I H E s V s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

Martinus Lutherus,Auguft.Hermann© Tull« chi'ofuoSalutem.

, -jELIM,nolim,cogorî dieseruditior ficrixtof tâtifq; magris certati mevrgêtib’A cxetcétib* Deidulgên/san duosânosicripfîifj fievt ma nûc mirü i modû pœniteatediti libelli «Hi^re» bâeitd t^is magna gdâfupftitiôe Ro. tyrânlt; dis, vn amp;nbsp;idulgêtias no penit’ rei/ciëdas eé cé feb^gs tâtohoim côTenfu cernebâ côprobari Nec mirû:quia folus tû voluebâ hoc faxû. At poftca bnffcio Sylueilri Bt ftatrâ adiut^:qui ftrenue illas tutati funt îtellexi eas alid non eé,quâ meras adulatorû Romanorn ipolluras . quibà fi(jêdei,amp; pecuniashoimpdercnt.Atqp vtinâa Bibliopo lt;nbsp;jisqueâ ipetrare;amp; oîbus qui Iflgeruntperfi^dere.'vt vniuerfos lilt; Mlles meos de idulgêti/sexurant,0rprooibus quae de cis fcripfù banepropofitionem appréhendant indvlgentiae svnt advlatorvm rom a

NORVM NEqVITIAE.

Poftfjæc, Ecci*amp; Emfer cûcôiuratisfuis:depriacuPapæ,me enidire cœpcrût, Atq; Idc ét ne hoib’ ta dodis i^t^fîm : côfiteor nievaldc pmouiffe eorû opa.Nêpe cü Papatû negafliem diuini ad tnifieé hüani iuris.Sf vt audiui amp;nbsp;legi fubtiliiTimasfubtilitates iilo *ûTroffulorû:quib’fuû Idolûfabreftatuût'eft emmihi igeniû in his reb* nô \'fq;qq5 idocilejfcio nûc SC cert* fum,Papatû eé regnû Babylonis,amp;potcntiâNimrothrobuftivenatoris,Proinde amp;nbsp;hic vt ainicis meis omnia profperrimc cedant oro librarios : oro ledo tes:Vt i/s qu« fuper hac re edidi, exuftis hâc jgt;pofitionem teneât. PAPATVS est ROBVSTA VENATIO RO.EP1SC.

Probaf exrôib’jEcciâis, Emferais, Si Lipfefis leâoris Biblici«

lt;r Nûc de vtriufq;fpecieicômunioncmihifcholaludif,amp; de nSnullis'ali/s maximis reb*,hic labor ê ne amp;nbsp;hoc friiftra Cratippos meos audiâScripfit quidâ fr C remonenfis I tal’,reuocationê Mar tini Lutheri,ad fanda fedé. Hoc eft q non ego' vt verba fonâtyfed qwlpemcreuocatîficem (talihodie incipiût latinifare) Scripflt in me de vtraq; f pecie facrirff ali** Lipfenfis German*, ledor ille . (vtnofti;toti’ Canonis Biblici,fadur*(vtaudio}adhuc maiota ât

mira niirabiIia.Ttalus fane caut’nomc fuû obricuit,forte’cxempIS Caiccani amp;. fylueftri verii:*.Lipfenfiscôtra,ficut decet ftrenuii êi fe rocé Gcrmanûjinuki's tituîi verfibus,nomé fuf3,vitâ fua/anditate fuâ,fcientiâ fuâgt;ofFiciû fuû,gloriâtuâ,honoré fuû,pene amp;nbsp;Calopo« dia fua celebrauit.Hic^Jcul dubio nö incdiocria difea; quadoqui* dé ad iptn filiü dei fcribif nücupatoriaepiftola.tani familiaresfunt hi fandi Chrifto regnäti in coelis.Deinde tres mihi picæ hic vidët turloqui,vnabencbtina,altera melius græca,tertia optime braica.Quid hic mihi, Hermanne mi,agédum putasaliudrquâ vt auresarigâ?ResLipfiæagifp obferuantiâfandæ Crucis.

Haâenusego ftultquot; fenfi pulchrum fore,fi .p laicis vtraq; fpe# des facramenti porrigeda ilatuereturConcilio generali. Häc fen tentiam frater plus quam dodiflimuscorredurus dicit,Neq,- præ» ceptumeffe,neq;confulcûfiueaChrifto,fiue Apoftolis,vc vtraq; fpecies porrigatur laids. 1 deaq; Ecclcfiæ relidû iudicio.quid hic faciendû omittendu ve fit cui neceffe'fit obedire.Hæc ilJe. Rogas forte,q inteperie hoie; agitër,au t eötra que fcribat.cö ego nö dänari vni’ fpeciei v/'um,amp; Ecefias iudicioreliqri,vtriufq; vfu ftatuendü.I d qd amp;nbsp;ipfe conaf alfererezeo ipfo eötra me pugnatur* Rndeo,id gcn’difputâdiotb’faniiliareeê,qcontra Lueberû feri bu t, vt hoc ^ferat qd impugnât au t fingant qd ïpugnet. Sic Sylue fter,fic Ecciusjfic Èinpfer,fic Coloniefi.quoq; amp;nbsp;Louanien. a quo rû ingeniOfû hic fraterreceffitr€r,conti^ Lutherûnon fcripfiflct.

Sed accidit liuic hoi aligd p caeteris fœlid^. Cum eni eét tur’neqj pceptû,neq; côfultû,fed arbitrio Eccriæreit.L.' vtri’fpe* dei vfum:îdudtrcriptur3s,qüib^f)bet,pceptoChniîieffe vnâ p laicis’ftatutâfpêm.V t fie verû fït,nouohocfcriptura: Inrerpte vnâ Cpedénôpceptâ,amp;fimul pceptâeéa Xpo. Hui* genere difputa* tionis nouXffds,vtLiprenfes ilh Dialcv'fici, pcculiariter vtantiit Nonne amp;nbsp;Empfer,cn priore fuo libello nbsp;nbsp;teref,fcfe câdide de me

loqui,amp; a me côuidus de tetcrriina inuidia foedifq; mendadfs in poiicriorc me confutatiirus,vtrunq^hne confitetur,amp;nigro cS dido aio feCc fcripfiïTe.Bonusfcilicet vir vt noüi,

Sed audi nrm fpeciofû fpedatoréapdqiié tdê êarbitriS'ëccl'we amp;nbsp;pceptû chrHli»K.urP idêpceptâ chrilii,amp; nô pceptâ chrHîi,quil dextetitate ,pbet vnâ tm fpedé laids pcepto chrUii:id dl atbitrio ecclefip dandâ.Literisei maiufculis fïgnat t hûc modû.F V Nü A MENT VW JiNEALElBJLE.Deinde tr3d3t.c.v, Johâ.incrc

(’ibiUfapiéria,vblchnft*depane cœliamp;panevitçtqui eft ipfe Io quit.quç verba,homo dofftjflim^ non modo ad facramècQ alcaris trahit; verû Si hoc facit; vt quia ch ri fl* dixerat,Ego fu panis viu’. amp;nô,Fgofûcalixviu’tcôcludatnônifi vnâfpecié facramêtipro laicis eo loco inftitutâ.Quod veto fequiî.Caromea vereefteibus, amp;nbsp;fanguis me’verc eft pot*. I tc,Nifi inâducaueritis carné filii hors amp;nbsp;biberitis ei’ fanguiné cû .pvtraq; fpecievideref fratemo ccrcbro îuiâecôtra vnâpugnare,Hui quâfœliciteramp; doâe eluditinhüc inodû.Qd chrift’ his verbis aliud nó voluit,qua q vnä fpo;ié acci peret fub eadé vtrüq; camé amp;nbsp;fanguiné acciperet Hçc ille funda Riétofuoinfallabilitâdignefanâacoeleftiq; obferuâtia ftruflurç.

Exifto nüc difee Si tu qfo mecu chriftû.c.vi.Iohâ.pcipere vnä (pem;fictn,vthocipmpcipere fitidqdrelîquiarbitrioeccriç.Ad hçc chriftû i codé cap.loqui duntaxat de laicis;nó do pfby teris.Nä ad hos nö ptinet panis viu’ de c oelojid eft vna fpes facramc ti fed forte panis mortis deifemo.Iä quid de diaconib’ amp;nbsp;hypodiaconi b* fieKqui neq; laicifüt neq; facerdotes’.hosopj hoc eximio autorc neq; vna neq; vtraq; fpe vti.l ntelligis mi Tulichi motem traclâdç fcriptutSEobfcruäticu amp;nbsp;nouü.Scd amp;nbsp;hoc difees chriftü lohä.vpd« facramétoeuchariftiçloqui cûipe doceat feloqui de fide incarna tiverbi dicés.Hoc eft op’ dei,vt credatis in efi que illc mifit Vcrû huic Lipfenfi bibliorû feftbrilwc donâdû eft, vt e quolibet feri« ptute loco ,pbct qdlibet.Eft eni theolog’ anaxaqoric’,lmmo Ari« ftotelic’,cui noia amp;nbsp;verba trafpofita eadé amp;nbsp;oia fignificât.Sic ei ap tatfcripturæ teftimonia;p totùlibrû,vt fi vel it ,phare chriftû eé in facramétoaufiticipere,Leéliolibtl Apocalypfisbcati lohânisapo ftoli,quâeihocvetbûaptediceref'.tâfua dicunf oia amp;nbsp;exiftimat homo prudens copia allegatorùîfe hanc fuam mania ornatunim.

Prxtereo cetetatne te enecem fcntiuahuiusgraucolentiffimç cloacæ.lnfinePaulum.pCorinth.xj.adducitjqui accepiffe a do« minoCe amp;tradidiffeCotinthiis;amp;panis8ccalicis vfum dicit. Hic iterumnofter fpeclator,ficut vbiq; feripturas egtegio tiaâans do« cetpaulû ibidem pennififfe vtranq; fpccicm;non tradidiffe.Quæ ris vnde probetÆ capite fuo ficut Si illud l ohan.vi .Nam hune le élorem non decet rationem reddere cotum quæ dicit: cum fit de ptofeirioneeorum,quivifionibnsfuis omnia probant 8C docent. Docemur ergoßt hic Apoftolûpanlum eoloclnonadvniuerfos Corintihios fcripfiffe, fed ad laicos tantum ideo facetdotibus illic nihil petmifiile, fed ptiuatos eïc vniuerfo facramento ♦

A iij

Deinde qd noua grâmarica, Accepta dno idé {ît:qd pmiflum efta dno,Et tradidi vobistid eft pcnnifi vobis.Hoc rogo infigniter no ta.Nani Itinc non modo ecclefiæ:fed cutlibct pafltm nebuloni lice bit hoc niagilho permiiEionem facere ex vniuerfis prjeceptis infti tutis ordinationibus chrifti amp;nbsp;apoftolorum.

V ideo ttaq; hoiem hfic angelo Satanf agitatfi amp;nbsp;eos qui collu* dût hoc quçrerezvt p me nomé aucupétur in mundo : quafî digni fuerit cû Luthcro côgredi:fed fruftrabiï eosfpesfuazamp;contcpti nô noiabuntur a me injperpetuû.Vna hac côtétusero refponfione ad vntuerfos eorû Itbros.Quod fidignifunt:quoschriftusad fanâ mentem tcducat,oro vt id faciat miféricordiafua fî digni nô font precor vt non ceiren t fcrf bere taies librosSc hoftes veritatis: vt non alios mcrcâtur legere. Vulgo amp;vere dicifjHocfcio certo.'qdficü lletcorcccrto,Vinco vel vincor:femperegomaculor.Deide quia video illisociû amp;nbsp;chartas abûdare.dabo opera vtnegociûfcribedi Itabeantcop'ofum.Prpcurram enim,vt dum gloriofiiïïmi vidotes de vnaaliqua meahærefifvteis videtur triumphant; ego intérim nouam moliar. Cupio enim A ego hos inßgnes bellorum duces, multistitulisornari.ltaq;du; illi murmurant:a melaudarivtriuftp fpeciei cômunionc Si in maxima ifta feq; digniffima re: fœlicüTu me ocupantur.Ego procedam Si iam conabor oftenderc oés cé im pios:qui vtriufq; fpeciei communionem laicis denegât. Quod vt cômodiusfaciâ prpludam decaptiuitateEcclefiæ Ro.fuo tépore daturusplurimaivbiPapiftîE doâilTimihuncIibrum fuperauerint.

Hocaût facio ne fi pP aliquis Jedor mihifuerit obuP offendaï ftercorib’ iftis a me tradatisrft: iufte qraî fefe nihil Icgerczqd aut v geniu colat amp;nbsp;erudiatrautiâlté occafionê det eruditis cogitationl« b’,Sis eî quâ iniquo aio ferât amici me ocupari:iftorû hoîm fordis dis ftTophis:quas ipa lediôe dicût abûde côfutari:a me veto mclio ra expedari q fatâ p eos têtetîpedire.Horû côfilia tâdé flatutûeft fequi Si rixandi inuchcndiq; négocia crabronlb’ iftis relinqucrc.

De illo 1 talo fratrc Cremonenfi nihil dicâ.Quod homo fim# plexamp;ldiotaaliquotlocisrhetoricismeconaturadfandamfedê reuocare a qua nondum me recefliïTc mihi confcius fum ; nec vllus commonftrauit. Agitenim potiflimumlocis illisridiculis;qgt; gra^ tiaprofefitonismcæzamp;imperij ad Germanos tranflati : debeam commoueri. V ideturq; omnino non tam mei rcuocationem quam laudes Gallorumamp; RcmaniPontificisfcriberevoluiffe,cui pmit tendum eft; vt hoc qualicunq; opufculo obfequiura fuura teftetur.

nee meretur dure tradari.’cum nulla tnalicia videatufagi, nee erib dite confutarixum mera infdtia Si imperiria nugetur omnia«

([PRINCIPIO negâda mihi Tunt feptêfacramêta: et tâtum triap tpe poné da: Baptifmus:Pœnitêtia:Panis:amp; hæc oîa effe per Romand curiâ nobis in mifcrabilêcaptiuitatê dudaEcclefiamqj fuatota libertatefpoliatâ.Quâquâ fi vfu loqui velim,non niiï vnô facramentum liabeâ amp;nbsp;tria figna facramêtalia: de quo latius fuo tê$ pore.Nunc defacramento panis omnium primo,

Dicam itaq; quidamp; in hoc facramêti minifterio méditât*mo5 0€tim,Nam quo tcmporefermonemde Eucharilliafedebam,invfu cômuni hfrebâ.nihil dePapæ,fiue iure,fiue iniuria,follicit*.Àt nue ^uocatus Si exercitatusjimo per vim rapt* in hâc harenâ dabo libe reqfenrio.Ridcant fiueplorent Papiftæ,vcl vniucrfi in vnum,

PRIMVM,c,vj.lolTannisin totûeftfeponendum,vtquod nec fyllaba quidé de facraméto loquif, non modo qd facramêtum nondû effet inffitutû fed multo magis qd ipfa fermonis et fentétia runi cófequentia de fidef vt dixi;inc3rnati verbi Chtiftû loqui clas reoftêdunt.Dicit enim verba mea fpiritus amp;vitafunt,oftendensf0 dcmâducatione fpiritualiloquirqua qui comedit viuit:cum iudei de carnali eu intelligerentjidcoqj litigarent. At nulla manducatio yiuificatnififidei.hæc enim eft vere fpiritualis Si viuamâducatio. Sicutà Augu.dicit.vt quid parasventrem Si den tem:quot; crede Si ma ducafti.Sacramentalis enim non viuificat', cum multi manducent indigne:vt non poffit defacramento intelligi hoc loco locutus.

Sunt fane quidâ his verbis ad facramêtum docendû abufuvt Si decretalis DudûÂ multi alif.Sed aliud'eilabufiue feripturas aliud Icgitîeitelligere alioqn cû dicit,Nifi mâducaueritis carné meâamp;bi beritisfanguinémeû non habebitis vitâ:oês infantes:oés infirmes oés abfentes:aut quoquo modo impeditos a facramétali manduca tione dânareqquacunq; fide praeftarent,fi fac ramen talé manduca^ tioné ibi prsecepiffet.Sic Augu.li.ijarôtra Iulia.ex Innocentio pros bat,etiâinfantes citra facramentû'manducare carné,amp; biberefane guiné Chriftûid eft eadé fidæ Eccleflæ cômunicare, Sit ergo rata hæc fentétia.c.vj.Iohann is nihil ad rem facere. Vnde amp;nbsp;afs fcripfi Boemos non poffe^ivtraq; fpecie tuéda huic loco fidclitcr inniti,

Duo itaq; funt loci qui de hac re clariflïme traâant.Scriptura E uâgelica in cœna dni .E t Paulus.j.CorintJcjX2uosvideam*.Con fonantenim fibiMattheus:M3rcus:amp; Lucas,Chriftum dedifledi feipulis oibusjtotu facramentû.E t Paulû vl râq; ttadidiffe parte cet

tß cfl.M it» millus ta impudrtfs frontisMiqiiä fucrit qui aKiid dice^ rct.H isadde quod Matthe’ refert nó de pane Chhftû dixifl'c, Hiâ ducatccxhocoéSjfed de calicc;bibitccxhococs.I t Marcus item nô dicitjirandocauciût ocslcd biberiitex co cés. vterq; vniucrfi« tatisnotâad calice rô ad pane poncs,qiiafi fpirii’finurt hoefehif ira puidcrit qdcaücis cômunionê jhitetetaliquibusquêChiift* cib’ volucrit efte ccn-.uné.Quanta p utas furia in ncs infanirent:fl vocabuiû oinnes ad pancin amp;nbsp;non ad calicein pofùû inueniflent, nullu nobis profus efTugiumrclinqucrcnt jclan arcnt.hxteticos decernerentjfchifniaticos dainnarent. At cunra noftra p;c ftet,có traipfosnullofiniint fefe claudifyllegifmohicsJibcrnnii arbittij, etiâin ijsquæ deifunt : ir.utand s: retnutâdis;amp; oibuscófundédiS)

Sed finge me ex aduerfo flare amp;nbsp;dominos n.eos Papiflas intet rogare.T otum facramentû,fcuvtraq; fpCcies in cœna dni,3Ut daw eft foils pref bytcrisaut flmul laicis.Si foils pref by ten’s; id enini voi lunt 'lam nullo modo licet vllam fpecié dari laicis non eni temcre dandficfljCuiChriftus prima inftitutiôenôdedit.Alioquin,fivnâ Chriftiinftitutionem permittimusmutari/iamvniuerfaseluslegcs fcclm:us irritas,amp; quilibct audebit dicere fenó Icgari vllaeius lege aut Inflitutióc. Vna cnim indiuidua tollit in fcripturis maxime vnf ucrfalcm.Si fimul amp;nbsp;laicis,iam incultabiliter fequitur laicis non de berenegari vtranq; fpiecicm.Quod fl denegetur dari petétibus,lni pie amp;nbsp;contra Chrilti fadum exemplum amp;nbsp;inftitutioncm agitur.

Ego fatcor ifta me rone mihi inuida, fupcratu nec legille : ncc audiuifl'c;ncc inucnilfe quid contra dicâ,Cü hic Chriftivcrbû amp;nbsp;ex emplû ftctfirmiflime;vbinon pmittêdofcd prædpicdo dicit, ßi« bite ex eo onincs.Si cnim oibus bibendû efl,amp; illud non pofîït foils prcfbyteris d:dü ir teliigi,ccrte impiû cft laicos petétes abeo arce« ri etlâ fl angelus de celo hoc faceret.Naæ qd dicunt Ecclcfiæ arbi trio rclidû efle diftriLuendam vtrâ fpecié,fine ratlone dlcitur,finc autoritatc4:'ducitur:a.'cadéfacilitatccontemnitur;qua4)batur,nCC contra aducifliriû aiiquid facit, qui vt verbû Ä fadû ChriftinoWs opponit;quarc \ erbo Chrifti eft tefcricdus,at hoc non habemus.

Si autan vtrafpccicspotcftnegari laicis/potcrlteisamp;parsbap tifmi ß; pernitetiæ tolllcodéarbitrio Ecclefiæ; cû ^ blq; fit par ra« tio amp;nbsp;potcftas.Quare fleut totiis baptifmus;totaq,: abfclutio; ita to tumfacramcntumpanis cft,omnibuslaicis dandumfîpctant.Sa^ tis autem m iror cos aflcrcre, prcfbyteris nulîo modo liccre in Mift favnam fpccian accipere fub peccatomortali,nulla aha caula

nlfî (vt oés vnanimiter dict]nt)vf;ta(^ fpecies,fît ^num plenfj facramêtû,qd nô debeat diuidi.D icât ergo mihi qiuefo,cur laicis licet diijidi,amp; foÜs eis nô dari integrum CacramentüfNonne fuogt; Biet teftiiiionio cófitcntur, aut laicis dàdâ vttancj fpeciê,aut vna fpecienon dari eisylegittimû facramentüt'Quóin pfbyreris non cftfactamcntum pieriuin,vna fpecies;amp;in laicis eltplenöfQuid tniliiarbitriü Ecciefiæ amp;nbsp;poteftas Papæ Iiic iadaturc Non p bpc foluuntur verba dei,amp; tellimonia ventatis.

’ Vitra fequitur,fivinifpccié pót Ecclefia tollere Iaicis,ptamp; pa nis fpecié tollere,ergo poterit totû racramcntum altaris laicis tol lete,amp; Clirifti inllitutioné penitus in eis euacuare, Sed qua rogo autoritatc^Si au t non pt pané aut virunq; tollere,nee vinû poteil nec pt baberi,quod hic dici pt aduerfarto,cû eandé in vtra, quæ î vtraq; fpecie,potelîatê elle oporieat,fî non in vtraq;,nec in vtra. Optoaudue,quid Iiicadulatores Romani velintdicere.

Sed qd maxime omniùvrget,pennufq; me concludir,Chrift’ dicit, Hic eft fanguis me’,g pro vobis,amp;' pro niultis cffundetur,t rcmiliionêpâôiû.Hicclanlüme vides, fanguiné dari oibus, pro quorum peccatis fufuseft.Quis veto audeat dicetc,pro laicis nô cflé fufÛ!'An non vides,quosalloquif dans calicem: Nonne oib* datsNonne pro oib’fufum dtt'provobisUngt,efto fint i, facerdo tes, amp;promultis,ij non pofiunt eéfacerdotes, amp;nbsp;tndicit, Bibite ex £0 oés.Veilcm amp;nbsp;ego hienugari taciie,amp; verbis meis illudere verba Chtifti,vt meus nugator tacit.Sed foipturis redarguendi funr,qfcriptutisnituntur contra nos.Hçcfunt,q me prohibuerût Boemosdânare, qui fiue ftncmali fiue boni, certe verbü amp;nbsp;faâû Cbrifti hnt pro fe,nosaût neutrû:fed tni inane illud hoim cômen tûjEcclefiafic ordir:auit,cü non Ecclefia,fed tyranniEcclefiarS citra conlénlutn Eeclefiasiid eft,populi dei jifta ordinarint.

Obfecro aùt,q eft ncccfiïtasifqup religiofqup vtilirasflaicis ne gari vttanqj fpeciê,id eft,fignû vifibile.qn oès concedùt eis, rem lacramcnti,fine figno,fi rem concedunt q maior ê, eut fignù, qd minuseft,nonconcedûtClnoi eiiimfacramento,(ignû,inquâcû flgnn,incomparabiliter minus cil resipfa.Quid ergo prohiber in qua,min’ dati,qn raaius datur,nifi qd mihi liac pn iifl lôc irati dei videï contigille,vteét oceafio fchilmatis in Ecefia, qiia fignih* caref,nos re iacraméti iâ dudû ami(ra;pp fignum, amp;nbsp;id c,d minus eftjcontraran maximamßt folam pugnace,fivUti quidam pro ce

Bi

timoni J s pugnât contra charitaté. immo ccptû vidcî hoc môftrS eo tpe, quo J) diuitijs mûdi cepinius contra Chriftianâcharttatê infanire,vt deus oftéderet hoc terrificofîgno, nosfîgnamaion's ducere:quâ tes ipas, Qug puerfîtas;fi baprifando côcedas fidetn dari baptifmi:neges aüt fîgnuin fidei eiufdem id eft aquam^

Vlimorftat inuiiäus Paulus:oim obftruens ora.,.Corin.ij. Ego accept a dno:qd amp;nbsp;tradidi vobis. Non dicit; vte iuo ccrebto fr3f ter métitur,permifi vobis. Ncc eft verum, ,ppter côtentionê illotu vtrâq; fpecié donafle.Primo,qj textus ipfe indicat:non devtra^; fpeciefuifle côtentionemifed de contemptu Si. inuidta abundan tiumamp;egentiûrvtcîarus eft textus:dicens. Alter efurit; alter ebri* eft:etcôfunditiseos qui'non habent.Deide, qd non loquitur de prima fua traditione.non em dicit,accipio a dno et do vobis : fed accepiamp; tradidi:fciUcot i îitio prgdicationis: longe an hâc contée tionê.’fignifi'cansvtrâqpfpeciéeis tradidifte; qdtradidiffeeftprg cepifte.'licutalibi vtitureodéverbo.Nihil ergofunt,qiKBfratefna lis fumus hic de pmiffîone: fine feripturisifine rationa: fine caufa conglomérat, Aduerfari/ non qugruntrquid ipefomniet:fcd quid feriptura inhis iudicet exquanec apicempoteftpducerepfuo fomnio:cum UH tanta fulmina p fua fide pferant,

Surgite ergo hicvniuerfi adulatores Papg î vnâzfatagite: defé dite vos ab ipietate,tyrâni de.’lffa maieftate Êuâgeliiniuria fr3lt; terni opprobrij;qui hçreticosi3lt;itatiseos:qui nô fedm merS cap« tisvfi fomniûtcôtra ta patêtes Si potêtes feripturas fapiôt. Si vtrt funt hpreticift fchifmatici noîandiznô BoemirnôGrpcifquiaEuâ gelijs nitûî Jfjvos Romani eftis bçretid:amp; ipif fchifmatici:q folo vfo figmêto pfumi tisrcôtra euidétesdei fctipturas,EIuite bçcviti

Quidv'ero magis ridiculâ:Si fraterno iîlo capite digni’dicipo tuit:qua ApFum :particulari Ecci’iç:fq:CorinthiorGtiAafctipiif fe Si pmiüffetnô aût vniuerfalifvn hæcpbatÆx folito penu:népfl pprio SC impio capite.câvniuerfaIisEccFta:Epiüolâhancfgt;feac ceptat:legit:fequif in oibus:axnonetiâinbac partefQd ß dem’ vnam epfam aliqua Pauli:autynû alicuius locâ:non ad vniuerfaf lé Eccleßä ptinere,iam euacuata eA tota Pauli autoritas. Corithif em dicent:ea g de ßdead Ro.docet non ad feptinere.Qiiid blat phemius SC infani^ bac îfania ßngi poffit.Abßt:abßt:vt vil’apex in toto Paulo fir: que non debeat tmitari 8C feruare totavfis Eccle fia,Non fie feaferunt patres vf^^inhxc tempora periculofa:ing2

bus prç dtxit Paul*:futuros efle blafphemós amp;nbsp;cgcoaamp; InrenTatoSt Qu orum vnus hic frater ; vel primus eft.

Sed demijsinfaniâbâcintonerabiIê,Si particulari Ecclefipp mifit Paulus:rede ergo Grædzreâe Boemi fadunt etia reautoï re;funt cnim particulates Ecclefif .quare fatis éft cos nó agere c5 tra Paulutfalté pcrmittétê.Porro Paulus pmittere non potuit al is quid contraChrifti inftitutü.Oppono igit Roma tibi:amp;oib’ tuis adulatonbus:hosChriftiamp; Paulifermones;pro Gtædsamp; Boe« mis;nec poterisvno pilo móflxare,potcftaté tibieflie datain,haec niutadi mfto min* alios ^pter tuâ ^umptionê negleââ, Iigreti« cos criminâdi.fed tu digna esjpietatis amp;nbsp;ty rânidis crie accufari,

Ad hæc legim* in Cypriano:qui vnus côtra oés Romaniftas fatis potés eft,qui lib.v/ermone de lapfis teftatur multis inEccle fia illufum fudTe laids:ctiâ puerisvtrâq; fpej,immo corpus dni in manu dari:vt pcrmultaexépla docet.Inter cætera e vulgo quof dâfic inaepat.Etquodnôftatimdnicorpusiquinatis manibus accipiataut ore polluto drii fanguinem bibattfacerdotibus’ facri legusirafcitur.V ides hic delaiciseûloquisfacrilcgisjqui a facet dotibusjcorpus 8Cfanguinem accipete voluctüt.Habes hic adu« lator mifer qd gannias:^dic Sc hùc fandû mat^ê,vnu ineccfiaa poftolico fpû dodoré,cê hçreticû,amp; i pticfaricccfia pmiffióevfó

Recenfet ibidem hiftoriàjfe tefteiac prçfentefadâivbi diaco« nus calicem infanti puellae dediffetimmo rcludâtiteidê infudiflie fanguinê dnitapertilfime fcribit.Idé defando DonatolegiEcu« ius calicé fradû, O mifer adulator:quâ frigide eludit, ftadû(ins quit)calicé lego:fanguiné data nô Icgo.Quid mirû^qui in facrls fctipturis intelligit quod vult ctiâ i hiftotijs legat,quod vult.Sed nunqd pet hoc Habiliter arbitriû Ecclefiç,aut côfutantut hæred ci:^ V etûjhacc abûde fatisjtion cnimvt illi refpôdetem haec cœpt, qui dignus non eft rcfponffone’.fed vt tei vctitatcm apetiran.

Concludo itaq; Negare vtrantÿ fpeciem laicis elfe impiutn amp;nbsp;tytannicu:nec in manu vllius angeli:nedü Papç 8£ Concilia eu iufcûq^ nec morot Concilia Conftâticnfe: cuius autoritas fivalet, cutnon valet amp;nbsp;Bafilien.quodconttaftatuif.Boemislicere vttâ qfpeciêfufciperetquodmulia difputationeillicobtentû eft: vt estantes annales,8cliteræconcilqpbât.quod Adulator ifteigno tan« adducitpfuofomnio'.adeoprudenter omnia tradat.

