Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

INSIGNIA aliqvot et verb pia opufcula, digna quf à quocunque Chri^liana legantur conti» nue: quorum ekn~ ehuf hic.

Inorationem dominicam commentarius, Precatio Jominicaper Eraf.Rotera, Condones de decent prcectptis dominicis. Libeüui confolatorius pro Ltborantibns Gr afflifhsin hacuita,

ON ESSET opus ptf rrgo-nes terr arum prtiicationes, ac j erf cH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuulgari^eutn

feio,qua ndtn dei permijfione in hÀc fortem ipfe des ueni,nt uerba mea quidam ob amicitiitm, qUidâ etiam inimicitiaru caufa captent, agitent. Quaproptrr hunc dominiez orationis (ömentariolum,antea quif dem per arnicas meos,et quidem bonos,emiffum, de/ nuo in luce/edcre,oaafio digna perfudfit,turn utfenhenuoaban . tentiä animi mei latius declararem.fsßcri pof/ nbsp;nbsp;(hort stditS,

fet, turn ut etiam icmulis meis morem gererem : quid propofitum mihi femper fuit, omnibus gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodeffe, nocere

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemini.

î^ORATIO* NIS DOMINICAÉ ENARRATIO, lt;»«lt;( ab authore lt;tdita folü lingua Germania.

VM difcipuliChriflû ro^rêt, ut docerëturorare,dixit: Om» ffj nolitemuhit loqui,ftatt Eth nid/iciunt. Putantenim^quoi in multihquio f«o exaudiantur, Nolite (rggt; ajfimilari cis, Seit enim pater ueßer eceleftis^quid

' ■ opus fit uobis,antequâpetatifeu.Sic ergo nos orabif . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis: Pater nojkr qui es in e«lis,f infhßatur nomèetc.

Ex Jjù ttf rtif Chrißi difcimus tâ uerba quàm mo/ dum,id eß,quemadmodum,o- quidoraredebeamui, Qg« duo feitu.neceffaria funt.

PRIMO démoda t quomodo debeamus or are, nodiHoran nbsp;nbsp;Moduseß,ut paucù oreturuerbis,multo autem,

Cf profitndo fenfu,fiuefententia. Quanta pauàora uerba,tanto melier' oratio. Otfoplura uerba,eo dete-riorprecaäo. Paueis uerbis o-multofenfuprecari, Chrißianumeß, plurimisue/bit. nbsp;nbsp;modico fenfu,

Ethntcum.iddrco ipfe,Nolite,inquit,multum loqui orantes,ficut Ethnia ßiciunt.Et lo^nnù. 4.4(1 fama/ ritanam mutierem ait: Veri adorantes adorabunt pa trem in ß!iritu amp;nbsp;ueritate.Nam cr pater tales quae Oratio f^iri ri{,quiadorenteum,Sediam in jßiritufiue^irituaü

oratio^fß cotra eä qu£ oorperalis dicitur,et ei qut fit tiulit etM/ in urrtfgt;ttr,(ron(r4 iHa qu^ umbr^ uoeabulocenfetur. poralif, Siquidem umbratica ct corporea precado, efi illa ex* ttrior murmuratio er ßbulatio ,quiefit ore tantum fine affèâu.Ea enîm apparet hominibui,a)rporeo^ exercettirore,noinueritate.Spiritualisautem cr ue ta oratio,efl iHud internum defiderium, gemitur, cr expefkitio, ex intimo corde proccdens.lÛa uanum et ntale fecurumefficit f^iritum,h£c fanfhr er timo* ratos dei fitïos. nbsp;nbsp;Scienda tarnen hic efl diffèrentidt

Primo,ex mera obedientia,ut faardotes er cceno Oratio ex Qf hititaintant etorant, iniuékim quoq^ panitentiam, bedienda, Cr deuotas précis qui perfoluunt, 1« hoc orandi mo-do,obedientiaefl longe optima,perinde atc^ alia; cor f orea fùnfUones ex obedientia profèâhe ( fi tarnen eiuf modi ex fimplici intentione parendi fiant,non pe mni£,aut honoris,aut taudis gratia ) quinimmo am ineffabilis gratiaeHin uerbodei,utilludipfum ore verhidei duntaxat er fine attentione(ex obediendi tarnen flu fruâut, dio)prolatum, flugflra, er diaboli cruciatrix cenr featur oratio.

Secundo, fine obedientia, uelinuoluntariecrnau Orado mer/ feanter,fiue pecunice, honoris,laudis'ue caufa, Ta/ cennaria, lis oratio utilius intermittereturiquam fùndentcs, fu am in hac uita mera:dem recipient, facultates aut temporalem honorem, prout deus feruos rémunérât, nonfllios.

OMio ittti“ Ttrtto,cum4ttenâonecordis.Tuncumbïitin ue^ tnj ccdigrjatfitdien!,^^ extimumtrahiturin intimum.lmo recon/ ditu ufrttjs aperitur,itq; cumcxterioreumbra coUu-at. M uero fieri nan poxfi, ut is plurimis uatur tier bis,qut ifiiritualiter e:^ intime oratye^uia mens cum 4 tendit (^uidttam didt,atq; in eadem attentione uerb(S esquot; rebus cogationcm affifft,necelfie habetpofihabi tK uerbis, jenfibus adhlt;erere:uel econtrario pojlpofi'/

Vaealisori/Hf ^ihuf ^d uerba cogitetuaduertere. Quocircaeiufi modi uerbales preces non debent latius intelli^ re» putari^f quàm ut fint menti c^uedam incitamen» n, zy adhortationes ad hoc,utfenj'ui pariter Z7' af fifboni uerbis continentur, intendat. Hoc mo” do in plerifque Pfalmtspro fuperfcriptione cr titu» lo habetur. Ad uifhriam, AÜeluia zyc.c^ui quamuis paucit fint exprejfi wc r{ji;,fciwf n pro repr£fcntatio*i ne (y incitamento funt animo,ut bonialiquid co^/ trt uel defideret. Sunt cralij Pfalmi difiinâim prx/ iela.notatihoeuocaiuloSela(quodinxrpretalur requi/ es) quod neque leoiair neque canitur,ad commonett/ dum, ubi quid fiinguUriter in oratione animaduer/ ttnium occurrat, fubfiftendum, acquieti uacandum cjjc, tantifperq; dimittenda uerba, dum inxntio be/ ae pertraâttur.

SE CVN D O,deuerbis,quidoraredebeamuf, . Verba funt hitc : Pdfrr nojler,qugt;. es in calis eye. Oratio omni cumà Chrijlo b/c oratio habeat oug’neidebet indu/ urn optima, hitancer eminetiifima,nobiliffima,optima^ cenferi, quifi

meliorem fctuilJet intr^crrimus ac fidelilfimM t»i(^ßer,€Jm (juo^; nos iSedomiU'et. Quod nö itit inteRigendu ejt,quo.i 4IÙ (gt;rf{cs,qu£ huiufmodi ner ba tto habcnt,nuiie pnt,quando^uidè aHtc Cbrisi» n4 üuitaUm phrimi fanfforu prcas effuderint, quibm fciff ttframp;4 ne audita quidem fùere-.fed quod ocî alia oraäones fulpeâa: dcbcät eße,qua huius oratiois inii mam uimet inteitlionê minime pr£fefcruM,auteotn prehettditt.füam Pfalmile^JimafuntpreceSifed «oitdfo perjjiicue proprietaté huius orationis expri/ muntfqaäuistetäin fe claudantjddroi)crrät,quial{ as quaslibct prêtes hüte oratsoni exaqtiät, aut etiam Orati^culd atiteponut,eat priedpue,qu£ ornamentigratia rubrts fuperßitiofa fuHt Clementispranoatlt;e,ea duntaxat intentione, ut rum. nobis in hac uita deus ßanitätem o- longum uiuendi ^acium,diuitias ©• boNoref,rf«t etiäindulgentias rfd redemptionemplt;xnaram,Gr his fimilia^eonccdat.ltt ^uibus preeaminibus magis uolutas honor noßert quàm dei quaritur. In hunc wocf«w quindecim ora-tionesdtua;Bir^tt£,rofaria,œrone,Pfalteria,^ his fimiliainualuerunt,pluris^ qaàm per fc domini/ ea oratio pendutur. Non,quod eas re!ieiam,fed quad iußo maior fit coßdentiaad ciu(modi uerbales prccu lat:exindcq; lefftima,reli^ofa,intima, ueraq; Chri Nonpoßhe ßi oratio poRhabetur. Nam omnes indulgcntta, oia bèda uerao com3da,omnesbenedifhoes,omni.tq; quibus indiget ratio, hof»o,tä in anio q in eorpe^hicet in ßtturo eopiofißi n» irt Iw orddoecötineittur.Löge^ melius ßret, ut

IN ORATIONEM DOMINI/ UoU^tnul/ uttä tantuuiccdominicjmordtionèdicerescumafji tif ofitt» âucordu,i^intenfioneuerborum, u»deen:endati' oris tibi uiu gratia fuccrefceret,lt;^uä ut omniit aliarS precum cofequereris indulgcnäas.

lä uero blt;ec oratio diuiditurin duas partesiln pri ma rfi pr^ßit[o,principium ac qutedam praparatio, in fee unda funt feptem petitiones»

Optimum fane prindpiu at^ pro(xmiumeß,cum teile cognofcitur,(^uemadmodü nominarit honorari, atq; traihri qui oradus elt,debeat,et quomodo fe qli beter^ ipfum exhibeat utgratiofus aepronus ad exaudiendum e/fieipolfit, lam uero inter omnia nominat nüüum eß nome, Pater name magis tdoneos er^ deumreddat,quä Pat idoneuiora ttr,quodeßualdeamabile,dulee,profi(ndum,menu tionead deu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenuaf)eflibusuacabulu.Nöeßet adeoama

noflrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonfolatoriu,fi diceremustdomine,uel deus,

ueliudex:qiàapaternx appeüationis nomen natura eß infttum,et naturaliter dulee,obid etiam idem no men deo infemagiscomplacet,at^ad nos exaudien dos ipfum quam maxime permouet. Similiter nos in cognitionem nofiri perducit tanquamßlios dei: per quad denuo deum intime permouemusiquia nulla uox amabilior,quäßlijad patrë. Hueptinet, qd’ didmus, Qt^i es in ceebs, QUfbus uetbis mifetabiles an^flias.

er exilium noHrum palàm oßeitdimut, dtlt;^am not ad precandum, quitn deum ad miferandum aßväua fe commouemus.Qtticunque enim orare indpit,Pattt nofler qui es in calls,idq; ex intimo cordis affvélu ß at, is conßteturfe patrem habere,eundem^ in c«* lis e/fe. Se autem fitetur er exulem, ar dereliäum Exulesin in terris agere.Exinde fequatur neceffe eß intima tor terra, dis aßiiho, quemadmodum filioconttngtt,qui extra palriam fuam inter alienos in exilio cr calamitate dtf ÿt, Ac fi dicerct: o'pater, tu quidem in calis es,at tg} miferabilts ßlius tuus longe abs te in terris, hoc eß, in exilio, in periculis,in calatnitatibus erangur ßijs, inter damones er maximos hoßes ac inter ua/ ria diferimina.

QUI fie orat,is ßat direóh, atque eleuato ad det um corde, idoneus ad orandum, ey ad dei grattant jmpetrandam.

Tant^ quidem fublimitatis eß hocuerbit, uthoc proßrre nuBo modo hominis natura po jfit, ni fi fßir ritus Chrißi in corde ßicrit. N4W, p rem intime exi pendere er perueßigare uolumus , nemo eß tanta

perßtaonis,qui in ueritate dicere queat, jefe

ns neque patrem,neque aliud qutequam habere, ßd percgrinumeßejfolum^ deum pro parente poffide:: re.quiatanta malignitas ineß peccatrici natura utali quid folternquarat interris, dum fibideum fufßare non credit in coelis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

IN ORATIONEM DOMINI qtum Cu^romniii in ipfum côferuare debentw.dui^ prcitr untcupttrentèillu,nemonobis4dcali conprit fum auxiliopotcjleße,fi{utjcriptuej{: Nemoaf^en^ dit in £aluin,ntfi qui dc/iédit de ccelo ßlius hominis, fuper cuius pcUe aiq; dorfum impoßtos oportebit not éfcendere. Hoc modo poßunt hanc orationemdicere uniuerß operlt;trij,qui^ etinm neßiunt,quid ipßa uer/ in fignißcet.Atq; hancegoprecê omniuopämüexi/ ltimo,qu£ cordc mugts,quint orc depromttur . Stut intetea alius qui^iâ m ecckf!a,qui »el paginas euol uit, uelfacras reliffoft gejhminis baccas etiam cum ßrepiai dinumerat, corde tarnen longe ab ijseuaga/ turqua labifs perßrepit, Hoearte nequaquam pra oratione cenferi debet.Nam ad eiufmodt orante deut per Prophetä Efaiam loquitur: Populus hic labijs mt . . honorât,cor autem eorum longe eß à me.

r ciptun/ Tales etiam ßacerdotes er caenobititreperiunturf * tts oratioes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^f^rias ßne intentionisaffeäu pxitcipi»

tanterdeblatterant, aufi poßea impudenter dicere: Euge, nunclator,perßoltitis domino precibus,pu/ tant^ fe hoc modo fatisßciffe dco . At e^ tibi re« fjgt;ondeo: Preapto quidem eccleßia teßrfitan fatis/ ßcijje,fed deum tibi diäurum e(fe:Populus hic labijs tne honorât,cor autem eorum longe eß 4 me. Veren/ dumq; male fecuraßducia taliuprecu,nunquàaliâs QjîmwiwS eos deuorare fynceriter.la, fit, ut qui minima orat, maxime oral quam maxime uideantur or^re.' atq; econtrario, q«» p lurimii orât,quâ paueißimu orare uideâtur. Sed iam folatium

cam co mm en ta R ï o LV s. 6 fuhtium C7 ßiuciini nollrä reponimus in multo ftre pitu,iit clttmoribus, in C4ntibus,qu(fd tarne Chrißut uetuit dicetis,neminentinmitltihquioexaudiri. in . caufa funt inordinat£ condones^qutbut nequaquant populusad uerum/ündamentunt,et internant oratio tient perdudtur, prout cum labore et fàtigatione fan âh ohm patref ßcere,fed ma^isad exteriorem prec4 tionem infolo lingtiit ufu,et pr£dpue,ubi ipforunt prxdicantium utilttas quiriiur,

Nónnf fcn'pfaw eß Lttc^.ts. Qtjonùw oportet Qjtoniodo femperorare,crnondeßc€reiReß)ondeo,Attenie femperoran nd uerbadili^nter,quia no dicit,oportctpaginulaf dunt, euoluere,baccas facri geßiminisfubdueerc^plurimit uerbis uti, aut bis ftmilia, fed oportet femperorare, cr non deßcere.Qt^id fit autemorare, faits iamfupe nbsp;nbsp;■

Talcs quondam h£reliei, qui Ptofeuchititfideßf Pfofettebitß petitores dicebantur,fùere,qui deblatteratione labio-rttm hlt;ec chrifli uerba eßeäui mancipare, Gf die no âuqioraretiolehant,nihilaliadagentcs,qM quident fhiltitiâ fuâ no uidebant,quod eu uet c5mcdcrent,uel btlerèt,uel dormirent,precationem intermitteremge rentur. iddrcouerba Chrißi de ffiritualiprecedi/ ânfunt,qii£ fempcrexerceri potrß,etiä quando cor poniïter I(tbor4t«r. OUÛuis bot idê nemo qiieat pßf âe cSplcre. cnini iugiter cor fuît poteß ad deunt

SeopUi pro- leUdrefProindehieceadë Chrifiiuerbitpro jcopofui pofitut friQ pofitit,itd qiam dirigere nos dtbeamus. Et fi quando ütati ttojtrœ, uidetniK côplerià nobis nöpojfe^eößteamur nosfra^ les et uitiofos effe hoi»ines,atq} fie humiliati^fra^li M no/irje gratiâ apprccrmur.vniuerfi diuing fciiptu rue doëhres definiîit,)tihil aliud ejfe rationë cr natu^ Oratio quid rant ora(i3is,q fubleuaâonè métis fine cordis in deu. Si ergo natura er ingeniu orationis efi animifubuer ëlio,fequitur, qu£cunlt;^ alia quit oordisintentionent furfumuerfus non intendunt,orationë no eße. (!«lt;lt;/ propter eätus,ferniones, cr orgtnid clangores,de^ Konten ora ßcientecordiumintenaindeumajfefHone,perinde tioisfine re, orationis nomine cëferi nterentur,ut arriculamëta fi tnulaerorum «» hortis di/ßoßta,homines did poßunt, Nomen quidem adeß er figura, fed res et ueritas no - , adeß liocetiamdiuutliierony.defindit,fcrtbens ‘ dequodamfanëhpatre Agtthone,quipertri^nta annos intra eremum,lapiUum geßnuit in ore,ut filen tium obferuare difeeret. Quonam modo is orabatf

Verba vruni dubie,intimo cordis affèâuiid quod deus maxi prolatain ogt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intuetur,er requirit. Profunt

^onr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mediocriter ipfa uerba cum audiutur, ad

hoc ,ut oaufio ex iff defumatur aogtt!tndi,ac reiie o-randi.'Vocalisenim oratio,utfuperiusdiihm eß,no

aliter exißimari debet,quàm tubarum cymbalorum, organortim, aut caterorum huiufmodi fymphonia, qua cordis afièâio exdtatur fubrigitur^ in deum. Q£inimmo,nemo intentioni cordis fui in tantu ooiv fidat.

'fidatyUt abfi^ uerbis uelit or4re,nifi probe exercities tui in Ipiritufit, habeat^ experientiitm [iniftrjf, eogitiitionef amoliendi,alioquin i diabolo;pr(uf per deuia diflraheretur,ciits^ oratio in arde citoperlur baretur. ctuo circa tantijper ejl mhicrendityCr per r4 (« ficblime nitendum,donee al,e plumefcant, et uo -iatui fineuerbis obtingtt. Nec tarnen ipfe uocalem orationem reifcio,aut uerba precaria,fed necquif/ quam rei^cere debet, immo cum gratttudine magna fu[cipere,ficut grande munus dei,iüudpotius reijâér dum eß,quod uerbaipfa fuo non permiteuntur et ßtn Error reqei officio,cr ßuäu perßuiy fcilicet ut cordis excites endue non turaffèéîioyfed deceptrice conßdentia in hoc folo uerbaoratia If es reponitur,quod ore dumtaxat,et nudis uerbis re ttisi' center cömurmuratum ac deblateratum eß,fine omni fruóht crentendatione, immo cum détérioré cordis habitu. Caueat etiamfibiquifq; ,cum prater uerbtt uel alias,af)ifhonisfcintiUam andpit, aut intentio» tiem fentit,ne antiqui ferpètis uenenum,id eß^mor tißram fuperbiam confeäetur,dicentem ; Ab, nunc arde er ore precorytantam^ intentionem experiory quantam(utreor ) dißcileej^thaberiab alio,quific probe,ute^,ficiat,lianc enim tibi agitationë dia/ nbsp;nbsp;*

bolus infpirauit: per qua longe deterior omnibus qui nihil arant,euades. immo, non procul à criminatione CT MdIfdjcenfM côtra deuin talisabeß fuggeflio.f^o crgote,feddeumcollaudainbonis omnibus quafen/ tifuelpoffides,

Poßrcmo notandumefl, qu2 ordinate haue Chfi pui orationem digeßerit,qiiia non finit, ut quisquâ pro fe tantum oret,jedpro mta multitudineeunffortt hamtnum.Non enim nos docutt diart:Pater miffed Or^tioionu Paternofler,Orationcmpepgt;iritualecrcomune bo/ tommune, ttum e fl,quo defraudari nemo debet, atq; adeo ne ini tmeus qtiidcm. Cum enim ille pt pater omniumno'^ flru,UHlt,ut nos etiamfratres mutuopmus,ut amiat biliter co/tuiuamus, ut pro ahfs perindeat^ pro no^ bis oremus,

Ju ij^c oratione inueniuturfeptempetiHonest Prima. Sanilipcetur nomen tuum, Secunda.Adueniat regnum tuum.

7ertia. fiat uoluntas tua ficut in calo cr in terrtti Quarta. Pmw noflru quottidianu da nobis hodie. Quinti.Et dimittenobis débita noftra,fieut C/ net dimittimus debitoribus noftris.

Hlt;e feptem petitiones etiam poffunt totidem bo^ . tta do{irinlt;e cr admonitionesnominari : quia ut ett» am diuus epifoopus cr martyr Cyprianus tradit,funt, feptem inditia exilij cr indigentia:noflrie,quibus i« Vto it?iflîff fui cognitionem homo perduâus, uidere poteft qua perimlofam (lt;c miferam in terris uitam degat, quae

CAM COMMENTARIOLVS. 8 non fit aliud quimdiuini nomirtis uituperatio,rebel/ lia contradei uoluntateiti,expulßioabre^nodei,re» ga ßmc zy penuriu punis laboruns,peautrix,ean-uerfatiOfpcrcgrinutio, dtfcrimine cr oittni mala pie na, ficut ZJ Chrifîus ipfe in hac oratione nominutf quemadmodum tn fequentibus audiemust

O Magnant C/ incomparabiliter profùndà pe/ ationem,fi ex eord is affèâu projtMtur. Brf? uis quidem eft in «crfcix, fed ea tarnen, ut nulla cate/ rarum petitionum praßantior fit hac una, qua peti-mus: Sanéhficetur nomen tuum, Animaduertenunc dei nomenin feipfofanâtim effe,at^dnobisfanéfi us ßerinon pojfe, immo ipfumeße, quod omnia ZT nosetiäfanäißcat,attame(ut diuus Cyprianus ait) idem nomen in nobis fanffificari debere. In eo fiqui dem ßt deus omnia in omnibus, zy homo ipfe ad ni* hilum redigitur. Ad hoc etiam ualent ty reducuntur alia fex petitiones,ut fcilicet nomen dei fanfüßce* tur. Ziuod cum eßeäum fùerit,tunc omnia funt be-neperaókl-,ut audituri [umus. vtautcm per/ßicia/ mus,quonam modo dei name in nobis fanfhßcetur, placet prius intueri,quemadmodüexecrattone zy de honeflittioneafficiatur innobis, indeq; fignißcdter, et pingui minerua loqui. Duobus aute modis dehone Monten dei frtair in nobis,Prin» tcüiüoabutimuradpeantum. dehonejhuu»

SecunAo^cum iUudfùramur,Gr per rapinam au^rU mits,perinde [äcrti ccclefi^e u^tfculuquod fimi/ liter duobus modn execrationi fubijcitur. vno,quitn «fo per abufum nÖ ad dei cultté^iêd ad carnalia defide riatransßrtur. Altera, eu fùrto et rapina f'Mpitur. itidè primo deiname execratione per abufum in no^ bis affidtur cum iüud affumimus uel ufurpamus, non ad utilitatem,emendaiionem,Iucratiuä^ probitatem mentiü noflrarum,fedadearundë pecaa zy damna Abufus na» coplenda,ficutfapenumeroetuariecótingitueneli tftinis diuini cijs,benediëHonibus,iuramctO3maledi{ltsfraudibuf, prout praaptum deifecundumojkndit. No a/fumes nomen domini dei tui in uanum. infumma Gr breui ter, cum non agimus ut deeet filios dei,

Filiiü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïffteger^ filius dicitur,qui et honefi:is,et

honoratis ortus parentibus, eofdem modis omnibus imitatur acreprafentatjs iure optima licultates,cr appeüationem parentum fuorum h£reditare,Grpof fidere promeretur. Ita er nos Chrifliani per bapttf-tnum fumus regenerati,^^ fill) dei effvëli. Sier^ ge nerofos patris noßri mores confe{klmur,tune ey na men ipfius,cr bona 'm perpetuam nobis conœduntur bareditatem. Porrè, idem pater naßer mifericors cy benignus eß, peut Chrißus ait : Ejfote miß» m cordes peut GT pater ueßer mifericors eß. item, Difcite 4 me, (^uia mitis fum, amp;nbsp;humiliscorde.Eß

CAM COMMENTÄRIOIVS. 9 itê deus, iujhis,purus,uerM,fDrtis,fimplex, fapiens crc.Ethiecomnüfunl: dei appeüatio, funt^ uniuerfafub hisuerbis, nomen tuum,comprchenfit; Oei nomen ^uiitcunfhtrumuirtutumnomina,funtdeinomen, ^unfforuuir

Cum igiturin hoe nomine bjptizati fimus, confe tuin nominn erati^, et lanihfi(!tti,iam^ hoe ipfum nomê noftrü fit effêélü,fec]uitur,qd’omnes filij dei et effe,cr diei debcät benigni,miferia}rdes,eajti,iufti,uerates,ftm/ plias,beneiioli ,pacißci,dttleig; cordis afjèélu ergi uniuerfos homines,eos etiamcjuiinimicifunt. Nrff» dei name in quo baptizati funt,has in eis uirtutes exf erat.Quinimmo tales iugiter orare debent,ut boemo do nomen deiïn ipfis fit, operetur, cr fanitißatur, Qt^i uero iracundus,morofus,inuidus,acerbus,ma» leuolus,crudelis,libidinofus,maledicus,mendax,tegt; merarius iurator,fraudulentus, cr obtreókinr eß,it dehonellat,dedeagt;rat,execratur diuinum nomen,M quo benediâus,baptizatus,atq; uoeatus eß,inter^ Chrißianosannumeratus,ac dei populo aggregatus: fedmagis fubtitulodiuini nominis, nomen hono» «t diaboli, qui ez ipfe mendax eß, impurus, detra/ fkr,inuidus cre, Seqtmntur autemittum (inquit fa piens)quifuntex parteeiuf.Eece, hi non aliter agut atque facerdos, qui fuem ê facro calia potaret, uel qui eidem putreßmtim imponeret.Kocmodo crifli corpus CJ- animamfuam trailnnt ,in quibus habitat quo fanéhficati funtdei nomen, atque in ijs diabolo frmulâtur,quiie omnia contemptu diuini nominis qua

IN ORATIONEM DOMINI funtconfecratiprtefeßrunt.Emnucinteüigifquii SdnfHficalio fan^hß(nre,quid'ue ßtßtiäum effe.t^ihilenimali/ tiofira i quo uJ e^^quim omnimoda renunciatio^per quam abuftn 0j diuinum transßrtur u['um:ßcut eccleßa dedicatur, atq^ in diuini dHofaxat «fm aptatur, Itideni er nos per omnem uiam fanfbßari debemus, utiit nobis nullus fitufus alius quàmdiuint nominis, id eß,benignitatis,iu^iti£,ueritatis czc.Ergs dâno* men non tâtum lingua,uerumetiam omnibus uinbus mèbrisq; anim£ ©• corporw uel fanfhßcatur,uelexe crationc proßnatur.

S E C V N D O,dei nomen afficiturexecratione perrapinam cr fùrtum.Et quanquä hie modus apud eos qui acuto Çunt »Jgewo, fub priore continetur,ta~ De hypocri ^^^f’ocipfumfubtiliuseß,quämutabfimplidoris bus inteUi^ queat.U ic en'i modus fuggillat fuperbos, qui pfobi O' fandi fuoiudtdo repuati, noputant ita ab fe ut àprioribus dei name dedea)rari,fibimetipfis nomèiuflitiie,fandit!ttis,e'ueritatisimponentes. It deofmtm nomen audaékr,Gr fine timoré per rapi* namac jurtum außriinr.Taliu hodiemaximum e)l nu merus,pr£fertim apud homines,qui figuram dunta-xat integritatis, acfpiritualis uita praßrunt. Eiuf* modi eniminani perfuafiSe corrupti de fuis fermoni biM,ßdis,fapientia,iudiäo,-quie fibimet arrogant,« lebrari honoreq; affid uolut. id fi minimeeötingat, Komines,p/ turn pr£ ira ad infanià e rabië efßruefcunt. Et hi t« fitndi cordis ßripturisproßtndi cordis nominatnr,de quibitscogno^ feere

CAM COHMENTARI OLVS, Io feere er iudtare folius eß dei,aii ciéalibut non diocre negpdu inlumitur, Siccnim nMgnißa: adorna renouerunt uniuerfit, ut etiam ipft non aliud ßiant^ ^uimrite bene^ 'mtramètiumfuaru reeeßus omnia (öfißere. QU£ quide peculiaris perfuafio, internie^ gloriationis,celebritatn,et laudis appet£tia,nMximu lüis ac periculofißimu affvrt damnum. Vt ergo alet agnofantiir,acfibi quifej; 4 tali cauere queat inßr» tunioßatior nobufermo efl habendui.

PRIMO, Qttt femper in ore uerfant,iailtina ter^ ftbimetarrogant banc fcntcntiam,dicendo:o’ quàm bona mihi eß intenfio,qua! cordi meo penitißi me infedit.Non me imitantur hie CT iüe. Ego ipfit oor meit ßußiUatim dijßartiri paratus effem, ohe ' caue^atue tibi à Ittpis ,qui in huiufmodi ueßimentit ouium mcedunt.Rofarum funta(uki,fed nuüasßriit ßa)s,mags autè merasßiinas.ldeo Chrißue ait:Ex fruäibus eorii cognofeetis eos. Ç^ui aut funi fruéJus^ Nepe ßgt;inig,aa(lei,fabereßacerare,of]indere,nihil boni fermonis aut operis. Quonäid modo cStingitl

Cmw eiufmodi iä fibimet perfuaferint,intégrât fe e(fe,bonàiritentionë habere, uitamq; fuam fic apud feexißimari, uelut qui plut alijt hominibtn orent,ie iunit,alia^ bona operaß(iät,plut etiä inteUigät,ae b » maioretn

Fueati fatv

IN ORATIONEM DOMINt ttuiorem fint àdeogratiamconfecuti:noneflipfit tintilllt;tfaeultlt;ts.,utfefe ad lUos metiantur,quifublia miores funtac mtliorcs, fed iUts fe comparant, qui pciores ac uiliorcs uidecniur e(fe,quàm funt ipft. Ct« lt;0 etiam obliuifcuntur,deielfedona,qutecuttqne hâtent.Ex hisllattm fcqui oportebit fu^ibone},teme-raria iudicia,conuida,detra(bonest uilipenfionett quod^ fe fupra cateros extoiïant,atq; ita in fupcrbia pompaticeaurigentur, diuiniq; timorit expertet, in fetpfts indurentur, deniq^ nthil aliud agant, quàmut aliéna pcana reuoluendo C7 tor lingua deturpêt, Eaehifuntfruâus tribulorum cr ^tnarum. Hi No*«» dei luporumululatut,Cf ouiumueftimenta.E(ce,hoceß dei nomen Ct honorem fuffurari,ac fibimet afcribe/ re.Siquidcm folius deiintereß iudic2(re,ficut Chriflut ait:Noliaiudicare,ct noniudicabintini.Satu quo^ deinomen cr fanHum cx integrum ct bonii eß,not Not4. autemomnes pariterpeccatoresante dcum,unus utal ter fine difcrimine. Cum autem quod quifpiam pra cateris habet ,fuuno fit, fed foliut dei,ala debet de fuo tantummodo habere nomen, complaeeniiam,fi/ mam,exiliimattonem amp;c, qsi ergueiufmodi non adobfequium,fedad cStemptum utiiur proximi fui-, iUe diuini honorii fi(refl,atque hoc uult effe Ct did, non quod fuum,fed quoddeia crdeieß.En,korunt Df(îe®W»/ fpirituum pernicioforum, peruiaidum,indomitoru, ret diuini negt; ac deum non timentium, hodieplenutefl mundut, minit. qui per bonam uitam fuam dei nomen dedecorofiut execrantur.

CAM COMHENTARtOLVÎ II necrantur,lt;ju4m omnes a if per maLm uitam.Talet *êP iupt^'bos ftadoSy mirtyret diaholt nominOf ^uinon funt fiMt cxteri botninum,ad infiar Euan^^ hci ph4ril£i.T:iles,inqu4m,pertndc lt;tlt; finon effent ipft peccatores iniquitJtit rei,noiunt j'ufferre ma los cr iniulios,autcum ipfiscommerdum h4bere,ne fortt di(atur:o‘,eg3 hunc integriorem exifiimMer.i, qudmut cum tnlibus conuerfaretur. No« «ti/frtt tear to pr£ cfteris À deo maiorem fibi coH^tam effe grx*.

ut eidem (imtliter perhumanitittisobfequium (1um4HiuHs imp4rtitt,ac ueluti ad ufuram dent,id e(l,utca;ieros ‘obfeqo pro/ precibus cz conplioiwMfnt.at^uf tta utcum talibus ximo ^deffe ag4nt.,quemadmoducum ipjis deusegi[,4bs quo gra debemui, tiamtüamneq- uituperance, neque iudicante gratis aceeperut.Sediam nonfolum gratine munus apudfe fine frage detinent, uerumetiam perÇequutur eodem fnunereeos,quibus4uxilio ej)e deberêt.Hi funt,quos fcriptura nomimtt peruerfos,PfaI. 17. Cum peruerfo peruerteris.

S E C VND O,Diimbeeomni4aadiant,ideftf foli deo nomen c?quot; honorem attribut debere, icerunt fe pulchrccomparant ,ac femetipfos pcrumbratilem npparentiam multo magis Jecipiunt, erdicunt fefe in omnibus quit agunt [alum dei honorem qunerere,au dentq; luramento quoq;conjirnwre, honorem fuum Superbiahy nbs fe non qu^eri, adeo ingcntofa,recondia,profun poeriurutlfa ejlitlorum milieu. Hdc m reamplius 4ninMJlt;

‘ IN ORATIONEM DOMINI effcciu fruflrdtur,ip[bs in iiuerelds prompere, aJmi rdricj;,itd ut nemini noftnt morafi.liinceuenit,nM/ le dh ijs dgi,qui ipfis funt impedimenta, Nec eiuftno di fciunt indigndtionem obltuione delere,obijcientet CJquot; dei honorem impediri, CZ bonum quod qudj'tue/ rdiit cr conceperdntfimpugndri, dtq; itd mdlediäni» temerdrij iudicij peftem, detrdâionemq^ fudm agt;hi~ berenon Udlentes.Tum dnimdduerj'd illorum inttntio ne,uidere licet non iairooipfoj indignari, quod bonu .©■ dei honorprepeditu fint,fed quid iudicium zy tn/ ttntio qu^ conaperdnt,non hdbuere fuccejj'um. Velu tifiquodhdbentiudiâum,mdlumeljenon poffitian ticqi fit bonitdtis, ut ne deus quidcm id reprobdre ud/ ledt. Ndmfinihil hornm fibimetipfi ddmetirentur^ non igrefirrcnt dnimi fuifententidmpr£pediri.Sed uideliat dbyfidlis illd fuperbid nonfujiinet mdld,dut ßulti reputdri,ob id cdteros omnes profiultis ©gt; ma/ lis hdbet.vide qudm profiinde diuininominis uitupe ratio Ml huiufmodi jfiiritibits delitefiit, qui prorfui hocipfum effe qt did uolunt quoddeus eft,ut funt fapientid,iuftitid,nomen cr honor.

Doi^ribitf âaHioreî,

T E R TI O,Sz quddo cotingit pricdicdri, dut di/ uulgdri,i(àra) tribuendïi honore deo ejfe cr name qd’ etomnidcredueiit,et oid ipfiusfintdue iUijpfi do diores funt condondtoribus uniuerfis , ipfo etidm ffiiritufdnfh,mmo cr quofcunque docere poßunt,n5 indigentes dd fcholdfticorum conditionem redig,di/ euntq;,pdpe,quis hoc nefcil f ExifiittidUt^ fe dppri/ me rent

CAM COHHENTARIOLVS. lï^ wc rem ip fam inteüigere. Cum nero fe oanfio dedc/ fit,ut honor ipforuuelUcetur,aut ipfi prouilibtu co têptis^ habeätur, aliquidùc rei /àmiliaris /ùrm per/ dant, aut alia quauis aduerfitas onumt, turn ecce^ continuo an omnis obliteratur,ac jenOatum profirt frutfhis fuoj,(ÿi«4î fcilicet,cr aculcos.Tum aurcs aft neper leonis pclkmoonjj'iatc tranlf^ent.Tum pro/ loquuntur: o’deus in cœlis afpiee defttper, quant ingens mihiirrogatur iniuria. SdlM ineamprola-iunturdcmentiam,ut diœreaudeant,fibieoriim deo quoqueiniuriam infirrt.-vbi nunc eß grande illudin/ ^mum ueßrum,quo dieitis omnia cr dcijCtr 'a deo eßefSideifoliusfunt,cUr0 mifer homundono idem Ubi eademadimeret impune ^mnferret, ultro ciiroq; iafktret^ Si quod babes bonum,dci eü,fifk gradum, acpermittetllum i« eo munere quomodocuque uultt dgere . Cum enim iUe quod fuum eß recipit, nulla tibi fit iniuria : ficut fanÜiis lob po/l amifiionem ß./ cultatum liberorum loquitur , diæns : Dominus dédit, dominusabßulit,ficut dominoplacuitita ß/ ûum eß,Sit nomen domini benediilu.Ecce tibi iußti bominë,cui nemo quiequä poffet aufirre,quia nihil quad fun crat,habebat. Nii deus lob.t^.ait : Omnia quigfubcalo funtmeafunt. Egouniuerfaoondtdi. Quid tuuelut de tuo gloriaris, ia^sq^ iniuria te af fiîluefie/Sihonor,fÀnM,ficultatesqi tuie,Gr omnia qua babes ßtrpiMJwr ©■ uiolantur,non id in tua,fed in Chrifli agitur bona, qui ut banc tibi do^trinam

IN ORATIONEH DOMINI perfMdcat,ptrmittit,tttea cjKlt;e tui luris effecredit, 4uJirjntur,^uo cogwfeas eadè non tui,fed dei effe. Eac, hoc modo femper inuenire contin^it, hono/ fem O' nomen dei nequaquam pine quitri, prefer» tim apudfuperbo! ,quialiquidf4ltem effeo fcrfkz re uoluiu, quod ad folum deum pertinet.

si biff «erlt;i funt, confequitur, neminem in mun/ do ejfe qui dei nomen digne fanfhficet, omnes quo/ que iniu/ks ejfe,qui iudidaliftrepitu inuiamcon trouerfantur, prore frmiliari,uil honore ,alqs'ue eaufis,

P RIM OjObid fuperiiu dixi,hancprimampe/ titionem eminenti^ime tranfandere,maximùq; ejfe, Citteris in fe mclufis. Nam ft quifpiam ßret,qui nomi dei plenißime flt;tnffiße4ret,is decreto dominicâ ora/ tionem diare nonindiffret, tanta uidelicet puritatt prjeditus,ut nihil ftbi rerum, nihil honoris uendia/ Kohuiut ui ret,isomninopurufe}fet,acdeinomen inipfoperß/ tiSefl,nomi fhßimefanfUßcaretur. Hocautemnon ejihuiutui/ nisdiuinimn t4,fedfùturie o ceeleflis.ideonecejjehabemutora/ fumata fan’ re,ardenterq; defiderare,quamdiu tiiuimui, utfuum ßifiatio, in nobis deusnomen fanßijiat,quia new o eß qui no deprehendaturdiuini nominis uiiuperator,alius plut alto,ametfi hodpfumcredere fuperbi itli fanili de/ dignantur, I ecirco eiiam dixi banc orationent non folum

CAM COMMENTÄRIOLVS. îj folum peâtioncm eUc,uerumetiam faluarcni doilri/ ttitm^acquandàreprit:fenaâonemalamitofe cr dit/ ntitntie in terris uitie nofirie, QHlt;e i^uidetn repriefenr tatio,hominem deorfumuerfus tn fuicognitionêde/ trudit,quilt;tcumpetimus,uttlliusin nobis nome fan fhficetur,argumentum confeijuens eß,idem nomen needum 'm nobis fanäißatum effe. Nitm p effet fan/ âili(utum,non indigeremus propterea rogare,Laäut denique ex'mdeconfequitur,quodquamdiuuiuimuSi nomen deicontume!ijs,dehoneflationc,irreuerentiaf execratione,prophanationeq‘ afficimus ,precutuc^ proprio Gr ore teftamur,dehoneihtores nos dei ejfe, lam uero'momni feriptura nullam fcio ineffe do/ ärinam,quie potentius er /ttfiu« contemptui ducit^ae uilipendituiam nojträ,qu4m hlt;ec petitto, OWMcrgs vilipefio ui/ tarn non optnret mori quamprimu,Gr uitie huius ho/ tie nefirse, Jkmfeproßieri(fi tarnen diuininominis ex corde a- , _ micus eß ) cum non ofdtanter animaduertit uit'am fuam 'm ea uerfari conditione in qua dei nomen er honor dehoneßatur i Qttietiam nihil aliud preterq Studium in folam oratimem dominicam bene intclligeret, is fa-tisdoiirinarum contra omnia probrauitiorum habe ret,prieeipueadueriusluperbtam.Qÿtsiam potent hetuf aut fuperbus effe,qui ex dominiaoratióe tarn nbsp;nbsp;'

magna et horrenda uida recognofeit in feipCo,quod fdlitet dei nomen inbonoret,ac quotidie contra fecun dum dei praceptum agttf nomen ipfius accipiendo in tununh

’• IN ORÄTIONEM DOMÏNl Stre^itUiiu/ SE C v N D o rej^odeo,Strepituiiudicialiutn riutn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tte^dorum elfe,non ejl quid optimum.Meliuï ßret^,

fi mhtl tale extaret.Attamen ad uitanda maiora ma la funt admiffa iudicia,propter imperßfhs, qui nées dum pojjunt uniuerfa dimittere , ac deii proprie de/ tnereri. Nihilo tarnen minus prxßxa nobis meta cß ad quam nitamur,id eß,utde die in diem per exerd/ tij magijlcrium ad hoc crudiamur,utdei nomen,hos tfor,bona,amp;omnia à nobis alienentur, fic^ [anih= ficemur omnino.

Ad exercitium nobd h£coratiocoUaa, eß,ut fine inttrmijfione totis priCcordiorum affeéHbus, nomen deifandifiari defideremus.Et fißrte Chrißianorii cuipiä, ßcultates,honor,amici,incolumi[as,fapien/ tia,at^; id genus alia außrretur,id pro miraculo ha tendu non effet:quandoquidë eoßnaliter deueniatur fj j • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itiuerfaqu£ hominis funt,adnihilu

tedi^ntur,ipfeq}homodifiungiturfepareturq;ab i u re igen omnibus,anteaquä idem ipfe uel fanóhs fiat,uel no/ men dei fandißect. Quouf^ enim inibi aliquid eß, tamdiu er nomen adeffe certum eß. Nihil autem re/ manereoportebitfUt folus deus et quiequid nominis, quiequid bonorum habet,permanere poffit.Tunc ue rum eße confla.bit, quodinferipturis iußi nominan/ turpupiüi er orphani,qui fuis orbatiparetibus,nul/ Ium habent folatiiim.

CAM COMMENTART OLVS. 14 we» f-in^ßcct,l'émus uniuerfi t« mortalibia pcMtif conftituti,atqi idea damnätionis rd.

Eßentquidcm uniuerl'ä morktliumpeiatorttm in/ damnittioni obnoxia, fi deus diftriâe d^re pecata, tiellct. Nulluni enim pecatum quantuntuis etiunt uir dedtur leue,fujtinere deus poteji.D «plcx ameejige Ijus hotninum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recognofcunt zy conclue/

runtur hoc ipfutn,quod fandificando dd nontini pit= res non fint, c/quot; ideo priecordidliter ordnt,dtqi hanc fuam 'mßlidtittemuehemenßr exaggerant-Talcs de/ us in omnibus exaudit, amp;nbsp;quia feipfos redarguunt et iudicant,abfoluit,eisqi dimittit,quicquid infuffiden* ter exercent. Alijfuntinfrcenes Uli zyinfignesle/ uita te fpiritus, qui etufmodi fud uitia leuia ducut, cr in duras dbijdunt, aut etiam prorjus non uident,f ed necpreces quidem fundut.Hi fub finem perfentient, ^uä ingens fit peccaium, quodipfi tarn leue putaue^ runt,inde ddmndndi,unde quàm mdxime falutem co fequi crediderunt.Hoe inodo Chrijlusdd bjipow'fdf ait,quod ob prolixas orationcsdcapturi effent »jrfiHî iudidum damnationis. Eoe pc te docetoratio do/ minicd primo cognofœre exilij cr damnationis tuut

, grauitatem,quodq;fis dehoncfhtordd, adeo,utex propriaprece tua perterrefieri cogaris, c'um attendis quid nam fit quod oras. Nam neeeße eß uerum fit, Dehonejkto necdum abs te fanfHßcatum effe nomen dei, Verum res det nomi qnoquefitoportet,dei nonfendehoneflAri.abillo,qui rûs omnes hac mini [urnuf»

Boe minime fanffificat. Denijue uerum itidem fit ne ffiiinhonorationem diumi nominii, pecatnnt S^‘*ue^lt;tc fempiterno dignum incendia , ftdei iu/iitù jenanai firre deberet, Quo nunc ergo tc can ßreifTuä W cour guit oratio^ tibic^ obnitiiur, tc «lt;ua fat,te conuincit.Hic ucet, quii tibi laturui eß ope«? E t eflFjCttMi in hune modum penitißimc deieóh es if tùmo,ati^ in exilij tui cagnitione humiliitus, fum je fundo cójolatorii àbi doïirim oboritur, quit ttfub rigat, ideß , eadem (t docet oratio ne deßicres, f ed deigratis cr opem deftdercs. Et tunecerUffimeßf tnijfime^ credered{bes,icdrco tibiorare4deo per« mtffum effe,utct exandiret. Sic caufamdat oratiot nepeccua tibi deus imputet,néue dißrifhus «cum at OpHmihomi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSßs folummodo pro bonis hominit

bus habet,qui intime cognoCainttnuIlum 4 fenomini diuino deßrri honorem, alfidueq; ut idem name fast iiifitetur,orant.E.os uero, qui cognitioni fUte confidentes,non credunt ab fe dei nomen dehoneßnri, nS eß poffibilefaluatum iri.Sunt emm adhuceffirtenes, male Cecuri,luperbi, ae dei timoré uacui.biecdumed am funt in corum numero,quibut loquitur Chriflus, Venitead me omnes quilaboratisamp;oneratteßif,c^ egp reficiam uos. Siquidem dominicam orationene non inKÜi^nt, atque idea quod orattt neßiut.

Senftts ergo, et fumma petitionis huius eß hee, O ebitre pater, fite fiaa^fititur in tfobu none tuum, ioeeß.

CAM COM MENTARfOLVS- Tf hoc efl, Hf u confiteor quod nomen tuuminhono* flt;iui,bodiec^ iUud per luperbium, proprijq; honorû tt nomints met affldtonem dehoneflo,quo circa per gratiam tuitm adiuua me ,ut abolito nomine meo ,'m nihilum redtgaripfe tuq; folus eumtuo nomine cr honore in me perfijkis. nbsp;nbsp;Spero autem tt fatis fupe’r Home tUUM

que intellextjfe,quod hec uerba,nomen tuu ,idemfi/ gniflcentquod honor uelgloria,quia :n fcripturis no men bonum,gloria v honor nominatur,malum uea ro nomen, deJecoris et inflmia uocabulo denotatur.

Vult igitur hac petitio nihtlaliud,quam ut dei ha nor ante omnia ,fuper omnia, CT in omnibus rebut quaratur,teaq) uita noHra ad dei antummodo hona rem perpetuo dirigatur,non ad no flram utilitatë aut etiam fàlutem,fiue ad aliud quodcunqf bonum,tempa rarium,aut aternum, nifi ad dei honorem crgloriS finaliter fltordinatum. Icciraiprimum occupât hac petitio locum,quia dei honor efl quiddam primum,ut timum,^:^ emtnentilfimum,quod eidem exhibere pof fumus, ultra qitod nthil amplius à nobis exiget, aut requiret, Net e/f aliud quippiamquod eireddamus, eum reliqua bona ipfe nobis conférât unitierfa,praeter honorem,quem ftbitantum referuat.Ergo quic/ quidintellipmus,loquimur,canimus,uiuimus,opera mur. er omnia qua a^mus er patimur,arçtmento funt,omnia dei ipfius eße, ut confirmelurauthoriat Pfal.izoXonflflio er magnificentiaOpuseiuaier iu vndeuerdf fiitia eins mattet in feculumfeculi, Qÿoddiâumflc fiäfaturpdt intelise,. tientid.

'IN orationeh dominp 'uttellige. inquorundam cordibus hominum deus in-habitat 0- uiuit, horum opera nihil aliud agunt, quodfutnmamdeo laudemet honorem tribuunt,uny uerfaqueillibonareßruntadepta., Proindequi kilis tß homo,n5angiturgrauatûruedehogt;feflAri atqueeo temni: feit enim hoc iußum eße. Qui,Çi à nemineœn temnatur eyinhonorctur,hoe ipfum fibimetirro/ gattttecfuam ipfe laudem Gquot; honoré fuflinere eequa/ nimiter poteß.Proptereaiußus efl,tribuês deo quod deieß , c^fibiquodfuumeß , deo fdlicet honorem V omniaßibimet dedecus O' nihilum.lbießiuflitia qu£ manet wi feculum feculi, qu£ non folum homir nibus temporariam utamagentibus placet, quemad modum lampades ßaarumuirginum, ohypocritn rum imaginaria fanébiAs,uerumetiamperennideo, itpud quem etiam perpetuo fubfiflit.

Colra Cuoer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tides, hane petitions aduerfusdeteßädä pu/

bUm ri nbsp;nbsp;nbsp;ê‘‘‘“'‘^f“P^‘'hid,quie caput,uitn,et totufubfiflentiaeß;

tarn prima omniu. Nä ficut nuüa uirtus uiuit ,aut bona ' pefttto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecStrario nuüu pecatu uiuit, aut no

at percute fuperbia.Et quëadmodu ferpens omnë in capite uitâ gerit,quo mortuo neminë la:dit,ia fup/ .. bia de medio fublata,pecati uniuerfa firët inmcua, immo no medioeris emolumëtt, Qjfoâra fiait nemo efl fupbi£,^pprijq^ tu)minis,et honoris expert,ia ne-tnit'ii no magnope efl necejfaria etutilis hac petiiio.

Hæc fecudd petitioçficut atid) duoßicit, bumilidt,et Kutniliät ei exaltdt.Iiumilidt, at nos cogil^ppridjiterilingua nut exaltai» gnam exlijnoflricalamitatem. Exaltatuero, cumno bisdemonjlrat,quemadmodumnosineiu[modihu-tniliationegerercdcbeamus.Sicunumquodt^dciuer bum hâc habet ingeniofam natur am, ut exterreat et Natura uer/ confoletur,permtiat CT fanet, deßruatCTiedißcetf bi diuitti, euellatey plantet,humiliet (S' exaltet.

Pn'tHo humiliât, ut manißße cognofcamus, re-gnumdei nccdum ad nos ueniffe . Qult;e quidem fett tenttaferio cogiat« rc«oÎHta intimoq} affèûu per ora tionemexprompa,terrißed eß,merimq; penetralid euiufibet probi cordis maßitudinc, in genti dolor re afficcre debet.Nam exinde œnfcquitur, in exilium tiosdäos,adhuc inter hoßrs terribiles uerlari,amenif ftmaq; patria ßioliatos eße. qh«« quidè duo deteßan da er lugubriadamnafunt,

Primueßdamnum,quoddeuipdter fuoinnobis ffgna cß, er qui rerum omniu dominus eß ßf^ Ißolior er crit,eiufmodi fua poteßate er timlo per culpa ditt taxai noßra impedimentu minime potttur. Quod qs dem no mediocriter ad ipfius inhonoratione ßecit, per inde aefi dominus fine ditione ßret, er ßmatißimS omnimoda poteßatis nomen deßeäuiejfct in nobis. Id neeeßieeß bJHd dubie doleat omnibus,qui. et amot re,etjàuoredeu ,pfcquutur.Ad hac etiiterroris plenü eß, nos fdliiet eos clfc dfß)f äu et impedimèto dei regnoobfißimm, Quostnerito dem fiueHet, feuer riffimd

IN ORATIONEM DOMINI riffima dtiintaduerfione poßet percetlere, zy tantjuS regni fui hoßadc prgdones condemnare.

SecundÜdamnum 3srelßicit,quo peregre er in ïwlrr^Ijo/l« exilio inter eonßrtiffimos hoßts captiui iacemuf. exiliii pati/ Nam fihorr£ndum,aclamentdbilepuaretur effe cu fnur. ßliui cuiufpiam terreni principif^ucl toa natio in dir tionem Turcarum redigeretur, plurimo ettam conr teptu GT crudatibus, ac denit^ue ignominiofijfima af ßaretur morte, quanto magis miferabili dignumejt querela, qd’inttr malignof ^iritus in hocexilio uer/ famur, quod uaria diferimina corporit nbsp;nbsp;animtt

ad extremum fempiternam mortem fingulii momen* tis operiri habemut, adeo,ut fuaaiilibet uita maiori poffetterrori effe,quàm eentit mortes,fi rem ipfam exach confideraret.

S E C V N D o.PoSlquam ifta nos reeogitatio hu miliauerit,noßramq; nobis calamitatem commonßra uerit, tunc fequitur confolatio, qua benignus mag-ßtr Chrißus nos doeet orare, ut ex hoc demigremus exilio, cr ne deßieremits. Talibus enim qui fe dei re» gno impedimentum attuliffe cognofcunt,ac lamena biliterpetunt, ut idem regnil aliquando adueniat, ob eiufnwdi dolorem crprccem non imputabitdeus,qd! alias meriio punirt poffet, 1 tloî uero male liberos amp;nbsp;effrenes jpiritus,quos no multu cura tingit de regno dei,ubi nam remoretur,qtti‘que pro eins aduentu ne quaquam ex aßväu cordis orant, proßih deus cum tyrannts,a'uafiatoribusregni fui fecundumdißri* âioné

CAM commentariolvs.igt; fhonem iudicaiit. Cum ergo milibet hanc petitioncm dicere fit neceffe^fequitur,neminem ab iniuria regni dei innocentem efJe.Adqitod intelligendum,fcire co tienit duplex regnum efe.

Primum eft regnum diaboli,guem dominus in Regnumdié Euangelio principem huius mundi nominat.Hoc au boli, tern eft regnum pecatorum cz inobedientiie , quod pietatem feéhntibus pro ingenti exilio et carcere ex tJUmari debet, quemadmodum ftguraliter expreffum eft de filijs ifrae'l, quondam in Aegypto per magnos labores miferecoa^s eandemregonc exadiftcaret cum tarnen exinde nihil emolumèti confequerenturt fed mags ip forum pernicies cr exitium quitreretur, Sicqui diabolo fubditur ac feruit,mult!ifuftinere ha bet,prlt;efcrtim in c5feientia,cr ttmë ad extremu eiuf modi feruitio teternä morte ,pmeretur. I» boc regno tädiu fumus uniuerfi,donee regnit dei adueniat,atin me diffèreter. I^âpieatè cole tes iü fuut in hoc ret gno,ut quotidie aduerfus pecatii pugnent, arnis^ uoluptati et indametis mundi,nec no diaboli fuggeß onibus pfeueraterac ftrmiter re ft ftât.Cteterii quantum uis pietate calamus,nihilominus tamëpniciofa uolu* ptasaliqd dominij exercet t nobis,auideq} conatur in uniuersudominari,et ius poteftAtis in fefolä tranfftr re. Sic dei regnu aduerfus regnum diaboli affiduc pu SffAt,Qtji hoc modo pietatem excolunt,ideo bcatitu dinem confequendo faluabiintur, quia in feipfts^ Pugnandum hancpugnamgertfntcontra regnumdiabolipropter eötra regnii e regnum pectAti,

IN ORATIONEM DOMINI/ regniidei ampliJttdu.Et bi qitidc(unt,qi{!bancpeti tone uerbit,corde or operedepromunt. Sie fanólut Paulin apoflolus admonet,ne permittumus, ut peca til regnet in nojtro mortali corpore ad obedienda cot mpijcentijs eiut^c ft dicereCScntietisquide acfujtii tiebitis iniquä uoluptatë, amorê nbsp;nbsp;pronit^ të ad ira,

ad lafciuiam,ad luxuria, id genus alia, qua uos in regnu diaboli pellicere conabutur, id eß,ad pecata, qua inde prodierut,crperfe tame mala funt,fed ne quaquà fequi debebitis incitamêta uitioru,magii aut affumpto repugnädi certamine,eademhaudfecus att que proditorias ueteris cr diabolid regni reliquias ooherxre fopiréque, ficut ifraelita cum lebufais cr Amorrais ftcerunt,ficq; dei regnum ( quodreâe rer promiffionii terra efi)in uobis dilatare.

A liiuero funt ita in hoc regno, ut obleâentur in Cttiestnre eo,feaenturqueoiadefideriacarnis,mudi,diaboli, gnofatanf cupiant quoque,ft fieri poßet,inibi fcmper cofifltre. Hi 4 diabolo inflinSi uilipendunt, ac etiam deuat fiantdeiregnum.ldeo corradunt diuitias ,adificant fumptuofc ,inuefligant quicquid confisrre muduspo teSl,tiinqua in aternu hicpermanere uclint,n€c^me tninerut nos hie no habere pmanètem ciuitatë, ut ait diuus Paulus.Tales hane petitione ore dicunt, corde , ueroeidemobnitimair,fimilestinniètiumor^norufi fiulis, quapajfim clamofts tinnitibus pcrfirepüt in tëplis,nuîlum tamë habentneq; fermonëneqjntelle éîum. Etfirtaffif eadem organa titlium cantorum et petito

CAM COMMENTARlOtVS.^ 18 petitorufunt figura etrepiftelentatio, Secundtt, eß Regttuntiu/ dei regnu^Hoc eR^regnu iuflitia et ueritatis, de quo ßitilt;e, Chri^s dit: Primu rite regnii dei,et iufiitid eiiM» Quanam eft iuftitia dei,utlregniipfiusfEa nempet qua fumut db omni pectaa immunes, ut omnia ment bra no ft r a, uires et potentite fint deo fubie^,eias^ ufui mäcipata,ut cum Pd«Io jtclt;tm«j; viuo e^, iani no eg), niait uero in meChriftus. EUd Corinthioa Hoejlis ticftri. E mpti enim eftis predo,glorificdtt Gr portdtedeum iit corpore «c/lro. Ac fidiœrct.CbrijlM« per femetip fumuos emitftdeo^pprieipfius ejfedebe/ t!s,ipfumq; permitttre,ut in uobis et uiuat et regnet, Idautë tunc fit, cum nuUti in nobii pecatie,fed tan/ titmodo Chriftus cum fua gratia dominium exercet, Atq; hoc modo regnu dei nihil aliud eft,quâ p4x,tno deftia,humilitas,caftitas,charitas, alite'queid g^nut nirtutesjut ibi non fit uüa ird,uUum odium, uUa amd ritudo,ulla libido,autqui£uis alia pcftis.lamfepro/ betunufquisq;,anhucuelillucmagispropèdeat, tit («ttlliget, utro in regno confiftat, Porro nunc nemo eft, qui non aliquid in fe de regno diaboli deprehen^ dat, idea pettre ncccjjc brfbct, adueniat regnum tuit, Regnum dei hicquidem incipit Graugsfdt,fedin fit tura uita confummatur. Ercuiter bæc petitio ,adue/ niat regnum tuum , hoc indicat, Ne Hot diutiuf chare pater agere in hac uita permitte, quo tuum in tiobis regnum perficiatur, nósque ex diabolireg^ ^no penitui liberemur , Sed, fi tu£ uoluntatis eft,

IN ORATIONEM DOMINI/ nt longius in hoc exilio degitmus,conßr nobis graft/ am tuam, qua tuum in nobis regnum inchoare, ei^ acceßionem indefinenter adiung£re,deni^ regnunt diaboli minuere ac deuaflurc ualeamus.

l4 uide duos inhac materia errores no paruos in/ effe. vnus iUoru,qui hincinde difcurrut, is Roma, iilead diuulacobu,utprobi et regno dei acquirendo Superfiitiolt aptieuadät,falu!^fiant.liicfaa:üuiedifißit,iflt hoc, dijasrf jres, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quippiä,rci tamë ipfius legtimu centru cotin

gere,hoc eß ,intra penetralia cordis femetipfosdea in feruitutc dedere,eiusq^ regnii effid nolut.Ui forife cut tuliif operit multa ßdut,]atisc^ pulchre clarët,in/ terius tamë ntanêt plenimalis affè^bus irie,odij,fu/ ferbi£,impatiëti£,libidinis,et alioru criminu. Chri fills aduerfum ijhsloqHitur,cuinterrogatus, qtiado uenit regnum deiirefpodit. Nöucnietregnudei cunt obferuatione,nec^ dicëtyCece hic,aut ecce iUic. Eaee/ nimregnu dei intra uos eft.SicutettäMatth£i .z^.di eit:Siquis uobis dixcrit^eccc hie eft Chriftus autiüic, uolite credcre.Sunt enim pfeudoprophet£.Ac p dice ret:Si nefieregnum dei uultis, no habetis necefte ex longinquo petere,aut peregre uagari. Prope te eft du voles, immo non folum apud te,f£d etiam in te, quid tnodeftia,hiiilitas,ueritas, caftias et omnes uirtutes (qu£ uerefunt regnum dei) nemini peregre aut tras mare afivrûtur,fed intra cordis arana oriantur, ne-ceffe eft.Proinde no fic oramits: Chare pater permitte nostuo propinquare regw, perinde quafi ad iUud mrrenduitt

^rrendum nobis ejjet,jed,ttduenùt nobis regnütu^ am.l^itm grata dà acregnum ip/iustuaiucrfie^; uir tutesadnos ueniantneceße ell^utregnumiUudadi-pi[cnmur,cum nobis iUuc perueniendi nulla otnnina fit/icultas,(juemadmodum chrißus ad nos in terras calituf defccndit, non autem nos ad ipfum è terris mi COeIm« CO»f(r«(f«HMÎ.

Alter idorum eß error,qui hancpetitionemdicen • tes,liint!tmodoad hoc foUidtifunt, ut fatui ßant,ex iflimantesregnum dei nihil aliudcjjquot;e,qK4 hetitiam et uoluptatem in calis, prouf ex appetitione fenfitiuM partis exm^ture po/funt. 030 gehènâexpaue feere cogantur, ate^ ia folümodo fe fua^; comodita^ têin coeÜsquarant.Tales nefciut,regnudeinthilali udeje,quâintegru,modeftu,mudii,pium,mâfuetu, ' omnibus^ uirtutibus ZT gratijs plenii effctUt ia. de/ US quad fuit proprie eft,in nobis poßideat,folus^ in nobis fit,uiuat et regnet. Hoc funtmopere et cu pri mis defiderandu ßret,quia hoc ejl beatü effe,eü deus in nobis régnât,nos^fumusregnüipfius.Porrà^giu Beatunt ^Qe dium er uoluptas, ZT quaeunq^ alia defiderari pof/ quid fit, funt,necquarenda,necpetenda,nec appetenda funt, quandoquidê h£c omnia per fe prouenient, ipfutn^ dei regnum affcquentur. vt enim exeeüens uinu bibi non poteft, quin fecu afjirat etia no quaßtä uolupa të fuä ZT iucuditatê fine impedimëti interceffione, ia multo magis quädo dei gratia et uirtutes(dei uideli ettregnü)perßciuturfneceffeeß,abfc^ indußria no/

/l« cofe^ui ndturaliter, acliberegaudiu,pace,fällt ttmamp;omnedeleäamenttt. ideo Cbn)iMj4d immugt; tandu)nßlfum,acfuicomtnodi proj^edvrem oculu, fuadet non ea qult;e regnum eonfequuntur, fed ipfum dei regnutn pettndumo' qn^rendum eße.lfli autct» quodeft po/krius Gr confequens in primii qutcrunt, quodqi priorem fibi locum uendicat non curant, uel fi curant,id pofkriorts caufa frciunt tätummodo,ideo Û; neutrum affequentur ; quiq^ antecedens rite noit aefiderarunt, minime ctiam oonfeques habebut.

riat uoliintaitua,ficut in calo amp;nbsp;in terra. ’ Hifc petifio fimiliter exercet illa diio , de quibus ht praadëti peltäonediäum efi.Nempe,humiliât et ex alat,impiosoflendit,pios/iicit, Siquidem dei uerbum omni tempore iudidii Gr iuftitiam operatur.ficutfcri Judicium fß : Beatiquißciunt iu/litià Gr iudicium in ot iußitia, mni tempore, ludieium,nthileß:aliud,qHäm utho tno femetipfum cognofcxt,iudicct,atq;ciondemnet,Et hcee quidem eß tim uera humilitas, quam eß non ßl

. , fa fuimet humiliatio. Iußitia, nihileß aliud, quam cum homo feipf 'tm filem cognofeens, gratiat» cropemàdeo poflulat e? quarit, per qua tue lt;lt;{gt;«4 deumexaltabitur.

CAM COMMENTARIOL V5. ftrmoneaca(fimus,quod d(o fumus inobedientes,et uoluntätem eius non ficimns.Näni fi to in jiatu effe/ VoïttitMetlt mus, ut diiünumbenepletcitunt perß.ceremus,fruftr4 dei non frei/ bxepetitioponeretur. icdroohorrendum eft auditu^ rntts» cum dicimus,fi.ituoliilits tua. dttidenim terriftcum magis eße po.erit,quïm (^uod det uoluntas 4d rem no cottfirtur,cr müduta eius nö curüturftdquoddpcrte «« haepetitionedduerfum nofipßos eofitemurfSii^ui dem naeffeeft ueru e je,quod dei uoluntatë nequaj fudmuSydUt fèdmus,qudndoquidè ddhue ut fidt,ora/ tnus.Ne^ enimioeuldriu udframetorii ineptids, dut pnefti^dsdnte dei oculos praderit elfundere,fed ne^ eejeomnino eft,ita penitiftime uerueffe, ut ordtur. Cum eramp; ddexitu ufq^ uita noftrje,ha:c nobis fit ora da petitio,fequitttr,etidm nosdd morte uft^ tranfgref Tranfgrefi^o fores diuin^uoluntatis inueniri.Quis iam fuperbia resfempet/u f)r£ feftrre,dut conftdnter preci fuie coßdere pote ft, in qua eognofeit fefe ut inobedientem, ac fuomet ore eoitftlfum dtq; conuiélü,d deofecundu iuftitise rigs/ rem iudicante,per omnimoda lequitdtem fingulis mo mentis poffe reprobdri atque damndri ? Hoc modo proß(nhmhumilitdtemoperdtttrh£e petitio, dei^ ümorem, deproprij cenfuramiudici),itdutgiudeat homo,dei fefeiudido talitereximi, folaq^gratid mifericordid fdluari. I/twd c/I femehpf«»» iudicare, iigiitetipfut»i ac indicium exercere dnte conjeâum dei fefepenÿ tißime cognofa;re,dtqut in ijs qune b4c petitione co/

tinetttur,lt;U(uft(ri,

c 4 ^cundo.

SECVND O,lüjii(iiteft,utpoß{a(}uänofipfot ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î?oc modo dijudicauerimui,e(c intime exploratterimus

ne^!t4qu(tmdeß)eremusobdeiittdicium,quodpro“ meruijje nos indido petitionis huius muenimus,m4/ gisautem ad dei gratiam conßtgiamus, firmißime in eum confidentes,quod nos ab inobedientia,et à traf lulms eoTdm greßione uoluntatis ßu£ uelit liber are. I; e nim iufius deo quis fit, cfl ante deum,qui fuatnrebellionê,prlt;euaricationem, promeritant quoque iudidj diflriélionem kumiliter agnofcit,ac propterea omnibus pracordijs gratia exf petit,quam G!quot; acapturum fe effe non ambigit.Sic zr apoflolus docet,hominem iuftum non cuiuslibet alu/ rius,fed propria indeumfide atq^ fiducia pojfefubft fiere ,ut ica eidemkomini non fiiaoperatio, fed waf da dei mifericordia refùgiu fit et folàtium.vide nune, quàmuiuidam alapamcaducte kuic crmiferie uttic kite inmtit petitio, ut hsc eadem uita nihil aliud effie (enfeatur,quàm aduerfus diuinâ uoluntaum rebeîlio, ac proinde certißimus ftatus eUrn/cdânationis,hoe folo fufientata leuamine,qd’hoc ipfum agnofeimus, conquerimur,ac propterea pracordialiter prcf cî fiin dimus. In b«nc modum fi quis hanc petitionem uni cii , caurisdiligentercogitandoreuoîueretfisprofiéh ui ta huiusobleihtionibus non multumaffiaretur,qui/ bus qui adhuc irretitur,is fefe neque de dominica ora/ tione,nequedeperKulisttitlt;e[uieqi(icquamintellige-retefiatur,

VoJuntdtemdei fieri, nihil aliud proeulduhio ejl, quant ip fins feruare mandata.PeriUa fiquideni fuam nobis deus manifi^at uolunatem. Hqc in loeo eonfii denndum eji,qui£iiant fint dei ntadant,ey- quemad/ modumintelligMtur ,qu£re5 latiffintifermonis tß, Breuiter,hlt;ec omnia ntbilaliud continent,quant ut uetuf Adam oecidaturin nobis, fieut pluribus in lo* fisfanâus nos docetapoflolus.Porrc),uetus AdamV^tUtAdS. aliud nihil ejl,quàin quod in nobis malas inclinatiots ad irant,ad odium,ad libidinem,ad ambiti'onè,ad fui perbiam,Gr id genus fimilia,fentimus.HienimfeeIe rati motus atq^ afiiâus 4 primo parente funt htcredi nbsp;nbsp;nbsp;'

inriomala innostransfi{fi,at^ ab materna utero no bis inditi:ex quibus oriuntur quielibet impiaficinora, homieidia,adulteria, rapina;,fimiles^ prieceptorut» dei tranfgreffiones,atq^ ita per inobedientiam non fit deiuoluntas,

PRIM Ojper nofipfos,cu uitiofas naturit no-ftrte afivâiones premimus cr fopimusjibidinè^ ie/ iunijs,uigilijs,precibus,a' laboribus edomamus,camp; eleemofynis cr gratuito obfequio beneuolétiam inii micoritm noftrorum eaptantes,odium cr fimultates fràgimuSfic breuiter,ontnibusin rébus mortifianda

in ORATIONEM DOMÏNt tioluuti HuJemus. St cut uero hotninum ma g fier M eruditordeeft,huic eft dnimaduertsnda exercendd^ biec dodritiii, tit ftmetiftftim probanda exploret, ad(]uidpropenfdfit uoluntas, ne tUud exequatur: utq; tUud cui’duerfit cîl affidio ,faciat, jempq; fult;i * uoluntatirepugnet.ld enim ccrtum habeat,fuam uà

Voluntdi no ^untatem nunquameffe bonam,quantumuispukhrS ftranunqud prieftrreuidcaturftaem,nifia)kercedtur crcoma bond, peUatar ad bonum quod libentius omitteret.Verum, ut didum eft, ft bona in nobis uoluntas elfet,hac pea titionenonindigcremusAn hucmodu homofeipfunt exercitio doceat,ut}}abeat fupereminentem uolunua tem aduerfus fuamuoluntatem,utq; bane auerfarit iilam uero ampledi zy imiari confuefcat, nelt;^ una quam minorent fibimet feeuritatë polliceatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

cum unam tantummodo in fe uoluntatem effe,no dut as fibi inuicem contrarias perfentit, Nam qui fuant tantum uoluntatem habet zy facit,is proaildubio diui rite uoluntatis eft aduerfàrius,Jam uero nihileft hoa mini «el id retinendum charius ,uelad omittendunt diffîcilius,quàm fua uoluntas. Multi bonorum operu non parua praftrunt exercitia, nihilo tarnen minus Uoluntatem fuam,cr omnes inclinationes taxe et int duigenterfequuntur,exiftimantesbene fecum agi, nihil^ proptereamali ab fefe perpetrirt. Perfwife/ runt enim fibimet,fuamipforum uoluntatem ey bo/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

nam et iuftam effe, prorfusq; bic petitione fe nö indi ff re, Taks etiam abflt;^ dei timoré funt,

SE Cv N D Q,perdlioi homines,cjuinosiuer/ fdntur, impugnât,inquiétât,ttoflritq; uolutdti nÖ fo Titimieos bi Iti in jjitricudlibus et pqs operibus,fed ttiâ in temnis Idriter ^rre ftailtdtibus femperrenitutur,ut funtilli,quinolirtis preces,ieiunid,bond operd uituperdt,et pro jituitute dueut,demq} nulld in re pdcate nos dgpre pcrmittüt, o' qu.tm htee in^eßimdbili precio dignd r« e3. quot;üdi les imp ugndtores omnibus fèrtunisemëdi effent,lp ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

enim funt,quipetitioishuius fflFin'ctttó in nobis exercent , quorît minifterio noßrü deus uoluntdtë ffâ^t, ut fuit benepldcitii ßdt. idea Chrtßus didt Mutih.z. Eflo conßntiens dducrfario tuo dto,dum es cü eo in uid. Qi^orum uerbc.ru [enfus eß,ut uoluntdtc noßr.t dbnegemus,permittdmus^dduerfarijuoiritdtem t« fuo iure perfißere. Tum uolutdsnoßrj ßdgtur,qua Cojrdëh no demu cöfi‘däA,ßt dei uolutds, cuius benepldcitii efl, gt;nbsp;flt det utuolutdsno^rdeneruetur,dcnihilifldt. Qi^pro« uoluntds. ptercutequifpiduituperdtjZy promoriont inceffit, nolicotrd uelle ttiti,fed mdgis affirnM di(lum,idq; ot mnino fic iußü effe tibimct ip[e pfudde,quod reuerlt;i iuflueffedpud deü cenfetur. Si quippidtibi duflrre, aut ddmnii inflrre condbitur,fine flcidt, perinde dc fi iufle idipfum in te fleret, quid pro certo hoeipfumt O' cordm deo iußum efl tibi nuüd dffèrt iniuriS, etiamfiiniuriuseß iUequi ßtcit.N^ cum dci fint Old, pottß edtibi uel pcrmdlii hominè uelper bonuduflrr îe.TKm uolutdte tud ne répugna, fed dtcito:Fidt Kolîî tas tifd.ltidé in oibus dhjs corpalibut et ffudlibus ref

IN ORATIONEM DOMINI iuf,tunica. tolléti,et paUiÏïreIindue,ut Chriflus Jidt, SED DICIS ITERVM.

si hoc eft dei uoluntatcm fteri,^uis iam falutc co / fequi,quisarduu hocpneceptu feruarepoterit,ut uni uerfarelinquitt, er in nüüd re [ua habeat uolunatëf

Vel hincdifcc,quà,m wagnifice,quàm neaffitriOf ^ifUmferia induftri(t,denilt;^ quäto cordisdftvâu hlt;iec fit dianda pctitio,qnàm fit magnum,no ft rjm morti/ ficuriuoluntittem,folum^ fieri beneplacitutn dei. in hunc tnodd neceffe babes teip fut» cognofierefOquot; pcc catorem fitteri, qui tali ac ante uolunatiperinobef dientiam refiüis,auxilium^ GrgratiampoftularCf Ut tibi deus condonet quicquid minus e^fti, auxilie^ tur^utperficere poffts. Omnino enimnetefieeftfß dei uoluntas fieri debeat^noilram uolutatem peffutn ire,quod he due fibimet cotrarie fint. Huius rei exa emplum in Chrifto domino noftro animaduerte, qui cum in horto patrem fuum cceleftem oraret uti abeo Chrifti Uolii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aufirret,tarnen addiditiNo mea uoluntas fed

as omiffa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrifti uolumtas omiffa eft,que fine dur

ga quot;nbsp;hiobona,imôoptimafemperfi(it,utdiuinafieretuo luntaf,quid nos inopes uermiculi tanto ftudio nofträ prefirimus uoluntatë,que tame nunqud expert ini Voluntas no ft^^tatis eft, femperq^ prepediri digna^ Ad quod lira duplici/ bit^Higcndum, aduerte uoluntatemnoftram duobus Krmala, ntodismalam eße.

CAM COMMENTARIOLVS 15 prottit uoluate («I id firimur,quod apud oitittetfcan dali probet exemplum,a;u,fùrore percirijßüeretmen tiri,proximo nocerejibidin4ri,ett^ bw [imilia perpe trare.Qiigtjuidcm muleficie uoluntatis promptitudo in quouishominiim f'tfe aperit GT oftendit,prlt;eler^ tint ocaponis aßro male cScitata. Aduerf us hac uot luntdtem orandum eli,utdei uoluntas fiat,^uie uult paccm,ueri[dtem,puritatem,benignitatem.

S E C V N D O,Utf«tfr GT fub jjiecie bonifC^uê^ ttdmodiim lacobus C? lorfnnes LHfe.9.contr4 Sarnd^ ritMos Chrißum boflgt;f£«o redpere nolentes,dixeruti Domine uis,dicdmus, ut ignis defeendat de calo zir confnmatiUosiQÿiionuerfus increpauit iÜos^dicêsz bjefeitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßis, ïilius hominis non uenit

rinimds’perdere,fed j'aludre.Hoe ingenio ßunt omnes, qui propter iniußiää,dut ßultitiam quf ipfis aut alijs contingit, ioa(ut dicitur)cupite perrumpere content dunt,uolentes quiequid ipfi prie[umut proceffum ire debere, Conquerunturetidm, dicentts: Ah qudm pd4 et intégra mihi erat intentio. Ah quam uolui totam à uitatem meo iuuijje confilioßdquod diabohu permit terenoluit.Exißimät fané fe iufie, Gr ex debitoage re,quodirafcuntur gt morofos fefe exhibent, quod fe c alios pcrturbant,ac ueluti rumorem inde diffed minant ,quod ip forum bona uoluntas fit 'mterxpta. Quad firemipfamclara(ut dicituryluce difßicercnta proßih inuenirent meram eße fimulationem,fe^ w» ipfa b^nit uoluntutttnihil aliud quàm propriam utili

Argumentii mähe uolun^ tatit,

Legütima httituolun' t/iS»

Tr^fttre [é/ fer dei uoltt atsm.

WjUcl honofè, uelfiltem beneplaeiti fui [entert» tiitmquieftuilfe. Nöenimfien pote^,ut bona uolutt/ tas,[i tamè in ueriatebona eß,uel irä,uel inquietudi »e perturbetur,fiquandoipfim prtepediricotingtt. Hocautè diligenteruttende, indubitutu mähe uolutn tisargumentiieffe, cumfibi impedimentu affirri der eligndtur.QU£ quidè indigndtio ipftßimus eß fruäut quo fimuldtiC crdeœptricis, genuinüque prauitdte pr^ditii uolutatis bonitatê cognofcdf,At uero prxmr dialiter bona uoluntM,fi quando impedimenta quor uisilli refillitur,fic orut: o' deus,exißimduerä quide bonum quodcSceperam bene fucæjfurü eff'e,fedquilt;t ficnoneji füturü,placide omniü comporta,ßatuolttr as tua,vbi enim incopofitte metis indignatio ßruet, ibi nuüu eß bonu,quantuuis etiam uideatur aut queat bonumejfe. vitra er [upra heii binas uolunatts, eß alia queedam légitima er bona uoluntas,quam ne ip[am quidem fieri oportet: euiußnodi ßeit uoluntas trauid quando templu deo ex^dißcare conabatur,lau datus propterea caelitus,nec amè ut eßräui mancipa retur uoluit deus,quemadmodum er Cbrißi uolun/ tos erat culiamin borco deprecantis, er nihilo amé minus eadem bona uolutas utpoßhaberetur,ßcit ne/ aße. Similiter fimunducouertercuniuerfum pofr fes,exdtare mortuos,teet alios calrs tßrre,et omnia miraculafàcere,nihil amen ex hisuelledeberes,ni/ fipriuspratulißesdei uo!untdtem,alemq- tuam uo lufitatem iitnihilum redaiîum eiJemfubiedjfes diceri

lt;îo:0 mi botte dcus, hoc et hoc pfo bono,iudicij met cetifura coprobauit,fi tibi placet,fiat, fin minus,mat «cdtwJtâM. Hancdeus bonam uoluntatë frangit rtiàin eledis fuis,ne fub ßiccie boni,fàüax £7 fubdo lus male bonlt;e uoluntatis genius fubrepat, utq^ difctt mustnoftrâ uoluntatë quantumuis bonam incompat rabiliter amë uiliorè efie dei uoluntatë.Proinde mes^ tito eiuf modi uilitas boni« «olKnfeift'i cedere immenf£ bonitati diuinlt;e «oÜîtdtiîjci^j humiliter fubdita,pro iùhiloreputari debet. QMm et tertio in nobis prat pterea impedienda efi bona uoluntas, ut melior fieri procHldHbio ob hoc antummodo deus ba nam impedit uoluntatem,ut melior euadat.Tuncauf tern fit melior,cumdiuin£ uoluntati(perquam pruet f édita eft)fubdita ejficituratq;confi)rmis,id^ tanti fper,donee penitus defer«, hbtrlt;t, O' expert uolen^ difiat,nihil^ aliud fdat,quàm quod dei uoluntutem expeäet. nbsp;£n blt;ec efi uer£ obedientiie firma, qua

noflraatateheupenitus ignotaeft. At ueronunc in mirabilibus obambulant infoecundi blaterones, qui atäChrißianiatem inconditis implcuerc clama-ribus , miferoj^ mortales fids feduxere dodrinis, Reëklinient qui de fuggefto uoailifiime uocifirantur, quemad= tio,bona uot modum bona uoluntas ,rcëttiitttentio,fanlt;^m pro/ lûtas,perpe/ pofitum, finthabenda o comparand^, quibusri' ram comme/ tecomparatis fecuri fint,bonaque omnia cenfean/ dantur, turquteegerwit. Qmj q«idem doHrina nihil aliud ef fidunt, quint homines proptif iwluntutis amantes, [enfitiute

TN ORATIONEM DOMINI fenjitiuic appetitionis cultorcs effrjsucs, cic male f eat rosfj^iritits,quifemperdiuinie uoluntutireniti lalo» rant,fuam^ uoluntatem ne^ franguntt ncq; (ubijd/ endam curant : quia putantf 'uam intentionem iuflain eJJe,Grprojiâu dignam,tum fi quid rcpugnauent,4 diabolo id e^e,non 4 deo.E.aefic excre[cunt cr fub/ repunt lupi,ouino tegmine uefliti,fuperbi iüifanéiu li, omnium fuper terram morlAlium perniciofifj'im!. Hiwc euenit,ut cpifcopus contra epifapum, ecclejia aduerfus ecclefiä,facerdotes, monachi,fatt^monia-let mutuo digladientur,cötendant,rixentur, utq^per uniuerfos terrarum angulos nuUa fit pax. Et tumen quiclibetfeiki,bonam fibi adcffe uoluntatem,reéhm intentionem, diuinumq; propofitum dicit,atq; ita ad laudemet honorem dei, meras diabolicorum operuM Voluttt perf impuritatrt exercet.Talet docrndi fiint,diuino timoa dcudaefi, nbsp;nbsp;repricditamhabereuoluntatem, O' nequaquam fuet

ipforu uoluntati et intentioni conlidere,fed ab fepro-cul amoliri malediânm priefumptionem, qua fe pua tant bonam uoluntate uel intentionem pojfidere aiit effiare poße.Omnino enim dijjtdendumefi ßmltati proprilt;e,qua nobis uidemur bonam uoluntatem,bona i/ntentionè,bonüq} propofitu habere aut ßccre pojfe. l^tur,ut fuperiusdiâüejl,ibiueriffime eßbona uo luntas,ubinullum eß ucUe.vbi autem nullum eß uel/ le,ibi folummodo dei eß uoluntas,omnium preßan tißima, Plurima fane loquadffimi priecones ilU noue runt(leuoluntate,qu((udo uel boMfit,uel mala,ea^ confdenM

CAM COMMENTARIOLVS. If eonfidentii ucluäpcnnaa raptuti effidunt,ut id nos ore dicamus: Fiat uoluntas tua,«orde uero, Fi^t uoEt tas mea, ficcji deum ct nofipfos fubfannemus.

Ohe, nunquid non deus nobfs urbitriutn liber uolunMis contulit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Contulit reuera tibi liberamuoluntdtem.Sed tnr fw Liamp;eM «oljt ill.impropriiiiiriseffe/Äcis,Grinferuit!/temaßeris, tas non pro/ nec libérant manerc permittis / Cunt cnint tu iUa rfd pria^ * -tuunt abuteris libitum,non eft libera, fed ntagis ferui tutent apud tc feruit. Deusautë neetibi,nec ulli mor taliunt propriam contulit uoluntutent ,fed eapoäus ex diabolo et primo parente fumpj'itorignë,quiant bo eonceftftam àdeo liberam uolütatem, fibimetipfis ,pprianißere.Atqui libera uoluntas eft,que propriii uelle non habet,[ed fe totum diuine tommittit uolun tatifperquamcripfa libera permanet,nu[quam4dt bterens uelajfixa.

lam uides quemadmodum deus in hac petitione iu tel, ut contra no fipfos oremus,per que nosdocet,net tninem nobis eapitaliorem efje hoftem preterquânofr ipfos. Maximum etenim quiddam in nobis eft uolun t!isnoîlra,cotraquamorarenos oporcet.o‘pater,ne remeoplabipermitas,utfecundumedUoluntAtêqd frft. f rdgE potius meâ uolunta[ë,amo lire et,pkibe cor

IN ORATIONEM DOMINI dw meifentèâL OSo^Homodo mihires cedat, tdmi we iuxtd conicptum uoluntiUis mt’ifjfed [ecundum tu^ am duntaxat uoluntatem ßat. Sic enim eß in cœlo, ubi nulla ejl propria Holuntas,ut hoc ipÇum ctia in ter Trf jtijf. QKlt;e quidcm petitio, aut etiâ rei ipfiui coditia uehementsr naturam afflict. Nam propria uolutu HtIxtW«»» ^.ß ttJjditifJimum et maximum in nobis rw lu^nee 5» nobis ma/ qific^ud nobis propria uoluntate charius ejh Proinde lutn propria nihil aliud in hacpetitionec[U!eritur,prater(}uâ crux, tWluntas, martyriu,aduerfitas, et quic^d maloru ad mortificati onemuoluntatis noßrlt;e adaptari poteß. Quocirca fi hoc proprite uolutatis amatores expëderct,quëadmoa dum cötra omne beneplaätu fuu petät,aut ipfiut peti tionis inimicißeret,aut ad eius terroré cötremifierèt, ld ergo bas tres petitiones primo pofitas in unu ca trahamus. Prima eß,ut dei nomë fanffißcetur,eiusqi honor et laus in nobis fit.Ad hoc aiitem nemo perue/ nire poteß,nifi fit integer,atq^ in regno dei conßittt tus,quia mortui er peccatores ainßteri deo non pof-fHnt,ut Dauid pfalmo.^.dicit.Porromifi peccatis fit uacuus,nemo e^fe poteß integer,à peccatis aiitemua i tue ßeri datur^cu noßra uolutas radidtus euulCa, ae ' folius dei uoluntas in nobis eß.Näcum uoluntas(quiie t eaput er uertex quidam eß omnium membrorum ) j

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ccetero neque noßra,neque mala eß, tue et omnia

membra nequaquä noßra er mala funt. Qjtare hae I petitiocaputipfius malignitatis corripit, ideß,non manus aut pedes, fed ipfam uolutttatem nofirä ,quie

Pane noßrit qiiotididtiu da nobis hodie, t1ucu[t^; ujurpattimus bancpitrtiaclä,tuii.idnt degt; TuttW» . inceps utemur hdc uoculd,noftfum etc.Huius rei cdu ^oftrunt» fam libet inueßigare. Cum nos deus inprius pofttis tribus petitionibus exaudit, fuum^ in nobis nomë f tn {ijßcat,tunc in regnum nos [num reponit,gratiamc^ nobis fuam inßindit,ciuie nos integrosßcere indpit, QttiE quidcm gratia mox ut inceperit dei ßeere uolun tatem, experiturreluëhntem Adam, quetnadmodutn eoni^uericur diuus Paulus ad Ro. 7. fe£e non a^re ^uod uelit.Propria fiquidem uoluntas à primo paren te agnata cum uniuerfis membris, bonte inclinationi répugnât,Tunc ad deum clamat in corde gratia,ad/ uerfus eundcm Adam,c/dicif.Piat uoluntas tua.ve hementer eoim homo fcmet fuo pondéré inuenit gra uari. Cum autem deus eiufmodi clamorem audit, ad Opern ßredam fult;e dileäte gratite acdngitur, ut in~ ehoatum imperij fui regnum dilatet,ßa,timqi cum feue ritate eypotenti ßailtateeuputini^uitatis, ueterem fditcft Adam aggreditur,eiciiuariasincommodorum moleßiasingerit,omnemeiusperßingensfententiäf ipfum^ exc£(at,Z!/ traducit quàmcelerrime. id ante ft,cum nobisiUe uarias moleßias nbsp;nbsp;aduerfitates im

mittit, eui rei neceffe eß peßißrte linguic malique ac perßdi hominesßmulentur, immo his minus fuffici/ endbus, ipfe ^uog^ diabolus, ut fie faltem uoluntas d a. «o/lra

IN ORATIONEM DOMINI» no^ra cum uniuerfis pcrnidofis afjrdibuf fuit iugu/ tetHr,atq;ia dei uoluntas fiat,ctgratilt;tre^numftbi uendicet,üntumq;ibilt;iei laus cr honor perfeueret. Hertli^o quoJ ubißtdum crit.^ turn in^ntiprejj^uraO'ungu faaóh, Jtia homo difcruciatur, dc nihtl minus qua eiuÇmodi /tutum id fjje, quod uoluntatcm deißericoûtât, fed dereliólum ße,ac diabolo malignisq- homintbus fera uiliter addiâum putat, ueh^i non ßt deus in ccelo, qui ipft^m U£lagnoßa;re,uelaudiredignetur. Hlt;ecejt anim£ uera efurirs er fitt's,in qua fe coparat,dirigt adfolatiü amp;nbsp;auxiltu. Loge lt;t«té molejlior eji b« efuries,qua corporis, Atq^ hic indpit qd'noßrueflt ut petamus indigentitc noßrie kuam'en, dicamufc^: Panem nojlriim quotidianum da nobis hodie.

Multas proßdo nobis deus moleßias in terris relt quit,atq; cum ijfJem,nullum aliud quàm diuiniuer-bi fui folatium, fieut Chrißus nobis pradixit. H^ec locutus fum uobis,ut in me pacem habeatis. In mundo preffuramhabetis. Proindequi animum induxft,ut regnum dei pcnilißfime adueniat, deiq- uolutasfiat, is modo caueat fubterßi^a molirijOdeinceps diucr tieula qult;£rcre,idenim ß-uflraomnino ßet.Deiuoliin tisßt,eum tuanon ßt,id eß, eo magis dei uolunUS fit,quotu conßrtiores pateris aduerfitates, i« nwr« prtefertim.Pulchrefanè quadrat,O apud omnes int tnuabile eß^ in mundo perturbationem finChrißo pacemejje,

cam commENTARIOLVS. igt; In Hoc pressvrarvm angoz rcmali abiugâturàbonif, cito dgratia exddunt,et lt;«amp; inchoaio det impdtt Ye^no,gt;wn iiittüigunt dci uoluntJtem,nefduntetiam nwlo» ^uid ciuficmodiprejfurtCutilitxlisaffvrtint,uel^uo» modofefein ipfisgmre debcjnt. idcode intigroad propriitm conuerfi uolunt!tKm,reijdunt deigratiam, au ualitudinarij ^m^tchi qui cibum continere no pof funt. No«n«Ilt ad imputientiH prolapfi conuiciantury maledicunt,criminantur,acpenitiM wi f«rorcmlt;lt;g«* tur. Alij hineinde diCcurfantes, humanum qu£rut jb taäum Gfcofilium^dtummoio utpnefenti rerum mo Iffliit esquot; iwconwiio liberi,aducrfarios fuos uincàt ZT opprimant, breuiterq;, ut ipfi fibimet auxiliatoret fint zy libcratoreSfOpperirinolenteftantiljicr, dunt illos de crua deuf Iiberef. Hi omnes ineffabilem iaâu fam fibimet inßrunt, quod cum deus ipfos affumpfe rit ut eorum uoluntatem mortificaret, regnuq; Ckh in eis fùndaret,gloïiâ zy honoré nominis fui in ipfis eri gerct,lt;tc fuä uoluntdté exerarct, 1 Ui falutarem ac di uinä ipfius m^num ßrre nolctes,retrorfum Ubiifiir, retinentq; maltciofum ueteratorë,fuam uidelicet uoluntatem,immo älinjiar Iwdfor« dimittunt fceleratii Birrlt;lt;bbiJ,gr4tiji uero dei ueluti inweeitté dci ßliunt O(adunt,qui creftcrc m eis iam aperut,prout deeif-demloquitur. Ppl. toi. N o pjliuneratcSfiliumcius, Proii fapien Probi z^ inttgri,gt;apientiores funt, qui probe no ter dei uolS/ uerunt qua bom fit dei uolHHtas,id ejl,a)4fer«4tit mo tuti obfequu d 3 lefliorum t«r.

IN ORATIO^NEM DOMINI' tc[iiarum uarietas. Sciut ctiam perb£Uc,quid ipfis ß/ (it opus, ucl quomodo(efc inter tnokßias j^rcre dcbeant,quiaperfua(i(uut,neminem uncjuamhofliit lt;lt;amp;nbsp;eo qui frgaminiji,dcuiâum cffe. Proindc neque aduerßates^neq^ preßiir£,ucq; mors ip(4,pcr impa/ tientiü,per ^gà,per cöquißtumfoldtiu (uperari po(* funt,fed per hoc tuntÜmodo, ut ßrmij(ime perßetur ac perfeueretur, immo ipfis aducrfx ßrtunlt;e afibus ac morti uiuadter obuietur,qd ueru fjl dcftjgitt; Qjiif/ quis timet inßrnu,itlo,pperiit:itii, qui puuet ad morlt;* të,ab eadëinperpetuit deuoratur. Qui metuit aduer fitates,uindtur.Eiufmodimetusnihilagtboni, quo cira inomntbusißiufmodi malis itlacriter,audaciert ifcfirmiterperfißendum eß.

Itf tt prtefcns docet petitio, quemadmodtim uclfo Pdnisauoti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w trän

dianusuir/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o'pater,panemno

tuseß uerbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pater,(olareet

conßrta me miferum homitndoncm in trtbulatione eoßitutum diuina uirtule uerbi tui. Manum tuam fuf firre no pojfum, quic tarnen damnatione mihiafjirt ß non fufßräßdeo mi pater eonßrt!ime,ne deßiere. Sic uult deus, ut in fua uoluniate, hoc eß, in noßrd preffura nufquamßflinemus,autreßgt;i(iamus prlt;etfr quä ad ip(um,nequaquä defiderädo liberaritidenitn damnum aißrret,ejfet'que impedimento O' diui/ na uoluntati o utiliati noßra, fed confirtari ad ßnaliter

CAM COMMENTARIOLVS. 18 fitiiliter pro/equendam eiufamodi uolütatem. C£te/ rutncnm nemo quedt timorem aat mortcni(qufi fine deo uult) fußinere, nifi dd ed conßrtetur,nec poj?it ulld credOird, prdcipue homo,uniuerfum uel fingua ‘ htim,robur ei'foldtium cum id ibidem quieritur,af~ ßrrc ,fed mdgis dcfoldtioncm emollitds uires in/-cutere. lairm folum ez unicum eß dei uerbum,uel px nw noHtr ^uotididnuf,quo necejfe hdbemus conßr/ tari. Sicut deusipfe loc^uitur per Efdidm : Dominut dedit mibi Itngudm eruditdm, ut feidm fußenare eii qui Idffut eH uerbo.Et Mdtthcei, u.venite dd me o-tnnes lt;jt(« /itfcorittir cz onerdti eßis, ©■ ego reßdam Itos, Et D4Uid Pptl.iis. Conßrmd. meinuerbistuit. Et Pful.tiff.Sußinuit dnimd medin uerbo eiut.Huc iufmodi teßimoniorum totadiuindrum litevdrum elo quidfunt coßofd,reßrtd,plend.

Huobus fdnè modis uenit. Primo per loominSt cum per conciondtorem t« ecclffw,«el dlids pér dlief rum dudiri ßcit conßldtorium uerbum, quod dudien temcoßrtetßtd ut fentire poffit in dnimo illud quod dicitur: Conßrtdre,i!y‘ eflo robußus.Ndm huiufmo/ di fono certiffime clangit in corde uerbum dei,cu rite aduenerit. Qjidpropter mulieres, er muliebriunt thenidrum debldttrdmentd db dgrotis de morientibut quim longiffime dmdnddri Gr dbigi deberent, eKW dileite computer,mi ehdre lodtinehttibil

ddhuc tibi adeß periculi.Fàcileconualefccf, incolu/ Jnprttti ^Uo tttit^i cropulentus euades Quibus uerhtf timida, et modo (onfo tnollitit.,dijfoluNc^ cord'4 ri’ddutitur,ctt tdtnè de uert hndit bodei fcrifptu fit-,Pdnis mr hominis confirmet.Prot

inde uidßim reß^ondero'.Mi chare compacer,ipfemet tuam immundißimam pultem dcuorato, Ego p4»r/» quotidianumexpecTo ,c]uimeconßrmet.Inhücmof dum,inßrmi tantummodo ad mortem tiiriliter conßr titi,Cf in tribulationibui conflituti, ad maiorêdun/ taxât tolerantiam animari debcrent. Ef fi obi/ cerent, fenonpoffc,prpponendaeß eis h^cpetitio, ut deunt qui propterea rogari defiderat,pro tali muneredeprc eentur. Secundo per feipfum,cu deus homini pref furaruntangußi/s obuaüatouerbumfuum infùndit, per quod ad omniaa)lerandacoßrtatu,r,quia dei uer bum rerum omnium potentijjimum efl,

'R(j^pnfio,Nemo certiquippiamdefinire poteß, fed quemadmodum agritudines etpreffurie multipli as funt,itauaria quoq; funt dei uerba. Aliud fanè uev bumßrmidolofts proßrendum eß, er aliud contumtt tibus.Hos exterreridßos Cüßrtari oportet, Cum au/ temnutfc deijs loquamur, in quibiis fît dei uolusttas, id eß,qui tribubtionibus CT angußi/s premutur,net etlfeeßeaprofirriuerba quie cofirment,proutPau Verbudeitto lusad Hcbriieot,u. fttdt, Sedquilt;lt; deiuerbiknoneß in hominis

in hominis potrßtite,ne^z itd proßrendum, «C(J; «id e/l i« bowiz trnänndum ßu^ßre,fed tantummodo in tw4n« dei^ nis pottjhte. ideoneaffarium cft, utciui impetrandigratiaro~ gemu^, ui hoc nobis funihm ucrbu ud pt r fcipfum, udperhominumqucmpùm conadat,At nuncuerim ejje confiât,quad qdnunquamadhuc prej^uris exer~ cttus efi,necdum expertus diuini ucrbi uirtutcm,qu2 fit ad confirtandum effic^x, is pcnitus ignorât, quid hac petiäonedefideretur, Sednecfaporetn illi potc/t afivrre,quodis foluntmodo credturdr«»« fuit ipfi^ us folatium cz rfttxiI/HWKOHit, ^jhuitq;, «fcj; u«/ quam finaliter in an^fiijs perilitit, omni folaf tio defiitutus fitit, lamordinefmgulas partimlof traänbimus,intim umq; petitionis huius [enfum rimi lgt;imur,quia profitnda e]l pctitio,

SrfnÆt/ndt'ÎKerbuiM propttr innumerabiles uirtu \jcrbum dei tes z:}' effidentias fuiis,multis in firiptura nominibits appelïatur,quia profióh ip(um efi omnia, cromniu potensrerum.Vocaturfi:iritualts gladius,perqi{cm diabolo,zyomnibus fiiiritualtbus inimids refifiitur. Nominatur lumê,imbermatutinus er firotinus, cce lefiis ros,aurii,argentum,mediäna,ueftis,ornamett tum,er multa id genus fimilia. îtnetiam nunatpatur Panis,idea quod iHo nutritur, conßrtatur, grandee feit et impinguatur anima. Nec folumodo intdlt^ne dus efihoc loco nuduspanis,fed quernadmoduferif

' IN ORATIONEM DOMINI ptura corporci panics nomine, omnem cibum corpo/ ris quMtumuis etiim preciofnnt exprimii:, Ù4 per ljgt;iritualem panem,omnes animte cibos qui innumer4 tiles funt,defignat, quia mult£ ac mri£ Çunt einim£ fuperterrain, Z2‘ unaqu£c^fin^latim non femper eandem indigcntiam,eundem^ babitum prteje fert, Cr tarnen dei uerbum,omnium v ftngularum neaf fitatibus animarum abundantißime fuffidtacprlt;e* iet.Namfi omnium regum cibi,qui unquamautfite runt, aut futuri funt, in unamcoaceruarenturcona geriem,non poffent ad minimum dei uerbum uel mi nimum cöparari.lairm nominat illud dominus Chrif Pus in Euägelio Regile conuiuiu crc, nbsp;nbsp;per El'ali

aie panis,hoc uerbum,hic dbus, nemo eß alius,ni ft ip femet dominus noßer leßus Chrißus,prout idem ipje loannis.if.didt: Egî fam pants uiuus qui décala de[cendi,utuitä mmdo coßrret.Quapropterncma fe uerbis, aut hypocrißos fi«o,in errorë abduci per/ mittat.Omnescodones cr doëlrinie quienobis Chri/ flumiefumnonaffêrunt c/reprueßentant, non funt quotidianus panis,animieq; noflr£ pabulum, neque pojfunt eidem in minima neceffitate aut tentatione fußragari.

V Declitrut b(Cc uox,no hunc comunem panent .1 no t'is prindpalicerpeti,quc etiant Ethnia comeduKt, Pattis fitio* deus uniuerj'is bominib«îe/i.i no rogatus fub/ rum, tninijiratjfcd ilium proprium pané jiliorum (qui .-»i fumus)cœleliispatris.lcdrm non tanquam à tcrrcno purcttjfedjicHt À cxleßi cr jÿiritwdit plt;ttrc,«3 quia dem terrenUfj'ed uere cceleftem ac ßiiritualem pané, qui naßer eil^nobisq; coeleßibus ßlijsattinet aener ceffarius eß,rogamus:alioquin fuperuacuü cjßet dice re'.panem noßrü quotidianti e^c. uam cvrporcus pif »«dbHttde hisuerbis deßgnaretur: Qvotidianü pa/ ' «ew dunobishodie, Seddeusdocerenult filiosßtos, ut pro anim£ quant pro corporis dbo ampliorem ai-ram gerant, imo ne follidti ßnt quid eis oorporaliier pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut bibendum uetat.

Hacparticula,quotidianum, ßti loeo,apud Grat cos'iTTiova'iop habet,qd’ uarie exponitur,quibufdä ßt perejjentialè, alijs eleilu ac peculiarc i«fcrprctunti bus,alijs deniq; ex Hebrico craßinü uertetibus,ideß, qad ßequetis diei necejßitatefit paratuf, Hæc inter/ prctâdi uarietas nemini fcrtipulo ejjc dcbcbit, quado guidé in unÜ eundemc^ fcnfum omnia recurrut,modo genuina uisGr natura punts butiM ,rc(3r dijjcrutnr,

PRIM O,«oful«y fHpei’ejJiE'ntt(tIwp4nis,id£o,qlt;lt; Swpercfens uerbu dei hominem reßcit, non fecundmn corporis (tuJij punw. «uturd jtt jbaoMortdliUtwJect immortatner [«per* ejjcntwlitcr.

IN ORATIONEM DOMINI tU'entialiter^amp;longe ultra hunc jhtum in uita lt;eter nam,pront Chrijluf duit: Quimanducat b«nr p4fië uiuetittiettrnu. Proinde petitiouis buius cji fenÇus: Pater da nobtf fuperelfentialem iinmortaltm^;, 4C fempiternum pattern.

Panis feles SECVNDO,nominatureleâus,tetter,acfapi âus, dus pants, qui plenus pt omni uoluptate zj- iueundif fimo fapore,pront de coelejh manna [criptum eß Sa» pi.t6.quod deferuiêsutùuj'cuiufq^ uoluntati,ad quod quijq; uolebat conuertebatur. 1 (a naßer hic panis coo leßis longe eß ttobtlior,deliuitior,fapidior,-atque «: omnibtts uirtutibui O grattjs opulentior terreno paz ne. Qttin crideapotefldid feleâuspanis,quod fit egregius,peculiaris,propriui ,ideß, ftngulariterae proprie folummodo nobis deißlqs deßinatus atq; co ajfusjproutapoflolus ad Hebroos dicittfiabemusal tire,de quo edere non habent poteßatem qui tabernat tulo deferuiunt,atque hoc modopeculiarem ae pro/ priumpanem habemus.

TERTIO, iMxia hcbraicu appeUatur craßinttf pa'nis.Eßautem hac HebriCie Imgua proprietas ,ut Quotidia/ qd’nosquotidianuuocamuf, hoc illacraßinu nomi nus femp ne net. Porro iUud quotidianu appeUatur, q^per fin^t affarius no/ los dies ad manum eße paratum confueuit, etiamfi ib Igt;if» lud continuo in ufu non elfecontingat,quemadmodu did folitu eß.Hoc uet iüud netcffe cß mihi hodie uel eras CZ qMohd(eblt;tbfrf,Kt[ilt;j*i»do illius indite/ rtf,i'iiis mthi copia fuppctat,cum nefdam qua potif/ ftmunt

cam COMMENTARIOLVS 3t pwKm hora ufurpare oporteat.Similem fenfum Hca tj^Mjermonts idioma reprtefcntJthac uoa eras uel ^aflinii, quomodo lacob dixit ad Laban in Genefiz Crasrcjjiondcbic mihiiußitiamea. ideß, hodieaut tras,autquandocunq} opus critjiulUtiamea pro mt rejponJebit cr fatisßaet.Eji ergo hic fenfus,ut oremus: o'deus,dign£ris nobis dare (upereffentialem-, peatliarem,proprium, quotidianil panem, quotidian num mquam^quem dd mtnu ae prteuiaindujtriapro/ uijum hibeamus,fi quando anguftii£ nobis CZ irib«/ lationes aaident, (id quod omnibus diebus opperiri nos oportet) quo conßrtari poßimus,ne ßrte pr^oc/ tupcmur,crex defèóiu eius dejf eremus,contabefai/ mus,cr,ieterna morte pereamus.

, Hic aduerte,quemadmodum nos Chrifliani diui-' lt;nbsp;t« efjedebercmus, es- in^ntemhuiußcepanisproui fionem haberc,excrdt!taq^ cr inftrudieße ,adeo,ut dei uerbum in omni tenattone quotidie nobis ad ms/ numluppcwret,quo tarn nos quam alios eonßrtare/ mus,prout in epijlolis çj- uitis fanóhrum,quemada modum ipfi egerint,uidemus, Sed proßäo eulpa Mt noïdfnMdtMr.qModtjMMdfttmobfdmcrfHpfwnonpc . . timus,etû nihil habeamus. Quodra oogmuretiam epi[copos,facerdotes monachos imperitos babes re,qui nihil nobis conßrre poffunt. QHod cum aea/ derit,tune quod mulum fjt detenw ßcimus ,cr titles odio perßequimur,ßini flro fermons carpimus, dejpe âuiqi habsmtis, E({e,quonos ira dei dncit, Jatreo

htCc petitio animitduerttnda eß dilig£nter,lt;juod in ed Orttnlitpro Chriflusdoœat oritreprouniucrfifprtelatii f^iri doóhrihus, tgt;t‘iiibns,priedpue pro illisquortiinterek uerbtim dei impartire nobis, quodtatnë cißde noncocedetur,nifi nos O' digni ßmus,cr ob id dat orauerirntts. Qui/ propter cum uideris in docks cr incopofimspötifiers, ßtardotes 4ut canebit as, noli mAledicëtid.t(merlt;irio iudido,ciut cotumelijf intonirCffed tdlcsnö aliter con tetKpl((re,qu4m terrified diuinie ultionis Jfiedem,quti ter tc dffligendo corripit, GT nos omnes,qiiid nec do miiticam ontionem profi(dimtif,nec deum pro pine noflro quotidiino fupplidter idiuimiis.Nimfi ex de/ ftderio quotidiini pinis no flri dominica ontionem le gtimc fitnderemus ,hMddubienos deus exiudiret, iJoneosq; GT compofitos nobisprtelitos concederet. Jn nos culpa magis quàm in prlt;elatos rcjtrtwr.Ncc a mendefunt,qui ficerdotum imperitiam non folic pro uindiihl nijrecoirnofciit,uerumctiam deleëkintur ta/ les cotemptui habere,G/ fubfannationum fuaru lice tiam in am noabili diuiniC uläonis argumenta exere re,cum ma^s deberent, fi poflent, cruenta lachry~ marum guttas profitndere, quodftc graue feuerâ^

dei tiæna tfi^i^ii^dadcomundumgrauioribus affiiâum plagis, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;’ quàm cic ciemtientes g/ indoShs reàores dominar^

permifit^ per quos dei uerbum, G/panis nofler inter/ mittitur,nosq; frme iterimus,Sint Turcie,ut Turca, htcc plaga loge maior efi. Et tint nobis,quad eä neq;

CAM COMMENTARIOLVS 5t , ne^ue precibus amolirnur. EcoMtrrf» fio, »unquitn mugis propitius fuit deus,quÀm cum f^uditos o* omlittos paßores conceßit, per lt;fuos dis uini uerbi magmt prouifio guotidianus ufus ßi-it. Quiltbet eniin Chrißianus^c qu£uis anima Chti fiiana uerbo dei progenita eß^ atque idea etiam necefje habet eodem dei uerbo enntriri , fubfi* fiere ac defenfari, alio^uin pereundum iUießmul~ to calamitofius, corpori, cum fui panisufu priuatur.

