Dit boek hoort bij de Coiiectie Van Bucheii
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Bucheii Coliection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More Information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge • the back board
Miscellanea Theologica'
Octavo nquot;, 30,
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13-Dauidis Chytræi
oratio
RVM HOC TEMPORE IN GRÆ-CIA, Afia,Boëmia,amp;c..
£PlSTOLtÆ CONST ANTI. nofoUtattii. alia ctrciter XXX.
QVIBVS in HAC EDITIONE Aliquot Epiftolæ Græcæ ac Latinæ, Confcflio Fidbi àGennadioPatr.Mahomeri II» Imp.Turc. exhib'ita, DeRuflôrum Sc Tartarorum religione actnori-bus,amp; veterutn Borulîôrura fàcrifî-cijs,amp; alia accelTerunc.
^diMn^aitemefiflold Canflantmefclitana . Kccleß» acL Baemos,
francofvrti
Apud hærcdes Andreæ Wechelî^/Ç^ M. D. txxxin. p
-ocr page 14- -ocr page 15-XiMivM Deidönum^ amp;nbsp;multü ^entihttsßlutor Ye,ac njere c o M M v N E ’'’bonvm est CaNt
CELLARIVS BONVS.
Optimum R.egk ac thefaurum^ Jßcratcs appellat : nbsp;nbsp;nbsp;a Deo dari^
piens Syracides tefiatur. Kf autem in Deo bonitasßtpra ceeterarum uirtu-turn chorum eminet amp;nbsp;elucet ; ita in
Kepihnsj eorum amicif, imapinem ^'uiee^D,^ i /'« t.erraperentihnsj^e^
-ocr page 16-*4 Epistola nignitatem ac clcmentiam ^^r^cipue conßgt;ici enitere decet fßcMt S4ri-flotelesAlexandrumhortaturj'vt co-gitetyKepnum aDeo ipß datum ejjead Ifenefaciendumgeneri humano.
Cum igitur ex augußo amp;nbsp;perenni heroic a bonitatis tunefonte riuuli ‘vbe-res 3 in me amp;nbsp;alios d me commendatos^
iamdudum emanarint: ac proximis di-ebus etiam 3 Roßochium tranßens^me ad coUot^uium benigne inuitaris j tum alia qutcdamj tum vero communi-cationem liter ar um in monte Sinai
Conßantinopoli alibi in oriente re-cens ßriptarum^non in^atam tibifore oßenderis : mittete ad te exenipla iüa epiflolarum^^ji aliarum de Chrtßianis jub Turcico imperio eccleßjs narratio-num,publice édita amp;pluribus etiam alijs bonis óquot; do Slis ^irisj commune bo-num.
-ocr page 17-DEDICATOIU J num,ßih auguflo hèroica bonitatis tUif nominefutura, hoc noui anni principio 'uolui. (juem annum tihi inclyto re^ ac regno Dania, (juod fummo Kegt Domino Deo, nbsp;redemtori nofiro le-
ßi Chriflo, fideliter feruit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'veri
Dei domicilium ac tem^lum efi, cccleßa ac regno Chrifii hoj^itium amp;nbsp;Haley onia tram^uilîa grabet-jßaußum amp;falutarem ex animoprecor. Datum in Academia 'vrbis Koßarum, IS lanuar^^n-
no 15
-ocr page 18-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORATIO
D. D A V I D 1 S C H Y-
TRÆI, CVM POST REDITVM EX Avstria, ad præle^ £lionem Chrontcireuerteretur, 9y4n}io 1^0^.
V M in longa amp;: diuturna bac P^ofedione, multa de ftatu ec-fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlefiarumin varijsgendbuSjÎR
Ægypto,yngaria, Boëmia Sc alijs regionibus, partira ipfe coràra cognoucrira,partira ex horai-i}ura fide dignorura nobiliura eruditoriim fcrmonibus,Vienna; amp;nbsp;alibi didiceriraiexifti-maui nihil nie redeuntem ad epitomes Hifto-riæmundijin qua ecclefiæ confideratio præci-pua efi'e debet, præledionem, aptius -, nihil voois , qui veræ ecclefiæ raerabra amp;nbsp;dues patriæ araantiirimi eftis, iucundius Hc gratius ; nihil ad plain obledationem amp;nbsp;prudentiam alendam vtilius,præfari pofie ;quam fi fiimma fequens taftigia rerura, ea, quæ de eeelefiarura prædpuè conclitione in illis gentibus raeraorabilia amp;nbsp;cer-ta percepijorationc raea breuiter dehbarcm.
Mihi quidera in tantis vitæ huraanae amp;nbsp;rdü-gionura confufionibuSjamp; in tanta raultitudinc amp;nbsp;potenria hoftiura Chrifti, SiC triftiflînïis dilar cerationibus corum cœtuum, qui de nomine ChriftigloriantuTjpcrgrata amp;dulds eriamco-folatio
-ocr page 19-D. C H Y T R Æ 1 O R A T. y; folauo fuit : quôd ccclefiam Chrifti, agnofcen-tem amp;nbsp;colentem vcrum Devm atternum pa-trem,filium,amp; ipiritum fandunijiion folum Gonicruariin mundo omnibus temporibus locis,ncc cxiguis hifce amp;nbsp;anguftiflîmis Europa: finibus tantùmcontineri-jfcdin media Turcia, in Græcia, Afia, Armenia, Iberiajamp; intima: Afri-cærcgnislatiflimis,publico cuangelij Chrifti amp;: facramentorum minifterio colligi amp;nbsp;propaga-ri, tumantca exmonumentis hiftoriarum publice editis, turn verb nunc per etiam Sç oculatos teftes magna ex p^te edodlus film.
Scio in peregrinationibus, alios vrbiumfre-quentiam, ædinciorum fplendorem, formam veftitus nouamjquam ferèfolam fatui exper-cgrinis regionibus fecum referunt, mirari: a-lios prudçntiorçs, Rcrumpublicârum formas, amp;nbsp;pcritorum hominum fenfus ac mores, amp;nbsp;hiftorias return memorabilium in ijs recio-nibusbelloamp;pace olimgeftanun.ftudioscin-quirere.
At ecclefix Chrifti clues, dodrinam de Deo in fingulis regionibus fonantem, formam ec-clefiarum,ritus religionum, ftudia literarum amp;nbsp;artium laudabilium,ôç piorum aceruditorum de maximis rebus fententias amp;nbsp;indicia feifeita-ri amp;nbsp;confiderare inprimis decet.
Fuit igitur meum quoq-, in hac profedio-nc, ad quam non curiofitate aliqua aut libidine priuata, (vfii cnim edoétus fum o“imi
A iiij
-ocr page 20-9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' E C C L E S I Æ
?5:ac cum Nazianzeno mihi iam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnç^K lî I
fedinuióliflïmilmperatons Maxi- nbsp;nbsp;nbsp;I
miliani autoritate amp;: vocatione extrufum me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
elTe icitisipræcipuum ftudium,vt maudatos mihi labores amp;nbsp;neceflaria vocationis officia Deq iuuante fidelicer facerem, amp;nbsp;de ftatu ccclefia-rumj in illisgentibus, amp;:exteris eriam nationi-busjinultaex viris lapientibus peiitis icilci-tarer.
Initio autem, vt propofixi, de Græcia, poftca de Afiæ, V ngariæ amp;nbsp;Boëmiæ ccclefijs didurus, æternoDeo conditori amp;nbsp;cuftodi ecclefiæiuæ, toto peólore gratias ago, quod immeniâ boni-tate amp;nbsp;milericordia,ecclenam fibi æternam,pu-blica euangelij voce,ex gcnere humano, paflim toto orbe terrarum colligit amp;nbsp;coniêruat. Nam inipiâGRÆciA, hodierno die, no modo do-clrinam amp;nbsp;ritus Chriftianæ religionis,verum etiam ordinem amp;nbsp;gradus Epiicoporum, totaq; politiam amp;nbsp;iuriidiclionem ecclefiafticam, iiib Turcica tyrannide tolerari amp;nbsp;defend!, ex mul- 5 tis fidedignisteftibus,qui Conftantinopoli amp;nbsp;in Græcia diu vixerunt, cognoui.
Acccrtumeft,noftro etiam tempore, quatuor Patriarchas (quorum crebra inveterious biftoriæ ecclefiafticæ amp;nbsp;imperij Byzantin! fcri-ptoribus mentio fit ) Conftantinopolitanum, Alexandrinum, (cuiusfedes Alcairum tranflata eft) Antiochenum, (quiiam inpulcherrima o-mniû,quæ in Afia T urds parent, vrbe Damalco habitat)
-ocr page 21-G R Æ C Æ.
habitat) amp;nbsp;lerofolymitanum, oniiiibus,quç fub iiTwerio Turcico funt, ecclefijs Chriftianis præ^ elle. Oraniumôjlatiffimè patereByzantiniPa-triarchæ diœcenn, qu æ in Europa, to tam Græ-ciam,Myfiam lèu Seruiam amp;ç Bulgariam, Thracian,,'Walachiam,Moldauiam,llt;ulîiam,Mofco-uia, infulasÆgæiraaris,amp; Afiamrainoré,col•n-pleólitur.Is Conftantinopoli fedem habet, vbi quanquam iplendidiffima S.Sophiæ Filij Dei æ-dcs, amp;nbsp;aliæ veteres amp;nbsp;reçèns à Solymanno ædU ficatæ, Mahometicis blaiphemijs poflêiTæ tené-tur: ramen plura quàm viginti Cnriftianorum templareliquafunt. Habet amp;nbsp;fenatum feu collegium Duodecim viroriim nobilium amp;nbsp;erudi-torum fibi aditmâum, cum quo communicatis fententijs ac confilijs, ecclefïas fuæ diœcefi lub-iedtas, per Archiepilcopos amp;nbsp;aUos inferioris or-dinis Epifeoposgubernat, quibus minifterium dodhrinxacfacramentorum,amp; redliodifcipli-nælibera,fed prorfus riulla ciuitatum amp;c oppi-dorum dominia vel iurifdidlio politica concella eft. Vni Archiepifeopo amphflnnx vrbisTheß-falonicx (quam Salonich hodic voc.ant) vbi tria tantum tcmpla Turci, Chriftiani verb plura quàm triginta tenerent, deeem adhuc Epilco-pos efle l'ubiedtos -, Attico verb pauciores ali-quanto lubcflèjGræcus quidam Tneflàlonicen-ns nobis commemorauit : addens, fc Athenis ante quinquenniû, xp facerdotes Chriflianos in publica proccflioneincedentes fimulvidill'e.
-ocr page 22-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A T H E N Æ.
Quod etfi ab aliorum narrationibus,cjui plané delctam Sc extindam hoc tempore vrbem Atticam, amp;nbsp;vix paucas pifcatorum cafas Sc ma-palia bine inde Iparfa extare referunt, plane diC-CTepat : tarnen vt qua: volumus libenter credi-mus ; ita mihi, de A t h e n i s, vetuftiflimo do-ólrinarum Sc Mtium omnium laudatarum do-miciliojde cuius tTOw/Ja Neptunum amp;nbsp;Palla-dcm,vr in hisquoque Balthici littoris vrbibus accidit, contendifle ferunt, plufhc maricimis ftauigationibusacmercaturæ,quàm ftudijs fa-pientiæSc doôtrinædebcrefjftudiosè icifeitan-ti,pcriucundum fuit,quod amp;vrbem Athenas noftro tempore adhuc fuperftitem efle,amp;ho-Ipitinm ac iedem Ecclefiæ Chrifti mcdiocrem præbere,ex Græcis ipfis cognoui. Quorum fi-dem, etfi Hodœporico Hugonis Fauolij amp;nbsp;aliorum diuerfa dicentiu fermonibus nequaquam anteferendam quidam iudicabunt : tarnen con-grucrccum illorum narratione.nonliteras fo-îum recèns Conftantinopoli in Germaniam fcriptas, verum aliqua ex parte etiam Laonici Chalcondylæ hiftoriam comperi, qui Athena-tura vrbem, poft captum By zantifl, adhuc am-flam Sc populoiam floruific, Sc Mahometem I.Imp.Turcicum, quinquennio poft capcam Conftantinopolin,cx Peroponnclo fiibiugata rcuerrentem, Athenas dcflexiflc,amp; vrbis arcisq; magnificentiam, portuumqj commoditatem, miratum eflè rcfcrc.
Tenue-
-ocr page 23-A T H E N Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n
Tenuerant pauloantè principatum Athenis amp;nbsp;Corinthi, mulds annis, Acdaioli Florentini, iReinerio, qui, cùm proiünciælmperij By zan-lini à Gallis, Veneris amp;nbsp;Italis diripercntur, Atri-cam amp;nbsp;Bœotiam occupauerat -, vfq-, ad Antoniu, amp;nbsp;Nèrium. Quo mortuo, vxor, prætextu filioli ex Neriofufcepri,principatum beneficio Tur-ci rctinens, exarfit amorc patricij Vcneri Pal-merij,cuius patri vrbs Nauplium à Venetis com mifTa erat. Huic coniugium, amp;c Athenarum ac Bœotiæ ducatum promittit,li coniugem, quam Venetijs nobiliflimo genere naram, habebar, quocunque modorcpudiarer.Palmerius regni cupiditace accenl'us, priore coiuge veneno fub-lata, Nerij vxorcm ducit, ac pro Athenarum principe fe palàm gerit. Francus Acciaiolus, Nerij ex fiatre Antonio nepos, indignitatc rei motus , amp;nbsp;quod principatum à fua familia ad V ene-tum transferri ægcrrimè ferrer, in aula Maho-metis Palmerium accufit, coq; rcmoto, tute-lam legitimi hærediscx Nerionari,amp; vrbis A-thenarum prxfeóturarn,ipfe impetrat. luflii igi-turMahomeris ,ab Athenienfibus benigne rc^ ceptus, vxorem patrui, Megaris, in carccrem claufam, necat. Eade cæde cùm rurftis in aula Turdca interfedæ filius acerbiflimè qucrerc-tur:Mahomctcs finem nullum diflidiorum amp;nbsp;parriddiorum elfe in ea familia ccrnens, Oma-remThefl'aliæ præfidem cum exercitu Athenas occupare,amp; præfeétum, addito præfidio, in ar-
-ocr page 24-I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A T H E N Æ.
ce collocate iubet: qui nomine regio, amp;nbsp;amplify limamvrbemtranquillam in ofticiorerinerer, Sc vicinam A^ticam, Bœotiam, Loer os amp;nbsp;Phocidem gubernarer. Francos poft aliquotannos recuperate vrbem conatus, iuflù Maliometis, à Zogano,Peloponnefi prxfeóko,occiius eft.
Ab eo tempore, vrbs Attica, fub T urcarum imperiojincdiocri tranquillitate Sc quiete via,, Religionem Chriftianam, qualis antea etiam fub Palæologis Impp.paflim vlitata erat, hue vf queretinuit: ficutamp;paffim alibiin tota Græcia Chriftiani habitant. Quibus,cumtributum]an-nuude fingulis capitibus finguios aureos pen-dunt ; amp;nbsp;faeultates, Sc Religio libera rehn-quuntur.
Sed hoc triftiflimum eft,quód,vt olim Chriftiani imperatores,exfinguhs Græciæ oppidis, certum numerum hberorum,in quibus egregia indoles præcæteris elucebat,dclegerunt ; quos ad publica officia militiæ togatæ amp;nbsp;belheæ in Aula educari curaruntdta T urci,occupato Græ-corum imperiojidem iuseripiendi patribusfa-milias hberos ingenijs eximijs præditos vfur-pantjquiadTurcicæ religionis ritus amp;nbsp;ad müi-tiam inftituuntur. Verùm tarnen hos pecunia redimere à conquiiïtoribusfæpeparentibusU-cet. Reliqui cùm virtutis fpccimen in beUis c-gregium præbcnt, ad fummos dignitatis Sc bonorum gradus euehuntur.Et multos hec exempla, amp;nbsp;^oria mihtaris, quæ in generofis naturis aecrri-
-ocr page 25-A T H B N Ä
lî
accrrîmus ftimuluscft,ad Mahometicam reli-gioneminuitant.
Sed Athenas rcdeo, quæolim omnis Philo-fophiæ ac cloqucntiæ, 8c poftea ctiam doétrinæ religionis,amp;omnium optimarum artium do-micilium fticrunt. Quæ artes, ante centum an-nos , in ipfa Italia, primùm exilio Græcorum, Theodori Gazæ Theflàlonicenfis , Demetrij Chalco ndylæ Athenienfis, Georgij T rapezun-tij amp;nbsp;Marei Mufuri Cretenfiû, amp;nbsp;ante hos Emanuelis Chryfoloræ, qui in Germania tempore Conftantienfis concilij obijt,rcftituræfùnr.
Nunc verb, 8c Athenis, amp;nbsp;in rehqua Græcia, plané frigere ftudia veteris Philofopnis 8c eru^ ditioris doét rinæ, amp;nbsp;plerofq; làcerdotes aC mo-nachos eriam veterem linguamGræcam igno-rarc.imblegibus cpilcoporum alicubi,nequis Veteres poeras, oratorcs,philolbphos,aliólve feriptores erhnicos legar^prohibitu eile audio.
X nbsp;nbsp;nbsp;Difeunt igitur plcriqj in fcholis Græcc legere
rp tantum, co confilro, vt àpoMyov Græcum, quod Latin! Breuiarium nominant, feu Horarias pre-ces,euoluere poffint,cuius
XwsÄU'niMajlS Aoimç {igt;;:^àf,clcganti oratione Grçca cöpofitaSjVt noftri Horas Canonicas, aut Non-næ Plalterium,ou'ix54K»oxi«rj /i'B’gt;lt;Ki)inti«r/,non làcerdotes folùm amp;nbsp;monachi,verumetiamex vulgo plurimi,qui bonam Rchgionis partem in harumprecû recitatione quotidianacollocanr.
Namamp; ipfe talcm (S juiu/oMy:/ Übel-
-ocr page 26-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO
Ium, diligentifllmè ledum 8c decrirum à Cy-prio quoaam,vulgaris folummodo iinguæ Grç-cx (quæ à veteri ho minus quàm Italica aut Gal-lica à Laana dilFert) périt o,ac triremium fabricç in armamentario hauali Viennæ præfedo, mihi comparaui. Ex quo, inuocationcm 8iC hono-i tesiàndorum,acinprimis Maria: Virginis cul-* tum fuperfticiofum, in Græcia hoc tempore, non minus quàm in regno pontificio, vigerc a-* nimaduertii
Etß cnim de veteris amp;nbsp;purioris ecclèfiædo-drina 8c ritibus aliquantôplus reliquumapud Græcos manfir, vt ex Liturgijs ipforum, 8c nar-rationibus hominum fide dignorum confiât nec Miflàs priuatas abfque communicantibus abeis celebrarifolerc,nec vilain in eorum Ca-nonc,facrificij corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifii pro redemtione viuorum 8c mortuorum oblati, mentioncm fieri: fed ao jixZJ xa'Jciai?,preces,gra-tiarum adiones, laudes Dei, amp;nbsp;eleemofynas in vfiis paup»rum præcipuc ofFerri jVt verba Ca-nonis fonràit‘.'Saàônf^lt;râi lt;m,(S ô» Tfâiri rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, n tuAOjj«a«» , lt;ni i
i/anûafiir ai luie/e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: prætereà integrum facra-
mentum, feu vtramque Ipcciem, populo ctiam difiribui, amp;nbsp;maiitos à iaeerdotio non arceri, Ôcc. ramen alioquin omnia non minus quàm apudPoncificios fuperfiitionum plena efle in-Cclligo.
Magna pars vulgi amp;nbsp;facerdotiun, pietatis fum-
-ocr page 27-G R Æ C o R. V M: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»t
fummam in cultu Mariæ virginisamp; imaginutn (quas non fciilpras,fed pidtas folummodo hâtent) coUocat. Nee tantum intcrccflîone amp;nbsp;precibus,verùm etiam mtfritis 8c aiixilijs San-ûorû confidunt. Ac tetræ amp;nbsp;idololatricæ inuo-cationis non modo exempla,in eorum templis, quotidie conipiciuntur ; verùm etiam formulæ in illis ipfisprecibus Norologij Græcorum Ib-lennibuSjin fingulis Horis, prælcviptæ lunt.vt xn Melony âico'.Ss w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thç aamp;wextfï
, Äoit« mpStyf, lianvo/ur, làt »JST»J/UTieff
, ni A«» lt;rv tüu kvttUu ei( ieMfTltomM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßgt;a.ri\ei
flplwiif ni niafjiv, onlt;n5 ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itlAnrj n-
T e inexpugnabilem mur um, amp;nbsp;munimen-tum lalutis j Dei genitrix Virgo,oramus, inimi-corum confilia diflipa, populi tui trifticiam in gaudium verte,vrbem tuam muni, cum rege fi-mulpugna, pro pace mundi intercede, quiatU es Dei genitrix Ipesnoftra. InMatutinis : npofv.-ci» (poCiest 6 dnscToî^Ti, /Ml nRamp;ilt;rH( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitf liuflaf
ifjSiS'-miiiiiinn Ä(i-7»«,o{ex^oF
MfMvmf ßeiriMvjy ilt;Ë^pll}iHu/m( iÏ£si»Ó5ii' ‘rüi yiigt;i[u)' Ain iniut 0ùy,iuiyyi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patronati-
menda, 8c Virgo intemcrata, ne contomne bona preces noftras : gloriolaDei genitrix, fta-biliorthodoxorum Rempublicam,lerua quos iuffifti imperare , amp;nbsp;da illis de coclo viólori-am : quia peperifti D e v m , fola benediéla. amp;nbsp;vfitaaflinaa in Troparijs , qüs finguli è (a-
-ocr page 28-R E L I G r ö
K
mno mine fnrgentcs recitareiubentur,c5clu“
£o S à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sio-nuv ifMç. Sa.-
dus es D E V s, propter Dei genitricem mife-rerenoftri.
Q^nta veto foperftirione, non fandos mo-do in cœlisviuentes,vcrùm etiamimagines i-pfiis colant amp;nbsp;adorent, vna hxc, omnium Græ-corum ore decantataprecandi formula often-ditzÄOTi'wTOi'Tat'rtaia,'?^ op^J^^aniav^/ua.,ciîptTiiiâif
■n/juiiwty'nwia.yii, tIuu n^napuweixjivtt lt;r». Deigenitrix, omnium regina, orthodoxorum gloria,hæreticorum faftum amp;nbsp;facies confonde, non adorantium neq; colentium, tota fanda, venerandam imaginem tuam.
De luftificatione, Bafilij fententiam multos in ore habere, intelligo: quæ in homilia de pœ-nitentia extat, eadempagina,vbi de filioprodi-go celebremillam vocem edit: Móvov
©êo'ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tantum velis,amp; Deus præoe- gt;
currit.T/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©6^ 5 'fïi’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ifiy. «^^eîoyaà.fjübfnÿifjui.'ni.yt'^tii àpigt;pTiaKDi • et Jè îî^floca ta, /itfgbfa'fMTtt, 'içzo Jins^jos» Quid iuftum cft apud iuftum Deum’paucorum mcminiirc,aut multorum obliuiici?Appendan-tur lances, amp;nbsp;qua menfora nïcnfi foerimus, re-metietur nobis.'Siplurapeccataerunt,iniuftus cric: Sinplurabonaopera,iullusfit. QuævoX dodrinamde fide,inlblius ClirilH pro nobis
-ocr page 29-GRÆCORVM. !ƒ
paffi amp;nbsp;refufcitati iufticia acquie(cente,abolens, amp;nbsp;ad delperarioném ihiferas confcientias adi-gens J oftehditlegâlibüs 8c philofôphicis opini-« onibus dóótrihatn Eüangelij propriafn degra^« tüitâ remifliöne péccâtorum j amp;nbsp;iufticia fidei* ftatuentis j proptèt vnam amp;nbsp;folaih Filij Dei inediatöris irttetcefliönem amp;nbsp;ineritum jà Deo recipi amp;nbsp;fàlüari, âpud èôs ôbfcüratam eflc. Et iti Vniuerium à Scholafticæ Theolôgiæ iêntehri|» iiiultôs bàc æïatê non abhôrrerê, inde àpparcti quod Thotnæ Aqiiinâtis fcripta j 8c fummam præcîpuè j in Gïæcum fermohem cohuériàm, magna dum fubtilitàris 8c âcumihis diiptitano-* hum illiiiS âdmirâtiohe,ftiidiosè legüiits
Ihtêlligô 8c opiniohes de àpplicationè facrn ficijMiflæ pfo viuis 8c defuhdis alicùbiinole-^ iiiflè i amp;nbsp;pecunia Miflàs emi, âc Bafilij litiirgiaii duobusaüreiSjChryfoftomivèro pàucis dena-rijs redimij
Muito autenâ pürior fplehJidiôr cætériâ eftBafilij Canon illuftri orationypro omnibus benéficijs, inde vfqué ab exordio mundi èc-clefiæcoUatiSjaCinprimispro redemtiOnè gè-» herishuniahijperfilium Deipro hobis nàtuih^ pàflum,monuüm 8c réfuicitatuih faétà, gràtias Deo agenS: amp;nbsp;verbairiftitutiohis Cœnæ, quâhl fiiorum beiieficiorüm eflè voltiit, réci-' tansîSC ptopofitis muheribus pahis amp;nbsp;vitti à pö« pülooblâtiSjpetensjVthæc cuTt-mm côrporisfid lingüinis ChxiftiàDéocOnlêcrenfur: ac Vtpat-
-ocr page 30-18
MISSA
ticipantes digneaccipiant,amp; mifêricordiam ac grariam coram Deo in cœtuotnniû fanitoruni patrum,prophetaru, apoilolorum, Maria; Virginis Johannis Eapriftæ,amp;c.inueniant. Deinde làcrificiû precum ofFcrens, pro ccclefia Catho-Iica,pro ijs quiobtulerüteleemoiynas,proinr-peratore,pro omni populo, pro Republica,pro Archiepilcopo, omnibus miniftris ecclefix, pró fœcundis tempcftatibus,pro extirpatione næ-rcfium amp;nbsp;fchiimatUjdeniq; vt omncs,vno corde amp;nbsp;ore,Deumpatrem,filium,amp;{piritû lândum, in omni ætcrnitatecelebrent. Hacfolenni pre-catione finita,amp; prçmiffis li tanijs, ac precationc Dominica, OmnES communicät,amp;dumreli-qui panes ac eleemofy næ à populo oblatæ in lâ-crariû deferötur, gracias Deo lolennibus verbis Diaconus amp;nbsp;populus agût.Ncc vlla omnino offer edi in bac fi turgia corporis amp;nbsp;fanguinis Chri-fti,multo minus redimendihoc opéré viuosßC tnortuos,aut pro ali js applicandi mcntio fit.
Chryfoftomiveto Licurgiæ etfi crebriùs ob-lationis meminerût •.tarnen non de pr opitiato-rio,autccrcmoniali corporis ac fanguinis Chri-fti, fed de euchariftico precû amp;nbsp;laudum ac elee-mofynarum lâcrificio præcipuc loquuntur: Of-ferimustibi rationalem hune amp;incrucntû cul-tum,amp; inuocamusjamp;fupplicamus, amp;nbsp;ofteri-mus tibi pro patriarchis, prophctis,apoftolis, çuangeliitis, pro virgine Maria.
TfttÏAo^^KfulAeejSeiiupro orbe tcrrarnm,profmôla eccle-
-ocr page 31-■’ GRÆCORV^M.
etclefia,prohoftrisrcgibus,amp; exercitu illoriî, amp;c.fîcur Tertullianus ad Scapulam iriquit:Sa-crificamuspro falute Imperatoris, D e o noftro amp;nbsp;ipfius, quomodo præcipit Deus,pura prcce.
Extant autem aliquot formæMilîàrüChry-i foftomidiffirnilcs : Græcaab Erafino conuerla! amp;nbsp;alia ante annos 400 Conftantinopoli fubE-manuelé Coinnenoj Calijohannis nlio lmp. à Leone Tufco diuulgata,quæ incanonc Aapeltw pro fideliter dorinicntibus, pro patribus amp;nbsp;auis ncftris, interuenientibus pattiarchis, prophetis amp;nbsp;omnibus lànétis offert -, Si precati-onibus alicubi nomen Chryfcftomi addituin habet: vnde cætera non omnia eidcm autho-ri adfaibenda elle facile aliquis ratiocinetur. Diffentit ctiam ab his formis ea quam Am-brofius Felargus conuertit,qui aliam adhucin Bibliotheca pontificia, ab omnibus bis dilcre-pantem, extare teftatur. Quæ varieras litur-giarum, falsô eas Chryfoftoniotribui, amp;haud dubiè eius ærate multo puriorcm ac fincerio-rem adhuc liturgia? formara fuific , manife-ftè demonftrat. Nam amp;nbsp;Dionyfius, quem A-rcopagiten vocant, quemque non multis an-nis Chrylbdomi ætatemantcccflîfîè,Erafmus ctiam conieôlat ; cùm diligenrilîimc oranes-fuo tempore ritus in ccclelia vfitâtos reciret, nullam prorlüs oblarionis aut lâcrificij pro mot tins menrionem facit. Recentiores etiam foi“’’ mæjCtfi mortuorum animas in rcquic amp;luce
B y
-ocr page 32-*«» Missa græcorvm.
vultus diuini coUocari petunt, tarnen oblatio-nem pro animabus ex igne purgatotio libe-randis nullam faciixnti Et quanquam tria loca dilcedentium ex hac vita Græci dilcernunt : Eo-rum enira, qui piè vixeruilt 8c in Domino mortui funt, animas beàtas redà in Cœlum transferri: Enpiorum veto qui fine pœnitentia obie-runtjteôlà ad inferos detrudi döcent:Eos au-tem, qüiinfinevitæprimùm ad Deumconuer-fi fiint, alio in loco i media conditione inter bea-tos amp;nbsp;damnatoSjCollocant: vnde eos eleemofy-nisamp;precarionibusviuorum liberari ientiunt: tarnen hunc locum Ignem Purgatorium non appellant.
In Baptifino tertiam perfbnam in pronun-ciationeverborumvfiirpant: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firuut
ChrtJii,inHoTltineT^atrii8^Ftlii^^ Spiritut fan-lii:8ctotam. hominem in aquäm immergunt. Maritis laOetdoti o fungi concedunt, fed mono-gamis duntaxat. DigamoS enim, iuxta Cano-num præ{criptum,ab officio fiilpendunt. Con-iugium veto intra ieptimum confanguinitatis amp;nbsp;affinitatis gradum, amp;nbsp;in fecündo genere affi-nitatis^ntra quartum » in tertio intra fecundum gradum côtr^ere legibus interdiólum eft. cuius vetuftæ prohibitionis etiam in c. NttUttm jy. q.j. indicia extant.
Sed hæc de doólrina amp;nbsp;ritibus ecclefiarum ;n Grçciadixiflè fufficiat.Nam de proceffione Spiritus fandi, de pane azymo, de momento con-fecta-
-ocr page 33-EÇCLESIÆ ASIATICÆ. »t fccrationis, de Romani pontificis primatuquc Græcinon agnofcunt,amp; decæteris.quæin Syn-* odo Ferrarienfi Sc Florentina, ante ijo annos di(putata,fin2uli in A élis Çonciliorum legere pollunt,nihilinhac temp oris anguftia diflerià me ad alia proper ante, hoc loco çommodè po-teft.
In Asia verô,multôquàminGræciatrifti-or vaftitas per Saracenos amp;nbsp;Turcos faéla eft, qui non folum ecclefias fcholas,vcriim etiam vrbium florentiffimarum, quæ hofpitia ecclc-fijs amp;nbsp;doftrinæ ftudijs olimpræbuerimt, ædifi-cia deleuerunr. Niccam, voi Symbolnm fidei noftræ, quod Nicenum appellamus, conditum cftjamp; vicinam ei Nicomediam,amp; Cæfaream,D. Bafilij epifcopi dodrinaSc eloquentia illuftra-tam;amp; Antiochiam Syriæ,vbi Chriftiani pri-mum nominari coepcrunt; aliascp vrbes pluri-mas, quæ olim populofiflîmæ, amp;nbsp;dodrina reli-• gionis ac potentia celeberrimæ fuerunt 5 nunc cadauera vrbium, ßc tpeljoa, veteris magnificen-tiæ amplitudinis veftigia tantum oftenderc intelligo, Paflim tarnen inter multitudiné Ma-homefiçam,ecclefiæ Chriftianæ,(vt invinde-mia no vbere, vnus Sf alter botrus,) fed dogma-turn amp;nbsp;rituumdiffimilitudine amp;nbsp;varictatcqua-dam differentes,^ feûisdiflèftæ, in toto Oriente reliquæ funr. Ex quibus Sy ri,amp; Georgiani, veterem Iberiam amp;nbsp;Albaniam incolentes: quos ad Borcam Caucafus,ad occafum Colchi (Men-
-ocr page 34-Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E C C t E s I Æ ■
grcllios hodie nominaiit,Trapczuntiiiis finibus propinquos) ab ortUjinare Caipiura ; à meridie, Armeni ambiiint : in pdodecira epifcopatus, quivni Catholico feu Pacriarchæ parent, diftri-buri, Græcoruna doûrinanr S( cereiuonias in v-niuerfum fequuntur,ac Syri Liturgiæ fuæ au-thorem D.Bafilium laudant, led lanäoruni c5-gt; uiemoratio ,in quorum intercefliope latere amp;nbsp;per eos ad Deurn accedere cupiunt, aliquanto impudentior, amp;nbsp;oratio pro mortuis prolixior eft, nec ramen vlla lacrincij corporis amp;nbsp;fangui-nis Chrifti pro defunctis ex purgatorio liberan-dis mentio fir.
Armeniorvm, qui àfinibusCappadocia; amp;nbsp;Ciliciæ, in qua, Ter^l’a S. Pauli patria,Tarfus olim appellata,hodie floretjvlqj adlberiam,mai re Calpium, Mediam amp;nbsp;Aftyria,longilfima ter-rarum Ipacia occupant : Religio amp;nbsp;ritus, noftris etiahominibus,qui Vilnæ in Lithuania aut Lco-poli Ruifie,vbi templa Armeni propria habenr, negoriationem exercent, non ignori finit. Hi quoqj ecclefijs fuis proprium Patriarchâ Chri-ftianû,quem Catholiçpn nominant,prçfe(ftum habentmeein facris alia quàmipfis vernacular vulgo nota lingua vtuutur. Quem morem, Ru-thenos,acMo)fcouitas, amp;nbsp;Moldauos, aliasq;gères, Byzantino Patriarchæ fubielt;ft:as,amp; alias in Oriente Sc Africa ecclefias Chriftianas, hodie ctiam feruare feimus.
Vbiq; autem extat forma Liturgiç Armeniq-rum,in
-ocr page 35-IN ASIA.
*5
rum, in qua, etfi muka cum Ghrifti inftitutionc amp;nbsp;noftris ricibus congruunt; omnibus enim integrum facramentum diftribuitur: nec vlia, fine diftributione facramenci, Mi fia cclebratur : nec facerdotes mariti ab adminiftratione facri ar-centiir : tamcn inuocationis amp;nbsp;intcrceflionis fanftorum, amp;nbsp;oblationis facramenci pro alijs, exprelfior amp;nbsp;prolixior , quam in veceribus Græcorum Licurgijs mentio fit.amp; in Symbo-lo verba quædain, nec Græcis nec Larinis vfi-tata, fed tarnen pie fententiam Symboli decla-rantia, intexunr : amp;nbsp;Formula vcrborum, qui-bus facerdos communicans vticur, c.æteris dit fimilis eft.
Paflim ctiamin Syria amp;nbsp;Perfide,ac toto Oriente, Neftorianorumecclefiæ,vniParriarcha:, quemlacclichum appellant, obedientes.iparfæ fient. Ecad montemLibanum,Syri Maronicæ, quos olim Monotheletas, nûc lolos fçrè in Afia Latinæ ecclefiæ conformes efi'e referunt.
Multo autem latins, in Afia amp;nbsp;Africa, lacobi-tæpropagantur,à lacobo Syro nomen ducen-tes,qui circa annum Chrfiii yyo,fingulariacu-minc ingeni), amp;nbsp;eloquentia excellenti, pro Eu-tychis amp;nbsp;Monotheletarum doótrina,de vnica pofl; vnionem in Chrifto natura, acerrimè pro-pugnauit.Verùm Patriarcha Antioch e n v s , qui ecclefijs m Syria amp;nbsp;reliquo O-riente olim præfuit, nunc in folitudinem fe-rc fedadla Antiochia,nec vllo Chriftianorum
B iiij
-ocr page 36-P ALÆSTINÆ
tcmplo ibi reliquo, in vrbe Damaico, ad S. Mj-« riæ acdçm,noftra ætate habitat, Summum eniin amp;nbsp;auguftiflîmum S, Ioannis Baptiftæ tcmplum, Turçi gnnos içiô, Syria Ægyptpquçfubaâ:a,amp;; ^te hos Saraccnijocçuparunt,
IerosolymitANo Patriarchs, quihoc tempore præcll, Germano nomé cflc, acin iplâ yrbe lerofolyma, circiter dccem Chriftiano-rum templa fupercflè audio. Cathédrale ad S. fèpulchrum, cui Patriarchs fedescoptiguaeft, circa quod fingularum ferè Çhriftianaru gentium àliqui facerdotes aut monachi habitant, qui fuis aduenientibus patrio ritu rcmdiuinam faciunt, His anno lyn? exeuntc, Selymws hnp« Turcicus, Campfone Syriæ ac Ægypti rege ad Singarn csfo, amp;nbsp;cum exercitu ex vrbe Damalço per lerofolymam in Ægyptum proficilccns,cle-mentiffimè cpnfcruatis,mimera ctiam vtviris probis amp;nbsp;rehgiofis benignè largitus cft. Verùm claues Tenmji euftodiunt Turci, qmàfingulis peregrinis fepulchrû Domini ingrenùris quinq; ducatos exigunt. Altcrum eft ayim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;
S.Saluatoris templum, quod Arraeni tenent: S. Michaelis quod à monachisGeorgianis incoli-tur:S.Iacobi,S.Teclæ,Ioannis Baptifts,Georgij, Demetrij, Catharina:, Sc radicibus montis Sio-nis contiguum, qupd Latmi monachi familis Franciicans poffident.
Gazam vroem amplam Sc populolâm, vni adhucEcclefiæ Chriftianæ ho^itiura prsbere, illiusq*,
-ocr page 37-E C C L E s 1 Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»y
illiusq; epifcopum fe à cognato fuo Patriarcha Icrofolymæ eieftum eflejThefTalonicenfis illç Michaël Libadarius,cuius paiUo ante mentio-nem feci,narrabat,Et in oppido Bjthlehem, quindecim domus Arabqm, ÔÇ ïotidem Çhri-Itianorum lacobitarumboç tempore çonfpid, amp;nbsp;ab his templum Chriftianum, eo in loco, vbi Maria virgo Chriftum peperilïèt,a4huç tenç-ri,addebat,
Præcipuè autem inÆGYPTO amp;nbsp;contiguis Ægy pto ampliflimis Æthiopiæ regnis,Chtiftiaf nilacobitæjongèlateq-, propagatifunt; qm Eu-tychis ic Difcori Alcxandrint doólrinam de ChnftojCx duabus, non in duabus naturis fubfi-ftétCjàlacobo Syro Çclohanne Philopono, circa annum Chrifti yfo acerrime defcnfam fe-quuntur, Hi infantes primùm circumcifos ba-ptizant,amp; cùm fçriptum ßt,, Chriftum Ipiritu fandho amp;nbsp;ignibaptizaturum eflc,candenriferro , fignum cruds, frondbus aut genis baptiza-torum inurunt,
Inyrbe ALEXANDRiï4A,quæ Patriarchat Ægyptij dpmicilium, ftudijs dodrinac, populi frequentia, ccclefiarum mulritudinç florentif-fimum olim fuit-, nunc veteris amplitudinis ruinas amp;nbsp;ioftendit;tria tantiim templa Chri-ftianorum reliqua fiiqr,quorum duo,ad S.Mar-cum 8c S. Miçhaëlem Jaçobitæ; tertium ad S. Sabam,Calogeri jlt;stxol S (spoj monachiGræci inhabitant. prætereaincurijs mercatorum. Caca-
-ocr page 38-IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E C C 'L E s I Æ
lana,Genncnfi, Veneta, fingiili facrificuli MiflaS quotidie in ædium illarura facellis célébrantes tolerantur.
A L c AIRI vero, quæ omnium totius orbis terraru ampliflima amp;nbsp;populofiflima vrbs efle, amp;nbsp;aliquot millia tempîorum,Mahomecicærc-ligioni dicata,continere dicitur : Alexandrinum Patriarcham hoc tempore habitare,amp; tribus fo-lummodo ecclefiis-,ad S.Mariæ,vbi cum Chri-fto infante, Herodis fæuitiem effugiens, hoijji-tio Aphrodifij vfa,latuerit ; ad S.Nicolai,vbi ipie , Patriarcha domicilium habeat : amp;nbsp;ad S. Georgi j, præeflè, Græcus ille referebat. cuius fermo-nes cofirmant, qui Patriarcham Alexandrinum loachimum, fenem venerandum,in aulaTurci-ca Conftantinopoli reccns vidcrunt, amp;nbsp;cum eo iocutifunt. amp;nbsp;ex DamianiaGocsdeReligione amp;nbsp;fide Æthiopumlibello,cognitione digniffi-mo,conftat,Æthiopicarum ecclefiarum in Præ-teiohannis imperio, Patriarcham fummum, ex ■, Alexandrin! Patriarchæ collegio eligi, amp;nbsp;ab A-Icxandrino hodie etiam confirmari.
Fuit autemauorumadhuc memoria,ante-quam Selymus Turcorum Imp- Mamaluchis deletis, Ægyptum anno Chrifti lyiy occupa-uit, Baptiimus in tota fere Ægypto à Mamaluchis viurpatus, qui etfi non veræ pietatis ftu-dio amp;amore falutisa:ternæ,fed vt lucccderein dignitatibus amp;nbsp;officiis parentum liberi poflent. baptizari cos à Chriftianis lacerdotibus cura-bant:
-ocr page 39-IN Æ G Y P T O. 17 bant: (lege enim conftitutum fuit, ne præter Mamaluchos, qui fidc Chriftiana primùmini-buti,deinde earaabi,eçilîi;nt,quifquani ad honores amp;nbsp;præfçdturas admitteretur) tarnen bac ipla occaiione multos infantes baptizatos, ma-gnam ecclefiæ Chrifti partem fuilîe, non du-biumeft.
VltraÆgyptumamp;Syenen,quâ hodie Gua-gçram incolæ appellant, Tropic o Cancrifubdi-lam,in latillîmis Æ t h i o p v m regnisgt;Æquino-ûialifubieôlis,paffim ecclefiæ Chriftianæ flo-rent. Quarû fundamenta primùm abEunucho Candaces reginæÆthiopum,qucmPhilippus baptizauit,amp; à Matthæo amp;nbsp;Barthoiomæo Apo-ftolisjiaôtæ cfl’e, ipfi earum Dodores teftantur.
Maximum autem in ea Africæ parte Imperium , quadraginta amp;nbsp;amplius régna minora compledtens, tenet potêtiflimus monarcha, queiî} incolæ Belulgian j noftri corrupta voce, Prætegian, vel Priefter lohan appeflant. qui ex profelfo Religionem Chriftianam colit, amp;nbsp;patrum qoftrorum memoria,ad Sixtum IIII, $c poftea ad Clementem VIL legatos mifit, «juiliteras Clementi infcriptas,Bononiæ,præ-lenteCarolo V, lmp. anno r $ 3 o,menfe lanu-ario exhibuerunt, amp;nbsp;de Prætegiannis pietatc Damorereligionis amp;nbsp;Ecclefiarum, Ch'riftido-drinam in Europa profitentium , amp;nbsp;ftudio a-micitiæ amp;nbsp;coniundlionis cum ipfis tuendæ,pro-lixè teftati funr, ac multa, noftros homines,
-ocr page 40-i8 Æ T H I O P I C Æ
non folùm de Prætegiannis aula,copijs, appara-tubellico,rcbufque gcftis,amp; illarum gentium moribus jverùnietiam deeçclefiarum conditi-one,amp;iàcrorum riribusdocuerunt.quos cura noftris magna ex parte congruere, ex-editis eti-am Litmgiarû formis, in Æthiopia yfitatis, turn ea, quam Canonem vniuerfalé nominant turn altera, quam Franciicus Aluares in legationis ïûæ commentarijs deicripfiqcognolcere fingu-lis licet, Nam amp;nbsp;epiftolam, amp;nbsp;euangelion,amp; verba Coniêcrationis, fine eleuatione, lingua populo notaretinent, amp;omnibus, qui fimrin ccclcfia,iàcramentum lub vtraq; Ippcie iàcer-dotes monogami diftribuunr.Hisintoto Præ-teiohannis Imperio,vnus Patriarcha præeft:qui ab Alexandrino,vt dixi,confirmaturj amp;nbsp;inter cæteras fuæ gubernanoriis curas , multos fuæ gentis homines, q uos in vniuerfiim Abbafinos noftri appellatjlerofolyrais affiduè alit,amp; quot-annis impenfoviatico aliquos eômittit,quide rebus Chriftianis certo explorataamp;cognirain patriam référant.Hi Romain religipnis caulâ interdû expatiantur, vbi in Vaticano proprium cum domo delubrum habeiit, acpatrio ritulâ-cracelebrant.Cum his Præteiohannis fubdiris fe Icrofoly mis lingua Saraceniça locutos cflè,ac quæ nunc recito, cum Sabellici etiam amp;nbsp;louij hiRoriæ fcriptorum narrationibus congruen-tia, coràm fe ex eorum fermonibus cognouiflè, duo viri fide digni nobis Vienna: expolûerunt.
amp;Da-
-ocr page 41-E C C L E s I Æ. 1?
amp; Damianus à Goes, ea, quæ de fide, religione ac moribiis Æthiopum commémorât, fe ex ore legati Præteiohaimis ad Lufitaniæ regem,anno IÇ34 Lyfibonædidiciflêreftatur.
Sedplura de Africanis ecclefijs, ac deMabo-meticæ etiam blalphemiæ dogmatis amp;nbsp;ritibus, quitotum littusAfricæ,àPelufio vfq-,adcolu-mnas Herculis, Si- Fefam, Mahometicæ Académie lèdem,Salæ fl.impofitani ; Nicolai Clenar-di etiam, qui literas Arabicas anno Chrifti 1^40 ibi didiciti epiftolis celebratam;amp; totum ferè OrientéjTurcico ac Perfico Imperio fubiedtum occuparunt:ex publias hiftorijs. Si Alcorano i-pfOjàcrefutationibusBafileæ coniunélim edi-tisjftudiofi cognoicent.Quôs, fi difilmilitudinc cditiônum Alcôrani ofFendentur,illud moneo, ^uodexIacoboPalæologoGræcû, Pragæ didi-ci, libros vnde ilia; tranflatæ fint, non ipfum Al-corani contextum, rhy thmis Arabicis conftan-tem, fed pâraphralès Alcôrani, maiori verbo-rum copia, à diuerfis interpretibus inftitutas, continuilï'e.
Nunc inPANNONïAM Venio» Quae regis Matthiæ temporibus adhuc,florentiffimum or-bis Chriftiani regnum,à monte Cecio ferèad Pontum Euxinum pertinens, in feptuaginta duos comitatus diuila, multas epiieoporû Chri-ftianorum fedes complexa eft.Nunc tota ferè inferiore Pannonia inter Araboné amp;nbsp;Sauum, quçplurimos Imperatores Chriftianos amp;nbsp;alios.
-ocr page 42-30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E C C L E S I Æ
Valentinianum, Gratianutn, amp;nbsp;ante hos Con-‘ ftantium Chlor um, Conftätini magnipatrem, louinianum, Aurelianum, Probû, Decium,amp;c. olim genuit : horribiliter per T ureas vaftata, SZ in folitudinem ferè rcdaóla: amp;nbsp;Myfiafuperio-re ac inferiore,amp; Illyrici parte (in qua oppidi Sdrigno, D. Hicronymi ortu celebrati, veftigia adhuc extare audio) amp;nbsp;trans Danubium, maxima Daciæparte , auulfa : anguftis fanè paffim interruptis finibuscontinerur.Er tarnen in his ipfis regni Pannonici minis, æternatn iîbi ec-clefiam Deus, per minillerium puræ euange-iij doftrina: amp;nbsp;iacramentorum, colligit, non in ca tantum parte quæ noftro Imperatori Maximiliano paret,ab oftio Motaux ad longiflima montis Carpathiiuga,in Tranfyluaniamvlquc porreéha : amp;nbsp;trans Danubium circa fluuium A-rabonem (quæ S. Martini patria fuit, cuius s-“iKewfusi montem,arce amp;lcpultura S.Stephani primi Vngariæ regis Chriftiani infignem, ex ci-uitate Raba,quæ noftro tempore Ii^erij Chriftiani amp;nbsp;Turcici limes eft, amp;nbsp;à fortiflimo heroc, Eccio Comite à Salma, defenditufj amp;nbsp;euangeli-cipaftoris voce de Deo amp;nbsp;æternafalute erudi-turjeonipeximus) amp;nbsp;circa Pifonislacum,vbe-ribus agrisjuobilibus vineis, oppidoru frequen-tia,amp; veruftiflima ac regia vroe Odeburgo il-luftrem, in qua paftorem amp;nbsp;fenatum ac ciucs vcrædoârinçftudiofiflîmos ipfi coràmcogno wmus:vcrùm ctiaminipfavrbe Buda,duobus Chriftia-
-ocr page 43-V N G A R I Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St
Chriftianis concionatonbus,pontificio amp;nbsp;Lu-therano, locum in publico templo à TurciscS-ceflum efl'e, ex Lazaro Sucndio ôc aliis fide di-gnis audiui.
Sunt autem in citeriore bac Vngariæ parte monri Carpatho finitima,multæ Ecclefiæ,pu-ritatedoôlfinæjdifciplinæ fcucritatc,populi in ornando minifterio frequentia,afliduitate,re-uerentia , amp;nbsp;rifuum grauitatc , Dei bcneficio florentes, in Domino nobis coniundæ: prç-cipuè in vrbibus metallicis,amp; in Ccpuficnfi tra-ftu ; Trantyluaniæ pai ce præcipua, quam Sa-xon'es incolunt. inqua,Ecclefiæamp;Schoiæeru-ditiflîmiviriIohannis Honten Coronenfis (cuius Cofmographicos libelles carmine feriptos, amp;nbsp;elegantibus tabellis Geographicis ornatos, lape vobis commendaui) pictaxe,do6trinaamp;. làpientia præclarè conftitutæ, amp;nbsp;poftea Valentini Wegneri, cuius Carechcfis,Græcofermo-nepièjgrauiter Sc copiosè lcriptaextat,erudi-tione amp;nbsp;fide iliullraræ lime. Etfi autem nunc Blandratæ Sc furiarum cum eo conlpirantium blalphemiis, Ariana certamina renouantibus, non IcuiterEcclefie Tranfyluanicæperturban-turjtamen invcraamp;orchodoxa doCtrinaDeo iuuante firmæ amp;nbsp;Habiles permanent,ac Dodo-res pietatc,dodrina,conftantiaamp; zelo fmgula-ri lupos ab ouilibus fiiis arcétes,bcnignè amp;nbsp;con-ftanterfouent.
Pro hac immenfaDei bonitate amp;nbsp;dementia,
-ocr page 44-)1 boemiæ eccl es.’ quod ruenribusregnisamp; furenribus hæretiaij hæreditatem filio fuo æternatnferiiat:ficut in diluuiOjCum çdificia omnia aquis obruta client, tarnen Afcâm,quæ Noham amp;nbsp;Dei ecclefiam vehebat,incolümem conferuauit : toto peótorê ipfi gratias âgamus.
In B o E MIA j quam bis in hoe itinere pera-» grauijEcclefiæ duabus hoe tempore appellatio-nibus præcipuis notari fölent. Aliæ enim j Pon-tifieia omnia fine vlla exeeptionè retinentes, SvB VN Ai aliiSlóannis Hiilli doeärinam le-cuta:, amp;nbsp;Bafilienfis Synodi tëmpöre Póntifieijs rurfumeoniunétSjamp;pérmifliipöfttificis in eoe-na faera populo quoqueealieém diftribuentesgt; verùm in doólrina amp;nbsp;ritibüs eætetis ferè omn? bus,póntifieijseóformcs,Svb vtraqVërio-* minantur. Ab vtrilq-, feitinóti j velüt eathar-mataamp;peripfcmataexcommiinieati olim fue-runt Ffatrés,quösWaldenfes 8c Pieardos SeBo-“ leflauienlês vuigó appellat: qui lê verös 8c con-^ ftanteS ae gérmaiios löaniiis Hufiï dilcipuloS, amp;nbsp;doôlrinæ ab ipfo accepts fidós cüftödes ellê profitentün E)(tantautemjCóhfeffiö fidei,amp; apologia doólrinS Ffatrum j publicè édita. 8£ cumduobus Ecclefis eorum pfæpofitis Vien-' næ, mandafltibus döminis méis Pröcerüm Au-ftriæ deleótis,ego amp;nbsp;collega mens lt;nbsp;de fingülis Chriftiansreligiónis paftibüs,otdihe collocüti fumus.Ac turn ex fcriptis editis,tum viua eörum voce comperiitiüS, eoS dé omnibus ferè artieu-lis CaiK
-ocr page 45-WA L D E N s E s. jj
Es candem fententiam, cum fundametito Pro phetaruin amp;nbsp;Apoftolorum congruente, quam amp;nofl:ræ ecclciîæ vnavoce amp;nbsp;vno fpiritu,cuni cathoEca ecclefia Chrifti profitentur, piè am-pleóti amp;nbsp;confiteri, amp;nbsp;à fanaticis opinionibus cum verbi diuini norma pugnantibus,amp; iudicio veræ ecclefiae damnatis plerifque, abhorrere. Namquod quifmlc fub vtfaque, SiC alij Dona-^ riftarum errorem ipfis obijciunt, quod eccle-fiam fuis cœtibus tantum definiant, èc mini-ftrorum, qui moribus funt vitiofis, inefficax eC feniinifterium, doceant : id conftantet perne-gaht. tamecfi hos ab officio remoueri, amp;nbsp;cx-communicari oportere,fenciunc. Coniugio ne-mini interdiCunt, fed tarnen minifterio fungi cœEbes caftos volunt,vt commodius acexpe-ditius ecclefiæ feruire queant, ac vt auditorcs, qui cleemofynis fuis prfcpofitos alunt, minus onerentur. DeEuchariftia fententiam fuam in.