Prima ergo captiuitashuiusfaaamenti eft,quoadei^ fub«

BM

ftantiä/cu integr{tatê,quâ nobis abßoHc Romana tyrannis,Non quod percent in Chriftu q»ii vna fpecie vtunf,cûChrift’ non p» ceperit vUa vtt,fed arbitrio cuiufitbet reliqt d ices, Quotiefcun^ h«c feceritisjin mei momoriâ facietis.Sea qd illi peccant, q hoc arbitrio volentib’ vti,proiiibent vtrâq; dari.cuipa non è laicis, fj facerdotib’.Sacramentu non eft facerdotö,fed oiin,nec dni funt facerdotes,fed miniftri,debêtes reddere vtranqj fpecie petétib* quotiefcûq^* petierît.Qd fi hoc ius rapuerint laicis amp;nbsp;vi negauerit tyranni funtJaici fine culpa,velvna vel vtraq; carent.fide inten feruandi amp;nbsp;defyderio integri facramenti.Sicut baptifmu SCabfo lutione debencpetêti,tanquâiushnti,ipft miniiiri,qd ft non de« derintjpetens plenS hj ffdei fuae mcritu,ipfi coräChriftoferui ne quaaccufabunf.Sicut olim in Eremofanuti près, inmultisa.'inis non communicauerunt vlla fpecie facramenti.

Itaq;nonhocago,vt vlrapiaf vtraq; fpccies,qu3ft necclftta« te præcepti,ad eâ cogamur.Sed confeientiam inftruo : vtpatiaf quifq; tyrannidein Roman3in,fciens fibi rapiuper vim iusfuuni in f3cratnento,propter peccatum fuum,tantum hoc volo:ne quis Romanamtyrannidemiuftificet quafl relt;ftefecerit:vnani fpém laicis prohibens:fed deteftemur eärnec confentiam*ei:tn feram* ei non aiiter ac ft apud tureä eflem’ capttui : vbi neutra fpé lice» ret vti.Hoc ê;quod dixi mihi pulchrû videri fi gnalis Cócilif fta tu to irta captiuttas foiueref:amp; nobisChriftiana ilia libcrtas e inani b* Romani tyranni reftituereF;amp; cuiq;fuu arbitriupetédivtédilt;ÿ relinqreftficuti baptifinoSt pœnitétia reliquif. Atnuccogit fin« gulisannisvnâfpeciéaccipi eadé tyrânidetadeo extindaé liber» tas nobisa Chrirto donataiftc meruit impia nfa ingratitudo.

Altera captiuitaseiufdéfacramétimitioré: quod ad confeié# tiS fpedatrfed quâ multo oirn periculofifîiniû fit tangere nedum damnare.Hic Vig!ephifta:amp; fexcétis noib’ Iiæreticusero. Quid tû; poftq Roman’Eps Eps elfe defift:amp; tyrann’faâuséinô for mido ei’ vniuerfa decretaxui’ fcio non eé poteftatê:articulos no uos fidei condendi:nec Concilii quidê gnalis.Deditraihi quon« da;cu Theologiâ fcholafticâliauriré occaftonêcogitâdi D.Car di.Can.era.lib fnîarû quartoracuttifime difputâs:multo pbabili* eê:8i min* fnp^uorû miraculorû poni:fi in altari ver* panis;varu« q; vinu non aût fola accidétia ecaftruerenf nifi EcuTia determi« nalTet côtrariû.Poftea vidês;q effet Ecefia quçhoc dcteriuiaffctî

nempcTIiomiilicaJiocé: Ariftotelicaîaodador faÄ’ffl; amp;g (iv ter faxü amp;nbsp;facrö hætebâ: tandê ftabiliui confciétiâ meâ : fententia priorcjEffe vidclicet:verû pane:veruinqjvinü:in quib^’Chriftiva ta caro: verufq; fanguisinon aliter nec mtn’ lït:qiiâ illi fub accide tibusfuisponiit.quod feci:quia vidiThomiftarûopintones liue probenf a Papa; fi'ue a Concil io:manere opîones:nec fieri articui losfi'dei:etia Rangci’ de coeloaliud ftatueret.’SJâ quod finefcru pturis affertE:aut reuelacione pbataiopinari Ijicredi non é necefie HæcaütopinioThomæ;3deofm0lcripturisSc ratione fluâuat vtnec philofophiâ:nec dialeâica fuam noutlfe miht vtdeaf-Lôa gecntm aliter Ariftoteles doaccidontibusSC fubtedo quäfdJS Thomas loquitur: vt miht dolendu videaftpro tantovtro:qui oj pinionesin tebtts fideitnon modo ex Ariftotele traderetfed Scfu per cum quern non intellexit:conatuseft ftabiliie : in fcelicilfimi fundammti infceliciflima Ihuâura.

Permitto itaq;:qui volet vtranq; opinionê tenete : hoc folum nunc agotvtfcnipulos confcientiarû de medio tollamtne quis fa teumhærefcos mctuattfiinaltari veru pané:verumq; vinum elTe crcdiderit.Sed liberum effe fibi fciattcitrapiculû falutis:alcetutrii imaginaritopinari amp;nbsp;crcderetcû fit hie nulla neceffit3sfidei.Ego tnmeanunc profequorfniam.Primum;noloeosaudire:nec tans tilli facere qui clamaturi funt hoc efla V iglephifticû: H ufitticum ha rcticumtSc contra Ecclefiae dcterminatiotiemtcumhoc no fa ciant nifi ii: quos multis modis hæreticos effe conuici in re indul gentiantm;libarb.8c gratia deitoperibus bonis amp;nbsp;peccatis 9ic. vt fi Vigleph’ femel fuit hçretic’tipfî decieshçretici flnt.3c pulchtû fitabhçreticisSC peruetfisfophiftisailpariSc criminaritquib’pla cuiffefummaimpietasé.Prætercatquodfuas fententias non alia teprobaretnec contrarias alia ratione improbare poffüttquâ dicé^ do'.hocé V iglephifticû: HuffïticSthæreticû. Hoc eielûben fû; mafemç natatfaliuatatq; aliud nihil: vbi fi petas feripturâ dicut. Nos fie fentim’:amp; F,cclefiaUdcft:nos tpfî)fic determinauit adeo hoiesreprobi circa fidé 8C incrcdibiles:nobisfua phàaftnata:auî toritate eccleftæ:pro artinilisfidei audèt proponcte.

E ft aût mcæ fentêtiæ ratio magna imprimis ilia:quod verbis diuinis:non é vlla facienda vis:neqt p hoiem'.neq; pet angelum: fed quitû fieri pf.in fimpliciffima fignificationc fetuâda fût: 8C ni fimanifefta citcunftantia cogat;extta grammatica 8C proptiàacs

B iU

cipiêda non füt:nc dcFadaerfariis occafio;vniuetfatn fcripturaj eludédi.Quo confi'lio reâc Origenes oli répudiât’ é, qd ligna ÔC oia q de gadifo fcr ibunîjgrâmatica locutione contéptad allege? rias verterit cö hïc poffit ducijigna non eé creata a dco.Ita8c hic cûEuâgeiiftgclarefcnbâtXpjaccepiffe panéac benedixiffe,® aâuûliberamp;Paui’ Apfs:pané deincepsappellent:veru opjitej ligi panéz’verûqv vinû:fîcut verücalicë.non ctîi calice tranflubllâ tiarietiâipfl dicût.Tranffubftantiationê vero poteftate diuina fadâ:cûnon fitnecefleponi^figmentohumanæ opinionis ha beri,quianull3fcriptura:nullarationenitiï vt videbimus,

A bfnrda eft ergo amp;nbsp;noua verboru îpofîtio:pané fpccievf ac cidentib’ panis viiiû 4gt;fpccie velaccidentib’ viniaccipi.Cuf né amp;nbsp;oiaalia:4jfpecieb’ Si accidentib’accipiut?Quod fi cætcra oia condarent non tarnen liceret: verba dei fie eleuare: amp;nbsp;cû tanta in iuria fuis fignificationibus exinaniri.

Sed amp;nbsp;E crfia vitra mille ducétos ânos reâe credidi t;necvfg nec vnq de ifta trâffubftâtiationef porten tofofcjvocabuloamp;fonï nio Jmeminerûtfdî pres: donee cepit Arift.fimulata phfia in Ec# elefia graffari:î iftis trecétis nouiffïmis ânis.'in quib’ Si alia multa pperâfûtdetermiata qleêEffentiâdiuinâ.necgnari nec gnatclt; Aiam eé forma fubdâtialé corporis hûani:amp; ijs fifiatq nullis ptot fus affeninf rationib’ aut caufis; vt ipemet côfitef Card. Camera.

D icét fortaffîs:piculû 1 do.atr!je cogéré: vt non fit panisamp;vi? nu vere.Ridicululioc v31dc,cufubtiléphilofophia defubftâtiaSï 3ccidentib’laici,nunq cognouerit:nec fi docerenEcapcrepoffint amp;nbsp;idé fit periculüjfaluis accidétib’:q vidêt,qd in fubftâtia quam non vident. Si eni accidentia non adorant:fed latente ibi Chrü ftum:cur adorarent panem quem non videntf

Cur aût non poffit C hrift’ corp’ fuû,intra fubftâtiâ panis con tinere.’ficut î accidétib’i’Ecce ignis amp;nbsp;ferru dup fubftantip:fîc nu? feenï î ferro ignito vt qlibet ps fit ferrû 8i ignis.Curnon mfto ma gis:corp’gfiofi'iChrifti fieinoîpte fubftâtippaniseffepoffit?

Quid facietî'Chrift’ex vtero mfis natquot; credif illefo. Dicât Ä hic earn cilla Virginis itcrîfuiffeânihilatâ:feu vtapti’ dici volfit trâffubftanti3tâ:vtChrift’,inaccntib’ei’îuoIut’: tâdép acentia jïdiret.I dé diced û erit: de ianua c2aufa:amp; oftio nwnuméti claufo P q illefa itrauit amp;exiuit.Sj hicnataê Babylonia ilia, plifiæifti’, de qtitate continua diftida a rubftâtia:doncc eo vétû fit,vt igno rent Si ipfi:q fint accidétia,amp;q fubftâtia.Nâ, quis certomonftra?

uit vng:calorê:eolorê:fri2’;lucê:pond*:fi'^ras:eé accidétia^ De niq;:accidenrib’ illis in altari:coaâi funt fingere; nouû eé accrea ria deo:pg Ariftotelc:quidicit,Accidêtisefleeftîeffe:Etinfini ta nionftrd:quib’oib’effent liberufifimpliciter pane ibi eê veru finerent.Et plane gaudeo:faltê apud vuigu:relidam effe flmplis cetnfidêfacramentihui’.Nâ vtnoncapiunttita nec difputant: an accidentia ibi fintfine fubftantia:fed fiinplici fidc,Chrifti cor pus amp;fanguinê:vetaciteribicontineri crodunt;datoocioris illis negotio de eo:quod continet difputandi.

Atdicétforte:Ex Ahft,doceri:fubieâûamp;pdicatû .ppônisaf firmatiuf jdebere 4? codé fuppôete:feu(vt beftiç ipi^ verba ponâ) ex.vjJnetaphificorS. Ad affirmatiuâ requirff extreinoru côpofv tio;quâ illi exponût;^ eodê fuppofîtionê.Quarc dû dico,hoc ê corp’ meû fubieân n poffe pâe fuppôcre:led 4) corpe C htifti.

Quid hic dicem’^quâdo Ariftotelé amp;nbsp;huanas doârinas faci m’tâ fublimiû 8C diuinarû rerûféforcs^C ut nô explofa i fta curio fitate:iverbis Chrifti fîmpliciter hærein’: parati ignorare quicqd ibi fiatcôtétiqjvetû corp’ Chrifti virtuteverbotû illicadeffe? An eftneceffeunodosoperationis diuinæ omnino comprehendete?

y etû quid ad Ariftotelé dicût:’Qui fubiedû oib’ prçdicamé tis accidêtiû ttibuit,licet fubftâtiâvclit effe primû fubiedû.V nde apud eû:hoc albû,ho c magnû,hoc aliquid funt fubieda de gbus aliquid prçdicatur Qu? fi vera funt,Quçro,ri ideo eft trâffubftâî tiatio ponenda;rte corpus Chrifti de pane verifi'cetur,cur non ét póft trâfaccidétatiotne corp’xpi de accidête aff irmeî^Nâ idé p( culûmanct fi P fubiedû intelligat quishoc albûzvel hoc rotunda eft corp’meû’.ge qua rone trâffubftâtiatioponitur: ponenda eft 8C trâfaccidcntatio:ppterfuppofitionemiftâ exttemoru peodem. I '|Si aût itelleftu excédés; eximis accidés:vt non veils fubieftûp cofupponereicû dicis. H oc eft corpus meû.cut non cade facilita« te trâfcendis'fubftantiâ panis;^vt amp;nbsp;illâvelis non accipi p l'ubieâô vtnonmin’infubftâtia quâ accidête fitihoc corpus meu.pteferti cû diuinû illud fit opus virtutis oipotentis'.quæ tâtum Si taliter in fubftantiatquantum amp;nbsp;quali ter in accidente potcft operatic

Scd ne nimiuni philofophemur : Nonne Chrift’ videtur huic curiofîtatipulchreoccurriffeicumnôdevinodixerit: hoc eft fan guis meus’.fcd hic eft fan guis meusÆt multo clarius:cum calicis mif cet nomen:dicens Hic calix nouiteftamenti in meofangui ne.Nonne videf nos voltüffei fimplicifide continete tâtum*. vt

credefem’Iàngm’nêfuSeêîcaHcc^Egofane, ßnon poflu confe qui:quo mo panis fit corp’C hrifti captiuafco tn intelleâû meû ia obfequiû CbTiüi.amp; verbis et^flmpfrinbærês,credo firmiter; non mô corp^ C hnfti eé in panc:fj pané eê corp’ C briAi.Sic ci me let uabunt verbs, vbi dt, Accepit pané:gras âgés, fregit amp;nbsp;dixit, Ac« cipite:mâducateboc(idé,bicpanis,(juéaccepacamp; frcgeratjêcor pusmeû Ftpaul*.Nonepanisquefrâgim’ pticipatio corporis Cbriüi êi’Non dr,in pane é,fed ipfe panis eil pticipatio corporis Chrifti.QuidfiPbilofopbiabæcnoncapin'inaioré fpûflanvhiî quam AriiioteleSfNunquid capit tranll'ubilantiationé illoriitn, cum amp;nbsp;ipn fateantur,bic vniuerfsm pbilofopbiâruere^(2nodau tem in græco Sc latino,pronomen boc,3d corpus refertur, facit fî miJitudo generis:red in bebræo, vbi neutrum genus non eii/refet turad panem vt fieliceat dicere, Hicê corpusmeû.’quod amp;ipfe vrusloquendiamp;fenriiscóniunis,pbat,rubieéiutn fciliceteémon ihatitium panis,amp;noncorporis,dûdicit.Hoc eil corp’meum: das iilmeyn leyp,id eil,Hlcpaniseilcorpusnieutn.

Sicut ergo in Cbriito resfcbabet:ita amp;nbsp;in iacramaito. Non enim ad corporalem inbabitationem diuinitacis neceife cilträT« fubilâtiari Iiumanânatura.'vt diuinitas fubacctdendtus huma« nænaturæteneatur.Sed integravtraq;natura:vccedicicur, Hic homo eil deus:hic deus ell Iiô. Quod amp;nbsp;Ci pbilofopbia non capit fides tarnen captt.Ec trjaioreli verbi dciaucoticai:quâ noilri in gentjcapacitas.l ta i f3cran:ebto:vt vcrû corpi/s:verufq;fanguis ftt:nôeilneceile:pancm èi vinû trsEubilantiarbvt Cbrtllus fub accidentibusteneatur fed vtroqi fîmul nianente vere dicinirdiic paniseil corpustneû boc vinû eilfanguis ir.eus;amp; econcra. Sic intérim fapiam-.probonorefanüorn verbetû deiquibusperhu^ manas ratiûculas nô patiar vint fieri:amp; ea in aiienas fignifïcatiot nés torqueri:pmitto tamêali/sopinioncnt alteram fequi:quç in decretalifirmiter ilacuitur.Modo non vrgeât:^uasopül^ones^vt dixijpro articulis fidei a nobisacceptari.

Tertia captiuitasciufdéfcfi, Eillôgeipiiilïm^illeabul^, quo fa âû ê:vtfere nihil fit bodieîEcci'iarecepti^acmagispiuafûtquâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

M iiTâ eéop^bonû amp;nbsp;facrificiù.Q,ai abuP,deide inüdauit tfinicos j a}iosabuftdonecijdefcripenit^extiéia,merasnüdias, caupona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tiones, amp;nbsp;qupiiuarios quofdâ con traéH, e d iuio Cacraméro fecerit Hincp3rticipatioaes,fatccnitatcs,[uffragia,mcri:a,âniuecfatia,

niemotiæ:amp; id gen* negociorû in EccPiavédunîicmunTî pacifc 1 tuf.cóponunï; pendctc^ inhis vniuerfa alimonia facerdotuinSc tnonachonim.

Remarduam;amp; qua forte fitimpoffibileconucllitaggrcdiot. vt quæ tanto feculorum vfu firmata:omniumtp confenfu proba« ta:fic inccderif.v^ necefle fit maiorem partem librorû: qui hodie regnant;amp; pene vniuerfam Ecclefiarum facie tolli amp;nbsp;mutariipes nituiq; aliud genus cerimoniarum induci:feu potius reduci. Sed Chtiftus meus viuif.8£ maiori cura verbû dei oportet obieruare quam omnium hominum Sc angelorü intelligêtias.Ego meayice fungaf.rem ipfam in lucem produduruszgratifq; ficut accepi; ye titatê’,fineq;inuidiacómunicaturusxaEterum : quifq; lu® lalutia tationcmhabeattincreduliutisfu® amp;nbsp;ignorât® yeritatis olpâ: i me ne vil* torqre poffit,corä indice Chriftotfidcliter opera dat»«

PRlNClPlO,vtad veramlibetamqp huiusfacramenti fciéa tiam tuto êt fœliciter perueniamustcurandum eft ante omniatvt omnibus üsfepofitis que ad inftitutionéhuius facramêti primb riuam amp;nbsp;fimplicem-.humanis ftudiisgc feruorib’funt additaQua lia funt veftes,omamenta:cant*:^es:organa;lucernæ;amp; vniuet faillavifibiliûrerûpôpa-.adi^folâK purâ Chrifti inftimtionê oculos 8C animû v«tam’:nec nobis aliud pponam*;quà ipm vet bu Chrifti; quo inftituit Si ^fecùac nobis cômêdauitfacramentû Nam;m eo vetbo Si prorfus nullo alio;fita eft vis ; natuta;8c tota fubftantiaMiiïæ.Cætera oia funt Humana ftudia : verbo Chrifti acceflbria'.fine quibus miffa optime poteft haben amp;nbsp;fubfiftetc« Verba aûtChrifti;quibusfacramcntum hoc inftimit’.runtlixc,

Cænantib* aut eisiacccpit IHetus pancm amp;nbsp;bndixit ac f regit, deditcÿ difcipulis fuis amp;nbsp;ait, Accipite amp;nbsp;manducate : Hoc eft cor# pus meum quod provobis tradetut .Et accipiens calicem gras c* git8tdcditillis dices Bibiteexhoc oés.Hic eft calix nouùtcft^ mcniûinmeofanguine:quipto vobisôi pro muftis effundef in rcmiffionèpeccatorû.Hoc facile in meam commcmorationcm» 1 Q.uçvetba8t ApVs.vCorit.xvtradit 8tUti’explicat;quib*nos \ opjniti.amp;fupeaçdificatHceufupra firmâpctrâ’.finôvolum* oi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veto dottrinç circûferrv.Kcut Haften’ citculatifum’; p ipias do#

fttinasHominumauerfantiù vcritaté «Nihil enrinHis omifiumt uodaàintegritatem;vfum;8cfruftumHuiusfactanientl pertinet nihiïtÿ pofitmquod fuperftuû;8c non nccefiarium fit nobis node •

C

Qtri ciîi omiffis hisverbis:de Mfffavel meditaf vel docet,n)ó{ba tpietaris docefsit: v£ fadum é p eos,qui opus opefatura,amp; fact c ium ex eo fecerunt.

Stee ergo prim5 8i infalIibiTr,Mifla feu facramentu altaris,eé teflamentü Chrifti.-qdmoriéspoftfereltquiediftribuédö fuisfe delïb*»Siceni hntei’ verb3,HiccaHxnouü teftamctii,ï meofan« guie.Seet îquà iftaveritas vt fundamêtu ïinobile,fup q3 oia ftruc m*,q dicédafuntJiocein videbistVtfubuorcem^oês hoimipieta» tatesHn hoe dulciffiinö facramétü inuedas.Verax ergo Chriftus vete dicit, H oc effe nouü teftamêtö i n fatiguie fuo nobis fufo. Non fruftrahæc iculeo,reseft non pua:amp; iinis fenfib’reponéda.

Qufram’ergo qd fit teftamctüramp;fimul habcbim’.qd fit miü fa:quisvfus.'quisfru(âus;quisabufusci’.reft3inentûabfq;dubio eJl piniflio morituri: q nuneupat hfreditatê fua;amp; inftituit hære# dcs.lnuoluit itaq; teftamen tû,prio morte teftatorisideide lif redi tatis .pmiiïïoné amp;hæredisnucupationë.SiceniPaul* Ko.iii,.Ä GaJ.ijj.amp;.iiij.amp; Heb.ix.diffufe teftamentü tradat.Qd amp;nbsp;invertis iftis XpicIarevidem’.Mortêfuâ Xpsteftaf.dû dicit Hoc eft cot pus meu;q3 tradeî Hicfanguisme’: qui efFundef. Hæredii:a[^ nücupat amp;nbsp;deflgnat, cû dicit i remiflîoné peccatortim.Hæredes aüt inftituit eu dicit: fvobis amp;p multisad eft qui acceptantà cre dû t pmiflïon i teüatoris ,fïdes em hic liæredes facit: vt videfaim’

Videsergo:quodMilïa^quâ vocam’;fit jimiftio rcmiffionis peccatoru a deo nobis fada. amp;nbsp;talix,piniû'io:qpmortéftHj deißr mata iît.Nâ pmiftïo èi teftamêtü: non differût alio:quâ q3 teftas métû fimul iuoluit mortepnufforisÆt teilator; idée qd moritu t^^miffor/pmiiroraût vidur’i vtficdica;teftator.hoc teftamen lû Xpi præfigtrratü é i oib’ ptinUTiôibus dei ab initio mûdi: immo omnespromUhones antiquæ;in i Aa noua futura in Chrifto proî miiTione vahierût.-quicquid valuerut, in eaqj pependerunt.Inde vßtatißima font ilia inferipturis verba;padumrfœdus-teftamen tum domini.(2uibusfigniiicabatur:deusoliin morirurus. Nam: vbi teilamentum cA, mors teAatoris intercédât ueceiTeoA Hebt X ,DeusaûtteAatuseA ideoneceffefuit eümori.moriaûtnôpoa tuit: nifi eflethô,it3ineodem teAamenti vocabulo compamp;idio^ f: ffffime:amp;incarnatio,amp; mors CbriAi côprebenfa eA,

Exquib’iâfua/pôteptf qsfit vfusamp;abufusMiß^,qdtgnavl: indigna pparatio.Si cm ^miAio eA: vt diâù eA, nullis operibus: «ullis virib’,nuUis metitis ad earn accedittit:rçd fola Ade, Vbi ein

•ftvetbS ^mfttcnHs deJ,lbi ncceflaria eft fides acceptSris hoïsi^ vt clatû fit,initium falutis nfæ effe fidê:q pendcat invetbo^mit ettii dci :gcjtTaocnoftrüftudiû,gtatuitaa:imetltaimifcncordia no« prîEuenit,amp; offert promifftonisfuævetbû.Iviifitcnimvcrbûfuum amp;;ficfanauiteos.Nojiautemacccpit opus noûrum.amp;fic falua« uit nos. V crbuni dei omnium primum cft, quod fequitur fides: fidcmchatitas, Charitas deinde facit omne bonum opus : quia non operatut malû,immo eft plénitude legis. N ec alia via p oteft homo cû deo,aut conuenire,aut agere,quâ p fidem.id eft,vt non homo fuis operibusvlliszfed deus lua promiliione fit autor falutis vt oia pcndcantjportcniutjferuenturq; in verbo virtutis fuc : quo genuit nos :vt cfiemus initium aliquod creaturæ eius.

Sic Adæ poft lapfum etigendo,deditbâc,pmiffioné dicésad fcrpentê.lnimicitias ponâ intçr teSi mulierè-.intet fernen tuû amp;nbsp;fe# men illius.lpfa conteret caput tuü,amp;tu infidiaberis calcanco illi’. Inhocpmiffionisv’erbo, Adâ cum fuis,unquàin gtcmio dci pot tatus eft,8t fide iUiusfetuatus,expcäanslonganimiter mulierera quç contetet caput ferpêtis-.ficut deuspmifit.Et in bac fidcôC ex paftatioe etià mortuus eft-.ignarus;qn amp;nbsp;qualis effet futura _futu= ramtn nô diffidens.N am talisj)miUio:cn fit veritas dei-.ctiâ in in fetno fetuat credêtes-.amp; expedâtes eam.Poftbic fccuta cft junif fio alia fada Noc’.vfq; ad Abrahâtdatop figno foederis areu nU'-biû cuius fide: iw* 8c pofteri eius-.ppitiu deû inuenerunt.Poft bûc Abrahspmifitbenedidioné oïm gentium infeminecius.Etbic •ft Knus Abtahse:in que rccepti funt pofteri eius.D einde MofiK fililsiftael-.praecipucDauid'.fcÇtiffimamdeCbtifto .pmiffionê dç div.quo tcuelauit tandem: quaefucritptifcis fada prom ifiio.

Sieventû eft a'dpmifiioné oim pfediffimam noui tcftamê ti,in qua apettisvetbis;viuamp; Valus gratuito pmittûtut: amp;nbsp;ctedéri buspmiffioni donâtur.Et infigni nota difcetnit,boc teftamentû a vetcrv.dû dicit,Nouu tcflamctum.V ctu» enim teftamentû p Mo (en datamp;,etat pmiffiotnon temiffionis pcccatorû : feu «temarum tetum (cd ipalium.ncmpe,terrx Canaan: p quâ nemo renouabat fpiritUjadbereditttem coelefté capeff endam .vndc amp;nbsp;«rationa« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe pecudë in figura Cltiifti opottebat occidi'.in cuius fanguineidê

I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftamentû confirmabaiur vt qualis fanguis talc teftamcntû:qua

lishoftia’.talis çmiffio.Athic dicif.Teftamentûtiouû inmeo:n5 alieno:fed ppriofanguine quo gtatiap (piiitum'.intemiffionetn peccatorum adbaeteditatem capicndaxnpmittitut

Eft ftaq? Wiffa,fc dm fubftantia fua:^pric nihil aliudtqua ver baChrifti pdida, Accipitc SC mâdacute 8ic^c fl dicat,Ecceohó peccator amp;nbsp;danat^jcx mera gratuitaq; charitatc q diligo te,Rc vo lente miaru pfe:his verbis pmitto tibi:an oê raeritû amp;votû tuum; remiflioné oij peccatorö tuorû:amp; vita aetemâ.Et vt certiflïm’ de hac mea jjmiffione irreuocabili fis^corpus meû tradâ,amp; fanguinc fiindâ morte ipfa hanc ^imi/Tionê confirma tur*,amp; vtrunq; tibi in fignû amp;nbsp;memorialeeiufdé ^»miirionis.’reliâurus.Quod cû frcqué taueris:mei memor fisdianc meâin techaritatê amp;nbsp;largitaté pdb ces amp;laudes;amp; gratias agas.

Exquibus vides:adMiiram digne habédam.aliud nonrequi ri quam fidé:q huic ^jmilTioni fidePr nitaf.’Chriftu î his fuisverbls veracê credat,amp; fibi hpc îmenfa bona eê donatamon dubitet. Ad hâc fi dé mox fequef fua fponte dulciflïm’afîeét’ cordis; quo di« lataf amp;nbsp;ipinguaf fpûs hoisfhpc é charitas;p fpm fantflû i fide Xp donata; vtin Chriftfi:tâ largû amp;nbsp;benignn teftatoré rapiaf; ffatqi penitus alius 8i nouus 11Ó.Q uis eiîi non dulciter lachrymetur,im« mo prp gaudio in Chriftû peneexanimctuf,fi credatfide indubi tata liane Chrifti promiffionem inæftimabilemadfe pertinere^ Quomodonon diliget tantum bencfadoren,qui indignoÄ 10« ge alia mcrito:tantas diuitiasÄ hæreditatem hanc æternam;praf ueniens offert: j?mittit:amp; donat?

Quocirca: vna 8c fola miferia nfa;qd multas Miffasin orbeba bem’.Änulli vel pauci has ^imiffiones 8c diuitiss ^pofitasagno fcim’xonfyderam’.'amp;apphcndim’.CûreueraîMiffa aliud agi nonoporteatmaiori;imo vnicoftudio.’quâ vt h«c verba;has p-miffiones C bnüi:q vere funtipa Miira;an oculos verrarem^iinef ditaremur amp;nbsp;ruminaretn^:quo fide in ea exercerem’;nutriremus: augercm^:et roborarem^:bac quoto'diana comemorationeJioc é enim q d fvipit:dicens Hoc facite in meä cóinemorationé; hoc ipm agere deberet Euangelifta.'vt ^mifiionê iftâ ppib fideliterb culcaret:etcomtnédaretad puocandâfidé eorö in eâdê.Atnâc: quota pars nouit miffâm efie .pmiiTionem ChrHHc(vt taceam ini piosfabulatores: qtii humanas traditiones vice tantæ promifiio nis docentjQuod fietiam base verba Chrifii docent:non tarnen nomine promifiionis aut teftamenti.-ae per hoc non ad obtineof dam fidem;docent.

Quin quod deplorainus in bac captiuitate:omni iludio cauei

hodie,ne verba ilia C hrifti ,vllus laieus audiat, quafi facrariora: quâvtvul go tradi debeantlt;5 ie cm infanimuSjetverba cófecratio nis( vtvocantjnobis facerdotibusfolisarrogam’ occulte dicêda lïc tn;vt ne nobis quidê ^fint,cü nee ipfi eavt .pmiffiones feu tegt; ftamentü habeüm’ad fidé nutriendä.fed nefcio,qua fupftitioe amp;nbsp;impia opinione ea reueremur potius,q eis crcditnus.Qua miferia noftra,quid aliud?Sata in nobis operatuf.quâ vt nihil de milfa i ecclefia teliquû faciat,curet tarnen interim omnes angulos orbis miffis plcnos effe,hoc eft,abufionibusamp; irrifionibus teftamêri dci gtauiffimifq; idolatriæ peccatis,mödum affidue magis ac magis onerari ad damnationem roaiorem augendam.Q,uod enirn ido? latriæ petm grauius efle poteft,q promilfionib* dei, peruetfa opi nioneabuti,etfidem in eafdem,velnegligerevelextinguere?

