in afperfo ac effufo fan-guine,Mofe exemplaria afpergente ac dicens te:Hiceft fanguis teftamenti quod manda-uit ad üos Deus,cuius afperfionis, aeper ip= famexemplariumfanótificationis, Hoftiarû Heb.cap.ij extra caftra incendi urn,erat confumatio. V ti

extra portam ChriftI fuppUcîum, teftamen* ti ac fandificationis Ecclefiæ,quæ potu faóla fuerat, complementum fujt ac confumatio.

Accepit lefuspanem amp;cùm hunc eiicha' riftizafTet, id eft, quum hunc feciftctEucha’ riftiæ fubftantiamjfregit.

Hæc eft Irenxi de hac re fententia amp;nbsp;inter* pretatio fic dicentisjQuandoergo amp;nbsp;mixtus calix amp;nbsp;fadtus panis, percipit verbum Dei, ia non cómunis eft panis, id eft, cómunis panis rubftantia,fed fit Euchariftiacorporis amp;nbsp;fan guinis Domini, id eft, Euchariftiæ fubftan-tia ex qua augetur amp;nbsp;confifti t carnis noftr? fuhftantia.

Si ex panis communis fubftantia, fitEu» chariftiç fubftantia,certum eft quod no crat cfficijid eft,corpus Domini, verbum Dei ve= reincarnatum, in quo amp;nbsp;per quod Deogra* tias agitEcclefia. Verbum enim gratiarum adionis Dei, quae Euchariftia dicitur, fub* ftantia eft, non ventus. Quum ergo accedit verbum ad elementum, formatur corpus fii» peruenienteSpiritu.vi verbi.Hoc eft corpus Haeum,pronunciati,

EuxoT'yi« fignîficatbenedîco, Sr apud Pam-Ium I. Corinth, 14.cap. Cærerum fi benedt-Xeris Spiritu,qui fupplet idiotæ locum, quo modo dieet, Amen.fupertuam bened'ólio» né? «üX»W‘, inquit, deinde i’r/T5'uKUx«f'«?,id eftjfuper tuam benedißionem,

Oftenditur eius rei effebenedißionis fen Euchariftiæ fubftantia, cuius eft communi» catio: nam (eft) proprie hicaccipi confentic Caluinus. Si ergo(vt außor eft Cal uinus)fia gurasfitbenedißio, huius ipfiuseftcommu nio, non fänguinis,quod fi fänguinis fitcos municatio, noftra quoquebenedißiofan-guinis fubftantia effe de bet, autvnumcon« tra Paulu benedicitur, vt de altero fiat com» municatio:

Quid multi UHUS panis.uffurn corps fuitius, omnet quidem de uno pane participamus.

Si tarnen panisfubftantiam'maoducamus, impofiibileeftnosexeo', vnueffici panem, nam in noftram fubftantiam mutatur pa#-nis, vtmultæ panis partes, quæ totidem panes efficiunt, in multa mutantur corpora; quum ergo vnus efficimur panis juecefie efc vnuffi eile quod manducemus multi, nofque in idipfum demutari; panis vero fubftan-

tia,vnum effenon poteft,quîa(vnum)feâ:îoâ nein non recipit. Corpuseftergo Domini lt;juod in cœna manducamus, corpus inquam quod d i ui di non poteft,amp; quum fit in-conuertibile,in noftram carnem non poteft mutari,fed in fe manducantem mutât, vtvnûcûChrifto manducans

î. Nfgctrf falutem carm't noßrie,qtti propriii câr» nis diuin^ munduatione, aiimin ßgt;em fdutisie* tcrn£nobiidcn!’g!tnt,propteruerlgt;um Domini : Ni~ ß manducaueritis arncm melt;im,c^ bibcritis fxngui* nem meum,non habebitis uitam in uobir.QuimMdu* cat c^rnem meam,hibet uititm, cr ego /ufcitabo eum in nouißimo die.Isergo qui miinducat,ad glorûm cÆ fußit(tnduS‘

Nfg-lt;recamMmione chrißum effeßlium Dei, qui hune pafchdßd eit,corpus ßum re uerä non indn^ ducaj[e,iicfänguinemteßamcnti nonpotdlJê dicdnt, ßgurdsq^ueteristefidmenti eatenusnon impleuiffe, docednt.

t£!,hisdi^in^uettd4m cffe diuinititem ib humdnitd* te,qtii Ckri/ium adofdre udint, n^ humdnitatem honore diuino afKciant,

’j, Ncgiire chriftttm D f’«t» ejje, cr dd puram (df-ttcm enm rcdigeregt;^u! dicdnt corpus eins,etßßnitunt e^ljsno temporis drticu'o,pluribus in tocis ejje,etidm dtite refurreilionem non potuijje.

Afßrmdntes [dcrdmcnti fdnflßcdtionem hint negire,(]ui ufu folo non Spiritus fdndi infußoneßoe fincîii ficrumq^ ejße trddunt,quum dbfq; Spiritu fdit-do nuUa ßtfdnd.ßcitio.

cMHié^ Ciment in eos di^undi de difßucre non co Wfdt putant, chrißum nec inteiligere,nee huiic uitS ic refurredionemeffecredere: Vrl cjuiuitæ eßen* tiim ßne arne dißundi poffcputant, chrißum cum Antichrißo folucre.

14. Q«t ore munducdri chrißVarntm inficidntur, ntinducdtionis doürinam f^enitus ignorare dc dca flruere,lt;^ ex manducdtionc ßdemfaccre, cl)n(îo di centetQuimdnducdt cdrncmmcdmhdbetuitam: ucl contra tjuàm faciant docentes manducationem cput effeéluntq;clJc fidel,ßdiin ipfant manducationis opus ejje docere debent.

Quifeorfumàfdcramentoueritdtem imdginan tur,hoc er duobus conßdre credant,huit uerè coniuit flam eße ueritateni pernegare, fed fignum effie nudU dlfirmare,non enimfalua coßantid ueritas facramens ti feorfium ab ipfi) eße poteß.

16, Quifrciiuf((amp; impio Chrifltcorporisfiacramef tum,ab/cjj ipfius carnii jubfiantia dentibus teri poffc, err arc cr Augußinumnon intell-gere, qufinuis non fi)iritual{ter,nec ad uitam.fed iuduiunt manduct tur. J 7- QJii docent nos eße dd tempus manducationis tncharißi.e,rcßringendam Ccena: utilitatem,docere etiam iudicij manducationem nullam eße, panem^ lu nihil fignificare quum manducatur.

18. Qui docent fide chrißum manducari, Paulo con tradicere ac refißere iubenti, ut fe unufifuifij^ probet ante q manducct.t^ä quia fides probations antecedit.

ty efuta Caluino fidei opu! e^l mdnctucdtio, tam ante frobationem matducatusfuii chriftus.

^9' QS* rcdhtf r o- non corporaliter chrißtt man^ dueari ptuant,pitßionisfru(lum ac meritum negare, quia res corporis fine corpore nee pajja eü, nee effe potefltnec res corporis fine corpore manducari, aut adeffe Came Caluinianaidicenda cÄ, ideoij; nee rea» liter nee corporaliter manducari.

SÊRENISSiMVM FER^ dinandüm Cæfàrem fêmpef Augufl:um,amp; ad fimoslàcri imperij Eledores,

E V O s, ô Principes maximi,fubcat admira-tio, quôd inlpeïatô ne-gocium à nie accipiatis, paucis exponam vndd

Henrici Regis mei iuRù, Ecclefiç Co-loniamad capricorni tropici regiones annis lùperioribus deducendam fufeepi: eô dclatomihihuc imprimis incumbendum cfTe vifüm eR, vt de religione inter nos conueniret,ne di-feordia inftituti noftri progreßionem impediret. Hoc conatus, noftrorum ftudia ita habere comperi, vt dilpu-tatione priùs quàm ceftæ religionis côftitutione nobis opus effet.Eo ergo

redadi à Caluino fuiEuangelij mini-ftros accepimus , quibus cii Acgufta-næ confeßionis nonnulli profeHóres aducncrunt ï Hos vtnulque feâx ßia turba fequuta eft. Dum propriæ quiß que religioniftudetjodijs' inter fc mu-tuis exarïcrimtj vt eorü dÜcordia coirt poni non potuerit : fumma me diffi-cultate ea res afficiebat, nam inftituti noftri felicitatem morabatur. Huic vt mederer incómodo, à miniftris fiiaC fidei rationem expetiui, illi hanc in ca pita colleólam fcripto mihi tradide-runt : Contra^cgo RomanæEcclehaï defenfionem iuicepi. Multis vitro ci-troq; tritis fermonibus,quum ex antiquorum lcriptis defenlioné mihi com parauiflem, amp;nbsp;refiftere non valerent, vidi Caluiniani me ad magiftrum reic cerunt. Interim tarnen hanc fui fidu-ciam pleriq; eorum imbiberant,vtpro ingenij lui captu Icripturas interpréta ri hbi licere ac fecundum ßiam opinio nem, religionem confingere iudica-

renr:adeoq; res redijt,vt nulla eer ta apud nos religio coleretur, vtq; pauci in ea quam probaflent permanerent, fed quotieslententiam, fimultoties religionem demutabant. Hine euenit vtfeptem lacramentariorum lcdæno bisenatæfint, quarum audores pro fiia quifi]; tucnda religione,morte op petere le paratu elTe oftentarct. Ea di fcordia cum religionis interitu rebus noftris tandê excidium intulit. Decc in earn dilputationem infiimptis men fibus, contentiones noftras in tres li-bros digeßi, quos in Francia reueóhus ad Caluinum dedi, hunc magnis pre-cibus obteftatuSjVt locum mihi conlU tueret, quo inter nos de his rebus agi polïèt, fed ab eo relponfum nullu tu-limus. dPoft euulgatam noftram illam controuerfiam , vbi iam ab ea cura amp;nbsp;cogitatione animus meus refideret, quiobmoram relpondendi Caluinu accufabant, eiufq; dodrinamfiilpeßä habuerant, dicatum Friderico Comi-

ÏPISTOLA, ti Palatino de Cœnç cótroucrlïaPhi-lippi Mclanchthonis iudiciû ad me mi fèrunt, vt cognofcerét,an ego que Cal uini dodrina ofFendifïctjpotiùs in ma gni illius Philippi fentetia quielcerc, Hoc accepte iudicio equidéincredibi li defiderio in eiuslcdioneinceßijpro pteraudoritatem nomenqueviri, lèd ftatim in ipfaledione à Philippe mihi Philippus effe vifuseft alicnus:hunc enimde inueteratafententialenio iâ penè confedû deeeßiffe cóperi vt in Caluinianâ dilciplinam quâanteavi aperta oppugnauerat,{c præcipité da-ret.Hinc eftedû eft, vt iudicarem iudi çium illud falfum,ac pro Philippe fup pofitum,ad me miflùm effe. Tamé ne meum filentium peccandi occafioné prçberet ,faciendum mihi eiTe duxi,vt meâ de eo iudicio fèntentiam ad vos. Principes maximi, relcriberé,hoc prg çipuè addudus confilio,vt fi fœtus file iudicij a Philippi ftudiofis agnolca-turjhunc ipfi veftro iufiu tueantur, vt tan-

tandê caufe iioftræ veritas exprimi ac omnibus lucere poßit, ad eam«^; viam pateat aditus, quam nobis Deus Chri ftüs thriSyia per camem fuam dédit,ac præmuniuit. Solebâ in mea cû Calui-nifUs côtentione Philippi fcriptis in E gurâ Caluinianâ irrumpere : Nâ in lo-cis cômunibus Hilarij ac Cyrilli reli-gionc de Euchariftia défendit acerri-mè,amp; inde ad figmêti Caluiniani euer fioné enititur,nunc autem ( fi fuû hoc eft iudiciû) deprauata fententia prima fidé pedibus atterit, amp;nbsp;contra qua fa^ cere debuerit fiiprem a agens vita,vbi ad lanitate hunc redire oportuerit,fui oblitus aliéna le infaniacótaminauit, led ne leonimortuo inlùltare videa-mur,quû Caluinus pcipuè eâ dodrinä prædicet,ifq; in colloquiûvenire roga gt;nbsp;tus recufauerit, nô alienû àmeo ^po-fito fore exifl:imaui,fi omnib.precibus àvobis contendere vt Galuino locum diemq; diceretis,quo finepericulo nos in veftro côcilio fiftere poßimus, ille

Cogniturus quibus rationibus addu« élus, tantoodioluamdoólrinamim-' probarim, ego au tem cur tanta vehe-? mentia hanc inculcet ac dcfendat, vt tandem caufa cognita de controuer* fia noftraftatuatis : interim vi* dçamusquale fitfiipre-» jnwm Philippi iur.

E M O TIS ( inquit ) contentiofiSjprodeft rç liquos de vna forma ver borum conuenire,amp; in hac contentioneoptimum eft retinere verba Pauli : Panis, quem frangimus participatio corporis Domini eft:amp; copiosè defruâu Cœ-næ dicendum eft,vt inuitentur homines ad.amorem huius pignoris amp;nbsp;cre-brumvfum: amp;nbsp;vocabulum communia catio declarandum eft. Non dicit Pan lus mutari naturam panis, vt Papiftas dicuntjftd elfe participationé, id eft, id è quo fit confbciatio cum corpore Chrifti,quæ fit in vfu, amp;nbsp;quidem non fine cogitatione,vt quum mures pane rodunt,acerrimc pugnant Papiftæ amp;nbsp;corum fimileSjVt dicatur corpus Chri fti extra fiimptionê inclufum efle Ipc -ciebus panis, amp;nbsp;poftulant adorationé. Hæc Philippus,

ï. Ei ergo hanc operam nauabimus, vt verba Pauli retineamus, Panis,quem fran« gimus, participatio efl: corporis Domini. Debuit Philippus cum animo fuocogita-rt,quotcmpore panis à Dei filio fraöus fit, de boe è Pauli verbis certior fieri potuirj Dominus Icfus , in qua nodetradebatur, accepit panem , amp;nbsp;hunc'tu;^afiy»ffw,ideft, cùm Euchariftiam fcciffetjfregit.ls ergo pa» nis aâione gratiarumaffeétus, quem fran» gimus, partjcipaiio eft corporis Domini; hoc qui neget, in Eccldia efiefeionemi' nem. Si autem Philippus nobis afientia -tur , inpancà Dominoadasfiiiffegratias, enuntietquid verborum in earn rem infum pferit Dominus { Si quorfum gratias ege-ricquæuc fuerit forma gratiarum aélio« nis? Vtdeme loquar , non alio gratiarum adionem pertinuiflecôtendo,quàm (vtire nci verbis vtar) Panis Eucharifiia fieret cor» porisjid eft, vt panis è commun! fubftantia, diuina Chrifti caro fieret in incarnationis totiufq; falutis noftræ difpenfationis me» moriam : vtfubpanis fpeciediuinalateret fubftantia , ficut fub carnis peccati fpecie formaque,latuit filij Dei diuinitas. Quôd fi Philippus negçt gratiarum a^lionem aç benç‘

PHILIP. MEL. IVDICIO. g benediftionem ad panisiramutationéfpe» óaffe,ad græcam diäion em, mum fuum appiicet. Hæcaccufatiuum ca= fum regit , vt pcrinde à Luca gratiarum aäioneaffecitpanem , ac à Marco amp;Mat‘ thæo benedixit panern, diótum effevidea» tur. Qui hac in re nobis 3ducrfantur,ex-ponere debuerunt, cur fibi fi t probabili us, benediftionem ad poculù refpexilTe,quàm ad panem fpeftare gratiarum aftionem: Po« culum (inquitPaulus) qnodbcnedicimus, communicatie fanguinis Domini eft.A Phi lipponegarinonpoteft , pocullimadhibi-to verbobenediftionis, fieribenediftum s Quorfum ergo benediftum fuifle iudica« bit? An vfvini integra maneret natura? Sed fruftra in eam rem admotum fuifl'cc verbum, nam quod à natura vinum habet, id vt habeat, fruflrà omnipotentis Dei ver» buminuocatur. Dehocaudi Cyprianum inCcena, Panis ifte non effigie,fed natu« ra mutatus omnipotentia verbi faclus eft caro.

5. Qui contenderit benediftionem ad pa« nis amp;nbsp;vini mutationem non fpeftare,fed ad gratiarnm aftionem,fiq; inteliigeturEuch» riftia ad panem non pertinere, fednomen eff«

lt;fle verbale, v t doceamur dominu pro par* ta nobisfalute Deo patri gratias egiffe, qui’ quenosexiftimatei rei qua dominus tune feesrit farisfecifle,fi pro tanto beneficio gra tias egerimus, confideret diâû oportuiffe,

Si? non äff«/» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,,

t i

quum Deo gratias egiftet, non poftqua pai nemgratiarumaâionemfeciflct j velfiita loqui liceat Euchariftizaflet. Quoties enim Paulus laudem pro beneficijsacceptisDeo tribuendam effe docet, fi hoe vtatur verbo, datiuo cafui iunxifte reperietur:fed fi bene« dilt;Sione,vel gratiarum aétione, creaturam afFeftam effe oftendit, vt hæc fecundum bf» nedicentis orationemfanâificata fit, accu -fatiuum vfurpatcafum , vtin Calicismen-tione,amp; ad Timotheum.vbi de ciborum fan öificationedifferit. Hæceius funtverba; Omniscreatura Dei bona eft, nihilquceft reijciendum quod cum gratiarum adione percipitur , fandificatur enim per verbum amp;nbsp;orationem. Hincapparct creatura vi verbi augcri.vel mutari poftulata fandificatio« nCjinfuper gratiarum adionem non alio re« fpicere, quam vt creatura, quæ priùs reijei« debuiffet, accefsione fandificacionis fada, infuaii tuto pofsit,

PHILIP, MEL- IVDICIO. / 4^. Si Caluinus in gratiarum adionis men« tione,à latina phrafi,ad græcam animum tra duxiffet, non fortèita grauiter offendifTetJ nalatinisgratiasagere nihil fuggcritaliud* quàm de re aliqua laudare beneficum, ani-mique grati teftimoniumdare: necpoteft ad earn rem conuerti laus,cuius rei caufa ip^ fa laus impenditur :Sedgræcis îu^cafiyS/mon folùmadlaudem tribucndam habendamqj gratiamcontendit,fedadiuèfumptum,rem cuiinferuit itaafficit, vtproeacapipofsit fubftantia,cuius caufa laus amp;nbsp;gratia rependi tur: vt hoe loco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignificat pa«

nem, Euchariftiæfubltantiamfadum eflc, id eftjCorpus pro nobis oblatum, cuius cau« fagratiasageredebeamus : nomenqiiefub« ftantiuum efle non verbale : nam ficut fi di« ceretur domum ædificauit.id eft, çdificium velædificationemfecit, non indicatur motus çdificationis, fed çdificium ipfum : Ire« neus hoc apertilsimè docuit,dicens, vbi pa-nis communis verbum Dei perceperit, pa= nem communem elle definere,fed Euchari« ftiam fieri corporis Domini, id eft, gratiam corporis ciusivt Euchariftia efle dicaturcor poris fubftantia, cuius corporis caufa, laus Deo tribuendafit* cuius fubftanti® forma fit

fît gratiarum adio amp;nbsp;verbum Domini; Hoc amp;nbsp;fubicita verba gratiarum adionis forma« lia,apertecomprobant. Hoc eft corpus meu quod pro vobis daturxorpus enim datum, Éuchariftiæ fubftantia eft,id eft.materiagra tiaruni a dionis,fic amp;nbsp;luftin us rpfpii» ftltar vocauit corpus Domini.

5. Huicrei Caluinus profpiciens, 10. ad Corin.cap. interpretatus, vbi Paulus dixit, Calicem benedidionis quern benedicimus eflexBiruvwfanguinisDominiJdeft.eflefub ftantiam, cuius fit inter fideles communica-tio, ne infignis ignorantiæ fufpicione labo-raret, Calicem benediciconfefluscft ; fed tanta verborum obfcuri'ate id explicuit.vt mentem mihi penitus obtundaf.ne eius opi 'nionem pcrfpedam habere pofsim : huius verba fubiecimus.

Benedicere CdUcent^ßgnificdt dd hunc ufum con-fecrdre.ut nobis fit fymbolum fdnguinis Domini, id fit uerbo promißionis, dum iuxtu chrifti inftitutio-nem conueniunt fideles,dd celebrdnddm in hoc fdcrd mento paßtonis memoriam. Confeerdtio dutem Pae piftis gu£ddm efi mdgid,dfcitd d gentibus, gu£ nihil habet commune cum puro Chriftianorum ritu. San^ fiificdntur quidem uerbo Dei etidm omnia'.quibus uefivgt;

PHILIPi MEL. IVDÎCIO. 8 Uffeimur, ut alibi tcliatur idem Paulus,fed iita better difliodiuerfum finem habet,nempe ut ufus donös rmnfit nobis pur US, cedat^in au£loris gloriamcr bonum noßrum,finis autem myßie£ benediilionit i» Cexna eß,n'e uinum amplius uidgarisfitcibiis. fei dicatusad fpirituale alimentum anima, dum teßera fit fanguinis chi ifli : Calicem hoc modo benediäunt dicit Paulus Miruiiai eße fanguinis Domini.

6. Mira verborum fallacia hic homo Ic« étorem ludificar,benediftionem non à ver-bo,fed ab adione diffinit.Simul tametfi dif finitioniscxitus hue illifpedare videacur, vt benedidionis forma lit vfus,tame in vfus finem hanc effici praedicauit,vt finis pariter fit,amp; res quæ fiat in fine.Benedicere.inquit, calicem fignificat confecrare in vfum, vt fit fvmboluni:fi benedicere ad vfum cófccrarc fignificat,quareprimùm quid fit confecrare non diffiniuit, vt poftea, quam ob rem fiatbencdidiointelligeremusf Siad vfum fi^t benedidio, nonne vfus finis eft benedi« dionisfHæc ergo ante finem debet effici,fi -nis enim eft propter quern fit aliquid, vnde le finis oftendit benedidioni fuccedere; At non quæritur quem ad fine fiat benedidio,fed huius expiicatio quæritur,priiis en go cognitii oportuit, quidfit confecrare amp;nbsp;bc'

DÉ C OEM AH benediccrc,quam curamp;in quemfinem be-nediâio perficiatur* Quæro ergo quæ fit confecrationis forma,quç effeétrix caufa be nedidjonis, cuius generis exiftat Caluinia» na benedidio,cui vefimilis,num amp;nbsp;benedi âionis forma verbaefle debeant?

PHILIP. MEL. IVDICIO. ? ôificare,aut benediccrci vt aliud qua quod is habeat à natura,fignificet, 9« Ab hoc enigmate in ardiora vincula feconijcitimprudensjFit (inquit) confecru* tio uerbo promißtottis,ditm iuxtd inßitutione chri’^ fliconuegt;tiuntfideles,ad celebrdndampitßionisme gt;nbsp;tnoriitni Primiim negabo verbum promifsió nis eô pertinere,dcindc dica promifsionem ad fpem futuri boni nos excitare, non fifte-re rem prçfentemj an ergo fit benedidiis pà nisante manducationèmi ab eo iam tempore,quo fada eft promifsio ? cur ergo Paulus docet nos Calicem benedicere'an id eo eue niât quod benedidio verbo cœperit.fed in tempus promißioni conftitutum reieda fit ipfius perfedio.vt à manducatione vim acci piat, quia Dominus promiferitquotiesad celebrandam paßionis memoriam conue» niant fideles,eo ipfo quod cocanr,nullis be-nedidioni verbis adhibitis,vinum fit perfe dè benedidum, vt turn quoq; fangiiinis figura efleincipiat? fed nemo omniiim poft Chriftum , quod legerim,in ea fuitfenten» tia :noua eft hærefis,videamus ergo quibus rationibus hæc pofsit fubfiftere. Promifsio-adconuentum reiedafit, nonne adioilla fconucniendi faciet benedidioncm î nonne

hxc erit forma caufacj; effeârix benedidio» nis ? hoc tarnen fi affii memus, benediôio verbis côfiftere dici non debet,fed conuens tu,amp; aâione.ftukeq; diâum effet poculum benediâionis quod nos benedicimus, nam fine benedicamus,fine taceamus, dura corn uenimus, velin vfumfigurævtimurpane, benedicimus.

panîs viuus qui de cœlo defcendi. Hîc fe vi-^ tæ effentiam effe prædicat;exinde fi quis,in« quit,manducaueiitex hoc pane, viuetirt æternum.Hoc vnicum fuit verbum promif-fionis quo fpei vitæ confirmamur,tantùm lî panem vitæ non huius fignum comederi-mus i Videamus ergo an hoc promilTum e6 ficiatvtvini fubftantia in fignum cibi vitæ confecretur,dum conueniunt fideles ad ce= lebrandam pafsionis memoriam. Si oculos haberet Caluinus, prolpexifiet celebratios nemmemoriæ finem elleconueniendipo-tiùs, quàm vt figura efficiatur.aut vt vini fubftantia fiât in earn rem benedilt;fta.Suis im ponit ergo Caluinus, dicens verbo promifi fionis benedidionem effici;fed eis vita ver» bo præftatjà quibus is qui verbo fit benedi âionis cibus manducatur.

12. Hoc exprefsiùs verbis fequentibus in -culcatur, amp;panis quem ego dabo caro mea eft, quam ego dabo pro mundi vira , Panis, inquir,quem ego pro mundi vita manducan dum dedero,caro mea eft.non huius figura^ fed tam verè caro,quàm verè eft panis è cœlo defeendens: nam fi panis noftri conuibij, figura eft carnis, panis de cœlo defeendens,-quin figura quoq; fit nulls res impediuntî

D E C OE AE hullam enim differentiam inter panem dc cœlo defcendentenij qui dst vitam mundo, amp;nbsp;carnem quæ pro mundi vita data eft. Dominus intcrmittit, fed verbö fubftantiuum vtrobiq;fuam feruat fignificationcm, ego fum panis vitæ.hoc eft,corpus meum^

Item nifi manducaueritis carné meam, amp;nbsp;biberitis meum fariguincm noti habe -bitis vitam in vobistCarnem qua; pro mun di vita data lit, manducari docebatopor* tere, finis ergo manducationis eft, vt vitam habeamus, ficut abftinentiæ à manducatio-ne finis eft, vitæ priuatio, 14. Præterea fi fit, vinibenediäiodumßdelei conueniunt, ut eisfit purticipationif figura,propter uerium promißionifeörejfiiciensilntidclibus no erit figura, tametfi cóuenient ad celebrandä pafsionis memoria , panis enim non erit eis iymbolu participationis qui no participanf, necadeospromifsionis verbu fpedarepo« teft,quu ad fola fideliû condone pertineat* 15. Simul ficut fideles fob, conuentufuo benedicunt, infidelium conuentu vel fide -lium culpa non conuenieridi committetur, vt nulla fiat figura. Rurfus fi fobs fidelibus exhibetur Diuini corporis fubftantia, ijfq; panis,figura eft corporis, quod ad eos folos

PHILIP, MEL. IVDICIO. « fpeSaritpromifsio.qupniamin fideconue» niunfjhi foli manducare dicendi funt, infidèles autemquibus nihil exhibetur,nec car-nem indigné manducant, nee vel figuram folam poterunt manducare, quia obinfide-litatemfuam non potuerint inlymbolum confecrarc: amp;nbsp;ficut vitam habere efi frui ci-bo benedidtonis, quicarnem manducat audore Chrifto ¥iiahabet,amp; nifi quis man-ducauerit carnem, vitam habere nó poteft ; qui cibo fruitur benedidionis, carne frui-tur.caroque amp;nbsp;languis, cibus amp;nbsp;potus bene^ didioniseftdicendus, non horum fymbo» lum. Quia vero,Paulo telle,benedidionis potusnullus elTepotcft, nifi hunc benedi-cendofecerimus: quiaq; folaresbenedida vitam exhibet, nifi ante manducationem ca ro,quæ verè cibus eft vitæ effeda fit benedi dione,nçc dici vitæ cibus debet,nec homi-ni poterit vitam exhibere,quia nee mandu« cari : vt ergo vita potiri pofsimus, caro amp;nbsp;fa cienda amp;nbsp;manducanda eft : Dum ergo bene didionis meminit Paulus, eô non refpicie-batvtcibifymbolum fieret.fedvtèlymbo lo,fieret benedidionis vitæq; fubftantia,vt effeda,ad falutem manducetur.