P'tifii cft,nc^ p fiu dia liuraru^neij; per auditu,necp interrogindo, ne^ difquirendo ejuifyuam à fe ipfo baberepotefi^ad quern co^nofeendum funt omnes libri paudores,omnes maf ÿfiri inefiiadores, omnes rationis neruiobtufiores, tftpote à patre folo reuelandum,ac nobis conccdendu, proutidem Chrifius dicit toannis. 6, t'^emo potefi uenire ad me,nifi pater qui mißt mc,traxerit eum. Uê: Nemopotefi uenire adme,nififùeriteidatum apa tremeo. Item : Omnisquiaudiuitdpatrecr didis at, uenitad me, Icdrco idem nos Chrifius docet, utpro hoc falutari pane orare debeam us jda no/ bishodie.

DV OB VS aut modis panis nofier q Chrifius efi, tiobis datur. Primo, firinfeaSjp homines,ut funt facerdotes amp;nbsp;doâoreSj et hoc etid duobus fit modis.

Nägtium do tl um fi ehrt Hurpritdice tur.

ÏN ORATIONEM DOMINI Primo,per fermottem,Secundo,per faerament um 4l f4riî,dc quibus multa dicenda eifent,Breuiter,l!A4^ gnum tjuoddjm gratiit donü eß,(um 4 deo coceditur, utChrißus pricdieeturatij; doceatur, Qud^nd ubic]ß terrarum nihil aliud fieri congruebjt,qu4m Chriflii pr4dicationibuscuulgtri,panemq; duntaxat hunc quotidianumpafiim eroguri.lnfacramento Chrißui fut»itur,quodturnen omninofrußra fieret, nifiuer/ ii quoqi dißributio atq; inßruBio fmul adhiberetur. ’Nam dodrina uerbi Chrißu affvrt in populu, eius^; cordibus cognitum reddit, quem alioqui è facramen/ tonunquä 'vnteUigeret. nbsp;nbsp;Quäpropter hodie res plet

Celehrdtioni tttiffarum af fit uerbi dei pricdicatio.

nagrauis fcrupulied,wttes mijfarumcelebrationes fieri,atq; ad eas inflituendas tantummodo fißinari, illud uero principale, propter quod mißte funt inßts tut£,id eß,diuini uerbi prjedicationem (proh dolor) omitti,cum tdmen Chrißus iubeat,cr dicat: Hoc faä te in meamcommemorationem, Quod fi et ipfa pw diattionequaquäintermittatur,tunc ipfa quidè mifßt de Chriflo efi, prtedicatio ucro de Theoderico de Ber/ tia,uel deaiqs id genus aniUbtis fabulamentis. Ißi» ufmodi nos deus plagis diuexat, quid pro pane no^ flro quotidians) minime rogimus. CHiofit,utninde excelfißimic dignitatis facramentum non folic ad ind nem ßerilem redigdturufum,uerumedam content ptui habeatur. Qÿid enim prodeß, inibi Chrißu adef fe,nobisq; panis uia reprdefentari paratum ,nec tarne nobis confirri,aut in utilitdtem noßrä e2- ufum uegt; nirel

cam COMMENTARIOLVS. 35 Hfîc ^Tutn permde res dgitur,ac fi in apparatu ßile» didi conuiuij nemo effet, qui uel panem impartiret, dbum dpponeret,uel potum mifceret. Tunc enint c5uiu£ I'olo pdjci adore,uifu^ pojjunt. Heo deChri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

jk tantummodo prjcdicationes ßeri deberent,omnid. ” Æ ttd ipfum reßrri trahi 'que, ipfûmque in omnibus nbsp;nbsp;CnrJjtv.

fcripturis reprie(entari,tradëdo,dd quid ille ucnerit, quid nobis impoi!tauerit,qua fide,quibus moribus nos ipf'ot^ gcramus, ut ita populus per doiflnnic «er bum priecordialiter Chriftum dißccretcognofaret^, nee ia. inanis è mijfa rediret, ut neq^ Cbrißumjnec^ femctipi'um cognofceret,

Secundo,intóme,cum per feipf«»» deus doilrinam fuamlargttur. Bancautemintimamdiuiniuerbimm Panisintlmt ntunionem prorfus oportet ei qui fcrinfecus coßrtur, datur, adiun^ ,alioquin ipfa ßris impenfa omni fruéïit Uacat.Porro exteriore(utdecet)rice fuccedête,etiant interior non abftjïettquia non permittit deus fuum [i/ nejruâu ucrbü pertranfire, prope adejl, et hoe iua tttj per feipjquot;urn docet,quod per facerdotem ßris cott fèrt,proMt ipfeper Ej'aiam.rr.dicit: Quomodo de~ fanditimber,cr nixdeccelo,amp; in«e«ltr4 no reuer titur,jed inebriat terram cr in/ùndit cam er gfrmi/ nare earn fàcit,er cllt;tt fernen ferenti, er p«new co» medenti,fie erit uerbum meu quod egredietur de ore meo.Non reuerteturad me uacuum,fed fidet quiscu/ q«e uolui, cr pro^ßerabitur in his ad qu^ mifi iUud.

Chriftnm difeere, cognitionc perdpere, cRs (um inttütgisquodapolMus u. Corinth.t. dicit de/ Chrißoi CiS’ftipiétia 4 deo er iujiiti4 eSquot; fanfhfic:itio er redemptio ^Hoc tune rnttHi^f , €um eognofdsomnem fapiëtiam tuam effedamnabi iemflttltitiatn,tuam iuftitiam damnabilem imufiiiiiit tu^m fan{hfißiäonem,ddmH((tam immundieiem, tuâ redemptionem cjfemiferabilem ddmndtionetn,at^ hoc modo per intelleilu inuenis temet i-w ueritate ho^ minem ßultum,pecßitorem,immundum er damndtii effe,id non tantum uerbis,fed fx mfimo corde etfS operibu! oßendis, nuUam tibiconfolationem erfaltt-tem rémunéré, quÂ fit ea, e^ud Chrifttif tibieondßtU d deo eft,’n que credere debedt,dtq; ia exipfoemo timentumreportdre,ut fold ippus iuflitidtefdluet,;p/ pter quod eudem inuocds er eidem penitilfime oonfi dw, nec dlid tibi fides eft, qua ut hune pdnem edds, quemddmodum tpfè lod«nij. 6,dieit; Pater meus dat nobis panem de cœîo uerum.

Mrfgnrf certe gratia eft ,Ijoc ipfum feire, uerbis proßttri,^;-audire poJJc.Sed pauci eorii (unt,qui t« ,inttlleóïu paritcr cr ajjiéhi aßequantur et ßentiant. ld probat experientia.Nam contempeut ßiquando bi beantur,ceu fätui et peccatores aquii animiißrreno poßunt,cr flatim fapientiam er probitaeulam quä/ Cauß^de piam extra Chrißnm reperiunt, q'a£ ipßorum fjt pro J^crdtionif. pria,idqi pr£cipuc,cum eoi eöfeientia uel in uita,iiel in morteredarguit, tune eos prorßut tatet,ipforü iu» ftitiäeße Cbrifhow, proinde ultro atroq, difquirHt, quem tdmodum ßuam ipßi cöj'cientiam folcntur et c3 förtent proprijs ßuarum uirtutu fünfHonibus, Hü lt;j«t Opern nuUamajjerentibui(ßicut reuera non ajjvriit) indefßerationis barathrumprolabuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

Vides,qua hinemuJtadiænda ejßcnt,cr qua meri todehacreomnesperßonare codones deberent. i« hüc igitur modu fi Chrißus pr£dicaretur,eteximius iüe panis dijiribueretur, anim£ ilium compîeâtrent fur, f iujq; ußu in uniuerCis tribulationibus,qu£ ipps diuina permißioneobueniunt, fimet exercerc niteré tur, ac,ppi^i^i^st ßrtitudine pdt q; replerentur, ut exmde necy ftta pecßta,neq; ppriä rofc(ètLÏ,nf q; dia boIiiottfO; morte timerent.id uides,qd ftjt boc quort/

! n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- panisinuer/

dtano pane,q ucraciter Cbrijnu ejt. Ex quo tame lquot;' f^aiptrur qudquâpoterisutilitatë,autemolimëtuc5feq,nifihuc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tibi deus t« uerbiiredigat, ut ipßum audire, ßieeji in-quot; tclleßluperciperepolßts, Ndtn quod inealo reßidtt,

IN ORATIONEM DOMINI/ uel [ub ßieciepants oeculatur, cjuidnatn prodejl übif Neceße eft ilium diliribui,apponi, atgue in uerbum redi^iper uerbitm quod intus docct,z^ ßrisfonat. En ùbi dei uetbum in ueritaie, Cbrißus ejl panis, cfci uerbum e/i pdnis,utrobiq^ tumen unares, unuspa» nis. Siquidem Ct ipfe in uerbo efl , ctuerbum in i-pfoefl.Deni^ eredire in ipfum uerbum, efl mädua re hue pané,que fi cuideus dederit,ii w itternuuiuet DE QVINTA PARTICVLA,NOBIS

Hie quilibet mortalium admonelur,utin uniuer» fam Chriftianitatem cor fuum latiffime expandat, ore'tqueprofe,ctprocDt!imultitudinehominum,pr£ Propcer^/ cip«epyo facerdotibus,quiuerbumdeitraéhtnt.vt abui pottiji/ ettim in tribus petitionibus primo loco pofttis,ea qua mcorâdum, deifuntdefidcrädoquierimus, utfuumipferegnutn in nobis recuperare ac uendicare dignetur, ita nunc pro Chriflianitate deprecamur.Nihilauteminter Ota tnagis neceflarium efl,utiliusq; Chriblianitati,quànt panis quotidianus, id efl,utfacerdotibus eruditionis gratiam coflrre dignetur, fuumq; uerbu toto terrarit orbe pradicari jÀ(iat,ec audiri. Qti enim facerdotulis dignitas, ac dei uerbum in fui tenore Ct fanéUtate con vit CMfliti fifttint, tumuiret floretq; ChriftianitAs.ld ctiä ut pe nitatis in ttttnus nobis ipfecömifit,dicens:Rogdit dominu mef/ uerbo Chri* fit^ntmittatoperariosin mejfemfuâ.Quapropter fe atndu chariatis reéîum ordiné in primis orare pro Chriflianiatedebemus ,in quo maius quiddam fad» mM,quâ ft pfg ncbtfmetipfis deprc€(tremur.Ham,ut

CAM COMMENTARIOLVÎ. if Chryfoftpmuf ait-.ounti pro totu Chriflitinitate,pre «seiufdcm Chriftianitati! repcndutur,quod in eadë prea cum ipja Chri/littnitAteprofe quoque depreca-tur.NeceJt le^tim£ bonitntisoratio, quaquifpunt pro fe tantum rogat. Nc^ menti mete admodum Çe det ÇÇierrore non labor)anti copia uarietasq; frater ^ttrietrUt. nitatum,pr£Çertini apudeos qui fibimetconfrfifrent i/htm perinde pertinadter gerüt, ac fi nobis po jl tergt dimijfis, fóliipfi confequi calorum régna uellent.Sei tuuelim coûtes at^côfideres Cbriflum non frtifira docu^e, fie ab omnibus orandum eße, Pater noßtri ttonftc. Pater mi.icemcß, Panem noßrum quoädianS da nobis hodie, non fic, Panem meum quotidianunt da mihi hodie. Deinceps quo^ multitudinis numera ponit débita noßra,debitoribusnoßris,ne nos, libera nos CTc .Ecclefiam tfoilt audire, non te aut me, aut Eccleflant tranfßi^m qitcmpiamfegregitumq; pharifau.Q^ uttltdeutad proptermm ecclefia ooncinne,etrite bene^ cantubis» dire. Etfißrteabfonauoceperflrepis,tarnen quiamulda tudinisa/fonasconcentui, pro légitima cantus tuus tenore cenfebitur: at fi canere folitaria uoce ttntabif, non eßfu^es fannas er cauillationes.

Kac particula C pro«t etiam fuperius traditu eß) docet, non effein noflra potejhlt uerbum dei. ideo deddat er abfißat neceffe eßomnis ßlfa cSßdentia, acumen ingenij,ratio, peritia, fapientia. Siquidein

ÎH tempore tétJtionis oportet den perfemetipfuinHOf fuo^; nosuerbo cofolari, eS' ineolumes eofer Hare. Nam etii fiamplißima fcripturaru fupellex alt cuiad manum fuppctat, ita ut mundu doeerepajfit uttiuerfum, wt tràquillitatrcrpacecpnfijiens,nifide-ut ipfe ueniat fteuientibus fluóluüproa:llis,nobis^ interius per fi ipfum tatumodo ^el per hom-nê lo^ua tur,fr'tle ciiäü obliuioni tradütur,actandè obruitur et peßu it nauicu!a,qticadnwdu pjal. loj. feriptu efi. Turbati funt,CZ moft' J«nt peut ebrius,cr omnis fapi entia eoru deuorata eji.ld eß, ia prorfus abforpta, itt nihilpenitM fdenti^ ipjis relinqui uHeretur. Cunt ergo perteulis plena fit uita quà agimus, habeamus^ omni tempore opperiri uarias tribulationes, etiä mor Hs angujlids,et gehennæ eruciatus,oportebit nos in ti tnore pcrpltere er orare , ne diutius dijjvrat uer^ lumßuum deus,ßed hodiejamiam,(y quotidie prope ac uicinipime adßit, ut nobis det pané noßru, et que admodü Paulus inquit ad Ephepos,effi(iat,ut Chri/ fius in nobis uideatur, habitetq; in vnteriore homine noßro,atq; ideo non eras autpendie^tnnquâ fi hodie fecuriactimore uacuiagereuellemus,fed hodie,Qtp Ks- ipfa res docet,melius hodie qua eras dici,pquart do ratio ingruit,ut dei in nobis uolutas pat,cr noßri arbitrij beneplacitu prjefentiffimis angußijs pejfuni eat.immo reuera tunc noSira uolutas optaret,ut noit folum koJie,uerumetiam ipfo eodem hor£ motnento lüum nobis panem deus largiretur, .

Senj^ustrgopetition^huiusefi.o' pater calefiis, ex quo tuam fu^nere uolutatem nemo pritualet^ de/ hiliorefq; fumuî-quâm ut noflram uoluntatem,etue tereminnobis Adam iequanimitertrucidemus,peti-tnus, ut nos eibare , eonflrtare, cr confolari ttcrbo iuofanfh digneris,tuam^ conjirre gratiam,ut ca.f lefltmiUum pdnemlcf«m CbriJtMprüediMtionil»)« di twigari peruniuerfum ttrrm orfccw audire,ac pre/ tfordialitereognofcere pofl'imus,ut tadem pernicio* fe,heretice,errabund£€t omnes humane do(lrine definant,flgt;lumq; uerbum tuum, quod ueraàterpa» uisuite efl,difl^artiatur^

RE SPONSIO, Potcfl certe non incongrue etiam carport nfcejpriaj pants in hac petitione intel ligi, principaliter tamp;men jpiritualis panis animarutn Chriflus fubauditur. idco »oî docuit ne foUidti fi« mus propter corporis çibum amp;nbsp;ueflé,[ed tantumodo fuper hodiemi uiâus pre fl nti neceflicate cogitemus, proutipfl dicit Matthei,ó,Nolitt (oîliciti elfe i« lt;rlt;lt; flinum. Chraflinus enim dies Çoüicitus eritflbijpfl. Sufficit diei malicia fua. Et bifc quidë bonaejjetfldd excrcitdtiojfi^uw pro bodterno tdntHmpmprecori difccret, «t poßc4 fciret in amplioribus deo conji« defc. No„q«od UboreJ exerccri non dcbc^nt pro e 4 KmpfWW

IN ORATIONEM DOMINI temporurio uiâu aut quicftu -, fed ne foUicitudo not dilhndjt,perinde4c fi pufd non pofetnu^,nifi curit nofmetajjiceremitset angujliff, ut labor ipfe pliu ad feruienJum deo,atquc ad oda uitanda gcratur,ttern^ ad implendum deiprieaptum quod primo parenti de/ dit:ln labore uultus tui uefcerispane tuo, quàm ut turis et an^ribtif atteramur,[oHidti quomodo fußen temur.ld enim dcut comodeprouidebit, ntodofimpli tiirr iuxta pr£a:ptum ipfius laboremus.

Quis unquâ crederet hac petitione mm multos ho/ In fan^hdos ueUicariet accufarii Primo, quid orarent noßros, nbsp;nbsp;nbsp;grandes illi tcuo noßro fanfh,qui femct integra pro/

biatis ejfe reputant,priedpuepoßconßßionem,ab* folutionem, cr fatisßiHonem ; iam'que itauiuunt, ut pro fuis minime deprecentur peccatis, ad exem/ plum ueterum fanfhrum, dcquibus dicit Dauid: Prohacorabitadte omnis[ànéîus,f:dmntummo* do tMgnaooaccruant mcria ,predofißimum ineoea lo palatium baud procul àdiuo Petro conßruäuri operum multitudine bonorum.Tcntabimus tumen iu-uantenos deo,an peeatores ipfos effe poffimth‘ oßen dere, atque in noßram miferabilem cr pecatriccnt eolluuiem adnumerandos ßre , ut difcant nobifaetn bac petitione uti, nonfolum ante conßßionem et pot nitentiantf

»MtrnttdWjHerKmcttdm poß ingentes iIllt;M «idulgctti«« tipœna cr à mlpa, atq; poß omnium culparum re« mijfionem ordre nobilcum: Domine dimitte nobis de/ büanoßra.Namcumioco czmcndaciodeum elude/ re nemo poßit,ucre,uere,oportet m gram ac notubi li ferio ailpam ineffe,quàm indulgenàæ,ucl nö a! ßu lcrint,uel außrre non pr^ualuertnt. Hkimj rei gratid non bene conueniet indulgentijs cum hacpetiaone. Si perindulgètias omnis ablata eß cHl|3(t,o»Ktttc bäc petitionem,ne cord oculis dei pro ementiat deprecan/ do mIpdjCr de« irride«, CZ pcrnidcm tibi dfttfctî. Sin autem petitio blt;ec tn «eriftiK fubßfiit^iamiäm dc? iw duxilio fitpcrturid wdMlge«tidrHm,qHtfe ddbuc itu dulgentiari!. grauem relinquunt mIpdM,Ht propteream deus me» rim damnaret boiMmcm,fi non pro gratia rogaretur.

Ver« b(£c nimio plus dicuntur. Probe enim no ui glof femata iüa callidiß'ima,per qu£ exdiuinis literis cat reui quidam ndfus effingc confueuit.

Priino,quod deus nobis culpam condonat occulte^ eum eius rei nuüa nobis experietia relinquatur,quca stdmodum plurimis bominum culpas imputât er re~ feruatßüis hoc ipfum no fentientibus aut curantibtu^ Secundo aperte er cxpcrimentaliter, qwomoda et quibufda expérimenta idipl'um dißentibus culpas ad/ tnetituriUtputaper correptioncs,atqi confeientiarunt c ƒ terrorer.

IN ORATIONEM DOMINI terrores. Prior cödonAtio femp eß necejjaria.Fo^e» riore nonnunil»2ojpus e|t homini tie deg)cret«

CondoMtio Aio fic, quod deus multishominibus amantißime duplexpeca ßuet,GromnùillisdeliSlnprietxirdialiafjvóluremit/ torum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit,nee timen de boe ip[o quicquum eis dt(it,fed ita d

ios interius exttriusé^ travat, ut fe minus gratiofunt 1}aberedeum4utume/tt,quiq; ipfoscr temporuliter f3' itterniliter damnare uelit,ßris percuttens,itttai terroribus perturbans. Horwm unus Dauid erat,cunt Pfal. 6. inquit: Domine ne in furore tuo arguas me ere.Sic (3 eeontraria,non paueis culpas clàm refer tiatf utpote inimicus ipforum. Nee tlt;tmen quiequant ipfis de hoe dicit,fed itacumeis agit,utfejecharip fimos effefilios exiftimët.Foris perbelle degüt,intus efl gaudiu,e3 ccele/iis regni fecuritas.Ht Pjal.e.de/ fcribiétur, Nomoueboràgeneratioe i« gc«erlt;tti5c»t finemalo.Scio (inquit) quod me nemo in perpetuum uiolento rotatu exagitabit, arietabit ue.Periculorum etomnisinßrtunijexpers ero.Porrà,deus interdum confolationem, experimentu^ hilarefcentis fidudiC eld fuamgratiam dignanter confeientiiit largitur, ut per eandem gratiam homo confvrtetur, eiusq- largtt tori eonfidat, fi quanJo angußijs confeientite fH«6 uexabitur. Eeontra deus permittit inierdum exterre riconfcientià,ac meerore deijci, ut homohilaritatis etiam tempore deu timere non omittat.

Prior condoniCio,iimariornobis ejl et molfpior, fed reuera nohiiior or grattor. Poltcriorejiir.agS W'UlgitriSjidcoq^; ßalior. vtrunq; Chrißus w Mjrid Magùlenj oficndit.Vriorë,cumcidë dorfutn aduerf tit,crtamè Simoni loqiiitur. Remittunturei peeait tnulta.Tum pitcis cxpw ddbuc erat. A herd,cum uer fa ad iUam (ide dixit:Remittuntur tthi pecata tua,iilt;i de inpJce.Tune pttcij ecompoj eß.Sicprior mundat,alterapacemaßirt. Prior ûboratü' impor/ tat,alt era quiete agit cr acdpit. Et efl projette mar utranque immenfum «(tide difcrimen. Prior nuda: efl fidei, cr meretur multum. Alttrd in expcrtmcto cfl^ quodmeritumpraripit.Priore deusutiturad exitnif fpiritus bomfnejjitlterit ad inflrmiores, ZSquot; initio ad ituclaborantes.

lam libet iniueri ejfladfl'imtim indulgentiarum di Nobile di/ ploma,quale necditm ton terrarum orbe uflum efl,n5 ploma indul quidem peotniaredemptum, fed tiniuerfis mortali- gentiarum. buigratuito concclfum. Cieteridoi!hret fatisßfüot nem nobis iniunguntin marfupio creiSla.Chriflut uero non ni fl in corde,id efl, loco,quo «kIIhî omnt/ tio pote/i ej?e intimior uicinior ue, ut tibi neceffle non fit Rowiti» «fl Htcriifalem pctere, «el diuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Mifire iacobuin,uel bincindc propicr indulgcntias dif curjare , cum indulgentiam Cbri/li teque inops ut Hues ,ieq’ieiegrotus ut ptnw, teque propbanufut pcriî iMici4tHî,lt;e^«e fcruuj ut dominus redimere pof pnt. Cuius quidem indulgentifi diplowd bij uerbis

IN ORATIONEM DOMINI defcriptît efl:Si dimiferitis hominibus peccutu eoru, Breue Jum/ dimittet amp;nbsp;uobis pater uejkrcalellitdeliiln uejira, mipotijtcis, si autem non dimiferitis hominibiu, nec pater ueßer dimittet uobis peccata ueflra,lioc diploma,uu Inerunt Chri/li annula diligenter obfignatum, morte^; ipfiui eonßrmatum, iampenèobliteratum ZSquot; obrutumeji ingenti nymbo Romamrum indulgeniiarttm. lamue ro exaifare femet de peccatisfibi necdit remiffis,uel de rettntioe peccatricis cöfcientia; nemo poteli,qua/ doquidem Ckrijius non diät: Tu pro pecatis tuis tan tum ieiunare,tâtum orare, tantum de re Jimiliari elar grit hoe uel tüud fieere debesifed ft defideras fatisji/ are,cy débita tua perfoluere, amoliriq; pecata tua, audiconfiliummeum,tmc)prieeeptummeum,crhoc quot;nbsp;tantum fadtotDimitte omnia,Cf muta cor tuum,ubi te re d nemo potejl impedire, Sisßutoreius qui te ijuouit ... . maloa}]ècit,Tutâtummodoremitte,etomniaremif ft Cfplanafunt. Curnonetiam huiufmodipradiean ” * turindulgentitefAn Chri^li uerbum,confiliH,Cf prat miffiotanti reputari non debent,quanticondones eu iuslibet legtime prgdicantiumi I mo uero hifctndul^ Romanenfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»if^

Um perfona/ diabolus ) fed eccleßam Chrifli,quam diabolus fummopere deteJlatur.Ligna enim Cf lapides no ad-ntjdum diabolum impttgnant,fedunanimie ac probit mentes penitifimis illii doloribus comp ungut. Hact âne indulgentia graiuito concejfa perfuaderinon pa teji, cum ilia preciofe prouenieitJ facietalem non ajfè rate

cam COMMENTÄRIOLVS. 39 TAttt^ec tame Romanas indulgêtias rcijcio,fedo[)a, W unaquii^rcs pro fui digniate ceitfeatur,O'ubi ^uis probatum aurum nanäfei gratuito poterit,ne oat prum pluris auro pendat, A'colore tantum cr /ùlgj re gnauiter tibi eaueto,

DVO SVNT HOMINVM GENERA, qui no poffuttt hanc petitionè fùndere, neej; maxima hanc indulgentiam redimere,promerert ue.

Quidam fatis cnormi ruditate, quipropri/f de/ inexorali Utis obliiiioni traditis,proximorum débita fie exag gerartdo multiplicant,ut impudebter etiam audeät dj t cere,fefencc^uelle,ncq;poffeunquamremittere,ß^ * uoremq^ placiticordis exbibere. l/liprojèShin fuis oculis trabem,im() plurimas trabes gekant,nee tarne uduertunt: atminutulam in oculis proximi fèflucain memorise non patiuntur elabi.Hoc eß. Propria pecea ta,quienepharie in den admiferunt,no curât,proxi/ tnoriim uerodébita magnopereexpendut,etciim ft H maxima falera remitti à deo poßulent,frdliorA tlt;t tncnipfi non permittunt impune aliorum trâfire deli ân. Qui etiam ft nuUo alio débita aut pecan mpliat rentur,cum magna prorf us effet trabs in oculis taliie, quod exconßffoaduerfusdei praceptum inobedien tes ßunt,noletesq; remittcre,u'cifci femet (quodfo lideo competit) quicrut.vere mirabilis deus in iu^/ Mirabile dfi tia O' iudiciofuo,quia maiore culpa qui non remittit iudidum, foitflrinÿtur,quàm is qui iadurdm amp;nbsp;iniuri'ttff i»/

IN ORATIONEM DOMINI tulit.Proinde tali bowini bxc petitioad de!iât,t»de/ puatur,prout Pfal.ioS.continet: Orattoeius fieti« pecamm. Sic enim f ibimet nMkdicit,cj' hanc petition nem in contrarium uertendo diprctuat^caq; indigné . , , tionemmeretur,lt;luagrtitiantc5lecluidfberet.Qtiilt;i Oratiotnui- aliudeß,cumdicis :lS!oloremittere of]vn(aM, at bomw. nihiioamenfedufccramdcaaflitnscuinpredofa facraru bacularu gejbntine, etc tiolubilia te lingttlt;e co' wurmurJs: Dimitte nobii debia noßra,ficitt not dimittimus debimribtes noftris, quàmfi diccrcs: Debi tor tuns fumó deus,et miki t^uidam debitor eß.Cui ett nolim e^uod in me pecauit remitiere, cr tu quoi^ mihi ne remitte. Purere til i,etiam à te oondonare iup ß'ti,noîo. Tepotiut de coelos tuos omniai^ deferere, ati^j ad diabolum commigrare (empiternaliter uolo, O te mi[erum homunàoncm.vide nitnc,an «lem ha teas hoßili in te animo inimicuin,aut pati lt;]ueas, qui te eorâhominibus ficmaledidis proßeinderet, ßcut tuipße propria tuapreec,corddeopn^sq; omnibus, temet maledicètiffimedefpondes.Ft qd tibißcit üle^ Damno teßrfitan rei ßmiliaris aßveit. Eya , currei tëporariee tuntiüü detrimentu, ßempiterna uis ultra fxaggerare iaSbtraiProuide tibicautius ó homo.Ne^ que enim is qui te perturbât, fed tuipßealienamoßiit fam nonremittendoincomparabile tiH damnum af/ ßrs, quale quantum^ ne mundus quidem uniuerfue . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo/fet afferre.

cam CommentarioiVSr 40 j»roxi)MwfHij,itJ efi, qbus mhil irrogatur inoleftilt;e, Auerfantii prxtrrqK4M quod eii prgcordùliter difpliant fgt;roxi [gt;roxtos phtt t»‘,idq; ex uehcmèti(uti conßdunt) zelo iujiitiit er ripico zdo, f4pienti£,quia pcccatit cr ßtuitatent delicati (y ßr mofMÜ fanât ßnre non pojfunt.Hi funt quosfacr^ li/ terlt;e afpides nominant or dracones t quos adeo pro/ ßnda efdtoi tenet, ut nec ab ipfû experimento cor gnofeatur, nec ab alijs perftuderi^wednt, fefe ejfej quiproximis fuis condonationë non imparliant,quilt potti« mitgnopere demereri deum, probe^j dgere fc putant,fi coremptitM proxiwoj fuos auerfentur. H« jttfmodiboc indidocogwffff. QJiicquid lt;tb dlijjfit, dijudicant, nec tacent quädiu

aliquidde proximis feiîit.Hi Gr£ce,diaboli, Latine crimindmreSt Hcbrlt;tia; fatanas, teutonia: achtertlep/ pers nominantur.Brcuiter,hoc eß maledidu agmé, quod omnes canino dente rodit,cotemnit,execratur, idtj rot«fab ßiecif boni ßcere uult uidcri,QUigqui/ Digna tepo dem diabolica,gehènalis,cr profli'^tiffimauexatiot ribies noftris iam (prob dolor)per uniuerfam CbriRianitatem cru lamentAtio, delius multo,quà m unqudm quituis peßilentia graf/ fatur,vnualefcit,»inumerabilesqi linguas ueneni con tigione corrumpit,neq; tarnen bocipfum(quod apud deum lamentabiliquierimonia deponi debet) uUa uel follidtudine,uel ui^lantiaatteditur.Uifunt qui pec eutis ohnoxios non modo nuUa dignantur gratia, ut ipfos (ceudecetChrißianos) uel predbus promoue/ rent, uel bene Hold doHrina imbuerent t uel ßattrna^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zei»

Zelo redir^erentiUerumetum perinde atc^; maleß/ fosindiuinopariteraiq;feeuldriiudicio lt;2 lt;iccuÇlt;t^ ttonibus,amp;iudicutn fententijs d^mnandosejp «n/ fent.lhi neccjjeeflab huiufmodi nenctntis tnftr/ nalibus linguis,tot indices, Kt iudicia,M accnfatio^ ttcsfußinere,quotiiures oßiriitur,etiJtnfi mtUeper ■ diem offèrrètur.EccVfhi jititt cttldmitofißimi fancTu/ li,quiproximorum culpas,ne^ r(niiUere,neq; obli^ uionc fcpelire nouerunt. Horum ingenium eß , nulla unquam priecordialibcneuolcntiacrgu quemuis ho* minu moutri,ut edr ipfi quoq; digni fint, quibus de/ us non folum débita non remuât, fed etiam eiufntodi Velamen mch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhibeat, ut nunquam débita fua noe

ledicorum. f^‘^'f^'Tum elegans excufationis ornamentum praten dunt,dicentes:Non hlt;ec proßißo dixerim,uel ex af/ fèâu maleßcOfUel intentione pcruerfa, Ego ißi prae cordiali /iuorequicquidbonieß,precor. Hicuide, qudm tenero ae molli pilo minutula ßlcs operta fit, QUÙ hocuel cogitaret Utmacutosuidelicet ungues, Cr tarn acres linguas,fub glabra cute latereio' hypo erita cr mendax,fi amicus homini ßres, non tanta cum uolupt!ite,ey complacenti ajfc^jone diu^ilgircs inßrtunium ipfius,fed magis filentio premeres, imo damnabile animi tui contemptum i« affvâum com/ paßionis GT mifericordia mutares,ipft m excufando trgcrcf, er alios ne proloquerentur compefceris,pro ipho deum orares,ipfumßaterne pramoneres, atq; ad emergendum iuuares,deniqi cornpun^oncm, ex' ajßiiuo/

CAM COMMENTARIOLVS. 41 cüdationem fufeiperes atq; cum trema re [)ropri.lt;m fragilitatem cuam reuolueres: prout dia uus Paulus didt: Qwi ftatuideat nccadaf.diceresq; cu fanfiv Uh acuetulopatre; Ipfc heri,et ego hodic. Ipleherù Cogtaetium,quemadmodumtibicordifi(turue(fett Cras e^, fi uicario tecu rig^re deus agerrt, quo tu in proximit uteris,iitxa tenorcm petitions huius,teq; traduceretf dc toil mundo tua pccatu diuulgaret. Qÿo etiam fufti neres animo,fi alius quifpiam tua quoq; feetera diffc minaret in uulgus ƒ optitre; proßih, utamnesfefe intra filentiumtvnerctiteexcufarent,tegereitt,ac pre cibus adiuuarcnt.Nunc aiitem a^s contra natura le~ ^m,qu£ dicit: Qÿod tibi uisjieri,hoc etiam alttriut jùdas ipfe aira.Neq; credas unquà obtreéhtori,pro/ phanoq;,actemerario iudicifua remitti pemta,fiue paruafmt fiue magna,aut ipfum bom aliquid operii meritorie agere pojfe,niß uiruicntam mutet lingua. Sicenim diuus lacob us inquit: Siquis utdeturreli^ o(us ejfe inter uossqui no franat linguamfuam, fed aberrare finit cor fuum,hu!us uana ejt religto. Sita/ men non potes no occuparidrea peccaa proximi tui, obferua nobilem,preciofam,er auream illam Chrifii Aurea cM regulam, ubi ait: Si pecc^tuerit in te frater tuus, uade fliregula, Croorripeeuminter tecr ipfinn folum.o'quàm no (unter no ait,dic aids hominibus,fed WKr tt e£ ipfuM folum.acfi dicer cf.Si non uis foli ditere, conpefee Hit gK-t Ct f '.lentiu age,finitoq; intra cordis fecreti fep«!-tii iri. No ent a dirupet,ut Ecclefiaßicus docet. O f fädle

IN ORAXIONEH DOMINI/ ^cilf pojjct pro pecatii fuis pcenitenti^m itgtre,^uî fetnet hoc tarn e^rcgio opere «fllft cxcrtcre, chJ p of4ttt dig/ admodum multa piccret. qhi etiamfi denuo fiißimum. pecatum hberetur, amen deus didurus ejfet: S4 tièhicproximifuidebiacontexit dcremifit ,adejte nunc omnes creature,O' uiciffim hunc cooperite,eit/ iusetium pecaunul'ounqud fermone prodêturin tu Kegteâus fem.Hodieuerouari£lt;judrunturuidacmodi,quibui fruâuofit ftäffiftio CZ potnccntt'4 pro pecatis dgtntur.Te/ ^tdicdtio norêdutê quotidàne petitioniis noflriß nccuidemut B«. necaudimus,quod faliat maxima plt;xnitetid,prießnn tiffima fatisß,flio,acfumma indulgètiarü impetratio fit, remitiere debicoribus noßr/s, in häcobliuioneet i tcuriam perducunt nos pompatic^ eociones condo nationüjO terhiiff impofitiones qu£ 'm eößffione fiunt.Adhuc tame obtreóhtoresilli aliud cominifeun - . . tur,proximisc]; fuis infupcrliminari portarum frond Xxcuptioi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diabolu depingut, ac ueluti quidâ encaußefefe

Mndf^dKfWjdirètfî: ohe,nunquid non uerum ejif Cur ergo no dicerë,cü fie fe habeat ret ueritasfEgp id ipfurn uidi,o- proatl dubio noui.

Et te quoq; pecajfe ueru eß. Cur no etia tua ferle raproßttris, quâdoquide uniuerfam tibi profrrendif neriatis priuinnä effe eomijfam nisuideri/Sin Outê tua uisßagitia filentto cclare,itidê naturali lege O’ dlijsfrtcere curato. Nee tarne ,etiamfi uerum quad di (is eßec,meliorc es coditioncf quä^ditor et fanguinis uendieort

CAM C OMME N TA RIO LV S. 4^ Veditor, qui f£pe numero mifellis ctü bomi«ibHî jii» tnisuerudeblutcrät, AdhxcagifcStrit Chrifiiregu hm, prohibccis neßdasnij'i foli. Qwê ttbinorfufral tâtem adhibito rfdbwc uno,üeruddmonebis,ac déni e^ mobedientë tuaem teßc dejèr eccleft£.Verü regu/ lit b£c (tbolitd fjl,idf O dei uerbum po{t babentibw cd contingunt,qu£ lujhim cjl contingerc. Cdterté in «nt DctrdfHo uerfo ccrrdrîiorbe fldgitium cdldmitofijjjmit ejl iüd bodiecuîdmi Udgiffimd criminoj'tßitndqi detrdëbo ,dc dlienorum lofijfimd or~ fcelerumreputdtij,^dmexterdpecaacontdmindntbè perudgd/ cr perdunt dgentë folummodo,detrd{loruero mißertur impunc, dcddmndbilis dliorum ctid peccutii ßordiddrihdbet

ddmndri,id ^uod boc drgumëto cognofas. Qija tndioreßin pcccuiis deleëbltio crcompldcentid,hoc enormior eà culpd, Pecamr autemeum in ntum propter comißdßdgitid uerecüddtur^ßcq- ipfumpro iniußo iudicdt Grreddrguit,ueUet 4 nemine ß:iri,dt^ hoc modo pecati dedecusqudntotiuf dbolcre,cum far dctrdëhr dduoliis in edndé caniuordginë prol4 iitur ,inibi^ ßoeiddtucriirttt uelutißusßemet uolutdtt duide gdudés, cjjè ddmijßd ßcelerd, qu£ Ida;rdre,diju dicdredc deridcregrdtMht«r.Proi«d(‘dixi,qd’^ libë terobloquijs amp;nbsp;detrufUoni udcdt,nemine rede dili/ gtjffd eßcömunis inimiais humand ndturd,ddtßdr didboU. Nihil enim plus dmdt,qudm dudire ,ndrrd^ re,ueîliedréque fcelerd Cfdedecord hominum,quo-Tumexbildrdtur dc pdfeiturmdlisXuidUte hitepe/ pis cordieß is proßcTv nibil boni optdt bomini ,ßlt;i f 1 tndgii

‘ IN ORATIONEM DOMiNi’ mdgii iidem inßrtunium imprecatur, quod er ipfï deniq^ imprecatori mercedis loco prieliabitur.

Ideo priemonendi gratuit perfuaderi debemut, qlt;ï quilibtt homo aduerfus dtum pea^tor e/i , habet^ contra fe itider» peccatorem ßue debitoretn.,

Peceatores i Primo peantoresßumut ingrauioribta aedamna grauioribus bilioribusdeliffii,àquibuspauci inueniuntur immu* oiifumuf, Quodfiatipiamanueftprobüas,quodnecdu' maioribusfit attnminatus pecaetis^isamen adhuc de ‘ bitor deiefi, eo qd’ femper iuflo minusdiuina prxcc/ pa complet, fed ne tdtiäum quidem ojfiàumoltêdit, utpromultis dotibus er gratqs,quds pr^ ctecerisac/ cepitfUelminimam uicaria gratitudinis uirtutëperr folueret, quietiamdeumfatis laudere nöpotejt pro tunica uelpallio quodfingulis geflut diebus,ut pr^ce ream,pro uia,pro faniate,pro honore^pro ßrtuniSf prorationis ufu,proamicis, er pro innumerabilibus bénéfices dei. Quocirca fi cu eo rationemponere der US uolu£rit,id ßturÜ ejl,qd: fan élus lob dicit, ut [d» licet homo no pofftt deo pro mille unürejjiÖdere. Et firfitan illud mags cötin^t,utgratiosu indicédepre earihabeat,prout Dauidait: Neintres i« iudiciilcu feruo tuo domine,quia no iußißabitur in conjße^iit tuo omnis uiuès. Neq^ enim quifquä hominu ta ,pbut et integer eji,ut nohabeat adhucueteris Adäputore acf£ces,propter quas merito deus iRit reprobare pof fet. Ideo fola humilias conferuat,etiä eos qui 'm gra tiadeguntfquibuf propria débita non imputantur.

^uod illjiudùent ipiïuenidmqipoüuleittfac fnü dc bitortbus dementer tgnofcant.

Secundo, Cf nobis quoque funt debitores. Sic eni j^ebitgres dei ordindtio permittit, ut exijtat quijjgt;iä,q udßriu „5 nis,uelßmie,ueldlijs id ^nus rebus nojtris molejiu Cfiniurùmm^rat,utnobisoccafionèpriebeatdgë/

pro peccxtis nojlris panitenti£,ignolcendiq; debt tortbus mjiris, Quod ft jnrtt quis é gr4H(Jpw« mole /lijj nihil habet quoddb alijs patiatur ( idquodne« quaqtiam bonum repræfentat Mtdictuwi ) tarne 'm fe inuenietfàflHù,fujpitiones ett£dia,quibusaduerfus uliqws comouetur.Atq; ita breuiterdifcimus,uere di d qd'beatus Aug. fcribit: Ois homo debitordei eft,et debitore blt;t!»ct homme. Si aute nutlit bitamp;crc fc puat, uere cxais ejl animi, ac femet no rede introf^icit.

lamuide,quäßciem pnßrat hitc calamitofa itita, ubi neq; abus,ne(^ folatium,neq^ fulientatio ejl dni/ tn£, pro utprxcedens infinuJt petitio. H«c aaedit ßitM nie nojler, fingulariter penfandus ,prop«T quem merito damnaäoni aidtceremur, p non prie fett ti hac petttionc fullentitremur,recrearemurqi per ttte ram Cfgrdtuito conxjfam dei mifericordiam,cf gri* iidm,adeo maiejlds dotninicie ordtionis lota b^nc ui* tdm nobis reßream jidgitijs er dedccorf oßendit ,ut pitrîîfins nos pigere incipiatdc tederc.

Idmtd detradordttedefm (ripfum iudieij cfMpaS fOHMcrtf,de te fermocindre,vi.lequi, rf qujiij fis,in fin» t»» immitte ntditu, er tue oMiuionitradet maU

IN ORATIONEM DOMINI? proximi tmilorum ipfc tuorum dmba! mit“ nui gem pr^fersqi plenat, immofatis fuper pleniffimiif,

1 n hitc petitiuncuh ittrum difamus, qudm mifer4 fituita fuper cerr(tm,cum fit tuera tentutio, adeo, ut ^ui fibi in ea paccm ac fcmritAtetn poUicrtitr, demett/ tiffimus fit, turn Ito pojfit co tranquiîlitntis unquäper tienire,E.fk,eittfcc reidefiderio flagremiM uniuerfi, tumen frußra conabimur.TentAtionis fjt blt;ff uit!t,ßc q; pcrmanebit.ideo no didmus: Außr 4 nobis tctutio-ttë,fed,nenos induasin ipfam.Acfi diceret.Ciran dati ftimtis undiq^ tentationibus,fed tu ó parés nofler fttbfidio nobiseßc,neinducamul‘,idefl, neuoluntate cöfentiamtu eifdè,atq; ita deuifHopprimamur. Qui enim uolutamp;tem eo per cÖfenCuni inclinât, pee(at,fer uusc^ effidturpecati,ut Paulus didt. laq^ iuxa fen tentiam beati lob,nihil aliud eß hitc uita,quâ militia, irrequieta aduerfuspecaitu pugna ,ubitartareut iUe draco fine intermiffione nos oppugnat, fuaq; in t fatiabili ingluuie deuorare c5trndit,prout fanäus Pe trus didt: Sobrij eßvte,c^ uigtlate,quoniam aduer* farius ueßer diabolus täquam leo rugiens drcuit,qui8 rensquem deuoret.Ani)naduertite,quemadnwdü di/ leßijfimus pater,et ßdcliffimus epifcopus noßtr,dia Uîts uidelicet Petrus didt, nos quari ab aduerfario noßro,id^ no unain parte,fed undiq; per dreuitum.

CAM COMMENTARIOLVS. 44 ■Q«od jit,rum om«û membra ttojlra rt fenfu^intui nalis fuggcftiontbuf, ßrii per illicibiles ßrmas c im4g«ci,pfr«cr!)4,pcr ß,fh ßiecirm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pri«)ta

nntùjperbomi'«« ,per uniuerj'as ereaturai i/iäut, eömouet,irritatq; ad libidinc,ad irä, adfiiperbiä,ad auaritiä, lt;lt;tq; ad alia id gf«i« wtirf. Vttfur /tropfen owwt er uerlutia.,qua hominem in uoluntatis cöjeit fumabducat, QU£cum homo fentitanimaduertitq;, eeleriterai deuoculos IcMitre debet ae dicere. AjJ)iee Ó dem pater, quemadmodtt eSmoueor ßimulori]; ad hac probM -, utc^i impediorab eo qi’ in prafentiam/ ro apere bogt;w,abige ifln dileikpater,auxilio^ tuo mi hi fubueni,ne mepermittas Çuccubere er indud. o‘ duÜM beatuseffet, efui ad hanc petitionis firmä conr [uefeeret, talié^modopreearetur.Catcrumfuntnoit pauci,qui expetunt feire 4« tententur, er quid age/ re debeantin tentatione,

Duplex eß tentatio. Vna abfinißrit,qu£ ad ira, odium,amaritudines, deftdiam amp;nbsp;faßidium, atque ad impatientià inßigat,idcfi in aduerfa ujlitudine,in penuria,in debonejlittiöc zy in omnibus aliji qua do lorem molcßiam inßrunt,zypriecipue fi quado uoluntas,propofitum,iententia,conßlium, ferma,fit Hueuiuslibethominis rfpb4tHr,lt;tt^; cotènilur, Uac ent trita funt et quotidiana wt hac itita,qua deus «el fnwligrtoî boîCîjMclp duboIußeripmitdt.CiuHti

ifliu^modi cômotio fentitur,oiius efl fapiëti circw^ ^eëhonetnc: ndmir^üo quenquam fubire debet,cutft ti flt meturtt uitie priej'entis,fed tune mdgis cxprotnê du efl oratio,G/ le^time dinumeranda baccularu gr4 Ha,diccndum^: Htecproflëh tentatio ó pater mihi efl permijTiue deflinaa, flr opent, ne mefeducat Cf fupplantet, nbsp;nbsp;In qua quidem têtatione fluke duobu^

tnoiis erratur.vno,cum dicitur:veüem fanè Iibenttr probitatiac pietati uacare,irSq^ uitare, ft tranquille dgere pmitterer. AlqnS eejfant irrequietis precibus Cf deü Cf fanêhs eiuf /àti^re,nifi i tenatione libe Impatientes fëtur. Huie crus fanandueil,iflt fua permittêda iujü pcenarum. kafllliaccumuland^ flculatts. N« intermittut quibuf cüq; pojfunt ntodisconari, tamp Cemetipfos,quàmp altos,ut ex prtefentibus malts extricêtur emergSt^: de fides hoc modo faêh,cr infignes trâsfùgiC Cf 'm/ honori milites,qui nec tenariuolunt ,nec pugnare^ ideoq; coronari nomerëtur,quin magis in earn tentât tionc que à dextris efl,prolabuntur,prout audiemus, quot;Verum fi res agenda rite effct,hoc modo prafumen • da erat,ne quis importunas anticipator amoliri ab fe, tentationem niteretur,fed militari magis induüria fit perare proponeret.cuiufmodi funtde quibus fanâtts lob dicit: Militia fiue teniatio efl uita hominis.

Alij funt,à quib s tentationec fuperatur,necauflr tur.Inquam ipfi magis induêh, ira exultant, odio ts,f befatnt j'mpatientia debacchantur,feq; fidentilfime. diabolo dedunt, uerbis^ Cfoperibus demonflrant,

cam commentariolvS’ 4r ,^uod fint ltttrc)nes,[)rieddtores,a)ntumeliofi,mlt;i}edp (lidetrdfhres^dc dertig mtius i^ßrtunij duthorej ef fiéh, quid tentdtio illos fu{gt;erduit,qui ez peffinum ,tn omnibui uoluntdtë fi'quuntur,qui^ nec dcum,nec fdnihs eius inuocdnt.

Cum ergo uitd noslrd Ùdeo quoq: ipfo tenutio no minetur , jitq; omnino nec£jfe,in corpore, ßcultdä/ bu!,honore,nos dducrftdtibuf c:;- iniurijs exercer^de bemus eifdem aqudnimiter expe{hire,et prudett ter fufcipere,dia:ndo:Ueyd, heec nuturd proprictasq; uit£ eft,quid inde cliciendo ßbricdboriTentatio eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .

trnearto permanebit. Aliter ejfe ßreq;,nec debet, I nec potefthdcuitd.Adiuudó deus neme tentdtio fic eommouedt,ut profterndt. vide, utneminipermittn, turtentitionibus cdrere.YdaUtdmèpotefthomobf« ïndl« repugndrc,et prudenter obttidre,tum prccitMi, fumopisdiuinie implordtione. Sic fcribitur in uitisdn tiquorum pdtrum de iuniore quoddmfrdtre, qui mole ftidm co^tdtionumfudrum euddere defiderdbdt. Ad quern feniorquiddm:Nopotes(inquit) michdrefrit ter prohibere,quin dues in dere f uprd cdpHt tuum tto litent,uet3.re amen potes ne in cdpillo tuo nidulentur, , Ittdem ut bedtus A ugu^inus dit,ddu£rfitdtes CT ten/ , ationes uiare non pojfumus, fed curure ne nos de/ uincdnt,prccituCTinuoationediuiniddiutori}pro~ be udlemus. Alterd qu£ 4 dextris dgt tenatio, eft Tctdtia.ft dt illd,quieinàatddlibidinem,uolupatem,fuperbidm, ez dudritidm,indnêq^ gloridm,deniq; dd ornmd qu£, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f p fuduii

TN ORATIONEM DOMINT fuduia funt ez commoda,priecipuecurH pro arbitria taxis fratiis finitur (juif^iâ qua uult agere, (um eiut uerb4,cottfilia,lt;:y fàéfn l4U(!atttur,cum honor sides firtur,cumplurimi teflimaturipfe.Hieceß pernicio/ fijjima tentado, tjute proprie Antichrißi tempora re^-prafentat^degua Dauidpfal.po. dicit;Cadcnt iU* tf re f«o mille,cr decernmilli.i à dextris tuis,Hac ten/ it, 'f f‘^^‘°’ff^°^timobtinuitiei.ono.^ro.lamenimmuns AbUfUsmtje folummoJo diuitias,honores,cy uoluptatesan^ ra lies 4uo pracipuc iuuentus hodie no difcit Hbidino/ fe uoluptati cy tentationirepugnare, ideoque/idle prolabitur. id iam dedecoris loco non habetur, am totus mudusreßrtiffimus fit frbellarum,diamp;rijs,a/t dlenis amatorijs, Icnocinio cr meretricatu,perinde acßprobe fiar.t. Qu^omnia pro terrißa dei habetur ira,quificmunduin tètatiöes permittitinduei, quia ipfumnullus inuocat, Ell quidem adolefcenti grai it ac permolefb. tenatio, cum in ippus arnem diabolut infufflans,medullat,offa,e^ omnia membra infiam» mat, necnon ßrin/ecus per aIßelhim,per geH«f,pey cfcorcrff zj tripudia,per uclies,per coüoquia,per jfe doßtatem mulieru aut uirorum prolelht, ficut lob iicit: Ualituseius prunasardcrelùcit.lamqfmudut uniuerfiis irritamentis uellium cy omametorum iw« p«it, atiamen non eft impoßibile blt;ec omnia fupera Ordtio. re,fi quit conßuefcat deum implorarehacprelt;e:Pagt; ter^ne nos indued! in tenationem. ^iergo agedumeß t«t tentationefuperbiie,cum quit laudibus euehitur, bowor»

gam COMMENTÄRIOLV J. 45 Honore atmulatur,acceff'ion£ ßrtutictruin,Mt dlù« »■«m mundi uoluptatum locupletntur, oppIetKr^,

Vtuidelicet bomo difeat in Cuamipfius, a.c dei lt;o gnitionempcriienir£,ejn;ci; d£ ß notitia adi(gt;ifci,ut feiat ßß nihilaliud pojj'£,quâm pcccdrc (y inique ag£r£,lt;it U£ro dei gratiam potenttorem omnibui créa turis ejjcfdeniq^ ut boc modo condißat CZ ffmet co» trmptut habere,diuinatn gratiam honore ey lau/ dibus profequi. Fuerefiquidem nontiMfli, qui pro-()rijs uiribuSfieiuniojlabore, conati funtlibidinem d£b£ttare,n£c tarnenejjicerunt quod uolebant etiani Libidinh ß pojteaquam fquaïlidamacie uires corporum exdncla nbsp;nbsp;t’aie fit tS

rwt. Non enim quicquam prêter caleßem rarem et imbrem diuin£gratis reßinguere fopireq; ardêtem ing£nio(lt;e libidinis ßammam prieualet. leiMnilt;t quidë Idboresq; y uigiliafieut (tdej^enecej?(jrio debet, iM fola fufficere non poffunt,

Poßqudm ergo de«; débita nobis remifit,nihil ittt fummope proHt'dcdît £fl,quâ ne in eafdè fardes recida, tur,Cuigitur,fi£UtDduid ait, t mari magna etffiacio [a tnudi buiiß innumtra [int reptilia,id e jl, tëtatioes

IN ORATIONEM DOMINI et dducrfitates, nos denuo dcbitis obnoxioi rt^ dere ltiboriint,necefff eft nobit ut fine interrnißiorif fx («tJZMo cordis (tftvâu diamus: Ptiter,ne nos indu-CAS in tentdtioncm.l^on oro,ut omni profus tentutio/ tie exonerer, id enim extimefcendum ftret, longe^ pernidofius decern tenationibus, fiquando À dextris Tenhltio uH têtatio Agtitur,fed ne a)rrud,ct uel aduerfum te,uel Iff eft. conirdproximum meum delinqutim.ln hunc modmn cr diuus Ideobus cohortdtur. omne giudium exifti/ indteft-dtres mei, cum in tenaäones udrids incideriquot; tis.Cur hocfQtiidexercent hominem,eitm^, humilttd tt et pdtientid imbuunt,deoqj inftdr ehdriftimi filij dct aptdbilem reddunt.Bedti qui hdnc doélrindmin pe* iîusddmittunt.SedÇprohdolor) omneshodiequie/ tem,dmanitdtes,pda;m,Cf eommoditdtes in uitd no* ftrdquierimus. Q_Udpropter Antichrifti prindpdtM (ominus dppetit,fi tumen in prtefentidru nonuiget.

Aduerte diligenter,quod dd poftremum hdc prect amolidmur, cr amolbi docedmur ipfum mdlum, hoc eft,incendid,feditiones,cdritudinè,betid,peftilentidj tnorbos,inftrosquot^ dc purgatorium ignem, omniii deniq;crudamind mentis O'corporis. Biteenim ut abfint uel duertdntur peti poteft,ordindte tdmen,C^ ultimo loco. Curt E^ inuenire non pducos, qui deum etfinilhs ipfius ob id tanttumodo honorant,O pret cibut

cam commentARIOLV’s. 4gt; äbus adeunt^ut .lt; tnalo Itberentur, nelt;^; itliud lt;^ult;enit. Acnc femel ejuidem pnm£ petitionii meminirunt,ut dei falcem prteponerent honorem,nomenuolun/ tatem.icciroofudm ciu£runt UGluntatem,totdél; fe/ riem huius orationis peruertunt ,tnchoMtes àßne, Cf ad prinàpium non pertingentes.Valut enim d fuif t-rui nuilii, uelit nolit deus, ßdat ad honorem ipfi«î, « net ne. Atuero légitima pietateprieditm bomo fie or4t:MitIi buit« d^ifto Ó fb4replt;lt;tcr me £(»git CZ grauat,plurimüciiinßriunii ez molefbjtru pJÜor.De tti^i gebennit met«o,libcrit me ex bù oîbMî,«t’c tamê lt;jtircr,q«4m Ht tu£ uolutati,honori,dc laudi cou gruat,dlioquin tuH,nonme4 Hol«t4t ß^t. N4m tu£di uinttdtis bonor O' uoluntas chariot mihi ejl omiù mea quiete cr eommodttdte,temporali cr £ternd.En tibi bene congruä dc Ic^timam precem,qu£ proeuldit bio fit exdudiëda tn cœIw,qHdm fi alio modo,iiliaq; inirtione fùndaf^ea ne placitd frit,«rq; exaudietur.

Cum igjtur uita pr£fens nil aliud fit quàm inßlix )nalum,undeetiamreuera tëtationes enafcutur,deber mus ideo petere àmalo eximi, uttettiatio cz perças turn panter affent,ftecj; cJci uolutas fiat, eiusq- adue niât regnum-,ad fan^ notninis eius laudè iy glorü.

li£cpdrtatla,Amen,Vebrdicumeß uocabulu^Gr interpretatur,pro cercp,uel,uere. Dignum attenäöe ttotabiliuerburn,quit(eamßdcni expritnit,qudm ha-kri

leriperotnnespetitionesfitneaße.SujuideChrifluf Fide infer [ocutU'S cft:QJi'eciuid ordtcf petitis,credite,cluia aeci rddum ncxßpiiiij nbsp;nbsp;ßetuobit.itemalio'mlocotOtnntiiqiitemit/

quepetieritis in oratiSe credetes^acdpietis. Sic cnint Ethnicuiüu mulicrciilaquodpcttbittiiaepi!:,dum or4 re no dcßitit ,dum firmiter credidit,4deo ut CZ do-tninui dd cam dicercf.o'irMlier magnd eft fides md) fidt tibi ftciit uis. Similiter e^ydiuus Idcobus didt: Si quis ueftrii indiget fapientid,poftnlet à deo,qut ddt ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus dffluentere^nonimproperdt,et ddbiturei,

Foftulet dutem in fide nihil biefttans. dut enim hie ft tdt,l'imilis eft ftui^ti mdris qui d veto mouetur dr cumftrtur.TSton erÿ) exiftimet homo tile,quod dcdpi ett dltquid à domino. QUdpropter utfapiens dit,finis ordtionismelior eft,qudminitiunt eius'.quidcuminli Sigau ex4Ugt; Amen dicis prteoordidii mdgndnimitdte cr fi/ ditionis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rdtificdtd ZSquot; exduditd eft ordtio.

Et ubi iftiuf modi finis non/uerit, ibi nec in prindpio precis nec in medio,rite cr utiliterordtum eft.sic er g) debet ordturus probdre feipfum cr explordre,cre ddt ne,dn dubitet exduditiim iri jefe.Si inuenerit fe in dncipitt pcndere cr inccra opinione ftué}uare,re/ ipfd uelut cuipidm euentui permiffd, tunc in mbilunt Jnfidelitds ^^ddit ordtio.Kton enim quiete trdnquittitdte fir~ deumprohi/ eorfuu,fed hue (y illuc diudgari et circufirri fi/ ^g(^ nitddeoin ipfum nihil articonfirre deus poteft,per/ indedtq; tu non potes cuipi.ï homini reâe quiduis rei innMnum Mere, quamiücagtädoquietdm ejfeno-permittdt

CAM COMHENTARIOLVS 48 prrmitut, CogU^«lt;efo,q«fW4dgt;«od«m tibiplud' turn ßrct, fl qmjpùnî pojt di'igentijJinMs prcccs di tt ß,ihis, ßnaltcer adderet, ut diceret, fe non crede^ re,i)bs tr ampturum ej?e popubtd, cum amen tu anted ßrmapoliicitjtione funeej^uriJßjopödiJ?«. Nu« quid «on eiufmodi prfces pro contemptu e:y frrifio/ neiudicares,z^ lt;iu£( umc^; ptr te prius promiffa reuo/ cares,Z2- pr£tcrei ipfum quoqtie precatorem acriter redargueres f Qgswodo ergj placebit dco,qui nobis certtjfime promifit,lt;(cccptHroïcJJf «oï ^equid oran tes petiuerimtts, cum nos iüum nojlra incredulitate, mendacij arguimus ,atq; iit toa prête contra ipfant preœm agmua,ueritateméi- ipfi«} inßdlt;lt;m«r,qM(jm in tpfa prtŒ inuocamuf ƒ

lgïHrp4r£ic«Ub^c,Amê,figmJiat,pro certo,pß Anten, f ßD,jirmiter:i!:?- ejluocabulumfolidieacpr^cordia^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;its fidel,quaft diceres:No Jmbig) 6 diuine pater,quin

pro certo uera fint hcec quee oraui,fiantc^ comple dntur,non iedrm, quod ego ißa depreando profùdi, fed quia tu ut peterenturiuffißi,cr ßrmiftffime co« ttjuruw teproiMtfi|li. Certtts er^ ctm fini,ucraa:m

ZT mmhnBonpoße, ideo non mciC precis di gnitat,fei tu« ueritatis fertij?tn»lt;lt; fccurkjîjàctt, ut firmiffime eredam , ZT omni dubitatione poflpofitd wibi perfuddeam,ex bis omnibus, et effe ZT fitturunt tffe,Amen.

Vehementer bic errant nonnuJli,qui fuä buc pre» tem non promouentfphtrimum^ lingua,nunquä cor/ de /undunt

IN ORATIONEM DOMINI'' de ßtndunt preees,idq; iccirco, quia non antea credi' re uolunt,quàtn exaudiantur,uel fdant dut exiflimêt digne ab (eordtum eße,atq; hoc modo ledißcant fu/ per feipfos (S' fuperarendm,qui omnes damnationi' adiudiantur.^eq; enim poffibile eft talem oratioent ex fui natura fuffidentem ac dignam cffe^ quaexau diatur à dco,fed neceffe eft ea fuper ueritate et pros miffionc dei ftdentijfime ftndari. Kam fi deus non iußijfet ordre, nec exduditionem antca promififfet, non poffent uniuerflt;e creaturie uel minimum ftumeri ti grdnum omni fuarum precum inftantia impetraf f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligenterdduerte, non icärco bonam

Aduer edi « er iuftam effe ordtionè,quid multa,deuotd,iucunda gentcr, prolixa eft,fiue iUd pro temporarijs,ftue pro ater nis bontsfùndatur,fedquiaßrmiffimeadißtat, zz ß-dentiftime credit, exduditur ( quantumuis etiant ttulgiriscrindigndinfeeffeuideatur)ob uerddßia mampromiffionemac pradtdionem dei.'Verbum der Gr promilfio,non tud deuotio,bonam efßdt ordtionê tuam.Eddem nanq; ßdes fuper uerboipfius fttndaai, eft etidm reSa intentio,fine qua omnes alia intention nes funt mera deceptiones er errores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Attimd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iftquot;'

per terrdm,abs te in exiliu a(ti fumus. Qü-^nt magnum eft cahos inter te Gr nos, Qjtomodo unqui-ad te

GradpdtriSttoftramreuertemurf ' tilius honorât patrem,G^ ferutii dominum Deuf» fuum. si ergopitter ego fufn,ubiellhonor ment^ ZachiiJ» er fi dominus ego [um, ubi eßämormeuifQäittitf Ep.’i» gittr ata die nomen meum blaf^hematur terdua/ iiSf er internos.

Verum i^uidem(, proh dolor ) e)l ô pater,profite^ turculpä noßram.Tu nobis mifericors pater eße dû gneris,et ne intres in iudidum poßturus rationem na bifcum,ßd tuamcöjirgratiam,ut eafituita noßra, per quam dignißimum nomen tuum fanffißcetur i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

nobis.fje nospermittasoogitare,loqui,fii(gre, habere,aut proponere, nifi quod glorü er honoré tuu in fe cSäneat,ut ßcprie omnibus honor et nomé tuû,no inanis or proprius honor,nomenqi noßrum in nobis quieratur.Concede nobis,ut ficut patrem ßlij,ita nos te amemus, timoreqi er ueneratione profequamur.

Quomodo poterit honor er nomen meum in no ngye' bis fan{hßcari,cum in impietate captiui fitis,fenfus que er oogitatio oordisueßri in malum prona fint, nee quifquam ualeat in terra aliéna cantimm me/

X umantarei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' ’

Vera funt h£( ó pater, experimur membranoßra Anitmti in malum effe prona,mundumqi er carné,er diaba Iwm in nos dominAri Kelle,p'c^j honoré er nomen tuu proßigare. Qjtapropter oramus ut ex hoc exilio libe/ ratés nobis regnu tuum aduenire permittas ,ut pecai to longius pulfo nos integri, probi ac tibi pladti eua/

ddmuf,ut^ tufoluf in nebis regne!,nos^,regnu inu - ' •• effidamur per obedientiam omnium nojirarum uiri^ . ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urn,tarn intut qudm ßrit,

Egj qwfw adiuuare deßin9,hunc perdo, et quem 33eutero.jt i^uißcdturut fum^beatum^ diuitcm er probum ßäurus,eum ocddo,rei)do, atq^ ad inopiam et nihi/ PpLtot. Ium prorfut redigo. Sed hoc meiim confiliu et ßäum .^£fa,I. fußnerenö uultis.Qtiomodoergouobis auxiliabor, ^3' quid ultra ßcere debeoi

, Poenitetnos ß{lihuiut,quodfalutaremanumtuä Anima^ tieq}inteïliffmuf,neq; fußnemus.Conßr gratia o pa txr^e}' aßiropem,ut diuinitatis tua fieri m nobis per mitamus uolunatem. Et tu quidem etiam fi nobis do leat^gc quod agis,argue,punge,fie ca,ure, Effice qi’ tuuis,ut tanuimmodo tua, nunquam noflra uoluntas fiat.Refiifleó pater ,er nepermitte nos fiententiam, uoHéatem, oonfiilium er intentionem noftram prafiu tnereatq;complere.Tua enimac noflra uoluntas in/ uicem fiibiaduerfiantur.Tuafiola efl bona,etitim ctvin non apparet, noflra uero mala, quantumuis eximie rejfilendeat.

Slt;epe numero aeddit, quod quidam dilexerut me ' ore fiuo,er lingua fiua mentiti fiunt mihi,cor autem U lorum non erat reâtim mecum,utpote loge ab me difi/ fltum. Quos cum reßrmandos fiuficiperem,illi retror fuma^h,in medio opere,atque adeo inter manus mi hi fiunt elapfii,fiicut legis pfial,yy. Couerfiifiunt in die belli, Hi Clé probe inchoanteSjme ad eSuerfiandumfl/ miliariter

CAM COMMENTÄRIOLVS, jô ♦MÎlwntfr fecum pernwuilfent,tarnenduerfidime funt,dt{j; deintcgro in pcccatum et nominis mei dcha tfeßdtionemrelapfti

itßrtiseft.i.Rfg.z.Etciuispoteritooratftmdnutud ’ fubfißere,[inontuip[enos conßrtaueris, G-con[a lationerecredueris.

Quapropter dntdntijfime patera^fumenos acco pie uoluntdté tuâ,ut ad gloria C laudë tuâregnum effiâamur (««.Robttr in boc négocia da nobir ô chare patertCr per fanfhtdtê uerbi tui pané noßru quoti/ dianü comunica nobifcumAmprimecordibus noßris imaginödileiiißl^tui leßt Chrißi,uericlt;xleßis^pa nis,ut per cum conßrtati, alacfiteruoluntatis noßrue dctrunationem dcmortißcationcm,tui^benepladti profemtionè ßrre ac fußinere ualeamus^Qttin et grlt;t tiam toti Chrißianitaticonßr, mitte ad nos doilrind prteßuntes facerdotes CZ coao»i«toreî5lt;}Mt nobis,na qui(quilids,pdlias^,cr anilium fàbularum deliramëf t^,fcd faniüm euangelijtui doàrinâ,ac lefufn Cbri ßum in docendo proponant.

No» cß bonum,fanâumddrecanibùs,panem^ DeiM* filiorum.Vosquotidienequiter dÿtis,z:r cîi me au/ thore prlt;edicatto ttobis die noéh^ ingeratur, eäuos ne^ auditis, ncq;opéré compleets. Atc^ hoc moda uerbummeum poßhabeturi

Nobis hoc malo implicitis è pater miferi s Anima, eordiatn impende amp;nbsp;noli ob id eximium nobis

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g X panent

IN ORATIONEM DOMINP p4»cM denegttre. Ah panitet not non fatisßciffefait ihffimo uerbo tuo, rogamuf^, ut pdtkntiam habeas'm nos miferabilcs ßlios, er remittas nobis huiuf/ modi debitu nofirum,imo ne intres in iudidum nobiß fcutn,guia nemoiußificabiturin confßeäntuo.AUe de promiffionë tuant, iuxta quant debiaribus noUris pTtecordialiterrentijftoné inipartiuintus,quod^ tali/ tercondonantibus wncedendant efje ueniant pradix eris. lion quad remittedo digniftntus tua rentiffio/ ttis gratia, fed quia tu uerax es, nbsp;nbsp;earn condonatio/

nent gjratiofc pradicendo prontiferis omnibus qui înproximosfuas funtbenigni remiffores, Cuipra mijfioni conßdenteradharemns.

Equidem plene uobis ignofco,cr liberationem int pendo,feduosoonftanter nequaquà perfeueratis.Mo dieaßdeieflis, Grne paulijßer quidem uiglareae perdurare mecumpotefiis, celerite'rqueintentatio/ nem relabimini.

chare paler conferua nos cr ne permitte in tentation nem prolabi at^ iterum peccare, fed da nobis gratia ad perfeuerandum Gr uiriliter decertandum uf^ ad termitfum uitce noftra,quiafine gratia et auxilio luo nihil poffumus.

Deus. Etiußusfum,et return indicium meum. idea pec catum fine arreptione remanere non potefl. oporte

CAM COMMENTÄRIOLVS. ƒ1 tiottum feget increfat. Id autem ueßra culpa oontin/ fftfijUie tfte mgit ad corripiendum (S' obuiandum.

Cumergo malumcrteuäonis ey tranfgreffionii . . oeafionem nobis prabet libera not inde 6 chare pas ' ier, ut à pecatis et malis omnibus eruti fecundum be nepladtum diuime uoluntatis tUie regnum tuu/nt ejfe, p^fp^tuolaudare,benedia!re,acfanfHffimum ef fepradicarepoffimus, /imcn.Quoniam autè tu nos inhunc modiiorareetdomißi et iujiifli,mfuptr^ ex 4iuditionepromifißi,i(arco(ert£ j^eißduciaoamS lt;ij?fmep(tttr ß)crlt;(m«f,tebo«ordd«e ueriatistu£ gra tia, benigne er mifericorditer h£c ojM«i4a)nce^«-rum effe,

■ Ad ultimu obijeere quifpiam pojjet; Qtjid fi cre/ derc non poffum exauditum me effe f

Tacquodobfeffi ßlq paterßdt Marci.g. C«ic» Chriflus diceret:Si potes credere, ota poffibilia funt credenti, continuo exclamant pater pueri cum la/ thrymit aiebat . Credo domine adiuuaincredulita/ temmeam,

toES. ERASMVS R O TERO D'A-tnuilodomLudouicovuilfenburgenfifcretiifi. gt;nbsp;Polont£ régis À fecretis,Gr oratori, S. D.

ÔON re multis uni featîis Mima iÜi dpplauditur, uirab^olutijfime; Rogdftdo cogit, qui rogtt potètior. Verït is hdud fcio,dn in quenqudt» nMgsc3pet((tqudminte,qui tunt eruditie epiflalie -ftnunus tamelegdnsdddideris, idqj fie è longinquo miUum,ut recujdre no liæret,m[i uo/-luijfem abijeere. Quid dutë non diam ù me,quifu»i plus fdtis expugnetbilisifed à quitntumuisetiam dip fidli,no extorqueat taîis epijiol(i,tot machinisad ext pugnandutn animunt infiru^, bldndicÿs petax^ar gunientis urgens,eruditione perfiringens,eloquen» tù rapiens'.fed nuüa re uioleniior,qudm mird quddant Crdmabilimodeftidîquieantumdpudmeualet, ut non folum Ihmc rem ZT pcilem O* piam^uerumeth amaliquidiniquius impetrarepotuerit. Moxigitur uttu£ mihi redditie funt litcrds, red.ditce funt autent feriuSf hoc eft,fub Calendar Septembres^, arrepta alamo pritfiiti quad uolebas. 'làrit boc qualecunc^ cr noßrie amicitiie,C!r melt;e ergs Poloniaim,dutfiprifeo uocabulo magis aperis,Sarmaticam gentem,beneuo tëti£ ßlixaiißiiepum.Gentigratulor, qu£ quum olint ob barbarie male audierit, nunc cy literis,et legibuf» moribus,crreliÿone,et fi quid aliud eH, quod d Barbarieiprobro uindicet ,ficfioreat,ut cumprad^ puit

puis ac Uudutiffimis nutioibus certarc pojjït. Quart cz olim ([uum inter jiros ac barbttros cenferett turSarmatie, tarnend moru cêfore luaenulf,'mtcgri tutisnomine pnelati fuitt culäjj'imis Athenienfibusi nei^ Slt;tïi»aa,in'^t, nee Thrax,^ fumpfit pcnM,me/ dijs fed itittus AthenisMe cSmemorem interimditio nis dmplitudinem, RuJJbï etiam albos, O' Ltwrfrtoï tompleâentis,quibus omnibus llt;ttt(fime imperdt Ù v» fluid flumine dd Tduriam Cheronefiimtd mdriBdP thico dd Cdrpdthum mótem Si^fmundus rex, t^uunt omnibus mdgno principe dignisdotibus exceüèst tuin tnultisdc mdgnisex bojk Tartaro Mofcbo^ reldtis uiéhrijs cldrus,^uibus ba«ilfcio dn uüd md^s flte» rint neceffdrine tuendis Chrijlidnie ditionis limitibus. Verum hlt;ec dlids förtdßetempejiiuius dieêtur. fjune daipcprecdtionem dominicdm, in |eptë parte» dige ftdm,ut et tu iubebds o ab dhjsfdihtdtu uideo:qudit qud mibi dult;e poßremie:Et nenosinducdsin tëtdtia nem, fedliberd nosdmdlo tnihilo redius uidentut dißrdd£,qudm ft quis ex proximaÆt remitte nobit debitd noSlrd,ficut et nos remittimus debitoribus na flrisidudsfdeereuelit, Qttod fitu£pietdtipdrum erit feptem diebus totdmdbfoluere.,potes,quod etid à nul ioribus uideo fdéhim, fingHloï dies in feptem preßt» dl tempord pdrtiri. Bene Udle.Bdftleie,nono Calend» , No«emb.Art, M. D.X X111.

/Mvr .Xy**'^;4La^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mroyjy^

VDI päteritt calii habitons uota filiorum tuorum, corpore quidë hoe mortiliadhuc in ter :•/ ris hfirètium, citterum tinimis U) 4d caleflem patriam ac dom» ; pitternam anheldtiurniuhi tna teÜigutfibi repofitum thefM/ rum iCterttiie ßlicitatis^hneredituttm uitte immortalif.

DIE DO MINICO

Agnofcimus tuS [ublimiti(tem,conditor,ßruiitor,iic Moderator omniu quie inccelisC'M,ct quic in terris: agnofcimus nofira humilitatê.Nec auderemïls fc pa/ tris uocabulo copellare, indigni q ferui dicamur tui, nee honorilieenlißimu nomëfilioru nobis uindiarc, ^«0 nee angelos tuosdignatuses^nifi tua gratuitabo nitasnos ht bwwnominij honorem adoptaffet.lë'ra/ MUS [eruipecati,inßlicitergenitiex Adam: eramus 8 r

PRECATIO, DOMINICA filtj euius J^iritu lt;td omne fla^tiorum genat agebamur. Sed tu noflri mifertus per unigenitum fie liu tutt lefum exeinifii nof dferuituts peccati, emanâ pafii i pâtre diabolo,uindicttfti ab £terni ignis hitre ditate, ac per fide et baptif mutn in filijoti corpus in/ fitos, adopttre dignatus es in nominis, in hitreditatis confortium, kc ne quiddiffideretnus tu£ ergi noi pietati, ueluti pignus quoddant tune ergt nos charitatis,calitus immififii in animos nojlros jfiirie turn fill) tui,qui propulfato timoré feruili, non uere tur in cordibus noftris affidue clamare : Abba panr, Docuit O' hoc nos filius tuus, per quem nobis larg» fis omnia , ut tam tuo j^iriturenati, pofteaquam in baptifmorenunciauimus patri diabolo, pojkaquatn defqmus habere patrem in terris ,folum patrem eaele/ Hem agno(eeremus,cuiuspotëtiaconditi fumus,quu nihil ejJemuSfCuitis bonitate re/iitutifumus, quit pe ri/femus, euius fapientia gubernamur oeonferua' iMur,ne reuoluamur in exitium.Addidit iüeüti copet landi fidudam,priefi:ripfit precandi ßrmulam. Agna fa fill) tui precationem, agnofee fill) tui jfiiritum,te pro nobis per nos interpeüantem. Nondedignaberis ab his appeUaripater,quosfiliustuus,tui fimillimus, dignatus e/i appcüarefratres.Noe^ quur nobis pla/ aamui, fed efi quur tuä filijq; tui benignitutem gloquot; rifiamus,quum nihil hic fibiuindieare pofiint nofira mérita, fed totum hoc tu£ gratuita fit lifferalitatis. Placueriit ttbi magis charitatis O pietatis uocabuht

PER ERASMVM ROTEROD. ƒ4 quim lirnoris,pater audire mau(5,qtiàm dominuf^Re darnaripraoptas À ßlijs,quint i feruù timeü.AnM^ prior,CT hoc ipfum tui munerb eß,quod te redamar mus. Audi pater jpirituu,filtos tuos /pirituaks, te in ßn'ritwdi/orrttM.TdlthMi cnim adoratoribus dek{fari te, docttit nos filius tuus, in hoc abs te miff us in mun/ du, ut-doceret nos omnc ucritatem. Audi uota cooor/ dilt;e,Noitenim conuenit,ut interfratres,quostua bo Kitas aquauit in honore gratuito,ambitiöe,contendo/ ne,odio,liuore wittr fefe diffideät.Omnes ex eodè pa trependemus,oêseadë petimus.b^cc fibiquifq- pent Iùr(ferrogttdl(^«i(i,(ed uelut uniuscorporii mèbra, f odé animant, ffiritu,qd,’in comune omnibus expcdù at,poffulamus.Necenimauderemus aliud abs te pete re, quim quod iuffit ßlius tuus, nec auderemus aliter petere,quim ilk prafcrip fit. S ic ent petétibus promi fit ßlius: tuns ßre,ut qcquid peteremus in ipfiwi noz mine,impetraremus. Qtjonu aut quit dominus no' S A N C TI /Ier ßlius tuusageretÎterris, nihilardètioribus fieeturnomê uotis cxoptauit, quim ut name fanilti tuu no folu m ludaa,fedpuniuerfas orbisnationes mclarefceret, nos quoq; huius Zi? bortatu et exéplo flagrätibus défi derijs optamus, ut adorâdi nominis tui gloria eœlunt ac terram i)«pïclt;it,«t omnis creatura tremat tua ine/ uitabikm potentiam,ueneretur£ternam tuamfapien tiam,amet ineffabikm bonitatcm. T«ilt; quidë glorid ut immenfa,ita nec initiumhabens, nec fincm babifM Taffcmper ßoreJ in fefe,ne(^ crefeere poteji,neq; de/

N O

S T E

PRECATïO DOMINICA trefcere,fed hunMni generis reßrt,ut iUa cûâis ittM tefcitt.Nobis enim uita attrnd eß,noui/J'? te folum ue rumdeum^cr quë tnififli,}efMn Chriflum.Tui nomi nis ßgt;lendorobfcuret cr extinguat in nabis omnë hu manï gloria, ffe quifyuam fit, qui fibi uel minimam aliquant gloria poräonem aufit ufurpare.isiant gloa ria qua eft extra te,uera eft ignominia.Efficit hocpie tas natura infilqs iuxta carnë progenitis, ut in^nti affèâu defiderenthoneftä ftmam parentum fuoru, Vident us quant gefliät gtudio,quànt exultent,quant ftbiplaceaitt,fitx)ntingitaliquis egregiushortos his unde prognati funt:puta fi triuinphus,ft ftAtua in /» ro cunt honoriftca infcriptione,fiprindpatus. Paren tis enim gloriam pro fua ducunt.Rurfum quàmmx rent,quàm deijciuntuv animo, fi quid ignominia oon Üngttinurinomini patcrno,Adeo penitusinfeuithoc animis hominum natura a ftèâus,utparentes in ftlijs etftlij glorientur 'in parëtibus. At nos,qua uehemen tior eftpietas diuina,quàmaftèâus humanus,hoe ar denltus fitimus tuinominisgloriam,ac difcrudamut unice,ft,cui foli debetur omnis gloria,ignominia affi àatur.Non,quodullo probropoßit inquinaritua gla ria j^lendor, fed quod ad nas attinet, quodammoda fit iniuria tuo nomini,quum gëtes uel ignorato uel co temptoreruomniii conditore, uenerantur cr adorât eontemptißimas etiam creaturas,ueluti faxeas aut li-gneas,aut coloribus ftnatas imagines,boues,arietes, fitni(U,portum,(epe,et in kis omnibus impuros da/ moneSt

rtfoites. His ueluti dijs canuntur hymni ,immolatur ui ^m^tfincendutur thura.H£c uidentesfilif tui,dilcru tûmur duplici nomine : cr quod tu fi-4udlt;(ris debit» gloria,crquod iUi miferi pereitt fua demetia.Qtiin amp;nbsp;ludiei non definunt in fynagogis fuis ßlium tuum unicum obominandis probris a^xre. Qjiicq uid autc probri confirtur in ßliutuum untcu iefHm,qui jßleit dor eß tug gloria, vn te conßrtur, Nofcû probri loot impingunt gloriofum cognome filij tui,ignominiofi/ usducentes,appeiari Chriftianu,quàm ßrem aut ho tniàdam : nobis exprobrùt crucè ßlij tui, qua noßra eil gloria, Nos hoc tua debemus miferiœrdia qd’te falutis omnis authorem agnoßcimus,quod tibi aqualê ßlium tuum adoramus, quad utriufq^ ßgt;iritumhaufi/ tnus.Mifereatur et ißorum tua dementia pater cede ßis,ut gentesrelido ßmulacrorum cultu,te folum ue/ nerentur: ludai reliikt fuperßitione legis, jßiritu tuo dofh, fi agnofcunt deum,ex quo omnia,agnofeüt amp;nbsp;dei ßlium,per quem omnia,agnofcant Gt ßgt;irit« fan ûum,diuina natura cofortem: 'm tribus perfonis ado rent eandem mdießatem,Gr inßmplicießentiaagno fcant triplicem perfonarum propriet!itè,ut omnis na tio,omnis lingua, omnis fexus,omnis aas ubi^ cöfen tiat in gloria er laudem lui fanffiffiminominis.Vti namaute er nos, quißlij tui uocamur, apud hos qui te ignorant, non fimus dehoneßamento tua gloria. Quemadmodüenim gloria patriseß ßlius fapiens, ita ßlij dégénérés ignominiam eondliant parentibus

7- PRECATIO DOMINICA ' fiiif.NÖeftitutem gerntMui filiui,(jui profuautriH no imitatur ingenium ac mores putris fui. pilius tuut lefus germanijfimus eft: jilius, quùperfèfbffimit c(t imagj putris,quê totum refert uc reprgfenat.tios adoptione,no nuturu filij fumiis,coßrmuntes nos ud cxempia filij tui,pro uiribus aeccdere conumur ad alt quä tui f'imilitttdinem,ut quemadmodum perßibiffi meglorißcatus es infiliotuo,itapro modulo noßrlt;e imbeciüitdtis glorißceris nbsp;nbsp;in nobis.Glorißaris au

tem,fimundus conj^iciatnosiuxtaßlijtui doârinâ uiuentes,tc fuper omnia diligentes,ß proximü perin de ut nofipfos diligimus:diligentes, p bene uolëtes nobis uolunt male,beneßcientes,qui nobis male ßci/ unt.H£e enim nosdocuitßlius tuus, prouoeüs ad imi tationê patris cceleflis, qui folem fuum iubet oriri fu/ per bonos ac malos. Quantü autem dedecus inuehût glorilt;£ tue qui quu Chrißiani uoeentur,ßträtur,moe chantur,litigant,beüigerantur,ambiunt,ulci[cuiuri fraudant,peierant per adorandît nomen tuum, noiu nunquam cr blajßhemijs inceßunttuentre habet pro deo,teeontempto,M.ammonieferuiunt,Namhominü unlgus deîîex ipß'us cultoribusieflinMt. Etenim quit uidêt tui nominis proßßores intpie uiuètes,dicut: sja leat ille deus,q tales habet cultores,ualeat ide domi/ nus,qui tales habetßruos,ualeatillepater, qui tales habet ßlios, ualeat ide rex, qui talem habet populut Eoq; ßlius tuus nos docuit,ut quemadmodum ipfe et uiuens or moriensglerißcauitnomen tuum,itanos

pro noßro tmdulocaftis et inculpatis moribttt gloriamtui nominis illuflremus.Lu(eat,inlt;juit,luxue fira cor^m hominibus ,ut uideant opera ueßra bona, glorißcent patrem ueflrum,lt;]ui in ccelis eß.ln no bis Ó pater cakßis nihil iß lucis,nifißterit abs (e pro ßäum,qui perennis es ßns omnis luminisinec ex no bis quicquam proficifci poteß bonorum operum.Itte^ tua bornas in nobis operetur,tua lux in nobis luceat, quemadmodum lucet in rebus omnibus abs te cSditis, ioterna tua potentia, infcruabilis ßapietia, inaßimabi lisbcnignitas,quäpr^ecipue amen ergagenut humat num declarare uoluifli, itaq^ quocuncji uertimus ocu/ los, omnia anunt nominis tui gloria. Aetherei fpiri tus die noduc^regem fuum laudibus telebrat.iä htec tumadmiräda calorum fäbrtca quam fiifpicimus, cle ntentorum dißcors c5a)rdia,ßnti maris aaefßui acde» aff Ui ,ßntium [atebrie,perennes amnium eurfus,tot rerum,totarborum,herbarum et animantiu fpecies, ffngulis quibußq- fua quteda uis infita,ut magnes firrum attrahat, berbie morbis prüfens remedium ad firant.îiiec,inquam,omnia quid aliud nobis loquun^ tur, quam nominis tuigloriam i tr /o!hgt;m effeuerunt deum,folum £ternu,[olum immoralem, folum potë tem,fatum fapientemffolum bonum,folum miferioor dem,folum iußum, folum ueracem,foliMn admirabilé, folum amabilem, folum adorandum.tniuria ßdt tuo gloriofo nomini pater,qui ex his titulis,qui tibifoli debentur,quiequam fih’ dearpit.üdmfi quid harum uirtutum

uirtutu in nobis eSltid omne abs tuaprojicifcitur rnx nificcntitt. D 4 igitur pater, ut undiqiut^ glorificetur nomen tuum.Reluceat in moribus noßris,non mi nus quàm in angelis egteris^ rebus abs tt coditis, tui nominis gloria:ut ^uemadmodum ^ui mundum hunc contemplantur, fx opifido coUigunt opiß as magnitudinem:ita qui te non norunt,exemplo no^ ßro commoti, cr fuam agnofcant turpitudinem, tuam admirentur benignitatem: c hac ratione couer I fippmulnobifcumglorificentfaniliffimumnometu/ um^acßlij tui lefujar ab utrot^ proßdßentis ßiirü tusfanfü, quibus ex icquo debeturomnis glorù per omnia fecuIa,Amen, adveniat regnvm tvvm.

Die LUHit» ATER caleßis, author, conditor, conßr^ 1 uator^inßaurator, GT gubernator omnium quisq; in coclès (unt,qu£^ in terris,à quo uno manat omnis authoritas,poteßamp;s,regnum, imperium cr co ditis O' non conditis, uifibilibuf pariter cr inui/ fibilibustcui calum thronus eß, cm terra fcabellum pedum, cui feeptr'um teternaatque immobilis uolun tas, cui nuUa potentia potefi refißere, olim per pro-phetastuoßiiritu afflatospoUicitus es tuis ad ßalua tem humani generis regnum quoddam j^irituale, quod in te renatos ajfereret tn libertatem , exemptos 4 tyrannide diaboli,qui iam pridem regnabat tn hoc mundo peecatis obnoxio, amp;nbsp;ad hoc regnum aff eren-gt; dum

quot;dumfilinm tuum unigcnitum è ccelis in tcrriis tnittt ' re dignittus es,qiiinoimorte fuaredemptos, é feruii 'diaboli,redderct filios dei. N^tm Gr Euangelicam do £lrin4j'utim,dum in terris effet, ('olitus ejtajppelïttre rcgnum eexlorunt. cr rcgtittm dei, e[nod oecultum ZT internos abditum effedocuittoptunt et iüud tuifilijt uotisq; ardentihus flattant,ut boe regmirn quod dominus naßer lefus coepit tibi uindicdre^ widicj ms^s 4cnM^s fefc projèr4t,ez (juotidielutius propagetur »« terris,donee idad tibi plenum GT integrum trudut idefilius tuus,fubiefhs omnibus quos ^termt tuduo/ luntds huic regno deßinarut : fubUea^; ùm omni re-bellionc ff^iritnu dc mdldrumcupiditdtum, qu£ nunc quoq; militdnt dduerfus mdiefhtem tud, tuneé^reipu blic£ trdnquiüitdtem irißfl-Antjundiq^ pdcdtu dctrun quillu fit regnum tMÎÎ.Adhwc enim mundus hie omni busmichinis oppugndtßiostuos, mortdli corpore onußxistddhuc humdn£ cupiditdtes,ueterisqi peccati reliquiae rebeUionem nwliuturdduerfus fßiritumtdd hue noxtj ffgt;iritus,quos tu é eiuitdte tud eoelefii detur bdßi,e fublimidëre teils igneis impetunt,quos tugrà tuitd tUd bonitdte ex huius mundi regno ;ëlefhs,ooo' phißi inregnu tuufilij tui coh£rcdes. D;( pdteromni/ poxns ,utquos tud pietds femel dpeccdtityrdnnide Ïiberlt;lt;tof,tHo.^;rcgnö dßcriptoseffe ualitit,eiufdÖ t«« pietdtis beneßeio perfijhnt ’m liberate fudmec^ quif qudm dbs te ßlioq; tuo deßäens,reuoludtur at diabo li tyrdnnidem.ltd fet, ut GT nos ßliciter per ßl« tita ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b regitemw

PRECATIO DOMINICA regnemus in «,ft tu rfd uomtHis tui ^torum regnet in nobis.Tuii enimgloria,no/tra erit filiciancr nof ftra ß!icitas,tua erit benignitas.Docuit nos filius tuf tM lefus huius mundiregnum a)ntemnere,quod bustquod fatellitio,quod copqs er armis cojht ,quoii ßißu uiolentiaq^ gtritur,quodcrudelitate er paratur er deßnditur. Nam tllf jpiritu ccclcßi uicit impiu f^i ritum huius mundi prindpem, innecentiafuperauit pecatum,m.an['uctudineuidtßrociam,perfummat» ignominiam recuperauit ^ternam gloriam, per mor/ tem reßituit uitam, per erueè deßgt;iritibiu impijs egi triumphum. Sic mirabiliter beRaßi,ßc uieißi,ftc tri* umphas ac régnas pater in ßlio luo kfu, per que nos in huius regni eonfortium allegißi. Sic régnas ac tri umphas in fanfHs martyribiis tuis, tw aßis uirgini/ bus tuis,m incorruptis coßßoribus tuis. Nec enim il lißiis uiribus aut pricfidijs uiarunt tyrannorum uitiam,autcarnis laßduiam,aut huius mundi malici» am: fed tuus ßgt;iritus,que Ulis impertire dignatus es, ad tui nominisgloriam,er ad humani generis falutê h£c omnia ccepit,;puexit,ac perßeit. optamus ut in nobisquoq; fempereßiorefcat regnutuum,quitamf etfi no £diinus miracula,quoniä tempus aut res non exigit,fi non includimur,excruciamur,feeamur,uri/ mur, fuffigmur in crucem,demergmur in mare,aut decollamur,tamenillußrabitur etin nobis uisacßgt;le dor tuiregniffimundus conjßcxerit nos tui ßgt;iritus pr^fidqs inuidhsaduerfus omnes infultus fatanlt;e,ad uerfut

iPER ERASMVM ROTEROb. f8 •nerfKJ Mrnë dd ed quicsiit inimica j^iritui (blidtdtët ^duerfui mundum omni mdcbindrum gtticre prou» ct(ntem,utdeßcidmus dßdndd,qudm jemel 'm te fixi tnus.Quoiies amore tui jßrcto hutusmundiregno,fe tj^uimur promilßa regni calejtis, quoties reieóh mant mond,unicum iHud mdrgiritum Eudn^licitm ample dimur,quoties rrpKdùtij omnibud, qult;e iuxta carné ad téptts dulcia uiclentur,jeternlt;e frliciatis )ße,omnia quamuid dura,ßrtiKrperpetimur, quoties uebemen^ tijfimof natura dfjèé}us,credqua nobitfunt charif ftmd,ucluti parentes,liberos,uxorem,cogna[os amo/ re tui negligimus, quoti« comprimentes aftus iracun dtie,pro cöuidofermonemdmicum,promaleßciobe/ neßciumtuirejßeäurepedimus,mties dcbelldj i«(jd Bij regnum ßdtdnlt;e,ac tui regni potentiam aperif. sie uifumeßpdtcrtuie fdpiëti£,uthdc graui perpétua^ rollufftiftonc uirtutem tuorum cr exerccrcj con» ßrmres.Auge uires ßlijs tuis,ut p mpcr é pr« Iio di/ fadant firmiores, ac piKkft'm imminutisaduerfario rii opibiM, tu indies mdgis dc mdgis rcgnes in nobüi. Sed nondum tuo iugi pater optime ntus mundus ar uiam ßubmißt. Multas nationesad hue occupât tyran/ nusiüe fatnnas.Nondum ejl unum ouile,amp; unus pa fior,quod futurum expeiktmuSj, ludais etiäin regnu Euangelicum fefeaggregintibus ,multis ddbMcigno tum ell,quana libertds fit, quanta dignias fit,quan tu ßlicitas,tuo calefli regno fubifei, er ideo malunt

PRECATro DOMINICA anfortes rt gni calcßis.Et inter hof quoe^ qui nutte intra ecclefhe tUit mania uerÇantur,^!^ regni inß gnepne fe firunt,heu non parti multi funt,qui rant cum aduerÇariotregmq; tuigloriä,quod mi ipfn eßt dedecorant, ac robur labcß^nt.Optamuf igi~ turuntce tempus lUud, quod ahi (olinotum effe uolu/ ifii^quo iuxta filij tui promiffitm, mijj'i an^ti tui pur ^bunc aream ecclepa tuae, ac fublatis zizanijspurit triacum coûtant tn horreum, ac de regno tuo müent omnia (candala,quü iam nec erit famp;mef,nec pauper/ taf,aecnuditas,nec morbus^nec mors,nec perfequus tor,nec uUum omnino malum,aut mali met us, fed tot turn corpus unigeniti tui fimul agglomeratum capiti fuo, regni cale fits ßlidjfimo con for do perfruatur. Qÿi uero interim diabolo tyrâno feruire maluerint, cum fuo domino fupplicijs leternis addicentur.Nimi rum hoc eji regnu i fraêl, quod lefu Chrißo ßlio tuo reliâuro trrrrfs C/adteredituro difcipuli mature re fiituipoßulabant.Reddidiliicalum ab omni rebellio ne tranquillum eieóh Ludßro cum fua ß^tione. Sic ohm rcfufcitatis in uitam corporibus hominum,fepa/ rabis oues ab hadis: cr quiregnii Euang^licum hie pro fua uirili funt amplexi, ad ,eternt regni poffeffio nem inuitabutur,quoitUis deßnarat tua bonitAs an/ te eonditum mundum. Hue diem à ßlio tuo lefu pro* tnißum, optamus pawr in calls habitansac regnans^ ßhjtui in terris,hoc eil,fn exilio habitantes ,grauati hoc domicilia terreni corporis,et in^mifeites,quod interim

PER ERASMVM ROTEROD. f9 »Mirrim obnoxijmultis incommodis dißrahimurd two ton[ortio:unde nobis turn deniq; perßäA ßltcitas jgt;ß fifcetur,iiuumaperta iam ßcie uidtbimus regë ac pit trem noRrum in decore gloria fuie.Hanc ßduciä non nobis probet noßra mertta,qu£ fcimus effie nuüa:fed tua benignitas,quie ßlium mtum nobis impendit,qu^ ßgt;jrit« eoeleflê uelut arrabonè buius hiereditatis int partit. Quod ft dedem,ut conßanter perfeueremus in filio tuo 1 efu,nö poteris nos à regnt tut cofortio fe iungereteui cueodè ßlio te fßiritufancfo debetur o» mnis bonor,decus,et gloria in etterna fecula.Amen.

PATER aîtorac moderator omniu quos tuns ßlius agnofcit fratres:agnofcitautem quicun^; fyncera ßdc nomen ipfius in baptifmo proßffi funt, elamant è terris ßhj tui ad te f «Ioï inbabitantem, er ab omni rerum conditarum mutabilitate procul fe-tnotum:optantes quidem uenire in eonfortium regni tui cale^is, quod nuUo malorum admixtu uitiatum erit: fedincelligunt ad earn tranquillitatem »on reif pifitdof ,»ifi qui hie interim püs ßudijs medituntur rf fe^quodiüic ßtturi funt. Idem enim rcgnnm fjt, f dem ciuitasccekßium ac terreßrium , nifi quod bie interim coll»i3atio grauis eß cum carnc,mm mundot tumfatetna. Etißhicametfinonejlquodcruciet,aut anuminet ßlicitatem beatorum ß)irituum,eß amen quod adconftimmatione jelicitdtij defiderettir. nimi rum ut omniaßlij tui membracoüiganturi« ««um,

PRECATIODOM INICA lotum^ corpus purujtn O' integrum fuoiungutura^' piti,lü^fiet,ut ne^- Chrifius uttum fuorummèbro/■ rum de/yderct^ec animtcpiorum defiderent fuu cort pori(,quig ut in terris habuerdt cö/brädajjiiäionum, ia mpiunt in calis Ù gtudiorum confortio non fep4 rari. Porro regni cceleflis concordtam bic in tenis me dituntur, i^ui quundiu uerfintur in mortali corpore, uelut gfrnMni obedientes ßlij, fhdent eu ßcere, qu£ tuu diâât uotunt4s,non «jti qult;e folicitui apidi» tM ,non difudicantes quure tu hoc uut iüud uolueris, ' fed fatis habentes quod itu fit tuu uoluntus, quem fi-^ hi perluufum habeat nihil uelle,ni(t quod ejl optimu, CiU£ fit dutemuoluntds tud,exum^nito filio tuo didicimui.lüe uolHati tuf ßiit obediens ufq; dd mor^ tem,cr huncuocem nobis deprompftt: P4(cr, fi jieri pote)l,trdnsßrd mepoculu hoc,uerunamè fut quod tu uis, non quod e^, ut ium pudeut qucmuis hominé ■ fudm uoluntdtem prie ftrretuit. Habet euro uolunta/ tem fuam, quam teuere deamat homo, habet munduf ^uoluntatem fuam, habet fatunas uoluntdtem fudm 4 tua multum diuerfdm. Curo enim oonatpifdt dduef~ fus jfiritum,quem nobis impertifii,cr mundus folid tat adainorem rerum ßuxarum, O' fatanas uult ea, qu^e pertrahunt homines in aternum exittum.Nec ft tisejl in baptifmo nos ejfe proßffosfore difh audien tes tuis iußis, ac renunciaffe imperio fatdnie,nifi per ow.'jcm uitä conßanter id preftemus,quod fumus pro ßlfi.Sed hoc preßare nonpajfumuf^nifi tu uires ad-didcrif

PER ERASHVM ROTEROD. 6o adtri$ conttntibui,utilt;iinnon fwfln uo}utiits,fed tun pdterMittobwopcretK»quot;, ^«odtudppienftJ iudiauit fffe optintu, QHt carni iiiuut^tihi morM funt,ct intn tui non [unt. QS»» v filijs tuis quamdiu corpus hocterrenum circHjrritnus, fubinde ncgodit ßa;jfit (arnis uolutM,tUie praire gefiiens.Da utfemper tua uincat uoluntas,fiiie mori nos uis, fiue uiuere,fiue df corrigdmur,fiue fublcudri,ut tua benignituti gratids dgdtnus. Sdtdna uoluntatem fcij^uuntur,qui fdcrifi(dntidolis,quiconui(ijs ««ccjjMBt ddordndunt fikum mum lefam,qui diffidut iUius promijj'is,qui re beUioncm pdrdnt Eudngclio-,qui per iniiididmcxitiu tnoliuturproximo,quiper ßs,perneßs in hoctnun^ do properdt ditc(cere,quifa:dis uoluptdtibus mntur.Attuduoluntds ejl, o- corpus ZSquot; dnimu hd lere purum cr cdftum ab omnibus inquinamentis hu ius (eculittuum, filijcj; tuihonorem anteponerecate ris omnibus:ncmini irafci,nemini inuidere,neminem uîci[ci,fed pro male^éhs repcderc bcneßciü,denique ßmem,exilium,arasrcm,crucidtus, mortem perpeti cittus,quàm dtud faniht uoluntatedifeedere Hoc«t indies magis dc magis prajlare ualeamiis^ddinud prf« ter cceleflis,ut tdies caro minus reluâemrjpirituino ßrOfUt jpiritus nojkr magis ac magis unanimis ßdt fpiritui tuo. Et quëadmodu nüc multis in locis p4rc£ uoluntatitu£,qui obediunt Euangclio ßlij tut,ia idê fiat peruttiuerjum terrarum orbem, ut omnes intelli ^ant te [olum ej?e rerum omnium monar(bam,tuis^

PRECATIO DOMINICA r diuittii legibm uolentesac lubetesobidiantm tcrrifi, quemadmodum in cœlu nullus eH, qui tu£ uolunati repugnet.Necpoff'umus effiaätcr ucllc quodtuuis, nifi tua diuina uoluntas nos attrdxerit. lubes uttufi more geramus uolunt((ti,neq; enim filiorS nome prof merebimur ,nifipaternis iußis per oia fuerimus oba fequentes. Sed tud pictds, qu£ nos nihil promeritot ad hoc honoris adoptnre dignatn eß, eddem digndbi/ tur er promptdm er conßdntem Idrgiri uoluntutc, ne qud in re diuins uoluntitis tu£ praferiptum pnef tergredidntur,fedmortißcdtd carne noßrdjtuojßiri/ tuagimurad omnia quapiapint, grata^ ocults tu/ is,uter tu pater agnofeas fi'ios non degeneres,et ß lius tuns dgnofeat frdtres germdnos,hoceß,uterqi fu um in nobisdgnojcat beneficium, quibus eßcömunif cumjfiiritufianfh gloria 'm aterna fecula Amen,

nie Mer curtj.

PATER noßer cceleßis qui tua ineffiahili he-‘ nigniate largiter paßis omnia,quie mirabiliter condidißi,proßiice er nobis tuis filijsinceelefiem/i miliamfelcßis,cr exte pendcntibm,ßgt;iritualcmac cceleßem alimoniam,ut tua uoluntati perui€tes,dda kpcamiis er grande fcamus quotidianis uirtutum dit fhbu^,donec iuxta naturlt;e noßr£ modulum peruenid mus ad perfiäum robur plettitudinis,qu£ eß in Chri ßo lef«. Fi.'ij huius mundi quandiu non pint abdica.* ti, fed parentibus utuntur propitijs, non funt foUicif tide

PER ERASMVM ROTEROD. 61 tide uióh;mmiriim proßjtaenic ipfis benignitate pit, ternd. Nofautmulto minus foliatoselfe conucnitt ^Uos lefm filius tuns docuit abijcere omnem [oliatu/ dinemcrajtini, eon firmans patrcmtam opulentumy tarn benignum, tamamantem,(ui tantopere (urlt;efua mus,non ecmmifiurum, ut ^uum pafiermlis etiam U4 gs de uiéhi projfiieiat,quum lilia praten fid tato deco re uefiiat, nobss adfihoruhonorem cooptatis ueftit de fit aut cibus corporis. Sed iUa potius omnibus negle fhs quitrendd,quie pertinent adregnu tuü,eius^ iu flitiâ. tiec^ enim tibi placet iujiitia phartfieorum,quie carnalis ejt,quum tuiregniiufiitta figt;iritudlis fyncera fideconflet,e[charitate nonfiih. Nomagnuefi tuie lar^tati corpufiulu hoc panefi-umêtiâo pa feere, ijæ ettamfino pereat fime,tarnen morbo,fenio,alloue cn fit breuifitperituru,fed filij finrituales àpatreffiiri tuum ffiiritualem iUumaeccelcftempanëfiagamut per quern uere uiuimus omnes,qui fihj tin were nomi namur.Is efl ferma tuns omnipotens uitlt;e largitor ^3quot; altar,quern nobis de ealo mittere esfinupe rcuntibus. Nontnimcjcplelidtdtiim« noflrum panis philofophorte aut pharifaoru, fed panis ille tuus,quê nobis mififli,uitam reddidit mortuis,de quo quifquit edcrit,nömorietur in lt;e«rn«.Per hune pane rfwixf* ttius,pcrhiécalimurdefagnamur,et diiolcjcifni« dd pcr/rftKroliMrß)irit«!.Bic nobis quotidietraijctcdui inanimé uifcera,necfalutariscfl,nifitti pdtrr quoti/ dif dedcris.Carpus unigeniti tui panis efl,cuius pard b f cipcs

PRECATIO DOMINICA eipes funt omnes, qui uerfäntur in magna donu tudt qu£ efi fcelciia. Vnus prfniî efl, omnium comnunif, quemadmodum er nos unum corpus fumus, cojtans txmembris dtuerfiSffed eodem f^iritu ucgetatis.ve/ ru hic quanquam ab omnibus fumitur, multis tarnen adßrt mortem.Non enim adjirt uitam,nift tu dede-ris quotidie,addens tu£ grati£ calejiis condimentu, M fumentibus ßt falubrts. veritas eß filius tuus er ueritas Euangelica panis eß, quem nobis retiquit in aÜmoniam ßirituaie. Ethic panis multis amarus eß, qui animi palatum ßbri malarum cupiditatum habet inßäum. QgoJß tu pater ät porrexeris,ßiauis eriti reficiet aßii0hs,eriget c oUapfos, robur addet inßr-mis,erigetpußllas,dcniquecr uitamconßret eter/ nam.Quoniäautem inßrmitas humane natureßem perin deterius prolabitur, quoniam animus quotidie multis impetiturarié'tibus, quotidie tuo paneßlioscS ßrmes oportet,imparcs alioqui ßituros tot tarn ualU dis hoßibus,tot aßultibus,tot terriculamentis. Q«w enim ßrat eßemudiludibrinm,rele^ri,protrudiin (arcerem,uindri,damnari,torqueri,exuißcultatibus, fßoliari uxore charijimaac dukißimis liberis,deni= quecrudeli morte perimi, niß ßerit tuo caleßipane fubinde coßrmatusfaui docet Euangclicu fermone, porrigit nobis hunc pané,fed ßußra porri^t,nifi tu dederis. Complures fumunt corpus ßltjtui, complu* res audiut fermonë Euägelicu,ßd nihilo uegetioret difcedunt,qu^in uenerat-proptered quodnon prome

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reittUTt

’perer'asmvm rote R o 62. Kntur ut tu fouter illis porrigts tnuifibiliter.fiuc igi/ turpanè bcnigni/fimc pittrimpitrtijilijs tuis quotia die dottec eo itefci côtigint in mêfa tua calent, qutt regni jilios filiciter explebit perennicopia ueritatis ieternie,(lui perfrui perjiiklß:licitasell,nefcies défi deriu altcrius rci,ftue qult;e tn cœlis elltfiue qua in ter ïû.ln teenitn unafunt oij,et extra te nihil efi, quad fit expetendum,qut cum jilio t«o lef«, cKmq; iriW pi»(3o uiuis régnas in omnia feCula, Amen,

Est quidemittudtuauolutatis pater cceleftis, author pacis, çy amator concordia, utfilqtui quos tua bonitas tot unanimitatis uinculis eopulauit, quos eodem animas j^iritu,eodc baptifmo purgis,m eadëdomo, qua eß: ecclefia,focias,cömunibus eccle fiafacramétis Joncf,4d eandë hareditatë regni coele fiisexaquo uocafti,quo fint ßrmiores,in tuafâmilia uiuant unanimes neq; quicquam diffidij fit inter eiuf dem corporis membra,fed mutuacharitatecopuleiu turttame quoniä adbuc mortale corptts circunßrut, fieri uix poteji, quin per imbeciUitatc natura quadâ tnddantojfènfe, qua fraterna cScordia ferenitatent ft non extinguant,certe obnubilent,extinâura tandë ni tua dementia quotidie condonet, quotidie peattnti lus. Quoties autë fratres noßros oßindimus,o ^ndi tuns et te pater,qui iujfißi,ut proxiwn noßru nô fe/ ^us dili^mus, quant nafipfos, tuus non ignorans

PRE CA TI o DOMINICA ignorani imbeciUitatè mentbrorü fuoru, er huic tM lo camonßrduit remediu,in artdm f^etn uocatts nos, fire ut tua clementid remitM nabispeecaa noßra,fi nos uicijj'im cx animo condonauerimus, quad fiater peccauitinnos.Eß aut£quißjm!t impetrandieuenice coditio,quâ pr£ß:r/pßt filius tuus le fus. E tenim qua tandem fionte depreaturuindiHä patris, qui leuetn oßvnfam in fratre fuo parat ulifd i qmo iädem ore tibi dicitiremitte ird,quu ipfe perfeueret irafciproxi moi Qt^a ßducia fe iaiht membrufilij tui, qui quit tmunis ejfet ab omni delióh,te pro parricidis in cru cedeprecatuseß,ut ignofceres qui ipfe peccatis ob^ Tuxius non uult ignofere fiatri,in que er ipfefub'ut de peant, ut hie fit poäus mutuaueni£permutatio, quàmignofeëtia ƒ Ingratu eß oculis tuts facrißdum, qd! oßirtir£ memor, et cocordi£ farciëdd negligës. Ia nos docuit ßlius tuus, etiâadalarereliéh mune/ re, properandu ad fiatern£ pacis reconeiliationem. En pater optime,fcqmurquod turn docuit filius, imi tamur quod lüe pr^ßitit, fi agnofeis aßlio pr£fcri/ pt.tcôditioncm(ttec dubiueß quin agnofcas)largire qu£fumtu cuius iüe fpem certâ nobis pr£buit. Sic ils le nos iuffit orare,neque femel coßrmauit nos exora turos,qcquid abs te in ipfius nomine peteremus.Pr£/ buit iüe petëdifiduciam, tu per iüum lar^re petenti bus ueniam. Agnofeimus imbeciüiatcm noßram, cr hinc inttüigimtis quo turpitudiniseß'cmus prolap fu/ ri, nifi tua eußodia nos aræret 4 uitijs grauioribiis, Etbi(»c

PER ERASMVM ROTEROD. 63 Et bitfic ipÇam inßrmitatei» tuapietjs reliquit t« nôf lit aduerj'ut infolenti£ periculum,remedium. Qtioti/ dielabimur,ut quotidie tuam glorißcemuf elements am.Da pater uipoffimM ex animo codonare fratri bus noßris, ut conoordesinter nos te fempcr habea* MUS propitium, Gr ßiquid ojfrndimus/icut oßindi» MUS frequenter in mulàs, emëiet nos tua paterna cor teâio, modo ne abdtces,modo neexharedes, modo necôijdas ingehennam.Semel in baptifnw codonaßi peccaa omnia, non erat islhucfatis tu£ erga nos pie titi, quotidianis etiam ßliorum tuorum delifHs oßett-diüi certum aeparatum remedium.Pro quo tult;e béni gnitatigratias agimus,quiperßlium tuum aefriritü fanâum antis beneßcijs nos dignaris in gloriam fan ^ßimi tui nominis perennem,Amen.

