APOLOGETI
CVS ARCHETELES ADPELLATVS QVO R.ESPONDETVR, Igt;ARAENI^' SI, A. RE. DO. CONSTANTIENSIy^^ (QVORVNDAM PROCACl FA CTIONE AD ID PERSVÄSO)
ad Senatum PrepofinireTîgun'ng quem Capitulum uocant milTe, P et Huldrichum Zuûv
glium.
REVERENDISS. INCHRISTO PATRI ac domino Hugoni de Hohenlandcmberg Epifcopo Conftanttcnn,Huldrichus Ziiinglfus ccclefiçTi guringapudPrçpofiturâEuangelifta falutem.
VODAMPLISSIMEPRAE fui itcrß^celfitudfnem tuam tot nego; ciorum moltbus obrutain fcriptis tur bo.nö arbitror fraiidi futurum ,Qd fct!# am mecoram eoagcrecui ante omnia placeatfiChnftt nomen g ampliffîmc prop^etur, cuius ccrte ncgocium ut non eff ex hominibus ita per homines irritum fieri nullo padopoteft. Cum uero annis iam fermé fexcumtalentofidei noArçcômiflb pro uirili ncgociati fi# «nus, ne uenientc domino Ödlucrum exigente fudariolum «o ociofofolóqj inuolutum cum pauore pudorè^ proferrê inerSjEccc tandem apudcclfitudinem tuam deferorouilis domfnici populator efle no euftos aut paftor.Qiiç res ut par «at mouit ut fupra^ opus effet fplendidam triumdodorij legationem ad nos Tigurum mitteres,quibus dodlrinç no;î (Ir^quç non noffra fea dei eft,rationem ita apud fenatû red? didimus utnemini non fatiffadum effe potuerit modo rem iudicio,nô adfedhi expenderet.Quam ubi in fuma trâquil^ Iitate, cui unicc femper ftuduimus, pofitam effe rati iumus coepit quorundam impatientia frcndcre,nô tam qd'mali gc a expert! effentquod non uiciffênt,trucidaff^,ac omni? (olo çquaffent, occafionemcç tumultuandi quçrerc, donee prçtextu nos clamSlt; per infidias laceffèndi excogitato fui confiln te autorem facerent, ac inuidiam fuam tui nominis p«iculo folarcntur,imemorcs,coniultorcm,ueteribus ctiâ, laaam rem exiffimatam effè,auo uidelicet ea minus quii^ abut«etur,importuni8 enim clamoribus 6d fuggeftionibus hue tandem te pertraxerunt ut parçncfim ab omni tum erui: ditiooetummodefiia alicniffîmamad fenatû Canonicorû aii noffroi^
-ocr page 4-pofTroi^’ qiiê Gapitulumuocamus mftfcrcs « Itacnftn quot;Sfiof laïnurpociuscpdefiniamiisjhxspotiffxmum caufisxndudï, prx'mum ipfe nihil talc potes xd quod in hâc partem capi^ csj^nô quicc^ poffcs ctiam fi talc quid poflès,imó plus po tuirtès fiuel Germanica lingua tuam mentem expofuifies, deinde quod nihil non pacatum cogitas,hec autem tumtilri ininarumqj, tS plena eft amp;airgida ut etiam parcre poflîtfi oportcatjouin peperit iam cum quern cernis cclfitudini tue dicatum libellum. Archctelcm hoc aufpicio adpcllatum jqœ mafailusfitjâc omni côtrouerfiçquçillismccum eft fxnerrt utfperamus impoftturuSjUt poft hanc prima m perpctuofal tern hbello con^reftionem finem ipfi quoc^ bcllandi cohteri dcndi(^ faciâqSitÆ ucrc principiumSlt; finis uniuerfçfimul .tatis,qug dcum teftor mihi cum illis nulla eft, adeoeß nulla ,ut nihil magis mirer quid caufç illos hue impulaxtjUt ubl tumultinihil erat,illo mitterent,quodhaud fecus atep pomG contetione facftuijz fperai cnt,ac diflxdium.Libere eni dicam quod fentio. Tota oratioriepacis uerbum intonant, Prophetas cos imitati quos Hieremias taxat qcFcrebro iter^ rent pax pax non erat pax,c5 nihil opus eflet, Tigurx eiix quod ad dotftrinam Chrifti adtinet tarn pacata fût omnia^ ul^ gentium jtam uulgo dodi funt etiam idiotç Euangcliä Ut nolint ullam prçternocreciberedodrxnâ, Qiiod iftocla^ rius accipies cxemplo: Cum hadenus fratnim mcndicâtiu audaciaquicqd in buccam ueniftetpro fuggeftu cfFutiuiflet Vetuit cos Senatus quic^ predicate quod non ex facrarunj literatim utriufe^ teftamenti fontibus haufiflent. Vnde adgt; paret illis uideri difcordiam,ubi tinanimiter unöc^ ore iu# Seta Paulx uerbum nome dei glorifxcatur. nbsp;nbsp;nbsp;® fpe fua falß
funt,nihxl eriim audita parçnefi aliud adum eft, facies no ftra uereaindia ruborc^ perfufa, du huius faring homines fnCapitulxconfcflu, oculos in me procacxus torquent,ut cuius caput peti gauderent,quod cis minime inuidebamus dûmpdo tela qumus petebamur ho eflent fortiora ateg erSt, ita enim quicqd hie confarcinatum éft,xeiunxo Si rufticitatg
fqualet
-ocr page 5-fqualet,utnefdam eonfultjus ne foret omnia contempfifîe an refellifle,nifi facrarum literaijz iniun'a qua ei I'fti ingerût ad auxilnim noseliaiiflet. Nam quotiefcûqjuel in manus cas (umunti'ta torquent ut dolorem filentio diflimularene^ queant,excepto unoS^ altero loco.quoties rhetoricantur ita ineptiunt, ut dedita opera putes rifum uoluifle mouere, ta^J ceo folgcifmos di barban'fmos ad quos aures noftrç hoc eft ccdefiafticorum lam occalluerunt. Proinde humaniftime Prçful ft eos hie uideas paulo liberius acceptos efl e no eft qd* mireris,audaciaenim fuaamp;infcicia id cômeruerunt,poftui? lat idem munus quod obimus nempe ut contradicentes uincamus 8i more fidelis Abrahami, qui ut Loth captu ab hoftibus audiuit Regum ctiam cede liberauit, facras literas iniquius tortas adferamus,opima eo facinore fpolia fumo il U Melchiçcdechaud dubierepofituri. Nam tamamp;fi tonim hocqcqd eft ad mand atatuarefpondcrc uideatur,nolumus tarnen qd ullarationc in hanc partem capiatur. Nomen eni tuumintacftumamp;illibatumubic^ iubcmus cftè.quodcom^ pcrtûfermè habcamusutfiaibidedogmatis Chriftifermo fiat optime de his fentias,ac diflenfiones quçforte interner bi dei prçcones hac tempeftate nafainturjiubeas eos q tibi à confilnsfuntaim fSma opportunitatecôponere,quod probe htciant ipfi uiderint. Rumor tarnen eft quofda ex eis non omnia ex tua fententia facere, fed ex animi fui morbis, id quod in hacpai çnefi nemo non fadum uidet, in qua no^ mini noftro in aim tantum ufum parcitur,quo refoondeni? dioccafto amputetur,cum tarnen interim moleftiflimis fu;? fpitionibus undiep pctamur actant» no obruamur. Quangt; to dexterius CTat,pcr tuam çquitatem oro,fi quid à pietate lienum doaieram ut ifti uideriuolunt, aperto mecum mariJ te congredi di nominatim oftendere fcr ipture autoritäre ubi di quid peccatum eflet; nunc cum tarn atroc5'bus querimo nijs omnia implent,quid aliud uniuerfam dodrinâ Chri fti quam tato fudore prçdicauimusindubium ac fulpitio; nçm uocanK’fatiffadionem nullam recepuri, eâ cnim fi aii;5 •diccun^ftatuiftèntjnonfefepiarumrituin atrorcm fuum a iii abdidif
-ocr page 6-abdidfflent.quem tarnen efus auxilio cuius res agttur fta co lauimus depuraui'mus perfpicuGcp reddidimus ut corQ mê^ tes omnibus pateant,no mina tantum defiderêtur ,qug fi ex infidtjs ut cçpcrunt nocere pergant, prodere quotfi ufus co# get. Malo tamen.cum quietepermittantme^megfidefcom# mi'ffis OU ibuSjCoelefte pabulum adponerc,faginare, carita# tis igne conCTemare,quam ut ftrophis ôd contumelqs ad uin dicandum à literarum fiiauiffimo prouocent ocio. Non eq# dcinuidebimus eis fi genium fuum rixis amçnarc luuetut quibus cum opportunum eritpetpetuofi lubet contendant mo nos minime adoriâtur ,altercâdi falte animo ,admonc di autem diiputandiep copia omnibushoris eis fada,modo iacram ancoram facras literas efle finant, quibus fidem non habere perfi'diflimü ac impijfiimum ftient,etcominusnobi feum manus conférant, qc^fi fccus fecerint, licebit nobii •ji^ca- KfiiJa KÿHTi^av. Hecautem optimePrgful fi quis arrogan tiora dixetit cum obiccramus, utea iecum leputet, quaejipft nobifeum reputauimus tarn diu donee fpiritus ille aiuinus id eonfirmauerit quod in nobis operatus eft. Hçcuidelicet» Qiimuidemushumanum genus peromnemuitçcurfum defœlicitate,poft indipifecda.anxium ac follicitum efle no tam naturç diligentia ^aipiditateiritç, cuius fpiraculuö iâ inde ab exordio a eationis faciei noftrginfpirauitopifexde usinée tarnen palTim obuiumefle quanamratione polfitea inueniri. Ad Philofophos enim ficouertatur,tanta inter et» cftdefoelicitate dtflènfio nt neminem nonillorum pigeât. SiueroadChriftianos,multoplus apudquofdam eorûin# uenitperplexitatisSd errorum apudgentiles,altjs perhu# manas traditiones huius mundi clementa ad earn conten dentibushoc cft fuo SC humanofènfii,alijsfoladei dement tia poHicitationibufc^ nixis,utrifcp tarnen, omnibus (quod dicitur) unguiculis ,ut fiia opinio recipiatur laborantious. In ifto inquam biuio pofitus meuertamCad homines neC* fidieas,adhominesin®,excipiâ,adeosnequiolim recente adlnicChrifiianifinofapienteshabitt funt,anadeos q patï# ' ioariie
-ocr page 7-loantchancnoßramtcmpeßatem dcßpucnmt pot/usquS fapucruntçttic fudabit aducrfahus ac obmutcfcet haudfe ctis ac ludçorum principes à Chriflo interrogatijbaptifmus Ioannis unde nam cflèt,ac fi uehementius prcmas,concedet ad ueteres ut quibus tum ob uctußatcm tum uitç fanc^limoÿ niam plus tribuat. Cum autem hic quoc^ addas: Et apud iflos non nihil inuenire licet ab Euangelicis Apoßolicift® li tcris alienum,aut dißbnum« V tris igitur cenfes accedcnduC Rclpondebit ni flipes fit aut bclua,qd*ijs qug fùnt ipiritu dci didante prodita, en enim quç funt Humana iàpientia ctiam fplêdidiiïime fucata ôd adornata,fallere poflîntjque uero di^ uina,minime. Hic fidei neruus requiritur quo fi quis careat labafcet.languebitjconcidet. Hacc in^î optime Prgful dum ipfe mcaim afliduc uerfo deumc^ precor u t cxitum anibigê ti monfiret. Quin fatue inquit hoc cogitas ueritas dominï «nanet inetemû eicp ueritati adhereas j8lt;: / œlum 6C terra trâf «bunt uerba uero mea non tranfibunt,humana abolcbûtur, dtuina imutabilia funtjSdjFrufira colunt me docêtes dodri nas Si prgcepta hominum quàfi deum parère noflris confi? iijs oportcat,ut fi qd ipfi inuenerimus quod prima facie pul^ quot;chrum honcflum,uel ctiam fandum eiïcadpareat,protinus ci placitunim fit, acnô potius hoca«ndum ut toto femper pedorcabillo pendcamns nonànourisplacitisaut inueiv cis,more inertium feruorum qui et multis uapulabunt dutn negledta dominijuoluntate fuam faciunt. Vndecundis Jioithabitis hue tandem ueni ut nulla re nullo fermone tam ïdercm atcß coquiex oredomini prodijt. Cûcp miferi mot:# «aies tam fui $ dei obliti conarentur fua pro diuinis uendi:^ tare,cçpimccumqttçrerenônam ratio aiiquainueniri pofs^ fit,qua,utrum Humana an diuina prgflanriora client deprc^ henderctur,prç(èrtim,qum non paucos uiderem omnibus neruis à fimplicibus exigere,ut fua prç diuinis acciperentur criamfi dilibna eflent ctiam fi côtraria, quçrcntit^ id in me «cm uenit omnia in luce clarefcent ea fcilicctquç dicit: Ego fuinliKinuodi,qu£Si; illuminât omnem hominem ucnien aüü tém
-ocr page 8-4
tem in hune mundum. Ac rurfus illud:noh'fc omni (jjintui credere fed probate fpiritus an ex deo fmt. Et dum lapidem mquirononinucnioalnim ^lapidem ofFenfionisôd petrâ fcandali,ad quant ofFcnduntjquot^t Phan'fgonim more ir; ritum faciût prçceptum dei propter traditionem fuam, His i'tacß in hune modum comparatis, c^pi omnem dodrinau» ad hune lapidem explorare,9lt; fi uidillèm lapidem eundetn reddere colore uelpotius dodrinam ferre pollèlapidis da ritatem,rccepi cam,fin minus reieci. Tandemcp fiidumeft u^rimaftatim delibatione fentifeerem, fi quid impofitum e(I^,SCadmixtû,nullàc^ iâui nullis minis adigipotuiuthu manis,quantûuis nirgerent autmagnifica uideri cuperent çquam atqj diuinis fidem haberem,quin fi qui fua quidam diuinis minime eonformia imb contraria recipi prçciperêt» ogganniui hoc Apofiolicum,deo magis obedire oportet hominibus,donee tj q de fuis optime lentiût de ijs quç Chri^ fii funt nihil aut parum,de nobis pefiime fentiant,id qcFcer^ tiffimo inditio nobis eft,deo iftuc effe gratilfimum, mihr uero faluberrimunx V e cnim uobis inquit cum benedixerît uobis omnes homines,8C beati eritis cum uos oderint homi nés, exprobraucrintamp;eiecerint nomen ucftrum tâ^malS propter filium hominis,8C nomina ueftra fcrmta fût in coc^ lis. Qiiâobrem fiquando çmuli nos apud celfitudinem tuâ déférant,quod humanas traditiones uel parum eurem ufeo' temnam,lciashinc fieri quod diuerfas elle explorauerim^ contrarias diuinis.nec ueriturum quid mihi facial homo,nâ fi nomen explodatcertus fum darum futurum apud deum, nee enimdei nomen clariusun^ fandificabitur fi nome nofirum apudhomines pelfimeaudiat. Et fi corpus occidat animamperpetuçuitçreftituet.Adhûcthelâurum puta ad certitudinem uerbi dei dirigendum efi cor nofirum^iûc enî nonuetufias non tinea in nihilum redigere potefi, Titulos, apices,imagines,aurû,ucftcs,epulas,currus, mul as,po teft.
Viden quid me coegerit ifiorum exanguem parçnefim refel lere:’ hoc ninürû quod uideam luce clarius adparere ex ipla* oratiohe
-ocr page 9-otätfone, ou çCfan'ft octfam tcflè ccmflîmuscordts efinùn xius,quiddediuinis fendant quid dehunianis,ac dum qufgt; efcerenon poflunt nec hcrbefcentcm Chriftum adolefcere{* mittereuolûtjuulgouerbaconim cognofcantur,quo conv modfus cauen poffînt,quos ncipfequidem damno,feddo; minus perEçedîidcm fnquiens: VcPropbetis infipfêdbus •qui fequnturfpintum fuum nihil uident, Qualiuulpes «n deferto Prophetç tùi Ifraêl erant. Nô afcendißis ex ad let^ Ib hec^ oppoRiißis murum pro domo Ifraelutßaretis in prçlioindiedomtni. VidentuanaSddiuinant mendacium dicentes ait dominus cum dominus non miferitcos ôdper; feucrauerunt oonffrmarefermonem. .Nunquidnon uifio^ nemcaflàmuidiftisSddiuinationem mendacêlocuti eftisd £tdicids ait dominus,cum égonôfimiocutusôd cetera quç cap« 13:.feripta iunt. Ex quibus quidê uerbis quis non uidec fiochominum genus tangi quod ore didt domine domine £i(. templum domini templum domini, corde autem ad hoc tel P ici t fi quis per templum pderauCrit reus non eß iêd ß aurum templi, ÔC ad fuud ß quis peraram peierauerir nihA cfl fed fl P hofiiâ arç impofltam hic prevaricator eß^eum tas; men intercauiderietiamuclint diuinç legis,Euangelii,nolt;! minifœdiuinieflepropugnatores. Quâobrem celfitudini tug abninendum efl ab illorum turn confilijs turn congrelTî bus ni fûmo uelis ludib’rio exponi, non dicam hic inciui^ liter tradauerint paucis ante dicbus,uiros quofdam pios ac ueros Ghrißi prçcones,tâetfi earn importunitatê ipfe nô m3 daueras, uulgo tamê id nefcitur.credinircç omnia tua auto ritatc fieri 8lt; impcrio.quod non parua te labe poflèt aliquan do refpergere infeium etiam.Res enim ifia non imperio pa^ genda cfi led literarum facrai^ patrocinio, nam quanto ma^ gis imperio premes, tanto te reddes odiofiorêcundis,’, fcri^ pturam facram ducem acmagiflram eflè oportèt,fi quis re^ de ufus fit impunem efleoportet etia fi dodorculis iflis ma xime difpliceat,alioqui triflia nimis aliquando nobis euen j cntjf^anim enim litera^m eruditio nô folum inl^^s ho die
-ocr page 10-(die facerdotum habetur fcdmuniucrfç tantumnô plçb/s^' Vndc nihil agendum quodimperium potins ^rationêaut diuinam mentem redoleat,nihilo plus enî effîceretur Pau lus effîceretqumcôtra ßimulumcakitrarct,maius enim eß lt;ut interim diuinam mniefiatètaceam) Euangclnftudium quoduniusuet altérius diuexationeibpiripoÜJtautex;; cin^i. Et fi ^rundam iniquitatc aliquSdiu opprimeretur «naius tandem erumpens daret incendia. Cautum igitur te lt;fie oportetcatum, ac ä domino petereut uias tuas diri^ §at. Ac ut tandem finiam boni confulere fi rei quiddâ decc at,modoChriftoaccedat. Sicenim gentem Landcmbeigi xmclarifiîmamreddesanimâqi tuâdeo gratitfimâ,idfaxic deus Optimus Maximus, Amen, Totum qcFhic agiturteg Chrißum oro fufc^ dec^ feras,difltmuiari enim amplius nec potuitnec debuitqd'inuidiamfuä qdam contra Qirißom chifi^ dodrinam tua potefiate armarent. Captaui diu an aU quis ex uniuerfa Diocefi eßet in arenam illos prouocatunn neperpctuo eredo colloincederent,ac ubinemo uifus cß jpie prodtj, utina iwaifSa- Qi. ut in Chrißi gloriam cedat, qui çdfitudinê tuä diu feruet incolumc, qua nos ualereopn^ mus. ExTigUfo. XXII. die Augufii,Anno,M,D,XÄlI.
I
Huldrichus Zuinglius eö clefiç Tiding apudPrçpo fituram Euâgdiflatuus ex . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni parte.
-ocr page 11-Cum Calchographus,recens cçperithttnis typis fertberc Gucorum autem int^am fupeUeddem non oum habear, faoum eft ut crebri admodum errores mcideiint, è quibus lt;08 modo coneximu8,adquos iniquum eratconniuere.
b fadc.8.ucr«i.o.exponcre.c.(ade. j.uer. lo.damatlbi. ƒ. «i6.contradiccntes.lbi.Ioannc8.Ibt 18,dodrinas.Ibi.uer.3;j; impcllendus.c.fa.4.uer.4auguftiorem.c.fa.y.uer.a.ipiri lui«Ibi uer. 11 .fanem.Ibi uer, i7.compul(i funt infueta arma undccncÿ fumpta tra.c.fa.7. ƒ. i.tun.Ibi uer. 10. dicetis.d.fa cie..uer. 1.1^. aeferût.Ibi.uer. i5.1ibrarent.Ibi.fa.i, uer.^.iu dicat. Ibifa.5.Carthaginibus.Ibi fa. 5. ƒ.1.16 J^/quot;Stvo«^ur.Ibi. fa.6gt;uer. 5.ferant.paulo poft.fcruntur.c.fa. 6, uer. 1» exciuit. .c.fa.7.uer.8.inftitutus.e.fa.8.uer.ao.ergo.f.ftui.uer.i9.ad pr0barat.lbi.uer.j5. germanis.f.amp;. 6.uer. i4.magifteriS.f. »y.uer.aS.obftrepas.g. fa.5.uer.i.crrorem. Ibi.fa.4.uer.a8. fieclbi fa.8.uer.6.pro kbidine.h.fa.4.uer.5.cogercinur. Ibi uer.^.à fine,iudicari.I.fa.5.uer.i6.tenipeftate quidamlbi i7.in Chriftum ipfum f£uiennLlbi.(a,7,uer.9.dilt;fturus eft. btua. 10 j^etentur.
