Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:

Tffi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus Bock, Anno

! quistemporibusfuifTe homines , quos maleficos nuncu-parunGDeohominibufqjin-uilos, qui magicis accinófi artibus, contra hominu falu* tern moliebantur, pudicos animos ad libidinem conci* tabant, mentes alienabanG clemcnta turbabant, vincis intcmpeftiuis imbribus dam-

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(}) na

AD LECTORES. i na inferebant, fmólus vento-rum tempeftatumqj procel-lis concutiebat, femina çran-dinis lapidationc quatiebant, vitas infontiû labefaólabant, nee no diuinamunera labo-resqueliominumproftcrnc- ‘ bant. Quibusexcaufistalcs aptißime hoftes communis falutis, amp;percgrinos huma-nænaturçappellarunt,amp;gra-uifsimasineos ftatucrûtpœ-nas. Talibus baud dißimilcs plurimos noftra infœlix ætas, proh doloFjagnouit, qui non iolùm nominata fcclera co-mittunt, fed grauiora etiam flagi.

AD LECTORES. flagitia perpetrare nóveren-tur,‘Contempto ncmpè primo Edei Chriftianæ facra--mento Deo abrcnuncianr, fuaucChriftiiuguni abijciûr, myfteria noftræ fàlutis contaminant, dæmonibus fe ad-dicunt, cisobfequium defe-runt,execrabilem Idololatria amp;nbsp;obedientiain,homagium-quc præftando cxerccnGcun-(^anoxia Edelibus Cbriftia-nisinfcrrc tentât, plurimaqj. criminanefanda,quæ huma-, na mens cogitatione côprc-hêdere horret,opcre copient, Vt fidelifsimis multorû con-

AD LECTORES. * fefsionibus, amp;: certifsimis ex-pericntijscognofcimus. His dçinonû clientulis,muki hac æcate pium, vtipfis videtur, Reipublicçvcrôpcrnitiofum , præftant patrocinium, dum aiiqui omnia,quæ diuinç hu-manæq, leges proponunt, amp;c teftimonia hominû de Ma* leficorum opeiibus referunt, fomniaamp; vetularum phan- , tafiaselEcvolunt: Ideoquec- i iufmodi criminum rcos, ne-quaquamfupplicijs affîcien-dos efTedecernunt: Alijvero multa, quæ experimur à ma-leficisfierijamp;faôhaclTc, cùm fUQ

fuo ingenio capcrc non va* leant,pofsibilia negant. Quidam ctiam plus æquo tribuut operation! dæmonum:Non-nulli autem ea, quæ de fe co* fitentur, authoritate, rationc amp;cxpcricntia conuióii con-cedunt, fed fidem confefsio-nireorum contra focioshu? criminis adhibendem negaf. Videasetiam nonnullos im-peritos, in alio extremo, qui fub colore zeli iuftitiæ,ad v-nius vetulæ denunciations, ftatim delatos comprehen«-dere, carceribus detinere, ac ad tormenta rapcre audent.

AD LECTORES, Ex tanta diHentientiuni di* uerßtate efßcitur, quod illi, quibus à Deo potcRas data eit ad vindiólam malorum, laudcm verb bonorum, noii raro hæfitent amp;nbsp;trépident in hacmateria, dum varias ad-uertuntapudeos» quinomç eruditionis fibi vendicant,eß fe fententias. Qua rationç motus ego fuperiori tempore, cum tarn ex librorum le-ólione, quam multorum fer-mone perfpiccrem,pro varie-tate hominum amp;nbsp;affeóhionu, banc Materiä in omnes partes detorqueri: non conten* tus

1 ufq5etiä iuris interprétés ad-3 hibui,eorufcriptacæpi reuo-I Juere,amp;fummoftudiocon-j nbsp;nbsp;ferre, quid faniori iudicio de

participes criminis, fccundu Deûamp;homines, dici pofsit, amp;nbsp;an quicq’me à Thcologo-rû fententia, quam diu imbi-beram,amouerct, vtmihia-lijfque percunôlantibus pro viribus fatisfacerem. Ex col-lationcDoôlorûjtam Theo-logorum quam lurifperito-rum, plurimum confirmatus fum,cûm vtriufquc faeukatis (:) 5 ccle-

célébrés authores no dilTen-rientes, fed conuenientcs in-uenircm. Vnde traóhatu bre-uem quæftionis concepi, cuius principalem fcopum elTe volui, An fides fit habcnda maicficorum confcßioni co-tra participes criminis. Prius quæftionis membrum, pro maiori elucidationc pofte-rioris,propter reruna coniun-ótionem,adiunxi. Amici quidam videre traófatum volue-runt,legerunr, atqj vt in vtili-tatcm communem prçlo da-rcm,precibus amp;monitisvr-Icrunt: quibus tanto liben-tius

tius morcm geffi,quanto cet’ tiùscognoui plurcsefTe, qui aduerfusSolcm,vt prouerbio diciturjnrealiasclara, veri-tatern in dubium trahunt: Qui profeólo aut propria prU uataquc affedlione deprcfli, aut dxmonum illufionc cx-cæcati,non cognofcunt. ncc fcntiunt, nos omncs in hac patriaob multitudincmMa-Icficorum, amp;nbsp;Sagarum, non folum periclitari in vita, for-tunis rcbufquc omnibus,ad humanævitæ confcruatione ncceiïarijs,fedetiamgrauifsi-mo animarum falutis difcri-mini

AD LECTORES. miniexponi. In huius autem difficukatis refblutione ma-gnifaciendagrauiu amp;proba-toru viroru authoritate duxi,. qua proprio rcliélo iudicio, nifi me opinio fallat, lêcutus Ihm. Scriptum eft enimrTVc?;; te prAtereat narratio ßmo-gt; rum. Ipßentm didicerunt dpa~ tribusßiü. Ah ipfis dtßes int elle Ci um in tepore necefsitatis darereßonßm. Malui autem quæftionê more potiùs ftho-laftico qua alio tradere , tum quod hic modus ad refbluê*-dum clarior, ad docendu ac-commodatjor, amp;nbsp;adintelli-

AD LECTORES. gcndû facilior fit : tum quod in præfcnteiTi materiam dubia amp;nbsp;plures difïïcultates in-cidant, qnibus hocpaéto re-d:ius refpondetur. Accipitc crgobeneuolileólores , legi-te,fi placet,æqui bonique có-fulite. Si quid inueniatur, quod Dei honorem, Reipub. commodunijVeRramquc fa-lutern promoucat, ei, à quo omne donum optimum Óc perfeótum prohcifcitur, gra-tiasagite. Si autem aliquid humanam redoleat fragilita-tcm,quæ omnis imperfeólio-nisorigoeft, homini, à quo nihil

ÀD LECTOREN, nihil humani alicnum c(l, condonatc , amp;nbsp;precibus fc-dulis apudDcum Opt. Max. contenditC) vt nos patri am-que à Diabolica poteftate li-bcrct, amp;nbsp;fcduélos ad viani veritatis amp;nbsp;falutis rcducat.

ttrixhauddubii ninnet fuprentl lUos Nttminuira, qui ma^orut» Artes facrile^oi, venefieaf^ Fraudes, in generis per enne noßri itruäoi excidium, dei^^fummt

Contemptutn^nihd effe vatia prut er f^uam phantafma turbidi cerebri, Cotitendunt, neejue le^e punie»d/ut At que hoc ddnionis itnpto colore, Sutr.tnorutn feeler uni reos tueri, Cortrafafq^ piun:ej.j, non verentur} T anto deteriufque nequiufque Ledentes tiniinaf ineruditccs-, f^uando lucidinffideliuf^j Hoc illeC! tnodteo tuuat libtUo Diuine htc fophicc peril us auilor, Inuictii rattonibufque iuribufqut Obfeuram eliciendo reritatenr, £t luriifacilem docendo normam, peflü malice ret Intent et Jnquirt volennt, amp;nbsp;inuentri, AC detnunt/i.triW fubtre pnnus.

R O intelligentia fenfiiS I quæftionis cognofcendu 5 eft maleficosconfiteH, fc quædam opera fccifle, 8c damna intuliflc, quæfa-cultatcin humanæ naturae,tngenijq; noftri captu fuperare videntur;quare à inultis, qui reru naturas fuo cerebro,amp; no veris fundamen-tis metiuntur, fomniaamp; meræ phantafiæ crcduntur. Deinde malefici de fe confefsi, de alijs confitentur,eofq;tanquàm criminis participes denunciant. Duo ergo membra queftionis pertraâanda erunt.Primû,præ.®^)'* fuppofitis aliquot præl u di js, quæ vniuerfæ’^’** materiæ aliquod lumen cognitionis adfe-rant,refoluet veritatem operû mirabilium, quæ fatentur fe fecilTe amp;nbsp;facere.Secundu m, in quo nodus difficultatis cófiftit, aperiet, an maleficorû confefsioni contra focios amp;nbsp;participes criminis aliquid fidei tribuendû; amp;quantum in ordine ad torturam: per de-curfum dubijs incidentibus fàtisfiet,amp; tandem argumenta in oppofi tû diffoluentur.

I« Præludium. Certißimum gß^ nuUa ratîone dubitan-dnm maleßcia proprtè di£id,ß-ue opera diabolicaiinedtante hominum auxiltOiin rerumna turafierii hocßcundamfa^ cra^ literaSiCanoneSi leges duties j re cl am rationem.

Mtleßci] Diâum (maleficia propric diâa) quia apudantiquioresIuris peritos amp;Ieges,ma-ßettiwa. Icficium generaliter accipitur pro omni crimine : hic autem fumitur pro opéré ma-loopediabolica perfeôto.fingulari modo, amp;adfingularem effeâtum.

ProbatHrnuncfrtludium, Exod.a. Malefic (ot nonpatierif viuere,Leuit, i^. Nondeclinetûad niagoi, nec ab artolis aliquidfdfcttemim, rr pollua-DMni per eos, amp;nbsp;cap.zQ, Vtrßue muller,in qutbut Pjthonicus, vel diuinationufuerit ßirttus, morte »i»riantur,lapidibus obruent eos. Deut.it. Necin-ueniaturinte, quilußretfiliumfuum, autßliam, ducens per i^new.aut qui ariolosfctfcitetur, nbsp;nbsp;nbsp;eb-

feruetfomnta, atq^ anguria, necßt maleßcus, aut meant ator, neq^ qut Pjthones corßtlat,nec dtuinos. Omnia ertim bac abemioatur Dominus ; amp;nbsp;propter ißtußnvü

ifliu/jttodiÇcelera delebit ehs in introitti tuoAn i u re Canonico »« tittilo de fiigidis maleßciatis, 26 pertotam ijudiftion. amp;nbsp;33- lt;]• Si per for~ tiariof.In iurec’miiïC.demaleficis ô'mathetnd^ t«M. Accedit etiam ratio, Reperiuntur ali-qui effeâus, amp;. rcperti funt in reru m natura, vtdarerefponiadeoccultis; ferri per acta ad remotifsimaloca amp;c.qui non polTunt referri ad caufas naturales,fedDçmonegt;:. De his legendi S. Auguflinus lib.iS.de ciuit. Dei.ca.i^^ amp;1S.amp;lib.i^.cap.i^. drlib.^. dedoârina ChrL ßiana a c.20. amp;nbsp;Itb. 3. de Trinit. a cap. y. S. Tho.^ mof lib.^. contra Gentilef a cap. 104. S.Bonanent^ in 2. fentent. d.^. amp;nbsp;S. à“ in 4. d. ^4. cum Magi-ßrofentent. Alexand. Balen. 2.par.q.4^. TranciC-eus Victoria in releélione de arte Magica. Alfon/ùs a.Caflro lib. i. de iufla harericorum punitione a cat i4.MalIeus)naleficorum.apart. amp;alij, qui in pro., i^rejfu aüegabuntur.

Ex diélo præiudio infero hæreticum efTCjamp;àfide Chriftianaalienuffl, quicunt pcrtinaciaaflcrit maleficia nihil aliud tlTei quam fomniaamp; imaginationes. Nectalis hærcfis nouaeft, fed antiqua, vt eß videnduni apudS.Thomam amp;nbsp;Bonau. in4.d. 34, e^loan, et Turre cremata in 33, q.t.c.ßper fôttiarias procc-ditautem hicerror ex aliamaioriinfideli-tate, nempe qua creditur Dæmones non •ire,niU in opinione vulgi-Sit ergo,

Probatur lob.i.Ctim venijfentfil^ Deiantefa-cieni Domini,adfuit etiam inter eosSatan.Leu,iç. prohibetur immolât io Ditnonibus fiert, amp;nbsp;Deut.^2.

Hatib.i.y. amp;nbsp;alibi,dy in nouo teflamento Chrifitis fitpeeiecit Ziua Q.ii. à corporibtts obfeftKDifnwnia,ét‘S. Paulus adPphefi 6. ofiendit periculofium certamen,quod cum reàori -bui tenebrarum habemus.

Si ergo fijnt Dæmones; neceffe eft eos operari.cum non fint otiofi,fed femper cir-cumeant quærcntes, qu cm deuoren t.

de cfuo hicagimu^j tria co-currere necefie eß : F tut n am ^oluntatem permittentem, Fiaboli poteftatem perficien-tem at que infitgantem, çfi hominis malefitci ^oluntatem libéré confientientem.

Cum enimDeus rerum omnium, quas cceli terræqueambitu continentur, prima fitcauft,principiumquemouens,in ipfa fu-gt;

muSjViuimus.ac raouemur,nec non omnia peripfumfaóla funt, amp;fiunt, amp;fine ipfo faélum eft amp;fitnihil: ideôcunétadiuinæ prouidentiaefubduntur, vt nee capillus capitis pereatiine ipfius nutu; idquod probat in fuorum confolationem , dum ait. lionne duo pajferes ajfe veneiinti ó'vnus exiUu tion cadetfuper terrainßnepâtre veßro ? Vefirt au~ tem captüi capitis omnes numeratifunt.Nolite ergo tiinere, tnultis pajferibiis meliores eftis vos. Si ergo Deus noluerit, Diabolus cum omni fua poteftate nihil poterit in terra nocere hominibus. Permittit autem Deus hanc Quart Dem Dxmonibus amp;maleficispoteftatem; tum muleficiaper admanifeftandum hominib’ altitudinem diuitiarum fuæfapientiæ, amp;fcientiæ, quæ etiam nouit ex maliselicere bonii; tum ad declarandü iuftitiam in eos, qui peccant, amp;nbsp;non agunt pœnitentiam : tum adcognoC-ccndLim,quod illi, qui contempta veritate ad patrem mendacij conuertuntur, iuftè decipiantur, amp;nbsp;in varios errores perducan-tur. Dieet quifpiam : Quare Deus permittit, vt etiam inlànélos amp;nbsp;innocentes Diabolus fuam excrceat poteftatem, vt confiât ex hillorijs lob, S. An thonij.Hilarioni, alio-rumquefanCtorumpatrum?Certifsimum eft, quod ratione malitiæ amp;nbsp;demeritortim j * Qiaior conceditur Dæmonibuspoteftasin

malos,quam bonos : quia mail merucrunt peccatis fubijci , tanquam vililsimi ferui.

_ /tquoenimquisfuperatuseft, eiusferuus cft.Supcr bonosautem Daemon non habet poteftatem ad perdendum,fed tantum ad probandu m. loamp;.e. Ecce omnia quit habet,in nia~ nutaafuttt'. Veruntamenanimanupfiusferua. Et Tobia js. Qnia acceptta eras Deo, necejjefuit,vt tentatioprobaret te, Adhaec Deus Opt. Max, qui fuauitcr omnia difponit, permittit vç boni aliquando maleficijs afficiantur : partim in argumentum meritorum, quaeau-genturratione tribulationis patienter tol-leratæ: partim in cuftodiam humilitatis, dum enim huiufmodi Dæmonis cxercitijs fecognofeuntfubieftos, humiliantur,cum ignorent amore ne an odio digni fmt .• par-■ tim vtreuocenturad frugem melioris vi- ' tae, maiori fludio amp;nbsp;diligentia rcb’ diuinis, facramentis myfterijfquenoftraefalutis in-cumbant.quçîuntoportunaarmaadcuer-tendas aereas poteftates.

4, Prælud. Permtßtone dt-ne» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Dein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a JJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fatet in lob.Ecce in manu tua eß : veruntamea ^nmam Hints ferait, ^in Apocal. 20. Angelot ea-

MagiPharaonis ferpentes fecerunt, Sealia ßmilia, vbi ad Ciniphes.quæ funtmufcas minutißinie,vcnturn cf},defeccriint male, fici, amp;nbsp;dixeru nt ad Pharaoncm : Dtgttiu Dei efl biCfVt reéie notât S. Atigußin Ub. de Trtnit, CJp.y.amp;ÿ. A bonis etiamangclis, quibiis orbis amp;nbsp;hominum cuftodia commiffacft, aliquando Dæmones impediuntur,ne pof-fin t omnia,quç cupiûtjn efFedû dcducerc.

J- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Â. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttitun mule-

prditer aminampermtjbtonemi ficut lAtri DtaboU poteßatem, rcqui-ritur hominis libéra ^oluntas'y e^Hamp;exmalitiacofintit tnma-mjirumento ^titur ad affe-éium.

Affeôatenim Diabolus in fuismalefîcijs quandam imitationem diuinorum opc-rum : VndelîcutDeusin myfterijsnoftrx falutis amp;nbsp;facramentis, hominû falutem eo-rundamminillerioopcratur, ctfi deabfo-lutapoteftate nonfitalligatus facramentis lt;£ vifîbilibus fîgnis : Ita Diabolus in perdi-

De Confessionibvs tionem,maleficorum opera fuam malitiarn difFundit, quamuisetiain Deo permitten-te,per fe polsit hominibus nocerc, vt patct in lob, Anthonioamp;alijs: tune tarnen non eft maleficium, fed purum Diaboli opus. Accédât ergocôfentiens hominis liberum arbitrium ad perledtionem maleficij,neceC-fe eft, quod quidem arbitrium poteft Diabolus, vt redè Cyrillus ait, Catecheß4. lütt-mtutorum, incitare; cogère autem præter Voluntatem omninonon poteft. Subijcic tibifcortationiscogitationes; fi vis,probas; fi nolis, improbasi Quam diu ergo homo in ftatu prçfentis vitæ eft, cùm libri arbitrij permancat, àDæmone cogi nonpoteftad inalum, fed tantum perfuadendo, vel ter-rendo moueri. Dei enim omnipotentis fo-lum opus eft,efficaciter voluntatem homi-nisimpellere.iuxtaillud, Prouerb.cap. 21. Cor u^ßei cô- re^iiintnanu dotnini. Exhoefundamentoer-rormultorum imperitorum in vulgocô. ' futatur,qui cenfent haud fieri polfe, vt ma-Icfici iterum conuertantur ad faniorem mentem,quando femel Dçmoni fua nomina dederunt, amp;Chriftianæ fideiabrenun-ciarunt. Sedhic error cum fit falfifsimus, àConcionatoribus ab humanis mentibus extirpanduseft. multos enim trahit in de-fi)çraiionispeccatum,quiad Chriftum redirent

Malemcorvm. ,9 dirent jtollit libertatcm arbitrij, gratiam Dei extenua‘t, 8i Diabolum potentioreni facit ad perdendum, quam Chriftum ad faluandum,contra veritatemab Apoftolo traditam,RojM. j. Ybi eniin abundamt deltéiuifif fuperabundauit cJr^r4fw»Videm’ etiani,quod aliq fe voto religionis folemni, corpore amp;nbsp;animo in perpetuuDeo cófecrarunt,ipüuf-quecaftramultisannisfccutifunt,quiqua-doej; in fine vitç Dæmonisfuggeftionibus impulfi.apoftatæ fiunt, amp;nbsp;fuaue Chrifti iu-gum derelinquunt. Quanto m3gis,quiin-fœlicis Dfmonis fodalitiu fcquütur,etiam-eius obfequio fe deuouerint, poterunt gratia Deiadiuuante, quæ omnibus petenti-bus datur, ad communionem fidelium, fi velint, redire, amp;duram Diaboli feruitu-tem excutcre?amp; hæc dodrina hoc infœlici tempore fæpius populo inculcanda eft.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r leficarum 0^

\.)'mmA obéra malehcorum ef-fi»»*»» 1quot; rt A • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnHo CK Deject nbsp;nbsp;jortiuntur ex pacto ex- moMr, tacita

prejfoj^veltacito cum Damp;monei ^*^*^^** tta fini peri quado ^ult ma-leficus operari^exprefse ^elta-K i fitè

Ft tradunt S. Augufi, bb. 2. dedaßrina Chri^ ftunatC4p. 20. S. ThomM 22.tj.pf. amp;nbsp;pfgt;. AXt.i. CaietA». ibidem, Cr habetur 26. q. 2. cap. lllud. Tacite inoocatur Dæmon.quando aliquis contendit facere aliquid per caufas, quae necvirtute fua naturali, neque exdiuina aut Ecclcfiaftica inftitutione polFunt illud «fficere; vel quando huiufinodi cauiçtan-quàm necefTariçadiunguturalijs, quçpof-funt talemefFcdum producere, vtexpltcat tfauarrdn manuali confejjariorum (a.ii,num,2f, 7. Prælud. yt comofcamus, Mcedh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G J

ad quamp; maïeficörum opera fe fitxititiit. extendant expermifstone Di-uinatneceffe eji inteUtgere, epuA Oper at tone s DAmonù poteßati ßtbieälAfint.

Cùm autem tanta cius poteftasfit, vt nulla vis fuper terram compareturei, attenante lob.ca.^i.impofsibile eft homine fcu re,quid poßintDxmones pcrnaturæ fux conditionem facere, nifi per donum Dei, tüxta Apoftolum dicentcmi.cor.ij. Al^di-iudica-

iudicatfo ßjiritüum, vtS. Au^uß. docet lib. 3, de Trinit.cap,ÿ. Siautem exfacrisliteriscon-ftetaliquidDçmonum poteftatcm exccdc-re, id nullatenus credendum eft maleficos, aut magos pofle efficerc. Ex hoc fundamê-to dicitur, Maleficos amp;nbsp;magos multa poffe ope diabolica facere.quæ homini impcrito impofsibilia videntur,cùm proportionem noftri in tel 1 eôhus fuperent, nec fub fcnfum Si phantafmata cadant, à quibus noftra cognitie initium fumit,

Upjum aoM multas difficult at es tollendas inhac materiaflatuendumefi pronunctatum^ cwn 'E).'ü\onyßeded:m-m nominibus, ca.4. apptobatiim a, S.T borna i. par. q.64.‘frt.4.1n Vanwntbtisdoua naturaltanequa-quant mutât a,fed inte^a amp;ßledidifsima marißßi.

Qnaretanta cfl: eorum pura naturalis çognitio, amp;nbsp;operandi poteftas, quanta An-gelprum. Subieâaautem eft materia horu infcriorumAngelis tam bonis quàm malis, quantumad motum localem,idq; ex natural! rerû ordine.quia cum natura corporalis infra fpi ri tu aie fi t, tanquâ impfedi’ fub pfeâiori.nata eft moueri in ordine ad locû vndc Ariftji. Metaph.pofuit cœlû moueri

sb in telli gen ti js,quas nos Angelos dicimu», numcrumqiie intelligentiarum, tanquam exnotiori ènumero motuumincorpori-buscceleftibus.inucftigauit.

9. Prælud. Inoperibîis ma^ (juamp;dam adhibetur, au A naturalem aCiionem exrei qua- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

jom ,x f». natura h ab ent m or dîne ad ef-fkttuntum, r rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

jecius ■, quos produc er e tnten-^ dunt‘.exempli gratia, ‘venena ad tnterftctendumjherbA adjd-nddum, ^jel occidendum: Q^a^ dam ^erb tantumfuntßgna et charabîeres 3 nihtique habent •vtrtutts adejfeôius jpducedos-, ßdoperattoßquitur ex pabdo cum'DAmone3ßlum confinfum

Deleftantur enitn Daemoncs multum'' /ignis, cum imitari ftudcant Deum, qui mcdian-

Malepicorvm. ij mediantibus fignis facramentalibus falu-teni operatur in terris, quam ip(i, pro eoru nequitia niultiplici, adininiculofignoru, CU er terè co n a n t u r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fulchrè S. A u^uflinus

lib.2i.ca.ó.deCiuitate Dei innuit bis verbü’. Dlt;»-tnones allieiuntur per variageneralaptdtun, her^ barum, li^norun},animaliuw, carminuni, rituuntf non rt nnimalia cibi5,fed vf jptritus ß^nis, in quan^ tumfitlicethiec eis exhtbentur infignutn dtuiniht-narisjcuiusipfifuntcupidi. Ex prxdiéta rerum, quæin maleficijs alTumuntur, diuerfitate, adcautelam hominum obferuandum, pe-riculofius effe opus maleficorum, quando venenoalijfq; rebus naturalibus vtuntur, quam quando tantum lignis.Quia natura-lianaturali modo applicata, effedumfor-tiunturtam in bonis, quam in malis, fe-cundum proportionem aâiuorum amp;paf-fiuorum,nec valent impfediri, nifimiracu-losè.abeo,qui dixit de difcipulis; Etßquii «wrtiferum bibefint^ non eis nocebit, Itaque nec cruces,necreliquiæ, nec facramentaliana-turalium rerum curfum impedient, nifî ipfepræter naturam, qui omnium motu-um eft primum effickns, effeôum caulâe particularis fufpendat. At in alijs alia ratio eft.-quiafpiritualibus armis fæpiftimè Dae-monurti infultus propulfantur, amp;nbsp;aftiones impediuntur, ne efEedum fortiantur.

»4 De C o n f e s s I ONI b vî l’rælud, Sicutinter angn^ Cic tnt er Damp;moneSi eß ordo pr^zlatto, idßde tenendam exßcrü Itter is.

Iob.4-i,Jpfeenrexfuperoin»es filios fiiperbiat }datth./2,^ Marc.In Bee[i.ebub, principe Da-monierum eÿcit Danttniai Ad Ephes 6. K on ejt nobis coUuclatio aduerfiu carnem amp;nbsp;fauguinem-/ed aduer/us principes poteßates,aduerfus mundi re. ilorestenebrarumharunt. Hine Chriftus in E-iiangeliorcgnu Sathanæ attribuit Luc.ir* Matth. 12.5« enini Sathan Sathaname^cit.quo-nwdoftabu regnum eius .'’Hie au tem ordo.natu-* ræ eit, non gratise. Nam naturæ dona reti-nueruntjgratiæautem amiferunt. Sicuti autem Dæmones natura fiint fuperiores amp;nbsp;inferiores; fie eorum aótioncs etiam fibi inuicem, fub ordinantur : qualisenim ordo inter caufas, talis quoque inter effeâus* Hinc fuperiores Dæmones non omnia per feipfos exequuntur; fed inferioribus non faro fuacommittunt officia j amp;prouinciaj difponunt.quilibenterfefubijciûtinper-niciem generishumani, fieq; eorum ordo amp;nbsp;Concordia non examicitia,qualem nullam interlehabent,fcdexnequitia,quahoj mines commun! ftudio odio profequûtnr, amp;nbsp;Dci

ÄrDci regnum impugnare moliuntur.pro-cedunt. TaJisautemordoinïerDæmoncs poft vniucifale iudiciüceflabirj quiatunc ftnis ipfius nullus crit, qui eft hominutn tentatio,amp; ad malum induélio.Quod con* ftrmant verba illa Gloflae 1. Cor.ij. fupcr verba Apoftoli.Cww euacuauerit omnemprttt-(ipatum èrc. Q^mditi,tnquit^durat tnundiM.Att-^eli Angelii, hommeshonuntbu! amp;nbsp;Demones Di-gt; niontbus prlt;tfunt. Ex hocordine deducitur, quomodoMagusquandoque Daemoneni pofsit cogere. Si enim paélum vel foedus nabeatcum fupcrioreamp;potcntlorijad imperium eius inferior morem gercqnon au* tem æqualis,qui voluntaric cócurret quafl coaétus videatur fuis incantationibus ad coniurationem Ms^i.DehacrelegendtuFran^ (tfcusViblaria inreleüionede arte Ma^ùa anu^ mero. 2!t

Patet cx oöauo præludio J Naturalia manferunt integra in Daemonibus , ficut bonis Angelis. Sed boni pofTunt alTume. re corpora: ergo amp;mali, licèt ad diuerfos cfteâus. De bonis darum tft.

Cen.ii.Abrabit apparaerunt tres virt, ideß, an^eli , if} conualle Membre, Tob.y, Tobitis inuenit iuaenent ßlendidinn cinclum, dr igtiorans quod angelus Dei eße[,falutauit eum, amp;nbsp;g, eap. vocauit Tobias ange, luff], quern bomtneiti exifiimabat. Cienef. iq. Vene^ runt dito angeliSodomani,q»ibas Lot dicebat. Da-tmni declinate tn dotutnn puert veßri, amp;nbsp;lauate pedes veßros, amp;c. Quodetiam Dæmones corpora affumant, confiât. Genef.^.apparuttin forma ferpentis,amp; Mattb. 4. Cbrtßo corporaliter épparuit.r.Cor.ii. Angelus Satana transfigurâtß nbsp;nbsp;(

Atbanafius tn vita S. Antbontj ait. Nam amp;befita-rum é:‘ ferpentumformasinduentes, omnia, vbivtr fanilus agebat, protinus impleuere pbantafitis leo-ttum, taurorum, luporum, aßtdumferpentumfcor-fionum,necnonpardorum,at(jjVrfirum, ^hac fingula fecuttdumfiuamfiendebant «^far^.S.lVIar-tino apparebat in forma viri,purpura amp;nbsp;di-ademateornati, vtteflaturSulpitiusinvitaip. ƒ/«,S.Hilarioniin forma pueri,•rfr^ƒ^’rf H/e-eiufdem. Dubium hie effe po-pTOii «•«»(ƒ- tefovtrum AngelusSathanæ, transfigurans fyuiMus.a- foin fpeciem flueformam Chrifti, abfque etorarifofiit. peccato poßit adorari frraftïf Alex. Halen.3.

far.q.^o.memb.^.ar.i. S.Bonauent.in ß.fint. d.q, q 6.Gabrielfitper canonem miße, Leä.so.inliterit Jt.. Bartholomaus 'à Medina in ^.par.S. Thoma q..2L. ai.^, lofephtu Angles tn fionbiu Theologicaruta qutfii-

Maleficorvm. 17 ^»tißion.in 2.fem. pm.i.d g. diffieul. 14. Diccn-dum: Qui cxiftimat vel aduertit elfedae-monem fub forma Chrifli, amp;.adorat, committit crimen idololatriæ; quia feiens amp;nbsp;prudens adorat demonem , amp;nbsp;ipfr tribuit cultum diuinum, quod eft pefsimûfcelus idololatriæ. Siautem quis fitdubius, fitne verusChriftus, veldçmon,quiapparet, Sc adorat,mortalirer peccat; quiaexpnnitfe probabili peccandi pcriculo: quod qui a-mat, peribitin illo. fufpendendusergo in tali cafu aélus, vel adoratio faciéda fub co-ditione. Situesdçmon, non teadoi’o:amp;à Deo cognitio precibus petenda,pro verita-te. SicS. Petrus cum vidcretC'hriftum,ig-norans eu m elle,dicebat. Matth. 14. Si tn et Cbrtflns, iiihe me ad te venire fuper aquof. Si q uis verb ita efl'et ignorans amp;fimplex, vt inuin-cibil iter ignorarct efl'e dçmonem.raleni ex-culari adorando iudicat Medina,amp; tantum materialiter cómittere idololatriam. Alij verb fentiunt ignorantiam non excufare, quia vt hoc peccatum caueremus, præmo-i nuitipfeChriftus Matth, 24. Multivenieni in nomine meo die ent es, quia ego /um, amp;nbsp;feducent 'multos.amp;Pauitu ; IpfeSathanastransf.gutat/ein ' Angelum lueii. Deinde tabs habet orationis remcdium,amp; fi petatà Deo, non defcretur, quia promilit,dicens,j2““ nbsp;nbsp;nbsp;petieritb pari

in nomine tneo, dabit vobu. Quarein talicafu, qui adorat, Si prius non orat, non adhibet debitam diligentiam, adeuitandijm igno-rantiarequilitam. Deinde cumhuiuimo-di apparitiones lint miiltu pçriculofæ, noq facile funt admittendæ, fed probandi fpiri-tus,an ex Deo fint. Exempla ad confirma-tionemhuiusreino defunt:ln primisBea-tifsima virgo cùtn ab angelo falutaretur* turbatain fermone, antequam confenfum praebcret. cogitabatqualis effetiftafaluratio. nbsp;nbsp;t, litg. J. Samuel, fccundo, tertio amp;

quarto vocem Domini vocantis audiuit, tunc tandem refpondit : loijuere Domine,quu 4uditferuui tutu. Sic amp;nbsp;S. Lucianus præsby ter rcuelationem fibifaäum perGamaliclem Pauli difcipulum, non ftatim acceptauit, nec crcdidit.fed dubius perftitit,donee pre-xniffa oratione vifio tertio fibi manifefta-retur. Non ergoinhasfacilecredendum; nam locum habet illud : Quifacilecredit,fa~ filedecipitur.d'leutf eßcorde. Habuerunt ergo fanóti patres femper fufpeótas hniufraodi viliones. S. Martinus, cum diabolus fub forma Chrifti ornamentis aureis prxfulgi-di appareret, refpondit, Chriff u m nunqua vfum aureis ornamentis, Si fc nolle euma-^orare. Alius quidam Pater, cùmfçDæ-in fqrma Çhriff i offerret, claufis ocu-lisdU

lisdixitjfenollcChriftum viderein hac vita, fed in ccelis. Alius fubfimilifpecieapparent!,obiecit: Videadqueinniittarü'. neque tntm is fum, qui Chrißum videre merear. Gerfôn iu traäatu de ßirittbus dtfcernendis , adtnonet cum Petro dicendum Exi à we Domine,quia bomopec-cntorfum. Quando autcm Deus per vißones vult aliquid reuelare, talia dat figna amp;nbsp;do-cumenta, quibus cognofci poteft veram ef-fe reuelationem : vt patet de reuelatione faäa Beatifsimae Virgini,amp; viGonepaftori^ bus, innatiuitateSaluatoris, amp;aliaMaria: Magdalenae apud monumentü manifefta-t3,amp;c. Item in exemplo deSamueleallato. Cum autem in huiufmodi vifionibüs ScPßoties fir. apparationibusmulti fæpèdecipiâtiir, pro-bandæfuntfècundum facrasliteras,doólri- j nam fanctorum, amp;nbsp;experientiam nominu difcretorum. Quareex hac parte fxpifsimè/4f»«i4»»(». fœminædecipiuntur àdiabolo'.cum enim fintcuriofæ,amp; mollioriscomplexionis, fa-cilè recipiunt imprefsionesà fpiritibus,amp; multumeisdelcdantur,fuam fanditatem hinc metientes, 8c Gc turpiter fæpè in la-queos perfecutonsincidunt. Statimvtin-folita ignota viGo apparct, muniendum eft cor Ggno fandifsimæcrucis,amp; mens eri-gendain Deum,cum inuocationcfalutaris nominislefu, qutxidæmooibus rerribile,

20 De Confesïionibvs fidelibus autem fortiftimûfcutum cflcontra aërcaspotertatcs. UegulMdifcernendihuiuf- । »»0 J» vifiones, ßiritus qui ledere voluerit, videat Gerfinem in diüo tr^iélatu, amp;nbsp;Bartholoniicuin iAe~ dinamloc. cit. freundem in i. 2.S. Thom. q.22. Tdatmacof.yltiniopropefinem. Quæret hic quifpiam, materia tambreui temporccorpora fnmptorum. alTumunt, amp;quomodo ad nutum eiiane-fcunt ? CómmunisopinioDoótorum do-cet,quod corpora alTu man t acrca. S.Thomir. , far.q.fi.art.2.ad S. ISonau.in 2. d,S,art.2.q,2. Nam licet atr in fua raritate manens,nec co-lorem, nec figuram habcat, condenfatus tarnen amp;nbsp;figurari amp;nbsp;coloraripoteft, vtpatet in nubibus.amp;aliquandoetiam figurçamp; vi-fones pugnantiumin aéreconfpiciuntur. Aércaetiam corpora cito difparent,propter raritatem, maxime lîvirtus agcntis amp;di-fpergentis lorris lit, vt in dimonibus. Hu- ' iulmodi tarnen corpora à daemonibus af- 1 lumpta, nec habent veram formam,autor-ganizationem.vt phyhci loquuntur, com-pletam, led Iblum elfigiem, quæ potiusar-yitdtDiAbo- tificialis.quam naturaliseft.Éxhocl'unda-ïiu inajfunt- men^o vcrum apparet, quod malefici alijq; | fio «”■/gt;lt;»'lt;:fatcntur,effefaciiè,cognofcereDiabûlum ; f»£ttigt;fiatur. V mapjßus velpedibus. Item non cflediffi- ■ cilè.difcernere ex mcmbris amp;corporis con-ftitu clone, quando confortes crlminis fint

Dieet iterum aliquis: Qnomodo ergo demones loquunturamp;conuerfanturcum 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o o cumhotiuni-

hominibus,!] non lunt veracorpora ? Ke-fpondetur; ft proprie loquamur, non lo-* quutur; quia vera locutio eft operatio corporis adu vitam habentisjamp;animati anima rationali. Talcautem corpus non eft,quod à fpiritibusafTumitur.Formantautcm im-proprielocutionem, quatenusproducunt fonum in acre humanis vocibus ftmilem, non fecusatque fl quis fummo artificioin in tuba fonu inftar vocis hu manæ redderet.

des animalium -, damna m temporalibus 3 aïtamp;d^ iniuftitU Jpectes,nafcitur obhgatioreßt-tuttonis, quam Keus fac erete-netur 3fipotefly etus ret con-feßarius eum admonere dehet,

Ff tradunt Panormit.in cap. i.defirttlegijt amp;nbsp;al^ Doctor es. Alphonf. Caflren.lib.i.deiußahxret. punitionecap.i6.propefinem.lul. Cla.lib.yj. Ha-refis. verf. Succefsiue (juaro. Qua parte enim maleficia fpedant ad hærefim , vel fapiunt bçrefim, cognitio ad Ecclefiafticû iudicem fpeâare poteft,vf patet ex li.6. de baret, cap. In fidetfauorem.amp;ca. Accu/àtus.j.fane. amp;nbsp;expraxi £cclefia, bulla Innocent ij Obtain pra fixa malleo Maleficorum. Quatenus verô admifcentur homicidia.cædes animalium.tradatus contra bonum Reipublicæ, damnaquecontra iuftitiam amp;communem paceinjimmictere fepoffuntadinquirendum amp;puniendum indicesfçculares. Etita nuncconfuetudo ferevbique obtinuit. In aliquibus tarnen locis inquirunturab Ecclefiafticis, amp;nbsp;port cognitionêtraduntur brachiofçculari, fi-cut in crimine hçrefeos fieri cofueuit.Qua-doautem fortilegia, diuinationes, malefi-ciaq; fapiant hærefin manifeftam, vel fpe-ftent adhærefim, legendi funt Panormita-nus loco citato, num. 4. Petrus Ancharanus in eod.lt; T.cap.Ex tuarum num. ó.Pauliu GrHland.ltb.2 de Sortileges latifiime 10. ntim.f.io.amp;ig. Fran-(^MSqutUacenfin traUatu defideCatholicat a

(t.i.qui habetur in 3.vel.Oceant iurû,fol.itt.oü dradus de ponte confil.2io.num.2. incipientCr Re-^ularie habet traditio. Philippui îrancus in lib. 6. (ap, Accufatoi.j. fane de baret. Getninian.ó’ alij ibidem. Exhorum Doétorum opinioneSc fcntentia certum eft.quod manifefta fapiSt hxrcfin abrenunciareDco.facrificia offerre diabolo,eundem adorate, obedientiam ei* dem prçftare, exprcfla pacta cû eo inirè,amp;c. PeiuS enifn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grilland. loc.cit.nu.tS,

adorare diabolum, quamelfe hçreticum, Sicetiamcommittitur haerefis inabufufa* cramcnti EuchariftiæjHxM Glofs. in d.j.ftn'e, Qu^areeuidentifsimueft, communiter ea, quæ noftri malefici operantur.manifeftam faperc hærebm, amp;compræhendi fub d. cap. AccufatM.j.fan'e. Dieet aliquis, cu m hoe crimen ad hærefin referatur, vt confiât ex di-élis,amp; etiam pro pœna eius, vrex Ub.