PATER noßerecelos inhabitant,quaquam ni hil cft quoi te propitio uehementer extimefei» MiUfCr mttaa charitas nos ßlios tuos frrmiores red dit aduerfusomnem malorum incurj'um,tamen conf fiderantts humant naturtc imbecillitatem,eti incerti, quos tua bonitas dignos iuiicet,ut ipfos in amore tui tonfrrmet ufquead huius uit£ßnem, in qua quàdiu uerfamur, mille moiis foüieitamur ad ruinam, non pofrumus ejfe fecuri.Tota bicc uita undique diaboli laqueis efl plena. Nufquamtejfat tentator iüe, qui non

Hon tieritus efljCrfilium tuum lefum technis fuis grcdi. Rtputamuiquot patang mahinis impetitus fitCeruus tuus lob. Recordamur Sjulem prias eleilit, poft reieâum d cöftieihi tuo.Meminimus Dituid,qui di^is ent uir fecitdum eor tuu, eö turpitudinis per/ traih(nt,utddulteriuhomiddio fop«lilt;rct. Videmtif Solomonein,ati in principio regni dcdens fdpiêtidm ultra mortalesomneis,eà dementiie perdu^m,ut pe regrinis fimulacris immolaret.venit in mètem,(iuii acaderit dpoftolorum tuorum prindpi, qui ftrtê uftj; dd mortis ftocietatem animum proftffusterdominit fuum dbiurduit, H ,f c «tcjuc huiufmodi mula cum ooit fidenmus,non pofjiinwsnon horrefcere tentatioms periculum. Atqueinhocmetu nos tua paterna pietas efte perpetuo uoluit.ne dormiantes etofcitantes in/ ciperemusnoftris pr£fidiis ftdere: fed iugiter aduei* fiw tenfttfnnï ajjultus,fobrietite,ui^lantia,precdtia-ne nos muniremus,ttt nee hoftem prouoearemtts,me/ mores imbeciUitatis uirium noftraru,et amen aduer^ fus ingruêtem tentationis proceüam injrafhs animis confiftnmus,tuo ftcti pr^ftdio, fine quo nihil poffu mus. Pateris tu quidem nonnunquam indderc tena/ tiones,uel ut explores,ftie^amq; reddas tuoru m mr lerantiam,quemadmodum tentatus eft lob amp;nbsp;Abra ham,uel ut huiufmodi ftagellis aftiges amp;nbsp;emendes dcliilA noRra:fed quoties id pateris,rogam is,ut idê tenationisfacias filicem exitum,acuires impartias ponderi malorum irruentium pares. Ingens periculii . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pß»

^ERERASMVM ROTEROD. 64 eß,quoties intrntatur bonorum iiireptio,exiliumifgt;ra/ braifnra;r,uinaillt;t, diri cruciatui corporutn, mortes horrèdie.Sed no minus dißriminis eft A proftierihte bhndiento, quùm abaduerfts terrorem vngcrintibu'. Caduntù dextrispitriteracfiniftris irnumeri. Alif Metu pcenurum territi feteriftant dlt;gmonift,alij ftaSt tnilis, blaj^hemijs affidunt adorundum nsmen t«?. Rurfus all) uencnato pomloftlidtatis mundnna: we briati, jj’rettï tuis dotibw,reuoluuturin uolutationë eaniprioris,uelut Euangelicusiüe filiHf,lt;juiprodit ihl eum fcortis omnipaterna fubftantia,e6 miftria perduóhis eft, ut pords ctiam («« fifjq«di inuideret, Scimus aduerfarium nihil in nos pofte,»ifi tu permi/ feris,Proirtde nonrecujamus obijd quibufcuntj; pfrè cults ,modo tua dementia, e^iraducrfarij infultum,zy tioftras uires modereris. Sic enin^et,ut etiä fiquait do fùerimus inftriores ’wj congre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boe tua fa

piëtia uerat in bonÜnoftrÏi.Sic uicit ftlius tutu fern/ feradorandus fatanam, fic carnem,fic mundum,ttt quum maxime uidereturoppreftus, triumpharetma xime. Ac nobis iüe pugnauit, nobÏJ Kicit,nolgt;i; trium phauit. VMJcawMJ ez nos illius exemplo, tuo prafi» dio per ftiiritum fanâiim ab utroq; prodeuntem in o/ nnia fecula,Amen,

PATERojpotertfjfu4 grdtuita benignitas nos Die Sai^ femel à peccatis expiatos, ab impuriffimo pa^ bati, trediabor

PRÉCATIO DOMINICA ' tre diabolo liber^uit periefum Chrißutnfiliuin tui^, GT tn honorem nominis ac h£reditcili5 adoptauittfed itu, ut quâdiu uerfamurin terris,perp£tua luéhifit eit hoße,nihil no moliente,ut nos quibus inuidet tuinn beneßciu én fuumins retrabat. tiorrefcimus animot quotiesrecordamur^qMmfxdHmpatréhabuermnf, quit elfemuf mancipia pecatti, quam inßtici hteredit tati liiAimui deflinati,qnàm immiti feruierimus domi no.Nec ignoramus illius obßinatam m.tliciam,non fo lum uiribus, fed mille etiâ artibui ac dohs inßruilä in noßrä pernidem. Nuqnam dormit,nunquä ceffat, fed femperobambulat,ueluti leo fame rugiès, captas, qu£ritans,ac uenans què deuoret.b^imirum tui pater eß dijJimiHimus.Tu enim natura bonus ac beneßais, ouem erratic.!reportas ad ouile, morbidà fanas,exc tindld ad uitä reuocas, inimicos etiä tuos blaj^hemos infanóium nomen tuu,amoretuo prauenis, cr ad fa lute aternà inuitas.ille odio infatiabili erga nos à qub but nüquä hefuseß,nihil aliud molitur,quàm ut quäi plurimos fecum in exitium pertrahat. tnfignis cu-iufdä malicia eß,gratis nuüoq; fuo cömodo uelle per/ dere,äquoquisnüneßiniurialaceffitus. At hicfuo etiam malo imminet in malum eorum, quos tu in tu^ telam tuamfeuocaßi.i^ötuilium talem condideras, fed eo malida delapfus eß, poßeaquam fibi placent, tu£ maießati fubieâus eße noluit. Proinde ßimula» tut inuidia,primos noßri generis parentes, arte cir-cuuentos peUexit in morte,inuidens iüis paradifi uo/ luptates.

PER ERASMVM ROTEROD. df ipfe (efecali giudijsfj^oliaßet, N«c ftMWrfcrioriliM^inuidite flimulis urittir,quod paradi fo excluras fubu£fjisinc(xlum,quodtnorti dcßina/ tos perßduciam in lefum ßlium tuum adbeatani , imnurtalitatem inuitäs, quad ipfius etiänt maliä äimuatis inmmulum tult;e glorite, noürie falutiSi Proinde quanquam ittetnultis merito fortnidabilii eß, tarnen confolätur nos tua bonitas, qu£ plus po~ teßad falutem,quà}n uniuerfa illius maliäa ad per/ tttciem.Agnoßcimus noSram imbecillitatem^ßd nott expauefcimusboßis iiicMrjMfM,pKeuiuimus,fiue tno/ ' riniur,quandiu te tnerebimur habere protefihrë.Nott metuimus exitium ab iüomalo, quandiu continget adhierere bono.Hjtc «oUpIiornfa tuorum pater «etef i^nten, «ep'piaßint,fiiuxtaßrmamàpitotuo leßu priefcriptam cScepta, certa nos habet ßduäa^tuam bonitatem prlt;es ßaturam

rroUtrii»-

VI [ermoHes legctis R.P.M^f tini Lutherij de decê pr^aptif, qui proxime (tquunair, memi» niße debetis ad populumfitifft difhstcui nifi rudi, quod aiut, Mtncrua res tradatur, jic do^ éhrcm audit, ut lyratn afinuf»

Itius Marti m Lutherif,

«fl ƒf«tcntJdrMgt;M^^cagt;Mf»,«elKfrbo^•«m eUgati tiam ne expeâetis. Siquidein hi fermones eä di^onit fmjpliâtite,nimirum cxteitiporali,qua adpopulumê facra contione jùere Germania: pronunciati, bic tri/ uiali ftilo funt eediti,n5 ut doéhs deieéient, fed utrU dioribus cum laictf turn faairdotibits profint: quorum utiliatis praeipue rationem is habuit, qui inuulgadot arauit, igitur quiequid hoe e/t tumultuarium eondo/ num,boiiieonfuittecattdidtleifhres,cr Luthe rium non minus purum acfynaritChri ßian£ pieatfs doéhrè,quàm uitte prorfin inculpatteuirü,ama/ te,iir Bene

KIJÄV tii qtilt;eritur,curnolt pra;à()itaffirmatiue,fie:Habe beta proprium nel unumdeu, ueladorame unicum dcumf Se cundo. Cur no imperatiue jjw gî qudm indicatiue dicit: Nott habeto deoi aliénas^

Ad utrun^ ßmul rej^ondeo, Qjiod omne prisa ptMJM dei mags pofitum eft,ut ojtendat iam priste--ritum crprxfens pe(catum,ciuàmut ßiturum prohit beat,Si^uidem luxta Apojhlum'.Pcr lcgemnihil cognitio peccati.Et iteru: Conduct deus omnesfub pcccatum,ut omnium tnifereatur. I deo pricccptM dei, uenies inuenit peccatores,etauget,ut amplius abun det pecc2itum,Ro.s. LfgfJ «cro hominum propter fit turapecataponuntur.ldeo jpiritus,utejl benignip [imusmagfler,niagf lo^Hitur indMtiue cjAo' mi

CONTIOfîES 'de primo* eeptit noiit /erhomoemtuätibiojkndo prauitatem. Talit effii io^Uittur de debereSi^ui nutlos deos hi(beres,non a/fumeres nome Ufr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei lui frujlräf S abbiitii fitn6fific4res,t^on oaidereSf

I^on coitcupifceret O'c. Nunc auttm totus es alius Cf peruerfuf. I dco denique ey negatiue prisdpit, quia negttiuaefluehementiorquàmafjirmatiua. Si/ quidem O' Samaritaniolimcolueruntunumdeu,fed fimul deos fuos. Et nunc ludieiatq; gentes, hisretici O' nMlijimo omnis homo mundi, unum deum colit, quemomnescognouerunt,ut Ro.t. Apoftolusdicit, SedibipeoAttt, quod hunc fc colunt,titfimul O'fuit idolacolant, ItanuUuseßhominum in mundo, qui no in aliquo gradu,quodlibet prteceptum jiciat,quü nemo eft qui non aliquando nomë dei non in uanu af fumat, qui non aliquando non ocdd4t,non machen tur, non fi(retur,f ed fimul tarnen omnia etiam contr4 ria ßdat,ut uidebimus latiut inßa,

COROLLARI VM. tdololatria omnesßlq Adie funtidololatr^e,O' primi huius auplex, pr£cepti sei. Verum fdendum,quod idololatrine duo funt genera. Alterum exterius,alterum ititerius. Exf terius,quo homo lignum,lapidem,beßias,flellas ado» rat,ut notum eß ex vet.teß^t librisgentilium. Hoc autem procedebat ex interiori. Interius, quo homa uel timoré p(xn£, uel amore commod i aßeäus, ßris quidem omittit culturam creatur£, fed intus manet amor O' ßduda in creaturam, Q3« eß enim re lis^r ttott

PRAECEPTO DOMINICO 6gt; Wfi fleékregenuiidtuitijs ZSquot; honoribus O'c.O' tn/ wen coï AC tnentenifnobiltffim^iin fui partem,offirre illiffhoc eß deum adorare in corpore et carne, intits aut adorarecreaturâ in ßiritu.Wiec idololatria do-minaturin omni homine,donee fanetur per grattant in ßde lefu Chrifli.Sicut dicit Pfal.So.Audi popului meus amp;nbsp;conteßabor in te,lfraél fi audieris me, Non erit in te deus rea:ns,ne^ adorabis dett alienu.Qttod f3 dicere: T ttis ßudijs ey uiribus nunq^uam eo perue tties, ut deum alienum non adores, t^uia amp;nbsp;fi non ao les ima^nes,corde tarnen mihipraßres creaturam.

Tunc autem non adorabis alienum, fi me audieris, id tneauüe/ eß,ßdcsuerbi mei teßciet liberum à dijs a!ienis,Gr Herum cultorem dci.HiCc enim abßrahet te À cHptdi/ t4(t ZSquot; ßduda rerum,c:r trabet ad creatorem.

Itt fiet,Fides Chrißi tolli't omnem ßduda fapien- Qtjid ßdes tU,iußitilt;e,uirtutis propria,doccs,quod nifi ipfe pro in homine of temortuuseßet,te^ feruarct, nec tu,nec omniscréa/ peretur» tura tibi poßet prodeßeiac fic oritur omnium contenf ptus. Atubiaudis quod prote paßuseß, zy credis, iam oriturßdudaineum,c/-amordulds,c/ fiepe-rijt omnis rerum aßväus ut inutilium. E t oritur ajli/ matiofolius Chrißi,ut reineceßariic uehementer, re manfit^ tibi non nifi folus Iefus,folui falls z:r fußt eiens tibi,ita ut de omnibus defperan s «nicuwi bdbcrf« bue,in ^uo omniu ßeresßdeoi^ («per omnia eum di

CONTIONES de PRIMO ligitf.At left« eft uerus,unus,lblni deus,ciuë mmhtt tet, non bitbei alienum deum. IndiCt uero timcntet tiealienum deum baberent, [i hominem Chrtßunt adorent,eó peius adorant alienum deum,fcilicetida ta cordis ßui,ciu£ ßbi de deo fin^unt. Reék ergo dia âf.Si audieris me, q. d, impofjibile eß ut tton adores alienum,finonaudieris me,quia nö humiliaberis,nec außretur tibi ßdijda creaturlt;e. Nö humtliatus autë, non adorabis me,fedteçy tua.

pleät prirnu nificredens in Chrijhim,jßerans,dili^es,nud(itus (tb prieceptum. omnium rerum afjvÜti. Quod fine gratia dei eft impoffibile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Atfunt multi,qui cum interrogantur, an alicnit deum habeant,amp; idololatrit [int, oonflinter reff^otw dent,quod nequaqitam.Hos ut deprehendas maniß-Qt^omoda ßg mendado,id obferua, Nurn fint rebus ita mortui, dinofcêdiido (y (« chrißo itafecuri,ut nec diuitqs inflentur,nec iolatrif, paupertate deijciantur,nec honore tumeant,nec igno minia marcefcant,nec uia latètur, nec morte terreâ/ tur, nec uoluptate ^udeant,nec paffionibus trißena tur. Et prorfus ita fint ad utrunc^ immoti er quieti, ut quoquo modo iSi« cadant ,fatis eis fit, quod lefunt Chrißum habeät,immo ut paupertatem,ignomini/ am,pajfiones,mortem ament er optent,diuitias,gla/ riamiUoluptatem, uitam,frßidiant pree defiderio fui dei lefu Chrißi.Sicut iüe Pfal. 4». QttetHätiimodKM defideratxruus ad ßntes aquartan amp;c,Etfponfa i»

Canticis,Fi!ite liieritfalim,nun(iate (filc(3o,qMt44/ tnore letngueo.Et PauluitCupiodijfoluior ejfe mm Chrißo. Qtji nero hunc in feafjiilu iwndum jènttt, eonßteatur fe nodutn ejfepnrum dci cultorë,fed mut a mixtuidolollt;itrü,quia dokt,cu{)it,lt;tmjt^odit,non ficut debet,nee Cii ^ult;e debet. At bic dici£Mr,b«c per' ttnent lt;td per/tlt;5?of ,rto« dd omnes,non eji «fcejprw tdfti pcr/clt;3lo.Reß)odco; Et not j'eimus boc cj^e per-fii!krum,(id ejl, non ludjeoru,fed Chrijiianorumy Enitendut» Kott quod damnati fint omnes, qui tam perfiéh no» ^d pcrjtHt» fsnt,fedquodiïlametaetfinis^ji nobispropofitus, nemoïbus» à euius ajfccutione nemo exeufatur, nifi is,qui cum gern itu agno feit,cr coßtetur fefe nonejfetalem,Gr ^uotidte laborat,ut ßat talis.Et qnod minus fdeit hu millier petit i^nofei, diecns'.dimitte nobis débita nor ftra.Etillud:Cor mundïtereain medcin.'His,inquâ, timoratis, cr c5ßtentibus,quieretibus,pctentibus, «3 imputatur ißa idololatrise fu£ mixtura,propter Cbri Pum,in quem credunt. iHiî «cro,qHi fine timoré,fine foHieitudineproßeicndi in fecuritate ßertunt,omni^ tto imputatur,cr ƒ uni uer£idololatr£. Kec exeufabu tur,quodnofit neeeße cjÿefcrjïdtc q'Mfipïjeccptiî iSud lapidibus aut lignis,ac non potius hominibus |r£ pofitu,lt;0quot; ita implendum plcuè atq; perßäe, «t nec «niimiotdjdMtHtiHîdpcxfit ptiCtcrcwniidMJ.

PRO clariore notitia, ita ut inßriores polfint PeceaKt con cdpfK, qoquot; q«otModocot’'dbocprlt;ecept» pcc tra primum fenttlatijfime ponà exemple,non tarnen omniit(mfi prmtptuni, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;4

Primo, Sunt uliqui adeo rudes,ut uideatur diaiai tus nonferio,[ed uelut moriones fuos ioco i[ludere,in/ ter quos funt. Sortile§,diuini,malefid,incantatores, fiuperflitiofi.Et horii multiplex jfiedes, (ed in cöpen/ dium eos redi^m,atci^ ut ßcilius tenedtur memorù, . iuxta^eatum diffirentias dillingueim.

AaokJ ce«a pàiffa. eß Adolefcêtid per fe procliuis in fedu^hoi nemhoßis. Primo funt,quieS(eptisuerbis,ctrtifq; Gltidius, tfa [ignisnoueriitconfeaare, id efi,ex€criiri,gliidios,te tu,e:y fimilii lajjoardus, ey omne firrum,ittt utnopoffint htdi ab ne hedant. illis,fiue in hello,fiue alias, vidi ipfe ego adolefeen/ tem,qui flriéh gladio,in uentrè nudum fixo,am uai lideurgehat aduerfum feipfum, donee apulus reflee xus copularetur acumini [uperuentrem, ey nihil l£/ fus.gladiumrurfum remifit..

Dellruóh/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffunt h^c foluere, drmlo defieri

res. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptOiduffis^ in puluere [ignis, ty ita alter alterius [it

Quid ßeiät Tertio,Sunt qui literas aut charaâeres [uper uit amatorculi, trum [eribunt cy ad ignem ponunt, torqueri [oli/ ti hac machina P ueüas adfuiamorem . Atillterur^ [um,aliieollam ad ignêponentes, [uos Adonidesper multa mUiaria uocare poßumt. Alice caput a[ini in medio fom ponêtes, urgent ad [e uenire quotquot ua lunt,[ui myfieri) uel cemulos uel c5[ort(s. Et mini di ^Mod non fit falus necremijfio uenire coalHs, ^OlfCÇ

QKitrto babenturlütrlt;e,multis fteris ey iierbis Liters Leo/ Carola diciint à Leone papa tnijas in beüum,quod ultra uanitittem,etiammend4gt; ciume{t,ut ex Cbronicis patet, mm non fùcrint fyn/ chroniLecet Carolu^.Uis tamë ta tu tribuut, utnec ocddi,nec lgdi,nec iniurià pati polfit, illas portaue rit,ita ut prlt;e fumât,et intqs mufis uiëhrias fèrenfes.

Quinto obferuant menjes pro«xorc duanda. A- QUitttdo u* tij nenafßitur proles,alij contra ut proie abundènt, xor ducëda, la no deo, fed menfibus tribuut hominis creationëf । infrliciinfipiëtia,(y tamë funt libri his nugis rejirti.

Sexto,Sacraillacera,pafchalis areifàmultis fur P“*quot; tim abâditur,nefcio i« ^«ot CZquanta uclmalcficia, uel fuperßitiones.

SeptimOfSunt qui aorpa aqua bencdiëhl, cû pre/ Ollis fuisfperant fc in fèrmicario ouum inuenturos, quod geflantes fini in uifibiles.

Oëhtio,fùrem qult;erunt,dum fuf^eëhi nomina in purem inqui chartulis infcripta,iaciut in aquambencdi(iAm,ut eu r^fe, tus nomen 'm !maruat,ipfefit jùr qMteptwî.

NoHOjVxorc du^,ftultis obferuatioibus itendüt, Q^if couiu/ uterutrifit fuperui^irtis, ut qui prior obdormiat gjj p^iuj mq tioâeprima,priormorietur.îtemuxorprimoingref/ fu domus uiri,fKperius Urnen tâgat manu, adiunëhs uerbis,quibui fe domina uiridiuinet. Secundum bac iudicentur fimilia,quanquam fint fhilta magis quàm mala,(y ludusdamonutut dixi,uidetur,fed ^ut tangt;

CONTIONES de PRIMO dem itt nimiïiferium uergat.f.ut affucfcant ijs minu' tis ia creaturä cÜJîderCjet inde nee in magnis deo ere ddt.Excuptnt fe fdnè,quod fint fdcra fignlt;t,fdcrj^ uerba,qudfin5ideo mags fint lt;tcMfiindi,(id.’ rebus^ fignis,uerbis^; dei,in re^ppbdnaetdidboliaiutdtur»

SE CV N D A ejl,luuentus,et eoruquieoiugin idm funtdflri{Ïi,tibi dffiâusproîiscfrerü nw.' lierculds mire feduffiles reddit in hoe opere diaboH. Ottomoda nbsp;nbsp;Primo,Curdrenitüturinfrntesfuper^litiofts qui/

eurentpuca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,qui ßtfeindtos curant pue/

‘ ros(quodmalumdpudnosfrequcnttjfimumcft,adeo abundant peßilentes uetul£,cr dam'- itum anathe 'm Aibu^ mor buncufum)ignotoquodâmprbo,quem teu.dieelbe, uocant.His quidam faeerdotes cy aditui ruflicani i magicis meretricibus edoiii, literas fcribut penfilet ad coUum. Sed non communiatramento neque pi» pyrojfjfc omni die.nefcio anC^ calamo ZJquot; piilpito et loco ufuali(habet entres eafua occula mylleria)C/' fit tarnen quad fr(iunt,quiaeredunt. Alq aliummor bum,quem Teu.das hertzgejfian]i,id efi, pefhris di Jdenfionem quem eo probant argumenta, fcilicet p menfura à cubito ad cub!tu,no fit lequalis mèfurte,i pop’ite ad eoUü pneri. Deinde nefcioquotmodis muf murandidngulo metiétes, cdpitis dolorem mitigent, fie cy alios omnium membrorum dolores. Hic e^ ueüë pueras iittelliff:re et loqui ut maires fuas tâ utfi

PRAECEPTO DOMINICO. gt;o g»!s jhiltititS £irg«ercnt.No» cnim eßdubiutn, quilt refißerent,Qr fapientiores fc niatribw prohorent. *

Dicunc autem,ci^!f «on ntifereutur ivßntis er |t lij uxrifuiiReßiondeo, Mifcrendunitfed nö »flt;j ud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

feruituxmdilt;iboli,uelnttturiilemquieremedidnam, MeHcttWcxor4infÏ!)»p!ict jidc. Cureuntquemdeus creuuit,ditiboloßeYU(indum i:y futtitndum ojßnfve rumdeu! ad «ntationem incredulorum permittit a lia fieri in inßntibus,per mlt;tlf Jwbolwm qu£ rant, qui de um neglexerunt. Nc^ cnw’ dubitandum eß,infintiumeiufint)diuexationes,quandoq; none[ fe naturales, fid diemones per makficos adturati,ita cruàâtparêxseorü,ocailtodeiiudiào,fidiufiijj'tgt;no, utpbet fidê,uel illoru Ufl4ltorK,lt;lt;(it utrafiq; punirft.

Secundo,patres infufflät paruulisin pitbtKm, uel êuitur,nefiioquomorbo laborätibus,adducutautetft uerba ad adiurationem idonea fiptem uicibus.

Tertio,Qui pecora fignant atq; fie fieruat à lupo, peße,aqua,igne,quin totamduitatem uel domum ab ineëdiopolfiuttt iaferuare^infilixlupus ,iufiequeri poteß,portions juam àdeo datum, ftbi ereptam per damontifcederatos.Si tobitificifiet,fiapeeora fcr/ uaJJ'et,fid nona deo laudatus ejjet.

Qtt4r«,E4tIemrfIigtonejr«(f?KîMt agris cybor tis confignant,adeo quiimbrem O' increme turn ex deo acxperunt,cußodiam ex dubolo petant, uelutcotra deumpugnates ,ne aufirat,quod dedit, Qi^into ,lgnë et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item firpenfis iwuerut adiu*

rlt;ire,ne

CONTIONES DE PRIMO, rdïc,ne pecori noceM uüo modotid efi,ut uf eoruin non fit fubieókl deo.

Sexto, inßrmi dum uouent fan^s uot4,deincept peccdtum putant medidnis uti,ut,fgt; tètent deumfuis fiultifuotit^ At^ fiqud muiter inudn fueritoletfd/ tramento, earn per annum non nifi nigris ue/hbus o^ portet uti,non f iltare in tborea, non dormire cïi mA rito.Adco diabolus ftmiliare habet organtim, fexum iflum fœmineü,utip['uminfua facraafcif(!tt,perip fum fuas leges diâet ,fuas fuperflitiones feminet,p omniacontrariedeo,lt;iui facra et facerdotium Gr ue1 Mulier tmpi fttum,uiris imponit. verum löge prieua let faar A ddmonis dotium iflud muUebre, repleuitq; has terras innume/ facerdos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luperßitionibus,benediflionibus, documentis fri

uolis.A'quibus longe plus timent,lt;juàm Àle^bus facris facerdotif utrtlis ac diuini.

AuQire$, Sepämo. Hue pertinèt qui ominationes, auguria, ut crodtatum (ioruorum,Graliorum gentilium porter torumreliquiasuclexemplaobferuant.

liies Acgja OihKo, ojti dies Aegyptios obferuant,in profi» ptiitd, fbionibus,in reditu,intedificqs,in negotijs,in ueßi* bus nouis induendis. Hi ftfic erederent, quod ignis »w hyeme gratior efl quä in tcflute, 1 tem quod in a/Ia teconuenitfœnumflicere ,jrugesmlligere CTe. reäe erederent, Aut quod omni mane bonum fit exire, ƒ» quis fanus fit et neeeffitatem habet. Malum autem,fi Agrotus fit. Quidenim aliudmeretur iüufor iOe dia bolus,quä ut Turfum Gettos tum rideumus ,Hisnö 13 ffiuit

Î’RAECEPTO DOMINICO gt;1 gf iunguntur,qui incifionem uettt(rum,abladittionë Contrd ptd/ pucrorum, falubritatem bdlneorum,etoportuttâlt;ité netarum ob^ femitiMdorum, no» ex humorum cr calorum opor® ferKotoret» tunitdCtfUel corporü nc(ejJ'itaK,Çed ex influètijs pld netarian CZ ßeüarm», nos docent. Cum optimi me did doceant, neeeffitatem hic eße unicum reclame Nifi ßrteparant nosßme oaidere,dum non permit/ tunt nifi puucis diebtti nos feminure. Sed bene habet, quodijld nug£ 4 nullis uel paucijjimis ( deo melius cogiantt pro nobis ) obferuantur.

Nono.Sequitur lautaitta Aftrolo^afeuMathe^ Afirolo^d. matica, qune ualde mpit effe fdentia, fed non poteß pultitiam ingenitam exuere. Hdceßqult;e nosdocet, QAi^jlt;JU‘tlis, quantusüe fit ßturus, quifquis natus fiterit in horofeopis fignorum,eonfiliartj fdlicet diui/ tü fecreti,nec angelisnoti.vnumegj miror,quidnÄ iUisaedderit^utneninuenerint ßeüamquieporten-dat,quisiußus,quis pecatorfit nafdturus. QMÎdo quidemfuos horofeopos maxime in hominibus uale/ re uoluntftttm noeßres tarn parui momenti, iußilta, pecaitum,ucrias,mettdacium,fed nec tarn rara,quci fit balneator,cütator,trapezitit,pifc!itor, orator, amd tor,qui fuos habet horofeopos. Cur ergj nullit ibi iußi tinB er ueritatis fignumiAut fi eß, Cur nunquäforU tur effèâumfSiquidc omnis homo nafdtur peccator, tnendax,infip!ens ,licet nuUa ßeüaad hoc ßtumfit a)nfida,nec mutatur unquä,nifi fupercoeleßi gratis uifitetur, Aut eß ccelu udeo inßputn amp;nbsp;incuriofunt

• CONTIONES DE PRIMO îuftitM ez ueritatis, ut uilijfimit balnea influât lit dos er Ventres,iuflitiain autem omnino nefeiatfAut tant iniiidtts creator,qui nuütt j ignum boni,fed antu modo tnali confliait^quippemmnuUut homo nafar ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur bonus,fité^ natura fua cum influentes perfeuera/

arusmalus .Hos ego inter fubtiks fltaos numerafla fem,nifi rudibus ejflent rudiores.

J^utlanos Sed pulcherrime foluuntobieéfn,d. Jnfluentiifna creatura ad fjeselfltant, fed inclinant ad peazttum crc.quafi non peantu inclifit: idipfum impijffimu fentire,quod deus ficerit créa tÿ^am ad inclinattonem pecati, cr non potiut ad cre monem iufliti£,ut omnia cooperentur in bonum no in malum,hominibus. Aut quafiullus hominumnecef fitatecompulfus peccct,ez non potins femper incli/ natione.Quis inuitum dieet peaetrefomnis mala inf clinatto,no extra nos,fed in nobis e/i. Statt ait Cbrif flus: De corde exeunt cogationes mala:, Non quod intrat in hominem erc. Et ß.htcofc. vnusquifq^ ten/ aar à concupifeentia fua abftraâus er itleéius,qu£ nonfrto,fedori^nepeccatiuenit. Omniaenimqu£_ ficit deus, bona funt, ideo ex naara fua, non pofa funtnifi adbonumindinare.Quale efl unumquod/ ale er operaar. Quod autem ad malum frui-uitt,nonefl natura, fed iniuria cor um, fient Paulas ait : Omnis creatura fubiedtt efl uaniati nen uolens, llliautem naturameorumfàciuntuanitatcm, uolen/ tes ex inflitutioe det iüa habere,ut ad pecandum flinentXur ergo Adam amp;nbsp;Heuamante ferpentë no iiKlinauerunti

TRAECEPTO DOMINICOr gt;i iMcltnlt;tHcrHntfc«r «on CbhjlumfcMr twn vir^nemi Pereat ea blaJI^bemdHy impietjs.vox illlt;t,Hox patrij Adam eji,qui zy ipfe Çu^m inclindtionemdd mulie/ rem tîijnJlulitjd fjl,«C4fKrlt;tm dei .d. Mulier q«:«« mihi dfdißi 1 te.Verum qw-W egrege mibt oli(l4renf, fiwllMm [àn{hrum,uelmartyrum hif ufum ejje, lt;tMt P’''Ppjr^gt;'*“^ poJJejjtojîïndere.NiMic au teijt »0(1 modo no» dpprobrfwerMntjfed etùm reproz bdKer«nt,pri«|ertim B. Angujlinui inmMltis lociî. turn B. Greg.Et amen inuenit iflu languidula wfipi/ enttdjdnguidioreî q«i creddnt.

Abrdbdmi»qMi»ntdoctttt Aegyptioj Ajlrologu, r », « «t lejlii ejl IofepbKj,q«4p lojepbuî »«fqudm txceÇ/ prit uerum, præftrtim tdm rfnbelux ludaiclt;e glorix Mppetitor. Abrdbdi» fine duiio docuit Aegyptioî de «m œlere,ez «erdnjdei fdpientùm. Sicut O' delo-fepb dicitHrpfdI,io4.vterHdiretprincipcî eius, Oquot; fefler eius prudcitiiam doceret. No» ejl credendwjfd» âvs lUoj uirot^nec itjlronomiie,multominus afirolo— gji operdm dediJJe,qMlt;e iuuètutis funt ß«did odop. Sed lofepbttJ uidens buiwj feienti« opinionem dpud Gri«coi extoUi, O in gloria eJJe, ßngerc «ifi« ejl «olttij?e,q«omûdo ctidm i» bac rc iHdxi Grids non impares, fed ppcriorcî ej)'c»t,q«od i» ommbui alifs quoque pare condtMt jttit,q«ielt;tdH4«£tm gloham perhnent.

Dfi»de mirum eßjxmoner non fùiffc aliquinda D«mo«ej WMUtof, qui ni feculorum injiuendjs fubiedt, turn «x ißwcntijs

V. , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propiofcs tfo mutitri.

CONTIONES DE PRIMO fropiores qiàm tws, utpote in acre habit.tKs,fnn/.' f^öMKmueniße ßeUarum inßuentidt fupereo!,aut ea(clemßtttaf,eodemmoclo eit fitlfiffe,dbfurdumuü detur. Kittncnt enim obßinati in fui peruerfitdte,nec uUo figno mutäair,(ttm noßrie dmmx breuißimo wo mento influcntittrum mutdri dicantur.

I« Ptoleme um.

Vltimo. Quid ad Maßen dicemtts Deutero.^udrto. Ne ßrte eleudtis oatlis ad calum,uidedi folem er lu nam,er omnid dßra coeli, quie creduit dominus deus tuns in minißfrium cunfbs gentibusctc.Si iwminißt rium,quomodo in dominium f At ßublilitcreuddunt, dicentes duthoritdte ßuiMd^ßri Ptolemei:Sdpiës do mindturdßris,ideoprieuenire er impedire poteß iw fiuentids ßtüdrum. Ergo non ßuntindaminiumßdpi enttbuf,ßed infipietibus tdntum^ Quid dutë Moßesf eu{tis,inciuit,gètibtts in minißerium.Si eufhs, ergo uel mniiiie gentes funt ßdpientes, er itA domindntur aßrisomnes, ueldliquætdtumntodo funt ßdpientes, er ßet, ut non mnëtis gentibus ßint credtd in mini^ ßtrium.vel Maßes uerdx,ertu menddx.vtomiMt» ^uod ßi etidmuereßdpiens effet dominus dßrorum,ni hilominus ßlßum dixiffet Maßes, utpote, quad dßrd non minißrent ßdpientibus etidm, ßed md^s imped^ unt, itu ut nißi HU ßdpientid prdflirêt, «o» poffint ed rum ßdtduitdre.Non ergo in minißtrium,ßed i« beU hm ßdpientibus,er in dominium dts^; tyrdnnidem infipietibus, dixndis ßiiffent flclhe credtd. Qÿod eß et Moßett menddcij dr^crcjer deum cruäelitdtisdcmßd

PRAECEPTO DOMINICO rt,omninoq; blaj^hemare. Sed biccalijlatiuttraith runt.Sat fit indicajfe uanitatcm bJc probibitrfm. Hie rf.dfdmo. l«xt4KWï gentium nolitc dicere, O' À fi gHK call iwlite metuere .Solus enim deus timendus ejlinomiubus. Cietera omnia ut minijkria in bonum eleéïis coo^erantia eße,debemus intelligere.

TÉ.rtia letas propric efi uetularu, aut fimilia il lis opfratinm, utquicum damonibuspadfain tur,de q^MtbïH pdjfim brfbftur notitia.

Primo, Maleficijs poJjKfJt oc«Ioï kderc et exeanl re,corpora mjirmdrf,fdgtlt;lt;rc crura,imagnibus der «oKerc,et proMtlibct uel ocddere,uel lenta O incura bili plaga (andè c5fumere,ut uidi plures wIm plt;«(Jbï.

SefKdo,PojJï(»t tcpeJhKXjtonitrMrf codtare,per/ dere fr«g«,o(ndcre pccorlt;t.I të bKtgt;rK,llt;tc,(a|e» alijs fùrari^id efi,ex pofieuelbipëne,uel mêiftli, mwlgere.

Tfrtio,H«cpertmfnt,qMifcicnttilt;mq«i«rHrttper (lucoria artem Notorià,dequa in iure fatis dicitur.ltem,Qtti occ«It4 (j»icrM«t per Crgt;)l4llMm,«ngMem,«fI eburnei urn cdpHlMm,ttmc»pri«ï confccr4t«m. Nee id pof» f«nt,nifi pucllie «el pHcri uirgnes,in circ«Io HielKfi, ne défit ^ecies bona peffimo illi opcri. Dicitur tame b»i«sinß)effionwffl)iptriHm|ätl(tciJJtmHmcj?e.H«/ ius generis funt, qui «irgt dinindtionix, ocewltos q«i«r«nt tbcf4Hroî, Maxime autem bi, q«oj twtigo «iroîCZ »»«liwppiëtwCidejljMijgss Phytonif

CONTIONES DE PRIMO pjs )uocttnt, quorum oracuh cx diuerfis amp;nbsp;longin/ quis hcis petunt.Siquis aliquid amiferit, ucl quodcit que pa/fus jùerit, cutus ignoret Mthoré. lAirum hos^ ab Epifcopis permitti, tmpune alia publice andere.

Cliiar[o,Creditur À multi;, quod equitêt fuperfco bam,alq fupcr hircit, alij fuper alias nugas,ad quêm dam locum,ubi ad conuiuium conueniant eius myfie/ tq confortes,quod nonfolum prohibitum efl fieri,fed etiam credi,uerum ejfe,ut infra latius.Sicutet illud, quod uetul£ mutentur in ßles feu catos,fiy noâe ua gentur,prohibitum efl:credi,uerum effe.

Quinto,diciturapud aliquos,quandam dominant Hulde, Herodiadem,alios dommam Hulde,alios vene rem, per annum ârmmuehi,ac uelut luflralè Februit peragere,qult;e hoffiitibus fuis relinquat,uel arbones «el quifquilias atrrus fui,qu£ pofka inueniuntur ef/ fe aurum O' argentum, ut etiam in latina lingua fit prouerbium de carbonibus oauro, hinc fine nalum.

Sexto,Habent quidam domefticos quo fdarndte* Zdresßmili moncs, uelut Laresßmiliares olim habebantur,'qui. ares, aliquando per diem apparent. Hos unlgo uocant alif uichtelen, alij helcteppelin, Et creditor domus ßr~ tunatiffima elfe,qu£ alibits damonumillufionibui occupaa ßerit,O'plus timentofßndereeos damo^. nes,quàm deum O totum mundum.

âràimeunt uerfis ucftigijs er contra quam folitum Quo pti eß ßeri. Et inuento illis obuto fefe tradunteiinpets ch muiter es ihim. Ex borum ^nere e^e putandie funt, qu^t ma/ queerant di./ him omen eße putcnt,fi mane obuium habuerint fa= tnonë, œrdotrm, fignant enim fefe cruce, ne mala eiusdiei incurraiit,qua: prim o occur fu facerdotis ftbi porten» dunt,ma^jtro diabolo,fiitura.

N ono5t’ti.tiM ußq^ad pfcr^fmentoraw iniuriam pro ficit ißa nequitiajdtan£.Suntcnim,quibaptiZ‘tndis pueris,uerbenam,caÇeum, nefcio deniq;, qux nam alia,alligant.Et qweif») «czfccttrf ill«, nominatißima , eß fupcrßitionum minißra,miris aremonijs hanc ef/ fèdiunt,deinde confecrarißciunt. Et horrenda terne ritate totnomina dei cr fanfhrum fupercdm inwo-crfitt.ßfx dliquo iHdiCo prf jügfofo feduSi.

Omitcohic meßruamulieru,qbus pbtltrd «itfitni iiiMohj,fi£piMï nwrtiï conjiaut. AliqM« indb« fUuUerum. parcorK mifcët,quo fagmétur jtliciwj.omittD qd’ in/ ßntibus,tabe uel made laboràtibus, ia folët co fuie/ re,ut pofitos in C(il(iiirc,!gHe [«ppopto in dqiw ctt li da modcOt coqH4t,ah\x fcemina aßäte,alia dreü domti ter curretCiCt per jór^mè intErrogantc,qHid ooquHfilla tw ’’^***”* yeßjondcrtKjOoquo edrne «eKrcm,ut noua ßdt. Item, qd’dWdifîawî fo periculo timët rcUffarc ,qMod p«C ri exinde fint fiituri wiledici, lingHx wlign«.

Omittomonßra qu^a^utin periculopirtui. Re legendem S,Mttrgt(rethlt;e legunt,Gr ipfi piißioni Chrijiiprießrunt.Aliie ßmorale uiri,paturi enti in coüo fuj^endunt,lt;tlijsg- nugs delirant.

Sunt pr^terea fhiltæ qu£dam, qu£ cum iooofe ali quoties diilu audierit,fi quid amifcrit,et reperire uo luerii.,daeleemofynam,(alidam.f.fiintlam,et pane fa lembencdiihint defttper^cr mox inuenies.Quod il-le ludens fie uoluit intelli^^pone falem defuper.f. fit per rem amiffam cr inuenies.lÜ£ uero intelligunt fu/ per fimilam.Nonquodh£e magna fint, fed quod in/ dignum fit, diabolumfic elcemofynarcr falem bene dicTum in ludibrium uerttre. ^iufdem fapienti£mu/ s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;} frondes illof,

^tci^ ’ ^it£i« die S.Marei,per uia proceffionisproßrat£ fre runt, aedpientes, fuperfatst piforum et fibarum uer runt, f quia didtur,quando talibus frondibus uerrun/ tur fata,falua erunt ut gaUin£,aut uolucres cceli,e£ no tollant.Nonintelligentes,quâdo(id eß,eo tèpore quo) uerrunt, no fiihiras id uolucres. Et q«» huius fedulhlis frxus oia ludicra, ridicula,ßlfa, uana ty fuperßitiofa reeëfeatfEx prima Keua eû îgenitu eß, ßUi er ludibrio haberi. Ex ijs fimilia penfentur.

Sed quia funt qui horum aliqua ßeri poffeno tret dunt,ali] nimis credunt,ideo paruper de ijs uidendu. PRimif,No credutaliqui,pojje Magas Gr Phy/ toni/fas ifias tantS^ut tetnpefkttes conwueät,a)r poritto

PRAECEPTO DOMINICO. gt;J-pari noceat, pea)ribus,rebus malü mftrat Kabentes hanc fu^ fententiie cnuÇitn, quad non ere/ dunt euf, i^creuturis dei habere anam poteflutem, Dtemo»» nee diemonibust!int!iàdeopermitti.Ettamen,ettm permittente fie omnia adeoinfirrieredöt, non ad deumeon]ùg!/ deo, noiere unt,talia qujedam pajfi,ideo perfuadendi funt utfei pofunt, ant damones alia omnino pofje permittente deo.

Primo, lob primo, Vbi ignis de ecelo oeddit, (3quot; Ioamp;. f ecord eum ferais oaidit. E t uentus irruit, domié euertit,filios^ eius opprejfit. ltem,andem in eorpo re eius pereujfit ulcere pejfimo. Nouißiineautem ina tüma eum tentauit,grauijj’tma def^erationis tenaiio ne. Et tarnen textus ibielafe exprimit utrunq; .f. quod diabolushiceoperatus fuerit, accepta lieentia 4 deo.Et quod deus htee eadem ficerit,ficut ibidem dü fit. Ignis dei cecidit de eoelo cre. C/ ipfemet infra, Dominus dédit,dominus abflulitcre. Cum amen da minus ibi dicat ad diabolu. Eccein manu tua funt 0-mnia quee habet, Gr ipfe, antum ne in animam eius extende nanum. Si ergo igné crfülgura de calo po/ tefrfatä iacere,Gr tana malafrccre,deo permittete, fur no et nunc idé no polfit,ad pailit fuit adiuratust

Secundo,Aegyptiorüphgas, per angelos malos eße frHas,teftatur pfal.77. Mißt iram er indignati onë,immi{fiones per angelos malos. At ilhe pkgic fr erunt maiores, quä nunc ßdut uUte malcfrcie.

Tertio, obfeßi recitantur in Euangelio f quot animus quotidie ocinpit crroribus et pccatis f An minus eji ,dnimitmimmortalt m perdere ,qu4nt membrum moritiirum,uut aërem uexaref

QJiariD,[lt;iónne omnes fanëhs martyres,ipße per fecutus eji amp;nbsp;ccadUfDeniq^ ipfum dominît dßupfit, CJ- de deferto in raonf ê, de monte in pnnaculu tcpli träfltilit. Item cum MichaëSe et an^lis eius pugnat»

QuintOjPajJ'io Chrijti h£c omnia fortius probat, Sienimfiliui deitantA fufiinuitàdiemonibus Cf më bris eorum,quid miru,fi borrea nofira poffit dtßru/ ere,cr membra pcreutere,eadem permiffione deis Abufus rem nbsp;nbsp;sexto, 1 Qud uide, quomodo deus dat tam multis

hominibus tnalis hominibus potejhtem abutendi rebus,diuitijs, crd£moni= poteftAte,dominio,'maliorumpernieiem crfuumpec bus,a deop- (dtum.Multo magis dtsmonibus pfrmittit rerum abr miititur, ufum contra nos,fiue ut puniat, fiue ut erudiat nos.

Verum eft autem, quod fine dei permiffione ncc fvliit arboris mouere poffit, quia ut Chriftusait: Sineua luntAte pjtris fui, necarboris ftlium caditin terram. Ideo ChrijUanos oportet nojfe h£c mala per djemo-ttes, zy magas fuas quidem inftrri,fcd tumen à deo fic ordinari. Bonum ftci^deus perfeipfum , malum p(r malos. vndelob(utB,Augu.ait)non dixit domit tjus dedit, diabolus abftulit. S ed dominus qui dédit, tdè abftulitfSed deqs latius infra.

SE C V N D V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crcduttt uetulM Aftiiuhriim

muuri in atos polfc cr€dunt,Mt q«dfcH(j; aliäf nutamorpha fèrniits, er ad oonuiuia Htbt noéie. Et ad Inoc eft ex» pre/fus textus. 26.qj,c. Ncc miram, neuHiM credrft.

Sunt enim illtt(iones diaboli, non autem res ucra. Simt palcbre patetex ^«odrfw exempfo, quod lo^nnei Keyßrpsrgreciaf. Quoi uetula,ut priedi» atorem argueret mendacij, qui talùdocKitejj’c fil-fa, feraeo «oclt;tto, er inocMiweiKîfcje ungenf, fedens ‘que in Untre pifiorio , iamque «olcnjucbi, ecce ftdtirti oWormiait, er quibufdam geßibus mof tiebatur, donee caderet de feamno er uulnus in as put acciperet, andentreuerfa ad fe, fonHiéîae)l,de Ulufionc ex tiulnere cz cdpi quitntamlibet «idijjcfe iaâiljet mirabiliafua.

ldc(Mp4tetex vitiJ p.ttfHmjde Kirgitie lt;tp(tre«ti buî ad S. MittariK duifü, q»« !tb co nip e(l cJfe pwel I(lt;,c«Mlt;t!ijiudcc4î(idcTctKr. Et tdîciprjefligtepî«/ Pr^ßi^a, rei hodie quoqae |!!i«t,Ktinc, qui Indtcodcbcbijt cz dormientjpj^HJcßpbicyKJ totumà corporerrfpf, ut iudxuntconßinderet. idemde Monacho quodatn refèrtur ,qtîi pUujlruw fa ni propc conp'wpfit czc.

Multa de ijs ubiq;rcfcruntur. Potejt cnim diabof lui fc mutare de perfonain pfïfon4ftj,ft tniris tnodis luiere fenfunt,dequo in legëda S.Martini.vbi«ni« omnium fctifus illuj'it, cœlc(li quddsim HcScj.tdiato/ Io|Hb nomine Cbrijli don^tiw. Simile de q»lt;lt;dd Mo/ ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k 4. nidli

tliili, qu£ in fuo cubiculoffdens,ui['4 eftab alijs I4/ aniofo paüio feminuda, O' bubalo ßcrcore caput ue laa , qu£ amen fefe credebat in fùlgçntijj'ima ueße de (turea corona federe,à Chriflo decorata. Item et iHud in legenda S. Andrea, quomodo i« forw ffe/ dofe mulieris antumuirum iüufit, Item de Eque ßre illo, qui fera in hoßiitium ucniens,iucundo eonui uio inter puellof o choreoi CZ epulM fibi uifui, m/ ne iacuit inproßindo lutOjO equut eiut ad arborent ieiunus ligatut. Sed omniu effteuäffimu efl qd’in 1er genda S.Germani Altifiodorenfit Epifcopi legitur. (vide Catalogufanéhru li.tf.c.p) Cum enim aliquS do hoßiitatus /ùiffet, et iam dormituri adkuc mèfant parurent fuis (ut requifiti ab eodicebät)uidnis 'mj wo lt;?îr fiituris, Tandem nie,uenientes adiurauit, exciu» to patreßmilias cumfuis,percotdtusdtt noßent iflos: Illis uero afferentibus,iußit,ut ad uicinos irent uide re,dndomie(fent, oinuentifuntomnes dormien=* tes in lefhs fuis,o fic euidenttr iUufio damonum O' patuit o difparuit eo iubentr.

Mulieres i« At«teötentiofis quoq}fatisßciam: Dicut eni mu Catos, lieres in Catos ßiffe muatis,eo argumèto ueru effe, quad quidä audaculut in «aœd domo dormiens,plur res ivulnerauerit tales ottos,mane autem ß0b,mult£ uevshe fint inuenta fic uulnerata.'Vel enim id fi{iunt efi,uel damonesuereuetulas ipfiuulnerduerunt,ut reimendacifidemßciant,ac fiuereuetulas ille uul/ nerajfet.

TRAECEPTO DOMINTCO » tieraßet, qui cat os (id eß,ditniones)uifus eß uulner4 tejpottß inquä ßeri,ut t(etulie,infomito uel exüß di fcurrere, uulnerari ftbi uideantur, cum tarnen ’n» les äo iaceant quiet,», O' uere uulnerentur à d^rnoni/ btts,ut poßea credant fefe uere difcurrijfe,et ab alia uulneratas effie.

fignes authores,quod poteß fatun in j^ecie mu incubi. lieris fuceumbere uiro,^ acceptaÇemine, rurfum ins Succubi, tumbere fcxmin»,o ita generare. Sicenim foUicita/ uit quendam eremitam ufc^ ad obfccenitatem, O po' ßea euanuit, ut reciat S. loannec primus eremituru apud Bieronymum.Quindidtur, quandoq; diabo/ lus inßecie infantis fiiiffe, cz uix quinque nutrias eifatis ßiijfe.

dubito.Poteß ßeri ut uehantur paruo j^acio, pdUio ue/ nejClo an 'm longinquo,faltem tarn breuitempore ut dicitur. Hoc fdo etia fi non uereuehantur,paße ck fic ludere omnem f;nfum,ut illc,qui uehitur,fit quie tugt;,et tarnen exißimetßeuehi addominam fuam,at(p cum ea omniaperagere, qu» turnen mera ßnt phan-tafmata.

COrîTIONES DE PRIMOquot; Affèrëtet d/ cibos amp;nbsp;potus,nec obflit quad po flea agnoflant ue bos, re loa, ubi fùifle fe diane, ^uia potuit fimiks flie~ des fenfibus ingerere,

Sicetiam deniiniflris quos addudt^cuim id indi* Kiniftri dlt;e/ cium uidetur,quia nô permittitur aliquis eos aüoquir tnonum, ne uidelicet euaneflant peut fùmus.

vltimo de ijs, qu£ in CryftaÜis uel ebore uel un/ Intdgnes in g«c uidentur,a:rtum efi efle praifligium diaboli, figu/ Cryflallo ap ras fingentis in Cryflaüis,quantum fibi permittitur^ parentes, non enimfemper necioram omnibus id potell,ut (a fis compertum efl,

Sed ex ijs Cittera iudicentur. Inßnita enim funtt O' quotidieaugefeunt eiujmodi portentorum gene/ ra,defiâu operariorum in uinea domini,

Htccautemomnia/ûdlioraey leuieulafunt apud diabolum,pua quibus carneos fenfus cr phantafiat iUuditdnfimas parus hominis. Sed maiori fubtilitu/ te,ut cr maiori perieulo iUudit mentibus c/ inteüc» flibus. Etquanquam funt plurimi,quorum flnfusil ' lufionibuseius patent, amen multopluresilludit men ■ tï, (eilieet doikis in fcripturis,janéhs in operibus,ia, Corrubtor Apoflolo proprio tiiulo inflgniatur, Corru^ mentiu aro ^^t'tium, fleut Ueiiam feduxit aflutia fM4, adea d£mon}setgt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luds fefe transflguret, unde crB.

tbetum J'^'^brofiusfer. depont. Supplantatoresinuiflpero/ mnes uias extendunt laqueos,innumerabilibiis morti/ btif expaue[ccdos,Animaha p«pjj4 ci* W4g« Wj et re/ pdlia

ptiUa (^uoru non efl nnmertK.ia ntimpoffibilefit »1 lnm hominè cj/e tutit i« citiocÜcy opere,('enfu, intelle âu j'uo,nifi qnt dj/idi/c fibijpfi fujpeéiits timet in oi tnnibus,^ cu lobomnitioperafudueretur. Sedheu f^lt;^^bentna rt prob dolor,quàm fecurt fumushodie tam infiniiq fummi,do{h pariter cr indoSi, ƒdiabolut ftt tnortuus,adco ut pro twftris opinionibus,etiam cruett tiffima geramus beüayautCtneßnelitigemus eow tedamus, Sic meruit iniquitas noßra,ut in fenfum re probii traderemur. Igtur de ijs qui rudioribus cr ftnfualibus deceptionibus [educuntur,hiec [int [atis.

SE cty IT VR dliwdgenttiträ[greßi5is,nem lUufi fßede pe coriim,qui jßecie bona iüuduntur. QHor«m bona, rurßus du£ [unt j^ccicx.Alferd eorum,qui dratrelis quias nbsp;nbsp;uenerationë[aniloruexcedüt.Altera eoru,

DKobwj modis coluntur à not« O' inuocanttir p-tëlo fanëii. Primo , propter ttmpordiii o corporalia dunaxat.Ethij (ÀlÇe colunt fan{ios,immo magis fe» turfanât, ipfos in illis,quia fua qu£runt,n5 ca q«« dei [unt. Ac ideo [anëlospropèin idolafibitransßrmant.Hos fa nê B. Auguß. non penitus reijcit, fed itlt;t duntaxat «ömetidrft,Mt foj mcliores «Jfcrrft, qK4m eoï qHÏ ptr

« CONTIONES DE PRÎMO pit^bi diaboli,temporaliit qu£runt. mcHm eji enint etiâ temporaluddeo pet{re,qudm d diabolo.Sedpcr hoc nonfuitt commendttti,imà nec Chrißiani, Modi/ cti 1ms eft imà tMgnum uitupcrium, non effe bonos, oi»niucomp4rcntur,Et tarnen deus qui dat etiampuUisoorfiorut» efcas, 'm hoc cultueos ex! audit O' lar^tur petita, ut per feripturam probatur, Primo,per Naaman Syrum toti Syrilt;efalutem dedit, licet iUe effet ldololatra,amen magnus apud rfgf m SyriiC.

Secundo, Samaritan! ubi cceperunt deu oolere fi/ tnul eum dijs fuis (quod impoßibile e/l placerc deo) liber ati funt à leonibus quibus deuorabantur.

Tertio, Achab Gr alijsmultis regbus idololalris et malis,dedit multipliées uilt;!hrias,et ben eßda pro/ pter aliqua opera externe hominibus apparentia.

Citiarto,B.Aug.li.t.ciui.8.differit Romaniscon/ eeffumà deo tarn ingens imperium,propter infignes quafdam eorum uirtutes,cum tarnen deo placere non potuerint, fedapud homines idtantummoda mere= bantur.

Quinio,ludieisfolotimore pana peccatum uiam abus fape peperdt,licet effent populus femper erras (orde,Grdiffliccns deo.

Sexto, GT nunequoq; pefles, beüa,fames fapius auertit deus propter emendam fola timoré inapam, Coa^h pa/ cum amen non placeat deo coaéln panitentia, qua minui

PRAECEPTO DOMINICO gt;9 tniituseftquHmdiinidiit p(egt;uKnlitt,quodfttnèpatct,ttitentit( dea ^uia remijja pllt;(^,mox redeunt ad ingenium or mo di(pUcet,exi res priores,imi) peiores . Ht omnef ficut deunt colut audit tarnen, Cr bene uiuunt proptrr teinporaliaiia receperut mer cedent fuant.It^t crcttm fanfhs deiaginius,quos non j^efflTitatis ultra colinius quant pes aut (Hputdolet,aut marfupiü tèpore fan* eget. Etquanquamhacfintnobis inutilia cr jhilta ^fcoUmus apud deü,nec deo,nec faniüs placita, tarnen profunt ad gloriam dei,quiex omnibus poteftelicere bona.Cu ius deniq; naturlt;e c3etiam jlultis,imó inimicis bla fpbemis benefaa:re,pluere fupergratos ingratos, uteo ipÇo nos doxret, hac non eße ea, propter qua fit colend us ipfe uel fanéhsquifquam, cum uiderimus ea non rogatum nelt;^ cultum peffimis quibusc^ cas piofe largri.

Atqve qKoblt;ec elariusintelligtntur,aliquot enumeremuf fanóhrum,quoru fuper/ fbtiof'as cultus omnibus notus eft.

Primus eft S. Antonius,qui pro igne facro à mut- S,Antonnii tis,alioqui nunquam cognofcendustmlitur,^^ ita colt tur,ut co prope uentu fit impietatis,quod ipfum fan âum uirum pojfe credant fuis uiribus feu donofibi i deo coüatojftas curationes tribuere, Adeo non à deo per interxfftone fanâi Ant{)nii,fed uelut ab ipfo fob

Antonio petunt quod uolunt,nihil memores intertep fionis. Deinde kanc grutiam curationis itu äpud fciJc foluni gujnunt,tit aut neÇcire uut noncredcre uideait tur,deum poffe idem per quemlibet aliurn conferred Interimautemnullusplunèauditur,quiid 4B. tonio imploret,ut cz ipfe mereatur htttiam Ijiiritu-!, cieicrasq^ uirtutes Anmnij imituri,de quibus tumè i» legendu eius memoriu eß,mhilprorfui deignc.

S, Seballiagt; Secundus efl fanélus Sebajiidnus,unus omnium^ nus. qui propter pejlemcolitur, m fi quod nuper fodunt S.MartintK lt;“lgt;ttifit S.Murtinu ex S.RochiumnoningratiCpror/ S,Rochiuf, t^ài^f^^ttt^^horitAtis.Horumtriumfdnfftmoniunt ex ßdem, prorf uf nemo eft qui curet poftulare.Et f(tnè ut er ego ineptidsfuß'itionis me^ effutidm,ui/ deri potcft,nonnullos funélos mera nominum aUufta ne pr£ ceteris in hiec officia inuoccttos. Siquidë S. To= nij Itdlica aUufione propë fonat, rfc fi fanâtis ignis t id eft,facer ignis dia:res,qudfi is propter nomen fu^ um,facro igni fit reniediabilis pdtronus,quo modo et Gentiles Romani Febrem er alias allufiones rerum, dijstribuerut.Sic ex Sebaftianus fand Paftian,qua' fi propede, idem ualeat folus,cum nihil in eoruui ta de pedilentia legatur. vnde er in Italia, hiduo pr£ cateris non fecus honoratur, ac fi inter gentes ui deresnumina llt;eua placari.

lamfanëlus Rochius nome habet,quod Germa/ niceuindida fonat,egt;-iram, quafiipfe ideo utilis fit uindidam.

PRAECEPTO DOMINI GO. So uindiékim da aucrtere^quia Rochim uel uere uocaf turuelßttgitur.Huius tumen legenda,liredpitur ta ha quitdam narrat.

Tertilts Valentinus,moriicaduciprießäus,quern S. cum nihil legmus egjfe eum hoc morbo,propè iura remexallufione Germanica,eum in huiusauxilij for ternueniffe.bjä(adere,ualien fignißat,quod ad va lentinum quàm proxime alludii.Nec mirum, cum cr fanâum vincentium fHperßitioftf mulierculne dc= puftiKcr'mt rebiM perditis inueniendis, eademdur. ^’*^' Üaaüufione . Germaniceeniminuenire,uindendi tjtur. Atque ideo Vincentium fcruumperditarum re rumamp;cuftodemconßitucrunt.

Nt'c f/t magnum nec mirum,quod deus b« ßcrt permittit nbsp;nbsp;nbsp;continuisadhuc heneficijs eadem profc

quitur,amp; eccleßa fimiliter approbat, prafcrtim de S. Antonio, quia ut dixi, deo parum cura eß de bw trib«cndix,^jlt;«cli4t« boßbus tribuit,Gr finit uelßid tosuelinßrmosinßde,interimiflis gauderc bonis, dum nonfunt melioribus digni, ucl donee meliorum apaces ßerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l, 1,

QjjirtHî eß cbyi/lopboriw,ex legeda no tam apo Chrißopnot cryphaquam fuj^eäa,tantumamenhabens bono-ris,ut ««lltM Apoßolorum fit c«m eoconßrendus, er lt;ùm fi in media Biblia eius gefla fcribantur, nec tar tnen ideobonoratur, quod hominibus remißionem pccatorii çr gr^fwiMKC dei impetret,led fimt

CONTIONES DE PRIMO Qttlt;e ïwig/ extunt uerßculi hoc cultu digniffimi. ui Chriflo= Chriflophorefanamp;^uirtuta funt tiii tantiie, fhori afcri/ Qiiitcmaneuidet,no^rnotemporeridct. biintur, Nee Satanas ctedat,nec mors ßibitanca hedat.

Primum, uide ut hic impius uirtutes tantas non deo,fed imdgini ligncie er piilte tribuat,non faltcm fidei tribuit,f yla ßcit,fi quid impétrant fanât, ut aeäpiamus,

Secundum,uellçfn doceri, ([ua feriptura, quibits miraculis probatumfit,id po/fe imaginé Chriflopho ripritflnre.ltafub pietatis /ßecie ,dum facerdotiunt ecclefiie dormit aut lueris inhiat,ingrelfumeftingés fcooL pelaguf fuperfiitionum,nemine prohibent, * ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium,Cur potijfimum uefperi ridet qui mane

IfieâaueritiQuidfiuejperifpeélareti Kdeó neuirtu tem fuam matutinlt;e tn^eâioni aïligauit, ut qui mane/ùerit oblitus,aut tardiusuenerit,quocun^dein/ aps diei tempore /ßeäauerit, ß-uftra ^eâaueritf

Quartum, Cur non qui ßdem tuam imitatus fùe* rit,femperridebitiQui paffus fùerit tecum,tecu gau debitfSedabfitutûnititri ueHnt,qui ilia quteruni.Ab fit etiam ut uïla qu^erant, aut ia qu^rant ,qHi tmiari nolunt,

Qtiintum,Cur non Crux Chrißi i«jßeäaßcitrir dere injßeäores, qua habet authoritatem feripturai niß melior ßrte imago Chriflophori quam Chrifii, fit crux Chrijti, ipfa ßt uere fola qdà Chrifiophoruf,

Sextum,omniumpcU'imum,q^uodhiicrationeho' Plus fun^t fninesplusdiliffint,plus colunt ,diligentius qwmdeolri éklnt,plusque in ipfo cofißduM (jwim in tpfum cbn' buimus, ßum,ut oßtnd.it,fe non luudare dfum in faniliseiiHt fed feipfos, t^uia non gloriam dei,(édj'uuni cotnmo dum,lt;ttque id paldm perfricatac^ fronte plané œn^tè tes fe morborum gratia querere. Melius erat fanéhs imitando, fubita morte prduentum faluari, quam nö imiando naturalitermorientem damnari.

yidctur er hic fanéks 4 militibus er nobilibus et gencrofis primo repertwj, quippcmbca^mori fubiti,Teu.^endc todt,eli frrmidabilis,maxime re-pertisßombardis.Atno cogtant quod frequètiui ibir dem moriunturfbxntemorte.Teu.des jleendetods,er ProfonotMr tton folum des geende tods, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fra Germant

Septimum, Qvod homines ex hoc fecuri quxrunt a, eße^ct fine ttmore dei uiucre, cum omnis cKltHrrf fan tflvrum pro timoré dei fit infittutn,ut homines rfd pa nitentiam prouocet.memoriam mortis fuggerat,ui/ Sanéhrum tamfuturam ojlendat.At iUi folumut fitgiant bi«c ct c«ltuf. teneant lUa. Q«4re dicendum cjl Cbrijb, ut uerbum fuumretraéiet,quahdodixit: viglate , quianefeitis diem neq; horam. Qtiia inuenimus Chri(hphoru,qiti pro nobis flertentibus uiglct,cr intrgrwffi diem fentri habeamus,nedu horam nefdamus. Quodfi er Chti fkphorusaliu inuenifjet Chrißophoru,quo iußiccHo ft ipfetHtHî/in'jJctnedcKîcHWJ ptrcMtfrft,qHonw(fo

CONTIONES de PRIMÖ martyrium peruenij^etifiquidem eoufque tandem l}ieciamnonin(irmitds,fed impietus procedit, uteH am deuf fuo imperio priuetur, ut qui inj^eéforea Chriftc'phorinos,necaqua,necigneinec uüacreatu/ ra poßit eo dieocciderc,

S l4UretiU(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanâus Laurentius, quem, ut feruet

* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* domum ah igne, ieiunio primum honorât,deinde in

fèflp eius, nee fcintidam ignis tvta die in domopatia untur,in alsjs tarnen domibus tttunturigne,quo abos coquant,AcficnoLaurentium,fedignempotiusti-ment gt colunt. At ßrtetam flulti funt quad ignem S.Laurentio muifumcredunt,quia fit in iUoadußt» cr toß:us,utubi ignem uiderit,recorddtus iniuriteïra faturin eos qui eum habent. Quod fi ita effet, nul/ lum Chriftianumlixret aliquo dieignem habere. An quia fuperauitignem,idea dominus ignis fàâus eßf Quodquidem uerum cß,immö G/'diaboIi,peecati, tnudi,Gy carnis,etomniummalorum.Curergo pro folo ignecolituriAut cur noneundem colis, pro im/ pietate G/ fiirore , ira, fuperbia,q:abus in Dedo CF tninißris fuis operâtibus,ignetoßus rß,quasdenii^ fupauit, et ad hue intefuperare poteß predbus fuis! Sed hac etiä alibi quä in S, Laurêtio quart poterât, ideofit ipfe tätum ignisobferuator. Cuiadiunilus S.fhrtdtius. eßfodus S.Florianus er ipfe ignota uita CFnomi ni5,necapud ipfos uUo modo a)gnitus,quàm quod in papyro uident eumpiiffitm, effundercaquaminar^ dcnain

fRAECEPTO DOMI^riCÖ. Çt kentern domunhboccttimcontenti funt, quij or hoc folitm 'm co quxfunt.

Reliquo!brenitertrjCimas.S^näuf vitus (ë habet in mifera iüa faltdti'one. Smtibis Erafmns ttuarorï! pjtroniti,fic tdine ut eerm numero orationüStErufmu/t et (creölis cobtur, tu fané inundabit diuitias. Quid eni aliud agerct tä ociofusf Scd et S.Luduicus de otf dine Nt ittortt, quoniä femel cereuifiä eurauit in uita, iam mortuo beam, aliud aÿ:re non licet penitut.

Sanéhts vuendeHnuf pafkr,iam utilior ejt omni' s.vuendeli^ hutcanibus aduerfus omneslupoi. Et «tK«^ /«rf nnifff^^ tts hominis pauit pecora, mortuus omniü cogitur pa feere, Adhiicnö pudct nos Chriflianoi,ita, insääos partiri negpcia rerü tèporaltH,ac fi eßet nücßfH fcr ui, er màdpia artißeum ,ita ut propè redierit ea Eer Lerna f upet ttafuperftitionum,ut rurfus Romanorumillud Chaflitionum, OS deorum, er quoddam Pantheon denuo extruxeri tnus , atque hoc ipfi/m non pro alia caufa, quam ut hic tantummodobene habeamus.

tarn aliquot etiamfaminas fanéhs fuliugamufi interquas utrecenfior fimul er antiquior,ita mérita prior eji S.Anna,alt;ius legenda, mm fit diibiofijfb ma,boe tarne fùit ejb nomine uel grattjfima,quod noua uenit, quia ßßidtre eapimus uctcra,et ea qua: certiffimam habentautho'itatem.Sed multogratior, quod non uenit uaeua,fed diuitijs plena,nihil pwfut pTomotura,fipaupcrtat{m addueeret,

fliuettribus toüitur. Sic ßmper noua ßßa derogant priHinn, GTquot; pricßrucur. ^xallimns recentia,magis duât uuIgi concurfu ,quä fideli deuotione.

s, Barbara.

coli proptrrdiuitias ex apocrypha ilia cr uchemen-ter /ujpcéhi legenda,ubi lufor iUe depauperatui, rur fum,etiam dec(xlo,curatus eß, ut diues ßeret. Hoc enitn folum in toa ißn, legenda notauit oatlus nequâ auaritia.Etob huiusfanila matris ßßum, nunc o/ mnium aliorum fanfhrum ßßa, nonnihtl obfcurita tis accipere necejje eß,priefertim apoftolorum,ßrte, ^ida pauperatemdocueriit. Atc^utinäS. Annamio, pro diuitijs colerent,ut alia qua ßiiritus f unt qua rcrët,quo modo ecclcCia ß.dt,ut coîle^ic quas uocät, eius diei o^endunt. Sed pro his creduntfe faits mul ta ßßa habere, ufq; ad ßjhdiuetiäiädiußcquetata.

Sccunda eß fanßaBarbara,ad cuius legendafimi btudinem multa ali£ßbricat£,ut CatharinayDoro“ thete,Mar^retie. Earn uero quireligofiffime colunt, id qii£rüt,nefine facramèto moriätur,qd'nöadeo da nabite ßrct. Alij ne pragnans periclitetur in partu,

via Barba/ ra.

Hæc enim amp;nbsp;aliale^tureadem S.N^artyrin trâ/ ßtufuo oraße ,ut fiquis eius memoria ageret,h£cob ttneret,Prim~i,omnium teßmonio,legeda iüa Gr apo crypha eß,Gr fußieila,pr£fertim cu ßribaturßifa fedifcipula OrigeniSjGrtatauirgmisnömeminerit

praecepto dominico 85 'Eu[ebius. Deni(l; in legëdam S.Cittharin£,muha eÇ Vitd fe uelintermixta,nemo n5 fentit,nip cui nullus eftna rina. fus.ld uero egj miroi' pro mea temeritate^an fanil£ iHie martyres pro Chrißo morientes,tantamdrrogan validilfimS tiäuelhabuerint uelpmuUuerint,ut optdrintab ho arguments, minibus coli,autcert£ fciuerint futurum, utcoleren' adulterinas tur.Sed criHud uidc,ipl'ie nwriintes no orat pro fuis eße quoruns culivribus,utiufli amp;nbsp;filuißant,fed utdiuitids,fanit!i da fan^or^ tem,fecuritdtë,lt;Jita: omnia permorte ipfie coténunt, hiftorids, obtineant.fortdjfe nö eadem bona alijs prouidentes, ddqu£ipf): idmpergunt. Inde nimirtim ßifium ejl, ut memoria paffionis Barbdrin£,cy pmilium diligê tius peragitur, ippus Cbrilli,qu£ uirtus cfl ot mniu iUarum pajponum. Sed pne,c£ei eße fhidio a» namur, dlioqui palparepoffemus agnofcere, qd’ hodieineccicpd hi fanfh plus habet honoris, quoru legend£ plitj bjbfntßbularu, aut lucri aut cömodi. Feramus ergo nos quoq^ idoru infirmiMë donee erw diätur et ßrmetur in meliorefenfum.

Tertio,fanëlaIul:an.tetOthiliaophthaImicigsul-, quia à nullis coluntur,nip qui ocuUslaborät,nee pid/ j vè propter aliud quäoeulos, uolentes ex femel pëio mirdculo ius naturale,et inßüibile eofequötiä ßcere, qd’ œrteno longemihiàtctutionedei uideturabeffe,

Sanëh Apolonia pro dolore (ièÖKm,pfrpft«o ml s.Abolofiidf. tu honordtur,atqi pro alio nuUo Annofam eius uir^ hitutë Öl' ardentiffimi pdë,nenu) eß qui meminerit,

CONTI o NE s DE PRIHOs StScboliifiiat ScbolajUca, domnaßfkl cjl tonitruiî.Et plané hattcßdem mî mulimulii fao regnirc,cjuodin ^■'acung; re audierint aligné fanéhim ucrptum, hue tu eademefeduntpluritnum iialcre,aeuelutdominït conjittutum Etfaardotes alignât h.tnc fuperfîitionê nSrtpritnunt, miximeji lucrum odoretur,

Igtur peut dixi,perm!tut heec deus , c? lar^tur , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu qKâE pctun!ur,ttogt;} guod magna (intpi-d quia bonui

C clemens tam infimios itapuetts, qudm indigtws ta, remunerans,quorumignaims animus neÇdt melio Verus dei et ra amp;a:«rna pettre, qu£ ucrum deum decet cr dele=* faniToruatl/ Hatpeti cr largiri.Namquirite deum cr fanéhsco tus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lut,qucerë[es primo gloriam dei in illis,et imianonë,

ficut /Àcit ecclefia in fuiscoüeëbs, alia non petunt^ îmo fl habët auprutur ab eis,ut fola fapiit f^iritua» lia.Nec meliori figno cognofcumr et difa:rnritur,ueri cultores àpilfts,quâp iBw auprâtur,i(iiscoprantur fopii£ tëporrflw. Sicut enim deus iupitie exteriori eS firt exttriora bona,et auprt mu:riora,ia iuflitiie in/ ttriori cSpft interiora,et auprt exteriora.Qjiod in 0/ ■ tnnibus fanëhs patet.qbus fi no in e^èë}u,tamè in af fiât abfhiHt têporalia. [dea Hat aies nihil mereÙtur in cxlo,tamë merëtur in terra. Et in hoc benepciut, quad nod diabo'o hœcpctunt. Sic eni facerdates et reiigiofos multos,pinguiter et fuauiler pafcit,q O, më i« rost uita nihil aojit, q qd' horas anonias et pi ^de etinuiielegutfempi et orant nunqud: in quo ut

PRAECEPTO DOMINICO S4 pM fatisßäjjc uidentur deo,itlt;t deus fibi fatisf ßäjeuidctur,fi eosuelut altilia faginet in hac uia,

5clt;i oggMniunt hic aliqui contentiofi ,nte Umer^/ rium eße, qui pro neæjfitate corporali fanélos inuoa ri prohibeä,cum ecdej'ia quoq; orct à pericults men/ tif cr corporis per eoru irtKra:J?io«fm likeruri^ut ibi: Et ab aduerj itate liberemur in corpore, cz 4 prauis cogiationibus mundemurin mente,g/l'imilia.

Demde adornant fuam piam,ut uoainc, intentio ncm,quod temporalij no qu^runt, nifi quatenus per ea commodius jpiritualia quiererepoßint,cr diutius idea uiuere uolunt, er fjni,ut pœnitere, boni fie re pojfint.

Tertio,quodnonttUilisfitperfuafum,utïoan,Ger lo» Geffo/t, fonfentit,(jnchs in c(xlo,j'ic effe dijlribuadona eiuf modi,fiaiti in terris babuertint dona diuerßa jfiiritus, tuxu iUudj.Corintb.iz. Alij gratia curationiim a^e,

Primo illud Chrijii oppono, Primum qiuerite re* gn:tmdei iufiitiamcius, erbac omnia adijciëtur uobis.Etiterum:H^c enim omniagentes inquirunt. Si Chriftus cos appellat gentes qui talia quarut, jfie ro mihilicerecos infirmas Chrifiianos appellarc,aut certe ignauos Ztf pupUi defiderij homines,

Secundo, Nec prohibeo fan^los inuocari protem poralibu!,fed quod fotu pro temporalibus id jùditnf^ damna,negleâscorum uirtutibuset exemplis. oflrn deüunum ex omnibus fanffts, gui pro humilitatCf uel alia uirtute,antÜ habcat conatrium eultu eSquot; no/ mine,guantumhabet fanéks Valentinus promor/ bo eaduco.

0 d bene. Tertio,ßttor, gd’ecclefiainletanijsà jùlgure têpellatc,alijsq- corporalibusnecejpcatibus,fe libe» rariorat, Sedordinereélo id ßdt,primu mifericor/ diä,et remißionepeaworu.Nä Paulus iujfitora/ ri,ut pacem ctr tranquiüitatë haberemus in uita.Sic tu quoque ßc, uiues,atq; ex me nihil audies con/ trarium tibi.

Ctuarm,ßtcor,inßrinis inßde liccfe,ut ßant'Me, O- uiam petunt.quodeinœps melius uiuant.Sed duo hie dicä. Quis feit,aut de feipfo audet affirmare,tam purum fehabere a)r,ut amfimpliciintentioneiUape atfciuod maiorparsfimuletpotius emendationem uitte,exitus probat. Nlt;ttM Jrré GT femper efficiuntur Salutißra peiores,qui ex plaga, aut caßigatione dei liberantur resdei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;importunis fuis uotis,ut hoc ipfo deus ßultitiä twflrä

uideatur tejhri,fcilicet nos non inttlligere,quod duM flagellat,fanat,Gr dum remittit manum ad noflrunt uotum,potiusmdgis finit cegrotare.

QU-ido uia Se(undo,fi uisu!tamcmendare,nüquam idme/ emendanda. Hutß«ris,qu'amfiinflagello,ideft,uerijfimaemen

datione.

PRAECEPTO DOMINICO. 8f datioe,(y medicina uit£/a:pto^[eueresuÇq; ad mor tem.H^c enim emendatio uitlt;e,tinto ejl folidior,et co fiantior,quo non tx te, ^ed ex deo longe uotum prjeuenientecoepit.Aut quomodo poßumnunc recitii re omnem gloria (y dignitatem uitic paj^iuie ? Stulti fumus omnes qui uitam prafumimui emendate in bo naualitudine,quom in aigritudinenon inttlligamus earn e[fc emendari captam,et longe eße excellentioe rem,quant omnemuitamaftiuam,Quare Chrißianis tdpotiui fuadendumeßet, ut non modo £gritudines libenterßrrentffed ipßam morte quanmdus optia ' rent uenire. Nihil utiliut Chrifliano,quàm mori uelo dßime, utS.Cyprianusdocet. Atnosluuenalëmat ^taudimustorandumeß, utßtmensßanaincorpo re fano.non fic B.Augtifi. cyuando nor ßumus fani, tune maxime conatpifccntite morbus eft injdnus^ mm quod qu£rendaftt malaualetudo,fed quodillata per deum,tlt;t optimut nundus dei fitexdpiendatquia nul Notd, lum bonum fineuoluntatedeiquerendum eß,

QMMfo, hoe ipfum quoq; deiu optime prouidit, ut aliqui fandi habeanturßrmidabiles, amp;nbsp;uelut uin dices,propter obßnatoset duras ceruiccs.Sicut S. An tonius,amp; noniilliahj. Atnos,Chrißianos docemus, quorum eß ßducia, utfancTvrumconfortio aliquan/ do eopulentur.

Sexto,('do noudm iltam opinionent eoru,quod fi/ at inuitafanili diuerfisdonisßiiritus erantdouti,

ïfel nuc in calo eofdein haberc^differentef grJtù Mauxiii4ndi,led eg} non uideo, quoniodo id poffint prob(tre,nil'i dTguendo d fimili, quad ârgumêtum in ijs(jutC funtßdei,eji noantiffimutn. Quidenim ati/ ud/âdtdiabolus,(]uum in angeluni lucts feje transß/ gnrät,qudm quod urgui 14 ßmiliiiiut quoi errores in tcelefiam inunduucruntfubnomine Chrißi,amp;ßtna âvrüeius,fub jßecie fanfhnttis, fub pi4,ut didtur, in tentione,cr zeloatholicie ßdei, id eft,d fimili? imo quot ueritatxsreijciunturßubpieate aurium nimis te/ nera fub nomine feandalif

QKOWOtio p comitten äumpnffis.

Id eg) uideo,quod ccciefid non diät: Sanék Pdu/ le cura meu uutnerd,fed, Oru pro me. Ideo feiend» e/t, quod oes funfh omnid pojfunt, zS“ tuntu per eos tibi d deo d4ri,qu.(tum credis te decepturu. QUdre oid lud comendes ei,in ejuem mdgs es djfeäus ,priniunt peeatdtud er neafjitdtem dnimie, fieut S, Ceàlidfè ätinnuptijsfuis.omnes fdn^s per ordinem inuo tuns,pro fud (dflitdte ferudndd dpud deum.

Quod fdnè etidm B.Aug.t« quäddmepiflold fen* tit,quod uideliat deus per unit fdnéhm, imó inuniJ loooßieit,quodin dlio non fiât,non improbo. Quis eonfilium dei nouit^fiipfe dißribuerit, reäe diß-rie butueli. At noideo tibi fdlutdreeß in fdnóhs pdrtiri negodd protud fumptioe. Viide non dixit, qd’ mdrty res dlid er d’id do/iddeceperint in glorid,fcddit:^5 ttolititßeriin oibus memörqs fdtt^rit ifid quje i«

PRAECEPTO DOMINICO. 8lt;7 iHo fiunt crc.Etfi,utdixi,deus it^t[ufjvrt inßrmoSt gui tdlia folum gu^crunt infi{n(lis,don:ins pro fu4 utj lunate,quod qu^runt, nojlrum tctmen cjl,CbriJi:w-nos erudtre,e3' ud per^Htonem indue ere, cr fit q««. funtf'itlubrù,cr meritorudocere,ne aUquddoddid labantur errons ,uiex j'anHis dei fibi idolu fingant. t^eque enim ejlmeritum frfttjri corp(w,!«Mt pecunil t(ugeri,fed inßrmari i t cgcrc, id demum eji pulcbri» fi mcritum prudenter tu'lens. Hlt;ec de extcrnofun» ihrucultudiHiifufficiM.

Verus fan» Horum cultus et inter/ nus,

Kicautem cultuscufijiitinhudecordisprimu, । dfl«de in uoce ft operf ßris,id e(l:,qM,tifo(ie«î liudet i tMr in fanfhi,^ ßuHi luuddtur in deo,ficutfcriptu : e(l:Ljudatedomnu in fanHis eius, laudute eufecu/ dum multitudinem mugniiudinis cius.

Sic Puii.Gitla. i.ßciU'e fcribit primitittoschrijlitt nos : Cl- inme,inquit,cljrißcxbÜt dcu,Çic ßeit P fui. Ito. Conßtebor (ibt domine in toto corde meo, in con filioiuHorum congregitione. Mugnaoperudo^ miniexquifitu in omnes uoluntntes aus. vnlf cniM dominus enurrari gloriü fud,etnnnunciuri opeï4 mu nuufuuru.Sicut dicit-.vtann-tcientin Sionnomë da mini,er laudem eius in l-Jierufulem.'E.trurfM'.Nnr-retbo omniet mimbitid Wit, item ; vtcnnrrem omnes prfidicittiones

CONTIONES de PRIMO pTtedicationes tuas in partis jiliie Sion.Et multa aliit in Pfdlterio, idea emm operatur tot cr ana in fan-{hs,ut iple glorißcetur.Rurfus dicit: In domino Uu/ dabitur anima mea. Et alibi: Laudaminiin nomine fanóio eins.Et P fal. id. L^tabimnr in falutari tuo, cr in nomine domini deinoßrimagnißabtmur. Sic enim Apoßolusdocet: Quod quigloriatur,in domina glorietur.Qÿare non e^i dubium,quin fanili nolint in feipfis laudari cr glorißarijed in domino,cr da mtnum in fe. Et iße modus colendinan modoerit deo gratus, cr ipßs fanélis acceptas, uerum cr tibi falutaris,et inœmparabiliter utilior,qudm fi propter te ar tua,eos coluerts, imà folum iüe eß falutaris, ey alius quilibet noxius.

Qtto Vnde utprorudibtiidemMmodum,illefâticeto3f fanili in deo Ht uere fanÂoS dei in deo, qui opera lt;y gratiam dei tolendi. nbsp;nbsp;nbsp;M illis intuitus, cr mediatus,mouetur cr foluitur in

dulcem affvtTumerga deum,quod tanta,(y alialar/ ffù in lU'S dignatus eß,uelutdicerel: Eenedioo te e? gratias agi tibi pijffime deus, quia itterna miferioor» dia tua. sanâum enim hune pricuenißi ©■ de peca/ ti perditionisq; majßa,t!im eximtu gloriji uas tibiper/ fêàfli sic deu laudaßi in fan/lo fuo.Rurfum ar fan/ âum ipfum in domino ita laudabis,o' fanâedei.N. benediéîus tu im ßlqs hominu , qui dignusdeo uifus es,tam weffabilis gratig, et glorig dei donis ornari. Q^emadmodum S,Ë,lizabet benedixitbeatamuir^

PRAECEPTO DOMINICO. 8gt; S,ïtiem,dicens:BcnedidA tu in mulieribtif.BeM qu£ ^y^didißi, perfidetitur in te,quiiediéhlfunttibid do/ tnino. oporiet enim ut diuinx gratiie odoré, ejfufunt in[anfhsdiü papiitt,^^ttulitsboniatis eiuspr£/ gußcs^ut amp;nbsp;tu inamorê dei Çumndaris. QkW enim uUud junt [anâl,mfiuelut^ttul£roris,feu^tt£ Sdndi^tU npiliumindndnnis eycupice j^onfi,ficatdidt:Ape/ ri mihiforormca ßgt;ofd,quia caput meut» plenum eß roreez cindnni meiguttisnoélium. Sicen^Mi/ che£,y,fan{hs appellat rarem,dianstEruntreliquine litcob in medio populorum multorum,anquamros à domino. Quia totii quad funt (y frciunt,ros gra sanÜiduic/ tia cceleßis ei1,jpirans fuauißimam deimtfcricordia fuperßlioshominum.Sicficoportetomnemgloriam fanilorumreßrreindeum,quidcdit eis hancpotefln nratiacale/ tem.videeccle[iam,qutedeB.Virgnecanit:Benedi= ^ßliutu,fed,ädomino,quianonäte,fedperte fru ' élum uitte communiauimuf. Et in omnium fandorti fr/hs, Ecclepa orationem dirigt non ad fandos, ßed ad deum cum nominibus [andorum, eorit mérita ex deo ueniße proteftans,deinde pereadem,preces fti/ Of deo commendans. I (k enim ßacrifido laudis pri mum riteperaHo, tune demum fubneäenda eft peti tio noftra,primu pro ftmiH dei gratia,nouiffquot;ime pro temporalibus. St tarnen temporaliapetere poteü qui fitit [friritualia.

verum ifrüinuoßitiOjGrculturafdn^loruadeo efi Verut [an^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negleila

Co N TI o NE s DE PRIMO tul/ tieglc£la,ut non folum non meditentnr opéra mifea ttis negle- rtcordiiedeiin fanâisfuis,ftd ctiatnne[ciÂt eornni gelîa,imo çj- nomina,ftcM iQf, janéinm tYinita/ tem nominauit dreyfrlcïcn ,adeo non quid deus boni iniUis fèât,utglorijicetur ,fed quid boninolis fad/ ant,ut nos liiemur,cofideramus. fi. t ffiritus fanâut Fe^li dies f^edefia Chrijii id intendüt certe,i : omni eultu,^ fandorii ad f‘tgt;td:ortim,fdlicet elcuarccornojirum in deu, quidinflitu/ diuina opera,cr parare fdudam ex contempla/ ti,itèeorun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^atiarüin illos coUatarum,ficut Chriftus Mat,

dem cultus. ln‘^‘^^iopt^'‘tueftrabona,Ad quidfutcrusme/ um non doleat^non’.fed ut glorificent palrem ueftrit qui inealiseß .HicB.Augufl. utnondefpcrrntjitt^ quit,etiam fibi,fi uoluerint,pojfe praftari. Etfandi quidè bac re^la, nbsp;nbsp;eo fne,taxer unt,e:^ bona ßx/

runt,utlucerentadgloriam dei. Et ßt diabolo opérait te, ut eorum uita cz opera non eo ßnc pradicentuf 4ut celebrentur .Ipfi per omnem uitam qux^ierunt, qute dei funt.Nos uero no folum in nojtra, fed c itf fandoru uita,non nifi qua noßra funt,qU£rimus,rti hilfolidti de gloria dei. Etpaffim pradtcatur folunt quid quantîipoffint tn noßriscommodis, no quart' . turn ßicrit mifericors deus in ip fis. inde procediur ad Temeritas cxtremam temeritatem amp;nbsp;audacem contentionem, rtdrfanflorumincalo fublimior fit ccramdea ,qua/ prxßätia eö p jpi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßeerint ae nö potiw deus. Qcitlos omni/ *

lmb noßra ittate(qKoddetcßabilius)eb reddäui eß cultus fan(lorum,ut melius ßieril,neqi ßßafans äorum itgi,neci} nomina eorum fciri.Qßod ut cogna fcas percuryc fupctßitioncs ßiiki KHlg,C «idc,p4-trort„i4!nlt;t(iiM£i'ptdi«£rfür«mlt;irtißcMm. Aura/ rij ftlgt;rifan^imE,lo^um,Çutores CriJ^um cz Cri/ 0(gt;ißiioriit ß)!ni4n«, ßiUones S..Seuerum,{gt;i{lores S.lHcÜ,mcdi difciplina:* ci CofmäoTiamianu-,iurißiit SAuonem,artiß£S. rum,nation Clt;tth4rin4tM,4ltq«4ndo CZ Ariffotticm bakent patro num^j^ittro nos.Altj (tlioî.Et FrrfncifuHW Ktlian-'OMjquielikftna/ «i» tio fuM.Std qwomodo bot honorent,lt;td«erte. nbsp;nbsp;Pri

wntw nihil cor« opera «el exèpla curât,deinde (juan/ do ad fwinmut« honoris ttMr,t«anc mijpf« celebrant, ' 'V eo toto die ßriätur,nec alio ^«o^ indicia niß ue |}iCZodo,tant«fèriâ[imMl.intespoti!«lt;}«àniagëttî.

CieKrKlafciMijs,cä(ihiw,moribiM,corden!lt;n^täalie/ rgt;o à deo,(jKani co die,tèp«s perdentes, imi ßanfhs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diesp:iy

illudcntes,AC ß Bacchanaliauel Saturnalia agerent: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbri«

atq; bicc «pj; in alter« dicm potando,ludëdo,Gr bre^ ßiani hoep/ niterufc^adc£des aliquâdoinÇaniendo,perdurant. ditiffimoÇca Haccniejl gloriafèfkirîtdierM bispdiâstêporihMî.

itt «tnccAnuhis awt «H«portent« gëtiliîîdeor« fit faedius dehoneßatu,imb nec poreustuMsitafccoli fußineret.Sed itapr£ualuit ira dei,et tradidit in fen (Hmrcprob«m,Mtfint omnia peruerßfßma.

CONTIONES Dfi PRIMO flrare prandiu, imo melius erat laborare er omnid opera feruilia perficere,quàm iti ßriati.Nö enim eo tumultupomp£ luxuriie,fed quietudine( u^de er fabbatiffare dicitur) ercharitate inproximum fertii tur fan^s.Quod fi turpiffimum tu ipfe iudicares,ß quis inßflo paßhie uelnatali Chrißialia perpétra ret,curpatronum tuumeo honoras,quern tunc maxi _ mepropofuißihonorarefAnqui totuannußit quie in quo Chri tus er femrus à tuis irrifionibus erignominijs hoc ßiani Turds die,quo minimeoportuit,(ifdem uexaturiCur excerd

peiorci.

mur Turcuf quod ima^nes Chrißi er Çitnôlorum fa de cofpurare dicunturiAn nondü inteüigmtK quod iüorum ß^ura oßendit nobis deus,qu4in fibi digital at, quod nos Chrißiani fanóhs fuos in ueriMe et fa

dint conßpuratmusi Quàm pulchra rf ligo etpietas, fanilos dei nemofadius blaßhemat, quàm ipfecu' iuseßpatronus,necidaliodiema^s quàm eo,qui cultui eiufdem facratus eß. Fitige 4« tu talem fußine • ve poßfis dfc inßmo homine cultum, id eß, iîlufioné-‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic Pontifidbus effet fumme uigilandum,

imo faluberrimum ßret,omnes dies ßßos abrogare, Fefli dies op pauciffimis ßruatis,in quibus maneuerbum deiau-probrium ec direturermijfa.Nihilenimfuntfabbatanoflra,tufi clefise, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opprobrium ecclefi£,er no eufebia,fed aßbia in de/

um,ut fatis nimis ualde doat experientia. Poteß er nobis deus multo amplius quàm ludais diotretodi et proicci folcnnitates ueßras,et illud ip,». Sabbata ue ßrd

flrd cr Neomeniits ueftrai odiuitanima mea, Supereil adhuc geminus abufusin cultu fanóh m. Primus e/t in [uperbia etabufionep gloria vani, qua inuicë quidâ concrrant etiam de fanilis, dum quif^ eum qui uel fui ßudij uel ordinis fhit,niti ht)- lia cflfbrcM fri.ere,ut eum cxteris omnibus praß rat,nontamquod uelint fanëhsdei honorifiari quâ feipfos, qui taies habeantpatronos. Hor«« uaniat cr fl late patet,Qr plurimos occupet ,non tarnen au/ dco latius profequi, tu qd.’ pulcberrima ßecic ador nati,ßcile me temerarium iudieem proclamare aude rent,feq; p uriffime excufare ,tum quod ipfos proce/ res Gr optimatesecclefia quoque eares tangit, qui funtmultoimpaffibiliores^quamcalutn ipfum.Nâ çapit gt hinc ßrme turba ßaternitatufii quadam oriri,G;-nefcio an tot ßaternitatibui tandem effid-ant,ut nec ßatres necforores retineant, Sed fit hic ‘tliorumiudicium.Speàes eftbona,non lieetacriusta xare^donecclarius feipfum prodat negocium.

Hue dicerempertinere eos, qui fißum Coneeptio/ nis beata Virginis uolunt effe primum Gr fummunt omnium,G/ quinouorumßjhrum dignitate,priuile/ gijs,indulgenties,replent lotos fermones.Nec frujira nos quoque uixiffe uidebit poßritas, quia nouts ß~ flis ßcimusuetera uere ueteraffe ,fi nihil aliud ßch mus,hoc unum fatiseft dignum atema memoria.

CONTIONES DE PRIMO ukin fide diu fuit origp falutis et pro miß'us Chriftus.Sieni Abrabis non promififfetdeus, non füijfiet Chrifiusnutus.Etßrtediem Adif er He «(e^KogMcœIffcrd(iKm,c(l prlt;edeflinatum. Itaqueue nerunt dies in quibus omniu libètifiime doctmus er audimus, prjecerea, qult;e funt antiqu£ (y/olidlt;e ueri tutiSfUt Apoftolus ait: A'ueritate quidem auditüa^ ucrtent,ad ßbulasautem conuertenMr,coacerut(ntes fibi Magiflros pruriêtes auribus, t^on quod damnent affvifïum pium ad noua fißAtfcd quod uideä non pau Nohl, rxtolli, adinuidiam ufq^ aliorum. No» e/ gentfan^noftra fuperbia er difcordia, immo non ipfii, fed nos idola ex nobis ßämus, er fub nomine fanä)rumnos ipfoscolimus.

i.AbufiiS Alter abufusejlauariti£.Erigunturpaffimere» ikMriti-t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt ecclefije faper imagintbus non eöfecratis,

prtefertim tibiconcurrit fedufülis turbaunlgi,nee ipftc eeclefite cofecrantur, in quibus prteter ffieeiö et nomen pietatis, nihil nifi qurftus quteritur. Si enint fub nomine Chnfii diabolus mittit Pfeudochrifios, quanto magis fub nomine er ima^ne Mariie aut al/ tenus fanfü^potefioperarierrore er illufionemtAtq^ fo liberius,quoneglellius nos Pauli confilium habe-tnus,Omnia probate,quod bonum efl tenete.Et iUud loan.Probate floiritus utrum ex deo fint,nos uero ffie de bona contenti, flitim fine probatione aeeurrimus.

tint huiufino , Primo,utpopulutn 4 locis fiteratis trabat, er affe di difairfus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^bint

PRAECEPTO DOMINICO. 90 ûumdus alicnetäfacrK, propb^nM^ dijtribrft ,d» twuis feniper Gr alienis accendit curioftiinci} jïuitt Hoe enï meruerut-quifrflidiut ccclefüfuadotnepicS,

Secundo., ut per boe dccipidt oeeaponefw «élut i» flAm^negligendi uerbi dei Gr parochialittm officioru. Omitto qnoct per kmi perdant tempw, Gr fubpa» tidmpro|wnd««t,pee(at» njKltù fefe onerdt,dum U4 iJdfibulantur,uelMdiunt ueluident.,Grdomum,rè, familiitm,negliguntfhoc e jt,fr»pTd Ubordrtt CZ »mmI td mald comniiitunt.

QMod dutew tdlej cotjeurjus fint ex didlgt;olo,prlt;e terea que di£hi[unt, ipfc ettdm prieeepj concurfut uulgi declardt, Fernnt enim uxores Gr fÀmulos in/ ter hiboritndum uiit operdndumraptos juiffe ,dc ue/ tut rflinqutrc opuj codfhs, q«od à (anih pt «e^MdqHdjfed ejt cuidentijJimdclicmonniUufio.Spt/ ritus fdnóhts non ep ß)iritMJ Kmeritdtiï GT prifdpi-tationis,fed ß)trit«j cÖfilij,nec rewoeat prieceptié (km, ^«0 pr(ecrpit tnulieri tjjc ptb potejfete Miri,fme ««i«j föfenfMetiduotdfudnMndfwnt.EtferHiï, «tdomi» «is fuis pdclitcr fcrMid»M,«ibil Jrdwddntcs, quotnodo erg) nunc eofdem rapcret ad Hiobedientia td ri^de frobibitafVndc aMdt«t,tibi talcs ccclcfiie fùerunt eon fccratje ,Gr legitimo dei cultu ordi»atlt;€ ,eej?ajje talfw concttrfum. Sedcz »une dicuntwr aliq«« idco «0 eonfccrarijHc definat conenrfus,©' arcfeatlHcrK, O 'cbrijlianos,^ ed impictdte iMcrie qwierut. Hoc' ne ex deo eJt » quod crueem amp;benediéhonem Jwjlincre m » nopo

»0«potrßf Quii uitquä credertt poße Chrißianot, uel ab ajiufiiffimo damone in hunc erroris tdMtbrw pracipitarü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ponis ccepit proliituere,fub nomine uirginit Karin, qu£ pbiin jomnifapparuerat ( adeo fanila, di-gna pbi fuperbia utdetur ) fed à maioribut ecctefin prohibitus, flatim ibi quieuit diabolus, er migtauit alio^er ibidem prnualuit erigere lupanar fuum. Vc“ re h£c funt pgna er idolaproßitutionis,qu£ domir nus per prophetam arguit, in quibusßrnieantura/ nimn fideles àfuo Chriflo,lt;iui,prohibuitne crede-' remoi hijs, qui cum obferuatione locorti nobis prnr dicantiEaehic eft,aul illiceft Ckrißus, Nolitein/ quit credere, f nr prndixi uobis.Quare tibi fit meria fu/feäum tâquâ negocium perambulàs in tenebris, quätumlibet f f^eciofum fùerit quod in locis iUis prof phanis agtur . No» fwi»» ßuftra ecdefia inflituit ccelefias er loca earumfandificariptruerbu er ord Qupmodo tionem. d^od fi cuius uxor uel feruus uoeifiretur, reflingeen / fefe arripi tali peregrinandißgt;iritu,audi confilium, dus appeti* arripeerttiquernamaliquamcrucem,erfandifiat tus peregri/ dorfum eins aliquot iäibusßrtiter, er uidebis quod tiandt. hoedigtodei eqdetur dnmoniumiüud.Kulieres ent utsutfeduf}iles,foletßmiliarius iftis nugis iUuderei, Dedicatia- Tertio, vbi non habet poteftatem(ficut uere not» nes ßcquen/ ubiq; habet) in locis_pphanis,ßät hoc in locis facrif» are, inftin/ Hocautem ßät quandoreliibl matrice fcctefia,pere dus diabolic gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grtK4ii

PRAECEPTO DOMINTCO SI grinari folidat id dedioitiotiei crpatrodniialiarit ecclefiarum ,uel in defertouel pa^s pofitirlt,ubi a wen uidcas tot tubermt G- ginea, at Babylonë cref derepofjif (ficenimhodieagunt ded’cationum cr pitronoritßjb) uejperi ucrodomu redeunt pleni Mt lt;nbsp;cz alijt portentit pecamrum,^uibus ibidè fcruierut.Si tumen redeunt: turn firme eji uelutreguluretuliquoi ocadi,4Ut fal/ temgruuiter uulnerart in dedicutionibus ,udeo ut in prouerbiumtrunfierit. Indulgentius dcdiaitionisdi/ 'Prouerliu/w. ftribui fero,cu fefe truc!diiuerint,dut fultem heferint. Germunieii» Hut diabolus mijeirimiii nobis aßidue auget igno/ winiis^GT adhuc melius ducimus efie alesdedicatio/ ties non toüifCjuàm iÜM fieritdet dominus Eplfcopis noftris altquädo gr4u ,ut has indulgentias rum dedicationibusreuoeent, non (inant diabolu etiä “^diatiëtim de c/cde nofira nobis illudere^cui nimis (itérât permif i^lgfntiie. fum, ^d’erroribus nos iUuderet.

At hie mihi obijdHiur,reeeptie iUg peregrinatioes Obitëbo, td S.Petru in urbe,ad S.ldcobü,admeru(dlé,ad Tre uerim^ denity in diuerfa loea ad honorädas reliquias fanfloru çy indulgentie obtinendas,

RejJgt;o»deo,Nonpeccijrft,qtti omneseasomittt/ R'jjOf’P'’» ret crdomimdneret,nonprieceptie(unt(eduolun/ tariue d(fumptie. Tdmene^ non re(ifidm fetnro iatn Sententia dU H(uiGreon(uetudintprieuahdlt;e,ednt(dnèlt;]uiuolut, tborù defc dum modo id difcant, fefe interim cifdem fumptibt« rfgriiifttiont fojje trtcowpilt;gt;'lt;lt;Hliter meliuî deo fcruirc, crCd'utë buî, w 3 f«4M

CONTIONES DE PRIMO fuitm opmri fi domi ferutant pitMpehb!«, imwo fibi commiiJ'is,utuxori,liltjs,ß.milite,dotninis, deinde fi flageüa deipittienter tulerint,cr quafcunq; aduerfi tatrs. nero non fatis nobii pugtine reltdum fit domi cum diabolo, nif cr ßras ctt Dina egreffi pluf oanftonumcorruptionis quteramus. Quantienimre fiflunt (auillationibus curi;, qutbus in domejtic^ ecclefia ittipnngnatcorda no[lra ? deinde crapulis lu fibu!^eto(ijs per oiniiei dies nos uexat,oia tentans,ne pims fit apud nosdei cultus,cr integra falusno]ira, Kiffas aure nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuentti eji 4 nojtra philargyria,

as erexit aiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aure^e tnißa(fcilicct ab aureo nummo fic

ritM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrfolttuntur) certis cereolis, ccrtis^ alijs

ritibus celebrantur,nefcio pro quo eertiffimo euëtu, ia utiquiffintus hojtis,nec hocfaltent facrißdum no bisreliquitfyneerum.

ntendicatur, corraditur thefaurus fine ßne, er reli— * * quijs er indulgenties in banc rent uaferrimeutuntur,‘ ut ubico^jh, fùerit pecunia,nee jlruélura, nee pau/ peribus,fed pro betlo, aut litibus uel prafentibus ext pendantur uel ßcturis referuenturi

Ctauis Chrb Sicenim cr clauos Chrijli ßcerunt duaritiee mini fiiad quaftu fleriït,anten fub faitfHffima pietatis fßecie,ut aureos abutuntur. etargenteosnumosperßret.Curfifoladeuotioquia ritiir , nÖ potius papyrum aut tabula perßrant i Sed quid eÿi lernâ auaritine in ecclefia defcribere tcto,de

propbfWipfe dej^eram, oninia^ itt unum agt;n cludcns dixit; omnes fequuntur auaritiam .i Wiixima «fqKc itd minimum Sit tüdcm fumïM fummdrunt, Omnes biifunéïorücitltores cötrx boe p’imum pee/ e4ntprieceptum,ciuiii non ([ui dei,fed quie fua fune, in ipfoettamdeo (yf^nflis eiusquitrunt, funtq; fibi ipfis huius operis fui ultimw(ttt dicitur)ß.nis,Cf tdo/ lum,utentes deo,fruentes feipfis,de quihus poteH ip luddtei Pfaimo.77, Cumoccideret coï,qM(ercblt;lt;nt eum crreucrtebdtur,cr dtluculo Hew'tbjfjt ad eivm, Cf rememoratifunt, quia deus adiutor eji eorunit Cf deus excelfus redemptor eorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo mrde

id jicerint^fequiiur’.ty dilexerunt eumin orr fuo, et lingua fua, mentiti funt ei.Corautemeorum noerat reäumcumeo,necßdeles habitifuntin teüamen* toeius. Et ïIImJ Cbrijit loann.s.Amendicouobis, quxritisme ,non quia figna uidißu, fed lt;jmù man» duajHs Cf faturati eßis. £adem eaufa er iÜum re/ pulit,qui dixit:Magller,fequarte, quoeanqwe ieris, Ipfe uero:Vulpes,inquit,fi)ueas bitbcntiC tiolucres eali nidoSfßlius dutem bomitiK »o« btibet ubi ctput f«« redinct,fci!iccto(lcndët,(|«od no propter tefum tantu f fed propter fuâ cupiditatem biïc dixijpt illf.

sut ergs fcrtt«nrtitjixit;QHtM«Itu£Wrc pojlmc. Quid Chri/ lt;bn£get,no«pec«»i(t(M,nofi«£(ltw,rton(i£rticj;pniftt ßus 4 nobit tern,fed feipfuw,©’ toll4 crwcemfHdm cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri «dû.

me.Ittf« : Qtti «0« r£«Mtt(i4uerit omnibus qu,« pojfï* 4et,non pottftejfemewdifcipuliM. item: Quinon

CONTIONES DE PRIMO 0 dit pätrcm Z3' matrem,adhuc autem animam am,non potejt meus eße difdpulur,

Porro cum illi etià corpus fuum quiierant, qua corporis funt, cettum eft,quod non funt digni Chri/ fto,funtamendigni aliquibui donis meranariorum, fient filq Abraha ex Cetura,fed non hareditaacum ifaac. si autem no funt digni Chrifto,claru eft, quod non ßciuntuoluntatem eius,erg) neeferuantmanf datum eins.

^on bfçc dico, quod uelim omnesejje damnatos, qui tales funt,fed ut difeant folufuâ miferiä,cy non fefeideo Chriftianos ejfe confidant, quiafic honorant,or colunt deum,crfandos, imo imperfiâum fuumuidentes intelligant quid ille gemitus fignificet, quern nos Chriftus docuitconfiteri,deinde iußit oral renosiDimitte nobis débita noftra.Ettliat uolunut tua,^c:quù fcilicet tales nofumus,cum tarnen efte debeamus.