Quum effici bcnediélione cibus vitae de-beat, vt is manducetur , fi fide, non revera, fcorfum afymboli manducatione,vitæ caro comcditur, hæc quoquefide,nonrevera fiet neceflariüjfique ad falutem fide mandu cari debeat,infidelitatefeorfum afymbolo, amp;conficletur 8i ad indicium manducabi-tur, hoeenim valetadiudicij manducatio-nem infidelitas feorfumàfymbolo,quod fi» des ad falutis manducationem : fed qui fe abftinetà manducatione , incurritin cibi priuationem,is ergo cui eft priuatio,cibuii? priuationis nec facit nec manducat.

17. Prætcrea audore Caluino infidèles carnem Chrifti nullo modo manducant, quia hæc illis non exhibeturlicêt offeratur, qui ergo penitus non manducat,ad iudi« ciummanducare non poteft, quod fi ex eo üfténdeturiudicium manducari,quôd eda« tur fine fide fymbolum : Quoniam fide fit in fymbolum confecratio,vana demonftra* tio eft,namà fymboliconfecrationeinfidex lesexcludi docuimus, amp;nbsp;confequenterne fymbolum quidem ab cis comedi zCaluu nus tarnen pro recompertacredendum in -gerit,fymbolum figuram benedidionis ab iqfidelibus comedi,non verb rem corpç» ris,

PHILIP. MEL. IVDICIO. ü ris,nonexpendens animo quo ignorantiæ fepulchra fe prçcipitem agat hæc prædi= cans, Fit, inquit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bencdiäioniscjuod

iettedicimus, dum fide lonuenimuf, dumc[^ uinum d commutti (ep^iramus ut fiit lymbolum. Hoc quidemdidum ridicule videi ipoteft, fed illiferio diâumindulgcamus,namfuisdi-ftis conuinci decet haereticos , poculum fubftantiæbenedidionis, quodipfe be'lie. dixeritjfymbolum fit. Quæramquæerit illabenediâionisfubftantiaiEddcmÇinquit) t(Mlt;efgt;mfcoli?Ergoquando benediótione vi-numfit fymboli fubftantia,innouamfor-matur fubftantiam,cuius forma verbum be nedidionis effe debct,non enim abfque for ma poteft effe benedidio. Quum ita ha -beat, vini fubftantia tormam nouam in -duens, fitquod nonerat, vtputafymboli fubftantia. Ergo non fit nouum teitamen-tu,fed huiusfigura,quamuis dicat Chriftus, hoc poculum nouum eftteftamentum, amp;nbsp;contra fuamforraam informatur : fi tarnen quod no erat gt;:fficitur,quomodo quod erat effe perfeuerabit?aut quo modo non corru-pitur fymboli fubftantia , formam inditam exuens?nam à forma res in effe conferuatur. Vinumvero finita Cœnaadpriftinam redb

D E C OE N AE ij-enaturam amp;nbsp;conditionê vcftra opinioeft, i8. A nimalia ediélo le^is in facrificium o, blata, nó benediccbantur vt figura fierenr, nee communis eorum natura benediclionc mutabatur,fedeffufio fanguinisanimalium figuraerateffufionisfanguinisDomini, amp;nbsp;quæ per legem fiebat carnis purificatio,vm bra erat confeientiarum purificationisper gratiam: vt autem efFuGo effufionem figura ret,non opus erat benedidione.Deniq; hir« eus per hominem paratum in defertumex-portatus, priftinæ conditie ai ac naturæ re-ftitui non potuiiret,nam '^hiatus,fordes po-pulifufcipiebat, amp;nbsp;inimundus efficiebatur, huius ergo vicem, panis tuus fubiredebuifa fet,G ApoftolisdittnbutuSjChriftüperhoa minem paratum extra EccIeGam expcilen* dum GgurafTet. Item hircus accepta maledi« dionc,quod non crateffedus, quodfuerat eiredcGuerat, ex mundo immundus reddi= tus, nonnc idem de tuopane ludicmmfta-tui deberet Sic amp;nbsp;animalia pro peccato obgt; Jata,quod erant cfle deGnebât.Præterea hoc mihi magno miraculoeftpoculum, benedi* dionisfublfantiæfiguramefleacfymbolû, Gmul eodem temporis articulo, fymboli quodbenedicitureffefubftantiam; G vero habe-

PHILIP. MEL. rVDICIO. JJ haberet ita:nonne verba formamq; benedi« ftionis eo impend! oporteret, vel fine ver» bovfuvelabufujin vtrumq-, cafum formari benediâionem ? At vfus eft accidens, qui fi forma fit fubftantise benediâionis, vel hu « ius figuræ, ex accidente contra naturam fit forma.Infuper,poculum non benediâionis quod bencdicimusfed fymboli à Paulo di-cidebuit,benedicimus enim dicendohoc eft corpus meum, non hoc eft fymbolû cor» poris mei,ne aduerfus amp;nbsp;contra forma fuam fitbencdiiftio.

19. Symbolum Paulo curænonfuifle,his quoq; verbis comprobabimuszPotus quem benedicimus fanguinis communicatio eft, fi potus.eft communicatio, vbi intellexeri-mus quæ fit communicationis fubftantia, quç quoq; potus erit fubftantia,non magno ' labore comperiemus, nam fi fanguine con-' fi ft it communicationis fubftantia, amp;nbsp;potus fubftantia fit eadem cum communicationis fubftantia;Potus,fymbolumautfigura non erit,fed ipfo conftabit fanguine, atqui eius rei eftPaulo communicatio , cuius benedi« dio.fed fi Caluinipotus eft fymbolû, vnun» benedicitjVt dealtero communicet.

DE COENAE rationem noftram tria le infinuant,fubftan« tia potus diffinitajhuius dif'finitio, amp;nbsp;caufa effeélrix huius fubftan tiæ.Harum mutua eft connexio amp;nbsp;ratio, vt pote diffi niti ad diffi-nitionem, formæqueadfubftantiam; Sub-ftantia diffinita eft potus benedidiionis, hu ius explicatio eft fânguiniseommunicatio, verbum,cuius vi benedicimus,forma eft be nedidtionisjideftjbenedidæfubftantiæ. ZI. Quumergorei de qua bibiturexplicatio,fitfànguiniscommunicatio : àpotus fubftantia,fânguiniseommunicatio, nulla ratione differre poteft,fed huius rei eft corn inunicatio,cuius benedictio, zz, Hoccognito adCaluinianamopinio* nem defeendamus, fubftantia poculi bene» diâi on is eft il 1 i fymbolum fanguinis, quia vinum in vfum fymboli benedicitur,potus, ideftjvini diffinitio, eft huius communica-tio, quid obftabit ergo ne fymboli htilli communicatio,non fanguinisiÉ’Namfî lym-boli fit benedidio, amp;nbsp;fanguinis communi-catio,quuni bibeturfymbolum, poculi ad communicationem nulla erit ratio,propter fubftantiarum differentiam ; fymboli enira ad veritatis fubftantiam nulla eft proportio.

PHILIP. MEL, IVDICIO. 14 dum eft, quandopotum btnedicimus non nihil facimus, quid ergo ? nunquid benedi-äionem,idcft, benediâam potusfubftan« tiami'quâ ergo huius opcrisdicemus elle for mä? Verbum ne? verbis en im non pottft no conftare benedictio,li verb verbo forroatur potus fubftantiatvt fiat comniunicatro,hxc incipitfecundum,non contra verbü in earn remefteformata, quod non erat ergo ehe cœpit: Valeat tantum apud nos Caluini di= gnitaSjVt illi donemus è vini fubftantia, be» nediétionis accefsione,fieri fymboli fubftä« tiam ! nonne oportebit eo verbum applica-rijVt fecundum formam informeturfymbo li fubftantiafvt quæ erat vini fubftantia, fiat aemuteturin figuræ teftamenti velfangui» nisfubftantia? Quödfi ipfa vinifubftantia nullam nouam formam induat, fedquod erat elfe perfeueretjfitq; figura tantùm,fi ita habere animo conceperimus,vt opinione amp;nbsp;memoria tenus figura fit, certum eft tarnen earn fubftantiam benediöionis dici non de« bcre.fed benediäam : nam fine forma effet benediétio.

24. Si ea de re,inquit, fit à te communiça* tio quarn benedixeris,depane vinoq;, non dccarneamp;fanguineparticipas, panisenim

amp; vinum bcnedicuntur : Benedicuntur.în -quam, non yt fiant panis amp;nbsp;vinum benedi * âuin,fedvt{ecundum verbum, hic eft fan-guis meus,fubftantiafanguinisinformetur. Quod fi prior maneret fubftantia, verbum prœterijffe dicendum effet, aut contra fora mam bcnedidionis »effici benediâionem. In hanc rationem Paulus potum benedidio nis quem benedicimus nominauit, non vi-fium.Quum ergo poculum benedicimus,in telligidebet poculi fubftantia , fecundum verbumà nobis in earn rem pronuntiatum, effici benediâa, vti quum è terra Deus ho-miné formauit, diccns, faciamus hominem ad imaginem noftram, plafma benedidio-nis quod benedixit Dominus effedum eft, non terra benedida, amp;nbsp;quum dixir, Crefcia teamp;multiplicamini, non mutatafuicfub» ftantia,fedauda generandi facultate,quia hucdiuina benedidio refpiciebat.

25. Hac adhuc demonftratione Caluiniaa namŸanitatemeIidemus:Potusbcnedidioe nis quem benedicimus fanguinis eft corn-municatio: Neceffe eft vt hi quatuor termini, nifi imperfedafitPauIifententia, hacfc proportionis ratione contingant,vt abfquc propofitionis euerfionc, eorum non pofsit

PHILIP. MEL. IVDICIO. ilt; deftrui proportio:Hoc oftendamus. Quae ra tio eft poculi ad benediâionem,ea commu» nicationis ad fanguinem effc debet :Nam fi» cuti Diuini verbi fubftantia, in benedióio» nis opus infumpta, poculi créât fubftantiä, fie à fanguinis fubftantia, creari communi» cationis fubftantia dicenda eftinam hoc valet potatus fanguis ad communicationem, ejuod verbû benediélionis ad poculû; Item quæ eft ratio poculi ad communicationem, cademeft benediélionis adfanguinem :fik cutenim potufitcommunicatio, fie bene» diâione fanguis efficitur, aliàs nulla inter hos terminos proportio confifteret,quod fi non confifteredixeritis, falfameflepropo» fitionem ofteridetis.

z6. Ad Caluini propofitionem decline! mus,VwHtM iiclfignumbcncdiâioni!, cftcommu* nicatio fdnguinis : Si benedidione non mute-tur vinifubftantiai fed èadem quç prius fue tat elfe perfeueret,crefcat tamé benedidio-his qualitate,quum ad earn rem admouetur benedidio, ei^; benedidio fit accidensnô forma fubftantiæ, vinum hoc potatum non poteft elfefanguinis communicatio ; Nam inter vinum amp;nbsp;benedidionem alia ratio ef* fe oftenditur,quam inter fanguinem amp;nbsp;com

DE COENAE municatîoncm cfle demonftrauîmus: fan* guisenimad cômunicationern infumptusj communicationis créât formatque fubftan» tiam,ficut verbum in benediôtionemadhi-bitû,poculi format fubftantiam, vt fiat fub-ftantiabenediétionis, Atquumdiciturvi-num benediélionis,non intelligituràbenea diétionc creari vini fubftanti3,fed huicaddi benedidionis qualitas, vt fiat vinum bene* di£tuni,non autem fubfiantia, feu poculum benediction is : quam ob rem non poteft ea cffe ratio vini ad communicationemjquçeft poculi ad communicationem, nam aétu po-tationis formatur communicationis aâio J vinum autem materia eft,non aflio: qua ob rcrn vinum nifi potetur,communiontm,for mare non poteft,nam aâione fit communi-catio,quodfi ctiam potetur,fanguiniscom’ municationemfacerenon poterit,fed vini J vinienimadfanguinem rationem nonconx ftareex hoc manifeftum eft, quod diuerfae fint fubftantiæ, Infuperhæcinter vinum amp;nbsp;poculû differentia intercedere oftenditiir, quæ inter communicationis motum amp;nbsp;fubx ftantiam,'Nam poculum, vtdiximus, per fc non eft fubftantia,fcd qualitas,ideoque fob ftantiaquælibetpotioni obnoxia, poçuli

PHTLTP. MEL. IVDICIO. iS nomen obrinet,qüia eft potabilis:ficut com municatioperfefubftantia dici nó poteft, fed ipfa fubftantia commtinicationis nomS habet,quia communicabilis.

17. Præterea ft hi termini propottioneirt’ terfe refpondcant, eiufdem fpecieieflede» lîentiQuç ergo benedidtionis fubftantif ad fanguinis fubftantiam natura eft amp;nbsp;conditio , eadem amp;nbsp;poculi ad communicationetn efle debet : quod ft potationisaftione fiat communicationis aótio, Caluinus dicendo, Vitt«me/îcomnJHn(Cilt;fio,ignorantiæreprehens fionem non effugiet, nam vini ad aâionem nulla vt diximus eft ratio : In eandem incur rit reprehenfionem dicens, Pot«m uiiticorpa-reum , effe fanguinis /})iritualein contmunicatio -nem : Debet enimpotatio communication! refpondere, vcluti fi quisitaratiocinetur: Dolor capitis ægra eft corporis affeclto, li ob capitis vitium amp;nbsp;morbû contrahitur doa lor,errabit qui fpiritualem mentis,non cor’ poris,çgrotationem interpretabiturific qui fpiritualem fanguinis potumeffecontendea rit, amp;nbsp;benediólionis corpoream effc fubftan tiam,nó eft rationem apud fanos habiturus; Quam obremCaluiniana propofitionem, ceu commentationem , fomniaq; ridicu-

la amp;: inepta.reijcidebere planum eflÆadeni quoquediiïolui vanitate quoddepanebe» nediâionis fubiecerit affirmabimus:E fub» ieâa autem figura de fententia nofira liqu* j-caciudicari poterie.

18. HisoftenfisadfymboliCaluiniani ra» tionem reuertamur. Hic quum de dgno fuo differit: verborum nubibus fuatn fententia ita obtegit,vt pleriq; eorum qui eius imbu' ti tinciiq; fuerint eruditione, mecalumnifi inïimularintjquod palsim efferam, à Calui-nofignum nudum proponi manducandu, quum tarnen fecundum AugufUni lenten-tiam,lignum veritatis effe exhibitiuum non inficietur, fed veritatem fignoconiundam palam, eamq; fiib ligno exhiberi pronun-ticc ; Qiyibus verborum præftigijsjmiferos amp;nbsp;incautos fuos difcipulos incantatacludix ficat:Vt ergo has nubesdifcutiamus, quærâ ex eis qui fein earn perfualioné induerinr, an cum fymboli fubftantid,lub huius fpccie veritatisfubftantia coniuniSa lit,vtduarum contrariarum fubftantiarum, fymboli fub effigie,fiat cómmunio,atq; ita ligni fubftan tia manducata veritatem exhibeat? Si itahabet, cuius fpeciei fubftantiae, corpus fàcra-mentieffedemonftrabimusj Aes cum pl umbo cómixtum,rertiam fpcciem efficir,quam ergofpeciem fubftantiæ ex carne paneque expriinetisf non earn fane quæfubPontio C palla

DE C OE N AE pafla fif,nec quæ ex Maria nata efl:,fed quart» dam quæ adhuc cognita non fuerir, 29. Prætereafi hæcinaudita fpecies ex fe vertratem fidclibus cxhibear,cur non etiam infidelibus exhibebit? an eosaufugiet veritas, vtdimidiatum ipnfacramcntumjfidclcs integrum comedant ? Si non hæc eft Calui-ui opinio,vt fymboli iubftanti3,facramenti fub ipeciecû veritateconiunâafit,amp; vnita, imaginaria efle coniunétio mihi videbitur, vt à i’y mbol'o veritas nô pofsit exhiberi,quae quidéfolacogitationecontunéta,re veradi uifa fit.Quum ergo auâore Caluino veritas fub facramento exhibetur, id nó fit virtute facramentijOÓ enim dat quod nó habet, fed fide veritas amp;nbsp;feoifum à facramento accipi' tur,amp; à fide fua (nullo diftribuett)carnis ve ritatem fibi largiturCaluinus, fi itahabeat, hunccupidè velim percunetatum : Vtri rei fuam fanóiificationem acceptam feratjCarni nequamimaginati anetenus contingat,an fideiffifideidiæcfandum fanûorum eftjips faenimfanéiitatefideléafficit,ficarni earn vim attribuât,bene ac reéiè facinfed ita fan a ftificabitur, vti carnem attigerit, opinione tenus non re vera:Eos qui de fymboli virtue te nonnullamimbiberint opinione,hacads hue

PHILIP. MEL. IVDICIO. 18 hue vrgeboquæftione;Si in fe vllamfanóii« ficationis parciculam inclufam habet fym-bolunijcur à fidelibus non adoreturfitem fi feorfnm à veritate fumente fanfti ficet, qua fanólitate fandum cum faciet? propria ne, an veritatis.an communi ? At vnica eft fan-ditas, ft ergo vnica ilia fanditateperfym-bolum fidelisfatidificatur J vnû fanditatis bonum duas habet caufas, arq; conftabit ex diftantibus, ex carne diui'na amp;nbsp;huius fymbo lo,vna verb fanditas vno fpiritu fando regt debet:quôd ft duæ funt fanditates, vel duæ fanditatis caufæ, has duobus fandisfpiriti-bus regi debere planum eft;

30. Ne huedeturbareturCaiuinus,omni penitus virtute ac fanditudine, fuum fym -bolum expoliauit : Qua ob rem eius dodru nara non bene cognitam habent, qui intel« Iexerint,ab ipfo doceri fymbol um,ex earn is fubftantia, amp;nbsp;figuræfubftantia ehe compo-lîtumîaut vllam fandificationis copiam fub figno contineri,fed fimplex,amp; nudum quic quid ipfe verborum obduxerit, vt ledores fuis fcriptis circumueniat.

51. Huie argumento hanc eius opinionem adijeiemusjis audor eft pancm vitæ,Chrifti corpus, fide feorfum à fymboli manducatio

DE C OE N AE necomedijConfirmari autem fymboli man» ducatione. Hoc ita habeat, nonne (ymbolu erit fubftantia confirmationis?At videamus cuius fit confirmare,digniorisfane vel çqua lis has cfTe partes maniieftum eft : Symboli ergoconfirmatrixfubftantia.àlefu Chrifto diftabit, quem tarnen dignitate ac viribus vel præcedet vel æquabit. Rurftis fi fymbo-lû nihil eft, falfopotusbenediélionisquem benedicimusà Caluino nuncupatur, impo-nitq; nobis docens, vinum'à fidelibus benedict,vt fitfubftantiaconfirmationis.

Tandem fi benediâione non fit fangui | nis potus,vt hune deinde ad communicatio nem potemus, fed mente fidcq;fanguinem quem ex Chrifti iam mortui pereuffolatere fudit miles, bibimus, eoq-, fandificamur amp;nbsp;communicamus: quare à Paulo potus ille nbsp;nbsp;।

im3ginarius,potus benedidionis quem be-nedicimus non eft vocatus? Falfô certèfi ira habet,potus nofter nomen fuftinet benedi -dionis,amp;communicationis. Hoc adiunge-musilli quem effudit miles, viuificandi fa-cultatem à nobis non tribui, neq; hune verè potari polie nilî fecerimus, non enim quidé alium ab eo diuerfumq;, hune noftrum que perfpiritum fandum benedidionis verbo

cream us,,

PHILIP. MEL. IVDICIO. 19 creamus,elïe credimus : fedeffufusille poll mortem vifibili fpecic,huiiis crat (vc CaluU ni verbis vtar)creationis id ell, ex Abrahx feminecreatus. Hic vero quem myfticè in noftra vifcera bibendo fundimus, perfpiriz turn fanélum vini fub fpecie cóficimu«,hoc verbo pronuntiato : Hic eftfanguisrneus: Quapropter ab effeétu verbi, benediéiionis nomen accepir,amp; qnia bcnedié'tionis quem benedicimusvocarurpotus, quicqnidfide valeamus, abfque benediäionehunc fieri non pofle tradit Ecclefia.

33. Hisenucleatis referammeadfpiritua-lemCaluini manducationcm. Dicatimprii mis an bibi fpiritu, idé quod fubfiantia vel fubfiantialiter bibieffeexiftimet? quiduc diferiminis inter ea ponendum efie cenfeal? Prætcrea nunquid hæ voces tam aéliuè.quâ pafsiuèintelligidebeanrddeft, num tam re« fpeiHu manducantis, qu'am fubftantiæman-ducatçfumi debeantîSi fpiritualem Cbrifii cibum Caluinus nuncupans,acarnc fpiritii, mente amp;nbsp;cogitatione reuulferit amp;nbsp;diuiferir, pafsioncmChriftiabncquot;ar,non enim fpiritu palTus eft Chriftus. Si integrum hominê qui fit paiïus,manducandum arbirretur,cur ad animam iolam, nianducantem fubflan»

tiam redigit? nonne feclufam ab efu camera noftranijàvita fruftuq; pafsionis etiamex-cludit^finon excludat, cur banc non facit manducationis participem? cur Chriftum, animæalimentum efle non corporis, tanta aniini contentioneperfuadetfFicf (inquit) «ro abfij;efu,pcr animdtn uitie particeps,ftcu!i ^uum ipfa j^iritum fMdum accipit, hominem totutn fpiritualein reddit, pc etiem quum ipfit chrißiar’^ nem pdecomedit.,totMn hominem nutrimenticitrnis flicit pitrticipem.

^4. Atnegaboanimamfokmdiuinofpi' ritu perfundi,fcdhominsro:nam Deichari» tas difïunditur in cordibus noftris, cor verô noneft anima : practerea nosquitcmplum ' Deifumus,hominesfumusnonanimæ.Sed banc euafionem omittamusjccncedamus fo lam animam infpirari Diuino fpiritu, amp;ex‘ indetotumhominem fieri fpiritualem. An fubftantiali ter affeétum fanfto fpiritii opor tebit i Si fubftantiali veraq-, fpiritus commu nioneagitetur anima amp;nbsp;moueatur , vtfiat fjîiritualis.cur vt honw fiat os ex ofsibusle= fu ChriftijCum eo non copulabitur fubfian' tialiter ? Nifi vnus re vera fit nofter cum Chrifiifpiritu fpiritus,perfeôti cfîcnonpof fumus.nec falutc videre, fie nifi re veravn»

PHILIP. MEL. IVDÎCIO. za cutncocarofuerimuseius vita viiserepoti« rique gloria non porerimus.Eo ergo modo coniungi carnes oportcre ftatuendum eft, qiiofitfpiritus cöiunClio ; alioqui fi fpiritu folo carnes copulétur, fpiritu folo refurget, non re vera, itaenim funt ad gloriain refur» reduras fubftantialiter, vti refurredionem comederint.Nam anäoreChrifto,qui man« ducat carnem vitæ,habet vitam, amp;nbsp;per earn in nouiffimo die fufcitabitur, nó fecùs er. po,amp; non minus fubftantialiter,manducare vitam debetcaro mortalis,quàm refurgere. 35. Vnumadhiicin hancfententiame Cal« uinofcifcitabortan crcdatplureseftecorpo V rcasdiuinas amp;nbsp;immortalcs fubftantias, an vero vnica lefuChrifti fubftantiamcapoliere üiuinitate ac præftantiaî fi plures cfta putet, totidem fpiritus diuinos immortales ivdiuerfos, quot fubftantias uumerauerir, cflefatebitur; ii vnicam eile nobis conceffc« rit,noftram,vteius vita viuamus.in eammu tari neceffeeft; vnus enim panis in id effi« cimur.quia de vno pane manducamusiMii-tari verb nili fubftantialiter non polTumus, vt fubftantialiter viuamus, amp;nbsp;in Chriftore» furgamusjfubftantiali ergo contadu id effi« ci oportere Paulus docet,dicens,Caiicem be

ncdidionis quem bcnedicimus noftram ef= feChriftt corporis cómunicationem, falfô verô earn eflenoftræcommunionis rationé docererji extraeius benediâiortisfumptio nem,id nobis præftari exiftimaffct.

36. Vnam rem in Caluini fententia depres hendi, quæ hunc ab Eccicfia diuerfum ege-rir.quæ tarnen aperte errorisipfum arguatt Quum Paulus poculum dixit benediâio» nisjiieceffario aliam à vino fubftanyä indica tut : Caluinus tarnen hunc inrcrpretatus eft dixiffe vinû benediétioiiis, vel benediótu, quamuis ha.' locutiones inter fe non minus diiïcrant,qua ab accidente fubftantia : Ccr-tum tic enim, quoties duo nomina fubftan« tiuaconueniantjvnum nominatiui,alteriim gtnitiuicafus, nominatiuumaccidcnselle genitiuæ lubliantiae à quoipfa dcnominas tionem recipit, vt quum dicimus poculum benediótionis,indicatur fubflatia cuius be« nediélio forma lit, ad quam accédai poculi qualitas,eius denominatiua.Quum et go po culum,fit eiusaccidens fubüantiæ cuius for ma eft bencdiâio,à vino hoc tantum difta-re necelïe eft, quancû res formata ab ta quæ noue lormctur,

PHILIP. MEL. IVDICIO. if quam fubftantia.quoniam non cftjnec idco diciturfubftantiajquödfitpoculum, id ef}, eo quod potetur; Nam tarnetfi non potare-tur nó defilieret elTclubfltnti i, fed ideo di» citurpoculum, quiaeft liibfl-antiapotioni obnoxia; vox enim eft appellatiua (ubüai'-tiæ:Hoc cognito, videanius li vinum dixe-rimus benediflionis, vti Caluinus putat in-tclligi didluin oportere,3n ca locutio ratio-nem vilain liabiturafit : Viniiin perle lub-ftantia eftnon qualitas,fi ergo benedidtio-nis vinum diccretur, neetfiariö benediétio« nis nome pro adicßiuo fumi oporteret, co' quefermonem reciderc, quafi vinum bent' diiSiim diclum foret; non enim vini forma» turfubftantiabenedidione, fed hui us qua-li tas lErralTet ergo Pau lus,di cens, vinum be. nediéfionis, vel bencdiâum,elie fanguinis Domini communicationem, non enim fan. guinis foret communicaiio,fed vini benedi èti,aut vinum benedicitur vtdcaltero (lac communio; Potus enim communionis forma elle oftenditur,quum fine potunon pef fit exi ft ere fanguinis potati cômunio, vt au« tem potari pofsit fanguis, hune fieri necel• fe eft.

