Slbyll ma Ora c V L A DE GRAB CO latinvm convers a, ET IN e Adem anNO-'
TATIONES»
SEByiSTIyil^O C^' ftaUoiie interprété.
Cum Cicf./^diefl. Gdllidrum^ P~-egtsgrdttd cr priuilegio ddi^uin^uennium.
BASILE AE,
-ocr page 2- -ocr page 3-apudHcluctioi Ze-
4
Hebræorû IcgiC lator,rationê nogt; bis, Maure Mu/ ______ lïre,tradidit, qua ueros uates à. falfis drjudicarc pofsimus » Si quis enim apud uos ( inquit ) aut uates extiterit, aut fomniator,quiuobis fignum aliquod aut prodigiü edat,idlt;p fi gnum aut prodigium uobis ab illo prædidtum euenerit: amp;nbsp;tagt; men idem uos cohortetur ad dc os alienos, uobis'qt ignotos fe^* quendos,colendoscp, nolitote il lius aut uatisorationijautfom-' a i niatoris
-ocr page 4-EPISTOLA
niatohs obtemperare fomnfo» Tentat cnim uos loua Deus ue^ fter,ut difcat an le toto pedlore, totocp animo ametisgt; Ex bis Mobs uerbis perlpicuu fit,euni qui et futura pr^dicat,amp; Deu co lere, atcp à fallorum dcorum cul tu abhorrere doceat, ueru ,affla^ tumcp diuinitusefleuatê^Quod £1 ea eft Sibylla(cuius h^c nos ora cula tradlamus ) ut amp;nbsp;cum de cx' teris omnib, ferè rebus, turnde Chrifto ( ad que uaticinia omnia referri debet) ea prædixerit,quæ mirabiliter ad rem cccidere:8lt; ea. dem Deum unu colere docuerit: dubitari profcCto non poteft, quin ca uere uates fit ♦ Sed lunt nonnuUi,quibus hæc oracula nv mis aperta uideantur, ideo(^ fix dta putent ab aliquo Chriftiano, adpcb
-ocr page 5-NVNCVPATORIA.
ad pelh'ciendos gentiles ad Chrigt; ftu, Sc ad Chriftianis oratifïcangt; dum.Alij, qui quamuis uera eflc fateant,negent tarnen hisegerc Chriftianos, latis ad Chrifti co-* gnitionem fcriptis Hebræoruni munitos. Contra quos mihi dp cendum cxiftimo. Igitur qui ni mis aperta putât, faeiût arrogan' ter fané, qui Deo uaticiniorum modûpracfcribanttquafî nonei liberum fitapertè,oblcurè,apud gentes,apud ludæos, futura luo arbitratu pr^ diceretaut quafi no extent in iacris quocç literis præ didiones quædam clariffimc,ut illius qui dicit fore quendam de ftirpe Dauidis, nomine lofiam, quifitadarâBethelenfèm facer^ dotes iplos immolaturus:utEx faiæ,quiCyrûmultis antèannis
a 3 nomi
-ocr page 6-EPiSTOLA
noiTiinauit, natus eft Cyrus: ut Dam'elis, qui mundi' imperia (ÎC defcripfitjUt ex re gefta uatici niu ftimpfiftè uideatunct cætera huiufmodi, quæ funt plurima» Sed fateamur fariè,Sibylliiia ora culaefieclariora^Nonnequg de Chrifto gentilib. prædicfta iunt, ca clariora eftè oportuit, quod Mofe,amp; cætera difciplinacare^-bant, quæ eis ad Clirifti lumen quafi præluceret : ut quod bic deeratjidoraculorS perlpicuita te compeniareturC Quanquam non debemus oracula ex ea,qug nunceftjluceexiftimare» Nam quæ nobis poft res geftas notift fima ftint, ea cum futura pr^dice rentjCrant obfcuriflïma^ Maria, Gabriel,Bethlehem,cum nomb nantjOmnes quid fitintelligunt»
-ocr page 7-NVNCVPATORIA.
At cû hæc tot ante fcculis in Grc cia à Sibylla dicerent, quis poP fet côijccre, quid ea fibi uellentC’ Adde quod Deus, qui fuit box rum tam clarorum autor oracu lorum, idem uoluit etiâ ea muP tis latere feculis, nec in uulgi ue» niremanus:fedà paucilsimis le* gi: quod perinde fuit, ac fi effent obfcunfsima. Quod fi bec fiGa funt,quando tandem ficla funt» Ante Chrifti tempora C an poft^ Si antèjUera funt oracula» Pôft fi lt;fi:a efîè qui poffunt^cû multis au torû teftimonfjs côftet,eaRomç afferuata efïè ufque à Tarquini) Prifei temporibus Z femper'quc Romanos magnis in rebus folk tos adiré libros SibyllihosC' At dieet aliquis, in eis oracula fuifi fe de Romanis : fed de Chrifto a 4 non
-ocr page 8-bpistola non item ♦ O teroiuerfati'oncm» O
Cur minus enim de Chrifto, de Romanis 7quot; cuius imperiûamp; maius eft, Sc in florentiffima Ro manoru tempora incidit. Quid fiualidisteftimonrjsplanu facio illic oracula fuifle de Chrifto ? Eft apud Cicerone in fecudo de Diuinatione libro,diiputatio de carmine Sibyllino, in qua mem tiofi't de rege appeUado,etde ilia Acroftichide : que locum in An notationibus paulo copioGus explicaturi ftimus, Atqui extat Acroftichis , in qua eft, i e s v s CHRISTVS DEI FILP VS SERVAT OR,quiin cade rex appellaturîdequaloquimix hi uidetur Cicero, QuiddeVir gilio dicam “T qui Eclogam quar^ tarn iumpfit ex carmine Cumgæ Sibyb
-ocr page 9-N V N C V P A T o R I A.
Sibyllæ (teftatur enim fe ea diccz re de ultima Cumæi carminis æ-* tate)quæ Sibylla fuifle uidet ea^ dem quæ amp;nbsp;Erythræa Perfil ca didla eft, quemadmodum lu^ musin Annotationibus oftenfu ri: cuius lunt ea quæ hic,in manix bus habemus oracula * Atqui in eaEcloga,ea dicuntur, quæ non nifi de Chrifto dici polTunt. An uidelicet ea dicebat Virgilius,de nefcio quo Pollionis filio, quæ ne de Cælàre quidê(quantûuis alîèntando)dicere auderetC” præ fertirn cum Pollionis filium nuP quanominetT’ necp foclicitatem illam Pollione patre uentura dP cat,led confuleÇ'Sed efto lane, di xeritillade Pollionis filio: nelcic bat enim de quo Icripta client* At Sibylla de Chrifto dixerat, a 5 quemx
-ocr page 10-»PISTOVA qucmadmodum nunc editi's his oraculis patet, in quib. uidere H / cct(n quis diligenter I egat ) quid nbsp;nbsp;'
exquoep loco lumplerit Virgiquot; lius.Ex quo perlpicuum fit,ante Chrifti ætatem fuiflè Romæ de l'plb oracula^Quæ cum ita fint, non uidco quod nâ fiiperfit iftis cffugium,nifi fi hoc dicent:fuiflc quidem Romæ uera de Chnfto uaticiniaSibyllæ, fèd ea intercp dilîc:hæc autcm,quç modo pro dicrut,eflê fiippofititia. Vtrum tandem facilius fuiefingere quæ nbsp;nbsp;f
nonextaretCaninucnirequx ex taretC'Autfi hfc fiibdititia fiint, cur non idem de facris omnibus profiiniscp literis dicitur Z an eft cnim in illis omnibus quicquam magis fui autoris proprium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
hic omnia Sibyllæ congruuntî*
-ocr page 11-NVNCVPATORIÄ.
At fer lus prodicrut SibylIæ.Crc do : quidem quotidie ueteres publicant libri, quos non ideo fîdos dicimus, quôd diutius tuerunuAdeo ne uero facile cft, taie quid ita fingere, ut nufquâ appareat fucusCAge, intercide^ runt multi tum Græcorû, tum Latinoru autorum librf Fingât omncsdoólialiqucm illorum,ß pofluntjamp;autores mentiantur antiquos. Scribat Menandri co meedias, aut Ciceronis de Re^ publicalibros,aut aliquid tale, quod pro uetere emittant.Dicâ amplius:Cóuertit in latinum fer monem Cicero duas orationes græcas, Aefchinis dc Demofthe nis,quæ uerfio interijtjgræcis adhuc extantibus. Conuertant cas itcrû, fi poflunqita, ut ipfius
ClCCx
-ocr page 12-EPISTOLA
Ciceroni's interpretatio efle up dear* Quod fi no modohoc,fcd nec locos in Ciceronis operibus deprauatos ^habiliter emenda re,aut fiipplere pofliint,cu tame tot homines dodti tamdium eS^ rem fiimmis ftudfjs elaboret:^d fieri pofle cenlemus in oracuhs Sibyll^Cin quib ♦ etiâintelligêdis multû fi-idandû nobis eft C quo/ ru ea. maieftas orationis,atcp or/ natus eft, ut etiâ fi res in prom^ ptu foret, tarnen uix, aut ne uix quidem inueniri poftet,qui ora/ tionem tarn féliciter compone/ ret : rurftim tanta rerû diuerfî/ tas, copia, in nonnullis etiâ ob/ fcuritas eft,ut fi nullus eloquêdi labor fit,nemo tarnen tam multa diftere, amp;nbsp;ea fie effàri poftît, ut non appareat facile mêdacium.
Opor'
-ocr page 13-NVNCVP ATORIA.
Oportet enimeum quihocpræ ftaturus fit,omnia didicifie,om^ nesc^ autores, qui de Sibyllis alp quid dixerunt, diligenter euok uificjUt probabiliter métiri pof fit : adeô ut non paulo facilius eC fe ducâ uaticinari, talia fingere uaticinia* Prætereacurhic tam multi finit deprauati loci f tam multi ex quib ♦ nulla poteft elici fentêtiaC'tam multi mutilati,per-' turbati, côfufiC’quæ omnia funt corrupt! uetuftate libri argux menta»Cur etiam quæ à Lacfian tio amp;nbsp;Theophilo citant, alicubi aliter hic tp apud illos legunz turCCur qui finxit,no illinc fiim pfî't,que inde peti poterantC An hoc fecit,ut nobis fiium proba^ ret mendaciumCPoteft nemen daciumprobabilius efle,quam uerumf
-ocr page 14-B P I s T o L A
ueruCO magna tus iicritati's.Pogt; tefVne ali'quid eflè in ueris oracu bs,quod non fit in his C Q_uod fi cft, authæc uera eflè fateamur, aut omnia qug uiquam finit, fcri pta,indubiûuocemusgt; Qtiâdo autem poft Laftantiu fingi po'' tuerunt C nam ante Laftantium fîfta nemo dieet, cum ea ille Ro^ mæ legerit, ubi admitti fiefta nun quam potuifiênt * Fifta finit cre/ do, per ilia tam barbara fecula, quibus græcæ linguæ elementa nouifte pro miraculo babebaz tur: cumea ,fi fingi potuiflènt, nonifi à doétifsimo potuiflènt* Quid igiturC An fifta finit pauz ïofiipra noftrâætatemCcumlitc rg inItaliaàVaUa,Sipontino,Po litiano, Pico,Gaza, ôô cæteris ex eitatæ funtC Cur non ftatim ede banturC
-ocr page 15-NVNCVP A T O X I K.
banturÇ' cur nunc demum proz dieruncC Quid fi planum facio teliibus fide dignis, uetufta cfic hæcC'an dicent teftes effe falfos^^ Sed refellant eos,fi poflunt: ego tarnen citabo.Volo enim ut ingt; telligant homines , unde nam hæcoracula prodierint, amp;^ubi manu fcripta extent. Nâ amp;nbsp;ipfc principio hoc Icire cupij et in no paucos incidi,qui eademin^ terrogarent» Igitur cum fuper hac re fcripfifiem ad Xyftum Be tuleium , qui apud Auguftam Vindelicorumbonasliteras do cet, cuius'ep opera peruenit Six byllæ oræcû exemplar ad loan-nem Oporinum,aquoimpref-fum eft,refcripfit ille mihi in hæc uerba ’Quæris ubi na(ftus fim C' xemplum. nadlus fum in biblio theca
-ocr page 16-EPISTOLA
theca noftra, inter libros nupct à magiftratu noftro Venetijs à græco quodani emptos ♦ Arche typus (unde fedulô tranicribi eu raui) recens eft: eleganter qui-dem, amp;nbsp;{plendidè,fed (utuides) paruin orthographiée feriptus» nâ contuli relioiofcrnolui tarnen O
quicquâ in his temerè agere^Sed maluiuelmendofaminlucê ede re,8Cmedicis fubmittere manp bus, quàm cômittere ut diutius iateauHecille* Præterea eft Fer rariæ in Italia M.Antonius An/ timachus,uir raræ doftriuæ, qui uctus habet exemplar , quod eu hoc,quod ab Oporino exeufum eftjContulit, amp;nbsp;emendationem (nam multos locos ex collatione correxit) Oporino mißt : qua ez go in tranfferendo ufus ftim* Habet
-ocr page 17-NVNC V P ATORIA.
Habet Sc aliud exemplar ( ficuti nos examicoquodâ fidelifiimo intelleximus) quidam nomine Rançonetus in Galliaiqui tibi, Maure Mufæe , notus eftiqui uellem imitarctur Antimachu, impreirum'q? exemplar cû fuo conferret, ÔC Oporino mitteret emendatione. Atep hos ego te^ ftes tide dignos,ex tribus diucigt; fis terrarû regionib» produco, eosq5(ut ipero)adhuc uiuentes; quos,fi mentirer,mei menda* eij teftes adhibere neep poiTem, neep uellê.Et fortafle noluerint fe nominari.Sedquemadmodu fi litigarem,eis teftimonium degt;-nunciarem,quib. nota res eflèt: ita hie eoruuti teftimonio non dubitaui,prcfertim in re non pa rum ad exemplum pertinente^ b lam
-ocr page 18-B PIS T o L A
lam uerô qui negant opus cfiè SibyUinis,quoniam extct hebra^ ica J inepte faciunt» Q_uidenim tam abiùrdûeft,quàminphiloz fophia,in grammaticis,in arte di cendi, in poëtica, nulla polîe li^ broru multitudine fàtiari : in ua ticinrjs de Seruatore noftro tam cito naufeareCEgo uero Sc Bala^ ami,amp; Sibyllarurn,amp; lofephi de Chrifto teftimonrjs non medio criter deleô:or, putocp bis non folum Chriftianos confirmari, fed etiam externos allici pofle, atcp conuincijtanquam produ^ élis exipforum intimo pénétra/ liteftibus» Hæc igituroractP laSibylIæ(qugficuti fan's often dimus,amp;r fient omnes æquiiudi ces facile côfitebnnt, nera fiint) à nobis in latinû fcrinoncin con ucriaj
-ocr page 19-NVNCVP ATORIA.
uerfà, tibi, optime Maure, degt; dicare uifum eft, cùm ob tuam fîngularem erga omnes pios amp;nbsp;literatos, erga me beneuolen liberahtatcm : tum qui'a hoc ftudioru genus non fblum foues,{ed tradlas amp;nbsp;ipfe non ingt; féliciter. Secutus Rim aute earn in uertendo rationem,ut fenten tise nihil neqj adderem, nec]^ de^ traherê:adeô utfi orationefolu ta uertiflem magis fententiam exprimere uix potuerim.Mcmt ncrä enim,fi uerbis ludendü eft, alibi ludere faseflerinhoc quR dem fcripti genere,ut ßicro,relR gtofe incedcndum eile* Itacp ma lui alicubi durior efle , quam ' uerbis longius efferri* SedfaR to in hoc libro(licut in tarn uetc ri,totcp feculis abdito fuit acci^ b Z dcrc
-ocr page 20-EPISTOLA
dere necefle) multos eflè locos corruptos,multos mutilos,mul tos confufos amp;nbsp;perturbatos, deo ut in uertêdo pleruncp non haberem quod fcquerer, uidc'' rercp mihi uerè Sibyllæ folia tra élare Jgitur quos potui locos c^ mendauÉfucruntautê non pau ci,qui cum itcrum græcè edeiv tur,Deo uolente, oftendcntur. Quos autem corrigcre non po tuijios fi quo conftabantucrbo rum ordine grammatico, pene ad uerbum uerti,ideo'c^ durius, ut libera fit in latino quocp coiv iccfiura* Cofufa et obfcura, ficut erant, reliquidn quib» autê ncc^ uerba neep fèntentiæ cóftabant, ca aut oratione foluta reddidi aduerbumtaut etiamgræca re^ liquijdonec emendatius inuenia
tur
-ocr page 21-NVNCVP ATORIA.
tur exemplar: qucmadmodum qui in nodtc ambulant, fulpem dunt greflum, donee uiam exor ta luce uideant.Ergo inter legen dû cum ea occurrent, quæ non intelliacntur: aut cum ealeocn^-tur,inquibus tibi a gallo ad afix num(ut habet gallicum prouerx bium) iàlire uidearis, noli in me culpam reijeere ,* qui interpres cumfim, eareddo quæ feripta funt,amp; quf poffunt intelligirièd in uetuftatem, quæ iuuante bar baric, corrumpit omnia ♦ VZ' riîm fingitOjCa fola quæ incorru pta funt ( quæ ianc amp;nbsp;plurima funt,amp; optima)hic ineflè: his ca compenlato,qu^ funt uitiata: ita fietjUt nihil habeas nifi intex grumgt; Cæterum de generc Si byllæ (nam ÔC hoc fortaffis expe b 3 des)
-ocr page 22-EPISTOLA.
cles)cogno(cesipfein ca legen/ da, amp;nbsp;nos in Annotationibus nonnihil dicemus Scripfimus cnim Annotati'ones,quib. non^ nullos locos aperiremustquæ ß uidebûtur lei'uniores, paucio res,meniineris nos nec^ ea quæ facilia iuntjdebuiflè.’neq^ za. que nonintelligimus, cxplicare po/ tuifie.Intereaboniconfiile hoc, tuæ erga me benefîcentiæ ÔC tneæ erga te beneuolentiæmo/ nimentû:8lt;S hoc coeleftiû mulâ/ rumftudiû, utm2enioamp;; nomi ne tuo dignu eft (Muiæus cnim uocaris ) fouere êé defendere perfeuera.Vale: Bafileæ, menie Malo. Anno Domini millefimo quingentefimo quadrage/ fimo fexto.
-ocr page 23- -ocr page 24- -ocr page 25-SIBYLLINORVM '
ORACVLORVM 'Liber primus.
3Ni« ,quifoltts regnat Deus,U' 'j nus, GT idem
Y, Non genitus : rerum fiimmuSt
§ fuper omnia magnus,
5l Q«i ccelum,folem, üeUas, Iti'
nam que creauit,
^rugiferam terram,ponti^ fliienta tumentis: Dÿifolus Deus efl,incomprenfusq^ creator. Hie hominii forma etflgt;ecièconüruxit, et ident V iuentum generis naturam temperat omnem.
E.X LIBRO PRIMO.
Ggredtor primo generis mortalis ab lt;euo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cunóia.
J Vfque ad fupremum diuinè pandere QJi£puertntmudo,qult;eflnt, qu£ deinde fequan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ob fcelus humanii. Primu qutenä flt origo (tur. HÄundifdicereme Deusimperat. Ergo feienter Ne melt;lt; mortalis temnas præcepta caueto.
* Supremu regem,qui mundu condidit omnem, ' Mundi «reagt; Sicfatus,flat:ja{iumq^; eil.namqflocauit Tellurem circum nigra tartara,dulceq; lumen Edidit,^ calum partes euexit in altos:
Et mare caeruleum explicuittcoelumqi renideni
A AjirO'
-ocr page 26-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
Aßrorum clara cinxit,denlaq; corona. Et terrant ornauit plantis:cr flumina ponto ' Jndidit infundens: cr mifcuitaëre uentos, f Et pluuias nubes.Alindgenui ediditinde. Et commißt aquii piß:es,uentts^ uolucret, Atq; ferai fyluti hirfutai,atqi dracones Serpentes:breuiter,quie nunc cernunturubiq;, Blt;ec fecit uerbo, ^ funt prctinui omnia faila, Et plane:ßquidem per fe parit ipfe fua ui, I Cor/«m deßiiciens. perfedo deniq- mundo, Homo. Rurfumßnxitopusffirabile.namtji recentent
Expreßit,propria ducës ab imagine,pulchrum, Pratßan temq; uirum, cT uiridaria iußßt amocna, Jncolere,ut ßudijs operam nauaret honeflis.
Verum cum folui uiridantibui effet in hortii, Colloquium optabat,proprioq; uidere uolebat. Confîmiles uultui igitur Deus ipßui. eiui Ercptam lateri,formofam condidit Euam: Vxoremq; uiro propriam coniunxit,ut uni Degeret. bancßm ulac uidit, propriteq^ notauit Exemplar formiie,ßupuit ßmul,atq; recentem Daußt leeticiam:tum doëlè faricr infit, Verbii ßgt;onte fua manatitibui,omnia quando CurabatDeus: nu ueioa.
Nitm neq^ turn mentem uultu ßmulante tegebàt, üec pudor uVus erat:fed prauamente carebant, . Lucepalàmuulgocoeuntes,moreferarum. • liïis
-ocr page 27-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
illis deinde Det« trddens pr£ce[)tti,Cituendum Arboris ojlcnditgufiw.fedpeßimus iÜos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scrpcn»,
Decepit uafrè ferpens, ut mortis abirent lnf(tt«m,fctrct^; bonumj,-, maïumq; quid eßet: Sed mulier primo proditrix extitit illi, Qu£dedit,ignaroq; rei peccareßuaßt.
Ille quidem auditu perßuaßus coniuge,patrent Aeternum oblitus,l^reuit clarißima iußa. Hoc ergo peperereßbi mala,non bona,fado, Ac turn meUit£ ficus folijs contextis Veftes fecerunt,quibus obtexere pudenda impofitis interßeße,cogente pudore. At pater ^ternus fado fuccenfuit illo, Heiecitq^ loco immortali,quatinus lt;equunt Dcgere mortalijuit in regione, rebeües Contra immortalis magnipræccpta parentis,. Qui fimtil egrefji terram tetigere parentem, V-t gemitu,etlachrymis perfundebàtur. etinde immortalis cos Deus efi affarier orfus:
Crefcite multiplici numero, terrâ^ perartent Exercete, cibos alimentaq; defitdantes.
Sic ait, crfraudis ferpeiitem qui fuit autor. In latus cruentrem,tcrram calcare coegit, Acriter exadum:capitalcq; conciliauit Inter eos odium, quare hie caput,illetuetur Qalcê,quandoquidc mortis diferimen utrofq;
. 'Vrget,mortalesq;,ueneniferosq; malignos.
Turn genus bumanttm ,ficut mandauerot ipfe
A X Omni'
-ocr page 28-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLVINA
Omnipotés magno numero crefcebat, etampÏM Peruminucn Tiebatpopulus- tuncfcitè te{la,domo5^; ‘°'quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diiierfas alij caperunt tcdißcare.
'Vrbes,G!' muros alij,queis longa dabantur Tempora uiuendi:nec enim turn follicicudo lAortem conflabat:placidoq; ßmillimafomnif Mors obrepebat. fcelices, magnanimiej;, Qnos Deiw«fferziKirex,'Crferuatoramauit.
Sed tarnen hosetiam peccandiamentia cepit, R-idebant patres, ,cr wafrej dedccorabant Turpiter,(2rnotos non norant,ß-atribu{ipßs lnßßabantur,peruerß,fanguinepleni tiumano,neq; non crudelia bellagerebant, Exitium fed idem diuinitus abüulit idos De calo tailos, aut dura morte peremptos, Qnos Orcusctepit,qui Graijs nomine difiiis Eli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod eo primus defcenderit Adam,
Vitadeßndus quando eß tellure repoflus. Elinc homines quotquotßerint tclluris alumni» In fer nas Orcifedes dicuntur adiré.
Et tarnen bi Iquamuis omnes acceperit Orcus) Ad primosprimi generis referunlur honores, tedis, hominugenus inde fecundunt Extitit f X reliquis,cui non certauerit uHum Jußitia:fuit his,diuerßs curafludere Rebus, er egregijs ßudijs,pulchro pudori» Et difciplinis uarijs,artesq; colebant Omnegenus, mentisquasextundebat acumen.
Rie
-ocr page 29-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
Hic terrant Jocuit colere:itte fabrilitt primut inuenit:iiuîtùm tomntiaflumina trdnat-Si({crafuJ^eâantal!j,uolucrumj;fcruntur Augurijstalij medictim,m{igicatn ue fequuntur^ Q^if^fuo indulgentfludio,curiecp:uocati Rite repertores uigiles.hcc nomen adepti, Mentis inexhitu^æ quôd crût, et mole jlupendi M.embrorum-,fdcieprocerdâ;,hombiliq-. ni quo^; tärtäre^s ædes fubiere tremendäSf Jnfrailis itinclis feruati,jl/pp[iciumq;
Ignis inextinili iußi perferregeennte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(e{î,
Tcrtidjiirps hominü pojl lUos deinde fecuta TertiaKUs, Sduior, ^faßu nimium tumefnila fuperbo : Qui mdld multdflbi per jeß conciliantes, Ceedibus ajjiduis,dcie pitgnaâ- peribant Indomitis animis. Çiu,oru dejanguine ndtd e^ Pofterior[oboles temerarid,c£de cruenta: (to
Hoc quartügenus eft hominu,q[dnguine mul QuMixtis. ImmaduerCjDeiq; hominumq; timoré[epulto. Infanis etenim ftimulis crudelè furebdnt Steuiti£,dtrd; pdrentes impietdti.
Acq;hos belldquidem, c^desq;, ZTpratliddira hemifereErebo (diélumiferabilejaólum') Infandos homines, quos tdndempercitusird Çaleftis Deus,ip[e [uo detrufttdb orbe, Cldufos tartareis clauüris, tellure[ub imd.
PoUremô longé peiorem condidit,dtq^ Quinta »tas. Plané illaudatam ftirpem Deus,dtq} malorum
A 3 Arti'
-ocr page 30-SIBYLLINÄ
Artißcem,multo iüis intolerahiliorem: Scilicet horrendos, fantes infanddigigiiites^ Inter jeoj omnej unus iujiißiinuf,atq;
Verdx’Noe fuit,fiditsqi,z:r rebus honeflis A ddidus. coelo cuißc Deus infit ab alto: Deus ad NoetUM uires,po()ulosqs moneto Noe. OmncSjMt mores mutentiferuentur ut omnes.
Quodßnon curent(utmensefllæuamalorum) Dmne genus perdam, illuuië molitus aguarunt. Tw propereßtbricare domum,durabile cuius mon bibathumorë lignu. dabo mentis acumen, Artem,menßtram,ß}acium. mihi cura falutis Summa tult;c fuerit: ßerit mihi cura tuorum. Porro ego l'um,gui fum:(memori mête teneto) Ccelum, ueflitum præbet mihi:pontus amidum: Terra mihifulcitg-, pedes,çy corpus amicit: Aer, aßrorumqi chorus me circuit omnem.
J Sunt elemëta nouë mihi,ßtm tetraßyUabus dU' (Percipe me)primlt;e tres fyÜdbæ efficiütur (tent Ex bitlis omnes elementis:c£tera reßant in reliquis: quorum ßintnon uocdlid quinq;, Totius numeri bis funt hecdntontddes oélo, Et ter tres decades,cum feptem. Si fcieris me, mon te,qua po tior, fapientia dia latebit.
Sic ait. afl ilium außto tremor occupât ingens. Ac turn prudenti molitus ßngula mmte,
Noe aàma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talia fari:
UltlQ»' Perfidioßhomines, quieuos dcmentidctcpit!
-ocr page 31-ORACVbA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
Q»« fiicitisDeui hau d ignorat.Mmç^^falutis Autor inextindus uidet omnia,er omnia nouit: Qlui mihi iuffitjUti uobit hæcdida referremi ^xitio ne ßt dement focordia uobis. 'Difciteiufliciam,uitij5 abßßite, ne'ue Inter uos animis odia exercete cruentiî, Huinano late tingentes fanguine terram. immenfum,inuidum numen,rerum^t parentem, Cui domus excelfo ccelo manet alta,timete, Mortale!,er eum cundi placate (benignus Audiet) ut ciues,ut totu deniq- mundum (dm. CluadrupedutJ-,genu! ßeruet, uolucrumq; fecuit Tempmerit ,quando totmdelebitur undn Qrbts,erhumanügenus(heu horrete minante) Etfubito uobis totm turbabitur aer, Decœloq- Deimagni uosopprimetira. Tempm eritcertc,cum magni numinis ira Sauictin terrm,nißuos placabitis illam, Et «itz more! iam nunc mutabiti! ad^, Vt nuüa cuiquam deinceps iniuria ßat, Sanda fed, amp;nbsp;cundis innoxia uita colatur.
Sic ait.aß iUi uulgo ridere monentem, riicereqßnfanum, dementatumq^ furore. Tunciterum tales effatur Noe loquelm:
O miferi,menti5 praute,mutabile uulgm, QwoJ iuuat extindo uitamfaedare pudore, RaptoreSfUiolenti, importunig; tyranni. Mendaces, prauißudioß, perfidioß.
DetretJÏ^
-ocr page 32-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIRYLLINA
Detreâ£ttores,ma:chi,fcelerjtdferentes, tiillormidantes fuprcmi numinis iram, Quicuosad(juinti pacnas iamdeflinatlt;eUb Nokßctis paßintidurifridctis,ineptie Sardonium rifutn ridebitis,horrida quando, Qjiam dico, tcrrensq; Dci uos opprimet undä. Turn cumpcr terras facrïï genus unda nouabit, Stirps tcternajocis nunquam fitientibus orta, funditus cr prorfum noéla dclebiturund. Cumq' uiris urbes terra; ï^eptunus ab antris Diruet cxagitans,concttßaq; mania riimpet. Et tune immenfiis inundiis,cunâiq; peribunt f-lortales.at ego quantum plorabo, gcmam^, inclufiK ligno f lachrymas mifccbo quot undis? üæc ctenm mandante Deo ft uenerit unda, Habit humus,nabunt montes, innabit et a;tber. Omnia pontus erit, corrupet omnia pontus. 'Verum,ftftenturuenti,uenietq;fecunda Aetas, o' Phrygia,àfummis tu uertice prima Emerges undisthominum tu primarenafeens Educes genus,cr cenftbere maxima nutrix.