Bond tempo idea ft confilium dd ticeatcapere, non ifta bona raliaquocoftdat utqsuelit fatiare,fedmagisirritare paruis his ho det deus, admaiorapetenda,uelipfos^imperfiâos,uelfaltem filios fuos, quibus talia non tribuit. Et hac fat fint de hac materia.

V£ R VM «e Pighardiharetici infilices,fua as partes à me adiutas confidant, qui pra ni* tieiuja tsufjc fffiiifuditate nobis Teutonicis (fuperbiifimoiàftidia . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;indignati)imponut,quod fandos dei colamus,et ido

pfurx cögngantjin t^uibus prof)ibetur,ncttt{oretquü nifi ttnum deuWfCr ut nobisdpud f«of iußifjimä in« uididm conflttre uideantur, infidiofiffime omittunt, quad fcribitur rexDMid Salomon cr multi alif adorati,fimul impij peruerfores fcriptur£,cr fubda lisalumniatoresnoftrit pietatis. ïtm, enimrußici iüi nos tandem docent,quod folui deus fit adorandus,et gloriantur, ac fi nos idipjicm ne^auerimus unquam, cum tarnen negate nonpoffint, frequenter aulicos re ÿos bonorari, ac uelut adorari, utfàcilius ad regent perueniatur. Propter horumita^rudifjimam cr tufulftffimam rußicitatem. Dico eg», ad fanóhrunt f‘*(fr‘t8^tecurrendumomni modo ,ficutinlobdici-tutyGr ad fanilorum aliquem conuertere.Etficut S^ lamon fuum patrem aÏlegat:Memêto domine Dauid, ÇÏ omnis manfuetudinis eins. Sed ar Irfcob p4hi^r/ cha dixit de Ephraim cr Manafe: Inuocetur nomen meum fuperpueros iflos,et nomina patrum meorum Abraham,ey ifaac.Sedde ijs fuo tempore, fi deus ucf let. Hic fiducia quoq; indulgentiaru tanxanda fitif fet, nifi iam plus fatis tUa, multis modis à me tixa/

NV N C (fedfttM jÿeci'e trafgreffionis dice» die, fcilicct eorii.quipro uero deo,idolii fapi entite zj iuflita [ufi colut. Hi funt flij fuperbite quot m f rum

CONTIONES DE PRIMO rttwrexjBcfcfmotbillc dMolusuocatnrddeo. loi Horum ejl libero arbitr io confidere,non ejfetM le h^benteSjHon egere medico. His folis Chrißus gr4 tiseß mortuiis,ciuiaßine ipßo pofßunt bene uiuere.Sio olim Pelagatii prlt;tcipue,deinde hxretici omnesper^ diti funt.Porrohodiequoc^ (untf^ui Pelagani qui' Pela- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fapiuntamen idem uel pfikj,

gM«l obfer^ Pela^ani.Nam Pelagiani deo faltem idtribuerunt, Uiuerint ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doflrinam legis,erudiret liberum arbitriit.

Hi uero habent diäamen reilit rationis quiedepreai tur ad optima,ut legs eruditiöe,non pro necejfitate, fed pro comoditate tlt;lt;ntK utantur, diffentiunt tarnen 4 Pelagianis quod fine Chrißo, non poße beneuiui meritorieconceduntiGT ita Cbrißusnoneß mortuus propter pccatu,fed propter no meritu. No ßtiff et ne eejfeeum mori,tit inßrni poenas folueret,fed tantum «t mereriealii contingeret.Nam finge paruulum ado lefeere fine peccato niortali aäuali(id enim er fi dif ficilc, tarnen afferut poßibile)huic no eß neceffarius Cbrißus redemptor de poteßate diaboli,fed adiutor duntaxit ad coelum, quia fi is moreretur,nit ad infirr num,neeccelumueniret. Qua tbeologa mibi uidenr tur afferere, neminem nafei filium irte er filium dia boli,ntfi filium ira diaboliq; dixeris,id ejfe,quod na meritortu Et dum facerdosexfufßatßtanam tn par^ uulis baptizädiSfUt locum det ß^iritui fanifh,intelligr tKr,folK ßcereexuafe non meritorio,meritorium:fie enî uafa ira Apoßolus cogtur nuedemu inteUexiffe,

E.tbjptiftnifjcramentuconßrtgratii non in re miß fionè peanti,fed 'mitiu meriti duntixdt,cr iüud jyttt lgt;oli:Conßtcor unttm baptifma inremijfionem penatt» riim,nouaglojj’tt oportet inteUi^,non depeccatisda^ mniitionii,ßddepeccdtis nö meritorijs. Acficpeati tum origndle nuüum dtrnnu intuljt mitdo,nifi quoi priujuit merito et uilione dei. E t ed priudtio uifionii, id ejl,omniu bonorum,nö ejl mdlum, nifiuoce tdntu^ fcilieet priudtiue.Sic enimTheolo^Zämus hodie.Et Chrißus pro nobis ntdlediéhm c? peeedtumt ut de nidledtöh cz pfccxto nos liberdret,nÖdliter 'nt^ tclligitur,qudm q«od eß fdéhis no meritorium,ut dé non meritorionosliberdretideniqiuoedbulum illudf peecntum,pertotam ßripturd,noudmdecipiet figni/ fiationem, ideß,ßripturd induit conßtßonem. Sei ' tnitamushdstenebrdt,dîijcj^tëporire[€ru€mus,qit • ' er dlids («epijpme de bij diximus Cr egimus.

f“pM diximus:Cum fimus iuxtn B, Aug.undmußdperdttiois,nemo iußißatur, nißper purdm fine meritis grdtia Chrißi. Idcoij; necejfeeßf ut fuperbidt,fibi^ dliquid ejfe uidedtur,(iui nondum defe,fudrdtione, pidintentione,fuisoperibuiinternis CT externis dejperduit, CT lt;td tbrowMW grdtU tre més CT mifer dcceffit.Ndm omnes iüie uirtutes mord Virtutes les,CT fcientilt;e ßieculdtiutC duplo mdlo cößeiunt homi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdett

nem. Primo,quod non funt uer^ uirtutes et fcientine, tilt;e jffCMkli fed peccdtd et error cs, qd ßiit neceffdrio ex corde nid ue peccdtd^i iojCrnortiiwwpnatopergrrftiàj^îiodnôpotcp: nift

CONTIONES DE PRIMO fetpfum qumirere in omnibus,amp; fic fadut hominein uamum inancm.

Alttro,quod ßllut lü- inflMt,ut homofibi no wrt lut nee ßultus uidedtur. QnibtK fit ,utfit fecurut, Cr nihilfUel minus foüidtus de griitiadUierèdti,dunt fdt fe nihil mnli ßare, licet ßteatur (e nihil meriH in atbonis ßcere.

Inde procedit nulum htiut,ut omnet defigt;idlt;tt,iu dieet,damnet,mordent,Zflet,lt;(r^itt,detrah4t, qui fibi difiimiles fuerint, quia cum pharifieo nÖ eft ficut caterihominum,necunutexipfit. Hifitnt quido» mum fuam fuper harenam adifiant, horrendo pCquot; riculo rsquot; ^tema ruina cajuram.

mereiudicât totose^e pec(ntü,totumc^[uumbonum,nonintra fe, proximum. fed extra f e,'m deo cr mijericordia dut fitu effe uo/ lunt,quia iufiut ex fide uiuet.Non autem iufiifiatur in conffieóbideiomnit uiuenttunde fuismalit pref/ fi,neminem iudiaint,nifi feipfostnulli detrahHt,ne^ minem eontemnunt,mfi feipfot,Gr implenthäcdif lullitia. fittftionemiuflitiit. luUitiaeftaeeufatiofuiinprin/ luliut. ^P^^^i^^iffltttprimum eftaceufatorfui. Uihabent ’ uere unum deum,ex quo,per quem, cr in quem iuftifi eatur, funtfinepeccato permifericordiàdei igno fcentem,non per fuam iuflitiam operantem.Sic glori» fiaitur deus,cr colituruere,dum eiut operibut tribui tur quiequidfumus,imó dum opera noftranö fint »o ßrJjfed dei, ficut Chrijlut ait: DoUrina mea non efl mea.

PRAECEPTO DOMINICO. Sf wcojifd nihil nobitreliólum eft,mfipeccjtumtftiilti/ tia,malttiit,fierditio, (3quot; cottfol io:ac per hoe non pof fnmus nabis tn ulloplacere,autidolum frare,redaéli innihilam,ex quo er uenimustremanentefolo deo, omnia in omnibus.

Sed qu.tndo hac d{cimus,übijciunt, ergo non funt ohteiHo, ßdettda bonaiSieut A poßolo quo^,hiec ipfa doanr ti,obiieiebaniur,fiiciamus mala^ueniät bona,quo/ rum damnatio iufla eß.

Idea illKrfß,o«d£'Hd«gt;»,Pnw«w,^HO(lMoprobt RfJJtonpa.' bentur.fed quam maxime dotrnturlona ßeriicontro/ uerßa dwnuxaf in uoabulo,bona,eößßit,Nam fine fide iwpoj?ib(lf eß pljctre dco, er omne quad no eß ex fide,ptccatum eß.ittafane bona,qua tlli uocant, Hdiuraliter er moraliter fi{h,ideo [unt malacoram deo,quianonfiiintcxdco,necpropterdeum,ideß, Q«lt;lt;rf natu tiott eognofeMitur nee reßruntur in deum,fed homo ralittret ma fibi ea tribuit,er in eis txnquam fuis, pbat,am non rdliter ßiftl fint fua, ittnd fnim additamentum Leuiathan,facit, non fint deo ut omnia fint apud deum nMla,quantumlihet ßgt;eäo/ deceptit, fafint corä bominibus ,unde Paulus libera uoee tum fupergentes quam ludlt;eos cIlt;twdt;Non eß iußus, n3 eß qui facial bonum,omnesdeclinauerut,fimul in» tilfI fafh funt, vt autem bowo agnofeat opera fua effe dei folius,gratia cum iüuminat, natura non dar eet.inde fît ut talis bowofit pattenr r:y‘ mitis,ftueui^ tuperentur fttie laudentur eius uerba er opera,fdens,

CONTIONES DC PRIMO uli uituperatur,cr infanit, ubi budatur. Ratio 0« tnnium tft, guod fiJet jjies non habet a’iud ßenda mentum, nifi folum deum lejum C hrißum, petram iplam,Gr nullam prorfta crcaturam.Ratio autem (:!r tiaturahabet ß{ndamentumharenam,opera fua bona Crfapientiam fuam.Indefit,ut homo ruentibu'f fuis 'Operibusbonis,fiperdißamiam,irafcatur,fiperoona Vlerita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;criudicij diuinireueladonem ,deßjeretin

ftif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autèetiàficaditrefurgit, er cötracon

wo» (ontrlt;(deimifericordianititur,ficut feriptum efl:Quoniamrexßieratin domino, e^in miferisor/ dia altißimi non rommouebitur.

Qu,ociraL diffinitio /^eiapud Magißrum Senten/ Harum,ueleßfalfa,uel eß obfcure,er non intelligbi liter pofita,quia ßgt;es no prouenit ex meritii,fed oon-tra,meritaproueniut€xß'e,quiaficutßdes,ita,j^ef, iaeharitai,ne(effeefl,utfintanteomneopusmeriti priores.Prouemt eni ßgt;es no nift ex miferente er in/ fundete deo.Nec habet obieilum uelmateria feußn damentum aliud, quam ipjam nudam dei mifericor-diam,nequaquam opera noßra,quie junt potius obie-üum,er ex quibus prouenit deß)eratto. Chrißtu no/ bis uixit,er meritumnoßrum cfl,fi erc Jim«î in eti, Credentes autem in eo, iam non fibi uiuunt, nec fua mérita cumulant, fed Chrißo feruiunt, ef uicijfim Chriflo meretur,Sic enim Apoßolusdocet Ro.ia.Sü ue uiuimus, domino uiuimus,fiue morimur, domino worimurßpfe J^es noßra, et nof,ut itu dixerim,ßgt;es

PRAECEPTO DOMINICO feKcxpcóhtio eiuSfjicut filius eßj^es patris,et pater ligt;esjilij, cui omnia prouidit Gf thefaurizauit.

Qjiomodo autcm defuperbia rerum j^iritualiit CofiJere in dixi,ita cr de corporalium rerum [uperbia inteütgi eorporalibut tur,ut fuut diuittie,forma,gloria,potrntia,fiuor,ge^ impietus eß^ nus,uolnpta! c^fimilia.ln ijs enim lt;juic3fidit,ftfu perbit,alios^ ßflidit fui difftmiles, manißßum eft, quod btee fua ßdt,deoqi r^it, nbsp;nbsp;fibi i« ido/(t tranf

tnuat,QU£ ft foliusdeieffe lt;xgt;gnof(eret,non di/hn» superbiit re gueret inter fe,c/’ quemlibetperditiftimumhominè, mediumefft/ nihilq^ plus fcfe habere faKTetur,mfiqwd folus te^ ßtäßimum, fus Chriftui eins fiduäa eft. Sic fteretffi boe prtecca ptHm feruaretur,ut nulla fuperbia,ideft,nullaradiXf nullum iniäu peanti,ae per hoc nulla peatiu effent. Sedpax,amor,mitit!is, larQtAs,pattentia,Gr omniu Uirtutu plenitudoy quod no in.bdc uita jperädum eft, idea fempcr manemus peccatores, O' buit« preeepti tranfgreffores,folohocpcrijictofdlKJ.qd’ bdc tranf greffionem nonignoramus,neejue negamus,neq^ cum impijs uerbis maliti£ in peccatis nos exmfamus, fed cpnfttemur,cr gemimus auxilium gratiie, ©quot;rfgHi fiituri aoxlerationem .Quahumiliate meremurnoa bis igno[ci,in ijs qua: minusß.dmui,ficut B.Auguft, aif.omnia mandata implentur,quando quicquid non jit igttofdtMr. Ignofdtur autem cojitentibus, ^nidbw tnilibui deus dat gratiam.

Vnde cauèda fJl tlld pernidop et adulatrix' glop pjimo (otius humilititit fxpHltrix,çz uaflAt: ix,qud didtun

Pelliletli diàtur.Deus non requirit hocpricceptum impkriin floff4t hac uitlt;t,facit enimhitcgloffttfecuritatem nocentif fim4tn,dilfoluït minus,amp; remiuit genui ^lrenuoru bcüitorum.Et eß unum de puluitlis,cr ceruicaltbus, ^UiC in Ezechiele dimmt dominus. Nifi fine inteUù gitur,feilicet quod no requirit quidem ab ÿs qiâ ipfi ifeipfisrequirunteiufmodi plenüudinem,Gr dolèt, itqueconfitenturfefenon implere, es- ideo ßfiinät egredi,iy cupiunt diffolui,ne fintdiutius cum pecea to,Grinobediètiihuiusprtecepti,fedcum Chrijh cr iuüitia, et plena obedientiaprieepti.[is,inquam,n3 imputât, nec requirit. verum qui ipfi non requirut, Cf exigunt d feipfis,fed confuuntfibi puluiUosfub minibus,fine timoré inceduttt,certi, quod non re quirantur,ab ijs certe exigetufc^^adnouijfimuqua/ drantem. De ijsdicit Pfal ,9. Propter quid irritauit impiusdeumi dixitenimin corde fuo,nonrequiret. Q«i enim non agnofcit fe pr^eeptu non debere,q uof modo fe agnofcet ejfe pecacoremfqui autê no agno/ fcitfe peccatorem, quomodo timebit den et iudicium eius f qui autem non timet, quomodo humiliabiturf qui non humiliatur, quomodo gratiam confe» queturquigratiam non confequetur, quomodo iußificabiturtq no iußificatur, quomodo filuuseritf

□c pylt;ecept«m,fic«t Zf omni^ ilia, fluit ex primo, feruato e-nim primo,cr hoe ßcile ferua» tur,imó flt;r«4tH eß. Qtiia idea ponitur,ut cfduti noftra manif fljkturinfipienlia noftra, cunt non eflet nccej]f4TiMm, ft Adam pttijfetjomnirf entmiUrf fciuiflcmus.At nune necipfa fcimus,lt;ju£ «ecejptrtrf («nt J^riï ßeri ,nedum intus, Igtur in primo præcepro,cor ZJ interior homo ergt dewm tnjtitutuî c/l, in boe oï inflituitur.Tribus enim rebKJ pef(am«ï,corde,orc,optre, contra deum : ideo («per fi»g«Io,fi«g«l«m e]l prlt;eœpt«m,f t f«nt omnia . trirf negiittMft,fiMeprobibitiiM. Nee ejltrt toto dcc4/ nbsp;nbsp;nbsp;dfßtlogo

logp,ntfi«nMmpriecept«m4^r»i4tiKK,fcilicet.Hono rapatrem ©■ nwtrem ctc.N4tM tertium,(j«ode)t:S4lgt; latum f4»flißccj,ipfe dominus exponit neg4tiKe,dt aflflrmotiuK, censtNonflicies omne opMï wi eocquod cr nomen in/ dicat,Çabiatum,id ejl,reqMieî,id c|f,«4(atio4liopert tut. NuUuw cnim opuî in illo priecipitur , unde cr folum Icflioni legM ttttendel)4nt iUo die. lgt«r »14!« in omnibitJ probibet, ideo et nullMm 4liud b4bet pro t«i(fiortem,«ifi «numjälicct 4jfirm4ti««m de bono* re p4re«tK. C^ttr4 «erojijuirf »»4!«»» prohibent,pœ» num min^ntur.

jdeo,fiait qui corde non peant,nec ore,nec opéré pemt .Itdqui corde pccatt, nec ore, nec opéré iufie fîccrepoteft. qhi primum prxceptum nanferuat, nee fecundu,nectertium fcruat. Qui uero primü fertMt, e^feaindufn cz tertiutnfern.it, Ilt;!onenitneßmetu» endu, qd'qui in deü fui fiducie pofuit, deîi fuper oU diligit,ßgt;er4t,quierit fitit,nomè eius in tianuet irre» uerèttr twminet.Sicut no eß timëdum, quod fubdituf principe dtligcns,noetitï nomen eiiu uelit ubiq- cldr rußccre cr htcbere.vnde ç^pro maiori parte,in pri tno mandato diëh funt,quicontraiüudpecc,ït,fcilicet dupliâs generis homines rudiß'imi et ßultiffimi, per omnia fimilicer hic dicenda f unt, Hoe enim precepto no prohibetur malediëbo, nifi quïdo fitpnomëdeif fednecblajphemia in hominë,nifi fiat per nomë deif fed infra,Non oatdes,

D autem tn primis notandu,quod hoe preceptum fubindieat affirmatiue,nomë deiefieaffumendu in osuere, uel in neatß'itate faluäs, crquod folii ibi ^phibctur,ne i« Md»« affumatur.vnde «i fcripturis fie quêter pr^eäpitur nomêdominiinuocari,laudari,c3/ fiteri,benedid, Stc Ro.p. Omnis quicuq- inuoauerit nomen dominé,faluus erit, ydeamus itaqueprimum rudiores,inter quos primo oemrrut fupcrßäofi,for/ Tetragrama tile^,e:j- quidü ex tudaids fibulis fuperßitiofa quedâ de nomine tetrag^ramämamn fingentes. Quod q no=i men domini inuanuaffumÂt,patet,qancc ad falutë unimienecadgloriamdei affumnnt nomen dei. Sed adatri

tRÂECEPTO DOMINJCO. 98 lt;4 «riopt4tew fuâtttiitd pitlt;9tti« d(£twoHMW,irt figwtîj uertfs,gc|li!gt;ujjHt fwprd diiJutw cJt.Noii ttiini id cu^ Wrttdnfitluum dnim£ inde conl'cqu(intur,tnuUontù «Mf rfii deiK in boc glor!jiœt«r,ff d ttntum ut fu£ fdtiÇ fiditnt cortcupifcëtiic.lgtMypcHt i!li deunt diieccrunt de corde fuo,et udnum fècrrunt in feractipfjx,agt;ntrlt;t priraum, itlt;t et nunc nomë eius polluunt in ore f«o, er jrujlrrfdlJumunt.

}Mî dei i^umendi duplexjfcilicct filus nojlrd ,^2' ^o/t^‘ttdum not ria dei, immo foU gloriÆ dei, ^«14 nec falutem no= prdm dfbemuj per nomen eiui q^uierere,nifi ddglo/ ridmippMî. AjpumcredutemintetligtwrjUt

fumit uel intenditßcere,ueldiecre,cr ddboc«td iibet nomen dei.Sicut in corde aßumit per pdem grtt tiitmdeiitdPilHttjM fwdtn.ltrfin ore 4p«mit,pcr reuez rentiitin «ot«eitdei,4df41»tem Jurftn CT aüorum. De iftis er^ faits perfuitfutn cjl «t itbjlincÂt, in prlt;eœpto primo.Nec per boc fcfeexmfent,q«i(tflt;tnëïn uerbd^ amp;nbsp;ordtiones ddhibent, eu per boc nugj turpiter pcc ant,ut in ftmili. Nonne jùriofum putcj eum qui f4« cris uejlibus ,o^icijsdiuinisaiitdtis,ddchoreas,fliea ëhcuUjUcI bellt procédât,er tocum buiufiModi ex et» feriofàceret. Si ergabunc grituipimereprebëdereî, fltr no muko md^s reprebëdij te uel illutn,qMi sitëfo, plui quJ omneîuelks,imo quo fctnffip'cëtur et uejfey,

CONTIONES DE SECVNDO opera aiutarif,uel faltem ai corporis falutem, colt tempta anima ? Talis eß ergo iUoruexcufatio, qualis tfleius,qui fic jacrisabufus corripiturGT dicit : Eia res tarnen facra etbona.Qitid enim huic diceturt qua illud quafiego nefciam, earn effie bonam amp;nbsp;facram! boe me nunc doeesfcum ideo te arguam, quoi facrit ita abuteris .At nos nunc ij fumus chrifliani,qiii flt;tl Attwdf. aos nouos ne poüuimus,cnlopodia fmimus,et ueßet bonas nuUo modo 'm lutum trahimus,nec aureis ua/ fis contttmeliam ßicimus cum urina, immo aqua im» tnunda. At facrum deinomen adquiecunc^ indigna trahimuSfßne omni fronte. Quod fi boc nuUus in fuit ßcitißnge ah'quem ita fi(riofum,utinfuis idipfum iiat.Quid fidealienisfeteiusqui uidtjuamunda blt;lt; hriiQuanquä gratam rem ßceret,qui prindpis titu turn, C? «0wfrt , infignia ad lutum traheret, cr inuolueretjpfo ßiliat uidente,cr prohibente,immo pradpientc in fublimi loco fil.tui.At nos cuaudimut Turcas templa prophanare, altaria cr omnia facra poUuere.miro fiupore accendimur ad iram,^ cogita mus iniuliam hello uindicare^cr querimur, quod Trrßtm principes nocontra Turc.i bettât^Ccd palpaßnu tuiit que in ßnu er Tureä palpißi. Interim deus eo magis,in panam, -fuo palpal, principes in mutua bella tradit, ut nos magis, qu.ini Turaspuniat ,quiapeius polluimuf facra quammi.

Spettndo,nobiso(mrrunt periuri, mendaat,do/ 'ff lofhfraudulètifÇg-quiatn^ ueritatë relinquut, tibi deunt

PRAECEPTO DOMTNICO 99 tiii deum teliem adhibent c? nomen eiut immo lt;y perdeum milcdicentes,iiiiußrexc5ntunicantcs,iocofi ^uoq; 4c bUfphemi m Jtü, de quiamp;us fupräabqua di ßa junt,e:^ infra plura dieétur, H ic ut ro uideamtu qiti iurando peaxnt in nomen d. mini. Notjndum üaij; ^uodduplexefriuramentum,Bonum de(jtto Deut 6 lt;^.to.Dominumdeumtuumtimcbis,(yeifoli feeui (j, es,crper nomenilliuiiurabis.la enimdeus tpfe Jß» * quot;nbsp;rat fapius w prophetif .d. viuo ego didt dominui. Et pfrlaofi.Iurauit dominut,et n gt;n paninbit eutn, Cr.i^K [urauit dominus Dauid ucritatem.Sic cbri-fius iurat inEuâgelio, et patriarchie,pphcta,apoßo li, cr omnes f'anóh iurant, ac iurauerunt. Et hoe efr opus merimnumyCjuia fit in ijs quf pertinent ad falu tem.Vnde quottes aliquis dicit ud frcit, quad expc« dit ad fatutem,ut credatur,ubi timetur non credi, de/ Ixt iurarhSic iurat Apofr.ad Ro.qwod fa:pe propofst it uenire ad eos.QUii^ ratioiurâdifnifiquiaexpedi/ uit eis id credere ad faluté, ut eum fidele pafhrem, tto qu^ßuariumagnofceretfCy chariattm uera mj ea eßeanßderent.Sic pf'al. tf i. Laudabuntur omnes qui iurant in eo.

Ratio,quare hoe iurare plaeeat deo, quia per ipsS inuocatur ueritas eius er creditur i« cm,lt;lt;cpropter eum ßtpaxi^ooncordia iurätium,i ’eo frnâe coütur in eo opere,quia deSlruitur opus iiia6oli.f.(l;j?èfio et litgt; Qiiiit qui tibi no credit,nee quiefdt,ppter nomen ifi tibicreditfquod inuocds, o- quiefdt, idco b««c

' CONTIONES dE SECvMDO Ijonoremfoli deo debemu^.Vude Apoß^ Heb. Otnnif controuerfiißnis eß iunmintum.

lurMentunt Aliud eß maLu^Et hoc duplex, Aliud enitn eß tjuoi ttiulut» ex co ex (nufuctudine ßt,cthoc eß ttial!itti,quu ficuilcÇdt fuetudiltCi ajßiduitctte leusrentiu nominis dei, Sic Teuto. Bey

Gott,voerlich,xorvour,cils TOdr ttlf gott im himel iß, Bey gott xnd allen heyligcn,per deum uiuum,per de um finihim^ttufmein teures creut^. Aujfmein teures blüt .Beydë creutz gottes. Es iß marter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Mar

ter fchon,id e^l,perpaffi'onem Chrifiiiaeß. item fic deteflttri, der teußl hol mich, brech mir den half3 » gotthelffmir nymmer meer,alff mir gott helff. Aujf mein feel,In confäentia mea, bey meiner trexo xnnd eer,bey meiner prießerfchafft. jßa, mulufimiliit heu proh dolor,am fimtaßidua multisin ore,ut pro [gt;e frcundum uerbum fit,iuramentum huiufmodi.Hic patres c:r matresßmilias uigilare fuper liberis,etfer uis,ac ßmilia deierent. Quia eß peffima confuetu-do, zy contra hoc pristeptum,

Sed propter rudes qu^ritur. An nomen dei angt tur,quando luratur in hxc uerba,uere,ueritateni dico C^c. Rejpondeturquodßc. Quiaueritas eß nomen dei,cum ipfefitueritas.Sic cnim ApofhlusiuratRa ma.nono, per ueriatem confcientiam fuam. Et hoc ideo poßit uideri prohibitum,quia cont : \ fcienlia non eß nomen dei,cum xquefit pecatum iu/ ■_ ; rare uane, cz no» iurare perdeum, ft'« pfrdliKii dewm eüä uere,tarne Chrißus Matth ,7, hoc rof« yrßr#

PRÄECEPTO DOMINICO. îoo fcjirtad deum, (^udndo didf.Neq- per cœlum,quia tronus dei eft, neq^ per terrani,quiafcabelluttt pedii fius,neijiper Hierofolymlt;im,quiueiuit4s régis ma/ gniejl,ne(^ per caput tuu iuraueris, quia non potes unii dpiüum ßecre album aut nigrum. Ex quo patet, quod qui iurat per ea qu£ dei funt,uelei 4pplißtw,cii am per deüiurat,ex qtto,!« quo,per q«e omnia (unt.

iurat er fäeMerß,ljum (ecundtim (ormas prtcdiitas, wentum fät hoc eß uehement er graue peccutum. Etr^rotrartfjt fun!,quàm^ boepecaitum impunitum,etiam in b(lt;cuita. duodfi graue p(, duHUf jiwrrrogi per/uroj. Sed grauiffimu e/t ,quaif do hac jît i» fr.cie ecclfi£,mm jolcnnitate er praferi/ pta ßrma,ut ßdunt oontrahentes matrimonia clande flina,cr in panim pecclt;lt;(i,pojle4 od/e«teîfefe fepa rantur periurio jborriHlir culpa, fed horribilis et pee na,vnde inter o)««ilt;« mandata,folum boebrfî^t lt;lt;ddi tampeettiß minationem,d. No« ettimbdbebit infon tem dominus eum,qui ajfumpferit nomen domini dei fuißußra, licet er primum b^beut comminationem, quad in qtiartam generationem «ifitet iniq«ia(rf co/ rum,qui oderut. Sed qwu Apojfoli« promijp'onew, q«(e in boc continetur no n numcrat,fcd qult;e in quar to, quamdicit primä,ergo c?- h£c comminatio primi pr£cepti,non uidetur numeranda.

Et grande pcccatu eß projèif/o peri«ri«iH,qlt;fpri mo patel ex deteßütione fcript«riie,q4 pr«ecipjt domi am i» leffjito peieMbü.Et .ppbet« »ebemettr piuriîî Periurij

rONTÏONES de secvndo uittii oßcndi arguant,unde o feie. 4. non cß ueritat,non eü miftri tur,^ mrdia, non eß fcientia dei in terra, malediÜuin cr tKendacium,crhomiddium,cr ßtrtum, et adulteritt inundaueruttCr fanguis fanguinem tetigt. DenttJ; adeo finäum id uoluit, ut etiam regi Babylonis non feruätum 4 Zedechia uindiaret.itcm «ec Gabaonitii licuit noarejicet ßlfi ub eis iuraffent. I ttm nee ßlijs Beniamin,ßlias fuasdari a ufifunt,promter iuramen tum,etpotius gentilemfanguinem permiferunt miße rifraterno fanguini,qKàm iuramentum foluerent.

Seaindoex re ipfa» Quiaiurare,eß deum trßent adhibere,c^ medium,qua uniuntfefedifcordes. At ficfalfó iurans,deu ludibrio exponit,imo quad barré dum eß,quando dicit: Simt deus eß,uiuit,uerax eß, (orde diät quod non fit ita uerum. Ae per hoc deutn negit ore,imà er corde, quo confentit in negattoem oris.Et ißa negatio eßpelfima,quia feit deum effe, er corde credit,er amen fimul etiam corde eonfen/ tit in negttionem eius,quia non negtret ßgt;ris,nifi liel . iet negtre.E tarnen contra cor fuum, er confeientii negat,ideo grauißimum eß hoc mendadum, er dire âe contra deum,quia uult deum non effe,ut fuu men dadum ßetfirmum,

fidetua literas er figllum fuum appenderet,intua caufa,ut fic pro nomine eins tibi crederetur, ertupa ßca nequiter denegares, er prindpem in conßtfione reiinqueres,qd putas detecogitaretiAnputas,quod fideiufforé

PRAECEPTO DOMINICO. lol fideiuffbrem habea^f Autfi,utadcßet pitób teo atm alio,Torres,çy i« fadem uenientem negcs cjye prin/ dpem,Gr pro^ciasfAtdeiii ^udnta nMicfl:as,folus da miniu ejl, PR O phnioriintcîligentiitnot(ittdu,contrithoe Pfrwmi«# mandatum in iuradone duplidter ag. Primo,in airi iiurdu-iurando.Secundo,info:uendoiuramento, Iurädo,ut pliciter, qui fcienter in aéhi peierant,dolofe dicêtes fe facerc, quad nolunt facere ut liberentur,uel negantes dolo/ fe quod fciunt,ut ßt i« »egjcijf, depofitis,quießioni bus iudidaltbus.Hi grauius pec(iint,quàm fuperßitia ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij nomen dei affumunt in uanum, hi autent

ad mendacium,quod langt grauius eft,cr hoc in ne^ gitionibusftpotijfimum.Pfal.i^.Nec iurauit i« do/ Io proximo fuo.

Soluendo,ut qui fine dolo quidem iurauerunt,fed fciwett pojka mutantur,Gr non foluunt,quod in afßr mationibus fit,ut PfdI.i4.QJjtiurat proximo fuo er non decipit. yej-u fi non poteß fo!uere,n5 ideo per/ iurauit. AtdicisiQtiidfnifiiurem damnum tiel peri/ Qbic^g (ulum,uelmortem inmrramiuidetur quad redimenr dus fim,utfilatro,uelhoßiscogitßteri,quicquid ha bes. Reßiondetur: Nuttumpecratumefifaciêdum SoIuHo. pro quacunc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro aterna,quanto minus pro

temporali, Af dicisiquis mihi redded Refßondetur, deus,pro quo ueritatem dixißi. Sed non omnes caa fus huius monßri percenfere pojf um, quia tiere boa dei inundauit er nihilcuratur.o'fipaudtate faluan

CONTIONES DE SECVNDO florum uttenderemus, cr timeremus, qudm cito ifid fecnritds de falute cejfwt 4 nobis,

Dicititdçii domintis Mdtth.r.Audißis,lt;juiddiäS eß MtiquisiNon per:urdbis,rcddes autemdominoiu rdmentd tud.E^ autê dico uobis, Non i«r4re omni/ no. Hoc loco faddtum cjl 4 multis,dn liceat iurare, E t ’ Chrißidnis dhjguodàmalo pcenie,aUjdmdlo iurdntisfitji iure noniurundu inj^idendo Chrißi f€nfum,uult uti^ nequd fmiiino, iurari^quid dicit:Non iurare omnino. Eß er^ fenfus, I kJ/tï pr^c f pta eft tie periurarêt :iurdre an tem permijfum eß ad libitum:uobis autem pritcipio, nullo modo iurare,ne^ per calum crc,Jnquo uticj^ loc uïiltjUt nullus uoliitaie fua iurare debeat unquä, libidinem fcilicet ey uoluntatem propriam iurandi

prohibuit,cr in quantum in eo eß, non debet iura^^ requis,ldeofi ultra dicatduàm eß,eß,n5,non, pee cat, O' malum eß.

teji.

turare po-debeatquilibetfidelis, fiueinquäcxaäusuialterius, aut neeeßitate ßatris. Qgwi poteß ex me extorque^ re uel hoßis, uel amicus,ut iurem, ut fàciam omnia qua unit,dummodofmt licita, ficut dixit fequenttr, quod außrentipallium, et tunica dimittenda,Gretiâ

aluduomilùpalfuumeundit. ixm enimnonipfein rtit,lt;^uitt noneß fui£uolnntMîftÇed feruit perhumili laten: aiietiie uoluntitiiuel percbdritatc alienitne/ eejjitdti. Ceffdntibm ergo ijs^nuUontodo licetiurd/ vet^nin pt pc f crftu tt lt;1 jnalo; ^««4 cx mcrd itoluna» iMr4t

‘ iurdt,fine neceffttdte.Chrijlusenim co inloo) inliittt it hominë interiorc, ^«i nö tuniu pmuriit,j'ed ctü iu ramentïi uiaredeiet.luditis probibct«r5«e ßli'um ik TftjCbrißürtW dutem etiï nc uerum iKrcnt,qMilt;t per/ fiàior integr tor cj^e dctct bo«or nom inii dei iif noM, lege,lt;iudtn ueteri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

amdre,ideo propter Cd non debet iurdrc.ctuonidnt qui ‘MF «on debet ^«tfrcrcquiefni f«nt4«omodocti(tm pro* eis iurdre permittetur, pluris iuq; nomen dei qudm fud jeßiindre debettquod tunc dptid ludiCoJ di j? imulit «lt;mc)l. vbiKero(jlKriferMiendiî fwitjibipne fer»/ fndojUmen cum timoré dei frdter frdtri tcnetKr jàœ« re,qMdefMntpïoei«încccJJ'itlt;ttt/àctëdd. Et rjtiocjl fgt;rohibitionis,qHid feit cjuod nos non (t^uminîMi no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibi

♦«endoff)inj,niiiin«itn«iMfcmper,pr«trrq«dmMbitM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inrare,

ehdritdte crbwwiliwte prodIijî,Melf«dpilKtï djju/ mttMr,qMod fknddmentii cjt bniiil probibitionij. tXa rinth.7.Nemo potejl ditsrc,dominus lefu?,ntfi in ritH fanóh C7c.veImeltiM:Non iurdre omnino,dici/ tur contrd cos,qKieffug7«m quiCrut^quU iurdnt, fed non per nomen domini,Çed per c«I»,tsrrü, Hierup/ iem,cdpttt,lt;tnimd,qu(lt;pidconon (intrei,fiperiurêt, quid no per nomë dei iurdnt,dc fie iurore eiufmodi, ^UitfipronöiurftrerepHtdnt. Qd’bfCc fit mens Cbri fii,uidetur ex boc quod fldh'm fecutiM exponit, ijuo/ modo non uelitiururi omnino feilicet nc^; per Hier« f4em (tceterd.

OC c/t prdrcfptMm iilignis inuicfmtodn.ty.Chit ritas plenituJo legi{,ait ^po^ . lioliff: QU‘ihibi[a,nullaeß lex nece/farùt, fine nulU lex fatts eft. Igitur in hae tet tiopr^cepm, Um opus pne-cipitur^immo (jutes, ut non quot;'î offvndatur deus operibus. Necjue enim aliquod in eo praeipituropus, Qusre htcctrU pr^ccptApd» 5' ruM hominem deo, uelut pursm mjteriam, ut (juie/ ^a, fcat corde, ore operr, ii eft, interiori (y exteno» ff ri Gr medio homine, qui funt fenfualts, ntionalis, -Jjiirituilis,lt;yfitpurt(quies. Hic ante omnia duo tiotanda funt.

Primum, Qgod Sabhatum fuit ludais praceptii i»ft^a,ficutexpreffefigniftcat Apoftolus Colof.i. Que funt umbra ftcturorum, corpus autem Chrifti, V nde opera feruilia feu manualia.eum fint utiq}bo Ha,figniftant opera peccdti,iy iOieia ueteris homî^ nis.NamficutquedamanimaIiaerâtim'mnda,ait turn Cignificatiueinfeipfis bona,mundd,fana, quit creata à deo,(y amen immûda ey mala fignifiabät. ' la ey opera mrporalia, que de fei'unt lona, amtn prohibitafuntfad ftgniftationem fùturotum, id eft»

PRAECEPTO DOHINICO. lo^ jtwbrïtrewihnJoru.Sicpbbâtîî pgw^atipfumj})! Siiiätum p rituale têfgt;u4,cid’(bl iußiti£ Cbn)Wil(Mf»i»(tHit,qd’ gmjitat »Ort bubet «orte. VrtJe Efuù.ee.Erit menßs ex men rituale am» fe,Sabbatum ex fubbuto. Et Äpojlclut GuUtAt ar- pj« Euange gK!t,qModdift ©■ menfej ob[eiuarent,cr tcmporlt;t, Jjc^ Ugj, C7 atino! frcKJrtmrttum lu(ij(cum,iil eß,exttrne tun tum. Ide0 ifbid pr^ccptum irJfuHit propric,immo o-»Mgt;u4,qMO4d perjtófoï Cbrtftùrtoi, Qîiwitt)fo non efl lexfofita

Verunatreneeclefia jtjfe retirtuitpropter«ecejfi Vere CMfH tatemuerbidei,proimperflfHs:rtumiMjîujuerus,fic aniiqKiIibct deifvrmts efl,ut (icutdeut indiffèrent efl ad omnem dietftftutë^ diem,omrtt») loc«m,ofnne(Mper|bnlt;«M, ita cr ipfe: FeJH dies omnis dies efl illi ft flus verum injirmif, qui nodum funt propter funt morti(i(ati fecundu «ettrë bominë,illis opt« ejl, imperfîi^J« «t œrtis officijs,diebus,modisocmpètur,uigliis,ieiu nijs ■laboribw,orationibus,difciplinis, C7 fimilibt«, quibiM perueniant adprofèâum interioris hominis, utubi corpus cafligitu,crin feruitutem fùerit reda/ âtim,?:^ wortijiatiepdj^ioneîjtomipfdœJJent pau/ lattm,crantummit^uantur,ciuantum projêœritwtte rior bomo,ddeoutft perjriîÎMs lùerit,iÙaomnino cef

I gus noflcr fitit in Chriflo. Nibil enim ad pcr(T^um dwxit lex. lourtnei autè peteccj]“« parare domino pier •

Proinde,qui illis operibus fffhs, uelut magnum N«» ftitndS etuttotum fe ^uat,(ÿ- iti fiat^mnfidés iw illa, in exteriori feettrttJ, opere.

CONTIONES DE TERTIO fecuriis,ncc aliud perea qu£rens, ipje efl «etullt;lt; E/ phraim doikl diligcre triturant, qui hoc putat cjfe bonu hontincni,bo)ta operari fciliat cum hoe fit,hot tninem parari ut bonus fit. Eß enim baptifmus aquiie tantum.Dcquibusin Kiafcripturantula,intoßreo/ tnnia diainturfontienint hypocrite iuflidarq,qui ft fcripturant dd h£c torquent, nefcientcs(ut ait ispot fiolus) nei^ de quibus affirmditt,neque quic loquun» tur. Sicut artißcq cuiufque difdpuluf,ea frcit,qu£ ar tifêx non nifi libeat frdt,fed per hatc ad magjkriuin profidt: quod fi in ijs flet, uelut ontnia feiens, ßultuf ridieuha omnibut crit. Sichieper bona opera, ttoneffidmur boni,fed prieparamur. Nok eniWopf/ ran do, fed patiendo boni fumui,cunt patimur diuinM a{hones,quieti ipfi.

Igtur hoe pritceptum Ecclefia, Cf ntultd alia ß/ ^ralia tenet pro inßrmis exerandis, ut profidant, non ut ibidem fient,tjs fitflis fecuri.

Secundo not!indü,quodB.Gre^,hic quieritiQua re dominus id unum mandatum adduat, cum omnia Qtto pdfh fcripta plena fint mandatis. Veriî oia madata (ut di pficiedapr£ xi)requirutcharitate,cu fine charitate,id efi,facili, fcpa, propta,hilari,libête,uolutate,fi implètur,no impie/ tur manet enim in uita, ideoq; cr rea uoluntas, licet , opus faciat manu amp;nbsp;extra, Sic cnim : Qui ofivndit in uno, faiïus efi omnium reus. Sic Pfal.i, Bcatus uir dicitur, cuius uoluntas vn le^ dominé ft ( id efi, quihabet (baritatem,etdili^tproximum,)EtPfal.

PRAECEPTO DOMINICO to^ ioÿ.Fopuli tuiIpontand.EtApoßolU'HHilitrein da/ torem diligit dcni,Nonenimplacent deo coaihtßera uitia,fed libera,er uoluntaria,ut PfaLri. volunta/ riefacrißeabo tibi.Voluntas ipfa e^charitatfeennquot; dum beatum Auguflinum.

Quare ergo non dedit,er fußvdt i« «noiHof Rejpondeojfufficit (iuideni,fedoftendendumfùit bominifin quibus chariattm habere deberet. Nc fiopinione er ßduäa feipfunt feduceret charitattin fefe habere putans cum non haberet. Facile enim o^ ptima de nobis, er pcpiiMft de proximo fentimus ,cu debeamus contra. 1 deo decalogus praceptorum uef lut ßyeculum eß,in lt;juo homo feipfum conlyderet,in ^uo er quantum deßdataut proßeiat, Namin illis omnibus,no oportet attendere,ut fùcîat, fed omnino quo corde er uoluntate ßtciat. Data funt inquam in cognitionem no/lrtc uoluntatis,deinde er in exercia litionemeiufdcm,qu(e omnia ßuntin onus ijs quiin» uiti,er difficiles funt. Namccce nt idipfum decla/ remus, primum mandatum omnia alia in fe continet» Quienimhocferuat,omniaferuat, er quialiquod non fcruat,hoc non feruat,quia cor eins aliud quant folum deum reffiicit, Verum Adam iüe uetus nofkr adeo peruerfe fuperbus efi,utfa:pius uelitfapicntior er fanâioruideri,quàm omnes fandi.Iccircoßo» pofita audet dicere, fe primum mandatum feruare, erfibi non effe confeium, No/j idolum habere,nihil fKxta deum amare ; idw remittendut fiât ad opera er uerbit

CONTIONES DE TERTIO er uerbatqute ei teftimomum perhibeant de ftipfot er eumconuincint fuperb£ trmeritatis,uclm£dacq, Vt ft pKtcfumit quad non habet deutn alienum, qu£/ rat lingnam^fi iiiretift inuanutn ajfumat nomen deii Quiaexabundätia cordis os loquitur,ßdlis efl error wopinione cordis, cz lubrica temeritas. t^eq; facile poteß feiri an feruetprimum,nifi opera er uerba int Conexapra' terrogtt. Igtturpiur£t,autuanedeitnominet,fciat cepa, omnia, ß menliri,aut ßUi, Si dixerit fe deum amare,cr prü tnum praceptum feruare, non reäedifcuffit er pro/ bauit corfuum.Sed ecce,feruare uideaturfibi etfe/ cundum.Non eß fibiconfcius,interroget fe in tertio, an prompte fan^ßcct fabbatum, an auide uerbu dei audiat,oret,meditetur, legat, diß)Utetdedeo,interfit diuinis. Si hcec nofadt,uel difßdlius facit, quam alia fud,fi dixerit fe feruareprimum er fecundumyfalliii tur:opera enim teflimenium perhibent de eo. An po/ te^ fieri,ut quis affumat nö uane nomê dei, q ipfe ua nus efifQÿomodo uanus aliud agat,q uaniti Vanu lo quitur,uanumcogtl!it,etiam p deum cogitet,loqua-Vanus hotM tur.vanus auté eß,quialia agit,quàm qua dei funt, i^ii' er inuitus qua dei funt, pra ijs, qua fua funt .Eto/ tnnis homo uanitas.

Tertto,uideaturfibi et hoc feruare,crafpus fignu probet,uideat quomodo fufdpiat uicarios dei, quos uidet, parentes inquam, or prafidentes, fi hos uili/ teraßmat er contemnit,quos uidet,quomodo audet tliare,fe deum aßimare,er non aliud prut iUo, quem tarnen

Qnarto J« ijs^cjUiC ad proximumj q«fm diligi uti e/l uoliintas dei,c)u^ in primo pracepto inullig/ turfemper. Si dicis quod diligs proximitm cy turn odit,mordes,detrdbw tledis,dej^icis,occidit,maledi fis,contumdiaris,eae opus tuum teftimonium dat co tra te. J adem, fi non deßndts litfum,excujas, benedi eis. Quia dilefÜo facit hiec,fi ejl «erd. Vide ergo boe bene,

cjttinto t Si nee ex iUo te cognofcis,ficut uere no Co»e«pifeê ptij ex iHo mgnofci poteft,quia uaria ejl œncKpifœ» uaria, tia,e:^ nulli fatis eüam futjpfius cognita ,ideo per tnulta ,immo pero(tim4,clHce„dilt;,exlt;tmi«lt;i»drf.igitur non UfijH proximum in corpore cr perfona, quitt fi in corpore uxorisfuig,qu£eddemcaroeSlï Si earn co eupifcis,impudice i»ß)icu,trlt;ifl3j,alloqHerü, aut ta tiaßdente no reuocas, adiuuas,reducis,quomodo di ligis eum cjuaj'ojficut teipfumf cumbiecornnw Kelts übi db iflo jien,q«ü fic Htiq; te diligis,tibi fäues.

SextOfEßo er btc tibi non fis confdus,cr Adam tuut fibi totus integer uidcatur, peut folet fecHrtdum exdtattm fuam,cum in »ullopt purut, cogita quid i» bo«» eins externis peccet.f.u« fùrerisfid eß,quacun ^fraude ad tealiquid perducagt;ffàlfaq; nier(t,petM* ni4,menfura,ufura,dolo,rapina,jnrto,confilio,eon fenfu ei noceas,aut nocueris.

Septimo,Quid inbonis fàmaiAn dftïiib4î,)»or/ •dvrfjjCr »Kilo litJgK« pcfffl« in eu reus [isiAn gn««* e icat

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oilnua, Siin operibus c^uerbisiittigeres(^uod

rarijfimum efl)intra nunc ^difcutccordis fiereta 0quot; pondera dejyderia eius. E t fiifi mentiaris t inuenies, quad fis plenus conaipifientia. Nee dicdï tibi : Nott conaipifio,quia contra firiptura didttQuès gloriali tur,fi mundum habere cor ^Nullus eft mundus intus, namnonfatis eft, ut concupifient’am frênes, fed 0 nonoonmpifiere debes,de quibuffuo locolatius. Idea ultima duo prtecepta funt maxima,quie fola Apofto‘ lus ad Romanos adducit ,dicens : Non conatpifees. Viieharibts lt;]nidileiHonem habet,id eft ,fanam pie/ ibi madatorit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluntatem in legem dei,cr diligit earn,hie im/

obferuado. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• No« snim eft timendum, quod dill»

gens deum,nomeneius inhonoret,aut alium deunt quj!rat,aut polluât fabbatum, Et qui diligit proxia mum,non eft timendum, quod contemnatparentes, ocddat,mcechetur, ftretur, filfum teftmon iu dieat, aut etiamconcupifeat. Cum potiusqu£rat,ut benefit ciat proximo. Dtle^o, inquitApoftolus, proximo Paulus, malum non operatur, neque uerbo, neque fieilo, neque uoto.

% / tvuMaafnaaria nNiufpr(€ce[)utertijreuertA V mur. Sabbatum dixi,olim fùiffejicut et ntte^ figurale amp;æregt;»onia!e propter in firmot.N une uera omnem diem e/Je filium,it} quorum nuUo fit peceanr dum. Qjtia fi iüe olim lapidibus obrutus eft, lt;jui ligna coÜegitin diefabbathtiumejr.^uid crit, qintf

PRAECEPTÔ DOMINICO. log jjoit gmi« ,enorntiit perpètrent crimiitafinitximeeti «»m ßftii diebus. in terrorë rtoflrnm boc feript« ejt. Qkm ligne colligere,noii cjl melHm tMtü,fed figni ficjt mAluin,ficut O'alia Operadufdë dieiCcruÜM. PRitniigiturfunt, (jni crajfe o ruditer pecantSabbatü uio in dicjtjfo.f.InxMrie ebr!eate,ludis,ira,horKici/ Iet«r pecta» dijs',maledifiis,rapinis,infidijs,fraudibus,dolis, CZdo» ftmilibut,de'lt;juibus didt Mala.t,Dijj^erge/n p4pcr üalmm ueftrii jkreus folennftetHm «c/trerumjCr ef CMmet uos fecu.vide,lieratf eppellet folenitates tali~ iM«,q«ie et jhrmrät in iÜK,l'icut porei immundi. Et Anwi.j.Odf o proiccißltiuitates ucjtrat.

Hijenim fimilitermm luddi(Jeqnibai biclo^ut \ tur) totum decus ßjli ßntuunt wj ornétu ueflium,et «i lt;2ttîJJ)lentlorc,cz odo Uboris.Qu^ diafi fole j«nt, fine co qMod l’tgnifi(aiit,ludaicam folennitutem ßdf untyO non nifi prouocamenta («nt libidinis, o «iei brnnj-Nem «enter repletKj,ctenimeoeioplt;,cleindc t obieëlis ornamentis.,coram ocGtlü,qHiil ßciant, nif» wt in luxuriam ducant O'mala defideria ? Et hot» cogitant,qui fie fabbatizant,quod fihoc effent fabba tizare,quielibct meretrix boc poffet,oquilibet T«/ ct, aut paganu!, immo equiis o fus.f. cptnederc CT bibere,deinde odari, tandem pompofeadornari.

Hie inueniasaliquos, qiiiuigiliam ieiunent,non» tiunquä in pene er aqua,fed dië in crapula,O' luxù^ riaconfumut. Et ß{lu eft uniuerfaliter,ut febkt« a lebrit« agati{r,quä dominica,qa abftinetur è arnibw â 1 feiteni

'CONTIONES DE TERTIO fdlitm amp;nbsp;odotCr pomptt^qu^e in dominica prodige aguntur,et uniuerftt ui^liiefunt ftn^ficatiores ipfe dies celebritatis, mera fdlieet peruerfitate.

odum corporale fignificat ocium fjjirituale, ut ti/ jeriig ija- aU'ec^ cupiditutibus et cogiationibus f»alis,ut c4pitX ieant, pojpj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei,(^uod requirit anima uacuä.

re quihbet Chriflianusfe debet interrogare,quare ho dieociarisiEt ficmonimentu memorialafibiho^ bere,quod uacandum ei fit,ad deum audiendum.

Ornatus ueflimentorum,fignificat bona opera, Kt audirc mißam,orare,elecniofynas dare,v^alia mife ricordice opera ßccre, ut Chriflus contra pharifeos do(tttt,de quibus latius inßa,

Lautus uiéltts fignifi'Jpafiionem Chrifli crrunti^ at meditari,legere \ nare uerbuntdei.

(PecaMfpria, Deqbusinp’it LaboranJo O ëcudi funt,qui operibus alias licitis, oparatur, uiolaturfab/ )^ut funt opera necefiitatis et fub/hntice noftrce pa tatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randce.Et ij minus peccant quàm praœdentes, er af

deo minus,quod etiam in multis cafibus excufentur, Necejfitas Quorum primus eft Neajfitas.Hiecautemnccef excufat. fitasquomodo intelligendafitambiguumefl,quiami re uariat.Eß auttm nö melius cefiimanda,quàfecun-dum regulam faluatoris, qui in Euangflio dicit,non ejfe pecattum, afinum uel bouem de puteo leuare er ReguU, adaquare,Ex quo fumitwtalif régula, Quodfida-s

tnnü immincret untum^tel etiam minus,quantum aft nuf uelualoreius penfatur,potcji opus fieri,quo tule damnum cauetur. Qttod fernen inleütgitur, ficale aliquid,non uoluntateeligente, fed necejjitate cjfwj amdenttoontigerit, Hoc enim additur, ne auari fibi liantiam datam arbitrentur uendcndi, uelemendi, quia fdliat ßnon uenderent uel emerent, eiut diet ti turn lucrum periret, Sieenim nuUw effet ponendat dies fiflus,quia quilibet fraudat lucrum,dum impedit negptii«I«cri labores, Probaturre^la. Qutafi il/ lud ludtfcjj permiffum eß,cr non fun pecatum,quan to witgtj chrifdanis, qui liberiores funt i cercmonifs iußieialibuf. Ex ijt nMncp4rti(Kllt;trwlt;e/li»»encHr. vt fi merator tn die fifk, emerit uel uendiderit, quod «Ittrodie uelbor4,non fine magno damnoemere «el «en Jere potfjl, «t quia emptor aut uenditortrait fitoriujejl, neque expeihreuult, hie idea exaifaa t«r, qttt4 non qw^fiMitopw c lKcr«m,fedobllt;ttHM rforpitjKt ditmnMm aiueret, nonfiéiurus ex in/ tentione, nwlens quod alterotempo.re o)}rrret«r.THC enim ficut obldtMm efl injÿcrilt;te,t» potejl CZ cifo ex/ pedirejCZ ad firiandum reuerti. Par ratio ejl de qui bnfranqwe alifs damnis etiam minoribus, fuh ea time conditione, ut diuina fcilicet mijfit cr uerbum det non omittantur,nifi fit ncrcJ^ittij nj(lt;gnit,q«4fn arbi triuM bortiuiriexœfct. ScdMtdixi,de ddmnij wittl/ ligitMï, q«« non propter non ufum neg^cq ueniunt,

CONTIONES DE TERTIO tnnum,intermißionencgBcij,fgt;otfi't omniboraßcrii ,gt; Co^UettsO“ S£cundo,decoqnenttbu{, crpjrantibusuiéhim, . parentelUÛ httcenim neccffjri.ißuit!,,cr noneß htc ludätca ju-äü çxatfan» perßtione infaniendum, qui tion coquunt die fabba^ tur, tißteet uorcntycapuleutur C7 luxurientur, Sic etiü aßerri potum c cibunt Hat, cz «t neßris moribut aci.edd,Vlt;ts arcuißie wj felîji'jwm locure,non eß pec/ atum: hoc autem mugis eß peccatum, qitod tot mot dtß er canthuris edHcitur,ut etium uß^ uduomitunt inebrientur.Sic mdius eß peantum, ex coquina er ct^ lario nimts aßim, quäm inßrri, hoc ludxi non at rantßüud autem curant,quos fequuntur multi. Mirrf ■ eiutem ßultitid,quod dbum non parant. Cur non et at miihimomittunt ernudiincedunt? quandoquident induerc eß labor er opus. Deinde air ambulant CT i/adunt,fl2intfCur non Çedent,dormiunt ieur comedut er bibunt ƒ An hfc non funt opera ^Qttotnodo erg» fabbatizantßd eß, quiefeuntfDeinde, no eß parims labor,ßnre ad mißam er ßermonem,er diuina offi^ da, quad probo per omnes, qui inuite hoc ßeiunt, quorum multi funt hic er alibi. Er§3 dicunt lüi, ßrt andu mihi eß,non laborandü. Et ex pracepto contra prttaptua^nf.hucenim peruenit fapientia ludaia, Iud.ei Culi/ Sic enimaliquidefanderunt ad minuta, utetiam cë agt;!ant, er ßraß.are,dicät prohibM. QHod fiintelligtnt de iß, elephantum qui uendunt iHa.uerum eß. virgo autem bene poteß dcgludunt. »Mne fitere fertu fuu,prodeoore fuo,quia poteßiüuJ

P,RAECEPTO DOMINICO log wwrc je,ue fies excutere er purgare (»ro indaendo, (omponere peplumiCr alitt ornamentit, non eft con/ tfahoc priieapturHjttift ßlt;*t more qujrundam, qn£ lt;lt;nbsp;ftgt;eculonopoftuntrea:dere,Qrfic perhiec diuim nc gligant, QUie «cro ad fuperbiam,ueleoneupifeentia feCe ornant,no contra hoc peccant pr£a:ptu,fed tant to grauius peccant,quod cötra aliud pr^ceptum dci, indie fan^ pecant.

TertiodeanimalibufprouidëdisinuiâuO' ftra Ptoorn cura, eo,mulgendo,pafcendo,curando Çjc,

Quario,detaber/iarijs,lanift,pilloribut,pifeato/ Opîfteianef nbus,lt;cralijsartificibus,pro uiéîu O' ami£îu aliorit tejjaria, agètibut. Nonpectant hij, nij'iubi ebriops O luden abus,per bac patrocinëtur,et auxiliétur aut ßueät.

Quinto,inc^muniutilitate,ut in reftdendopantt, Bouumcai^ probibendo fluuio,rcpugnando hofti,ina:ndio extin/ »»igt;te. guendo ..O altjs publicis necejpitatibus prouidèdo,

Sexto,demedicinis,curfbribus,nuncqsneceft'aria necelJaa ferentibus, fabris equos pujjirrantibus ,i»olendinis rqs occupati, Grc- tiac omnia in necejj’itateexaifantur, dummodo tarnen per bac diuina non negligantur.

Septimo,denundtnasquarcntibtu,quiaaliottnta i^undinte, pore non poftunt. Et ex bis iuàiœtur de pmilibus,

Verum hicmoueturquaftio, An vuittenbergen/ fespi^ excufati, quod die pjk exercent baliSiarum artem pro aue deijcienda de haHiliercAi ,cum id àque poffint alio die facere, cumq; non [it hic «ecef pttff, »K pietas, nec modicitus, ac dimidius iüe diet

CONTIONES DE TERTIQ fißus poft prandîum, poffit deo dari, ftcut Cf dnte Armiluftriu pr^ndium. Simile tudidum de armorum oftenfto/ ne ,qMfinon Cf alia die fteripoff'it tque bene .Hje dofMini eonfulet uigilare deberent.

Paueius ex/ Alarum eft modicitas feu paucitaslt; £rgp ommd enfat, Opera hie ftare licet, qua alijs diebui, dummodo fntt pauea. vt ft f'■itor paruel duo paria aläorum fände ret,fartor tuiücam, mercator uenderet aliquid, quoi non expofuituenale. Sic de ftmilibiu per omnia offù cia Cf opera curre.

r4 fabbatum digentibuf,iam ecclefijt. Sic enim balncare inftrmu, non uiolât. lauareimmundum,ucftes,leâumeiuslauare,para' re, feruireinuiâu,cr obfequio,eft etiam fanâutn, alioquin Cf eleemoßmas pctere cy dare non liceret, eum idfratres mëdianas, nunquâ nifi in diebut fiftit agantyfimiliter cr altj omnes. Sic uehere cis frumen-tum,ligna,potum,dbum,eftlicitum:dummodotamé fiat ex pietate,cr non ex mpiditate retributionis lt;lt;«t gulje, ut nunc paffim habetur mos.

Te R T11 funt,Qtti fanfhfiantdiem'literali ttr,fed no jfiiritualitcr, ut q fidunt quidê ope ra externa fanffificationis,fed fine corde. Et qwrfrts qua fatisfadant ecclefia,et minus pecant,quàm pra^ CainiHa. adentes,tarnen funt Cainifta,afferentes non perfo» nam, fed opus perfona,tantum eauent fandalum, et utinam turnen omnes tales effent,qui peius a^nt,

Pi,tttco!li^turexdecreto,falia:tttudire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uiti^feritS

Primum,AudiretniU'iim. Hicmmiumßultetjui- Audiremip diiminarpYetMturc!monem,uolentxs ideomiffamle ftm-gendamaltiore uoce, quod non uideri, fed audiri fit prieceptit,qudfinon wgfpr/£cpt«wfit, Cdnonem miff£,quifolui proprie eflmijfa,prelftuoale^, ne audùtttirtcxttra autent funt orationes cr paramentt ttdcMonemntiffe. Qjiod fi propter Eutingelium uo tunt earn altitts le^ndam effcjoir non codant,quod uliud eft prieceptii de uerbo dei, O'aliud de mijfa.Sed fefjent ifta uanafomnia,cum per omnem ecclefia nul lus,nifi facerdo{foluf,mijfainaudiattoam.Ma^ntf fcilicct eo facramento, quod Chriftuf uerus faardot, quanquam multi operaatr in ecdefia, per externa ft cramena,O' uifibilet ceremonias, in quibus ei ftdeles eondnunt eo c9operantnr,ficutclerus nunc facet far ardoti,m (antu,oratione,rejfonfione,tumen plurintA a^t inuifftiliter pro nobis apud deum ,qu(e populut O ecdefia eius non uidet,neq; perdpit.

Deinde attceps quicftio eft, anfatisfit,audire mif fam maturam, Item:An fatis fit,in monaftertjs earn audire. Hie diftinguitur. sieftnea;ffitas(dequafu pra dióhim eft)tunc fatis eft audire maturam priuata, ueletiam monafticam mijfam. Quid neeeßiasnon habet legem.

r ■ per,quod ft non omittatur parochie ex cötcmptu,fei ex deuoaone petitur monaflerium,licet in monajitrio audire.Scd meo iudicio dic4m,f4luo uniufcuiufq-fett f u,ln bac perdita temporis miferia, prorfus non e^ StmpliixtHo tutum ,relinquiununquenq;,priefertim fimplieiorii funt fuie de/ cr rudiorts animi hominem,futi deuotioni cr difcre uotioni rflin tiöi eötra apertos Cnnones, Cuius ratio efl,quia idea quendi, funt pofiti Canones patrum,ut dirigant populum.Et debet unicuii^ fuadeuotio femperejfefujfeéhl, CT auto magis, quanto magis p[acet,eum efl contra cont munem ufum,uel decretum patrum. Cum fciamui, quod angeluf fatanieinlucisangelum fefetransfi/ ^rans ,fummefit timendut zy cauendus, ogi f«amp; ffeciedeuotionis /idle omnia décréta folueret.Et ib lud Deut.tt. zy ludjs.ubi priedpitur, immo prohi* bctur, acreprehendititr, nequilibttßciat,quodfibi return zybonum uidetur. Alioquin,primoaufirtur timor ab hominibus, zy reuerenda ecclefitefu^, ©■ ecmmuttitatis. Deinde nutritur fecuritaj etiam paw latlm ad maiora alia permittenda.

Tertio,Redit ilia antiqui populi licêtia in excelfit, CZlucis,zy extra tcpK religo,qu£ fummeprohibia fùit.mâ de uidemui,hae deuotiois Ucëtia pmip fa,no tantu parochias,fed etià monaßeria duiatis di/ tnitti,zy eedefias dpi,et uillaru,eadë deuotionis fi-tnulatione prieferrhEt ficeccLcfi^ cultu,in ttbernarti redig frequentid, ac nundinaru negodationè', pr/e/ tfxtii dediationisjpatronorum, uotorum z^c.

Dico iÿtur tticii feo tètiit, Quicquid fit de alibi au dienda miffa,nuUi f jp lùÙKm in hoc ipfofmtn iiidi/ dum,fuam opinionem,fuatn deuotioné fequi,fed aut tboritatem ecclefiie,cy aptiuandum fc«pm in obfe-qutum.Chrifti,lt;itiia (criptum eft: Stultiu eß qui conß dit incorde fuo.Et crcicfu no poteß errare,qu!ltbet autem poteß mi pi dcHotJorte errare,cu et multi prof phette,fan(h,reges pmiliter errauerint, nobis in mof nitionem amp;nbsp;terrorcw.Nc er^o «lli crrd« glofi, fu/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fer decretum ip «d; qui enim fie gloffat, ignarus eß in legfdei jCznondww cognouit, ^uid ptduBoI«« rs- bomojWiwIto minus,quid fit deus. Et mira perwer fitas glojpc,^«« uagam concedit deuotionis licentiât £[«5 trxti« drftó oper4, uoluit coercere. Imo femper, quicquidttbiteipfumdederitacpermiferit,t(nefua „ , ^e{lu,qa facit ut inueniaturuoluntas tuainieiunio SuJpffiMh/ twojUtdicit Efit.Sicili«pi'£Micbelt;w Acbitbdicèf;lt;«ffé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnquw

«îf ej'c. QuicqddKt tibiteipfum lt;jbpulerit,boc fcqw re.MÆt!b.â.E^cSffnft'èudH£rfilt;ri4£tto.Mifb.7.Al» p*«*quot; ctmicocußodite.lteiOts amicus fraudulenterinadit, (

Secundum, Eftuudirc «erburn der ,quod iterum Audireuer/ fub prjcccpro eß,« purocbw audiri,ficut et mijfam, bu dei i« p'iU' Mtp «bi intermittitur propter dedicationem aliarum rochilt;(, ecclefiarum,uel monaßertorum. in cjaibu« po^ prilt;n dium audire,eßdcconftlioquidem ecclefilt;e,fed tu/ men de prlt;eccpto dei, qui unit uerbum fuum omnide/ uotioeubiq; audiri. EthocfecundÜeßmagjsneaß firiHjÇjuùw priwM, imo primii eß ^pttr boc peudu,

vtex Chrißo patet^quidicif.Qttotiefmni^ hlt;tc facie tis,in meam memonam facietff.'q di.non cckbrabiiis tnijfam,nifiprtedicetisEuangeIiitm. Et Apojklus: Quotiefcung^ cnim manducabitis panent hunc,cr ßt liœtn bibetis, mortem domtniannunaabitis Idea non Hat mißamperficere fine Euangelio, priudUnt Olimexcom priudto,publicum publico. Imôinprimitiuaeeclefia, tnunicud mif ettam excomunicati,pcenitentei,attechumeni,encr^t fie intererät meni,inttrerät miff£ ufc^poß Euangeliu,quie et mif ufijue poß facatechumenonuocabatur,ut ex Dionyfio patet,tii' Euäplium, utinam adhuc hodie fieret ,utfaltent uerbum dei audi rent exoommunicxti, guoßdliui intelligerent,ac com pungerentur. Atrox effet nimiü excömunicatio^etiam ab auditu uerbi dei quad amen omnibus creaturu prceceptum eß prcedicari.

HIC ITERVM QVAESTIO EST, An frft« R't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audire Euangeliu mijfa priuatie. Rr/

audireEuan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit fatii,fieß intelligêsfimul,cr co

nlium mif/ proßcifci.Alioquin etiä fiintcütgat,tenetur a/ f o uÄt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t alioquicuilibetliccret

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ publicampr£dicationemrelinquere,crß€retipfa co

temptibilis. imo fi ßerit neceffitasproßdfä,etiamß non inteUigitfimi fi non audit,eüexcufatus. Debet amen quilibet non folum co^are ^quanta ncceffitate eogatur abfens eße,cum fit corporalis,fed etiä quan/ ta neaffiate uerbum dei fit habendum,cum fit j^iri-ritualif, ideo pietat cocleßii debet femper u'ntare cu^ piJitatenf

Hie atnett notundum, ^uodfi popitlus tunto rigi re^âd audiendum uerbii dei eß aßriiius, quâto fo funt aßriäi fteer dotes,ut etium uerbum dei dieiitt, (^diei proeurentfQuod eumfit fuper omniu prjtx-plzt inß‘tntiffimenMndjtit,neßto ijuu mi[eri4,hodie nihil minus euratur, in muitis loeis peniius obmitti/ tar,(« pluribuf en pr(edicantur,quf omitti filubrius erat.lnali/sloeis pr^dieantur humAnu,crdoilrinfi iuris ite philofophorum.

EVANGELIV M,id eß,memoru Chrißi tS r4ra,ut horrorßt hoe uttendere. Co^tur populus ad puroehiä,et no obedit,qui(t co^utur fueerdotes euan/ Seiizlt;tre,crnonfdeiunt.Quidergp mirum,fi tutgeit turpopuli lieetiafuperßitiofa dd dlids eeeleßds,iiudt do facerdotes nu§intur,erdffd ignordntid,perfdbula fds O' lunds doâtindSfTu nonpritdieds Eudngeliu, grade erimè put!is,quod popultis difeurritad ido lorum exeelfumiCum tu abfis eeeleßie,v offido cr In fdeerdiy uerbo, quid fequetur, nifi ut populus ab fit amp;nbsp;obfe/ tes non doeê quio cr auditutTuadliteram esinats inutilis, fjpintu tes Euange/ firis.ideo et populus eorpore migrât firis pariter et Hum, IfiiritUttdnto minus peeeans quam tu,qudnto prompt! or eß audire Euâgelium fi doceres, imofi didiciffes, Tut oceafione igitur euaeuatur eeelefidfCr pdfeua ft uidum ouibus,dumeogis peeusin eaulas,negas.ideo diß’erguntur oues Chrißi in montibus, quia non erdt p4ßor,dicit dominus,

CÖNtlONES ne TERTIÖ owe. Tertium eft,Orare. De oratione mula funt diaff dabble tdmen de uoeali uult inteUig, quod no efl ne) gitndum,/'ed tarnen'ea debet ejfle minor modii^t Ortltio quid ad orationem ffliritualem. Oratio eniiti efl afcenfio mentis in deum,uerbafunt fcala,jed uoX eft apparat tusfcalaru. ideo dixi,quod hifaniitficant dû mlicerA Voœ tantum liter nbsp;nbsp;male,qui uoce tantu orant,im() no orant,fled

orare,nÖefl orationes tantu proftruntaliorum,no aliter quàmft ‘’’■‘‘’’f' Ott liber,alterius feriptiones zSquot; uerba ipfle mortuus Organa con) inttUigens.Vel ficut organuproftiif cätum cle* firuntur cle tigt;ipfe nihil fentiens,autin:elligèsilium, quod hodie ro. magnum eft my fterium:quale efl enimor^nu,talii clerus,id efl boator finefenfu,uox fine uerbis, fi) eutorganuno nifiuelutmutâ,etelinguëuocè,acfor nit reftrt. De fflirituali aitt oratione poflia 'm quinuf.

miti 'ccfle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eeclefiaprimitiua fieret hiecobltt

tio panis ZJ eflarum in comuni,de quo ofièrcbatunét reliquum in pauperes confirebatur. A t nunc nice hu^ iHS,dotat£ flunt ccdefi^, monafleria,hojfiita!ia etc. propauperibus.

Quintum,quod eft maximum ct omnium primus /cilitxtreconliarideo ,per examinatione confeientite, (ycontritionem peccatorum. Dtec autem contritio flic paranda eft,ut non tantu ex odio,quantu ex amó Cotritio pec re proadat.Examore autprocedct(ut rudibus exem eaarii exa- pitgraäadicd)flihomoflecuruminetbeneficia dei'm more, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi pertotàuitâ collata.Tum illis opponatfluä 'wgrd)

«Ifdit fenfus, tot periculw fcrwJMit, tot bond corporii,mentis,reru dfdit.Qit« omnia no beß:iis,no I(tpi(iibHj,node»ilt;^ pluntnit boinfnnmdfdit. Po/l t^oiusuerê biec jiat djcrnfi« ad )^iritK41iit,quod ßliMm fuu mv tötritionif, fit in c(trncm,crttcißg, tnorijCr lt;tlilt;tinjinitiie digni/ t(lt;tis,tondêpro»iij?lt;lt;i£ttrnlt;tbonlt;lt;, thee omnia rumi nata,cr p«c4tü copofi td proprer,mire excitut od«« rtc detejlfttionë fMi,4morê uero ZS 1‘tMdè dei, Hiiu eft «eïi(fimdeontïitio,«iM(t cr efficax,ubi itla,de timoré MijèrnijO' peccdti turpitudine^ejl liternliï, jïi3n,et tr£«idurâî,^4(jüj-ixdicattrfmore,fedinet((flt;»timore . tant».Sicdcq«od4legit«r,q«i per totä «itdmpeß't* me uiuens,miris tarnen benefictjs,ac donis dci proue/ }5eli4tMr, tandem etiä ad epifcopatum proiteifÏMJ ejt.

Tune ad fe reKcrfiß,er admiratut dci fcenignitatem .ergafMamindignitatcm,excIamaHit; vieißi domine, , ©■conclupjlimenimiaboniiate tua,ideoq;,Etceamo do totu! (ibiferuiam,©quot; ita jtcit, Nei^contcmnidee iet rndiïitle afccnfHîà primis eorporalibiM bonis Vc. Nam Icgtur inbijlorijs, cjuod tempore eond* Hifïorïa de hj Conjlan, duo Car.ad Concil.eq«itantes,pajtorcm 'wagrojlcntcm ttiderwnt. vnusautemeorum animo pof’ï» mifericordiore, non pojJum,ait,abire,niÇi audito i(‘ lo bemine confolato; aceedens ,cawfam fletui percunfkltur. llle dijfimulat triftis,inßat Card, er co gitßttri. Tandem, ecœ inq«it,banc bejliamCbujfa-^ Kem intnitHs) turn cximww ercdtwrdm jèeit me dats

CONTIONES DE TERTIO hominem ereiîum,deœru,rationalem,z^ nunquatit grades egi,quod non me quo(^ tarn deformem buffa nem ßccrit,hoc eft,quod amare flco. Tunc Card.m/ folia cotridone kominis percuffiUjCr f«lt;t naiora be nefida ,mi(iore ingrutitudine fua,f'ubito conff/iciem, demuloexttnimif ceciifit.Tandem leudtus cura fdmu lor urn,Ct in ciuitaam perduéiuj,femper exclamauit: O 'Augufline fände, quamuere dixiflûSurguntin/ dodi er rapiutcalum,Gr noicum dodrinis noflrit ttolutamur in carne er fanguine,

Kiec funt opera uera fandißaitionu,qutefig)ufia eanturoibus exterioribus:Sic Tren.i. Memoria met mor ero, er tube feet in meanimamea, Sineijsduot ius,non aceëditur mens er cortcorde autem non fuct cenfo,oia alia frigide,uane, er noxie fiunt,quia fine frudu, Et b(«c duo debent ex Euangelio audiri,aur dita^ ruminari. Sunt enim biec duo, fcilicel dei bo~ Sf4Î4 tn deu n4,er noßra mala,fc!(la ip fa in deum,in qua defeen-dimtis in nos,er afeendimui in deu ,ficut ßguratunt Sitcrificitim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f‘t‘^nßcia, laudis er

lutdis eößlftonis,de quibus, Sacrifieium laudis honorißcat bitme:erquodillefitafcenfusin deum,fcquilur.Et mic iter,quo oßedamilli falutarc dei,id eß,reuelabo Sacriftdu co ^t'^t^rnam falutem. De altero^'ößßionis fdlicetf frfTi n» perißeium deofßiritus contribulatus,corcontritttm cr humiliatumdeufnon defßicies.Et hac duofimul fiporttt ofjirri,utfinteo perßdiortt.

Prtteeptunt

----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....... il? PRAECEPTVM QVÄRTVM,

Oe prifceptKm luditi ficerunt irritum pcrtraditionesfuas,fi lud^h cut er omnia alia. Quia honô rem hune exponebaht folum ‘ni uetbis cr fignisjrritnnres fia fh uerborum leÿs, Qu,ia enitn honorare fignifieatfignumre/ uerentiit exhibere,acceperunt iüud ficuhdumbuiui fignificationis corticem,ut folo exteriori figno honaf randos docerent. Sed ut fiepius dixi, Lex domini eß fpiritualis,immaculaa,conuertens animat^ac i/nteri/ orem infituens hominem.ideoar primumobligat er requirit. Qt^are proeedamus [ccundum hue dupli temfenjum,fdlieetiiterieerßirituf. , -

Honor parentumßiritualis,eßexhibitiocordis, Hokot pMrf Ct reuerenäa promptte uoluntatis. I» dwo indu- jpidata dunturduo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisobedienti

qua: uolunt parentes. Secundo,digna leflimatio er m opinio parëtum.Honorenim cDrdis,eß magna pietas dudit, {er maior qua charius in proximu, quia charitas fo lummodo diligit ) prompta jeruire proximo,er prte» ciofumcum exißimans.ldeoißud prieceptum liatint poß prtecepta primie tabuU poniiur,quia eß deiüü,

r'CONTIONES DE CLVARTO qui funt uîcarij dci.quatre fient deut cokndut dft ho» note amp;■ timoré, itn cr uicdrius dus. Patet itaque, quod qui j^iritualiter honorât parentes, exhibet eii primo prompam obedientiam cr uoluntatem. Ae ' • perhocnonfoîumfucarritets 'vanec€^arijs,fede^ am in omnibus obedit eorum bencplaàds. Et qui talé cor fuisparentibus non exhibet, fàat fe nonimplere 1}ocprlt;eceptum,qttanqaam ey nunc quoq^inifli its-teüigëtia egei, in nuda fuptrficie uerborû laborêtpla vimi. Erg) honora dicit,fcilicet corde intimo, cr af fiâupleno,parentes tuos crc.QHomodo enimparé tibus inobediens fit, qui cards non fdum obtulit,fed Creum honore obtulit,

Secundo ( quod maius efl)exhibet reuerentiâ ( nS in literaßris,fedinjpirttu intus)id efi,magnificam opinionem in corde de iRis habens .Et hoc potißimü in hoc prateepto comendatur,per quod et dißirt( ut dixi) 4 charitate ,qua quilibet alteri obedire cr fert uire iubëtur Gal.r.Sed unde nafeitur iRa fublimis opi fiio de parentibus in filijsfMaxime,cu quandoc^ fini pauperes,ignobiles,inßrmi,deßrmes,aut alias minus reputabiles. in ijs enim multi offènduntur, ut ßßidi ant,Grerubefcant parentes fuos, dolentes, quod na de diuitibus,potètibus,nobilibus Crc.natifunt, o'cf' das magna.Histradenda efl régula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

_ Opinio paretttu grandis fit rejj)eéiudei,amp;uolu tiitis dus.Sic enim pius filius cogitabit, E ot fi/ummiis' maiefUtino fitU indignuuifum, quodoilêhominent^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noluit

Wol«» pitrentem meum eUe,cur mihi Mignui» uide^ quH cO^ti '^turfsi deo ftiitimoplacuitiniüo operari,amp; mecre' ditm hono ß ^re,curntihi dißiliccat in Ulo fieri , ((ut ß^m cjfe i lio,quo ßtoi quidßciui» parentes ad ßrmationem fiUj i i^ii parentes pi» tiec fißt mafculas,famina,oailatns,auritus, peda» risßdati tusiuiuus, mortuus,albit5,niger,ßißllatusßue no ßf tunes uuquä,cogitant.Erg} offidnâdei mei, artißcis ineitterbcroriïlt;io adriertamoculosin paupert!itè,de firmitatè,ignobilitatë parentttm,fed in deu operator rem.Sic fic fluit reuerentia ex deo in parentes,no ex parentibus,dum altius intuentur, qua ut fuut aro et fanguis,fedutofficina fumm£ maiejhtis.Quitenim cötemnet ojflicinam principisfquod ßbreßäum opus P^t'inßs-effi oditojficinam fuam in quaßüum efli Cït igitur der usuelit parenteshonorari,cfiußj]'ima fit caufa,f(i licet,quia uicaria amp;nbsp;ojficina dei eß. Solo hoe diflirt iftud mandatum À praœdentibus, quod deus in illis ho Mraturut in feipfo.ln iflo, ut in alio fcilicet regnti hus, qui funt fedes, ofl-icina, altare, propitiatorium eius.ldic ergo efl uerus honors nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Honor parentum literalis,efl inuito corde,creottHondr parS iemptore animo,fola fcilicetßrmidinepoenie,exterir tum literalit ftgto honorare parentes. N4(« qui fola ßrmidine p(xn£ honorant, fcilicet ne conßndatur coram homi nibus,uel puniatur h ic,aut in ß turo,tä diu honorât, quâdiu timetjty peenam cogut. Semper autem intus torde cotemnit,oblitus autë poeniC,etiam opere ßrif. itmtemnit, ut in multis exemphs probatum eß

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p z ' ((uotidie

Tr~\iäumeß,quo modo feßltj deiednthaiere et JAodusoiicr Jf^parêtes.Sedoportet,utiüirurfumfeexhi uandi piox. yeät paré tes, ut digno nomÎHe fint pdrêtes,ne honor filioru coßrdtur i« »JoUjCr mortud fimuldcrd pdré/ tu I wó jùrte fmt peiores dli^uâdo qud ldtrones,^uid fiuëtcdrnë iüoru,etinterßduntdnimdseoru.

Sapins ent fit,ut filiUs in pdtre peiorem homicidS habedt, et uttlius ftierit,filiû 4 Idtrone octidi,^ud d p4 CuroeHisCæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pefiispotifimu fieuit irt

«îutj» tgt;ue) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deusimpletineis,dd!Sdp.4.dit,

ro/t RdptuseßnemdlicidmutdretinteUeaum,dutnefi» (Ho deciperet dnimdm iUius, propter hoc properduil iüum educcre de medio iniquitdtum. Et inßd, Condê ndt enim iußus mortuus uiuos impios, cr iuuentus ce lerius cofummdtd, longdm uitdin iniufii crc. Sed de ÿshttius pofted.

N une ut uidedmus, quid eis debednt, ut fint pdrê tes.Apoßolus Ephe, g. poilquâ ßlios iufit,ut pdren/ tes honordrent, prueceptum iüud commenddffet, dtq; interpretdtusßijfet,diät:Filij obedite pdrenti' lus ueßris in domino, vtii^ uolens,ut fint non tAntu in carne parentes,ficut gentes,fed in domino,cr ih li obediant etiam in domino. Stdtim de pdrentibus di dt: Pdtres,nolite ad iracundidm prouocdreßliosue/ ßros(quod Colof.f.exponit. Ne pu fillo animo fiât) fed educate iUos in difeiplind etoorreptione domim.

PRAECEPTO DOMINICO. Hf hctt peönenx ( nihil enim de corpore eorum prifdia t»uit)utnon prouoant eos lt;td iritm,cr dtieBionem, hoe e/l contra eos, quifitriofe regunt ßlios, cr dwm animus adhuc ntoüis eH,ht totié timoré et puftllanimi Éifë HertttHrji» ut odio parentu tandé a ufii^ant, c? ßciant,quie alias nunquam jèdj^ent. QUie e nim ß)rf hominis,quidiffidentia in parentes amp;nbsp;odio, de illis deß^rat, Non ent uult Apofiolus,ut filq no offindä tur,aut uerberentur,fed ex amore caftigentur,non ut iüi fùriofuntanimum expleant ,nihil follieiti,quonto lt;fo emendent filiorum errorem,

fadus enim pufillo animo, ad omnia 'mutilis ey de]jgt;eratus eßiäeur,timidus omnia agere et aggredu. Et quod peius,qd’alis timidias,teneris annis imbibi ti,uix unqu^ pojkaeradieabitur.quia enim ad omne uerbu parentu didicerut terreri,ideo poßea etiä ad ß hu arboris timét fo»ätis,Sed et tüee nutricule,qu£ pu erisiVuduntterribilibus ßrmis er geftibus,pra:àpue de noâe,funt copefeendee. Omni ftudio puer eß ßr/ mandus ad timoré bonu,ut timeat,qu£ timendafunt, non autemad effe timidum,ficut parentibus quibup damfatis eß,fi timidos tantummodo habcant, quod eß nocentiffimum ßturg aetati.

Hoc pro declinatione ad [inißram, nunc ne etiant in alteram parté pe(tetur,dieit Secundo, Sed educate eosin difciplina,er correptione domini, ideß docete eosdocenda,ercorripitetton feruantesea. vtrunc^ Hlisnecejfariit,(ÿ-eruditio eorü, qua: ignorât de deo,

Cz correptio,fi cognita non fe^uantur. vide at 4nte omnu,p.liüs uelis inflitui in jj)iritUitlibus,ut pri‘f us deo tradlt;tntur,qttdm mudi ne^cijs,Et beu t^uiint ißa nucfunt omnia peruerfa.'Nec mirum, quiido nee parëtts ipfi funt cruditi,aut correptionc probati. Eu it autem una jjgt;es reliqua in Scholarum magijiriSiUt fdltem ibi,jub literis erndirëtur in piëta te, fed et hlt;ee perijt.Omnet gcntes,priefertim ludai, diligentius iit {htuuntpuerai fuos,quàm Chrilliam.ldco crEccle fia périme habet,quia tota, eiui uis confiftit tn fueeef f oribu!,qui t« prima ftate negliguntiir,fic ut hortus in uerno tempore.

mini inßitte/ tem eruditio domini,qua docentur oognofeere domi^ «tr puerts et num lefum Chriflum., inßgpre eis recenti memoria, forreptta. quomodo ipfe pro nobis pajfus fjt, dc ficit, qure promiftt,ficut flqsifraël pr^ceptum ßiit,Ht nota fi cerent filqs fuis,ut oognofeat generatio altera mirabU iia,qu£ ßcit cum patribus eorum inAegypto. Ethoc (ognito, finondifcant antare dominum, Qf gratias us:re,cr orare,e:y fequi Chriflum, adhibeturcorre» ptiodomini,idefl terror iudicij dei,et minationes ime deifupermalos. Hoe enim,qui ab ineunte Mtate didi aritffalicet beneficia dei ez promijfa, unde diligit, deindeplagas et cominationes, undetimeat dominu, facile kac tenebit ßäus maior. Nam in ijs dtiobus fiult dominus coli. Amari ut pater,ex beneficijs fgt;ra:teritii,prtefentibuSfGr fiduris. Timeriut iudex,

PRAECEPTO DOMINïÇO K«? ** prieteriäs, priefcntibus,Gr fiauris, (icut di »t: Sitÿ}fum filter, ubi e/l mmor mtui, Sifum do^ gt;ninus,ubie{i timor meuf. Sic ergj difcant filij domi noeantiire mifericordiam er iudtciu.Hiec duo enint Apoßolus intendit, qudndo dicit in eruditione er œr Kptione domiiti Ad eruditionempertinet ut dicas ei, quomodo deus omniii creauit, ei [enfum, uitam, 4nimädedit,quotidie omnibus bonis iuuet,quie cre^ t(it,pro eo pxßuseß, er mirubiliii ßdt, pnedicituit,, tsdhucmaiorapromifit,u[ prohis gr/Uusfitdeo,etp^ trem (ignofat,ic diligat. Pid correptiöem peftinct, ut ei dtcits,qMntis olim plitgis pereujjerit A cgyptios,ffit tes,zodomittis,filios ifmel, denii^ omnesin Adum.. Item quoi adhuc unie oculos penutit peße, padbulo, ^4dio,itqM,ig.ne, beßijs,morbis,er quanta, oommir tietur in ßiturojin gehennacu diabolis, Et unit hae\ potiiis adbiberi, quàm correptiottes hominum,id eß, proprias.Nö fine aufa,fdlicet ut difant femper für fum ad detim aßitcere,ct »o« homines fed deum time re,[iie fiparenturugas timeant, tademetiitm I» qs, qu^ d^i funt,homines timeant,hoc eü, nepufillo astè moßant.Hocenim agendum eß cum ßlijs,nonut pe rentes timeant, fed deum oßindere fe feiant, fi pa/ rentes non ämeant:ficenim non ßent pufiüo animo, , quia ubi parentes etiam proprios,nott nifi deu timen do, timere didicerint,poßca etiâin aduerfis er pro/ ß^eris ,nondieorcxiant, timoré uel amore quo= cunque, ,

■ nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p 4 OSotl

Edueätio VOD autrm gratum fit hoe deo facrißditt fiuerorH ejl fihiserudiêdif,paiet in Gcne.ubi dominui deo ftcrifiei Abrii'oam non potuit c£iarc,c^uod fàâurus erat,foU nm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnotus,diat : Scio enim quad doéhrus ejt

filios fuos,ut timeMt dominum. Eccequomodocof teptionem dominifuptr Zodomas, didt profutur^tn pee Abraham in educatione ßliorum,ad timoré eoru. Similiter lonadab,pater Rechabitarü ,eximie lauda tur, cr in fili/s benedicitur quia cos pie cy religo/ fe cducarat in timoré domini. Sic Thobias,ïoachim uf xorSufanna,educatifunt.EcotraIieli.KReg.f.quid meruit filios fuos negligèdo,ibidem palet, ltc,quid tlle puer quinquennis apud B, Gregp.

Et uere ßultijfimi fumus.Eae in proprijs ßlijs pof funtmereri,ueluiam,uelmortem, cr nonaduer/ tunt.Namquidprodcfl,fituaeulpa malos filiosedut ces,etiam fi tu fis in teipfo irreprehenfibilis, Prlt;epofkrut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alienis fiudijs,deo feruire prtepofiere nitun

dei cultus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portädo ajfieraSjCr ahjs affèékt

tis obferuantijs.Et hanc dome^icS pietaté caci nÖ mi nus tranfeilt ,q olim ludieireliéb téplo dei,in/xah fis immolabant. Primum eratattendcre,quid domi ttusàterequirat,cuius offtcij tibionus impofuit,ut Apojhlus ait,in qua uoatione uocatus quifq^ fit. Hoc enim ante omnes indulgentias ,orationes, ecelefia^ rum uifitationes, uota quieatnque,curandumfi(it agendum.

PRAECEPTO DOMINICO. IIgt; fiosdebent,ut digno nomine parentes uoa;ntur,neex pirentibus fiant perdentes, cr pereuntts fimulcum filt/s. vid£amusigitur,quifuntiftiperdcntes,4cper/ ditoresfiliornm. Primi(cilicet,QJiiomittunt,cr lefiUofgdn feienter finunt cos crefcerefine eruditione, ooiTe» ptione dominit^uSquam nuüo malo excmplo noœâtt tarnen permiffione cos perdant, ut qui nimts (urnali^ ter cos diligunt,ac tenere fi)uent,dicentes: puerifunt, non inteUiguntquidfaciunt.Et ueru dieunt.Sed nee canis,necequus,nec mulus intclligunt,quid fitdunt. At Hide,quomodo difeunt iri^uenircjfiequitfitcerCfO/ tnittere,quic non inteïïigunt.Sedneclapis, neclignu intelligit, quàmfit inepta res addomum,fedßrmaa turab artifice,cr ftütim'mteUi^t,quanto magis 1»/ mo.Aut fi aliorum pueri inteüigunt, mr tui non intel liguntftii ergo peccuta filiorum portabunt, quiaß-dunt eademtUt fint fua.Annopuer iUequinquenntf, de quoB.Grcg.ßit noninteüigens/

SE cVNDI, Qiti uerbisimpudicff,^maf ledicis , deinde exemplis, ac geftibus malts, Pquot;’ cos prxeedunt. Siintreperti, cr utinam nufquam adhucfint,ficut cgp noui, qui proflitutarum filiarum Profiitutoa lucro ui{litabät,cr ihJ?« parentum,filiie ac uxor ßr resfiliaru, niabantur. Quisdubitet,ijsfiliabuipro parentibus, utiliores ßijfe latronesfSutadhactâ fluid,quibus nd re placet, fl filios habet Mauortios,er perçufforesß/ dies,tanquam laude dignijfimos quod nullosdmeat. Hor«w flultitiic pricmium findlefolrt e(fe,luéîus er-

CONTIONES DE Ct-VARTO? dolor,de fubitd ßlioru oaifione,cr iuße. N«»c (ut iuuentusßrtfiruidtt) pront funt «td concupifceif dum er irafeendu, idea auendu exempla parètu/mt inuerbis er geflibur,QKi'denim filiuf difcatmaledi cuifiueror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maledicere erimpudiat loquif

tnoreminfiä dum dtugendum,utciutnihiljunt aliud Joha'“ tuant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti,quàmquomododifcantinadere,faltarechoreas,or

nari,hominibutplaeere,concupifcentias trritare,mii do coßrmari.vbi funt no ftra xtate, qui tunu cura fi/ lift prouidentdeum,quantaprouident ueftes,luxui, diuitiat,honores erd tuare hic plenum reptiliu ma iorum minorum occurrit. vide qua portena, uer ^um, hac licenäa aUulit in utroq; fexu,pracipue in mulieribus:deus cujkdiat uiros,ne lineu peplum por lent,quia muUeres birrhetanudis eapHlis portant,fi/ ntt mafculi,firte in uindiâà,quia uiri portare cepe/ runt reticula capillaria,qua muUerum erant,ideo mtt lieres reaperunt à uiris birrheta. Et quare utrunque mundus pulchre deare putat, nifi quia placet nouut titosiSed cogita tecum quid fit uiri caput inuolui red culo muliebri,et myfterium fimul, quod Apoflolitt te iigt,quando caput uiri non uetari uoluit.

Sed primum dißinguamui, Autornatui eiufmodi fituolentibus maritis ac iubeatibusthic pojfunt mut lieres arte excufari, fi tameninuiteßeiunt folumut pliceät uiris,uiris inqua fenfatis er habëtibui, ut S. Cfdlia ßris ifiaureauelte intedebat, intus induta àlicia

eihäo ad carnem.Bt Anaßafia fimiliter.ltem Heflev oll ’m Vete, lege. Qu'm S.Aug.grauiterarfftit quan dam Editiam, quod abieccrat inuito uiro, ueftct mlt;lt; tronalef,cy habitum uidualemfumpferat. Hwergj omiffisjquia uiro obediendum eji in tjs, qult;e fine pec atoßeripojfunt,De ijs ttideamuf,qu£inuitis zy oaf afhs maritis expoftulant hat luxuf,de quibus na me, fed primum Apoflolum Petrum audite, qui paftor fi delis omnium confittutus efi.t.Pe.s,Similiter cz mu lieres uiris fuis fubditie fint,ut fi qui no credutuerbo, Mulieru ui» per mulierum cöuerfationë fine uerbo lucrifiant, coït uendi ratio» fiderantes mj timoré fanëhim couerfationem uefiratn ( fiiiritualiter ey corde fubfint, quodefiin timoré fett reuerêtia fiibeffe, ut magnifiée opinëtur de eis) Qt^tt rumnàfitextrinfecus aipillatura,aut draindatioau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ri,aut indumenti uefiimentorü cultus,fed quiabfcon/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ditus tfi, homo cordis, tn i«(»ry«phbiliute, quieti (y modefti Ifiiritus ,qui efi iMcon(|)f(ÄjdeiIoapIer, Sic enimaliquando crfan(i£mulieres, ßjerdnttjm deo ,ornab.ant fe, fubieda; proprijs uiris. Sicut Sa/ ra obediebat Abrahje, dominum eum uocuns, Cuius efiisfiliaibenefidentesteynopertimentesuildper/ turbationem.

Mxcuobis lefboredtattirmuli€res,hocUh'uuCttt pueris)uobis proponitur,difdte ey adtiertice.Epifco pî«,P4p4, Apojfeliw,pater,p4flor«ejîtr,bocdi£tt,C7 ferKädit iradit.Pofiea et irddat dudidmitj,

CONTIONES DE Q_VÄRTO pto,non dianduputtt,fcijt,guod omnis fuperior pa teflis humana hic prxdpitur honor jri,ut er antea di/ xi:Vir aut caput et dominus mulieris e(l,ac fuperior. Sieut eeontra poteflas omnis hic monetär,utfe dignS honore pr£jkt. Qÿare poft filiorum eruditionë,imo (um eorumerudittSe, reäeacproximo,deconiu^iM etiam inter fe diandum eft.

VID E autem quanta fuauitate er modeftia, quanta quietecrleniattdocendi, proadat pijftimut Apoftolui:Nort eft turbulentes,non ftlmi* nat,non minatur,fed leniterac fuduiterdocet,ita ut uel ipfa dicendi gratia permouere debeat,ad feruan/ daeaqu£docet,nedum utilitate rerum,quasdocet, 4e folnm doccre intendit.

rw re^ht, tut confonat Paulus Colof, j. Mulieres uiris [ubditit [int,[icut oportet in domino.EtEphe.s Mulieresui^ ris[uis [ubditit [int peut domino :quoniamuiraput eft mulieris,peut Chriftus caput eft ecclepie. Ip[e[al uator corporis eiusftd cft,non eorruptor.Sed peut ec clefia[ubieän eft Chrifto. Ita et mulieres uiris[uis in Subitltio. omnibus,lHa autem [ubiefiio,quid[it,[atis exponit [equenter,quädo conuer[ationem eorum in reueren/ tia er timoré ergt uiros eommendat utilemad uiro-rum [ilutem.Ergo [ubditas e([e,eftreuereriuirum, er honorare,in omnibus obedire.Nam ad hocindu-eit exemplum Sart,quod [ubdita uiro [uo fi(erit,quia dominum eum uoeauerit,ac perhoceum timuerit,ac rf«rr»

Praecepto dominico. 119 teuerita fùcrit, paratii tw omnibui obedire cr cedeti K-Quodfi Petrufmaritis infidelibtuftcfubdipr^a pit,qu!(nto magis id fidelibuf prlt;eflandu. Sicut cr rur (urn Pitulut: vxor uirum fuum ttmeat,id eji,reuereit tur.Ephe.f.Contra hoe iigunt,eontentptrices,eonten Rixofemu/ tio(ii,pertinJeet in tarot fuoi, qua nouijfimum uer^ lieret cötra buK habere uoluiUfMt qua agutpnefcitu cruolutt praceptiidei (»teuirorum,dij^enfantet zS'c. Haotnneshuiuspra' agunt» teptifunt rea, quianonfunt fubditafuo ntaioritna Apoflo.i. Corinth. tf.dieit:quod mutieret fubdi uiris Ifx diat.Lex quidem Mofi in muit is locis hoe habet, fed prima eß Ge f.prateptu dei ad H euâ,fub poitßa te uiri erit, Cf ipfe dominabitur tui: hic expreffa eß diffinitio domin i] /sper mutiere, Simt ergo «o Iicf t fi lio contra patrcm,feruo contra dominum,populoeon traprindpem,aut facerdotemcotendere cr erigi,itit nee mutieri contra uirum.Et notate hoe primü: gran de enim eß,et rarijfime tenetur. Sic fanâa Mo»«a ß Diua Moni/ debat, Cf fuo uiro tacuit zy ceffit. Atqs uero qua à Au^fii/ uiris uerberabantur dicebat'.oporterememoret condi- ui mater» tionisfua,non fuperbire contradominotfuot,quan do récitatif tabcUis matrimoniatibus ‘mttlligere de» Mutieret buerant,fe andllas eße fafks. l^tur,aut fubdita fit nubunt uxor,aut non nubat. Si non uutt habere dominu,de^ meminerint fißataccipereuini,quia fiedeutin apoßotit ferif^ß^dit/ ptura fua pradpit,cr ordinat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiiilt;ii*

^CONTÏONES DE QVARtcT Vif Moro/ QUiecunlt;ii biiet morofutn uirum,non pr/efumât fut leniatt par pari, um ui rcpeÜere, fed twribus oontrarifs ac tiincenduir pladdismutare. Sic enimhicdoat ApoflDlus,ut(td jidein conuertantur uiri,per bonam coniierfAtianem *■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnulierutn. Quodautem de fide, hoc de quolibet a/

lio minore bonoßciendumefl. Sic tyPaulut.t, Co» rin.7. SÂfhficdtus enim efl uir infidelis per mulierë fidelem.Malum enitn malonon uincitur, fed augetut Gfroboratur,uinciturautêbonoi

Secundum,quod ornatuseorum non fitinexterio ri capillatura,aut auro, aut indumentis.At ifle nunc efl potijfimum ornatus Chriflianarum mulierum,cr admonflraperduihshodie, quod dicit Apoflo/ lusilfleexternus cultutfit gentilium mulierum, Chri fiiantC alio ornentur. QH« 4«»« potefl in tâa abufu tacerefPrimum, Säo aliquot mulieres (namnonfunt omnesflultit iUius uaniutis eupidlt;e)qult;e cogutur intû teefc ornareifliicultibu!,acmireflflidiunt,ficutHe lkrreffna,Sicut S, Elizabeth regina. Et frequenter iUae funt tales,qult;e abundant ut poffint ornari .Illg enim ma^s eupiunt,qug non poffunt. Sicut nunc no i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biles, cr dues, quo funt egentiores fuisauis, eo funt

ineultu effufiores.De iHis itaq- dicam us, g^Agdlhd, Sanfki Agatha cumeffet ex nobili genere,no tan tuminuelo ficutmulierinceffit, fedetiamin feruili uefle,c^dehocreprehenfa,gloriabaturfefcanc{U lam Chrifli, ut patet in eius legenda. Ac primum^, tiefcio magis'ne marilos an uxores ar^uam, aut ccrr

. FRAÉCETTO DOMINICO.- Ho te maffftrtitum ciuitatis, quod mulieribui talia mitant,quibus extenuentur eorum rejfdëterac U9 lenter, Cur enim ittenon ponit leges,ut alibi fidaut eur maritus uxoremnoncompefctt, cumfit dominut tiusi Autfihocfuftinetuolës,quidntiratur exaiHo tiemprindpum ? Et «idftc, nifi mutauerita,non tef fabit, fed ere feet exafho , de quo uos uolo «Tttjïa' re,quiaifla jinita,ueniet maioralia, quiaficprouout ftis deunt prouoatis. Nonne debet pudefcere ho/ neßa ntdtrona, quod tanti precij habet ttela,cycaly/ ftM, ut modeßo dui, ad intégra rent fântiliarèfuffî (tredQuid dieâde tunids,cr funtptuofißimisabufi bus fericortt,purpuraru,auri et rfrgêftf Et fane miti» nsdamnit eft,qd’in jibulas,athenas,itr annulosuer titur argenteos,quàniquod in aureas uittas,reticula, fintbriat,texturiis,pluntaria,acpolyniitafitexferi(o. Hac eni ufu cofuniuntur,illa perntanèt utibilia,cy fi nondîi utilia, Sed quid de iüis nouis, nefcio an qua/ Pits,an dâni mag!ßris,'q ad planâda uelaet catera li nea,rotaru fumptuofas machinas adijicant,ut i8.xo. fiore,coflentuela.4o,uelTo,coftet machina planato/ ria,potuit fidmèrotas fanëla Catharina parataspde re,c/‘ no poteßctrhas uaitiffimas ac mûdaniffimas I «4f/)i»4ï tangere? Sed hac omnia funtfigna, quod interior cultus di ff licet,qui non ita diffliaret, p exte rior non ita placerettfrale contemnit honeßa matra na externum cultum, qua ßudiofa eß interni cultuf, tteq^poßuntuterq^exitiludcursfri,

Redijtitd^i tempuiSynagogte quadEfaioi a.j. defcribit, dic(ns:Pro eo quod fili£ Sion ekuat£ funtt et dmbulahtntextento coUotCrnutibus otuloru ibät,. esquot; plaudebant,cr ambuhbantpedibuf fuis^ et com» poptogrefpt inccdcbantf dealiubit dominus ueräcS filiurum Sion,Cf dominus erinemearumdenudabiti Mt die ittu äußret dominus ornamentum calceamentO rum,GT lunulitSfGT torques,et monilia, gx armillaft Cy mitras,Gr difcrimin4lia,Grperifadides,cr mure nulas,Grolß{hriola,Gr inaures,e^ annu!os,et get mas in ßontependentes, gt mutatoria,Gr' palliolat Gf linteamina,Gr acus, er l^ecula,Gr fyndones,amp; uittas,Gr therillrd. Et eritpro [uauiadore fatoti GT pro zona fitntmlus, cr pro crif^anti crinealui» aum,Gr proßfdape^rali dliàüGrc. Em quot Gf quanta mulierum luxus congre^uit. n.ornamenta mulieri non (atisfunt. Quis non horreat uxorem dU eerefnónneoptimo uocabulo,tam Grlt;ed quàmLati/ Q«4reor«4 niornatum muliebrem appellant mundum f quia ue/ tus milierum lut congeries rerum, ita ilia mundum quendam an/ mundusdia flituunt.LegeetiamTheophraßum.B.Hiero.contra tt/r» louinianum,Gr Plautu in A ulularia, et uidebis quod mulieri fi licètia detur,infinita cupiditas eßor tatus, ideononexplenda, fedprtcddenda omnibus uiribust Et quid agit honeßaMatrona,aut uirgo,ut tanta ftu dio apiat meretricibus coßrmarif aut qiàd quaris or natu tâtofut irrites animos alienorû uirorumi An ß-inifi(as,qa inuitâ habesutflitatefAnmeretrixoptas

‘Praecepto DOMINICO4 ril f^nfCitiidqu£rû atiipIaa requâuirotuofQîii^ nS tebeat jujj'eéhimhoc uotu/n ptjcendi^ Muiter fatit lt;tbudcplititt,fi iacfl ornata,quoduiropldcef.huic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

enim(blidebet placere,huic data efi ct' fubieib. Sif tniliter cr uir^nes, cur ßulte cupiuntplaare iuue-ttibuifAn non cogttat, quod terretur ducere te, fi mt ÿtet,quod tanta (untptute cogatur duâtim ornarci Si UIS iuuenem aniore capere,audi utiliffimum confi hu.Eßo pudica, pauas ornata,paucis uerbis loqtiës,

Nee oculas a'iquando itt ßaem eiusiadcns.MaximiK pudica uere eultus uirginis er mulietis eft, pudica uerccundia, praci hec enim prouocat Cr capit anitrosuirorum, fuperp^^^ uirgi-otnnem ornatunt. lu(uper nctj; flabdefrcit matrimo-tiium, ubi amor (amis, crnatu excitatus, cito ßflidi te ßcit nuptias, quia non maribus bonis,fed futili ni XUS eß ornatu. Sic ßc,et uirum acquires (etiam deo benedicente)dtius, quàm dißolutiff'imic ilia uorag/ ttes rerum,lupis er merelricibus fimillimae, de qui» bus Pfahta?» filiee eorum compofita:, circumornjt£ Utfimilitudo templißd eß,pr£ ahjs eminenter decora tlt;e,ficut templum pro: caccris domtbus eminet, orna* tur er l^edhtur ere.

Dii^m eß,quo modo mutier fe erga uirum habe. ' redebeat, ut honaret fuum maiorem, fccundum hoc prteceptum,duplicifcilicet cultu,obedient!ie errette renti£, ut fit prompticordis,ad eins uolutate ages, deindehonoreteum ex corde, magnißce df co jcn-tient, Si quterat autem, quomodo poffit uirum ha/ M aritut de* q bfreitt

CONTIONES DE Q_VARTO formif fro/ iere i« honore,qui fit de(ormif,morofus,acprorfut pttr deum nec amore quidè digitus,nedum honore.Refpondeo, tMndus, ficut de parentibus dixi,quod deus i« iüo fuj^icicn/ dus eji,quia deo plitcuit,ut tiir eius fit, szf uices eiui prit ,ut aitApoftoIus : vir imigo dei ef; Z3- gloria dei.Mulierdutem gloriiuiri. Ideonon debet fibidi-ff Heere,quoddeo cernitplaeuiffé zj plaeere.îAignit dignitis uiri, quod nctnen dei, cr officium pdrttei* pit,idea hononndus ejt ab uxorcdcus enî uirefl o! . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnis ecclefi£ cranimte, quod fdcramcntum maxi*

mum,eäam caufaeß,mr uirum honorare debeat nM lier, timere, Qf audire .Auerte ergo omlumàcurne, ZJ deum in uiro agnofee, ztr cole, zt^ fidle erit ho norarc eum.

Virierpi At contra. vtuiri etiamfeprabeant dignosuiri xores fic fe ^doris nomine, nunc dicendumefl. Sequitur er-* go 'B.Petrus ubifupratviri ftmilitercohabitentfecii dum fcienttam,quafi infirmiori uafculo impartientcs honorem,anquam etiam coh^redes gratia uitie,non impedianturorationesuefira,

Primum docct uiros, ut nö fimpliciter cohabitent mulieribus,fed fecundum fcientiam,ide]i,nonfecu» dum paffiones Zir fenfum, tantummodo uoluptatis eaufa, nihil difcernès inter uxorem ztrmeretrieem, tià fie zy be/lia cohabitât,Zir pntrs.Eruditiinqi om lum uiri,quo uxorem mjfieere debet, nempenon om lo coneupifcentia, fedfcientia ztr cogtutionis. Qjjlt;lt; fcientia duo iubet fcire ZSquot; agnofcere uirum inuxore.