DE COENAE affirmanspanicompecere, quod de Calice dixerit Paulus’, non cnini dici pofle videtur panis benediâionisjfcd cibus , namcibiad poculum ratio effe poteft,non fubftantiçad accidcns. Ex his demon Qrationibus colligi poteftjbenedidionis fubftantiam (cuius no ïtrum poculum eft) opus cfle benedicentis; velutilî quisdoceatlucem, firmamentum, cæterafque creaturas verbo benedidtonis creataSjOpiiselTe benedidionis quod Domi nus bcnedixeritjfic amp;nbsp;à nobis opus Domini vi verbi,iufTueius pronuntiati.benedidio» nis opus verèdicetur:Quare male fubdudis rationibus ad perfuadendum ingrcdiuntur, qui benedidionem amp;nbsp;eucharilliam , quæ funt verbi veru opus,figurani cfl'e doceant : PpL Iio. nam Dei fermo eft veritas, amp;nbsp;opera Domini veritas amp;nbsp;indicium. Quum ergo ita habcar, vt quern Dominus accepit panem,adhibito formali verbo benedidionis feu gratiarum adionis,huncopusgratiæfccerit, non mi= rum eft fi quod cratpanis id effcdefiucrit vt in operis naturæ creatæ locû, nou crcatæ naturæ opus fuccederet, fieretq-, tranfub« ftantiatio, adeo vt quum Paulus trangi pané cnuntiauit, id folum quod è Pane fuperfic irangi intelligatur» non opusilludindiub duum,

PHILIP. MEL. IVDICI O. XX duum,cuius mSdiicatione ex mortaJi corpo re, immortale æternumq-, corpus efficimur. 39. Sihsrcaddeledarnfiguracionisopinios nem non fulficiantjfublidioaliud argumcn turn fuggerenius,quo citraomneiu dubita-tionein, religionem noftram perinii Calui-' nusarbitr3tur,quas tarnen fuam opinionem funditus euertet z.c extinguct,Paulusfeque ticap.Hiccalix,inquit,nouurcftamcntn ell: infanguinemeo. Si (inquit Caluinus) H« non eßfigurdtd locutio ,poculum in tcfîimtntum c(i fetrinfubjiantiatumtibifatendumefl : Vt hanc difficulratem præciderem , ex Caluinia« nis quærenti mihi quid teftamenti appella tione comprehendi purent, Focduseffere/pon^ dent non muteriam corpoream, qu^mob rem non poffeuini fub/lantiam infœdtis dejtnere ut ltrM-fub/iantiari, fed dici oportere uinum foederis cf-fe fignum in fundendofanguine'. Aliquandota? men non lignum foederis eflecenfet’SetiKleo nt fit tefiumentum in ftnguine, id cd.in tfl, foedus quod femel immolatione corporis fan epifi.i. citumfuit.Hxclegens cquidem mirarinoncor. 10, delino hominem Thcologije ftudiobfsi* mum in fophifticamita naturapropendere, vt fumma animi contentione veritateni ap-petens, alio inuitus arripiatur , de hoc vt nobis

DE COENAE nobis liquere pofsit,3d iilius commentatios ncinanimûadijciamiis.Tf^rfWfn(«»i(inquit) non cßfuißitntiiiffedfoodus'.ciuimobrcm calixmä^ terù conßßens, fœdus eße non poteß, er uox, ell, impropriefumidebet.HucveràMoÇâicumTe^' ftamentnm conferamu?, Hiefanguis, in-quitMofes, teftamenti quodmandaiiitsd vos DeiJsiQi^am Caluine fignificationem (e(l)hîc obtinei e dicemus? propriam in = quiesjfanguis cnim brutorum erat is, qui à Mofefundebatur, amp;huius afperfioneini-tû fuerat fœdus cum patribus; At Caluine mihi mirum eft, in figuris vocabula propriâ fignificationem retinere,quæà veritateim‘ propriè ac figuratè emiffa cfTe fatcamur.Hæc vetoprætereamus, vtad remanimum refics éiamusiVctus teftamentum Caluine,confef fjonetuain fanguineconfeâum amp;nbsp;dedica-tum eft, hoc æquo animo tibi donabimus : fed interrogabo cuius rei gratia factum hoc fuiflearbitrerisfnum vt fi gu ra ret ur nou i te» flamenti confedtio ? hoc fane nullam habet dubitationemiomnia enim patribus in figu ra contingebant, Quum ita habear, necefîa-rio nouum teftamentum infinguinefuitin ftitutum,vt figuræ veritas refpondeat:Qua= re ergo poculuin Apoftolis à ventate diftri= bu=

butum,non erit fanguinis, Chrifro dicente» hic eft fanguis mens noui tefcamcntif F'2«= rii,inciuis,eftelfundettdi/'Mguifiis,nogt;tueritas.An di ve.'-ó quid hac in re peccare mihi videare. Vetus tcftamentûàte noui teftanienti figu raefTe aftirmatur, quodfancmaximarario-ne fieri comprobo: Attuo iudiciofanguinis efl’entia,teftamentum veriis efienon potuir, quia fanguis materia cófift'.tialiudergo fuie tefiamentum aliud fanguis : Sic nee Chrifti fanguis,tuo iudicio tefiamétum eft, fed fam guis teftamenti; At quoniam brutorum j jn=. guineteftamentum vetus dcdicatum fuilfe Paulusatteftatur, isquoq;nouum,vtlex Sc fcriptura impleretur,fanguine Chriftidedis carioportuifie contendit.

40. Hocintelledto, adtuam opinionem redeamus; Vinumd chriflo fuir.ptum, figura fuit fanguinis.crfcedusinjundindofangumt:’. Sed fi fi? gurafueritlànguinisftœdcris, quornodo,amp; fœdusin fundendo finguinefmnecomprck babis? nam fœdus amp;nbsp;fangundua resifint di feretæ Si diuerfç.quai um altera materia luii fiftit, altera exptrs^eftmaten r :’Si fangui''', quiaeftmateria!is,ruafenteniia, ttftameu-tum elfe non pofsit,vinum quia eft n.a’en,,, fœdus effe non poterit : quod fi Icedustfte

tlonpofsit, quia materiæ ad non materianS nulla tibi ratio confia re vidcatur, quando nonmareriam figurabit, fallax erit figura, quiamareria non materiamperperam amp;fal-laciter figuraiet ; Vinumergo nec fœdus, nec fœderis efle poteft figura, in fundendo fanguineùtem nec fanguis teftamentiipote» rit efle reftamentum,

4T. Hucaliquantum confiftal oratio, vt haec verba confideremus. Duo nomina con« iunguntur,vnum genitiui cafus, vt puta te-flamentijaélioné tellamenti fignificans,alte rum nominatiui, fubftantiatellamenti de-nominatricèconfillens .Horum ca eft con« iunâionis neceffitudo,vtdifroluiaut reuel« Jinequeant, narn teftamentumà fanguine denominatura,oftendit non pofteabfq; fan« guinwrrubftantia,teftametumconftare,nec fanguinem abfque tcftamcnto efte pofte, vt fanguis teftamenti dici pofsit. Ite teftamen« tiaâio,quum formæ pafsiua fit,indicat fan-guini fubijci teftamentum.à quo formetur, fit enimtcftamentum.At fanguinis fubftan tia,fine motuformareaut efficere nihil poteft, quo ergo motuteftamentii formabit? punquideffufione? Hocintelliginon pof« fe iudico,nifi in veteris teftamenti confe» öio-

42. Mofes Hoftiarum fanguinem èfanftua rioquum retulifletjlibrum legis, populum, vafaque minifterij eofanguineafpergebar, amp;afperfione teftamentu dedicabat diccns. Hie fanguis teftamenti quod mandauit adt VOS deus:Duobus ergo conftabat Teftamen ti celebratio , fanguine,3C huius eamp;ufione : .Horum effulio eratteftamentum,fubftantia huius formatrix, fanguis erat effufus. Si vca ritas in noui teftamenti dedicatione figurac refpodere debeat, fanguis Chriftiac effufio concurrerc debuerunt, vtineft'ufoûnguû ne teftamentum,amp; effufio, huius forma effe potuerit.Hoc exeraplo potû benediâionis, formam communicationis fanguinis effe de monftrauimus ,nam bibendoeommunica-mus,vti fundedo fanguinem, teftamentum fecit Dornin us,amp; huius iuffufacimus.

4j. Hoc vt Lucas amp;nbsp;Paulus edoceret,alijs verbis qua Matthçus amp;nbsp;Marcus myfterium cuulgarunt,hi enim materiam teftamêti for matricem , illi verb teftamentum amp;nbsp;huius confeâioné celebrarunt. Hæc eorum verba funt.Hic,inquitMatthæus, eft fanguis meus noui teftamenti : Lucas amp;nbsp;Paulus hoc pocu« luns

DE COENAE ium nouum teUamentum ellin meofangui nc.Q'-io vterq; refpexerit vt intelligamuSjè JVloiïsverbis ac liuiusteftamcnti formaper= fpicieinusilsdocuitHortiç pro peccatoephi ala fanguinis eft'iifionem, veteris teftamenti effe confeiffionein,amp; exemplarium afperlîo nem qnæfanguine fiebar, horum fuilTe fan-I. 4(1 Cor. élificationem. Hoc vt à ChriftoPaulusim • II. pletum edoceret, potum benediâionisca' iicecontentum effulîoni refpondere docct, nam qui potat infundit in vifeera, fccjiie in‘ trorfusafpergit. Hæc ergo effufio , ideft, hauftus poculi benediftionis, eft in Chrifti fanguine teflamentû, ficut effufto Mofai-ca teftamentum erat in brutorum fangub ne : Namli languiseffufus, teftamenti fan-guis eft.liuius eftulîo teftamentum eft in fin guinc, amp;: ßcut exterior exemplarium afpcr= Jio,horum exterior erat fanitifàcatio,ccele-ftium id eft Ecclelîæ interiorafperGoJauius eft intenorlamâificatio- Præterea Gmul ac

Mofes eodemq; têporis momento, quo fan-guinem fundebat, valacjueminifterij aft-ers gebat,inrercedebat teftamenti confeâio,vt ab illis aôtiombus ac effeiftibus, teftamen-tum diftare non potuerir;Sic ab ipfomet Chrifto ÖC eftundi fanguincm teftamenti, ftq;

PHILIP. MEL. IVDICIÓ. if feq;acfuosafpergioportuit , vt inter tefta-menti confeÄionem,ac cœleftium afpcrfio« nem amp;nbsp;expiationem, intermitti mora nulla potuerir. At fi ex Caluini fententia : Calix benediâionisjfanguinis figura fit,vel potus infundédô'fartguine,qui fanguis poil Chri-fti morte ex eius apertô latere diffluxerit, necChriftusfuurti efFudit fanguinem , fed milesmeque fuos, id eft,cceleftia afperfione expiauit.confequenternec teftamentitm vU lum fecitjriam homo mortuus teftari nô poa teftjfedvtait Pauliis, morte teftamehturn confifmatuh

44. Dehiq; figuratam figuratur, quaipfa figuretjficut amicus tam qui amar, quâ qui amaturmam in cqniunélis agens eft patiens: fi ergoàvinoteftamentum figuratur, vinû etiamàteftamento figurabirur: Audiamus ùutemquO fcripttitafelOco Caluinus côpro« bâbit teftamehturn figuraüe vinumiquifi huic défit negotio,ignoraritiæ fufpicionem non vitabit,docens,vinüm figurare à quo fi gurarinequeati

4$. Quôd fi iricœnacœptum fuifie teftamentum, perfedum autem fanguinis efFu-fione inftiterit.quçram quomodo amp;cœptu àc initurtï amp;nbsp;figuratuni vno eodemque tem« porii

D E C OE N AE poris fpacio in vnaquevinilubftantïafiiifle perfuadebitjquum hçc penitus aduerfa fint? hJam aliud eft efte,aliud figurari.Prætercafi teftamentû cœperit vini potUj amp;nbsp;perfedum fitfanguinis effufione:requiram vtriusret figura fuerit calix Mofakusacfanguinis ef-fufiof Infuper confideremus Mofem populi Ifraelis liberatorem ,Icfu Chrifti faluatoris fuifte typum: At fi à milite fanguis efFufus,is cftquë brutorü fanguis in legefigurabaf, militis non Chrifti perfonam gefsitMofes» 46. Tandem effufumfanguinemjnfanda àMofe illatum antèoportuitquàm ad po-puliac exemplarium expiationem fpargere» tur: amp;nbsp;afperfionem fieri ante quam hoftiÆ ( quarum fanguis per Pontificem illatus erat in fanda) extra caftra in incendium expor-tarentur,propter quod,Paulo tefte,vt Chri’ ftusfandificaretpopulum perfuurn fitngui nem extra portam paftus eft.At fi Caluino fi dem adhibuerimus,alius quifpiam nobis fis lius Dei eft expedandus, qui has figurasses gemq;expleat, amp;nbsp;negandus Paulus, quià Chrifto impletas atteftatur.

47. Qui negabit Apoftolos cceleftia fuif’ fe,quorum vafa minifterij, liberq; legis,ex-emplariafiierint, quæ cceleftia Chrifti fan» guis

PHILIÉ MEL. iVDlCrO. i« guineafpergiin tcftamenti confeélionead torumcxpiationemoportuir,audiatHiere= miam dicentetn;Dabo leges meas in menti- Cdp, i j. bus eorum,amp; in cordibus eorum infcribam illas'Sanè is liber legis dici debet, in quo lex i.cor.c.ö; infcripta fit, item inhabitabo in eis amp;nbsp;inam« bulabo'In qiiibus inhabitat Deus,ij certè ta bernaculum eius,templumque dici debent; Quamobrem eos antequam Chriftus extra porta paffus fit, afperfionefanguinisfanât inftar exemplarium expiatos oportuit, amp;nbsp;Chrifium extra portam paffutiv, vt fanftifi* catiocompleretur.

48. His explicitis quod fuperefi: Caluinia nç de benedidione fententiç profequamur: isfuioblituserrorê fuum vna Pauli fenten -tia propugnat, qua quidem frangitur amp;nbsp;fter nitur Vcnùs, quam adiuuetur, Sdnilificdtitur, i nqui t,Vcr6o Dei,cr ordtione, omnid quibus ue* fcimur, vt alibi teftatur Paulus. At non ani« maduertitquàmlongèàpropofitodigredia tur, Paulus meminit expreffæ quotidianæq; fanâificationis, quæ præfenti verbo amp;nbsp;ora-tioneconficitur.Hicauté verbopromifsio* nis à Chrifto quû cœna inftîtuit pronûciato qu3È hodie fumimus fanâificata fuifle côten dit,contra Paulum dicenté, calice quem be»

D E C OE N AE nedicimus:dcberet tarnen eadcm forma,ra* tioq; benediétionis conciirrerc,vt fimilitu dini relinquerctur locus. Præterea ex Pauli doörina planum fit creaturam fanftificari, non in fignum, aut figura, fed vt ipfa purus cibus ante vfum efficiatur,ac nobis prodefle pofsit : quod quum ita habcat,neceffariô ad fanflificationis opus, verbûlandificationi proprium infumi debet,hac lege,vt eo omif fo,nulla fit futura fanä:ificatio,idq; eo fieri oftenditur, vt in folo Dei verbo benediâio conftare videatur.Caluinus ergo de Eucha’ riftia noftra différés, vt nos opinion! fuæ ex Pauli fententia confirmaret, fyllogifmum fuum hunc in modum conflruere debuir, Oratione ac verbo fanftificatur creatura, vt hæc fanélificata pura fit, nobifque prodeffe pofsit,fic verbo benediöionis proprio, pa-nis in Chrifti corpus fan(Sificatur,non vt fi» guretur, fed vt ad incarnationis memoriani ladum, ad falutem noftram hocmanducare-pofsimus.

4$gt;. Atcontraomnem TheologiæacPhi-lofophiæ rationem,nos è Paulimanifeftif» fima demonftratione, ad penitus aduerfam conclu fionetraducit; Confe era t/o, i n q u i r,Fi£ uerbopromißionis, dum iuxtu chrifti inftitutionna

PHILIP. MEL. IVDICIO. t? tonueniuntfidelet. Ei tarnen hoc donemus, vt eo iplo quod conueniant ac in pafsionis me moriâmanducent, fieripanis fandificatio-nem,nó vtfandus efficiatur,fcd vt fandum figuret corpus. Hue Pauli vfurpatum tefti-moniüconferamusjcibus,inquit, verboamp; oratione fandificatur. None hinc docemur neceflarió manducationifandificationêan« teuertere, cibique fubftantiam fandificari, nó vt figurebfed vt reijci non debeat^Si hoe cxemplo vini benedidionem metiamur,in« ueniemus huius fubftantiam affici fandita -te,nonvt figuret,fed vtfandimoniam in eo conftituamus, eoque fandificemur infum-ptoïVt ergo Pauliaudoritas Cakunianj fpe culationi aptari pofsit,is intelligi debet, nó id quod demonftrauimus docui(Ic,fedcibû fandificari,vtfignificet, nonvtfandusfit, viq; cuiufda occultæ promifsionis id fieri, quia vt prodefle pofsitmaducatur,fic.utipa nis verbo promifsionis confecratur, non vt fecundum verbü benedidionis hoe eft cois pus meum,corpus elfieiatur, fed vt adman-ducandüin pafsionis raemoriam fideles con ueniant, fiatque panis ille contranaturam fuam figura corporis pro nobis pafsi.Hiicve jro contendere Caluini iudicium, verba fub»

iefta manifeftifsimè declarant , Benediélio, {n q U i t, diucrium fincm hahetjttcmpe ut ufùs dono-rum nobisßt purus, ctcddlg^ in ciudoris gloridfii CT bonuin noßrum, finis (Wtem Myfticte benodiâipnit in cœnti eft,ne uinum amplius uulgdrisfit potus, fed dicatusdd/fiirituäledlimentumdnimie, dumteffera fitjdnguinischrifti.

50. NonpofTumnon demirari hnius vin ingeniura, qui tara bellè noritàpropo(ItQ ledorera tranfmittere : Is aggreflus benedi“ dionis diffinitionera, vbj exponere debuegt; rit quid ipfa fit benediétio.quoq; hçc modq fiar.hacoraiffare,ad fineracaufaraque bene didtionis, legentis aniraijra traijcicraecta« men interim fibicurçeft,vt in fententiascer titudine conftare pofsit,verùm hoc peccatû adraifitjquqd exfinibus quos obtendit,cau-film arteind; fuam aperte prodit.

5[. Benedidio, inquit, diuerfumfincmhdbet, nempe ut ufus donorum Dei pwHî fit: Bis pec» care mihi videtur hæc dicens: A benedidio» nequam abrogauerit, ad huius finis often-tum, amp;comprobationcm aficendit: deinde à fubftantiç fàndificationis confideratione, ad vfus fianclificationem cnitituriPaulus do» cet nihil eft reijciendum quod cum gratia, rum adionefumatur, iàndificari enirn per yçr-

PHILIP. MEL. IVDICIO. iS verbum amp;nbsp;orationem ; Hic ergo crcaturæ fanftificationem célébrât : Caluinus autera vfui fanétificationê attribuit. Præterea Paulus tradit duobus fandificationem confifte-re, verbo quo omnia lanclificantur, amp;nbsp;ora-tione quafanélificationem impetramus; Vt ergo definibus fandificationis certi quid pofsitconftituijCÓfiderandum efl-, quo per^ tineat precantisoratio, amp;nbsp;verbum domini; vt quum de cibis dubitaretur.puri ne an im= puri eflent,eos Paulus dccernebat puros effe ôos verbo amp;nbsp;oratione: finis ergo iandifica» tionis erat ciborum purificatio, 5a. *At Caluinus panis naturæ non confère fandificationç.fed hue earn impendit,vt tef fera fit,amp; figura corporis Diuini:fi vero tefi fcrafit,eô Ecclefiæ orationis verbumq; Dei dirigi neceffe eft, vt ex Pauli fententia bene« diéfio perficiatur; non enim ab animi noftri motibus pendet, vt panis contra naturam, pafsionem Chrifti figurer,nihil enim rei dif iun étæjnoftræ coferunt alfeéfiones, alioqui efficeretur, vt àpertinacia Caluinus refipû feeret,hoc enim veheméterexpttit ecclelia. 55. Q^çraminfuperex Caluino,fi panis fiat figura corporis oblati , amp;ad pafsionéduéfi, vinumq;, fanguinis e{Fufi,id c 11, i n fanâa fan

55-

ftorum ante qua extra portam Chriftaspa-teretiir fecundum legem illati.an id fietper accidens,an per eHentiam ? Si per eflentiamt panis in agnum Mofaicum murabiturdn eä enirn fignificacionem à Mofe maäabatur agnus.Efaia teile dicente:ficut ouis ad occi-lionemducetur , amp;quafi agnuscoramtun-dente fe obm utefcet, amp;nó apcriet os fuum: nec enim à natura,panis habet,vtpafsionem figuret.quum ipfe fit impatibilis:vt ergo fie ret ad hanc facultate mvitatio,opus effet ver-bo Dei;Si peracçidens fiat figura,id eft,fi ad naturam panis integram, amp;nbsp;non mutatam, ea visfigurandi accefferit:faciatCaluinus vt intellig3mus,qui fieri pofsit, vt duæ tarn di-uerfse,amp; contrariæ naturæ, in corpus vnum çoeant: Similiter fi vinum fiat fanguinisin peccatorum remifiionemeffufi figura,in vi» tuli,hirciquefanguinem,vtmutetur neceffe eifinamà Mofecaanimalia maâabantur, vt çorû fimguisfpargeretur in fanétaper Pon-tificemillatus,ad fanâuarij populiqiieex-piationem : anrequam extra cadra in incen-dium exportarentur : Huius rei meminit Chriilus,in fanguine fuo teflamentum cona dituens.

fuam excufabit,aftïrmanspanemfpiritufan étovacuum, effe cibum fpiritualem: facit enimfpirituscum corpore communio , vc fpirituale corpus dici pofsit, nam qui fpirb turn fanöum acceperunt,ij demum funt fpi» rituales, EtEuchariftia hoe nomen habet, quia plena eft fpiritu fando infufo verbo Dei exprefsifsimo;ite panis anime ci bus efle non poteft propter fubftantiarum dilsimili tudinem.

55. HtcfortafterogabitCaluinus, quum agnusMofaicus Pafchatis noftri Tefu Chri-fti fignum amp;:figurafuerit,an id eflet per acci dens, an per eirentiam?Item nunquid cibus fueritfpiritualis, vt quiagnum manducaret patres,in eo 8i fpiritû viuificantem carnem» que Chrifti manducarent? Præterea num amp;nbsp;mannaEuchariftiæ,id eft, corporisChrifti vmbram fuifle concedemus, fimul amp;nbsp;cibum fpiritualem, vt qui manna vefeebatur, car-nem Chrifti pariter fpiritu comederet? Nul» lam ehim inter legis amp;nbsp;gratis façraméta Cal uinus agnofeit differentiam, quoniam fcri-ptum eftjPatres veftri eandem omnes efcam fpiritualem comederunt.eundemq; potum fpirituale biberuntjbibebant enim de fpiri-tualiconfequenteeospetra,petraautéChri ftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6,

yö. His potifsimum rationihusà veritate rebcllauit, amp;nbsp;ad hoftes Ecclefiæ defecitgt;quû nullam rationem inire pollet, qua ex animi fui prudentia facramentorum dilFerentiam coprehenderct, nifi quod veteris teftamen-tifacramentaChriftumpalTurum , nouives roteftatnentipaffum luilleprædicarent,nô tarnenexpendens animo , hocnoftruman-tçpafsionem fuilTeinftitutum , amp;nbsp;Apollo« Iis ante mortem erogatum : Egoautemor-thodoxorum auftoritatem fequutus,præfer tim Augullini.in Ecclelîæ fententia con-quieui, vt çerto mihi perfuaferim, veteruin facramentorum corpora, vmbra fola corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti çonftitilTe, quamuis fimu!,feorfum tarnen ab vmbris.fpe amp;nbsp;fpiri* tu patres veritaps luilTe participes nolim in -ficiari,

57. Noilrum verb facramentum, veritate, amp;nbsp;fpiritu, fub elementorum fpecie, penitus confillereamp;conllare : nam lex per Mofem io4(|. c. I. data eft, gratia amp;nbsp;veritas perlefum Chrillu fadla eft. Item nunc ell tempus quando veri adoratoresadorabunt in fpiritu amp;nbsp;veritate.* Dico igitur noftram Eucharilliam,id eft,bo n^m gratiam,a Chrifto in incarnationis mes lt;UQriaiufa(âam,non figuram,fcdiplifsimam

PHILIP. MEL. IVDICIO. Jo cffe corporis fui veritatem,cjiiæ in fe Chrilti carnem amp;nbsp;fpiritû, verifsimè nobis exhibeat, in qua patrem adoraturi fumus, vt in fpiritu amp;nbsp;veritatc adoremus, amp;nbsp;pro beneficijs accès ptisgratiasagamus. Agni verôrnannæque corpora,vmbras fuifle,carne fpirituq; Chrû fti v^cuas,non veritatis corpus,alioqui contra verbum Domini,panem decœlo verum Hebræis datu fuiffe : Non,inquit,Mofes de-ditvobispanemdecœlo verum , fedpater meus dat vobis panem de cœlo verum : Ego fum panis viræ qui de cœlo defcendi:proine de nec fubftantia,nec natura, eos fuiffe fpiric tuales cibos,quâuis feorfum ab cis in fpiritu, fide, amp;. in fpe futuri panis noftri,animaeorii pafceretur, vti nunc in pane fuamanimam pafci credit, amp;nbsp;fuadet Çaluinus. Hoc tefta-tur A uguftinus loco à C3I uino contra Eccle fiam in fenfum alienum contorto,diccns Patres eandem efcam fpiritualem,fed non cor, poralemeandcmmanducaffe, nam vtdixi» mus feorfum à facramento , Euchariftiaru noff ram.i.carnem diuinam defiderio illi co-meSebant, quam re ipla ore amp;nbsp;fpiritu co-medimus, hoc qui ncgat,èChriftoMolenj facit.

DE COENAE Auguft.dicens, facrificium Ecclefiæjd eft, façramentum Euchariftiç amp;nbsp;propitiationis, duobasconfici,amp; conftare,fpecievifibili,amp; reinuißbili , ideft,fubftantiacarnis amp;fan-guinis Domini noftri lefu Chrifti ; fi verb bis duobus confiftit, neceffario id habet ita, vt his duobus Euchariftia côficiatur,amp; per-fcßafit; vtque fi mente vel fenfu alterum fubduxeris amp;nbsp;reuelleris, Euchariftiæ verita* tem,amp; fubftantiam,mente deftruas, amp;nbsp;fepa-res,ne amplius duobus conftare dici pofsit: Sihancergo rationem legis facramentafe-quiCaluinus intellexerit, amp;ita veritatem continuifieaccomprehcndiiïe, vt Augufti* nus Euçhariftiam côpleâi intelligit, Sc do» cet,ea omnia Euchariftiæ nuncupationem fortiri debuiffe certum eft: Si in manifeftif-fimam reprchenfionem Caluinum incurre-re di cen tem,lnfidelef façramentum c orporis diui gt;nbsp;«i manducare,fed non rem facramenti, A ut fallàm effe Auguftini fententiam dicentis , facra-mentumduobusconftare amp;nbsp;confici. Non poteft enim falua conftantia, res facramepti ieorfumab ipfo comedi fireconftatamp;lpe« cie, nec feorfum à re manducari facramen-tum,quamuis facramenti virtus,finefide nô pofsit prodelTe; quis autcm mannaEucha' ri»

59. Hoc ergo inter legis amp;nbsp;gràtiæ facra=f menta difcriminis intercedit,quôd ilia, vm» bra fola conftabantîEuchariftia vero verita= teamp;fpiritu, ideft, corpore Domini,fubpa-nis figno amp;nbsp;fpecie cófiftit,vti fub carnis peca cati fpecie latebat in perfona Chrifti Diuini tas rDe cçtero agnum lefu Chrifti fuifTe ty» pum non inficior,amp; non peraccidens,id eft, benediélionis opere amp;nbsp;virtute.fed per natus ræproprietatem, fiaqualitatum compara« tione fimilitudinem duxerimus, vti prædi-xit Efaias.ficut ouis ad occifionem ducetur, Cap.^^, amp;quafiagnus coram tundente feobmute-fcet, amp;nbsp;non aperiet os funm, nec vtiq; opus eft benediiftionCjVt hanc Chrifti dementia, amp;nbsp;manfuetudinem nobis agnus figurer,ipfe enimànaturainnatum habet,vt idlîtamp;fi* gnificet:Panis verb, vt huius rei memoriam vel limilitudinem nobis exciter,nec habet à natura,nec à benedidione falua naturae pro» prietate confequi poteft:Nephas ergo eft Pa fchatisnoftri immolationem , pane figura« re,ne in corum gratiam id fieri videatur,qui veritatem carnis Chrifti denegabant,cumq; in figura, non in carne patibili palfum prae-dicabantzhoc autem ( li Caluinianafigura

DE COENAE tîoadmîttetur) panisimpatibilis natura ceiquot; tifsimè comprobaret. Adijciam fi hunciri cœnafigurari oporteret, fieri non debere, qnin pafsionis potius quàm alimenti memo riam nobisfigura renouai et,ob vèrbum Do mini eô nos vocantisjdicendo, hoc eftcorpus meum,quod pro vobis datur,non quod vos alit.

6o. Hac adhuc demonftratione Caluini diffinitioné vrgebimus : SiuerbopromißioniS duin fidele i dd P jßiotiis felebrationem conueniunt, Fit facramenti benediâ;io,vt figura fit Chri ftijamp;panisamp;vinumbenediâionis dici de-beant, quia figna fint corporis amp;fanguinis quid de baptifmo decernemus ? cur nô aqua benediftionis quam benedicimus appella-bitur,quæ Caluiniiudiciofanguinem figu« rat, velfpiritum{ànâ:um?ldfo inquit.^g«’ ra eßfdnguinis, ^uù ficutdtjud IdUdt cutem, ßc fdtf guisconfcientids : Ncceflariô ergo aqua bene-diélionis 8i aquç facramentum, non baptiP mi. At nifi infania omnino fit perditus Calui nus,nô committet,vt aquam facramenti nomine definiat.aut figurS fpiritus fanâi nuri-cupet,quû baptifmo, qui aqua fit.facraméti nomen inditum fit.-nec propterea lauacri fa’ eramentum benedicigt; vllus vnquamtradi-dir^

PHILIP. MEL Ivûicro. I» dit,quàd aqua infundatur, aut quod ad bä» ptifmum conueniatEcclefia: tarnen quia fi-milium eadem eft ratio,idem deberet effe in dicium, vndeoftenditur, necàconuentu, necab aótionibus,efficibenediétionem,fed orationeamp;verbo.