Sed poftquam jruflra fceleratos cömonefecit, Summus ei apparens itei-ató talibus infit: Pens ld TXKat’jM tempus ddeft,quo fiantomnia,Hoe, Nue. Qwic tibi promittes aliquado futura monebam’ Omnia ftunt (homines unqua quaftcunq^ rebelles Auft ftunt fraudes )una pleäenda ruina^ Sed tu cum natis,o' coniuge,protintis intra.
Et
-ocr page 33-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
Et nuribus, necnon quiecunc!; coire iubebo Serpentu generajCy' pecudu,uolucruq; uocato. Uis ego deinde, quibm uitam concefjèro cunçi;^ quot;inijcitim mentem,ne quid cunâentur adejje^ Sic uit.tiïe dutem clainorem fußulitaltum, 1 ntrduitq-:dehinc coniux,ndtiq;,nurui^, Lignea teâd domm fubieruntxtetera deinde hdßint omnid, qud: Deus d/Jêruare uolebdt.
Adtibiconueniens firmduit operculdclduif, ^^iUdper obliguum, qud jedes dptd ddbdtur: Tum Dfiw ut uoluit caelcitis nubild cogir, Düuuium. ignituméyglobum folis cdligine condtt, Üecnoncum fteÜislundm,ctxliqi corondm. Omnibus obduâis^mortdUd peéiord terret, Üorrendùnt increpitds, drdctid jùlmind mittës. Omnibus excitis uentis,(bluunturdqudrum Venie omnes,mdgnipdtefiunt commutd cocUt Ltterric ldtebr£,indefejfiq; fluentd Ocedni reßuunt,cr udftogurgite tellus Oudtdpdtet tegitur,penitus fuperdntib.undis^ At domus intered nymbis diuinu nutdbdtj tludibus cr uentis circufnfondfterribilcsq;
Cojiis excipiens iëius : multusq^ cdrind tü.otd fecdbdt,dqult;e rduco eu murmure, jßumds^
Sed poflqudm pluuijs totu Deus eluit orbem, 'Tune dnimo eupiens ôwßc Deus ipfe uolebdt) Cernere Noe foras, emerßtdb æquore Nerei, Continuo^ domus te{ium,quod Ugneus dptd
A s Aréldbdl
-ocr page 34-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SrEYLLINA
Arüifbat päries iunilum compdge^recludit. T«nc ocm/oï cœli partes conuerfus in omnes. Cnnda fub £ijuoribiK longè lateq; teneri Vtuidet,ut magno pulfatur corda timoré-'Tunc aer paulùm didufiusÇnamq- diebus Laffîts erat multis, totnm dum proluit orbem) Tlammiferum cœlifufum pallore cruento Oßendit, fe/fumq; orbem.tum Noe h’more Vix poßto,foli permifit abire columbjc, Sciretut an tellus ufquam deteila patèret-lUa leui poflquam lujirauit cunfia uolatu, Alasfeßa redit: nec enim defluxerat altum Aequor adbuc, quando repleuerat omnia late. iUe dies aliquot manßt,rur(umq; columbant Eijcit, ut difcat num uaßum ceßerit lequor-lila leues pennas alternat, naâaq; terram Humentem, corpus paulùm defeßa quieuit: Poß ad Noe reJù, ramum frondentis oliutc Ore ferens,terr £ certijßma ßgna report £-Hie cuniUi pulß) multùmgaudere timoré. Terram ßer antes uißuros.iüe deinde Continuo laxatuolucrem nigrantibusalis: llla leues auras pennis uibrata fecabat. Et terra inuenta,reditus fecura,remanßt. Tue exißere humu cognouit Hoe propinquant. ■ Hine ubi diuinè trabs hue, illucq; natauit, M «rmwre cum rauco ponti iaiiatafluentis, Appultt exigu£tcrr£,tandemqi quicuit.
-ocr page 35-ORäCVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
Ajjurg it Phrygilt;e mans guidant inßnib.atre, Arduus, altd patens, Arar at guem nomine di' Quod fatale fuit illic euadere cundis, (cuntr Optatag^ frui tandcm,ckarag; falute;
Pluminis unde alti lAarfyte manat origo. Hitius in excelfo poßguam ceffantibus undii Conßitit area iugo,tunc illi rurfus ab alto Ingens immenfi uox eß audita Tonantis:
Hoe ßdeliSyamans lt;egui,feruate perielis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dw a4
Egrc(/frc audenter,necnon cum coniuge nati, Noam, Cumgi tribus nuribus, terräß replete paientem, Hultiplici numero crcfcentesdußitiamg^ Tradentes natis natorum,donee in omnes Judicium detur mortales:namg; fubibunt Judicium cunili.ßc uox diuina locuta eft.
JÜe fu s nihil addubitans exire cubili^ tngreditur terram:necnon nati i:,nurusg}. Et coniHX.’Zjfc„ott ferpcntes,atg' uolucres, QHadrupedü,pecudüg;genus, tu cetera cu^îa.
Noe igitur eutuHos homines iußißimus inter, 3 Pxiftoàauusiuicenos cum bis,ej unum Compleffet foies (Detw ipfe uolebatßn undis. Jiinc noua progenies, hinc tctas aurea prima Pxorta eß homiiium,gua; uenit in ordine fexta. Optima poft hommes natos,er nomine fertur C«leftis,gu6d earn cura: Deus unus habebit. 0' aui fextiprimum genus,0 bona fecla, Qita fortitaßu,poßguam diferiminamortis
-ocr page 36-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meo cum coniuge,c^ uni
Leuiri,zr ipforttm uxores,focrus^;,foccr^:.
i^utjc autem mrium florem lauäabo futurum, Inficaficum*
diuidet autem
Imperium regni tempm
Sccptrifcrum accipiet. nam tres iuftißima reges Pedora mägnlt;inimi,diuiß5 partibus icijuis Tempore longincjuoregnabunt,iura^; tradent illisyfjueisßudio labor eji, laudanda^ faéla. Terraq- jfonte fua l^toferet ubereßuges, Spicarumq- fuos reditu faturabit alumnos. Non iÄ! jfacio canefcent temporis uUo : Sed trifti femper morborum pefte carentes, ^pprelfifomno decedent,in^; profunda Dtuenient Acherontis,ubinec honore carebut: Qji'.ppe beatorumfelix genus, optima quorum g Mens jùerit dono Sabaoth,qui femper in omni jBis conßlio dedcrit facienda fecundus.
Atq; hi foelices,etiam cum ciepcritittos Orcus,ert^t. Hominu furgetgenus inde fecundu, Ingens,horrendum,Titanum terrigenarum: Titanes. Quel s eadem fades,eadem natura,modusqs
Corporis,cr ffecies, izr uox erit omnibus una, Pedora qua primo Heus inßirauit ab ortu. Pli uerodantum précordia uana tumebunt) Conflituent tandem, prop er antes perdere ffe, jHato
-ocr page 37-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t)
iffrffo beUo fteUitum inuadere coclum.
Tanc in eosundans infanogurgite magnus Ujflnet Occanus. Sabaoth fedtnmmus tllum Reprimct indignMs:nec cniin dijjgt;erdercrurfut Perui'rfos homines immiffis fußinct midis. Sed poß(jnjm tumidos ftudus, nbiemqi citât nnt ynditrum hue iHuc preffa dißecerit ira, Cumq; fuis pontum conclufum finibus,intra Littoraq; cr pertus compreßerit,oppoßta^ ïinierit terra magni uis Altitonantis:
Tune ad mortales ueniet,mortalibuf ipßs ctaiAo. In terrisßinilis,natus patris omnipotentis, Corpore uefiitus.Vocales quatuor autem g Pert,non uocalesq; duM,binum geniorum.
Sed quaßt numeri totiui fumma docebo.
Planiq; oüo monadas, totidè decadas fuper ifla, Atqi hecatontadas oilo infidis ßgnificabit Uumanis nomenitu uero mente teneto Aeterni natum Chriflum,ßimmiq; parentis. ifle Dei legem complebit,non uiolabit, Perßmilemformam referons, et cunila docebit. lÜi libabunt aurum,myrrhamq- ferentes, Thusq^ facerdotes: hiec omnia namq; patrabit.
Verùmcumquædamuoxpcrdefertalocorunt lomn« bgt; N«ncùraorfii/cj uenietqua; clamet ad omnes, Vf reâos faciant calles,animosq; repurgent a' uitijs,ç^aqua lußrentur corpora cunéla, ytnunquam deinceps peccent in iura,renati:
Barbarus
-ocr page 38-■ nbsp;14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STBYLMNA
Hcrodes. nbsp;nbsp;nbsp;Barfc^riw CT tandem,fdltitibin ittat^UedtliSi
lAercedi uocem hanc cie(am coiicedet inique, Tunc erit indicium Çubitô mortalibus ægrii, Qum lapis Aegyptt felix feruatus ab oris nbsp;nbsp;(luf
'Venerit:huic populus impinget Hebra'us,c^ hu Dudu conuenientgentes, per eumj^fupremunt Cognofcent numenq;, uiamqs in lumineredam» Aeternam uitam mortales namq; docebit V.kdos,ignemcii mails feret onine per æuum. tUe quidem morbis prefjbs fanabit,cr omnef Llt;^îos,0^uotquoteifident.c£ciq- uidebunt: Jncedent claudi'.furdis audire licebit: Infolitas mutis dabitur formarelocjuelofi Expcllet furias:opprc/ft morterefurgetit: Elacabit fludus:in defertisq- locorum, Large panihus ex quinis,çir pifcemarine, t^illla quinqs uirum fatiabit,relliqui£qs Eis fenos cophinos implebunt uirginis alm^i Et tunc ifraelebriiis, non menteuidebit, Elon oculis cernet,non auribus audiet ipfls, Kcebrteos fedenimfummi lymphataTonantii Cum petet ira,fide fublataprorfuseorum, Propter cocleftem,dCuino feminecretum, Offenfum per eos puerum:tunc iinpius iHi Impinget colaphos, uitiofaq^ ffutafceleflis ifraellabijs : neq; non ct fellis amari Apponentefcam, pottmqfimmitisaceti, Pf(?îorÆ uefanis fiimulis cr corda fubadi,
i^il
-ocr page 39-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ
NO oculis ipfjs cernentes,cr mdgf cæci T'alf)is,angue magis metuendi,pe]tifalt;ec^ AjptJis oppreßi duroq; grduiq; ueterno.
Sed mMib.pitßKcii menfus cunda, coroMi» De ßgt;inis tulerit,neen on latiu eiiu ar undo ïixcrit aâa manu,cuius caufa tribus horis tiox tenebrofa die medio,monfiroßaq; fiet: Tue hominu generi magnuSolomonia ßgnunt Tetnpla dabunt,Ditis cu teda profunda fubihit, iiuciet in uitam reditumquo morte peremptis.
Sedpoflquam triduo lucemrepetiuerit,atq; Monftraritfomnum mortalibus,atq; docendo Cun^a iUu/lrarit, caleilia teéïafubibit iiubibus inueólus,cum Itetum liquerit orbi Tailum Euangelij,cuius de nomine furget ïlorenouogermen degentibus ;idq; regendunt Kagni lege: Soli duólores deinde futuri. Deinde genus uatum iam tandem depnet effe^ inde malte mejßem facient lt;eßatis Hebriei, Atq^ auri multum Romanis diripiet rex, Argentiq;.dehinc exiftcntaltera régna A/fiduc,regnis pereuntibus ufq;,prementq-Vtortales. fed er it tunc magna ruina uirorum lüorum,quandofaflumingredientur iniquum. Cum dederint autem Solomonia templa.ruinam, a' loricatis(quorum uox barbar a lingu£) Diruta,cum patria terra pellentur Hebrat ^.rranteSjmiferc uexati,farraq; multo
Aiifce
-ocr page 40-SlBYbLïNA
Mifcebunt Mio:tunc triflesfeditiones quot;Verfabunt hominei omnes, urbes^]} malorunt Congeries coget fefe deflere uicißim, Proptercafacinus guôd commifere nefandtiltC Tantcf in eas magni dcfluid int Tonantis.
LIBBR SECVNDVS.
DeGriTcis,crdeD eo, çy de fln-gt; Cr de indicia.
I Oflquam perdodJunt carmë, me ! multa precante,
i Compreflt numè, mihi fub prie ! cordia rurfunt Diuinicantus uocem fubiecita'
Opfd
Corpore totdfttipens trahorhuc fignara^uid quot;Eloqnarnpfe fed h£c mandat Deus omnia fari.
Sed/um terrarum motus,çiT fulmina dira, (runt Tulgura^ Zr tonitrus fuerint, crfqualor agro Etclt;edesbominum, rabies erluporu(tunt Atq;hominu atq- boît interitus, et quadrupedait Et lumentorum, mulorumq;,atq; caprarû, Atq; ouium, fiet turn plurima terra reliéla, Etfrugumincultis reditusceffabitin aruis: Erumpetq; bominum uitiofa licentia paßim, Eanaf diripient. bominum turn dentq; feclunt Exifletdecimumtquandoquißderafecit,
Con'
-ocr page 41-'ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir
Concuffbr terr^, flatuarum franget dtnorem. Et R.omie[gt;opulum,qult;efeptetttcontinet arctSi Concutief- diues deleta peribit oputn uis, Vulcano crebrif mifcente incendia flammii-t-ttnnc deccelo demijj^fanguinolentæ. * Atge/iMS hutnanum longe lateq; per orbem Cicdibus alternis infanietdn^; tumultu Peftes, atq; fames Deus,cr fua fulmina mittet Illis, lt;]ui uiuent expertes legis er le^ui: ixijletq; hominum totodefeilUfinorbe, Si guis ut in terris hominis uefligiacernati Kiretur. rurfum magnut Deits incola coelii ReUiguias hominum penitus feruabit ubig;, Tune pax,er Ueri prudentia fumma uigebitt Terrag; frugiferens frugesferet uberiores. Ne diuifa guidem,neg; feruitura deinceps. Omnis Uber erit portus mortalibus,omnis Et fiatio,ficutfuit ante:fcelusg; peribit.
Tune autem fignum dabitur diuinitus ingenSi tiamg; relucebit clariffimaftella,corona A/ftmilis clar£,coelo uifendafereno, Lucibus haud paticis : humanis nempe coronant Decceloojiendet, guipremia guærerecertantt Nrfiwtwnc incipiet magnum procedere feclunt Vrbi coeleßi,di]fenfatorg- uacabit Omnibus humanis,lt;eui immortalis honores Qui teneat.cunâus tunc immortalia propter friemia contendet populus,uilt;Uoria guando
B Accertgt;
-ocr page 42-«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SrSYLLINA
Accendet pr^clara animos, n^m ritelicebit Cuilibftargenti clarain petere inde coronant, Caftw enim Chriflus ponet certamina iiiüa, Grnabitq; probos,lt;eterna^; priemia reddet ' Teflibus, ad mortis certamen euntibuf ufq;, Virgineis uero,gai pulcbrè currere pergent, / A eternum munus dabit,cr feruantibus aiqai Omnibus humanis,gencri^; alienigenarum, Etptnólc uiuendo deum nofcentibus unnm^ Turn qiiiconiugio gattdentes,furta cauebunt Concubitiis uetiti,dabit his ^uo(Ji munera largä, immortalem ljgt;ein.nam donum nuiAinis omnes Sunt humante anime:guas ullis flagitioruin Hor tales maculis prorfumfoedare ne fas eS. Hoc certamë,hic eß labor,hec funt premia pU' Hec uite porta eilihic efl ingrejfus in euuÇgne: Aeternum. Deus hec ccelefltsiuflitixï Humane üatuit uidricis premia: qui^ Contigerint palma,per eà ingredientur honeße, Scd poflejuam toto ft gnu hoc extarit in orbe, a' teneris pueri uefliti tempora canis, Ardabunt homines, mutato car dine rerum, Pefles,bclla,fames,lachrymeq- et Indus, abude. Heu cjuorum nati^^ci^xe èigt;i ôutmiaiiirTxt, Plangentes mi fere yti/ixç ‘yî tpx^im ad^Hxi Cum membris terre mandabuntomniparenti Puluere fanguineo fœdat'to peffima fecla, O nimium praufciuos ultima proferet etas.
Demen'
-ocr page 43-ORACVbÄ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir
bementes gut quid muliebria femina uincat Nort norint.
liij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^itTC 6é^os lAlfômniiJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
Bwod^tjip iyyvt
,gt; Cum quidam pro uatibui inpnuati fatldces aderunt in terris uaticinantes. Et Belial ueniet,facietq; inpgnia multa Inter mortales.tunc fanüifundituSjati^ t.l€ili,pdiq- euerp diripientur: Necrton llebræi,quos [lt;euiorimpetetira. Tum cum bis fenis tribubus conßatus coo
De Antichri* ilOi
Adueniet populus, populuq; requiret Hebratunt Cognate ßirpis,quem perdidit Afjyriorum Impetus.lntereagentes perdentur abiHis. Po^lremo rurptm uchcmentibus imperitabunt Uebrieis pdis ele(lis,[ub iuga mijps, Vtprius:imperiumquoniàno depnet unquam. Omnia qui cernit.fupremuftCr incola coeli, Palpebras hominumfomno concludetopertoft Telices famuli, Dominus quofcunq^ reuerfus Inueniet uigiles.tangit uigilantia cunilos, Semper ut expeâèt,nec j'omnoluminaclaudât. Næw uenietmane,aut fera,medio ue diei. Adueniet certe,neqi me fententia fallet. Dum dormitur,erit coeli ut HeBantis ab oris Cunda die medio cernantur pdera cunfiis, Vnà cum binis facibus, properantibus annis. Tune quoq; cœleüi curru deueilus inibit
B * Terras
-ocr page 44-ÎO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLIzINA
Elias, TerrM de cœlo Thesbites,figtM^i trimt Oftendet toti mundo uitte pereuntif. Veb quM itttt dies deprendet uentris onuß^ Pondéré :guie'ue fuo Uiîabunt ubere mttos. Aut qui propter uquis habit abut-ueh quib, üUnt Contigerit uidiße diem, nam totus ab or tu Solis ad occafus, außroq-, aquiloneqs mundut Tetrte inuoluetur noâts caligine cteca. 'luncardens fluuius cœlo manabit ab alto Jgneus, atq; locum confumet funditus omnem, 'rerramq;,oceanumq; ingentc, zr ctcrula ponti. Stagna,lacus,fluuios,ßntes,Ditemqi feuerum, Cceleßemq^polum, caliquoq; luminainunutit Pluxaßucnt, forma deletaprorfus eorum. Aßra cadent etenim de calo cunäa reuulfa, Kumanccq; animteßendebunt dentibus omnes. Pluminis ardentes,ignisqs, er fulphuris teßu, Jnferuente folo cinis obteget omnia quando. Gmnia tune mundi uiduata elementa iacebunt, Aer,terra,polus,mare,lux,noäe5q;,diesq;‘ Tum noniam uolucres fulcabunt aéra penniSt No« uada fquamigeri pifees per falfa natabunt, üonibit ponti perfludusnauis onufia, tionglebofa boues pandi telluris arabunt, lion fonitum reddent percuffe flamine fylult;g: Omnia fed puram molem conflabit in unam. Tum uero leternigenij patris immortalis tintef OS yrieltSanielfAzsteiq^»
-ocr page 45-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
Qu«emtiîlt;i^uif(*; hominu patrdueritMtèfciëteft E' tetrjs dnitndf tenebris calign'n omnes ludicio ßjlent,adformiddbile patris
Mdgni, immortdlis/bUum'ndmfûliM unus De uWmo w Çôditor omnipotens reru noninterit unqudtn, ‘'“■‘°’ iuraq- diHurtu mortdlibuf £gudfedebit.
Et tune infernis animdf,fïdtumg^,fonumj} Cockflis tribuet,compdildq- conuenienter Artubui o/Jxfuif,carnes,ncruosïj; repofioi, EtuenM,pellem^ priorem,ciefdriem^;~ Sicconiunâdfiùsterreflid corpora rité Membrif,unadies reddetuitalibuf aurii. Tune ferratarum portarum Ditis auari Clauüra immania,duriq; infraüicß adamantiSt Ingens tngenti Vriel conuulfaruina Perrumpet geniusiperlugubresq; figure Qmnes iudicio fiftetifimulachra uetufta Titanum inprimis,monftroforumq; gigantum: Tu quoi diluuium, tu qutu inarii unda profundo Abfumpßt:necnonquatferpentes^,ferlt;e^; taucibushauferunt auidis^uolucresq;, uocabit Ad folium cunäasmeenon quof igneus ardor Abforpßt flammis,ad iudiciale tribunal Qogetadeffe Bei, coUeÜM undiq; in unuitt^ Tum uero Sabaoth Adonieus,fulminis autor, nbsp;nbsp;«
DefuniÜos reddet uitlt;e,Parcafq^ refoluety Ccelefli reßdens folio,magnarnq^ columnant Piget.eô ucniet in nube æternus O' ipß
B 3 Chrißui
-ocr page 46-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SrBYLLlNÄ
Chrißuf acl ^ternuv^magnof^kndore, hotiK^ Cum genijs:folio fedebit dexter in alto, Judicet ut mores hominum, uitam^; prcboruiitf Et feeler atorum. uenietquolt;j- magnus amieus Supremi Mofes, Abrahäquoij; magniu et ipfe, jfaac,atq; Jacob, Jafusgt;Daniel,Eliat, Ambacoii, Jonas,cr quosgens perdit Jiebratt.
TÎi reßdeiis iudex lolio,pmnes perdet Hebra' Qjfi poß Eremiàfuerint, ut pra^mia digna (cs, Accipiant, zy mortali quifj; patrarit MiiorS p«^ In uita,foluant.igitur perflumen agentur “*■ Jgnis inextinfli cunili-.iußisqi falutem Omnibus indeptis,fcelerati tempus in oinne Eerdentur, duotquot patrarint ante nefanda, Qui cædes faciunt, aut quorüconfeia mens eßt î/Jendaces, furcs,uaßi,peßesq; domorum, Kandones,fidel frangentes connubiorum, Detreäatores,pétulantes,lege carentes. Etßmulachricolce:necnonquipatre reliHo Magno,immortali,dixerenefanda,pioruin Carnifices,fideinuUius,perniciesq; iuflorummeq; non qui commendante feneila. Et grauitate,uafii fallunt,uultuq; bifionte Turpiter imponunt alijs,l£duntq; nocenter, Tallaces,fama fieti,uerbisq;,fed ipfis Pardis atq^ lupis multo magis exitiales. Tum nimio tumidi faßu:tum foenore foenus Qui cumulant,magnis pupiUos afficientes
Et
-ocr page 47-OR AC VL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I}'
Ef uiJud! idmnis:uel gui quæfitd fceleflè ridiït ui({itis,aut ddnt pupillls'.qui uelabore Df proprio cum det, exprobrat : qui'ue paretet Jn fenio Unquunt, neq; prccmia digna rependunt Pro nutricatu.ucl qui purere recujunt, A/jgt;erduelcontrd dixerunt uerba parentes: Vc/ qui depofitum fefe accepiße negarunt, Ojii^ îuis faciunt dominis contraria ferui: Qjtiq; fuum corpus con/purcauere falaces: Vel qui uirgineam zonam foluere, latenter Congreffl-.uel qult;e foetus in uentre necatos Ei/ciunt,cr qui partum expofucre nefandif duiqi ueneßcijs ußtfeu foemina,feu uir: Hos immortaliSjincorruptiq; columnlt;e . Ira Dei affiget,qitam circuit undiq; flumen Jgni perpetuo manans, cr foj /imwf omnes Aeterni patrisgeni/ nunquam intereuntis, Jgnitis flagris,inflammatisqi catenis, înfuper infraâis uinclis,arîlisq; reuinilos^ Duris torquebunt poenis. dein noilis in umbra^ Obijcient monftris,fub tartara tetra geenn£i Multis, horrendis, ubi nox sterna lacunat.
Hirtc ubi bm multis cruciatibus excruciarint Omnes,ut dignum tampraua mente:deinde Succedet ßuuio magno rotaflammeacircum. Hine ubi pertulerint totiam mala,totq; dolores, Diuerß flebunt,di{lu miferabile,patres, Infantes pueri,maires,lachrymofaq^ matrum
B 4 P(gKor4
-ocr page 48-SlBYbblNA
Pignorafub màmK,nec eritmodtn uUus cor«W» Ploratui, neq; uox triftes diftinild querelM Diuerfdi referecuerum fub no£ie profundd, Tartdred,nigrd,ldnidnte dolore,profundum Cldinorem tollent: atq^ in regione profdud Ter tdntum folnent,quantum fecere malorunt, Jgni defeâi multo:tuin dentibuf omnes Stridente5,mdgnd tdbefcent uiq;,fitiqi, Optandumq; mori dicent,fugiet^ uocanta: üondnmortii enimrequië, nonoÜKhdbebuttt, I^^ultd quidem fruftrd fupreminumind pdtrit Ordbunt:(ed eos tune duertetur dpertè.
ï Seculd nam feptem dedit,ußu uirgine cajld. Ad reßpifcendum,}lgt;dcium,mortdlibui icgrif. Bonorum dlios,qui ius aquum coluere,bonumq;. Et quibui cr pietds, amp;quot;nbsp;mens fuit optimd cordi, Subldtos genij rapidum per fluminis teßum In /nmç» duccnt,fecurdq; munera uit£, Jmmortdlis ubi mdgni uid tritd Tondntis, Eçntibus çr trinis uinum,ldc,melld fcdtebunt: Terrdq; pdr cunólis,non tillis inuid mûris. Aut interfeptiSffruâus feret uberiores Spante fud-.uiflus communis, opesq^ beatit, I^dm neq; pauper ibi,neq; diues, nemo tyranust Hec feruus,nec erit quifquamaiof ue minor' ue, NÖ rfx,«on duilor :fedagét cömuniter omnes' üec iam dicetur,uenit nox,dut ueniet eras. Aut tranßuit heri : nee erunt quos multafatigat
Curd
-ocr page 49-ORACVIzÄ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if
Cura, diei:non ucr,lt;eftta,dutuntntis, hyems^ue: Non nMpt«lt;,nort mors,non emptio,ueniiitio'ue: Non occafMerit,non ortus:namq; creabit iÜe diemlongam.quin hoc ^uo^ conferct idetit lÜe pijs J^cus omnipotens ieternus:abipfis Oratus dabit ex ignis feruoreperenni,, £tgetnituferuare homines: hoçconferet iÜif. legetflcdjiles, lt;eternoqs eximetigni, Perq- fuos dliam in uitam mandabit,eamq; Aeterncim nullo morituris tempore, cdmpo Scilicet Elyßo, longis ^bifluilibus oUi Sunt Acherußddis tctern £ ßagna profunda.
Eheu me miferdm,(]uid me iüo tempore ßetf Q«lt;e demenj omnes peccatis exuperarim, flefcid coniugifdauddnd£ nefcia mentis. Ç}jiinetidm,locuples cum uir meus eßet,egenos Aedibus excluß,feci^ ne fanda fcienter. T« me Seruator tortoribus eripe diris, (^uamlibet infamem,conjfurcatiq; pudoris. Obfccro te porrà pauliffer deßne carmen, Sanae,potens rerum, magni rex maxime regni.
RVRSVS IN SECVNDA PARTE htec inquit.'E.x fcciindo libro de Deo.
A Etitonans,foelix,cceleflis,habësq; Chérubin» Eirmatum,precor ut me plané uera locutani Paulij^er récréés: animo namfeßa fatifco, Sed quid cor iterü quatitur mihi i mës^flagelio . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B J léfa.
-ocr page 50-SrSYbLINA
Jiliiffonis uocem prorumpere cogitur^ontnes » Vt moneatnirurßtf nimirum cunäa projabort
OjiiS Deus effitri mortalibus imperat lt;egris-O homines,(juib.eji diuina in imagineßrin^t Cur temeréerratis,curnon per refla uiarum Vaditis,£terni memores patris omnibus borisf De Dto V«!« er immenfus Deus eft,regnator er unut Aethereus,fef'e conßflens totus in uno, Cun^auidens ß)(us,non afßeäabilis ipße: Quem non htimanifaxo manus ulla,uel aura. Aut eboreartificis fecit,retulit'ue ßgurans: Jpßeßed ipßum feßeclo monßrauit ab omni, Qudq-eü,qui(l; fuit,quiporro deindeßuturus. Cuius namq; Deum mortalis lumina poßunt Cernere i queue ßerent uel uoeë nominis auret» Coelefiis magniq^ Dei,mundumq; regentisi Dmnia qui diëlo fecit,coelumqi, fahtmq;, Et rapidumßolis curßamjunamq^ turnentem, Sidereos ignes,ßolidam magnamq; parentem, Eontes erfluuios,ignem,no{lesq;,diesq;.
j üimirumDeusis ßnxit tetragràmaton Adam, Qui primus fiëius^it,er qui nomine complet Ortus,occaßes,auürum, boreamß rigentem. Jpßehominum folidamßrmäßeciemq; creauit, Jpfe feras fecit,reptiliaq;, at^; uolucres nunc uos non colitis,ßuflraq;,errore pudenda, A nguibus erfeli reuerenter facrificatis, Etßgnis altjs hominum,faxisqi facratis,
Antt
-ocr page 51-o R A C V b A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz 1
Ante profanorum delubroruni oüia ßantes. cbferuate Deu, guij; ejl,quiq; omnia feruat^ Qjii dumfaxorum ßecie gaudetii inani. In Pmuiachri ^on uenit in mentent iudex £ternu-i,^ idem ‘■°*“' Seruator,coelum gui telluremq; creauit. lleuflirps,effiifb qu£gaudes fanguine,praua, impia,uafra,hominu mëdaxgenM,atq- bilingue Inftdiam, dirum,mcechü,fimulachricolarunt, Quorum uefanui flimuluf pr£cordia uexat, Qui ßbi proßiciuntrapiëdo,proh pudor,unii. inauiro»; t^am nemo locuples, habens, impertiet ulli: Uumanü federit prorfum gcnwomne fceleßü. Non erit uüa ßdes penitiK,uidu£q- ßequentes Furtiuo, caufa qu£ßuf, utentur amore.
Sortitaq- uiros conuenta iugalia ßangent.
Sed podtquäRoma Aegyptureget, impcrioq; Trenabit, fummi tumfumma potentia regni Regis inextinëli mortalibiis exorietur. BeChtiÄo. Rex etenim fanâus ueniet,qui totius orbis Omnia fecloruin per tempora ßeptratcnebit. Tuncq; Latinorum non eluëlabilis ira quot;Tres Romain trißi fatorumßamine perdent. Atq; fuis homines perdentur in £dibus omneSf Tum cum de coelo torrens fluet igneus. eheu Ale miferam,quando ueniet lux illa,diesq;
Judicis £terni,magni regisq^Deiq;.
