-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Coilectie Van Bucheii

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Bucheii Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-


-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

\ nbsp;LOCI-EX

SACRIS LITERIS dc bonis operibus, Aujs thorc Georgio

Vuicelio,

Ad bæcpræcomum Euangcli^ cxgrariæ,

7 hcfo aliquot» Frccado pro Eccicfîa»

r J '?

\r

I

Matth. V»

Quifquis fcccn't amp;nbsp;doaierit, hic magnus v^ocabitur in r^ gnocodorum»

VgneuntAntvcrpJçfnardfbu» Dcipho iutn,Per loannem

-ocr page 12-

PIO LECTORI S.

a Cripe feripturæ locos wg T« SwjaKia Catholicç acEuange Iicç dolt;ftrina:,quifquis de vete ri Religione ôC 1 heologia be ne fentis.Cçterû forfan infolcs jfihçc Jocoi Û coaceruatjo Ttavu û:T£\vostibicire videatur,accupiasrem non ita diRundim tracSari.Ego egde maluiflèm verhöre dilTerere,amp;: vra]ii,iulio volumine è tot certilT.

fcripturg faerç pr^fidijsconcinnatoatc^ munito in caftra fatfiioforri facere erupttonc, nifi fuillem veritus huius fçculi naufeam.Video no capi,nec teneriamplius noftros homines loquaa pagina rum congerie,pofteagoccafionefchjrmatH lite-roe denuo contemnicœperunt. Quare vißim eft, nouo hoc pugnandi genere vti,quo ceu machi* naimpetuura hofté femel funderem. Alioquinul lus eft inter hos ferme locus, in quo explicando ac ventilando non poffis g longiftime immorart adeoej! efingulis fingulas liceatbomilias facere, Hos placuit oftendere magis ginfigere.iSd dare potius amain verbum dei g meum, vt omnis oc cafio cal urn 11 iç fubmoueretur.Citius fuccumbet hoftistçlog manuitftus, Poftulantnuncaperta feripturç teftimonia.en il lis teftimonia. Poftulat eadc a gloflematographis incoriupta, en il lis in* corrupta.Ipfisporró videndum, ne in harenam contra bona opera de integrodefcenfuri, gloffe* matis nos adoriantur,cuiufmodi é noftris mani* bus excufla volunt, Aequ'a eft conditio ô lenelli euangeliftæ,verbo pugnatranfigatur,non glof* fa.Atqiiivos ilico terga vertetis/igloflarum atf mis ficulnis locus denegetur, quippe qui prçter gloftas

-ocr page 13-

BONIS OPERIBVS. t glDlTas.niaxitncm hocargumento, nihij habctis callctisuc.Intcnn ac vehementes in vos crimus, Vos Vobis ne vHo patfto defitis,etiam atqj etiam facite.Pugna nobis expeditior eft.quia certa vi* «froria. Nouimus fub cuius figni3,quo duce, qua in acie,aducrfum quos amp;nbsp;de quo cerremus, vos veftra videntis. Confeientiæ alaentate deliitui-mini,cor eft difiolutü ceu cstra iiquefeens, man? tremulæ.vacillantia genua, vt miferandi potius g vincendi fitis. Ad infultus tarnen vellros.fi gd audetis ambitioriH'.catilinarq,obdurabit adamaq tina lefuChriftiturns. Cutnillo.mihi crédité, nô mecum dimicabitis. Opinoraute illiï,cumt^ illo à vobls tutam fore regina veritatem, quâtû* ms Enakim.Emim.Rephaimin cohorte veftra, inej oculis veftris nobis ipfi efte videmini. Por* rö libri is eft feopus amice frater,Oppono locos qulirrefragabiliteredoceant, non iufficere lola fidem, ad confequenda imn ortahtatis pratmia, amp;nbsp;opponoijs,quidiuerfum docent,quiq? toto amphusdecennio nihil aliud egerunt, tor libris, totaxiomatis.totleóionibus ,tot concic nibus, tot cantionibus.tot rhytl.mis, totconteftationi* bus,quam ad tædium vlqr.fuum etiâinculcaiût, Eona opera neqt coniiftere,tcram deo.ncq? va lere in negotio falutis.neqi prodefte, neep quicg cfficere.necp refpici,nelt;p laudari, neq? lependi. Imo ea vel optima,eflé peccata coram deo, for* des,ftcrcora,ôt quib.nihil nifiiram dei comme* reamus.Patrocinatur noftrç fententiae, pratter tä tam (cripturarum vim fquam tarnen non omnê adduximusjconfenfus Ecclefiat Chriftianac,vn^ cum toto fanóiflimoru feriptorû choro. Aducrfa rij etiam abomnib.retrohacrefib. nedum a fcri* pturaâtÿfacris dolt;ftotib,defcruntur.Neçp enim

A X * cxcicic

-ocr page 14-

LOCI, DE

extitit hærefis:fivnam Prçdeftinatorum excfpi/ as:quam eóinfanigdclapfam legenmus. Cpfo* pçius ad AIbim,amp; gdâ Raidus vere faJ'/oCç'yos quod tota viciniac)amat:èKo.Curta, fide atcp erudirione plus fatis curta,homomifer,fed nemi ui necfibi miferabilis, contra pnorem farraginc oppedcruntjHon fcripferunt. Perftat adbuc 3C obdurat immotus libellus, quem ego in prgfen-tia neq; Tub incudem reuoco, necß rurfus extru* do.fed ex hoc aggeftis locis plures addo, eofiß genuino in fenfu fuccindtos,vna' cum prioris in-ftrumenti coprjs in expeditionem emitto,

Vt vtriufcp inftrumcti panoplia fimul oftenfa contentiofi territi,fub alä fortis Ifrael.dum licet,fi vee lint, feruandi confu» giant. Vale.

Eislebij apud diuum Andreä. Anno diii, M.D.XXXIlII.In Februario.

Georg. Vuic.

/

IN CALVMNIATOREM.

Surgent Eumenides erebo vedtefqp colubrac aderit ditis tota caterua mali.

Vt tingant turpentcß rudi mea fcripta veneno Et feile afpergant: non mea di(fta;fuo.

Sed nihil efficies cacodgmonis angele pulchri Non cedent portis hgc monumenta tuis.

Stultitia eil quod agis. Verbum dominiez dei^ Ecclefiae in caeras afefi^ dolo retuli

Cur diuina minus fapias oracula fcripta Inuidc marcefcens ira dblortÿ faflit.

Attamen eft cur tu placeas tdM iudicetqrba» ïudiceegopalmam jioftctiotefero, .

ExGeti^*

-ocr page 15-

BONIS OPERIBVS , „______ EX GENE.

DEVS ad Abel et Qgp.* munera eius. Hoc eft, autliore

?^buit,Iaudauit,quiare(ftaintentione fyncera mente obculerat. Refi* pifceigu pfeudcuâgelicepco.ghacîîen? atroalT. didns in bono.opern dignitatc abs re inuetTt? es, magiszelofatuo adeocß affedui cuidä, 3C leuis turbe plauGb.indulgcs qua cöfyderäs,quid,quo modo,in que fiqêdiceres.Quin honorabis in po ftcriî opera,vtpote quç tâti fiâtapud Deü Opt/. Max.ótS hucdutflaanimas, vt interiorï bonitati exteriorem adiungant.vt afpici cœlitus in operû Audio mereantur.

Nonne fi bene egeris,acci'pies.Hic de trans* Eodem» latione côtrouerfia eft. Nos certi fuinus hoc lo* fîiS’JE? CO vfurpari hebrçis Seeth pro capere fiue ferre, qucadmodûôC Gene.44.quo£ji reddiderût. Itc I. Keg.i.R abbini hâc voculâde remilïione inter* pretantur.vixi.Gen.jo.vbidicitur. SANA id cft.Remitreobfecro.Prçtereafi Robotz futurû facis,lt;SC ad Gain refers.cur non Seeth quoeç ma ximecûvtrobitçdeeiufdêvelmercedevel pœ» ’ naloquatur,iuxtaeiusvelbencfaiftû vel malefa dtum Sed nihil mirû, quod noua Germanorü translatio a veritate textus refugit. Ncq; enim il la habet,nifi quod caulTæ eft accômodû. Tarnet* fi fraus nequicq pro deft dogmati, qua prozacci* pieszoblatio vertut, Nâ eode recidit.oblatiofur* ium alTiimitur.Sed eius qui in vita bene facit, nô qui credit tantû;vt videas beiicficctia cômenda ri ceremonias. Ad hçcfieftoblatioaiTumpta, ôC hoc ob benefaift J,m iiiifefto liquet,quanti precq apud deum fis,Si benefadis impenfe ftudeas.

A J Suftolli*

-ocr page 16-

L O C T, D E Uap.^

Suftollitur è peccacricc generatione. Fnoch^ nö ob aliud profelt;5to,gquiaambu1auic cû deo, hoc eft ob diuinâ eius vita. Fides (fine qua fieri non poteft vtquis deoplaceac) in eo inerac vel ApoftoIocefteHebr.ii.at vite modo mentio fit in eius l'ublatione,ne dubices.maius elle fyncere viucre q credere.N.im olim in iudicio œcumeni* co magisad calculfireducetur.quomodo vixen's g quoinodo credideris. Matth.15.Multitudo re-lt;fte credit,at in ea vix pauci(vt nunc funt tcpora) reifte viuunt.RIemoriçilludaffige; Maior horfj Charitas.I. Cor.ij.

Cap.7 nbsp;nbsp;Ingredere tu Noe 56 omnis domus tua in ar*

cam,te enim vidi iuftfi in generatione hac. 1 n. 6. cap.dicirur Thamim û:/xm,u.oç ambulafle cum Deo.ficut Enoch,vtfcias,quid demum fit,quod tantopere in eo probarit Deus, nepe vita bona, quam(malû)multis concionum arietibustemcrc quallarunt üuterilb^. Caufaeratfalutis patriar* chæ probitas.quam prçcelfit fides.Hebr.n.

Cap.3 Non delebo Sodomä propter decc videlicet iuftos.Magni prçtrj in coelofint oportet iuftitiæ fatfta.ob quç nimirö parfurus erat fodomitis ira» tus dns.Stellulainfignito propter. Adeïi modo polliceturferepropitiûforeHierofolymæ,fivnî? dûtaxat virorûinueniarur,qui ex animo reifte fideliterviuat.Hiere.j. Adeo cohibereçtiâ pia pl crû faifta furorem domini valuerint.

Proptereadicitur dominus parfifie fiue coer» cuitîè.ne Abimelechfeftupro containinaret, qd in fimplicitate cordis amp;nbsp;innocentia manuû ad fe accerfierat Sara.Quo claret,fçpe cuftodiri nosd fcelere proiîterinnocctiç ftimulos.Côtra, tradi in reprobû fenfum vt prçter modû peccent.eos gui peccatis gaudent.Eiufmodi bong yitg com» modi

-ocr page 17-

BONIS OPERIBVS 4 moditates infinkg funt.

Per meipfutn luraui.dicit dominus, Quiafe« p,» « ciftihancrcm (Sie.Vixalibirepenascaufam eui dencius exprellim.atcß hoc loco. Na prçcer Ki, eciam laanadqcitHebræus, vtduplicatâ cernas Rationalem,quo resindubitatior fit. I nunc ’ blatera,Dcûob opera nollra netj facere quicq nec^ omittere.Abrahg fides meretur prçdicari. Roma.4,Hebr.ii.Sed gque opus ifthuc, per qd adextremii deleiftauit dominum. Per quod inq adeoadegitdominfi,vtfeilli totum effunderet.

Ô celebranda ô buccinanda viri opera, qui non fl defolö.verumetiam obedientia,i5ó opens execu tioneiuftusextititlacob.i. Adeotß cui nihil pro futura erat iulbtia fidei, nifi accelbiret iuRitia operum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

D-ibo pofteris tuis amp;c. Eo quod obedierit Abraham.Quodfupradictum. Hic ftabilicur. Obedientioe i deo grati operis caufa affirmât fe dominus benefac'turum genti ludaice, ac nobis qui in huius locum fuccelfimus.oliuginferti. Ex citare igitur credens.excitare amp;nbsp;euigila ad Rudia bo.operum,imitator fidei Abrahamicæ iuxta ac fadtorum.Venditaturhicobferuatio Mandato# ruin dei,qug aliquid eft,caetera nihil, i. Cor.7

Non vnoferipturçlocoapparet,dominum Cap.»? refpicere ad preffuras etiam âC palTiones noftras Quemadmodum hicvidetin humilitatem Óicö temptum Eiæ,quo fagt;ftum vt prç æmulis proli-fica redderetur. nbsp;Sicrefpexit ad humilitatê Ma

rioE deiparae,perpetue Virginis,Lucç.i.lt;Sii Ifrae* litarum,Deutero.16. Atfg hic locum liabet illud In humilitate noftra memor fuit noftri.Iacob fa* tetur dominum laborem manuum fuarum refpe xiftèCap.]i,SlcExod,4, Porto illud refpiciendi

A 4 verbum

-ocr page 18-

D O C T, DE verbum copleArur diuina munjficentia, 8i lad nis aliquoties in eo renfu vfurpacur.luuenal. So* Jus enfin trifles hac tcpeflate camçnas.Refpexic Qugmemoro.vt ruborefuflFundâtur, qui fidem duntaxacadeorefpid prodiga infreniqt lingua fuaindefeflè lallant.

Cap'P

Propter lacobi pietatc bndici ac ditan' fe drö* dicat Syrus ilIc.Tantü vbiq? femp boni efri* cit probitas,quç fide nicicur. Hoc modo cap.jo. legis dnm bndixilTe Aegypto propter lozephS ne nefciremuSjq vehemêter mulceret afficeretq» deû piçtas vicx,lt;SiJ inuitaret ad bnfaciendii no Co In bene operarib. vernetia propter bos male ope rtntib.Quid rogo teaddi pofleclaudi bo.operû^ Biifacit dns bonis amp;nbsp;redtis corde, Bnfacit idem malis 3C prauis corde propter bonos, q tarnen boni nó clTent.nifi hoc ipfuin extimis documen* tisdeclararentjhoceft, nifi corâ hominibus luX eorurn luceret.Lucete.inquit Paulus,vti lumina ria.Taleolim adunibratumefl, quando trecenrf id efl,paucie multis fub redtfs lanipadib. pugna bant.Iud.y.Cui libet.is difquirat lofephi huius opera.quorum valor in publfcant Aegypti voll tatem redundauit.

EX EXODO.

Cap-'*

Benefecit ergo dominus obfleti icib. Mox. Quia timuerunt deum, xdificauit cis domos. Pro eoquod detrediabantcrudeles manus infan tulis afFerre mulierculx,fed metu dei a malo ab* ftinebant, conCeruantes hçbræam prclem, exhl buit fe ineas benignum dominus. Fccerunt ve* funi quod fcribitur.Qui omet den, recedeta nia lo.Quam propenfaefl voluntas del in operarioS Quis det, vt nos totos transferamus ad ope* randi fludium« Occurritur hie à Mifergis.

An

-ocr page 19-

BONIS OPERIBVS; 7

/In non proprer mifericordiam Pua rmgfs iu-u.icac faluat deusr’R.efpon.IndoJte .Qjiid aliud func bo.opera nifj Mifericordia dckHxc prçue-nic.hæcfubl'equitur.Siiie hac nihil operamur. Quid quçfo boni frudtus ferres,nifieires palmes invite.qui ell Chnllus.foan.ij

, Afcendit clamor eorû ad deû æ opera pcrtin C^P** q gunt eciâ ad affra, nô huini taiicû repunc.vt nugt; fganturifti. In niemona 3^ conipckîtii dei lune, quçcunquc operamur. vnde dicic Apocalyp.i.

Scio opera tua.Pfal.io.Memor fitomns lacnfi*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cij cui.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si obedieris voci domini amp;nbsp;quod rerftü eft Cap*’^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corana eo feceris.nô inducam fuper te languorê

‘ ôCc.ric cap.jj.Probitas SC iniioceiitia reefn præ*

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruant hominêdmorbis,prêter tût aliacômo*

quot; da,quç parit corpori animae,dominias mi»

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niseciamimpellit ad officiû.vfque adeogaudec

monim noftrorûreôtituJine, Animaduerte in»

i terim conditionalem Si:de hoc infra nonnihil

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si obedieritis voci meqc.eiitis mihi in pecu» G^P«'*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lium prae cuniftisgentibus.Minuendiigituropt

J nio eft qua freti, fecure ftertimus 3C bene opera

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri negligimus, perfuadeiites nobis,quod fimus

t facerdotes,reges, populus Si. hxredes dei.fra.

1 tres amp;nbsp;cohæredes Chrifti,etiamfi tantum credi

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus,Si opera bllxis relinquamus. Seduiftifu»

musa reôioribusnortris,quidocueruiit.Opera f bona nihil conducunt vel ad iuftitiam vel ad falii ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem.Cæterum huic loco Euangelium confonac.

‘ Vos amici mei eftis.Si fcceritis quçcunque prae» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipio vobis,Io3n.i}

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Facio mifericor.in milliahis quidiligunt Cap'*®

me æ præceptamea euftodi. Operarqs pro»

j imtcitur mifericordu dei, non ijs qui apud Sy»

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ; rach.

-ocr page 20-

LOGT, DE

fach.peccatô fupcrpcccatuadrjciût dicétes. Mi fericordia dôi magna eft.Talibus refpôdet dns, Hicre.ij Laboraui miferans. Attamé maturan* tesrefipifccntiâaudiût. No!o morte peccatoris. Ezech.iS.Gçteri in Tophet ablegabuntur.vbi erit fletus Óó ftridor dcntiü.Difce hiCjObferuatû one prçceptorû dei è dilccftionis fonte profluerc, ‘ quare prius dtcitur. Qui diligunt me.poft veto. Et prçcepta mea cuftodiût.iuxtaillud. Qui dilit* git mefermonë meû feruabit. Vide Deut.io.5$ «t.Difpereant ficutquifquiliçdfacie vend qui do cuerunt prçceptadei nô elfe data vteafaciamus aut facereetiâ queamus. 1 tem prçcepto nos non meliores fed peiores effici. Rurfus, præcepta opcrib.non impleri

Decalogus ad opera fpedtat.Hûc feruati por* ta call patet. Mat.rg.Hûc feruâti vitç æternç bç rediras promittitur.Mar.m.Operi quarti prçce* pti promittiturlôgaeuitas.Deut.j.ày.Prouer, ).(3c 4.prçcerea.Ezech.6

Seruiecisdnod.v.vt benedicâ panib.veftris amp;nbsp;aquis SC aufer.infir.Seruiendn Creaton Re# déptoric]p noftroerat, citraetiâ remunerationis fpem.quâto igitur feruêtius feruiendü.pollea^ totiiipendqsinuitati fumus^Seruitus veto eÙ lufbcta 3C Sanditas Lucç.i.Bonitas cordis deu. »S.Integritas veritas Iofua,ï4.Timor 3C tre* mor Pfâ.i.Nouitas vitç Rom.e.Seruitus proxi miellcharitasdepuro corde 5ic.i.Timo.i,Per charitatêferuiteinuicê.GaI.j.Luterifticipræco* nés prçdellinatis pares dicunt cum ludçis apud Malachiâ: Vanûeft deo feruire,lt;S6 quod côpêdi umeß,quod cußodimus prçcepta eius. Simus nos heus orthodoxi ferui dei 3C Iufbtiç,qui an# tea ferui diaboli ÿC pcccati fuimu$,Obitupefcice

-ocr page 21-

BONIS OPERIBVS. 4

audice.deus nofter ignis deuoräs eil, idem tcmuneracor qugrencib.fe

Placaturiratus dns opere oracionis.queadmo Cap'” dn eode opere fanatur Sara Gen.io.8c per hoc promittit vica Abimelecho. Hoc opus cedit A# . malechü Exo.iy.Impetrat proie Rebeccg Gen, ij.Per hocfperat Paulus fedonatäiri Philemoni Sed arenam numero,tu ipfe fcripcuras reuolue.

EX LEVlTICO. .ro4 Propibum reddit den opus orationis,Sicuti GaP' pfal.ioä.damaueruntad deum cü tribularentur. Sic.î.Reg.iy.Glaudit 3C aperit cataratfias coeli. vide lud.).4. Nihil potetius illo opere,Si adiun* tSa .habeat ieiunia eleemoiynä Matt.iy.Atfl.

IO.Tob.ii.Beatus qui experitur. Phialas horum operum(prgcationis) plenas nonabrjcietagnus Apocalyp.j

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinulferuntdenopera hoftiarüexteriora, Gap«’*

* atç^ adeom hocadhibebantur.vtdemulcerêt. *’•

Qtiäto aut citius certiufq^ ferenabit efi bo.opus. polleaquä ex inimicis amicos nos ei exhibuit le fus CeruatorCOpera facrificq noHri gnauiter ope remur.Afcêdût enim in ccelü vtfuauilT.odor.of feramus cor contritum pfal. jo.os laudis pral.49. Hofe. 14. Heb.rt.Imo torn corpus noftrû Ro.n. Hæc demö opera funt viuctia,randa,deo placer» tia BcatilPvir.qui per hgc Kedeptori fuo ferui* re fatagit. Lege Orig.de dlo facrificq genere dC vfu,Super.Roma.it.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si in prgcep.meisambula.æc.dabo vobis Cap«**

pluuias tempo.fuis. Vt omni affètftu cupit,vt ferio cxigit.vt indefinêter efflagitat deus nofier, quo bene operemur.IulTa amara dulcorat mellb tiir.promiirionib.vtalacriusagonizemus per vi an» ÜridätDare fe centuplü recipit operarqs,d£

dem

-ocr page 22-

D o C I. DE dein vitam aeternam.ncc camen audiuntindrcS* ciTxaures.Maluntenitn in vctuftatc vitae attcrf amp;dicere:Vecus vinum melius.ó itana domiiii ardenceni,lt;Só portatu grauem

EX NVWBRO.

Cap.14 Seruum mcü Calcb,quia plcnus alio fpiritii fecutusmeeft.inducam in terram hanc.Hebrxi fuccindiusiSC ncruofius.licet obfcuriufculc effe runt.Impleuit poft nie,quod.lxx.dixerunt:Se* cut9 me eft, Cuius fenfuseft.ftuduit meimitari, nihil prius habuic.quàm meimitari. Voluit fan* «flus efté cum fantflo deo,atque adeo in den qua* ft transformari.Quo idiomate lt;3C alibi in Calebi laude vtitur, prxfertim Iorua.i4.qu3fi peculiare cius elogium iftud fit,quemadmodü Enochi 3C Noe Vaith hallech eth haelohim.dequo fupra. Cxterum hic âC Deuc.i.Vides Calebo ob bo* norum operum faniftimonia promiitam terram contigille,qugadumbrat hxreditatê conCerua* tam in coelis.Nam illo itur per opera prgiTu* fas.MLatt.i9.amp; A*fl.i).Infuper vides toties pro* milTam cananxam populo denegari. Cur ids’ Quia noIebat audirc 3C obedire. Afpice textum. Ipfe adeo Mofes tarn obincreduL Nume.n.g ob pr^uaricationc 3C propha.non potuit beats lerrç fieri particeps.Deut.p.promifladei habet pigrunque annexas conditionales fiue condnuati uaSjVtBeatieftis.Si feceritisloan.q, Veftrum efto Brabion.Siipfum currendo prghenderitis I,Corin.9.Geena parata eft.Si vos modo digno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

cultuad eamacceireritis.Mitth.iz.Ibide habes. Non profpere celTurum tranfgrelTorib. verbi do minici.Nam ipfum dominum cum talibusnon clîe. Solct etiam peirimi quique opinan Deum i fe ftare,v( Mtch,},voctferantur,Nunquid non

domi*

-ocr page 23-

BONTS OPERIBV8. * dominus in medio noftrumt’Non venient fupcr nos mala. Sic Hicremi.«. Quis percutict dos, amp;nbsp;quis egredietur in xdes noftrasî* Hoc pacfto perfuadebat fibi loanncs ille Gifcalonites apud Hegefippum.tuta ludçts fore omnia in obfidio* ne Hierofolymç. Nam adonai ifto in loco incole re.Iadtarc hcebat Templum domini.templum dcmini, at fc tutari in templo dcmini non lice* bat. Imo inlib.Reg.diafcicbat,tcmpIumfoIo çquandum.ni pergant Deofoli f«ruire,amp;; beno operari.quod d Chaldps antea felt;ftirarü,quam* uis hoc futurum pauci crederent. Scribitur fane dominus ignem in zion amp;. Caminum in lerufa* ]em habere.Sed tarne miferabiliter relidta vtbs eftob vitiafua.Memoria promiffadci tenemus, at minas eiufdem obliuionicontradimus. Haud faoßultiores ne an miferiores. Meminerimus igitur tum nobifcum fore deum, Si quzfitaueri* tnus bonum SC non malum.Amos.j.Exprima* tnus Dauidem morum probitate,vt cum illo di cere queamus. Non timcbo mala,quoniam tu mecum es.

Extinguit iram domini flagrantem opus bo Gap.tf num phinees.quod opus illi imputatum eft ad iuflitiam.pfal.ioj.Haud aliter atque fides Abra* hç,de hoc in priore libello.Mirihce iadtajt Euan gelion, VC bo.operum vtilicatem amp;«exiftima* tionem obfufcent.fed ad populum plialeras.

Euangelium fonat;vindti cxite,fed iamegrelTis fonat; Ne pofthac peccetis,ne afperius reuincia-t niini,ó6 redeatfpiritus impurus fianrque nouif* fima priorib. détériora. Euâgeliû fonatzHeus litt entes venite ad aquas,ièd idêmoxzderelinquac impius viam fuam.Prouerbio.9. V^ntur ad mcnlain.i.eccleri« foctetacé infantes Ine infipi*

entes.

-ocr page 24-

E o C I, DE entes/edîjdêmoxaudiunt.Relinquiteînfantiâ, HoceftïISceftotc quales eratis.Marcus fcribir, prçdicate Euâgcliû,fcd Matthäus docete eos fer uarcqugcuiic^ prçccp.vo.V e denforib.in malü EX Dr.VT ERONOMIO.

In ifto libro v bique infigitur vita pia puraqr, fed non fimpIiciter,AfFigitur infuper vitç piç pu rçc^ merces.Nâ ego alioqui nô coaceruo leges. Eos vero prçceptorû locos fupra repetitos ocu* Iis Chriftianorû fubijcinius .qui prçtergquod iuflu fatigât.illecebris enâ fucculentarû promif-fionûdeledtant.idque facio,partim vt catholic! hoc leuenus bona opa excolât, partim vt Schif-matici facilius ad fanam mentem reuocentur,ôC fi qui funi ^^^iTi^otfWTTo« vehementius rewiican tur expugnenturque.

Additbenignifl.deusfadlorib.fuçlegis,vtbc «élit vobisÄSc Q.D.NÔ fuperuacancû eiinec infrugiferü,Sirelt;fte fatfta cumuletis. Ero enîob hæc vobis placatior nbsp;nbsp;ijs fatfus meam erga vos

volûtatê liberalitatcqgt; demerebimini.Qui Chri ftiani cenfemur toties nobis calcdiactiaac arter «a promicti credimus.quoties caducorû prçmii* oriifitmêtio Etenivfu venit,vtiufiifljmiquic^ minimo omniû têporaliû iftorû plçrunque fruâ* tur.nec iiiiuus tame verax deus eft.Proinde vbl illi è corporû vinculis tang e' carcere euolaue* rinc,tum demû fructur pollicitis in beata patna, in terrts tamc nô dereliôi.pfal.:} Diues deus ea dem facilitate rémunérât Hipêdiarios fuos inuiü bilib.quâvifibilib.Neque en«m ideo nô æterna quoquc contigerunt patriatchis,Calebo,Iobo. pqsregib.amp;c.quod fluxis hic vfi fuere: Quae quo parcius nobis in vitæ huius breuitate reddû tur,eo copiohus seterms donatiuisin fucuro f^cu leobru

-ocr page 25-

BONTS OPERTBVS. 8 loobruemur. Delyrant igitur,qui bencdicendi vcrbû.ôd vitae,Item beatitudims in veter, in fir. tcmporalib.duntaxatalIigât,Qua difputatione dum fe bo.operiim neceilitatc acriter debeHare putant.ChnftG amp;: apoftolos imprudêter calcât. Hac de re alib. Porro carptim recenfeamus tem poralia ex Deut.Propterbo.opera,benefit tibi ddiïo.vr prolongetur vita,vt in paccviua8,vt incoIunuSjVt bencdicatur friitSus ventris tuf, frudtus agri niijrudtus pecorû,cau!a: oiiiû,hor# rea,cellaria. Pregt;mittitur tibi operû prçceptorS gratia vidtoria de hoftib.gloria 3C diuitiac,celfitu do,potêtiaSC nihilnô.Sunt lociinnumenquiea dê polliceâtur.Vide Hie.4i.4.Re.i7,pral.iii.i»7

Et iuftitiaeritnobis,ficuftodietimuBamp;: fecc* Capi^ rimus omnia pr$ccpta eius.Belialitæ Luceriftæ ceu aborigènes,genus hominn finelegib.hbern atq; folutû,côfueucrûtco8 lufticiarios per côtu meliâ appcllare,qui ad opéra funt propenfiores. Na ea hadtenus plane reiedlanea in illorûfcho* lis funt.vfqueadeo fcilicetfauctglorix ChrifW, Qui fecundû noua Theologiâ,opcra pati nô po teft.Itê; qui oper.bonis cooperu funt,penetrate ccelum non polTunt.Imo ouicula Cbrifii hortet vbi concionari aliquem opera inaudit.Prçterea prçceptum decalogi tertium violât, qui prsedia cat opera moralia. Rurfus: Noneftin ecclefia fimul magifter fidei lt;SC operum. Tandem docuerunt: Sint fané opera, modo feiatureaef# fe coram deo peccata.Id genus ducenta emble* mata in fpedlaculum afFerrem,niridecreuiHem, Vt femper,circ breuis. In retedtione Luterifmi eiufmodi,fpero,mox dabimus. Verum hicappa ret.Iuftitiam attribut obferuationi prçceptotum dcijidque in ijs qui crediderunt deo,Locum ipfe

diCa

-ocr page 26-

V o C I, DE

diTnitecx fente hebrço.Infra cap.«4.patt ratîo-redicrtur deeper b.bonis vt habeas lulhtiam coram domino deotuo.

r'aotn Wagnifica piomiiciinturfadtorib. Quçni# ^ * * * mirum indicant,quam fcrio à nobis cxigantur bo.opera. bed dyfangelicçfedtgperfuaderinon poteft, vt in mentem inducant, deum operib« alFici.

Cap.’ö Eligimur vt fimus deo populus pcculiaris. Sc vt cuftodiamus prçcepta eius. A pud Paulû dieimur redempti,vt fimus populus zelotcs bo.operii.Tit.r.Hic mox creati etia dieimur in laudem,nomen 3C gloriam dei,quemadmodum laraiç.4). ’folic pietatem.redra opera,mores,in« fbtuta,vitam,virtutem,iultitiam,iSi iftud pecu« Jium omneque fulluleris,quod fumus.Creati, Tcdempti.eleéti ad fandtimoniam fumus. Earn Ill perfecenmus,deum non videbimus Hebrc. n.Laus amp;nbsp;gloria dei ell,bona vita fidcli« Chri« fti.Philip.i.Repleci frut^u iurïitiç in laudem SC gloriam dei.bicuti contra Blafphemia diuini no mints ell mala vira.Ezech.i«. R oma.i

CX15. Terra dabit tibi dominus deus tuus in poC« 16. feffionem.bi tarnen audieris vocem cius,amp; cu« ftodicris omnia iSic.Non hoc tantum librofcd in Keg etiam ffuvaTrfïxMg promittit dominus bona fua.vt feiens fcias,ntfi planébardus es,ne« celTario reqiHri bona opera, Hebrçum.nc diffi« das ledtor,fententiam haue citra controuerfian»

RsKim

gignit,RaKim SC (iccçtetisin locisquoque ha« bet. Vbi igitur funt qui clamant operib.cu pro« milTionc non côuenircc'paIâefl,promilTionêdei tam fide g opéra pofccrc. Habentes promilTio« nes,inquic Apoilolus,mûdemus noûpfos.amp;c.

id quod

-ocr page 27-

EONIS OPERIEVS. 9 fd qiicd continuat,rc piitcmus cn Lutenftis.ruf-fjcetc,fi proniifilones fide captenius, de conucrz faticne iiihil lolioti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vt habeas luftiiiamcoram domino deo tuo. * I.oranjs digni funt,qui nomen iurtitia: a virtutü faciis re'elt;ftü,foh Hdei vendirarunt,id quod nez fcio audaciam ne,an rudicatem an malidam inter prêter. Atq; rj funt, qui primi fcilicet intellexez runt facias ht eras, hos nos fecuti quinquennium pnïcorum feriptorum glorix indignilîime inful tauimus.Sedreddita mente,nobis perfuafum ha bemus.Iuftos etiam coram deo effe, qui poft fi-dem recTtam vitx viam ingrediantur,Ncc fide fo Jafatisficii deo, qui ad conuerfationis honeüæ curam nos verbis,exemplis,premrjs deniqi pro uocarit.loan.Chrifo.redte. Non modo, inquit, qui fidem habent,conucrfatione negle(fta,regnn * ccelorum non poterint introire,fed qui cum mul taetiam fidefpJenduerûtdaritatefignorum, nec tarnen aliquid boni operis in vita exercucrunt, à cœleftibus fimihter lanuis repellentur.

Maledicunturopcrarij iniquitatis.Nam ij au CaPquot;*7* diunt apud euâgeliû. Difcediteà me Èlt;5 oAtflfo/i adeoq? in gehennam vbi vermis eorum nô moz rietur,56 ignis eorum non extinguetur.Cætetû qui hæcmonet videtur cum Lot ridens loqui, fed ohm plus nimio experientur, Math.ij,

Benedicuntur operarrj iulbciæ. Nam q audiz CaP’** untivenitCjpoflîdetc.viuite, regnate,ô gloiiam admirandam, quam necoculusvidit, necauris audiuit,necin cor hominis afeendit. Hic hic apz parebitmulta merces fandlorum operum,

EX lOSVA.

Meditaberisin Iibro legis dieac node,vtcuz ßodias SC facias otntiia SCc, tune profperabicur Capgt;’*

B via

-ocr page 28-

E o C I, DE via tua.Hincpfal.primus, Obferua,Tune bene fortunaredenquin noftrartudia verbi diuini rc^ gulametiamur.Tûcexaudicmur precâres, quin officium in proximS côferamus.Éfa.sS- Seendis rebus etiävtnturmali lob.n.et Hiere.u.Sedfuo malo.Pone ob oculosepufonc Lucç.ie. ÓóEfau Hebr.io. Appetit tepus quädoij, quoru fpes ceu lanugoeft lt;S6 velutfpumagracil)s,dicent: Quid nobis profuit diuitiarum iaeftantia i Tranfierunt omnia ilia tanq vmbra, öc tanÿ nuncius prgeur* rens.Sapien.j

Cap.» Opus hofpitalitatis RaabHierichôtinç eme ruitilli falutem corporalcm 36 fpirttalem. Vide lacob.i.Sic Lot ob hofpitalitatem mahs eripie-batur, Gene.19. 36 quia oculis auribufqueiuftus erat.i.Petr.i.Necß tarnen eiufmodi illis profutu ra eranr,ni ante credidilTent. Habes confelfionë mulierculæ.qua fefe credere arguit; dns deus ve ßcr,in coelo furfum 36 in terra deorfum 36c.

Cap.lt;4 nbsp;nbsp;Caleb iterö atej iterii cömedatur ä diuina c5

ucrfatione,dequafupra. Ventri obedientia peco ra iftiufmodi non curant. Gaudet in vitg veteris Volutabroconfenefeere , 56 retfte monentib.og* grunire : Deus eft mifericors,Qiii credit dûtaxat immortalitate fruetur. Chriftus impleuit lege, Vt non danare polfit fi nos eä minus impleamus Ipfefecit opera,ipfe expiauit,quicquid peccam? Animäefflaturiablegabimusad hunc tortricem confeientiS, 36 accufantediabolum 86c. Habes Euangeliüa' tineis amp;nbsp;fitu vindicarü drjs homini* bufep plaudentibus.id quod ni faôtû fuifièt,ebri) atq? rudtantes paradifum intrare non poterant.

Cap.»4. nbsp;nbsp;fofua cxeplo fe Fidelis obfjrmct, ne ajijs dege

nerantib.ipfequocj? vna degeneret,dicat ex ani* moiEgo aut 86 domus mea feruiemus dno. Qui nolunc

-ocr page 29-

BONIS OPERIBVS.' » nolunt piecatem confeó-ari.omittendi funt, Mat rhacj.ij.Impiis amp;nbsp;intralt;ftabilib. via lata relinquê daeft,qua:dudtin exitium,quantumlibetadeü* tib.commoda videatur Matth.7, Tale nouerîit amp;nbsp;ethnid:Mollcoftentatiter via lata,fed vltima meta prçdpitat captos voluitq? per atdua faxa. Prædpit apoftolus.ne nos geramus ficut cæterî. i.Thcir,j,qHigratiam ad lafduiam transferunt. ludæ.u

EX IVDIC.