6r. Quid infuper de legis facramentis con ftituemus? Nonne circumcifio benedidio« nisquam benedicimus appellabitur, quöd verbo promifsionis elïent fœderis partici» pes,quibus præputi um amputabatur ? Num etiä præputiû benediâionis dicendû, quia id in fœderis focietatein circumcidereturî Hoftia pro peccato,hirci duo.Aries in Holo cauftujin quorü caput peccata amp;nbsp;populi ini» quitates Pontificis imprecatione deuolue« bantur,vt immundi fierent,nunquid hoftiae benediâionis quam facerdos benedicebat vocaridebuerunt vt Chriftumfigurarent? Non fané minorera à lege quara à Chrifto aétiones præfcriptæ facultatem haberedc-buerunr,3d facramenti confeâionera. Non minorera enira frudura Caluini iudicio, ex illis facrificijs patres percipiebant, quàmex Euchariftia noftra metaraus:fiquia patres ex facrificio fanftificationera referebanr,be nediâionis hoftiae dici potuerunt » curex^ preßis

DE COENAE prefsis amp;nbsp;folénibus verbis malediâionis ms ledicebantur: debebat fufificere ad peragcn» dum facrificium,fideliumcelcbritas,item fi malediclaerathoftia exprefsis amp;folénibus verbis ac oratione in malediciionem infum pris, cur verba ad Euchàriftiæfanélificatio-neminfumentes, magiæàte Caluinepater infimulantur?Rurfus fià frudu vel conuen-tu non malediâionis hoftiæ.fed benediâib nis vocari debuerint,cur veftes lauabant amp;nbsp;carnes qui eas attigiflent,quum is fanétificc» tur, qui Euchariftiam noftram fanftum fana élorum attigeritiQuôd fi nec hoftiæ,nec ho locauftum,nccfanguis àMofefufus,in tefta menti dedicationem dici pocuerunt hoftiæ benedidionis, quia ad vfura facrificiorum dicatæ amp;facratæ fuerant,faifumeftpaneni amp;nbsp;Caluini calicem benediâionis nomen fu= fl:inere,quia admemoriam quam isconfin-git dcdicantur,amp; vfu facrantunfed ideo Eu» chariftiabenedidionis dicitur ab oratione amp;nbsp;verbo in trafubftantiationis opus ex Chri fti inftitutio.ie adhibito: ex quoiudicari poteft,haberiq; procomperto, amp;explora-to,tantum ab adionibusanimiq;intentio» ne, diftare noftram benedidionem , quantum à verbis adiones*

lt;5î. De benedidione,aceius virtute , for* maq; nobis conftabit,quum ex fcripturæ le« ûione ea de re iudiciû fecerimus. In Genelî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ik

fcribitur: mafculû amp;nbsp;fœminam fecit eos be-nedixitquc eis,amp; ait,Crefcite amp;nbsp;multiplica-mini amp;nbsp;replete tcrram, amp;nbsp;dominemini omnibus quæin mari, amp;fuperterram mouean-tur: vi autem huiusbenediétionisfecundû Dei Verbum homini accidit, vt creueiit im-perio, amp;nbsp;generandi facultate, cuius alioqui fuiflet impotent. Eadem rationeomnes fcripturæ benèdiétiones metiri oportebit, vt quod fubieâo defuifletjbenedidiô largire« tur; InEuangèlio benediétione paucorum pifcium excreuit eorû fubftantia, vt præter creatæ naturæ vires, exinde hominum quatuor milliafatiarentur : item quinq; panes affedi fecundumverbûdominiadionegra: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8,

tiarû,hominum quinq; millia èxpleuerunt : loan. virgo Maria affeda benedidione ex fpiritu fandó cócepit: Aue plena gratia,inquit Angelus,dominus tecum , benedidatuinmu-lieribus,quæ cogitans qualis effet ifta faluta» tioturbata in fermorie , hocrefponfumtu* lit,formam benedidionis :Eccecócipies amp;nbsp;Corin paries filium, amp;c. Apud Paulum cibi quös Mp.zj, alioqui feiedos oportiiiflet,oration e,ac ver

DE C OE N AB bo,fanâ:ificati,in viâum infumi tutô potue runt; Dicatigitur Caluinus, cur illis in r»-busjtanti raoçienti fuerit bencdidio,in Eu-chariftia verô,cuius omnium caufa cft potif» ïîma,hçc nullius fit vfus,rcmq; quæ verbum fufceperit,nullaaffeceritdiuinitate?tametfi ad Euchariftiæ fubfiantiam laciendam, ma-ximèamp;penitus verba pertincrent?Benedi-xitvel îuxxfisMW, inquitdicens,hoceftcorpus meum,hoc facite.

De his verbis nemo eft qui ambigat,ip' fafuifle forma amp;nbsp;fubftantia benediùtionisî cur ergo inaniter emilla credit CaluinusJ Scriptum eft ccelum amp;nbsp;terra tranfi bunt, ver« ba aute mea non tranfibunt, item non eft im pofsibileapudDeumomne verbu : Abhac fide Galuinusabducitur,quôd feorfuma be nediftionis vocabulo,hæc verba pronuntia« tafint,quafiab eadiuerfafuerint:Quum au tem verbo confiftat benedidionis forma, fi hæc verba non fuerint benediétionis effe« ôriciadicaturquibus verbis cxpleta fuerit benedidio.

64. Apoftoli mandatum habuerunt, qux Dominusfecerit faciendi :hocinquit facite in meimemoriam:fedfialijsquibufdam ver bis quàm quæmemoriæ proditafunt, fada

PH’ILIP. MEL. IVDICIO. 4 ßtEuchariftia,falfum eft quod Dominus fe-cerit fieri : nulla etenim præter hæc verba, quibus ad benedidionem vtamur, infcripta funt:Si cogitando,vel fignSdoftada effet be« nedidiojbenecogitauir, vel bene fignauif, non bencdixitjdidu oportuit : nam didio-ni filentium eft contrarium:Quum ergo for mabenedidionis amp;nbsp;fubftantia fint verba, nullaq; nobis aliatradita fint: neceffeeftvt his ipfis, benedidionem conftare fateamur, quäuis benedidionisvocabulûinfequâtur. Hoc enim exemplo quas hue retulinius reli quas benedidiones^eftedas effe docui : Maft culu amp;nbsp;fœminâ fecit eos,benedixitq; eis, amp;nbsp;ait,crefciteamp; multiplicaminiamp;c. Hæc verba fuere formalia benedidionis,enuntiata tarnen feorfum ab ipfius vocabulo, item Ec« ceconcipiesin vtero , formalia fuiffebenc» diótionis iudico, quum nullis alijs ad benedidionem Gabriel fitvru.s:fedfeorfumabe nedidionis vocabulo, forma huius emiffa ac manifeftata eft,quoniam vno fpiritu, forma amp;nbsp;benedidionis motus,exprimi non potue« runt. Quum ita habeat,fi panis figura fuiffet, qui verburA Domini veritatem effedicunt, tantum diftant à veritate, quantum ab ipfa Biendacium:nônulli ex ortodoxis, hifteron

65. Non défunt aliaB rationesjquæ meam n dem à Caluini doârina demorentur, quarû hæc non negligendum locum obtihet.Iefus Chriftus accepto pane,poftqua hunc £ucha» riftiam feciffet,vel fi ita loqui liceat, Eucha-riftizaflet.fregit dices ! Hoc eft corpus lUeu, quod pro vobis datur, hoc facite. lioc pronomen eft ncutri generis lt;nbsp;præfentis amp;nbsp;con-fpicuæ fubftantiæ,demonftratiuumî fed paa nis mafculini generistqUam ob rem ft often-fa à Domino fuiftetpanis fubftantiaj quum Caluinuspædotriuicamexercebat, pueros tarn indofte loquentes no tuliffet^vtneutru cum mafculino cóiunxiflent j fed ab eis pœ-nas corrupts grammatics repetiuiflet, nifi dixiflent iregit panem dicens,hic eft corpus ineiim, vtadpanisdemonftrationem i pto-riomen contenderet:Quum ergo diétum eft hoe eft corpus meum, certi teftimonij loco fumidebctjCorporis fubftantiam fuiffe de-ihonftratam,amp;defignatam.’Prsterea(quod) ihfequens relatiuum,ad rem defigiiatath nea ceftario protendittfi ergo panis fubftantia in figurationemdefignatafit, hanc pro nobis data.paffamq- effe ftatuendu eft, quod enira tnanducandum à Domino porreâum eft/

PHILIP. MEL. IVDICIO. jj bocipfumamp; defignatum verbo,amp;: pro nobis paffum, ipfa linguæ ratio amp;nbsp;proprietas oftendit.

D E C OE N AB quàmexpreffo verboDiuini panîs in corpus oblatum dcfinere, quam ob rem facienda eft corporis Domini oblata fubftantiaamp; manducanda, vt præceptum Domini exe» quamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

68. Quumhæcres humanæ fapientiæ nó-nullam eflet difFicultatê oblatura,hinc Chri ftus profpiciens, modum corporis faciendi præfcriplit fidelibus,hocfacite , inquit,in mei memoriam, quû manducaucritis : Quo» niam non aliud manducandum, quam faci» endum imperarer.oftendit fieri oportere nô fecùs,acfuiflctincarnatus : Nam ficuti cum benediéfione, Virginis coniumâa fides effe-cit,vt Angelo nuntiante,amp; verbum pronun liante, ipfa Deum amp;nbsp;hominem de fuafub* ffantia ex fpiritufando conciperet Sic Chri ftus docet benediétione corpus fuum effe» ftum irijfpiritu fanéto fuper.ueniente, amp;nbsp;al» tifsimi virtute facramentum obumbrâte, dû verbum hoc eft corpus meum quod pro vo-bis datur,in fide vniuerfalis Ecclefiæpronû» ciatur: Et non folum effeélum iri corpus oftéditjfed vt facri ficij à fe oblati fiamus par» ticipes,pro nobis oblatum effcélumiri vos luit, vt vnaaólione fi at, amp;nbsp;oblatum fiat cor» pus,non quodpoftquam effedum fit offera-tur

PHTLIP. MEL. IVDICIO. J« tur quod femel oblatum oportuit, fed quia illud manducarc non pofsimus, quin pro nobis oblatum amp;nbsp;immolatum manduce-mus.

69. ObieélioniCaluinianæ, bac refpon-fione anteuertendum mihi elTc duxi; No« ( inquit) inconceptione fiilci eft citrnit in f}gt;iri • tum tranfubftitntiatio , fed ßne fubltantiarum con-fußone Deus homo faâus eß, tu uerà benedidioa ne tua, contendis pänem in citrnem Domini deß « uiße , nec ullam pdnis fub/iantictm remMßlfe,falgt; fum eft igitur in incarndtionis memoridm fdclunt ejfetuummirdculum : Quamuis libro aduerfus eum editOjhuic obiectionicopiofe fatisfcw cerimus , obiter tarnen banc difficultaten? bîc etiam diluemus. Chriftus non dixit facite in fimilitudinem,fed in memoriani,Apofo«î» Vtconfecrationis opus,incarnationismemo-riam nobis renouet ; nam luftino tefte,que-madmodum verbo facia eft incarnatio,fic Verbo, Euchariftiaconficitur. Item fecun« dum Angeli verbum, incarnationis miracu-lum faiftum oportuit: At fi Mariçfubftantia, in fpiritum delîuifl'cr,hoc contra verbu con» tigiflet,nonenim deeius fubftantia, fadus fuilfet homo,fed fpiritusÆx aduerfo,nifi pa nis in corpus defiuiflet,Verbum,hoc eft cors

P B C0ENAJ5 pqs jnieum excidiflet,amp; inanité^ præterijiïet emiffum, quod quia nephas eft (dicere, mox ■in corpus panem defiuifle necefle eft, y O, DefpirituaiimanducatiopeÇaluinus garri t pluribus verbis,fed quum facienda fit fubftantia quam manducare debeamus,noii aniniaduertit fi fide fola hanc comedat, etiâ fide fola,non vcrbo, fibi Çhrifti corpus efle faciendum; quæ res in fuapoteftate minime pol jcaeft;Præterea, fifpiritu folo,vel anima inanducer,non fe, fed fui partem manducare, ideoq; plafma Dei exçludi manducatioi ne,amp;confequentercarnisfalute , vtValena tini infaniam ampleéii tuerique yideatur: Scriptum eft qui edit carnem meam,amp; bibit fanguinem meum,habet vitam,amp; ego fu-fcirabo eum in nouifsimo die : non vero fu« fcitabiturfpiritus, nec anima, fedcaro quæ yt ad gloriam fufcitetur,carnein verè cibuii^ manducare debeat.

71. Lçgentem Caluini commentarios fe-penumero me fubijt admiratio, quod cum, ànimofuo non reputaucritfeverçnonman» ducare,fi fpiritufolo manduçet, velfiere» dendo,nullo manducandi dcfiderio,mandii çarefecredat, vt fides(uppleat vice mandu» cationis. Iren'eus Vaientinumcxpugnans,fà ;

PHILIP, MEL, IVDICIO. 37 lutem carnis inficiantem , animamqjfuam vitæ cibo nutrientemjoftendit tribus rebus ' hominem perfici, vtfiharumvnadefuerir, homo verus amp;nbsp;perfeétus efle definat. Hæc eius verba fubiecimus : Apoftolus vocat fpi» rituales,fecundum participationem fpiritus exiftentes fpirituales:fed non fecundum de« fraudationem,amp; interceptionem carnis, amp;nbsp;nudè hoe ipfum folum, fi enim fubftantiam tollat quis carnis,id eft,plafmatis, amp;nbsp;nudè id ipfum folum fpiritum intelligat,iam non fpiritualis quod taleeft,fed fpiritus hominis aut fpiritus Dei : Quum autem fpiritus hïc eommixtus animæ,vnitur plafmati,propter eflfulionemlpiritus fpiritualis, amp;perfedus homo faótus eft,Sf hic eft qui fecundum ima ginem amp;nbsp;fimilitudinem faétus eft Dei; fi au» tem defuerit animæ fpiritus, animalis eft ve» rè qui ta 1 is eft,amp; carnalis dereliélus imperfc» lt;ftus erit, imaginem quidem habens in plaf-mate, fimilitudinem vero non affumens per fpiritum:ficut autem hic iroperfeétus, fic ite rum fi quis tollat imaginem, amp;nbsp;fpernat Plaf-ma,iam non hominem intelligere poteft,fed amp;nbsp;partemaliquamhominis, quemadmodû prædiximus, vtaliquidaliudpræter hominem , neque plafmatio carnis ipfa fecun-

dum fe homo perfeftus eftj fed corpus hominis , amp;pars hominis, neque fpiritusho« mo,Spiritus enim non homo vocatuncom* mixtio autem amp;nbsp;vnitio horum omnium, perfedumhominem efficit, amp;propterhoc Apoftolus fe ipfum exponéns, explanauit perfedam amp;nbsp;fpiritualem falutem homi* nis , in prima ad Theffalonicenfes diccns, Deus autem pacisfandificct vos perfedos, vt integer vefter fpiritus, anima , amp;nbsp;corpus , fine querela in aduentum Domini fer, uetur,

72. Auguftinuscarationedudus, docuit îpiritualiter à nobis corpus Chrifti mandu« cari oportere , vt ad falutem prodeffe pof« fit manducatum:is tarnen ä manducatione Plafma non excludebat, ne quod Deus coniunxithomofeparet, fed vt homo per« fediis , fpiritualis, amp;nbsp;integer , vitæ manducatione feruetur in die iudicij, At Cal-uinus Valentini fequutusinfaniam , hominem vocat fpiritualem huius partem , id eft , animam ne Plafma Domini cibo vitx nutriatur : N«irifKr,inquit, dnitndin/pcmui-tie lt;etern£ , Garni quæ minime nutriatur fpem fàlutis eripicns, amp;præcidcns : in quara deraentiam, inânitam hominum multitu* dînera

PHILIP. MEI? IVDTCIO. jS dinem eloquentiæ luæ viribus perculit, quo nihil vnquampoll Cunltum , huma-no generi perniciofius iadum luiffe per-fpicio.

DE COENAB |ïibentis,vitam no habebitis in vobis: an rç» fpondebit eum docuifle, vt nifi eius carneni credidçrifpus, vitam non habere nos ? vt his verbis qos à manducatione Dominus repu* leritfSi ita habeat, in Bullingerum Caluinus eft iqiquuSjhunc enim reprehendit,quôd di xeritçredereeftmanduçare, amp;manducare eft credere, nam nifi manducare fit credere, ei quam expofuimus interpretationi, locus non relinquitunquid çrgo faciemus? An cû Caluinodicemus, nifi credeqdotnanduce-mus, vitam non habebimus, fed fi hoc fach musjinuitus nobis dabit Caluinus, vtmangt; ducare propriam fcruet fignificationem.doa ceri tarnen carnem manducatam non elfe ad falutem profuturam,nifi fpiritualiter,id eft, ab homine fpirituali manducctur fubftan* tialitçr,

75. His aduerfus Caluinianafophif^ata ac figuras oftenfis quia Philippus nos inuitat in participationisdeclarationem, in earn in» c'umbamus. Participatio propriè motus eft partiçipantis, hoc enirn nomen eft yerbale: motus autem non çft materia,fed adio.Quft ergoPlfilippus docet panem quena frangù musefte partiçipationçm,hancq; ideffçin« telligit, è quo fit çuin Çhnfti corpore participa*

PHILIP. MEI» IVDICIO. ïgt; tïpatio ; non docet panera in motura euanca fcere, vt participationis aöus efficiatur, fed oftendit rem parttcipationis,fubftantia con» lïfl:ere,vt pärticipatio capiatur pro re,de qua fitparticipatio, ficut redemptioapudPau-lum pro redemptore.Rera autem patticipa-tionis quara effe intelligemüs ? Si panera tri» ticcum,àPhilippo diffidcmüs, partis enira id effe non poteftj è quo fit cura Chrifti corpos re confociatio‘nara audore Paulo ,quia raul ti vnuspanis, Vnura corpus fumus j oranes qüidemde vho pane patticipamus: corpus autein illud ipfura dico, de quo particîpaue» rirausi non ertimintriticeiraUtainurpanis corpus, aut in ré dé qua non fit participatio. 76* Igitur fi fecundura Philippurn panis quera poft bcnedidionem frangiraus,eft id, de quo fit participatio j quia de Chrifti cor» Jiore parricipamus,neceflario corpus hoc di. cendunijfubpanisfpecielatere, panifq; na-ttiradicendairt earn naturam defirtilTe,cuius futuraeffet participatio, etfi rayfterij fubli-mitas rioftræ mentis aciem effugiat.

77. Huicfententiæhis quoq; demonftra» tionibus, vt diximus nos confirmât Paulus, dicenstCalixbenediclionis quera benedici« mus fanguinis eft communicatioraam adhi

bîta benediftio efficir, vt nifi vînum afficias tur benediâione,non pofsitefTefanguinis communicatio:non enim fruftrà benediâio nis in mentein venit Apoftolo. Qua è rc oftenditur vinum à natura non habere,vt fan guinis communicatio efle pofsit.

PHILIP. MEL. IVDiCro. 40 redigi corpus. Non igiturpanis naturætribui debet,quod in vnum coêatis,fed poft bc nediftionem fraótioni.Si ergo panis eft Cal» uino figura corporis,quia panis inter vos na tura frangitur , hæc neceflariô corporis fra-âionem etiam figurabit: At fallax eflet figu» ratio, fie hue refpicerctjVtindiuiduicorpo» ris fraclionem figuraret:nam panis natura amp;nbsp;fubftantianonaliaconditionefrangipoteft, quàm vt fua cuique particula obueniat à re» liquisfpecieamp; magnitudine difereta amp;di-uerfa, quo tarnen exemplo corporis fraâio fieri non poteftjid enim ne accidatimpedit carnis diuinitas, quæefficit vt minutiisima Euchariftiæ quæq; particulatoti æqualis ef-fc debeat. Quôd fi ea prætermifta confidera» tione corpus figurari contendatPhilippus, errat,amp; à Paulo dilTentit, huic enim propter fraétionem eft participatio.

80. Adiungemus à Paulo non dici,Panis, quemfrangimus, corpus eft Domini, (ficut Èuangeliftæ dicunt, Hoc eft corpus meum) fed corporis eft participatiomeccalix,quem benedicimus.eft fanguis,fed fanguinis com-municatio: quæra ergo, an mihi perfuadere debeam,vinum effe quidem communicatio« nemjed fanguinera figurare, quafi fanguis

amp;huiuscommunicatio, res diuerfæfintac difiunâæ : an verô vna res exiftat ( duobus cnunciata nominibus) propter communis cationis finem amp;nbsp;eft'eélumfSi difiunélæ fint ac inter fe differentes,vinumq-, fit communi catiojoftendant qui amp;nbsp;figurafanguinis pati-tereffepofsit : nam mihi videtur fieri non poffe i vt reuerà fit fanguinis communicatio fimuleodcm refpeâ:u,ac momento reuerà fanguinis figura fit : aliéna enim eft à figura communicationis veritas.

8t. Prætereà eius ipfius rei Paulus teftatur effe fanguinis communicätionem, cuius fit benediclio. Calix ( inquit) benediétionis quem benedicimus fanguinis eft communicatio . Hic calix fi figura fit, falsô nomen ges nt communicationis,dici potius debuit,fan’ guinis eft figura.Si igitur eius eft communis catio, cuius benediétio , amp;nbsp;calix non figura fit,fed res ipfa communicati onis, peccat qui interfanguinem amp;calicem benediöionisdi fcrimen vllum interponit. Si verb ne fe Phis lip pi ftæ in has includant anguftias doceât ca licem nóeffe communicätionem,fed ipfius figuram,tum calix figura fanguinis elle défi’ net,præfertim fi fanguis buius communicatio res fint difparatæac disantes, acqucin

eas diftkultates quas adnotauimus,' de vini natura ad communionem fimilitudine reuol uentur: quæ fimilitudö nulla fatione pofTet fubfiftere,quoniani vini natura propriam cu iufque Ixticiam figuretpotiiis qu3 multoru in vnumcorpus coîtionem.Cum animo fuo confiderenr, an hçc demôftratio apud fanos locum habitura fit .Vini natura quateniis bi bcntcm quemqueexhilaret, fangüiné Chri-fti propterexhilarandi fimilitudinem figni-ficat: Ergo vinum eftfanguinis inferplures communicatio,vt Gos in vnum f edigaf.

82, Deniquefi vinumfanguiniscommuni cationcm fignificet, per Cal uinianam dilpa-ratorum regulam, fanguinis commünicatio' vininaturam inuicem fignificabiufed vido-antPhilippiftæan rationem fint habituri di» centesjfanguis Chrifti à multis potatus,propter diuinitatem eivnifam, corrumpi non poteft.' quamobrem in fcconuertit biben-tes, id eft, à mortalitateamp;corruptioneeos immortalitatircftituit. Ergo fanguis ipfe potatus, vininaturam fignificat, quoniani naec cius eft natura vinf,vt in bibentis mute« turfubftantiam,propter infifamei corrupti-onem. Si huicconfequentiaenon relmqui «urloGUs/alfaeft difparatorum régula', vinÆ

DE COENAE amp;fanguinis communicario defe mutuonô prædicant per fignificationcm.

Adeam difficiiltatem hoc quoque acce-ditincommodi, quôdh poculurr. commu-nicatiooem figurauerit,necelïariôconfcqua3 tnr,vt multidevno pancparticipantes» non futuri (intvnus panisgt; ftd contra Paulum, vnum panem fignificantes: Sic cnim Paulo multi vnus funt panis, vti poculum bencdia ôioniseft fanguiniscommunicatio: verbu enim fubftantiuum vtrobique fuam feruat lîgnificationetn.Nam perindedidum eft.ca» lix quembenedicimusfanguiniscilconimu nicatio, vti diftumfit, quia multi vnusfii-muspanis,onines quidemde vno panepar-ticipamus.Non fecùs ergo multi numero,re-ueràinterfediftanteSjvnum leuerà figurant corpus : acpanis quemfrangimus corporis participationem figuret.Sedanimaduertant Philippiftx,quomodopofsithæc (imilitiido fubGftere,quum vnitati nihil fit quàmmul» titudo magis contrarium.

83. Poftparticipationisdiffiniti'onem ,hâc in vfu Philippus effedocet. Participdtio(in~ quit )iju£fît in ufu. Hocequidem non a grè illi alTentior, fcio enim efu inter nos fieri de Chrifti corpore participationem , eamque

PHILIP. MEL. IVDICIO. 4i non verè fieri pofre,nifi reuerà carnem Chris Hi ore manducemus.Sed fi propterea Phifip-pus doceatepanc corpus Domini non fieri, nifi quum deeo fitconununio,vtin mandus catione, amp;nbsp;ab ipfa fit ac confiftat corporis ef-feftio.iudiciuin fuum fallit grauiter. Nam ve^bo Domini, corpus effieitur, antequam comedatur, nec futuraeflepoteft corporis participatio,nifi huiccorporis efieiSio ante-uertefit.Igiturconfecrationisaftione, ver-boque Dei fit corpus;Deinde huius mandu-catione fit participatio, vt in vfu exifterefes cundumPhilippumdicipofsit,

Addit Philippus ; Ef guident non fine co* gitiitionc,ut quum mures fgt;anem rodunt,ucerrimè pu gnÜc PupifttS et corum /lmiles,ut dic^tur corpus Chri» ßi extra jumptionem inclufumfub panis jpecie,ciut pa nhijr poßulant adorationem.

DB COENAE demonfl:rata,oftendi poteft, extra fumptio-nemfpeciebus paniscorpus Domini latere» quia adhibito verboante raanducationem effeólam corpus eflecertum eft: nifi dicatur verbum Domini tranfire, amp;apudDeumef-fe verbum impofsibile.

DE CCENAE accidentia,non etiam ipfa fubftantia, liquef» cebant, acvermibuserodebantur, curnon line corporis diuini fubftantia erodi accidê-tiapanis fatebitiir Philippus? Si Manna in teftimoniiim præfinito tempore alTeruatum perfeucrabat integrunj, cur Euchariftia in eorumqui vita cxcedùnr cuftodita viaticu Philippo fufpeâa eft ?Si Manna ante fumpti-onein, nutrimentifacultatepræditum erat, curante fiimptionem ,diuinam fubftantiani panis tegi fpeciebus inficiâtur, vti panis fub-llantia ante fuinptionem niuis fpecie contes gebaturfin re fimili idem debet effe iiidiciii. 91. A murium contcmplatione Philippus fe promouet in quæftionem ex aula quadam fibi propofitam : An Euchariftia, id eft, corpus Domini defcendat in vêtrem ? quam ceil prodigiofara quæftionem negligit. Ego vcs ro vt hanc abfoluam, fcifcitabor ; An panis, fub niuis fpecie in Hebræorum ventrem de-fcenderit? hocenim cibi Dominici certifsi-mumeft teftimonium ac exemplum, exce* pto quod in hominis fubftantiam coniierte« batur Manna, Chrifti rero caro hominem in feconuertir.ideft,immortaltm acit,

Subiiingit:Tul(6ttJproiiig!p/ij qnæjttonibusre» iecliftitüins retineriformam uerborum cgt;‘ de

Redum fane confilium eflde forma verborum Pauli retincnda: vtpoft verbum Domini,quifiangiturpanis,amp;poculumbe« nedidionisea res fint, cuius vfu noftra fitcu Chrifti corpore communicatio,fi mauducao uerimus ac biberimus.

9^ Defruftuvero tumdocebimur,quum intelligemus fanguine Chriftià nobis fub velaméto carnis potato,initiatamçffe viam à Domino nouam, acviucntem, in fanfto-rum introttum vicamque, id eft, in corporis diuini participationcm , vt natura mortis quam Adami vitio noftrçquæ voluntatis de« prauationcpoft Baptifmuip contraximus,aç induimus, contadu diuinæ carnis abforbea-tur,vtqueeomodo benediäionem vitamqj per fruiäum vitx recnpcrcmus, quo maledi« äioncm per frudum vc'itum manducauit Adamus,quam rem efu vitæ,id eft, carnis via confeqni nos docet Paulus epi. ad Hebr. lo. cap,amp; Cyprianus in Cœna.