PRAECEPTO DOMINICO. IZi. Primum,inlt;]uit,(j!ujfi infirmiori uafcula, Secudum, txnquamcoh£redes cis finttnulieres. Et fic fei^funt fxponit,quiduelit,pera)halgt;it.(tionentfecunduinfd entiamintcUigi, fcilicet ut uiragnofcens uxorem, Gr Notó. infrtnius Udfculum,Gr tarnen cohtcredem gratiie,h(t/ beat eam in honore, GrnÖ in pafflionc dcfiderij. De autem latius,

Sdre debetis uiri,c}uod MuUerfitinfirmius uafat lum quàm uir,ideofectind!ihanefcientiam eis coha bitetis. Vafculutn uocat,Gr lt;Juoad corpus c quo ad animam, nam gt uir eodemmodouafculumefi. ,fed firmius. Muüer enim ficut eft mollioris corporis , itn Gr animi,ideo ei impartiendus eft honor à uirisfir-mioribus.vafculum omnes d ici mur,propter animarn in corpore,ut in uafemorantem,

Eft autem iftr honor uafath,honor corpori briimpartitus,qui nihil eft aliud, niftcafto amoreu'n caftus af xorem diligere,ut.i.Tcß,4. vtfdat unufquifqsiC ue ftrum,uas fuum pojfidere in fanfhftcatione er hono re,non i« pajfione defiderif,ficut Gr genees,qu£ ig/ norant deum,hoceft, abftinendum ah more eft, gt nö eft fatisjidenducocupifeentix. Sanóhftcatio enim san^iftcuSa tnlt;t eft caftitas. Sed Apoftolus buec docens, per obli~ caftitas. quum etiam uxores uiris commendare uolens, ut patt endam cumipfis habeant, uelut epitheta breuijfimo, patiëntie uiroru angit,dicës:inftrmiori uafculo mur liebri,q.d.Mulïer esl,infirma eft,uafcul!t c/t, habent 4ttimam nobiliffimam. Hlt;ec igitur fcientes impertite

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis honorem jpropter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum etum propter uos, ti(

impedianturorationes ueftrie,pajj'tones enim concu' pifcentiie,què finut orarefimmo aliquod honeßit agi ref Cum oratio maxime requirat animu abftraâuitt, 4 pajfionibus carnis. Sed cum fit infirmius uas muit er^etiam firenda ejl,cr dijfimulanda dus culpa, CP »0» exaiie femper puniertda,pro rebus leuibus,jicut aliqui utri nimis tempeßuofi fadBima aufa tragadi^ ama^nt,Sieut Pfalmijkidicitdomino: SiiniquiM/ ... tesobferuauerisdomine,dominequisfußinebitfttst I»repwi it impofftbileeHinreßmiliari,durarepaceminterui/ rt mu ta con miilicrem,fi alter alteri nihil condonet ac dif fi’«u!ft,fed omnia ad unguemobferuet. QuisenitH »ulUaipimu nonoßinditaliquandofidcodijfimulanda funt muh ta, ignoranda plurima,ut pacis ratio poßit confiare. Jgituruirum motieataduxorem cafte feruandam, ^uod eft injirmius uafculum propter corpus, fdlicet molli US (y animum moüiorem, deinde magis, quia eft coheres tante gratie . Tertio maxime ne O' uirorum falusipfaimpediatur. uideefficaxperfua po cr uehemens.

Similiter Apofhlus Paulus Ephe .j, viri diligite uxoresueftras,ftmt o Chriftus dilexit eccleftam.Et unufquifque uxorem fuam, fiait feipfurn diligit, VI xor autem time at uirumfuum,ideft honoret ac reue Vxor timeat reatur.Pulchre diftinxit,uirdiligtt ,uxortimeat,u* uirum, trult;^ caftt,caftus amor defcêdat,aftus dmor afcëdat, biic inftrior fnperiori, iÓii fnperior 'm priori debet., Et Col

Et Colo. t.iicit: viri diligite uxora ucßrtts,cr noli/ te eße amdri lt;td itlaf ,hocegt;l,(]uod fu^radixi, ne ni/ j WH cx^K/rrfJit eSquot; obferuent ntateridm obiur^^iindù

Qupmodo ergo Cbriflits dilexiteeelefiitm ƒ uti^ ßgt;iritualiter,atnt nö inueniretguod anMret,fed guod odiretinillit,tarnen tradidit femetipfumpro ea,fatt/ füfieansilläcrc.ltauirfiinuenidtinuxoretninusa/ tnabile,oportet ut ipfemutetur, traiat l'eßd eß re linquat fuumdefyderium,quod nS impletur propter deß^him uxoris,ut fic tuntummodo ea.in iUaaj^ici/ dt^quieamabilid funt, fic mundet eatnfibijpfi, «t exhibeat earn fibi abft^ru^ ,Quod non ßt,nifi ut dixi,m bono uicerit malum,çy difcat diligere etiant nondiligbilia, ut fiant diligibilia, uelipfismutatiff uel ipfo.Namcumomneares fintindißirentei,pof/ funt tum diligi, tumodiri, fecundumquod mutatur animus,ut honor mundiidé manens,diligitHretodi/ tHrrf!» eodem homine auerfo er eonuerfo. Et iße eß tnodus Optimus mutationiStUbi no res, crobieäum, fed potëtia mutatur, hocenimeß flubile.Chrißiano ru eß h£c mutatio,cr dexterlt;c exeelp,fed müdanori eß,folum quterere mutationem obieëhrum.

etiam inteüi^tur dominus domus,patet ex. 4 Serui domi» Reg. r.tibi ferui Naama uocauerut eü patre.Inde de nos honoret mq; eß nomen patcrjÀmiliis. QKrfrc honorandi funt feruis fui dofnilti,eade expofitione,qua fspra,fdlicet

CONTIONES DE Q_VARTO honore l^irituali intus,prompte eis obedièdo,z^ jub/ limiter de tllis fennendo propter dominum, aiius CT nomen er officium in illis lucere uident,atius CT uo/ lunas hoc uult ut.i.Pet.z.Serui[ubditi fftis (cae obe dieniiti)in omni àmoreçcae reuerentia)dominis.l^a tintu bomser nwdejiis,jed etid difcolis,id cjï diffid/ Difali. libuf,prauis,morofis,oblic]uis^tortuofis ere, Qjian^ hie Apoftolus de ferais proprie loquitur,non conda-{heijs, tdmen eofdem angit idem mandatum. Jgicur ferai, qui res dominorum fuorum ffduddnt ffudiofe ff-du/ ac uiolenter,non fecus quim/arcs reputundi funt,et didenti. tenëtur ad refùfionem,quid mercenarij funt,ut fint fideles. At nunc totn querela totius mundi f fl contra fimiliam. Ideo hoc praceptum eis diligentiffime efl: ntgt;andum,quia hoc non efl honorare dominos,appel lare eos dominos,fed « corde obedire cr timere. Et pulchre ijh uerbo Apofhlus confolatur ßmiliam, qua de dominis fuis queritur, qd’ funt mali feu difea li,idefl difficiles,dicensiHitcefl enim gratia, ft pro pitrcofdentiam deifujiinet quis triflitias, patiés int iufle. QttiCemm efl gratia, fipeccantes colaphizd-t^tuigt; mini, er tunc fuffirtistEt Paulus Colof.^.Seraiobe dire per omnia dominis airnalibus,nS ad oculum fert uientes,quafi hominibus placentes,fed in fimplició, te cordis,timentes dominum, quodcutiq^ ßcitis,ex ani tno operamini, fieut domino, er non hominibus. Saêtes,quod à dominoacdp’etis retributionemhare chatis,domino Chriflo enim feruitis, Ecceqpulchre ducit

PRAECEPTO DOMTNICO. U4 ducit Apoßolus hoc prieaptum in (pirituctlem intclli gcntunt,quod excorde honorddi junt domini, «5 iilif,jed domino feruitur in illis.Si ego hiectam exjl preßedicerem,nemocrederet^Sed fcquiturquoque eon foUtio corumiftcut O' Petrus ßcitfdicenstQ^i ScrtWu etin enim iniuri.ifucit,recipiet id quod inique geffit (ecce folutio,qtioi petientiam eorum ßrmctt) o non eß aaeptio perfa/ mtrcedë it d^ ntrum upud deum,ideß,no uos turbet,quoditti funt ntinoaecipif domiai,uosferui.ldemeilapuddcum,quibeneuil male operatur,.iccipiet.Elt;idem Epbc. 6. Serui obedi/ te dominis ciirnalibus,cum timoré o tremore,in [im plicitiite cordis uefiri, ficut Chrißo, non lt;td oculum feruiètes^quitfi hominibus plua:ntes,ßed utferui Chri fli(ideß,quii( Chrißo feruitis ) fdcientcsuoluntätem d« fx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonduoluntdte fcruientts,ficut do

tnino ononhominibusCinhoc enimnonhominum, feddei uoluntdtem /Àdtis, odeo feruitis ) Scienles quonidmunufquif^quodcunq^ßceritbonufhoc red piet iidomino ,fiue ferms,fiue liber^Et Tit.i.Ser^ tios dominis fuis fubditos ej?e,t« omnibus pldcentes, nonconirddia:ntes,nonßMdjntes. Sedomntmfidê bonttm oßcndentes, ut dodrinum faludtoris noßri dei ornent in omnibus.

Contra dominos oportet etiä fe non tyrannosex^ Domini tson hibere,quiautfupradiäumeß:impoßibileeß,Ht fint tyrim. feruus non aliquando obmittJt, aut committiit : 0» portet multndiffimulareinbonoferuo. Nam fHüt debent obedientiam er rewerenftitfi», utiquedomim

CONTIONES DE CL^ARTO ttiam dcbcntcleirentiam O' tentnolenttam.vndeE^ phe.6.Etuosilominlt; eademfdcittitlif,remittètes nti noi. Saentrs, quid o ueßtr dominut eft in («0^,0quot; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non e^ perfonarü dccrptio dpud dcum. dUf enitn po

Hos fsquuntnr, O' dlij mercendrif O operdrij, ut ^drij iftdnuales,niurartf,fàbri ligndrif,optnil(sgencris, *' dequibufO fraude eorum.ubiq; grandis efi quicßio: tnulto predo oondua/ ntur,pigre operdntur,o matore paree fraudant dotninoStquibus feruiunt: O heu nub lam eatifdentiam fentiune in hoe ipfo, quafinon ma/ iufiße fint latrones cz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniußt

TVTO VIS SI M E hucperlinent EpifoopiyO eejtdßia,o Pri»dpes,Plebam,O' Senatus,utruni^ fcili/ Jccu ares ob dg^inium, qui funt quim maxime timendi, quia' jeruandi. gludium domini portint,quibus auendum eß,ne ob/ loquatur uüus. Quialexdidt: Prindpi populi tui ne tnaledtcas. Et iterum:Di/s tuis non detrahas .Et beu nuüis liberius detrahioir q iUis,nullus timor efl dei in^ ißis priifidëtM.omnis enim poteflis à deo eß,et Hat txdàionctjO pramant rußioos,aut dues fuos,aut fa ardotes,tamë funt ßrendi,non feats ac minus domi tti pritmenttf peana noßra,o demeria. i

PRAECEPTO DOMINICO ïif Hit guùfprit potentie non poffunt nocere 'ut opcri lgt;ut,noa!Ht in ucrbis, idea lex pr£dpit,ne detrahatur eis, neq^ niitledicittur.Hoc eft cnim iudicare fm fupe riut,^d’ omnino répugnât ordini. At quo iUoru ui» tnagisefl inlua:,eo nti^ iudiatur et reprehëditur, fed minia atboliee,immo orthodoxe,

Judiei boe prieaptum irritum jTO!runt,quddo pro fiu duaritia doœbunt, Kunus quod per tne,tibi pro* deß,id efl:,fi obtulero iüud^p te deo,eritutilitis quint fi tibi dedero.düdniuis ertwe lUa ftultitiapaffim re gnct,agente eadem auaritiafacerdotum,utpluitri/ buantad mortuos lapides cr paratiore ani

Audritiitfi/ ardotum pie »tem oppu/

Mo,quàm proprijs parètibus, lt;tc proximis uiuentibuf, “ Quare (ut dixifepius) ne cum ludeorum uaniffin» hypocryfi, legent dei obliti,arguamur.Primum hono chrißianst remus deiprieceptum, erfie honoremus,ut j^irituali dodrina. teriüud operemur,cr 'inteUtgamus. Hoe eji,ut ante omnia ißis externis bonis,(eu corporis,feu reru(quu deus illorumnon eget,nec ullumuerbumde ijs fibico firèdis,in primis preaptis po fuit,ut didt apud Hie, 7.)parètibusobfequdmur,fiegeant,deindepropin/ quis,poßta pauperibut er egenis. Tandemquibufart que opus ßierit,mutuouelgratis demus proximis er ßdelibus. Et non fic, ut illis prlt;etermijfis (ut nunc ßt-rorregnat) templa,imagines,uela,udfa,in iUis fum/ pteoje compdremm. H(Cc p'nt no uiffima cr modi»,

q qu»

CONTIONES DE QVARTOr ^uu non necejfarù. bleceffarijs enim aremus, f u[gt;erfluajiruimus. Non enimneceffe ut juptrßuit fludeamusjcum tot fint necejf4rii ad falutem ut nemo fufficiat eaperßcere.AlioijHin fitlla funt neccjfa ria adfalutem, ubipauperes faluabuntur,cjui hxc no habent^ Sed nunc miferrïmo tempore, itaiütiinjîA tur, tâquam f?lt;ec fint O' neeefftria etfolaad cultum deipertinentia,cumad hominum eonfolationem dat tü fint,o deus non egeat,fed homo iUorum: o non dantur hominibta feddeo,mira ciedtita. E t funtqui diant:Sdmus,quod non eget dein Hits, fed no reff on dent,fi dixeriseis: Cur erQj das ilia deo,no cupieti, O' fubtrahis eadem fratri indigenti,contra uolunta tè deiprtdpiëtisi Et tantu de illoprieapto quarto.

ri ipfo, quàm fuis locum tenenti^ bus.lam fex fequentia refficiut proximum.Etuide mirum amp;nbsp;aptumordinem. Indpitenim

mis prate* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibitioàmAioriufq;adMi

ptis hedatur nimum,nammdximii damnum eß,oc(ißo hominis: proximus. nbsp;nbsp;deinde proximum,uiolatio eoniuQS. Tertium ablatio^

ßailMii. Quod cjui in ijs nocere non poffunt,{altem lingua nocent,tdeo cjuartum eji,ltefio ßnjie- Quod fi in ijs non pï£uaîent omnibus,falte corde heduntprot ximujcupiendo qu£cius funt,inquo crinutdiapro/ prie confijlit, de quibus uidebimus. Talis proeef fusejlty inprimis 4. N-tm maximum efl corde, ore, opéré abijœredeum : deinde faltem ore in ualt;* num nominate, quem corde cz ore conßterii. Tdn-dem quem ore ly corde colis, opéré non colere. Et nouijltmum,in J«» uicarijs defpicere,quod licet le~ uius fit inter quatuor iHa , tarnen eft maius, quàm Citera qu£ fequuntur ,eoquod non deus proprie ut nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;.

in» impetitur,fed homo cz proximus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

râ traduxerut Pharij''£i,t!tnquam nullus cotra ipfum{i.a:ret,»ifi manu^ppria ocâderetaliü. Sic dot abant,€t ita quoq^ uiuebàt, Quod autem fie do cebât, patetperomnes prophetas.vndee;^ P fai 18.intuir tus,quod docerent opera lüa externa tantum, non ex corde,tidio a){vtfius,dicit: Ceelt e»4rrlt;t«t gloriâ dei, Cr opera manuumeiusannunciitfirmamentum.q.d. ifti folummodo docent opera hominum ,non opera dei. Quibus fit ut legem dei corrumpant,qu£ eft im maculata.,couertcnt an imas, fedfolas conuertiît ilU manus. Et ratio eü,quia lex eji jpiritualis. Et hie QKOWOiîo notandum,quod quandolex diciturjj^iritualis, intel lex jpiriua ligitur non quod fit myfticeinteîligenda,ficutince’li^ I»[it, g«t«rfgaruc cz mjjlerû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

’ CONTIONElt;DE OLVINTO ' aliud ßgt;irituale;fedßgt;iritualt5 dicitur,quia folo j^iri tu impletttr,et J^iritu requirit,hoc eli,nifi corde,et hi tari uoliiate f»tpleatur,no impletur.Sedalis jjiiriait tion eß m nohis,fed datur p gratia j^irituffanäi,qult;e fielt uoliitarios in lege domini. vnde quädo audituf tex quiecunc^,praäpies iUauelina,femper oportet co fftare,cr fubaudire,quia praäpit uolutate talia fi cere,id eft,libere, fine tinwre pawf, ex hilariaa te,quod cum in nobis non ßt^ftatim intelligtur,quod lex cogit ire ad gratiam,ut tmpleatur.Sic pfal.t. Sed t^yfticunt ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QjjÛHtfwwy/liœwcr

Ißirituale no J^ifitualeident inteîligunt,oporttt ut decalogum le^ funt idem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fßiritualem intelligint, fed antu ceremonias

iegSfCum nuüii fit myflicum praaptu in iUo. Ac per hocApoflolorefiftantfRo.f.Lex Jfiritualis efi,Qr lo/ quitur de lege dealoff, ut patet expreffe in textu. Qält;iremyftiatmcr fpiritualedifferiitfficut fuperiuf inßrius,omne fpiritualeeß myflicH,fed non con Spirituale, tra: quia f^irituale eft nihil aliud,nifi quod eß uel fi/ gnißaituiuamuolunbttem ad ßdeda uelobmittenh. lïlyfiicttm. Myfticitautê fepe fignißcat externas operatioes, ut immolatio paßeris fignißat arnis materationê: fed hacefladhucliteralif,lia;t myßia,quiapoteßßcri fi/ ne ßgt;ir!tu,cr uolunatt,quij et Euangtlij prjeapta ße pius in litera feruanturex timoré, er non ex uolunti Vere feeun» te,quanquamuere featndum Euangelium uiucre,fit du Euange- praceptaex uoluntate libëterfacere. Et qui aliter ui Saintiaere, uit,nonfeciindum Euangelium uiuit,fedfe(undtM literam

PRAECEPTO DOMINTCO» ïxgt; iitcritm legs. Quodrafquiintelligefjttiim Jpiritu/t/ doiirinitm l^iritut, i/H!lliguitt ipfutn Euän/ ß:lium,z^ ho( fecundum opera exccriorntpropè fuut felagaiti^quiatalia opera etiam ab impijs fittnt,fed opéra Euattgeltj non nominantur[ecunduni fuit exit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ .

rius,fed fecudam fiwm interius, Ideo funt operaabr fconditajieetfórislnceant,uolunMtarnen latetrEaf dem eaufa etiam noantur opera dei, quta funt oper4 gratiie,Qr f^irituCcMn homo ex: fe non habeat uolutt tatemifiam,acperhoc nee opera ipfa, Deiflis er^ operibus in fcripturafrequensefi metio. Etopcrrffco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

«iHif mrfwtcr ar^itmtur, quod funtftmilia quident ueris,fedueranon funt, quia fine uoluntate grathita fiunt,jed femper habcnt,uel timorcmp«n£,uelamot rem oommodi pro ßne. Taliterenim iudai uiteebant Cr doabant^ut dixi: Nam eumChriflumad Püatunt dua;rent,nolebateum interfiatre ne pcccarent,fedtrii diderunt eum ad oedfionem. Sic Saul quoq} de Da-uid: Non fit manus mea in iüum, nbsp;nbsp;tradidit iliumt

inmanus Philiflinorum, quafi ideo effet mnocentf quia non manu oaideretffed coHc»

Qitodrcd chriffus Matth.i. Niffabundauertt iit fbtia ueflra plufquam fcribarum cr pharifteorum,na intrabitK in regnum cceloru.Etquare boejQ^M acf dpitban t legem fecundum diibtcr fonum fyüabarut idefl,nonfeeundum intentionè legislatorif.ldeodi/ dt:Audill!t,quia dióbim efi antiquis^q. d. diâum,feil »on inteüemmfUcrba tantum audierüt,intclle^t»

CONTtONES DE Q_VrNTO tute non (ogtMuerunt,idea fecundu literam uixerut, hoc totu,ij;ndßterut anti(]ui,arna!e(, Adamite, trm ni. Egj «lt;«tf w i/ia) ko6igt;, guibui uob.sfutitj^ non antiquis,fed nouis,caIelbbiis,Chrißianis, Ihntua-Iibu!,l'piritualiter dioo. Igitttr audi^tmus, quomodo Chrifluj hanc legem /piritualiterexponit. Et uidebi/ tnm quotgenera contrahoc mandatumpeccent.

opere.

Ocàdentes ï R l M f Cunt,qui irafeutur in effiâu,qui I occidut ad literam O' 01 opfre,de qutbics diat: Qui dutem occiderit,reus erit iudicio, uel pottus,re/ ut erit iudtcij,aut iudido, in dandica[u, pro eo quod tjl^obnoxius iudido.Ilocfrdle omnesintetligunt,ni' fi quodfub opereiHocomprehenduntur omnes, qui hortati funt,conf'ilium,auxilium, aut quocunque alio tnodocaufam mortis dedcrunt ,autfo{ij c;- partid» pes ßierunt.

Jrafcites i» verbo.

Secundi funt,quiira!'cunfurin uerbo,dequibus di eit'.Omnis quidixeritfratri fuo,fatue,rcus mt gehen »£ ignis. In utrbo aute,fatue,intrlligutur oesmalcdie ifionfs,c5tumcli£,blalphemiit,quiiC proœdunt ex ira deliberaa.Talesenim,cr fl opere no ocdJut, tumen iierbis ea luper ipfum dicunt, qua: ft ßerent, u tiq^ lUe moreretur.duomodoenim wueret^fi diaboluf avfir ret,fi peflilètia occideret,fi fùlmè perattcret,imó ali quàdo ufq^ ad anima mortem maledicut^dicences, ut abforbeat

’ PRAECEPTO DOMINICO US nbforbeat te ignit inßrni.Alf umit autë Chriflui uer tuin moiießini,fdlicet fraie,ut inteüigamui, quid fit dc iüis,qui duriiismiledicuut,iy hoe ex in quie optet tnterimm itltut,quem maledicit,

Tertij funt,Qui infeuntur in figno,de quibus di Infcétcs 'W titiOmnis quididt fratri fuo Rlt;icbilt;,rfw entcocilio, figno» in quo inctUiguntur omnia figna alia, qua ex eadent ira morali proadut,ut funt auerti facie, tacere falu tationem,aut refponfionem,gratulatorifs uerbis ma lumeiui proteftaritCr indignabundis,proffcraeiut profequijde quo philofophui i-. Ethicorufreit uirtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -

tern Nemefim. Nam hoc fignit Icuijfimu Chriflus po nit, ut iudicädum relinqueretde prioribut, imo quia rißoteliui, parce eruerecundeexprimit jjiirih«malahominu, fed profrnde imlt intelligi.Racha certe,fi meo iudicio Rdchdt fentire liceat,etiam ufiatum uidetur apud omneslin gitaf,nam er nos cu indignamur,fragore quodä gut/ tùris profrrimus,uelut caninu arch feurach, Talem enimfragprê er aßieritatemgutturis,putodominu fignifare uoluiffe.perdiilionê ißam , erhocejfe quod alij interieàionè indignantis exponut.Non eß enim alia interieHio indignantii e/ quidë iiehemen tior,rach feu rarch,ut no tu eß.Talifitaq}, licet nec uerbo,nec opere occidat,tamë id fignat, quo cupit etc non effe ira motus,idea occidit figno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quartf funt,quiirdfcunturaffi'^,erisgradus efl caufa,qua fupra diëh funt pcartta,quo fine,fietiä ffrcntjO* posent feri,»5 «]ƒ(?/)lt;■ peccata Jpfe enim affiâus

CONTÏONES DE CLVINTO afßäus irlt;e eji aput or uia ir^ uerbalis, figni CT. Opern; p«c quo nonejjent ira^de quibusdicit: omnif qui irafdtur fruiri fuo,reut e(l iudicio. Tales tnim li at tugt;n ocadant opere,uerbo,figno tarnen mrde d( quibuf toan.'m Ca.fua: Qjii odit fratretn fuum, hoa tnidda ejl. Qijxrcf^KÙ nö ßuet ei uititn, \ed mortem idea qua ad cor e3 ocdforfratris comm dea,

Cfittt sratia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr^eceptumefiproßindiffimun,neeut

diuinafi boc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id impleat fine gratia,cum nullus fit, quin

breeceotu im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irafcatur,fireéi{ feipfutn confiderec,aliai

oratio dominica,quie diat; Sicut et not ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimittimus debitoribtu noftrif.

Sitte charitateenim impoffibile eß, ut hoc prtea ptum ttott tränfgrediaturt aut enim dili^t, aut odit homo proximum fuunt, licet nuc natifintneutralet quidam, die êtes, quod poteß ncc diligere, nec odijjc: uerum tu ne ittis confidas fuadeo.

Qttomoda Qÿare,qut uult hoc pritceptum impfere, ßudeat hoepr^aptu omnibus madis,omttem hominem dukiaffè^dili/ tmpleadumt gere,imô peint à domino gratiam dileéhonis.Etnott fibifrußra palpet, quod neminem odiat : ualde enim mitu er humilis efl homo, qui hoc priecepm non peca cattQtiia ßiiritualis iüa ira,quie prohibetur in ißo af ßäUfita profitttda eß, ut etiam foris non apparente figno uel uerbo,intus uehementijfime uiuat,de quia hmEfa.io.Vteuobis,qprofundiefliscorde,et quorum futtt in tenebris opera eorum.

Zelus dei. Nam nifi dominus eäam ueUet pgnificare Zelus dti, irà bonâ,aîgt;folutedixilfet:Omms quiirafcitur,nunc

. didcomnis q irafdtur fratri[uo, necôtradicat fibi t^ß,ubt ait:Quiodit anima fuàin hocmudoetc,Qua reira cr fuijpß'us cfl nobilißtmü ,de quo alias

Sufficit ialt;^ nobishuius pracepti iftiexpoßtio do mini,praterhoc quod zy multos.inouit,cur dominas hiic ordincm jixritjUt ßmplicem iramiudicio,Racha concilio,fÀtuegehennadt'puaritfNtgt;midfitciIepa/ tet,quod per iudidum,quod dicit lex^Qui auum ocd/ dent,reus erit ittdicio, intelligintur hac omnia tria duum,^hë/ in f^iritii,ßicut ipfedominus legë intcrpretatur,quod ficut (üb,Non ocôdcs,comprehenfa e)luniuerße pro hibitio ira,ita, ß:biudido,uniuerfa poena ira.Curer g) nunc iudidum dißinguit â concilio, cr gehennaf Primus Lyra fentit,quodtextusfit

codlium prias uideatur quâ pana,B. A gu.li.i,de jer, do,didt:Qtiod ordo grauitatis hic oflëditur in pana» ficut cr eß in ordine atlpa. Sed quomodo id pcragt^ tur inuißbilittr ht dnitwabi«, no pojfc dici,iniqi relin quit incognitum,folum hocajferens,quodgrauioret grauior pana iHw gradibus exprejJït.NJ ht t«di« do adhucdatur deßnßoni locus, in concilio uero tra ikiturdea)nuido,qua fententiafitpledendus.ln ge henna ucro,eß eera c? dcjittiu dànatio rei. Per ill« proceffum iuridteum exprimitur grauitas dißi/

TentiKw criminum,qult;e quotModo uindicentHr,cHnt id B. Aug, nott fxprfj?erit, nec poße exprimi diut.

CONTIONES de lt;i,VÏNTa egs defißum exprimere. Nam fi dominus dif/ ftreuKs panas ucüet illis gradibus fignijicari,itA rtus indicia, no fit reus eödlia,lt;iut gebennarfequiM ^uad moratis inutdù,non fit rea gehennie ignis,ne^ tMledi^o,nec^ dctrailio,lt;}uod eji frlfißimu. immi fe^uitur,quod ocddens opere,peius mereatur fuppli du,qHi ^hennam ignis,, quia peior grauioridit tribus cß, CU tamè no fit peius fupplieiu,

QH4re ut meditari liceat, fine temeriutt, omniS iflorum quatuor, feu fint pluses gradus occifionis,fti am in opere,quod utiq^ tierum efl,quia grauius ocd-dit,qui patrem Cf matrem,aut uxorem ocddit,quàtgt;i alium hominem,una efl pana,fdlicet leterna damnd tio,z^ gphenna ignis,[ed diflèrentibus gradibusinfi^ renda,quod figniflcaturidis ordinibusgraduum. Nâ ficut remotior efl à pana, es- tardiusad earn uenit, qui iudicio tantum ftflitur,intemporalibusßtatar/ dius,id eil,minus intenfe, ac leuius punitur in inflr~ no, qui folum iratus flit. Nam quod in tempore efl, tarditas, aut celeritas, hoc in leternis efl inttnfio, aut remiffio.lmmotarditas,cra;leritas in corporalibuf proueniut ex intenfione etremißione f^iritualium, ut patet in flruidis ez ignauis animaUbus, qua mulat hreui, GT modica longs tempore perflciunt. Segnis enim anima,modic!ii agit, ubi intenta flcitplurima, Jtt ficut qui cocilio reuse fl, ^ppior efl malo fuo, qua qui iudicio,et tame remotior,q qui g:hên£, itawten fius in iUa punitur hit qua ide, Reus uero gehènie fine

♦«öM eft,iJe/iJntcnfenimK puniturietnöremiife, Quiucrooccidit,Gr peiusquâocadit, uti^intëjiffi Me punieiunH isc ia dix trimant nihil affirmtfuerim.

Sed Çunt (ptidÂ occulte fuperbi, qui fecure [ibi pif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t •

futident, fefenon ej?e reos huius prif cepti, quia non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

ocâdunt, non irafcuntur, nec con/cij fibi[unt odij, quod potefl fieri, cr uerum eße, fed non in hoc fefe iuflißcatos puare debent, or hoc prteceptum penitus euacuaße acimpleffe. Qtiia lex immsculaa, V igné ex(tmintta,acfeptuplumpttrgiitu.idcirco non antefe quisglorietur,non pecare in ira. contra. fiatem,quÂi^O'^tfi nbsp;nbsp;■

fe fenfcrit ita mitem, or pacatum, ut fi außranturplof^wdi fui eietiam omnia cutnuita,non ueiit irafci contra außipfius an no rentem, acnonirafaturcufûeritiafi(iu,o quàmoderitfratré grandeur profùnduefl uerbtt hoc. Facile eß no ira fa pacifiais, amp;nbsp;ijs qui no liedunt,hoc C7 gcflteJ, hoc ieflia quoq; fidunt^cr beftiie etiam immaniores,

Quim egregia ergo eltiaéîâtia iuflitia, quodno irafaris pacifiais, fcilicet ufq^ad ferpentu o;' leonu peruenifli manfuetudinem. verum fi aufiratur tibi peotnia, domus, pater, mater, frater, foror,filius, agcr, corporis mèbrum,cr ipfa uita,hic uide fi pofr fis,nôfolu no irafci,f€detiâgaudere, nbsp;nbsp;benediœre

dcü,ac beneficerehac ficientibus.Si hac potes,graf fiasage,quiagratia deihabes.Si nopojfeteinuene/ ris,iniellige radicale iüà irà,ipfam ffiiritualëocciden di uolittatë intus latente. Hdc cnim lex prohibet,cr txpugnat,ideo gratia hic opus fie cognia im r i, popbilitw

CONT IONE s DE, C5_VINTO poffibilitas per lege cogit quierere.Dicisita^ mihi, Ue ueîlequi lane purueffe oportet hominë,uttte uelitirafciqui dé irafd. dem in omnibus malis ftbi illatisfRefpondeo,ia purif utic^, quü nihil inquinatu intrubit in regnit calorii. Quitm diu enim ijti manet uoluntits i« «ofc«,qult;e _ data oeedpone,ruit in irdm,fumus immundi^ opor/ AducrK qua tft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nundtm peri ut non Polum,ficut dixi, no

purum cor ef iraÇcutur, fed etiam benedieat mdledicentibus,bene/ fe debeat. ßd^t perfequentibus, gratias a^t deo in uduerfis, er optetplus aduerfitates, ut folum peaatum odidt, Crnonpandm,fecundumi[lud:Benedicitetux ertH Odertt pfcfi* nebrx dominum. E t bencdicum dominu in omni tem tum non po: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper Uus eius in ore meo. I deo quod ludito

s.Deßruas inimicum,etdeßnforem,ldeo dixi,quoi lex eß fpiritualis, q enim aliter hoc pr^ceptu inetb li^ t, ludaice er literaliter intelligit, zy non abunt dat iußitia eius à iuflitia phari fteorum.

• DE GRADIBVS ISTIVS PRAEC. ex gra US B.Aug.li.t.defer. do.fexgraduscoHigti» buius pr^ f J^fcoc mandato. Primus eß, liderc etiam fi non ßs iZfus, quie eß fumma iniußitia. Secundus eß Ude/ rc grauius quim fis hefus, quod accedit ad legem Mo fi. Tertius eß, hedere tantum quantum fis liefus,huc ufq; lexMofiprocejfit, quie dicit,Dentem pro den/ te, oculumprooculo, h^cenim donat aliquid, cum maiari pana dignus fit noces, quàm innocent omni iure. çi^artus eß, Lafusnon ladas tantum »^quttn

praecepto dominico. r?r tum fis hefuf, Qtiintus fSÎ ; Liefus omttino non heJc re, hic appropinquutprlt;ea:pto domini,fei nonduin fß ibi. Sextui eß, l^ef us pitrutus ut ßisamplius hcdi^ hac eß ttkeram maxilbm pr£bei e. vide itaq; quünt fitnditus irdnt extripuri uelit, ut non folum non ira-fcatur,fedeäiim optet llt;edi,hic enim mudus fp.Nödc ^«1 hic audiifCogitits iUud pfalm.Latum mandatwn tuü nimisf Qupdfi quis non liditur abalio, neceße tfl, ut feipfum hedat, cr irafcatur fibi multis concri tionibuf.ldeo noneß meliur,niß ut[icut prieceptum rß tdili^ proximum ficut feipfum,itu, quifquc odiat feipfum^ ficutproximum, ut ficomniareducantur adiußamförmam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Quodrca,uis irafcibilis, qu£hoc pratepto oecidi ” tur mortifiatur ,ipfaeß inimicacrucis Chrißi. Idea quomam ipfa eß homicida,Qr omdit, oportet ipfa'm quoiß non uulnerari,fed prorfus oaidi et mor tißcari,iy legem alionis intüam exerccri. Qttt enim oatdit occidetur, ocaditur autem ißi le^,id eß,ßgni ficatur o(r(denda,gratiaautem fola oatdit earn in ef ßiiu.Qi^a oaifa, homo ßt mitis, patiem, fuauis ad quofainc^ etiam paratus inimicof düigere, cr eif be/ neßare, gaudere in tribulationibu{.Qj^£ omnia im/ pedit impatiens ilia, ac cruda uis irafcibilis, qua hett quàm pand attendunt,fecuri de alijs fuis bonis operi bus, ignorantes quàm uehementerfitfßiritualis, cz lex domini.

CONTIONES de Q^VINTO tuint,hic efl ^ui non occidit,non iraflitur. Nam htee efl uera diflèrëtiaj^iritualis,irie bonte,er mähe,qd’ Ira mala, , profiter mala panai tanoimmodo iraflatur. Ira bona, 'Bona autemfolum propter malamlpie,ideo fibi tan turn dijplicet,et feipfam odit propter pec(ata,omnei altos dili^it, cr non odit ullum,propter res ablatas, AT DtClS.

Si hoc ia effet,nuüus falttus fleret,uel nimis pau» Lexffiritutti ^'•^^ff’Ödeo,ideo dixi,quodualdeffiritualisefl lex, eximt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conandum,ut ficimpleatur, nec mirum epuod

pauci faluantur,nec amen idea defferandum, quia qd impoffibile efl nobis,deo poßibileefl,ut Luctg ip.

. Qtiieimpoffibiliafuntapudhomines,poffibiliafunt apud deum, hoc efl quai dixi, lex reâe cr ffiritua Ad gratiam Hier inteHeâa terret hominem, cr cogt humtliatum fSfitÿcdum, gratiam confùg^re, ac defeipfo defferatum, oat los in calum leuare , cr dicere : At te leuaui oculot meos, qui habitas in calis, cre. Et itetumLe» uaui oculos meos in montes, unde ueniet auxilium mihi, Quia hic nuHa efl fiega, hue enim oportet hominem uenire, ut fit ita mundus, fiue hoe fiat i« Mißt, fltue in morte, ftue in purgatorio. Noli er^ fuperbire, quod non pecces,fifentis te irafeipro tern jraflens pro poralibus,quianondumesinffiriiuiufluscumchri tëporalibus flo,fed cum M ofaicis in carne. Qÿod autem de iflo ftondiieflin prteecpto dixi, de omnibus intelli^ndum efl fimili ffiritu iu s modo, quodlibetenimiUorumefl flgt;iritualc,imma» flus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ettlatum,fldele,probatum,pUr^tum [ept uplum,licet

PRABCEPTO DOMINirO T?i ir4roßcexpottatur,ut PfiluiJe fiHfmodjco«^«cri/ tur.Vnde qd’ia Gr£c.didtur:Omnis irafatur fratri Sine eau/ fuo,finecaufri,meritoper3.Kicra, lubetur eradittol fa,lt;(dieâitilt;e litur enim(ut ipfe ait) oif oanfro ira in ifropraapto. particula eß Et ittud additumeß,quiain ueris libris no habetur.

At obijcitu!r,Tu de pcrfr^s loc^imris^non autem omnes danantur imperfeäi.Rejfrodeo^uerüejl. Sunt gradusin ifio cr quolibet praceptOfUt ifli quatuor 4 Gradut pr4 dominoin Buagelio ifro diflinamp;i,Gr fex per B.Aug. cfpwr«»».

profpieiëdumneeliam uerbo,ac deindene figno,in/ lt;if neccorde. Quod fi ntic mereri etiâ uolueris,opov tet ut etiam libenter optes aduerfa,ct frrascum dio.Scio non oportere flatim effe perfrätm^fedgra datim afrendendum. Verwm oportet tandem perfrcif cr tenderefemper adproßiium,cr non frare ac mn tentum ejje in aliquograduu priedifhrum,ficut mul V faoiuntipeius peccantes propter Ho profrare,quàin alij propter non incipere, eo ^»od iUi fuperbiant de incepbt iuftitia.

ConandUHf adperfrlh f nem.

SuperbieKS de ieepu itt iiitia.

inde deni^ fapius ttettit,ut pelfrimi peccatores ac meretrkesicompunfh ftatim ita perfrciaKtur,ut in fu premum gradum euolent,parati omnia amittere, cr foflittcre cum^udiotubiahj multis annis laboran-tes,nec fecttndum attingunt.Quod p dixeris,nö miz Turn quod magni peccatores pc compungantur.

Ear f(te, biic « audio pharifae, tu non es magnut peccator, twit es [ùut hominiim , inKenipi

CONTIONES DE CLVINTO uiiututtfbona^. Et eitdtitf niinis pro/ùnda, nbsp;nbsp;lalstt'

tjuafiiftafuperbianSfispeiorillif omnibu'. igiiur, coÿtttndum femper,ut no antum ira, fed ßmes ipfe ir^fGrtotuf Adam occidatur, arbor cum jruihbuti^. Tcidice. ira enimuiri iußitiam deinon operatur.îion c tio €nit9ipYd:a;ptaiictäntutnjuntdticettda^utfciets con^ ivEione ßßionem/iare,qu!a i/ie ßmesnon pertinct ad con* toUitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßlponemtfed tantiimodo opera,neq; mllitur per oon

dum peantum, er quid ßciendum tibi fit, cz quid àdeopctêdum:perlegèenimcognitiapeeati, Q«W prxceptu deiplusrequirit,quampojfumus.Sed hic clamant,ergoimpojfibiliapriedpitihteceßblal^he=i tnia,ergo miußedamnat,Reßgt;o'ndeturnon,Sedidea priecipit,ut mtfercatur,er humiliet ad gratiam quier rendam. Quienimfotumdißit ea,ut poffit eÖßteri, uaditprffumensfreere,qufdidicit, er peius fern/ per ruit,nihil aliudßcicns, nifi quod eonfeietiam dit get, er magnifiait,

Peceatu eß Qtiod homo non eß perß^y fimputdtur ttoejfe pera ßäus,ficüt debet eße,peccaralijs c ßäum, ßd tumefl,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j {non imputatur,

imputatur. odiunt,qHod eß in eis,f :ilicet ßmitem,ac per hoc dir hgüt,er feedus cum gentibus Cdnaneis ineunt. Uoit imputatureis,quißudio aßiduo iüudexpugnant:

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter

PRAECEPTO DOMINrCO I?5 propter hitc enim firuorë amp;nbsp;profiëlu,non imputitur dSf liat fit in eistqa licet fit ineis,tiimê nö efl in eorii uolüate,fed coira uoluntatem in carne.ïdeo no eft in eif,qd’eft in eii. vnde Apofto. diät: Scio quod no hit bitat in me,id eft in carne meabonum,habitat in eii, fed non regnat in ei5,ficut lebufiei inurfiliot I fraël» fed noregnabant.Et Ro.r.Nihil damnationis ijs, qui funtin Cbrifto lefu,qui nonfecundunt carncmambu Unt.Quarcfquia qui funt Chrifti,carnein fuamcru äftxeruntcum cocupifcentijs fuir. Ambulantenim af fidue contra carnem,no fecundum carnem, id eft exf pugnant ßmitem,quem iUiftertentci fecure omittut, ' de operibus contend bonù.

Quid enim putasfigniftat pajfio o- mors Chri/ fh, ni fi mortem ueteris hominis ac totius Adam ƒ qui licet non fubito.occidatur,tot amen alapis,colaphist fl‘‘gris,ftgt;inis,andern clauis pungendus cr fidiêduSt doneeexpiret inclinatocapite.Caput eüftpfeßmes, Potuespeca intima radix irœ qt conatpi[centite,qui non oociditur ti extinÿteiy nifi multis aduerfitatibus fraéîus, tandem qüiefcat dus. taortuus.

I dcmfignifiatit eft, quod olim ftlif ifraëlomnes tnortui funtin deferto,pra:ter Jofue et Caleph, e:3‘ nS nifi alia generatio intrauit terra promijfionis, qu^e fecundam cireucifionem in jftirituft^rabat, utnolt tantum 4 temporalibus,fed Cis' à^iritualibusbonit ubftineretur.

CONTIONES DE Q^VINTO gjtfcholiißi priScepti'fißis fentidnt: Dieiint itaque, quod inteit' fo$, tio le^islittoris non fùerit, ut i« cbdn'Ute feruentuft nifi quis uelit uiti ingredi,fecundit iüud:Si uit ad ui tum 'tngredi,feruamädaa. Alioqui(inquiut) feque retur, quodpecaret, qui non occidereti,amp;hanc ob/ tniffionem fine charitate prlt;e flaret. E cce bac dicunt ij,quinobiliores inTbeolo^s. Quidautemdicuntt nifi quodludteietiamfapiunt er dicunt,fdlicetUte-ram traditionemfacientesex fjiiritualijfimo matt tîoe pr£Xn datodeif Nonoccidesenitn,intcUi^nt(idefi,noit faciof oput bomiddij) quod utit^ am facile contin/ cbarüate tm ffliferuari,ßatim irruut,cr dicunt, pr^eceptu effe plendtm. nbsp;nbsp;feruatum,»ift fèrte non in charitate, fed hoc non eß

peccatum,nec tranfgreßio huiut pr^cepti. Quid fa ceremus iflis Pharifaicis interpr€tibuf,fi non ipfe do/ minus hoc praxptu expo fui ffetfprompti enim effent negare,quod inilloira cordis etiamprohibita fit, ni fiquandunoirritatuf,extnaliciairafceretur homo, quod tarnen nefeio an hue pertinere fentiant. Si ergf (cirent, quodifla malignitas ira radicalisradicitut bicpróhibetur,uti(^ non negarent,praceptumin cha ritaK fieri iußu effe^nifi dixerint aliquè fuis uiribut poffe iracundiatn in mitiatë mutare,fine gratia.

Secundo,illud quoque uel fomniant,uel fomnia/ re cogunt, Qwod non occides erc, reßratur ad tem pusquietis, in quo fiquis irafceretur,peccaret,quod Ule nimirutn uult,qui gloffauit,fine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.q, d.fi fiie

PRAECEPTO DOMINICO. 154 indignetur l£denti:tioncnimhucufq; intrant in pr£/ apticognitionem, ut uidercnt, ^uoniam otnnia re^ runtur ad tcmpu! tentationis, cr probationis,ut hof mo ibi agnofcat j^iritumeorum,carnalitaKm fu/ am,dam feni'erit fefe rapi uiolenter ad peannduin,Gr non inuenit in came Çua bonum, ut gemat program tiafanitatif: hic enim fine gratia homonopote/tirä obmitere,C:fimpatientiam,ut patetexperiëlia.Alia qui no doceretur homo hic aliam iram ponere quim diaboliaim,qu£eß, non irritatüirafci ac nocere,qui£ nuUß fermé beRijs ineß,aut quampauciffimù. Simi liter fomniant deailu diligendi deum fuper omma^ fciliat in tempore quietis, çy non coûtant quàm im poffibile fit in tentatione ez pafftone.

Hoctotum iüi pulchre abfcondunt,quando dil^u tuntfolum deoperibusprM’ptorumfecundumfitcië fyüabarum:tunc enim inueniunt Iudaiclt;e iÜius c^da Mis monfira, fcilicet quod gratta noneß neceffaria, nec intentu in prlt;eÆpfù, mß condidonaliter^ey boc non propter deßihtm hominum, fed propter jntfua ftonew pr^dpientis, ut gratia ßat odiofa eunfUst dum potins uelut nouaexaého imponitur fupra le» gem,eyimpoffibiliorë faciat falutem,quàm lex ipfa, ey non fit potius adiutorium çy confolatio ijs,qui le gern debent implere. Sic ßcco^nt imaginari Theo/ logt monßra ignorantite, çy prodigia tenebrarum, J^tur in gratia ßeri pracepta, »o folum ejl intentto Hoc png/ pr£cipi£ntis,fed indigentia fàcientis,Ndtnuerîiefi,

CONTIONES de Q^VINTO ' iiMpkri ^uodiüe pcecM,qui non olt;:äJit,exifletti extra gratij, l^iritu fi/ non autê i)eccat,quod non ocâdit ad literam,fed quia ^^i^ittia dei intat ocddit corde,in fpiritu. ubi^finc gratia,non po/ tefi effefineira,crßmiteindignationii,utpatetex^ perientiatentationis ZS' oanfionedata peraduerfiü-tes:hocenim latens malum ira ßcit,ut nopo/fit non occidere, ergj reus ejl pr^ecepti jjgt;iritualis, licet [it non reus eiufdcmprteaiptiliteralis. Patetergo quod de legeloquunturad literam.

Tertio exeadematligine ooncludunt,qutedam effé praapa tantum negatiua, quadam afftrnMtiua,hoc ittrum non efi ucrum,ni[i corticem [yüabarum tenez Pracepta de ds.^amiüopr£cepto,Nonocddes,exprimituel)emè caloÿ [itt af djfimam affirmatiuam,[dli(et iüamtE/io mitis ztr ex firmatiM, nbsp;corde manfuetus, acpatiens, cr quietus, acpadßms.

Negttiud enim mi[cripturis idea ponitur, quia affitquot; matiuanon eß um uehemens,tit ibi: Maria optimatn partemele^t,quie non atißretur ab ea, id eß,in ater numei eumulabitur.Et P [al. losiAurauit dominus et non paenitebit eum,id eß,maxime Cf iCternaliterpla/ cebit ei.Etillud P[al.t.Beatus uirquinoabqt,id eH, maxime bic inter pios proßdt. Et fic demultis alijs. Nam er Rpoßolies Roma.y.exponit illad: Non cotu pi[ces,affirmatiue,dicens:citioduolo bonum,id eß, eontrarium cScupißentie ([dlicet cafliutem er amo» rem)nonßdo:ß{ere enim poßtiue [ignißat. igiiur hoc praaptum eß quidem nega tiuum [ecundu literä, fed affirmdtiuißtmuj [ecundu ffiiritü, quia dominus, requirit.

PRAECEPT-P DOMINICO. ï^f requirit^tttCint mites cy (ittcifid. itli autem relinquut intcrnam fœditdxm, quam Synagogie improperat dlt;gt; t»inits,di(cns:Sordcs i« pcdibus eius.Tren.i.Gf Deu/ t(,2Z.Peanuerunt ei,cr nonßlij eius in fordibiu.

Sic iüud'.Non niachaberis,negatiuuin eR,fcd [ecundumliterdm,habetautem hancaffirnMtiua fpi/ ritualiffimam, Ejk aßus,continent, teinperanf,los lgt;rius,modefliii,Et kocex intima,própto,gratuito^ corde.Hicautemgratia utiq^ opufcft,n5 propter dc« intendentem pradpiendo ,fed propter carnalitatent tiofiram impotentem fidenJo,

Sic iUud: Non (itrtum frdes, literaeft negatiua, fed jßiritus affirmatiuus,fdlicet,eSio pauperfpiritu, contentus priefentibiK,ac modejbus. (2'c,

Qnin CF illwdprimum.No bdbfbi'ï deos alienot, ffl afßrmatitfum,fdlicet,dominum deum tuum dili-ges CF coles,unüjfupcr a, CF omnia, alioqui nö erit untn,fialiud cum eodiligtur.

Etillud fecundum fimiliter.Non affumes nomen dominé dei ttiiin uanu.Hxc efi lifnijffd jßiritus di* dt:Sanélum cF terribile nomen eius.Et iterum: Ots qui inuocat nomen dominé faluuf erit.Vult er^ affu mi nomen dei ajfiduareuerentia,CF timorofa innocît tione, magïS autem glorißutri et benedict bumiIt [u£ ignominie conßßione.

Et iüiid tertium: Sabbatafanéîjfices, id eß,ad lite ram,nullum opus in eo ßdai,literaeft negatiua,cunt (hi aßirmentur nobiliffinM, amp;nbsp;maxima op era d ei,'m audiendo.

CONTrONES DE CLVINTO ttudiendofdocendo, meditädounbo dei in f^iritu irt/ tusyfèris quies, intus maxima aâuofitof dci operan/ Pnmx tabu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tria pr£cepta exponas ]^iritualiter(id

!£ prteceptu efl,de internis operibus ) inuenies,quod primum fit funt de tri= charias dei. Secundum fides, TertiumJpes.J^am nÖ lus uirtuä/ habere alientî deunt, eJi deum dili^re fuper omnia, bus Theologt; ^t[onajfuminomeneiusinuanum,eflcredereinno/ men eius^cr ipfum in fideijfiiritu intus inuocare cr glorifieare. Qnomodo enim inuocabunt, in quem no credideruntiomnis enimqui inuocat nomen déifiai-uns erit.Porro fianffificare quietè, eftfiefiepafiibilë deo pr£jîare,ut in illo deus jblus operetur,hic patiê tiaetJfie eß opus.Nä hici/naliginè intratur,ubiho mo no operatur,fied dudtur uia paffionis mirabiliter, Qâoties ergo pateris,totics operarisnon tu,fiedquiet fcis,etdeus operaturinte-.fied tu neficisquid,quiapa teris Gr es nuda materia. Koc eß quod ait,ua(ate et ui dete,quoniam egofiumdeus. Spes fiola hie regnat in charitate perfidè.Reéîe itaq;B,Augu.dicit,qd’ cul tus latria deieß in fide,jfie,e^ charitate. At hac funt affirmatiuißima, cz tres Theologic£ uirtutes, fub litera ißorit trium uerboru fiignificatie negntiue,

Vnum reßal aßirmatiuum, Konorapatrê Gr ma treni,fied gt hoc quomodo fiit jfiirituale, diäum eß fupra.Lieet litera fiolummodo honorem fiigniexter/ nidocereuideatur,fied fiubtus affèâum timoris Gr obedientite promptitudinemrequirit,quefiinegra/ . lt;14;, noneßpojfibile feri, ut patet in probatione tentutiottfi

PRÄECEPTO DOMINICO. IjG t(nttitionit,ubioccafiouenitipfumobferui(ndi con/ tr4 uotum uniufcuiufc^.

I lt;lt;m iüud quitrtum fatit notumtR : No» ßlfuitt trfiimonium dues, luerdm effenegutiuitm, fed af-firntittiueim effe in f^iritu, ut proximo tuoßsex eorde paracletas, exatfando, deßndendo,amp; of nnid t quic tibi ueUet fieri in fiimie pericuto, O“ eonfiientif,

Reliqua duo fimiliter notd funt, quod non conat pifcere ad literam, hoc fit ex cordefituere proximit oia bona,er noUeuUu malü.Ex quibtts omnibus pa tet,quod decalogus ad literamfonans, reéit in jfiirif tuexponiturà Chriflo er Apoftolis, ubi docentfi-dem,lfiem,chari[até,obedientiâ,reuerentiam,humili taten,manfuetudinem,pace, patientiä,modeß:iam, Decalogus 4 cafiitatem paupertatcm,bonitatem,benignitdtem,hi Chrifio eta/ latiatem,mutuam beneuolentiam erc .Hxequidem poftolisffiiri funtajfirmatiua, fed funt^irituales fermonesdeasf tu4literexpo logt omnino,

REvßRTAMVRitaqueadpropofitum. „ r * j Incipit autem lt;t manfuetudine ac fuauitH' ti ffiiritusinfiruerehominem, ut deofimilis effefiu dcdt homo er^ proximum ficut uult deu erga fe efje.

Nam bonitas fumme commèdat deum,ideo ut homo fitmitis,benignus,fitauis,manfuettti,clemes,ß.db's, traflnbilis, bonus,idefi, deo fimitlimus, didt:Nogt;t oeddes, non fis oedfor, non fis crudus, affier, dua rus,amarus,difi^cili{^ndignabuitdus,Uoc autem efji fit IfikitUf

CONTÏONES DE Q^VÏNTCT dt {jiiritu! gratis,qui hoc prieccpto quicri etpeti co^ tur. Hoc idem dicit dominus Matth,s, Beati mitcst iquoniam ipfi poffidebuttt terram.

rruürafibiblandiuntur,quinonocâdunt, Carentesbe^ ffiPZf utfintbenigni ex corde, non quterunt, quia per tùgniatt W }}oc folum f^eciem prtecEpti,cr literam habent more tuam,quibui uelut umbris protegitur interior umbr,i Behemoth. Etdemusfimile.

Calx apparetfrigere,acline calore, [edeffufa aa Simile, 4tt^}fùritardore,folo auttm oleo quietiffime txtingui tur. Sic homo adußus ßrnax maternie cocupißcentiit, occultam habet radiœm iras^quae erumpitidaa, tena/ tione,nec fanatur nifi per oleum gratis.

Lrftro uel homiàda,aut alius grtijfator,Çi non oc/ Aliud fimile ddit,autpercutitde faâTo,nunquidcotentaseßineo princcps,fiarma non ponatffufpicabitur enim,quod data oc(u[ionepercutiet. Ifct homo,lt;y fi non irafca» tur de fado, tarnen habet intus gladiü irie,etß in ua gnareconditum, fed non placet deo, nifiponatgla/ diuetabijciat.Necfatiseßquodinuagnafit,timor eß de fiitura ocafione.Nam iße eß gladius,quo ocd/ fus eßßlius dei. Ideo etiamfi non occidas,tamen co-ram deo occifor es, quia in armis occifionis ßlij fui inueniris. Quis enim coram principe fecurus gladiu portet,quo cpitfiiterit ftiumprincipis oclt;if«m f idfo im

PRAECÊPTO DOMINICO. ï^gt; iram td longe jieri oportet,Gr ex intitno cordejUt na poffibileappareataliquâdo ipf^meruperctSicattiti etiam fi operetio Mordeat,nunquid idea non efi mor dax ? immo eo peior f quo infidiofior * s^d heu hat infidittf noßras cordis quant pauctobferuant, vnde pfal. s. interiora eorum infidite t quod nos (cor eorii uanum efl)habemus.

Ifftur incipientiiim gradus primus,efl propriuSt fcilicet abßincreäßih homicidij, feu per fe freie/ do feu confentièdo » confiliando,auxiliando,ut folet tertia lingua, et fufurro,author ciediu,frcere,inifee re iras or dißenfiones,rixas,infidias,homicidia,ut GaLj. docet Apoflolus.Hicgradus uidetur freilis cr exigus, fed efl grandis, ft reâe infl)iciatur,cr pauci funt innoxij, quia pauci fic lingua temperant,ut no fe minent difeordias, ac per hoc quantu in eis efl,homi eidia incipiunt,A' quo malo magno Gr frequenti libe ram friffe matrè fuam A ugufl. didt ex fingulari gra iia dei.sf.Confljf.Neq; enimab eo frcilefeliberü jen tiat,nifi quipacifleusacmediator utilis efl ,ute4 tantum narret, qua concilient ac placent ira tos ac di fmrdes, aut mags conciUèt concordes, tacendo mala, GT pradicando bona utriufq^ apud utrunque.sicut le ^turexemplu quoddam de nuncio prudenti^ feruo, mi Ifo à domino ad quendam ,utmigrare iuberet de domo eitu. itle autem falutari dixit eumàdomino fuo.Etaddominumrurfumreuerfus,dixit,tüu uel-lemigrare,donecmira(ut nunc omitto)ordinatione

- CONTröNE? Igt;E CVVINTO düminus mitigttustintelli^ret prudentiä (erui.Qtiif jyetftiSkr propter reék diûum eji, (^uodfußtrro feu detraóhi^ tn bomicida eß ter homicidal tres enîuno ióhi ocddit,primo feip fft» fum,deinde eit cui fufurrat,tertio cuidetrahit, ^uù os (juod mctitur^occidit animat». At exmfantfedi/ cunt^ fe uera dtcere,fed maletcjuia iterum debet ue/ re did feeundum illud, Qjiod iußumefl,iuße exequtt X.tia uerufit ris. E rgo etiam uerumßt mendadum,dum non ubi, mendadum. quomado, quando-, ati, quantum did debet,didtur

Bine cr B. BcraJintjtjKOfi detrador habet diabo» Ium in lingua,quiaufcultat in aure.Secundus ocdfuJ eßipfe auditor detraéloris, quia fimiliter peccat pettier hoe, quod ad iram ,id eß,morKm, t urn indu dt. Tertius ipfepalfus,quicognito illo mala,fimi literruit in iramßd eß, mortem,quod fi non ruit,nott eß detraóhris betreßt tum, fed dei,ßcit detraóhr^t quätum ineoßtit. Cateramaladetraóhrisalibh Etepißola lacobi de malolingujetraähnda ßret,ut appareret, quàm latus ftt ißeprimus gradus huiut mandati^ Cf quä paud in iTlo fint.

Et breuiteridßdemus. dicit primo eapitulo.Jatß dileffißimi fratres,fitomnishomoueloxddaudien=‘ dum,lt;!:ytardu! ad loqucdum,cy tardus ad iram. Ira enim uiri iußitiam det non operatur . I ßis tterbis ad manfuetudinem monet,unde fequitur. Propter quod abijdentes omnem immundiciam,cr abundantiarn malid£,fui^dpite in manfuetudine infitum uerbu ete. q.d.ne perßeeritis omnem immundidam,O‘abundd ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimii

^RAECEPTO DDMINrCO. IjS ttimii mitliciam,hoc eft,nc tradatis uos immundicU Cr mitliciie,ut omnem explelt;(tis,fed jatis e/l, quad fffißtntibus, crabijdetibuSjttd huctitmè adhitrebit itobis immundida crmalidaiOmnem, CX abundanti àm,addit ad ftgnißcÄdum, quod qui contra pugnätf Kon fine immundicia er malida tarnen funt, quanto tHagdomnem,etimmundidähabent,quinopugnät fedobediunt fecundu iüud pfal. Aflitit omni uiit non lgt;onie,quiafequitur,Malidamautemnonodiuit,

Porro immundiciam feu fordidem uocat concupi Cocupifeett^ fcentiam,quie efi fordicics animit er jßiritus,quie etti‘( aufa eß irarum inter homines,ideo enim inuicem ira nbsp;nbsp;dieitur»

ftuntur, quia alter alterius eoncupißentiam impeditt ideo hanc uelut immundiciam totalem er capitalem abijdendam docet.

Maliciam autem ipßm iram dicit,quje CT ipßaeß abundanfia er fuperfiuitasquadam jßiritus, ficut foe nbsp;nbsp;nbsp;lt;^'lt;itut

da corporis,fuperßua funt.q.d.ßercus Crfuperßub ffralicia» täte malici£,id cß, maliciam qu£ flercus cz obfeoenü eß animte, abijdte er noliteßuere.

Koc autem ßt,ßi uelox ßit quif^ audire,tardus lo^ qui i irati enim [unt non tantum ueloces ad loquen-dam, er tardiadaudiendum uerumetiam impotentes ad cacendum er audiendum, quia uelox ad iram i ueloxetiameßadloqued-im,ct econtra. Quareopti RfmeJiS co mum remediumßangendi iram,eß,ut boino fibi uimt j-d iram» ficiat et aßueßat.Primum, tardus c jp lt;td loqtiendu,

COMTIONES DE Q_,VINTO tardus ad iram, ut proponat in corde non ueUemo/ ueri ad iram, Gf uelle ali^uando experiri, an po^it tacere offvnfus.

At excufant fe quidam, quod propter deum amp;nbsp;iu Ira uiri tufti^ jlitiamiraf(Kntur,cr loquutur,quibus occurrit,dicens: tiamdeinon Irauiriiuftitiamdeinonoperatur,impojjibile e/t,ut operatur. deo placitum ßciat opus,quiiratus,amp; fx ira ficitt cum fit deus pacis cf fuauitatis,cHi nuüum ttirbuleit turn place t.Menwrabilis fcntentia,quàm multi nimis igonrant,qui oonrra iniufiidas indignäturalienastfu as autem etiam palpant,et iafhant quandoq;.

Ia cr infra. Siquu uideturreligofus eße inter uos,no refrenans linguam fuam,fed feducens cor fu unt,huius uanaeß religio.O'magnumuerbum ,qHâ multi funt uerbofijfimi.AtetiamCde quibus hic pro-prie ïoquitur) amari,iracundi, cr afrerrimi, cr ta* _ nbsp;nbsp;nbsp;, j. menuoluntreligoficyfanffiuideri.ldem ergoejt,

e ^io »»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linguofiujnaeft,quod ira uiriiuftitiant

uana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra ßdt per linguam rçligionë,cr

* * omné iußidam uanä,id efl,fiiris freciofam, fed intus uacuam,ideo er feducit,no alios fedcorfuum,putäf fe religiofum,cu no fit.

Noliteplures magiflri fieri, fratres mei, frientes, quoniâ maiusiudiciu fumen-us.nolite ,inqt, plures, id eft,nolite omnes ueUe docere,cr propti efre ad lo quendii,ac doa!ndu,et tardi ad audiendu,fed quilibet optetffe difeipulit poffefieritCt alttrieedat mtgifteri umfui^

PRAECEPTO DOMINFCO. 1^9 urn fut. Ne ßit turbulenüffima diffenfio, ut ubi [gt;tua resfint qui doceant,nuüi qui t(udiant,zy quilibet co trualiutomnia repleant dijjinfionibus,ficut ßcerunt hmtid in ecclefia. Magijiros fieri non eft mulutUt fed quod multi uolunt fieri, ideß, quod uolunt eße diuerfi,neuar neutri audiens,hoc eil,quod maius tu/ diciutn fumut, E t hoc diffuadet tuli periculo,quid etia abfq;iUo maiori iudido, quod tales dccipièt,iam fdtis ofiindimus.Non eßneceffe occafionem pecatiqua rcrr cj- rmioris iudieij dcdpiendi.Quid in multis eni ofiindimusomnes.Omnes ales fumtts,quod ofièndi mus,GT hoc no antu in uerbo,fed m multis.f.oeulis, (iuribus,mdnibus,dc omntbus fenfibus, deinde cogia, tionibus. Et ijia ofiinfiones debent nobis fufficere, ne GJ maioribus nosofièrdmus. Deinde hoc etiä per Supbc dicer fuddet,ne alter alteru fuperbe prafumdt docere, qua alterutn non fi ipfe no ofièndat in uUo. q.d. ut quid ajfiere uos inui doceat, amreprehenditiSfCr unusquifq^alterius magißtrfie ri nidturiAn igm)ratis,quod omnes, nuUoexcepto, ofièndimus,noin uno antttm,fed in multisf

Quod fi quis in paucis uel in opere non ofièndit^ quid de uerbo fendetf Si quis in uerbo non ojjvndit, iiicperfiâus eß uir.q.d. hic fe pcrjtÆiw ejnon an tequam, edam in uerbo non ofiindit.q.d. alls nuUus ertt inter uos,quia in multis ofivndimusomnes,mulf tomdgis et in uerbo,utquid f rggt; cotra inuicë fapcrbi ' tisetcleudmim,ac no potii« in manfueiudine inutce »wnettjet portafcFHU perjfAi; «ir.Potcjl s $ eäct«

CONTIONES DE Q_VINTO etùm ßrtto circunJarc atum corpus,td eft , ppottfl linguä domdre,poteftetiam totu corpus fuum dpcc~ ßimcu/kdire,quid, q nopcccdt in Ungud,fine dubia O' dlid mëbïd üdomttd, oobedicnttd hdbetjiibße na. Deinde tres proponit fimi!itudines,d qudru und, iücaperdt. Eae equisßend in ord micttmus,ddcott fentienduin nobis,et totum copus earu circumßrimus^

Enr «4«ex ciwn tdntdi jint, c?quot; d uentis Udlidis tni nentur,circutnßfuntur dutem d modico guberndcu/ lo,quo impetus dirigentis uoluerit,iti lingudnwdis cum membrum cß,O'mdgnd exdttdt,feuidiht,q.d, equos ßendre,ez dirigere polf'tmus,o ndues, im/ tno,ut inßd,et beßids.Lingud dutem,contrd,cum fit nwJicu membrum, dcbuit mdxime pojfe coprimi,0‘ diri^.At ipfd mdgndpotiusidfitltdcmouet,qu^a!i dsreguntur bene,mouet o idiktt omnid, ficut uetm ndues,reâe contrdrid gubemdculo,qd’ßendt ndues, fimilis eflin quantitateclauo nauium,et in effèélu tit men cotraria,fimilis potius uentis et turbinibus,

Enr qudtulus ignis,quanta fylud,id e/t,ßt utpar uulus ignis magna materiä fuccedat, tota fciliat fyl/ Ud. Et lingua ignis eß, uniuerfitas iniquitatis. Gare, mundus 'miußiti£. q.d. tot parat iniu/btias, ut quafi mundus puari poffit,quia ignis eß,et multa incendit

Woncdt ez doccat,quilt mtximut hojiis wfltreR lin/ Liftffld »lt;(/ £»4 propria,ati^ ab ea non nunin cauendu, quimab ximut hofiig inimieo maximo, er quo efi minor^eo noa:ntior,mi/ noßtr. rurinre,ft'dmaximtis in uirtute. Nthiltnimfadliut Leditconfdentiatncjuii« Img«lt;lt;,ifieoenim cj' in mo/ naßerijs f dentium inßituitur,licet contra itlud diabos luf Logeant quoque iUucintroduxeritjgarruliatif ^rruloftffimam ma^ßram. Eadem cau[a,ut uelo/ ctacem loatdonis compeßeret,dominai minatur, de i^uolibet odofo uerbo rationemYeddi'ndam:dura,ßi ttea/fariafententia aduerfus tarn lubricam peßem, ac prjefentißimum uenenum^

item id et philoßophi uideruiit,quod hominiideo futtt duit aurcs date, ßed una tantum lingua, atque aures ipß£ non tantü p^tuU, ac apertre ßriStßed etii auriculii dratmamicietibuiyUtfacilitu audiat,deni(^ tortuoß£ er uerbo quodämodo obie{l£,‘ne fadle Her/, Ium prieteruolet, Lt«ga4 autem non tantum claus fa,erla{ens,ucrumetiâa{feo muro ârcunclufa,fcilit fft dentibuitdeinde uaUit carneitm,ideß,labia,pra;^ (trboc tantum à pulmonedißat, er corde,tot re quirat iijJlruwffJtrf/M aures nuUo indigeant, adbuc ipfa uelodor eß omnibus ßenfibin.

Ear, quini^ ßenßui uelut q^inqi; n4«ex natant in Kebus ißis corpalibus, Cf inftrat in mcmoriäres i«/ numerabilcs,fcilia:tuißti,auditu,ta(}u,olf.i^iu,gußu. Nec tarne tot i/nßrre poj?Mt,qilt;iriind plwj eßirat.Se piß'ime loquens conieißuras,f«jj)ifio««,opigt;«o»w^

Loga g«r/ rula.

Q«0t^ fett ^uenauiom.

CONTIONES DE lt;X.VINTO fomnù ttmerariit, friuole jida, (iu£ nee Çunt, fùe» runt,nee erunt,

Item inde fecundaftutimpiiigiAegypti fuit,ran4 Rdnaru imif rum immiffia,ciu£ Itguacitatem l'igmfiant ßenlem, fia loijuticei QuUprinM fuit fancis,fignifiains, quod quanda fignißeat. homo ßt euro e^- f4ngui{,totusfit lingua,cr non ni^ ft uana loquitur,et qua uanior cji,co plus uult loqui, Ati^ ßdelifigno, iwnHm bowinc per hoc cognojcas, fi ßterit multiloquus,c^ eeötra. quo ßierit homo fa' iidior er grauior,hoc figno cognofees.Si ßieritpitr eus in uerbis,liYgus in opereinam tales frfitdiunt lo/ qui ,nij'idumobedientia,autnea:ffitate coguntur, Utpf4l.ji.obmutui er ftluiàbonisificut enimeostx det uit£ fu£,ita e}' loquehe.EcontraAn mulciloquia non décrit pcMtum. Etibide'.vbiplurimafuntuer ha,ibi ßequenteregeftas,lob,4,Nuquidqui mula lo/ quitur poteritiußißcariiEt Pfal. virlinguofusnoit diri^tur in terra, Sed h/ic maxime funt mala, dunt ira ma^ßraloquitur: unde Aefopus dicitur linguof emiffe,cu iuffus ßiiffet optimas earnes, er poßmodü peffimas emere,

QHW timoré infrmiiC fibi mortem eonfeiue/ Lyambe, poêtee dicunt Lycamben uerfibus iambieis Archilo» Archiiijcjji ad laqueum. Quod fi quisad/ hue dubitat,interroget eum,qui amaram habet mulie rem aclitiÿofam,er uerbofam.

Deniq^ qucid beßijs,detes,ungulie,roßra,cornua, 4eHlei,uenenun(,aut quneeunq^ttrmaßmQ.quod maa, Ifi homü

lis bomintbiis tam luria uafa ct arma,hoe lingua efi attimabus,und£ Pfal.FiIij hominum,dêteseorumar ma et fagtttje. Item No/ite fxtollcre in altum cor tiaueßrum Grc, Vnde arms gladins,Reékita^ mua dus ini^uitatis,cr modieus ignis magnam (yluâ fuc-(endens. Etfequitur, Sic lingua conßituitur in mëbris noflris,qu,e maculai totum eorpus,q,d. Non/ neeß mirum,quodilludmaculat,Gr totît corpus ma culat,quod adeo nÔ efl extra nosßmö adeo intra nos, ut fit inter propria membra ? Monßri hoc fimillimu, ^ttigua. quod membrum non tantum membro, fed toti corpo/ ri oßidat,cum fe mutua membra foUicitudine ßueä t, Hac folainterea maatlat tot urn corpus,id e^,reum ßdtpeeattorUfUt propter ipfam totus homo fit odio/ fusdeoGr hominibus,quiaadeoinfrmiscrabomina Littguax, bilis eß linguofus,ut etiam fi toto corpore fit ßrmo* fus,aptus,diues, nihil tarnen in eo non uelut foedum ßfftur lt;tb hominibus. Quis enim libenter cum loqua eibus ac ^rrulis conuerfatur,ac non potius abhorret acnaufeatetdicit-.Eywiewefchigiß der. Etin/ flammat roam naliuiatis noßr£, g/ inflammaturà gehèna.videtur Apoflolus, natiuiatëintelligere,ii quod nati fumus,utfupra c.i.Similis eß uiro confide ranti usiltum natiuitatis futein jpeatlo.EtiterumtVo lunarie enim genuit nos uerbo ueritatis, ut eßemus aliquid creaturif eius. Igiturnatiuias generatio feu creatio ac crcatura,inquam nati,produfii,creati fu* Hdtiui MUf. Ergprotdnatiuiatisdidt!ir,toaeffentia,gt tdtis.

’ CONTIONES DE Q^VINTO quicquid creati fumus,fimt totumcorpus. Et haitcïo tamnätiuitatii ,totuni^; circulitnoflrlt;eej]'entiie,feu eius t^uod [umus,hoc ipja tnflammat, l^nis fcilurt efi et umuerfitas iniquitatis, idea fuccendit nö purtê nojtri, fed totu quod jumus, uc uiutmus. Nam /orte eiiam ideorotamappell4uit,n5 antutn propter ton/ leejje,fedetiâtonle uiuere,G/operari in hoc tempo/ re,vitaemm noßraroa uotubilisesl,

Additauteminflammaa àgchennatue bona flam • ma hie inflammare intelligatur,quiaipfa inflrnali igne accenfa, id eß,odio t/zr ira, totum guod fumus (tecêditira odio,dum prouocat (ypermouet iw, utpatet in iratis, intus et ßris tremunt amp;nbsp;ftruent.

Omnisenim natura beßiarum er uolucru er ßr , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pentium,er c£terorum domintur,er domia funt À

LwigKlt;t 4 «4t«r4. Lmg«(lt;w 4Mtcm nuüushominumdomare po wuo doma teßtuidequantisuerbisetfenßbuslinguam inxjfat, ut earn igni 'ntflrno fimilem, ac ßris inßriorem po« nat. Qÿu 4 feipfo non timeat,qiii nocentiorè ßrio rem befliä apud fe habet,quàm totus mundusfquis na ^diat linguamfuäiquisnon uereaturloqui,qui tanttt nominibus foedari audiat fuam linguäf nbsp;nbsp;Sequitur,

tnquietü ma Inquictum malum, plena ueneno mortißrotparu tum, efi quod fitinquieta,quodperfle malueß,fed inquie tummalu,ideß,fempernocens,n(t^ ànoxndoquief ÿkna nene/ cent. De'wdt plen-t ueneno otortis, id e^, quod ocd/ dit.

PRAECEPTO DOMINICO, T4t ^^iit,nolttAntHminj^at,hoccß,f)rlefcntl ueneno^noft tfomortfft lento dut tArdo. Hoe fané patet t]udmpro/ùndepene tret ['ufurronum uenenü,quod iÛis,quos intoxiarint dduerfu}inuia:m,uix toa uitaremedtu prouideri po/ Jteji,ubi ufq; ad meduUà proceß'it inuidid nbsp;nbsp;odui,Se

plus cum edio moriuntur potiusqudm concilienoir, Emphdticos ituq^ amp;nbsp;Epitutieos diat^uenenonon itt~ ßfiorio,(ed mortißro. In ippt benedieimus deunt et putrem,^ in ipfd maledidmus homines qui dd imdt ^nemet ßmilitudinem dei ßdi funt.q.d.Non pote/t fimul utrïtq; ßa:re,niß ßckßdeo ne ff quißqudmßt ldt,quod deo benedicif.ß bommeni w^If dicit,rtef def um benedicit,cuius homo fdéîurd eß. Q^is enim pû âurd,dutfluatdmreprehëderc de mdledicerc poteß, ut mdlediäio eiufmodino redundftm piëhrê,et di lijicc.^Sjc Hierc. ij.de iis,qui operibt« domini maledi cunt,dicit:Oës mdledicut mibi. Et Efd.8,Clt;«ii efurie lit irdßetur, e:^- mukdieet dco, et rfgi fuo/MJJe pref eipue in lege probibitMw fiiit c/ eß,Dijs tuis no def trdhes,amp;- prirtcipt popnli tui ne mdledicds.Et Apo« flolus: Mdledici regnum dei non pojßidebunt.

QUOJßbomirtfÎiJ lt;lt;ttenJcrcnt,q«oJmdlediceit^ Mdledieent do bominibuîjdeo^uoq; wJeJicuMtjCtttMîopuîCr hominë, de-fdólurdmdledicunt,utiquen5itii.promptieff'ent md- um tndledf^ ledicere.sieutProueibio.t^.QJticdlumnidtur ege dt, ttii,exprobrdt ßihrieius.Qnidenimfddt,q waIc/ Jicit,n(fiq«oJ Jicit V4b,q«od nöuliuJ er dliterßif 1Hitî(^cui potj»î deberet tnißreri, er dicerc orjndos

CONTIONES de Q_VINTO o‘domine,fJC eum alium, ficut artißccm liœt monê/ re, cr orjïe, non mjledicere, ut ibidem 14. Prouer. Honorâtautemcum fcilicet fttihrem eius, quimift* retur pauperif,

Quodfi B. Petrus probibet,nenMlediäumpro mAkdiiio,nec mulum pro maloreddatur,fimiliier Chriflus,Orätt proeulumniantibuStC^ perfequenti-bus uos.Et Paulus Row4Ji. Benedidtemaledicènti-hts uobisjbenedicite cr nolite amp;nbsp;maledia;re,quid it lisfiet,qui maledicunt,non maledicèttbus^ideo Pfal. if.Prohibè linguam tuam à malo,cr labia tua non to quantur dolum, diuerte à malo et fac bonum,'vnqM/ re pacent cr perfequere earn,id ejl,à malo,non an/ turnßrendo,fed etiam reßrendo feu reddëdo. Et fco num non antu reddendo,fed etià coßrendo pro ma to accepta,alioquin non inquiritur pax,aut pcrfequi tur,fi malum malo reddas.

l/ker^gradusefl fecundus, à domino prohibi/ tus,ne quis maledicat, uituperet, detrahat proximo fuo, zy ficut in primo gradu,plures funi rei quàm credant,ia c/quot; ifh:nam tria maxima uitia linguie hoe pricepto prohibentur, fcilicet maledi(lto,detraäio, fufurratio,fed iftud tertium in primo gradu. Ac per hocuniuerfa mala tinpeeprohibentur per î . er y .cr Cy7. mandatum,pers.periuriaO'blafphemia;,ac aliie ofßnfiones contra deum quiecumlt;^,f€d perr- of ßnfionesergi proximum.pero.uerba impudidtiit, per 7, uerba deceptionis crfraudis, in negocifs fen

* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicqs,

PRAECEPTO DOMINÏCO 14? iudicij{,nam «y ittipfo T’.etjam detra{aotll,fedpu blica,ac coratn iudiæ. Hic aucemalia.

Igtur mtlediSho v dctraého zs- fufurrdtio [ic difjèrunt, quad mttïedi^o c/t iit ipfum prafcntê, uel tanquam in pr^efentem inßcicm ; fub qua omniit c5[umelite,bla/^hcmiie,criminiitionis^ituperij,a^tugt; minationis uitici comprchcnduntur.

Detraéfto efl de abfentc ipfo ad aliutn, amp;nbsp;fequi/ f«r mlt;tlediflî5cj»,q«i(t mala, i« itliquè,uelßris prlt;e/ fentem, uelinas memori£ obie^m cottgeff^erit ■gt; Gr hoc adalium de tulerit,iammaledifho faAn efl detra äiotqitare nulliu efl detraifhr,quin fit et maledietis, ftltent apud fe,ct h^e duopulcbreexpreflit uerfuf! Prohibe lingtü tuä à malo ( idefl, ne uïli maledicof, fiue uoce,fiuetiiato murmure) Et labia tua ne loquan turdolum (id efl, detrahere catte) lîam dolm efl, fi quis in tergum loquitur,nefcienteillo euinoeeCnoau tem econtra,omnis maledicui etiam detrailor efl, fil/ tem hominis eiufdem.lixt detrahat deo, quando ma-ledidthominê. Quodfi ulterius detuleritmaïa duo^* mm contra inuicem,Hel unius ad alterum tanquam lt;‘1 . nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ttrius umictts, Gr altmus mimicus,iam bilinguisfu/ Sufurro,ho/ furro efl, Cr difcordia feminator,peior iflis duobut, fni^ida, idea extra iflum gradum in primo cum homieidis eol locandus.

Concludamus itaq; hune. Sicut primum gradum Pradpitur huius pracepti non implet,rùfi qui non tantum nô octi manfuetttdo» ditautUdit,autno difcordiaffemint(t(^lt;( amp;omit/

■ doNTlÖNÈS DÊ ÖLVÏNTÖ ftndü po£f(t committere) [ed etiam ia mitis fit,utpo^ tiusuiuißat acßucatoperibiü rntßricordi^ hene uolenäje.Etit4pacißcu4,uttnitibusac dulcibuii uer his etimtn cocilim ßudeatdifcordes, cjuâtum pote^lj Cr medittre ne ^ant dißordes.VienitnaudientiBed tl mites^beati mißricordes, Bc4h pacifici, quonàtt/ ■ *pfip^ff'ilt;i^bunttemni,gt;TiiCericordiä confequentufi plij dei iioenbunturi E ar iftte ‘tres beatitudines in i^o preceptofuntconprehenpsii

Qttowücïo iafecundumgradumnonimplet,nifinont4ntu tertius grtt^ nonmakdicat,detrjhdt aut uituperet, fed etia modus implett/ mnibusbenediedtpcrfequentibus,crex(ufctdccuf4/ (os,oret pro omnibus,cr refiflut detrai^ribus,ciuan turn poteß.Eaehlt;ec eft fpiritualis bicelligentid huius pr^apti. bi une fimiliter Jr ttrh'o gradu.

E ft,diceri'ftdtri fuo Rdchd feu drchd,dftgt;crdnda gutturis hdlitum,uelutfi-emitumdrteri£fórmddo Irt qKO dixi omnid fignd ir£ prlt;ettr uerbd, imo et uerbd praeter mdlediihi Ft dctrd^cescoprehêdi,ut funtiro , tii£inuerbif;torf o s !abrom,rug£ftotis,dcndfi,de txcdndefcctid uullus: deinde filintiu,duerfto uuhuft dirus vntuitus,qu£ óid funt indiciddnimi irati cr ot dio plcnii Adde c Idmorè cr ftridorè dentium crc.

dum féitert- tHittere,fed no fignd rdnCoris. Qitæ fentëtid crfift tds amêdbf indliquibusuerd,nô amëuniucrfdliter,et muho meli $ rdneore. usftc poneretur.SigndrÜeorisdliquddo utile eft cxbi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bere.

P RAE CE PT o DO MINI CO. 144 bre,no guod fint figna râa)ris,fed (îmilû ßgnis mn quot;nbsp;coris,lt;ilioquin[ignauererancorifnonfunt,autnulla tnodo rctinenda funt,fi uere fi/nt:unde adbuc optime dia:retur,qd’fignitcharitlt;ttû i»liiiuddoomittere,Gr ß gnlt;t iræ cxbibcre oportct.NJ fi figna räcoris licet no deponere,ergp propter alicjuéfruéiufCitidre ergo no potius exhibèddfne fcilicct fola licètitt quieraturomit tendi bonit, Exhibere itaq^ melius efl,qudm no di^ mittere,quiit q exhibet,nô ex ira ßcit, Çed ex zelo ba no,idea tMnet ßne [ufpitioe muli.Qÿi ttero no omit ' tit,prias arguitur ex ira ßciffe talia figna. Et ideafi nodeponat illa,relinqtfratrcifuljgt;iäöeira,acp hoc impedit uerâ et integra pace accôa)rdiâ,cu illenö ere dat cor eiuf eff'emiti^tu,etojfëditttrrurfusadftTia,

QHilt;re talesdofhres fant remittedi ad illud pr£/ ceptit naturale,quod tibi fieri nolis,alteri ne ßceris.

tibi fieri uis,alteri fàcias.EtgêttltS'.Siuis amari,ama,fed noneft dubium,quin omnes uelint, ut ille quem ofiènfum za' iratum habuimas,non ttrt tam figna ponat irlt;e, fed eo magis cotraria exhibeat, ut certi fiât de eo. Ideo largiora petütur figna,quant fi non fuiffet oßenfus. Sic enim cr deus largus ber nefidtpojl peccatum bumano generi,quamantepec catumßdt,eoquodfi!io proprio non pcpercit z^c. Quod fi figna tâta omififiet, quis eiimpropitiumfa âum crederepoffet,aut aaderet^Filij ergo dei,deunt . patré full imitentur. lUis autë diihs docemur, quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdnea,

itéré dijfdl/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffidle fit hominibm h£c figm mala pottere,

Umum. bona oftendere, quiz« fe uertunt cf reuertunt, anttquam induct poj}tnt,ut fimulate fakem fsdanti nam acre nbsp;nbsp;ex corde nunqium nifi gratia deiadiu-

ti,faciêt. dimnt enim: no poffiim tibi fauere, cr arnica Bicmundui bilis ejfe. Etinßlicesnon coûtant, quodnoUent ipfif regnum diac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bominibus: idea uidetur

in hoc nton/iro,quid fit ^t'ururinßrnus,Qr quid fit prafens mundiu,fdliæt regnum diaboli,in quo tanf turn malum inuenitur in hominibui, contra naturam CTquot; naturale proprium dichmcn pertinadter obduräf.

r 'râ et uinum nou^tm Gr uinum uetus.nam i/iiuidia fèii tra,utB.Aug.mregula: Ne ira ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crefcat in odium,Gr trabem fàciat de fißuca. Nam

tra qua dto tranfit gt non fitodium,uix ira dicenda efttnam jlatim traditur obliuioni. Sed inueterata fit tenaciffimum malum,quia ffiirituale malum,adeo ut prouerbium fit,Nihiltardiut obliuifci, quim iniu/ riam,Gr nihil citius abolefœre, quàm benefiaumtu-trunc^ fit uitio naturalis prauitatiSfCu contra ßeri de/ beat. Nam bona naüira hominif in hoe notatur,fi dto obliuifciturofjènfam, Gr benefidum fempermemora tur,adeo ut non finatfibi libenter beneßeri, cernent quod obruitur multitudine debitarum gratiaruafhot ttum,Gruidffitudiniifibiimpoffibilif, At contra p natura ingeniu femper retinere offen fam, fem éat ir£ fi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qrobijcerediupraterita.

l^turexemplis demus,quando licet pgnit oftède Qÿitndo liet lreirjefeuapgt;eritatis,ut fi quit ia pertinitciter malus at irte fign4 fit,ut femel et bis aut tertio monitus nolit def ifkre, oßendere, non folum licet, fed oportet figna irtC in iüum oHem dere,unde pri. Cor in,quinto. Si is qui nomina tur fra/ ter inter uos,efr fornicator,aut auarus,aut idolis fer/ viens, aut maledicus, aut ebriofus ,autrapax. E t i.

Si quisnonobedierituerbonoßro, noate, Cf non mmmifceamini cuin illo, utoonfùndatur, er tioUte qua fl inimicum exiflimare, fed corripite ut fra trem,( ae non ut inimicus,fed ut frater emendandus eji. ijia efi ira fanân bona, in frripturis uehemé ter laudata, ideo diftinguëdum eß. trimo, ut moneaturfecunium illud ChrißitSipecai Motteatur» uit !« ft frater tuns, alioquin prima uice non eß abif äendus,fed monendus.Si enimfeptuagiesfeptiesuc' niampetierit,non eß ei ne^nda.

Secundo, dtfeerne utrum ideo fic frcis,quia te Ja/ fitjuelquia peccatum freit, Sienim dcumplusdtligs quim teipfum, debes ira fei magis quoddeum lafit, quant te, deinde aque mifereriquod feipfumpeius he fit intus,quàm te foris.Quibusrcfrefhbui frflis,frci iedoeeberis,quomodo cr quo corde ei fignacharia» ttîneges,uelnonneges. Sednete frUatcortHum,Gy dicas ita frcio,propter deum irafcor, cr non propter tne,cr frrte mentiaris.Hocetiam probaapud te,cy uide,fi antU doles Cf moueris,quod uel fi alium la/ deret,quttum quiate ledit. Sienim tllicno moueris,

CONTIONES de CLVINTO fignum eft quod teipfum qujeris O' uindictts,non 4» tè medcris.'E.t quid moror^Fruftra eft diß^utatio, an Signamnco' fignarücorit fim pon£di(,quù prorfus funtponêdit» rit funt pror sj (lt;«(fm e/l caufa quure fint oftendendaftiic penitui fus pontttda irafcendumex corde eft ^on tantum figna exhibe»/ da.Signarancoris fi funt râeoris,prorfus funt omit tenda.Si autem nSfigna rancoriStOquot; dignum eft pro emendaäone fratris ea ofttndere, etiam ira perftétA eft addenda,ut uideat,quod ex corde oftendÜtur fibif cr ex qua caufa. Et non ftc incedas taeens crfimu/ Ians ,ut frater nefdat^uomodo tecum habeat, Mala eft tails doârina,cr pcnitus contra charitatem,d0» cct enim fimulationem.

Scdlongt o multa funtpriecepta,quie omnia da chariatêop/ to uidcret O‘frceretcharitas,quiie fi defit, nihil eft time perno/ quod fatis doceripoteft. ipfa enim docet,quomodo fc«nt«r. homo ipfe uult diligi,frueri,fuftineri,bencficri,nibil ftbi fimulari, ia O idem docet proximo exhibere • No ctt/fM amicus fraudu’enter debet incedere, ut B. Hicro. Vcr4 amteitia impatiës eft fimulationis.Si e^ rancor,oftende. Si non eft,iterum ogende,O'hoc ucl fignisclementix,u£lfeueritatis,

P4tft quod nec iftc grad us feruatur,nift quis ftu/ deatno tantiiomittere figna,jedetidex benignocof deeötraria figna ofhndere. A.d omnè enim mititate nos ifto frrmat pracepto deus. E t uniuerft m irafdbi-Us uirtutis radicem extirparc in tendit,ut non n ift dut ado

CiT omnium aliorum ndix.i^unc cnim ip[a Icx maxi Iracordis 01 tnettn^t,ciuandodicit:Nonoaides, Corenimmuituenda, dum qu£rit, no tnntummodo manum, ut liidxorum hypocrifis,ut Pfal.2^, Innocens manibuf O' mundo corde.QJfare ßrme omnes bcatitudines Matth, s. in iflo pr£cepto includuntur,ipfumq; cxponunt. Ndw mites, bcatimifericordes, beati padßci ,beati patientes , beati mundo corde , hic manißße indu-duntur. Quod fi beati paupcres, beati efuricntes iu/ Efurientes ßitiam, beati lugentes, eos fignificut, qui fe agno=‘ fant non implere hoc mandatum, o idea lugere o iiforntes ■ cupere ac efurirc, quis dubitet qidn fint hic ,aut Cal tem taies eße oportet, ut hoc pr£ceptum O quodlibet aliud impleât.

Igturin hocgradufunt omnes cogitationes ma/ t£ eu/m ipfa radicc earu,fcilicet irafcibili uirtute pror na ad uindiékim,ut funt ir£,inuidi£,fujpicioncs l£,amaritudines,rancor oc.Etficut hiceßprimus, ita habetpaucioresßieciesquäproximuspoßeu. Na homicidium in opère habet plurimas, ut homicidiü, fi'atricidium,uxoriciiium,parricidiu,facrilegiuoc.

Ac per hoepatet, quomodo in ißo pracepto fiint quatuor gradus, O in fingulis gradibus adhuc mihi gradus,et ideo nullus cß in hac uita, qui no ßt i« 4li/ ^«0 iUoru.Beatus autè quiinfuprcmis,inßlix q«iwj

MSfttetudo, infùnis. Nammititas eftcalum,ir4efl infirtiuf, mef^ Vïunitis, diumdutemexutrolt;j;eflhicm!idu{, Ergoiüucafcc Infirù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derut tribus,tribus domini, hic defcenderunt in Idcis

tt inßrnu uiuêtes, i^udnm propius militati, tunto ipß cala etc. Qttare non fatis eß prohoc quarto gra du,effe non iraßentem fratri,niß pmus etiam mitip fimi ineumaffiéîus O’fuau’ffimicordü. Q^odeu nonÇinius,ddgratiam Chrijii fiigicndtteft,utdefuit flenitudine noflrum fuppledt inttrim defiâum, do/ ' neccripfi peficiamur.

BREvißtmu uerbü,ßd latijjia ma [entëtiitfideoiterpretatione opus habès,qudre Chriftu audi 4mus,qui MitUb. T,dicit. Audi* /Us quia diâum eH antiquis; No machaberis, ego autem diea —-------------uobis, quicunqug uiderit muli

erem adeoncupifeendam eam, iammctchatus eßeä in corde Çuo.Breuiter ipfe quoe^ loquitur, quia relin/ quit ex preecedentipreeepto eandem graduußeri di/ flinfhonem, ponès eum tantümodo,quieft in corde, ç^uare G/ nos hiceofdemquatuorponemus,fdlicet in a(feâu,figno,uerbo,opere,Hoc enim prfœptü idea expofuit dominus,qa antiqui(id efl ludeei) ipfum ae dpiebant fecundum uim rigoremuerbifac ta do/ abantf

lt;tlgt;4nt,C7 irritum ßdebant hoc mandatum, ficut cr omnia alia. Qi^od nöclftt adulter,nifi tj opere id im/ plcjet nihil de coeupif£ëâa,f gnis, aut uerbis folidti, idfo immundi ßfli funt. Et m hacfentétia fua ia ]k ttrut,ut cötra eos Bieremiat diceret. Vnufquifi^ai Uxorê proximt fui hinniebat, et ßdi funt ficut tqui emifJarij.Nouis iac^, id eft, nobis aliter dieit ut Oquot; fnnisconcupiftxntia hic euacuetur.

Dîcitenim B.Aug.hoc loco de fer. do. in monte, i^omine mee ^uod nomine machantium,qui hoc capitula comme/ chantium qi Korantur,omnem carnalem CT libidinofamconmpir intcliigitur, ftentiam oportet inteHi^.

PRimus ialt;^ grains eft opus ipfum fan's, quoi fine dubio ex conmpifeentia intus procedit, ut ibidem probat B.Aug. Siauteomnisconmpifeentia atrnalis ibi prohibetur, ergo cy omne opw quod ex iüa proccdit.iddrco ponutur multlt;e difftrentia opcru.

I Mcretridu,quod jll4 fit uniuscofuetudo mulie» ris,hoc autem in multis, uagus ardor libidinis.

4 Raptus,qd’eft,cu rapitur filia uel ftlius,in quo cr furtum ftmul eft,et maximum furtum.

t Adutteriii, qitodquandoq; eft fimplex,quadolt;p dupleXffecudu quod uel ambo fiterint coiugati, uel unus tantummodo.

Sacrilegitim,quod cß,cum rcligiol'us,l'dccrdoff monidlis,c7'omiiesalij,quideocontincntiatn uo ucrunt,ßrniecintur,

Hi gradus in opcre ftc uiiriantur,c?' funt inuicent exædentia cr exa!jJ'j,fecundum quodarcumßAntia tnuanOir, N iim fie O' in homicidio prueccdvnti pra/ apto,prohibit£funt mult£ opcrum diß'egt;enti£,utdi ^ium eß,fecundum differentes circumltätias.

Lex eß lux qua uidetur m.-[cria.

Quamuisautcotnnepraaptum deifituelut lux, quo cognofcatur,quid fit homo,mundus,c^ ci(ro,et quctntumàdcofimusremoti,amen bocpraccptum praeipue tlludoßendit.Apoflolus enim dicit, perle/ gern eognitiopecatt,erg}lexcß lux,qua lucrnteui/ demuiinnuir.erabilem miferiatn humani^neris. ,

lion desß pijs pcrpetui luóïus aufa.

Quis enim tarneß lapis,ut fiaudiathae praeepkt dei, Q/- Ulis eum ittuminantibus, imö mundum totunt oflendentibus,fi etiam attendcre uelit, qua inßnituf numerus hominum extra praceptoru uitam a^nt,pof fit falte àgemitu zy lachrymis contincreifi nuüa alia effet caufa,quare nuquä gaudere deberemus,fed fein per lugere,hiecfolafatis effet, fi bominü uitä cHipfis prateptis dei ante oculos eSpararemus, ibienimuide remus,quotMdo humanu genus fit miferrima perdi tionii maßa,cü tamrariappareant,qinpr£ceptisdei uiuant er agant,er praeipue in ißo praeepto, None borrewói« eß totgradus operu eße, quibus cotra hoc

PRAECEPTO DOMINICO. 148 prtKcptu a^tur ƒ E f fjowwej fiHc ullo timoré in ilitt ruere lt;te perireiEt adbueridrmus tçjturuee lut luaritd hoe prlt;eceptu ttttendamus, er per ipfurn Mudiu hor» inßnitos cafus hominii.Tu uidebimns qd’mudit! ifte renda.lernä» fit horrêdd Lerna, et injèrtio^pximit,er parié tußiti£ n .. -et uepitati! in eo,in}o feriptura dicit,qd’ois homo tu tun cr mèdax fif.quare uere mfermn eß i« munde.

Prima itao^ najeriahominueß fimplex fornieatio^ Simplex coi in qua peattntnö tantu q qui factut, fed et quißuet, auxtliätur,eonfiliätur, non refißuttt,rident,eopulät, mediant,ac maxime qui oanfionem daitt.

Eoueittautcm,quiuelbojpitäturindomibui fun, ^ouetttet» Helft prindpes ej- maiores ac iudicet non prohibet, fedpermittunt.His nihilproderit, qwd ipfinöfort tuaintur.dieeturenimeisiSi itidebof fiirem, eurrebat turn eo,et mm adulteris tuis portions tuam ponebaf. Ua;c ßdßi er tacui. Exißimaßi inique, quod fimilis erotuitarguam fe,ez jîatH4m contra fàeiem tuam.

Et i/fa tniferia,heu quanta pefhlêtianunc reonat, ifbi äquales ab aqualibus crudiuntur, ducunttir,per» duntur tarn inter iuKenes,uirg^nes erc.

Mediant, ut qui funt inlernuncq er cop ulatrias., Meiianttit de quouidepulchrambiflüriamdißn.r.c. so. ff emit exemplorum. Hi autè proprium opus agunt diaboU.

Nonrefifluntautem,quinee monent aut eorripi/ Ko nfißev MMtfeeKttd« mandatum chri^i,neque compatiuntar (er.

CONTIONES DE SEXTO amm£ eorti,nccproeis orMt,Çicutdecet Chriflidnof, • Jnfuper ZS' reàant et ridèt,ioan[es i« perditioe pro/ ximorum, cum ut dixi, i/k fit ut nid^ute miferite tui injpidendui,

Oanfiotiem Oanfioftê autrm dant,qui lulrieis geflibut £c uer dantes. bit impudiiK,aut exquifito ornatu irriant côcuptfxn tiiis a[iorum,nMxtmeft idtntentione faciant.ndtn or/ mtio ilia imtnoderatafemper efl caufa,licet per aai/ Cultut into/ dens conatpifantiie,ut in chords,platets^couiuiji zse, dicus, Vte aucemillis, qui impudids uerbisinnoxntiu roi' d4 ualnerant,ut nunc horrendus mos eft,in hoft/itijs publicis,ne^datoribus eonuenientibui. I^on eft,ut aiunt,neajfe pediailos Mt peüiàufeminare, qui ftioit tefua nafcuntur,

Nlt;tm euro noftra in primo peariio d uplid uulnere eft grauiftlmeperm/fa.Primum eft offènfibilitaf,al/ terit conmpiftcntia, qu£ duo uulnera per prtcapa no bismaniftftintur,fed per gratia fanantur.Sed peiue eft uulnus a)natpifa;ntia,quo minus dolet etaffli^t, fed dele^hbiliter mouet, ideo à ftultis non repuatur malum,cum fit duplo pdus quàm alterum,itaut fcri* pturadiativirtus eim in lumbiseiiK,Z!r ßrtitudo i« umbilicouentrisdus. Anteenimpecaitum nihilerat quod oftvndebat,nihil quodlibebat. i^uncautem Utrunque,

Suboriente QH^tpropter ChrifHanus homo debet hocfcire,qd' eoneupifcen/ quando fentit fe ad iram moueri,uel ad concupifcen* tia homo tî/tidm,nonfeeusput(tquàmfimorlif{rumuenenu fen

tilt;tt,crulcuf pejfintuni, cz gemat pro iHo addomini! nuredcbet, ut finetur.Namuerijfimumeft,quod htec titillatio li/ eet iuainda er /muis fit,amen ell ignitijfimus fer/ pentis antiqui morfus,horribilem confeientineparitu/ ïA cotifùfionem zy amuri ßimam (tmaritudinem.At^ fer hoc moueturad gratiam qu£rendam,ficut habet figura N «meri, quod mor fi ab ignites ferpentibut ad aneum ferfenam fufpidentesfanabantur. Ua er ti tiüatusarne ad Chriflum crudfixum debet rej^ieere, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hJamhincredditurratio,curdominusnocontentof, quod per feipfumhomopronuseftad malum, adhi-bet tentamrem erimpulforem diabolum fcilicet,ut qa homo negligés efl in qult;eréda fanitatefua apud deum,ideo urgeteumtétationibus,ut cogat eu q«lt;ez rerc mifericordiam er gratiam dei.

Seciido etiam idco,ne ßrte in donis fibi datis ex^ toUatur. Sic Apojlolo Paulo,fic S Hiero,fidt.Sic mul tis alijs ufque ad mortem.vide in jfiemlo exemp.Li' tera,Tentatio,

Sunt autem alq qui uehementiffime rapiuntur hoc UuHus fine Malo. Alij uero mitius,altj modia).Nullus amen fine gratia dei eS gratiadeieötinet,ut Sapien.s.Etut fciui,quiaaliter (inet, no pojjum ejfe cötinens,nifi deus det, er hoc ipfum erat fapientia,fdre,cuius eßet hoc donum,adij domi num etc.Eae quomodo à morboijlo per or^ftonec« Contra îibü rationé quarere oportet,et magna fapiêtia ell,agno dinemremti fiere hoc malum fimm er remedq locum. Sic er B. diü,oratiot Chryfantus martyr didt;Errat, qfe fuisuiyibus p«

CONTfONES DE SEXTO tAt ca^itätem obtinere poffe. vtide B. Augu.lib.t. Augitßitii de fer,do.in montr.Qÿif quis earnalem de'.eâattoné prteclarafcn aduerfus reâumuoluntatem fud rebeüare fentit,per tcntia, confuetudinem peceatortî, cuiiK indomitie uiolentiit mpitur in capttuit^tem,recoliitqujttturn poH'ß,lt;]uttit tAtn,qu:ilemc^ pace peccando amtferit exdamet: Inßlixfgs homo, quis meliberabit de morte œrpo^ rîA huius. GratiadeipcriefumChrißum dominuito flrum, J enim cumfcfe inßliccm exclamat, tugëdo implorâtconfolatoris auxiliuinecparuus eßadbea titudinèaarjfui, cognitio inßlidtatis fu£.Aurea blt;cc ßntenüa.Non enim dicit quad ridere,plalt;ere ,§tudlt; rt debeat in titillatione,fed lugere: ^uia ueneitit mor/ I» TheoJo/ tii infe fentit. Deinde ubi funt qui liberum arbitriit gjj liberum iaihnticurnoceffantflutimutuoluti imoeurnôuo arbitriit ia/ luntnecpoffunt uellefCur S.Biero.ctr Paulusnopa (hntet, tuerunt cejfare à flimulo carnisiSienim uoluißent, utique faäimfuißet, fed non potuerunt edam ptïf «eUf, ideo contra fuum ueUeuolebant, Badem ratio eß cz ira,cur enim non mox quiefcunt,qui ira fcttnturfipoffunt,immo fiuoluntffedneq; pojfuitt, neque uolunt,eo qtiod uoliitas eorum iam alto eß ra-. ptxcrapttuaduëh,

Qtti nie lu» Tertio confolatorium eß, Quod qui lugent hic, ^nt,conjo/ cfftifolabuntur. Sic enim fapienttffima dei mifericor taeuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirabiliter dedudt, dum ex ueneno ipfiim tie

ttenii expellit,crde ipft luxuria nobis efßcit empUt flrum caftitAtit t dum ideo iüam finit irruere, ut ho*

moeant

eo ntaioremaj]ichimraliitatisa(guirat: atJtoenitlt;f3 Tàtoaifltoft caflior eß,itoti quo ^uieljor,fed quo dolentior fe Cii- qultomitgH flumttonej]'epojJc,utiHilt.Atqueex hinc^lia-thitc dolet fc at oir.niaadqujrtum grjduminßlt;t(gt;ertineMt,amen ne (him eße »o excidant, oanftone dM accijpimus, quod confolctndi poße, funt,qui ßntiunt fefe ucxuri lalibus flimuhs,utnott fhila opinioac jktim datis minibus fefc tradxnt des ßgt;erationi,qua[i non fit caßu^^qui xßuat meduüis et cofftationibus. PcriculofißinM, eß hißc cogitJtio-,cy in otnne peccatum operis inclinatißimlt;t,propter deße rtttionem.Sicenimiuuenif priuscofftationescarnii . non expertur, cutn credat^ caßutn eße non poße,niß im/ nuÜM habeit,ßiitim dicittciuid dißiro opu{,unum fß fi Gquot; ßcio,quia atnißt tarnen cfl in corde caßitof, l^onficó mißr no fic,noneß perditJ caßtiM cogita tionibusalibus.lrnmonunquam caßiorßißij'ita./ quot;^‘^doobre/ menßntis tçinuitum iUas habere. Nam caßitas (icut cromniraliauirtus uiua, itaeß abfcodiu,ut no pof fitcognoßi ab eo,qiiihabct,fed afolodeo.Rbj'con/ dit enim deus omnem uitam fanihrü ita profonde, Qff/fjgj utipßeam ßirenonpoßint,!'ecundumillud Pfal.t.

qm.îjmvÏ nouitdominusuiä iußvru.tgtur ficut uiua fconditiè '' et uera gloria iußi, eß in ignominia,uera fapiêtia in ' ßultiäa, uera qes i tribulatioe,ueru gaudiü in luilT«, uera libertas in captiuitate^uerie diuibie i pauptate.lM et ueracaßitas eß in luxuria,et quo fccdior luxuria, täto ßedofior caßitdt, Hc« ^Kod bifc fapicntia Hioj

CÓNTIONES de sexto jwftt hominibuf eji,quantumdumnum facit.veruitt dutemftgnumuiuie cußialifefthaCtfifefentiatho* tno habere dij^liantiam wi pr(ffc«rt,Kö« quod tota fit difpli(entia,ttittc enim non fktrct titi[latio,fed mixa^ nunc uultftuincnon uult,nttnc infra,nunc fupra,ia, quad ficutroa,uoluitur cofftationibus inluto, mëmanetpropofitti afrtatif.Nânifiefret ibiaflitas uiM (y uera,nonperfifleret,necre(ijkret,fed Itbere daret habenat cofftationibus,^:^ nonfrnti'ret moleiti am, quiaenimimiterdekélaturinco^taiionibu!, Cr tarnen fimul fentitfe nolle, ßunt ei mixtim dul-ase^ amarte ,cr perhocmolefrie,cum in neutram partem liberum fibi fit ire, fed medio rotatur ftatu.

Spiritualis enim iüe homo,id ell, ajfróhs (sßita/ tK,ipf c manet er feruat caftitatë,licet exterior in mée brij er arde miras exdtet procetlof.Ideo tu cnßitatis pugna no fecus a^tur quàm fi nauiatla in mari iaâe turfluflibus,dormiente Chrifto in iUatcurandum eß ergofolum,ut ipfe fufcitetur,etimperet mari,id eß, carni, (y uento,id eß,diabolo.

Sictrdotu tè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z3- faeerdotibus fepe ta^es immun

tationes ^tdas,ut retrahat (tt lt;t Qtd eß deßgt;iciendus,non folumin nudif obielüj turpibuj cogitatis, fed etidw fi inclinet uoliitatem in illa,zirfu fdtet malos motus, imi eo mags ad faeramentum eß currendu pro grae tia er auxilio. At nune multos noui,qui non actedere ttoluerunt,nifi non foliim quieti effent ab inclinatia «tuf, fedftjrf (tb ipfis obielüs turpibuf. Nimis ßul/ ti obfiqunt

Igtur fic utitur dei miferiardia cr bontM mala noßro,utperipfum magispromaueatbonu noßrS, utomma caoperentur ekfhî in bonum, etiam peau ta,hoc K tum, ut uitam ctr gratiam que in nobis eft, abÇmndat ac tegtt,ne cogmtis contenti tepeamHS,fed potius ignoratis eis tanqnam pro non habitis magis [u l^iremus gemamw., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

QuoautemmododiCmm e{l deaßitate,itzi CZde omnibus uirtutibus,quie tiic mrximt donantur,qMn dodenegantur,cr‘tuncajj'unt quando nimis abeffe putütt{r,ncq'aliter tiicpo[egt;lhomocredere,quin ab/ P’’®®*'*'’*’)quot; fint er fit perditus.mieproceditgemitus,odiu fui, r defiderium earum,erimp!oratto,Tunchumi!ibuf dat deus fuam gratiam,quam pofiea iterum abfeodit er außrt,'lt;t addat maiorem. Semper fub contrario ab/ fcondës contrarium. 1 dco bee tjl fapièâa qua trahi/ tur ex ocniltis, er eß in abfeonditis.

Il acautemaißitasaureacß,rej^e^}u eins qua ft'/ CaRitas nS ne main m^tattonibus cß,fi(utpatientiaetmititas, expert tenta extra irritamenta qualis eßttjam etiam beßiaru hac tionum ,op(j eß mititas er faltem gentium.lta crcaßitM,qu£ efl ma, fine luxuria er co^tationibus in quiett, etiam mere-tnmm efl er lenonu peßimorum,quia lite exfli funtf quando caro expleta quicfeit.Catcrum hac quiet fit/ turatiitaefl. ç^uarecaflitateflpericulofaad fu/ perbiam,dum paret(id efl, efl quicta)fed efl etiape/ rieulofa adluxuriam, dum latit (id efl,efl tentata)

’ côntiones de sexto dum utrobiq; periculum, fed fupcrbix maius t^itdift luxuri£. igturutrunq^ fit.