Giorgio Marchioni Brandebur-genfiexhibita,fatis commode exponunt,àcin publicis etiam Icriptis amp;nbsp;cantilenis,panem amp;nbsp;vi-num cœnæDomini,verum Chrifti corpiis ôc fanguinem èfle, aperte profitentur: tametfi dif-{»utationem de generali omnipræfentia ab hoc oco remouendam cfle cenfent. Iterationem Eaptifmi olirn vfurpatam, amp;nbsp;communionera paruuiorum,i]S quifubvtraq-,funt, adhuc pal-fimin t ocmiavfitatam,omitcunr. Difciplinam honcftiifimèôcfêueriffimè regunt.ln facris fins
C
-ocr page 46-34 WALDE N« E S.
nulla alia, quam populo nota lingua vtuntur. ac etiamfi aliquot linguarum peritos amp;nbsp;dodos vi-ros luis cœtibus præfedos noftra ætate habenti ramen vt à föphiftärum amp;nbsp;monachorû conta-Sÿs longiflimè abellè viderentur, paulo anrè ne tcrarum quidem amp;nbsp;arrium liberalium ftudia colucrunt. ac multis in lods, hoc ctiam tempore,miniftri,Latinæ linguæ plané ignari, led vitæ honeftiffimæ, amp;nbsp;in lcriptùçs diligenrillimè ex-ercirati, ccclefijs eorum prsfunt. Pontificios n-tus vel per fe impios, vel alioquin ad ædificatio-. nem veræ pietalis Si. difciplinam inutiles, plané cxplolerunt,amp; ad prim* ac Apoftolicæ ecclefiæ limplicitatem amp;nbsp;grauitatem, totum ordinem concionum, lediônum, precum, cantilenarum (quas fandiffimis fententijs, felediffimis ver-bis, amp;clegantiffimis numeriscompofitas,nur per Cæfareæ maieftati publicè dedicarunt) amp;nbsp;eæteras ceremonias omnes reuocarunt. Tem-plum eorû nitidiffimè o tnatum, hoc ipfo, quod nihil accerfiti ornarus habebar, Trcbizæin Mo- * rauiavidi.Etfiautem Fratres ifti,per probrum Scignominiam le Waldenlcsamp; Picardos ab ali-quibus vocari oftendunt:amp; nominis Picardo-rumoriginem, à lohanne quodam ex Picardia Galliæ orto,qui Platonicam communionem fa-cultatum amp;nbsp;vxorumin Boëmiaincoarit, eaq; de caulà cum lîio agmine per Cifcam dcietus fit, extitillc,vnus ex fratrum dodoribus mihi Icilci-tanti relpondictamen coUatis hiftorijs, amp;nbsp;ex a-
liorum
-ocr page 47-WALDEMSES.
lioruin eruditorum, cumquibus PtagideHuß (i negotio contixli, lermonibus didici, longé ante Huffi tempora, communionem vtriusq; Ipe-cieijin Boemia aÜquibusin IocisvEirpatam,amp; pontificia dogmata, amp;nbsp;abufus multos eile im-probatos. Cum enim Petrus Waldus Lugdu-nenfis, à quo Waldenfium appellationem pri-mùm ortam eflè,certum elb, ryrannide Pontifi-cia, Lugduno cum auditoribus fuis, pulfus elTet: alijin vicinam prouinciam Narboncnlcm-, alij in Lombardiam,vbi frequentes cœtusamp; fcho-las fuæ religionis longo tempore habuerunt j a-lij, ac in bis ipfe Waldus, in Picardiam Gallix de-lati funtjvbi plures collegas,amp; in bis præcipuum. Hicronymumin Picardia natum fibi adiunxir, qui Rotbomagi, Ambianis, amp;nbsp;in vicinia amplos ccetus fy mmyftarum collegit. Cum autem per Ludouicum Galliæ regem ex Picardia eti-am eijccrentur:in Germania prope Mogunti-am amp;nbsp;Francofordiam ad Mœnum aliquantif per docuerunt. Inde in Boemiam profeóli funt, vbiduobus ferè fecubs ante Huffiim doôlrinæ fiiælêminafparferunt, quæinde in Morauiam,. Poloniam, Silefiam,amp; huius quoque Baltbici. littoris regiones, multis ante Hulfum annis, propagatafunt.
Poftea primum anno 1404,ex Anglia,laco-bus profeffione Tbeologus, amp;nbsp;Conradus Can-tabrigenfis, Wiclefi doclrina amp;nbsp;libris inftru-üi,Pragam vencrunt. Qui de illius fententijs
C ij
-ocr page 48-i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WICLEFVS.
publice in Academia diiputare crebrius foliri lünt : panis fubftantiamin Euchariftia non mu-tari:ritum confirmationis,leuem cercmoniam, amp;nbsp;in fcripturis non rraditam eile : Confeflio-nem arcanam facerdoti faciendam , ab Inno-centio pr4ceptani,non adeö neccflariam eile, vt ipfe definit : Ordinatione epifcoporum non fieri iâcerdotera, fed fanéta vita, teftificanre, eum ex Deo natum eflè : Papam eflè Antichri-ftum:Prælatos Cæiàreos,varios Monachos, vanos Canonicos,amp; fratres mendicantes, non ef ic membra Chriftiiàndaj nifiante mortem a-nimo fàltem déférant acceptam ftolidèfêdam fiiam,amp; Chrifti feélamlibéré induant:Sacer-dotibus amp;c Clericis tempore legis gratiæ, non licereprædia amp;nbsp;fundos dominio ciiiili poffide-re : Clericis Antichrifti amp;nbsp;alijs notorie delin-quenribus, bona amp;nbsp;eleemofÿnas ecclefiæ eri-f)iendas eflè,amp; excommunicarionem ea de cau-â illatam contemni debere: Ad verum lecularc dominium requiri iufticiam dominantis,amp;c.
Hæc dogmata, annis 40 ante fub patrocinio amp;nbsp;tutela Eduardi III. Wiclefus in Anglia, amp;nbsp;vi-uavoce, amp;lcriptis dialogis, quorum libri quatuor adbuc ex tare dicuntur, acerrimè defendc-rat.ae, mortuo Eduardo, ex Anglia plilfus, in Boëmia aliquandiu apud Matthiam Parifien-fem, cuius de abominatione feu Antichrifto liber prolixuscitatur,quem eundc elle arbitror, qui fub Iohannis Huui nomine exeufus eft,Ia-titauir.
-ocr page 49-IOHANNES HVSSVS. 37 titauir. Vndc tandem in Angliam reucrfus anno 1587 cxhacvitadifceflit.HuiusigiturWiclefi difcipulis Pragam venientibus, Iohannes H V s s V s magna cum ingenij, dodlrinæ amp;nbsp;elo-qucntiæ admirationeinichola amp;proconcione docens, 8c vitia feuere arguens, à populo amp;nbsp;clc-ro amabatur.Poftea ciim in facerdotum 8c pon-tificumlibidines,auaritiam,prophanitatem,pari zelo inueherctur, 8c facerdotum munus eile, concionari amp;nbsp;docere, non politico imperio do-minari,amp; imperia,ditiones 8c principatus pofli-dere,amp;non fungentibus fuoofficio,aut mo-rum turpitudine pollutis,auferri elecmofynas ecclefixjamp;alijs idoneisattribui, aut in alios v-fuspios conferridebere alfirmaret:amp; difputa-lionesde fida conuerfione panis,de difcrimi-ne veræ amp;nbsp;falfæ ecclefiæ, minifterij Euangelici 8c dominationis politicæ,amp; aliæ ex wielen pla-citis, accederent; bic verb Clerifurijs exarferat atro felle dolor.ac illico archiepifcopus Pragen-fis Sbinco edidum de credendaneceflariópa-nis fM-nvlt;ria,8cde comburendis publicèwielefi libris proponit. Huic ediólo ciim in fchola 8c pro concione HufTus cum fuis aduerfaretur, certamen atrocius exarfit:quod exortiin Academia Pragenfi,eo tempore florenrilfima,de tribus fuffragijs exterarum nationum ad Boe-mos transferendis, quodHufli opera præcipuè à rege Wençcflao impetrarum erat, tumultus auxerunt.Germanisigitur fcholafticis Lipfiam
C iij
-ocr page 50-38 IOHANNES HVSSVS,
migrantibus, vbi Fridericus, qui poftea Eledto-ris Saxoniæ dignitaté primus in FamiliamMar-chionumMifniæintulitjfedeseis Benignas tribuit, acfequenti anno i4oc),impetraris priuile-gijSjAcademiæ Lipfenfis initiuin fecit;atrodo-ra odiajin tota Germania amp;nbsp;reliqua Europa, ad-uerfus Huilum vbiqj inflammata funt. Et iam ; Sbinco Romæ, pontificiam condcmnationem dogmatum Wiclefi, 8c omnium ea tuentium conrecerat: vnacum interdido, ne vfpiam alibi quam inparochiarum templis populus pro có-cione Pragæ doceretur. Sed Huflus in lacello Bethlehem concionari nihilominus conftanter pergit. Ac Hufli paulo poft Conftanriam euo-cati, proprer confeftlonem veritatis conftan-tem combufti, vices in docendo lacobellus Mift nenfts fubic,qui vtriufq; fpedei communionem publicam Pragæ primus incoauit.
Fouebat Hufli partes S ophia régis W enceflai regina,amp; duitates regiæ fcrè omnes,ac multi proceres, Hufli doótrinam, régi non improba-cam, fequebantur.
Itaque Sigifmundo Cælâri, qui quadriennio poft crematum Hufliim, Wenceflao morcuo, fticceflurus erat,inter cæteraetiamhos articules proponunt:vt verbum Dei à facerdotibus amp;nbsp;Leuitis legitime vocatis, pure amp;nbsp;fincerè vbiq-,in regno prædicari : Si vtramq; Ipeciem facramen-rijiuxta Chrifti inftitutionem amp;nbsp;mandatum à fticerdotibus amp;nbsp;cæteris Chriftianis pmnibus, fine diP
-ocr page 51-ECCLESIÆ BOEMIÆ. j? ne difcriminc ex æqiio fumi: amp;nbsp;publica ac mani-fcfta flagiriain quolibet hominum ftatu legitime corrigi:amp; facerdotesac clericos conciona-ri amp;nbsp;dôcere,non regio more dominari, amp;nbsp;ditio-nes ac prouincias poflidere fineret. Qnibuspo-flulatis cum afleutiri Sigilmundus nollet,ipfe quidcm ièdecim annos regno caruit. Ordincs veto regni Pragæ Synodo coalt;âa,fupremarn in-fpeâionem ecclefiarum in Boëmia èc Morauia, quatuor Doéhoribus in Academia Pragenfl coinmendant : amp;nbsp;régulas Ecclefiafticas ,vt no-minantjfcu ftatuta,de norma dodlrinæjde ordi-ne gubernationis ecclefiæ,de co.ncionibus,de cucbarillia, de bonis ecclefiafticis, de peccatis mortalibus feuere coërcendis,de moribus cleri-corum amp;nbsp;pœnis delinquentium, amp;c..viginti tria eondunt,que ecclefiarum faluti amp;nbsp;tranquillitati-in Boëmia 6c Morauia feruirent.Inde bella,con-tinuum ferc decennium,Pontifice Germaniam in Boëmos incitäte, fecuta funt. Quæ cùmBoë-mi, Cifca duce, cuius monumentum Czallauiæ vidi, féliciter profligaflent, tandê Concilij Bafi-lienfis tempore ad amicam pacificationemde-curfum cft. in qua, poft aliquqt annoru traóta^. tionem, poftremo quatuor uli articuli, quos Si-gifmundo CæfaripropofitosfuilTe dixi,aliquâ-tulum raitigati funt, 6c Boëmis concefli, hac tarnen conditione, vt in cæteris omnibus reli-, gionis Chriftianæ dogmatisamp;ritibus,ecclefiæ Romanæ prorfusfe fubijcerent.amp;conformçs
C iiij
-ocr page 52-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E C C L E S I Æ gt;
r edderent.Eiiis pacificari onis formula,an. 145*?, diequintaliilij jlglauiæin Moraijia,(oleniiibus literis, quas vfitatiffima in illis regionibus appel larione Compactatanoininant, lancita óc con-firmata eft. Huic conciliationi Iohannes Ro-chezana ( qui eruditione Sç authoritatc ca:tcros Huflï dilcipulos facile anteibat) amp;omnesferc proceres ac ciuitates,Hu(ïï doólrinam profiten-tes, pacis amp;nbsp;concordiæ ftudio aflenfi lunt. Paii-ci alij,amp; in his T aboritæ, quosWaldcnfium do-ólrina amplexos fuiflè, hiftoriæ teftan tut, cùin tetros Miflaruin abufus, amp;nbsp;facrificia pro viuis amp;nbsp;mortuisjinnocationem diuornm, cultus ftatua-ruin, idoloIatricLim cultum panis circumgefta-ti, amp;nbsp;alias fuperftitiones pontificias plané auei-larentur; ^oft longi temporis diiceprationes, tandem ie a Pontificijs amp;nbsp;Rochezanæ audirori-bus,pontificicôiunâ:is,quos Svb vtraqve hodienominanr,prorfus fepararunt, de eleólis ex fuo coEtu Ecclefiæ miniftris, proprias con-gregationcs inftituerunt: quæ inter varias per-lecutiones amp;nbsp;ærumnas midtiplices, hue vlque in Morauia, Boëmia, Polonia amp;nbsp;ahbi conferua-tæ funt : amp;nbsp;Waldenfium ac Picardorum nomine ab aduerfarijs paffim traducuntur. Inter pontificios etiam, amp;nbsp;Huffi lèupotiùs Rochezanæ feólatores Boeraos, cum pontificc recon-ciliatos, male larra gratia nequidquam coijt ac fæpe refciflà eft : prælêrrim cùm Iohannes Capiftranus, (quem Ghalcondyles hiftoricus
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcus,
-ocr page 53-B O E M 1 Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
Græcus jPragam adBoëmos Apollincm colen-tcs milfum eflè refert, vt eos ad religionem lefii transferret) à pontifice in Boëmiam èc Vnga-riam ablegatus, arriculum de comunione ytri-usque fpeciei, à Synodo Bafilienfi concelTum, publicis concionibus impugnaret,cui vehemen tiflimè Rochezana reftitit : amp;nbsp;poftea titulû Régis Boëmiæ, Georgio Pogebradip ademptum, pontifex Matthiæ Huniadi conferret. Nunc ct-iain,quiSvb vtraqvecelebrant,etfiomnia ferè pontifida in cæteris articulis retinent, ta-mé iugo dominationis potificiæ exculTo, ( quod tarnen rurfus imponere illis nouus ifte archie-pifcopus Pragenns conatur) ex fenatus ecclefia-ftidPRAGÆoliminftitutiauthoritate,potifli-mùm pendere amp;nbsp;régi cupiunt.
Hæc de Ecclefiar um Gr æciæ, Afiæ, V ngariæ, amp;Boëmiæ coditione præfari hoc loco Chronic i leftioni, quam vfque ad Auguftum amp;nbsp;na-ti Chrifti tempora deduximtis,volui.Nam ea de caufla præcipuè fcribi amp;nbsp;extare Chronica Deus voluit, vt vbi amp;nbsp;qualis femper fuerit in mundo Ecclefia, feiremus.
Q^d autem vêtus Poëta inquit : Floriferis vt apa i» faltthns omnia bbant. Omnia nos iüdem depafiimur attrea di^la, tgt;4urea perpétua fimperdi^niffima vita : Id alibi dixi ad hune quoque libcllum Chro-Ni CI Carionis Philippicum rediflimè accom-modarijinquo vere Küpuçioç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etpi-
-ocr page 54-4t C O N e L V SIO Ô R A T.
res geftas in ecdefia amp;c imperüs folummodo nude narr-at : fedûpientiflîmè accommodât exempla ad régulas, amp;nbsp;grauiffimis noëmatis ac gnomis amp;nbsp;epiphonematis vbiqj in-tertextiSjvfum 6c applicationem hiftoriaruin ad omnia Reipub.cófiliaamp; adiones rede gerendas demonftrat. Vt igitur hadenus inpriore Chronici parte,itadeinceps etia fontes primos amp;nbsp;loca aUthorum, ex quibus hiftoriæ ac gnomx omnes depromtæ Hint, fideliter oftendâ : amp;nbsp;ec-clefiæ mprimis Chriftianç hiftoriam,amp; dogma-tum controucrfias, ac earum diiudicationcs, diligenter Deo iuuante explicabo. Q^m arden-tibus votis precor,vtecclefiam fibi çternam voce euangelij, in bis regionibus amp;nbsp;toto terrarum orbe,imméiabonitatecolligat,amp;veræde Chri-fto dodrinç,amp; optimarum artium,hiftoriarum ac linguarum fludia ecclefiæ neceflaria,in hac Sareptaferuet,amp; nos fingulos doceat,guber* net amp;nbsp;regat,vt Chrifto grata, amp;nbsp;ecclefiæ Dei ac Reipublicæ, 6c animabus noftris
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiüutariadilcamusôc
doceamus.
D I X I,
Veri*
-ocr page 55-45
Ä J E RIT A T E M narrationum , fstperiori ora~ ' üone deeccleßis C/ritcii,Aßaticii (ß i^frica-vis exfoßtarum, confirmantßejuentes eptflola Pa-triarcha (ßracorttm^ ^fiamtUartftm ipfiiusy^ß alt-ortsm^exvrhe ^onfiantinopoli,partim adme,par-timad Martinvm CRvsiVM,£^lt;i/w/,pro-ximü annisßripta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citmpiis ecclefia Chri
ßi amanttbns tellu no inoratas nec intuctsndas fore iudicaremivifum e^l htsic orationi adiungtre, vt explorate ac certo perßteüa cognita mdii bo-vos illos vir OS ,ex ejutbsu t^tennaanno abhincvn-decimo oretewss pleraque fcifcitatusfism, commt-morajfe, leblori conflaret. Qwm ß 4^ preces pro Ulis eccleßis ,d tjssibus religtonem Chrißiprimitm matores nofiri acceperunt, ardenti/ss fundendas exstfiitabo, fimstl volssptate non tUtberaliafii-ciam ; non vulgarem me hutus edstioniefrst-ilumceptßi arbitrabor. ^n~ no 1580.
-ocr page 56-44
WENCESLAI BVDO-
WIZII MAGISTRI AVLÆ, CÆ-
SAREI APVD TvRCARVM ImP. LEGA-ti literhoe anno i y 8o (^onfiantinopoli allatt, in ojuihns nbsp;nbsp;ventos narrationum in oratione àe
flatftEccleltarKm CjrACiA ^ßlt;e cöfirmatnr:(ß proxtmornn^ Persiæ Regvm firies (ß Hi-STORiAj^^i/f Georgians,alijsrébus, quadam cognitunon indigna breni-terrecenfintnr.
D. DAVIDI CHYTRÆO.
Bro Oradonemihimifïàfiim-mas ago grariasjfuit enimhæç verègrariflima,amp; quæ me mi-rificèôf deleôtaritamp; erudienr. amp;nbsp;quantum adhuc ipïc obfcr-uaui, partim ex aliis multis co-gnoui, cette tuæ obleruationeS amp;nbsp;inueftigatio-nes facile palma referunt, nilî quis in minutulis illis amp;nbsp;mutabiUbus ceremonijs inquirendis cu-riofior eflè velit,quod nonnullihîc fine omni fruélujUe dicam inepte, faciunr.
Hodiernus Græciæ ftatus certè per omnia tabs eft, qualem tu efle fcribis.Inprimisautem nimium illud verum,quod adeo omne ftudium linguæ anti^uæ Gra:cæ inter eos collapfumfit, quod fortafle adhuc tolerabilius eflet, nifi inlci-riana
-ocr page 57-WENC. BVD. AD CHYT. 4Ï riam fuadodrinæ vmbra contegerent. Omnia enimfacra eorum,lingua antiqua,neque à la-cerdotibus,neque apopulo intclledaperagun-tur ; raræ coUciones, raræ ad populum adhorta-nones: vnde fuperftitiones innnitæ,amp; in qui-bus non humilitas aliqua præfertim lub hoe iu-go tyranico,{èd faftus potius cernitur, amp;c is qui-dem plufquam intolcrabilis.
Accùm Deibeneficio Ecclefiæ eorum adhuc honeftiflimos redicus habeant, malunt eos ad ociofosMiflihcatores,quàm ad vnicaabquam paruam Schóiam erigendam conferre, in qua iuuentus de finceró Dei cultu,aut artibus hone-ftis faltem inftitueretur.
Solus Pacriarchanofter Conftantinopolita-nus dicitur habere in reditu annuo ad viginti millia talerorum, èc vitra,fed quorum tarnen nonnüUa pars in magnates Tur ci ob donatio-, nes nimirum périt. Hæc inquam beneficia Dei, non folùra non reddunt eos excitatiores, fed * potius obftinatiores,vt quimagis de prifeo illo iinperialiecclefiæ fiiæfplendore,quàm de fin-ceritate huius, foliciti elfe videntur.
De Afiaticis Ecclefiis quæ fcribiS,necegoa-lia adhuc quçpiam cognoui,licet complures no-biles amp;nbsp;eruditilT. iuucnes, hoc noftro tempore, qu O hîc moramur, ilia Afiæ amp;nbsp;Ægypti loca feli-cifl. peragrarint,inter quos vnus ex meis conter taneis Chriftophorus àwiztumb,nûcdomum adfuosvti audio reuerfus,nonnullaexTripoli'
-ocr page 58-4« WENCESL. BVDOWIZIVS
Sy riæ ad me perfcripfit.quç licet de ecclefiæ fta-tu nihil continent, tarnen tibi lub hac occafione mittendaiudicaui,quód nonnulla recitent, qus fortaflèfuo in loco grata elle porerunt.
Ego de Georgianis, quorum hîc legatos mihi videre licuit, te certiorem faciam, quanquam nonlegari publie! erant, quemadmodum initio dicebatur,fed principes lùarum regionumfra-tres duo. Hi à Muftapha Ballà, contra Perfas eunte, ditionibus exuti fuis,hue ad Imperat.ter-tia menfis lunij elapfi profugerant,amp; vrbé hanc magno amp;nbsp;Iplendido comiratu ducentorum cir-citer hominum ingreffi, Iblenniter à Turcis except! fuêre : déficiente paulô pôft iuniore fratre vnàcum fua cohorte ad Mahometifmum,idq; ob defraudandum fratrem amp;nbsp;cripiendum ill! tanquara primogenito ius dominandi, quod amp;nbsp;accidir.
Ac cùm fenior Icmel atque iterum illuftrifC D.Oratoremmeumfalutare per fuos iuffillèt: placuit D. Orator!, femper mea vt! opera ad eumreC'ilutandum,amp; adeonftantiam Chrillia-næreligionis adhortandum : quod equidem ea qua potui diligentia feci, eique diligenter quæ-rent! de ecclenarum Germanicarû ftatu, ad fin-gula breuibus per inrerpretem relpondcbam, amp;nbsp;diebus aliquot elapfis,!nuentum inter Græ-coslibellum Græcum confellîonis Auguftanx, Bafileæ imprelTum,cuius hue D.Steph.Gerla-kius plura exemplaria tranlponari curauerat:
hune
-ocr page 59-AD D. CHYTRÆVM. -»7 huncinquam,excöfenfuMagnif. Domina mei, amp;nbsp;cum fublcriptione manus ipfius, fratri fenio-ri obtuli,quem benignè acceptum,ftatim in lin-puamfuam Ibericara transferri iulïït,fequead fuos vna cum exemplari Græco tranlportatu-rum promifit.Dimifliis cft autem hincadfuos (vnàcûfratreapoftata) rebus fuis mirificèper-turbatis,amp;nihil impetratis eoru quæ petierar, excepta vita incolumi. Nomen illi eratQuark-\(^areAtabac.
Ego multa,tum ex ipfo,tum ex ipfius homi-nibus inquifiui de Poliriaamp;Ecclcfiaeoriun:amp; reperi diueribs principes illa loca rncolere, mo-ribus amp;nbsp;opinionibus diuerfilfimos.GrxcüPa-triarcham colunt quidem,fed ab ipfo nó dependent, vt qui in multis fe à Græcis difl'entiredi-cant, quæ tarnen diflimilitudo in varietate rituü confinit,qui ipfis funt,quemadmodum amp;nbsp;Græcis,caput amp;nbsp;principale religionis.
Miflusfuit cótra hos populos in Colchidem prxfeólus maris,menfeMaio,cum zj triremi-bus,fed illis ad defenfionem cumvicinisMcn-grellianis amp;Circafiis concurrcntibus,nó adeó inultum efFecit,fed extruóla quadam in Men-grelliana muniuone,amp; nonnullis tributariis fa-dtis, Septemb.huc rediit,triremibus fuis ma-iori ex parte tempeftateponti Euxini conquaC-lâtis, amp;C tribus lubmerfis, id quod ex captiuis in-notuit. Et hæc quidem de Georgianis, quorum lu in Afiaticis tuis facis mentionem.
-ocr page 60-4« WENCESL. BVDOWIZIVS
In Vngaria eadem videre licuit,quæ annotas, accùm Buda per equos dilpofitos hucpræmiP fuscflèm,quantum in ilia celeritateobferuare potui,reperi plerofque iUos pagos, quos tranfi-bamus vique ad duorum dierum iter diftantes à Conftantinopoli, Chriftianum nomen profi-teri, fi modo vita nomini reiponderet.
In Bohemia mea gratillimo animo ample-dtor ilia catharmara amp;nbsp;peripfemata, tanquarn teftaceos illos Domini tnefauros,quib.vt quod-uis vitæ genus Dominus pro fiia milèricordia exornet,amp; nos doceat, diuinam eius benignita-tem amp;nbsp;philanthropiam totó peólore oro.
N omina R egum Perficorum,ab Ilmaêl e primo, vique adpræferttemRegèm,vtivoluifl.i, tibi mitto. addita eft etiam breuiter hiftoria ab antiquoquodam interprété Cæfarcô,qui partim ipfe aliqua obferuauerat, partim inter 1‘iir-cas colleóla collata defiimlerat. Hæc ego, vti abipfo compofitafunt linguaItalica,tibitrani-mitto:non enim proprer feftinationem licuit eainlinguamLatinamrräsferre,ac puto te lin-guam Italicam intelligere.Illud aürem obienia-biSjparticuläSchah,quæ propriis Regum no-minibus præponitur,fignificari lingua Pcrfica Regem: quemadmodum nomen Sophi,qno (gt;• mnesPerficireges vtuntur,rcligiofumiignifi-cat,vt qui in Mahometan a idololatria religiofi-oresTurcis videri volut. SicTurcicilmperato-rcs nomen Sultani ab imperando vfurpant,au forfitan
-ocr page 61-A D D. C H Y T R' Æ V M. 4? forfitan illudGallicum Syre comparari poflet. vtrumqj tarnen iam hodie in abufum deuenir, vt quod promifcuè quibuïuis pene rribuatur. Sedhæchaôlenus.
Hiipanicus quidam nuncius, fêptem perfb-nis comitacus, vrbeingrcllus eft 4 huius mçn-fis ,depace,vti aliqui .volunt,nonnulla traóta-turus. Sed Turcis Lufitanicusillc apparatus Or mninofiilpeólus eft,id quod tempus docebit. Benf amp;nbsp;féliciter vale vir clarillîme, amp;: me quod facis ama. Datæ Conftantinopoli Oólob. an-no I j 7
, '^enceslatuBudovvi^àrBudo^
I. r. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WO,, Qtfarei apttd Tufcicti,
Imp.OraterisanUmagifieri
fir if ta, 12. Oéïob^
N îA curlbr nofternonnihilhîc commoratur,cafus fubfecutus eft, qucm tibibreuiterindican-dûpuraui. Mahomet Baflà,qui trium Imperatorum fupremus
Vefirius, id eft locum tencns,crat,vndecima hu ius menfis heri circa horam 4 pom. à quodam mendico Turcico, fupplicationem exhibente, inluo aulicoSenatu interficitur, percuflus cul-
D
-ocr page 62-'yö V7ENC BVD. AD D. CHYT.
rcllojindextrum pedus iUifo,ex quo vulnète! duabuspófthovis mornius eftjamp;hodiehorâp maturinafepultus : homicida pariter, altera fta-* tim poft hora, in quatuor partes difleólo j qui in perpetraro facinore, adeö ah aftantibus, contra exhörtationem primatuin, hinc inde traiftus amp;nbsp;Verberatus erat, vt lèmimörtuus tic mutus inde reportatus, 8c ad ipfiim Irtiperatorcm duftus» cauflam perpetrati honlicidij dicere nó potue-rit.HiceftexitushuiuS Baflæ,hominis peiiè o-óloagenarij,cuius præcurfores erant hoc tempore noftro Bafta Budenfis, 8c Alexadf inus pi*ç-Feótus, iuftu Imp.ftranaulati. Non dubito quin huius viriinteritilminnacMonotyrannide ali-Sua'ihfignis fubfecutura fit inutatio.Datç Con-antinopoli li Oótob. anno yp.
^enceslAMBudovvftf-àSifiiûvva.
SERIES
-ocr page 63-î*
SERIES PROXIMO.
RVM PERSIÆ REGVM, CV-
ÏYS IN SVPERIORE EPISTO-* lamentio fit^exItaltco adver^ bam conaerjd.
SÈcVNDVM hiftoriam Ottomani-cam, Rex Perfiæ ex hac familia pri.-mus, i s M A E L regnauit plus quàni viginti annos. Ille eo tempore do.* minabatur in totum rcgnum Per-fiarum , amp;nbsp;infuper poflidebat grandcm illam* famofam amp;nbsp;antiquam ciuitatem Babyloniam, amp;nbsp;ciuitates \(^an,Schcrzul.aliæ quoquc inaxi-mæ ciuitates amp;nbsp;caftella étant fub ipnus impe-tio.Illeco temporedominabatur in totam Ar.* meniammaiorem, Sc partem Cappadociæ vl-que ad confinia Amanæ. ille bellum gerebat cum populis Ciliciæ,in luiïiifta plurimumno-Cebat amp;nbsp;ihcommodabat Imperio Ottomanico» Eo tempore reghabat Baiazeth fecundus Imperator Turcorum, amp;nbsp;præ maximo mètu,quo tc-hcbatiir,fingulisahnis fua münera fupràdidô Régi Perfiæ mittcbat; vt ficin bona pace amp;nbsp;vici-tiitate ftarer.
Sedpoftquain did^us Baiazeth mottuus efi^ filius eins Selimus primus, qui ei in regno amp;nbsp;imperio fiicceflît, non voluit mittete lolitum
» ij
-ocr page 64-Ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;REGES
munuSj quod pater mittere folebat. Quin etiaffl de bello contra Perfam mouendo deliberauir, amp;fübitó tranfiitinAfiamcummaximo excrci-tu,amp; viam fuam fequens in agro dióto Zalderan fiue Calderan, caftrametatus eft, amp;nbsp;ibi cum fu-pra diélo Sophirege Perfiæ,ScahIfinaël nomi-nato,prælinm cominiflt,in quoSelimus obti-niüt Victoria, amp;nbsp;Ifinaël viótus amp;nbsp;in fcapulis vul-nerarus, rediit in Perfia magno cum fuo damno amp;pudore.
Selimus ciim viéloriofus eflèt, occupauit co tempore multa caftella amp;nbsp;ciuitatcs,amp;: diïpulit Perlas ex confinibus Armeniæ maioris, Ciiiciæ, Amafiæ,amp;rediit Conftantinopolim cum magno triumpho. Et quoniam res huius mundi lunr fempermutabiies, Selimus mortuusefl:,amp; {iius fiiius Sultan Solymannus fucceflït ipfi in imperio.
Aliquot annis poft fimilitermoriturIfinaël, amp;nbsp;ipfi fiiccedit fuus fiiius Scab Talimas. Soly- k raanusiplèquoq-, volcns imitarifuum patrein, mouit bellum contra Scab Tahmas, amp;nbsp;ipfi ade-mit fiipra nominatam ciuitatem Wan, amp;nbsp;ma-gnam ciuitatem Scbcrzul, amp;nbsp;fimiliter diripuit amplam amp;nbsp;capacem ciuitatem Tauris , fitain fub monteTauro. fimiliter in confiniis Geor-gianæ occupauit multa caftella amp;nbsp;ciuitates, amp;nbsp;in Melbpotamia cepit multas regiones amp;nbsp;muniti-ones. In Armenia itidem maiore occupaui t infi-jlitaloca.Omnesiftinominati loei amp;nbsp;regiones
perti-
-ocr page 65-r E R s 1 X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îj
pcrtinebant amp;nbsp;(ubiedæ erant regno Perfiæ. roftea cùm tanta prælia amp;nbsp;tain multæ pugnæ fecutæ eflent inter Solymanum amp;nbsp;Scan Tah-inas, faôta eft pax, qnæ durauit ad fincin mortis vtriulque.
Sciendum autë quod Rex Tahmashabebat alterum fratrem noininatum Elcafl. Huic cùm non coueniret cum fratrc, fugit, amp;nbsp;venit ad So-lymannuin,cuiSolymannus multum honoris cxliibuit,amp; ipfi dédit cxcrcitum, vt contra fumn fratrem in bellû prodiret. Sicuti autem notum cft,quôdinhocinundo femper regnet inuidia. Generalis Dux Soly manni, qui cum ifto in bac expeditione erat, motus inuidia, qua correptus eratjfcriplitadfuum principem Soly mannum, quóddiétusElcalTeonfilia fua clam cum Perfis cómunicaret,amp; quod tiineretneproditionem aliquam tentarct. Poftea illi mißt alias literas, quas fignificabat tali forma ad fratréfuum initias elfe, quocirca fine dubio omné fii^icionem amp;nbsp;inimicitiam inter eos fublatam cfle.Infum-matantumelFecic,vt Solymannus eum adfra-trem fuum abduci iuberet, qui ElcalT quam p ri-mùm ad fratrem luumperuenit,ab eo in cufto-diammifiliseftjin caftello dióto Kahkaha,vbi ad mortem vfque detentus fuit.
Vt redeainus adTahmas,regnauit file vitra quadraginta duos annos, amp;nbsp;fatis ftudiose amp;nbsp;lóUicitè bellum amp;nbsp;expeditionem contra Otto-' mannos molitus eft, fed votorum fuorum ex
D iij
-ocr page 66-REGES ïêntentia compos fieri mmquam potuit. In fine enim femper fuccubuic,nifi quod in man Ca-fpio ad fines Perfiæ duas regiones cepit, quibus imperabant duo domini,quarum vna dicebatur Syruan,altera Gillan. Et hoc modo finitisfiiis bellis in nullam rem aliam intentus fuit,quain vt ftaret in bona pace amp;nbsp;quiete cum omnibus fuis principibus vicinis.
Poft huius mortem ipfi fiicceflit Ifinaelfi^ liuSjfecundo loconatus,dilt;ftusnomine Ifinael fecLidus, Hie viuo patre in mala eius gratia erat. caufa fuit, quod ipfi non eflet obediens. Sed in-terea dum Solymannus pacem coleretcumdi-lt;fto T ahmas huius patre, ille tanquam inobedi’ ens, patre ipfo infeio, comparauit fibi bond ex-» ercitum,amp;vcnit,impetumque fecit inBeller-i begum de Ararum,qui vocabatur Iskender Baf fa,in ditiçinc Snltani Solymäni, amp;nbsp;eum tali modo fregitjVt vix faluuspotueritefft^ere, Soly^’ mannus hanc reni,amp; maleficium nlij Tahm« amici fui, fiibitô illi grauiflîmc conquerens 1’cri-pfit, addiditque de rebus quas filius fecilTet con-? tra capitula pacis, quæ inter ipfos eflent, item de aliis quibufdam damnis, quæ regno Perficoin-tuliftet. Pater nouos hos nuncios cognofeens, vehementiexarfit ira,amp; filium incarcerariiufi fit in quodam caftcllo, quod dicebatur Kahka-hain regione Erdeuil, quod vicinum eft finibus Perfiæ amp;nbsp;Syruan. In eo caftello detentus fuit, vlquc ad mortem fui paths.
MortUQ
-ocr page 67-P E R s I Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎT
Momio Solymano Imperatore Turcorum, illi fucccflît filiiis Selimus l'ecûdus. Diôlus Tah-mas rex Pçrfiæ, mifir illi fuos legatos amp;nbsp;confir-mauit pacçm ôc vicinitatem, Similiter poftea-quam mortuus eft SelimuSjamp; ipfi liicccmt Mu-rath, milit legatos ad iterum cura co cófirtnanr-damamicitiam.
Et non longe póft ipfe quoquerex Perftæ ScahTaltmasmortuus eft.Et omuesdominiamp; principes Perfiæ miferuntlegatos cum literis in Corallàn, vt accerferent alterum filiumlupra-difti Tahmæ, (qui nominabatur Muhemet Ho-dabendi, amp;nbsp;eo tempore çommorabatur in Co-raftàn) eumque Regem Perfiæ crearent. Ille au-tem tmn matrimonio fibi iunxerat filiam Domini Corafl^i, focero mortuo ille tanquam gener amp;nbsp;heures regni feudominij illius relidi, eamregionem gubernabat amp;nbsp;rcgebat,amp;nun-quam voluit redire in Perftam ,vt ibife regem çonftituerct.
Perlæ videntes quod ifte regnum adiré non velletjdeliberaruntderegeçreando fuo fratre Ifinaéle, qui erat in cuftoma.Et fie fimul omnes vno animo eum regem crearunt,qui fecundo fui regni anno mortuus eft. Habebat hic alterum quoque fratrem minorem,quem, dum re-gnabatjveneno interfecit. Simiuter propria i-(’fius amp;nbsp;carnalis foror,pr opter eius praua amp;nbsp;ma-itiofilfima inftituta, de leeleraram pefllmam-que vitam amp;nbsp;moreSjÇum confenfu procerum
D iiij
-ocr page 68-REGES
regni Perfiæ,venenum ei præbuit, arque ira,fic-ut frater,ipfe quoque ruptus eft.
Poft mortem huius, cùm vidèrent amp;nbsp;expe-rirenturPerfæjiè rege amp;nbsp;legitimo regnihære-deamp; fucceflbre deftitutos eftè,miferunt legatos precatum adfuprà ditftum MuhemetHoda-bendijVtadregnum veniret.UIe etfi duriufcu-lum le præberet, tarnen tandem, cùm tantope-re exftimularetur, ipfis aflènfus eft, amp;nbsp;venir ad tegnum, vbi 8c ftibito creatus fuit Rex, amp;nbsp;huc-ufque regnauit.
Et ante tres annos ftabat adhuc in bona pace amp;nbsp;vicinitate cum Ottomannis,neque quæ-rebat eorum dominium lædere, multo minus recuperate ea quæ pater amp;nbsp;auus fuus amife-rant, cum omnibus iftis ftabat in pace 8c quiete. Nihilominus Ottomanni, tanquam ij,qui nun-quam content! iis quæ habent,amp; gens continuo inquiéta,mouerunt bellum contra mife-rum Muhemet Hodabendi regem Perlàrum, quod ad hune vfque diem durât. Anno fuperio-re ceperunt aliquas regiones 8c ciuitatem Tif-flils in agro Georgianorum, infuper etiamva-ftarunt Syruan, amp;nbsp;hoc anno ædificarunt Carlo, idque femper cum fatis magna iaftura fui exer-citus, ira vr ab vtraqiie parte penè fuerint fatiga-ti.In prçfentia pro hrmo amp;nbsp;certo habetur,quôd Ottomanni cum rege Perlîæpacem faeere eon-ftituerint.
Dicunt quod hic Rex non bene videanaliqui volunt
-ocr page 69-P E R s I Æ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
r nbsp;nbsp;volut dicere, quod fie narus fit; alij dicunt,quôd
pater fuus dedita opéra ipfi vifiim oculorum perdi iufièrit, eô quod adnuc viuo pâtre, Perfae eum regem create ftuduifiènt,amp; hçc cauffafuit, quod pater eum hoc ludibrio afFecerir.
SERIES REGVM PER-
SIÆ PROXIMORVM.
Caliohannes Rex
Vfuncaflànus | TrapezuntiS. Rex Perfarum-—^Deipoina
Harduelles—Martha, gener Vfun-cafiani. Hismael SoPHi, Rex Peramp;rum,qui cum SelymoTurcarum Imper, conflixit anno Chrifti ipp r--- Ihomas 41 annos re-gnauitjobijt lyyf. Elcas feu Ca-fiü. |
lacuppus inter-fecit Harduellem. Alphantes Moratcha-ab Hifinaele mus. interfeftus. |
Hifmael II. Mahomet Hodabendi,qui patri fuccedens, nbsp;nbsp;nbsp;nunc cum T urcis bellum
altero anno obijt. gerit,cœpit 1570.
-ocr page 70-T«
DE PRÆSENTI TVR-
CICI IMPERII STATV ET
Gubernatoribw prtcipuù, de beâo ‘Terfico.
FRANCISCVS a bil
ker b e g
DAVIDI ÇHYTRÆO S D.
Vm Conftantinopoli hoc tempore viuerem,amp; de argumenta epinoU adtepreceptorem olim meum mit-' tendæ delioerarem, exiftimaui mÇ rem non ingratamtibifadurum,fi de Imperij Turcici hoc tempore Gubernatoribus, Sgt;c lt;15 Perficis rebus,amp; alijs,quas memoratu dignas hîc vidijvel à fide digniffimis hominibus accepi, Humanirati ruæ fignificarem. Nam de ftatu ec-clefiarum in his ^entibus ad te feribere fuperua- j caneum duxi,cumtibi eummagis etiamquàm mihi notum efle uitelhgam ex tua Oratione hiC à viroquodam nobililEmecumcommunicata. quæ tumalijs de câufis,tum verb quod omnia quæ in ea narrantur, in veritate fc ita habere có* perijgratillima fuit.
Placet autem ab ipfo Imperatore Turcico ex-ordiri.Is Amurathesefteiusnominis 111.Sely-mi 11. filius,annos habenscirciter trigintajprin-cipiuin Imperij fui, à quinqi fratrû impuberuin cæde,
-ocr page 71-DE TVRC IMPER. STATV. ff cædCjfiuepotius ftrangulationeaufpicatus. Eft verô ftatura corporis humilixapitc magno: ocu lis tardis amp;tumidis,nihilq-, fermefe mouenti-bus : maxillis efflatis: nafo oblongo, inq; os vfq; porrefto:barba rara,eaq;rubea: colore faciei magna ex parte pallido : corpore reliquo fluido amp;nbsp;languido : morboq; laborat caduco. Confiât quoqi eum fpiritii eflè præditum exili amp;nbsp;timido, quippe qui raro, nec nifi traquilliffimo mari, ad venationes Si hortulos amœnos, quibus alias deleâatur,Bolphorumtranfire audeat, Adar-morum fonitum amp;nbsp;tormentorum fragorem, contremifccre aiunt.Vndc fit, vt bella contra morcm maiorumfuorum, per legatos admini-ftrare confueuerit.
Matris vxorisq-, imperio eu rcgircferût.His itaq;, miuieribus Sc donis corruptis, per eas fibi multi Imperatorem conciliant. Dicitur vxorc eum ellècontentumvnica,quod tamenimbe-^ cillitati naturæpotius ipfius,quàra modeftiç tri-buendum cenient.
Filium habet Mehemetem nomine, vnicum tantilmperij.totq-, Regnorum hæredenî,qui amp;nbsp;ipfe,quamuis vixfit pubertatisannos egreflus, tamé liberos habere dicitur.Quod apud me fide caterer,nifi manifeltifTnnum eilet, nûc ipfiim 4 pâtre vix pubere genitû eflè. Vino Amurathes abftinet ; milites tarnen, qui fub pâtre Selymo, vino conlûeuerunt, vti nunc abftineant cogi non poflunt, Verùm itmlri ex ipfis eo valde fua-
-ocr page 72-eo DE TVRCICI IMPERII f
uicer,contra legi Hatoris placita v tuntur.
Talls eft AmurathcSjqui nunc àpicrilq; orbis Monarchis amp;nbsp;adoratur amp;nbsp;timetur, quiq; fe vni-cum mundi moderatorem eftè , iuperBiffimis fuis literis gloriatur.
Amurathis vicem nunc adininiftrat,viramp;a-nimi amp;nbsp;corporis viribus excelles, Siaus Baftadi-ótus.Isfupremus Confiliarius eledlus eft,amp;à Turcis Vezir Afemdicitur, Protovezirius, fiue protocofiliarius dici poftet. Huie puero, à Soly-manno, nomen Siaus, hoc eft formoft hue pul-chrijinditufuit. annorum eft circiter 40,amp; na-tione Hungarus. Bella nunquam geffir, quam-uis antehac Beglerbegus Græciæfucrit.
Sunt præterea quatuor alij V ezirij Baftæ, hoc cftjfecretioresconftliarij. quorûduo hîc nunc refidenr:Mifach,quod Meftiam fonat, amp;nbsp;Mehe-metes, ambo natione Illy ri ci, nulla quod inqui-rere potui opera militari édita infignes. Duo re-liqui contra Perfam nimc bellum adminiftranr, gt;nbsp;Sinan amp;nbsp;Ofman, quorum alter natione Epirota eft,quiftaturadicitur efteprocera, macro cor-pore,colore faciei nigro,nafo aquilino, ingenio ziracundo amp;nbsp;implacabili.k Guletam euertit,^^ Tunetanum regnum Hilpanis eripuit, amp;nbsp;Petru Portocarrerium Guletæpræfeôlû,prope Cor-cyram, in ignominia Hiipanæ gentis, ad neceW vfq-jjfuftibuscædi iuffir. Anteain Arabia féliciter bellum adminiftrauit. Nûc verb contra Per-fas non adco fecundis vtitur ventis. Alter Of
man
-ocr page 73-j. STATVETGVBERN. 6i
man Baflà, ex Bofiiia eft. is ad Caipias refidcc cum exercitu portas, magna inter hos duos eft gloriæ æmulatio.
Poft Veziros Baflàs, Græciæ Beglerbegus in maeno honore eft.is Mehcmetes dicitur,nario-ne Illy tiens, in bellis hic poft Imperatorem ôc ins Vicefultanurn,primum obtinet locum,in-deq-, fuperbnm hoc nomen (qnod Dominorum Dominum fonat) habet. Reliqui Beglerbegi in fibi deftinatis prouincijs degunt. Hievt eorum præcipuus,aulam fequitur, vt fi quidfaclo opus fit,idceleriter exequatur. Homo eft reimihta-r is fatis peritus. Eius aula, præ rcliquis, mifitari-bus viris quotidie freqnentatur.
Maris exinde præfedi eft permagna audlori-tas.Isdicitnr Ocniali, eft natione Calaber,à T urcis,referuato Italico vocabulo,Capitan Bafi favocatur,tanquamfoli maris præfeâi ab Ita-lis Capitanei dicerentur.perfona hiceft,vtiamp; I prima conditio eius fuit,rnftica amp;nbsp;feruih. Hic in prælio adNaupatftum fiue Corinthiacumfinu commiftbjfiniftrum duxir claffisTurcicæ cor-nu.Et tune Algeria: Profulthano erar.Initio pu-gnæ Melirenfes ,qni audacius inueôti fucranr, repreflît. Vt veto aciem fuorum inclinare vidit, fuga fibi tempeftiuè confuluir,folusq; cum 40 triremibus aufugit, cùm fegnius eum, qui ipfi à noftris oppofitus erat, Andreas Auria Genuen-fis infequererur. Verùm iplè breui clafl’em rc-parauit, amp;nbsp;poftero anno noftrorum conatus in
-ocr page 74-ÜV DE TVRC. IMPÈR. StAtV.
Peloponnefb retardauit,amp; tercio poftpugnaw annOjVnà cum Sinan BaiTa G ule tam occupauin Ante biennium in Colchidemcumclaflènaui-gans, Phafis amius accolas domuit, cäftcllumq; Valde munitumprædiéto amni impofiiitiCxte-' ta veriùtus amp;nbsp;cailidus magis,quàm animofiiS.
lanizarorum deinde præfedlus eft,annoruin circa 33. Reliquis omnibus de pulchrior Ôc hu-manior,fronrcq-, eft præditus hilari,fed rei mili-taris in vni uerfum rudis, quippc qui ex mero au-lico ad infignemhanc præfeûuram nuperrimè eft eueebus: vetùm(vti fertur)filiam in vxorein duôturus Imperatoris, apud que in maximagra-tia eft.Ebraimo, hoc eft Abrahamo, nomen eft-
Hifce viris nunc Imperij Turcici fumma ferme commiflà eft,qui omnes tarnen Chriftiano-rum liberi funt, pàrentibus impubères vi ereptî, éxeepto Ochiali,qui maiorennis inTurcariim deuenit poreftatem,amp; primùm ad remos da-mnatus ruerat. Verùm abnegans ChriftianaW fidem, Mahumeticis eft initiatus fuperftitioni-buSjindeq; ad tant os honores aicciidir.
Nunede Persico BELLo,amp;quæaIiàshîc notauijpauca exponam. In principio belli (vt rempaulôaltiùsrcpetam) contra Periàm mif-ftis fuir Muftapha, vnus ex Vczirijs Baflîs, virrei militaris valde peritus. Is primùm Georgianos Ibcros,qui Chriftum Græco more colunt,quolt;i cum Perfis fentire viderentur, inuafit, atq; ino-pinantesitaoppreftitjVtbonam prouinciæ cœ ruiu
-ocr page 75-DE BELLO PERSICO. lt;fj
tümpartem occupant,cum ciuitatequæTiflis dicitur,infuperq-, tributum annuum iplis impo-fueiit.inde in Mediam irrupit. Quo tempore Perfarum rex Hifma'el moritur,acccrfitur ad rc-gnum frater ipfius Mchemeres Hodebendi. Is cùm pacis efletamator,viresqi Othomannorû nofl'etjatqjideo rationepotiùsquàm armis,li-tes dirimi cuperet, Muftapham per legatos de pace induciitve tentauit, donee ad Amurathem pacis conftituendæ caufa Icgatus mitteretur. At Muftapha,cùm efl'et inquieti fpiritus vir, fecun-daq^vteretur Fortuna, omne pacis reiecit men-tionem.Perfæ itaq^ arma parât ,vindicaturi rum recentesjtum veteres fibi ab Othomannis illa-tas iniurias.Et congrefli ad ciuitatem, quæ Zer-uandicitur,àqua hodieMedia ipfà Zeruanap-pellatur, acte commiferunt prælium, multis v-trinq-jCadenribus. Eft tame difccftiim ambigud Marte,nifl quod àTurcarü parte cecidit Tartaric! régis, eius qui ad Mtrotide paludemdomi-
' natur,frater .Is enim T urcis, ex f œdere, cum trF* gintamillibus equitu auxilio venerat.indc vatio cuentu eft pugnatum, donee Perfis legatos pads caufa mittédi poteftas data,6e Muftapha,mif-fo fucceflbrc,reuocatus fit.Petfarumlegaticum hucvenircnt,atq-,dcpace rraótarenr,nec deea Conueniret (Turcæ namqj Media fibi concedi poftulabant,amp; Perfæ Mediç caufa omniafacere videbantur) in Perfide falui rcuerfi funt.Id quod aeddit circa Augufti menfera,anno proximo.
-ocr page 76-64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEBELIO
Vtde pace non conuenit, ad arma reuerfum cft,amp; Perfæ quidem agros vndiq-, vaftarunf, pa-gos, villasq; exulferunt, comineatus intercepe-runtjVt Turcæ,duce Sinan Bafla, qui Muftaphs fucceiTerar, in magnas fint conieóli difficulta-teSjfamejpefteqjexercituminuadétibus, vt ex-fieditione relida,exerciti4, peftis maximè cauiâ, înt diûidere coaôti. Nunc veto recollegit cxet-citumSinanBafià, amp;refidet ad ciuitatem quæ Ezerum dicitur: ea ciuitas ad Euphrate fluuiuin fita eft. accepit amp;nbsp;hinc auxilia, circa principium ' Aprilis.amp; eodem tempore arma, amp;nbsp;pecuniar, per pontum Euxinum ,Trapezuntcm, vt inde ad exercitum mittantur,delacæ fimt.
Alter Tur car um exercitus ad portas refidet CalpiaSjduce Ofinanno Baflà, qui nifi locoruin beneficio fç tueretur, amp;àTartaris auxiliaacce-pifiet,in maximas dcuenilTetnecefiîtatcs.Locâ enim inter vtrumq; exercitû, ira deuaftata fiuit, vtpropter commeatutun inopiam neuter alte-^ gt;nbsp;ri fubfidio elle queat.