Nety eni dcusf vt dixi aliter cü hoibus vnqegit aut agif.qua verbo pmiffióis. Rurfus, nee nos cü deo vnq agere arr poffum’ fide,in verbum promiffionis eius.Opera ille nihil curat,nec eis m diget'.quibus potius erga hoïes 8c cü hoibus amp;nbsp;nobifipfis agirnus IndigetautjVtveraxinfuis .pmiffis anobishabeatut;talifq; lóga nimitcï fuftineatur,ac fic fide ifpe amp;nbsp;charitate colatur.Quo fif.y gloria fui in nobis obtineat,du non nobis cutrêtib’,fed ipfo mife téte.pmittête.donatejoiabonaaccipim’amp;habem’ Ecce hiceft vetus cult’deiamp; latria,qua in mifla debem*’pfoluete.Sed cu^pmif fionisverba nó ttadütur,q fidei exercitatio haberi pót? At fine fi; de quis fperat?quis amat?fine fide,fpe,amp;charitate q latria?Nó efl itaq; dubiü,vniucrfoshodie facetdotesK monachos cu Episamp; oi bus fuis maiorib’ eé idolâtras,! ftatupiculofiffimo agêtes.obhac miffæfeufactijfeu^miffionis deiignotâtià,abufionê‘,irrifionem.

Quilibet ent facile intelligif.q) liæc duo funt fimul neceffatja ptomiffioamp;fides.fine pmiffionc ent credi nihil pof, fine fideaüt çmiflio inutiliseft-.cfi p fidê ftabiliafSC ipleaï.Ex quib^itidé faci Ie quiuis colligitMiffam'.cu fit aliud nihil iq pmifiio .hac fide foï I laadiriamp;frequétati.fine quatquicqdprccularu pteparatoriorû: I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opern fignori; : geftuü'.aff erf -.irritabula funt ipietatis'.magi s q off 1

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciapictatis.cû fete fiat vthispatatistexiftlméf.fefelegitime alta

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiaaccedete-.amp; reuera non fuetitvllo tpe vel ope magis ineptfi ,p

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pter ifidelitaté qua fecu afferut. Quitos paffim videas8C quotidic

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;factlficulos q fivcl inepte veftiti'.vel illotis manib*. vel iter pcan

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;du titubâtes quidleuiufculeetrauenf.mgetitefe mtfetictimine

reos faciût.At ^»miffamipam.i.djuinâ^’miflïoné non obferuât neq; credunt prorfus;ne tantillum quidem habent confcientiar. O idignarcligtonoftrofæculojomniû ipiilTunoamp; ingranflïmo.

Præparatio itaqj digna 8i vfus légitime non eft,nifi fides,qua credit MüTæ.id eft,diuinç 4)miffiói.Quocirca,3cceffut’ ad akare fîuefacraniétuacccptufus,caueat,ne vacuusappareat in côfpc« du dnidei.Vacuus autectitfifidénon habueritiMiffam feu te ftamétû hoc nouû.Qua impictate,quid poflet grauius committe rs in diuinâ vcritatéiquâ liac incredulitate fua,quâtû eft in fc,mé daeê arguitj vane ^mittêté.T utilïïmum itaq; f ueric,ad Mifiàm nô alio aîo accedere,quâ fi ad audiêdâ quàlibct aliam promiffio» nem deivel is accederc,hoc eÛ,vtparatusfis,nô niulta operari, amp;nbsp;afferre,fed oia credere 8C 3cciperc,qup tibi illic^ittûtur, feu promifla j)nûciantur,p minifteriufacerdatis.Hocaiofinôven« (is,caue acccfferisjin indicium fine dubio accedes.

Rede itaq; dixi totâ virtutêMiffp confifterei verbis ChriiH, quibus tefiatur remilfioné peccatorû donari oibus, q credut, cor pus ei’ tradi:amp;: fanguinê cius fundi,pro fe. A tq; ob lune réjnulla fcmagis’opuseffeaudituris Miffam quâvt ipfaverba fedulo Ä plena fide meditétur; quod nififecerint;fruftra oia alia fcccrint. Hoc fane’vcrum eft:in oi pmiflïone fua deus fere folitus eft adif cere fignû aliquod,ceu monumétû,ccu memoriale pmilfiôisfug quofideliusferuaretur,amp; cfficacius moneretSic in proiniffionfl Noe data de nô perdéda terraalio diluuio, dédit arcû fuum in nubibus, quo dixit feferccordaturumfœdcris fui. Etabraliæ, poil promiiTionemhereditatisin leminefuo,dedit circûcifionc infignacuIûiufhtiasfidef.Sic Gedeoni dédit vellusaridûamp;rori dum;ad ft'rmandam pmifiionem fuam fuper vincendis Madia« nitis.Sic Achasper Efayamobtuiit fignû pro \'inccdorege Sy fias amp;nbsp;Samariæ:quo pmiiïïoni fuæ fidê in eo finnant,Talii mui ta Icgimus figna ^^miflïonum dei in feripturis.

Sic amp;nbsp;inMifTajhacoim principepromiflïonc adiedt (tgnum memoriale tantp ^miû'ionis:ruum ipfius corpus amp;fuû ipftusfaa guinemtin pancamp; vino: fiait diat.Hoc facitein meâcômemœ rationein.5ioin Baptifnio verbis^müfoaisadijcitfïgnSmee^t fionis in aquâ.Ex qbus intelligiinus:in qualibet promiJiionedd duo fl poni;verbum SC fïgnumtvt verbum intelbgatnus eße ta ftamêtürfignâ vcroelfcfacrarncntum.vt in M-iiTs. verbum Chri fit dl tcftamentum.’panis Sc vinum funt facrainentu, Atq; vtma

tor visfîta efl in vcrbo quam figno,ita mator in tcftamento qua facramento. Quia poteft homo verbum feu teftamétûhabefe fit co vti:abfq; fîgno feu facrameto.Crede,inquit Aug.8t manduca fti.Sed cul crcditur,nifi verbopromittêtisfl ta poflum quotidie immo’oi hora,Miffam habere,dum quoties voluero poifum vet baChrilli mihipropoiicre,amp; fidem ineamin illisalere 8C robora re.hoc eft reuera/piritualitcrmanducareamp; biberc.

Hie vides,quid amp;nbsp;quantiiTheologifententiarij in hac re præ ftiterint.Primu id quod fummû amp;nbsp;capitale eft,népe,teftaménun 6c verbum ^miflionis,nullus eorum traóh3t,atq; ita fidê amp;nbsp;totain rniffç virtuté nobis obliterarunt.Deinde,alteram eius partem,fci licet fignu feu facramêtû,folû verfant,fed it3,vt necinhaefide doceat,fedfuas“prf paraciones,amp; opera operata,participationes amp;nbsp;frudus,miffam,donec in ^jfundü venerint 8i de tranlfubftaaa tione,aliifq; iniinitis metaphyficis nugis nugarêtur,amp;fciétiâvetû q; vfutn tâ teftameti qua facramêti,cü vniuerfa fide abolerét.face têtq!,vtpopul* Chrifti; vt ^jpheta dicitjobliuifeeretur dei fui die businnumeris Tuvero fine alios pcêfere varies fruâ’ auditf mif fe,amp;aiin tuuhucintende,vtcu .ppheta dicasÄ credas,hic tibi a dco parata eé mêfam corâ te aduerfus oés q tribulât te: in qua pa feaî amp;nbsp;piguefeat fides tua.Nôaût pafeitur fides tua,nifi pmilfio nisdiuinçvetbo.Hoinoeinô in folo pane viuit,fed inoiverbo quod procedit deorc dei. Quare in miffaante oia verbi ymiffio nis teobferuatorê elfe curiofiflîmû oportet, tanquâ opulétiftïmi conuiui|,oimodç pafeuæ amp;nbsp;fanâç refedionis tuç,vt hoc prç où txismaximi facias,pluriinû in id confidas amp;nbsp;fi'rmiflïmein eohæ leasjét per morte amp;nbsp;oîa peccata.Quod fi feceris,n5folum ftillas iftas,amp; minutias fruduû rniffç,quas quidâ etiam fupcrftitiofe fin xerunt,fed ipm fontem principale vitç,obtinebis, fidem fcilicet ▼erbi,exquaoébonufluit,ffcut Iolian.iiii.dicit.Qui in me crédit de ventreeius fluent aquç viuç. I tem,Qiii biberit ex aqua,quam ego dabo fiet in eo fons aquç viuæ,fallen tis in vitam ætemam.

lam duo funt qup folêt nos tétare,ne frud^ rniffç pcipiam’.Al Wrumcft,noseffepeccatorcsamp;indignos prçnimia vilitate,re; bus tantis. Altcrum,etiain fi digni effemus,magnitudo tarnen re rumtantaeftjVt natura pufillanimis non audeadea petere aut fperare. Nam, remiffionem peccatorum amp;nbsp;ætemam vitam quis non ftupefeat potius quam optet,fi digne pêfe tur magnitu •

do bonorum;quæ pet ea veniuntur habere fcificet deum patron cfle: fiiïum:hæredem oim bonorum dei. Adiierfus hanc gemina pQfillanitnitatern,oportet:vt verbû Chrifti apprehendasupfum q; multo fordus intuearis:quam hascogitationes infirnntatis tug Magna enim funt opera doniini:exquifira in oinncs voluntatea eiusrqui potens cR darezfupra qua petimus aut intelligimus. Ni fi enim fuperarent noftra dignitatein:noftram capacitatBmtflO# ftrum denilt;f omnemfenfum:diuina non effent. Sic fitChriftus nosanimardicens-Nolitetimerepufillus grex,placuiteninipaj tri veftro: dare vobis regnum.Hæc ipfa enim exuberantia incó? prell«nfibilis dei in nos per Chriftum effufa,facit,vt eû rurfus fa per oiaardentiffimediligamusffummabdutiaineum feramur: omnia contemnamus propti fimus omnia pro eo pati.vnde amp;nbsp;re lt;3e fans diledionis hoc facramentum eft appellatum.

I n qua re exemplum ti bi fume ex hoibus.S i enim cuiqua men dico,aut etiâ indigno amp;nbsp;malo feruo legaret ditiffimus dominus; mille aurcos,certe cum fidutia eos poftularec Sc acciperet,nec in dignitatis fug,nec magnitudinis teftamenti habita ratione. Quod fl quis ci refiftens obijceret indignitaté fuâ SC magnitude né teftaméti; quid putas diâutus eftffciJicet, quid ad te; non C'! go merito meo;nec iure vllo proprio acopio quod accipio.Scio meindignumtamp;maiora accipere,quarn merear,immo contraria metui:fed iure teftaméti Sc aliénas bonicatis;peto quod peto: fi n li non fuit indignum tanta ram indigno ie^re, cur ego propter indignitate meâ contemnam acceptare? quin hac ipfa caufa gis ampleâor:gratuitâ amp;nbsp;aliéna graciamrqua ego fum indignior Eadem cogitationearmarioportetfamp;cuiufq; confcientiamzad« uerfus ocs fcrupulos SC morfus’fuos;ad Iianc C hrifti ^miffioncm indubitata fide obtinendam fummopere cauendo:nefidutta co« feftionis;orationis prpparationisquifquamaccedat fedhisoib* defpcratis infuperba fidutia promittentis Chrifti.Quia:vt dÿ dum eft fan's: verbum promiffionis hie folum regnare debct:inn de pura:qup eft vnica 8C fola fufficiens præparatio.

Vidcmusexhis:quam grandi ira deftfadum fît vt verbat^ ftamenti huiusnos cælarintimpij dodores;atq;pethocipfumn dé extinxerût quâtû in eis fuit. I am pronu eft videre:quid3dfide extindam fequi fuit ncceffe.Nempc fuperftitioncs operum iiw pi|ffimas. V bi enim fi des occidit:amp; verbum fidci obmutefeit ib»

löoxfurgunt opera in locö eius,amp;traditiones operum.Quibns ceu captiuitate Baoylonica tranflatifiun* de tetra nfa:captisoib’ de (ydetabilibusnoftris.ItadeMiffa contigit, q imp iorum hominS doâtina mutata eft in opus bonum,quod ip fl vocant opus opera tum,quoapuddeumfefcomnia præiumunt poffe.lnde proceiiu eft ad extremum infaniae,vt quia Miflam ex vi opcris operati valt; letementitifunt,adieccrut,camnon minus v tiles efie cseteris; etia fiipfiipiofacrificonoxiafitatqjinhanc hatenam funda^unt (uasapplicationes,participationes,amp;,ftatemitates,anniuctfatia» CcidgcnusinfinitaiuCTiamp;quæftusnegotia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r A»

Contra has latuasiquia valid» funt amp;nbsp;multæ penitmq jnieoe tunt nifi conftantiffima cuta obferuauens,quid in Miifa,» dentiumfortitermemineris, vixfubfiftcs, Audüb enim aliud non cffezquam promiffionem diuinam leu teftamentu u nt ftijfactamento corporis 8c fanguinisfui commedatiLqd livcrum eft,intelligisnon poffei^elfe opus vUomodo,nec in i^ fieri,nec alio ftudio a quoquam ttaaari,quam fola hoe, ru desautem non eft Dpus,fcd magiftra amp;nbsp;vita opeiura.Q^ emm c Vfptam tam infanusvtptomifiioncm acceptam^ut teftamcntus dona turn,vocet opusbonum,quod fuo teftatori facial accipiens^ Quiseftliæres qui pattifuo tcftatoriexiftimetbenefwcte.dumin fttutncnta teftamcti cum hæreditate tcftata accipit^Qu« e nbsp;nbsp;g

tiius» v( DonumopuaciiawMx*»*-——7 » nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ».

captiuita«untifactamenti,omnibusUchrymisfupenot£vbi^ ceptisgratieffe dcbem%venimusfupctbidatun accipieda.irtide tes;inauditapuetfitate;donatonsmiam*.dumhoc donam \ p quodaccipim’ vt donuiVtteftatotianonfuorumlatgitotbonotu fed nofttotum fit accept onVeimpictati^i,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;«

Quisverovnofuittadcmensivibaptifmaduccrct^bonuop* autteptifand’aedere^fefeop’facerciqdffeamp;alqsdeooffettrt 8tcómunicatcwSietgoinvnoaliquofact^etoamp; teftameto nub lue op’ bonu cómunicabile allls,nccinM^ent,cu 6C ipanon fit nift teftamentu amp;nbsp;facramentu.V n manif eft’ 8C ipf* error e Ni ifbtn ppeccatis $fatiffaaionib’:ç dcfunais,autquibuf«q;neceflrta db’fuisautaliotumfeuoffetrcfeuapplicate.Qult;wtaculimeiteb ligisef[ccuidcntiffimevcramp;,fifitmitet tencas;Miiiâeé çmiffioné diuinâ,qnulliptodeffe,nulliappViçariaiullifufftagaxiinulUcom-

»

municari poteft:nifî iplî credenti foli propria fidc.Quis cnim pto miffioncin deirquæ vniufcuiufq; ftngularim exi'gitfidem : poteft proalioacceptatoaut applicare? Nunquid pofliim alteri pmiflïo nein dei dare,ctiam non credenri?aut poflum p alio crederc i aut polTumfacerc vtaIiuscredatMthgcfierioportet:fî Miflam pof fum âliis applicareS: comniiim'careicuin in MifTa non fint nifi ifta duo:promiffio diuina:amp; fides hu]nan3:quæ accipiat,quod ilia mitrit Quod fi vcrum eft: potcro etiam pro ali)s audire Euâgeliô amp;nbsp;ctedsre potero p alio baptifarirpotero pro alio abfolui a pecca ri«,potcro amp;nbsp;f alio comiinicare de altaris facramento, potero : vt amp;nbsp;illorû facraméta p cenfeâ:p alio ducere vxorê,p alio fieri facer# doSjpalio confi'rinari:palio inungi.

Deniq; cur’Abraham non p omnibus ludfis credidit?cur cxi# gltur a fudæis fi'ngulisfides;ineandem promiflîonem Abrahf crc ditamîS tet ergo infuperabilis veritas: vbi pmiffio diuina eft : ibi vnufquifqj pfeftat:fuafidesexigitur,quifqjproferationefn red# det:amp;:fuum onus portabit,fi'cutdicitMarci.vlt.Qui crediderit amp;nbsp;baprifatus fuerit falüuseritrquiautemnon crediderit: condemna bitur.Ita amp;nbsp;Miflam vnufquifq; tantum fîbi poteft vtilcm facere.'fi' deppri3,amp; P nullis prorfus communicate. Sicut facerdos, nuUi pro alio poteft facramcntum miniftrare:fed cuilibet fcorfum idem facrâmentum miniftrat.Sunt enim fa cerdotcs confecrando amp;nbsp;mi# niftrando,miniftri noftri:per quos non offcrimus bonum opusaut cômunicam’ aftiuc,fj p cospmiffïones amp;nbsp;fi'gnu accipim’;amp;com municamur pairiue:id qd in laicis liadenus pmanlït.Namhi non dicunf boni! facere:fjaccipere.Sacerdotes vetoabierutin îpiota# tes fuasjfaâo fibi bono operc:q3 cômunicét 8i offerâtexfacramé# to amp;nbsp;teftamêto dci.'quo bonu acceptû oportuit.

Sed dices :QuidƒNunquid fubuertesomniö Ecclefiarum amp;nbsp;monafteriorum vfum 8C fenfum,quibus pet tot fccula inualucrunt fundatis fuper Miflam,anniuerfari|s,fuflFragifs,applicationib’, c5 municationibus amp;c Jioc eftjpinguilTimis redditibus? Refpondeo Hocoft:quod decaptiuitate Ecclefiæ fcribetcme compulitSic en» venerabilc teftamcntn dei in îpiilTirai quæftus feruitutem co# aftum eft, pet impiorum hominum opiniones amp;nbsp;traditiones : qui omiflTo verîxî dei,fui cordis nobis cogitationcs ppofuerunt: Si or# be n feduxerunt.Quid mihi de multitudine Si magnitudine enan tium^Fortiot omnium eft veritas Si potes Chriftuj negate qui do

cet Miflani effe teftanientûamp; facramentûîvolo iîlos iuftificarc.De indcfl potes diccrczeamp;’facoteop’bonû quirccipitbâftciû teftamë ti,aut vtitut in hoc ipm facraméto {)iTiiftionis;voio niea lib^s dà; nare.cüaûtneutrû poffis’.quid dubitas côtépta turbaad inalfi eûte dare gfiam deo ÔCvetitaté ci’confitcriÆlîefcîhodie facerdotes oésinfentêtiapuerfa,quicunq; Miflam ^opcre ducüt,quo fucctut tât fuis au t aliorû'.fiue mortuorum'.fiue viuotû neccffitatibusdnau ditaamp;; ftupenda dico.Sed Miffam fi uuearis,quid fi t; vcra inc ett'a locutum cognofces.Hoc fecit ilia nimia fecuritas'.qua irain dei in nos graffantem non intelleximus.

HocautemfacileadmittOjOrationestquasadMilTain gcipU endatn congregati:coram deo efïundimus’.cffe bona operaj'cu be neficiaq nobis mutuo impartim*’, applicamus 8lt; connnunicamus: amp;^) inuicé offetim’,Sicut lacobusnos docetotate^) inuicé, vc fal; uemnt.EtPau.i.Timot.q.pcipit fieri obfectationes;orones:poftiP lationcs p oibus hoibus:p regib’amp; oîb’qui in fubliniitatc (unt con ftituti.Hæc ein non funt miffa,fed operamiffç fi Umen opera .vo» cari debét otariones cordis otis, quia fiût ex fide in facrarnêto p« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cepuvelauaa.NoncriiMiflavelpmiffio deiimplecutorâdofed folu credêdo.Credétes aût oramus amp;nbsp;quodlibet op’ bond facim’. Sed quis faccrdotü hoe noie facrificat,vt folas orationcs aroitret fe(c otfettelt;Oês imaginentur fefe offerte iprn Chriftuin deo patri nbsp;nbsp;nbsp;■

tanquâhoftiâ(ufficientiffimâ,8cbonû opus facete oibus quib* j?po nunt pdefle'.quia confidüt in opete opetati qd otarioni non tribua unt,Sic paulatim errore ctcfccnte,id quod orationü eft,ttibuerant factamento.Et quod teciperebeneficium debet, id obtulerât deo.

Quare acute difeetnendû cft',intet teftamêtû factamentüq; ipm et intet otationcs quas fimul oramus. Nec id foluni,fed feite quoq; oportetjorationes ptorfus nihil valctc'.nec oiati ipfi,nec ijs pto quibus otantut,nifi ptimü teftamêtû fide perceptû fit', vt fides orctquæfolaexauditut'.ficutlacobus,|.c,docet,adeo löge aliud eft oratio quâmiffa,otarioné poffum extëdete in quotquot voiue« to ,IAiffâ nêo accipit nifi g pfeipm ctedif.et tm quàtû credit »nec poteftdatifiucdeofiuehoibus,Sedfolusdeusipct miniftctiu la» cetdotis dateähoibusquiaccipituit camfidefola»fine vins open bus aut metitïS,Neq-, cnitn vllusaudeat tm inCaniretvt dicatbottu opusfacetecü qui pauper et indigêsvenitacceptutus de manu di I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirisbûftciû,AtmilIa(vtdixijbenefidum eftptomilfionis duung

per manum facerdotum omnibus hoîfaus exhibitum.

Eft ergo certum miffam non efleop*’ alijs communicabfleifed obieAufvt dicifjfidei ^prif cuiufq? alendæÂroborâdæ.JIâamp;al» rum fcandalS amouendu eft:qd mulco grâdius eft amp;nbsp;fpeciofiflimfi Id eft ggt; Mifla creditur paflim efle facrificifi qd offerl.deo. In quä opfnioncjamp;vcrba Canonis fonare vidcntur.vbi dicitur,hfc dona: life munerarhf c fanfta facrifi'cia.Et infra,hac oblatione.l té clitiffi mepoftulatur vtacceptû fît facrifîciû:ficut faccifïciâ Abel amp;c. In« de Chrift’hoftia altaris dicitur. Accedunt his dfda fandorû patrû tot exempla,tantufî^- vfus per orbem conftanter obfeniatus.

H is oibus quia pertinaciflîme infederût, opy conftâtilïïme op? poncre verba amp;exêplum Chrifti. Nifl enim miflam obtinuerimus eflepmiftionêChriftijfeu teftamentû:vt verba clarefonât totûeuâ gelium 8( vniuarfum folatiû amittim’. Nihil contra Iiæc verba per mittamus pualere,etiâ fi angelus de carlo aliud docuerit. Nihil cm de ope vel facrificio in illis’contineF. Deinde amp;nbsp;exêplum Chrifti p nobis ftat.Non em Cbrilhis in corna nouiifimajcu iflicuerethoclfa cramentû 8c condetet teftamentû,ipm obtulit deopatrizautvtop* bonum palijs perfecit: fed in menfa fcdensiîngulis idem teftamê tumppofuit 8i fignum exhibuit.Iam MiiTa quanto vicinior amp;nbsp;ßini lior,primae oim Mi(rae,qu3m Chriftusin’cænafecit,tantoChriftia nior. At Mifta Chrifti fuit fimplicilfîma fine vlla veftium:geftuuj cantuum aliaruniq; cerimoniarum pompa; vbi fîneceflefuifletcâ offerri vtfacrificium/non pleneeam infHtuiffet.

Non qpcalflniari debeatvllus vniuerfam Ecclefi^m: q miiltis » lijs ritibusamp; cerimonijs MiiTam ornauit 8i ampliauitfedvolum^ne quis cerimoniarô fpecie falfus,ac multi tudine pôpæ impedit’,fîm plicitaté miflp ami ttatÄ reuera tranfîubftâtiationê quandam colac fî amiftâ fubftâtia fimplici Miflæ in accidentibus multiplicibus po par haéreat.Nâ quicquid vitra verbum amp;nbsp;exêplum Chriftiaceeßit, accidens MiiTx eû'.quorû quodlibet non alio loco dacere debem* qui quo loco nunc ducimus,Móftrantias^quasvocant ;amp; palliaab taris,quibus ipa hoftia continetur.Quare fîcut répugnât teftamêtö diflribui feupmiffioné accipere,amp;facrificare facrißcium.Itarepue gnatMiflameflafacrifîciumcnillam recipiamus;hoc verodemus idêaütë fïmul recipi 8£ ofFerri non poteft nee ab eodê fîmul dari amp;nbsp;acceptari.Nonmagis certe,qua oratio ft impetrata resqueuntidé tßeMc idem fit orare’ amp;nbsp;orata aedpere.

Quid ergo dicem’ ad Canonem amp;nbsp;aa tori ta tes patruin? Primo tefpondeozSi nihil habetur quod dicatur:tutius eft omnia negate quam Miffam concedcretopus aut facrificium effe,tle verbo Chti fti negemusjfidcm fimul cum Miffa peffundantes.Tamen quo fet uemusamp;coszDiccmusex Apoftolo.j.Corit.xpnondoceri folitos fuiffefideles Chrifti ad Miffam congregatosffecum afferre cibuÄ potum:qu3scolledas vocabâttquç diftribuerentur in omnes egês tes exemplo Apoftolorum alt;â.iii)æ quibus fumebatur id,quod co fecrabatur panis amp;nbsp;vini:^ facramento, E t quia h«c omnia (andU ficabanturpet verbum amp;orationemrituhcbraico,quo lenab^tur futfum vt in Mofe lcgimus,reliâa funt verba amp;nbsp;ritus Icuandi feu offerendi,abolito iä dudû vfu cófercndi amp;nbsp;colligédi ea que offer rêtut feuleuatenf .Sic Ezechias Ef a.xxxvip I ubet E faià leuare ora tionéin côfpcétu dei i)rcliquifs.Et Pfal.Extollite man’’ veftrasin fanfta.ltê. Ad tc Icuabo manusmeas.i.Timot.ii .Louâtes puras ma nus in omni loco.Quare vocabula facrifici j feu oblatiois.refcrri de bent non adfacramentûKteftamentûffed ad collectasipas. Vnde amp;nbsp;teliquû eft vocabulu coUeftç ç prccibus in Miffa diftis.

Idem f acit (jfacerdos mox confecrato paneflC calice,eleuat eü d«m quo non fefe' offerrrc aliquid deooftendit : cum nullo verbo turn meminétithoftiæ feu oblationis. Sed eft amp;nbsp;ipm vel reliquum titushæbraici quolcuabantuf.que cum gratiatum aclionibusacce pta dco referebantur. V cl admonitio noftri, quo prouocemur ad fidemteftamentihuius ; quod turn verbis Chrifti protulitôC exhL buit,vt fimul Ä fignum eiufdem oftendat,et oblatio panis propric tefpondeathuic demonfttatiuo,Hoc eft corpus-meurn.nosq; ckî confiâtes ceu alloquatur hoc i^ figno. Sic oblatio calicis proptiae refpodeathuic demôftratiuo,Hic calix noui teftamêti gCc.Fidé ei in nobis facerdos excitatedebef.ipfoeleuädititu. Atq; vtinâ'.vtî oculis nofiris manif efte eleuat fignu feu facramentir.ita fimul auri [ bus nofiris apertaaltacç voce pronunciatetamp;vetbu feu teftamètû I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idcÿin'qualibetpopulotulingua'.quofidesexercitatef efficacius^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CutcnimliceatGrçcc 8clatme8cliçbtaiceMiffampetficete amp;n5

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etià âlcmanice aut aiaqluacunq; lingua?

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quocirca obferuentfcfefacerdotcs'.hocperdito peticulofiffi»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moq; feculo:quifacrtficât.Prmû:vt verba Canonis maiotis 5c mio

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiscamp;collcftis quæappettenimisfactiftciûfonâf.dirigantv.nôad

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;factamétn, fcdvel fadipumyanêamp;vinûcôfectandûîveladora«

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tianesfua^aniseuimtCvinoanteaoffetuntutadbenedicendum

vt per vetbû amp;nbsp;oratfonê fandifïcêtur.poft quâaut bencdid* SCcof fecratus eft,ïâ nô ofFertur,fed accipitut dono a deo.Et i hoc ne^ tio,cogitet Euâgdiû eê pferédfi oib’ Canonib* amp;nbsp;collcdisp hoics côpofi tiSjEuâgelium aût non finit Mifiain eê facrificiû:vt audifti«

Deinde publice Mifl'ain pficiés,prpûituat fibi nô aliud iacc re,quâ fe Si alios côinunicare p miflan),fimul tainê orationés fu^ f) feSialijs offerte caués.Ne mifianr offerte pfuinat.Qui veto ptb uari mifias paratiprç ftituat fibi: vt lèipm cômunicee.prorfus, nih*^ differt,nec plus facit miffa priuata,quâ fimplex cuiufq^ laici de ni3 nu facerdotis fuinpta cômunio:exceptis orationibus,â( qd fibijpß coh fecrat Si miniltrat.Re ipia miflç Si (actamèü oésfiunus çqu3’ les facerdotes Si laici.