-ocr page 12-îÀTjf îjfijni il); nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^ï’r'
fîC.-i-'Tivj’,'’’, :qquot;-tirr| riTAnç-if.u.bcii'«’:* t /-I’l/.y •gt;gt; ’''■'• • J * '• ■ •, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, alt;.*p-fs'^'rr ’4-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-f
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f \ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• jp-'p/'^-Cï. -y? •
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’■■•ry ; ; '•lt;0^= -'C
^3'^ncv.J'P irui'tsfijcb' jrjlt;.in'itr!ï.*C’r’'lt;f '■**'-t’/nu’
T{.V--.; •■ .4’j!U j lt;*) gt;/'• ‘Q'V 'Vipi’ * y i''(, ;'i ? nbsp;nbsp;nbsp;•lt;••,■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 ' ncfû'ri
. ’ Jury.ïf 1*!'^ nlt; ■-•■ v:; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• t »y-ipuz. ’ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •’, .b:/
/ ijlt;pr4»r -i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t* jb.» «
uu3q}trL'(4ï'jpry'invuwi|-;*jiitr 2*ji'! fxv^ïi p c:ï*i*n.i’7a'tj,tlt; ’}ci*'.'C’|;æ5*inu- jo'cpigt;is.rf,n;
-■■;•. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ; !, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■-.• uilt; -P’-’
■: nbsp;nbsp;.!lt; I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v :.?tifii) papwt*
C' C' .'■ ; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cU MtpJIIJJZ Ui'ï KU'.UC
-ocr page 13-VG o DEI ET APOSTOLFCE fed IS gracia Epifcopus Conftan, Ves ncrabili.et hononnobis in Chrifio fin cere diledis Prcpofito et capitulo eccïe fiçcollegiatç prcpofînirç fandoijz Fdi cis et Reelle Turicen. noftrç Dioccfis Salutem a finccram in domino charte __ tare. * Accepimusiatndudûchariflî^ » mi per uniuerfam fere Germaniam qtiofdâ eflê qui diu no^ duqjclamantpopulum Chriftianum plusçquo hacftenus grauibus 8gt;C onerofis conftitutionibusjobferuantijs Si c^ref montjs ab ecdefiç prçfidibus oppreflum,unde taies totis ui ribus conantur reiedis et abolitis cercmonqs * hoc aureo fç x culo (itaenim aiunt) quo Euangeliûdemû illucefceremor;? calibus incipiatcômunem popmumad*EuâgeIicamIiber^ j tatcm reducere. Cô autc ex agro dominico (quaS *çiçaniî nbsp;4
apellant)humanas conftitutiones eudlerc nitunturhutüG modi, heucemimusoboculisfïmulSC triticumeradicari. Nonne cnim ex illo ortg lunt côtentiones odiofç 8C res to? ta excmplo muliercularum iniurijs peragitur.Nonne unus qfiç iam didc * Ego fum Pauli, ego Ccphc, ^o ucro Apol y lo. Nonncdcniq?acciditquodeuenireibletiterouesdum cçcanode *prçdator lupus irrueritftigiSt, pars hate fauces nbsp;nbsp;6
lupi nefeia incurrit,hçc in oppofitû parietem impingï t.part hçcincertouagaturattonita. Non aliter fpirituquodâ uer^ tiginishodieagitaturcœtus ecclefiç,pars palpatuelutiin tenebris ignorans quo petat, pars ambulatin drcuitu,pars fiftit expeaans lucem ueritatis certam de tenebris fplêdeièe ' rc,pars ne^ fcitnec^ nouitquic^agere.Nihilominus ipfa et agentes utrinc^ ridens (ubfannat dtjudicat. Alios qdè ad hoc fadendum rapiunt et tranuerfos agunt paftiones ua riç,pefl[îmç,confiliatrices,ira*odia,inuidia,ambitio etfimi 7 les adeo ut pro perfonis per fequendis finceruS amor pacis, S^ferenifttmaueritatisaamidciadeferâturautimpungnen
b tur
-ocr page 14-ntr,quo feci'nore quid exccrabiliuscogitaripoteft, quofdS nero uidere eft qui tâtavanimofttate fuis autcçptis aut con 8 ftiltis adherent,ut nullis ad oppofitQ uel rationftgt;us,uel ptj's perfuafîonibus fledi poflînt,malunt omnia feaim ruere O;? mnia frangi uel turbari pedem retrofledere,à uia fua etiâ inuia. Iralcuntur denicÿ taies odio immortali contra omnes quos uel uident uel audiunt nô modo aduerfari fibi, fed no plenis uocibus Qi. totis aflèntire fentêtijs. Q^quantam afïè ratreipubliceChriftianelabefadionem ,quantam perniciê indicet Chriftianus quilibet. Quà enim rationc fieri poteft ut in tam contralijs tancÿ * diuerfis iudicijs concordia poftiç 9 reftitui, Cüm nuni$ per contentiones pax aut quefita aut * inuenta,cui enim fententig interim ceftunis eft fimplex po «O pulusCquam amplexabitur^ quâ probabit. qui d aget^ quo le uertetî’potiffîmum dum ipreta omni Euangelica manlue tudine et charitate dodos * uidet et indodos uiciftim iè dire 11 impetere 8C miière lacerare,ut qui libet fibi proximfî in hac materia non confentientem, extra naucm ecclefiç tancer;: rantemôdherêticum*deijcerecontendat*,Dumetiamaudi at ex aduerfo uoces extra omnem Chriftianam pietatem cû iuiuria,contumelia,3i^ opprobrio plenas,quibus alter altéi^ incelfit SC infedatur SC demum iequatur qua fua uoluptas 14 quencptrahituelfuapafTio rapit. *HçcmaIacumuideatfî^ oelisminiftercuiobtigitin taminfaufta tempcftatc,in tâta malo^ mole,eflé difpenfatorem, unicâ icilicetChrifti fpô fam ,non in unaparte, fed intus et extra undii^ uulneratariv atqj letali uulnere fauciatam,quibus non doloribus premia# turç'quibusnon anxietatibus urgeturî’cum interim quid aÿ gendum fit nelciat Si enim loquitur ut amor fponfç matera niqj doloris neceffîtas inuitat, timendg funt rixe SC content tiones, Imô et ^ui morftis odioi^ 8C infamiç ^bus non ab IJ altera partium ied ab utràtp lacerandum ie obtjcit. * Si ucro
mauult ièquiconfiliû propheticura Amos,uir prudes inqt xnillo temporetacebit,q«iadiesmalifunt. EtqdE^ehielts uifio habet lugereSCgemere fuper cundis abominationi gt;nbsp;bus
-ocr page 15-bus quçfiunt. Vel cum regio Prophcta requiefccrc in tudinedum eftçontradidio ih ciuirate*. ObfiftitEuange;: t6 Ika uer iras,bonus paftor animam fuam dat^ ouibus fuis. ' Mcrccnarius autemSCq non cftpaftor cuius non iuntoues propri^, uidet lupum uenientem ÖC fugit. Cum itaque 8C nos ex hts miniftris fumus qui in hac periculofa *tempo 17 ra inciderimus, Si afltduc uideamus augeri mala, turban paccm,8C*fcandaIa multiplicari in ouilt domini cum infer j 8 done nouorum errorum non minus periculofoi^ qua fuej; rint priores,8C pax interim, quam magno defyderio diu ex Eedauimiis non ueniatfed turbatio. *Compenitnosçe^
IS domus dci aii in parte uigil ch aiftos, Ordinati fumus zelus fidci quam in baptifmo tuen da iurauimus, çelus prg fètis fchifmatis in quo anxie laborat fandiflima mater no;? ftra,ne amplius difumulemus aut tardemus,fed importun« 6^ opportune laboremus, Vt uniiatem à domino nbsp;per
poftolos nobis fucceflbribus traditam,quantum poHumus obtinere airemus 8C palabundas dé errantes ones quas quo rundam peruicaxfaaioôiheretica tentatio à matrc fecer^ nit,in ecclefiam colligamus. * Qu^pter uos fratres cohort nbsp;nbsp;nbsp;f
tamur atcpfeaindum domini ôi Euangelq eius magifteriS Kogamusuigilatecontra diaboli infidias ÔCproueftraimô totius dominici gregis falute,contra hanc mortifcram falla ciamdiiigentiusexcubate. *Inftauraturenimuetuscontra écciefîçunitatè impugnatio,renouâtur facrilegçfolitis infi dqsdenuo machinationcs. Nónehicapparetuetei^^fadio hereticonim,nonne maledida plantan'oquam non planta; uit pater cœleüis hoc indicat,gbus hij olim fomentis capti ofis dolis ,quibus hortamentis fimplices à medela uulneris fvtt auocauerint fctlicct,Ne cum fuis Epifcopis Si facerdoti bus concordarent, ne ecclefiafticam difc iplinam cu fide 8d ^iete iuxta prçccpta dominica contineret, ne profclTtonis Chriftiang gloriam qux in obedientia Siconcordia funda;? turincorruptaôiimaculatacôuerfationeferuarent. Badem nunc ratio ,eaderurfus cuerûoperquofdâ adruinamfalq
b a tis
-ocr page 16-tis lnducitur,ut amplius non rogenirdeus,nccqui ncgain’t Chriüüjeundcm quein negaueratdeprecetur,utpoftculpâ crtmtnis,tollaturamp; pcsnitentia. Neper Epifcopos et facer dotes domino fatis nat,fed relidis domini iacerdotibus c5f tra * Euangelicam diiêiplinâ noua traditio faaüege inftitu a. 4 tionis exurgat. * Et ne nulla obm ittant diaboli macninamê ta,ad fimplicium pcrniciê qdïntermiflîs prccibus ôd oratio nibus quibus dominus ,fi quid monftrofum Si foedumcft inecclehalongaSi^ continua fatifîadione placandus eü^^ 1 gros fautios*ad capienda fortiaconfilia exitiofam Ccüicç tcmeritatem mcndatio captiofç pacis inuitant qd heu têpo#' ra noßra plane indicant,quibus obedientiçpacio^ tranquilli tatinullus cftloais.Seditioni autêcontentionietperfecuti ooi omnia exacerbata uidcnnir. Hinc rurfus admonemu» dilectiflîmi ne gnitiofis hijs uocibus tcmere credaàs nefeU lacibus morbis,confenfumfallaciçcômodetis,nepro reme^ 1.6 dio uenenum,monem^ falute fumatis,*neqt enim uos fa^ pientia illorum,qua ubiqj fe fpiritum domini habere pr edi 1.7 cant,aut fall at audoritas,*adulterinis enim dcxßrinis eccle^ fiac pudicitiam rumpere SCucritatem E uangelicam uiolare 18 conantur. vClamatetdicitdominusîNoliteaudirefermo;*
nesPfeudoprophetaij;,quoniamuifioncs cordis corufruo flranair eos,loquuntur,fed non ab ore domini.pax crit uo# bis,pacem nunc afFerunt qui ipfi non habcnt pacem,liberta têpromittStcum fintferui corruptionis, in ecclefialapfor amp;nbsp;multis oneribus grauatos reducerc Si alleuiarepollicen^ turqui deecclefiareceflèrûr,adlucêrcducereconanturuos jo qui ambulant in tenebris erroi^.ct *cibum Euangclicum o^ mnibus minißrare fpondcnt qui exitiali fame cruciantur, à uia dominiquam dididßis à cunabulis, nemo uos errare JI faciat,ncmo uos Chrißianos abEuangelio ab ccclefiaflica 51 difciplina * Si pifs antiquorum traditionibus rapiat nemo» uos tïlios ecclefiç de ecclefia tollat, perçât fibi foliqui pcrire uoluerint,extra ecclefiam foli remancant qui de ccclcfia rc^ ccHerunt/olicum Epißopis non fint qui côtra Epifeopor
-ocr page 17-rcbdiarunt. Ac^fdte confilifs noRris qufpro uobts domi^ no rationê dare cogimur Si parati fumus, amp;C ab eccleßa qui hadenus credidtftis ab eiuR^ facerdotibus non reccdatis,cö Icriptum ftt gt;nbsp;Homo quicunc^ fuerit in (uperbia ut non augt; 54 diat facerdotem aut iudicem quicunc^ fuerit in diebus illist moriatur hoo ille, * uolumus nihilominus imö hortamur ut prçdicetur Euâgelium.fciatur feruetur,modo a grej;e Sd unitate eccidialtica fine quà Euangdium eile non pot, 6^ neminem fieret,unus eß Cnrifius 8d una eß ecdeßaS^ * Ca 57 lhedra una fuper petram uoce domini fundata, aliud altare conßitui ac nouum facerdotium fieri prêter unum altare öd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» lt;
unumfacerdotimnnopoteß. *Quifqs alibicollegeritfpar ^8 git * adalterum eß, impium 5i facrilegum qdbûcÿ htmano nbsp;59
nuore inßituitur ut ecdefiç difpoßtio uioletur. * Maioi^ nbsp;nbsp;4«
traditiones,obferuantiasSlt;ceremoniasnonita répété deq tae öd hoßilit impugn are ratio didat, nee fuadet naturalis pietas maioribus noßris merito affc^ eße debemu8»Ne^ qrenimhicaudiendos eß'econfentio,*quiobidfolumcere 41 tnonijs Ödpatrum inßitutis repugnantjqcPdiGmteße inuen tiones hominä, no ex fpiritu da,fed fomnijs öd minus fin cerfs animis,in onus öd^auamenChrißiano populo imf poßta *quaß no poßit idem ßngi in traditionibus Apoßo^ 4^
öd generalium condlioq;, *ccß*entergo huiufmodi c5 4^ mmdiç,abeantfiniflrçdebonispatribus ^quosuitapariter 44 öddodrfnacömcndar,fufpitiones,qualcs nee minimus filo rum de fc uellet habere,lnuitet etiam ad ceremonias ecdeß^ 2^ ad* tempus faltem feruandas cômunis utilitasjic enii^e^ 46 4^ riretomnisordo * politicus,ßeäqu^ funt cÔmuni* aflens • lt;11 côclufaaut*faitemaccepta,quilib€tprocapitisfuiinotu 48 ucl inculpare uel ad * noua m cenfuram reuocare côtenderet 41^ ubi enim fuitundp tam concors fêntentia quç non carpi pof x ßt alijs amore,alqs fgnorantia,ains fola côtrariandi protêts uiaaunsruritu nouas res moliendi adfsç'AcquQ eßiedreo kgibuf^ et confuetudine fancitum,ut in ore * maioris par lis ßct omne cômunitatis iudidum,inhijs faltem quae* db y j b iii uin^
-ocr page 18-«înç legt nô repugnant fl cut cd fnpropofïto. Aliogficuili yx bcthbcrumcHct obniu,nihilo plus agereturc^ fi inter* nau c^eros eiufdem nauis odiofum continuaretu r iurgium, ilUs t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelum têdere,iftis relaxàre^alijs in dexreram.alijs in finiltrâ
çonantibus deliberatione enî tnaioris partis exceptata, aeconfulcius eft â opem fare ucl faltcm pertinaciter no ad^ 55 nbsp;nbsp;uerfariôd itaportum * qualemcuncp attingerc,quâfub du^
bia Ipe tnelioris portus conftindere omnia certiluma fedid
Î4 pne. Denic^ qduai fimilus eft dedpi uel « unum,ueluai^. uerfo3 c'Quid probabilius (alii paucorum confdentias ud
55* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniumç’Efto illisappareant uel forte *ftntfaniora*cô(ilia
nihilominus ad cômunitatem cuius funt parua pars, ambu lantern fine animç iadura in oppofita fententia,Quid prod
57 cft*tradus ifte patinax aliorfumCquid parturit.^ contend ones,(candalao^ difturbia. EftoetiamqcFerrauaituniua^ fitasautinftituendo autacceptandoritum hucufep feruatu uteft Humana ignorantia Si infirmitas aliqua fe rcligtoni
I, nbsp;nbsp;Qiriftianç uhifeuaint Euagelio Si faaç (cripturç no admo
dum conformia,hoc tarnen exi»t Chriftiana pietas, qua
58 innibus omnia debemus,in çdiïicationem magis * condo icendaepilt;errantibus (altem mod(aim,quäomnia tam cuidenti turbationi Si feditioni exponere, quippe ad Hunc intelledum enunciatum eft,çÔmunis error facit ius.Qji^ admodû ago beatiftîmus papa nofta fdicis memoriç Leo decimus Sc facniffimus Romanorumimpaator Carolus lt;0 quintus nupa ★ huiufmodi noua dogmata damnauerunt amp;damnatapublicismandatisdeclarauerunttan$illaquae ‘ fint contra ecclefiafticamdifpofitioncm, contra Euangeli^ camIegem,inftitationisEuangeIicçunitatem, Itauos âs nobifeum (piritus (andus pofuit * regac ecclefiam Chrifti quam aegfiuit * fanguine iuo,corhortamur per earn c^am qujliba CHriftianus deimaculatç fponfg fwgecdefig foeda (ciftionecompaftxonem gait ’Vthec dogmata poftponan tur abrjeiantur intaim non prçdicentur,aifputcntur aut do ceatur ud publice ud ocadte,nihil etiam * altaetur, impte * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turauc
-ocr page 19-Wr, aut fnnoumirdrei cccicnç ti'tom * donee fllfejwoWM ^4 ' ititereft de eedefîg n^odo conuemât 8C collatis confîlificfi difc/plina panter amp;tniferfcordia temperatam fïgantfenten 'riam 8i fcriptwam * conférât inter nbsp;nbsp;nbsp;Üc omnes in domo 65
domini ambulcmus uno animo, uno paflu, una uia dofiec occurrat nobis pax uera in eo qui fecit utratçunum in Chri fto lefu domino noftro. Petimus deniep at interim aflîdue nbsp;nbsp;nbsp;lt;
uos uobiicp cômiflbs domino fimdannir prçces gbus * iUj: ßa fatiffadiôe placetur 8^ cômiflôi^ delidorum quibus hçc demeruimus crimina abluantur, Rogate qug ad pacem fSt Hietufalê ut benigne fàciat dominus in bona uolâtate Sy^ 'on ut çdifîcenturmuri Hier ufalem,h£c in^ fût uenerabdes achonoramobisinChriHo chariilimi quarinhuiusfaeculi tumuitu * aduospaternoaffedumoti pericribercdecreuüf mus. Vos per uifceramifericordiç^domini noüri lefu Qiri fit rogâtes ut in unitate fôdç * matris ecclefîç amp;nbsp;fuperiorum obediêtia maneatis nec^ ritus ecclefiaßicos à maioribus no 6^ ßris introdudos tamcitoabifciatis,Idquoddeuobis indu* biefperamusôCnobis firmiter polikemur. Deus optimus ‘maximus * ecclefîam fuam in pace uoftp incolumes ieniarc ^7^ dtenetur. Amen. Datum Ggt;nßan.die uigefimaquarta in2 Os Matj,anno Domini milleßmo quingentefimouigefimb fecùndo.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Ad uos mihi nSc fermo uertendus eft qui id orationis qd eft parturiuiftis menfibus plus minus duobus. Nomirii bus ueftris libens SCuolens parcam ne apud bonos male au;* diât,neueplus fcniouosirritèâsfpeseftaliqn deftrtis aO^ nis ad boues tranfiturosjàbhœdis ad oucs,nô qcFilta igno* rem,aut ridenda uulTO non poflîm obqcctc.Sed qtfad Chil fti dodrinç ^»fcctû idcôducibilius arbitrer, fit licç de alijs uobis autoribus oritufa iufpitio qtfhunc foetû pepererint^ ' malui tamenueftris nominibus pardtUm quorunifôüriàis lé procacibus iuipitionibus fatis làdum cne,ita enî UOs trâ^ dabo quo lUodo me mioimetradaretis fiËuaxtgelii partéi ueiào
-ocr page 20-ucßro more tradarem^ueftratibuscÿ armis defcndcrcm.De um aucemprecor ucmeatetn tneam ïta iliuftret et dirigatut nihil non (e dignum dicam^ueßram autem ut omnta dextej^ rc acdpiatiSjUt omni contentione abieda in unum corpu» Chrißi fimul coaldcere poiïimus ôd idem fentire in domi^ noIefuAmcn.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Principio igitur quid opus erat me Heluettum 5C apud
HelueuosChriftûprofitentê huius tumultus infîmulareC cfi id fois in Germania fieri dicatis SC Heluetif inter Germa nos non cenfeantur,nec tarnen interea totumfere menfem capâs reicire potui quod (îmilem parçnefîm ad ulIosuQïiS in Germania miferitis, ut qtiid medelam nô adplicatis mor boC'nefdtis Chriüumdixifièeos qui rede ualerent nôopus habere medico fedqui minusc'adparet igiturmihi cancileni ißamcani,prudentioresenimuos puto ^qlt;f medelam ack ponatis membro quod q^otare non exiftimetis. Verû hic non nihil gradç uobis debeo qd* in genere placuit nobis au^ rem ucllicare,ni forfan hac caufa id leciftis ut anfam refpon dendi amputaretis.quam preberi hoc pado magis puto,nc icdicç ppetuo hoc ptextu uti pergaus ludibrioc^ exponads Qdaute adrê ipfô atinet nô adeo indigne fieriputatur fi qs, Chriftimiferas oues confiitutionibus oneroiisSûobferuad onibusprcmiqueratur,hoccnîaliqn fecitMofesuiriadus. Êxodi.ajta utlfraelitä occifo Aegyprio liberaret SComnê tandempopulumex captiuiute j^duceret.uerumquidtS uetufia cômemoro^ Cû Chrifius ipfc ad miinicordiam mo tus fit cum uideret turbas nô (êcus negligi ac oues abiectas SC (blutas quae pafiorem non haberent,adeo ut mox fuos in bfic modum fit adiatus^mefiis quidem multa eft fed opera; rq pauci ,iu(n tc^ ut orarêt dom inum meffis.quo confefiim tnitteret mefibresMa.^. nec fecus Pau* quij? hatribus Ifraê litis optauit execratio fieri ut eos aliqnoneris fuç lœisac ccremonia^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ro.^. N^ariut arbitror nô potâ, hu
manarumconlututionum tantam eflefarraginem utfexc^ li boua Cyprq ad exedundas cas non fufiiccrent ,nec id in/ iuria
-ocr page 21-iixria^cum quifc^fibfpermifTum edêputet nouas fingendi pro hbidinedum nemo obßat,nemo refîlir, ut iam tantûnô hoctirannicum apudeos reccptum fit. Licet gcqut'd liber, CÛ tame ediiierfo Chrifius caueat dicês:Fruftra colût me do ccntes dodrinas et prçcepta hominum Math, i y.Si igitur a;? pud deum hgc nobis nihil profuntjcd premunt tarnen intej? tea miferas oues adeo,ut deus illai^ mifertus, per ProphetS fepolliceaturamotunimpafiores eosquifeCe pafcebant dC cues difiipatas uifitaturum 8lt; liberaturum, Eçechielis .54. (hic uos obteftor ut totum caput iftud lcgatis,quo doc cam i ni $ infenfi deo fint ht| paftores,qualem uos libeter reddere tis Cum qui tarnen per ingenij bonitatem n^oteft talis red '
) 01**^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qucratur perpetuo (Shriftianum po
pulumplusçquo opprimiç'qum nihil profedo aliud fecerit
quoddeus ipfc,quodChriftus,Paulus,Mofes. C^iidia 1. mali nobis euenietfi ceremonial^ fcobs in uniuerfum exi abijciatur,cum fiufira fe deus hiice coli adferatç’eloquia do^ (ninieloquiapura(unt,argentum igne examinatum ,pur; gatum à terra,imb fepties purgatum,ut quid iginir icoriam argentorurfömifcerepergimusC’Slt;eosqui Ifraelfadi funt trafmutare in Icoriâç’ ÉçeŒidis. a a, Verfa eft mihi 'domus Ifrael in fcoriam. Confiderandum itaque uobis efi an non tncrito Qculum hoc nofirum aureum adpellent qui hue re fpiciututeloquia deiep mudifiime adponatur (amelia's me tibus,ne uanitates humanç audaciç intermifceantur.Sed fa ccreferrcum ftudcntqui hoc ferre non pofltint,dicentes:Re cede'a nobis,(cicntiam uiarum tuarum nolumus,inutilis es nobis. Hine uociferantur prçhendc,uinci, incarcéré trude, adhibe fidiailas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;due,merge,ftrangula,exure,utuc
re hoc adimpleant quod (Zhriftus prgdixit lo. 16, Vcnit hora ' ut omnis qui internat uos arbitretur fe obfequium prçfiare
deo,His itac^ aureum non eft foeculum,fcd his qui per eiufiJ modi tcntationisigncmprobanturciTeaurum puru pucû, argentum,gemç,fed his quorum confeientiç ab animarum parricidis hadenus mifere laniatç,in tranquillum uerg pie; satis portum indudg funt, ^s dominus pafeit in montious
c Ifrael
-ocr page 22-Ifracl tn n'uis,8C in cSdis fedi'bus tcrrç, in |gt;afcui$ uberr/mi* * Eçcch, jf4.quos dominus pafcit 8^ nihil ilhs décrit,quos dcn^ minus eckixit in latitudinem faluos fecit qa uohtit.