Ferunt equidem amp;nbsp;Perlas pacis percupidos elle, nam in ipforumprouincijs haâ:enus graf- , làtura eft, propriosq; agros potiflimum deua-ftarunt,vt hoftem adituprohiberepoHent. Ap-parctquoqj non oblcurè amp;nbsp;Turcos belli fufce-pti pœnitere.Nam vt alia omittam, hilce diebuS hue vocatus venit Beglerbegus ciuitatis amp;nbsp;do-minationis Ezerumenfis, qui quod inaulpicad belli luafor extitiller,capitis pœnas dedilîèt, nifi matre
-ocr page 77-PERSICO.
tnarre amp;nbsp;vxorc Imperatoris, centum millibus aureorum fibi conciliatis,amp; exinde pro fe inter-cedentibuSjVeniam ab Imperatore ira impetraC-fetjVtcontinuóduccnta milliaducatorumin æ-rarium Imperatoris inferret. Ex quibus confiât, Turcospariter amp;nbsp;Perfas pacis cupidoseflejve-tum neutef altcri cedere cupit.Quptidie hïc ex-pcólatur Sinan Baflà, quem aiunr ideo buc ven-turum,vt ab Lnperatore mandata accipiat, ex quibus cum Perns pacemconcluderepoffit. A-lij ipfum ex itinere reuocatum aiunr, propterea quod Perfæ inducias,quas cum ijsfo,donee pacis caufa hue iret,pepigerint,fregifle,âtq-, T urcis in-duciarum caufa fecurius euagantibus ad mare Hyrcanumcladem intuliflehaud paruamdice-rentur.Verùm hæc non pro certis afHrmo,quo-niam nódum fatis conftat, quid hac de re verum fit.Et Perficæ res ita fe habere dicuntuti
Caufaverb, quare cognatæ inter fefe amp;nbsp;eiuf-I nbsp;nbsp;dem fuperftitionis genres ramcxitialc amp;nbsp;fune-
ftumbellumgerantjhæccfle præcipua dicirur.. Turcæ Perfas accufant,quod ex fœdere, inter , Solymannum Turcaru amp;nbsp;Thamam Perfatum regem ióto, legatos amp;nbsp;munera Amurathi tan-quam legitimoSolymanni amp;nbsp;Sclymi fucceflo-ri,mittere neglexerint.Eam intermiflionem A-murathes pro hoftilis animi figuo (cumantea Thamæremporibus nunquamfuerit intermif-fum) interpretatuseft,atq-,ideo excurfionesin. hoftilem terrain fieriiuflit. amp;nbsp;Perfis pacem tue ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E
-ocr page 78-DE BELLO
'es noh pctentibus,ad arma, quæ adhuc durât, veæ turn eft.
Et certó creditur,fi Muftapha (quem ftiprà ab excrciturcuocatüdixi) inbello relidusfuiflèt, Tutcos in cas, in quibus nunc fint, no facile po-tuifte conijci difficultates, propterea quod cftèt rerum bellicarum amp;nbsp;regionum earum peritiïh-mus. Is verb ideo reuocabatur, quôd amp;nbsp;Perfarû legatos ^acis caulà venturos,non admififtèt, lt;juôd officia militariapccuniæcaufàvenalia habere arguerctur. Vt auté hue venir, rci benc gc-ftæ laudes quidé tulit: quod vero exemplo no-uo atq-, inulitato,inlcio îüo Principe,legatos co-gnatæ alias gentis non admilcrit, amp;nbsp;quôdpecu-nie caulà diuites amp;nbsp;opulentos fortibus amp;c expec-lis præponerer, ideo reprehenfiones Sc com-ininationes audiuit varias. Verùm is, iras amp;nbsp;minas Imperatoris metuens, fumto veneno, mortem obiuit voluntariam,annos natus plus odo-ginta. Hic eft ille Muftapha, qui Venetis noftta k memoria Cyprum eripuit, amp;nbsp;Bragatinum Fa-maguftæpr;rfeâ:um,c5tra fidemdatam, detra-daviuo pelle, lupplicio aftccit exquifitiftunO' Hicciuoq; cùmÆgyptieflèt Begleibegus, motus iftius regniamp; Syriæcompolùit: Arabesre-bellantcs edomuir. is quoq; Baiezetem,Solyquot; manni filium, cùm viuo pâtre côtra fratrem Se-lymuminlùrgcret,bello fregit, atq-,itaiuflù Imperatoris perlccutus cft,vt milèr ille vitam ami-lerit amp;nbsp;regnum.Hæc ita de Muftapha accepi.
Nunc
-ocr page 79-PERSICO.
Nunc qüæ ipfè hîc audiui amp;nbsp;vidi, memoriaq-, «îigna cenleOjbreuiter indicabo.
XII. Cal.Iunij,binc cum clafle difceflit maris præfedus Ochiali. Is in Africa profeóturus eft, vtfeditiones Tunerani regni compclcat. Mauri eninieius regni jrecepto per Melitenics hære-ditariofuorege (qui haólenus Neapoii deten-tus erat, amp;nbsp;meo tempore abnegata Mahumeta-nafuperftitione,fidem amplexus crat Chriftia-nam) magna ex parte Turcis rcbellarunr. Vbi res Timetanas compofuerit, in mandatis habet regnum inuadete Feflanum.Qimd ft itaperfi-cietjVti conftituit, Chriftianorum régna vndiq; armisTurcarum conclufacfTe videntur. Qupd eo eft deteftabilius, quia reipublicæ Chriftianæ principes ipfi huius tanti malicaufæ font, dum fccuri partim voluptatibusamp;otio fepulti iacér, partim inteftinis bellis ad internccionem de-Dacchantur,amp; quid communis hoftis faciat, auc quid contra ipfom faciendum fit,omnino non attendunt : led amp;nbsp;vitro, hifcc damnatis gcnti-buSjfupplicatum veniunt.
Circa Calend. Maij Icgatüs Hilpanicus lo* bannes Marilianus Mcdiolanenfis, cxçratis no-mine Hifpaniarum regis,abImperatore Tur-cico, triennalibus inducijs, bine difcclîit V enc-tias, indeq-, Hifpaniam petiturus. Ipfc per trien-nium hîc de pace foUicitauit, amp;nbsp;nunc denuo ob-tinuit; ira tarnen, vt neque Chriftiani, nequô Turci, eas inducias faluas fore credant. Nain
E ij
-ocr page 80-«s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BELLO vterq-, fc tempori potius accommodaiiit, quàm quodalterius âmicitiam magnoperc expeterec. T urcç namq-, Perfico,Hiïpani inteftino funt oc-cupati bcllo. præterca conditioncs ita compofi-tæ funt.vt vter eorum vclit,impunè ab ipfis pof-ïît recedere.Eft tarnen deplorandilm, quod ifte ReXjCÙm fit potentiflîmus, poflètq; Turcaruin refiftere viribus -, tarnen vt in fuos tutius graflàri poflîtjorbis Chriftiani vnico amp;vero hoftipet tot annos fu^plicandum efiè putauir.
Sed multo leuius amp;nbsp;ignominiofius eft, quod ctiain ij,nuper pacis amp;c fœderis ineundi caufa, hue nuncios milerint, qui nullam omninofadi fui rationem reddere poflùnt,quibus etiam non nifi rota Germania, atq; adeo omni fubaftaEu-ropa,àTurcisnihilefiètmetuendum, amp;c. Sed tam publicè,quàm priuatim res Chriftianoruin languelcerevidentur, magnumq;eft hoc argumentum infignis cuiufdâ mutationis. Hîc multi ex Chriftianis quotidie (propterea quod Tur-carum admirenmr felicitatem atq-, progreflùs, amp;nbsp;Chriftianoruin econtra videât miferias ) Ma-hometicam accipiuntimpietaté,negantcs Chri ftianam re^igionemj inter quos fiierunt nupef tres Italie! nominis monachi,quorû tarnen duo, fraudibus Hilpanorum amp;nbsp;Italorum correpti, milerc interierunt ; tertius verb quod èftet con-cionator valde exercitarus amp;nbsp;facundtis, magno cum dolore multorum, Mahumeticis eft initia-tus blalphemijs.
-ocr page 81-PERSICO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69
Sed hæc triftiora,apud tc,cui xternam amp;nbsp;temporalem lætitiam precor, omitto. amp;nbsp;coronidis loco, Gennadij Patriarcha: Conllantinopolita-ni confeflïonem,M.ahometo I I.TurcarüImp. ftatim poft Conftantinopolim capta, poftulan-tiexhibitam,mitto-,communicatam mecurn à Theodofto Zygomala,prælcntis Patriarchæle-rcmiæ Protonotario. Bene féliciterq-, æternùm vale.Conftantinopoli p.Iulij,Anno 1581.
EX L 1 T E R I S
CONSTANTINOPO-
LI, DIE XXX OCTOBRIS, 4««(? IÎ y^,tid'Igt;.DaHidemChj-tritum datü.
O c menfc, S elymus, Cælàrex IvlaicftatisOratori,dilatumiam Sm g diutius anno refpófum, de pro-rogatione induciarum, catego-K ricumtandé dedit,amp; octo an-norumpacempromifit.Quade re Ahmet quidam adnoftrumlmpdegatus pro-feóluruscnedicitur.Die 19 O ólob. primus nu-cius de capta amp;c folo xquata Goleta nuc allatus cft. Ante oiduum duç Galeç ex Armada Turcica ■appulerunt,quæ quid adferant nondum Icitur.
Paucis diebus anrequam Cæfarislegatipen-fioncm annuam Selymo adferentes menfe Au-
E iij
-ocr page 82-70
RELIGIO
gufto aduenerunt:Scraglium,PortæImpcrato-risferè connguum,incendio perijt,quod intra biduum vix intègre reftinétum eft. Damnurn quodfecitimp.eo incendio, decies centenis mil libus,multi pluris æftimant.
Regis Perfarum præfentis,de quo quçris,nome eft ScaliTahmas:Ifmaëlis,dequoIouius,fi-lius iam l’enex.Patriarchx Conftantinopolitani præfentis nomen eftieremias.
Turcarum Papa feu Sacerdos lûmmus,quern Muftti appellant, menfe Septembri mortuus, ipforum more inter eiulatnSjchoreaSjCaijtuSjla-mentationes elatus eft.
Patriarcham ipl'um propter dignitatis emi-ncntiâamp; occupationes fummas conuenire mihi nondum licuit : fed ex familiaribus amp;nbsp;dome-fticis ipfius, rerum Græcarum reliquis peritiori-bus,multa inquirere cœpi.
Quale doéîrinæ genus ampleclantur, non nifi ex literis ipforum feiri poteft. Conciones e-nim populäres nullas aut certè rariflimas hîc ba-bcntjfola miftàrum celebratione fuos patentes. In Cypro ramen amp;nbsp;Candia aliquos eflè, qui populum publicè doceant,audio. Hïc Conftan-tinopoli vnicus,qucm Iciam.Calogerus fuit,qui tempore quadragelrmali,ferijsNatalitijs amp;nbsp;Pa-fchatis nonnunquam concionatuscft,fedcùni reliquis do(ftior,populo gratior, viræq; lamftio-ris eftèt (inuidiarortaflêæmulorum) ad Patriarcham dclatus, amp;admontem landurn rçlegatus
CK. CU-
-ocr page 83-G R Æ C o R V M. 71 eft.cuius’præfcntia plurimùm mihi ad cogno-fccndam vniuerfam religionem Græcorum,a-liarumq; nationum commodare potuillèt. Ada feptem SynodorumGræcarum ,fcripta Bafilij, Cnryfoftomi,Damafceni,eorumq;traditiones, tangua diuina oracula ampledimtur, ad eagj de fide amp;nbsp;religione ipforumfcifcitantes remittût. Propter quos articules ah Ecclefia Romana fe feparauerint,Excell. veftræ ignotum efle non poteft. In reliquis omnibus, Pontificijs propin-quiores efle qiiàm orthodoxis videntur. Bonis operibus,maxime ieiunijs (quç mulra amp;nbsp;diutur-nahabent) elecmolynis,precationibus,amp;c.ni-mium tribuunt.Inuocationem (àndorum, cul-tumqjimaginumfuperftitiofum plané habent. Medium locû, in quo animis nec bene nec male fit, ex eoqi precibus viuoru in beatam fedé edu-ci,aflèrunt.Exequias mortuorum celebrant.
Deauthoritate Ecclefiæamp; craditionibus pa-trum eandera cum Papiftis religionem alere videntur.
Integram cœnam adminiftrant. prius ramen cum pompa è facrario procedunt, panem amp;nbsp;ca-licein per medium rempli portant, populus quafi lacramentum adoraturus fe totum inclinât. quidam etiam, ad eins oftenfionem, in genua prouoluti terrain exofculantur. V erùm de his certiùsamp;c copiofiùs,pofl:quamGræci fuflî-cienter amp;nbsp;fidelius de qu.Tfl:ionibus feriptis me cdocuerint.
E iiij
-ocr page 84-Ti RELIGIO GRÆCORVM.
De libellis CatechefeoSjüimmam doélrinx, amp;nbsp;preces ipfbrfi continentibus diligenter quæ-fiui fæpiuSjfed præter Horologion 8ç aliû
infçriptum,nullos monftrarepotuerunt. De præcipuis amp;c controuerfis articulis ad doéliores fcripli.fed,an ex ignorantia,ignoro, relponderc hadenus tergiuerfaci funt,inftarc ramen non definam, donee fententiam eorum extorquea.
Qimd Excell. veflra Belifarij amp;c Alexandri hi-ftoriam mendosc exeufamputat, arbitrorego (Exc.veftrç nihil præiudicans) nô vitiumTypo-graphi^ed linguç ellè. Vtraq; enim in lingua vul gari (qua hodie vtuntur Grçci) fed nonnihil eru-ditioreconferipta eft : quemadmodum in Itali-ca, quidam puriore fty lo, liibinde Latina mifeê-tes, vtifolent,
In lingua antiqua, præter Pfalterium ,libros nouiTefl:amenti,horologion,0K7wii;^lt;gt;«, tripUcé. miIIam,Baßlij videlicet,Cnryfoftomi, Ö t «eytt-
xüjv cum aw»3ia,nihil proftare vidi,reliqui omnes in vulgari amp;nbsp;barbara extant.
Quodfihorualiquem Exc.veftra defideret, nec eos Venetijs,vbi imprimuntur,commodius habere poffit,vt per curforem Dig.vcftræ tranf-mittam,laboraDO. Datum Conftantinopoli,
in foro ConftantiniMagni,}o Odobris, 1^74.
EX
-ocr page 85-7Î
EX LITERIS
C O N S T A N TIN O P O-
LI CAL. IVNII, ANNO lyyS,
AD D. D A V I D E M C H Y-trs.um datif.
BIsit mihi ornatiflîmus vir,Dn. Albertus Vrfinus, I. V. Doélor, literas Reuerentiætue ad Patriarcha Con-ftantinopolitanum fcripras , quas cum libcllo addito , licerisque chc-ologorum Wirtenbergcnfium, ad Dominum Patriarcham , Thclïàlonicæ turn temporis a-gentem , mittens, relponfum fimul per epi-ftolam modeftè flagitaui. Eum verb Grarcarum ccclefiarum infpeôlione occupatum, cùm quo-tidiana négocia relpondere non fincrenf.Iub fi-nemMaijinvrbem redeuntem, deeodemmo-nere cùm inftitiflèm, parauit relponfum, nec id grauatim, (pro vt vir eft humanus amp;nbsp;facilis ) quod nunçcumpræfentibus mitto. Dédit mihi quoque linteum quoddam, Græcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di-
dum, (quofaciem lotiextergunt) quod Excellentie tuæ antidoriloco mirtit.quia verb tachy-dromus id ferre non potuit,vt nec aliaquibus theologosWirtenbergenfes donate voluit,far-cinæmeæillud addidi, vt Dn. D. Vrfino Vien-nam redux,Exc.T. raittendum traderem.
Quale doôlrinæ genus in Græcis ecclefiis
-ocr page 86-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R Æ
propagetur,quilt;ique de præcipiiis articulisRc' ligionis Chriftianæ fentiant,R .T.cognouifle o-pinor ex Dn.Patriarchælibello,quemTubin-gam anno 7lt;j tranfinifit, pleniûfque cognofcerc poterit ex eiufdemPatriarchærelponio,quod poft bimeftrc ad theologos Wirtembergenlès dabit.Egoquidem,occanone licerarû tuarum, prædpua reJigionis veræ capita, de quibusho-die inccclefia concroucrtitur,confcripfi,Græ-corum de iis fententiam exquifiturus.ad multam verb inftantiam, poftquara reiponium pa-ratum mihi legendum dedifl’ent, viderentquc nonnullalcripturæ rationibus, modeftè tarnen, conuelli : id à me recipientes, exadius quiddam promiferimt.
De Ecclefiis Orientalibus,quæ Oratio Exc. tuæ doéliffima habet,fi quæ mihi videre non contigit, cum Græcis earum rerum vt pluri-miim peritis contuli.quia veto momentis fin-gulis difceflum paramus,nec etiam oratio Exc. T.ad manum mihi fit,quód meam fupelleób-lem chartacca ipe reditus maturioris faóla,Vicn nam iamdudum mifèrim, volunrati Exc. T.nüc quidcmplenèfatisfacere nonpotiii.Si quidve-ró in Germaniam reuerfuspræftarefuerit,non tantùm id me debere agnofco , fed ctiam li-benterfadlurum effe polhceor. Deus Excellen-tiam tuam Scholæ ScEcclefiæ hoc ièculo peruerfo ,cum cæteris orthodoxis fidelibufquc DoeboribuSjdiutifliirie incolumem conferuet, cuime
-ocr page 87-AD D. CHYTRÆVM. yj cuime ctiam arque etiam commendatum eflè pcro^ Conftantinopoli, i lunij , Anno falutis
Stephanus Cerlachiw,generoßJJt~ mo Baroni, D.Dauidt Kngnati, ^c.àfacrisconctowbw.
patriarchæ con-
STANTINOPOLITANI lite-
RÆ, AD Davidem Chy-
I y 7 8, menfiAfaio.
ÎEPEMI'aS ÊAE'n»
■^j^^gTnoxoTJBç KœvsWôtvôv-TIQÂiCJôÇ, ViÛLQ è ûi-
KQV/L^iiâç
'wçj.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» KSfi“
Poç»-
toAlt;{, 1(6 Trvéjijut. n^ü8^
-ocr page 88-7« AD D. CHYTRÆVM.
£‘gt;} aTst,K^ ihioç,
©e^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecîï^etyU«^ 3 iTlJl'
59 T^lt;^'“1'
ttüVi^ aznuSgt;x^agt;f)(^ ffvc^av. a^Tn^^Aquot; fJüfyA 'rluj ÀyÀ7mgt;l T nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;0^7* (TUdi^^i
•miilt;pi!\^wnpLccit\^ fj^ÿxçj^vùv e(jugt;r(Qf!f /W^ KS^ e^ct^o^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 i 071 iTf
tm^oi/To^ oû^^TFoi fTlcaoLyïoLf lt;tçaÀS\a^ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
yiva^V'iii j 7670311; 'ni'lt;i'
76i; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è^vn; Îû9ï ^é r^
TVTV, oTi et S'y^.eia. nbsp;nbsp;';^'oç vt^^' Jttêtt®'
djoiCèicç ,î^/m^'lt;| KvpvT'
Sr 'ftuj ^lt;n€lt;jöH. nbsp;nbsp;ocm Äeyiun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71t’
çîw$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xôzçiju, ^lujAfxe^ Aytji' *
^3(3ÂCêiÇj j^éJ!\sya;M^iÇK3O^7i^l%/oôfJgt; uiT^ot Tnhe/Miaix.V’n'i'm'Ti cû)7^
ttoZAw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)(sf} «pôvwp Gi^gt; ‘''^G-i'j
t^iKtiffiv iî 7nç2$ J «Tts 7reAg^4«v
!(^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T^ KS^i eÄ^at
C KVC^O; 0ÊO$ cùjrlcu ' ^TZ-i l‘£4W y
-ocr page 89-AD D. CHYTRÆVM. tz
S Cî^k cd^çzia^
fjtùjXexçstî,j^’é^
*Tt^OVOf^^ CU/T^V'Z^ilt)cânZigt;}l C^ ÏÀ^^Ag*-^êW^OÏ^É/aC^ T ^ÙÂaV,'!^^ VjJMji
TT^mv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ogotî.K Jt
iim ont a,ya.7n}'n.MiuJi Mûtia,cgt;ÿ êt4
A lt;îgt; 0 «. quot;^yra
IEREMIAS mise ri-
CORDIA DEI ARCHIEPI-
scopvs ConstANTiNOPons, noMA 'P^mit, -vmuerjA-
lis T’atrtarcha.
quot;TX O c TI s s IM E Domine Dauid Chy trçe,ca-techcta Academiæ quæ eftin Roftochienfi vrbcjfilîfecundum ipiritum noftræmediocri-tatis, gratia fit tibiamp;pax Sc mifericordia àDeo omnipotéte-Accepimus amp;nbsp;tuas literas,cuma-liorumquiifthicfuntdoôtorum ôc fapiétumli-teris, Sc ampleftimur charitatc tuam, quod ad-iunClus CS iisquidiliguntnoSjamp;quanquapro-
-ocr page 90-Ji LIT. AD CHYTRÆVM.
cul ab fis, tarnen meminifti noftri amp;nbsp;fcripfifti' Lætatus es etiam, quod in his locis adhuc hiper-fint homines fanótam Trinitatcm reólè agno-* Icentes,amp; religionem Chrillianam pie colen^ tes. Seito autem, quod etiamfi feruituti genus noftrumfubieólum fit, tarnen pietate fe crigat Sc maneat prædi cans pietatem. Et quæcunq-, di-cunt contra fidem Chrifti verarn, poÄ'umus facile difloluere,amp; bona ratione eos refiiramus.
Etqucmadmodum,qui olim bellum eiintule-runt mulris cruciatibus Sc luppliciis,nonprxua-luerunt, fed vicit fidcs,quæ amp;helli robur vincitgt; amp;permanet vlque nünc,amp; veniens Dominus Deus inueniet earn : fic amp;nbsp;nunc non diflblue-tur, quia Dei voluntatc fiibfiftit, cui nemo refi-ftere poteft, fed manebit cum Deo per Chrifti gratiam, Sc in nomine eius, vincentibus in reli-gionis dilputationibus, nobis fortuna Icruis, eos qui in poteftatemfuam nos redegerutpropter peccata omnium noftrum, permittentc Deo. Cuius gratia fit tecum ô «dileôte. Datum menlè Maio, anno i ^7 8, ex Conftantinopoli.
LI TE-
-ocr page 91-7»
literæ scriptæ
IN MONTE SINAI, AD
Carolvm ARCHIDVCEM
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ußriiitAnno
'dm n È yoLÄLujo^ra
^çj.ce KoupoÄM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^üzJ, Eu-
S^GKQ'TTf^ y è
Oƒ«ç2^Vd^
CM
, nbsp;nbsp;'J' OAf^ à ^Î!?^ç nbsp;^^'77!$ '? ylt;t~
pjnt) ôic^^g.p.tziÇ^m-“Tï, KstÀaç oùa^épu. TZtw eA£)i|tMOT«/Zagt; T «%«. tÇ a^Sïffi/LMV oÿ fMi'Oüyoïi zup Mepj^ü-
W r^ÉT^g^y
TTjç ay}ç Alt;ioT»Sç vn^tTro/tô^^^t/j, yn^ffWJüx; èiÂ^(fia./côp ■ tits^ étuJ^-»«v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aùia.'KjJi«ilt;riÀv/^^
-ocr page 92-io LITERÆ SCRIPTÆ
\ » Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oc/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
aj/a-Kman r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Mvmçf^vip^aV*
FOI» lt;x/«wov';?£r?'$ ^oCp^vpff'T^ )^lt;x.Ââigt;o-ysvîuv
KJczo^ Ô 0gO$ TOF ’cJ^lOV/MûSvVT^^Kyf-
WT^ OV , 6F 'n FU4/ a^ù!lgt;/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui^'
• eieigt;.
T a Trape^jint ilt;^^()vcp,(uya.h\óuii' »TE Ak^, O fûya^ TVpJC95 i o\KûJFçaF^F«-TroAeaÇj^Ztr^^^pj^j-«! 5quot;0eK,'nZ(^FF'j^6t^(jF H'^gt;:jZtr‘ MiTX/VTnXiaiVf^i^)^ fGrÇjiimyiJ!.dgt; x^m/ov oÂcû x^Tlt;i euß:^^lva. 'jmX'n' 6am ctf rar^aoSb/ ipzcmy r c^x^ntnâv Tri^-mvr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è(pûÀ(^
Tlt;1 «Zpr/djc^cnoi^J.cwTn J ueivis/ußi/oif ïuii 'vcrnti àjox^ ^ei4. /txj’ nr 'TçÂmv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fxt’m'rmÀYi^iY/^ ew'
9ïÇ» 'T't^'TO ’//h'/^Oll^KCi)^ f ^^'^)C7Zt| )J ’TTOV'H^ß^
■yiugt;ixvi^ 071 cz^ a'7rlt;iA ƒ 'n Alt;Jof ctÇowz-07XOF T 'n a-ytu/voLuv 'Kçj.çia/iuv^ 'VZOT quot;Oi 'rvQ^m^ Àc/tlf oi-^MTti)v.
-ocr page 93-IN MONTE SINAI. ,» là nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•niBM-
*nf A7rlt;jA)),ià/ZÊgt;lt;ÇTi nifVi^ÄiciS^^ î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji))
'rt (néJti É^î/U«^, Ö 'Ç^cujua^oj quot;^TniSltwciii a ^fji^ioiji f vtM/ 'niç Sifi^lt;le^aiç i;î^Çquot;flM i^sf-p^a.-»«Jr KSCt’ éW^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufpÄÄttfOV OM“
'r^J\^C,aait
T«tov WilM ^TUçè^VTZilV ci W7rlt;|pû/ ßiCetjcnf gÄTnJk chi iy^-A^iÉi p^ T Kvexok vfJd^întmtZXç^çvi/f T eu/t^ Tî Trèpuinç^yi/c^ p^'nç^t, îà
' /tu;4xAlt;iôt,)‘^'?lt;?Ççgt;ÂAZlt;4'O'nîSlt;,/(ZJ^Tflt.-Ovçpia^jO^ mpaîi ‘J?ê(Plt;| Tï îcjtf (nt/M^v^ i(e/t.yailt;i^ i[^ii(rn ÀiiCÂCâi’C^çot^.^ Ku-
Ctolt; O 0205 J^TTipav M),aiomv, dj%^y, TraAü^ôwoi*, cuu-xiç^v cu/idç^v lt;?£ ewT^ )^7^IK^
s
-ocr page 94-tïTERÆ SCRIPTÆ 'i^vo7^ É« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßaCOlÄeieUfA-quot;
QA -TzJ ÓptJ , 6t4 ■^575 cÀQf’ Jtjô TV Xex^cf OtKßVOjMOi , Ot lt;p ô. ytZiJ). K.
ILL VSTRISSIMO ET
MAXIMO AC SERENISSIMO Domino, Dn. Carolo, archidvci, £ugeninsefiftopusi^pr£poßtus/anili moMts Sx'n Al,tn Tjomina Çultttem.
SNviACTS.'R. ego fcruus amp;nbsp;Gcella-nus tuæ Scrcnitatis, domine mi il-luftriflime, mea tibiftudiadcfero. Elccmolÿnam,perrcuerêdum mcy nichum dominum Mcrcurium,amp; noftrum ge-ncralemprocuratorcm, nobis à T. M. miflàin, hilari animo acccpimiis, quæ fuit cétu m aureo^ rum:adrenouationem quidcmamp; inftauratio-pçmmonafterijnoftri, memoriam autem cu^ a,Deo cuftoditæ Sercnitaris acparentum iplius fempiternam. Rétribuât igitur Dominus Deus dignam merccdcm T.Serenirati,in hoc prçfen-ti fccuto âc futurOjAmen.
Præterito quidém tempore, Dux illuftriflî-me, magnus T urca, qui Conftantinopoli ( mittenté Deo)rcgnat vnà cùm vrbibus ipfi iub' '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icôtis,
-ocr page 95-IN MONTE SINAI. .«j iedtis, propofuic edidturn feuertim iirrotbim-periofuo,vtreditusomnium ecclefiarûamp;mo-nafteriorum vendaùtur, quotquot inipfius im-perioiuucniunrur. Hæc autem vendicio ratiim vfqjadterriamipfius generationcm dur are dc-bet.Poft terriam autem generationcm venden-tur rurfus. Hoc cum faciat, malus animus ipfius cernitur,quödminetur totalem dcletionélan-dlorum templorum, vnà cum Chriftianis qid fiib ipfius imperio habitant.
Perueneruntigitur ad nos quoqjhæ lïiinç amp;nbsp;triftiflimaleruitus. Idcirco quinq-,mill!aaureö^ rum numerauimus. Cum autem non habcre-mus jomnesnoftros redirusamp; facravalaoppi-gnerauimus, vt tantum colligeremus perfol-Ueremus, non fine detrimento, fed cü fœnore, ficutfœneratoribus vfitatum eft acciperc quot-annis vfuras, donee fortem recipianti
Qme cum ira fc habeant,nos miferi firmam. ^emaliam nullam habemus,nifiDominûno-ftrum lefiim Chriftum, ipfiusq-, caftiffilnam mâ trem,ac T. Serenitatis Maieftatem,cum fandta domo Auftriæ,quænos alit amp;fuftentatvfqjin hodierhum diem, ficut illuftrilfi CelfT.nouii: quam Dominus Deus conlcruct incolumemgt; tranquillam,longa;uam,amp; luperiore omni cafii aduerfo-,5c dollet ci regnUm ih ccelis perpetüà manfiirum, Amen. Datæ in monte Sinai,
Anno ab incarnatione Chrifti i f ö Die 2.Q Martij.
f y
-ocr page 96-«4
PATRIARCHÆ ALE-
XANDRINI LITERæ tE-STiM. Alberto Comiti à Levvtnfiein dut« Anne 1^6 i.
Tnhzaç ÀAe-cfjutZ o^tJi JiA^iv JC?ûf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T^iÀ-
TtiTni^ ’ lt;$ cLyiov 3 '^boj'iy, nlt;ygt;iut -rluj JüfwcpZZü jCffio Mûïüô’ÂÇ’ni*
ßaUTty fCf A.yia4 cLè/ Tntp^f^
In ' t . \ 15 ' /
r Aytou fjmyA,-T'Sf.^'ïVÇ^ W Trt^tro^poi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jcjq
^Trd^jJ^g:. m fZifCßiKtwritnfJM • o ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Tf oÇ r^a. AtQi-
ça.vvifQ()Lfugt; Setp^Éi'É», oanç
Tlùgt;y^cL(^lcv(Ù/rit«/^SïTU M’Vi Tn-
«i',W
-ocr page 97-TESTIM. PATR. ALEX. «j eùn^ «X^t/çÇjOV^ eWTOTTV, Ui's^ (U èiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;É($ Tnçaaiv jyq T
Àtrlt;^(L\ilt;nv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjzre^tt-
4®,«^ TJtfÇ iJ^Ctji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^'1 ‘=^/
X^çvv J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^0^ à.iMp.Çgt;ç).lt;»
’‘■•T
lOieLiceifJL €Ag(^ ©Éiÿ Tirt-710^ è. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^Ç
luLiya.Âiiç TnÂiûùç À A€-
A T E O R ego loachimus Papa amp;nbsp;Pa magnæ vrbis Alexandria, üT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;index orbis, fimul cum fanétifli-
mo præ/îde fandi montis Sinai, quod venerit amp;nbsp;adorauerit Gnôla
venerabilia loca : ïândum montem Sinai, vi-dclicet fanâum v erticeni,in quo Pr opheta Mo-fes legem accepit : fandtû r ubum, in quo (za-ftæamp;femper virginis Mariæ præfiguratumeft niyfterium:ôô fanôtammagnam martyremlà-pientiflîmam Katharinam, amp;nbsp;omnia (in bis lo-cis)adoranda,Generofiffinius Dominus Alber-
F iij
-ocr page 98-S«f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E V R B'E
tus Groffquot;z.ft Levvenfiein, Baro in Scharffenecki-amp; quicunque cognofcet hanc fcripturam, det ei fidei'n,amp; nemo eirefiftatjneque contradicar, quafi vevum non eflèc.Nos ad confirmacionein ndeiamp; vericatis,inferiÙ5 fubicripfimus noftris propriis manib.Datum anno lydi. à Chrifto: ab Adamo autem 7070. die lö Decemb.
Joachimiugratia Dei Papa tri^rcha magna vrbts /llexandriA-
DE V R B E athenarvm et LINGVA GRÆCORVM
HODIERNA.
VCà 'E/ÂlwiKâûV AûlUvI^
IJAX,3niJLA7ü)v cv TV
TW Kpiioiw £
NccJ^$ Tzi (mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^ilfjLp.(té*
oùj'm pjüx (ÙA’'
-ocr page 99-A T- H VN A K V M. v
, 'rmti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i£ ef( iTTintÄu,
KStôàg û/oi» TS, 67ngt;igt;jaa. ttos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
f^yoü:, T repfxa4gt;Ci)V, »t5tv 00(^0?$ fz^ûw-^ fMi Kg^JfflOS ny.^'X.èTé^aVI i i Etpaulopoft.
n«tAlt;sq 3 T A^iwciiVeéc^D^l'ffKa-jyp otTTT^ oi’jc?y/M^op • \vLij fbô^ e-.
(ot^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;votojTl^
©gâ) a.7r^''i:wi {Mgt;vav'ia^a,yi~ oIk^/lt;^ov ’ Si'cîï OÄTBS nbsp;nbsp;nbsp;aJictfM^(g^
o!\9V'gt;1:^T^XôtÇ/cWwt'. 'rS^
Cÿ )00CCôïAlt;{lt;X,,«^/[^^pû)lgt; ^9 Movcdv fxjtyiç^v ■ 6(p «P TTQ^i^i 'ôkiyi-^ctTrJaq ^vôçï^Vj^É'rtffÇij^yt^oi» ■ nbsp;nbsp;nbsp;_ _
i/o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1 lt;z^lt;\ ttoA/ç)
'n^TOV, oix.gt;Î/!gt;3^ov. o^v ocramp; oî cû~ t^^Tni onTiii Tvl^^^potôîv (1p^ «p avjyies t 'Sgt;5O/Ö|Ult;1VA/ot.lt;îlt5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’l i'üfjctt
^a’iwv rts^e^/W^ov. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
' nbsp;nbsp;Oêei.ÎM.'î^t^AêJtTOVTl ûW .)(5q£ÎÂ5/-
F iüj
-ocr page 100-” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E V ïf B E
TraMöP
; tVtwv ii Àmaâif « r A’,3igt;-ßgt;^:\9/t^o( ei7r{igt;^i/bu Tci-EZÄ^ItüCpl'’ Aêquot; cù’rt 'rémVj iim ynot, itm. èjr^ Pa/x^ÏKti icçjîin'î^ au/'n
^i^oLV,?lt;su^eu. Oü$ oz' T 'EaAcZJU pzjoz«??««, )(^Äa^ Trj}^(i, Ç%;{o/lt;4voz, ßctpQa^oii
75« 0lt;îïApT7oyUÉPOZ,a$TS TTBTrOli^VeLI TtZj TT« Ätif
Ep Je Ty ©gora-AspzKjj nbsp;nbsp;Btzi^at Ztiy, )(^
oj» rieAsTroMoizTza, ‘E^Äa^,^pii- । lt;’’lt;i^ K5çA«s t KStö* z’JùcÂxà^’
ci^zK«, ài syt) tV« im^oLf. 'ti'iffi Cif V fM^ûÇoLpCaç/pov, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSlahitiw
'EM^WP 71Ç o^ofjuncr^èv' el ?üq TiVOLrßet^quot; CacÄKan Ae^gwv ( «$ to t pluJiiv ovo/a^-“ ‘^’ItoAzxö$j z®!^lt;^6^ü(5-''* gt;0*^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
H^ï^, «iiBj j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjud^aV}^
-ocr page 101-JîTxy
Ac^n'^
•U o ^'v ivnlt;stasr2'^ ï4£^ flL3 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ Jo4«/VO^u4gt;ï0^3 lt;
-ng ÄX ni^thpjQhW^ nbsp;nbsp;’tinuiti^vS^ ,ng^
lilTnaJioh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^rjzj«.
fgt;th nmri iiiirigt;r£k * ^iTdv tndpro unJh M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/« lt;M “ lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jcJ/,
‘iu^ Kuiuj 5«p^op4^^ imtSK «)( ifoL^^pa/ 5»3(Z4® 51^91L3‘$^/VOJY
nniih
^?, iw)'^’»*i^’ifin
*« -WA-avNaHXv
-ocr page 102-90
D O C T I S S IM O ET
OPTIMO PRÆSIDI GRÆCA-
RVm'et LaTINARVM II te-rarum in Academta, T^btngenß^.
Aiarttno Crujiofainter».
NV p E R tuæ prudentiæ litcras accipiens, easq; reuer enter aperiens,quantopcrepU' tasdcleólarus (iim? Qj^vero commiïifti, pro viribus effeóla dedi. Quomodo enim ea,qu£C magnus ille Germanus amp;nbsp;inter iâpiétes celebct-rimus Crufius àmepetijt,non facerê? Et poflett-OlimquidemAtnenarum vrbs triplex erat, rota inhabitabatur ; nunc verb interior ( qus præcipua vrbs eft, amp;nbsp;templum, Ignoto Deo Hi-catym, continet) tota à iblis Ifinaëlitis incolitur. Extrahaneveromediavrbs,tota Chriftianorü domicilia habet. Exteriorautem (inqua etiain I regia eft, marmoribus Si columnis Iplendiihs exornata : in cuius porta verliis inftriptus adhuc conieruatur: Ha fant AthenA^'hefei pridem d/t-mus') tertiafui partehabitatur.Totumverbvr-bis ipacium, in quo homines degunt (ex quibus virorum duodecim millia legi poiliint) totum (inquam) lèx ieptémve milliarious continetur.
DeDialeblis autem quiddicam,qua:mulw , a.c dirferentes funt fupra feptuaginta ? ex quibus omniû corruptiffimaeft Athenienfiû. Yoletes eiiiiu
-ocr page 103-LIT. AD C R V S I V M.
enim dicere, tifiù Tnçjf, ù’^iwn, ß w, dicut pro illis ï’to otö-/,6to otâm'jS’to 'Pa^iin) m:Sipro (nî,lt;rî:pro OTptVif,ir?^€ :jp Ki'^tiui,Ks'Jgt;eu. QlWS cæteri Græciæ incolæ, multa rede loquentes, omnino Barbaros vocant,ab eisq^ abhorrent:vt cx diametro cotrarium eis, quod olim, accidat.
Thçflalonicæ vero. By zantij, in Peloponne-fo, amp;c in reliqua Græcia, inuenies rede natitiam Græcoru linguam fonantes,non fecus atq-, olim locuti fuére. Quorum fermonem non Barbaro Græcum, fed Græcorum proprium quis nomi-nauerit: licet interdum aliqua barbaricis voci-bus (vtmenfium nomina Italicè) proférant. Et haec quidem ita fe haben t. T u verq, qui vnam 8c candem linguam nobifcum didicifti,omnes cæ-teras dialedos facilè noueris. Acetiamnumex noftrisldiotis,aliquos Doricè,aliquos Atticè, a-lioslonicè, alios communi linguavtentes quis inueniat. Vaie vir optime,amp; frigidam epifto-i I lam meaip, in tanto frigoris horrore amp;nbsp;niuibus fcriptam, non auerlare. Datæ in palatio Patriar-chacByzantijjdie ij Februarijj^Anno ifyS.
Symeon (abaßHusex vrbe earnttnia.
-ocr page 104-,5owuiiitaas\^3jj^^t3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ozoyiamp;
'f’N ) *V; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^X
•4«3 yóZ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ƒgt; iixr^ tta
fi-fSm ihKegt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ianó^Cm,
.fz * !nigt;j3d/hs^3yy n^^rS^Tù^ f^^nrs .^vri i, »Prtf)(U v ^ifTATQrri v^u. 31,
I lyÇf Çiwiorf^o^T/?^]
\'i0i(^'gt;i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nmy^ A^fin^iS^ 11,3
dl nnxi^iiaj£^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^ 9rigt; iwia^
,f}Juo Ito Ç^3^/^i3yv^^'gt;c^/inho3oaJLoo’rrf ,i^lLntT^fiiioty3r/'i(j ^orf^o^Taao'p iot
•rójzKLVfct’
04l£cb?p^
•»uoatp^atuota
13 ‘lis 3iaOH V3 sn
-VA'Ö ‘WA'aVN3HJ.V
3 a -a A 3 a
1«
-ocr page 105-D E A TH E NI s. 9i
ASiuiCiV ) «Ltoç te lt;h«A5DF,axy?i€«$ lt;Pi2^ntrÇ^'yj^(gt;\V(ra.ç •Tr^'ra ' td^ ts Âplt;loi»
Tn'Xi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 7a ÂstÇCTî-
AsiÇjS riai^^ov, clKo^fjüLüù^iKZffo.v'jroifm.^ cÎK^SbfjUK^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oxTï$ TminiÇ
icumii E^VffW» îlt;^d-olJi EZÀà/wv
JiicCi'xs^ fum
»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nvÄin^'^TTisnyi Cppiia.0--
cmJ'fo/Mciv È(5 GfH^jTcJ ^b«/v e/4-4u^t4'otç Ae^TÉq 07lt; éAgt^^iTEn^^/-TtA»; • :(34 gqv j^lEikcflikloUyt^^ W rlio’^ir^cù, ^(Lmaâttj 'n )lt;s^ ol^o, fJ^St-■nicd^t(l. O J Aeyi» tbp /3oumov7ci» j(5t-’^)|pT^xƒy, ßo'rtttiuffra.tizzv iî-Tnt^i) ÎA^è'ioi «tTmoTiçrtJT^^êPoVejM/tî^e^kTa'ô\ x.))quot;?!®!» A^VlS^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»)' Aipav éJ'ntoteu/ nbsp;nbsp;y-
J^TOP inttiAOV t tj a^ztôav aAÀwv. «P ffy/xCeqVlt;},TV« PMquot; A-SZcyajyç ,r5'» ßdLpCA-fwS»’»« gt;nbsp;ÇwffTi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J(5q 4J(P«POt41^,
fUÄiffl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^Ayip , ui Slt;ip2ty«P
-ocr page 106-îgt;4 DE H E L I C Ö N E.
/U«A), , 'TVç AKoÛoVTBiÇ. Ot^' êÎ74 Op^i^ A«%tî€Ag^TO9î'^/ii') vi
^tVfit/oç Têp7rz^jygt;oç J MûLfovai (o$ CifflvATn/Acàn) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tUÙ
viJUiVTO-Ç à^e7à\.ccyriffav,}^'T^ia^^t^ifgt;f' •^av cw,,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;azu/é^i-^of.
ÀÂct Ä-diw^v
TntÂcLfT^'^
; A/ lt;)^»i^/5 A^SZoJÂ/ èu/t^viu) èîàiv, AKsÙo/cÔ/j' a$gt;CS^ 0 EA/Xzà|/, ^ THi Bi5Z«7ilt;^
, 0 cûnA^ii xvpuCpiii ot.jj^.E/ffïAÔa’i'^ W-VAmvi c^lt;fva, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eq^amp;l'
•taii’nx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,'niTi Hcc/pMirii^^ |
Jï/ipi/»);74tz(ra(i4vo5gt;’9'rti£5/zflJdra'ç Cioi. ^riiaai, gt;i Ilji^zoca/a»’ KfiliciUu, r a,Sii/bô/icigt;t• ai Ci^v, ey^/at o (/S'“ 'TOjjOi êquot;^, 'TCai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ichylfni «irav, T®'
Tra/ w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adipaVjATnçuazüfSi^
t(^Agi,ài oplt;^) lt;!Pc)i quot;T^i zraÇ«s r g^itwx' F8; vfJiiXi ^'vÙK.r,aa./y^ ytugt; oîx.iî'npn
-ocr page 107-A D C R. V S I V M. ’ nbsp;nbsp;nbsp;:jgt;î
olriu/ (n)lt;pioui/bU'tiôv'Tiç^KSM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6-
mfiipyv,a6 t? ‘‘■xji'y ti^oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^-
'TOI'
EA/xz«»)/«. al1lol.Ce^f^o|/'T^ÇcüOKt’ù)^X^'^^lfH:^ ’rtiX^'T^nyciKß^Tii ^TvytoLyyijxoü; ^umz'Ti'^J’2^yci)V. E^tóPj èl ifji-âv-tnya.v,
Xo(p/ûW fM3L^pUXTa^^u2\Sl QV'ait)llUi Qpc ê^^(^.E/ÉV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;' ■;
riggx ß)tChlCigt;V etWÄfWP 'THi S'^jUSP^li cplt;«)ni$jgt;) Aê^/JCjt»,/^, Gii^ii'njS'nii/Tii'tTn-Tniitmii ' ^'n ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taacjiieui-
TTSÄIV^ (èiTniv) 01’)(5U/mS^ , Za/ ntAât-TOV o 5î(0$ iK/Tln 071 îi-n Ó pAcô^i ^-'T^imv èveK^ ^K^Tna-atniv .0^^'Tti
-ocr page 108-9S LIT. AD CR V SI V M.
f ?C5C| UfMV7nfgt;-‘
4«, (M«eü’ ooTii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» K^iiia(peA^
*E^pa/u8/jaçiMi J^CicfviiCuJ^w ßi^'
•rie^, ik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-m^uvtai
ffou et)yült;{ii'nie carj)v^a.ijgt;)^f’n SÏlt;rrilt;^il' fjüi/i ’m o’ça 7rtatvû^agt;i/‘ik^^rtfî a^eX''
êgt;î^ K5û'rtgt;'^wqgt;«i/TOigt; acic^wv nt) ^S^L^Vi i^päpaviaurkv ^i' OW' crau ^ou.tcu eeJ^i(e%tti/i^,
y 'rV'Tiç^V ^oLyféiÂcq.OÙ'^ ^iagt;etTilf,^ä.'
Çv ra 4'^%’ï« TT^Ttt. è/t^lt;pMt' e«/' otj fMvov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oTi i(^ Tnxra
W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di^VOtaCST^ AiyiHi’
i/sTio As’pÇiUiMj'ni oi/isCçTntjüTaiiAe^'
‘}Ttlt;ptj)ce
•ntç poV^*ö/$.Ätöti”}$ »J CL^vcia r/i^, ajLtaöav’ ctaamp;evêçï^ gt;Àiâoja,’ t?/ Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^pCpOV^^TCaç^VTUVf^quot;
!
•Ttfiquot;
-ocr page 109-LIT. AD C R V s L V M.
wpeTzti, i^èçîv yvy^a.iJijxliiui^ î^y. Ani KwvçiwTïPVTraAgwç, A)fyitp\çj.u~ ’^TTB'nÇ K'ÙuiCii'^
Ö TrnVTOt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(plASÇ
Géû£ftllt;n(^ Zv^/MX-A^Çf frirç^o'ravQioLeZ(^ TVÇ fAi-yzAnç c4iKAiilt;nctç Kôüvçctv-^V^7jiAiù)Q.
D. MARTINO CRV-
Slo IN DOMINO CA-RISSIMO.
^TOu ignoretbeneuolennatua (quamamp;î-pfeâmantercompleélenSjtaquam funda-^ mentum poüo, quod nulla vnquam delebit ob-liuio) quod de inlignibus,quæ nondum vaftatæ, fed adhuc fuperfunt, vrbibus, de quibus me in-terrogafti-.fcripfidefignarioncmMetropoliûjVt tibigratificarer: amp;nbsp;alia qua:dâparticularia,quæ. ex beatiflimo Patriarcha Alexandriæ,cùm Ripe-. riore anno hîc adeflèt, de ciuiratibus eriam infî- ’ gnioribus quædam fignificanre,audiui:dcdi do-
- .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G
-ocr page 110-ATHÉNA
éliflîmo D.Gerlacliio ad te tranfinittcnda*
Athcnasverolæpevidi (Naupliusenimfiin' Pcloponnefius, quæ ciijitas Athcnis vicinaeft) Sc perluftraui, accurate amp;nbsp;curiosè omnia oblet-uans; Arcopagum, Acadcmias, Ariftotelis Lyce-um,Pantheon,ædificiuni omnia aliaædificiafu-peransjïculptas cxtrinfccuscircumquaq-, Grx-corum, amp;nbsp;diuinas ctiam hiftorias haoens : amp;nbsp;in* ter alia,fttper inagnaporta,equos duos in Humana carncm ferocientes, non aliter ac fi viue-rent,quos Praxiteles fculpfillè dicitur, in quitus vidcre licet virtutem lapides etiam penetrantem (ex lapidibus etiam emicantem) amp;3-lia^dmiratione digna. Nihil dico nunc de colle, qui c regione cfl:,omncs herbas,amp; vniuerfç Me-dicinæ holpitium publicum,vt ita loquar, continente i quemAdonidishortumnomino: nihil de acristemperie, de aquarum dulcium ôc alio-rum bonorum vbertate. Vnde euenit vt prs-fentes Athenienlès, qui nunc barbares mores induerunt, memoria tamé valeant, ôi fuaui voce præditifintjamp;diuerfiscantilenis acmodula-tionibus, Sirenum more, auditores demulceat. Quos fi Orpheus (qui feras amp;nbsp;lapides eâtu mul-fiffedicitur) vel MethymnæusTerpander,aut Marfyas (qui cum Apolline certauit) audiuiflèt, natura artem fuperantes, obflupuiflcn t, Se tibias abieciflent, amp;nbsp;calamos fregillènr.
Sed quid Athenarum mentionem faciens, lôga oratione vtor,cùm nihil aliud fint, nifi pel-hsil-
-ocr page 111-HELICON. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sgt;9
lis illius animalis, quod olim fuit? Veræ Athen» illic (/» Germania) iunt,vtaudimus,ficutamp; Helicon, Bœotix mons, quem vfqj ad verticé con-fcendi.lngreilus aût làltus illos gnauiter, ôc pra-ta illaflorida, amp;nbsp;Parnafiaslauros guflas, Ôc Mu-fas in Pieria, ac Pegafeû fontem, amp;nbsp;alia quæ ce-lebrâtiir,qu.rrens:Yt nihil eorû inucni, cognoui ceo ineptus : quôd olim quidêhæc loca fuerinc fcnolæ làpientum virorû, nunc autcm abierunc ex hislocisMufæ,vtvideo,amp; nobis reliótiSjad vos fapientes Germanos migrarunt,ac vos ip(ô-rûincolænunceftis;quifapientiâcolitis, rem i-pfam,nôparerga,vtnos,habentes: cote eloqué-tiæ acuti, amp;nbsp;Icientijs illuftrati, in verum Helico-nem impigrè, fine labore alcendiris, Slt;. hûc féliciter incoléteSj nos ex fede doôtrinarû eicciftis. quibus fi non quotidie rcficeremur,plane filen-dum nobis eilet. Sapientiam enim amp;nbsp;doûrinas iam non amplius habcmus.Sed hæc relinquo.
De libellis autem populari lingua feriptis, aut de Lexico, feias nihil talc àqtioquam editû eilè:. ncq-,Teftamenta (vulgari lingua) quiiquamin-terptetatuseft.ciuitatéenim (vtitadicâ) quam Plato ille diuinus condidit,incolimus. Et quia merces nullahos laboreslùbeuntibuspropofi-ta eft : nemo eft, qui laborare velit. Si quis vero exopulentioribus apud vos,opitularinobisvo-IcnSjtalia cKpetir,mittat mercedem, amp;nbsp;laborcm fuicipiemus, ac vnius anni Ipacio (conferenti-bus operas ôcalijsvirisbonis gt;nbsp;qui hîc funt,pro
G ij
-ocr page 112-leo L 1 T. A D C R V S I V M-preció)perficia Vobis mittam liibenti animo ea,qüæ multis profutura efle exiftimo,amp;c.
jtnnut 7084 rejj)an~ det anna ehrt
Bene amp;nbsp;féliciter vale,vir optime, àd obleâ^' tionem eorumjqui præclaris ftüdiorû tiioruw laboribus audiedofruuntur, amp;c bonafâmapin-guefaciunt ollatua:amp; ad læticiam inefFabilein eorum jQui in optimis ftudijs amp;nbsp;doótrinis tuis alfiduè deliciannif,amp; diuino conipeclu tuo co-' ràm potiuntim Quo vtinam,ô rexChrifte,^ nobis frui aliquaiidoIiceatjVt amici animimei propenfionem latius explicate poflim.Neq;e-nim literis omnia mentis cogitata iatis peripi-cuè declarari queunt,quia omnis vox inferior eft mente dicentis.Ideo oratio, vt ipfe icis,infir' mius aliquato inieruit illis, quæ mente concipi' untur.Imbccillisquidem mens noftraeft,tan-quamhominumignorantiunl:iêdmultóimbe-cillior lingua eft, idqj deformitas præiènrium teftatur, amp;nbsp;ex his, quæ à me ftripta lunt, videre licet. Datæ ex vrbe Conftan tinopoli, ly Aprilis-Annoàcrcationemundi 7084.
7» omnibus -vefler amictuThea-doßus Zygomuloi^ T^rotonotti' rius magnet, EceUßt, Confiant tinopolttana.