. Quod;fi' poftulatur ab alijs,votiuasfquas vocâtXcIcbfarecaucat neniercedéaccipiat^) milia autpfumat vUâ vottuâTacrificate/eà ftudeat hoc totû ad orationes referre,quasfiue f defunâis fiue gt;nbsp;viuétib’ offerat,fic cogitâs.Ecce ibo amp;nbsp;niiliifolifacramétumfufd ; piâ .fed in ter fufcipiédû fiilloSiilIo orabo, fie vt oron is^ nô Mifl» inerccdê vidu Si ainidu recipiat.N ec moueat qd totus otbis cô trariû:amp; fenfum Si vfam liabeat.Euâgeliû certiirimûhabesjquofra tus facile côtênes hoim fenP Si opinionesX^uod fi me conténês,p

Miffâ offerte nôYolas ofones,fcito me fuiffe monitoré tibi/fidc lé,amp; in die itidicij excufatu,tuü portabis ipe peccatStDixiqtibi di cere tenebar frater fratri i falutc tibijjderût feruata tibi nocebû t ne gleda.Qd fi alig êt dânarint hpc,illud pauli refpondco.MaIi veto hoics amp;/cdudorcs4)ficiêtî peius errâtes Si ierroréinittêtesgt;

Exifto nuncfacilJeilIudquiuisintelIigitjqd vfitatiflïmum ex Grego.dicitur.Miffam mal! facerdotis non minoris ducenda, qttâbonicuiufcunqijNoc fandi Petrimelioréfuiffequâ ludæt^ ditoris.'fi facrifïcallenttHoc enini operailo,fuasgt;!mpietates quida veIant:Si bîc dHitndionem operisoperaci,amp;operis operantis ùtf uenerunt:quo fecure ipft male viuereÄ alijs tamé benefacereprç fumèrent. Verum Gregorius rede dicit,3t illi peruerfe eum intelli gunt. Vcriflïmum eft enim per impios f3ccrdotes,non minus de te Samen to etfacramenco darf etaccipfjquâ per quofqjfandiffimos Quisenim dubitatEuangeliùprædicariper impiosiA^mitTa, eH pars Euâgelif .immo fumma et côpcdiû Euangelif» Quid eÛ: enim vniuerfum euâge]iü,quâ bonü nuntifi retnißionis peccatorumi At qcq uid deremUfion c peccatorîi et miferi cotdia deil atiûtme et co

piofifftme did pôtjbreuftct eft in vcrbo teftamêti côptelûfum.Vti amp;nbsp;cóciones populates aliud elle non deberêt q expofîtiones miflæ ideft declarationesf miffionis diuinæ hui’teftamentijhoc ein effet fidem docere amp;nbsp;vere E cclefiâ çdificare lt;nbsp;At qui nunc miffam expo nûtin allegorijshumanarû ceriinoniarum ludunt amp;illudunt.

I gitut ficut impius poteft baptifarciid eft verbu jtmiffionis Si (î gnüaquae fupcrbaptifandô ferre irapoteftamp; ^miffïonêhuius fa-ctatnêtipferre 8(miniftrare vefcétibusii fimul ipfe-vefd: ficut lu das traditor in cœna domini:manct tn femp idè facramentû amp;nbsp;tes ftamcntû qd in ctedente operatur fuû opus, in incrédule operatut aUenü opus.Verum in offerêdo longe aliud agif .Cû cm non Müfa fed orones offerâtur deo,clarû eft oblationes impij facerdotiamp;nihil valere.Sedî vt idê G regait; cû is qui idign’eft ad dej^andû m itti tur lanim’ iudicis ad deteriuspuocaï.Non ergo (unt confond êda ilia duo Miffa amp;nbsp;oratio,facramcntûamp; opus,teftamentü amp;nbsp;facrificiû quiaaltcrû venir a dco ad nos p tniniftetiû facetdotisamp;: exigit fidë Altetû .pcedit a fide nra ad deû p facerdoté amp;nbsp;exigit exauditioné. lllud defeendiuhoc afcendit.ideo illud nô reqtit neceflatio dignû amp;nbsp;piû niinifttû,hoc veto requirit: quia deus peccatorcs nô exaudit qui nouit p malos bencf acere .fed nulli^mali ac cep tat op’ ficut mô ftrauitinCayn.amp; .puer.xv.dicitur. V idiinç iinpiotû abominabües dno.Roma xüipÔmne quodnoncftexfidelpeccatumeft.

V t aût fine hui’priinæ p tis f aciamus teliqua pduét uri vbi impu gnator infutrcxerit,Côcludimus ex oibushis quib’nâ Miffa fit pat iata,amp; qui digne cômunicét.Nêpe foli i j qui triftes'.af fliétas; pturt batas’.côfufas Si erroncashabét confciêtias.Nà yerbû diuvç ^mifft onishui’facramêti cû exbibeat' pftôrutntemiffionc,(ecureaccedft quicûq; pélôrum fuorû vexatur fine motfu I fiue titillationcÆft ein teftamentühöe chtifti medicina vnica;ptçteritot5;pfentiû;amp; futu torû pftôrum .modo indubitata fide ei adliçfetis iSt credidetis tibi gratuito dari id qdverba teftamêti fonant.Quod fi non credidetis nufqinunqmuftisopcribuslnullisftudqscôfcientiâ potetis pacarc Eides ci fola eft pax côfciétiænfidélitasaût fola turbatio côfciêtiç.

DE SACRAMENTO BAPTISME

lt;£ Benediftus deus amp;nbsp;pater domini noftti lefu Chriftv.qui fecundum diuitias mifeticotdiæ (uæ faltem hoc vnicmn facta« tnenttun feruauit inEcciefia fuaiUibatura I et incontarainatum

a conftituHonibus honifnwn,Iibenimq,- fedfomnibtu gédbus,otn niutD^ hotniniun ordinibus^nec paûus eû,amp; tpfun\tetenùnis qvç (lus amp;nbsp;inipijfîïmis fopafiitionui» portentis oppnnüieo {cilicet co fiho vfus ^uod pan)ulos,qui auaritiæ amp;nbsp;fupertticionis capacesnon funtyCo voluit initiari;amp; iitnpliciflitna fide vetbi lui laudificad busamp;potüTunum hodie prodeft baptiftT)us.Nani fiadulcis ioribusdonanduindrethocfacratnennun,non videtur potui Ho pfeuerari virtus Si gloria,ptæ tyrannide auaritiæ Si iupetâif tionis,q oia diuîa nobis fupplâtauit. J nueniüet fine dubioamp; luc^ptu dentiacamis fuasprfparationesamp; dignitates-deindereferuatio^ nes,reftriâiones,amp;fiiquafunt finiilia retia pecunianun^gb^aqus non vilior^quam nunc membranæ, venderetur,

Verum vbi virtutem Baptifmi in parulis non potuit Satan e* tingucr«,præualuit tamê.vtin omnibus adultis extingueret,vt ii fete nemo fît: qui fefe baptifatum tecordetur,nedum glorietur,tot repertis alij's vijs remittendorum peccatotun),amp; in cœium venien di.prpbuit bis opinionibus oc cafîonem, verbum illud peticulofum diui H ieronymi,fîue male pofîttun, fîue male intelledû,quo po;)gt; nitêtiamappellatfecundampoü naufragiumtabulam,quafîbap tifmusnon fitpcenitentia.Iiincenim,vbi inpcccatûlapfîfueri^ de prima tabula feu naue defperantes velutamifli^fecundæ tanta incipiût niti amp;nbsp;fidere tabulæ,id eft pœnitétiæ«Hinc nata funt vo torum,rcligionum, opeium fatiffaâJonû,percgrinationû, indulge tiarunijfedarum infinita ilia onera,amp; de i)s,maria ilia librorû,qus fîionum,opinionum traditionum humanarum,quas totus mûdus tam non capit:vtincomparabiliter peius habeatFcclefiatn dei ea tyrannis^quam vnquam habuit fynagogam, aut vUam nationem fub cselo.

Atpôtifïcum état,bxc omnia. toUere^Sc Cbriilianosotnnica ta ad fynceritatê baptifmi reuocare,quo inteUigerent:quid efien^ amp;quidfaceteCbriitianosoporteat,Venim vnum eft hodie eorû oifcin,populosquâlongdrimeabdticetea baptifmo,amp; diluuioty^ tJUinidisiux omnes immergere:amp; facere:vt populusCbriitiJicut prophctaaitjobliuifcaturemsimperpetuuin.üinfœlices omncs: qui hodie^pontiftcum,nomme cenlentur; qui «ion modo tnbil fcùintnec faciûc; quod Pontifices dececj'ed ignorant quoqp quid fcireamp;faceieeosoporteat.Etimplentillud EiaicJvj» Spcculato res eins cxciomnes;nefcieTantvniuerfi:ip/i paftores ignotaoerût

intelligenriatn:omnes declinauerant in viam fuamtvnufquifq^ ad aaariciamfuam amp;c.

Ptiniu itaq; in Baptifmoobferuandaeftd'uina promifTio: quæ dicitjQui crediderit Sc. baptifat* fuent;falunserit, Quç promiiïïo pferendacft incomparabiliter vniuerfis pompts,operu, votorum' religionum tc quicqrrid humanitus eft inttoduâum.Nâ in hac pê detvniuerfafalusnoftrazficautemeftobfenianda vtfidem exet* ccamnsinea,protfusnon dubitantes noseffefaluospoftg (umus teptifati.Nam nifi hçc affit aut pareï fidcs-.niliil ptodcft baptifni* imino obcft:non folum tum cfi fufcipff,fed toto poft tempore vû taE:inctedulitascnimeiufmodi:mendacê arguit ^miffionem diul natntquod eft fummum omnium peccatcrum. Hoe exercitium fi* dér.fi apprçhen derimus’.ftatim intelligemus: qua arduum fit cro» dere pmiffioni huic diuinac.Humana cm imbccillitas’.peccatoruj fuorum fibi confcia;difficillime omniü credit fe effe faluam aut fal uandani,8c tarnen tufiid credaf.faluarinon poteritiquia non ere» dit vetitati diuinæ promittenti falutem.

Hæcerat^dicariofedulomculcandapopuloîaffiduc recantan da ifta pmiiRo-.fcmpet repetendus baptifmus'.iugiter excitanda: fouendaqjfidcs.Sicutenim femel Cup nos hta diuinahac promif fione,vfq; ad mortem,veritaseiuspetfeuetat:ita fides in candem nuaqde^tintermittijfedvfq; ad morte all 6C toborati perpétua memoria ptomiffionis eiufdem in baptifmo nobis faftx. Quale: dum a peccatis refutgimus fiue poenitemustnon facimquot; aliud qua quod ad baptifml virtuté 8C fidem vnde ceclderamus rcuertimur: amp;nbsp;ad promiffionem tune faftam redimus: quam per paccatum de ferueramus.Scmper enim manet veritas’promiffionis femel faâæ nos extenta manu fufceptuta,teuerfos. Atq; ld ni fallor,volunt: q óbfcutc dicunt, Baptlfmü eile primum amp;nbsp;fundamenturn omnin facramentotum'.finc quo nullum queat aliotum obtineti.

Ptoinde:nonpatum ^pfuerittftpcenitens primo omnium bap^ tlfmi fui mcmorlam appréhendât 8£ ptomiffionis diuinæ qua de-{eruit cumfidutia recotdatus-.eandem confitcatut donuno : ga^ dens fe tantum adhuc in prçfidio habere falutis baptifa^ fit:d« teftanftçfuâimpiâingratitudinétqdafide8tveritate ciufdem de ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecetit.Mitc enim cot eius conf ortabitur: 8t ad fpemmifetlcotdiç

animabitur'.fi cofydcrct dluinapromiffionej fibi faftà; quaminu poffibile eft mentititadhuc integtam 8lt; non mutatam’.non mutabi

(cmv’Hspcccatis cflc;fient Paulus dicit.ij.Tfi non credim* illcfidelispernianetjfeipm negate non potcft.Hæcinquâvctias dei eù fctuabitn'tavtfi cetera oiaïu3nt,hæc tn eum creditanonde relinquet.Habetenùnperlianc quod infultantiiaduerfariooppo? natdiabet quod turbantibuspcccatisconfcicntianiobi)ciat.habet quod horrori mords Sc iudicqrefpondeat.Habet deniq; quod vni uerfis centationibus folatiuin fit.Nempe banc vnamveritatcm,dlj cens, Deus eft verax in promiffionibusfuis.’cuiuslfignum inbaptif mo fufcepi.Si deus pro nic/quis contra mef

Si enim filij I ftacl ad pœnitentiâ reuerfuri primo oim exitû de ^’3c tnanoria ad deum qui eduxerat eos reuertebantur,qu« memoria amp;nbsp;hoc ipm præfidiû cis toticsaMofe inculcatur amp;. a Dauid repetitur: quâto magis nos noftrû de pto noftra exitû debemus memorare,amp; eins memoria redire ad eu qui nos eduxit per lauacrû regenerationis nouæ: cuius memoria in hoc ipm nobis tômcndataelifld quod oimeommodiffime fieri irr facraméto panis 8( vini poteß.Sic eth olim tria iftafacramêta;pcc nitentia:baptifmus:panis:fimufcodé officio fœquentabâturtSi al^ terum alterum iuuabatJtalcgnut de quadam fanda vitgine, qux quotics tetabatur non nifi baptifmo fuo repugnabaudicés breuilH nie,Cbriffiana fumJntelIexit enim hoftis iîatimvirtutem bpatifmi amp;nbsp;fïdei quæ inveritate dei fgt;mittentispcndebat,amp;fugitab,ea,

I ta vides g diues fit homo Chriftianus fiuc baptifatus : qui etiS volensnon pôtperderefalutem fuam quantifcûq; peccatis,nifîno lit credere.N ulla enim peccata eum polfunt dânare,nin fola incramp; dulitasxetera oia R redeat vel ffet R des in pmiiTionem diuinä ba? ptifato faââ,in momento abforbenturpcr eandain fidê.immo Ne» rrtatem dei’.quia feipn negate non poteft fi tu eum côfeffus fuetia amp;nbsp;promittenti ffdeliteradbæferis, Contritio autem Si peccatorum confeffio,deinde di fatiffaâio amp;nbsp;oia ilia hominum excogirata Rut diafiibito te dcferêtamp;infcliciorem reddentiGoblitus vetitaâsbu iusdiiiinp in ipüstctediffendcris.Vanitascnim vanitatumamp;afdi ciiofpicuuseil quicquidextraffdem veritatis dei laboratur.

S imul vides quant peticulofuin immo falCum fit opiaari pceni tentiam effcfeaindam tabubm poffnaufragium, amp;nbsp;quâpetnitiof fus fit error,putare perpcccatum excidifle vira baptifmi ctnaucra banc effe illifam. Manet ilia vna,folida êi inuiâa n3uis:necvnqai dilibliàiur in vlias tabulas, in qua omnes veliuntur qui ad portam

falutfs yeh2tur:qnç dl vcntas dei infacramétis'promittans. Hoe fano fitjVt multi e naue temere in mare profiliant Si pereat^hi funt qui deferra ^miifionis fide,in peccatum'fefc praecipitant. Veruin nauis ipi’a permanet Sc tranfit integra curfu fuorquod fi qua gratia adnauéreucrtipoteft:nuUatabula,fedfolidaipfa naueferetur ad vitä,hiceil,qui ad promiffioné dei ftabilê amp;nbsp;manêtê perfidê reuer titur.VndePetrus.j,Pet.j.arguit eos qui peccant,quod obliuioneni accipiant:purgationis veterü dclidoru fuoru fine dubio,ingratitu dineacceptitäptifmi,amp;impietatem infidclitatiseorumtaxans.

Quid ergo ^dcft de baptifmo tam multa fcribere:amp; hac fi'dé p miffionis non docete: ota facramêta ad fi'dé alenda funt infiituta, amp;nbsp;hanc ipfam adeo nó tangut,vt ét afierat impij hotes nó _^debere hoiem effe cortti de remifltone peccatorö,feu gratia facramêtorû: qua impietate orbe totû demêtât,amp; facramétû baptifmi,î,quo flat prima gloria côfciétiæ noftrae,funditus extinguût ncdû captiuant interim infaniêtes in miferas 3Îas,fuis contritionibus: anxijs cons feirionibus:circunftantijs:fatiffa(âionibus:operibus amp;nbsp;id genus in finitis nugis.Ello ergo prudes leâorHmmo côtêptor Magiftri fen tentiarû libro quarto,cum oîbus fuis fcribentibus:qui tm de mate; riaSÜ forma facramétorfifcribuntjdû optime fcribunt,id eftmors tuamamp;occidenté literâ facramêtorû traûant.Cætcrum fpiritum vitâ Sc vfum,id eft 'promiiTionis diuinæ veritatem amp;nbsp;nollrara fi; dem prorfus intradas relin quunt.

Videitaqjnetefallantoperumpompæ amp;nbsp;humanarum tradis tionufallatiæ:vtveritatidiuinæamp;ft'deituænon facias iniuriâ.A fide facramêtorû tibi incipiédû eft fine vllisoporibus fîfaluus fieri voles,fidé aut ipa fequentur opera,tm ne vile habeas fidê,quç op* eftpîî operû excellêtiirimû,amp; arduiffimu quo folo,êt fi cç teris oib’ carere'cogereriSjferuaberis.Fft enim opusdei non hiis:flcut Paul’ docet.C ætera nobifeuin amp;nbsp;per nos operatur,hoc vnicum in nobis: Si fine nobis operatur.

Ex bis pfpicue difeemere poirumus,qd inter miniftrû hotem; Si autoré deù interfit in bap tifando.Homo eî baptifat Si nôbaptù fat. Baptifat quia pficit opus dûmergit baptifandum .'Non baptU fat quia non ffungiturin eo op eTua autbritate'.fed vicédei.Vnopj nos baptifmû de manu hors non aliter fufciperc: quâ fi i^ Chrift* immo i^ de’,nos fuisproprijs manibus baptifatet.Non eî hoîs eft fed Chtifti Si dei baptifmus que recipimus per|manu hoîsSicutque libet alia aeatura:qaa vtimur pet manum altcrius,non eft nilï ûei.

E ij

Caue ergo fie difcernas baptifinü: vtcxtemü hoi deo intemwn tribuasjvttüq; foli deo ttibueznec conferentis pfonâ altam q infba mentum vicahû deiaccipe, per qd domtnus in ccelo fedens, te in aquam fuismanibus ^prifs mergit Sc rcmiflïoné peccatorum ^mit tit in terris, voce hominis tibi loquens per os miniftri fuû

Hoc Sc ipfa verba tibi dicûttdû dicit. Ego baptifo te innomfe patrisamp;filij amp;fpüffandi Amen.Non dicit,Ego baptifote in noie meo:quafi dicac.id qd facio non inea audoritate, fed vice et note dei faciotvt nô aliter Iiabeas quâ fi ipe dominus vifibiliterfcciflcfc autor amp;nbsp;minifter diuerfi funt,fed opus idê vtriufqu immo foli’an^ tons P minifteriûmeû.Siceih ego arbitrer lt;nbsp;In noie, referrepfonâ autoris vt non tantu fi t nomen dni pretendere Si inuocare in ope* ce:fed ipfum opus tanquam alien um, alterius nomine Si vice te.Quo tropo Matth.xxiii)lt;Chnfius dicit.Multi venient in nomie meo.£t Ro.j.per quan accepimus gratiam Si Apoftolatu ad obe« diendum fidei^in omnibus gentibus p nomine eins.

Hane fentêtiâ ego libéti/Time fequor,(ÿ fit plenifiïïnaffl Coiatif Si eif icax fidei adiutorin,noire fe efle baptiiatû non ab hôte fed ab ipa trinitate p hoiem:qui noie eius rem geratapud nos»Qno ceflat ilia ociofa côtentio;qua defonna baptifmifquâ appellant i^vetf bajitigat Grçcis dlcêtibus,BaptifeturferuusChrifti.I.atini^Ego baptifo.1 tem alij rigidiflïme nugantes damnât fie did. Ego bapd fo te in noie 1 efu chrifti : quo ri tu certâ eil apofiôlos bopt^affe: vt in adis apofiolieis legimus.voluntq; nubâ aliâ dcinccpsvalcre quâ iüam,Ego baptifo te in noie patris Si filij Si fpßlTandi Amen Sed fruftracôtendunt,nihllcnim pbant; luafomniadumtaxataficrôt. Quoeûq; modo tradatur bapti. mus, modo nô in nomine hominis fed in'nomine domini tradatur, vere ialuum facit’.immo non dnbi tentfli quis ingiomine domini fufcipiatjetiam fi ipius mùiHletnoa detin nomine dni,vere baptifatum elfe in nomine domini.Nó eamp; in conferentta tantû quantû in fufeipientis fide vel vfu fita eit vir« tus baptifmiSicatlegitur exemplû de quodam Mimo per iocum baptifato.Iûas Si lïmiles difputaaonuni SC quadtionum angaitia^ fecerantnobis ij quifideinihil,operibusautem ritibart^omnia tri buerunecû foli ßdei omnia Sc nilul ritibus debcatnaSfqaie nosfaàc Mbetos ipiritu ab oîbas iilis ferupulis Si opinioaibas,

Alterum quodad baptifmam pcrtinet,eil fignum fea factamé^ turn quod efi ipfa merßo in aquam : vnde et nomen h^)et, Nam

baptifo gtaece:mergo Iatinæ,amp; bap rifma merflo eft.Diftum ê cnï iuxta jimiffiones diuinas dan amp;nbsp;figna,lt;juæ id figurent, lt;|d verba flgnlficatjfeu vt reccriorcs dicöt facramentu efficaciter fignificat qdqlcfitvidebim'’«Arbitïatifuntqnâplurimi:effeaIiquàvirtutelt; occulta fpiritualé:in verbo amp;nbsp;aq q opcrcï in aia recipiétis gïan» dd Hls all] contradicétes ftatuöttninil effevirtutis in facramentls'Xed gram afolo deo dart qui alTiftit ex pado facramentis afe iftltutia. Omnestninhocconceduntfacramentacffe efficada figna grae, ad quod hoe vnico mouentur argumento.Nonvideri alloqui qua ratiócenouclcgis facramentapraeftarentvetuftisifi folum fignifi carent.Et hinc tmpulfi funt tantum tribuerc facramêtis nouçlegi* vtprodeffe ea ftatuerenf.ctiam i]s:qui in peccaris mort^ibusfunt necrequirifidemautgratiamzfedfufficete non pofuiffe obicetn: hoe eft;aftuale cofitum denuo peccandi.

Hæc aöt quia funt impia et Inftdélia contra fidé amp;nbsp;naturäfacra raentorû pugnantia,dillgcnter funt cauéda amp;nbsp;fugienda. Error em eft,facramenta noue legis diffeni a facramêtis veteris legis penes efhcaciâ figniftcationis,vtraq; equaBter fignificabant.ldemepim deusquinos nunc p baptifnium amp;nbsp;pané faluat; faluauit abel pet fa crif iciumiNoe per atcam: Abtahaper circunc iftoneSc alios omnes pet fua figna.Nihil i»aq; differt facramentumveteris amp;nbsp;nouç legist quo ad fignificationconodo veterê lege appelles, quicquid in pa* tnarchis 6c alijs pat ribus tépote legis opcraf eft deus.Na ea figna quae in patrlatchis amp;nbsp;patrib’fada funtlonge funt difeernenda a fl gurislegalibusquasMofes in lege fua inftituit.quales funt ritus fa cctdotalcs in veftib*:vafis:cibis:domibus 8c fimilibus; ab his enim no modo lôgifîime differunt noua legis facreméta fed ipa figna qu« P tépote deus pattibos dédit in lege viuétibus,qualcfuit Geî deonisin vellete,Manueinfacrificioiqualeamp; IfaiasobtulitAclias

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lfa.vi] an i,s eth fimulpmittebaï aliqd, quo fides in deû exigebaî,

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In hoc ergo differût legales figutç-.a fignis noui s vetuiUs,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;œ legales fi gurç,non habent annexum vetbû ptomiffionistquod fl

l Qcexlgat’.vndenô funtfignaiuftificationis’.quianôfunt facratnê 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta fideitqnsfola iuftificant fed funt factamenta operis tanturagt;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totaenlmeorû vis 8c natura erat,opus,non fides.Qnienimea fa«

I débat implebat ea etiam fine fideop«is Atnoftra8t patramfi » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gna (eu fanaraétal-iabent annexmn vetbû pmifiionis: quod fidê

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigit,8c noEo opéré alio impleri poteftàdeo funt figna (eu facta*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E iq

(nentaiullificat{dis;quiafuntfacfaiu(tifîcâcisfi'deiamp; no opis,vn amp;nbsp;totaeotûefFicaciaé;ipafides:nop3tio.Quieîeiscredi^is îpict ca:êtfiniliii opef.Inde,puerbiü illdjMofacfinfj fides facriinftifi# cat^Siccircöcifio' no iuftificauit Abrahâamp;fcméei’:amp;tn ApFseâ appellat fîgnaculû iuftitip fidci,Quia fides in ^xniflione: cui iurv da fuit circûcifîojiiiftiftcabat amp;nbsp;iplebat i d qd drcucifio fignificas batTides em fuit circucifîo ppucij cordis in fpû,qaâ figurabat cif cficifio camis i Ifa. Sic facrificiii Abel plane nó eü iuftificabat,fed fides,qua fe dco totü obtiriit,quä facrif icifi extcrnö figurabat.

Ita baptifinus neminem iuftificat,nee vlli prodeft,fed fides in verbum promiflionis;cui additur baptifmus, h«c enim iuftificat amp;nbsp;iplet id qd baptifm’ iignificat,Fides ei é fubmerfioveterishois amp;nbsp;emerfionouihois.Quare fieri non ptjVt facramenta noua difs ferät ab antiqs facris.Hnt ei æq ^jmiftiones diuinas Si cundê fpm fidei,l; a figurisantiqsicomp.ibifr differdtj^jptcr verbu pmiffioî nis,qdeftmediû vnicGamp;efficaciffimö differentif.Sicut Si nunc pompa, veftium, ocorum, ciborum Si infinitarum ceremoniarum fine dubio figurât egregia in ipiritu implend3,amp; tame, quia nuUu adefteis verbum diuinæ 43miuionis:nuila rationc,cum fignisbap tifmi ftpanis conferri pofrunt,nec iuftificantaut profun t vUo mo do,cum implctio eorum fit ipe vfus feu opus corum fine fide, dn enim fiunt,feu aguntur,implentur.Sicutamp; ApoftolusColoff.i).de eisdicit,qoiaipo pereunt vfu,fuxtapceptaamp; dodrinas homino Sic, Atfacrameta non implenf dura fiunt,fed du creduntur.

I ta ncc vcrfi efie pt,facris inefle vim efficace iuftificationis,fcti effe ea figna efficacia græ. Hæc eiîi oia dicunf in iaâurâ fidei : ex ignorätia pmüfionis diuirueraifi hoc modo efficacia dixaristqd fi affit fides idubitatarcertiffime 8l efficaciffime graj conférant. At nó hoc mô efficacia illis tribui^sbattqdiea ^d effe dient oib’ etii ilt; pijsamp;incredulis:mönonponant obice quafi ipfa icredulitas: no fit omnium obftinatiffimus 8C hoftiliifimus obex gfp:adeo cxfacra mento præccptumrex fide opus facere moliti funt.Nam fi dat gra tiä mihi factamentü;quia fufeipio iam vere ex opere meornon ex fi'degfam obtineo,nec^miffioneminfacramento apprehendo: fed folum fignum inftitutum amp;nbsp;præccptum a deo: ita clare yide« quä nihil facramenta itelle«äa funt fententionari js Theolom's: qd nec fidei nec promiffionis vllam in facramentis rationé habuennt tantum in figno Ä vfu figni herentes:^ ex fide in opus,ex verbot i

fignum nosrapientes'.quara'vt dixi)facramctitatton modocapti uaueruntifed pcnitus qd in cis fuit aboleuenint.

Nos ergo apcrictes oculü difcam’ magis verbum qua fignum magis fidê quam opus:fcu vfum figni obfcruate.Scientes vbküt^ eft ^miffio diuinaiibi requin fidê.Effeqj vtrunq; tâ neceffariû : yt neutrû fitievtro efficax eflc poffit Neq; enim credi poteft:nifi affit ptomiffiomec promiffio ftabiliturmifi credaturambæ veto ß mu-tuæ finf.faciuntvctam amp;nbsp;certiffimâ efficaciâ facramétis.Quarc ef ficaciâ facramêtixitra ^miffioné 8c fidé qrere;eft fruftra niti,8C dâ nationê inuenire.Sic ChrffV* qui crediderit Sc baptifat’ fuerit,fali uus erit: qui non crediderit;condemnabiî»Q,uo monûrat ; fidê î fa cramêto adeo neceffariazvt etiâ fine factaméto feiuare poffif.idco noluit adijcetCjQui non crediderit^ non baptifatus fuerit.

Significat itaq; baptifmus duo,raorté8c refurreôtionertuhoc cft plenatiâ confummatâtç iuftificationem.Quodenimminiftcr pue« lum immergit in aquâ,mortem fignificaf.qd autem rurfum educit vitamfignificat Ita Paulus Ro.v). exponit.Confepulti ein fumua Chtifto per baptifmû in mottem: vt quéadmodum Chriftus tefur«: texit ex mortuis per gloriâ patris’.ita 8C nos in nouitate vitæ ambu« lemus.Hanc mottè 8C refuncétioné appellamus noua creaturâ, rcî gcncrationcm,8c fpiritualem natiuitaté'.quà non oportet allegotis ce tni intelligitde morte péH 8C vita græ ficut multi folent,fi de vc ta motte 8c tcfutrcaionc.Non ei baptifm^ fîgnificatio fifta é.N e qj pâm motiï,neq; gra furgit plcnctdonec corp** pâi’.qd gerimus in bac vita defttuatur.vt ibidê ApVs dicit.Nam donee in carne (u« mus;de(ydetia camis mouent 8C mouentur .Quare dum incipimus ctederefimulincipimusmoribuic mundo, 8C viuercdeoinfututa vtta,ut fides vere fit mors 8c tcfurteâio hoc eft fpititualis üle bap^ tifmus quo im mer gimnt et anetgimus.

Quod ergo baptifmo tribui tur ablutio a peccatis'.vere quidem tribuituf.fed lentior 8c molliot cft fignificatio,quâvt baptifmû ex pritTiaf.qui potius mortis 8C refurteâionis fymboluj eft. Hac ratio ne motus vellcm baptifandos pœnitus in aquâ immergit ficut fqs nat vocabulum 8c fignat rr^yftetium : non quod neceffatium atbU tret'.(ed quod pulchrum foret reitam pctfeftaeÔCplcnæt fignum quoq^ plenum 8C petf edum dari,ficut8c inftitutum eft fine dubio a Clmfto.Peccator enim non tam ablui quâ moti debet, y t toms re^ nouetui in aliam creaturamtSC vt morti ac tefunedioni Chtifti tc^ îpondcatcuiperbaptifmura commoritut 8c cortcfutgit.Li cetem

polîîs Chriftum dicereablutuinaruortaKtate,duin quot;mortuus eft Si rcfunexit:fegnius tarnen diccris,quâ fi tntot!iram'jt3tS 'amp; rcno» uatum dixeris:ita ardentius ôft,per baptifmuin nos fignificari otn nibus modis mori amp;nbsp;tefurgeie in æternain vitam:quam ablui a pec caris.

Hic iteruni vides Baptifmi facramentum etiani quo ad fîgnû non cfte momentaneum aliquod negocium fed perpetuum.Licet enitn vfus «us fubico trâlca t,tarnen tes ipfa fignifi'cata durât vfq; ad mortèàmmo refurreâionê in nouiffinio die.Quâ diu cnim viui mus:femper id agimu$,quod baptifmus fignifi'cat,id eft morimur 8i tefurgimusMorimur inquani non tantum affcdu amp;nbsp;fpiritualiter quo peccaris 8i vanitatibus mundi renunciamus,fed reuera vitam hanc corporalem incipimus relinquere:amp; futuram vitâapprehetp dere,vtfit realisfquoa dicuntjamp; corporalis quoq; trâiïtus ex hoc mundo ad patrem.