AdEuangelica libertatê rede faciûtqui uoeant,nam ho€ uno falui reddimur,auditeChrißum Marei ultû Predicate ' Euangelium omni creatur£,qui aediderit (pr^dieato (oiicç -
Euâgefio) ôd baptiçatus fuerit^aluus crit. Vcritas liberauic nos,ergo uere lioeri iumus,filius liberauic, quomdo poterie feruus fcruituti iterum fubiugareç’Io. 8, Nemini quic^ de^ bemusnifiutinuicem diligamus (quod tarnen Apoßoiu« fàluaièmperRe^imacPrinci^û autoritäre intelligi uult) ut quid igitur exigunt quidam a nobis Ripra id quod eis cô miuùm eft talentum^
: lam primumhic miror tam floridam Poeticâcp elegantii cum dicitis quas çiçniam adpellât hum anas conftttutio nes cuellere nituntur.hoc Comici ut arbitrer imitati, populo m placerentquas feciflèt fabulas,autquas putas non funtucre nuptiç,cum tota alioqui phrafts adeo ft't exâguis 3d illepida, tituixuiderim tantam orationem ta inopem omnis gratig qd'ntft ftoftulus ifteuelut hic natus ac in loco infertus eftet, nemo poflet fine faftidiolegere. Sed ad rem redeo,çiçainiatn adpellant humanas conftitutiones,addefcoriam, quilqlia« fcobem,quicqd à mente Çhrifti eft alienum, gcgd ab hypo^ crtft,a cupiditate,a lt;5zAœuTiacr profedû eft. Hic rurftim gratia ' debebitur uobis gcFEwangelicam dodrinam tritiaim eflejj mittitis. Sed quod heu cernitis ob oculos ei adicari etia tritia ' cum.aperte Gftedit,fimilitudincm quam Chriftus Matthel .71,proponitödillieexplicat,uobisnoexamuftimeftepip« ' dam.alioqui enim uidifletis qcPibide Chriftus non de uarie late dodrinarum loquitur fed hominum,quoijt quidam no omnemuereendiamitaexuerintut publice peccareeos no pudeat,nec tarnen à peceando abftinenr,^uis enormia non admittant ftagitia,led ea fine quibus hgcuita utx peragituv id quodnihilo minus quofdam teneriores offend*t,hos fer^ ti iubeqqd'in multis qfiend^us omnes Iacobi.5.amp; feftuca r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primmn, ‘
-ocr page 23-primum fît ab oculo aufferenda ut frabê de oculofaöïs edu^, cere liceat. Vnde hic ChriOus adquedam tranfîatidaâ^ uyl garia conniiicre jubet,non idem fcntiens de ingentibus,ubi, oculum crurerc iubet,id eft,utdcntcm,dodorem,Eplt;ïcppo gt;nbsp;DumfîoflTenditd^abijdtCoiifîmiletnin mod um ^manum apedemMat.6.8Clé.ne^un^inueniecisuF ChriftumuF A pofîolos in ea efîè (êncentia ut uelint nos permittere perm? ciofam 8C à deo alienam dodrinam pullulare, Ipfe eni Chri; (lus accrbifltme ferit faibas ÔC PhariQos quod diuinis pofV habitis fua quidam tradidinènt Mat. i y. errare etiam dam; natdicenstÉrratis nefcientes fcripturas,cûfua ifîa nô igno;, rarenc.Et ad (èripturam uocat,(êrutamini inquiens fcriptu; raslo.y.àfutsinuentisnimirumSCcômentis auuocâs. Pau lus autem Titum admonet Epiicopum tenacem eile oporx tere Tanç dodrinç quo contradicentem reuincer e ualeat. lo; ânncm iubet fpiritus probare an ex deo fint, fexcenta funt quçcuftodireiubentnehumanç dodrinç dïuinarum loco recipiantur. Q^fî di'catur,Hi tut humanas docfhinis dçani am adpellauere, Quid tum^fî quando trahant trâiîerant quidam dum modo integrum fenfum non adultèrent. Pro be quadrat,humanam fapientiam, traditionem, fcienciam çiçania uocari,amp; quod inimicus ea, dormientibus Epiico; pis imd autoribus infementem Dciiecerit, Hadenus fî; tnilitudo nihil hiat,hiabitautem fi fequaitiahuc traxeris, Onkeutrac^crefcere,amp;i^reliq.Seduchanc pericopen finiam fi ftmul cernitis aui tritiaim,ueftrû erat id cauei e,tueri tritt cum non çiçaniam,iuuareeos ex altera naui qui rhetç plc; num magnis pifeibus traherent,non cos qui lignum,fœnû, ftipulamçdificant,prçfcrtimcumuidetis tantum numcr3 dpdiiîîmorumhominumomncshucneruos intêdere. Vt hac una,fi nô alia,ratione dei opus eiTe agnofeere poifîmus qd'dum lux eruditionis QC linguarû in mundum uenit, pau ciifîmi tarnen eaabutantur adquefhim. Hue Hugo illeim gendus erat ut Chrifti partes ad quas iam ab exordio huius bule fpedabat,nam eiufinodi uoces obferuatas de ûlo au;
c ii dio
-ocr page 24-d(o. Ego renim omnium maxima laduraaipiam Euange licamdodrinampromotam e(re,ac amplederenir ardenti/ us,plantaret diligentius tueretur uehementius. Hie current têincitare oportebatOillius gloriamanguüiorem reddere Ratutum crat,non bene awrcntem fafdnare.
Siquis contentiofus amat efle.Qïr.a.» nos talemconfiiez tudinem non habemus,nec^ ccckfiçdei. Verum contention nes undeortgfuntç'nonnehcarnalibus ç'i.Cor.j.qui dicunt Ego ium Scoti,ego Thomç,cgo Romani Epilc(mi,quibus tarnen nehoram quidemunamcederet Paulus Galath .x, ctiamfi circûcifionis caufa tantum ageretur.non folidçfalu tis,non Chrifti,non iudictj quo nos atrociamanent (uplicia (1 poRea ouam lux uenit in muhdum magisdilexerimus te nebras^iuccm.Vtris amàbo cedendum exîRimatisijs ne quidomumfuamfuprapetram Chriftum çdificarunt,an' h is qui iuper arcnam^Tum fi alteris cadendum erit.ab utri» fiandumî’ab ijs ne qui etiamfi cadant ftantî’at«^ ita ilant ftan buntœ utnullus ad illos mali iadus perucnircpoflîtunquâ an ab nis qui dum fe firmifiîme nixos autumant iam cecide runtç'quibus caligo tencbrarum r eferuatur, perditio non dormitat.a,Pet.2.,Per uos deos deàfiÿ omnes oro.qnquidë hoc contrauertitur, humanis traditionibus quantum diui# nis defcrri debeat nec ne,an non uobis aliqn in mentem uen nit hoCjOmnis homo mendax.SC è diuerfo illüd, deus uerax efi lo. j.Ro 5 Et ego fû uia,ucritas amp;uita Jo. 14. Et q fequi tur me non ambulatin tenebris fexccntàcp aliaC’acdû in mên tem uenerit an non hanc ièntentiam pariatHancueritatem fi ampkxus cris haltucinari non potcris, fi humanam quân tumuis fefefucantcm,potcris,Quid igiturcaufçefiquo mi riuscerta ÖC indubitata feqris, ambigua, imô medada^ Contendere nimirum oportet fiuolumus contradicêtesre^ «inccre,modo ne id contendendi animo fiat, fed diuina elo quia adferendr nec Philofophoi^ ftrophis, fed fcripturçro;? bore,quo modo increpauit Stephanus ludços, dum altiu^ uctera rcpetens, quibus cum illi cogi debcrent obfifiebant, fictan
-ocr page 25-fie tandem t’nfit: Dura cerufee Qf ïn dreumeffis cordfbus SC auribus uos ï^cr fpirttu fando refiitinis Ado. 7.quo mo; do frequenter Paulus tum apud alios.tum apud Romanos Ado.ult.ubi (cripturç locis leftim eis üiidere conatus totS fermèdiem,id tandem faculiqd*exEfa.6,capiteproduxerat in cos torfit: Vadc ad populum iftum di die ad eos: Aure au dietis di non inteliïgetïs SC uidentes non uiddgt;itis SC non fpicictis.tncrafTatum eft enim cor p^uh huius, SC auribus crauiter audierunt,8C oculos fuos copf eflerunt ,ne forte ui deantoculis SC auribus audiant SC corde intelligant SC con^ uertantur SC fanet eos. fi propter contentionem gd un^ imputadum efi,ijs certe imputetis oportet quibusuudio fuit orbi iele prodere quantum contendendo pollènt, So# phifiarum tantum argutijs nixi, non gladijs iltis duobus ue teris acnouite(iamenti,quos Chriftus facculo fublato imb diuendita tunica parare iu(fit,nifi quantum rubor ignoran tiçco^it,quo uelint nolintcôpulfîiuntundecûainlueta arma tradare,Hos per me licet c ontentiofos adpeUare, qcp muliercularum ritu,uel exemplo(utuos loquimini) conui tijs alios ceu fputis fçdant, belli fdlicet ueritads nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0
' Ne hic rhetoricantes turbem oftendam breuibus qui fint lupt prçdatores reliquùcÿ tragica nomina. Chrifius pafior efi lo. I o.oues eiUs funt qui uocem illius agnofeunt di prçeû tem fequuntur. Pures uero lunt SClatrones non modo prç# datores qui aliunde per oftium quod Chriftus eft in eau# las afeendunt ouium,lupi,qui fe ouium perfona induerunt toto tarnen pedorc non aliud meditannir,^ qua uiarapere Sc dilcerpere teneras ones poflînt.Lupi in^ funt quos Apo ftolus Beniaminita gtauiter adfliduros gregem poft difeeamp; film fiium predixit aegregi nullatenus parcituros Ado;io Poft hçc Ijjedcmus qbufnâ hçc tragica £7rilt;j:to/gt;i^iaTa in iblb etiam oration is exordio aptari rede poffînt, Vbi Chriftiaÿ norS fimplieitas,falibs Prophetas in lupos degenerafte non fentiensjfed ab ouiUa eos çftimans p(bna}tulit, cçperunt ifti c iii lt;nbsp;pafto
-ocr page 26-paftorom pietate in luporutn rabiem ucrfa,omnia inuadert di(ïïpare,perderc,utprofundam ingluiiiem,libidinemc^ ex fderentfuam,non content! filadc,lana, carnibusetiamab; at« uentrem faginarent,niG' ofla quoa fr^iüët, di ad cru^ delitatemquicgd adtinetnihilidiqui feciflmt. Tumfateor iuHam ouium partem attonicam,cum fe tiiderent ab his tru cidari ad quos confugerant, longius profugifleà tam certa pemicie,qdumen miferis infçliciter cciïit nâ Nemrothi ilU robixdi uenacores eas aflcaiti, deuorarunt tan^ cibum pa^ nis,atpoßca^ illequifecumiuispermanfurum pollicitui eÖufc^ adconfumationem facculi.nanc fuoi^ dadem ampïi us ferre non poflèt,uocauit fuo morequoidam non fapienf ces feaindum camem,(lultam enim fecit deus fapicndâ hii^ ius mundi Jed ignobiies,qui nomê iuum ferrent ad re^Sf principes terre^non aliter atc^ olim fccerant q qui ex piicato ribus in Apöltolos comutati erant,qd iimul acunlgoaudi/ tum eß,mirum refpirare amdt ceperint, ac gratularijiu, gam nßcre,uenim ducem adedè feniirç.nomen illi dare,ne^ glcdtis interim his qui prêter inane nomen paßoris, nihil fe qignum habebant, conuerß autem ad paßorem 8C Epifco^ pum animarum ßiarum quipaulo ante^ ßmillimi erSt of uibus errantibus iuxta Petri lentcnnl. i .Pe. a..ac in luce am^ bulantes ea quac illuminât omnem hominem uenientemin hunc mundum,crrarc amplius non pofliint, nec offenders Vndcadparetqd'quicqdhicqueremonianz eßufö eß nihil ad eos adtinere,qui iam refipucrunt,(ed ad eos qui adhuc in cenebrispalpitanthumanaq; inuentionum ne^edo Chrij; fto amp;nbsp;eius dodrina,de quibus etiam nö dici poteß qd^aßo^ res fuos irrideant cum eos uenerentur deorü loco, ßmilescp habeant labra laducas. Si autem eos putatis qui ad E uange lij partes coneeßerunt duces fuos irridere.non tanto tnßam mati ßint odio,ut paulo poß querimini. Nemo igitur eß abum tantopere ßibfannet,niß hi ßnt qui diuina pro huma nis recipere nuUa rationc periuaderipoßtmt.quorum uoces. bç funt;Qgt;nd mihi cum Chrißo^'qa atm Apoßolis^ mores
imuta
-ocr page 27-ffflutati longe ab'am uitçrarionem poßulaftt.tuAice.tu iierfam Epiïcoporutn pompamhuc bumilitatïs deuenire poife autumas^qui utprudentia silent,ita löge prçHanrio ra uel Paulus uel Petrus,imó Chnßus ipfe, tradiderunt Hi lunt nlmirum qui ßmplkes Chrifli precones in dcrifum habent 8^ (imilitudinem nnproDenj^infefacitSap. 5.111 quo tum interitu deus quoqj ridebitProuer. i»
Hicpnmumartemadnotabo,qumdicttis: Älios quidc 7 ad hoc faciendum dCc. quefo quod nam membrum huic ex £quo opponitis uel coniugatisz'dicatis nimirum id quod fe quitur,^rdam ƒ0 uidere w Kc.at animofîtas (ut ueftrate j?-bo utar) paflio eft,fub priore isitur membro côprehêditun Poß hçc adnotandum eß conuliatrices ißis dici pro conful trices,nam conßliareeis id l^ificatquod Latinis confule; re uel confilium dare,hinc confiliator pro conlultor quem^p fenatore aliqh ponunt,conßmili forma qua dicSt fomix ein ofen fornicatorein ofhcr,qd*ad caufamueroadtinet,cörtien dari non poteß ß quis quid eßerucfcente bili aut ambitiole ^gat,quamuis Paulirs Euangelio gratuletur^ etiam fi per co tentionem aut inuidiam prçdiceturPhilipp.i. quod oCuos, oportebat modo ußis poßulaßet eum locum perlpexiße tis,cum uix inueniatur qui flagitiorum indignitate non ali; 3n moucatur,qui motus,an ira poßint adpellari, nunc non . ifputo,prçfertimcum eosdeolaaç etiam htterç tribuât,^« Reg. I i.lratus eß dominus Salomoni,8i( Efa,6 i.Ego dornt; nus diligens indicium 8lt; odio habens rapinam in nolocau. lt;ium,quamobre inducor ut cß Paulo potius gratuler Eu3; gelio ßue oportune ßue importune prçdicetur. Inuidere ß qui uidentur his qui obßrepunt non tarn inuidia mihi uide tür eße iußus dolorjqd'nulla uia reßitui uolunt. Ambire , uero haaenus nihil uiß fût Chrißi prçcones, omnia, huma; narum inuentionum adlmotes laude,gloriam,honores, pe cuniam, magiflratus, régna ,foma qüç^, atcp id olim cum ultimum in malisbonum,uereain'aia,nondum explofaef let,nunc nemo ambit, fed rapit quifq; ad fe quieqd un^i;
• ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus
-ocr page 28-bus adprçhcndcre poteft ut acre dixen't Efa. i. Princ/pcs tui (beij furutn. lamqd’noßrisobijcerepoteriSjambireeos^tp amp;nbsp;Û no Epifcopatus aut facerdotia,at gloriam 8Claudcm,n i hil dicis,qum hic morbus etiam dr Hîmulari negando queac id ädtupoß hçcprobarc ncquis. Vndeadparctpcrcalûni am noc dïcï,quodtamê non poteß de his qui non de fpints uuas collant nec de tribults ficus, fed feie inßnuanc in di^ uites familias SC captiuas ducunt mulierculas pneratas pec^ cat IS, fed uere de eis diaintur.
S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quicun(ÿ per cognitionem domini noßri lefu Qrrißi à
contaminationibus huius mundi elapfi funt iuxta Petri tentiam.a..Pe.x,accis ultra implicari nolunt, non peruica^ ces cenfendi funt,fed conßantes, qui nolint recedere ä fado prgeepto quod illis tradttum eß,nam poßea^ gußaueruiU qih fuaius eß dominus Sd qdbeatus futurus eß qui fperat ia co.ceperunt nihil metuerequid ßbi homo faceret^uos nec inßantia nec Ritura à charitate Chrißi feparare poßm, baud (cats atque Vliflîs focij qui ubi x«to7o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KufTrif/ ediff
fent ad fuos reuerti noluaunt, nemo enim qui manum fui ad aratrum mißt retro refpicicns aptus eritrq^o deiLuc« 9.Quos etiamdeus ipfe per feruum fuu Hieremiam adhor/ catur ne cedant dicens cap. i^.Si feparauerisprecioium augt; li\quaG os meum cris,conuertcntur ipß ad te 8^ tu non con uerteris ad cos^di dabo te populo huic murum greum »forte 8^ bdlabunt aduerfum te 8C non pr^alebunçquia ego teefi fum ut faluem te Si eruam. Ex his fatis liquere arbitrer quS non modo nihfl pcccent qui ab Euanamp;elica ueritate fledi no pofTuntjfcd rede fedconiulte fed conßanter agantß perpe^ tuo neruis hue omnibus contendant ac ante oculos,obdura illud femper habeant, fàceiïànt igitur dclyri ißi qui diuina humanis cedere debere putant
9 nbsp;nbsp;nbsp;Pacem precatus eß fuis Chrißus efi à mortuis reiurrexißi
let qui candem priuf^ mortem obirct, Apoßolis dederat et rcliqucrat»amp;d non mûdi pacem,qu{ nimirum peccatorum cß eorum uidclic« qui cum morte pads fccerunt Qi foedus cû
-ocr page 29-cöfnferisEfa.l8.8dbd«animrfni extihgut cScorporibus etiam animas crcdunt,qd'omnis illonim uitateftatur,çdifi^ cant enim ut Milefq quafi perpetuo uiduri.delicijs fniûtur quafî eras morituri,hoc Pauli, i. Cor. i y. fiue Sardanapali (à quo Paulum mutuo cepifTc fufpicor, quo uennium illo ; rummentemexprimeret)intrafe fibicanentes: ManduccjJ mus et bibamus,aas enim moriemur. Hi inquam omne auram metuût ne deliciai? fuarutranquillitas aliq parte iter^ turbetuTydamant pax pax,cum non nt pax impqs Eia. 48. Quod (Î maxime tranquillo animo ßbi eflè uideantur ^ioi (unt,fi^oi nonfunt^mifb-ifunt, cum enim deumcredant falutis dodrinarntô nobis tradidflè ncc ei ud ce^ dunt uel deferunt manifeftum eft deiperatos efte, ChriftQ^ dereiiquifTequemadmodumDemasPaulum .x. Tim.4. diligentes hoc ftculum. nbsp;nbsp;nbsp;ft attentius Chriftiuerba libera
rent quibus adurmat fe non pacem fed gladium in terra mü ftflè,q (èpararentur parères à liberis SCc, illud lo. 16. H^c locutus lum uobis ut in me pacem habeaüs.[n mundo pref (ûramhabebitis/edconfidite ^ouicimundum. Arque il lud Efa.48. Vtinam attendiftès mandata mea, fada fuiOet ficutflumèpaxniad^ iufticiatuafteutgurgitesmaris. Hçc in$ ft diligeter attendiftènt, nunc non^iud agerent qua poUet inter deum Bd nos pax conciliari,diuinis cederent hu mana,cedendorÿ diuinafierent,hæc enim ucra pax eftquae in deo habetur,non quç in fuis adfedibus, q non minus Euripus perpetuo çftuant- Ilianihilominus amiciciam câ omnibus.iuxtapauli dodrinam,quanta in leeft habet.hæc cum nullis quiconcupifccntqs noftris obftftunt. Vndeop^ limi uiri quicûcp tandem eftis ftuftra operam infumitis,nr^ amp;nbsp;enim pax futura eft his qui Chrifti funt cum his q camis. llli enim authoris fui morenunc^ pugnareceflabût,hinu^ cedent ni fpiritus illuftrator eos aliqn illuminatos ad le træs hat. Illis tarnen interea Içus ac pace fruentibus uiuere datur in Chrifto etiam fi perfequtionem patiantur,nam gaudent cum Apoftolis contumeliam lenomine Chrifti pati. His ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d utfupra
-ocr page 30-wtfupracxEfa.nôcftpaxncctranquflh'tasulIa. DcS Opt, Max. precor ut fua gratfa ïllos refpicere dignetur quêadmo ƒ dum refpexit Petrum n^antem, ui ad fe conuerfi rcfipiant dentgloriam deo Amen.
IO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colübina Amplicitate prçdita plebs, Euägel/o uni ccdet
8C quanto minus imbuta eft fedtms humanai^ traditions, Canto capacior eft dodrinç cceleftis,ad quam ceu ad facram ancoramcumfiduciaiumaconfugit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .
f i nbsp;nbsp;nbsp;Eadem cum dodos inter fe digWiari cemit,daif us indif
cat utri rede id eft fecundû Chriftum ièntiant.quam doduli ^ft,fpiritualis enim omnia dtjudicat, illi fpftittnles uerc (unt,qa toti à diuino fpiritu hoc eft mente pendent.
IX Nullos audio fupcilioftus Hçretici nomê quâlibet leuë ob caufâ obprobrare,omnibus rede uel iam ientientibus uF fentire incæientibus, quam eius fortis homines cuius uo« minime elle opto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eft quoddam hominum tam impudens genus, ut tSetft
continuo miferam plebem inuerecundepeccandooftendât admoneri tarnen nulla rationc uelit nedScorripi aut ernenn dari,quos eqdcm cupere imb per Chiiftum hortor ut ftudcji ant non elTe quod audiunt,qlt;fubi ftidum crit,tacebStur iu^ ftçcalumniç aut ft non tacebunturnon offeitdent,difcfteni interea,beatos fore quibus male dicatur i dabuntc^ operand ut^ innoccntiflimis irrogcturcôtumelia,atquçefthçcinigt; quitascontumaciter male agere cum qui pofitus eft ut reli^ quis exêplo fitjuec admonitionemullam admitterer’fateor, qd’ad me adtinctjfcpe dixifie,iuftam noftra tempeftate prç^ fulum partem.nonuerosfcdperiqnatoscfle Epifeopos, id quod mihi ne imputari gdem pofte arbitror qum Efataseos canes mutosadpelletSdChriftusftjres amp;latrones,dchis db co qui non per oftium in ouile ouiu introierunt, paucos enî repcrias q Lpifeopi muncrc uel pro uirilf,flirtgantur,0C non potiusagât dynaftas,fatrapas,llt;eges, Egouvlim aindos quihactempcftatelibcriusproloqutifunt, perimpoteuam potiut $ ucre di^ffc,tdqd^pmnibus fpcdandumcftôCprç^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;quot;nbsp;fertiin
-ocr page 31-fcrtimccdefigprfmoribuSîanïaliccfdigncmafcaudiantaïi indigne. Prçdpitcnî Paulus prelbyterum fccleris conuidS publtceargiii.
, Hadenusutrcor.nattauiftis. Nuncpericuloftimuidcri 14 uukis Epifcopo ft loqut cçpcrit,ô^ pericula tplà recenlètis, lt;îêpe qcFmale auditants fit,ac in côtentionêueturus. Quid «ero diduri eratts etiam fi uapulatunts efletc’qum Chriftus jmiferit fuos utoucs in medio luporumamp; tarnen interim dl .«it quod pafior ante oues fuas uadat di rurftim ^d bonus pa Aor animam fuam proouibusponat,non etiam mercenart^ us,is enim dû lupus ueniat delertis ouibus fugiat. Si igitur ifta fponfa Chrifti tarn uulnerata erat intus a extrautui, derieupttis,quid haccundatione opus eratc'quid cundanti blandimini^uel maturantem potiuSjmoraminiç'feftinandû crat,excitandufc^ celerrime prgful.heus tu, uiden ut grex pereatc’qd cefias^debes enim tu primus caput obiedare peri «lis. Hic fi ipfe cundatus edet his ex caufis, fam a ledetur, «biurgabor,contenderc cogar. Quin ignaue diceretis non «leminiftihuiusqd ChriftusdixitÇ’eritis odio omnibus^ Eter nomen meum. Nunc cu Prçful ita animatu»fit ut nub bifalutem certioremac prçfentioremquamubi Chriftus prçdicatur eile credat,€d uos eum aindantem facitis nonne proditis has uoces ex uobis natas ç* à uobis tradum eftèbelt; nignifttmum prçfulem,ac irritatum ut nos tarn ati ocis facti infimular«,nepeqgt;ouile Chrifti uaftcmus,Vulncratâautê uideri uultis unam Chrifti fponfam,fateor,uulneratam eflê nonlçta!iuulnere,fed caritate, lêtum eft hoc uulnus di gra^ tum,imö tarn iocundu,utSacerdotem acLeuitam prçterc^ unies nee reipiciêtesçquanimiter ferai,nam Samaritam ad eflê fentit,qui âd putidû cft u ino m acerat, 8C qcfçgrS ,foucc .oleo,iumentofuo uehitaddiuerforiûcoeleftium manfionft ,cum interim hiqui hune medicum non agnofeût miferabb liter CTueientur.non tantu dolore uulneris,fed etiam defpe:? jrauone rnedici,qum facultates omnes in eos medicos exp5 diuii^qui humanàrum tradnionS eeratis,uulnus adulterina
d ü cuti
-ocr page 32-cutfcula obducuntnon ex tmo fanant, necuHam falutê fêtr üant. Quid multa. Veuobis ^dkitis malum bonû Si bof num mals, ponctes tenebras lucem dC lucem tenebras, pogt; nentcs ama^i in dulce 8lt;dulceinamarSE(a.y.