Vcl in Nazaracis apparet amp;nbsp;Rcchabitis Hie Cap.13 tc.)5. auere deum rcligiofa opera. Nee video cur non quiuis Chriftianus Nazir amp;nbsp;elTe amp;nbsp;dici de bcat,noceft,is qui feabftrahat feu fepareta mun di huius contagiofisillccebris,amp;s fe totum,quan tU8 cft.Conditori Redemptorit^ fuo coniecrec atc^addicat.Hincillud lacobianum. Religio pu ra amp;nbsp;immaculataeft lernet immaculatum ferua* rea'mundo. QuiuisChriftianus:vtanimi fen* fapaucis exprimam: aliquo modo monafticen exerceat.non tarn in praótica quam theoretica vi ta,Namirademumrefponderetur bapbfmi ec^ clefiaftid Votis amp;nbsp;germanae eius fignificationi, Roma.6. Colof.i. Atejita retfta imitaremur Maiores.qui initio Ecclefiaein puraamp; integra conidentia fecundum Euangelium viuebant, de guibus poR philonê Eufebius noRer, SC in epi« ola illa ad Traianum prçclariRîma Plinius See.

Sed habet fatan cauilla,quibus obRrepat diuinæ philofophiae: En, ait, Cynicos,Stoicos. En Eifeos, Encratitas, Catharos.amp;c. vt impleac fllud prophetae: Declinans a' malo, praedae expoutus cR, 3C ApoRoli: Qui volunt pie viuerein ChriRo Icfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sine in«

uidia pfeudoçhriRianorum nemo omnium vn^

B X bene«

-ocr page 30-

L o C I. D E * bcnefacerc amp;nbsp;dco fuo placere potuic. Erft hora, quando caulTa pro tnbunali agctur.

EX RVTH.

Cap.i Reddat tibi dominus pro opere tuo, 8c pje# nam merccdero recipias ä domino. Ad eum pro pemodum prxcatur Paulus Onefiphoro. i.Ti# moth.i. Non périt merces poculi etiam frigidç aquulæ Matth.lo .Hue pertinent loci operum di le(flionis,Lucæ.t4.lt;S^.i5. Agnofcitis igitur tan* demoperum bo.carnifice8,qimpie,g impuden* terimprudenterqt credulam Gcrmaniçgentem deceperitis.Fuitinconfyderataleuitas.quodope rum curam ex ecclefia dettirbaftis, SC difdplina euacuaftis.Sin minus agnoucritis errorem faai* legum,Scd infuper eum defenfitarc perrexeritis Scitotenosolimdiifluros oTruXi'cy fiZp,«. ivn ctpéï èuTi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOi /iM iSi

0AV/U7r0/J£X°“®''’

EX PRIMO REG. LIB.

Cap. I. nbsp;nbsp;Imperat ardens acimproba Hantiœ prçcatfo

cum promilTîone fiue voto coniundta filium.qui tale nomineeti'i refert. Operaria eft ifta mulier, amp;nbsp;hoc deoacceptior, hoefapientior, deoqi pie* nior.ficut dco cius loquitur. Huius generis eft Hanna apud Lucam cap.».quae fpinæ inftar eft in oculis Luteriftarum.Taliseft Symcon iuftus apud eundem.Voluerunt illi,pro nephas,colic* dbs operibus in coclum fcanderc, volueruntcoe-lum operib.foluere.Ncn eguerunt Chrifto, ipfi fibi fucrc faluatorçs, Ipfi fibi fucrc Via veritas SC vita.o antichriftianos papiftas.Haec /U.ï,u/tix£ç Nemo omnium eft.opinor, quidubitet de falute parta per vnicum lefum Chriftum. Deinde qui nefeiat fideles iuftificatos fuifte, hoc eft iuftosd

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dco

-ocr page 31-

BONTS OPERIBVS. n deo pronuiiclatüs habitofcßob fïdem,quçianua etl ad vitam, vc inquit Chryfoft. Poftremo qui ncfciat fideles fua opera perdonata gratia opera ca valere ac prode|[e propter vnicum illud opus falutiferae mortis Icfu Chnl'tijta vt totum rccidatin gloriam vnius Clirifti, qui magna fac# ueritateiuiritbcneoperarijfivelimus frui parta falute. Atqi huic confentit reliqua fcriptura, tam J^gisgprophecarum.

Quicunc^ honorauerit me, honorabocum. CaP»* Honor dei Opt.Max.eft, fefe ad recTtum conuer tere quod graeci xaro j0cu^a,vocant, quo omnia Vt inquit Ambrofius.corriguntur. Heli fatis ere debat,fatis erat in cultu dei allïduus,fed vitæ cô* munis inftitutio non cögruebat. Nó erat bonus paedagogus, hoc eft, nefdebat propriæ domui praeelfe.ldeo dicitur,deum non Honorare,fed cô tcmnere.Porromagnumefta dcohonorari, lt;36 Honorem tantillum omnium maximo Honore penfari.O opusbenecollatum.

Promitcicurfalus de manu hoftium, fed pœni Cap«7 tentibus 8C ad dnm conuerfis;Scruite, inquit,ei foli,Et cruet vos.Quod ad dominum attinet. Sa lute non deftituimur, at cautioeft, ne nobis ipfi defimus.Promiffisfuisftabit deus, tu vide offi* cfj memor fis. Ne caulTare vires imbecillas. In domino faciens facies virtutem. In domino oni niapotens : Namipfeoperaturin te 5C veile óó perficere. Liberum tibi eft CHriftiane , Vtro vc lis inclinarc. Idcirco adrjee animu ad relt;fta, quae immortalitas comitatur.

Dominus reddat tibi viaftitudincm hSc pro Cap.t4. eo quodopcratuscsinme. Sic.t.TimotH.i.Sx pe refocillauit me 5^c. Inftituat nos Dauid Ho^ mo fecundum cor_dei,Is quia Maletracftaius.be

B } ncfccit

-ocr page 32-

L O C I, DE nefecit hofti Sauli, rcccpic beneiâifla ceottiplum inhacvita,amp; nuncvitam aeternam. Huius Og* doas cdocet,quanta cum admiratione nauartt of peram lulhtiæ officqs: De quo ego in Hypodtg? man's diuorum veteris teftamenci.

Dominus redder vnicuicp fecundum iuftitiS fuam 8C fidem.Tritum eft:NuIlum bonum irre muneratum.Iuftitia nifti.inquic propheca, fuper eum.Porro maximi atq? exceJfi pedïoris eftjio* fti fidem feruare , Qjaam rem necefle eft lt;56 val* de deo probari, 56 ingenti præmio peniàri, No* tum eft Vel ègentium licens,quanta cura fem pet fidem exoluerint vinintegri.adeovt hanc noit provulgari Numine duxerinc, cui nimirü apud Athenienfes delubrum fuifte legimus amp;nbsp;Roma nos earn in capitolio vicinam louisfui elTe voluif fe. VndeilJud Erinii:ó fides alma.apta pinnis lt;56 iufiurandum louis.Hinc lacæna quædam eu veq deretur.rogata quid fciret.refpondit: Fidelis ef* fe. Quafi hac fcientia nulla maior ftt.Plucarchus in polit.hancfidem mire prædicat; Primum lt;56 max.omnium.inquiens, quæ exiftimationi bo# norum ciuium tribui ppiîuntjides certeeft.quæ gradum ad agendum conftituit,56 aditum mag* nacapeiTentib.preftat,propugnat, armar,inftrii iebonos beneuolentia ciuium aduerfus obtreefta tores,56ficutmaterabinfante fuauirer dormien teabigit mufcas.italiuorem inuidiamq? procul pellit.Mar.Cicero non femel fidei nomine vni* uerfam completftitur virtutem. Vincit Veroin fi de’præftanda ram grçcorum g Romanorum ex* empla Dauid.vfpote qui iufiurandi fidem crude liftimo hofti exhibueric,id($ vt conferuaret iufti tiam, ex qua, vtille ait, boni viri nominamur, fsJetj euifli hanc conferuare quiuiflet, ni fidern fcruallec

-ocr page 33-

BONIS OPERIBVS. n feruafiet. Nam non effenon poteft Temper næ fiindamencum fides.Quod 3C Flaccusprope Vidic.quum diceret; luRitix foror «ncorrupca fi des nudaq; veritas. Hineextitic nobilis ilia pw lt;5tura,qua viTebatiir iußitia fidei dexteram ceufa lutis humanaecertilTimum pignus porrigere, vt eßapud Valer.Max.

EX SECVNDOREG.

Bcnedióa VOS â domino qui mifericordiam hancfeciftis amp;c.Et nuncreddetvobis dominus miTericor.amp;verit. Vides quæ fit vbiqj feripturç fanôîæ Harmonia. Tumodoadnitcie,vteafalu!gt; britervtaris. Mifericordiæopus mîam ftipêdq vicereetpit iuxtaillud. Beatimifericordes, qfn «pfi mifericord.côfequctur.Nofti hoc,adde acftio nê.Nam ci'tra atftionê,nulla virtutis laus.

Si forte refpiciat dominus afflitfti.meam 8C Cap.*ß reddac mihi bonûpro maleditSi.ifta, Ta benign nusaclibcralis deus,vt SC eaquç infontes pati# inur.nedum operamur,rependere ftatucrit. Ig^ nominia,inquit,Sa!omon,præceditgloriam, Et eagloria,quç reuelabitur erga nos, longe omnê fenfum exuperàt, nedum afflidionum acerbtta* tem Huius temporis.Roma.s. Archetypus huo ius rei Chriftus ipfc efto, qui ob fupplicium nop commeritum in fummam fublimitatem euedtus eß.Philip.j.QuapropterÄi deus exaltauit illù. Moneo ledor.vtfcripturam orthodoxe trades amp;nbsp;accurate.Non omnib.datum eft.ineainofFen fe verfari.Elepiias enim in ca natat, amp;nbsp;agnus pe ditat. Quod feitedixit Grego. SC abunde dccla* rant magnicrepi nouarum fedarum hæretiftae.

EX TERTIO REG.

Siambulaueris in vqs meis .SCc, longos fadâ Cap.j, dies tuos.Sicinfracap.s.u,Si corâme ambulas

B 4 infini^

-ocr page 34-

L o C T. D E

fn fimplicttate(nue integritatekordi'3 redlitudinc ponani thronum amp;c. vcinculcet,e.iteniis fe pa* Ó;uin nobis feruaturum,qu3tcnus nos illi obedia mus.liberauicfidem fuam deus, fi nos fcapulam abeoauertentes parère nohmus. Fide'is enim eft,remet negate nô poteft, ohferua interim has voces in ar cam's literis ad bona bonae vitç opera peinnere.Nimirû,ambulare,côuerrari,lucere,in duere,currere,rejjiinare,audirc vocem , Timere deû.feruire deo.voluntacc dei facere, contcdere per angullä porta, fermonc feruare.pugilem age re,vigilare,(an(ftnelTe, prxberc mcbra tuibtiae, fruAficaredeo.óó aliamnumera.

Qjii cuftodis paift'jm 3C mtkr.Ceruis tuis,qui Cap. 8 ambulant coram te toto corde fuo.Idc.i.Efræ.i.

Roboratanteditfla.iiefluciues, In plerophoria facroCanft verbi omnino temet exædifices opor tet, neceu pluma à quouis ventofo fcriptorculo hue atq? illuc veulère, J bide vides exprella ope* rabona.PcEnitentiam,confeirionem, prxeatio* nem.cuiufmodi fequiturexauditio 3C admilforü condonatio:diligenter relege textum.óó non du bitabo.quinteturpiterfeduxille phrenetas iltos quærare.quib.fuû dogma tandê noxx erit.

« Nonne vidifti humiliatum (fiue fubditum) Achab coram me Quia igitur humiliatiis eft d facie mea,non inducam malum amp;c. Flecftituc iratus deus compuiitftione. Ita enim.LX X,ha bët.dehacfaluberr. leges apud Chrylbfto.Mina rûexecutionem anteuertit humilitas, quæ puro cordis affeeftu exprimidebet non fimulaio geftu corporis,aut fraefta verhorn voce,quêadmodum Hieronymus feribit. Sic infra de Robo3m,Iofia, Sc Niniuitis.vt pudefiät qui opera ceu infrugife raapud Dcû ex hoioi memoria eq cere aufi funt.

Magni*

-ocr page 35-

BONIS OPERIBVS. n -

Magnifica fane opera fuere Abdfaeoecono- C^P*' * mi regij quæ illi indut»(e tarn ad tcporalia qudm fpiritalia conduxerunt.

EX Q.VAR.TO REG.

Operana Siinamids illa ett,56 faÆs officio» Cap-fis fibi prophetä demeretur.vnde poft Filius da* tus fterili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rquot; o to

Dixit dominus ad lehu. Quia ftudiofe cgi- Gap* ftj quod recliim erat. Redius.pro co quod bene egens,vt Eiceres retftum in ocuÜs meis.Atcg ita etia. L X X. Duplicatur faciendi verbü.vt altius imbibainus fentêtiç V€rkazc,3C ætiologice prç* ponitur pro eo quod vt difcamus ab openb. pen dere rem,qu3c in hoc prçcepit deus vt requirat, rjs exiftenvib.bene nobis fuccedat. Luterana

/tar/xoAoyia viderit quomodo confiftat.Nos abique fuco doloue verbü dei travtamus.quip-pe certi,veritatis elfe g fimplicilTimâ orationem.

Memento dne quomodo ambulauerim corä Cap«** tein veritate Ä corde perfelt;5to,amp;: bonum corä te feccnm 3ic.En bona opera.Mox: Audiuiora tione tuam.inquit dominus,ÔC vidi lachrymas tuas Sc eccÉ fano te. En operum refpeutii.Hoc ijfdem verbis leges Efaiæ.58.Vt in orcduorum confiftat verbum contra infidatores, quorum anima naufeat ad boni opens mentionem,lt;3i ad meritorum nomcclatura defpuit.Tametfi nunc, Vbi fcntifcere cœperunt Mifergi quod veritas ca tholica caput relcuct.os tergunt oC dicunt. Non fecimus.Sed vt fonces produntur a fuapte voce

Pro eo quod emollitum cor tuum a verbis CaP«** quæaudifti 54 humiliatus es 54c.Vbique habet hebræus Ioan. LXX.otvS’tSvoT,Quod adfcri-bo,vtin fententiafolidérc. Humi]iatum cor non defpicit deus.Bene illi,cui lapideü cor malleus

B Î con*

-ocr page 36-

D o C I, DE conqualTat.qui eft verbü dei,vt fubiugctur Tub poten ti manu excelfi dei

EX SECVNDO PARALIP.

Cap.i» Et cum humiljaretur,auerfa ell ab eo ira do-miniö^c.Etenim in ludaerantopera bona. In# faillant nobis facræ literæ,quam impenfe oble* fletur deus humilitacis opéré, 56 quam perpe* tuo ad hoc oculos vertat.Practerca addit cur po* bllimum ponat iram vltor dns,Nempeobbo* na rcgionis opera fubRoboani. Idem infra in ïofapnat repetitur.nc quis vllo modo dubitarec

Gap,if nbsp;nbsp;nbsp;Dominus vobifcum.Quia fuiftis cum eo.

Si quxfieritis eum.inuenietis. Nifi cum afpide aurcs obtures,audis nimirum, quara exquifite noftros conatus.opera, Vigilias ac ftudiaa' nobis depofcatdiuina benignitas.Impij vociferantur: dorainus nobifciimeft.Inuenimus eum.quuna ipfi cum eo non fine, neceum vnquam quçfic^ tint, Ipfe rc prçftabit quod dicit Emmanuel,Si nos prçftiterimus quod dicimur populus dei.re# tfti corde,Chriftiani fratres,fancti

Et in hoc fuperte iradni,fed bona opera in* uenta funtinte. Hicobturanda illisrimulaeft, qui dilt;fturi,tam hebraeos quam grfcos,nô ope* va,fed verba habere,idque tam fucquàm fupra cap.n.Quibus refpondeo,com muni Thcologo rum confenfu fæpc verbum pro faóto in myfti* cis literis vfurpari: Deinde debar polyfemon ef* iè.Quoniam autem fgpilïime res fiue fada figni-ficat,non perperam hicopera reddidit Hierony* mus,quiipfequoep opinor hebraicecalluit.Po* (Iremo quû opera ipfa mox in cótextu fubrjeiä* lur.quç inueneratinrege,nö video quomodo quadret,Si pro operib.verba fubdas. Nafich^ bet circunRantia;Sedbona opera inuenta funç ill cc

-ocr page 37-

BONIS OPERTBVS. M in te(fiue tecum) Quiaabftuhfti.lucos de terra amp;nbsp;precor.óCc.adeoque multa amp;nbsp;ea excelleriiT. opera régis huius in hoc ca pite legis. Aufer igi# tur tc hinc cQ tuis verbis.qug ceu Folia non ma« gnifacitdciiSjfidefint opera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

Paffîm hoc habetur,nempepotentifE fados effe reges Eo quod vias fuas direxerint coram doniino,td eft.Qui veram religionc.iuftitiam.fi gkm,liberalitatc,modeftiam, temperantiä,mae gnanimitatem, gratitudinem,fimplicicatcm,coe «uitatem exercuerint.

Seruite domino deo patri veftro.Si auerte» CaP’5® tur j Vobis ira furoris eins. Si enim vos reuerfi fuericis ad dominum óóc.omnia tautologicos infarcit,propter iftos opinor Ergomachos.qui inquietarunc ecclefiam ab inido,id quod fatis lo quiturepiftola Ioannis amp;nbsp;lacobi. Poft reuixc* runttemporib.Honorrj 36 Arcadq,vnde in eos coaduseft fcribere Auguftinus librum de fide amp;nbsp;Oper.praeter alia. Nunc orti funt bruci,qui corrodunt,quod reliquum fecerant Erucæ atque locuftæ. VX inhabitantibus terram à facie fchif* matum. Ibidem; Dominus bonus propitiabi-tur cundis qui cor fuum compararunt ad qu£* rendum dominum.S6c. Hic locus fandimo-niae fidelium exteriori nihil detrahit,Si eum pe* nitus contemplere praeterea promittit gratiam tjs ,qui animos fuos adijciunc ad quaerendum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- rao.?4

Hic ratio odioforum operum,deo gratorn, '-quot;‘r'’ fuiipfius deiedio,compüdio cordis,lachrymç, geftuum etiam 3C totius corporis pullata quac# dam fpecies,quibus rebus inferiore cordis pcegt; nitudinem teftamur. Potentia quidé opera funt, fed fidei Çhriftianæfundamcnto nixa

EX

-ocr page 38-

LOCI, DE EX ESRA.

, J Teiunaufmus SC rogauimus deum pro hoc, (Sîexaudiuit nos.Multi hodiequeruntur.fefrui* ftra praecari ad deum,qua prçcones Euangehci fine fine itèrent cxauditionis facilitate,nec quid Eraetcrvnam fide ad prgcationérequirant. So-•nturigitur tales diretftores fui.Nos fcimus ad prçccs rite peragcndas pertinere praeter fidem, ieiunium.elecmofynam.confcientia puram.fecu bitum,anima liberum, feceflum amp;nbsp;geftus illos prçcantin fantflorum liumilimos atqi religiofilii nios.Quod dixerim.non quod dtra huiufmodi prçcatio rckHaeire no pofTit.Sed quod fciam ad# miniculis qs adiuncftis.fortiorc.certiorem atquc diuinisaurib.oculift^ gratiorê earn fore.Hic ri# debunt me ergomachi viri illufores.Sed facile feronimirumcertus.mccû rideri facras Uteras, quae SC verbis Só excpiis iffhaec tradunt.Exu# lanttalia iam pride ab iftorü cxcib.SçCi quis de ïjs rebus in iftortî fcholis dilTerere aufit.hunc ab illiseam puto initurum gratiam.qua is qui in for nice de temperaniia 36 in caupona de fobrietate conecur verba facerc.Nam iciunare horrent,fti# pern erogare inutile ducunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne#

fciunt.Tmo funt qui peccatum SC iniuriam coniil gq interpreteiitur,Confcienti3 negligunt. Qui potiores in eis funt,q confeientia quatumuis re# mordentê fola fide palTionis Chrifti fuftinent aluntque. Caetera exibilantvt hypocrilt;cs,At# que tales vocantur nunc Euangelici. Ibidem ma nais dei noftrieft fuper omnes querentes fe in bonum.Abundedic'tum eftqs,qui auresaudi# endi habent

EX NEHEMIA.

Si reuertamini ad me 3C cuftodiatis praece# pta

-ocr page 39-

BONTS OPERTBVS.

pta mea amp;nbsp;fadatis ea.etiam fi abduóii fuerftfs ad extrema call «Sóc.Hoc è Moy fc citauit Neheml* as.Dcmiramur.quod hls aonisa fceleratagente Gerici ilbus Mahometç impetimur,amp; parit ifta calamitas pluiïmos turbines in Europa. Multi multa ea de redifputant atque délibérât. Malum nô dccrcfcif,fed in fingulos fere annos augefdt, adco vt lïfa çftatc de fllo pendere hanc orbis par tem quidäexiftimciit. Cenfeo ego calaroitatem infanda boni's operib.pofle confopiri.Näifthuc fcriptura edocec. Armis rcpelli poteft fchy* ta,at piefadtis poteft is placari,cuius forte proui dentia illc in nos faeuit.vt per hunc ofFici) com/ moneamur.Suntqui oratione fola vclinthofté funderc. Vidimus eheu quifuderint.Nam quid oratio effi'ciat iniuftorum atque impanitentiÖ!* Addamus fidei virtutê.addamus orationi opera caftæ vitse.óó mirabor.Si diu tot funeftÜT.bellis concutiemur.Si bona opera vitam xternam fan guine faluifico partam amp;. ab ipfis auerni portis creptam nobis adipifcuntur.quâto facilius quic/ tem a' barbaris impetrabuntd

Memento mini domine in bonum,omiiium Cap., quae feci populo huic ô te perditum ofiergn Ne/ hernia,Tun,opera tua deo oftctas,lt;56 vis iljum meminifte eorum quae bene fecerisc’Peccata oftê tas ftulte, Virtus tua velamc eft ncquitiç,res dâ/ nata eft ois tua iufticia. Apagcfis fandtuleiDcus fidem duntaxat refpicit.qua fola gaudet,qua fola cum eo agcrc,qua fola tum iufti,tû fandti meteri te oportebit.Habes iterû aliquid degermanica febrc.Eiufdem ordinis eft Efthcr,quç melioren» Nonnam q reginâpra;ftet,Vtitur fatua cilicio, luget.affligit corpufculum inedijs.amp;c. Gerte

* non fuit Euangelica, quemadmodum nec Hefta . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia

-ocr page 40-

ü o C I. DE

flla (JxXoTifMXos Elizabet : Item phladlla apud Eufeb.vxor Caefaris,qux nec ipfçintelJexerunt rcgnum Chrtßi, iuRiciam fpiritus, libertacem Chriftianam.Ineptç fœminæ ncfduerunt opera bo.eile rudera,pannu(n menftruatx ôC nihili

EX lOB.

OP’’ quantum profuennt bong vitae opera lobo.Nam itafcribitur.Nunquid lob fruftra ti# mctdeumî’Nunquidtu vallafticum acdomum «USS'fuit illc vir Thamueiarar.i.integer ac re-«ftus.Quæ duxvoculxpaiTim in fcripturis con/ currunt 3C fefe vcluti ofculari gaudent.ficut pfal. M-Innocentia amp;nbsp;reÆtudo adhæferunt mihi,5C pfal.^fi.Culf'odi innocentiam amp;nbsp;vide reifficudi/ nem.prgterea prouer.i.amp;^.j.Reg.g. Quemad-modum mifericordia 3C veritas,luditls ôc iudi/ dum fefe mutuo refpedtant.Interdum congluti nantur innocentia SC puritas manuum.ltem iuf ftitia 5C puricas maiGrxci ita reddût.^t/xirf og Hÿ^À/Kaiogidcft inculpatus amp;iuftus. Ncque cnini aliud tota hac dcfcriptiuncula fibi voluit, qua'm ill ud; fuit is vir integer vitæ fcelerifque pu rus,fiue bene beateque vixit.Iam vero bene bea tequc viuere.vt redbffime fcripfit M.Ciccro, eft honeftc SC rede viuere.Quae quum ita habe/ ant.non tame ycritus eft quidam Euteriftarutn ais^risn^ in literas mitterc,Hoc totum de lobo non de vitg opcrib.Sed de fide intclligendum, quum ex cap.)■.fan’s demonftretur, id quod res eft,ó inßgnitcr infigncs fcripturg adulteros. Ne/ mo ignorât fide ijs omnib.fadis prxponi.Qux .enim opera hominis fidcdeivacuit'

Viap,8 nbsp;nbsp;nbsp;gj njôdus SC rcdtus tu,Tûc euigilabit ad te

do*

-ocr page 41-

BONTS OPERIBVS.' «• dominus.Non aberrauft Suites ille,nâdilt;îlo fcri pturarfuffragantur.In hocerrauit,quod lobiin* tegritati plus nimio dctraxit.

Si iniquitatem quç eft in manu tua elongauc CaP*® ris.amp;c.Quia tune Icuabis faciem tuam fine macula,Mox,Et confides,quod fit fpesôtc. Iseft periodi huius fcnfus.Si ambulauens integre.am bulabis confidenter prouer.io. Nam magnam animo fiduciam ac folatium addit in aduerfis vi^ ta honefte adla. Taie vocamus puram confeien* tiam,dc qua Paulus femel atque iterum gloria# tur. Viderint Mifergi, quam fiduciam fpemque habituri fint,vbi cuenerit.quod timcbant.Scti* pcum eft,fpes impiorum peribit

Saluabiturffiue cuadet)innocens,faluabitur Cap»** propter mûditiam Ma.j.Nec longe eft alcopo Themantes.Nam tota fcriptura aflêntit Felix, in cuius animo nulla confeientiç labes refidet.

Virtus probitas vbique fua habet prçconia.

Adfint qui cum bo.operib.belligerantur,amp; CaP’F audiant lobi vidloris malorum eperumtnum# phos.Bonc Chnfte q pulchre infticuta viri fan# tSiiT.vita,quam bene conftitutus animus. Lon# go interuallo reliquit Socrates, Epaminondas, Phociones,Diogenes,Cleathes,Epilt;ftetos,Cu rios, Fabricios, Catones,Appios, Hunc hunc imitemur Chriftiani

Deus redder homini iuftitiamfuam. lu# Qap-Jgt; ftitiae operum retributionem in Luca,in Eze# chicle Ä nullibi non legimus,pfalte8.Et retri# buct mihi fecundum iuft.meam.Epilogus. To# tus lobi fermo amp;nbsp;amicorum difertatio Lute# rifmum encruat lt;5c calamum eius defenforetn

quant,

EX

I

-ocr page 42-

r o C T, DE

EX PSALTERIO.

pgj , Beatus vir,qui non abrjtin conf.imp.amp;’c. Beatitudoimputacur tjs,quib.nihil cft cómerci} criam cum maleoperantib.prçterquâquod ipfi nó male opcrantur.Tale præfticit qui dixit.CS iniqua gcrentib.non introibo.Vide totum pfal. ICO.Paulus dcnûciat vt nos fubducamus ab om* ni fratre,qui inordinate ambulat.de lus alias.Le ge Balilium Mag.fuper ifto pfaimo ôC Erafmu Rotero,

Pfal.7. Qui faluos facit rciftos corde,hoc cft qui scquitarcm 3C honertatem ex animo feiftantur.in quos nô cadit iniquitatis fufpicio.Pfal.yi.Quam bonus deus tjs qui'redi funt corde.i.bonus bo* ms eft.

. Domine quis habitabit in tabcrnaculo tuo, ■' amp;c,Rerpondet,Quiambulat integer,amp;opera* tur iuftitiam.An non totus hic pfalmus manife* ftlflimcviamindicat,quaeant fideles adfuper* rat’ Et quid aliud cöpledtitur,nifipiapix vitae opera,Sed veritati tarn apertæinuidentes Lute* riftae,inregritatcm iftamad fidem rétorquent. Ea enim iftorum audacia, quam fapientiam efle non itamulns ante annis iudicabam,Sic textum fabricantur.Quiambulat finemacula,id eft,qui credit.Qui loquitur veritatem,id eft,qui concio* natur verbum dei(Luteri)ita antea. In confilio impiorum id eft externis opcrib.In fede deriforum id eft malorum docftorû.Brcuiter omnia vt volunt Sc quo volunt torquent,vt ipforfi iudi* do videatur fcriptura in Ro.ecclefiam elTe diui* nitus infpirata.

p,, Et retribuet mihi fccundu iufticiâ meam SC '‘7 fccundfi puritatë riia.mearii. Verba funt cuiuis

confpicua.Ncceftdodtorû qui ignoret quid he*

bixis

-ocr page 43-

. BONIS OPERTBVS. 17 brsis fonet iuftioa.quid palmarum puriras. în eodê.Cum fancîto fancftuseris.Cum viroïnte* gro,integer eris.lt;5^c.Quid igitur magi'g necefla rium,quâ fanÆmonia lt;Sô tnoriim integritasc’So ciaeÛ nollræ Dei fanëtimonia.iSi prouetftrix il* lius.Quid vero cordis habent,quiclartiant,fuffi cere nobis vel ivotr1'0/',Chrifîum fantftiim efleî*

Quis afeédet in monte dniamp;c.Refpondet.

Innocens manibus.óó puro corde ÔCc.Hic acci* piet benedidtione à dno.Secum non pugnat bolt; nus fpiritus,malus vero nunquâfibiconllat,vt apparet in ijs,qui omni Empufa inconftantiores in fcribendofunt.

In euftodiendis illis(viuendi prxceptis)rc^ tributio multa.Ea retnbutio fiet in refurietflionc iullçrum Luca i4,Nempe quando defecimus. Lucç.ie.fupra.Reddet hommi luftitiam fuam.

Quisell homoqui vultvitam amp;c.Refpoh* pfai,., det,Curtodi linguam tuam.Mox colle£ftim:de* *” clin^a malo lt;^. faebonum. Si Tapis ô homo cref de potius vni Dauid(per quem ipintus dei locu* tus eft.i.Reg.i),)quam feptingentis Belialitis (Baalitac elle nolunt)qui pro libertate dimican* tes.in pracceptis miferandis modisierunt.Vo-lueruntelTe Jiberi, Sf liberi fa«fti iuftitix, Serui vero peccati.Iadtarunt iugum difciplinx dei.ôd feceperunt iugum diaboli.Si vitam amas in ex* feftib.cura vt vitam deo conformé hic degas. Memineris feriptum efie.fautfti eftote.quoniam ego fantftusfum.Jmitatores deiellote.ficut filii diledti. Salus tibi magno empta eft, amp;nbsp;gratis ôblata.tu vide ne neghgas donum,ne in vanuin fèceperis gratiam.

ibidem. H umiles(fiue contritos fpiritu)fal*

* uabic.Salus vbique oHerturi]s,inquibus meft

C cor

-ocr page 44-

pfal.ii

pfal.jy

pl^.40

pfal.go

p ral. 60 pfal.ioi

pCal. 118

pral.i4j pral. 1.^.5 pfel. 84

Cor fradum.quaflatum.prcnum.pfal.jo. j7.(SC.«6.Porrotale corparat crux,óó res aducf fe,quib.doIamuróC vnmur ad voluntatem pa* tris coeleftis arque falutem noftram.

CJamaucrnt ÓC fal.fatft.f.Ita pfal.j4.dc Prç* catione fupta.Hæc,clamor dicitur ob vehemen tiam atqueimpetum ardoremquc,amp; is demum difcindit nubes,vfque ad thronum gratiæ pene* trat,5óexorac.

Cuftodiviam eius amp;nbsp;cxaltabit te,vt lixre* dites terram.Hoe cft.conuerfarc fecundum bc* neplacitum dei,morê gere deo,lt;S(S fenties emo# lumentum hic iSi^ illic

Beatus qui intelligitergaegenum paup. in die mala liberabit cum dominus. Clara verba audis,tu facamp; viues.ibidemiMeautem propter innoccnt.fufcepifti.Siue, Me autc ininnocenua meafuftentafti.

Qui dilexit me,eripia cum,Dilclt;flio dci pro* curabit tibi ô fidclis profpera.

Dabis hacreditatem timentibus nomen tuS.

Boiiicas eius fuper timentes cum,Item cufto dientes foedus eius,5ó recordâtes mandataeius, Vtfaciantea

Miferere mei vt foies cofum qui diligunt no* mentuum

Facit voluntatem tfmentinfe 8C cxaud.eos, Beneplacitu eftdno inrjsqiii timentfe.amp;c. Ptope timentes falutare ipfius

Obfccro catholicos per aduentum domini, vtferio metum dci,qui fapiehtixinitium.addif* cant.prçftat ille vt deo qui tc creauit redemitep religiofeferulas. Prçftat- irchi.Vt vitam bonàm ingrediare, lt;5C q plurima.,q eximia.g faluberr? opereré. Quineffîcit vt nelibeat quidëpecca*

-ocr page 45-

BONIS OPERIBVS. »3 fe,amp; iam propofitaimpuiiitatc. Huius encomi-on lege apud Syracli.cap.i. Moneo Schifmati* Cos,vt agnitoerrorCjVeritatem honorée,lt;5iS de# ftnanc in coelum expuere.Satis audiuiinus Cre# de,Quädo audiemus Time,Ama,operarecimo amp;nbsp;nos,inquiüt,docemus opera,ohe.?£utflt;X7rai5» Totusid orbis nouic. Nunc tandem incipiunt quidam operum óó vitac alicubi mentionem fa-«re fed leui admodü brachio. Satis dolet,quod operandi vocabulum nominate oportet,nempe quodantea toties picnisbuccis vitupcrariir.Sed oportet,ni velint propedic è Chriftianis qualib. cuntÿ paganos manifeftarios. Dicütnunc.quo# ties repræhenduntur iniunæ boms operibusil# latæ,Quoinodo intulimus iniuriam^Non fecus acilliapudMalachiam , quide pollute panere-prxhenfi,impudenter rcfponfabant.In quo pol# iuimuslt;Malunt enim contentiofi frontem per# fucare,quam peccatû agnofcere,quafi veronon palam vlcifcantur fui contemptum acnegledtü opera,dum nemo ferc omnium ea curat, vt nihil dicam de libris diatribis.fermonibusquorû nul la eft pagina,in qua opera non lugulentur

Dédit illis regiones gentium,vt feruentprç- plai.ioj ccptaamp;c.

Sipopulusmeus obcdiffetmihiamp;:c.Tüc(fi# ue veiut modicû)inimicos eotum humilialïem.

In quo corriget(fiuepurgabit)adolefccs viâ P‘quot;’“8 fuamc'Refpondet. Si fe gerat fecundum verba tua.Gloriantur ill);fides purificat corda.Acfè.ij. Redte.Dominus recepitimpuros gentiles in al# bum eccleffæ,propterea quod crederent cuius fi dei gratia purificauit ôC iuftificauit eos, vt abf# que circuncifione(quarn regebant ludaizantes fratres)paterct eis aditus. Kic fenfus loci eft,

C » Igitur

-ocr page 46-

E o C T, DE

Igfturne pofiea non purgat conucrfationc no* ftram obferuatio vcrbi dei? E Petro liquet ani* mas cartificari obedienria. Num amp;■ hoc fal* fum te iudicet'Ad eum modum gloriantur.per fi dem folam nos efTe filios Abrahæ amp;nbsp;Saræ.At-qui Petrus amp;nbsp;benefactendo dicit muliercs filias Sarae.Hoceft libéras fieri

EX PROVERB.

Cap.) Cuftodi legem meam amp;c.Tuncambulabi8 confidêter,Supra in lob eandem fententiam au-difti.Nec cni facile perterrefit,quioperaturiu-Ritiam. Gerit animum in aduerfis optime conffi tutum.Fruitur reifti confcientia.quatcunquctan dem mala ingruant.cap.13.comparator talis Ec oni.qui ad nullum crepitaculum commouetur, quern neque mors neque vincula terrent. Hoc fenfit Horatius ad AriRium odc.n.ó nonrefe* rendam innocentiævim.Porrolex lux eftca.s, vide pfal.iS.

Cap*S Beatiqui cuftodiunt vias meas,hoceft,qul probis funt moribus. Ibidem.Ego diligétes me diligo. Contra crudos,qui fe fuaque lt;Sc tcrrena modo diligentes.miraiatftant,quanti fiant apud Deum i56 qua'm valdeab eo diligantur ob fidé nudam.