Quare nobis cauédû eft ab i)s,qui baptifmi vimeo teiegct fûttenuitarisamp; paruitaris,vtgratiâineodicât quidê infundijed poftea per peccatumeffundi,turn alia via ac iam quaff baptifmo pcnitus irriro fado,ad caelum eundum.Non fic tu arbitrabere:fcd intclliges earn effe baptifmi fignificationcmrqua moriarisamp;viuas ideonÓ polfetefiuepetpœnitentiamrfiuepCTqiiancunq; al iam viam redireuiffi ad vim baptifmi ac denuo illud facererquod bap rifatus cs vt faceres:quodq; baptifmus tuus fignificabat.Nuiiquâ fitbaptifmusirritusidonec defperans’rediread falutem noluetis, aberrate quidê poteris ad tepus a ffgno;fed non ideo irritum eft fl • gnum.Ita femel es baptifatus facramétaliter:fedfcmper baprifart dus fide,fempermoriendum:femper^ viuendum. Baptifmus tos tum corpus abforbuit:amp; rurfusedidit.'ita res baptifmi totam vitâ tuam cum corpore Si anima abforbere debet Si reddere in! nouifli* modie,tndutamftolaclaritatisamp;immortalitaris itaq^ nunquatn fine baptifmi tamfigno quamipfafumus.'immofcmperfumusbâ ptifandi magisac magis,doneefignüperfeäe impleamusin no* uiiEmo die,

Intelligis ergo quicquid in hac vita gerimusrqnod ad morti ffcarionem camis Sc viuiheationé fpiritus valet adpiaptifmó petti* nere:amp; quo breuius a vite abfoluiniur,eo cirius baprimu noftrû itn pleamus.amp; quo atrociora parimur:eo f celici* baptifmo refpódea« jdeoq; ecclefiam tunc fuifiefceiicilfitn^quandotQarriiestQgr

tUTcabanf omn( d ie: Sc æftfmaban tur ficut oucs occioiïs : tüc cnim regnabat in Ecclefia virtus baptifnii pleno iperio,quâ hodic igno ramus ettampinultitudincopcrumamp; dodrinaruin humanarum» Quicquid enim viuimus, Baptifmus cffe debetrSe lignü feu facra mentu baptifmi implere:cum a cæcefîs omnibus liberati;vti anta baprifmo fimus addiâi:id eft morti amp;nbsp;refurredioni.

Hane gloriam libertatisnortrsczÄ hanc fcientiain baptifmi effe hodie captiuàxui polTurn’ referre acceptü:quâ vni cyrannidi Ro mani pontificis: qui vt paftorcm primû decor, vn’ onjniû maxime debuit effe prædicator 8C affeetor hui’libcrtacis SC fciétiæ,ficut Pau lus.i.Corint.4-.dicit:Sicnosexiftimethomo:ficutminillrosChri lii amp;nbsp;difpenfatorcs mylleriotum feu facramentorum deippfei folu id agit: vt fuis decretis Ä iuribus opprimât,amp; in potellacisfug tyrâ nidem captiuos illaqueec.Obfecro quo iure( vt non dicam: quam impie Scdampnabiliter liæciiiyftetiaomittatdocete;Papa fupet nos conftituit legesfQuis deditcipoteftatê:captiuandç huiusno ftræ libettatisper baptifmu nobis donatæ? Vnum( vt dixi ) nobis in tota vita a gendum eft propofitum: vt baptifemur:ideft mortifi cemut:amp; viuamus per fidan Chrifti,quam amp;nbsp;vnice dodam opor» tnif.maxime a fummo paftore. At nunciracita fideunfinitis legib* opetum Sc cetimoniarum extinda eft Ecclefiaiablata virtusSt feië na baptifmi:impedita fides Chrifti,

Dicoitaqr.neq; Papa:nc(ÿ Eplfcopus,nelt;ÿ vllushominum:ha bet ius vnius fyllabsc conftituendç fupet Chriftianû hominemtnifi id fiat eiufdem confcnfu.Quicquid aliter fit: tytannico fpiritu fit: ideo orationes:ieiunia:donationes:amp; quæcunt^ tandem Papa in vniuetfisfuisdectetistarnmidtisqiniquis ftatuitamp;exigit,Prot« fusnuUo iurc exigit amp;nbsp;ftatuit:peccatcp in libcttatcm Ecclcfbe, toj des quoties aliquidhorum attcntauctit,Hinc fadû eft: vt Ecclc--fiafticihodiemi ftrenui quidem fint tutoresIibertatisEccfiaftica: id eftdapidu lignotumzagtorum St cenfuâ(fic enim hodie Eccles fiaftica funt idem quod fpiritualia)fed eifdom fidi s verbis:veram Ecclcfiae libertatcm non modo captiuenf.fed peffundent penit*. etiain plus quam Turca,contraApoftolum qui dicit.Nolite fieri ferai hominumgt;Hoc enim vere eft hominum feruos fieri ftatutistt tytannicis eorum legibus fubijei.

Adiuuant hâc impiam amp;nbsp;perditam tytannidem difeipuli Papç h*c torquentes St depiauantes illud Clirifti,Qui vos audit:me au« f

ditAUgniseniiTi bacdshoc inflant verbum pro fuis tntditiôibus cum Chriftushocdixerit Aportolis euntibus prpdicare Euâgeliûgt; amp;adeu3ngehû tin referri debeat ip fi onuiro Euangeh'o fuis tantû fabuIisidaptant.Dicitenim loIun.x.Oues megvocein meamau^ diunt.’alicnorumautein vocénôauditincideo Ärelirlu.n eft Eua geliii; vt voce chrifti foiurét Pótifi'ces;at ipfi' fuis voces fonât: au diri deniq; volunt.Apoftolusquoq; dicitfelciniiTainelfenobap* tiCarefedeuangelifare.ita i; ne.no cftobnoxiiispotiflcis tradition nibusinec oporteteuinaudiri;nifidû Euangeliû amp;nbsp;Chriftû docet nec aliud ipfc docerc debet qua fide Jiberriniâ,cû auté Chriftus di cat,Qui vos audit ineaudit.Curnon Papa quoq; audit aliosi'non enim foli Petro dicif.qui te audit.Deniq;.vbi eft vera ddes; ibi amp;nbsp;verbum fidei effe neceflarium e(l.Cur ergo Papa infidelis nô audit quandoq; feruum fuiim ddelê habsntê verbû fidciÆæcitas Cæcb tas in pontideibus régnât.

• AJifveromuItoimpiidentiores exilIoMatt.xxj.Papæarrogât potedatélegâ côdendarû.Quodcunq; ligaueris amp;c.di ibiCbrill^ de peccatisligandis^Sc remittendisagat,non de Ecclefiatota cap tiuâda Si legibus opprimendau'ta omnia agit ifta tyrânisdâisfuis verbis: tortis per vim ac depraaatts verbis del. Hoc fana côdceor, Effe tyrannidem iftam miediââ fotendà Cbriffianis,dcut quâlb bec alla vioicntiain buius mûdùiuxta illud Cbrifli.Q^ui te pereufle rit in maxülam dexterâ,prebceiamp; alteram:red boc quxrodquod impij pontidees fe id iure poffe Si facereiaäant,Si rei Cbridiame fefeconl'ulerc,bac Babylonefuaprprumunt hancipfam opinioné oibuspcrruadentes.Si cnimeonfeientiaimpietatis Si tyrannidis ea facerét,aut nos pateremur vim eorum inter ea fecuri numerarei mus.'quas ad mortificandâ vita banc;amp;implendû baptifmû valet, integra nobis reJiifta conCcientia gloriadi deiniuria iliata. Atniinc volunt fie confciétiâlibertatis noffræ HIaqueari,vt credamusbene a le gert,qua: gerunt:ncc licere ea reprebendi aut inique geffa qup ruIariySi cûûnt lupi, videri volût paffores cû dunt anticbriffdvolüt Iwnorari pro Cbrillo,^ bac duntaxat clamo libertate amp;. confeienr tia,cl3inoqf ddenter.

Çbriiiianis nibil vllo iure poffe imponi legum;ffue ab hoibas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ffueab angelis,nift quantum volunt:Iiberi enim fumus ab oibus. t Quod fi quæ iinponuntur fie ferenda runt;vc libertatis conlcieof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tia falua fit,quxfciat amp;nbsp;certo affitnaetiniuriam fibi Reri quam cui»

gloria fcraf.ita caucns nc iuftificet tyrannum,vt ne in nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;‘ '

tratyrannidam.Quiscnimeft^aitPetrusjquivo ^no einulatifueritis?omniacoopcrantureledisin

Effeq; papatuin aliud reuera nihil quam regnum Babyloms 8c vetf AnüchriSi.Quis enim eil homo peccati amp;nbsp;hhus isquifuis do^inisac ftatutis:pec«^ta amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

äuget in Ecclefia,fedens tarnen in Eccleha ficut deus. Ad hoc to tu abude itnpleuit tyrannis papalis iam exttnxit.facïamenta obfcurauittEuangelium oppreltitXuas^^ nonmodo impiasamp;facnlegas, verum ettam barbatas8cmdo0hirt mas leges impcrauit,8c fine fine multiphcauit.

V etgo^ifetiam captiuiutis nolhx Quomodo (edeat Cola ciuitaspleSXX.8cfaäafuviduadomuugenuum,prmceps prouinciarum^b tributo-NoneMuiconfoletuream cnamam ci eius fpreuerunteam amp;c.Tot ordinesuottitus lotfca? totprofcC fioncstotftudia;totopcrafunt:quibushodie Chtühamoccupan, tut vtobüuifcantur baptdmi tui.etnemopræ Mruni locullamm «racatum btuchorum multitudine meminifie polfit. fefe e c p-tlfatum aut quid inbaptifmo confecutus fit.Decebatenunnosellc ficut patuuli baptifah-.qui nuUis ftudqs nulfifq; opetibus occupattt in omni funt liben folius gloria baptifmi fui fecuci 8C Calui «,Sumus enim amp;nbsp;ipfi paniulv.in Chtifto allidue baptifati.

lt;1 Opponetut torfttan fis qux di«±afunt, baptifmus patuulo^ tum'.qui ptomiffionem del non capiant’.nec fidem baptilmi habe

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te p oliunt ; ideoep au t’non t equii i f idem ,aut par uulos f tullra bap-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifati.Hlc dico quod omnes dicunt *. fide aliéna patuulis fuccutrij

1 illotum quiofferunt cos .ficut enim vetbum dei potens eil dum \ fonatetiam impfi cor immutarc quod non^minus eil furdum 8C \ incapax qua vlius patuulus fiia pet otationem Ecclefiæ ofierentis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ctedentis cul omnia polTibilla funv.gC patuulus fide inf ufa muta

1 tut: mundatuf.Sc tcnouatur.Nec dubitaté,etiamadultum impium \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eadem Ecclcfia orante 8C offeïcnte'.polïe'in quouis facraméto mu

E fi

tari,(Tcut de paralytfcoEuâgeli'co Icgimu^aliena ffde fanato. Alç hac rônelibensadinitterem facrainêta nouae legis effeefficacia id dandam gratiain/non modo non ponêtibus,fed etiam obfïinatilfi me ponentibui obicé.Quid enim Mas Ecclefîie amp;nbsp;orario ßdei nó tolleretxum Paulû Apoflolum Stephanus hac vi conuertiSe cre« datur i At tune facramsnta non fua fed ftdei virtutefaciunt quod faciunt.’fîne qua nihiÇprorfus faciunt vt dixi.

Queritur etiâadhucan paruulus nondu nat’pofTit porreAa ex vteromanuvi’pede baprifan^ Hic nibil teinete iudico,meâq; igno tâtiâ côdteor.Necfcio an id fan's iït,qd .p fun damêto Iiabenn Effe videlicetaiain in quaiibet pte corporis totâ.Non eiû aia,fed corp* baptifaf aqua externe.Sed nechociudico qd dicûtrenafcicû non poire qui natus nondû ßt,amp;fi vehementer vrgeat:ideomagiiletio fpirttus bæc rehnquo;interim fmens quenq,* fuofenfu abundare*

Vnû hic addo qd vcinam cââis queam pfuaderend e(l vtvota prorfus oia tollerétur aut vitarétut: fiue flnt relïgi'onû; fine peregri* nati'onS ffucquoruncunq;opcrû,maneremufq;inlibertate religilt;^ fiffima Ä operofîirima baptibni.Did non poteft quâtum detrafiat baptifinOfSc obfcaret feientiâ libertatis Cbridianx opinio illavoto rû plus nimio Celebris vt interimtaceânnfanda etiam eaq; infiniti pericula animaru quæ vouédi ifta libido,incôfaltaq! tenieritas quo tidicauget.O impiHT^pontifi'cesamp;infcelicifFimipaHoresqui fecu te AertitiSfSe in vellriscupiditatibus iaCduitis amp;nbsp;nibil coinpatiini* ni fupet ilia contritione lofeph pelTima amp;nbsp;periculofiiTinia.

Oportui t.bic generali edido vel tollere vota,illa prefertimper petua 8i ad baptifmi vota eSdos reuocare, vel diligéter monereine guis temerevoueret,nullû inuitare îmo difficiles cardofqj eéad vo tapmittenda.Abundeem vouimus inbaptifmoamp;plusquâpoffiif mus implere,rat negocij babituri ß baie vni intenderimus. At nôc mare 8£ aridâ circuimasjvt multospCelytas faciamus; mundum fa cerdotibus/monachis/monialibus implemus: 8C bosoês perpetuis votisincarccramus. Hic inueniasqui'difputent;amp; ffatuatop^intta votô elfe preliantius opéré extra 8C citra votum : Si nefdo quantis premijs in celo ali fs prpferendu. Pbarifeilcxci /Si impij /qui ex ope rummagnitudineSimuItitudealiauequalitate metiuntur iuflicii Se fanâitatë,qux ex Cola ffde apud deû menfuratur: apud que nul' laeff differentia operum,nißquanta eft fidei differentia»

Eadât Iiac bucca fua hominesimpif fuis inuentionibus opinio

ncm amp;nbsp;opera holm inflant ad alliciendû ftolidû vulgus : quod fpcc tie opcru fere ducitur in magnâ iaduram fidei;obliuionê bap rifmi iniuriâ libertatis Chriftianæxum ein votum fit lex quædam amp;nbsp;exa dio,neceifario multiplicatis votis leges amp;nbsp;opera multiplicanf; qui bus rr.ultiplicatis fides extinguitur | amp;nbsp;baptifmi libcrtas captiuatut Hijsblandiciis impijsnon côtenti,addunt ali] ingreffum religion niseffe velutnouumbaptifma/quod deinceps licet toties renoua* ti queries ab integro ^pofitu religionis rcnou3tut,itavotarij ifti fi bifolisiufticiâ faluté’.gloriainttibuctunt.Baptifatisptorfus nihil reliqucrunttquo polhnt eis côferri.lâ Ro.pontifex fuperftitionuj omniü fons amp;nbsp;autor magnificisbullisamp; indultis,has viuédi ratio* nes confirmaf.approbat:ornat, Baptifmû v ero nemo vf memoria dignaf.Atq^ ijs popis fpeciofis;vt dixijfequacê populûChrifti in quafcunqjvolent fimple gadas pellunt; vt ingrati fuo baptifmo p* fumant meliora fuis operibuspreftare quamalij fua fide.

Quate amp;nbsp;deusrurfus cum peruerfis peruetfus;vlturns ingratitu dinem 8c fuperbiam vouriotuin facif.vt vota fua nonferuenf.aut cumingentilaboreferuent.mancantq; ineisimmerfirnuriq fidei 8Cbaptifmi gratia cognofcétes;8c cù non fit creditusicu deofpirit* eorum|perfeuercntinhypoctififuaiperpetu5,8ctandej ludibrio fint tori mundo feinper iufticia fedando 8c ad iufticiam nunquam petueniendo'.vt ipleant illud Ifaie.x .Et terra repleta eft Idolis.

Ego fane non ptohibuerim nec repugnauerim fi quis priuatim atbittio fuo quippiamvelit voucre,ncvota pcenitus conténam aut damnem'.fed publicum vitæ genus hinc ftatui8Cconfitmari,om* nino diffuaferim.Sufticit cuiq; vouédi priuatalicétia peticulofuo publicam veto commendarirationem viuendi in votis vouendis arbittot pniciofum effe EcclefisSc animabus fimplicibus.Ptimum quod non patumChriftianæ vitæ repugnet, inhoc quo i votu eft

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lexquædamcerimonialiscthumanatraditiofeupufmptiota qua

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiapcr baptifmû libctataeft.Chtiftian** enimnulli Icgi addie

1 ôuseftnifidiUinæ.Deindequod non habeat exemplum in fetip* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turis,pnecipuc caftitatis,obedicntiæ,paupettaris perpetuævotus.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodautem eferiptutis exemplum nó habet p'xulofumeft nulU

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptotfusfuadendum,multominus pro vulgari 8t publico viuendi

I genete ftatuendum:8c fi cuilib etaudere fuo periculo quod volue* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit,fitpcrmittendum,Opetacnimquxdamrpititus in panels opa

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuf. quçinexcmpHunauiviucndiraodumnequaqfuntvocanàa,

Scd amp;nbsp;veil ancnter mctuo ne votiuæ iftæ viucndi rationes reii gioforum fini de numéro corum : de quibiis A poftolus prædixit.' Erunt docentes in hypocrifî mGndacium,prohibêtcs nubere amp;ab ftinerea cibis quos deus creauitad percipiendû cû gratiarû aâio^ ne.Nec mihi quifquâ obieccrit fandû Bern .Francifcû,Dominicû amp;nbsp;fimiles religionii vel autorestvel audores. T erribilis 8c mirabilis eft deus in côfilifsfuisfuperfilioshominü:potuit Danielem, Aiia niam, Azari3m,MifaeI,in Babylonici regnifid eft in media impie tatejadminiftrationeferuarefanâostcur non poojiffetamp;bosin^pe riculofo vitæ genetc fandificaretaut fingulari opéré fpiriaisgubet naretquod riî exemplum alijs fieri nollet.Et certû êtnullum iiloruin per vota fua amp;nbsp;religionem fuiffe faluatû;ft p fidem folâ.in qua oés raluantur,contra quani maxime omnium pugnant fpeciofp illf fet uitutesvotorum.

Sed abundet hic fenfu quifqj fuo,Ego quod cepi^jfequar.’cutn pro libertate Ecclefiæ amp;nbsp;gloria baptifmi nûc loquartin mediû con fulere debco;qd fpiritu magiftro intcllexero.Quare côfulo, Primû magnatibus Ecclefiarôtvt omnia ifta vota feu vitas votariorû toi lanttvel nô pbent amp;nbsp;extollàt, Aut fi hoc non fecerit; fuadeoomni bus qui volunt fecurius falui fieri; vt fibi ab omnibus votis; præfer tim magnis 8c perpetuis têperent.maximeadolefcentes amp;nbsp;iuuenes Hocconfulo primûtiôqdhoc vitægen^ vt dixinullûhjiferiptu ris teftimoniû £cexemplû fed Mishominû pontificubullisàvcrc bullis eft inflatü.Deinde:quod fcliue fit in hypocrifimtpp fui fp« ciem amp;nbsp;fingulatitatem:vn nafcif fupbia amp;nbsp;contêpt* cômunis Chri ftianæ vitæ« At fl nuUa alia effet câ eadê vota tollcndi;Iiiec vnafa^ tislTaberetponderis,Quodpipa;fideiamp; bapcifino detrahiturtft opera magnificanf q fine pemiefe magnifi'cari nô pofluntjNa iter milita milia vixcft vnus,qui non magisopera in roligionib* fufpb dat quâfidc.q infaniaamp; fefemutuopræferunt.'tanquam ftridio; tcsamp;laxiores vtvocant.

Quareergo nulli fuadco;immoomnibus diftuadeo.' ingreffum caivfeunq; religionis aut facerdotif nifi fit ea fcientia pnemunit^ vt in tclliga t; opera q uan tumlibet facra amp;nbsp;ardua religi'oforum amp;nbsp;fa: cerdotuin in oculis dei :prorfusnihil diftareab operibus rattici in ' agro laborantis^autmulierisin domofua curatisifed folafideom^ niaapudeûmenfurari.'ficut Hiete.^.didt, Domine oculi’tui ta fpiciun t fi dem.EccIefi.ji.ln Omni opéré tuo crede ex fideanimx tuæ:hx:c enim efl côfeniatto mandatorum dei:immo frequentius contingete:vt gratins fit ancillx aut femi dontcfiieumamp;vileop^:

qua0Î3ieiuniaamp; opera rcHglofi amp;nbsp;facerdotis ob fidei defedü.CG cTgo ^babil e fit vota hodie non,nifi ad operG valere iaâantiam amp;nbsp;ptæfuinptionêjmetuendum eft nufg minus de fide'amp;Ecclefia effe g infacerdotibus;monachis:amp;Epifcopis Si eos i^sefl’c reuera gé tiles feu hypocritas,qui feEcclefiam aut’cor Ecclefiae,itemfpiritu ales amp;nbsp;redores Ecclefiæ arbitrâtur cû fint nihil minus.Et hünc elfe verepopulûtrâfmigrationisjin quib’captiuafuntoîaq nobisîbas ptifmo libera donatafuntjelido populo terræ paupereÖC modico: qui velut coniugatis contingit viles in oculiseorum apparent»

Exbisduosinfignescrrores Ro.pótificis cognofcimus.Prior quod difpcnfat in votis •. facitq; id quafi folus pre omnibus Chri -ftianisbabeat autoriratem tanta eft hominum impiorum temerb tas amp;nbsp;audacia.Si enim votum difpenfari poteft / quilibet frater cG proximo 8c ipe fecum difpcnfare poteft : Hn difpéfare ^xirnus non poteft nullo iute Papa'poteft.V nde enim habet hanc autoritatemï Ex clauibus: At heæ omnibus cómunes funt Si fupcr p^ dûtaxat valet Matth.xviipCumautem Si ipi fateâtur vota effe iuris diuini: quid miferas fallit Si perdit animas difpéfans in iure diuino quod eftindifpenfabilelt; Blattcrat quidem tit.devo voti rcdem.famp;pof fe mutarevotafficut olim in lege, primogcnitû afini mutabaï ^c; quafi idem fit primogenitum afini amp;nbsp;votû qd tam conftantervbiqj exigit rcddv.aut fi dominus in lege fua ouem afino tatuat ri,mox etiam homo Papa in lege nó fua jfed eiufdem dei eande ha bcatpoteftatem.Non Papa liane decretaleni fccitlcd ahnus ,p pa pamutatusjficinfygniteramp;delyrusamp;impiuseft.

Pofterior quodrurfus decemit matrimonium dtrimi fi alter j ait teto etiam inuito monafterium ingrediatur,nondum eonfumato matrimonio.Obfecro Quis fatanhœc infpirat Papæ pottei^Met us prîEcipithominifetuarifidcm,amp; veriratem inuicem cuftoditc. deinde de fuo quenq; f acete bonum. odit enim rapi nam in holtx cauftum’.vt pet 1 faiam dicit. At coniunx altera alteri per padum n dem debct'.nec fu’ eft,quâ nullo iure’poteft diffoluerc quicquid de fe facit 1 de tapina facit,altero inuito. Aut quare nô etlamhac re gula,qui sere alienopræmitur religionem intratamp; fufcipiturtvta 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debirisliberetur, vt fidemliceat)iegareiCaeci,cæci,Quidjeftmai*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fides a deo prxcepta anvotum p hominé excogitatum amp;nbsp;cleftutn^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu es paftor alarum Papa amp;nbsp;vos eftts dodorcs factæTheologiæ

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quihæc docetislt;Qua enim caufafLc docetisiNempe quodvotum

mêlions opcre quam coniugium ornaflis, fed non IT dem, quas fo# la magnificat omnia,fed opera manigfi'catis quæ nihil fût corani deo,aut omnia a£:qiialia,quantuni ad meritum attinet.

Ego iaq; non dubito in votis fi raäa funt, naq; iioniines neqj angelos pofle difpenfare.Sed liic non fum plane mihi ipfi perfua; fusaneafub votocadantomnia q'iæliodicvouentur/Qualc eil illudmireridiculuin èC llulnim, qiiod parentes vouent prolem vel nondom natain vel infantem^ad reÜgionem feu perpetuam cafti» tatem,immo hoclub nullo voco cadere certum cit, Si videtureffe quaedam irrifi’o dei, dum ea vouent, quæ nullo modo infua funt potefiate. Ad reltgiofosvenio,quoruintria votaquomagis cofy dero,eoininusintelligo:mirorq; vndc inolcuerit lila votoruex« aäio,iamhocmulto minusintelligo. quo ætatisanno voueripof fxnt,vt légitima fint ft valeatlnhocpiaccatconuenilTeoesante annos puberratis,n ihil valere vota eorumdicet magnä partem pue rorû hic fallant ignarâ tafuæætatis quâreiquâvouent:noncnim * obferuâtinfufcipiédisannospubertatis:tu profeiTosdira côfcien tia:quafî confenfu poilea fecuto captiuos tenêt 8c deuorant.'quafi votum quod irritum fuit,tandem ratumfi'atfuccedentibus annis.

Atmihiftultum videtur,abaliispræilicui terminû.legitiini vo tialterius:quiflbiipfis nopotruntpræftituere.Nec video.'curva* leat votum decimooâauo anno faâum ftnon decimo autduo» decimo. Necfariffactt quod decimo odauofentiti homo,carnem fuam.Quid fi vix vicefimo aut tricefimo fentiat.'autfortius tricefi mo quam viceiîmofentiatf Aut curnon diffinicur æque terminus, paupertatiamp;obedientiæ?Sed quod tempus dabisrquo feauarum Si luperbuin fentiat,cumetiam fpiritualifiimi hosaffeâus vix; de» prehendant:’ Ergo nunquâerit vllum votum certum amp;nbsp;légitima, nifï donee fpiritualesfaâifuerimus;ft votis iam non eguerimus. M ides itaq; res ill as incertas H periculofifîimas effe,vndc falutare côfiliû foret : hasfublimes viuendi rationes votis liberas:foli fpui relinquere.ficutolim fuerunt : ft nequaquâ in gcnusquoddâper» petuæ vitæ mutandasefle.Verum hæc intérim de Babtifmo Sili» bertate eiusJatis, Suo forte venient têpore vota latius tradanda t vt funt reuera tradatu vehementer neceflaria.

DE SACRA MENTOPOENITENTIAE

CTE RT 10 LOC O de pœnitentiæ facramêto dicendû ; ta quare; edi tis iam tradatulisft difputationibusfatistnnltosoifen*

di,amp; quid in ea fentirem abundc cxpofui.Nunc breuitet tepeteda pto tytannidc rcuelanda:quæ non patfius hie graOatur'.qua in fa« cramento ponis.Inhiscnim duobus fac ram ends quia lucrum fi£^ Hus locu hnt,incredibili negoeio Ifaniuit auaritia paft otuin i oues Chrifti'.quanquä vt iä dcuotis vidimus, amp;nbsp;baptifmus vt auaritix feruirctur mifere occubuit in adultis.

Primum huius facramcntiamp; capitale malum eft:quod facta» mentum ipfura in totum aboleuerunt: nc veftigio quidem eius tes lido,Nam cum SC ipfum ficut amp;nbsp;alia duo conftef.verbo promiflio nis diuinæ 8c fide noftra:vtrunlt;ÿ fubuerterunt.Nam verbum pros miffionis;vbiChriftusdicitMatt.ilt;S.Q.uodcunq;ligaueris8Cc.Et t8.Q.uodcuncÿligauetitis8cc.EtIohan.vlt.Q_uorûtemiferitispec cata remittuntur eis 8cc.quibus ptouocatur fides poenitentium: temilTione peccatorû impettanda:fuæ tytannidi aptauerunt.V nis uetfisenimfuislibris,ftudiis,fermonibus,nonhoc egerunt: vt dos cetent'.quid Chtiftianis inhis verbis pmiffum effet quid ctodete debctent'.Sc qinntiim confolationis luberenttfed quam late,löge jpfundeipfipotential violentia tytannifarent,donee quidam « angelis in coclo cepetint mandate:8C iaftent inctedibili 8C futétis, impictatefecoeleftisamp;tetteniipetij iutaihisacccpiffe,atlt;^ incoc lis etiâ ligandi poteftatem habete:ita ptotfus nihil de fide ialuttt»

NonenimimTCtia:nonpotetotes;nondominationes:redmi* niftetia inEccleua fua coftituif.ficut ex Apoftolo didicimus dice te,Sic nos exiWmethomo vt minifttos Chtifti 8t difpéfatorcsmy ftetiotâ dei.Quate ficut ibi cum dlcit,Quicuop ctedidetit K baptw fatusfuetit;faluusetit,fidem puocauitbaptifandotum:vtnoc pro miffionis vetbohomo ceitus fif.fibaptifarctut ctedcnsffalutemle fe confecututum vbi nihil ptorfus poteftatis teibutum,fed minute riumduntaxatbaptifantu inftituitû fit’.ltahiccumdicft.Quodcu tjligauetis 8cc.fidem ptouocat pœnitentis;vthoc piniffionisvet* bo cettus fit fi foluctetur ctedens*. vete folutum fe effe in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi

plane nihil potcftatis;fed miniftetium tangitur abfoluentis.Et Ws tis mitum eft quid acciderit cæcis illis 8C arrogantibushominibu» vtex ptomiffionebapiifmali'.non etiam fibi tytannidena anog^ tlnt'.autfihinc non atroganU cut in poenitentiali ptomiffione id ptçfumptctint,cum vttobiiÿ ftt pat miniftctium*.fimilis ptomimo.

eadem facramenri ratio, vt non poffis negate,fi Baptifmnsnofoli Petro debetur: etiam claues impfa tyrannidefoli Papæ arrogari,

I ta cum dicit, Accipite hoc eft corpus meumiquod p vobis tradetur:Hiceftcalix infanguinemeoamp;c,fidem prouocat man» ducantiUjVt his verbis per fidemfirmatacôfcientia certefint,fefc femillionem pcccatorum accipcre,fi manducauerint.Ncc hie ali» quidpoteftatisfonat,fedfolum minifterium, Sed baptifmi pro» ' miiTio vtcunq; vel infantibus perinanfit panis 8i calicis promilfto extindainauariciæferuitutemmigrauit:amp;ex fîde opus,ex tefta» métofaaificium natum eft,Pœnitentiæ promilTio abijt in tyran» nidé violcntiflïmâ 8i imperium plus quam temporale ftatuendum Non hoc contenta Babylonia no lira, fide quoq;adeo extin» xit:vt impudéti fronte eâ negaret neceflariâ effe in facramêto ifto immo Antichriftica impietate definiret hgrefim efle fi fide necefla riä quis efle affereret.Quid amplius potutc tyranis ifta facere amp;nbsp;no fecit?Vere fuper fiumina Babylonisfedemusamp;flemusdu recor» damur tui Zion in falicibus in medio eius,fufpondimus organa no ftra.Maledicatdnsfteriles iftasfalicas fluminum iftorum,Amen. Obliteratis itaq; acfubuerfis promiflione amp;nbsp;fide, videamus quid fubftituerint in locum earum.Tres partes dederut pcenitentiae, co tritioné,confeirioné,fatiffalt;ftionein,fed fic,vt in fingulis, fi quid boni inelTet tollerent:Ä in eifdem quoq; fuam libidinem Si tyran» nidem conftituerent.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRINCIPIO Contritioncm fi'c docuerunttvt cam fide

miflionis priorem faccrent Si longe viliorein, vt quæ non effet ngt; dei opus:fed meritum immo non memoratur eam.Sic enim operi bus inhæferunt Si exeinplis fcripturarum in quibus leguntur multi venia confecuti propter cordis contritionéamp;humilitatê,fed non aduertunt fide, quæ cótritionem Si doloren cordis operata eft,fi» cut de Niniuitislonæ.ij.fcribitur:Et credideruntviri Niniuitæin domino Si prædicauerunt ieiunium ftc.Hisaudaciores Si peiores finxerunt quandamattritionem:quæ virtuteclauiumfquam igno rant^îfieret contritioeam donantimpijsamp;incredulis,vt fie vni» uerfa contritio aboleretur. O iram dei infuftentabilôgt;n,hæccinC inEcclcfia Chrifti docenVSic fecuri Si fide Si opéré ciusabolito iiî dodrinis Si opinionibus hominû incodimus immo operimus. Ma gna reseft cor con tri turn,nec nifî ardentis in 'promiffionê Si com» minationem diuinam fidei, quæ veritatem dei immobilem io»

tuitancnicfacif.cxtcrret amp;nbsp;fie contcritconfc• r. nbsp;nbsp;'

tatamp;folatur feiuatq;contntanv.vt veritycotrwin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

facontïitionis; venus jMniffiopisfttfolaWpfia lt;nbsp;jp_a_*eQmnia homo mercatur peccatoru rcmifiionem.Proinde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ronfola

docendaamp;jiuocandacftftdeauieni obtenu: contniio «conloia tioineuitabilifcQuelafua fponte venient.