OCCA-
-ocr page 113-lOI
o C CA s I o «T PRO-
GRESSVS COMMÏTATIONIS liter arum fcriptorum inter Patriarcham £on-ftantinopohtanum, tSMartinum Cru-ßum altos Tybitt-genfes.
tyi EPISTOLA MARTINI Crvsii ad Davidem Cht-traum,anno i ^men-ß eAprtl.
n. ArtViO Domini ifyj Generolïis D. Dauid Vngnadius, liber Baro in SonhekjDominus in Pleiburg, ma-dato CælâreæMaicft.Legatus Con-ftantinopolin iturus, petÿflèç fibi ab illuftrifll principe noftro Ludouico, doft um aliquem iu-uenem mitri^quo Concionatorein aula fuav-teretur ; adiunft iis fuit eins generofæ Domina-lioni à clementilT Domino noftro M, Stephanus GerlacuSjTheologiç ftudiofus,exipfius Cel jfitudinis ftipendioTyoingenfi. Hunc,cùmego abiturum hac de caufa refciuiflèm, cogitaui mihi /iluiinâf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Græçorû qui Gon- ,»
ft ant inop oll client,periculum faciendum: num adhuc veterem linguam fcirenr, aut qua humanitäre client.
Scrip li ergo epiftolium Græcum, 8c quidem
.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G iij
-ocr page 114-loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIT. C R V s I I adipfum Patriarcham : licet ne de nomine qui' dem mihi tunc notum, cum multo minus alius vllus ibi Grçcus mihinotus eflet. Argumentum erathoc.Mcjquoniamhic do6lusamp; piusiuue-nis, cum Imperatoris Rom. Legato illuftri illuc dilcelTurus eilet : voluifle, licet audacius hoc elfer, Sandtitati ipfius fcribcre, non aliqua
: fed quod gratularer ipfius Saótirad, illic adhuc reliquias rehgionis Chrifi:ianæ,amp; Patriarcham huiusjftudio amp;nbsp;doôlripapræftantcm (ficutaliquo tempore ante contra quamputal-fem cognouifiem) efle. Apud nos etiam, lanam doélrinam ex Propheticis Apoftolicisq; fcriptis pure amp;copiose vigere. Deinde quia tum Grx-cam linguam,in hac Academia,pro meamedio-critate docer em, turn Græcos amp;nbsp;Græca mirificè amarem.Evgo me veniam à Sanftitate eius facile Iperare.Poftremo commendare Sanólitati e-ius,quod fine moleftia ipfius fieret, hue bonum Gerlacum:quipoflet Sanditati eius,uoftra cun-lt;5la probè narrare. Has literas cùm priusreue-rendo D.D. oftendilTem, amp;nbsp;num mitterc debc-rem quæfiuifi'em : ipfius D. hoc faâum meuirt omnino probauit,ôcfuas etiamlitterasinean-dempropclentcntiamaddidit. Adiunxiegoco-cionemD.Canccllarij,quam f dieAprilis,anno ifyjjSTtcmproTnc habuerat,ex to cap.lohan.de bono paftorezpoft quam concionem, ipfe Ger-lacus, in Templo, ad munus concionatorium Volui vtfic Patriarcha guftumali-qucttl
-ocr page 115-AD C H y T R Æ V M. loj quem noftræ Religionis haberet.Nampaucis^ illius concionis fummam, ego tûc (vtin teniplo multos haélenus annos foleo) Græcè excepera.
Dieitaq-, Aprilis GerlacusTybingaahijr:amp; 10 April, Vienuam venir. Inde poft plures dies, quos commoratus fuerat, i8 lun. Budam, lunij Belgradum verfus iens, eo 30 lunij venir, bine 19. lui. Sophiani Bulgariæ metropolin, 8c i-S Inl. Philippolin, 18 lui. Adrianopolin, 8c AuguftijSerymbriam, die verb Augufti 6 Con-ftantinopolin.
Poftqiuin If die O(ftob. «« Tgt;TOiç«ctf;)(t~oy ve-niêdioccaûonera nadus cftet : ibi per interpre-té(moris cnim eft,peregrinos,amp; inferioris con-ditionis homines ,interprete ad præftiles vti ; amp;nbsp;Græci tantumvulgarilinguavtuntur) Gcrlacus noftras literas D.Patriarchæ tradidif.qui huma-niter aceipiens,nec tarnen tune refignans, è Senate fuo,quem tue babuerat, abij t. Cùm poftea literas legilïe t amp;nbsp;concionem pra:didam, nec fada effet mentio eius in literis, nec çaufam feiret cur mifilfem (nam tantum Latinis verbis,in fiiie chartæaddideran!},me;tv«®{êHK5tmîtterc,quod ca ante Gerlaci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habita effet : quæ verba
aut ipfi non viderunt, aut nô intellexerunt) perturbatio fecuta eft: aliquo ex Calogcris dicentc, me ideo mifift'e, vt Domino Patriarchæ, tan-quamin officio fuo diligentiamnonadhibenti, veternum excuterera. Sed Rhetor Patriarchi-cuSjD.Iohannes ^ygomala(nunc/x»ja!lt;
G iiij
-ocr page 116-104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. C R V S I I
contendit bo;io animo fam efîe, «pixwàùwfcil.iïsica.
Tunc ad Gerlacum ilia çoncionc miflà, pct D. Theodofium protonotarium prædiôhi lo^ bannisfilium,deçaulâ miflionis quæfirumeft-Gerlacus,fîcutrescrar,negauit viejtçjwtMyt ef-fe: fed bono animo miflàm eflè,caufis allaris quas ante fuumabitum exmecognouerat,de-monftrauit. Hoc modo acquieuerunt. Magis etiampofteafànaui ego fcriptis4Mart.74,lite' ris,quibus gratias egi reue renter, quodfànditas cius beneuolè noftras literas accepif['et;diffirnu-lans omnino, me aliquid de ilia ofFcnfione co-gnouiflç : addidi, me, ficutproximè concionem de bonopaftore miferim/afeltiui ßfinaxeicw, amp;nbsp;vt oftenderem
ira nunc quoq; mitterefummamconcionis D-i). lacobi Heerbrandi, ex Luc.io. lt;nfet ßcuDulm ©£?. Cùm poftea i Nouembris anno 1^74, Pa- , triarcha, de vtraq; concione humaniffimè te- ‘ fpondiflèt moncns , ne aliquos «anex'Çimf iê' queremur: accepit deinde à nobis Exemplar Au guftanæ ConfenîoniSjGræcè olim à D.D. Paulo Dolfcio conuerfe, ac ilt;î Nouemb, anno iÇ7fgt; nobis beneuolè rel{?ondit,fe relponlum ad il-lam fuo tempore miflùrum.
Deinde 18 Iun.7(î,id Tybingæ acccpimus: quem libellum ego Latine couerti. Modelle iu-diciumfuû fignincatde fingulisarticulis. Summa eft,quod Spiritum S.ex lolo pâtre procedere
Grxci
-ocr page 117-AD D, CHYTRÆVM. J®r
Græci aiunt : libero arbirrio, amp;nbsp;bonis operibus, nimium tribuunt: per imagines inuocant fan-dos ; feptem facramenta faciunt: amp;nbsp;talibus a-ftruendis Parrum fiiorum teftimonia proferunt.
Die poftea i8 Iun.77, Apologiam feu Rcipon fum, ad illud Patriarchicum fcriptum, Græçum, modeftiffimè fcriptu mifimus. Ibi oftendimus (poft reuerenter gracias pro ReiponfoSandi-tatis eius aftas) nos lecari,quôd inter nos de mul ris amp;nbsp;magnis capiribus doftrinæ confentiamus. Deinde locum communem traftamus de auto-ricate S. Scripturæ, cui omnia alia feriptafe fub-mittere debeant.Tum in quibus capiribus diC-fentiamus, fentétiam noftram exponentes pri-mùmfirmisteftimoniis S. literarû, deinde (vbi habere potuimus) teftimoniis patrum Græco-rum confirmamus- Simul nomine D. Cancell. amp;nbsp;meo, tria clegantiflima horologia, D. Patri-’ archæ, Sc vtrique Zygomalæ mifimus.
Deinde f Oftob. compendium Theologi-« cum DJacobi Heerbrandi, quod ea .xftate Græ-cè àme côuerfum fuit, Domino Patriarchæ mifimus : quod, quæ in ilia Apologia forte breuiùs amp;nbsp;oblcuriùs traft entur,hîc expreflîùs 8c copio-fiùs forte pofita fint. Vtrunque vero lcriptum Vienna; concurrens, jo Decemb. 77,cum pluri-busnoftrishteris concurrentibus, Gerlacusac* cepit : quæ cùm Patriarchæ reddere circiter 1 diemianuarij 78 vellet,iam is advifitandasEc-
-ocr page 118-los nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LITER Æ
clefias filas in Græciam exiuerat. Qmdam verè, pereiiiS'JïOTTwpMTùJmifruSjfcriptaillaci in Thef-lalia 4 die Martij reddidit. Ad quæ pliiribrts » Theologis noftris miliiq; tum communes,tim’ fingulis proprias, literas Icribcns, reijionfurui” fc breui promifit (ficut exemplum Epiftolx ei”$ ad me hicinclufum mitto)fednondumrelpon'' fumvenit.Expedamus tarne quotidie nunc literas à D.SalomoneSchweicKcro Sultzenfc apud Generofiim Dominum loachimum SintzendorfF, aulico Conftantinopoli concici-natore,etiam in noftro ftipendio educate. Atqi hæc de hifee haólenus.
EX ALIA EIVSDEM EPISTO-
lA, ANNO IfSo. D. 4 IviII, adDauidem Chytr.data.
t Go,præteritoMaioamp;Iunio,Græcccôuef' ti relponfiim, D. HicremiXjlicetwSfio»»^ ‘
iugt;tiS«\n,mitrendum, ad ipfiuslibellum,quen’ mpult;ri menfe Maio acceperamus , cui relponfo plurirai fublcripfimus : idque nunc tu’Su' « w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi ergo libelli haólc-
nus vtrinque milfi :
I Htnc Augttfiana Cäfefßo, Dolfiio interprett-i Jlltnc adeam quot;S^onfnm D. Hier emit,. Ce»' uerti Lattneego.
$ Htnc,placida reftttatia, nerttofa nofirt of 'jtifi^iittdefenfie, ConHerti^rtce.
Illtni
-ocr page 119-AD TYBINGENS, 107
4 Illinc -nifvirt Tgt;. HteremtA ad hanc quot;^Ipon-fat», (onuertiego Latine.
y ^unc prafins nofler lihelltu, humaniter nertfosèfcriptM. (^onuerti Grace.
Hi 5 libellifi cxcuderét:ur,vnàcumconuer-fioneLatinaèregionejCiTet pulchrum amp;nbsp;vtile opus. Hos omnes libellos habeo ego : amp;nbsp;para-tus elTem fufcipere laboré editionis ,£ aliquan-do,nic viuente ,7d7« TÜfóniQ^nirlae pla-ceret. Sedadhuc nemo tale quid cogitât, amp;nbsp;lunt »uAa£«{,)Uqtipu2tMl,amp;C. ''
PRIMA PATRIAR.
CHÆ BYZANTINI EPISTO-
LA AD TyBINGENSES, Latine conuerpt.
lEREMIAS, MISERICORDIA Dei Archiepiscopvs Con-fiantinopoleoj.nona'^mA,^ OEcu-menicui ‘Fatriarcha.
Ç V P E RIO RE anno epiftolas nobis gratas,cba ^ritate amp;nbsp;fapientiaplenas, acccpimus:vnam tua D.N.apud T y bingéfes verbi Dei dodloEjal» tcram M. Crufij: nunc itê ab vtroq-, duabus epi-ftolisacceptislætatifumuSjVt tunc,ita amp;nunc ßitis, ficut dccebat, vtpote Utcras naéli viroruin
-ocr page 120-iet PATRIARCH. AD
fapientum,amp; queftiones afFerentiu Gcras;quO rumvtriusqiie præftantiamanimi, nee non be-neuolentiam, óc afFeétuin amicum ac reueren-tiam,quain erga noftrammediocritatemoftc' ditisjibenter approbauimiis, approbamusque: Deumq;pro falure veftra precati fumiis. V eru*” præreritoanno,multismagnisque occupafio-nibus,quibus quotidie tcnemiir,impediri (naW in hifce iocis,qno maiori cura làcratiliimâ ebn' fti ecclefiam gubernamus : eo libcrius quoqu® veram doólrinam prædicainus) relponlümvo-bis non mifimus. Poftquain Yeró,ab eo tempOquot; re,ardentidefidcrio idcupitis, Sc expeclatisdd' co Sc nos iam, Deo iuuate, ad capita amp;nbsp;fummas, quas mififtis, duarura concionuin vellraruW» reipondeinus.
Ac primùin de dido Euangelico, quod eft; Ego fumillepaftor bonus,Sec. Deinde,quidflS fit regnum cœlorum.
‘ Dicimus itaque, quod mediator Dei honii' * numque lefus Cnriftus,verè ié paftorem nonii' nauerit,fecundum parabolam,quæeft infacris Euangeliis,de centum ouibus. Qujppequir^ lidis nonaginta ouibus, quæ nó errauerant, fâluæerant, (cœleftes dico poteftates) in terra confpedus eft : atque inter homines ( carne ve-ftitus,quamex S.VirgineDeipara afliimferat) verfacus,ouem crrantem,vniuerfum fcilicetgf” nus humanum, reuocauit. Ipfè igitur, Deus Ä homo fimuljlefiis, primus paftor eft, Icu Archiv pcemen-'
-ocr page 121-MART. CRVSIVM. TfiJt pœmen:huncque nos verum paftorem agno-fcimus : Si nos oues eins, ratione prædicas, pro-fitemur,ac credimus. Deinde omnes, qui ratio-nali huic Chriftianonim gregi præfiintzquicun-que illius difcipuli funt, amp;nbsp;veri luccelfores : in yitailiaChriftum imitantes,præceptaeius im-plent, operibus diuites bonis cum nde fincera : taies etiam per gratiam amp;nbsp;participationempa-ftores boni dici poflunt,quales antea fuerunt Orthodoxipatnarchænoftrijamp;qui nunc finit, reliqui, Chrifti imitatores, primari j facerdotes. Qui verb videntur quidem elle, fed reuera non funt paftores; hi, vtpote vcritati ipfi, Chrifto fcilicet Deo,répugnantes, mercenary funt, amp;nbsp;non paftores.Vos veto DominusDeus,verus princeps paftorum,dignetur fua gratia : vt fanæ ndei noftræ femper adhæreatis, nec claudicctis, névc rebus nouis ftudeatis, aut vacillantes reci-datis ab his, quæ diuinitus dida funt à faluatorc , noftrolefu Chrifto, amp;nbsp;fandis apoftolis difcipu-lisque ipfius, amp;nbsp;à fandis feptem fynodis, amp;nbsp;reli-quis diuinis fandisque patribus, qui virtute ac miraculis illuftres fuerunt : fed vt cuftodiatis o-ninia,quç Chrifti Ecclefia,tum fcripto,tum non fcriptotraditaaccepit,verumque paftorem fe-quamini,vocem eius audiatis, mandata eiuSim-pleatis- Arque hoc tantillum, amp;nbsp;exmultis per-: pauca,debono paftore.
Nunc de Regno cœlorum, feu ( quodidem tft ) Dei, qualcnam id fit, fie dicimus. Regnum
-ocr page 122-tio PATRIARCH. AD
Dei, multis modis dicitur amp;nbsp;exponitur theologos.Regnum Dei e ft,non qualiafuntr^' gum huius feculi régna;fed illud æternuni gnum, quo fruentur, qui verum ilium feqiiuæ tur paftorem,amp; reéta faciunt : amp;nbsp;ipfo Cnrifto fplendebunt ficut S ol, incuentes iplum feinpe’'» amp;nbsp;intuicu eius fruêres, æternâmq-, iure læticia*^ percipientes. Regnum Dei eft dehinc eriam cO' gnitio Dei reôta : quam quoq; æternam vitanU' pie Dominus nominatjCÙm dicit: Hæc eft vit^ îererna, vt cognoftant te folum verum Deui”) amp;:quem mififti lelum Chriftum.Rurfus duple’' eft regnum Dei. Vnum vniuerfale, quod vDilt;l'’ eft ratione dominationis in omnes creatiiras-Alterum quod non vbiq; eft, neq; ad omnes vequot; nit : led ad folos fideles,amp; qui gratia cius, Slt;. ill^' minatione diuina, digni funt. OugmadmodiiB* fenfibilis hie Sol diuerfo modo illuftrat vno co* demq-, lumineea quæ de ipfo illuftranrur,pro facultate fcilicet,qua vnumquodq; corpus ipfuS capax eft : codé modo illi, qui in iuftitia 8c fide manent femper dileóti, ab intelligibili Sole Deo, manent femper in lumine eius lecundum virtutem viuentes. Qu^do enim, dum in terW verlamur, vitam tanquam in cœlefti ciuitate vi' uimus,non autem affeólibus indulgemus, tc-gnum ccelorum habemus. Quocirca amp;Donii' nus ait : Quj verbum meû audit, amp;nbsp;credit ei, qi” mifit mejis habet vitam æternam,amp; in iudiciuifl non venit. V ides i ftatim hanc habet,non autci” habe*
-ocr page 123-MART. CRVSIVM. «i habebit. verb forte lapfi fùnramp;Iongiusre-cefîèruntjfed per pœnitentiam redeunt : illumi-nantur rurfùs,dû decretis Eccîefiæ Chrifti mente infifl:untamp; in eisperfeuerât.Seddetaliquo-que illuminatione regnoque Dei,feu cœlorum, àdumfatis.
Rcliquuin eft vt precemur ipfum paftorum principem Chriftum Dcû noftrum,vr vos iftic quoq; nulkun aliud fundamcntumfideifèrue-tis,præterid quodpofirumeft:quod eft angularis lapis, videlicet Cbriftus, qui eftiplà veritas: nec peregrinam vocem quorundamres nouas niolientium audiatis, qui non per Euangelij ia-nuam ingrediuntur : Sc doétrinam illoruin, qui fuperftruxeruntjlânôlorum patrum, amp;nbsp;diuino-rum doftoruin noftrorum : lêd vt ipftun Archi-pœmena Dominum noftrum audiatis, amp;nbsp;ipfius landam Ecclefiam : quant fuo proprio fângui-neredemit: contra quam ne portas quidemin-ferorum præualituras efl'e ipfe pronunciauir. Contingat denique vobis, vt ipfum cœlefte re-gnum confequamini,eôqj digni habeamini, per Chriftum leliim Dominum noftrum:cui glorw in omnia fecula, Amen. Valete- Ex Con-ftantinopoli,anno mundi 7083.
Cnriftiveio 1^74.
-ocr page 124-tl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ï
DE CONFESSIONË
AVGVSTANA GRÆCA, Patriarchæ Constan-. tinopoUtano exhibita.
SkryTETA in Chrifto. BinasR.D« V.literas cum literis binisadPatri-archam amp;nbsp;confeflïone Auguftanä y Maij accepi. Ciim ante Turca (cui locaueram) ad 25 Maij libellu coæ feffionis ligare differret, contigit vt lêquenti i4 die literas amp;confeflïonein,Patriarchæ cumamp;o fenatucógregatOjofFerrem admoduin oppot' tunèlt; EaS ftatim in præfentia mea magna tun’ voluptate amp;nbsp;gaudio legit j legendasqj fuisptC' fby teris Calogcris,qui tum præfentes aderat» dedit. Poftmodum Patriarcha claravoce quiæ que Capita ex confeflïone luis examinandaptO' poluit. In tertio capire occurrebat ipfis dubiuin» ‘ Quod Chriftus non tantum pro Culpa originis» fedetiapro omnibus aélualibuspeccatishofti^ eflèt. Videbanrur enim aflèrere,peccata aduà' lia,c0feflione/arisfaótione amp;nbsp;abfolurione tolB, Chriftique meritum fe tâtùm ad originale pet' catum exrenderc, cumq; multis de eo difceptâl' fent, rogauit ex me Patriarcha, an Chriftiri et' iam pro faóris amp;nbsp;fiédis adhuc, latisfeciflet, cuffl' que confirmationê eius ex fcripturaaudirêt,aC' quieuerunt. Altenim dubiumerat de iuflific’' none
-ocr page 125-LIT. A D CR VSIVM. iij tione fidei,exiftimantes nos fineere nuda quan damcredulitatem abfque operibus : propterea quærebat,an quis fide faluaripoflet, qui nihil bonioperarctur: fedvcræ fideicûcharitateper-pctuoiunôlæ definitionem,eiusqiab operibus innegotio iuftificationis diftindione danti at fenferunr. Inciderunt amp;nbsp;aliæ quæftiones de fide, operibus , confeffione,amp;c. ex quibus vide-bantur opinionem de meriro amp;nbsp;iatisfadione propria, pro adualibuspeccatis alere : nolo tame ipfos eius certo infimulare ; patebit id ex re-Iponfo proprio. Ab his tranfiit ad purgatorium, quod cum ex fcriptura dalnnallem, omnes mihi geftu voceque applaudebanr. Sed quæftio de proceflione Spiritus S. (quam immediatefub-iungebat) nos diifidere, non tarnen animis a-henos fecit. De hac plurimis mecum egit, di-dum Chriftiloan. if, amp;nbsp;concilia 4 œcumenica fententiæ noftræ opponens : cumque relpon-fiones meas rationéfque contrarias betiignè au-diflèt, nee fe aliquid obtineVe poflè intelligcret, colloquium abrupit. Promifit etiam quöd diligenter examinata cófeffione ièntentiam fiiam. Icribere velit, méque fi dübium quid ôC conti'o-uerfuin occurrat,vocare.Meruo autem vt pluri-mafutura finr.Experi or ipfos ceremoniis amp;nbsp;rra-ditionibus nonparum deditos.Düriiis lcriptâ, quibus amp;nbsp;ipforum fuperftitio perftrihgitut,iarti nonnihil mitigaui,amp; in pofterum,quantum ve-ficas cócedetjïadurus fum, vt Iperemlibelluin
H
-ocr page 126-L 1 TER Æ
tl4
iftum non infrugiferum fore. Cæterùin quod res ineas attinet,Dign.vefl:ris reuerenter miße gracias ago pro commendationeapudll-îuftriÆ Principem quæ plus propemodum tri-fticiç quàm gaudij arculir,quôdcxpecl:ationi ve-ftræjine non rclpondere, tenuiras modulusque ingenijmeifineu
Turcicanr enim veî Aràbicam linguam difcE' re non tantum difficile, fedimpoffioile propret vitæ meæ conditionem videturzfiquidcmnon fuis præceptis confier,fed folo continuoque vß conuerfatione cum Mahumetanis addifo' tur. Ellque ea difficulras legendi amp;nbsp;fcribcndi Turcicam linguam , vt quidam per quadrieæ nium, cius folo nomine ncc médiocri ftudiohiC agentes, tironcs fc adhuc profiteantur,amp; cû fin' gularc planéquc diuinum ingenium fit GertC' rofi mci in linguis difeendis, memoriâque tena-cilIîma,fTpe ramen detcflando de difficultate huius barbaræ linguæ conqueratur. Ncc defoc' ‘ runt amici (Secretarius Sc Doólor Medicus an-recefiforisGencrofimei) quos initio ftatim de co fludio confului, fed propter temporis breid' tatem ( quod tantum biennale fore Dominus meus certó fperabat,amp; lt;juód plures annos Cxi-Maicflatinon promififlct,amp; defponfatio Libe' re cuiufdam interccfliflèt)negatamq-, cum Tuf-cis conuerfatione, nihil me operæprecium pr2' ftiturum dicebant.
Quod ad cognitionem religionis Tiircic^ attinetj
-ocr page 127-AD C R V SIV M.
«T
«tinèt, ea tribus vt opinor partibus côilirfliîtur; In fabulis amp;nbsp;fomniis Mahumetis : traditionc ce-rcmoniarum infinita : amp;nbsp;Tbeologia Ethica de virtutibus amp;nbsp;vitiis .In tertia hac nihil laborädum arbitror,quod ration! confentanea,fcd omnino confusè fcribant i Prima amp;nbsp;fecunda quia infini-tispropcmodum libris abfoluitur , eorumque nullus præter Alcoranum Latinus extet,Turcæ cuidam Latinç lingue amp;nbsp;Theologiæ iplorû non imperito precium obtuli vt fummam eins con-feriberet: cuius initiura cùm iam fecerit ,fpero nae ipfi inftantem finem confccutu rum. Hæc in prælcntia raptim, per feftinationem curforis, à Patriarcha reuerfo feribere licuit, quibus me Dign.veftrereuerenter commendo. Colloquium cum Patriarcha vitra duashoras extraduin fuit.Dcus omnipotens Dignitatem vcftram re-uerendam cum collegia teucréndifl'. Doólorri bus clarifT. in communione fpiritus, Ecelefiæ amp;nbsp;fcholæ diutiffimè incolumes conferueti Datæ Conftantinop. 14 Maij,anno yj*
Per »iBnexÇovTOç omnes intelligunt qui à corl-fuetudine Græcæ ecelefiæ, traditionibus conci-liorum OEcumenicorUjPatrumq-, difeefl’erunt.
StephantuÇerlachius»
H ij
-ocr page 128-nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R. Æ •
CVM præter opinionem noftram curlorin diem à fiiprcmo Pafla detineretur,Patri-archæ collegium adij, vt quid iudicij de confel-fione eilet cognofcerem : nihil adhuc de ea ro-ganti, Rhetor vir lênèx amp;c bonus, præter omne expedacionem dixit,quod toto ferè libello pet-lefto omnia probent, præter opinionem ncK ftram deproceffione Spiritus S. amp;pane infer-mentato; cumq; de his duobus in cofeffione nihil haberi putem,petij vr fentétiam amp;nbsp;iudiciuW fuum de articulis confeflionis noftræ fcriberet Patriarcha. Controuerfiam enim de pane fer-mentato(vtmihividebatur) noneius momcnti elle,vt propter earn ecclefiæ turbandæ lint, ne-que nos quicquam eins caulTa ab ecclefia Græci diflociari veile,cùm adiaphoron fit,fiue quis fc'- ■ mentato, fine infermétato, absq; tarnen fuper-ftitione èc fcâdalo ecclehæ vtatur, modo in lull' ftantia vero vfu conueniamus. amp;nbsp;probauir lententiam Rhetor. De proceflîone Spiritus S- ‘ dicebat, fe meo monitu Patriarchs luaforem fuille, ne eius in relponlb mentionemfacerer, cùm veftra dignitas id in prælcntia no petat, fe^l fl eius finôlitati videatur, feorfim de ea agi pof-lè.Cùmq-jlciam in eo articulo nullo modo cou-ueniri pollè;ne in rciiquis quoq; allènfus turbe-tur, etiâprouocatus tanqua fubtilcm Si mcuW captura Gxcedentem difputationcra detreda-bojdonèc dignitati veftræin prælentinegotio lâtisfiat. Poftca fi ipfius lànftitas à rae pctet, amp;vefir«
-ocr page 129-A D •• C R V s I V M. 117 amp;nbsp;veftræ dignitati confultum videbitur, rationes quas dc proceflione ab vtroquc confcripfi, ofFeram.Dubium enim non eft,quin iftud con-trouerfum repetirurus fit. Et ia aliquimihiper-■fuadercconabantur, vtingratiam Patriarchæ, ipfisinhocarticuloaflentireiTijCum in plerifqj reliquis conueniremus. His ira cû Rhetore cof-laris,pctome ad Métropolitain deNicæaduci, quem ante tres dies aduenillè audierara. Con-uenimus viruin humanifliinnin,amp; Engnæ anti-quæ non iinpcritum,cumque occafione capta à comineinoratione celeberrimi amp;nbsp;orthodox! apudnosconcilij Niceni fermoncs de ftatuEc-clefiaruinfuæ diœcefis amp;nbsp;noftrarum habuill'e-mus, tempus vclpcrtinum me domum reuoca-uit.PctiitvtNicæam poft paucos dies fecomi-tari vellem, fed multa obftant quo minus ipfiuS meæque inprimis voluntatifatisfacerepoffim. Dolebam mihi non efte ad manum exemplar confeflionis Aug. quo ipfum no fine fruólu ex-hilarallem,
Cumqi eiim libellum ipfis placere videam, fcripfi dignitatis veftræ, ex quo earn Pragæ vi-ditjfcriptàq-, legit,amantiflimo, vt mihi aliquot exemplaria mittetet, fi ex Praga, Augufta, aut Vienna haberi, de quo valde dubito, poflint. Quod fl dignitati veftræ videtur , Bafileæ aut Fracofurci faciliiis forte comparari, amp;nbsp;Domino N. tranfmittenda commédari cum primaocca-fione poflent, fi non ortinia per proximum cur-
H iij
-ocr page 130-II« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R Æ
forera Cæfareum, attamen aliquot, quæ feeuiv dura Dignitatis veftræ prælcriptura diftribue^ rera, amp;nbsp;f ortallè occafione à coUoquio præterio anni furata, Patriarchæ Alexandrine exempla^ mittete poflem. led inanibus hilce veniam ro-go,quidque raihiagendura fit,inftruótioneni expedlo. Conftantinopob, ló Maij,anno 1^7^'
Stephanus GerlachiK^'
PATRIARCHÆ CON-
STANTINOPOLITANI EPP
STOLA AD MaRTINVM ÇR'^' ßtim,^otlorem Gracarum Itterarttm in Acttàt' mia Tybingenß, iß Theologes, ^ui de confeßio«^
Attgttfiana,(juam in (ßracMm firmonem coth uerpam ad tllum mißerant ßudtcittm
Tatriarcha fiifiitati fuerant.
'J'Ä Ti'pua.
cult;Pp^i rèpf/Mfiot, i^oi TSVéû/ÜLO.
pan tV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôxjçA.iiffiaçïJ’j ^Tzi
-ocr page 131-AD C R V S I V M. II?
tÇ repAgrjJi/é T 0/PÎ6W «côïmç, àç 6i)()s, nbsp;nbsp;nbsp;TT) (p/Agqjej-
cuav Tl ifA^^uTu
Cz» Êw r x^i^i^^ctjav ot ’Trnnix^^oL'nVf J A
Çani/ai Jiiai yça^oj, axfailt;pt/Q$ Tnçêaç • luj â^feAsÿ, chcojif^^Tniif'^^ ÂôTîÇo KuSztos^^cw-rS^T^i IuffOl? Xe/Ç8$ TmpéSÏDX^I/ VIfjUV. ’i-' •Tr^Tïx oi ^ioi (ûrf /aa^i^Tai
XjtTî^îis oLj %iai lépa^ aztûoS)ii,i^ cî/\9tmt %ûlt;pô^i }^')av^'TŸp')3i Tnt'iîpeç
55oZ9)3lt; ^Ji}4Îaap^ , ïfpfjLicué^Q.v^
• J(scôà« î5 -nvèZ/Lks^ Ö ayiov
kJ? cwlt;5t}a^4quot;otlt;ra$j;j^€/ot5, âa-W c^iTTl/é^JOiV ' «I» ^a(Piy^ ß^TJ-€ta£4)^'^^^j^4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇepvoMz^TOU
Xciçiajfuv’^vraztfl clv.AZX e^x^ÂsVyUê^Tî/S gt;clt;wAVjt(5tcn,xj 8 tt)~
Çç^volcnv, «5 KSM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffï^êTOTaS;
-ocr page 132-uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R Æ
0VTE$’Arzç«£iamp;6,i/7ragt;ê/$7r'^^$ixjx*gt;lt;fp 'jŸp^ 29V iiSïani3^/^,ei è^lt;hÂlt;Qn iTrà^.lùji'
2 ffZ4ei Ç)èa‘é TT^
^o,r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/uC^ 'mt-
lt;n!^ TrïjU'xj^OyM^ U/MUT CLycLTTtJi. O J ©gûÿ'^ 6ipiaji/ii, O çîpgojiraç T êûuy c^cuyyï-otctu’Çrci^(timXé^'nv Tn^ou/T^c^’nÄul «zzzrî/jCt/Ç/ciiffay a,7r^m.lt;i Tni^a^op'^îtiitj
^fylt;^Vt'r^y^ajd\p’i{7nt.ç^V'ni^)i'tiS^'7i:i' I ^ffapw$,g/$'T ^«Tiov y(^\/op
ix^ùaetf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^om Tn^mi
c^'X.çj,c^ îroTiü^aaTyiÇA^/^’ ÉAgo«,gt;^j) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^'
gîw^ô’ J^.gp’pâJeôç.'^ Kt«)^-çapZ(py7raAga$j^^t2tü/ Nog/zCamp;ta i e^.cn gd
ctQf)(jv oti(ji/o/jûccs a Cp 0 g. ’
’li:pe/ullt;ii î^i(p Ç)e^
Trnntomf 'K.wiw.t'Utyi’mKiaf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Pà/M(i Ê igt;iiiv/unM{ TOTSiätf^f'
S APIEI^'
-ocr page 133-A D M. C R V s I V M. m
SApientissimi viri Germani, filij lecun-dum fpiritum mediocritatis noftræ , literäs veftras cariffimas, vnacum libcllo religionem veftram compledlete, hilari vultu accepimus ex manibus D,StephaniGerlachij ecclefiaftæ,ift-hincoriundijvirioptimi. Deleófcati igitur nati-uahumanitate veftra, tue ftatim refponfionetn ad fingulos articulos quos mififtis, or dine con-fcribi mandauimus, congruentem cum facris li-teris,amp; nitentem fundamento finceræ fidei no-ftræ;quam non Angelus,no homo,fed ipfe D o-M IN vs amp;nbsp;Deus homo lefus Chriftus nobis tra-didit, amp;nbsp;poftea diuini ipfius difeipuli 8c Apofto^ li, amp;nbsp;deinceps diuinæ 8c lanétæ Sy nodi, amp;nbsp;reli-quiaDeo gubernati 8cmiraculaedetespatres 8c Theologi enarrarunt 8c interpretati funt: fient Spiritus fanólus diuerfis temporibus, amp;nbsp;iuxta emergentes htbinde neceflltates, ipfis infpira-uit.Qrorum teftimonia 8c demonftrationes ex fcripturis fumtas, nemo bene fentiens Chriftia-nus vnquam negauerit.
Sed cum multis occupationibus, 8c curis non vulgaribus impediamur,vt proveftra pruden-tia ipfi cogitare poteftis ; nondum ad finem de-ducere opus potuimus, etiamfi totum iam deli-neatum eft.Cum autem,Dcoiuuante,totum poft duos aut tres menfes abfoluerimus -, gratiC-fimèSeaniantiflimè vobis tranfmittemus. Deus autem pacis, qui firmauit fanótam ecclefiam fuam fuper immotam petram mandatorufuo-
-ocr page 134-lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R Æ
rum dignetur omnes, per redara amp;nbsp;veratnfi' dem, comitandbus videlicet amp;nbsp;bonis operibus» mare prælèntis vitx transfretantes, in lerenuin amp;nbsp;cœfeftem vitæ æternæ portü applicare: quenl condngar omnibus nobis aflèquiin Chriftolc' lu feruatore noftro.Cuius gratia amp;nbsp;milericordb amp;nbsp;noftræ mediocritatis prcces, femper vobif cumfint. Valete. ExConftantinopoli,menlis IXbr.die ilt;;,AnnoincarnationisfilijDei ifyp
T rîi 2 O lt;D n T À T m
Motyj-nraTra K/’i/aia,7a Tru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
lt;îïJkcr)(5LA(a , ’iceÂMi
Ó ttÏS Tia.Tçiocyp^jûii c^x\na{ai
KtÇjà' Kuôxlt;p
H’^K E I lt;73/ ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;71 TOTC/ctf-
d» TT^' cnv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UjJXtÇf è^iÂTni
'n» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'üi', tracp«
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e ,
Tram ec^'cLf fon^ai^c^çyii îCT oziMiKTlica'nç^ii 7n-qifiôS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«îi «J^Tc^Tre/^v
/lOJl I'
-ocr page 135-A D C R V s I V M. lij viüL9 TivÀ ^zêTa^ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T:^'mv, io)
Tlç J pcc,^ ufuv il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à,7mgt;^at.^
yiioï lt;^TniJ.i ^éni$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'i Ttm tohi-
%eii, oAaç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fur0lt;rx.o^iD^~
»«q K3t-Ô viiut^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fUyÎAn Xgt;-’
€X.X^))lt;r/iX, Zt^üK. oüyfèAsitiiX. ot/ôp«-i \ls\ aÔ/TÏS 0 KJe/oç tj]a aCü'Ty o^~ pATtêTn/^ê“lê 6ijvpe«lt;n!'‘o nbsp;nbsp;e/ôê 6X. ©Êilt;
mitîffztj’n ék ©i^.^-ti^ai ôÿ gt;0 yni,iî i’n tfaoiv », 6gt;txAgt;i‘^^lt;x az4Z/£Â9o/,)9 avfAf^Q^-c^Tmtrr ofMVota.,£Î~
Jcj? 0êOF, j(Jt-ôoLfgt;lt;t6 à.yô.~ '^iovvaitrfj.cç. j^ix^ovTrAw'fy ,'TŸi
X£xçja()K$ ixii'Ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aL-
«3^ Tt r 5^/«P JbJ/x^ *? iLps’/jiii'fiS Tat^-gt; ^a. K^T^p '^u/rnv oi,i(^vo'nfÀJ)lov, ksi-'-ultit oj^-^Scw-
Xj UTnfpiTOji 'iÇ As^jü'
’Ö e’gt;(t4 -^p ÔAiJov 3 ttAjip ÔA/i«v,
-ocr page 136-114 LIT. AD CRVSIVM.
yjrviaü^évmv, 'n'TCO)^ ^.t.’yCü gt;g '^'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjuiKpaJi ^lt;s]Ji.^'^}
yV(!igt;fj^3Jilt;i,
?üCf Àyâ.7ni nbsp;nbsp;eÏAtK.C/f'j ' a ^Aui 'n
pal/ ir(jp,lt;^ç^VQWTUiv 'TtJ
Vàfjuji quot;^^ep^, iiTi i(ÿc] P lt;rfa.f^^àü/uM^ov eK^'ctpav ou/Ti(pi^ßf^'’ l/ai/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èuA^ffzu/n'hia^i; :(jüj
É/Êi'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, oTl 'Tn'mp-'^^
jMi 'rèy 'C^'m(()iQv oaipaTaTrii/ 2\sygt;v,o\üi cJ^a^piinv gt;hrsS^lt;3t/i^oç
;\^'Tja mp î/Mii. eppaini. à tLyiaTaini 7^ aü ’kaI' , otKi. t5 Tnx'ns-^süpj:^/« t Mx/v
lt;Igt; 0 Ç'«
*lùùcclvyfç ô Zv^ fyj
-ocr page 137-DOCTIS SIMO VI RO
MARTINO CRVSIO, G R Æ-carnm Latinarum liter arum DoElori, I o-
HANNES, Patriarchicut Eccleßa inter-fresßaluterffinDo-, mino.
K Dfervntvr tibi,quæte exhilarabunt. Patriarchs litcræ,amicc optime: quod etli tardius,tarnen defiderio amp;nbsp;pctitioni veftrs tandem fatisfadlum eft. Etfi enim fortafle totum in omnibus parcrbus no exhilarabit vos, ramen bene iperes, ft veritati mentem attendes amp;nbsp;ad-hærebis,pcrfpicuumtibi amp;nbsp;omnibus futurum, eft, quod in continuis amp;nbsp;caufam fidci præcipuè continentibus articulis confentiamus. Quæau-tem videntur confenfum inter vos amp;nbsp;nos im-pedire,taliafimt,fivclitquis ,vt facileeacorri-gere poffitis,difcedentes à pcregrina amp;nbsp;præter rationem in quibufdam introduda confuetu-dine, omnino accedentes amp;nbsp;adhærentes ma-gnæ amp;nbsp;catholics apud nos Chrifti ecclefis, qua non Angelus, non homo, led ipfe Domi n v s proprio fanguine coftabiliuit amp;nbsp;fundauit : quod vtinam diuino inftimftu amp;nbsp;afflatu (accenn) fa-ciatis in gloriam Dei* Gaudium énim in cœlo amp;nbsp;fuper terram erit, fi coibit in vnitatem vtraqj eccJefia, .amp; idem fentiemtis amp;nbsp;fimul viuemus in omni Concordia amp;nbsp;pace fccundum Devm, 0^
-ocr page 138-iis
in fineeræ caritatis vinculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cæterùmiuftum eft,verè ChriÆianos diui' his immaculatæ fidei dogmatibus nec adders quidquam, nec auferre, led tenere earn inuiofi' tam amp;nbsp;intégram, fient earn tradiderunt ilobis qui ab initio Ipeólatores ôc miniftri verbi fue' runt : idq; cùm vos amp;nbsp;nos propè amp;c paucis cxcc' pris vicini fimus, vicini(inquam) nô Ipacio loco-fum, (quolongediftamus) ledfenrentijsamp;âf' dionibus aniini bonis, Si carirate fincera ; prî' ièrtim cùm neutri noftrûm veteris RomsPoæ tifici vel ipfius ecclefiæ conlèntiamus, fed vtriqi malis ipfius moribus Si abufibus repugnenius-
Porro gratias agOjquôderuditilîîmamora' tionem funebrê ad me mififti, quam eximij mil nerislocoacccpiamp;leruo.Vale.SandiflimusP^ triarcha nollcr omnia fauftaExccll.T.cumto-tafamilia prccatur.Datæ if MaijjAnnoif/d«
PATRIARCHÆ C Ö N-‘
STANTINOPOLITANI LITE-
^Kibus cenfuram de Confejjlone Au‘ gftflana Çuam ad Tybm-genfii mißt.
’IEPEMI'AX ’EAE'n/ ©EOT
-ocr page 139-A D C R. V s I V Mi l’AvöXiz) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CTi^ùm-ni Y^p(xol-
‘nvéûfin^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Ài'TÇj.ô'm'nç
oya.Tnivii^'m vfjav tze^ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^v/L^ja.^
^59 c% fMoTii tzeç)i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;';? 4'’^-
7n(A-quot;Jn/t^ a.yó.Trïf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m'é^jfjLO.'
fltini é^cpç^ffzivtiç, Ks^ lîiç 'tÇ a^Ç^ntmo 'intTC/KrifZirCßi'm'TlK^a. î?\ef.^THltii;. Eu-^/20ct âi ©èa, TV Tutpjxa.vji.çj.c^
/^'7Clt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'î®*'
‘WpSc’™*'«Ttip^pêv TiffiT^^by-jKStrav V(jt6TÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
T’IP ^/v Opt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ôfj^çpç 7n7rt.ilt;rfjt.i~
5ït(n)C})«5op7a5,'7r?\.»iplt;l$TÉTToj^'ffîwç i(5tf ÇCJVMffîCüÇj^x^iîtv âr^o iZiV^TlfMoiiv y(JLa^^ Vt6 ^v^^sviti WfMi^triaj/ ^voii/MV t:u~ 'tïxfi^ cuTiCpe^^iia Tjî tÇ KüOtîlt; é^OLtÇîÂiKV lt;pi?\saT}ipiaç J «TE _;^OPOP, Aai M è/^oiç JütTt^rffWoôî
C5Xlt;/),5^Ja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çctf^^ciTPOi om$
-ocr page 140-liS LIT. AD c R V S I V M.
gt;0 7“$ 'Ckl* ffvtpov XoAs^|/7a^ ti!( ^n%laCi cÜiT^i , lMi.gt;^OV JI ilTTW à^' )(^y’Kvety jîjt^’I»' 080 Xcàçou ' à oî 'n^.iot /uuh^tc^ lt;i7ÎÇ0As/^)^ oî }(^/JO]llK!l)eÙj'T^ J^/5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t cclTÎ 01K5üA4^/W »öytue^j^cjq
cL-ytav TTàTipav atcuo^t ,i^ûi4 dKK^Yia-'iiii I 9îoA9gt;lt;gt;a«»70!'n)/ }crpu}a$ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffopi'
(pciiV^cn^^'TtiiçTa C/zeiÿCtJVipyit änTztÄpcoLia cm)T^çj.tt^(èci.a-iM‘ aji's^vuv lt;arÇ^^i}iZlt;jiv’açlt;!^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à.'Tni'
}(si.mxfiaiv. êM' ^Ân'Ti èîazt}(^uipiT( • /x,K,Cp)io-zV Û K0(S40ÿ,7a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;((gt;‘
^côï. «ra S'^ Ji ^ZÉ'TC^o'njç n/üc^àgt;i X?J.‘ çtgt;u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôquot;C^ilVÜ è^icp 'ni'^ Ùjü^'‘Tai'
pcqy^aLytirv. g/^ffV^x,Ç)(i)V)icroZ7ï Tiç^ TV XczçïîO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ûTnp ei
ÔùlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip'pii TC^imôi'Ü ,
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tn^iaf
-ocr page 141-LIT. AD C R V S I V M. ti9 o# 'Qn tq'oji 'Çfà
Tp evam èn^repav óioc^ntricti ^^atvXe^çvU'^ifcne^Ç fiÀTOI^ô/t^V»». Mjl-fi Mcti^, ïvefÏKfióvü^ MT/ rrii ^opviai ‘‘•yÇo lt;r-
ÎEREMIAS, DEI MI-
SERICORDIA ARCHIEPI-fioptu ConfiaM.nou£ RomA^ vni-^ uerfalüPatriarcha,pt~ lutem.
ECcE cumDeojdoóliflïmi viriGermani,{ê-cundum Ipiritum filij mediocriratis noftræ dilefti, iam dudum vobis defiderata 8c toto pe-dore à vobis requifita fcripta, abfoluta, mittimus caritati vellrx, cum ea qua decet læti-tia {p,iritu.-ili amp;nbsp;paterna faciei erga filios hilari-tate.Precamur autem Devm amp;nbsp;beatiflimam eius matrem, vt exhilarent vos (ècundum du-plicem (tnteriorem') hominem. Quodfifortalïe in quibufda noftræ pietatisdogmatibus primo afpeclu non cxhilarabunt : ramen confidimus vos fapientesamp; præftanti doólrina amp;nbsp;pruden-tia ornatos, non ptælaturos vUam doólrinam autleges nouas amp;nbsp;aperte répugnantes euange-licæ Dpmini noftri philofophiæ j non tempus.
-ocr page 142-i}9 LIT. patriarchs
quo forte in alijs dogm.-itis abufi eftis 5 non coB’ fuetudinein à ratione aberrante (cùm enim ho* mines fimus onincs,habemus inftabiles amp;nbsp;f ib-nasad errorc mentis cogitationes iuxtafapiBæ tem Salomoné)amp; veriratciplà,vel potins à Dæ mino noftro Icfu Chrifto,qui ipfâ veritas fapientia eft. cui amp;nbsp;diuini ipfius difeipuli apO' ftoli,amp; canonica eorum amp;nbsp;làlutaris dodrina,^^ vniiieriàles ac particulates fanótorum PatruB* Sy nodi,amp; doólifliini in Theologia eccIefiçprÇ* cones manifeftiflîmè confèntiunt, Sc prarcepW illorû falutaria opéré feruantibus omnibus gnum cœlorû conciliant,ficut econtrainobelt;^' entibus amp;nbsp;tranigreflbribus æternum fùppÜÇB* amp;nbsp;condemnationê.Si igitur volueritis Sc audiB' ritis me, dicit Dominus, bona terræ comedetiS' Sic Sc noftramediocritas,vt Chrifti fucceflöfi illius miicricordia, veftrâ adhortatur caritateiB-Vtinamconiungamininoftræ,quæ Chrifti cOi ccclefiæ. Quod fi verc amp;nbsp;toto animo operibiB facietis, gaudium omnino in cœlo amp;nbsp;fuprate^ ' ram erit de vnionc vtriusq-, ecGlefiæ,quam ChB
fti gloriæ illuftrandæ iêruituram eflè iperaWBS; Datum menfeMaio, Indidione 4,Anno à natiuitate
SVMMA CENSVRÆ,
( exliterisM. Crufij annoif7lt;;,d.ilt;;lulij datis«
Scriptû Grecûiî c)i Kairmt'niinmK^ accepimus jquo relpôdetadreiponfum noftr“» nify»
-ocr page 143-tiT. AO O. CHYTRÆVM. lit ?Kp‘’''‘eiredditû.Summahæceft,m capitibùs 6, 1 Niritutfôrtiffirtiè demonftrare tùùàyivnnj-(M-n^ infùn *» jni'S( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sequcntia nô forquot;
titer.
a TàavTi^iti'îu nv lifiti.
3 Aià nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(S à^âiftKj® iMrttfh(,Tiv aHifwmi Jiitjq?*
■dill i^niriTcq.
4 'ïwltttfttytwçnexœyTi’^srfttt»
$ Tï{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;für«ji»v,Ê tIlÙ Sit-muiv,^ ittf
^^KStÀHTixj’E to{ t(C9^lt; aùr lt;fSâ«» fixéw
Ki^tuTiKâf'mù'm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôipei-
M/ÄJunTi ^TiKs^f Ji lt;S miv, id eft reipeótu. non flÇuAtiç.iêdWÂgt;lt;agt;y'?îtJ’ ^TTtîVAiK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• (3
«ettmAiailM çiAikÎÎ Ë n/juntx.«.
Ti){yHSÏJtçjlMi«'mZUT«tf4 jWSÂTfÎAOMÎç mD( \aÇgt;jUa,j^i.
Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOiépa)»,© auviJiun.'QuJTait
3«gt; (Ëàlaïf AÊ T dyiar ^alt;far,aM’àMQSgt;TÎptuç) ^Jbï orw9»iquot;!8e,Çgt;iH''»‘^f- Hortâcur
I nos ÇiAatSpSOTiç tic
Conuerti ego in Latinam linguam : 8c ambo excmplariafunt « 27«uit4iplt;fiçek
Exliteris i^p.Idib.Septemb.
V t Græcorum fcripta edantur,amp; noftra, me-tuo.tf}^ MeïtBi èt/JiifietBi Tta 7m.\ai Tt)t/fjav. ©tî ai 3Îç rtcW ’^^çpoipîiç i'pT”'* Nondumrefponfùmad eorumrecensfcriptum paratumeft; led, quo-modoomninoconfido,tfxelt;;jua)Lp{U,Ë 'ÜTt iùn-Cû( Ë 'iKfwvf,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ij
-ocr page 144-ijt LIT. C R V S I I
Magnamgratiampro epiftoIaD. Budovvicy habeo. Neminem hoc tempore noiii ita kLum , vt Dignitatem tuain, amp;nbsp;D. Neandriunll' feldçxui ex nundinis hiice petéti, aligna tà mitto, quæipfe editurus tua opera Iperanif-Iraq; ft quid pofthac adme lcriptum è ByzanOO acceperojDignitati tuç exemplar delcriptû init-tam.Idem ôc mihi benignè præftari peto,fi quid Dignitas T. inde acceperit.
ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•siçÿLyfÀ^ is^nstjófuni,
•nivuu, nw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{j/jui canvj}) 00111.
Cùm excerpt a ex âttabus proximü
Çrufij eptflolù tfimigracaßnt j ingratiam le^lorOt Çre.cA linguo ignarifortajjè erunt, contterß' ttet Latinasfubittngere hic ‘juoçij vifism e^.
SVMMA CENSVRÆ exiiteris die id luhj.
Scriptum Grçcum ConftantinopoIitaniPâ'. triarchæ hîc accepimus ; quo reïpondet adre* • {{jonftim noftrumj luperiori anno ei redditun’’ Sumahæceftincapitinus d.
I Nititur fortiffimè demonftrare Spiritus ft*’' ótiex folo pâtre procelîionem. Sequentia no» forriter.
i Libero arbitrio plus iufto tribuit, î Perfidem,amp;caritaté,amp;lpemiuftificariho' minem contendit.
4 Septem Sacramentaponir.
$ Sandos defundos,amp; Mariä D e i genetricf» ócftfl'
-ocr page 145-AD D. C H Y T R Æ V M. ijj amp;nbsp;lânûos Angelos inuocat,amp;facraseoru imagines adoratjiió latriæcultu,(foli enim D e o hic debetnr) fed coniunéliuè feu re{pedu,non ma-teriæ, fed fandlorum, qui per materiam fignifi-cantur ; amp;nbsp;affedione quadam arnica amp;nbsp;vcnera-tionem ac honorem erga fanótos oftendentc. 6 Pro monafticæ vitæ inftituto, tanquam angelica conuerfatione, propugnat.
Probationes autem ex patribus amp;nbsp;Synodis {fiimpu) his enim ( Sc quibuldam etiam fa-crarum literarum, fed paucioribus) vtieis,amp;:ni-hilfcre domo adferre moris eft.Hortatur nos humanitcr ad aflenfionem.
Conuertiego in Latinamlinguam, Sc ambo exemplariafunt Stucardiæ,
Ex htxeris ijyp Idibus Septemb.
Vt Græcorum fçripta edantur,amp; nóftra,me-tuo.nihil enim illi de veteribus erroribus r emit-tunt.DEi opuseorumconuerfio.Nondumre-iponfum ad eorum recens fcriptu paratum eft, fed quomodo omnino çonfido, non diu diffe-retur,amp; refpondebitur pie ac manfuete.E/ in fine: Amantes Græcorum nos ambo fumus,amp; return Græcarum ftudio inflammati. Sic igitur Deo iuuante hoe ftudium no-ftrum ftabile ac diu-
turnum.