I y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prophetarum oracula uobis optarem clarhis perfpeda
enê7nam quod ex Amos adducttis uobilcum ex diametro pu^at,nam Amos hoc agitcap.5.filios Ifrad obiurgat, dcferto domino in Bethel,GalgaIa,Ber(abe£ uaccis ÔC Hmu lacris facerent,qd*iußiciam derelinquentes,omne iudidum cxafperarent,nmilueritieumqui uniuerfamhuius mundi molem tempérât,cuius nome dominus ipfe enim robußiS uaßetac potentem depopuletur:^ptereaqlt;fexorum habue rintomnem corripientem,omncm nbsp;nbsp;quiperfede loan ere
tur abominati On t. Quamobrem, tametfi qua drato l^i^ de ambittofasgdesexcitarent,nö^ tarnen inhabituri eflmc qePpauperes expilanent.Sic etiam uineas artificiofe plantar tas nu^ uindemiaturi,qd'illorum flagitia non ignoret, pu^ ta,quod dum paren turn uicecolerentur à fîmplid pl^,ab atrocilTimis tame hoftibus nihil diffèrrêt,cfî à diuitibus ac^ cepta pecimia,pauperem deprimeret, quçres eo ulcp malo^ rum uentura eftetut prudentes etiam uiri hilcere non audc!^ renc,ob huius tempenatis malignitatem. Videte quefo an no hçc maloi^ fecics retroado tempore uifa fit, dum qdatn adeo licenter nihil omiferQt ^d ad tyrannideadtinet, ut cor^j dati gc^malorum,execrations,dfraijtqrmetu ne mutireq/ dem aufi fint. Videtein^utinfçliciterinarcanis littaisyf feminidu his utiminiquae propofito ueftro reclamant. ex Eçechiele adducitis nunc non occurrit ubi Icriptam fit at iibi ubi pofitS eft,arbitror codem iudido eadèmcÿ oportu^ nitate addudum qua id ex Amos,nam id qcfEçedh. y. cap. fcriptum efi unde adparet hunc uefirS locum decerptu m in cotra uos eftut qc^. Similiter Si illudex.y4.p(almo, nam Propheta illic perfidis Ilraelitis dilcordiam imprecatur qux amp;nbsp;illiscontigit propter Chrifiumcrucifixum.talis autecon tradidioin duitate Hierofolymoi^ fiiitquStain nullis Hijs Cartha
-ocr page 33-CarthaginenfibusautAdiêis. Sumnu2^?^t7roo*.£«XX. iuTia^
Perfculofa tempora mfror uobis nunc pimum ararat 17 qumhçcmalaexgbus tempora périculola medtur Paulus ix.T imo. j.iam olim coeperint 8i in hatcnofira tempora ita graflata ut dodifTimonimuiroi^ magna manus iuxtamo; reih ueftri prudentis quem ex Amos Paulo ante ut bona ué üra uenia dicä ineptiufaile produxißis j tacere amplius nd Sgt;otuerit,imó omnepericulumßtpotiusfubitura»^ ad tand purcas abominationes tacitura. Hçcquis periculofa tem^ ^ra dixeritfquibus oueadomini qugruntur,hberantur,pa fcunturjAmt quidem ß mors malum eft periculofa, fed non his quilts uos uideri uultisjfedh« iêilicetqui dodi föt ani mam non poftèabhisoccidi àquibus poteH corpus,de hid auteuosnon admodu follicitosreor. ‘ Vndehocmetuuos libero per prçfâcs. Hie admonitos uolo,qnqdem perpetuo cildem quçremonijs utimini eifdèmc{ruocibu8,ut ß in (upc nbsp;nbsp;nbsp;gt;
rioribus,quibufdam refponfum ßteb femper reairratis,nc
Scandala mulciplicantin'iam indeab annis ferè mille pet eos maxime quinon huius faciunt pußllos illos Chrifti ^s tfpfe parui haben' noluit cum diceretMat. 18. Videte ne conS? temnatisauen^depußllisiih's quiinmecredunt, DSeok tiegkdis dei (ermonibus fua quedam docent t dû fpem eoijt (pußllorum dico)quç uni Chrifto debetur ad fe uocant, d3 gratiam dei antic^nt,ßitißädiones autc iuas fanciunt dfi infirmas confciennas truculentius terrent ôf ad defperatio^ nem adigunt,dum cjuicqd gratis diipenfandum erat.uenun dant.ducaßitatem exi^nt quam Qiriftus liberam pcrm^ Ot,dum dauibus (ut qui adferunt) fuis abutuntur ac ßmtä docent omnia ßia ferenda eile fulmina ßueiure fiutfiniuria infligantur,dum luxum fuS EUangdicç paupertati compab ratum ac fubinde condemnatum defendunt, dö omhi^i^ fus diuina pro libidine fua temperare fas efTe pütant,defect me fol iftc u omnia fcandala nuinei arc tentauero, ^uis baec diu non ui
-ocr page 34-fwn uidetis e(lêfcancbla,fêd fi qufs uinitor pafior ueT toli ia Qtiadragefima carncs eaen't,id qcffanda urbs Rho nu féliciter audetjhoc fcandalum efi.
19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bis hic peccacurgt;fein{el contra cos qui Eiiàngclion hodie
profèruntquod nouos crrpres ferant,iteïj? contra tros gpi oraifiaucfira^cunc^ nomine cenfeatis periculofos errores uocatis^nifi priores capiatis pro hiserroribus quibus oKtn refpergebâair Chrißiani,qd’trcs iuxta Sabelliû efl«drj,QtP ,unus,unàque xirisv.a’Kr iuxta Arrium, quod Chriftus (înxe^ rit fe humanam naturam adrumpfidê iuxta Manicheû, qcF duo dn efiènt alter bono^ altermalorum autor iuxta Marti bna. Hisin^erroribusgrauioreshodie feruntur eu Euan^ geliura tanio labore ac periculo pr^icat rufiieus ific Zuin clius. Sed non uidenturuerba dû diligenter expêduntur de nisprioribuscapiièd eisin quorûloeû Éuangelici crroce* jRïCcedunt. , ,, ' ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: . gt;1
19 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ièix^ SuTax* WtxArv fiichifina intelligis hoc^quo quidam
à Chrifio diuifi, ad homines 8lt; creatura^ fc conuerterunt. Matrem autem earn quç eft mater noftra coelefiis Hierufidë ?, nbsp;Chrifii fponfanon habens rugam ne($ maculam, Errante»
oues quj à Chrifio uera luce abierunt acintenebrishuma^ narum traditionum errant. Si peniicacem faefiionetn cam qua contumaciter Humana recipiuntur pro diuihisSC deferitur Chriftus utdefendaturqueftu8.fi Hçreticara tenta tionem.qua qdam fenfum faaai^ litterarumprocaciterad rem parandam torquent.Nam is demum H^reticus eftqui litterasfacras non ad Chrifii iucernâ fed fuam probaqfi i n^t hoc padlo hatc nomina intellim'tis «v?«»; ne fingu^ tari numéro. R.Dominus Confian.adièuerti putet oratio^ nem cuius autoritärem ab omni parte illibatä efilt; uolumu«
Il Secundum dominiö^Euangelqeiusmagifteriumroga^ tis,fecundum dicitis^.p.Euangelij magifterium quid figtfil ficare uelitis non capio, cum Chriftus interdicat Apoftolis •Mat.ij.ne fe paterentur magifiros uocari.Et apud Lucam .ii.cap«Iublt;t,qui maior fit fiatutiunior»amp;qdux,utminj A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficlt;
-ocr page 35-ftcr.ucrum quid ißa rurfum petfequimur ,quafî in tota ot ctöefitaliqititcafall's^ Q^autemcÔtradiaboli fallaciasui^ gil arc nos nortamini iedulo fedurt iumus. Non cnim igno^
i ramuscumiuxtaPetriucrba.i.Pe.y.ciraimiretan^ leone rugientcm ac querere quem dcuoret,nec ignoramus quibus lt;i refiiledum ut armis,ncmpe fidci robore ac firmxtatc, qua ’ freti nee inferoijf portas horreamus.nec adflidiones eas qui bus in ifto mundo crudantur boni,
11 Quid audioÆgon tam damnofamaleamludoc’faCTile; gas machinatioes ueteres h^efes inftauransC'quis hick co uicijs temperet fadcog multos uerfus infanitis furitisbac/ chamini.ut prç luroris impetu non conftet uobis ipfis id qd* dicitis,uideriuultisadecclefîçunitatem hortari cumuerba • nihil aliud (pirent S feditionem.tumultum.bel lum,pernici «cm de hofttlia iimul omnia,quid hie fiet fi conuieijs referire nerrexeroeos,quostaminhumanç infimulationis autores Icio'nonne id quod diuus Paulus predicitfGalat.y. Quod (Î uos mutuo mordetis ac cxcdins,uidcte ne abinuicem con fumamini, Nec eft q» infidari poflîtis,in genere ifta qbuftiis dici cum non alqs tarn minacem parçncum miferitis.nec in toto capitulo noftro,prçter unum 8C alterum qf^ fit qui no (ecundum uos fentiat, unde apcrtilfimum eft noftru uhiiis caput peti. C^fi maxime contenderitis,hçc ad cômonefaci ‘ tndumnos elTefCTiptajquid opus fuit tâinciuiliter exafpe^ rare rem ad me mimimeadtinentemfdicitis ut eo diligentia us caucrem.anne tam ftupidum exiftimatis Si cxcordcm ut nihil olfadamf fed mittamus ifta,animos enî ueftros adpel^; loan non totum hoc quocûc^ nomine adpelictisin metor^ queatur. Volo itaep nÔ par pari reddere,fed tam breuibus fe rè^ ueftra fût hac pericope ueftra uobis reddere^fed ad nor^ mam Euâgelicç dodrinç direda prius ac reftituta,quæ ctiâ proteftationis uice uobis efte poterunt. Ego ucterem Chri^ fiiecclefiçuniratem ipftaurare non defînam,nullis hominö infidias tendens,fed l^cparatas boni confulens, i|d uobis lt;eftibusprobauero,nulliineun^ fadioni gmilEiruSjncdS hgrc
-ocr page 36-HgtettcoBZiOam altam plantationem nun^ fan quatn ea m quâChriftus autore pâtre pianuuit quae non poteß aadica^ ri, ano enim ab hinc quarto (ut ratfonê prçdtcationis noßrg Tigurt promulgate habeatis) iblidu Euangeliumfecundû Mattheum predicaui,quo tempore illorum nomina ne no^ minari gde audieram nbsp;nbsp;(adionis me inßmulatis,adiunxj
Euangaio protinus Apoftolorum ada, ut Tigurinaecdes (lauideret^o padoquibufue autoribus Eu^clium pro^ pagatume(ietac£mulgatum,{uccefnt mo*'prior Pauii ad Timotheum epißola ^d mire uideretur conducere optimo §regi,ineaenimueluticanones quidam moru Chriftiano ignorum continentur. Hie qum de fide qdam fcioli no re^ de fentirent fecundam epiftolam ad Timo. dißuK donee e« qux Gallogreds icripta eß enarranem,tS illam nbsp;nbsp;adiuxi.
Cumc^ iam didi feioli eó infanig ae impietatis pfoeeßißent ut Pauli nomen tantSnon infame redderent, iadantes hate pia feilieet que neminem oßendunt Quis tSdem Paulus;* none homo eßz’Apoßolus eß,fed ßiburbanns tantuin,non cxduodeeimuiris,eum Qirißo noneßeonuerfatus,artieu^ Ium fidei non compofuit,ego tameuiuis Thome uel Seoto credo qinm Paulo.Enarraui etiam Petri utramqi epißolam A^ßolo^ anteßgnanijUt liquido uideret an eodem imbu « Ci tpicitu eadem ambo locuti^ent, His abfolutis, Epißolä adHebreos orßis ßim, ut Chrißi txnefleium darius agnq^ feerent aç gloria,Hie difeèt Chrißum förnum eße facerdotê ae iam ferme didicerunc,nec eß ut me quorundam (criptoi^ infimuletis nä ante^ ea ad manus noßras uenerint orfiera tnusnegodum imo ante annum ferèpolliciti fumusidfa^ durum,difeent item Chrißum una ae femel tantum oblata hoßlainetcrnumcofümaße fandificatos,hec ^âtauimus, Mattheus,Lucas,Paulus, Petrus rigaucrunt,Deus autem inerementum dedit admirabiie,quod ipfc non ebuednabo neuidear meam non Chrißigloriam ambire. ItenSc di^ cite hane plantationem ut ad compendium redeam non eße coeleßis patrû* Ego in^ nullis captiofû fomentis dolis ud hortamê
-ocr page 37-■»
hortamcntis fed fîmpifctbus ac apud Heliictios natis uerbw ad uulneris fui cogniriôem quoniis traxi, id à Chrifto ipfo dodus qui prçdicationem fuam hinc orfus elK Ab Epifcopi fui Concordia neminem uni^ abduxi,modo edet Epifcopus no tur aut latro, qualcs Chriftus fignauit lo. lo. Difciplinâ eccleßafticam ex quibus fontibus hauferim pauloante corn memoratû cft. Gloriânodrç profeflîonis uenementer horta tus fs ut teneanc Heb rç.4.habentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnn leftim
filium dei,inquiens,qui penctrauit cœlos, tenete confeflto;: nem hanc,nec gloriam à fe mutuo quçrant, id ^od ludgos auocalTetquo minus Chrifto crederentïo. y. Quomôuos poteftis credere qui gloriam ab inuicem accipitis et gloriam quç à folo deo eft nô queritis,Signate hçc attentius obfccro. çgoabomniprorfus ipeullius creaturg maxime pofta auoco ad unumuerum«^ deumSC lefumfiliumeiusunt; cum,dominû noftii: in quem qui fîdicnon morietur ingter; num. Induco neruis omnibus ut ueniam pétant ab eo g pe; ti etiam cupit ultro^quani^ peccemus,Inquiens Mat, 11. Ve nite ad me ones qui laboratis 8i onerati eftisSC ego ScvoTróo*» uos. Hoc ci tarn tirmiter credo ut fî ira cafus exigat, me non ullqputem uel Epifcopo uel facerdote opus habere qui pro meiatisfaciat,namidolim Chriftus fecit qui corpus fuum pro nobis tradidit hoftiam,SC fanguine ftio f^liciftîmo laua lt;ro abluit. Totum preibyteroijtordinem ita uenerorut anjlt; gelorum dei,uentrium tametft abominer fero tarnen finó^ corcoros inter olera acfcere. Sine inter m iffione orare prçciÿ pio fed fpiritu mente,8C ut iuxta Chrifti uaticinium ado^ rent patrem in fpiritu 8C ueritate.imb ad odium uftp pulfare iubcô,qd*apud Lucam uiduç parabola docet*
Qui cum Ch lifto non colligit difpergit ôd qui cum code non eft contra eum eft,quomô nunc poteft contra Euangeli cam niti dodrinam Euâgelium ipfum. Putaris dei conditie Önern inferiorem eflè Satançç'g fi diuifus elTet non ftarc pof ^t regnum cius,8^ dei confwre poflè putatis fî fibi aduerftis Ittc’diuerfus autem amp;nbsp;contrarius fibi eftèt fi Euangelium fu^ e umcon
-ocr page 38-' um contra Euâgclicam dodrinam dîèt ,poßcm e^dem hfc rem acu tangere nempe pro qua Euangelica doârïna tâ for^ . riter pugnetis,malo tarnen illic eiïè modeßior,ubi uobts ne; (cio an ulla modeßiaadfuer ft.
^4 Annonlongam fattfFadionem doceoSC magnam aim perpetuo darao ^nîoçuofZijUadc et uende omnia quç habes et da P A V P E R1B V S. Et, date Elemofynâ SC omnia crut uobismunda. Vctointcrea,nonnego,nehis,quitantâ au^ ripoflfîdcnt ut co mulas ctiam onerent,quo tarnen nccmula melior fit ncc fc(îbr,qc^ dent, fie eni fieret ut 6C porei ah'qn eogerentur aurum in naribus geftare ÔC pauperes fameperij; rêt,quos tarnen Chriftus apud fuos eeu fideliHîmos patron nos uerfaturos dixit,
Ss^’ ^arfortia dieatis eonßlia non eapto,hoc tarnen (cio qcFChrilfus fuos cum monftris huius mundi congrefHiros ad fortitudinem uehemêteradhortatur lo,i4. Non curbed tur cor ueftR2 neep formidet, Eode loco, pace eaptiofa adpet Tatis qua nobis cum deo cotre opto fiuc eaptiofa (it (tue lim plex. Qug mox fcquuntur ciufdê faring funt cum his,qbus .ij.ct,i4.pericopisquiritaticftis,ubipollicitus fum medif fimulatuijt,quod nam Euangelium filieeret libenter defend deretis.
16 Sptritumdetmêhabercn«^iadaui,(èdinterimindubic fpero ipfum nun^ in fuo opere deluturu, que tam fçpe nt/ Îjocium ßium quod per nos geflit profperafiè expertus etiä um. Velim itaqjucroiîtnosinftmulaflètisnoneorumquç nefeio qs adfedus dtdat. non tgnoro fâdam fore iadantiam quSdam a qua ncc Chriftus abhorruit nee Pau^ lus,Ille enim fie aitÆgo ftim paftor bonus, SC omnes quot^ ^t ucnerunt fui es ftint et latrones fed non audierSt cosoues Ego uent ut uitam habeant SC habundantius habeanr. Ego ftim lux mundi.Ego Sc pater unumjumus SCIexcentaalia. IftcjExiftimo enim me nihil minus feciffe à magnis Apofto lis.EtftuoIucrogloriarinoncro I'nftpicns. Etnihilminus fed ab qui ftint uisif nbsp;nbsp;nbsp;Apoftoli,ct plus omnibus labo
rau«
-ocr page 39-raul. Fieri Wnc potiiicut non nihil nobis tribucrimus in fæf tris litteriSjSCfi idun^ fadum eft parciiis tarnen fadû fcio. Veiji aim omnia diligenter memoria uoliio,recordor aliqn uitiouerfumefleqcfoixeram dcum per meloqui cum eius uerbum promulgarcm.at id feci ne milii go^ tribueret uuh gus nee mihi acceptum ferret quod Chrifti effet, id quod di lerte etiam admonui,nequii^ hac parte et raret.
Adulterinas dodrinas efle arbitror,q abhominibus ad^ 17 fedibus fuis deditis confide, pro diuinis uenduntur,qs ego anguepciusodijquiniddifttdioli qffnunc mihiuobifaim eft non aliunde natum eft ^d icoriam ab auro excolarc di ligentius ftudui,uera dico,ied parcite quefo.
Pieudoprophetas hie primû operçpreciû erit iuxta Claris nbsp;nbsp;a. 8
fiimentem finite quo magisperfpicuu fiat ad quosnâ htc Hieremiguerba propricpertineant» Mat,i4.0dMar.i5nc ait:Surgent enim Picudochrifti SC Pièudo^jphetç SC dabuqt figna magna SC prod^ia ita ut in errorem inducantur,fi fie^ ri poteft etiam eledt^d his uerbis non omnem proprietat? expreftit,ideo qug proxime prgeefterunt hue etiam adfercngt; da,Tune (inquit) fi quis uoois dixerit, ecce hie eft Chriftus autillie,noJite eredere. lam depfeudoehriftishic nobis non eft iêrmo,(êd deP(èudoprophetis,hos didtChriftuserrorê fuumeditisetiam fignisfirmaturos,quçres cledos nbsp;nbsp;nbsp;fol;
licitaturafit lidèdiduri fint (nam hçcdidio enim quçpoft fequitur,furgentenim,indieat utrûiÿ ad Pfeudoprophetas adtinere) Ecce hic eft Qiriftus autccce illic. Ego figna nulla cdo/ieceditis faciletrcdQ,etiam ficçcoijt quonindam iudi dura prçceffèrit, Chriftum non hic aut illic effè cenièo, ftd ubicuniÿ duo uel tres fiierint in eius nomine côgregati illic eum fcio cflê in medio eonim Mat. 18. Suma.falfi Prophetg font qui fignis et prodigifs ne dicam prçftigijs elcdos etiam fafdnantjQiriftum oftendunt ubilubet. Satis uobis didû eft fcio,non habetis opus ut aduiuum omnia refecem.ad)^ ba eniProphetefcftinandû eft,qui fie dei loco minatur Pfeu dopropheti«: Ecce ego cibabo eos abfynthio SCpotabo eos e ii felle
-ocr page 40-felle. Hoc m'mis ue^z eft nam non modo abftndiium di fcl fpirat.fed uenenum amp;nbsp;mortes quidaeöï?? .Sequitur, A Progt; phctts enim Hienifaleni egrefla eft pollutio Riper omne ter ram.Hierofolymis hodie nulli funtProphetç à quibus pob lui poftïmus,fed unde mundus polluitur illic nimii^adpa^ ret efte Hierofolyma,a quibufcûcp igitur animarum parrici dia,dei contcmptus achominum,prodeunt,hos fciaticeftè Pfeudoprophetas.Sequitur, HçcdicitdominusexercituQ: Nolite audire uerbum Prophetarum qui prophetant uobis amp;nbsp;diripiunt uos, Vifionem cordis fui loquntur non de ore domini.Ergo qui de ore domint loquntur non funt Pfeudo pruphctç,rurfus, qui uifioncm hoc eft mentem, fententiam cogitationemqj cordis fui loquntur Rint Pfeudoprophetç. Nunc uidete quanta pars ex his qui à uobis ftant, cu omnes etiam adfirmare aufint tarn his credendum ac fidendu quae ab Hypocritis qbufdam confida funt,quähis quç funt Éuâ gelicis di Apoftolicis litcris prodita, manfura lit nee in nuj menim Pfeudoprophetaijt abitui a, quotus enim ex his eft quinonfomniaqugdamprçEuangelio reef pi etiam prçcb piacr’tum ft quid in controuerfiam ueneritnon hominûopi nionibus diicuiatfnulla facrarum litterair habita conlulta^ tione. Videte nunc manticam à tergo pendentem, di adpagt; rebir^: iufteinfimulaueritis eosquifbiis diuiniuis infpira:« tis littcris freti docet^feudo(pphetarum nomine,quâueuti liter confultum erit Chriftianis hominibus fl hypocritas amp;nbsp;fomniorum prçdicatores defendendo ufeeritis. Verum qd multa^^tiefcucpfacraslitterasinmanusfumitis, cedit hoc tnfocliciter,nam fermé femper uobifaim pugnant, qgt; proxi me fequentiaclarius etiam indicabunt.
Petiienimuerbaquçex.a.cap.a.adduxiftis adhospotif fimum pertinent qui fuperba uanitatis loquntur, Ego Rim Chriftus,ego‘potalatem ligandi habeo di foluendi,ego pq^ teftatem hÆeo fbluere te di occidere, interea tarnen in defi^ dertjs carnis ac lafciuijs tarn impure uiuunt,uteos quiuerc auRigerant inefeent, Ôé his qni in errore uerfantur Ifbertatê
polliccn
-ocr page 41-polliccntw cum fint ab ipfâ corruptione in fcruitut^'adadlt;, hoc eftjtam abcfi ut hi qui dei partes fibi uendicant alios li^ berate poflint.ut magis etiam corrumpant dC feducantcum flntundit^corrupti. Sciotamêquidhic didurifitis,ateius quem obqcietis nö ram premet authoritas qua tota uTroSta-ra-huius capitis defendat,quâ breuiterperftringam quo magis clarû fiat id qcPdicimus. Petrus ifto fecSdo cap. cautos recb dittos adquos fcribit nimiru omnes Chrifiianos, dum prç dicit inter nos quocÿ futures elTe magifiros mendees baud aliter atœ olim itrepferint Pfcudoprophctç,qui populû fint poft fe abduduri quo impefius libidinari queant, tâetfi im^ prodenter nimis iftud fac^ri fint,id quod multis exemplis probat qgt; femper dei maieftas contempta grauiter adflixerit contemptores,maxime omnium tamê eos qui fibi frena ad omnem camislafciuiamóCimundiciam laxât,amp;i K'^iinurixf hoc eft fummam iftam dominationem cotenv nunt,dei nimii^, qui tam audaces 8^ pr^radi fiituri fintuc non uereanturdorias plafphemare,hoceft,pofthabitaeius gloria cuius folius eft gloria, in quo folum gloriari licet, imb contempta.fibi uedicaturi fint quod folius dei eft, qua quç maior contumelia in deum fieri potelk' Glorias autem plurali numero pro dei gloria Petro tranflat itiu eft accise Sic enim. i«Pe« i.cap.l^imus,prenuncians eas quç in Chri fto funtpaifiones amp;C pofteriores glorias. Nam qui fieret ut Petrus luioblitus,qgt;prioreepiftolaprefbyteroi^ fiipercilia decufferit nunc per glorias eosintelligi uoluerit.Sedamp;fe; quena'a idem docetimb utdiximus tota capituli huius ma teria,nam nihil aliud agit Petrus,^,ne quis diuina fibi uen dieet nec humana pro diuinis uenditet, id autem quantum pro uobis fiiciatipfi uideritis.