Quare amp;nbsp;fi nïn niliil docenf.qui ex peccatotuw t«« can^colledu Ü confpeau,contritioncm culofeuwen amp;nbsp;petuerfe doceut duw non ante p nbsp;nbsp;nbsp;?,pm;fl-ionis

docentcont.ittonis«gt;en.pcdiuin« “quot;'“’“°“’“ES vetiutem immobilem ad fidcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ham^ndc hu

to maioti négocie fibi vetiutem diuma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

milientut amp;nbsp;exaltcntur.quam p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pee

dtuvetiutem dei fpeaentur-.pouusrefncabunt amp;augebun tpM cati defydetium qua conttirioné parent«! acco hic infupcubüe ca hoshbZnsqÄobisimpofuerunttfcilicet vt oim fotmemus cóttitioné,cum noc fit impofîibile 8t minore p r P catorufcue poffimus,dcniq; ftbonaopcramuenianturcffe pecca U,iuxuillud pfalxxlihNon intres iniuthciu iüftificabitur in confpcdu tuo ois viuês.Satiscriim cft hea ddra= mus peccau,quac praefenti confcicntia mordent,8C facile ^fpedu memoriæcoMof^ntur.Nani qui fie affens eft abftÿ dubio para tuseft de omnibus dolerc amp;nbsp;timete,dolebiilt;ÿ ac timcbit.vbi in fu ttinimieuelaufuerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Caue ergo in contritioné tuâ confidasiaut doion tuo tnraas te tniilioné pttôtum.Non rcfpicit {»pter bate deus fedpp^ ride qia tninisamp;pmiQis eius credidifti qux operata eft dolore eiurrnodi.ac çet hoc nô düigentiæ pec catorum coHeftrici fed veriuti dei 8C fi* deinoftte debetut quicquidboni inpœnitentiafuetit.Caeteuoia funt opeuSc ftuftus quæ fua fponte fequûtut: amp;nbsp;bonum hoicm no faciuntfed a beno iam pet fidem vetiutis dei fafto fiunt lt;nbsp;Sic fu* mus af cêdit in ira eius : quia iutus montes contutbat 8c fuccendit: vtpfal.xvii.dicitur,ptlot eft error côminationis qui fuccenditipw os:hancfidesacccpunsfumatcôttitionisnebulam8tc.

Cóititio urnen minus tyrannidi 8c quaeftui,fcd in totum impie tatiamp;dodtinis pcftüendbus patuit.Confeffiovero8(. fatiffadio egtegiæ ofticinæ f aâæ Cuntlucri 8i potêiix.De conf effioneptius Noneft dubiumconfeftionempeccatoiumcfteneceSatiam dvgt;

uinitus man da tam Matthai/.Baptifabantura lolianne in lordane confitentespdifua j.Ioh.f.Siconfciri fuerimuspecc3tanoftra,fi* delis ell amp;nbsp;iuilus qui remittat nobis pda noilra. Si dixetimus quia non peccauimus inendace oû faciin'js:amp;verbum eius in nobis non eft.Si eniin fsndii non licet negare pdni fuû,quâtominus publicis aut magnis peccatis obnoxios oportet confiteri.Sed oinniû efFica ciftitne Mat.xviif.inftituta confeiïïo^jbatur vbiChriftus docetfra trem peccantem corripiendum.'pdendumtaccufanduœî Ä ft non audieritexcommunicandum.Tunceiiiin audietquandoagnofcet amp;nbsp;confitebitur peccatu n fuum correptioni cædens.

Occulta autem confeiTio quae modo celebratur,Ä ft probari ex fcriptura no poffit miro modo tame placet 8i vtUis imo ncceflaria eft necvellem earn no 0fle,immo gaudeo earn effe in Ecclefia Chrl fti cum fit ipa affiidis conCcientijs vnicum remedium.Siquide de# teda fratri noftro cófcientia Sc malo quod latebat fainiliariter reue lato,verbû folati) rccipimus ex ore fratris a deoplatumrquod fide fufeipientes pacatos nos facimus in mifericordia dei per fratré no bis loqucntis. Hoe folum deteilot Eflie earn confeflïoncm in tyran nidem 8c exadionem pontificum redadam.Nam 8c occulta Gbi re feruant,deinde nominatisa fe confeiToribus reuelari mandant, ad vexandasfcilicethominum confeientias'folum pontificantes, off ficijs veris pontifïcü prorfus'qupfunt euâgelii'arc 8C paupetes ’cura re}contemptfs,Quin eapotiflïmum referaantfibi impif tyrani,qu« minorisfuntmomentirmagnavero paiTimrelinquunt vulgo iacer dotum.Qualia funtridiculailla amp;nbsp;confida in bulla Coense domini.’ immo quo fit manifetlior peruerfitatis impietas ea quæ contra cul turn dei fidem 8c prima prascepta funt,non modo nó referuantfed et docent amp;nbsp;^bant:qualia funt difcurfus illi peregrinationum, cul'-tus’puerfi fanâorum:mendaceslegendæ fanäorum:vaTia{iducia amp;nbsp;exercitia operum amp;nbsp;cerimoniarum quibus omnibus fides dei ex ringuituramp;ldolatriafouetur,ftcut e(ldiesbxc : vtpontificeshof die aiios non babeamus qua quales olim Hieroboam in Danamp; bet fabee conilituit vitulorum aureorum miniftros,vt qui legem dei fi dem quiequid adpafcendas oues Cbriili pertinet ignorâtes fua tantum inuenta,populisin timoré amp;nbsp;potedate incuicât.

Ego etfiviolentiam iftam referuatorum ferêdam effefuadeo,ff cut élvniuerfasomniumtyrannidesfcrreiubetCliriftus,fthisex# aétoribusparendum effe docet: tarnen ius referuandi eosbabete

ncgo neq; credo,quod necvno apice aut iota poffunt probat e,ego autem contrarium probo.Primum.Si ChriftusMatt.xxiii.de pubï licis peccatis dicit nos effe lucratos animam fratris,ft corrept* nos audierir,nccprodenduni Ecclefiæ,nifi audire noluerit:amp; ita inter ftatrespcccatum emendari poteft, quando magis de occultis ve« rum’ erit ipfum tollitfi fratri frater fponte confeifus fuerit ;,vt non fitnecelTe F.cclefiæ,id eft præbtoautfaceidotif vtipfi ganiunt: interptctantcs)idipfujn prodere?In quamfententiam amp;nbsp;aliarn ha bemusChriftiautoricatetn dicentis ibidem,Quodcunq; ligaueri:: tisfuper terram'.ligatum erit 8t in cœlis:amp; quodcunq; folueritis fu p terram;'blutumerit,amp;’in cœlis. Hoe cnimomnibus 8C fingulis Chtiftianis diâum eft’.vbi amp;nbsp;iterum in idem dicit.Rucfü dico vo» biSjSiduoexvobisconfenferintfupcrterram:deomniro quan« cunqipctierint fietillisa patremeozquieftinccelis. Atfraterfras tri occu’.ta fua'pandens 8c veniam i;«tens:certe cu f ratte fuper tets tam confentit in vcritateîquæ Chriftus eft. De quo adhac chrius ibidem prædifta confitmant,dicit. Amê enï dico vobis'.vbi fuerit duo aut tres in neue meo congregatiân medio eorum fum ego.

Ptoinde ego non dubito eum effe a peccatis fuis occultis abfos lutum:quifquisfiuefpontcconfeffus;fiue correptus veniam pe# ticrit 8t cmendauerit;cotam quouis priuatim fratre’.quicquid con trahæcinranicrit pontificum violentia'.quando Chriftus amp;nbsp;manü fefta dedit abfoluere cuilibet fuo fideli. AddeSc ratiunculam,Si oc cultorü valeret refcruatio vUa’.vt nifi eis temiffis nó effet fal’maxi mc illa impedirét falutêtqux fupra memotaui;ipa etiä bona opera amp;idolatriæ:quasapôtificib’ doccmurhodie:quod fihæcnôipeî diût grauiflima-.quâto minus 8t illa ftultiffimç referuanturlcuiora^ Vetû ignotâtia amp;nbsp;cæ citas paftorû opetäturhsec portètainBccVia Quare ego principes iftos Babylonis amp;nbsp;Epifeopos Bethauen mo netem fibi temperet a teferuàdis cafibus quibufcûc[;.Deinde de oc cultisaudiédæ côfeffionisfacultatem pcrmittûtlibcrrimâ oib’ fta tribus amp;fotoriVus:vt peccatorcuivolueritfuujpeccatum reuelet veniam amp;nbsp;folatiumûd eft verbû Chtifti ex ote pximi petitut’.Nb hilenimagûthis fuistemetitatibus quamvtcôfcientiasinfirmotû fine caufaillaqueentffuâ tyrannidem impiâ ftabiliât, amp;nbsp;e peccatis ac ç ditionc f tatrum auariciâ fuà païeât, fie cnim fanguine aiarum contaminant manus fuas;8c filii deuoranf a parêtibus,8c Ephtaùa deaotant\iudam,Sc Syria Iftadem toto ote,vt lfaias’;dicit.

G üi

H is’malJs ädi j cetunt cire unHan rias,ltcm matres:filias;fotorcs afFùies:ramos ftuâus peccatoruîn:excogitata fcilicet per acutiâr mos et ociofilTitnos hotnines,etiain in peccatis arbore quadam co fanguinitatisamp; affinitatû tâ fœcnda elHn-ipietaset iideicia.Âbi)t enini ilia cogitatio cniufcûq; nebuionisfucrit, in pubitcam legcin fient et multa alia.Sic enim fuper Ecelefiâ Chtiftivigilât paliores vtquicquid vel fomniaueritlupHitionisautoperisnoui deuotarij illillvltillinii,niox j}dituni,ornent etiani indulgentipâ; muniant bullisuâtiun abeâ vt inhibeantf^ populodei finecrani fi dé et liber tatê cuftodiât.Quid enim libertati èi tyrânidi Babyloniaei’ At ego quiequid eft circûflantiarû côluluerini pœnitus conténete. Apud Chrillianos vna efl cireunliâcia quæ eft peccafïe fratrê. Nulla eni perfona fraternitati Chrifliaræ comparanda efl,nec aliquid aliud facit obreruatioloeorû:temporû:dietuin:perfonarutn:amp; fl qua alia efl inflatura fuperflitiofa quam vtmagnificet ea quæ nihil funt, in iniuriam eorum qup omnia funt quafi quid grauius aut maius elle point fraternitatisChrillianæ gioria:ita affigunt nos locis et dieb* amp;nbsp;perfonis vt vilefeat ftarerr.i ncir.inis opinio, amp;pro libertate captiuitatem feruiamusmos quibusoinnes dies :loci:perfonæ Ü quiequid externum ell æqualia funt.

Satiffaâionem quâ indigne traâarintabunde dixl in caufîsin dulgétiarû qua egregic funt abulqad perdéûos Chrillianos in cot pore amp;nbsp;anima.Pnmum earn fie docuentr, vt popuJusveram fatiffa* âionê nô intelligeretvnquâ,quie cil innouatioviiæ.Deindefic in fiant amp;nbsp;neceflarià faciunt,vt fidei in Clinllum nô relinquant locuj miferrime cxcatnifieatiseo ferupulo confeientijs: alio currente ad Roniam;alio huc:alio illuctillo in Carthufiamullo in alium locurn aliovirgis fe f1agellante:alio corpus fuum vigili)samp; ieiunijsoccide teremnitus vno furore dieétibus,£ cce Iiic amp;nbsp;hic efl Chrillus amp;nbsp;re g:num'dei,quod intra nosefl cumobferuatione venturum putanti us.Quiemonflra tibi debemus Ko.fcdesamp;tuishomicidislegib* amp;ritibus,quibusinundutn totuineo perdidilli, vtarbitrentutfefe poffedeoperoperaj) peccatisfatiflacerexuilolafide cordis con tritifatiffitiquam tuhistun.ultibusnon folumtaeeri facisfedop: primis etiam,tantum vt habeat i anguifuga tua infatiabilis quibus dicatjafFer.-affer, amp;nbsp;pcccata vtn dat.

Procclîerunt ex his quidam ad easdefperatiôismachinas,anb mabusparandas,vt (latucicnc omnia pcccata deauo eße repetent

da confi’tenti:pro quibusiniSda fa riflFaäio effet nèglelt;to.Bt quid non auderent:qui in hoc nati fucrant:vt nihil non decies captif tent;Porro:quâta quæfo parsea eft imbutaopinionc’.feeffe in 1» tufalutis amp;propeccatisfatiffacere fiprcculasafacerdotcimpoH tasvocctenusmurmuraueritÆtiamfî interim nec co^tet quide vitæ rationem emendare« V no enim momento contritionis amp;nbsp;feffionis mutatam effc vitam creduntffupereire vero tantum;yt fa tiffaciatpro præterittspeccaris.Quomodo aliter faperent qui ahn nondocentutx'Nihilhic demortificatione camis cogitatur: niliil valet excmplûChtifti qui adulteramabfoluens dixit, Vadcamp;am plius noli peccare; crucem f cilicet camis mortÆcandç ei impones Huie peruerfitati dedit occafionein non modicamtquod pcccam tes abfoluimus ante fatiifadioné impletâ qua fif.vt magre foHicin fint de implenda fatiffadione quæ durât quam de cotritione: qua tranfiffe inter cenfitcndumcredunt cum ccontra Abfolution^ oporteat effe ficut erat in primitiua Ecclefia poftetiorern, f atift^ ftioneimpleta’.quofiebaf.vtopere ceffante:pofteamagisindc ct nouitate vitæ exercerentur.Verum de ijs fatis repetiwm eftotquæ fuper indulgenriis latius dixitatq; nçc in toturn de tribus iftis facra mentis interim retuliffe fatis fittquæ tam multis 8c noxiishbris fen tenciarijs 8c iuridicis tradantur 8C non ttadatur.fupeteft de lehgs quoq; facramenris aliquid tentare ne fine caufa vidcat ea teiecifte

Miru eft quidinmentemillisvenerif.vt facramentum contus mationisfacerenf.ex impofitione manuumtqualegimus Cntilra patuulos tetigiffe, Apoftolos dediffe fpiritum f^^mî ordtnaiie prefbyteros 8c infirmes curaffetvt ad Timotferibit ApisNemml manus citoipoiueris.Cut non ex facramento panis ctia Confirma tionêfecerunv.quandofcriptumeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dccepmet cibum

conf ottatus eft.î,ft pfaU oî .T£t panis cor hominis confirmcttvt ne confirmatio ttlacomplcdatutfacr3mentapanem,otdinem, amp;nbsp;ip« famconfirmationcmcSiautem'facramcntum eft quicquid Apos ftoViîccerunt cur nonmagisprcdicationomfecerüt facramentut

Nonliæc dicotquod £imnem factamenta feptera^fed quod c

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetiptutis ea ptobati negem. Atq;vtinâ eét in B cclefia talis manuu

\ impofitiotqualisetat Apoftolorûtempote'.fiue cam confirmatio \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem fiue cutationê appellatcveilcmus. Atnunc nihfi eius teiiâym

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft'.niR quantum ipfi excogitauimus'.pto ornandis off icijs Bpifeo

potumtnepenitusfintfineopcieinBcdefia^Poftquameni facta

mcnta ilia negoriofa vna cö vcrbojalijs infetioribustvt viliora tet ligvenrnt neinpe, quod quicquid diuina inftituit maieftashomi* nibusoporteateflê contemptüjiuftum fuit,vt fadlealiquottquod tam delicaris Si n-agnis heroibus non effet moleftuin, inuenirem* amp;nbsp;nequaqua eeu vile inferioribus committeremus.Nam quod hüa na ftatuitfapfentia,oportet vt hominibus fit honoratum. Ita qua^ lesfuntfacerdoteSjtalehabeantminifteriû amp;officium.Nâ Epifco pus non euangelifans,nec animas curans : quid eft,nifi 1 dolum in mundo Habens nomen amp;figuram Epifcopt^Nos autempro liac vice facnmenta diuinitus inffituta quærimu%inter quæ vtCôfirlt; mationêniuneremus,nullâ inuenimus caufatn, Ad facramétienim côffitutionê,anteoîa requirif verbû diuinas j)miffionis, quo fides exerceatur.Àt nihil legimus Chriftü vfpiam de côfirmatfonepm« fiiiè,licetipfemultisipofueritmanus Marei vlt,interfignapo nat,Manus egris imponent amp;nbsp;bene habebunt^t htec néo facramé to,ficut nec pôt,aptauit Quare fatis eft pro ritu quodâ Ecclefiafti CO feu eerimonia facramêtali côfiTtnationé Habefe,fimilé ceteris ce rimonijs confeerâdæ aquæ,aliarûq; rerû.Nam fi omnisaliacreatu ta fanâificatur per verbû Si orationé, cur nô multo magis hominé liceatfanâiffcarieifdem:quæ tamentqua'promiflîoné diuinânon habent,faeramentafideidicinonpoffùc.Neq; enimfalutcm ope* rantur. At facramenta feruant eredentes promiffioni diuine.

DEMATRIMONIC.

lt;£ Matrimonium non folû fine vlla feriptura pro faeramento cen« fetur, verû eifdé tradi tionibus,quibus ficrameiitfi effe iadatur,me rû ludibrium faâû eft:de quoaliquid videamus. Diximus in ni facramêto haberi verbû promiilionis diuinætcui credi oporteat ab eo,q fignû fufcipitrnec folû fignû poffe facramétû effe.Nufqua autêlegif aligd gratiædeiaceepturûjquifquis vxorcduxerit.Quî nec fignû eft diuinit’inftitutû in Matrimonio.Nec eni vfpiâlegif a deo inftitutû vt aliquid iigmficaret,licet oia quæ vifibiliter gerâ tur’^ poffint intelligi figurp’amp; allegoriç rerû inuifibiliii. A t fïguraiUl alJegoria nô funt facramenta, vtnos de facramentisloquiniur.

Deinde cum matrin-otiium fueritab initio mundi,âtapud in fidelesadbucpermaneat,nullé;fubfunt rationes, vt facramentum nouas legis Si folius Ecclcfip poflît dici;Non minus cnimj erât Ma jtrioo iiapatrû famfta quânoftra necminusvora infidcliüquifidc ‘lumznec tarnen in eisponuntfacramétû.Ad hæcfuntapud ßde»

les quoq; impif côiugesjquibufuis gentibas pelotes, eut hic facta^ mentû dici debetiK non apud gentiles; An de baptifraoSi Ecefia fie nugabimurtvt ficut quidâ delytantjlmperiû temporale nô effe nifi in Eccfianta mrimoniû nô elfe facramétû nifi inEcclefia dica mus;puetiliafunt hæc amp;nbsp;ridicula:petqnoftrâinfeitiam SC temeti* tatein infidelibus tifui exponitnus.

At dicent Apoftolus dicitjEphe.y.Erût duo in carne vna, CTamêtûhocmagnûéjTuneergotameuidéti Apoftolivetbo cô? ttadices; Refpôdco 8i hoc argumentû effe inagnae ofcitantiç 8C in diligétis incôfultçq; lectiôis.N ô eniin liabetvniuerfa fetiptuta fan âa,hoc nomê facramentn in ea figniftcatione;qua nf vfus: fed in contraria.Vbiq; em fignificat non fignù rei facrç’.fj tê facrâ fecte^ tâôC abfconditâ.Sic paulus.x.Corint.4'gt;Sic nos exiftunct homovt minifttos Chtifti amp;nbsp;difpêfatoresinyfteriorû deiadeftfacrainétotû Vbi em nos habemus facramentüàn græco my Iteriû ponif’. quod aliquâdotrâffertinterpres-.aliquâdo dimittit grçcàvocê:vn ôchic in græco diciï,Erût duo in carne vna:myftetiu hoc magnum eft. Quæ tes fuitoccafio’.vt facramentûnouæ legis intelligerent Ion» ge aliud faduri fi myfteriumlegiifenf.vt in græco elt.

Sic.t.Timot.3 .Chriftum ipfum vocat facramétû dicens,Et ma nifeftemagnùfacrameutù id eft myfterium)eft,quod manifeftaî tûefticarneiuftificatû eftîfpitiw.apparuitangehs pdicatumeft gentibus cteditum eft mundo.affumptû ê in glotia.Cut non amp;htc odauumnouæ legis hauferunt facramentûxü tam clarâ haberent autoritäre Pauli; Aut fi hic fe côtinuerût vbi oportuniffimepotue lût copioft effe in facramentis iueniendis; eut illic ita luxuriant;fc5 ignotantia tâ retû qui verbotû eos f ef ellif.qui i ( olo vetbotum fo; no,immoopinionibusfuishæfctU At.Cû ent femel facramèturn ç figno accepiffent humano arbitrio’.mox fine oi iudicio amp;nbsp;f crupulo fignüexeofecerüf.vbicunqjinfaaislitetislegetüt.Quales verbo tumftgnificationes amp;nbsp;humanasconfuctudines amp;nbsp;aliasi literis fa^ ctasîjnuexetunf.eaq; in fua f omnia triff ormauerûf.qdlibet ex quo libet facientes.Sic perpetuo de fipiût in verbis illis.opus bonum, 1 opusmalum:pcccatum:gratia:iuftvtia: vittus;amp; fete quicquid eft capitalium return amp;nbsp;verl^tum'.omnibus enim bis vtuntut fuo arbi ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tîio exhominûfcriptis affumpto.in pctniciem amp;nbsp;veritatis deiamp;ffa

Vutisnoftræ.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f girut factamentum amp;nbsp;myftcrium apud paulum eft ipfa fapië

tiaCpûsabfconditainmyfteiio:vt.i.Corinc.i»dicif.quæ eft GlirU ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

ftus;qui ob id ipfum etiam non cognofciîprincipibushuiusmuiv düvnâicQ cracifixerutiamp;adhucmaneteis ftulritia fcandalû lapis ofFenrtonis:amp; fignum cui contradicitur.Horum myfterioru difpc fatores vocatprædicatores quia predicant Chrifti3:virrutê Äfa« pientiâ dei:fed ita vt nifi' credas non cóprehcndasnófacrm myfta rifl fecretaqj res eft:q verbis indicaF,fed fide cordis capitur.Taleé qd pfente loco df.Erunt duo incarne vna^Sacrametflhocmagnö eft qd illi de matrimonio diâfl putan t:cum ipfe Paul’ ea verba de Chriftoamp; EccFiaiduxerinÄ feipfum dare expofuerit dices, Ego aSt dico in CliriftoSc Eccfia.Ecce qua côcordât PaulusS: illi,Pau lus facramentum magnum in Chrifto amp;nbsp;Ecclefi'a fe pdicare dici^ illi veto in mafculoamp;fœmia prædicant.Sifi'c licet in factisUteris libidinari:quid mirum fi quodlibet in ea vel centum facramenta li cet inuenire^

Chcill^ itaqj 8c Ecclefia myfterifl id eft res fecreta e(lamp; magna quæfi'gurari quidem permatrimonium ceu reali quadaj allegoria potuit 8C debuit;fed Matrimonifl non binefacramentum did def buit.C cell funt figura Apoftolorfl vt pfala 8 .dicitur.E t fol Cbtidi aquæ populorfl.'fed non ideo facramenta funt, Vbiqjeniindecft amp;inftitutioamp;promiiriodiuina:que integrant facrainentfl : vnde Paulus Epbe.^.verba ilia de matrimonio Gen.z.dida:velproprio fpirituad ChrUlumtrabittvelgenecali fententia etiam fpirituale matrimoniflChriftiineotraditfl docetdicens.Sicut Cbriibisfo uet Eccleftamtquia membra fumuscorporiseius de carne eius amp;nbsp;deoITibuseiustpropterhocrelinquet Iiomo patrem amp;nbsp;matrej fuâ amp;nbsp;adberebit vxori fuæ:amp; erunt duo in carne vna.Sacramentfl hoc magnûell,EgodicoinCbrHîoamp; Ecclefia.VidesvtbwK totâtex tum deCbriflo velita fe diäum:amp; de induftria Jedorem morietvt lacramentfl in Chrifto amp;nbsp;Ecclefta intelligat-.non in matrimonio.

Fateor quidem amp;nbsp;i veteri lege fuiffe facramentum pœnitentiæ immoab initiomundi.Verum proiniffio nouapœnitentiæ:amp; dogt; natio claiiium nouæ legis propria eft, Sicut enim pro circuncifióe baptifinumdta pro facrifidis aut alijsfignis p œnitentiæ;nunc cla ues babemus-Diximus enim fuperius,Eundcin deuin pro diuerfi’s teinporibus: diucrfaspromiffioncs: diuerfaqi figna dediûe:pro rd • mittendis peccatis Scfaluandis bominibus eandem tarnen gratia omnesaccepi(re-Sicut.ij,Corint.iiij.dicit,Habentcseundemfpm Edebamp;nos credimuspropter quod Ä loquiniurtEtgt;jgt; Coruit,x,pa

ttcsnofei oês manducaaerutcandêefcâfpiritalê amp;nbsp;eundé potuin rpinta!ébiberunt.Biberuntautemdefpiritaliconfequente eos pa tra:petraautêeratChriftus.ItaHeb.xi.Omncs hi defunâifunt: noacceptis 4)miffionibus:deomeliusaliquid pro nobis 'proüidcn te,ne fine nobis cófummarêtur.C hriftus enim heriSC hodie amp;nbsp;in fæ cuh,ipfe caput Ecclefiæ fuæ ab initio ad fine vfq; mûdi. Diuerfa igitur figna:fed eadê oim fides,Sigdé fine fide impoflïbile eft pla ceredeo:qua amp;nbsp;Abel pl3cuit.Hcb.xj.

Sit ergo tnrimoniu,fi'gura Chrifti amp;nbsp;Ecclefif,factamétfl aut non diuinitus inftitutS,fed ab hoibus. in Ecclefia inuentum,igno3 rantia tarn rei quam verbi abdudis.Quç cum fidci nihil obfic;fere da in clraritateeftjficut amp;. multaaliahumanaftudia infirmitatis SC •gnorantifin Ecclefia tolerantur donee fidei Scdiuinis literisnon obfunt. V erum 4) finnitate amp;nbsp;fyncaeritate fidei 8C feripturæ nüc a^ gimus.NJe fi quid in facris literis amp;nbsp;fidei noftrae articulis contineti affirmauerimiiSjgc poftea conuiâi non contineri,ludibrio noftram fidem exponamus,amp; ignorantes rerum jppriarum iniienti:fcanda Io ftmus aduerfariis 8( infirmis,immo nc feripturæ fandæ autorita tem eleuemus.LongilTime enim difceniendafunteaquæ diuiniî tusinfacris literis traditafuntcabijsquæ per homines in Ecclefia quantalibetfanditate dodrinaq; prgpolleantfunt inuenta.

Hadenus de ipfo matrimonio.Quid autem dicemus de'inn PMs Jegibushoim quibushoc vitæ gen’ diuinitus inftitutum eft ir retitn:furfum ac deorfum iadatfl: Deus bone,horror eft intendere in temeritatê Romanéfium tyrannorum,adeo pro libidine fua diti tnentiû,rurfum cogen tium Matt imonia.Obfecro an datu eft eorfi libidini hotm gen’mon nifi ad illudédö SC quoquo modo abuten; dö,amp; pro pecunijs funeftis quodlibet ex eo faciendum:?