1 iij
-ocr page 146-»34
PATRIARCHA I N-
DICAT SE ACCEPISSE R®'
fponfitmTubtngenfiumadfuam (onfej/iolttf j^Mg.Cenßtramy^^ vicijßm ^po-logiampromittit,
VM KpovffiM,J}J)zajcccAamp;) yAcüojwv è}ca7ipù)V j'îi^efjuetç A^op ©g^ ’^^i7n(nco’ïïoç Kû)gt;'^ çttVTiV'iiTWAiCsôÇy Vèctç'PcépMIÇfè oiiOiVfjLiviiç iroL^Y^-
ri«iS^07«'n AsH^TOTt xJexÉ Mlt;if' quot;^Tive ¥L^ûni,c^ TvCZtJâ TTt^
ActT/uJlîÇÇÇtfW^Çgt) n(fgt;loCi^'
SïhmAXi,, nbsp;nbsp;nbsp;uyia^\av, t?5i/a (Pç^vç)'^'
ASTrSFOV lt;r« ?yi}
-ocr page 147-fni J
'? ■
'55P^Tyil^3 o
-C^AntY^in^ßwvtLiQ'^u 4«|i,î6Vfllt;t)
5W0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P
-lt;‘(,'b'’T^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nosnrtny }\i,
Ÿ^v fj,o iLvrMr^ mitOi rfo
41^0 'f^u /KOt/io^rSih'ß^ i^oy^T» *ji«l^cuy/3 S^hOc 0 .nl^lt;^niaB‘itiîLi^ V 5J3 ÂiP/t/xaiî^/wx 4«(i^»î’ uvuLies^
V ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ‘ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M
i€i -w A I S A 'S 3 a V •! n
-ocr page 148-1^6
DOCTIS S IM O do
mino MARTINO CRVSIO,
VTRIVSQVE LINGVÆ DOCTORI OPTI'
mtfiricortüa Dei archtepifioffU (onflantinopolüynouit Rome,yi^
orbis TPatriarcha.
OPTIME amp;doótiffimeD.MartineCrufi,io vrbeTybïnga Græcæ.amp;Latinæ linguæ û' pientiæqj doólor, fis fânus, diuina gratia miiiii-tus.Tuum amp;nbsp;reliquorum fapientum viroruW» qui iftic fiint, laboretn amp;c in quirêdi ftudium ap-probantes, reiponfum ad ilia quæ quæritis, rare ftudemus: led opportunitas deeft, cùm alibi iam verfemur. Q^rein communibus literie certioreS vos facimus,quôd vlqjadAuguftui” conficietur amp;nbsp;mittetur vobis. Deus conferue^ te gratia fiia,vt grariarum alumnum. Gratias et' iam tibiagimusöro horçlogio quod mififti«
Scriptum ell menfe MaioJndiól.y, Anno lyySjCxConftan-tinopoli.
alM
-ocr page 149-n^lt;iÇ’tt(/a53'4w»v«^Kf nr/n^ u 5» ‘«rw7^rt^k]ez..nj5j «p^d^ay Wi -'Prm^ ioiflt ^^P'J^'ïfkïnUiï^nÓzjz» vni^tio^^o^nJ^ o ivwn’^X'KQiuzuni.vr/C A^u (TO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;un ow zoiu
iL 'iLnt.oi{^aiL ^njp^no Untvrlrlv^ fifi t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
tintifj, trr^U) Wl^Wi 5Ä-24J3 «o
iior^ULfy^lmiL ^ƒ5^± 5iql ‘ munoJ-yi mApdvj^ mTQ(Yx
Plt;tûû l^ 'mL-^mrisy ƒ
'vuvjijoioun
-NVXSNOJ yisïio
03 II'aVlONOlO'Hd T7VW
’O9ÀZ IISOaO3Hl
yiiv
-ocr page 150-tj« literæad
Asw TTBi.'rs/dLf^u lepe/Mü. «TÈ 0ea, •Tt^OtiCiVO/Mtani nbsp;nbsp;nbsp;X^uS^vioiç.
9rXfv, plm^ Kjùyua.lt;n ya.Xluj'ni Aa{Jlt;|K ’)zu)ij(si^lt;nc^. iTüy^/b^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tts‘'
/u^oç'^it;ov,r'rà/j(Lyiu^'T:\i
OV T^’Ti H ßlOb T îlt;fia^6v,
‘iS^v/i^oi Tnppa^v càrni
TTOiOtni, éû%/McCi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kß^f'
mv/t^on vifÀAç nj t ff5lt;J)«i' av y^ttp-plj (Ttüui'^icç ’ o'^o^^azToyJ^g^F r/MV. OJ 5,^ Sïaiai)/xt%(, îiTU riuj tritM
''î')(o/lt;^ Jïuyeza^ tIÙj «fc»CjUA(^K‘^,?n^TDTî là. (m^jaJUfJ^ç^.al^f (piç^vm ougt;a, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iKsc.ço'tifO'n
ffïü evêKgt;'
Ajï-^'JJ^^TTT^^TOSc^ XJUCiü '2,0?lt;Sf^i!T^igt; ^Tnçou cLfÂ.f^o'nç^iv
. i's Äeylt;ii
-ocr page 151-MART. CRVSIVM.
y^ÀnpLa.lt;nv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Àyfouw-
•nsÉTi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^Kfioiv rfwn-
Aa(rlt;l(i$ ooü ccmn^b^TC/Ki *Çkï(M23Vfjüt~ gt;o«.oîlt;îlt^6 'tÇid jytf 0 ffa^oç2oA9^p,?(5t)
0 ‘icQt Tm.lt;nx.Gtiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Qagv -
^â^tebaxpAÂaç lt;4)êpctf’
0(5 etj^(0(i,0tnv pjOl S^UOd^v. OTE o' iUJÇJ.0i lt;0, éAÔ«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOTS ^^XO^«crlt;l, OLJMP-
^gt;^0ii5i\^ai/i3/j05. ci5y^
pwSTro/ûirjêî ^fST^yfXctaivttu XMÂ.vôf^-^,lt;h l(^ into^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yHTaÇtO^
ÔÇlt;5)W» c^VTnfpè'T^V'lli, CM» e*«» ffZ«/o^b$ii^lt;rlt;l®gt;'»®5'7ro?Aot)M$)C^o w-CXO5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KS^ipA%,^[u5 iJijôÂ ^j)^J»
Aa^^Éi/.â S'il oqT/ov§^z^0Z4og;^$
T lt;pz Aav TK )(5t^6t^^z^et tsAlt;1ki»./38 ^^^^5O,V^okV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T
-ocr page 152-140 LITERÆ AD CRvi
'nMau.Oï Trap
 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! tr '' nbsp;nbsp;nbsp;**
A^peJoi^ T irnv2^ytoTif(gi., o vwka-T'iÎTrsKfKnvT^^'J^' |tlt;StTOP.g/X7rlt;l£^$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tii^oç,T'^c^'
xp^tiaia^ êôap SlyfxÀTWV j îcjt)
Ot C4I -jzJGiKU Tràp'Ti^ oûna-cajagt;^})'Taji t AytTniv
oîx^{y$ (rai yyia^vlt;{vdj^vioi’ ^lt;75 r Trap mfjuv TiXAi'vpzj cm/%'
TV TîgjU^^^TBç ffvt
K^ivS K iÎ7ni/t^ (Pi!\sf.éJrv^înç vyiu^ lt;^Tî As/«; KJtr’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Ga^V-
ç^WTt!^ 0ê5. XTmu^a^ fjuit , éj^CdÇilTt (Mi eCprt/^TBP , Sl3p‘ %yi(jùi(nlt;^càTU^i.^ôj^ua.Ç^lt;jp x.j'. Anno 1580.
npCà^VO^CtOÇ C^Kwl'çÂX-?4^«OTAia«âmotniriiif, 0««-/îirioç 0 Zv^^AOf, o)\Qf 7ti( n(
DOCTIS-
-ocr page 153-»41
DOCTISSIMO
VIRO,
MARTINO 'CR VS lO, SCHO-
LAS IN VRBE TvBINGA
dexterrim'e gttbernanti.
IV T V R N o, dices, vfiis es fiicntio, quibufdam iftinc ad vos vcnienti-bus fine cuis admeliteris,vircarit fime.Quænamigitur eiusreicaufâ eft? Negotiorum ecclefiæ noftræ perturbatio, quam execrandi amp;nbsp;potentis cuiufi dam,Cantacuzeni,malitia nobis cóciliauit. nam vt fama baud dubiè percrebuit, priuati fumus bono patriarchaleremia. Deo autem fit gloria, quiefticitintempeftatibuSjVt liceatexvndis e-natare, amp;nbsp;in mediis fluétibus admirada quadam ferenitate frui.Nadi fumus rurfus paftorem o-ptimum, fandtiffimum Dominum Metropha-ncm, quem aliquando violentia priùs nominati perniciofi (hominis) eiecit.
Tu igitur procul à nobis federn habens, optime vir, excitas nos, amp;nbsp;alacriores reddis, tuæbe-neuolcntiæ confolatione fruentes eruditarum
tuarum literarû afliduitate;quæ ftudiosè à no-bis expetitur. Non enim poflùmus fictuæaffe-dlionis obliuifci, fed perpetuó illius memoriam vigencein conferuamus ; femper tua, vir prçcla-re,inmanibus circumferentes,amp; femper,cùm facultatem amp;nbsp;occafionem nancifcimur, aliquid
-ocr page 154-»4* L I T E R Æ AD
tuacaufafacimus.Accipics autem otnninopïf Dominum Salomonern, hominem probatun^ amp;nbsp;fidum vtrifq;,epiftolas aliquas.(^i^um in pofterioribus tuis Uteris mctioncm facis, pi«* nè non accepimus, ignorâtes adhuc caulam, ne* que refponium ad noftras amp;c communes qus' ftiones dcvoluntatum declarationes.Studiosè ïgitur curabis, vt ca nobis fignificcs. Nouit hïC amp;C doótus Salomon,amp; miratur, quia de his inter nos mcntionem fecimus. Scias autem me epi' ftolas tuas omnes,quas acccpi,firmiter cufto-dire; relpondebo etiam,de quibus rogas, qua«' tum quidem potero. Vbi autem Dominus Si' lomon venerit, fecum adferet. Nam vt dixijfeU* per aliquid de tuis quçftionib.affigno,amp; prol«' ptè facio, etiamfi negotiis nûc impedimur pro* pteream de qua dixirerummutationem,oft-cio noftro miniftrantes, in his quæ Synodus iæ bct,vt fæpe D. Salomon cognouit, amp;,vt exilU' mo,fignificauit. quod amp;nbsp;in caulâ eft,quo miniir fepcfcribam,amp; amicorumvoluntati iàtisfacC' re polfim. Certo autem, vbi tempus otium ruf' peditabit, omnia perficiam. Omnes apudnoS amici te falutant. amp;nbsp;quinunc eft Patriarcha,er-peôtat relponfum cie quæftionibus veftrun]' nam fl quilquam alius, certè hic eft Ecclefiæ tuum amp;nbsp;dogmatum pcritus amp;nbsp;arnans.DomclU' ci raei omnes rciàlutat dileôtionem veftramii* Chrifto, amp;nbsp;vt omnes tui familiäres bene vale-ant, precantur.ac vtpro munere àtcmiflb,er his
-ocr page 155-Mart, crvsivm. mj
lt;lam, per communem, vr di xi, amicum remit-tantjferiô cogitant.Sis felix,amp; valeas lècunduni Votum noftrum jDeoiuuanre. Feftinanterlcri-pta funt hæc à me amp;nbsp;fubito. Itaquc fi quid crra-twîieft,emendavc homo dodiïliraus. Februa-fij ^4« Anno i y 8 o.
en ConfiantinofoU, Theodoßut Zygomaloi, tetM tuet amicitiet te-nactter adhèrent.
ALIA.
TW y (TcQa-
lt;r/ÜUWyCv‘P0lt;fb-
I TTOÂif
• P N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iî, nCctirjbilci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/onVf
mu riffjia/'ict, 'n 'WfiijCu'n-'nç’lïaAjflts
K»lùt'n 'n
-ocr page 156-**44
CR V s I I
tTlt;i eTTiTTvS'^x.il, nbsp;nbsp;nbsp;elt;$ riut poj\i)vw-
oîicflav av At^vviaù.^’mvtlt;pi^^'r\{ êt^iprâvi %' ^a'ns/v,OirÇ^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TlKilOKi
ci 2^lt;pó^ii quot;à àicÂiTnivfft^ Ba/péct/i^S'^'^m,}^oia.}(^juèeîicrvpi'' Tm^Mi àüy^v, 0$'niffBUTBi' T a-Luj JjatClt;iai,’0 TO TV Agt;4K 'ïïîéjfxa^iclll (niI
• uç'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Tto)^^ !i-
Ttw û4fcj pu»e/cw(«cgt; Ti:^'; fMU ©eol* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TTOlS'
i(p (Jù(n TroÄW ê7Ï^^OVOP TJJ TE fficç 5(5^ 'mç''^ igt;éav az^v^aç Feq ^om 3 ÇzAsei/fS^TTE KJ^/e ‘bosif* ’ Bd^êXyt^ 'm iipvi/L^ti, Tm.^ • y pjjùïli Tm'TCtX-^ T )(^ Trap's ffxe4';$,e'zs' ct;)xtöa
'itii^ Ayd.'imai -nv ©goi* g($ cc;!zct%p ataji^' •^uum oîaSn, 'iÇ'n f!sfclü)ç ajfiK.'tii^i
6/$ S TntQ^V ÂUTmiQi^a-pAlÇ^'TV'^
Cl/Tii
-ocr page 157-AD D. CHYTRÆvM. »4$ owa • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;om) gïgt;), àç m^ça
'r^TiiSlai.7rzt.^{il.‘^è(ôo^j^ T^ç obTiAdj-rumç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dv ^^voiç ecp/^yf-
tôtci.'nnû’nùVT^’jatç^vTa^çt.Kùiv Ç7o?»)5^7rav}4jUlt;|,?^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elt;4gt;êçgt;i-
javct^ èi)(^ç,oau v è^rn lt;n«trtïrC5i7i54(^lt;|gt;W %.olt;rfifJucLf ,6P 'n a^iiù), xjGTn t?ç cpajvovTiq. Kx-Awç 'mi ÀytCTnî^aii; ’tÎwdou , iîi TBV lt;mi^^ ßoL'^ioOiiaiii, ô$ « 5^Alt;1 xzwAü-ÉoStq cù/^ êA^îjp èoviiiv, 'niü'* TOV Tlùf ßoLfflÄeiOLf '■^KgJtVWP 6^ Ç»)Vlt;tA(^o5. Eüotpeçï^, Kjt^ tIuj lt;rD~‘ ’ (pidi ßiC!\9v, )? Àya.TTD'n Xocp/x, TV n amp;eS (TBÇ/ot ^'TtSatUT»-ex gt;nbsp;’^O/vâ^H ( «$ gt;(3q TO eûn^i; (f^TOVrat /sr£5ct7rïA%iv x^AÇct 'srctiJia.) vty^tTrv-' ,K3^ nbsp;nbsp;nbsp;^xe'^^ü Af^mhuv /M'n'n-
rpTrnyyiQiii auKg^Tri^rm ylgt;ia.
'tÎM ffz«/êlt;np nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^!\ss
-ocr page 158-14^ lit. C R. V s I 1 cîù'^. T 0?« 'mynii iiSLyei «zs-oTS vi\\ô})w i ffv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^'
^LCjtTOPj^ï/'fv iLyci:7rfi'ïa\'i jxlt;zgt;aj}ü-îv,2iCüA'
Klt;t^£X(/},ç • /bôjù et (p ôxg/viiçJ^ toT a. (p 0 a. ÉT«!’ 'nJO'WP 'nsxcj’i' cic, fZtr^Tiç^i ’ ^tCC'Z^H'TÇXTUcWTHiK^ âLtwKiX^Ô^' vnç Qvofjjo. i^uQ-y a.ya.Trtj’x^y elt;Sgt;lt;)«v' c KjgXÛÇ fJMIlfliÇilQV é^Sgt;3CjfMVagt;Ç êt^/oW 5îlt;Pet). E^ etyiTjç iT{ rioj^^ ‘zs-aj/i'i ta^J\si7ni,j^lt;ÿx.'niç^'Tti^ç TUp, iTt ^ya.pjtç 'W^^s^'tiQ.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
cûniiT^ oJjc^ctxzÿi/etTra *ifx(t)^ amp;ei^ ■7rape}Q\.)f'9iugt; y à
-zjreq^ïW 'TO^l'. fï$7t fjM^ov'è nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ni ffigt;vlt;rs(fiica’nitlt;i‘'
cûi’m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti , jc^ otI
A^a, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(rsi tÎx^ia
O (pv^^^e’ rSî£?lt;’’’'
-ocr page 159-ad d. CHYTKÆvM.
KSTîÇjOX7\,lt;|vo$)(5q (piAva^ç mu ct^Alt;po^gt;
*WV x/g/ov Aêquot;^ Nx%CV ’ o Ast^oÇîCS^ etj/Ä-Tnt-nçy^lJt.Ç^ç^i craUjxZetoç’lwcWWe $p2-^’’e5?’’C5M o ffafML'n Jcjq
’é?n 'niç vofMK-vç tû2gt; jcjpoçZw cwx^feêr-* JM»Ç, p^Qyi.p.Cç^i ffDU -ÎS-0^V0$,gt;a^£X0$ lûiawmç FfeapT^oç O Fo^tA^wzwvo« ■ gt;i 'Wi Cpoqjyoïç yd.fMi'i OjtuAjKT^e )c^ O S üiîïijp €iÇ ^aç)v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,'ft^'^Sïwa.fMii i(pi^
AeWc^^TToç, lt;f)tî\sya,fMi it, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o Awv ^î-*
canTtii €ÎSgt;a$ .'Aotbs vfxt'nç^m ^u~ •Tramp;tiÉÎç^^v^z,É‘(^7ro»io-'ie «îfàZwçj^JxXÊW,’^^ ot^/ao-'ie, '^TBt Tw$ Cibt
Kq '^Ta , aiÇgt;lt;î.qjt.ii Y/JV-'i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Di
'tlu) xx^vZtü oDiptM/ (TOU vsS'r'i* yjZï^y^Çioû'ca oînô-^,^^ eîA/x.e^v’f [aI^ûv ccjxtTn?
»n,»ÜtA(«ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oc^/o4o$ ^'iî
K ij
-ocr page 160-t*
H
O ?» lt;nbsp;iit
-ocr page 161-AD D. CHYTRÆVM. 14, gt;«1^,7» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0a/Mt.*EK.
ruC/rCniiiaJTiUtrpÀ^QiÇ.
ö xj' •!Tdv7^ O^ç TtfMCiTH-
7UÇ f Mctp71V(^ O Kpil-
^e^io j^ïtfô^iJ^g^hÂcpèicti’^-^èTnffxsTn^ veeigt;i?j pun ATréç^Âei^
mart I N VS CRV-
SIVS DAVIDI CHY-
TRÆO SaLVTEM tn Chriflo.
TN ivcTV es, Rcuerende vir,cum morbus, ■* qui fiiperiorem Germaniam, amp;nbsp;veterem Romain,amp; alia Iraliæ loca,amp; ipiam Siciliam, hoc i-pfo anno peruagatus eft,Roftochium etiain in-ualerit, Sc a-grotantibus ordine domefticis tuis, çariflùnâ filiâ tua priuatus fis, præter alios fex li-
K üj
-ocr page 162-lyo I I T, C R V S I I
bcros, qui diuerfis temporibus ex hac vitarni' grarunt.Grauia quideip hæc fùnt, ac talia qu? amp;nbsp;me ad commilerarionem adducunt, qui tan-toperetuampietate,amp; Ipiritus Sanóliintedo' nafiiipicio 8c admiror,vt longo i^mtemporcj quotidie manè amp;nbsp;vcipcri, in precibus ad D E v M ineis tui mentionem faciam, rogans, vt propccf ccclefiamamp;iuuenum ftudia diuviuas.quodvt £at, te clementiirime lelii oro. Graues quideiu funt, de quibus didlum eft, affliótiones, led W' men paterna Dei 8c partis noftri vifitatio eft, lalutem noftram direcla; fiquidem omnia eos qui diligunt D e v m , fimul adiuu^re in bonurt nofti,amp; ideo hæc placide ferêda,etiamfi in pW* fenti doloris non fint expertia: ac optandum effet, quam celerrimc nos nine liberari,amp; æternS in coslis beatitudinis participes reddi.Tatis pr^' lentia tempora mails 8c tarn peruerfismoribus plenalunt, amp;nbsp;triftiora impendere cólentanepl” eft, quo magis iuftum amp;nbsp;extremum illud iudi-ciu appropinquat,amp; plura fignadiuinitusédita in ccelo 8c in terraconlpiçiunttir.Bene autem cum dileâis liberis tuis aiftu eft, in Seruatorein Chriftum baptizatis,qui non vult impediri,quo minus veniant adiplum,oftendens talium eflè regnum coelorum.Cóplacuerit,iuxtaSapictis librum, dilecla Sophia tua Dei fapiétiæj à Chri-fto faluatore (vt amp;nbsp;alij eius fratres amp;nbsp;forores,qi’* præceflcrunt) dileefta eft,amp; donee viueret,intet ppccatorcspofitafuitfErepti aute omnes funt, ne ma*
-ocr page 163-AD D. CHYTRÆVM. iji ne malicia mutarct mcntem eorum, aut ne dolus decipeiet animas illorum. Talibus confola-tionibus Sc ego aliquando vlus fum, pliiribus, quàm til, cariflimis corporib. priuatus, duabus videlicetconiugibusdileblis, Sibylla Sc Catharina,hac quidem anno i ç 6 ó, illa verb i s i, li-beris etiam,tribus ex prïore,quinqj autem,quæ terciahæc, cui etiam nomen Catharinæ,amp;non minus cara eft, dedit : cui Dominus vita diutur-namfeliciterlargiatur.Exhac enim adhucqua-tuorliberifuperltitesfunt, Sc fecunda, filia vna,nonduraviro.nupta.Ita amp;nbsp;ipfe non plané expersfumdomefticarumcalamitatum.Sed tarnen, Dei beneficio, confolationem admili homo tenuis, amp;nbsp;nequaquam tccum, quod ad eru-ditionem attinet, conferendus. C^amobrem multó magis excellcns, tua lapientia talia modc-ratèferet:præfertim cùmtibi adhuc alijcariflï-miliberihnt ,quos Devs diu incolumes con-feruet: amp;propinquivirtute præftantes amp;nbsp;præ-clarè doóti, vtpote clarifllmus amp;nbsp;cariffimus fr. tuns Nathan: eruditus amp;nbsp;dileftus genet tuus, Iohannes Frederus : amp;nbsp;corpore amp;nbsp;animo gene-rofus, in iuris fcientialummü gradû adeptus,amp; breui fuauis gener futurus, Iohannes Georgius Godelmânus:cuiuslætis nuptiisinterfit,amp; aqua in vinü conuertat omnipotens, humani generis amp;cóiugijamans,amp; totius vniuerfitatisDominus Dev s.Is veftru moerorem in gaudiu vertat, vitæ diuturnitatem,pacem, gloriam in terra tri-
K iiii
-ocr page 164-nx LIT. CRVSII AD D. CHVT.
buat, ÔC pofthac vos beatitudinis nunquam fituiæ participes r eddat, Ainen.Et hæc reueren-^ de D. Dauid,nonvteximiamiapientiamtuain fuperba quadam periuafione erudirem, fedfm-cera tantum diledlione icripta,beneuole acci-pere digneris Ç quod te fadturum eflè omiiino confido) meque deinccps iemper amare pergesgt; Dominus leius fit tecum, amp;nbsp;cum omnibus tuis, quos amantet faluto, vt amp;nbsp;optimos ac erudites viros,D.Iohannem Poflelium,amp; D.Lamber* turn Calenium,amicos meos colendos.ReialU’ tanttuampræftantia D. Stephanus Gerlachius, Sc Samuel Heilandus,amp;D.Georgius Lieblerus-Iterum atque iterum vale.
Totus nunc firm in Latine vertendo Politi' cam amp;nbsp;PatriarchiCâm hiftoriam,cómuni Grata lingua conicriptam, cum aliis quibufdam firoi-libus,quæ ex Conftantinopoli per optimumvi-rumGerlachiuadeptusfum. Scripfi 14 Deceffl-bris, anno i^utis i y 8 o. Fauftus eriam vobis 0-mnibushicinftans nouus annus fit. Gerte Domine Chrifte, nobis omnibus fecundu animaiu Sc corpus lalutaris exiftat. Ex Tubinga,feftilt; nanter.
tJ^arÙHtu CrMpifi-
Accipe 5c quam Philadelphia ap chiepifeopus nuper aamenat' fitEpiftolam.
-ocr page 165-ALIA
GABRIELIS ARCHL
EPISCOPI PHILA-
D E L P H I Æ.
T JOîCpœTEtTà) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MJ-
Ctf^MoLpTlvMTW }^^alûû,ip(,^Ji
' 7ro3lt;vûJ,ü}4a!çJ^3iii
cvTv£/rßi.
i
^Tranîpotfç 6P)^p Ööö/xa,^ fflt;pôlt;i^A 'n^TTvpem é,ox.v^zAtgt;, loi^ otjç luüi-‘
if lt;heA/7iov
«hgA^Ïv.’ETTEZ «ÎÊ 'T\iV0‘-ypaL.(^amç, ôtî oeufiip 'OàaiifJitii, dJ^toi cLTTitn •nii rippta/oiÇi
cCVTi7n.^pygt;WTUV ylM StÇTV-
EZÄxJkjC^’nj« y^lfjLfjt.cun azaJoiSiif ràwrtsrCJSTOi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;t-
y^'^Ot’^Tiv'TrXS'nii'^Tryé^p^'nicvç yi/a-
-ocr page 166-L I T E R Æ
eeaç, rlcu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cûlStç
(gt;x,y^ia3lw 'nivóa-ü ,i(^^S^vTr JÜtTEp^APrap ytu a.7m'}\lt;Lylcu cùjei/Çcflf'^' é'ih'ÿ^7r^'mc,oi^^'T^’ioL^uVi mr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocrZviDi oùia.^'nvfînffaJt^'^'
TOP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;Î1B ÙÿfAÛl y^ct.lt;p\iyTDl.fü^i^^
ffoi quot;i^TXïi^on^, TO lt;î5 ouJ 0ea ^5*' Zsuyt^w.
Ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'kZç J ê(plefft‘l
/LtaJ^tii J Î^/W^ itp^ rij'^ à^n%7
Âia. iTn/iô^Vi 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cLyiay gt;^Ç«'
Aû)p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üTl jjyLùù TTin iz^Çf^“
Ae^ê«p }(^ Asjji« ii$ àé^
TîKj^f À(paip(Oi‘’^^ ctntfùpan farQß^a.f^o/LÖjjüiii.^'tii pctW lt;7^ •^71 T7iilt;ÿx,^f/^fZir^7w.riJirif^
EvèT^liim , iti lîi 04^ Ayz^^n Mgojjjp», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1(5?} MgArnfTT f»'
-ocr page 167-A D C K V s 1 V M. lyy awnex Xciçw j(r' va ‘Tra.'rexx ^^djovTUi cucüiÄtj'ms, O/$ 67rî«ûoy liJLfjt.î,}i\)i ^ïlu^^icu^ S %iop
ew'Ti vydcujVèjî^ (ruvi\Slu ■ azw’TijJ', croCpùi 74 ovTi czznv^a,i6jL^ oLi) fji.vnfjLûvéJiagt;VfT^ iÎÂixfitaç cCfMX. Ç/Asu/top Tr^wrnv t’i. fWÇja-\frcQw(nx.v pjbl ol ewTt)^ lt;î)jAê AAZàiÊç, ^0^5 0 (ToCpos te XA.4''O5 S-ntpcwos q rgpAatj^os gt;nbsp;(f 7»$
^^amp;f} ^ÇjLTUi, f/.\lYi/MvéJlOVTi 'tÎ ^fjwn-Ç^véüTl2lt;Svi OvÔfJjOL'm âjoL/p/Mie:^ ov 7n)ii}tfia.Tt’ ^'EpêtImp, a.^ (p n.
tiWOi
r ctCg/pjA, lt;^cL^ioç èTilmoTnç OiAâtJïA-lt;Jgt;«CLÇ.
-ocr page 168-E P I s C o P V s PHI-
LADELPHIÆ
DOCTISSIMO ET ELOQVE^’“
TisiMO Domino MartH^^’ Qrufio/neo chartjJi/no^reR'edettir in Tubtnga.
ETs I ægrocorpore cram,amp;febri cùmtuæ liccræmihi redderen tur: raine’'”'’ potiiifaccre,quin, vtparfuir,illas per Ci'im autenr nomen fcribentis {qui rus amp;nbsp;vcnerandus inter omnes GermanosA'’“ nus ex iftis eft, qui affliétæ Græciæ velut bd’^' meritæ marri gratiam r eferunt) in literis cogn’’' ui, amp;nbsp;præterca eius erga Dominum noftruini' ledionem, 8c diuirias Icientiæ ipiritualis, fiæ eularem erga nos afFeôlionem : ftatim morbo leuatuSjamp;doloribus ac moleftijs quibus bar liberatus fum. Nullus enim, vt arbirror, mC' dicus ira poteft ægrotantis animum recreare, oratio ^mici, maxime veto Mulàrum amp;nbsp;Gratb' rum alumni.Et de bis quidem iâtis. Ilia vero, il® quibus tu ad me fcribis, partim nunc tibi mitti' mus,partim Deo dante mittemus.
luftrare®, aamp;vircl'‘
Si verb cognofcere cupis, quomodo fe K’ noftræhabeant,lcias-nosveramdodl:rinani,amp;' ; ündorum Apoftolorum traditiones lequi, non il'
-ocr page 169-A D M. C R V s I V M. 157 non illos, qui verb ovum ambagibus,amp;lermo* nibusinaëremeuanefcentibus operamdant,amp;:
1 quotidie additiones ac detradiones proférant. I' Dinina autem tcmpla, in omni fplendidiffimi
imperij V enetorum loco,item Anconæ,amp; Mel-fenæ in Sicilia, amp;nbsp;in infula Melita,faluatori Chri fto confecrata,iuxtaritus patriosfme impedi-nrento feruientia, habemus. quos ritus vt con-ftanter fequi Sc retinere poffimus, donee aqua fluet, fulgidaq-,Luna amp;nbsp;Sol afeendens fplende-bit,aflidue Dev m precamur.Tuautemvale,6c gratulare tibi,cumfapiens fis Sc doftus ; Sc no-ftri memento, qui verè te amamus Sc defide-
ramus.
I nbsp;nbsp;Salutentur meo nomine omnes qui apud vos
I Græcorum amantes funt : inprimis verb doótus I amp;nbsp;clarus Stephanus Gerlachius, cui maximara I habemus graria,quódvilisnoftrinominismen-■ tionem faciat in elegant! tuo opcre. Ex Vene-tijs ij8o.
i
Cabriel.indignus s^frehtfpi^ fcopm Phtladelphiit.
-ocr page 170-DE GRADIBVS EP^
s C o P o R V M IN GRÆCIA,
ST STATV ECCLESIARVM, ÆDIFI* ciji pttblicü,(trce temflü in vr-be Conflanttnopolt:
»
EX LITERIS STEPHANI GER-lACHII AD MaRTINVM CRV-s IV M anno içyy fcriptis.
Cclesiasticarvm dignitatum gradus amp;nbsp;ordo apudGræcos hice(fc W Patriarcha, Mctropolita, Archiepi-fcopuSjEpifcopuSjHieromonachus, Prelbyter fine Papa(his conlecrare,hoceftMi(-fas celebrare licet) Monachiis (nonconfecrans) Diaconus, Hypodiaconus (qui miniftrant abri) Anagnolles, qui legit epilloIamDominics-1cm,amp; alia quçdain.Monacni quoque fuos liy«' fjtlivi, fiue ArchimandritaSjhoc eil AbbatcSjha-bènt.Fuerunt etiamaliaplura PatriarchaliseC' clcfiæ officia, quorum nomina tantum hoi« rctincnt.
Patriarcha lècundum canones Eccle-fiafticos à Metropolitis amp;nbsp;Archiepilcopis,Con' ftantinopolitano throno fubicâis,eligitur.
Iniuria autcm temporis faólum ell, vt hotlic ferè præcipuum fufFragium fit penes Michaé-lem Cantacuzenum,quem Græci vocati
f)
—- Imps-
-ocr page 171-patriarch, constant. îîJgt;
Imperatoris Turcici, licet Chriftianum, (iipre-mum publicanum : qui priorem Patriarchaiti Metrophanem nomine,piumamp;doótuiii virû, nunc in monte Sanólo agentem, ex odio priua-to depofuiffe dicitur in eiusq*, locum, præfen-temleremiam,virumhumanum, rerumq‘,fatis intelligentem, fuffecit.
Eledum Patriatcham fupremus BafTa vica-liusRegis confirmât; eiq-, priuilegiaPatriarcha-lus roborat, poftquam aliquot millia ducato-rumfibiamp;lmpcratoripromifcrit. ; '
Authoritas Patriarchæ apud Imperatorem amplior non eft, quam alicuius Legati Chri-
I ftianorum, munera regi offcrentis ; aliumque honorem ipfi non habet ,quàm quódeum ad-mittcre dignatur, vt ad pedes Imperatoris pro-uolutus,pallium eius exofculctur. quod amp;nbsp;o-mnes Legati facere, amp;nbsp;pro magno honore re-putare folent.
’ nbsp;nbsp;nbsp;Metrop OLiT Æ proximam à. Patriatcha
federn,ledordine quodam habent, vt vnus alio prior Sc digniot fit, fecundum antiquiflimanx conftitutionem.
Certumeft TheJJalonicam , Græcisfrequen-tiffimam, Sc metropolin lo Epifcopatuum ad-huc extare. Metropolitam eius quotidie hk ex-fpedamus.
At HEN Æ metropolis 6 epifcopatuum, Sc ■ qo ecclefiarum extat ; cum olim lo epilcopatus habuiftet.
-ocr page 172-,xlt;fo METROPOL GR.ÆC
MIT Y L E N A metropolis fine epilcoparibuï extat:quorum qiünq-, habuit.
Chalcedon hodievienseft,Metropol' tam abfqj epiieopis, amp;nbsp;öo ccclefias Habens. St' xto Septembris ruinas amplifiima: vrbis cu'” Legatis Cæfarcanis circumiui, luftrans portu® ' Eutropij, in quo à Phoca cæfiis Mauriciuslmp^' rator cum familia eft:amp; ruinas rempli D.tp' phemiæ, in quo concilium congregatumfuil^^ icribitur. To ta area vrbis in virieam veria eft, cuius vuis dulciffimis, Turea nos, lub ficu praæ dentes, honorauit.
I NI c Æ A, metropolis adhuc,led ablq; epiftö* paribus eft. Cuius metropolita 30 Maij inihidi-xit,in vrbe N icæa tres ecctefias efle-.ijTH? hoceftMariæjinxtaquam amplilfimuslocusvgt;' deatur, in quo concilium babi tum fuerit : i liylai' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy-ti eiylit ft apjlK.In tota autem p^®'
fcóhura elle circiter fo ecclefias.
r Ephesvs metropolisablq-jepilcopatib® . fO ecclefiarum extar. Metrópoutam eius gufti falutandicaulla Conftantinopoli coueni-
CoRiNTHVs metropolis 4 epilcopatuiu’' amp;c 100 ecclefiarum extar.
Philippi Macedoniæ metropolis extat ip ecclefiarum.
Antiochia Pisidiæ 40 ecclefiaiuW metropolis extat:muri eius partim deftruâi. i
Smyrna, metropolis80 ecclefiarumexta-re dicitur.Sciendum autem,quod vrbes übæ
-ocr page 173-METROPOL. G R Æ C. let ^plendoreiiijnecmagnitudinem antiquam reti-neaut:fed pleræq; mûris ruinofis, atlt ijs penitus pûdatæ,formam vici oftendant.
EcclefiaautemGræciseft 8c40 tantum Hominum. Suntquein Afiapauci Chriftiani, quod multæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vaftatæ iaçeant, aliæ au-
temàTurcis inhabitentutj Nomina fingula-rumjamp; epiicopatuum Cônftanrinopoli fubdi-torum, volente D e o breui vobis cohimunica-bo : in hoc nunc fum, vt quæ formam vici quæ vrbisbabeant, cognoicam.
I Chrysopolis,Chalcedonnoeftjfedolim gt;nbsp;• nobilcemporiûChaIcedonisfuit,dcquoXeno • ; phon,in'EMZw/M7(.Hôdie viens eft,vinecis amœ- * niflimuSjlatiflimeq; àTurcis habitàtus,fitus par î timinvalle, partim in promontorio Damalico, '• èregioneards Imperatoriæ. Emporium totius * Afiæ,in quo gencrofiffimi equi ex Arabia, Car-mania,vénales exponunturi lamdudurri Scut-^ taris vocatur, vt quidam opuiantur,à ftatione inilitu m fcutatorumlt;
- Græci Conftantinopolitani diftributi funt in Certas ecclefias i quas die Dominico feftisqj dic-buSjfingulifuamfrequeritareiubéntur.Nume-tusfingularum fortè trecentarum àut pliiriüm perlônarum eft. In feftis âuteni lolennibus j die Natiuitatis,ReIùrredioniSj PehtècofteSj Af-iumtiönis Matiæ (quöd ipfis èii præcipuis eft) frequentes in Patriarchatu, alijsque primarijs templis, conueniunt.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■.. _
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L
-ocr page 174-iSi. ; E C C L E S I Æ M
Singulis quoq; quadragefimæ DominiciSi quaftdo Patriarcha, nunc in hac,nunc in aliaeC' delîaMiÏÏàs celebrans, eleemolÿnam colligit» cum magna frequentia expluribus templis ad' fimt, amp;nbsp;quisqjprofacultate eleemofynamdat: quidam duos vel tres ducatos, 10,10,50 Alperos: pauperiores nihil. vel quando alicuius Sanâl agitur, frequentiflimi ad tcmplum quod non«' ni eius dicatum eft, conueniunt, ibiq; Mifl'a ini' gna folennitatecelcbratur.
. y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino tpfit habere licet. Hodie ai^
• ƒ temvnus Conlbanrinopoli Calogerus eft: q»* (inquadragcfima: folùm Dominicis, ijs in tein* plis,inquibusPatriarcha Millas célébrât,con-óonatur. A. Turcis nihil quod iciam, molefti' - tur. Verùm Patriarcha femper ad portam tem-J pli vnum aut duos lanizeros habet, qui impôt-lunos huiufinodi prohibendi poteftaté hahöW-'TuramUnguam quidam in Italia dilcunt,S^ hidomum rcuerfi alios quoq-, docent. Quidam à parentibus per manuû quafi traditionem ac-cipiunt. Alij præceptis Grammatica: Conftanti-ni Lalcaris imbuti, aflîdua ledione acquirunt (vt metropolitæ amp;nbsp;Calogcri quidam) vtpleraqi in patribus intelligant.
Typographiam nunquam habuiftècredun-tm.Ideo iplorum pleriq; ntatntfirtpti funt, Ôc bibhotheca in monte Sando ex manuftri- ; pris conftare dicitur. Multi Vcnetÿs importan-tur impreffi, quorû in templis vlîis eft. Ex Ge^ mania
-ocr page 175-CmCOlvM. its
mania nullös accipiunt, nifi ab Oratoribus ex’* Ians aliquibus donentUTjquales vidiBafileæim-J preflbs. Manuferipta magis, quàm impreflâ, le-» eere amant. Vidi tarnen in Patriarchatu Bafi-num.Chryfoftomiim, 8c alios nonnullos, Ro-mæ, Veronæ j Venetijs excufos. Et nifi ipfis voluntas amp;nbsp;induftria deefier, à T urcis nequaquain opinor prohiberentur.Habent enim ludæi prç-lum, fed vt plurimùm ceflàns. Habuerunt quo-que in Themes War Vngariæ noui Ariani Ty-pographiam : cuius gratia cùm Adam Neuferus eo Claudiopoli profedus efler, à Bafla Themes Warenfi,tanquam explorator captus, Conftan-tinopolin mifliis efti
Cantui figurAlis apud Græcôs noil eft î nifi quod Cantores in templis variata interdum voce imitari conentur, amp;nbsp;more vrriculariorum no ftrorum, alius vocem codem lono teneat, alius Dradra faltatorium in modum canat. InMufi-cis libris notulas non habent, fed certa quædam figna ex quibus vocem variare nouerunt. Valorem -dcrationem ipforumpcr otium conferi-
Inftrumentis Muficis nnn Vtuntütjnifi For--tc teftudine, amp;nbsp;clauichotdio, vt vocant, ludant ij, qui ex Chio j Creta, Cypro, Corcyra, alijsqj locis Italizantes veniunt * Habent Lyram, in-ftrumentum oblongumjfcx aut ieprtm chordarum , quod calamo pullant. ßa/Zim ignorant.
- •1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï- ÿ
-ocr page 176-«lt;4
Æ D 1 F 1 C T A
Lexicon amp;nbsp;Grammatica in Barbaro GrsCJ lingua non extat j nee vUus Biblicus liber. Set* tramco ad reliqua*
CiRcviTvs Conftantinopoleos triuW milliarium Germanicorum cum dimidio perhibenir.M v R i terreftres duplices funt, ro*-fâlongà dnóhi. Interior excelliis,amp; plus mini^ If pedes latuSjfupra ducentas turres habere diO' tur. Exterior murus humilior,led totidem tut-ribus.Murimaritimi humiliores lunt terreftr*' bus, fimplices, led bene cralli amp;nbsp;turrigeri. Tef-reftres hodie extantes , ampliores hint mûris Conftantini Magni, aTheodofio minore eX-truóli.Nomen auremTheophili régis,in mart' timis incilum, indicat, eos ab iplo renouâtes ampliatos etiam eflè.
iÆtbficiavrbühumiliafuM. Turcarum pk' raque, exceptis magnatum amp;nbsp;ditiorura dorni' bus,vnius contignationis,Græcorum amp;Iudeo-rumduarum vtplurimùmliint: ex lutoamp;bp*' dibus,partim ex crudis vel coebs lateribus cen-ftrufta.
T)omui Tatriarchi ante captam vrbem ad S. Sophiam fuit.Nunc in extromo ferè vrbisan-gulo, non procul à Palatio,quod Conftantini vocatur,amp;locoBlachernarurn,in monafterio quodam làtis Ipaciofo hortis amp;nbsp;fttu, in loco edition, verlus finum maris amp;nbsp;vrbem Peram amŒ-niflhno, habifat.
In templo eius Ipeólanda exhibentur, corpus Ma'
-ocr page 177-co N s T A N T INO P o L. tff pusMariæ Salome, D. Euphemiæ, amp;c columna marmorea, ad quam Chrillus flagellatus credi-tur.Huic aliud templum adiunétum eft, lohan-niBapriftælâcrum,quod Trvllvm vocant,à monialibus Græasinhabitatum.
T^alatium Imperatoris, à Mahomete, qui vr-bem cepit,ædificatum,in primo colle,è regionc Scutaris,in promont orio Bolphorico fitumeft: vbi amp;nbsp;Acropolis antiqui Byzantij, amp;nbsp;Regû Con ftantinopolitanorujlnit. Amplitudo eius mûris fortiflimisinclufa Tubinga facile æquat. Sylua cupreflorum,platanorum,arborumqifruéiife-rarumvndiqjcingitur. Ante domum regis tres portæ altiffimæ iùnt,de marmore albo Ôc lêrpé-tino. Duæ priores cuftoditæ ianitoribus pluri-mis’.amp;tertiaperquamad Rcgiam aditus pater Eunuchis. Intra bas portas duo atria lógèlareq; patentJn quorum priore officinæ qua:aam Re-giæfunt,famuliq-,magnatum equitando fe exercent , dura operiuntur dominos luos. In alte-ro, Senatum Baflàrû dum Imperator habet,prç-cipua exercitus pars in ordinc Hat, finguli com-plicatis manibuSjtantoq; filentio,vt ne verbum quidem exaudiatur.Intra Icptum Regium ,præ-ter templum antiquum,quodparuam Sopniam vocantjaliud ædincium Græcumnon videtur, amp;in hortoRegio columnaporphyretica,capi-tello Corinthip, quod ex mari circumnauigan-tibus conlpicitur.
Ædificiorum Regiorum ftrudura làtis ma-L iij
-ocr page 178-zeg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E M P L A
gnifi ca amp;nbsp;fumtuofa eft,cx marmore vario,plugt;’’ bo redla,vtamp; omniatempla, Xenodothia,^ pleraq; hofpitia Turcica, pauimcntum inrcrio' hs ædisjtapecis prcciofiffimis,de auro duftili,*’' pere Perfico/tracum eft:laqueariainaürata:f6' heftræ lapidibus preciofis ornatæ,
Tem^lum S. Sophia lêpto Regio viciniflïn’® eft, via duntaxat intermedia, alciftimum SC a®' pliflimum,columnis de omni genere marmol amp;: incredibilis magnicudinis magnificenritf' mum;portæ æreæ altiffimæ plurimæ, elega'^' oflîmi operis: parietes omnes anteriores, pol'd' eus rempli aulariim fuperiorum,infinitavariequot; tare pr.rftantiflimi marmoris veftiti ; omnes ci' meræ calculis Sc teflèllis vitreis inauratisteftai) imagines Sandorum repræïèntantibus,lêd ßß' gularum facies à Turcis er jfe, Opus plané amp;nbsp;ûificium incomparabile.
Summum hodie templumTurcarum eft,**’ quo quotidie vnus ex Dolt;ftoribus Turcicisi” magna frequentia auditorum docet. Cuius aU' diendi gratia, cùm 14 Maij prasfentisanni,cuiß alijs nonnullis ingreftiis eftem : tanquam profaquot; natores rempli à Sarraceno quodam, amp;nbsp;duobuî Papanis (nomen Græcorum^c Turçicorunifr cerdotum) expulfi fumus.
Templura Lucæ vbi fuerit, ignoratiur. In lo* CO veto rempli Apoftolorum olim magnificen* tiffimijMahometesftium tcmplum amp;nbsp;lêpulW' ram extrui fecit.
-ocr page 179-CON ST ANTINOPOL. . 1S7
. Templa Imperntorum ÜC Purpuratorum,a(l forma S. Sophiæ, redo plumbeo amp;nbsp;hemifphæ-rico Mecham fpc6tantia,ædificata funt.oratii-ri enim verfiis Prophetæ patriam faciem con-uertunt. Vniunquodq; veftibiilum amplum amp;nbsp;quadratum ex marmore albo ftratum, ÔC porti-cibus pulcherrimis columnis marmoreis iuftc-tatis circundatum habet tin cuius medio arbores cupre(rinæ,amp; fons amœnus epiftomijs plu-rimiseft:adquen(lt;3raturi fepriuslauant. Paui-inentum rempli ftoreis ftratum eft, amp;nbsp;lampa-des infinite in medio per circum fufpenfæ, quas noduaccendunt. ex loco in eo aliiori,qui gra-dibus lapideis afeenditur, in die Veneris ante meridiem textum Alcorani legunt : Deoq; gra-tijspro reuelataveritate.alt;ftis,pro Rege amp;nbsp;populo fideliorant.
Poft meridiem ex cathedra humiliori amp;nbsp;li-gnea concionati folcnt.Et inter concionandu, quoties mentio Prophetæ ipforum fit, omnes vnanimiyoceclamareincipiunc: Alla humme-kalli aha Muhamet,hoc eft,O Deus nofter,glo-rifica amp;nbsp;faluifica Mahumetem. Templa quo-que altas amp;nbsp;rotundas turreshabent ,exquibus Papæ fuos ad preces in die amp;nbsp;noóte quinquics inuitant.
Templis Imperatorum StC Baftarum, JVeuodc-chta ampla , amp;c ftudioforum collegia pulchcr-rima addita fiint, hæcquc fuos gradus 6c qua-fi clalTes habent, in quibus fingulis certi li-
L iiij
-ocr page 180-lig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DTÎRBBVT
bri, fêmper aii j ati j siVi aioris doétrinæ leguntiiti Rcliquis templis plerisq;,que infinita funt,pueriles Icholæ adiundæ lunt.Piólura vrbis, mififtijinulta loca ad calcem fignata habcc,qu^ forte nunquam Conftantinopolifuerunt,que-dam omifit, aliaperperam notauit, vt appare^ authoremvrbem nönvidilïè. Forum Conftaiv tini jin quo nos habitamus, nee ferpétinam neC hiftriatam columnäm, fed uurpuream habet, qua5pióturaveftra,omilïa wpentinam poniK quæ tarnen cum obelifco amp;: coloflb in Hippo* dromo fita eft: hiftriata in leptimocolle,non procul àlèptem Turribus.
Per portam Ottomannicam ipfum palatium Regis intelligitur:in quo lummum concilium Baflarum congregatur.
Fœminarum Græcarum, quæ lautioris fot-tunæ funt, veftitus lumtuolîîîîmus eft ex vi.-rio genere ferici panni.Peólus alioquinuduni, Sc brachia catenulis argenteis Sc aurcis vefti-unr. Crepidas nonnullæ habent lamiuis argenteis obdudas. Virgines in nuptijs coronas ex auro geftant. Turcicarum adeofumtuofusnon videtur,licet magnatum quoq; vxores ex feri-co auroqi veftiantur. Vtræqi procaces, perui-caces,dicaces.
Græcæ in templis (êparatas aulas habent, quibus cancelli obijciuntur, ne aviris conlpid poflint.Domi quoqiperegrinis non patent, fed abduntfe ingredientibus. Verùm habitus Græ-corutn
-ocr page 181-CONSTANTINOPOLIT. i«fgt;
coramamp;Turcaru varij fuo tempore pióhirain dabo. Nunc per occtmationes pidoris, qui vni-cus hie ex Galliis eft,uiasquc mérces magni çfti-mare folet,non lieuit mittete.
Saper/knt pattet famtlta ex nohtlttate Grlt;eca. Duofratres Palæologi: quorum alter potentia amp;nbsp;odio Michaelis Cantacuzeni, lupremi publi-cani, compulfus, ad regem Tartaroru (affinem puto) abiit: alter cum filiis Galatæ fiue Perx trans finum agit. Cantacuzenorum duæ cafæ: vnain Pera ; altera in Achillo,oppido Ponti Eu-xini. OfFendi quoque primo anno, quo hue ve-nijfenem quendam in Patriarchatu, Italice amp;nbsp;Gr.-Ece peritum,de familia Cantacuzenorum: quem non itapridem in monte lanólo Caloge-rumfaftum eile dicunt.
Rahorum duæ cafa : amp;nbsp;de Aflànisfœminas tantum fuperfiuit.
'Retorte nomen titubu
pump 0» Karçaiît»« fÂkya,Mii ofCiWiirltK.
Patria, Naupliain Peloponnefo eft, Officiü, cancellarium quafi,aut verius interpretem,in Græcapura, Latina,amp; Italicalingua,apud Patri-archam agere, fi vel litetæ, vel peregrini harum linguarum Patriarchæ óbueniant. Humanitas eins ex literis conlpicietur. Excedit annum fe-ptuagefimum.
Filio ipfius nomen eft Quaffin'; l^iu/7i^Mç,rsrç^'mi0Tdamp;i0çc» K®KSUvît»K
Officium eius inter præcipua eft, no-
-ocr page 182-iro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R E^ VS’ •
mine Patriarchs ad reliquos Patriarchas, Me-tropolitas, Archiepiicopos, Epiicopos, Familii-res, amp;nbsp;Ecclefias literas mandata, aliaq; ad l’â' triarchatum pertinenria fcribcre. Cumqiie iu-uenis adhuc, 28 forcé annorum, ingenio amp;nbsp;do-ârina valeat,in Patribus quoquc mcdiocritet veriatus fit : opera ipfius diligeti Patriarcha plu-rimùmvtitur.
inktte vtÜw. hæc eft. Calogeri ( de quorum grcge Patriarcha,mçtropolitæ amp;nbsp;Epiicopi quo-que iùnt) nunquam carnibus vefcuntur, fed vt plurimùm pifcibus : quando rame per rationcffl : iciuni) licet, nam toto Qiwdragefimali tempore,cum fcptimana lânôta,die quoq; Mercurij amp;nbsp;! V eneris, a fefto Alccfionis Chrifti vlq-, ad i Au-gufti amp;nbsp;per reliquos 14dies, adfcftumAlTuni-tïonis vlque Maris, etiam à pilcibus, lacliciniis, üc ouis,tam clerici quàm laici abftinent: de con-chis marinis, (ârdellis,oftreis, ory2a,hordeo,acf tarüs,raphanis, oliuis, aliisque frudibus, quos 1 per integrum ferè annum habere poflunt, vióh-tantes.
Patriarcha jo circiterperfonisviótüamp;ami-étum prsbet. Numerus conuiótorum eiusftï' tus non eft. Sed cùm plerumq; Metropolitæ gt;nbsp;Epilcopijob res fuas apud Patriarcham,vcl fu®' mum Bafiam,expedicndas, Conftantinopoli a-gantjad menfam cos inuitat: aut in abiêntiai-plorum,lacerdotes amp;nbsp;familial es quos vult.