Cod.de malef. mathe. confifcatio bonorum fitftatuta; quomodobonanonconfifcan-tur?Kerpondet Iulius Claras amp;nbsp;tradit loco citato, hancpænam deconfuetiidinenon fcruari,amp;fic in iudiciopraximefTe. PofTu-musnosdicereficin hoccriminè, ficutin alijs multis.abrogatam efle iuflifsimc Con-ftitutionibus Imperialibus Caroli Qujnti confifcationem bonorum. Sed ficut in om-nes conflitutiones etiam iuflifsimè, ad ob.

uiandum fraudibus amp;nbsp;inîuftitiÆ, înueda», humatia auaritia dolos inducitdic etiam in executionem caufarum cnininalium.Quidam enim iudiccs cum ex côfilcatione bonorum nihil haberepofsint, fubalijscolo-ribus vel expenfarum,vel vacantiarum aut laborura,inrei veritate, quodabominan-dum efl:, amp;nbsp;contra iuftitiam amp;æquitatem, itaconfifcant Reorum bona, vtpupillióf viduænon raróad fummam necefsitatem , rcdigantur.Quarccüm honore,rebus tem-poralibus, omniqueconlolatione priuen. tur.nouapraebeturdiabolo ad tcntandum occafio. Quibusautcm talesiudices com-parentur, qui pro executionibus lic fub cç-co titulopauperesemungunt, quamq; iu-fte faciant, videatqui voluerit, in Confti-tutionibus Criminalibus Caroli Quinti, »« articula. 20.

GfWdiHM» YJf. Prælud.Z)lt;?6'lt;5î!///Af diß^o-ßtdifpoßtiua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

•’'aHumDei' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

o Aow««. Priulquam hæcaulæin Ipecie attingantiir, præfupponendum DæmoneselTe infcnlîf-ßmos human! generis hoflcs,amp; quicquid molianturquocunque colore vclarte, di-rigere in perniciem hominum. Huius au-tem odijprincipales duæfuntcaufæ. Vna, odium Dei, cuius accerrimi funtinimici, vtpot«

•vfpoteàfummafcclicit3tepeclt;atis exigen-tibûsdetrulî inperpetuam mifpriam.Cum verodiuinæMaieftati nihil noZumentiin-ferrepofsint, hominem adfîmilitudinem Dei creatum crudeli odio in(edantiir;non fecus,vtBa()liusait,acpantheræ, quæ cum immaniodio in homines à natura incenfæ fint,in hominum fimulacrafuribundèir-ruunt,nec31itercorumeffigicm,quam homines ipfos.dilacerant. Dehocodio loan, in pocal. Vah terra amp;nbsp;mart, quia defiendit diabolus 'ad vos,habeas iram ma^nam, A1 tera ca u fa eft, quia cognofcunt homines affumendosad cælefiam beatitudinem.quam ipfi perdide-runtjinuidéthominibus tantumbonum: quareOmni modo eos impedirc conantur, ne illud confequantur.

Tandem cum eius fint naturae dæmo-nes, vt nunquam dormiant, aut dormitét, femperdifcurrunt quærentesquem deuo-rent, cautè perluftrando complexiones,na-turas, afFeótus, curas, confuetudincfq; vni-ufcuiufque, vt fingulorum complexioni-bus,affectionibus amp;nbsp;moribus oportunas amp;nbsp;affines tentationes accommodent, more peritifsimi amp;nbsp;expertifsimi medici,qui ante-quam remcdia adhibeat, pulfum infirmi tangit, membra contredat, lateribusraa-,nus admouet, linguam infpicit, oculoru m

eolorcm attendit, omniaqtie aliaâutfani-tatis,aut morbi indicia perfcrutatur.vt co-gnita infirmi complexione, aut morbi natura,conucnientes medicinas praebeat. Sic diaboluslætis, luxuriæ; cupidisjauaritiæ; triftibus,iracundiæ vel iniiidiæ; ambitio-fîs.inanisgloriæjcurioiis, perniciofæfcien-tiæ faces admouere confueuit, Nunc de caulîs particularibus, quarum.

of« 4. Atquehancindicatofeitf,dicenf: Quianonefi fiientia Dei in terra idea malediäio, mendaciü, amp;nbsp;homtcidium, ô-fartum, adulterium inunda-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerunt: VbicertèProphetaloquiturdeig-

norantiaSacerdotum. nam ftatim fubiun-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;git : Quia tufitentiam repulißi^ repellam te,nefa-

(erdotu fungaris mthi. Qi^od Sc Chriftus in : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelio innuit Matth. 6. Silumen,quodin

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te efl,tenebrafunt; ipfahenebra quanta erunt? At-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que vt hæc caufa Intel! igatur, fciendum.vt

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drinam Ephef.6.amp; rei veritatem, aduerfus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtarma. Quoniam noneßnobü coUuâati,

Maieficorym. ty ^diier/its carnem amp;nbsp;fanguinem,fed aduer/its prind-pes,(ir poteflittei,adiierfus mundi redores tenebra-rum httrum,contra Jpiritualia nequit'u in cxlefiib*. Cùm igitur hoftes, cum quibuS nobl» afsidua pugna cft, fint fpiritualcs, corpora« libusjarmis lædi nonquot;poffunt;fpiritualia ergo arma comparanda. Quod idem Apofto-luscum profequitur,fignificat. Proptereain-quit, accipite armaturam Dei,vtpofsitifreßßerem dte malojamp;in emntbus perfedißare.ßate ergo ßc* eindt lumbos veflros in verdate, nbsp;nbsp;nbsp;induti loricatn

iußitii, amp;nbsp;calceati pedes in praparationem Euan-gelij pacis ; in omnibus fumentes fiutum fidei, in quopofsitis omnia tela nequifsimiignea exttngue-re-, èrgaleamfalutis affumite, amp;gladiumßiritus, quod efl verbum J)ei. hoc Paulus, Ex his patet, gladio verbi Dei amp;nbsp;facrae fcripturae in bac militia fpiritualem hoftem efleferiendum. Verbum enim Dei detegit fallaciam amp;nbsp;mendaci3,quibus mortales fallere, in fuos laqueosperducere, in falfamfpem , perni-ciofam incredulitatc fiue fupcrftitionem, triljitiam autdefolationcm, aliafquc eius generisaffedionespertrahere foler. Cum itaque hæc armatura ex facris Uteris,dodoribus atquemyfterijs noftrae fidei petenda fit;ignota eft indodis amp;nbsp;ignaris Ecclefis miniftris. Quomodo enim praeftantiam myfteriorum fidei, virtutum præclaros ef-fcdus.

fcßus.fäcramentorum efficaciam, ac ßcra-mentorum falutarem vfnm, quæ omnia funtarmacontra aereaspoteftates, rudiamp; fimplici populo explicabitjproponetq; ru-disinfcientiafacrarum literarum? Atq; fic contingit, cu m ignoti nulla fit cupido,nec appetitusnofter nifi in bonurn abintellc-ÔU cognitum .fcratur^quod fimplex popu-lus nullum ex fpiritua 1 ibus rebus percipiat fruâum.necearum vfu falutiferodelede-tu r; drjîc nidrgaritaJpar^utttur ante poreus.

Ad hçc ficuti exercitatifsimi ducis in militia eft, explorata habere hoftium confilia, corum nouiffefortitudinem,copias,amp;ftra-tagemata,vt fuis pofsit prouidcrc defecuri-tate,amp;inimicispro oportunitate occurre-re, aut infidias declinare ; ficfpiritualislm-peratoris munus eft fpiritualium inimi-corum callere infidias, potcntiam,crudeli-tatem amp;nbsp;inpugnando peritiam^vtfuoso-portunis armis,amp;ad pugnam aptis inftruat; ne cum vitæ periculo fe tradere, aut defpe-ratione de Victoria concepta, turpi fuga fi-bi conlulere cogantur. Athæcfcientia Ion-gc abeftab indoélis facerdotibus, qui ne quidem à limine falutarunt facra eloquia, amp;fanâorûpatrummonument3, exquib» cognitiodiaboli fraudes difeernendihau-ritur. Quis etiam itaäfenfualienuseft, qui

non animaduertat, ex tenebris ignorantiæ in fàcerdotibuSjfequi etiam opera tenebra-rum in conuerlatione amp;nbsp;moribus ? Exquo fonte Huit, vt rudes ex populo, quâdo ten-tationibus inimicorum pulfanturaut vin-ciintur, pudore amp;nbsp;timoré fuffundantur, nec audeant fécreta fuorû interiorû aperirc; vel ccrtc fi aperiant, ignorâtia efficit, vt co-grua remedia amp;falutis confilia habere nc-queât. Atq;hanc miniftrorû Ecclcfiafticorû jgnorantiâ aftutifsim’ artifex ftudiosè pro-eu raffe videtur, vt eo mcli* entra fimplices triumphet, dû inermes funt, amp;nbsp;ad certamé inepti. Hocdaemonûftratagemadiuinahi-ftoria fignificat.Philifteiin li.R.cgij,f4/fi(/z/îi-i-B-eg.«i« nie curariit,ne effet f aberferrarius tn t/ra'él,ijut ar. niafabrtcaret.lt;]u2rc efteôtü eft,vt cû Philifter inÜrudaaciead pugnâdùcôtra filios Ifraël (pcederét,foins Saul amp;nbsp;lonathaseius fili* ar-matiinuéti fint. Simili arte inffruétifpiri-tuales Philiftçi noftris temporibus cura-rût.vt non fint fabri.id efl, legû interprétés amp;nbsp;doftores in populo Dei,quiarmacudât, quib’ fideles muniti,hofles profligét.Fabri reélè intelliguntur Do^ore%vt pulchrè/icü^ ilum myflieü finfunt tradtt Pa^ninus in ifitgo^e ad tnjffttcosfitent firiptnra fitifiisJt.^.c./.'E.K his cau-fis fequitiir, vt in feientia amp;nbsp;moi ib’ in plu-rib’ locis.ficut popul’ eft, fie amp;nbsp;fàcerdos, vt prophetaprofequicur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Se-

' Dum Magiftratus dormit in vtramquc äurem,amp;oculis claufis pertranfit maleficia, ' tanquam fomnia,nihili reputans.fed negli.

gensfinimicus homo fuperfeminatZizania, amp;regnum fuumddatat. Officium enim præfidentium tarn ex lege diuina, quam humanaeft, inquirerefcelera amp;maleficia, VtRefpublica pürgetur àmalefaâoribus, fx L. Congruit.ff. de offic.praßd. (^gladium firatm portât in vindiitam malorum, laudem verb Rom. »J. botiortun. Quem finem fi nop attendit, fine caufa gladium portât,feuerifsimum di-uinç maieftatis in feconcitat furorem;cùm numerus impiorum erefcat, bonorum vc-ro focietasdiminuatur, fcandalum patia-tur,atqueperuertaturjpræfertim cum ma-leficorum fedacum diabolo in hominum fubuerfionem confpiret, amp;nbsp;lieutanulus a-nulum, ita malefica fociam trahit; vt ex ip-ßrum relatione amp;nbsp;fadtis difeimus. Hine viderisaliquando integram familiam infe-äa, amp;quod horrendüdidu, matres quan-doque Dæmoni confecrare infantes nec dum natos. Ex puniendi tarditate, amp;dißi-mulationc quomodoDcus maxime in hoc crimine olfendatur, exfacrisliterisclariP firne»

(ime,G oculos aperiamusjperfpiciraus. Sic Num.aj. enim, cum fornicatus effet populus cum filiabus Moab, amp;nbsp;adoraflet Deos earum, amp;nbsp;Principes punire difsimulalTent,furore c6-citatus Dominus dicebat ad Moyfen : Tolle tunäosprinetpes populi, amp;fujjiende eos contra (i* lem in patibulii, vf aiiertatur furor metis ab ifraêl, amp;nbsp;ocetdat vntifijuifqtie prexintos fuos, Quibus auditis Phinees zelodiuino correptus,vl-tionefumpta Dominum placauit, Sicelfa-uit plagaà filijsIfrael.cum pcrijfTent vigin-ti quatuor milia hominum.quanto quçfo, furore Dominus concitatur? quantispla-gis afficiemur ? (quamuis etiam maximal vt pote fteril i tat is, de populationis ,3groru, famis, peftilentiæ, amp;nbsp;plurimorû periculoru pænas oculis noftris cernamus)quod Magi-ftratusdifsimuletmultis in locisfornicari multos cum diabolo,eiq; facrificia offerte, Deum verum contemni, amp;nbsp;nefandisfcelc-ribus irritari, aliaque plurima flagitia;qu« nemo cogitatione comprçhenderc, nifi a dæmone inftruâus fit.poteft.committi.

Ad hæc, fl Dominus præcipit ludici, vt falfum prophetam amp;nbsp;fomniatorem fedu-centem populum poll Deos alienos, fine mora intcrficiat, amp;filios Belial cum affe-clis fuis gladio amp;ignibus perfequatur,amp; fo-licite iuquirat, ad cuertendum furorem fuum:

52 De Confessi onib vs fuum:Quoniodo ira non comoueturDe», quod multi Indices fomniatores noHros, iÇlagos amp;nbsp;maleficos, filios non foIumBelial, fed etiam focios Beelzebub,Beemoth, Ada-roth,aliorumq; monftroru.multosnofolu ex vrbibuSjfcd omnibus locis feducentes ad dæmones, amp;nbsp;corum miferamferuitutem, fomnulcncia opprefsi deiinant inquirere? Atq; cum verba Deuteronomij maximam vim amp;nbsp;Emphafim ad prælèntem materiam quad diuino nutu accomodara habcant, placet ca liibiungere. Siattdisris^inquit.in vha vrbium tUAriint, qu.u Dommis Deus tuns dubit tibi std mbabitanduni,dicentes aliquot. Egrefsißtntfilq 'Éelial de medio tui, nbsp;nbsp;auerterunt habit at ores vr-

’bisfiia,atqj dixerunt:Eaniusamp;feruiamus Dqs ali-enis, quosignoratis quare félicité, amp;nbsp;diligenter tei veritateperjfieita ,fi tiiuenerts eert urn effe, quod du itur, crabominationem liane opere perpétrât am, ßatim percuties habitatores vrbis iütus in oregla-di), 0“ delebis earn, omniaqj qua in illa fient vf^ ad fecora ére. con^renabu in medio plat ear urn,amp;eum tpfa ciuitate fuceendes é^c. amp;nbsp;non adbarebit de ille anaiheiiiate qutequä in manu tua,vt auertatur Do-minus ab irafiirorisfut, mifereatiir tui.multipli-(etq^ te,fuutluraiiitpatribus tuis. Hæcfummi legiilatores verba indices attente condde-rent. Audiunt,amp;experientiacognofcunt, dliüs Belial iScaliorum dxmoniorum^ fre-

Maleficorvm. JJ quentifsimcegredi de medio populî, amp;□-uerteremultos habitatorcs, atq; inducere ad facrificandum Dæmonib’,amp;in conuen-tibusalia abominandaperpetrare,amp;inue-niuntcertum efle,quod dicitur, amp;tamen non folicirè,fed negiigenterinquirunt.nec fiatim, fed tarde ad executioncm iullitiæ procédant. amp;ex contextu notandum j ad. auertendumfurorem domini nccefTariuni £fle,ita tales extinguerc amp;: delere,vt ne reli-quia? quidem manearit.tunc Dominus mi-fercbitur,amp; multiplicabit bona.

T*’irtU caufa eji ■gt; Infidelttas. Quæ innuitur in cap. Epi/iopi. z6. c].f. Quando entm menteni,»Jijinit.,per hifidebtaTemfibifiibiuga-tierit,perntultadeuiadeduar. Fides enim eft fcutum, quo mediantehomoChriftianus poteft omnia tela ncquifsimi ignearepellc-re,hanc infidelitas amp;nbsp;falfa credu litas labefa-ôant.amp;dæmonibusportum tentandi ape-riunt. Ad infidelitatcm reducerc poflum* fuperftitioncm, quæ infidelitatis quædain proteftatio eft, per cultu m exteriorem : li-cuti religio,qua Deodcbitum ciiltum im-pendimus.fidei veræ fignum eft. Qu arc re-difsimèS.Bonaucturadoçet.quodficutin fidcintelleftus captiuatur; ficinfuperfti-tioneerrore inflatur, amp;nbsp;eleuatur. Ncc mi-

^4 De Con FtssioNiBVs rum vide3tur,quodfup€rftitio prçludiunï amp;nbsp;quædam difpofitio ad maleficia fit, cùm nulla fitfuperüitionisfpecies,qüçnon procedat exquadam peftifera amp;nbsp;dololafocie-tatecum dçmone. Qui autem tam în fceli-cé focietatem contrahit, quomodo non de-cipietur Callidifsim’ eft dgmonjnon pro-ceditab extrémo ad extremum,fed à mini, mis incipit, amp;nbsp;paulatim ad maxima pcrdu-cit.Sic per fuperftitionéin primis mente co impellir,vt fibi fides habeatur, amp;nbsp;vcræ fidei fundamentum infirmiusfeddatur. Atque cum materia fu perdition um affin is fit ma-leficio, aliquid làtius de fuperftitionibus adijciendum.

Superftitio eft pcccatum cotra primura De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præceptum Decalogi,quopræcipiturrcli-

primum fupremumque principium crea-tionisamp;gubernationis; Superftitioautem inducit homines ad reddendum Deo eu 1-tum perniciofuin, velfuperfluum, vcl ipfi creaturæ,tacitevel expreisè, Quatuorfunt fuperftitionis fpecies, (jumpomtS, Au^uftintu lth.2.de doilïiihi dnißtMa cap. 2. drcxpltcatS, idoldatria. Tliotnaf 22. ^.ÿa.ar.^.ldololatria.Diuinatio, Indebitus Deü cultus, amp;nbsp;vana obferuantia» ïdololatria eft, quando altcri quam Deo diutnus

Ri ALEFICORVM. 35 diuinuscultusexhibetur, amp;cß granifsimû peccatum, vt pater pafsim ex libris veteris teftamenti. Hanc nialefici amp;nbsp;fagæ exercent, quandodsemonem adorant, velei facrificiû offerunt.aut homagium præftant. Ex dicta definitioneeîicitur non efTeidololatriam, fanélis cum Chrifto regnantibus honorent debitû iiTipendere;quia iplîs inferior cuit’ amp;nondiüinüscxhibetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Diuinatio.eft reru m occulta ru rr:,vel fu- à«!»«»», turarû, quæ viahumanafeiri non pofîunt, per virtutem Dætnonis,eiufqueauxiliwm, cognitiOjVelprænunciatioiAdliancfpecié pertinent præftigium, Sornniorum o4)fer-uatioNecromantia, Gæomantia, Hydro-mantia Acromanttia, Aftronomia ülicita, Angurium,Omen,Chirornantia,Spatu!an-tia,Sortilegium,e? qu'ibtis viderulifimt ifidorat i lib,8,Etymolo^.cap.érS.ThoniM

Indebitus Dei cultus eft,quando homo iMitut. coiitDeum modo indebito,amp;eft duplex. Deicultm. Falfus.vt fl quis nuncDeoofferret facrificia veteris legis, vel in diuinis vteretiir cçre-monijsinfideliumtamp;fuperfluus, qui perfi-citur cæremonijs.quæ neq; ad Dei gloriam, neque ad hoc vt mens Deofubijeiatur, aut carnalisconcupifcentia refrenetur, fecun-dum Deiamp;Ecclefiæ inftitutionemappro-batam,ordinantur.

De CoNEtssi ONI b vs ri««4 cbfef. Vana obferiiantia eft, in qua fempcr ta-citcinuocatur dæmon, quando videlicet caufæ vel media affumuntur adcffed’pro-duccdoSjqui necvirtutediuina.nec natura li,aut Ecclcfiaftica inftitutione Jiabet ordi-nem ad tales effeétus. Ad hanc fpeftant ars notoria, obferuantiaûnitatû, Incantatio, obferuantia futurorum efFeßuum.amp;c.

Cum fuperftitionesfint laqueus, amp;in iîdiæantiquihoftis, quibus genus humanu decipere nititur ,vt refertunó.q. vltima. cap. jîJ»fi(,«edt:placet exemplo S. Auguftini,/it.i. de decl.Chrtfl.cap. 20. c[ui fui temporis mul-tasenumerat, noftri etiam aliquasoculis fubijeere, vt boni cognolcant amp;nbsp;euitent: malivero videant, quibus vinculis ligen-exemfUfu. tuF,amp;fraudibusdecipiantur. Hifequen-terfiiiionii. tejomnes funt fuperflitiofi, nec fol urn ex-ercentes, fed etiam fidem habentes, Nam fi-rnilesil!isfiunt,quifaciunt, Scomnesqui contiduntineis.

I. Qui dxmones adorant, ûcrificium cis offerunt, honorem impendunt, exprefsè, vel tacite inuocant, conlilium, auxilium, aut fauorem ab eis quærunt.

Quifutiira prædicere volunt, velmd-gos acccdunt.aut Ariolos.aut incantatorcs, vt occu 1 ta cognofcan t,vel fecreta reuelcnt, vel conülium prxftenc.

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Qui

Qui aliquam virtutem fomnijs tribuut; Vtquia fomniutn habuerunt tale vel talegt; fœlicitatis aut infortunijquippiameuen-turumcredunt.

Qui per infpeéiioneni membrorum, 4» aut partiumanimalium, futuraprçdicunt, aut de rebus futu ris, ex euentu priceden-tium,pronunciant.

Qui accedunt ad vagabundos illos, 5» quos Galli Aegyptios.Itali Cingaros,German! gentiles appellant, vtexbgurisma-nuum, faciei conflitutione, vel corporis ftatura fortunam fauftam, vel infaudam annuucient.

Qui obfcruant dies aliquos certos Con- 6, uerfionis Pauli,Vinccntij.Vrbani, Marty-rum, velaliorum, inquibus fipluat,vel cœlum fercnum fit, fcrenitatem, fertilita-tem,fterilitatcm,vinicopiam,velinopiam, vel per fpacium aliquot dierum continu-am pluuiam prædicunt. Qua decaufafu-pcrrtitiofi funt verlus illi, de fedo Conuer-fienisS. Pauli.

Clara Jie/ Pauli bona tetnpora dénotât anni. Si nix,autpluuia, defignat tempora cara: Stfuerint venti, deß^nat pralia^enti.

y. Qui coHigunt herbas in dieS.Ioannis , Baptiltæ, ad lingiilares quofdam effectiis credences taies elfe maioris virtutis; vel in-ferunt arbores ipfo Anunneiationis Mariae, exiftimanteshoc melius: Aut in fefto S.Ste-plianijCxcadem caufa diminuant fanguiné equorurn.amp;delîmilibusfimileeftiudiciû.

8. Qüi oblationes faciunt fanâis ex bonis cleemofyna petitis, credentes eas maioris elfe virtutis ad confequendum effedum: aut crucem S. Bernardi, ernptarn ex elee-mofynis, fancliorem putant:aut offerunt in honorem lamäoi ticeram, vel aliam rem coniunâam crinibus animalisægrotantis.

Piumautem eft, amp;ab vniuerfali Eccle-fia receptum, in templis, poft impetratam, fanitatcmii oculorum,aut pedum, aut ma-nuum,autanimalium, aliarumq; rerum lî-mulacra fufpendere ex auro, argento, cæra vel al ia materia confeéta.ad laudem amp;nbsp;glo-riam Dei amp;nbsp;fanâ:orum,vt lint adeptae fàni-tatismaniléftaindicia. Gratifsimè namq; accipit dominus eorû qualiacunq;funt dona,nec exigua,nec vilia dedignatur. Quip-pe qui ea pro ferétis facultate metiturzHaec itaque omnium fpedaculo exporreéta, te-ftantur morborum depullionem,cuius ip-fa certifsima ligna Eu nt à fanitätem confecu-tisallata. Hæc,fepultorura'ibi martyrum, quæ

lt;juç fît virtus,oftendant,vf optime traditTheoquot; doretu^yCyrenfis Epifeopui,l{b.i.de curatione Gn-(arum affeâtonittn^

Qui pbferuant qiiofdam dies fauflos, autintauftosad ingrediendum iter.autcô-flituuntdifferentiam , an quis manefurgés dextro vel liniftro pede inprimis tcrrani tangat,aut quem poRponat aut anteponat, egre^endo limen ædium Ad huncordi-nem referre polTumuseos, qui obferuant moduin capiendiSagas, vte.asveiin Icäo capiantjVel eleuent in alcu m,ne terram cal-cent; quiequid quidamdoceant.-cùm, vbt cadem ratio militât, idern ibi ius ftatuen-dum fit.

Qili yel qux fubmergunt imagines in i«. aqua pro pluuia habenda,vcl taciunt quaf-dam ligaturas amp;nbsp;diabolicas ceremonias, ne lac integro anno vaccis fubtrahatur opera maleficarum, aut certis diebus fummodi-luculo fcopisolera tangunt,necrucæ,cini-phes, vel alia impçrfeéla animaliaoleribus amp;nbsp;herbis nocumenta inférant.

Qui,cum herbascoHigunt médicinales, amp;nbsp;eas vulnçribus adhiber|t,fiduciam ponut in modoligaturæ, vel numero partium,vt numerusparvel imparfit;vel in herbiscol-ligendis obferuant, vt antefolisortum id fiat, vel certodiejvt die veneris, aut lotis,

40 De Confessionibvs vel tacendo colligant.amp;c.Quod aiitem me« dicus herbas colligat potius in Maio vel Aprili,qu3m Augullo, aut hyeme, id non fuperftitionis, led medicinæeH:.’ quia tam ratio naturalis,quam medicina diétafjquL bufdam anni temporibus, virtutem in herbis elTe potentiorem ad naturales cffcélus.

iz. Qui certam fiduciam conftituunt in quibuidam nominibus fcriptis, vel verbis etiani fàcris,aut charadcribus, vt non vul-nerentur,mutilentur,autoccidantur ! aut qui,(quodhorrendum diétu ell)in diePa-rafceueslanôloadcuntcrucéaliquam in bi-uio, vel triuio,amp; bombardam poft terga in crucem emittunt, vt dcindequécunq; ve-lintfcopum attingant,autin node S. Ioannis certasqualdam herbas diabolicis cære-monijs colligunt, quibus ad deteftabiles cfFeâus vtantur.

■ Qi^i metiuntur cingulum ægrotantis, vtcognolcatur,quis fandus (ît honoran-dus,adconfequendam fanitatem, certisad-hibitis ritibus:aut bipcnni ftramen diui-dunt, adcurandum tumores manuum amp;nbsp;digitorum ; aut ad fanandos certos morbos animalium,impelluntgregem in ignem ex lingularibus lignisinftruâ:um,vel percir-culum ducunt, amp;nbsp;tune animal, quod pri-- mum fortefortunafortitur locum in traf-eundo.

qiiam alijs,ad fpe-autnoluntdie Veneris vngues præfcindcre,autSabathofila-re, amp;nbsp;interim abalijs feruilibus operibus nonabftincnt.

Qn^ifidcm adhibentprobatiôni ferricâ-dentis, velaquæ frigidæ in maleficis cog-nofcendis, de quibus propc finem infra la-tius:Nec non etiam qui admittunt Stfidera tribuunt, quod quidam tortores fuie car-nifices quofdam potus ad eüciendumcon-fcfsioncm maleficoruin adhibent.

Qmcunque, cum audiunt picam voci-ferantem circa ædes alicuius, mortem præ-dicûtbreui imminere : aut quiacanemaudiunt vlulantem, peftem prçfagiunt; aut quiaobuiam venitlcpus, malialiquidin-ftareominantur. Similes amp;nbsp;alias multas vanas fuperftitiones amp;nbsp;magicas artes folent excrcere,qui artem venatoriam fequütur.

Huiufmodi amp;nbsp;fimiles artes nugato-iri®, vel noxiæ fuperftitiones ex quadam C J pefti-

4% Dp Co N F ESS I o NI B V $ peftifera focietatc hominum,quaß palt;5la ia fidelis amp;nbsp;dolofæ amicitiæconftituta, penu tusfuntrepudiendæ amp;fugiçndæChrifti3-no, vtdecernitur 26. q.2. lap. tUitdex Augufline, Arque hoc addiderim, fuperftitioiics tantq efle pcriculoiiores, quanto plures rcsfjcrae adhibentur. Quia hoc diabolus maxime in-tendit, vtvel lub fpecic piecatis dccipiat; autres facrasad humanam (alutem ordina-tas,in perucrfuni vfum dirigat.

Dicitaliquis; Eueniunt ramen aliquan-do tffedus in diótis operibus. Quandoque enim fu tura prædicunt.aut ægris fanitatem reftituunt,amp;c. Ref'pondeturi»cap.Necmi-rttm26.q.^.ex Ai{^ußino:hoc fieri permifsionc DeijVt ipfi.quihoc audiunt,vcl videt,pro-bentuFjamp;appareant, qua fide amp;nbsp;deuotionc Ihitcrga Deum,an etiam facile moueantur amp;nbsp;fequantur Deos alienos.ficut in Deu tero nomioMoyfesex verbo Dei populum in. ftruxit, cum inquitt.ViyÄrrexmr in medtotui fropbeta, (jrc.Dc varijs fupcrftitionibus.ob-feruationibus dierum, colledtionibusher-barum,diuinationibus,angurationib’auiu amp;nbsp;in cant3tionibus;e.v Augiiß.26.q.7.(ap.aon obferueti«,dicitur ; Qut Mt tabbus credunt,aut ad toruni domum euntes,aut fub domibus introducunt, aut interro^attt,fciantfifidemChrtfltanam eit^bap-tifintim prauaricaj/i amp;vtpa^anum amp;nbsp;apoßatä.

tft, retro abeuntem, équot; Dei inimicmti tram Dei graviter in dternü numerajje-, nifi Ecclcßaßica nttentia emendatus, Deo reconctlietttr.

Quoniam his addi poflcnt.iuxtaD.Au-guft.doétrinam lib.a.de doél.Cl)riflianaca.2o. amp;quotidianam expericntiam.milia im ma-nilsiinarum fuperlUtionum, necfacilèco-gnofcanturà multis,placuit exDoótorum lententtarégulasfubiungere, quibus dig-nofcatur, an aliquid fitfuperftitiofum vel non quarum fit,

QuotiesaliquisafFedusrei Regul^edig^ tribuitur, qui non conuenit ei feenndum /lt;*-luani naturam inditam,fi per Ecclefis de-finitionem/acramferipturam, autlauda-bilem confuetudinem non confiât fierià

Deo ; vt accidit in facramentis fiera men-talibusiHabendum erit tanquaria fuperfiL tiofu m,

buitur alicui rei, quem confiât habere ex natura rei, non efilùperfiitio. At fi attri-buituraliquibus rebus, vt fignis, vocibus, vel charafteribus; aut fi fides pofiulatur ad. produâionem eft'eCtus; fuperftitio iudi-candaefi.

44 De CoNrEssioNiBVS cialeSjVt imagines, fîgna, vcl charaftcrcs ad-hibeantur ad produélioncm fupernatu-raliumeffeétuü, vcl niotum liberi arbitrij fleâcndum, vcl diuinandum, autadelfi-ciendum fpirituales cfFcôtus tani in nobis quam alijs, nifî fiat modo in prima régula fignificato, (ccundura fàcram fcripturam, Ecclefiæ delïnitionem , aut approbatam ' confuetudincm ; fupcrftitiofurn crit tenendum.

QîMrtd. Quando quis vtitur ver-bis facris, autetiam orationibus, alijfq; pijs operibus, in rebus vanis,neq; ad diuinum honoremamp;cultum pertinentibus; eft lu-perftitio.quia callidus ferpens milcct vanis amp;nbsp;malis bona amp;: pia, Vt fîmplicibuscautiu» fub fpeciè pietatis imponat.

Qu^ando quis exercer aliquod opus, ad ali-quam abftinentiam , vcl corporis exerci-tium pertinens, videndum eft vt refrçnet carnalis concupifeentiæ motum , modo virtuti congruo,fecundum Ecclefig ritum amp;nbsp;moralem doâlrinam.

De materia fuferßittonum legendi/ùnt. S. Au^ lib, 2, de destina Chr^iana à cap. 20.

S. ThemiU,2.^,a q. ifi.peraliqMt ijq, ItMues i Tumcreniata/apcr deireio, 26. caufit cum textu. nbsp;nbsp;nbsp;''

Sjlueßer Prier Asiit fùinnia,verb.Superjlitii),Incantation^ maleficiiiM,Martinus Arles mtrait.de/u-perjlittonibui, qui habetur in Oceano luris vol. 10, Martinus ^lauarrtis in manu.ill Conftßar ter um, (ap,ii,anum.22.

Quarta cauCa dtFbofittua^-^^^f* ad, malejicta ejt curtolitoi, quA -his port ent is tlludàur per d^-monum fallactas^ (juado id prudeter appétit[cire éjuod ei nuÜarattonecompettt tnuejii-gare.exd.cap. Necmirum, Hæcpote-Has im mundis fpiritibus ideo datur,vt per-ucrfosfibi aptent.hoceft, prau os homines fed U ca n t, il los fci 1 icet, çHi ßiernunt verdat cm, amp;nbsp;crediint mendatto,nec fanain doeirinamferunt, Jed ad fita defideria coaceruantfibi ina^ißros pru-rientes aurtbus,lt;^ ad fabulas conuertuntur, onera-tipeccatu ducuntur var^s deßder^sßemper difcett-tes, nunquamadfctentia verdatemperuenientes, iuxta Paulifententiaw. Atque occalîonecu-riofîtatisarbitrornon raro doâos amp;mag« 80S ingenio capi à djmonc. Tétât cnim eos curio.

4(5 De Conpessionibvs curiofiratCjVt velintcognofccre.viderc, Si cxperiri noua , inuGtata,amp;rara. Quare Apoftolusadrnonet Kom.n. non plus fapere, tpuinnoportet. CurioGtati adiungi poteG la-tens in inultis cordibusintolerabilis fuper-bia.qüæ DominoDeo in fummS gradu di-fplicct,amp; dçmonib’ maioréin modû placet.

Qumhßttii fu^ertjue S. Paulus indie at, cum ait: Qut volunt dtutt es fieri incidunt in tentationem,à‘ laqueunidiaboli.Cf defideria mult a inuttlia,ér no-ciua, qua mer^unt homines in intent urn dr per di-lionein. Padtx enim omnium malorumcuptditiu, quant quidam appetentes, errauerunt afide,àrin-ferueruntfedolortbus multis. hac Apofiolus. Aua-roenimnihilfceleftius, qui etianàptopria animam venalcm exponit,vt pecunias con-greget: (^uod dæmoni optjmèconft3t;3tq; lie infatiabili appetitui tentatioiiem cön-gruam obijeit, vt in laqueum eum pertra-nat.Remediuni contra hoc malum fubiun-git Apoftolus, cum ait. Tuautemhemo Dei, hacfiu^e'.Seélarever'o iufiitiam, ptetatem, fidem, (baritatem,patientiam,manfitetudinem.

Hæc mültuni etfkax eft aft homintra capienftum amp;ftetinendum.Sic Babain.ca. i4.amp;25.ir)lib.numeroriifn,tïlios ïfraël mc-diantetoi nicationecum ftliabus jMoabftrt-duxit ad idoloîarriarn, hoc ehim vitium rapienres amp;nbsp;in tes dèijcit.Quis tnim Salomone fapicntior, Je Samfonefortior? amp;i. tarnen vtrunque vi-citluxuria benead hoeprnpofitum facit il-lud Ecclef /!,. Vitiü iiitilieres itpoflatarefaciüt fb^yrfpimWjamp;lfixitriaSaionioni eau la tuit ColendiDeos alienos, vteonftatexhiro.ï, f.eg ca,ji. Qnoniudo hoe peccaturn non lo-luni caula incidciifti, left etian) perlèuerah-di in malü lit ,optiiuè ex faci is litti is tradit GiiIiclmus.PeraldiiSjLpifeop’Lugdtinëlis, infumtiia virtutitin ^vitiornni, tuuio. 2. UaSL.^ fap.j.Atq^id ißdaruf lib- 2.âe funiinobotiocap.^p. fatisetiam atttftatur,dumait. Maxniiè fer farnif ltixiiritiM bmnanutn^enus f'nbdnur duliül», ^tiaiti fer cdtera vïtia. Dnmünes fi xentes puhhritu. dineineJfeMitinie,i'iifli(Me»i,C'fer ha/it boniinem en^etieu nierttif, è tjuibus lüt lafjifiint, ce^quari liuoreftrctifst ntitidie, itiijuunt perfenfus (OTforu^ opus defideriti/Hif^libidtnu^tiuatenusdLalefltbuide-trfuni deitllAin jumam pertrAliant, feeum^ lt;}Uvr Vuerint.^loriAnies ad tartara Jj/oiHt.Nouit op-timè daemon, vehemcntilsimiim cirecarnis ardorem, amp;nbsp;aninium, quem occupaucrit, non

4? De Confessionibvs non facile liberat i. Etcnim, vtS. Ambrof. ait, in cap. 4. Luta. eju.tfi clauit quibufdamfuffigitiir anima corporù volnptatibu!,^cum femel adbafirit ciipiditattbus demerfa terrenu, difficilein ait um p9~ tejlyndf défendit fine Deifauoiereuolare. aHuü ‘enimfuoium vinSalaqueù, deliciarumficula^ ritim illecebr'u obnexta ïam tenetur. hæc Ambro-fius.

Quodquidem pcccâtum multisvfita-tißimum eft, vt minima occafioneamp;aduer-fitate oblata, fe fuofq; dæmonibus, amp;nbsp;diris omnibus denoüeant;amp; tuncaliquandoiu-fto Deiiudicîo malum euenit, quodim-precantu r, Q^areproaerb.S.dicitur.Jicutauüad ait a tranfiolans, paffer quolibet vadens-, fc wA-lediHumfiuftraprolatumin quempiâ fuperueniet. ér in Pfal. loS. Dilexit malediéltonem, veniet et; amp;nbsp;noluit benediltionem, amp;nbsp;elongabttur ab eo. ! Hinccompertum eftcxperienfia , diabolû fumpfiflequandoq; hanc occafionem per-ducendiad maleftcium.

in muliebri fexti locum habet, eß defolatto ) fiue ntmta ttajaut fuftllanimitas in ad-

Dùm enim fœminæ in aduerfitates, ca« lamitates.auc perturbationes incidunt,ani-mum abijciunt, maxime quando non eft quiconfoletur,aut confllioiuuet. Hane oportunitatem Dæmon perferutatur ,atqj fub fiélae perfonae forma, auxilium, conü-lium.amp;patrocinium promittit,cum maxima deceptionc. Huicadiungerepoffumus immoderatam iram , qua multi fevindica-re de alijs per fas amp;nbsp;netas cupiunt ; quod qUando proprer fragilitatem non pofTunt, malign US fe offert,amp; infpiratvindiâæmo-dos.Sed nunc cum contingat inter aliasv-Tiam elfecaufam præcipuam perfeuerantiæ in tarn graui atque intolerabili daemonis iugo, dehaCpauIolatius aliquid dicendü pro remedio contra boeduru vinculum.

■ nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/' ! n ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerßmii

' Legimusin lib.Iiïdicum, quod Philiftæi Samfonem fortifsimum captum qüampri-wum oculis priuarunt.priuatum ad piftri-num ablcgarunt, amp;nbsp;moleiefecerût, omnt-bufq; ludibrijs amp;illufionibus affecerunt. Hos Philiftæos maligni fpiritus fequuntur; quamprimum hominemChriftianum arte fuaquacunque occafionc aut fpccic dcce-perunt,oculosintelligentiæeffodiunt,atq; perfuadcnt impofsibilem efle reditum ad Deum,cuius fidem abnegauit ; ficq; horaî-nemoculis captum aUigant ad piftrinum, jd eft.fuam grauem amp;nbsp;intollerabikm ferui-tutem, atque fi molere, id eft, fuis imperijs in omnibus fatisfacere nolit, vcrbcribus, minis amp;nbsp;terroribus cogunt,atque ludibrijs afficiunt. Atque vt melius ligatu m drmon teneat,imperatfub maxima pœna,vt in fœ-dix homo omnia fua peruerfa confilia, amp;nbsp;fceleratißimas fuggeftiones in fecreto tene-at,nec vlli mortalium extra fuam focieta-tem reuelct.

Aftutifsimus inimicus imitaturin hoc negotio mores caUidifsimi alicuius ama« toris.