94. Lxtrahit Philippus doétrinam fuam his verbis quot;.Aded/ilius Deiin iniitiiîerio Euittg 'ij, CT ifci cerfo cd efficdx in credentibus , Non bene compertum habeo, quidniinifterij no-mincPhilippqs cóplcólatur, an codera gra

tîæ loco Euangelij prædicationélocet, quo diuini corporis participationem: vtfecun-dumCaluini itnaginationçm, nonmaiores fru(3:iis èfacrificij côuiuio percipian)us,quâ cxpafsionis narratione, verbiquc minifte-rio;fi nos in earn opinioncm vult inducere, appelle locos huius communes in quibus de Coena diflerens, pro Cyrilli ac Hilarij fente» tiaacerrimèpropugnar, non efficaciterfolu è facraméto fumi corpus Domini,fed in fub* ftantia participatione natural! : quo dog' mate hanc contrariam dodrinam proteraro accoficiam,

Dei n de:Sifttt(i n quiOdiciï PowiflMt, Wdwe-nete in me (y ego in mbis,çr ego fum in Pitre ttieo, uof in me O' ego in uobit, in his co nfoldtionibu$ fdcitnof ßbimembriii çr teftatur fe corpon no-flraninificaturum.

95, HjcagnofcoPhilippurofigmentis Cal uinianis imbutum, taduque picis illius anis mum çontaminatum efle ; Exponant autem qui hac opinione affeçli funt amp;nbsp;laborat, quo fcripturaslpco didicerint, eis, quasenarrat Philippus confolationibus, fe fieri membra Domini,OS ex eius ofsibus, vnumque reuerà Corpusjficut is amp;nbsp;Pater vnum funtj Scriptum çtt'Siçut mißt me viuçns Pater, Si ego per

PHILIP. MEL. IVD.ICIO. 4f Patrem viuo:fic qui me manducat,viuet per me.Viuit ille per Patrem, non confolationc aut folo confenfu tenus, fed vera fubftantias rumvnitate: fic ergo non confolationeauc fidefola, fed vera amp;nbsp;naturali participatione eius manducantes carnem in eo viuimus, fl ita naturaliter manducemus,ac reuera amp;nbsp;cor poraliter, vtaPatremiffuseft;. Item quum Philippus docet in Chrifto manendum.mât fionis modum non indicauit, foli fideicum Caluino uidetur mafionis rationé tribuere. At Chriftus ea de re docens, manducationis mcminit.Qui(inquit)maducat carnem meä, amp;nbsp;bibit meum fanguinem,in memanet amp;nbsp;e-go in eo.Non dixir,qui credit,quauis ab efu fidem non repellat.ne vita percat manduca-ta,vti paulo fuperiùs dixerat;operamini non cibum qui périt,fed qui manet in uitam çter nam:deinde, opus fidei eft vt credatis. Ci» bus enim vitæ fine fide manducatus,non ma net in vitam æternam, fed périt. Sic ergo non facit fides vtcaro vitæ manducetur.fed vtmanducata non pereat:quamobremabfi que manducatione fieri manfio non vide-tur, vtidocuit Dominusdicens: Nifiman-ducaueritis carnem meam , amp;nbsp;biberitis Qn-guinemmeum, non habebitis vitam in vo-F J bis.

DE C OE N AB bis.Manducatione ergo Ht,vt habeatur vita, fidei opéré vt retineatur amp;nbsp;non pereat.Chry foftomus amp;nbsp;veteres qui hune locum explanâ runt, dixerunt omninô neceffariam efle car« nismanducationem, non animæfoli, ficut fomniauitCaluinus Philofophus, fedei ho» «ni nis parti,cui à corruptione reftitutio pro« miflaeft,audoreChrifto dicente: Qui man« ducat carnem meam, amp;bibit meumfangui« nem,habet viram,amp; egofufeitaboeum in no uifsimo die.Is ergo vitam habet,qui mandu« cat,amp; qui manducat à morte exufeitabitur: non igitur anima manducat,fed caro quæ in« teritû patitur, vi vitæ, id eft, carnis manduca tæ refurreétura. Mirarinon defino, quomö« do ex Philippi memoria,Cyrilli amp;nbsp;Hila ri j ad uerfus Arianum difputatio effluxerit,probâ tium vfu folo facramenti noftram cum Chri fto copulationem fieri: efteque hoc myfteri-um nobis non Patribus reuelatum,vt genres eflent cohæredes,concorporales, amp;nbsp;compara Bpbe-S'Cfi. ticipes promifsionis Dei,

At non fie vti exponit captus Caluint Philofophi fophifmàtibus, fed vti Chryfo« ftomus,Hilarius ac Cyrillus atteftanrur,fex»

tuai

PHILIP. MEL. IVDICIO. 4« tum Ioannis caput e.vplicantes, quos, antes quàm Philippusiamfenex Caluiniana difci plinafe deprauaret, honore fummo profe» quebatur,ac obnixè obferuabat.

93 Hisa Philippo often Gs ipf'e nos ad coi thurnosapplicatdicens:Sfdhi«c ueram acfint plicent dodrinam de frudu nomindnt tfuidAin co« tht/rnos, er poß-uldnt dici dttßt in pdnecorpus, dut ßubjpecicbuspanis.

94 Inpanccorpuseffe,verbum Domini, Hoc eft corpus meum,prohibet.Nam lecuns dum verbum Domini, in memoriam incar» nationis fieri miraculû oportuit, vtfubalie» nafpecie lateret diuina caro, vtifubcarnis peccati fpecie,/ormaqueferui,Deusomnipo tens latebat in terris.Deinde non folùm cor-porisfui meminit,fedaddidit:Quodpro vo bisdatiir: Atfalfum effet hoc verbum, fi in paneeftethoc corpus, panis enim in cruce pro nobis non pependir,red caro quæ ex ViP ginis eft fubftantia.Hanc ipfam ergo fub fpe cie latere neceffe eft, vt corpus pro nobis fa» crificatummanducemus,vtfacrificij fiamusHrt,Cd40.' p irticipes. Nam qui hoftias edunt, folifunc altaris participes,

Philippus fubiungit: Qudß uero fd-erumentum propter pMemgt;amp; illdm Pdpidicdin adorda

SequiturtFingunt guomodo indudantpäni, dlij eonuer/tonem,ttlij triinfuM(intiittionem,itlif ubiqucb Mem exeogitîîrunt.Hiec portentofit ignota funt eru* diteuetußiti.

Tandem:Nfg4t(inquit) Heshufiusje äßen* tiri Qrigeni, qui nominät uinum (ypänem fymbolät rcijcit contumdiesè dementem Alexändrinutn: pronundabit eedem modo de Auguftino, Am* brofio.

Iropo, Proj^erej Dionypo, TertullûnOi Blt;lt;» plio,Niizianzeno ^ui nominat Mtitypon corporit.

poffunt: idenimfingulos effe Chriftianos^ id eft, integrum Chrifti corpus immortals (quorum caput eft Chriftus)teftatur Icriptu ra, quodipfalît vniuerlîtas. Scriptum eft: Efuriui,dcdiftismihi manducare : in mendia co ergoabieélo amp;nbsp;humili integrum Chrifti corpus eleemofinæaffititurbeiieficio. J^e Col c4b I '^'^'^erfitate Paulusarteftatur dicens:£tad ‘ impleo ea quæ défunt pafsionum Domini incarnemca, pro corporeeiusquodeftEcs clefta, lré:v iri caput eft Chriftus. Similter;

Ipfe eft caput corporis Ecclefiæ. Huiusergo indiuidui corporis exemplum , antitypon amp;nbsp;hgura Euchariftia effe poteft quatenus fingulæ partes id ipfum funt, quod integru corpus ante fraâionem. Qui aliorfum figu« ræ nomine Euchariftiam afftciet,in maximas incurratblafphemias neceffeeft, vtilibroà nobis aduerfus Caluinum edito docuimus. Sed ne quid à nobis deliderctur ampliùs, ad reliqua Pauli verba me con fera,vt ex ciusfen tétia,noftrç religionis veritas approbetur.

TOO. Quia vnus panis multi lumus,omnes quidem de vno pane participamus : Hine po« teft intelligi,vtnifi multi vnumilmus, non pofsimus de vno pane participare.Vt liqueat quid hac de fententia ftatuamus, adhibita diligen«

PHILIP. MEL. IVDICIO 4? diligentia difpiciendum eft,quisfitvnus pa* his,de quo participemus,amp; quomodo multi numero vnum reuera efle pofsint : Nam vtrunquenecefTariö Pauli doftrina complc* élitur,amp; plures efle numero, amp;nbsp;eos reuerà Vs numeffepanem.

101. Vnum eftcommun! definitionc,quod cirra vnitatis iniuriam fecari acdiuidi non pofsit- Si enim vnum difcinditur.ab vnitate in eas partesdefcenditur, quarum conflabit difledtio : nee integrum vnumqueeiTepoa teft,quod fedionem patitur.Prætereà mul* ti in vnitatem non coibunt, nifi efle multi dcfiuerint:vnde omnium mirabiüfsima hæc Pauli propofitio elTe mihi vifa eft. Euenire enim neceflario iudicaui, fi multi numero vnusefficiantur panis, vtmulta corpora in earn ipfam vnitatem reuera coê'ant, de qua quifqueparticipauerit:quod naturæ viribus præftari non pofle cognofeitur. Nam fi ad vnitatemmulti redigantur, amp;in vnum re. ueràconueniant ,hi efle multi neceflario de* finunt-.tamen non huefpedare Pauli dodri* nam manifeflum eft, vt fi plures vnus panis effedi fint,plures efle definant: Is enim in-quit: Quoniam multi vnus panis vnum cor* pus fumus, omnes quidem de vno pane par-tici»

Df une, refpondent Caluiniftæ, pane multi participamut, fed lt;]ui in totfrangi poßit particulaf, ijuotadfuerintcomunicantef. c/uia uerô ab uno panif corpore abfeißas particulaf multorum quif^inuni fident animumqi capit, illi omnef çy de uno pane par ticipare,cr multi unUm e[fe uoluntate,confenfu^ di* eipoffùnt.

102. Sedneinhoccommentoiudiciûmeû quiefceretjpræter Pauli auftoritatem me vc-tuitvnitatisdefinitio. Namquamuis quam quifquefumit particulamab vno panis corlt; pore dccerpta fit,non obfiat tarnen qoó minus plurima fiant corpora, èpluribus panis particulis: non fitenimdilîeâiofalua panis vnitate,namvnaparsnccpanisinteger, neC h uic æqualis elle poteft : Qnpniam necefla* rio totum fua parte mai us eft.

loj Item quàmuisin vnam voluntatem,fi dem, animique intentionem partesomnes panis vniuersècomedant multi, hoc tarnen illis eft impedimétoneipfi vnusefTepoffinr, quôd fipanis efficiantur, necefle eft vnum cos circ,non confenfu folùm ac voluntate, amp;nbsp;fpiritu, fed amp;nbsp;corpore, quia panis eft corpus materia confiftens,non fpiritu.

X04. Prætcreà tali ynitate cos vnum eïïe o-porteret, quali confiftat panis eorum vnitas, vtdiftantes, naturaque amp;magnitudine diü cretæ interfe effent particulae, totumq; corpus fua effet parte maius.Hoc autem in Eccle* fîç vniuerfitateacmembrisdifcrimennóre-cipitunnam, vti fiiprà expofuimus, non ma-ius cftcorpus vniuerfitas,quàni fit huius m» nimum membrum.

ab Ecclefiæ doârina fe fubduxcrit,amp;crcdt-dcritnonmanducari Chrifti corpus fubpa» nis fpecie,fed panis fubftâtiam.Nullus enim parus prærcr Euchariftiam (quæ veritatis cft corpus) oftcndipoteft, quivnitate faluain plures frangi pofsit partes, quarum extrema quantulacunquc fueritid fit.quodtotus cft panis.Namdiuidinon poteft corpus Domini, necdici poteft Euchariftiatota effe fui parte maionfed, vt ait Guimundus in Beren gariuna, omnes particulæ fimuliunétæ, id ipfum Cngulæ totum Chrifti corpus feparas tæfunt, nccvnaportio maioreffecreditur, qu'amillud quod ante fraâionéerat intègre. 107, Sic ergo vnus fumit quod omnes lîmul accumbentes, amp;omnes vniuerfè quodfin-gulijtem inter earn quam comedis particu -lam, eamque quam in Cœna comedit Chri-ftus,quafque fimul omnes amp;nbsp;finguli mandu-cârunt Apoftoli, nullam differentiam temporis interuallû inrermittit: Vi enim æterni viuentifque verbi in idipfum hodie mutas turpanis, quodturn manducabatacoffere-bat Dominusmoftraq; menfa, facrificijq; co Mîutum vbi vbià nobis celebretur, vnuraamp; idem iplrm eft cum eo, quod à Chrifto turn pe rficiebatur. Vide an de panis natura id di«

PHILIP. MEL. IVD ÏCIO. ƒ« ci pofsit, vt is qui hodie manducatur, ille ßr, qui fuperioribus diebuscomederetur, eaq;, quamfumicvnus, particula vna cum eaeas demquefit, quam ligillatim reliqui come« dan t : G non eadem fit,quomodo vnus eflcpa nisdici pofsit?

108. De panis vnitatedocuimus,fuperefter go vt de mukorum vnitate difleramus. Ofte dimuspanem Mslanchthonis amp;Caluini, in eorum mutari carnes qui manducant ; vt potiùs contra Paulum panis manducatus multa fint communicantium corpora,quant plures communicantes vnus panis efl'cpof-fit. At Ecclefiæ religio in Pauli fententia vel noicntem rapit,vt fateri cogatur,vniuerfita-tcm Ecclefiæ corpus cflc Domini : credats quefingulos quofque fideles idcfie, quod ipfa fit vniuerfitas,au(ftore Domino dicente. Quod vni ex minimis iftis feceritis, mihi fe-ciftis.Htc video minimam Ecclefiæ,particu-lam ita corpus effe Chrifti, atque ipfa fit vni« uerfitas. Hoc autem vnius panis beneficio obuenire docet Apoftolus : nam multi de v-no pane participantes,amp; multi funt numero, amp;nbsp;reuera vnus panis. Hocvero, vt ait Paulus,magnum eft my fterium in Chrifto amp;nbsp;Ec» clefia, amp;fupra humans captum rationis : ta»

înen quo ad eius faccre potero, paucis efferä quid de CO vcterû leftione lîm confccutus. Caronoftra à natura fuacorruptioni eft obnoxja: diuina verô caro corruptione nec affici potuit,nec earn videre.Jîçc ergo fub pa nisfpecie verè manducata, innoftramcor-ruptionem conuerti, aut vitio noftro tabe-fcere non poteft:fed fumpta non indigné in noftram naturam vim fuam exequitur, vt hancà corruptionead incorruptionem ven dieet, amp;mortalitatem abforbensarrigatac viuificet. Qui (inquit Dominus) meam car-nem edit,habet vitam.Si i s vitam habet,mor té habere definit, eq; mortal! carne vitalis efi feda eft,amp; à corrupt!one obnoxia in no cora rupt!b!le,!d eft,in chrifti carnem couerfa eft vere,naturaliter,accorporaliter,ideft,part!-cipatione reque natural! amp;nbsp;corporea, non Ci.4.e,j2.niodo corporeo.vtHilarij amp;nbsp;Cyrill! verbis vtar.Huius reiteftis nobis eftIrenæus.Quo modo(!nqu!t)carnem noftram dicunt in cor ruptionem dcuenire amp;nbsp;non percipere vitam, quæ corporc amp;nbsp;fanguine Chrifti nutriturj Nos ergo in corpus Chrifti,id eft, in no cor» ruptibile,ac immortaleconuerficorpus, in cofigillatim vnumfumus, amp;vn!uerfe: om-nesenim xterniæquèfumusfadivna Ver-'

PHILIP. MEL. IVDICIO. yi bi incarnati æternitate,tamfigillatiinquàtn vniuersè,ne plures æternitates aut vitæ indu cantur, acimaginatione concipiantur: etfî plures æternæ perfonæ fuerimus. que enim cibum vitae fumpfit vnus,eundc ipfum fume pGt vniuerfitas, amp;nbsp;in quod mutatus eft vnus vi vnicae amp;nbsp;indiuiduæ viuæ carnis mauduca-tae,vniuerfitas ipfa conuerfa eft:vt meritô fes cundû Paulum dici pofsit,Quia de vno pane multi participamus,omnes vnus panis fum% 109. Qui plané in hac noftra fententia non acquiefcit, omné adimet fibi dubitationem, cxpendens animo quid Paulus doceatbisv-num panem memorando: Quia ( inquit ) multi vnus pan is fum us, omn es de vnopanc participamus.Quxro à Philippiftis, an qui fumus panis,’is vnus fit fpeeie ac natura dif-cretus ab eo, de quo noftra eft participatio? an verb vnus duntaxatfitpanisaPaulome-moratus?Si diuerfi non funt, fed vnus idem re ac numero folus, is vel caro Chrifti eft v-nica, amp;nbsp;indiuidua vitae fubftantia, de qua ^fub panis fpecieparticipamus.vt in cam ipfa viuamcarnem iipmutemur: vel fi panis eft triticeus,ac in eum tranfcamus,caro elle défi» nimus vt panis e fficiamur fub carnis accidé» tibus. Si verb duos diuerfofquc panes exi-G 3 fter«

DE C OE N AE fiere defendant Philippiftæ, nofquc horuna alterum fignificauerimus, quis ille eflepo» teft,quem fignificamus? Si eum ilium quem comedinms efle dixerint, quia non fumus panis, fed vnius figura, nô effe poterunt duo panes, fed vnus ille qui à nobis fignificatur. Si alium quempiam exiftere fomniauerint nofquc vnus priuatim ab altero fepaptusfu «rimus, falfaeft Pauli fententia, non fumus vnus panis,quia de vno participamus.ille em non eiimus:indicent ergo vbi,amp; quis ille fit? iio. Prætereà eum quem manducamus, vnû dicinonpofic, fi figura fit Chrifti corporis amp;nbsp;non ipfa veritas, ex h is quæ liiprà demon ftrauimus, patefadum efi; nonenim feôlio-nem patitur vnitas. Atpanis Philippicus tri-ticeus in tot partes toti inæquales inciditur, quot adfuerint participantes, v t totidem numero panes quot particulæ non vnus dici pofsit.Quare fi Paulinæ fententiæ locum res îinquamus, necefle eftvtvnicusomninofit panisvnus,nonduo: atq; inter eum de quo fitparticipatio, eumque in quem tranfimus participatione, nulla interfit differentia: fed fecundum Apoftoli fcntentiam, pluresid-' jpfum efficiantur quod fumunt,panisq-, que frangimus panis non fit poft verbum Domi-

PHILIP. MHL, IVDICIO. fx ni ad mutationcm adhibitum:fed veru Chri ftt corpus,nifi quantum paniseffigiemamp;ac« cidentia retineat.Qua ex re tranfubftanciati« onisPauIum teftemcfleiudicaui.

Ill, Paulus tandem exemplo calicis dæmoa niorum,Hoftiarumque manducatione nos arcetàfigurxcontemplatioue: Videtc(iu- » qu!t)Ifraelfecundumcarnem, nunquid qui“ *' ' Hoftiasedunt participesfunt Altans ? Hæç autem ineptifsima eflet comparatio, nili fe« cundumcarncm amp;nbsp;fpiritum ita manducan-do eflemus corporis Domini participes, at-quelfraëlitæfccundum camera amp;nbsp;fpiritum Hoftias manducando altaris erant participes. Omnisenim comparatio aflumitur,vc fecundum exemplum propofitum, rem de quaagitur aflequamur. Hoftiaergo vel fecundum camera vtraquejeHe debet, non fia gura: alioquiab efie ad non efic, fimilitudo duceretur.

112. Huiefententiæ fubieda \'erba offinem tollunt dubitationcm; Non poteftis calicem Domini bibere,amp; calicem dæraoniorum'. Si fecundum camera fymbolicus efl calix Dominicus ac fymbolicè bibitur,reuera autem Altaris eft participatio, bibiturque calix dæraoniorum,nulla (vcl à ftultifsimo) fieri po»

tuit magis in cpta comparatio.Itcm, Non po-teftiseffemenfæ Domini participes amp;nbsp;men-fæ dæmoniorum: Si nullam fecundum carné habeatmenfam Dominus, dæmonesautem amp;nbsp;menfam habeant amp;nbsp;altare, qnorfum hæc à Paulo participationis menfæ memoria cele-brata eft f Sed fi hac in re, menfæ ad menfam nulla fit difsimilitudo, neccalicis ad calicem differentia intereffepoteft.Si ergo(vt ad pro pofitum redeat oratio ) calix Domini fi gu ra fit,non veritatis corpus.'menfaq; non fit al ta» re: dxmoniorum Calix figura quoqueerat, non poculum:menfaque non altare,fed alta-ris figura à Paulo diet debuit: atqueHoftiæ manducatio non erat altaris participatio, fed huius rei figura,dicenda.

In hoc argumentum,fidemq; tranfubftan» tiationis hue adhucadijcimultapoffunt,fcd quialibro noftro aduerfusCaluinum huicnegotiofatisfecimus, nere-petitione fim moleftus, eam rem non teramplurj» bus verbis.

corpon'j manJucationem ad uitam reen* perandam hiflt;]ui poü Baptifmunt uoluntariè peccMerunt.

■Aluiniftis fcrupulum inieci dicensjvnius pan is manduca-tione nos in vnum panem rea digi. Illianimoconceperüt me doccre, nifi manducatio adhibita fit, non poffe quen-quam in corpus Chrifti adferibi ac inferi,hif que didis Baptifmo fuam vim amp;nbsp;dignitatem ertpi,ncgarique (quia de vno pane in Baptift WO non participamus fient in Cœna)illic nó verè nos effici corpus Domini.llli ex fuo in-genio.arteque fua,dc me indicium fecerunr, quifolentab affirmatiuapropofitione, ne-ceflariam negationis confequentiam elicere. Nonfum ab Apoftoli verbis digrelÏus:dixi quia multi vnus panis fumus,omnes quidera de vno pane participamus:Poteram tarnen amp;nbsp;dicere.quia de vno pane participamus,multi vnus panis,vnum corpus fumus:hoc enim re uerà efficimur maducatione,fed q uia Baptif mo vnum cum Chrifto funt infantes,hue fua exuere dignitate nolui. Prajtercà non me la-

DH COE N Aß tcr.nemînem pofle ad corporis particîpatio, ncm admitti,qui non fuerit per lauacrum in Ecclefiam inntus, quique Chriftum non in» duerit. Scd non eadem via ad fancta, id eft, ad corporis diuini participationem inCœ* naatq;inBaptifmopatètadieus. Nampoft» quàm à corporis vnicate poft Baptifmû nos reuulfit iniqiiitas, vt filij diaboli fiamus,mê-braque meretricis, meafententia eft, vtad vnionem noftram veuerà farciendam, necef-fariô corporis diuini manducationem fan-guinisqtie potum fub carnis velamento infu mamus, quamuis in Baptifmo, folafordium depofitione,perlauacrum in morte,Chriftd înduamus, caroque huius efficiamur , fa» di (vtinquit Apoftolus)mortis eius fimili» tudinicomplantati. Quia hue nos perdu-xitoratio,nonmepigebithancrempluribus explicare.

Certumeftearnem noftram àChrifticar nîsfubftantia, folaculpa mortisque natura differre: ille enim fecundum carnem ab Ada moduxit on'ginem.Sublatoergo vitio,quo nobis intercedit cum eius carne differentia, fupereft nihil quominùs vna cum eocaro ft» musj ficut Eua amp;nbsp;Adamus vnumfunt. Hoe autemvitiura, putàpeccatumoriginis, Ba« ptifmo

PHILIP. MEL. IVDICIO. 14 ptifmodeleridocetEcclefia, ex quointellix gimuscarnemnoftram integrirati plafma-tionis fuæ reftitui, vtfiin eo maiieremus, quod accepimus^non effet nobis carnis man» ducatioadvnitatem recuperandam necefla« ria, vtiEcclefiæindiciodocemur, quæhac ætate infantes, antequàmpcccaticonfeienti» am habuerint, ad manducationis necefsitate nonadigit.

Huius rci Adamus exemplum effe poteft; hie manu Dei creatus, adque huius imagi-nem amp;nbsp;fimilitudinem faótus,caeratintegrix tateac felicitatepræditus vtfi liberratis ar« bitrio abufus non fuiffet, aeternitaiis gloria potiri potuiflet.Sed peccando ea excidit gra tia,caroque huius,quamuis (quantùm ad eC fentiæ proprietatem attineat ) mutata non fit, neeperierit, vitium tarnen contraxif, Sc maledidione, abæternitatiscapaceincorru ptioni obnoxiam trafiuit:vt qui erarad ima« ginem amp;nbsp;fimilitudinem Dei creatus, ab his bonis,in filiumniortis(feruata tarnen carnis proprietate)defiuerit, Si ergo paulo poft ac* cidilTetjVtea qualitas , quædifsimilitudinc carnemafficiebat,fuifretadempta,nunquid is ad primigeniam carnis ad plafmationis na-tiiram reuertebatur?Nam,vt diximus, carni de

de proprietate fubftantiæ nihil depcricrat fed fola qualitas huic exciderat. Hoe vero’ reftitutionis beneficium per Baptifmumin mortem Domini,his qui originispeccatola borant,tribui non ignoro, eofquc à peccato mundatos cumChrifto vnum perDei gra-tiam corpus effici.

At, qui poft earn gratiam, exemplo patris Adami,voluntatis abutuntur arbitrio,ex cor poris diuini compagine, carnifque integrita te,ad mortisfubftantiam relabuntur.Quum-queBaptifmus (quem cum teftamenti fan» guine fpontc polluere in animum induxe» rint)non reïteretur, nullaampliushofti'a^ï Heir, ic. peccatis, nullaquc huiusfpesad vitam relin» quitur: fed terribilis expedatio iudicij quæ De dblutio coafumptura eft aduerfarios. Huius fentëtiæ «e pedww.copiammihifuggefsit Gyprianushis verbis hacderedilTercns.

Prætcritis lotis, vita deinceps arbitrio eft proprio ducenda, ita tarnen vt aâualibus aliquando recrudefeentibus, iam non im» putentur originalia, necpropter ilia dam» nation! obnoxius fit, cui femel in Baptifmo funt indultafin originalibus enim corruptio oaturçabijci amp;extcrminarimeruerat, Sed quia non erat voluntas in culpa, prouidit

PHILIP. MEL. IVDICIO. „ Deus generali damnationi remcdium,amp; fuç lententiam iuftitiæ temperauit.haercditariü onus àfobole remouens, amp;nbsp;mifericorditer ablutione amp;nbsp;vnólione medicinali fermen« turn primitiuae corruptionis expurgans.Sed in cos qui poftindultam huius gratiamvo-lutarij per pcccata euagati funt.qui proprio abutuntnr arbitrio,amp; voluntate non necef-fitate ducuntur,indignatio amp;nbsp;ira non imme-rito redit,nee in morte Chrifti aliquis eis fu pereft quæftus,fcd iuftifsimc cos contempts beneficia condemnant.Haec Cyprianus.

Quum ita habeat.vt contempra ac concub catagratia, pcccatoresintcreant, quiseos à corpore mortis renouabitJ quisopcriDei manum admouebit, vtmortuum ad vitam exufeitet? num benedidio amp;nbsp;Dei gratia per lefumChrlftumï Nam huius/uturi fumus filij amp;nbsp;opus, cuius beneficioac viribus,vitæ reftituimur. ItaqueficutverboDeicreatus fuit Adamus, amp;nbsp;proinde per verbum fuit Deifilius,amp;hicmortuus,folo verbo, vitæ reftitui potuit : nos quoquenoftramalitià poft facramentorum beneficium pcrditi,per folam verbi benedidionem amp;nbsp;gratiam reftis tui poterimuSjVt €um,à quo ccepimus,patré habeamus.

Earn ob rem de remedio fapientîaî fuæ c5 gruenti nobis profpexit mifericors Domis nusjpœnitétiæfublidium nobis reliquit,cus ius oificio pollutafàcramenta nobis prodef» fepoflfcnr, elTetqüe nobis ad vitamreditus, vialauacri noui, ideft, fanguinis, verbobet nedictionis efFevli,quam viam initiauit no-bis nouam percarncmfuam, quæ quidem caroànobis manducata copiamfanguinisa» nimam corpufque perfcaè lauantis, ac iterû Baptizantis fuppeditat;nec enim poteft qua-litas amp;nbsp;natura mortis reuerà noftrae inhxrcs amp;infixacarni,poft inftituta facramentaalia via, quïm vitæveramanducatione, acfanguinis facrificij noftri afperfione repelliac tefte Paulo, fine fanguinc non fit remifsio eoriim præcipuè, quæ propri» amalitia commifiraus, ficutpeccauit Adamus pater, cuius cafus ac refurreftio, nofirg viuificationis exemplum eftccrtifsimum. Hie enim quia manducatione fruélus vetiti in mortis malediöionem conieduseft, amp;'à gratia excidit æternitatis, non potuit nifi fi-tnili fruâus benedidi maducationep Chri. fiumvicem eius præftantem, vitæacgratis reftitui: nam turn eiusperlonS gerebat Chri ftus.cum manducauit, mox paflurus in illiu» redem-

Cyprianus in hac fuit fententia, dicensj Ipfeenim amp;panis, amp;caro, amp;fanguis, idem cibus, fubftantia, amp;nbsp;vita faâus eft Ecclefiæ, quam corpus fuum appellat, dans ei partici-pationem, amp;.'nosquidem quum carofimus amp;nbsp;fanguis, infirma corporis animxque natu« ra reformari non poteramus, nequead Dei fimilitudinem reuerti, nifi morbo inuetera« to imponeretur malagma conueniens, amp;nbsp;in curatione defperatæ infirmitatis contraria rcmouercnturcontrarijs.amp;fimiliafimilibus conuenirent.