Supereft vt catalogum Itbrorum gt;nbsp;q^i Gra«»
-ocr page 183-CONST ANTIN o P o LIT. *7*
manu fcripti hîc extanr,mitta. Annales Michaelis Glycæ, Conftantinns Manaffès, Laonicus ChalcondyleSjHirtorici. XexçmAïuÂK libri tres contra ludæos. lofephi monachi, cogno-mento PaexMWK, orationes Theologicæ, quas tempore Manuelis regis plerafq-, in palatio Regio,amp; templo Apoftolorum dixit, de Trinitate, proceflione Spiritus làndi tâtùm ex pâtre, rpn-
Ptlt;;p»lî
Iohannis Damalceni w(p«xa/«-afelt;'fSr a^pînaf.ÔK-KPiHnaçiiùf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;S-vfuiteii, ^j^fmoKnn ©tir-
■m.imï «fjir ajpiatar, KSM 'sfel nf
n ©iî. Epitome Iuris amp;nbsp;Canonum Apofto-licorum. tojow»-«« Aiilt;ah««çjkÎ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nf «'ig-
c»»ÂAov'^t.T5 tfiv javiptf 2a Sa g
In Patriarchatu extat maximum opus titti-lo ButiajyjiJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sl^ifipan àyiar TOTipaimjil
JlJitmutKat tif tbè
•K 'npam-nv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Hcjikam« Nnûm. Pandç-
äa, cótinens fumma argumenta Canonum A-poftolicorum,feptem Synodorû vniucrlâhum, amp;nbsp;prouincialium, epiftolarum Synodahum:A-ftaverofextaramp;IèptimæSynodi perfecta. Cuj addita eft g^t(gt;mn« WA/arwwó»®» liyiar iijüç»-*“gt;’gt;WM'?S'f c'iiuiu/MinKàrauiuii/iut na) 'n’nieây,'tiroiii%7ra, •»r «9»a;yî •nT Zfflwoï. Audio etiam,in vicinainlu-la Chalce haberi )(s(j Fvyam% hiftorias.Ho-rum librorum quilibet non nifi inagnoprecio compararipoteh.
-ocr page 184-J7i DE REB. CONSTANT.
Poftremoindicauir mihiTheodofius Zygo* malaSjfe Hutnanitati tuæ ïcribere,quôd norntfi* tS^€etroJ)ol^^^mamp;c^1^ïQ:o^a.zwL GræciæàmeaC' cepturus fis: de quo tarnen priùs me nihil ino* nuerat,nectibivtmittercm collegerat. SedhsJ confcribendi occafio erat:quod ante annum® Dauide Chytræo per literas rogatus fuillem, vt fimilibus de rebus excelleiitiain eius, hiftoii^ caula, certiorem facerem. Cui vt gratificareb meoque fiitisfacerem defiderio ,quæftionesa' liquor de ecclefiis amp;nbsp;fide Græcoruin conlcripl*» Tneodofium rogans, vt operam fuam in iis cef-tificandis mihi præftaret. Qupd cum promittes mercedempeteret, aliquot Taler os, cumfpe®' liorum quoque, ipfi dedi, fi diligentem opeïa® præftarer. poft annum demum ad aliquas lai' tem relpofiun extorfi. Sed nec tibi,nec D.Chy-træo tranfinitter e volui, donee obfeura dubiaque explicet,$c quæ deeflè videntur compleac,amp;c.
CON-
-ocr page 185-’7»
CONFESSIO FIDEI
A GENNADIO PATRIAR-
CHA Constant, statim poH captam à Turcis vrhem anno
X 4 nbsp;nbsp;.Mahometi ILpoflu-
TOT 2:0(DOTÀTOY Tipülùù7tîlûV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r C4^Vctlt;r!« 'S
Tïo^ice/p^v Kœvçuv-veccç'PûûjWAlç,ôjlA9Â9-
74ct pn9«oa'Z0%X Ôp^Ç è cLpM-I^TÜV TliÇîCiüÇ T Xƒ ISlüLVofv cîir Ä^c^pw^^^.€ƒûó'^)9«Ç7S /zj^ct
7nlt;r^m v^x«ç ÖJ Xc/çlûM'oi'i
a.'ïï'i-i^VcLks ^TWÇ.
TT Iç éJiofUVtVTi içi Qeoç
TBJVjoaw «ioir, T omi 6lt;$ ô « / )
-ocr page 186-*74 FiDEî CONFÉSSIO Jtjq 07J »7« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, \î'n (mpjt.
voepa^’içj i'K$a(îxç^5j’ôTSAlt;|o7a^$,i^(r»* ^am^f'Affza^J^Tos
Tlf^ç ' içiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
C^ esïv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içiv Tt'
TTu. ^^TJx. ê/w î/li»fMii!(gi. amp;eS,/i av^’ r idia-f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^a. ofMl!^•
’'Eçt ffoC^oi aL)^^ç,i(y^ etA)j^$, ïüA ta^'np'n/jut^ ^•)çun 'm (JLtfJJtÇ/vy.VKjiÇ^l'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W'4«'‘
^^'n^v^-nor^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rEAlt;io7i?^
f^iai7U)^o/jia.^,J}ÓTi MJToçifiSïiin ’ttt^'nii^oTJLiLav) èun^' i^ori
’m. ett/t^• oTi Gçoç,G^‘‘' OTi cLÄrj^i^AÄi^^ • oan ôfrutaç • gt;jrKluj 'ot^
©eo$lujçjifài ^^çfZ’m.^'m. q x.^tg^a’^
Yiiçijo/i^*iTi g/ojy w ^quot;©ga J^A Still' ilt;fiagt;^'^^A7ti/Â eiw ailt;z^ W yAj ’srè^iav T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^tQ •
-ocr page 187-(GENNADII PATR^ tyi »rtfTOP T Jv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 0êoç eu'Jle^^ ci
5quot;eù^T^ T KJflJUo», S}g^ e^n/Mbpyiffl T zy-«%» 'Tiimi/ xvCepvccM/róif.x^
’ift'tçjta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^î'ùaiD-
çaff^î*^/ioTl (wmm ^'la. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a fu*
T fAtU il.'7à\'lt;^^-riri^ iincbV 5quot;QiS, ©Ê0$, w piKà- T ’i/la/^^ nA-’“6’CS4 ili OPe iin amp;eoi.
. ■ rizç^'oyt^’^.oTl C^ Çtzaiwç yamp;iSÄ-
Aojs$ 19 Of^J/XÂ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T
7n/£jç,94« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tivp, 1^ 6»
/xxr ’é?l lt;rt lt;5 (puli^O^VOV 3^%pytlt;S[/FC(tUFO» t/7F
, CfJLUi lt;Ûm 'è TlVp Âèi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;0 '^P-
W Cgt;*7n%7rlt;| lt;^Cii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Tti^
^f^'riS'u'/uiypyV'Siûieii 'nvx3lt;^fMv, iiQ.v o Aoßsj^rJréJfiUt,àtfpylaj ^QèSÇMnjy:), iTiïi oQeoç ^^f ’^v,ài fOÇ^Apvimf.
amp;eô( aJif^(t)Tnti
-ocr page 188-I7«f FIDEI CONFESSIO rO),TO$ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
% 0fA3quot;i 7« 'TÇ/a. e/lt;n fAa, üfflCCf T^ J^JJ^ïZx. rifltA/l' IBP ovo/Jisf^^/i^ avlt;J)ictf Trv ©e5, i^ifoï ^3Ti ’é?} •ß^'i/tj/MX, cpvaia^ ’^^iiii^ -TVi Cpûaiaç ^dTnu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/oi' 'tV^Wf^$ƒ Jttbw
cdlt;ilt;^ “$ wmfjLO. 'T\{ aj/f^uTnt)
HaA/y ôvofjut^/côp 'tluj ^Atiini^ Ç)èQ,'7rpdjfji^ 'tÇamp;éS tiydt.’nlu) ‘ SÏ 701» voï«gt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Tra.TiQÿt. •
’é^V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aua^TtoÇy ofTiOi
OTI ó 0êo5 iÏ i/ü{/xi' FOP 7Ä •gt;8Â(f}/.O^ eUA^^ègt;^cL /MtfAcV PO^ yivctfffZlt;iid^T^Vii^!2^W7d z\555V’C^ PO ƒ goX'TOP l^aç' ofMiaçC^ W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'mi^fjtc/:^ cùrt^O
Geoif^^cc, 5^a4 a.ya.Tra. eaviii/Tis^Acf 'i;^'n eÏïJiai^
-ocr page 189- -ocr page 190-178 FIDE! CONFESSIO vÓ/MVj'n'Ii g7n)/«JtV Ó ©60$ T'ra/aM'T^ OW«!'' vr^Aotvr^ ou/^fù'Kwv
T ccytn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!(^ 'TV'I®
55$ QéS cïte^^T*’ CtÏpSf^TTÏ/cW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
'IvA ai/L^ cù^^^Tni o^h^a-Vi autf^uTn^^i ■ ai 0 ?^*5J$ y 06K encpioc, 'T\(i ^amvi 7nç'4jlt;i’' 'F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ê«*’ ,
3(^ mÂtré^Jii^ T vófMV i oy cü/iii i^' I ^v'')(^7cÀ^ivaii■ TnÄm/of Àut^
Aicii Àüvj' ^ZS^Tti nbsp;nbsp;aX*1B$ eTHpttmV 'F
lt;1 gt;/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ I U
IMV,onàTux£vnii ou/f^aTmii’ ai 3 Ç)6i^ i(^ ^^wAfUi fi3t%pQa0ttf TiAyK3lt;^Mo)) AyA^VtOrz^ gCyAeS. aSïoja^v i epo$ ai^ä'mtj lt;ÎÏ4üût^ilt;i çp8'\|lt;t) 'rtüù (Àx^ti/Lh^tuj (ZffÇji 'n!! QÙ'i ' é ^TUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'tÇ AÔ^y (CUJ^pe T
OTT^^^tUlA/Mi J^Ot.O(^S$ ©60$ û# hf^' onAnp,, q 3 riî^j^ua Àt/c^ èçaTitf^’l^
'lii ‘^mçÔA'^i tùa^^ivA cartip^^^^
-ocr page 191-GEbtNADtl P ATR.. 179
ttJS/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eli Tip gt;(04
Ooe i(^^lt;p^viionitn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricù
aytTmv n:Q ttÉ/x^/cwSç clJ^£4 ©êv , Tiw ctycculw aa'ntCÂlt;X^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ä
rra^^lt;l'j/zclt;,’l»i!rtVjC«7i$ è)(sunai ATci^-•'2 a»p3f quot;'TG'®'' ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aa-SiéfaLj •r
niiajj.ov.^TU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/x.fs'rèv feVfitOêo»
c» •ramp;il^,7nn.'Ti^t'^^v,x^ 'm'dJ/Mx. ^yiov • K5!.ó«$ 8 Jljk^êv Ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11,(7516. w
^71’é?lK(l^„')^$,7nç'4jcytx9^jO71’é?1 I^ai-ro ^5^ç. )(3l) ot (jüo^TOjf tufCi \i'm) frfKdJW“ 'n^viifjLal ècTicïk^cw’ ïsTa ^lujlt;i,/Magt;i'nilt;nlt;^id6-
' niç4Jo/eâ|yjO7Jo A9^6TyÔ£ilt;,JCsq ô ®W,S^TO5gt;0V o A(3^çtS OêK, è-S7V 0 Xôiçôs'iOT 11 ^CiTn tS Xexç5u Gf’à lu) nbsp;nbsp;nbsp;cu/^ónnv 'ùz«r'g£5t')4«’
«9 SïùüfltjLUÇ'^ «njÇjrtçVj T^ÉpywVaàiTV, iujQi'tiSïuja.fjuç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^''
riiç-^o/vô^jOTl «$'î^ n 4''gt;X^ awfj^ef^
; •. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ij
-ocr page 192-180 FIDEl CONFES5IO
'TV eùi^àinv eiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ü'itii «
Aojjÿ ©6ilt;alt;}) ei/04/u^iç,i^A‘ar d-^’
75 «Tvo (MfJUteJt■lt;r^^vc^ rfAeiaç (f^ eu/f^u'im. ^Ta n aXi^^TnTuii; gt;0 JîOTt^ eîaivz^'nf^jmpjtÇj-frpi^aJi'riï ^ült;’''1 •TlKZlUi,KSi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjÛtVOV
micai; îtucif^ctjf. y-n ô 'ly Qi^ fwn.ÇiK'n^ ih T ffâfnisc r T ^'cr^^' 5quot; ÇDV, y-n a nbsp;nbsp;nbsp;Ty X^tçouj t} n 4''^%^
fu-T^ATm ek A95/gt;v ©ey • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?l'gt;
CD ^”'Xelt;çz? (JÎ^ T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oi)C?lquot;’'
pian , o/id/j -Ty Gey
©éK • » 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o'^
y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïi cûf^^yTnnii 2^-)3U
Xe^f;wr%it'vf(g.^^gt;^à.vi %lt;iTHii'i^gt;s')S'^
Gi,y(ZirÇjn.?\Sf.Ç,i TeUfS^Tntcif ^Vfftf) tîteu^ inr^iÂr(p'9^eti 0liçaQ.ii.n‘!‘^
CA ©elt;?,’ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ptffiiiûi)
©60« ’è^yjSlsTl CÿTt eçjy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©eamp;î trvpamp;'«'
Çgt;Wi'
-ocr page 193-GENNADII PatR. i8r 2^ tStd t fomtbp0e5, iWycr^o/tA'J-KS^^'ri
'TV'iot XgxçopOêoyj^o^ôptôTrai'o^zûAsjjü-e^T'^'Ü^Z^J^écna-
pAiQiav Q 2^^ T or ewid Asj;gt;p nÇ 0e5.
n/ç-^JOyM^jOTl o Asj^ïTV 0ê«’^PC# ö or 'nJ
}KS^ amp;eci),i(yLf oé ^Tm^rcé ' SlsTi o J3$ y 06« ’é?1iz o(/7rlt;j£5i$,(»5lt;a^ Qiói è~ çir ATT^^; o -^Kar eû/Tiv^v^sto) vowVj^y^ ai-
^ïuia,fjuv É^flt;7rX^c^ 0ga
^oi' ^'ttov , (^'TzfXe^qiv kj(-t «^or, à 'TzJ’^OV.
rJil^éJo^l^^OTi OTttV 0 0gè$ jy/papfT?$ ä';)xt5oTj}^5cj.4/rt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^api.a.'nTtnt
5lt;c5^/t(5’$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;s(.gt;Aop iMya.XÙ-
fÊ^ ' lt;!\ot1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^TH^ T iSA-afj^ û'Ioç
'l^ 0ê« lt;$a»g£^ü7a^ • oaa ^uaN^ov ßih-^Stoi 3 iâÀ.ajj.a, Tij TTÄ^of/ KSi^ana. (Lya,’‘
M iij
-ocr page 194-181, FIDEI CONFESSIO
tó4gt;'TV , Ttxrou'nii/ crXeoi» » ttycc^T^i ©£«, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itirèi tù^ciTnii, W ”
^tUictp-li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rÇîO iî
©^«1^:1' lyà.7ni iiç 'T^i (Uf^dnntA ipfya.\iugt;yn, dv. -TV £A^îlP âütdp ©eèl» /iZJ' TTUcnlç iwtQ huiclfuai iti tbv ’irastu^, cii V , nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;•'quot;il
iTCtfJLTnV £/$ TVSÆO^’”“^ cUilTiipÀOJI^^ exv «ÎVO.îCj:) ^l^ â^OV/l^a^tpilTTlH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
^i/cifthi^oi/jpeit^oi/et.
ri/ç-^'oyt^VjO'rt XcAÇPÇ içüxjpà^ •tt' îTE^a-i'ev otJUia %\-nps^, TToMatî 19 jWi' yÔAaui cif^eÂitoijSy^o^a^ ■Ttogt;\càv
«TîçzM/gjy'quot;
TtMj^TE ^lt;37ï^M(ntlt;i,K7t
au)tlt;pioiv lt;î^lÀ ViKfèi, Uift^ OJIi' )(3M rlajOlir^ lui e(pÔptt(^V.
ri/ç-^o/i^jOTi XôtÇ3$ aîctçàÿ cùeÂif'
Ç*)* iîi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rwA/PyUÉZÀlt;i ipquot;^^
{■(^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4«. ice^vv TS)* )(jap.ov,
-ocr page 195-GENNADII PATR,.
eMf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1^071 m atifjLo^'^cî}4ûgt;y
cwctçD(ni^ lt;x!lt;?%cp7a,Cpa^^V{t,é;\giggt;paù,^~
Tnnaç,iji'lt'n ^.'
»gt;1« ' gt;0 07l aq' 4'W;^' gt;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r K^Âui
’Tnq'^oÿTUv, ?c5q ^Aa$ wtOTA/î^/tx^^ar, ATnAdJcnl^ eii t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r q Ipjivm.-
voKïtov, Tnimpav, ?C5q eüTne^wif, eis T
o/bamp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Àytav 1^ gt;î ’^Walt;u»-
^’ref k^i/lt;2,)Î 3 jjAast’JSTTran)-puiia» TJ, )0q yj ‘^irnÄAum Ayîaii K-^tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nAlt;iù)*^'Gi'^ Tti-
tû^'^'u^e.ïirytaxnVfK^'n'n ^amp;)pgt;î(ni-nTK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ev, et Fîtf VytvaoTcsiûîi/f
il fM/t 21,1^ Trit^ai fjuvnç.
^tà. Tt^lui cUlAyXSf^Cii OfKZâôiiZûH Tfll* Aoj;gt;p V Ogi, ©êoi», Êioiv etîct7)C5qo/JC5q vraMo; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ovav ^^ê/ot,,€lt;ryW^ 6TD//gt;Ml
Eviïx.cli'et Q c^eivavT}\syùgt;v
M iiij
-ocr page 196-ï»4 FIDEI CONFESSIO if/MÏ Tlugt;
Otï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ot
'lyS^'ay,yç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’hffsu^,}^otti
emiufft^i^ oQ. é-^^oyTo, S'a« gTi,^«^ ot /ilt;9tz£^ àjt/t^TIJ SïojÀp.^ cùa^• rt3£5£(p»T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7« ^zayiT^t T^'EM«'
Fû)l/,«?J^p),'(rlt;i amp;ey, ol Àçpovifjui r rîilgt;' a^f ’(^ EZÄZtZwy’^öf) pxAJi 'i\i ’IwffatT.
wnvdvTmffif^oTifi-^v ol yçal.-gt;\av'Ttçiù)' évet cTlJ^tcwaAsv, CtP 'tyJc)eS.^(^i i(xtgt;\^v ïv Tifft ^^^lt;pû}ylt;jy.
Ô'tI ’miçuf’ficü 'tlùj Tnçjy
«(japffjü ^p^ûÇovo/ aF-^WTra/ /u5 canv ^iïs Tn^üTa^Vf j(5c^ yUe'^xzi'JïtJwV'^oMtfi'' w fMVOV liïWTOJli'S^À, oi ^ç^VlIMlTt^ oî atÇiût ’ î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^^'nÄv^ TriAe/ö^*)
^ttr»i 'T^ S^fMvav.
-ocr page 197-GENNADII PATR, ’«5
Ó'ïl )î Tliçii
»etni», «Tî oïóü/xipavoi», VTi ffwfZÄ'rtÄOVjAÄ-
Asc Tr^/nv.'TrV^fÀS^'TiKsi' K3M ^*51* ç^UffO. mi -^o^çcMfSO’Tra» ikrluf Àya.Tnjv'^Qw KS4 TiJîpiAÂowawîtM“**^
ÖtI oob/
(TnÂiTéJmvn cgt;#cLf6TO$ t 'i®!'
tÇ 0Éilt;,^ ^U/uÀpjHi itntnffo.»
O?xcMZtü,€Î)Î7nçï;
O'tJ *(gt;110. Aejgt;gt;wi W6Ç ,éj? ms Tn^tiai ^vii, AJjjÀaç Aw«!» ^ïu/x^ot^«'
Oit TnçrJ gTlïAÊyUl/cntV 2i^
•mf^uv Ti/uc!gt;çj.uv KSM Çovay oî 0xlt;nA^$ tÎs oiwüyt4lt;^»)5 i-rÓTt lt;7irA£Mi4^ói«$TroAv^o/ i^aafSs^Xcc
lt;iiiigt;cmlt;Jiv « 7nqç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjuit iw,
jycf èAG«V 0 Ku£xo$ ^pw/ mYum ‘î^d
-ocr page 198-i8« FIDErCONF. GENN. PATR.
UuTrlçiç ew-n ànt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;eS,
ctï 'n'n etmcJ 'ir^Kvcia ©2(2 i}^»)5ç?, Sl^a.. Â.yjÂM.
'7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
hl Tlt;ïöraAiE^/(4w »ytt^/ît^fTÎJfTrZ-çtas azcö’nfjiyi.
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T** '
'-• nbsp;MeTélAiü'i^kQti éç 'pjif A'
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çci£gt;ciùvyÂ(i^ojAv '
^vi4a.r Kctlt;r/n BippoH' Î r- nbsp;nbsp;ctigiTi Trô^PÇ Mcl^^
f^rT^AiTniiict^d')^^'' (^tacç.
-ocr page 199-r T ? h r ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ lt;■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï^7
SÂPIENTISSIMI ET
HONORATISSIMI ‘DOMINI
Gennadii Scholarii, Patriarchæ Confianttnvpoleos, Noua Rem a , Confejßo litêl a de feRa fineer A fiide ChrtfltAnorum ad Agarenos.
Interrogatm entm ab Amer a Sultan A^eche-met, Quid credit te vos Chrifliani ? re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
fiondtttnhuncmodum.
CRE DIM V s, quodDeiis eft côditor omnîfi quæcunqj funt,cx nihilo, vt effent ; amp;nbsp;quod neq, corpus eft,neq; corpus habet,fed viui t intel ligibiliter: amp;nbsp;eft mens optima, amp;nbsp;pcrfectiffima, amp;c fapientiflima: incompofitus eft, carens prin-cipio ,nee Habens finem ; eft in mundo Sc îùpra mundummon eft in vllo loco, amp;nbsp;eft in omnilo-co.Hæ funtproprietates Dei,per quas feparatuc ab ipfius creaturis,amp; aliæ fimiles.
Eft fapiens, amp;nbsp;bonus, amp;nbsp;verus, amp;nbsp;quafeunq; preftantias habent ipfius opera ex parte,iplè ha’ bet folus,amp; excelfiore modo: atq-, illas ipfas per’ fectiones habet creaturæ, quiaipfe dat eas créa’ turis luis:amp; quiabonus eft,etiam ipfius creaturç bonçfunt:quia(a^iens,fapientes;quia verus, ve-re,amp; quçcunq; ffmiliter: nifi quód Deus principe loco habet ea, creaturæ per participationem, Credimus, quód in Deo funt aliæ proprietäres , quæ funt quemadmodum principi a amp;nbsp;fontes omnium aliarum proprietatum ipftus:amp; pçç
-ocr page 200-i88 FIDEI CONFESSIO has tres proprietäres viuit Deus ïèmpicerne *'* fëipfo, amp;nbsp;antequam ab ipfo conderetur dus, amp;pcr ipias condidit mundum, amp;: perip^ Eubernat euin. Atq-,has tres proprietäres af»?®' lamus tres hypoftalcs;amp;quiahæ tes non diuiduntvnam amp;nbsp;fimpliciffimaW'^æ ftantiä Dei, propterca cfl: Deus amp;nbsp;cum propf^ tatibus his,amp; vnus Deus,amp; non iunt tres D'i-
Credimus, quód ex natura Dei oriuntur'Cl' bum amp;nbsp;Spiritus,quemadmodum ab igniluW^quot; Se calor: amp;nbsp;quemadmodum ignis ctiainfip®? fît,quodilluftretur amp;e calefiatabipfo, tawé'P*' ignisièmper habetlumcnamp; calorem tit lumen amp;nbsp;calorem: ïïcamp;«-uitequam eender^' tur mundus, erant verbum amp;nbsp;Ipirirus, c tares Dei naturales, quoniam Deus mens ante diclum fuit.atq; hæc tna,mens,verbun‘,v Ipiritus,vnus eft Deus,quemadmodum in anima hominis eft mens,amp; verbum inrclligi^'' le,amp; voluntas intelligibilisramen reuera lecundum ftibftantiam vnaftintanii”'^' Præterea verbum Dei nominamus lapientiai’’ Dei, amp;nbsp;potentiam, amp;nbsp;filium eius,quia eft lob®*’ les naturç eius.amp; quemadmodum ibbolem turæhominis,nominamus filium hominis,^ quemadmodum cogitatio hominis, eft fobok^ animæ eius:ita etiam indiuinishifte. Pratere’ nominamus voluntatemDei, Ipiritum Deij^ dileäionem : ipfam verb mentem nominaniü^ pattern: quia ipfe eft ingenitus amp;nbsp;caufla: expeft caiifl*
-ocr page 201-GENNADII PATR. »O
cauTa veto filij amp;nbsp;fpiritus.Quiaigitnr Deus non intelligit tantum creaturas fuas,led magis intel-ligit amp;nouit feipfum, amp;nbsp;propterea habet verbum amp;: Capientiam, per quam intelligit feipliirn propriè ; limilitcr neqj vult amp;nbsp;diligir tantiun o-perafuaDeus, fedvultamp; diligirfeipium multo magis :ideofempiternè progrediuntur ex Deo verbum amp;nbsp;Spiritus ipfius, Sc fempiterne funt in ipfo:atq; hæc duo cum Deo vnus iunt Deus.
Credimus, quod Deus per verbum làpientia; amp;nbsp;potentiæ fuæ condidit mundum, amp;nbsp;per Ipiri-tiim bonævoluntatis lùæ Sc dileôlionis prxui-det, amp;nbsp;gubernat, amp;nbsp;mouet omnem naturam in mundo ad bonum »fecundum ordinemeuiusq-, naturæ:amp; propter hoc credimus,quôd quando voluit Deus per folam mifericordiam luamco-uertere hominesàdeceptione dæmonûamp; cul-tu idolorum: (quoniam,præterquam in exiguo loco ludæorum, in quo adorabatur amp;nbsp;credÆa-tur vnus Deus ex lege Mofis, reliquus vniuerfus terrarum orbisvenerabatur creaturas male, amp;nbsp;multos Deos,qui tarnen nulli lunt,loco vnius Sc veri,amp;vita degebant lêcundum proprias quisqj cupiditates ,amp; nonfecundumDeilegem) tune fccit Deus huiulinodi inftaurationem hominû per verbum, amp;nbsp;per ianôlum Spiritum fuum : Sc propterea verbum Dei induit humanam naturam, vt tanquam homo cum hominibus verlà-retur, tanquam veto verbum Dei amp;nbsp;làpientia doceret homines credere in vnû amp;nbsp;verum Deû,
-ocr page 202-îÿo
FÎDEI CONFESSIO
amp;:vitaminftituere iêcundum legem, quamipl^ dédit J atq; iterum vt homo, vE dater fuæ vitætî' tionem,exemp!um docftrinæ fuæ jprimus cni® iplè lcruauitle2em,quamdcdithomuiibus:nir' j lus vt verbum Dei amp;nbsp;potentia, poffit inftauratc pulcherrimumbonum,quodvellet, liquide® lieri non poterat, vt vnius hominis potentiaot' । bis terrarum conuerteretur ad Deum: atqj iw ' per verbum lêminauic veritatem omnipoteBS
inuilîbiiis Deus in Hierulâlcm ; per Spiritu® ' autemfuumilluftrauit amp;confirmauit Âpofto' los fuos, vt fererent iplî veritatem in vniuerfu® Inundum, amp;nbsp;vt contemnerent mortem pet tüquot; leûioncm Dci,qui iplos milcrat,amp; per dileftio' nem làlutis mundi Iccundumexemplum I e s'S qui vitro mortuuseft,lecundû id quodhuiua-num cratjVt feruaretur mundus. Sic credimus nos vnum Deum in trinitate, pattern, filium, lpiritumlànôtum,quemadmodum nos docu« Dominus nofter Icliis. Et fiquidem eft vetiiS) credimus,quod eftamp;iplàveritas, atq^dilcipi® eiusita largius nos docuerunt: ira inrelligini® amp;nbsp;.à potentia fapientiæ.
Crcdimus,quôd verbum Dei amp;nbsp;homo,qiic® induit verbum Dei,eft Chriftus:amp; quqdd» Chrifti in carne iplius erat vita hominis fanûd' limi,fed làpientia potentiæ amp;nbsp;operum eius, e®'
Dei potentia.
corpus eft vnus homo, ira verbum Dei ab vn» palte,
-ocr page 203-GENNADII PATR.
’ parte,amp; ab alia parte anima amp;nbsp;corpus, funt fem-per duæ naturæ diftinôlæ perfeótè in vno ho-mine. fic amp;nbsp;humanitas amp;c deitas Innt in Chri-fto diftinéiæ natura perfelt;âè, (ècundum hypo-ftafin tantum amp;nbsp;perfonaliter vnitæ. amp;nbsp;neque verbum Dei mutatum eft in carnem aut ani-mamChrifti,neque caro Chrifti aut anima e-ius conueria in verbum Dei : fed erat amp;nbsp;eft in Chrifto poft mirificentifiimam difpenfatio-ncm illam,Dei verbum, verbum Dei-, humanitas, humanitas: amp;nbsp;quod non accepit humanitas verbi Chriftideitatcm,feddeitas verbi Dei affum^fit humanam naturam, quæ confiftit in eo quod afliimpta eft. Qupdcunq-, eft in Deo naturaliter ,Deus eft, quia non eft in Deo acci-dcns : ac propterea intelligibile verbum Dei, Dcum nominamus amp;nbsp;credimus : amp;nbsp;qrria hoc verbum Dei erat in Ghrifto, propterea Chri-ftum, Deuin amp;nbsp;hominem cónfitcmur : hominem propter animamamp; corpus,Dcum propter verbum,quod in ipio eft,Dei.
Credimus, quod verbum Dei eft in Chrifto, amp;nbsp;inmundo, amp;nbsp;in cœlo, amp;nbsp;inDeo, amp;nbsp;in patrc: idcirco verbum Dei eft infinitum, quemadmo-dum amp;nbsp;Deus eft infinitus, gencrans ipfum, hoc cft,cogitans,amp; infimtam potentiam habet ; verum in Deo lecundum ahum modû, amp;nbsp;in Chrifto (ecundum alium, amp;nbsp;in mundo fecundmn alium.
Credimus,quodcumDeuscommunicatbo
-ocr page 204-ijt FIDEI CONFESSIO
nitatem /iiani'amp; gratiam creaturæ alicui; nf' quaquam ipfidecedit,fed magis magnificatuP quoniamex virtutecreaturaruni exîcelfitâsDô manifeftatur : amp;nbsp;quanto præftanrior efficiti^ cteatura, maiore communicatiorle boiiitatis i-pfiuSjtanro magisbonitas Dei amp;diledio cfgi homines,amp; potentia oftenditur. Quaproptet bonitasDeiamp;diledio erga homines ittagisnw' gnificata eftex eo,quod iple Deus cum offlni' potentia iua in lefum Chriftu venir,quàm quolt;l mifit in Prophetas vnam iuamgratiä autduaJ» atque in alium Prophetara minorem,inaliuffl maiorein.
Credimus,quöd Chriftus crucifixus amp;nbsp;moP tuns eft propria voluntate, propter multas amp;nbsp;magnas vtilitates, ad quas explicadas multis veP bis opus foret : atqj omnia hæc iècundutó quod humanum in eo eratjfuftinuit.Namq; vet bum Dei neq; crilcifigirur,neq; moritur,neq) re(urgit:quin imo excitât ipios mortuoSjqiieW' admodum amp;nbsp;excitauit camera quain geftabat-
Credimus,quód Chriftus, cura tefurrexillet, affuraptusfuitin cœlos, ôc iterû venturus cum gloria, vt iudicet raundura-
Crediraus, quód animæ bominum /untiw-' mortales, amp;nbsp;quód corpora ianótorum refurget incorruptibilia, lucida agiiia, neqj cibi indiga» ncq; potus, neq; vcftimcnti, neqj alius cuiulpw corporeæ volupratis:amp; quód animæ atq; cot-poraeorura qui bene. crediderunt,amp; bene vitara ege-
-ocr page 205-GENNADII PATR. idi
tim egenint,migrabqnt In paradifum-.impœnl-tentium ver 6, improborum, amp;nbsp;infideliu in fup^ plidum: amp;nbsp;quodparadilus fanftùtum amp;nbsp;fruirio eftincœlo jlupplicium verb improborûlnter-ra;amp; quod fruitió ianólor u nihil aliud eft, quàm quod perficientur eiufmodi atymæ ad cognition nein,amp; tunccontemplabuntur myfteria Dei, quæ nunc non agwöfcunt nifi per fidem foläm*
Qvwmobrem autem neCefte érarverbûDei amp;Deumincarnari,funt neceflariæ Sc multæ rationes,amp; cùln étit nèccflè,parati iùmus eas red-dere. Poft Verb iliäs rationes, certiamp;cant nos de Veritatefidei nûftcæhsc fepteitt;
Qjhaprædixerünt Prophets ludæoru, quoä hos acceptamus, lefum, Si. qüæcunq-, fecit, SC c^uæcunqi fada funt, Sc qüxcunq^fecefünr de-inceps diicipuli eius ipfius potentia ; ftmiliter ptædixerunt amp;nbsp;orâculà Græcorum conceflione Dei,amp;: afttonOmiPetfarum Sc Græcorum-. idq; cum prædlcâtionc leluà
Qma fcripturæ fidei noftræ confonànt In o-mnibus, qubd qui ea fcripl'erunt, habuerunt v-num dodorem ,granamDei. Hoc enim lûfr eC* let,in aliqüibus dilfonàtent.
Quia acceptâuerunt talem hdé, licet nouam Si admirabilem,homines magno ftudio vbiq; gentiû, cumq^multis periculis ; neqsfolùm pri-üati, led enâ prudentes ôc fapientes ; aC pt ôpter-êaeuerfa eftperfedè deceptio dæmonum.
' nbsp;nbsp;• Quia Rdeshæc nïhil côtinet impoffibile,neqs
N
-ocr page 206-194 FIDEI CONF. GENN. PATR. minus fibiintcrfecongryum,neq-, corporale» fed omnia ipiritualia: amp;nbsp;eft via ducens animas hoininuinin dileólionemDeijóc futuræ næ vicæ.
Quia quotquot acceptârünthanc fidem, nbsp;nbsp;(
vitam egerunr cum virtute fecundum legé Cbr* fti ,accepcrunt magna dona à Deo, amp;nbsp;virtutea feccrunt multas : quodnon e«eniflèt,fi hxc des eflèt falfa.
Quiaquæcunq-jdicuntaliqui aduerfîis fidei® hanc, facilefoluere poflûmusgt;8c cumbona ra-tione,amp; liquidé.
Qui^a cum fide hac bellum geflèruntmulf*^ fiipplicijs amp;cædibus reges orbis terrarû quam-plurima fecula,qui multos Deos habebant,neq» quidquam profecerunt, fed vicit fides 8c manet in hodiernumdiem, 8c vbi venerit Dominu’» inuenietiplàm : amp;nbsp;nifi efict fides hæc de volu”' tare Dei,cuerfii tum fuifièt facile. IpfiDomb^® noftro lefujDeo verojgloria. Amen.
Hæc nos de fide noftra breuiter aficueramus.
Tran flat a autem hac ipfla tn Arabttm hngaam ab rich^' mat K.adde Berrhœenfi,natof*' tre Aiachttmet, Tz.elepeflcrtb^'
CON-
-ocr page 207-CONFÊSSIO F I DEI
Æ T H I o P V M.
SV M Ætbiopicarum ecclefiarum in Afiica,fub imperio potentiffimi md narchæ Prélbyteri Iohannis, vc vulgo cum nominamus,mcnno hl lu-penon oratione faóla fit;adfcriba partem Cori-felTionis fidei amp;nbsp;religionis Æthiopum,quam le-gatus Dauidis Æthiopiæ Imper at oris, ad lohan^ nem III, Portugallia; regem (Sebaftiani,quein abhincbiennio RcxFefæin Africa cum exerci-tucecidit,auum) millusiChriftophorus Licaiia-ti,patrio idiomate ZagaZabo jgratiapatris, ap-pellatus, anno iS54 gt;nbsp;Ly fibonæ in Portugallia, Icripto complexus cft. ex quo capita præcipua cxcerpG.
Confeffio illa fidei Æthiopum integra,vnà cû epiftolis aliquot Prefby teri Iohannis adRo-manum Pontihcem, amp;nbsp;Emanuclem Portugal-liæ regem datis, per Damianum à Goes édita, amp;nbsp;ColoniæapudGcruinum Caleniumanno 1574 cxpre(l'aefthoctitulo,Z)erei»« Oceanicis Na «0 orht Décades tres Petri Ä'fartjri'S Mediolanißsi. Eiufdemde Bahylontca legatione libri 11de rebuszÆthiopicis^ fndtcis^Lußtamcisßlijpanicts opußula^uamp;dam htßortca doüijßnta, tjuxhodie rief actie altbi repermtitnr, Damiani à Goes, equi^ t^^LKƒn^w^.Eumlibrû,quivbcrioradehisrebus cognofccre cupient,fibi comparare poterunt.
Éi ij
-ocr page 208-Hi
IN NOMINE DOMI-
NI NOSTRI lESV CHRI
ST i A m e n.
REDiMvsin nomen Ian dac Trim-raris,P.irremFiIium AsSpiritumli” élij,quivnuseftDominiis : tnaqui' dem nomina,vnadiuinicas:tresßci' es, vna veró fimilitudo: æqualis triiim perfôna-riim coniunâ:io,æqualis, inquam, in diuinitate: vnum regnum, vnus thronus, vnus iudex, vni charitas, vnum verbum, amp;vnus ipiritus. bum autem patris amp;nbsp;filij,verbum Ipiritus làndi» amp;nbsp;filius eft idem verbum,amp; verbum apud Deu, amp;nbsp;apud Ipiritum lanótum, amp;nbsp;apud lèmeriplûm, fine defcdlu vllo,aut diuifionc,filius patris amp;nbsp;ü“' lius ipfius patris fine principio,nempe primo fine matre filius patris. Nemo enim nouit lecre-tum 8i my fterium eius natiuitatis, nifi pater, amp;nbsp;filius, amp;nbsp;^iritus lamftus. Is autem filius in prin-cipio erat verbum, S/C verbu erat verbum apud Deum,amp;Deus eratverbum.Spiritus patris,Ipiritus fandus, Ipiritus filij, Ipiritus fandus eft-Spiritus auté laniftus, Ipiritus lui, fine vlla dittii-nurione, aut augmentatione. is etenim Ipiritus fandus paracletus, D e v s viuus t qui ex patre amp;nbsp;fillo procedit, locutus eft per os Propneta-rum,amp; in flamma ignis delcendit luper Apollo-los in atrium Sion. Qui per totum terrarum ot-beni
-ocr page 209-FIDES ÆTHIOPVM. 197 bemdenunciarnnt acprædicarunc verbum pa-tris, quod verbum erat ipfe filius. Prætereaneq-, pater eft primus inde, quod pater fit, nee filius poftremus inde, quod hlius fit ; fic Ipiritus fan-dusneq-, primus, neq-, poftremus eft. Tres pcr-fonæ vnusDeus, qui videt amp;nbsp;ànçmine videttir, qui vnico fuo confilio cunftacreauit.Poftea veto filius fponte propter noftram falutem,ipfo patre volente, fpiritu fanfto confentiente, ex altilfimo fuo domicilio delcendit, amp;nbsp;inçarnatus eft de fpiritu fanélo, ex Maria virginc, quæ Maria dupliei ornabatur virginitate, vna fpirituali, altera verb carnali. Et natus eft fine aiiqua cor-ruptione,ipla Maria matre poft partum virgi-ne permanente, amp;nbsp;magno cum miraculo amp;nbsp;arcane igne diuinitatis anlata,fine (anguine amp;nbsp;do-loribus peperit filium (uura lefum Chriftum, qui hoqio innocens amp;nbsp;fine peccato fuit, amp;nbsp;per-feftusDeus amp;nbsp;perfeótushomo ,vnum folum-modo habens adfpedum. Adoleuit (enfim vt infans, fugens lac Maria; virginis matris fuæ ; amp;nbsp;cùm attigiflèt tricefimum annum,baptizatus in lordane,amp;c,
Et in memoriam baptifmi Chrifti fingulis annis omnes in Epiphanijs Domini baptiza-mur.idquidemfacimus,non quod ad falurem Ipeôtare credimus, fed propter feruatoris noftri iaudemacgloriam. Neqjvberius atq^ refertius fpeftaculis amp;nbsp;ceremonijs vllum aliud feftum celebr amus, quoniam in hoc die primo raanife-
N iij
-ocr page 210-Æ T H I O P V M
ftcapparuit {ànôHffima Trinitas,cùm Dominiis noftcr lefus Chriftüs baptizaretur in fliimine' lordane : cùm ipirirus fan élus in fpecie colura-bæ fuper caput eius defcenderit : amp;nbsp;vox de cocKs dixcrir ; Hic eft filius meus dileôtus, in quo mi-bi complacuir. Qui fpiricus fanctus apparensin fpecie albæcoluinbæjcumfacie Scfigurapatris öcfilij apparuit in vna diuinitate. Pariq-, modo Chriftüs vifus eft àfanctis Prophetis per multas ftmilitudiiles amp;nbsp;formas : Primû in fpecie arietis albi,propterfalutemifaac filij Abrahæ, amp;c.
. Et poft aliquot paginas. Præterea fciendiiæ) apud nps conhrmationem ôc Chrifina, fiue ex^ ternam olei vnôtioncm, pro facramento no ha^ bcri,nec in vfu elle, vt video hîc ex Romanæ ec-clefîarconfuetudine fieri,
Nec Patriarcha,neG Epifcopi noftri,per fc aiit in concilijs putant aut opinanrur vllas leges le condere pofte,quibus admortalepeccatum obligati quispoffit.
In iplis etiam Synodorum libris conftitutuni à findîis Apoftoliseft,oportere nos confiten, atq; quampœnitentia promagnitudine fingu-lorum peccatorumàconfeftbrc accipere debe-inus.Inftruunt quoq-, nos, quomodo oranduni éc ieiunandum lit, amp;nbsp;charitas exercêda. Præterea hoc f amiliarilfimc vtimur,quôd ftatim ad pedes confelforis, cùm peccatum eommiftiirn el^ accurrimus. amp;nbsp;hoc faciunt omnes tam mafculij quàm fœminæ,cuiuleiuxq-, conditionis finu '
-ocr page 211-F I D E 'S.
Et qaotîeïcunq; confitemiir, aflîimimiis cor-' pus Domini, amp;nbsp;id quidem lub vcraq; ïpecie, in pane azymo triticeo. Qu^ fi fingulis diebus co fitcamur,fingulis quoq; diebus accipimus vene-rabile facranïcntum, id tam apud clericos, quam apud laicos in vfu cil.
Et factamentum Euchariftiænonferuatur a-pud nos in templis^vt fit hîc apud Europæos.
Necægroti corpus Dominicum accipiunt, nifi dum conualuerint. id fit, quoniam omnes tainlaici quàm clerici confueuerunt illiid ad minus bis in hebdomade accipcre,amp; omnes idem volontés faccre tcmplum acccdunt:quippe ne-mini datiir nifi in ipfo templomec id conceditur Patriarchæ,necipfi Preciolo lohanni.
V timur etiam femper vno confellbre, nec a-lium accipimuSj nifi eo abfentc: quo reuerfo, adipfumredimus.Etconfefiores,omnium pec-catorum dant nobis execclefiæporeftate abfo-lutionem,nullo cafu Epifeopis aut Patriarchæ releruato,quamuisgrauiifimo.Vlteriusprcfby-teri non pofl'unt audire confeflîoncm eius cui confitentur,
Præterca prefbyteri amp;nbsp;monacbi amp;nbsp;omnes Ecclefiæ miniftri,apud nosfuo laborcviuunt. Quippe eccle fia nullas habet décimas, nec acci-pit, habet tarnen prouentus amp;nbsp;agros, quos ipfi clerici Sc^nonachi fodiunt, aut lua aut aliéna opera colunt,amp; nullas alias habent clceraofy-nas, præter eas qux gratis in temphs oftermitur
N iiij
-ocr page 212-»9$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FIDES
in exequijs mortuorum amp;alijspijs rcbust
Nec eis licet vicatim mendicare, ncc à pich® aliquid cleemofynanip: cxtorqucre.
■ Item in noftris templis fingulis diebus vna tantiim ççlebrarur Miflà, quam lacrißcij loco habemus,necplures exveteriinftituto célébra-re licet,pro qua quidem Mülat, nullum prcciuW aut mercedernaccipimus,
In quo miniftcrio lâçramentiunEucharilb^ non oftenditur,vt hîc video fieri.
Inibiqi omnes Saccrdotes,diaconi,fiibdiaco-ni, amp;c templüm accedentes, corpüs Domini ac-cipiunt.
Et nullam pro remiffione animaru facimUJ Millam.led mortui cum crucibus oradoni-bus fepeliunturin certoloco :luper quos mor* tuos,precipuçinter alias orationes,initium En-angelij Iohannis dicimus, amp;nbsp;lequente die à Ic-pulto moftuo eleemolynas olFerimus. id eriain poftcafacimus cerris diebus,in quibus omnibiia epulis funebribus indulgemus.
:s fincvUa ,omnium
De animaruin propagationc,omnt h.æfitatione in hac lententia verlamur
hominuin animas ab Adam proflwdlle,amp; vt ca-r o noftra eft ex lemi nio carnis Adæ : ita quoq; a-nima noftra,quafi lucerna in anioia Adæ accen-lä, originem luamamp; naturamex Adam trahit. Exquoapparet,nospmnell lernen eileAdæ eX carne amp;nbsp;anima, amp;c.
Præterea conftitutum eft àlândis Apoftolh inSyno-
-ocr page 213-Æ T H I Q P V M. lot
in Sy nodorum libris, Clericis vxores liccre du-cerc, id quidem poftquam cognitibné aliquam habuerinç rerum diuinarum, Deinde inito ma-triiponiojin ordinem prefby terorum recipiiin-tur ; in quem nift poft annö rrigefimum nemo recipitur,nec fpurij, nec nothi aJiqua ratione ad cundem facratiflimum ordinem intromittun-tur,qui ordines ànemine, nifi ab ipfo patriarcha dantur. Mortuatame prima yxore epifçopi aut clerici aliâduccre nó poflunt, nifi patriarçha ad id dilpeniaucrit ( quod aliquädo indulgetur ma-gnaribuspropter publicumbonum) neçbabe-re concubinam, nift fe voluerint à façris abdicate. Quod fl fecerint, res diuinas amplius traâa- / re non poflùnt, Et hoc tam ftriétè feruatur, vt ij prelbyteri, qui fccundo vxorem duxcrint, ne çandelam quidem ynam eçclefiæ côfecratam in manum audeant accipere. Quod fi inucntum fucrit ,epifcopumaut clericum filium fpurium habere, ab omnibus bcneficiis, àfacris ordinib. abdicatur. quorum bona,fi fine légitima proie difcedant.adPreçiofum lohannemi, amp;nbsp;non ad Patriarcham, ycniunc, Et id, quod Presby tcri a-pudnosyxores poflideat,ex Pauloaccepimus, qui mauult çlericum amp;nbsp;laicum nubere ,quàm
i yri. Is quoque jnqiiit, oportere Epifcopum yi-I rum vnius yxoïis efte, amp;nbsp;irrcprehenfibilem, fo-1 brium;pariquç modo vult efte diaconos. Àtqj 1 etiam,vt Ecclcfiaftici perinde arque feculares, proprias vxores ex legitimo matrimonio ha-
-ocr page 214-lot quot;F I D E S \
bcarit.'Monachi ramen vxores non lt;iucunt.£f tain laid quam clerid vnain tantiimpoflident vxorein, matrimonium non contr^cur pro foribitsfacræ ædis,ied in priuatis domibuspi' ranymphoriun. Ex ianólorum ApoftoloruW conftitiirione habemus, vt ü laccrdos fiierir । comprehenius inadiiltcrio,homicidio,latroci- ! niojvel falium teftimoniuin tulerir,vtàbrf^ | ordinibus deftituatur, ac, vt cætcri malefici, pu- ; niatur,amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
De ftatu P A T RIA R c H Æ ac Imperatoris noftriprimiunfcienduin,folenniritu Patriar-chainnoftriim ab Hierofolymitanis Monachis noftris,qui ibi ad lepulchruin Domini habitant, ( fufFragiis crearizidqihoc modo. Vita defundo Patriarcha, ftatim Imperator nofter Preciofus Iohannes- nimcium aliquem expeditum niittit Hieroiolymam ad Monachos ibidem agetes, vt didiim eft : qui nuncio accepto ac muneribus, quæ Imperator dominus nofter adianduralc' pulcrum dono mittit; continuo alium Patriai-eham fuftragiis plurium eligunt. Sedfasnó eft, alium,quam Afcxandrinum,eligerc, ac mori-bus incorruptum. Qim creato, luffragia fua ob-ftgnant, eaq; legato, qui adid v enit, in manibiis tradunt. Is ftatim Cairum contendit. quovbi ventum eft, Patriarchæ Alexandrino, qui ib' lêmpcf fedes habet, creationem illam Icgcndani porrigir, Cognito autem, quem ex Alexandn-nis delcgeruntjvirum taqtis honoribus deftingt; tuin,
-ocr page 215-Æ T H’ I Ö P V M. »oj tum, cum legato in Æthiopiam mittit, qui ex veteriinftituto Monachus ordinis Diui Antonij Eremite debet eile,cum quo in Æthiopiam có-feftim nuncius proficiicitur, vb'i eu magno gau-, dio amp;nbsp;honore ab omnibus excipitur.In quo ne-* gocio aliquâdo annus vnus amp;nbsp;alter tranngitur, interimq, Preciofus Iohannes de prouentibus ipfius Patriarchæ pro libitu diipenlat.
Præcipuum autem Patriarchæ officium eft, facros ordines dare, quos nemo, ipfo cxcepto, aut dare, aut auferre poteft. Cæterùm nullu E-pilcopatum, aut Ecclefiæ beneficiû in vllos con-fert.idfolumadPreciofum lohanncm fpciftat, qui omnia pro fiio arbitrio difpenfat. Mortuoqj Patriarcha, cuius ditiones ac prouentus amph^ fimi fuut, ex folido omnium illius bonorum fit hæres. Eft præterea Patriarchæ munus, excom-municationibus aduerfus cotumaces procede-rc,quaru ram aróta obferuatio cft,vt præuarica-tori pœna perpetuæinediæ vfq’, ad mortem in-, fligatur, Indulgcntias nullas dat, neq-, concedit. Ncc pro vllo delidt o ,quäcumcunq-, magno ,cui-quam Sacramenta Ecclefiæ interdicuntur, nifi tantum propter homicidia. Ipfum nomen Pa-triatchatus, noftro idiomate Abunna dicitur.
Cæteràm qui nunc hoc folium tenet, proprio nomine, quod ex baptifmatc accepit, Marcus vocatur,vir loo annorum, aut vitra.
Sciendum ctiam, apud nos Calédis Septem-bribusannumincipere, qui diesfemperincidir
i
i
-ocr page 216-»04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FIDES
in vigiliam Iohannis Baptiftæ. Reliqni dies fei’i vt natalis Domioi, Pafcnæ, aliique deinceps eo-dem tempore apud nos celebrantur, quo in cleha Romana. Idquoque dillimuläterprsKf' eundumnoneft,apudnos diu PhilippumApo* ftoIum,Euangeliumamp; fidera ScruacorisCnfl' fti prædicaflè.
Quod fi libcat Icilcitari de agnomine noto Imperatorisjis fibi perfuafum habeat,ilium pe^' {)etuö appellari Precioluin lohannem, noi* ’refbyterumlohannem j vt hîcfalsopaflimù' dlatur,
Rcgnorumautem amp;Imperij fucccflîo,non in filium maximum natu tranfmitcitur, ied 2*1 eum,in que pater id conferre vult. Et is qui mæ dó imperium tenet,ordine nafcendi tertius eftgt; quod pia quadam reuerêtia emeruit. Cùm enim nlij à patre moribundo, in regiis foliis federeiu-berentur, cæteris idfacientibus, lolus id facert reculauit:abfir,inquit,id mihi tribui,vtinca-thedradomini mei fedeam.Q^pictateàpatrî circumlpeóla,ei régna ac imperium tradidit. y O' caturisautêDauid, cuius imperij ditiones.tam Chriftianorû,quàm Ethnicorum,mira: ampH* tudinis fiinr, in quibus multi reges amp;nbsp;reguli, co-mites,barones ac proceres, miutaque nobilitas ineft,ad eius mandata obtemperatiflima : in cuius omnibus ditionibus, nulla prætcr peregri-nam habetur moneta. Aurum veró amp;nbsp;argétum pondéré datur,ôc accipitur. Oppida amp;nbsp;ciuitates apuu
-ocr page 217-Æ T H I o P VM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■^of
»pud nos peïmultç funt,fed non talcs qualcs hîç in Lufitaniâ videmus. Id magna ex parte indc venir, quôdPreciofus Iohannes femper in ca-ftris amp;nbsp;tentoriis vcrfetur.Quæ confuetudoid-CO recepta eft,vt nobilitas continue amp;perpe-» tuo fein rebus militaribus exerceat.Nec illud Erætereunduin videtur, nos ab omnibus lateri-us circundatos elle ab hoftibus noftrac fidei, cum quibus crebro confligimus, femper lècuU-do Marte vfiiquas viélorias numinis auxilio im-r putamus.
lus autem fcriptum apud nos in vfu non habetur, neclitigantium querelæ libellis,fedorc peragûtur. id ht,ne lires auaritia iudicum amp;nbsp;pa-tronorum in longum protrahantur.
Habemus quoque àtcttiporibus rcginæ Saba circuincifionem,quâm ad hanc vfquediem lèruamus. Et poft circumcifionémaftulibapti-zantur ad qüadrageftmum dicm, muliercs verb ad odogeumum, nifi aliqua interuenit ægritu-do,vt opus fit feftmationc.Nec ob circumcifio-nem gloriamur, nec etiam cætetis Chriftianis nos putamus ob id nobiliores, nec Deo accepti-•res clfe,apudquem nulla eft acceptio perfona-rum, tefte Paulo, qui etiam oftendit nos faluos fieri non pf opter circumcifionem, fed propter fidem, quia in Chrifto lefu nec circumcifio ali-quidvalet,necpræputium,fednouacreatura.Is autem Paulus non pra^dicault ad deftrucndam lcgem,fed ad ftabiliendâ, qui cftcumcifus quoqj
-ocr page 218-iöif .*'F' I D 'E S
fiiitjamp;ex fémineBeniamin, is quoque TiiiiO' theum iam Ghriftianuraf34ftum,exmatreHe' bræaamp; expatregenrilinatumcircumciclit,fa' j ensDeum circumcifioné ex fideamp;pr.x’putium per fidem inftificare,amp;c.