Maleficorvm. Jl torîs, qui honeftam aliquam bonorû paré-tum filiam ,authonefti viri vxoreni intcn-dit feducere.Is Omni cura induftriaq; labo-rat, vt fua verba.faéta,amp; conblia non deue-niant innotitiam, nihilque magis timet, quam ne puella parentibus ea patefaciat,co-gnofccnshocpaéto parentum prouidentia ruosconatusfruftrandos amp;nbsp;irritandoseffe. Eodem modo diabolus in hoctam oceul-to, amp;abhominum fenlîbus alienofcelere Omni rationeprocurât, vthomo,quem ce-pit.fraudulenta fua cófdia nemini detegat. Ad quem effeôlum confequendum minas intentât, timorem incutit, amp;nbsp;pudoré obi jcit.- h is nodis anima miferi hominis in-tricata, fe expedite non potcft;cùm carcat bonoconfilio,amp; tam Dei.qnam hominum prudcntum auxiliodcftituatur.Exhocca-pitecontingit paucifsimos effe maleficos, autlagas, qui in confefsione facramentali hoc crimen confiteantur.hinc etiam fequi-turexiguum effe numerûeorum, quivcl qu!E fua fpontè conuertantur ad Deu m,rc-liÂadiabolica fbcietate, antequam ad ma-nus publies iuftitiæ deueniant. Ex eadem quoquecaufaoritur, quodnunnullæfœ-minçpotiusoptent amp;eligant morte,quam vitam, timcntcsncitcrum reducanturad Jaboriofum illud Qiolendinum.

Contra hiinc Diabolicum errorem, amp;nbsp;tienfserroif fimplicium falfam opinionem veritasfta-tu enda eft,, quæ rcnebras falGtatis Si erroris depellat. Veritas aiitcm eft, quod homo quiciinqueetiam à Diabolodeceptus,cum gratia Dei poteft per pœniterltism redire ad srati3m,Diaboli iugum rumperc amp;nbsp;tarn fœdam focietatem relinquere, ctiam quo-cunque tempore. Hane veritatem probat clamores Domini ad peccatores, Ez.ech.iS. ' Pruifctte avebisomnes fntiaricationesveflraf ,in cjtiibtif pr^uaricati cßu, (^?'facitè vobit cor nouum^ amp;nbsp;ßirituir. ncuum: amp;nbsp;qiure moriemini ? quia tiolo Wörtern worientis, dich Donnmis Deiu: reuertimi. tii, amp;nbsp;vit/zfe.Ecc lef.:? . Jnipietas impij non necebh ei,inquactmg^diecontierßtsfuerh: Hieremiæ8. 2innquid qui cadit, non adqciet vt re(ürgat^amp; qui etuerfiu e/;. non reiiertetur ? Quare er^o auerfüs eß popultis iße in Hierußtlem auerßone contentioßa? ^pprehenderunt mendaciim, amp;nbsp;noluerunt reuerti. amp;nbsp;cap.j in eodetn prophet a. Tu Mtem fornicata et CM» 4ngt;atoribas multif.tamen reuertere ad nie, di^ C’t Voniintu. Efaia pp. Derelinquat inipiw viam fit am, vir iniqwts coßitationes fuoi, reuertatur ad Doniiniim, amp;tniCerebitur eins ó'c. qtioniämul^ tut eß ad i^nofiendum. Eandem veritatem pro. bantßriptura, qua atteßantur Dominum ßtuere amp;riimpere vincula peccatortim. rt DauidinPfal. I^ifiupißi Domine vincula mea, tibißacrificabo h».

fliam laudis, 'Et iterum in alio laco, Vominns foluit fompuditof : Do/ntnut illuminât Citcos^ Ad idem propoGtum factunt, quæ mifericordiam amp;gratiam Deierga peccatores oftendunt. haïc Concionator facile congregabit contra prædiôium errorem. Qnjcunqicrgoà Diabolo decipitur, aut deceptus eft, Üc fub tam dura feruitnteagit, quantamcunque fidem inGdeli addixcrit, obedientiamque prçflitcrit, redcat ad cor/rangat pcrGdiam, penitcat, inuocet Deum, cceleftis curixre-ginam , defolatoriim aduocatam B. Virgi-nem, Angelum ciiftodein, amp;nbsp;fanctos, relï-ftataduerfario in (àdè:amp; vincet. Tantoau-tem faciliùs tam abominabilis Üatus re-linquitur, quanto citiusdcfcritur. Optimum confilium cfl, vthomo quamprifnu fedekifum cognofcit,ingemifcat, peccatu conGteatur bono amp;nbsp;prudenti conleflario, amp;nbsp;Gdei noftræarmisfortiter (èniuniat có-traaduerfarium, eiufquc infultus forti amp;nbsp;conftanti animo rcpellat. Pleriquc enim, qui his laqueis vinóli tenentur.multis ino-Icftijs afGciuntur,fi iugumabijcerediabo. licum, amp;nbsp;fcedera inGdelis amicitiæ rumpe-recontendant. At G conllanter fcdæmoi.û infultibus opponant, induendoarmatuia Dei amp;fcutum Gdeiarripiendo, viftoriain obtinebuntj nequC tam graues patiuntur

54 De CoNFtssioNiBV« tribulationes. Vt hoc reftius intelligatuf, amp;nbsp;firmius animis inhxreat , firailitudinc difcanius, quod dxmon aduerfarius noftcr naturam amp;nbsp;mores habet muliebres, quantum ad imbecillitatem virium , amp;nbsp;animi pcruicacia. Siciit enimfcemina malacum viro rixas mifccns, h eum confpiciatereéto animo, amp;nbsp;conftanti vultii reGfterc,amp;verbis vcrberaobijçere,ilicoanimôabijcit,amp;terga vertit, necdeinceps facilealiquid Gmileté-t^t.Siautem maritum timidum,meticulo-fum.fugacemq; deprçhcderiqin extremam furgitaudaciam, amp;virum f’erocitcr inua-d i t-Sim il i modo hoftis noftcr facere côfue-uitjlîquem repcrerit timidum amp;nbsp;incon-ftantéin tcntationib’,amp;animum abijcien. tçm in tantisinfultib’; non eft beftiafuper terra ferocior amp;nbsp;audacior. Vnde in noftro propofito timidis amp;triftibus minatur, non raro intentât verbera, ni more gerant fuo imperio.Sediï incidatin militéfortem amp;impcrtenitum,hilari vultu répugnante; diffidens deviétoriafugit, amp;eum in pace rclinquit,Hinc optimèait S. Gregori’ ; diabolus cum eifortiter reßßitur,debili! eß vtformica: Cum veroßtggeßio recipitur,fortü eß,vt leo. Nemo ergo in hoc deception is generc crudeli-tatem fæuientis, quam minis amp;nbsp;verberibus confirmât, pertimcfcat, fed confidendoin

Dei mifericordia amp;nbsp;auxi 1 io,viriliter in fide repugnetjfic tandem triumphabit,amp; dçrao confufus difcedet.Infiamjt ad hocnoftros animos.cxemplü magni ill i’ fpiritualis du-cis S. Anthonij, quénouitium in eremof®.-uifsimis cxcepit verbcribus, ita vt femiani-mis reliâus ad proximu vicü curandi caufa deferri debuerit. At Anthoni’ aliquantukj cóualefcés ad pritnülocu denuófccótulit, ad feruiendü Dco.paratus ad noua verbera probeneplacitoDei, necvlla iniuria dia-boliàpropofito deterrebatur. Hac animi conftantia virum fandtu munitu nequifsi-mi fpirit’ cü accedere nó auderêt;varias formas inductes, fcrarü morea!ijrugiebat,alij vlulabât, alijdentib’ fiédebat,alijfiammas ore,naribus,auriburq;emittebat,vttcrrQrc incuterctjCui verbera inferre ncqbat.ad im pedlêdü ipfum in via falutis.Sed vbi fortil-iimûathletânec verberacurare,nee horrenda fpeftra pertimefcerc cognouerüt,fe vi-öos amp;nbsp;cófufos cófefsi difceflerut. De his A-thanafius in vitaAnchonij.Hoc tamcadhuc referre non pigebitex vitaciufdé fandi.qj relatu dignü eft; feruc de co,du verbera ter-rorelq;jpfcrret,Iucéeidiuinitusapparuine, quacxpauefaâidçmoncsdifFugérc:Antho niû verb eofplendore récréa tu crcxilTe fe.Sc quafi prçfentem Dominû afpiceret, dixiffe. Fii trtU bont Itßf vbi trtf ; rejponfum^j

jlderdtn 'Anthom,fed enenttttntua praflold-bar,quam quoniam imperterritus, 'immotul'^ viri liter ßiflitiuifi't, manet te viSfiria tua mdefictens in Calotriumpbus, pramiumq, fempiternum. Omnis ergo Diaboli visatquedecertatio,con{lan-tis amp;nbsp;pij animi continuatione deftruitur. Simiba in vita Hilarionis refçrt S. Hieronymus. Plurimafanätorym exempla,qui fortitudine amp;nbsp;conftantia Diabolo reftite-runt, quividere voluerit, legat Marcum Maruium r/er^/z^/wf viuendi tujiitutione Itb. e4/gt;.7.Poftremö, vt huic præludio finem fa* ciam us.G quis bac arteDiibolica captus eft, confiteatur Jacerdoti prudenti, ikreuelet in çonfelsione malum,quo detinetur : pœ-niteat,amp; in futurum armis fc muniat fpiri-tualibus.Scriptum cftenim. Prouerb. :8. Qui abfionditfeelerafiia,non diri^etur:Qu^i autem con-

amp; reliquerit ea, tnifericordtam çonfe--quetur.amp;vt S. Hteronjmus aitin cap. n. E(cleß-‘ aflit,in illa verbizsi moaiordentfirpens inß'en-tio. si quem Diabaltis occulte monwrderit, amp;nbsp;nulla confcioemnpeccati veneno infecerit:St tacucrit qui percußiu iß, er non chéritpanitentiam, nec vulmu fuumfiatri amp;inagißro voluerit confiteri, ma^ißer qut lingual» habet ad eu randum,facile et prodeße nonpoterit. Si enitn erubefiat a^rotus vulntistne^ dico confiteri, quod ignorât medtcina, non curât. Moleltifsimèfertiniraic’, quodhomo fua confilia

tonfilia manifcftet, amp;impedit quantutn poteft.obijcictimorém amp;nbsp;pudorem. Scd tu fcqiiereconlïlium Ecclefiajlicicap. 4. Proani‘ ma tua tion conf undarù ver'umdicere. San ét i pa- ‘ tres tanquam firmam obferuarunt régula, euidenter Diabolicam cfle cogitationem, quam iunrorfenioriconfunditur apcrire.

Vndc Cakiin^M.^onpoteritDiaboluscircum-iienire vel delf cere iuttenemiwnachuw, nili eum, queinvtdertc aut per fttperbiam, aut per verecun- cap.9. diamJuoi cogitationes fenioreni celare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;collMomhnf

Hæcdepræludijs. Nunc prior quæftio- «Ä i.« n. nis pars per Conclufiones refoluitur.

Prima Conckifio. Alalefici, MaghdiumatoreSi^el qutcun ^ÜuiaZ’fei que ülq paclum cum Damp;moni^ ^“221 bus habeteSi nuUa ^era pojjuni facere miracula,

Próbatur Conclufiö, quia facere mira-cula vera, eft argumentum diui n i tat is, amp;nbsp;arguit inßnitam potentiam. ergo folum compctit Deo,»Hxf4 Pfalmi. Qm facit mi-rabilia magnafolus. Deinde, facere rairacula, excedit ordinem totius naturae creatae.ergo non eft in poteftate Daemonis: Hane conclu-ßonemprobant StTbomas i.par. q.iio.ar.4.amp;q-

5!^ Df, C o n F b sî ï ONI b vs ti44är.4.Alexand. Halen.2.part. q.4;. S. BofiA» uent.^i'alii Doäorestn 2,Jent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;habetur

Diftum in cóclulïoBe(vfr4?»;r4f«/4)Quia dæmones ctiam polTunt facere mirabilia, qux homines mirantur,quia corum facul-tatemamp;cognitionem fuperant. Sic Magi Pharaonis veros ferpentes amp;nbsp;ranas fecerunt per virtu tern d^monis, vt tefiatur Att^uflintu lib. 20' déduit.cap. iS. non tarnen rationcm vcri rairaculi attigeru nt, cum fecerint per applicationem aciiuorum naturalium ad talem efFedum.

Tripluiter Daemon autcm tàm mirabilcs cfFedus tn4lefiada. ç^jjy jyjjpjj Ycl maleficis triplici potifsi-w»»M ofemt _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

giu. !• Velenectus pernaturam, autartem ftdos-aliundetrahendo, ita vthominibui videantur in præfentia mirabiliter e^edi.

X. Vel de nouo occulte faciendo.per applicationem caufarum naturalium adiua pafsiuis coniungendo, amp;nbsp;accelerando adi-ones, quantum naturapatitur,amp;fuæ pote-ftatis fubtilitas valet.

J. Velfecundum apparentiam tantum, deludcndo fenfus per præftigia Scillufio-nes phantafmatum. Sienim ipieSathan po-teft apparere in corpore alTumpto : quare non potcft formas aliarum rcrumcffingc-rtfSi fenflbus hominum obijcere?

2. Concl. Magt^elmalefic ci non pojjùnttrâlÿnutarenja^ tericiTn exnjn^fornia tn aïiam.. fuel cUnm: Maleftctnonpoß. ßint immediate •utrtHtedamp;mo-nis, in reht4^ naturalthus Çiue corporaltbus alioiuam tm^ri-mereformam naturalem,

H$c Concl. eft contra quofdam Plato-nicos,qui pofuerunt formas corporales dc-riuari à fubftan tijs, fpiritualibus, per modu participationis:amp;:quofdam alios in hac materia,de quibus in fequenti conclußone.

Probatur Conclufio:Demonesnon pof-fünf, ergo nec magi nec malefici- quia ipQ operaDiaboli adiuti operantur.^ntecerfw« xeritatetnaßruunt Augtißinitsßtb.^. de rrmit.c,^. amp;nbsp;t.S.Thiimaf !.far.(j.6j,4T.4, amp;nbsp;q.iilt;:gt;,ar.2.^ q.H4.ar. 4.ad 2. (ir lib. j.connaGentil.cap. 10^, Alexand.Halen,2.par.q.4s.art.t.ö’ !.S.B»naue~ tura in 2.fenteni, dtfi.'^.par. 2. ar. 2.q,i.^2, Vrancifcui Viäoria in Releil, de arte Marica à nu“ merojf.amp;Ariflot. ltb.;^.Metaphjfica.atextu 26. ybi tradit fornias non imprimi in ma-teriai^

If© De C ONP ess I ONI b V f ter jam abaliquafubftantia feparata/fed re, duci inaój:ij depotentia miteriæ.peraftio-nem formæin materiaexiftentis,quia fimi-lefitaHmilifibi, fed quod propriefit.cft compo(itiim,ergo fit à compofito, amp;nbsp;non à fub'ftantia feparata. Vnde omnia quæfiunt in hoc mundo.fiunt à fimilibus caulis:efFe-étus cnim virtute eft in caufa. Qua ratione cum omnia ftnt eminenter in Deo, amp;non in alijs creaturis fpiritualibus; Ipfequelit infinitæ potentiæ;poteft tranfniutare res de forma in formam,creare,annihilare,amp; pro-ducere , abfquevllo adminiculo alicuius caufæparticularis, vtetiam fecitin rerum omnium creationeamp; produftione. Atquc tuncfuo impcrio,quod nulla creatura im-mutarepoteft, virtutem amp;nbsp;naturam natu-ralibusagentibus indidit, vtfuosefFeétus producant. Vndcficut de terra dixit: Ger^ fiitnetherbainvirentem, amp;non, hominem; Ita de \iomine-,Crefiueà'multipUcamini, vt in Ge-ne(i fcriptum eft.Sicut ergo terra germinac hcrbam virentem ; itahomo hominem, amp;nbsp;ignis ignem prpducit, Ex haç conclulîonc fequitur.

alios hommes Tere realiter pojjunt tramformare tn lu^fos, cattosi^elaliam quamcunque hefitam.

HæcConclufio non folum eftvetafè-cundum veram philofophiamjfed ctiafn fi-dei vcritateiu, ita vt fi quiscüm pertiftàcia contrarium ciedar,aut dicat, lït haireticuS Sc infidelis. Diélum (verè ér realiter') quia per illufioneni Sc apparentiam bene fit.Có-clufioeft contra loannetn Bodinum, Itb. i, de Magorttm Vemonomania, cap,6. amp;nbsp;eilttt ab et ciratot. Ipfeenim multis exemplisprobate intendit,Lycanthropiaiu 4 vtvocat, ideft, transformationem hominis in lupum: no-ftraautem Concl.cft in contrarium ; dyeam tradunt AU^uflimtslib.iH deCiuitate Det, cap. 17, amp;nbsp;iS.vbiexprefsè letiet ontnia taliaßertpbantA^ flice per prahi^iae •, ^2“ßc fili)it fabuLts iUae ex Varrone po'étu de ficyt vljffiit mutatie inbe,-fitoi, amp;nbsp;à Cine amp;nbsp;Arcadtbu! tn Itipotconuerßs.S. Thomaf i,par. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ar,4,ad 2. S.Bonau.loco cita

to, Srancifcus ViOoriaiti Relecl.de arte Magica propèfinem. AlfonßuaCaßroltb,/, deiufiahareti. eer um punitione tap, 14., EarthoIotHeus Spineue, facri padaty Magißer,in q, deßrtgtbus cap,i. MaL kue fnaleß(‘i‘par.q.io, (p- altbi. lo/ephus Angles in fltribue

fleribits Tbeologicarum ijutfiionam , ad Sïxtum iimntttm, prima parte in i. fentent, in q. mica de arte Ma^ica, difficultate loan, à Ttirrecremata , in ^ó.q.^.cap. Epifiopi. Vlricus Molitor in dialogU de Pjthonicis nuilieribtis ad Sigifnundtnn Arcbida-tern Atiflria, cap.io. determinationetertia. quare male eu Badinits profe alle^qat. Lambert^ Danans in dialogo defortiarqs. ca.^. Paulta Grillandm lurif. (onfultns in lib. de diuerfis crimtnibtts lib. 2. de Sor-tilegqs q. cuitu opera funt in volumine 4. oceani Jurii.Sihxc veritas exprefse defini tu r i« diß\ (ap. Epifiopi. his verbis. Quifquiecredit pojfefieri altqttam creataram aut in meliiu, aut in deternu (ommutari, aut transformari in altam fpeciem, vel in altamfimihtudinem.nifi ab ipf0 créât ore,qui omnia fecit, nbsp;nbsp;per quern omniafailafiant : proculdu-

bioinfideliseJl,lt;irpaganodeterior.Sc ibidem inc. Kec mirum, ex Auguflino de Ctutt.Et probatur euidenti ratione« Si homo poteft tranfmu-tariincattum.lupum, aut aliambeftiam; But mutatur, fecundu corp’ vel anima, aut fccundu vtrumq;. Si primu : ergo talis homo moritur. quia mors nihil aliud cft,qua fepa ratio animæ à corpore.Si moritur:ergo non poteft operatione dçmonis coniungi iterum anima cum corpore. Hocenimeft opus diuinæpotcntiæ, Dominusenim morti-ficat amp;nbsp;viuifitcat, Sifecundumdicatur,ita vt fiat tranihiucatio totius in totunixrgo ho-

#no definit effe, quandoincipit effe beßii, quia generatio vnius eü corruptie alccrius. ergo dc nouo crtatur homo, quando beftia redit ad naturam hominis,nee cft idem nu» mcrohomo, qui erat prius : amp;nbsp;alia fcquun-turfalfa contra veritatem amp;fidem.

Dicitaliquis: Cùm huiufmoditranC-ïnutationes verè amp;nbsp;realiter non fiant, quo-modoigiturapparentîRefpondctur fecurv. dum Doólores, quod tantum fecundm apparentiam fiunt, amp;nbsp;hoe poteft continge-rc dupliciter. Vno modo ab interior!, poteft enim daemon niutare phantafiam hominis,amp; etiam fentus corporeos, vt aliud appareatobie(ftum,qu3in lit. Id quod ex-perientia conftat fieri etiam ex caulis natu-ralibus. Nam videmus quodquandwque laborantes vehementifsimis calidifsimifq; febribus, cadant inphrenefin, vel mentis alienationcm, amp;nbsp;dicant le effe, quod non funt; amp;nbsp;cum daemon Deo permittente pop lit agere in corpora,nihil vetat, quo minus mediantibus caulis naturalibus, varias phantafiaspofsitin du cere. Alio modo ab extrinfeco,ex parte fenfibilis. Poteft cnim circumponere cuicunque rei corpore« quameunque formam corpoream, vt in ciusfpecie videatur : vel res etiam veras fupponerc. Exemplum extat in vitis patru. Quædam iuuencula ita extitit malcficiata

àquodam ludæo ad inftantiam cuiufdani iuüenis,cüiusturpitudini fatisfacerenole- } bat, vromhibüs videretur equa, dult;Sa pfo rerr.edio ad fatiélum Machatium’} cutüs fanditatem rei veritas hon potuit latere, qui mulieretrt cfTccernebat j amp;nbsp;dcoransdc tegebatillufionem* amp;iferum,ab omnibus iuuenculacognoftcbâtur. Dicebatautcm vir fandus id idèO iüuencülæ contigilTe, quôd non vacaret rebus diuinis,amp;Eccleiî-àfticismyfterijsi

poieflate âxmonum fa-cere ranasifirpentes i ctnipbeSy ttmaces j ßmtlia animalia I imperfectaiquA fecundum pht-lofèphtam generantur ex pu-trefafiione,

sic decent Au^ußiniu lib.^.de Trinit. cap.'^.^ ÿ. S.ThomMï.par.q.114- art.4.ads.S.Bonauen-tiira in ^.difi.^.loco citato. Alexan. Halen.s.par.q, 43’ membre 2. Ct Ma^^ifler fentent. in 2. difl.

Ixod.7. propèfinem. Sc confiât quod Magi Pharaô-*^8. nis ranasferpentefque t'ecerunt. Vbiau-

Malepicor VM. ÄJ dixerunt. Di^irui Dei eß htc. Aderat dom'tnatia (intjnit Augufi.')prohibentit perßiritum fanélutn. Idem patetratione.Qi^aegeneranturexpu- ' trefaétione, qualia funthuiufinodi imper-feda animalia, facilius generantur,amp; quafi À cafu,vr//offt Arifloteles Itb, Metaph : ii ex caufis naturalibus:ergo dæmoncs, per opplicationem caufarum naturaliü, citius amp;nbsp;celerius potentia fuæ virtutis.poflunt di-fponerc ad formæ vltimæ indudionem: ' amp;hoc vult Auguflin'gt; loco citato cap,S.quando dicttt Sicut nee parentes dtciinui créât or es ho^tnum^neq^ Agricolas ßugum, quamuü eorum extrinfeciu adhi~ iitis mottbus ad ißa creanda Dei vtrtus interius ope-retur: Ita non folutn malos, fed nee bonos angelos fas e[t putare creatores ,fed pra fubtihtatefut fenfts amp;nbsp;corporis, femina ißarerum nobis occultiorano^ verM}t,amp;ea per cogruof contemperationes elemen. iorum latenterßarferunt. Attjjitagignendarunt srerum, atq^ accelerandorü incrementorum prabue-' rütoccafwnes.Atq;in hacauthoritate.vtredè notant quidadodores.creationé in telligii Auguftin’.vitimç formæ introdudionem. Hocetiam aduertendum,hancconclußo-nc duabus præcedentibus non repugnare: quia hæc in tel 1 igi tu r, no quod malefici vel niagi virtutcdtabolica imprimât formaru in materiam; fed tantum difpoGtiuè, mc« diantibusagcniibusnaturalibusjcócurrat.

i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concl,

ëS Dt CONFÏSÏIONIBVJ «quot;-vï Concl. Malefici'uelwa-’quot;txaZt'”'habenf cum Damp;mone.

Probatur ex Augjift. lib. j. de CiHÏt. Dei cap. 2 amp;nbsp;probat ab cxperien tia.qua amp;c hoc infocli-ci tempore fatis fiiperq; probari poteft.Cre-berrima,ait.fafnaefi, multi^feexpertes, velabeit ^ut expert! er ant, de quorum fide dubitandum non efl.fe audiuide confirmant,Siluanosdr Paunos.qnos vulgus incubas vocat, improbos extitißi mulieribus, ér eortmi appettjfe, é“ peregijfe concubitÜ-, ér quop dam Damones,quos DufwsGaUinimcupant, afst-due hanc immunditiam ér tent are équot; efficere, vt bocvegare impudentta videatur. Auguflinumfè-sjuuntur communiterDoflores. iftdorus lib.S.c.vlt.. S.Tbom.in i./èntent.dilb.g. é“ t.par.q.ti.ar.^.ad 6. tnnocent^ S. in buda prafixa malleo nialeficarum, Scotitf ér alq DoHoresin 2. difi. S. 9i hæceft in» dubitata veritas, quam non folum experi-entiacertifsima coraprobat, fedctiaman-tiquitas confirmât.

Obftarc praedirftæ Conclufioni viden« tu r Chryfoftomiu homil. 22.in C,eneftn,vbi ait. Int» paCsibile effe.vt itnprobi Angeli cumfoeminis coitunt exerceant ; ér Cafsianus in Collationibus, collât, t, cap. iz.quificdicit. Nulle modocredendimeH j^iritualtf »atUTAf (ttmfantiiw («irefojfie. Scd hi pttre«

j )b3trcsIntelligendi l'unt, non polTedïmo-nescoirecuin fœininisanimalium natura-liu m nioi ejemen ex pj'opria fubltantia fu-mcndo : hc cnim coire amp;nbsp;çenerare, eft ani-mæ nutritiuæ lènütiuiiquæ in tncorpo-

i reisfubftannjs non reperitur. Traduntau-tem S. Auguftinus amp;nbsp;S.Thomas.quod fi demones cu m mulieribiis coirenr, amp;nbsp;genera-recjion virtutc proprij ieminis, quod nul-lum ex feipfishabeot, fed ope alicuius hominis, quod ipfi maribus turpiter I'uccu-bantes exceperunt, exccptuinque fteminis

r incubantes infundunt, id fieri, itaDeodi-fponente,nefittlie,quinafcitur, filiusdæ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

' teftate hominis. Sed operehumano poteft aliquis fiere impotens ad cartialem copu-

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ei bas.

bas.vel medicinas.ô’ic tenèt conmniterTheolo/t in 4.fentent. diß. ^4. Canonißtt in tit.defi^^id. amp;nbsp;waI. óin d.jsgt;(l-i’C‘SiferSorttAriM.Vo\.t^ au tc taleimpedimentum poni,vcl impediendo corpora,ne mutuo appropinquent ; vel ad-hibendooccultevirtutesrerum, quasdaemon optime nouit ad hoe validas; vel tur-bando imaginationem amp;nbsp;phantafiam, ita vtreddatalterum coniugum exofum : vel prohibendo mißionem ipirituu ad membra,in quibus eft virtusmotiuaamp;femina-tiua; Stalijsmodis, qui funt daemonibus coghiti, nobis au tem occulti. Le^^endusfufer hac materia Paludanus in 4. Çentent. dtfi. ^4.

y. ConcL MaUftet auxtlto dAmonum pojjknt morbos tn-ferre, hominesßiü tneantati-ontbus interficere , nbsp;nbsp;nbsp;pecora

Holefeitam Conftat in primis ex hiftoria leb, s.ca^. tomieibt^ quem perçufsit vlcerepefsimoà planta pe-Aittmt dis vfquead verticem. Et in Ei/an^elio Lue.r/, itn morhes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damon reddidit bomtnem furdum

diuinar.cap.ó, ' téftatur fâepè accipere poteßatem morbot im^ mittendi, amp;nbsp;n'êrem vitiando morbtdum rtddendi.

Multt,(ait [ex') ma^tcû artihus vfi elementa turba-re,vttai infintiü labefaétare non dubitant, amp;nbsp;ma-ntbns acctnciif au dent vent tiare, vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuoscon-

ficiat malts arttbns inimicos.hos, qitontam natura perenrinifunt,fer alù peflis abfumat. Efficiunt auteni talia malefici (lue vencficijcaufis na-turalibus.vcncno.intoxicationibus, herbis alijfquc medijs, quæ multis modisnorunt præparare,amp; cautilsimè applicare. Narrant quidam,quod Auerrocs Auicennam into-xicaucrit, ponendo toxicum fuper foliali-bri, que Auicêna folit’ fuerat legere:quan-to magis diabolica ars nouit omnia occul-tifsimè adhibere? De huiufmodi herbis, quibushomines folentnecare, mentioftt. in L.^.j.adteclto.amp;feq.ff. ad legem Corneitam de ficarijs amp;nbsp;vm^r».Éiulmodi (ùnt cicuta, Sal-mandria,Aconitum,Pintuocarpus,fiuePy-tiocampas, Bobuftrû, Mandragora Sc Can. tharides. Aliquando inflciunt ctiam aërem circumftantem,quem homo refpirando at-trahit. Aliquando inùdiantur dormicnti-bus. Familiareautetn ell maleflcis vetulis, vt infantes Sitencllos pueros lafcinct. Hoc autem efficitur quandoque, vtDoéfores tradunt, ex fond imaginatio hoc modo: fords imaginatio im nutat corporis coniû-âifpiritus, nbsp;hinc Immutado fpirituum

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 5 niaxi-

maxime fit inoculiï, ad quosfübtiliores fpiritus perueniunt. oculi autcm inficiunt aërem continuum, vfq;ad determinatum fpacium ; quomodo fpecula nnuaamp;pura cxafpeétu muJieris mcnfiruate.vt tradit Art-ßoteles in Ubro defoniwoó' vi^ilia, m a c u 1 i s i n fi-ciuntur. Sicetiam anima vetulæ vchemen-tifsimè ad maliriam concitata, afpedu vc-nenofo amp;nbsp;noxio corpus tenerum infantis inficit. Contingitctiam , ad talcm tft'eótu, malignum fpiritum ex paóto concurrere, amp;nbsp;occulte læderc infantcm.

poffùnt multos morbos curare3 cjutbus nuüa medicorum feten-tta meden ‘valet -j non tarnen omnes.

Probatur prima pars.-quia vtuntur arte dasmonum, qui præftant naturæ fubtilita-te.amp;longa rerum experientia,amp; multo re^ étius omnibus medicis norunt rerum na-turaliü virtutes Stcaufas. Sic Plinius fxp. z/. variaruin meminitherbarum, qiii-busMagi velad morbos depellendos, aut etiam inferendos,vtuntur;quæ quia homi-nibus funt ignot^jSc velocHsiraæ operatio-

Maleficorvm? 71 his,plurimum admirationisadfcruntneC cienribus. Ad idem iacit ratio S.’I horns inqq. dißttttMÜ de potentie q. 6.art. Sicutars, qua: imitatur naturam,potcft qugdam,qus natura nequit, efticerc; ita dæmones multa facere poffunt, qus prçter humanö ing«.. niû, omnéarté.amp;iolitûnaturçcurfum fût, l’atet etjam fecunda pars,quod non pof. fint curare omnes morbos.-Qiiia quicquid poflunt in hac arte, hoc efficiût per applica-tioné caufarûnaturaliû.-fedhænon poffunt curare omné morbum, maxime feneélutis.

Dices'.Si dæmones tantæ funt fubtilita-tis in naturalibuSjpofferit ne protrahere vi-tam hominisadoâingentos, vel nongen-tos annos, ficut olim homines viuebantî Refpondetur,quod non:qui3 per intempe-rantiam amp;ignorantiam hominum natura cft valdc corrupta, amp;nbsp;morbis infcóla, amp;nbsp;res naturalcsjprçfertim cum etiâ terra deficiat à prima fua integritate, non funt tanti vigo-ris amp;nbsp;virtutiSjficuti in principio creationis. Statim poft rerû creationc, ex diuina difpo-fitione, omniaerantmaioris perfeftionis, complexiohominû fortior amp;conftantior, ac cœli influentia falubrior. Vide ad harte nia-tenant Francifiuni Viâor.in Rekel, de ane Mag^ (a,infolut,ad 4. non kngè à fine, amp;nbsp;lofephum Art-^letin q.de ead.mAteria ellaua difficultate.

N» licet »M- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 zn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Tl’

fiUt'^inZt. JnaleftctpoßmtjnuUosmor-^ ttue» curaremaleftcia tÜata jape dißaluerCiltcet non omnia: non eft tarnen licitum Magos 'velmaleffcos accederepro dtft foiutione : nbsp;nbsp;nbsp;oiui contrafacit,

Probatur Leuit. ig, Hondedinctiiad Ma^ot, necab Ariolis aliquidfitfiitemint. amp;nbsp;cap.20. Anima^ qua detlinauerit ad Magos Csrc. wterfictam earn. amp;Deuter.iS.amp;ab.q.y.cap. gt;!onobferuetU, amp;nbsp;tn Cod.de malefic, amp;nbsp;matbent. L. Nudus ,amp;L. Nemo. Et hoc in tantum vcrum eft, quod etiamft malcficus paratus effet, non effet licitum vti ipftus opcci,contra A ngelum in verb. Superfiitio. alle^diitein profit Aureolumin 4. diß.34. quiputatejfie licitum pet ere dtfioluttonem . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àparatoSed comunùfiententia eji in contrariu. S.

Thom.in 4.dijl.^4,q.i. art. 3, Ó'. Bonauent,ibidem q.2.Sjluefier in verb.maleficium.qa.Caietanus amp;nbsp;Aurea Armilia ibidem,Turrecremata js- q- t’Juper tap. Stper fiortiarioi. Martinus N‘auar.in manuals eap.ii,ttttm.2ÿ,B.Siüo etiamprobat. Maleft^

•US communiter non poteft tollere, nil* per inuoj:ationem amp;nbsp;auxilium dxmonis. Atdçmonis auxilium inuocare ex fe malum ell,amp; nulla circunftantia poteft muniri,vt lit bonum. Ergo quifquis petit à ma-lefico, vt f'aciat id, quod line peccato non poteft,peccat: quia lie petens,confentit pee-cato alrerius. No»autem quifactant,fed ettam qui confentinntfacientibus, dtgni /ùnt morte.

Si tarnen malelicium adhibitum taleef-fet.quod line inuocatione dæmonis remo-ueri poftet, per remotionem fignorum auc vnguentorum, tune non eftet illicitû procurare iplius dilTolutioem.Licitum autem eftmaleficiafoluerc per opéra pia amp;nbsp;Eccle-fiaftica, vtpoteexorcifmos, facramentalia, facramentorum frequentationem, oratio-nes,ieiunia,aliaq; pietatis exercitia, de quibiu in cap. Si per firtiartaa.

lo. Concl.AZ^^/' maleficiy pote/iate damp;monum infiruéîi'.^ pojjknt tempefiates mouere» pltMtrUi tonitruay^andinemi prwnam.,alUj^ meteor a. pro^ ducere.

IW, ». ö* ». Probatiir ex hifloria lob, Satham procuratiane, i^nis de cœlo eecidtt, óquot; titilM oues, pufrof^ con-ßtmpfii-y lt;ir itei-iim:vehenienivenïtu irruit^ re^t^to-fie deferti, nbsp;nbsp;conctifstt quatuor an^nlos domus, qut

corruens opprefsit Itberot. àquot; in PfaLry. Et ocddit ingrandtne vineat eoram, amp;nbsp;moros eorum in prui-tia. Et tradtdit grandini iiimenta eorii,amp; pojfefstones eorü igni.Mißt in eos tram indi^natienit/ûa,in--dt^nationem, dr trant df tribulation?, iinmifsioncs per Angelos malos, dre. Super qua verba le^end^eft Auguft. Idem patet tn C.de malefic, dr matbem.L. Mnlti.Verb. Elementa turbare dquot;ibidem L.eorum, Cuiiis verba funtr Eorumeflfiientiapuniëda, dr fiuenfistmis tnerito legibus vindtcanda, qui ma^icit accinéli artibui, aut contra falutem tiominü moliti, 4ut pudtcos animos ad Ubidiitè deflexifie detegEaur. Nullis ver o crtrninationibus impltcandafiint qutfita humants corporibiu remedtà, aut in agreftibits loeit ■innocenter adhibit a fiiffia^ia,ne maturit vindemijs metuerentur imbres,aut ventis drgrandinis lapida-tione quaterentur, quibus non cuiufi^ falut aut afii-watio htdereturjed quorü proficit aciut.diuina mu-tsera, dr laborer homtnumfiernerentur. liac tnd.L. Probatur rationc. Omnia mcteorologi-lt;a, vt eonftat'ex Itbr'u Ariflotelis Meteorolo^icit, generantur in regione aeris, ex concurRi elementorum amp;caufarum naturalium SeJ daeraonib* hæc inferiora fubiacenç, quoad «otum localeai,Deoperaiittentc. ergo.

Probatur.Omnia quç in terra creCcunt, 6i neceflaria funt ad ftiftentationem homi. num,dependent ex motu amp;nbsp;influentiacor« porum cœleftium , amp;nbsp;elementorum tem-peramento. Si igiturelementaturbcntur, tempeftatesventique fineordineamp; iflodo excitentur , nec non grandines amp;nbsp;pruina immitt3ntur,quç3gris,vincis,arboribusamp; frugibus, noceatdequuntur ftcrilitas amp;nbsp;rc-rum inopia,

lllt;ec Concl.e/l contra loan, rrancifeum PoH“ ^Miuin tn hb.de Lattiiji amp;nbsp;excellentia vtriufque i!iru,qut habetur tn vol.io.Oceani lurif,contra An^ dream Alciatum lib, g, parer^on Jurif. cap» aj» Jdartinuitt Arles in traä, defuperfiititnibus, Vlri-

eum MoUtorem in Dialo^ii de Pjthonicis mHlteri-fnu, (^aHos qnofdam. Communisautcm amp;nbsp;vera fententia tenet cnnclufïonem. Sic tra-dunt Tnrrecretn.in caÆpifiopi. ió.q.f. Innocentiiu OHauus in Bulla prafixa malleo tnalefica.Maüeiu in/.(^ 2.par.Bartholomaus Spineus in q, deflrigi. ius cap.f,^ in Apologia prima contraPonzintbiiim. Franctfcas Victoria in releä. de arte magica, 'a nu-' tne.ß2.AlfonfusCaßrenßsli.i.deiußahareticorum punitioneacap. 14.. Sjilueßer in Verb. Hareßs.j. à num. 6. Cardinalit Caietanus 2.2.q,ps.ßtper. art. 3. S. Thoma, ^ofiphtts Angles in floribus loco citato, difficult. ^.Martiniu Nauar. in manuali cap. 11. num.3S. Paultu Grillandus lunfionfiiltus latifiime inlib.2.de Sortilegijs q. y, loannes Bodinus lib. 2. (ap.4.. amp;nbsp;hxc eft communis fententia, cui Contradicere, répugnât Theologiæ, Philo-fophiæ,amp; rerum experientiæcertifsimæ.

Probatur conclufio. Dæmones funt in-tegri in potentia naturali, ficut boni Angeli, vtprobatu eft in prgludio S.SedboniAn-geli poffunt transferre corpora breuifsimo tempore de loco ad locum, ergo amp;malL Aflumptum probatur ex i4,cap. Daniells, Angelus apprafjenditprophetam Abacuc in vertice capitis , de ex ludaa breuifsimo tempore in Eabylo. nemtuUt, amp;reßituit iterum confeßtm in locum fiium,vtfiriptura loquitur.e^r Angelus maltu,M.at^ thsu^.aJfuinpßtSaluAtorem, amp;nbsp;ßatuit fuprapin-

tiaculum tenipli 6quot; in Euan^elio Dameties 4 Cliri-ßo expulfi,ex permijsicne diutna intrauerüt poreoif eospTMtpitarunttnniare. FitautemhuiuP moditranflatiobieuilsinio tempore, non tarnen in inftanti :quia motus tantovclo-cior eft, quanto maior virtus moucntis, vi rerum experientia amp;philofopbia teftantur» Vnde philofophi crcdunt, (j motor infinit® fit virtutis, motum poflefieri in infta-ti. Eft autem maior potentia diaboli.quam homocognofcere valeat. quarefaciiècoU ligi poteft, quod diabolus breuilsimo tempore deferre corpora ad rcmotifsima loca' valer. Conftat etiam h®c veritas expcriétia. Multi vtriufque fexus viri,muliere$, pueri amp;nbsp;puellæconfitenturid verum efte. Imo quandoq; defcruntur à demonibus ad curium: amp;quia vel nomen lefuseximprouifo nominant.vel figno crucis fe muniupt,vel aliud fignum Chriftiani prçftant, alijsdi-fparentibus, pcdeftris ordinis fiunt inrc-deundo,qui ferebantura diaboloinade-undoconuentum:quandoq;caduntex ar-boribusin terram, amp;nbsp;membra collidunt: quandoquc, quia kges diaboli tranfgrc-diuntur, miferevel à diabolo traôantur, vel à focijs percutiuntunquç omnia experi-«ntijs ccrtifsimis probari poftent, fi librum tonfcriberem ,amp;non queftioncm traftaré, , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortaftè

^8 D s C ON PB s s I ÔNI B V s fortafsè alias data occafione latins dilata-turus. Exhocfundamento multumcon-* futantur, qui nihil aliud hæc voluntcfTc, quani lomnia.Qui experientias videre vo-luerir, légat Malleû malcficarû,PauliJ Gril-landû amp;nbsp;loanné Bodinû, amp;nbsp;multos noflro-rum ludicûprocelTus.fummæcnim demé-tiæ eft negate res notas lippis amp;nbsp;coforibus*

ExdiäaConclulione clicitur.fecundü cominunem lèntcntiam, banc tranflatio-nc fieri virtu te diaboli, ncc vllâ virtu te habere vngucta,herbas, baculos, aliaq-, corpo-ralia, quæadhibentur, fed ligna tantü elfe*

Dieet hic fortafsè aliquis; compertum «xperientia quandoq; eft, alios experimen-ti gratia aniinaduertilfe vxores fevnxilfe, quictiam idempræftiterunt,amp;fecuti funt; ergo aliquavirtus ex rei natura ineft vn-guentis.Refpondeo;hoc non probat aliquâ virtutem vnguentisinefle; led tales ex ali-qua infidclitate, amp;quafi fiduciaimplicite in dæmonem habita id tcntallc,amp;: ita opera diaboli talem tranftationem effeétam. Si quisautem forti fide inftruétus, in confu-fionem diabolicç machinationis,3d docen-dum amp;confortandum alios, nihil virtuti# inelfe huiufmodi naturalibus,ad taies effe-ôus vtaturjproculdubio, nullatranflatió lequcrctur. Proximo códufioDi obftare vi-detur

detur c.Epif.z6.q.5.red huic refpondcbnuj? intra in fine ti actatus, in folutione argu» mentorutn.