Parui refert etiam fi EuSgelif ftudiofi famem eius aliquS; tarn patiantur modo faturari cupiant. na mulier ilia Sama; ritana quç apud fontem cum Quifto coUocuta erat,ciuibus fuis non nihil contulit dum repente in admirationem eius dudajQipiuitetfuos eius reiparticipesUcereet in eumulu è iii exurbe
-ocr page 42-« urbe cx/uif,üt ipfi Chr/ßum fpfum Mid/rent,quï uin cl^ fentac (apientia pr^arent,at iHa fïmple^ état, 8ëfamelica, (êd qugdumcibum nada eflèt fortafTe ftipcriQtem (è,alns ta mennoninuidit. Qiiantumautemuos Euangelidcibiin promptuarqs ueftris habeatis non conHat,uideri tarnen uul tis tam faturi ut al ijs etiam erudare po(Iitis,ïmö quantu dconullis adhucpermißßis aliquidnoHêin Euagdicadaz drinafed indefinite deomnibus loquiuidcmini,qd’finegai^ bitis (id q^fmetito fadurieftis) ergo ncgari non poteft mcu Iblius caput peti.
V cterum traditiones quanto magis lunt Euangelio conf formes,tanto magis fufpici merito debent,quas uero dicitta antiquoi^ traditionesdionneeas quas quorundä cupiditas recens inuenit^atnegabicishoc,utquid^iturnô diimeno minibus donatis eas traditiones quas feruari tarn anxie ped tisCut ego tarn inops cibi coeleßis SC mei ßmiles liquide uif deamus qu£ tened^ fînt qu^ mittêdç. Amäbo dicite,omnes fiuc olim flue recens traditçfîntjUt medico patefiat hulait, nam hacparteuideturm^xinieinfi^matum efle acpS^erc ubi rei noftrç decedir.
Amen,raodo Ecclefîam Chrißi intelligatis,ac EpifeopOS eos oui uere Hint Epiicopinon Hires SC latrones lo.xXed iu xta Pauli ad Timo.SC Titum regulam inaugurad.
Hie benigniflimum Prçftriem ludibrio exponeretis dum cum uelud confidentia prçditum loquentem facitis,q(Fpa^ ratus etiam fit adreddendum rationem/^ nefcio an cui^ co tigeritprçtereumqui dixit: Pater quos dedifdmihi nôpdi di ex eis quê^, ni» iâ oîbus côRaret ueßra fu^eßione nerf ^qd hic dt,quä^ uellc.qnquide tantum temporis ad ßnge dû infumpóitis,paulo drcûfpedius omnia ^ißcds,5C non tam ridicule nunc conuertcremini ad minas,nücad preces, nun^r^exeretis Euangclium humanis traditionibus, nSc omffæ Euangelio cómèndareds tantum humanas traditio nes,Ne uulgo rideri poßiti$,queadmodü hodi^aflim ride lurqdamEpifcopus q intra Ünes .R,Domini Cooßantiei fisW
-ocr page 43-fis tTTfAoTT^, is enim qum dodo cuidam ae tieté pio £uange kflçcrebro fed neqe^ obßrec^et,huctädcm infaniçpenie' nit ut pro publica condone aiccre auderet^^fußs etiam Cro codyli in mor cm lacrymis. Tantum inter uerumEpifeopu cui oues comendatg funt intere(l,6C eum cui oues comenda tg non funt,ut is lib^e pofTit oues feducere etiam.nec coga ƒ tur rattonem fedudionis reddere,quia non eftpaftor.' Qim ediuerfo Ego qui Epifeopus fum legittime inftituens ita de omnium ueftrSO oues peccatis rationem reddert cogarut ctiamfi pcccatis ipft rationenon fitis rcddituri,fed ego, eâ^ fententiam Eçechielisucrbis. j.cap.confirmauit, quan^ ea limus afpexeritnä hanc partem omißt,ipfeimpius inini^ quitate fua morietur,fanguinem autem dus de manu tua re quiram,Qui error utuulgo auditus eft,rideri ceptum aedü ci:Euge bone paflor qui nos hodie fecuros reddidißi, VeiK hçc 8^ confimilia non hint fcandalofa nec crronca non redo lent hçrefim non impietatem.Ratio,ga feruus iflequi Chri^ fium antecofpedum Annç in faciemccdebat nihil comit# tebar,quia peccarenonpoteratquicum Pontificeletiebat.
Q^ex Deuteronomq. 17 .cap. adducitis quid hie facicK* jq. tuillicdeiudicqs agaturS^uenra etiam fententia lexuetus ^brogata fit quatenus ceremonialis eß et iudidalis,quid uo bis cum facris liter is quas tarn inepte ne dicam impcrite in manus fumitisî’ quanto fatius erat hçc Achilis arma non co tingèrequç uos rudes potius trahunt adruinam,^ ad pug:^ tiamimiuuent,ac intra ieptacontineri, quodfimaximeçô tenditis,ad lios pertinere,dicam,quomônon audimus Epi? fcoposç'cum nihil facilius fadu ßt,illis nihil dicentibus.
L)co gratia,Quod tandem hoc auolt;^ permittitis miferis 5^ f tnortalibus ut Euangelion cis prçdicctur: Ego id inter pri?
• tna agi oportere pumgt;am,ut fcilicct in hunc modum orfi ef fetis. Quoniäqde igitur Euangelium Chrtfli per fândâ ma trem ecclefiam adprobatum,longo iam tempore per prçde?
. eeßoresnc^osjinfacrofandisGANONlBVSaftani • lt;is Sy no^4gt;W5 prçdkari prçccptum eß^uolumus amp;nbsp;diflri?
dcprçci
-ocr page 44-de pr^dpiendo mandamus, qtenus qutuis Paftor (lue plç^ banushabeatunamPoftillam Guillerini Panfiêfis ex qua peromnemdominicam populo nobfs fubdito Euangdid exponatiuxtatextumaluuoceutpodîtaudiri. In hunceni ferme modum û rede meminimus,olïm cum non dû faao un^tne delibuti eflemus cuiufdâ Epifcopi ßatuta Svmoda lia,1er iptaiudimus. At uos hçc ad potlrema reieciftis Rheto res ^fuam imitati,quipouflima iubent ad fumam orattone repont tenacius hçreant. Vei^ ft hoe exetdiflet nSquid no licuiflet Euangelium prçdtcare:’Videte quo loco res,uerba amp;nbsp;eonfil Û uellra fint, comode poflem hie unguein hub eus ueftrum infligere^nolo tarnen ne putoris aliquaparsad »R. D.Conßan.perueniat.
^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abfcç unitate ecclefiaftica Euâgeliû e(Iè no po(Iè,nô pof;
fû quo pado percipi putetis oportere, capere nädum Ârrij dogma totum fermé Chrißianot^orbem infeciflètitautó ab ei us partibus ßarentnon modo cfA}i/'ó|of dicerenturfèd tanta ui poller ent utoptimos quofep ac rede de Clirißo tientes profaiberent.EuangeIium erat ut arbitrer nSutrai^ pars eo nitebaturSd tarnen (uirium eratdi{ndium,e.go EuS gelium ede poteft eum diüidio eccleii^. Hic (cio quo liben; ter confugeretis fed illic capcremini,huc nempe, qd*non re; de fentientibus non eflet Euangelium. Ergo AnaßafioSf Liberio Romanis Pontificibus non (uitEuangclium quia Arrio adfentiebantur.Quoi^igitureratrEccIefîe. Et^opo (eft eftè ecdefta quç rede fentiat cuius fît Euangclion etiam (inon habeatRomanum Pontificem quo quidabftirdius dicipoteft iuxta dodrinas amp;nbsp;prçcepta hominum. Verum ne curramus extra oleas, V idemini qnâtû nos diuinare poft fumusadid Auguftinirefpexifte adqtFomnes ceu fub te; lamonij feutum confugiuntqui traditiones humanas fupra Euangelium euehunt. Euangelio non crederem nifî ecde; fîa adprobafl^ Euangelium.Hic çquitatem ueftram impio ro ut 1 ibere dicatis an non hoc Auguftin i didû uideatur eftè audadus,aut imprudenuus excidifte,fingite enim Au;
guftinnm
-ocr page 45-puftinumnu^ natumefïèjadhuctarnen erat Euangelnim bonögratigdei nunciüadhuc eratcômcrciû qrfdeus gratia fua CÛ deplorato hominugenerc inierat, idêcp futurs erat ß poftca^ natus eft nun^ CTedidiflet.nS g ante Auguftinu fu crût, idem fenferunti^ minime nam nullis id literis proditS cft,porro quod non dum de ecclefiç adprobatione fatis per^ (picue didS eft, Audite MatthgS tradunt rern fcriptores an^ no tandemnono à Chrifti ad coelos afcenlu primum, Euan gelion literis mandafte.quodufusid poftulaftèt,cumha^ denus folo ipiritu luggerentc omnia Si memoriam refrican teprçdicaflèntjdicitequeidquænamtum ecclefia cuius nâ Euangeliumadprobauit^num hoc quod qfcß memoria tcf nebat; R.ußici,Iabi igitur potuitEuägelium Si errare utfût Humana, aut ho^uod fpiritus à patre Si Chrifto miflus fug gerebatç'at hoc eflet impium ft quod deus ipfègeritopus ha here diceremus Humana autoritate.Reliquitur ergo uFAu^ guftinum fortiuscp confultius id didi pronuncialie, autnS crediturum fuifte (i antec^ fcriptum eflet Euägelium,ipfS pr^dicari audiuiflet,nam nullus hominum turn adprobaret nedum totum aliqcFconcilium. Quoduero hie obqcere mo limini ex prçfatione Lucç adparcre qgt; quçdam fît adproba^ tio fada ab ecclefîa,nam is tradat multos Euangelium fcri; Here têtafle,id quod ipfe facile admitto, cS alioqui didurus fuiflet.Tentarunt Mattheus Si Marcus an nos Ei;a-)^tA/ov fcri bere,uerSiftorum multoijt qnquidem Euagelianulla extSt adparetabieda cflè.utquçnon fuma client icripta fide. Er^ go quatuor Euangelia ab ecclefîa lunt adprobata, dicimus ad ifta omniaC’Nos uehementer admirari qd*,dum adproba^ re manifeftum fit hoc loci capi oporterc^? redpere, adhuc ta men quidam adeocçcifîntut purent Euangelium nihil fuii turum fuiflè, nifî autoritatem à patribus nadû eflet, qum patres nihil aliud egerint,^ qgt; hwoKf nbsp;nbsp;ct vóflau'.inccrto auto
re uel etiam fpurio prodita refecuerunta natiuis Si German nis,cui quiddam non admodumdiflîmilcetiânum fieri ui^ demus,qum Hercules quidam ftercora, à quibufdam male f feria
-ocr page 46-feriatis in euangelij domicilium illata, exporgare nittmtur non adprobare diaintur Euangcltum, fed adlerere ac cQ fï^ delf Abraham ex hoßiu captiuitate reducere X puteos à Phi lißinis obrutos refodere, C^ii eni ßcret ut diuina ab huma; nis autoritatem capercntî’aut quomodo non eßet föma im^ pietas ratum non eße putare quod ex orc (ut prouerbio dici etiam confueuit) natum eßet non hominis fed dei, nifi ad;? nuiß'et humana infeitiaChaud aliter apud gentilium Poe# tasuidereeß,omnes omnium deorum promiflioncs irritas faciunt ad quas lupiter non adnuit formidolofo ißo fuper^ cilio ßxo. Cum Chrißus ipfc dicat lo, 5.E^ autem non ab homine teflimonium accipio. EtpauIopmlÆgo enim ha# beo teßimoniö maius loanne.Et itcnimtClaritatem ab ho; minibus no accipio. AcceditadhçcquodCANONES ueßri tradunt. i .q, i.Marcion. nö in uerbis faipturarum eße Euangelium ßd in fenfu, non in fuperßeie fed in medulla, non in fermonum Folqs fed in radice rationis,fingtte iterum •tot/'iVoKTo/» alique. qualis ftiit Paulus qui Euâgelium no di dicit ab hom ine in corde diuinitus illußrari CQnfolationêtÿ accipere.qiiod Euangelium eße negate nemo poteß, nüqd hçfitabit Euangeliurn eße donee patres àdprobarintçSic tâ# dem Euangelium eße difcitc,ubi gratia ßia deus hominem gratuite dignatur illußrare,ad fe nähere,apud fe cöfolari ac quietumreddereliberatum ab omni labe peccati, quod d3 miferfentit.mirumquam geßiatacexultet ab inaudito in# fpir atôlt;ç nuncio,adßipulante ad hunc fenfum Pauli fufira# gio.Ro. I. Euangelium Chrißi,uis deieß adfalutem omni credenti. Itenuncö(dicite Euangelium autoritatem ab ho; minum concione mutuo accipcre,qd*fi dixeritis,nercio quO nam pado fitis impietatis notam declinaturi. Videte inte# f im quoc^,quantum ncgocij fit,tarn diutinereceptas opini# ones ex hominum pedoribus eliminare etiam cum falfç fût auterroneç. Videte etiam,fit inurbanum uerba utainqt inbuccamincidcrintconfarcinare,quo modo ifiafûthàud undeqtt dode fartaymodo h gregc unitate ecekfiaßieafi# ne qua Euangelium eße non poteß neminem feparet.
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Vnum
-ocr page 47-1 Vntrm cüè Chriftum,Vnam nrrius ecclefiatn fupra pe/ 57 tram domini noce Rindatam,quts ncgar/quS^ ßnt qui de pctra inter fèdiflideant, dum alij piïcatorê id faciant, aîq pigt; Klum çreaturaiîîCp omnium aâtorem,utri uero fantus redi^ ufcp rem expendant facile iudicabit Dauus alfquis ne dum CedippuSjtum q? ucrba Chrifti hue inclinare uidêtur,ut fc petram earn dicat efïc fupra quam çdificaturus fiteedefiam nam cum Petrum apellalîèt hoc nomine à pctra. Tu es Pe^ truSjû'uoluiflètPetrum efle fundamentum ecdefienonitc^ rum recurrillèt ad primitiuQ nomen ut diceret, ÔC fuper hâc Setram çdificabo ccclefiammcam,fcd in Petri nominecon^
itiflèt in hune modum, tu es Petrus fuper quem çdifica t bo eccleliam meam. Nuncautem qu ad tijmtoTubtov rccurrit adparct feCe intellexifTc/upra que fit çdificaturus ecdeßam ac U diceret: Ego o Simon ob hanc folidam diuinitatis meg confeflîoncm nomen tibi indam huicconfefïîoni quadrans utämequipetrafum(petraentChtiftuserat.I. Cor. lo.) iä Petrus adpelleris, nee id nomen tibi durum uideatur uelim Sc inciuile,hçc petra à qua nomen accipis fundamentum eft ecdefïç. Tum quod ueterum in hoc fenfu unanimis eft con cordia,Cathedram autem qttam hie additis, nefcio in facris litet is huie negocio ufpiam eftè adiundam quamuis no ig^ norem cathedral^ mentionein Euangelio haben* femel atcß iterum,dum cathedras uendêtium columbas Chriftus euer titMat.ai.S^dumferibisSCPharifgis obprobrat^ neqtcr cathedram Mofeos occupent.Mat. x^.fed ng c ad ueftrum^ pofitum nimis inaufpicata fût. Qiiod ft cathedram earn iiv teliigitis ante qu am o mnes ftabimiis rationem reddituri,fa eile permitto ut ftait unus eft deus ita thronum eftè unum, ubi Chriftus eft in dextera dei fedes Col.^.ad quem nos idê Apoftolushortaturutcumfiducia feftinemusad Hebr.4» inquiens: Adeamus ergo cum fiducia ad thronS gratig eius ut mifericordiam côfequamur,8Cgratiam inueniamus in auxilio oportuno. Porro ft de hominum fedibus capi uub tis nihil ferme uidetur ä uero alienius,nam tot fSt fedes ca
f ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diedrg i -
-ocr page 48-ïhcdrgquotaccubitus Sdiudkiauclfora. Altärennûeffect unum facerdonum etiam fi negate udfem,conufnceretPau Ills Hebt, Habemus altare de quo fas non ederehabent quitabernaculo deferuiunt8^. i, Cor. 9. ubi femjp unius tin al taris meminit,de facerdotio conuinceret idem ad Hebr.y. ubi aperte probat qd'faccrdotium uetus tranOatS fit in Chri Hum, querniuperius capi.4.adpellauit hoccftfömumfacerdotê(namPontificis nomen idololatrç quo(^ ufurparunt unde nobis magis arrideret fi grçcum no^ men eius loco receptum eflet) imb multis argumentis con^ ftituiteumperpetuofiiturum iuxtaordinemMcI^ chifedec.
j8 nbsp;nbsp;nbsp;Crede mihi ipfe Orpheus non mage ucra canet,^ quod
diffipatjdifpergit, uafiatquicunc]ßad Chriftumnoncolli» git,Mat. IX»
39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QcPhoc loco iterum incautc nimis cfRxtiuiftis hadenus
folum permittam ut uidcatis c|t abfurda fint côtra ius C N O N1C V M fequtura,cuius uos arbitror efie propugnà tores,firatum eritquod his uerbis promulgaftis. Adulteijt eft impium 9d facrilegum,quodcunqj humano furore infti^ tuitur utecdefîgdifoofitiojuioletur. Ergo impq ftint,adub teri ôd facrilcgi qui KoPôtificem fumum facerdotem ,pringt; dpem facerdotum,aut uniuerfalem Epifeopum efle conten dunt,quiaccclefiaid tentari uetuitin Concilio Aphricano di,99.primefedis, Adulterö ,impium, SC facrilegum eft qtf fuburbani Épifeopi quos Suffraganeos adpcllamus,quidâ autem fiditios Epifcopos,eccleft)s fibi cômiftîs pancm uer bi cœleftis non dtfpenfant,quia id precipuum eft imb unicû Epifeopi munus quod qui n^lexerit canis impudicus dici tur. X.q.7.Quinec, Taceo Chrifti inftitutuni,quidû fuos in meflem emitteretnon aliud mandauit ^ut Euangelium prgdicarentomnicreaturçMar.uIt.TaccoPaulum quiiedi cit non miftùm eflêut aqua tingeret fed Euangelium^muk caret. Adulterum erit impium Ôd facrilegum q,facerdotes Bella gerunt,quia non delxntfe inufccre negocijs feculari^
bus
-ocr page 49-bus.ut toto Titulo tercîj librf Decretal.cautum cß, cG tame uideas noßra tempeßate multos Epifcopos etiam,non mhi nus apud pocula madere Leontinos,nonminus indulged rc uoluptatibus Crotoniatas,mêfi's uero uFT rapeçis uin^ cere etiam ludgos. Adulter ent impius Qi. facrilegus, quxecy c^Epißopoi^ diuitemautambitiofam fupellectilem habu cnt,qualem eos noßra tempeßate uidemus habere, qua Rc ges etiam uincunt,quia in concilio Carth. id uetitum efl di. « 41. Epifcopus. Adukerinum eß impiu Qi facr ilegu fi Epigt; icopus iudtcem agatrerum f^culariumjOuiadiuerfum facit quam habeat ecclefiç difpofitio. i i.q. i.Te quidem, qum ta men etiänum foenus ßium danißg non per alios indices au (picatius exigant $ per Epißopos. Adukerinum eß,inmi3 Qi facrilegum qiPfidittj Epifcopi^ benedidionibus ucfliüj ararum,temploi?t,penè modios peainianim exigant, quia iniureCanonicomultiphariam,idnegatum eß. Qiiicutp facerdotibus cohubia negant Epifcopi, Adulteri funt p ue^^ ßram ißam maximam,impij Qi facrilegi, quia ecdefia oli di fpofuit ut Epifcopus elfet unius uxor is maritus iuxta Pau;# liadTimo.öCTitumtraditionem,diß*a.6.pertotumöCGä grenze concilium uetatuxorem contemnereprgtextureligi onis. i8.di.c.Si quis.öC fi gs difeernit. Qiiicucp füpra duos folidos.quos catncdraticos adpeflant exigit Epißropus, hac finitioneucßraiiTipiuseß,adulter,ÖCfacrilegus,ga lo «q.T» placuitamp;ibi. Illudte,cautücßne ßipraquam diditmefla Parroch ianis exigatur,deferet me tempus fi cûda uelim ab^ furda colligerc quç ex hoc robußo axiomatc ueßro nafcerê; tur fi non infirmaretun Hoc tarnen interim obiecro confide retis,ncmpe $ fallacia fint Qi imbecilla, quç ab homine qn^ tüuis fapiente excogitantur non ad normam diuing uolunj; tatis aut fcripturç,id qd* uobis,ut pace ueßra dicam,ßequcn ter impoßiit tum hic tum alibi huius pargnefeos. Nam cS paulo ante Chrißi uerbum Mat« ia..attulifletis:Qui non co gr^at mecum fpargit,eredo animo expedabam, an efletis hue conatum, quorfum certe oportebat, admolituri,ut mc
f iii nbsp;nbsp;adhor
-ocr page 50-adhortareminf quo uehemefttius ac fortius omnia ad ChrZ/ ftum traherem uerum loge aliter euenit,nam ut arbitrer in hune tantum uRitn adduxiftisut hoe amp;lt;ïuiua ueßrü firma^ retis,qcF^ probe feceritts liquere fatfs puto ex precedentibus Imb per deos oro,quid tandem exißimetis elle blafphemia, fi hoe nouidettir uobis ede blafphcmta ubi ereaturç damu» qd*dei eftt'qS fic argumentamur aut potius nugamur.Chri^’ (tus dixit qui non colligit meeum didipat^nunc ut cuptdita tes noßras non tam expleamus prodamus,(ubnedimus» Adulterum eß impium 3^ faerileguni,qdtuncÿ humane fu rore inßituitur ut ecelefiç difpofitio uioieturî’Cui non pate^ atiam hulaisueßrum^ cûenim in fuperioribus ad ueßra* traditiones uel Euangelium uel Euâgelieam dodrinam ud Chrißum,ucl dominum uel Euangelii magißrum fempet coniugaueritts,hic tandem eoëgerit dolor nihil tale prçtexe^ re,quis non uidet unde nati finthi gemitus ôiRifpiria^
40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non deqeere 8C impugnare didat ratio SCe. pro detjeien^
das 8Cimpugnandas eßedixißis fehematedicendi Grgeani co,quoeum uobis tantum eß eômereij quâtumgraeuIoeS (idibus. Adremredeo. Maiorum traditiones ut paulo ante diximus quanto magis Euangelieam 8C A poßolieS dodri^ nam redolent tanto magis ßifpidmus omnes, quato longi^ us ab hae rccedunt,tanto magis faßidimus. Qpod autê ad me adtinet. Diuerfum prorfus atc^ uos inßmulaus egimus agemuß^ ineoneuße.nä ut exempli eaufa loquar, Cû ones nobis ereditç exeômunieationis inßitutionem Mat. 18« autf dirent à Chriflo fadam efle,fi peecauerit in te frater tuus 6tc eçperunt mox raeiocinari,mcaim, ergo fi quis non peeeat cxeômunicarinonpotcflj^emcnim intelligere aliter non lieetc^ iuxtamentem4^ifiatoris,ae nifi preeibus uehemen ter obludatus efièm ut nihil temere mouerent, iam tu abie^ cifiênt exeômunieationis Iora,de ea autem excômunicatiôe loquor qua pro eredito uel loeatOjuF^eunt^ modo contrat do çrealieno exeômunieamur. Hoe uobis cxemplo patere poteß $ çquus am iniquus firn uel pacis eoediator uF difror diçfc
-ocr page 51-dig femtnator,qum fbl is ptjs precibus in ordinê cogam, cult; per legem diuinam nihtlfedeberefciant,eosqui ü'neconfd enrig diferimine refih're poffent, turn quod firmiter diuints fidunt,tum qc^libcrtate pairig freti non quemuis uentum ti^ ment Quin fexcêties id uerbi palam diximus.obteßor uos per Chriftum lefum Percômunem fidèutnihil temereim mutetis fed (bla patientia fi non alia re probetis omnibus uos efle Chriftianos dum propter infirmes ea feratis qug ex l^e Chrifti ferre non eft opus.