Eftctiam mórisapudnös,vïmulieresgrïui-’ ! dæ,ante partus tempus,femper confiteantur,3(: vt corpus Dominicum conf clïæ accipiant,amp;ei quæ hoe non faGiunt,ac pucrorum patres, iïcas ad id non impulerint, habentur impij amp;nbsp;rasl' Chriftiani. Prohibitum cftetiam apud nos,M aut genres, aut canes , aut alia huiufmodi ani-inalia, in templa noftra intrent. Item non datur poteftasnobisadeunditcmplum,nifinudispe- ' dibus, neque licet nobis in ipfo templo ridete, obambuJare, aut de rebus prophanis loqui, ncc lj3uere,autfereare,inipfo templo.Quiaeccle^ IiæÆthiopiæ non hint linliles terr.T illi, vbi populus Ilracl comedit agnum pafchalcm, dcce-dens ab Ægypto,in quo loco Deus iuffit cos co“ edere indutos calccamentis , amp;nbsp;zonis accin-étos propter tetræ pollurionc: Sedlimilcslunt monti Sinai ,vbi Dominus locutus eft Mofi, db cens : Moles,Mofcs,cxuc calccamcnta rua,quo* niam tetra,quam pedes tui premunt,fan(fta cftgt; Er hie mons Sinai parens noftrarum ccclella-rumeft, ex quo luam acccpcrunt origincm,ita vt Apoftoli ex prophetis, amp;nbsp;nouum teftamen^ tumàvetere,amp;c.
lt; Item ex lege Moft, amp;Apoftolorûinftituto, non
-ocr page 219-Æ T H I o P V M; 107 nbn licet nobis cibos immundoscomedcre.id facimus ad oinnem legis ac kripturarum obfcr-uationem. Cùnaautem in Luntaniamvcniens, crebrasdiiputationcs amp;nbsp;contentiones cumdo-âoribus quibufdam Didaco Orthy fio regis là-cellidccano,amp;Petro Margalho,dc deleduci-borum habucrim:de bac rcdicerenoneritin-congruum.
Et poftea. Quaniobrem indignurn eft, pere-grinos Chriftianos tam acriter achoftiliterre-prehendi, vt ego de bac re,amp; de aliis, quæ mini-mèadveram hdem fpectabât,rcprebcnfusfui. Sedmuko conlültius erit, buiufmodi Cbriftia-nos homines, bnc Græcos, bue Armenios, bue Æthiqpes, bue ex quauis lepte Cbriftianorum Ecclebarum,in charitate amp;nbsp;Cbriftiamplexibus fufl:inere,cos bne contunieliis permiitere inter abos fratres Chriftianos vi uere amp;nbsp;verbiri, quo-niam omnes blij baptilmi lumus, amp;nbsp;de vera ftde vnanimiter lêntimus. Ncc eft caufla, cur tam. a-criter de ceremoniis difeeptetur , nifi vt vnuC-quifquc bias obferuet,bne odio amp;nbsp;infcôiatione aliorum.ncc commerciis Ecclebæ ob id exclu-dendus eft,b peregrè in abenis prouinciis do-mefticos ritus obferuet,amp;c.
OmniahæCjde fide,rcligione,ac patriæ no-ftræ ftatUjCgoZagaZabo, quod gracia partis in-terpretatur,Epikopus amp;C lacerdos, ac Bugana Raz, népeProrexprouinciæ, quæ Bugana dici-tur,ncctibiin Cbrifto filio meo chariftimoDa-
-ocr page 220-10« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F I D E S
miano petcnti, nec vUi hominl talia fl agitati negare potui, aut negate licuit duabus de caïui^ quarum prior eft, quod in rtlandatis habeo apO“ tentiflîmo domino ineo Predofo lohannè^' thiopum Imperatore omnibus meinterrogai’* tibus de fide,religione, ac prouincia noftwA | ne quid clam haberem, fed ex fide veritatein K' rum,fcriptisamp; verbis exponerélt;Secunda,quo‘‘ operacpreciumexiftimarem,mores,ritus,infr Tuta noftra,amp; locorum fitus in publicamnoO' ciam venire. Quas resilemini adnunc vfqjdio’’ fcripfi, nec verbis expofui, non quod adidlabo-ribus meis parcerc veile, fed quod nullus Chæ ftianonim hominum poftquam in Lufitanian’ veni, à me talia cogtlofcere appetiuit. De equate non potui,nec poliiim fatis mirari. T c verojqu*; return noftrarum cupientiffimum multis argU' mentis iudico,pcr Cnrifti plagas ac ctucem oro, vthanc noftrafidciacfeligionis confeflloneui» in linguam Latinam conuertas, vt pet tc liceat omnibus piisEuropæis Chriftianis ritus acintc-gritatem mörüm noftrorum intelligere.
Porto fi tibi inter tuas péregrinationesRO' mam petcre córirtgar,tunc nomine meo PonQ-ficem, ac venerandos Cardinales, Pattiatchas, ArchiepifeopoS, Epilcopos , cxtcrofque bonos Chrifti cultorcs, per I £ s v m Chtiftum,in ofeu' lo pacis (quæfo) làIutes,petâfqucabipfbPonti-fice,vtadmeremitcat Francifcum Aluatezlite' ris iUis fuis infttudum,quibus domino meo po-tentiffiuio
-ocr page 221-Æ T H I o P V MJ togt; tentiflimôÆthiopum Imperatori refpondeat, quo tandem in patriam redeam, meoique lares inuifamînimium enim diu hîcdetentus fuirvÉ ante obitummeiim ,qui exnimio fcnioprofo- f-ribûs eft,mâdâta perreratn ; réliquias deinde vi-4Z tæ,tranfa(âahac légat ione, Deo confécrem, di-v uinifque rebus totus vacem. Cæterùm te oro, fi aliqua in noftris fcriptis nô fuerint fatis compo-fitaautordinata,vt ipfe tuadptrafimLatinain coaptes, fed ira vt nihil de fénfu immutes. Po-ftremo te obfecro,vt inter vertendum exquiras diligenter vêtus amp;nbsp;nouum teftamentum,vt in-telligas ex quibus locis meas authoritates excer« pfi,quôcertius verras. Quod fi omnia non fuerint tam féliciter traélata, quàm forfitan aliquis curiofus, autfcrupulofus exigat, id condonan-dum crit inopiæ amp;nbsp;penuriçlibrorum Chaldæo-rum,quos penes me non habeo. quos enim ha-bui i iniquitas fortunæ in itinere perdidit. Qua-obrem deftitutus omniû librorum auxilio, nihil, nifi quod recens memoria adferebat, difta-re potuijfed ea omnia certilTima fide. V ale fili irt Chrifto dileéliffime.Vly {lippone,i4 April.An-tiofalutisnoftræ i } 4*
Interrogate ab amico,cjtlamp; verba ilia ßnt, ab Ârmeniis Sjmbolo quot;l^ceno addi felita; ^ttorunt. eratio faperior pag. a 3, verÇ. ç), to, 11, 11, me m init .-Etin fymbólo verba quædâ, nec Grx-1 nbsp;nbsp;nbsp;cis,nec Latinis vfitata,fed tarnen pie fententiarn
0
-ocr page 222-«o FIDES ÆTHIOPVM.
{y mboli declarantia, intexunt: ne i^uid ait] etieni fij Uiioreshacin parte deßderet, verba iüa aâÇcà’ b am. f^bi enim nos inßmbolo canimu^s, Et homo
• faélus eft : /Irmeni addunt. Et perfeôtus homo ? fact us eft. Item, Aftendit ad cœlos in eodêm corpore. Inde venturus, in eodem corporeiu* dicare,amp;c.
Credimus in fpiritum lànélum, non fadum, fèd procedent^n. Qui locurus eft per Prophe-tas amp;Euangeliftas,qui deftcdit in Iordan lup^t Chriftum,pcr quem amp;nbsp;Apoftoli prædicauerut, qui etiam amp;nbsp;haôtenus in un dis habitat, amp;r*
Etrefurredionem mortuorum ôc iudiciuw cura anima amp;nbsp;corpore,amp; regnum amp;vitainS' ternam. Additur ettam appendtx confibj
Qmdicunr, Fuit pater, quando non fuit n-lius,amp;c.talcs anathematizat catholica amp;nbsp;apæ ftolica Ecclefia. T(indem ßtcerdos dar a voet ettf dudit fymbolum:Scd nos laudamus eu® qui fuit ab æterno trinus in perfo-nis amp;nbsp;vnus in eflèntia.
de
-ocr page 223-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»'»t
de RVSSORVM RELb GIONE, RÎT1BVS NVPTIA-B.VM, rVNtRVM, VICTV, VE-
ftiïu.amp;c. EtdcTartarorumRe-ligione ac moribus.
PAVLVS ODERBOR-NIVS POETA LAVREATVS, cocENs lAM Evangelion tn L,itnawa,‘Dauidt Chytrao S. T.
N cpiftolamcàjV Ralend.Maij ad te miflàquot;, pollicitus fum dé J Rufforum religione amp;nbsp;ritibus pauca me tibi perfcripturû. Ac~ cipe igitur ereûa fronte quod mittimus, ôc hoc tibi perfuacie,
fieri poffe vt verba quidcm hon fatis Romana fcribam-, res autem ipfas mendacij amp;nbsp;vanr-tatis penitus fore expertes. Nihil enim ex a-liis auditum, nihil ex aliorum hbris hauftum, nihilque incognitum commemorabimus, led quidquid oeuhs vidimus noftris, de Ülo cqhte-ftabimur,
o ij '
-ocr page 224-«It
RELIGIO
Polocîa deditione recuperata;SoccoIia,Czuf-fajTurobla,amp; aliis Albæ Rufliæ oppidisferio amp;flâmafunditus euerfis,Germani omncS,quî । (üb Chriftophoro Bombftorffio militabant,(li- ; miflî fiint.folis Boruflis in Ruffia manendum fuitjVtaliquotamépræfidio iïlarum terrarum incolæ defenderentur, fi qua fortè eruptioncra facere vicini vellent Mofcni.
Ego itaque mediain barbarie hærens, ama-ras animi moleftias ifta fcrc ratione ïemper ex-cuffi : Flamines Rutenicos adij,curnque illis pet interprété de fide amp;nbsp;religione collocutusfuiHgt; Si veto interrogantur, an in lànétam Trinita-tem credant: conftantiflimè quidem hoc ipfiiin adfirinant.fi teftimonia facraruin literarumn-bi dari peris, illi in libris fuis, quos per manusa maioribus accepcrint, ita icriptum eflè aium-Porto fi LIB R O s iftos videre quis auet, Pfalm* riuin Prophetæ amp;nbsp;Regis Dauidis,quodiplo^“ lingua apud Oftorocenfès imprelTum ExceUuç niitto,oftendunt: Nouuin prætereaTcftaffl^æ turn, Apoftoloruin res geftas, D.Pauli Epiftol^ omnes : item Hoinilias Chryfoftorai, Bafilij) Gregorij Nazianzcni, ex Græco conuerfas manu lcriptas habent, cuin prcculis quibuflam ad beatam Dei genetricé amp;nbsp;S. Nicolaïun diccæ dis.Neque ramen,quarehoslibros poflîdeantj icire pofium, cùm diebus Dominicis puraslo* lûmmodo fabulas populo prælcgant. Ifta enim fcria, qua nos legimus Euangelion de reuocato
-ocr page 225-R. V s s o R V M. «J
ex mortuis filio viduæ Nainicæ, holpes meus, Conful Deiïhenfis , Alexius Cælârinus Rute-nusjinfuo fètemplo haue leólionemaudiuiflè dicebat: Chriftum matri Mariæ obuiam faclum fup^liciter ab eavnürogalTe numum: matrem verojCÙm amp;C ipfa nihil haberet ar^enti, filium Chriftum cum dolore fuodimififleècólpeótu. Vides qualibusnugis decipiant miïèramplebe-culam.fednecipfi Doótores meliora iciunt, amp;nbsp;fl audiunt, cachinno qiiodam exploduut. Soli namque luam admirantur barbariem.
Papæ Romani nomen^rèinaurcs dimir-timt fuas, feque Græcorum focios in religione, amp;PontificisByzantinimaieftatemvenerari cla mant,qui quidem fuum Métropolitain in vrbe Molchouia habet,virum apud lohannem Baftli-défuminæauôloritatis amp;nbsp;cxiftimationiszquod ex Chriftiano Boccornio, Magni Ducis concio-natore, qui triennium in aula Mofchorum cum fuo principe vixit,intellexi.
Ruteni verb,qui Regisnoftri imperio parent , Métropolitain iuuin Vilnæ habent, cui nomen eft Anicephoro. Hunc .magnifico amp;nbsp;iplendidifliino,habituindutum,fenióque amp;nbsp;ca-na barba venerabilcin,io lunij Vilnæ iacraper-agentemvidi.
Rufli delubra habent pleruinque lignea, redo fcandularidn fuinmitate rempli fignu Chri-fti in crucem fublati confpicitin. Horologiis fciotericis plane deftituuntiu. Et tarnen die So-
O iij
-ocr page 226-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIO
lis circiter quartam matutinam eo rum rintinabulas pulïàns populum adfacravo' cat. Tum vero matres atquc viri, pucri, innu-ptæque pueliæ, leclo valedicentes veftem Ä’ munt, amp;nbsp;adecclefiamfummacumfeftination« properant.
Verum enimuero pedem domo non cÄ®' rGt,nifipriusgenium nium diólisprecibusini-tigauerint. H^ent autem tabellam quilqueü-gneam, in qua capita aliquot depida coipiciun* tur : ad hanc cum tota familia accedentes, cum eemitu amp;nbsp;lachrymis S. Nicolaum, eiusq; incff-lo commilitones pro lalute domus fuæ fuppü' ces deprecantur,atque interim tata cuindeuo-tione pedus tundunt, vt cuiuis aftäti facile cot-dolium excitent,
lamq; penatibus placaris ad lacram ædem dii-cedunt, cuius liminaquamprimum tetigerunt, magna cum reuerenria caput telluri illidimt. Et fanèjfi frons animi ianua reótè dicitur, no video quali fub fidere homines Dei numen religiofo? adoraturi fint, quam hi dc quibusloquiraurJ* modo pro vanisfabulis verbi cœleftis veritateni aliquando cognolcant. Dolendum autem ma-gnopere eft, lucem clarifiimam Euangelij ilÜs nondum penitus illuxifie.
Löcum temph fecretiorem Flamincs bini occupant : hîc ara lânélo Nicolao dedicata videtut cum ciufdem imagine. Auditores amp;nbsp;populusin ambitu rempli fele continet. Fœminæ vero qiw prætcritâ
-ocr page 227-R V s s o K V M. «î
ÎirætcritanocleVeneri militârunt,in penétra-ia fanftæ ædis non vcninnt, ne locum profanent. Cætcræ accedences propius candelas ce-reas inflammat, façrificulo offerunt. Ille candida vefte bombyeina indutus eft, caluitio ôc pallida facie deforinis, Crucemfanguinei coloris àtergopenfilemhabens.
T andern è facrario egreditur, amp;nbsp;thuribulum dextra tenens, tam forti odore Diabolos ex loco fanfto abigit. Mox rituales libros promit, Sc aliquam fabellam de S.Nicolao récitât,quem illi tanquam Deum tutelarçm femper colunt. Euangclij leôtionem vnam nunquam hîc audi-ui. Interea adytum clauditur. Sacerdos fi inter legendum aut erret, ant lingua tituber, aut vo-cem aliquâdenrefiius enunciçtigrauiflimè pro-ptereaao auditoribus obiurgatur-,qui eum lacro loco indignû, libros alij tradendos vna-nimi voce proclamant.
Leftione finita, ad anticumfacrarij,inquo imago Nicolai alTeruatur, fefe côuertit,Deûra-qiMpatrium multis fufpiriis rogat,vtcommo-da Kulforum 8c gentem fibidcditamcôtraho-ftes incolumem lèruare dignetur.Orantcmla-mentabili vociferatione fie quiritatu cxcipiunt non tantum fcholaftici, fed omnes quotquot ifto videntur in fano ; fubinde itérantes hâc vo-cem,Hofpody Tomyloy^^oQ eft, Propitiare nobis I nbsp;nbsp;ô Domine. Dumhæc aguntur, anticum facrarij
nonaperitur.
O iiij
-ocr page 228-R E L î G 1 o
My fia autem per pfeudothyrum iniUudiU' ^reditur, daduchis tribus præcedenribus. Cùnt in adytum ventu eft, fàcram Coenam verbis ab içfo Chrifto expreflîs cofecrat, fed lingua tantum patria.atq; hæc fiût inaraNicolao facrata, Mox fores patent.Populus veto quia certiun numen in ifto loco habitare exiftimat,egredietl Sacrifico magno eiulatu occurrit, fexcenries banc voce decantans, Hojpedj ^omj/loy. Hunt clamprem, nolarum 8c cymbaloru tinnitus ini’-rum in modum auger.
Vt veto in toto iam fada filentia templo,Sa-cerdos pedetentimprocedens, arcana lacra roti populo commonftratjcalicemqjplumbcu cum ppcrculo ferico indextra,amp;lcutella exeodcm métallo in finiftra tenens, dum in genua proci-' duntauditoreSjille lingua Rutenica hæc verba proloquitunflöc efi corpw,Ç^ hic fanguisDo mini lefu Chrißi ,quem IfttUi innocentent mortt mulElarunt. T urn denuo inter gemitus amp;nbsp;iuipi-ria muliebriter lamentantur,amp; tundunt pedo tapalmis.
Flamen ilico in facrarium regrefluSjinara Nicolai facramentum deponit, donee veniant qui co vtantur, quod interdum fitfequentidie, Calicem,fi vinum non habent,ex calido Medo-ne confecrant. Panem verb azy mum domi fuæ pinfunt ciues , amp;nbsp;deinde quoties cœlefte illud . conuiuium accedere gaudent, lacerdoti oife-f unt, vt cotdccret, amp;nbsp;cum calice diftribuat,
-ocr page 229-R V s s o R. V M. »«7
Peraókis facris libro ad manum refiimto Plàl-mum vnutn vel plures dcmurmurat; facrificu-lus, crucemq-, ex argento puro faCtam omnibus exhiber ofculandam. Pofteafuamquisq-, domu difcedunt, ôc admodum rari ad vefpertinas procès reuertuntur.
Polociæ autem amp;Vilnæ maiori pompa amp;nbsp;fplendorc rebus diuinis vacant : vbi lupelleôti-lemex auto amp;nbsp;argento copiofam habentin ec-clefijs.Vilnçtrigintatemplahabent,omnia fc-rè opéré latericio ftruôla.
Statuas nullas in templisvenerantur,fed D. Nicolai amp;nbsp;Mariæ virginis imaginibus fcrupos quofdam argenteos,coralia, amp;nbsp;alias exuuias do-no dederunt.Has quoq; piôturas, tanquam nu-, minis aliquid habentes, rcligiosè çolût, amp;nbsp;quot-annis inDuna fluuio bis abluunt,atq-, tandé magna cum pompa priftinum rcducunt ad locum.
Prætereamyfticæ ablutionisfacramentum infuo cœturetinent; itatamçn vtinhocnego-cio per omnia ferè quàm proximè ad Roma-nenfes accédant.Multum hic perditur olei,ope-rx,8c vnguenti. Poft longas tandem cerçmoni-as Flamen toto congio perfunderefoletinfan-tcm,itainquicns; tepernomenpAtrùf (J patrinis deinde more patrio vrnis aliquot tenellus pufio hutne^atur. Et licet hîc afpera hy ems crudeliflimè laïuiat -, tamé tanta gelidarum copia aquarumfuamlobolem ablumrt. fiquis caufamquærit,refpondent iUi,
-ocr page 230-t,i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. È L I G I o
A teneris afluelcere multum eft. Poftreino Fh' meninfantulum iterum comprehenfum blaH' de exolculatur, illiiisq; caput ad crucem, tcmpli foribus incita eft, magno impetu ter vibrât, amp;nbsp;ni ft teftes baptifmi iólus audiantjindi-gnantur propterea,neq^; puerum relt;fte iacris m-itiatum credunt.Sacro hnito Flamini tres panes (quos aformapyramidali Pyracno vocant)por-rfguntur cum numis aliquot argentcis, tein-plumq-, clauditur.
Saccrdotes Rutenici proprias vxorcs ha-bbnt,amp; lunt coniuges. Siquisdicità Papania-trimonium clcricorum improbari, excandc-fcij t, vti rapidis cum ferrea nammis lamina Cy-clopum excoquitur flagrante camino.Reditus cerros,amp; certa ftipendia non accipiunt; tarnen auditorum beneficentia liberalirer alun-tur. Cucullos prorflis ignorant. Cærulei coloris tunicamplerunqueduplîcem habent.capil-lis ad humeros amp;nbsp;pedtus dependentibus appri-megaudent:amp; quo quilque eftnigrior,amp; ad-(peâu inamabilior, tanto maiori apud popu-lum eft indignatione.Rafo præterea vertices immifla barba grauitatem præ feferunr fingu-larem. Vitæ alioqui adeo impuræ amp;nbsp;execrabi-lis, vt non delubris Deorum, led piftrinis moU-torum dignos adfirmarepoflis. In tabernispn-blicis vinum aduftum toros dies potant : cuinq; iamnec mens necpedes ofliciumfaciunt,fepc velut emortui in medijs plateis concidunt amp;nbsp;obdot-
-ocr page 231-R V s s o R V M. 115
obdormifcunt. Germani ccnè milites non femel iacentes perminxerunc.Poftero die cùm ad pcragenda facta intemplum redetint,nô aliter eoluntur à populo Sc amantur,quàm finuper exconcilio immortalium Deorum mifli venil’ lent legati.
Scholas fcmper templis adiunûas habent.in illis triginta annorum iuuenis prima literarum rudimenta pueritiam docet. Liteiæ iplorum al-phabeticæ veteribus Græcis quàm fimilimaî funt. Catccheß nulla vtuntur : fed preculas ad beatam Virginem D.Nicolaum inlibrisde-fcriptas pueris proponunt. Symbolum tarnen Apoftolorum verbis quibufdam immutatis ad-difcunt. huic adduntur Hy mni Dauidis, quos il-li nofturna verfantque manu ,verfantque di-urna.Pucri annorum trium ßc quatuor ,fi forte inualetudine aliqua corripiuntur, ftatim Flamen aduolat, amp;nbsp;facramentum fub vtraqj fpecic illis etiam diftribuit.Tumverb iulïu facer dot is ferio prouidendum eft parentibus,nc ifte puer, facra qui vfiis eft cœna, toto biduo orisexerÇ’ menta in terram exfpuat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j
Ferijs cfurialibus plebes miferc obno-xiaeft. Cum que totus iam præterijt annus, vix paucis diebus illis carnes comedere li-cuit.
1 nbsp;nbsp;- Matrimonii contrahendi ra-
, rio talis eft. Iuuenis fi cui fauet puellæ , pro-pinquos tres quatuórve ablcgat, qui parentes
-ocr page 232-iio R V/ s s o R V M
deelocanda virgine interpellent, hi veto vtve-hementiùs animuinprociirrirent,niliil iftod« negotio confieri poflè adfirmant : 8c quandain । apüd internuncios fnnulant grauitarem. Spon-(us tali fpe fr uftratus, alia rem via aggreditur, te-pusq;amp;occafionemvenandæ virginis diligen-tiflîmè obferuat. ilia veto fifortè domopatet' naegreditnr,minifl:ri in infidijs collocatiincaU' tara amp;nbsp;nihil tale timentem in cafles fponfi vena-toris conijciiuit: quæfiraulatq-,defloratafuerit, mittuntur alij ad parentes legati,qui partim cul' pain deprecentur,partim ainoris vehementiaiu acculènt.T um demum parentû imperrato con-lèniu nupti js dies dicitur.neq-, cnim illis cohabi' tare licet, nili folennitate publica copulentur. Igitur circa horam noâis vndecimam, £ponu cumfidibus,facibus 8cfiftulis ad delubrumde' ducuntur. Anteiilorum aduentu aliquotvalcu-la, ficera, melicrato amp;nbsp;cereuifia plena hue aduc- . âa funt.Conuiuæ itaq-, vtriusq; lèxus, ialtando, ludendo, clainandoamp; ridendo bonam nodl'S obfcuræ partem confumunt. Interea mittuntut certi homines, qui Flaminem accerlànt : hi plÇ' runqi re infcâra ièmel atq-, iterum difeedut, idqj fit propter temulentiam deplorati facrificub» qui vino amp;lômno iepultus iacet. Vulgus in^C' rim ducendis choreis occupatur. Poftea moi'S ècabfentia: impatientes ilU quiiponfumadhni' tare attingunt, Flaminis poti domû effringuA^’ !
vi abrçptum adperagenda iacra eundem pcf'
-ocr page 233-N V P T I £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XU
trahunt.Ulc dura folito vult fungi officio, nec ramen redis pedibus conliftere poteft,fæpe cof cidicin medio templo. Exoritur igitur damnai* bilis riliis Sc barbaries, vt vix opiner, ethnicos Veneris facrafcurriliusperegiflc.Accurrunt ili-coquilurconemteneant, ne collabatiu'. Turn primo panes fibi debitos adferri iuber.
Deinde libro aperto S tencorea voce ali quern Hymnum Dauidicum cantat. pofteaintortam fponfi cæfariem manu comprehendens in banc (ententiam eundem affaturiDicmihiolponfe, Ô fréter,Ô aniice,nümquid tu huic tenetæ vir elfe potes.’numquid earn fuftibus aliquando mul-dabis? numquid ægrotam,fcabiofara, amp;nbsp;decre-pitam derelinques ? Hîc fände iurat Iponfus, fe fadurum viri boni officium. Ad Iponlam igitur fermonem conuertens, earn quoq-, interrogat; An viro ferendo fufficiat?an rei familiaris curam agere ? an cæco, curuo amp;nbsp;decrcpito marito fida velir elfe comes ? adfirmatilla. Mox Flamen ferro ligneo viridi vtriusq; caput coronat. In cir-cumferentia coronarum, delcripta funt Rute-nice hæc verba: Çrefeite multtplicamini .\\\q dum hæc agit, inflammantur ab omnibus cereæ candelæ, Sc patera medone Ipumans facrifico traditur,eam nouis Iponfis vno propinat hau-ftu-,illi funih alacritate cuacuant, amp;nbsp;viro religio-foreddunt. Abiedoiam ligneo cafficuloamp; pedibus contrito , nouas inftituunt choreas. nïc Flamen choragus eft, cætcri longo or dine eun-
-ocr page 234-lil R V s i o R V M
dem infèquuntur. Fœminæ etiam liipuluniii* templo fpargunt,amp; linum,cuni tali acclamation nz-.Dij noflrt tutelarafaciant^ne nDtti coniu^a vl'‘ lo vncfttam defittuanturbono.Sic tandem tumul' tuum finis eftzSacrificulus domum reducitur: conuiuæ ijjonfos comitantut, 8i. in tali conuen-tione egregièpotantjamp;mœchantutiViriau-tem qui ex coniuge fato funôta mafculam iôbo-lem fulceperunt,perfæpe impuberi filio Ipon- j lâm quærunt, cum qua tarnen illi dorraiunt iC | liberos procréât. Nato deinde ex cphebis egreP fo nouam nuptam à fc conftupratam amp;nbsp;fobo- j lem vnà adducit pater, ita inquiens : Vides hü tuam coniugem amp;nbsp;tuos liberos?Patris fcorturo, fifilioplacer,aGcipitillud:finfecus, prsdaafpet- , natur,amp; de alia ducenda cogitât.
lamde SEPVLTVRA MORTVORVM quidam anilotabimus. Homines rebus humanis Cxcmtos in menlâm nudos deponunt, amp;nbsp;caiidis vndis per integram horam abluunt, idq; tantum faciunt nodbu.Sordibus ita abfterfis, infel- | la mediæ domus conftituunt eofdem j propteP ea nimirurn,vt patremfamiliâs etiam morcuiim venerentur, amp;nbsp;metuant quotquot ifta degunt i in habitatione. Vidi femel arq-, iterum, fed ob-ftupuijftetcruntq; comæ, amp;nbsp;vox faucibus hæfitJ j Funus tandem tertio die efFcrtur, præcediintin ordine icholaftici : hi lamentabilù carmen inge-minant,cuiüs iênfus eft: AJpicite o citta hoc coda* tter,^ vobitcAHttf.NAmnot emneeßetbimwitb^
tii,ibuiit‘
r
-ocr page 235-F V N E R A.
tù,ibunt. Sandapilarios tres infcquuntur Flami-nes, médius thuribulo cîrcumcirca fumât. Exi-ftimantenimhunc odoremmalis genijs itaco-trarium elle, vt perinde eum fugiant, ac (àndx crucis fignum. Cùm iam ventum cft ad fcpultu-rælôcum,Orcinianaiftafpondadcponitur.Fœ-minæveto, quæ vt Herent oculos erudiete files, magna cum lamcntatione ad vrnam fetalem,quæ hîc aperi tur, accurrunt, cadaueri o-fcula ngunt, i ta interrogates •, Cur noftro abijfti c confpcdu Ô cariflime ? numquid cibi amp;nbsp;potus inopiate occidit? numquid infelicis coniugij ca-pifiro caput fubtraherevoluifti? Patere nobis, quæ te res moucre potuit, v t non tanrum fuauif iimam thalami coniortem, amp;nbsp;liberos dulcifli-mos tuos delcrercs-,(ed etiamdelicijs pulcerri-mi huius mundi, tuis præterea fortunis amp;nbsp;fa-miliaribus omnibus abrenunciares ? Sed hîc verum eft illud : Surdo narratur fabula. Acccdens igitur lacrificus, plorantes fœminas arcet à fc-retrojDeoque manium imperat, vt ne vlla re mortuum impediat hominem, fed libéré cum abire permittat ad locum iftum beatarum men-tium;ad quern maiores ipfius iam olim prccellc-rint. vtq;expeditus tarn longii ncc fatis tutu iter conficerepoflit, quidquid in omni vita prcciolç fupelleftiiis habuir, illud in vrnafertilé inf crût, iamq-,antea domifuærecentibus ocreis amp;nbsp;vefte noua abeuntem herum induerunt. Mortuo eti-am ceruical lubfternunt, ficca terra refertum.
-ocr page 236-114 R V S S O R V M
Cumq; iaiTi ferale murmur Flamines abfoluC' runr,âefun(3:i coniunx iterum accuTrens cuw ciularu amp;nbsp;clamore maritum ad vitamreuocat* Huius gemitum ipfi {âcrifici cum cantoribus cipiunt, 8c lèfquihoram vociferando perdant, adfertur deinde argentea crux,earn capulofu-perimponunt 8c demortuum moneht, vt ne luam patriam in conlîietudine cœleftium ani-morum obliuilcatur, fèdpro eaapudcœlites/- , fiduè deprecetur. Roganr etiam vt ante omneS D. Nicolaüm fibi concilier : hune namq; Deum , elTe tutelarem omnium Ruflorum. Tandéca-dauer in foflàm demittitur ; Flamen veto ficci : pulueris tantum vniæ hiperinijcit, quantum manu tenere poteft. Cæteri deinde mornium i (êpeliunt. Atq; ita piaculatia facra fuum fortiun-tur finem.
Eodemdiecœrtam (âtis opiparè 8c apparat^ inftruunt: ad hanc Chriftiani ( ita mendicos ap pellant) vocantur, vtnimirumtanquam ocioil pro mortuo Deos inclament. Flamines item omnes conlànguinitate propinquos inuitant. Cumq; 8c mihi hune haberent honorem, lo' benter ecaftor eos adij, ea potiffimùm de caii' fa,vtmores eorum rediùscontemplari amp;ob lèruare polîèm.
Hoipites olculo blandiffimè excipiurit,^^ quemq;,vt dignioreft’, admenlamcollocann. Sed hîc tibi illud ad mentem reuoces velim,Ri* (ôsomnes SiNieolaumtanquamDeumadora-rCjeiusQ)
-ocr page 237-convivia. Ilf
te, ciusq; imaginem in domibus omnibus vide-ri- Accumbentiblis conuiuis, ardentem ftariin adferuntcandelam, eammNicolao confecrant, deprecantes ledulo pro falute Sgt;c bearirudine a-mici demortiu. Poftea iri icutelia argentea trici-cum cum iuperinfuio nielicrato apponunt. Sin-guli ligulam iumentes , manibus defundli rerum abundantiam , amp;nepotibus fupeliedlilem copiolam vno optant ore.Mox calix vino adu-fto plenus obambulat -, hunc liquorem non aliter potant, quam vacCæ algentes vndas i, vt in prouerbio dicitur. Neq; tarnen hoéipforum fa-dumcerta rationecaret. Vix cnim illos obci-borum cruditatem viuere poHe arbirror, fi tarn forti potu ftomachifrigiditatemnonpropulfa-rent.Ferculis demum appofitis,lenior inter Fla-minesiterumpinguia thura adolet, amp;: lémures eijcitforas,pôftealcripto Crucis fignocibóbe-nedicit.Peregrinis hominibus Elephanrem honoris gratia præbibuntjillosq;, ft alicuius funt dignationis amp;c præeminentiæ, muneribus adfi-ciunt liber aliter. Dumq; omnes pro falute fui Regis »pro beatitudine amici mortui » pro felicitate adfinium amp;nbsp;cognatorum, plenis cantha-ris bibunt : fit fere, vt vix duo vel tres iftis ab ex-equijs fobrij domum difcedant.Eleemoly nas il-li qui lautioris fortunæ fuhr, die V eneris diftri-buunt i fed exiguam tantùm gregarij panis par-ticuUm.
Porto de vanis fuperftitionibus, quibushaS P
-ocr page 238-lis SVPERSTITIONES
gêtesdeditæfîint, quid attinetdicere’MuItifeP pentes in domibus familiäres habent amp;nbsp;alunt.
Dæmonem quoq-, meridianum mctuunt colunt. Ille enim,cùm iam maturæ refecantut frugeSjhabitu viduælugentis ruri obambulatf operarijsq-, vni vel plurmus, nili protinus vifo (peôtro in terram proni concidant,brachiafran' gitamp;crura, ncq;tarnen contrahanc quoqipb' gain reinedio deftituuntur. Habent eniin invi-cina fylua arbores rcligionepatrum cuiras du' rum cortice vulneri lùperiinpofito, illud no« tantùm lànant facile, led amp;nbsp;dolorem loripcdi eximunt.
' Luem caftrénlèm quam noftri milites huc ’ aduexerant, tali modo eos propulfarcvidi.F^' | nem accipiunt, eumq; per foramen fcainni m domo vctullioris tantiîper trahunt amp;nbsp;tetra-hunt, donee ignis lcintiilam ex arido allere eü' , ciant:flammaconlpcâ:a,cereumindclubrovn-dis luftralibus perf ulum accendunt.Omnes lt;lc' indequi ex bac fauilla primas vel torrein doni* conferuant, tutosforecredunt àpeftiferacon-tagione,amp; fit nonnunquam, vt euentus fidd relpondeat.
■ Doloribusdorfinilemadhibcnt médicinal' ; Puer os illegitimos, quorum hîc ingens eft fquot;' | meruSjCerto ære conducunt,illorumq;tergi’‘” । pedibus Icxcenties premût, amp;nbsp;conculcant. Hof medicamentum anodynum maioribus ptoamp;d' Icallcrunt.
-ocr page 239-R V s s D R V M. lir , Magiftratum de voluntatc Regis accipiunC» Oppidis Staroftæjhoc eft Capitanei, imperantî hi pro fuo arbitrio leges figunt, amp;nbsp;in plcbecu*-lamlecuridominantur. Caufæctiminalesadiû» diciararódeferuntur.Quifeconuiciadixiirene^-gat,abfoluicur. Nampalinodiam pro pœnair^ logatareputant.IurisRomanifcrupuloia volu“ mina,Bartolos amp;nbsp;Baldos fruftra euoluifti, fi hîç e(levoles;Statutisenim,id eft legibus {criptisgt; vtuntur.lnillis amp;nbsp;hoc fancitum eft : Homici*-.dam, nifi in ipfo fafto dcprehenfus fit, quinq^ florcnis vitam redimere pofte. Honiini autein qui alterius cancrti ceciderit, mulftam decern norcnorum irrogandam efle. Fuftuarij pœna ipfis inter præcipua tormenta eft. Nobiles c-nim, fuos agricolas -jheri mancipia fua, fi quan-gt; do peccarunt, horrendum in modum tuftibus dotant. Qui verb grauius dcliqucrunt, virgis ï ferreis lacerantur.
Gens eft naturaad armapf openfior.Machæ^ xisjframeis, ôc falcatis cnfibus pugnanfjpcriæ* Îe etiam claualignea, quam femper ad manunl labent. Sirus abeunt, Coftram in dcxtra tenét, arcum autemTartaricû cum pharetra amp;nbsp;arun-dinibus venenatis lateri alligant.
In comeftationibus non tantum tubri chat^
1 taceafymbolaRegis lubenter traftât, fçd amp;nbsp;lu» doteft'ariogaudent.Summaautcmfolertiapre* lialatronumludunf.vt gemini inter le Reges al-busqjnigerq^prolande oppofiti center bicolo«
V 1,
-ocr page 240-»18 nbsp;nbsp;nbsp;MORES
ribus jumis. In bac profedó arte ita excellunf» VC baud foam, an vlla gens cum illis compH’' ri debeat.
Cum paxeft,ferarum pelles ex Mofchouii in Poloniam 8c Liuoniam vénales alponant^ mei, ceram, amp;nbsp;corium magna copia peregrin“® vendunt. Cæteri venando 8c latrocinia exef' cendo vidum quæritanr. Vndiq; cnim denfifli' misamp; inuijs nemoribus leptifunc. Lupos, lyæ ces amp;nbsp;martes ßepe intra ipla oppidorum mœnii venantur. Martes quidem in lùmmitatibus borum plerumq; manent, amp;nbsp;mel ab apibus co-geftumauidiflîmè Ungunt. Rufticiigiturcanö , alunt veftigatores,qui odoratu produnt animal inter arborum frondes abiconditum.Tura«' nator magno iduarborempercutiensmartem [ lt;lclummovcrticedcijcit,quemilico i le dentium morfunecat. Kampe« quoq; in loc« paludofis habitantes fimili ratione decipiunn Hoc animal,quia in extremis amnium oris co® moratur, no ca^itur, nifi Nouembri amp;nbsp;Decem* bri menlibuSjCum terra duriffimo frigore rigen Fluuio igiturglacie conftrido aduolat rufticm cum cane odorilcquo. K««mp aduenientis animu minimeignorans,efFoHbsin ripacuniculosde-feritjSc fubglacieinalgentibusvndisnatat.Ca- | nis autem naribus locum fupra caput natantis ' exade prodit. Sequitur igitur Venator, qui iain . antea glaciepcrfolla ad fauces fluminis recede | lino triplici fadum dflpofuit. Ad hoe cùin iam deuenit
-ocr page 241-K V S S o R. V M. il?
dcuenit Caftor,perrupturum fe fperans,occidi-turfuftibus,amp; extrahitur. Pellis eiusapudhos populos fummo eft in pretio.Hanc quoq-, vena-tionem impunè nunquamvidi: nam penècœU intempéries me occidit.
MoribusRufli crga hofpitesfunt tolerabili-bus,nififortèeotü trullasames. Naminter po-culahomines efle definunt.
Viriamp; fœminæ, fi àfortunæbonis firmio-res funt, codera ferè habitu veftiuntur. Tu-nicam talareravarij coloris ex panno Britanni-co habcnt: limbis veftium ræniaç fericas, 8c glo-bulos deauratos intertexunttvterqj ocreis cal-ccatus.Fœminævitris amp;nbsp;mitra caput teguntjviri cudone pilcóve coloris diuerfiflirai. Rufticorum filiæ excapitibus ferpenturatorquem collo circuradant.V ulgus autem ex pellibus ferinis tunicas ex cortice arborumcalceos parat : Et tot hîc lùnt futores,quot ruftici.
Natura profeótófub afpero çœlo homines ctiam elegantes producit. Corpora plcrunque fobdababent 8c liicci plena. Neque adeo infor-miseft fexus muliebris ,ft quis formarum velitgt; die fpcftator. Omnem autem dccorem fuum vnico potandi vitio mulieres obfufcant.In hac ; enim reft maritos non vincunt, certe lunt illis 1 non inferiores,
Muficæ fiibtilioris ignari fimt. Pandur as i ul-laartcttaftant ,amp;tantum tibias vtriculares in delicijs habent.lnnuptijs 8c alijs folennitatibus
P iij
-ocr page 242-tjo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M Ó R E s
perfæpe ad manuuin complofarum fragoK® choreas duciint.
Libres Latinos amp;nbsp;Græcos nunquam videi^^f’ 5c ramen de Religione Græcorum multa glæ riantur. Ego cùinlèrnel nouum Teftamentui” Tiguri Græcè impreflinn mecum haberem jiOquot; garcmq; Flamines vt aliquam periodum leg^' rent, illi fefe hocfaóluros pernegabant : fan^c ' xdfirmantes, eiufinodi typos nunquain fibiaquot;' teaviiosefle.
Menamp; elegandam non magnopere curanfi fed crudos cibos, deos Ægyptiorum,porrumamp;' cæpe auidiflîmè ingurgitant. Diriores viniun i inedoncm,vulgus Quaftum,hoceftaquam,bi' ' bit, admixto fale vulgaii : amp;nbsp;pane mucido fqW' : roq; veicitur.
Domus Rùtenicæ ligneæ funt, amp;C quidé nW' , le materiatç.Ita ramen defipiuntjVtexiftiæe’’^ | parietem craticium lateritio præferendum eflf' ! Cæmenti apud eos nullus ferè vlûs eft. Polociî tantum tria tcmpla lùnt opéré lateritio extra* ôta. Ex bis tertium more Italico pulcerrimèeX-politum mine ibidem confpicitur. CæteraMo* îchorum Dux, Iohannes Bafilides deiiaftaïut, cùm ante annos i8. Polociam deditionein luam accepit poteftatem.
Pacis tempore optimos accipiunt ex agns prouentus : ncc vllis ferèfrugibus hominu vtili* rati lcruientibus caret. Aues omnis generis, per-tlicesputa,phafianos,atragenes,erytlirotaones, linn’
-ocr page 243-R V S S O R V M. iji fumnaa folertia perinfidiascapiunt,amp; leuiærc diucndüt. Pifciuni lautidimorum admirabilem copiam perennia illis fuppcditant flumina.Bo-ryllhcnes, Duna,Driûia,Driira,Polotta,cx qui-businnumerilacus amp;c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefeefRindût.
Excofto fale Iberico cibos condiunt,
Metallum quidcra patrio in lolo non effo-diunc J amp;nbsp;tarnen auri, obry zi, fignatiq; argenti maximo defiderio tenentur, atq-, hoç vitiinn cû eæteris mortalibus comimme habent.Numos eorum argenteos ouali forma proeufos ad tu-ain Exi;ell.initto:ij vno ip latere Cataphrafto fi-gnanturpn altero defçripta iùntRutenicèhæç verba: Kiïp ßtM)u iQcu^, yiOQC^^^’Trincepsmagnus Iohannis,
Hæc ferc ea funt,Dauid Chytræe,quæ in ori-entaliori Ruffia obleruatione digna putaui,quæ quidcm,vt tuæ cupiditati fatisfaccrem, lubenrer-in has paginas conieci. Nec ramen omnia attigi, fed tantum himma lèquutus fum faftigiarcrû, apes vt tenero ftudés liquorilibat fumma thy-mi,aut croconrubentem.
De Armeniis quoqjanreaadteperfcripfi, aeq-, dubito literas tibi redditas elTe. Hos frequentes habitare Leopoli, atq-, ibidem pulcerri-inatempla habere, Tideipannus Gifius, 7 lunij Caunæ mihi dixit.Ego quidem, ü aliquando of-ficij rationehoçipfumhcebit, Leopoliraexcur-ram,amp; vicinam Armeniam perluftrabo, fiifi-psq-, deinde omnia litçris traólabo,
P iiij
-ocr page 244-RELIGIO
«%
Nuncreftatvtde Tartaris perpaua fubijciamus. Cum veroepiftolamad tefcribere decreuerim, non eft quod hiftoriam expeäes-Nolim namq-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;df Tartaroru qui-
dem copias minime contemncndas regijs in ca-ftris perfepe vidi:atq; hi ex Prçcopicnfium Hor-da aduenerunt,ex qua nunc quoq; militein con-fcripfit Stephanus viäor. Cæteri Polonis noti-orcs iunt Tauricenfes, Afturceniês,Naianeniês, Rezihorenfes, amp;nbsp;Circaffij. Principem Hordas fua hnguaCzar, hoc eft Tmperatorem,appellant. Nobiles aufem , quibus res mediocritet funtfecundæ,Cncfi, id eft Principes, vocantut. Tantus nimirum barbaræ gentis faftus eft, vt ctiä titulos amp;nbsp;magna miferi aucupentur nomi-na.Religio eorum fine dubio diuerfi/fima eft-
Ego illorum ritus, qui Regis noftri fceprruin agnolcunt, breuiter attingam. Bellici iânè tu-multus eosanuminis cultunonauocant. Nam Veneris die, cum vix Sol iple nitentes Ipargere iam cœpit radios, in medio camporum a;quo-re frequentes conuolanr. Hîc Papa nudo vet-ticeamp; pedibus complicatis humi îêdens, fche-dulam finiftra in nynu tenet : in hanc defcripta ex Alcorano paradoxa aliquot congelfit, qux voceclara ad circumftantes récitât. lUifiquan-do nomen Dei amp;nbsp;Mahometis audiunt,gemitu amp;: capitis inflexione reuerentiam luam declarant. Lcólione finita, in ftationem quiiq; fu-am reuertuntur.Ceteri tarnen quipacein bello, aco-
-ocr page 245-T A R T A B. o R V M.' nbsp;nbsp;nbsp;*5»
œconomiam militiæ præferunt, aliis quoqjce-remonüs pccupantur.Hivno àVilnamâiari,ad flaminis Veliæ ripasgurguftia aliquot amp;nbsp;pa-gumamœniffimploçp fitumhabent.Huc ego U Kal, lui. cum Iphanne Gamrato Stralliinpi-no, mercatorc amp;nbsp;due Vilnenfi exf^atiatus, dc-lubrum eorum intraui.ln illo certe, nec alicu-ius Diui, necatri Dæmonis fimulacrum vUunx videtur.Nudi vbique parietes. Area tarnen pb ûis tapetis inftrata eft. Die Veneri dicata fein-peradfacraconueniunt,ea(ytiopinor) decauf-fa,vt frgnificent neque ludæorum fuperftitio-nes, neque Chriftianorum nomen amp;nbsp;rcligio-
1 nemfibiprobari.DelubrumnuUinifidifcalcea-1 nbsp;nbsp;to ingredi licet. Campanarumboatum ininimè
I nbsp;nbsp;tolerant. Papa autcm, exorto fole,infummita-
I te rempli exedræ inftftens, Stentorca voce po-I puluin ad condones vocat. Cumque iam fre-1 quentes adfunt, luinto ad manum Alcorano» ' quein Arabicis literis fcriptum inihi monftra» i runt, numinis colendi rationem illis exponit.
1 Poftea de apotheofr Mabometis, deque illius 1 maieftate 6c præcellentia canné agrefte decan-1 tant;6c tune Coraitiorum finis eft. Si Alcora-1 num,vcl alium quemuis libruin typis editum I nbsp;nbsp;bîc V ider e licuiffet, epm cer tè, v cl inagno pr etio
I comparatum,adtemifi{rem.lntantoautemli-1 nbsp;brorurn defedunihilfe vendere pofCe dicebat.
i De Deo lefu Cbrifto 6c Spiritu lando fruftra 1 eos intetrogabis. V eratn ciriin pietatein ita cu-gt;
-ocr page 246-TARTAR!.
M4
rantjVtnumcrum lupus aut torrentia fluminî ripas. Non (èmel igitur admiratus Rim, ciun inter Chriftianos habitent, cur adeo duri/int,amp; Chriftianam religionem alpernentur, amp;nbsp;video lane leRiitariim nugas,qui de conucrtendisn^ Roinanam eccicfiain gentibus inulta amp;nbsp;gwn-diafabulantur,cùm nequaquam hos,qui viti-quot; nis in parietibus cominorantur, à vana fuperfti-tione abducere poffint.neque tarnen Si hotn^' gate aufim,elle in Scythia homines lefu nunitn adorantes, cum didtum fit per Dauidem de voce Euangelij per Apoftolos in genres Ipargcda: Inomncmterra exiuitamuflis eorum,amp;infi' nem orbis oratio eorum.Porrónófugitexcel-Icntiani tuam dogma Mahometaru magna cX parte ludçorum luperftitionibus amp;nbsp;fomniis elle refertum. Tartar! igitur circumcifionemqiioq; retinentjlcddiuerla abHebreis ratione.Secun-do enim Si tertio annis à natiuitate,proutPap2 vifiim eft, circumciduntur.
' nbsp;Lingua eorum à Polono idiomate tainloO'
gc abeft, vt hi in Scythiam, ilJi in Sarmatiain commigrantes,rana:Seriphiæ non iniuriadio quean t. Qm ramen in Polonia, Si Lithuania, vtraque Ruflia longe latcque dilperfi fimt, plc-runqiie hominum,quibulcuro degunt,lingiiani addilcunt amp;nbsp;callent.
■ Præterca illorum Papa hocmihiinlermonc dixit : In multis fuægentis regionibus yfoIeiTiti' gnem, malos item genios, tanquam Deos cot Mori-
-ocr page 247-T A R T A R I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijr
Moribus feris font, amp;nbsp;duri laboris paticntifli-nii‘,nec etiam vna vxore contenu : nam pluri-mas ducunt, quarû penè miranda domi cil Concordia. Sed prior cæteris gratior habetur dcac-ccptabilior,
Mortuos hîc non cremant, fed defodiunt. Sponfos etiam fato funftos addita dote amp;nbsp;rebus OEconomiæ necelfariis matrimonio iun-gunt, ridiculis mehevcleccremoniis:quosalio in orbe amp;nbsp;reuiôluros,amp; vnà femper Rituros au-tunaant.De animabus mortuorum ita fentiunt, cas videlicet ex vno corpore in aliud tantifpcr demigrarc, donee præcellentem aliquam amp;nbsp;diu quæfoarninueniant habitationem ; arque bine magna iftamüdi lumina Cæiàres amp;viros principes enatoseffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
Viclus illorum miferrimus amp;nbsp;Cyclopicus.
Namprandentesaliquoties cum borrore aipe-xi. Carnes certè cquinas ac femicoräas auidifli-mè deuorant. nullus illis menfarû amp;nbsp;fediliorum eft vfus. Cures equorum iam turn fumantes, amp;nbsp;recèns beftiæ detraftas pro feamnis confeflùri confternunt. Lac equarumtanquam vinû Cre-tenfe admirantur amp;nbsp;epotant. Hi bellis, acinaci-bus,arcu ôc fagittis pugnant, bellatoru præftan-ria equorum omnibus facile anteponendi.
Præcopienfiumlegatus 19 lunij Vilnamad-ueniens Régi euangelion adfercbat, de re à fuis contra Molchos animosè amp;nbsp;fortiter ge-fta : quod videheet non tantum msximas bonis
-ocr page 248-ijtf P o t o N 1 C A;
prouincias ferro flammaque féliciter peruagati finc5iedamp; adipfa metropolis Mofehouiæ mff' ma penetrarint. Horum ftudium voce fuaReX colfaudans, magnam fe ipfis aliquando gratiam habiturum dicebat, fi deinceps quoque magna-nimoconatu in aduerïam gcntemarmaamp;belquot; lum inférant.
lam de rebus Polonicis, quales eæ nunc funtjicribendum aliquid erit. Quiacnim nihil abs te litterarum tribus penè menfibusaccepi, measepiftolas,quas Maioamp; lulio exaraui,in-tercidilTe video.llex Stephanus viólor,ilt;? Apri-lis ex Comitiis Warlauienfibus Vilnam reiier-fus eft. 8 autem Kal. lun. Bogdanus Bielfcius, Molchus nobiliffimus, à luo principe profugus ad regem venir Vilnam, qui non tantum huma-, niflimè nouum amp;nbsp;inlperatum holpitem exce-Eit, lèd amp;nbsp;muneribus adfecit liberalirer. Sunt omines, qui ominis loco illius aduentum exci-piant,amp; fore confidant, vt exulis confilioReX plurimis in rebus adiuuetur.
Sequenti die, qui erat ló Maij, Legatos Mo-fchicos aduentare vidimus, comitatumhaben-tes latis Iplendidum. Cum illis aliquot diebus depacetraólatumeftjeffeétü vero nihil. Con-ditiones à Rege propofitæ tales funr: Molchus Liuoniam tradat : Impedimenta bellica amp;nbsp;com-meatumin arcibus deditis relinquat: Sumptus ctiam duabus expeditionibusfaólosperloluat: Paccra perpetuam lanciat : Danorum amp;nbsp;Sue-conun
-ocr page 249-P o L o N ï c A, 1J7 corum Reges hoc fœdere comprehendantur: Captiui AÓ-Tpu vel permutatione redimantur: Ipfe Princes in finibus vtriulq-, regni ad colloquium fe nftat.Internuncij cum diceiencnihil horumfuis in mandatis annotatumellè,inter-ceflïone Proceruin,dcccm dierum Ipacium im-petrarunt, vr interea per vcredariumPrincipis fuimentem explorarenr.Ille quia die diólo re-ucrfus non cft, Rex quidem Legatos dimifit.