Cap«** luftitia innocenris dirigit viam cius.Ibide: Seminantiiulfitiam,merces fidelis.Ibidem: Se* men lultotum faluabitur.Ibidem: Voluntas dei in rjs.qui intégré ambulät.Sic pfal.146.Vel vno ex hiscapite refutandû eratdogma,aborcore* uocatotum prædeftinatorum. Deus.inquiunt, neque ad probos neque ad improbos refpicit, fed ad tenentes verbum. Hæc eft margarita ê multiseletfiiirima. Igiturô bone coram deo ni# hilrctuleritjprobus nc,animprobus vgt;uam,mo do vçr*

-ocr page 47-

BONTS OPERIBVS. « do verbum rcneamï’Et quid qusefo verbum fine fruóu faAVAn fecundü verbum ludicabitdeus orbem rcrrarum,(Slt;S non potius fecundum fatftü vel probitatis vel improbitatiscTcd valeant mé* dacia vatum

Mifericordiaæ veritatc redimctur(fiue relt;gt; mittetur)iniquftas.Hic ille vnguis in vlcere Lu* tenllarü. Nam quid eft mifericordia(fiue benefi* ccncia)amp; veritas,nifiopusÆciftud opus efficit, Vt dominus propitietur peccatooperantis.Huc pertinet Kcmitte SC remittetur tibi.ice Remif-fafunt ei peccata multa,quia dilexit multum.Pu deat igitur vos vulpes veftri nugamenti,quippe qui negatis ad remilT.peccac.valetc bonum ere* dentis opus.quum fine bono opcre non fit re* milTio pecca. Mirarisc’At afpice textum Matth. «S.vbi dicitur. Si vos non remiferitis,nee pater meus cœlertis remitter vobis. lam remilTio fra-ternac noxte.opus eft,quod hic dicitur.Mifer.ôC Vcritas.Requiritur ergo opus ad remilT.peccat. vide Dani.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-*’

Qui euftodit praccept.is euftodit animam fu am.Ibidem.Timor domini ad vitam.Timet au tem,qui feruat mandata,atque ita mâdata dei vi* ta æterna funt. loan.ii.Ibidc.Qui miferetur pau peris,fœneratur dno,qui vialTitudinë fuam red detilli.Matth.it. Venire benedidti.Efuriui eni. Lucx.i4.i6.Supra cap.14.Qui miferetur paupe^ ris.faluus erit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ g

Qui ambulat integre,faluuserit. Vbi eftis Cap*’ qui quoties fidei fit mentio,excludiris opera;' Ifthucfi licet,licebit ôe mihi his locis innume* ris excludere fidé.Sed amens fim fi hoc fecero.

Nolim enim.ita me feruet Chriftus.operû amo re fidei,quâ çque amo.tanrillû detrahere. Fides

C } pars

-ocr page 48-

LOCI, DE pars lalutis eft,non totum. Fides oculus eft.qiK» coram cernooblatam falute.opera veromanua funt,quibus appræhcndo.de vita aeter.appraehé denda.vide PauI.Breuicer adime fidei vita euan gelio dignam,æ ipfam falutem ademeris

Cap.»9 nbsp;nbsp;nbsp;Beatus qui cuftodit legem 5lt;Sc. Cuftoditur

autem operib.ab affetftu profetftis. Dat afFatim vim deus,Si rite poftules.qua polTis cuftodire Ic gem.Nc videar fuperftitioG'us omnia velle con* gerere.qugcunque aftruantbo.operum dignita* tern iuxta ac necelTitatem,decreui manum de ta bula tollere, maiorem locorum partem,tarn in pfalmorum quam prouerbiorum libro inta* (Ttam relidturus

EX ECCLESTASTB.

Cap*8 Qt*' cuftodit prccep.non experieturffiue no fciet)quicquam mail. I bide.Ego cognoui,quod eritbonum,Timentib.Deum,lioc eft.pie colen tib.iuxta Grego.Neocœfari,

Mitte pané tuum fuper tranPeuntes aquas. Hebraifuper faciem aquarum,Quia in multitu* dine dierum inuenies ilium.Greg.NeocatPar.in MetaphraPiJuftum eft,panem 8C cærera huius vitae neceftaria communicate hominib.tametPi pcriturum videatur beneficiû.ac Pi quis in aqua proticiatpanem, Apparebit autem procedentc tempore,non inutilem tibi fore miPeticordiam. Deum time præcepta eius Pcrua. Quia hoe omnis hominis.AdmirsbilianacacphaleoPiopuf culum hoc(quo nos a' cura Mûdi huius auocat) finit virPapiêtiir.Itatotû legis MoPaicae volume cötraxit dns ijs verbis. Diliges dnm deft tuü ex toto corde Et proxi.t.In hls pendetlex pro* phetac.Itidë Ioan.ij.Hoc eft prçceptn me.vt di* Jig.Et in cpiftola cap.4.côpêdioPiiïime Paulus,

Con*

-ocr page 49-

BONIS OPERIBVS. »o

CSfumatio legis eft dilccftio. Gaudet SC prophe tae tal)b.epitomis.Dauid:decIina dnialo öC fac bonü. MicheasJndicabo tibi Ô homo quid fit bonum 5C quid a te requirat dns lt;SCc. Zacharias: Haefunt res quas facietis óóc.cap.S. Quinipre quoc^ Moyfes epilogicSç dicit Deut.io.Et nunc Ifrael quid dns d.t.a te petit.nifi lt;5óc.Ibidc,Quia omnia opera adducet deus in indicium pro omni errato.Siue bonu fine malö.Erratö accipiturhic pro omni açîtione,quam vd negletfle vel fecrete defignauimus. Quod prçterhebrçum.LXX, quotÿ fubindicâc,qui habet Ttaçtûoja/zfvS id eft, re quapiâ negletftim côtcptimue peracSa.Hoc di dto ceu fufte impelht nos ad bonorS operû ftu* dia. Fœlicem,qui virtutis amorepotius qudm poenx formidine animum ad recfta adpellit

EX SAPIENTIA.

lufti in perp.viuent.5^ apud dominum eft Cap»P^ merces eorum.Vita æterna mercedis loco repê* w. deturjuftis id eft ijs qui cum fide coniunxerunc ofbcia charitatis

Qui cultodierunt iuftitiâ.iuftc iudicabûtur. Cap.® Grçca variant:Qui fantfle cuftodiunt quç fanëta funtjfanvtificabûtur,Amoue hinc fentimêtu Lu teranüquod fine fronte introduxer5t,Nempeiu ftitiam 3C fantftitatc fidê elïè,5C iuftos fantftof* que fideles clTe duntaxat interprçtantur, foras eiecftis miferis operib.quib.in ifto Regnofquê-admodû 1 unoni propter pellices in louis regia, vt habet Tragaedia)nullus eft locus. Eeruntur ibi cicius quguis vitia,quam bonaopera

Erunt accepta(deo)opera mea. Verba So» Cap.9 lomonis , Siue quifquis author libelli optimi

4 cft. Si accepta deo opera funt,mentiunturrcho

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 liaft^t

-ocr page 50-

I. o C T, DE

I/aftç.Sfn f) verudicunt.mentfunturfacraciftera à deo inrpiracx.

r'ao.« Cura difciplinx dileôtio eft,d(Ielt;ftio vero ob* °* feruanolegumcius.PorroatcctioIegum confit* matio incorruptionis eftjncorruptioautc pro* pinquum facit deo.1 ta habet ad verbum è græ* CO. Climax eft perq eruditilT.Scandit autem a di* fdplinaad ipfum vfque deuin.Tufingulaexcu* te.Videbisloci foecunditatem.

EX ËCCLESIASTICO.

C^Pquot;’ Timentideû beneerit in extremis,in die defundtionis fuæ benedicetur, Gra:ce,inueniec gratiam.Lxjcus longe pulcherrimus amp;nbsp;dignus que animo infculpas. Omnes nobis metuimua ab vitima rerû linea,Sed eum metû cxpellet dei metus.Mecue deû ôC liberabere metu mortis. Hui quot quanta pietatis Chriftianç cômoda C^P** Qui diligfit deû côfcruabût vias eius. Nâ dile

lt;fiio Bei otiofa nunqeft.Fôs caeft,è qua euftodt tio prgceptorû Dei.id eft.virts SC probitas pro fluit.lbidc:Qui timêt dnm,requirct beneplaci-tû eius. Mox;Qui timêt dnm,cuftûdiût mâdata eius.Cçterû tametfihoc pofterius nô eftde grç co.conftrmatur tamê infra,cap.ij.vbi legis.Qui timet deû faciet bonû.Si obferuatio viuêdi præ* ceptorû,non dico toties.fed femel aut itcrû fidei Vêdicaretur,immanc,quam tumukuaturi elTent deplorandiergomachi. Te pie letftorà ventatc textus nemo tranfuerfum rapiat

Cap-î Eleemofyna patris tui nô erit in obliuione. Vide reliqua.Sunt huius generis loci quam plu rgt;mi,Sed nos paucis in prçfentiarû contend eri* mus.Qui paucis diffidit,Huic ne muld quidê fi* dem fecerint. Ad hæc nolui cxcerpere,qux in grgeisnon habeantur

Ecne*

-ocr page 51-

BONIS OPERTBVS. ’«

Bcneplacitumeftdomini, apoftarc a' malo. Hundi feruis difphcet, Si non vna cum eis accur ras ruafcß defceJerein fcelus. At deo ceu gratifs. Vxflima pIacct,Si valedicas vcteri confuetudini, in qua feruiebas immundicix, ventris ac gulx tnancipium.

Timentis deumbcaca animaeft.Ibidêiocu* CaP‘H* lidomini in diligences fe. In pfalmis dicüturocu li domini in iuftos.Ä timences.vc cöfufione opc rianturqui in folos credences refpicere oculos domini docueruntjreci locoHieremix, qui tarnen nihil proillis facit,vtvidebimus.

' (Jperamini opus veftrum ante tempus amp;nbsp;C^P'^ dabit vobis dominus mercedem in tempore fuo Diiftum Sapient! fat eft.

. EX TOBIA.

Egre gie operarius T obias erat, dum vixir» Intellexit vircordatus.non Tuperuacaneum fore quicquid tarn in contribules quäm allophylos I* munificentig conferret. Erat polyniSor indefeß» fus,quod opus fummam hominis pietatem con teftabatur, 3C erat hoc prçclarius in ocuhs dei, quo defpeeftius in oculis morcalium. Erat cruci* ger. Vides enim quçfubieric pericula propter cä feruidam bo.operum peraeftionem. PalEis eftfi* bl diripi fubftanciam. KefpecTtum enim habebac remunerationisjpfe nusq tutus ob iufticiâ. dac poenas laudata fides,ait ille. Erat eleemofynari* us inexhauftu8,nec hoc fruftra. Erat pedagogus religiofifs.accß vtinam hunc q Heli Silonitcinii tariniallemus.Erudifilium.inquitfapiens Rex, Sc refrigerabitte.Vide pedagogiam Chriftiana apud Paulum.Eph.6. Colof.j

Quoniammemor fuit domini in toto corde fuo,dedit flli gratia corä rege Salmanafar. Qua-

C S uis

-ocr page 52-

LOCI, DE

UIS In grfco prior loci pars defyderetur.Iiaud ramen obicurum, quotiesin fcriptura, iubcarnur mcmoresefle dci noftri in omni vita ÓÓ fore, vc nollri quoqj memoria non abrjciat.CIirirtianus nunq no circumfert deû fu5 in animo, hunc ho-norans,hunc amans, huncmetucs,hunclaudas, hunc imitanSjhunc zelans.huic fidens, huic ad* herens,huic in omnib.grarias agens.

Cap.) nbsp;nbsp;Hoc pro certo habet omnis qui colit te 3Cc.

Non inueni hancfeiitentiam in Fonte grçcorum nec minus tarnen reliquis fcripturis affirmatur. Vide.ï.Timoth.i.Iacobi.i.Apoc.i.

p Noli auertere faciem tuam ab vllo paupere, P’'*’ ate non auertetur facies domini. luxtaillud:

date dabitur vobis.Reddetur pro aurichalco aurum ophir.proç^ vitro vili prçciofifs.gemmç Mox: Eleemofyna libérât a morte, SC non finit intrare in tcnebras. Hoc Danielis.4.roboratur, Ibidem. Fiducia magna ent coram fummo do* mino, eleemofyna omnib.faciennb. cam. Clrxci pro fiducia magna.donum bonûhabent. Vcrû* qpdefenditopera,fi verba perfpicias.Quod Lati nus habet non patior refelh ,quin aliunde eciam nobis perfuadearnus.fiduciam animis adderere tfte facfiorum confcientiam. Non rnctuit Neme fiêmensrediconfcia.Incanonica Ioannis afcri* bicurcharitatifiducia,quavramurin die iudicq, finemetuqueamusconfifterc. Etfupraaudi* fiieûfiducialiter ambulare.quicuflodiatlegê di uinâ.Prouer.), Adhçcpro.i.diciturobcdiês ver bo fapicntig fiducialicer quicfcere fineçp mail for midine.Quçnimirûincuticur operantibus malü Cap.io.Rurfuscap.M. In timoré dnifidudafor tis.vide lob.ii.Ibidë.Côtingêt tibi multa,Si me cueris deû ÓC receiTeris à peccato, SC feceris lt;Se:c.

t3onuai

-ocr page 53-

BONIS OPERIBVS. «

Bonum eft.oratio cum ieiunio amp;nbsp;eleemofy* «3(56 iuibtia.Mox:eleemofy.ä morte eripit, SC ipfarcpurgatomne peccatum.Ru''fus. Fadêtes eleemofynas et iuftitias implebuntur vita. Hacc non faciuntad ßacchum feCte mifergx,

EX IVDITH.

Muller operum longe ftudiofiffima attjt abu dantilTima ludith.vere impleuit, qug Apoftolus deviduisfcribit.i.Timoth.j.Vidcs gcrebramë tio bis in libellis fiat poenitcciae.ieiunij.plancfius, cilicii,vigiliaE,prçcationis,fqualoris,afflilt;ftionis, laclirymarum «Sic.quç cum fide copulaca fregc-runtiram Altifrementisdei noftri. Hoc fupra in Regib.Saris comprobatö, Si huic libro ceu apo cryphofqui tarnen exaxiopiftiseft) minus fidas PorroMonogamieexemplnin eamuliere pro-poiiitur,qug oC ipfa ex Ecclefia pulfa eft, ne quid iiiperclTet veteris difciplinæ, inducfla heptoga-mia. Nunc anus quocp capulares hyralTant atc^ rugarum fimul ÔC laudatç continencif obliuifcê tes maritos emunt. Nam in Luten regno nemo cum laude viuit.nifi coniunx, Sicuri contra apud Cataphrygas Encratitas nemo nifi caelebs. Atfß ita labuntur feóte imprudentes,aliç ad dex tram,aliæad Ixuam. In medio confiftit fempeï veritas ecciefiae dei.

EX ESAIA.

FerantôC prophetç teihmonium verbovc ricatis ,quod alTerit operum pondus.idq? contra eos,qui ea,dum voluerût videri infignes Gratig prçconeSjé medio fuftulerunt. Enarrarunt côtra opera 3C contra eadem tranftulerunt facra Bi* blia,vtimperitis letfloribus coma circûtonderct Siafpirarit Chriftus , oftendemus ecclefiæ filqs * qua fide ytriuf^ teft.libros trâftulerint, vt tan# dem

-ocr page 54-

LOCI, DE

dem pennas Tuas demïttant ruperbiiïimi Moabf tac,vt tandem inquam videat orbis, quales finr, qui prçfe damnare non dubicarunt amp;nbsp;viuos 3C mortuos.quotquocabinitio Ecclefiç conßiturg at^ß fub omni cœlo amp;nbsp;funt amp;nbsp;fuerunc.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lauate,M undace 5^ c. C eflàte male agere,di*

feitebeneagere.Hisfubiungitur:Sifuerint pec* cata veftra quafi vilum coccineum, quafi nix al* baerunt.Pcccatapoenitentibus remittuntur, SC non rjs qui peccaca peccatis accumulant. Vide* tint igitur qui faxonicoEuangelioedoói fie dice re folent: Quid doleam lt;nbsp;Peecata credentib.noit imputantur. Omnia cooperancur nobis in bogt; num.eciam peccata.Mundis munda omnia. Te* git deus peccata fuorum.fuitulit ea fuper lignû. Atep interim fortiter peccare pergunt. Norunt Catholid, Chriftum dei filium venilTe vocare peccacore8,red ad poenitentiam. Matth.9. Citra quam om nes peribunt, L.ucç.i).Qui dei funt,di-feeduntabiniquitate.i.Timoth. 1. Imo erucifi.. gunt femet.Gal.6.Tantum abeft.vt tarn protcr uein dicam Chrißi femel pallipeccent, et fibiiii peccando blandiantur.

Jbidem.Si volueritis 5C obedieritis, bonum terrçcomedetis.Et fortunis noftris prodclTe cul turn iufticiç.Verum hoc nonmagniducit Chri ftianus.contentus çterna fœlicitate. Hanequerc tibus amp;nbsp;iuftitiam eîus, vidus veftitufcj vitro adqcitur.Gloriam,potentiam,opuIentiam, fplc doremjlrepitum pompacicum.voluptatem.lg* ticiam.pacem, 3C quicquid huius eft quod Mun dani expetunt.nos in coelis expecftamus.Cap.;. Dicite iufto, quia bonus, quia frueftum ftudioru fuorum comedet, Dat ic dat recht doer,die falsghenieten.

Con*

-ocr page 55-

BONIS OPERIBVS. «j

Conuertamini ad me,ôi falui crins. Conuer Cap-41’ fionijHoc cft,operi,quo animos ad deû, ab om* ni quod non eft deus,mature fledtimus, Salus fae pe attribuitur,item vita Ezech.ig. Porto non fa* tis cft conuerfum elle ab infidelitate àq; idolola* tria,ni â turpitudineetiam vitç conuertaris.Cô* uerfus erat Ananias d ludaifmo, fed non à pecu* niç ftudio,ideo a' falutis vitçcp fpe decidit.Àdt,5. Ncerremusfratres,deus non irridetur.

Quis noftrum cohabitabit igni deuoranti, CaP'I* Quis noftrum cohabitabit focis çterniscHoc eft Quisnamfaluabitur ƒ Tgnem hicdeum dici ex Deut.4.5cHcbr.iï.putac Haymon non malus author. Refpondet ipfefibi : Quiambulatin iu-ftitia.ÂS loquitur redta,Q,ui refpuit in auaricia ca lumnias, Quiexcutitmanusfuas, nefuftineant ' donum,Qui obturât aures fuas ne audiâtfangui* nem,amp; qui claudit oculos fuos ne videat main, Eius formç quçftio de beatitudinccft,quales ha buimus Pfal.i.r4.i4.amp;.}}. Quibus locis docc* mur frudtus fpiritus,dC paricer dedocemur ope racarnis. Vtinamattendifles ad prçccpta mea, 06 fuilïet ficut flumen pax tua (Sôc.vtilitas multi plexfequitur opera prçccptorum quç quia ne*, gligis,carcas necefleeft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f o fir

Dcrehnquat impius vlam fuam, ac conuer* OaP' tatur ad dominum,et miferebitur eius. Impius opponituriuftoapud hebrços, quod amp;nbsp;Paulus innuit qn ait,Ex fidciuftificans impiû. Viaimpi) eft,vita iniuftitise, Ô6 vitrjs cooperta conuerfatio Ab ca rcfîpifcen8,experictur mîam boni dci.

Beatus homo,qui faciet hoc, Nempc qui eu Cap.j® ftoditfabbathum,ne prophanetillud,amp; quieu* ftodit manu fuâ ne faciat omne malû.Sabbatiza

jtc Chriftianis eft,a' pecçâdo quiefcere,tiô excqui fuam

-ocr page 56-

LOCI, DE

Fuatn voluntatem,lioceft,delydena carnis, Ela.' 58. Qui ita fcriatur beams erit.Origcnes in exodo Sideftnas ah omnib.fçcuJanb.operibus amp;nbsp;iiibil mundanum géras,fed fpirimalib.operib. vaces, adccclefiäconueniaSjlcdlionib.diuinis aurcprae beas,dc coeleftibus cogices, de futura fpe foliciru ' dinem géras,venturûiudicium prç oculis habe« nbsp;nbsp;nbsp;1

as,non relpicias ad prarfentia amp;nbsp;vilibilia, fed ad inuifibiha amp;nbsp;futura. Hçceft Chriliianaobferua

•i , tio fabbathi.Augufti:Male celebrant fabbatbfr, qui a bonis openb.cciTant. Ctiû cnim ab iinqui* tatedebet eßeetc.Item.Inos ab omni feruiliope reideflabomnipeccato abllinemusetc. Vere ac venLifte dixit quidam ôtvo.'Sîauô'is KmSf) àTi^alia.

Cap.jS Frangeefurientipanemtuum, iSipaupercs vagos indue in domum. Quuni videris nudum, operi eum etc.T uncfnonnulla omitto) ibit ante te iußitiatua.id eft,hçc facies fub fide lufius pro nunciaberis.Mox.TunccJamabis amp;nbsp;dns exau-diet.Vides.nifi plane lippis,non folum elTe facie da opera bona, verumetiam magni referrevtfa das,56 magnificum coram deo efle,fi facias.INS ea propter babes iußitiam coram deo. Deuter.6 Ï4. pfaI,iG5.Ezech.i8. i.Ioan.5. Iacob.2. amp;nbsp;prae-cestugefficaces funt. Aurcsenim dni in prgees iußoriim inclinatas eße pfaltes canit.

'quot;ao.M Habetur locus,quemApoflolus de inaudita ' inenarrabili06 incomparabili gloria æternçvitg dtat,qug parata fit diligentib.deum . Huius glo* rigmeminit.Roma.s.ï. Corin.4.i.Thefl'.2.56c, Audis igitur feu gloriam,feu vitam,feu bæredita tem,feu coelum.feu patriam,feu ciuitatem manc tem,feu regnum,feu remunerationem, feu coro* nam,feu brabiö,feu xtcrflaber; feu paradifum* dicas,

-ocr page 57-

BONIS OPBRIBVS. m ÆcaSjContingcre dilcôtioni, quâ fidcs prçceffit^ Sic.î.Timot.j.coro.dab.omnibus diligent : la* Cob.i.Quâ promifit qs a quib.fuerit diledtus.

Ad quem rcfpiciamc'R efpondec. Ad pauper* — nbsp;nbsp;.

culum lt;5^ contritum fpiricu, óó tremêtem fermo'^ nés meos. Quaieergo fabulâtur voluptati} con cionatoreSjdeum pratter fidem, nihil refpicerec’’^3J7 Ani cum proprie hebrçi vocant, quem nos mife rum fiue infcelicem dicimus, hoceft, eum, qui Vel prçfidio amp;nbsp;folatio deftitutus.vel corporeal* flidlus.vclfiniftra fama lçfus,vel rcfamiliariexu tus,vel quibufcûçp incommodis opprelFus atcp bumiliatus eR. lam qui talie cR, in co ineR cor Nechrb,id eR fradtum ac veluti contuRim ab ad uetfisóó fefe prçmentib.atq! exulccrantib.ina* lis.Porro quem ad eum modum macérant amp;nbsp;ex coquuntvitæ iniuriæ,isfifidcliseRnon fpernit, verbum dci.SedtrcmitobRupefcitcÿ ad auditû. eius,nimirum fentiens vim eius exertam in quaf fato corde,in quodfacilhmeillabitur.SicDauid: Bonum mihi quiahumiliaflimc, Ncpcvtdifcä iuR.tuas.ExperimentoiRhgc rediius capiuntur. Proinde hic locus non ad opérantes, Sed ad pari entes ac malis vitxhuius humiliatospernnet, quos dns aequerefpe(Rat,amat,rubleuac,

EX HIEREMIA.

Conuertiminifiltjauertencesamp;c. 3C alTumS Vos.lte,iS6 non aucrtäfacie meä a'Vobis. Itc,lt;SC Cap.j» fanabo aucrfiones vcRras. Quo crebrius itérât, illud Schubu,id cR,Reditc mifericors pater, eo durius cum eis agctur,qui redire noluerunt. Au* fcrcnturomncs excufationes, Nullus crit locus fupplicarionibus.Dicetur: Mofen amp;nbsp;prophetas habuiRis. Heu fomnum humani pedtoris gt;altiRîmum. Scd retreat incuriam tuam. Aurel.

AuguR,

-ocr page 58-

LOGT, DE

R uguft. A pud inferos ent quidem poen/tentia, fed fera,idco infruóuufa.Vis vt fit frult;ftiiofa,vi* de ne fit fera.Hodie recorrige,dum viuis . Nam qui iudex tuusfuturus eft.ipfe hodietuus aduo* cat us eft.

Cap.4 Ablue a' malicia cor ruum, vt falueris. Salus critnon maliscorde,fed bonis corde . Ue cordis radice exit v’el bonum vel malum,idcirCo curan# dum ,vt fi bene operari velimus, bonum cor red datur,Ora:domine cor bonfi créa in me.Tranf* forma impurum cor in purû. Adime cor lapideû amp;nbsp;da carnen.Exculpecprauocorrecftfr, Cçterû funt.qui fretilotionebaptifmi,nihil amplius cu* rent,Suilt qui purent fe agehenna tutosöbbap. dicctes.Beneditftus deus,baptizati fumus. Nötig vitç interim nulla ratio.Quum ad hocbaptil* inus valeat,vel Auguft.tèfte.vt Baptizati Chri fto incorporel! tur,vt membra eius habeaiitur, vt confepeliantur. lam quomodocadunt flagiciain eii,quieft Chriftoinfitus,cum Chriftomortuus CÛ Chrirto fcpultus.cû Chtiftoin nouitatem vi* tf exdtatus fEa nunc baptizatorum vita eft, vt optâdû fir,quo aliqui,fi no fecundii fpiritn, falte KaTÄicpuo'i/j viuetentfqùam S.Ambrofius^hohe-ftatis formam.M.Tullius optimû viuendi ducc appellat,hanc,inquiens ille, qui fequitur , nun^ aberrabit)amp;: cifent homines , fi non Chriftiani, Tametfi ego nomc Chriftiani nulli inuidéó,iit'é author efte volo,vt hoc vlli baptizato adimatpr non tarn ob fidei Chriftiang dignitatem,g ob ftï mulos quofdam,quib.multi impelli fuient ad of ficrj coniiderationem. Si taiito titulo côpelictur.

Domine,an non oculi fui ad fidem' i adeo OP'f’ placent opr.deoretftefatfra06 veruata fides,vc hie poIliceatur,Se totilerofolymgpeccatriô prd *

piciuin

-ocr page 59-

BONIS CPER IR VS; “^ gt;«

pkfum fore,Si vous vir in ea rcperiatur, qui rc# lt;JJe faciat,fidc prçftet. Nâ amp;nbsp;fi fint,qui videantur fide mutua pollere,prçferiim q qui fantfîc deiera re foIeant.Hai,Adonai,falfunitarnen elïe iufiu# tlln’ 'Tî r5dû,quod videlicet fide careat. Quorfum enim conducitiufiurandû,Si défit iufiuradi fides^Per* pendens igitur propheta, g tara in fua gente vir tus fit,prçterea quâta inundent periutia,quantæ fraudes,amp; côtra qdeo probetur feruatafides ve lut obftupefcés erô pit in banc voce: Dne an non oculi tui ad fidê veritaternqi verfj funt ƒ Quafi di* cat,Ng tu dne refpicis g fidehter padtû atcp ami* dtias mutuo feruent,amp; non g fandteiurent. Vis Vtfit ratû verûcp, quicquid alter alteri promitti* mus.vtq; fit diëtüac fadum.Vis vtabfit dolus» hypocrifis circûuentio à fratrib.amp;c.Et ô vir* tutem eximiâ,fine qua nimirû orbis : vt fapiêtes exiftimant;Vnû die ftarc non queat. Vnde veto ditTtû ab Anneo Seneca, nempe fide efTe fandtilTi mum humani pedtoris bonû. Diximus nonnihil de hac fide fupra.i.reg.14. docet igitur hic locus quanti momenti apud deû fit integritas amp;■ fidet exhibitioet veritatis cuttodia,fine qua nomen a* micitiç valere non poteft,nec fraternitatis, qux ing arcere polïuntd populo plagas dei, Cohibe re poteft ira dei vltrice iuftitiç cultor, rtgidi fer* uator honefti,Simile propemodû legis. Gen. 18. Porto vbi nos fidê.legit Symmachus,Hierony.

tefte.veritatê. Vtruncpenim redditAemunah, id eft,certa veracp ac rata fides. Et Lynanus hoc locoexponitfidem,id eft mentis fidelitatem,nô tantum verba.ldem fep. cap. perijt fides fie inter pretatur.perijtfidelitaspopulierga drum amp;nbsp;ho (ninem,nec valde mco quidem iudicio delyrat.

Bonas facitc yias vcftras, at^ opera vefira, Cap.j D ÔCha

-ocr page 60-

LOCI, DE

8C habitabo vobifcum. Infclligisoplnorcmplia tice iftis in locis accipi copulatiuamiEt ficfupra fæpifiïme acceptum vidimus.Ibidem . Obeditc voci meæ,amp; cro vobis deus. Ad eum modum Cap.It. Audùvolü.meam facite ôic. eriti» mihi in populum.

Cap.8. nbsp;nbsp;nbsp;Si pœnitcntiâegcritgensillaa'malofuo 5Cc.

Cap.it Facite iudicium SC iuftitiam, liberate viop^-prefium amp;c.8i facientes feccrids verbum iftud fngredienturamp;c.

Cap.ij. Reuertimini vnufquift^i via fua mala amp;c, et.}5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56 habirabitis in terra.

Cap. 19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum quaefietitis me in toto corde veftro, in

ueniar a' vobis 3c reducam captiuos 56c. Conte plare locos hofce,necdubitabo quin fateri coga* ris.Deum opt.Max.fruóibus fpiritus virtu-tum fadlis non folum impenfe delctftari, verum ctiam ob hçc benefaccre nobis, commorari no* bifcum,benedicere nobis,tueri nos,breuiter pro fpiccre amp;nbsp;ammo 56 corpori.Operib.bonis 3cce ptç quidem ferendç funt tot commoditates, fed Mifericordiægratiæque accepta ferre debemus opera bona,56 illis adis dicereiSerui inutiles fu-mus,Et cum Iobo:Si probus fum.hocipfum ig* norabitanimamea. Sicuti Matth.6. Nefciatfini* ftra56c. Nec^cnim patiturdeus gloriationem noftram.quafi ex nobis ipfis quicqua probe ege rimus.Scriptum eftin Deuteronomio: Nedicas fortitudo mea Ô6 robur manus meat hate omnia milii prçfiiterunt.Scd recorderis domini dei tui.

fCoah Laaefoth, id eft, virtutc fiue vim ad faciendum.Grçci i^v/i.Rurfus lud. 7.Ne dicas viribus meis liberatus 56c.Nihi] ha-bemus.quod non é fupernis acceperimus, non^ elligiturvtglonemur,practerquâindco,quod hunc •

-ocr page 61-

BONTS CPERTBVS.' »6 hunc hunc cognouerimus, qui eft ctnnia iti om* nibus,benedióus in aciium Amen.

Pro eo quöd obediftt prçcept.Tonadab amp;c. _ proptcreaamp;c.velin Recbabimiftisapparet ,cj incrcdibiliter placeaiuDco bo.opera, eiufcfi fint dclitiægaudium amp;nbsp;corona. Vrinaveronosnö foJum laudaicmus opera.veiïïetiam facercmus.

Vides openbus placarideum. ld quod aper Gap.}« tius fupracap.is. Nunquid non timuetuntdnm öC. deprecatifuntamp;c.

EX EZECHIELE.

Non eruntin memoria iuftitiçeius quas fe* Cap.)» dt: videlicet, vbi degcneraiierit ad iniuftitias. Au dis memoriam efle apud deum, operum pig fan* tftfcp vit3clt;'defcribitur(milii credcjnon in fabulo fadiphthera, quicquid agimus fiue bonum fiue rnalum,Ecclefiaftæ.n.i.Corinth.). Vndeiudex iuftiftimeiudicabic teddetfuum cuiq; autora* mentum,pro quomihtauit,huic vitam, illi mor* tcm,Roma.i.amp;.6.1nfcu1petur in animo tuo,nat ra familiç tuaE,mcditare domi foriftÿ, tere in pi-nacio cxaratum,pendeat obocu}os,incide coin* nis,depingein parietib. Quid obfecro Verbû domini,Ioan.5. Prodibuntqui BONA FE* C h R V N1' in refurretftionem vitf.Quive* ro MALA FECERVNT inrcfurrctfti onem condemnationis.

Si fuerint tres viri in medio cius,NocDani* CaP*’^ el Sc lob, ipfi per iuftiiiam fuam liberabunt ani* mas fuas ,ait dominator dominus. Non pro* derunt tibi aliéna opera feu mérita,fecundum Tua olim iudicabere.Qui probus fuit is recipict in eo loco,vbi futurus eft scternf, Qu5 dulce erit turn meminiflc gemituum, labot û, afSitftionn,

D gt;nbsp;quas

-ocr page 62-

LOCI, DE quas hic pertulimus. Quam grataeritrecorda^ tio benefatftorum.Quam iucunda crit bene adtg vicç conrcieinia.

Cap,gt;3 nbsp;nbsp;nbsp;Quifccitiudi.Si iufti.Qui Riper montes nô

comedit SC oculos fuos non leuauit ad idola do# mus Ifrael. Qui vxorem proximi fui non viola# uit,5i^ ad Vxorem menRruatam nô acceilît; Qui hominem non coritriftauit: Qui pignus debitor! reddidit: Qui per vim nihil rapuit: Qui pané fuü efurienti dédit, amp;nbsp;nudum operuit veftimento. Qui ad vfuram non dedit,lt;3^ fupcrabundantiam non acccpit:Qui ab iniquitate auertit manum fu am.Quiludicium verum fecit inter virum Ôô vi rum:Quiin prçceptîs mcis ambulauit amp;nbsp;iudicia mea cuilodiuit.vt faciat veritatem;Hic iuHus eft Vita viuet,ait dominator dominus. Satis explica teatq? illuminate loquitur nobis amantüT.pater ne quisfermonis obfcuritatem caufetur. Audi# mus definitionem iufti hominis,ea rogo per vos Luteriftç JOtîlWTOç perftct. Nouimus vcftra,vt opus nonfitmorbidum dogmainanib.,Verbori5 ampullis protegere.Quçrite peregrinos, quibus Verbadetis. Afinumfuum auriculæ praelongae Traça Ku/xotiSg nos fat prodiderunt. luftitia bo# nis Chriftianorum operib.afcribitur,Sicuticon# trainiurtitia malis. Hocoraculiconftanter tene# te,quiccclefiafticieftis , amp;nbsp;arque fertc harretico# rum in rabicm adorum ludibria, Ibidem. Vita viuet.Idem cap.^j.Strenue vcrfantfcntentiâpro plietx: luftus ex tidefua viuet, quafi hocquisg inficictur.Scimus quemodoeo teftimonio vta# tur apollolus ad confutanda opéra legis,qiiçfuo temporein Cliriftianifmumingeiebantappellx fratres.Sedneqj Propheta neep Apoftolus fen# « fit,opera credentium bona idco nihil valere co#

ram

-ocr page 63-

BONIS OPERIBVS. .7 tam deo.quod iuftuscx fide fuaviuerctjmo idc dei fpiritus in Ezechiele dicit eundem iuflum ex openbus fuis viueie. Nam fi ille iuüus eft, qui enumerata opera peiegit,56 iuftus ille viuet,cö* fentaneum eft,quod ex operibus viuct,quç perc git,non ex fide tantum. Quod fifibitus fumunt Viuendi verbum in Ezech. de temporal! lol um Vita incerpretari, licebit mihi eodem iure idem Verbum in Habacuc de temporal! folum vita in terpretari. Tam enim mihi nihil obftdt,qu2ni illis,iSó eadem miKi authoritas quæ illis (tametfi nihil fum)56 eadem mihi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quç illis

Audadae 56 infolentiæ palmam concedo. Au-diunt verba tua 56 non faciuntea. Keferta eft feripturafimilibus diiftis.quibus vellicantur au^ dirores verbi ob negIei5tafalt;fta.Nec tarne emob lefcunt Luteriftæ,vt adduci queant, non dico ad operum peratflionem, fed ad operum duntaxat curam 56 amorem. Nam vt contra ea in tem^ plis détonant,ita contra ea palam viuunt, ne feil» ceceuacuetur dogma. Orthodox!norunt:Bea* t! quiaudiunt verbum dei, 56 cuftodiunt illud. Eo déférant quiequid in fe eft ftudq , vigiliae, laboris.

EX DANIELE.