Prsceptum non impletur IfjiritUdJiterjduinadbue eöctipifci ntid in nobis eft,qua fit,ut de cajlitate prx/ fumere ac pra:ccpti impJeüonc nuüui oinnino po-fit, fedantumaccufarefife confiteripeccatû fuiitn.

Rurfus eo impletur quod Ifiiritus odit hdnc côcu/ pifcentiam,ideo ipfe e/i puriffimus db ea,ZJ‘ uere im pletor prieccptijquiaconfentit per omnia legi,eam^ approbat Cï? diligt,dumfuam miferiam odit,

Alif ueroluxuriofi,non abfcondunt fuam cafiia/ tem,fedextin^unt potius. Nihilejl erÿ) quodglo/ . rientur fefe no nojjeca^litatè fuâ,noit hue pertinent, Seortatiope geeudaeflmeretricium, quode/t magnum malut niHÎoJd pro tranfit in habitum er a}nfuetudinem,qui ptercojMct« Jiß^cillime curantur.liam feriptura didt:Beatus qui atnem, tenebit c aîlidet paruulos fuos ad petram. Qui au/ tem paritulos fuos finit crefeere, in magnosgigantes inueterafeere conßrtari,quomodo tune al}idit,et non potius iUideturf

Et häc nobilijfimàfpirituffanfü do^trina deberët • nbsp;nbsp;parentes filijs fuis infiindere,ut nö tantii ui eocrcere

Frußranea enim eß pugna eaßitatis.nifi hjeere/ gulaferueturffirituffanßl.fpetra eß Chrißus,p.ir/ uulinoßri funt mali motus,mala dcfideria,qu£ am quisfenferit,quidfaeietiquomodo uineetiaudi,noit aliternifi eos ad peträaUidedo,Quomodohoeiquia pf«t.

PRAECEPTO DOMINICO. Ifl ficut,qui manu ad lapidem terit uermiculu,Cic uolun fair ©• cogtatione tangendo Chriflum, jhtimeöteri/ tur mala m^tatio: folum tenta amp;nbsp;uidebis quàm iueii dum fit fie defideriacontercrciftAtim enimutcorpaÇ fum Chrijhim angt, omne malum reccdit. Sicfigt/ ratum fùitolim in leg Numeri, ^.ç^ando àferpëtit bui ignefantibui pcreuffi, perajj'eäü tenei ferpentit ♦w /ig«o pendentii ,liberabantur, Porrô ignefcens fer pens,e/t lubria illa,molliteréi;reptans libido cogta immanë colubru, aaendit enim CT tnirefààt carnéprurire CT ardere. Sic etiam Gene.ti. ïpfa oonaret aput tuu (id efl,initiu CT primti motiit illapfur inficit CT intrrjîàt.o'fi in tempore Itbidinis mouentis,tantum poßemus ßgtram reptantis uene* nati ferpentis cogtarc cT applicare myflerium,facile fùgremus eogtatione ad Chriflum.

Tertia fflecies eft Stuprum, quod cfl: uirgnis cor? StUprum, ruptio,qd’ olim in lege miticu puniebatur, quàm ßr/ nicatio aut meretricium, cluia tenebatur earn dotare, aiit in uxoremducere. Verum nunc eftuthemëter ma gnum,lt;luiatuncuirgnttasfummumeratopprobriH^ . . .. nunc autemfumntd gloria: anc damnabile dedecus, ■ nbsp;nbsp;°

nunc incomparabile decuc, îjs faltem ciui non propo fHfr«n£nMÎ)frc.N4w qui proponuttt matrimonium, no habent aéluale tantu deciK,fed poffunt habere,fi ad uirginitatc animétur: de qua multi multa CT ma gnificafcripferut, quia uere nuîli uirgini potefl ßcri reflitutiot •

CONTIONES DE SEXTO reflituÜo.Sanè tarnen hoc i/nteüige,quia uoleoti naitf adeo teneur: inuitit autem non poteß R)üi,potell autê induci orfietoUi.

Rti^tu', Qnarta eß raptut, hoc pleéüturcapite i« ««re,(jMolt;i eß no tantu uir^nis,ßli£ aut andlhe, fed etiam uxorû,aut alius ad fuam cura perânentis, fed maxim um cß raptusuxoris Fit autem raptus quant doq; a)nfenttentepueüa,puta induéh blandicijs,ali:i quando inuita,hoc maximum eß. Sed leguntur mul ta exempla,quibtts non proj^ere teffit.Guarinus Vm ronenfis de quadam Alda uir^ne miferabilem afum ele^co airminecompofuit,quie fecutaraptorem,re lifhs parentibus, tandem ab eo infylua conßuprata er abieiblfCum puderet ad parêtes reuerti, petijtgla diopercutiabeo.At illefic ßdt,cro(aditeam. Hoc pecatum etiam ßirtumincludit,cr quidemgrauiffi/

Aaulterium. Quinta Adulteriu, quod eß pcrplcxißimu etgra tfißimumquo ad pcenam,fed negli^tur hodie nimis, . Hoc uitium eßcaufa multarum qua;fiionum,de pof/ j I • felfione,utrum filium ßurium debeatmaritoprode/ aduiterioœn ff^yijgj^„gginff,infunjma,tradentemre^las. Sed «pto, jm tif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audebit credere regulis,aut cafum in terminis da

ferne conju» poteßtuari/ funtanimi uiroru, cr aliter hodie,ali lunt fummt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annum cogtabunt, etiam ft hoc anno pa

tientiam haberent in uxore adulteriu conßtente. A t eerteamaritudinedignum eß,quod uircorpus fuum dedit ,pro corpore mulierK,er alius utitur corpore,

PRAECÊPTO DÔMINICO. in (Jto quo ipfe fuupropriu dédit t propter quod fedet h» urte fua,propter quod omnia ß,cit,patitur)denii^ fèruii fe ßcit ar alligauit ad muka,qut uxori fefe alii ^uit, Et eae alter hec omnia contaminare audet, quis digne ßrre poffitfvide etiam legem zelotypiic amp;gt;nbsp;zeloly-Um,qua nuc mulieres ßnt leuatg es' exoneratat idea eogratiutuirisfuisadbiereredeberent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Scxta Ineajhts, quod uul^ blutfchadeuocaturt quia ignominia cSfanguinitatis etpropinquitatif eft, cui eo maior debetur honor,quo propinquior. Na CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

in lege dominus eertofgradusprohibiiit. Etquon/ damr graduserantprohibiti.Nam in lege ßreßcii dus tantum gradus prohibetur confanguinitatis et af finitatis,quianondum erat gratia fananseoncupifeê tiam, fed regnabat lex irritant Cf äugens earn,

Septima Sacrilegium eft,ubi iam no antu aftitas Sacrilegium foUuitur,fed etiam qute deofoli ßit oblataitDllitur,et ■ fanâumprophanatur.Verum hoc ex inftitutione ec/ elefia magis qua ex deo eft in facerdotibusjed in ref U^ofis grauiftimum eft,quia ftionte fefe confecrauea runt domino, cr fefe fubtrahut rurfum.

OânuaadditurtExceffus coniugu,quodutß,Am Extsffus co» hro.allegaturlib.fecund0,contra l ul.B.Augu. Ardé iugum in nif dor amator propria coniugs, adulter eft, de quibus ttiio amore. Apufhlusj.Theß.4,Htec eft uoluntas deifanéhftaf do ueftra,ut abftineafis uos à ßrnicatione(Hoc pria mum) deinde,ut fdat unufquifq; ueftrum, uas fuum (cöiugëfuam )pojfidere infaniitftattione crhonore,

Inpttjfione defiderij ex ijientet.

Cr non inpiffione defyderij, fient cr gtnits que ignorÂt de«. Et,t.Pet.5.vih fimiliter fecundû fud co bdbitdnteSf inßrntiori uafculo muliebri iinpdrtientet honorem c^c. de quo fatif fupra. Seddifficile efi eii re^tü tradere, nip' quoduttiofumeftad omnemma tumcdrnis, fatisßccrelibidini zy cocupifccntiie,hoc efi enim inpafiione defideri/ eße.

9ioSidet^ Zodomiii,

Sefiialitii!.

Tollutionei Koâuxihe.

Sequuntnr nunc tres alidt jßcdes.-MOÎlicies,qua quifq^uiglando poüuitur apnd ff’ipfum.Zodomia, qiM niruiro,tnulier mu Hereabutitur,uel etiÂ uirmuliereet mulier uiro,qiiic Old turpiord ßunt,q nomindre liccdt,Befitalitds,de bus Leuitici,tSMide-gt;cittcrd dd côfiffioncm pertinent. vhrd hlt;ec funt poUutiones noûurnte, quic de fe non funt peccdtum, licet lex Deut, Si quis inter uos fiierit homo, g nochirno poüutus fit fomno, egre dietur extrd cdfird.Cr no reHertetur,priufqud dd ue fßerdm Iduetur dqud,cy poft foils occdfum regredû etur in cdftra. H oc eft my{}tce,ftc pollutt(S(licet et ip fedtiud fignificet )debtt abftineredcSmunione fan âoru,ideft,fdcrdmento,donecfol(id eft,itftus etdrt dor reli^hs ex pollutione) feddtus ftierit, cy fic lo/ tus humili cöftftione dcadere.H dtct cnimflt;epius fat cdufdm, qucepecatüeft,utfunt crdpuld,ociü, fixus dlurius cottuerfdtio dut memoridf

PoUutiones Deniq^ funt etiam poUutiones uigldntiu etdiurf diurnie. n£,fed inuoluarii, quic irruut multts,du löge dliud ugutjdUt dufricdtur,equitdtgt;t,uehutur.i.fine cdufd fiid,qtlt;os

PRAECEPTO DOMTNICO. Tf4’ l'uj,quos fcriptum fcminifluof iiocdt,ut Leuiticide/ cimoquinto.

Sequitur altergradus mcxchorunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Machtin

tur de carnalibus peccatis, contra Apoftolum * Epbe.^into. Fornicatioauttm etomnis immudida, aut auaritta,nec nomineturin uobis, ficutdcat fatt-{hs,aut turpitudo,aut ßultiloquium,aut fcurrilitast qu£ ad rem non pertinent, fed mags gratiarumaéÜOf id eJi,ne fit ßma,uos tales effe.

Triapofuit uitia lingu£ fecundum eoncupifcibilc, f. turpitudinem,qu^e e/i ipfa obfeœnitas,impudidtia, er inuerecundia uerboru. In gna dupliciter peccatur,

Primu ab ijs, g deiftis turpitudinibus uelut rifum er confolationeminuicemftbi pra:ßaM,tanquam fit iucundaresde qualoquuntur. Hicalius nihilaliud freit,qua ut oßtndat,quä obfeanus er ipfe poffit ef^pltrciloqui, fe,omniturpitudine nominans membra er opera me brorum. Alius uerohiftorias ad hanc rem pertinent tes,omni lieëtia recitat,tu ridetur,er res optima ui/ detur,donee monachi er facerdotes etiâ adducantur cwm ftt» peccatis. Qui morbus heu quam dire hodie regnat in hojjfitijs er tabernis, ut periculofum, aut falte ptxnitendum fit,aliquem religiofum uel pudicu hominem pcregre profidfei.

obfecro per dettm,uidete tarnen quid ifti freiant, Primum fifunt Chrifliani, ut nominari uolunt,it!i deberentdiligere uerecundiam, utnee paterenturca

CONTIONES DE SEXTO ftomiMri inter Ce^fi proh ibère poffent. Secundo fth tem dolerent, fi non poßent. Tertio fuper hiftorittt lapforuntpuel fi(cerdotiim,ttel religioforum,uel pritf àpum,ueîtmtgifiratuu ( horum enim eoiucundius re citantur uitia, quo efficaciuset licentius prxbent ex, Zdpfiî foJo emplum imilAntibus)non fecusdolere,qu.i fuper pra lendit ex ch4 prio cafu.fic cniinrequiritcharitas, imtnà quo altior riate, effet fiamp;tus, eo mdÿs ffmere deutn pro eis orare^ Hocenimeffet CbrifliMum.

Spuraru fie lam nutte uidequ.èm longe fint à moribusChrifliif buUrumnur nißmi,infulfiffimi homines. Primo non folumhxc Wtorw, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonficiunt, ficut certißime debent Chrifto. verunt

fecundo fefe mutuo in rebus peßimis Ixtißcant.Tert Ho feipfosdd coeupifeentiam fricant etprouocant hit ignitis idculis. Quurtoalienam uitamacfrmampol luunt detrafHone ißi grauißima, mortuos putres re uelantes, qui mortuos fepelire debuerÂt.

dainm alientim erfuà miferiam 4c ruina irridetg Kc hetuntur in fud perditione et dliorum.

Obfecro cogitate ,fidominusdicit,quod deomni ociofo uerbo,quod locuti ßterint homines, rdtionem reddentin die ludicq, ubi ifH quxfo appdrebuntf ux qudm Idte regndt iflu peflis.

libidinal dt ^^”ftles funt ifli. Primo ^rioßs,immo quit tarn fu nimus ualne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntiferid et plagd ridedt et gtudeatiNo/

ratuseft, cr ttetniferid miferiarum eflfdoletulcus, dutoculus,cr ridemut infd querulus gemitus, cr ddeo nuUus ridet, ut

PRAECEPTO DOMINICO. fff fur,^K«rù«r œmpatiens et adiuuans aut confulens. Ear autem titiüat caro,imn)o grauiffimédolet conf fciêtia, deinderuit nbsp;nbsp;nbsp;uelanima alterius proximit

tt adeo no tjutritur compatiens aut cöfulês, adeo no doletur tic gtmitur,ut etiam qui condoleatac conju/ tere ueb't,aut prohibere, irrideatur,dejpiciatur,odilt;t tur.Magne deut quando aperiemus oculos,ut cogno/ fcamusquid fitmundus^Nonnè ifln efl peruerfijfima peruerfitasfan no libido, e]l uulnus fupra omne wil nusiNÓnneulcus cx plagt fuper omne wilnus Cf o/ mnem plagam ƒ Scut Biere. decimo dicit i vai michi f«per cotritione mea, pelfima plagamea.Ego autcnt dixi plané,hite efl inßrmiias mea, nbsp;nbsp;portubo earn,

Et Efa^primojde populo lfraêldicit.vulnus et liuor O' pUgt tumens,non ejl drcumligata,nec curata me dicamine, neq; fóa oleo. Etiteru à planta, pedis ufq; iiduerticem,noneflineo fanias.Blt;efunt plag^Oquot; «ulnera noab homine,(ed à diabolo infliâa.vide iu uulnus quad (icit homo,ploratur,quad ßcit fatâ, ridetur O dulcijfimumhabetur.Sed heu dulce pua-tur.Beatus autem ille,qui ipfum inteVigit o aduer» tit effe uulnus amariffimum ,ficuti uere eft.JSlamli/ eet eius amaritudonon fentiatur tfentietur tameit waflimabilittr tandem in confeientia .'Vnde prouerb. quinto. Neintenderis frllaatemulieris (ideß,car/ nis o- fenfualitatis ) fiuus enim difiillans labia mere . tricis,er nitidius oleoguttureiw.Nouißimaautem iJliui amara quaß (tb^nthw, et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficut gladius bi

CONTIONES DE SEXTO Cfpï. Et uicefimo Krtio.ingreditur blande,fed in tto uijfimo mordebit utcoluber,et ficut Bafilifcus uene^ «(lt; dilfundetàdeo difc^mus perdeu, quod in tulibuf uerbis ludere,ridere,iucudare,hoc idem efl,quod de propria morte amp;nbsp;miferia gaudere,quod nußus ßcit nift fùriofus,uel plufquam füriofui.

Similes funt Secundo fimiles funt ei,qui Marei quinto,Lucif of Jjiur^loqui äauo,feribitur poffeßus 4 legione,qui fine ue^limen ^nwniaeo to,neq; in domo manebat,fed in monumentis,^^ cat euangelico, tenisuinäusac (ufxgt;ditus,rupitcatcnas,et a^batut ctdamonio in deferttmi,C!r dieac node in monumeit tis er in montibus er at,clamas et concidens fefe lapi dibits. Spero,quod fi inteUigerct turpiloqiii fuum uiti' Aßegoria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferibi, magis timerent. Qtiid eft enim

* quodnuduserat,nifi quod turpiloquusetiam pro» priamignominiä uerbis nudat f mm debuerit potius tegere,utfanaretur,Deinde non manetin domo, feit uiuis,de rebus uiuentiumagens, fed in mtinumentis mm mortttis agens,hoc efi, quod uitia et mala aliorit récitât, et in ißis mtus uerfatur. NÄ monumentu my fliceeß memoriale mortui (id efl: ßmaar hißoriafee tida peccatoris.f.principis,religofi, facerdoäs ^•c.') Item.Conddit feipfum lapidibus damans,id efl,quoii fibijpfinocet,ubifibi uidetur plurimum,iucunde^ prodeffe.Sic Efa.tertio.Peccatumfuum non obfaon/ derunt, fed ficut Zodoma prtedicauerunt : licet hoc de phartfaica iußitia didum fit in ßiritu, timen in litera etiä hue pertitiet.ittm leQonem habct,ut ^ema poßit

PRAECEPTO DOMINICO. IfS poij’itiüictranl'ircpr£eorum fxuitia, hoceß, (juod ^HliMuhorunt d£monum (fffidiimaguitt, dunt multif noxnt. Etubifuntblandijj'imi,tbifuntflt;euijj'imi ,ut nulli fit fine periculo, cum aseonuerfari,ut ct fipra dixi. Scio autem quad nullus tam jhiltus fit cz HiZ fènfatus, quod fi tukm hominem uidilfet,ridere po^ 'tuijfet, fed potiusßsgißet quantum potuiffet.Et a* men ridet e:y ridetur ille cuius ifli antummo/ do ßtit. Deni^ CZ hoe ibi diihtm ßtit, quod nee a«/ nis,nee euflodijs potuit retincri,quin agcretur ruptis tiinculis indeferta,nemo potuit cit domare. Hic pros 'pè eonfentit eum Apoftolo itteoboiNullus hominit po te ft linguï domsre,it£nulliKS prohibiti3e,nullis uer 'bis Euangelij coëranturilli, Quinlingua indomin erumpant dtc^ usgëtur ubifolent,nudi,laceri,nudan tes,lacerantesq; cicteros fimditer.

Et «t in detejhbilijfimu uitiu, (Ha impure loqtiAr. tjónnefues funt beftiie immund£,quod fttreora homi nu deuorät i At illi in ftercore fuo Gr alicno linguunt et dentes uerfant. An eft ftercuscorporis pciuî quÀnt ftercus dnim£iOportet enimcorAmfuibus,fuillu lo/ qui,ut intelligent. Si er^ uideris porcum uorere oie tum,intelli^,eece,tAlemelfeobfcanitetis Gr turpi-tudinis frbuldtorem,

Apoftolus fenc didt,quodinhonejh noftra ebunf dentins honeftAmus, illt uero etiem honefteper inho (itftA, inhonordt. Quis autë ftrdt, ut elins reuelet eu ri/u fibi pofttriore ,itHt pudende feu ignominiemi At

ignominie nMior,ciu4m fordet peantorum t«’«® iii cr proximiiücxautem prohibuit^neproximorii igtwminiamreueletnuf.

riicrpuel» fàrampuerif ey pueUis mnocentibu! nominanturet Ils parce h/ dicuntur.Reidutem funt omnium peanmruc? mor ^41, tium,c]Uit; ex iUù fe^uutur. Aetus enimmoüis in/ experts h(trurertt,frâUimepolluitur, O' ([uodpeiuf eßtienuciffime feruât audita turpia,ficutmaßila in p«r«w tenerum panttum cadent tcnaciut hiiretf quàm »« impurU aut rHdiorem,guod et experiêM d» Mccruntgentilef,utHoratiuf, Quo femel efl imbuta retent feruabit odorem Tefla diu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et luuenalif,

Kaxim4 debetur puero reuerentia,fi(iuid Turpe paras,huim tu ne contempferis annos,

Qÿid autemfaciunt qui hoc aguntiPrimum,uti/ que (um magnum bonum fit, neattm teneramfluere, cuflodire,promouere i« pudiàtia zy urremndia,fi/ cutdicitur,quodgratiffimum facriflâum deo,efl x.tf Pu * h 1 animarum,omniumfludiadeberëte'ouiglare,ut i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pueUas euflodirent Ctr feruarent, ne quid

« cuj len nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui per

’• fe ardent meduüif.non cogitandu,quomodo igné ad' icëh accendantur,fed pottus aqua appofita extin^â tur.Non folum id non /idunt,fed etiam proprij/fimo demonum offleio ufi, corrumpunt innocuas animas fuis peftiflris flbuHsturpitudinis: diabolus cnim cor/ ruptor

PRAECEPTO DOMINICO, !ƒgt; ruptor menttum diätur,fed non oorrumpit^nip minif ficrto lingufi iUoru,qui funt ex parte iüius et imitatur en. Quomodo enim poteß puer autpueUa rurfum ef radicire uerbu turpe,qd’femel audiuit. Sedfemenitt flu eß,et radiait »« corde eius etiâ inuito, deinde ere feit tM wir«« et incognito coga tiÖei,quat nö audet epjitcri, e^tamë ne feit eis carere.Vte autë tibi, q huic pmplici cr ignarie huiusrei menti,hunc laborè,hoe periculum,cr hoe uenenuminfiidifli. Corpus nö ui» taßi,fed animam ineöparabiliter nobiliorem(quan/ turn in te ßieriOeonßupraßi.Nam per aurem inßtdi fii cr impriegnaHi earn fatu noeentiffimo,VndeB4 pti. Mantua.

Perfenfuf i^uafi perriuos. venus acre uenenum. Influit in mentem,c{uod fimalecauta rrapit, ’Vulnus agt fola diuum medicabile dextra,

Igturobfcanitas iflorum, maior efl quam itlorS, ^uod iam non fit tantummodo obfccenitas,fed cjedes 'mnocentium animarum,et de /imilia Berodis,c]ui oct âdit multos pueros inBethleem ISed uide,nón ne ita efl,quod nuHus pater poffit fuftinere,utfiliffui omderentur eorporefquod ergo tibi in corpore tuoru filiorum fieri noües,quare id audes in animabus filio/ rum alteriuSfimmo dei,perpetrareiB.eék .S.Lodoui ,. ctu reX FrandiC fua matre dididt, qd’ filios fuos wwf Iet corporaliter uidere occidi,quam mortalitér pecai/ re.Sie enim cf mater quoi^ ad eum dixerat. Sed Ptteroriï x» fatisdireillisdominusminaturMatth.is,terribiliter tasreuerëiU u ditens:

dieet: Quiaittfandalizàuerit unude pufiüùijli!,^ eredtint in me,expedit ei,ut fuj^endatur mob tifinii' ChriUtli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demergatur in (trojùndumarif,

non frujlrd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtChrijlodeparuulis Grinnocen

dit tot GT Ü uolcn!,quod noua GT fingulari poena pr£ cate/ ta pracebit. erudandi. Dcnilt;j^ fequttur.va mûdodi»fà«gt; dalif,Necelfeeßenim,ut faindala ueniant,uerunta“ men u£ homini per quèfeandaluuenit, Et infra: vi dete ne cotemnatis unu ex pufillis iftis, dtco enim uo bif,quiaangtlieorH i« coelis,f'emper uident frâè pi trif mei,quiefl in ccelii.Eae jaltèangelorum intuitu uultparei puerif,et reuerentiam iÜM haberi. QHod ft iflof idea caftof dixerit quis,qa uerbii ludut,re funt eafti,freut eorum pater ouiduts quoq; mentitur, Credemihimores dißant à eurmine noßro, Vitt profcfttt mihi,Mu[a iocofa mihi.

Reßiondet Chrißus,os eorii copefeensiEx dbudan-tiaeordis os lo^uitur.Q^alis arbor,talia Gr )oJi4.

Ecelefr^ re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eceleßa ruina tott,fi enim unquani

frrmatio in' debetreßorere,necejjeeß,uti puerorum inßitutio-pueris incipi'exordium fiat. Hiiec de öbfeanitatedidafrnt. De enda, ßultüoquio uero Gr friirrilitate ad hunc locum non pertinet,qHanquamiüaduonuncapud honeßlfrimot Gr reli^ofrfrimos adeo dominentur,ut eo ipfo «cliwt boneßiuideri,quoßuläloquiGrfcurrilesfunt.

PRAECEPTO DOMINICO. I;8 Ml quibus nihil eruditionis Gr fcientiie,ut ipCemet exponit,quj: adrem, tnquit,nS pertinsntadem uocs^t Chrijius uerbutn odofum,ideo no nifi utilia,aut ne-ajjaria funt dicenda.Talcs funtßbullt;e4nilcs,et ne/ ni£ puelldres,Hillorilt;e plebani de Calenberg.Dietea richvonBern . Etdifputationes derebuslon^nquis Gr extra nos pofitis. QUod genus funt etiä opintoes phi[ofophoriï,Grglolflt;efup£rAriftoteletn,GarruliBt •lt; as dialefhcte, (omnia Ajlrolo^rum. Stultiloquium enim uocat,quia no fapiëtilt;e, fed(hiltiti£ ucrba fint,

Eutrapeltafeu fcurrilitas,qu£e(i(icetia feu urba Faalite noit nitas,qHam Arilhtelesuirtutem eße putAt,quädo fä/ uituperatur, liæt non turpia neq; (htlta,fcd iucunda eruditafi tnul dicuntur, ut utilitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{«b dulcedine oomitax

tis.ltaq; comitas fcua(fabilitas,feuurbanitas,feu ßgt; cctia t!ilis,qu£ßt,uttrilks atq; tëtati inj^iriturecre^ entur,laudabtlis efl,ueru qu£ fit fine caufa,tantü ad cöfolaäunatlä uanitatis Gr nirnis,priefertim cü huiut femper no fit nifi leuitas caufa,Gr fola libidoJibulait di atq^ ridendi moueatadillam,nona)nuenit Chri* fiianis. Sic enim GTB. Au^ft . in confieff.canfitetur, Quod nu^ri atm amias fit parum Chriftianunt, Cbrillianos quod Chrifiianorum res gt uerba habere debeant fio fieria decent, lida GT magna fieria,plenàc^grauMtè cr authorita ncc inter a-tè,iit P fiai, ait'.l n populo graui laitdabo œ.’Porrô foiçc micas nuga, ipfa nu^das et eutrapelia,tâio fit peior,quâto fit in rebue facraiioribus,utnönuUiimportuniffiimaleuitAte, .o-abutunairfacrie,fcriptur£ di^tis ad cam leuitatein, Abutètesfiaf ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ridicule

CONTIONES de SEXTO crt# uerlif ridicule et iueunde ejm torquentes iUuc^ubi f'uâ^Uie/ 44 rifmn^ Mnitatem,cum facrit illis uerbis fumma cr rc-uerentia ey terror debcatur femper cr ubic]^. TertIV S gr^dusMcechorum,quieflinfi/ gftis,qucrum unum dominus expreffit, dicési CiVf uiderit mulierem ud coneupifcendum cxc, Et» Vifiii i/npu/ uifusipfequifignumfitamcupifcentiietttdulterium dieuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß. Nonne duriffimu lex Cbrijli i fed ideo funiffimii

immtteul4ta,conHertensanimas,ln hoc autem où alû figntt comprehenduntur,cum uifus fit m inimum crfubtiliffimum, unde pofuerunt ulii^ui lt;luinlt;iue linear amoris, vifuSteolloquittm,tttäus,poßoleHlit,ßßum. Atlt;^ hiccolloquium etiâaliud inteUigtur id quod efiturpiloquiUiCr ta(bis pmiliter,itë cr oÇcuf la,Sed defmgulis latius.Sunt autem plura, ut uifus, auditus,colloquium,literie,internuncia,aâtts,amt plexus, rifus,ofcula. Nonquod tot fint adulteria fin-gllatim, quot figna quis ßcerit: poteß enîuno adulte rio h^s omnia figna ßcere, alioquin opus ipfum fern per effet triplex adulterium,eum fine taâu cr cocu pifcentianonßal.

y if us italt;^ primum. Hoc autem eß uelocifjimü et frequentiffimum omnium iüoru fignorum, quia Ion/ gius,latius, citiusc^ officium fuum agit, pleraq; cr oeulorSfit/ clariuspercipit.ldeotammulta in fcripturis de oca fiedia, lorumeußodia dicuntur,eum nullus fenfus tam ßd/ le amp;nbsp;tot t^ie^s irritetur, nec aliorumfenfuum ali» quis

guis am atroättr uulnerat animitm:ana enimpro/ ^ndius jiÿt in cor,quanto clarius cognofcit, ita M fit prouerbium: Ottodoculut uidet,cor non fiillit.Et UoratiuSf

S egnius irritant demiffa per durent, Qudmquiefuntocultsfubieâafidelibuf, Cfiterui Valdius obleilant orct

Vtpdtetexpcrientid,guidnungudm fic mouetur,gui Vifuitincutt de morte audit, ficut qui uidet, nee tantum mouetut turtt firtct, qui turpia audit cr carnalia atlt;^ mundana, quantum quiuidet. Exemplum ejh,AlipiusS,Augu,cotubef nalis,de quo a. Confrß.fcribitiQuod cum inuitut du cereturadjj^eihcuVi claufisoculis dejj)iciês,amè pa Ika apertis,ita raptus eft, ut tnultos ^«0$ adduccret poftea cripfe.

decor eft,oculorum inclinatio depreftio,it!t fum^i Oculoru tar mum uituperiu,euagitio Cf incuftodia, ia ut aliqui fignum corruptionis dent oculorum euagationes, cz uerumeft.Eccle.zs.pornicatia mulieris in extollen/ tia oculoru, cr in palpebris illius agnofcetur crc. ui/ de ibidem. A ut eft f ignum iam corrupt£,aut fààllime eorruptibilis mulieris. n5 qua fyncerecafta eft,no ittttndit in uultum uiri,fed confùnditur,ut de Rebec a Gene.i4.didtur,quod confpeéh ifaac]ponfo[ua tulit peplum luum,cr operuit fefe.

Item legkur de quodä fanóh uiro,qui cum S.An/ tonio uenijjet Româ oculif claufis, nihil de tanta ci/

Item de Syltu.no legitur fimiliter,quod fcmper ut latis oculis incedcbtit,nccj^ foie hune uidere uoluit.

Item lob ij. d/ctuPfpigfoedwi cum oculis meis,ut ne cogarem de uirgne(ideß:,iuuenmla.)Econtr-( Dina egreßa ut uideret mulieres regonis iüiuSiCorru ptaeß.Et Bern.dumquandamfceminamßxefiiijfet intuitus,grauiultioeßeifgt;fum coëreuit. EtB.'^.encd. ex uifa in feculofamina, grauijime fiât tenatus, Item,ciuid conägerit Dauid exa^eéiu Berfabcte, et plijsifraëlex Moabitaru ajßeihi, Numeri ij. item. Alius tentutus à muliere uifa cum mortua audiffet, vifusex deputredineaidauerisiüius fanauit concupi[centiä. pritltritis qd ^‘^drro uifus non trtntum in prjefenti concupifeentiä mouet,fed etiam memoria ßxus ex prateritis diu, mi riidas fufeitat tentationes.ideo dicit tiiercm.jhren, f.Oculus meus depreedatus eftanimam meam.Etite/ rum Hiere, p. Mors intrauit per ßneßrat no/lras. Eti.Pe.i.Oeulos habëtes plcnos adultertj. E«r quogt; modo adultcrium in oculos ponit, Item Eua primo mota eß uifu pomi,quod eßet pulchrum crc.

Etdefilijs dei Gen.6.fcribitur,qd’uifu cedderut. Vidêtesfilif dei,filiashominu, quodeßentpulchrte, darperunt fibi uxores,quafcunq; elegerant.

vnde cr fapiens doeef.Noli intendere in ßciö uir gnis, neconßtndat teuultuf eius. la econtra. Nec puclla in /idem iuuenis propter fimile periculum.

PRAECEPTO DOMINICO. 16Ô tß concupi[centilt;t cjrnis cromlorumo-fuperlùui t£,Concupijeentia oculorum intelligitur curioßtas, Cocupifceft Multa expiriettdi amp;nbsp;cognofcetidi pcrfenfuf. tu oculorü

Legitur deS.Elizitbeth,quodmaritumfuuinec* ^uid^ clepa quandoq; iucundiusintuita,fubito/i{it ddomi na correpu.Quid illisfict, qui in ecclefiaßre nihil aliud agiint,quint illud Ouidtj: speihitum ueniunt, l^ittieraitttf/ ueniunt ^eätntur ut ipjie, nihil nißuid£re,uiderit » iuterit, concupi[ctre,conmpifci,At fane quodam uelutnatui r£ ingenio,proprium efl mulieribus,quod amiittt con (Upifci amaritUiris uero concupiflere zy amare: It at zs- utruq; flat,ut mulier infaniat cocupifandotct uirquierendo concupifli zj-amari.

miraiuq^ miferi(t,qd!fenfusproprijfunttâtwxq Sé fus noflri nobis,iautucredixerit Chriflur-inimicihominisdo noxij, meflicieiuf(id efl,fenfuf)Et Pfal.^r. Amici meizy proximi mei tiduerfum me appropmquauerunt z2r fle terunt.Quid enim ßät oculoru curiofitas, nifi quod aduerfus animam pugnat^

Vnde amp;nbsp;B.Augu.uocat fenfudlit(ttem,ferpenti;f Senfudlikts quod fit lubrica et mobilis multis obicihs,flgurat!i p ferpens, ferpentem inparadifo, videitdq;,quomodo odiu no flri et abnegttione no flri no gratis docuerit Chriflus Chriflusab/ in Euangelio,utodiamus oculos er omnes fenfusyo/ negationem ntnidc^ membra,quoniam cdptiuam ducant anima tn noflri cur do iegem peccati,pr£fertim oculos,unde Eccle.fi. Kfe- cMfnf« oculo quid creatum efl^

No ptidtur per oculum ßcit concupifcentia, fed eäam quiti naif ocuJiifnifu. ftturatur,utEccle,t.Nonf4turaturocuIusuifu, Et Prottent7lt;i»Jtr«HïO' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;implenturt

Similiter O' oculi hominum infatiMlet. Qttidergj pradefl oeulorucupidiiaffm irritare, etfinito «lino uidendi, infinitum defidtrium,et nuUum fine prouo earefMeliui eH Jltitim ab initio uifumcoerare, ant tequam dilattt uoraÿnë fwe cupiditatii,quam explea re non poffu, igtur ut B .A «ga. f» régula: Nee not dieatif habere animos pudieos,fi oeulos habeatis int pudicostimpudieus enim oculuf,impudieicordisefi nitdus.Nulluser^ priefumat,quod no fit adulter, fi operc cejjet, oculo tarnen concupifcat,

Aliud eftauditus,quo indicatur cocupifcentia int AuditUh ardens^t qui uel prouocât dici uel annsri turpia funtpeiores)uelqui tacite Oquot; libenter audiutt etiam fi no prouocent,dele£ktntur enim in Ulis, ne^ auertuntur,ut ab immundicia o nocumento. Ter-tij etiâ poffunt effe,qui no prohibent, nee arguut hu iufmodi audient(m,aut melioribus inftruunt,nei^ cot rameis increpant at^; abominantur talia,ut terreret audientet,omijfione fiilicet ij peannt,quod non fuM foUiciti falutis proximifO perditionis eius negligent tes,atque minus quàm debent curiofi,

Tertium,eli colloquium, fcilicet cum mutiere uet CóSoqutii/nt uirotnamconcupifcenliaidagt, ut fiibulentur,falu/ tent t traäent^ fecum,licet hone/ia quandoque,fed nan

PRAECEPTO ÖOMINICO. I6i non cauftthonejhJnde enim rifus,ioci,ßbuliie, toH» quitt tantummodo ut pUceant fibi mutuo, fefe pro uocent adamorem fui mutuum.Et hocuitio mulieret itnpenfe laborant,dunt amant ,ln pueüa autem non tnntum hac, fed omnit prorfut uerbofitas turpiffima eft.Neceß fignuconftintis uir^nitatisautca/ütitift fl fit pueüa loquacula O' garrula, prtefertim cum in uenibuf.Ham cotB. Vir^quanto textuangelicon Ueno, non amè ni ft id dixit:Quomodo fiet iflitd etc, fed ne^,ut ait B. Ambro,refalutauitfalutantem,Pro inde qu£ libenttr uolunt audiri in cantu, aut loquela, turfum^ audire cantum, uel colloquium alterius fe/ xui, quid aliud nifieiufdem fexut concupifcsntia fer fc ardere probantiSinon arderent, nihil colloquium aut afpeâum mrarent,ficutalia non carant,quorum affèûu non tenentur. AtnuncpueUie plurimte tota le ttttatehucßruntur.

Q£artum,ta(his,ut funtmanuum traditio ez am plocw, quiß ey honefle quidem fieri poffunt i« * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tie, tarnen cum concupifcenta intuf mouente * Hie iam ignif libidinis acriter inaindituriUt etiam B,Hie^ ro,dicat,quoda^hi ipfo fkttim fexum inteUigit conai pifeenda, ideo quam longiffime fùgiendus taâuf, fi/ tut legitur de quodam Papa ( non memini nunc no/ men) quad data manu pro more ofculanda,(ttmex 0/ fatlo mulieris fenfiffet titiüationem, manum pracidi f«6i permiferit.

Chori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nufyMm (tgunturcrßuntuehementiufyCjifS

aum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in choreis pulgt;licis,mirum, quot cr quanta ibi fiant

peccaa ,quid ibi uifus cr auditus hauriat, quid a-ÛUS (3quot; colloquium pariai ^brtuiter mitdut e/l mun^ dus,immo immundus,ft inimicui dei,necefl quareit dumbonum quoi deo placeai iw mundo, pecatum fu per peccatu tbj ur get cz addit, ira dei ibi cerniur 'm/ tenfanimis ,cr tarnenridetur,faltatur,gaudetur tan quam in rebut parum noceniibut, immo bonis Oquot; udlibus.

Cultus pere/ Sextum fignum Gr quidem non Ie«e,E/} ipfie or» ^inusetno/ n-ttus peregrinus amp;nbsp;nouus, qui nuncmt inuentio» vus arouitur gt;^l’iti}^rdbus,ftudiisfiruet,ut nihilnifi fitriofumpof fis dicere mundum,cu/m tarnen nuüa fitcau/d, nifi ut placeant CZ confirment fefemundo.Neceff'itas enim aut utilitas,immo et honeftas(quif folefunt caufa iu fl£)non requirit talia,modicis^ contenta eft.quis au ttm fatis de tllis pote fl dicere, cum fint inaudita gt« «frlt;t fumptus ca- uefliumf fed acre malum et fimes libtdinis funt ifla,licet nihil curentur, credo quad tan demnudiincedi'nt,cuiam feminudiincedant, fed fine, dabitur nojtris fua moribus £tas, peruenit ira dei fupermundit in finë,cr beatus qui intelliÿt,quo niam uere ira dei m illos peruenit.

Omittohic etiam amantiü, id efl, amentiZ fùroa res,qui noibirnis offlci/s,amatriculis fuis,ludo,cdtu, muficaferuiunt,^^ omniatetant,utplaceät,hicetiä ipfi mudo fiultas flultitiaf ideo tràfimus iüa.

QVitrtus demum gradus eß, ipfa mtcrna conm* Interititcoat ivfcent}J,de qua fatis fupra diéïum cfl, qua ne pifcêtia mot mo caret in hac uita,fed tamè hoe ip[b faluamur, qd’aßcanda, ei non coféniitur,ut Ro.6. Nfcj; fxbfccrftù membra ueßraferuire pecato,utobedia[is cöeupifcèttji eiutf ' quäquä enim lex dei Immaculata requirit, ut prorfut ttulla fitcócupifcentia, fed tola cromninoimmaeula ta mudida^tumë mifericordia dei interim fuflinet cy gratim habet dijfenfionë noui hominii intus ,ne do/ minetur noßri omnis iniußitia. Hecc iugitcr eß mor tificâda,gemitu,uigiîijs,labore,oratione,humiliatio/ ne, O' alijs partibus cruds,tandem ip fa morte.

Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod hocpraceptumitio mcecha/

non folum no eß ncgitiuum,nift i« ßcie tantum uergt; beris,priica;* borum et litera,fed maxime ajfirmatiuum,quiaprieptuaffirmati dpit,fdla;t Caßitatem Gr continentiam purißimamuumt intus Gr ßris,quisautemfapiat tam flulte,utaßit!^të neget elfercmaß^irmatiuamffcdne^tiucpr£cipi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tur, dum prohibetur libido, utpurijfima fine omni mixtione libidinispraccpta intelligatur,utpfal.ii, TEloquiadomini,eloquia caflA argentum igncexami/ natum, probatum terrte.purgitum feptuplu.

Ac per hoe iam patet,quomodo per Icgem fit coa gnitio peauti,qa concupifcentiï nefdebä effe peeeatüt nifi lexdieeret, noeoncupifecStRo.7.fdlieetquiafa lumopus pecatum putabatur. tgiturnon fatis eßt ut opere non mxcheris, non fatis, quod uerbo fis pudieus cr ajfie^ aut alio quouis figno, immo nee . quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X X boefatis.

hoc fati{,qu0d corde non confentùtj nifietiam ktttdê P«r«j fias db motibus mdlis,intuf ebuUientibiuî fdeo non ni[i ^mitus pro grdtid dei fuper eji, cunt Apoflolo Rom. feptimo.Inßlixegphomo,quis libe rabit me de morte corporis huius.

V DIV1 mus ^uod pr^ceptu ^!l quintüjNon ocàdes, prohibuit J O/Jènfionë proximi in f ud pro/ P^fona . Sextum dutei» Nonmachdberis,oßinfionetn eiufdem in perfond focidli,ed/ dem^ carne. Et utrum^ tat» i« opère q^uàm corde tam affèâu ^uàm effvéh, ita ut SpiritUdlis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji'iritudlisintetligentidiftorumprce

inttUiaentiit negatiuorum, fit i/b, dffirmdtiua, ut mitei amp;caJUfimus,intus nbsp;nbsp;ßris^prorfus fine omni,tdnt

amaritudine irce, quam dulcedine ooncupifeentite.: OS«« duo fine chdritate J^iritus hdberi prorfus )ton poßunt,ciuid funtfiuélus j^iritus,t. Cor. t). g/ Gat. quinno.ldeoplenitudo legise/tdeleffio. Ucec enimeß tnitis Gr ttuUi nocet,immo omnibus prode fl, gt pro/ [in(tA,ideo neminem poUuit.

Seejuitur nuneprohibitio ojjènfionis in rebus pro iàmi,lt;iUQi tec^uefitfc (htfrittfte fleri non fotefl, faite in J^irittti»

PRAECÈPTO DOMINICO. 16^ in fpirititu. Vndc cr hic notandum t ([uod hoe DUpkxUtltl prieceptum duplüiter intelligitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leiius.

Primo (td litera featndïtfonu uocü^ficfolum/ Liter^lir, »MO(io oput ipfum /ùrtifhic prohibetur^uù dicit.No ßciet furtum,non utilt;j; ait-, bio doceas, no o Ihr du, non mpM,fed,noßdes,ßcIudeiinte}lexcrSt, cr fu IXtfiCf. perbi ßfli funt in iufiitia fua, tan^uam nS effent rei priCUitriationis. Vnde cum ipfe Lucg Jedmo fexto huiuspneapti ueram dâretinttlli^ntidnhdiccni: N0 SpiritUdUs portS« deofertttrccr»»lt;lt;twwo»ie,cr^ci(c nobis intslligentid,. tnicosde mdmonttiniquitdtis ,audiebdttthlt;eco!nnid pj.^-ry phdrifei, lt;fui erant ((Udri,Gr deridebditt eum, Gr dit itlis : xjos eftis ^ui iuflißcatis uos cordm hominibus, deuf dutem nouit cordd ueßrd,^uid ^uod hominibus allume fi,dbomindtioeßdpud deum. Em quomodo tordd reijuirit i« iufiificdtione prdceptorum fuorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor rer

deni^ fequitur ibidem, i^uomodo fpiritudlis fit îex, ^fit in praee d.LexGr prophétie uflt;^ dd lodnnem.Ex ca regnum ptorit iufiiß deieudngelizdtur,Gromnisinillud uim ßdt,ßci[ius cdtione, efi dutem caelum et terram prieterire, ([ud de lege unü apicé atdere. Eae uiolentid opus efi in diepricoeptis, quid tantum cortex uerborum,fed nec unus apex prdi/ teribit crc.

Secundo dd ffiritum GT fecundum intentionc pr« spiriluiiîtf,' tipîentis,fic omnem aipiditdtem hieprohibet cordis,itd quod fit impofiibile impleri iUud,nifi fù pdu/ pfr fpiritu, ut Mdtthiei quinto. Bcdti ffiritu pdupe» Pdiiperfds ttSf $init j» pflt;lt;J»w7, proprio uelut nomine, fideles in

CONTIONES DE SEPTIRÎO Plt;/«per«jî/ Chri/liuoci(/iturpaup£rei,pfal,no/io,Dnm fuperbit dejes inieüi- impiui,incegt;tcliturpiiuper.Et itérant. F.t/àâis eji do gutur, tniniK reßi^um pMperi, c? quoniam non in ßnem obliuio erit pdaperis,pâtientij. pauperam non péri/ bùinfinent. lÿtar jßtritus butas litera,eßpauper-Pdupertiisin tisi» jßiritu,quare ntanißßepatet,quod fine gratis /igt;iriiugt; deinullus implet banc legcm,cunt fit homo naturali-ter cupidus uitio primipeceati,

Ctuod legishuius in litcra impletio,eü nibilaliud, nifi decipula quiedant,ut pfal.quinto,Quoniam mut efl in ore coram ueritas,cor cor um uanum eji. Eeb» fie.Quoniam non nbsp;nbsp;in ore eorumreâum(quia do-

cetfcilitetumbramcrliieram operis tantummodo itt prateepto) interiora eoruminfidiie(quia decipiunturf du fefe iujks credÜt,ßlfi jßede operu,ut no agnofeât tnalumfuie mpiditatis ) idea non gemunt pro gratitt neepeeextum confitentur,fed ftantfecuri,ideo Rbo. ï.contra eos dieit’.Quidoees no jùrâdum,fùraris,fâ ^licet cupiditatc,licet non opéré.

Iuriß£autcmboc praceptunt non adeoîate expo ,nüt,fed manët in bmitibus fùrti, Herum coram deo, Volutaf oora quicquid agit uoliitas, ßaere dicitur,etiam fi opus np deo perpen- fequatur.Scrutatur enim deus renes amp;nbsp;corda, pfaL ditur. feptimo, Ideo nos in tobim latitudinem operum ea* mus,quie cupidités perßcit, fed heu quantu eß latitu do deus bone.Quis enimauaricu Gr ßpecierum eiuf tdtuperiit no audiuit ( igturprima opits eß fecundü fonunt

PRÄECEPTO DOMINICO. T54 fonu textutiipfum fi(rtu:hoc rurßimin quintj; j^tdet fdlicet fitrtu fimp[£x,facrilegiii.peatllt;ttus,abigC(ituf, pliigùtui,de qbus lurijiiie. Nahoc prlt;eaptufeciidum iiaram copiofi{fime et diligetißime traftät i« otbui i^äebus, tcjlc proprio eoritfermöe,qd’ iuridicei fttcul htfidica fa/ tus fit de pane Iucrändo,tolle meu craiu,et nulloiu/ culttf. rcopitsßt£rit:O‘f‘tne («ßiiitit negsdu prxbet ifbgt; cu pidititf hoibuf eiufmodi. Igitur fürtu eß rei alienit furtunr, ufurpatio, domino inuito er ignoratttequod fi fit in rebtu priuittorüjeß fürtu fimplex. fiinrebuifacrit, Säcrileglt, facrile^um.fiin repubiiea,peculdtuf. fi inablatioe Peculatuf, iumentorum erpecorum, abigeatut. fi in ablatione Abigeatuf, hominu,plagidtuf. Hos quinq;gradus direpuniut pl^mUtn, leges hodie,utnotumeß. olim uero in lege ßtrtunt non puniebdtur ultione mortis,ut Exodi.ii.fed pro o«c Uta qudttior, er pro boue uno quinque redder bant, fl tarnen uendiderat aut ocàderat.Si autem ad-huc integra apudeut» reperiebâtur, duplum antunt reddebatur,quod fi redderenonhabuit,ip[e uenun-dabatur. H^c arte lex adhue bona effet, nimis enîm rigdumcß,ne diatminiquum,pro rebus uitäaußr- Iniquum eßi re,cr animä pro uióiu tolli.t^ónite corpus melius eß proptrr res quam ueßimentum, er anima plus quam efativnde fublatas,hor C Pro«cr.ö.legc Mofi fecutus,ait: b^on grandis eß miné oaidca culpa ,cum quis ßratus ßerit,et hoc eß’uerti, fi foi« re. ßerit ßrtu.vnde fequitur quale intelligatfitrtum,d^ Furatur enim,ut efurientë intpleat animä, deprehen fus^ redditfeptuplUfZ^-omncm fubßantiädomus

CONTIONES DE SEPTIMO J«lt;e t radet, o- liberabit fe: i^ui autë ddulttr ijl,prat pter 'Mopiam cordis,perdet animä fuam.

Adidterium At adttlteriu hodie mitißime plc^itur,migM certt fttrto grlt;iui- iniiiuitate;fùrâ intêfaj)ai}a,quiie potius laxari debu/ w» it,qudi» adulterif,Mt(xifne fùrtum, q^^od inopi4 cor/ paris fit amp;nbsp;penuritt,

tnira atradta tttr,fdlia;t rota,cum tamen fit eadem res f iicra et pro/ t? punitttr, phatiit,lt;iuo ad precium ez ufum,ucrum reuerëtia fa crorum negleëlu,titmacriterafligittur. Sed cr bic fut perfittiofiffimui efl prafidentium rigir, qui nihil iu fitlmindnt,at^ exeerantur,ut reMlarumfuarum,reii Superpitios dit num, po ßeßionum,auri fdlicet /S' argenti ufurpa fa iudiciife/ tores.hicfuntcentiesArgi,Grquidem uigilantijfimis UtritOf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiÿlantiores.verum quod interim tot milia negligutt

tur animarum,quod ffupris,adHlterqs,reliquis^ Itbi/ dinu portentis,totimfadant ecclefiam,prater infaliat bills auaritia auernum,cum fimonijs fuis ac dolis amp;nbsp;fraudibui infinitis, nemo punit, fed potius honoran/ tur qui faciunt. An forte ideo leuiora tum grauitcr pU 1 eu 1 »iunt,quod tarn grauia non ad illos,fed ad deu perlt . tinent grauiffimc puniriiEtid arte credo ueru,quoi xa per qua fi^nj^i^îuindifhimferuiiteoduriorëin grauißimis, roae pit/(pß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quanta

^^tur. agerët,ut fùribus facrÜegisparcerent,fimt In magnas fibi uolunt pard à deo. A t fi iüis pararent, iam cvri^ animadijcr « ipfa penuria cogerentur er ipfi melius uiueretno pdii tit nemo, (unt i^tttrtue fibi quoquepareaturapud deum, ftd

Secundiiopus eslli(trodnium,tiuod äfurtoeit dif LdtrodniSi firt grMitMc,quod non ignorante dominoffed priC* fente O' manißfta ui rapit alienum, tarnen magis ra pares ([uàm latrones ij uoeadifunt, quod latroamii inuoluithomieidium. Hoc peantumautein nunc der Demcz Ä ms o titulus eft nobiliu,et i« iH« quandoc^^ puniun nobilSi tur,qui fefedeßnderenequeunt autrefiflere,Satis ffirapadas, hoc peaAtum ne^daares,o grauitatem eius noue runt,qui ex eo aliquâdo doluerunt.

Tertiit opus,eß ufura,dequo caa Cenßr'Roma; fùres priudti w neruo et copede uita agunt,publid ue ro in aura et pnrpura:iinde ufurariutfdnguif «gt po Vfurariut puli dkitur,Et fimilitudine defcribitur tali,ut uermis nbsp;nbsp;ßf pftbli

in pomo uelnuce,atu intus udßAtßtA ufurarius fub/ fiantiâciuitatisdeuorat,mirisOocmltismodis: quo p9( uido adeo Judtti laborant, ut etiam ftbilia!rc,itnc) iur beri ex lege putent,ubi dicitur Deut.isgt;i^on fanera-bis ßatri tuo ad ufurS pecuniâ,nec fruges,nec quant/ tibet aliârem,fed alieno,fratri autem tuo abfi^ ufu-ra,id quod indiget,coini»odabis.hoc ludteorum duri â£ tune permiffumfitit, ut eo libëtius abftinerent ai ufurain ludieos,quo lieentiuspotueruntin gentiles,

A t Ckri/tiani nÔ paruo gradu peiores funtl uditis, quod etiam ßatribus fuisfanerant, o tamfrequens hoc malum,ut etiam inter raras iußi laudes ponatur, Ppl.i^. Q^i pecuniam fuam non dédit ad ufuram,

CONTIONES DE SEPTIMO fl abßinent multi, timoré nißinent, non corded , AMritiacnimpeßiseßpro/undiffinjit.

trMiinne- Ottartum e^ frausia aegocio,de^Ut(j.Teßß(.4, ß)ti4tione, fjf quit circÜuentdtin neg}do fratrcm fuum^quoni

41» uindex efl deus de ijs omnibus,Çcd hoc am latum eß,ut nunc non poj^it perßingula difcurri : quomo» do enim fingula artißda or ne^da cum fuis exiejfi/ bus,medijs,defeihbuscommemorem^

i^ciat uogt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genere ido. reguld charitatit

tis homines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus Mat. g.ponit:QU£ uul

KiUw inommtra0ldtuneceffariueßumeuiqß,utprojpidat prius quomodo fecum uellet a^, fi effet in alterius la co,ita facial cr'ipl^,Gr tutus erit. hcecuoaturlexnit turlt;e,imà eß charitatis. Charitas enim e^, qute confi derat qult;e funtaliorîi,et prim 'mfficit,quidfibi uelit fieri, ut ficfadat proximo:ideo enim dominus addis dit dianstUiecenim eßlex er prophetie,fedlexi:s^ prophet£ fola charitate implentur, ideofi eß lex natu r^e fanic er incorrupt^, qute idem eß cum charitate. Qtjiaut häcrégula prteterit,facile etiä fiaudeperß ät,antequä aduerut,quoniä periculu fidei eß in omni lte^do,nifi ui aliqua feruetur er indußria.

At quanta eß hodie ßaudis copiai omnis domus O' platea plenaeß, eromnes deea queruntur.Nant er rußid alioqui rudes, ad fi-audem funt inSlrufhßir Mundusni* mi, Et[ané hocuniim etiam praceptum fatis indi» bilakad quäcat,quidfit mundus, eum fit non nifi rapina mutua reruns

rcrum. Et quad dolcndum eft,eii nunc eonfue/ MUÜt^ fcrü tudinefi-ausa^tur, ut neconfdenttam qaidè inde px rupind» tùntur,quilt bene fe fcciffefibi uideMtur, fi niter al/ terum iüuferit O' impofucrit.Sed u£ mundo,

l^tur tu curre perfinguln o^da nrtium, et nume rn fi-auder,cum quotidie exco^têtur nou£, ut fit pe riculires pleniffimijcumhominibui n^re:lucëuer/ tuntin anebrni, et tencbrdt in lucem,dcniq; obtinuit, ut omnes uenditores pluris exponnnt, o emptores miiwris ncapiMt, quim res fit in proprio predo,fci/ licet,quin ufußtllcndi mutuo, nullus altert credit pri/ misuerbis,

autem didlum eflde operibus huius pr£ce/ pti,et de Ibirituali intelligentia eius,duoi fcilicet pau pcrcAS f^iritus, fit cius uera intentio, ut mortipcetur Infatiabilis ilia bejtia,aurifacrafames,auaritia,pbi- )f largyria, O'cupiditas, radix omnium malorum,ut Apojhlusait,qu£inlinitos hodie laqueos tetendit et auget femper,no intelligedumeß de paupermte i« ef/ Paupertas t .ßäu,fedaj]vil}tt. Nam O'mendiciacrcligiofipof/ a^èi^u, funt effe ditiffimi cupiditate O' auaritiainterna,ma ximicj}/ùrescoram deo, dum inuident habëtibus, O cupiut corumfacultates.Et Apoßolus uoathoc uitiii idololatriä,ficut Pfal.r7,dicit,quod feruieruntfaih ptilibus Canaan,id eft,denarijs,Nam Canaan meren tor',etnegociator dicitur,cuius fculptilia qu£ alia pof fumus frgurata credere, quàmaurum o argentu fi/ ^natum,monetatumo conßatum.

Df)M$ quod [mt cultorcs dürfet ferui cius^ctidm P[dl.7f,hdbet,diœns:Et nihil inuenerunt omnes ui^ ri diuitidrum in mdnibusfuis. No dit} diuiti£ uiroru, fed uiri diuitidrum,ut pojjejfos uiros, poßidetes di uitids tnteüigds : illi[erudnt,ißlt;ie ferudntuïjideo iUi ferui,iß(e domin£.

Q»Soplt;lt;cIo i^turutcocluddmus (cum fitomnibut notißim^ hoc uitiu) breuiterhocpr£aptuimpletur,finon[olii ftu tmplea/ nbsp;nbsp;opere dbfiineds, imo nec fdtis eß,corde »o» mpi/

M,nifi O' £quijj'imo dttimoßrds,tud tibidußrri,nd tûhil prodefl,ft dliend no cupids, tud dutè impie dili/ ßis.Sicut in quinto pr£a;ptoßn [eipfum quis pottß oe ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oaiddt,dut nemini fit

rur, ttid i« iratus, Etinf exto,cum proprid uxore ddultcr elfe,ut proprijs re» diélum e^,itA in proprijs rebus edä fur dudrus hftt* effe poterit,dum nimis tenaciter dili^t fud : quäqudttt qui ftipfum occidit,quiseum creddt no etia dlium oc» cifurum e{fe,dut uitü ei fdlteminuidere ƒ Et qui cum proprid cöiuge dbutitur libidine, quis prdfumdt quod non dliend pottudt falte cocupifcentid,cu fit totus li/ bidine ßrensiltd g fud nim tu diligt,quis credet qi BO dliend cöcupifcdti Igitur neuter effe debet in bonis quibufeunt^ffi dbeunt,ne trifletur.fi uenidnt, ne l£tetur,fecundumillud Pfdl. eti.Nolite f^erare itt iniquitdte,Gr rdpinds nolitecScupifcere: diuiti£ fidf fiudnt,nolitecor dpponere. Hoc dutem uitidtu ndturd no hdbet,ftd oportet illud in Chrißo hdurirc^qui pro nobis pduper ßibtseß,

Imônechocgr4dufitcotentut,fed uideatetiâ^t Jtnpitrtàt àefuif bonismctgisuelitdlijs imp4rtire,qtilien4cott I'm proxia, ^upifcere:nam hoc habet chdrit4f,qu4 folaefi impie r trix legis, ut non folum longilfime abflinedt à rebus proximi,fedetMprox!mafitttconßrendores fuas,[i poteflcömode.Näidfinedubioquilibetfibißeriuel/ let, fciliat ut fibitribueretur, cr nemo fua cuperetj fed omnia ßindide fàuerèt.Nec poteß régula melior tradi in hoc priieapto ,tam perplexis neQgt;ci/s dato, W quilibetßn quocunque négocia cum proximo egez rit,ante omnia coram oculis ponat hoc dicîum CbnV spirîtu-ih'* fh,fcilicet ßiritualeinterpretumetutn omnium prtef («(rrprfttfto eeptorum, Quodualtis ut faciantuobis homines,GT omniu pre/ uos facite illis. Et iîlud Thobie: Qupd tibi fieri no= ceptorunk l(i,alteri ne ficeris.hoc enim ajfieéh facile quiuis eru dietur,quid c^quomodo ageredebebitinquocunque tafu huius latißimi precepti.

tibi faucs diuitias, non aute proximo tuo, iam non babes charitatem, fed cupiditatem, cr pec tafli in hoc preceptum. Es enim fier coram deo, quia id quod proximo debes,fcilicet fauorem rerum, abfluli^i abeo.

Ex quibus patet,quam multi detefientut fures CF fitrtt,ipfi multo maiares, cum fine gratia nuüus fit, cuius cornoinquineturauarita,ueruitlosfiires fir an ^lat imperator,hos uero ipfe perdet omnium creator, vnde nec ifiud preceptum pure efi negatiuum, immo ^ffirmlt;(tiuilfimu,fctlicetiUt [it homo larguf, fadlis, Prxceptuni liberals

CONTrONES DË SEPTIMO hoc affïrtHii liberalisinproximum,lt;lUttl^effenonpo[e/t,ttififii tiuum» pitrijfimus 4 fiirto in ß’iriaciJeo ncgatio illd exprefa por eft affirnutiud,cuni poj/italiquis effe quit dem liberali!,ut in jhtti iitcip!enttnm,fed tämen non fine cupiditatc,ideonondup£rßäe legis huius impie tor,^ui debet eße purijfime liberalis,

Lufores fut De luforibui eti^m quieritur,itn fintfitres, ty dd pires. reftitutionem teneantur. Qj^od liifores cupiditate cn

Mciritia peccant (qui faltem propter lucra ludunt) ac perhoccoram deo fitresfint, alienteq^ fdcultatis dp= petiivres,m(tnißflißimum eß.^ullus enim cumalics ludit,ut fud lUitribuere uelit(id enim fine Judo fdccre poteß) Necutfua amittat, nee ut alienum uelut fuu Ludus,fem/ qucerdtlucrumtdcperboc Indusßmpereßcötrdchd per eß con/ ritdtem^Zi/- fecundum cupiditstc,quia quicrit quee fud tM c haritus funt,cum damno alterius,cy faltem non ita qud funt tem, dlteriuSjßcutqutefudfunt.

lufores non Attamen non tenetur ad reßitutionem, quid co/ tenentur ad ^dhominibusnorapit,necufurpdtrêaliénainuito do/ reßitutione. f^li^o,fedcofentiente perpaélît ludituterq; eni ponit fud in periculu,feiens et uolès,ideo qui amittit, fden ter ctr uolèter amittit'.lexeni iußißimaeß,utq amat periculu pereatin illo, nifi ßrte per ßaude luferint.

Optima tarnen panaßretji poffctfieri,ututerlt;^ dmitteretthoc eni eßet ins’ludi;ucru,qduterc^ cupe riculo fuo,cupiditdtè ergi proximu exercet.Aut arte utßfciif principals utri^ mUeret lucru, eo qd’contra ediàü Canonc ecclejs agant ludendo, Quod aut non fit

PRAECEPTO DOMINICO. I6S non fit nccejfe re/Utui,palet,quid nö effet alia caufd, nijt quid cum peanto ey contra legem acquiritur luf crueiufmodiffed fi omne tale efi reßituendu, quoi cum peanto acquiritur,tam ettam meretrices, immo omnia alia meramrum nbsp;nbsp;neg3datoru,qute menda=i

cijs,periurijs(('eclufa tarnen fraude erga proximum, dolo in re qua traUntur) cupiditate uendutur er emuntur,eßent reßituenda,quod eß abfurdiffimumi quia in ijs non eß faéhi iniuria proximo, frd deoCS^le ^,idco tenetur ad reßitutionem, non rei acquffita, fed uoluntatis fra mala, quam ibiexpleuit; quod ßt per contritionem cypanitentiam.

Eod ■ modo de facerdotibus etreli^ofis,uelno ogt; Sdceriotei rätibus frufatis faciètibus,uel pluralia bénéficia pof no ad reßitu fidentibus no tenentur ad refliaitionê,fed ad paniten tioem,fed ai tiam de abufu, quia Papa habet poteßatem tüa bona panitenäattt confrrendi, tu untummodo uidcris, quiimpetrasuel ^nentur, te ingtris: olim trahebantur fr^ences ad facerdotia, ideo à populo diligebantur,nüc irruunt retrahente po pulo,ideo odiuntur: fed hac auariäa hodie horribilir ttrcrefcitin beneficiorum ocatpatione.atfi finefrau de impetrentur,noneß reßitutiofacienda. Qtaanquä infacerdoti4 fine fraude feipfum 'mgerere,prafertim ad ojfrda fc in^erêtts, rar um,no uidetur fatis poffibile: fraudaturenim Papa ey populus,fi non fiterit talK,qualisrequiriair.At quis hoedefeipfo audeataffirmare^ eyamen no pu det pro feipfo fupplicare.

ReJituf peat intiumtotius mundi,nunc auttritii» [eruit,cu idea an niur^. fut emätur,ut lucra augefeunt, cerU fiat [ub/hft tia fine labore amp;nbsp;perieulo,non ut deo liberim ferui/ ant,aut necelfitati prouideant,eü tarnen inttntio Pa/ plt;e ^ijje ©• effe uideatttr,non ut oào uaceM,nam ht ior e^yfolicituda omnibus impofita funt, Gene^. !n fudore uultus tui uefceris pane tuo. Et lot.T. Homo me orum n^tus ad laborem,ficut auisad uolandi/, igiturali re t uum lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(aufas afiignemus iufte eenf^ emëdi,fi[eilicet

I cauj primo fenes,pueri, infirmi: ent fatis habent ht boris ex ipfa uita fua. Secudo,fi funt alio labore oc/ eupati, fàlicet (]ui deo feruiunt, ut religiofi,faeerdo/ tes,prielati,fîudio uerbo^ dei uaaintes.Et qui (ommu tiiati feruiunt,Cf aliente neceffitati,ut Principes, fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

natus,priefidentts oppidiSfUillis, Alioquin [i deus uni cuiq^ feaindumfuttm laborem redditurus efl,quid re àpient odofi,qui pecunia fua non nifi ad luerum,lu-tro non nifi ad odum,odo no nifi ad delitias, délit ijt tton nifi ad peantum abutuniuriNo ergo UH funt feMri,quitantumodo fibi feruiunt anfibus ent ptis.Uo quodemere cèfus adeo fit ma lum,fed quad auaritia in hoc ferui ' re,nec aliud quàmdiuitiaffe

eatum efi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

jteobuf mundiiiitiquitatis apr

brorumeft peanminopffimu, nee uUïi tnetnbrn tot Ipeeiebus peeat,exapto corde^qd’oinni/ bnf l}gt;edebuspeccat,i^d lingUiS Linguet uiti» uitiH 1«inrdn{o,proinittendo,orartdo,doccndo,no* auaridfttnt, Men dei alptmendo ere. printd tdbuld in fecunda preecepto prohibituin,id eji,omtie uerbum quad con tra deum dtreäe peccat. Item prohibitum eft tertio, quarto,quiftto,fexto,feptima, ernunc ofhtuo, pror/ fu! per omnia pr£ceptti preeter.i.si.io. ^uje folîi animiî tungunt. Nam contra tertium agiturjton orando,gra tias agenda,legenda die ftfto,

Qttartum,parentesfuperbeallo^ucnda,irr€ueren lt;rrrf^o»(/c»do, exprobrando erc. Qitintum,male dicendo,detrahendo,criniinando erc. Sextum, impu dice loquendo.Septimumjfùraniiconfilium,exhor/ tittonem,excuj'ationem,deftnftonemdando.

J ffturpeut prohibitum êft nocumentit ptrPonie pro* pria, perfonaru attinentium,rerum corporalium,It!i nunc bonorii qua punt inpma,lauie,honore, nomir

, • Primo et propri]jfim€dofïi,tnaximeautëTheoloe ^oeolog. uninerfi, qui^lja tradunt difcipulis, cr utri^ '' -air j dupliciter,fcilicetuelfcienteruclignoranter,z^l€ cundum hoe grauius peccant nelleuiui. De Tfce rent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ologis prima, quiaijgrauijfime omnium peccant coit

antra octa/ trahocpra;ceptü,quandofcripturafanihmcrucr »um pr£ix/ l,umdeiperuertutcr fâlfeexponunt, adaptant no reâe. Hine enîfit,ut fâlfe ditlu,ocadatanimas,aut , falte diferuciet infilicef cofciëtias.De primis horum Hitre a. haretid et monij Singuläres,q dei uerba fuis Cen ^°nij. aptant,ct in fui obfequiucapciuät, eu deberèteo tra:ethocinqs,qu£ pertinètadfidè etfalutè,boctâ tnagnu peecatu reputaturapud deu, ut nullum aliud in feripturis fiequetius acriufcj; arguatur per omnes figuras erprophetias. vndePfal. 4.Tilij hominu ufq; graut corde, ut quid ditigitis uanitate Cf quart tis mcndaciumtEt.j. Odifliomnes quioperanturini/ quitatem,perdes omnes qui loquuntur mendaciu.vbi de talibus magißris loqu:tur,ut patet infra.Deddaut à cogitationibus fuis,id eß,ßudqs etc.Et Pfal j.ßeit tus uirquinon abijt in confilio impiorum, Gr in uia pecattorumnon Jhtit,cr in cathedra peflilentianon Pfeudimtar- f^dit.Et ubicunc^ de dolofis linguaq^ dolofaloquitut tyres. hos pfeudomartyres,id eji,ßlfos teftes taxat. Superbia eß ergo,Nunquid rxcufantur,cu ßciant id pitt non zelut m ftttenùone nbsp;nbsp;Zfh deiC Sie enim fefe hceretid foient

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exeufare»

PRAECEPTO DOMinrCO. rgt;o excufare,ut no/triuicini PigharJiBoemitC.Rejpon tinierdntihus detur quod non,immo eo magii accufiintur, quu ex [cripturam, fuperbia procedit ifle zelus,quod doceri nolunt et au dire,fui/p[ius tnagifiri Vnde Rbo. to. Teftimo= niü perhibeo illii,quia[celtidci habet,[ed no fecudu fcientiam.Et Gal.^.Ciÿieunej; uosperturbat,iudiciu fuumportabit.E11.Qtjialiud euangelizauerit, ana/ thema [it Tales enim habent bonum zelum, fed non timent : funt enim de tali zelo fecuri,quafi nö er rent,quodpie intendant cr gamunt,lt;iuod omne pee atum efi uolutariu,Gr intenfio nominal opus. At nos (inquiunt)bonam intenfionen uoluntatem piant liabemus,^/ itafiunt objtinati er fecuri.

Quibus rejpondetur, quod habent peßimam uo/ luntatem cy uenenofijfimam intentionem ,non dioo eam,quam fentiunt allegant,fed pro/ùndiorem il lam,^ua fuperbi funt nolunt aliud audire quant fuam intentionem bonam,nee crederealij^ qtiàm fu£ piig uoluntati.hane enim intimam fuam fuperbiam na uidentes, ueßiunt eamfiéh C7 m'olczitd intentione hona pia uoluntate.veraenim bonaintentio, cr radicaliterbona uoluntas,nunquâ flat feeura Gf fine timoré. uereatr enim omnia opera fuacum lob, imà uerba Z!' cogitata, ideo nuüi adbatrèt bonit fult;e uo/ luntati o* pia inttntioni,femper paratior alijs cede/ re,quàm fibi credere,quantuncunq; flgt;eciofißimafutt fit intentioiquo timoré flt,ut nihil noui moliatur,fer net unitatè,(uflodiat pacem,et augeat cocordiam.

* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y t Secudit

Vetoperä fa Secundi, Qui cr fi frlfanodoceant, ut oaidant^ tis/îcientes. ïamen fuperficid liter, ac minus qua debent, docent, idco funt crucifixores confcientiarum, et torares ani mariim,ut funt q,qui faluafide Chri/{i,iuflitilt;isoi)ef rum docent,rara ßdcm,f epius opera,de quibus mihi uidetur R-poc.^.dicere.Qu,od locufltenonoccide/ rent homines,fed cruciarent eos menfibtts quin^,qa fdlicetdocêt,per opera fatisßeripro pecc!itis,ett!tmé perh^c nunquä habent quietemconfdenti4rum,quä folaßdes Chrifii donat.

Verecitdc fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcriptura fanéki uelit in timoré et

lt;T4 fcriptu- f^gt;tmilitatetraätiri,crmagsßudiopiieorationispe ratraamp;tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'mgenij ,impoffibilc eß quod

’ fine damno fint, uel fuo proprio,uel alioru,qttos do cent,quinudo ingenio fi-eti, ineam irruuntiUotispe dibus ficut pord, tanquafit humana qutedä fcientia, adeo nuUo reueretice difcrimine uerfantur in iüa.in/ de ueniut tot promptuli ad doeendu,qui fliUim cogni ta Grdmatica. Theologâ fine omni ßudio proßtetur, dicentestUem Biblia res fàcilis eß,maxime autë idßi âut,qui dißenderunt uentrë fuu filiquis illis porcorti (id eß,philofophorü)vnde deeiscöqueriturB. Hie ro,quodarbitrio fuo trahunt répugnante fcripturä, et iä prouerbiu fàûum eß, fcripturä habere areu nat

Scriptura ha fum. Hoc eßiccrunt infulfi illi,et inepti fomniatores, bet cereii na/ îudètes in fenfu literali,aUegorico,morali,ana^ffco, fum. etuocäturDOCTORES SCOLASTJCI,

Doihres etbocproprifffimouero^ nominelt;Scolaßicienifunt, fcolaßici. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eß.

PRAECEPTO DOMINICO. Igt;f ld eft,ludicri et lujbresjmmo cz Hlufores tam fui quä aliorum,qui neq; quid fit Iitera,neq; quid f^iritus^co/ gnouerut.Etßrendum erat ale ßudtum in quadru» plid illa expofitione f(riptur^e,fi modo tanquä rudi/ menta haberentur pro incipientibus.t^unc uero toti» M fà/tigium eruditionis in ifh ludo fiatuut, nee unq eid uerum intelleóhim pertingut, qui fine puritatt cor dis nunquam poteflatting. lllam autem quadrigam uerfantetiä impijjfimi.vide B,Hiero. in proiogp Bi/ bliitide eadem temeriate trafbintium fcripturaf.

Secundo,ijenimad literam contra hocprtecrptum Utreeonfultt ilgunt,quando in labyrintho fuo(id efl ßro contenäo (^difniacores fo) nihil aliud qult;erut quä uiäoriä, omnia allegint, fugt;tf‘ qu£runt,acdpiunt,quie pro feßciant, contra partem aduerfariä,ubi nouo miraculo, unus ez idem textuf feruit contrarijs caufis,!!^ fläum efl hoc fludium pe riculis plenijfimum. Seddicunt; Nemo tenetur fe- PdrumChri ipfum conflteri er accu fare. Quidaucem dicit domi »us: Nonloqueritfàlfumteflimoniumaduerfutpror nbsp;nbsp;nbsp;iurecö.

ximum tuum, cum hoc pro te alleges quod contra il- Newo Ium efl,quemfcisiufkimcaufam habere^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtpfutn

Sedhabentlurifla priuilegium magnum, ut nuHi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er

cotra eos loqui,aut eos iudicare liceat, id autem efl, ‘fttufare, quod nemo reck arguit,quod non intelligt. At iuris întelleâus efl infinitus er inexhaupus,neq- efl reper tus juriib,,qui omnia norit,idcirco fi no ante de eis li eet iudicurCfquâ omnia eorum intelleäa flierint, nun

^«4« liœbit iudicdre,femper enim dicen( ,nonejje ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mteüeéîum quod arguitur. Vnum tumë dicèdü,quod

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etipfdhabët,iurd,licetnegleëîijfimum,j'cilice[,quod

finis legutn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legum eß,pitx,chdrnas, cö

pax ZS- con/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß mtendit, legibus non utitur,

coraid, fed abiititur. QJiicnimideoquieritelfugiu inglojfd, cotrd textuitifUt litem prorogée auged[,putds ne ui «4w legem hdbee^immo litcram mortis quierit, ZS cö tra pacem laborat. At hoc ipfum qui non ßcerit ha/ die,mirumfidiu iurifia reputetur, aut diuesejfida/ ’ tur.Si enimtantum quitrerent pM:em,quätumlieem, Notent htcc non tot librisjaboribusqißret opus, iurcconfulti, nbsp;nbsp;Igiturnoli in ßaem uerborum intendere,nec qua

Z3- quomodo e4 polfistorquere cr pro»£i£r4re, fed uidequo ipfarej^icùnt,nempe adßnem litis ZS iur

ch 'Hid / At hie dignifftmecofideranduapitulit.g,Corinth, a ■ primal,ubi Apoflolus reprehendit,quod propter feat ' nbsp;nbsp;nbsp;laria,id e3 temporalia ZSquot; uiiiualia, iudida haberêt,

ZS-non magis ßaudem paterentur. item Chriflus iu/ iet,etiatn pallium dariaußrentituniam zs-c, Seddi citur quod funt conflia,non pracepta-Htifi ad prapa/ rationemanimi.EQ) autem iUampraparationem ani mi mirahilë no intelligo,quie nuqud procedit et perue nit ad opus.Et B. A«g. qui exemplu Chrifti addudt.

quod coram Aazw dcapieits alapam, no prahuerit cr aUant,nte9 iudicio nonredx Wtclli^itur,lt;ic per hoc nmle definduntnr ip[ù

Hucßrte

Hue ßrtc pertinere potejt,cr iüud mijirum genat tominum, quad fefe per philofophi£ Arijtotelis(üb fiff'titttim nomendecipit cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arifiotelem

intelligent ipfi, ne^ doa:entur,ßlßs interim fi^iis comentarijs pias in Chrißo animas occupât Cf ancrant,imó i[luduntpotius,du eredunt hoc effe phi/ Iofaphiäqd’n5efl,meras^[eiiltlntur nugas.Et mul ft) funt ipfis Poctie ac quicuq; ßbulatores ßrtunatio= res,propterea,quod Poet^e(utB.Aug.dicit)cr fire ^H^fbßlieia atentßbulas,non tarnen eredunt cas ejfe ueras, fola ^^tfopbiflis ualuptate udnitatis deleihtitilliautem crcdunt,ucras ejfe fuas fabulas. Nam ft meo eöfilio Arifhteks lege/ tUur, certt uel in medio anno difei poffet ab ingénia tnedioeri.Legeretur autem non ficut hucufqi leâus efl,ea fde Cf religioe,qua faerde liter'e,imo amplius, fed fie ut alia quceeunq; leuis et extranea materia,tun turn ut fdretur non ut deßnderetur .VERE enim Sedu^K fu * fumus feditfUper Arifhtelem Gr commenta eins, pce Art at^ fi aliud non effet,hocunutn faits erat aromen/ flotclem, tum,qd’ tot feilte et expia fint in ißt beßa gctili,ftmi li Hydr/e in Lerna.nä ibi funt THOUH ST AE, SCOTISTAE , ALBERTISTAE,MO-DERN [,cr ßäus eft quadriceps Arißoteles, CZ regnitin feipfumdiuißt. etmiru,quodno defoletur, fedpropé eß utdefoletur. Quomodo ergo poteß ße/ ^^’tißi4m ri,ut ueritas fit in tana opiniotium conßfione f cum P”®* e«tw fint eontraritR,neceffe cß ut Grßlfe.

CONTIONES de OCTAVQ bot man datum agunt,ubi manebunt iüi fomniatvret, Talfamira* cyperditum genm bominu,quipredicant falfamù cula ptifdicä vacula,mendaces lcgendas,o[tentant fUhs reliquiat^ tes, Jriuolas fuas uifiones^Hic aliquis impudëti jrontt ia ânt fecum Chriflo amp;nbsp;matre eins locutum et rifilfe^ putoetiamfaltaj'e. Hic kabet fcenu,in quo Chri/tus iacuit,quodamett hoc anno natum elt,etraptum in horKo, Audiuiego frélum,quod muliefquiedâ(dia , bolo incitante,deoq;uolente,utiüuderetciufmodifu P^f'^iiionis quendamfatuumcultorem) pubëfuam r£ mu lebris totodit,crilliporrexit,fuadës,quod effent capiüi S, miracu a cçg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adue£H credidit ille cuculust

ptt/accre, reliquijs ofculandos prlt;ebuit Cf ucnerandos, E teceeqd fit f Capit etiâ miracula operari pubes Hin turpitudinistnec immerito, ut fdUantur mëdacijs,qui non colunt ueriutë. Ecœ hœc cum fint ttm impura et impudentia,ut nec coram pudicis refirri poffunt, atf menßunt, Jgiturhif loquunturfalfum teßimoni-um,non contra homines, fed cotra deum, cr fanëhs rtxtfum, régnantes. Taie Cf ittud eß ç(ttod nuper qui^ dam ollendiffe dicitur fanum,quod ßrtuitu inuenitt xx t,'Ik eßefoenum, in quo Chriflus, feu nefeio quit fdnôhsdormierit, ifia ergo fabulamenta,ittdoëH paffifn faeerdotes,fed plus monachi ßAtionarij multi/ ^aßöresec/ plicant. Etpafforesnoparumdeleëîanturfabulisle clefiarum. gendarum cy indulgentiarum,et omniu qu£ did pof/ omnia pla= funt,prieter Euangelium,quia ilia lucrofa funt,dunt' cent, prater populns à ueritate auditum auertittad fabulas conuer fus,

PRAECEPTO DOMINICO. 1gt;3 fuf.Sedute ugatq;Uieiteri(m alibtis fabulatoribus. EuageliUM, Opui hic effet maxima reßrindtioeecclefiie, ut pror jqihH dehet fut nihil,quaittumqi pium cr boitü,prlt;edicari permit in ccclefi^ di teretur,mfiquod authenticum et canonifatum cjjct Ham fub tuil pietatis ffedepariter iüa mojira fabula/ Zitate caret, ru intrauerunt,ut pr£dicatores ecclefia^ict propè fu çgnâonato / perent Poëax gentiles fabulis CT mendaajs. Imàau/ eccleCia/ fimdia:re,nec tutiim fatis effe,quod probatit legendg n-^- nbsp;nbsp;/ r

0quot; miracula fie prtedicentur^ut inde ueniat ufut omit ttndi Euâgelium. Suntenimnon prindpalis pars fer nètilesd monisbabendie,fedtantumodoint(rffergèdlt;eEuan gelioyubiad propofttumfaciant,Grttonintegrofer/ monetraihndie,

Secundo,prohibeturomnemendaciu,hoceft fab fum teftimoniitm contra proximum, Eftautem triplex, !o{ofum,officiofum,perniciofum,fecundumB, AHgiocofMi« proprienon eft mendaeium,quia jhtim perdpitur effemendaciumfUemoq; faUiturfOquot;ille ttiâ,quificmêtitur,mtendttfibiloqui,utdppareatfal fe loqui cr nugtri. E/I tarnenpeantumffdliatturpi loquium feu feurrilias cr uaniloquium.

Continet autem, quad aliquitam rudes fint, ut U U etiâ fallâtur, maxime quâdo 01 rel/gontfettf fit ifte ioms,ut cum dicitunSi rem perdidifti, da calidä fimi lam pro eleemofyna,et ptlê benedidu def uper pone, fcilicet fuper rem perdita, Z!/' inuenies: quod rudes intelliguntfuperfimilam, crereduntfeinuenturoSf Crftmiliamula,

• O^aof«m Offido[um,quodcaufttol]icif(id £ßobfequi/)ßt Son eft mor/ dd falutem O' utilitatem fu!tm,uel al[eriur,fine dàno tule, dlicuiuSfUt fifgt;udicitiaflt;xmin£ periclitaretur^O' kIi c[uis negttret ejje eitin,ubi eft,uel aliud fimile. Tale tnetidadum dixeruntobftetricet Hebriearum muliea rumin Aegypto, [ttntMichol uxor Dauid ad Saul:ui de ibidem utrac^ fuo loco hiftoriam, lt;tn autem eo fü iftendum,Kefondit B, Auguft.c^uod non, fed dient uerum quantum poteft aliji uerbis, ut de quodä Epi~ fcopo,dicit li.de mendacio,qui iudid quierenti reum, qui adfe.confi{gerat,Rejp5dit:flt;iec mentiar nee pro/ dam,non tarnen eft peantum mortale,maxime quan* .. -M do rationalicnuja perturbationefubita,

Perwcwj«, Pernidofumód eft,ddnojum) quia ad damnu alte riut ftlfumdieitur,Oquot; ftllit fiementtens proximum, fieut non uellet ipfe fttüi, de quo do minus per Za/ fhariam-.Loquimini ueritatë unufquiflt;^ cum proxi tno fuo.Etiterumt Pacem er ueritatem diliÿte o-c, Hac enim lunt,qu£ placent mibûHoc malü in negi tqs,traëfatibus,pa{hs,fcederibus,littris,figillis, O' omnicöuerfatione hominu hodie latifj'ime,peftilêtif fime,potentißimeregnat,fecundumitlud ofee.Men dacium,ftfrium O'c.inundauerunt, quia homines ob/ liuiftütur illius regulie,Qtiod tibi uts fieri,ftc et alte -1 n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftceristcxcacati aipidiate ;ppria etc,

t/icdaciu ejt autem monftrum humani cordis,etiam fi o/ conM natu/ alia peccata hominem no fœdarent,hoe folum rä hommii, (dtiummnxi/neeftcontrandturamhominis.Primiwt,

PRAECEPTO DOMINI CO. Igt;4 Qijiti enim omnis homo ma^s, quàm fare defide-rat naturafguid magis horret quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fient b.au-

gu{l,quod aniriM nihil adeo defyderct, ut ueritatem, CSquot; tarnen facit contra homo, er libenter.

Deindeetiä f gula,uelluxuria,ira,inuidia,acä dia,auaritia,cum multis bejiijs conucnit,hoc tarne ui tio eas fuperat cu diabolo, quod folus homo mendax cjl, (S' diabolus pater eins: foli enim homini ratio CT ferma data funt,quorum ojfäum eß, ueritatem dice/ re. Et hinc credo,quod inter omnia conuiäa,nullit fit ^tntiri tont acrius,quàmfiquis dicaairinfadë,mêtiri.'Vrit enim uitiiiatfox^ hoc couitium,plusquà fi luxuriofis,ebriofus, iracun dus,fuperbus dicatur, pum quod natura ideo fitäliut fentit,quia innaturaliffimu uitiueß homini, deni^ humana fodetatis maximus hoßis eß mendacium.

Tertio peccatur contra hoc mandatum,Adulatio~ A.dulatio, ne,fubquafufurro,bilinguis,er tertialin^a, ero» mnia malalinffiäe.alia uidepr£ceptoquinto,Hocau temuiUo nuüus hominÜ uacuus eß,nift ftt,qui dto ue lit oatdi cy omniü odia mercri,puta qui redtt cordis inßitutione,nulli acet ueritatè,fecundum iUudPfal, 14. Ad nibilum dedudus cß 'm conjpctfîu eius mali^ gnus (id eß,na timet iiUum haminë malum quantuli/ bet fit potens,diues,fapiens,iußus:nonenimaccipit perfonas,nec rejfidt ^ciem)rurfustimetttes glorißi at, quätumlibet fint inßrmi pauperes,atq; ßitltb idcirco,aut adulandum e)l mundo,aut odiumfu

fHs fdtb nobis monjiratum e]i. Boedi/tem uitiutA Aulx prinei Heet pdjfimJominetur,tarnen i« 4«!« principuitt,cr pum Cf pon Pontißcum,totis atßris triumphat.lbi entm funt,qui lificum, mollibus uefliutur, CJ- teneras habet auriculas, et (cr te no e^ in müdo locus, à quo adulatio debeat abejje logins, cr a men ibi eßfrequetior cr potentior,fiqui Adulator no Jf/jj ßduäio prindpis in malü,aut retraliio 4 bono, fêti/J'ima pe neceß'eeß omnibusßubieBis noceat. neq^ eßnocen» tiorpeflis regnorum crprouintiaru,quàm adulator i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim querimur de bellis,aut gladijs,aut

armisf Adulatorislingua fupcroesgladioseß. debe . rêtitac^4baulisquâmaxierepelli,etgraui^imepu ntri.LegtturdeAlexädroRo.imp.adeoinßnfoadu^ ameg F, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum uideret corà ßefe,ntolliori gefhi ali/

. quem adulantem,non dimitteret impunitu,uet fi ma/ to^^nes, iorerat,faltem derifum. Et Diogenes interrogatus, qu£ nam ferarum ejßet nocentijßima, relßondit,mtrr ßras Tyrannus,inter cicures adulator.

Borum duces cr exempla 'm feripturis funt tarde Doech. ^perta,ßrteobdeteßationemuiti/ huius, nampri:: SHUS crtnfigniorcgteris eß Doeeh idumgus. qui.r. Rcg.tsgt;,cr infra Sauli in omnibus adulatus,caufa ßs it cgdis omnium facerdotum in Nobe, fed er mula Ziplfei. alia mala Dauidparauit. Buncfequuntur Ziphei, Siba. proditores Dauid.Tandem Siba feruusMiphibofeth^ qui etiam Dauidregem decepit.Sed attendant quo ß/ ne Doech eöfumptus eß cum Saule,cuiadulabatur, ßd er filius eins patris adulationem inßliciter imt/ tatut.

PRAECEPTO DOMÎNICO. Igt;f tutus. z.Reg.i.flAtimdDauidoatfui eft. vndeor Pful,ji.tDtUi eundem Doech fùlminat:Quid gloriu/ ris in mulitiu C^c.Audiunc adubtores quod fequiturt Dilexifti uerbu pr^dpitationis, linguum dolofum, proptercd deus dcftrtiet fc tn jinctn, cr euellcc fc,er e»Mgr4amp;itfc dembcrndculo tuo ,crradicem tuû de terra uiucntium. vide quàm cxaggerata imprecatioa ne perlequitur adubtorê.Diligunt esum uerba pr£/ äpiti{tionis,id eft,quibtis pricdpitentipeftundet, e^oi P‘btionis, forbeant proximos fuos apud principes, ut ipft tuns tummodo dominentur or pbceant e^'c,

'Vltimo peecatur /ilfo teftimonio,in iudido publico^ de quo amp;nbsp;fupra diéium eft. Hicdutemluriftarum, Iure confuV llotlt;triorum,p4tronorum,aduocutorum, iudicum pe tiQr notarq» riculum a^tur.Hic iuraipfafttnAßintd roße patiun tur condicionentr ex qua colli^t mel apis,uencnü ara nea,Qrdicunt,puIchreßefeex{ufantes,vigibntiiurii fubueneunt. Etiterum: Coßigiendumeft adremedia

iuris. Htefuntdudere.oulieuehementerutiles. Primo Pe^be du£ ad prorogindamiuftitiam, deinde adßeminandam li ßrenfiu pa/ tem. Teräoadimplödum marfupium aufidicorum, tronorum, non quad reguhe iUae mal£ aut ftlßg fint, fed quod ji ré nunquam bono ufui feruiant,quod patet,fi aduer* tas,quid ipfi intclligant per Remedium iuris,cr ui/ fflautiadiura.Nöpe idfälicet, quodcituelteßt con Reinediitiu/ fcientia peftîmâbabeateiufam,uel falte dubiä, non ris, bic audit confiliu ftiritus,tene certu,dimitte incertü: imo id (Ogitat tantum, quomodo ex atufapelftma ß

COMTIONES DÈ OCTAVO optimüfUidelicet quad iegroM,ideo remediti ilt/ rn im adkibet,amp; hoe eü uiglare eoru:uigilant enim fuper iniquitatsm,ait prophcta, Gr ita fit ut ex code textu iuris,unus uenenu,iniquittttes deßndenSjtdiui, tneltiufliti^ ptttrocinMSfhduriiHt,

Hicdutemquiddiamfnifiut miferidm Chrißilt;i/ ttorum deplorcm, quiomne ftudiumfuum conuerte/ rut dd lites,iudicid, forum, necuUus digndturhie ils lud Chrifli dttêdere, quad uiiitis ut fdcidnt uobis ho mines, GT uos fdeite tllis.

Obfecro te homo,t£td, probd, interrogd teipfum, fi qUddo hdbes cdufdincum proximo,nonne ueHes ut te dimitteret in pdce, non litigdret tecum,et crederet tibüHocergo uis utfdcidt tibi homo dlteriCur non freis cr tu eidem Gr cedis Atiniquisconfiliumeß, non priea’ptum.Reßiondeo,quomodo ejl: confilium et n5priea:ptum,qudndo Chrißus fi!ttimdddidit,Hiec enim lex GT prophétiefnunquid lex eß conftliumfer g9 twIlM re/ldt preeceptüfnuüd lexfQuid hinc fequi Studium iuz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obliti,in me/

ris b icmI ~/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenebris^ ideirm periculofiffimu eß ßu-

P zp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu iuris hodie,cum no feruidt dd pdcë,dd Utes copo

At dicK, Si fie fdeerc oporteret, citoßituru eß, ut pedibusconeulcemur,Gr omnid rdpidntur que hd bemus.Hi:dico,hoc efl quod uultfcripturd, ideoe/ tûm pupitlos,orphdnos amp;nbsp;uiduds, pduperes GT opf preffos nos uocat, Quod feiliteteuiingeliuferuâtes, gt;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdtimut

p4tÓM«r plum mlt;tlx;ppter uerbueius,nö uindimtes, ’ nâretsLliMtjtmàetix omttsproperfe^uetibuf lumnixntibus nobis,ut limus filijpxtris noflri,qui efi in clt;xlis,qui4 iq- ipfl beni^nus efl fuper ingratos or tnalos.Et deberemtts ^udere,nos effle puptllorum no ninedignos, quonixprotefhreoriiefl Chripus,q(£ fi repetimus cr litigxmus,qiMdo erimus pttptllifve-rîi cr bite falutarix pr£ceptii,nobisin conftlia mutx Theologt uerunt,dicentes,quodCecundupriepxrationemintel ^Kt^rix pr^, ligendxjintanimi,Qgt;‘nonxttendunt,quodajJ'idueue «^pi^ nobis^ niunt Cd fus, pr^pxrdtionè iÜd in opus extendedi, nbsp;nbsp;^onfilix tnuf

tdmen no flciiint.Atq; hie uide del potentiflimum fd. tlt;tuerunt.* pietidmer [dpientilfimdpotctixm. Ipfe dixit-.Verbd med non trdnfibunt, cj- unum iota nonpritteribit 4 lege donee omnidfldnt, uide inqudm quomodo ue* rum fit,ipfe dixit cr fuihfunt. nbsp;Illi qui noluntdu/

flrenti paUium, zs' tiinicdm dure, eoguntur etixmai mifidm iUi dure inuiti, quid non dederunt tunicdin uolentes, crperillos inuitos impleatr mandatum, quod per jpontaneos nopotuit. Frequentijfimc fit cnim,dum duo fuper re quapidmcStendunt,perdmi cum pdâum quilibet alteri cedens , ambo decepu rei parte, contenti firent, ubidum litigant, longe plura confumunt, c? in caufidioos profitndunt du plo, quim aogerentur eeffiffe alteri partium. Q,uid^ quodaliquiultrareifummam,duplametiamconfu/.. munt,GT tarnen etiä illam perdunt.Hic eätari tempus tfl,luflus Cf (iofnwe,et reilu iudiciu tuu.da aufldiat

-CONTIONES DE OCTAVO Ingram,ilienOiirridenK te.zo.florenos pro lite, ^ui, noluißi fratri cedtre.to.jiorenos pro paa, Quis efthic reprchendendut,nifi ft* omnium ciedlfimus,qui pcat tuâ profiindisindignis cum peccato, ^uam cum me/ rito poteras relinquere fratri tiduerfariotuo,ijuè de/ us dignuiudictirat ut haberet^Qtiodptriumphaue/ ris,tarnen cum peccuto habes tiiumphum,CJ' in mor tt utrot^i nudusinuenieris.

quot;Veriihiec diélafintde priuatisinam publier; per/ . foniedebentuigilare,utnullißatiniuria, crrecjuißti , InJimjf uindicareiÜatam.Requirercautempermittiturinßr mK,prohibeturautem Chriflisnis.

Cljri3ür,p' vltimo notandum, quad ficut Apoflolus Petrus bibetur lure aittNemo patiaturut ßiraut maleßi!hr,ideß, non debet ßterifibi iußeßeri, fi fit innocens,fed culpa ablamri denunciare,C!/ penes iüum rclinquere aeulett eonfeienti£.Sicenimfanih martyres,Attalus cü fuis accufaâ,quod inßntes uorarët in ocatltis,omnes Chri ftiani conflinternegauerunt ufq; ad mortem.Sic Zlt;t charias à loa rege ocdfus, dixit; uideat dominus cr iudiceL Et S.Thomas Cantuarienfis oecifus eft,tton quianoUet res außrri, fed quia iuftitiäablatoresha here ne^uit.namuti^ permifit außrri res,neç^ ret flitit uUo modo,Quin S.Stephanusquoq^ adeo negt uit fuos perfecutores iuße agere,ut etiam pro peccam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoru oraret.Sic S.Hieronymus fcribit de muliere fe/

pties percuffa, quod morte er omnia alia no timuit, ebrißus cur fed innocentiam fecti uoluitßrre, Imo ideo Chriftus

PRAECEPTO DOMINÏCO. 1» Mdkcbo reßgt;ondit dure, negiuitfemalelocutu, Malucho ©• ne iu/k ille ftbi uideretur ficiß'e, idea etiam rej^odit Ci(iphie,re/ CaiphiS fe elfeßlium dd, Cf ßlßtm trßimonium Ulo ßgt;onderit, runt cûfiitMit,et tumë uitÜ fibi außrri permifit, into uoluit,ut it!i,amp;noircrelinquitntuf,iuflHid[cruemus

Recapüulentus in funtntd ducamus. Boe pricccptum tue implenitu, quando nofoluntßlfunt ttjiintoniunt non loÿüinurfed ncc de ati^uo diciua-luntus audire aut permittere (ficut ßeiunt qui credut uel 4dulatoribui,ucl conßntiunt detrttëhribus) into adhuc reus efi huius mMdati,fi non otnni fludio folia tus fit ß-atris iniurittfn,inßntia, ignontiniü exmfure, tegere, uut fultent fi nonamplius poteß, cxtvnuare, contradicere inßnt4ntibus,4ecuf(fntibus,detr4bettti^ bus,ficenintfibiuelletquifqiferi,etfic eritßliusjßi ritusdei, quiparacletus uocatur ,qui((loquiurbon(t pro nobis,ctr dat teflintoniuntfßirituinoßro bonunt contra ontniateflintoniadidboli Gr confcicntiiC, dein , deutetia doceat ignorantes dcu,ddq} uoluntdtë,mo neat errantes,refißat decipientibtn, Gr bieretids,4C ulijs mêtiu dcap(Dribus,ut Apoßolus ait. Qtiare hoc praaptîi requirit uerace,iußd,faluarc, innexia. Gr ontnino totâ ßaternis oßicijs deditâ lingua, atq; id ex intinto cordis fiuore, hac eß charitas qua non agit perperâ,no emulatur.Igturetfi nofitneceßecößte/ ri faeerdoti,ft ßatre nö exeufaueris accafatu,fada* tußlfo teflimonio,oprefunt adulatione,uel detradia ne,ßrce cöltntus,quod tu tton ea ßceris,cei te cora deo

CONTIONES DÈ OCTAVO reus argueristam impijj’ilinti),lt;ymaleociantislirt gu£, qu£in hicfratrts tui neceßitatem crferuituté tibi dm eft. At rurfus (t id fèceris,oninia in tt irrittl bis,et mox oaideris. Et id ejl,qd' deus wilt,ut quaioi tiiii propter uerbu eiw,é mundo eq ciamur,cr occidit tnur, Z3' cDronl iujlitù quàtotiw jecipiamus. H(fe ' efl uer4 zj flgt;iritUitlis huius priccepti intelligentie,

Noncoeupifles domu proxmi tui, necdefldereiis uxorem eius,non feruunt,non dnälletn,non bouemt non jßiniim,nec omnie que illtus funt.

fiEC fun t in ffxro etfeptimo in eluf(t,quie fecundum expofitio neni Cht ii^i,ibi-lem prohibetur omne defiderium et coeupifan/ tid uxoris cr rei proximi, nM q iiuiderit mulùrem ad conat pifcendum cam,iam machatus

efl earn in corde fuo. Deinde auaritiam ey cupidititl tem adeo damnauit, ut etiam tunicam dandam tube»

Ct/piditUS et jvmes prohibetur.

ret ei,qui pallium abflulerit. verum uidtturmeo iudi do iflis.duobus precept is prohiheriipfe fcimes,ey i«/ uincibilis atpiditas,ipfa inquam, radix malarumco/ gationum,ut fcilicet 6. ey 7, inteUiganturprohibiti confenfus cordis, zy fignum membroru, uerbitoris.

zy opus corporis mali,hic uero etià ipfiprimi nwtut una CÛ fbinite,qui efl origo lüoru, oportet nos

tel puros fieri, antequä in regnum caloru ueniumus, p uritas vn a utnec motus muli in nobis pnt, nec uUus fimes ad trantium ret tnalu inclinons,fed pcrßih fanitas corporis o- ani- gnu ccxloru, m£,lt;ib omni prorfus uitio,qd'fane 'm hacuita no ß/ tt,nec eß inpotejtate noftra. Quis enim gloriabitur, fe mundii habere oor ƒ quis hunc ignem 'mtimiffimum extinguet^cnm Apoftolus clamet aduerfus hanc met brorum lcgë,or legem pecaiti. ideog; oa(los,aurcs, omnes^ fenfus intus cr pris cohibemus, ne regnet peccatü in nobis, fed conaipifccntiam nullus cohibere potejl.ldeo denio; deus mifericors jhtuit corpus no/ flrum inpuluercrcdigere,ctpcrignemuniuerfalem.

incinerare, ut confumatur omne uitium carnis noßr£ puiuerem per ignem,adeo odit deus hanc immundidam. Et hinc feguitur,guod fola ijia duo pint pra:cepta,gu£ , 4 nullo duantumlibet fanih,aliduo modo implètur.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t e Pr£ccptua

Catera omnia implent, quia opus ,uerbum,conjen^ j, fum,firtiteropprimant, fed hicmanentrei ez tores,quia nihil de ißis prieceptis implèt, cumfint in ■ / ficHinuincibiliconmpifcentiacarnis Cf rcrum,ideo omnes peccant,et cgent gloria dei,ideo omnes orant, Safhpceturnomc tuu,pat uolutis tua.Dimittenobis debitanoßra. idea omnes dejßerant in mcritis fuis, timoré pue immundici£,i;;^ confidant de mifericor-» dia dei,ut pc bcneplacitum ßet dei fupcr timctiKS w, CZ Ificrantes in mifericordia eius,

liinc etiam diffolaitur concertatio iUa Scolaßicot rum dodhrum, an ilia duo prieccpa aliud prohibeät - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X quant

CONTIONES DE IX ET X cz 7.itè an [int diuerfttpriecepta. cz laborâtfdu hac duo de cordis inteÜigut operil)Uf,^ult;e n5pojjutttnegirein,a.etin 7.el}e,phibüit,iicficeitf dem repetia,,e:^ frufira pofitit,hitc duo cum fittteu^ dè cum tRis,nec poßunt dicere, quod iHtc opus,hic ue ro cogiutiojeu i[licmMus,hiccorphibeâtur,qtt Chri J ilusipferefifiit,qilludeutroi^ifttelligcdiidocet,

Mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut Apofklum Paulum f!quam»r,lt;jui

ilia duo in uno concludens dicit: Concupifcentiam ne fdebam peccatum ni[ilexdiceret:Non concupifcet Rho.7. Et lateibi profequituriUo teneri omnesÇan-fhs,etià feipsu,er^ ßmitis malu,cr (ut fie dixert) ejfentialis feu cau/alis impuritas in nobis hic prohi lgt;etur,qui ergsomm'a ilia fuperiorafe putatimplef fe,faltem hicuidet fefe immudum,(y egerefeChri fti mundida,pro fefe oblata £7 acceptata 4 deo pâtre mifericordiarum.

Juditi. Porrô ludteorum uel potius porcorum intelligen da, indignior eß, qu im ut in pneepta htcc admitta/ tur. Dicuntenim,quod prohibeaturopus fo lumfCr s),ac toxonatus exterior, Gquot; indicium operis JurifiiC. fUcinißHum, c^uo modo et apud luriflis conatus poni tur,ut fi quis rapere inciperet ßliam alimiuf,aut paa raretinfidias uit£ alterius,plefliturcapiie.Ac fie a* pud eos cogitadones cz «crfc4 funt libera, plena do/ lo,cr ira, etamaritudine,etomni(ut Chrißus ait) ßgt;urcitia,quia mundât id quoddeßris eß, intus auté Synago^. plenu eß auaritia et omni iniduitateddeo Synagogt eßilU

P RAE CE PT o DOMINI CO. Igt;9 tß iUi muiter, propter fœditatem ftfat» datoh/ beUo repud^,dimiffa eft,

H£c fuittdecemuerba(ut dit Mo[es ) iitt^uibus pforfus omne mindatufalutare continetur, cy licet pojfint rediÿ in pduciord, rurfumdiftribui in plurio rd, tumen pldcuit deo in dendrio numero iUd poiiere, qui eft numerus uniuerfitdtis perftild^ fummlt;c, ut Dcnerius ttii [leut omnid olim oontingebdnt in ßgura, itdet nume meru^t rus iße dendrius prdaptorum ideodftumptuseft,ut figunret omnium pt'icceptoru fummdm.'

INITlS PMorptix dece,nue reduce dd fuut ddillx tel milita generdpecai tortt, fiquide nuüü eft peccatum «ifi quodeötra prdaptu fit dci. Ncfda enimdn cöffeßuris expédiât tot dif Conftyuri, firentiis pecedtorum memoriam oner are, er facer/ dotemfitigdre, utfunt omijjjo er commiffio. dein' de corde,ore, opéré, j. quinque fen fus, 4. fex opera mifericordiiie,r.feptem fdcrdmentd,6.feptem pefcatd tnortdlid. feptemdona ,e,oóh)beddtudines,?. nouemdlitndpeccdtd, to. decernprjecepta tt. Jko/ decim articuli ftdei, iz. duodecim ftuéîus f^iritus. vitra hiecfunt qudtuoruirtutes Card, er tres Theo/ lo^cic.ltem peccdtd mutd, peccata eldmätid t« cceK, Ct ttnilc peccata in ^iritii fanilu.obfecro quid pro

CONTIONESDE DECEAî P RAE. dejî ißAconjùfio, zy' diftr^Hto mentisfltn higcob/cr Uintur,ut etiam ncceßariu)» exißime/tt,nomina diß

' dumfctlicetKmpus,adobtundendumcüftfp}rcm,a!i pertufbädumfeipfum, iitmaiore atra, horum memo ria laboret,quàm contritionc meditctur.ltè ad alios etiä impediendu. Ex ignorätia docentiu i/k tumultus conßff'ionu natus eß, cü (ofißio debeat eße breuis et dperta,ut cito pojßit expediri utere^.

, pecata Igtnr peccaa mortalia primumaccipiamus,^itori( tnortaliaum numerus uideturexloan.Chryßoßnmofumptus.Hic de dicantur, ^nim ßcptem gentes Canan^orü Deut .7. cxpoft/t 7. Cfi^uod non uitia,moraliteruolens omnia peccata fub ijs compre^ neeejjdrio ad bendi,magis ratione numeri feptenarißqui eß uniuer eumnumcru fita[isfymbolum,quàmproprieatenominum. Nam toartätur, alßßeiunt o^h,alijnouem, addentcs, inobedientii et uanam gloriam ,tum alij diuidètesmatres infiliof, in ßgt;edes genera,tom in partes integrales,Cf fubie ftiuasßnßnita ex Ulis deduxerunt, er maria pecam rü, inter! nihil de pratccptoru ucra inteUigètia folidti, Igitiernotantufeptem ßunt peccaa mortalia,nifi uolïitaria diuifione, no neceßfariaratione uel autho Pofjiint eße riate,ßedpoßunt tupauäora,tu pluraeße, fecundu pluja guÜ fe qd’uaria tropologza in feripturis oerurrerit, unde B. pic uel etiä Aug.induodiuißc,fcilicetigncacfeßicr-fuffoßa,id pauaora, cß amorè male accèden tê,et timoré male humiliante Primu itacp^ mortale pecatu eß Supbia,qui£ eß du Superbia. plex,Extcrior,qu£ in bonisoorporalibus eß,interior, qug (»

in bonis f^iriütalibus c^,crilt;ieofemper eß cons trd primu minidtu.çxuodpatct,quia n5 habere niiü deunt,hoc eli,in nullo confidere,f)iiiccrt,gtudere,de le^ri,frui,qu4m in deo jolo . (^t jipirbia nunc in diuitijs,nunc in uiribM,nunc mi jorjiïu ei uefttiu ,nut iw potcft/iit zy honore,nunc in nobtliace. io n) intus in fapientia,arte,ingemo,iufticia, uictute, janébmte cofidit, placct.lîdc bona créât a eoaâu coles,qui foil deo debetur. Siqutdë fuperhire duo importât. Pr mu, fibi placeretßoindu,alios fr jhdire, idea includtt ua Supbireud/ tiam gloriamtntus,qult;e frerupat frras,eopeiorefr. glorid idea frperbas dumfibialicuiusboniconfctuselt,non i^edudit, in illo deunt colit,aut gratias agens in cum refrrt gio rifrcando,fed liât m reipfo,delcëhtuf friper fe,O' ei uanei'eit in cogtntionibus, tunc frmul aduertit eum, qutalianä habet,quentcum frbicomparauerit, neaf fariofajitiit, o tunc didt,fe e(?e aliquidjiHuni nihil. Etintpletur illud Ro.i.ditentes fe fapientes ftulti fadii funt.ita dicentes(frilicet intus apud jc^friuflos.pul* thros, diuias oc. miujli,foedi, pauperes fafti fiint, ' Apoc.f. Dids,quiadiiieS)Uni C? locuples, o nefris quia Pauper es.o mifrrabilis, O' nudus.