Hietuo indicio peris o forex arm eo 'numero mutato q 4* (blus ReuerendifTimum dominum decet quoq; fblo uti con fueuit,ad te unum defeendis cum dicisrNec^ enim hie audi endos efle cónfentio, nS^ id fadurus nifi plaaiiftethac no; Ca oftendere huius te fefting orationis efle opificem,haud {ef eus atcÿ iUc quern tradunt Palladis clypeum fabricatum efle qui imaginem fuam adco artifteiofe ad fumum clypei infe^ cuit ut ea foluta uF ablata clypais ipfe dilaberetur, fed ut te ttbiclarius reprgfentem quo minus te latere pûtes, is cs qui sdiquando mecumpriuatim multacontulifti,altera tarnen ùice,hucinfanigueniebasutdiceres orationem exerdtium cflècorporale,nâuerboijf adhuc mcmini,cûq; teomnes ride retqui adcrâtdij boni quibus ambagibus id adfercrc cona; baris^utftontem complicabas^quo rifum irato uultu difcti teres,^^ te hac parte beatum exiftimem qd*tatus es (tua fal tern opinione) ut teiratum reuereantur boni etiam uiri ueijr lira magis urbanitatc dudi tuo fupercilio. Tibi igitur g; cunep tandem es edico ut a calumnqs quibus te hadenus a; mgnafti tempcres necrcnafcentiChriftianifmo tarn infulfe ac peruicaciter obftrepe,aut fero tIui Xtov7«/j inciuilius detra^ dam flebis,fatis ftt iam tertio ignotum efle, nemo te in tud atrore fepianim ritu latentem diutius ferre poterit,capiêt ali SuandoDoni iuxta dodit^ peniciilos ac tetuis coloribus iftin^ent. Verumreshadenusbenehabebitfi reftpucris aut faltem calumniari,ac pientiflimum prgfulcm irritate de iiitcritj quamobrê te hortor ad te redeas, nâ conaübus tuis ' ” .......- - - ..... - -
-ocr page 52-tam abeö ut cefTurus fim ut optem, fi un^ pugnandum fît non alius hofîis continuât tu,cuius èdiuerfo3(^ amicidâ baud parui fecero,fî pe^s te dignum refumpferis,nunc ad rem redeo.
Quis tarn hcbes eft ut idem fentiat de Apoftolis quod de pfeudapofîolisç^quibus namhocauditumedqui hac tern pefîateChrifîi dodrinam mundius ac fîncerius tradantt* à nullis profedo altjs ab his qui fuam abominaiionein lo^ cum dei fîatuerunt. Hi iam audent pia fcilicet ilia effutire,^ tandem fucrût Buangeliftç^'qui ApoftohVnonne homines^ labi ergo potuerunt,errare,decipi,idem eft dei fpiritus taub timatenmeftatcpoteftThomam aliquêinfpirare^ inipib exordio Saulos ac Simones.quafi Euangeliftg fuas opinion nes,ifîoi^ more nobis tradiderint, non totum ouod agSt in unumChriftum référant, ac de folo icribant, gdegerit qd docuerinquafî Apoftol^aribus farcinis populumdei onc^ rauerint,atlt;^ pfeudapouoli. Prçdicabant Apoftoli ChriftI dodrinam puriflimejnam confcientias delidoi^ terrore dcj; tedas erigebant adbonam fpem uerbo Chrifti quod fallerc nequit. Predicant hodie quidam Humana delyramentapro caciiïime,ac mentes uere libéras terrent docentes cflè pecca^ tum ubi nullum eft,animai^ crudeliflîmi parricidç. Prçdb cabant Apoftoli dei filium meta liberalitate non ta ignouiG fê omnium delidis quâpro omnibus fefe hoftiam expiatrb cem dependiflè. Prçdicât hodie pfeudapoftoli nullum tam leuc cômiflum cflè qd*non Humana fatiftâdione eluiopori? teat. Non permittebat Petrus ut fefupra hominem aliquid cflè putaret Cornelius dicens:Surge èc ego ipfe homo (um. Exigunt pfeudapoftoli diuinos tantûnon honores.ac inftar Domitianidominus deus dici patiuntur. Non docebâtA^ poftoli aliud ^gratiâ dei amofeere SCqcPper ChriftS eius plenitudo aduecta cflèt. Non ceflant pfeudapoftoli onera CTsiiiiâôd ïmportabilïa htimcris mortalfiiniobcnidcrcgt;cjtJi^ Gus cogant admiflà ftia,haud aliter atc^ mercem aliquam re dimere peçunia,ac fi ilia ddît,uefte,cibo,potu,aut lare ipfo, • ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non
-ocr page 53-Non parcitur orphanis,non ufduis, pccun jam omnino ha^ here oportet,qua fine deiim negantproptdari pofle. Itenflc ÖC Apoßolorum dodrinam iu in fufpttionem uenfrepoflc adfen'te ut Pfeudpoftoloru qfi qf$ tâ ftupidus fit ut non li qui'do utdeat quid nam fit à diutna benignitate per Apofto;^ los tn nos liberaltter tranfrufiim,quid contra ab Humana at piditate per hypocrifim profedum.
Generalia concilia nelcio an ea intel 11gi u elitis quatuor, nbsp;nbsp;4j
qug quidam tra dût Euangelrj loco haberidebere, anomia. It illajuolim equidcm ill is qcc^ detradum eflc, quâ^ quod çquam illis fidem haberi uolunt atcp Euangelto,nefcio qua pium ftt.uiderint hi quihocpronunctanr,fi omnia. Roga^ DO uos nû omnibus,fide feruari debere fôiatis inuiolatàqj cuftodiric'qdlt dixerit is obfecro ut hanc controuerfiâ explü cetis,utris nam accedendum fit,ijs ne qui ut habetur di. xy* .x6. K.x8.ac.X9. ftatueruntutEpifcopus fituniusuxoris maritus, An ijs qui nuptias dgmoniorum tnftindu uetant, nonne hic ad fcripturam rcairrere oportebitç’Omni eni Ipiri tui crcdere uetat loanes, fed explorare nos docet fpirttus an éx deo fint,ad quem uero lapidem probabimus eum qui (âdus eft in caput angulic’ qui ab hominibus reprobatuseft, à deo autem clcdusçîed is negat caftitatem capi à quoiÇ pof fe ni defupcr ei datum fit. Erço fcriptura erit luper concilia, dam conciliaubi inter fe diiïentiunt nulla alia rationefa^ crofâda fcriptura iudicari poiTût ,utra fcilicet iuxta eius nor tnam propius incelïcrintjid qcffemper fadum eft apud uetc res,ac ea qug cum icriptura Canonica cohfentiunt (ea enim (bla mendacio uacat ut ueftra décréta habent di. g.c.Ego) re dpiendanimirumerunttjs quçdiffèntiuntreiedis. Rogo in^ nuncutriconcilio parendum fit,ci ne quod nuptias per mittit Epifcopis an ci qfPnegatjdicetis nimi^t qgt; ei quod nef gat,at èdiuerio obijcio Gangrenfem fynodum, quç anathe^ ma eftè pronunciat fi quis nuptias Epiicopo non licere Cenf tiat,ac fi ad Euangeltj lapidem exploraueris,reipondet EuS gelium,confentit Paulus. Hoc igitur fi humanç conftitutio
g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis uip
-ocr page 54-nis uiolenna toîlitur nonediuina eogunmr humanis cede/ re^'qua abominationequxnam tenSiliorinueniri poteft^ qtiafi humanis diuina {arcire udimus ÔC nbsp;nbsp;nbsp;imperfeda (u '
crint abfoluerc,fîc enim tu adferis o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nunc enim ad
teunum iermonem conuertam, dixifti enim ahqn (ubi loei ipfc non ignoras) in eum ufum dixiflè Chriftumlo. i6. Ad^ hucmultahabeouobisdicerefednon poteftis portaremo^ do,ut quedam iïii teßamenti reponerét per Thomas amp;nbsp;Sco^ tospofteapromulganda, qd*^ impie dixerisaudi: Trifles crant Apofloliqgt;audifïêntquendam èfljo confortio Chri^ ftum eflè proditurumjqdinulta audtflènt diuina qnidê illa fedquçnon ad imam ufl^ mêtemdefcendtflênt,mçrorcobjf ftante,quod audiflènt malorum catalogum in fe uenturoi^ ob eam(ÿ rem pleracp nequic^ audiebant,quod ubi feßffet Chriftus maluit quçdam fub aduentum Paracleti ucl explt^ canda difFerequg hadenus minus intellexiflènt,quo illc fa^ miliarius eis innorcfceret, uel per feprius didaper eurefri^ carejdixeratenim lo. 14. fuggeretuobis omnia quçcurtdiÿ xero uobis. Eccehic habes uobis, Apoftolis nimit^ no Tho mis,Scotis,Bartholis,Baldis,idemnibiecitpoftea)^baquæ tu ex. Ió.cap,non fine ueritatis iniuria detorques,cum enim dixiflêt adhuc multa habeo uobis dicere, uobis in^ Apoflo Iis fubiunxit tamentCum autem uenerit ille fpiritus uerita^ tis docebit nos omnem ueritatem,uos inquit non quofdam Ariftotelis difcipulos uerius Chrtfli. Qdfî ueritas mentii# ri non poteft^ut nonpoteft,ergo Paracletusdocuituos o Apofloli omnem ueritatê,ut ca qughadenusminus accepe ratis clarius intelh'gcretis,qugnû^ aggredi aufliri eratis,tor titer obiretis,quç futura nemo feiebat eius inflindu prçdice retis. Apoftolis ergo ut promiferat eaquæprius capereaut ferre neguerant fpiritu dodore nota fecit. Vides itei^ in^ aufptcatefacraslitteras uerfes,undefuadeo ut aliquante pore non aliud agas diligenter fpedes quomô dodiflîmi quiqj eis utantur,neculla parte in manus fumas abfcpprçés tore,ah'oqui fierifacilepouît ut inmagnum aliquêaeperni ciol'û
-ocr page 55-cioCiim tcrrorem indâeres. Verum ut «ideas ^nuHjus pen fifïteaquçipfîuehit meliora prçfticuridiuïnïseirmxïmus hac ratione tecum again. Nouum tedamencum prçftantifli mûeüèomnium quçun^ïniturus efldeus cûhumanoge? nere non negas,ut reor,aut fi negas Icgeeap,8. Pauli ad He, brços imô totam cpiftolam 8C negaflè mox pudebit, id autc fi imperfedum prgftitit Chnftus,Tuerit Mole nimirum loge inferior,quiuetusicaabfolueratutuetaretucladdi qc^uel demi De«c.4.Slt;.ix.Porrofiuix tandem perDurandos pa^: iudes ôi. Scotea quç deerant hadenus, addita funt,imperfelt;î dum habuerunt fupcriores ufqt ad proximos ferètrccentos annosjimperfcdum tradiderunt Apoftoli ,imperfedûtradi dit Chrifms dei filius patri ex omni parte fimilis, ôd çqualis quo quid blafphcmius dicipotefi^attamen aliud non dicût quicuncÿ humanas traditiones hocpretextuquemadmodû diximas,diuinç legiuelçquâtuel prçterunc autnecelTarias ad falutem efiè contcndunt,€rgo blafpbemi funt in deum in Apoftolos.ac in patres ipfos, quos tanto Audio defendunt, fedutapertius mecapias audi: Si uelfincconciiiorum decre tisgbufdamquis, uel Sophiftamquorûdâopinionibus fie n faluus uequit,er go Apoftoli falui fadi non funt,9C primi tiç Chriftianoi^ neqe^ faluç fadç funt, nam deerant eis hacc décréta deerant opiniones iftç tam aperte uix tandem expo^ fi'tç, Vidcquoriumteipfum abducas autpotiusquorfûte ucritas trudat. VndeprofedototumhocqcFhodie digladia mur non cft aliud ^q,Cliriflus inquit Luc. nbsp;nbsp;Audiebant
autem omnia iftaPharifgi qui crantauariamp; deridebanteS, ßd ait illis: Voseftisquiiuftificatisuoscoi am hominibus, deus autem nouit cordaueftra,qaqcfhominibus altum cft, abominatio eft ante deum. Enarra mihi o bone (rater hune laaimgt;inueniesproculdubiofruftranos coleredeS dodri^ napreceptife^humanis. His enim dementis Chriftianû de^ fàaum eftè oportet,nec dogmata ftaniere,nullius enim pre eq funt.Coioæ ^.Concilia igitur quçcûc^ tandem fi diuinç legi fint conformia quis non fufpicietç'cp^ redius mihi fen^ g ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tireui
-ocr page 56-te «tdentur quihicdicunt,Si Concilia diuioçkgifîntcÔfor/ mia quid opus Ht eis acceptum ferre id quod cetradarnt fo^ Ium, ac non potius ipfi (cripturf fâdg quf teßimonium ma ius habet iuxta Chrilii ^bum^nam tdiimonium dei maius eß hominum teßimonio,ut cui Ioannis baptißf quoc^ teßi monium cedat Io» 5.Si uero contra,diuinf legi réclament qs non mox id Apoßoliaim ingcreK’obedire oportet deo ma^ gis hominibus. Propterea perpetuo cauendum efl ne un amp;nbsp;quic^ ßatuatur quod non examußim quadret cum coele (ti ueritatequg fe tarn humiliter oßertut capi facile poßit,ac Cam aperta eß Qi clara ut ab hominibus daritatem non acd piat Io. y,quamobrê hac una duce ac magißra (æus efl ad di Icutiendum quiegd in controuerfiamuencriL I^ccflant igi turquihactempeflatejconcilqs quorundam Typhlepiflo# pot^ putantdifcordiâquf de feripturç autoritäre inter Chri flianos hodie uertitur côponi polie, ni una (cripturamagi^ flra ea» diuina,non humana cupiditate prodita, cüda paf agant.Scripturam capi uolumus non literam occidenté fed foiritum uiuificantem. Sed metuo nimis ut id qd'paulopofl liipradidum Chrifli uerbum fequitur in quofdam ex eis cfa* ci poßit,nemne,fedcognoui uos quia diledionem dcinon habetis in uoois. ld uerbi (nam ad omês uos nunc redeo côf fukorcs) fûmtmere nobis metuendum efl ne.R. Hugoni à
imputari iuflcpoffit,nenTpenc uobis impulforibus uidcgt; atur loculos fuos magis $ Chriflum amarc, rei fluderc mai? gis^faluti. Qtiod turn indubie fiat cuhuctraxeritisutan^ teomniaudit diuinam mcntemacfententiam omnibus,E uangdij prçdicatione fieri apertiflimam.Hoc enim pado reddetis nomen eius cçdro dignum SC coelo.Sed ueh mifero mihi quid opcram olcumc^ perdoC'quafi non luce clarius p omnem orationis contextumeuiuis lufeiofo etiam pateat quid uos premat,tametfipukhrediffimulatumputeds. De us opt.MaXjfaxitutdifeufits aliqn nebulis daram fpedare lucem poflitiS) Amen, optimum^ Prçflikm non perpetuo cogatis utrorÿ poblite daudicare Amê, fed inuia ac lege dei
oene
-ocr page 57-bene ac mofFêfe,(ïne humananim tradïuonum fafcino terepermictatiSjAinen Amen.
De his quos ufta panter 8^ dodrina cómendat legite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44
dros ßaofwdos CA NON E Sdi.9.c.Ego.Sichabetis4 9 ex Auguftini fententia foil's ijs indubitatam fïdem debeæ? tis qui eius lêripturg autores funt que Canonica dicitur (ca autem eft quç intra biblia continctur) Alios autem ita lega^ tis utquâtifcuncÿueldodrinauel fanditatepolleant nôob iduerum putetis qæipfi tam fandi tam dodi ica (eferint,fed quod foripturçcanonicçroboreperfuadere potuerintnôq, mfi f^iebât fed quod fpiritus dei adhuc in uerbis fuis fpirâs. Ecce uobis fcripturam magiftram,dodricem,ducê, non pa tres non ecclefîam banc quorundam,male intelledam, id patdopoft darius legetis eadem di.c. Quis nefciat. Atq; hoc intérim admonitos uoIo,Canonibus ueflris me folum pro^ pter uos uti,nam illis nidemini non minus fidei habere qua Euangdio dodring Apofiolicç omni fimul diuina he^ nignitateallatç fcripturç,non quod ud me uel quen^ dtu£^ nis h'dcntemcifdem Canonibusoppugnareliceat nifiquâi^ turn nihil à diuinis diOentiuntjUerum quid tS opus erit nonibus ac non potius fcripturç facrç cedereî*
gt; Quamobrêquefoceremonias fie mordicus tenetisC’cum 4V ad tempus tantum fetuari debereipfi fetiatis 'ƒ in quod nam tempus eai^ antiquationêreqcitisCan diuinam dementiam flunc ab his auocantem negligi oportere cenfetisc’num puta tis tâ prçdaris ingenifs fpe fhiftratis,alios un^ aufuros beb lum cum eis reparare;'aut impunc ablaturos eos qui herbes nbsp;nbsp;.
fcentem Chrißum hodie non tam negl^unt impediuntC An non timetis eum qui dixit Mat. 11 .Et tu Capcmaû nun^ gdufcp in coelS exaltaberisc’ufcß ad inferos defccndes.Quia fiinSodomis fadçfuiflèntuirtutes quçfadç funt in te for:^ cemanfifTentufc^inhanc diem, Verûtamendico uobis ga terrç Sodomoi^rcmiflîus erit in die iudicrÿ tibi,non time tis in^ germaniç nbsp;nbsp;pc^ulis aliqh fî prçfentê occafionê ne
gIexetintcôminaturum.Et tuGermaniacuius ßrenunfor
g iii tecp
-ocr page 58-tècppedushbdiï tumultibus ad iicram pietatêtraxiomhi^ geniTcg diïciplinis ditaui qdTiaberes latera ad omne ftudq ge nus fblidajUtdodccómodccp relïgionem à quibiifdatn foe^ deconfpurcatatn,mund((nme cbucctnares, num ob earn rc ad codum ufc^ laus tua exaltabitur,quod cçperis id quidcm verum ad umbilicum no perduxerisi:'minime ad inferos eni ufcp detruderis,qd*lucem uenientem in mundü neglexeris. Quia nulla tarn barbaragens eft,quefi tot occafionibus ad ueram pietate plantandam inuitaca uiiHettanto torpore de^ fediflèt. VerûtamcincredulisimbSodomç ciuä)us mitius judicium eueniet uobis öic. Videtis hicrurfura qcftotus fermo uefter adumbratilia quçdam bonaeos crahere cona^ tur qui iam didicerunt patrem in fpiritu öi ueritate adorare» Si ad tempus fenundç Hint ergo aliquando abolendç (unt, atquiduetathodieantiquanVpr^fertimhucfpedante mun gt;nbsp;do,hue tendentibus omnibus iuxta pijs att^ dodis. Sed di^ ' cetis ad têpus iftud quo nimii^ TutfXtTr/axoTroi? quidäpermit; tant abokri,an putatis eos quorum uita crapula eß, quorS deus uenterquoi^ non laqueariamô fedôimulç d^feaphia deauratafunt,ua^ ad tam bonam mentem redituros ut ali^ gd aboleri finant quod patinis etioculis detrahat:’antiquabi mus igitur eu fuma trangllitate mulu quç ad falutê ut nih il conduaint,ita feruata. quorûdam inexplebiles cupiditates nunc^ fatiarepoffuntnidetrahantur, quamobrêiâdefiftite uocilerare ceremoniç ceremoniç,Surdo enim fabulam nar^ rabitis.
Nuneprimum difeimus miferi mortales Rempub. Ghri nianamuneceremonijsconßarenon poße,cum meliusnu^ Sconßiterit^eatempeßate qua ceremoniarS minimü fuit,difcimus deniqueciuitatem adminißrarinon poßeni rempli muros aqua, fale, cinere, lußret, ni aras OLEOSAGR.O fagincnt,nj campanica pra aqua confe crata tingant.nam hçc finegligerêtur periret ordo politicus, quaß antea hçc recepta (mt,urb€s non ßnt optime admi^ niflrat£. Non negamus Chrilti dodrinam imö adferimus pluri
-ocr page 59-plurimum ad Reipub. cranquillitatem conduccrc mô pure doceatur. Vcrum ubi ceptum eft ci'ftç non Chn'fto confuH à quibufdam hypocritis.neftio an ulla res potuerit urbibus euenire magis perntciofa,nam mi fieri poteft ut hçcpacem actranquillitatècondliêtêNos lacerdotcs ftimus,uos^pha ni,nos dodi uos idiotç,noftrg fût claues j ueftra funt inania tnarftipia,nobis odofis degere licet, uobis in ftidore uultus udci pane. Vos cohercitos ab adultcrio oportct,nos p omné genus libidinis impune graftabimuTyUOS uedigalia pende/ ds ac tributa,nos oblatiôibus ueftris ocia noftra folabimur, uos uigilias nodis acftationes feruabitis,nos fccuri omniu in altum ufc^ diem ftertemus,uos hoftem à moenibus ^pel/ letis^nos uetat religio ciuem ä periculo liberate. Scio quid hie diduri fi'tis,fed tacete obfecro,nonne hçc omnia funt cej; remoniçjfincqbus urbes labidicitis; VerSnofter ille Chri/ ftianifmus aiiuis urbi accomodus eft, legibus paret ac ma/ giftratibus populijCui tributum debet pendit, cui uedigal, penditjcui cenftim,pendit,fubftantiam nullam quif^ fuam dicit,omnia çômunia cenfentur,eupit nbsp;nbsp;nbsp;aliumbenefictjs
anteucrterc,manfuetudinedemereri,Iaborem altciius parti 'ri,çgeftatem leuare/ratrum enim loco omnes colit,blafphe/ tniam deteftatur,pietatem ampleditur ac apud omnes am/ plificat. Quidmulta^'uanius^ueriusimbinuidiofius di/ dû eft fine ceremonijs urbes ac ciuitates dilabi ac pire in hue certe uftim ut Euangelicç prçdicationi uulgo naicatur odiQ ac obftrepatur. Videte Ad.6.Teftium falfoi^z uerba in Stegt; phanum,S longe abfint ab hocueftro fermone. Homo ifte nonceflatloquiuerba aduerfus locum fandum 5^ lege,au/ diuimus enim eum dicentê qm lefus Naçarcnus hic deftru/ Ct locum iftum 8lt; mutabit traditiones qs tradidit nobis Mo Îffes. Nûc ueftra fubqciam,fic enimpcriretomnis ordo po/ iticuSjqcFnunc fequeretur uobis cogitandum rclinquo.
Non nego feruanda efle qug comuni omnium confenfu nbsp;47
décréta fint.fed qsqui decreuerunt,ied turn etiâ cum omniû; confenfusacceffit^quiquantumuobis ipfisuideatur accef?
filTe
-ocr page 60-Art« fequcntfa manifeftanc.