Potumfanguinis Baptifmum effe, probat MofesdiccnszLauabit in vino ftolamfuam, Gen, 4Q amp;nbsp;in vuxfanguineamiélumfuum : camera amiäiis nominenuncupans. Afperfusergo vini fubfpecie, aclauatusfuit Dominus in Cœna fanguine, qui erat poftridie ex eius latere difftuxurus, quem cum Apoftolts bi« bit, illi quoq; co calice Baptizatifuerunt in remifsionem peccatorum potato.

Qui volet pluribus doceri.an potus fan« guinis Domini fit ad fidelium potatus afper lionem,legat Chrvfoftomum, nonum cat putadnebræos cxplanante, amp;nbsp;Cyprianûfer monc de undione Chrifmatis in hæc verba.

Dinina eleôio ftatuit faccrdotcî,quitus Ci-’ licem fanguinis fui mox inexhauftæ plenitu dinis abundantia refertum, amp;eroganduin tradidit cuius afpcrGone 8i communione,in tùs 8i extrà corda amp;nbsp;corpora mundarentur.

^^ermone Alio loco medicamentum fimul amp;nbsp;holo« ie Caeiiii. cauftum ad fanandas infirmitatcs,amp; purgan» dasiniquitatcs, vocatcorpus amp;fanguineni Domini,

Philippiftæ hoc poculum ac lauacrum no* bis ad peccatorum remifsionem vitamque neceffariuminficiantur, quôdcredant, fola fide inpafsionis merito femundari, amp;nbsp;de Chrifti corpore participate. Sed làcramcn» ' torumrationcmnonfatismihi videnturhabere perfpedam.Non lola fide aut pœniten-tia lauatur vniturq; Chrifto catechumenus, fed ad fidem amp;nbsp;pcenitentiam aquæ Baptif-rousjverbique Dei guftus,id eft,manducatio canecefsitateadiungitur.vteonegledlo, cû pœnitentiaconiunda fides, adfalutempro« defle nó pofsit. Verbo enim Dei ac lauacro, nonfidei præftantiæ,aut pœnitentiae tribui debet fegeneratio ac renouatio.

sic qui poftquàm fuerint illuminati, gu-ftaucrint etiam donum cœlefte,amp; par ticipes fafti fint Spiritus fanóli, guftauerint nihiloa mi»

PHILIP. MEL. IVDICIO. 17 minus bonû Dei verbum, amp;nbsp;virtutes v^turi fcculijprolapfi funt:impofsibileeflemihi vi» detur,vt per fidem acpœnitentiam renouen tur.niG carnis diuinæ manducationc fanguia nifque potu,pœnitentiam fidem^ue cumu-lauerint,ea via, quam fub carnis velatnehto, nobis iriitiauit Dominus ad vitam.amp;fando-carbo ignitus, quem labris fuis inliærcntera viditifaïas: quemcarbonemluftinus Martyr amp;nbsp;vetufti Ècclefiæ fcriptores vmbrâ Eu-cnariftiæ fuifle tradidcrunt : quod Eucharii ftia plena Spiritu fanäo,nos àpeccatis ac cor _ « ruptionc purget,ac llberet,vti ignis,rem cui adUreat.purgare pofsit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibùiprÔ

Quo (inquiunt) preces, quas tanta animi contcntione funditis vt débita veftra dimit» quot;nbsp;tat Deusjpertinere dixcritis, quo eleemofys næ veftræ,quas pcccatum extinguere ftatui-tis, quóue pœnitentia veftra fpedabit amp;nbsp;ica iunium ? Deniquecur vteris poteftate cla-uium, ft te à peccatis purgat Euchariftia? Curue facrificium propiciatorium ad earn poteftatem.vt tibi fit Deus propitius adiun-gi tuo iudicio oportebit.num te putas peccà torum remifsionem amp;nbsp;munditiam, confefi fionis facramento confequi,vbi Miniftri vo

DE COENAS ccm audiueris te abfoIuentem?Abfolu{ equî demfateor, fcditavt nihitominùs facrificiô pró péccato, laüacrumq; fan gui nis accedere dcbcat,vt vitam attef nam côfequi pofsis. NS Delap- tefte Cypriano,nün folùm manu faccrdotisj fis. exomologefjjfcd facrificiojapfi confcien-tia purgari debet,ad obtinendäm Chtifti pat ' ticipationem amp;nbsp;propitiationerti.

Hæcautem caufa remifsionis pcccatorunt per fi dem,earn auftoritatem apud Philippi -Has coH fequuta eft,vt ipfa ad prolixiorem o* fationem me vocet.Fateor fide ac flctibus ad Miniftri vocemadditis abfolui nosàpeccati vinculogt;5lt;:eripiSDiabolipoteftate: Quoru enimremiferitis peccata (in quit Dominus) remiffafunt.Nec veteres latuit hoc benefici um:at apud eos,lapfis poft Iachrymas,ad fans lt;fta,ideft, ad corporis participationem non referabaturaditiis, nifi ad cxomologcfiro p-finito tempori,lapfi fatisfeciftentmec ante re formati ad Dei fimilitudinem cenfcbantur* quam ficrificij manducatione reftituti efle Cognofcerentuti Hue accerfiri poteft Cypri ani fermo de lap fis.

Hue etiam pertinet Mods iudicium de pœnitentibus in lcge,in vltronei peccati ex* piatione: Anima (inquit )conuiâadelilt;ftii reddet

PHILIPi MEt. iVDTCro; _ ï« redder omnia quæ per fraudem voluerit öbx tinferc integra,amp; quintam infuper parte Do* minojcui damnum intulerit:pro peccato au-tem fuo offerer arietem inmacularum de gre ge, amp;nbsp;dabit eum facerdoti iuxta aeftimationê menfuramque delifti, qui rogabit pro co co ram Domino,amp; dimirrctur ei pro fingulis q faciendo commifit;

Quamuis pœnitenria cor attcrens peccatd ris, obliuionem memoriae Domini obduce-recredatur.ficurab Ezechiele feriptum eff,Cap« ii. non ampliùs reminifcar iniquitatum gemê-tisinon ramen hîcremirti iniquitatemindi-car Mofes, antequàm facrificio,amp; facerdotis g. precibus placarus fir Dominus^ Remifsionis ergo pcrfeiSio amp;nbsp;confummario èfacrificio propiciatorio pendere dicenda eft.

Prætereà in peccatoris abfolutione du6 fe hobis in confiderationem ihferünt; vin» culi difroiutio,amp; fanófificatio.ac reformatio» peccatoris ad Dci fimilitudinem. Sacerdos pœnitentem abfoluit, à vinculo, fed ipfe in fanäum fandorum Ingrediens, 'a fando fart-ä:i6catur,amp; ad Dei fimilitudinem redücitur quam rem in Euchariftiapofitam efle Cycpe Coe.’ prianusatteftatur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na.

DE COE MAE ad vîtam propcraf,rion tarnen çternitatis hç* reditatemadirepotéftjnifi vnacumChrifto caro fandificatus effedus fit,amp; ad Dei fimili-tudinem reforinatus. Nam extra vnicum vi-tç pancm amp;nbsp;corpus,nulla eft nobis vita.Qui ergo mundis animo,ac folutisà peccato,car-nisfuæmanducationemDominus, viavtad vitam effet,in ftitüerit ac patefecerit,qui ahô diuertit,aberrat.

Itenri ab excmplo Èxodi Mofaîci ex Aegy» ptôdocemur Hebræos non folùm à Pharao-ne dimitti oportuiffe vt recederent.fed agni fanguinemuniri aduerfus vaftantem Spiri-tum. Hoc ergo folutis à peccato fanguinis agni munimentum effe ad viam noftram nca ccffariumiudicauitEcclefia, neillifpiritus vaftantis iniuriæ pateant,

Deniquequiafacrificium noftrum,propî ciatorij nomen habet,animo cernendum eft, quid fitpropitium habereDominum. Non folùm ei qui eft propitius, vltionis cùpiditas reftinguitur,fedauxiliandiftudiumaccedit; vt ergo poft abfolutionis gratiam,in Dei pro tedionem vcniamus,ad facrificiu propicias torium nobis eft profugiendum.

Quantum ad munditiam attinet, haec fuit veterum fententia mentem animumque nó folùm

PHILIP. MEL. IVDICIO. 59 folùm effe mundû àpeccato oportere,fed amp;nbsp;carne ei qui ad vitam contêdit ; cuius rei ex-emplo inferuit extremorum digitorum ablu lio,antequàm ad Chrifti participationem fa, cerdos progrediatur, tefte Dionyfio Areo= pagita,amp; Cypriano hac de re difTerentetOm, rifliticy» ni$(inquit)nQundus carnem Chrifti mandiupy,-^ , ({g cet:Anima pollutaquæederit carnem facrifi cij, quod eft Domini, amp;nbsp;immunditia eius fu, per ipfum,peribit anima eius ex populo.

Qu^muis ergo peccati quenquam pœnite Cyprid '• at, ifque à peccandi propofito, animo recçft de CoeiKI* ferit, atqueita fit mundus: non tarnen natura mortisillius infixa carnireuellitur amp;ab, forbetur,fed contagione polluta manet, donee fanguinis viuentis afperfione,carnifque manducatione purgetur, Hæcnoftra fides, Dominiteftimonio confirmatur:hic quum affirmaffet mundos elle Apoftolos propter verbum quodaudiuerant, neceflariam eis praefcripfit lauationem, amp;infequétemmox corporis facrificati manducationem,fangui» nifquepotum,dicens:Nifi te]auero,non ha-bebispartemmecum. Deinde: Manducate corpus fp pro vobis datunBibite fanguinem pro vobis in peccatorû remifsioné effufum.

eîderc,qui propter necciïarium impcdiraen» ç tum,àfanguinislauacrojnfacrificijconuiuio '• prohibentur amp;nbsp;arcentur;G tarnen voto ac de GderiOjamp;fpiritiiin fanftorura cômunionc inanduccnt,ac bibant.

Paulus quoque oftendit, àpœnitentiiira fanâificatione ex yeteri teftamento fenten » tiæ noftræ confirmationem peti pofle,quuni diximusfolafidejinpafsionispræteritænje-ritoiniquitatcsnon dclcri, fedfacrificij mas çiucationem ad fidem adhiberi oportcre: illi . enim tefte Paulo de pecçatorum remifsione infuam fandifiçationem certiores antè fieri non ppterant.qu^m poftpeccati fuidcla-tionem amp;nbsp;confefsionem.facrificati fanguinis afperfiqne,miniftriqueprecibus fanâificatt onem pbtinujflentrfanguinis afperlîoné cius animalis dicQ, cuius fanguis per Pontificem illatus erat in fanéta.antequàm corpus hoftiç extra cadra in inccndium exportaretur.Hoc exemplo Paulus dpcet côfcientias noftras in Plt;b«c.9. facrifiçio fanguinis pqtu, qucm iliafanguinis brutqrpm afperfio adumbrauerat,mun-dari oportere.jlçcfunt yerba Pauli:fi fanguis taurqrumamp;hircorum,amp; cinis vitulæafper-fus,inquinatos fanôtificat ad emundationem carrais, quantp magis fanguis Chrifti ïRund«

PHILIP. MEL. IVDICIO. Ä* bîtconfcientiam veftram ab operibus mor-tuis,ad feruiendutn Deo viucnti?Item,Opor tuitexemplariacocleftium(hisfanguinebrii torum memorans ) mundari ; cceleftiaverö melioribushoftijsquam iftis. Exemplaria ergo exteriori fanguinis alperfione neceda-riö fanöificabantur, vt doceremur fanftifi-cationemnoftram, non exfolafideautpoe-nitentia penderc; fedefanguinisdiuinipo« tu in remifsionem peccatoru effufi,amp; à Chri llo Pontifice in fanda illati, antequam extra portam pateretur. Quod fi figurariim ratio, ncm non habendameffc Philippiftæduxe-rinr.vt noftram mundationcm hadenus vcte ri refpondere non arbitrentur,cum Marcio-nc docere poffunt, Chriftum noftrum figu« ras non impleuifle,nec eum effe de quo in lege prædidum fuerat.qui filius Dei omnipo-tentisjhomo falutis noftrae caufa futurus.nos eilet à maledido mortis Ijberaturus,

Quia c libris à nobis editis,quæ ad hoc argumentum pertineantpetipolTunt, ne vos Principes maximi verborum repetitione, ac orationis prolixioris tgdio afficiam,eö Lorena reijeiam,

via noflra de Chrifti ßcrifi cio fententiaaduerfarijs non viderurfatisfecilTe,quôd(vt aiunt)contra Paulum, vnicam Chrifti oblationem repetitio nenoftra quotidiana,defpe-étui haberevideamur: Nonalicnumàcauià noftrafore fignificafti,vt in earn rem aliquid ederemus, ex quo doceremus non effe nqbis impræuifa,quæ illi contra nos è Paulo tela er ij ci un t: Pauli ergo verba hicafcribimus, no-ftramq; fententiamexponimus, vt huius ad Paulinâ fada collatione cognolci pofsit, qui nulla ratione,nulloq; iudicio fe illi hoftes no ftri ad reprehenfionem incitauerinï,

T chrißus dßißens Pontifex fut»' rorum bonorum permiius er pers feâius tdbernaculum, non rndnufd âum,nechuiHscredtionù, ne^ per fdnguinem hircorum dc uitulorunt.

fed per proprium ƒanguine ingref* fuseilfcmetin fan£ti,ieterni redemptione inuentd.

Maius ac perfcäius tabernaculum, quo Chriftus eft in fanäa femel ingrçlfus,corpus ipfius fuifle qui dubitet efle puto neminem: Corpus autem no huius crcationis elfe ideo dicitur,quôd fitàfpiritu fanétofabricatiim, vi huius verbi, hoc eft corpus meum, vtdo» cet Chryfoftomus hune locum explicans.

Hoc demonftrato confiderandum eft, qd fanélorum nomine Paulus intelligar, vt edoa ceamur quando per tabernaculum non ma

nu fadû, id eft, per corpus fuum.propriums q-, perfanguiné, in fanâa femel introiuerit, »Jet.j. Ego fanâorum nomine,non cælos corrus

ptionlobnoxiosintelligo,qui(vt ait Petrus) Iguireferudti funt in diem tudicij ? Sed credo le-fum,fanâ:um elfe, qui amp;nbsp;cælum ipfura cuns ôaque quæ in cælo terraque funt, fanâifica uit:qui verbum eratinprincipio, amp;carofa-ûum eft, Filius Dei omnipotentis exiftens, qui propter noftramfanâ:ificationem,in fe-ipfum,

îpfumjfuam fandificationem, id eft,camera amp;nbsp;fanguinem immifit ,carnispropnæman ducationefanguinifquepotu.

Aduettiens pontifex futurorumbonorum. Hæc verba fuperioribusadieótanoftrae difficul- f*»»*-tatisomnem adiment dubitationemconfi-derantibus,quando dici debeat Chriftus fii-turorumbonorum pontifex adueniffedoan ioan.14. nes,idpaucisexplicatdicens. Etueniinmun-duin,iy iterum relinijuo mundum,cr Uttdolt;td Putrem: An ergo turn aduenifle non dicetur,quando venit voluntatem Dei Patris, id eft, totius fa» lutis noftrae difpenfationem fafturus? An ve ro tum folùm aduenifle, quum faéta redem-ptione mundum reliquit ad Pattern vadens, vt non etiam pontifex ante pafsionem à Cal» uinianisfuifleputetur.fedfuturorum bono rum pontifex, poft redemptionem perfeââ dicendus fitatque pontifex futurætantùra gloriçfPauI us fcquenti capite id exprelTè ab» foluitdicens, Idfo mundum Ingrediens dicit, ho Heb. lo. ßiAntCT oblationemnoluifli, tunedixi, Mundum ergo ingrediens, non relinquens, futurorum bonorum Pontifex appellabitur: in feque,id eft,in landa ingreffus dicetur in» uenta rcdemptione,nonperfeda : vtfimul quum effet Pontifex futurorum bonorum

DE ECCLESIAE ingrcffus fuiffe dicatur,tümque înuenîfle r«« dempcionem,quando feipfum pro nobis fan ôificans Deo Patri obtuliqmox paflurus. , Semd tngrejfus .Hæc diólio femel,aduerfarï« Os noftros incitauit,vt ignorantiæ me fufpe» öum habuerintidicentcm facrificij propicia tori) oblationem ad peccatorum quotidiano rum expiationê adhiberi oportere:His vt re» fpondeam, concedam vnicam ac perpetuatn oblationem,à Chrifto femel peradam fuifle» eo tempore.quo femel in fanda eft ingrelTus «terna redemptione inuenta.

Xoa Hæcautemdidio(femcl)efïîcitriè farido ru nomirie mihi perfuadeam cælum in t ell i gi «è j’vndeinterramC/jriftusdefcendit. Nemo,in* ^uit, potefl in iictum dfcendere, niß ijui de cdlo def loan. 6. ccndit lilius hominisDeinde, Quid ß uidetitii Fili« uinhDminisdfcendêtetn,undeuenitpriiis{.\ÇQêdens ergo,vndevenitpriùs,non femel ingreditur fed regreffiis, bisingreffus elfe dicenduseft. At in feipfum landificationefemel immilla, in fanda femel introtuit,

Aeternaredemptioneinüenta »CaluinUS dicat quid fit æterna redemptione inuenire, amp;nbsp;quapdo inuenta fitjRes quatlibet inueniri diciturante huius adeptionem. Antequam ergo Chriftus redemptione adeptiis fir,haiic ânue-

Cæterùm mortem Ghrifti fuiffeîn ftoftrS redemptionem non inficiatur Caluinus* £» piransergoChriftus, redemptionem cxol-uit,non inuenit. Quarecontendo Chriftura ante mortem inueniffe redemptionem.tura-que id perfeciffejquum k is Patri in ûcriHci-um obtulitjfe^p nobis facrificans.moxPatris voliintatem, id eft,redemptionem faäuruj.

Hoc fi Caluinus improbet affirmans Chrî ftum,in fanéta femel ingrefrum,poftqua redemptionem eft adeptus,non quum banc in» uenitîfique fateatur ilium redéptionem tum obtinuifle,quumexpirauit.Defcédens ad inferos anima, vcl in fepulcrum corpore, non incælosafcendensj in fanda femel ingreffus eft:tumque oblatus eft, inferna, non fanda ingrcdiens,poft fadam patris voluntatcm: vC contra fcripturas poft mortem fefe obtulilTe dici pofsir*S 1 verô inter mortê amp;nbsp;afcenfioné, negledo tempore intcriedo,Caluinus con-tendet Chriftû in cælos afcendenté,in fandi lemeltunc ingreflum, vt vultuiDei pro no-bis apparercttafccnfioncjnon morte,hunc re demptionem inueniffe aut obtinuifl'e conte« ftabitur contra fcripturam.Ab hac opinione hoc prætereame deducit, quodeffufumin remifsio«

remifsionem peccatorum fanguïnem in ßii' ôanon intulerit Chriftus facerdos (ficæli fanftafunt)ntfinouum affeânm gloria intu« liffedicaturcontra lcgem,quam neceflâriô impletam oportuit.

Heb.j.

His adhuc telis Caluiniani nos fummoue« re conati funr. Nort enim in mtinufaäitfunüci in-grcffut eü chriflus,exeinigt;läriit uerorum , fed in ip ' fum Cielum,ut app^reat nunc uultui Dei pro nobis. Audis,inquiunt, in fandorum appellationc cælum venire,quo in cslo nun apparet Chri ftus ad Patris fcdens dexteram ? Magna yero meafficitCaluinus admiratione,quiquiim fibi hoc ingcnij acumine præditus effe videa tur,huc tarnen ruat imprudes, vt affirmer cç« los quos afccndens petiuit Chriftus, eos elle quorum fuerit interius tabernaculum exem plar:cxponatautemfi itahabeatjquain re li ac tabernaculum conueniant.Hoc vbi fece rit,illiâffcntiar,caîlos,quæqueineisfunt,cor pore ac fanguine lefu Ch r ift i, ( q uasmelio-rcshoftiasvocat Apoftolus) mundatos effc. Hæc verba fiint Pauli. Neceffe eft ergo ex-emplaria quidem cæleftium, his ( fanguine brutorum memorabat)mundari. Ipfaaütem cæleftia melioribus hoftijs quàm iftis. Cælum ergo ( fi Caluino dodifsimo credimus)

cuius exemplar tabernaculum vafaque mi-nifterij fucrint,fanguine Chrifti, non eccle« fiam, afperfum acredémptumfuiflenecelTe eft:Proque ccelo Chriftum fuiffe mortuum, ac patibulumfubiuiffe : Hoe fanè non fum Caluinodaturus.

Dicam ergo potiùs cœlum idem efle cum tabernaculo no manufado.id eft,cum Chrifti corporejcuinsMofaicum tabernaculii fuc rit exempIar.Tumq; in cœlum ipfum introi uiffe Chriftum, quum potu fanguinis lui, ac corporis mSducatione, hie in feipfum ingref fus eftftd eft, quum in corpus proprium, fan» äificationem irhmifitjquo in corpore,nunc amp;nbsp;Temper vultui Dei pro nobis apparet. Hac enim adiungit caufam Paulus cur in ipfû cœ» lu ingreftus femel fit dominus, vt pro nobis appareat.Non autem neceflario cœlos afeene ditjVt vuitui Dei pro nobis appareret, qui in terris manens,in hoc vtique mundum ingref fus, ad noftram falutem apparuerit, Patris vo luntatern fadurus; Ncc etiam credi debet Paulus docuifteeffufum in crucefanguinem, in cœlumàChrifto poftpaffionem iUaturn fuilTe, quern fanguinem, ante paffionem fe-cundum legem infanda illatum oporcuit: hifi de nöuo,ideft,refumpto et affedo gloria

VHkHtDfi.DoceatCaluinusquoCœlo Dè-usincludatur,quicœlos omnesappendatdi* gito,ac palmo men fus fit.fuper quos amp;nbsp;fedef, Neq;«t ojf-er(itfemettpfttm,lt;juenMdniodugt;n Ponti» fexingrediturperl^ttrguinemalienum.Nota offert i femetipfum ,idem efle Paulo, quod in fanâa femel ingredi proprium perfanguinem,qu6 admodum in fanfta femelingredi Potificem per languinem alienum, idem eft, quod fan« guincmofFerre,ahoqui ineptam cffecompa» rationéîChriftus ergo fc ofterens, in feq; per proprium fanguinem Ingrediens,hoc non fe citficutPótifex, q per aliéna ingrediebatur fanguinem; qui fanguis auferre peccara non poterat; fed femel amp;efficaciterChriftus per fanguinem proprium ingrelTus eft, ilia ti per Pontilàcem fanguinis figurS implendo,antc» quam extra portam patereuficut Pontifex in fanôlafanguinéalienûinferebat, antequam is in incendium corpora, quorum fanguis in fanôla fuerat illatus,extra callra immitteret.

Qu'Aoportuiffêt illuin fiepiits patii canßitntio' nemundi- Hoc verum eft li corporis oblatio, fanguinifq; in fanftaillacio, tamfuiflet inef-fieax, quàm exemplarium amp;nbsp;vmbrarum;ob« lationem enim fecundum legem mors necefc far io

faïiô infequebatur : vndcvnîcam amp;nbsp;effîca*^ cem oblationem,niors amp;nbsp;fubfequuta eft, St confummauiu

bJosautem nomine Chrifti, fànguînem €iuscorpufq;olïerimus,non quôd recens de* nuôq; offeramusjVt patiatur:fed oblatuni ab CO femei amp;nbsp;Apoftolis porredum offerimus: pahisenimadmyfteriunipropofitus,nonfa-crificaturaut itiutaturincorpus,quod rur* fus offçratur moriturû,fed panis in id mutas tur,quodfuitoblatû priufquam patercturî nihil cnim inter noftrâamp;Apoftolorûcucha riftiamdifcrimimisjinteriedû tempus inter* mittinneq; fibi hoc arrogare debet Humana infirmitas,vtiterû corp’ offerat,qu3fi obla-tio ilia vnica,continua,fempcrqjviu£ris,n lie fitincfficax;Sedabfolutamperfedamq;infu mimus oblationé,quod aduerfarij non intel ligétes,nobis vertuntcrimini,atq; imponût Inobis Chriftum facrificari.Quiim tarnen à fe oblatum Patri offeramus,vt moreret,non vt moriatunficq; recèns non offerimus, fed oblatum adhibemus,3C in remiflionem errd ris improbatiinfumimus : poftquampanis in id,Vi diuini verbifuerit immutatus,

Quomodogt;inquiunt,intelligis panem tu* um,in corpus tantopôft temporis interuallo

DE ECCLESIAE oblatum.immutari, aut vinum coenæ domt-nijinefFundendum poftridie fânguinê im-' mutatumfuiffefQuomodo,inq’Jam,credetiï cineres,aquam,acaéremin quæ Adami caro diffoluta eft.rurfus in ea ipfam corporis com paftionem redire, ac reformari poffe,quæ à Chrifto p'iafmata fit? Op’ Dei eft vt credatis, nam mirabiliaopera domihi, mirabilis amp;nbsp;in altisdorainuS*

At tuum,inqujunt,hoccommentu eft,nul læ nos feripturæ hanc fapiétiam docuerunt: Non,inquam,fane contumaces,acrefràftari» os docueruntjfed humiles Dei filtosjQuid ni dicatis fiis verbis iraperari,Hocfacite corpus quod provobisdatur; Hune (qui meus eft) fanguiné facite,qui pro mukis eftunditurin remiffionem peccatorumfHuc ô Cal uiniani, non in magiftri veftri fomnia, mentisaciem impellite,tépus quo Dominus Apoftolos al-loquebatur, infpeâadumpræfens allocutio proponir.No dixit quû de meo cörpore pars ticipare, quûq; in mea ingredi fanda volués ritis.nouam mei corporis oblationem facite, recens aliudin meo fanguiné teftamentum conftituite, fanguinemquiin remiffionem peccatorum nec oblatus à me.nec quem vo» bis fas offerte fit, conficite, Scdfanguinem dien

lt;îico,quem poft refurreftionem refumptum à me,in coelos intuli.quem nouum nouæ vi-tæaffedumgloria, cundemfanèfubftantia, bibam vobifcum in regno Patris mei ; Hunc ergo faciteacofferte,qucm oblatum à meefi fufumq;fci,ueritis, cuius asterna vis,acvirtus eft continua, pro vobisipfare intercedens. Vt huncad veftramfanöificationemac ex-pianonem.adhibeatis, bibatis, amp;nbsp;adoretis, nunc ipfum ergo qui pro peccatis tffufus fic fanguis, quemin Cœnacum difcipulisfuis bibit Domin us,quemque nouum nobifcum bibithodie, viverborumacinftituto diui-no confici,offerri,bibique credimus;non ad nouamquampiam poft refurrcöionem cor« poris, aut fanguinis poft gloriam effufi obla tionem,fed refumpti,mentem noftramaccli namusautatfigimus.Scimusenim amp;nbsp;vnicum eflefacrificium, amp;nbsp;agnum immaculatum v? num, femel tantum oblatum iri oportuilTe, vt multorum peccata tollcret; atque hunc ampliùs mort non pofte, facrificium quoque antpquam panisfanélificatur, aut poftquam fanóiificatus fttnonperfici, neclanCiiGcari panem, vt poft fanctificationcm noua fiat ob latio, fed eo ipfo tempore quo fanótificatur yt aitCabafilla ta-capdaciificiumperfeétum

DE ECCLESIAE effc. At VOS Caluiniftæ futiles, ventoaflæ rubes aridæ , vtnos in odium publicum adducatis, pacem publicam vexetis feditioni bus, cxquifita affcâaq; inuidia nobis impo-nitis, ànobisquafiànobis quotidic recen-tem Chrifti, diuerßmq; oblationein inftrui, vnicæilliæternædiffidentibus, quum nihil minus à nobis intelligaturjCedillipenitiis in« hçreamuSjhâc adoretnus ac obfaruemus; crc» dentes in oblatumà fc Patri corpus quodcû difcipulis comedebatDominus, pané noftrû immutarhvt inter nollram hac, eamq; quam cum ApoRoIis manducauit euchariftiam,nihil interfit difcriminis;fed ea ipfa cius noftra hçc fit oblatio,îEterna,iugis,ac côtinua.A no bis vero offerri prxdicatur,non quôd ad mi» raculum pcrficiendumaliud, quàmminiftri nomen nobis arrogemus,ab ca enim arroga« tia conditionis noflræ cognitio nos deducic, fed palam profitem urn oft ru hoc,d i u in û efle op’: amp;nbsp;quiadiuinainftitutioneiulTiperleélâ femel oblationc,panis noftri tranlTubftantia» tione,fiftimus,3tq; in Chrifti locu ad earn ré fuccedîmus ingredictesin landa,offerre di-ciraur:Offerimus cnim,quu quod pro nobis cblatû cftjverbo à nobis pronunciato confi-cjnjusjpraefensd; fiftimus teadhibemus.