13. Concl. Nonfimf/er por aliter feruntur adconuen-^ tns,fidcjï4ddolt;^^ fiunt illufionn inimagmat 'ione nbsp;nbsp;phantafia.

Inhac Conclufione non eftcontrouer-fia. Qu^ando tarnen fit illufio, malefico. rum accedilconfenfus.quia vtdcclaratura in præludijs 5.4.amp; 5 ad maleficia rcquirun» tur coniunétim dæmonispoteftas, amp;per« uerfa malefici voluntas. Per conlenfum au-temintelligo, tarn implicitum , quant ex* plicitu voluntatis adum. Et,fi per impofsi-bile,ita Deo pcrmittente, fenfu m tarn exte-riore quam interiorc fomno fupprimcret dçmon, vt intelled’ non aduerteret, amp;nbsp;vo-luntatisconfenfus,qui præfupponit inteL ledusdiiudicantisadum, non accederet, vt accidie in phreneticis amp;nbsp;fomniantibus; 'homo non peccaret. quia peccatum ex fua natura volùtarium efle debet vel in fe, vel in fua caufa;amp; fic diabolus in huiufmo-di adibus non fequeretur fuum intentum.

jiN F IDE 5 MALEFlCORrja (onfefsioni contra fecios amp;nbsp;participes crimt-nisfit habenda, nbsp;nbsp;nbsp;(jtiiifitay in ordint

S On dcfuntauthores.qui nullä virtutem tribuunt deiiunciationib’.idq; magna cum iniuria diüini puminis, pernicieanima-rum,amp;euidenti reipiibli-cæ dcrrimento: qiiorurh auótorum princçps elTc videtur loänncs Francifcus Ponzinibius in traftatu de La-mijs, amp;excellentiavtriufqueIuris. Cjuare hanc quæftionem ab aliquibus brcuitcr narratara, à nemineaute ex propofito per-traöatam, diuina afsidente gratia, elucida-bimus amp;refoluemus perconclu fîones,hoc *jrdine. In primis.paucis prsemißis veritas çonclufionibus claris proponeturt Deinde argumenta foluentur,amp;per proceflum du-bijs occurrentibusrefpondebitur.

Prointroduâionequçftionisaduerteiï-dum td, iuris vtriufque certifsimum ac fir-mifsimu m cffe decrctu m, vt de fe confefsi, fupcr aliorum confcientijsnorrintcrrogé-XUT-,vtpatet iniurecanontcocap.i, decopfe(sù, tap.Ventens i.deteßtb. amp;nbsp;cap. Keiuitiddl' .in Ctuili, C.deaccufat. L.fin.lm verbii in medio L. tlenio tamenfibiblandiatur obieâu cuiußibetcri-tninùdefeinquitflione confejjiis, reniam ßerant, propterfla^^f^ia adiuniïi,vel per comniuntonem cri~ minis confirtiuin perfona fiiperioris opt ans, aiit ini-mici/ùpplicio in ipfa fupremorum ßiorum fortefici-andus : auteripifepofs'econfidens,atitfitidio,aut priuilegio nominatû'. Cum veteris iuris aut or it as ße fe confeffos.,nec inteirogari qtiidem de aliorum confient lafnat. Nemo igitiir de proprio crimine con-fiientemfuper confiientia aliétiafrutetur.hçc Icx,

Ex quibus umnibiis régula lumitur: Nullidefeconfeilofuperaliorum crimine creditur. Et ratio reddi potcft,quiatali$ perfona eft infamis, vilis ôê fufpcéla ex con-felsione proprij criminis. Qu^od argumentum in noftra materia imperiti malcficoru aduocati multum (oient vrgere, quamuis jnfirmum admodum amp;nbsp;fragile fnadpro-politunijVt in lequentibus manifeftabituquot;. Cùm autem, vt grammatici loquuntiîi nulla régula tam brmaiit, quæ non patia-turexctptionero,crimen Iglæmaicliatisexi-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipitur

tipitur, amp;nbsp;cum ob paritatem (iue indent!-tatem rationislexad Gmilemcafumexten-datur;cum criminc læffe maieftatis alia ad-■hucexeipiuntur,fecündi!m canonum amp;nbsp;le-gum di(po(itionem;vt vtdereeflinGlojfacom-niumter recepta in ca.t. de Cotifefsü. é'L. fin. C.de accufationilnu (^J^tQuonidmltberi, C.diteflib.ó' ' Doàorib.irietfdem (ocis. Sunt autem hæccx-cepta.in quibiislociusdelociointerrogan- fie. duseft;Latrocinij ertmen.ffi.dtiuflod. érex^ hibit. reorti L. D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.defetijs.L.penul-

nwlt;«.falfx monczx.L.ftn.C.defaifs.monet.prO-dit\(yn\sj..pettult.à‘ftii.C.ad legem Juliam M4-ieft.Clt;in\ur3t\onis,cap.fin.deteflib.cog. Malc-fieij flue ftrygu m. C.demalefic, ce nutb. L.fin, crimen 1^'fæ maieftatis d i u inç, id ert.hçrelis. ' cap.infidetfauorem.lib.â.dehireticù. Alij alios cafus exceptos colligunt, de quibus viden-di Doctores in praêiiciscriminalibus. prç-diâiautem exprefsifuntin iuribusallega-

ne generaliter videntur comprebendere omniacrimina.quætenduntin perniciem amp;nbsp;damnum lîue fpirituale Hue temporale reipublicæ, quandocrimina non funt cof-refta.fed in futurum pendent.

Dubium hiceffepoteft.An in fur to foetus de focio pofsit interrogari, amp;nbsp;an artnut 'xnerandum lit furtum cafibus exceptis.

Bartol US inL. Repeti.ff. de quißionibtu. fie vu detur fentire ; Ab eius tarnen fententia cô-muniterDocSoresrecedunt, licètin praxi in Italia amp;nbsp;alibi, vbifada frequentantur, mültilüdicis earn fequantur.hanc tame co-fiiefudinêiuri cômuni non côuenirecertû eft.Nam furtum non excipituràlege;amp; vbi lex non excipit amp;nbsp;ratio diffuadet, excipere non debemus.G/oyîJ« L.^in .deaccußit. Salicet» 'ibidem. Stephan-Rertrand vol s.conß26S.Iljppob :MarßUn conßlijs criminalibfis, conßl. 22.num. tj. Joeabtu Menochitts lib. 2. de arbiträres ludicum ^üitßionib. caß 4^4. a num.20. Qiiare de fu re non habet locum doârina Bartoli, nifi ve-limus loqui in furto occulto,propter diffi-tfultatem probationis, vt fentire vidctur Alexand.i» fo«/j/.^(»./i.2.citatusquot;a]Vlenöchio loco citato. Velde furto itacircüftantijs ag.-grauatö,quod meritopræfumi pofsitfine focijsnon effeperpetratum, tune cnim locum haberet régula Saliceti in L.ßn. Cod.de stecußit. qua tradit generaliter confeffum proprium crimen poife intertogari de focijs« quando præfumptio légitima diéfat eum habere focios: alias ftandum eft iuri communi. quia fegulæ ftandum, donee dfl fallentia oftendatur, amp;nbsp;exceptio probetur, fecundu m Glofs.receptam in L.omnis diffinitit.ffquot;. deregulit iuris. Decium in lib.i.eod.tit.Barthol.in l.i.SiquisittuisvtcAtHsne»itrit. Pr;«

Prætcrea obferuandum,maximam efle Crinmnta idifFercntiam inter crimina excepta, amp;nbsp;non exccpta.quia Judex ß interogat reum defc^^^ confelTumjin cafibus non exceptis, contra diâam Regulam; peccat mortaliter;amp; reus non tcnetur refpondere vcritatem dicen-do, fed poteft æquiuocè loquendo fubtcr-fugcrcjmodo tarnen mendacio non vtatur: vel fi quid confiteatiir contra alios, eis non prsiudicat. In exceptis vero criminibus, ludexjfubpcccato mortali, obligator de fe confefTupijdcfocijs interrogate, amp;nbsp;reus fî quos feit, in confeientia tenctur dcnuncia-re,G non fint correâa criminated probabi-literpræfumit in Jiiturum pendere, vtopti^ fnè tradunt Doinmcus Sottu in Ub. de tegendo dete^.fecretum,memb.2. q.6,amp; lib.6.deiußit, amp;nbsp;iure.q.ó.art.i.circamedtum.CardtnalisCaietania ttmi.i.trail.si./j. Reßonßontim, reßons. ^,adpa-irem Cherübinumde rlorentiit,amp;in i.z.S.Thcmi» q-70,art.i.Alfons.Caßren. hb.2.de iu(iablt;eretico^ rumpunitione, cap. 2f. loßcphtu Anales infloribtu Tlieolog, quafi.z.parte in 4,ßeiitent. in q. de corre-äionefiat erna. Martintis Natiarr.tn manualt Cen-feßariorum.cap. iS. à num, sS. amp;nbsp;ante hot pmnes S.Thomas 2.2,q.yo.art,t..ad 2. hii verbis ait, quoi quis e4, qua per confeßsionem nouit inßecreto.nuüo Kodopoteßprodere, Circa ea vero, ait, qua aliter bomintßubßecrete committnntur, dtßin^uendü efi.

enimßint talia,qu£fiatiiti cum ad tioti-tiam hvmmt! venerint, homo ea manifeflare tene-tur ; putaß pertinent ad corrupttonem multitudinif Ißritiialem, vel coiporalem, igt;el in^raue damnum aiicuiut perß)na\velß quid aliud eß huiufmodi,quotl (jiiit propalare tenet itt, vel tcßßcando,vel denunci-ando, amp;nbsp;contra hoc debitum obligari nonpoteßper fecreticominißum. (Intellige aliter extra con-fclsionem (acramentalem accepta} ex qui-bus nianifeftam eft, banc efle S.Doótoris fentcntiam.

^Dubium. Quæeft ratio, curludexte-neatur Reum defeconfclTum interrogate de focijs in exccptis, amp;c non alijs, amp;nbsp;re’ tene-tur etiam non interrotratus, denunciare? Doétores corn uniter ponu nt prædiââ dif-fercntiam ; non tarnen fundamentalem aC lignant rationcm, quam pro fua Ijngulari cruditione attingit Martinus Nauarrus i« JtubricaReleilionuiapNouit.de ludicqf nu.ç2,amp; tn cap.S'acerdos,depa:ijit.diß.6.nu.24;].n calibus nonexceptisli iudex interrogetreum.pec-cat contra oélauum Decalogi præceptum, quoprohibctur nequis det iniuftamcau-fam infamixproximi. itahseclex naturalis eft de non infamando, qua legeetiam Re’, contra iuris ordinem interrogatus.tcnetur çelarc occultum peccatorem. At in crimini» bus cxceptis, quando agitur de impedien-

Maleficqrvm? 87 do damna fpiritualia.vcl temporalta reipu-blicæ, quç in futurum pendent, alia lexna-turalis accedit, qua etiam priuati tenentur aliorum morteamp;pericula,(ï pofTunt, præ-cauere amp;nbsp;vitare, iuxta tlltid Protierb. 34. Eripe iüoi, qui dtKuntiir ad mortem -, quæfortioreft ilia de non infamando occtiltum. Concur-rentib’autem duabus naturæleg bus, cô-traria in calu aliquo diêlantibus, ftandueft fortiori: quia fortius vinculûfortiori mo-doligat. Fortiorautem cftlexdeferuanda alicuiuS fpirituali, vcltçporali vita, quam de conferuanda taina: Quia prçftantiora funtbona corporis amp;nbsp;vitæ, bonis famæSi fortun,B. Prohibetur ergo Iudex oétauo Decalogi præcepto, in non cxceptis Reum interrogate, amp;nbsp;obligatur in cxceptis legs naturali fortiori inquirere de confortibus, amp;nbsp;reus eodem præcepto denu nciarc.

Aliud hic occurrit dubium folucn. dum ; An reus, qui confcffuseft crimen, 4equo contra cum adfunt indicia, polsit interrogari de alijs delidtis , de quibus contra eum non funt indicia : exempli gratia , aliquis fulficientibus indicijs regt; pertus eft fur, amp;nbsp;hoc confelfus ; an pof-fitinterrogari deadulterio autlatrocinio, de quibus nulla funt légitima indicia, De ' iure fcçundum omnes non poteft

SS De Cdneess^onibv» interrogari, vt doe et optime lulnuClariu lib, ^■ßn.praitifit (rtminatit,(], 64gt;‘vei f. Succefsiue qut»-fo- amp;Hjfppol.Marßl. in L Repeti. ff.de quajitonjbiift Martintu Nauarrdn Rtibnca ca. Nouit,de ludicyt anum ^2, Sed cum fontrarium rn muleis locis leruetur, vf dictmt Angelus in trail, dema^ lefic. in verb, Tama publica, Gandintu in trail, dt malefic.in tit.dequafttonib.num.tç.Francifi, BrUquot;-nustntrail.de indtiqt (^tortura, amp;nbsp;alq multi, quoi refert Clarus loco citato-, an hæc confuetu-doßt bona, merito dubitatur, Hane con-fuetudinem amp;nbsp;praxim tanquam malam ali-qui reprehendunt,infer Nauarruslococit. Ö'Caietanus2.2.q. 6ÿ. art./, quoniam cum aperte fit contra iuSjftandu m eft regiilæ iuris, quando non probatur exceptio; amp;eft contrains dicinum, quod aliquis iniuftc detaltericaufamfeinlamädijad quod nulla lege tenetur. Quando autevnum crime eft prçparatorium ad aliud,vel confequens, autannexum:tuncIudex poteft interroga-fe.vt Nauar.loc.cit.num.64,tradit. Peccant igi, turgraiiiter Indices, qui contra ins fie in-terroganqenip fit contra legem naturalem amp;diuinam : dequib. ibidem latiut tn num.f6. potinscontrariufacerceft corruptela, qua confuetufJo- Exb’spatet,contradiuinum praeceptutn amp;iuftitiam facere illos indices, qui »eum priraen confeffura.dequoindi-

• MALîriCORVM, cîa procedebanr, cogunt tormétis amp;nbsp;minis faterialia, dequibus nulla adfuntindicia, amp;quafi totjus vitæ fuæ generalem fubire confcfsionem:boc non iudicis,qui iuftè iii-dicarc debet,fed Tyranni officium çft. Hiî præmifsis pro refolutione fit,

Probatur conclufio rationibus. Vr\m^ ratio. Maleficus de focijs interrogatqs tene-tur refpôdere ludici interroganti, amp;nbsp;iudçx obligatus eft ad interrogandum reum dç confortibus. eigoeicredendum eft. QyU fi nulla eisadhibendaeft fides,non eft ratio, quare ipfè obligeturdenunciare. Antecedens probatur autoritate Theologorum Citatorum,amp; ex iure natural i,quo quifque Ctiam priuatustenetur, fi pptcft, maxime fine fuo periçulo,amouere aliorû mortem, amp;nbsp;maxima periçula, quæ tendunt contra I' falutem reipubl. amp;nbsp;multorum, vtfortifsi-me probant non folum lex illaProuerb.14. £rueens,quiductintur ad mortem: fed ctiam cap. N on infer end a.2^.q.;,(^cap. Quanti.defeilt ent. (xcommunicationû,^ cap.t.diß.S^,

' iftimâui tantum efTc Tlieoiogoriimamp;D. Nauarri, ob fummam eruditionc in vtroq; iure,amp; fingularem pietate,Vrbi amp;nbsp;orbi no-tifsimi, nunc vcroampliusextendo amp;a{le-roefTe commune lurifperitoru fententiä', atqucin primis in (umno rigoreeam tenet Bartol US »»I.ffr««», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ledern

fompeiitm de Parrtäd. amp;nbsp;in L-/.f. ocufiram.ff.ad Stllanian, in quibiis locis tradit, fi quis tciat committenda in prinçipem, veltraólatus contra ciuitatem fuam autRempublicarn, Velin pattern aut dominum, amp;nonindi* cat;quod fit puniendus poena legis, id cd, mortis, hçc opinioBartoli cómu niter elî,amp; in multislocispraäicatur, vtmultorû autoritäre oftendit Iulius ClarusZi./. j.fin.pra-ilic^teriminalis : q. ÿ/. Alijdicunt feientem amp;nbsp;non reuclantem, puniendum peena graui, fed non mortis, vtFclinus in cap, i. deoffic. àquot; poteflate ludicü deleg. Dectus ibi. dr Andrae ßar^ batiiu. Sed quiequid fiqomnes probant fci-entem teneri adrcuelandum inconfcicn-tia. Id quotiin Jpeci'e tradunt Panorinit.in cap/.de reßitutwneß)oliatorum. Pelin. amp;nbsp;Dectus loc.cit. Anthoiuus de Bumo m cap. Quanta, defentent.ex-tom. amp;nbsp;Saltcetus, qui quoad panam tenet contra, Bartol.in L, Qmfquu-,C. ad le^em. luUam Mateß, docet, quod in confciëtiam amp;apudDeum feiens teneturad reuelandwm, amp;nbsp;id ex leg«

charitatis, amp;nbsp;Lancilotcus inttaä. deof/ic. rù tn catifis criminahbM,in §.de confcijs.fttl. imprefsione Colonienfi-, Ad rcmperandum Bartoli fcntentiam , quantum ad paenam,quidam interpretantureum intelligendum dc focijs criminum.fed alij abfolutc intelligé-diiputantdeomnifciente amp;non reucläte. Quare Baldus amp;nbsp;alij clamant cótra Bartolû,^ lt;panima ipfiusamp;omniûqüieum fequûtur/ crucientyr in inferno: eo çp fînt homicidç. ’

Ex his inferojludicem non folùni tenc-rirationeofficij, virtu te cuius obligatur,vt prouinçia purgetur à malcfaâoribus amp;nbsp;ho-ftibus communis falu tis,i«x(4 L.Congruit.ff'. deoffic.prmßdScdL etiam legis naturalis vinculo , quo etiä priuati tenetur.ad credendum denunciation! rational!, excircunftantijs, amp;nbsp;ad inquirendij circa denunciatos. Quod fl omittat,dup!ici rationepeccat: quia du-p 1 ice lege tranfgreditu rjiuttitiæ, amp;nbsp;charitatis,amp; rationeiullitie,quaobligatur reipub. ex officio prouiderc de malis im minetibus fi negligit; öcrefpubl.cuiusintercft dcliéta pu ni ri,Cijp. Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defententiaçxecm.c^L.tta

vulneratus.ff.adlegë Atjuil.pzûtUT lixtrïmcmùf grauifsimc peccat, Sc criminis fit particcps, ex cap./.de offic, ôquot; peteft.tudieu deleg. innoeè-tio,Baldo, Decio, Barbatio, Panornü amp;nbsp;omnib^ dd, ctim,T,tbid,Se tenetur ad reftitutioné omniü dainnorû,quçinderedundât vel in républ.

I vel in priuatos, vt definitur ex d, èap. t. ie aff', ielfg- amp;nbsp;cominunifententiaTheolegoram, S,Tholt;’ W« jt,2^ q.62.amp; Domintct Soti lib. 4. de iußit, amp;ittre. q. 7, art, loan, Medina in Cod. de rebut reßuuendis.ij.^,Martini Nauar,in mattuali ta.17, tiHm.2i Sylueß.tn verb.Reflitutio.j.num. 6, An^e, binverb.Iudex,§.8. Caietani in Summa, verbo Jleflitutio,cap.i.verßc. Nonobßant,Aurea Armilla ibidem, lofepht Anglesinflortbutin2.par.4.fenten, intj. Qmreßituere teneatur, Nonadifficulfate, fond. I, (^raliorum,

Deinde deduco cum DominicoSoto, in lib, de te^endo ér deteg. fier et urn,loco citato, St N3uarro,quodConfefl3rius tenetur huiuf-modi reos admonere,vt focios denuncient in cafibus exceptis ; quod fi facere renuant, eosabfoluere nequaquam debet;amp;fi abfol-uerit,æquè peccat abfoluendo.atq; rei non denunciando, Proiudicibusannotandum ex Doftoribus, quod quando facienda eft interrogatio fecyndum iuris defpofitio-tiem.de complicibus, vtnon fiat infpeciè vel indiuiduo contra aliquam fiqgularem pcrfonam.nin aliud indicium ad ipquiren-du moueat. Q^ia hoc potius effet officium fuggerentis, quarpinterrogantis, amp;fa(ftu pcisimumffed in gepere.quos habeat complices,vt cos nominent, iuxta doclrtnani Salt-ceti in L,ßn. Ctd, de accufat, çemmtfmlfr receptam

iifraßicift Quare grauifsimè peccant iudi-ces,qui cogunt rcos quocunque modo per* fas amp;nbsp;netas defegere focios,amp; fu mma repr^-heniîone digni funt,W bene ttadnnt IuUusCIâ“ ruf.libj. lôcocit. q,2!. verf. Retenta i^itur^infiné^ amp;nbsp;ÎQatiarriirtmanHali.cap./S.Kutn.^ÿ.

Poftremô exfuperiori doctrina infero* quodfireusdefeconfeiîus, aliquem in fui focietatenoueritpœnituiffcamp;conucrfum^ necampliusefle periculum moraliterprae-^ fumplerit redeundiad vomitum , nonte-netur talem iudici interroganti denuncia-reûnlo fi dertuncier.peccat.

Sccundaratio fumptaex differéntia cru mirium exceptorum Si non exceptorum* Omnium tam 'I heologorurâ,quanti cano-niftarum Si legiftarum iudicio rcccptum eft.quod de fe conicffus, fuper aliorunï cônfcientia non debet interrogari , Si fi interfogetur . noncreditur ei,ex iuribus ailegatis: amp;hac régula non obftante cafus fupradißi excipiuntur, in quibus debent interrogari. Si cis credendu m.Ergo eoru tu confefsiofide nullam facit; alias nulla eft diftrinâio inter cafus cxceptos amp;nbsp;non exceptes, contra tura^rlegec alle^atat, amp;nbsp;commu-oem DaUorumfententtam.

Tertia. Regulas ftandum Si inheren-dunaeft) donee de exceptione amp;fallentia often.

■oft en dat nr, amp;nbsp;probatur exGlofi.riceptain'L. emnif diffinitio.ff.de re^tilii iurif. (^inó.in Rubricii tinCd.tit.Petro de Anebarano ibid, Rdrtol.li. i.tM.2. fffitjuii in ius vocatns non lerit. P.ifiarmtt.tn cap,atl aoflram,num.p àquot;incap.Con/bluit. i.num. 4. de appellat. I acobo Menoebio Itb.i.ip.i^r.nam. i6.de af^ bitr. Iiidic. qu,i^iontb ,Zafio in trabl.defnbßttutto-hibutcap.â.nnm. CoHarr. lib. 2. variar. reßlut, tap. 12, num 4.. Naitarr, tn Rub. cap. Souit, de tU-'dtc^s,nunj ói.Scd crimen maleficorum ofte-diturSc probatur exceptum àRcguIa ilia tommuni, politiincapi.deconfe/s.d^L.ßtf. Cod.de accuf. in quo reus interrogandus dè focio,amp;:cicredêduni eft. Ergo probatur af-lu mptu m fx L.fin.Co.de malefic. 0quot; matb.cuats rerbafient: Qmeumj^ maltftciorum labepollutuitt audierit, deprehenderit.occupaHerit-,ilico adpubli-eum pertrabat, Cr iudicum oculit, comminit hofie falutit oflend.tt. i^odfi tjuiC^uä ex a^ttatortbut, id efi,aurigii,fiti tjuoltbet ahe^enere boniinum,contra hoc ediäum venire attentauerit, aut clamdeflinü fupplicijs et lain manifefium reunt malefica artis op. prefierit, vltimum/uppliitum non euadat : gemina Jufiiicionb obnoxius, quod aut publicum reum.nefie. ctnorU focios publicaret,feuerttati le^um nbsp;nbsp;nbsp;débita

fubtraxerit q!iaflionf,aut propriumfortafisu inimigt; (um fub htiiu/inodt vindiila nomine, confilio atroci-■éricenfecet'it.hveç funt verba legis,'in qua no-^anda verba, tjuod fufincionu redditur obnoxw: , - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia

publicum ream, ne foâas criminii puili(Arett, ctiam puiiiendos, ièucriuti legum fub-‘traxerit,Atq;hanclcgem,nequis iii intclü-gentiadubitefj'in hirtic modum alkgâtam interpretantut communiter Doftorcs, aL iecic. tn diél.le^^e. E^rtol. inl. Repeti- ff. dequtiß. SMtu Itb.i.conf.çf .incipience Requin imüe/l.Spe. tttlar.in tit.deaccufat.verficnlo, Idem repellitur, AH^el. ab Aretio in trail, de maleßc.verfu. Stmprcr^ niummandatorem,f0l.iÿ.cel,2. verbo. Quatre au particeps. Panvrmtt, loannes lintnolen. Anthaif. i Butrio in cap. i. de Ccnfejs. Albert de Gandtno i» trail.de male/kt in Rub.de qutßienib. Francifi» Rruniu in trail, de tndicijs e? tortura q. i.par. èi nu.i^.Saiicet.inL.fin.C.de acctifat.Glofi.ibidem.à' in C.deteflib.L. Ouoniamlibeii. amp;nbsp;inca. i.de Cofeß.Marjil.in L.i. j. lgt;iuiu Antoninus, ff.de quaß. amp;nbsp;ibidem in L.Repeti. coi. penult. Naiiarr. initia. KuaUcap.ig^nii.fg. Menochiui lib. a.dearb.Iud. caßi 474.. nu, alij alibi : Kecederc autcm à textuluris,ratione,amp;cummuni (èntctia, lu tn mæ temeritatis eft.

Quarta. MaleBci funt latroncsamp;pluf-quam latrones, maiusenim eft occiderc ve-neno, quamgladio, ex l.i.Cod, de malefic, à* tnathSei latroni cótra latronem adhibctur üdlçs.Cod.deferijs.L.penult.amp;ff. deciißod.f^ex-trib.reor. L. Diutu Adrian, ^communt Decloru/ii Jèntentia amp;nbsp;praxi, er^o.

Quinta. Maiefici faciuntconiuratione cüm dæmonibusjn perniciem hominum^ .^d^ftruôtioncomnium,qiiçcommuncm i laiuçWmram corporale, quem fpiritualenl I humanam^jromouentjVtcxperientiacon. ftat,amp; procelsib.us exploratum cft.quarc d.' lex eos merito holies communis falutis appellat. Sed in coniuratione datur fides fo-cioxontra foctum,excap.fin.Detefiib. cogcndi

ibidem con/ên/â omnium. amp;nbsp;Baldi tn cap. Quo-tiiam itberi.Cod. de teflibusi

Scxta. Maleficifunt rei lifæ maicfiatis diuinæ.Ipfam propemodiim diiiinam pul- , fi^nt miiciïitcm. L. EtßexceptaiCod.eod. Si ' enim crimen Içfçm.aicftatiscômmittit.qui in Impcratorem,Regem aut principem có-uiciaconijcit, eisinfidiaturexodio.in mi» niftros,vel in Rcgiuam delinquit: Quanto magisobnoxijerunt tanticriminis,qui di-üinani Maiellatem blafphcmant, fanótifsi- ; mam Dei genitriccm Reginam coeli maxi- ' misiniurijsafficiuriti atq; Regis æterni mi-niftrosincœlo régnantes, amp;nbsp;in terra militantes omni modoodióperfequuntur?Scd incrimine læfæ maiefiatis hùmanac credi-tur focio contra i6cïuin,vt confiât ex cap.i.de Confefi. amp;nbsp;communt omniüm fententia. Ergo amp;nbsp;in hoc.quia ficut vbi ell paf ratio, ell idem lus: fie ctiam vbi ell maior tatioÿ maius.

Ratio autem quare excipiatur à régula crimen lælæ niaieftatishumanæ, cft immani-tas,Slt;:reipub.vtilitas,quç profedo à fortiori militât in hoc crimine. Et côfirmatur: quia hoc crimcn multa habet priuilegia communia eu mfcelerelæfæmaieftatisjquilibec enimadmittitur ad aceufandum; quilibet poteft capere, modo ludici deinde præfen-tet; quilibet etiam ob hoc crimen, cuiui-cunq; lit dignitatis, torturælubijcitur, amp;nbsp;inuentus reus punitur.rx d. L. Etßexcepta. Quomodo hoc crimen fpedetad Içlæma-ieftatis peccatum,vide lodocum Damhaii-deri um I« Prailic a cr'uninali. cap. 6ii

Scptima.Malefici funt facrilegi.reb’ enîtii facramentalib’amp;facramentisfacramentorû ahutûtur in maximisfceleribus. Sed in cri-mine facrilcgij inquibt’ poteft interrogari defocijs,amp; ei creditur, fi alij non fint teftes, 2,q.7. eircap. Qm autem.1^7. cj. 4. Campegius intrail.deteflib. re^. Sô.fallent, 9. Lancelott. irt tracl.de offic.pratorû in crtminalib.tn cap.de Sacri*

num. 2. alibi M.enoch. in laco proximè citato,num. jq. (y alij quos ipfe citât,

Odaua. Malefici funt proditores patriae; faciuntenim trachatus, vt experientia confiât, quomodo vineas deftruant, fruét» perdant,amp; annonæ caritatem introducant. At proditoribus creditur contra locios.

Nona. Maleficiautfunt hæretict, aut eorum fa(5taf3piunthxreßn.e,vfxMft«yiw. izZi 6.^.S4W.Hocqui negat,rerum experien-tia iinpugnat.Quid enim aliud arguit,Deo flbrenunciare,padacum d^monibus inire, diabolos adorare, Dei genitricem blafphe-mijs lacerarc,myfteriis noftræ falutisabuti, corpus Clirifti conculcare, aliaq; nefandiC fima tcçlera in Deu m fanftofq; committe-rc? Qdæ omnia auth-Terefesfunt, autma-nifeftamhærelîn fapiunt. Sedin herefifo-ciusadmittiturcontrafocium/xcap. Infi-deifauorem.in (gt;, amp;nbsp;communi omnium fenten.-tia.

Décima. Eis, qui veritatem loquun-tur, credendumeft: alias fides Humana pe« riret. Sed communiter accidit, vtfoeijin hoc cri mine complices dcnunciantes, veri» tarem dicant;amp;,fi in cafu vnus inueniatur, qui in dennnciando fallatur, centum vel plures veritatem dicunt, vtconfiâtexpe-rientia,amp; procefiibuscontramaleficos, A communirer autem accidentibus licet ar-gumentari in materia morali.VndeBalduJ locum acommuniter accidentibus tradiî faccreindicium indubitatum,!K4MfwHz/'M( ^d/jjcctilatoremait.de fentent. amp;nbsp;bu qua ipfamfi-’ ^ttdtur.in verf. inctpiente,Ad mettem. Quod latiiu eßeadit

9/endit Mitrfilitu in praltica crtntinali.jfSecunda, quod confirmo ex doótrinaS.Tho-mæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;art. £.lt;iuidi(it,quodinaätitu

humants,/ûper quiba conflituuntur iudicia, amp;nbsp;exi-i^untur teflimonia, nonpotefi adhil/eri certitude demonflrattua, eo quod fint contingentie nbsp;nbsp;varier

btlia. Sufficit ergo prebabtlu certitude, que vt in pluribas veritatem atttngat, amp;nbsp;ficinpaucioribtu averitate deficiat» hæc S. Thomas. Si enim teftimonium hominuni efiet rcijcicndum, quia tcdesquandoq; falluntur. vel fallu m teflimofiumdicunt, omneiudicium cefla-ret. Nam amp;nbsp;in iudicio Sufannae falfa erant teftimonia-,amp;quando Saluator morti ad-lüdicabaturjö* Aäor. 6. in condemnation« Stcphani;amp; apud homines,innocentes quä-doq-, condemnantur: non tarnen propterci teftimonia hu mana, qus vt plurim u ra vc-fitatemattinguntirelinquuntur. Etidco in hoc crimine etfi error coqtingat quan-doq; in denunciationibus, nonproptereà fides omnis cis adimenda. In iudicijs amp;nbsp;te-ftimonijs falfitatem 8c errorem quando-que contingere, probat nobilis illa dif-

1 ficultas apud Theologos 8c lurifconfut-I tos, An Iudex contra veritatem fibi no-i tarn, fccundum allegata amp;nbsp;probata pofsit lententiam pronunciare, amp;nbsp;innocentent ,

160 Be ConpessiontbVs affirmantem parte tenentS.Thomat J.s. tj ^r.2.(!rq 64- ar.^.ad^.Alex. H^kn.^.par.q. 40. ! trengt;bro.6.Caiet.in loc. S.Tt:oni4, Sjlae/ber in ver-lojiidex 2.qJ,Den/itiicuf Si)tiu Ij. deii-fi. tjr itirt

amp; ex Jnrifcorfuhis Bartsl.in LJllieit/U, de offic.prafid. 1 ca. Andreae in Jpectilo, tit.de dißmt. 1 c5r alle^.i.Satis. Glûjf.in cap. pafioralis, qiiia.de cjjic. Delegati. équot; Pelin. ibidem.Couarrtmias lib.r. variarum refit, cap. 1. amp;nbsp;alq alibi. Non ergo ex humanis verkas tollendaeft , quia propter bominum fragilitatem amp;nbsp;inconftantiam quandoq; homines à veritatedeficiunt

Vndecima ratio. Teftes, qui hon de-bent examinari, examinatifaciuntaliqua* Jemfidem; quiafaciunt qualeqüaleindicium, vtDoAores loquuntur, iald.inL. Maritus.ff. de qnefi, amp;nbsp;in L. Cunitoi populos. C. de fiitnmaTrinit.amp;fide Cathol.Salicet.in L.Si firuos. C.deteßib.Gloff.in L.^.ff.detefi. Qnodlatinspro' , lat Marßl. inpradica. Diligenter.anum. 141. ‘ Ergomagisxredédum illitcfti, quidebuit j examinari;auia maiorem fidefacit.Sienim idquodvidetUr minus adefre,adcfl-;mu Ito magisquod magis videturadeOcjadeftSed maleficu'îdereconfefrus, examinari debeS decomplicibus, exLL. amp;communifiententiat

Duodecima ratio fumpta eft ex praxi Mcclefiæjquæjradit eis elle habendä fidem.

Nam omni tempore indices ex huiufmodt denunciationibus inquiliuerunt cótra de-nunciatos, vtpatetex Maüeo Malefic, àquot; Buü^ Innocentîj o£laiù,Maüea préfixa; Sicolao laquent amp;nbsp;Bartbolonuo Spmeo, Sacrt Pallacq Magiftrt inlib, de Strjgtbiu,amp; Paulo Griüando Jurifconful-to,caufarum Cnnnnalium in vrbe ludice^in Itb. 2. deSortile^qs. Omnescnim diâti amp;alij,pro-ceffusinltituerunt fecundum f'ormamiu. ris.ininquifidone hxreticorum feruandS. Sediiî hac forma continetur, vtcredatur confortibus, ex lib. 6. de haret.cap, lufidetfa-Mrenif

X 2. Concl. Certumetiamefly ^uod maleficü deß confeßü no habetur tant a fides 3 quataho-minihus integrAfamA 3 o^in^ nis^ ^ttA.

Omnes in hac re conueniuntiquia ex cô-fefsione proprij crtminis, aliquo modo eo-irum in opinionc hominum læfa eft fidcs:

Aliasetiam adtrium vel quatuor denun-I ciationcspoffetaliquisdamnarhquod non eft in praxi, vt inconclufioncvltimaplc-nius declarabitur.

Notandum : hæc Conclufio duplicera poteft habere fenfu m : vnus eft, quod con-fefsiovnius contra focium fitfuificiensad torturam.abfquealijsindicijsamp;adminicu-bs, d^fictenentCjnustnL.fin, C.deaccufat. AH' thon.de Butrio in cap. f,de confeff.Paulus de LeazA‘ rÿs incap.^^rauü. De depeßto, vtcitâteos AlexaHt lib.^.confil.gp.incipiente, riß thetnate antefcrtpt£-Ineundemytdentur deßenderefenfum Joan. Un' ' tnolen. amp;panorwi. in cap. d. de confeff. Angel.in j d.L.fin. Dinus in traäatu de quafi.Seciiudüi fenfuseft,quodconfelUo vnius contra fogt; : ciunijVnum faciat indicium,non perfc fuf- I ficiens fine alia præfumptionevel indicijs: amp;hunc in conclufioneintendimus.

Probatur nunc Conclufio, præfuppofi- j tis fupra probatis; In criminibus exceptis ! focium interrogandum defocijs,amp;lVlalefi- ' cium elfeènumeroexceptorum. Incrimi- • nib’exceptis diétum focijfacere indicium ’ ad torturam, à fortiori probat authoritas dodforum pro primo Icnfu citatorum. Nam quifcntitid,quodmaiuseft, multo piagis id quod min’ eft,fub codégradu;fen» • tire

tiredicitur. Deinde in fenfu noftro tenent comtnuniter Doctores, in criminibus cx-ccptisconfcfsionem focij contra fociiimfa-cereindicium ad torturam:lK»ffffnf;»5 jncrfp. Q^niam.de tefiib Glojf,tn L.fiii. C.de Accuj^t.c^ in L. Qwintam liberi,C.de teß.quamibid. Doéleres fequHMur. Akxan.in d. Conftlio, amp;m lib. 2.conß. 2ir.incipiente. Vififailirenancufione. Philippus Dectuf tn confil.iSp.num.7,amp; lo.inciptenie^Lata-tM ƒ?«»pltirimiim,amp; cJdein in ca. Quonta.de tefl, Philippus Corneus vol. i.confil. fS. Hjippol. Marfil^ incmjilqfcriminalibtu. confil.22, amp;nbsp;top.num.ii, amp;inL.i.j.D, Antonin''. ff.de qtufi. ée^latè in pra~ Ktcriminali. j. diligenter, à nu. fp. Lodouicus Ro^ tnan.in confil.i^^.Baldus i.val.conßl.pf.Conrard. Lancilottusintr.i(l.de oßjciopratoris tn iriigt;iin.ili-Inu in tit.de ne^atione criwinu amp;nbsp;tornientii,nu. z3. Albert. Gatidintis in tra^atti maleficioriim, in Ru^ brtca de qtußtonibtu amp;nbsp;torimntU ; dr bac eß communis fenteiiti.t, vt tradit Ittliuf Glarus lib 3.fen.. tenttarum.jfin.q.zi.veißculo.Sed quid in criniini. btuexceptie. Idem contirmo exdehnitioneamp; differentia indicij leuis amp;grauis,fccundu;n praóticos. Leueeft,cui contingitfrequen. terabeffe veritatem. Graue,cut contingit frequenter adelleveritatcm. Sed malefi o-rum denunciationibus non folum treque-ter.fedaut fereferaper, aut femper contingit adeffe veritatem , vt ludicum experien-.

104 De CONFESSI ONI B vs tia amp;nbsp;proceßibus confiât,ergo dcniinciatîo malefici contra focium facit indicium graue: quia cui competitdefinitio,competit amp;definitum,

Probatur, Confefsîo huiufmodi ali-quem habet effeólum, vt confiât ex diâis. ergo ad inquirendum ; cùtn perfè non fuf-ficiatad torturamjmo in non exceptis tra-dunt Doélores nominationem focij effice-re.vtlùdex pofsit inquirere: quanto magis in exceptis? Deinde noflram conclufioneni tenent cômunitcr Doôlores, vt docet Clanu loc.cit.verfic.Retenta ergo commimi conduftont,

Exhac conclu(îonefcquitur,quod ludex habita confefsione vnius malefici çontra participem criminis, debet cautè inquirere circa nominatiflatum amp;conuerfationem, amp;nbsp;indagarean alia reperiantur indicia.