Ipfeverb Iunij,equum in gyros tortuni confcendens, Vilna egrellus eft circiter decimam diei horam, coelo ita ftreno, amp;nbsp;tam fauftis hominumacclamationibuSjVt dubitare nemo poffit, hunc Principem diuinitus Polonorum gentidatum,ex hydra ifta Lcrnæa féliciter de-bellata, famam reportaturum eile immorta-lem. Equitabant in agmine variarum gentium Proceres,interquosnonpoftremus erat lega-tus Pontificius, Iohannes Andreas Caligarius, Epilcopus Brittonorienfis , qui pro contirma-tione Regni pecuniam Papç debitam depofces, indulgentias fimul amp;nbsp;peçcarorura remillioneni largiflimamattulit.Proximum ab illo locû te-nebat generofus vir, Leuinus Bulouius,ab il-liiftriflimo Marchione Brandeburgenfi amp;nbsp;Bo-rufloru Duce in legatione hue miflus : qui poft-ea Caunam reuerliis, cum ad prandium me in-iiitalfec, amanter hoc à me petiir, vt fuo nomine lalutem tibi plurimam adferiberem, addens amp;nbsp;illud: In Boruiliara quidem te hoc tempore non
-ocr page 250-ijS P o L o N I C A.
Ventiirum, id quod ego fiimmo cum doloreäfl* diui : ftatueram enim lalutandi gratia Regio-montem ad te excurrere.
Tideman Nvs quoque Gisivs,LV.D. amp;nbsp;Regis intimus Secretariusj homo omnium hominum humaniflimus, optimis liters c-* gregiè excultus, xi lunij, hiftoriam Auguftanx Confeflionis tuam, ab Rittero Latina ciuitate donatam, Vilnæmihi monftrauit. Cumq-,fum* tolcmeliterumque calamolcriberc tibi vellet, neq; tarnen, tanta amp;nbsp;indicibili negotiorum mole opprcflùsjfibi ipfi latisfacerepofletjinuitus 3uidemhoc tempore officium tuæ excellentie ebitum intermifit, méq-,per Apollinem roga-uit, vt hanc candidiflimæmentisfuæadfedio-nem per epiftolam tibi fignificaré : id quod me faóturum,vtidebui,ita lubenter promifi. De o-mnibus tarnen rebus, quxhadenus geftæfunt, amp;quædeinceps numinisaulpicio gerentur,fa-ciet te paulo poll: certiorem.
Regis noftri frater, T ranfÿluaniæ Princeps» nuperdeceflit,cuiusobitum Rex grauitertulit, vt par eft. meruit fortaffis aliquam in iftis locis mutationem, quaquam filius demortui, dccem annorum puer, à fubditis patris fucceflbr nonii-natus eft.Eodem die quo Tranlyluanorum Do-minus cxtinólus eft, generofiffimus Regis e-qiius exanimis concidit amp;nbsp;periit,qui non protiil ab arceVilnenft defoffiiseftjamp;columnamffiquot; bctligneam.
-ocr page 251-P o L o N I e A.
' ' ^elli fufcepti moles hac æftate Plefcouiara tanget. Milites vndique hue confluant, ille ex Germania, alter ex Calydonia, tertius ex Britannia , vt nimirum venales animas tanto citius Plutonipropinent. Namvndiq-, ad inferos tantundem viæ eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
Rex dum foris hoftem quærit, nos domî -pro pietate bellum gerimus. Proccrcs quidem Polonici, qui puriotis doiftrinæ profcllbribus fauent, 8c partim Cinglianos defcndiit, partim Auguftanam Confeflionem fequuntur : ante abitumfuum de incunda concordia fuaferunt, certum efle adfirmantes,quód N.Romæ nuper creatus in perniciem Lutheranorum iuramen-tumpræftiterit Pont. Max.Huius verb tyranni* dem non adeo metuendam elle, ft nos pie in re-ligioneconfentiamus. Maioigitur menfe con-ueniraus Vilnæ, eftecimus nihil. Summam a-dionis adiunôlç continent paginæ.Ipfe Dcifi-lius vtinam glorioftflhno aduentu fuo vulncra ecclefiæ cito fanet,amp; beatitudinem nobis donet fempiternam. In hoc quidem feculo ftneeram fpetare pacem non licet. Anabaptiftas vicinos per occaftonem erroris admonui. Horum Su-perintendens Laures Crifeouius hærcftn fcdc-renfurum fcribit. cum prodierint chartæ ,habe-bimusfane quodaut contcmnamus,aut criam quodauftoritatefandlarum fcripturarum refu temus. Literas ipftus Crifeoui) ad tuam Excel-lentiamtranfmitto.lamqi Colophonis vice cti-
-ocr page 252-MO T O L O N I C A.
am atque etiam vehementer te rogo, Vt bafctf paginas tuo iudicio einendes,ac vel legas, vd diuulges ,vel abijcias. quidquid horumfecens, meo facies coniêniû. Summum Pontificem ec-clehæ, lefiim Chriftum, Dei ac virginis filiun’» quifoluseftlongitudo dierum noftrorum/O' to peófore precor, vt tuam Excellentiam fpi ntu fânâiflîmo fuo gubernet, amp;c diutiflîmè into* iumem conferuet, meq; tuæbeneuolen-tiæ amp;nbsp;amori totum trado. 8
Kalend. Auguft. An
no i f 8 I.
pE
-ocr page 253-D E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
KELIGIONE ET SA-
CRIFICIIS VETERVM.
ßoRVSSORVM, EPlsfOLA aä
(^eorgiugt;m Sabinuni.
M^elegiam illam tuam, quairi àd Petrum Bembum Cardina-lem fcripfifti mihi legendam exhibuiflet Hieronymus filiuS meus jqui tuis fcriptis plurimu deledari folet, in qua dé faCrifi-
cio capri, amp;nbsp;anguium cultu, quæ nonnullæ Sar-tnaticæ genres f aciunt, commémoras ; contine-re me non potui, quin ea quæ de vano culrü ea-rum gentium comperi, ad te fcriberem ; tibi vti-quenoningratum fore fperans,fiearumgen-tium,adquasfato qùodamvocatus es,amp; inqua-rum viciniavitam agis,motes êcidololàtriaple-nius cognofceres. M^ulti enim fuperftitiofi ritus,idololatricique cultus pafliminhîs régiôni-bus adhuc occulté feruantur, qui tibi aduena: nondum forte cogniti lùnt.Itaq; viluih eft communicate tecum , quicquid de illis comperturtt habeo. Ac ne longiore vtat proœmio j teferaiïl primo facrificia,quibuS ohm BoruffijSâmogitç,
-ocr page 254-44», DE religions
Lithuani, Rutcni amp;nbsp;Liüones , colucrunt dï-monia pro diis, arque nunc etiam multis in 1 ods coluntocculte:deinde fuperftitiofos quoflani ritus,quibus nuptiæ, funcra amp;par-entaiia, apud cafdem genres celebrantur.
L'élit
Die Gregorij facrificium facerc IblentPer-grubrio,qui florum, plantarum, omniumque germinum Deus credirur. Huic Pergrubriofa-crificant hocmodo.Sacrificulus,qué Vurfchay- ■ ten appellâtjtenet dextera^bdam cereuifie pk' nam, inuocatoque dæmonij nomine, decantât illius laudes : Tit (inquit) abigiihyemem,tn cüamœmtatem wri« ;per te agrt horti vireiKi per te nemora ßlua frondent. Hac cantilenafi-nita, dentibus apprehendcns obdam, ebibit ce- , reuifiam nuUa adhibita manu :ipfâmq; obdam itamordicus epotâ,retro fupracaputiacit. Quæ ; cùm è terra fublata,iterumq5 impleta eft,omnes qucMrquor adfunt ex ea bibunt ordine, arque in laudem Pergrubrij hymnum canunt. Poiteac- 1 pulantur rota dic,amp; choreas ducunt.
Similiter quando iam legeres funt maturï, rufl:iciinagrisadlâcrihciumcongregâtur,quod lingua Rutenica Zazinck vocatur,ideft initiuin mclîîs. Hoc facro peraÔto, vnus è multitudinc cledus, melïèmauljncatur, manipulo demef-fo quem domum adFert.Poftridieomnes,primo illius domeftici, deinde cætcri quicunq; vo-lunt,meflcm faciunt.
Facta
-ocr page 255-BORVSSORVM. t«
• P(i6taautemmefle ,folennc facrificium pro gratiarum aólione conficiunt, quod Rutenica linguaOzinck)id eft confummatio meflis,di-dtur .in hoc facriftcio, Sudini Borufliæ populi, apud quos fuccinum coUigitur, capro litant, ftc-ut in elegiatua adBcmbum Icribis.
Licandi verb ritus eft talis. Congregato populi cœtu in horreo, adducicur caper, quern y urfchay res illoru (acrificulus maólarurus, im-ponit viftimæ vtramque manum ,inuocatque ordinedæmones,quosipftDeos efle crcdunt: videlicet,Occopirnumjdeum coeli amp;nbsp;tcrræ-,An-trimpunijdeum maris -, Gardoæten, deum nau-tarum, qualis olim apud Romanos fuit Portu-nus-.Potry mpum,deum fluuiorura ac fontiura: Piluitum, deum diuitiarum, quern Latini Plu-tumvocanf.Pergrubriii,dcumveris;Pargnum, deum tonitruum ac tempeftatum; Pocclum, deuminferniöc tenebrarum: Poccollum,deum aeriorum fpirituum ; Putfcætû,deum qui fact os lucos tuetur ; Aufeeutum, deum incolunaitatis amp;nbsp;ægritudinis : Marcoppolûdeum magnatum amp;nbsp;nobilium : Barftuccas,quos Germani £rd-gt; »we«Ze»,boceftfubterraneos,vocant.
His dæmonibusinuocatis, quotquot adfunt inhorreo, omnes fimul cxtollunt caprvrm,fub-limcmq^tencnt,donee canatur by mnus’.quo fi-nito ,rurfus demittunt ac fiftunt caprum in ter-i ram. Turn lacrificulus admonct populum, vt folennebocfacribcium,àmjùoribuspièinftiiu-
-ocr page 256-14 DE R E L r G I O N E
tum, fumma cum veneratione faciant, eiufque memöriam religiose ad poftéros conferuent. Hac côciuncula ad populum habita, ipfe maâat vidimam,iattguinemq-, patina cxeeptû dilper-cit. Carnem veto tràdit miilieribus codem in norreo coquendam. Hæ interea dum caro co-quitur, parant è farina filiginca placentas, quaS non impohunt in fnrnû, fed virifocum circum-ftantes,hinc illirtc per ignem iaciunt abfq; cefla-rione, tamdiu quoad illæ indurefcât Sc coquan-tur. His peraôtis, epulantur atq-, helluantur cota die ac noéle vlq j ad vomitüm.Ebrij deinde fura-momane extra villam progrediuntur, vbireli-quias epularum,quæ remanferunt,certo inloco terra operiünt,ne vel à volatilibus, vel àferis di-ripiantur. Poftea dimiflb cœtufüamquilqido-mum rcpetiti
Cæterùm ,.ex omnibus Sarmatiægentibus fupra nominatis, multi adhuc fingulari veneratione coluht Ptttlcætum, qui fâcris arboribus amp;nbsp;lucispfæéfti Is fiib arbore lambuco domicihum habere creditur. Huicpâflîm homines fuperfti-tiofilitantpane,cereuifia,aliifque dbis lüb arbore làmbuco pofitis, precantes à PutlcÆtOjVt placatum efficiatMarcoppolum deum magna-tum amp;nbsp;nobilium, ne grauiorc feruitute à donu-nis ipfi premantur : vtque fibi mittantur Bar-ftuccæ, qui ( vt fùprà diétum eft ) lübterranei vocantur. His enim dæmonibus in domo ver-fântibus fe fieri credunt fortunatiores : eisque collo-
-ocr page 257-B o R V s s o R V M- 14$
coUocantvefperiinhorrcofupcrmenfammap’ Ïiaftratam, panes, cafeos, butyrum ,amp; cereiii-iam : nec dubitant de fortunarum acceffione,fi manè reperiant dbos illic aflùmptos.Et fi quan-do intaâus cibus in inenfa rcmanct,tunc magna angunturcura,nihil non aduerfi metuen-tcs.
Eædcm genres colunr fpiritus quofdaravifi-bilcs,qui linguaRutenica Coltky ,GræcaCo-boli, Germanica Coboldi, vocantur. Hos fpiritus credunt habitare in occultis ædium locis, vel in congerie lignorum: nutriuntque eos laute o-nini ciborum genere, co qubd afferre loleant nutritoribus fuisfrumentum exalienis horreis furtoablatuiu.
Cùm verb hi fpiritus alicubi habitare ac nu-triri cupiunt, hoc modo fuara erga patremfa-miliâs volimtatem declarant .In domo conge-runt nodu fegmenta lignorum, èc muldris lade plenis imponunt varia animalium fterco-ta. Qimd vbi paterfamilias ani«naduerterit,nec dilhpauerit fegmenta, nec ftercora è muldris ciecerit,feddcinquinato ladecumomni fami-lia fua comederit, tune ilh apparere Sc perma-neredicuntur.
Prætcrea Lituani Sc Samogitæin domibus fubfornace,vel in angulo vaporarij vbi men-.fa fiat, ferpentes fouent, quos numinis inftar colentes, certo anni tempore precibus facrifi-^ulieuocant admenfam.Hi verb exeuntes, pet
-ocr page 258-141? DE R E L I G I O N E mundum linteolum cofcendunt, fupcr men-fam aflîdent : vbi poftquam fin^ula ferciila deli-bariint, rnrfns defccndunt, fèque abdunt in ca-ucrnis. Scrpentibus digreffis, homines lætifer-culailla præguftaracomeduntj acfperatillo anno omnia proiperè fibi euétura. Q^od lî ad prêtes ficrificiili non exierint lèrpentes, autfercu-la fuper mcnfàmpofita nondelibauerint,tum credunt fe anno illo fubituros magnam calami-tatem.
Adhæc eædcm genres habent inrer fè fôrtile-gos, qui lingua Rurenica Burty vocantur, qui Potrimpum inuocantes, ceram in aquam fun-ftttwr, arque ex fignis fine imaginibus inrer fun-dendum figuraris, pronunciant ac vaticinantur de quibufcunq-, rebus interrogati fuerinr. No-ui iplê mulierculam, quæ cùm diu reditiim ah-fentis filij fruftra expeâalTet : erat enim filius ex Boruflia in Daniam profcdus : confulit for-tilcgum, à qiio edofta eft, ilium naufragio per-iilTe. Cera cnimin aquâfu(â,expreflit formam fraébe nauis, amp;nbsp;etiîgicm refupini hominis,iuxta nauijn Huiranris.
Apud Samogitas eft mons ad fluuiuinNau-uaflam finis , in cuius vertice olim perpetuus ignis à facerdotc conferuabatur, in honoremi-pfiusPargni,qui tonitruum amp;nbsp;tcmpeftatûpo-tcnsàlîiperftiriolàgéte adhuc crcditur.Haâe--nusdeficrihciis.
' Nunc de ritibus Nvptiarvm, funerum,
amp; paren-
-ocr page 259-B o R V s s o R V M. 147 amp;nbsp;parcntalium narrabo non minus ridicula quàm fuperftitiofa. Apud Sudinos, Curonen-feSjSamogitas Lithuanos, nubiles puelle mul tis in locis geftant tintinnabulum, c|uod funi-culo alligatum è cingulo depcndet vlque ad genua :nec ducuntur,fed rapiuntur inmatrimo-nium, veteri Lacedæmoniorum more àLycur-go inftituto.Rapiunturautênon ab ipfoipon-lOjfedàduobus Iponb cognatis.Ac poftquam raptç luntjtunc primùm requißto parentu con-fenfu,matrimonium contrabicur.
Cùm nuptiç iam celebrantur,lponfa ducitur ter circafocum. Deinde in lellam ibi collocatur. Sedentifuper fellam, pedes lauantur. Eaverp a-4ua,qua fponfe lauantur pcdes,confpergitur Ic-âus nuptialis ac tota fupellex domellica: côlper guntur ité holpites, qui ad nuptiasinuitati lunt. l’oftealpôfæ os oblinitur melle, amp;oculi tcgun-tur vclamine, velatis oculis ipla ducitur ad o-rones ædium fores, quas iubetur contingere ac puliare dextro pede. Adfmgulas fores circum-Ipergitur tricico, filigine, auena, hordeo, pifis, fabiSjamp;papauere. C^enimfequitur Iponfam, geftat faccum plenum omni genere frugum; cumq; illam circumlpergir, air, nihil horum dc-futurum (poli, fi religionem piè coluerit, rém-que domerticam curauerir ea diligentia q^ua debet. His aclis, aufer tur Iponlx vewnen ao ocigt; Hsj amp;nbsp;conuiuium cclebratur.
Q_iiij
-ocr page 260-514? DE F V N E R I B V S
Vcïpcri cùm fponfâ ad Icélum deduccnch eft, inter iâltandum ei abfcinduntur çrines: qu*' bus abiciflis, mulieres imponunt ei fertuni, ni-ueo linteolo adornatum, quod vxoribus gefta-re licet, donee filium peper crint.T amdiu enun vxoresprovirginibus fe gerunt. Ad extremum introducitur in cubiculurn,vbi pulfata amp;nbsp;vetbe-rata conijcitur in leâum, iponibque traditur. Tum pro bellariis afFeruntur tefticuli caprim, vel vrnni, quibusipfo nuptiarum die comman-ducatis, coniuges creduntur fieri fœcundi. Hac de caufa, nullum quoque animal caftratumiUic ad nuptias maétatur.
InFvNERiBVshîc fematur ritus àrufti-canis, defundlorum cadauera veftibus amp;nbsp;cal' ceis induuntur, amp;nbsp;ereda locantur fuper fel-lam,cui affidentes illorum propinqui,perpo-tant ac helluantur. epota cereuifia , fit lamen-tatio funebris, quæ in lingua Rutenica fie fo-le le Je le,j proct. ttj mene vmarliij zA ttj nte mtelfz^oyefipalbo pttyly procquot;!(ttivmarli Ha le le, le le ij 11^ tij nie miel ^afi ije mlod^cel fj proc^ij vmarll Id eft, Hei, hei mthi. ^i^are mortHnè es ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiht doerat efiaautpotus?
re ergo mortuus es ? Hei, hei mihi ; nbsp;nbsp;nnon haesà-
fliformofam conistgem^ QjMreergo mortutues? Öc. Hoe modo lamentantes enumcrat ordinc omnia externa illius bona, cuius morte déplorât: nempe,liberos,oucs,boüesjequos,anferes,
-ocr page 261-B o R V s s o R V M. X49 gallinas,amp;c.Ad quæ fingula refpondentcs oamp; cinunthancnæniam, C»r ergo mortutuet, tjtà hechabehoi?
Poft lamentationem danturcadaueri mu-nufcula, nempe, mulieri fila cum acu 5 viro lin-teolum,idc)-,eius colloimpliçatur. Çùm ad lè-pukuram effercur cadauer,pleriq-, in equisfu-nus profequuntur,amp;currum obequitant quo cadauer vehicur: eduôtisq; gladijs,verberant auras,Jv ocifcrantes, Gey geythe begaythe peck^etle, id cft,«»/«^jM vos émanes tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiù funus
mortiio faciunt, nummos proijciunt in fepul-crum, tanquam viatico mortuum prolèquen-tes. CoUocant quoqj panem, amp;nbsp;lagenam cere-uifiæ plenam ad caput cadaueris in lepulcr um il-lati,ne anima vel fitiat vel efuriat.Vxor manc amp;nbsp;vefperi, oriente amp;nbsp;occidcnteSole,fuper extin-lt;fti coniugis fepulcrum fedens vel iacens,lamen-tatutdiebustriginta.Cognativetoineût convivia dietertio,fexto,nono,amp; quadragçfimo A FVHERE. Ad quæconuiuiaanimamdefun-di inuitant, precantes ante ianuam. In his con-uiuijs quibus mortuo patentant, tacite aflîdenç menfætanquam muti,nec vtuntur çultris.Ad meniàm ver o miniftrant duæ mulicrçs,quæ hp-fpitibus cibnmapponunt,nullo çtiam ciiltello vtétes, Singulidevnoqqoq; ferculoaliquidfub menfam iaciunt,quo animam pafci credût,cisq; potû effundunt. Si quid forte deciderit de men-fa in terrain, id non toUunt, fed defcrtis ( vt ipfi
-ocr page 262-ijo DE FVNERIBVS BORVSS.
loquuntiir) animabus relinquunt manducan-dum, quæ nullos habent vel cognatos vel ami-cos viucntes, à quibus cxcipiantur cóuiuio. Pet-aólo prandiojlacrificulus lurgit de men(a,ac Cco' pis domum purgat : animasq; mortuorum cum puluere eijcit, tanquara pulices, atque bis pre-canir verbiSjVt è domo recédant, feltj piiijMoffit, Htt wenn, hm wenn,hoe cft, edtfits ac btbtilv Animidileiltt,tteforM,tte forae.Pofthæcindpi-nntconuiuæ inter fè colloqui 8c cerme pocu-Es. Mulieres viris præbibunt, 8c viri mulieribuJ vicifïim,feq-, mutuo o/culantur.
De hac oblatione ciborum fuper nimulos dcfundonim,meminit etiam Auguftinus ler-mone decimoquinto de Sandis , cuius verba hæc font: Miror cur apud quoidam infidèles ho-die tam perniciofiis error increuerit, vt fuper tumulos defundorum cibos amp;nbsp;vina conférant, quafi egreflæ de corporibus animæ, carnales 0quot; bosrequirant. Epulasenimamp; refedionescaro tantum requiritdpiritus autcmamp;animaijsnon indigent.Parare aliquis fuis charis dicit, quod i* pic dcuoratj quodpræftat venttijimputatpieta-ti,amp;c. Hadenus Auguftinus-
Hæc quæ de fuperftitiofis ritibus, 8c ccremo-nijs illarum gentium narraui, partim ipic vidi» partim ab hominibus fide dignis audiui. Tuve-ro præftantiflîme vir, qui variarum rerum co-gnitione delcdarifolituses,proea quaexcelfo numajiitate, nwum hoc qualccunqj icriptum ab hoiiai-
-ocr page 263-- Æ G Y P T I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m
komine tui amantiflîmo profeftum, boni con-fulas oro; ' ' ’
LITERÆ IN SYRIA
SCRIPTÆ HIERAPOLI, quam Halepum hodte
nommant.
G O, qiuntopcre Afiæ defiderarim pcrcgri-.C- nationem, êc nemo te fcit melius,quo cum eius argument! fermones inftitui longiflimos Byzantij -, nunc, quod confequurus lùm quæ volui,alterumopinor no babes,cui eares fic, vc ribiplaceat,quandoquidem in meamandocedis nemini. Nihil autemhac noftra peregrina-tione accidit optatius, nihil felicius : non folum cnim Archipelagi vidimus inlulas, quas videre non contigilîet, lî terra, quod tarnen nemo no-ftrum fperabatjiter feciflcmus-.verùm etiam ex-
' nbsp;nbsp;pcdita cum naue, Candia in Ægyptum delcen-
dimus.quainnauigatione hoc erat pulcerrimu, quod erat fubita, amp;nbsp;præter fpem lele obtulerac. excurfiones enim piratarum non timcbamus: quia eain maris parte non bunt; amp;nbsp;confilij auxi-lijq, nobis fuppeditabant mercatores tantum, quantum habeoant ipfi.
■ ' Verùm tarnen eo citiùsMemphimnoscon-tulimus, quod locus ille Alexandria videbatur tutior, amp;nbsp;a mari Rubro, quod videre animus e-ratjUon adeb diftatJtaq-, dies hie conftitiraus 17:
-ocr page 264-ijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I T E R Æ E X
quos fibi partim v en dicarunt pyramides,infoü-tæ magnitudinis laborism non humani : paniiquot; mummiæ, de quibus multa apud nos, at plerûu; refer ûtur faliâ^ arbitrantur enim rauminias cfle corpora peregrinantium, quos arenæ, vento-rum coinmotæ iinpetu,oppreffiilènt.atquinon dicunr yerifimile. Reperiunrur enim infantes: quibus peregrinationes nô conueniunt.amp;çpi-poranon ynius funtfcxus,quç aromatibusçon-ditalinteisqj beilè inuoluta, in cauernis ,artefi-élis, fuis yiiuntur cum Dijs : quos forfan infeli-ces amicidemortuis inferuere,y t quorum auxi-lio yfi in yita eflènt,eos etiam in inerte habe-rent defeniorcs.Sedhçcyaleant;non limteniffl huius inftituti.
Sueziam oppidum maritimumingreff/u-mus 2z lunij, jooo camelis, qui omnes parrim frumento, partim pnufti l^nis incedebant. U' lud enim expedabant prændi a Indis yicina: hïC verb mitrebantur adexpediendas triremes co-tra Orraum infùlam.Hinc itaq; iôli altera ftatini node dilceffimus. iter non tamlongiun quà» periculofum,amp; molertiarum fuit plenum.
XXVIII enim eiufdé menfis, Sinai mon-tem alcendimuSjCuius myfteria dies quinosde-Iïderabant:amp; in reditu tar datum eft minus,qu« id yidus noftri flagitabat ratio, panis enim bis codus famem fedabat,amp;potus yicemprarfta-bant aquæ fulphureæ j quam mileriam redde-jb,.nt maiorem intenfiffimi folis æftus amp;nbsp;arena.
-ocr page 265-SYRIA SCRIPTÆ. Mî
^uæ fl ventus erat,implebant oculos : fin autem nulla flabat aura, defcendere in terram vixpa-ticbantur,tanta erat calorisvehementia.
Hierofqlymasverô vtfolusproficifcercr,cau fæmè mouebantplurimæznulla tarnen maior* lt;juàmineàBaronumq-,libertas, quæ laborare, laluamultorum exiftimatione,non poterat. fe-rè enimpueris innotueramuszqiianquamnon noftra culpa, fedeorqm qui Candiæ nos vide-rant.ltaq;parua nauiculaDamiatamveniivt fi quid eflèt periculi,manifcftarem.amp; Barones re-mittereinitaliam feruos debcbant: ne, fi tot cC-fent,agnofcetentur.V erùni, quid illi egerint, e-go ignoro.Duô enlm mei erant officij : vnuni,vc de omnibus rebus ad eos diligenter perfcribe-rem:alterum,vt itef continuarcm ,quodDeio-ptimi maximi auxilio iam fetè confecL
Hierofolymis énim qüæ vifufunt digna vi-di’.Damâfcunï falutaui’.Halepum attigi,vbiamp; nunchæreo ,vosq^ expeétarem, fi quæ domia-guntur fcirem.famàenitneft vos hucventuros elfe cumTurcarûImpératore. fed quia vtrumq; incertum,hifce diebusTripolim me cönfetaiti. Maltam cogito : fpem non malam habeô » an quod volô, fim confecuturus, nos tempus do-cebit, amp;nbsp;ego ad te perfcribàm. Sedhoc te ita ob-fecro, vt non pofllm mâgis; quod fi feccris, nihil eritquod tuæ induftriæ antepoham. Com-mendarienim,Budôüizl, abs te iÛiiftriflimo O-tatori velim, atq;ita commendari, vt fe pari te-
-ocr page 266-j,j4 DE PANORMO ET CYZICO-cum à me obfcruantia coli animaduertat. Vallt; etiam atty, eciam. iz S eptemb. Anno nbsp;nbsp;Halepi«
DE PANORMO, CY-ZICO, ET PRVSA BITHYNIÆ vrbe: ex literis D. Stephani Cjerlicht] ad M.SamuelemHeiUndum^iii‘ £lortm Ethices in .dead.
Tybing,
s Palormus Conflantinopo-2-Î miliaribus Germanicis,auteti' amplius, guæ lt;? vel lo boranira (pacio venco lads fecûdo emenfilù-mus. Eft autem Palormus, Grxeis Panormos, oppidulum vineds amœninîmum,à Grædsvi plurimum,panels Turcis amp;nbsp;kalis habicatum.Vi-na huius loci generofiffima lunt, amp;nbsp;fingulis an-nisin magna copia Conftandnopolim portan-tur. Duobus prope miliaribus iirde vrbis anti-qux amp;nbsp;olim maximæ, fplendidiflimæq;,Cyziâ ruinas vidimus. Sita fuit intra duos ProponO« dis finus. Videtur rota ex marmore albo con-ftru(ftafuiilc,cuius tanta copiafuit,vtprædpuis Imperatorum amp;nbsp;Ballarum templis Conftanti-jiopoli, amp;nbsp;vicinis locis, matedam amp;nbsp;fplendo-rem dederit. Græciparuara Troiam vocant, quouexminis magnæ Troiæ,qua; 4 dierum in-nei e abeft, conltrucla fuerit. Eftquc hodie of-fidna
-ocr page 267-D If R V s A. xn
ficina marmoris, è cuius fundamentis magna quantitate efFoditur , ideoquc Turcæ locum idunijiniraculofum appellant. Cuniculos plu-rimos amp;nbsp;tranfuerfos ex marmore habet : vi-denturque rudcra operis magnificenüffimi Sc plufquam régi). Non procul illhinc vicus ’AtT«'-xti cft. inquo hodie.metropolita ledem habet.
i8 Odobr. Prufam metropolim Bithyniat petij, quæ Palormo duorum dicrum itinerc ab-eft.Regio intermedia plana amp;nbsp;fertiliflîma eft, plurimis pagis, led plerisque incolis Turcis ha-bitata.
Eo die pernodauimus in vrbc Lupada, mûris fortiflimisjfcd partim deieótis, lepta. Chri-ftianitres prelbyteros amp;nbsp;lex templaadhucibidem habeiit.
Die lÿ ptætereuntes Apolloniada mona-ftcriummetropolitanum,Prufam venimusjvr-bem fituamœnillîmam,montitp Olympo ad-ha;rentcm.Diftinguitur hæc in duaspartes, vna fupcrior muro claulà, arcem habet à ö Im-pcratoribus Ottomanicis olim inhabitatam. Cuius hodie anterior pars fiuc aula molcndi-no regio locum præbct.Interior viridarium, pi-lcinam,amp; domum regiam,lêd redo, ornamen-tis Ipoliatam habet. In hacquoque vrbis parte, duorum primorum regum, Ottomanni amp;nbsp;Or-chan fepulcrain monafterio S. Iohannis,mar-more lupcrbilUmo , vidimus. Inferior vrbis
-ocr page 268-l$lt;f D E o L Y M P Ó.
pars, partim receflum vallis hortis amœniflî-mæ, partim radices mentis occupat.Sepulcrahi bet cum templo augufto, Murarhis lècundi:amp; Mnflafæ filij 5 oly manni à patrè ftrangiilati: Ec-clefiam Metropolitaitam iiyiwünçÎMar diótam; Forum return preciofiflimanim ex auro feri' coqvdomus amplas latisq; magilificas, lioipiM peregrinispræbenres,quas Carubanzarias no-minant.Extra vrbem, oriente verfils, templum amp;nbsp;fepulcrum eft Baiazetis primi, quem Turcs Tonitru appellant. E regione templtim amp;fe' pulcrum ex marmore pulcerrimo conftrudügt; Vnde notandum Turcas tantum 12 Imperatœ res Ottomannicos agnolcere, quorum lt;gt;nbsp;Pru-amp;, f Conllantinopolitumulatifunt: contraO' piniohembiftoricorum, quorum aliqui i4,alij plures numerant. Mons Olympus altifllraus reôtà vrbi imminet: invetticefemperniuoliis, amp;ad mediâmvlq-, partem fterilis.reliqua iiift' tior j callaneariim j malorum punicotum, alio-rumq; fruâuunl feftiliffima eft. èx ventre in-litper emittens tailfam aquarum limpidiflima' rum copiam, Vno quafi fonte, vt totaiii vtbe® perfimdat.Dici nopoteft, quanta artiœnitasamp; montishuiuS, amp;nbsp;vallislubterpofitæ.Sédpaucis adumbrafle hæO,prour ego infpexi iftajfunician De reditu noftrO nihil adhuc certi aildimus; Ipf' ramus tub finem praäfeiitisannii Conftantùui' poli, Cal.Febr. Anno 77.
SITV5
-ocr page 269-»Î7
S IT V S CONSTA N-
TINOPOLIS, EX C OE L 11 Av G. HiSTORIa SARA-j^ ««»£•4 circa annum
Chrifli 718.
Onstantinopoiis vrbs cùm maxima atque ornatiflîma, turn loci natura amp;nbsp;arte munitiffi-•SfijaCÄ naa, adBolporiThracij jvbi,exiguo tantùm dirimente freto,Europa Afiç pene con-iungitur j fauces, quibus in Propontidemexo-neratur,fita;vbimodicus finus ab oriente in oc-cidcntem, fmuofis portuofus lareribus pandi-tur, ob id etiam cornu appellatus, quod ieptem vrbis collibus in eum prominentibus , multipliées quafi ramos,vt eerui cornua, habeat. inter hunc finum amp;nbsp;Propontidemmons quidam excurrit peninfiilæ fiue Cherronefi formam Habens, qui ab occafu in ortumcirciter jo Hadia non tarnen admodum in altum afliirgens, qua Propontis eft perpetuo iugo eins faucibus obuerfo exairrit: à Septentrione vero, quain cornu (quein finum eile diximus) vergit, le-ptem habet annexos colles, exquibus quatuor in finum prominent : Sc qui Bolporo alluitur maxiinus eft, Sc quafi trianguli bafim efficit. nam triquetra eft penqjl'uia; Sc vrbis forma.
R
-ocr page 270-aî» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S I T V S
Habet hic duo pïotoontotia: vnum, quod Pro* pontideni intuctur,occidentale Hebdomi:al-terum fèptentrionibus obnerfum, quod fini« fau^s à ventorum iniuria tutas reddit, Chry-foceras nuncupatum. à quo fi lineam ad fepti-mum amp;nbsp;intimum omnium collem,quifinum itidem ab occidentali ventotueturjducaSjGa-latæ fine Peræ planiciem i ntra arcus, quem perpetuum Cherronefi iugum facit,finum inclu-îeris. Sinus longitudo circiter lèxaginta ftadio-rum efi:,in cuius intimo receflu Cydri amp;nbsp;Bar-byfi fluminum oftia fiint, latitudo autem varia-, vbi maxima,fexftadiorum ; vbi veró minima , trium. Fauces eius anguftiflîmæ; funt. nam amp;nbsp;ab Septentrionali parte , in qua Pera eft oppidum,promontorium in meridiem ob-«erlum prominet Metopicum atque Cyclo-bium : amp;nbsp;aliud ab Afia medijs finus faucibus obieébum Damalicum appellatum. Cher-ronefus hæc ab occafii qua in parte continen-tem Thraciam habet, Ifthmo finum hunc a Propontide leparat.Ifthmi latitudo eft,vbi fe-ptimum collem amp;nbsp;interiorem vrbis angulura contingit, paftuum quinquaginta, vlterius verb maior.In hac igitur peninfiila fita eft Con-ftantinopobs, olim Byzantium appellata : cui in altero finus littorc oppofitum eft Pera op-pidum,olim Galata, quatuor amp;nbsp;ipfum promon-toria in cornutuin l^um immittens : amp;nbsp;in A-liaer
-ocr page 271-CONSTANTINOP. lyj* fiaex oppofito. Chalcedon: Sinusfiuc pottus fauces, vbi angjftiffimælunt, catena claudun-tur, quæab Pnirea riirriad Chrylbceram pro-montorium ædificata, ad Galatæ proinonto-rium Mecopicuin , vbi aliud propugnaculum ell, trahitur.Vrbsipfaduplicimuro, duplicique latiflima amp;nbsp;profundiffiina folia frequentibuf-queturiibusac propugnaculis munira eft. nain circum circa planiciem habet: media veto vr-bispars paulumcollibus fublataconfurgit.torus vrbis ambitus eftciiciter viginti duo millia palTuum.
Hane talem amp;nbsp;tantam Conftanrinus, vbi prius Byzantium erat, ædificauit,Imperij fe-dcin, amp;nbsp;omnia Romanæ vrbis ornamenta in earn, non laris fano confilio, tranftulit. nam ctli locus ipfe ad Imperij ledern aptiffimus vi-deatur, cœlum ramen amp;nbsp;farum hanc vrbem Romani Imperij Icdem elle non patiebantuti Vr enim fingulæ non modo regiones, verùra etiam vrbes lua fata moresque luos proprios amp;nbsp;ritus habent : fic ilia in alium locum transfer'-ri non tutópollunt,etiamli homines ipli amp;nbsp;leges transferantur. Cœli nanque temperies ho-minum mores murat, cum qiiibus amp;nbsp;fata ipla commutantur.quod lie ellccxitus comproba-uit. Imperiocnim fere in Allam tranftato,Im-peratorcs exea prouincia legionesquc Romanæ dcinceps fuerunr : qux amp;nbsp;Græca leuitatc Sc
K y
-ocr page 272-i6o SltVS CONSTANÏÎNOP;
ambitione in fadiones diuife atq; Afiæmolfr rie encruate,barbarorumincurfiones repellere
non potuerunt : cùm interealtalia amp;nbsp;Roma or^ bis terrarum arx, capite carens, arqué militari dilciplina amifla,omnibus genribus prædæ ei' (êt. Sic Imperium illud, quod vr arbor bona, in proprio folo oprimos frudus fcrebat,iB alie-* num cœlum 8c foliun rranlla-tum breui in-renjç,
EPΑ
-ocr page 273-E P I s T o L*A
CONSTANTIN OPO-
litanæ ecclesiæ ad bo-
HEMOS, SCRIPTA OyiDEM ANTE AN-nos ijijbiennio nimirum ante captain à Turcis Conftantinopolim ; fed non ita diu in lucem prolata Pragæ ex bibliotheca Collegij Caroli Qüjrti, ftudio piæ memoriæ Doâoris C a-sPARi à Nydbrvck, viriclarilïimi,a€ indagandæ antiquitatis ftudiofilT, fere-nilT. Regis Maximiliani olim Confiliàrij,
E n 1 2 T O A H,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KwygavTivyireAeas cx,-
i^lt;rilt;îbtoxoLAs$,Tra(n)^êK9tÇB/5’nw$cgt;J-â^^OI4atÂtÂlt;4)OI$ 1^ ifO?« O» Xùic^ ot^xXTn;-■nr^jT^rioequot; -n u-xj/JiAsTOTii xânÔTVTi ’n!« 'inÄiai ll(^gt;lt;xlt;;, ''^vcqois «i-«rpctaiji^cJj'pêJolî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jT0~5 HStTHTO-
»015,1^ îbü^i,
R üj
-ocr page 274-]Ç P I s T o L A
lt;n,lt;Alt;îkfl%ctA9/$ Ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^cxA»'
f \» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n, \ t I
'KoÄiTztii; oipipixia.Aiotiit'n 'n ttooi Éiyt-Ç5/$ mi OTnV ^ïïTn’Ti UTnt^^tfflV o» Ttlf tl' quot;mçycîoli jj-tfimv, Cp%S^^ÛIÇ, «$ î^Tili IntrSXe^çpuTrichaio/M)?J' yvmti Ttiis 'vttÀi y^nJ^lu)
TTf $ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ra.p')^i'^
TTvâjfjl^TlXJtJ KSt'PTnill Tri ovp.^'lt;^'' ’/g l f c Jquot;* \ ‘ / I Ans aut^yiffiv. ti lè^ obytct
HOU ftiju,(^fôu, oi ■gt;c6(paüÄr T^i cia^ aoTraaTjif/Mi^'n^iléa K SïaiaüTOJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
tl T^i sùirn ifoti et)Mült;l!' c* Tti cLÄr^tA ut'
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ', lil I
dTruT^iiiTai. ÉTUI thviuj omôJ fjuyt'
,i^aawi} appccCunoi'f Ky-pinÇioç/oi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•n\tfyjifp»-tgt;i'^
Tra^ii'mi/ Tr o/M^ydcp tn^aietç m àm'^ éJca^dc'^ou'^'^^
'àç)'gt;
-ocr page 275-A D B o H E M o s. ttfj 'Tîp« (t^t A(p5 «quot;tj« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgt;xxA5ilt;n«t^ Kav-
çttÂv« A’tTa/x,« Sfgt,yupxçw T Trag^VTOR, tTïiTbcflXotA« cqiSTEJijW« Zêpêei)$,€'7rX)ig^(Po-
àct/pT^çig^v, aTCWÇ «
'n»!« vêeaTEexoTUoîs toi$ «v tgt;i y Xe/çou ê)cKA.B m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vsrü TivcJkj^iAX c»
fÀiÂiCa TTIÇ Tlit^aç epgt;,p4^/U^O/ 6Ç€ TUS Tnt-
«pUTtg^ü lîlEczno'TV oLtii iÎ îiç^ti,-
74«, ôxxA«(not 7^x4^ 'Tî v/xoj; , nbsp;nbsp;'
faç)i tIÙj fjtAr cùj-^i ê^'CÂffiv J^ê74ipeq J «
C^iivluiriuj iiucnv tIu) it ^Âa^èVllaÇ JïcqpÈoiç Tfii ^n-
^Asyw? aî ovofJi^^i'n, jg 2^ 'TV'TO Cltw!uj V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/lt;9tZÂo»
' 7!Tfp7a7ntlt;nvîi)tüpM!7a/wV''XxXon^' tbvttjç cAn^îflts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â iM\'(â
«(/A»0«5 Tt )0 fltoxpxA«? evSo^eq 5ïuJot^-^.«K. À/x(piCcZ^Âlt;i‘^ 11 y Xexçcu ex,)cxgt;i”
R iiij
-ocr page 276-E P I S T O L A
«nay mj-xv , an eipvTOi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’é^wV'
Sïujon 'nç Vci/jJti x^voTv^itiç eù')jçciigt;af
JiÊ^^'üJ'rE,«Tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oüt»» eatcöï
ffi r[^i/Men'nvÿijT}iy^ab(p^i'T^ çzt.n:V il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^ iLyA-
yf^ (fiii/buicç, âç V Toji
Pa/uaijc^ç effidjpinaiv cù%ça.f^a)v
'rnç }0(,%A/X.«i amp;)c.K^wîon Xe^çiofav c^öty7Ï«/t4vü)P c^ ^eiomii' oÄi^v af«tÇz«lt;pclt;ip,«$ g(7n?y,ü/x4 e'Ti^r^tpopn^/t^, (W^^i'rlui
Xçj.çiajiui}i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄJcTjCfiisM'
iTnvilvoji • t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K3L’mhtfjt.7i^\}if
à^ai Tn^cp 'ns ^n^ivvifju^i c^x^op^-Viii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£71 ^tl'r^HTBli, TraV^V. 0 T{Tt.-
pi^a-ia. 5lt; éïprpiii/y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ipïui ffatpét^poH
^/M}! i^ïiÂa)ai,à)i
quot; K5tô yi^^^K^/Mç^Çy^^vTtnf^'ajJ^opjf ^ytoLf ilt;fïM/ 7^ Oüyicç/jUj'TÇji vytUiÉ^ÿt^ 1^ éjtZi^i’
-ocr page 277-AD B O H E M O S. »lt;f$
^^twinttroT 7nip tùj/rm lt;hlt;îbtlt;jxet,Â/cM’T)i$ «tAji^oiç 7n^a$ , ô» « 5*^ av/u.^ü)vfv
'rluj Uf^^yàmlo) 3(5ituf.«JÜ‘fquot;'7«'o9^VO7“-ctiïtAlt;|)oz )^ijs/, i! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ßlv, «5 Âjcstîo-
J«A7n^o/t4v t'Qaamyiwn'vlu»
’’/^««OlV. (tCJz îtDWV y^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sv-
motcô« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ét' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€7n;p6ct^ôvTOV,»l (àt
’toJ'ttÎs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jc^Â'rrtiJ jK3M po^njtΫa,-’
ΫOP ÉOfjTV« aîoL’l''^^^ nbsp;nbsp;nbsp;^*3«' üwéüiifïïq n
'TT’iyti '^if ^VTOiv vS^x.mv ; ■^rt^UTt? nkuw, o! th4«v'n«,rtsü; 'm vSïLTu ,5^4 «ninieôî ^V05 aui^A.gt;\ÀyfjLtJâi oï~ gt;ovoiiç^jvoç 4J^^oxa;rç,»04 fjM(^v -nis ^Gj^xAUffïw« aujrïti. eÄTn^o-3^^ » Ofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trttffl
ffw/xlt;puvoi Yifuv i j(5M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mZ ’GafU-‘
Aêlt;«- Ay^TTv (arç^vovilt;n/\gt;^ rc^
-ocr page 278-ilt;ï(f E P I s T o L A
7rsi/bôpaivj(^ 'Qcjlt;r)(ÿ'7nigt;v'^
Tiïi , }(^ 'Tzf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
ÔÀiCôymn. «ft TO c^xAgt;i' cie(^ up^'ejipja., djyfcùpji^/aç ffvyKÿ^quot; CliZoLj ùpîv pé(^'ï^ gt;kmçî)gt;jgt;u ßa^^pt^
lt;y)cwoii;, oTncm nbsp;nbsp;a,yci%u
ffX^Tmv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ZB^tAoiv ,)(^avtf
ovyny^^gj^cm fOÇjt; /l^ DpjfxîçAV oîrcÿ^'
ch z^aUia^a^.'ni' ei Tiugt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TDOimy é^-
p3‘V iî ;^Ag'7rw« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à.yci.%
OiCà'i'nKSf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CtK^^'i“
p.{v. Sbii) oTrd^'^K.^TU^ Kwexos y-fux^ iiTWç i^v, m '^'rtaç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, yt)
flt.Mot4 Tn)^oiç ofMicùi vpuv c$ TrpéÛpa -ni (tÂr%t^ cugt;a.^fxQaf^v 6Îi ew^viatïK?^ vigt;lt;in%ujJi,ov aAüJoi^ y^ntnaf t^af’
-ocr page 279-•5o\pVlt;
-A3 J 5(Xt5A0t/ 5OA^31»1
JPWIaVXT^P
•5omo)'lt;^'Plt;y 0
•5oYnû3i^3n'^ 0 50(153^
•5oia ^Xy 5ia.rvau^
-IrH 5oAyjiiai‘èiü5ro j «VU noiExiJY)$ p
•5og,v*j
-1 oo^oaJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;504^11x11 q
•5or5 su^j^tVox)^ q
' AWWhu SpAWf» 5)3 HOLW
A^iih» hft y^^lt;tàn3iv^^Qh}X. isflclL WVyKqP 5)01177? 5)01 izx)O 5iotfiU'^%o \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t t
6lcLjàb 40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A3|)jJUfo)i Wgt;. uroh
'S O w a H O a a V
-ocr page 280-16t
EADEM EPISTOLA
IN ALTERA EIVSDEM MEM-
SRANÆ MEDIETATE SCRIPTaLa-ün'e,licet minw eleganter ^acparum diluci-ei'e,fidcttmadditamento!pttodaminfi-ne,tpnodtn Graca non extat.
SAcrosancta Conftantinopoli-ranaEcclefia, mater omniuOrtho-doxorum amp;nbsp;magiftra, vniuerfis Si fingiilis inclytis fratribus acfiliisin Chrifto dilediSjBocmorumfubli-mi vniuerfitati vrbis Pragenfis, amp;ingenuisvi-ris atqueftreiiuis Principibus, Capitaneis,Du-cibuSjBaronibus, militibus prçclaris,ac viris /pi-ritualibus fidei zeJatoribus, Doótoribus, Magi-ftris, Si cundis Ecclcßarum præpofitis,nec non ciuibus amp;nbsp;officialibus, denique vniuer/Is Sifm-gulisj vbiiiis exiftcntibiis in parcibus tranfinon-tanisjcundisq; orthodoxis, 8i Icfii Chriftive-riratc finccrèprofitenribiis,hancmatcrnæpro-uidenriæ intuenti bus paginam,fâJurê per fifium Virginis glorioamp;jamp;centimlum ipiritualis fta-ótus incremenriim.Sacro/anéta fponf^ çœledii ïponfi, qui caputEcclefiæ vniuerUlis eft, maicH rem quippc ncquit habere voluptatem, quàin fuos audire filios in veritate ambulantes. Cùm igiturnonabsqjmaxima quidem voJuptate,ac penè ai'rha future fruduafitatis vbcrtas ac incre mentum
-ocr page 281-EPIST. AD ßOHEMÖS. ilt;f? tncntum bene patientium proveritatevetefi-dci ad aures piæ ac benignæ huius matris inlb-nuitjànoftro vel maxime fratre,filio noftræ Ec-cle/îæ,Conftantino Anglico præfenriû latore» döótore ac venerabili facerdote, planiùs certio-rcs fafti fumuSjVt nullis attenditis innouationi-bus aduerfus Ecclefiam Chrifti per nonnullos ' faôlis,lèd in fundamento fidei adnixi eftis, quæ nobis traditaeft à noftro Domino, luisq-,dilci-pulis, decreuit illico hæc fäcrofandla Ecclefia ad vos fcribere, amp;nbsp;ad vnionem pariter lècû adlror» tari, baud fecundumillam Florentiæ vnionem fiinulatamjà reôlo verôq; cófilio abalienatam^ quæ diremptio à veritate appeUanda elîèt:Qua-obrem iUâ minime admifimus, imô prorlùs au-nihilauimus: at fecundum inobliteratum amp;nbsp;im-mutabile decretû, in quo folo verè ac tutô vnîrl poffumus.Nec ambigit Chrifti Ecclefia exhis» quæ de vobis læta acceperat, vt diélû eft, quod, cum equidempericulofis Romæ innouationi-* bus obllare cenlüiftis, côcordcs huic per omnia eruis,mediante adeo facra fcripturavero indice. Etfi dubiam antè de vobis famam habeba-* mus, vos quafi baud Romanis innouationibus refiftere folerc,imô magis veteribusgeneralis EcclefiæChriftianorum traditionibus pro ma-* lore parte refragari, tarnen ex exiguo iam tem-porevos maxime reuiuilcere, vtitainquâ, certi rach lumus, amp;: ad communem Chriftianorura rdigionera ac veram profeffioiiem confcende- ■
-ocr page 282-tfd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A
re, nequc matrem defcrere,verùm amore vets matris conflagrantes, eamq; flagitantes elabo- * rare. quod iavelpræfentiahuius viri,lt;deuori facer dotis, clarius nobis fignificauit, vt ante diâu eft:qui quidem nobis fingula enarrauit, deditq; iiiam propriam profeflionem iânôtæ matri intègre diipofitam atq-, âcceptam, recepitque do-ftrinam veræ fidei ab ea fibi traditam, in qua o-mnes decct concordare conferuandos,quara iC adveftram charitatem hie redder. Iraq; dilcâif-limi fratr es arq; filij, fi fic ell, vt audimus amp;nbsp;Ipe-ramus , ijiaturate parirer nobilcum vnionem. Cum quibus enim vehementius poteritis çmu* Liri, ac permoliri aduerflis tentatores, quàm in linu veræ marris,ac præfldio veræ làlutis ? Et vbi nam comodius poteritis vofinetipfos refrigerate, quàm vbi parer fons aquarü viuentium.’O-mnes ergo fitientes venire ad aquas, venire, amp;nbsp;emite absqj vUa commutationc vinum Ibbris lætitiæ,amp; lac ab vberibus cólólationis cius.Spe-ramus enim in Deum, vos in omnibus concor- nbsp;nbsp;i
dare nobilcuhi. Pollhac cum Æudio prænimio acflngulari charitateprouidebimus de Ipiritua-lib LIS palloribus ac curam gerétibus animaruni veflrarum, palcentibus vos verbo vcritatis,ac vitæexemplo haudaffligentibus.De riribusin^ liiper veflris circa Ecclelîam benigne vobis al-lèntiri cum Apoftoio volumus,inhis lanè,qua’-cunq;ex bonofundamento aepuriflîmainten-tioneprofleifeunrur, amp;nbsp;quorum aflculiis adve-llrani
-ocr page 283-AD B O H E M O S. »71 fttam quidem ædificationécrit: honor! autcm Iniius matris fànôlæ, ac veræ noftræ in ca cora-municationi atq-, obedicntiæ minime aduerïâ-bitiir.Namq; de differentia huiufmodi morum baud difficile ducimus, ex bona voluntatcatq-, difcretione innocenter difpcnfare atq-, traôtare. Det igitur omnipotcns Dominus,vos quoq-, fie habere, qiiemadmodum modo relciuimus,aG multos alios vobis fimiliter fpiritum allùmere veræaccertævitæ ad incrementum atqj multi-plicitatemfiliornm dileéforum vera; matris, ac efficiatvos pariternobifeumin Ecclefiæ domo eifdemproreffionibus atque moribus gauden-tesvno orecordeque hune ipfiimcoUaudarein féculaleculorum. Amen.
Adeertitudinem atq; cautionem omnium, ad quos præfentes peruenerint, figillo confueto imaginisDeinoftri Iesv ChristiDcI ge-nitricisq-, fuæ matris,in cera lazurea impreflæ,in buxeo ligno cauatopendétemfiib margine per fcricumniniculum paonagium muniri,nec non fubfcriptionibus noftris potiffimorum , corroborari voluimus. Datum
die i8 lanuarij 14 j i.In-diôtionis iç.
FINIS.
-ocr page 284-ffislt;0