Nwfjc gwid uos urbes ornatis, conflruitisq^ Templis^,ßadijsqs,ßris,ßgnis^ ucl auro. Si qua
-ocr page 52-«8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLblNA
Si qM,uel ärgento ßunt/axo'uc:future Cumßt acerbci dies, ad quam ueniatis oporteb Nii?« «enüt,c«„^oj homines cumnidor olentii Sulphurisafflabit. Verümiam fingulapandam, Ç}i(lt;e mala fint homines pafiuri quafq; p urbes.
LIBER TERTIVS.
Poßea uerbifprogredien!, de impoflort ditmone Antichriflo hoc maxi» me modo loquitur.
1
DeAntichri' fio.
quot;^Auguftinis autem uoluenti'
O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buSannis
Belial,qui celfa cacU'
'm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mina montes,
Qiii mare,quimagnilucentent lampada foils,
Qui dar am lunam,qui fiftet lumine eaffof, iilultaq; figna qttidem faciet mortalibus, at non Ver a,fed error ibi fuberit,falletq; frequentes ¥idos,ele£los,aebrlt;eos,iegccarentes,
At^ alios, nondum quibus eft audita Dei mens. Verum quando Dei prtcdida minacia magni Adaenient,terrasq; petet flammata poteftas Jnflata,exuret 'Belier,hominesq; fuperbos Omnes,quotquot eifuerint perfoedera iundi. Tunc autem mundus manibus muliebribus om ni
In rerum fumma parebit,eisq; regetur. Cum uero uidua in totum regnauerit orbem, Aurum^
-ocr page 53-ORACVbA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»?
Awr«^; j argentuhontinii, quets 'uitd caduca ferru(j^,lt;ésq;,mdrii fdlfdf iadairit in unddt, (eß^ Gmnia tune tnundo uidudta elementd iacebunt: Cum De«ï lethereM calum conuoluet ad infiai* Ltbri, labetnr uariM polm omnis ad imm Terriis,^' pelaguf. rapidui fluetJgneus ingenS Torrenf : uretur teUm, pontutefiydiesq-t Ccelefliscli polus:reru!n rntturd creatd Conuerr€tur,Gr in tnolem purgäbitur unant. t^on iitm hetaglobiictddbuntlumina: non nox, Hec ntdtutinum : nee erunt, quos multdfatigttt Curd,dies:non uer,lt;efl(Ktautumniu,hyems'ue. ludiciumqi Dei m^igni, magnum^; fub teuum, In medium ueniet cunilii bis deni^ faUis,
Deeftinitium*
O liquidas undetSj o Mam deni^ terrant, C^à fol exoriens,c}uà labens aßiicit orbem. Omnia parebuntin mundum rurfus eunti, Propterea primus quod uires nouerit eins.
Sed cum diäa ad remfuerint coUata , minatM Q«« miigni« Dewî eßolim mortalibusittis, Cl^i turrim Affyrijs in finibus tedificarunt, Babd, C«»» CMfKÄfS eademuox effet,ßeUiferum^ Ift cae/»m uellent afcendere,continuoqi immortalis *
flatibus: at uenti magnam fublimeferentes Turrim iecerunt, zr litem conciliarunt
Inter
-ocr page 54-?o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sibyllinä
inter eo5,urbemg; idea Babylona uocarunt. Scd po/iquam cecidit turris,linguieiji fuerunt Vocibus inter [e diuerfis,terra deinceps Totd rcplebatur diuißs reÿbui. inde 'Extitit in terris dectmum mortdlibus Muntf PojîqiMm diluuijs homines perierepriores^ De Satiirno Porro Sdturnus,zir Titan,lapetnsq^, hiftoua, Regnarunt: Cœb quos,z^ Tellure creates
Dixerunt boinines,Terrie Cocliq; uoeantes î^omine,quod cüüos homines uirtute prtcirenL Tres terr£ partes,ut fors cuiufq^ ferebat, Quifq^fuam regnabat habens, certaminenuUOi Adiurarat enim pater, cr diuiferat ttquas Partes. Sed poftquam fenio confeâus obtuit Mortem,turn natisÇuiolata relligione, lureqs iurando)contentio nata,quis omnes inter mortales regis dominetur honerei Pugnaruntq- inter jefc,Saturnus,e::r ipfe Titan, at ^uno,TeÜusq;,Venusq; coronis Caudeiis, cum Veftaq- Ceres, pulchraq^ Dione^ Inter eos litem fedarunt,conqs uocarunt Reges, Gffratres omnes,con(aguineosq^, Pt reliquos eius quoq; (anguinis,atq} parentum. Korum Saturno tribuit fententia regnum, Vtpotequi reliquis forma prteftaret,Gr lt;euoi Verùm Saturnum Titan iurare coegit, Ne natam fobolem nutriret,utipfé Rcgnaret,poflquain Saturnum fata uocajjènt,
Pr^
-ocr page 55-ORACVbA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»t
Prie [enio. Quo.{ fi lt;jujnJo Rhea parturiebât, Titiiiies a.ierMt,(2r injfcula diLtniabjtit PignoTii, quot^uot eràcmatré nutrire finentes fætnineos partus. SedguandotertiusiUe I“««» Adfuit e/ux!W,l«no fuit édita prima.
Hic ubijœmineamfobokm uidere feroces Titanes,ilia ad fe difcefière relira.
Inde marem peperit puerum Khea,continuo^ lupitex In Phrygiam per tresfurtiin dimifit alendum Jurifiurandi conftri3os relligione, Cretenfes:ideoq- lonem J(xere,g»O(ieffet t^'üjfiis. item furtim i^cptunum mifit eôdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncptunus.
Tertius éditas efl Pluto illi,prietereunti T)odonà,undeliquës Eurotadefluit amnis ** fluminis,inc(; maris fitlfas prouoluitur undas Mixtus Perneo, Stygium que nomine dicunt.
Poflquam Titanes autem didicere creatos Saturno pueros, atq; eiusconiuge furtim: Titan colleâis fexaginta undiq; natis, Saturnum uinclis,eius cum coniuge flriilum, Abdidit in terram,cu/lodiuitq; tenebris. Hoc ubi Saturni nati didicere,dueüo Kagno inuaferunt illum,turbaséf; cicrunt. Hmc efi principium belli mortalib.ortum Omnibus: h^c belli mortalibus extat origo. Turn Deus exitio Titanos mifit, ztromne Titanum peri/tgent:s,cx Saturnia proies.
Pofieafurrcxit tandem uoluentibus annis
Aegypti
i
-ocr page 56-51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SÏBYIzLINA
Monarchise. Acgypti regnum. Perfdrum deinde fecutunt elt;i, M.ediïm^;,Aethiopi{^-,dt(]i Af]yrilt;e Babylonis, Deinde ^^ilcedonicuregnu,Aegg^ptiqi rendtum: £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft edRomdnttm. Tuin magnum ucceuolucri
Peéïordpulfduitmihi, prlt;ecepitq; profuri Singuld-.tumprimumfolui Deusinftnuduit (xlt;igt; aocmihi, quot'nüpnthominupoU regndfutii Soiomoni« domus regno primu Solomónidcoget KSnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aftieq; duces, dliMC^ mdrinii
Pluilibut dmbitdâ gentes,Perfdsq;,Phryges^, PamphyloSi Cdres, M.yft)S,LydoSq; fcdtentes Auro.poftGrteci ueniêt diri dtq^ fuperbi.(gfgt;tfi Maccdonicij Deinde Mdcedonilt;e populus domindbitur in' imfaiuat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortdles nube Idceftet,
CoeleüisfedenimprorfumDeus eruet ittum^ Poft hlt;sec imperium regniftuccedet dUus, Kominiim P.xcellens,ducibus multis, ex occiduiq; impetium. Parte mdris, multis quod terris impetitabiti
Pt qudtiet muïtos,Qrregibus omnibus olim Terrorem fdciet-.multis ex urbibus auri Diripiet multum, drgentiq^. deinde per orbcnt Aurumqi drgentumq^ erit,orndmentdq; rurfunii lAortalesq; prementttdndcmq; exifteteorum Cdfus, ut iniufto incipient turgefcere fdftu. Continuoq- in eis fcelerum uis mdgnd uigebit, tJids^ mdri fefe iunget,ftdtuentq; pudendis In luftris pueros-CT erittune temporis ingeni Inter mortdles dnguftid cunâdqs turbdns, .
Cunâd^
-ocr page 57-o R A C V b'A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Cunüiiq- cötundenSiGt replens cun^d malorît, Turpis aiMritite, iniufiarum diuitiarum, in prwiis^- lAacedonljs in finibuâ, atq; inmultKalijs^odiumq; debit, otnnis Jllis procedetfatldda:donect(d ufq;
Ventuinßtdecimum regnum,uigeatq^ poteftM AegyptiregisGrlt;eco dejanguine nati.
Turn demit furgetmdgni prtechtrd Dei gens, Chriftimi. C\ult;i duce mort dies omnes bene uiuere difcend Sed mihi qd menti Deus inijcit hoc quoq; fdrii ÇlUte ^utb-dnteibitt mdld^qua poftremafequé'
Primum fupplicio diuinittis dßicietur (tur^ Titdnes,prolesq- ddbit Sdturnid pcends, Sdturnum tjuonidm uinxit,mdtremcp pudicum. Deinde tyrdnnides inGrteds,reges^;feroces, impuri, tumidi,^ui iurd iugdlidfrangent, , Gmnino prdui.-neq^ idm mortdlibus ulld a' beßo requies.Pbryges dutem funditus émnes Perdentur,uenietq- mdlumillo tempore Troiæ, Çontinuo^i mdlum PerfM mdnet,Pißyriosq;, Gmnëcp Aegyptu,necnonLibyd, Aethiopesq;, Pdinphyliosq^ mdlum fuerit, Cdresq^ moueri, Kortalesq; omnes. fed quorfum ßnguld pdndof Pinitis primis,ndfcentur deinde fecundd Uumduogencri.qud; tandem prima uocabof
Sunt uenturd pifs mdld,qui Solomonia drcu Templdcolunt,hominiiiuüoru fanguinecreti, Quorii progcniê celebrabo,genusq; paternum,
C Et
-ocr page 58-J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sibyllina
Ef cunâuw popit!um:tu uero mente teneto Omni4 irité,ua/er mortali5,callide mentemgt; .
Vrbs erit in terra 'VchaUi
Vrbs erit in terra Vchaldi
Ex quibnsefthominu proles iufti/Jima, femper Queis bona mes cor di eji,et reru cura probaru, îiam neq- decurfum folisdunlt;eue rotantem, Jüec curant ea cju£ per terras magna jeruntur: üec magni Occani rimando qua;rere fundum, îion fternutantun^non prtepetis omina penn^» lion cantatores,uatcs'ue,uenenaue dantes, I4on impoflurasj^'atuorum uentriloquorum:
Cbaldieorum priediéia perafira loquutu^t Aftranecohferuant namfunt hæcomnta falfa. Dementes homines ijUie perfcrutatur in horOSt In re cxercentes animos qua; non iuuat hilum, Quin miferos homines erroresedocuerunt. Ex quo mortales agitât mala multa per orbcM, Vt redisq; uijs, CT luilis rebus aberrent, Atfunt uirtutis cultores, iuHititeq;, Honçy- auaritia;, qua; trifliaplurima confiât iAortaligeneri,beilumq-,famemq- uagantent. Kis modus eft iuflus deme fa per arua,per urbes, Hec noâurna ftbirapiuntper furtauicißim, Capraruni uegreges abigunt,ouium'ue,bouut'. Hec terrte metas uicini fummouet alter, Hec locHples quifiquam diuexatpauperiorem,
Hec
-ocr page 59-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj
Nee uidu^x torijuettfed eis mägis duxilütur, gt;nbsp;Semper fubuenietts oleo,uincq; ciboq-. ‘ nbsp;nbsp;Semper Grin populo jelix,G'diuesegenis,
Pduperibusq; fu£ partem largitur ariüte, Vt }ieri iubet çr laudat diuina Dei lex-, Qui terrain fecit communis ut omnibus eßet.
Çumuero Aegyptum linquet,per iterq-fuauc ifraeiitmim Ex tnbwtMi populus bis fenisconditus ibit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gypto?^
Sub dueibus miß is diuinitus,isq^ columna Jgnita per iter noiltsgradietur opaeæ. Per totuinlp diem nebuhe prteeunte columna, Hhic populo duétor dabitur uir magnus ab iUo Mofes, qüem inuetum propter regina paludem Mofe». Suftulit, nati nutritum nomine dixit.
Hie igitur poflquä populi dux, que Deus extra Aegyptum perduxit,eo peruenit,ubi mons Sina fuit,legem de ctxlo tradidit illi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l.*».
Omnia cumtabulis ßcripliffetiuftaduabus: Ptiuffitßeri Dei«.'cr ß forte quis effet Oui nonparèret,peenas is folueret ipfa Legc,uel human is manibus-.ß forte latèret JAortales,tarnen hic omni ratione pcriret. tecitenim terrain communis ut omnibus eßet. Pedoribusqi bonammentem Deus inßnuauit. Hisfolis fruges tellus créât alma,remittens Ex uno centum, diuinumq; über adtequans. Sed tarnen his etiam ueniet mala peßis,eamq; No« fugientiç^tu delubra decora relinques
C » Et fîif
-ocr page 60-s I B Y L L I N A
Etptgies,(etenimfitnâutibi lincjuere cdmpunt Fatale eft)cr ad Aßyrios duccris, apudq^ Immite! homines natos feruire uidebis, 'Vxoresq;,omnisq; peribit uidîus, opesq;: Omnis plena tui regio terræ^^marisqs. Fiullus erit tjtores quin iüos odcrif.omnis Terra tibi deferta iacebit, çr ara reliéla^ Etmagnidelubra'Dei, muriq; patentes. Omnia confident in humum: janilißima quandtt Aeterniprtecepta Deidementerepellens, Fcedts fieruijlifimulachris : depofitoq-Aeterni diuumqs hominumq; fatoris honore, Atq; metu, generis mortalis figna colebas. Propterea decies fieptem per tempora terra Omnis erit deferta tua,^^ mirabile fanum. Sed bonus exitus hinc et gloria maxima furget. Hoc curanteOeo tibi, mortaliq^.fid ipfe Eegibus augufiis diuiniscrede manendo, Oum tibigenua Deus defefi'a attoÜat in aurais
Tu Dciw é cctlo regêdemittet, isautc (lefitt. Sanguine quofq- homines ,ignisq; probabit in Kegalis quædam tribus eft : genas huius ab omni Peccato plané uacuum dominabitur olim, ïndanratio Jncipietâ^Dei reiiouatam conüruere ædem, Bibyîôms ca Kucquoq^Perfarurexconfiretomnis, ç:y auro, ptiuitatcm. Açreq; fuccurret,ferroq- fercnte laborum.
Eîam Deus ipfe dabit per noilem fomnia fanHat Etrecidiua,uelut fiterant, délabra refurgent,
Vf
-ocr page 61-o R A C V L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if
Vt mihi diuino requieta i carmine mens eli, Qrabam magnum gcnitorem,uis utabeffet. Sed mihi fuggeßit uocem fub peHora rurfum, Perq- omnes terras prtecepit uaticinari, JAentibus ey regumresinßnuare /ùturas. Uocq- mihi priinum meutern dat dicere nunieUf Quantaimmortalis ^abylonijunera conflet, i„Babyion£. illa Qci quoniam magnam populauerit £dem^ Heu eheu hominu genus Aßyriorum, Totamperuadet feeler atam maxima terr am Clades, CT c/iimor uincentum perniciofus, Infultusq; Del nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carminis autor,
Aerius ueniet Babylon tibi namq; faper ne, Defcendetfacris cceli de fedibus inquam Aeternus füror, cx peruertet teq; tuosq;.
Tune eris ut fueras,ceu nunquam nata ßti/Jes. Sanguine tum multo reßlebere,ficut ey ipfa Säguine ßtndedo iußosq^ bonosq^ necafti, (gnu^ Sanguis adhuc quorunuc clamat ad æthera ma'
Te quoq; magna manet clades Aegypte domO' inÆgypt«. Quam tibi uenturä nitquä jferauerts effe.(rum, Ham te per mediam gladius penetrabit acutus, Euenietq; tibi differßo, mors'];, famesq;, Septena regum fub ßirpe.dcinde iacebis. (nes
Hcit tibi Gog,trailus^ IAagog,qui diuidts am lquot; Gogamp; Aethiopum médius: quantas tu fanguinis undas Accipies,p!xnceq; domus dicer is in orbe, fotabit^ nigrum tua rofeida terra cruorem.
C 3 Hf»
-ocr page 62-it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYL-LINA
Heu ttllus:eheu mare, terrdq},gentei Inoeddenti' Gcctdu£-,uobii orietur tempui acerbum. *“■ Vobiiluâandum magnicertaminii æflu, Etgrauii nbsp;nbsp;duri:uobii eft p^rna luetida,
OinnibM,Qrrigida pereundum forte,quàdddè Aeterni magnam grauiter uiolaftii,eamqi Eerratisgrauiter mandiftii dentibw.ergo Terra iftam plenant dejundii ejje uidt bis, (niff QJios peftis'ue,fames ue,et nuininis impctuf oirt Eellaue fuftulerint,atq; implacabilKhoJiis, Omnif terra tibi deferta,urbesq; reli(l£.
Comcti. Soleftibocciduoueriuocitata cometd Stella relucebit, gladij mortalibm index. Et/amis or mortis, prteclarorum^ uirorunt Atq^ ducum interitus magnorum,nobiliumq^. maxima prlt;eterea mortales ftgna monebunt: Altus enim Tanais Mteoticaftagnarelinquet, Eiraq; deprefto fulcos inftndet in alueo Erugi/ero.atfluâuscurfum cohibebit abudans, mbiSryuv. ^“ft^^ barathra,labesq;.ruent hinc oppidamultit Plena uir is: atq; hæc Afta;labentur,iaftis, , Cebre,Pandonie,Colophon,Epbefus ,tiiccea, Antiochid,Tanagra,Sinope,Smyrne,maruf, Europteq- Cyagra,Clituf,Eaftlis,meropea, Antigone, magnefta,mycene,Panthia, Gaza nimis ftxlix, Hierapolis,Aftypalasa. Turn fcito Aegyptimortigenuseftfepropinqua, Tunt melior qui tranfft annus Altxandrinis,
EJf
-ocr page 63-o R A G V K A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy
Ex A/j4 qudnio f ifcepit Rowrf tribututn. VerMin Ajlæ ueniet uel tripla peofnia rurfunt a' Romd, pendet^j iniuria pœnis. Acquot funt italis Afianorumiamulati, 'Viceni toties Afiæ cogenturin oris Pro mer cede graues Itali tolerare labores, innumerasq; pati,uii!iu cum paupere, muh^dt^ O dwro locuples,Koma prognata Latina Virgo tenella^procis multis optata frequenter Pbria, non ullo cum mundo frruaq; nubes. -Sfpe tibi ueOet teneros hera dura capillos, Ptpaenof repetent ad terram flernet ab alto, Ru /m nbsp;nbsp;4 terra fublimem toilet in altum.dc
Mortalis quod erat uitiofa,iniufraqi uita.
Piet arena Samut: Lielut deleta latebit: Piet Aoma ruina : ita digerit omnia fatum. üuUa^ erit Smyrnepereuntismentio uindeXf Sed uitijsqi ducum, çyquot; prauorum conßliorum. * Pax autem tranquilla Afægradictur in oris.. ’Tunc zy erit felix Luropa, çy- fertilis £ther, Annofus, firmiK(tempeftM grandoq. nulla) Cunda ferens.uolucres, reptiliaqs omnia terr£. O foelix,feu uir,ueniet qui tempus ad illud, Seu mulicr,foelixfecurte munere uit£. i^ambona lexomnis coeli flellantis ab oris, lußitia comitante,hommes inuifet,lt;:yuni (Quit nihil ejl homini uti!iui)concordia fana, Atq^ amor,atqf ßdes,et amoris in ho/fite uincla.
C 4 At
-ocr page 64-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S I r Y LL I M A
At mala lex, mordax liuor,dementia, cr irt( IJlortales jugient:fugietuis, pauperiesq^, Ctedes, letiferte lites,cr iurgia dira, turtag- noéliirna,at(i; malu tue temporis omne. DetrimentuAfilt;e fed grande Ulacedonia edet. In Romam, 3; nimis magnus dolor exorietur. Saturai degente notha,feruisq^ creata.
Illa etiam firmam Babylona domabit, amp;• omnis C^uantum fol luftrat,terrte regina uocata Trijiibus, infelix, fatis euer fa peribit, dquot;uwau”quot;^“ ^rrantesqjua compefeet lege nepotes.
C^uin olim uenietnon expeâatus in agros Voelices Aßie, humeros indutus amiilu Purpureo, crudelis homo,importunus,et ardcs^ Pulmine quippe citus ßiitilleuir ante,iugumq; Durit Afiàtotàpremet, er madefada cruorein Terra bibet multum, fada de ciedefluentem.
Hie crant multi iicrfiis itaconfufi.utcx iismillnm pofTcm cliccrc fcntentiam.Hos in hiinc modiim at-cuntpiicrteic ucrbisfolutis conabar.
Sed tamëprorfus euerfum omnê îd/c curauerit, Quorum qutdemgenusipfeuult deperdere. Ex eorundem genere illius genus perdetur. Radieem quidem una dans,qua etià euellet Uiars Exdeccmcornibiis, fcretautem apudjlirpemaliam, Euellet purpureigeneris genitorè pugnatorem, 'pfedfilqs quoritin unanime fatalem mas Corräpiiur. at tunc quids agiuftsiti cornu regnabit
Erit
-ocr page 65-OR AC VLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'
Erû etià frugil'er£ protinus pgnum, Cunt Rhe£ prMum genus in terra fluÜM Aeternii radicib. nuquà fitientib.q^ germinauit, Füditus prorfuin perditum unain noiîefuerit. In urbe Antandro atifeii terræ Neptuni, Qjfam tunt diâabunt cognomen Dorelaon, Antiquie Phrygi£ lachrymofæ nigr£, Prit igitur tempus illud cognomen Septimus Antra terrie dißipabit, ey mania foluet. Signa autem non boni,fed mali nafcctur initium, Ciuilisbeüi triples habebitis anguüiasXguine, Aeneadas autem dans indigent cognatumfan' Quanquârurfus pr^eda hominibus amatoribus
llion,heumißerefco tui:namcrefcetErinnys HeUn». lu SprfrM,/l’fcie ex tmWjfdmrfg,- perenni ^gregium germen,diuexaturaq; gentes Europeatq; Afi£populofas:priecipueq;
Plangores,æüusq; tibi,gemitMC[; datura. Semper,zr ‘eterna fama celebranda nepotunt.
C)j^idà deindefenexfalßorufcriptor,e^ipfant Homerns, Mentitus patriam,nafcetur,lumine captiu ,lUequidem,uerum præclara mente uigebit, Aftringetqi modis carmen pticdulce,duobus Hixtumnominibus:Chioquoq;feipfe uocabit. 4, Hic res Uiacas fcribet,non peut habebunt, Sed clare,uerbiséf; meis utendo,modislt;^.
Primus enim uoluet librorum feripta meorum.
C g is^ •
-ocr page 66-4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
uel in primis ornabit beUigeranteü Hiâora Priamiden,Gr Achillea Petiona, Etrelicfuos etilt;(nt,^uibus e:j res bellica cordi. Qjiin ^aciet diuos illis aßifiere,falfa Gmnino fcribens,homines cum morte caduci U fuerint, c/uorum tantum nuda ofia Çuperfunt^ 'Et quibus ingentem famam dabit llion arnplum^ Sed tarnen alterno resgefias carmine dieet. Et LycitcLocri proiesmaîamultacreabit.
Tequaq- Chalcedon ponti fortitameatunt Angufii, Molægentis populabit alumnus. Et tibijrangetopes onerofias Cyzice pontus. Tu quoq- tune Afia Byzantion armafouebis, Etgemitus etiam accipies,muttumq; cruorem, Altum^ imperium Eyeiæ de uertice monûs, Vndafi recluftc petr£ refonabit hiatu, Honec figna patrum iam cejjèntfatidicorunt. Hv^mu Ktiraça -aiçeiacvliJlo! oii/ti'isicKiiio. Cireum te tumida refonabit Rhyndacut unda. IrtRhodiim. Tu quoq- diu nulli Rhodefubdita,filiafolis, Durabis, multaô; olimpoÜebis opum ui, }mperioq; maris primas eueilatencbis. Prlt;eda tarnen fiudio tandem rapieris amantunt, Ceruicemq; iugo,diues,formofaq^ fubdes. Eydius at motus res Perfidis expoliabit, Europ£q; Afæq;genus pertrifie dolebit. At rex Sidonius, aliorumq; agmina pugn£ In Sâmios. Exitium Samijsconflabunt trifieper tequor.
Sanguine
-ocr page 67-oracwä.
Sanguine terrai fluem rcfonabit in itquord rrfwrrf C£de uiriim. uxores autcni,h'pidlt;e^l; puelltc. Ah lamentjntes jua trijiia damna guerchtur, Froptcr çir occifos, cr natos mortecadentes^ otii-iilcf) iiv'üiÿcv aaaiaii iJü iffliiaii fiâXayya:^ Ef animM hominü ßmul Orcus habebit^ in Tr»Uîf**' AtTrallis uicina Ephe/o fuccußa tremente.
Terra, compoßtos muros,hominumó- labores Tiiruet, ZT latices [ententes terra refundet: Terr ) grauata illos, er fulphuris baurict lt;efluSt Kcgalesq; ßruet Samus ^edes tempore certo,
Italia hoc tibi res eu externomarte juturaefl, inluio»» Sed te ciuilis ( diiiu miferabile)fanguis Affligetjcelebrem nimium^poßti^; pudoris. ïeruida quinetiam recubans libamina propter étixsçdidiH yfjâtasi ivap/ßluiJt ccvtIiv.
Nec tu blanda bonos mater, fed laüefouebis Altrix fæua feras, if erum uir perniciofus Surget ab jtalia. tunc diruta Laodicea Vrbs Carii prteclara, Eydfßlcndetis ad undat, Magnanimi patris luiludefundaftlebis. Aejtus Campanis ingens impendet ab urbes Depopulantefame, zy'longa;ult;emorteparentit rgt;efleta. Cyrnus, Sardoó;, j urentc procella MagniC hyemis,fandoiß Deo/ericte, profunde Mcrgentur,tedisfubgurgite nantibus alto. Eheu ^uàm multas ffonfabitPluto puellas. Intaâas, iuuenes impubes a:ijuorc merjos.
Eheri
-ocr page 68-44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYVblNA
Eheu infantes oppreßos gurgitefalfo
tivtüsyyDÜx iJuxHXi^ctysvos ß«ifiXgt;iiefflt;xfifiu T!/iTM. tarnen baud dumbit temp ore longo Carchedon. Galatis aderit trifliscjuo^luilus.
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tenedo ueniet fuprema,at maxima clades-
Lt Sicyon £ris tinnitu, te^ Corinthe, l'ail •aiâuifj igt;3e(j cÂs ßuijaiTCU àvxét.
Vt requieta mihi diuino à carmine mens ef, , Eccc itcrü ftbnulat magnu mea peilora numen, lAeq; ßttura iubet per terras uaticinari.
,t ^heuPhœnicummarium genus crmulicbre, * Littoreasq; urbes omîtes : nam nuQa manebit Ad lumen jolis^communi in lumine,ucflrùm. Ncc uitiC numerus,nec erit tribus amplitts utta, Iniußam propter linguam,uitamq; nefandam, Quem triuere omîtes référantes ora profana, Tetra^ dixerunt,iitiuftaq;,falfaq; uerba: Et contra magnum regemq;, Deumqs ßetcrunt, Oreq; falfa malo uomuerunt.propter idipfos Cuiiüas terribilis per terras œde domabit. Et mandabit eis Deus heu triüißimafata, Euertens urbes,cr multos funditus arces.
il Crettni. nbsp;nbsp;nbsp;Eheu Creta tibi,mult um dolitura:manet te
clades,pernicie te proflratura perenni. Et teßmantem tota olim terra uidebit, Semper crardentem nunquam te deßnet ignis.
tn Tiincu. Heu tibi Thraca,iugum quoniam feruile fubibis. Cum
-ocr page 69-OR AC V Ix Ä. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î
C»TO Griecos Galatipcrmixti,'Ditr3amdlt;ie^; Va/labuntauidè: tum te tua damna laceßent^ ixtern£qi malumterr£dabi5,accipies^. (âii. Heu tihi Gog^i, ^îlt;lt;gogfx ordine cuK' inGog.
Ango'.ttbt qaatmalaputa propinquât: Klulta etiam Vyciægenti, M.yfiec[;,Phrygumq;, Vamphyliæ'qi cadetgentis,Lydiq;frequêtet,(eft Klauriq;, Aethiopesq;, et quoru barbara lingutt Cappadoces,Arabes(y:quid autem ßngula pàdo? Qttofquot enimgêtei ucrfantur inorbe,tremen Omnib.immittet cladê 'Deus iüe fupremiM. (data
Barbara gens uerô cum Græcos aggredietur, Gneei»«»-Multaquidem capita extirpabit leâa uirorum, Multos balantes hominum corrumpet opimos^ Muloruq; gregeSiCrequorüarmenta,boum^;, Jnfandoq; domos elegantes igné cremabunt, Multaq; diuerfum ducent captiuafub orbem Corpora ui, molles pueras,cinâosq; parentes Bx tbalamis, pedibus teneris quos ante iacentet Cernent in uinclis (conßringet barbarus hoftis) Omnia dura pati:nec erit tarnen uHa potejios Slt;euum peÜendi bcüum,uitamqi tuende Cernent diuitijs hoftem,rebusqi ßuentem Omnibus ipforum,trepidigenibits^ trementes, Btfugient unum centu,per eiimq; peribunt: Quinq; autem magnü fuperabuntagmen, cy iUi Turpiter utentur pugna,trilliq^ tumultu, Ltetitiain^ f€renthofli,Grtecisq; dolorcnt.