Qui fcriptores ecclefiafticos poft Petru ac Paulù,nullo ànimi morbo impedit’ cófuler, omnes in häc qua expofuim’ fététia cóuenif-fe reperiet,Grçcos prçcipuè,quorû vf’ eft,vt panis fââificationé his adordiât verbis.Hoc lacitejquodCyprianusfancliq; Latini penà omnes imitati funr,Si in mtis verbis offen Je htis,quib.de potu faguinis noui,in Patns re» gno.Dnmfc fuiftepollicitû intell igo.vofq-, quia is non fanguinis.fed vitis geniminis me minitjvino potatosfuiffe Apoftolos côtéde« ritis,exponice,cur de hoc,nô de alio genimi« ne dixericquî fieri potuiflet vt de eodem ip fo vino, poft refurreäionemcum difeipulis biberet, nifi tranflubftantiationis opinions ad eamfententiam afierendamnitarninijVt doceatis vinum poft refurreótionem.ab co cum Apoftolispotatu.inilludipfum, quod in coftia biberant tranftubftatiatum efte^Sed ft ita habeat, quarenouum illudeffe dixit fii turumi\onbibam,inquit,pofthacdehoc vi tisgenimine, donee hibâ illud nouum m regno Patrismei: non quidem nouum vinum, ft illud ipfum biberit,fed idem fuitjnouu au tern dixit roe. ito fanguinem, quiarefumpt* ab eo,affeâusq; gloria,uouje acætcrne vit£ languis eft . Præterea etiamji vinum fuiffet

DE ECCLESIAE tranfTubftantiatum, quàmuis vnico è pocU' lo bibHTent, hauftus cuiqucerat proprius, parfque totius, non idem , nam quod bi-biffetPetrus, nonbibifletloannes: fangui-nisveroalia eft ratio, quod enim bibebaC Chriftusjhoc ipfum omnes bibebant.

Si autem relumptuin bibi fanguinem ne-gaueritis,an exangue corpus adPatrisfede-re dexteramarbitrabimini, an autem dice-tis nouum ab eo creatum.alius cuiufdam ge» neris fanguinem fuifle.vt quem dedit illi Pa« ter,contra verbum Domini,perdiderit.Hoc fi putaueritis,quid de noftra refurreârione fperare vos docebitis;an proprio hoc corpo» re,proprioquefanguine,an alieno,aut exanr gui refurgemuSjVt quod feminauerimus hoc aliud metat corpus ? lï hoe à vobis refumptu iri fateaminijcur nouum,id cft.aft'eétum gloria bibi à nobis refumptum fanguinem nega bitis.eumipfumdico quem cum Apoftolis in cœna, poftque refurrectioncm bibit ille vino noftro in eum mutato.At vobifcum(in» quitis)non bibitin Patrisregno.Biberc verb cquidem aifirmo,regnumque Patris eccle fiam e{recontendo,quæ verum, fed myftiçû çilChriRi corpus! quo in corpore nobii-cum nouum aeternæ vitæ fanguinem bibit

ill e »cuius manducatione, fanguinisque po* til vnum efFedi fumus corpus, Si ergo v-num corpus efFeóti bibimus,fi is in nobis eft nofque in eo fumus,fi nobifcum eft vfque ad confummationcm feculi,quare nobifcii non biberc dicetur,qui amp;nbsp;caput noftrum eft, at« queita biberc vti caput eft,id eft, myfticè. Nemeexiftimes tam nulliusiudicij Caluine vt putem quoties facrificij conuiuiiim cele-bramus, Chriftum fe toties cælis demittere, vtocculto nobifcumbibat, autvt repetitie aâionibus in fe ipfum(bibés acmanducans) ingrediatur, quem femel ingrclTum praedi-cat Apoftolus:Qui enim femel oblatus eft,is amp;nbsp;femel bibiffe credédus eft.Sed quia vi ver« bijillius inftitutOjà fuis legatis pronûciati,pA nisamp; vinumin idtranflubftantiantur.quod ante pafsionem femel cum luis bibit amp;nbsp;man-ducauit, vt noftra euchariftia eaipfa eadem fit.quam cum Apoftolis manducabat amp;nbsp;bibe bat,quum hanc infumimus,is quoque nobif cum non minùs bibere amp;nbsp;manducare dicen-dus eft,quàm cum fuis Apoftolis fecerit,qu2e uis enim hæc non eadem fit temporis præfen tia,non aliam tarnen differcntiam,interieâtû inter illam noftramque cuchariftiam tempus intermittit, quaminterponet inter cor^jus

DE ECCLESIAE quonvmcviuimus, amp;illudipfiini, quo (in virtute euchariftiæ manducatæ)fuo tempogt; reexufcitabimur: nouum enim fanguinem, led eundem btbimus,nouum item fed idem refurget Corpus.

Qui volet certifsimum noftri facrificij Ie» gere teftimonium,adeat CabaGllam32. cap, KliflamBaGlij,acChryfoftomi interpretan-tcm,amp;comperietpanem noftrum verè mu* tari, non in figurain facrificij, fed efïici rem ■maétationis, quo loco refpondet his quae Caluinus aducrfusEcclefiæ religionem op» ponit.

N une autem femel in confummdti'onem feculo-rwn ad deßiiutioncm peccdti,lgt;erho/lùm fuum ap' pdruit. Apparuitmoxpalfurus} Huncer-go qui ad peccati deftitutionem fiue pro-fiigationeipapparuit, vtdiétumeft, ofTeri-mus, non qui rurfus appareat, quafioblatb oniseiusmeritodiffifi , ad nouam fpeâe-mus oblationem : Apparuit ipfeamp; mun-dum Ingrediens, apparuit amp;nbsp;poft oblationem mundum morte redimens , apparet nunc amp;nbsp;petpetuó intercedens pro nobis.

Et quemadmodum ftatutum eft ho-minibus femel mori,poft hoe aut iudicium, itaamp; Chriftus femel oblatus, vt multorum peCi

pcccatatollerer, rurfusabfq; peccato cöfpi cieturhis qui ilium expedant;Homi»il’W, In hanc nccefsitatem non fuit Chriftus conclu» fus,qui peccatum non fecerar,quique iudici umfaduruseft.

Obldtuf (td multorum exhduriendd peccdtd: Is non aliter à nobis ofFertur quoticlie,quàni tune oblatusfitvt peccatatollerer,non enim recenter,autaliquando poft morte, in idoblatus cftvtauferret peccata, neenune vtiam ablata attritaque auferat, offertur: fed vt oblationis illius continuæ virtute, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

nunc auferat inftantia. Nota lefum à Paulo * ’ didum efle oblatum,vt peccata tollerer,non mortuum. Namtraditus propter delida, attritufque propter fcelera noftra dicitur, quod à mortuis malcdido eos redimerer fub peccato venundatos, quorum fangui nis potu ad oftium tabernaculi, pcccata deterferat. Cuius quidem oblationis ac ablutionis, mors fuit confummatio ,ficuti . hoftiæ pro peccato, incendiuminlegefue- i rit. Nam vtdiximusoblationem lege mors ’ n eceffariô confequebatur. Tarn ergo femel fuit,amp; nunc eft oblatus,quàm mortuus’.obla tus quidem fuitad oftium tabernaculi cum preçibus , fccundum legtm teftamenti.

DE ECCLESIAE propter noftram fanguinis potu fanftificatis onem;paffus vero extra portam, vt pafsione, pœnis peccatorû perfolutis,qui vocati funt, promifsionem accipiant æternæ hæreditatis; Nam poftpeccati remifsionemopus fuitamp; fatisfaftione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ciuttpropter mundum ingredient dicit, fdcrificiu CZ tfUjtiottfm noluiftifCorputautem dptdßi mthi:ho locdußa,(ypropeccdtononpo/lulafli,neccomprübi fti quiefecundum legem 0ff-eruntur,tuncdixi,ecce ue nio,utfdcidm Deuiuoluntdtenitudm,uolui, Tollit prius,utfecundumftdtudt,miindum ingredient, lite turn fe Patri obtulit huius voluntatem faâu» russfed is non ille fuit folennis aftus oblatioa nis,quoinoFtifedeftinauitfanfta jngredies.

Sdcrißcium,cr obldtionem,crholocdufld,pro pec fdto noluißi. Non fruftra in tot fpec.ies facrifi« cia diPtinguit, fedeofadumeft,vt omnia q fecundum legem erant facrificia, fpeciatim Chriftus in ccena,id eft,nouo teftamento,im pleuilTe intelligaturiVtputa facrificium pro peccato,taudis ac falutis, eaque quæ ad priua tos pertinebant, cxinde moriens holocaufti vicemfubiturus. r

Tollit primum,ut fecundum ßdludt-Primum tc-ftamentum fuftulit, an fcilicet, vt fecundum jGne oblatione ac facrificio ftatueret, quain= uls

nis teftamenti potißima pars fit facrificiumS At quomodo fecundum ftatuit,fi huic (acri* ficij vfum detraxeritf

Per cfuam uoluntatem fdnUificitti fumuf,Q.u i per oblationem corporis eius lemel, hæc phrafis Græca eft:qui,autem hoclocoappofitum,tä« tum indicat,acfî didumforet,qui peroblati ©rtem femelpcradam famäificamuT, '

Hæc ergo verba apertifsimè docent,non p folam Dei voluntatem nos efle fandificatos, fed per oblationem illam vnicam quaduce Deum adimus Patrem:ex quo,haneoblatio-nem nobis efle neceffariam,ad noftram quo-tidianam fandificationem indicauifid eft,ad noftram confeientiarum emundationem, ad feruiendum Deo viuenti: non ad redempti-onem quam femel perfolutam oportuit. Vti fuperiùsoftenditPaulus,quamobrem in Gal uinianam dodrinaro.maxima incefsi admira tione, huncintelligens tantaanimi ofFenfioa ne,æternæoblationisfemperq; viuenris vfu, nobisinterdicere:quodcogitauerit per void tatem Dei,abfqueæternæoblationis vfu quo tidiano(fed fola fidcinterpofita)à quotidia-nisfordibusnos elutos efle, quern in errore inieduseflevideturabhis Apoftoli verbis.

liißrdn!,^ edfctc o/ferent ho/lidi,^Uie fion poffuH( dti ferre peccdia, hic autem quum unam pro peccatif hoa fiiam obtulit, infempiternum fedet, donee pomtntHr inimici fcabellM» pedum e(us,Vna enim oblationecon fummduittfiue perfe£ios ejfecit fdnilifiedtos.

Caluinus putat culpa non vacare nos, quî in recentium peccatorum ablutioneiHjConti nuam perpetuamque Chrifti obJationem femel peraääadhibeamus:quali iudicemus ve tcrura excplo, anteaótis oblationibus nobis nihil profcólum effezat ille noftram adionc mentemq; parum videtur perfpedam amp;nbsp;coa gnitam habuilTe: Veteres enimquiaofferea bant hoftiaSjquæ peccata eluere non poterSt pro eifdem culpij genere eafdem hoftias fern per offerebantzNos autem quia viua,æterna, ac efficax, noftra eft hoftiajvalens ad deledas iniquitates,hacvtimur:non,vtdidumert:,ad preteritarum iniquitatum emundationem (quemadmodum fruftra Pontifex offerebaC in lege):Nam vbi eft remifsio,iam nó eft ob« latio pro peccato: fed aduerfus recens ia ads miffa.ideoq; nondum 3bluta,continuam ob lationem infumimuszQuumque une fangui ne fieri nó pofsit reraifsio,amp; cu in voluntate Dei nö polsim’,nifi p vnica illä oblationé,{a öificarirparatü oblationis æternæ remediii ainpledi»

SACRIFICTö. _ 7* «mplcóiiinur, vnamq; ipfam à Cbrifto In na ftrum beneficium oblatam hoftiam, non de» nuoCquafi inuti!cm)offerendam offerimut. Hoe ergo à vetcribus nofträdiftat oblatio.cp flli nunquam priiis oblatas,fed nouas, réque alias, quàmuis eafdem gcncre offerebant hos ftiasï Nos vero re Sc genere eandem ipfam, quæh cbrifto oblatafueric continuamaecf ficacem,pane in earn mutato,offerimus, ill? impulfi præcepro,Hoc fdcftf,Quia eorum quo rum non remifsiojeffe debet oblatio pro pec cato. Vt inferiùs fuo loco demôftrabitur.hçc autem approbat Paulus verbis fequentibus« I« fempiternunt fedet in dextera Dei de cietero ext peäMS donee ponanlur inimicifcabellum pedum ei’z und enim obldtione eonfummduit in teternum eos ^Hipttdr/îcantHr.Hæcfententiamaximomihî eft ad peccatorum remifsionem fo]atio:expe äat,inquit,æternùmfedens,quia ergoæter-niim fedet expe(ftans,acternùm offerri debet oblatum eius corpus, vt ponatur inimici fca« bellum pedum eius.Inimici autem funt mors amp;nbsp;peccatum,in mundo viuentiajdonec iniml caraorsvltima deftruatur; vti alibi diduni eft . Nouifsime autem inimica deftruetur mors;quibus verbis oftenditur in voluntate DeiàChrifto farfta» peccatumnon prorfus inter»

întereirtptum fuißcntaq ue cùm ad proftigan dam inirquitatem, oblationis illius æternac re medium.certifsimumfitpropofitum,quipec caii confcientiam habuerit, quare ad eam o» pem certam,3C patentem non profugietf

V«4 enim oblatione perfeélot effrcit eos, quifin^ flificdntur, donee ponantur,inquit,mors, cr peccdtu inimici eiusfcabellum pedum eius,quid und obldtione perfecit eos qui faniltfîcdntur.l^otapræfens fail' âilicandi tempus indicari:Cæterùm ab anti quorum exemplo, adprjefentemillamno-ftram famäificationeminftruimur: illi nulla fide,nullapœnitentia,nullaque aliaratione, carnis fuæ fanâificationem promerebantur quàm cùm ad expreffam peccati fui confefsi» onem,animiquedolorem, oblatifanguinis afperfionemadhiberent.amp;adiungerët. Quo excmplo noui teftamenti fideles pœnitétes, ad Chrifti corporis veram ac corpoream par-ticipationem.fpecertainuitantur. Quôd fi nulla nunc nobis eft fanguinis confeäiotniil la oblatio, quo modo qui vnica ilia oblatiolt; ne vocati amp;nbsp;confummatt fun t,fe quotidip cor poris participationefan(ftificabunt?quo mo do ad peccati fui expiationem, qui hanevita éxiguntj

Hæc fi fententiaCaluino faftidiuirt päHf* dicat cur veterum exemplo, Paulus döcear, moneatq; de noftrà quotidiana fanâificatio tieiFide,inquit,in merito paffionis fandifica munnon quôd oblationis vfus in hanc ré nô bisalicui fitvtilitati. Hocdolomultos ille-ôos fuis inuoluit ref tbusjfed ne ex eo efîé ml lnero,mc caufç maximx remoratç funt,qua-rû hæc non ncgligédum locû obtinet, quôd (vt diximus)Paulus de inqüinatorum fandi fîcatione differens,fidei no meminitjfed fans guinis afperfionis, quàmuis planum fir, fine fide afperfioné illis profuturam non fuifle* Hæc huius funt vcrha'.SifAnguishircofum ac ui* tulorum, et cinisuituliedßierfusin^uittAtof fAttiliß» cAt AdentuttdAtionem CArnis, quAntomAgis fdnguit chrißi cmundAbit confeientiAtn nofiram db operibuf Mortuif,Ad feruiendum Deo r'.Con fide ra n ó fidei, fed afperfioni præfenti fandificatio» nem tnbuijPaulus veto qui noftram confei-entiarum emundationem legali cum fandi-catione contulit ; ineptèid feciffe videretur, fi füla fide nos emundari exifiimafler,alijs ad neceflariam fanguitils afperfionem adadisj vt ergo fimilitudini relinquatur loc’, oîa co uenireac congruerc neceffeeft, quæfecun

dû excplû propofitû, ré de qua agit aperiat: Ad hancrationem accedit Pauli fententia dicenüs: Sine fitnguineremißionem no fieri.Ecjui iudico nonminùsnoftrasiniquitates deleri fanguine ac corporis diuini participations debere:quàni eorum,de quibus fuprà dcmôs ftrauimus. Nec eft quôd Caluinus paffionis merito nos oppugnet dicêsjn merito redêp tionisà Chrifto præftitæ, nos fide iuftificari ac detergi.Nâ fides in futuræ paffionis meri» to nôminùsapud Deumad iuftificationem gt;nbsp;valebatveteribus, quàmnuncin præteritæ paffionis merito, nobis valeat:in rebus enim paribus nullumdebetdifcrimen interponi.

-, , Verbafubfequentiafcntentianoftramad» Hier.ji. ’uuant.Tf/n/iclt;lt;t«rlt;iHfcm«otgt;K,er ip/eSpiritHjp« ilus:po/îcjHd enim dixit. Hoc efi teflamêtu guod tefti bor ad illos-Pofi dies illos datas leg s meas in cordib. eorum,in meiitibus eorum infcribam tl[as,cr inie^uittl turn eorum non recordabor ampliùs'.Vbi autem horunt remißiojiam non eft oblatio pro peccato.

Pa ulus nos attrahit ad ea rum confideratio nem iniquiratum, quarum nonampliùsrc-cordetur Dominus. Quatro ergo ex Calui-no, nû præteritas intelligar, an amp;nbsp;futuras,vt omnilicentia, nullometu, peccatis indulge-repijs Caluinianis,ac raonialium corruptio-

riî operam dare liceat.quod amp;i futuras iniqui rates filij poft mortem Deus Pater,obliuione fempiterna deleueritj At oblitas cas non efte contendo,quç nunqua ante cômiffç fuerint* atq;iudicoadhas quæin obliuione fuerint, quarum remiffîo faéta firgt;oblationem noftra non pcrtinere. Nam vbi eft remiftiojiam nô eft oblatio pro pcccato:Hocmaximè torméo toCaluinusin religionemnoftram irrupir, fperans earn deijci pofte,quæ tamé fen tcntia fideiacfpeinoftræ certiftimoeftpræfidio,!! banc encutiamus.vbie^tremißiojiamnoncß oba Idfiopro pccwto.Ergo Caluine vbi non eft re-mi{no,oblatio eft pro peccato neceffaria.Hoe cnim àfenfu côtrario per tuam logices regii la elici pofte arbitror.Quum ita habcat,con« cludo,aduerfus ea,quorum non eft remiftio, reliiftam nobis efte continua Chrifti oblatio ncm,quæ vbi à nobis infumpta fuerit,lempis ternam obliuionis nubê pcccatis noftris ob» ieâura fit.Non fum ergo tam nullius iudicij aut rerura imperitus, vt eredam, aut putem iam donatas ac remiffas iniquitates, oblatio^ ne Chrifti à nobis adhibita,profequi oporte re:fed fordes continuas hac egere diligentia. Ergo,inquiunr,pro defunä:is,quospurgari credis,oblatio tuafuperflua eft; Hane autem

DÉ ECCLESIAS' fcÏo non ad culpæ remiffioneirij qua» remifTa lït,fed etia, vt ait Tertullianus, àd refrigeri» um pœnæq; leniiudinem prodeffe.

Caluinus magno ac exquifito conuitij ge nere in Pontificem noftrum infultat, hune fingens,futurarum'iniquitatum',licenriam, promilTa precio remiffione nobis largirhVns deinfpernmeconijcitfore, vtæqui boniq; confulat.fi dixerim, aâu cas folas noxias re-iniffas fuiffe Chrifti pafiione.quæ fub priore fuerant teftamento commifïæ, fecundum Paulum;eas veto quæ in futurum committe rentur poft baptifmum, virtute oblationis ? continus,(fi hæc pro eis infumeretur) expia turn irijHoc fi impetrauero, oftendam ilium non habere rationem, quumnoftræ falutis hoftiam,fuis conuitijs infeétatur.

Quôd fi nullam haberent peccati confei-entiam, cultores femel mundati, vt pro pec-catorum remiffione oblatio eis nulli eflet vfui : quia tarnen falutis, ac laudis legalia fa-crificia, in hoenoftrumvnàcum facerdotio translata ac reieâa defiuerunt, affirmo vel hoc nomine, oblationemChrifti adhiberi oportereac infumi,

«teî igitur liberMem in introitum fanilorii »ffle/«, q«« initiait nobis uiam nouiim, «c uinetft

UiMffikw per uehmett,id eft,per c itrnem,(3‘fdcerdos tem magnum fuperdomum Dei,accedamuf cum uero corde,in plenitudinefidei,aßgt;erfi cordaàconfcientiii tnalajty abluticorput aefua munda,teneamus Jpei nos ftra confeßionem indeclinabilem.

Hæc conclufio eorum epilogi loco fumi poteft,quæ Paulus fuperiorib. verbis docere voluerit;habentes fibertatem in introitü fan öoru in fanguine,id eft,opera,meritoq; fans guiniseffufi,habéteslibertatem in fandoru. introitum,id eft,in corporis diuini participa tionê, ea via quæ nobis eft noua initiata per velamentûjid eft,carnem.Caro enim à nobis mâducata copia fanguinis ei’ fuppeditat, fub velamêto ad vitam fcaturientis,quç nobis ad vitam via eft:noua quidé,quia fanguinis,hu-manæq; carnis efus lege patrib. eilet vetitus, nobis aûtpermilT’tviués vero, quiachriftus ampliùs non moritur.fed æternùm viuit.

Hoc fi Cakiinianosoffenderit, exponant quid Paulum docuilTecredantdicentem, I« fanguineper carnem chrifli initiatam effe nobis 4 Chrißo uiamnouant,ac «tHCrttem.Quantum ad me attinet,adduci nunquam potero, vt afientiar vllamà Chrifto nobis viam elfe propofitam aliam, nouam à corporis manducatione fan-» guinifqjpotu. Quàdfifidem qua paftionis

DE ECCLESIAE metltumDoétor Caluinusamplcâitur, viâ efïe dixerimus; amp;nbsp;Chriftum viam efle, amp;nbsp;no-uameflenegabimus:Fideenini duce in fpeac merito futuræpalfionis, Patribusad Deum Patrem amp;nbsp;ad Filium patuit aditus.

Acceddmut ergo cum uero corde in plenitudine fia dei, ad fanâorum ingrejjum per uiam nobis initiate. Id ell, accedamus ad corporis diuini partici-pationemperfanguinemfubcarnis velamen» to potatura,qnç via e;t nobis recèns initiata. Af^erfi corda à confcientia mala. Nâ qui indigne eucharilliä manducat,id ell,mala ex confcic* tia,iudiciû fibi manducat amp;nbsp;bibit.Eflt;tlgt;l«hcor pusac/uamuda. Non enimcuiquam decorpore Domini manducarc fas ell,qui non lit baptif mo regeneratus,acIauatus.Tf«fdm«/^^^ei nO' fir£confeßioncm indeclinabilem. Id ell,non de-clinemus à conllanti perpetuaq; eccleliæ rc» Jigionc, ad inanes, Caluiniani euangelij tra» ditiones, quibus fc Chrillum ollendere pol» licetur,cui tarnen tenebras obducit.

HacPauIi exhorcatione,vix efiFugiet Calut nus,quin fateatur.fanélorum nominecorpo ris participationem, non cœluni æthereum, aut (jj fupra ell incclügi.Homines em corda» tos, no an imas corpore ex utas ad fanétoruin introitû vocat Paulus. Alpcrß, inquit corda à con«

à confciêtia mala,fpei noftrç teneam’ cQnfef« fionetn indecünabilé. Animç beatç excordes poft excefTum fuû ex hac vita,quod habeant,^ fperare defiuerunt: Nam auâore Paulo turafperant, fpes.inquic, quæ videtur,nó eft Ipcs.Sed necafpeiconfeiTionedcclinare.pof funt heats,quæ Caluino auâore,tertlû locu negate,reclà hinc in coelu inuolät.Nec adhuc infelices animas fpei cofeffio indeclinabilis refpicitjhis em fpe oem prçcidit Abrahami ad diuite reipólio.Quare quû nec ad beatas,nec luc.iA adinfelices animas vitafunâaSjadlanâorû. introitû Pauli vocatio pertineat, necefle eft ad fideles hui’ vitç vfura fruentes,illi’ exhor tationéfpedare,fanélorüq; introitû no alle» numeffeàcorporis Domini participatione.

Hisoftenfis rebus concludo , facrificiuin efle nobisadfalutcmneceflarium, amp;nbsp;tranf-fubftantiationis rçligionem no minus ab an-tiquis cxcultam fui ITc, quam oblationis reli» gio fuerit excultaiVtrunq; enim vnum opus efTeacmyfteriumdemonftratumeft. Præte» rca nullam corporis Chrifti in cccna fieri pol» fe communionem, quin antecœnam I'acrifi-cium peracluiu fir. Narn cccna nihil aliud eft quam dcagno immolatoconuiuiuro.Deniq; errare quibus AîiiTæ priuatæ confidcratio

DEECCLESIAB venerit in mentem, neque abefle ab hærefis fufpicione.qui fuum animum hac opinione contaminaiierint. Miffa enim facrificium eft nó communionisaôioîquÀmuisMiflçanne xafitex Dei præceptocommunioîSacrificiû vero pafsio Chrifti eft,quod ofFcrimus. Paf-Cypr.epi (]onem autem nulla ratione priuatum dicï ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' poffe facrificium palam eft; quàmuis pro pri

uatis amp;nbsp;pcccatis amp;nbsp;perfonis adhibeatur.Tan dem qnum,vt fuprà demonftrauimus, panis nofterineam muteturfubftantia,quam ob-tulitamp;facrificauit Dominus:quüq; idipfum comedamusquodipfeçum Apoftolisçome ditjVtinternoftrum illiusq;facrificiii,inter noftrum illiusq; cibum,difcrime nullum in» tercedat: Hoc noflrum facribcium priuatu dici non po{Tc,quin Chrifli quoq; facrificiu hoc nominis fuftineat:Scd nec vitiari facrifi« dum conuiuarum raritate manifeftum eft; non enim à conuiuis,fed à Chrifto virtutcm facrificium fufcipit. Agnusq; facrificatus no minus integer ab vno facrificulo.quam à mil Jçconuiuisabfumitur. Hocdemonftrato,ft pro viuis amp;nbsp;mortuis, pro abfentibus ac pra?-fentibus, valuita Chrifto peradum facrifi-cium:quiaæternumeft accontinuum, non poteft virtus eius fpatio temporis antiquari aut

8iit exolefccre; quare hodie quoque pro vi# vis amp;nbsp;mortuis,pro præfentibus ac abfentib’, pro priuatoamp; publico hoe ipfum adhiberi opo rtere fecu dum Ecclefiæ fententiam,me-Urn judicium eft, Sed nulla ratione in hanc contétionem defcendimus; non enim æquû eft in quasftionem trahi nos de his rebus,quia bus pçrpetua amp;nbsp;continens fuerit nobis pof-fefsio: vtapudnoftræreligionisapoftatas, caufamdicamus, ànobishuiufce religionis rationemexpofeentes, fedpotiùsabcisex-torquendum eft,vt fuarum opinion um fuma ma capita proponât.vt décernât eedefia quaa tùm à catholica religione abhorreantjHoc fi fecerint,arque adhibita diligentia,produéta capita fuerint exeuffa ac obferuata, inuenie-mus oîm hçrçticorum, quos haftenus nobij Satan exufeitauerit, ineptifsimos efle Calui-nenfesac ignorantifsimos-.hofque hue adige mus,vt blafphemiarum incredibilium ftimu lisfeinduant fuafophifmatatuericonantcs. Hoc facile comperient,qui librum,quera his de rebus lingua Franca excudendum cura-mus,perlegeiint.