4® nbsp;nbsp;nbsp;Au t faltcm accepta ta, per hçccnfm acccptataadparctuos
non alia intelligcre ca quç quo rundam peruicax poteßas plçbi Chriftiane obtrufit inuitç Só reclamanti etiam. PoHea cnim $ res hucueneruntut Pontifices adfererêt fe rcrum mnium dominos,condendai^c^ de libidine legum ius habe re,nec errarcpoflc.quid no aufi fint prgfcribereCrurfumqp qs tarn infoelix futurus erat ut contra niterenir^prçfertimcum ùulgi firn pl ici tas, qua ifti ftrcnue fiint abufi, tametfi no fine fafiidio,mutire tarnen no auderet. Qjq»’ quid referthçc mul tis refellere,cum luce clarius hac nofira tempefiate uideatur quo padouel tarn comunitcrconfenfum fit uel ceremoniç acceptatç(utueftrate)^boutar)cû cernimus uulgoqsquac comuni confenfii décréta uideri uultis reclamari,^ qu^ re; cepta,renci,Enuobis comunem confenium uefirum en ac; ceptata. Imperata funt ferme omnia,id« procadus Qiri; fii fpiritus didet. Nam.ut exempli caula unû tantum ex tot millibus producamus,nemo auerfatur pias in temploijt con fecratione preces,fuperftitiôes autem nimias nemo probat, exadionem,omnis fimul natura detefiatur, detefiantur ca; nones ueftri,detefiantur prgfiita iuramenta,nunc autc cum tot talenta ob eiufmodi ceremonias exiguntur didtis cornu nem confenfumautreccptioncm acceflîflèjcum nihil fit ml nus,Narrabo uobis hie rem ante paucos admodum dies ge fiam,quo pateat,^ uere in exigenda pecunia pro confecran dis templis confenlu fit. Lufirauit Suffraganeus quida tern plum quoddam acaras in eo aliquot,uolens omniûnomi; nibus parcam,acprecium popolcitlufiradonis, aureos Re nenfes. ii..detemplo,deccemeterio»io.quin«de fingulis aris, Ibicordatiorpaulo facerdos prodtjt, idChrifiiobfire pês gratis accmiftis OTatis datc,0i Simonis anathematc dig; num eflequidona ipiritus fandi uendere aufituel uedi pof fe aedat Ad.8.Tum Suflamp;aganeus ifte contrado fuperdlfo Ego inquit ob hanccaufam non mulds uobifeum agamqgt; fimoniam incurreremetuamjundepacifduobifeum nullo
pado
-ocr page 61-pado «oio ficcntm fnCurrecetur facriicgtutn (aif feccrc no^ men à Simone mago fimonig) fedhunc aureorum numerS auobts exigo, nó pacifcorHic pauperculi coadi funt fex et uigind aureos mutuo acceptos perlonato illi Epifcopo pen dere ne fimoniam fcilicet cum co incurrerent. Hic clare h:d bctis,quomodo hçconerafintuelreceptauelprçccpta. Magt; tüitenimfididusiftcEpifcopus pr^cipcrepeainiamcp pa^ ctfd. Itenunc amp;nbsp;dicite receptaefïc quç tanto faftu ac infolè? tfa precipere quidam aufi funt,fexcêta narrarepoflem de eo demSunraganeo rifu dignilTima quçuelcgituPdixitapud rudes agricolas fefe iadando,fed uetat inftitutum,omia al v qn in lucedareTccnt, filucem tcncbrioncsißiobfcurarenon •ceflabunt.
Qui ad fcripturgnormam dodrinam dirigunt non pro 4^ libidine fcnfus fui docere dici podiinrjfed hi end fine facrai^ literarum autoritäre id tentant, ctra ^rftis Paulus Timo^ theo permittacadmonetenim cum ♦i.Ti. Tu uero mane in his qug didicißi,qucc^ dbi crédita funt, memor a quo nâ didiceris.ô^ quod à teneris factas literas nofti, quae te poflut ;tdmonere ad falutem per fidem cam quç eft inChrifto lefu, JDidiccrat à Paulo Timothc«^,PauIus a Chrifto,eod è tame Ipiritu uterep dudus crat in cognitioncm rerum fandiflima rum.In his permanerc iubetTimotheum Paulus, atnon pÿ manêtinhis, qui iuxta ucftrû uerbum pro motu ftii capitis ticgocium hoegerunt, fedhi qui iuxta ciufdemPauli uerba hoc eft iundiffime ac indiftracte «is adherent,feientes q? omnis facra icriptura à deo infpirata lt;ft,8d util is ad docendum, ad ar guendum, ad dirigendum. ad difciplinam cam quç eft in iufticia,ut abfolutus fit homo dei ad omneopus bonum perfedus, qui carni acquiefeunt be fan^ini pro motu fui capitis docent,quidiuino foiriuil ex faaisliceris dulce fpiranti perpctubcÿ uernanti.è fenfu 8d mente dei,qui minime recens eft, Nam Propheta atm an^ tiquum dierum uocatDan.7.Qinigituradeius mentecS^ '• da uocant^ad illius fenfum ^ceofati^n cunda examinant.
b nonno;
-ocr page 62-■ non nouam cenfuram ineuntled ad anriquam iKicSt ad gth Hieremias quoqj hortatur,6.cap. State {uperuias SCuidete Sgt;i interrogate de femftis antiquis,quç fit uia bona 9^ ambu; late in ea, SC iniienietis refrtgerium animabus ucftris. Vi# detis qcPin uetufta cenfura requies inuenitur no in noua,cui uos tarn obfiinate adhcretis Sdtamen nouationis infimula^ dseosquiobhoc unum bellum uobifcum uobiftj fimiligt; bus gerunt q^Fnimis liceter nouata antiquêt, QC annqua ue^ lud pofiliminio adferanqid ^d per ueftros CANONES licet.di.9. Quisnefciai.ubiut fumatim omnia firingam in Canonem rccepiftis,quod ôtÔTrvwsoç.i.iciipturadiui^ nitus infpirata incocufia perpetuo maneat. Epifcoporum autem fcripta reuelli pofiint modo habeant quid ab illis diamp; lbnum,non folum 'a codlqs, uerum à quouis etiam,qui do (fiior fit.De qua tarnen re peculiarem lioellû cudere fiatui fi deus anuat, ac (e digna in^iret: Nepe de ui 3^ ufu (cripturg (àcr^,utimur enim ucris igpenumcro impure. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
■yo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si in ore muldtudinis omne gt;?^bum iam inde ah exordio
Euangclq ftctiflet,ubinûcquefo Chriftianifmus eflèt^pau^ derant Apoftoli, fedPapgquotgentes QC régna adChrififi conucrterunt,atq,’ ut id intrépide facerent nihilob paucitate amdantesjconfolatur eos (jiriftus Luc. 1 i.Noli dmerc pu fille grex,nam placuit patri coelefii uobis dare regnum.Pofi fem hie retegere infignem ftultitiam quç fub his ueftris uer^ bis latitat, quis enim gentilium un^ Philoibphoijt tarn hamp; bes fuitut multitudinis iudicium anteferret,paucorum,mô cordatorum,iudicio:’autquouenturum effet ft hodie multi tudinisiudido fiaretur^'nonede uobis dècÿ dodrinauefira^ te adumeflet^adeonihilireferre putatis expuere ciuicqdin buccam uenerit,poffem inc^ longe procacius uobilcn agere necidinturia,malo tarnen uobis parcerejqcFfoem concepe rim non paruam ubi ad uos redieritis, fids palinodiam cata turi.
51 nbsp;nbsp;nbsp;In his,addids,quçdiuinç I^i non repi^ant,non capio
hicuosfiueor.Namfidcinedijs uobis eft amp;mo,qu^iuxta
-ocr page 63-Phnofophonim opiniónes hcc bona funt nee mala, atr hic iftas traaatis nugas ubi negociutn ChriHi uertitur, rurfum quid uobis aim illis qui Chriftianifmidcfcfores uideri uul tisÇ'ad quem qui non colligit (pargit, ad Chriftuin autè qui fieripoteftutuideaminicolligere aimadeacolliga'is quæ faltem diuinç legi non répugnent. Qiii non cum Chrifto eft ctra cum eft,er^o ft cum his medijs eftis, non eftis cû Chri^ fto,nihil enim Chrifto cum mudo. Si uero de his legibus ca pi uultis quas diuinas quidem no efle nec honas admittitis, malas ramen efle negatis,quid uobis cûhifce legibus; nîiqd uobisiudiciûcômillueftde diuidûdis agrisdcaquç ducfli:^ busjde ftillicidqs,de uicinia,quâuis ne illas qdè uobis pmir to non faneftas cflè,fi ad normam diuinç uoluntatis refpon^ dcant,per cas enim iufticia poteft adminiftrari ÔCconciliari paxqueChriftus eft.Putatis neadhuc pofle latere fententiâ ueftrâî' Follite Corbonam.et has uerborum ambages ftiftu leritis.Corbonam autemdiuinç l^i non repugnare uobis non pcrmitto.cft enî contra amorêproximi,qui fidictjs qui bufdam faais feducitur expilatur excoriatur,dum hypocri^ tçdomosuiduai^abfumunt prçtcxtu longiflimçorationis LegiteMatthei cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuenietis quçnam fint ea quedi
uinç legi non repugnare adferitis. Dco tarnen gratia quod hue tandem ueniftisjutquçpaulo ante pro diuinis uendere audcbatis,nunccontenti fitishoc fido nec intelligibili mc^ dio,In his faltem qug diuinglegi non repugnant. Porro nc diutius uobifaim hie agam, Scitotc omnem legem qtiam uos fufeepiftis tuendam fandam elTe nam à dco pi ofeda eft PauloautoreRo.y, Iraq? lex quidemfandaamp; mundatum fandum 8C iuftumSó bonum. Nihil igitur eft hoc ueftrum tomentum de his quç non repugnant diuinç legi,cu m qu ic quidbonumeftadcoproficifcaturlaco .i.omncdatû optü mum QC omne donum perfedum defurftim uenita patrelu minum. Hacc igitur ueftrafi a deo profedafunt bona funt. Si à deo non funt profeda,ut QC non funt, uobis etiam tefti^ bus ƒ rgo mala funt,Si Cliriftt facerdotes eftis Chrifti legem h a adferitc
-ocr page 64-adrcn'tc,bonam,fâ(nam,çternam. St vranitatum adfcrtorc« ut quid fedetis in loco fandoCQiiac à deo profeda non funi fed ab hominibus mala funt,bonum enim una tantum ratigt; one at(Ç origine bonum eft.nempe qua à dco eft omnis bo; ni fonte,nam alioqui boni fontes plures adfererecogerêtur, fî enim ab homine poHêtboni quiddâ prouenire aut ab ulla creatura fons eflèt creanira amp;(. autor boni fcquereturcç non omne datum optimum 2lt;;c«eiîè à deo nec filio dei omnia ei; ièâ pâtre tradita.
Cumnautai^ tam elegantem fimiîitudinam offenderem uehementer admiratus fum unde nam gentium earn com; paraueritis,ac inter cogttädumadeß quidam non indodur uir qui fe eadem ferèuerba in quarundam epiftolarum far# raginelegifleadferebat,quamobrêuos obfccro fiitareSha; bet confellim reftituatis ante^ peailatus crimine notemini Quodautêadrêadtinet.facile adfentior ingratûuobis efle dilfidium quod cum difpendio ueftro coniundum iri uide^ tis,maximopcrèq; cupere ut omnes uobis cédât qui obftât, nec id iniuria,magna etenim eftis reputatione apud indodS uulgus cum obtirulos tumob dodrinçopinionè, eiusquâ^ ex Scotis Paludibus Thomabus hatifiiiis. Verum hais au; rem accomodate pauliiper:Si continuari iur^um inter naw cleros uidetis è quorum certc numero uos eftereputo, a» ipfi nô ceditisç’an quod uobis (ut diximus) putatis oiner cederc opoterc,uos nemini.an quod iolos rede ad Cynofu; ram nauigare exiftimatis,alios autem omnis toto errarecoe loT'at hocprefiîptuofû fuerit nimisSC arrogans,nâ ô( homi; nés eftis q labi poflunt,errare,decipi,qcFfi admittitis iniquiï profedofuerit,ciipcreutomnes ftmul uobis cedant, niil uos feripturç prius cedere didiceritis, ficqueitenim res ad icripturçiudiciumredir,quam fiquis digne tradauerit ce; dere non debebit ut multipliciter in fuperioribus,pbauimus Eam itaep fi indigne ufpiam tradauimus,iudicari oportuit idqcPnun^feciftis,fcdomniancßrahocSatyricum redold âcuoloficiubeofitproraüoneuoluntas. Contra «ero fie
mente
-ocr page 65-«ente Chnßi feriptura« tnâauimas, ueßrS ait cedae 8Ó à iurgtjs ut dicius contêttonècp deßßere8C renafcenti Chd (lo auribus animifc» fauere,patic^ ut neruus ferreus colli ue ßri,impoßto iugo domini lentefcat, nâ fî fronte ueftra gnea murum çncum deouo Hicre. nbsp;nbsp;nbsp;ly. ca.impetufado lub^
euere tentaueritis oifèdetis 8C fi lapis offenfionis in uos ceci deritconteret Signatehçcobfccro diligenter, de maiori par IC fimra fatis didum eft.
Cum portum qualemcScp eötingere optatis,quid quçfo nbsp;nbsp;y j
perhoc,qualecunc]ß aliud (ignificatis multos eße portus non unum folum, quod an pium fit ipß expendite, taceo Suod iftocuerbouuigares quofdamportus contemptofe^ ngitis.Si taks eftis quibus contradici non liceat, age certS aliquemportum acfcopumoftendite.Sed feio quid uos pre inat,controuerfia eft: Diuinis obtenmerarc an oporteat an humanis. Hic inter faxum öd facrum ftatis, nam 1Ï dixeritis liumanacedere dniinis debere ,cöcidit corbona cöciderunt tituli, ßhumanis diuina, incidiftis in fümam impietatem. Quid multaç'num in hunc mundum uenit Chriltus ut por tum qualfcûcÿ qucndâoftêderctnôcertum ctindubitatûf nonne dicitliotninem in j^bodciiiiuere,Ôdlcfruftracolido drinis mandatil^hominum'^nonnecum Apoftolidicerêt Bd quomodo poßumus uiam Icire.refponditç' Ego fum uia neritas öd uira,ß uia cß cur non in eo pgüis, fi ueritas cur no fiditisjfi uita air non in ipfo uitam queritisjed portum qua lecunep fingitisî’Scxcenta poßem ex EuSgelicis literis^duj! cere quç huius uerbi impietatem arguèrent, fed receptui ca# nam. Euangelium bonum Içtumcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei nuncium hoc
in primis adfert miferis mortalibus ut ad certum falutis por tum manu pcrducat,quißne eo prorfus ignoratur. Hoc de Icpido ißo moderatbqj qualemcuncp.
Qiris efl iHeunusç'an ChriRusç’at in illo reconditi funt o# 54 mnes thefauri fapientig 8d feientiç Col, a.. at ilk fadus efl no bis fapientia à deo,iuflicia ôd fandificatio Sd redemptio. S» aliusç'nos alium deumnefeimus preteiihuncunum, quç ta#
hiü men
-ocr page 66-men multi non recipiunt no fine falutis difpendio.Si homo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
aliquis;iubco uos feairos cff€,namut paulo ante per conter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
üonem muleis uobifeum egimus ne inhuncerrorem indde retis quo optnaremini uobis omnino cedèdum ede, ita nûc quoc^ animati (ùmLis,ut minimetutum exidimemus in baiuraie magidriquâttimuis dodi.makdidusenîhomo , quiconfiditinhomineöCquiponitcarn brachiumfuum»
\ y nbsp;nbsp;nbsp;Si confilia fuerint faniora,(èquenda nimiijf funt, nbsp;nbsp;nbsp;noti
pendemus ab hominum confilqs fed à mente uoluntatèc^ dei,aiius uoluntatem û feiêtes neglexerimus uapulabiraua multisLuc. 11.
5 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concilia dixiftisjpconGlia,necuclim,id carptum e(Iègt;ca
lumnigadfcribatis.Totusenim fermouefter adeo barbarus eftamp;alienus ab omni orthographia,ut nifi de induftriaqug dâdidîmulari iudîdèmus ludibrio fuiifetis maximo omnü bus uel mediocriter dodis.hinc fadum ed ut dubiiem lapjlii ne anjgnorantia concilia faipferitis^ confiltjs,totam enim idam pericopamfîdiligentius expenderitis. inuenietisnon ftnefolçdfmo eiïè«
Sine anime iadura nemo Chridum negligit, nam qui no edcum Chrido contrajeum ed amp;nbsp;qui non colligitcû eo fpar ctt,quemadmodü iamadfadidiumufcj? audiuideopinor. Pertinax autemtradus nonfitaliorfumfedad Chridû. enim aliorfum trahunt qui à Chrido ad creaturam auocant. Porro quibus talentum creditum ed, ociods dertere nonïb cet,fedadîduanegociationefatigari,ut«enientedominora tionemcÿ exigente audiremereannir, Euge (ci ut boni 8C deles 8Cc,opportune importunêtp fût ad cçnam compdlen^î diLuc.i4,{edquoniainhuncloaxmincidtmuscui uim dam faciunt.dicentes: En Chridum dicentem compel le in# trare,igiturui imperioqj premedi funtifhorigeri, uolumus eum pro uirili excutere ne eo perpetuo abutanair. Primum itac^ uidemus (èruum qui adcçnam compellebat folum ef# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
ic midum,qui autem fieri potuiiïct ut unus numerofâ mub titudinemcogeretfiiduiimperiofeqt tentandûcratut idis
placet •
-ocr page 67-phcct;'Dêinde,nemo uiblentrâ nninir aliquem ad cçn5 ud menfam impdlere hoc enim nitnis inciuihtcr fieret, qtiâuis quidam ebufc^ importunitatis in uocâdo procedunt,ut pc; nulametiam rumpantimprudentes tarnen, Yndeprouerbi um apud Germanos etiam tritifiimum,natum efi, fcindere penula,adhuc tarnen omnia intra amiciciam fiunt nô ex im pcrio,eo faltem quo ifii crifiam erigunt,tametfi amicicia ius ouot^ fuum habet imperandi. Hine patere puto qd’in prçdi «a parabola Luc. i4.compeneintrare non aliud ngnat qua fi dicas'Tuehementer cos urge ut ad eçnam ueniant,nô enim uerifimile eft cum qui negauit regnu fuum dîe de hoc mun do hiefui oblitum imperaflê,ut increduli ad fe aim imperio cogcrentur,autfatellitum ui, fed inuitantium indefatigato odio,quemadmodû Luc.ult.hi duo difeipuli gbus fe Emau cuntibus (bciauit atm coegerQt amico nimiijz uocandi mo re nonut qualt cum ttaxcrantludçi ad tribunal. Nûc adui; am redimus,pcrtinaciter ad lucem trahendi funt ij qui in te^ ndbris errant,ac ad eçnam compcllendi, uerbis non uerbe ; ribus,ficcnim diuus quoep Paulus fentit .i.Timo .4. prç^ dica ^bum,infta opportune importune,argue, obfccra,ingt; crepa tn omni lôganimitatcôC dodrina. Ertt enim tempus cum q quibus auies pruriunt fanam dodrinam nonferent, fed fecundum defideria fua accumulabut fibi dodores, qui auditum a ueritate auertcnt.ad fabulas autem conuertentur audiftis quibus cum fit opportune importunée^ agendum:’ ncc eft qcrpoflttis obijcerc,noftra tepeltatc nô opus efle im; portunitatc,cum uidcatis omneinprçeipitiuitium fiareo^ mniac^ cfiè ad fômam impietatem inelinata, (umam enim jmpictatem puto cum à deo ad creaturam couertimur, cum Humana pro diuinis recipimus,diuinis negledis aut ettam contemptis,adeô(ÿ neminem adhucuidiqui pro dignitate flagitiataxauerit.fi'ntlicetaures adeotenerçut mOrdaxue rum ferre dtfFtdantyimô refiliant Si uocifcrentur,non tarnen ob id perpetuo tilts indulgcndum eft. Et ftint côtradiccntcs EuangdtcçiKritatt forttur ûna.dodr«urcuûiccdi Ti. t. .
Pic
-ocr page 68-Pie errantibus donandum non nfhil putatis^fd qdïpfe fca (io,fnô error fit pius. PijiTimus error eft putare no licerc car ncsdieb.quadragefimalibuscdere,impiiflimus error eft po pulo Chriftiano non indicare quç à deo fibi donata ftne, ad nocenim recepimus fpiricum qui ex deo eft,non fpirïtû hu^ ïusniûdi.i,Cor.a..nambocpaao gratia deiabijeeretur aut infirenaretur Gaiat »x. ïmptjftîmusrurfutn error eft diceret Si fufnus Pontifex animas fimul omnes ad inferos detrahegt; retnon tarnen pofte deponiuel corrigi,ad quern Slt; confiml lesnemoconiucrefimrpoteft piuseftè,deqbuSautê hic (lobis eft ièrmo puta erroribus ceremonial^, audite qd Pau lus dicat Ro. 14. imbecillem in ftde adfumite,hoc eft pic eû accipite,tradate,docete,nonambagibus opinionum circa ducite.Habetis hie dare qcFeos qui infirmi funt,ij qui firmi ores funt non debent mittere infirmes eftè fed piaillos fidei dodrina accipere,quoiji autem id efle putatis^ robuftionim nimirum ac dodionim,quales uos proculdubio uulgo efti mamini. Veftrum itacp tuerit in hue modum formate fer^ «nonem:0 fortunati quibus tanta bona ultro offeruntur,fu imus aliquando tenebrç,nunc autem datur ut fieri lux poft3 mus deu benignitate,cxiftimaftis hadenus nos efle dodos, uerum id ft qd fuit mancum Hiit di laguidum hoc ent quod adulterinum erat,metu malo^ no Riimus aufi prodere,nûc cum fe ueritas undic^ aperit,ubilt;^ occurrit,caucte negliga/ tis,fed earn unanimi confenfu ampledimini nc dum alq cu^ danturalif obfiftunt alt) pcrdunt,rurium elabaturamp;fiâtpo ftcriora prioribusdétériora, nun^ non déditmultû damn! negledadei admonitio,aut confimilem. Nûccum ita mor dicus ceremonias tennis ac defenditi5,quid aliud ueritas temmoraminic'uerboabfttinuidia. Ipft «lim cercmoniarS uim ueftris uerbis extenuatis di tame defenditis uRp ad ne^ fcio quod tempus quç ftne omni difaiminepoftent fana fb lum dodrina antiquari, id qcFnihilo fecius net uobis etiam contra nitentibus. Qgobrem (uadeoutquemadmodû aiût luUum Cefarem cû KUm uidaet mor tàn eftugd'equot;pofTe dediflè
-ocr page 69-dedidê opcram ut collcdis ucßtum lacinrjs honeße caderet ira cum utdetïs ccremonias labf propediemc^ totas cflc cafii ras laborctis ut comodißime cadant,hoc eß^ne tam peruï cacncr rctincantur, fedconfeßimconßilteturquo nâpado in umbrarum locum lux ocïflime mducatur,^ fiet ut migt; ferïmortales non modo amiilis ceremonqs mhilti ißcnnir fed uehementer ctiam gaudcant fe luccm diu n^atam inue nißc. Suma. Vinû recens û in utres ueteres inßindatis rum pen tur litres,fed SC inconfuta Chrißi ueßis panni rudis cm^ DlemaferrencqtMat.9.
Comuncm errorcm ius facerc, nefeio ^n ullis permfttâ incredulis nedum Chrißianis. Chrißus enim errantes ho; mines ferre non potuit Mat. 9. Et Petrus gratulatur nobis qgt; fiaulo ante ßierimus ut oues errantes, nunc autem conuerii imus ad paßorem 8C Epifeopum animarum noßraiv. 1. Pe tri. x.Etuos audetis errori iterum patrocinari,ucßris etiam C A N O N1B V Sreclamantibus^di.gj. Error aii non re fißituradprobatur, ueritas cum minime defenfanir op; primitur. Videtequouoscçcaducatmalignitas,hue nepe utueßri ueßrat^c^ dodrinarum obliti ampledamini friuo laquçdam nullicordato ferenda,fed nolo hie ßiliim inuos uibrare quantum dignießetisjatis ßiperc^ enim aiiuis pa; tere puto languide ne dicam iniquiter partes ueßras Si co filiatutemini.
QuçueroRintifianouadogmatac’numFuangclium^at ‘6* hocnatum cß annos iam.M.D.XXIl. Num dodrina Apo ßolicaZ'at ilia paulo minor natu eß Euangelio. Num Patri; archarum Si Prophetai^at ilia Sibil 1 is etiâ maior eß. Qua propter obfecro ut fuo qu^qt nomine adpelletis quo ea caue re poßimus quç tam ßint pernidofa.id autem hoc pado ta; demfaduri fumus,explorabimus omnia ad lapidem Euan ^licü 3Cad i gnem Pauli, acubi Euagelio contbrmia depre nenderimus amp;uabimus,ubi dißormia foras mittemus,qui ritentur licet q quibus reiquiddä decedit non audiemus hoti ^eatores,ac Sirenes obturau aure pr^tertbimus, Deo ete;
lt; ' nim
-ocr page 70-nf in obcdirc oportet magis æ hominibus. Sed quid ago qfi non pateatquçuos noua cêkatis^flèdogmata^:’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;■
6i Vtplacetiduerbircgereecclefiamdeï.quodAdoïj^.io.' unde h iic tranflatum eft pro pafcere inrerares pofuit nó fine ftnrmtiç iniuria,fi'cenim loqin'tur Epheuoij; Épifeopïs Pau lus:Cauete igitiir 8C uobis ipfis 8C toti gfegi,in quo ipiritus (Sdus uos poftiit fpéculatorcs ut pafcatïs ecclefiâ dei quam' proprio fanguineacquiftuit. Eccegregem eccefpeailatores lt;ceeçoncionempafcendânonrcgendâ,eccc concionem no hominis (cd dei qcPeam proprio (anguine inuenen't« Quid' tarn arrogans ucrtgt;um uftirpaftisç’ paftores pafcunt non re^ gunt.