Et
-ocr page 70-SIBYLLINA
Et feruile iugltnt portabit Gr^ecia totd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cuniid firn uitangent hoinines^bellum^; Iites^i» quot;Et fuperuni caelum diuinitus lt;ere rigebit, i^ec pluuijs uÜis madefiet ferrea terra.
Poß eamortalesomncsmiferabileflebunt uaßari,nec ar ariër arua^ßriq;.
Et mala multa dabit call terneq; creator, Ateji honiinum ßet pars tertiafola fuperfleS.
AdGxxco»* nbsp;nbsp;GrtcciaprincipibM quidfidis morte cadudf)
Vltimaquos leti non eß euadere fata{ Quorfuin defunilis donaria uana reponisi Quid'ue litasßatuisi quis te malus error ad ißit lAentis agit,magnilinquentem numinis ora I Accipere omniparens nomè numevq; memento, làitle anniatq; alite funt pëthecatötades,cxquo Crlt;ecorum reges regnum tenuere fuperbi, Quimala mortales docuerunt primamagi^h Tot ßmulachra deumßatuentes luce carentunti Ex quibus effcdlum eß ut tam fapiatis inane. Verum quandoDei magni uos ira laceß~et, tunc agnoßetis conßgt;edum numinis alti. Atq; omnes animie mortales multagemenAs, in calum redd manibus fublimc fupinis, Eegis opem magni incipient orare uocantes, Qjtterereq;,ecquis eos tanta deßendat ab ira.
Hoc quoq; dilcêdu,et mcmori tibi mëtetenen Eitnera uoluendis annis ßnt quanta futura, (du,-Cr£ciaquando boucs,Qrtauros ctedet opimosi
Ai
-ocr page 71-ORACVL-A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,
A(ï mdgni'q^ riei templum libamind püet, ^ffttgiet cteperum bellum,pefl:emqj mctuin^;^ Etieruilc iugiim tdtiJein ceruice npeliet. Se-{tamèimpia/Hrpi hominu iüucufq; uigebit^ Dunt finem hoe capiat tempta fatale,dies Non uos quippe Deo Itbaîfitis ante, perada Omnia guàm lueritit,ftatuetlt;juiecunq; uoluntat Certa Dei, fieri qu£ prorfuin cuda neeeßeeü. Tunc bonttnu tandem furgetgès facra pioru,
Çiui præceptd Dei rctinentes mente fapremi, ChnlH»» Eius honorabunt caßo libamine templum. Et fuffiminibiii. cædetur cy'hojiia multa^ Et tduri pingues, arics quoq; multtis,oues^ Primigeno partit ndt£,cum pinguibus agtiK^ ÇlU£fanâé magna procurabuntur in ara, Sortitiq; æqiias parte!,ex lege fupremi, Opptda felices habitabttnt,iruaq; læta.
At nates pr£crnnt,qaos immortalis honorât, Ottiq-bonum portâtcunâis mortaltbui ingës: Sohs quippe dettsfanum donauit habere Conßliumfip fidemq;,bonàq- in peilore mente, Nec uero uanis erroribus ulla labor is Humanimonimentacolunt ,aitt tere uelauro Cufa,ueldrgento fimulachra,uel intereuntum Ligno, uel faxo finHorum figna deorum, Aut crctlt;lt; aut minio uiuos in imagine uultus, Qjtdlia flultitia mortales mentis adorant: Yerùm protcndunt cafias adßdera palmM,
Ex leäo-^
-ocr page 72-s r B Y b b IJST A
Antiochus.
♦*
Ex leHoq- manus[urgentes manc repurgant Semper aqud, atq; Deu qui femper magnus,hô Aeternu:poflqucpitres,miitresq;.deinde(norùt Ante omnes homines (aniîi meminere cubilK: Üec maribus pueris fceleratc congrediuntur, Sicut T?hoenices,Aegyptusq-,iitq; L4tini, trugiferensq^ alijs cuin multis Gracia terfis, Per)js,çy Galdtis,Aßanisq; omnibus, almsun Aeterni legem qui contempfere Tonantis, Pro qua re Deus in mor tales fteuiet omnes, immittetq; famem, plangores, bella, malÜrent, Peüem, perniciem,lachrymas,triftesq- dolores: Aeternum quoniam fanile decor are parentein i^olentes,hominumgeneris fimulachra colebat Paâa manu,ßupidi:in rupes quæ iaéla cauatos lÄortales abdent,magnocogente pudore. Cum nouus Aegypti rexfeptimus imperitabit in propria terra, de Griecis annumerandus, Cui Macedo imperio doininabitur imperiofus^ Px Aßaq; aquila: uenietrex magnus ad inßar, Ardens,qui terra peditumq^ equituq; cateruis Obducet,qui cunila malis labefaéîa replebit. Et regnum Aegypti proßernet,cr omnia fecunt Aßgt;ortans,uaßum difcedet priedo per æquor, Tumq^ genufledlent albumregiq;, Deoq^ Magno immortaliper terras omniparentes^ Etfjbrefaüa manu conßdentomnia flammis.
Tune Deus humanis concedetgaudia magna, Terra^
-ocr page 73-ORACVLA.
Tcrrlt;t j;, cr arboreie ftirpes, pecuäu^; caterute Innumcrte tierosfruäui mortalibuf edent, Vinumjdulceq; mel,niueü lac, cjuodqi uel inter Omnia frumentum mortales adiuuat lt;egro$^ Sed tu mortalis, uerfuta mente,malaq-, Admonltio Holi diuitijs nimis inuigilare,fed iüii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homme«,
l.lißls,conuerfus numen placare memento Et mailare Deo taurorum corpora centum, Primigenosé^ agnos,capraiq; uolantibuihorif^ Ou£re Deifacilem a:terni placandofauorem. Oui folus Deus ejl,nec quifqua efl alter ab ipfo, • iuflitiam colito,nuUiq;iniuriws efto.
Immortalis enim iubet b£c mortalibus cegris.
TuMcró magni uitato numinis iram.
Turn cum mortales omnes pctet exitialii Ttmt cMv EcyïtSjCr horribili poenarumjirage prcmentur, Et regem capiet rex,tcrramq; auferet iÜi: Ètgens delebitgentem, populosq^ dynaftte, Diuerfasq; duces omnes fuga pellet in oras, Mutabit^ homines tclliK,cr barbara totos Gr£corum pingues agros populata poteßas
I Tollet diuitias,z:r natafeditione ipß inter fefc contcndent,fcilicet aurum Propter GT argentu(tantumalefuadamalorunt Cogit auaritiaßnq; alienis finibus omnes nullis claudentur tumulis,inhumataqi ßeuis Corpora uulturibus linquent lanianda,ferisq;^ tailaqs nbsp;nbsp;fuerint hiec omnia funditus,ingens
D ReüiquiM
-ocr page 74-'(O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8IBYLLINA
fielli(jui(is teßui confumet luce carentunt, Semina nee prorfum capiet,nec arabitur tpfd, Jnfelix hominum tefians fcelus exitiale. *
Temporelonginquo multis uoluentibus antUf Peltoi O‘clypeos,gielfos, diuerfaq-tela. Nec dequercetis lignum feindetur ad ignent^
Et tunc foie Deus regem demittet ab alto. Qui totam terram diris recreabit ab armif, ■Oceißs aliis,aliis infoederaiun£lis. Nec »cro propria dißonet is omnia mente, Sed laudanda Dei magni décréta fecutus-Atq^ iterum magni florebit amata Dei gens Diuitijs, auro at^; argento,purpurcoc^ Ornatu : tellus^; parensgaudebit,cr tequor. Plena bonis: etiamq- inter fe fcruere reges Incipient ira, méditantescordenefanda. Inuidia nihil eß peius mortalibus o'gris. Sed crebri terram gentiles rurfuseandem Inuadent reges, letißbifataferentes. fjamq^ Dei magni tentabunt dcpopulari Sacra,uirosq; bonos:cum fines ingredienlur Circum urbemreges peruerfifacrificabunt, Quifqs fui folij dominus, populi^ rebellis. At Deus ingentiadfccordemuoceloquetur Et tardum populum cunäum,iuflasq; repofeet judiciopocnas, magnus,dfxtraq; peribunt Omnes ieterna,cr ccelo labentur ab alto in terram ardentes enfeSjUenient^ corufeæ
Lampa-
-ocr page 75-OK AC VL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9
L4»ip4(fft in medios hominesßgt;ledore micates^ A.t terYa omniparenS'illis perculfa diebus î^tminis teterni dextra,pifcesqi marini, Terreftresq; jer£ omies, et genus omne uolutüf HuiHun£^; omnes animæ, maria omnia, uultum Merni horrefcent,exalbefcentq- timoré, iUc fedimmanes, excelfa cacuinina,montes KumpetjCteruleiq; Erebi domus ima patebit, Excelfts uero putefcentmontibus antra, Plena cadaueribu5:manabuntfanguine cautes: Omnia complebunt torrentia flumina campos. At mwroî cmnes hominu, ejuibus improba meni Vafla ruina trabet,quia legem tudicium^ (c/f* Nepittere Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inppienter
Haflas facratam cuniii uibraftis in a:dem. Omnes ergo Oeus beüo multabit,e^ enfe, undanti pluuia : turn fulphur ab alto^.
Et lapis in denfa, perniceq; grandine,coelo Ocpluet,ç^leto perimentur quadrupedantes, * , Turn Deus £ternusnofcetur, qui facit iSa. nbsp;nbsp;nbsp;gt;
j Eletus cr immenfam terrain,clamoré^ cadentunt ! Replebit, tacitiq; omnes manante lucntur Sanguine, nec tellus ilia de flrage cruorent
I Non bibet,explcbi;^ jeras caro dilaniata.
, ipfemihiDeus hiccdedit omniauaticinari, j Magnus et ieternus,quiquoduclmêtereponit, ; E^onfieriprorfusnequit,ercontingerefincm: « I Eianiq^DeinefcitmentiriJfiritusorbi.
L . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D * inkreA
-ocr page 76-y» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InteredtnägniproiesfecuraTonantii
fcScK«.quot; Circum tedem uiuent,^' lætabuntur in illiît creator eritCqui iudicat omnia iufte^ Cmniaqui [olus pr inceps regit)autor eorum» Solus enimpr tekens claudet munimine tutos, Ardentiq;, uelutmuro.circundabitigne. Ergo urbes nuUo bcÜo,fedesq; tenebunt, Quando nuüa manus belli premetûpfa fed illot Aeterni armipotens defendet dexter a fanâi. Tune omnes pariser fabïltur et infulce, et urbes. Quanto illos adamet Deus immortalis amore, Omniaquippe quibuscertent prode/fe iuuando Auxilijs,coelum, rapidus fol,ipfaq- luna.
Kcimtas ut Atkrrrf omniparens tremefiet têporeiniHo. fidu». quot;nbsp;Turn duld incipient meditari carmine laudes.
H«c omnes, poßtis genibus,ßmul ore precemur Aeternum, magnumq; Deum,regêq^ perennem-Ad facra mittamus, folus quando ellepotens eß, Supremi^ Dei legemßmul excutiamus, Qji£ fola in toto pollet iuflißima mundo. At nos teterna errantes à lege Tonantis, tJiorte caducorum ßatuas,crßgna uirorum, l^umina fada manu,fatui ornabamus honore. Eia age diuino in populo per teda domorum Suppliciter rerum obledemus laude parentel». Armaperextenfam relegentes hoßica terrain, Eer feptem longos annis uertentibus orbes, Eelteis,^ clypeos,^alelt;(s,diutrfa^ tela.
Tant
-ocr page 77-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft
Tim mukös t(rcus,haÜM,celeresq;
Nftt de querceto lignum (cindatur ad ignem.
Sed fatis eft tandë: iam deßne Gr£ciafaftum, Deum £ternü magnüq; precerc memento^ f/iitte et in hanc urhë populu cöfulta petentem, Qjti de facrata efi magni teUure Tonantis. 'IüeCamarinamdgita:nam prteftat nonagkarL Pardalin c ledo, ne nancißare malam rem. Comprime te, tumido neu tantu corde fuperbi, Vt nihil indubites durum certamen inire. Sed magnum uenerare De«,quo participes ha:c, Cumfinem hoe capiet tempusfatale,diesq;, ludiciumq; Dei mortaliapeëlora magnum Aeterni,magno imperia cogente/ubibunt. Ham terra omniparens fruges mortalibus almlt;ts Edetinexhau/iaf,olei,uiniq;,cibiq;, Dulciaq; ex alto ccelo rorantia mella, Arboreos fruëlus,nitidas pecudesq;,bouesq;t Agnos, atq^ agnas pingues,hlt;xdos^ caprarum^ Et ntKeo fortteï erumpent laëlefuaues.
Oppida plena bonis, et pinguid culta uigebunt, Nec glddios metuet,nec belli terr a tumultus, Nee tremefaëla gemet nutanti pondéré tellus. Plee bellum, nee eritfentorufqudlor dgrorum^ Aut fdmis,dut fruges uaftdntis gradinis horror. Verum pdx terris florebit in omnibus altd’. Ad metas^ dati regem rex diliget aui, oCmmunem^ Deus toto componet in orbe
D gt;nbsp;Aeteff
-ocr page 78-;S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, S IB Y LL I-N A
Acte ynM legem,cali quifident torquet. dUd quicguidfacient mortale! lance librahit. îlt;i«)« folM Deus eß, neßcit habere fecundunt. Ipfe kominum uires immanes igne cremabit, : SedmeapeâoribusUellrif conjulta tenentes Viuentem colite, er cultui uitate ne}^andos, Confußumq- maris leäumßge,adulteriumq;. Enutri proprios natos,occidere noli.
^am Dem teternm peccantes opprimetira. Tunc aufem regnum tempus componet in omne }ncundos homines, fanäa cum lege piorum Donauit gentcm,queis terra pandere cundis T‘romißt,portmq; beatorum orbis,er omnem Lietitiam,mentemq; lt;eterna,cr gaudiafempcf Tgt;uratura.)erent er thus, er ntunera larga Omnibus ex terris ad magnißana Tonantis.(eß, Nee «enlwro hominum generi domus ulia ßitura Prieter ßduhomine que datDcus,ad uenerandü. üamq; Deo dicent hominesgenitore crealum, Omnes er campi caUes, er littora dura, ^tcelß montes,erflt;euafluenta proßendi
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tunc pedibusq; dabunt ßaci'es, remisq^ meatus.
Paxetenim terra peragrabit fumma bonorum, ^tgladios tollent ajflati numine uates, Vt qui iura dabunt,reges mortalibus lequi, Diuitijsq- homines iuflis potientur, habebit Judicium quoniam magnus Deus,imperiumq;.
AJeectefii. Gefiilætapuella,ttbi itamgaudia femper ,
Duraturi
-ocr page 79-ORACVLA.
Durdturd dédit cœli territ^ credtor. In te habitdturui:tibi lux tcternd mdnebit: Cumg; lupifdgni per montesgrdmind cdrptnt, Permixticj; /imul pdrdi pd,fcentur,Gr hoedt. Cum uitulis urft degent, drmentd [equentes, Curniuorufóji leo prjefepid cdrpet uti bos. Et pueri infdntes eolubros in uinculd mittent, Terrebitq; ferds in terris debile corpus. Cum pueris cdpiëtfomnos in noéle drdcones, Nec Itedét, quonid DominCmdnusobtegetiUos.
Signdtibiuero die dm cldrißimd,per qutc Omnid cum terris /int perßeien dd uidebis. Cum uifißierint cœli HeBantis in oris i^odurniglddij, cafus dd /olis zx ortus, Puluis Ó coelo terr dm defeendet in omnetft Protinus,z^ medio curfu lux dured [olem DeferetjCr terrdm fùlgenti lumine lund, Sdnguineis guttis üilldntibus, irrddidbit, Signdj} fdXd ddbuntfCr in altd prielid nube Cernetis peditumq;equitumq;,fondntib. duris^ Qudli uendtites prteddsclamorefdtigdnt: Hancfinem belli faciet Deus incoldcacli. Sedmdgno regidecet omnes fdcrijicdre. Uiccfunt qu£ moneo Affyrid Eabylone ^feëtd, In Gr£cos ignis mißus,ßtndticd,cunilis Exponens diuindDeiprdcßgnißcatd * Kortdli ut generi diuiiid ænigmdtd pdndam, Ettdmenex dlidpdtridme Gruecid dicit.
Sibylljegv nus.
si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
Ex 'E.rythrd ndtdm,poßtiä; pudork at illi ^atreferent Circe, Gnofto me pâtre Sihyüantt infdndm,falfdm:fed cunilis deniq^ fadis, Turn Celebris uobis ero: nec me dixerit uUus Amplius infdnam,fed uatem numine plenam. Qui Deus oftendit gutecunq; parentihis idem Ante meis,^^ ejUteßierint, quceßntg; ßiturd, Qmniäperdocuit, meutern ueracibus implens, Vt mortale genus(uenturdq;,qu£q; fuerunt, Pdndens)ddmoneam.ßquidem cum dilueretur lAundus dquis,cu uir folus probus exuperauit Qtiidà,quë per aquas uexit domus erutafyluis, P.t pecudes,et aues, rurßim impleretur ut orbis, nus ego nur US, eius item deßanguine nata, Cui prima acciderunt, poflrema oflëfd fuerunt, Haólenusoremeo uera omnidproditafunto.
LIBER Q,VARTVS.
DcDfo, çy diucrßs regioni» bus acinßdis.
Vdigens Aߣ nimis,Europlt;t^ j fuperbd,
i; Biec qu£ mellifono uerißima ud I ticinari
ij Cireparo,noflro diilatd i numi'
ne magno:
Hon oracld quidem dantis mendacta Phoebi, DtPh«bo. QjiemdixereDeum,quemfdlfo nomineuatis
Vont
-ocr page 81-ORACVLA.
Vmï ti^eUiirunt homines,fed numînem^gno flinteDeiy^uchonhominH manns ulladolauU De De» MHtw dßimilemfignis,fixoq; politis, IJec domus eJi olli,fdxum nee in tede ftcratum, Voce citrens,furdum,mortdlibus exitiofum: Sed quein de terrd mortali lumine non eJi Cernere,metiriq; manu,neq-fingere taélunt, Omnes gui cernens,4 nuilo cernitur ipfe. Cuius in imperia nox efi tenebrcfit,dies^, Lunct^,fideraq-,çr fofpifcofumj; projundum, Telluf,cr fluuij,}ontesqs perenne fcatentes, Arboreifa:tus,uitcs, animdliii,oliu£. aie mihiuerberibus mente qudtit acribus intus, Vttum qu£ nuc funt,tu qu£ uentura trahuntur, a' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jomcc iam uenerit a:uuni
Kortali generi referam certijfima.namq;
Jpfe mihi pandens narrauit cunda.fed audi Omnia tu populus,dicitqua!cunq; SibyUa, quot;Veridiciu fanéio fundens ex ore loquelas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
helices hominum Uli uerfabuntur in orbe, Quilaudare Deifupremi numen amabunt Ante cibum cr potum,freti pietatis amore: Omnia qui uifu templa auertentur,zr ar ax, quot;Ex lapidum uanas Hupidorum pondéré moles, Sacrifico fxdas animantum,quadrupedumq; Sanguine : fu/ficientq; Dei decus unius ingens, aec diram facient c£dem:ne^ lucra parabunt Grandia per furtum,qu£ funt deterrima plané:
D J Nec
-ocr page 82-î» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s I B Y L LIN A
Nec uctitum altering cupient fceäare cubile:
' lAdfculd nec turpi maculdbunt corpord td£iu.
horum moresq; pios,uitlt;eqi tenorein (e/t: Kdudùnitdbüturreliqui, quibus itnprobamettt Sed tetris ittos fdnnis,rifuqi fequentes, Affingent illis dementes crimind fdlfd, Crudelesjpß qu£cunq- nefandd patrdrint. Omne hominugenus eft monitis accredere durUi Sed cumiudicium idm tandem ueneritorbis^ Cenfebitq; pios homines Deusipft,mdlosq;, Atq; malos rurfumtenebrasdetrudetadimas: Turn demumnoftentquàm ftagitiofa patrarint-Terra pqs autem nutrix habitanda manebit, tidnte Deo fldtum,uitam^ui{iumq;, fed h tec funi In decimo penitus feclo omnia perficienda. NKfic dutem à primo feclo uentura recludam.
» Principià Affÿrij mortalib.imperitabunt ^gt;^gt;^^bus,lt;etates^ tenebunt imperio fex, Ex quo coeleftisfieuM ob numinis iras. Terras atq^ homines omnes, urbesq;, profundu Obruit tequor dquis,ex eluuioneredundatis.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuoslAeditollenttumidi,foliumq: tenebunt,
Mtiiotwn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r gt;
Bina qutbus tdntum precedent Jecuia rerun/. Kox eritin medio /fado tenebrofadiei, Aftrdq- deficientca-los,cr lunaglobofa, Et tellus mdgni motus concuffa tremore Vrbes euertet multas,hominumq; labor es, Emergentmttrisfundo tuncinfula: ab into.
EupkrO'
-ocr page 83-oracvla.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y«»
Euphrates fed cum manabit fanguine magnusgt; Turn Medi cr Perfe belli certamineduro Pcrftrnm. Confligent, ibi Perßs uincentibus haßis Diffitgient Medi Tigris trans altafluenta. Fiet er in mundo Perfarum fumma poteßat, Aetas una quibus poßtaefißne principe felix. Exi^leiit crquas homines odere, malæ res, Confliâus, ctedesq;,fugieqs,cr feditiones, Excifte'qs dabunt arces urbesq; ruinas, Grlt;ecia cum planic tranabit ad Hellejfontum, Ettriftes Aßee faflußrethorrida clades.
Deinde per Aegyptumglebofam,frugißramqi, Prugum inimica fames totis graffabitur annis Vigintixum nefcioquo fubter folaterric 'Hilus arißarum pater abdet nigra fluenta‘
tn Grtecos autem ducct rex magn us in armis Xcrxes. ExAßainnumerasnaues,folusqsliquentes Per fluilus pedibus,per terras natiibus ibit.
QnembelloprofugumacdpietmrerabilisAßs-. x Siciliam uero mifcrandam, funditus omnem, In SioiUam.
tgneus exurettorrës,immanibus Aetnæ Euomitus flammis,e^ maxima corruet altis Eludibus abforpta urbs. aget et difcordia Grie^ Atcj; inter fefe bellis immanefurentes fcoî. Multas excindent urbes,multoscj; necabunt, Cum tarnen inter eos anceps uidoria ludet.
Sed cum procedet decimum mortalibus lt;euum, TumPcrfieferuile iugum^, metum^ fubibunt.
Porro
-ocr page 84-SIBYLLINA
Por^o ante fceptrîi'Macedo cum uiâor habebit, ;tMas.r.- fhebis adueniettindemexpugnatiotriflis, Ind- Tyro degent Cares, Tyrijq- peribunb Tota^; littoreU Samuf obducetur arenis. kt T)elus,non iam Delus,delcbitur omnis. lût Babylon ingens uifu,certamine parua, lUoenibusah nimiumfidens^f^espalcet inanes^ Baélracolet Macedo :qui uero Baéira tenebuntt Et Sufas,fugient in Greecos protinus omnes-
* liquida cum Pyramus Und^i Adfacram littus profundens infulam adibit. Concidetcy Sybaris,Gr Cyzicus,oppida quando Eabentur magno terra feruente tremore. Et Ahodijs clades uenietpo/lrema,fed ingens-Hec femper Macedo dominabitur, occiduum^ ttiiix iinpc- Surget ab italia bellum, cui fibditus orbis Sab det coUa,iugis ttalis feruire coaäus, Procumbent^; tute Carthago fitnditus arces-Teq; olim motus,infelix Laodicea, Pronam confternet,rurfumqi reponetinurbem-Tu quoq; tecaptam miferanda Corinthe uidebis, G Eybiæ pingues agri,te terra tremifeens Pronam Jparget humi, cupiesq; agitata cadendo 5 Qucererediuerfasfùgiensyuelutaduena, terras. Armenia tibi uis inilat feruilis ab ipfa Jtalia, magnam qua; numinis eruet ædem. Sed cumftultitiafreti,pietate repulfa, Jnfandas facient ctedes -as^iviui/
Tunt
-ocr page 85-ORÄCVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A
Tunc ex Ifuliu rex tanquitm transfuge, mugnui, Nao. PcrrfitiMjEwpJjrrffw ßigiet trans perfidus amnentt Cum fcelus infandum patrarit, matre necata: Multa^ pr£terea,}nanibus confifus iniquis. 'Etcircumfcicrum Komanum[anguine multi Taedabunt terrain,patrios cum /ugerit iUe
Trans fines. Syriam uero Komanus adibit Vtrptttinva, 'Bellator,qui cum delubra cremauerit igni, Imbuet horrendam multorum ctedibm haftanit Et ludieorum latos populabitur agros.
Tuncidem motus perdet Salamina, Paphu^t C«i?t circumfiifa Cyprus turbabitur unda. Plammafedltalicopofiquamfuccenfafitrore, infüjduobu. In caelum magno torrens ardore feretur, uenibus muj urbes multas, hommesfi necMt^
Aetheraq; implebitfitligomulta, cinisq-, Etminiofimilesgutt^labenturabalto, Tunc nofcendauenitcoeleftis numinisira. Immeritumquoniam genus occiderepiorum. Tuncc^ inoccafiimuenient certaminabeÜi Surgentis,pro[ugusq. uibrata magnus in hafta Komanus multis traieélo Euphrate cateruis. Infaelix iamnonurbem te Antiochia uocabunt, Stultitiam propter Italis labêrefub haftis. Et Seyrumperdet tunc pefiis, cr afiiera pugna^ Heu Cy pre infaelix,te teinpeflatibus adam Jadabit ualidis uafti maris unda proceÜis. Afi Afia uenietpermagna opulentia,quando
Q«c
-ocr page 86-Sts Y LEI NA
Qi^ Tiberi^ Qtilt;tfublata domo prædiuiteEoma recon dit, Ncîoprodc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tli‘1 indequidem præfiabit duplice fumma.
gif.
At uaßans urbes Mieandri adfluminis undas.
Qjj-e funt turritie per pulchræ depoputdbit Dim fames, flttiïiK atros Meander ut abdct. Verumcjuandofidemimpietof humanafigariti Audaces^ homines, uitam uiuendo fcelejtam, Jmproba crudeles facient, inpandaj^ multa: 'Nee mo(/ö iuflorum rationem nullus habebit, Sed perdent omîtes uefana mente fiirentes, 'Læti flagitiis,manuuméj; eruore madentes: Vunc non iam lentus euiquà Deus ejfe putetur, : Sedgenus humanumcunélum di/ferdere magno ^'’horaijKs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ahuosreßpifciteftulti
tlt;\ortales,magnumß Deum irritare cauete, Vonite fedgladios,gemitus ,'ciedcs^;, nefas^; Et totum fluuio corpus merfate perenni. Turn manibus paßis ad ßdera,prietcritorum Pofeite fadorum uenlam, fanateq- fadis Impiafaâa pijs: nam ßc Deus ipfe uicißim Conßlium uertet,neq- uos excindet,^^irain Sedabit rurfum,ß uos modo mente coletis, lt;Xua nil gratins eß i[li,pietatis amorem. Sin autem mihi non credetis, ey- impietate Capti, cunäa malis hæc auribus accipietif, Igiuflagrabit mundus, ßgnum^ dabunt hac: E'ifes atq^tuba: ßmul,ej' fole exoriente Terribilemfonitum, mugitiimjs audiet omnif
-ocr page 87-ORACVLA.
fÄttndut,^ exurct temm omné torridut ignif^ Hine genus humänü poftqui delerit, er omftet Vrbes erfluuios cxulJerit^atq; profundum, Omniu fient hæc mixtusfuliginepuluis. Omnia fed po/iqua in cineres coÜapfa iacebÜf^
Deus obruerit tantum qui accenderat ignentf feinere: orbem tune iterum Deus ipft Qjii uero impietate *
Pecearint, iterum inieila tellure tegentur.
•Contra iterum in terris uiuent pietatis amici, Ipfis dante Deo flatum,uitamqi, cibumq^. Offnes multum debere putabunt,
•O nimiumfelix,ueniet qui tempus ad illud^
VIBER CtVINTVS.
Vncdicenda mihi îugubriatent' pora,fama
Clara l^tinorum, qui poft tellure repoftos.
Aegypti reges, habituros proxi-
ma régna,
ÄloCänder«
Poftciuem Peiles,oriens cui paruit omnis, Diues er occafusdomitori,quemq; Pbilippo Keftituit Babylon,demonftrauitq; putatum Ammonis falfa toutsortumftminefama: Afftraci exiftent deftirpe er fanguine creti. Author erit quorum qui Traite dififidit ignés. Poftreges autemmultas,er hellipotentes, ^Pofi^
Aeneas,
| ||||||||||||||
«•ihiOthc Sed non eße deunt tandem Deus arguet ipß. |
Vitclltut. |
Po fl guem tres reges àfcfe alterna peribunt. Bine |
OKÄCVLA.
tîirtc ueniet ijuidam magnui, c^for^; malorum, vefpißmus. ÇXucm notaper/picue decies feptcna docebit.
ViluKdfthuiuifnota quem trieeßnu mon/lrdt, T““®-Auferet imperium'.pojiquemjdtile tenebit linperiu, nuincriquem qudrtiUttcrdßgMt.(bit. nine quinquagenu numeru uirhoneflui habe-Qnemfequitur,cuidtttnotdtriccnarid nomen, Gdllui moittiiMguf, properäs orienta ad arma. Trifte nec effiigietfatum, feffttsq;,idcensq;, M.ortu'M externa tcélu^ tellure premetur, tloris de uento uocitati nomen habente.
Poft hunc argento galeatuf, nomine ponti nbsp;nbsp;Ädnanuji
Diflui, regnabif.uir is optimus,omnia nefeet.
Atq; h£c,c^ruleis fubte inftgnite capiUis Qptime, ftibq; tuis excellentiftime ramis Omnia tempora erut. tres rerufumma tenebut, Omnibus Oi tandem potietur tertius ille.