! crimine 3 in maleftcorum fee-lercsßaliam habet prAfemptio-^ nem adiun^am^'uelindtciumt aut indicia, facit indicium ad torturamfuffïciens,

Probatur conclußo ex Clojf, amp;nbsp;^aliceto in L. fin,C, de accufivbi Salic.dicit in exceptü talem con-fefsionem fine nominatwnem fecundum doHoresfa-cere indicium ad torturam, quam ipfe moderatur ex Clojficitataßtaliinoniinatio fit coniunSacum prafumpttone. hanc doclrinam Saliceti Doäores in praxi(iqHHntur,vt ttfiatur Iulius Claris in q.d. dr infiectè Alexander lib. 3. eonfil.fg, incipiente, Vifi themate. Albertus Gandin, loc.citt trancific,Brunus de indicijs amp;nbsp;tortura,loco d. vr/J. i^alis autemfit modus. GufdoaSuzaria.de indi^ cijs tortura.nu.4p.di‘ibid.in addtt. Lodouicus Bolo^nmus. Jiippol. Aïarfil.inconfil. c:g.nti,/z.amp; iiiconfil.i^o, num, 42,vbi late probat ex Alex.d?“ (alqs.ÂtçLhicproleblorenotandum, quandocitan. tur confiita Marfiilij, intelli^endum de criminalibus non ciuilibus in bac materia,

1 Circa hanc conclulïoneni amp;nbsp;alias de ' conftfsionefocij criminis. fecundum Doctores notandumeft, adhocvtdiftum foei) faciat indicium ad torturam, requiri.vt

in tormentisconfiteatur. Sic tencntcom-lïiuniter Doélores : quia cum fit infamis Si vilis faélus ex confcfsione próprij crim inis, purgandus eft talisdcfeâus tortura. Bald.b voLconfiL^f. Alexand.^, vol. conf. i^i.incipiente, Vifiprocejlu,nu. ij.Raphael Bulgofiiu conf.iy^.in-(ipunte, I» caußt intjuifitionit. Marßl. conf. 22 nu. 32.amp;lop.nam.t^.ô’in prallicacriminali.j. Di' ligenttr.na.éi. Gundtniu de qtufi. amp;nbsp;torment. Nuncreflatforttiitre. Alberic.tn l.fin. C. deaccuf. Addo hâ ea,quafecundum Baldum,Salicetum, Ol' dradû amp;nbsp;alioSilafontn L.Cuiiblorpopulos.de fum-maTrinit. amp;nbsp;fid.cuth.nu.7Q.in prima lebîura, àquot; 2, nu.fi.docet bifantes in crimtnaltbus cum tortura admitti,adhoc vt indtciumfaciant ad torturam,in fubftdium'. qnacomntunâ Doblorum eß fententia, TPt infia confiabit.Si licèt Couarruuias lib.a. variarum Refilutionum cap. t^. «u. S. vidcatur teuere, quod tantum in ciuilibus idobti-neat, vt periurium amp;nbsp;infamia tormentis purgentur : tarnen ipfe intelligendus eft, quantum ad abfolutam probationem; amp;nbsp;itacommuni non aduerfatur; imô maxime fauet. Quia vt Bartol,/«L.ßn. tnfitte.ff.de inlit. iurand. vult, quotiefcunque probatk) probat in ciuilibus: in criminalibus facit indicium ad torturam. quod comprobat Marfil.in praélica//.^. Dtligèter.nu.i autemfocijcriminiscura tormctis admit-tantur,

M A LEFICO R VM.’ fO^ tantur, valde iuridicum eft,amp;in quibuC-damlocis feruatur, DicittamcChaflançus in confuetudiüi.Tiurgundu, inRubr.t.k hoe fxpè allegafTe in curia Franciæ; Curiam tarnen non attendere in deliâis atrocioribus,qux fiunt de nofte,amp;clandcftinis; fed admitte-re, propter difficultatcm probationis,pro-bationem fociorum criminis fine tortura, in cafibus.quibus foci) criminisadmittun-tur. Seruanda autem in hac re confuctudo loci, vbi ius dicitur, vt tradit Clarus q. cit. ConftitutionesImperiales CriminalesCaroli Qiiinti quamuisdéclarent fociumcö-tra focium facere indicium ad torturam, inter alias conditiones,nulla tarne fit men-tio, quoddebeatfieri nominatioin tortura, vtefl videreinarticulo31. Concedendum tarnen maxime in vilibus perfonis, confef-fionem reddi probabiliorem, quando examen fit in tormentis. z.ij.i.can. Inprimif.amp; can. Illi tjui.iir L.ob carnem.amp; L. 2. ff.de tejl. amp;m Autb.detefi,j,Sivero etiam. Aduertendu tarnen pro praxi, non effenecelfarium, vt confitens aZ:tu traélus fit ad tormenta, modo nietu tormentorum confitcatur. Quia confiteri in tormentis, amp;nbsp;metu tormento-ru m ,æq u ipara n tu r i n i u r€,vf tradunt Bartol, inL.i, §.D.Seuertu.ff.dequiefl. Bald, intrail.de quafl. nbsp;nbsp;torm, Guido à Suz^aria de indicés amp;nbsp;tor^

Jo8 , De CoNPESsroNiBvs t«M »«. 72. amp;nbsp;ibid, in addition.Èolo^ninas, conr maniterprailici. Mctuautem tormentorum fitconfefsio, non folum quancloadualiter tortura adhiberur, fed etiam quando eft in locumtormentorum duftus ad torquen-dum,velprçcedunt minæ tormentorum, fieundum Angelum ab Aretio in (raä^. malefic, verba,Fama publica. Bar tol,tn d.L.t.Gandtn.in traä. de maleficdn Rubr.de guafiton,amp;torment, Marfil. in PraHicacriminali. j. Expedita.ni{,. /o.

Sedhic exurgitdubium, ,/i.nd(lhoC-dt^lwn ficijfacial indicium rcGfuiratur, nbsp;nbsp;nbsp;deponut cum

iummentO\ MarGUusinpralUca. j.di-li^enter.anit. 63. tenet quod lie. amp;nbsp;propterea dici t feBononig femel libcraffe à furca que-dam furem,nomine Lodouicum dePari-iijs.Eundem fequiturlulius Claruswz/. ^.r.verfic. Qfuronunguid ad hoc-. Sc dicit, quod ftc femper viderit obferuari.Sufficit aurem vt fiat iuramentum, vel ante torturam,vcl præfente ipfo, contra quern deponit, prou t feruaturin confrontationc tefieBoerioinde-cif.^i(/.Marcus Anton, Blancust»trail.dein.-dte^s nu.jg^.. tenet contrarifi, vt citant eum Cla rus amp;nbsp;Men ochi us lib.2. de arbit. Indic,qut-fii.nii:n,6Q, TraditMenochius ex aliorum

Malïficorvm, tó^ étirhoritatepraxim cflcfcruandam : amp;nbsp;hoc videturtcnendum. Requiruntcnim iura amp;nbsp;leges iuramentum in tcftc,qui plencpro-bare debet,quod non eft in propofito:qua-rétantus rigor, iuris non attenditur. Pro fuiusrei confirmatione facit, quod idem hlt;]arßl.i»eo4'w infra late probatte-ftem examinatum fine iuramento facer« pracfumptionem. Hoctamen (cmperfaci-endum à prudent! amp;nbsp;timorato ludicc, qui Dcum iuftitiam ante oculoshaberedebet, vtquando Reus complices in cafibus, quibus tenerur, nominat, cumadmoneat. vtpropriæmemor falutis, nemini iniuria faciatjled bene confiderct, quidloquatur, imo amp;nbsp;interrogarepoterit rcum.an inant-in3mamp; confeientiam fuam velit recipere» fic fc rem habere, hocenim induit quafi ra* tionern iuramenti.

Hic libet pro noftra materia moucre du-bium, An àt^am mandAtar^ folum ßne alijs admimcults indiCîjSjfactAt indtcium ad tor turam contra mandantem. Exempli gratia, inpraefenti crimine inter jnaleficos amp;nbsp;malcficas funt homines infe. cioris lbrtis,vilis conditioni$,naediocris - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttis

tus amp;nbsp;fuperiorisjNune maleficus vilis cott-ditionis ôc pauper fatetur fe grandinem inouiire,adperdendumfrumentum. Ipfe eft pauper; mendicat panem; mallet fru-menti copiam, quam inopiam:præfumit merito Iudex talem motu proprio non fe-cifle.fcd alio mandante, vel alijs fuperioris ordinis. Interrogat de mandantibus vel mandante; IVlandatarius verb reuelat amp;nbsp;de-nunciat mandantem. An talis denunciatie» faciat indicium folum,ita vt mandanspofi fitcapi amp;torqucri?Ante refolutioncm no-tandum eft,quod mandatatoriuspoteft in-terrogari de mandante, quando præfump-tio eft vcrifimilis eum fecifle ex alterius mandato. Deindeaduertendum,etfi man-dansnon dicaturpropricfacere, interpre-tatiuè tarnen, vt Dotftores loquuntur,con-lt;urrit. Vndeteneturdedeliftomandata-rij,amp; punitur eadem pœna regulariter,qua m» n data ri u s. Bur/ ol.inL.Non foltim. ff. de iniu-r^s.j.Si mandttto:amp; eß communù opinio,vt tefta^ tuT Albertus Gandtnus in trail, de malefic, in Ruhr, de peenis.Itilisu Clarus lib.^.j.fin. ^usß.Se^.Lanci-lottiK in trail, de offic.pratoris in cap. demandan* tt homicidtum. Didac. Couarruuiaf in Clement, luriofissde honticidio. Hoc tarnen feiendum eft, quod quando mandans eft potens amp;nbsp;fc-uerus ergaeos, minuspuniendus eft man-datic

1V1a,ie?ico5VM, iix iatarins. quia cum aétio turn minus fit voluniaria, minus in eadcmfpeciè peccit. Metus enim etfi non tollat, minuit tarnen voluntarium.

Refpondetur nunc conformiter fupe-noribusconclnfionibus, quodmandatarij diélum foluro fine alia piæfumptione.vel indicijsnon eft fufficiensadhoc, vt man-dans pofsit fubijej tormentis, vt patet ex proxima Conclufionc. Deinde ob aliam rationem, quant fonunt Clariu d.lib.quttfl.ii. amp;nbsp;iiarftliui in j. Dilij^enter,nu.^fi.Qma alias effet inpoteftate cuiullibct hominis fcclefti. Si vilis perfonæ, vt vir probus fubijeerctur tormentis; quod effet impium amp;nbsp;abfurdu. amp;nbsp;ita dicit Clarus.quod vidcrit Temper fer-uari:hoc tarnen modo,vt in criminibus ex.

I ceptis leuiores fufpiciones fuf ficiant, quant , in non exceptis Quse praxis bene notanda I «ft adpropofitum, quod propter atrocita-: tern criminis, amp;nbsp;occulti exercitij naturam, leuiores fufficiant fufpiciones ; freuti etiam ' in haerefi omnium iudicio leuiora argu-i mcntaamp;figna, quaminalijs, acceptantur ad præfumendum.exl.a. Cod.deharet.Idint in capditeras. de prafumpt. Lanciletto m djractat.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicct

Dicctquifpiam,cum hicagatur de indi-^’i^ï-Quot indicia requiranturad tortura? Refpondctur,fecundumDoiäores,in praxi ita feruari, quod per vnum indicium, fi fît proximum,procedaturad tortu ram : vt fi fit vnus bonus teftis de vifu, vcl Confeßio extra indicium, vel res reperta apud reum praefumptum. Atqueetiam duo leuia vnu fufficiens ad torturam efficiunt, vt DocSo-tes pra£tici Lancilott.ind.trtiii. in cap.dene^d-time criminit.nu,2^.Marfil.in prallica,amp;al^ col-exBart.L.fin.ff,dequajl. Quod autem deconfuctudine Icructut, vtpropter vnu indicium Reus tormentis fubijciatur,atte-ftantur Ioan. Andreas inaddit. ad Speculator reni.in tit.de ptaßnnpt. Species. Alex and. lib. i. conßl.^j. Alberictu tn L. Si quit altctti.C. ad legem luUam Maiefi.amp;c hæceftcommunisopinio, , rt tradunt Claras lib. S. j.fin.q. 84- amp;nbsp;Marßl. in ' praäica crmiinali.j. Diligent er,a n.iyy.Antmad uertendum eft, quod in materia indicio- 1 rum amp;torturæ non poteftin omnibusda- | ri certa régula, propter varies cafus emer- i gentes. Ideoludicis arbitrio multarclin-| qiiuntur, an vnum fufficiat indicium, vel, plura,velquale. ludicisramenarbitrium in hoc,bcut in alijsomnibus,debet elTeiuri amp;xquitaticonfonum ; alias non valet, nec debet fequi propriam confeientiam, fed j publi-

Maleficorvm. irj publicam amp;nbsp;régulas legu m, vt latè Marßl.in frailica loc« cit.a nu,2y. prcfe^uitur. q u ia i n ar -bitrarijs ludcx debet lacere fuüarbitriiim cum confilio peritorum. Quando enirn dicitur aliquid relinqui ludicis arbitrio, non is eft (cnfus, vt forrafsè indofti iudices amp;nbsp;iuris imperiti intelligiint, qucdquifq; iudex pro luofenfu amp;cerebropofsit dccer-nere,ita vt pro ratione fit voluntas propria, fed quod ludcx confidcratis circunftantijs rerurh amp;perfonarû, necnon etiatn Icgum decretis, amp;doélorum fententijs.atbittetur quod iuri amp;nbsp;aequitati cofonum crit, qitan-dolex cxprefsède iuftitia non ftatuit.Vndc arbitraria, quædanturiudicibus, intclli-gunturconcedijfecundum mentem legis, amp;atbitrium intelleftus rationis,vtreß'ee!o~ ceiAndruM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in cap,t.de cotlßitut.nu. 167-

Siautem lex quid certi ftatuat in cafu, legi ftandueft.Hincinfertur,illa indicia maxime,quæ leges ponunt,amp;Doétores ex legibus colligunt,obferuandaelFe.Deindebre-uiter deduco(inferius latius Deo duce pro-baturus) in materia nialeficorum peccare quofdam ludiceslurium ignaros, quirc-quirunrtantam copiam indiciorum, vt ex natura amp;ftatu iftius excrcitij ,quod occuL tifsimum eft,vix vnquarn fit, autelfe vclir, qui aut accufare, aut denunciarc audeat;

ÏI4 De CoNPhssioNiBvs maxime cùm rcgulariteromne indicium, fecundum communcm fententiam, quam ctiam Conftitutio criminalis Caroli Quinti in articule 25. compleditur, per duos telles probandum fit:Cum tarnen iura, Dodores, amp;nbsp;praxes dodilsimarum curiarum, in enormibus,c!amdeftinis,amp;oc-cultis.necrimina impunita maneant.Diui* na maieftasgrauifsimc Içdatur.atq; ad iram prouocctur,amp;refpub.patiatur; lcuioresamp; minores quam in ilijsadmittantfufpicio-nes, amp;nbsp;minora argumenta feu indicia re-quirantjVt in probafione fcxtæ Conclufio-nis euidenter probabo.

Aliud hic dubium incidenter foluen-dum.quod læpc in praxi occurrit:Cafus ta-Jiseft, Maleficus indicijs lufficientibus, amp;nbsp;feruatisferuandisin tortura coram ludice, notario amp;nbsp;afsiftentibus proprium crimen confelTus, deinde de confortibus interro-gatus, cùm iureamp;potueritamp;debueritin-terrogari, denunciauit duos, vel duas, vel plures ; quam confefsionem ratam habet, amp;nbsp;confirmât, dum ell ad banebam iuris,vtvocanr,amp; lèntentiam expcdat.Sen-tentialataproctditur ad exccurionem ; amp;nbsp;dum ell in manibusCarnificis, locum prç, paratumadincinerandum intraturus, vel inftantia partis denunciatæ, velimportu-nitate

nitateadmonentium mortis,amp; vrgentium peranimæfa1utem,vtcogitet verè.an falfo denunciauerit, reus perturbatus hifcèvel fimilibus verbis, dum in extremis militât, vertit feadpopulum, diccnsad iudicem, vt paululum expcftet, amp;ait in prxfentia omnium. Rogn vosomnes, vt mihi ignof-catis.atque pro anima mea Dominum ro* getis; amp;nbsp;quia il los vel illas dcnunciaui tan-quam participes criminis.-exculo eos. amp;nbsp;di-comenihil mali deiplïsfcire. Vel.dctatiï præfentibus amp;inftantibus rcfpondet: ha-bco vos pro bonis amp;probis. Quibtispera-öis,non cft amplius locus verbis.fed proce* diturad executionem.Difficultasnuncefl, an confefsio in extremis faéta clidatprimä confefsioncm,in tortura amp;nbsp;iudicto faótam; ita vt prior non fit amplius indicium ad torturam contradenunciatos, iuxta modii inconclufioneexpofitum.

Videturquod elidat; turn quiaconfef-fio nulla, amp;nbsp;non perfeuerans, eiufdem cen-fetur virtutis, apud Doftoresrtum quia quilibet in articiilomortis mcmorfiiluti» prçfumitur.t-4n.54«nmflt;5.z.lt;j.7.eîrG/o^in cap. literoi.deprafumpt. Quæftiohccparumapud. Doétores trita eft. Earn in calu furti mouct Marfilius in praHica criminali. Reßat. tn frincipi«, Si loluit in partem ncgantem ; amp;:

fic etiam in præfcnti refoliiimus;Non eff« ftandum tali confcfsioni, quæ in extremis fit.amp;probaturexI,.Çi^«»fSiquis rnoriens ff, adSjUan. vbiperiüum textü Barto-lus amp;aliidicunt,qüod fi aiiquis Index, có* ftitusinmortisarticulo,dicit fefalfam tu-Jifieferttentiam.non ftatur ipfius dido.fiec eicrediturad annullahdum Ientehtiam. amp;nbsp;multis alijs iuribus amp;nbsp;allegationihus profe-quitur diétiisaudor. Prçterea eadélolem-nitasrequiriturin deftruendo, quæexigi-tur inconftruendo, neenon etiam eadem folemnitaspoftulaturIn rcuocatione aö’, quae in cclebratïone. Sed talis reuocatio in articulo mortis fit extraiiidicialitef, fine débita folemnitate:denunciatie vei e faóta eftferUatisferuandis in iudicioramp;aft^for-tior cft, qui fit in iudicio, qua qui fit extra, iuxta Glojfam receptatn in AMhent.Getieraliter. C.de Ipiffop. amp;nbsp;C/erie.ilrgo pofterior confeC fio non derogat priori. Arque in maiotéfft confirmationem optima eft ratio. Reicîim ducunturad fijpplicium,amp; funt in punâo mortis,adi..^concutiuntur timoré,amp;per-turbanturanguftia necis, vtquafi alienià mente videantur,amp;plenum indicium non habeant; amp;nbsp;opprefsi mortis timoré funt vc-lutifimilesmortuis. Adhaec.talispcrfona, maxims fi moriatur pecnitensfana mente

amp;ratione, non confirmafTetprimamcon-fefsioncm factam in tortura, quandofen-tentiadandaerat ad banchum iuris: tunc eniin confcientiam fuamaperuiiret, amp;rcle-uafletexcu(ando,quod in tormentis timoré pœnç,ad libcrandu m fc à tortura, vel alia affeélione motajdenunciaffet tales, tanqua participes criminis.con tra veritatem .Si au-tem in iudicioperGftit in prima confefsio. ne, veritatem dixiffe amp;nbsp;confenfum præbu-ine,in primam præfumitur.Quia qui tacet, quando loqui tenctur,amp; intcrrogatur.pro confentiente habetur. Ex hisfimilibufqjar-gumentis videtur concludendum, quod in foro exteriori talis excufatio in extremis nonclidat primam confefsionem; quam-uis maximum quiddam apudDeum amp;nbsp;homines lit, quodillereusftatim moriturus cxculpet,amp; excufet,qué inculpauit. Quod incontrarium obijcitur,verum eft, quod confefsio non perfcuerans æquiparetur có-fefsioni nulU: hoe tarnen intclligitur vfque i ad fententiam condemnatoriatn. Si reus non petfeuerct inconfefsione fafta in tortura , non poteft condemnari vi prioris confefsionis. At alia ratio eft port fententiam. Quod verb adducitur ; mo-riens prxfumitur memor Glutis; ve-H j rutn

verum eft, ficonftantiamp; fana men te,amp;de. liberato iudicio refpondeat, amp;nbsp;non pertur-•betur timoré mortis, vel inftantia impor- ' tuna partillm,autfolicitantiuni. His addo, q u od Bal d u s a i t,i» traäatu de pace Confiant ^.extra tjuaro. num.66. qui trailaitu habetur in volum,Oceaniiuris,fol,yy, que fequitiir la'on, in L.i ff.perquanifaâumerit.tiu.ib. Non om-nisqui moritur.vcl eft in extremo vitæ co-ftitutus.eftSandlusIoannes Baptifta, licet ; receperit corpus Chrifti. Vnde licet lit ali- . qualis præfumptio, non tarnen tanta, vt rnuliû probet. Ex his duo elicio : Primum, pro Confefsarijs, qui taliumreorumaudi-untconfefsiones in caftbus, quibus focios criminis tenentur denunciare, vtadmone* ant eos ferio in confefsione, ad denuncian-dum eos-,quosin confcientia,exccrt3,fcien-tiajfepoiitis omnibus humainsaffctlioni-bus, nouerint confortes, ludici coram no-tario amp;nbsp;teftibus; amp;nbsp;ft quos forte in tormcn-tis ex odio,inuidia,vel timoré pœnæ, vel a-lia caufa contra vcritatem denunciafient; rcuocent cum eadem folemnitate.ante fen-tentiam, Quia ft poftea Confefl'arius reum comiteturad fuppliciu m,amp; tunc fçpius in-culcando admoneat, vtmemorlalutis, ft quern iniuftc denunciaftet, eum reuocet, ftimulis conftientie ex vna parte,cùm mors

Maleficorvm^ n9 ïnftet,amp; ratio reddenda fit.-amp; cx altera anx-ietate mortis cxagitatus facilècontingere poflct, vttotam pi imain confefsionem in dubium reuocaret. Secundum, vtIudex nunquam pcrmittat, fententia lata partes accederc ad inftandum Sc molcftandum, rcum, led 11 iudicet conlrontandos, vtlo-quuntur, id fieri curct ante fentcntiam pro cómoditate. Alias fi poft, quid p importu-nitatéreuocetur, generatur aliquomodo præiudiciû tum iudicio,quod (andum ef-i'e debet,amp; fine mendaciojtû etiam ipli reo,, quifalfum dixit, aut in falfum conienfum dedit, dum loquidebebat, amp;tacuit;fipo-ftea non ftet confefsioni ; Nec etiam lecun-dumlegestalislubfecutareuocatio, vtfu-pràdiétumjmagni ponderiseft, prxfertim quando prima confclsio fulcituradmini-culis,quçipfam probabilem reddunt.Vide ad hanc materiam conftitutionem crimina-lem Caroli V. in art.^i.verfic.

fen. Huierefolutioni multulauet. calusin fimiliexpreffusi«L. Siquu in^raui, §.Siquü ttmriens.Ad Sillanian.vbi non creditur vulne-räto morienti, qui in extremis vitæ, exempli gratia, dicit le àTitio vulneratum, nili potuerit aliter probare. Ex qua lege Angelus ibidem, Sc Marllli’ conf,s.nu.i4, amp;conf.ioç. tradunt didummorientis facereindicium

ad torturain. In contrarium eft communis opinio, facerealiqualem præfumptionem, fed non tantam, quæ fuificiat adtorturâ. Stephanus Bertrand.Itb, 2. confit.alij multi, gttos cttat fequttur lui. Claru^Itb.i.ijuaßio. 21, Vnde Conftitutiones Criminales Caroli Quinti,«»mc«M^^.determinant,quod fer-mo morien tis, li quem denunciet, aliquod facial indicium»

6. Concl. Confeßio duorum 'ueltrium contra alidjucm^^jel allduos participes criminiSire gulariter facit indicium ad j torturam^ in crimine malefi-^ | corum.gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Hane conclufionen) fiç intelligo ; fi duo I vel tresfocij rci inuenti in tormentis, de fe confeßi.fimul vel fuçceffiue denuncient alium, vel alios, faciuntindicium, vel indicia fufficientia contra talem,vel tales, ad torturafn; fi in çonfefsioneconftanterper-feuerent, pœnitentes ad indicium accédât, morientes cum contritione, ita vtexcir-cunftantijs adiunftis non pofsit præfumi eosmentiri; amp;nbsp;, fi alia non fint indicia, lu.

JMa^eucorvm. m ^cx poteftamp; debet ex lege natural! fupra infmuata, ratione officij, talcs denuncia-ïosapprchédere,inquirere,amp; torturæ fubij-cere. Et in tali conîçlsione multum çft ob-feruandum, an reus fæpius confeßionem contra aliqs reiterçt,amp; ^eminet tn tormen-tis poftea, amp;nbsp;ad banchum iuris jquia gcmi-natioarguit magnam firmitatemanimi amp;nbsp;propofiti, Marfil.tn confil,ii^.nu. 2.amp;in L. i.ff. de (jtufl.j. Q^tftiont.Feltn.in cap.ficautio, Defid» infirumentorum,nu,^p. Decius in confil.iSf,nu,io. Talis etiaip geminatio amp;nbsp;reiteratio prapfup-ponit delibcrationem,(«xf4G/ö/71inflt;2.ó'( quit iratits.i.q,^. Quadecaufa non elt reuocabi-lis prætextu errorisautfalfitatis.Iot/owir.Ro-tnatiiu.in çonf.346jncipientef in hac catifit,Bartol, in L.CumfittnM. C.de Agricolif àquot; cenfitts, bb.vn-decinia.Bald.in L.Nec danmofa.C,de prectbtu Im-perat.offerendu^Ó’ ‘tlÿ tam citati. Diâû in con-clufione (re^ulariter') quia polsit effe cafus, in quo tam paucs denunciationesnon fuf-ficerent ; vt lï vir in poteftate amp;nbsp;authoritatc conftitutus, à fubditis denunciaretur tanti criminus, pofsit fortafsè præfumi cxodio faélum, vel alio humano refpeétu, praefer-tim G nullæ abac adfunt prçfumptiones co-adiuuantcs. Si tarnen tales denunciationcs multiplicentur àpcrfonisinGmæ, medio-crisjamp;fortafsis æqualis(conGderasis conti f fide-

Ht De CoNFEssioNrsvs fidcrandis) conditionis amp;nbsp;flat’ hominibus; iuftitia vendicat fibi locum, Videndum etiam, an taies denunciantes fint maioris authoritatishabiti: tuncenim eorurnde-nunciationes funt maioris etiam virtutis, in xquilibrio rationiSjContra parei,fi debits feruanturcóditiones. Propter hoc enim crimen licet quemlibet, non obftantcdig-nitate,torturçfubijcere,amp;inuentum reuni pu nire.fx L. Etfi excepta. De malefic.amp;m/tthent-Probatur nunc Conclufio fic declarata;

Primo,authoritate omnium dd.alega-torumin5. amp;5.conclufi Nam cum dubi-tant,an vnius confefsio in exceptis fufficiat adtorturam, præfupponunt duorum vcl p trium fufficere; amp;nbsp;communis amp;nbsp;in praxi | recepta opinio tenet, confefsionem fine ! nominationem vnius facere indicium ad torturam, fialiaprsfumptione velindicio iuuetur. Sed hie in propofito vnius incul-patiOjVel nominatio coniungitur nomina* tionialterius.Ergo,

Secundo, ex communi fententia, vtfu-praoftenfumeft,vnum graue indicium amp;nbsp;proximumfufficeretregulariter ad tortu-ram. Sed inculpatio duorum vel trium facitgrauißimum contra tertiûxùm vnius faciat graue, ex definitione grauisindicij, amp;nbsp;proxiraum ; cum omnes rerura cir-'' nbsp;nbsp;quot;nbsp;cun*

M AIEFICORVM.' rzj cunflantias nóminans pofTet ßgnificare amp;nbsp;aperire viam ad vlteriorem inquifitio-nem.

Tertio,In criminelæfæ maieRatisdiui-niamp; humanæ, duorum fociorum confef-fio contra fociiim vcl focios/ufficeret ad torturam. ex cap, infideifauorem.in 6.de haret, amp;6,(}Uafl. /.cap. Si^uiicummtlittbtu. ô'inL, ßtiif(}u^’Cod,ad legem lultam Maiefl.amp;comma-til doSorumfententia. Ergo amp;nbsp;in noftro cafu; quia vbi eflfimills ratio, idem iuscfl.j^rfrf legè Atjiiili. L. lüad. amp;c vbi maior rationnaius ius Ratio autem in diótis criminibus eft enormitascriminis, amp;reipubl. damnum. Sed magnitudine amp;nbsp;immanitatc hoc crime omnia luperat, maximaque damna in rem-publ.redundant, vtomnium confelsioni-busconftat, amp;hifce infœlicifsimis tempo-ribus Refpuhl. experitur. Bine bené Lam-bertus Danaui cap. in dialogû de firtiafijs amp;nbsp;maleficif, ait •. Sunt afidefieleratißimi apoflata^ Bet potentiaperfidi abiuratores, ret maieflatii diutna, transfuga teterrimi, proditores Dei fee-dtCstmi, ajfecla diabolt turptfstmi, denique diabtlici venefici, ^impollores. bacille. Si ergo in crimine læfæ maieftatis diuinæ amp;nbsp;hv-nianx, duofocij- criminis contra participes faciunt indicium ad torturam fuf-ficiens , imd fortafse plus probant in

Jn defeÄu aliorum (nam iura eos in tcft« admittunt indifttnâ:è)quisnegabtt inne-fandifsimofcelereduorum veltrium tefti-monium, de fcconfeiTorum, contraalio» fufficcre ad torturam? quæfolum eft medium, ad iniquirendum veritatem. Quid immaniusquamDeo datam tidem abnega* rCjCum diabolo fœdus contra diuinam maieftatem, ciiifq; fandos contraherc, dæ-monemadorarcjantäifsimam Deigcnetri-ccm blafphemijsimpetcrc, hofticommunis falutis nbedientiam, homagiumq; prælt; ftare? Etenimquiin religionem diyinam peccat, omnib* iacit iniuriam,amp; publicum crimen committit.cap.t^er^entù. dehtreticiif amp;nbsp;C.eod.tit. L.Gazaroi. Si crgo,vtL. 2.ibtdem definit, Hæreticorum vocabulocontinen-tur,amp; latis aduerfus eos ünftionibus debet fuccuinbere, quivel leuiargumentoàiu-dicio-Catholicæ re!igionis,amp; tramite detc-äifuerintdeuiarc; quanto magis qui tot tamq; enormib’ flagitijsnon dicodeuiare à fide, fed totam religionem conculcarc maximis argumçntis cognofeuntur, amp;nbsp;dc-teguntur?

Quarto: in crimine latrocinij, amp;alijsex-ceptis,omnium prafticorum iudicio,duo-rum vel triumdenunciationes contra contra confortes criminig fufficiunt ad tortu

I MAtEPiéöRVM. iif r»m, ex legibus fupra eitatit amp;nbsp;Alle^ationibus. Et 1ÎC praäicatur in rebulpubl.benè inftitutis* doétifsimorurh vîrorum conlîlijs, vt béni docent experientia, amp;nbsp;aliorâ tefltmonijs luit Cl^ rui libj.§.fin,pracHcitcrinnnalit.t]. HtVerfSed pO’ ne. C.h^Jfaneus in confuetudïnibus Burgundiet,litiLt. i.§.i.nu.i22. berfic. ^Qudntum ad lauii,V.apbaei Tulgoßus in conf.iÿj.Alexand.conft Sp.lib. inci-piente,Vifotheniateant'efiripta.

Quinto. Omnium Dodorum iudîciOj indefeétum aliarum probationum , amp;nbsp;ia fublîdium,admittunturteftesnon integri^ inhabiles, infames, amp;nbsp;focij criminû, quan-do ex natura tei amp;nbsp;ad’alijhaberinonpof-funt,iuxta cornmunern rerum curfunii Sit tenent Panorniit. Baldui. Kefiieu.Pelinuiamp; aly^ in tap.fin.de teßtb. co^end. Anthon,à Butrto in cap. Tertio loco, de Probat.loan. Andreat inaddtt- ad Speculator, tit. de tejle. j. i. verf, j^idfi olini. Bald. Clófid atÿ d. in C.de tefttb. L. Quoniam hberit Alexandt bb.z. conftl. jio. incipiente, ér vifothe. niate,^ eod.ltb.confil.i66. in(ipiente,Anitnaduer-fir amp;nbsp;lib.rconfi^i.incipierAe, Vi/oprocefiucaujà. Philtppiu Cornaus I,part.confil.vS. tncipiente, Pofi redttum confihum dicitur mthi. Paulus Caflren. i.part, Conftl, J4S. indp, îioiandutn quod adulte.. riutn.Decnuin cotfil.ig^.incip. Latatus/um.anu, 10. Marfil, Conftl,^4.i,nu. 6. (sr confil. 61. amp;nbsp;iq2, tnpracitcajcrtmtnalt.^. Dtl/^enter à nu.tr.

ilatthaiu Morfil, in ßngularibui. verßc. Notit quod in ßlßdiiim^piigm.penult. Landfianc. in tra^ llatu dedepoßtionibus teßium.nu loz.Salyc. in L. £4 (jnideni. Cod. de aaufat. Jaßon. in L. cunäoJ populos. DefumnuTrinitat. amp;conintunùibidcint Martintu Nauarr.in manuah ConfeßlirioruntfCap. 2;.num.41^. éffo- Plttrimas ad hoc congregat al-lep^.itiones Anthonius Gabri'elitu, Romanm Ftfci Apoßoli aduocatui libr. i. commiinttim Conclußo' num,in Rubr.detefiib.conclu/.7. Sed in crimine maleficorum aliter veritas habcrinonpo-teft^cx natura ipfius rei amp;nbsp;adusjux ta commun em rerum curfum. Eorumenimcx-ercitia, conuenticula, coniurationefqued« node fiun t, amp;nbsp;in locis fecretis, amp;nbsp;ab homi-num confuetudine remotis. Vnde di-cuntur ftriges; quia quafi aucj nodurnas de nodeftrident, vt notat Sjiluefler tu Summa, Verb. Hareßs. 3. amp;nbsp;fua maleficia exercent. Quatauteinde node fiunt, amp;nbsp;in locis fe* cretis, difficilisfunt probationis, vt pulchr'e oßendunt Alexand. ind. conßl. 166. amp;nbsp;Marßl. in fonßl.f. Si autem aliquod in rerum natura crimen eft, quod aliter probari non poC-fit,nifi per confortes amp;nbsp;focios criminls, hoc profedo eft, vt rei natura oftendit, amp;nbsp;expe-rientia rerum magiftradöcet.

. thor principalis, qui odit lucem, amp;nbsp;omni* inuifibiliter operatur ? amp;nbsp;quis probus co-jrum traótatibus amp;c conucntibus intereft, aut interefle permittitur, vt (itteftisom. niexceptionemaior, qui teftimonium fe-rat ? Qu^isenimvirvxoremHabens, cum qua noótes diefque verfatur, ipfaminno-centem affirmai e audebit ? Autquæmu-lier, virum ab hoc crimine liberum pronu nciabit ? Hiclibilocum vendicat illud. Poëticum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minime credit gur^ite,

fis ent. Quis igitur Index tarn 'a ration« alienus eft,qui boiiorinn requirat teftinio» nium, vbi nulliboni intereffepoffunt, nili probitatemamittere, amp;nbsp;padum cumdæ« moneamp;fuafocietateinire veftnt Î Atqua hoc argumentum confirmât Regula ilia luridict; indefeétumprobationlira, fiex negotij amp;nbsp;aótus natura non poteft haberi légitimaprobatio, admittitur minuslegi-tima:8d lex contenta eft ea probatione,quæ haberi poteft. fexf. amp;Glojf.m cap.fin.detefiib. fog. Panormit. ibidem. Alexand. i.volum.confiL 64- incipiente, Aeterni numinit itnweato Jjitritu. }Aarfil.confil.t. ó'inprtlticacriminali. Dili, genter.nuin. 12b. Bartol. amp;nbsp;Immolen.tn L. JnillA ßipnlattone.tnßne. de verbot, obligat. Chaßimatu fuper(onfuetud.Bnrgundisi, Rub.i.