Peccata tua in eleemofyiia redime, 56 iniqui Cap'^ rates tuas in mifericordia pauperum.Ecceerit 15 canimis delidtis tuis. Hæc eft certa folidaij eius loci interpretatio.ad hebraicam fimul 56 græca Veritatem.ne diffidas lelt;Sor,Nifi quod grçci elec mofynis 56 mifericordrjs habent,56 forfitan pro ecce.cuiufmodifecutuseftlatinus. Verum hic locus xafxivw/xÄ illud eft Luteriftarum, quod fruftra totics braflica non bene trita medicati fuatfHunc miruin didtu qudm fudarunt vt vcl fe

D ) eus

-ocr page 64-

LOCI, DE eus transférant,vel fecus enarrent,atque verfta» habet.Sed laus Chrïrto nihil egerût, q quôdper fidiam fuam nobis prodiderunt,effeceruiKc5, ne illis pofthac cam facile credamus,ôlt;; fi animas fa ES millies nobis pignorent. Elecmofynç vox mi reoSèndit aures animofqî iftorum hon)inû,qu» ' ree.am vbi ponunt,amo!iunturd textu, vbi non poffunt fcholrjs vêlant. Nam fexiftç (yHabe pro flernuntgigantes iftos ergomachos. Ortho* doxifeimusquintÿ linguarum confenfu Sidkah hoc loco cleemofynam elle, quantumiibet alibi luftitiam fignificct,rametfi alibi quoq» eleeniofy ram reddant LXX.vtPfal.ij.Prgtereacogunt circunflantiç.vc aliter nô pofïît verti.Nam mox tautolûgice repetitur. Et in mifeiicprdia paupc* rum.Qpoapparct.hqcfolum prophetâfibi vo* luüTe.Poftremo non eftadeo infolens, clecmofy rus peccata expiari,quum idem Prouer.is.quoc^ legeriSjCt femel atqjiterum^n Tobia.Datcelec mofynam.inquit dominus, ÔC omniaerunt vo* bis munda.iSC Macth.e.dicitqr reddendam elee* mofynçmercedem.Item PrQUcrb.i$.EIeemofy* nis lt;x fidelitatib.(nam greci plurali vtuntur)re* purgantur peccata,dicis, hoc defydcratur in lie* brço.Refpondco.Atin grçco cft,quod non om* nino friuolum, îmô quo olim Ecclefia catholica vel folo vfa eft,amp; è quo ApoftoÜ teilimonia vbi cp ad verbum citarunt. Quod (î non fatisfacit, age,cap.is. Habes eadem pene verba in vtra^ lingua,Vt,veIis nohs.vincat veritas.Sed iuib'tix vocem malueruncinfertam, quç videlicet fecutw umdogmacion,fides dumtaxat en;,vr confi* ftatquodipfidocuerunt,Namfiabhoc refilirct, inconftantiae crimen incurrerent. Cxtcrum (jdem ne videantur cleemofynatn prorfus tol* »

kre, ,

-ocr page 65-

BONl.S OPER IB VS gt;8 Icre.vtqjfcocularos præ deponcanis vetcnbus üftentenc.iiiterprctantur. Hefed cleeniofynam in pulchro conficemini. Infuper faduntex elee* molynaquoduisbeneficin in quofuis coHatuin ôCc.omnia vt lubet.poftea^ labia eorum ab ipfi« funt.Sed doncmus.vtcômodû fuo reti irretian* tur. Si Hefed eleemofyna eft (quod tame nô nifi £ Aîo; vocanc 8C ’Li'X.'iC.SC Euangcliftx) amp;nbsp;He fed apud Solomonê peccata expiât, Igitur elee# mofyna peccata expiât. Atcj ita vêtus translatio Danielis .ib ipfis impugnatorib. propugnatur. Ad hçc toties cômendabitur eleemofyna.quoti# es Hefed reperitur (reperituraiitem frequentiffî* me)5^ fiet vt vous locus Danielis, domi labefa* lt;ftatus,foris ad infinitû confirmetur. Hâc fcyBä non viderantoculatiifti Argi. Eft qui exponat eleemofynam mutationc cordis c. Vnde hoc mi vir i Sed ignofcendum eft miferandis gloft'cc matarrjs,quorum aliqui pudore magis q malicia teniere rcceptadogmatiatuentur.Metuunt.nefi quid tribuatur bonis operibus hdeltum . iniuria fiat gratiæ.quafi vlli obfcurum fit, Bonaopera fi ne præcedente confequenre gratia, mâcaattÿ inualidaelïe.aut quafileuilT.delidtum quouis mo doremittipolTit fine effufo fanguine tmmacula tilT.agni lefu Chrilb.in cuius glonâ omnes om* nium operum autiones redundant. Cætera quæ hic dicenda,in aliud tempus difteremus.

Deus mifit apgelum fuum amp;nbsp;conclufit os leo.ôic. Quia coram eo inuenta iuftitia in me. etc. LXX.£uSi/tn5 id eft reditudo. Luterifta Vjp ’£X«,necpoteris elabi.quaquaueHum çircumfpicias. Opéra pioruni coram deo , au authorc SC remuncratore inuenfuntur, non

Cap.«

gt; D 4 folum

-ocr page 66-

L o C r, DE folum fuaforc. Ob opera benefit pi)S, Si t/unt illorum fru(ftuni,cani in aeterno qudm exter nohomine.

z’ap, 9 Qui feruas patft. ÂÎ mifer. diligentib. te 8C cu fto.man.tua. Hocfuprain MofeÄ Efra. Certi funtde dei mifericordia iufti homines,qui in bo. operumftudio ex cel I ere perpulchrum putant. Deut.tj.Seruis fuis miferebitur.

(^ap.ie Panem delicatum non edit prophcta,carnc# Sc vinum non intrant in os eius, vnguento non vnguitur quç Adç afflidtio coram domino com* paruit, Sc verba prçcantis eo temporeexaudita funt. Vnde nobis hypocrita, fpeciofus peHe de* Cora Daniel c' Vnde nobis delcdius ciboruc' Olet Ta tian i 56 Manichæi pedorem ifta fuperllitio. Cibus nos non commédat dco, nec curat malua lupinoue vefcar.an ceruina lt;5ó turdo.Quid obeft animæ,Balfamoperungi,autbalnei vti delicrjs, aut etiam quçfub ah's hunt ƒ Quid detrahit fidei tneç veib's fchema mundi praefeferens i Quid tx dq medica alea t* Quid orchefmus.quid Cy thara Ct muficum melos.quid rofaceç corolIçi/Laudo, abi,virum te Euangclicum iudico, Madie iito animo perge feruirc deo tuo. louiani SC Ariibpi inftitutum fediare. Omittc Timotheos,Hydro* potas, Anthonios, Hieronymos, Zenones in fuamaceratavita. Euangeliuin(tuum)nihil exi» git ä te praeter iuftitiam fpiritus.quxcllabfcQ dita in corde, hoc eft, vt fis, qualis cs, Euange licus fcilicet.

Vita æterna non folü promittitur dodtorib. iuflitix^Verumetiam quod fintin ea veluti ftelle perpetuç futuri.Docereautem, bonum opus eit Sed dodiores dentoperam , vt hic quoq? fiel* lasimitenturfuJgcndoinpietate Si honeftate, • quemad

-ocr page 67-

BONIS OPERIBVS. »• quemadmodum fulfit Adamätius ille Origen es de quoferturclogium:Hic cftqui quale verb« habet.talem habet vitam.Vulgare e(l illud Au^ guftinizBene docerc 3C maleviuere,e{iCeiprum Condern nare.Tn lib.Tud.j.dkuncur omnes ama* tores Oei.nedum dodlores.ficuc exoriens fol tu ülaturi.

EX lOELE.

Cóueromini ad me in toto corde veftro.fn CsP** leiunio.fletu 3i: plâtftu.ôC fdnditecorda veftra. Egrediatur fponfus de cubili fuo óic.Quis fdt fi conuertatur 56 ignofcatdeus ö^c.Semper placu erunt deo poenitentium atque dolentium opera exteriora.adeo vt fgpefacilem amp;nbsp;placabilem fc talib.exhibuent,atque commerito flagelloma* num continuent.Exemplis abundant fcripture. Temperätia coniugü ob religiofa opera deo vala de probatur,id quodex.i.Corint.7.liquet,præa ter exempla Exodi.ig.r.Reg.ii.Tobiæ.e, Certti eft difplicere deo.quicquid carni noftræ placeat, amp;nbsp;illi elle iniucundum.quicquid eaexpetat.Di* uorum exempla inflammare nos ad ptetatis exer citia debent vt eorum fidei SC vicx veftigia infe quêtes eô veniams.quo ipfi nos pcelTerut. Dux erit fpiritus 3C lexlux,vt 8C velimus ÔC poffi# mus,in gloria patris noftri.cuivolupeeft.in bo. opera profpicere.Ibidem.Quicuncp inuocauerit nomcdni.faluus erit. Nemoinuocatautorat, ft qui credit. Roma. 10. Nec minus tarnen clamo* ri,hoc eft open' credentis falus attribuitur.Por-ro falus hie alia nifi æterna efte no poteft. Saluus erit,id eft.eripietur è faucib.diaboli,(S6 colloca* bitur intra ecclefix moenia,vnde poft aftumetur in æter.pacnam,Si fidei baptifmoque vita eius refponderit,

EX

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D J

-ocr page 68-

LOCI, DE EX AMOS.

I Quçrite bonum amp;nbsp;non maIum,vtviuat/9, Et critica dominus deus Zebaoth vobifcûiS)* cutdixiltis.Lxjcus hic perbellc quadrat ad airer tionem docflrinç EccleQafticç.ôC tota huius vit)« tus in vocula.vt,conflict, hebraice Lemaan, quod plané ætiologicum eft.ôi: gignit eum fen# fum:Propterea quæritc bonum amp;nbsp;non malum vt viuatis.Sin minus,non viuecis. Vitam vero Intcrprctordc qua dicitur loan. 5. Qui bona fccc runt.prodibunt in refurreÆ vitæ.Huc fpedac ib lud Dauidis; Qiiæritc bonû SC viuet anima ve* ftra.Quin ad earn boni exquiricionem.alio quo* que promiiïocxtimulat,quum ait:Et erit ita do* minus (Sic. Non caret emphafiadditumJta.Hc braice Chen.quod foli.LX X.non neglexcrût. Siccnimfentit;Grandia iaifiatis mccircum vos cllc.vos iuuarc.vobis fauere,bciie vclle.fed falU mini. Vbi vero bene operaci fucricis.tuqc ica era circum vos,ica iuuabo vos,ita fauebo vobis quemadmodum iaeftatis

EX ABD(A.

Propter interfecflionem iniquit.amp;c.perl bis inacternum.Quoties infacris liccris dicun-tur mortales, prçfertim iudeorum populi prolt;c pter peccara puniri.toties fentiendum eii.eofdç omnia profpera adepturos fuiflç, fi fecundum deum ôC reefte vixilTent. Nam ficuti peccata eau* fa funt cur plecflaris.ita bona opera efFiciunt.vt bene tecum agatur. Et quemadmodum ob pec* cata irafeitur dominus.ita ob bo.opera placatus quiefcit.Reuolue Biblia.enota hiftorias iræ diui nx teftes,numeradi(flairç,amp; quicquid ibieius fnflicuti occurrerit.id ipfum xar t nxvTiua'ip pro aftruenda feucentia hcict.quam nunc defenden* dam

-ocr page 69-

BONIS OPERIBVS.

dam fuicepi. Q;ii mala opera punit, idem bona remunerat;Qui vicia flagellat.idé virtuces coro* nat.Indicac furor eius maximus, animaduer# fio crudeliirimain improbos.q immenfa arque cximia bonicas fit lt;3C faluatio opulentill. cer* tilî.cj^.Si vit{ fantSimonia integri fuerimus.

EX lONA.

Viditdeus operacorum.quiaconuerfi funt dévia fua mala Ó4 mifertus efteis. Sunt duo operum Chriftianorijm genera,Ecclefiafbca iSC EthnicaJlla fentio quçin publico ceetu peragun tur, Nempe,curare vt proies per baptifmum Ecclefia: Çhiiftiam dedicetur, baptizata rite confirmetur.nimirum adultior.Confirmata or/ ihodoxa Catliechefi inftruatur, inftrucla bono rum morum iuxta SC literaram Rudio forme/ tur, vel miniRerio Ecclefia vel Ciuitatis agriiÿ opifii;io in timoré amp;nbsp;tremore côtradatur, alfiduû intereflêfacris,niemoriâpaffionis Chri/ fti grato animo recolere.audire côciones.auditas domi ruminare,prçcan,ieiunare,pfanerc,lege/ te,Ripe Iargiri,côfiteri,feriari,tamctfi hoc extre mû leuius eR,Hçc veto appello.poenitctiâ age/ re.côteridolcrecji vehemëtilTime 3C corpus affli gere propter cômiira,vitâ ad régula ChriRi in# Ritiiere.deoconRâter fiderein omni vita,deum 3mare,metuete,colere,in animo haberejVerbü eius in rebus gerûdis côfulere,inuocare,interce-dereproviuis ôC mortuis.vigilare ad nofturnas prçces.meditari coeleRia,efre aTi/xaTsAop aflen fu rociç,mortificare carné atqj fub iugii mittere, Vitia odifle 3C fugere.mundû contemnere cû de/ fyderqs cius,Iugere,zelare,pati,opes,atque glo riam viliducere,proximû amaic,honorare,do-• cere,corripere,pauperem alere,ægrotum vifita/ te,çonfoiari, Breuicer facere opera decalogi.

-ocr page 70-

LOCI, DE

Si parxnefes Apoftolorum.Cum Ethicis copu lo opera aconomica.nempe pie beneque praeG» fc domui.rccfle tnßicuere bbcros.iufte traótarc feruos ac feruas.Item meicenarios peregrines fub cedtum accipere.vidium labore quxrere,incommoda vicç ferre,dd fi qua alia buiusclailis funt. Adnumero 8C politica opera cuius generis funt.parcre magiftratib: pendere tributum.citra murmur ferre expilationes.fidem feruare.padlo ftare.ftdum in opificio elîc,integrum elTe in con tradtibuSjÇquum erga viciniam, creditor!' fatisfa cete,proueliere concordiam amp;c. lam funt.qui «n Ecclefiafticis perficiendis fedula nauantope* ram,in Ethids negligentillimi. Plures funt qui leuiora quam quigrauiora legis exequantur,fed fciantilli,fefedefipere,lt;Sd aiuititia abelTe. Legis Niniuitas ad lonæ exhortationc non folum ere* didifle,non folum indutosfaccis,non folum ieiu naire,non folum oraire,verumetiam conuerfos fuilTed via fua mala,Quod pofterius magisafpc xit dominus qua'm prius,Nam ita habet textus: Et vidit deus opera eorum.Quacnamc'Quod co ucrfi elfent a' via fua mala,propterea mifertus eft, iuxta Hiere.i8.Si pcenitentiam egerit gens ilia à maloamp;c.

EX MICHEA.

Cap.» Nônne verba mea benefaciuntcum eo,qui reiftus ambulatî'Q.d.In verbum meum retjcerc culpam calamitatis veftrç minime poteritis,fed peccata vertra in cauffa funt, quo minus res ex Voluntate fuccedant, quemadmodum Hiere.j. Peccatanoftraprohibuerunt bonna nobis lt;S^c.

amp; EfaixÎ9. Peccata veftra abfeonderunt faciem domini à vobis. Redie conuerfemini Si fenrie* ti( me fecundum promif.meas oprimum atque belli«

-ocr page 71-

BONTS OPERIBVS. v benign!lT;SdIicet,ego vobis parcam'quum ipfi nemini parcatisc’ Quare id ero vobis,quod vos alqseftis.Ncmpc tyrannus5c Iiarpyia.Audiat hoe magnates,qui quum fint mcri pnalarides in fubd)tos,tamen fibi ingentia promittunt de fa* uore Chrifti óó çter.falute.Scriptum eft. Sicut feciih,fiet tibi. Remetiar tibi phalarifmü infinu tuo,nec liberabit te auri corrafi maifa

Annunciatum eft tibi homo quid bonum fit,amp; quid dominus requirata' te,Nempefaccrc judicium,diligere mifericordiä.Ä: folicitum(fiue humilem)ambulare cum deo tuo. Hic ternarius aHerifcoinfigniendus eft.Habes in eoepitomen vitç Chhftianæ. Fidei non fit mentio, eo quod loquitur.qui la credidimus,vndefugcft,vt ft dei charitatem ceu pediiïequam.imó Jateranam adiungamus,Quam fcntit,diJigere,inquics,mi* fericordiam,id eft,è diletftione non fiaa, li* benter hilariterue benefacere fratri.Facerc iudi* cium,pertinet adomnes vit3cfunlt;ïtiones,amp; po ftulatvt domi forifque cuntfla quàm iuftilTime atque incorruptüT.agamus. V)timü,videlicet. humilem ambulate cum deo.refpicit ad religio* fa opera,vt quç retfbus humili edomitoque cor* de,amp; feruata pta quadam vcrecundia per^cri* mus.Nam talequippiâ vult hebræis zena,quod LXX. hoe loco £TO((Wopid eft promptn tranf* ferunt. In Solomonc reddunt humilem,tam LXX.quàm Hieronymus. Ibidem.Salus erit nmentib.nomen tuum. Timor deicolledtim fclt; cum trahit,quicquid ad gter:falutem credcntib. opus fuerit. Sine timoré, inquit Syrach, Ne* mo poterit iußificari. Idem.Timor domlni fu*

•’per omnia.

EX

-ocr page 72-

D O C I, D E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

' F.X ZOPHONIA.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftitiam,Quçrife manfuetudincm,

Vt abfcondainïni in die trxdomiiiï,Audis caufa* lem.vtvlai quodgrseci oTTws. Amabilis viitus / ' vbique prcmtjs prouocatur. Pro,deus bone, quätaerit exultatio iuftorum ac manfuetorum, quando tuti a' gehcnna.paradifum fibi patere vi debiint.quando audient illud dcfyderatifl.tl'îuT^,,

- quando emimiis cernent fruftra eiulantes Rare latuos cum fuis olei vacuis lampadtbus

EX ZACHARIA.

Conuertiminiad ine,i5ó ego conuertarad Vos.ait dnsexercituum. bacdidtum deconuer fione,Si fataudiremus, crederemus,facercmus Clirilliani.

Hçc funt verba,quç facietig. Loquimini ve* Cap-î

ricatcm,lt;5C rcliq. id eit, Hçc voluntas dei ert,hæc falus velha.fi VOS in omni côuerfationeirreprç* herifos cuftodiatis,riue,vt Apoftoli verbaaccen leam.fi quçcûque vera,quçcuncîî honefta,quçlt; cuncÿ iufta, quçcûcp pura, quçcûque ttjoStfiA» quçcunqueboni nominis,Si quavircus,fi qua ]aus,hec cogiteas hçc faciatis amp;nbsp;crit deus pad* vobifcum.

EX MALACHIA.

Orictur vobis timentibus nomen meum Cap** fol iulb'nz Qc fanitatis in alis eius.Timoridei fa nitas promittitur vbique in Mofe,ô: Prouerb.j Â.4-Chrfftus illuminator omnium quivcniût in hune mundum, promiffus timcntib.no* men dei amp;nbsp;re ipfa exhibitus en:,lt;5ô cum eofani-tas falufque corporis «Si animç. Huicergo Chri* lio deo fimul ÄS homini,domino régi amp;nbsp;ferua* ton noftro vnico.iii huius vitæ pakftra milite** mut* , t

-ocr page 73-

BONTS OPER.IBVS. «e piusjpfomet pçdotriba arque vexi!lifero,Iiuic nos totOs impendamus.nec fit.quod rcmoretur aut ddalfec accindlos. Achleta polydanîâs in Olympia ob roburrvreflapudEafiliûMag.co* ronatus item Milo Crotoniata. £c ijlis Brabion eratoleaflri autapij Corolla. At nobis propofita funt immortalitatis premia,Si viceri^ mus.Quid igiturc’dormitabimusc'finccura viue mus t* Imitabimur fardanaplü aut Margitem

Homericumc’Ob breuctn voluptatulam fpcs magnas amittemusc’Quin mcmi nerimus fcriptum efie, Nemi# nem coronari, ni(i qui legiü* me ccrtet 3C vincat,3.u

que talem non Ig fumiriä morte fecunda.

FINIS

GEORGII VVERTHINEN*

(is ledori Odoftichon,

Ingenues adcas agros rogo Candide ledtor In quis fragrantes proueniunt violx.

Vuicelius calamo colitamp; fimul indicatillos. Erntens domino ferre talenta fuo

Has violas tumidi nunq vis decutitauHri: Non finit bas nunquam multa perire dies

Quin ex perdulces commifcent Temper odores;

Qui furfum rapiunt crcdula corda,vale

-ocr page 74-

P R Al'

C O N I V M E V A N# gelicac gratiæ.

Hredimvs et CON# fitemur catholici, adeoqtre huius gratia cum prifcis Martyribus, quorû memoria nobis facra eft. vinciri.omnc toi meiitorû genus perpeti.âcmori denique non rc* Cufamus.Nempe Siloh Gene.49.Prophetâ ma gnum. Deutero.iS.Meftyah SC filium Domini* cum. Pral.î.Daniel.9. Verum Solomonem.i. Reg.y. Verum Dauidem.Hierc.ij.Hofe.j.Im* manuel Efaiæ.y.Mirificum.Confiliariû, Deum gygantem.Patrem in æternum,Principem pa* as.Efaiæ.Q.Maher Salai.Efa.S. Virgam de ftir* pe.Ifai.ii. Seruum dominicû.Efa.ei.Adonai lu* ftum noftrum.Hiere.i}.)}. Germen iuftitiae.Pa* ftorem vnum SC principe.Ezeçh.54- Lapidem in montem fadtum.qui impleuit vniuerfam ter* ram.Daniel.i.Anriquum dierum. Daniel.7. La pidem zionisinfummoangulo pof1cum.Efa.28« Pfal.ji7.Lapidem in quofeptëillioculi.Zacha. A.Puerum dominicum Zemach.Zach.j.Rcgê Zionjuftû feruatorc. Zacli.ç.Dominatorë Ifraehs.Mich.s.Dcfyderium gentium.Hagg.t. Dotftorc luftitie.Iohe.i.Solem iuftitiç.Malach, 4.Hoc eft.lefum Nazarenû.Manç filiû Bethle* hemiticunijVerbum dei carnem fadtum.Primo-genitum vniuerfac creaturx,corporale domicili um omnis plenitudinisdeitatis.hæredêvniuer* forum,fplendorcm glon’x dei,exprel£un imagi nem

-ocr page 75-

BONTS OPERIBVS. » 'tiem fubfiantïæ diuinç,deum verum de deo Ve# ro.Genitum impaiïïbilitergenerarioneincogita bill,hoc eR,deum decente,antefæcula,ante vifi# bihainuiTibilia atqueadeo intelligibiIia,Non fe-ô;um,Eiurdem,non alterius feiuntftiorisfiue re» motions,en pâtre fubftâtiæ rubfihent!xq),Opi# ficem archangelornm , Miniftranrcni patri ad creationeni vniuerforum.iuxta afiumptû homi# rem in tempore prfdefinito, é cælo in miindS veniiTe.vt peccàtoies faluos faceret.i.'l imo.i. Vt qugreret feruaretque quod perierat.Lu.ç.ôC i^, Perierat humanum genus,(è parad0fo)iuxtâ ac fauore creatoris eied'tum, Creatura valde bo# ra turpillïme degenerarat. Plafma angelide con ftitutum eô prolapfum fuerat,vt id fecilFe fadto-rem pœnituerit.Manus optimi acfapientiiT-opi# ficisin culpa fummi mali huius efTe minime om nium poteft.Hçcenim fecit hominê redtû,èquo prauû fecit inuidia diaboli,idqueadeo vt nihil lam in tota natura reliquum fieret. Hine Caro, bine Mûdus,hoc eft peccati feminariü. Tali de# prauationidebemus confeientiæ furda verbera, poenam vehemente acmultofæuiorê illis,Qua9

Cxditiusgrauisinuenitaut Rhadamantus. Prgterea perturbatiôes atque afietfuones illas ac xgritudines animi,dcin mille curas. Poftremo, quod ad corpus attinet.omne laborö morborû# quegenus,calamitatê contritionë viarûno# ftrarû.infoelicitatê deniqt totâ,feniâ,fatû.Proin de homo coelo condituB.in Auernûintjcitur,vas ignominiXjOrganû iræ,inftrumentn mortis. Ge hennç titio.Tantû malûnobis i diabolo eft.Cç terû huicmalo tollendo nemo mortaliûab orbe »conditoparerat. Immerfus ceno zabuli homo femet hinceuoluercquîpotçratc’Manftt lexna#

E turs

-ocr page 76-

LOCI, DE

natur« Integra. N«hil poterat. SuccefRt lex fcri* pta.Nihil poterat. Perditius fuit miferum ge* nu8,g vt ab vllo creato rcftitui quiuerit.Acceffie jgitur Creator ipre,ad quod efFiciendiim in ipfa ftatim prçuaricatione protoplal'ti animutn incf* fabiliconfilio adiecerac. Créa tons erac.creaturâ fuam ab hoftc alTerere, Ipfe demum pons erar, feruare quod pericrat.Effedt autem hociplum, non perangeljcos principatus,nö per hommes Enoch aut Heliam t fuperis redditos.multo mi# nuspcr AbrahS patrc iudaicçgcns.aut per Moy fen bynagogç principe,aut per Dauid virum fe,» cundum cor dei, in quo rnulta figna diuimtans prçofienfa,omnium minime per Nchemiam l e^ deûtis è Chaldça populi ducc.fed per fe ipfum. O fatftum.cuieffèrendo imparesetiain Archan* geli funt.Nos homunculi nihil nifi ftupere.mira ri.adorare. Porro negocium omne,quo nihil fa* cratiusacauguftius elfe potelt,in literas miferôt mirabili concentuac confenfu Prophet« amp;nbsp;EuS geliftæ. llliquum nondum faiftum elïet, Hi ve ro quum facTtum elïet. lam ille reparandi atque obferuandi modus conlhtit in patiendo. Ar pati lt;n deum Opt.Max.non cadit.quarefiliû(dequo nunc diirero)Deum homine milium,pati volen tem,pati voluit,vt paticdo elueietur,quod âgé* do commilTum fuerat.Nemo hichumanitusia-tioanetur.Neque enim qucd verilï.dixit LacïS tins,Veritas ac arcanum deifummi,qui fecitom ria,ingenio proprqfque fenfib.comprachendi poteft. Nec aliud deterius eft, vt fcnbit loan. Chryfoß.quam veile diuinas res humana rati-one difcernere arque metiri, Fides.quemadmo. dum idem ait, Senfibilia omnia fupergreditur. Si infirmitatem ratiocùiacionum humanarum*

nan* , gt;

-ocr page 77-

BONTS OPERTBVS. ,4 ïranfit.Ea demum fide,qua? nihil difputat,tanca in re opus fuerit.Films igitur patri obediens vf-que ad mortem crucis,perditionem noftri mi Te# ratuscft.iSi veriis illeSamarita faudatum Ada benigne curauit,qui eft eins etga hominem amor. Portauit lignum vcrus Ifaac.holocaufto deftinarus. Venundatuseft a fratrib.verus Jo* feph.Occubuit magno incredulorum malo vc* rus Samfon.derifus acconfputuseft verusDa* uid,lt;Slt;S è regno ab qseiedtus.qui noluerfiteum fuper fe regnare.Verus Melchizedek.verus ôC plus q Aaron ille nofterlefus Chriftus obtulic hortiam padficam in odorem fragrantifi. Imô idemipfe facrifiriu.qui amp;nbsp;facerdos.Jpfeagnus, aries,viculus. Adducftus eft ad ocdfionem vnica ouis,non aperiensos (hum. Non fuit patienti fpedes nequc decor. Fatftus eft defpicabihs.amp;i nouilfimus virorum.vir dclorum ac feiens infir mitatum. Kepertus eft in forma ferui,adeoquc vermis amp;nbsp;non homo.opprobrium hommuni ÔC defpeclio plebis,Mortem veto Crucis per* tulic Amator hominis.vt mortem inobedientix humaria? debitam exigcret,amp; amiflam vitam re Uocaret. Mori vnumoportuit,vt multiviuere mus. Mors vtraque propter peccatum in mun-dum introierat.cuius moriis(a qua eum teneri impolTibiie erat.)mors faiftus eft pontifex ille liofter.quamque per morte aboleuit.ôc cum ea diabolum qui mortis habebat imperium.Pecca turn expiari non potuit, nifi factifido humani corporis.non cuiuslibetjedhuiusnofttiinartcr rum Melchizedechici pontificis. Quare pecca to expiato,mors,cuius aculeus peccatû.extindta eft. la morte extintfta nos liberati fumus.quot* quoc metu morus per cmueni vitam obnoxi)

Ë » era*

-ocr page 78-

E o C T, DE eramus reruitun.Atque inde R edemptio prsedi cacur in toto orbc terrarum,8C libertas falua gaudium.quod nemo tollet a nobis.Inde fae tur agnus dei. Heus fitientes venite ad aquas. Venite ad me omnes qui laboratis onerati cftis,amp; ego refidam vos.In me patem habebi# tis.Nam ego milTus vnus fum,vt Euangelizem manruetis,vtmedearcontritis corde,vt nunci# em captiuisindulgentiam claufisapertionc. Ego fum refurreciio vita.Ego vobis fadlus â deo fapictia,iuftitia,fancrtificatio redemptio. Ego redemi vos de execratione legis,dum voe bis fadtus fum execratio. Ego finis legis. Ego via ad patrê,quem reconciliaui vobis,quê ami* cum dulcem reddidi vobis per meam carnem fanguinem,quem propicium feci vobis,tol* lenspeccata veftra fuperlignum,quê pacificaui ego verus Salomon, Adhuncaditus permeeft vobis liberrimus.Per me ad ilium penetrabiris. Ego Mediator,ego aduocatus.ego thronus gra tiæ Içtilî.Caporeth lt;5ó prçciofifT.àVTiXu^op, Nam non folum crucifixus fum propter peccata veftra,verumetiam exurrexi propteriuftificati* onem veftri,nó moriturus itern.Ego languores veftros portaui,Ego vulneratus fui propter ini-quit.veffras attritus propter fcelera veftra. Ego depêdi.quod admifit Ada.Qiiod ille perdl dit.egoinueni. Veniinmundü,vidi mundü,vid mundn.Occidi diabolicum Goliath commune lioftem humani,maximelfraelitici generis. Tri unphauiantiquü draconem,trucem Behemoth, immanem Leuiathan ferpentê vedtem.qui voca turSatanas. Propter me recipit exofculatur pater perditum filin. Propter me remittit pec* cata,lt;^ ita remittit,vt illorum inpofterum im* tne-gt;

-ocr page 79-

BONTS OPERIBVS. « memor efie vehc.Ego fundamêtu.ego lapis an* gularis.ego capuc veftrum. Ego bonus paftor, ego epifcopus animarum veßrarum.Ego vni* eus Magiftervefter. Dicite pufillanimes,Con* fortamini,Côfidice,noIice timere. Ego vere do minus deufque veller. Qua propterconfolami ni conrolamini.Venit lumen vobis.Gaudete 3C exuIcjte.Nam deleui vtnubem iniquirates ve* ftras.Ä quafinebulam peccata veftra.En vobis pro cineie coronam.oleum gaudtj pro fletu,pal* lium laudis pro moerore. Inclinate aurem ve* ftram óó venite ad me : Audite 8C viiiet anima veftra. Nihil a vobis in praefentiarum exigo. Vos me non amaftis , ego vos amaui prior 3C amorille fiue ignis potius,quo maiorem nemo habet,decoeloin terram me detraxit. Gratuico veni.Gratuito vobis natus.vobiftç datus fum. Gratuito docui ac benefeci.Gratuito tuli oppro bria opprobrantium.Gratuico mortis fuppliciü fubrj innocentilTimus.Quo beneficio cœlos pec* cato veftro occlufos vobis aperui. Vos crédité in me lt;SC baptizemini.ecce veßra omnia funto, quæ egohabeo.a pacre tradita.Baptizatis de fpi ricu meo, regeneracore humanorum cordium, vt difcipuli me doLtorem,vtque milites me im* peratorem per omnia fequancur.Hinc eritis no-Uiciues coeleßis hierofolymae,noui domeßici dei,populus meus omnes iufii in perpetuum, germen plantationis meac, perfuafum fibi ha* bentes Regnum dei nöelFein verbo.fedin vir* tute,Quiquegratiam dei falutiferam.cuncflis ho minib.apparentem in vacuum non recipiant,Fi lij dei,addo dij ipfi funtjiæredes dei,cohacredes mei.fratres mei.matres meæ.forores meac funt • qui me integri fedantur. Quid obfecro pollït

E j eiTe

-ocr page 80-

T. O C T, DB

f (Te msgnificeiitius.quid amplju8,quf(î opufentf us,quid illuftrius.cjuid optatius.quid Isetiusî* Tantum bonum nobis à Chnftocfl:. At te cum jRa fuperbia tua procul hinc ïn caluariam abquâ proripe Ifraelita.quiamp;■ tibi ôi gentili populo donatam ex. æquo vniuerfis lalutcm inuidens, obturbare ncgocio dei (SCobllrepereadoranJae voluntati qudm obfequimaluilb'. Vos peculi* um domini.fateotjNeque enim talc fecit omnf nationi. Nec fuit tam grandis gens,qux habe* ret deosappropinqiiantes fibi.Sicuti vos. Vobis crédita erat eloquia dei.Vel'tra fuitadoptio, tellamenta, cultus.promilïîones. Salus ex fu* dçis ell. Maxime,Contra nos prçpucium voca-bamur,Sine deoeramus,i5lt;: extraneï à teftamen tis promilïionis,lt;S(; d Repub.H'raelitica alieni. Eramus canes,fed tarnen micis triticeis menfae veltræ aliquando infidiantes. Erant noftri dq da« monia.Simulachra noftra argentum aurum. Eriam.Atidcóne in vanum creati fumus filtj ho minö. Vos Abrahx,nos Adæ pueri,fed vtrique ex deo: Nam Adam fuit Dei. Dicitc,an non nobis promilTa falust'ProfetTto nos quoque cô^ plcditur Abrahæ Benediiftio.De nobis quoque Içta cecinit Efaias nô vno in loco. An nô nos fua mus,de qutbus vaticinatus eft Hicremiasî'Ad te genres veniêt ab extremis terrae,dicentes,vere mendaciû polTiderût patres noftri;vanitatc quae eis nô profuit. De nobis Encomialhs dei prçdi-xit Dauid:de nobis M.rlachias:rcliquos omitro: dixit Nomen del magnû forcingcntib.Proinde rem xqui confyderate. Vobis apparuit falutare dei,vt confirmarentur promiirioncs patrû. Nos Veto pro miiêricordia glorificamus deum ,vt fit non I udgorû cantuin^fed 8C gentiû deus.Sed fie ne le* .