Torqueor infelix,dum triftia fata recordor iftdi arnica ego, qua; diuina oracula pando. . * Principio circum ima tu£ lacbrymabilis ledis M£nades augebunt:atCß in manibus fceleratis * Vna dies ueniet cum tota feretur in arua Ad fexatq; decern cubitos Aegyptia !^ilus, Abluat ut terrain omnem, mortalesq- rigentur, Pt decor, nbsp;nbsp;terr£ facies Jfeciofa ftlebit. (bis:
1 JAemphi uicè Aegypti muitu lachrymofa dole' In Mem' ' K am prius imperio terræ dominata potente ties uihs,uti de coelo clamet ipfe
E FK/minetK
-ocr page 90-66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLIN A
Fulmineu! magna uoce:o fortißima lAentphi, olim mortales inter celebrata fuperbe, Infortunaia lerumnofaq^flebis, utalta Jmmortale^Deicognofcas numenin£thra. Taflut ubi tuuf efl,homines tumidißimiM interi In natos etenm quoniam diuinitus unéîos Eî bacchata meos,iiiüisqs immitis inique Vßa, bonis^ uiris : ideo pro talibusaufls Talis habenda tibi ueflis,poenieq; luendte. Jam tibi non inter ßedes erit uÜa beatos.
Ex rf/îrw es lapßa, nefas tibi ßcandere caelum. Vailenus Aegypto Oeus ha;c me dicere iußit Tempus adextremu, quogès humanaßutura efl Peßima,fed durantq;,maliq; malucpperiuntur, iram immortalcoeleflis er altitonantis, Pro^j Deo lapides er fiila animaliit multa Pelligione colunt,trepidi,diuerßaq‘t quorum Ùon ullus fermo,mens nuUa, auditio nuUa efl. Singula nec mihi ßas uerbis flmulachrareßerre lAortali fabricata manu, quos namq^ creauit Kumanæ^ manus labor,ac induflria mentis, Accepere deos,flulti,ßaxo'ue,uel auro, Aere,uel argento ßa{los,ligno'ue dolatos, Pxanimos, furdos,conflatos ignis in æftUi Pecerunt illis fruHra *
Opprimitur Thmuis et '2Couis:confilium^ Hercules atq; iouisfrangetur ,Mercurijq} Te quoq^ Alexandrea altrix Celebris *
Hon
-ocr page 91-o R A C V L A.
Non cablet bellum non *
* Qtt'C fecifii ante fu[gt;eitbt JDiiitaciturnaeris erreditm teinpm *Nec uàt iamfuauii potin fluet
'Vdflabitcj; tuam terram uir peflimat omnem^ Sanguineti inflciet,(liris çy ciedibui ar at, 'Earbarut,immanis,rabie demente tremenduli ingëtesti tua: flruëluruf ftragis aceruos. Time eris urbs olim felix,tunc plena laborum, Plorabitji tuis Afla omnis compta uenufiis Turpe caput donis, ad terrain prona cadendc, Cui uero Perfle contingent,bellamouebit Aegypto,occiflst'gt; pr£dabitur omnem Viélum.ct rex Ciflis miffics diuinitus iUi, Vtpe tertia pars maneat mortalibM legris. Ipfeex occafufaltu ueloce uolabie, Terramdeflolans e3' uaftans flinditus omnem.
Sed cum terribilis multum dirusq^ ualebit, 1am ti beatorum ucniet populetur ut urbems Rex quidam flortis mifliea diuinitus iÜà Qinnes excindet magnos regesqs uirosq;. Sic hominumfinis exijlet deindeperennis. Heumiflero tibicor, quid me narrare laeeßis A.egypti miflerum multo fub principe flatum? I gtnnsadflultumPerflarumflolisadorcus, lÜil
P. %
éi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- SIBYLLINA
Iffw äcclärd,quid'nlt;im fit deinde futurum.
Diluuiu immittent Euphratif fiuminis undte. Et Per fas pcrdent,Gr iberos, er Babylonos, Maß age tos armis daros, atc»; arcub. omnes. Tota Afia igne ardens uequor fiillabitadufq;'. Pergamus infignis quondam, fuccifaperibit. lyejertamq; homines Pitanë, uaftamq; uidebut. Eesbostotapetet fundum, penitusqs peribit. Smyrna^; per pra;ceps prolabens flcbit:ct olim Ciÿ£ fuit infignis fama, celebrisq-,peribit. Pithynij patriesflebunt incendia terrts, Et Syriee magnæ, Phoenicesq; arbore crebreC. Eheute Lyciam, tibi quot molitur acerba Omnibus in miferam terrain uadentibus ultro^ Vt fleatobmotum trifl€m,laiices er amaros ExpersuiiguentiLycia,idquodoleuerat olint. Et Phrygiägrauis ira manet, confiante dolore. Propter quem louis iuit eô Rhea, mafite^ Barbara gens ab eo Pontus, Tauriq- pertbunt. Et Lapithas ad humum profiratos dijfoliabit. 'Phefialicos fines undofum fiumen,er altum, Peneus perdet, auens hommes aueÜere terrlt;e. Eridanus formas dicens generare ferarum. Greccos uexabunt,miferos bisterq^, poetlt;e, îlt;ietc. Qjtando ex ïtalia proceffum ruperitlfthmi
Magna- rex magnus Rom£,fimilisq; deo uir, Juppiter C utperkibent)qucde lunone creauit, Mellea qui duld modulamine carmina fundens Per
-ocr page 93-o R AC VL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9
Per coettK,perdet multos, mifcrämq; parentem, Aufugiet t B4tgt;/one malm rex,horrilgt;ilisj;, nbsp;nbsp;id eft Rom».
Q»ei« male mortales omnes odere,bonij^. Cum tot ob occifos,tum cxfa matre fcelejtumt Coniugibmq; parumfidum,paruisó; creatum^ Et Medos antem reges,Perfas nbsp;nbsp;adibit,
(iuos primos cupi/t,deern cjuis conciliauit, inuiftegenti mala commentando perillos, Suftulit et tcmplum diuinitui ædificatum, . Pt dues igni miferos combußit,eojs . ' Scandentcs populos, quosiujleconcelebrauit. Uocetenim tremuitrerum natura creato, Etrcgf j periere,potcßas manjlt in iüis. Pcrdiderut magnaq^; urbë, populuq; bonorum, Sed cum ajlrum jiato magnu lucebit in anno, duod folu perdet terra omnë propter honore Jpfi üeptuno primum pofuerc marino, Decælo ueniet ßdm magnum in mare magnu, Altumq; exuret pontum, atq^ ipfam Pabylonent îtaliie terram,per quamperierefrequentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inRomim.
Sandi Hiebreorumfrdi,delubra'qsucra. Sed tarnen crduros patierefrelefla labor es, Pr^emia digna tuis fad!S,de[ertaq^ in omne Tempus cris, tempus deferta manebis in omne, Ofa folum proprium,quia deledata ueneno es, Kater ddulterij,marium teterrima nutrix Cocubitus : urbs mollis,iniqua,frelefla,nefanda, Pheu urbs terrée pror[umimpurataLatinlt;e,
E 3 Mainoi
-ocr page 94-70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYVLINA
Mlt;en(« uiperea,ad ripAS uiduatafedehis^ Teg; fiià uxorem Tiberii lachrymMtwr dtttnif. Jmptiu ejl animus tum crcorctcde cruentum. T^efcii quid poßit Deus, cr quid cogitet : atq; Sola(ii!quis}ego fum, non fum ßuperabilis uiiü J^unc Deus tetcrnus difßerdet teq-, tuosq-, liée fuperulla tui in terris monimëta manebut, VI quôdà,magnus tibi eu Deus auxit honores-Sola fcelefta mane, flagratibus inditaflamiS Tartafeas habita fedes inamabilis Drei.
üunc Aegyptetuos iterudeploro dolores-IiiMcm' Kemphilaboru autor aët£ TiXuadslax tn te pyramides audaci uoce loquentur Python urbs olimgeminlt;e urbis condita iure, Tempus in omne (île,ut finem des improbitatis. Trifte fcelus,mamas lugubris ,foeta dolore, Anxificisfleturamalis, uidua omne pera:uuWf Annoftt effeila es mundum tu folagubernans-Verùm quando fuper fordenti ueftiet album 'amp;arce ueftitum,nolim turn natafuiftê.
In Thcbtn. nbsp;nbsp;Thebe quid joila eft tua tanta potentiafdirus
Perdet homo populumitu pullo induta colore Tugebis fola infelix,^^ pramia digna Aecipie5fa(iis,qutecunq; ftelefta patraftL Cernenturq^ tui plan{lus,ignara pudoris. Syenen perdet uir magnusiuiq^fubaila Teucharis Aethioptim nigris habitabitur Jndis-OLybie fletura, quis enarret tua damna.^
Qjiif
-ocr page 95-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 '
Qttiî te ctiitècirene hominum miferMe ßebiti l:ion unqu:im décrit triftis tibi perdita lu(luî, tn Gdîlis aura locupletibus,at^; Britannit, in GiUo»
Qccmus multo refonabitfxnguine plenm: Quippe Dei natis ipß quoq- damna tukrunt, Turn cuin Sidonijs rex Phoenix Gattica multit Agmina de Syria deduxit,te^ peremit. Ipfa Rauennaq- ad cædem dux extitit. *
Pr^ftantes animi Aethiopes,indiq- pauetCi inAethio-Cüperflringet enim capricornucirculuf axii, P“ Tdwri« er ingeminis medio uertetur olympo. Et Mtrgo a/cendcns,cr zonlt;eteitiM amiéiu Solfrontemduâor totü peragrabit olympKmî Ardore ingenti flagrabit ab a:there tellui, Ajhrorumq; nouum certamen furget,utoinnis India çy AethiopumteUinconßdatinignes.
Tu quoq^ déplora tua trißia fata Corinthe: in Corût-NitwcMjn tergeminceuoluendoftamine P areas Nfntes deducentfaUaciter aufugientem, Ad jortes l flbmi fublimem,dum uideatur Gmnibits is, ferro qui rupem ruperit olim, Vaflabitcf; tuas latc fataliter oras: J^am Deus huic uniuires déditefpciendi, Quepotuit réglécunilorHnemopriorié.
TOf(ÎTiV (de{J SH Tpitisif/ nifgt;xK5i(j aiui ■seÂiiycéÂipi/ ^H3iX(dev!!! (diyxXtas STSpot? Jlinasi erTsx^xS'xt, Regis ut infandi comedatur membra parentum^ manent ctéélos homines c/edes^ metus^,
E 4 Procter
-ocr page 96-71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S IB Y LLIN A
Hic diuina-Ul.
Propter nidgnS urbë,et populiî uirtutis alumnu» Prouidä quem femper durantem cura tuetur, Jnconflans, perucrfc,malis circundatejatis, Principiumq; mali,mortaUbiKexituf ingens, Qjiein natura malisfatii infenfa creauit: ^rifle nefas,dirum,’monftru mortalibus tilgens; Quis tibiquis bene uultiquis nöirafeitur intmi intequis uitamainißtrexpræcipitatus: Omnia turbafti miferé, fentinamalorum, Et per te pulchri nutauit machina mundi, in Utes nofiras,hæc mobilis obijee forÇan. Qjto paiUo dicis tibiperfuadeboiquodin te Si quid reprendo, dico.folis iubar inter Mortales olint darum fuit, irradiante Eumine concordi uatum.totiq^fuauem Humana generi dißundens lingua liquorem Extitit, er pergebat,er omnibus orta dies eft, Ergofummorum uilißime caufamalorum, Aduenient Ulis gladius,[udusq; diebus, Erincipium^ mali mortalibus exitus ingens, Quem natura malis fatis uitiata creauit-T'ri]iemaudifamam,peßis mortalibus atrox. Veriim cum bellis iam Perfica terra carebit. Et pefte ergemitu : tune iÜo tempore uiuct ludæum dium genus,er calefle,beatum, Q«i terrte medi/s habitabuntfinibusurbem Diuinam, er magnis ambibunt manibus ufq; Ad lappen,celfoi tangentes culmine nubes,
Hott
-ocr page 97-OR AC Vb A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Î
Non wm terribili fonitu tuba betid debits Non hoftes ntanibm ßtrioßs interimenturt • Scd ftntuët mundo pr£c[art( troph^d malorum^-quot;Exifietq; olim quidam uir db £[bere preejtans. Cuius frugißrd dijicndit in arbore palmds OptimiK Rebrteusßicuit cuifrfrerefolemy lofua. C/anjftndo pulchris ucrbis,caßisq; labeUii.
Define iam mente cruciare,(y peltora curis, Adludseam. Diud genus, fummelocuples,optate Deofios, Lux bond, delubrum uenerabile,germéamoenu, Vrbs elegans, iudieauenufia, CT laudibus aima^ Lerficd no deinceps Gr^eus bacchabitur arud, Jmpuruf, dirdin qui fert in peélore meutern, Sed nati multum decorabunt egregij te, Et modulata fdcris dicent tibi earmina Unguis, Omnigenisq; Deo facris,precibusq; litabunt. Ex pdrMWÿ malis quieunq; tulere labores, lAulto plurdmabs iujii bonilætdtenebunt, At mali, in ætherd qui linguam iecere fcelefrdin, Dedifrent inter fefemalediéld referre, Seq- abdent,donee fiat mutatio mundi.
Igneus exiftetuero denubtbus imber, Ncc ià homines pulchras carpet teüuris arifias: Ncc fatio prorfum fiet,nec ardtio,donec Liorint mortales numenquod cunéiaguberndt, Aeternum,neq; iam morti fiibieda colantur, Autcanis,aut uultur, quorumö/lrauit honores Ortbus AegyptusfiultiSffdtuisq; labellis,
Ei ' Sdnéîd
-ocr page 98-5^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYbLINA
Sanéla fej Hcbr^is erit,Grferet omnidteiïu^t Et derupefluent laticeiflinguaq^, fuaues, Omnibus z^riuftis lue immortale featebit. Quippc quibusgenitore Deo, pricftanteq} fold Eretis mugnufuitcordi,pietiisq; fidesq-, Verumquid tundèfapiensmm fuggerit hlt;ec In AKam. nbsp;nbsp;nbsp;fe fi^fla infelix trifti deploro querela, {mens^
Jonumq^ genus,Carumq;,duroq- featentum Eydoru. heu Sardis, heu multu TraÜis amœnd: Eheu Eaodicea,urb! pulchra:peribitis er^o Motibut euerfæ terra,puluisq; redaihe. dai'tx tS cAvofic^ù Xv^ùi/J ri ■sieXv^çvs'Uf,,
A fl Ephefl flruilum Diana nomine fanum. In EpheC amp;' J^otibus nbsp;nbsp;Udflo fubter mare fldet hiatu,
«um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prlt;ecfpî,«t naues rumpuntfl quando proceUa.
At lacl^ymas Ephefus recubàs ad littorafundet Et(^ eritnufquà templumgemebüdarequiret. Turn Deus indignas aternus,in athere degens, Eulmine pracipites feeleratos defuper urct. Proq; hyemis glacie fiet tune temporis aüds, Tune homines plaeida tandë requiete fruentur. üam pater omnipotens feeleratos eruet omnes, Eulgureq^,Cr tonitru,flagranteq; fulmine diras Exereens iras,zy' delens flagitiofos, Terraîj; defuntlos pluresoflendetarenis. (gum üâuenietquoq; Smyrna, fuum plorÙdo Eyeur Ad portas Ephefl,porrô magis ipfapcribit.
Cum». Cuma autë demens eu taëiis numine lympbis, ’ in
-ocr page 99-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rf
In mànib. diuHm,fcelerlt;itorumq- uiroru( ceps, Tteieda.hiiud tMufaltabit in tethern dein-Vernin in Cumceis remanebit mortua lymphii, Tuncaduerfd (imul degentes perpetienturt f/lAvdH BHljtltOf/ S)(U3!J Xvi' Ml) Ndgenus inuifum Cumdnü,gcsq; proterudeß, nine poßqud in cineres fuerit mald terrareda-l^fbiK in Eridanuperfecula tota peribit.( éla, Eheu te Corchera ueiiußa urbs, deßne luxum. Cotcha^ Solaq; diuitijs nierd oßaciofa potitd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hien.
Sede ejuidetn multi luélut potiere cupitd, Complanatd idcens ad flumina Thermodontii.
Petrofd et Tripolis Niteadri adfluminis ainnë, Tripoif» aoüurnis undts repleta in littoris ora, Omnitio perdet diuinum confliuin te, Newe Mi«n4m Phoebi uaßare uolentent Terrant * f^iletummoUem delebit fulmen ab alto, Miictua» Accepit quoniam Phxbi faÜacia diHa, Conßliumq; uirum prudens, curamq; fagacem.
Parce o omniparens tenerce terrte,atq- feraci, }udelt;e mdgn£, tua quo décréta feramus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludxaim
Humceferti'iM prima nouit per munerd numen, Vtuideantontnes diuinomunere primant Mortdles hatte eße, Deo præceüere dante.
Infelix dueo /feäare négocia Thracum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!„ -j-hf
Pt murum bimarem per pulueris aera plenunr, Pluminis inmarent pifcofo gurgite ferri.
HeUe'
-ocr page 100-76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
Hdicfpon- UeRej^onte eheu,uaftabunt Ajjyrij te, ïn\iac£do- teq; tUMq^ euertetThradauireS.
Rex^; Macedonios Aegypti depopuUbit. R obur cr imperij peruertet barbara pubei, Jn Pißdts Lydi,Galiitte,Pamphylij,omni Cum populo armati, certamen trifle tenebunt-In itïiiim, itaUa iiifoelix,deflrtit, infleta manebis,
In terra uiridi, in faltum fyluam^; redaila.
c^’ Ktêf^cs öv^xvos f villi' isiifiâi/j Hiuinam uocem ritu exaudire tonitria. lam non exiflcntflammantia lumina folis, 'Lumine nee claro /^lendebit luna deinceps, Cum Deuiextremoregnabittempore: uerùnt Omnia per terrai caligo nigra tenebit, At^i homines cæci,plangorg;furorq; fer arum Temporeerit longo tunc,cognofcatur utipfe Rex Deus,omnia guicalofleculatur ab alto. Hec uero tunc ipfefuos miferabitur hofles, A gnorwjj ouiumq- greges, uitulos cr opimos Mailante5,uitulosmagnos,G!‘ cornibus aureih 'Exanimis rebus, diuiseji ex marmore faills. Quod fas eflâuflisci; placet, fapientia habetor. Ne DfMlt; teternus fuccenfens deleat olim Omne genus,uitàg; hominu,flirpemq; nefandâ. Aeternusgenitor, fapiens Deus ufq; colatur.
Sub luntcfinempoflremo tempore bellum Ingruet infanum,fallax, ac infldiofum-Nero. Mdtrw CT occifor quidam de finibus orbis, ■Vir
-ocr page 101-OR A cv LA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
Virjùgiens uenief,/}gt;iran5 imntäne,frentens^, Oinnes qui terrM uiftabit,^^ omniuuincett Antehomine^}Omnes prudentercuélauidebitï Propter quà per if tq^,Cr protinm aufcret ipfàm. Et multos homines perdet, mugnosq; tyrannos, Exuretj; oinnes,tiliuf fuciebat ut olim. Kurfus cr dttoüet collupfos cemuliu idem. Aftexoccafu iiafcentur plurimubelld. Per tumulosqj erwor rapidos munabit ad atnnes.. Atq; AUcedoniicfttllabitbilisinaruis • Auxilium occufusquærcnSjregig; ruinam. Tune tempeflatum perflabunt jlMtinu terrum, infduflocjjfdlum beÙo replcbitur eins, Inq-homines ignis de cceli depluetoris. ignis,fdngu!Mqu£,/ùlmen,nox £theris utntf Et tc/Zi clades,atq^ in caligine cædes. Et reges omnes perdet fimul,eximiosq;. Sic belli exitiuin capiet miferabile finem. Eîecquifquam gladijs aut ferro belligerabit Poft ea ; nee telis,qu£ deinceps ejjë nef as eft. Sedfapiens populus gaudebit pace fuperftes, Aduerfa expertus,la:tis ut deinde fruatur. M.atrum c£fores,animos cohibeteferoces, Audacesq; manus, qui foedos inftituiüis Qoncubitus olim puerorum:proftibulisq;, Qm£ fùerant caftæ, meretrices proftituiftis, Elagitijs uiélaSfCT'fxde foUi citât as.
1
AdRominss
I In te nam mater nato coinmixta fceleftè efi,
Conçu-
-ocr page 102-78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINÄ
Concubuitq; fuo gcnitorifiliaff'onld.
In te etiam iniferum reges os commacuUrunt, | 1« te homines pecuduin coitu inuenere nefandi^ i Tieploratd ßle, feeler ata,urbs luxuriofa.
Hon iam perpetuo feruatas fomiteflammM Virgines inuenientin te,dilt;nj;pue[lte. 'Extindaeftijlhic ædes peramabtlis olim, 'Tum cum prtecipitem flâma fuperante fecunü Vidi labentem manibus crudelibus ledem, Aedem perpetuo florentem:numinetemplum Auguftum,à fanilis flrttflum,fempcrq; futurii, quot;ippus ex animo(feratum, er corpore. tjuippe Ngffif» obfeura terra non fegniter ornat. Nec lapides apud hos opifex fabricauit acutus, Heefaxum mundi cultumefierrore, uelauru. Sedmagnum patrë cunéloru, guos Deus afflat, Sacrificando Deum coluere,facrisqi litando.
At nunc quidam rex ignobilis atq; fceleftus, Prteftantum numero magno comitanteuiroru Venit,cr häc proflrauit,inextruâàqs reliquih JtüXfjO«axi cèÜKvxilui èiaillxs ylxi, Heedum tale fuit ßgnum mortalibus ullum, Vt magnam urbem alij uideantur diripuiße. Venit enim cœli uir ab alta fede beatus, Jn manibusgeftans diuino munere feeptrum, Omnesqui pulchre uicit, retulit^ bonorum Diiiitias ipps ,quas diripucre priores.
A folo cunilas urbes multo eruit igni,
Et
-ocr page 103-OKACVLA.
Et deditinflàmas populos hominuante malo^ Pr£cipueq; Deo diledam reddidit urbem(rum-Et fo/c crßdlis Gr luna ßgt;lendidiorem. iQic ornatum po; itit. turn cendidit almunt Corporeum pulchru templu,turrim^fub aurai i/iultis in Jiadi/s magnam produxit, gt ampla, JpJ^ tangentem nubes,cundisq;uidendam: Qmnes ut iufii uideant,omnesqi fideles, Splendorem teterni,/^edacula dulcia,patris.
Qrtusq; occafusq; Dei celebratiit honores, N 5 etemi» deinceps mala funt mortalib.iegris, Purta'ueconiugij,in pueros'ue probrofa libido: Aut cades, turbæ'ue: fed^eß lis omnibus aqua, Vltima fandoru funt tcpora:namq-eacondit Altitonans, opifextemplifuper omnia magni.
In BabylO-*
Eheu te Babylon foliu aure(t,e:!r aurea plàtai; Annofi o reginatorbem lt;]U£ faUgubernM,
gt; ncm.
Vrbs olim magna,et Celebris, nö amplius aureis Motibus, Eupbratis liquidas reßdebis ad undos: Tempore fternêris motus.ut cunâa domares, Parthi fecerunt acres.os comprime foeda Gens Chaldlt;eorum:ne cura,ne'ue rogato, QUOpado Perfasq; reges,lAedosq- domabis, tS{ aif Se ea^£fgt; ofiHçn, its'sisit.'q'im/xznxi xasicnt êiijivovjxs^ rotyxÿ^o! Kiilvfti ßxaiKts flt;^cif;0V!!-’fts n^io‘P tct'liiläi/J «ffIS, üfi ‘tfnia Ävrpx tasTtoi/âas-Proq: malis ucrbis poenas dabis hoßibus acres, Porro
-ocr page 104-So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
PorropccM eritpoftremo tempore pontut. Turn nec in Italiitm undent per cteruln nnues, TuncAliaiUnfernx reru,redioetur in und.it. Cretnq; cdput erit:fcret izx mala triftia Cyprut-Pt Pnphut utfapint^patietur triflinfata.
EtSnlnminnurbêmngnàimaln trißinpnjjnin * Tuncerit inßlix,flerilis0; in littoretellut. Cypria non paucic uafinbuntaru-tlocuft^. Spe^lnndocfi Tyrammortalesflebitis tegri.
Phoenice,gr{iuisirniibieß ueâura ruinntn, Vt ueré plorent caßum Sirene! acerbum. At lt;juinto feclo, cum clades deßnet olim Aegypti,reges cum mißebuntur inigui^ Omnigenie gentes Aegyptuméii aggredientur: inq; liacedonin,Lycijsj^,Aßaq; tumebit Pxitiale,e^ humumßinrf arum fanguine bcUutnt CiuodPiomlt;ereprimetrex,occiduiq‘ potentes.
Hincpoßquä hybernis niuib. ia deßuetaer, Et/?««'ƒ ingentes,cr maxima ßagna rigeßcent, Jtn Afiim. proftniw inuadêt Aßa; oras barbara turba,(c.is. Et duras perdent,quaßßnt ßne robore, Tbra' Tune homines mœ^ii ueßetur carne parentunt. Et tales cpul.is,jame ßc urgente, uorabunt: Prmbebitq; ßris meßtm domus omnis, ipßitt Et uolucres paßiin mortalcs dilacerabunt, Oceanusq;Cmalùm)fluu:oj'undente,rubebit Sanguine ßultorü, reuolutaq; corpora inerget. Sic demuin parua tellus requiete fiuetur.
-ocr page 105-o R A C V L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«I
Vt nunterusiji iiirum^uMtronctrum^ fciatur.
Jnnumerum uero flebitgens durajub orbi^ ocddcma-Occidiiifinem, ne rurjum dfcendere po/Jit, Ocedni remunens ut perjundatur ab ttndis.
Nam inultorÜ homintt uidit comilJa nefanda. At magnum cœlum nox circun}u/d tenebit^ Gbducet^ cauum nigror denfiffimus orbem. Rurfum deinde bonts oftendet quaßt eundu Lux diuina uiris,qui laudauere Tonantem. ißtbeainfelix i^ili remanebis adamnem
SoUjurcs mienas,permixta Acherötis arenis: Lama necuÜa tui toto remancbit in orbe.
Tu$ Serapi fedens in [axis muit a dolebis, i^agnaq- in Acgypto infcliceruina iaccbis. Qjtiq; per Aegyptum ftudueretibi, acriter om-Teßebiittfed quels ilhefa in peélore més eß,(nes Llofcent te nihil eße, De«m quicunq^ celebrant. Lteq- facerdotum numero quidam uir amiélus Luw,Agednm'dieet) delubrum conßituamus Lormofum uerumq^ Dei,prauosq; parentum Alutemus ritus,faélos cretaq;,petrisqi Qui coluere deos,ßulti,feßtsq^facrisq;. Mutemus mentes'.celebretur tarminenoßro
In Serapint-
Onias.Onix poniificis lins. lofeph.
Ant. IJ.
Aftfrzîiwgcnitor,pcrf«nfji nefcius atui, Rex uerus rerum cuifumma potcntia,femper Magnus,qui^ animas fecit,nutritor earum-Tue et in Aegypto templum uißetur Ingens, Et caßu,quö/acraferet coniunila Df o genj.
F Actfr-
-ocr page 106-»I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s IBY L b t N A
Aeternctm^’ Jabit Deui itlii iJucere uitM^ Sedcum defertif impure gcnte Trybaüif AethlOpes ^ilvauf àiyvitje/j èbÂm xecvirbxt Incipient cladem,quo ß^nt poßera cunüx. Ni templü tollen nbsp;nbsp;niagnu Aegyptuf hjbebit,
In terrasß Deuf duram tÜif depltietirant, Vt pereant cunbliî]; ntali, cunüiq- nefandi^ îiec penituf deinceps parcetur finibnf illis, Qjtod non feruauere, Deus quod tradiditipfih 3p!à minas foils uidi jßlendentis inaftris, Hec non çy ftcuas iras infulgure luiite. Sidera parturiere, Deo certare ßnente.
longie pugnam flammte pro fole ferebanb Lucifer inflabat pugrne,urgent terga Icor.is. Ljl etiamlunic mutata eerumna bicornis. Percuffit iuuenis taurineruum capricornus. At reditum rapide capricorno taurus ademit. Ononq; iugum fummotum federemouit. Lt uirgogemino mutauit in artete fortem: Abdit a pleias erat,zonamqs draco ipfe negauit, Life es tmmerß cinbhim fubiere leonis. Cancer non manßt,namq; Oriona timebat. Scorpius in caudam fubijt,prieftante leone, Llapfus canis ejl ßammato foils ab igne, Luciferi uircs accendit aquarius acres. Commotumccelum pugnantes pereuHtipfunt, iratumq; ipfos in terras pr^cipitauit. Sicuadaad Oceani deiediprotinus etnnem
Terra»
-ocr page 107-o R A C V L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«J
Terrätnincenderunt.ntanjit/ineßdere cœtum^
liber sextvs.
Etcrnt magnum natu cano pe' Chtiftoj I lt;?îorc ab imo, ; Cuifoliumgettilor tribuitfu' 1 prcmiH ; l^onaii progmito.. Jiquidott
d; cor pore dupli’X
'Extitit.eß ctutem pcrlutiif fluäibu', amnis lordaniStglauco cuiuf pede uoluitur utidi. Ex (giie ex primo primui Deufßo^ß wiir^ix't yiDCfA'-vn/^ Äcvna:'if 7iieó,iy!0S‘ Hos autan punis florebit,cuniÜa ferenans, (^licndetq^ hominumgenericallescj;,uias^; Cœle/les-omnes fapienti uoce docebit. îuflitiam tradet, populîi aüiciendo uel hoflemt C celcflis iai^ando genus laudabile patris.
Vacdbit flu(lM,à morbis cruet agros: quot;Vitam dcjUndis reddet,pelleté]i dolores, ^tpanis de fonte hominum fatias erituno, Cum domus effundetftirpem Dauidic4,cuius lu manibiis totus mundus, telliis,mare, cœluin. Jt è'iii yie oia/fsiale zaf/ürtc ^avévrx (tJl.'fj à'/ï etKÄijKuf) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;Aûe yzvv^ÿlt;yv~lxt
Tempus erit, cumßgt;e teüus gaudebit alumni.
At folam Sodom£ tellus mala dira manent te, Hamcj^ Dei, male fana,tui te notiofugit, f » Senfjbus
-ocr page 108-«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINä
Scnfibuihuniitniiludentii : nempe coron4in De fjiinis iüi poßiifti,iniurict m.iior Qjioforet-.or potumßtdifli fillii Jinari. Ergo tibiftrages ingentes ljgt;iritM edet. O lignum fœlix,in Deusipfepependit. Nee teterra capit,fed cceli teÜ4 uidebis. Cum renouata Dei facies ignita micabit.
tS. X LIBRO S E# ptimo,
'P.bes inter eris prima,^' te pri ma necabit
Orbauiris,ucrunon uiäus ul-lius expers.