Àmpliui roboratur ex Pattormitano in cap. Deea^ tero.de tefitb. vbtteßatur, cjuod licèt re^ulartter j «0« admittantur laid contra clericos, in caufa j critninali ; tarnen ijuahdo deltânm efl comnnj/iitn i in villa,vbi foltim vntu eß cleriau, in defedtim pro-hationii,adniittèdifini laid. Ad idem facit doUrina Saliceti inL. Eaqtttdem. C.diaccufat.q.y.recepta ab Angelo ab Aïetto, in Traäat. de malefic. Verbt ! EAetttor.ó' M.arßlio d.conf.y.dr alijs. Q^jandoin j tafifimus, in quo teßes intern habert nonpofimt, | tunc admittendt non intern i c” ponit exemplum. Siquislufit in profltbulo , àrfuit deeepttu propter taxillos falfis fs-c. potirtt laftonem Ô'falfittatem frobare per lenones amp;nbsp;infamesi

Sexto,in enorinibusamp;occultis, faciiior amp;nbsp;promptior debet effc Index in procedendo ad tortliram, fictif in incantationc j ve-nehationc amp;lhnilibus, ex Paid. inL.iientf deincep/.C. de Eptfiopaliaudient. Earbat.dr alift tn add It. ad Bartol. L. fin. ff. de quaß. Quod late confirmant Eranctfi. Brunm in tracli de induiji amp;nbsp;tortitra, ti.par. q. S.nit.a. hæc eft com munis rcgula,vf tradtt Clariislib. f.q. 64. verf.i^ideo. Ratio redditur : quia ea, qiiæ in occulto fi-unt.difficili'’ probari poftunt. Ex qua cau-fareftiltatilludluridicum pronunciatum; In clanideftinisamp;occulti$iufficerc proba-tiorerptrcóieduras, obreidifficultatem, quas alias nonfufftcerent. Occulta autem funt,

Maleftcorvm. 119 funt,quæ fiant de node,amp; in loco occulto. Saldos tti L. Cumfiatrem. Cod. de his qinbtu vt in-dt^^nis. tnprsnetpio. Angel. itiL.i. j.OcciCorum.ff. ad Sj/tlanmn. Hinc Baldus clamdeftinuni dicit ; quia raro inucnirur fine tortura, vt cft venenatio,ex d:L. Cumfiatrem. Quoniatn autem quæ denoftefiünt, ditficilis funt ' probationis.vt probat làtèAlexan .lib.2.conf. iti.inctp. Vtfafaât nàrratione, amp;nbsp;eodem lib, confi i67.in(ip. Awmaduerfif bu^qUa tamper tefles. que crimen maleficuruin,cx hiscaulis alijG que, quôd eft occultilsimum, leuiorib’ ar-gumentis tortura inquiri polTe quisdubi-tathamen à régula criminum aliorurnex-ceptorum non recedimus.vtfatisfuperquo conftatex lupradiétis. Ciuareautem male, ficia potius fiant de notte, amp;nbsp;in locis ab hö-iriinum cóuerfatione defertis, duplex red-ditur ratio à Paulo Grillando, in lib. 2, de Sorttlegifscap.4. Prima, quia Daemon poft cafum ex paradifo effettus luit obkurus, ,amp; tenebroius.-quare etiam dicitur princeps tcnebrarum;proinde fua opera facit in loco obfcuro, amp;nbsp;tempore tenebrofo, tuxtacom-munedtélum: Qm male agit,odtt lucem : Secun-da;Si de die fiereiit,pöflent videri ab aliquó amp;nbsp;faciliùs difcooperirentur eorum malefi. cia, Sc deuenirent ad notitiam ; amp;nbsp;ficcape, rencuramp;punirentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Septimo. Regulare amp;nbsp;iuridicum efî, quod propterenormitatéamp; immanitatem criminis, iura amp;nbsp;Ratu ta tranfgrcdi licet; id quod prob atur cap. i. de confefi.Gtofs.cir dd. Ex-cipiuntur, propterimmanitatem, quæ vo-cantur excepta ah ilia régula: DefeconfeC fusGiper aliorum confcientia non debet inquiri. L. Is emo deinceps. C. de Epifiopali, an-diem.Xn feflis pafcalibus relaxantur carcera-ti,exceptisqui atrociacommiferunt, L.peT omnes.C.de defenforib.ciuitat.denegatur defenßo, propter ma^^nitudinem criminis. L.prouinciarum. C. Jf/m)gt;.invencrabilipafchsE die, propter immanitatem, admittitur tortura, ad honorem cJ* Bald.in d.l. !lt;!emo deinceps, fradit. Facit ad idem GloCin per ccntrarinm.lH-ßit.de hared, qua ab inteflat.deferuntiir. vbiprop-ter immanitatem,fama defunili damnatur. Sic Ioan. Andrças,propter atrocifsimum crimen,»« cap.Cum non abhomine.Deiudicijt. tefta-turclericum fine degradationepolTepuni-ri.non attenta difpofitione d.cap..Ç»c Marfii. in fingulari.6oi.pTopter immanitatem criminis recipiuntur tc(les,lite non conteftata,amp; parte non citata : iuxtanotataab Archidtacono, Hominico Gemintano, Uoßien. in cap./.de homicid, tn 6. amp;nbsp;Felino in cap. 0^oniam,nu.7. Vt Itte non co‘ teflata. Probant hanc re^ulam latifiime Baldus in alutent./id nouo inre.C.deferu.fu/ttiuit.eix Doäo^ reet

M A LI ï I c o R V mJ ijt in aàtiitàtgt;idem.MArfil,in L. vnius. CDgnttu~ rnm.ff.de quefl. amp;nbsp;in d.fingulart.é!' omnium latif-fime Andrise Rarbatiuf inca. i.deconflit.an.iff, (icuttu doHrinam Jnnocentq ibidem. Propter hancreguhm in atrocifsimis non feruacur itaproceflus, recipiunturtefies ante litem conteflatam, amp;nbsp;parte non citata, amp;nbsp;proce-diturad torturam, etiamG non Gnt ita lut-ficientia indicia,vf re^einfertltiliui Clartu It.}’, gt;].i.j.primo:verC.ftmteti.lt;m. Enormia eninl, vt ind flngul.óoi.Marfll.tradit, talisfunt naturae amp;: iinportantiç, quod altèrent difpoGtionc llatiitorum amp;nbsp;iuris com munis. Atq;Ghaec omnia in vllocriinine locum habeant, iti hoc noftropropoGto in fummogradu ob-tinebunt. Siquidem vtplutimum in cri-mine maleGcorum, irivho fubiecto con-ueniunt crimen Ixfæ maiellatis diuins, t]uandoqueetiam humanæ, vt experientia compertum e(l,latrocinia horrend3,amp; gra-tiifsimis circunftantijs affeóta; coniuratio cum diabolo in fubuerGonem regni fum-miRegisddololatriapefsima.paâum cum diabolo amp;nbsp;inferno; blafpbcmia in Deunt, Beatifsimam virginem, 8c ontnes fanólos; pcccatum contra naturam cum fpirituali-bus cream ris: facrilegia ncfandifïiröain ab-ufu facramenti facrarncntorum, öcrerum iàcrarum;InGtntium Sc innoccntum Cardes;

ijx De Cöneesstonibvï fepulchrorum violatio ,vt innocentes effo*' diant,quorum carnibus horrende abu tu n-tur;perditioagroruni, vinearum, fyluaru, pmniumque rerum ad falutem hominum fpedantiumiita vtmcrito alegeappellen-tu r hoftes communis falutis;amp; alia plurima fceleraperpétrant, quænec mens Humana concipere valet. Qiijs igitur tam inhpiens eft,qui legibusconcludere velit,quod om-nes leges immanitatcamp;atrocitatc fuperat? Eftne vlluscanon, aut lex, aut ftatutum, quod dæmonem cum fua focietateirtclu-dat ? HÎC ludices atq; poteftatem habentes, pcrDeum,communemq;(àlutem obfecro, vtleges,iura,rationes, amp;authoritatem do-öifsimorum virorum intueantur, oculos apetiant,amp;cernant,quomodo Deus imma-' nifsimis criminibus irritetur , quomodo propter periculücómunislalutis, in cnor-mibus, nequidem àprocelTu amp;inquififio-nc, amp;executione in diebus Deo fingulari ratione confecratis ceflandum lit;qiiomo' do Devs executione iuftitiæ reconcilie-tu r, facil i mc,4lt;f dJex,Preuinciarum,C. defer^i. inhocfummi numinisfperatur venia, per quod multorum falus,amp;incolumitas pro-curatur.?Qu omodo ad honorem Dei,z«xr4 d. L.Nemo detnceps. crimina punicnda fint* quomodo iinant crimina impunita coaled j

cere, (»tra L.per omnet. C. de defenf. Ciait.quo-modo in tam enormibus amp;nbsp;pcriculofis,có-tracommunem falu tem,rclidis legibus di-uini$,naturalibus amp;nbsp;pofitiuis.dum pericu-lumeftin mora, iuftitiaeexecutionem différant, cum multorumfcandalojdantesiu-ftam occaüoncm multis temcrarijs iudi-cijs, amp;nbsp;ficcommunicantesgrauifsimispec-catisalienis ? quomodo deglutiatcamclos, excolateSjCulices dum minora amp;nbsp;manifcfta Lynceis oculis perluftrant,amp; talpis funt cç-cioresin occultisamp;atrocifbimi$?qnomodo feftucamvideant, amp;tràbem nonanimad-uertuntjdum furta lïmplicia.homicidia line propolito perpetrata.aliaq; minora cane peius amp;angue perfequuntuncrimen vcrô læfæmaicftatisdiuinæ, apoftafiam, tradi-tus fecretos contra patriæ falutem, amp;alia immanifsimafacinora , tanquam phanta-liasamp;fomnianegligunt. Habeant Judices in hoc negocio dodlrinam MagniBaGlijan-tèoculos :Qui vcr^m germanamq-, iuftitiâ non habet in animo repofitam, ac velutex præuia quadam meditationcreconditam, fed aut pecunijs corrumpitur, autamicis obfèquitur, autetiam inimicos vlcifcitur, aut alienam rcformidat potentiam ; reâè ius diccrc , iudiciaquc exercere non po-Hcft.

Oâauo amp;: vltiino probo conclufionem» Si non demus locum denunciationibus confortum in crimine maleficorum, non eft via extirpandi hoc crimen, nec inquire-di, aut procedendi contra multos, nec locus punicndi principes huius fceleiis:quod concedereeftabfurdifsimum. Ethocprô-bo reducendoin memoriam ea.quæpofita amp;nbsp;probata funt ex fidci fundamentisjn de-cimo præludio. Inter dxmones eft prçlatio amp;ordo. Suntenim fupremi,mcdij,amp; infi-mi. Qualis ergo ordo inter dominos, tails ' inter miniftros.Nam noruntoptimè tanto ftabiliuseftercgnum, quâto maiori brma-turordine.Videmus autem in regno temporalij fupcrioresjpotentiores, amp;honora-r tioresprincipibusafsidere; confilia ac re-fponfadare, ac demum quod cxecutioni mandandum concluderejconclufa per me-dios amp;nbsp;infimos in effeôlum deducei e. Non enim eftfupremorumconfiliariorum,ma-nusadmouereoperi, Sicut enim fupcriorcs dxmones fuasprouincias committunt in-ferioribus:Sicetiam in peftima ilia policia, principes amp;nbsp;fupcriorcs malefici, cum Principe dæmoniorum concludunt traâatus, atqueinfèrioribus executionem mandant.

Atq; bancdotftrina non folum ratio c^-probatjfcd ctiâ malçficorù Scmaleficarû cô-£effione$

Maleficorvm, ïjj fcffiones confirmât.Quæro nunc ab homi-ne, qui nullum dat locum denunciationi-bus,’contra ius, dociifsimorum»virorum authoritatem , amp;nbsp;praxim tarn Ecclefiæ, quam rerumpublic, bene inftitutarum, atque reélam rationem; quis modus-erit proccdcndi contra illos, qui luntin fupe-riori ordine ? manebunt ne impunita coru fcelera ? eorum traftatus contra rempubl. communemq; falutem occulti latcbunt,vt indies plures pertrahantur in diaboli focie. taté ? Recurrisad externa indiciazperquirc quado principes huius fceleris vifi fuerinc aut fcopos erigere ad caufandum pluuiam, aut ollam fupponere veftibulo alicuius fta-bull,aut lites amp;nbsp;minas intctalle plebeis, aut alia opera externa exercuide, quae indicio-rum vices fubeant ad probandü. Hæcenim funtfada vulgarium amp;nbsp;vilium perfonaru, quae rus incolût,amp; ruri verfantur inter plc-bcos.Ibi quandoquehçc amp;nbsp;fi milia perfpici-lUntur indicia. Tollatur igitur viainqui« fitionis amp;nbsp;proceffus per denunciationcs, amp;nbsp;alantur principes maleficorum,amp; magiflri fcholaediaboli: videbitur, cum maximo Reipub. damno, quis fit futurus rci cxitus. Habeant ante oculos,qui gladiuraportant, iuftitiam.quae tribuit vnicuique quod fuu «ftjbenèagenti premium amp;nbsp;honoremzmal; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 4 op«-

ïjö De Confessionïbvs opérant! pcenam amp;nbsp;vindiijtam : ne fi refpc* ttuhumanoomittant pqnireDei iniurias, ac rcipubl. vndicare fcelera; feucrifsimam indignitationem eius, qui etiam iyftitias iudicat, incurrant,

Primum. Cæteris paribus,in hoc enor-mifsimo amp;c occultiTsinio crimine, contra quorundam falfam opinionern, maiorum viriu m effe denunciationes talibus circun-ftantijs fulcitas, quales pqfuimus,omnibus alijs indicijs: tum quia alia vt plurimum funtfimplicia, leuia,amp; remota àlubfian-tiaaéius.-at denunciationes naturam ncgo-tij amp;nbsp;circunilantias in omnem cuentum apcrire poiTunt. Id quod ex definitione in-djcij confirmatur. Dicitur enim ab indi-cando, amp;nbsp;eft medium intellertuale vcriti-tiseliciendg.exaliqua fingularicircunftan-tia infurgens.exL./Wi/ifirf.cJern rindicatione. amp;L.fin.C. de probatquot;, quæ defcriptio multo fortiusconuenit denunciationibus, vt palet intuenti, Quare reétc denunciationem fociorum in generc.Conftitucio C'aroli V. in art. 31. rcfert in numerum indiciorum, eamq; ob caufam etiam inter interrogatio-nesad maleficijreosadiungunt.vt interro-gétur de magiltro,à quo dedicerintJ» ar.yi.

Tum etiam, quia omne indicium, iiixta 4(gt;‘ flrinatn Barrel, in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de q. ab oinnibut recep.

ym, rcgulariterperduesteftesprobaridebet, Seddenûciationes bunt coram iudicc, notario alijfq; adiunôtis.Penuncians enim jpfecircûftantiasexpücatamp;caufas feientiæ, è quibus teftis diélum magnas vires fumit, reddit. Prçtereà Temper vt plurimumde-nunciatipnes aperiunt viam indicijs, amp;nbsp;vl-teriori inquifitioni. Tandem, quia in hoç crimine,ficutaäionescommuniter in gra-uioribusfequuntur operationem dçmonu, amp;nbsp;non malebcorum; ita indicia nullam ha-bent naturalem coniundionemeumeffe-étu.quare facile polFunt elidi,

Secundum illatum: Non efleiuricano-njco.ciuilique,praxi, ration! jdoâlifsimo-rumque virorum authoritati confonum; id quod memini me àquodam iurifpcrito audiuifle (feriô an ioco diétum, nefeio) Ic' nihilifacere etiam mille den uuciationes.

Tertium-.Siuehoc crimen conlîderem’ vtHccleGafticum, (îue vt fcculare;iuftifsi-mè amp;nbsp;reôiifsimè indicés procedere perde-nunciationes ad inquifitionem amp;nbsp;tortu-ram. Ad EccleGafticum iudicemenim per-tinet, quatenus aut bærcfiscft,authærefin fapitjVt in tertiodecimo præludio demon-ftratum eft:amp; iic per participes criminis po-

r?8 De Confessioïjïbvj left procedi, Vt palet (x bulla innocent^ elliitti f réfixa maüeo malefic arum ; nbsp;nbsp;ex cap. In fielet fa-

itorem. amp;nbsp;cap. Acciifatus, Sane deharettc. in Adfecularcm vero; quatenus malefici !a-trocinia exercent, in perniciem hominuna cenfpirant, vineas Scagros deftruût.traâa-tus contra rempubl.inftituunt, animalia in vtilitatem hominum crcatienecant, vc-neficia intentant, acGmiliaflagitiacontra bonum commune moliuntur. Latronei verô,coniii ratores, grafTatorcs, proditores reipubl. hoftefq; communis falutis, contra focios cri minis, vtconftat ex canonibus,le-gib’jallegationibufqjfupraallatisjteftimo-nium fufbeiensad tortu ram ferre poflunt.

Qu^artum.'confultifsimc amp;nbsp;æquifsimè haClenus illos fccifle indices, qui procefle-runt per denunciationesad inquifitionem amp;nbsp;torturam contra maleficos : quia id fece-runt.ad quod obligabanturex legediuina amp;nbsp;naturali.nec non etiam officio, fccundii praxim tarn Ecclefiæ, quam reipubl.ciuilis benèordinatat,

Quintum ; Infero/fatisfaciendo eorum clamoribus.qui clamant, torturam dcberc præccdere indicia, amp;nbsp;à tortura non efTe in-lt;:ipicndum,ex U. i.penult.^ fin. De quafiion.amp;C communi fententia, quibus legibus hæc doftrinaaduerfatur^amp;rcfpondeo cxdiflia iequi confirmationem harum Icgum. Co-quot; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;' clufio;

Malspicorvm. ijj clufiones cnim praedidx indicia nontol-luntjfcd ponunt. Nam probant dcnuncii-tionesReorum contrafocios, incafibusi iureexprçfsis, effe indicia ad torturam, amp;nbsp;fubire vices indiciorum. Quisenimiurif-peritusnegabit, n quis probet aliquod ma-leficium,quantum ad fubftantiam,pcr vnö teftem omni exceptions maiorem, malcfa-florem pofiefubijcitormentiï, (ïnc omni ÿlioindicio? quam commune fententiara fequiturConftitutio criminalis Caroli V, ipartjo. Tune en im ille teftisfuppletlocu indicioru m. Atq; fic in praefçnti Iudex non incipit a tortura, fed denunciationes Her»-mint viam inquirendi veritatem, per medium torturæ, (Jçeandem præcedunt.

Sextu m; Ex diótis conclufionibus infer, rendo.ad argumentû Aduocatoru criminis maleficorum, quo arguût huiufmodi de fc confeffos effe criminofps 5c infamos, ex co-fefsione ^iprij criminis: ergo cis in hoc cafu pon effecredendum;rçfpondeo,negandam effe confequentiam. qui3,vt euidenter pro-batü eft,poffun t effe tcftcs.quado veritas ali. ter haberi nó poteft; amp;nbsp;in promptu ratio eft, probationis^ifficultas,ne via probädi tolla-tur,amp;enormifsima crimina impunita in oc-culto lateat. Si ergo teftes effe pofsüt, fccüdu omniûdoâorû fententia: quomodo cis non erit çrcdeadû ? teftibusenim bdes debetur.

Adh«c, vtinfames, ferui,domeftici,focij criminis, non admittStur in teftimoniufflj nunqiiidinduélum cftiurc pofitiuo? Sic enim atteftantur Philippus Corneus. in^, voluWf csn^24!.in Ittera F.amp;eod. lib.confil. ineadem litera. Philippus Francusinc^p. infi^ Jeifiiuorem.in 6. Ds hireticü. Petrus de Ancha-rano incap.Pafiortilù.dereiudicata.Si Andrças Barbatius in trait, deteßib.num. 42, amp;nbsp;ratio fuadet. Idem ergo ius, quod has exceptio-nesinduxit contra teftes temporc commo-ditatis,quando alij haberi pofTuntjCX natura rei amp;nbsp;aclus;admilit,vt exigcnte necefsita-te,ne veritas in multorum damnum occul-tetur,pofsinttieftimonium ferre fu bla ta te- I ftiumfolemnitate, quæ juris poGtiui eft, amp;nbsp;reliiSaearundem conditione in iurenatu-rali Si diuino. Sic enim locum habet quod communi prouerbio dicitur: Nçcefsitaslç-gcm non habet. Prætercà infamia quando-quc etiam purgatur tortu ra,vt fupra figni* ficatü eft.Tandem conftat ex ll.amp;canonib’ amp;nbsp;praxi,infames admitti, vtin criminchaî-rcfeos.latrocinij, Içfæ maieftatis amp;c.militat hoc ergo argumentum etiam in diótis amp;nbsp;fi-milibus. Dicendum ergo eft, de iure poft-îiuo rcgulariter non admitti infames, qua-doneceisitas nonvrget, amp;nbsp;habcri poflunt teftes idonci amp;nbsp;habiles.

Dicesicùmalijadmittantur teftcs inba-tiics ; quarc inimici repelluntur in höc cri-fnine.ficut in alijs ? CertÏfsimum eft.quodt tcftiiiioniiim inimici non recipituretianï in criminibuscxceptis,vr tradunt Hartel.mL^ ' Inqtiàfl.ff.adledern lultam Mateßatu.Marfil.coa-fiLio,nu,27. nbsp;al^ cbmmmiter.Imo nee etiam

inimici teftimonium facit indiciûad tor-turam,zHXt4 Bald.in conf i6.mtptente,pf^upl»gt;~ fitofiatutodib.4.Marßl.(onfjf.tiuni.6Äacohü^ Menochiusin li.hdearbit. Itid.qmfl^qaS.nu.}'. Qr^ando autem loquimur de inimicitia, quærepellit, iiitelligendum eftdecapitaii^ velmagna, vtDoétorcs tradunt.quosad longum citât Lancilottusi» traâat. deoffic, fretoïii in ciniltbue,m j.l.peïfonai tefiium 4^redi-endo.nu.ôj. Quare maleiaeiunt aliquando ludices,propter quamiibet leucm affeétio-nefn teftis,exceptionem admittendo;ita vt aliquando probationesaréten tu r.Keipon-deonuncdubio. Quædamexceptioncsre-ftiümfiüe inhabilitates funt iurisnatura-lis.vtquod puer non Habens vfutn ratio-nisjfuriofusi amp;nbsp;inimicusnonadinittantur. In inimico naturalitcr ira amp;nbsp;odium intpe-diunt animurn , nepofsit cernerc verum: Quædamfunt alcgc induâx, exquadara congruentia.vt quod iniamis,(éruus,fami-, liaris amp;c. non pofsint teftimonium ferre.

Nunc, propter criminu m enormitatcm, amp;nbsp;probandi dif ficultatcm.Lex Si conditor IC'' gis difpenfant/m defeótu m aliai û probatio-num, vt exccptioncs à lege ftatutæ non itn-pcdiant. At in ijs,qua:funt legis naturalisa non difpenßturjcüm non fît poteftas.Qua-rc bené docent Aneharanus.Francus amp;nbsp;Barbat.in loc.cit.Pontificem non pofTedifpeiT-färc, vtinimicusteftimonium ferat.

Kfrfötrxwja-ftimonium in noftra materia faeerepofsit indicium ad torturam ? cùin experientia confier, quod maleficialiqui pucrosamp; pu* eilas ad conuentus fuos ducät : de cuius rei certitudinc refera mead ludicum proccf-fus, amp;communcm huius ciuitatis Treue» renlis fcicntiam, cui fcopponere fummaé dementiaeamp;pertinaeiæeft. Non defuntdo» ôi viri,qui exiftimant tefiimonium mino-risîacereindicium ad torturam. Francifim Brunas de indie. amp;nbsp;tortura t.par.qiiafl. 2. num. iS. Meric,in trail at. de teflib. prima parte.j. videit-dum.num.iQ. Lanetlot.loco cit. num. 70. Si con^ firmatur ad propolîtumî in crimine læfas maieftatisin teftem admittitur minor 14. annis cu m tormentis, e.v mente Bartoli, Mar. amp;nbsp;alitrum,in L.de minore.ff. De quaßionib. Non tarnen co modo torquetur minor, quo maipr. Minor terroribus mouetur, vel

Maleficokym« I4i vel ferula, aut babcna caeditur:amp; hoc ad iL lumcffeftum (vttradit Bartolus) vt facial indicium.

In contrariom funt Marfili’ in d.L,démina. re.Si ali),amp; Iulius Clarus W.quéfl.24. quod minorespofsint examinari,vt prolint ad inquirendum amp;nbsp;veritatem indagan-dum, pratfertim in criminibus atrociori-bus,amp;quandoaliter veritas habcri non po-teft. Proinde iuftifsime faciunt noftri Indices, in hoc enormifsimoamp;occultifsimo crimine.quod minores examinât,ad accipi-endum inftruótionem prolatiori inquifi-tione,amp;eorumdida,fecundum dodorutn fententiam, faciunt aliqualcm praefumtp-tionem, quæb alijs indicijsiuuetur, äuget indicium ad torturam. Quare cxiftimo diuina prouidentiacontingere qiiandoq;, vtcum malefici innocentes pueros fedii-cere volunt, puerorum limplicitatc cafH-*ntur,vteorumconfilia difsipentur 5irc-uelentur.

Septimum illatum. Cum mafeulinum non concipiat fœminum in exorbitanti-busàlegccommuni, amp;nbsp;quando different eft ratio,Vf prct4«f alierum Mthoritate Alexand. s.part. confil.ióè. incip. animaduerßs.C JoAfinet de einer in Itb. de prinie^enitiirtt,attic. tiu. Viert, f.cunu libn liabentur in S. vtl, Oceani iurü,

amp;noftræ concinfionesin mafculinogene-feponantur; in fœrainino propter diuerfi-tatcm rationisextendo, neminem effetor-quendum, ni(ï ad minimum àtribusvel quatuor fit denunciatus; nifi alia indicia concurrant. Quia teftimonium virorum rcgulariterpraefertur teftimonio fœmiha-rum. Panormit, in cap. Porta, de verbor.ß^ntfica. tione.Marßl.in conßji,ri.42.0’ tn conf. 65.n.4^. mulieri non eft taritafidesadbibend3,qua-tamafculis.ob fragilitatem lexus.LanfiancM in trail, de depoßt.ttfltnm,nu.no.j.Et primo ijiU' ritur. Deciiu in L.fœnttnina.ff.de regul.iurù.Con-rard. Lancilott. loc. d. num. /ƒ. q u a d e cau fa n u-raeriisdébet fuppleredefeâum^

At obijcis ; Cum fecundum iufa Sc bo‘ dores, infames amp;I'ocijcrimîriûadmittan-turin teftes, in defedufn aliorum, quando aliter veritas haberi non poteft j quomodo perhuiufmodi teftiniorria nön proceditur adeondemnationem,fcd tanttitti ad tortu-ram? Sifergo

Sept. amp;nbsp;vit. Concl. Quam' communtter DoSiores ß-cundum tura tradantdnfames ficfos enminis admitti in

Maleficorvm. 14 J t ^ßeSytuxta i^rAdtéïam conclu-fionem.tarnen [ecuriu^ efi dtce-ye 3 cjuodnon admit tant ur ad condemnddMm 3 fed tantum ad torturatn infer endam,

Haue coneltißmem ponit Salicetiis, in L. Cun-dospóp’.tlns. C. deßimmaTrinttat. crßdeCathöL Idem ibidem tenent Balditi plafon in /.leclnra, à nu. ya. amp;nbsp;in ^deSittra nti. ^o. ir ^i. Lanfèanet» in trabt, de depoßtionib. tefiitim,à nn,io2. atgne ht oinnes Doblores Bartolum, cjui in d. L. obfcure loef nitirr,nti.4. inhuncßenßitn interpretantur, Chaf-fan,ßiperconßnetud.Biir^undidt, V.ub.i.§.f.nu.ia^. terßiß' quantum ad laicuin. Hippol.Marßl.in pra^ äicacriminali. Diligenter.nu. AnthnnituGa^ briel. Bomanutlib. t. communium conclußontim, concl.y.nu.p. luliiu Clarus Ub.^.j.fin. q. 21. verße» Sed pone,quod non vntu tantum. At que ßc m pra.xi feruariin ß’natu NeapoUtanot curia Parienß, alibi tradit ex DoSoribut, vt non procedatur ad condemnandum.ßed tantum ad torturant, propter teßimonium duorum vel trium ßeiorum criminiSf idofj efße verum, etiamß teßes ßntfinoulares. Et ratio effe poteft.quare huiufmodi teftimonia non fiifficiant ad condemhationem ; quia cum ßt contra eos exceptio aliqua, non

Dr C o N r E SS I o NIB V s funt tantæfidei, vt quis pofsit ex comm didis condernnari : Ad condcmnandum enim requirunttir probationesluccclario-resrad inquirendum, verô veriratem per Torturam, minores fufficiunrprobationes. Videntur tarnen aliqui dodores plu^s rri-buere huiufmodi teftibus. A communi tarnen fententia amp;. praxi Dodorum,in tam periculofare , non eft recedendum. Tu-rtîuseft ergocum Salyceto dicere, talium teftimonium tantum fufficere ad torturam.

Xlaiusautem dubium effepoted, An,fi ‘ multipîiccntur huiufmodi dcnûciationes, amp;tenimonia,pofsitquiscondernnari ? lo-annesBodinus in lib.4. dtttnonomaniit,cajgt;.2,6‘ #. affirmantem partem docet. Ad candem videntur tenderefententiam, qui tradunt ex multisindicijs refultareindiciaindubi-tata, amp;cxindubitatis indicijs ponequcm condernnari. quam quæflioncm celebrcm in vtramque partem difputat Marfiliusi» l. Tt.epeti.ff.de (jueflionib. colomna 6. amp;nbsp;pro vtr^ (fueparte adfertgrauet Doâores. De qua materi/t tei^endi Bald. amp;Salrcet. in L.fin.C.deprobat. Be-tin.tn cap.Tertio loco. De probat. nutn.g.. Quic-quid autem fit in genere dehac quaeftione: video tarnen communiter in hanc ire Do-dorcs fcntentiam, quod in occultisamp;cx n**

ftatura fccretisatq; atrocibus, probatto per coniefturas {ie multa indicia obtineat ad condemnandum.^if

lus L.Siquif ex argentarijs, penult.ff.deedetido, Francifi.Kïutiui de indult amp;nbsp;tort.qu.fft.4. j.partis,nti.^.Marftl.in d.L. Repelt.^inconft44.nu.

amp; p.Alexan.m conftf^.indpiente. Iti cafu vertcntt inter, nu. 4. Cbaffanaiu fuper confuetudmtb. Biir~ ^undift Rubric.-! t. §. 2. num. i3. in addition: dicit obferttari in curia in atrocioribtis, vbi probatio éftfua natura diffcilis. idem tradit Iiil. Clarusitt praxieffein Mediolanenfi ó'Seapalitanofenati-but,lib.f.j.fin.quaft.2o.verftic.Sciastarnen. Hind probatio per coniediiras in cafibus clam-deftiniSjdicitur manife^l3.A^lt;lrƒ^. in conft44. nu.to.An^el.in L. Siquis ex argentarqs. j.prator ait.ff. de edendo. Qua ndo au tem aïiq u is da m-natur ex præfumptionibus,indicijs Se con-ieóluris, non deberet fibi imponi vera poena delidi, led alia mmorffecundum dodlrtnani Innocenti) in cap. Verifimile. de prafunipticnib. recept am a R.aldo in cap. i. de offic. delegatt,num. / amp;nbsp;in L. fin. Cod. de prob.Marfil.iUd.L. Repeti.

_ lancilott.tn traU.de offic. pratoris in cnmtnalib. tit j.de ne^atione criminis isquot; tormentis.nujtt.f!. Ra^ tiortnit.incap. Auditis. deprafcript.numero. 32.^4 quodpropofitum faciunt tnulta,qua dtcit Mena-thiuf itbr.2.dearbitr. ludicum.cafu.27^,

Antequam ad folutionem argumento-I ' rum defcendam,31iquadubiaoccurrcntia refoluara.

Prodeclaratione in priiniscognofcen-dumeft,3pudquofdam iudicèsefle moris, vtfi quam maleficam præfumptam babcâr, quæ vcritatem etiam in tormentis fateri nolit.adhibent probationem aquaefrigidx in hunCjVt intelligo,modu m. IVIalefica prç-I fumpta adducitur adflumcn, vel lacum: Jigatur manibus pcdibufquejigata proijci-turin aquam frigidam : fi knatat, habetur vehcmentius fufpcdta maleficij, amp;iterum virtütehuiùsindicij repctunturtarmenta: Si veto fubmergitur, vt innocens abfolui-tur,dubium nunxpoftulaf, An hæcproba-tiolicitafit,amp;conueniens indicium culp» vel innoccntiæ,

^ilt;rgéi!a Hanc probationem aquaefrigidae fertîc cfPcvfu apud Vvcftphalos. in r» vtj [gt; “ noßrispartibushoctcmporequidam ludi* ta/,f^ucnj fama eft, bacprobandi forma vtun-

fib, 2, de S Agar um nutiiru é'potefiate, qui liber proJÿt ifi proximu nundinù Franfordien. Menji Septemb.Anno Domini. /fiS. Hic author contra loan. Evvichium amp;nbsp;Herman.Neu walt. Medicos,défendit,amp; ab antiquitatc conlir-rnat purgationem aquæfrigidæ: quiaeius mcmitiit Cuiacius, lurifconfultus, affe-rens ea Chrirtianos olim homines vfos fu-ilTejamp;adhuc in confuctudinc apud multos cft. Caufas veronaturalescum redderene-queatjVt pote qui manileftis aduerfariorû conuincitur argumentis, alias confingit; in diabolo quandam Icuitatem, quadetinen-tur huiufmodi corpora, ne fubmergantur; in aqua veto quandam antipathiam, 8c vthoefigmentum intelligatur , ponenda breuibus,quæ ipfe multis profert. Aqua fa-gas in fe ferre non poteft; quia Deusaquam prædeftinauit lalutari regeherationis laua-cro, vtineahominesabluanturàpeccato, amp;nbsp;regnu in Dei ingrediantur; quarc odio maleficasauerfatur, amp;nbsp;reijcit, vt lî maxime pro viribus tentent, non tarnen fubmergi pofsintjcûfpretodiuino lauacro, totiTri-nitati abrcnunciauerinr. Fatetur tarnen, amp;nbsp;benè,diél:us author hanc fuam inuentionc non effe ediôla prætoria.Ioannes Bodinus Ub. 4. cap. 4. de Magorum Damonomanta, dam-nat hoc indiciumaquæ frigidæ,tanquam opusquoqjmagicum. K 3 Nuhe

Nuncpro rcfolutionedico; Primoilu-dex , vclaltus poteftateamp;aiithoritatefun-gens,qui facitaltqueni velaliquam lubire probationem aquæ frigidç,mort31itcrpec-cat.Probatur j.qtuflj.cap. Mentiam,ex regi-llroS.Grcgorij, in epiflola ad Brunicliilda rcginani Franciæ, vbi reprobatur probatio vulgaris aquæ frigidæ; quia diabolo fabri-cante introduéla lit.

Deinde limilium fimilis eft ratio: amp;nbsp;fi in lege proprius cafus non exprime-retur , ad fimilem expreffum , vbi eft identitasrationis, confugiendum eft. Sed probationis aquæ frigidæ eadem eft ratio, qnæcandentisfcrri vel aquæferuentis,Taies auteniprobationes perucrfæ funt amp;fu-pcrftitiofæjîwxfrf Cap.fin.de pur^atione vulgari, Ù 2.i].s,cap Mennant. cap.Confuluifii.S, Tho~ nia 2,2.q. pf.art.S. ad3. S. Antbonin. 4.part.tit. tS.cap.go-. 2. loan, a Turrecrcmata tn d. c. Con~ fuluifit. Panonnit.dr Petrum de Ancbarano in cap, fin.depurgat.vul^ari. qui author amp;nbsp;ibidem memi-nit probationit aijiiafiigida. Martin. Nauar.in ntanuali Confefsariorum cap. ir. numero gç. Vt reifundamentum perfpiciatur, in quibnfi dam rcgionibus amp;nbsp;prouincijs antiquitus fuitvfus vulgarisprobationis; vtin Fran-patet ex cap.Mennam,tcmporç S. G re-gorij

fÇorij, amp;nbsp;tn Liu on ia, ex cap. final.de purg.vul. ^ari, xtiteHonorij terti). Quare non eft inirum, ft Cuiacius lurifconfultus aquae frigidæ meminerit: non tarnen, vt reftè Dodores impugnantes dicunt, eius vfum licitum afleruit. Suntautem Honorij terti) Verba »« J. cap.final : Dileili [th nouiter tn L'tuo-nia baptix.ati, grauem ad nos quarimontam defti-narunt,quodfiatres tenjplartort(,ô'alq,qu't temporalem in eis potefiatç exercent Ji quando de aliquo alto crimine infamantur .eoiferricandentisiudt-ciumfubire compellunt, qutbits fi qua exinde/èqui-tur aduftio, ciuilem panam infitgunt. Cum i^ttur butufinodi iudtciumfit penittis interdiHum, vt pote in quo Deus tentarivtdetur, Mandamitsquateniu dtHos fiatres, amp;nbsp;alios ab huiufmodi conuerfirum grauamine omnino defifiant, per cenfitras Ecclefia-fitcas appellattoneremota repell.is: hæc ibi. Pur-gatio autem ferri candentis, amp;aquæ calidæ vel frigidæ, dicitur vulgaristquia nulla ca-nonum aut legum authoritate fundata cft, fedà vulgo inuenta, amp;nbsp;diabolo fabricantc introduâa, ex d. cap. Mennam amp;nbsp;cap. Confit-luifli. amp;nbsp;eft fupcrftitiofa ; quia intendat probare innocentiam vel culpam hominis per experimentum non lecundum na-turam,nequefccundum Catholicam ferip-turam, fed per modura fuperftitiofum.

Adhaec qui tah vulgai i probations vttin* tur,tentant Deuni.dum qugruntab to mi-iaculutn bne caiiia. Fcrruin candens cùm naturalis lit aftionis, ita lædit innoccntem, ficut peccantem ; Si in aqua trigida ita mali fubmerguntur, lient boni. Ad miracula autem, quæluo arbitrio Deusrcieruauit, vt Ancharanusait, non fcrrocandcnti, vel aqua frigida,fed iuftisorationibus commo* ueturDcus.Hinc in huiufmodi probatione duplex committitur peccatii: tentationis nimirum Dei,amp; fuperltitionis ; quiapaàû împlicitum intercedit cum dæinone. Ad quod faciputoritas D.Thomç loco citato, dum ait; DicenJuin, quod indicium ferri c,inden ■ tii vel aqiuferuentis ordinutur quideni ad altcuiiis peccati occitlti inquifitionè, per aliqnid quod ah ho-minefit, (s' in hoc conuenit cum fortibus: I n quantii tame expectatur aliquis miractilofiis effeSiiu a Deo, excedit commitnein fôrtium rationem. Vnde buttifi modi iudicium iUicitum redditur ; turn quia ordina-tur adludicanda occulta, qua diuino tudicio refer-uanturitum quia huiufinodt iiidiciuin non ejl diui^ na authoritatefiincitum. Vnde a.qtiaflionib.}. cap, Confttluifti, in décréta Stephani Papa dicitur. Ferri candentis, vel aquaferuentii examinât tone con-fefsionem extorqueri à quolibet, fiairinoncen/ènt Canones, ö“ quod fiànétorum patrum documento fancituin non eJi, fuperfiitiofia adinuentione non efl

frtfumendum. b£c S.Thom.ex car.one, Dean-tiquitate purgationisferri candcntis legen-dus eR Didacus Couarruuias lib.4,vartarum tefoîta.câp.2^.

Secundo: Non folum peccantmorta-liter cogentes fubire probationem aquæ trigidæjèd etiam omnes,qui crcdunt inef-fe cffedùm ad probandum innocentiam Vel culpani, nüi eos ignorantia probabilis exculet, quia eftopusfupcrftitiofum,àdiabolo introduétum, expacto cum co implicite habite proccdcns.ergo mortaliter pec-cat.quitidem adhibet talirei. Nam fimiles funt qui faciunt ea,amp; omnes qui confidunt in cis. Exquacaula, quiadmonentur talis erroris, amp;nbsp;non deponunt, nec acquiefeunt veritati,tâ diu funt in peccato ibortali,quâ diu non deGRunt à tab fuperftitionc. Q^ia port admonitionem amp;nbsp;inrtruiâioncm non ert amplius locus probabili ignorantiæ. Quare reétè Bodin us amp;nbsp;alij, contra Scribo-nium, damnant probationem aquæfrigi-dæ, tanquam opusdiabolicum.

Tertio : Si quis.vel quæ ponatur ad pro. bationem aquæ frigidæ, amp;nbsp;virtutc talis in-dicijprælumpti confcfsio extorqueatur in tormentis; conlefsîo ert nulliusroboris Sc momenti ; Ho confequenter reus, vcl rea non poteft ex ea condemnari. Probatur.

1^4 Dë CoNFESSIONtBVS ConfeßiOjquam nullum indicium Icçiti-mum prçcedit, etiam (î in tormentis fada fît,amp;reus in ea perfcueret, eft nulla ipfo iure, ncc poteftconlclTusexcacondemnari. tx textu.GloJfit, Bartolo, tiy al^i tn L.penult. ff.de ^uaflionib. Alexand.inL. O^iin aliéna. j.Celfm, numero. 12, Deacquirendahared.Iaf.ibtd.nu.^S. Angel, ab Aretio in traSat.de malefic.in verbot. Famapublica.Verf. Qinnto qtttro. M.arfil.in dtS. F.penult.amp;inpraStca.§.Secundaquaßto.num.2, Fmanuele Soarez. in tbefauro receptarum finten. tiarum.verb.Cotifefiio. Francifi. Bruno, deindi-eqs amp;nbsp;tort. 2, part, qusflton. 5. Francifio Vtiiio lib. a. communium opinionum, optn.^o. lui. Claro, lib.f.j. fin. quafi.ff. amp;;hæc eft communior opinio, Sed haec tails confefsio elicitur virtutc nullius legitimi indieij, cùm tails probatioiuri amp;rationi repugnet, vt confiât ex dlclis. Si ergo indicium nullum eft :amp;confclsione inde fequentem elTe nullam necelTum eft.Si confefsio nulla eft.-ergo amp;fententianulla, quæ inde virtutemiu-jnit. Ex prædidis conftat,abufum ilium probandi apud antiquos fuiftc reproba-tum, tanquam fuperftitiofum, nunc vero jioftris temporibus den uo maligno procurante reuocatum. Sicut enim hoc noftro 3 nfoel id Içculo, antiquæhçrcfes olim dam-lutæ prodeuntj ßc etiara vctcresfuperfti-ftitione«

ftitiones confopitae rencuantur. Caufatn vero, quarenon fubmerganturfagse, fi ita fir.vt refertur, non refcrimus id leuitatem, cüm nulla dçmoni infit (grauitasenim amp;nbsp;leuitas funt qualitatescorporum , ex dementis compofitorum) fed in potcntiam dæmonum. Qui enim poteftcclerrimèpcr aéra corpora ad rcmotilsimè loca deferre fua virtu te, valet ctiam fuftcntare, ne fubmergantur. Nam fl vir mediocris potentiæ puerum potefttencre, ne profundumpc-tat; quanto magis dæmon hominem déferré valebit ? Hoc autem facit non vt nocen-tiam fagç declarer,cui pmnem fuam in pro-tegendo operam addixit,ad faluandum in-nocentiam in confpedu hominum (Mallet enim talem,fi in culpa fit,innocenté,quam culpabilem oftendere, arque Gc potius per-mittet in profundû defeendere, quod naturale efteorpori graui, quam natarecon-

- tra naturâ:)Sed vt in tali opère,dum lortaf fe vnam animam perdit, quæ ad Deum per pcenitentiam reuertitur , plures per inG-delitatem amp;nbsp;fuperftitioncm GBi lubijciat. Etenim amp;cooperâtesamp; Gdéadhibctcsinla-queü diaboli cadût.Sortitur au té hoc opus, ficut aliç fupftitiones, de quibus in vltimo prçludio aftû eft,efFeólu m ex pado implict to cum dæmone.Dum enim homines feirç yolunt

yolunt occulta per modum nec à natura, ncciurcpermiffum, autordinatum ; diabolus accurric, amp;nbsp;man’ adiutrices porrigit-Atquc earn ob eau fam canones amp;nbsp;Doólorcs vulgarem probationem, tanquam rem lu-perftitiofam, amp;nbsp;diabolo luggerente inuen-tarn, reprobant,dum taleseffeótusnequc fecundum feripturam, neq;fecundum canones, vel Ecclcßgcqnfuetudiuem.aut rei naturani cum caulisconiungantur, quani Rcgulam, vi fupra ßgnificatum eft, Augu-ftin.lib.z.cap.ao.de doclrina Chriftiana,in-dicat, pro dignofeendis fuperftitionibus. Quaregula etiam reijciturfiétaillaantipa-thia. Slamaquætalem tribucreefteclum, jndiget alia confirmatione.aut ratione, aut authoritateprobandumeft. Q^isenim a-quam in baptifmo diceret talem tantamq; vim habere,nifi exprefloChrifti teftimonio probatu m exilieret? Neq; aquæ foli virtus 1'aliibriter ablucndi tribuitur , fedaccedit Verbum ad elementum, amp;nbsp;fit ßcrametum, vtdicit S. Auguftinus traótatu 8o. in loan-nem. Prætereà.rf ex d.cap. Meiinam,amp;aliisc91' li^iitfr, hac probatione antiqui abuli funt etiam in probandijs alijs fceleribus .-quo-modo ergo nunc folum obtinet in Sagarum crimine ? Scribit quoq; malle’malefi-carum in vltima parte,familiare elTcMagis,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt

M a L B F IC o R V M. ÏJ J ♦f pro probanda innocentia appellent ad purgationem fcrri candentis: fed non cis tfTe morem gei endum.Hçc de improbatio-ne aquæfrigidæ.