Vagatur paffim non paruç opinionis liber ex colluuic oim hu nr^arum traditionum:ceufentina quadam colledus amp;nbsp;confufus: quifumma Angelica infcribitur:cum veri’fit fumma pl’ qua dias bolica,in quo inter infini ta portent3,quib’cófeirores inftrui putäs tundumperniciofüïïmeconfunduntur: decern ÔC odo matrimos nij impedimenta numerantut,quæ fi æquo amp;nbsp;libero fidei oculo ins fpexerisîVidebiseffedenumeroeoruni;dequibus Apoftolus prg uixit E runt attten den tes fpiritibus demoniorum ,in hypochtiß loquentium médacium,4)hibentium nubere. Quideft prohibete nuptias,fi hoc non eft prohibete, tot impedimenta fingercat la •

H i,

qaeos poncre ne coeât:aut fî coicrint diflblucfc mafrimonia?Quîs dédit hominibus poteftaté/Efto fuerint'fanâi pio zelo duâi,qlt;l meantItbertatê vexatalienaf3nâicas:’quid mecaptiuatalien’ze« lusfSitfandus Si zeloces quifquis volet amp;nbsp;quantü volet, modo ab teri non noceat amp;nbsp;libertärem mihi non rapiat.

Verum gaudeo iftis dedecorofis legibus fuam tâdem côtigifTff gloriain.Nempe earit benefi'ciojiodie Romanenfes fadi funt nus dina tores. Quid enî védfit?vuJuas Si veretrauMcrx fcilicet digniffb ma mercatoribus iftis,pre auariciaSC impietate plufq fordidilTimis Si obfcœnilfimis.Nihil em eft impedimentoru hodiæ, quod inters cedente mâmona nô fiat lcgitimû,vt leges itlæ hominum non alia caufa videantur natae nifi vtaliquâdoelFent auatis hominibus ra^ pacibufqjNimbrotis rhetia pecuniarû Si laquei 3niinarum;ftaretlt;5p in Ecclefi'a dei loco fando Abhominatio ifta: quæ venderet hoib’ publice vtriufqjfexuspudibunda feufvtfcriptura^ vocatignomb nias Si turpitudines,quas'tnantea per vim legum fuari'i rapuilfent. O digna pôtificibusnoftris negociatio:quâpro Euangelijminifte rio,q d præ auaricia Si ambitione con temnunt fummo cum décote Si turpitudine in fenfum reprobuin dati exercerend

Sed quid dicamautfaciam;’;Sifingulaperfequar,immodicus erit fermo.Côfufiffîinaenim funt omnia tvt nefcias^ vnde exordia ris.’quo pccd3s;amp; vbiconfilias. Hoc fcio nullam rem publicâlegi bus fœliciter adminiftrari. Si enim prudens fueric Magiftratus du du naturæ omnia fœlicius adminiftrabi t q legibus,Ct prudens non fuerit legibus nihil ,pmouebit niff malum,cû nefciat eis vtinec eas pro tcpore moderare: idco in rebus’publicismagis curâdum ell vt boni Ä prude tes viri præfint quâ vt leges fetâtur: ipi enim erûtop time leges,omnem varietatem cafuuni viuaci æquitate iudicaturu Quod'fi aJfit eruditio diuinæ legis en prudentia naturali, planefu' perfluum Si noxium eilferiptas leges habere. Super omnia autem Charitas nullis prorfus legibus indiget.

Dico ramen,Si quod in meed facia, Monensamp;rogansomnes facerdotesSi fratres fi viderintaliqdimpedimétû in quo Papa po feft difpêfare,8i quod non eft in fcripcura exprelfnm ,vc prorfus ea omnia matn’monia confirment quæ cotra Ecclefiadicasvelpontb fi'eias leges quoquo modo fuerin t con trada. A rmen t autem fe, le# ge diuina dicentc,Quod deus coniunxit homo non feparet'.Couf iundio enimviri Si mulierised iuris-diuini, qurc tenet quocuq;mo do cotta leges hominum contigerittdehentq; leges hoim ei cedere

fine vllo fctupnIo.Si eni'm homo reh'nqait patte 8i matré H adhæ* ret vxori fuæ,quâtomagis conculcabit friuolas Si iniquas leges ho minû vt adhæreat vxori fue?E t PapajVel E pifcopus, vel officiai: lis fi dilTolueritaliqd matrimoniö contra lege humanam contraâu Antichriftus cft,amp; violator naturæ,amp; reus Icfæ niaieftatis diuinæ: quia liât fentêtia,Quod deus coniunxit homo non feparet.

Addehis quod homo non habuit ius leges tales condendi Si Chriftianisper Chriftû libertas donataeftfuper oes leges hominS maxime vbi lex diuina interccdit, Sicut dicit Marcia.Dominus ê filius hoiTiinis;etiam fabbati,Et non homo propter fabbatum fed fabban'i ppter hominê fadu eft.Deinde quod tales leges prtedam natæ funt per Paulum: vbi ^hibêtes nuberc futuros eUe pracdixit. Quarehie cedere debet rigorille impedimetoru ex affinitate:fpi; tituali aut legal! cognatione Si confanguinitate: qua tu permittût li teræ facræ:in quibus tm fecundus gradusxonfanguinitatis prohi bitus eft:vt fctibkar Leuitici.xvii j.vbi duodccim perfonp prohibé tur:qfunt,Mater Nouerca.Soror naturalis:foror légitima :ex vtro parère,Neptis:Amita:Matertera:Nurus,Vxorfratris:Sorot vxo ris,priuigna,vxor patrui.In quibus non mfi primus gradus affini; tatis:etfecundus confanguinitatis prohibetur, non tarnen vniuers faliter,vtdarum eftintuenti,‘nam fratris aut fororisfilia vel nepî tis non numeraturprohibitaicum tarnen fit in gradu fecundo. Quare fi quando matrimonium extrahos’gradus contradum fue rit:cum nullialij legantur a deo vfquâ prohibit!,nullo modo debet dilToIui propter leges hcminumicum matrimonium ipfum diuini tus inftitutû fit incomparabiliter legibus fupcrius,itavt non ipfum ppterleges fed leges p»pter ipfum dt béant merito dirumpi.

Ita debent iftæ nugæ compatemitatum:cômaternitatum:con fraternitatum,confororitatum:amp; confilietatôprorfusextingui cô? trado matrimonio.Quis enim iftâ cognationem fpiritualem inue; nit nifi fuperftitio humana^Si non licet bap tifanti aut leuanti bap tifatam aut leuatam ducere,cur licet Chriftiano Chriftianam duce te? An eft maior cognatio ilia ex ceremonijs feu figno facramenti contrada,quam quæ ex re ipfa facramenti'’An non Chriftianus ê fraterChriftianæ fororisÿAn non baptifatus:baptifatæ fpiritualis frater?Quid infanimus^Quid fiquis vxorem fuâ erudiat Euange lio Si fide Chrilli:fadushoc ipfo vere pater «us in Chrifto^an no liceat vxorc ci’ manere: An paulonô licuiffet puellâ ex Corithiis

H iij

ducere,quos omties in C tirifto gcnuiffefe iadat;quot; quot;V ide I'tacp qua ßt IibertasChriftianapercæcitateinhumanæ fuperftitióis oppreffa.

lam mul to vanior eft cognatio legalis amp;nbsp;tarnen liane etiam Cuf per ius diuinü matrinionif extulerunt.Nec huic impediinento con fenferim,quod vocant religionis difparilitatemzvtnec ftmplicitet nee fub conditione conuertendiad ft dem liceat ducere no baptifa tam.Quishoc ^hibuitfdeusan homof Quis hominibus poteftatê fecit ^hibendi lie nubere?Spiritus fcilicet médacifi in hypocrifi lo quêtesivt Paulus dicit.De quibus illud dicere oportet, Narrauerüt mihi iniqui fabulationes fed non vt lex tua. Duxit patritius gétilis Monica inatrêfandi AuguftiniChriftianain.Curnon hodieliceat idcm?l dem rigor ftultitiæ immo impietatis eft,Impedimétumeti» ininis:fcilicetvbi quis duxerit prius pollutam adul terio;aut macfii natus fucrit in mortein alteriusjconiugis, quo cum fuperftite con' trällere poifit.Obfecro vnde ifte rigor hoîm in hoies quäle nec de* vnq exegit: An ignorare fe finiulät, ßatfcliaba vxorein vtiçvtto(p crinüne impleto:id eft præpollutam adulterio 8c occifo vito: tarne dudam a Dauid fandiliimo viro: Si lex diuina hæc fecit, quid fa ciunt homines tyranni in iuos conteruos;

CenfeturÄ impedimentumquod vocant ligaminis:hoccftfi quis alter! fitalligatusperfponfaIia.Hiccócluduntfi polieriorqi quis cognouerit,prioris ceßare fponfalia. Quod plane non capio« E go arbitror eum efle iam non fui iuris,qui vni fefe addixcricac p hoc prohibenre iure diuino debere priori non cognitæ: etiam fi po fleriorem cognoucrit, darecnim non potuit quod non liabuitfed fefellit earn, commifitq; verum adulterium. Quod autem aliud ib lis vifum eft fecit;quod copulam carnis plusattenderunt quam di uinuni mandatum,quo priori fidetn pollicitus debet femperferuaa te.Qui pnim dare vult, de fuo dare debet.Et deus prohiber. Negs fratrem fuum circunueniat in vllo negocio,quod fcruandumcftvl traetfupraomnesomniumhoniinumtraditiones.lta credo non pofte talem falua confeientia cum fecunda cohabitare ; et hoc im? pedimentumefteomnino conuertendum. Si enirn votumreligio# nis facit alienumeur non etiam fides data amp;nbsp;accepta; cum hæc fit præcppti Sc frudus fpritus G3i’,quinto.illud autem arbitrij huinani E t fi licet l’xori virum rcpeterelt; voto fado religionis non obftâte) cur non liceat fponfæ repetere fponfum fuû, etiam fecuta copula cura altera/Sed 8c fuperius diximus, non licere vouere religioncm

ei qui fidem dédit puellæ,fed eft debitor ducede ; quia debitor eft fideiferuande,quam nulla traditionehoim licet deferere:quiaprae ceptaefta deo.Multo magishic ita fiet vt fidem priori fetuet cum pofteriori non nifi mendaci corde dare potuerit, ac per hoc no de derif.fedfefellerit pximani fuam contra defi,Quar0 errotis impe? dimentû hic locû habet qui facit vt pofterioris nuptie nihil fint.

Impedimentü ordinis quoq; merum eft hominü commentum: ptæfertim cum garriät,eo dirimi etiam contradû, femper fuas tras ditionesfuper dei mandata exaltantes.E go quidem dcfacerdotij ordinenô iudico qualis hodieeft:fed video Paulû iubere Epifcos pû vninsvxorisvirû effe,ideo non pofle dirimi,'matrimoniû diaco ni;facerdotis;Epifcopi:feu cuiufcunq; ordinis,quanquamhoc ge nusfaccrdotum amp;nbsp;eos ordinesnon nouerit Pauluscquoshodieha? bauus.Pereant itaq; maledidx ifte hominû traditiones,quæ non nifi ad multiplicanda pericula peccata mala in E cclefia introierût Eft crgointerfacerdotem amp;nbsp;vxorem verû amp;nbsp;îfeparabile matrimo niu,niand3tisdiuinis,pbatfi.Quidfi impij homines illud prohis béant aut dirimanttmera tyrannide fua?E fto fit illicitum apud ho mines’.licitum umen eftapud deum cuius mandatû, fi côtra hoîj pugnet mâdata,cft præfct endum.

Aequecômentum eft impedimentü illud publicæ honeftatis: quo dirimùtut côtraâa.Vrit meaudaxifta impietas tam prompta ad feparandir.quod de’ coniûxif.vt Antichriftû inea cognofcas: quæ aducrfaturoibus’.quæ Chriftus fecit amp;nbsp;docuit.Quæ rogo eft caufa vt fponfi præmortui null’ confanguineus vfq; ad quartû gra dû poffit ducerefponfam^Nô eft hoc publicæ honeftatis iufticia fed infcitia.Cur nô in populo iftael,optimis ac diuinis legibus in* ftituto état ifta publicæ honeftatis iufticiaifed etiam prçcepto dei pximus cogebatur,vxotem ,pximi reliiftam ducere. An oportet po pulû libertatis Chriftianf rigidioribus legibus oncrate quam popu lûferuitutislegalisÆtvt fine faciâiftorû figmentoruin magis quâ impeditncntorûjDico mihiadhucnullum apparereimpedimêtû, quodcôtraftû iure dirimaf.nifî impotcntiâccgnofcendæ côiugis ignotantiam iamcôtta(ftiamp; votû caftitatis.Dc voto tarnen itafum incertusvfq;hodie:vtignotâ;quotépefitcéfendû valere ficut amp;nbsp;fupra dixi in baptifini facraméto.D ifee ergo in hoc vno matrimo niotquâ infœliciter amp;nbsp;p dite oia fint côfufa,impedita,irrctita amp;nbsp;pc ricülisfubiefta,p peftilêtes; indoâas impiafq; traditiôes omnium quæcunq; in E cclefia gerunïtvt nulla icniedij fpes fît nifl teuoî

catolibertatls Euâgcliofecundfi fpfumcxtindislfemcloibus onn hoininû legibus oia iudicemus amp;nbsp;regamus Amen.

Deimpotenriaitaqrfexusdicendûquopo/Tït facilius cófuli aîabus periculo laborätibus.Hoc tarnen prgmiflb quod ea qiif de impedimentis dixi diäa volo poft matrimomü côtradûne talib^ ilium dirimatur.Cfterû decótrahendobreuiter dixeriin: quod fu^ pra dixi.Quod fi vrgeat amor )uuentutis:amp; quæuis aha necclTitas, prop ter qua difpenfat Papa,difpenfet etiâ quilibet frater cû fratre aut ipfe cû feipfotrap ta per hoc côfîliû vxore de manu tyranmca's rû legûvtcunq; poterit.V tquid enim mea libertas tollitur aliéna fu perftitione amp;. ignorât/a? Aut fi p pecunia Papa difpenfat, cur no ipfepmef falutiscomoditatemecu aut eu fratre difpenfemi'Sta; tuitleges Papa-.'fibift3tuat,meafalualibertäre vf'occultefurrepta. V ideamus itaq; de impotentia.

Quæro cafum eiufmodi.’Si mulier impotéti nupta viro, ncc poflîf,nec velitiforte tot teftimonijs 8c ftrepitibus.'quot iura exigüt iudicialiterimpotêtiâviripb3re,velittamépleinh3b0re;aut non poiritcôtfnere.Etegocôfufuilfcin vtdiuortiûa' viro impetret ad nubêdûaltericôtéta.’quodipfiusamp;mariti côfciétia amp;nbsp;experiétia, abûde teftes funt impotétiæ lilius. Vir autc nolit.Tû ego vitra côfu lâ,vt cû confenfu'viri'cû iâ nô fit m3ritus,fed fimplex 8i folut’ co habitatotJmifceaturaltcri vel fratri mariti,occulto tamématrimo nio,amp; pies imputetur putatiuofvt dicût;patri. An lip c mulierfalua fit 8C in ftatu faJutisf Refpondeo ego qgt; fic.Quia error amp;nbsp;ignorâtia virilis impotétip hic impedit marrimoniû amp;nbsp;tyrants legû nô admit tit diuortiû,8t mulier libera eftp legé diuinâ,nec cogi poteftad cô tinentiam.Quare vir debet concedere cius iuri Si alteri permitterc vxorem quam Ipecietenushabet.

V Iterius il vir nollet confentire,nec diuidi vellet.antequam pmittcréeâvriautaduIterarifConfuIeréfVtcontraâo eu alio ma« triinonio aufugeret in locü ignotû Si reinotû.Quid ei aliud po/Iit con/uli laborâti aftïduo libidinis piculo?Scio aût quofdâ mouerc qgt; pies huiusocculti matrimonij iniquus hpres fit putatiui patris, Sed fi confenfu mariti bat,iniquus non erit.Si aût ignorâteaut no lete fiat,iudicet hic Chriftiana amp;nbsp;libera ratio,imo charitas vterutri maius dânû infemt. Vxor hpreditatê alienatrat marit** ‘fefellit vxo ré,eâq; toto fuo corpore totaq; vitafraudatran non maius peccet Vir,corp’ Sihitâvxori p dés quâ mulier res tni téporalesviri aliénas Patiatur ergo vel diuortiû,aut Ferat alienos hpredes;quifua culpa

innocentempuellamfefellit;amp; vita parker ac corporis vfu toto fraudauit:infuperoccafiôem pene intolerabileinadulterandi des dit,ponaturvtrutiq;inpqualance.Certeomniiure ftaus in frau^ dantem recidere debet;amp; damnü rccompéfare tenetur qui dédit* Quidenimdiffcrttalismaritusabeo quivxorcm alicui’ captiuä tenet cum matitof Nonne talis tyrannus:vxorem 8i filios:amp; maris turn alere cogitur:aut liberos dimittereÆ ur ergo amp;nbsp;hic nó ita fiat I ta ego arbitrer virum deberecogi autaddiuortiumtaut ad alies num hæredem alenduin,Sic charitas iudicabit fine dubio.In quo cafu:vxorishæredê non alio affeâualet impotèsiâdt non maris tus:qu3m fi vxorem ægrotantem aut alio incômodo affedani' tos tis amp;nbsp;gtauibus expenfis foueret .fua enim non vxoris culpa:eo ins cómodo laborat vxot.Hæc pro meavtrili:ad informandas cófcié tiasfoupulofas retulerim:cupiensaffli(äis meis fratribus iiifta cap tiuitatc:qualicunq; folatio fuccurrere.

De diuortio etiam vcrfatur quaellio:an licitum fit. Ego quidej ita deteftor diüortium vt digamiam malim quam diuortimn : fed an liceatipfenonaudeo deftnirc.Chriftus ipe princeps pafiorum Mat.v.dicit,Siquis dimiferit vxorem fuam: excepta fomicatióis caufa facit earn adultetari,E t qui dimilTam duxerit adultérât. Có ceditcrgo Chriftus diuortiü:in caufa fotnicationis dutaxat.Quas re errarePapam necefleê:quoties diuortiumfacitalijscaufis:nec ftatimfetütumarbitrari debet vllusquipontifïciailla temeritate verius quam poteftate difpenfationem obtinuerit.Scd hoe admi rot magisjcur ccelibem effe cogant hominem:qui diuortio fepara tuseft a coniugefua,nec aliam ducere permittant. Sieniin chrift* diuortium concedit in caufa fornicationis:8C neminem cogit elfe cclibem 8cPaulusmagis velitnosnubere quam vri,videtur oms nino admittere:vtin locum rcpudiatfzaliam ducat. Quæ res vtis nam plane dii'cuffa Sc eer ta effet: vt polfet cófuli infinitis periculis eotum:qui fine culpa fuahodte celibeseffecoguntur.Hocelt quo rum vxores vel maritiaulïugiunt:amp; coniugem relinquunt decens nio vel nunq reuerfuri.Vrget mcamp; male liabet hic cafus quotridia nis exemplis fiue id fingulari nequitia Satanæ: fiue negledu vets bidei contingit.

Ego fane:qui folus contra omnesftatucrcïliac re nihil poflu, vehementer oparem faltem iIlud.i.Corint.vi).huc aptari.Quod fl infïdelis difcedit difeedat.Non enim fcru ituti fubiedus efl frater

I

aut foror in ciunnodi.Hic Apoftolus difcedentêinfidelcmconcc ditdfjnitti: amp;nbsp;fideli liberum facit alterumaccipere.Cur no idem V31cat,ft fi’delis hoc eft nomine fi deiis,re ipfa aeque infidelis cons iugeni différât pTæfertim nunquâ reuerfurusÆ go fane nihil difeti minis vtrinq; depreliendcre poffum.Credo autem fiApoftoli tem porcjdifceffor infi'delis reuerfus dcnuo:aut fidelis falt;ftus:aut fidcB coh3bit3rcpollicîtusfuiffct3dmiffusnonfuiffet,fedamp; iplï altéra ducendipotcft3sf3(âafuiffet.Tameninijsnihil defi'niof vtdixi) qu3nquâ nihil magis optem effe definitum,cuin nihil m3gisme8C multos mccuni vexet hodie.Soîa autoritate Pap? aut Epifeoporû hic diffiniri nihil voloffed fl duo eruditie boni viriin noie Chris fticonfentirentamp;infpiritu Chrifti^nunciarenteoru egoiudiciû pferré ctiâ Concilijs,qualia nuncfolent cogitrn numero amp;nbsp;autoris täte citraeruditionë 8c fandimoniâ iaâata.Sufpcndoergohic otf ganu mçû,donee conférât mccu alius melior«

DE ORDINE.

Hoc facramentum Ecclefîa Chrifti ignorât,inuentumqp 3*^ jEcclefia Papæ,non enim foluin nuUâ habet ,pmiffionem gtatiXf vllibipoiTtamtfed neverbo quidemeiusmeminit totumnouum teftainétu. Ridiculum autem eft afferere pro facraniéto dei, quod a deo inftitutum nufquâ poteft monftrari. Nô quod damnandum cenfeam eum ritum per tanta fæcula celcbratumffed quod in reb* facrisnolimhumana commenta fingi,necliceat aftruerc aliquod diuinitquot; ordinatûrqd diuinitus ordina tû non eft ne ridiculi fim’ad uerfariotconanduq; fit ,vt certa amp;nbsp;pura nobis fint eia clarifq; ferip turis firmata,q p articulis fidei iaâamusnd qd in pfenti facrainéto præftare netatillû quidépoffumus.

NecliabctEcclefiapoteftatemnouas pmiffioncsgratiæ diui nasftatuerefficut quidam garriuntquod non minoris fit autorita tis quicquid ab Ecclcfi3,quâ quod a deo ftatuitur,cum regatur fpi ritu fando-Ecclefia enim nafeitur verbo promiffionis perfide eo# demqj alitur amp;fcruatur.hoc eft ipfa per pmiffiones dei conftituif, non promiffio dei per ipfam. Verbum dei enim fupra Ecclefiâ eft incomparabilitet in quo nihil ftatuere,ordinare, facere, fed tain tu llatui ordinari fieri habet tanquâ creatura. Quis enim fuum paren tem gignit^quisfuûautorcmpriorconftituitz’Hocfaneliabet Ec défia,qd poteft difeernere verbum dei a verbis hominu;ficut Au guftinus confîtetur fe EuangcUo credidiffe motû autoritate Ecde

5^lt;P«t)oceffcEuattgdjtoPwdi^^JP^ ïuangelium, Ahoquinelictamp;luper deu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AuE.Veiuatcip

fa lie capitut aia,vt per eani de omn bu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gacyr infallibili

fedventatemiudieaienonpofnt,d^ereautem^g cetritudinehanceireventatcinÆxempl g ’ aH^naniedd« titudinepronuneiauivamp;.viiæffe deecm,« t^ienjauonan^ »nonpUœ Id venamB^^mnepren^^fi^ captafcilicetipa.amp;iudicevenuteiudi a . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-„„jq

lUeftamp;taEcJwafenfiBdltotemKrpml^quot;*^“^ bandts4oa,misqué deinonfttare nonvoœft,«tanimMrtuiimu hata.SimSapa pl»lorophos,de co,numbus

nemo iudicaqfed otnncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. AooftoPait

foitit’eft miliiiaicatomnesamp;anemineiudicatut.vt Apoitoi au

Ve^ïffcïïù^SScermmEccletomnonpoffcpron^^^ re gSX^ÂsSeft:quareneemftituere

Quodfiquàmaxime poffet, non tamw

effefaaamentû .Quisenim feit quæ fit Ecclejiahabensfpuiwm. c5 in ftatuendis lÀïs foU amp;nbsp;pauci cpifcopi, aut dodi adeffe -ofe^t. quospoûibileea,noncffedeccdefiaamp;omnese«ateJicutræpius enauccunt Concüia,ptæfCTdtti Conftantienfc : quod omnium^im» pijlTime ettauit.1 d enitn folum eft fi déliter ptobatuin,quod ab,yni u^ali ecclefia ,non aniuni Romana,approbatur .Quarc j^rmitto otdinem effe quêdain ritum ccclefiafticum, quales multi alif quoc^; pet ecclefiailicospatres funt inttoduâi,vt confccraiiovafotu.d.o motû'.vcftiû'.aquæ; falis; candelatû. J.tctbatumxvinit8C fîmiliumdti qtàbus oibus nemo ponit facramètu eße,ncc vlla in eis eft pmiffio ita vngere manus virv.radi vetticemtôC id genus alia fieri, no eft fa cramentnm dari, cum',niltil cis promittatur i fed tantum ad oft icia qusedam |ceu vafa amp;nbsp;inftrumenta parentut.

At dices,QuidadDionyftü dices quifexenumerat facraraêta inter qux amp;nbsp;ordinê ponit in ecclefiaftica Hictatchiai’ Refpondeo Scio hue folumautoremhabctiexâtiquis,profcptenariofacramé tom,licctmatrimonioomiffo,fenariamp; tantu dederit .Nihil enim ptotfus in leliquis patribns de iftis factamê tis legim’N cc facramë ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti nomine cenfuetut quoties de qs rebus loquuti funt. Rcccns enî

1 eftinuentio facramentoru, Atq; milii(vtmagis temetatius (lm)in torndifplicet,tantutribuiquifquisfucritjDionyfio illicumfetm«

tjihtl in coßt folidæ erudirionis.Nara ea quf in cœlefti hierarchia deangelis cominifcitur in quo libro fic fudarut curiofa amp;nbsp;fuperftis tiofaingenia:qua rogo autoricate aut rationc ^bau'Nonne omnia funt illius mediata ac prope fomni|s fimilliinajß libcre logasSC iudi ces:’In Theologiavero myftica qua ficinßantignorätiiTimi quida Theologiftæ,etiain pern itfofifftmus eß plus pbtonifans qua Chris ftianifans ita vtnollemft'delemanimöhis libris opera dare vel mi nitnâ.Chriftû ibi adeo no difces, vt fi etiâ (ciasarnittas.Expert^ lo quor Paulû potius audiamus,vt lefum Chriftum amp;nbsp;hune crucifixû difcainus.Hæc eft em via.’vita amp;verit3s.hæc fcala per quévenitut adpatrem.Sicut dicit,Nemo venir ad.patrem nifi per me.

Ita in Ecclefiaftica hierarchia, quid facit nifi quod rit^ quofdâ Ecclefiafticos defcribit ludens allegori fs fuis quas non ,pbat:qu3gt; le apud nos fecit qui librö edidit;qui rationale diuinorû dicif,oció forûhoîmfunt iftaftudiaallegotiarü. Anputasmihi difficile elfe i qualibetrecreataalIcgorijsludere^Nonne Bonauêtura artes libes rales allcgorice duxit ad Theologiâ ? Deniq; Gerfon Donatu mis norê fecit myfticû Thcologö. Mihi no fuerit operofum meliorem hierarchia fcribere,qua Dionyfij fit:cu illePapam:Cardinales:At-diiepifcopos ignorarit,8t Epifcopü fecerit fupremö. Et quis ta te nuis îgenij g allegorifs nô queat piclitarifNolle ego TheoJogû als legorijs opâ dare,doncc côfumat’ legitiofcripturgfi'mpliciq; féfu fuerit;alioqn ficutOrigenicôtigitnô citra periculfi theologiflabit.

Non ergo continuofacramentû effe debet:quia Dionyfius alis 3u id defcribit.alioqui cur non etiâ facramentû faciût ; quam ibidé eferibit proce(TiDnem,quæ vfq; hodie'perfeueratîQuin toterunt illorurn facramenta quod aufti funt in Écclefia ritus Si cerinionias Huic tamen tain debili fundamento nixi, Caradereseffinxerunt quos huic fuo facramento tribuerent,qui imprimerentur ordinatis indelibilcs. V nde quæfo taies cogitationesfqua autoritate:qua ras tione ftabiliuntur z’Non quod nolimus eoseflè liberosad fingens duin : dicendum ; affcrendumîquicquid vel libuerit: fednoftram quo^; libertatem aflerimus/ ne ius fibi ipfis arrogent ex cogitatios nibus fuis articules fi'dei faciendi ficut hadenus præfumpfernt.Sas tis eft nos pro côcordia eorû,eorû rftibusamp; fiudqsattemperare.’fcd cogi tanquam necclfarijs ad falutem quæ neceffaria non funt, nos lum’.dimittant ipfi tyrannidis fuæ exadioné, amp;nbsp;nosexhibebimus liberuin eorû fenfui obfequium, vt fic ip pace mutua inuicem agas

«

mus^Turpe enim eft 8c iniquiter feniire Chriftianu hoiem qni liber eft,ali) s g c celeftibus acgt;diuiuis fubieâû effe traditionibus.

Poft hoc apprehédunt extranfi roboris fui.Nempe quod Cliris ftus in cocna dixit,Hoc facite in meâ cômemorationem. Ecce hic inquiuntjChriftus eos ordinauit infacerdotes.Hinc inter cæteraSC hoc duxerutfolis facerdotibus vtranq; fpecië efle dandam.Deni^ quiduis hinc fuxerût, vt qui libcrû arbitrium fibi arro garint, e vers bis Chrifti vbilibet didis quodlibet afferere. Sed eft hoc verba dei interpretari^Refponde quaefo.Chriftus hie nihil ,pmittit: fed tans tumpræcipit fieri iftnd in fui mernoriâ. Curnon concludunt,amp; ibi effe ordinatos facerdotes vbi imponens officiu verbi amp;nbsp;baptifmas tis dixitJte in orbemvniuerfum 8c predicate Euâgeliû omni créas turæ,Baptifantes eos in nomine amp;c.cum facerdotû fit^jprium ptae dicare à baptifate^Deinde : cumhodiefacerdotis velprimarium opus fit,amp; {vt dicunt} indifpenfabile ; legere hot as Canonicas’.cut non ibi otdini s fac ramentû conceperunt: vbi C hriftus orare prgee pitvtalijslocis multis,itapræcipue in orto'ne intrarent inj tenta; tioné^Nifi hic elabantur;quod non fit præceptû orare:fufficit eni legerehorasCanonicas vt fic facetdotale illud op’ nufqua efeti ptuiis probetur:ac per hoc iftud facerdotium orationale non fit ex deo ficut verenon eft.

Quis veto patrum antiquorBafferuitdiic verbis ordinatos effe facerdotes^V ndeergo ifta intelligentia noua^fcilicet quod hac at te quæfitü eft,vt feminarium difeordiæ implicabilishabereï, quo clerici 3c laid plus difeernerentur quacoelumSC tetra:ad icredibile baptiimalis gratis iniuriâ,amp; Euâgelicæ cômunionis confufionem Siquidem hinc cepit tyrannis ifta deteftabilis cleticotum in laicos quafiducia corporalis vndionis;quo manus eorum confecrantur, deinde rafutæ 8c veftium non modo cæteris laids Chriftianis qui ipititufandovnftifunr.fefepræfetuntifedferme vt canes indis gnos'.qui cü eis in ecclefia nunerâtut habeant.Hinc quiduis mâda te:exigere;minati;vrgere;prçmereaudent.Summa facramentum ordinis pulcherrima machina fuit 8C cft:ad ftabiliéda vniuetfa pot tentatqup hadenus fada funf.êc adhuc fiuntin ecclefia.Hic periit fratemitaschriftianathic ex paftoribus lupi:ex feruis tyrâni’.execs clefiafticis plus quam mundani fadi funt.