Dele natabis tu, perq^ undas ina
bills ibis-
Cypre mam uerâ te uxoria diruet unda. Sicilia exuret te, qui in te exæfluat ignii, Nec uitare Dei terrorem inamabilis undie-Noe quidem uenit jùgiens ex omnibus unus, Uabithumus,nabut montes,innabitet lt;ether. Omnia fluilus er it, perdentur cr omnia fluilu. Sed uenti ponent,atqs letas altera furget.
In Phrygiî- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phrygia,in fummas udas tu prima micabis,
prima Deum uero pulfa pietate negabis, Gratificansali)sßmulachris perdita,quiete In Acthio- Perdent, infelixjmultis uoluentibus annis.
Aethiopes miferi,lugubria fitnera paßi,
Ctcdenfur
-ocr page 109-o R A C V L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj
Cicienturgladijs tremefado corpore duris. Aegyptu piiiguem, qune femper floret ariflis, Ciuim refluent ebriat fepteno flumine Hilus, t\utua ciuilis pnedatio. deinde repente Eijcient non diuum homines mortalibus Apint, Eheu Laodicei(,T)eumneqi uideris unquam, Etjalfum dices audax, natücrn lt;^é ai nviA.«. Xvnoiat
Ipfè Deus magnusgenitus,ç[ui fldera multa Efficict, medium^; axem fu/}gt;endetin æthra, ingentem^; metum ftatuet mortalibus, altam, Viidiq; ejuâ multo circumdabit igné, columnam. Cuiusligt;lt;trfo homines perdentur rore nocentes-Ham communis er it rex olim tempus,ibi^ PUcabunt homines numen,neq; triflia damna Sedabunt-.quorum domusejlDauidicacaufla.
Conciliauit enim folium Deus ipfe,deditj; tpfl.fubpedibus Mero Genij dormibunt, Ciuiq;pyras monftrat ,etia q fluminamonftrat, Ciuiq; urbei feruant,etiam quiflamina mittunt, Sed multos homines inuadet uita molefla, inflnuans animis,humanaq- peüora mutans. Sed de ftirpe nouu cu germé lumina foluet( sip njis/p up•eniiTe laxsix T^cip/iv Hiiilum'sit^is-
Hxi Txp.«pxpagt;'i^çéi/utf s^cti -i^Klcp XXX' irxp Cugens Perfarit regnabit bcllipotentu,(xxxûi Protinus exiflent,objflonfarum improbitatem,
E J Infandi
-ocr page 110-SIBYL Lr,NA JnFanüithatiiini.nam natum mater habehit, ïn^; uiccm natut peccabit coniuge matre. Tiiiafuccumbens patri(qui barbariei Moj eft)huic faciet fomnos. fed pofteruf ipßs l^omattus mauors exurget cujfide multa, Itlultamq; humano fücdabuntfanguineterram-Tune italus fügtet beÜator cujfide uiilut, Ciclatumq- auro florem in tellure relinqucnt. tK'^ço/Â.oKvirre^ ^s^ov7 citet aHfxf'iop KvdyKn?^
Porfo temp'M erit, cum fatis totafniftrii' IiiTroiinos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuptü,fedcebibet improba buftunt.
Atq^ ibi plorabunt nymphlt;e miferabi!e,cjuando Hon nouere DcH,fed femper tympana pulfu
Ill Coiopho- Tangere,[emp eis crepitacula plaudere cura ef-nein. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recjuire tibi Colophögrants imminet ignis-
Theßaliainfelix nymphi(:non ampliusautte, InThcniiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natabis
a' terra fugiens,o terwnnofa, reliila.
Et priebebis eis belli uilißima fordern,
Et rapidisfluuijs,Qr duro diruta ferro, nbsp;nbsp;(tis
O miferàda Corintbe,grauis certamine mar
Circundabcris,cr uos mutua uulnera perdent. Tv^i av dt liJâiix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacvH^èvji^iu/jyx^
eèvdlaâp ^ùpN! ètf e\iyn favinfi dho'iaei desvfJ.vnoi'Kij ^oiviHUf/ vTrarof^ els èietpivyo[A.évH m'i-reu * ixs k\/a.m'' üonnoßimiferandatuum,quem proluit olîi» itt lordan Deum =te
h
-ocr page 111-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7
t/j T^nc^cisi KM STflcêJi) nviv(.ia wÄ}\.üt Qui prius er terra fuit,er /ieHantibui oris, taâu4 uoce patrii priticeps fiamine fanüo. Corpus indutuf celer in patris euolat lt;edes^ At magnum ccelum tres turres condidit iUi. ïn quo nunc habitant génitrices numinis almie, Spes alacrts,pietas dulcißima,relligioq-. Kon auro gaudens,non argento,fed honeftif Cultibus htimanis,facrisq^,z/ peâore iu/bo, Vtuero facias magno,atcrnoq- Tonanti, Auguftciß,facrum,nonthuris in igneliquefeet tlt;\ica tibi:nullus cultro maâabitur agnus: Sed confanguineo cœtu blipante tuorum, Agreftes captas in ccclum luinina tendens tMttes cüprecib uolucres: lymphtcq^ liquorent Jgni libabis puro,fic uoce locutus '
■ Qui te progenuit uerbu caftis pater undis(crë. lùtopater, référât propere qu£ uerba, uolu-fXivtiiiJ aàjj ßx-sil‘a(ax Jh' ov lovfot (pfxxi'âHt. Nef portam claudes, p quis tibi uenerit hoj^es indigus,utfame fe defendas,pauperieq;: Sed caput ildiusfumpta conßgt;ergito lympha. Terc^ tuum uenerare üeum, pc uoce profatusquot; Üon amo diuitias, tenutsq; aliquando uicißint Accepi tenuem,pater accipe uota fecundits.
lt;Aâa(/ aci, XTt’jyxyff/ (h tots c/l' lt;xgt;éÿ ni n-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ispcf as.üxe.ÎK die JliKMC(i
tfyvOjjiidlavKeineiJTis^i yievxpèXi^^êev *
F 4 Conßrmet
-ocr page 112-In Sardo.
ïn Mygdo^ men.
In GaUiam.
tn Romam,
SIRYLLINA
Confirma miferum mihi cor pater, intueor te, Jnuiolatum te quern nonfecit manus uüa.
Sardo nue grauK,in cineres conuerfia iacebii, Jnfulaiam nec erii,decados cum uenerit lt;euum. J^autaq; tenujquam exifieiitê quæret inùn 'dis, Alcyonesq; tuum flebunt lachrymabilefunus. '
Aj^era Mygdonie, j^ecula infiiperata pro Omnem per feriem fiecloru totaficnefees, (fundi, Perdita feruenti ueiito, lymphata dolore.
Gaüia,difificile! qua: montibm accolis alpes, Omnii arenaruincumulisoperibere.neciam Pruges, aut fiegetes paries,herbas ue:fed omni a' populo deferta,geluglacieq- rigebis Aeternùm, culpam^ lues quam perdita nefeis. Koma fiirox animi,poftfraéla Macedonis arma Pulgure perfiringes coelum.fcd te Deus omni Kobore priuabit, cum firma uideb er is eße in primis.at tune tibi talia uocifexabor. Perfiiicuum perlens olim clarum^ fonabis. Plura quidemdiiluratibifum Koma deinceps.
At nunc te Syria infelix miferabile ploro. 'rhebte incofultlt;e,uobis fonus horridiis inSat Vocalis litui : uobis fonitum tubatriftem Emittet, terramq; perireuidebitis omnem. Ebeu infelix, ebeu mare perfidiofum, Omne uorax igniste perdetitufalegentes. Tantus enim terris infaniet ignis,aquteuis Quanta fluit, terram dekbit funditus,uret i/iontes,
-ocr page 113-ORACVbA.
Kontes,pcciibit fontes,fluuiosj; cremabit. KumÎM erit iam no mundus, populij; peribut, iîeti miferi ardentes,cr ccelum fulpicientes, Cœlum nonaßris rutilum,fèd ab igné labor ans. At non perdentur fubitô:fed corpora fenfiin 7abefcent,animi totos urentur in annos. titc! Jlvafiaaxi/i'j-al ÿ ex iiJitiaovat.
èvH x'suxipiijcf^tovia!, ßiaßiasvH dl' açxyx'tx ovjii/x 'la\u.gt;jaKaa Ôm/J ST^edlf/xß ßuuüvt •iivdlt!fafvij,Ha'!f}i'àf/ dll dit’ cttds^tas àXyix déd[x. Jnpriinis autem angentur,c}uinominelucri Turpia prtedicent,augentes tempusacerbum. Hebræi fancfciderintcum tergus ouile, Mendaces referent,quæ nonfunt dicere iiißi: Verba quidem dantes,facientes lucra dolorum. Qui mores ucrtent, nec iußi pellicientur, Quiq; Dcum plané fincero peâore'plaçant.
Tertia fed cum fors uertentes duxerit annos, Cidaiio primo mundus jfeHabitur alter. Nox incredibili caligine longa manebit. Tunc exhalabit teterrima fulphuris aura,(ptis. Uunciacladis : eisjame dehinc,et noileperem-Tunc bominu gignet puras in pcélore mentes, Reßituet^ genus, fuit ut tibi tempore prifco. lam nullus fulcos curuo profeindet aratro: Terra necà bubus ferro feindetur acuto. i^ecfficie,neceruntfarmenta.fed omnibus una Rofeida mana ßmul mandetur dentibus albis.
aec
-ocr page 114-JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
Nec Detw abfuerit illii,cjuicuniln docebit, Vt fceleratiitn me.nd nbsp;nbsp;nbsp;feeler a ante palrdUl^
Fruden'’ fludio peccandi perdita feci. lAille mihi leéîi,connubid nuUa fuerunt.
Jureq; iurando quo fuis periura Itgaui. Lxclufi tenues,ey per mollißima rurd Quosbbetadmip,magnifecurd Tonantii. Propterea igni fum confumpta, ieuoq;,nec ipft Viud,fd p erdet duru me tempus,ibiq^ Coiiituent homines bujiu mihi è7nxvi^}(_é/.isi'ai fit £et\xamp;sii.
JAe périment fjxis iir/fia/yJfuwTf/ XaXavftt Charum dat natu!H:me cædite endite cunâi. Sic etenim uiuam, utei; in caelum lumina figant.
OCTAVVS.
B^^Erribiks toti mundo diuinitui
^^.Poftremifecli ucturds tempore pando.
Omnibus humants effandofutU' ra per urbes.
Ex quo coUapfa turri diferimina linguit Sumpferunt hominum.uariato munere uocum. Principio Aegypti,Perfarum pofi ea regnum, Hedumq;, Aethiopuq;, ac A(fyrilt;e Babylonis, rieindel^acedoni^faflus effàta minaces, îtalice quintum darum dtruinqs redudo,
Pxtre-
-ocr page 115-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Extremum pariet quod mundo triftid multä, inti* imp* Conatutq; hominum confumet totius orbis, OcciduMq;f€ros reges pcrducet in orus. Et kges ponet populis,cr cunäa domabit, Sed molu poiiremo pinfet diuina farinam. Omi! tu tune ignis perdet, uertetq; minutum in cinerem,celfos montes,cr corporacunda, Oonec caufa mali eunäis dementia habendi* igt;^ain faUacis erit auri,argentiq- cupido. hiauwt». iiiletenini cenfent homines prteflantius ißis: Non lumen foils,non coelum,non maris lequor: Non uaicä terram,qu£ procréât omnia: no qui Donat cunâa Deuin,genitorem totius orbis: l!^onfidei,non plus tribuunt pietatis amori. impictatis fons,perturbandi ordinis author, Dein caufa,hoftis pacis, dementia habendi, OiU£patribiis natos, patres inimicat alumnis. Connub'iis nee honos,auro priefente,manebit.
Terra o'mnis metas.cuftodcs lt;equorhabebit. Omnibus aßute diuifa fcatentibus auro, Vt terram femper uideantur uelle tenere. Diripient tenues,ut agris maioribus ipß Qu£ßtis, iüos cogantferuire fuperbi. Quodnifi terra procul cceli ftellantis ab oris ^ede remota foret,no lux foret omnibus lt;equa, Sed qutcßta auro foils locupletibus eßet, 'Pauperibusq;aliuin mundu Deus ipfe pararet.
Var tibi de calo,fublimis uertice Koma, na.
Adueniet
-ocr page 116-jz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLVINA
Romx ruin». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cldâes,z^ flexo uertice printd
ComplanaberiijZr tota abfiimêrii ab igni, in noua deuergens fbla,diuitiieq; peribunt, incfi tub degent uulpesq^ lupi^ ruinis. Tune deferta, guafi nunguam Jis nata,iacebis. Tune ubi Palladium t gui/i te Dem afjiretaurO} Aere'uc,uel faxo faduitconfulta fenattts Tune ubi funtiubi Khea; Saturnig; propage? Aut ïouii?0‘gitorum totreÜigiofa cokbas Iwanes exanimos,ßmulachräg- luce carentuml (infœlix guorumle iailat Creta fepulchris) Sedibux exornans uita fenfug^ carentes? Sedtibicumreges fuerintter guino; potentes, jCguibus occajus mundi fubigetur,cr ortuf, ÄJiianiis. Rex erit albentigalea,gui nomen habebit Vicini Ponti.mundum pede uifet iniguo, JAunera co'nguiret,magnu auripondus habebit, Hec non inuifl argenti plus congeret,atg; Detedum foluet.myderia cunda tenebit Arcani magici.puerum demonflrat cy ipfunt E//e DeKW; toÜet[andègutecungj coluntur. A'capite error is cundis arcanarecludct. Ex iKo tempus flendum,guia refteperibit-Præg^ potès populus,urbs corruet,inguiet olim Hofeens continuo uenturum tempus acerbuin. Tune tua lugebunttriflißimafata uidentes, x Et miferamfortem,patres,nati^ teneUi, Pheu lugebuntmeejiasad Tibridis undas.
-ocr page 117-o R AC Vb A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95
Po/î hue regnabut tres ultima tempord haben Imp'ebuntq- Dei coeleflis nomina, cuiui (tes, tm^'erium nunc eß,Gr tempus in omne mane bit, Viius fane leuipleniudiu feeptra tenebit, Tiberius. Rex «HUM infoelix,quitotius in/ua te£la Congeretorbis opes,feruans,ut quando redibit Extremo ctcfor matris jugitiuus ab orbe Omnibus bas donans, Aßam locupletet abunde. Turn tu purpureo imperij nudatanitore ttlebis, nbsp;nbsp;nbsp;in pullo ludus iterabis amidu,
O rex iadator, Romii prognate Latina, lam tuus haudfama fajius celebrabitur ulla, Vroßratusß femel nunqua miferande re urges, Gloria namq; cadet geftantum aquilaslegionum, Quo tibi tueuires?qu£tearmis terra iuuabit, Per te nequiequam feruire ccaila,fceleße^
Nlt;lt; geniM onine hominü toto turbabitur orbe. Cum pater omnipotensueniet,folioq-fedebit, Vt uiuos,fun£ios(]^, ut totum iudicet orbem, Tum nee amicus erit nato patcr,ipfe ue patri
Filius, ob fubitos cafus,atlt;f^; impictatem. Ex i7Zo excidium,gemitusq; ,fiigasqs maneto, Oppida quando ruent, er tc/Zi« erfet hiatus,
Ignifcr ergo draco liquidés cum uenerit undis, Ærcnbpius Frolixo cumuentre,tuosqi fouebit alumnos ^caTitquot;' Itijlantis famis, cr ciuilis tempore belli:
i Tumßnis mundi, tum lux extrema propinquat. ludiciumq; Deiaitcrniledisq^,probis q;,
Sed
-ocr page 118-94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYbLrKA
InRomim. sedpr^cedet ineltiélabHii ird-Infclix uita aduenkt, temputcf; cruentunt, 'Eheu immdtiis regio,gens barbera un!de, Hon animaduertii nud.i unde,indignaq; folis Veneris in lumen,repetM ut rurfus eundent l^uda locum,poftremo inius uenturufeueruntgt; Vt iura exercens iniufte * Solagigunteis manibus,^uaquà patet orbis, Delapfa ex alto terris habitabis in imis, Sulphureg;,ç^ naphtha, rnultoq; bitumine,amp; Vanefces,cr cris cinis ar dens tempus in cmne, Quifquis Cf aj^iciet,lugubres audiet iflinc 'Planélus,inéii Orco dentes ßridore crepanteSt Et te dira tuis tundentem pediora pugnis. lUic diuitibus par nox eft,pauperibusq; Omnibus.è terra nudi,nudifub eandem-Crefeentis uitlt;£ tempus mox exitus aufert. Huüusferuus ibi, non eßherus,atq; tyrannusgt; Non r ex,non tumidus dudlor,non legibus utent Orator ,non quidifeernat iurgia prineeps. Non fufo recalet libantibus ara cruore. Tympana non refonant,non cymbala * Tibia multi fori non turbat pedlora cantu. Non lituus forma tortos imitante dracones. Nonqudcbarbarico fonitutubanunciat armtt: Non comes ebrietas luxus,non foedalibido: Noncithar(efonitus,nbfunt comenta maloru: Non uis,non uariè fe uerfans ira,nec enfes
Sunt
-ocr page 119-OR A cv LX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V
Sunt uita funiiis, cctnune fed ontnihui ttuum^ Cletiiiger ad folium diuinum careens alti, r.t jignis auro, argento,laxo ue poHtis. Pulchrtee/lote,diem tjuo pertiiigatis acerbunt-Roma tuas primof cernens pcenaf,fremitumci;, Ncc [ibi iamferutle iugii ceruicejubibit (quii. A.ut Syriis,aut Græcus uel barbarus, aut ahui Excinderejueséi; ^uodun^uam cunq; patrafti. Et trepid-ins,donee perfolueris omiiia,fiebii: TUij;triumphiiseris mundo,tudcdeem orbit-J-xlUo fextade'^unâi ætate Lalini Rcgff, poflremu uiuèt, zj feeptra relin^uent-Ingentem fed rex alius regnabit eandem, Qlui fubiget terras omnes,ç^feeptra teiubit^ lAartefuo regiians(canumitiis alma uoluntat) Succedetéj; eius firps irtconeußa nepotum, R!amßc in fatis fixum eji uerttiitibus annis. Aegyptus reges po{lquam ter quinq- crearit-c^dif) oTiitp Ip'} If HI.'t ‘•}ssk6h
Adgentes ucniet diuerfof depopulandum Hebneamgentë,tunc manors marte premetur. Is Romanorum peißingettela, minasq;. Jnteri]tfloretis Romana potentia quondam, Vrbibus bine atq; bine pofitis regin a uetufla. Rlon iam Romanûhetum agru deinde domabis: Ex quando ueniet cum martepotenti. Omnibus his faéîis ucniet fublimis in urbem. Porroquater decies complebis,terqitrecentos
Annosj
-ocr page 120-sibyllin A
Annos yitq; oilo,cum te pertingere nietdnt 'Triftiafata,ttio complete nomine,cogent. Heitnihi qudndo illui tëptis miferàda uidebol Romd ttfi qndndoq-,Ldtinis (id mdge cunélii nt.iiji.xlii jiovKxîdi rlù) (yn^vfi'nxidi Ex Aßa terra Troitc portante quadriga. Exardens animo, fedpo/tqua ruperit ijtbinuifh A/ficiens omnes pelagus traieilus eundo, E!igro inuadetiir tunc beflia magna cruore. Edidit (y cants in paflorit damna leone, (cum. Sceptra adimét ante, quin or pene trahit in Or' Et Kbodijs ueniet cladespoßrema, jedingens^ Et manet exitium mijerabile tandem. Aegyptusq- ducum uitio, culpaq- peribit. Et qui tum ßigiet cafus mort alts acerbos, Isuireritfelixßsterq- quaterqt; beatus.
E^oma ruet.Delus nufquam deleta patebit. Eiet arena Samus
Eoßremö Perfas quoq- tangent funera tandeiit. ob tumidos faßtis iniuria cunéîaperibit.
Tune feeptrü caßusrex totius orbts babebit. Perpétué,in uitam rcuocatis luminecaß'is. Komaq^fublimis peraget tum trißiajata. Hoc autem cunäis bumanis fine peribunt. Sed non parcbunt,quanquamprieflantius effet. S ed cum longa dies accreuerit aff era cunäis. Et famis. er peßis, infi-enatiq- tumultus, Tunciterum ueroprinceps miferabilis ante
Coget
-ocr page 121-o R AC VL A.
Coget conßliunt,quo pääo perJerepofftt * Sicca ^ui(iemfoli/s florebuiit inde coortis, Infolido^; folumfaxo caleile docebit. Jgncmq;,(2r fulgur term^crßamina denfa. Sparfaj; per totunt mundum creberrima tela^ Sed rurfum poßto facicnt infanda pudore, IJonhominum ueriti,tion numiiiis ipßuf iranti Omne nefas proni patrare,pudorii inanes, Crudeles, uiolenti,importuniß tyranni, Keadaces, falß,perucrß,perfidiüß, lEcedißagi ,falßs uerbis inßindalocjiientes. Qkos nee opes ull^ fatiabunt, pluraq^ ejuterêt Turpiter, oppreffi uiolenta ßaude peribunC Sidéra cunäa cadent,puppes maris * Sidéra multa deinceps ,j^lendentem^ cometa. Appellant homines ßeüam malaßgnificantem, iwminct ut multum bellum,uaßatio,ßrages.'quot; îiolim uiuere me tum cum imperitabit, Sed tum,gratia cum coeleßis régna tenebit. Cuma- aliguando puer facer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XTrUv-ruf/
^Conßcietuinclis pandendo triße profundum. Mortalesß domus concludet lignea ßatim.
Sed poßquam decimü fub terras iuerit atuum, Toemineu imperiü deinceps erit,z^ mala multd Aff'eretipfeDeus,^uando regale decorum. Moenibus ornatis avi^tTrcci/ t/l' STur kimij. Et fol nodurnis current cernctur in horis. Sider a deficient coelum,multaqs proceüa
G terrant
-ocr page 122-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINÄ
Terrain uaftabif.fublatimorte rcfurgent: Curfut erit rapidm clauJorum: furdm ipfi Audiet, O' cement cdici, mutiq- loquentur, ’ Etcominuntserituita omnibus *
Terra^ par cunilis fine muro, aut fepibus uUii, E!ecdiuifa quidemfruges feretuberiores^ Et dufci uino fontes,alboj;fcatent€S Laiie ontelledabit *
iudiciumq; Dfi aterni * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■-gt;
Tempora fed peftquam Det« immutarit * Aeftatem ex brumajaciens,tunc omnia * Sed cum munduin perdidit *
lESVS CHRISTVS DEI Fl
LIVS SERVATOR CRVCI;
udicüßgnum tellusfudoribitsedet, Afroftichis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r .
ae ciuifto. E polo tseniet rex tempus in omne futurus, S cilicetutcarnemomnë,uttotuiudicet orbe. VndeDeum fididiffidentesq; uidebunt, S ummum cum finiiis in feclifine fedentem, C orporeoru 'animas hominu quo iudicet, oliiit H orrebit totus cum denfis uepribus orbis. R eijeient ct opes homines, fimulachraq^ cuHa.
’ E xwret^j ignis terrjs,coelum^,fitlumqs‘ I neendetfi fores angtifii careeris Orci.
S anHorumey omniscarolibcrareddita,lucent Tunc repetctifemper cruciabitflàma fcelellos, quot;V tq^ quis occulte peccauerit,omnia dieet.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sub
-ocr page 123-o R A C V b A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;??
S ublucemq; Geus referabit peilora cldufd. B entes ftriJebuntfCrebrefcent undiq;luâugt;t E t luxdelicietfolem^f,nitentiaq;ajiri(.
1 nKo/«rt calos,crluni£ ff lender obibit: ¥ off( uttollct, iugi deprimet«rdua montes. I m^edietq; nihil mortules amplius altutn. L o/jgttcdràu fretumnöfeindet:inontib. aruit I p/i aquibuntur ; numßelmine torridu tettus, V nuqs nbsp;nbsp;fed fontes, etfluminahiabunt.
S idereisq- fono trifti tubu clangct ub oris, S tultoruin fadnusmoerens ,mundiq; dolores, tebios oflendet turturet ,terru dehifccns.
Regesqi ad folium fiflentur numinis omnes-V ndaq; de codo fuet igneafulpbure mixto. ■ A to; omnes homines fgnum pricfgne notabit,. T empöre co lignum, cornu peramabile fdis, O ppoftus mundo cafus,fed uita piorum, e/fergendo lauans duodeno fonte uocatos, C ompefeetq^ pedo ferrata cuffgt;idegentes. (md Kextibi nue noflris defcriptus in ordinefum' y erfibus, hie nofter Geus dl, nofiraq- falutii C onditor teternus,pcrpcffus nomine noftro, I «tegr4lt;jueinMo/fî expreßit brachia tendes, 'V.ifideiuincens Amalec.utdifcereteße J E/i’(3mi}i patri populus,magnoq- in honore, Gauidis uirgam, lapidé in quo confiitit,in quo Cui fua /fes pofita ef,is in omnia jecula uiuet. Hon aliter fquidem in decore *
G 1 » Protro-
-ocr page 124-100 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLVINA
Frobrofut,mifere deformis, fj’cm tarnen addet-Et forma carnis periturte *
Cooltjlitn dabit ata^ hominentßilum.
Cui uaferimpofuitferpenSfUt mortis abiret Infatum,fciretéij bonumq; malumq^ quidrßett Otr.ifjoq; Df o Jeruiret morte caducis.
Huius conßlionamq; olim primitu; ußus^ Sic ait omnipotens: Faciamus imagine, ßli, Ambo de propria mortalia femina duila. Vunc ego curabo manibuf,tu deniq; noflraiw F-fjigiem uerbis,ut opus communeßruamus.
Ergo ad iudicium ueniet diâi memor huiu^^ Fcrßmilemformam portans in uirginis aluu, Cottußrans lympha manibusfenioribus omnes. Cuniia iubensfaciet, morboq; medebitur omni. Facabit uentosdiüo.flernetq; profundunt ] n fanum,placidis pedibus calcando,fideq;. Ad uiroia genas prtcbebit ftiuta pudentesr Verbeributq- facrum tradet profcindere terglé^
Uetiircflc ^ty'gtnem cnim ca/tam traaet mortalibn^ winsiatitjut. Peréj; fcrettacituscolaphos,nefortèfciatur
Qkisfit,cuius fit,mortalibus undelocutum ’ Veneritjhorrentemq^feret de uepre coronant. Elam fandis ucniet de uepre £terna corona l,e£iis.tum calamo compungent ilia,legis (ra More fuje.excalamis etenimquos cccutit augt; Ad lites animifefe ira uindice uertit.
Verunt
-ocr page 125-o R A C VL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi
VeriiM cumfuerint (juiedixicunilaperdiiâ, Soluitur omnis tex in eum, ^Uie tradita quondi Eßpldcitis hominüjob populit no morigeraté^ Expandetj; manus, totum metetur ut or bent. Pinibm or (juineiitZT ex pifcibui olint tJiillid guinq; uirdm in defertis exaturabit.. dnin zy'frdgmentis colleâisrelliquiarunt B» fcnoî cophinos (ut/itl^erdre)replebiti Eelices^^ aniinds dieet * dai ntdlddcri/tpenfantbono* Qoncifi fletgriSfZir paupertutis dmantes.
Ciiild [ciens,f^eilâs,lt;iufcultdns, intima prorfia Vifeera perfcrutans nudabit,utarguat:ipfe Cunâorutn auditus,mens, uifus, fermo creator Eormarum, omnia cui parêt ; qui morte folutos Seruat:qui morbo cuiuis curando medetur. HMrtc tandem na{l£ fceleratie cr perfidioflt;e Contundent alapis palmie(proh crimina)diuu, EeUe fames eius,fitis iHudetur aceto.
Kane apponeteigens fcilicet hojfita menfam. Scindetur templi uelum,medium^ diei N ox ten ebro fa tribus premet admirabilis horis. Konetenimdeinceps templu legem^ colendi Arbitrio mundi monftratum efl,idq; latebat. Arbiter ut terras æternus uenit in imas, Deuenietij; bona /fem portans omnibus, Orcîé Et tridui fomno peraget mortaliafata.
G 3 T«l«
-ocr page 126-161 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S IB Yb LINA
Tum Jeinum Unquet mMes,lucemq; raiifetf Primi refurgendi leólis ueftigii monftrans, Qk( Idticis culpis ablutijonte perentiii Pratcritds, rurj'umgeniti -, pidneq; rendti, Jdm non infdndis pdrcbunt moribiif orbis. Porro ßiii primum Dominus pdtcfiet,erit^; Corporeus, peut fuit dnte,maiiusq-,pedesq;f Ojlcndetq; impreßd fuis ueftigidmdnbris Qu.ituor,occafus,ortus,borcdméi;,notum^S. Nit« totidem mundi perpetrdnt regnd patetis Jnfdiidum nimiu fdcinus,nobisq; probrofttin. Sdlue cdßd Sion, permultdei; pdßa puelld. Jpfetibi infeenfo rex en tuns intrdt dßello, P,rgd omnes initis, iugd (]uo tibi,guo iugd demlt;^ Intolerdndd tibi, ejUtefers ceruice fubdäd, Soluat ey- exleges leges, uiolentdq^ uincld. Hune dgnoßeetuumnumen de numine ndtum, Ddudibus bune orndns, hue imo pedoregeüûs, Diligeq- ex animo ,ferq; eius amabile nomen. Reifee prlt;ietcritos, i eius fanguine folue. Jlt;idm nee ucrbd tibi, nee euin libamina plaeant, Nfc fdera {inextinduseum ßt) mortaliaeurat, Sed quißneero tdeiturni pedore adorant. Rlofee quis bie naßt,tum pdtrc deniq; eernef. Tempore torpebunt uidua omnia femma mudi, Aer ,terra,falum,lux ignis feruida,eali Cardo dies,nodes,eonßdent omnia in ignés, P-tfict jßecies'qudin defertijßiina rerum.