-ocr page 81-

BONTS OPBRTBVS. j« nelegalib.Mol’atós nos ad Euangclij focfctatem adinictei e dedignamini.auc ipfi mauultis vos ab ea abrtinerc,ó prodigiofe caninam inuidentiam. Ducitis nos viliores g qui æquari vellræ excellé tix in religione queamus.indignû acque abfurdû iudtcacis.verpos incer recutitos racrificare.oraa re, pfallere, Semen Chanaan admifceri femini Abrahamico grande piaculû arbitramini. Gens generofa ftirpis nobilitace elaca defpicicis fama* riras,fed eo faftu,ca inuidiaexitiû vobis ipfiac* cerfitis.Nam eo padto,verbum dei,quod opor# tebat pii mû vobis prædicari,repuiilbs,ô6 vos aeterna vira indignos reddidiftis.lgitur Àpofto» 11 prçordinan certes ad nos conuerfi iuxta man* Methods datum.Quo fit.vt MelTyasvefterà nobis nung inPaulû quxGtus autexpecitus,nobis inueniatur.tS^ nos non populus dei, populus dei reddamur,éque no diledtis diledti. Ad hxcex oleaftro olea.Sum* niatimadeam dignitatem euehamur.d qua vos volentes dccidiftis. Verumnunc vobis omilTis, qui fuperbia fanguinis Abrahamici inuidia malignitatecp occæcati.in vniuerfum repuliftis ä vobis Euaiigelium.illos conueniamus.qui cir cuncifiEuangelium quidem rcceperunt.portea* g huic fua fcriptura adceftatur, fed ita recepe runt,vt inueteratum Moyfen non relinquerent. Nam cum irtoTudæorum genere gentium hoc eft nofter dodtor potilT. bell urn gerit. Alterum genus,nempe illorumqui Chrifti Nazareni no men fidemque prorfus auerfabätur,modice non nullis in locis artredtat. Qiiid enim ad nos qui foris funti/deplorat alicubi reiedlionem obdura* toe gentis.caufis é fcriptura collatis. Reliquum confumit in refutando, Siquidem illi quorum

• opiiiionem réfutât,in Êcckftæ confortio inuc*

E 4 niri

-ocr page 82-

L o C r, DE

nfrJ amab3nt,quantumuis à puro ChfiWaniTmo allem.Eapropter adeftç,quos dubito Chriftia# nos ne an Tudæos appellicein, dicite quam ob rem irati Petro- apoilolo obftrepins: Ad vi’ros piçputiû habêres introifi:i,lt;Sô çdiïb en eisc'Q.ua-reobftupercitis.quod amp;nbsp;in genres donum fpiri* tulTandti effufum eft:’ Quare inuidetisgentib. Oftium fideiapertumc’Quarc murmuratis.quia deus amp;nbsp;gentib.pœnicentiam concelTit ad vitas’ Refpondetis. Immundæ genres runc,amp;; indi-gnæ noui teftaigratia. Arqui deus illas mun* dauit,id quod aliquanro inferius reftabor.Vos igiturillas immundas ne dixeritis.Sunr iniuftç, prophanç, demoniacç,procul arcendg à contu^ bernio fantftorum dei. Audio.Dicite verovos, quid tandem fit, cur taies elTe a vobis iudicen^* turs'Sunt prçputiati,(Slt;i contemnentes.non igno rantes tantum,noftri Moyfi.Audio. At quid fl«» Jud eft,Vnde ex iniuftis iullæ.ex prophanis fan (îtç,ex idololatris Theolatræ,ex impurispuræ, breuiter exgentib.reddi polTint vertri fîmiles, 3C dignæ nouo fœdere.Exigitis enim vt ante lu daei quàm Chrilliani fiamus,feu potius neutri. Ipfi vos protalib.habetis,quales vultis genres fieri.Circunddaturex illis omnemafculinu.Di es obferuêt 3C menfes iSC tempora 3C annos.Ne tetigerinc,ne gurtarint.ne contrediarint amp;c.Au dio.Igitur elementa mundipuras iußas acfan^ (ftasfacientgentesc’ Ethasipfas obferuationes refpicietdeus,5lt;S obeas recludet illisoftium fi# dei,citra has nihil fadturuss'MaximeiNifi enim circuncidantur fecundum moré Moyfi.non po-teruntellè falui. Agnofco verba vefl:ra,lt;S6 intela ligo.quo fpedetis. Nimirum vt iugum fuper ceruices difcipuloiü imponacur,ne cöüngat.vt

-ocr page 83-

RONIS OPERTBVS.

lUilibeh grati acalacres ad reg num cœlofum ir^ rumpant,SiccoIligitJs:Nos vnà cum patrib,no ftris in lege domini tot fçculis defudauimus, lt;5C fob prç omnibus terrae familqs portauimus pon dus diei 3etlum,vt non immerito nunc, nobis promifliin propheta foederis, nos præ cxteris adeocß foli participes fiamus. Nam foHlaboran tcs,foliiureoptimomercedcm accipimus. Ac Echnici,deo vacui,imô dei oforcs vnâ cum parri bus fuis,baal,Bel,Dagon, louem, Apim, Re* phphan.Berecynthiam,pallorem,porrum et ce pe proni adorarunt. Ec rjdem per fobs radios, Tarpeia fulmina, Martis frameam ôC Cyrrhæi fpicula vatis iurarunt,lioftes populi dei, excifo* res ccmpli,qui vitam omnem in omni turpitudi-ne triuerunc,repleti omni iniuftitia,pleniimpie-tate,facrilegi, venefici,.arfenocoetse, parricidae, adeoqp in peccatis plane mortui, Quales cû fuit, immerito admitcuntur ad fœdus, nobis pares fa «fci.Ob hçcfi volent illi nobifcum elTe in foedere, 'nobifcumobferuentdeereta,vt perhçc velut lu* ftracipurioresacdigniores ad nouam Religio* nem accédant,prçfertim cum hçc décréta diuini tus difpofita funt. Vnde nec nos ea in æcernum abdicabimus,tametfi poflhac cul tores noui fœ* deris huius. Praeceptaillafuntin generationem amp;nbsp;generacionem, Curigiturnos relinquamus ea,autrelinquendi contemnendiue alqs audio* res fimus 1 ta vos.Sed hoc patfto fpiritui fanc'to refiftitis ó Mofaiftæ. Placuit deo,ad cognitionc veritatisôôpromilTumfoedus omnes homines admittere,non vos folos,idog citra refpetffum vi taeanteacff3e,nequisgloriaretur. Placuit gratis admittere , adeoc^ gratis apponere animas quae • faluçfiant.Clamat enim, Venite, emite abfque

E î argento

-ocr page 84-

LOGT. DE

argent© Sc vllacommutatfone vinum Sc lac.Tn oculls Maieft.fn excelfo non tam mais Cunt gen tes,nec vos tam boni, quemadmodum vobis vi detur. Malç ilJç funt, Sicuti vos,5ô quo maior vtrorunitp malicia, hoc magis opus fuit adueni ente Chritto. Summus amoreft, inenarrabilis munificentiacft, imperueibgabilis bonitas eft, altijr.mjferatio eft.immenfa gratia eft, partim q» ^n terras dcuenit dei filius, partim quôd fœdus inftituitetadhoc humanum genus inuirauit.Nö Venir propter iuftitiam veftram ad vos, ncc fu# perfedit propter iniuftitiam gentium. Non hune attraxit cultus Mores,necrepulitadoratum ido* lon.Venitvtomnesxquefcruarec, quandoqui* dcmomnesæquepenerant, Snieludæus ,fiue Grgcus,fiue Schytha, Non eftenim diftinâio, Verum inftas recutite. Ais.Non eft æqua via do mini.nifi nos incircuncifis prçfcramur. Et niCi il li legem ante Buangelium autfimul cum Euâgee lio feruandam recipiant. Nos meruimus.illi nihil amp;nbsp;nulla Gt diftintftioî' Nulla. Nam omnes pecca uimus,âC deftituimur gloria dei. Falliminifipu cetis vos ideo non peccatores efte,quandoquidë natura ludxi SC non ex gentib.peccatores eftis^ Si igitur genres ad Buangelium admittendae nó runr,quia peccatores funt,ergo vos quoq» ab eo dem repellcdi,quoniam 3C ipG elbs peccatores, ld quod pratter fcripturam.confcientia veftra vo bis certo teftificatur. Nee eft,quod mérita ven* ditetis.qujego RuderavocoÄ gccilium crimi« nibus fere paria, bi pcrgatis eiufmodi latftare, quafiobea vocarit vos deus ad conimunionem foederis. Gratiam faluciferam Dei Amatons noftri.quæ omnibus app:iruit,negare non pote Ihs.la quomoJo gratia eft,fi vobis ad euâgelicît fœdus

-ocr page 85-

BONIS OPERTBVsS. î9 fœdus per mérita legis adit us patere debet? Vo bis ne debitum fit, gencibus vero gratia ? Vcf ftcr ne debitor erat deus, vt eum oportuerit óC mirtere MelTyam lt;SC ad hunc vosadmittere?Ta lia ne opera veftra funt.vt deum horum bonita# te obtiringere vobis potueritis i Apagefis infoe bciilimehominutncumoperibus ilhs.ob quæ neque pracdefiniri.nequevocari, tiequeiuftifica n.nequc glonficari meruera8,fed prçlHtit hoc propofitum.eledtio.gratia. Nam fi ob opera obçp propriam iuftitiam tuam debuilTet te ad fa# lutem oblatam vocare,genres, quia nihil habc-bantautopeiûaut luftitix.reiedasomnes opor tuit. Quoniam vero genres fine operibus iu* llitiae vocauit.confentaneïi eft,vos propter opera iultitiç non vocatos fuilfejniö vocandos, aut certe ex vobis reliquias.etiamfi nihil habuifTetis operum. Etenim vt in vobis nórefpexit ope raiulhtiaelegalis ,itaeaingentibus non defyde rauit. Ergo,inquis,excludendxgenres. Mini me. Aut enim admitte gentes,aut conuelle vati ciniapropheticadeadmittendis genribus. Hic quid facies? Deus eRâ^ gentium deus, diSillx violenter rapiunt Regnum dei, amp;nbsp;quia paupe* resfpiritu,euangelizantur. Idcirco tibi per* fuafiir.fit,faluarieripicß è mundo nequam dia bolo.gratis.per preaum fanguinis Mcirix,5C te circuncife «Sc incircuncifas genres, Deinde Vtrifque gratis donari fpiritum fandum, vtrifc^ gratis remilTapeccata. Pollremo vtrofque gra* tis purificariarcßiufbficari per gratiamdni lefu Chrifti.in quem credunt. I ndigebas enim tu circundfe vt iuftihceris, Nam tu quoqj iniuftus eras.et ois iuftitia tua pccdcs, nó erat iuftiria co* rS dco, Requirebaturi vobis idcntidc iuftitia g fldem

-ocr page 86-

LOCI. DE

fidcm lefu.quç requirebatur a gentibus. Conue niebac parem elfe luHinam viribufq» populi.Gé tes non aliam habere pocerant.q vel imputa tam vel donatam dicas.exfide fua. Allatam ä fe iulli* tiam non habebant.fic vos quotj earn quam at^ tuleracis èSynagoga ponere,ôd imputatâa deo propter fidem filij accipere debebatis.vt elfetç-quabtlitas. Nihil fuit impurius gctih populo,fa* teor,fed earn impuritatcm fuftulit gratia miferc/ tis dei propter fidem illorum, qua Chrifto cruci fixo vere crediderunt. Eratis impuri vos quocp tametfiid cernere propria iuftitia non finit.Quod vero nunc puri d priore iiiquinamcto effetfli eftis acceptum ferre Gratig debetis,vti genres. Nam Vna eademcß fide veftra beneficium falutis vo-bis contigit,quandoquidem inter Vos 3C genees deus nihil difcreuit. Sedrem cótravtius eloquar Voluifti ludaice frater, vt prophanx genres ab Euangelicotellamento,imôd vellrotemplo lt;SC commercio prohiberentur, aut iulhficatç admit terentur.Nam omnino non cóueniret vt RegnU coelorum quf eft Ecclefia Chnftianorü tam iniu ftis acimmundis beftq^ pateac. Quod voluifti, factum fcito.Admittunturiuftificatg amp;nbsp;egdem purgatg.Qiigris.quo tandem modot' Operibus Wofaicis f Nequaquam.fed fide,quareceperun£ verbum deicarnem huinanam factum: Éa fide reputatifuerunt iuftg apud deum, nbsp;nbsp;eafidei iu*

ftitia fretæ,ad communionem fandlorum accciïe runt,at(ÿ hinc ad thronum gratix,clamantes ad deum propicium Abba. Contemnishanciulb* tiam lt;nbsp;Certe aliam non habuerunt genres, ÓC ca fufïecitdeovocantigenres. Q.uid,quodtu nee aliam habuidi ludgefrater.quando Synagogam defereresf fi hanctulhciamCqug Chriftus eft) habe*

-ocr page 87-

BONTS OPERTBVS.

habere dedignaris,nullam vel hodie babere po* tes.gtumuis iuftus in omni bono opere.Circun dfio ludçum facit,non Chrißianü,ob id a' Chri ftiano non exigitur,nifi fentias fpiritalem,que fit in occulto cordis.Imó ft quis è gentib.a te efrafcl natuscircuncidatur,huic Chriftus nihil proderit Nam IS eo faóto reftliat a libertate, qua nos dona uit Chriftus , SC femet debitor? totius legis (er* uandç faciat.Decipis igitur pfeudapoftole incau las genres,in co q» opera fynagogç Ecclcfiç ne* ccffaria ad ialutem cffc vociferaris. Agnofcimus opera legcmcj ä dco prçceptâ,fed ijdem cogno* fcimus filium, qui nos hberauit à Mofi iugo, 3C quimaleditfbonem eiufdem legislacoris prorfus abftulit.Falfi fratrcs facitisludaica prçdicationc Vt Chriftus fruftra mortuus efle vidcatur.Nam quod Chrifti promiffloni acgratig acccptû ferrl debuit, Hoc vos Mofaicç iuftitig attribuitis.re* pcllcntes a' Chrifto quotquot ad eum per legcm non veniunt.Portabitis iudicium veftrum, quia conturbaftis nos Mofaico Euangelio, nos gêtea inquam.fidem non legem edodtas d noftro Apo ftolo. Veftrainuidia facit nobis ex dono dcbitû, ex gratia mercedem,ct conamini feruos elemen-torum inf irmilT.reddere, qui precio magno cm* pti fumus, Stultift vero fit,vos d nobis ad iufti* tiç opinionem circuncifionis opus cxigcre,quod Vobis ipfis nihil profuit.Et ft verum fateri fas eft obfuit magis,quâdlt;jd Gratig cognitioneamp; pro nuliionis bencdicendarum familiarum intclligë tia animos veftros maiorcin in modum impedi* uit. Rede fit, VOS vocamini filtj Abrahx,no8 fumus.

Ex Mat-

-ocr page 88-

LOCI, DF

EX MATTH AEO.

r|~t Vangeliiim nuiiciat grati5 dei, qiiç in fill® L4 ddeAonis fuse,omnicreatiiræ apparoit.

JL-*Piilchrc, vt omnia, loan.Chnloftomus, Mento,inquit,vocatur Eiiangclium , qnia hie ccrncre eft,Deum conuerfariin tern's, ange* lorum cum hominibus tungichoros, Deum ho minibus reconciliatum,diabolûconfufum,mor tem peremptam,Paradi(um apmam, maledisfU onem remotam, peccatum de medio fublatum, pi ofligariim errorem, veritatem reuerfam etc. Cçcerum poenitentia prçcediteuangelium.Mar ci.I. PoeniteminióócrediteEuangelio.Lucç 1}, Vt prediceturfub no.eius pccnit.ót remiiKpec, Paniientia item fequiturEuangelium.Nam per euangelicç gratiç fidem a' peccaiisfaluati, per ba ptifnium fpiritum regenerati, Chnftoinftrtl Ecclefiçiun(rtiaudimus:vide neamplius pecces RurfumiHçclcnbo vobis filioli, tse pecceris. Jam iiiftrmitate relabentibus patet pœnitentix To atfuZo/),ne quis de mifericordia dei in Chrifto defperet. Q.uin difcimus à Dauide.Sperarein nufericordia.non peccare in mifericordiam.Pro* inde fcuangeliocredentes.l'ub Gratia, demeftid dei,amici Cluilbfolliciteinterrogamus ; Domi nequidme visfacere t* Kedditur oraculum: Si VIS ad vitam ingredi.feruaprccepta. Potes enim ifthuc nunc,tails videlicet, Nam ego opcror lt;SC veile Sc perficcrc,! u operation! meç tuas adde manus. Verum indicabotibi faluato,queues teftatum volui.pietatem atque hoiieftatein mihi placere,nunceciam,quum te liberum fcci.quum te faluaui gratis. Credidifti in Euangelio, relj quumeftvtdigne Euangelio viuas,li laluacua, glorificari voles,

lofeph .

-ocr page 89-

BONIS OPERIBVS. 40 nbsp;nbsp;.

( îofeph quoniam lußus erat amp;c. Non obfcu Cap«*»' rcvides.quid hoc loco fit iuftum eflc. Adeundc iModum Jegis.Mar.ó.Ioannem iuftum ac fantft« Et Lucç.i.Simonem.Item Lucç.i}. lofeph dc-curionem.Apoftolus vulteligi iuftum pr^sby* jerumamp;c.

Alagi acccduntvt adorent SC offerant, non Cap«» domi deftdentes credunt tantum . Operibus fa* tcntur quod credunt,non oretantum,etoperib.

ctiam graria periclitantur.fc'x petit eos vt cribret Satan operum auerfor, fed fer uantur. Mictitur angelus qui operarrjs de falutc profpiciat. MunerumTropologia. Aurum eft dilclt;fuo,Thus oratio.Myrrhacarnis mortifica-tio,Hçc nos oportet deoin alcilT.donare.

Vita baptiftç deprçcanda eft ad pudorem de Cap.j.* licatorum epifcoporum amp;■ noftrorum conciona torum qui ipfi quot^ malunt Milefq g Cilicij cf» fe. hadern prçdicanda eft ad commendationc abftinentiç 3C ieiunij. Vita hçc carni inimica, Chrifto accepta eft. Virtutum 56 operum Ba* ptiftg laus eft in Euangelio. Dodrina virivitz (andimonia roborata atque ornata defyderatum nobis Agnum monftrat.Docetnon ore folum, Sed cuItu quoquect vidu et habitaculo verus philofophu8,verus heremitajn eodem. Omnis arbor quç non facit bonum frudum exdditur, amp;nbsp;in ignem mittitur. Minx dei in fuo prçam* bulone. Mala opera etiam credentium com* merentur ignem, quem ciFugiunt benefada, fine, vrille vocat.frudus poenitentia digni.Diuus Hilarius pœnitentiam hoc loco fie definit, Nem pe quod fit reditus ab crrore,amp; recurfus j crimi ne poft Vitia definendi prefeiTio.

Sic

-ocr page 90-

r o C T, DE

Sic decet.vt omnem compleamus Certe opere complent iuftitiam duo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;om^

nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lt;”30.4 leiunanslerus ter vincit Satanam. Viótor ' ' circumit prçdicans Euangelium regni, SC curäs omnem morhum in populo.Addamus nos quo q? operib, Ecclefiafticis Charitatis ofiicia.vtfi* mus integri.

Bean pauperea fpiritu, quoniam illonim eft regnum coelorum. Oiftiesbeati pronunciantur, qui è fidelibus Cbrilbane viuere, amp;nbsp;Chriftiani opere 56 paflione magis g verbo elïe fatagunt. Sufpitionem temporalis beatitud. prædudit ex-prelTum autoramentum regni coeleftis. Et ne hic Ecclefiam interpretens regnum , expreflius ha# besiQuoniam merces veftra multa eftin coelis. Ibienim in exultationemetentvitam aeternam, qui hic in lachrymis bona opera per patientiam feminant.

Luceatlux veftra coram hominib.vt videSc Veftra bona opera Ô6 gJorificent pattern vefttS qui eft in coelis.Nihil potuit rotndius dici.Chri# ftianiluminariaftellfq?inmundi tenebris funr, Vtis fulgore noftro illuftreturad cognitionem (i Iijdei. Teneamusigiturlucernas in manib.no# ftris ardentes in Tandis conuerfationibiac picta# tib.expedantes accderantes aduentum diel Dei.Milites Chriftilampadib.pugnant SC vin^ cunt.Iudi.y.Obferua gloriam deberi non opera tih.fed patri cceleib. Nam is glorificatur, Si nos in Chrifto feramus frudum operû, loan i$. Ne mentiamur,quoties pfallimus; Non nobis domi ncnon nobis.fed nomini tuodagloriam.

Quifquis fecerit56 docueritjiicmagnus vo, abitur in regno coçlorum, Ptgponitur faciendi ver* •

-ocr page 91-

BONIS OPERIBVS.' 4t

Ver bn, ne fcias mafus effe ct Chrifto gratius face re g docerc.Sic AAi.prçponitur.Vtinâ fint pru dctiores qui vita docîtrinç poithabct,amp; id opc^ r5 odio.Eleói milites.ludic.7. manu amp;nbsp;lingua 15bunt,id eft, opere 3C verbo negocium falutis agunt.T ale Origenes.

Nifiabundaritiuftitia veftra plusg fcribarB Sc phar.nonintrabitisinreg.coel. Audimusoc« cludi fores iniuftitiac, luftitix verofadtorum re* dudi. Pharifaicaiuftitiain externamodofpecie confiftit, vt fallat vitifi fpecie virtutis : At Chri ftiana iuftitia interioris fim ul lt;56 excerioris horn J nis eft,lt;36 hoc abundantior,quo fyncerior. Earn iuftitiam perfediionem vocat dominus, Eritis perfedtific.paterlt;S6c. Earniuftitiam iubctcum primis quçritarù

Quifquis irafcitur fratri fuo, quifquis R aca ee fatue dixerit,is,vt audis,incurnt pcenam et hanc grauift. Quare ergo libérant nos gehennç me-tu,Si fidem tantum habeamus,afFirmantes nul* Jumefle tarn enorme peccatum, quod fidelem damnare valeat 6 Orate pro rjs,qui Içdunt SC in^ fedtantur vos.vtfitisfilq patris veftri.Hicvrge* dacaufalis Vt.Admonui hocipfum in vet.telfa, Euangeliftg nouitrj foli fidci alTcribunt, vt fis fi* lius dei,freti Ioannis initio. Locum nouimus, hunc non prgterimus.quo crcdetis orationi ado* ptio tribuitur.

Si dilexeritis eos qui vos diligunt,quod prae mium habetist’ Prfmij commcmoratio Schifma torquet.Ecclefiam obledtat, qug benefaciens ini micis fuis beata fpe prgmtj atterni lenitur.

Eleemofynam praeftans vt fpedtetur, prae* mio carebit. Indudiio. Eleemofynam prçftans *nô vt fpedtetur,pr£miûhabcbit,Paterqui videt

F in oc*

-ocr page 92-

LOCI, DE

in occultOjipfe redder in propatulo. Artis eft,bo num opus bene prçftare. Synceritas ac reditu do operantis potilbmeretur præmiû, quod tub. opctib, videlicet,Eleemofynæ.Prçcationis le iunij in propatulo redden dû ter promittitur. Qj fl VOS non remifcritis homib.delidafua,nec pae ter remitter delidavcftra. Remiflio peccatoru non in fola fide,fed in opere etiam fraternç igno fcentiç fita eft.Repetitur Matth, i8. ne nouç do* dring Vento moueamur, Recondite vobis the* fauros in cœlo. Opera mifericordig a fyncerc Chriftianobenecollocantur. Nonamilfaeftpc cunia in paupcres difperfa, fed in ccelum prgmif fa.vbi earn nec ignis nccpotcrit fcrrû ncc cdax abolerevetuftas.

Cap. 7

Nolitecôdemnare,necondemnemini. Cau falem Ne,quam Euangeliftaindubitatius tva/UiJ tenc mordicus.Poenapeccatum comitatur. Siue credasfiuefidas.

Petite ÔÔ dabitur vobis, Petendi,qugrendi, Eulfandi fado,dona eximia promittuntur, adilucidafuntidabir bona pater. Si poHuletis abipfo.

Oia qugcunq? vultis vt vobis fac.amp;c. Audis lege Si- prophetas fubopcracócludia' dno amp;nbsp;le gis Sc prophctarü.Sicquocß Mat,ii.Dureacci* pitis Euagelici,Prophetas ad operûfcopu a' dno inclinari,Sed propterea nos vcftri odio mellitilTi mas in his de feruatore lefu promilïîones SC va ticinia non neghgimus.

Afrudib,ipforum cognofcetis cos. Pluri-ma turn vtilitas turn neceflitas operum, Arguüt hæc,quiveri,quifalfiChriftiani fint. Linguae, cultui,fronti nulla fides.Non quifquis dicit mihi dne dneintroibit in rcgnum çoçlo.fed quifcccrif volun .

-ocr page 93-

BONIS OPÊRIËVS. 4»

Voluntatcm pam's me«,qui eft in cœJis. Scóa cÓ turbacrix Arpoftolicac doctrinæ, ne videatur efïê quod eft.aftute obducit locos de facienda volun tatedei.vno locoapud loan.cap.6. Hæceft volS tas patris mei g me mifir,vt omnis g credit 3Cc, Quo loco cæteros violenter reprimir, Mauulc enim fci ipturse maieftatem , g fuum vel dogma vel exiftimationcm Ijdere. fcquidem voluntas dei cft.vt Chriftum credas,fedfi hicceflator fue ris,nil profuerit ctedidjflè. Nam cuius voluntas eft vt credas.illius voluntas quoque eft,vt agas. Locus Ioannis fuç cuiufdam claflis eft. Caste ri euangeliftç apertiftime ad fadta fpetSant.quoties fcribunt de fadenda voluntate dni, hic et cap. n.Luc.ii.imô loanis etiam.s.Roma.i, n. Eph.j i.ThelT.j.Hebr.ie.i). Credebant quibusfcribe batur,ôô tndefyderaturin eis, vtfadant volun* tatem dei.

Difccditea* me qui operamini iniquitatem. AChnfto repulfam fert inobedicntia, amp;nbsp;bono* rum operum contemptus. Non proderitinillo die: Fui euangelifta.fui cpifcopus,prxdicaui euâ gelium.expofui prophetas, vifitaui meos hircos fcripfi in papiftas, expuli homines Entheos, Schwermeros vocant. Illud demum proderit: Viam mandatorn tuorû cucurriferuus tnutilis.

Omnisquiaudit exme fermones meos fadt eos lt;Sôc. Ach Luterani defiftite tandem elle fuperbimente cordis veftri,ó^ captiuateintelle* dtum veftrum in obedientiam inuidtæ veritatis, Fruftra reludtamini Chrifto, de quo prat cacteris gloriamini. Illeruiturum inexitium didt.qui quae audierit non fadat. Vos contra cifalutê pro mittitis,qui audit tâtû. Agnofdtis _plognveftra in fchola deturpatg apocalypfeos. Dorn? oparij I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fa fun*

-ocr page 94-

LOCI, DE fundata fuper petram, ab hymbre minarum, i ßuminepoEnarum,d vento mortis fecundç tuta eft, Veftra veto domus,auditores tantum amp;nbsp;ver bl veftri magis q dei, relinquetur vobis deferta, amp;nbsp;in nouiff.deqcietur magna ruina, maximo fra gore. Super arenam enim futilium(vefa_dico)cö cionum acdificatafuit.

Omnis qui confitetur me coram hominibus confitebor ego eum coram patre meo.Opua confeffionis Chriftianç fidei mereturconfitentis notitiam apud pattern. Contra' Neg at io ignoran tiam.Eodem loco varia funt. Amor parcntum et Jiberorum vitra amorem Iefu,vitata Crux,defy derium vitg huiusfaciunt te Chriftoindigiium, ne putes ré omnê in folaciedulitate ôC increduli täte fitam efle.

Quicuncp ad bibendumdederitvniexpufil lis bis poculum aquç frigidg.tantû nomine difci puli,amen dico vobis, non perditurus eft merce dem fua.Et exigua charitatis opera,qui funt fru* flusfpiritusfanlt;fti,mercedefua non fraudabun^ tur.Exhortatio eft ad hofpitii opus, Si hoc prg-ftare facultas nonfit,faltem pota viatores Chri* fti,fiuequofcunlt;5 fitientes. lurat dominus, non modo promittit prçmium officiofi operis.

Fadta Chriftialoanne capto audita, ÔC à di^ C3P*” fapulis huius vifa, perfuadent illis lefum efie Cnriftum,idquodverba nulla potuerût. Cedit ôôhocincômcdationêbo.operû, Fitquocp cô cio de faóis Ioânis. Vita fantftiff. viri digna fuit, quæ ore dominico predicaretur,

Dico vobis,qgt; de omni verbo ociofo, quod Cap.“ locuti fuerinchoïes,rcddituri fint rationé in die iudicij. Ociofum verbûeft,autore Gregoriovt hoc obiter intexâ,quod aut iuftç necellîtatis rati*

one.

-ocr page 95-

BONIS OPERIBVS 4» onc,aut pig vtilitatis mtétione caret. Nunc mihi difpice noug Ecclefig mores. Habet fibi gfuafum ftolidabruta.credêtesàiudido extremo immu* nes fore. Nä fides fufficere tä hic g illic. V nde fit, Vt netj mala paträtes,ne(ß ociofa garrientes, et fcnbctes deum rimeant.

ExdiÆs tuis iuftificaberis amp;c. Id eft,nö ex fide rantum,amp;facTtis.vcrumetiam exdicftis tuis iuftus olim iudicabere. Quare nifi condemna* ri vis.pone cuftodiam ori tuo.Iinguam valla dê# tib.ÔC memineris quid,de quo, ad quem loqua^ ris. Nam agetur lt;56 de verbis indicium, non de fatflis folii.Porro lt;56 hinc liquet gd fit iuftificare

Quifquisfecerit voluntatem patris mei, ipfc meus.frater,foror 56 mater elf. Supra admonui ex collatione locorum,falt;ftum voluntatis dei ad opera pertinere,qug bic fummo honore dignao tur dominus omnium, Mariæ etiam, hoe eit, Chrilloiundiflimireddimur per bo.operü pia exercitia.

Parabola de auditu verbi docet.fruflra aiiri- Cap.ij bus atque animo concipi verbum, ni conceptû frudiftcet. Quando igitur indpie'tis erubefeerç auditores tantum,lt;56 nonfolum non falt;ftores,ve rumetiam fadlorum hoftes ? Tria habet textus, Audire,lntelligcre,Frult;flum facerc. Maius ho» rum frutflum facere.

Angeli colligent è regno del omnia fcandala 56 cos qui patrantiniquitatem.Alt;ftioquæ firing Uitalcge,iniquiraseft. Ferreanturiatores fcanda lorum in Ecclefia, terreanturpeccatorcs. Fides non excufabit nec propugnabit olim vitam im* probâ.Angelifegregabuiit malos de medio iult;lt;

•ftorû lt;56 mittet eos in caminn ignis 56c. Ab op* pofitoelucefcit,quos fentiat dns iufti vocabulo.

F } Ncc

-ocr page 96-

L O C I, D E

Nee malos‘intcrpretabcrc Incrédules tantum,’ nifi infanias,

Baptifta gladio ceruicem prçbet propter do (flrinam bong vitg. Tanco difficilius auditu eft. Si ob priuata vicia g publicg religionis gracia re* prghendaris. Prgdicacio bo.operum accelerac Crucem à manib.hgrecicoru, Correpcio criminü dmanib.mundanorum.

Cap .15 nbsp;nbsp;Omnes ferè hiftorig Euagelq nihil aliud funt

g exempla bo.operum,Ditftum enim eft;Exem plum dedi vobis.vc quemadmodum ego feci,fiç Vos taciacis.Si non fanare,dare poces,

Cap.16 Fucurum eft vc veniac filius hominis in glo* ria pacris fui cum angelis fuis,5i cuncredder vni cuicçiuxtafacftafua. Hie locus codes per Biblia omnia congeminatus, vnus pro mille fufFccçriç ad affercionem necefticacisoperum.

(jgp Hoc dgmoniorum genus non egreditur, nifi per deprecacionem 3^ ieiunium. Nurig peius au diueruneduo ifta opera,acq^ haccempeftacc, 3i, nusgvalidiusin ea damacur.aeepin Lucerifmo. Vides verohorumneceftîçacemacvfum in exi* gendis dgmonijseciam.

De cributo.Scâddiï ponere eû didt dns,qui nô facit politica opera.lä fine peccato fcandalum nullQ çlTe poteft,Quare peccat qui Magiftratib» non foluit tributum,vedligal,honorem,timorê. o Quifquishumiliauencfeipfum.Sicuceftpuel lus ifte.hic eft ille maximus in reg.coelo. Sui fub miffio promilTionem regni coeleftis habet. Puer ob oçulos ftacuitur,vrad huius formam defeen* dasfenex.BreuicerhabesJnnocentig puerili.nô virili fidei tantum,patere cœli portam. Abfcifio nem membrorum.Si obftaculo pietati Çhnftia ng funt,neceHariâ, vt declines gehennâ éc obti* neaa

-ocr page 97-

BONIS OPERIBVS 44 neas vitâ.enè ter dicitur. Quç ipfa prçceptio arguit,Monios defipere.

Clauium poteftas percutit inobedientes in Ecclefiaquantumuis credences,lt;Só fidentes. Nô prodeft tibi,ne(ÿ fides neq? fiducia tua, fi monw tus non emendere.Malus etjcieris tarn ex Ecde fia g è cœlo.Nône oportuit te quoç^ mifereri c5 ferui tui ficut ego tui mifertus eratn. Mifericordi am Dei poti(r,ia(ftant,qui ea potiff.abutûtur.Eft erga te mifericordia dei, vt tuam erga fratres in# flammet,non vt hac fifus mundanas concupifcë tias fedîere, Audis oportere te mifereri alterius, ad exemplum eius,qui tui prior mifertus eft.Aq dis itidem.nifitu mifercare, mifericordiam deirc pente in iram verti.Sed furdo cantilenam.

Magifter bone quid boni facia,vt habeS vitS Cap,19 setcrnâc’Refpôdet magifter vnice bonus'; Si vis ad vitâingredi,ferua mâdata.Pofterioris tabulæ prgcepta fubdir,quo firmiorê rcdderet charitatê 4?ximi,omittitpriora,nô vt leuioraautadfalutê minus ptinêtia,Sed quia magis obuia,Ecclefiafti cavidelicet.ReddStrationêatc^adeopudefiâtin confpedlu dei,angelorum, et hominum, qui fub Chriftianæ libertatis vmbra,Decalogum obli# terare conabantur.

Da pauperib.ôC habebis thefaurûin coe.amp;c, Bono largitionis operi cœlefté gaza promittit b a ItutTas magifter 0 b wap Ta/xaTwç demi« nus, ^7o*Alt;.a $oSä, îôjt« eu, S ,u/oc, kejouot, «tto TTC VoAl-OU rKOquot; À/a^HKKÇ K/xwp (UkJ'ovxh «oto« Aaraf,

Facilius eft camelû etc.Obftat pecuniç amor quominus,credêsetiS,inRegnû dei ingrediaf, * De fuffocatriccpccuniainLuca legis. Omnisg

F 4 reli

-ocr page 98-

E o C r, D E

reb'querft 5i.c. centupla accipiet, nbsp;nbsp;v/ta «ternS

hçreditate forcietur. Quam ingêcia proniittûtur operi,Sed operi.quo non ahud difficilius.

Capȕo ParabolaoperantiuminV)nca,Siquidaliud,

roboratdoÄinamoperum. Inconcuflum eft,

vocatis operartjs dan' mercedem. Nouç gloffu Jg nihil nobis offècerinc. Si modo textum fibi in uifum non deradancaudaculi.

Cap.’i Vcerèduob.fecit voluntatem patris î'dicût ei prior.id cft,qui quod verbis fe negarat fatfiu* rum.operefecit. Vfepadeo praeftat facere qdi cere. Ncgacoscredentisfilij.atmanus implet, «Sc patri facisfit.Modo nolleillud tegat poenicu* do,lt;SC in pofterum ore manucp libens impleat iuirum Dei.

Cap.« Veftem nuptialem non Habens proijcltur in tenebras exteriores.ibi erit fletus ÓC ftridor den tium. Hæcveftisfidemfignificarenon poteft, Vtpote quam omnes habuerunt, quotquot ad ) nuptias id eft Ecclefiam accelîerût, alioqui enim j non venilTent.de fidtis catechumenis nunc non loquor. Propterea veto ludgi inuitati non vene j runt,quia non crediderunt. Oportet igitur am* j plius quiddafit, quod adûbret veftisilla, Nepe charitasde puro corde.i.Timo.i.Et exterior bo næ vitç fpecies feu toties laudata ilia

in Paulo. Vêtus indumentum abtjcitofidelis aut gt;nbsp;tu abrjeieris. Induito nouum hominem,Ephe.4 Coloir.).lt;3C vifeera mifericordia;. Alba veftis( hæceft,quamàbaptifmilauacromundam attu* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

limus,vt mundam in diem domini conferuemua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Decor huius indumenti faciet, vt tutus fis a for* midabili fponfi voce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

C3P**J QP* humiliauerit exaltabitur, Virtus pul* , ehre prædicacur contra Monios«

Hæc I

-ocr page 99-

BONIS OPERIBVS. 4«

Hæc oportuit facere,Nempe iudicfum.mifc ricordiam amp;nbsp;fidcm.Iudicium facis,Si iude cxe querisquod iuftum cft.Mifericordiam.Sibeiic* facias proximo,Lucæ.n.vocat charitatcm def. Fidem fi neminem amicorum inimicorumc^ Vila in re fallas.fed dicdis paÆfue confies integer.

Beatus dicitur feruus fidelis.nö d fide in dc-umfquam vbiquc præfuppono.liceat cnim mi# hi nuncficdiccre)Seda' fideerga famulitium,lt;56 bona fuis manib.credita,Idem moxcap.tj.De hac fide fupra diximus

Non nouivos.Quosc’Qui geftat lampades Cap. fine oleo,id eft fidem fine opere. Fatuæ fat crede bant,id quod è parabola elicitur,fed maius non habebant,Nempe beneficam ac cuiuis feruiendi cupidam promptamque dilcdtionem.Hanc feite appellat luminofam.D.Augullinus. Profetfto tAa/op £Atorf non efle non poteft,vtcunque re-clamet meretriciaquorunda procacitas.Ipfe Ma gifler allegoriâ explanat Marth.j.quum inquit. Luccat lux veftra Coram ho.vt videat homines bona opera veftra. lam veto non lampas.fed in* cenfum oleum lucet

Talentidefoffor conqciturin gehennam, nec conducicilli,credidifle.

Venice benedidti patris mei,pofridete regnS paratû vobis ab exordio mudi, Efuriui enim SC dediftis mihi cdere amp;c. Aeteologica, enim,ite* rum atque icerfl obferuanda moneo. Nam in ea difputationis cardo vercitur.Et eadem.vt de ve* ricate certiores fiamus,in mox fequente Negati ua repetitur. Caetern in illis comierjs reuera ex* periemur,Scripcura non fefellifïè nos,quae tot in

Jocis conteftetur,omnesmortales iuxtaopera olim iudicandos, Salus per Chriftum parca,

F i Chri*

-ocr page 100-

LOCI, DE

Chriflf obedientia obtincturjnnocentia poflidc tur, Vtinam ad hæcauresfuas non obturent Er«* gomachi.Euidentifl’.eft.luftosjdeft,quiè fide* lib.opera mifericordiae prçftiterunt,ituros in vi tam æter.Cçtcros non item

Cap«** Vigilatc 3C orate,vc non intretis in tentatio ncm.Prçfcruare opera vigtiiç 3C orationis a ten* tatione maligni vel bine claret

Cap.*8 Doceteeos fcruareomnia quçcunqucpræ* cepi vobis.Poftcuangelq optatam vocem,doce mur ab Apoftolis prçcepta dominica,lt;5C doce* mur.vt ea feruemus

EX MARCO.