Sic itacp f'upbid fubfrdlta no eß,nifrubifefe uilio Superbid. ricoparauerit,uelut dejurfunt ad inßma deßiidens.

Econtra humilitatis fubßanlia nocß,niß ubi,fe/ Alodeßü. fe nteliori comparauerit uelut furfrm ad fumrna fußii dens. I pair quatuor pedes habet f uperbia, petulcus i^iCcrajfusuitulMjfrilicet.

Qndtuor ylt; Hfc efilgnordntia «ftd/ buscoßdtfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fuif()fiuf,

.. iigwrantid maltalieni, sdentia boni alieni Ad fuperbiS i^tur non opus eft,ut con jitedrii,te pronum ejfe iclinatio no adfuperbiam. Quia femperfumusfuperbi omner, fdcerdoti nec uUus omni fuperbia caret. Sed tantum,fi obedieris confittada. conmpifcenliteeiuf, cr oonfenferis, uerbo,opere uel corde. Reliquum deo queren du nt, ocmlto gemitu, (onßffioneabfcondita in (ttbiculo,ut ipfepergratiam fuam malum iUud radicis antiquie deflruat.

Diélii efl de f uperbia, quom odo prohibita fitfub primo priecepto,eo quod initiu peccati fit fuperbia, feu quod idem efl, initium pfiiatiapoflAtare a deo, fcilicet fibijpfi idolum fleri, ftbi pld(ere,in feipfo def le(iari,potius quam in domino, acfic alienumdeum colere in femetipfo, quod eflgrauiffimum Gf pri-tnum peccdtum, Hat nemo fit ex A dam quamdiu uis uimut,quinon aliqua expdrtehancin jcfeidolo» Semper ge/ latriamagat, ideóquefemper ftbipanitendum cr gemendunt

ET PECCATIS MORTALIBVS. I8I gemendui» de fui plâcentiti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mendut» de

N une de audritià diecndum,^Uie eft,(upiditât,w fui placëtùi, dixie^ue omnium milorum,fecüdum Apoftolum,eo i]uod uolentes fieri diuites,incid uni in luciueumdiit/ bol!,Cr mula defideriu tnuiiîict, ez noduâ.

Hoc uitium fiih duobuf prtetrpiis prohibetur, imo fub tribus,fdlicet fub.r.iüotNon fitrtumficies.EtuU tinto,Nôconcupifces rem proximi tui. Et fub primo. Cum enim fub.r.prohibeaturomnis traiiatio rei alie n£,ut diâum eß,cr pneaptumquodlibetfUt dißunt etium e^,eft ia, fpirituale, ut non tantum opus et fin (lu çy ßlilt;ityritmos,ideß,opera,uerbti,fign(tpro» ]iibeat,fed etiam radicem C3“ fuccum,id eß,cupidita/ ttm ex qua talia ueniunt,manifißum eß, auaritià fub fiirto prokiberi,cum eadem fit radix ty fùris ty aua ri,feilicet cupiditas. Item ciî fub ultimo probibeatur ad literam coneupifeentia rei proximoru,mMififlietn eß,€tiamfintem(y caput buius concupifeenti^e pro* hiberiin ßgt;iritu:fed b£c eß auaritia.ldeoomniüpro/ prijjfime,ultimum pr/eceptum probibet, ultimu illud cy uiuaciffimiim omnium uitium, quod cum fenefceit tibusitmenefcit,cr cum morientibus uiuit.

Verum Apoflolus Paulus Epbe.s. fuo fenfu aîti/ us îticEdens,dicit ; Qtiod auarus fit idolorum feruus, A.uarus ido^ id eß, eultor, ac fie fub primo mandato illud ponit, feruta^ quod etiam fiât Barueb.^. Qui argentum thefauri/ zant,cy aurum in quo confidunt homines. Et Pfal.

Canaan eß neg}äator,quorumßulptilia^quid apti'-Vi,quàin monetae,er numifmata, aafa anrea er arge tea,domus,eraliai poj]ejfiJnes,pgnißcantfDeni(p ideo in legeponjfimum prohibemurjàbricare Jeos au teas er arge KOS. Et prima idololatria populi in aura faih eß,fub aureo uimlo:fed er maiciaßmilicertem pore Hierobcamfubuitulisaureis. indereäe Apo ßolus,aurum,ldolum inteUexit,audrum idolorum eul torem uocans, er in Latino non paruam habent mm fonätiamaururn er auarum,auri auro,auariauaro, unatantum litera différant, ut aurum abauere dis

Omne pte/ catuefleon/ teiKptiu dei.

äuideatur. i^tur Apoßolus idololatren auarum uo cans, eoipfo fatis exponit primum mandatum, quod ear hominis 'nifolumdeum conßJeredebeat. Nam eodem ßenßt er gulofos er libidinofosdidt ej?e «c» iris culmres, quorum deus uentereß, inquit. verum ißo fenfu omnia pr^cepa [unt wj primo prateepto, tünquam ineapite fuo. Namomnepeattturneß conr temptus dei, ac per hoe ipfum contra primum pr^ee/ ptum, nee poteß aliquod pritceptum l£di,nipi fimul er primum hedatur,quad continet omnia: quia dei ua luntas in omnibus offènditur,et poßponiturnoßriegt; ac [iedeus no colitur,immo aÜusproeo colitur,pro^ prie timen audritiam contra illudpofuit Apoßoluf» quiaima^nibus illa deleóhlturduri er argenti, mub turn ßmilis uer£ idololatria. Cetera atitemnon ita ffmulacra , er imagines bafcfBt. iJfo redeundocons cludamus, quod nullus pure uctatt auaritia, fiait didb^

ET PECCATI5 MoRTALIB VS. IS» Ep.C Hifrc. ontres d maximo ufquead minimum fec^uuatur auitritiitm,beatus qui minus. idarco fequi Tnclinittia tur hanc indinutionem corruptie naturie,omnes opor corruptie «4 Irt gemcrecoram deo, fed no nifi opus eius internum tur£no faxv uel externum confiteri coramfacerdote. Et qui dice- doti,fed dea retfe uactuttm eßecupiditate, magna certe jitperbia conjitenda, fibi arrogaret fummam puritatis perfê^onem. Ideo bead qui lu^nt, quoniam lugendi materiam habent in feipfis,fuperfeipfos,ut dominus dixit ad mulie-rcs fequentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....

Terdum mortale pcantum,ejl luxuria,cuius des fat(s diélte funt fub fexto pra;œpto,Non mœcha/ beris: c nuîli dubium,quin iüuc pertineat,ideo indi/ talfe id fuffidat.

Quartu,Gula,foror,imo irritamentum,^^ pro/ Gulafub fe» cus,z:/ mini fier luxuriie,ficut nbsp;nbsp;EthnicusdidttSine xtoprMpta

Ccrfre ZSquot; Brffcbo fciget venus, Hoc uiliu Apofiolus Phi.^.fub primo mandato locat,diosns:Quorum de/ us uentere/î. idem Roma.KS. facit. Huiufmodi non Chriflo, fed uètri fuo feruiunt. Poteß autem fimplici ter fub.o.prtecepto poni: qa ubi libido prohibetur, ibi certe omnis occafio ßmentu libidinis prohibe/ , tur.lnter omnia aüt ßmcnta libidinis, mdximu et ßr tißimuefl^la,cuiusradocß:,quiainternu,eteteraut . -alßeifius, colloquium, auditus,taólus,funt externa, Gula autë in flat ucnas,amp;prouoiat totH corpus ad li/ bidiné, CZ gêtilis Plin, didt,libidine portemfam feqpoflebrietatem, Elb,Uiers/, ad Eusio.çr alias didt,

CONTIONES DE DECEH PRAE. diät,nihil itn monerc Iibidinem,fia(t dbum Migeßu, ideogulofuSiUolensfe traditinlibidincm. Sic etiitnt Croaum er pigritia,fomnolentiit,ßratimollitudo, alii libidinis tnandpia, prohibita fine dubio inteüigendum eß ibidem. Btinßgulofuifisitim oca Mpetur laborc multo,inuiihl apietur libidine tia Uierofty/ tiUdtione.vndeB.Hiero.véttrmerotefludns,dtodef mm. fournit in libidinem.vide t^uomodo libido fit quodif modouelutnaturalis fßumd^lte^ficßtmuf naturale igriii,cr ß’MwM nouiter infitft uin!,Gr buUitio ßruoquot; ris aqua. Q^ishac prohibere poteß, nifi fumma uiolentiaf

Quierg} pracipitcaßitatemjinedubio et medii lUtdia ad at aaßiatis praaßt,utfobrietatem,uigliamßaboremf fbatem, arationem,le^onem,meditationem,ftudium, ojficili in proximum,frigus,teßum,pauperiem crc.

Hie tumen notandum, de uomitu multi fibi maiof Temconfâentiamfddunt,quàm deipfafuffufione CT ebrietAte, ficut multi mags poUutionem not^rnam, quàm ipfamaufam eius,eogtationes,crapulasci^ pon yomitus e» derant.Sed œrte uomitus non eß res mala,nec pecatf idefi. turn iMiquam,aim uelßat inuito^uel cum dolore.lddr co non folum non ßtgiendus, fed etiam quarendus eß uomitus ebrqs, ut Eccle.?«. Si coaâus fiierts multum bibere,furge uome^et reßigerabit tc,cr no addn tes corpori tuo inßrmitatem.Vloc confilium fapientis aaepandumeßjCr non fine ratione.Quiainquit^re ßigeraldt te fid eßfdüeuiabit,Valet enim ilia exonera tio,ut

ET PECCATIS MORTALIBVS. I8gt; tia,ut non Ui infientur ucn£, amp;nbsp;furgat pruritus cur nK,difm ficiliusdigeritur,quod ttiinusremJnet,Me/ hui efl enim uontitu euudere libidinem, quim opple» tiont fubire libidinem,

Secundo,qui(( infirmité corporis uiatur,ut lnfia fupitis amp;nbsp;omnium fenfuum cy uirium. Qu.i^ intern non miiuspecatum putet,totumcorpushedt fuffufia ne ey rctcntione,qudm uomitu ab eo pericuto libertt' riivitum enim abbreuiaremiius malum ejl,qudmuif mere.,imo ttomerc,nutlum malu,fed replefj'ete,et tw/ ^rgaße,ut uomitu egeas,malum eß,.

Et utinam fub praapto,cmnes ebrij Zy fuffufiuo mere cogerêtur,lbci'o tundemhorrerent ebrietatem, dum feirent fe äto oportere uomerequodbiberent, i quanquam zy modo co^ntssr minQre^zy uentrë Çol nerc,nihil tarnen mouenturexinde. Quod autëferi ptura dliquando uomitum reprehendit, ut anis reueif fui ad uomitum,Et Efa.MenßerepletieuomitUfmttl ligitur de uomitu boni,zy Çalutaris uerbi,quod retins re debuit.

Tertio, Si uenenum, aut aliud noxium aliquod bh tens, fine pecatto uomit, cur cum peccato uomit,qui uinum,aut potum alium ia bibit,ut ueneno fimile no tumtntum infèratilÿturcofdentia eft habenda inftin dendo,nö ejfundëdo, cum ibi multis malis feruiatur contra praceptu dei, hic uero multis bonis contra nuh Ium, immo pro prieatpto dei.

CONTIONES DE dECEM PRAß, Guw non perfunt peanta mortalia.Siquidemnec tpfd ^htfent femper pee/ per cß peecatiim mortale,imoraro,nifi(ïtnjtt.

llintdia ßib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuidid, qu£ non deiuit dißingui ab ira^

quinto prxcc ^‘^tquot;f‘(ffihil,niß tnueterata ira,ficutB.Äuguß,in re pio continet iracrefat in odium,(d^trabemßdatdeß tur, fricn^Nam ira eß reces uirgula. inuidiaeß arbor et trabs magna. Igitur cr hxcfub quinto pra:cepto eß authoritateloann.ApoßoIi,Qni oditfratrem fuum, homicidaeß.

autd^io. Grace,qua eßduplex, una in cultu iOo figu Exterior, tiuadei ce exteriori,ut fuiit,ecclefiam uifitAre,ner/ ba dei audire,orare, legere,meditari,cät!tre, erße efl prohibitum uitium fub,^. mandata, Sabbata fan/ Interior, âifices,ut fatis patet. Alia efl fubtilior O' interior in toto,c/ omnigenere feruitutis dei. Et fie efl nihil aliud,nifi inceptaiußitia ßduda, er proßeiendi net gligentia )kre in uia dei^tepefeerc,fecurum fieri,timo Viiiumhypo rcmdeiremitterc. Dequouitiohypocritarum, toa crytarum. fcripturaloquitur. Hacenimfiätiußitiarios fecus lußitiarq. nbsp;nbsp;ros,ante quorum oculos tfon eß timor dei,^^ auflrü

tur iudicia dei à fade eorum. H orum fiant nouifli/ ma peiora prioribus, quia inuenit diabolus domü eoc ornatam,fed uaeantem er featram,idco ingref Utant tbi. nbsp;nbsp;fi habitant ibi. O 'horribile uerbum nimis,quod habt

ET PECCATIS MORTAIIBVS. IS4 pt4m iuüittitm,longe magis quàih prias,ut expenen tia uidemus, qiiomodo nihil mouentur ad omntA (jult;e audiunt,fenon angieredîtt, C? faffifuntuere pro/

geniesuiperarum, ignt inextinguibiliprépara ta. Igcur hocuitiumlubomnipritcepto comprehé ditur,eHm in quolibet fi: profiaendum.Scd ne/

, fcio an fitcoßtendum.Credo quod no, qa ejî jßiritualis deßäus^deo fo'.i,qui er folus ibi mede ri dpe/ ricnius.

SpiritMlit defiâtis non debet eößte/ ri.

ÖPOSTOLVS PMlut'R0.ir,def finiturus ChrißiMorum (bhtiii di at: Frtitres ^utecïtc^ fcripta funt, ad nafiram doArinaui fcripu funt, ut perpJtientiam cenfolationettt soiatid no^ fcripturarumlfemhabeatnm, Inquoapertcdoat fo flra è fcti/ latiit noUraè fcripturit fan^s ({fe petendj. Scriptit putris peten riefanitteauteingemina coitfobtionis tropouturt» tur^dum dutu intJ^nes rerum fitïuberrimi tcmperie tnixtlt;tsproponufit,iiMltirumuidclixt bonarti. Simt Ecclefiaßicm ftpicnsdidt: Jndienialorum,me/ fitoreßo bonorum, v in die bonora^ mtmor eßontA lorum.Sdtenim fpiritußanäus talemac tantameße hominirem ^uancu^, qualis er quantit etutinipfo Mluerit opinio,quodenimuileer tuhiliducitar,p4 rum quo^ affidt, feu amore,fiueniat, feu dolore,fi recedut.Üeo id omni ßudio comtur, ut hominem À rerum opinione craffèóht auoeet, Quod ubi efßarit tam res qutelibet funt 'mdiffirentts, Cum auttm blt;ec auocatio potijfimum uerbo fiat,quo transfirtur opinio à re, quit prtcfenter affidt,in rem qua, uel abfens eßfUel non affidt prafens,opt!mo iure,non nifiper fcripturarum oonfolationem habebimus,qua nos in die malorum auoeutad ffednnda bona,qua, uel pra/ fentia,uel fittura funt, fimul in die bonorum auoat, ad ffie£hnd4mala,yerü,uthac duo ffiedra e? ima

^H(s rnelius capiarnus^ Dabimiit uniciiiij^fuät para duilîo^ tet,feptem.Pfiar intago^habebit niala^^Uie coitfidea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

i'entur:PriiMdiintrafe.Secundoiante(e,Tertio,pofi fe^ Quarto,iuxta fc infittiftro lt;nbsp;QüirttO, indcxtro» Sexto,in fia fe^ Septimo, fupra»

borantibut lt;2quot; afflifhf in hac uita, quent TESSARADÉC ADEM infcripferat author *

O C tatum eß, amp;nbsp;uerifiimit, ßue id credat homo fiue no,nul lum effe poße in homine crud/ atü tantü,qui peffimumßt ma-lorÜ quit in ipfo funt, adeo tut longe plura or maiora inipfd mdla,quâ (jua fint it ♦ Si enim fuum malum fentiret, infirnum fentiret ,namin- Homo in fe firnum in fiipfo habet. Quierisijuomodoidicit Pro inJcrnumbM phetatomnishomomendax.Ptiterum:vniuerfa tia j)gt, ttitas omnis homo uiuens.EjJeautem mendacem er Mnumfeü effe uacuum ueritate et re ipfa^atfine uè

ritiite amp;nbsp;re ipfa effe, efi pne dea fjje, C7 nihil ej^e^ QSÏdfitda/ hoe Mtem efiintnßrnoGr d^mnatum ejje. idea dem niifericorditer nos cajtigiinSileuioriimala nobis a^erit^es- imponit, fdens quodfi hominem in fuu nus lum deduceret ai^nofcendum,mox in momento feriif ret,fed nonuUos hoc guflaU'ededit,de quibns di dtuKDeducit ad inßros,cr reducit. Proindc reékdi ria maUinttrni.Etapofivlnsheb.ii.uocateasdifeipti (orj^ra , nasdei paternas,dicens:Flagellat autemomnemß-lium quern recipit,quod ß,dt,uthis flageUis or par/ uis malts expeUat magna iflu mala,ne quando ea fen tireoporteat. Sicutprouer.zz, StultitiacoUigataesl in corde pueri, fed uirga difdplinie fitgabit eä, None Cypij parentes plus in filijs dolent, ft fint fùres, aut inAli,quâ tf'ulnerati, immo ipfimet eos exdut,^/ fan tiant ut mali effe nonpojfint.

Quid ergo obßM.,quod hoc malum uerum no fen dturfNempe, ut dixi, deo difßonente ia ßt ut homo non deßeiut, fi fua mala penitiffima uideret. Nlt;lt;»i abfeondit ea,uolens fola fide ea cerni,dum ea indi» at fenfibiti mala. ïaq;indiemalorum memorefto bo norum. vide quantum bonum fit, no no fie totum malum, huius efio boni memor,.e:j- minus cruciabit fenflbile malum. Itarurfum indie bonorum ,memor efio malorum,idefl:,dum indolens esuerorum mu’* Jorum, in hac indolcntiagratus efto, cj- memorare uerorum malorum, turn fiet, ut minus fentias fen» filgt;ilf

fibile ntalum. Cldret ergo tn dion tti ejje in bomine In bomitieîn femper indolentidin qud dolorem in hdc uia, no quod dolentid mdf non prüfens fit mdlutn totum, fed quod opinio cr df ior dolor^ fèihis eius no fit per dei ionitdtè,qui dbfcödit ipfunt

Eine uidemus eos quibus ddtum ejl fuum uerurit »ttd lum intueri qudin dtrociterin feipfos ffuidnt,qua nihil ducdnt,qiticquid pdti poj]unt in toa uitd,moda infêrnumfuum non fentidnt. ita unufquifq^ßeeret, fi^il fentiret,uelcrederet frmiter mdlum fuum internum, j^onte dduocaret externd mdld, luderet iit eis,dtq^ nunqudm triflior eßet,qudm dum non habe/ ret mdtd,ficut nouimus quofdd fdnéios ßcijfe.QUd/ lisDduidpfdl.6.

Igitur pritnd intdgocofoldtorid efifibtjpfidice/ re,nondum 6 homo fentis mdlum tuum,gdude,etgrtt tidi dge,quod non fentire cogeris:dt(^ itA malum com pdratione maximiIcue fiet,hoc eß,quod dlij dicunt: ionge peiord,etidm inßrnum meritus fum.Fddle qui dem dii!iu,fed into’erabile fenfu,

Ate^ hoc mdlu quantumlibet ldtedt,nimen fruâus fuos prodit fatis fenfibilef. Hifunt timor cr incertitu-do trepidiec5fdentilt;e,qud ßd^s impugndtur,dumho mo nefcit, dut dubitdt, dn hdbeat propitite deum,qui fruóhis unto dœrbiorefi quanto ßdej inßrmior. At^ hdc fold infirmitdf digue perpenfa, ctifit fßiritualis, lo^ pTiSponderatcorpordli, qua Qr leuiffima reddit fuicöparationediligenterß^bt,

CONSOLATIO PRO LABO gœdw,q«lt;«M Ecclefidfl.defcribitfUbi loties uanîtatc ft affli^onetM jjiiritus commémorât. Qijot enim eon filitt frujlrtt cdpimusf ijuotuotit noflraittuduntttrf quot uiicmus ƒ quotciudimus,quie nollemus ƒ At^ue biec nbsp;nbsp;nbsp;qu£ ad uotum cedunt, cotitrlt;i uotum quo^

eedunt tùeo nibil integrum atq; perjiihim eß. De« iwde blt;fc ow»M tanto maiora/unt,quanto altiori loea Cr ordine quijßiam federit,quem necefje efl pr^ cAt teru in eadem re laborantibusflon^ pluribus cr mlt;t ioribus igslibus,fiuiiibus ,procetlis agitari, vt reâe pflil. loj. dixerit: An imalia pufllla amp;nbsp;magna Gr re-H/c uilA ttn pt ilia,quorum no efl numerus,in hoc mundi mari efl* fe,id efl,tcntationum infinita nomina. Sede:y lob,7t uitam hominis ob hoc tentationem uocat.

Ktec uero non idea mala non funt,qttta minus fen tiuntur,fed quia ufucr ajfiduitate uilueriit, ez affè-âus atc^ opinio iw his detritifunt, operate deo.ldeo rara potius mouent qute adbuc nuUo ufu didicimtu contemnere.

Adeo uerum eft, uix m itlepmam partem noftro-rum malorum nos fentire. Adeo deni^ ueru eft,mala itoftra non rei ueritate,fed opinione cr affèéht no» flro mttiri,fentiri,aut nonfentiri,

Non parum leuabit prafens quodcuc^ malu,fi ad fùturauertasanimü,qute tot cr alia cr tS afunt

ta fuut,ut huic uni datut fit magnus iUe er unut prin dpalium afjiéiuum,^ui timor dicitur, diffinientibus Timor,' quibufdam,guodtimor fitafjôélusdefùturo malo, Vt er Apoflclus dicat Ro, u, Noli altum fapere ,fed time.Hoc malii eo maius eft, quo incertius efl, quale er quantum fit füturum.lta, ut uulgo quoc^ prouer tium ceratunNo eß uüa atat fcabici etiam fuperior, ^ulla ftos quod tarnen puerile atq[} adeo wßntile malum eB, f^itbieifupef Adeoänullisnulliuf hominit malts uUiu hominumli ^ior, bere ficurus eß,fed quiequid patitur homo, pati po,^ teß er alter,Nuc pertinent omîtes hiflori^e er tragoe die omnium feculorum, omnes querele totiut mundi, hue quod quidam obferuarunt plufqua trecentunoa mina morborum, quibus corpus humanu uexari po teß. si autemtot morbi,quotalij putas erunt cafusre rum,amicorum,tädem ipfius animi, qui omnium ma . . iorum principale fubieàum eß, trifiitie^ ac malo/

rum unicum receptaeulumt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rfcefW

Augefdt uero maloru uis er fenfus,quo maior ße titer digmorßAtus,ubi inopia,ignominia, et omnia indigna,cumetiam fubito poffintaccidere,neceße cß,utficut tenuipendent omnia filio,ßrmidäda fint omni hora,non fecus ac gladius ille,quem Dionyfius tyrannui fuper caput conuiue fuifufpendit.

Korum autcmquicquid non acdderitjprolucro habendum eß,ac non paruo fjlatio eius mali quod ae cidit : ut etiam hie cum Bieremia diccre cogaris.mit

COSOLATIO PRO LABO Dei miferi/ feri(orditedomini,quod/ionfugt;»useon(i{mpti.NdiM cordid ergi ^uici]uidillorurnnon4cadit,prohibent£exccl(’idex/ homines, non 4cddit,(iu£ uallat nos unditjue tanta fèrtitu/ dine ( ut ïn lob monflratum eli ) ut Satan ey malet indigneetiam firant, fefeeffe prohibits. Proinde uidemus t^udmdulciter fitamandus dominus, tfuoti es nobis t^uid aedderit -, nempe quod unico boe malo nos moueat amantijfimus pater uiderc, qtiot inßtnt mala,quie nos petant,fi non ipfe ob/i(tret,acfi dicat: Satan cr cabos malorumexpetit te,ut cribret te,fed terminum marb, amp;nbsp;dixi ei : Hue perues nient cr cöfringentur tumentes flu^hts tui.Sieut di-citinlob,}s,

Verumefto,nuUuin eorumfit uenturumßrte,fic MjsrsteTribi deouolente,fiitemilludquod omnium terribilium liumaximu,. maximum dieitur,fdlieetmorseErti/fime fitturaeßt CZ «ibii incertius bora eins. Quod fane malum tan/ tum efi,ut uideamus multos homines etiam mm omni busprtedidis malis male uiuere, quaillis ßnitis,fe/ mei mori.At^ huieuni ,cum cetera contemnat,feri/ ptura quoej; aeoommodattimorem, dieës: Memorare nouißima tua,Gr in sternum non peceabis. Hue uide quot meditationes ^c^uot librifquot nwdb ^uot remè/ dia fint eögeßa f ut hac unius mali memoria peecatis dbfterreant, mundumcontemptibilem faciant ,paf» fiones amp;nbsp;mala alleuient,amp;tribulatos eonfolentur, eomparatione tam horribilis ZJ magni, fed aliquan do neeeßartj mali, ijemo efi ([ui non omtu'ttmala optet

RANTIBVS IN HAC’ VITA. 188 ^ptet ftibire, Çi per ca liceret or mortù MAlum euAde tf.Hoc [AttlH qua(^ timuefHitt, boc Chriflui cutn pA itore or ftn^neofudore fubiuitM,ut tnifericordtA diuinA tuiüo tMiore negatia atrarit pupüattimes an fgt;rare,quÀm in bac mAlo.,ut uidebimus infrA.

H£e omniA uero communiAfunt omnibus hominid b!{s,ficut O' communîA fAlutis benefidA in eifdë mA lis.Cteterum ChriftiAitisitouA aufAeji, timendifùiu ri mail et propriA,quA omniA mala pradidn ßdlc fu peret.Hiec eft quam Apojioluf pin^t. i.CorJo. di-cens: Qÿ.ißAt,uideAt ne cAdut. Adeo hbricA uîa cft, ddeo pocens eß hoßis ArmAtus noßris proprijs uiribas noßtr (id eß,(Arnis O' ommunt Affèb'Honunt ntAlAru pruefù dij s) flipAtiis infinitis mundicopijs tdelitijs O'uolua ptAtibiis À dextrAfAj^eriatibus o hontinumntAlisuo luntAtibui ÄfinißrA,prtetereAnt,quAipßinßru6hßi^ KUS eß mille tnodisnocendijfeducendifperdendi Arte.

Itt -, ut ne momenta quidem feeuri/imm de hono propofito noßro. CyprtAnus multA huiufmodf ChrißtAno commemorans t« epißola de mortuliate docst opftt»/ mors optmn/ dam effemortem tAnquAm fubuentricem uelocem ad da. euddenda hAc mala. Ac uere ubi ßerint bonicordes hij homines q bi«c pericula injïttttt trtjèrm digne ani mo trditAnt,uidemus eos contemptA uitA et morte,id efl,omnibus malis priediffis,optdre folui,ut hoe ka/ lopeaAtorum in quofunt,ut priore ßjeftyo diximus, O' in quod cudere poß«tt€,de quo nunc didmus fimul foluAntur. Bt [unt [dnè hie du^rAtionesiußiji'imie,

Ko» tÄtum mortis cptMd£,[cd Cf'omniît malor^oatt temnendorum,ncdum uttius mli kuitçr ferçndi fi mi dcderit dominusgt;ut eis promotie4tur,do)wm uti^ deiefi eismoucri.Quiseni reétechriflianusno opat etidm mori, nedum inßrm^rifquittideahacfentiatf fe^dum fanus uiuit, in peccatis eß'e,^;^ cÖtinue inptu/ rarucrepoße,cr iiuotidicrt{crc,ac fic contre(tmitbf tiff'imttmamabiliD'imipatrisfuiuoliintitttm fine in/ termiffione ftgere Hocenimindignutionis ^ftnçy Paulus Ro. 7, eommotus cum fe non agere bonum^ quod uettet,fed malif quod nollet quieftus fuiffet, ertt clamauit: inßlijc ego homo,^uis me Uberabit de cor/ pore mortis huius/Gratia dei inquit,pcr lefum Chri/ fium crc. Parum diligtdeum patremfuum, qui non prlt;eßrt mortis malo,boc pecaindi malu,cum iüe mof Deus cur no tem in hocordinarit,ut hoe malum aliquandofiniat, bis morte ßi, eificmorsuitjeaciullitiieminiflra.pequibuf inßa.

IN hoc eximie priC cateris luat dulcis mifericor dia dei patris potens nos confotari in omni angu Manus dei flianoßra.Nec^enim prafentiorë manumdei fuper quädo pr£- fe quilibetfentit,quam du récoltât annosuitit prate fetiffimafen rita.DidtB. Augt.Si homini dareturoptio,ut aut tiatur. moreretur^aut prattritam uitam iterum ageret, fiitu rumeße ut mori eligeret, tanta O'pericula crwrfU uiK amp;nbsp;fgre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^fententia ue/

Hic enim arnere licet,quoties fine fuo fludio,fine Kr4,imo citrd cz contra uotum multa ßcerit,Ct‘päf fui fit,quorum adco non habuit confilium, antequant fierent,attt dumgererëtur,ut finito opere, fecummi rans,tum primum cogitur dicere'.Qjiorfum hcec mi-bi celfcrunt,qu£ nec co^aui, aut löge alia co^taui, Ita utuerumfitprouerbiu:Homoproponit,deusau/ Homo ;ppor fern dijf:onit,ideft,in diuerfumponit,er aliud quam nit,deus dir bomo proponit, efficit,ut uel wi hocuno ne^re non j^onit, poffimus, uitameraäiis noflros,non nojtra prüden tia,fed mirabilipotentia er confilio er bonitate dei fitiifc^bernata, Hic perj^icitur quoties deus nobia feum ^erit, ubi nec uidimus,nec fenfimiis.Ac quam uere dixerit Petrus:!pfi enim eß cura de nobis oibus,

Ctuare p non effent librineque fermones, tarnen Vitano^lra ipfa nofira uitaper tot mala er pericula du{h,,fi con diuinam bo/ fideretur,abunde nobis diuinam bonitatem commen/ nitatê nobis dat priefentiffimam er fuauißimam effe, iit qua nos commendat longf ultra confilium et fenfum noßrii, uelut in fin» fuo,portauit. Et,ut Mofes Deut.32. dicit: Dominus m fhdiuit eum,quafipupillam omlifui,drcunduxiteü, erportauit 'm bumeris fuis.

Atq^h'mcnat£funtexhortaliÖesilhe inPfalterio: Memo»' ^i dieru antiquoru. meditatusfum i« omw7 bus operibus tuis, er'm fallis manuum tuarum medi tabar.Memor ero ab initio mirabilium tuorti.Et mentor ßii iudidorum tuor»m,er confoUtui [um. Htec

CONSOLATIO PRO LABO CZ fimiliii hue fpeânnt omuh,ut fciamui,quodfi fittf pruefentemfüiffe deuiti nohisutdemus,quando uS agt; Deut fetup gtji[gt;t(mHS,nee uidebjtur adejfcj iMi quoque prtefeft f)ritfens,cre tem effe non dubitemus, dumabfettf nobis uidetur. dendus, i^jam qui in multis nexffttatibui nos fitte nobis fufa pit,etiâ in modieo,etiam fiderelinquere uideatur,n5 derelinquet. Simt in E.f(titt diit : Ad momentum Cÿquot; modieum dereliquite, in mifeïMonibusmdgnK ' , eongregibo te.

Dei pro Ito* jjjjß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cursm hitbuit tot noâes

piscuriif dormientium^qtiis pro nobis folicitus fiât quo ties la boriiuimus,lufimuSi€tomniti ilia infinita e^mus, in quibus nihil ipfi pro nobis foliciti fùimusf Aut quan/ tum eß tempus quo twflri curam habemusi Ipfe aua ruSf dum folicitus eß pemniam quarere, in quarëdo er agendo folieitudinemponat, neeeße eß. Itt mus quàmuniuerfa noßracura,uelimus,noltmus,ad deumfolum redeat, uix rarijßime nobis noflro relir (h confilio,quod tarnen et ipfum ideo ßdt dominus, uterudiatnosad agnofeendam fuam bonitatè,utali quando uideamus quantum interfit inter curam fuä, er noßram. Ita fit,ut nos quandoi^ leui morbo alió' uemalo finat impeti,diffimulans fuain curam (non enimaliquädo no curat) fimul tarne prohibés, ne tot mala quoi inßan t, undii^ fimul irruat, ut nos ficut ß liolos ehariffimos tätet, an fua curie per oèm aliam Cura ttoßra uitamcognitiie,uelimusnoscredere,crquiminuälis fmpotenf, amp;nbsp;impotent fit noßra cura uidere. Quid enim nobä profumus.

RÄNTIB vs in HAC VITA. Ï90 profumiii,äut pojfemnsprodcifc ntnuita, quiunicu dolore cruris paruijfimo têpore curare nöpoßutntis^

Qÿid crg} tarn anxij fumm inpunib unius peri/ euli,aut mdli,neceicurärelinquimus, cum, uita ipfa teßi,at mails ab eo eruti {'imtis,et feruati fine noflro ßudioflflniniiuiimnolj'e,eß operadcino^e,medtari Operädd -iw operibui eiuStC/' ea memoria cofolari in aducrfitn noße tibus.Qÿiautè ignorant,incurrent in iüudPfal.Zff.

OfionM no intellexerunt opera dei, ey operamanuic eius,deftrues eos,et no lt;edißcabis eos.Süt cm ingra/ ■ti uniuerfie cura: dei fupercos intota uita habit^e,lt;iui in modico punób curä fui no ei cedunt.

Ad H V C »0 aliuduidimus Îoïbus malis,qu£ patimur,q,qd’diuina bonitas tatatamq^ prig fcn^ fit,ut inter innumera mala qbus fumus in hac ui ta drcudati,€t penitus in eifdem incaro:rati,uix paucu la,necea omni têpore,finantur nos impetere, ita, ut quoduis malu prüfens quo pramimur,no nifi moitié’ Malum ptamp;t torium fit lucricuiufdam magni,quo nos honorât de/ fens donum us,dum no finit nosopprimimultitudinemaloru in dei, quibus fumm. Quod enimmiraculu fi quis inßnitis ichbux tentetur,uel uno falte aliquando angtturiimi gratia eB no omnibus ßriri, miraculum eßno multis fèriri,PrimÜitaq;eorumqu£ inß-a nos funt maloru, Malainfrd ejl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alioru am uaria, nos,

CONSOLATIO PRO LABO res,fidle uidcbimus qmnto tws lucro minortt meritif wftrispttttttmur.Qtiot ent l(tqueo,fùrat,alt;iM,ftrM gulanturfäutglädio quocj^ ßriuntur,qui longe mino peatia ßrte ßtertit^qudm nosfia,ut iüorum mort f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;or miferia nobis à Chriflo quoq; pro f^eólro obijeia»

fuppluta w uideamus quid nos mcruerimus. Sic enitn bK ndeoobr Luci^j^^cum ei nuncidrent quiditn de Galileis quo/ t^unturpo Pilatus fdnguinem mißumt cum facrißcqs (o/ fpcciro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fei^ofjjit; p «fquod hi Gdliltei prie omnibus

Galileispecc!iioresßerint,quidtalid pdififuntiNo dico uobis,fed nifipoemtètidmhdbueritis,omnes fimi liter peribitis.Sicut iUi deam cr oéh fuprd. quos ced^ dit turris in Siloit,et oeridit eos,putdtis, quod et ipfi debitores erant,prêter omnes homines habitâtes H ie rufdlemfNon dico uobis, fed fi panitentiam non hd' lgt;ueritis,omnes peribitis. Neq; enim cogare pojfugt;‘ mus mitiora nobis deberi mdla,qui maiord,uel fimi/ Ittxtd operrf liapecataoommifimus. Nequeiuflitid e^-ueritas dei vmcuu^ red propter nos iniqua cr mendax erit,que unicuiq^ iu/ xa opera fua reddere dt/pofuit. Si non ipfi preuene/ rimus cz pkemp^rMulomttlo patienter toleratofd/ tisßcerimus.

In inßrno uero et eierna ddmndtione,quot miîid funtqui necmiUefimdm pecatoru noßrorum parte hdbentfquot ibi uirgnes,pueri, G/ quos nos innoceit tes uocamus^Q^otreligofi fda;rdotes,coniuges, qui tota uitd uifi funt deo fcruire ,cruno ßrte cafu bpp in eternum pleéluntur^lleqf enim hic diffimulandam

RAnTIBVSIN hac vita. 191 efi. vna eft iuftitia dei in quolibet peccuto, tequaliter odit^cr diitnnatpeccutum in quocun^repertum fùe' rit. An ttö hic uidemus inicftimabilemdeimifericordia Ittitftintitiï/ quje loties meritos non damnaitfquMum quiefo eft, lis dei miftri quodputi poffumus,uel tola uitu udpan^mteternam oorditt» quam illiuno delink) meriti putiunturf nos interim lb beri multis adeodiftimulatis peantis jeruitti.Qj! enim hlt;ec deibenefida no eur(imus,Mt fi-igde leftimA tnui,ingrtttitudo e^, O' qu£dam incredulitutis infen Ittgratitudct fatiC duritid. Vrdteredhucconuehendifunttotinftde noflw, les,gentes,ludiei,inftntes,quibu{ ft dlt;ttd fttiffent ed quiB nobis data funt, no in inftrno,fed i« rœlo eßet» ac longe minus peanffent.Ndm ohoc jfeHruChri ftus nobis Matt.oboeulosponit, diccnsfVie tibi Cora Zaim,Vte tibi Bethfaidd.Quid fi in Tyro O Sidone fttthe fttiffent uirtutes, qute fdâ£ funt in uobis, olim in dlido O tn dnere pcenitenfidm egjfent,ueruntd/ Men dico uobis Tyro et Sidoni remi^ius erit in die in dicq,qu.tmuobis.Vlt;e tibi CdpernauMquteufc^incce lum exdltdtit es,ufq; in inftrnum defcendes.Quici ft Ml Zodomw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/uiffent uirtutes, qua ßUsi funt de

te, forte manfiffent uf^in hune diem.'Verunttinië di/ 03 uobis,quid terra Zodomorum remijfius erit in die iudicif,qudm tibi. videmus ergo qudntumldudis O' Ldus O'a* dmorisdebeamus Optimo deonoftro,inquocunq^ntd mor deo 'm lohuiusuita,quod uixfttUd und fit eorttm,qua meri quocu^ »u tifumus,quaipfelob mdrieompdrdtOdrenamd- lodebenlur, rift

CONSOLATlo PRO LABO CAPVT QVlNTVM de SPECTRO Quinto J^uodefi tnxlum finiftrum, feu adfinißräi HI C ante oculos ponendus cumului Hie aduer/ ftriorum cr malorum hominum,Gr t« ijs pri mouidendum quot mala non intuleruntcorpori, re= bus,fÀmie, animabus noflris qult;e uoluißent inßrre, nifideodijponentt non potuijfent. Et quanto quiS in œîfiorelocofedetjClrftn« regnat,tanto pluribuf eiufmodi aduerfariorum infidi/s, machinif , oblow tionibus, ttntitionibus fil expofitus.ln quibus o~ mnibus prlt;efentiffimam dei manum Hat inttUigere et expefiri. Quid er^ mirum, fi uno aliquando tangt Impioru ad/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eovum propria mala funt uidenda,

uerfariorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exultemus, fed,ut compatiamur. Sunt au/

tniferia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eifdem malts omnibus communiter expo'

‘ fiti, quibus nos ut in pr£di£hs j^eilris (idle eß in» tueri, verum inhoc nobis funtmiferiores, quod ex/ irafocietatem noßram (tint, tarn corporalem,quàm (piritualem. l^ihil eß enim hoc malum quod patimur ad illud,quod Hit fun tin peardis, in inßdeliate, fub ira dei, fub imperio diaboli,mMipia miferrima impie/ tatis cr peanti, ita,ut fitotusmundus eismaledia-retfpeiora imprearinopojfet.QUie omniafi digne uideamus,fimul uidebimus,quanto benigniore dei di J g'^^tione in fide, in regno Chrißi,in feruitutc dei Moe/ti£ toleramus paruulum corpufeuli aliquodineommo^ qu£ iujto ac dum, quod in tanta rerum optimarum opulentia,ne fentiri

RANTIBVS IN HAC VITA. I^i fentiïi quidem oporteat: quin cr iüorum miferia,fic ddut,delitiiS debet ChrijliMo amp;■ pio Cordt effemokfta, utfuas funt, tnokfliits,deliült;(s arbitretur. Sic enim iubet Paulus Philip, z.Singuliqud funt aliorumconfiderantes^nS quie f«4,boc enim fmtite in uobis,quod cf in Chri^ flo lefu.Quicum in ßrmadei effet, ßrmaferui acte 'IJ, pit ere. Hoc eß affeât pijf into nofiram ßrmam in/ nbsp;nbsp;-!■'

duit,nofecus fe gerens in mails Hofiris,quàm fi fiia effent propria, ia fui fuorum^ bonorum oblitus O' ' exinanitus,ut omnino inuenireturin fimilitudinë ho minumfalt;^s,nihilhumanialienuM4feducens,tan tummodonoHrismalis onupatus.

fanfh promaUs etiam inimicis fuis or are, o omnia iffifffid/ffie ßare exemplo Chri^i, O obliti f uarum iniuriarum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

uel iuflitiarum,anxijeffequomodoillosliberetà ma * lis fuis,quibut incoparabiliter magis cruciätur,qu^m fuis corporalibus malis, Sicut de Lot fcribit fanilhs Petrus.z,Pe.z.habitâsintereos,quidedieindiëani mà itißä iniquis operibiif cruciabât.uides ergs quäu hic appareatabyffus matoru,et oazifo miferëdictco patiendijfimulparuuli noßri mail obliuifcëdi, fi cha fitas dei in nobis ßerit,q nihil nos deus pad pmittut adea qu£ illi patiuntur, Quodneroh£c nos leuitet tnouët,i caufj eft,qd’ocultu cordis no fatis punis cß, quo uideremusquäa fitignominia et miferia hots fuh pcaHtoiaceds,ideß,ädeo feparati, et àdiabolopof-' fß qnocötdbefcatadtnife

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randaitt

CONSOLATIO PRO LABO tdndd ^cdë eoïu mloribut ecclefiarit pictteii iacent amrofis uuläbm, exeßs ttdribut oculifiit^ tqs(^ membres ftnic amp;nbsp;putredinefoede iottfurupMt id ut animus exhorreat cogitare^nedum fen fits ftrat Ammdpeea intuerifAt quidhis lacrymandis noflrx arnisetfra atorit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttrn£ fimilitudinismonftris deus intendit,nifiiUt om

Ïos mentis noflrlt;e aperiatquo uideamus quanto horri biliore fßecieamma peatttoris faniem et putredinent fuam oßentet,etiamfi ipß: in purpura er auro Cr rtf jïx er lilijs agat tanquä paradiß ßlim^At quäti funt feecatores in mudo ad unit ittoru ßtnioßjrü coparatii Hiecfanè mala inßnita, tit magnitudine, tu multitudi ttecütempainproximf5ßciut,ut noflru,uel unumi/ nutiffimumnobisfolum Gr maximum uideatur. Sei age tncorporalibusmalisneceffeeß peioreßntcort^ ditione,quàm nos. Q^id qult;eß) potefl eis dulce Gr pU re iueundumeße etiam ß omnia quiC uelint, habeat, Confcientid ol)tineant^,quando cofdentiaeórït quietu effe wtt tnquuta, potefifAnefl malum atrodus^quàmmordax eSfei-etiie tumultusiDidtenim Efaias.j7.lmptj [icutjnare ßrues,quod quiefeere nö potclî,Gr redundat fluélui eius in conmlcationem Gr luéhimtNo efl pax impijft didt dominus deus, itaq^ iUud Deutro.is, in iüis uide as'.Dabit tibi dominus cor pauidum,Gr deßdetes ocat los,Granimam confumptam mlt;xrore,Gr erit uita ata quaß pendens ante te,timebis die ac noéie,Gr no ere des uita tult;e,mane dices,quis det mihi uefperumi Et uefpere quis mihi det maneipropter «frdis tui formt dinemf

iinem,cjuiaterreieris,zy propttr td qult;e tuKuidebrt t)cu!is.ßreuiter,quim4llt;i malorumomniitdignoafa ftâi uideret,Çiue inimicoru,fiue amiœrum, nô fol» fuorumocgt;liuifcm’tur,ct nihil fepati fibi uidereoir^ Herum c?- cum Mofe cr PauloApolhlo a/iuaret ut pro eis mori liceret, cr anathemx 4 Chri/to fieri,ttc delibro uit£ de!eri(ut Ro.sgt;.fcribitur)quo iÜilibea rareittur. Ho« enini zeh et incendia Chriftus ardèf, pro nabis,cr mortuiis eft, Gf ud inßras defcendit no Prodliorum bisexemplumrelinquens,ut Zir noiproaliorum mat tisiafimus foliciri naßrorum penitus obliti ,immo uigiUfidunt» hoßrorunt mpidi.

Ad E Xtnï funtamici noflri,i/iquoi-u malis ^ofira mi noßru malumitigarieüâ fanôius Petrus do Hg^ircdocc» «ti.Pc.T. Refiflite diabolo ßrtes in ßde,fcienteseaf dctn paffiones ei,quie in mudo eß,fraternitAti ueflrlt;e fer:. ita (y Ecclefia orat in precibus, ut exemplis fanéhirum prouocati uirtutem pajjtonis ear um imite mur, Cantatiji, omnes fanBi quanta paffi fint tormë !bt,ut fecuri peruenirent ad palmam martynj.

Ex ijMifeHJ uerbis cr Canticis Ecclefi£, inteUigi/ hitis famfhrum ßflA,memorias,tepla,alt!iria,nomi/ na,imàgines,ideo celebrari cs- multiplicari, ut eorü texemplo animemur ad perferenda eadem mala, qu£ ipfi tulerunt,quar(ltione nifi colantur, omnif alius lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nltM

CONSOLATIO PRO LABO/ lt;K Uuf eorum fu[icrflitione non uäcet oportet, ut funi multi qui celebrant hcec omnia, ne malum quod fan exemplo et memoria fui fèrendum docent,ßrantt ßant 'que difpmiles eis,quorumßflA habent,ut fimt/ ieiferent.

Verum longeommum pulcherrimehudocum eS folationis traäntApoßolus Heb.a.dicens.Nonduni ufqi adfanguinem rcfhtiftii aduerfus peccatumrea , pugnantes, crobliti cjbs confolationis qua uobit tinq filijs loquitur, dicens : ßli mi,noli negligere di fciptinam domini, neque ßti^rn dum ab eo argue^ ris:Qtiemenim diligit dominus, caßigat, flagellât autem omnen filium,quem recipit, in dtfdplina per» feuerate,tanqu i ßlijs uobis fe offert deus. Quis enint, filius quem non œrripit paterfQuod fi extra difdpli nameßis,euius participes ßfh funtomnes,ergo adul ttri et non fliij eflisfDeinde patres quidem amis no^ flraeruditores babumus ,e3'reuerebamur eos, non multo magis patri jpirituû obtemperabimus, cr ui» uemus i Omnis autem difeiplina in prafenti quidem non uidetur cffe^uàif, fed meeroris, poifea autem fruâumpaatilfimumexercitatispereamrcddetiufli Ttltj deinon eia.Hac Paulus.Quis no terreaturbis Paulinis uer/ funt qextra bis,ubi plane diffîntt,non effefllios dei,qui extra di/ difctplinam feiplinam dei funtfQÿis uero poffit robußius confir funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mari,or efficaciusconfolari,quàm,qui audiat eos di

ligi à domino,quicafii^ntur,effe filios, eße omniS fanibrum (Ôniunionepraditos,n5 eos foloseße qui patiunturf

TtANTiBVS IN HAC VITA^r24 patiunturf Etiain amitbilem difcipli/tiin} blt;ec exhorti tiouekemenf reddet. Nee hic excufartdi lomf, Vnieuiq^ ddt ^uod ah/ mitiorafirattt, alij dur!ora,uniaiique enim tur tentatio datur tenatio ad menfuram, non ßipra uires,ut pfal. ad tnenfura^

. Cibabis nos pane lacbrymarum er pjtum da» lis nobis i« Jicbryww, in menfura. Qiioti er Prf«» h« dicit: Fidelis deus, qui non permitttt uos tmtnri ultra, quim potejlis, fed freiet cum tentitionepro^ itentum,ut pojfitis fußinere,vbi ergo maius malü^ ibiplus prouentus,cr auxilij diuini, ita ut ineequaU/ taspafionumm.tgisïnffeciempateat,quàmreucrii fit.Nam er beatus ioannesBaptijh,qucm ho die tollatum rtb Herode rcmrdrfWMr, nónne ßupore nos^^^ ómnes confondit fquod hintus uirquo maior intermu^^^^^'^^^^t^ lieres nonfurrexit,amieus unieusjponß, prtecurfer^^^' Chrifti,mdior Prophetis omnibus, n5 faltem publiât iudiciooeciditur,no faltcm,uelfr{kl caufa,ficut ehrt fliK rfcc«frftMr, nee propter populum ,led in careers propter falatricem adulterje filiam. Vnius huiusfait fti ignominiofa mors,er tradia uita tarn uiliter,am indignis modis »? manus infrnfijfim£adultertc uni-iierfum noßrum malum leniat. vH hic deus,qui ta Ka uidere potuitivbi Chrißus qui bæc audiens pror fus acuàtiperit iUe, rfc fi ignotus eßet deo, hominü lus, o- omnibus creaturis. Quid nos patimur,in quo non dico glorîari,fed etiam non eonßindi opor-tcat, fi huius morti eomparatum ßierit i Aut ubinos parebimus,fi nihil pati uoluerimus, quiido anti uiri

CONSOLATIO PRO LABO etùm mortem tam dejj^eéhmfirunt immeriti «W' pus corum ludibrio hoflium traditur pofl mortem, JE.ae,inquit,in Hieremiu quibus non erat iudidum ut tiberentcalicem,bibentesbibent,C!rtuinnocësrelin queris, non relinqueris innocens,fed bibens bibes.

Reek ergo Eremitdiüe, qui aim fingulisannk agroajjet ,uno aliquundo anno integrofinuf uehe» menter tripAbntur er plorubat ,(nuf ins quod deus ff Necen^rw oblitus,etgrutiamfuam ei »fg«j?et. Adfo fd difciphna o keet necejfaria cr falutaris eji difdplina domini o/ mnibufChri^’^*’’^^^ fiiunts » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtdemus uutem quam nihil eß quod nas patimur^

fi funikrimi ungulas,c!ira!res,ßrrum,ignem, befii-as,ey infinia tormenta cöfideremus,imma,fi et pr^c fentium nabifeum in hac uita grauißimof diaboli per fecutiones patiëtium,ponderemus tenationes. Neq} enim défunt, quiaerius er grauiuf patiantur 5«4ni . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itos,tam in ßiritu,quam corpore,

Dicut hicaliqui,hoc querorquod meapaßiofait {hrum paßionibus non comparari poßit,quia pecß» tor fum,nec dignu« lUis comparari, iUi pro innacenr Ha fua,ego;p pearitis meis patior, ideo nihilmiru il los iucudeomniapertuliffe. Bocuerbu magnitßulti äit eß,fi eni pro peaatis pateris, gaiidedu efitibiq£ Patientia et purgäturpeaatatua,annö fanfkfiieruntpecato impatiëtia di res? SedBerodis O'latronis finißri fimilemteeße p ernit ptiti/ ßrmidas i No» esfipatiensßieris. Latronem enim ßnißrum,amp; dextrum, quis dißerniti nifi patientia, erimf

irnpatientiitfSi es pec(!itor,bene, et Idtro erdt pec e(tor,fed patientid iujtitM crfanfHtntisgloriam me ruit.Uii ZT tußcfimiliter.Nonenimpdtipotes, ni fi aut pro pecatis dut pro iuß:itid,utrd(^ P**)!'® ficat,crbedtumldcit,fidilexerisedm. Qudrenuiïd tfl reliqud excufdtio,deni(ii qudm dto cofiffus fùeris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

(E i«)îe pdti propec(ntis,iuftus esc)'fditôius, fteut Id-iu]ttpcdt,etldnmficdt, dcficmoxin momento kuius e!onftffionis,idmnonpropec(dtis,fed proinnocentid patcris.i«jîwîf«iw «onpdtitur,niftinnea:nter.At iu j flus fliîus es conßßione meritie pdffionis nbsp;nbsp;pecato' q

rum tuorum. Quare cz «cre cr digne tudpdifio œm fj^tiair pdrdturpaffionibusfdnélorum, ficut ueredigne tud conßßfo peecdtorumcompdrdttar conßffioni fan^Io/ rum.vnd enim omnium ueritds,omnium cößßio pec/ cdtorum,omnium pd^fio mdlorum, amp;nbsp;uerd commu/ tiiofdnéhrum in omnibus,c!rper omnid,

VLTlmoleudndueß cor furfum,et dfcendêdii inmontemmyrrhteeuMjponfd.Uicefliefus , Chrifius cruciflxus cdput omnium fdn{hrü,princeps omnium pdtientium, de quo multi mulo,, er omnes omnid ficut decet,fcripferunt,Huius memorid j^on/ flecomëddtur,ubidicitur: Pone me ut fignum fuper ar tuuntfCr ficut fi^ndculumfuperbrdcbiumtuum.

Buius agni fanguinisinlimitte fignittui arcetperf cujjbrem angetum. Ab boe commenddtur Jponfa, quad comiciusfic ficut purpura rcgii(id eft,tnediai aoeius rubet pafßonis Chrifli menwria ) Hoe ejl li/ gnu quad fàofcs iujjus e^l mittere in aquas Marath, chrifh paffi ^ßgt;^gt;”dras pajfioncs, (y dulces ßii^£funt. Nihil o,omnia dut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nondulcoret,ettam mortem. Si/

da reddit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jponfa'-Labia eius lilia jbüantia myrrbä prtz

mam,qult;e proportio liliorum er labiorum,cum htec rubeant,erilla albixnt,utiq; myflica loquitur,quod uerbacandidilfima fint et purijfima.in quibus nihil cruets amaritudinis,aut liuoris,fed fuauta et mitia, quibua tarnen fkUet ac perfuadeat primam er eleélâ myrrham,id^/iit3ariffimam mortem.Potètia funt Js^ec purijfima labia ac dulcißima, amariffimam mor tem, qua ( ficut primamyrrha)omnem peccati puto rem femel toüit,dulcem, nitidam,candidam, accepta bilemi^ reddere.quo modoßethoc^Nempedumau/ dis lefum Chriflum ßlium dei fuo fanéHffimo conta (hi omnespaffiones ip fam adco mortem cofecraffe, ac fan(lißcajfe,malediäionem benedixiffeßgnomini amglorificaffe,paupert!item ditajfe.!ta,ut mors uiue ianua,malediilio benedidionis origp,ignominiaglo rije parens effe cogantur.lam quo modo potes e(fe tä durus cr ingratus,qui non etiam optes et diligas uni uerfas paffiones Chrißi purijfima,fandiffima carne V fanguine tind^s,fandißcatas,innoxtas, faluta^ res,benedidns,beatas tibi rcddttasf

Si enim aâu rfiundiffimie cxrnii omne$ chriHuf oU pnihßatuit ad baptijmum,imà omncm creaturam, fanSifiawit quanto maps tai^eiufdem (quot;ug miidißima amis ct fanguinis omni mortc,omnes pajfiones,omnes miu/ rias,lt;Ha maledifh, omnëignominiâ janfhßaiuit ad baptifmu^jpiritns fett fanguinisffieut dicit de codent pajfionis baptifmo Lucji, ix. Edptifwö hjbeo baptit ZMtCr ijuomodo eoartor donee perjidttur. Vides quantum coartatur,cfudm anhelat,quàm fitit,paffio Ues lt;y mortem fanëbjiaire, cr amabiles reddere, v» ditenim paffiontbus nos tcrreri,uidit mortem expaue fci,amp; horreri.ldeo ficut pijffimuspaßor amp;nbsp;jidelifi fimus medicus huic malo noßro modum pofiturus^ ßßinat, cy artntur mori, or ta^i fuo eafdem nobis eommêdare.lta,ut mors Chrißianiperindefitbdbf» Chriflidtii

Acneus Mofi ferpens,qui]'^edem quidë fer/ mors, pentiS per omnia feruat, fed mats eß fine uita , fine tnotu,fine ueneno, fine morfuna iuHi uifi funt ocu/ lis infipientium mori, iUiautem funt in pace. Similes fumiis moriëtibus, nee alia eß ßtecies noflrif mortis, 5«.^« aliorü,res tamë alia eß,nobis enim mortua efi mors.ia croës alia; paßiones ßmiles funtpaffioni/ bus alioru,fed ßiecie tantü. verum re ipfa pafftones tioßrte funt impajf ibilitatis i)uäa,ficut mors initiu ui ta.Atq^hoc eßqd’ioan.s.dieit: Qÿi fermonë meü NotluiJet feruabit, no uidebit mortem in letcrnum, Quomodo mortem,dei ttouidebit f quia mariens uitâ indpit. 1 «a pr« uita quä fermoné fer Midet, mortem uidere noitpoteß. nie enim tiox, uans,

CONSOLATIO PRO LABO peut dia iüuminatur dunt clartoreft luxuitæ ijtdpi entis,quim mortis defincntis.’Htec omnibus ^ui ersj;' dunt in Chnftum rata funt,freus incredults.

Simile JPraiitdeft tunica Chri/îi,uafafhydrias,c^^u£* ' cunc^ tandem ChriSlus tetiÿt,v quibus ufusejt pro dulctffimis reliquijs,tanquam fuota^uconfeeratiSt exo[cularis,dili^s,jmpleélcris, Curnö multo magis panas,mala mundi,ignominiam amp;nbsp;mortem,non [lt;^ lum dus taüu confecrata,fed etiam fangiiineeius pM tindij Cf benedüta, deinde uoluntate cordis, Cf fumma coartante charitate amplexata,dili^s,am pleékriSfOfcularisf Prafertim cum in bis multo fint itbimaiora nKria,prlt;tmia ,bona, quàmtn illw rfli-Siquidem in bis uidvria mortis Cf inßrni, Cf omnium pecentortim tibi paraturjn illis nequaquâ. O* pcor liceat Chrißi intueri,quando in cruee pendent drabatur,ut mortem redderet mortuam Cf contemf ptibilem,quam pro timidis Cf mortem panasq; hor CbriHus arf^ refcentibus,ardenter cffuauiter mortê cz porwrfj4»^ denter calicê plexatus fiiit, qua m libëter bunc calicè agrotis pr^et nobis pritbi bibit,utbibere Cf ipfinö uereremur, dunihilillitM iit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li,fed tätum refurgendo boni conti ffffecemimus, ps

ne dubio fieret iüa prima myrrha ßllantibus dus laf bijs,etuerbis Chrifiieam comendantibus iucundiffi ma crduldffima ficutodor Cf fpedes liliorum. Sic Cf Pftrw,t.Pe.4.Chriftoinatrnepa^o,cf uos eadé co^tatione armamini. Pau.Beb.n,Recogtateeum, qui talem fuflinuit 4 pecatcribus contra fdpf urn ooit tradiâior

RANTIBVS ÏN HAC vita. I9gt; fradiilionemfUt nonfitigemini in animis uefiris def ficientet.

Iti^f'iinprioribuij^eólrisadhucinfracriuxt^ fus poj’itis,milum dididmus tolerare p(ttienter,Cer te in hcc ultimo iam fupra et extra nos po[iti,in Chri (btm rapti omnibus malis fuperiores fsHi non modts uleranda nobis funt^fed amanda,optanda,qult;er£it da. Att^; ab hoc ajfcc7a,c[U0 qui/iiue remotior eß, eo minus in ipjo Chri/ti pajjio ualct, ficuti ßt in ^s qui fignis er armis Chrißi utunturaduerfus mala et mor ttm,ne patiantur,néue moriantur,omnino cotrarijs ftudqs,{rucicrmorti Chrißi. Qÿareinhocfeptima ßiedro neceßeeß abforberi Gr coßumi quicquid maf lorum pajfi ßierimus,ut iam non modo non doleat^ feder deleàet,fi tarne imag) i^a penetret corda no ßra,cr infedeatanims inttrioriaffiâui.

Alttri tabeUie fua quoque ßieilra feptem danda Qÿit fxpe-futtteötrariaprioribustquorumprimumdebonoin*-. (iädain fer terno.Secundudefi(turo.Tcrtiu,depraterita.Quar/ cunda tabff tum,dcinßrno.Quintum,dcßnißro,Scxtum,dc de/14 xtro, Septtmti/m, de fuperno.

T Q_VIS uelfolahlt;ecbo/ na numerct, quje quiÇc^ in fua T perfona po/ftdeti Primo ara poris doces quätie funtfßrma, robur,ult;iletudo, uitiadtof feit

Jfiu ,guibut inmafculo aaedit nobtliffimus fexus, i^uo mulat

Tebu{,tu^iuatis,tupublicis gerendis amp;e^regijs fi tinoribus idoneus e)i,à t^uibus mutier aliéna e/t. Quid uero magni e/l,fihis donis optimif dexm,uiffnti-drir ^nta, annif cu uoluptate,dano dei,fis ufut,O' in uno borumaliiluandouel decern diebus labores^Nebulo-

net prouerbiodicunt: EsiftvmbeinbSß fiûnd zû thûn.Et iterié: Ein gut flùndt ift einer boßen werdt. QJiidnobisfdtiëdum,qui multas boras bottas acripi musjOne unam quidemßrre uolumus malâ^vide»

mus ergo quantis obruamur bonis dci,O’quàm pau E bn ^^‘*‘^i‘^’^Z'^^‘^^'*‘‘‘^i^}f‘^ii^utnoßrumplurimi.

His bonis non contentas optimus deus adijcitdiuir tias,copias omnium rerum, fi non omnibus certtmul tis,O’ hit potiffimumqui inßrmifuntadfirendamu Ü. Nam (ut prias dixi) quibus minus dat rerum,aut _ nbsp;nbsp;nbsp;. n corporis,plusdatanimi,utfintoiaitqualia,cripfe

eut «Hjwj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium.Neque enim adeoconfolantur

RANTIBVS in HACVITA. 198 tufd4mprotcm,futnm4m(utdiciair)uoluptlt;tteft!,pa t(jhKm,prini:ipatum,honorem,/imam,gloriatti,/À-uoremetc. Quibusfi detur longj tempore frni,immo etiamparuo,facile(iMdebunt, quidficiendmniit 01 . paruulo malo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-t

Animi nero bona his omnibui prieftantiarafm^ Animi boHii nium,fci(ntia,iudicium,facundia,prudentia,at^ i/it J)is fient in cjeteris quoqne temperatfuieadminijira tionit legualitatein, ut c^uibuf plus contulit,non idea alijs eos prlt;etulit,quibushoruuia:,animi maiorem, uel pacem, uel hilaritatem conaiHt . In bw autem of

Minibuscumgratiiudineattèdendaeji lar^jfimadei Cumgratitu manus,atquenof:rainfirmiasœnfolanda,utinmul~ dine attent titudine amp;magnitudinebonorum,non miremur,fi denda lar§n mifceaturalicjttidacerbitatis.Quandoquidem O' uo deimanus, luptuarijs hominibus, neque ajfaturaftne falfamen/ to,nequeullusßrmecibusgratus efl,quinonacErbio re quopiam faporefit, uelnatus, uelconditus, adeo perpétua o fola dulcedo intolcrada res ejl,ut et ille reàedixerit: Omnis uoluptasaffiduitAte fuiftflidb dulcedo,rcs urn parit. Et alius: Labor eft demit ip fa uoluptas,fci Wtoleranda. licet, quod h^c uita impotentior fit,quàm ut fine ma/ lorii tèperatura foils bonis jrui poffit ptfC nimia abu dantia bonorit. Vndeetin prouerbiuitludnatu:Opor tereoffa effe robujk , qujeftrantdiesbonos. Quod ,eg}prouerbium fepius confiderans admiratus fum, quàm miramet ueram fententiam habest,ut uotaho Qifftciliaf minumcontra nota piigncnt, qui non nifibonosdies homo poteß quMnt,

ferre lono! ^uierant,quof tarnen adeptos ntinurßrre queant, dies, ma* quàm malos.

tos. Qtii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noiis eommêdat,nifi, qX

Crux in ini* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirabilis fit crux,ut «o»

micis (uis e/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquijs oporteat omnia têperare,Cf fan

üammirabi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;airnesfalecondire,neuer

minent ? ut quid ergo brftjc «mpeMtMMm ddeo wip famnon libentiffime accept!imus,quam nifiille mitte ret,impotensnollrauolupatumGrbonorHuita jj’ofi te accerferetflta ßt, ut uideamus quàm uere de deo dixerit SapiensiQui attingit à ßne uflt;^ adßnemßr titer,et di^onit omnia fuauiter. Si enim htec bona in/ Jßiciamus,apparebit ueru ejfeiUudquotp Mofi Deu. jz.Portauit euminhumeris fui5,circuduxit eum, CZ jnßnili 1/u/ cußodiuitquafipupillamoculi.Qiiibuspojfumusob/ ic uitte funt flruereoseorum,quihuiusuitiepluramala,qudmba femmoda. na inejft ingrati g!trriunt,cum bona et fMuitatis in/ ßnita eSmoda no defint,fed defint qui intelligant ctt iUo, q dixit: Mifericordia domini plena eß terra. Et Jte rum: Et laudis eius plena efl terra. Et Pfal, toj.lm/ pletaeft terra pojfejfione tua,deleâafli me domine in fiélura tua.llinc quotidieainimusin mißatPlenifut eceliet terra,gloria tua.Cur hocfqttia malta bona un de laudetur, uerumab ijs duntaxat qui aident häc pie fûtudinem. Sieut enim de malts fpeélro primo dixi/ mus,tantum ep malorum cui^, quanta eorum opinio amp;nbsp;cognitio. IM cz bona licet undit^ nos pétant,er pbruant,tarnen tanta funt,quanta le/limauittr.Nani

RäNTIBVS in HAC VITA. 199 tunihiquxßdtdeus, [unt udlde bona, non tarnen tiUaab Omnibus a^nofeutur. dÿalesiîli erant PfaL 77 • Et pro nihilo habuerunt terram defiderabilem,

Huius jpeilri exemplum pulcherrimum ZSquot; erudi tißimüiwbis priebetiob, gwi ablatis bonis omnibus di xit:Si bonafufeepimus de manu do mini, mala quare non fuftineamus^ vereuerbum aureu, er potens i« tenütione colblatio.Siquidem ey ipfenon [olum pa/ tiebatur^fed ab uxore fua tentabatur ad impatientiä, dicentcillûAdhuepermancs in innocentiatuafBene/ die domino, er morere. Quaß diceret. Manifeflum efl,quod non fit deus,qui ficte derelinquittCurergi in iüumeonßdis,acnonpotiusncgato,er ficmale» diilo eo moralem tc agnofcis,cui po/i hanc uitam ni hil reliquumfitf Hac er fimilia es unieuiq-fud [ug/ ^rituxor(ideft,fenfualitas)in tentatione,quia[ett fusnonfapit,qu£deifunt.

Verum htscomniafunt corporaliabona,commtia nia omnibus. ChriHianus uero alijs loge melioribui follet internis bonis,id eß,fide chrifli ,dequadiilu eft Pfal. 44. Ofwnwgïorid eius ftlie régis ab intus in fimbrifs aureis dreudaa uarieate.Sicut enim de pria tni fpeiiri malo diximus,nullum ejje tantum in homi ne malum pojfe,quod peßimumfiteoru,quiie tn ipfa funt,itaoptimumbonorumquodin chriftiano eft, ipfe non poteft uidere. Si enim fentiret, mox in cce/ ee^ loeffet,eum regnum c(ielorum,ut chriftus ait, intra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intra

âei häbcre,habereuerbtJtn dct,cß: deumomniutnß.'i dorem babere, QUit bomt quanta junt,fianintte reue larcntur in tnomêto,è corpore [olucretur, nbsp;nbsp;nbsp;nimiä

abundantia fuauitatis.'Vnde rcék citterd bomt, ^u£ diximui,funt uelM monitorid cffrutn bonorutn,quiie intus habemut, qult;e nobis per iüd uult comtncndatdi quodh'iecuitd non [iißineated reueldri,fedtKifermr‘ diter d deo dbfconduntur, donee creuerint in perßdit fuum tnoiu.Non feeus dc pij pdrentes ßlijs fuisqudlt do^ ludicrd lt;3- niinutd donarid donant-quibus anit tnos ßliorutn alliciant ad jßent mdiprui».

Oflendunt tarne fenonnnquä, prodeuntßrisi dum exhildrata conßdentiagtudet in ßducia dei libê ter de eo loquitur, cum ßuauitate uerbum eius audits

Indicia inßt P^ottiptd,et iuc imda ßt ad ßeruiendum ei, ad bona o^ tiia boni ld' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrenda mala etc. QU£ omnia funt indida

tfntis, Idtëtis ibi inßniti,(3 incoparabilis boni,quod has tulas amp;nbsp;ßidas paruas ßrasmitiit ttnui ßdturigncf quamuis nonnunquam ßat,ut contemplatricibus ani tnabus latins reucletur,ita,ut abforpta nefciant,ubi ßterint. Qualiafanëlus Augufiinus ^materßuadd fe conßtentur,Cf multi alq,

HI S qui chriflianinSßint de ßiturisbonis pdf rum potcftfolatif dari in fuis malis, quoi terta funt omnia, Ciuanqinhocfit magni tumultut duthorf

RANTIBVS in HAC vita, 100 ^nthoT,illeaf)iâui,ciuil^efUocatur,celebrii,quC)iti/ S^et uicé humMa confolatione iubemur (perdre tneliord, tumultuf au quo grandia molimurin incertum frequentiffimcj tbor. immo femperfilfi. Sicut Chrißus de eo in Euange/ lio Luc.n. docet, qui anim£ fuie, dixit ; Deßruant horrea mea, cr jadam ampliora, z:;' dic^m anime nee, requiefce, ede, bibe, epulare anima mea, ha* besmulta bonain plurimosannos. Dixitautemilli deus: Stultehac noâe repetent animamtuaifi à te,i:y ‘ queparaßi, mius erunt^ Sic eß qui thefaurizdt, Çf non eß in deum diues.

Qÿâquam nec fic deus reliquerit filios homintî, quin hocaffèâu maliamoucndi cy bom aaeßuri eos foletur,licet incerti fint de fieturis,certi amê jperät, quo interim fusiinentur,ne defperationis malo adies pre fens malum nonßrant, nbsp;nbsp;peiora ßdant,

Quare (j- ipfe aßväus Jpeieiufmodi donum dei eß, non quod eo uelit niti,fed moueri ad fpem folidä,que eß in ipfumfolum.ldeo enimlongammiseß, utad» ducat eos ad panitentiä,ut Ro.x.din'UNfc finit tim,G~ omnesßüi hac ßttaci ß)e, fi quo modo rede/ antadcor,cruerelperent.

ChrißianK ucro prêter hec bona dupla funtma/ xima bona certo ßttura,fed per mortem er paßiones, Siquidem cz ipfi gaudent eommuni iUafpe incerta, ß-niendimali prefentis, er augendiboni contrarij. Chrißiano/ Quanquam id non adeo eurent,quam, quod bonum rum bonurn fuupropriü augetur,qd’eßueriteff W Chriflo,in quo proprium,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;protnouent

CONSOLATIO PROLABÔ promouèt de die in diê propter qd’ ar uiuutiCt j^eräb Sedultra htc dixi,duo tnaxia fiititra habet in mortti Primumor/ Primu, ^d’morte finituruniuerfahuiusuitee maloru tis bonit chri tragaedia,ficut fcriptu efl:Prlt;eciofa in côfpeâit domi fiianorutn, ni,morsfanébrueius.Et iterum:inpaee in idipfunt doriniä,et requiefcatttiEtiu^iufi morte pritoccupd tus ß(erit,in refrigerio erit.vbi cStra impijs mors ini . . tiumeft malorum,ficut dicit: Morspeccatorum peffi Jmptorunt jfi^^Ettifruminiulium mala capientin interim. Sic Lazarusconfolabitur,quirecepithicfuamala,ubi epulocruciabitur, qarecepit hie fua bona. Sießt, ut Chriflianus fine moriatur, fiueuiuat’,femper melius peatum in habeat.adeobeatares eftejje Chriflianu,cr in Chri ChriflScre^ ßum credere.Vnde Paulus dieittMihi uitiere Chri^ derct ßusefifCrmori lucrum.EtRo.ij.cisi uiuit,dominlt;i uiuit,q moritur domino moritur. Siueer^o uiuimus, fiuemorimur,domini fumus.Hanc fecuritatem Chri ft us nobis obtinuit, quod mortuus eft, cr refurrexiti Sit dominus eftèt uiuorum,cy mortuorum, potes nos facere fecuros,tatn uita,quàm in morte,ficut pfali ti.dicif.Siambulemin medio umbne mortis, non ti/ mebo mala,quoniam tu mecum es. Quod ft hoc lucrtt mortis parum mouet,ftgnum eftfidem Chrifti inftr/ mam in nobis ejfe,quieprecium cr lucrumbonlt;e mor tis non fatis £ftimat,aut bonam ejje mortem,nodum credit,impediente,ftilieet,nimium adhuc uiuace uett re homineetfapientia carnis.Conandumitac^ eft,ut nd mortis hoc beneftdum cognoftendum ©■ aman/ dunt

RANTIBVS IN HAC VITA. 2or dum promoueamur. Magna res efl morte, quic alijs maximum malor um eji, maximum lucrum nobis jie/ vi. Etnifihoc Chriflusnobis[)ra:jlitijfet,quiddignü tanto impendia fuijpfius fèciffet f diuinum opusefl: plane quod ßcit, ideo non iüi miru quod mortis ma tum ßcerit Optimum,

Prowjdenw« iam mortua eß ßdelibus,ttihilq; fgt;lt;lt; MoM Cl^ri» bet terribile, prater ß/eciem Gr laruam, Non fecus ßianis mor/ aoferpensoccifuSjhabelquidem j^eciem priorè terri tua, bilcm, reuera amen fola Jÿccici ibi eß,Gr mortuum malumaciam innoxiu, irnmoficutNumeri.zt.Ser petem Aeneum iußiteri^, cuius aßc0iu uiuiferpen tes peribanttia ZSquot; morsnojli'a fidelißtmo intuitu mortis Chrißiperit^ac ia noapparet,niß ßgura qu£ dam mortis, Adeo nobis inßrmis praludit miferioor* dia dei,hispulchrisß^ris,ut mortem quoniam non oportet auffvrri, tarnen ufq; adßeciö folam uirtutc eins euacuet,ob ^uam rem Gr [dmnus potius uocatur in fcripturis,quam mors.

Alterum bonum mortis quod non folum finit ma Secudümor ta pcxnarum huius uitlt;e,fed,quod praßuntius, finem tis bonum, ponituitqsGTpeccatis, quod animabus fidelibuslon ge plus mortem reddit optabilem, ut diximus fupra, quam iam diätim bonum. Siquidcmala anima qua funt peccataincomparabiliter peiora malis corporis Mala anima funt, Qua (bla, fi faperemus,nobismortemamabi» lilJimamfiuerent, Siautem nonßciunt,fignumeß 5«od mala anima noßrte non fatisfentimus, nec odi

CONSOLATIO PRO LABO Jheeuttäpe/ tnus.Cumcrgobtceuitafitpericulofiffima,undi^ la riculoft. nbsp;nbsp;irico peccato nobis infidiante,cleittde fine peccato ui

uerenon poßumus, Optintit mors ab his periculis not foluit, cr pecccttum penitus abfcindit d nobis. vnde in laudeiujli,Sap.4.perorat:Placensdeo,ßiius di/ leihss,cr uiuens inter peccatores trâslatus e{t,raptut eji,ne malicia mutaret intrlleâum eius,aut ne ßäio deciperetanimam ittius ; Fafcinatioenimnu^citatii obfcurat bond er inconjlAntia eonmpifcentilt;e tranf-uertit fenfum fine maticia( à quim hitcuera funt et affidua)cófummatus m breui expleuit tempora mul a.Placia enim erat deo anima iHius,propter hoc pro perauit educere ilium de medio iniquilatis.

itt ( mifericordia dei ) mors qu£ hominipecatl pexna fint,Chriflianopeccatißnis,er uitæ aciuflitiie initium ßän eft, quo area qui uiam er iuftitiam amat,miniftram er officinjm earum mortem non ex horreat,fedamt t,necilfeeft.Alioquin nec ad uitam, nee adiuslitiam unquaperueniet, Qui ueronon po teft,oret deu,utpolfit.[Jam ideo docemur dieeretf i/ at uoluntas tua,quia nos earn ex nobis ßcere nequi-' mus,qui potius mortem timentes, morte erpeeatu amamus,quà wtam er iuftitiâdiligamus. Nd quod mortem deus in peccati occafum ordinarit,hinc quoq; 'Mo« in pa* foUigi licet, quod Ada fhtim poft peecatü impofuit radifo nobis mortem uelut emendam pecc!iti,atq} id antequam eijæ täquäfatisß ret de paradi fo,ut nobis oftenderet mortem nihil ma/ âioimpoftta li,fedomnebonum nobis opirariiquando in Paradi/ fo,titn

RANTÏBVs'in HÄC vita. îox fo,tanquam panitentiao-fatùfàfhojmpofita ejl. Verum ejt enim, quod mon inuidta diaboli intruuit inorbem terraru,Gr hoc eximilt;e c? diuitixboniUtis fiiit,morte fie in^reffam non ftnere tantu nocere,fed apprehenf^m in peccuii pcenam cr mortem max ab initio fui ordinäre.

Hoc enim fignißcauit, quod cu morte Ad^in pro: eepto prlt;edixij]et,no» tarnen pofka tacuit,fed denuo mortem impofuit ,ac rigorem prtecepti temperauit, immo ne meminit quidemmortis uHaßllaba,fed di* xit folum: Puluis es, O' in pulucrë rcuerteris. Et,do/ tiec reueraris in terram,de quafumptus es,quafi iam ttic odio habës mortë, qua nee nominare dignarelur. Juxta ittud: Quonià ira in indignatione eius, o uita i/n uoluntate eius.tta uifus loqui,quodnifi mors neeef fartaßdßet ad peccatiabolitionë ipsä, nee fdre, nee nominare, nedu imponereuoluißet.Adeofeilicet co Peccatu fua tra peccatum,quod mortem operatum eft,rurfus lt;emu gladio oaidi tatio diuina non aliud,quàm ipfam mortem arnMt,ut tur, hic uideas iUud poettc ; Nc(f« artißcem arte perire fua, o peecatum âfuofruâu proprio perdi, et mor te quam genuit,o(àdi,ficututperam à f«(lt;proIc.Hoc eft pulcherrimü jßeiktculu, uidere quomodo pecattîi non alieno,fed fuo proprio opéré perditur,j'uo gladio iugulauir,o uelut Goliath fuo gladiocaputamputu/

tur. Nam cr Goliath figura fuit peccati terribilisgy Ffgwrrf pcc» gas omnibus, excep to paruuloDauid, id ejl, Chri/ cati., P ,qui folus eum proflrauit, o abfciffo capite

CONSOLATIO PRO LABO proprio iUius gladiojam mclioremnoneffegladint» dicit^quüm Goliath.hReg.it.

Siergo hgcgAudia uirtutii ChrißicrdoHa eiut gratiiK meditemur ^quid nos torquebit paruu lum,qudndo 'nt tü mdgno mdlo (ùturo tant magna ba nauidemusf

HVIVSboni fiiälis eßeöfideratio exßieiirofua contrario depraterito malo,tAmeniuuemus co fiderâtëtln hac re eximius eß artißx beatufAugufli nus in fuis cSßff'ionibus, übi pulcherrime redtut dei ieneßcia i« pdli«(ero matris fute. Ide ßcit infignis Prouidentia pfabnus .ijs, Domineprobaßi me. vbi intercietera dei ijos, prouidentiam dei fuperfe miratus,dicit: InteHexißi cogitationes meas de lon^, femitam meam er ßtni culum meuminueßigaßi. Qÿafi diceret ; Qt^iequid eggt;unquamcogitaui,quicquidoperatus ßii,er qua tum eßem confecuturus ac pojfeßurus, iam uideo, quàm non mea indußria geßa fint, fed tua cura Ion ge ante hlt;ec ordinata.Denique,omnes uias measpr^ uidißi,et no eßfermo in lingua mea:vbi tunefinpo^ tefldtt tua.Hiec difeimus experiêtia propria, p enim uitamprlt;eteritam recolimus,nónne ßuporeH nos tua liacogitaffe,uoluilfe,pcilfe, dixiffe, qualia nos nec prauiiere potuimus,quam longe alia gejfiffemus ,fi noßrolibero arbitrioreliStifi(i]femus,ld quod nunc primii

RANTIBVS IN HAC VITA. 20j primum inKlli^imus,[am priefenttm,fcilicet,curam dei^ tum cott/hntcm fohcitudinem eius Çuper nos fiiif fe cernimus,ut nee loqui,n£e uelle,nec cogitare potu erimus,nifi quod ille dedijj'et,ficutfapien.7.dicit:ln mMU enim iUius cr nos crÇermones noftri. Et P4« I«ï. Qjjioperatur omnitt in nobis. Qnin ergo pude~ fcimus infenfaà cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propria experi»

entia do^ uidemus, qua folicitus pro nobis fùerit iit bane horatn dominus, omnia nobis bona dederit: Nee dum poßumus eandem noßri curam ei in pariM h prüfen» malo tradere,ac ita ßcimus quafi iTle nos reÙquerit, aut relinquere «Do modo poj^it f Non fic pfal.^s.Egouero egenus et pauper, dominus j'olici/ tus efl mci.vbi beatus Auguflinus,habeat curam tut, quifleit tt,qui habuit mrä tui antequä efles.Q.^omo do no habebit atra,cu iam hoc es, qd’uoluitut eJ?«? At nos imperiu cum deo diuifum accipimus,iUi tribui tnus,qd'flcerit nos, atq; idipfumamè ttix auttrepi/ de,nobis arrogamus cura noftri, quafi illeflœrit nos, et max abierit reliHis nobis in noßra manu regendis,-

Ogod fi nobis noßra obflant fapientia et confilia ut hanc curam deifuper nos non uideamus,dum fbr^ te mula euenerint fecundit noßra propofita, redea/ tnus cii pfal.tiB.ad noflrum intuitumtNo efl ocmlu/ turn os meum à fleiSli in occulto, id efl, offa mea in uentre matris tu uidebas,cr ßrmabas,quädo ergo nondii eram,quando mater mea nondufdebat quid fieret in ea, Cj- fubfldntia mea i« iwjtrioribw trr

CONSOLATIO PRO LABO ftcjd eß ßgura,feu forma corporis mei'muifccribui inßmis matris me£, f tiam non fuit tibi abfcondita , quia fèrmabas tu, earn. Qiiidenim his tterbis Milt,nù fl ingenti hoc exemplo nobis ofiëdere, quàm dais no flrifiue nobis fempereurâ habuerit: Quis enim posgt; teßgloriari fecooperatumut formaretur in utcro^ Quis dcdit matriciiram,ut laëhret,fciteret,amiret, Cr omnia lüa materna offidaexhiberet, cum nos nec dum fentiremus uitam noflrami dcniq; quoru nifi in alijsfimiliaßätiuidentes, crederemtis c}- nobijmm ßäa e ffe,nihil fdremus, nec memores effemus cum h£c non aliter nobis impenfa fint, quàm fï dormiez tibus, immo nwrtuis,ac potius nondum natis impeit derenturjc^uantum ad noSlram pertinet noticiam. ta uidemusquàm fine nobis nos excipiât diuinamifera tiones cz cottfolitto««. Adhuc dubitamus, autetiâ defßeramus noßri cur am iüi ufq^ hodie effe. Si quem h^cexperientia non erudit, nec mouet, nefcio quid erudire, er mauere poffit.Hanc enim uidemus paf» firn in omnibus inßntulis prlt;efentifßme nobis expo* fitam t ia. ut noftrs infipientig er duritise ttn exem* pla propofita merito nobis debeant effe magno pudo ri,fi dubitemus uel leuiffimum bonum uel malum fif ne fingulari «wrJ dei nobis contingere. Sic beatus Pe irus .t. Pe . j. omnem folicitudinem proijeientes in eum,quoniam ipfi efi cura de uobis.Et pfat.$6. laëfn fuper dominum luram tuam,er ipfe te enutriet. Et 6c atm Auguftinm ad anima fuam in Quidfu per te

RANTIBVS in HAC vita, tlt;’4 jXT te ^s, zy non jhsfproijce te in^um,nö enim fub/ trahetmaiMmutrua}. Etiterum.i.Pe.A. Hiquecr hi quipntiunturfecundum uoluntatê dei, fideli cred tori commendent aniiMffuiH in benc^iiif.

O'/ï lt;juis bacratione deu fuücognojeeret, feairuffCptnrn quietus,quïm iucttnduingeret.Hic uet re deunt huberet,Çciens crrto omnia fua quacunque ii la effent,idius fiuuißima uolutatedifponente fibi ob' ti^ffe,t^obtingere. Stat firma fententia Petri :ipfi eü cura de uobis.Quid hocuerbo dulcius audirepof fumuif ideo proijcite omnem,inquit,fi)Iid!udinem i« CKJM.QMotifj boe non facimus,cr nofipfi pro nobu folicid fumus,quidaliudfacimus, quant quodetdei mramimpedire conamur, es' fimul nobis gâtent no/ flram trijtem, laboriofam, anxiam ntultis tintoribuf, curistumultibiisßdmus atque id fiuftra ,nec enim quicquamhispromouemus falubriter,fed, ut Eecle^^ fiafl,didt:Hgc uaniusefi uaniatii/m,cr affii^lio ßit V4«iflt;lt;î ua^ ritiis. Nam g/ idem libettut totusin banc experien- ttitatum, cr tam loquitur, ut qui mulot pro fe tentauerit,^/ in o- ujfiiého ffii/ tnnibiis tarnen, non nifilaborem, uanitatem affli titus. iiior.em ffiiritusinuenerit. fta,utconcludat, donum deiejfe, fi quisedat,ct bibat, cr Igtetur cumuxos re fui, id efi,fine folicitudine uixcrit,deo contendaot cura fui. Quare cy nos nuîla alia fuper nos folidtu^ dine folidti ej?e debemus, ({M4m ne fuper nos foliciti fimus, ty deo curam nofiri rapiamus.Cgtera ex jfie/ £lrocontrdriOfUtdixi,ty exrecordationetotiut ui/

CONSOtATIO PRO LABO tg prgUritg ^uilibct facile comparabit, CAPVT QVARTVM DE SPECTRO Quarto, quod efl botiü inflrttum,feu infl-a nos. Hv Cv S Q_^vE bona uidimus qtt£ noflra fiinS,ç^ in nobifipfis,dein(cps ea qu£ in ali/s,. Zl)' extra nospofita funt,uideatnus. Quorum primant cfl in his qut infl-a nos funtfld efl,mortui, CZ da'uaft', Sed mirumquid boniin mortuiscf damnatispofftt Ma^na diui inueniriiverütanta eflubi^ diuingbonitatisuirtus, ng bonitatis ut in fummis malis etiambona det uidere. Cöflrimtis ^tr^us, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ilios primum ad nos, tune uidemus ingflimabi

lia noflra lucra,ficut jùdle ex contrario malorum jfle élro accipi potefl.Nam quanta iüic mortis inflrni mala in eis uidemus,tot fine dubio lucra noflra uidei muSytanmc^ ma tor a,quan to lUor urn mala flterintma iora . QU£ omnianonfuntleui corde contemnenda, quiamifericordiamdei magniflcëtiffimam nobis ue hementer commendant.Et periculum efl, fi par/ uiduxerimus,ingratiinueniamurfimuleum iHis da/ mnandi,autpeins crudandr-proptereaquantumillof dolere, er ululare uiderimus,tanto magis de dei bo/ ttitate in nos gtudere debemus.iuxta iRud Efa. 6j.Ec cc ferui mei comedent, uos efurictis.Ecoe ferui mei libct,amp; uos fitietis. Ecce ferui mei l£abutur,etHos eofundemini. Ear feruimeilaudabut prgexultatioe cordis,O' uos clamabitis prg dolore cordw et pr£ co tritione fflüs ululabitis,z^ dimittetis nomê ueflru in iuranitntït

RANTIBVS INHAC VITA, lof iuramentum eleamp;is tneis Vc. Dcnic^,utdixi,exein/ Excpirf wif plittnalemorientiumCfditmntttorum^ficutO'I’ea/ k moriètiu, tus Gregoriuf in dittlogp reßrt, nobis admonùorium «y bonum eruditionis proßdunt,ut ßlix fit quem fi dunt alicnupericubicMtum.lioc fctnè bonum, quia tiulgariter notum eß^parum mouet,cum fit tarnen in/ ter maxima numerandum,e:^ bis qui fenfato funt cor de,nonmodia exißimationeprobatum.Cum hucuer gut magna parsfacr£ totius fcripa(rte,uidelicet, ubi de ira,iudicijs œmminationibus dei docctur. Q«i« frf luberrimas doélrinas miferrimorü exempla nobis faf luberrime conßrmant,qu£ tunc prima effîaida funtt fi idorum qui eaßrütaßviiumindHti ßicrimuf,acue lutin loco CJ- perfonaeorumfimus, tuncenim mo“ aebunt, ZS' mouebunt nos ad laudem bonitatis dei^ qui nos ab his feruarit.

Conßremus ucroillosetiam addeum ipfum,quo diuinam iuflitiâin eis uideamus. Hoc et fi arduu eß, tarnen conandiim cß.Nam cum fit deus iußiuiudex, jjei iußitiS iuflitiam eius diligi Cflaudari oportet. Atque itu in laudari opor deo pudere,etiam tune quando malos male perdit in tet, corpore et anima,quia in bw omnibus fumma fua et ineffabilisiußitialutet.lcai^inßrnusquoque plenus inßrnusple eftdeo Cf fummo bono non minus,quamccelum.Ju/ nusfumobo flitia enim dei ipfe deus eß,deus uero fummum bonu no. cß.CiUare,ut mißricordia,ita,z^ iußtiacius,feuiu dictum fumme amandum,laudandum,priedicandum eß.Hoc fenfu Dduid dicittLdabitur iußus cum uide

CONSOLATIO PRO LABO rit uindifbim, manus juM läuabit in fanguine peatl toris, Hac ratione prohibuit dominus Sdmuéitmj. Reg.i^. ne amplius lugeret Saulem,diivns: vfq; qua tu lu^s Saul,(um Ego proiecertm eum,ne regnet Çu/ perlfrdëlt QUdfidiceret, adeóne uolunas meu tibi d/fplicet,ut hominis uolwtUKm mihiprlt;eßrds^ dc^ niq;h£c efH'duuoxhudis cr gaudij per mttimPfab terium, quod dominus fit ludex uidudrum,crpdter orphdnorum,quod ßäurus fit utndiildpduperu iudicium inopis,quod coßindentur inimid,perdentur impij,et mulo, fimilid. QHod fi quis generdtioni HU fdn^inu quit oaidit iuftos,eädm jtliït dd,cr impio' rum cumula uelitflula mißricordidcopdti, idm inue nietur eorïtcögtudere iniquitdä,'C7 probdre ed quig gçlJerut, dignusquicÜ cis [tmiliter percdt, quoru pee Cd« nolituindiairitAudietq; itlwd.i.Reg.is. rgt;ili^s odièteste,etodio habes dtligétes te.Siaiteni loilxtci DdKi'ifiiicEbdt, quddo Abfdlon impiu homicidafuti itimis lugebdt, QUdrein hocj^eflro congdudendum cfl uniuerftefdndorupietati,et iußitiie dci,quie per/ fecutores pietdtisiußijfime punit,ut lifcerct fuosele/ ihs db eis, Atq^itd uides non pdrud,fed fummd bond tn mortuis Gf dündtis luare.Nempe uindiatü ornniii fdnihrum iniuridm, cr tudm q«o(j fi i’mJïuj es cum eis. Quid ergo wir«gt;w ft et per t««w prieftens mdlum uindiait hoßem tuum, idejl, peccdtum corporis tuif immo pudendum tibi in hoc officio optima iuffitia ileifquie etidm tt non rogdnte peffimutn tuum hoftemt ideftt

RANTIBVS in HAC vita, iolt;5 idejl, peantum tuum in teipfo fic occidit, dc perditt cui (i coMpatiaris, amiciu peccati o- hofttf iußiti£ »«tt opcrrfnftï inuenierif, quoi tibi fummc cauëdunt fit,ne tibi quo que diaturtDiligis odgt;étes te,cr odis diligentes ce. S icut ergo iufliä£ in tuum peaMum ferui enti cum gdudio congratuUri debes,itd eidem cogru^ tuleris mj peaatorff,omnium ac dei hoßes,flt;euienti^ vides itaque in fummis mulis fummubonu uiderif liftdri nos poße in fummis mulis, non propter ipfd muU, fed propter fummum bonitdtem iu^itiiS nos uindicuntis,

Ad V E R S A R11 bi’c funt in uiu ddhuc pa fiti ( ndm prtecedente de eisidm ddmndtis de djemonibcM aßimildtisconfiderduimus ) hos dlioaf ftófu intueri decet, uidenddque duplicid eorum bo/ »a. Primo, quod tempordlibus abunddnt,itd, ut pro/ phetiß quoque eorum bonis propècomoti fint dd in/ uidiam ut PfdLri. Mei pene moti funt pedes, pene ^lf‘^f‘ f^^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'^P^ iniquos pd/

tempeccdmrum uidens. Et inftdtEaeipfipeantores US' dbunddntes in feculo obänuerunt diuitids. Hiere, u. luftus quidem es tn domine, fi diftiutem tecum,uc-runtdmcn iuftA loqudr dd te, qudre uid impiorunt proftefdtur i Bene eft omnibui, qui prieudricuntur, Cr inique d^cnt,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cwr

Cur enim titi f«p eos botta effundit gratis et per/ Quid impio ditf ttifi, ut nos foktur nbsp;nbsp;o/kndat ([uam bonus fit ijs

rum botta ft/ qui reih funt cor de.ut idem pfal.7t„dicit; Qui malts gnificent, nbsp;nbsp;tä bonus c^,quanto magis bonis bonus eritinifi,quott

malos nuUo malouexat, bonos uero multis malis ten tat,ut non tantum 'm bonis pr^efentibus, fed'm abfcon ditisquoq- z^fùturiseum agnofcâtejfebonumfibi, dieantq} cum eodè Pfalmo : Mihi uero adhierere deo ionum efi,ponere in domino fpem meam.Qtiafi dia ret'.Etfi aliquid patiar,quo iÜos liberos uideo,ameH eonßdo,quod mihideusmulto magis bonus fit quàtti illis.Atqi ita bona uifibilia malorum nobis indtabu» turn funt, jßerandi bona 'muifibilia er contemnendi mala qu£patimur.l^ofecus ac Chriflus Mat.e.Nos uolatilia eoeli, er Ulia agri rejßiare iubet,dicens: S» ergo fxnum quoi hodie eß ey eras in clibanum mit/ titurdeus fictteßit, quanto magis uos modica ßdeil Quare ex eoUatione bonorum quibus mali abumdât, er mali quod nos patimur, ßdes noßra exeratur er confolado in deu(qu£ fola fanikl eß)paratur,adea neceffe eß omnia cooperari in bonum fandit.

Jtnpioru ma a herum bonum,quod multo mirabilius ca,quod la nobis bo/ eorum mala nobis bona funt, deo fic nos curate. Nâ na, er fi peautaeorufmtfandala 'mßrmioribus,ßrmia ribus tarnen funt uirtutis exerciuti er oaufiopugne, maiorisqi meriti. Beatus enim uirqui fuffvrt tenta/ tionè,quonlam cum probatus ßeritaccipietcoronatn Odilie uero maior tentatio^ quàm multituJo illa pejfimorum

RANTIBVS in hac vita. îcgt; pej^imorum cxcmplortim: Denic^ hinc ntüdus unuf Hic mundut ho/UuappeUatur fan^hruin dei, qitod fuis illeeebris hojlissââo( tt impijsoperibut nos irritât,prouocctt,aüicit,de ui4 mm dei, dei, in uiàfudm, Sicut Ge.e, videruntßlif dei ßlitit hominum quod effent pulchrlt;e,cr aro faài funt.Et Kutneri.2r.FiIij ifrdeleeäderuntcumßlijs Moabia^ runt. Ira «t falutare fit nos fempcr aliquo incommo/ dopremi, ne mundifciindaliso^nfiruamus, Gr pee amus nos inßrmi. Sic Loth commendatur 4 Petro. z.

Petri.i.quod dZodomitarumpeffimis exëplisntul ta pdffus fit,ut 'm iuflitta fua p hiecprontouerit.Ne/ ScSdalaueni tejfe eil er^,ut bifc fcandala ueniant,qu£ operentur fç neselfe eß nobis pugnä Gr uióhrum,uis tumen mundo à fcan* dalis. Sidutem in peccatis aliorum antd nobis bond procurât deus, quitta magis in noßro 'mcommodo no bis bonu opcraturus toto corde credi debet,Gr fi fcn/ fus, Gr caro aliud iudiat.

Nom »«‘m»x boni nobis muduscoßrt ex altero »«4/ lorum fuorum latere,quod eß aduerfitas .Nam quos illeeebris non potefl deuorare,Gr feandalis fibi incor parare paffiôibusconaturdfe expellere,Gr malis poe narum exturbare ,femperaut inftdias perpeccfttorlt exemplum, aut fùrias per panarum tormentum 'm-tentuns. Hiccefl enim Chymera monßrum, cuius car chymefd put uirgneum er blandum,uenterleoninus trum mundus, lentus,eauda ferpentinaGrmorfißra,quiaßnis mii-ditdmuoluptatis,quàm tyrannidis, uenenu Gr mors fempitern4,Si(Utergo inpecatis mudifecit nos de^ us bond

CONSOLATIo PRO lABO tts lorn noßra inuenire,ita, ut cr perfecutiones ciut non finifrußra er otioßiC'.ordinanturnobisad incre mentum bonorum noßrorum,ut hoe ipfo quo nobis noant, eoganturprodejje ,ficut beatus Auguflinus Uerodes deparuulisab Herode necatis,dicit:iiunquam po/ dio profiiit. tuilßet tantumprofidjße obfequio, quantum proßdt Beau Agt/ EtBeataA^thagloriabudaad carceremtan tilt pia forti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuufans in hunc modu:Nifi cor

tudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atrnificibus tuis bene contreidarij

nonpoteß anima mea mm paltna ad paradifum in= troire. Sicut granum fi non exuta ßierit them eius, Cr in area firtiter permtiatur, non reponiturin hor reum.Sed quid hie modia loquimurieum in hancrem tota fcriptura, omnium patrum fcripta Gr diilâ, o' Nocetiffimi ^*^'**^ fandhrum fiéb er geßa uideamus confina/ eredëtibM U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utiliffimos eredentibus,qui fint eis noan

tililTimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dffimi,modoreâe firantur,ut Petrus.i.Pe.^.Et quis

nto.ss. Nihil profieietinimieus ineo,Gr ßlius ini/ quitatisnon apponetnoare ei. Quomodonon no» at, cum ßepius etiam oaidat ƒ quiafcilicet noando maxime prodefl. Iftt uidemus undique nos in medijs bonis habitare, fi prudentes fimus ,fimut tarnen in mediis malts, adeo omnia fint mire temperata diui-na bonitatis magißerio.

HAEC eft cedejla fanlt;!krunoua creatura det ftatres ZSquot; amici noftri,in ^bui nihil niß bonii uidemus,non niß cSfolationem, non jemperquidem oatlif carneis, nam ßc in contrario fpedro funt ma-lorum, fedoculif ft/iritalibut. Quanquamcr illlt;t eorum bona qua uidentur, non reijcienda ßint,quin inhisnotconftolariàdeo intelligamus. Namzy Pfal mj.7Z, non ftit aufu! damnare omnes qui in ßculo obtinerent diuitias ,dicens : St dicebam ßc,ecienatio* nem filiorumtuorum reprobaui, ideft,fiuoluidia • are ejje omnes malos qui diuites, [ant, honorati^ J'* effent,iam etiamfanchstuos damnaftem ,quorum multi 'm his funt. Sed cr Apoftelus Timotheum dof eet ,utprlt;ecipiat diuitibus huius feculinon fuper/ be fapcre, diuites eße non prohibons. Et Abraham, jfaacet lacobdiuites fcripturareftrt ftiiffe.Att^Da niel cum focijs fuishonorati etia inBabylone fiieruti praterea multi reges ludafanébi ftterunt. Hos itaque intuitus Pfalmus dicif. Si dicebam fic,nattonemfilio/ rumtuorumreprobaui.Dat, inquam,deus etiam fuis horum bonorumcopiam ad folatium eorum cr alio/ rum. Verum non hac eorum propria, immo hacum/ bra cr figna funt uerorum bonorum, qua funt fides, ffies, charitas,alia:q; gratia or dona qua omnia com Communia muniafiutpereharitatè.Haceft cörnuniofandoru, fattdorum, 'tit qua

CONSOLATÏO PRO LABO in qua gloriamur. Et ^kîî bic nottfuperbtat^etiam in tnagnis main,quicrcdat,id quad res efl^Ej^efdlicet omniu fanólorübona [ua bona,fuît malum ejje illorit quoq;,Hoc enim fpe^rumdulci/Jimum Zdr tue undiJi mum eji,quod Apojiolus ad Gala, hoc uerbo p'tngt: Alter alteriusonera portate,cr ficimplebitis legem Chrifli, t^ónne bonumeft hie nos ejje,ubifiunum membrum(ut,i.Corin. lt;s,dicit) patitur, compatiuntur omniamembra, fiunumglorißcatur,eongauden( omnia membra?itas^dum egopatior,patior iamnoit foluSfpatiturmecum Chriftus,edr omnes Chrißiani, ficut dicit: Qui tägit uos,tanfftpupillam oculi met. Ita onus meum portant alij, illoru uirtus mea eft. fir des Eeelefise mea trepidationi fuceurrit,(!iftitas alio rum me,e Ubidinis tentationem fuftTrt,aliorum ieiu/ tiia mea lucra fut,alteriusoratio pro me folidtaeft, lt;3quot; breuiter ita inuicem folieita funt membra,ut ho-neftiora etiam inhonefta tegant, feruent,honorent. Sicut.t.Co.e.pulchredeftribit.Atqi itauere gloria-ri pojuminaliorumbonis tanquam meis proprijs. Atq; tuncuere (3 mea ftnt, ft gratulor cSgtudeo eis. Sum ergo turpis etfoedus,at illi quos amo,quibus applaudo formoftdecoriq; funt.Qiioamoremihino folumeoril bona, fed eos ipfos ftdo meos, quare fub horum gloria facile mea honorabitur ignominia, eo~ rum abundantia mea implebitur inopia,eorum meri ta meis medebuntur pcccatis. Q^is ergo queat de fte rare in peeeatisiquis non ^udeat in panis, qui fua peccata

RAfîTIBVS IN HAC VITA. X09 peccda Ç3- pcenas tant ttclt;y portât i aut fi portât t non folus portatfadiutus nt fan^Üsfilijsdd, ipfo de

Cbri/lofTunfitw cft communio fanôhrum et Ecckfia Chri/li, cuioti fi guis htcc non fieri, aut fi credit,hic infidelis eli,Cbrißum,et Ecctefiam ne gauit. Na Cf fi non fentiatur,uere tante agitur,ininto quis non fentiattNam quod non dej^eras,quod non intpaticseffia:ris,quis in caufa ejlfTua uirtusfnegua qua ,fed côniunio fan^brunt. Alioquinnecueniale peautunt firrct ,nec uerbunt hontiniscôtra te fuftine res,adeo prope eft Chrifîus et Ecclcfia.Hoc eji quoi dicintustcredo in ffiiritunt fanéîunt,fan{hint Eccle/ fiatnatholicà, Quideflcredcre Ecclefiant fanôlnnt, quant fan ôhruni comntunionent f Qtao mmntunicât auttnt fan(ti ? nempe bonis et malts omniafunt 0/ mniunt,ficut figurât facramentunt altsrts inpaneet uino,ubi unum corpus, unus panis, unus potus ab Apoflolo diàntur. Quis enim offvndit particulam cor poris,in quo non totum corpus ofJvndatfQnid pati^; turextrentus pedis folliculus, quod non patiatur to/ tum corpustquod beneficium confèrtur in pedibus in quo nÖgaudeatcorpustotumfAtnosununt corpus fu mus. Qÿicquid alius patitur,ego patior et firo,quic quid benefi t ei,mihi fit. itt ebri/tt« dicit,fibi fi^uni quod fuis minimis fi^m fuerit.QitK panemalaris quantumlibet particula accipiens, non didtur panent uaepiffeiQuis particulam dus contemnens, non pa* Hem contempfiffe didtur,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Qtt4re

Qtiire fi dolf:mus,fi patîmnr,fi moriniur,hu( ß~ YJtur inaiitus amp;nbsp;ßrtiar eredamus, ac certi fimus non nos,dut non foli,fed Chriltiu (ÿ' Ecckfid nobi-fcum dolet, pdtitur, montur, Adeo fdlicet nobis Chriflusnoluitmortis uiam eße folitaridm quam o-tnnis homo horret,fed comité ma Ecclefid,uidm pdf fionis cr mottis ingredimur,^' ßrtius Ecclefidtole rat, quâ nosipfijUt uerepoffimus iüud Helifxi4.RC g«m.6.»oWi apare,quod ddfcruum fuum timidtî di xit:NoIitimere,pluresnobifcumfunt,qudcmni[lis. Cumq; oraßet Heliftcus,dit:Domine dpcrioculos puert huius,ut uideat, et dperuit dominta oculos pue ri, cz uidit: Etecvemonsplcnus equorumetcumu igneoriiin circuitu Helifei. Hoc folu et nobis re/ht, ut oremus quo nobis dperidnturoculi,et uideamus Ec clefiam incircuitu noflro,ß3ei inquioeuli, tune nia hileflquod timebimus. Sicut etpfdlmus.tin.Montes i« circuitu eius, cz dominus in circuitu populi fui, exhocnunccyufq;.infcculum. Amen,

NI HI Ldf «demisftcalf/litttifcottùloquor qbus beuti fruiiturin uifionectara dci, aut fd[ tern de eis inßde loquor,et qua rdtione «obis poffunt clfecoprehèfibilid, lu bocfepti'iMMßieilru efi lefus Chrißus rex gloria: re furgens ex mortuis, ficut idem ßit feptimu JßeÜru maloiü pdßus,mlt;f}'ief et fepul» tus. Hic

ius.Hicuederelicet fummucordisnoßrigaudium tt Cordisno bom,nihilhic prorßa tttalorü,c[uia Chrtßus ßri futnmii refurgens ex mortuis,t(tm no moritur,mors illiulcra gtudium. no domimbitur, H tcejl cutninus chitritatis ZT ignis deiin Sion,ut Efai,dicit:Cbrifiiis enim njtus ejt no/ bis,n5 folii aute,fed datus eß nobis. Qjiare refur reéhoeiuf tne4eß,Z!foi4qu!£per refurreéüonè fu4 operatus eß, Ef («t ApaJfoluj Ros.exuberantiffime glorMur) quomodo non oninu donxuit nobis cum il lof Quid 4utem operstus eß refurgendofnempe pec/ (4tum deßruxit,iußititim fufiiauit, morte abfumpfitt zy uitam reddidit, inßrnum uicit, Zif glorijm fem-piternam contulit. Hjecfunt in£ßim4bilii( ia ut mès hominis uix audeat elt;t credere fibi donat4 e(fe,uelut 14cob Gene.^r. Cum 4udiret filium fuum lofephrea gn4re in Aegypto, quafi de gr4ui fomno euigilans, tto eredebät eis donee iüisrepetentibus oi4,pl4ußr4 quoque oßenderent miffalt;( lofcpb ,lauere difficile

.■eßcredcre tana bona nobis indignis in Chrißo col/ l4t'4,nift multis uerbis, 4c ut multis apparitionibus fefe difcipulis manifeßAuit ,Itlt;t«obif tdrtdfw uelut pl4ußris,ufu z:r experientia doce4tit4 credere. Pbu flrum fane eß fu4uiffimum,quoi fsâus eß nobis iu/ Piti4,f4nfhßc4lio,redemptto, fapientia idea, ut.t, Cor.t,Apoßolus dicit: Egoenim pecc4torfum,fed uegt; horin eiiu iußiti4 qua mihi daa eß,immundusfum, fed fan^ßcatio mea eßfua fanzas in qua fuauitur ueborißultus ego fum, fed fapientia eius uehitme, D I damnabilit

CONSOLATIO PRO LABO djmnMis j'um, fed libertitf eins redemptio med e/l plauftrum fecurißimum. ltlt;t ut Chriltilt;tnu!,modoii credit de meritis Chrißi cr omnibus eius bonistHon aliter (^ueat gloriari,quim fi ipfemet ea ficiffèttadeo funt eius propria,ita ut tam fecurus etiam dei iudici urn expeäare audeat,quod amen infußentabile eß. Tantares eß fides, tanta nobis bona parit, tam gla riofosdeißlios conßiait.Ner^enim ßlijefiepoßu^ mus,ni fi paterna bona h£reditemus.Dißttergo Cbri fiianus eum ßducia:vbi eß mors uifhria tuai ubi eß mors ßimulus tuus, id eß,peceatui Stimulus eni mor/ Üs pecatum eß, uirtusautê pecaâ lex,deo autê gra tia, qui dédit nobis uióhriam per tefum Chrißum do minu noßrum.Hoc eß, lex ßdt nospecatores, pec/ atu ßcit nos reos mortis. Quis hacduouidtfNoßra tußitia,noßra uitain3,fed lefus Chrißus à morte re furgens,pecatum mortem damnans, fuam iußiti am nobis impartiens,fua mérita nobis donans ,fuagt;n manum fuper nos ponens,(y bene habemus et legem implemus,cr peeatum, mortemq; fuperamus. De quo fit honor,laus,(:^ gratiarum afiio deo in feeultt feculorum. Amen.