Omni^
-ocr page 127-o R A C V L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t0|
Omnîd ndmq; cadent lucentid ßderdcoelo, Nee Mo/»cres plumis agiles per inane tiolabuntf Omnibus oquot; tellusanimantibus orbaiucebib Non fcominej edent uocem,uolucresue,lera:ut Confufus folitum fonitum non audiet orbis, Sedmagnufonitu reddet maris undaminacis. Lttrepidicunüimorientur in icquore pifces, Uecfulcabit aquasiam pondéré nauis onujla^ Mugitumq; dabit de bellis terra cruenta, HumaniC^ animtc frendebunt dentibus omnest Vexabuntq; malos ululatus, atq^ timorés, Cædibus atq^ fiti,fame,pefleq; déficientes, Optandumq; mori dicent,fugietq; uocantes. Uondit mortis enim requië, no nodishabebtU. t^ultaq; nequicquam fiipremi numina patris Orabunt,jed eos tunc auertetur aperte. Secula nam feptem dedit,uÇus uirgine cafla. Ad refipifeendum /fiacium mortalibus legris. Apfie mihi Oeus ba;c fibi décréta omnia dixit, ferficietly,meis qua; funt diila omnia uerbis. Houi ego arenarunumeros,mefumq; profundi, Tellurisq; finus,tenebrofaq; tartara noui,lturi, Ouotfuerinthomines,quot fint,quot deinde fu A-ltrorii numeros,fiirpes frondesq; quot ufq: Quot fint quadrupèdes,quot pifces,quotqi uo-Ide nà fpecies hominuanètesq; creauit,(lucres. Et docuit feire, e:xcMonis munia reâe. Lumina qui finxit,quiq; aures:cernit,zr audit.
Omncî
-ocr page 128-104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLblNA
Omîtes qui mentis motus tcuct,omnid noiiit. Et tacet,c^ tandem conuincet, fupplicioq;
Afficietqu£ quifq; hominum celata patrarit, Cum ueniet folium ad diuinum iura daturust Qjii nil dicentes,inutos,inteÜigit,audit. ^t quantum teüus à, cœli uertice diftet, Principium,finem, media omnia nouit : ab ipfo Omnia funt,calum qui,telduremqi creauit. Solus enim Deus eft, non eft Deus alter ab ipfo-ïn fimuh- /,ft homines fyluis abfcindunt robur, zs‘ inde ^res7” Uiuca fuismanibus diuum fimulachrafigurant, Ou£ dec or ent ritu,libamentisq; profanis, impur as^ colunt nugas,genitore reliiio. Omnes^ aftidui uani/fimamuneralibant. Et titmen hoe ipfum fe rentur honore iuuare, A. tqs dapes adol€nt,ut caftbs lumine pafcant. üamq; crcmant carnes, plenis ofja medullis, Pt mailant arts, nbsp;nbsp;plaçantfanguine manes,
Candelasq; Deo accendunt ,qui lumina donat. Ac tanquam fitiat, uini libaminafundunt, Uiortales ebrifiqui numina uana fatigante No» libaminibus,non facris indiget iftis, Non nidore malo,aut inuifofanguinis hauftu. Namqs (tyrannorum regumqi in fania fsadet)
. iA.anibus hiecfaciunt,ceu manes ccelicoltepnt, Kitus curantes prauosq;,Deoq; carentes, fi*its(rerum genitore reliiio )
M-armoreos dicunt diuos,pendere putantes
Hine
-ocr page 129-o R A C V L Ä. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10}
Hincßbijpem er uitttm,furlt;iiinutij;,mattiqui Credere tum faciles,'i reilo prorfui abhorrent, Ipfe uitts pofuit binasuit^^; necisj^, Propofiùtci; bonam menti jtbi fumere uitam: Ipfafed^ in mortem lt;eternam fe iecit, er ignem, rationis alumna.
Huie tu pone uolëspurâ finefanguine menjam, ytnttiiÿo, Repletam'^i bonis, pattern potum-l^famenti. Et ftienti datnudum tege corpUA amidit.
De proprio caflis manibus largire labore, Oppre^um récréa: feßi folare labores. Hæcàte detur uiuenti uiâima uiucns.
pie fernen,Dominus tibi donet ut ißa: Aeternos fi^lt;!lus,eeternum lumen babebis, Vitamincorruptamtcumcunllos arguet igné, Omnianampurgans,molem conuerretin uni, Cœlum cÔuoluet,telluris operta recludet. Manes in uitam(fatorum lege foluta, Etlethi ftimulis}ad indicium^ uocabit, ludicetut tandemmores prauos^ Ariete tune aries,pajîor paflorepropinqua, Etuitulus uitulo admoto cenfebitur iUic. Ciuosqiftbi nimiumfaflum fumppffepatebiti Et (jui cuilibet os obflruxere imperiofî, Et pbidefanilis uires peperere fubadis. Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfosfecerunt inferiores.
Et ftudij lucro duâi iujfere fiere: Tune in^uam cedent omnes fidis^ probis^:, G f lion
-ocr page 130-lo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
Non ia iurgia erunt,non iatn dicetur Erit Auttranßuit heri: nee cruiit guos crebrafatb Curadies:ncuer,ießM,lt;(utunus,hyems'‘!e, Ortui'ue, occafies'ue'- diesnain longa manebit. fisetiùvix (^syxKov ■mi'SlcëiiUSfûe S'j'ai
Chrißiu lefut feclorum * Aeternus,riunquam genittn, plané intemeratus» ignitax coeli cobibet gui uiribm aurai: J^ulminie cf fonitum fæuo fulgore coercet^ Horrendos tonitrus moUit^pacatq; fragores. Terram conuoluens ftridores comprimit *■ bulgur is obtundit pereußus igne micantes. Jmbris zy- immodicos fluxus,^ gradinis albit. Et nubis gelidi amplexus, hyemisg; (blutte. Singula namg: ipfi conieblant mente, uidentur Q_ucc tibiguieg; tuo natoannuis ipfe patranda. tibi unanimis,e::r par, res ante creatas, Humante iudex uite, fociusg^ creator.
Ad guem tu oris prima dulcißc uoce locutus: Condamus hominem propriü, noftrægs figure Perfimilem, atg; auram uitalem demus habere. Cui uel mortali totus (amulabitur or bis, Etfiäo ex terra nos omnia fubijeiemus.
Htectu mente tua fic uerbo fatus,^^ ecce Omnia fiaéla: tibi parent elementa iubenti Omnia protinus,cr rcrum natura perennis Efi cumfigmento mortalicondita rite, Coeluin,aer,ignis,tcllus,fluüus^ marini,
Sol
-ocr page 131-ORACVbA.
lor
Sol,lunj,äftrorumq; chorus montes^,-, iies^ fomnus, uiÿlantid,uii'^i uolendi, ’Vitd inteüeiiin uoce5,CT roburjçy' artes^ immdnfuetü uolucru genu!,atqj ndtdntu, Mianfuetutn,bigenus,ferpentitq;,dncipitumj;. Omnia namq; tibi certo ordine di^pofuifti, Temporibuiq; petit poflremis terram. * Etbreuis egreffm ï.laritc de uirginis aluo
* nbsp;nbsp;Exorta e/l noua lux
e' ccelo ueniens mortales induit artui. Ac primum corpus Gabriel ojlendithoneftum Gabriel auncius, hincAali affdturÇcrmone puellam: Accipeuirgo Deu gremio intem'eratapudico.
Sic ait:ali illamcœleflisgratiamolli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Miri*
Leniyt affiatu. turn uirginitatis amatrix PerpetUiCj magno fubito correpta /iupore, Atq^ metu, trépida preßit forinidine mentent Jgnotis uerbis commnioto corde tremifcens.
Hifjc at Utificis mens eil recreata loquelis, Erubuitmalasridens puerile uenuflas, Lætitia, dulciqs animum demulfa pudore. Tune ad feredijt,uerbumq uolauit in aluum, Jdqsfuo fadum,atq; animatu tempore, corpM Mortali facile cretum c/i. puer inde creatus Virgineo partu.mira eil mortalibus hiec rej; Sed res nulla Deo patri nato^ftupenda. Hoe paero nato properauitgaudia tellus, C aeleflis rißt fedes, O' geßijt or bis.
Diuinam^
-ocr page 132-10» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYbLlNA
Diulndm^ Kigi fleUam coluere recentem. Konßratui']; Dd (gt;r£ce(gt;ta fecjuentibut infitK Eß in prtefepi,^uem fafcia circuit, eß^
3 Dt'Ärf Logi Bctblem diuino putrid nutu Cdprarum at^iOuiucußodibiM,atc[; bubulcif, * Et tumidos f^aßoi itnimii odiße modeßis', Att^ alios prorßimceußemet amarCjEieum^ Hiligerc cx animo cum relligione colendo, i^os igiturßanäa chrißi deflirpecreati Cocleßi,nomen retinemus proximitatis, Etttiti^ memorem feruantes reUigionem,
FINIS.
CITäNTVR et a’ THEO philo fcxto Antiochcnfis ccclcfi« cpifcopo, in fc^ cundo libro ad Autolycum»ucrfus rx Sibylla, quo rum noinuiliiinhislibris lt;xunt,fed paiüo aliter habcRC. Alii n5 extat.Hos i^irur nos ita in Latin» uertebamus .Sic igitur inquft Theophilus: Sibylla autem,qu9e cum apud exteras nationes.tum apuJ Grxeos uates fuit, in principio fux uaticinationifi hominum genus obiurgat his uerbis»
VLortales homines,uilißima corpora carnis. Cur uos eßertis,neq; ßnem cernitis teui^ bcD.o. ^otremitis,fummü^Deu(quopr£ßde ßatis)
Hon formidatisiqui conßgt;icit omniateßis, Conditor omnia qui nutrit,cun(lisq; f lt;Muetn indidit afflatum,mortales quiregat omnes, Vnus quifolui regnat Deusjdtq^ fupremu«,
OmnipO'
-ocr page 133-ORACVLA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9,
Omnipotens, nunquàgenitui,lt;jui con/^icittpfe Omnia, mortab non aj})eâdbilis ttlli. Corporels oculis etenim quis cernere uerum, Aeternum^ De«m poßit,calumq; colentemf CMt« neq^ fplendentis radiantia luminafolis Sujiineant homines mortales cernere contra.
Hunc colite,hue unît,qui folus régnât in orbe, Qui folus femperq; fuit,fempcrq; fi{turus,(per, Îlt;ofî genûiM,pfr fe conflans,tenet omnia fent' Etuigetin eiimltis mortalibus,atq-uigorent Senfibus inßnuat,communis luminis autor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oc «rfii
Prtemia fed prauic mentis dignaaecipietis diuinaui, Quandoquidem lt;etcrnoq; DfOjUcrog^ relidio Cui decus,Gr faero debetur uiâima ritu, Manibus infernis feciflisfacra fuperbi.
Infani^, uia reda ucra^ relida, Erratis per iterfeopulis cr fentibus harrens, üeßnite in tetræ nodis titubare tenebris, Vani mortalesinodisq; nigrore relido, VtiminKpatet en cundis erroreßne ullo) Solis luce,fuo qui luminecunda ferenat. Atq; hocpedoribusfapienter nofeite ueflris: Vnus,qui pluuias mittit,motusq;,notos^, Efl Deus'-atq; fames,peßes,trifles^ dolores, Atq^ niues,glacic. fed quorfum ßngula pando^ Im?erat er coelis,cr terrte praißdet. tpfe eß.
D e i]s autem qui generati dicutttur,ait, (fiU Qjtod ßprogenitH eflprorfuminteritiexqiui' Eœmineoq;
-ocr page 134-,10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLLINA
tcemineoqi nequit membre Dcm cßecredltu, Sed Dein eji uiius folus^reriimq;[uprc^iuS) Qjii coelum,lblem,fteiltn,lunMiq- creauit, Frugi/eram terrdin, pontiq; fluenta tumentis, rxcelfos montes, fontesqs perenne fcatentes. Et fub aquis degens genus innumerdbile gignit, Qult;eqi premist terra ferpentia corpora nutrit. Et uirias uolucres, feu balbas,fîue canorus. Stridentes, tenerM,fulcantes aéra plantés. Et genus impofuitfyluis agreße ferarum, Subiecitqi pecus nobis mortalibus omne, Cunélorumqs ducem fecitdiuinitiu ortum, Subiecitq; uiro qua; uel comprendere non fit. üamqi quis hæcualeat mortalis nofeere cuélaf Jpfe/ed ha;cfolus nouit quicondiditunus, Autor inextinélus, leternus, in cethere degens, Etmulto maiora bonis bonapra;mia reddens, iniußosq; ,malosq;,ira poenisq; coercens. Immittens bellum,peßem,durosq; dolores. • r Stirpitus, 0 homines,cur infurgendo peritisi Hon pudet in diuos,jcles bruta referred An non eflrabies,ca:cteq- infania mentis^ Tauros furantur diui, pr£dantur ollaf.
^vcf'ny 'xziicÄCfiHixlix i!it)!oya:i’a!Î^fgt; criticlt;Ailt;AcfH(.,is3vnvxt? lt;A' à-^ct^Ms tAecAîct' Serpentes colitis, flulti,fele5q-,canesq-, Et uolucres,quieferpuntanimaliaterree, £t f.dgt;r icata manu/imulackrd,cr faxea ßgna.
Et
-ocr page 135-o R AC VL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill
Ef pißtm Upidun moles.hæc uittitq; multi ^rlt;etere4 colitis, qu£ funt turpißiina didu. Tilii funt hominum ftultorum numinafalfi, QHor«?« morti/irum diHiUat ub ore uenenum^ At cuius uiti es2,cuius lux iIIa perennis, Letitii unde uiris diimndt dulcior omni Melle: cui ceruix omnis fe fubderefoli Debet, guiq; pi/s oftcndit guißt cundunt in uitantjhis inguuin negle£lis,inßpienter lngentem,mignittn calicem, plenum^ menco PœnJrum haußjüsfurioßs mentibus oinnes. KecCobrij uultisßin^qieuuderementis, . , Et nouiße DeMmregem,^mi cund-t tuetur. Proptereu feruens ignis uos opprimet urdor, Semper c^inflummisturpesardebitisiomne '' Qujndotjuidë Mnis ßutuis impenditis £uum. At guibusicternus colitur Deus, atcj; perennis, ' Ki uitam degent^u£ tempus in omne minebit, tloriferos hortos pundiß fcmper babentes, '■ Et dulcem cocli putem ficUantis edentes.
VcrfuS qiiiilani SibrllinÏ a Liv^rantio citafr,c|ul ncq? in ThcophUojicc^ in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his libns extant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*i^ri.
Cumueneritiüe Ub.y.ap.i?« ignis erit tenebr£ medi£ caliginc nodis,
Audite o homines, rex imperat lüe perennis,.
I nbsp;nbsp;Omnii fedferet h£c tellus/ucra foli piorum
Ex
-ocr page 136-«i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIBYLbINÄ
Ex petra meUii latices, perennef l'oijtes,uncle bibant iu/liq; piig;,fcdtebunt.
De fra Del Atq; Dcum regem cuttâoru progenitorenit Qÿ~ gt telinf^ccelu, pelagutq; profundtt, Tartdreiq; ßniii,dtq; ipß damones horrent.
EXTANT ETIAM APVD EVN dê Ladantiû quxdâ grxca Apollinis oracula .qux nobisiiirerprctan.amp;:hue addereiiiTum eft.lgitiit primi libri cap. 7- fic aif Apollo quxrenti ciiidain quis elTct.aut quid clTet omnino Deus .refpondit uiginti amp;nbsp;uno ucriibus^quorû hoc principiiini eft:
Exfefe cßnßdns,ßnemdtre,dnemine doi^uf, Jmmotut,nomenquoduerbM dicere noneji, Jn fldmmis habitâs:hoc fcilicet e{i Dem. at not E.iuspdruafummGenijpdrs.
Item bbro quarto de Chrifto loques inquit : Pro* «« ptercst ATÎIcIÎus Apollo conftiUus^utrû ne Deus a.« homo fucrir.hocmodo refpondit:
Corpore mortalis, fapiens per fdâd flupendd: ludicibm fedenim Chald^is captuf, cr artnih çlauis cr palo finem tolerauit dcerbum.
Ef Jibro quarto: Pohfcs qindara confuluit Apollp ncmMilcfium Cinqutr)urr5 ncinaneat anima poft mortem, an rcfoluaturfJi^refpondit his iierhis:
Donee corporeis dniinus connexibmhicreti Cedit mortdli, pdtiens humdnd,dolori.
Sed cum mortdli coinpdge folutus, dbiuit Corporc confeélo, turn totus in tctherd fertuff Jncorruptm ubi mdnedt, nunqudmq; fenefeent. Sicdtitiqud Dei fieri prudentidmMddt.
-ocr page 137-annotationes
IN SIBYLLAS.
EX LIBRO PRIMO.
t Caelum dej^iciens.) In Grteco neq; (cnteiigt; tiaaptcfuidetur ne^; uerfui conflit. Putodc' pnuatum.
2 Efl X'Afif- ) Noft primM Adiinus in orcutii defcêflt, fed Abel. Scd quid fuit Adamui primui hotninu (unde et Addin Hebrteis hominem figni ficdt)dbeo denomindtus eflorcui.Licet dutein hie uidere Græcorum erirorem,qui hoc nomen griecum eße rdti (ut dlid multi) dbfurdè in^ terprctdtifunt. ■
J Sunt elementd noue mihi. )Hoc nomè quod fit, nefcio.Sed cum ^odm dUoqudtur Deus unte fdild lingudru diuerptdtê, non dubium efl quin ed lingud utdtur, quæ turn fold er.it. liebr£dnt dutemfuiße,pdtet cum ex nominibus,quibuf A^ ddmus dnimdlid nuncupduit, cum ed nomind tn Uebrteo fermone dnimaliufere ndturdm decld-rent: turn ex primorum hominum nominibut., qu£in foloUebrdico fermone fignificatid funt, ut Addmi, ut Cdini, ut reliquorum. Quodfiitd efl,cu hie Sibyllauocet elemëtd quteddm KfKvtt (ideflc0fond,ficut in lefu nomine, Deouolete, decldrdbimuf)oportetdliqudfeße literufin He fcr.erf/jng«£lt; ,5«« uocdles appeUenturt Atqui
H nuOa
-ocr page 138-«4 xnnotationes.
nuSae funt Omnes enim confbnantef uocant, utentes punólis ^uibufdam uocalibttt, guænec^ liter«e uocantur,nelt;^ numerorum ttotlt;e funt, ut pof int in huius notninis rationem uenire.Opor tet igitur aut Aleph,He,Vau,wd, cifAin uoctt les dici-.iiut Sibyüimgrxcè lo^uentem,de ali' guogrieco Dei nomine loqui, çx ^uod lt;i Deo hebraicc diâumfit, id ad fermoneingrlt;ecu ac^ commodare,quaß ipfagrtecè, non Deus hebrai cc loquatur : quemadmodum in Apocalypßie fusdicit,fe effè a , niß forte ibi gnecè loquebatur. Atq^ hlt;ec quidem in medio poßti ßntad conßderandum. Acßcui notumhoc nO' men efl,cum oro ne fludiofos celet.
3 Vicenos cum bis nbsp;nbsp;unum Compleflet foies
in undis.^in area fuit per annum Hoe, ut tradit IViofes : fed quadraginta dies copleuit in aquis-totidem enim dies pluiffc, idem Aiofes tradit. J^ec refert, quod Sibylla addit unum ad quadra ginta. t^ofes enim fecutits eil numerum quadra tum:flcuticum apud eundem dicit Abrahamus, ante conceptum tftacum fe centenarium efli, cum eßet uno anno minus. Sed iudicent alij.
4 IrtiSrffd meo cum coniuge.) Hie locus nos admonet,ut de Sibyllægenere çy ^tate dißera mus-tgiturhic,(^adfinem tertij libritraditfe nurum effe Hoie,cumq; eo cuaßjje ex dituuio,et Babyloneprofeilam uaticinari per Grlt;eciam, falfoj:
ANNOTAT IONES.
falfo^;ex ErythranatamJici.-ab dlijs etiamcx Circe c;' Gnoflo.'Preeterediii finelibrifeptimi docet, fe idm drdoribiM CX £uo confeiidm effèt fed tdmen 4 tempore confumptnm iriyUecji fem-per uiélnrdm.Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. locii pdtet, earn diutiM
uixiße, quim ferret comnwnii tetds hominum^ Que res locum fecitfdbulæ, qu£db Ouidio in t4..MLetdm.pofitdeft,ubiSibylld oftenditfibi i Phoebo prorogdtdm effe uitdm, fe^ idm feptin gentos dnnos uixifiè,?^' ddhuc trecentos eße du rdturdm. A.tq; eddem eins uitlt;£ longitudo in cdu fdfuit (ficutegoexifiimo)ut()U£ eddem effets plures effe putdrentur,guod ed diuerfis tempori bus ZX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dppdrens ,pluriumß^eciem prtebc'
ret, non putdntibus hominib. edin tdmdiu poffe uiuere,fed dlidm eße. Ndm guod memoria proditum efl ,Sibylldm (jududumfitiße Perfi' cdm,ex ßirpe No£ , hac edm fe eße trddit. E' rythr£dm dutem putari, quædlid putdtd eß.. Cumied quoq; eddem eße did poteß,ex eo quem citdui î^dfonis loco . itdq; uidentur dliqudn-to pduciores fuiße Sibylhe, quim uulgo hdbeuf tur-.neq^ tdmen nego fuißedliqudm multds.Ne-que efl quod mihi quifqudmobijcidt, Sibylldm tdmdiu uiuere non potuiße, quid hominis ui' tdm Deus NOiC dixißetfore centum uiginti dti' norti.quæres non fldtim pofl diluuium dcciditf proptered quod hominüprduis condtibusÇpro'
H i pler
-ocr page 140-iilt; ANNOT ATIONES.
pter quoi Deus uitum minuit Jum diluuio, tunt linguarumdiuerfitatecohibitis, non eratnecef fe hoc decurtandte uitic extremu remediuflatint adhiberi.Sedidpofiea adhibitum eft, ut Deus futurum dixerat. Itu^ Abrukamui centtßmo anno fenex eft. Hoc inquam ft quit obijciet, rC' fpond(bo,Deumde communi cr uuigari uitlt;e curricula dicere. t^lt;:m zx Abrahamics, alij multi diutius uixerunt, et Sibylla uixifte poteft, quum Deus nuHiftt obnoxiuslegi, quo minus faciatquodipft uifum fit. Videturautem fcri pfiffe qucedam anteSaturni feculum . i^amli' bro pnmo de Titanibus uaticinatur. Libro au' tern tertio ey- narrat, uaticinatur .fed uidc' tur narratio iUa magis effe uaticinatio. Solent enim uates de rebus futuris loqui^ quaftde prlt;e teritis: quod Deus (à quo afftantur) futura iU' xtà ac pneterita uidct.
y Dono Sabaoth.)EocnomenVebrieumeSf cr figniftcat exercitus. Vocatur ante Deus exer cituum,quaft tu dicas^armipotens, aut beDipO' tens: quod omnibus ( qua; ufquam funt} rebus » tanquam militibus utatur.
6 Vocales quatuor autem fert, no uocales^ duos binum Geniorum.)Eoc lt;enigmate fignifi^ cat nomen ivac've Seruatoris noftri, quod con' fiat ex quatuor uocalibus Uteris, çyduabus con ftnantibm: qua;lit(rlt;ein lingua grteca efficiunt
-ocr page 141-ANNOTATIONES. nr
8 S 8. Nrf ! tldle110. U 8. a zoo.o v 4.r 2 00. Vo cat autë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côfanantes. Uteris in fuvytvjn et
ideß dv/A^iui'a! diuUis, Clÿod autë uerto, Non Moca/ej dujs,in Græco efi in fine uerfus,[jë dp àv/à.Sedne^ uerfus ratio conflatf neq; fententia. Itaq^ ubiefldp, legendu efilt;Av’ I in quo fané facilts fuit lapfus , quod inferior pars Uterne lt;/lsnTir^fuperiore auulfa,figurant hit iet literie lt;gt;:fuperior itë, aßieri/fitritus : mcd a pars autë liter te,quia graciliori traüu calami e~ xaratur, facile potuit exolefcere. Litera autë igt;î, qualis in fine fcribi folet p, facile ex v faüaeft, fubieâa infra partem priorë linea, eSquot; deleta a' pojlrophe,quiefequebatur. Sedquid fitLinunt Geniorum,neq; faits inteUigo, neq; uerfus fatis confiât, nifi xyys^up dicimus penultima longa, qua licëtia ufus efi Homerus in péxos er ixuft«., Qtiod fiefi,fignificatSibyUaduoseßegenios, quorum nomen à litera aîypa incipiat, quorum unum aUcubi nominat ipft Sanielem : alter qui fit ,non uideo ,nififi efi SeheUel. Sed nihil hic affirino. Infequentiuerfupro lt;Äi!Äcp,legidebet •'l' dÄdp^duobus uerbis.
L'X. LIBRO SECVNDO.
1 Adonieus.)HocnomenHebri£umefi,et‘do minum fignificat.
Secula nam feptem.) Arbiträr hic feculum «OMrt lufirum, erfignificarichrifiidoiirinà, H Î atc^
-ocr page 142-lit ANNOTATrONES.
dti^ uitäm,qit£fuitfeptem luftrorum.
3 Qui nomine complet Orttis) Hoc IdtinèeX' priminonpotuit, cjuod nulla iUarurn quatuor regionum initium habeat a quarta liter a. Hoc autem nomen Adam gricca; linguce accomodat, non quiagrtecumßt, fed quiagriece loquitur: idqi ex ßia perfona-
EX libro tertio.
1 Ex Auguflinis.) Auguflinos uocat ciuitaté quteparuit Auguflii,qu£in Apocalypß (utcf alibi àSibylla^SepticoliiappeUatur.Exhac uen turiK eß Belial, qui à Sibylla BcUm uocatur : fi-cuti Gr£cii Annibits dicitur, qui eß Annibai: quanquamBellerpaulopoßappellatur, Sedni' hil reiert. Ij qui in facrii literii uocatur An tichrißui,crbomo perdituf. nam hocßgnifi' catHebraico fcrmone Belial.EHautemdiligen ter animaduertendum, quemadmodum cbr^ttt cum iam adeßit,tarne expeüabatur, idë etiam in Antichrißo accidere. EI ƒ c«t pr£diiîum erat, fore ut Meßi£ temporib. lupi,pardi, leones, ui' per£,et c£ter£fer£ manfuefcerèt, qu£ res erat uaticinio more intelligenda, id quod ïud£os fal' lit: itaquod dicitur Anticbrißus miraculafaélu rus,in eo magnopere uidendum eß ne faUamur. üon enim uera erunt miracula: qu£ res eos fal' Ut, qui tales funt in lefum Deum quales fuere lud£i in ïefum hominem-
Deinde
-ocr page 143-ANNOTATIONES.
» T)ànde lÄdcedonicum.ySecundim fyUlt;ibi necejjarià produxi, Sibyllam imitdtus,ßcut La tini pritnam Italiie.ldentfecicrinSicilia.
3 Nlt;lt;wgj rfoiwwj regno. )Nofi tdm latè ejuidctn regiiMÙ Solomo,fed in eos (juodammodo régna redicitur,à^uibuf eimunera mittebantur ^uibitt metuendm erdt,ut ejl in Pfdl-yi.
4 Cbi«m ^uoej; fe ipfe uocabit.) De Homero 1o^uitur,qui primo hymno ad ApollinemfDelia dtu alloquens monehutfiin pojleru interrogen turquem cantorem habeant, quomaximedelc' âentur.re/jiondeant,hominem cacum, in Chio habitantem.de fe loquens.
nx rIBRO CtVARTO.
t Affyrij mortalibut imperitabut Omnibuf ) ideft,maximum erit Aßyriorum imperium. No entm toti orbi imperarunt, fed ita dicuntur im perare omnibuf,ut Cyruf,qui apud Lfdram uo' catfe regem totiuiorbif.
» tiiferabilisA/is.)Af]muocatAfiam.
EX LIBRO Q.VINTO.
» Cuius capitalii habebit Litter a bis decies.) Hlt;ec funt inteUigenda in Gneco fermone , in quo literie numerum fignificant.
1 fiiatru cæfores. )fic Komanos appellat,pro pter t^eronemmatricidam.
EX LIBRO OCTAVO.
gt; Porro quater decies. ) Romani imperij finis H 4 intel'
-ocr page 144-VO ANNOTATIONES.
inteKigenäui efl, cum Decim XXVi imperitfor unicumfilioflio ciefiK efldGotthis,4 quibui poflea deletum eft imperium Romanum. Hoc au ternacciditannoabVrbe conditamilleftmo ter tio,qui numerus fupcratnumerum à Sibyüi po fltum numero quinquagintaquinq-, cumillet di' cat Romam completuram eße annos nongentos quadragintao{}o,qui numerui eft literarum no minis Roma in fermone Grteco, SedanteDC' ciumres iam fuerat Gotthis cum Romanis :cr P.omanorumimperium perire reâê dicitur, cH GotthorumÇà quibus ui£lifuerunt)incipit.