Cap«* loannes Zacharig inftantis regni prçnuncia tor j nobis fufpici Tatis non poteft. Gens Lutera na fadt hunc horrificû Mofen.dc more fuo quae vult egregie Tomnians,quari ipTe dominus non eadem fere( cuiufmodi ifti Mofayca Cynicaue amp;nbsp;pluTquam Timonicaeftearbitrantur)prgdica rit,non dicam fecerit. Qpem igitur hunc fade* tisc* Age confcramus:Ioannes dixit:Poenitcn. agite.inftat cnim Rcg.dei.Idem C rift us Matt. j.Ioannes increpauit progenies viperarum lt;SCc. Idem Chriftus Matth.ii.lt;S;.i}. loannesdocuit de frudu arboris.Idem Chriftus Matth.y.Ioa* nes arguitAbrahggeneris fidudam. Ide Ghri* ftus.Ioan.S-Ioannes prgdicat fidem filq.Ioan.), Idem ipTe filius vbique.Ioannes reprghedit He* rodem.Idem Chriftus Lucæ.15. loannes docet bo.opera dedocet mala.Lucae.j.Idê per om nia Chriftus multo abToIutius. loannes ba* ptizat.Idem ChriftusIoan.).Tametfiper difei pulos Ioan.4.loannes erat in deferto.Idc Chriftus Marc.i.6,Lucç.4.Ji.Io3n.io.Sed tarnen fre quentius in duitate,f»c cxigente caufla, Abhor** rent

-ocr page 101-

BONIS OPERIBVS. 4lt; rent ifti delicati martyres àCameli pili's amp;lo* cuftis,gaudent palatrjsregum «Sóconuiutjspon tificalib.Iccirco loannes non fade ad rhombum fuum. Ais,reifem aedpimus loannêóó quia'fe ad Chriifum audicores remictac.Admodum.Igi tur ne nunç nobis morcuusï'R.emifita'fead Chri ftum,ideft.a Mofead Comum.Ita ne feribg pul chellic’ Ad Chrillum mifit(nam ipfe promilTus feruacor nullis modiscrat)Sed propterea nevc nunc velue à trifti Caeone dimilli,apud Chriftu agerene pro fui animi fenceneiae’Conuerfatione puili erae dominus,fi cum Eremi due compare Ciir,SiS aliquanco indiilgeneior, fed quanco,dic mihi,mitior huius dexftrina qudm Mofaici Ioan nise’ Imo quaneo immicior,fi eoe vae,toe gehi# nom,coc vermes immoreales, tot minationes, tot increpationes,tot terrificas apophafes , tot prgeepta conlyderesÆia amicule fuge Eremitä patruum,vtChriilo fuauiconuieîtore fdlicetli* ceae genialiter grgeari. C hriftus pœnitentes a' Io anneredpie m«flósquidem,fed receptos ac per gratiam ex fide fua faluaeos,philofophiae addù cit,neutiquam molli,fed fuæ,hoceft Chriftia* ng.in qua crucifigatur carocum mundo,idque afperius,quam a loannitis apud lordanem fie* bae.Proinde qui ab eremo fugit,ä Sinai,d virga, Vt liceat fecundum carnem vjuere in Ecclefia,i8 non ad Chriftum,fed ad Theudatpaut ludam Galilæum aut Mahomefam aut ad aJium quem* piam pfeudochriftum fugiat oportet. Hic veto pluuiam fugiens in fluuium inddet

Laudatur à domino feriba ob cordatam ref« Cap.» ponfionem, Eavero fuit,diligcre defi äC prox.

, plus eße vniuerfa holocautomata vif^imas

Q.uod

-ocr page 102-

E o C I, DE Quod vt verin,eft.itaquibufda fimpliciorf.pcr-fuafu difFidll.Tn latrïa publica nemo non ofFiciü prçftat.at hoc opus hic labor,vc diligas.vt non oderis.vtnon inuideas.Hçc oportuic facere,5C ilia non omictere.prgcipui prçcipua curafit.fi ve lis iuxca Euangelium effe Catholicus

Amen dico vobis quod vidua hæc pauper plus mifit 3Cc. Adeo curae deo funt bona opera, vt vel minutilTimam ftipem refpiciac,lt;Só de hoc opere fermonêad difcipulos habeas infigni elo* gio ipfum deccret.De hac re paulo inferius

Tres Manx emerunc aromata vt venientes vngerenc lefum. Hoc non poteil non bonum opus efle.quado quod ipfe dns.Mat.26 M.3r. i4.bonu opus appellabat,in fe profufum vnguc tum.Apud Luca cap. g.dicitur Magdalena.Ioha na Chuzae.Sufanna 3C aliæ miniltraire domino de feculcatib.fuis.Iofeph ab Arimathea merca* tus elifindone.quaextindtum dominû inuolue* ret,ô6 pofuiteundem in monumentofuo nouo. Nicodemus dedit de fuo mixturam myrrhæ aloes ingentis precq,Ioan.19.Magi regrj Perfæ donarûtaurû domino puero.Matthçus telones fecit domino conuiuium magnn.Lucæ.5. Idem in Bethania Lazarus.Ioan.ix. Guiufmodi bona elle opera dno(qui propter nos pauper faGcus fq it.2.Cor.8.)exhibita,nemo fanus negat.Etom# nia hçc ipfi dno valde p!acuerunt,vt nos quoeg prouocaremur ad opus munificentiae.fcientes, domino dari.quicquid pufillis fuis detur.Dices, Illi quos allegas diuites fuere.quid demus pau.. pcresc'Audi Tobiam pædagogum. Fili fi mul* tum tibi fuerit,abundanter tribue.Si exiguû fue* rit.exiguum libenter impartire ftudeamp;c. Nemo fidelium vfque adeo pauper eft,vt cu vidua pau* pere

-ocr page 103-

BONTS OPERIBVS. 47 perc duo sera minuta interdum dare non poiïir. Grata eft deo eleemofyna tenuis a’ tenui profe# «fta. Numulum petenti te das,fed drachrna.fta* tcrem,coronatfi daturus,fi effet facultas.Talem animum cum exiguo ficio afpicit amp;nbsp;gratum ha* bet dns. Apoftoli cum in dcferto prçter quinque panes ordeaceos amp;nbsp;duos pifces nihil haberent edulrj.incontanteralrjs dederût.Quid,quodipfe dominus è paupere crumena.quâ Ifcariotagefta bat,egenis dare cófueuit.Ioan.ij.PauIus fceno* po eius(Chrifoft.vocat alibi futorê pellium,ali bi fabrum tabcrnaculorum)in tenui re altjs,non fibifolum,profpicit.Adt.2o.i.Theff.). Helifeus pauculos panes fibi allatos.alijs impartit,cuius hoc verbum prçclariff.da populo, vt comedant. 4.K eg.4.Palma aquæ plenam pro magno mu* nere accepit à muliere Perfarum rex,benignius à te paupere accipiet poculum aquæ frigidç Rex regum lefus, donancis quippe animum magis quàm donum refpiciens

EX LVCA.

Zacharias Euangeliû glorisc magni def germane intcllexit,quêadmodûodaeius loquitur. Napoft cantatam Gratia redéptionis fecundû promill iones,côuertitur ad dodtrinä bo. op er û, quorum ipfe SC Elizabeta vxor pleni fuerunt. Quare fie fentitiNon fatiseft Luterifta.euange* lice credere,nifi nbsp;nbsp;euâgelice viuas.Non fatis eft

àAH^tuf(/J(fingo enim nunevos nihil in docen* da fide mctiri)fed T^a'r^ivâf} quoque ad rem per* tinet.Cukum vultis,fcio,fed que vis dtius at# que hunc,quem Zacharias c fpiritu præfcribit. Saïuftitatem amp;nbsp;iuftitiam non vultis.nifi inrernâ. Jîxteriorê contra' hypocrifimcalûniamini,adeo, Vt nephas fit,fanlt;ftitatfs vti vocabulo,nifi de fide loqua

-ocr page 104-

LOCI, DE

loquaris. Vindicabit à vefira tyrannfdc plufquS Aegyptia Veritatem apoftolicæ dotflrine iuftus deus.

Cap,» nbsp;nbsp;nbsp;Anna Phanuelis fuo tempore afflióa vidua,

hac tempeftate inclementius affligitur ab Ergo* machis.quorurn licet fmit.qui opus prccationis ÔC ieiuni) in vniiierfum non rerpuant,nullû om- f Ilium tarnen audiui,qui concédât latriam deo his operib.prçftari. Malunt enim diflimulare Luca TiaTçtuoiKTct, fcripfiffeg opera honorarc, Cu* ius latriac confelTio, eft hæretici Lutcrifmi re* tecftio.

Cap,} Qugrunt turbç,pubIicani,milites:Quid facf emusc’Quçftio hçc poftfideiâvusronj/TOupro* 1 feHîonê prima femper fuit apud eledtos dei,No ftri homines cam quçftionê (uperuacaneam fibi cftèexiftimantjidc fola contcnti.Facere inqul* unt.Chrifti eft,qui pro nobis fecit,

Multa quidemd^ aliaexhortans Euangeli* zabat populo. Qua epitoma fignificarc voluit Lucas duplex dotftring genus baptiftç. Alterû quo Euangelizauit Agnum dci, Alterû quo in* ftruic,quib,Euangelizarac,caftos mores,Euan- ।

• gclizabatIoânes,Sed idem TraçoKaAîp. Quod Eoftcriusadinftitutionemvite fpelt;ftat, Atquc UC pertinet dodinna pauloantedata,dcfacicdo folicitis,dô increpati pharifgi,dC repr^hêfus rex, non ob inccftum modo.vcrumetiam ob omnia inala,quç fecit. Qui nihil nifiEuangclizat,isâ dco non venit.nec intrat per oftiû in ouile,Pau* lus fundamêto.qui Chriftus eft,ialt;fto,fuperftru it inftitutionc bo,operô,Ôô clamat:7raçaxaAw, bapciftg nimirum,«^ cum primis domini fuiimi tator minime lubricus Rom,«,Ephe,4,i,Thef.*

-ocr page 105-

BONIS OPERIBVS. _ 4« 4.5ic.Idê Petrus.i.ca.t.y.In libre Aótorüfgpe coniuntfta leges,Euangelizare amp;nbsp;docere,prg(er tim cap.j.ÄS.io.Item Lucg.io

Vitam Chriftianäeredentesin fedocctdns, Cap»^ Obteftor Schifmaticos,vt que faluatorê recepe* runt.eundc Magiftrû quoqueaut ferant.autdc Saluatore taceant.Siquidë is dicit:Nô noui vos. Matt.7.1S.Catholicos oro,vt quando ipfifalua-torc Ô6 magiftrû Chriftû ferre poflunt,toto cor dc,tota anima,tota virili incipiät fic faccre,quee admodum Matthæi.5.6.7.60 hoc fexto Lucae docentur.Facite,iterum dico facite,6ó eric mer ces veftra multa,amp; critis f üq altiflimi

Date ÄS dabitur vobis,Obferua,5(S,in iftis legib. PromifhonesopulentilT. Fiuntdantibus bona, Sc remittenb.mala. Caetera ferè apud Matthaeum.

Remittuntur peccata eius multa,quoniam dilexit multum.Qua inuifa verba noui Euange* lij architetftis. Laborant miferc,vt gloflis ä natu rafua veritatc expellant,fcd tamé vfque recurrit

Quod fupra de fado volütatis dei ex Matt. 7. CaP*® amp;.n.dixi,hicclar)ir,cöfirmatur.Mater meaamp; fratres mei hi funt, qui verbum dei audiunt 3C faciuncillud.Cuius autematresÄS fratres func, qui audiunt,non faciunt verbumc'Denique qua* les illi,qui neque audiunt neque faciuntt'

Quçftio defcribitur,quo modo vita aeterna Cap*** poffideri queat. Ad hanerefpondetur , Per ope ra diledionis dei 06 proximi, ad quam oracu* lum illud exrhortatut: Hoc fac 8C viues, id eft vita sterna polTidebis,vtquçfr)fh.Ergoma* chi mei dicût,Chriftum hie ironialudere,vt fit .fenfuszHoc fac Sc viues,idcft:,aha nunquam fa

Cies aut facere valebis. Igitur mox quoqi ludic, quum

-ocr page 106-

L OJC I, D E quum rcpetit: Vade lt;56 tu fee fimilitfr.Ludit in ApocaJyp.Prima opera fac.Maximeomniü in Ezech. huum iubct.vt nobis cor nouum feci* amus,Nihil audacius finxic nacura hoe genere luminum

Beati qui audiunt verbum dei lt;56 euflodiunt illud.Iniiciuntó6 hic fcrupöin planiere. Senfus ell, Cullodiunr,ideft,in corde SC memoria,nó dicitfaciunt.Refpondeo.Quid aliud eft euftodi* re Lucæ.if.Vbi ilIeait,Haec omnia euftodiuid iuuctutemca,£t}iuAa|lt;3:/xii;) nempc idem verbrr, quod hic ponit,ó6 ne tergiuerferis Cap.19.quo* que de recinendo in corde verbo dici.pracccdit quçftio.Magifter quid faciam lt;S6c.vt de fedtis modo intelligi oporteat. Sed quid hoc diluo.cu tories in fcriptura legatur de cuftodiendis man* datis,dc feruandis prgeeptis lt;Slt;ic.certe externo opere/

Date eleemofyna.ÄS ccce omnia mundafunt vobis.ln media increpationê interferit exhorta* none.Omnia munda mundis.id eft,fidelib.per charitatem operanrib. Qui eleemofinasfaciunt '71^00' 7° 3^£a9ûvai alijs prbfunt.fibi obfunt

Locus de paradis facculis 3C thefauro inde* ficicnte,fupra in Matth.vtplcraquealia quae hic praetermitto.Beati dicuntur vigilantes ad aduê* tum domini. Hg vigilig funt defyderantium SC gementitijVt appropinquat tandem abfoluta re demptio.

Seruus cognofeens voluntatc domini fui lt;56 fe non prgparauit necfecit fecundu voluntatem, plagis vapulabit multis. Hgc nobis credentib. quos neque fides neque cognitio diuing Volunta tis iuuabit,Si defint fecfta.Infidelib,détériores,, infidehbus puniemur grauius

Para*

-ocr page 107-

BONIS OPERIBVS. 49

Parabola afbons in quatuor annos toleratae ob fpem fruótus.admonec.fucddendos creden* les in alimoniäignis inextindä.nifi frudtus ope* rum fenuitin tempore fuo

Agomzate ingredi peranguftam portam.

Sunt omnia perfpicua.Beatus qui intclllgit.bea tior qui facit,qui fecit omnium beatifl.eft. Qu® banc legem confequntur,accurate ferutator.

Vita bona omni fermonis genere infigitur.id quod minime futurum erat,fi(M-tö'op effet viuerc amp;nbsp;operari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n i4

Voca pauperes 8C beatus eris.quia nS pof- CaP* Tunt rependerctibi.Rependeturautem tibi in re furr.iurtorum

Facite vobis amicos ex mammona iniquita» CaP’*® tis.vt cum defeceritis.recipiant vos inxter.ta* ber.Item.diftribucpaupcrib.ôô habebis thefau rum in coelo.Hçc ÔC id genus loca duplici modo vfurpamus.Autln horum potêtia arqueautori* täte pugnamus contra Miiergos,lt;SiS euindmus bo.opera ad cxleftcs feenas conducibilia,aut ho rum (alubritate nos iplos ®dificamus,adque ffu dium euangelicç vitç appellimus.

Purpuratus epulo in ffamma crudatur.pro* pter contemptiioperum 3C vicç melioris.HoC fedla negat.quia fedta eff,amp; blaterat interim no bis.diuitem iftum fide caruifle 3^c.Refpondco, Epulo ifte crediditjVti ludæus in Mofe amp;nbsp;Pro# phetis educatus.obferuäs ceremonias dei fecun dum legem.Tails autem fidem venturi Meffys quoque habuiffeputandus eff.Id quod fi neges, eadem opera negabitur,Lazarum fidem Mei# fy® habuiffe,neque enim hoc euidentiore argu# mento conftat.Porro epulonem credidifle.decla rat quum aitjPater Abrahâ.prçterea;Mitte La-

G zarum.

-ocr page 108-

LOGT, DE

Cap,17

zarum,Quæ «iâ refurrectionis fides eft. AdhœC dicitur,domit eins paternam Mofen amp;nbsp;Prophe tas Iiabere. Vltimo côminifcitur pœnitcntiam, rem profeifto piam,amp;quae refpiat credences. Tot fidelfigna nein Lazaro quidem inueneris, Caufa vero damnanonis illius fuit impœnitene tia.vnde ipfe timet fratrib.fuis nimiru ipfis quo# que impocnitentib.56 ea vita, quais à viuis dif# celTerat, ne ad eundem locum cruciatus venf# rent. Si fecundum charitatem ambulaflet fide# lis ludacüs.in eumlocuni non deietftus fuifiet. Norat dicereiDomine dne, fed voluritatem del fäcere recufarat.Completneft in Epulonever# bum Chrifti: Væ vobis diuititib.qui haberis có folationem veftram. Completum eftin mendf# co:Beati qui efuritis nuncquiafaturabimini.l u CÇ.6. Vtrique redditüeft,iuxtaopera fua.Epulo cfurientê non pauic,ideo iuit in igné acter.Matt. ij.Mendicus compafluseft,ideo conregnat,iuit per multas tribulat.in reg. dei.i.Timot.i.Acft, i}.Sed audiendus iudex Abraham:Fili recorda# re,quia recepifti bona amp;' c.Lazarus fimiliterma la.Habes aflignatas rationes vtriufque fortis. Scopus paraboix eft, vt voluptarq refipifcant in tempore,Scopus alterius partis,vt xrumnofi fideles parientiam habeantfpemercedis

Vos cum feceritis omnia,qiiç prçceptafunt vobis dicite:Sei ui inutiles fumus, Quædebui# musfacere,fecimus.Aoi;0£ÇO/U.avlt;Taçaliquot vt fapiant,frut1:ramoiieo. laôtant hune locum pro dogmate fuo. Redeat igitur Lucas lt;Só mutato textufic fcribat:Scrui inutiles fumus,quçdebui# mus facere non fecimus. R edeant fcholiaftg 5^ fie adnotêt.-lmô facere noluimus,facere nos non poflèfinximus,facere ceuindifferens duximus,# contra facere tonauimus,facere inalijs ceu hy#

-ocr page 109-

BONIS OPERIBVS. 50 pocriticûnfimus. Sed dono, ferui inutiles funt, atnon tales de quib.hicdicitur,fed nepotes iHi^ US de quo Matth.ij. Seruuminutilenaeijcitein tenebras exteriores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaP*

Parabola pliarifa?iamp; publicani nonaduer* fusbo.opeia.fed fi'duciam,{iipcrftitionem ac fu* perbiä operarioruni propofitaeft, Sicenim ha* bet fcopus parabolae.Dixit ad auofdam,qui in fe conftdebant quod client iufti öc afpernabantur cjteros.Nec opera hçc per fe bonaiullitiæ laude carituraerant.ni ea faftus pharilaicus coinquinaf fec.Publicanus defeendit luftificatusin dcnium fuam.vtique.fcd num folafidec'Da textum.Imö bo.opera eius humili ab animo proledla lego,de fide nullum apiculum lego.Fidemin prions ha* buille eum oportet,fed hic tribuitur iuftitia cor-di contrito amp;nbsp;humiliato, prçterea confeffioni, precationi,addo adhxc religiofos gellus. fcpi-phonema litcm dirimit: Quife humiliat,extol-letur.Ad eum modum potero Latronibo.ooe-rainaliquo fenfuatnibuere. A fideineratin eo chantas,qua proximum oportuncincrepuit,in* erat in eo metus dei.qiiem in focio defyderauit. Confitebatur peccacum iun,iuftificabat lefum, Veritatiteftimonium perhibens,orabat totoaf* fetftu amp;c,Ioan.Chryfoltomum vide in homik delatrone.Equidemeafecit.quæ homo piusin tantanecelf.debuit.Efurientem pafcere,peregri num colligere huicque lauare pedes,mutuum da re,corpus in fcruitutem adigere.liberos Chnllia ne inftituerc öC his fimilia opera operari non potuit.ab hominû confortio in palum ablatus.

Hilteria Zachçi docet filietatem Abrahx nö Cap»*® ■nfide tantum elle fltam,Nam hic homo poftea*

• quam credidilIet,lt;5C bona fua in pauperes difper G » gens.

-ocr page 110-

L O C T, DE gens,fiJius Abrahç elTe dicitur,ad excpinpatn'g Abrahg,qui fide l'uâ operum opt. laude cquauft.

Cap«“

Vigilate omni tempore deprecates vt digni habeamini effugere omnia ifta óóc. Hic locus apcrtifiT.declarat per opera fieri,vt digni redda* niur.quos d futuris malis ventura ira miferi* cordia dei conferuet. Dico mifericordia del,Na hate no refpuit opera.vti nec opera mifericordia EX IO AN NE.

Cap.}

Cap.j

Quemadmodum opera mala malos inquie* tant Sc meticulofos fadunt,vc fibi confeq videli cet in concilio iuftorum comparere virent,ita cfe ficiunt opera bona,vt boni tanquam Ico confie dens abfqueterrore in luce clari(r:prodcant,non metuentes fibi ab auditione mala. Earn laudem ipfe dominus in media fidei prgdicatione bo.ope rib. vendicat.Nempe quod faciant conftdentem atque intrepidum.

Prodibunt qui bona fecerunt in refurr. vitae. Qui vero mala egerunt.in refurr.condemnatio* nis. Cofentit cum Matthaco cumcp reliquis fcri pturis Ioannes,nec obftat,quod aliquoties fidei vitam xternam aflenbit. Facit hoc non dilFimu* lanter,fed non vultinfententiam feôçaccipi.Jd quod fi hie locus minus expugnaret,abudeiftud facerent liter» eius Apoftoli

Dominus ipfe ad operum teftimonia in diml catione confugit.per quç fciamus,ipfum a patre miJTum.Sicquoque ait cap.lo. Opera quç ego facio nomine patris mei.hxc teftimo.reddût de me. Mox vocatea,opera bonaludxis oftenfa, vnde certi reddimur, Miracula Chrifti, opera bona Sc eiTe Sc appellari pofie.in illuftrius orna mentir verbi falutis,Opera fide côciliarût dno. Sc valde accômoda fuerunc ad peragendû falue • us

-ocr page 111-

BONTS OPERIBVS. j» tisnegociu.Mc.inquit Gap,9. Oportet operari opera cius qui mifit me,doiiec dies eft. Quis ve# ro crcdcc nos dei elTc filios.Chrifti difcipulos ac fratrcs.Si noftrg profeffioni luxbo.operum nihil atceftetut«’

Si filq Abrahae cHêtis,opera Abrahç facerc/ GaP'® tis.Exoperib.vuk cognofci vcros Abrahae fili-os.Iudaei genus,fetftae fidê patriarchac venditat, opera viri ex vihducunt.Orthodoxi vero.de ge nere nil folicici,fidem opera Abrahae parib. velbgqsinfequuntur.vtnon noti fedgermani ö Itj fint âC benedi(flç promiiTionisparticipes

Siquis Dei culcor eft amp;nbsp;voluntacem eius fa CaP'* dt,hune exaudit. Theofebia 3C obedientia lach untad exauditionem precanonis, id quod alibi quoque fcripturaloquitur.Quid/obedietia pro* mouetctiam cognitionê Euangelicae doótrinae.

Supra cap.7. Gerte inmaleuolamanimannon introït fapientia

Odium animae propriae,id eft.contcmptum Cap.« vitg huius vitaaeterna dignum elPe Mifergus ne gat,Ghriftus affirmât. Animae ob Ghritti fidem gloriamue profundg prodigus.viuet in aeternû. Mox.Siquis mihi miniftraucrit.honorabit eum pater meus. Honori nobis eft apud deû,Seruire.

Alibi gratiae eft. Matt. j.i.Petr.i.Item laudi.Ro ma.r.Alibi honorem pollicetur.quife honoret. t.Reg.i.Adeofordent opera coram Deofcilicet

Exemplu prçbui vobis 56c.At cuius rei ex* CaP'*^ emplum.nifi bonorum charitatis operum^

Si haec nouirtis,bcaticftis fi feceritis ca.Nof fe parum eft.nifi quod noris,facias,Audis vero fa Stores beatos dici.Quae fentêtia muka fcriptu . rarum vi rata ac firma fit.

G } In hoc

-ocr page 112-

LOCI, DE

In hoc c.quot;gt;gnofcct omnes.quod difdpuli mei fids,Si charitatem habueriris inter vos inutuâ. Chrirtianorum nota charitaseft no Chriftico^ gnidoóC Theologiæfcientia. Fratrum ftigma minimefallês eftimpletio legis.a domino feme! atque iterum inculcatac,nimirum hoc capire ÓC is.id eft bonum opus,non fides,non auditio.nó coenario.

Ql” habet orxcepta mea lt;5(5 feruat ea,illc eft quidiligicme.Eodem pertinec: Si diligitis me, prçccptameaferuate.llt;urfus:Siquis diligitme, iermonem meum feruabit.Item cap.is.Si prçce pea mea leruaueritis.manebitis in dilecftioe mea. Inculcatur,chanratem non à lingua,fed ab opère pendere.Dcinde opera legis Chriftiecharitate oriri. Poftremo efficere opera prçceptorum,ne deddamus ab ainore domini erga nos 3C ab amo re noftro erga eum

Cap.iJ Totus hie fermo fchematicus co tendir,vt quotquot crcdidimus,frult;ftiferi fimus in opera-do. Elfe autem facile ifthac,Nam operandi vim è Chrifto 3cdpi,in quo per efficadam myfterio# rum iniplancati fumus,Nihil verooperum face requenquain poffe.citrahuiusopem. Ducenda VxorH inna.id eft gratia.Hxc.ne dubites.pari# ettibi puerum optimum,frutftum ventris fui,vi deiicet bo.opera.Ita fermé Origenes

Vos amici mei eftis,fi fecerids quçcunque ego prçcipio vobis. Indudtio.fnimici Chrifti funt,ii qui non fadant prçcepta illius,tjdem me* daces in Canonica foânis dicuntur,in Paulo ne* gatores dei,lt;Si paganis détériorés

CaP^W Pateramatvos,quiavosmeamaftislt;36 ere*

* didiftis,quodàDeoexierim.Prouocatamorem» amici patris amor noftcr, Verum is amor nullus effet.

-ocr page 113-

BONTS OPERIBVS.

elTet.nifi prius amafTet pater. Prior amauit qui# dê,fcd pracftac nofteramor.vt redamaiites ada# mare pergat. Fides amori portponitur, non quod ante fidc amemus/ed vcinnuacurjide ma iorem potioremqueelIeamorem,i.Conntb.i}.

Vnde dominus ad tædium vfque Petrum rogat, rumfefcamet,vtrumcredat tories nonrogat, Slippe contentus confeffione fidei apud Mat# æum. Euidenti argumento ell trina quæfitio, nil vfquâ elle, quo magis delecTtetur bonus de# Us,atquevna dileôionefponfæ

EX ACTIS APOS rOLORVM. Cap«’ Erant perfeuerâtes vnaminiter in deprecat.

amp; orat.óCc.Exempla tamillurtria obGlleie no potuerunr,quo minus fuauiludrj noftri orbem contra bo,opera cierent. Apolioli,Maria,fan# «ftç mulieres .confobrini domini.non orarunc folum, verumetiam orationi inlleterunt, incu# buerunt, inferuierunt/inuigilauerunt, adhæfe# runt.Eiufmodi enim fonat voxgræca Lucæ tri# ta.Paulo etiam familiaris.quoties nifum aliquê amp;nbsp;diligentiam adres obeundas iignificarevoluit. Reb.affliiftis confugiunt fantftillimi ad cer# turn orarionis præfidium, Si mouetur oratorium. A*ft.4,atcpadeo fitiuftusterrg motus Alt;fl. i6.Q_uo figno declarauit omnipotens vim boni opens. Sic Mofes orans, fed in altum fublatis puns manib.meretur viiftoriam de Amaleck.

Sic Hellas orans claudit lt;56 aperit cataracflas coe-li.Cuiurmodi accedunt ad prxconium operum do^trinx. Ananias ad orante Saulum bonus nun cius mittitur. Alt;^t.9. Petrus Igtior nuncius mit titurad iciunantem lt;56 orante Cornelium AA.

, to. Apoltoli captât 06 tempus lt;56 locü orationi

I G 4 diutu

-ocr page 114-

D o C I, DE cKucuIæ congruum Aó;.).lt;54.to. Orant in domo Mariae cuiufdâ magno ftudio AAn.Philippis exeunt iuxca flutncn oraturi Alt;fl. i6. lt;S^c.

Erant perfeuerantes in dotftnna Apoftolo# rum 5^ eommunicatione haStione panis3i precationib.5^c.Mox: Erantquoodie per feue* rantcs vnaminiter in tcmplo,amp; frangentes per fingulas domus panem.inuicem fumebâtcibû, cum exukationeó^ fimplicitatecordis laudâces dcum 5Cc.Habes vitam Monafticam.id ell vere cuangelicam in excmplo primçuorum Chriftia norum.ó fçculum aurcn. Qujm plane afflat hæc exoriétis Ècclefiçdefcriptiofpûm ignêqr tjs.qui primgui domi.pnfc; randitaasacdifciplinaeex animo ac ardctçr cupidi funt.Ipfa rei Iedio Ener gitica eft.ncdum resacfla. Vides veromera sbi opera efle.operib.primam il lam fantî^orum cona munionemcoiiiTe.operib.conftiriirc

CaP'ï HabesaPctro datam elecmofynam.non au* rum aut argentum,fed bonam valecudiiiê clau* do,nobis fanam dotfcrinam.Ibidem códonacur Petrus,fignificans conuerti eum oportere,qui peccata fua deleta eiïc velic. Adhçc milTum le* fum,femen bcnedicSionis, vt vnpfquifque con* uercat fc ab iniquitacibus fuis

(Jap .9 nbsp;nbsp;nbsp;Tabitha crat plena operib.bonis 3^ eleemo

fynis quas Faciebat.Eaus difcipulæ j re omnium contemptilTima in fchola Luteri. Sed reAfiT, fit,vt quod fpirituHandlus probat, hxrefis im probet.

r’ao.’e Cornélius religiofus timens deum cu tota C '* domofua,prfftans eleemofynas multas plebi, deprecanfque deum femper,audit angelum dei dicentem; Orationes tuæ amp;nbsp;eleemofyna: tuae afceiideruncin memoria coram dco.Pcnoclnm

hanc

-ocr page 115-

BONIS OPER.TBVS. 5» hanc vtinam poffim pcrfonarein omiifum homi num aures,qui à Chrifto cognomen habet. Sed Germania £j7o/xaXosaures non habet,os habet Induxic lila in animum, nolle recipere quod fit j Saxonica febri diuerfum,cuius duriciç pœnas vl tori jeo dabit.Caeterum Ccnturio operarius ft* dei non expers fuit(quando fine fide impofifibile eft placere deo)alioqui mortua opera feciffet. Fi dem incarnationis indubie habuit.incarnatti ve* ro lefum nefduit. Qua fide iuftificatus,opera fit perintulit.Haecantereteiftum illi Myfteriu re* gni etiam deo acceptiflïma Euere, tâtum abeft vt non accepta illifint,quç pofteaq reuelato Euan gelio,Chriftum feruatorem exaifte cognoris, fa cias.Ne dicam opera huiusante reuelationê,nö* nihil momenti habuiffe ad acceptionem Euage* lq,quandoquidêita habet eius ad Apoftolü nar* ratio. Ecce vir, ait,Cornell, exauditaeft oratio tua.Mittc_ergo in loppen amp;c. Non ociofaeftra tionalis O'm. PrçceETit tarne in ipfo quocp gratia, quç ÔC fubfequitur,ne triumpher Pelagius.Simi li modo non reticet Paulus, fe mifericordiam co fecutum,eoquôd perignorantiam Ecclefiac re-ftiterit.Quod nullae aures ferrent, nifi Paulus di* xilTet.Dixit veto vtfciamus, Mifericordiam pro uocari aliquädo,lt;56 effe.cur mifereatur Opt. de?. Nihilominus fatemur,illud ipfum mifericordix elfe, quo prouoceturmifericordia.i.Timoth.ii Verbum PetriiQui timet deum, ÔC operatur iu* ftitiam,i^cceptus eft illi.Palam alludit ad ratio* nalem oui.Operari iuftitiam nihil aliud elfe po-teft.q exercere opera iuftitiæ,domi ac foris,erga deum et hominem.Habe bo.opcrum feiftatores • deo acceptes cflë.Hoc fi mentitur Petrus,üben*

G f ter

-ocr page 116-

LOCI, DE

ter cum «Ho nos mennmur. Sin verum dicit.tra* ditur Sacanç bucerifmusoinnis.

rquot;ar«’} Exhortantes.vt perfeuerarent in Fide,amp; pet * * multas tribulariones oporceac nos ingredi in ree gnum dei.Sic fupra cap.g. Datur fpiritus fandlus perimporicionem inanuum velue per medium opus. I tem in Paulo. 1 uxta haue fermonis figue ram dicere mihi licet, inuitis inferorum portis, credentem per multa opera oportere ingredi in reg.dei.non aliterac incredulos 3C fiefte credue los per peccata defcendere in Orci culum. Opee rando amp;nbsp;patiendoapprghendimus vitam æter. Si in fide perftiterimus. Fidelis fermoetomni ac ceptionedignus.

Locos pcenitentiç colligere animus non fuit C»P**Nam ea res aliud inllitutum requirit. Verum iftud non fubindicare non potui,Paulum hic poe nitentiam docere qux eft erga deum, vt cognoe fcant Mifergi fe errarc,quum dogmauzant, fide duntaxaterga deum agi. Porro confer, vt carter» Pauli vitam(cuius formamaliquam Mileti relie quit,aliquamin epidola Corinth.i.cap.4.amp;.i. cap 4,n.Philip.I.dó.i.ThelTalo.2.) cum vita noe ftratium Paulorü,d6 liquebitita illâbo. operib. plcnam fuilTe,vt hanc malis.

j. Cogiiofcant hic quoeç conuerfationem ’ teriorem ad deum vfep pertingère, dó definat da re coelo fidem tantum,terrç opera.Idem cap.14. Equidem magnx probitatis ell, coram Deo dC hominibusinbonapuraque confcientia conuere fari.

Euangelizat Felici di Drufillç fidem Paul? vbi pedem non figit nec finit fermonem, fed dif* ferit poft Euangelium gratig dei,de iuftiti3,tcm-perantia,di,iudKiQ future,vt concionatonb.for ma

-ocr page 117-

BONTS OprRTBFVS. quot;^»4 ma prçberetur.quéadmodiim cap.iâ. vbi cû poe fiicentia poenitenrix opera docet.

Primo ftatim amp;nbsp;fecundo capite , Epiftolam oratorum more ingrelTus , exagitat cum Tiidxis Grxcos obaliud nihil,qquod defignatis flagi* tiis,noHentculpam agnofcerc SC pœniterc.pro* ptercaeamimpoeniten.certo fecuturum iudiciS indicirx. Inde moxafcendens obiter prxdicat Ethicç legis opera tam in ludçis g Grçcis.

Qui reddituruseftvnicuiqlt; fecundum facfla Cap.t fua,his quidem per patientiam boni operis glo# riam 5C honorem 8C immortalitatem quxrunt, Vitamæternam 3^c. Sicdocuerunt deoperibus omnes prophetç,Magifter,ApoftoIi,apoftolici, Epifcopi, Scriptores vfque ad maiores noftrosl Quai c ameutes fimus , fl nuncdiuerfam ab hac docftrinain perfuaderi nobis finamus, ve) ipfuni c coclis delapfum Gabrielern,

Non qui audiunt legem,iufti funtapud den, fed qui legem fàcftis exprimunt iufti habebuntur Fadores legis hic iuftificari fcribit, quîï alioqui negeteflèèlegeiuftitiam. Refpondeo. Alibi loquiturdelcgalibus quæ Euangellzatores lu* daici(Sic enim vocat illos T ertul,)ccu necelFaria in Ecclefiam ingerebant, amp;nbsp;item de mortalibus videlicet ante fidem.at hic de lege dei loquitur, qua docemur bene agere,vnde præmittit.audito res,quod multi foleaiit audire,pauci facerc.Itcin præmittitiqui in lege pecca.per lege iudicabunc Ad hçc cônednt de gctib.^ naturaliter habet qug

-ocr page 118-

LOCI, DE lacobianaepifto.