6i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quandogdêautê (anguine Chrift^parta eft eccie(îa deo,’
|:nipti enim (umus precio(b fanguine agni incontaminati, Çhrtfti fçiîicet. i.Pct.1 .Quid eft qd'quidânos contemnunt
Chrifti ftimusc’ac non modo non Qiriftiano^ jfcd ne hominum gdem loco habcntjUoncontend fi bénignfta^ «€ noftra liccat fibt ocîoft's curare aiticulam ni,prfus adferuf Wrem adigant,quod non mediocriter Pauli doiftring aduer, fatur dicentis:Precio cmpti eftis nolitcferui fieii hominum u.Cor.7. Qtiid in^ in caufa eft ut hç induJgentiç nû^ pro^ muIgentur.nerapeqcFpreciofo Chrifti (ànguine fini us cm ƒ ptijledfidlis pollicitationibus omnia impleantur ad emuiV gendam pecuniam cum hacuna rationeadgratiaiji aâionc * nbsp;nbsp;amoretficp dei potentiflime accendi potcrimusCiadamus g
dem Chrifti fanguinem qcfpro nobis fufus fit, (cd (i quis co fretus firmiter crcdiderit fibi perpetuo eius gratia deum ig^' noturum hune mox hçreticum pronunciamus. Conftanter 0 uiri perfeucrate in ifto uerbo quod uobis fiuedc induftrit, ^ue cafu cxciditeft enim falutis uerbum. Chriftum fcilicct lt;çcle jiam fanguinc ftio para(ïè,quicûa i^tur id firmiter cie diderit ex eedefia Chrifti eft ca quam (uo (aguinc parauit nS §des fola falutis caufa eft. Qui enim crcdiderit mortem non-Videbit ineternum. Studete intra cam ccclcfîam numerari qiiç Chrifti fanzine refoerfà eft.utodiohabeaas ccclcftam-«^alignanuu. Qiiid uobis cû ca ecdcfû qu^ camx in nititur
S^fan
-ocr page 71-8c faiigu ini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' jö
Si nihil irhutandumcft nihil nouandu oir lynaxis olim fub utrac^ fpecic fieri confueta fecundum Chrifti inftittitio nêac ufiim ApoftolorS mutara eft; uPpotius mutilata cur Epifcopi muniis in principis cômutatû eft^cur matrimonii um uetitum^aliàqj lexcenta nouata funtCreclamâtibus Qui fto, Apoftolis.cômunicp tudicio?’ an potêtiores ellis dco^tit id uetare aufi fitis qcFintegrum Chriftus reliquitc’aut fapien tioresutid ocPdcus per incôgitâtiam neglexerit abfoluatis:' auttâftupidiut perfuafuros uos autumetis liberis in Chrii fto confcienttjs ut qcfper legem diuinam licere fciunt, licere non putent.'’ctiam fi ad rauim ufqj dametis.
(^uis uerbauefira paulo poft temperctis in hunemodû donee il li quoßt intereft de eedefiç negocio conueni ant 8Cc. ^tum cuenturum puto cum aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tygrim,perfuafum eni uobis efle ciipio quod bae noftra tempeftate nihil minus fçuituri fint eontra muni dioris Chriftianifmi adfertores,^ olim ludçt in Chriftû ipfS Qui cnim fieri pofte putatis ut ht quoi^ laquearia nitent au ro,mulg gemis,fatellites ferieo,ipfihis omnibus,modûuIlS auteorredionemreeipiantc’ Conucnirentquidêilli faeïlefï h'eeret eis omnia ex fententia ftatuere fua non feripturç,id qi mundus minime recepturus eftèt,qui iam ubirp Ëuangeliâ adprobedolt;ftuseft(dieerè ferme magis dodum eftei^fum mosiftosfacerdotcs)necpullarationeab ipfo auellipoteft, aedum qddam pronuneiari uideret non cxamuflîm Euani ffelio rcfpondens nihil aliud ludibrio haberet eos qui fup Klofeos eathedram fedètSC oneragrauia fuper humeros ho ou'nû ponuntjipfi autem digiuilo lumo eôtingere ea noliït, Hgc in$ eaufa eft cur non fperem un^ futurum ut concilia coganuir icripturç paritura,ni principum unanimis confen fus id effïciat.quem tarnen impedire quidâ catuli ex noftris mirum cp belle nor3t,dum prçftigqs muneiÿ,honorQ,faceri dotiorumoculoseorumfafcinâtâCfpebus ludût inanibus. pruftra igitur ab illis têperatam fperabimus fententiam.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ii Scrip
-ocr page 72-Scn'ptutam non modo rj quorum intereflè dïcitis confer re poflut,fed ij qui dco eiuft^ orefidût,qui eius defïdcrio marcent, fieri enim poteft, ut, fi folito more Epiieopi îe ad feripturç cognitionê ingérant non cômuni generality onmi umconienfu,omnes fint aut magna parte facrai^ literarum rudes,^môigitui de feripturçlocisobfcurioribus .reâcj) nunciabuntC nbsp;nbsp;nbsp;fi maxime dodi fint nonne fieri poteft ut
omnes fimul hallucinentur,ac aliquis explçberem rede cal leat; (necuolo friuolum iftuc mihi o^anniatis,conciliaer^ rarenonpoflvint,nam idnccuefirifinereftridione adferue^ runt fed ira temperauerunt, Conciliû errare nô poteft in his qug funt fidei) none iam feripturçuis inferretur, nec ei q re^ de fentiretliceret libéré rede fentire,8ducis ueritatifty aui; dicogercnturuerlariintenebrisC' Ç^diuus quoty Paulus cauit.Cor.i4.ftatuens,qd’Prophetgduouel très loquantur amp;nbsp;alij dtjudicent,qd’fi alij Prophetis puta fedenti raielatd fuerit primus taceat. Poteftis enim inquitfigillatim omnes prophetare utomnes difeantô^ omnes confolationem accü piant,quem locum fatis uobis patere puto. Videtis igitur qcFaiiuis ordinequodam prophetare licet quo ueritatc icriptuiaï^î omnes doceantur, ac omnes confolationem per deiuerbum capiantquod Iblum quietem prgftarepoteft hu mano defiderio. Volo hie obiter uobis cogitandarelinque ' re impudentiam cuiufdam feioli qui pro publica concione aufus fuitpronunciareqcFplgbeis nonlicerctnofle Euange lium ncc legere fed folis ijs quibus id muncris mandatum ef fet facerdotibus nimirûà magiftris nofterculis.Huicutinâ aliquis afininas addat Apollo, qd'uel non meminit uel non feiuit Chriftum dixifle Mat. lo. Quod uobis dico i tenebris dicite in luce 3d qdinaurem auditis predicate à tedis. Atcy iterumprçdicateEuâgeiiumomnicreaturg. Vcrumobrjci^ unt mox iftiGordium nodum,fi fie nullis licet de fcriptu;! rg ueritate certum quid pro nunciarc nafeentur errores innii meri,quiuis enim pro libidine facris abutetur literis,Rufti^ ci,an uon uidetis Ipiritumdeifibiubicy eflèfimilê eundêcy
Temper
-ocr page 73-fhnper^qujSd quanto quifcp 'cft humananim müentionu ài4odior,dtutnarum ramen amant(or canto dariiis eiim do ' cer;,id quod probant Apoftolf8Cftultahuius mundi qu£degt; ' us elegït.dCut eft fpiritus unitatis concordiç pacis non con^ centionis aut diflènfionis,ita luggeretut indodillimi ouicp lt;nbsp;modo pt) (ïnt.fcripturam iuxta m entern dei ^finiplicimme lt;nbsp;capiant^id qcPpropheta loei prçcinuit cap. x.Effundam fpt^ ritum metim fupcr omnem carnem (non inqutt fuper pur^ mratos tantum 3^ mitraomatos)8C prophetabunt filq ue^ firi;amp;filiçudîre9(c. Etinadisidem aperte manifeftatöeft cap, lo.quod adhuc loquente Petro fpiritus fandus in rude Cornelqfamiliam inc^ ipfum comeliumcecidit,quouifo (cnfit Petrus fpiritum fandum non fe adftrinxifle ut uel lu^ dçonimfolum effetuclApoftolorum non enim perfonarö receptor eft.tuflttcp cos mOx aqua tingere.Cumcp alq /^jo^ ftoli fadi rationcm exigcrent,ut qni no nihil adhuc ludaid fuperciiti haberent putarentcft non uul|;o diffipandum q? cû (è adum effet,Refpondif,poft mul ta: Si ergo eandem gratis am dedit illis deus ficut nobis quicredidimus in domina nofttjflefumChriftû, Ego quiserâgpoffèm nhiberedciK Baud diffimiliter faciunt hac tempenate quidam, qui mox utpiusaceruditusquisqd ex fcriptura mundius clarûifcÿ dqjrompferit in hfc prorumpunt:Quis tibi hanc autoritäre dedit utiddoceres,hoc patrum tantum eft, qft imperio ftio jam terrere deum qiioc^ poflint ne quen^ animate auftt ad redcdocendum. Suina, Eadifcordiaqughodieuigetnon aliud^puenire mihi uidetur^hinc qcFnon totos nos permit timus cius fpiritui qui capiilos capitis noftri certo numero diftinxit.apud quern pluris Rimus uolucres coeli. Sed ad noftra conuerft placita putamus nos à fcriptura non clarita; tern accipere fed illam à nobis diuing fapienrig fontem ita noftro imperio coercitum, ut neminem niff per nos docere poflSt,cum tame fecuros iubeateffèfuos.qcPadfcientiâ ora tionifcp fucum adtinet,in ipfo enim articulo adffitunt fpirw tu qui omnia fuggerct,qu^ûtp Chriftus nobis dixit, aiius
i iii cum do.
-ocr page 74-cum doârina quidam mak feriati Fratres patres non conten ci Riiflènt nec fi fi, aufi fuerunt meliora tradere tcntarc id qd* infoeliciter nimis ce(Iît,pro Chriftienim dodrina coli c^it Artftotelis,pro Apoßolids uiris creuerunt apoftatici^ tï^ galibusauari,pro ptjs (uperßitioß,pro iimpfidbus uafri 8i nypoCTitç.donec tâdem eb uentum fît,ut nec ius nec fas nec cœleftdnecdiuinahoshçdosàfiniftraad dexteram pertra^ here po flint,dodrinam enim fpiritus non (blam imbibcrût, qua fi un$ rede fuiflent imbuti nunc^ hue loci uêtum cflêt» ut coelefiem dodrinam nulli fortius ignorarent qui cam fuo iudicio iubnciunt etiam.fibic^ unis ius eflè interôretangt; dicontendunt. itac^ut tandem finiam nonunius efleuide^ tisautalteriusdefcripture lods pronundare Fed omnium qui Chriflo credunt,non enim ad menfuram datdais Fpirtx turn,Fed iS qnem mißt dcüs ?^ba dei loquitur Io. j.
^6 Preces Rindere iubetis quibus iufta iatifladione placetur deus, perinde ac prcces precium ^|ddam Fint quo débita pec catis noflris Fuplicia expienttir, non quibus mifericordiam dei imploremus ne nobiFcum intret in indicium Fed fecund dum magna mifericordiâ Fuam Mifereatur noflri. NamqtP ad prccium pro abolendis Riplicijs adtinet nonuos ignorai re puto qcFChriflus hoflia pro nobi^adus efl ut multitude nisexhauriatpeccata Hebr.9.0^.x.Cor.y.Eum quinon no uerat peccatum^ nobis peccatû Fedt,ut nos cfficercmur iu/ fticia dei in ipFo.fed infirmius fitPauliteflimoniûnifiChrÜ flus idem apertiflïmedicatLuc.ü, Hoc efl corpus meum quod pro uobis datur,8Cpaulo pofl:Hic efl calix nouum te# ftamentu in meo fanguine quipro uobis eflunditur. Vndc nefcioanimpietatisexcufari poflint, qui Fuis precibus aut operibus diuenditis etiam tribuunt quod ibiius Chrifli efl, quern coeleftis pater pro nobis fatiflacere uoluit ut hac libe# ralitate ad fe traheret eos qui nullis I^s ceremonial^ ope ribus accedere poflait quoditerum PaulusEphe. i.cap.lu^ ce clarius oflendit. In quo (inquiens in Chriflo fcilicet) ha^ bemus redemptioneper faguinem eius^ea efl remiflio pecca
toijt
-ocr page 75-' torumfeomdûdniitias gratigeiusquâhabundanterefHidit in nos in omni tum fapientia tu fenfu, dum notum fecit no bis arcanum fuç uolûtatis iuxtabeneplacitum fuû cetera Sed hz precum nundinç uehementer faciunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^cf^7lt;x
bine fit utueluti mercem exponamus nos qui hadenus hu^ lufcemodihypoaiiigerriic^Peritcis loculos ditauimusut ■ omnia iam promptuaria plena fint oues crafîè, macerie nul la imineatruina,cundàq; fortunatéincedant, ii folû is muf tus eilet qui aliquandodidurus,ßulti, haenoderepentur à «obis anime ueftrç Si ea quç paraßis cuius erunrr««i)aA«fc»4 ècâlôÂoytoi eR Ci in multitudineorationis quis Ethnicoii; mo redeum fefperet propiciatunim Mau6.debemus nihilo mi nusfîne intermiinoneorare,uidueimportunitatem imitati fed orarionesnon indicare, hoceltuenum expofitiff preciu fnferibere, hoc modo tantûualentj uel tantumj'd quod uer^ bumfatilÉidionis àuobisadditum innuereuidetur,Sedto tos diuinç bonitati permitterc.
Vtinam eodem adfedu erga nos eflètis quo ifte quem cô filtjs ueüris autorem feciûis. Non ignorare uos arbitrer ^r# Hxm adio nuperapud Senatum Tigurinum habita cecide^ ritjhucnempeutChriftiancfit infimulatiôi ueftrç occurfff, ' q(fcuidaml^atorumitadoluit,utçgritudinem animi non alia ratione confolari potuerit j ft hac tam feftina parçneft ad Capitulum mifta, itetv ruborc perfunderet» dum icilicet fperauit futurum ut magna pars oculos in me torquerent ut cui fabula ifta narraretur.Hic adfedus patcrnus,uercor,uos mouit ut pientiftimum Pr^ulem ad idcôfîhj traberctis, nâ alia ratione haud fadum efle cöftat,adfSmarium totius pa^ rçnefîs cS fuperiore adione,idem puluis eflèuideatur. Pæî temus adfems paterne admonct,domum uocat,peculiarly ter monet,fatiiFacientem filium benigne audit,non dam no de concionem conuocat,non apud iacerdotum fenatorSep ordinem traducit.fed peccantem femel ateç iterfî dehortatur tuxtaChriftidodrinamMat.i8. acinftnem contumacem «ix tandem cum mœrore abijcit. Quod uobis tune Itcebit i iiii cum
-ocr page 76-com crrafTc th ahquo Chrifii dogmate,(àctirum (itérai^: iaf , ßrumentis conuiccrKis,natn alia ratione uinccre non pote^ riiis ni forte ad uim conuerti placeat ,tn uobts tä obnoxiui cro ouicula lupo, mißt eni iuos Chrißus baud aliter amp;nbsp;fl guis ones in medium luporum emittat^atocciderepoteitû, (atcor.poteß hoc QC latro,in carcere tencre, potefi febris idd fed in ledojorquere Hiplictis uartjs,polTuthocpcftis tor/ mines altjcp morbi. Ç^obrem dico edico uobis ut ft Euan/ geltcam dodii jnam no rede nos docuifle uelitis adfcrere, id non minis non blandicijs noninfidijs nocuniculis tente/ tiSjfed facrarum literate aperto marte publicoqj congreflir » quo fcripturam fequamini ducem ac magißramnon huma na cômenta, nam alioqui nihHo plus cfieceritis,lt;ç Xerxes dum marc uibices ac pcdicas ut putabat ferre coegit.
68 Vtinunitatefandçmatrisecelefiçmaneamus. Teroga/ mus audi nos. Vt in luperiorum hoc eß magißratuö piorfl obedientia maneamus. Te rogamus audi nos. Vt pfeude/ Sjißopostätamhurailitatem doceasquafe necprçfidesncc uperiores fed iuxta Petri uerbum. i. Pet.5.
reputent:' Terogarnus.Vttuacos luce illumines qua nolle queant ueram ecclefiam fponfam tuam. T e rogamus au.n, Vtfontemeisaquçuiiiçadperias.Teroga.au.n.Aciflemis autem contritis quas eßbderunt,qu£ aquam uiuam non ha bent. Libera nos domine. Aboneribus importabilibus quç in humeros hominuniimponût,Liberanofi domine.Ferre cos tube ac facerequç docent,fi alia rationenon poflimt in duci ut iugum tuum fuaue 8^ onus leue final eße, Cogc eos domine.
69 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic enim fiel utecclefia tua pace tranquillitatèq: altiffima
fruatur. Vides enim pijflimelefuaures corS feptaseflene/ quißimis fufurronibus,fycophantis,luaionibus,pi-ç quoi^ ftrepitu uocem tuam etiamfi audiant agnofeere tarnen non poiilint ncc ei raorem gerere,lflis obßantibus Sd corQ ingc/ nuitatiimponentibus. Vbienim per uniuerfam Diocelim Q)nßantienfcm tam unanimi confenfu recepta eß dodrina
... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua
-ocr page 77-tua a TtguTtV An ne in alio Hcluen'onim pago (ut proh do lor (unthfcnoßra tempora)maiorem pacem uiderelicet;' Adhuc tarnen aufi (tint (pecie conciliandç pacis illic ubi nul la erat diflènfîo omnem moucrc lapidem quo in bonum men çiçania fererent. fpfe enim noßi ninil opus fuiflèt ta iplendida nuper tnum doeßorum kgationequam tamc tra;; ao ad hoc Hugone non ufe^ adeo male de dodrina tua fengt; tiente,fubornare aufi funt.tametfi ne iotam quidem côtra le gern tuam nos docuiflèadfererepotuerint. Etnunc quona animo ad nos fcrmfcnnt non ignoras.C^d'autem ad nos adgt; tinet nihil opus efi te uocare teßem quo nâ animo quçc« fa^ ciam,ipfeenim noßi longiflîme àtenerisabfuetimaoo:? mnidilïènfione8lt;tumultu,nectamen defliteris nos ad id munais inuitum ac reclamantem trahere, ^obrem tenunc merito adpello ut bonum opus quod cçpifii pficias ufe^in diem domini.SC fi unc^ gcc^ minus dextere at($ oportet gdi ficauero detjcias.fi fûdamêtum aliud prêter te ieccro demo^ liaris, grex tuus fpiritu tuo dudus ôd imbutus eb cognt^ tionisueniatutfeiat fibi nihil deRiturûfitepafloreôd tpü Icopo ducatur ô( pakatur. Tu enim o ftli dei protedor es SC aduocatus omnium in tefperantium,cos igitur fideferueris nomen tuum fafiidio erit omnibus ô( contemptui, te enim haud aliter ridebunt attt ludgi aliquando incruce pendetV tem,dicentenimccceifiecgpit gdincareôC non potuitcôfii;; marc. O igiturßiauiflimauitis cuius uinitorpater, palmi; tesueronosfumnsjfationemacçdificationem tuam ne de? feras,te enim adfutuij; pollicitus es uRp ad fçaili confuma^ tionem,ÔCiufiîfiiutfecuricflcmuscû adReges nbsp;prefides
duccremur,in ipfo enim tempore fpiritum patrocinaturum uerbaep didaturum, quo teflimonium de te cogerentur qgt; dam inuiti etiam audirc. Da igitur fermonem redum in os, omnium qui gloriam tuam querunt SC nomen fandificant utea looiiantur coram principibus mundi huius qug tibi fit accepta cC miferis mortalibus utilia. Ita enim fiet ut nos qui mutuo membra fumus SC unû corpus in te uno perpetuoep
capite
-ocr page 78-capûc,cocamus in un am fponfam ruam,quam Paulus uni tibidefponfauit nonbabentem lug^m nelt;^ maculam,8C de feratureaquçahud noneft^ inquinatïones ôi maaile.qd' nomen dei male propter eos audiat, Qui cum pâtre 8C fpirÿ tu fandouiuisac régnas deus per omnia fgcula l^culorum Amen. ♦
V idebor uobis ut augur or plus £quo o mnia exafperaG fe.hoç cnim hodie habent plerçcp Theologorum mentes cS aulicis cômune,ut nihil pium y nihil fandum, nihil redum quod ûîfî fecerint purent, nam fî pronûciant, ratum cflc èportet.fidamnant ferre.ficalumniantur tacere. Tumferë naturaita comparatum uidemus ut qui maxime Içferûtuej? lint minime Içfillè uideri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfi ita eftis animati,non efli
utquic^ boni de uobis fperem, nihil enim aliud qritabôf mini,rem indignam fieri, gregarium Epifcopum aufû eflî; Epifcopo ftio obftrepere,necboni confuletis banc admonü tiunailamquauosab irritando Epifcopo dehortatusfum, id qcFme ne tantillum quidê terrehit,fed nec qd iam ad conjf tumelias conuerb pipilonem uappam aut fycophantam paf iîm adpellatis magis mouebit afinum imbcr, iam eni tem ita contraxi ut hcc tela prorfiis contemnam, ac quod ad rem adtinet tam abeft ut uobis ccdam ut nifi quietem ÖC oci^ um tum nobis tum noßris hocefiChrißi ouious permifciif tis,longe fim uobifcum inciuilius adurus, nihil ueritus ucl ora ueßra uel fupcrcilia,facris debcp allatis (ne id ignorctis) agere mecum oportebit fcripturis,ijRÿ minime tortis nö ho minum uanitatecxcogit4tis,cominus noncunicuhs cögrc di,naminfidiasutprimumfenferoprodam. Satisfuerithac uiceignotum eßeqd*paccmfpeciepacisturbare fuißis auR Siucro ^d nolim in prçcepio inflituto,ncpe nomini Zuin^ glij parcedOjCircQßantijs tarnen omnibus proderc conando actraducere,maneafis,egonominibus ueßris minimepar^ • Cam,fednominatosinfingularecertaraêhaud alireracMc^ ndaus AlcxandrumprouocabOjS^fipercontemptum pro^ dire
-ocr page 79-dfrencgIcxen'tiSjïncrtiamorbi canam,feddqmcliora. Spe^ ro enim qtFpoftca g aculeos ueflros didiccrius digne eflè to tnfos non ft'tis bellum reparaturi fed animum ac manus deo datui i,uidetis enim a infoeliciter hadenus fintcûpijsEuâ gelicifc^ unis congrellî rj qui humanas traditiones,Iomnia, àtuentur. Qiiodfildefuper damm eritutrefipigt; (catis, fciatis me ita uelirum futurum ut nemo fil amicitiâ ueftram uehementius ambiturus,nemo ad propugnandum prouobis audacius procurfurus. Deus optimus Maximus laxit ut omnia omnium gentiû pedora diuino ita illuftren lur iubare ut in una fide unum fiât 8C eum qui unus cft per^ petuo poflïdcât. Amen. ValeteExTiguro. i.?,die Augu Si Anno. M.D XXII.
Rumpant ilia Epifcopiuniuerfi Qui funt nomine,re lupi uoraces, Quodiam rurfus inorbeueritatis Lux Euâgelicç uetus refulget, Atqj hoc.intrepidis trilinguibuRç Miflïs Luciferisjdeo magiftro. Imö (uerus enim Propheta dicam) Quodhorum imperium,tyrannidemcp, Quod daues.Canones librum Simonis, Parriddia confcientiarum, Quod ifta agmina mercium facratum, BulIas,fuImina,Aê«*f«/'a/Aov/av, Verbum Euangelicum arduis triumpïiis Ducir, perpetuöcp uida ducct, Qiü funtnomine,re lupi uoraces Rumpant ilia Epifcopi uniuerfi.
Conradus Grebdiusingratiam rcducisEuangelij,
-ocr page 80-