Sedeauendum eftne indifquifitorumae Uidicum numerum lupifub ouinapelle in-îromittantur ; non enim reftum foret eorû

indicium,qui litem fuam facerent : A rceri c» tiam abeo numero cenfeo oportere, qui ins certi funt anim i,i. ea de re quæ in controuer-Apoc.j. vocatur.dubitauerint, quos vttepidos

ex animo fuo euomuit DominusiNa ea de re , quiscertoftatuerenon poteft,dequadubita uerit,fed q fe ab hærelis fufpicione integros caftosque leruauerint,quos redam fidem fe-qui perfpedum eft, his dcferri de rebus coni trouerfis iudicium oportere putotatque om nis vitandæ fufpicionis caufa faciendum fuas deOjVt qnotquotin concilium admittentur: primùm fidei fuae teftimonium publicum ç-dant,ac profiteantur nullam fe priuatam Mif fam,fed omnes effe publicas agnofcere,quo-cunque loco amp;nbsp;à quibufcunque ordinatis.fe cundumEcclenæ Cacholicae conftitutiones facerdotibusofferatur.Nam iacrificium Ec-clefiæ quotidianura,efre corpus Domini cer turn eft,quod in recentiu peccatorum expia-tionem adhiberi oporteat,panemque amp;nbsp;vind veremutari, ideft,tranirubftantiari,fècundû verbum Domini,Hoceft corpus meum,non infiguram.fedin remmaclationis. Hoc qui faceretergiuerfatus (ït,àcalidorum,id eft d-deliû cofortio,in tepidoruautfrigidoruclaf fem rclcget,dubitationis aut abiurationis a-

pud calidos caufam difturus,ne duabus fell is fedeantjudicium de fummis rebus laturi.

Vbi ex anguftijs priuati facrificij falfo nun cupati euafiffc me confiderem, ali js difficul-tatibus exceptuSjOrationem extrahere coaél’ fumjmihiCanónofterobieduseftjquo fcri bitur Communicantes amp;nbsp;memoriam pafsio-nisvénérantes,demualioloco: Vndeamp;me-mores Domine nos ferai tui offerimus maie» flati tuæ.Attamen,inquiunt,quàmnisvnius non pofsit efle communio, vnus tarnen pro alijs amp;nbsp;offerre amp;nbsp;communicate à te affirmât: Hoctormentû ex officinanoftra contortum valiSifsimum effe videbatur:fcd eorum quæ fuprà docuimus,non meminerat,qui hacani mumfuûdifficultateconturbabat.Diximus nullum elle priuatumfacrificium, omniaq; quævbiqueconficiuntur, fiuepacificorum hoftia fit, fiue pro populo, fi ne pro principe acfacerdote, fiuepro plebe, fine pro priuato fiat,vnum eflcIefuChrifti facrificium, illud iplum dico,quod cum Apoftolis facrificabat ac comedebat Dominus,vr quodà fingulari Cri legato pficitur,etiamfi in hoîs priuati vti Iitatépficiatur,publicû elle nôdefinat: Hoc cm fit in communione famftorum, amp;cum ijs ipfis Apoftolis,vt hodie,nihil aliud face-re facrificulus videatur,quà!npublicû illud

In fine.

Xefu Chrifti facrificium öftere, vnde vnus in ecclefiacominunicans,ac offerens plurali nu mero communicantes amp;nbsp;offerimus merito pron un tiare pofsit.Præterea,ccrtum eft om« ne Chriftiani meritum,preces,bonumque os pus.etfi horum priuata vtilitas ab ipfo capif, tarnen propter faniftorum communioné nó jta priuata vocari, quin amp;nbsp;publica etiam dici pofsint,ne fandorum communio diflbiui vi deaturiquapropter in fandorum communi-one communicantes diciturvelab vnofacri ficulo.Nota quum facerdos folus,communi» cantes amp;nbsp;offerimus dixcrit, Chrifti exemplu ac præceptum haberc.q ui nos ita orare dbcu crit fingulos vel in tedis noftris; Panem no-ftrum quotidianum da nobis, débita noftra dimitte.ne nos inducas in tentationemjibe« ra nos à malo; quia vnius corporis membra fumus omnes, in eiufdé corporis vfum vnû, Qiiàmuis hæcà me demôftrent,non tamé inficiari volo, cotéporeCanonéfâdii efle, quo ad ccenâ vocati, plures q hodie accede-réuluftin’ martyr Apologia fecunda expo» nit die folis(qui à nobis dies Dominicus dici tur)oés Chriftianos ex oppidis agrifq-, ad co munionéconuenire folitos: Sepadofacro, çQS oés de corpore amp;nbsp;fanguineparcicipare.

Sed impietate contemptuque relîgîonîs, ec-clefiaminuadente,neglefl;afuiflecoromuni« onem:VerbaIüftinifubfcripfimus. Dif, (/ui fo Utdicitur,omnes qui in oppidif zy dgriimorunturt Unum in locum conueniunt, commenturid.que Apo* ftotorum,uel Prophetdrum fcriptd leguntur, quSdia hord patitundeinde uli is qui legit,deftitit,is q pr^-eß adinonet ty hortdtur,ut ed qu£ letla funt lond û mitemur:tumfurgimusomnes,dccomprecdmur,coft--clufisq^ noßris precibus,pdnis idm (ut dixi) uinum^ aqud ojferuntur,tumqi is qui primum locum tenet eodem modo preces grutiarumq; d(lionem,pro uirili tnittitipopuluf^ benedicit dicens,Ameniet i^s qu^ cu grdttdrum dflione confeerdtd funt,unufquifqi partici pdt, eddè^ddeosquiabfint didconisddnturperferë dd.Tü ecclefiç vfus erat,vtfeptimo quoq; die, publicu deagno immolato fierctcóiüuium,

Sed è Luca difcamus,an cœna propterca nó , fieri debeatjfitque nobis facrificio fuperfedê nbsp;nbsp;nbsp;’’

dum,quod inuitati ad conuiuium venire no lint,anqueconuiuarum infrequentia acpi« gritia conuiuio iniuriam inferar,dignitatem que detrahat : Homo quiddm fecit cceitdm mdgnS, ez UDCduit multos, cr mißt feruum fuum hora ccenitt 4icere inuitdtis, ut uenirent:quid tSparatd funt om-nidity capcruntfimul omnesexcufare, primus dixie fi» emi uilldm cz neceffe bdbeo exire cr uidtre edm

^e. Deinde (y reuerfus feruus nunciduU hlt;ec DóWJ» no fuo'.Tunc irdtus Pdterfdmilias dixit fcruofuo: exi cito in pldtedt uicosciuitdtiSii^ pduperetdc debt les er ctecosCf cldudosintroduchuc'.cr ditferuus,Do ntine,fa{ium eß ut intperdßi, er ddhuc locus e^l: ty dit Dominus feruo, exi in uids cr fepes, amp;nbsp;compelle intrdre,ut impledtur domus medtdicodittuobis^ nemo uiroru illorit q uocdtifuntguflubutcœndm medm»

Non propterea à cœna fuperfedit Paterfas milias, quod inuitati fe cxcufarinr: fed recu-fantes coeait intrare, ac rebelles maledidio# ne multauit:dico» inquit, quod nemo illoru guftabitcœnam meammeepropterhominu pigritiam,ac frigus, abrogandafuntfacrifi« cia amp;nbsp;cœnamam ab vnico integrum conuiui um amp;nbsp;facrificium comedi poteft.Neque etiS cœna ab inuitatis,fed ab inuitate auftoritatc capit,nec,vt diximuf,hominumfocordia cœ næ debet elTe præiudicio: fed compellendi funt negligentes:alijs Dei malediâione pro« nunciatadeterritis:Sed hæc de facrificio cœ« naque pro publico diâa fint.

Leuî.

VfqjadS, Cif-

Gertû eft omnia legis facrificia,trâftato fa« cerdotiojn hoc noftru lefu Chrifti facrificiu träflata fuiffe.Illorü quædâ fiebant pro popu lo,quædâ plebe,quædâ pro priuato: item quædâ (ppeccato,quædâ laudis erant,quædâ falu«

Eorû quae peccato quædâ manducabâtur à facerdotib’:alia, quorû fanguis ilJatus erat in fanâa perPontificé, corpora cremabatur extra cadra,q oïa in vnicû lefu Chrifti fach« ficiû deiîuerût amp;nbsp;côfummara funt.Pro priua to cuiufquapeccato,ariesoffereb3tu.r:qui'iin cercmonias peccatu erat: fi priùsluifietpeca cator pro dano dato,preciû,quinta parte fup iuftâ çflimationéaddita. H^cetiâfpecies ex-piationis ad cos trafijqq p ignorantiâ,vel vo lentes ac fcientes in proximum peccauerant. £euit.

Hxc,vcrbafuntlegis:A«i/nlt;(/i(pr(e«mMJces remonitis, pererroremin his qua Domino funtfjn* flifiatii peccauerit, offerct pro deliólo fuo drictein immdculat um de gregibut,qui ani pote fl duobuf ficlis iuxtdpondusfdnéluitrijjipfum^quod intulit ddinni reflituet, quintam pirtem ponet fuprd,trddens fdcerdotit quirogabit pro to offèrens drietcm, ly dimitteturei.

Animd quji peccducrii perignorantidm, fccet ritque unum de hisqult;e lege Domini prohibentur, V peccdti red intellexerit iniquitdtan fudm, ojfe^ ret drittem immdculdtum degregibusfdcerdotiflu^ xtd' menfurdm lt;eflimdtioncinque peccdti, qui ord' bit proco,quidinjciens feeerit, iy dimittetur ci,

leuitd«

Loquutuf^ eft Dominui äd Moyfen, dicettt; Ani^ tnd ^Uiie peccauerit,cr contempto Domino neg^uerit proximofuo depoßtum,^uod fidei eius creditumfuâ' rdf, «cIijdli^Mfdcxtor/érifj autcalumnidmfecerüt fiue rem perditdm inuenerit,et inficidns infuper peie rduerit,cr Quodlibet dliudexpluributfecerit, in ^ui‘ tgt;us folent peccdre hominet, conuiäddeliÜi redddt omnid cjUiC perfrdudem uoluit obtinereintegrd, (y ^uintdm infuper pdrtem Domino,cui dumnum intuit' rdt'.Pro peccdto dutem fuo ojferdt drittem immdculd* tum de grege, cy ddbit tum fdcerdoti iuxta leßimd-tionem menfurdmé^ deliHi, oui rogdbit pro eo cordirt Domino, er dimittetur ei proßngulis qutßfdcienda peccduerit,

Paulo poR.tßd eß lex hoßiiepropeccdto,in foco ubioffertur holocdußü immoldbitur corü Domino, quid fdmüum fdnilorum eil ; fdcerdoi quiofferet coa medet eumin locofdniloin dtrio tdberndculi'.quic-quidtetigeritCdrneseiusfdndificdbitur.Omnismdß c«I«j de genere fdcerdotdli uefeetur de curnibus eiu( quidfinäum fdniiorum eß,

Hçc ill is in figura contîngeb3nt,qiiæ nos în veritate confequimurtatque erant infirm âioni,quomodo fi peccato contaminati fuea rimus, remiffionemaflequamurîvt nonfola Cordis contritione, fideq;mundemur, fed

poftpeccati confeffionem damno prxftito, pro culpa facrificium adhibeatur.Nam aris-tis loco nobis eft corpus Domini: fanftû fan-ôorum propeccatis noftris femel oblatum, cuius qui carné tetigerir,fandificetur,cuiuft q; virtus perpétua ac côtinua eft,amp; quia rur» fus offerri non poteft,in id quod femel obtu* lit Chriftus, eius beneficio ad Icgati fui pre-ces,munus noftrum immutatur.Pro priuatd peccato oblatum facrificium eodem die,quo faäafueratoblatio in loco fandomanduca» batur, amp;nbsp;quia integer aries ab vno facri ficue lo comedi non poterat,alij facerdotalis gene risadconuiuiuminuitabantur:necadconui uiumadmittipotératis,cui’eratrhunus:Hçc facrificij fpecies, cu ea conferri poteft Miiïa, quam falfo nomine priuatam vocaht aduerfa rij:InMiirç0Utemmâducatianealij facerdo« tails generis nori accerfunf.quia ab vho facri ficulo hoftia poteft vno die integra comedi.

Alioru faCrificiorum vtpacificorii quçin hoc noftrû translata funt ratio non mihi efte videt prgfétis occafionisiqui de his volet co« gnofcere,Iegat Philonem de viótimis,intelli« gatfolum hocnoftrum, omnium facrificio» rumeuiufq; generis locum obtinerc, amp;ànô bis eorum loco adhiberi pofte at debere.

DE CALVINIANÆ veritatis cum fuo facra-mêto coniunólione,óc de facramento ipfo.

Biccit mihi dodus quidam Galuinîfta,nonfine maxima ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caluiniiniuria,àmehuicini

ponipanem nudum in.cœn3 manducari, cui tarnen pani veritatemconiûâa efleom nibus locis Caluinus prædicet,eamq; qua fis - guratfacramentumveritat£m,impleripanis manducationczpræterea pané commune di-ci non debere,qui vfu à reliquis panibus difi ferat.Sed magiftri fui fententia paru perfpe-ââ habuiffe vifus eft,hæc obijciens;Hoc cxa minabimus. Primùm imponi à me nô poteft, quod Caluinus fua fponte doceat, nulla elfe pani virtutem,aut corporis diumi prçfentia» ne in adorationem panis, animum proclinét cômunicanres. De pane puro nô minùs pers fpiçua eius elfe debet fententia, qui omnem confecrationisrationem quafi incantaméta magicareijciatmegetqjin panismutationé, autfandificationem, adhibitam à Domino fuifie

Si fuîflebenedfâionemi amp;nbsp;grntiânim aâîoné, fed ideodicifanftûj'quôd in aJium vfumin» fumatur,quàm communis,id eft,vt fpiritna-lem animç noftrçcibum fignificet.Hanc elTe» Caluini doârinam,nemo Caluinifta dodus inficiabicur; Nunc ergo mihi fupereft demo llrandum,nec veritatem pani coniundâ efle, nec implerr quod figurer pan is huius m3dult; catione. Hoc erit explicatu facilius fi Calui« nus doceat,quid fitveritas.Hâc ego Chriftô effecontédojhocaudoredicéte. Ego fû via, veritas amp;nbsp;vita; Chriftus ergo fi pani vfufolo à communibus diffimili coniund’ eft,quçro quomodo fiat hæc eoniûdio, per accidés an pereffentiamfSi per effenti3,euchariftia non erit panis,fed corp’Domini,fubpanisfpecieî fi peraccidens,armis inftrudusCaluinianis quçra.qua virtute fiet hoc miraculü,vt è c«e lisjfide fola Caluini interieda,in panéChri« fius illabatur,vtfepaninullavirtuteprçdiro immifceatacconiungat?curne VVeftphalo Caluinus non affentiat, Chrifium impanarij Quôd fl chriftû cœlis nô emigrare dicat Cal uin’,quonlodo cû pane,tâta loci intercapedi ne,chriftû verè coiûgi profitet?Hocmihi eft trâffubftâtiationis miraculû multô mirabi lius:Si,ne hue Caluinus incidat,neget Chri

ftum veritatf efTepani conïundam.fed contactas àfe promifTionesveritatem cfle putet: rurfus coniunótionïs rnodum amp;nbsp;rationem fcifcitabor, Prseterea oftendam tum faltb pa« nem vocari corpus Domini permetonymi-am:isenimerit promifTiones» quasmandu-cando Caluinusaffequitur* vtle fefellerinc Euangeliftç dicehtes» Hoc eft corpus meum: debuerurit enim dicere,hç funt fœderis mei promilTionesiNam fecundum Caluinum.qu j veritas pani coniuufta eft,huius figura eft ip fe panis,nomenq; obtinet per metonymiara ipfaq;implerur veritaspanis manducatione, Caluirii verba fubfcribem’: Implcf (inquit) quod à facramento figuratur.quum fidepa-nemmanducamusjtum enim fimus meriti paflionis Chrifti, ex eius pollicitatione, participes* Non ergo Caluine pane figuratur corpus, fed nos elTe meriti participes, pa nis figura eft, ex quo perfpicuum eft» pani, participationis meriti nomen» non ipfius corporis per metonymiam tribui oportere. Attamen fi ita habet,ab anima tua non man-ducareturcarochrifti,velfpiritualiter, man ducatäveritate: fed quæ ex carne funt pro* miffionesmanducarentur. Hæqueverè eft feilt ci bus amp;potus,non ipla carolt;

Kefponlt;iîttandéCaluîn!fta,'corpusChrii fti pani no efle coniundû:fed huius mandu-cationi, quia(îmulanimafit Chrifti parci-cepsjvbi corpus panem Chrifto vacuû mana ducaueritndeoq; tnâducationi coniûiSû di-ci;fed hçcdicens non fentit fe pants fui nega re facramétum;amp; manducationi tribui dcbe re.quod pani attribuerat.ftatués vcritaté ma ducationis effe corporis parricipationé non corpu',qui$ autem hanç verborum feret illu fionem,vc panismanducatiofacramétumac figura participationis aut corporis,cui us eft participatio, effe dicatur i quorfutn haec verba,Hoc eft corpus meumfPanis manducatio corpus effe potiùs debuiffet.

Haften’(inquit)panis figura eft corporis, quôd ab ipfius efu doceamur, quam vim has bet panis nutriendis corporibus,eandem ha bere corpus Domini ad alendas fpiritualiter animas; alioqui fcimus panécorporis figura effenon poffe; SedCaluixie, eatenuscarnes quæq-„pifces,ac legumina effe corpus Domi ni eófiteri debto.nec op’ eft facraméto ac be nediftione.vtp metonymia euadât in corp’ Domini;nam natura eorû eft,vt nutriant cor pus,(îcut anima tuam nutriri credis. Ab hac tuacontéplatione me abducit verbii Domi-

ni,non folùm cnim dtxitjHoceft corpus me« um:fed,quod pro vobis dat: vt reétè figurari no potueritcorpus,quum hçcfimul adieda qualitas, in figura comprehenfa fit. At panis tui natura hanc vim non habet,vt chrifti paf fionem tibi figureunatura enim panis eft ini patibilis,quç agni natura patibilem morteq; figurare nequeacHoc cum ita habeat,necefi fano à figuræ cogitatione debet animus no» fter abftinere, amp;nbsp;ad veritatis fide traduci. Si dixiftes, qua vim habet panis nutriendis cor porib. hanc habet Chrifti mors,ad homines redimedos fub peccato venûdatos,ferri pofL fet tua fpeculatio:fed hoc ad tua metonymi am nihil attinet, ab hac enim prorfus alienu çft atq; indignum Caluini ingenio.

Nunejad facramenti tui côplementû trän» fibimus:rmpletur(inquis)lacramétû,quû fi» de panémâdiicamus,quiaprominiones afie» quimur. Vidédû ergo e;t,quid fit figurç im» plemétû.Mea fentétia cft,vt figure impletio non aliô refpiciar,quàm vt è figura fiat veri-taSjtûq; veritatis prçfentia.figurg extinguat: Verbi gratia,cùm panis mêfæfacreapponit, veteriiiudicioant typo eft.non fignra:qiiû ergoexplctantitypon cófecratione, ex exé pUri fi t diuinû corpus^^fic fi panis fecundtim Çahiinum

Caluînum Chrifti corporis figuja fit, amp;hæc impleaf,è pane fi t corp’,figurac^ effe definit*

Hçc audiens Caluinifta refpondit,huc no pertinere figurç complementum,vc è figüra fiat corpus,fed quia fide panera maducando fimus ex diuina pollicitatione meriti pafTio* nis participesnmplèri dicitur qj figurât facra mentûJta habeat,fieri igitur meriti partida pemveritaseftquæpane figdratur. Hæcaûc fiimpleatur, èpanefietmeriti participatio, panisq; effe definet, fed quû ita fuerit quûq; panis no fit figura corporis,fed participatio* nis,pants eft participatio per Caluinianam metonymiam,non corpus,atq; perperam la cuti funt Euangeliftæ dicentes,Hoc eft corpus meu,debebant enim p otius dicere, Hoc eft,corj)oris mei participatio.

Quodfi Ca^uinusno^itampliùs,fuäver^-tatem à pane figurat5,ad meriti participatio« nemcontrahere,fed hancipfereferatad edé lis aniniç vtilitatem.quatenus panis fpiritua lemanimæcibum referar.miruraeft vnu ter minum in difiunclis,a(ftiue fimul amp;nbsp;paffiuè figurare, vttara Chriftumnutri^tern panis, quàmanima nutrita figurauerit.etfi diéturu eft,Hoc eft corpus raeum quod pro vobis da. tur,Pr£tcreaiperfeâ:a eft Caluini fimilitudo

dicenti'.eam vim habere Chriftum nutrien? dis animabiis,quam habeat panis ad corpora nutriendamam panis, in corporis fubftantiâ manducacus conuerticur. Chriftus vero in -corruptibilis, acinconiiertibilis, in animae fiibftantiam conuerti non poteft : fed anima pot i ÙS in carnem conuerteret,çamque mem bruin corporis faceret ; nam corpora noftra carne Chrifti nutrita,in membum eius eua-dunt.Has ob res, illæ Caluini commentatios nes, ceu fatua deliramenta à me reieéla funt.

Vt propofitumabfoluamus,adfacramen» ti Caluiniani explicationem trafibimusiHa« âenus intelligere non potui, quid illi facra-menti nomine in telligant:Petrus Martyr pas nis naturam amp;nbsp;fubftantiam,feorfum à fpecic facramentum efle docet.Caluinus cótra cocs nam facramentum effe non panem,omnibus locis it)gerit:quàmuisabecclefiæincunabu-lis facramentum corporis dnStaïit euchari-ftia.conftans panisfpccie amp;Chrilbcorpore, duabus rebus confiilente, terrena amp;nbsp;caelefti, vt fi vnaearumàfacramentofubduéla (it,nó pofsit facramentum fu bfi {tere: Præterca nul lum eiïe natura ßcramentum,fcd omnia ver Dei con(ici,abecclefia traditum eft.

citra fpecic,facramcntum effe pofsif.Auguft. cuiusaudoritate Caluiniftæ nos oppugnär, audorefteuchariftiam duobus conftareamp; côfici.fpecie panis vifibili,amp; carne amp;nbsp;fanguia nelefuChrifti inuifibili:fi conficitur,nó ha bet à natura vt fit facranietum:fi conftet fpei cie,hæc fpecicsà natura inuifibili feclufi de-ftruet facramentum. Sed fi Martyri donem* vt panis natura inuifibilis, fit facramentum, cuius rei facramentum effe audiemus ? fuine fibi panis erit facramentum, an alterius à fc rei facramentum critfChrifti,inquit, alterius à fe rei facramentum efl::quia fignificat facul tafem nutriendi talem effe corpori diuino, qualemhabeatpanis:hoçexcepto,quôdcorï pus Chrifti animas nutritfpiritualiterper fis dem:panisautcm corporanutriteorum etiä qui fide careant.Ergo Martyrfignificatione tenus tibi panis eft facramentum,non natura,quod fi eä opinione depofueris,facramen tum efl'e definet,atque in opinione tua facul tas eft facramenti.

Prseterea tuus Auguft.ne fal !eris,d el i rabat dices, facramentû euchariftiæcôftare fpecie vifi bl li amp;nbsp;carne inuifibili ,quia tuo iudicio, caro Chrifti iniiifibilis,extra facramentû eft, amp;nbsp;ab ipfo alien3:quod aiitem abeft,atquc di«

«erfumeftàpane.quomodo eoîpfo confias bit ipfe panisffi eo confiât, eo perficitur, vt nonpofsit aliter fubfjftere. Sed quis tibi credetnaturam panis,quæ tao iudiciojcft inuifibilis amp;nbsp;incompofita, in facramentum tranfire,quumefle nonpofsitfacramentum, nifilît viiibileamp;corapofitum.

Deniquequistibi credetnaturam pa-nis à reliquis panibus vfu folo diftantem, ef« (e nobis earn is diuiQatfiguram,nifi hçccaro, à reliquis, vfu item,non natura diuinitatis dififerreoftendatur,vt Ebioneis gratam ope ramnauemus.

Quia tecum hac in re nonpoflum con fentire,adC31uinum merecipiam, vt intel« ligam, an cœnafacramentum fit; omnibus ferè locis facramentum inquit coenæDomi» ni.Hæc mihinouaeftdo(ärina,nouisenun« ciata verbisunauditumque hue vfque eft cœ namfacramentum appellari:fed vt affequa« niuranitanuncuparipofsit,defpiciendû eft, quid fit cœna,demum cuius rei facramentu effet,namfvt diximus)fui fibi facramentum efle non poterit:fcd fi hæc propriam fi gn ifi-cationemretineat,conuiuiumeft, aut man» ducatic,non hoftia,cuiushoftiaîconuiuium Çcçnam elle docuit ecclefia:Cur ergo mandu catio

SS catio quæ aâu confiât, quæue motus eft manducantis non fubftantiamanducata,faa cramentum fit,animo non comprehendo:q» fi manducationem fumpferit Caluinusper fuam metonymiam, pro re cuius eft mandu-catiojhuc incidet,vt panem facramentum eft feprofiteatur.quodMartyrinegauimus.

Sed nullu eft facramentu quin fub aliéna fpecie diuini cotegat aliquid:euchariftia nfa huius rei certifsimu nobis eft teftimonium: Hgc era eft diuina fubftatia fub panis fpecie, amp;nbsp;ideo dicit facramentu,q? adhibitacofecra-tione fiat traffubftatiationis miraculu;fed in panis Caluinianim3nducatione,quid recona ditum eft facraméti?Septê facramenta nobis tradidit ecclefia, quorüfexaflione définira funt,vnumq;agitur in eis,aliud intelligit: vC aqua puralauatur corpus, fpirituabluitur a» nima. At euchariftia,corporis facramctû eft, no aiftionis,amp; qgt; agit,here crediturifit ern ver bis confecratio,ac panis mutatio,hoc credit: fed vnù vider,aliud efte creditur,panis videt effigies,no tarnen panis eft,fed diuinum cor. pus.In baptifmo verb videtiiraqua,aquaefte credit,amp; eftivideturlauatio, eft, amp;nbsp;creditur. Hac ex refiillitCaluin’doces ab jmpioeucha rifiia.id eft,facramentum nianducari, amp;nbsp;non ré flue fubftantia cuchariftia;:ahoc|ui fpccics

fine fubicâq manducaretur ; quùmuis a* quatingipofsjt impiusamp;non re facramen-ti, id eft , fpiritu; nam etfi inxquali forte waducatur ab impio, id tarnen re ipfa man ducat impius,quod fidejis.

Ar, inquir, quum à tuo corpore man« ducatureuchariftia,alitur Se anima: Vniim ergoagitur, aliud creditur, vti tie baptif-modocuifti : fed à facramenti, effedionc ad gratis fufceptionem transfcrimiir, vna adione fit baptifmi facramcntum, fimulSe gratia fpiritualis tribuitur; eaautem adio» ne qua corporis efficitur facramentum,có-miinjonis gratia nonconfertur: nam con« fecratione fit tranffubftantiationis miracu* lum: manducatione corporis accipitur có-munionis gratia, vt finemanducatione fa-cramentumperfedum fit,quamuis fineab-lutione exiliere nequeat baptifmi facramen turn . Prsterea facramcntum euchariftiæ lt;nbsp;vt diximus ) corporeum eft, corpus Se a-nimam niitriens : baptifmus autem, fpirt-tuale, id eft, adionis eft facramcntum, vt folam fpiritus gratiam affcrai: corporis ve« ro manducatione,non folus fufcipitur fpiri« ttiSjfed corpus ipfum, eaque qus ad corpus ^ttinent , Ex quibus rebus comperi do-, dri-

8z ftrînam Caluinianam, merasefîe nugas, ôe perfonata fophifmata, quibus nobis il-ludat; eumquequum nouam facra» menti rationem nobis ingeiic, facramenti rcligionem penitùs abo« lere.

axr}7 omïùTn^pb^inirn'fUiTrUnùflucnOTnaruTr S aib crû flum/nÿ ùidex fpcae^ txnuto • dum . httcro lirp fvcicm ? durn tnx^p

rsruanf ecj^^ fîxncU n^fcuxÆ ƒ Tgt;î ofucrv cjuiJiW' mcmcdnó meit^ imxrnx fpaltx cjujr^rnuf-ec^

- clJicfA^crttpfc f’omntc ptul^nur^tcrrwf.cr^, qixincnhitcrXf[U«^cadir -fedfi^qtuuiuiSficxr