Hoc ergo jßeäaeulum fupremum in quoiamnon modo fupra mala noßra,fed etiam fupra bona noßra eleuatifumus,cr fedemns iam in nobis alienis,alieHO labore partis,qui prius iacuimus in malis,alieno pee cato conquifitis amp;nbsp;noßro auäis. Sedemus, inqua M iuflitia Chrißi, qua ipfe iuflus eß, quia huic nos adr haremur.

RANTIBVS in HAC vita. Ill h f remus, fer quant ipfe deo placet,cr pro nobis me diatorinttrpeüat, et totum fe nojirum /àdt optimuf faccrdos ZX patronus. Quad er go impoßibtle ejif fit Chrißus in fua iuflitia non placeat, am impoßibi le eß,ut nos ßde nofira qua illius iußid£ inhieremus, «öplaceamus. QuihiK ßt,ut Chrifltanus ßt omnipo tens, omnium dominus,omnia habens, omniaßdes, prorfus fine utla pecato. Quod fi etiam in peccutis fit,tamenneceffe efiutnonnoceant ,feddonencur propter infuperabilem omnia peccata exhaurien tem iußitiam Chrißi,in qua fides noHra nititur,jörti ter credens talem nobis ejfe Chrifium, qualem dixi» mus, Namquiidnoncredit, furdusfabulamaudit, ttec Chrifiumagnofdt,necadquidprofit,nec q«« eius ufusfit, inteHigit.

Quare uel hoc unum /fieilrum, fi nuUa fint alia, tanta nos poteü cofolatione imbuere, fi bene œr/ de intentoîfieiietur, ut non modomalis noßrisnoit doleamustfed etiam gloriemur in tribulaâonibus prse gaudio, quod in Chrißo habemus,uix ea fentientes^ Qua gloria nos erudiat ipfe Chrißus dominus,acde us naßer in feculabenedi^s. Amen.

LEONI DECIMO PONTIFI ci Romano, Martinus Lutherus jalutèiif Cbriflo I rfu domino no]tro.

NT ER monßrabuius fecuJif cum quibus mihiiam in tertium annum res et belfum eil,cogor aliquandp Gradte fußiieere,tui recordari, Leo pater beati/fi me, immo cu tu folus mihi belli caufa paffim habearis,no poßit

unqud tui no meminiße. Et quaquâ impi/s adulatori/ bus tuis in me fine caufa ßieuietibus,coailusliterim4 fede tua ad futurumprouocare C5cilium,nihilucrù tusPifer iultj tuorum prlt;fdecelforum uanißimas co CofHlutiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyrannidc prohibentium,

concilium t‘tfgt;^cn unquâ interim animum meumàtua beati prouocarep f‘^tgt;ott totisuiribus optimaquie» hibent. ‘ ciitibifedi^tuteoptarim,eademijifedulis,at^ciuatt turn in me fuit, gemebundis precibus apud dcu quie fierim.Atquieos qui meauthoritatis cr nominis tui tnaießnte haâenus terrere conatifunt,penè contène-re ac triumpharecapi. vnum fupereffe uideo, quad cotemnere nonpoffum,qu£ caufa fuit,ut denuo fcri Haru literal beremad T.B.HiCc eß, quod acmfari me magno rum ad Leo/ uerti mihi uitio intelligo meam temeritatem, qua nee Hem caufa. tuje perfonapepercijfe iudicor.

Egj uero,ut rem aperceconji«ir,conÇciuf mihi fum,ubicun(]ue tu£ per[onlt;e meminiffeoportuit, nott ui ft magnißeit nbsp;nbsp;nbsp;optima de te dixiße ; Si uero A me

feeusfa^tm eßet, ipfemet nuUis modis probare pofa fem, nbsp;nbsp;iHorum de me iudidum omni aleuto iuuarc,

ttihilq; libentius quam palinodiamhuius temeritatß CZ impiftrftw me£ canerem. Appellaat te Daniélem inB4lo'iottc, zyinnocentiamtuaminfignem aduer/ fas contaminatorem tuum Sylueßrum,quim egre^a (hidio tutatusfim,quiuisle^ri!iteUigit abuKdc,jd^ licet, celebratioret augttjlior efl in omni terrarum or be,tot tantorum uirorti Uteris cantata opinio amp;nbsp;ui/ t£ tu£ inculpat£fama,lt;iuàm ut à quouiSfUel maximi ttominis,poffit quauisarteimpeti. Nonfum tarn fltil tiis, ut eum incejfam, quern nuUus non laudat, quin Crmeifliidq fliit eritq- fcmp, neceosinceflere qtios publicafimafcedat, nullius enim delcidor crimine, qui Cf ipfe mihi fatis eofciusfum magn£ trabis mea: in o'ulo meo, nee primus effe quiam,quiin adultcrä lapidem mittat,

Comuniterquideminimpias doHrinas inueäus fum acriter,ct aduerfarios,non ob malos mores, fed ob impietatem,non fegniter momordi,cuius me adeo non poenitet, ut animum induxerim , contempto bominum iudicio, in ea uehementia zeli perfeuerai re, chrifli rxcmplo, qui ^nimina uiperarum, clt;«:s cos hypocritas,fllios diaboli,fuos aduerfarios pro ze lofuoappeüat.Et Pau.filiié diaboli,plena omni dolo

er er maliciaMa^umcriminatttr,canes,fubdoloseäU* ^pphetit mor ponatores qiiofdä traducit.vbi fides molltculos iftot daces nwlii= auJttores, nihil erit Paulo niordaeius amp;nbsp;itnmodefli/ (ulis funt, tu.Quid mordadus Prophetufnojlri fané feciilimo res ia delicatosreddidit adulatorum uefana nmltitu^ do,ut quam primü noßra non fentiamus probari,mor deri nos clamemus,er cum ueritatem alio titulo repel 1ère nequeamus,mordacitatii,impati(ntiie,immode ftiie prdtextu fiigmus.Quid proderitfal,finon mor/ deatf Qtiid osgladij,finö c^edalfmaledi^ius uir,qui fiât opus dominifi-audulenter, Quare optime Leo, his me Uteris rogo expurgatum admittas,tibi^ perfud deas,me nihil umquam deperfona tua mali eogta/fe, deinde me alem effe,qui tibi optima uelim continge re in aternu, neey mihi cum uUo homine de moribus, fed de folo uerbo ueriatis ejfe contentionem. 1» o-mnibus alqs cedam cuiuis,uerbum deferere cz «fg4/ re nee poßurn nee uolo. Qÿi aliud de me fentit, aut aliter mea haufit,non reék fentit,nee uera hau fit. Curia Ro/ Sedem autem tuam ( qua curia Romana dicitur, mana, quam neq^ tu,nec^ uUus hominum poteß negare,cor ruptiorè eße quauis Babylone cr Zodoma, eS' quan turn egp capio, prorfus deplorata,deßperata,at^ co clamata impietatis)fane deteßatus fum,indigne^ tu Ji,fub tuo nomine,^ pratextu Romana Eccleßa,lu di Chrißpopulum ,atque itareiliti,refißa,mq; dum f^iritus ßdei in me uixeritmo quod ad impojfibilia ni tuftGr j^erem meafolius opefa,totrepugnantibus fit rijs adula/

romanvm EPISGOPVM, ir; rif adulatorum,guicquampromoi^crim ijh Babyh/ UeconfiifiU'imaiSed quoddebitorem meagnofcäfra trum meorum, quibus cofuli i me oportet,ut uel pau/ doret,uel mitius à RomMès peftibusperdantur,Ne/ QiiM exR» ^MCfniwdliwdè ^omj. ùmdmultisMnis inorbem mainorbent inttndat(quod non ignordt ipfe)^Kdm uaflitdsrerit, intmdet, eorporum,ttnimdrum,cr omnium pelftmarumrerum peßima exèplu. L«(e enim hiec omnibia ciariora fut,

fidn efl Romana Eccleßa,quondam omniufan= Romana Ec )ßißima,jfgt;elun(a latronumlicentiofiffima, lupanar clefia, pitiniumimpudentißimum,rcgnumpeanti,mortis er inßrni,utadnu,îiàam,quod amdat,iam co^tare no polfitne Antichrifiusquidemfi uenerit,

interim tu Leo, fiait agnus in medio luporumfe/ des,ficut Daniel in medioleonum,cr cum Ezecbie/ le inter fcorpioes habitas. Quid bis moftris unusop ponasiaddetibi eruditiffimos etoptimos Cardinales tres aut quatuor. Qÿid bi inter tätosiante ueneno ot mnibus pereudum uobis, qde remedio flutuerepra:f fumeretis. AÜumeß de Romana curia',peruenit itt earn ira dei ufq; in finemtCÖdlia odif, reßrmari mef tuit,ß(rore impietatis fuec mitigare nequit,Gr implet nutrisfuteelogium,de quadicitur: CurauimusBaby Ione,et no eß lanata,derelinquamus eä.officij quidé tui,Cardinalium^ tuorum,^erat,bis malis mederi, fed ridet medicam ißa podagra manum, ar nee aart rui,nec audit habenas.liac alJvélioetaéîus dolui fem per optime Leo, bis femlis te pontißcemfaäum, qui

SMndi non Papa Romœ

tit Potifids nomineutun tur [celerati.

EPISTOLA AD LEONEM »Meîiori6«î dignuf er us .ü5 eni Romunu curiu mere tur te tuic^i fimiles,fed faanü ipfum, qui et ucre plus quÜ tu in Bubylone ij'btregnat.o'utinä depofita ijlA quim dbi gloriam cjfc wifïaiw bo/?tx tui perditiffimi, priudto potius fuccrdotiolo aut hitredttate pdfcrnd ui/ âiares,hac gloriu gloriati «0« funt digni,nifi Sfb4; riotideSjjilijperditionis. Quidenimfads ineuriUf mi Leo,ntfi,»t quo quifq; eß: fceleratior cr execruti* or, eoßlicius ututur tuo nomine cr authoritate, ud perdendashominupecunias Z3- animas,i(dmultipli-candu fcclera, lt;td o^primendù fidem ueritatè ck ’ toea Ecclefia deifo reueru infilicißime Leo, Gfpe/ riculoftjfimo fedensfolio^ucritutèenim tibi dico, qu bona tibiuolo.SienimBernhardus fuo EugeniocÖ* patitur,{u adhucmeliore ß)f Romana fedes,licet t« quoqicorruptißima,imperaret. Quid nos no quera tnur,qbuf in trecetis annis antu accejfit corruption nis O' perditionis Nonne uerum eß, fub uajh iflo ctelo, nihil effe Romana curia corruptius, peßilen’gt; tins, odtofiusfinoomparabiliterenim turcarumuin/ dt impietatem . vt reuera,quif olim erat ianua coeli, nunc fit patés quoddam os inßrni, o talcos,quod, urgente ira dei,obßrui non poteß.vno tätum reliéh itiiferis œnfiÜoJi queamus aliquot à Romano (ut di xDißohiatu reuocare oferuare. Ecami Leo pa» ter, quo confilio, qua ratione, in federn ißam pe-ftilentia debacehatus fiw, tantum enim abeß ut in

tuam

ROMANV,M EPrSCOPVM. 114 tuitm perjonam fiCuirem, ut j^erarem etiam grattant 'miturumme, ZSquot; pro tua falute fiaturumjicararctn ißum tuum,injn]a infirnum tuum,{irenue amp;nbsp;rfcrittï pulfarcm. Tibienint tuicq^ falutiprofaerit cr teca/nt multit alijs,lt;]uicquid in impi£ huiusjeadi curi£ conf fiijloneni moliripoteSl omnium ingeniorum impetus. Tudim offidum fitdunt,qui huic male faciüt,Chriftti glorifiant qui earn omnibut modis ex£crantur,breui ter,Chriflianifunt,quiRomaninonfuitt.

Sedutamplius loquar,nechoeipfumunquamfu per cor meu afcendit,ut W» Romana Curiam inuche/ rer,aut quicqua dcea difputarem.vidensenim dejfie rd» omnia falutis remedia,cotempfi,et dato repudij libetlofdixiad earn: Q^i fordet,fbrdefcat adhuc, cr quiimmundus e/i^immundus fttadhuc,tradës mepla adis cr quietis facrarumliterarufhidijstquibus pro/

fratribus âmm me agetthusMic cum normt/ Qui Luthe-hit profîcerem,aperuit oculos fuos Satan,ctr feruum rum ad fcele fuum loannöEcdum,inßgnemChrißiaducrfariu, rainpoßerii extimulauit mdomitaglori£ libidine,ut me traheret perßequendlt;t Mf harenä inffgt;eratâ,aptâs me in uno uerbulo^de pri/ exdtauerint. matuRo.Ecclefi£,mikiobiterelapfo.îtic Thrafoil legloriofus, ffiumans crfrendensiaiklbattProgla ria dei, pro honore fan{l£ fedis Apoßolic£ omnia i feaitfurum, CJ detuainflatus abutenda ßbipoteßda tt nihilcertius expeéktbat quàmuifhriam,non tant primatii Petri,quàm fuum prindpatum inter Theolo-gps huiuf feculi,qu£renf,ad que no paruit tnomentii

‘ EPrSTOLA Ad leonem fjitere duaeblt;tt,fi LMtheru duaret in tri«pbo. C3«olt;I ubiSophijt^ inlilicitereeffittineredibilii fitruhomi nem exiipM,fefitit cnim fud mlpa [olius fiélü efje, RontMiC infimiie per me natum eSi.

At^ fineme qu£fo optime Leo,hic mettm ili quando caufam i(gere,uerosq; tuos hoflef aernfare, Notumeffe arbitrortibi,quid meatm egerit Citrdix CitletMUf ndliifan^ Sixti,Legtttuf tuus,imprudensetinflltx, Curdinalift imo i»fldelif,ln cuius mdnu, ob tui nominis reueren/ tiam eum me cy omnia mea pofuiflem, non hoe egit, utpaeem jbttueret,quamuno uerbulopotuiffet ßcile fiiatere, cum e^ tumpromitteremfllentium ey fine eaufiemeafiilurum, fi aduerfarifsidemmädaretur. At homo gloria,non contentus eo pa{îo,cœpit aduer farias iuflifi(are,licètiam aperire, Gf mihipalinodiä mandare,id quod in mandatis prorfus non habuit, hie fané, ubi caufa in optima loco erat, tUitts importuna tyrânide uenit in multo peiorem, unde quicquid pofl bacfemtum efl nonLutheri,fed Caietanitoticulpa efl,qui ut fllerem cy quiefeerem non efl paffus,quod turn fummis uiribuspofeebam, quid enim facere am/ pliuf debui}

Carolus Vlb seeutus efl Caroluf Militius, cripfeB.T. nund/ litius, us,qui multo ey uario negotio eurfans remrfans, tiihil^omittensquodad reparandumcaufe flatum, quern Caietanus temere ey fuperbe turbauerat,perti neret,uix tandem etiamauxilio iUuftriffimi prindp« rridericieleóloris,efjècit,ut femel (yiterum familia ritcrmecum

R'OMANVM épis co P VM. llf ritermccum loqueretur, ubidenuo tuo nomitti csifi, paratusCilere,a(aptttnietiamludicem uelArchiepi ludiat LU» faopum Treueren.uel Epifcopum Numburgen.atqiie thcriaitie oM ita faâum et impeiratum. D«m hitc Jjie bona a^n [£ fIcßl, tKZjEcœ alter er maior hoßis tuusirruit EcauSi cu di f^uattone Lipfica,quam inflituerat contra D. Carl* fh,dium,cr nouaaaeptadeprimatu Papicquiftio/ ne,in me uertit inf^eratum arma,er penitus hoc con cilium pacif dißipat. Expeäat interim Carolus Milt tiiKfdifputatur,indices cli^ntur,necbic aliquid de/ ttrnitur,nec mirum,quando Eccq n!endacijs,fimula/ ti5ibus,technis,omnia ubit^erant turbatiffima,exulat ratijj'ima,confi(fijj'ima,ut quocunq- inchnaßet fenten tia, maius eßet exorturum inaindtum,gloriam enim non ueritatem quarebat, nihil etiam hicomifi,quod àmefierioporteret.

Et ßteor,hacoMßione,nanparum uenijjc ad lua eemRomanarum corruptelarum,fed in qua ßi quid pec atu eß, Eccij mlpa eß,q onus fupra uires fufdpics, dum ^loriä ßuam ßiriofc captat,ignominiam Rorn4/ nam in lotum orbemreuelat.Hic eß iüe hoßs tum,mi ^edtti adus Leo,feu potiuscuri£ tu£:huius unius exemplo difee lator plusro repaffumus,none(fe hoßem adulatore noantiorem. manu curiiS Quidenim ßuaadulatione promouit,nißi malu,quod no(ttit,quant nuüuf regum promouere pocuißeti foetet enim hodie potetißim is nomenRomanie curite in orbe,erlanguet papalis au hoßis potuif thoricasßmofa inßitia male audit,quorum nuüu au ßt ßare, diremtis,fi Ecäm,Caroli et meum de pace conßlium

ro amp;nbsp;frujira indignatuf 'm libeüorum nieorum tedi/ tionem,hoc debebat tum cog:tdre cum totus j« g/onj, flat hinniens einijj'drius, infamrit, alia,qudm flid ittte, tuo tarnen maxima periculo, quiCrcret.Spe-rabat homo uani/fimus me ßrmidine nominis tui af furü (y tadturu(nam de ingenio et eriiditione nö ere do qd’pr^fumpferit) ^^tinccum nimio me confdcre amp;fonare uideat,fera poenitentia temeritatis fuoi., in/ tiïligit ej?e in calo, qti i fuperbis refiflitt, cz prtefu» mentes humiliet,fi tarnen inteUigit.

f^ihil itaq;hac dißutatione promouentibus no/ bis,nifimaiorem cSfufionem RomanteßaufiC, iam ter tio Carolus Militius patres ordinis capitula congrega' tos adit,con[iliupetit eomponêdis caufte^qutc iam di fiurbatiffima CJ' periculofijfima effetMittuntur hinc ad mt,cü uiribus in me(deo propitio)nofit ff es graf fandi, aliquot celebriores ex itlis,qui petut^ut faltet» tuic beatitudinis perfonam honorem, cr literis hua militatisexcufeminnocentiam cr tuam ez meam,ef feadhuc remnoninextremo defperationisloco, fi Leodedmus pro fua innata bonitate manum admo/ ueret.bïic ego, qui fernperparem cr obtuli Cf opta/ ui, ut placidioribus et utilioribus ßudijs inferuirem, cum er in hoe ipfum tanto jpiritu fint tumultuatuSf uteos,quosmihilögißimeimpares elfeuidebam,mlt;t gnitudine, amp;nbsp;impetu,tdm uerboru, quamanimi ojin pefeerem, non modo libens cejfi,fed CZ rum gaudia

ROMANVM EPISCOPVM. 1Ilt;? tt griititudine aca:pti(ui,ut gratißimum benefidumt fidignum ßicrit jpci noflr£ fatisfiiœre.

fi fieri poteß,manié apponas,et adulatoribus ißii pacis hofiibui dum paecm fimulant,frenum inijeiaf. Rei/oßo-f Porro palinodiam ut canambeatiffimc pater non eß j,,] ownwo quod ullus pr^fumat, nifimalitadhuc maiore turbü miif ne caufam inuoluere.Deinde legesinterpretädiuer/ bi dei non patior,cum oporteat uerbu m dei effe non al ligatum,(juod libertatem docet omnium aliorum.Hii duobus faluis,nihil eß quod no fiicere et pati poffim, ac libenttifiime ueUm.Contcntiones odi,neminempro' uocubo, fied prouocari rurfus nolo,proiiocatus autè, Chrißo magßro,elinguis non ero. Poteritenim T,B. breui O' facili uerbo,contentionibus ißis adfieuocu/ tis o exlinâjs,filcntium O paeem utrini^ mandarOt idt^uodßemper audire defiderauL

Proindemi Leo pater, eaue Syrenasißosaudias, MonetPapi ^ui te nö purum hominem,fed mixtum dcumfitciunt, ne adulata-Wlt;jM(£«n (MJHifdre er «igere poffis. Nonfiet iUf resaudiat, nee prxualebis. Seruus feruorum es, Gr pr£ omnibus hominibus miferrimo et periculofißimo loco.No ttßHant, qui te dominum mundi finguist ,qui fine tua authoritale nullum chrißianum effe finunt, qui te incoelit,in firnum,purgatorium pojfealiquid gar* riunt, Haßes bi tui funt er animam tuamad perden~ dum qu£runt, fuut Efaias dicit ; Popule meus quitt beatü pr edicant, ipfi te deâpiunt, Lrrdt qui te f upra,

EPISTOLA AD LEONEM Conälium er uniuerftkm Ecckfiam ekudnt. Emitt qui tibi foli fcripturtc iitterpretundte iustribuut: [uits enim hi cfës impietutts fub tuo nomine flituere in Ec/ eleßa quierunt, cr,proh dolor,muUum per eos Cutitti proßeit in tuispradecejj'jribus,Summit, nullis eres de,qui te exaltant,fed ijs qui te humiliant: Hoc enins eji ludicium dei.Depofuit potentes de fede,er exaltn ait humiles.vide quàm diß:ar pt Chriflus fltis f uaep foribus,eu tarnen omnesuelinteius eßeuiarij.Etmet tuo ne reuera plurimi eorumfint a- nimium ferio ui/ Vieorittf qM arqeius.viarius enim,abfentisprtndpis efl: Quod fit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi pontiflx, abfente Chrifto er no inhabitante in cor

de eius,prlt;efit,qd aliud quàm uicarius Chriflieflf At quid tit iUa Ecclefia,nifimultitudofine ChriHo efle Quid ttero talis uicarius, nifi Antichriflus amp;nbsp;idolît ffttQttanto rellius Apofloli,quifeferuos Chrifli ap peUant priefentis,non uicarios abfentis?

Impudensflrte fum,tantum uerticem uifus doce/ re,iquodaa:riomnes oportet,cr,peut iaâant pefli ientiie tUie,à quo iudicandum throw accipiunt fenteit dam, fed emulor fanâum Bernhardumin libella de Confideratione ad Eugenium,omni pontifâ numori/ ter nofcendo.Nequeenim docendi fludio, fed pure fl/ detis^ foliâtudinis ojflâo hoc flâo, qux cogt nos e/ tiâ omnia tuta uereriproxîmisnoflris,nec patiturro/ tionem dignitatis aut indignitatis haberi,folisperi/ culisetcomodisalienisintenta. Cuenim feiamT.B, uerfari Grfiuâuari Romefldefl,p4mmo mari in fl» 'nitit

‘ROMANVM EPISCOPVM. 2lgt; tlitis periciilis undic^ urgente, Greatemiferiiecondi tione litborantem,ut etiitm cuiusiji minim ifrittris mi/ fiitM o[)e indigej!,non uideor mibiabfurdu{,fi inte/ rim mjiellatis tUit obliuifcar,diim officium ch4rititit imi)Ieuero,nolo nduluri in re turn feriu G/ periculo^ fa,in qua ft amicus effe cr plufquâ fubie^ffimus ti b^nxi inteUigar.Eft qui inteUigat amp;nbsp;iudicet.

1 n jine,ne uacuus aduenerim B.T. mecum affèro ira^bitulum hucfub tuo nomine itditum, uelutau» ffncio pacis componend^e ór bon£ quo gujîa »•e poff'is,quibus nam (hidijs ego malim et pojfim ffu éhiofius oecupari,fiper impios adulatores tuos lice tet,cr haâenus licuiffettparua resefl, fi corpus ffie Ües,fed fumma()ùft fftllor) uitlt;e Chriffian^ compcn dio congeflts, fi fententiam captes .Ncque htl beo pauper aliud quo gratiffcer,nec tu alio egcs quàm jpirituali dono auge ri. Q^o et meipfum paternita

Tides tribui4 tionibus di/ fàtur»

A C1 LI S reî nwltis ejl uif^ Chritlianii fid(S,lt;juttm amp;nbsp;non pMct inter uirtutisccu fixias ’^Jnum£rÂt,ÿUod /àciilt,quia nub lo expenmento earn probdue/ runt,necc]udgt;}U fit uirtutis un quint gu/ktuerut, cum fieri no poff'tt,ut bene de ed[cribdt,dut reékfcriptd beneid teUigdt,qui non/fiirilum eiufdem, urgenubus tribu Idtionibus^aliquindo guflurit.Qtiiautem uelpaulu turnguflAuit,non poteft unquam fatisdeeademferb bcre,dicere,oogitdre.dudire ,ßnsenimuiuus eftfuli ens inuitd MmÄ, ut Chriftus lodn. 4.dppelldnEgp

diitem,qu'dnqudm deabundantia no glorier, fcidmc^ quint fit mihi airtu fuppellcx,ffiero tatnennonnuUii guttdmfidei,n!dgnis et uarifs agitatum tentutionibut me confecutuni,poßi q;, ft non elegantius,a:rte f olif dius de ed dicere,quint liter dies Uli amp;fubtiles niniio dißtuaioreshdâenusdißeruerunt,{itdip,forum non intelligentes. Quodutè ßcilioreuürudibus (ni ijs foils feruio )dperii ^duohiecthemdtd pnemittode li bcrtdteetferuitutejfiiritus.

11lt;ec quanquàm pugnare uideantur^tamë ubi con uenirc inucntdßierint, pulcbre tàdent adinflitututn nojlrum.Sût enimiplius Pauli utraq;,diantii.t.Cor, il. Qum liber effem,omnium me jeruum fici, Ro .ij, Ntmini quiequâ debeatis, nifi utinuicemdili^tis. Amor ueronatura fua ojfidofus cß er obfequens e« quod amatur, ftc et Chrißus, qttanquä omnitt domi/ tiuSißihis tarne ex muUere,ß^bis ejl fub lcge,fimul Uber er feruus, fimul in ßrma dei,et in forma ferui,

Altiore et crafpore petamus ifla, principio.Uoma enimdupliciconßit natura, f^irituali crcorporali. luxta fpiritualem, quam dieunt animam, uocatur fpiritualis, interior^nouushomo: luxta corporalem, quamcarnem dieunt,uocatur carnalis,exterior, ue» tus homo,dequo Apofktus.i.Cor.^.Licet isquißt riseß^noßer bomoeorrumpatur ,tamen isquiintut e^,renouatur de dieindiem . Hacdiuerfitasßcit, ut inferipturis, pugnantia de eodem homine dican/ tur, cum er ipp duo homines in eodê homine ßbipu gnent,dum caro concupißit adtierfus ß^!ritum,€t ßii ritusaduerßts carnem. Gal.y.

Primumautem,inKriorem hominem apprehendi MUs,uißuri,qua närationc,iußus,liber,uereq; chri flianus,hoc eß,f^iritualis,nouus,interior homo,fiat. Liberta t 'Btcoßnt,nullam prorfusrerumexternarum,quocü/ Chrißiana i que cenfeantur nomine,aliquid habere momenti ad quibus non E X iußitiam confiißst.

iu/titiäiH äut libertättm Chrißidnam,ficut nccädin/ iufliiiiint^Mtferuitutem parandam,quod indudione picüiper^uiddur. Qwi'd enî prodeffe queatanim^, fi corpus bene habest,liberu cy uiuax fit,edat,bib4t, agit^ ut libuerit,mm iis rebus floreät etittmimpijff ftmi,omnium fcelerum feruifRurfus,Quid obfiierit animie,m(il4 uuletudo, aut cäptiuituStautßmes, aut fitis,autquoduis incomodumexternuntt cum ijsre/ iusuexenturetiam piiffimi, pura^ cofäentialtber» rimi^Neutra harum rerum pertingit ad animg, fiue 1ibertatem,fiue feruitutem. Ita nihiïprofùerit,^ cor» pus facris ueßbus,more ptcroru ornetur,aut locisft cris uerfetur,aut offictjs facris occupetur, aut orei, ieiunet,abjlitteatcertis eibis,et ßciatopus,lt;juoda(nc^ per corpus et incorpore fieripoteft.Longe alia re o-pus erit ad iußtiä amp;nbsp;Itberiatë animte,cu ea quit didu funt,geripoffinti quouisimpio,necijsßudijsalij hypocritic euadït, Ediuerfo,nihil oberit ammiie,fi cor pus uefliatur prophanis,uerfetur locis,pphanis,edat, Jnbat c5mun(ter,non oret uoce,omitt!it^ omnia,quit per hypocritas fuperius dida fieri poterunt.

Etut omnia reijciamus,etid ffieculationes,medi-tAtiones,zy quicquid per anima ftudia gcri potefi, verbudeia» nihilprodeft. Vnare,ea^fola,opusefiaduitam, nima neeefia iußitiam,et libertatem Chrißanam. Ea efi,facrofan rtutn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum dei,Euangelium Chriß,ficut dicit lor

an. u, Ego fum refurredio er uita,^ui credit in me, non morieturinft(rnunt4tsm,6, Si filiufuoslibera’' uerit.

«fnf,Mcri liberi eritif.Et Mttthtei. 4. No« j« fotopa/ neuiuit homo, fed in omni uerbo, qttod procedit ah ore dei, Cerium ergo habeamus ac firmiter pofitumz Animam poffe omnibus rebus carere, excepto uerbo dei, fine quo nuUis prorfus rebus efl iRi confultumz Habens dutemuerbum, diues efl,nuUius egens, cum fit uerbum uit£, ueritdtis,lucis,pacis,iuflititc, falu» tis,gaudij,libertatis ,fdpientiie, uirtutis,gratiie,glo~ ri^, GTomnis boni ittaflimabilittrgt; Hoe cfl,quod Prophetd odonario toto,c^ multisdltjs locis totge/ {hnario. mitibuscruocibus fufl^irdt cr inuocat uerbum dei. sauiffima Rurftis,necfleuiorpldgdird:dei, dum mittitfimem jgi plagt, siuditus uerbi fui,ut in Amos didt,ficut nec mdiorefl grdtid,quàm ft emittdt uerbu fuum ,ut pfdlmo .104. Mifit uerbum fuumcrfdnduiteos,cr eripuiteos de internitionibus eorti. Neq; Chriflus ad aliud officiti miffus efl,qudm uerbi. Êt Apoflolieus, E pifcoplt;t lif, uniuerfusc^ ordo clericorum,n3 tiifiin «erbt minijk/ num uocdtus cr inflitutus eft.

QttieresdUtem:Qtiodndmeftuerbuhoe,dutqud Verbum 4ej arte utëdum eft eo,cum tarn multa fint uerbddei^ Re quod fit, f^ondeo'-Apo/hlus Ro.tjd explicat, fcilicet Euange Hum dei de filio fuo incarnato, paffo, refufdato, CT glorificdto per ffiiritum fandiflatorem. prtedicaf-fe enim Chriflum,hoc eft, anima pauiffe ,iuftificafa ' fe,liberdffe,Gr faluam ftciffe,fi crediderit prsedicati oni, fides enim fold eft falutaris e? ejfiax ufus uerbi dei.Ro.lo. Si cofttedris ore tuo,l E S V M ejje domi

M« w,et corde tuo credideris,lt;jd’ dem iüu fufcitd uit i ntortui!,f-tlitus eris.Et iteru, finis legs Chrißus ad iuftitiam omni credenti. Et Ro .1. lujhsexßde fua Solaßdes iu' uiuet.Neq; enim uerbum d£i,opcrihus uUis, fed fola ßißcat, fidefufcipi ^3quot; colipotefl.ldeo claril eß,utfolo uer/ bo anima Opus habet ad uitam er iußitiam ita faht ßie (3 nullis operibus iuftißcatur. Si enim alio quo piam iujtißcari pojfet,uerbo nö haberct opus,ac per hocnecßie, verum hitcßdes fubfifiereprorfus »oft poteft cum operibus,hoc efi,fi per opera ( quiccunq; fint)fimul iuftißcari prje fumas,hoc enim effet in du OS partes claudi£are,Baal adorare,er manum ofcula Credendaf ri,quieeli intquitasmaxima,utlobait:ldeodumcre dere incipis, fimul difeis, omnia qua inte funt, effe prorfusculpabilia, peccata, damnanda. luxta iüud Ro.i.Omnes pecutuerut er egent gloria dei.Et Ro. j.Nóm efiiufius,noeß,qui ßciat bonum,omnesder clinauerunt,ßmul inutiles frihfunt.Hoc enim cogni/ to,fcies Chrißum neceffarium tibi,qui pro te paßus et refufcitatusell,utincumcredens,aliushomohac ß defieres,donatisomnibuspecrutistuis, etiußificato te alienis meritis,nempe Chrißi folius.

TNutta exter/ Cum ergo hac ßdes no nifi in homine interiore re no qpereiu~.gnare poj?ttSicutdicit Ro.to.Corde crediturad iu/ flißcatur ho ßitiamterfola ipfaiußiße£t,manißßumeß,homia tno. nem tnteriorem prorfus nuUo externo optre uel ne/ gotio poffe iußißcari,liberum Crfaluumßeri,er Opera quntcu^ ad eum nihilpcrtinere;ficut eeötra, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foU

fold impietdte iß- incredulitatc cordis reus ßt r3‘ fcruuf peaati damnändus, nuüo extirno pcaato nel operc. Qttdre cuiuslibet Chri/iidtti, prima curaejfe dcht, ut pofita operum opinione,folam fidcm mags acma^sroboret,Gr per eadem crejcat, incognitio/ ne,non operum,fed Chnjli 1 E S V,pro fe pafft cr ultimo doc{t)cum nuüiiali/ «d opus faciat Chrijiianum. Sic Chriftus Io. e.ruwt ludai interrogarent,^uid facerent, ut operarentur Opera dei,operum multitudine, qua iüos uidebat tur/ ^e,repulfa,unueis prafcribit, dices: ïîoc cfl opi« df i, ut credatis in eum, quem mifit itle, hunc enint pater fignauit deus.

Hine reóhiin Chrifhfides,incoparabilis thefau Fidesthefatt rtK efi,fecu habens uniuerfam falut€,amp; feruans ab rus incomptt omni mala ,ficut î^'tar,ultimo didf.Qui crediderit et rabiliSt baptizatus fùerit,faluuserhtQuinocrediderit,con slemnabitur. ottêthefaitru Efaias intutusprxdixit.

»0. Verbum abbreuiatü er confumansßaet dominus fuper terram. Et confnmwdto («bbreuüto inundabit tuflitiä,quafi dicaf.Fides, qux eft breuis et cofummA taplenitudo legis, tanta iuflitia credentes replebit, ut nuüa alia re ad iuftitiam opus habeant. Sic fyPau Imlt; Rom4. io.dicit: Corde enim creditur àd iußitiam.

QU£ri5autem,qua ratione ßat,ut fota fides iufiis ficet,erfine operibus, tantorum bonorum tbepur« prgbeat,cum tarn multa opera, cerimoni£,lc^s in \ feripturis nobis prlt;e[criptaftnt.Reffioitdeo, Ante oîa,

de LIBERTATß nunior efto ciui,quod diâtim eft, fold fidem,fine ope, ribi(s,iuftiftcnre,ltberare cr faludre,id quodclarius '

rp ra 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partbùPriecepai. cr promtjftt. Vrint

et b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dacentquidèbona,(ednonftlt;itimfitiitt,qniedo

ânfunttuftëdunt enim,quid ftare nosoporteat, fed uirtutem fâciendi non donttttt,in hoc autem funt or/ dinaa ut hominem ftbi/pftoftendant, per qu^fuâ im potentiam ad bonum cogm)fait,et de fuis uiribus de/ ^eret. QU4 cauft,cruetus teHamcntum uocÂtur 0-funt. Exempli cdufttNon eoneupifces,prieeeptum eft,quo nos oës effe peeatores couineimur, eu nemo pojfitnon concupifcere, quicquid contra nwlitus fùe rit,ut erg), non concupifcat cr praccptum impleat,' coÿtur defefe defterare,cr alibi ac peralium quatre re auxilium, quod in fe non inuenit, ficut ofee dicit: Omniaprit/ Perditiotualfraël,tâtum in me auxiliumtuu.QUod eepta nobis autem hoc uno pr.e(epto agtur,idem omnibus agitur, aque impof ^equc enim funt impoffibîlia nobis omnia, fibilia, vbi uero per praapta doâus fteritimpotcntiam fMm,Gr iamanxiusfa^s,quoftudio legfatisfaci/ Leg falls fa at,cum leg fatisfteri oporteat,ut ne iota quidem,aut ciendum, nbsp;nbsp;apex pratereat^alioquin fine uHa fte dänabitur, turn

uere humiliatus Gr in nihilum rcdaßus coram oculis fuis, non inuenit in feipfo, quo iuftiftceturct faluus fiat. Uic altera fcripturic pars adeft, Promij?lt;lt; dei, qua annudant gloriam dei, cr dicunt: Si uis legë hn plere,tu)n cScupifcere, ficut lex exigt: E. n tibi erede

J« Chriflam,in quo promittuntur tihi,gr4tü,iußiMt f)ax,libertM,cr omniu^fi credit habebis,fi non cre-disarebK. Nurn quad tibi impoßibileefi in uniuer/ fis operibus legis,quig mula funt er tatnen tnutiliiii, fttcilt compendia implebisper fidem. Qÿia deus pd/ Oidperpdfi ter,omnia in fide pofuit,ut quifiquis banc habuerit,o- implemuf, tnnia habeat,qui non habuerit,nihil habeat: Conclu fit enim omnia fub incredulitate,ut omnium mifierea tur. Ro.ii.Sicpromijja dei hoc donÜt,quod praeepa f xigunt, er implent,quod lex iubet,ut fint omnia fo fius dei, tarn priecepta er plenitudo eorum.l pfe folus Deus folut pradpit, folus quoqiie tmplet,ideo promiffa dei per- nbsp;nbsp;nbsp;prlt;ea:ptt

Cum autemhic promiffadei, fint uerba fanätl, ucra,iufiA, libéra, pacata er uniuerfabonituteplena, fit, ut anima, que firma fide iüisadhieretjfic eis unia/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primst

tur,imo penitus abforbeatur, ut no modo partidpet, itittus, fed faturetur er inebrietur omni uirtute eorum . Si enimtaihis Chrijlifanabat,quantomagishictenerri/ tnus in jfiiritujmo abforptio uerbi, omnia que uerbi f unt,anime communicat.Hoc igiturmodo anima per fidë foLï, fine operibus è uerbo dei iuliificatur,fanf ilificatur,uerifi(utur, pacifieatur, liberatur,er omni bono repletur,uere^ filia dei effidtur,ficut loan.i.di fittDedit eis poteftatemfilios dei fieri, ijs qui credut in nomine eius.

er eur uUx^nec omnid bond ofpird^edm polfint te^M re,quid ttuüum opus ddhdrere uerbo dei,nec in ani/ , folddiitcnt fides zy uerbunt in eures gndt,qualeeß uerbunt,tails ab co fit anima, aufirrii tgtutu,candet fieut ignis,propter unione fut et ignis, nt darum fit homini Chrifiianofuam fidetn fufficcre pro omnibus,necoperibus ci opus ßre,utiullifio:tur, quod ft operibus no habet opus, nee lege opus habet, fl legt „on habet opus, certc liber efl lt;i lege,uerum^ efliluflo no efl lex pofita. Atlt;^ hacefl chriflidna ii I4 libcrtdy,fi jfs noflrd,qu!ie fddt,n3 ut oliofi fimus, autmdleuiudmut,fed,necuiqudopus fit legeaut ope _ rib«; ad iuflitiam e3’ falutem.

Altera |îHfi thee primd fidei uirtus eflo. Alteram quoque uh tiirtut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deamus. fidei enim cr hoc offieiu efl,ut eunt cut ere

dit,omnium pifffima zsquot; fumma eolat opinione, nemt i # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pe ^«od eurn ueraeem cr dignum habeat, cui creden

Sumtttus ho dum fit, Nec^ enim alius efl honorfimilis ueritatis zr nor, iuflithe opinioni, qua honoramus eumcui eredimus.

Quid poffumus tribuere uUi maius, quant ucritatent Summa con/ (yiuflitiä zy abfolutam prorfusbonitatemiEdiuer^ tumelia, nbsp;nbsp;nbsp;fo fumma contumelia e^l,opinione mendaeij ey 'tni/

quiatis quëquam eelebrare autfujfieâum habere q£ faamus, dum non eredimus ci. Sic anima dum firmi/ ter credit promittenti deo,ueraeem ts iuflum eum hd bet, qua opinione mhil potefl deo prajlantius tnbue re: bu fummus cultus dei efi,dcdilfeeiueritatem,et iuflitiam, cr qulcquid trib ui debet ei, cm creditur.

Fie p^rdtum f probet in omnes uoluMes eiui,hic fiti^ßcut nomen cius,ctfecum pdtitur, (icut pl4 fitum ßieritdeo,quid pramiffis tins inhierens, no du bitat etimuerum, influm,fapientem, otnnid optime fàâîirum,dij^ofiturum,curaturîi.A t nónne tails ani ma, bacßdcfiM, per omnia obedientijfima deo eßf ClHod ergo priecrptMiM eji religuum, quod alts obe/ dientianon abundeimpleuerit f owie plenitudo pie:* nior quamomnimodaobedientiatat hanc, non ope/ ra fed fold ßdespratftat.

Contraquterebcüioiquie impietdsiquiceötumelid ReleHia, dei maior quam non credere promittenttioj^id en'nn aliud eß quàmdeum aut mendao^m fàa:rc,aut dubita re ueracem efjefhoc eft, ßbi ueritatem Iribuerc, deo Mtem mendacium C7 «dmïdfcwa» qua re nónne deu negat cr feipfum fibi idolum in corde eri^t ? Quid ' rogo profunt opera in hac impietdte faéhl, etiä fi An gtlicd (y Apoßolia ßrenti Reiher^ deus, non in ira aut libidine,fed in incredulitdte,omnia eoclufit, ne quicaßis (y màfuetis operibus legs fingunt fe im pierc legem (ut ftint politica cy humana uirtutes) fdl uos fe ßituros prafumdnt,cuin in pecato incredulia tis comprehenfi, aut mifericordiam quarant, aut per iußitiamddmnentur.

Vbi ante deiisuiJet, ueritatem fibi tribui,^' fide Honorât def tordisnoßri fehonorari tantohonore,quoipfe di^ us eredentet gn US eß,Rurquot;tis çy ipfe nos honordt,tribuens er «o i« eunti ' bisueritatem amp;nbsp;iußitiam, proper hatte ßdem. Tides

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enint

DE LIBERTATE enimßat ueritatem et iujlitiam, reddens deofuuntt idea rurfus, reddit deus iuflitiie noßrte gloriam. ve/ rum eß enim cr iußum,deum eße uerucem cr iußu: Cr hoc ei tribuere cr e5ßteri,hoc eß eße uerMem amp;• iuflum.Sic.i.Reg.y. Quicun^ honorißeut me,ghriß eabo eum.Qutuerocontemnunt me erunt ignobilet. Sie PttuIusRo. 4. AtrrfbiiC dicit fuam ßdem eß'e repu aam in iußitiam,quia per earn dédit plenißime ^ot ram deo, er nobis eadem atußtreputandam ud iußtigt; , lt;tm,ficrediderimus,

Terlitt ßdei Tertia ßdeigrutiitineöpitrabilisefihiec,lt;j:uodani gratia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnam eopulat cum Chrißo,ßcut ßionfam cum /ßonfo,

Vw'o adfßo eßieiuturuna caro.Quod ß una atro funt,uerü inter futn, (OS matrimoniumßmö omnium löge perßffiß'imum eonfummatur (cu humanamatrimoniahuius unid, ßguraßnt tenues) Seqw'tur er omnia eorumeommu nia ßeriftam bona quam mala^ut quacunq; Chrißus habet,de ijstanquam fuis,prafumere er gloriari poß ' • in ßß‘^^^‘^‘ff'‘'gt;’‘^-Ei^“^^‘‘nq;anim£ßint,eafibiar/

Vide initßit Chrißus,tanquam fua.Conßramusißa er tii/ mabilia. debimus inaßmabilia; Chrißus plenus eß,gratia,uigt; ta,er falute: Anima plena cß pcecatis morte er da/ tnnationeAnteradatiä ßdes, er ßet,ut Chrißißnt peccaa,mors, er inßrnus. A nimr uero gratia, ui/ ta er falustoportet cnimeumßißionfus eß,eafimut qua Jßonfa habet aca:pare,e/ ea qu£ßua funt, fßoit f£impartire, qui enim eorpusßuum er ßipfut” donat.

ilon4l,quoi)jodo non omnia [ua donatlEt quicorpui ßgt;onfa aaipit ■, quomodo non omnia qua/ponfe funt acdpiti Hic wm dulcißimum fj^eéhculum prodit non folum communionis ,fcd falutaris belli Gquot; uidoria Gquot; ftlutis G redemptionis,

Ha qua nec peccauit,nec mor;tur,nec damn^itur^fcd Chrijw, neepccare,mori,damnaripoteft.Eius^ iuflitia,uia, falus infupcrabilis, aterna, omnipotent fit. Cumin/ quam talit perfona,peeM,mortem,inßrnum,ffon/ fa, propterannulum fidei,fibicommuma,imô pra-priafacit,necin ijtaliter fehabet,qudmfi fuaeßet, peattffet,laborant,moriens,G ad inßrnude/ fcendètjtit omnia fuperaret,peccntum^,morf crin/ ßrnut,eum abforbere non poffenttneceffario in ipfo abforpti funt,ßupendo dueUo. N4t« iu/litia eiut,o/ tnnium peecatts ßptrior,uita eiut,omni morte potent tior,falut i ius,omiii inßrno inuiéüor.lta fit anima fi délit,per arrä fidei fua in Chriflo jfionfo fuo,omni/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

bus peceatit libera, à morte fecura,G rfb inßrno tu ta,donataaternaiuflitia,uita,falute,jfionfifui Chri/ ß'‘ fii.Sic exhibctfibi fponfam,fine macula et ruga,glo riofam,mudans earn lauacro in uerbo uita, id eß,per fidem uerbi,uita,iujtitia, er falutis. Sic Jfionfat eam ftbi,in fide,in mifericordia G mlferationibut in tu/ flitia G iudtdo,ut ofee.i, dieit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiemtiu nu-

Qniier^hatnuptiatregalet fatitaflimetiQuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

et pins hic jj^onfns Chrijlusduàtiixorêhâc paitpeff culam,impijm, nieretrimlà^redimcnscant ab omni* bus illius ntalis -, ornans omnibus fuis bonis. lant enimin}poßibilcefl,utpeccatafua cam perdant,cum fuper ChriBum pofia fint cr in ipfo abforpta, ha/ bcatc^ipfa earn iußitiä in Chrißo jßonfo fuo,de ^ua, ut fua'propria prafumat, amp;■ aduerfits omnia pccaa fua,contra mortem cr inßrnum, poßit cum fiduda illam opponere,^ dicere:Sicgo pcccaui,at Chrißus meus,non peccauit,in (juem credo,cuius omnia, mca funt,cr omnia meaiUius.Sicut in Canticis: Düeâus meus mihi, ez egp illi. Hoceß,quod Paulus dicit.n Cor.tr.Deogratias,quideditnobisuiShriaper IE SVM Chriftum dominum noßrum. vifhriam autë peccati cr mortis,peut iüic inducif.Peccatum ßimu/ lus mortis eß,uirtus ucro peccati lex.

iterumintelligis,qua caufa tantum tribua^ folaimpleat legê,crf!neullis operibus, tur pdei, nbsp;nbsp;nbsp;iu^ißcet. vides cnim primÜ praa:ptum,quod dicitur,

Vnum deum coles, folaßde impteri.Si enimetiam ipfe aliud non effes à plâta pedis ad uerticem,quàm Wf, nec primum praeeptumimpleres , cum deus cole uerus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribuatur ei ueritatis uniuerfa ba

nitatis gloria, ficut uere tribuëda eß: hoc autem ope ra non ßciunt, fed fola ßdes cordis. Non enim ope/ rando,fed credendodeumglorißcamus cr ueracë co ßamur. Hoc nomineßdes fola eßiußida Chrißiani bomintt

hominis Cf omnium pitccptorum plenitudo. Qjti enim primum impkt, c£Kra omnia facili opera plet.opera uero,cum fint res infenfatlt;e,nogt;t poffunt dettm glorificare, quamuisad gloriam dei Ç fi ßdes ajfit)fieri poffint. verum nos hoc temporis cjuari- Fides fiidt mus, non ea qu£fiunt, ^ualia funt opera ,fed eum opéra» ^ui facit, qui glorifiait (3quot; opera producit. H£c ejl fides cordis,caput etfuhjlantia rottt« iujhtia: noftriie^ Vnde caa er periculof i doilrina cfl:,qu£ per opera impleripr£ceptadocet,eumantc omnia opera opori teat pr£a:pta effe impleta,er plenitudinem fequâtur Opera, ficutiaudiemus,

Vt autem hancgratiam, quamin Chrifio habet interior nie homo nofler, latins uideamus,fcienduqd.' df«j in ueieri tejiimento, fibi fan^fiabat omne pri Pritnogeni-mogenitummafatlinum ,eratq;primogeniturama= tur£ pr£ro/ gni pr£tij,duplicihonore pr£ c£terispollens,facer/ gatiua, dotio nbsp;nbsp;regno.Erat enim fi-ater primogenitus,facer'

prrmonftratusefi,ucreet uniceprimogenitusdei plt;t triset uirginisMari£,ucrcq;rexet ficerdos,no fecu/ dum carnem Gf terram.Regnum enim eins nÖ efl de hoc mudoAn calefiibus er ffiiritualibusipferegnat, er cöfeerat,qu£ funt,iufitlia,ueritas,fapietia,pax, falus crc.Nonquod non omnia etiam terrenà er t«/ firna fubiefln fint ei (alioqui quomodo poffet nos ab Hin tueri er faluare) fed qd’no in ijs nec ex ijs regnti eius confitt, iw «ff pardof(«w eius cofiftit in uefiiu gefiuitm^

de libertaté gejluum^ pompa externa quale fuit humanuiîlui Alt;ironii,cr noflrum hodie Ëcclefiaflieum faardo-tium,f;d in jj;iiritualibus,per quie i« ccelis inuifibili of fiâo,pro nobif interpellât apud deum,ipfiqi feipfunt offert,zy- omnia fà,cit,qu£ facerdotem ficere opor/

Sacerdotale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferibit Paulus ad Hebrxos ex figura

cffidum Melehifedech, Necfolumpro nobis orat,etinterpel * lat,fedc^intus in f^iritu nos docet uiuis doélrinis fpiritus fui, qult;e duo funt proprie offdafaeerdotiSt quod in carnalibus facerdotibus figuratur, precibus

CMUianos Qiemadmodumautem Chrifiusprimogenttura fideles facer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtinuit,ita impartit er com

Sotfî cfTe M» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuilibetfuo fideli,matrimonq praf

tettioi debe/ *^‘^'‘*’'M'^‘^ß’oitf‘efuttt,quiecunq^ffioftfunt.Hinc omnesiitCbri^ofumusfacerdotesetreges,quicü(ÿ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, in ChrißüeredimusSicut.t.Pe.i.dieitiVos genusele

hrijtiantre ^tn,populusacquifitionis,facerdotiumregale, er regnum facerdotale,ut uirtutes enarretis eius,qui ucS auit uosde tenebrisinadmirabile lumen fuum.Qitai duo fiefe habèt:Primu,quod ad regnu pertînet,qui~ libet Chrißianus,per fidem,fic magnißcaturfuper ot mnia,ut ^irituaÛ potentia,prorfus omnium dominus fit,ita, ut nuUa omnino rerum poffit ei quiequam no (ere,imô omnia ei fubiefy co^nturferuire ad falu» tem. sic Paulus Roma. 8. dicit: omnia cooperantur bonüelefîis.ltè.i, Corin.^. omnia ueßra,fiue morst f«e infiantia,fiue fùturafUosdutem Chrißi,

CHRISTIANA. 2îf tion^odcörporali potètia, quifquam Chriflianorît noW. ppcr omnia conftuutus fit poßidetida cr tradandaf qito/iirore, paß'int Ecclefiaßici quidam infaniunt, hoc enim,regum, principumet hominueß in terra, quandoipßo uitit ufuuidem!is,nosomnibus/ubijci, tnultapati,atq}adeomori,immo quo Chri^ianior quifq; eß hoe pluribui ßubicäuseß malts, paffionis bus et mortibus ut in ipfo principe primogenito Chri fio cr omnibusß-atribus fuis[anâisuidemus.Poten/ tia h£cjßirituaiiscß,qu£dominatur in medioinimi Regnum corum,cr potent eßin medijs preffuris^quod eßali/ rituale, nd nihil, quàm quod uirtns in inßrmitate perßcitun er iti omnibus polfum lucrum ßccre falutis, adea ut ctux Ct mors cogautur mihi fcruire cr cooperari ad falutem.Uitc eß cnim ardua cr infignis dignitas, iteraq; cr omnipotens poteßas ,fpirituale imperium, itt quo nuUa res tarn bona,nuUatam mala, quit non in bonum mihi coopereturji modo credidero.NuUa tarnen mihi opus eß( cum fola ßdes fujficiat ad falu tern )nifi quod ßdes in ea uirtutem et imperiu liber/ ' nbsp;nbsp;nbsp;‘

Utis ftt£ exereeat.Eae }7lt;ec c/i, Chrißianorum inatßi tnabilis potentia cr libertas.

Nee folum reges omniuliberrimi,fedfacerdotes Saeerdoies quoqifumus in ieternum,quod longe regno exeeUett tius.per facerdotium enim dignifumus corädeo apa (er/funt, parere,iP alijsorare, et nos inuicë ea qu£ dei funt do cere.Hite eni facerdotu officia funt,quie ,prfus nulli increduloeoeedipoßunt, Ita Chrißus nobis obtinuit,

DE LIBERTATE fi in etim crcdimus^ui ficut eonfriitres,cohierec{fi,et corriges,lta or confacerdotes ei fimus, audcfites eu fiducia, perjpiritum jidei corS. deo prodire et clam4 re^Abba pater,et alter pro algro orare cr omitta/À/ cere: quituidemui, uifibtli O' eorporali c^ieio facer No crtdenU datum ^ri o figurari. QJii uero no cr€dtderit,huie bus nuUOlli itibil ferait, aut in bonû cooperatur ,fed omnuiipfe feruus eü,£t omnia eicedant in mala, q^uia omnibm impie utitur in fua eomoda,non in dei gloria. la nee faccrdos efl,fed prophanus, cuiaf oratio fit in pecat tu,nec corâ deo unquä apparet, quia deus peeatores non exaudit.Quis ergo (omprebendercpotefl,altitu dinem dignitatis Chriflianie, cjute per regalem fuatn potentiam, omnium dominatur, mortis, uit/e, peccati crc.Per facerdoalem uero gloriam apud deuomnia potefl,quiadeusß.dt, quiß ipfejietit o optât ,ficut fcriptum efl:Voluntatem lit^tiu fe ßdet, o depre cationem eorum exaudiet, o faluosßdet iüos f Ai hàcgloriacerte nuUisoperibus,fed fola ßdcrpuenit.

Chrilliano- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiderepoteflquilibet,quomodo Cbrj

rie libertas homo liber eH ab omnibus etfuper omnia,ia, ut nullis operibus ad hoc indigrat, at iu flus et faluus -, fit,fed fola fides hiec omnia lar^turabüde. QHodp fic defiperet, ut perullum opus bonum pnfumeret, iuflus,liber,faluHS,Chriflianus fieri, flatimamitte-ret fidê cuomnibus bonis. QU£ flultitiapulchrefi^ rata efl inßbula illa,vbicanis inaquamrrenset car tie ueräin oregefläs, deceptus umbra carnis in aqua pAtentis,

Hic quires,fl omnes tjui in Ecclefù funt,fjcer/ dotes funt,quo nominedifcernuntur tj,quosnunc ft cerdotes dicimus^i l4icisiRejjgt;ôdeo.Vocahulis iflist facerdos,clericus,lpiritualis,Ecclcfitiflicus,iniuria /i {h eß,dum Cbrijlianis omnibus translatii funt cr paucos ijtos,qui nuncufu noxio Ecdeftafti/ à dicuntur .Scriptura enim fanéhtiihil difcernit in/ ar eos,mfi qd’ miniüros,feruos,aconomos appellatt qui nunc Pnpie, Epifcopi,dominiq; ia(ianttir,qui ca oris ferutnnt,minißtrio uerbiad docendam jident Cbrifli zy' libertatem fidelium . Nam fi ucrum f omnestequalitcr facerdotes f)?f, non amen pojfumus ,nccfi poffemus, debemiis omnes publice feruirezir docere.Sic Paulus,i.Corinth,4.Sic noscxi/ flimet homo,ficut miniJiros Chrijli cr dijf/enfatoret tninißeriorum det.

At diljgt;enfatioißnttuc inantampompampottjh, tis et Krrificam quandä tyrannidê euafit ,utncc gen Eccleftaßico tiu,nec uUa mundi imperia queant ei conßrri, quafi 'I“® fff laid,aliud quiddä qua Chrtßiani fint,qua peruerfi-tute fi{lüeß,utpenitusintercideritfcientia Chrikb itnlt;e gratiie,fidei,libertatis z^ totius CbriftiiSuccedê a in Locu eius, bumanoru operii et legum intolerabili captiuitate,/idiq; fimus iuxta lamentationes Hicj'c» misefemi bominum uiliffimortt, qui in terra funt ,qui tioflra miferid abutuntur 'm omnes turpitudines zsquot;

DE LTBERTATE ignominies uolunt(ttisfult;e, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quomodo rum ßeri.^on eßefrft« nee Chriltianum,fi Chrijii o fricdicen- pere uitent cr uerbepradicemus hiftorico more,a;u duf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res quafdë geßns, quesnoffe fetis fit ad uitis fvrinê*i

d£ exemplum,quomodo ii,quinuneoptimi funt,prie dicanfMultominus fi penitus tuceatur or leges ho/ minum décréta^ patrumuiceeius doeeantur.lam funt non pauci,qui eo ßudio chriflum pr£d!cant Gf legunt,ut affiâus humanos moueant ad condole dum Chri(io,ad indignandü lud£if,e:tr id genus alie puerilia or muliebria deliramenta. Oportet autem, ut eo fine pr£dKetur,quo fides in eupromoueaturf ut non tantii fit C hrißus,fcd tibi c? mihifit Chriflus Gr id in nobis operetur,quod Jc eo dicüur, Gr quod ipfe uocatur.lrl£c autem fides nafeilur, GT ferua tut tx hoc,fi prtedia:tur,quare Chriflus uenerit,quid ala tulerit,Gr dederit,quo ufuGrJruâu aaeptandusfit. Boe fit,ubi rcäe docetur Chriftiana libertés, quëex ipfo habemus,Gr quarationcomnes Chriftiani,reges et facerdotes fimus,in qua omniu domini fumus, cr quiequid eg:rimus coram deo plecitit GT aterptii effe confidimuSffieut haâenus dixi.

Truiïus opti ^nim cor,hec audiens,nö totis meduUisgiu in£ pradica deat, cr tantofolatioaeceptonondulcefcetinamo-Honis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri/ti^ ad quem amorem, nullis unquam leg/

bus aut operibus pcruenire poteft. Quis efl, qui tali corde nexre poffit,aut ipfum pttueficiet^Si irruit ea feientid

fcietid peccati, aut horror morti!,pardtu e|l ßjfntre in domino,Hec timet ab audit tone ißi mala,nec com/ mouetur, donee dejpieiat inimicos fuos. Credit eni in ßitiä Chriflijfua eljif peceatum ßtuiam no (uum, fed Chrifli eße. A.t ißeie iujlitifi Chri[ii,omnc pec/ (Utu abforbeatur neeejfe ejt, propter ßdem Chnslf, fient fuperius dit^ium eß, dijeitq;, cum Apojblo, morti erpeccato infultarc ez dicere: vbi e/tmors ui âoriit tuafubi eß mors ßimulus tuusf Stimulus Msnt mortispeccdtu eß,uirtus uero peccdti,[ex. Dco^utc gratia,qui dédit nobis uiâoriâ per I E S v M Cbri/ flum domiuit noßru. Ab forpa. enim eß mors uióhria non antum Chrißi,fed cr noßra,quia perßdem no ßra fit,er in ipfa er nos uincimus.

Htecdiiihl fintdeinteriorehomine ,deeius Uber lAte,er de principe iußitiafidei,quie nee legibus,nee operibus bonis indict,quin nox!aei[unt,fiquis per ea prafumât iußificari. Nunc ad alteram partem rc’ Qtifflioea-tiertamitr ad extremum hominem.Uic enim rejfionde rum qui Lu/ litur iUis omnibus, qui uerbo fidci de fis, quie diéln tber« imma funt,offinfi,dicunt:Si fides omniaßdt cz feU ad iu quid fi.des, ßitiä fat is eß, air ergo pr/eapa func bona opérai @d nô inccüigüt abimur ergo er nihiloperabimur,fiJecoKtenti. Re-ffiondeo.Non fie impij non fie. verc quidem fie habe ret res ifla,fi penitus et perßäe,interi}i et jfiirituales elfemus,quod no fiet, nifi in nouiffimo die refurree fflonis mortuorti, donee incarne uiuimus,no nifi in fipimus etprofidmus,quod in ßtura uiaperfidetur,

propter quad Apoßolus Ro.s.Apeüat primitiefs f^i-rtCus-quod in hac uita hitbi:mu5,acccpturi ßiluei dei àmas er plenitudine jpiritus in jüturo. Ad hanc par tem pertinet,quod fupra poßtu eji: Chrißianit eße 0/ mniu ßeruÜ er omnibus fubieéîum . Qj**» enim purte liber esi,nihiloperatur,qua auteßruta eß,omniaor peratur,quod qua rationeßat,uideamus.

Ciuanquamhomo(ut dixi)intus fecüdtim jjiiritu per ßdem abunde fatis iußßcetur, habens quiequid habere debet,nißi quod hanc spfam ßdem er opuleit tiam oportet de die in diem au^feere,uf'e^ in fiiturä Uttam,tarnen manet in hac uita mortali fuper terrant Vnde Opera ht qua neeeßeeß, ut corpus fuum proprium regit, indpiant. er cum homtnibus conuerfetur. Hiciam incipiunt Opera, hic non eß otiandum, hiccerte curandum,ut Corpus, ieiunijs, uigilijs laboribus alqsq; difciplinis moderatis.exerceatur er fßiritui fubdatur,ut homi/ »i interiori er ßdei obediac et conßirmis fit,nec ei re bellet,aut ipfum impedia t,ficut eß in^niu eiui fi co erdtus no ßierit, rnteriorenim homo conßrmis deo, er ad imaginemdeicreatusperßdem,er gaudet cr Negotiu uni iucundatur,p''opter chrißumfin quo tan ta fibi collar çii hominis ta fuut bona,unde et hoc folit negocij fibi habet,ut cîi interioris, gaudio er gratis deoferuiat in libera charitatr.

Hoc dum agii,eae in carne propria ojjèndit uolU tattmcontrariam,qu£mudoferuireerquxrere qua fua funt,nitituri id quod jpiritus ßdei ßrre nonpo teßneq^ ual(t,et aggreditur,hila»ßudio ad opprimé i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(i4m er

Côddeâvr legi dei fvcundum inariorem hominem. • Video autem lt;tiiim legem in membris meii,rcpugn4n temle^ mentismeieyQrcaptiiM,ntem mc in legem pec ati. Et alibhCafli^ corpus meum, er in feruimtein Yedigo,ne forte ahisprudians ipfe reprobus effid^r. Et Gal.r. Qui Chrijii funt, eurnem [iid crudfixerut tum eoneupifcentijs fuis.

yerum eu opera oportet,non ca fieri opinione,^uo OS'* opiut'er per ipfa coram deo iußificctur qttifquam, hanc enim op^rafa-fatfamopinionem fides nSßret, cjUit fola eft iuftitia coramdeo,fed, folitm ea aptntone.ut corpus inferuir iutèredigtturcrpurificeturà conatpiftentifs fuis rM iis, ita ut ombtm non nifi uerat ud cSatpifeentias exf purgandas. Cum enim anima perfidem purgata fit, Cr amansdei faiki, ucUct omnia pariter purgin', pMctpuf corp«« proprium, ut omnia fecum amarent er laudarent deum. Unfit, ut homo exigente corpo~ ris fui caufa otiari nonpoffit, cogator^ ob id, mula iona operari,ut inferuitutemredigat.Hac tnmë ope ra ipfa,non id funt,quo iuftifia:tur,corä deo, fed gra tuito amcreeafaeiat in obfequiiim dei,nihil aliud tnr iutus quàm diiiinum beneptacitum,mi per omnia uel/ iet obfequi ofjidofiffime.

Hae rationequife^ feipfum erudire facile poteft, Q^ratiorii qua menfuraautdiferetione(ut dicut ) oorpusfisum forpuietjH/ euftigare debeat,antu enim ieiunabit,uiglabit,laboo gandum, rabit, quaptii fatif eftie uiderit, ad corporis lafciuiam

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 4 ertoncH/

O“ coniKpifcentiâprcmcndjni. Qui«fto pr^eptmüt Uota. operilus iuft!pari,obferuant non mortipationé œn atpifccntietrumjpd ippt tantum opera^urbitrantes^fi modo guam plurima çr maxima fea:rint,pfe bene ha here criu/tos frâDsefJ'e,a]iç[uando cr cerebrum dentes O' naturam extinguentes,autfalteminutileni teddentes, Qjtaeftinifnsinp'pientiao ignorantia Chrißiame uita: o fidei, uellepne pde per opera iu ftipatri cr faluarh

SîmiUtudo auièea qult;e diximus fiiàUus capiantur,fimilitu gt;fgt;onj}remui,Debent opera hominis Chrigt; ftiani perfidem fuam ex meragratuita^ miferiœrdia dei iuftificati o faluati, non atio loco haberi ^uàm opera fitijj'snt Adlt;e O EU£ in paradifo Oomntu fi* iiorumji non peanfiquot;ent,dei]uibus Gew.i.fic diciturî Po fuit deus hominem, lt;iucm formaueratin paradi* fum,ut operaretur et eujhdiret ilium. A t Adam eraf iufîtts O reéius à deo creatus,fine(^ peccato, ita, ut per faam operationem o eufiodiâ, non opus habuif fet iuftifidiri O reâus fieri, fed ne otiofus iret, dédit ei dominus nego,cium,utparadifum eoleret/o ffrua ret. Qitiie fiiiff tnt opera uere liberrima nuUius gratia fa£h,nifi beneplaciti diuini,n5ad iuHitiam obtinen dam,^uâ iam habebafplenètquie o congenitA fùif/ fet nobis omnibus.

Tides repo^ itn o ^fedëtis hominis opera,qui per fidemfuani itit in para/ denuorepoptuse/linparadifum ode nouorécréa/ ^ifum, tus,nfiegetoperibus utiufius fiatautfit,fed)tcoiia/

fÎM pt, GT corpui fuit operetitr ZSquot; feruet,fuitt ei öpe ira eiufmodi libertatis,foluni intuitu diuini betteplitciti, licienda,mfi,quod nondu pknè recreati fumus per/ pätl ßde er charitate,lt;iuaf augeri oportet,nü tarne per opcra,pd per feipfat.Aliud: Epipopur facer të/ Aliud pmQe plunt confecrans, puerot eonßrtnans, aut aliud ^uip piatn officii fui Jüäenf,non confecratur ijsippsoperi/ fgt;ui in Epifcopu, imo,nifianteejfet confecratur Epi fcopus,nuüum ifkrum operum quiequam ualerent, jeffent^ ffula er puerilia et ludicra.ltaChriflianus per fidem ftiam confecratur bona facit opera, fed no per blt;«c magir facer aut Chriftianur effidtur,hoc eni folius fidei eft immo, nifi ante credcrct er Chriftia/ nur effet,-nihil prorfus ualerent omnia fua opera,efm fent^ uere impia cr damnabtlia peccata^

y era itaq; funt bac duo uerbacBona opera non fù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetit

.dunt bonuuirum,fedbonuruirfacitbonaopera:Ma‘ Irf opera non faciunt malum uirum,fcd malur uir fa ,cit mala opera .ltu,ut femper oporceat ipfam fubftun/ tiam feu perfonam cj?c ante omnia opera bo^ na,er opera bona fequi er prouenire ex bona perfo^ .n-t-Sicuter ChrifturdicitMala arbor non facit bo .nos fruóhis,bona arbor non facit malorftuilur.Ctar yum autem cB,quod ftuâttr non ftrunt arborem,nec .arbor crefeit in ftußibus.Sedediuerfo arborer ftrut fruâur amp;nbsp;fruëfur crefeitt in arboribur. vt ergo nexf iß ^ft, arbores effe priores fru^bus fuis, cr fruâus non faciiit arbores ne^ bonas nelt;^ malar, fed eeotra

itrloret ia.les,ptciunti:iîesfruâus. I fct neeejfe eß,pn mum perfonam ipfam hominis ejje bonam uel malâ, antequamfrda t bonum,uet malum opus,et opera fud non faciunt eum malum aut bonum,fed ipfc faeit ope i ra fud aut mala aut bona.

Aliud fimile» similia uideri licet 'm omnibusartijicijs.Mala do-muf uel bona non facit malum aut bonumßbrum, fed bonus aut malus faber, facit malam aut bonam domum. Etinuniuerfum , nuüum opus facit artifr-cemtalempqualeeßipfum, fed artißx facit opus a/ ie,qualis eß ipfc. la res fe habet er in operibus homi »um, qualiseß ipfe, ftueinßde,pue in infidelittte, tale eß Opus eius, bonum,fiin fide,malum, fi in infi/ delitate fitcium fiterit. Non autem id conuertitur, ut quäle fit Opus, ülis fiat er homo in fide uel in infide iitate, Opera enim, utnonfaciunt fidelem, ita nec iußum,At fides, ut/idt fidelem er iußum,ita er btgt;

Sola fides tu , cuffj opera neminem iuflificent, CT hominemoporteat effie iußum,antequam operetur ba num,manififlißimum eßfolam fidemeffe, qu« ex mera dei mifericordia per Chriflitm i« «erbo eius, perfonam digne fuffidenter iußficettT' falutt, er nuUo offre, nuÙa lege ChriHiano homini oput eße ad falutem,cum perfidem Itberfitab omni lege, er ex mera liberalitate omnia gratuitofadat, ejua» eunque facit, nihil queerens aut commodtaut falutit (cum iam fatur er faluus fit gratia dei ex fide fua) fed folum benepladtum dei.

Sied inßdeli nullum opus bottuM prodcß adiußi Infidelis nS Hum or ßulutc.Ediuerßo,nuÜü malum opus facit eu fit malm ex malum aut damnatu,fedincredulitas,ciuieperfonam operibus, KS' arborem malam facit,mala cr damnata fadt ope ra. Vftde dum bonus aut malus quifquä effiettur, no hoc ab operibus, Çed .Î fide uel incredulitate orditur. Sicut Sapiens dicit:lnitium pcccati, apoflitare à deo, Cr id eßnon credtre. Et Paulus Heb.ii.Oportet acf eedètem credcre.Et Cbrißusidcm dices: Aut facitc ar borcm bonam,or ßußus eius bonos,aut fadte arbo rem malam,lt;!:y ßuduseiusmalos,ac fi dicat: Quiuo let fruilius bonos habere, ab arbore incipiet (y hanc bonàplantaiit.lta lt;JMI uult bona operari no» ab ope/ rando,[ed 4 credendoincipiat,qHod perfonam boni fadt.No enim perfonam bonam fdcit,nififides,nec mdlam,nißincredulitas.

Hoc fane uerwneß,operibus fieri hominem bo~ Opera homi num aut malum coram hominibiis,hoc autemfieri,eß bonufd idem quod oßendi zx oognofciquis fit boni« ant ma lus,utChrißus Matth.7. dicit: Exfruflibus eorum, homing a)ggt;to finis eos. At hoc totuin in ßifcie cz extra ma net-, qua in re, ptufimi faUuntur, qui fcribere ZdJquot; do^ tere pr£fumut bona opera, quibus iuflifiantur, interim fidei ne memorentur quidem, eusttes in uijs fuis, fatfi ZT fallêtes ffmper,proficientts in peius, cied c£ eorum duces, multis fefe operibus fatigantes,et amen Fons errorit ■ nunquam ad ueram iußitiim peruenientes.De quibtts quorundu»» Paulifs .t. Timoth.f dicittHabentes quidem ffietiem

DE . LIBERTA TE pietttlift uirtutem dutem eiu}etbttegdntes,(èmperdi/ fcentetf crnuit^uam ad [cientidmueritittis pente* nientes,

Re^Uitttrl ligenti£ do-ótrinarumnl arum.

Qÿi er^ cumiflis ciecif no uoluerit errare, opor tet ut ultfriits proj^idat quim in opera,leges,dut dj flrinds operum,im(gt; aiicrfo lt;lt;amp;nbsp;operibui intutu,perfo nam in/^idet, cr lt;jua ratione iüa iußißaetunquie non operibus nec^ legibus,ßed uerbo dei(idefi,promilfto/ tie gradit fuie)cr ßde,iuflißcatur er faludtur,ut flet glorù maieftatis diuinr, (pta nos non ex operibus iu fittiit, quje fedmus nos, fed feaendum miferieordiam fuam per uerbu gratiie fua faluos ßcit credentes.

RutiodoÜri

lt;0 Latheri.

Fädle ex bis oognitu efl, qua ratione f int opera ba na reijdenda aut ampleâenda, er qua re^la intdlir d£fintomniudodrin£deoperibus data, Sienim or pera co mparentur ad iufiitiam,et peruerfo leuiathan, ea^fdlfa perfuafiöe fiant,ut peripfaiufiificari pra/ fumds,iam neajfitatemimponut, er libertatemcum fideextin^unt, erhoc ipfo addiamentobona iam non funt,uereq; damnabilia:Libera enim non funt, Crgratiamdeiblaffihemant, cuius foliuseftper fidé iuflifiare er faluare, qtiod opera non potentia pra/ flirt',itnpiatarnenpr£fumptione,pcr noftram hanc pulätiam affvélat, ae ficin oflidum gratia er gtariS eius uiolcnter irruunt.No ergo opera bona reqdmut, imo maxime ampledtmur et docemus, non enimproe pter ipfi,fed propter impium hocadditamentum,er peraerfam opinionem quarendaiuflitia, ea damnar

fit,ut folum in]^eäe appareant Iiona,am reuera bona non fint,quibui ßÜuntur cy faüunt,lt;etf lupt rapaces,fub uejbmentis ouium.

Hie autem leutathan ZS' peruerfa opinio i« operi Opwlt; kuitf» but infuperabilis e/l,ubi deeflfyneera fides,abeße ei iban. nm non pottft À fanitis illis cperarifs,donec jîdei «4 flutrix eius ueniat (S regnet in corde. Natura per (er ipfam non poteft ea expeïlere,mo ne cogno feere ^ui» dem, quin earn ducit loco fanätßm£ uoluntatis, «bi ficonfuetudoacafferitjCr hanc naturaprauiatèro borauerit(ßcuti fàâum ell,per audios magißros)in/ arabile malumefl, etinfinitosirrecuperabiliterfedu àt acperdit.Quare es fi bonum eft,depceniKnäa,c3 fèfjione,fatisfaéhonepr£dicarc çy p:ribere,fi time hicfijiatur,zynon ad pdem ufej^dnandam procédai tur,fine dubio deaptorig zs diaboiica funt doHrina,^ Sic enim Chriflus,eum fuo loanne, non folum dixit, peenitentiam a^te,f€d addit uerbumßdei,dicens:Ap propinquabitregnum calorum.

NÖ cniWitltErMW tantum,fed utrunq^ uerbum pradicandum efl, noua es uetera profirenda de the/ fauro,tam uox legis,quàm uerbum gratia.'Vocem le gis proftrrioportet,ut Krreantur zs infuorum peci catorumnotitiamreduGsntur, er inde ad pccnitentiä er meliorem uiU rationem conuertantur.Sed hic non fi!kndum,hoc enim effet f olum utilnerare zy no ab ligare,pereutere es ttonfanare,ocàdere es non uiuifi eare^deducere ad inßros er non reducercthumiliare

€?• nanexalare. idea er uerbum ^rdtilt;e €7 promtf/ fx ri’miffio»is,dd doeëdam O' erigendam ßde,prd:/ dicari debtt, finequo,lex,contritio,panttentia, CZ ownù diw frK/iro ji««t odocentur,

Superfunt quidem ddhucprtedicatoref pctnitêtiné Vnde Ueïpœ CZgratiie,fed nonexplieant dei legem o promißio^ nitètia uel ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jßiritu, ut difä qnent unde panitentid

det, Gr gratia ueniant. Panitentia enim ex lege dei, fed fides feu gratia ex,pmiflione dci,ptien{t,fimt dkit Ra ma.to.Pides ex auditu, auditusautem peruerbit Chri fit, quo fit, ut homo per fidem diuin£prom:fi'ionis confoletur Grexaltetur, qui per minas er timorem I« ps diuinfi, humiliatus o in fuicognitionem perdu/ âuseft. SicPfal.tsgt;' Ad uefferu demorabiturfletus^ Gradmatutinumhetitia.

ad proximu, q{,quie Ckriftianus in proprium corpus exercet. vlti tnoerde his dicemus,qult;e ergt proximum fuum ope ratur. Non enim homo ftbiuiuit foli in corpore i^a tnortaliad operandum into, fed o omnibus homini bus in terra,imô folu alift uiuit o nö fibi.ln hoc enî corpus fuum fubiet^m fiLdt,quo fyncerius et liberius queat alijs feruire, ficut Paulus Ro t^.dicit: Nema fibiuiuit O nemo fibimoritur.Quienim uiuit,domi ttouiuit,crquimoritur-dominomoriturJdconSpo ttft fieri ut ftt otiofus in hac uita o abfq; opere,ergt proximos fuos:Nea:ffe eft enim,ut loquatur,agat,et fouerfelur cutn homittibus, Sicut Chrifius in fimilitu/

iinem ^(bif habita inuentus eflut homo, amp;nbsp;conuer fatus cum hominibut,ut Baruch. j.Jicit.

Nuüo tamenhoru opus deft ad iuftitiam i^falu SeruietidutU tem.tdeoin omnibus operibus fuis,ea debet opinione omnibus» effe ßrmatus zy bnc folu ft^dhire,ut alijs feruiatet profit in omnibus qu£cunq; ftcerit, nihil ante oculos ha^ns,niftneceftitatem commoditatem proximi.

Sic enim Apoftolus iubet,ut manibus laboremus,quo demus nealfitaKm habenti,aim potuiffet dicere, quo nosipfos alamtis ,feddet (inquit) ncceftitatem ha

' benti, Nam in hoc ipfum, corporis curam babe/ Corporis at/ re Chriftianum eft ,quo, per dus falutem Ct conios raquareho/ ditatem laborare,rcs qu£rere,etferuarcpo[fimus,in benda, fubfidium eorum, qui indigent, ut fic membrum ro buftum feruiat membro inftrmo,crfimus ftlq dd,al ter pro alterofolicituscrlaboriofus,inuicemonera portantes, Ct ficlegem ChriftiimpIentes.Eccehiec eft uere Chriftiana uitn, hac uere fides effieax eft per CnriftiaM dileélionem,hoc e^l,cum ^udio et dileâione prodit in opus feruitutis Uberrima, qua alteri gratis et ffion te ferait, ip fa abunde futur fidd fua plenitudine ez opulenlia.

Sic Philip.cu Paulus docuiftet,quàm diuitesftfU effent per fide Chrifti,in qua omnia obtinuiffent, docet eosddnceps,di{ens : Si qua confolatio chrifti, fiquod folatium charitatis, ft qua focietas fpiritus, impiété gaudiummeum ,utidcm fapiatis, Ct cans dem charitatem habentes unanimes idipfumfentietest . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihi I

DE LIBERT Ate nihil per contentionem,nelt;^i initnem glori((m,Ced M humilitatefuperiores inuiccm arbitrantes, non qujt fui fuitt,fin^li cofiderantes,fed ea quiealiorum.liic dare uidemus,uitam Chrißianorum afi Apo/lo/o itt lj4Hc régulant eß'c pofitain,ut omnia opera noftra ad aliorii comoditatem ordinentur, cum per ßde quif^ fuam fie abundet, ut omnia alia opera toa^ uita ei fuperfiuanttquibus proximo jßontanea beneuolentitt feruiat orbeneßdat.

Ad hoc indudt Chrißum pro exemplo,dicës:Hoc fentitein uob(s,quodGrin Chrißo IE S v, qui cuni in ßrma dei eßet non rapinam arbitratus eß,e{fefe sequalem deo,fedexinaniuitfemetipfum,ßrmä fer/ ui aedpiens, tn fimilitudinê hominu failus habitu inuentus ut homo,ßäus eß obedicns ufc^ ad morte,' Uepratuto/ Uoc enimuerbum Apo/hli faluberrimum nobis ob* res Apofinlù fararunt ij,qui uocabula ApoßDlica,ßrmamdei,ßr est doärinit mamferui, habitum,fimiiitudinemhominum,pror/ fustta}tinteIlexerunt,G/‘id naturas diuiniatis zdJ- hu manilatis tranßulerunt,cum Paulus id uelit: ehrt» flum di effet plenusßrma det,et omnibus bonis abutf dans,ia,ut nuUo operc,nulla paffione indiguerit, ut iußus er faluus fieret, habebat ent hiec omnia ßittint ab initio fui,non tumen tjs inflabatur, nec fuper nos eleuabatur,Gr quandam potentiam fupernos fibi ar rogabatjicet id iure potuijfet.Sed contra,fic e^t U-horans,operans,patiens,moriens,ut fimitis effet cate tis hominibus , 0/habitu C? ge^ »on aliud quant homo

hoitiOf^Ustfi ijf omnibus egeret cr nihil haberet ßr/ tnarum dei^ quod tarnen totum propter nos ßcit ,ut nobis j'eruiret,e:ynoflra ßerent omnia qnœ hacßr tnaferuioperaretür.

ha Chriflianus,quemadmodum eapui ßium Chri chrifiianus ftus,perßdem fuamplenus eSquot; fatur^contentuse/fe flt;^^Chriflo debet bacßrma dei per ßdem obtenta(nifi quod,Ht ^oßrmet, dixi, ipfam harte ßdem augere debet donee perßeia-tur) hic cnim uitaßuftitia, er falits eius eß, perfor na ipfam feruans,et gratiä ßdes, omniaq; tribrrens, qu£ Chriftus habet, ut fupra diihim ejl. Et Paulus 6al,t.eonfirmat dicénaatiod autem in earne uiuo» in fide filij dei uiuo. Etquanquamfic Uber efl ab of tnnibus operibus,debet tarnen rurfus fe exinanire in hae libertate,ßrmAm feruiacripereßn fimilitudinem hominum fieri,er habitu inueniriuthomo, erferui re,adiuuare, zy omni modo cum proximo fuo dgere, peut uidet fecum aäum er agi 4 deo per Chriftum, CZ boc ipfum gratis,nuïlóque rejße£lu,nifi diuini plä citi,eriacogit!tre.

Ènmihi indignodamnatoqihomuncioni,citra fidudaChri ómhè meritum,merà,gratuitaq; miferieordia, dédit ftidttd» deus meus in Chrijh omnes diuitias iußitiae er falu/ tis,utamplius nulla re prorjiis indigeam,nifi fide^ quas credat hoc fefic habere, huic ergo tali patri, dui me fuis his maßimabilibuS diuitijs obruit,cur no uberatiter,hildriter,tott) rortie J},ona„f o.j fludio^of mnia ßciä,qu£{unlt;^fcieropladta er grata coram il

DE LIBERTATE loejfe ƒ Ditto it^que me nuenidm Chrißum proxiquot; momeo,quemttdtnodum Chrißusfefeprttbuit mihit ntbil fÀûurut in hac uitit, ni fi quod uidtro proximo tneo neccfflt;trium,commodum fatuUre ßre,^utin/ doquidcm per ßdem, omnium bonorum in Chrißo obundans fum.

no,crexchi(ritate,hilarit, libenr, liber animHt,ad Vide mik» /^onteferuiendum proximo, ita ut nuüdmbabeatm dor qtùm di donem gratitudinis,vngratitudinis,llt;iudis eie uitupe gne dinatus ffjfin(riautdamni.Nelt;jjenimagithoc,uthominet Jüutherus. demeredtur,nec inter amieos inimicos^ difeer-nit,nec gratos,nec ingratos fujfiidt, fed liberrime li/ bentijfimeci; dij^ergitfe cfuajiue eaperddtininf gratis, ftue mereaturtSic enim G- pater eiusßdt,o/ mnibus omnia diftrtbuens abundanter et liberrime fi de ns foie fuum oriri fuper bonos amp;nbsp;malos'.ltafiliut nibil nifi gratiiito gaudio,quo in deo per C briftu de-f Icfhturjantarü reru largitore,ßcit et patitur. ee U er§gt;,fi cognofamus ea,ijua! nobis data funt ^lua magna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pftrus ait ) mox pfrß,irrtt«

onatanobts diffuftdi tn cordibus noftris charitatem,ijua liberi,hi lares,omnipotentes,operatores,G omnium tribula/ àonum uiâores,proximoruferui, nibilominus tumS omnium domini fnmus. Qui uero non cognofeunt donata fibi per Chriflum,iis Cbriftusfruftra natut eft,per opera lUi incedunt,ad iftarurerumgufiumet fenfum nunquam perucntftri, lÿtur fiait proxmut

ito^rneceffitatcm habct,ctnoflraahunhntia indù gft,ia noscoram deo,necejj'itatcm hitl)uimut,cr ittifemordia eius indiguimus, ideo fient pater cale^ flis nobis in Chrifto gratis auxiliatus eß,ia,Qr nos deiemns gratis per corpus cr opeyj eius,proximo no ftro auxiliari, O' unufyuis^ alteri Chrifius quidam fieri,ut fimus mutuum cbrifli, o Chrißus idem in omnibus,hoc eß,ttere Chriflianii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .

‘ QUKergocomprehenderequeat,diuitias Ogto/ i'iam Chrißiang uitig,qujeomniapoteß ohabet,o tiuBius indiget,peaAti,mortis,inßrni,domina,fimul tamè omnibus ferua o obfequiofa,et utilisiSed quje ^hdolorhodie in toto orbcignnaeß,nccpr£dicatur tiec qui£ritur, adeo ut prorfus noßrum nome ipfimet ignoremus,cur Chrißiani fimus cr uccemur :certt i Chriflo fic uocamur,non ab fente, fed inhabitante in Chrißiani itobis,idefl,dumcredimus i/n eum oinuicemmutuonomi'^

fumus alter alterius Chri^us,ßcientes proximis, ncmun ficut chrißus nobis ficit. At nunc hominum doiiri~ nis,non nifi merita,pr£mia, o ea quee noßra funt docemurquierere,0' ex chri/hnon nifi exaamp;irent ionge pr£ Mofe feuefiorem ßcimus.

‘ Eiufdem fidei exemplupne ceteris, praibuit c Dtua deigfZ iedtauirg3,du(ut Luclt;e.2.fcribitur)purißcabaturfenitrixexem/ tundu legé Mofi,more omnium mulitrum,mmamenplarßdeit lege tili no teneretur, nec purißcari opus iBi fi(it,fub ieeit fe tarnen ß^onte o libera charitate legi, fimilis fiiSkl cdtcris tnulieribus,ne ofjvnd(ret,aut cotëncret

érfi.NoM trgo îuftifiati fuit hocoj^ere,Çed iußa fiât hocgratuilo et libere-.MQfnoßrao^era fieri debit, «on luftificdndi grtitia,cum priut fide iujtificati fita re debeam us ontnia libéré hilariter propter altos, Paulas dtxet fanâus Paulus difdputum fuum Timotbeutit opéra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cireuncidebat,non quod opus ejf;t iUi ad iujtitiâ cirr

(uncifione, fed ne offenderet aut contemneret infir* tnos in fide ludaos, qui necdumpoterât eapere fidei iibertatein,A t contra ,ubi contempta libertate fidei, ur^bant circunâfionem eße neceffariam adiuflitir am, reßitit O' ^itum circuncidi non permifit, Ga/ ht. Z. S icut enim nuUius infirmitatem in fide offen f iere aut contemnere uoluit cedens eorum uoluntati ad tempus, ita rurfus noluit offèndi aut contsmni li/ bertatem fidei ab induratis iußitiarijs , incèdens media uia,parcens infirmis adtempusorefißens induratis femper ,ut omnes ad fidei libertatem con/ uerteret. Podem ßudio O noßra fieri debent,ut in-firmosinfide fufcipiamus(ut Ro.t4.docet) Sedmagi flris operum induratis,ßrtiter refifinmus. De ^Ho la tins inßrius dicemuc,

rûextmplü, petebatur didrachmit, difputabatcumfanào Petro, an'ne fitij regis liberi effent 4 cenfibus, et Petrus boe ajfirmaffettiufflit tamè,ut iret ad mare, dicistue fcâ dalizemus eos,uade o pifcem,qui primo afcéderit, toile,O aperto oreeius,inueniesßtttherem,quefH toi tens,da pro mtopro tr.Hoc exempt pulchre ualet ad propo

propofitum : in ^uo Chrißut fe O'fuof appellat liberos et filios regis,qui nullius egeant,et amèfjjo te fefubmittit or (oluit cenfum. Quantùergo hoc opus Chrißo neajfariu, aut utile fiât ad iufiitià et fa lutê,tantü ualent omniaalia fua,et fuoru opera ad iu flitid,lt;um fint omnia iußitia poßcriora, et libera,tingt; tu ad aliorum obfequium etr exemplum

pracepit,ut poteßatibusfubditifint,et ad omne opus Capitereli^ bonum parati,non ut pcrhociußificentur, cum iam oftocs 1»=^ iufii ftnt ex fide, fed ut in libertate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h£c 4' tbcr«!« ofi

hjs o poteflatibusferuirent,creorumuolutatigra tsite doikrc tuia chariate obfequerentur. Talia oportuiteffe e? ueflrum elfe omnium agt;Ue^orum,monaßeriorum, facerdotum^ opera,ut quifque fu£proßjfionis ßütus opera fo^ Ium in hoc filteret,ut per hac non iuflitiam,fed corpo ris fui fubieflionem exerceret, alqs in exemplum, qui nbsp;nbsp;ipfi opus habent corporis fui caß^tione.De/

inde utalijs duntuxat obfequerentur ad eorum uoliitt tutem,gratuitachariate:hoctamen femper c fum~ ma atra obferuato, neuana fiducia prafumat per ia pfa quifqua iußificari, mereri, autfaluus fieri,quod folius fidei efi,ut fcepius dixi.

Si quis ergo hac fcientiam haberet,fiidle fe poffet gerere citra periculu,in infinitis itlis madatis et pr£ Sdetia Cbrf teptis Pap£,Epifcoporum,Monaßtriorum,E.cclefia jtianiuerL rum,principum e^- magißratuu, q«lt;ealiquijhiltipa fb)res,fic urgpnt,quafi ad iußitiä erfalutem fint ne

DE LI BERTATE erffjrilt;i,itppellM«s prj;a:pt!i E.ccleftlt;e,cum fint nihil minus, t hrijiiuaus eni liber,fie dicct: Ego ieiunabo, orabo,hoc CJ- hoc jiàunt, quod per bominc^ mundtt tum c[t, non ^uod mthi ido fu opus ad iujiitiam aut falutê,fed quod tn hoc moré gerâ,Pap^e, Epifeopo, epmumtati lUi^et idi magijtra[ui,aut proximo meo iti (xemplum,fà,ctamcr patiaromnia. SicutChriftut mthi mulco plura fidt cr paffus c/t,quorum ipfe nul lo prorfus egebat,ßiltis propter me fub Icge,cunS eßet fublege. Et quamuis tyranniuimautiniuriäß, ciant,hoc exigentes,non tarnen nocebit, donee cotrd deum non fùerit,

dtferimen omnium operum et legum accipere,, ttorum ijcri fcire,q fint cieci,ßidti,et qui ueri et boni paflores, ttgt;e 4 mu is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodeunque opus non hue folum dirigitur, ut

fiatuelud cafligandum corpus, uel ad obfequium proximi(ubicontra deum nihil poftulet) non ejl bof num nee Chriflianum.Et hinc ego uthementer mes tuo,pauea uel nuHa a)tleÿa^monafterij,alt!iria,offi-âa Ecclefialtica,elfe ChriÜianahodie,nec no er ter iunid prcculas peculiares,decertisfan(lis: Metuo. inquam,in his omnibus quari, non ni fi eu qult;e nos fira funt,dum arbitramur per hjeepurgaripecaa na fira,falutem inuenirùzy fie fùnditus extmguicur lit bertas Chrifliana,quod ex ignorantia ßdei Chrifiiaa hue amp;nbsp;liberrimie,uenit.

fîurimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitjhres fcdulo conßrindnt, dur»

fopulos in elt;ißudiafolicitant Zir urgent,hudâdoa, tyquot; fuiiindulgentiisinfiando,fidemautem rtunqu^m ^odfiUunf, dorendo.EgoMtem tibtconfultumuolo,ft guippiam uoles oriir£,teiunare,itutin Ecctefijs fttndare(ut uor cant)caue ^diK,eo fine,quo ttbi altquid eomodi, fi/ I^ieîef fbl^ ue temporiflis, fine (Jternt pttres:iniuridm enim ßdei^i^T^nd^-tutefiuies,qttiefolittibtomniit priebet,ideofola cu^ rendit,utaugeatur, fiue operibus, fitte paffionibui exereitlt;t:fed dlt;t,q!iod d4f,libere çr gratis, ut alij ex te tuaq; bonitate dttgefcctnt,zy bene habeant.Sic enint eris uere bonus ©• Chrijtianus. QijiJ enim kbi bo* nd ZTopera tud, qute ad corporis caltigationem fu* perdbundant, cum dbundes pro te per ßdem tudm,in .

EniShre^laoportet,utquteexdeohabemt{s,bo na fluant ex uno in aliu,O'commuma ßant,ut Unuf ß-arernä ch^ quifq; proximum fuuminduat,et erga eum fic fe ge/ rit4trm, rdt,dc (i tpfe effet in toco iUius. E* Cbn/b ^Kxerunt Crfluuntin nos,qui nos fic induit z?quot; pro nobis e^t^ de fiipßeffet,quod nos fumus.E'nobis fluuntin eos, qui eis opus habent, adeo, ut cr ßdem cr iußitiant meamoporteatcoram deo py«i, pro tegendis cr def‘ preatndis proximipecattis, qux fuper me accipiam,' Cf ita in eis laborem zj' feruiam, ac fi me a proprid effent, ficenim Chriffus nobis ßdt. Hdc eftenim ue/ Vd chdritas,fyna:rdq; CbriflMHie uitteregula. ibiaSt '■ Itéra etfyncera eft,ubi uera et fynceraßdes eft.Hitte

ChrifttMUf Concludimusita^Chri/lianumhominemnoitub uiuit ttt Cbri uere in feipfo,fed in Cbrifto nbsp;nbsp;;pximo fuo, 4ut Cbri

fb çy proxi /îùnume^ein Cbrifloper fidem,in proximo per chtt nu. riatem, perfidem furfum rapiturfupra fe 'm deunt, rurfum per cbaritAtem Ubitur ittfrafe'm proximum, mancns amen fempcr in dco, O' charitate eius. Si» at Cbriftus loan.{.dicit:Amen dico uobis,deina:ps ui debitiscalum apertum O Angelos dei aficendentet cr deficendentes fuperfilium boniinis.Et hrcc de U/ berate flt;ttis,^u£ utuides,jfiiritu4lis uera^ efl,liber4 fddens corda noftra ab otbus pecaiäs,legbuf et ma» datif (Sicut dicit Pau.t.Timo.i.Lex iujto no cfl pofi ta) c[u£ fiiperaiomnef alias libertatef externas,^uan» turncalum fuperatterram; quamnos Chrifl:usfdci4t cz inttUigere crferuare. AMEN.

ÇoHtrii h'bfr T fj FIN E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus nihil tam bene df

' 'em amis, J citur,(iuod non deprauent male inteUigèdo,adden dumefiffitamen oidipfum 'mteüigerepoffint.Sunt qua plurimi,qui banc liberalem fidci audtentes,mox earn in oaafionemarnis uertunt, omnia fibi ftatim U are arbitrâtes,nec alia re uUa Liberi O Chriftiani ui deri uolentes,guàm contemptu O reprebenfione cet rimoniarum,traditionum ,leg(im humanarum.quajt ideo Chri/liani fint,quia flatis diebus non ieiunant, out alifs ieiunantibus ipp cxrn e; comedunt, aut prem fas ufiatat

Im uftaUi omittunt,fulpenfo n(tfo,pr/ca:ptit hominii iSudentes.Cietera uero ad Chrißianam religonë pcrti nentia prorßispofthabetci. Qttibuspertinadffimere Cofttrapa^ fifluntexal(erapdrte,ij,ciuifolaob}eruantia Grre^ opera, uerentia arimoniarum nituittur falui peri,qujfi »Jeo faluifint,quia jhttis diebus ieiunät aut à arnibuf abf flinent aut xrtas preies orant, iaélantes priecepta Ec fleßif GT patrum,ncc ipfi pili facientcs,ea qua fyna rai funt fidci nojirie.vtriq; atlpabiles planè,quodre bui neglefhs grauioribiu Z}quot; adfalutè nea:ffarijs,fus perrebus ijs leuiculis GT no» neceffarijs tuitlotumul fit oonfiiël'Hntur.

QUitnto relUus Pauluf Apolhlus, mediauU i/nct derc docet, Gr utrunq; latus damnat,dia:tts: QHi mi duat, no manduaintê non fpernat.Et qui non mädu ctt,mâducantem non iudicct.vides hic,quod ij,quios nmoHMf non pietate, fed mero contemptuomittunt Cr uituperant,reprehendäturfcum Apoftotus doœat non contënere,fcientia enitn eos inflat. Rurfum per» finaces alteros docet, ut no iudicct illos'.Neutrienitn /charitH-Km£dificantè inuicem euflodiunt. Q«lt;lt;re hie fiudienda eft fçriptura,qu£ doat,ut nee ad dextra nee adfiniftram declinenius,fed fequamuriuftitios domi ni reäasUti'fiatntes corda,utenimno iuftus eftquif' quam,quia operibus Gr ritibits cerimoniarumferuit cr addiâus eft, ita nec iuftus ex eo cenfebitur folo, ^quod iUa omittit gt contemnit.

ribiu, f:d ab opinionibus operum, id eft,ä ßultti prlt;eZ fumptione Mißaäoitis per opera quntfitiC. Fides ent confcientiM nojtras redimit, reihßait,cr feruat,qM

. cognoßimusiußitiameffe non in operibus,licet ope nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

M abeffetieque poffint, neque debeant. Sicutfine à/ lo cr pot» cr uniuerfa corporis ijiius mortalis ope/ ra effe non po/fumus, non amen in eisiuflitia no» flra fita eß,jed in fide, nec tamè ilia ob id cotemnen da l'uni aut omittenda. Sic in mundo [umus necelfi/ ate uit£ huius corporis coaiti, fied non ex hoc iitßi fumus, Regnum iheumnoneß hinc, feude hoc ms0t do,ait Chrißus,fednon dixit:Regnum meum nöejl hicyfieu in hoemundo.EtPaulus:Licct in curne ambu iemus,non tarnen fecundu carnem militamuf. E t Ga

la i.Quoduiuo marnc,inßdeuiuofilq dei.Sic,qlt;t I fidmus, uiuimuSffiumus w» operibui eycerimonijs, neceffttas huius uit£ )idt, zy corporis regeitdi cura, non tarne inhisiußi fumus,fed ’mfidefi!ifdei.Qua/ re Chrißiano per medium eundum e{l,zyduo iüa ge nera hominu fibi proponenda:autcnim occurrunt ei pertinaces,obduraticerimonijil^, qui fient ajfiidee furda nolut audire ueritatem libertatis,fed fuas ceri monias,tanquä iujlifiationes iaânnt,imperât zy ur/

Qgowqao fidesqualeserant olim Iudai,nolentes intel pertina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agerent’.his oportet refißere,contraria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ft US agena filiere, zyfortiterfcandalizare, ne opinioneißa im/ pia,plurimos fecum ßüant, m horum oculis expedit comedere carnes, foluere ieiunia amp;nbsp;alia prolibertate

■ : i - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|id«i

Christiana, fiel ß.ccre, qua pro Çummis peccatii l)aient,dicen^ dumq; de eiiSinite eos^caci[unt CJ' caeorumduces, hoeenint modo amp;nbsp;PmIus Titumnoluitcircucidi,cîi illiurgerêt.Et Chri/lus defindit Apojtolos,quod fab batoueüebant ljii(as,ey mulafimtlia.

Aut oc£urfunt,fimplices,idiota,ignari et inßrmi pWplK m: fide (ficut Apofio. uoat) qui nondii poffunt ape/. re liberatem iftam fidei, etiâ fi ueüent: hu parcendii efi:,ne ofivndantur et defirendum eorum injirmitati, donee plenius erudiantur i Hi enim quia malicia indu rata non fidunt nee fentiunt ita, fed fola imbecilliüt te fidei, propter eorum fcandalum uitandum,feruant da funt ieiunia er alia, qua ipfi neæffaria arbitrant tur,hoc enim eharitas exigit,qu£ neminem l£dit,fect omnibus feruit.Non enim fua culpa, fed pa fioru fuo/, rum,infirmi funt, qui laqtieis er armts traditionutn, fuarum eos captiuauerunt er male percKjJfrwrtt, i quibus debuerant liberari er fanari fidei libertatisc^ doilrina. Sic Apofiolus R0.i4.Simea fcandali/ zatfratrem meum, non manducabo carnes tn aters num, Et iterum:Scio,quod per Cbriftum nihil eft co mune,nifi illiqui putat commune ejfe,fed malum eft bomini,qui per ofivndiculum mandueat.

QJiare er fi firtiter refiftendum eft ma^ftris illis. jff {fgff tr4(iitionMm,cz le^s pontificum acritcr uituperan/ oijlatoref da,quibusinpopulumdeigrajfantur,turbieamëpa^ * uida parcendum eft, quant captiuam tenent eifdé le/ gibus impif HU tyranni,donec cxpliçentur.ita pugna

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrenufff

^renue,contrit lupof,fed pra ouilgt;ti!,no»fitnuî(Mf tra oues,iluod freies, fi inle^es C^rle^slatoresinue» biris, or tarnen fimu l f mes eascum infirmis,ne fan dalizentur,donee o- ipfi tyrannidem cognofeant,cr liberatem fuamintxüigant,Qnod fiuti uoles libtrm te tua,w oeealto frdio. Sicut Paulus,R0.t4.Tu fidem, quant habes,penes temetipfum habe coram deo,caue autem,ne coram inßrmis uaris.Rurfum coram tyran nis et pertinacibusutereeadem in dejßeäum eorumt tnulto omnium eonftantißime, utfCiripfi intetUgât, fe impiosejje cr leges fuafnihileffe adiufrtiâ,quin eùmhiliurisfri(feoondendieas,

AdietoUad/ çifffi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poU'it,fine cerimonift

bue rudes, operibusjmà ßruens cy rudis tetas adolefcêtium opus habeathis uincuUs arceri cr feruari,et unicuii^ corpus fuumeifdem fludifs caßigandumfitjpruden-tem O' fidelem oportet eße miniflrum Chrihi,ut fie regit O' doeeat populum Chrifli iw bis omnibus ,ne confeienda O' fides eorii oßvndatur, ne in eis opinio aut radix amaritudinis ortatur,et per ißam inquinen tur multi(ut Paulus pr£moiuütHebrteos)hocefl, ne amiffafide,incipiant opinione operit inquinari,qult;ia iuftificädi,quod frcilefit,O' plurimos in/ qainat,nifi fides coflanterfimulincula:tur:lmpoffif tile uitariautem eft,ubitacitaflde,eonflitutiones bd tninum foh docentur, ficut hacknusfaäum efl,per peftilentes,impias,animicidaspotificumnoftrortim traditiones o Theologiflirum opinioiies, inflnitis animabus

éntittitlut äd infiroi hK htqueis perlrttfUi, ut Anti/ ehriflum agnofcere poffit.

1» fummlt;t,ficut paupertds in diuitijs f fidelitits in Pericnlu in negotijs,humiiitai in honorilgt;u{,abflinenlia in con= arimonijt^ uüiijs,caftitds in delitii^,iüiufiitiafidei,in (erintonijs feriditntur.Nu^uid(ait Salomon) ignem ^uit in fi-tiu gc/lnrepotejtf ut no cöburantur ueSiimenta eiiui P. t tarnen ut in diuitijs, in negotijs, in honoribus, 01 delitijs,in epulis, ita in cerimonijs, id efl,in periculis Uerfari oportet.imó,ficut infantibus pueris,maxime opuse/l fiueri finu er offido puellarum,ne pereant^ quibus tarnen adultis,periculuM falutisefl,intei'pU€l ias uerfari,tta rudibus ct ßruentis £tatis hominiius Opus eü,ut cerimomaru clauflris etiam ßrreis tenean tur er cafligentur,neimpotenseorum animus per ui tia prisaps catie/quot; tarnen mors eisfitcrit,[i in opinio/ tie iuflißiationis in eis perfeuerauerint,cMn docendi potius fint, non ideo fe ßijfeßcincarceratos, ut per hoc iujii fint aut multa meriti, ßd ne mala faarentf e? ad iußitia fdei facilius erudirentur,^uod prlt;e im petu lt;etatisinißpremerentur,non ßrrenL

Vnde atrimoniie in uita Chrifliana alio loeo habe QUO toed da: non funt,quamapud fabros er artifiees habenotr tiabendisecri prlt;eparamentailla,ad ledißcandum cr operandudit motti£t ßgt;ofita,quie no in hoc parätur^ut aliquidfntaut ma/ lteant,fed quod fine tjs a;dißcari aut fieri nihil poßit, perßda enim flruéîura deponittur.Hic uides,n5 ipfa (ontenißmo maxime qu£ri,opinio ante eötemniturf

quid nentâ exijlimat effe umm cr f)ermdnentc Jiruâurdnt. Quodfi quistutn inj'igniter deCiperet^iit toa iiitd dUud non euraret,quàm ut hdc priepdramett tdquim funtptuofiUimegt;diligentiffime, pertindcif-fime di/jgt;oneret, nunquam autemde ipfa jlrudu/ ra cogitdrct, fibi plaeens nbsp;nbsp;ia éhns fudm operam in

prdpdrdmentis cr fùlcris ifiis udnis, nónne oêseitK infanite tni(èrercntur,et fumpto ißo perdito,tndgnx aliquid ddißcure potuiffe tudicarentfttanon cerimo/ ttids nee opera eötemnimui,immo maxime qudrimut, opinionem autemoperutn (oten}nimus,nequiiexifii/ met iüdm ejje uere iuftitiam, fieut /adunt bypoeritte, qui totam uitdm in his ßudijs ßngunt er perdunt,cr ad id^cuius gratia ßunt, non perueniunt. Seu ut Apo/ fiolu^ ait: Semper difcentes,G' nunquam ad ßcienti/ am ueritatis peruenientes. 'videntur cnimueUe adiß eure fefeq^ parant, er tarnen non adißatnt unquanti 'ita manent in j^eeie pietatis ,erutrtutemeius non . . attingunt.

f” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Placent tarne interim fibi in hitßudijf,aufi etiant

|HppOoJof. ontnei dliotiudicare, qiios fimilioperumpompa no fi{lgereuident,cum boc uano fumptu erabufudona rum dei,fi ßde eßent imbuti,grandia potuißent tnfu am,er alioru falutemeffiiere. Verumcumnaturabu manaerratio Çutuocant) naturalit, ßic naturalitet fuperßitiofa,er propofitis quibufq; legibus er opef ribus, prompta (it in opiniSem iu^ißcafionis perCilt; adde,quiaußi omnium legislatorunt terrenoriimg

icrrenorum, in eundemfenfum ejl exereita Cfßrmit ti,im{gt;o[ftbile eft, utper ffipfamfeexuatd feruitute illii operaridfin liberatem fidei cogna fcendam, idea oraaoneopuseßtUt dominut nos trahat, c theodif djéhs,id eß,dociles deo facial,etipfe i« coriffl»!« no ßris (ßcut protnifil) legem fcrib4t,alioquina0lttcß de nobis.Nifi enim ipfedoaat 'mins hone fapietiant in myßerio abfeonditä.,natura non pottü nifi damna reeam,crhiereticam iudicare ,quia fcädalizatur in ea Grflultaei appare[,ftcut 0IÎ inPropheUs er Apo ßolis uidimus accidiffe,ßcut er nunc mihi er mei fi/ tmlibus faciuntßmpif er cad pontißm rum fuis adit laloribustquorum aliquando nobißum miferea tur deus, er fuper nos illuminet uultum fuum,ut oognofeamus in terra um eius,in omnibus gentibus fa' tuareeius.Quieß bene diäts infecula.