Si prçpudum iufbficationes legis reruaueric amp;c.Perruafum mihicft,vocabuluir» legis poly/ femon eiTe. Alibi enim fignificac pcntateuchum modo,amp; hocpcculiarius.Iudæis eciam fufFra* gantibus quaiido ha Thora crêpant, alibi totS vetus tell.vt.i.Corinth.14.in legefcriptum eft, amp;c.cum fit in Efaiafecudum.LXX .alibi Ggni* facat prçccptum vnum è lege,id eft libro legum Mofaicarum, alibi fimpliciter verbum dei, ah/ bl habetd^ Chrlftus legem, i. Corinthior.9, Galach.6. In Paulo noftro iam legaliadun* , taxat,quç paflim vocat opera legis, iam mo-ralia tantum,vt proximo loco lt;5C infra cap.7.lt;SC i}.Iam fimul legalia 8C. moralia completflitur, h/ cet hoc perq raro.Vtracb fentitPhilip.^.in lufti* tia legis amp;nbsp;c. 8C Titi.}. No per opera iuftitiç qux fecimus.i.Timo.i.nô fecundü opera noftraetc. Proinde necefle habent Theologi.vtaccuratc di fpiciant.quid quo loco vocet legem Apoftolus. Lex per Éuangeliu abrogatur Hebr. lt;Só lex per EuangeliumftabiIicurIlt;oma.}.Niriigicur diftin guas inter legem legem aut in Manichaei auc in Ebionis fpermologiäiinprudensincides. Cx teru adnotato loco luftificationes legis ad Ethi# cam percinet. Loquitur enim de incircuncifis, c} facientes legem,circuncifisanteferuntur. Vtro-bique lex eft,Sed prxputtj prçftantior,quia Ethi ca,lt;SC ea pars legis,verbo gratiç Habilita, adhuc Viget. Hue pertinet,quod virtutes grauiorale* gisappellatin Euangelio dominus. Verum vc maximefentiatApoftolustotam legem, videli* cec ceremonialem 3C moralem, quoties opera Ie gis didt,non répugnât tarnen orthodoxs doiftri n3(,quandoquideni auc contra Ifraelicas tonat,

refpuc# I

-ocr page 119-

BONIS OPERIBVS. » tefpuebant fidem Euangr lic5, vifi fibi dtra banc iufti eo quöd fefiarentur legem iuftitiaE,fuam iu* ft’tiamfiue Opera legis Rom.9.10,aut contra eo9 fulgurat,qui etiam abCcç fide lefu iuftitiam ex le ge habere polTe ludços Fratres arbitrab5tur,quâ g ipfi,iam credentes,è fide fua.non é morali lege antefalt;rta,iufti habitifuerant, vtcuncç fibilegis meritoad Gratiam peruenifie videbantur. nec ita vicerisji vel iniquum donem.

Hoctotocap.clariir.patet,in hocapparuiflcQg-Gratiam faluatoris.vt declinemusd malo, Ä fa* ciamus bonum.Damnaturitaq; fetffa amp;nbsp;defalfo Euangelio,dC de carnali vita. Debebat hçc, fi fa peret.in hoccap.ethuiusfimilib.potifT. verfari, Vt ad emendationem morum ædificaretur, 8C non confenefccre velutad Sirenum fcopulos, in pugna ludaica,Cuius bona pars nobis nihil ne-gocij exhiber. Catholici vtuntur hoc capi.in dodrina Baptifmi amp;nbsp;Chriftianç circundfionis, item priorc parte fequentis fept. Cuius fenfus eft: Virifratresa'Mofeliberatieflis,fedChri*'^ P’’ fto cmandpati.nc putetis licentiam eiTe liberta* rem. Mofes excgiti vobis feruitutem, exigir Chriftus quoque feruitutem,licet difparcm.Hic noua omnia,nouus fpiritus, nouus homo, noua creatura.cuiufmodi cum per Regencrationem fa lt;fti eftis,feruire amp;nbsp;frutflificare deodebcti9,abun* dantius etiam g antea fub vetufio ac literali Mo fc.Nota autcm frudhftcare Deo eflc retftag atfrio* nés deo gigni,interprete Vulgario.Hocillud eft quod tories mihi volo.Nernpebo.opera deo fie ri,a' quo amp;nbsp;fiunt in nobis 3c rependuntur nobis Huic fept. Adijce aliquot périodes otftaui cap. Cap.8 contra vitam veteris Âdæ,qux prô nephas, prô •noftram fidem , return nunc in Ecdefianon fua poritur.

-ocr page 120-

LOCI, DE

poritur.

Radonal/s cultus def coiififtit fn cotreA'o-re prauoriim morum . Libet hue nonnihil Oh* genicum afFerre.Siquisfupei biam corporis fui vincatj’s imolatVitulum.-Siiracundiam fuperet arietem;f) libidine(n,in holocauftum offert hircâ Si vagos cogitatus refecet, columbas 56 turtu* res. Breuiter hoftia viuens fandla deoplacens. Corpus eft incontaminatum.Hgcille.Hoc facrifi cii genus aut eft necelTarium ad vitam,aut no nc celf’arium. Si eft neceftarium.pudefit fedacum dogmate. SinonnecelTarium.indifferenseft. Si indifferens ,licebit in peccatis manere contra, Roma.6.Catholica anima Paulum audiatftgni-ficantiftimeprçcipientem. Ne

feculo hulc,fed 4’fTa/xoj$oi/ö'6£ per renouatio* nem fenfus veftri, vt probetis quae fit voluntas dei,quod bonum acceptumq? amp;■ perfedum fit, id eft. Curate vt Chriftianifitis operetenus.

Nä præterfjt tempus 'peccandi, ceu atra nor, Gap»9 Tempus veto bene operandi per Euangehum illuxit. Quare abijeite opera'tenebrarum amp;nbsp;in duimini ceu arma opera lucis,vt Conuerfemini, dum dieseft, quo cum venerft dies tenebrarum amp;nbsp;caliginis,Sopho.i.dies vifi* tationis ÓCretributionis.üié.s.fiduciam habea* tis.i. Ioan.4.

Qui in hfs(iuftitia,pace,gai'dio fpiritus^fer* Cap.14 uftChrifto,acceptuseftDeo SC probatushomi nibus fœpe in literis apoftolicis inuenire eft.ferui tus del amp;nbsp;Chrifti,vt noua libertas (quod Saxo* nicum venenum orbi propinarunt nouiapofto* li)ad faxum veritatis allifa frangeretur. Proximo per charitatem feruiendu efle conceflèrût ê quin to atl

-ocr page 121-

BONTS OPERIBVS. 0 toad Gal,compuiri.quidem etiam monuerunr, fed omnes æque horrent,fi dicas Seruire Chrifto oporteteliberos.In feruirutcJegis nemo quenq ■n ecclefia re digit,quod ohm faciebant pfeudapo ftoli.i.Cor.ii.Gal.i.j.

Debet amp;nbsp;hæ(gcres)in carnalib. mtniftrarç Cap.iÿ pauperib.fdiîs . Debitîi noftrûeft, Vt beneergà fratres et fororesin Chrifto operemur.Huc per tincnt loci: Dcbetis alter altérais lauare pedes, Ioan.ij.EtRoma.ij.i.Ioan.4. Neminiquicq de* beatis nifi vt diligatis inuicê. Hoc débit um à no bis pofcit.cui debemus omnia.

EX PRIORE CORINIH.

Apparctexordio, Chriftianos inculpâtes cfC^p«* fedebereindic,fiucin diem. Philipp.i. Domini noftri Icfu Chrifti. Pertinet veto hoc ad exteriô rem conuerfationê.de qua têpore iudicij gaude* bunt qui tcpore gratiçin ca prçcellueruiit.

Quçoculusnon viditamp;c. prœparauit deus diligentib.fe. Locum hune in Efaia vidimus. Crebromonendi fumus de re omnium certift'i* ma at(ÿ faluber.vita æter. praeparata eft diligen-tib,deum,non credentib.folum.

Non in verbo regnum dei eft,fed in virtute. Nifi hoc Paulus diceret, blafphemum iudicare* tur ab ijs quorum res tota in verbo, concione, garritu,atramento confiftit. V irtute id eft,vt ex* adle Erafmus,Vit celefti, quac côcordia,ma!or5 tolerantia,5ô tonus vitç innocêtia déclarât. Valc tinian? Imp.epifcopos monuilTe legif, vt prçeC» lent eu Ao'yüi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß/t»Iuftinus audi*

tor Apoftolorum ad gctes fie ait, Non in verbis fed in fadlis verfantur res Religionis noftræ, Si Philofophia mundihuius, Seneca tefte ad Lu*

* cil, non dicerc fed facere docct, lt;5C totam hanc

Soera

-ocr page 122-

LOCI, DE

Socratf s ad mores reuocauit.quâto Veri? ifchuc philofophia Chriftit’ Gorgias aliquando pero rans de concordiç laude male audtjc a Melâtho. Q« ipfe demi fuç concordiam inter pauculos non haberet, Eudemonidas in Academia Xenocra* rem videos de virture philofophantem : Quâdo inquit,vtetur ea c'Panthydas item cum audilTec philofophos de reb.grauib.difputare ait : Ser* mones iftinihil vtilesfunt.nifirjs vtamini. Hinc illud Laconis eft, qui Athenienfes honefta feire fed non facere dixit.In hanefententiam nihil po* tuit confummauus dici,q quod ab Euripide votû elt.quandoficinquit: Vtinam miferum mortali* um’genus elinguefit,refq;ipfa: pro voce honsini bus fint. Qua: memoraui, vtàpaganisfemipa ganidifcamus.quandoqutdem fcholam Chrifti fere pertæfi fumus.

Pafeha noftrum pro nobis immolatus eft Chriftus.HocEuangelium eft. Itac^feftumce lebremusinazymis fynceritatis amp;nbsp;veritatis. Hæcparænefis eft.Euangelio contigua. Sermo nis confequentia inferunt ; Chriftus pro nobis mortuus eft.Ergo pofita malicia, fynceri vericß fimus.Sic cap.e.auocata peccando Nam.inqui* ens.cmpti eltis precio. Q,d.Redêptieftis,quia peccaueratis,non vt peccetis, aut vobis peccan* dopalpetis. Sic Gala, i.vteriperet nos âCc. fie Ephe.s.fcripta trad.vt purifica.amp;c.Sic CololT. I.per mortem,Vt exhih. nos faneftos amp;nbsp;c. Ad que modum Titi.i. Qui ded.feipi.pro nob. vtred. amp;nbsp;purifica.ôCc.Rutfum.i.Gor.y. Pro omnibus mor.vt qui viuitetc. Noftriglobi bis gaudent epiphoris; Chriftus pro nob.mortuus ell, ergo liberi fumus ab onere, ergo peccantes non peri* mus,ergo inutilia func opera, ergo praccepta dei

nos

-ocr page 123-

BONIS. OPER IE VS.' ,7 nos non obliganc ad gehennam,quia ea pro nobis impleuit Chriflus.

An nefdtis,quod iniuftiRcg.deinô côfequê Cap.lt; lur Quos vocet ïniunos.mox expnmit,Nimigt; rum fiagitiolos. Audinverotu Lutenftacrafla peccata(quorû fcripturä rationem haberc negas qnamp; niundus ea dânet) prolnbete credences d calilimine.ldemadEph.et Gai,

Circuncifionibi]eftamp; prçpiit/um nihil eft, GaP’7 fed cbfeiuano prjccptcrum dei .Quorlum harc Paule i/ Sunt ne aliquid opera legis,quç tu toties rtqds A ut igitur aliud ei't,cL m ais opera legis, aliud,cû aisobferuatio prçceptori m dei,8ut tibi ipic non corftasf’Atqui tibi côfias.Proindc aliud efl opus ]eg)s,aliud obferuano prçceptorS quorü illud nihil cft.te ita dicéte, hoc v eio aligd eft.Intellexiftis hçc omnia d

Sic curnte vt appifhendatis. Quid c* vitain Qap.» acter.ita enim fcquitur. In ItadioEcclefiac curri£ permcrita:qua: Chnftimeiitovalentiad hçredi ta.pollidendam.Sic Beda;Nobis currêdum eft, fed in via.Qui prçter viam currit,inanitercurrit.

Vla per quam curiitur,Chriftus eft, per illncur ns,ad ilium curris,iri iplo requiefcis. Hacc ille exAugufti. Extra ftadium Ecclefiæ non curri* tur.Autficurritur,hic rependitur.Quemadmo* dum Rcmanorum virtutibus honorem amp;nbsp;tem porale bonum repenfum fuiftê Auguftinus in ci uitate fua exiftimat.

Si linguis hominum loquar 3C angclorum. Cap«* Si. fiomnem fidem habeâ.Charitaté autê nô ha# be5,nihil fum. Prçconium charitatis poft le rclin quit omnia. Frußra credis, fruftra fidis, fruftra Euangclizas, Si ttVUTrcKÇiTO/i Charitatem dei proximiä fpiritu datore non habeas, fi fecun#

H dum

-ocr page 124-

LOGT, DE dum charitatem nonambulcs,fi per char/tatem fraternitati non fermas.

Nunc autem manet fides,fpes,charftas. Tria hçc.Scd maior horum cUaritas. Non tutumeft h.ae ærace,qua fola fides régnât,ifthuc palam con fiten.Sed audemus maïus quiddam, Deus char/ tas eft.i.Ioan.ï.Nusg legitur.Deus fides eft.ltc Chantas eilperfeôtionis vinculum, non fides. Colof. t.Charit:=s ell finis prçcepti Mofaici, nô fides.i.Timo.i.Porro quanti fidem fuain claiTc facianius.alibi teftificatus fum. Non me pudet Euangelq.Amo cum Paulo loqui.aniocfi Paulo tacere. Fateormihiplacerefacras literas,à ftylo fenbarum recentiorum illxfas. Si id peccare eft, fateorid quocÿ.

Cap.’î

Abundantes in opère dni fern per, icictes q» laborvefternoneftinanis in dno. Operemini domino,laborate,fudatein Ecclefiaftica vinea, merces velfra ell in calis. Nam nifi efletreuiui-fcentia mortuorû,in vanû et laboraretis et certa* retis,Atquieftreuiuifcentia, Certum igiturbra* bion ßrenue currentib.polliceor.

Cap.w

Si quis non diligic dominum Tefum Chrißä fit anathema, M aran atha. Epiflola in dotftrinam charitatis definit,vtpotc quam vftÿadeo per cm niaattollat. Malediëtoni extremæ deuouet non diligentes Chriftum.Iam quihunenon diligunt nec proximum diligunt.Qiii proximum nondü Iigunt,non bene operantur erga proximum. Fit igitur,vt qui non bene operetur, deuotioni ana* thematis reddatur obnoxius,Tuxta Pfal.uS. Ma« Jeditfti qui declinantà mandatis tuis.

Cap.i.

EX POSTER. COR.

Gloriatio nollra hçc e(l,te(limonium confef enti® noftra:,quod cum fimplicitate ÄC» Perio« i

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus* )

-ocr page 125-

• BONIS OPERIBVS. 58 dus hare ad conüerfationem fpe«flat, de qua glo* tiarinon vno in locofoict Apoftolus.Vidc Aeîi ïj.»4. x.' l imot.i. fie commémorât. i.Thcfl.i.^ faróte amp;nbsp;lufle apud illos vixerit. Ad haue vero glonatioiiem adigit fandtos poteftas tenebraru aduerfaria, Quafa-uientcfubit piorum confcitn tqs vïtx iiiculpabiliter adx recordatio, vnde baud mediocrem confolationcm,necabie(ftam fi duciam in aduerfis accipiunt.Sic gloriatus eft de bonç vitae confcientia, etiam coram deo Mofes Nume.ió.Dne tu fcis amp;c. praeter hunc Samuel. i.Rcg.i2.Q.uiipfequotjdeum teftem fuç cóuer fationis inuocat, dó eam fiduciam illi fuæipfius confeientiæ teftimonium addidit. lob item cap. ji.Oauid in pfalmis facpiflime. Et Ezcchias Efa. jS.Mementodnequomodo coram te ambulaul dó c.Et Hieremias cap.18. Rccoidare dne, quod Reterim SCe.

Momentancaleuitasafflitftionis noftrçmire fupramodum acternum pondus gloriç operatur nobis dóe. Frucftum tnbulationis tranquillum. Heb.ii.çternâ gloria fore^mittit in Paulo Spös Hâc immortalitatis gloriam, qua praccedit mor* tabs ignominia ««aI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bs

id eft ineffabilem facit. Vehementer opeatâ cru* cem,quæ tanta glona dignos reddit fui baiulos, Hçcienceiitia Roma.B.ftcenarratur : Siquidc eu Chrifto compatimur, vt dó vna cum illo glorifi cemur.Et.x.Timo.ï.Si côpatimur,dô côregna* bimus.Huc illud quoqß apud Lueä referturtBea ti qui ftetis.quoniâ ridebitis. Labore paratur re* quies.Ët triftitia venitur ad gaudium.A caluaria iter eftad paradifum Chriihfidelib.

Quapropter contendimusfiuedomifiue fo* Cap.J • ris peregre agêtes,vt deo placcamus.Ocs cnim

H 2 nos

-ocr page 126-

LOCI, DE

nos manifefiari oportet coram tribunal/ Cbrifti vt reportervnufquifq^ ca quæfiunt per corpus, iuxta id quod fecit.fiuc bcnum flue malum.Hgc profedtocrcdentib.óó veicEuangelicis Corin-thijsfcripfit,vtlocusnonfit tergiuerfationi. Si hoc terrore domini non terremini, vt fchifmatici à dogmate fimul SC conuerfatione refipiatis, no terrebimini,fiquidam veftratium ä mortuis refur gcntes,tale nuncient. Chrifius pro omnibus mortuus eft,vtquiviuuntpofthac non fibi vi* uant,fedeiquiproipfismortuuseft ÔC refurrea xit. Habes hie quocp.quod fupra monui.mor tern Chrifticaufiamelfedebere,cur,d malis ab* luti,bonis pofthacvacemusoperib. Ilie morte fua vitam noßram quafiuit,et fibi earn demcruit aflrinxittj.Efl æquifl.permutatio.Chnfius no* bismortuuseß,vt nosilli viueremus. Placctil* lius mors,placeat ilJi vicilTim nofira vita.1 n cor* pore mortal/ mortificatoc^ ill/ nïic viuamus, vt in Corpore immortali cum illo viuamus.

Cap.« nbsp;nbsp;nbsp;Ecce nunc dies falutis, ISe quam vfquam de

mus offenfionem amp;c. Sed commendemus nos ipfos vt Dei miniflri in to 1 eran ria multa,in affli* (flio.in labori.in Vigilijs,inieiunijs Legecçtcra. Palam facit,tempus Euangelicç gratiæ, tempus Chriftiang vitç amp;nbsp;bonorum efleoperum.Euan gelium ortû eft in mûdo ma]o,vt ex hoc deleifli mali.boni fiant amp;nbsp;bonarû atftionum zelotæ.

Cap.7 Habentcsigiturpromiflïo;Chariflimi mun demus nofipfos ab omni inquinamento carnis 0«^ fpiritus,perficientesfandtimoniamin timoré Dei.Schifma KaKÎç Tra^^fi quoties fantftimonix mentionem fieri audit,quippe contcntum,quod Chriflusfandtimoniam perfecit. Quare fi is per fecit,irritum eft, fi tu quid conerc. Sicigitur emenda

-ocr page 127-

BONIS OPERIBVS » emendabiturdiuinicus infpiratafcriptura; Habe les promtlïïûnes Chariff. non mundemus nos abomnimquinamencocarnis ,quianon pollu-mus.nec opus eit, Chnftuscnimquipotuit per fecicfanÆmomoniam noltro nomine. Ad hanc normamcorrigeilJud in Petro è Lcuitico: Ne fanÆ elloce,quonlain cgo fantftus fum.alc domi nus,5C id genus plurima, .Quod ego bçœvîuMp dixi,vcfalcem bac viaaliquld apud valde ironù cos Iftos proficlam.

Illudautem dlco:Qui feminat parcircr.pard ter 3C melTurus elî.Et q feminatin benignis col* lationib.ôc^c.Hic femina frater, vc illic metas. Se minantur vero opera,metitur vita æterna. Gai. «.Hiceuntesimus,ÔC flemus mirtentes femina noftra.Venientcs autem veniemus (ad œcume* nicum iudicium)cum exultacione,portantes ma nipulos noitros.Pfal.iz;.

EX GALAT.

Quideditfeipfum pro peccatis noflris,vt e* CapÀ riperetnosex prgfenti fçculomalo. Iterum attji iteruminfigitanlmis noffris, alteram dominicæ mortis caulTam , praeuldens nimirum in fpiritu, obiter ingrelTuros fpurcos Gratiæ prophanato* res, quorum blandiloquentia SC cauponatione vêtus difciplina rueret. Mors Chrifti deterrere te debebat,ne peccares,^ tu liac fretus peccas, ncc te peccalTe pœnitet. Chriftus mortuus eft pro peccatis noftris,ne peccarepergamus . Hoc fcntltibi Paulus. Præcio fanguinis fui redemit nos de hoc fçculo (quod peccata malum efficiût) Atqjadeoeripuit.neinpolterumin malo fçcu* Jomalifimiis,nciuxtafæculum5(S eius defidc* ria viuamus,Sed ab hoc liberati faluariq; gratis per fide,accepte fpiritu,liberator! in omni bono

H } opéré

-ocr page 128-

LOCI, DE

opéré rerufamus. E praefenti facculo malo per mortem cruciscreptifumus credences, non vt ineo non viucmas.ted ne illi, ne fecundum illud nead voluntatem aut curfum illius viuamus. Morscrucis facit,vt mundum crucifigi oporte-at nobis.et nos mundo.ac fiat, vt mortui in mot tuomundoreliquum vitçtempus confumamus Prçrtat liçc ereptio,vt nunc liberti mundi limus, fiamus ferui dei,vtqjlibertinipeccati fimus,

amp; fiamusferui tuflitiæ. Roman.6.7.8.i.Petr.i. Cur hoctam fcitu neceliàrium cum Paulo infigê te non jnfigamc'

In Chrirto lefu necp circuncifio ncrp prçpu* tium valet,fed fides per dileÆonem operans. Hoccap.charitatê magis q fidem docet Apollo lus,charitaceminq, vcquç legem Chrifti impie at,i^ cicra quam fides vel efFicacilT. nihil valeat, dices; Fideienergiam tribuit,llt;erpôdeo,tribuit, fed addita charitate,fine qua nulla eft,fi quam ha bet,cnergia. Charitas anima eft fidei,igitura' chantate,fiuc, vthic dicitur, per charitatc habet energiam fides.

Expecfto Moniorum griinitus,quib.auditis, fcripcurarum collatione doccbo,quid Apoftolua energumenam fidem Gal.j falucem. x.Corin.i. Vitam ibidem,operationem CololT.i. SC laco. orationem 5Cc.Cap.5.vocec,(SC attentabo,num Saturni falcem Tinediam bipennem.quaom nia dilTectnt,heberare podim. Nam fi hunc locü (quem ft nefciunt, nunc ego illis commonftro) amiferint, maximam partem dogmacij amife* runt.

Qiionia verodelibertatehacinepiftola po# . tifl'.loquiturPaulus.etparumfirmieamin fuam perniciem torqucc,paucis accipe quid fit libertas

Sacrx

-ocr page 129-

BONTS OPERIBVS.

Sacrxliteraede tripitci libertate cóminifcuntur: Vna corporum,rcliquæ animorum. Prima eft, qua olim libcri erant ferui anno feptimo.Exo J.n De hac libertate.Hieremias cap.j .Hanc Iiberta tem irem fentic Apoliolus,!. Cor. -j. Ec vbi Iibe* rorum mentionem interfpargic videb'cet.i.Cor. lî.Gal.î.Ephef.j. Huius generislibertaseft, de qua apud Matthäum cap.iy.lgitur filii funt Iibe ri.Namfilii regum patrib. non pendunt tribucû quippeimmunes.Alcera verailla Iibcrtas eft,5C nolira,Nempe qua liberifumusaTeruanda Mo* filege,3ó genres,gt;SC Judfi.ita vc vtrofcg non ob ftn'ngac, necinducaciram maleditfiionis. De hac libertate Ioan.8.Si vos filius libera; Item.i.Cor, io.i.Cor.}.GaI.i.4.j. i.Petr.i. Tertium liberca# tis genus,eli qua liberi fumus à peccato, Vt ferui iulbtiae fimus. Roma, s

Quicquid feminauerit homo, hoc lt;5i meter, Cap.s Nam qui feminat in carnem fuam, de carne megt; tec corruptionc.Sed qui feminat m fp!ritu,de fp3 meter vitam aerernam.Bonum autê faciendo ne defatigemur.Temporecnim fuoinetemus non defatigati.Itacç dum tempus habemus, opéré* mur bonum óóc.Senfus eft, Sicut feceris fier ti* bi. Da Sc dabicur tibi in finu tuo men fur a bona, conculTa.rcferta.Non inanis eft labor, non périt benet'icentia. Mellisopulentilï.æterne vitçfatis aefuper omnia remunerabit, vfcß ad poculum etiam frigidçaquulç.Inuieem altj aliorum onera portatc,iSCficcomplete legem Chnfo.Vnofal* tu bis peccas Paule, partim quod Chriftole* gem tribuis,partim quod earn complete nos iu* bes.Nam Chrifto dólegi nihil, dein nemo po*

’ teft complete legem. Hoc dixi fumpta perfona Lutetani cuiufpiam.

H 4 Ex Ephe,

-ocr page 130-

LOGT, DB EX EPHES.

Cap.t. Eledfonem Chriftianorum ad ifancflos mtw res 3C opera charitads ceu in finem fuum tende* re,palam ibi legis,

Cap.x nbsp;nbsp;nbsp;Legis äI hic Chriftianos.ab qs qniante fuc

rantmiitacoseflèdebere, Nampropeerea fiiilïe ad Regni confortin vocatos.Exui ac abqci vetu« ftis debec.inftarferpencinç pellis , amp;nbsp;fufpiräda Aquilgrenouatio.In via peccaci venimus a' mun doadccclefiam.fej curandum.nçillâc redeamus Magi chaldçidûceanc nos, qui Chrifto cognito per aliam viamreuerfifunt.Sicnosd prions vi* tçicinereabftinences, meliorevia ad paradifum contcndamus,qad ecclefiam priinû accelTimus. Conditifumusin Chrifto lefii ad opera bona, quç prçparauit deus,vt in cis ambularemus.In* telligis creates 3C recrearos nos elTc ad perfeeftia nem bo.operum.De prima creatio.cxponit Ba* filius,de fecunda,videlicet fpiritali,Theophyla. Vtfcias veramtj noftri conditionem exigere bo naopera.VeriltTheophy. Poftfidem ,inqiiit, fufceptam,operibus opus eft. datum eft cœlum, fed reótefadis ad id eniti oportet.Cap.4.5.et.6, occupaturoperûmorumc^ adhortationib. quas vtinam iîclegerent Ergomachi vt legunt difpu* tatio.aduerfusopera legis.Quç ad nos è pagani* tateconuerfos proprie pertinêt,ferè negligimus de alienis interim curiofi,id fcilicet eft iuxta Co* micum foris,non domi Tapere. Sufficiebat femel exatfte didicilfeac nolfe libertatem gentiûà Mo» fiiugo,at in dodirinaeuangelicç innocentiæalTi» duos eftcconueniebat,quandoquidem fcriptura hacin parte frequentior eft,Q^,fi vftpadeo expu gnarc pergent pargncticam,videoepitaphiofo* • te opus.tâ vitg Chriftian^^ Chriftiaiüs operib,

Hos

-ocr page 131-

BONIS OPERIBVS. « Hog cipitö fcopos obfcrua:dico amp;nbsp;obteftorpcr dominum ,ne poftliac ambuletisjicut reliqus genees lt;S£c. Vos aucc non fic Chriftü didiciftis Vbi claret.Chriftum fiue cuangelium eo difeere oportcre nos.vt per iuftit. 3C ïancfticatc veram, in nouicacevicæ conuerfemur. Sins imitacore» dei canquam filq dilcdi 3Cc. Nunc ellis lux in dno.vt fill) lucis ambulate 5Cc.

Sdetes vnuf^ifque quod fecerit boni,hoc Cap.« reporcabic a' Deo.Colof.}. Sciences quod à do* mino recipictis mercedem hæredicatis.Nota fen tentiacllDa Chriitc.vc verbum tuum capiat in nobis,ad fruLtificandum deo. Eh Clirilie,da quxfo. Nam tempus breue cft.óC nos velue vm brafugimus.

EX PHILIP.

Quemadmodum.i.Gor.t. Sic hiequoque Cap»* vult,VC inculpaci fyncerique fim'js,ad diem diii, Imo VC fru(fiu iuftitiæ repleti in lito die limus.

Audis opus nobis fore iuftitiæ operib.quando ftatuemur ad tribunal Chriiti.Idem.i.Thelfa.}.

amp;.5.I. Thimoch.ô.O vnice neceiTariafoIicitudo

Tantum digne Buangelio Ghrifti conuerfe mini. Prædicator gentium nufquam dicic.ad eos qui non operantur, Tantum crédité,fed ad eos qui creduntdicitiTantum euangelixSs viul te.Qjid/hoc ipfo capite refragaturfolius fidei fabricatorib.quum dicit; Vobis donatûeft pro Clirifto,non folum in ipfum crcdere,verumeti* am pro illo pati.Proinde nemo clamatorum ci* ' bi liluderipiat: Nempe,tantum,fidei adimi dC operib.anrcribi,quætarnen credenrium funt,Cg terum vtitur hie verbo infigniore.dum affeeftac nobis maibrê in modü cômendareexternæ con aeriâtionis ftudiû, Rcfpicit vero huc.vc impe*

H $ tree*

-ocr page 132-

LOGT, DE

crct,po1itiam non Ethnicam fed EuangçIicâ.Cu pitdifFerre pobtiam Chnftianorumdpolittapa ganorum.SicutdifFercnoltraabïpforuin philo* fophia.óC nollrx Ecclefiæ abtpforum Muskæ-is. Nam ita ell voluncas Dci.Ephe.4. Admoiiet digne vocatione noftra CoIof.i.Et digne Deo.i Thef.t. Ambulandum ijs eiTc.qui fide in album filiorum Uei relati funt

Cap.î Cum timoré Ô6 tremore veftram ipforum falutem operemini.id eft.ita viuatis.vt ea qug fa ciunt ad veftram falucê operemini. Tlieophyl. Apudloânem iubem'jropcraricibum.qui per* duretifivitamxter. Eodemfenfu iubemurhic operari falucê eter, id eft.eô referre quicquid aut agimus aut dicimus,vtapprehêdamusobtinea* mufquevitam incœiis.promiiram «Si Agniim-maculati meritopromeritam

Cap.) Scopus operum noftrorum Brabion fuper-nævocacionis eft,id eft.vocati fumus in coelurn Euangelica prxdicatione,illô tendimus,illic ma net nosp.almt,qux eft merces hxreditati«

EX GObOSSENS.

Cap.i Precatio Apoftolica addeum.vtvoluntate Del percognita.ambulemus digne domino,at« que huic placeamus in omni bono opéré fruififl ferentesi^c. Non auditur Paulus his inlocis, quia nullibi minus Euangeliftaeft,necquidab eo prxter Buangelion requiritur. Vitam deo di* gnam d nobis exigere.eft aquam é pumice a'que caluo capillitium poftulare. Filius deo digne vi* xit.cuiusvicam ipfe nabis donauit.vtiudici vi* / tam deo dignam paftulaturo dicamus: Tu pro nobis digne deo vïxifti. Q.uafatisfadiioneacce* pta.d ventura ira tuti nos,in coelurn pernices in* uolabimus. Nam non de fad^is cognicor ac iudex

-ocr page 133-

BONIS ' OPE Rt B VS. ft eft.fed de fide noftra. Quare nos debemus crede re caiKÛ promilTioni lt;SC fidere mifericordia.Chri ftus debet facere. Tali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feduxcrunt

cordafimplicium Germanorum apoftatici veri* us quâm apoltoliei praeconcs,quorum Euangc* lioii dvero Euangeliodiilbnat.nondiatelferon, quale erat Tatiani/ed dis dia pafon

Aliud, Nuncaucem recondliaui vos in cor* porecarnis fuæ per mortem,Vtcxhiberet vos fanétos 3C irreprehenfibiles 3C inculpatos in confpedu fuo. Supra locos confentientes è Pau* lo ^ggrelfi.quib.hic, (Si quo illi genuineenar-rentur.Chrellologi mortem 3C fanguinê Chri-fti peccatis alcdis prgdicât.Theologivero tollé dis.lllitantû vtuntur morte Chnftiad confola tionem non pœnitentium(quos non habent.auc fi liabent.non funt fui)Sed impœnitentium.rj ve ro partim ad confolationem vere matureque poe nicentium,partim admonitionem fiue exhorta-tionem faiidiorum morum.ficut hic ôi fupra legis. i'antum difcrimen eil inter Catholicos Luderanos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o e

Sicutigituraccepiftis Chriftum lefum do* minum.itain eo ambulate. Idem cmn Ephef.4, vos autem non fie didieillis Chriftum (Sic.Aper teexigit.vrqui Chriftum in Euâgelio didicerftt Chriftumin fideacceperunt, Cnriftumingra* tia cognouerunt, Chriftum in baptiftno indue* runt,fecundum Chriftum viuant,ad exemplum Chriftiambulent. veftigia Chrifti inlequantur, voluntatem Chrifti faciant. Hanc veritatem fta biliriaudiemus in Cano.Ioannis.

Eripuitnosbeneditftusillc d poteftatc tenelt; Cap.) brarum et tranftulit in regnum fuum , vt terre* fttia,mundaiia,antmalia,carnalia,diabolicavehe

men*

-ocr page 134-

E o C T, DE ment« ab animo contemnentes, fuperna quçra mus,ac cœleftia curcmus.vt hoe miido-vtamur tanq non vtentes,lt;SCdepatriæ.ciuicatis manen tis, poflcfl'ione ac fruitione cogitemus.

EX PRIOKE THESSAbO.

Cap.« nbsp;nbsp;nbsp;Non in verbo folum.verumetiam in virtute

Quod alios docuit i.Corint.4. Ipfe opere verfl facic.Hortatur,lt;5C prçit verus docior.

Cap,» nbsp;nbsp;nbsp;Vtambuletis digne deo.qui vocauit vos in

Reg.fuum etgloriam. VbicA vides Gratiæ prae dicationehocagereApoftoIum.vc mores for* met,non folum vtIxtum afFerat nuncium. Qui Vocati fumus ad regnum glorix Magni dei.gra «Ç eft.fed ea vocatio gratiofa requirit vita Chri (banam 3C opera bona.vitam SC opera inquam digna tS vocatione munifica.quam vocante deo Cap.4 Qaemadmodum aceepilfis à nobis,quomo do oporreac vos ambulare, placere deo,vc abundetis magisd^c.Lege quxfequuntur.Ali bi audis.debere nos.hicoportere nos relt;fle face re.Nefcio ft quid tam cófeiïj veritati addi polTic Non vocauit nos deus ad immunditiam fed adfaniftimoniam. Venir enim filius dei vocarc peccatoresad poenitentiam.non adlicentiam.

Vocauit immundos vt mundi fiamus,dC mun* di apparitionem iudicis c cœlo expecflemus.Tri turn eft in Paulo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambulandum

Cap.j Non conftituit nos deus.vt iram nobis con* dtemus.fed vt falutem confequamur per Chri-llum. Eandê fententiam aduerfum operum car* nifices probe munit.Peccatores iram,operarfi fa lutem confequimur per Chriftum qui via eft. Vbi ergo funtqui in medio flagitiorSbarathro ûbiæcer.falutem pollicentuiif

£ 2^

-ocr page 135-

BONTS OPERIBVS. «ï EX POST. THESSA.

Perfecutionem patientes digni habentur re* Cap«* gno Dei,cuius gratia etiam patiuntur. Textum torquere potes,negate non potes. Crux ve* xatio dignos facit nos,aut certe facit vt digni fia* mus rcgno glori3e,ficut bonum opus vigiliç ôi orationis quoquc Lucæ.ii.vtrobique idê in grac* co. Aliud.Qui non obedierunt Euangelio,poen5 luent interitum attet. Non dicitiqui non audic* runt Euangelium.Quid vero fibi velit obedien- Cap»* di verbum.cap.j.videsiSi quis non obeditfer-moninoHroamp;c. Hic iterum legis eletftos efic nos in falutem,06 vocatos in acquifitionem glo* riac.In finehuiuscap.precatur,vt clefliacvoca ti flabilianturin omni fermone amp;nbsp;opere bono

EX PRJORE TIMOTH.