Secundum Dubium, coclufio maïeficHm denuncian-tem facer e tndtcium contrafo-ctum adtorturanii^idetur re~ ' pugnare Conftttuttom praéïi--CA CaroliQ^nti, in articuloii. vbi cxprcfTeprobibetur, neaVtquis ex denun-ciatione Incantatorum aut diüinatoium capiatur amp;nbsp;torqticarur, imo vt talts,(i quid præfumpferint.debitis pOcfiis (ubijrianriir, ftatuitur. Cafus talis tü. aliquis pamp;ldidit rem prctiofam , vel alicui mskficio infici-turequus:accedit incantatorem vcldiiiï-natoré, qui adliibita phiala vel cribro facit coniurationcs amp;nbsp;invocationcsdçmonum. Tandédicit, cófultatione habita cüdiabolo,velalio modo vfus, taléfure rei effe, vel slienoequum maleficiadeftruxilfc. Ve!,vc-nit diuinator, aut in cantator in aliquam villam, vtfaéium hoe anno intellcxi propè Confluentiamin Kerlichjdicit, totfunt in hoe

hoc loco fagæ, amp;nbsp;ilia amp;nbsp;ilia eft, nominan Jo aliquos; amp;nbsp;breui aliquid videbiris,amp; lie Je lîmilibus. Dubitatur an ex nlibus Je* nunciationibus dcueniendum fit ad captura ni amp;nbsp;torturam. Refpondetur fini-pliciterquod non; vt déterminât diólacó-ftitutio Caroli, quæeft iuri amp;authoritäti conTona, inL.idemapudLabeonem. siqtiis A' firolo^tis.ff.deiniurijs ^famofis Ubedù. An^eLibh r-rMcifit Brmuiintraä.deindicijs crtorturaih part, quifl. J, tium. SS- Marjiluu in praä. amp;

quia, vt Angelusdocet,Diuinationes cum fint illicitx, ncc probant, nec faciunt indicium ad torturam. Aliam rationem ex vltimo pra;Iudio adferre poffumus; quia incantatorcs amp;nbsp;diuinatores.fi fecrcta pecca-ta dcnunciantjVcl de futurisdiuinant, non poffunt ea feire, nili à Diabolo, à quo cog-nofeere non eftlicitum. quia taliaobiefta , cognitionem humanam cxcedunt, nifi re-uelata mediante aliquo, qui fenfu cogno-uitjCxiftant. At in noftro propofito longé aliaratioeft: malefici denunciantfadafo-ciorum.amp;confortumincrimine, *quævi-deruntin loco, tempore,modoq;dctcrmi-ratis,quibus præfcntes fucrunt, vbi vcrc amp;nbsp;realiter biberunt.manducauerunt, varioC ( quetraétatushabuerunt, circunftantiasd« Bccsßu amp;recefluaperiunt,quæhumana co-1

gnitione non excedunt, fed fenlîbus apprç-Èenderunt. Ferunturenim ad taléconuen-turn opera diaboli; fed cum in conuentu funt, funttione fenfuum corporeorutn vtuntiir,vident, audiunt,tangnnt, faltant, bibunt,amp;commedunt: quæomniafcnfi-biliafunt. Aliquando quædam exeucntii inopinato, fcelici rclinquuntur in loco,^^ defeffæ domum am bulandoredeunt: de quoru m ycritate refero me ad experientias multas,quç partim in malleo maleficarum, GrillandojBartholomæo Spineo, amp;nbsp;alijs, partim in noftrorum ludicum procefsibus detranflatione reali habentur. Quarequi talia in fomno contingere dicunt, fenfus neg ant.

Qu^nmodo fomniafunt, quando dreunt exiftislocisviniim allatum, extalib* vafisfumptum, amp;hoc modoconfumpti? Adhæcfiea fenfum tffiigiunt,quçibitia-élantur.quomodo nunc noftro tempore, poftquam animaduertunt in aliquibuslocis denuntiationibus locum elTejhonora-tiores amp;nbsp;maiores, vultu amp;nbsp;forma teguntur in curfibus amp;nbsp;conuentibus, ne à vulgi-ribus cognofcantur ? Hæc ita fe habere , mulrorum relatione indies cognot cimus. Portabatuf Christvs à Diabo Io, amp;nbsp;hatuebatur in pinnaculo rempli:

at ibi exiftens videbat, aiidiebatqiie popu-lum: aliaq; fenlibilia ad Humana naturairt fpedlantia opera exercebat.Sic Si AbacuC ex Iiidæa in Babilonem ierebatur ab Angelo.-fed in Babiloneexiftens loquebatur.au* diebat, videbat,aliafq; fenfum funâiones éxercebat.Nô repugnat,qi)od à Diabolo ad locum ferantur,amp;i,n loco exiftentcs Humana operafaciant. Ratioerg'olundamenta-!is,vt paucisconcludam ,quare maleficori) denunci4tioncsadmittantur,diuinatorunl ife in cantatorum reijciantur,ell,quia male-fici teflantur de rebus natural! amp;nbsp;humatio modo acceptis: Hivero deobiedis, quas txcedunt humanam cognitionem, nifi alia conditio accedat. Vnde necefleeftvt aut fallantur; autà diabolo, qui etiam fallerc folet, amp;.'à quo non licet quicquain cognof-cere,inte!!iganr. Qiiarerocritodida Cdro-lina Conftitutio ftatuit, liqut etiam decer-n u n t. d.l. idem apitd Labeonem. amp;nbsp;in C.de male- | fie. amp;m/(them.L. Himo. vt in tales diuinato- ! res amp;nbsp;incantatores feuera fiat animaduer- I fid. Si tarnen diuinatores amp;nbsp;incantatores veritatem aliter, quam perincantationem amp;diuinationem feirent, non proHibcren-tur denunciare, feruatis feruandis»

Tertium Dubium, Ânltce-liceat ftt ludici, ^el alferi potefla-^ mëditcù , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* j ' . rüatiaRcti

ttm exercenth dolojmendacto^ t«««-'vel falfa promißtone impuni^ tatü à Reo pramp;(ùmpfo in hoc crtmine, 'velalijSfConfeßionem eUcere.

\t melius duhium inreÜigatur, talis formatur cafus. Iudex habet in carcerefa-gam,quænon vultetiam confiteri; vt in-ducaturadconfefsioné, ipfemeteam accc-dit.velaliumfubornatamp;dicit; habeo ad-huctres velduas ttix focietatis in carceri-bus (eafque nominat )quæ tc denunciant; cum tarnen nullam habcat ; fic fortafse vl-cifeendi animo par pari re ferct, ait Bodin’j Vel promittit impunitatem amp;euafionem, quam ncc cogitat,nec potell feruare. Quæ-ritur nunCj an tales modi liciti fint ?

Quantum adprimam partem, loannes Bodinus lï.4.de'!Aagor.dtmonomanin cap.i.pro-fifintm, tradit licitum elTeiudicibus, men-dacijs eruere veritatem à Magis ôc maleficis; Idque diuino amp;nbsp;humanoiurc. probat ex-emplis veterii teftamcti,obftetriccs,Ixod,/,

Dû CONFESSIONIB VS proptermendacium remuneratæfunr. A-braham Genef. li. amp;nbsp;20. dixit de vxore fua, quod foror eflet. amp;G^’«fƒ 27. Iacob dixit fc elTeEfauiamp;alia extant plurimain libris veteris teftanienti. Confirmât latins: Plato amp;nbsp;Xenophon magiftratibus permiferunt,vt ad reipubl.adminiftrationem fie mendacia proférant, vtcrgaægrotos amp;pucrulosad-hibentur. Sicergo.inqutr, in iure faciendu, vtoccultorum fcelerumperucftigcturvo-ritas. Hisrationib’ moueturad dicendum, inrcdiuinoamp;humanolicitum efle iudici-bus,eruere mendacijs veritatem, quicquid , » Auguftin. in tib. de mendacio amp;nbsp;Aquinas fendant ab oftomendacij generibus,qu3e exponuntcopiosè, abftinendum cfTc.

SicBodinusloquitur, amp;quia haecdo-quot; étrina falfifsima tic pcrniciofiisima eft, in prima parte dubij.contrarium.ne quis eiu$ leédone capiatur,oftendendum, amp;nbsp;ciusar-gumétis refpondendum eft. Huicfallç do-drinçopponoveritatetn.Mendaciumotn-ne prohibetur iurediuino amp;nbsp;humano.Pro-batur,quodiurediuino. Nondicesfalfurn teftimonium contra proximum tuum. Pfal. t4. Demifie tjuü habitabit m tabern/icula,amp;c. Qut loquitur veritatem in cordeßio, à' qui non egit datumin liH^uafita. Crgo à contrario fenfu non habitabitin tabernaculoDei, qui loquitur mendaeiû, amp;egit doluoi in linguft

Ma LF FT gor VM. I^jî fu3. Sapient./.cap. oj çao^/ nientitur,0càdit anf mam. t^tleßajlici 7. N oh veile mentiri omne men-ductum. Prouerif. 6. proferentem mendacia odit Deus. Pfal, 5. perdes ornnes ijui loquuntur menda-ciuin.ikcCte:ergo Augullin.inlib.demendacia cap.14. Si. S. Thomas 2.2.qu.efi.iio. art.g. ien-tiunt, quosnecefrariocommunis fententia fequitur, cinn ex verbo’Dci euidens fit, noneßelieitum mciitiri in vllocafu, ncq; etiani pro conferuarionealiciiius vitæ.^j. qutß.2.tän, Neqiiis.Ciuiiiüati apoftolicam doch iiiam,non (unt facienda mal3,vteue-nianrbona; necetiaiu proaliqua vtilitate, amp;e necefsitate.exeod.ean. ^‘tbidem incan. Pri. Xw». j. m«z«. àe multii alijs canonibus tneadem catifä quefi. (luare oculos non habuitßodinus, quidixitlicituin eife mentiri iure diuino amp;humaiio. Quod multoma^ishabetvo ritatem in ludiceamp;iudicio, cum Iudex vir bonus, amp;nbsp;iudicium lanftum elTe debear. Qua de caufa communis fententia tradir, omne peccatum elTe mortale in iudicio, quando eft de aliqua re graui, fpeäante ad iudicium, vf traduntS. Tbomas 2. i. quafl.ó^. artic.i. CatetMM tbid. Martin, i^auar, de paemt. diß.j. cap. Fratres, num. 21. nbsp;nbsp;i4.à' in manuals

tonfeffaritirü cap.iS.nu. ;. Dominic.Sotus in releit. de telend, deteg.ßcretum,memb.2.qujeßion. 7, Didac. Couar. lib.i. variariim refol. cap.i. num. 2,

At quis non intelligit confefsionèm, ex qua quis vel damnatu r aut abfoluitur, rem efle grauifsimam, fpeftantem ad fubfian-tiam iudicij? amp;nbsp;confirmaturrquia, vtDo-ftorestradunt, nonlitèriuflè litiganti in iudicio,mendacîo, aut falfitate vnaduer-fusaduerfarijdolû amp;cauillationes. S. Tbom. 2.2.q,7i.art.3.ad ß.deaduocate, quad non Itccate-i falfitate vti.Sj/lueft. inverbo Aduocattts,««, 6.AU' reaArmtUa ibid.titt.iç,NaHar.'tntnanualicap.2(. num.2p,Iean. Jmmolenfij in cap,i.demMttis petit, tiu.i3,BaId.irt Rub.Cûd.de fide tnfirumJaficti in L-Cù proponoi inter vot.C.depaâis pofi.nu. 4.Couar, ltb.i.variar.refi)lut.cap.2,nu.i. Quarc fa I fi fs i* ma eftBodini fentétia.çp licite poîTuntludi-ccs raédacijs amp;nbsp;Fa 1 fis modis eruere vcritaré.

argumenta Bodini;amp; quidcm ad il-jyjjç obftetricibus, rcfpondetur primo, fecundum Alexandrum Halen, in part. q. jp. nietnb.6. quodinfaâoeariiro duoconfidcgt; rcntur:pictascompafsionis,amp;mcndacium. . Ccmpafsio opus bonum fuit nioraliter; , amp;fi præcefsitexcbaritatc, fuitctiam mcri- ' torium,proquoremuneratæ lunttempo- 1 raîiter;non tarnen propter hoc priuatæprç- ' mioaeterno ; laltem fiadfuitcharitas.Men-dêcium vero fuitolbciolum; quiaprofuit. Si vtîlefuitadlalutem paruulorû, Scnulli j n ociuum.amp; ideo veniale: amp;nbsp;idcirco nô im* !

M A I. F, F I C o R V M. 1^5 pediuit meritumpietatis, licctillimcnda-tio prgmiü non debcbatur. Secundo,cum S.Thom. loco citato ad ^.Obftetricesnófunc retnuneratæ pro mendacio, fed pro timoré Dei,amp; bcneuolentia, ex qua procefsit men. dacium.VndefignanterdiciturExodj. Et quta timuerunt obftttricet Deum, tdtficauit illit domos. Mcndaciu m veró poftei fequens non fuit meritoriu m. De hoe ar^^umento latius in ^2. queflion.2. can. Si quolibet.cum loan.Turrecre^ mata »iid.Kaab fimiliter propter pic ta tem in nuncios commendatur, non propter men-dacium officiofum, quo faluauitvirosad fe declinantes,Io/«e.i.

Ad alia exenipla dico cum S.ThomaCol.ad j.quod in facra fcriptura,vt Auguftinus di-citjin/iLJe mendacio.cap.f, inducuntur ali-quorumgeftaquafi exempla perfcâævir-tutis, dequibus non eft aeftimandum eos fuiffementitos.Sî quæ tarnen in eorum di-ôis appareant, quæ mendacia videntur, in-telligendum eftea figuraliter amp;nbsp;prophetice dida effe. Vnde Auguft.dicit, in lib.contra wenzi^nHWjCredendumeft, illoshomines, qui prophetiçis teraporibus digni autho-ritatcfuiffecommemorantur, omnia quae fcriptafuntdeillis, propheticc gefsiffeatq; dixifle. Abraham tarnen, vt Auguftinus oit in quoß.fuper Genefin dicens, Sara m effe fua

fororem, veritatem voluitcelari, amp;non I mcndacium dici. Soror enim dicitur : quia filia patriscrar.Vndeamp; ipfc Abraham dicit, Ge«f/^o.Vcrèforor mea eftjilia patris mei, amp;nbsp;non matris meæ filia:quia fcilicet ex parte patris attinebat.lacob verb myrtice dixit feefleEfau, primogcnitum Ifaac; quia videlicet primogenita illius de iure eidebe-bantur. Vfusautem elt hoc modo loquen-diperfpiritum prophctiæ, addehgnandû rayfteriuinjquia videlicet minor popubis, fcilicetgentilium,fubftitucnduscratinlo. cum primogeniti. Judith veto laudatur, non quia mentira cft Holoferni, led propter affedum, quem habuit ad lalutem po-puli, pro qua periculisfeexpofuit. Profiini^ hum argumtntorum amp;nbsp;hortitn filutione le^Kili Alex and. Halen.loc.dtd.StPonauent.tnltb.^.fent.

d. sS.quafl a. Gabriel ibidem q.vnica,art. t, Turre, ( crem.cum text.Z2.qua[l. 2.can.Vtilein.cap. Si quit per venu teflamentum,cap.}s autein.cap, Abraham c.^aritur cur Patriarcha. lir alqs, Quod vcro Plato amp;nbsp;Xenophon magi-ftratibus permiferunt, vt in admihiftratio-ne reipubl. mendacia proférant, vt erga ae* grotos amp;nbsp;puerulosadhibentiir, nihil pro-baqfed Jêipfum interimit. quia ergaaegro-tos amp;puerulosautnon vtimurmepdacijs,

out fi quid dicitur, ioco contingitjautÊn-gimus. At in iudtcijs quando agitur de eruenda vcritate, ex qua abfolutio fcqui-tur, vel damnatio pendet, resgrauifsim» cftjamp;magni præiudicij;

Quantum nunc ad fccundam dubij partem fpeélat. An confefsio à iudicc extor-tapromifsionc impunitatis, fit valida ad hoe,vt quis ex ea pofsit condemnari.

Negatiuam fententiam tenent loan. lm» molen, confil. nbsp;nbsp;nbsp;Hyppolitus Marfil. ƒ. de

qttiflion.L,!. j.quefitoni, amp;confil.14., num.2hamp; tn confil. 32, numero. 22. Decius ») L.i. Cod. de fentent. qiupro eo, quod interefl.numero.y. amp;nbsp;'tn L.Eaeft natura cauillationii. ff. de reg.iurii,in fine. Htalij, quoscitat Couar.lib.i.variarumRe/ol, cap.2.nu. /(J.Probatur hxc opinio. luramen-tum per dolum extortum non nocet lu-ranti.C4p. Cumcentin^^atde iureiurando,amp;cap. Quamuit. de paä. in i. ergo cadem ratione non debet nocerc confefsio dolo extorta. Item renunciatio illius, qiii fraudulentcr fuitinduâus ad renunciandum, non valet. cap.Sane.de renunciat. 8c. confefsio faóta perfuafione aduerfarij'poteft reuocari. vt frobat Marfil. in dt^o confil. 32. In contra-rium, talcm confelsionem effe validam, amp;nbsp;reumcx ca condemnari pofle, tradunt

Felinus in cap. Affcrte. deprafumpt. Archtdiaci^ niu in cap.vtilein ^^.qiiaß, 2. Ctnttf in L. prafentt, C.dfhu, qui ad Eulejiam ainfa^iunt. Si alij. Ra? tio eorum eft:quia cum ifta promifiio per-niciofa rcipubU lït,feruaiida non eft. Hanc quæftioncm tulius traólant Couarr. /of. cit, ïul.Clarus/jk/. j.fin.quaft.ff.verf.ctrca fecun-dum.licoï)\isMenochi\isltb.2.dearbitr.Iudic, cafu 5lt;J7.qu i repetit o na n ia, lt;ƒ i« ordinem di^t' rit,qM Couar.tradit.

Conueniunt inprimis Doélores, amp;ad-moncntjVt Indices abftineant ab huiufmo-di promifsionibus.amp; ratio effepoteft; quia promifsioobligat de iure naturali.-quarc holti ctiam fcruanda fides

lJoli.lt;^Glofs,tn L.Conuenttonum.ff.depaSl.ü fit dcliberata voluntaria de re pofiibih , aut notabili, Sequipromifsionem non fcruat, frangit fidem. Si autem promittit ludex impunitatem animo non lè obligandi, gra-uiter peccat fignificando verbis animum, quem non habet : quod fpeótat ad menda-cium pcrniciofum.fi fit de re notabili, ten-dente contra lalutem corporalem vel fpiri-tualem proximi. de qua re le^endiu Nauarr.in manuali cap.iS. num.6.

Secundo; fi reus fpc promifilonis fru-firatusin confefsione perfcueret, damnari poterit,feciindum commune fententiam. '

Tertio; fi fpe fruftratus rcuocct confef-fionem,amp; çxcipiat, non debet nee poteftex ea condemnari. Cou/ir.loc.ctt. amp;nbsp;AlenoMutióc tic intelligçndam primam fententiatradit.

Quarto ; quando reus tic confetTus eft crimen,amp; confefsionem nee reuocauit.neç confirmaùit.non pœna ordinaria, ted arbi-traria puniendus effet, amp;nbsp;mitiori. Couar, dr Clariu loc.ctt. Menochitu. amp;iVtClariKait, ft talis promifsio fiat ab eo,qui poteft gratiam faccre, feruanda etTet; nifi circunffanti» aggrauent; amp;idinaliquibus curijspraóti-caritradit.

Prima opinio validioribus nititur argu-mentis,quæ alij non folu unt,nec fuam mu-niunt, quamuis in praxi apud multos fit, Quod veto in oppofitum adfertur, hanc ludicis promiftionç non elTc fcruandam, cum tendat in perniciem reipubl.cuius in. tereft deliéta puniri ; verum eft, vbi de délit ótoordine iuris Scredo modo conftat; n tradit Couarr.in loc,d.propifinem,,

Quartum Dubium^^z/cö/z-demnatt adtgnerriiiHxta d^o-ptionem Tiuipnt combn^ rendis

Videturquod (ïc: quia fententia vide-turinillum efFeéhim tenders,amp;quando ignis poena à lege imponitiir, in pœnam imponitur, Cadauer autem cum carcat fcnfibus,non eft capax doloris amp;pœnæ. Ad bæc Indices, qui exequuntiir fententias, funtminiftriiuftitiæ; ergo fubdunturle-gibus, amp;nbsp;debent infligere poenam à lege præfcriptam:maximè quiagnofcuntfupe-j iorem. His non obftantibus, yfus obti-nuit,vt priufquS igni tradantur, interfici-antur comprefsis faucibus.fiue (Irangulen-tur, ad euitandü periculum, ne lenta mors, ob magnos cruciatus,in blafphemias, aut defperationem reum trahat. Idcircoapud Chriftianos rcceptus eft mos prius ftran-gulandi.quam comburendi, nifi in aliquo cafu , ob fingulares circumftantias , cri-minis atrocitas aliud poftulet. Si autem reus naaneat pertinax in malo, amp;nbsp;non con-uertaturadcor,neepoeniteat, viuuscom-buriturincrimine hærefeos, vtpraxislta-liæ amp;nbsp;Hifpaniædocet. Quod etiam in crimine maleficorum fieri debet ; nam in pœ-nitenti non eft timenda defpcratio;amp;: ratio, vt viui non comburantur, eft,nccadantin dilpcrationem.vel aliud peccatum in maxim o cm ci atu. Dfhoc dubio legendifunt Couar-rui(iailib,i,V4r.rejilat.(ap.iQ,^.tiugt;tt.^,amp; lulitv

CMr« lib, praitict crimitulâ. qudfi. çç, ftrßc ,vnum tarnen in hoepropofito tiotabtt,

QuiniumDubium,^^/;^;/?^ Ie fie os pœnitentibussnec non lijs âamnatts ad mortem spe-^ tent thus Euch ar ißt a fiacramé-^ tum dandum?

Refpondeo, quod fic, G vera Ggna poe-nitentiæappareant, amp;nbsp;ex difpoGtionc dc-uotionequepetant, defuribusfufpenden-diseft textus.z^ qtiafi.2.cap. Q^afitum. dehæ-reticis,flt;«p.t’^j/pegt;'co.debaret, in 6. de damnatis in gcncre,G/o/^wepf4 in Clenientina r. depœnit.

remifsiomInK.FrancifcHS Cardtnalu Zabarella ihid.quefi.ç.ér 12.T11rrecrem.1n did.cap. Quafi^ tum. Stephanus dußeriiu in tratlatu depoteßate Iccleßafuper laicis.num.'jS. lofepbus Analestnflo-rib.Theolqgicarum qq.i.parte in 4.fentent. in q.de Sußipientibns Eucharißtam. luUiu Clarus loc.cit, fedquaronunquid. Angel.tnverb. Eucharijlta 2j.Sjtluefl,ibid. num.;r.cr ex profeßo Martimu l^auarrus in Enchtridw de oratione amp;nbsp;horis cano-nicis,cap. 22.numero, ti, amp;inmanuali confeßa-riorum cap. 2f. numero. 2^. amp;nbsp;hæc eft com* rauDÎ? fententia : quam in vrbe cxiftenj audiux

audiuiin fcolisconfirmatam àPioQuinto pijfsimo Pontificc, in motu quodam pro' prio. Etnunchunc morera pium fequun-tiir multi pij Magiftratus, quamuis non v, bique gentium obfeructur.Hoc tarnen ob-feruandum efl.vt propter fandifsimi facra-menti reuerentiam ipfo die exccutionis nó communicent , fed communio anticipe-tur. Si autem executio non pateretur mo-ram exrationalibuscaufis, amp;damnatusad mortem proanimæconfolationccum fru-öu peteret facramentum, contra nullam efTet legem ipfo die executionis communi-care, modocommunio execution! fenten-tiæ quatuor horispræmittatur, vt corrup-ta tanto temporis fpacio facramenti fpecic, nullafacramento irreuerentiafiat. Atque baïcconfuetudo eft in Vrbe Roma, digna maximorum Pontificium pietatc prüden tia, quam orbis imitari deberet, vt re-dtcNauar.loco citato hortatur.Hac ratione motus ante decem annos non folum dedi facramentum, fedetiam quibufdampræ-feélis amp;nbsp;iudicibus confilium fuperhoepe-tentibusconfului.dandum, Scadhuccon» fulo. Sicutenim abufus,qui tendûç in ani-iTiarum perditionëindies, fine mora extir-pandifuntrfic pijvfus,quihominum falu» um amp;nbsp;Ipiritualcra confolationerapromo-

tient,introcliiccndi.” tonfeflariorum au-temeftiudiciuni,an expédiât Euehariftiam huiufmodi damnatis miniftrare, vel non. pendet enim cx diipolitianc recipicntium^ Quidam enim ita funtdifponti, vtmultu iplis profit ad (alutem animae,G hoc falutari cibo conGrmentur ; ad fubcundum mortit fupplicium,amp; frangcnduni diaboli machinas in extremis.

Exhisdeduco,quam impium fucritdt-dum,amp;paflore,qui Gtientifsimus efTc debet falutisahimarum, indignum .facerdo-tis cuiufdam,qüi damnatæ ad mortem poe-nitenti perfonæ petenti viaticum refpon-lt;Jit: Non eftxquum darefanöumcanibus. Minime canes Gant, fed cues, qui adcor rc-deunt,amp; cum pœnitentiaDominum fuum pro reconciliationc in cordis hofpitium tecipere deGderant. Hiecxcludenda etiam occurrit praxiscxecranda quorundam mi-niftrorum iuftitiîP, vcl potius in hoc calix iniuftitiae, qui damnatosad mortem occt-duntin corpore amp;nbsp;anima, quandofahitis remedijs ad conicruationem animæ effent muniendi ; vt aduerfus mortis timoreni eos conGrment, vino obruunt amp;nbsp;rationcm tolluntjta vt miferihominesDci amp;nbsp;animarum obliti,moriantur in corpore amp;nbsp;anima, tine Gnc nunquam ad vitam reducendi, cilia

cùm poft mortem ;am miferam nec fpslt; vcniæ, nec locus pœnitentiæ fit. Caucant ergodiligenrilsime ludices, vthocprohi' beatur, ne ipft fiant rei tanti facinoris, atqj ctiam damnatis petentibus fupcrftuus de-negeturpotus. Qjjoniodoeniin excufare* turabhomicidio, quifuriofo aut amentt poftulanti gladium ad interficiendum fe, morem gereret? Ex didis quoque haberi poteftfolutiodubij,de quo (cmel intcrro-gatus refpondi affîrmatiuè , prout etiam nunc relpondeo; An pro perfonis maleficis, velalijs mortis fupplicio affcCtis profcele-ribus,pofsit quisorare,facriticium offerrc, vel alia fàrrsfadionis opera exerccre ? Rc-fpondetur,quod be; fi pœnitentes difcefTe-rint, pofTu n c hæc bona pro eis fieri ex d. cap. QHofisum.Glofs,ibidem. An^el.loc.cit. Atirea Ar., niidainverb.Commnnio,ttu.22.ln cuius rei con-firmationem faciunt multa.quæadfert Petrus Rauennas in t^uodam traäatu inetpiente, Valet e cu»gt; perpettie filent io ad clarifiiinum Theo^ loriot profifsionem lacobum de alt a platea amp;C. Cuius/copuseftprobare, corpora fufpen-forum amp;latronumnon efteinlocispubli-cis relinquenda , fed fepulturætradenda. Habetur hic tradatus in fine Alphabet! au-rei i’triufque iuris ciufdem authoris.his tame non obftancibps dico,quod non deceat vtpro

Maleeicorvm. 175 Vtpro talibus Iblcmnes fiant cxequi»,pfo-ut pro alijs Chriftianis.qui cu m honore vi-tamfiniuerunt,fiericonfucuit. Piè autem faciuntartiici amp;nbsp;languineiunéthqut priua* tim pro eis orant/acrificia ofFerunt, vel curant offcrii,amp; lacisfaétiora opera exercent.

SextumDubium j Anfini^ tmea^anarumi maleficorum, ^^igarum, d^montiiTiq^ conatus iHs gr andine i tempe^ ßatihus, ac alijs modisfrugi-busafiminibstsi^ njtneù nocu-mentum inférant ^t ^trtuf^f fixus hommes huius fiéÏAfa-^ tetur, nbsp;nbsp;njnde ta lis ^trtus ßt^

De antiquit3tc,nec non laudabili ac ne-cefîariocampanarutn inEcclefia vfu,legendi funt Anthonius Monchiacenus Dæmo-chares t» libro de obferuand^ miffarui» celebr at tone cap.is.Gü'AhclmüS Durandus in Ration.ili ditùnorum eÿtàorunt,libro PctrusMcfsi» in Sjtlua varu leâionie p^rte. j.cap, p, loanne» Andræasamp;Hoftien. in cap. i, de o^c. eufiodu, 4utborenica(npanaru Vergiliu^Pulidorus bl’.j.

iib.3.de inuenttr. rerui»,CAp. vlttmo, vult latere, licetinuentum nonfitnouum, cùm vfus earum fueritteinporcMoyfis,tefte lofepho lib.^.AntiquitÀltim. Apud Chrirtianosquidam tradunt primum inftitutoretn fuifl« Paulinum Nolanuni Epifcopum , virum fanftitate amp;nbsp;eruditione darum;in cuius rei confirmationem maxime ipfa nominis no-tatio facit.Diciturenim câpana àCampanij re£:ione,vtatteftantur loan. Andr.amp;Durâ* dus, amp;nbsp;minora vafa nolæàciuitateNolana quçeft in câpafiia.Vtimurcampanis ad laii-dandû Dcum, congregandû clcrum inEe-clcfia vocandü popu lû ad diuina,concit3n-dum deuotionem in populo, ad fugandas tempcftates, amp;nbsp;exterrendos hoftes, Dum Campanæ fonantur, ptllunturinfidiæini-mici.fragorgrandinum, impetus tcmpefta-tum, percüfsiofulminum amp;infefta toni-trua tempcrantur. Saluberrimum campa-narum apudChrirtianos vfum tubæargcn-tcæ in veteri tertamento fignificabant, in quarum locum in nortra ÉcclcGa campanæ fucccfieruht. Vtebanturenim tubisar-tefepPH-i. gcnreis tempore Mdyfis,Nu»ier. /o.ad cob i lec ionem populi, amp;nbsp;in facrificijs.dum ho- | ■'i'i nbsp;nbsp;nbsp;ftias offcrrcnt, vt memoria eorum efict co

ram,Domino D E O , amp;nbsp;cum ad bellum cxirent, clangcbant vlulantibus tubis, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;rtc

à: fie tnemor eorum dominus enicbat de tnanibus inimicorum. Hinc ctiam fefta »»► pecularia clangoris tubarum habebât, qui- Lwt. ts-bus præ exteris clangoribiis tubarum in- S0[b«».h fiftebant, ad præparandum populû,3d lau-dandum DcumArcuocandumin memo-riam beneficia amp;nbsp;munera diuina,tantum-que Domino Deg clangor tubarum placebat, vt median te earumfonitu , antèarcî fœderis muros Iericho,q uibus cingebatur, aduerfantium excrcit“ cadere fecerit. Mirû ergo nemini videatur, quod mirabiles ctia finteffeftuscampanarum,quac finedubio fpiritus fanâi infpirationc induélæ funt. Éfficit auté benediâio.vt quod arte amp;nbsp;me-talli natura fieri non poteft, per verbum amp;nbsp;orationem fanôlificatum mirabiliter ope-retur, ex diuina difpoûtione. Neque velitn vt quis hic moueat, quod Caluinus, Bren- frfm,'*»** tius,alijq; eius farinaecalumniantur, nos««» itptîr^ Campanas baptiîareî hoc enim apud dcéios inauditum eft, licctrudesexplcbeficco-muniter loquantur. Benedicuntur enim campanae,iuxta ritum in pontifical! præ-feriptum : verum de baptifmo ne verbo quidem fit mentio, vtreétifsimè Cardina-lis Hofius lib.f. inconfutaüotie jirolegonienon Brenty afferit. Quantam virtutem benedi-

178 Dk CONTtSSI onï b vs qui voluerit.videatThomam VvaJdcnfêrt! in librodefacramentaltbiis 4f4./6ó.Hisaccedifgt; quod dum cainpanae pulfantur, fideiiuni

- mentes in Devm mouentur, eiusauxilium contra inimicorum infultus implorat.Syl' ua variæ leótionis amp;nbsp;nonnulli ali; caufain etiam naturalem reddunt, quare fonitu campanarum tempeftates fedentur, amp;nbsp;tem-perentur. Motus enim pulfationis aërem rariorem facit, amp;denfitatem materiæ di* fpergit: vndefequitur dilTolutioamp; moderatio meteorologicorum, quxinregione aèris ex concretione materiæ elementaris generantur. Dasmoncsautem naturalium rerum mutationibus fuas operationes ad mifcent, atqueeffeftusnaturalium caufa-rum fubtilitateoperationis, amp;pcruerfitatB voluntatis, Deo permittente, in intcritum rerumad humanam faluté produélarum, I dirigunt. Exhis, vtadpropolitum reuer-tar,patetveram ede confclsionem malefi-corum amp;nbsp;fagarum , qua aflerunt campanarum (onitum, eorumconatus frequenter impedire, ne valeant pefsima confilia in conciliabulis propoGta, in effeélum dedu-cere.atq;hoc argumentum plurimum confirmât fideles in fide, dum cognofeunt dia. bolumcum fuacohorte,inftituta profidet nofirae promocione abhurrerc j corrobo

tstetiam Çatholicorumanimos, vtqnod iuxta m.aiorum luorum antiquifsima tra-ditionem hucufq; magnofruftu fecerunt, cum maiori fcruore lacere.contlnuent

PRimvmAkgvmentVm exraf, Epifcopi.zó. (ituftion. s. in quo h^c verb^ babentur. lUuJ etiant non e(i o^nittetnJunt^ quod quidam fteleratx multeres retro poß Sathatittm conuerpt, d^monunt illußonitxti fhantiifniaübtK ßduile, credant fe dy profitcntur, cum Diana noélurnis horù, Dea pa^anorum ; vel cum Uerodtade,rel cum tnntmera.muititudine mu-lierum,equitare fitper qaafdam lif'ß'i.ts, dy multa-rum terrarUm /pacia intempeßa noctiifilentio per-tranftre,eiußiue iufsionibtu cbedtre, velut Dimina, dp'certisnoilibiuad eiusßeruttiumeuocari-, Sed vji* nam ha fola in perfidia ßta perqßent.Nam (jr innu.. mera multitudo hacfalfa opinione decepta,hac Vf rx tJIicredunt, amp;credendoarettaftdedeuiant, trrore pa^anorum inuoluuntur, citm aiiqutd dtumi-tatù, aut numinû extra vnum Deum arbitrantur, kjec ibidem.

Refpondetur inprimisinhodcapitênö damnari fcóiam maleficorum , kd aliam longe diuerfam, vt patet intuenti textii m, Tf /(«f f oßendunt Bartholomitui Spinem in tjuitfl.de STrigibui cap, jilfonßu à Caflro lib. i. de tufla hareticorutn punit jene cap. /6. Kicolauf lagaerins f baretica prauitatis inquifitoTy in flagelle hareticcrû fafcinariorumcap.y. Sjlueflerinverba, Harefîî.;. Paulus Grillandus Jurifconfultus, B omit cau/artun tritninalium auditor intrallatttdefôrtilegys,lt;].^. Pro hacfêntentia citât Sj/luefler Auguflinum Bct-tam de Sautltano, amp;nbsp;loannem Grajfum DoUores iurisàn quibufdatn conflits amp;nbsp;reflonfls. Deinde in illocapite aliquacontinentur,quænon flint vera,fed à fidealiena,amp;ideo in illocap. damnantur tanquam contra fidem, nempe quodequîtarenrcüm Diana,velcumHe-rodiade Philippi vxorer quia Diana Dea paganorum niillaeft, neq;in hoemundo, nequealibi.Herodias autem cft in inferno, nequeiTinIier,fed fola anima,'Falfum quo-queeft, quod equitarétfuper veroseqnos, •aut befti3S;quia beftiæ in tam breiii tempore, realiter amp;nbsp;corporaliter, tanta terraram fpacia,in tanto filentio, tranfeurrerenon polTunt. Hinc quod in beftias nullacrea-tura vere transformart valeat, profequi-turtextus. Hancfolutionem maxime per-fuadet ratio tcxt’.quia eiufmodi mulieres,

Maliftcorvm^ 18c ïnquit.aliquid diui n itatis amp;nbsp;numinis extra vnum Dcumarbitrantur. SicTurrecrematA tommentator in d. cap. Franci/cus V'téioria in Re-leclione de arte magica, num.ji. Alfonfùs à Caßra lac.cit.Bernard.Baßnns in tra£i.de artibiu Ma^icif^ fiona propeßtione. lofepliM An^lei in floribus, in 2. fintent, prima parte,in qtiaß. de arte magica,diffi~ cult, quinta. Lambertus Danaus in Dialo^odefor-ttarijSidsr alq DoHoret pro prima reßonßone citati. Non ergo intendebatd. caput delationem corporalem rcijcere 8i improbarc, fed ea, qu3E fidei erant contraria. Poftrenjo Gratia-nus,vt notum eft vcrfato in dccretis.cacol-legit ex concilijs tarn generalibus, quatn prouincialibus,tum etiam alijs doótoribus. Vnde tantum veritatishabcnt, quantum in proprijs locis. Concilium autem illud An quiranum, vel vt alij vocant Anciranü, fuitprouinciale, vtreätc tradit Reueren-difsimus amp;nbsp;Illuftrifsimus Dominus Bar-tholomæus Caranza, Archiepifcopus Tole. tanusinfummaConciliorum , fol.26. pa-ginaz.in Antuerpien.æditione. quare non effet tantae authoritatis, vt ei adhaerendum fit, fi in aliquo contra facras Iiteras,Doóto-rum Theologorum communem fcnten-tiam,amp; veritatem, dcfiniret. quod tarnen non dicimus: cum non definiat aliquid, quod contrarias parti faueat. vt patet ex di.

iSi De Confession’ibvï Ôis.Mirandumergo eft,quoroodo lurifpC-ritorum confcieinia ita conftringatiirau-thoritate huius Capituli,cùmThcologiö£ . alij,penesquoseftcenfura,ea quçfidci (unt difcernere, nullam in hacreinueniantdif-ficiiltatem ? Nónneomnes Doéfores,quo« rum eft dc fcnfu fcripturarum iudicare, delationcm corporale comprobant amp;nbsp;ere« dunt?SicPontifices,Cardinales, Dotlores, Theologi, ItalijHifpani, amp;nbsp;Gei mani lenti-untiSic lurilpcriti rclt;3:è fen tien tes, vt patet ex eorum fcriptis, quorum nomina hic, amp;nbsp;induodecima conclufione primimçmbri quæftionispofuimus. Tantaeautemteftiu nubi proprium indicium, quod fragil i amp;: apparent!rationeducitur, pratferre, fum-mæ temeritatis efl. Accedit ad tefiimoniu m experientia certifsima, quam communis vox populi confirmat;atquc hie certe dice-re polTumuSjVox populi,vox Deiicùm om, nis veritas à Deo iit.