Qui fi cogerêtur admittere nos oés eê equaliter facerdotes: quotquot baptffati fumus ficut teuera fumus iûifq; folum minifte’

1 iM

tium,nonro tarnen confenfu cominifîtini, fcirent fimul nuJImn cis eûe fuper nos ius iinperij,nifi quantum nos fponte noiha admitted remus.Sic enim.j.Petaj.dicitur.Voseftisgcnuseledum, regalcfa ieïdorium,amp; faccrdotalc regnum.Quare o nines fmnus facerdotcs quotquot Chnftiani lunius.Saccrdotes vero quos voeanius,mini= iïri iunt ex nobis elcâi; qui nolho nomine omnia faciant. Et facet dofitm aliud nihil eft 9 minifterium.SicjjX3orint.iiij Sicnosexb, ftimethó ficutminiftros Chrifti,amp; difpefatoresmyfteriorum dei.

Ex quitus fit vt is qui non prædicatverbü^d hoc ipfuin p Ec» deftam vocatu$,ncquaquâ fl t facerdos.E t facrantetitâ ordinis alb udeflenôn poffitquam ritus quidam eligendiConcionatoris io Ecclefia.Sic enim per^M alacliiam.ij.dcfinit facerdotem. Labiafa cerdotiscuftodiuntfcientia,amp; legeexoteeiusrequirentiquia am gelus domini exercituû eft.Ccrtus ergo fis,qui non eft angelus do» mini exercituü,auc ad aliud g ad angelatumf vt fic dixeriin} vocaf tur:facerdos prorfus non'fit.ficut Ofee.iii j.dicjt, Quia tu repulifti fciêtiam,Tepeliem te 8c ego:nc facerdotio fungaris mibhJnde ein amp;nbsp;paftores dicuntur quodpafeerejid eft docere debeät.Quarecos qui tantum ad horas canonicas legendas ÄMiffas offerendasor# dinanîjdfe quidé papifticosjfcd nonChriftianosfacerdotes;quia non modo non prædican t,fed nec vocantur ad predicandunuim mo hoc ipfum agiturvt fit facerdotium eiufmodi.alius quidem üa t’ ab officio pdicädi.Itaq; amp;nbsp;MiffalesSC horales fût facerdotcs;id ê I dola qua^dam viua,nomen facerdotij habentia cum fint nihil mf nus,quales facerdotes Hieroboani in Betliauen ordinauit de inü ma face plebis,non de gcncre Leuitico.

y ide igitur quorfum migrari t gloria Ecclefite, repleta efl om» nis terra facerdotibus; Epil copis:Cardinalibus 8i Cleto, quorö ta# menfquantum ad officium fpeâatjnullusprædicat : nifi denuoa# Ua vocatione vitra ordiné facramétalé vocctur; fçd abunde fuo fa ctamento fe fatisfacereputat.ft battologiam legendaruinprecum cmurmuret Si. midas celebret. Deinde aas ipas horasnunquâ oret: aut fi oret pro fe oret, A tq; miftas l'uasfquæ furama ed peruetfitas) ceufacrificiüoffcrat^cumiyiißafitvfusfacramentijvtperfpicuum fit ordiné,qui velut l'acramcntû hoc hominu genus qui in clcricos ordinat,eirevere:mere:omninoq; figmentû ex boibus natum nibU de re EccIefia{Hca;de facerdotio:demini{lerioverbi:defacramea tisintelligentibua: vt quale eft facramentu, tales Ä liabeat facetdo

tes.Quibus crrorîbus Sc cædtatibuszid acccfTit matons capti'uitaris quo fe laciiis a cf ten's chn'rtianis tanquaiii prophants feccrncrct fe ipfos ficut Galli Cybclts facerdotes:caftr3ucrunt Sc celibatu onera rintfimubtfftmo.

Neefatis eratliypocnfiSC operarionietroris huius digamiä prohibere,hoc eft ne quis duas vxores habcret fimul vt in lege fie bat(id enini digamiäfignificarefeimus^fed digamiä interpretati funt'.fi (juid duas fucceffiue virgincs duxiffet:aiit femel viduâ;im mo fandiffima ifla fanditas huius facrofandiflimi facramenti tan turn valet, vt nec facerdotari poffit: qui virgincm duxerit viuentc cadem vxore,ac vt fummû faftigiu fanditatis attingat etiam his arcetura facerdotio: qui ignorans amp;nbsp;meræ infœlicitatis cafu conn ptâvifginéduxerit. At fifexcentas meretrices pollueritjautma« tronasaevirgines quaflibet conftupraritrautêtGanirncdesmuIs tosalueritnihilimpediméti focrit:velepifcopum,velcardinalem vel papa euni ft’eti.Tuni illud Apoftoli vni’ vxoris vit fie interptç Ciri oportet: ideft vniusEcclefîæ prælatus, inde incompatibilia manarunt beneficia nifi papa difpenfator magnificus: vni,tres,vi gintijcentum vxores,id eft ecclefias copulate voluerit pecuniavel gratia cortuptus:hoc eft pia charitate motus amp;nbsp;ecclefiarumfollici tudine diftridus.

O dignos pontifices:hoc venerabili facramento ordinis. O principes non catholicarü ecclefiarum:fed Satanicarum fynagoga ïum:imtno tenebrarum.Libet hic cum Ifaia clamare.O viri illufoa ces qui dominamini fuper populü meö qui eft î Hierufalé.Et illud Amos.vf. Ve vobis qui opuléti eftis in Zion:amp; cófiditis i’móte Sa mariæioptimates capita populorum ingredientes pópatice domu Ifrael amp;c,O ignominiam eccleftae dei.quam ex his monftris facers dotalibus contrahit Vbi funtEpifcopi aut facerdotes ,qui fciant euangelium:nedumprædicent5Vtquidergofefe iadant facerdo testeur alijs chriftianis:tâquâ laid fandiores SC meliores Sc poten tioreshaberi volûtdioras legere,ad quos idiotasnó ptinet?feu^vt Apoftolus ait)ad lingua loquentes.Horas autem'bratc ad monas chos:eremitas:priuatofq,- homines:8c eos laicos pertinet.Sacerdo tis munus eft pnedicatetqd nifi,’fecerit,fic eft facerdos ficut homo pidus eft homo. An epifeopû faciat ordinäre talcs facerdotes bat talogos? An ecclefias et campanas cofecrare:” An pueros cofirma« ce;Nô.Hec,vel diaconus, vel laicus quilibet faceret.I^inifteriuni

verbi facit facerdotem amp;nbsp;Epifcopum.

Fugite ergo meo cófilio:quicunq; tutoviucrcvultis:fugitc itt uenes:nec iftis facris initi3mini:nifl aut Euangelifare volueritis; aut nifi VOS hoc ordinisfacramêto,nihilo laiciamp;xneliores faÆos erc derepoteftis.Non ei horas legere aliquid cft.DeidemilTam ofifer? re:facran-.ctum percipere eft.Quid et go in vobis manetrquod no in quouislaico inaneat; Rafura 8i vellis?Miferujfacerdotem,qui rafura 8c vefteeöftat? An oleum digitis veftrisinfufum^At Chrü ftianusquilibetoleofandifpiritus vndusamp;fanäificatus eil cors pore amp;nbsp;aia;amp; olim facramêtû manibus traâabat non minus quam nüc facerdotes faciuntjicetnoftra fuperftitio laicis nunemagnû reatum inijciat,fi vel calicem nudum:aut corporale terigerit.Nec Moniali quidem fandf virgini liceatlauarepallasaltarisamp;lithea mina facra.Vide per deum facrofanäam orainis hm’ fanditaté, quantfi ^fecerit.futurü fpero:vtnec altare' liceat attingere laicis: nifi dum nummosobtulerint.Ego pene dirüporcogitans lias im« p^ijirimas hoim temeratilTimorö tyrannides:tam nugacibus 8C puc rilibusnngis:Iibertatem ftgloriamChriftianaereligionis illudeiv tium amp;nbsp;peiTundantium.

E fto itaq; certus amp;nbsp;fefe agnofeat quieüq; fe chriftianfi eé co gnouerit oêsnos æqualiter eflefaccrdotes:hoceft eandé in verbo ec facraméto quocunq; habere poteftatem. Verum non licere que« quam hac ipfa vti nifi confenfu communitatisiaut vocatione ma# ioris.Quod enim omniü eft cómuniter:nullus fingulariterpotcftß bi arrogare:donec vocctur. Ac per hoc ordinis facramétum:fî qc# quâjeê eft nihil aliud quam ritumquendam vocandialicuiusinmi nifteriumecclefiafticum. Deinde facerdotium propre effenon nifi minifterium verbitverbi inquammon legis fed Euâgelij. Dia# coniam veroeffeminifteriumrnon legendi Euangelipaut Epifto Iae:vt hodie vfushabet:fedopesecclefiæ diftribuendi pauperib’ vtfacerdotes leuenturonerererumtemporalium amp;ofoni,ac vet# bo liberius inftent.Hoc enim confilio legimus Aä.v.Diaconos«i ftitutoä:atq,- ita cum:qui vel ignorât: vel non prædicat euangeliu; non modo non effe facerdotem vel epifcopum:fed peftem quan# dam ccclefiîE qui fub titulo falfo facerdotis,amp; epifcopi,ceu fubpel l«ouina,Euangeliumopprimat:amp;lupuiinecciefiaagat. Quare ij fac erdo tes 8C ep ifcopi : quibus hod ie/eferta eft ecclefta:nifi alia ra tioneralutemfuamoperenturftioceft nifi agnofeant fefenec fa#

cerdotcsnecEpifcopos effo,dolcantqj fe nomen getere:cutus op* aut nefciüt,aut non poffunt lmplere,fic(j orationibus ßc lachtitni» fuisypocr^'fis mifciem fotté deplotentïvcte funt populuspetditio nisçtetnæ,ac de cisillud lfaiç.v.vetificabitur.Captiuus du dus eft populus meuSjCO quod non habueritfcientia;6£nobileseius Intej rierüt fame,amp; multitudo eius fiti cxanilt,;ppterea dilatauit Inf em* anima fuam amp;nbsp;apeniit os fuù abflt;^ vUo termino. Et defccndét for tes eius,amp; popuius eius;amp; fubliines clus,amp; glotiofi ciusin eum. O verbum hottcndum nottro ffculo^uo tanta voragine abfotbcn« tutChriftiani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j

Quantucrgo efcripturisdocemat.cumminlftcriofitid quod nos facerdotiü vocam’ .Ptotfui nó video qua töne tutfus nequeat laicus fieri,fcmel facctdos fadus,cam a laico nihil différâtnifimi niftetio. h miniftetio aut deponi adeo non fit ipoffibile,vt paffim eaetiamnunccelebrctuivindiftain culpabücs facerdotcs, dum aut (ufpcnduntur temporalitet aut perpetuo priuantur officio fua Nam cométum illud Cataderis indelebilisiiam oUmirrifum eft. Conccdo viCataôctcmlTÙc Papaimpritnat,imiotante Chrifto: fit^hoc ipfo facerdos co confccratus.non tâ Chtifti qua Papçp^ petuusfetuusSc captiuus,ficuteft diesfixc-Cteterum ruft fallot, fi luathociacramentum 8ccómentumaliquando,vlxfubfiftct ipfe Papat? cüfuischaraaerlbus-.redibitt^adnoslxtalibcrtas quanoa omnes«qualeseffequocunqïiureintelligemus,8c excuffo tyrans oidisiugo (ciemus, quod qui CluiftianuseftjChtiftuin habet, qui Chtiftumhabei'.oiHnia’.quae Chtifti Cunt habet,omnia potcns; de quo pluta 8t tobuftlus; vbi Ifta amids mcis Papiftis difpUccte fen 1 lero.

\ nbsp;nbsp;, DE SACRAMENTO EXT REM AEVNCTIONIS,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;£ Huie vngendotum infitmotûrituiî iuas additiones fefc di

\ grtasaddidenintlhcôloginoftri.Vnâqdfactamétum appellant \ • Altera nbsp;nbsp;extremam faciunt,fi«ç nunc factaméiû exttcmç vnftio

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis'.qoxniftincxttemovitxagentibuspcriculo darinondebeatî

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forte vtfuntatgud dialeftfcijrelatiudfccetuntadvndionemptis

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niibaptitmV.8tfcquentesduasconfitmationis8t otdinis. Vetunt

\ nbsp;nbsp;nbsp;habenthic quodinhosmihitetundant. Nempequod autoritate

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobi Apoftoli ’.hie promiftlo 8t fignùfif.quibusego factamentïi

conftitahhaCtenus dixi.Dicitenlm.Siinfima'.uc quis in vobis'jdu

\ catprdbytaosEcclefiac'.Bt otentfupet eumt vngentes eum oleo

ài nomine domùif. Et oratio fid ci faluabit infirmum amp;nbsp;alleniabit enm dns:amp; fiin peccatis fit remittent eùEccc inquiuiit pmiffiore iniiltonispeccatotû:S(rignû olei.

Egoautem dico fi vfpiam dclyratum eftdioc loco piçcipue de lyrattim eft.Omitto enini quod hanc Epiftolâ non elfe ApoftoK lacobt necapoftolico fpiritu dignâ'jmulti valdeprobabiifter aflet cant.'licet confuerudine autoritärem cuiufcunqj fit,obtinuerit.Tat men fletiam effet Apoftolt Iacobi:dicercm non licore Apoftolui» fua autoritärefacramentû inlhtuere;ideff diuinam promiffionem cum adiunâo ffgno dare.Hoc enim ad Chriftum folû pertinebat Sic Paulus fefeaccepiffea domino dicit facramentû Eucliarifti« amp;nbsp;miffum nô vt baptiffet:i; vt Euâgeliffet.Nufq autem logiturin Euangelio:vndionis iftius extremp facramentam.Sed miffa facia musamp;ifta Apoftolifiuequifquisfuerit Epiftolæautorapa videa mus verba: amp;lîmulvidebinius:quâ nihil eo obferuarint ijqui fat cramenta auxerunt.

Primû.’Siverum putant amp;feruandumquod Apoftolus dick, qua autoritäre mutant amp;nbsp;reflftûtÆur faciunt ipfi extremam Si fin gularem vnAionemexearquam Apoftolusvoiuitelfe generalem^ Ne^ enim Apoftolus, Extrema eüe voluit:amp; folum morituris dat damped abfolute Üicù.Si quisinfirmaturnon dicit,Siquisinoti tur.Neq; enim euro quid Dionyfq Ecclcfiaftica bierarcbia bic fa* piat:ipfa Apoftoli verba aperta funt;quibusamp; ille amp;. ifti paritet ni tuntur amp;nbsp;tarnen non fequûtur:vt3ppareateos,non autoritäre vlla Cedfuoarbitrio:exverbis Apoftolimale intelleâis facramentû^ vnâionem extremâ feciiTexum iniuria epteroru infirmorû: quib’’ vi ^pria abftulerunt vngendi bencficiu ab Apoftolo ftatutû.

Sed illud puIchri'’,Quod fmüTio Apoiloli expreffe dicit, Ota tio fidei faluabit infitmû:8i aUcuiabitcum dominusamp;c.Vide Apo ftolusinhoc vngi 8Catariptsecipit'.vtinfirmus faneturamp; allcuict; hoc eft non monatur,nec fit extrema vnäio:quod Si vf j; bodiep bant preces inter vngendum diélæ:quæ infirmum rekitui petunt, illi contra dicuntnon dandam vnétianem nifidifceffuristhoc eft vt non fanentur amp;nbsp;aIleuientur,blt;fHï rcs ifla effet feria:qui6rifum queat tenere fuper tam bellis,aptis Si fanis Apofiolicorum verbos rum glcfîsiNonoehicaperte deprebenditurinfipientiaSophiâi ca:quae vtboclocotitamultisalifs bac affirmai quad negatferif ptura:hoc negat quod ilia affirmatit^uin igitur grqu'as agim’:fam

cximijs magiftris noftris? Rcélc igitut dixi nuf qua infigni’ cffc de lycatum ab illis quatn hoe loco.

Vlteri’ fi vnftio ifta facramêtüé;debet fine dubio eêÇvt dicût) eff icax fignû ei“’ qd fignat amp;nbsp;^jmittit. At fanitatê amp;nbsp;reftitutioné in fitmi ^mittitivt ftât apta vetba,Üio fidei faluabit ifiimû; Ô( alleui abiteü dns.Quis aût nô videthâc ^miffioné i paucis'.uno nullis b pleri?Intct mille ei vix vn’ teftituiï idtÿ nemo factor fed natutçvel mcdicinæbhficio fieri putat,näfacramento contraria vim tribuut Quid ergo dicemus^ Aut Apoftolus hac promiffmne meatitur: aut vndioifta factamentum non etit.Promilïio enim f^ramenta lis cetu eft. At h«c in maioti parte fallit.Q.uinvt iterui Theo logo tumiftotum prudentiam amp;nbsp;vigüantiamcognofcamusndeo extre ma effe volunt vnaionemme itct ifta promiffiodioc eft ne lacra= métum fitfacramentu.Sienim extrema eft non fanat,fed cerUt in-fitmitati,Si autem ianat extremaeffe no debet.f ta fit ftrotum interpreatione, vt lacobus intelligatur ftbi ipfl ƒ

quodiUe ftatuit.Si hoc no eft infanire,rogo quid

Contingithisiliud Apoftoli.).Timot.,.Volenteseffeleg^d^ ftotesjcu ignorent quid loquâtut aut de quibus aff «

nia citra iudiciiilegunt 8t fequCitur.Eadem enim o c

feffionêauticulatemexhoc Apoftolo hauferunt ^c nbsp;nbsp;gt;nbsp;Aoofto

minialtcrutrôpaccataveftra.Sednech(x{ctuatifti,quodApofto lusiubet prefbytetosEcclefie induct» fuper

vnus(acetdotulusnücmittitui,cum Apoftolus ve I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citatio

non propter vnftlonem .fed propter

fidcff^abitinfitmCKc.qvâquâincetmeftmihi^nfacetdo^^ Ktintellighcü dicat pretbyteros^ld eft femotes. Netÿ .r;„ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuofacerdosautminiftcreft'.quifcnioreftquofu pir ,P

poftolum voluiffc;vtfeniorcs amp;nbsp;grauiorcs ‘quot;.e/

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firmû-.quvopusmifericordiçfacicntcs3cinhdeotantescum ana,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenf.quanqua negari non poffit Ecclefias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ætatem

1 dasabfq;iftisotdinationibus 8i conlecrationib*'.prop

aooVtolisunDuut.c-i;vngeDuioieouiwi.u^tb—'7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.^,,'_.„t

tamtcüicetquéàamprimiduæ EccVeÜ» quo mitacui^^^

faperïnfîrmfs qui iam dudu defccit: quemadmodum Si Maxd vW tno.Chrißusdonatcredetibus vtferpentestollancetfuper «gros manus'ponaiic amp;c Ex quibus verbis mirum eft quod non etiam fa« cramenta fecerint,cum fint fimilis virtutis S( promillîonis, cû vet« bishislacobi. Non ergo facramentum eft Extrema tfta: id cftfi# âa vnlt;âio;fed confilium lacobi quo poffît qui velit vti, fumptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ac reliâum ex EuangelioMarci fexto:vf dixi.Neq; enim credo da tum infi'rmis quibufuis,cum Ecclefîæ gloria fit infi'rmitas, amp;nbsp;mors lucrum.Sed bis tantum qui impatientius Si rudi fide infirmitatem ferrent.Quosideo reliquitdominus:vtincismiraculaamp; virtusfi# iei cminercnt.

Ex hoc ipfum caute ac de induihia lacobus prouidit, dum pro milfionemfanitatis Si remüTionis peccatorum'non tribuit vnâiôi fed orationi fidei.Sic enim dicit. Et oratio fidei faluabit infirmum Si alleuiabit eum dnst’amp;lï in peccatls fuerit remittentur ci. Sacr^ mentum enim non exigit orationem aut fidem miniftri,cum impi# us etiam baptifet et confecret abfq; oratione.Sed nititur in fola p# raiffione Si inftitutione dei,exigens fidem fufcipitentis. In noftræ autem extremæ vnâionis hodiemæ vfu vbi eft oratio fidei i Quis ea fide orat fuper infirmum,vt non hæfîtet eum reftitui:' Nam talé orationem fideilacobushic defcribit:de qua Si in pricipio dixerat Poftuletaüt in fide nihil hæfitans.Et Chriftus, Quæcunq; pcticrù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tiSjCredite quiaaccipietis amp;fiet vobis.

ProrP nô. eft dubium fî hodie quoq; ta 1 is oratio fieret fuper îfi« mum:id eft a fenioribus;grauioribus:amp; fandis viris,-plena fide fa# nari quotquot vellemus.Fidcs enim quid non poffet i At nos fide hacnegleâa'quâ maxime exigit haec Apoftoliaudoritas} deinde quoduis facerdotum vulgus per pref by teros: virosfcilicetattateSi fide preftâtes intelligimus.Deinde Extremam e quotidiana auf^Ii bera vndionefacimus,tandem effedum promiffæ ab Apoftolofa nitatis nôfolû nô irapetramus fed etiam contrario effeftu euacu^ mus.Nihilo tarnen minus iaâamus noftrû facramentum immo fig mentum, bac apoftoU fententia plufqua per, bis diapafon tepu» gnante,fundari Si probari.O Theologos.

Igitur hocvnâionis extremæ noftrum facramentS non damno ( fed hoc effe quod ab Apoftolo lacobo præfcribitur.conftanter ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

go:cûnccforma:nec vlustnec virtus:neçifinis eius cum noftro cô* fentiat. Numerabiraus tarnen ipfum inter ea facraipenta quæ nos

«onftituûn’vtfunt faKs:amp; aqaæ confectatio amp;nbsp;arpetfio.Necp cA negate poflumus Ctaaturam quâlibct per verbûÂ orationé fanâv ficari.quod Apoftolus Paulus nos docetàü nô ncgam’ pet exttte tnàvndionemdatiremiffionê8c pacem-non quia fact^entu fit diuinitus inftitutüîfed quia fufcipiens ita credit fîbi fïeri.Fides em fufcipientisnon etrat:quantûlibetrainiftet etretSicni^ ioco bap titans aut abfoluens;hoc é non abfoluens' quant» ad mintftnim tinet)teueta abfoluit amp;nbsp;baptifat;fi aedat baptifandus » abfoluen dus'.quanto magis vngens extrema vnftlone pacificat.etiam fi te uecanonpacificet fiminifteriufpeaes’.cnmnullûfitibi factamen tum.fiàes enim vndi ctiâ hoc accipit quodcôfetcns aut no potuit aut non voluit date^ufficitenimvnaovetbû audite 8t ctedete qc quid enim aedimus nos acccptutos cffe id teueta accipim* fittic« quid agatnon agat,fimulet aut iocetut niinift^Stat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chnfti

fentêtia, CtedcntioîapofiibiliafuntÆtitetnæiattibrficut cted* difti.Veiu Sophiftæ noftti dehac fide nihil infactamétis tradant: (edinvittutibusipfisfactamentorumUotisftudiisnugaturtempet ditcétes'.amp;nunqadfcientiâvcritatispctucnlentes.^

Ptofuittaml hanc vndioné fa«dam effe exttetna;qma nbsp;nbsp;nbsp;bc«

neficio minime oim vexata ac fubieda eft tytannidi 8c qu^ui. te liftafcilicetbac vna mifeticordia motitutls yt libéré poffmt inun gi,etiânon confeCfinec coinmunlcati.Qux fipmafiffetcmotidia» namtefettimfiecinfitmos fanairef.etiamfipftânon tuliffet.quos çutasotbestenatûnonhabetêthodiePontihces quivmuspœni tétiæ facraméto 8t clauibus:ac ordtnis facramento ; tantv cuafetut

1 Impetatotes gcptlncipcs? Atnûcfœlicitethabev.quod ficut oio l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;né fidei contênunt’.ita nullu infitmû fanant'.ÔC arvetcte titu nouum

1 fibifinxctuntfactamcntum.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CVHsecdcquatuotiftisfactamentisnuncfatisfuennt quçtcio

1 quâ fint difplicituta fis’, qui nnmetû8t vlum facramentonv.non e l tctiptutis(aais,fede RomanafedeputàtpetâdosetLe.Qüafiilt;o 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnanafedes (actamenta ifta dcdetittac non potV* acccMtit rCcno

\ lis vniuetfitatmquib’ amp;nbsp;oiaquæhabct fine conttouetfia de^t. l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neq5tnimftatettytânispapifticatanta’.nifl tantum acccpifiet ab

l vniueifitatibuscuvixfuetitltet cclebtcs‘Epifcopatusaltf*lt;^upt4 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiminushabuetitetuditotû Pontifica«V i*. doloac fupetfttnone

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantütcçtetishaftenusptaeualuit.Ç^uienimantemille ^nos lea

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çcdefcdetunv,tantointeïualloabiiÂquiinteiii)actcuetût diftant,

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K iiî

vt autinos,autho$cogafisnegare Romanós p^ntifïces.

SutitprfCerca nóiiulia aJiarqup interfacnimeta vidcanf een feri pofFc.Nepe oïa üla quib’ faâa eft jpmiffïo diuina. Qualia funt Oratio: Vetbü Crux.Na Cliriftusorätibus ^jmifit exauditionê in mulos Jocis,pfffcrtimLuce.xi.vbiparabolismukis ad orâdâ nos inuitat.EtdeverbOjBcati quiaudiunt verbû dei ëi euftodiuntib lud.Quisaütpercenföat quooes tribulatis patientibus, humiJiatis ^jniittatadiutonuamp;gloriadmoquisenuraeret oés dei^milöóes cütotafcripttirahocagat;vtnosadfidé^uocet:hincprasceprisft minis vrgcns.'iIJinc promiffionibus Sc confolationibus inuicans,Si quidem oia quæfcriptafunt,aut pffccpta,autproiniffaftjnt,prfcc pta liiinn liant fuperbos exaâionibus fuis,promifta exaltant bumó lia tos remiflionibus fuis,

Proprie tarnen ea facranienta vocari vifuni eft:,quæ annexisß gnis^pmilfafunt.Cgtera quia fignisalligatanófunt^nuda'jgt;miâigt; funt.Quo fi t, vt fi rigide loqui volum*,tni duo funt in Ecdefia dei facrainêta.Baptifmus amp;nbsp;panis,cuin in bisfolis amp;nbsp;inftitutû diuinit^ fignû amp;nbsp;pronuflionem remiiïïonispeccatorura videamus.Nâpat nitentiæfacr3nicntum,quodegohis duobusaccenfufifîgnojvifî« bill amp;nbsp;diuinitus inftituto caret,ft aliud non efle dixi,quamviain ac reditü ad baptifmô.Sed nec fcholaftici dicere poffunt/uâ diffinb tionein poileconuenirepœnitentiæjqui amp;nbsp;ipfifacramento ßgna vitibile al'cribunt,quod forma ingérât fenflbus,eius refiquâ inuifl biliter operatur.Acpœnitentia feu abCoIurio cale fignum nullû ha# bet quare amp;nbsp;ipfî cogentur propria diffinitionetaut negate peenité tiam effefacramentû:amp; fie numerum eorum iiTuniauere,aatahain facramentorum afferre defiriirionem.

BaptiTmusautem quem toci vitç Ctibuimus Reâcprooîb* facramentisfatiseric,quibus in vica vti debcamustPanisautem ve te morienaû Sc excedentiû facrainenturn.Siquidem io: eo tranlïta ChrilH exbocrriandoniemoramur,vti^iinicemur:amp; ßcdilhb buamusiiæc duo(aeramcnta:vtbaptifnwsiniooamp; totiusvitç eut fui;Panis aut cermino ?( mord dcpucetur.Atq; Cbriliianus vtroif exerceatur in hoc corpurailo,donec plene bapdfatusamp;rolgt;orattu tranfeat in hoc niundo.'natus in pternam noua vitam mandacaCOf tus cuni Cbriilo in regno pacrisfunficutin casna promiiït dicensi Amen dico vobis. Ärnodo non bibam de hoc genimine vids do» nee impleatur in regn» det: vt aperte vidcatorfactameatuo) paaie

adfutnram vitam acceptandam inftituifTe .Tuncenim re vtriufçp facramenti impleta,ceffabit baptifmus amp;nbsp;panis.

Tineni hic faciam huius preludt j, quod pijs omnibus quify nee ram fcripturae intelligentiam germanüq; facramentorum vfuni de fyderant,noffc libens Si gaudens ofFero.Eft enim non parui momë ti donum eoffe ea quac nobis data funt.vt.j.Corint.ii .dicitur:amp; qua ratione donatis vti oportcat.Hoc enim fpirit^ iudicio inftruéti nó fallaciter initemur ijs quç fecus liabent.Has duas tes en nobis The ologi noftri nufquam dedcrint, quin ve vt data opera obfeuratint ego fi dedi certe id feei ne obfcu rarem,et alifs oeeafionem prebui meliota eogitandi-Conatus meus faltem fuitvt exhibetemvtrunq; Non tarnen omnia polfumus omnes.Impifsvero Sc qui pro diuinis fua nobis pertinaei tyrannide ineulcant,fidensamp; liber ilta obtrudo nihil motatus indodtam ferociam, quaquam amp;nbsp;ipfls optem (anum fenfum amp;nbsp;eorum ftudia non eontemnam/ed tantum a legitimis ac veris Chtiftianis difeernam.

Auditumenimaudio,p3rataseffe’,denuoin me bullasK diras Papifticas;quibus ad reuoeationem vrge3r,aut haereticus declarer Quç fi verafuntjhune libellum volo partem effe reuocationismeæ fututïc'.nefuam tytannidem fruftra inflatam quetantur : reliquam partem propediem editurus fum talem ( Chrifto propitio) qualcm haftenus non viderit nee audicrit Romana fedes,obedientiâ mcâ abunde teftaturusjn nomine domini’noftri Icfu Chrifti. Amen.

Hoftis Herodes impie Chriftum venire quid timesï' Non arripit mortalia, Q^ui régna dat cœleftia.