Finis prçcepti eft charitasamp;c. Eo omnia Cap«* vrgetlex Mofi,vt chantas atqueamicitia in po puloDei vigeat.Idem Roma.ij.Gal.j.Matt.ix. At non vulgaris charicas,fed eius hominis,qui fitpuri cordis,bonæ côfciêtiac amp;■ retftçfidei. Sic fentitiQuid iadlant nobis legem fuam ludaei fra trrscSi amamus,legem feruamus

Nam hoc bonum eft SC acceptum coram fal Cap«* uatorenoftro. Quidobfecrot’Vitam degercin pietate dt honeila. Atqui hæc duo ad opera ten* dunt,quare ergo ncgât,Chrifto accepta efle ope rat’Sic cap.;.dicuntur opera viduæ accepta eife coram Deo.

Profitentes pietatem per opera bona, Sunt qui longum feparent à pietate opera,femet fall?* tes ex loco: Corporalis exercit.amp;c.Theophyl. Necefle eft,vt mulieres fe redis operib.ornent

Salua tarnen fiet pergeneratio;fiIiorum,Si tnanferit in fide,Num fola^adduntur diledione, fan*

-ocr page 136-

L o C r, DE ftnólificahbne.caftitatc

Puras manus amp;c. Doemt hodie fuffi'cerc ad oratïonem fidem,PauIus veto addit vitae inno# centiam.

r'aO.ji Pietas promifT.habet vitae prxfcntis amp;nbsp;futu rac.Ad pietatem autemdcclarandam operaexte* riora pertinere audilti,ad haeciubetur Timothe/ us vt feipfum cxerceat ad pietatem, Exercereve ro foris fit.nec obftat locus de corporali exerci* ta:ad pauca vtib.Na hoe de Encraticis obferuati onib.fentit quib.plus çquo inleruiebat fui cerpo ris crucifixor Timotheus.Tametfi cas non re* tjeit, Imo fsepe }audat,d(^ fe in his exercuilïc ia* lt;Sat,Sed praefert pietatem.Hacc in fide ac vita,in notfturna atque diurna meditatione diuinæ Ie* gis ac in beneficentia Überall eonfiftit. Tali per Paul.promittitur aeterna vita.Tale faciens falua bit fe.afpice textum omnem.

Fidcm abnegauit 3C eft infidelideterior.

P'^QuiseNon bene opcrans erga familiäres erga domefheos fidei.Caeterum fi nö bene operans, aut qui deed officio fuo,fidem abnegauit.infide li deterior fadius.quanto magis fidem abnegac male operanst’Si adamulTim didti huius res chri ftianorum exigenda eft,nolo dicerc,quid de no* bisiudicarioporteat. Paree lefu.trâsforma nos antcobitum.ncin aeternum percamus

Cap.s Appréhendé vitam scter.adquamvocatus es.Agonizans per areftamviam noftracReligi* onis prebende brabium.Sis iunus,pius,fidelis, amator,patiens,manruetus,amp; accipies corona. Vocatus es vt curras, Praefixum eftbrabium. Tuum eftcurrerc,acquircre,frui.Præcipe vtbc _ ne faciantjVt diuitcs fint in bonis operib.Syncc ' quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re Chri

-ocr page 137-

FONTS OPERIBVS. «4 re Ghrl'tianus terdiues efl Nempe diuesfi'de lacob.x.diueserga deuin.Lucæ.ix.amp; di'uesbonis opcrib.Geimani totfi hoc appellant:an der Scie reich. Turpeaiitem fit,Agefilaum genei* lein monerCjVC ciues non peainia fed virtute di tefccre itudeant,nos vero praeopientem T’au* him non audientes,nummis honeftum poftpo* nerc. Porro operum diuinæjhefaurus folidus eft,quo recondito apprehenditur vita atter,No* tabis,quod ait,vtappréhendant vit.aeter.AHu* dit enim ad dida domini.de thefauro in coeium colligendo.

EX POSTE. Tl MOTH.

Bis precatur c nefiphori fsmiliac tniCericor/ Cap.* diam domini,maxime in die illo apud iudicem, propter refrigerium carceris. Bencficus Onefi* phorus.beiiehcum experiturdeum. Mifericor* dia niifericordiani confequiiur.Matih.j

Signaculii fundameti ceu EpigrSma inf/gnius Cap.* magna cura attcdei e côuenit neerremus. Errât autem,quifedeieirearbitrantur,amp; tame ab mi* quitate neque dii'cedunt neque curant difeedere, cum fcriptumlitiQui Chriib funt.carnem fuam crucifix.(S-c.Nominas nomc Chrifti,dici8;Dne demine.Canisilefus Chiifrus nollra falus,gloriaris in Euangelio , amp;nbsp;non facis qua: dicit,fed Deum per tranfgreflicnem dehoneiiasacbonâ dodtnn^m infamas.Aut igicur abiniquitaredi* fcede.aut à fignaculo

Vt integer hoinodei fit.adomnebonum Cap»* opus apparatus. Hic feripturç finis,vt hominc Chril'tianum doceat,redargo.«,corngat,inftnu at.vlquedum reddatur peifetftus.adque omne opus bonu tôfuniatus.Eô Ecclefia faaas literas

prx*

-ocr page 138-

L O C T, DE prçdicat,lcgk,redtat,cank,vtfiatfnomnibono opere SC cukudeifuiabfolutior.lnhfic fine funt djfquirenda arcana,excutiendæ quçlhcnes,fcrigt; bcdi cômenrarfj,vanis linguis enatrandabiblia

Cap,4

Audis coronam datum iri diligeiitib.aducno turn domini. lam hue nemo diligit, nifi qui cum gemitu ilJum expedlat. Nemoautem expedfar, iiifi qui in angufta via iuftitiæ per multas tribu-Jationes agonizat. Promittitur ergo corona iu iùtiæiuftis.Qui veto iufii,nifi qui operanturiu# Ibtiamc’.i.Ioan.j.

EX TIT.

Omnisin hoceft,vt moresac fadladoceat presbyteros, feniculos,anus,adolefcentes,ado* lefcentulas,feruos Äc-Qualisenim Chrifiianifi« nnis.fine Chriftianis moribusc’ Exige ad banc formam morum,quæ fideles nunc delytant SC obftupefces.

Cap.«

Deum profitetur fe fcire,cætcrum fadtis ne* gant.Sedta fui commodi catafedtatrix interpre# tatur,deum fâdtis.id eft.operib.cæremonialib. regari.cum ntox fequ3tur,modis negetur.Fadta VKximproba belle diiïimulat.fibi nimirum con fcia,quod Euangelium an cuangelicis fadtis ne# gare amp;nbsp;operib.tenebrarum obfcurare non défi# nat.Exliorrefcitead hoc Pauli didtum vniuerfi, qui in Eccelefia Chriflum profitentes.nô folum ad cmne opus bonû reprobqvetumetiâ ad om# ne opus malum prompti eftis

Cap-*

Apparuit enim gratia dei falutifera omnib. hominib.erudicns nos, vt abnegara impietate Sc mundanis defydcrqs,fobrie,iufte SC pie Viua mus,amp;c. Pr^dicatur gratia falutifera. V tique. Sed in quern finemdNonnein hunc.vtab huius apparitione folito probiores fimusf Contempla tecir-

-ocr page 139-

teCNîS OPERTBVS. 6, tedrcunüâtias.Vcrfatiirm paracnefi feruorum, a' qua alïurgit ad prçdicationê gratia-,vt vel htnc illi ad ofhcium pelJicerentur. Hue facit caufalis, enim,Et nehæfircsin rc certa, repente delabitur adexhortationc morum.acgratiam illam Chri ftianac VJtœ eiuditricem facir,non eam,qua freti, fecuie in veteri vita ftettamus. Practereadefuiit tuba gratiçin doôrinam operutn,ô6 concludit: Chrdtum efle mortuû pro nobis,partim vt nos ab omni iniquitate redimerctjpartim yt punfi* caret fibijpfi populum peculiarê,felt;fiaiorem bo* operum. Hîcc loquor,amp; arguo Mifergoscum Omni imperio.Nemo iuuentutê meâ del'piciat. Beneficium mortis requirit d nobis turn fidem, turn opera. Atque non Colum opera,verumetiä zelum opcrum,amp; folicitudinc cperum prxigt; ftantiam operum,Neqiie enim Colum vultope-rari nos, Sedetiam KaZw/j tj-ySp Tv^cîcaiïêai, necoperarios modo,Sed öC KoÄSiii^yZp

TOS»

Eramus quondam «Sî nosftultf.inobedien^ tes,errâtes,Ceruictes concupiCcëttjs ac volupta. amp;c,Atpoftquâbonitas ôC erga homines amor apparuic óóc. Et hoc loco iatfrat gratia,vt erudiê tem bona: vita:. Nâ initio capitis monuerat de pa rendo, vtquead omnebonumopus paratiCinr, in vita: commereijs aequi,reminiCcentes Ce quo-que fuiHe, quales adhuc gentiles Cunt.Hine ad gratia: prçconium euehitur,cui nimirum debe-atur,CenCufi morumque,Ci quaeft,innouatio,Ced ibi non Cuftinetgradum Nam ad opera fuafc* dit.prçcipiens, credentes in cognitione gratiæ eô confirmandoSjVt curent operando prçftare, vtque diCcant opérande prgftarc, maxime erga domeûicos fidei,

EX

-ocr page 140-

LOGT, D Ei EX PHILEMO»

Epiftolion boni opens è cliaritate proFicifcê tis. Pofro non cuiusliber eft, opere prçcellere, quale hic mcmoratur.videlicct erga fugitiuum amp;■ fuppilatorem fcruum,in cuius caufia vterquc ex æquo beneoperatur. Paulus commendat mi ferum,Philemon commendatum recipit. Vulgus noftrum non magnifice fcntft de cperibua huius formæ.Sed qui animam fuam in vnam cu ftodire vult, is fibi perfuadeac,opera multspli* ea ferè Deo gratiora eße,quse ab vfu com muni remotiora,non enim dicam ,defpediora vulgo func.Verum é rcEcclefiac vidcot mihi fa* lt;ïlurus,fi nominatim expreiïero,quç opera bona Chriftoque accepta fint,non immemor horum, quç fupra accenfui.Sunt autê:Deo vni per amo* rem incoinparabilem adhxrerc,Chriftum fili« ore cófiteri, Spirituifanlt;fio obfequi.feipfvm ab-negare.deqcere, contemnere,afrelt;ftus Adar cru* cifigere,offerre deo quod optimum habemus, rcmpe nofipfos,ieiunarea peccatis/abbatizare d flagitijSjintercedere pro omni crcatura.My-fticis fcripturis ftudere,in ecclefiæ defenfionem dona dei collocate,ecclefiac irreprjhenfum prçef fe,peccatores conuertere aut fakem compere, erga criminofos fçuerum efiè,ad crimina vel pa trata vel memorata gemere.fe à fcelerofis fepara re,cum honeftis conuerfari.difcordes concordes facerc,prçparare animam ad tentationcs.difcere bene mori.Hçc fui generis funt,quib,adiicc:Da re,mutuum dare,ablatum aut repertum reftitu# ere.depofitum.Ä pignusreddere.catcum pe regrinum in viam ducere,décimas miniftro da* re,lapfum engere,erraiitcm reducerc,fpicas pau pen legendas relinquere, mendicos menfaacci* perCjVacuos non dimittere, aducnas fufcipere,

ama-

-ocr page 141-

ÊONÏS OTERTBVS. «« Éwiarc,iuuare, proximum immnente pencülo prçmonere,profiigos tegcre,pro proximo fpô* dere ad vfus neceflarios.erculenta ac ftratascgro lisac captiuismittere.puerperrjs opé ferre,eos qliifub lugo flint,amp; mcrcede laborantes pro fra trib. Sc fotorib. habere,atquc ijfdem adijcere be neficiola vitra debitum,folicitum caucre ne vir* gines ob paupertatem ferner proftituant,fed cu* rare vtclocentur,remitteredebituroei qui non eit foluendo,conccdere de iure (uo propter farcï endam pacem,accurrercad opitulandum com* munib.pariter 3C priuatisinalis,vias publicas conftruerc, iufta ftatéra modio ac fextario vtf, Vendere ac emere fecundum charitatem, pauper tatjs ratlone habita,fcandalt,iræ ÔC iurgij caufas Vitare,dona contemnere,falutare SC honorare maxime contemptiores ac pauperiores, coram cano furgere,Iiberos proximi tu) pectates incre* pare,iulte iudicare,vera dicere,bene precari,oni nia in parte melioré interpretari,bona de quo* uis diccre,malatacere,pauperumcaufas gratis fctibere,gratis agere,diuites folicitare ad miferi* cordias pauperfqcruciari ob pcnuriam paupetö, indolcfcere calamitati pauperû,efurirc cum efu* rientib.frigerecum frigentib.miferefcere capite pledtendis, parcere Sc fubie(ftiB,h)s plura,quæ Charitas,operum omnium Magiftra ac largi* trix,in cordib.noflrisper fpincumdifFufa,indi* cat Sc adindicata tacitis Ifimulis incitât.Adiun* ge hieratica haec.adefle quado baptizatur vt in* tercedaSjadeße quando vicinus eucharißia ciba* tur,vt petas,precari ad menfam,legere familiae facra.elatu funus infequi,fodere fepulchrfi,fepe* Jirc,orare ad fepulchrû,amiccs folarqfacra pro more venerari.veteres ritus Ecclefiçcûaliisvn^ nimiterperagcre,ab vfuledti nônûq ablbnere, I I velUu

-ocr page 142-

LOCI, DE

veftri digne dno.fignare crucis fymbolo,lafgigt; ri,fl fit opus,ad conferuattonc facte çdis Äc.Cö numera his omnib.qug fupra lonx.j.oidine fuo retuli.

EX HEBRE,

Cap,6 Non eft iniuftus deus, vt obliuifcatur ope* ris veftri «SC laboris ex charitatc fufccpti.quatrt exhibuiftis erga nome il]ius,qu) miniftraftis fan c'tis lt;36 miniftratis.Ad Philemo.dicitur bcnum fieri erga Chriftum,ficut hieerga nomen illius. Hie locus vehementer oppugnat operumcon* tcmprores,(Slt;; prauefecantes verbum dei

Cap.IO nbsp;nbsp;nbsp;Cum habcamus facerdotêmag.lt;Slt;Ic.in hoc

vt prouocemus ad charitatê amp;nbsp;bona opera. Ad Tit.de Zdo,hic de paroxyfmo bonorum ope* rum audis.Alterius opera debet mead paria vel hismaiora extimulare, vt ego ilium opérande» vincam.ille vicilLim me.O piam 3C dcodignam fnuidiam. Do keiner dem andern ttvaszuuor gibt mit gut thuen.

Cap.n Vbi voluntatem dei peregeritiSjteportabi* tis promiftionem.Promiiho fide accipitur,ope* re poftidetur. Sic cap.n.Fide vicerunt reg.ope* rati funt iuftitia,adepti funt promiftiones.Mûdû fide vincimus.i.Ioan.4.Sed operib.iuftitix,qug tempore gratig fadmus.adipifcimur promiftam hxreditatem. iHgreditasfiliorum eft.filtjautcm fumus perfidem lt;36 obedientiam,quorum alte* rum fine altero nihil valet

Cap.’* Pacem fe(fteminicumomnib.lt;S6fandtimoni am,fine qua nemo videbit deum. Paulo ante di* xerat.Patre fpirituum nobis fuam impartire fan dtimoniam,ne igitur eius didti fiducia inflatus, de fantfris morib.nihil cogites,obditrepaguln.

Habemus gratia per quam feruiamus Deo, Vtilli placeamus cum Reuerentia Ô6 Religion

-ocr page 143-

BONIS OPBRIBVS. «7 Be.Seruire Deo,non nature fed gtatiçeft. In Ja-tn'a fit reuerentia,pudor,metus,cauno,ne offen-dacur maieftas Nuininis.

Ex animo precarur.vt abfoluti fiant in om# tii bono opere.ad faciendum voluntatem dei. Significac necelîicacêeius rei,ad quam ego Chri ftianiim populurn, cotis vinb.inhortor, feiens terrorem domini

EX IA C O B O.

Beams virqui fufferctentatione,quia cum C^P’’ probacus fueric,acc(piet corona vitç,quam pro* mifit rjs qui fe diligunt. Beata fpes immortajita* tis fidelium eft, qui aduerfitate tentatur 3^ pro^ bancur.vel ad fanguiiiem vfque.neque tamefe* paranturddiletftfonedeiin Clirifto Sitis fatftores verbi, non auditores tantum amp;c. Verbum dei proptereaaudirc, legere,couciona* ri debes vt facias ad falutem

Fatftor operis beatus in fuo faefto eric. Reli* gio pura gt;5^ immtculataapud deum 3C patrem hçc eft.inuifere orphanos SC viduas in afflitfiio* ne fua.immaculatum cuftodire feipfum à mudo.

Qtiae vtilitas fratres mei.ii fidem dicatah* Cap.* quis habere fe.faefta vero nonhabeat.Num po-teft: fides faluum facere illumt’

Fides fi fatfia non habuerit,mortua eft per fe. Ergo fola non faluat. Adhgcfi fecundum fe mor tua eft,ergo fecundurn fe nihil eft

Fides ex faeftis perfecfta eft. Confumatio fidei opera funt.an fides confumatio operum fit,non* dumlegi.Ibidemhabes.Opera veluti fpiritum elfe fidei.

EX PETRO.

.. Videtevt in timoré conuerfantes ódc.cum C^P*’ feiatis VOS noncaducis reb.redemptos fuilFiSic.

Vucur ÓC Petrus hiftoria mortis dominicæad

parx*

-ocr page 144-

LOCI, DE psfæneticam do^irinam, vide quid hac âe re In . Piulo memorarirti. Neconfigurcminipriorib. côcupifc.Ëxigicur morum fandtimonia à voca* tis lànéëis. Saniftus paier.fantftos requirit filios.

J DiJeÄ' obtècro vt aduenas lt;S6c.Conuerrati* onem veilram habete honeftam inter genres, vt vos ex bonis operib.ærtitnantes.glorificenc deuin in die vifitationis. Apud loannem dicitur nos penes charitatem cognofcijiic legis cxbo. openb.æftim tri debere. Cedunt autem bo.ope raingloriam dei operum amatoris Matt.j. Bo, operib.obturantur ora çaIumniatorum,lt;SC vin* citurinimicitia Koma.«

Qjionïam 34'GliriH:us palTus eft pro no.rc* linqucs nobis exemplum vt fequeremur.vefti, eius. Et hoc loco prcdicat beneficium redem* ptionis adexhortationem.Mox itidem:Peccata noftra pertulit in corpore fuo fuper lignum.vc peccatis mortui,iuftitiae viueremus . Prloreloco prçdicat palîionem ühriib.vt nos pac»amur,Pa fteriore nunciat remillà peccata,ne amplius pec ceinus. Arque itadocet nos mors dni noftri,5C crucem ôC vitam

Cap.) Vteriam qui non obtcperantverbo.per vxo ’ rum conuerfationê abfque verbolucrifiantÂc.

Apud Eul'ebium lib.io.cap.ro.legiturlberorum genrem conuerfationepia Chriftianæ mulieris ad Chriftiim conuerfam fuilïê.Et ipfe luftinus ingenue fatetur fe per conuerfatibnem toleran tiam Chriftianorum.Ghrifti fidei additumfuif* fe.Cib.4.Cap.9. Q.uin luHanus Irnper.non ne* gat Ghriftianorum fupcrll:itionem(Sicenim vo car fidem noftram)augeri honeftis vitar bon» oflFicrjs.Trip.hift.lib.e.cap.iç. Æque magnum dicam.’Vrfatius conuerfationedigna cacodarmo nas effugare valuic

Nam

-ocr page 145-

BONTS OPERIBVS. «8

, Nam qui vukvicam diligercóCc.Perfpicuu radt apoftolug.cmendacam vitam necelïario exi gi ad vitam in acterna hxred, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;,

Gum igicurChriltuspalTus fit pro nobis in carne,vos quoque iuxtacandem cogit.armeni# nió^c Iterum inculcat,quod toties Paulus,mor tem Chrilli lefu docere.neamplius peccemus.

Hanes in deo comendari animas bcnefadendo, prçter tot commoda bo.operum

EX POSTERIOR.

Sedin hoc ipfum omni adhibito ftudio.fub* minillrace in fide virtutê (SCc.Virtus.definitore Auguft.Ars ell reAe beneque viuendi. Huicfi deles Itu Jeant in Ecclefia.Hanc faiffas extcndant Vt adipifcantur promilTionem glorix.

Hgc cum vobis adfinc 3C exubcrent,haud ocio^ fós.nec in irricum laborantes etFiciunc.ad domi# ni noftri lefuChritli cï»gnitioncm.Mox:Qua-propter fracres operam date vt vocationem SC eleAionem vellram firm am effïciatis.Hgc enim fi feceritis,non labemmi vnquam,fiquiJem ad hunc modum abunde fubminitlrabitur vobis introïtus in aecer.regnum lt;3Cc.

Oktales oportet eflè vos in fansflis conuerfa* Cap«ï no:lt;SC piet. Expecfiantes 3C accele.aduentum dieidei.Paulopoft.’Date operam vt immaculati amp;nbsp;incötaminati ab illo reperiamini in pace ÔCc.

EX lOANNE.

Sidixerimus,quod focietatem habemus CaP»’ cumeo,lt;Slt;: in tenebris ambulamus mentimur.

amp; veritatem non facimus.Quod fi in luce am* bulamus:Et rcliqua legc.qui bene de Chritlo fentis.

Per hoe fcimus.quod cognouimus eum. Cap»* fi iufla illius fcruamus. M.ox:Qiii didt, No# ui eum SC prxcepta cius non feruat, mendax

I ctl.

-ocr page 146-

LOGT, DF

eft, in eo veritas non eft. Qiii autem Teruat fef moneni 5lt;Sc. Vel hinc liquet,fernaoncm feruarc. Ioan.14.Idem eile quod prçceptum feruare feu facere

Qjai dicit fe in eo manerc.debet ficut ille ambula Ult, 56 ipfeambulare.

Si quis diligitmundum,non eftcharitas patris in eo.

Qiii facit voluntatem dei,manet in aeternum Filioli manccein eo.vtcum apparuerit.habea-mus fitjuciam, 56 non pudefiamus ab eo in àd* ùéiîcu eius. Hoc totum refpicitad facfia iuttitiae. Nam fequitur,!! fcitis quod iuftus eft 56c;

Cap,} Omnfsqui habet banc fpem in eo,purificae fe,ficut 56 ille purus eft.

Filioli nemo vos feducat: Qui facit iuftitiam.iu ftus eft,ficut 3C ille iuftus eft

Omnis qui peccat, non vidit cum nec Co* gnouiteum.vide rehqua

Scimus quod translari fumus de morte ad vi tarri,Q_iia diligimus fratres

Per hoc cognofcimus,quod ex veritate fu* mus 56 in confpedu eius fuadcbimus cordib. no ftris 56 c.

Cap.4 Qiil non diligit,non nouit deum,quoniam deus charitas eft.MoxiSidiligamus nos inuice. Deus in nobis inanet

Cap, J Hçc eft charitas dei,vt prçcepta eius fcrue-mus,lt;amp; prçcepta eius grauia non funt.Nonau* dêt viri ii'ufores.alioquiad loânê ftomachabüdlt; dicercnt,quod illi apud Efaiâcap.is.Mandare* manda,manda remanda,quandoquidem fidelis difcipulus tones mandata itérât

. EX SECVN. IOAN.

Intuemini Vos ipfos,ne perdamus quae ope* pti fumus,Sed yc niercedêplenam recipiamus,

Opç?

-ocr page 147-

BONIS OPER.IBVS. «9 Operaperduntur,amp; fruftrafactafunc.Si j Chri ftoadAnrichn'ftumdeficias. Sim Chnftovfcp m fmem perfeueres.iion pcrdita fed collcda (eudepoficum in cœhs collata func.

EX APOCAEYP.

Dominus aic.Sdo opera tua, amp;nbsp;laborem patien riam tuam amp;nbsp;c.

Age poenic.5^ prima opera fac.

Opera tua nouilfima plura prioribus.

Noninueni opera tua plena coram Deo.

Opera eorum fequuntur illos. Hac cataftro* pha fermonem dei noltri finiamus, Nudo corpo reè Vita difeedemus.i.Timoth.s.fob.i. Ecd’i.j, Opes nobifeum non fumemus, fed alienis relin# quemus.nec defeendet nobifeum gloria noftra, Iob.17.Pfal,43. Nequetamen nudireperiemur operartj.i. Cor.j. Sed comes indiuulfa erit Nup tialis veilis, tunica immaculata.id eft,fanlt;ftacon# usrfatio ec thefaurus bonorum operum, qug htc apud Deuni depofuimus.

FINIS.

THESES DE FIDE

ET O P E R I ß V S.

r Errant.qui fidem tarn rarum Dei donum fi# ne caulTa fadunt.

» Errant.qui donum faciut tarn incertum, nepe quod eras adimatur ei qui hodie habcat.

} Errant,qui docent tam incertos adultos nos elTe an eredam us,q incerti de infantib.fimus an credant.

4 Errant,quifecus diflFiniunt fidem, qeam difft nierunt facrae litcræ,quicç eamaltjs verbis cxculcrunc.

1 j Errant

-ocr page 148-

ly o C T, 'DE

y Errant.qui fidei ceu deo aflcribunt operation nem operum certiffimam.

• £rranc,qui negant Chriftianum populS ha* «flenus fidem habuflTe,

•j Errâc.qul ncgät malos in ecclefia er edere pof’ fe.etfi tides illis nil proderic.

f Errant.qui iuftibeandi verbum aliter inter/ prccantur.q debet.

• Errant, qui affirmant fidem 5C charicatem idem effe.nec minus feparari.qua'm feparetur ignis lt;SC calor.

10 Errät q prçter fcripturas clamât,fidê iuflifica re.quü deus per fidë iuftificare dicacur.

n Errant,qui docent folâ fidë,adiuffitiâ, fatvffi/ moniam ôC falutem fufficere.

a Errant,qui docent omnia pura bonatÿ elle quçcunçp fideles faciant.

t) Errant,qui docét deâ ob folâ fidê nobis faue/ re, folamcp fidem refpiccre.

14 Errant qui omnia in fcripturis violenter ad fl dem referunt contra naturam textus.

«J Errant qui fidem cum opprcifione bonorum operum prçdicant

M CertilIimumeA,fidem deidonum effe.

«7 Certifl:eft,fidem,de qua nobis controuertif, nullâellè.preterq IcfuChrifti,vcri Meffyæ, vnigeniti Del viui.Seruatoris noftri,qui pro miflus fuicin fcripturis propheticis, amp;nbsp;exbi/ bitus fub Augufto Caefare.

18 In hûc credit cota Eccria,credic auté toto pe dtore.hoc eft,habec fibi loge gfuafiff. atep ra« tiffiita eflè,quêadmodû facrç literç docêt.pa* ratior mori q vel dubicare vcl negare.

a» Hçc fides principiû æ fundaraencâeft, (îne qua nihil apprçhenditur.

M HacfideiuÀibcauitdeus, quotquotab initia acccife/

-ocr page 149-

BONIS OPER.TBVS. T* accdTerunt ad Ecclefiam.hoc eft, acccpît ha-buitcg proiuftis.nullorefpedu prgcedentl9 veJ meritorum.vel pcccatorum.

Il Hacfide puriFicati funt.quotquotab'fnitfoac cclTerunt ad Ecclcfiâ, vtpote qui ante impurf eraiit tara religione g conuerfatione.

ïi Hac fide bndidli funt cû fideli Abrahâ,quot* quocbenedicfti ab initio fuiic.

ï) Vnafideshçcê,quâgii5habet,nulI5 habet.-

14 Qui hac fide carent.iniufti funt,lt;36 fi fibi om* Ilium videaniuriuftillîmi.

Qui hac fide carent.ôi iuftitia i^uorec^ Del Si vtc3 coelefti carent.

»6 Qui hac fide carent,impuri funt,etmaledi(fH gehênçfiin.etfi operib.plenifiimifintacjnio# ribus fulgentilTimi.

Carent autê hac fide prçter TudaEos,Sarace* nos,Mârnolucos,d^ Schytas,quidam hçreti ci hommes.

»8 Nec habere earn fidem putandifunt, quicxt tens articulis fantStilfimæ fidei noftræ.âC fa* cris literis vtriufcj legis corde perfetSo non credunt. Taies dixerim fidos Chriftianos,

»9 Hanc fidem Ixdunt fuperftitiofi Chriftiani,^ vartjs.anilibus atc^ ftolidis credulitatibus dtl cuntur.

»0 Hanc fidê negant flagiriofi C hriftiani ,qui re pudiato del metu.more filiorum fçculi huiua viuunt56 moriuntur. Creduntilli quidc cor de Chriftum.óC ore palam profitentur ,fed feÆsgentilib.abnegant. '

■Ji Hæc fides eft, ob qua poteftatê nobis pater dedic,filios dei fien,3C ex deo nafci.

J» Hæc fides eft vic'toria mundi, Nâ is Chrifto man? dedit quâtûlibctrepugnâs.ctfubiecerc fcfe

-ocr page 150-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOCI, DE

fefe régna terrçin fidel Chriftianç obedicriS.

}î Hçc fides fcutûeftcontraignica Mali iacula, Etenim chriiäßdelis nô timet cacodçmones j4 Hçc fides facit.ne maneamus in tenebris, lt;SC ne moriamur in æternum.

)j Hçcfides tanta ell vt quis fine ea placere deo hand quaq polTit.

)S Per hâc fidê cuftodimurvirtute deiad falutc yj Inhacfide potell: acquiri vita xterna lt;36 in .1 alianulla, VniusenimChrifti lefunominis fides eft.in qua oês hoïes oporteat faluos fieri l8 Hçcfides nônititurfenfibilib.Excedit cogita tionc Humana, SC tranfitinfirmitatem, om* niumratiodnationû.Nam contrariafunt cre* dere et ratiocinari. Pugnant inter fefe crederc ô6 experiri.

)9 Hacfide plenusdicitur.qui fibi perfuafilTimû habetquicquidlegiturde GHrifto in Mofe, Prophetis 8C pfalmis, lt;56 quicquid ab Apo-ftolis euangelizatum ell, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

40 In hac fidefanus dicitur,q nullainfelt;5lus hx* refi.côftâter verecp crédit canôicis fcripturis

41 Hçc fidesinfirmiufcula in catechumenis elTc potell lt;56 potell augefcere atçp indies certior fieri in rudiorib.

4t Hancfidê quotidieexercere.incp eapelt;ftora • nollra obdurare debemus, recitâdo Symbo, Apollolorum.

4) Hancfidêconfiteridebemus contra aduerfae riâ potellatë,lt;56 alTerere contra hçreticâ pra* uitatem,lt;56fuadereinfidelibus etacuere Jan# guidis.

44In hacfideobledare animas nollras debem? lt;56agere gratias Deo benignilïîmo.q» viuere in fide filtj eius indignis nobis contigerit.

Ai OpMrimoaiuesnacwneSjquçfubcœlo func inhuius

-ocr page 151-

BONIS OPERIBVS. y»

fn huiusvnitatem fideioccurrere,

A X I O M A 3 A de opcribus.

gt; Nullis vel fat cTnlTîcperibiis aut mentis tribu erdn eft.quod Opt.Dtus hominem côdidit, amp;nbsp;illicmnia fubiecit.

» Nullis operibusaut meritistribuendumeft, quod mifericordiHiDe us tot tâtaqj humano geiieri promifit.

} Nullis operibus aut mcritis tribucndum eft, quodamantiibDeusfilium fuûin terras mi-fit,carne indutum.

4 N ullis operib.aut meritis tribuêdû eft, quod filiusille dei natus,mortuus,excitatus,at^ in cœlum receptiiseft.

J Nullis operib.aut meritis tributdûeft,qgt; ipi riiû iancftû paraclecum demifit.

e Et,vt deeft'etftuatç^ frudtu Myfterq totiuslo «quar,nullisoperib.aut meritis tribuêdû, q3 redemit nos filius tradito fuo corpore.

lo Gratis autê faluato, amp;nbsp;fignis lacris infignito prçcepit,vt faciat,ficut ipfe fecerit.

« Nam in hoc apparuit Gratia oninib.falutife* ra vt fobrie iiifte amp;. pieviueremus.

« In hoc cruci affixus fuit dnator cocli 86 terrx Vt acquireret benorû operû Zelotas hoîes.

1} Voluntas faluatotis eft, vt faluatus depofita vetuica*

-ocr page 152-

L o C r. DE

vetuftatejn nouitate vitç ambulet.

if lutlioeledoriscft.vcelcduscumqui feeJe^ Eittugitrrcolat.

IJ Sita vero eft cultura i]Ja in obediétia.qux eft obferuatio mandatorum dei.

te Quicûçfi alterutrn negligit, is condênabitur.

ti Fide accefiîm us ad Ecclefiç corpJ*, amore at# cç obedientiaaccedemus ad patriam.

St pÇoptcr fidc reputati fumus iufti prç incredu lis nationibus, fed ea reputatio moritur, nilï iufti reipfafiamus.

t) Quare q bo.opern dodrinâi regno Chrifti fecludit,is venir a diabolo.

S4 ChriftusôC Apoftolidiligêtiftime docuerût bona opera quotquot crediderunt.

SJ Atçp vtftudiofius in hçcincumberemus,ipfi bona opera fecerunt.non docuerunt tantum te Nififièrent bona opera,nefcirentur Chriftia* ni,amp; infirma eftct noftra vocatio.

T-j Madant igitur animas , qui vociferantur Chriftianifmum in cognitione SC fide fola confiftere.

tS Merent fidei xquari opera,finon prçferri.

t9 Si mala opera feu peccata anima impoeniten* tem ad inferos demergunt, nccefleettbona opera falutem poeiucentis operari,

Eona

-ocr page 153-

BONIS OPERIBVS. yt ÎO Bona opera plaçant iram de« fulmmaturam, 5« Bona opera funt deo odor fuaueolentiH:amp; tS grata tamcfi requifita q eft fides.

Bona opera profunt anim g amp;■ cerpori, prgte rea famg amp;nbsp;pgt;ol)tise.

Î} Bonaoperawuantetcumqui facit, amp;nbsp;cum cui finnr,

)4 Bona opera prçftant tranquiHiratem animf, quarc nihil op tabi bus.

îj Bona opera fecuritatê prçfiabunf in ’refurrc* dtione iuftorü.quando appropinquabit redë* ptio confumata.

ï6 Secndu opera vel bona vel mala fudfcabun* tur olim tam viui g mortin in Ecclefia.

Î7 Bona opera reetpient crcdêtë in bcatasfedea inq? aureum thronum collocabunt.

}8 Gaudin ipfis angelis eft fuper bene operStib, 39 Lupus eft qui buangclio tetftus, opera à fide hbus abegit.

40 Jmpius hgrcticuseft.qui nomc operis forde* re feat in Ecclefia ftdelis populi.

41 Nemo hgreticorn plus nocuit regno Chrifti, g Mifcrgi huius tempeftans.

41 Sigs no docctbonaopera,nccfacit,fit Ana-thf ma Maran atha.

PRECATIO PRO ECCLESIA

Catholica,fccundum alphabeti literas.

Ad te dne oculi mei,donee miferearis Vineg rtig. Benedic ei benedicftionc fpiritali,vt vigeat in gio riam tui nominis.

Cumula earn tuggratig donis,vc ornata multos inuitet de hocfgculo.

Da pluuism matutinam art^ fcrotfnam.vtgran deicant in vite palmires.

Eradica fubnafeens loliû,ne deturpetuf vinea.

Fuga

-ocr page 154-

LOCI, DE

Fuga call volucres.ne feme reces latftn fubJegSt G'raderc dne,vifitator vineac, amp;nbsp;bene habebunt omnia,

Habeplantarü curâ.neàbefiqsfylug cöculcent Jmmitte bonos vinitores,qui flercorare.acfodc re.planiare ac rigare normt.

Kyrie illullra faciem tuam fuper vincam ifiam, difcute nodis tenebras.

Labora qui vineç agricola cs, ne fruflra laborer mus cooperarf).

Wone per fpiritum operarios, vt vincam follici* tius excolant.

bJe patere in cam irrepant vulpcculg, et aper po pulabundus.

Óccurre vrenti véto,ne herbefecs lacdatur vinea Puta purgatj omncni palmitem vt frutftum fe# rat iußitix.

Quate dolofos vmitores,5i5 cijcc qui oderuntte dignam vineam.

Recordare promifiTionis tua:,amp; age nobifcum fc cundum bonitatem.

Salua,emcnda,cmïida,fouc,obtege, tuerc vinea Tinge nos fpiritu tuo,Circuncide,vre,examina Viiufica.innoua.doce, dedue in via prxceptorû tuorum.

Xeni hacfn terra fumus.fac nos patriam gemen do inquircre.

Ypochalcon genus hominum in Ecclefia cauc, nos dedpiat.

Zclo tui domine ferueamus.cuntftis diebus vitg noßrx. Amen.

loan.Gra.excudebat Anno.i;)4lt;

f