Secundum argumentum. Angelus Sa« • thanæ transfigurât fc in Angelum lucis. 2. cor. U. amp;nbsp;in d.cap. Epifiopi. ergo potefi diabolus in congregatione re prçfentare perfo-nam innocentera ; amp;nbsp;fie innocens patietur, fi detur fides raaleficis in denunciationi« bus,ex deceptione dænionis, amp;nbsp;errore ma-lefi-

Jeficorum. amp;confirmaturhöc arguincntu exhiftoriaS.Germani Epifcopi, quæhaber tur in aurea legenda,amp;in fumnaario hyfto-rialiS. Antonini nr.z/.frfp./y. $.ƒ. Vbi leeitur, quod S.Germanus in quodam loco, cuin polt cœnam iterum pararetur menra,admiratusinterrog^uit; cuidenuo pararetur? Cui cum diceretur;quod bonis illis mulieribus,quæ de noéte incedunt ; il* la noâc S,Germanus ftatuit vigilare;amp; cccc vidit multitudinem dæmonum ad menfam in forma hominum venientem, quieis præccpit, ne abirent; amp;cunQosde familia domus excitauit; quæfiuit fi illas perfonas cognofcercnt? qui refponderuntj omnes vicinosamp; vicinasfuaseffc. Tune S. Germanus ad domos Cngulorum de vi-cinia ilia mifit, dæmonibus mandans interim ne difeederent. Euntesautem mifsi i fanéto viro ad domos vicinorum, repere-rant eosin leftis fuis dormientes. Adiu» ratiergodæmones àfanâo virodixerunr, omnibus audientibus.fe dæmones elle,qui fîc hominibus illuderent.

Pro rcfolutionehuiusargumenti reuo-candain memoriafuntca, quædiximusin præludijs tertio amp;nbsp;quarto : Diabolum non poffe operari,nilicxpcrmifsionediuina,amp;p,.^^J^i,J*

tantum falcem amp;nbsp;non plus, quantum con-ceditur à Deo.Quarccaufa huiufmodi traf^ figurationis amp;nbsp;præfentationisdiaboli, non fold petenda eft ex peruerfa volutate amp;nbsp;po-teftatc diaboli, fed etiâ ex concefsione diui* - na fjngulari in ord'mead tale effeétu.îVlulta cnim potell diabolus ex fuæ naturæpoten-tiaamp; fubtilicate,quatum adaótdprimum, quæ non poteft quantum ad fecundum: Manus enim eins ligatæ funt, vt non pofsit operari,quando amp;nbsp;quantum vult.atq;cum fiinilia reimultiimlucisadferant, in iimili idoRcndain. Quantum adactuprimum, pofset diabolos omnes nosoccidere,amp;fub-uertere;amp; quantum ad voluhtatem, vellet; cum femper circumcat amp;nbsp;quçrat quern de-uqret.omniumq; intcrituappetat. Quoad pperationem amp;nbsp;effe(5tum,deficit:quia Deus nonconcedit. Quarenon valet hoc argumentum, in quoaliquiTkeologiæ amp;nbsp;Phi-lofophiae ignari multum gloriantundiabo-lus poteft fe transfigurare in angeliijucis ad reprçfentandûinnocentem. Negaturenim fimpliciter,vt fonanquia non poteft,quan-tumadaélum fecundum, cùm caufa totalis non fit diaboli poteftas Si peruerfa vo. luntas,fed etiam antequam diaboli poteftas exeat in adum, requiraturfingularisdiui-na concefsio.Sumiturergo in argumento

Caufa paftialis,amp; non totalis : amp;nbsp;fic.non va-let.Hoc aiitem modo ad propofitum argumentum formari deberet. Diabolus poteft fe transfigurare in angelum lucis ,ad reprç-fentanduminnocentem;amp;Deusconcedit » ei poteftatem faciendi.ergo,amp;c.Et tune ne-gaturantecedens, tanquam falfura in pro-pofjtOjVt latius patebit, Eft enim hoe contra diuinam prouidentiam ordinaria, qux ex diuinis literis innotefcit, amp;nbsp;effeäibus declaratur. Sicutenim diuina mifericordia efficiente non poteft diabol’ (vtreétèBar-tholomæusSpineus inqtuß de Stri^ibtts, cap. 14-,^ in apologia,ferrM.clt;»p,j.lt;iir)deludere,nifi cos, quorum mentem primofibiperinfi-dclitatem fubiugauerif.Ita credendumeft nullius ilium perfonæfiguram, vtdetanto crimine accufetur, pofte praetendere, nili eius; quam fibi iam per fimilia crimina dc-uiniftam effefeiuerit, amp;multoties realiter CÛ al ijs ad ea perpetranda conucncrit.Quod etiam teftantur in confefsionibus malcfici, amp;nbsp;fagSjVt Indices referunt. Atque vt hanc QsieredUlt-prouidentiam Dei erga nos latius oftenda-^'*’/“^quot; mus.reducenda eft in niemoriam com mu-nis Theologorum vera doctrina, quæ ex itpcorumre^ diuinis literis dare elicitur, non effe per-miftam diabolo tantam poteftatem fuper iuftos,ficut impios amp;nbsp;malos. Gaudet enim

i86 De Conpessionibvs iufti,vtpoteamiciamp; fiüj l5ei,muItispriuU Icgijs, quibus pefsirni amp;: nialefici, maxime obcriminis immanitattni.tanquam inimi-i'i amp;nbsp;bolles tam cliuinç rnaiellatis,quara có-• munis falutisjufta dilpolitioncpriuantiir.

Hoe enim diuinælcgis üabiliuntpromil-ïfal. 80 ^’oncs.vf itt Pfal. Q^nittmtn niejperauit, libern-bo ctim, prote^am eum, quonMtn co^noait nomen iteruiif.Sperent in te,qui nouertint nomen tuum, quoniani non derelinques quirentes te Vo-ni tue amp;nbsp;i te ru m;C/4zzwmK«r ad me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego,

exaudiam eot. Item-, (^i/perat in Domino,non co-fundetur.é“ 2.Petrt i.Nouit Dominus piosdeten-tationeeripere.SePâulusiFidelis Deus,Çfcilicet,in promifsis') qui non patitur vos tentarefupra id,quoi poteflts:fed dabit eum tentationeproiientum. Exempla ad hunceffedlunietiam non défunt. ! Suftima fe. Sulànnam iniuftèinfamatam,àfenibusac-mt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;morti adiudleatam Dominus

innocentera oftendit. Athana- I ,arrianarilt;.’ fius^virfanéüfsimus.in Arrianorumconci-lioapud Tyrum coafto, exinuidia, fîu-priaceufabatur: amp;nbsp;iuftoDeiiudicioconfi- , lium fuggellum cft,quo liberatusfuit. In-troduétus enim in iudiciuin eft Athanafi’, amp;vn3cum eoTimotheus presbyter, qui , Emulans fe elfe Athanalîû ; Ego ne, inquit, inulier,apudtefum diuerfatus? egotevi-obui? Cui ilia petulanter; T ii mihi vira in-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tuli*

U re iui ado affirmans, ludicu fidem obteftabatur, vt tantü flagittü vindicarent. Qna cogntta fraude, reietta cft mulieris irn-pudentiadtcru alia vice idem fandus male-ficijaccufatusfuit, cpad vfum magicæartij manu mortuä Arfenio amputatäadhibuif-fet. At Arfeni’nodu aufugies.cùm fe in có-fpcdu toti’ concilij ftatuiliet,Atlianafij ini-micorum impudentifs'imü fcelus apcruit.

Ec in S.Hicrony mi legenda refertur,cp dia-bojusfe transformauit in formaS. Sy luani Epifcopi in Nazareth, amic: S. Hieronymi.

qui demo in ledo fœminam nobilem primo quidé verbis^uocarecepit ad luxuria, deinde ctiâfadis follicitanit ad raalû. quæ^,;,f,o/i ’

cum clamaret, demo fubfpccieS. Epifcopi lunmiasttn-fub Icdo fœminæ fcabfcondit;vbi reqfjtus amp;nbsp;inuent’pluxuriofa verba mentitus eft fe effeEpifcopuSyluanum. Poftridieergo vir fand’,difparcnte diabolo,grauilsiinè diffamât’ eft : quç infamia tandcapud fepulchrtj S.Hicronimi,fatétediabolo in obfeffo cor-

pore.purgataeft.Maximûad noftrû japofi-tûtefiimoniûprçbetS.Cypriatius, quod amp;nbsp;eCypridHia noftri malefici amp;f3gæ in fuis confefsioni.

bus.vtintelligo, confirmant. Hic fandus ** cum adhucMaguseflet, luftinæ Chriftia-^ næ Virginis amore incenfus,incantationib* amp;nbsp;veneftcijs Aôtioçhiæ ilia adfuaplibidinit affen.

affenfnm alliccre conabatur, amp;dçmonera confultabat.quanam idrecófequi poffer. Cui dæmon: nullam fibi artem proceiTu-FffÄ chrifH adiierfuseos, qui verèChriftum cole-tultorih' ar- reiit.Quo refponfocommotus Cyprianus, milita relidis magicis artibusfe totum adChrifti wbiltbfiuu, Domini fidem conuertit. Si hoc argumentum tam validumeft'apudMagicæ artispa-tronos, quod diabolus dtientifsinius dam* nationis amp;nbsp;humanæ perditionis poteft fc transfigurare in angelum lucis,ad infaman' dura innocentes ; quomodo non habent Jynceos,fed claufosoculos.vtvideantar-gumentum non folum militarein criminc maleficij,fed in alijs omnibus?Quod fi con-ceflerint: furibus, latronibus, coniuratori-. bu$,adulteris,amp; fimilibus fingulare præfti-terintpatrocinium,amp; iuftitiæ falutiqjrei-publ. maximum detrimentum. Si enim diabolus,fccundum eos, poteft reprefenta-Te innocentes in curfu amp;nbsp;conuentu malefi-corum: qu omodo non poteft repræfentare innocentem in forma homicidæ, adulteri, * vel fornicatoris, vt etiam ex exemplo S.Sil-uani conftat, quum omnium,innocentum maxime,interitum exoptet ?Accufaturergo quishomicidij, latrocinij,adulterij,vel alterius criminis ; fint duo vel tresteftes: excipiatnegando fadum, amp;re(pondendo

^iabolumfetransformaffe infuam fortr S, amp;nbsp;facinus perpetrafle, cum ctiam fcpofsii transfigurare in Angelum lucis, muho ma-gisin formam hominis;maximecum nihil magis defideret, quam interituro anima-rum.-Segare autem, quod diabolus in lor* ma hun?anaoccidcre.furari, fcortari amp;nbsp;fi-milia perpetrarc valeat, fi îiDcopcrmittc» retuf, veiitatcm eft impugnare. Fluiusar-gumenti nodum foluere non poferunr, qui ita vrgente confcientia.vel non rare ex» cçcantibus affcâionibus laborant; Addi-uinam oportet recurrant prouidtntiam, quam etiam in noftra materia alkgamus,

I 1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘-T-L nbsp;1 nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;0*1 boln^

bolus,exomniuTncologorum amp;nbsp;etiam lu-rifperitorûreftèfentientiûiudicio, poteft^oiipoif/^^ j corpora deferre de loco ad locum.ergo po- te

tefteoseripereèmanibusiuftitiæ, 8c cuflo- «0» «gt; diapublics poteftatis: quodquidem nonfquot;*** rare ad decipiendum promittit, fed tarnen non prsftat.Qusritur nunc quare hoc non facit ? impediuntnécarceres,claufuræ,aut alia corporalia impedimenta amp;nbsp;vincula? Athocdicere cogitareque ftultumamp;ridi-culum eft; cum tanta eius poteftas fit.vt nulla fuper terram ei pofsitcomparari. Po-teft fubuerterc ciuitattm: quanto magis

folucrc amp;nbsp;rumpere claufuram ? Confu^tJ ' tnduni ad diuinam prouidenciam.neiufti' । tiacmediotollatur, amp;nbsp;irripiorumaudxis I crefcat. Scd negabit obftinat’. Probandutn erit ex fadtis.-quia experientia confpicimus, lt;]uod pro fno beneplacito magiæ Rei, non poffunt.aufugcrc, nee rapi à dæmoneextra murosclaufuræ vel career is. Regula re au-tem cft, quod diuina Voluntas non folunt iiobisinnotefcat per facras literas, promiC lîoncs.côminationcs, permifsiones pro-liibitionesjfcdctiameffeétus. Diaboluseft potens ad liberandum cos,amp; optarer,ad có-feruandum in perpetuam damnationem? Sed non poteft illud efficere fine re ipla prç-narc:quiapotenti(simusDeus manus eiuJ ligatjVt non operetur. Sic in præfenti cog-nofcitur diuina prouidentia erga innocentes, ex facris 1 i ter is, amp;nbsp;fadlis, quamuis etiara I ipfi malefici veritatem atteftentur- Quod ( enim niinquam fadtum e{l,ncquefitfecun-dum communem rerum cürfum : ncqua-lt;]uam fieri poffe,fi ex fadii contingcntia,in- ; commodafequantur,iudic3ndum eft. Sed nunquamautrarifsimèauditum cft,excG* ftantibus amp;nbsp;peri'euerantibus confefsionï-bus, quod innocentes repræfentatifintin talibus conuentibus.imo ièmperexperien-tia conipcnum ibi repræfenutos eos,qui

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuc»

fuerun t rei ranti criminis, Si tamé de cxtra-ordinariaDeipotentialoeiuivelimus, ne-gandiim non eft De uni poirepermittere,vt innocens aeeufetur in hoc crimine, lient -»t in alijsad bonnm aliqucm finem :Qnia di- noens àlt;igt;e-ligentibusDeum omniacooperâtur in bo- «««f num. Tandem tarnen innocentia manife. üabitur, vt fuprafacris liteiis amp;txemplis declaratù eft. Cùm etia diabolo tallacipcr- ksMibtu. fpeâum fitexfacrisliteris,Deum non per-mittere, vteleéiittibulenturauttentétur, nili ad méritam, probationem Hi botiûinon appecittalem reprçfentationem iuftorum. Hæcctiam doétrina maximum robur fu-mit ex confeientijs innoctntum.Qu is enim innocens angitur aut timorem concipit,ne àdæmone inter maleficos amp;nbsp;fagas leprçfen-tetur?Alias fi hoc pofTct diabok.femp om. nés merito in timoré amp;nbsp;tremore verfare-mur,ne in fabulam Sttragœdiâ.in quafaluî animæ amp;nbsp;corporis periculo exponeretur, traheremur?At fccurç cofeientiç nulle mo« do fibi metuut, fed liât in magna cortantia, ttiamfi quandoej; ab iniuitis anguftientur.

Ad illaautem, quç adferütur incofirma- tAiellit t)t tionem exhiftoriaS.Gerinani,refpondetur primo; concedendohiftoriaillâS.Germani id literam, fi reétè inipiciatur, nihil facit cócrahtQC dodrinam, imo earn corhrmat.

ipl Dk ContesstonIBVS Demones illi reprçfentabânt perfonsssJ-huc in leöis dorniientesex pafto, qiiodcU dæmonibushabebant. Nor) proptereaillaB pcrfonæcrantinnnocenrcs. Sicutctiamin materia præfentidoôiores fentiunt.malefi-cosnon perfonaliter femper intcrefle, fed aliqiiando rcpraefcntatiuc: talis tarnen re-prxfentatio fit accedcnte eorum confenfu expreflb, vel tacito. Hæc fohitio data Sc breuis, ex hiftoria corroboratur. Homines enimin hofpitiofciebant eos folitosvcni* re,amp; diccbant efle vicinos amp;nbsp;vicinas, qui menfæaccumberefolebant. Non eftautetn abfurdum, quod proillotemporeamp;aâu patiebanturillufionem. Certum enimefl^ fi fccundum hominiim moraleiudicium loqui vclimus, quod hofpes non volebat menfam ftatutis tcmporibus gratispraepa-rare.Hofpitesaduentantibusporriguntci- । bos amp;nbsp;potum pro pecunijs. Praefiimendum ergo eft,quod vicini folebant foluere,amp; veras pecunias ofterre. Diabolus non veras, fed apparentes nummos fuisdat, qui cito ■ euancfcunt, amp;humano vfui non infer»: uiimt.

Deinde refpondet Barrbnl. Spinerts in ^.lt;}eStri/iitii,{ap.2S. quod ilia hiftoria litfu-fpeóta,quantum ad hocpunctunqtoquod durum videatur, amp;àcommunihôminum fenfu '

M ALtrico RV1Ä. ÎJÎ fenfiialïcnum,hofpitcm ilium voluiffc tot cibaria cfebro gratis pfœparare, amp;nbsp;fi vicini érant amp;cognati, non petercab eis pretium alimcntorum.Dicercaiitem,vicinosdedi(-fcpretium, fideludebantur,amp;fe faturatoj non inucnicbant,ridiculum eft. Et fi dica-tur, quoddæmônes ipG pretium exolue-bant viceillarum perfonarum, miriim cft fi talia fc facere fomniabatit pcrfonae illæ, C« non cito delulionem aduertcbarit, fi pecuniae non realiter deficiebant? Si Vero talia non fomtiiabant fe facere, mirum nort minus eft, ficumbofpite amp;nbsp;familiadehislae-pius illi vicini fermonem non habuerint,8c fictamabhofpita quàtn cius farniliaaudi-entes illa de fc referri j quae fcirent ftbi cori* tigifle, facile tam fcquamhofpitemillunt amp;nbsp;alios omnesabhuiüfmodi dcluGonibu^ non liberauerinf.

Poftfemó.conceffö quod vera fitbifto-ria-jfucrintetiam omnes viri illi acmulie-rcs.quirepraefcntabantur, immunesàvc-neficijcrimine; nihilominus inde riönfo-lum non refellitur doétrina communis, fed etiam validé roboratur, Oftenditur enim ex illa narratione.eam eftcDci in fuoi prouidentiam, 8c eufam paternam, vt fi qnando permilerit innöcentcm reprefen-tari per demonen), ne in pcriculura veniat,

Dl CoNTKSSIONl BV8 clarifsimè feinnocentiam manifcftaturuw* Qjjocirca quibus à Deo gladius datus cft ad vindiékam malorum, in bonum autem innocentium, nin grauifsimam Debinfe velint prouocare iram, amp;nbsp;fieri rei tot cædiu amp;calamit3tum, perfidiæac facrilcgiorum, quæ ex mora executionis iuftitiç fequutur: procédant contra eos, qui in coUuentibuS à nialeficis vifi funt, doneealiquis Germanus fufeitetur , qui innoccntiaclarè mani-feftetdenunciatorü amp;humanit’ delatoru.

Tertium argumentum cfTe potcft,quod obfcupcinfinuat Ponzinibiusjicet non dc-ducat. Teftes de noéle non vident: ergo non pofTiint ferre teftimoniurn illi noéti-uagi contra fociosrquiatcfics debentcog-nofcere partes,vf tradit Hartolm in L. Minerem» Cod.de tranfallionib. A n teced en s probat u r ex L. Sinon fpeciali.C. detefiatnent. amp;nbsp;in L.fin. (tint exceptione.ff.tjaodtnetuscaufit.Cum ergo malc-fici noftefuaconuenticulahabeant, amp;nbsp;ma-leficia exerceant; decipiuntur;amp; fic eis non eft habenda fides. Hoc non obftantc argu-mento refpondetur, teftes de re noélepa» trata reflimonium ferrepofle,amp; fidem me-reri,fi dicant Innam, autaliquod lumen Ïl-iuxi(re,3iirdelinquentem admodum fuif* fe propinquum fubiungant. Communis fententiaeft, quod cutn prædiftiscircun-ftantijs,

ftantijs, Si cauGsfcientiae.pöfTunttcftimo-niurn ferre,licetaliasnon.M/ôniwrf.t. sinon in Ipeciali.num.i dr in L. Non minorem.Cod. de trMfa£l.fiu.4 amp;f.Rartohbidjiald.ind.L.Sttion inßieciali. Doctores,comn»mittm opinionnntßne re-ceptarum fententiaruni hb.iS.in verb.Teflis.rerßc, Teßii depones femclu. Emanuel S^carex, in Tlicfati-ro receptarin» fententiaruni,in verb. Teflis. luliut Claras in Itb.f. j.fin.pracïicsicrtminalii.q. ai.Ver-fic.sed quid fi teftis non vident.

Nemoautem purer dhibolo Scfuisdif-ficile tore etGcere Imnen ad videndum, quoderiam non facile exringuarurà ven-to,naturalibua medijs. Mulra enim dæmon nouir, quxhominibus baud poffeGeri vi-dcntur. In cuius rei conGrmarionem facit Auguftinus lib. 21.de Ciuitate Dei.cap.6.\o.. quens dequadam lucerna inexringuibili, in qtiodam phanofeu rempln Idolorü,quç necrempeftare, nec pluuia,autvérocxtin-guebarur ; amp;dicir id faftû naruralibusaut magica arte.aut repræfentarionedæmnni?. Quarcctiânon eft mirandû, quodluna nó lucente,dæmones amp;nbsp;maleGci pofsint babe-relumen ad vidcndum. ConGrmanr boc «riam confcfsiones inaleGcorum.fatenrur •enim,quod choreis peractis,conuiuijfquc «xplerisjuminaria cxringuantiir, qriando inhoneftas amp;nbsp;fccdas carnis voluptares ex-

plent, vtpatet ex procefsibus, dequibul Malleus,Bodinus,Grillandusamp;alij. HæC breuiter pro tradatu quæftionis fcripfifi« fuffîciat; quae omnia fubijcio cenfurae fanr âæ Matris £cclefiae« ''

1- OrdototuKoperü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

4. DmioneseJJe/trmtter credendum. pitg.4. Admaleficiutntriaconcurrere,cgt;'ijua. M. Deutmalefiiupermittat. pjtg.f.

T. D^moni no plut poj]i,quàm Deus permittat, 6, t. In Muleßcium tnuleficot Itberè debere confen^

jg. Jndamonibus,vti à'in S. Angeht, ejji ordi. nem,feufitbordtnattonem,amp; quamdtu pa. i j.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff-

tt. Vtfiones effe periculofat, amp;nbsp;quid ^s occurren. ttbutfaciendum, pag. i^.is.

^2. An bona maleßcorutn confißandaßnt. pa.2}t üe ^ener.ihbt» cAitfis dijpoftttuis ad nialefi-.rciuni. pag.ii4i. .

»4- De Partitttlttftdißtoftdua caufa, prima,Clerb niniiriitninfiiiij, pa^. 26i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■

32, Defextacaiifà,Luxuru. ibulem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

3h De caufa perfiuerantia in maleficqs, nmiirum dejperajtone. conuerfionit ,4^, Deque renud^t j centr4rq1.pag.y2.

Si- A makßcit amp;nbsp;magis non tttiracuU, fed tnir^^ biliittantunimodofieripojfe, '• Maleficos non po(}i,d£tnonù opCfrebui natura-libusfarmof indere. p-t^-Sp.

ti, Klaleficos ope diabolicanecfe, necaliotverè transformai c P ojfe ; fed bene apparenter-, dsr ^uoniedo, pag.6i,

Sf. Imperfeéia aninialia pojfe damonum ope à ma^ leficùfierf,amp;quomodo. pa^.64..

43, Maleficos multis morbùapud medicos dejpe-ratis mederi pojfe, non tarnen omnibus, pa-gina,‘7O.

44, Maleficorum ope contra morbos per malefi ta infltétos vttnon Itcere, amp;nbsp;contràfacientes grauifsime peccare, pag, y2.

4^, Tempeßates aliaq^ meteora moueri amagù G'maleficis ope diabolicapojfe. pag. 73.

47, Maleficos corporaliter de loco ad locum a da-mone transferri. pag.eadem. adcenuentut fslerrimè tranfuehi. pag.^^,

4f. Non tarnen femper in corpore deuehi, fed ni“ nunqaäphantaßic'e tantü amp;ima^inariè.p.?^’ secvndae partis hvivs HBRI CAPITA.

' t. Defe cottfefù re^ulariter contra alios non criquot; di,amp;tjuare. pag.gs;.

3gt; An fur de ß confeßits, de focijs criminit intertf garipofsit, pag.eadentf

Criminum exceptorum non exceptorunt differentia, pag. Sj. fy quare in illu turn iudex quarereteneatur,tuin reus re/f onderen» hunon.pag.S6-

à» Maleficit defe confefstscredendum eße contra participescriminit,amp;quare? pag„ S^.

t. Maleficoscumdamone conßirare inperniciem generis humani, pag.lt;gt;6 Heos eße laftma-ießatitdiuina, ibidem : facrilegos,proditoref patria.pag haretices, aut dehareßfuße-ilos. pag.çb.

îialeficit de fe confefiis non aqii'e credi, a( integrafama teßibus, pag. roi.

tl, Quod vnittó mttiefici (onfcpto ctntrttfuciüfujjt'^ (tat ad tncjutrendum in txeeptit. pa^.io^.c^ quande ad torturantfatitftt. ibtd.gt;

1$. iddfodconfefitoplurtum maleficortim.re^ulari-ter contra focios indicium ad torturam facial. pag.t26,

S2. Denanciationes centra Çocios criminis tutiiu ad torturam, quant ad condemnationem, vlt;t-lere.pa^. 14;.

S3gt; An Denunciationes multiplicata condcninatie-nein inducere pofsint. pa^. r46.

39' (^otilla probatio peccataincludat. pa^./^a, i^od confefiio per aquamfitgidam eltcita, nulliutficroboris, amp;nbsp;Jent entra tllam fecuta, p-'gdPj.

Obiechoni ex conßituticne crimnali Cartli ^inti mot X,contra denunciationet malefict~ ruin,re]pondetur. pa^.ix^.

43^ Q^are ditnnatorum incantatorum denun. ciationet repudtentur, maleficorum non item, piig. t6o.

4i. Anconfefsioa ludiceextorta, proitn/sionefi~ tli. impunttatü.ßt valida? pag./ó/, 4^. An condcmnati ad ignem , viut conburendi ßnt. pag.jótx.

• bus S. Httcharißiafdcramentum adminißran-dttgt;nßt,lt;ir qnatenus. pag.iyi.ó' 17?. AddiUos mortt.non eße nimio potu antefuppU-ctiiiH obruendof, pag. 17^.

f Û. An pro dainnatis vltinioßipplicio, preces alia, queßitisfadorta opera fiert pofsmt, ^qtio. modo.pag. 174.

^3- Anfonttus campanarum, contra nia’eficorunt damonûqj conat^ amp;nbsp;tempeßates ab illis exct.-tat as, altquid valent,crvnde talis virtus.ixx.

-‘i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fp, Cans,

Db Con p e s s I on I b VI tf. CampariiU non baptiziiri/e4 benedict-,ijilU ' earum benedtéitooperetur. pag.ir^.

f 6. Sa^arum confefimne de Campanarum/inttUt fidem Cittholicam roborari. peg. r^i.

fp. An demon innocentes in no^urnu »nileßc»' rum conuenttbus reprefentare pofsit.pag. tS}» 6q. Q^d diaboltu filos impios in conuentibus no-äurnit maleficorum reprefentet, amp;nbsp;quart, pag.iSf,

4i. Jdem exemplit oflenditur. pag.1S6.1S7.1fh 6 J, Diabelits,maleficos nbsp;nbsp;magos e potefiate Ma-

t$. Det extraordinaria permifsione pofie innocen^ tes ßcreprafentari'.feddiabolum tdnolle-,^ quart, pag.tpt.

Albericus de Rofati». ' Albeitusdc Candino. Alexandci Halcnfîs. Alexander Imolcnfit. Alfonfus à Caftro. Andrxas Akiatus.

Andizas Baibatius.

Angelus ab Aretio.

ï. Antoninus Aichicpifcopus Flotcotinus.

Antonfus de Butrio, Anthoillnus Monchiaccnus denaochares.

Antonius Gabiiclius Roman*. Acchidiaconus.

Atiftotcles, Athanaßus.

Auguftinus Botta de SaluianO. Jl.

Kaldus.

Battholomxus à Medina.

Battholomxus Catanza. Battholomzus Caflanxus. Sactholomxus Fumus.

Baitholomxus Spineut. Banolus.

Bafilius.

Betnatdut BaCnut.

Biblia.

Bonauentuta.

C, CampegittSr

oJ JuJices- PMf. ip. t^nrem ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infi~

muliu' e/fjintem^ari poßit p Sy. JWB nihil fleleftius. pa^.4É. jtuerriies Juencetithtni incixicduit.,

B. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

$ttculi ex yn^uenia ntalefcori/tn fi^numtantiim funt diaboli, me ^Hic^nam operaiitnr. pJ^'.78.

(impauarum yiluf contra malefico! ex tempefbates, nefruPiibuf attt itnninibiK nortant. p‘‘g.i’-f. jHtiijuitas amp;nbsp;inufttter pap iptS

, taufaparticidarif dilpoßtiuaadma-leficittm efb cleri infeitia. pan, 26. ex ^uid ex ilia fequaiur.p ' , idamoneprocuraiur. pag.29 i lt;««»lt;;« M«f4; •«agiflrat^'„^,,-_ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p«ç-3O- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

C.Luxuria, pag. 46.

7.Execratio, feuM.ilediceud}rtln bief. pag. 4$.

i.Defolaiioyel nimia trißitia.^S. ç.Delperaiio ccuMrftonü. f-49.

Cotifeßi defe crimeu aliijuod, rc»n-lartterde alijs iineyragariueade^

Cenblcatio in aalepciy ox jirtilegü an cr ijiiare »onpraclicetur.p.zj.

Confefiianit iuditialù àtrotle^tafa. Ha retiacctia, an iudiiiûjaciat re-tronuUtim. pag.n^.

Conftßio pluiium nsalefcaytartjadt regtdariter coaira Jbciai itidiciuta adtorluranj. pag. lîo.

Conjeßio ijuadafat in tcimeni^eM n-etu 101 menioi um. pag. 107. fot.

Confeßio lact anti Bhtlis .preftm co»-ira maledcia remcJiutn.pag. ^«î, Canfeßia ■vniu; focii in tna!eßciocS~ tra aliunty jnffcii ad itKjnircndiM in criminibus exceptés, pag.tcu.. Suanda j'ufficiens efl indicium aj torturant, ibidem.

Cenßantia in rcfifittda damatiena yincit. pa. 50.

CrimiiMexcepta qute. pag.f j.

Crimittis enorn itM facit, yt iura trattfgredi liceat pa5.130.cy tiam iSafint. ibid.

Criminum exceptayum cy non rir-

I » 1 ttflvurti diffcretitiit. par; S5. c~ ^nare in iBif iuiiex de focijsin terro^are , reapjiie refpondere trne.ttKr: bt bu non. pa^. 86. turio/itM I'upcrkiiicoMes. pa^.jf.g. CKriofitate , doHi in d^emonu la-^ueos inciJunt, ar“ at et feducnn-tir- prig- 4ÿ-

JienundationeS in exceptis tntiiu ad torturant, quant ad condcmnatio nentyalent. pat’.tq.f,

Deniinci.ititites inuhiplicata nn»i condemnationem inducant p 146. reormn in exreptts fötw facias, indicia fitnt. pa^. ijj. Delperatio cogt;iiierfionss,tnaießcos in bt irtalo detinet. pa;;. ^.9.

Igt;etis eff oninimt rerutn auSitr lt;gt;gt;nbsp;ctnfcruaior pa.^.'i.cr“ refior tki. Diaholits in ntitleßcijs fûts ajfeHat quandam diuinitaieni. pa^-quot;.

Itiaho'.M jolos bttpios in ncklumb tnaleßetruiti canuealikM repraßen-tat. pa^. itÿ

gt; E X.

Ditiiltatit quid. pag. fj. or* quatit-plex. ibid.

Damon an in Chri/fiformatri iraiif-ß^uratits,adarari poßit. pa^. ld.

Damon an innocentes calumniati

P^’'' repreleniationem no-inrnts in conuentibics maleßcornnt poßit ,0^ quare non pa^.iS;.

Damones an per naiur.;lia X'itâ ht' minis ad ^oo aut odin^entosan-nos pradiicere poßint pa^.71.

Damones armisßpiriiualtkus repel. Itndi.cr- quihin. pàç.i’y.

j D.emottes azurnere corpora poßuntf [ CP* i« ijs apparere- pap;- sf.

Damones cum maleßcis rem -vene. ream exercent, pag 66-

Damones Deißmiaßfaluiemhuina-nam adminiculo fi^nor um euenert nituntur. pa^. ij,

Damones dona naturalia integra retiiluerunt pag. ii.

Damones eße, ßrmiter credenduM P‘‘S-4-

Damones nonßunt otioß, ßed ipt. rantur. pag. 4.

Damones quoliaaßumant corpora, pag. 20.

Damones quomodo loquantur bonil. nikof. pag it.

In Damonihui,odium Dei c^ heniio num.caußtdifpoßtiuaeß ad nta-leßcium. pag- t.^.

In Damonikuef.-let in B-Angelis,eß ßubordinatit. pag.t^.

Igt;Mtio»Kni itJparitiones prriculof^t funt iJeo^ue 'vitatidie, necfacilé ddmittenlt;llt;e. pag. 18.

Jdololatria ipuid. pag. ^4, Imlehitui Dei cidttcftiuid, argt;qi(O enptex. pag.jiÿ.

}ndi(orum materia non cadit fub cer-tant regidam, fed arbitrio ludictt relinquitur. pag.iiz.

Inimici quare tefles e/fe non poßint contra mtdeficos, in exceptie, pagina. 141.

Iudex an mendacio aiit dolofa pro-mißione yeritatem à Reis elicere poßit.pag. 161. yfqueadpag, 169

E X.

Index quid poßlatam lenten--tiarit cinaReumfacere debeat-pag.it^.

Index quid Reum defocijs con-feffiim monere dcbeat. pagina 109, ludicis arbitriuin in arbitrarijs quale eße debeat, pag.tiz.

Inuencula ob rerum diuinarù ne-gleSfum.in equeßguram ntale-ßciomutata. pag. 64, L.

Luxuria ad malcßciunt inducit, ei' in e0detinet.pa.4-j.

M-

J^agi cn maletici imperfelta fa-cere animalia pof/unt. pag. ci 4, Magi yenefici multos morbos, non tarnen omnes,curare pnf. funt. pag. 7Ô.

Magi, malefici (sr- ßnüteS MuÜa yerafaciuntmiracula pag ij. fed bene mirabilia. pagin.q^, idque triplici modo, iigt;i Magi cr- malefici ßeriliiatem cr-annona cdritatem efficerepof-f^'S- 7lt;-

Magißratus offeium. pag. ^o, C” pena de offeij ingletlu.ibi. dem.

Magos esr- tnalefcos in morbis confidere, fine peccato non ii-^et. pag.-jz, Maießatis lofe crimen eß «• ceptum. pag. Sa.

ï N T fefpim. fitfinii. flS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Zk maleUciKm etiam mjlrjicM like-1 rècenpntifc Mit. pitg 7- I

I ^fdnudejicium triaconcurrum, ^u:e^ plt;tg.^.

TilMefici vel tna^t non poffitnt feye-ri transformtre i» hejtiM. pt ginn. 6t.

Ualefci yiM generatiuam in hami i nibiKDpedicmottitmimpedire^ol'-

funt. pi^.Cy.

)lf4/fƒcorH»gt;plt;ltronilM^4tî. inp'«-,i fnt. fol.i.

Halefifurnm trnnfmiitttitnes jUo-1 modtaJpareiou. pu^. dj. ! I UileftcM an iüata damna rcßituere i

Itencatuf pag. zi.

Mandons inttijiretatine eiiln 1 turio concnmt. pog. no. ifuef«/ I tdemandaiar.ij delicto, amp;• eadem | ptnapnniiuCf ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Mandaiariuf maleficM lt;o« confra mandantem, fine ylln alijs ad-miinculis deponens, ad tortnram ittdicilunfattat. ■ pa^-109.

I Mandttarinf ^lando de mandante pofiit interro^ari. pa^.iio.

Minorennes an contra mal'eficos tc-/laripofiint!pag.i4.z.

Modns co^nofi:endi,quoiifqKe mole-ficomm opera fie extendant. pajama. lO.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O.

‘ Ccculia quo fint- pa^.tzi^.

' ^piniomnnde Magis yarietas, dn-

Philifieidiabolitnj perfi^nrant- pa» gina, jo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Pnrgatio aqne /rigide inVuefipba» liafreqiiens. pag.t^S-’defienduur ab GuUhelmo Adoipho Scribonia Marpnrgenfi. ibid, rcprobainri-Bcdino-pdij. 1 9, d/} illicita, ex 2H(/eic ea ytetts mortaliter pec-cat-pagin- KO. diciiur yulgarif ert qnare.pag, tn- e/hfiuper/htio-fia. tbid. canfeßiontm fie exprefi-fiamreddi.t nuliatn.pag. 153, c?« fenientiam finSfiequeniem. pag.

Probatio fiufidciens in CiHilibtit,fiacie incriminalibns indicium ad tortit-^ ram. pag. 106.

Sagartmi confiej'sione, de cempana-rum fioniiu, Iides Caiholicarob»-ratur. pag. lyS.

Cautum eft Archiepifcopali Priuilegio, oe qnis libros ab Henrico Bock, Typographo Treuercnlj impreflos, infra decennium femper à tempore libri excuft numerandum,intra iurifdiâionemTreueren» ïcmrecudat, velalibi impreftos inditionem prsfa-tam importetaut venales habeat, fub pœna confifea; tionislibrorum,amp;centum florenorum auri.pro me* dictate fifeo Archiepifcopali inferendoru m,amp; pro ab tera ipfi Henrico adplicandorum, vti latius in diplo» mate ipfocontinetur,dato Vvitliaci i8.menfisfebru.

hil/enJtir». Jn Phnleucio cpiarammate pro Opanjo litciiHiif, le^e Qj^tt luci.Pdp^. i.'verf.pe»nb.le^t,dugHria.p.y.'pegt; f.ij.l etfetfum.y.i^l. co-ruttJé, p.3.'».l4.l.liberi.p.ç).y.i3.l.etiamjî.p.ii.y.ii.l.inieffra p.ió.y. i.l.Mttmihre. p.li.inmurp^tnolt;tdfinem^l.conipetente.p. 25. /(n.14. feleßcm.p,2^. lin.i7 losoPhiliß.ti.p.-}z.li.t(ntepen l.le^n latorii.p.j^., 'verf.^.leg^e^mfulicem.y.antcpen I.idölolatria p.^^.y.16.le^e,aeromagt;h iia.y.i7.lege,iiugurium.y.iÿ.pro,cr' ijiiib.te.^c.de quibm yidendifinit I/idortn.p.'^ÿ.y. 4 ■leg.^nnnnciationts.p.'^^. y.1.1 .oftcndunt.p.4i.ygt;.2, lege,inciirrijfe,y.iz.lege,effilïtn.p.46.y-10.lege,fuperque.p.qö.y. zi, lege.nudo.p.ó2.y.it.lege,ind.dilUnd. z6.q.i.p.6^, y.Z7.lege,imagi-naiione,p.74 y.i2 l.a£iiii,nediuinii.p.7^.y. 19. lege, adconuenlM. p.7i.y.i.lege,tonforiblil.p.'7^.y.ylt.tege,ajJiqueretl^r.p.ÿz.y.lJ^..lege, nominal).p.Si-y. 3 lege,interrogat .p gS.y.17. lege,diuinum. p po.quot;». 6. Iege,lunimo.p.^o.y.i4.lege,efi retepta, ts'' in ninltif.p.c^t.y.t.leg.lanci-lotiuó p.gz.y 21.1. difpojitionem.p. ÿ^y.24.1 fidem. p.z$.l.difiintiia. p.94.y I4.l.£rgo. Probatur.p.^i.y.zl.l.communi.p.só.y. li.l. Regi~ nam.p.iio.y,i}-l-’n‘^’'datariM.p iid.'c d.l.confliiinim p.i2Z.y.i2.leg. aUegatornm.p.lZ4.y-6 l.inqMre!idnm.y penult.l.comra confortes.p.t^iy. y.i^.lfiopa.s.p.i36.y.fl.yindicare y. ylt.l.didicerint.yerfpen. lege, adiiingit.p.139. y.20.1.infames.p.i4'amp;.y.11 l.adhibeant.y.iq.l.enatat, ycl fiipernatat.p.i$i.y 16.1.alios,yt ab huinfmodi.y.24.1.intendit, pa. l‘ÿl.y.liÿ.l.ittdiciii)n.y.24 .l.2.quafl.^.p.i^i.y.i.l.remotißima.p.1‘^7. ■*.22 l.alienumeqitummaleficio.p.iji.y. 4.l.maleficis. p.172. y.i^.leg, Pontifictim.p.i74.y.Z'i.l.profejforë p.iSü y.iÿl.tentari p.iÿç). inmar^ ^ine l.c^mages.p.iÿo.y.lÿl.fiue reipfa. p.l^i.y. 12.1, meritnm.p.192.