*■ lESVS CHRtSTVS.) HancAcro' flichidem per omnia imitatus fum,prteterquam in ultimalitcra. Cum enim in grteco fît Crux in re{io cafu, ego uerbo latino deflitutus, cuiui litera prima eßet x,pofîui Cruci-Videtur autem Cicero audiuiße hoc de Chrifto uaticinium. Haminlibro fecundode 'Diuinatione, de Si' bylhe carmine loquens, diflerit his ucrbis: Si~ byllæuerfus cbferuamus , quos iüa furensfu' diße dicitur,quoruinterpres nuper falfaqutC' dam hominumfamainfenatudiilurus putaba^ tur,eum quern reuera regem habebamus, appel landum quoq^ eße regem ,fî fîalui eße uellemu^. Hocfî eft in libris, in quern hotfiinem, aut in quod tempus eftiCallidè enim quie iUacompofu tt,perßccit,ut quodcunq^ accidi/fîet,priedi{ium
uide
-ocr page 145-ANNOT ATIONB3. ni uic{eretur,boininunt er temporum deßnitione ' fublitta.Adhibuitetiam latebram obßuritatKj ut ijdem uerjin (diii in ali^m rem poße ncconi' tnoditri uiderentur. Non eße autem illttd car' men furentii,cùmipfumpoemd déclarât( eß enim magis artts, er di!igentilt;e, guant iiicitd' tionii er motiu ) tnm uero ea qua diciturtcum deinceps exprimis uerfui Uteris aliguid conneäitur, ut in ^uibufdain Ennianis, ^U£Enniusfecit.ldcertemagis eßattetttiani-mifC/uimfurentis. Atejui inSibyUinisexpri' mo uerfu ßententite priinis Uteris illius ßenten tia; carmen omne prætexitur . Hoeßriptoris eß, non furentis'.adhibentis diligentiam, non infani. QUdmobrem SibyUamquidem fepoß-tarn erconditainhabeamus, iitCidquod prodi tum ^4 maioribus)iniujju Seiiatusnelegaii' tur quidem libri,ualeantq; ad deponendas potb ui,quàm adßtfeipiendas religiones. Cum anti fiitibus agamus,utquiduis potius exilHslibriSt quim regem proférant, quem Roma; poßhdc nec dif, nec homines eßepatidtur,ila:c Cicero, Sed quod dicit SibyUam hominumtemporumq; deßnitione caÜidè fuRuUße, non uere dicit. J^am ea ad ßnem fecundi Ubri aperte dicit,tum uenturii eße iUum regem immortalem, toti orbi dominaturum,cum Roma Aegypto imperare coepiffet:id quod accidit paulopoß Ciceronem,
H Ï fub
-ocr page 146-Ul ANNOTATIONES.
fub A.uguflo,qute religio iatn hominÜ Mtinos oc eupitueratfCum de reducendo in Aegyptum PtO' lem^o ttgeretur(.ut eft in prints Vimiliärium epi fiolarum Ciceronis ) qui Ptolentieui d Gabinio reduäut efl-Prætereit in libro primo dicit, tum eum eße uenturu, cum eßet loannes baptifta db Kerode occißut:ioMnem uocëquandam dppel' Uns in deferto clamdntem.Sedqudlisßuturuf effet iUe rex, nefciuifje Romanos,ideo minus mirii eß, quod ne ïudtei quidè fciuerut,putdntes fore terreftrë,CU futurus eßet diuintis ey coeleftis. id quod ex Sibyüd cognofci potefl, cum Deum uo cdt,crnoßracdufdfupplicio affeëiü. Q^oddit tem dicit de Acroftichide cicero, maie omnino colligit: qudß ueroßt difßcilius Deo udtes dgi tdntitalidfundcre carmind ex tempore, quam 'Ennio,adbibito er tempore er diligentia.
j Dida logi'ßethlehem.)r^^yi’e fermonem CT riiitionem déclarât ,ßue conßlium quoddam, er prudentiamdementem, per quam Deusdgat, ßcut homines fermone er ratione dgunt : cuiuf uerbiuis quoniam latine uno uerbo fatis expri minon poteß,ufiifum Gricco. 'Bethlehem dU tem Uebrtcis domum panis ßgnificat,in quo op pido natus eß noßer ille cöditor,altor,feruator, Dei filiui ÏE SV S C HRtS TVS,Deus fummss laudib. celebradus in fempiternu.
AliüOTATlOüVIÄ FINIS.
-ocr page 147-MOSIS CARMEN, IN Q,VO HE. InrorK càUmitatcm ob alienorum deor« cidtumfuj tur^mpriedidt; rurfum^ corundem inflAurutionem^ CT hojiium uUionemtijuod argumentum à Sibyi la non eß alienum,ex E-xodi 5z.
AVJtfe coeli tjUte lo^uor,dccipe
Orts loquelM terra mei,melt;e imbris fluent ritu camocn£, quot;Verba fluent mea roris in ft ar, Non fectis ac p prata rigans liquor Cceli pluentisgraminamulceat, Magni lou£ nomen citabo : Laude Deum celebrate noflruin. Perfeéla cuius fortiafaélafunt. Et iunâa redo iudicio. Deus
tidiflimus,culpa^- maior, }uftitiie pater.,atq; reili.
A. quo fceleftè dégénérantpii.
ïioniamfui,fedperdita natio^
Talin' iouammercedeplacas, inppiens popule,atq; hulte?
Ij nonne uindex eft tuus,^^ pater, Qui te creauit,qui tibi dat ftatumf
Antiqua fteclorum reuolue
Tempora,prieteritos cr annot. Patres rogato,confulito fenes, Qÿ,i conflulentipc referenttibi'
Cum
Cumfortegentes feptraret, Uirimeretqi homines fùpremuf. Diuißt agros gentibiis,intuens Kebrtea quanto gens numero foret, îiamq; eius efi fanguis lacobi Pars adamata, peeulium^.
Qti»n cum reliilo repperit in ïoeo, Dtris ferarum uocibus horrido, Complexus ef ipfum docendo, vt^ fuos oculos tuendo,
Quo more nidum fufcitat^G^ fuprlt;i Vibrata puUos peruolitat fuos,
Pafisq; fufceptos in alis
Pert aquiUjO' per inane fertur: Sic folus iUum duxit agens loua, Pre fente nuÜo pretereadeo, Et «exit infuprema terre, Prugibus utfrueretur agri, Quin melle faxis, acoleo petris Manante duris nutrijt,cr bount j^oUiq; balantum cibauit ^e grege laileq;,butyroq;, Ncc non opimis carnibus arietum, Agnis^ eyr birds pinguibus,optimi
Cum tritid candente flore,
Sanguineoq; liquore uitis, Hinc ergo pinguis redditus, improbe, Craflo^ fardus pondéré corporis,
-ocr page 149-CARMEN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uî
Uunc cälcibu!, cjui te creauitt
quot;Efiq; [alui tud, reppulifli?
quot;Verum^ ducens pro nihilo Détint^
Uunc prouocdüi (prohfcelus)dduenis
Diuis dd irdm, dæmonds^-,
Sdcrificdndo, deos putdfli.
Ignotd diutim numind, non procul
Adduild, nunguam cultd pdrentibut,
Ambis, tui dum conditoris
immemor, immemor es pdrentis^
Hlt;ec iüecernens fertgrduiterloud.
Prolis perofus fldgitium fu£,
Et dicit:Auerfdbor illos,
Sieg; uidebo cadent uthæres^
Cens iiifidelis, progenies mdhe
Prugi, dolorem gui mihi per deos
Vanos, er indignos deorum
üominibus, faeiunt,cr iram.
Ergo uicißim perfatuas eos
Gentes, er ipfo nominegentis hdud
Dignas ,ad iram prouocabo, Afficiamg; pari dolore.
Tlamma furoris terribilis mei
Terrte peruram uifeera funditut,
Eiusg; fruges,montiumg;
Pirma cremabiturigne moles.
Jpfos malorum congerie premam, Totisó; teils funditus opprimam,
Vret
-ocr page 150-»6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M O S r S
Vre t fdmes,urent dolores, ’Exitiabilis urctifjlus.
Addamferarumuulnera dentium, Addam malorum uirus cr anguiunt, Fcrro forti defeuietur. Intima teüd pauor tenebit.
Lethum puellcts ZJ“ iuuenes idem, Annoséji cctnos,cr pueros manet.
Stdtflirpitus deleregentem Ex foomiMMWnMmero fceleflam.
Uoftemferocem fed metuo makt üeueritatis nefcius,hcec fu£ I)icens fuperb£ cuniïa dextr£ Gejia,tou£ negeteßefaflum.
Ham gentiseius non ratio fagax,
Vüum'ue mentis conßlium uiget, Prudenter ut confiderent h£c Tandem ali(juando,putent^ fecumt
An mille poffent uincere jinguli.
Et dcna bint millia uerterent, Ni proderet claufos in arélutn SpontefuaHeus ipfeeorum?
Ham non eorum par deus efl Deo
Hoüro,uel hofiis iudicio:fed eü iUis cr uua,zy uitis,agros Qii£Sodom£fapit,zr Gomorr£,
Efluua fuccofellis amarior, trfgnans racemis triftibus:efl eis
Tinuni,
-ocr page 151-CARMBN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ‘»F
'Vinuni,lt;juoä eß plane draconunt 'Virus,^yaf^idi5homduinfel-
Üæcfub meis Çunt condita clauibut, Arcanafunt htec me penes abdita, ¥iet meiuindiila iurisf Poenaq;,cum pedibus laba[cent.
iJamq- inßatiÜis exitijdies^ Huriéi^; cafus temporis ingruit, Cumfcilicet caufamfuorunt Sufcipiet loua iamfecundus-
Cum dcflitutos robore prißino, Gmniq^ nudos priefidio uidens Dicet:quibus freti fuerunt, Humina, nunc ubi delitefcuntl
PottuHa quorum mandere pinguiit^ Haurire quorum funt folitimerum Libaminum:quin excitantur, Auxilioq- fuo tegunt uosi fiunc eße ßolum dißite me Deum, Hullo fecundo,quem penes eß necis 'Vitteq- ius:qui uulnerare^ Vulneribusq; queo mederi.
Cui nuUa res eß qu£ queat eripi: CXuißc in altum toUo manum meant. Per meq^ uitæ iuro patrem. Si gladium exacuam corufcum, fortiq; caußamßußcipiam manu, iiulHabo iußo fupplicio meos
Höfles,
-ocr page 152-liS Mosrs carmen. ffoftes,^ ((ufo me pcrops Pe£mictdignlt;tfuo rependam.
Tiugdmfaÿitâi flumine fanguinis, Enfem^i p((fcam C((rne cudentium: Tantui cruor munabit, hoflis Vltio turn capitdlk infldt, Lduddtegentes hunc poptilum,quitt Vitor fuorumfdnguiiiK eft Dews, Koftemq; pœnd perftcutus. Kis fduet, his pdtriam tuetur,
finis.
ƒ
-ocr page 153-TYPOGRA PHVS LECTÖRI.
Vifiim tft nobis hue addere Vergilii cdogx quar' tam^qux ex Sibyllino carmine fugt;i:pta(ut in ca Ie $ genda apparerj rota de Chrifto fcripta eft, qucin adniodü uidcre heet in Lndouici Viuis, homin® in pritnis docti expodnone^quâ hue ea* dem caufaaferipHmus.
VERGlblI BCbOGA 4»
Skelides tAufæ, pMÎô ntdiorti cdnamus. • Nö oranej arbujia iuudt,humilesg; myrice, Si canimus fyludx,fylui£ßnt Conßtle Jigtite^ Vltima Cumxi ucnit iam cdrminis lt;etas, lAdgnui ab Integra fcclorum nafeitur ordo, lain redit er uirgo,redeunt Satnrnia regna, lamnona progeniescalo dimittituralto. Tu modo nalcenti puero,lt;iuo ferreaprimian Deßnet, ac toto ßurgetgens aurea mundo, Cafla faue l.ucina,tuus iamregnat Apollo. Teq- adeo decus hoc a:u!,tecon;ule inibit Pollio incipient magni procederemenßts. Te duce,ß qua manent ßelcris ueßigianoßri. Irrita perpétuafoluentformidineterras. Ille Deum uitam accipiet,diuisq^ uidebit Permißos heroas, O' ipße uidebitur illis, Pacatumq; reget patrijs uirtutibus orbent. At tibi prima puer nullo munußcula cultu Trranteis hederas paßiincum baccare telluf, lAißaqi ridenti colocaßa ßundet acantho: Ipfielaile domum referent dißenta capellæ
I Vbertt,
-ocr page 154-IJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERG IL II
Vber^, nee mjgno; metuentarmenta leone!, Jf)fa tibi blandos fundent cunabula flores, Occidetcr ferpens, falldxherbaueneni Occidet: A flyrium uulgo nafcetur amomum. At flmulHeroum laudes,crfai!îaparentis lant legere,Cf qua flt poteris cognofcere uirtuf, KoÜi paulatim flauefcet campus arifta, ineultisq; rubens pendebit fentibits uua, Et dura quercus fudabunt rofcidamella: Pauca tarnen fuberunt prifca ueftigia fraudis, Qua tentareTethin ratib. quacingeremuris oppida, qua iubcant teUuriinfindere flulcos. Alter erit tu Tiphys, cr ultera qua uehat Argo Deleâos heroas:erunt etiam altera beÜa, Atq^ iterumad Troia magnus mittetur Achiles, nine ubi iam firmata uirum tefecerit atas, Cedet cr ipfe mari ueâor, nee nautica pinus Mutabit merces,omnisferet omnia tellus: Hon raftros patietur humus,non uineafalcem, Robuftus quoq; iam taurisiuga foluct arator, uarios difleet mentiri lana colores: tpfefed in pratis artes iamfuaue rubenti tAurice, iam croceo mutabit ueUeraluto: Sponte [ua fandyx pafcentes ueftiet agnos. Talia feclafuis flxerunt curritefufls, Concordesftabili fatorum numine Parca‘ Aggredere ó magnos (aderit ia tèpus) honores Chara deumfoboles, magnu louis incrementü:
A^ie(
-ocr page 155-E C V o G A 11 T I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ«
A^ice conuexo nutantem pondéré tnundum, T frr4{ J; trailmq- mms, cceluin^^ profundum. A/}gt;iee, ueiUitro Icetentur ut omnia feclo, O ntihi tam longé maneat pars ultima uitte. Spiritus er,quantum fat erit tua dicerefaiia: No me carmwit.»['neet nee Toracius Orpheus, Nec Limti.huic mater guamuis, atq; huic pater Orphei Calliopea, Ltnoforinofus Apollo fadfit Pan etiam Arcadia mecumfi indicecertet. Pan etiam Arcadia dicat fe indicé niÜum. Incipe parue puer rifucogno-cere matrem, Matri longa decern tulerint fajlidia menfes. Incipe parue puer, cui non rifere parentes, Nee rfewï hÜc menfa, dea nee dignata cubiüeji.
lO. VOD. V IV13 SCHOLION.
Siedides Miifz.)A(;nius Pollio bellum gcfîît cumll-» lyriis.quo uero tempore cepit Silonas, illoruin urbein, nitus ell ei filius,qiiem ideo Saloiünum appellauit. Vergi lius.quiim inuerlïbus Sibyllin:slegiiret,nafcifurum pet illa tempora admirabilem quendani puerum, qui orbent tenouaret.uaticiniüaccommodauit pueto. namcxaliii gentibus nou arbitrabatur futurum,propter magnitndi-« nemimperüRomani.Scd puer in tenera xtatcmortuu» cll.altcrum enim Alïnius habuit ßlium, hxredem fami-lig: qui diftus ell Alïnius Gallus. Itaqj oinnia funt de Clui fto.de quo amp;nbsp;nos intcrpretabiniur,amp;: uendicabimus fuo Domino poflêfsionein. Taceant impii.nam iiel (ïmpliei ueiboruin fcnfu,abftp ullis omnino allegoriis , de nulle» prorfusalio poteft intelligi qnod hic dicitur, qiiam dc Chrillo. SicclidesMuf«.)ProptcrTheocritum Sicu-luin,quem in hoe carmine pot fsimum xmiilatur, Miifas Sicelienfcs appellat carmê ruilieiim, Paulo maiora ca.' «amus. JNóenimonuies p.Uloricia materia deleat-âtiir.
I 1 hoe
-ocr page 156-ijl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO. LOD. VIVIS
hoc eft humili. Si canimus fy’uas.) Quod grandem ma tcriam fylueftri niiifa canimtis.mirandiim non eft. nam amp;nbsp;jpfx fyliise prouinciafunt fspeniitncro corfularis, dp gnac quxaconfiilcKomaiiocurcnturiit Suetoniusfcri* bitjC.iulio Cxfariprouinciain in confulatu daram , fyU lias amp;nbsp;calles. VltiniaCuinxi.) De Sibylhs diximiis ftp fe in Auguftinu.Adiicntus Domini noftn lanta res fuirent prçnunciari côuencrit ludçis dZ gcnnbus,ut priores expe darent.prxfentes reciperenr,poften crederent. Ideoip Cutapudludxosfucrunt prophetxjta apud genhiesSi byllXjdîdx qualî confeix diuini confihi.Vaticiniiautcm aduentare tempus colligcbat Vergilius,quod Sibyllarum multa carmina ira crant compoiita ut prnnis ucrfuum H teris.aut poftrcmis,perfonam ucl tempus deftgnarcnf: vtCic.inlibris dcDiuinationcdocct.amp;apud Eufebiutn lt;ft uatjciniiim Sibyllx.de ludicio Chrifti poftrcmo,ad egt;-lindem modum,quod Augiiftinus citât lib. de Curir Del XVÎII. lam redit amp;nbsp;uirgo. )Dixcrat aliquid forfait Sibylla de diua Virginc,id poeta ad uirgineni luftiiiam tranffert.aut forfande ingenti luftitia Chrifti, amp;aurco feculo: quodctiam defenbit Efaias prophcta,cap. ix» Enfin nouifsimisdiebus: amp;qu3e fequuntur. Saturnia rcgna.)In quibus magna cum quiète amp;nbsp;pace uiuebarur, inxqualitatc omiùuin.ftne fuperbia, iracundia, amp;nbsp;iniii-* dia.qualiseftctindubie populus,qui Dei iuftîs parcref.
ïam noua ^igcnies.^Non potuit ab homme Chriftiano difertioribus uerbis explicari,defcenfus fthi Dei ad nos.
Thus iâ régnât Apollo.)Lucma Diana eft ,a ferenda lu ce nafcentibus. Apollo eft eins fratcr.orat Diana,ut faut at puero nafcentijlibens ac propitia : nempc in regno fra tris fiii Apoliinis. Auguftus exiftimatus eft Apollinis filu iis.poftmodu criâ Apollo noniinatus, Te cofulc inibit.) Pcllio Aiinius conful fuit cû Gn.Domitio Caluino in HI uiratu,An.V.C.7i4.antc Chriftûnatû 57. Te duce )Pec c.atû onginis delebitur uirtute Chrifti,ut in baprifmo per ftduciam crgainuni.Bcncexpreflîrueftigiafcelcris.t am originis fc€lus,ucftigiuin eft,a parcnribus tranfmiftiim in pofteros, Solucntformidine.)Fiducia enimerga ilhim, qui eft Dcus,omnf ni cxchidet tnnorcm fupplicii ob cuk pain,ftueprcpriani , Gue hxreditariam Perpetua.) Quambeneï’ nunquam cnim infermirfebafur,quinncs iiexaret.Et hos uei fus ad eundem modum interpreratur D.Auguftin.ui Ciuxt.DcL lUe dcum lutani. )Puer dmt 11am
-ocr page 157-s C H o L I o N. I), Mm iiftamuiiiet, amp;uidcb!t heroas. Si fcmidcoi fuo», qiiosilleconftitucnamp;ipfcabcisnó corporcis modo o-culis iiidcbitiir,fcd(qiiodpotiusacbcitiiis tft^mctis.de qiiibiis cft.Bcati oculi qui uidcnt.quae uos uidetis. Pa catuniqi reget.) Data omnia filio in manus apatre.fre.' quells eft in facris carminibus, amp;nbsp;aliis libris myfticis. Si, pattern fubiicere omnia fiiio. At tibi prima puer. ) De fcribit ciirfiim Ecclefix Chrifti, hoc eft regni Chrifti in terns . Kegntim cnim Dei in Eiiangclio, inter caetera Eccleftam quoqiic fignificat. In nafeente Ecclefia, nullo ciiltii.fed opere fpiritus Dei.narafunt doni dulciftimi Si fuaiiiiTimi odoris,tot Apoftoli.difcipuli.inartyresiBoniis odor Domino,in omni loco. Ipfx lade domum.)Frii ftiiofifsinii fiierunt.nunquam prodibant,quin domum re iierterent cum magno prouentii Domino. Nec itia« gnos.)Ncquegrcx Chrifti metuet principes amp;nbsp;monar^ chas, minantes Si frcmcntes.inter ipfos autem incredibi lis erat concordia,pax,nullum inuidiaeautfuperbiac tie^ iieniim. lamfimul hcroiim.)Sequent!aetate, inftitutà dolt;ftrinaDei,excmpIis Chrifti, difciplina Apoftoloriim, extendet fe pietaslatifsime: noniam ad munufcula,S£ Tes miniitas.fed ad colligendani mefteni, uindemiâ, inel. Ingrcdientiir ludæi,amp; magna multitudo gentiliiiin.flaue feet paulatiin arifta gcntilis tcncra,amp;in fpinis huma' næ contumaciaecolligetur uua ftiauis,amp;in dura igno' rantia nafcetiir dulcedo mellis. Pauca tarnen fuberût.) Non ita poterit inditci Chriftianifmiis in aiiimos homi' num,quin milita etiamniiin remaneant ueftigiaiieteriim crrorum,diflridcnti3e,auatici3e, inimicitiarum, belli, cru' delitatis.ambitionis, arrogantiae. hinc nafeetur ftudiuni naiiigandqiSj corainutandimerces ad quaeftuniihinc mœ nia iirbibus.ex fimultatibiis Si dilFidcntia: hinc agricul' fura follicita. haec cnim per fc non mala funt.fcd prauus nofteratïcftuseft in illis. Alter etit.)Redibuntpriftina incommoda nauigationum amp;nbsp;belloriiin, tindc mala tam milita in genere humano. Hinciibiiamfirmatauinim.) Vel de coelefti beatirudinc, iicl de perfedis Chriftianis id dicitiir a Sibylla:in quorum animis eft tranquilhtas incre dibilis,amp;ætasaurea.Nccad cupiditatcsexercebunt rcs naturales,fed adneccfsiiatesincuitabiles: qucadmodtim Paulus feenas faciebat,amp; patres in Aegypto exercebant humum.nec crunt de iis rebus iiilibiis folliciti.fed eorum conuctfatio crit ui cueUs,coiitenti ad ufum rebus quali'
I } bufeun
-ocr page 158-1,4 I O. L O D. VIVIS fcufciinqiic obuiis, ficilcqiie p:irabilibus. quo co« pialit rcriim omnium, iinoquoq» atlfuos ufus fumente, non trahentc ad improbas cupiditates. Talia fecla fuis.) Vcl hoc dixerunc fata ex uotis hominum ,iit talia cf fent ieculxucl ipfa id iuiTcnint.regnum enim Chrifti, rc' gnum omnium feculoriim.ncc unquam fumer hnem . fa^ turn enim uoluntas eft amp;nbsp;iulfum Dei. Concordes ftagt; bili.)Fortairc nimium curiofum uidcri po(rer,(i per hafee parcas concordes numine Si uoliintate fatorum, intclhgt Sibyllara uohiiffe diccremus, tres perfonas in dininitate. fedhxcneatringamns,ne obtundamur uel impiorS, uel moroforum nociferatioiie.ac quiritatione Aggrcde te o magnos.)Optat initium tantorum operiim, oc dicit inftaretempusilnic tempus hoc ell praenotatum a SibyU la,lîuc occalto return gercndanim.qux ex qualitate ne-gociorumnafeitur. Charadeumfobolcs )Nihilaper tins de Chrillo, chara fobolcs Dei,amp; paths incremetnm. De quo enim mortalidiciporell.quod (it incrcmcntum louisr’qUis poteft Deo dare iiicrcmentu^at Cliriilus Deus Dei filius.gloria ell patris;quia fapienria amp;nbsp;uirtus illiiis.
Afpicc.)Tempusellrcmedii,quandoruiint lam om' nia.amp;in(lat diferimen extremum, quodcratin gencre huraano plane prollrato amp;nbsp;alfliifloihoc ell tépiis,dc quo loquebarmodo. Afpicc uenturo.)Vt non folumhomi' ncs,fed angcii,3C ipfçrcs mutae cxhilarcntiir aduetu Chri fti.Nam ipfa uniuerfitas mundi,nt inquit Paulus, libera' bitur a feruitute corruptionis. O mthi ram longe.) In' Anita fiint afta Chrilli,amp; inctïabiliailongilTima uita opus elTer^adcaexplicanda. Vrinam tamdin inuam,dumtu» fafla cecincrim. Vcl oprat lîbi long.ä iiitam, ut talé polTit materiä fcribere.at ca ell de ingenio tuo confidentiafrC' fpondet. Non mccarminibus.)Eiufmodimatcriicai» tante nee uincct Orpheus, nee Linus,nee Pan. quid cnim funt,qux illi canunt.prf his iplïsTidiicia cll ergo in mate ria.non in inçcnio. Hiiic mater.) Etiamli adiuucutitr, Orpheus a Caniopc,malre miifa; Linus a Photbo , deo carminum. Pan etiam Arcadia. )Non oblitus ell dcco' h.pallori enim maior amp;nbsp;prxllanrior cll Pan.qiiam Calliope amp;nbsp;Phuebus.Itaiamadfiimniuinpetucnit.nonui-detureipluspoircaddi,pollqu.iui pallorum Dcum no' minauit. Arcadi3.)Vbinatus, ubicducatus .iibico' lifur, it.a ut ucl fub iniquo lïbi indice amp;nbsp;altcri fauente ui' éturum fe conlidat. magnum cll, ininiico ludici fe appro bai
-ocr page 159-s C H o L I o N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi
bâti poflc; ut inquit Plinius. Incipe parue puer. )llla quidcm olim futura,certa âc indubitata-nunc uero inci' pc cxbilarare matrem rifu tuo, ne des ci faliidium tua tri ïlitix Satis lit faftidiorû exhauftiim deccm raenfîbus, qui bus te utero gcftauit.Menfes ht lunares funt. non ciuiles. Tulerint.yPermifTiuü eft.conccdcntis prsttcritiim, us rctineat futurum. uclutapiidCiccronero: Quxmalùfcr^ uitus hsec efl uoluntana, fuetit aliqua necclfaria. Si SaP luit.Egcris oro te Cicero, perfeccris qiiidlibct, fatis cil perpeilbs elle nos. Cuinonrifcre.)Grainmaticidebit ucrlîbus faits nitilta diirerunt,amp; nos in Augullinum. Sed brcuiter.mea fcntentia.pcr Deum intelligi conuenit Ge.» iùum,cuimcnfaparabatur:undcGcnioindulgerc.amp; per dcam,luuonem,Cuiftcrncbatur IciSus, quum abladaba. turinfans.Significatpcticulum eflcuitxin puerili triftix tia.quodiisdiiinfantium tutclaresnonfaucant. Qyod tu 3ccidit.nam amp;nbsp;piicriibishic celcriter eft cxtuiftus, nec p affus eft Deus ilium uiuere, in qiiem poeta magn se authoritatis tranftuli(ret,quç prophctifta dixcrat de tilio Dei.Atqt hos uerfus poftremos fufpicot a Ver gilioadditos,poft pueti mortem.
ERRATA.
Pdg.i4.«er/î( i5./cgc,«iro/dç t.cd ligiitif 4.i.i2.Jangiiigt;tem 64.t9.ti/fKfc’* tif) 6f.}. (notatricenaria iKOvflrat) 71. î, dux ad ardis 90.10,
107,z^.Ulortah fade 117.U V 400.
BASILEAE, ex officp na Ioannis Oporini, Anno Salutis
s $4- 6, Menfe Au^ufto„
-ocr page 160- -ocr page 161- -ocr page 162- -ocr page 163-w vuGifttW
lt;ht5fi jgt;f|gt;tre^00 nScwt^dS^S inwufnîl' «totnw-1 ffoôcâpi S’? h^dttt Crtpit® a
»^^«tttiuwfi, 4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AftAiwtö ÄcfbfPfmmtftf'
^3lt;irtîgf0lt;’âu)f6nttUr‘Prrvwftîôi
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wrntc ötfnch tiÿ pÄfwA ctwtwh»t0 fftn?
ki'c c^i0|gt;ttPlt;6iMgt;on«iu^tflt;Wrtmiqgt;^entt^3f4i^
agx#^ nfq? lt;ö p^r« THJwi« ttflt;l? äS Stwi t«lt;tic(Wt^ iS«tt«î (|w ïrtfmmifhö tvtStrcd ÇiûCUmiG 4) n4 itrt ^d0oî nûnd pwtrttot Gnttt^ lî) i»i Pi^wî tutu lt;1^ ftttt Stgntl |»Mml’ frdü fdfim« J3gt;q3(|^lt;i lt;nbsp;«Kiàj’ laSB^ftinAmamtS^ ?pPmi«f4(timd «xÂwv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t îiwSic îfAmi(lt;4i0 ûû«^ rutixxv
â6 Îicw wol^nn ^jpcâô- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wô
®«î iSÂM^Sm^ttÂturTeAtû x «î’.nîSc fi »»i c»M^4t^lt;Äöf%w» auSi ponuir 4nccW4^«fl(| t fc«n TkCÛ*»»« hcjïump' lt;tvnî «f^pc f»P»o m pcpnr Fti«lt;MÂ0rrûil6gt; ^mur ASwnfhô ni frtIÏVt' iîlt;pgt; 1^ iprt ? ntap lt;|ult;f fnFnfWn a^utfc.^pceStf^
tT^fponpéct^itPnwftwTencix^^tnS^ij^lâji P nwnuni(h0 f^pnn^încpignc fnioSi (Ht^n0||||E thtm rtSipw^irÂÂpxnSc’^ nSnoß 8lt;fn:Sir: p X‘**'^îgwiît« nbsp;nbsp;nbsp;lt;f ÿ tfd îtiMw nti(Ui^ n^C J^fc rtf
Üa6cmn4 4S ftPgt;û a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;înS^ gtv^ wtv
’’tt- ÇHfnnO nrjgt; « fnfopnW' vwô- lt;f j» tx Sâw FnSTfe itt pttS ipnt îtvgiitné hw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m ngt;tn(pagt;rcu|||flb
-ocr page 164-ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4ntepl'f**|| I
.7-^-r^''4'..t- r X? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 J
5î*àïti 4t«3 ïncvp'^^wgitïfl'' wijn vr^me^tm'e r«- ft wv f, 4 iÏTCeSamp;«£lK?ft;
lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{a.'V^Tï -3amp;'? ftß^tw^FSwfJn-'i
T)Hï{
^p,r .rtxfeét .^(cpfB fi W’Ï^'U^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iA
Ê^ïê^vï-^ütüiVAsUi iout^cettTßvt
I în^fejn Z t1îgt;efÆSelt;:cô rtS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
y '|iienih^à«l»i(pwlt;i6f0(rir'Tc(gt;rrt^^^ J
Ï' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjîf^ r
I «W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î5flêÏf'ïî|1
I lt;-ta«’4^?rmîîiî^ttnn$4jgt;n»w prè Z ttnuS'leutt gt;; '|
_j||tó|^ïht^pö;7t^4 tuwifäv^k/ ’ e - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' □
rflFfittiïï wrti^gt; » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ‘J
ÎW1 twr ?amp;tgr»M7 Si «t Çn 1
Çlt;Htte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
ni$*tttfWrt'ifê(}öt6lt;»Ïrwf nbsp;nbsp;f« g?lt;r^ult;gt; j q
PÏtv tnrtiefhio^J rÔTe ^ftmn0gt;ri^ nult;w«ô.îTamp;t er^ 4 ^(ùfA etna. fcrncP f nno pF«4^u^ wlt;4^^
--^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.fl
-ocr page 165- -ocr page 166-